Cám ơn rất nhiều, Chris.
Đây thật sự là một vinh hạnh lớn cho tôi khi có cơ hội được đứng trên sân khấu này hai lần; Tôi thật sự rất cảm kích.
Tôi thực sự bị choáng ngợp bởi hội nghị này, và tôi muốn cám ơn tất cả các bạn vì rất nhiều nhận xét tốt đẹp về những gì tôi đã trình bày đêm hôm trước.
Tôi nói điều này thật lòng, một phần bởi vì (giả bộ nấc) Tôi cần nó.
(Cười) Hãy thử đặt mình vào vị trí của tôi xem.
(Cười) Tôi đã bay trên chiếc Không lực Hai trong tám năm.
(Cười) Giờ thì tôi phải cởi giầy hay bốt của mình để được lên máy bay!
(Cười) (Vỗ tay) Tôi sẽ kể nhanh một câu chuyện để các bạn thấy sự thay đổi đó đối với tôi như thế nào.
(Cười) Câu chuyện này là có thật -- đến từng chi tiết.
Ngay sau khi Tipper và tôi rời khỏi -- (giả bộ nức nở) Nhà Trắng -- (Cười) chúng tôi lái xe từ ngôi nhà ở Nashville tới một trang trại nhỏ của mình cách Nashville 90km về phía Đông.
Tự lái!
(Cười) Tôi biết với các bạn điều đó thật bình thường, nhưng -- (Cười) Tôi nhìn vào kính chiếu hậu và mọi thứ đột nhiên thức tỉnh tôi.
Chẳng có đoàn hộ tống nào ở sau.
(Cười) Bạn đã nghe đến hiện tượng 'đau chi ma' chưa?
(Cười) Đó là một chiếc Ford Taurus cho thuê.
(Cười) Lúc đó đã đến giờ ăn tối, Và chúng tôi bắt đầu tìm nơi để ăn.
Chúng tôi đang ở quốc lộ I-40.
Ra khỏi ngõ rẽ, chúng tôi tìm thấy nhà hàng Shoney's.
Một hệ thống nhà hàng gia đình giá rẻ, thông tin cho những ai không biết.
Chúng tôi đi vào, ngồi vào bàn, người phục vụ bước đến, làm một cử chỉ cực kỳ sốc với Tipper.
(Cười) Cô ấy lấy phiếu thứ tự của chúng tôi, rồi đi đến cặp đôi ngồi ở gian kế, cô ấy hạ giọng nhỏ cực kỳ, tôi đã phải cố căng tai ra để nghe cô ấy nói gì.
Và cô ấy nói "Dạ vâng, đó là cựu Tổng thống Al Gore và vợ ông, Tipper."
Và người đàn ông trả lời, "Ông ấy đã phải đi một chặng đường dài, nhỉ?"
(Cười) (Vỗ tay) Nó giống như một loạt sự kiện khai sáng vậy.
(Cười) Ngay ngày hôm sau, tiếp tục câu chuyện có thật ấy. Tôi lên chiếc G-V, bay đến Châu Phi để diễn thuyết tại Nigeria, tại thành phố Lagos, về chủ đề năng lượng.
Khi tôi bắt đầu bài diễn thuyết bằng việc kể cho họ câu chuyện đã xảy ra một ngày trước ở Nashville.
Tôi kể nó giống hệt cách tôi vừa kể cho các bạn nghe: Tipper và tôi đang tự lái xe, Shoney's, chuỗi cửa hàng ăn gia đình giá rẻ, điều người đàn ông nói -- họ cười.
Tôi kết thúc bài diễn văn, quay lại sân bay và bay về nhà.
Tôi ngủ gục trên máy bay cho đến tận nửa đêm, chúng tôi hạ cánh. tại Azores Islands để tiếp nhiên liệu.
Tôi thức dậy, họ mở cửa, tôi bước ra để hít chút không khí và tôi nhìn thấy một người đàn ông đang chạy dọc đường băng.
Anh ta vẫy một tờ giấy, và la lên, "Gọi cho Wahington! Gọi cho Washington!"
Và tôi tự nghĩ, vào giữa đêm, giữa biển Atlantic, Washington có thể bị cái quái gì được cơ chứ?
Sau đó tôi nghĩ lại, nó có thể bị cả đống thứ.
(Cười) Nhưng hóa ra, điều làm nhân viên của tôi cực kỳ buồn phiền là vì một trong những hãng thông tấn ở Nigeria đã viết một bài viết về bài diễn thuyết của tôi và nó đã được in ra khắp các thành phố ở Hoa Kỳ.
Cả ở Monterey, tôi đã kiểm tra.
(Cười) Câu chuyện bắt đầu, "Cựu Phó tổng thống Al Gore đã phát biểu ngày hôm qua ở Nigeria, " trích dẫn: 'Vợ tôi Tipper và tôi đã mở một chuỗi nhà hàng gia đình giá rẻ'"-- (Cười) "'tên là Shoney's, và chúng tôi đã tự tay điều hành nó.'" (Cười) Trước khi chúng tôi có thể quay lại đất Mỹ, David Letterman và Jay Leno đã nhanh chóng ra tay -- một trong họ đã có hình của tôi đội cái mũ đầu bếp trắng bự chảng, Tipper thì đang nói, "Thêm một burger và khoai tây chiên!"
(Cười) Ba ngày sau, Tôi nhận được một lá thư tay dài và đầy thiện ý từ một người bạn và là đồng nghiệp, Bill Clinton, viết rằng, "Chúc mừng nhà hàng mới, Al!"
(Cười) Chúng tôi thích chúc mừng thành công của nhau trong cuộc sống.
(Cười) Tôi đã định nói đến hệ sinh thái thông tin.
Nhưng tôi đã nghĩ rằng, từ khi tôi lên kế hoạch dài hạn cho việc quay lại TED, thì có thể tôi sẽ nói nó vào một dịp khác.
(Vỗ tay) Chris Anderson: Thỏa thuận!
(Vỗ tay) Al Gore: Tôi muốn tập trung vào điều mà nhiều người trong các bạn đã phát biểu rõ hơn là: Bạn có thể làm gì với cuộc khủng hoảng khí hậu?
Tôi muốn bắt đầu với một vài thứ -- Tôi sẽ cho hiển thị vài hình ảnh mới, và tôi định tóm tắt nó với chỉ bốn hay năm hình ảnh.
Nào, slide show.
Tôi hiển thị slide show này mỗi khi tôi đề cập đến điều này,
Tôi thêm vài tấm hình mới, bởi vì tôi học được thêm về nó mỗi khi tôi trình bày.
Nó giống như đi lượm sò trên biển.
Mỗi khi sóng vỗ ra vào, bạn lại tìm thêm được những vỏ sò mới.
Chỉ trong hai ngày qua, chúng ta đã có những kỷ lục nhiệt độ mới trong tháng Một.
Đó chỉ là ở Mỹ.
Lịch sử nhiệt độ trung bình trong tháng Giêng là 31°C; tháng vừa rồi là 39,5°C.
Giờ, tôi biết các bạn muốn nghe thêm tin xấu về môi trường -- Tôi chỉ đùa thôi.
Nhưng đây là những hình ảnh tóm tắt, sau đó tôi sẽ đi vào chi tiết mới về những điều bạn có thể làm.
Tôi muốn làm rõ hơn một vài điều.
Đầu tiên hết, theo kế hoạch, đây sẽ là điểm đến với sự đóng góp của Mỹ làm ấm lên toàn cầu. qua các hoạt động kinh doanh.
Hiệu quả trong việc sử dụng điện năng và các ngành năng lượng khác là những thứ dễ thực hiện.
Hiệu quả và bảo tồn -- không phải là chi phí, mà là lợi nhuận.
Dấu hiệu đó là sai.
Nó không tiêu cực; nó tích cực.
Đây là những món đầu tư tự chi trả được.
Nhưng chúng cũng rất hiệu quả trong việc làm trệch hướng đường đi.
Xe ô tô và xe tải - tôi đã nói về chúng trong slideshow, nhưng tôi muốn các bạn đặt nó trong một bối cảnh.
Đó là một mục tiêu quan tâm dễ dàng, trực quan -- và nó nên như thế -- nhưng sự ô nhiễm do các tòa nhà thải ra nhiều hơn từ xe hơi và xe tải.
Xe hơi và xe tải rất quan trọng, và chúng ta có tiêu chuẩn thấp nhất trên thế giới.
Vậy nên chúng ta nên giải quyết chúng. Đó là một phần của câu đố.
Hiệu quả trong vận chuyển cũng quan trọng như phương tiện di chuyển.
Năng lượng tái sinh ở mức hiệu quả công nghệ hiện tại có thể tạo ra nhiều khác biệt.
Vinod, John Doerr, và những người khác, nhiều trong số các bạn ở đây -- có rất nhiều người trực tiếp liên quan -- làm chiếc nêm này lớn nhanh hơn nhiều so với những gì được trình bày ở đây.
Giữ và cô lập Carbon (Carbon Capture and Sequestration) -- viết tắt là CCS -- có vẻ như đang trở thành một ứng dụng cốt lõi, cho phép chúng ta tiếp tục sử dụng năng lượng hóa thạch theo hướng an toàn.
Thật ra vẫn chưa đến mức đó.
Ok. Vậy bây giờ, điều bạn có thể làm là gì?
Giảm thiểu khí thải trong nhà.
Hầu hết các phí tổn đều có thể tạo ra lợi nhuận.
Cách nhiệt, thiết kế tốt hơn.
Tôi đã đề cập đến xe hơi -- hãy mua loại hybird.
sử dụng tàu điện đô thị.
Tìm ra những lựa chọn khác tốt hơn.
Đây là điều quan trọng.
Trở thành một người tiêu dùng xanh.
Bạn có sự lựa chọn với tất cả những gì bạn mua, giữa những thứ gây ảnh hưởng tồi tệ, và những thứ ít gây ảnh hưởng xấu hơn lên khủng hoảng khí hậu toàn cầu.
Hãy cân nhắc điều này: Hãy sống một cuộc sống "trung hòa carbon."
Một số trong các bạn rất giỏi trong việc đặt tên. Tôi rất muốn nhận được những lời khuyên và giúp đỡ về cách nói điều này thế nào để có thể kết nối hầu hết mọi người.
Nó dễ dàng hơn bạn nghĩ.
Thật sự là thế.
Nhiều người trong chúng ta ở đây đã quyết định điều đó rồi, và nó thật sự khá dễ dàng.
Nó có nghĩa là giảm thiểu việc thải khí CO2 trong hầu hết các quyết định của bạn. và sau đó là mua và bù vào phần mà bạn không thể giảm hoàn toàn được.
Đây là một máy tính đo carbon.
Nhóm Participant Productions đã họp lại -- cùng sự tham gia trực tiếp của tôi -- những lập trình viên hàng đầu thế giới, trong lĩnh vực tính toán carbon đầy phức tạp, để xây dựng một máy tính đo carbon thân thiện với người dùng.
Bạn có thể tính toán chính xác lượng CO2 bạn thải ra, và sau đó nhận được các giải pháp để giảm thiểu.
Và khi được tung ra thị trường vào tháng Năm, nó sẽ được nâng cấp lên phiên bản 2.0, cho phép chúng ta click chọn việc mua bán những phần dư thừa ấy.
Tiếp theo, cân nhắc đến việc kinh doanh mang tính trung hòa carbon.
Một số đã thực hiện nó, và nó cũng không khó như các bạn nghĩ.
Kết hợp các giải pháp môi trường trong tất cả các chiến lược đổi mới, dù bạn hoạt động trong ngành công nghệ, giải trí, hay trong cộng đồng thiết kế và kiến trúc.
Hãy đầu tư một cách bền vững.
Majora đã đề cập đến điều này.
Nghe này, nếu chúng ta đầu tư tiền vào những người quản lý mà bạn trả tiền dựa trên hiệu quả làm công việc hàng năm, thì đừng bao giờ phàn nàn về những thông báo quản lý CEO theo quý.
Theo thời gian, họ sẽ làm việc theo những gì bạn trả công cho họ.
Và nếu họ xem xét việc họ sẽ được trả bao nhiêu tiền dựa trên số vốn của bạn mà họ đã đầu tư, dựa trên những món hoàn trả ngắn hạn, bạn sẽ nhận được những quyết định ngắn hạn.
Còn nhiều điều để nói về việc đó.
Trở thành xúc tác cho sự thay đổi.
Hãy dạy cho những người khác, hãy học hỏi nó, nói về nó.
Bộ phim này là một phiên bản làm thành phim của bản slideshow. Tôi đã chiếu vào đêm hôm kia, ngoại trừ nó có nhiều thứ thú vị hơn.
Nó sẽ được trình chiếu vào tháng Năm.
Các bạn ở đây có cơ hội để bảo đảm rằng có nhiều người sẽ xem nó.
Hãy nghĩ đến việc gửi cho ai đó ở Nashville.
Chọn tốt đấy.
Và cá nhân tôi sẽ đào tạo cho những người trình chiếu slideshow này -- tái thích nghi, những câu chuyện cá nhân rõ ràng sẽ được thay thế bằng một cách tiếp cận khái quát hơn, và nó không chỉ là slide chiếu, mà là điều nó truyền đạt.
Thế nên tôi sẽ cho thiết lập một khóa học vào mùa hè này cho một nhóm gồm những người được chọn từ các nhóm khác nhau để đưa nó đến với đại công chúng, với các cộng đồng trên khắp đất nước. và chúng ta sẽ cập nhật bản slidesow này cho tất cả họ vào mỗi tuần, để giúp họ lúc nào cũng có những thông tin mới nhất.
Tôi sẽ làm việc với Larry Lessig trong quá trình sản suất để đăng tải các công cụ và các điều luật về bản quyền hạn chế sử dụng, để giới trẻ có thể remix nó và sử dụng nó theo cách của riêng chúng.
(Vỗ tay) Nơi nào mà ai cũng nghĩ rằng bạn nên giữ mình khỏi sự ảnh hưởng của chính trị?
Chúng tôi cũng cần họ nữa.
Đây đã từng là một vấn đề song phương, và tôi biết rằng nhóm cộng đồng này là như thế.
Hãy làm cho các công việc dân chủ có thể hoạt động theo cách của nó.
Hãy ủng hộ ý tưởng đóng khí thải CO2 -- sự ô nhiễm ấm lên toàn cầu -- và kinh doanh nó.
Đây là lý do tại sao: cho đến khi nước Mỹ vẫn còn nằm ngoài hệ thống thế giới, nó không phải là một hệ thống khép kín.
Khi nó trở thành một hệ thống khép kín, với sự tham gia của Mỹ, thì mọi người đều là thành viên ban quản trị -- có bao nhiêu người ở đây nằm trong ban quản trị của một tổ chức nào đó?
Khi nó trở nên khép kín, bạn sẽ có quyền hợp pháp để thúc ép CEO của mình tăng tối đa nguồn thu từ việc giảm thiểu và việc kinh doanh gây khí thải carbon có thể tránh được.
Thị trường sẽ giúp giải quyết vấn đề này -- nếu chúng ta có thể thực hiện nó.
Hãy giúp chiến dịch vận động cộng đồng sẽ bắt đầu vào mùa xuân này.
Chúng ta phải đổi cách suy nghĩ của người Mỹ.
Bởi vì hiện nay, các nhà chính trị không có quyền để thực hiện điều cần phải làm.
Và tại đất nước hiện đại này, vai trò của logic và lý lẽ không còn được cân nhắc giữa của cải và quyền lực theo cách nó từng.
Giờ là các đoạn quảng cáo ngắn, nóng hổi, 30 giây, 28 giây lặp đi lặp lại.
Chúng ta phải mua rất nhiều các kiểu quảng cáo đó.
Hãy đặt lại tên cho hiện tượng ấm lên toàn cầu, như các bạn đã đề xuất.
Tôi thích "khủng hoảng khí hậu" hơn "sự sụp đổ của khí hậu," nhưng dù sao thì các bạn cũng giỏi điều đó hơn. Tôi cần các bạn giúp về chuyện đó.
Một số người bảo thử thách mà chúng ta đang đối mặt, một nhà khoa học đã bảo tôi, là việc liệu sự kết hợp giữa một ngón tay cái để cầm và một tân vỏ não (neocortex) có phải là sự kết hợp khả thi.
(Cười) Điều đó rất đúng.
Một lần nữa, với các Đảng viên Cộng hòa -- không nên xem nó là vấn đề đảng phái.
Bạn có nhiều ảnh hưởng hơn một số các Đảng viên Dân chủ.
Đây là cơ hội.
Không chỉ thế, nhưng còn kết nối các ý tưởng ở đây, và làm cho chúng gắn bó chặt chẽ hơn.
Chúng ta là một.
Cảm ơn các bạn rất nhiều. Tôi rất cảm kích.
(Vỗ tay)
Với các mối lo ngại chính đáng về đại dịch AIDS và cúm gia cầm -- và chúng ta sẽ được nghe tiến sĩ Thông Thái lỗi lạc nói về vấn đề này trong ngày hôm nay -- Tôi muốn nói về một đại dịch khác, đó là bệnh tim mạch, tiểu đường, cao huyết áp -- các bệnh này hoàn toàn có thể phòng chống đối với 95% dân số, chỉ bằng cách thay đổi khẩu phần ăn và lối sống.
Và hiện nay đang có một căn bệnh toàn cầu khi mọi người đang bắt đầu ăn, sống và chết như chúng ta. Trong vòng một thế hệ, ví dụ như, người châu Á đã đi từ tỷ lệ mắc bệnh béo phì, bệnh tim và tiểu đường thấp nhất đến tỷ lệ cao nhất. Và ở châu Phi, bệnh tim mạch gây con số tử vong ngang với dịch HIV/AIDS ở hầu hết các nước.
Thế nên chúng ta phải mở một cửa sổ cơ hội quan trọng để tạo sự khác biệt tác động đến cuộc sống của hàng triệu người, và áp dụng công tác phòng chống trên quy mô toàn cầu.
Các bệnh về tim và mạch máu tiếp tục gây thêm nhiều tử vong -- không chỉ ở nước ta mà trên khắp thế giới hơn bất cứ thứ gì cộng lại, tuy nhiên hầu hết mọi người đều có thể phòng ngừa căn bệnh này.
Không chỉ có thể phòng ngừa, nó còn có thể chữa khỏi. Trong 29 năm qua, chúng ta đã sử dụng các phương tiện công nghệ cao tối tân, hiện đai để chứng minh các biện pháp đơn giản, công nghệ thấp và giá rẻ như thay đổi khẩu phần ăn và lối sống hiệu quả đến mức nào. Thủ thuật khâu động mạch định lượng trước và sau một năm, và quét chụp cắt lớp tim.
Cách đây vài tháng, chúng tôi đã công bố -- chúng tôi đã xuất bản nghiên cứu đầu tiên cho thấy chúng ta có thể ngăn chặn hoặc đảo ngược tiến trình bệnh ung thư tuyến tiền liệt bằng cách thay đổi khẩu phần ăn và lối sống, thì sẽ đẩy lui 70% sự phát triển của khối u, hoặc kìm hãm khối u so với chỉ có 9% trong nhóm kiểm soát.
Và trong phương pháp quang phổ chụp cộng hưởng từ (MRI) và chụp theo mô đun (MI) ở đây, hoạt động của khối u tuyến tiền liệt biểu diễn bằng màu đỏ -- bạn có thể thấy nó teo lại sau một năm.
Giờ bệnh béo phì đang rất phổ biến. 2/3 người trưởng thành và 15% trẻ em bị béo phì. Điều tôi lo ngại nhất là bệnh tiểu đường đã tăng 70% trong 10 năm qua, và đây có lẽ là thế hệ đầu tiên, con em chúng ta sẽ giảm thọ hơn chúng ta. Thật khủng khiếp nhưng nguy cơ đó có thể ngăn chặn được.
Nào, đây không phải các bản thống kế bầu cử mà là số người mắc bệnh béo phì theo giai đoạn, bắt đầu ở '85, '86, '87 -- đây là số liệu lấy từ trang web của Trung tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Bệnh Tật -- '88, '89, '90, '91 -- ta có loại mới -- '92, '93, ..., '96, ..., 2001 -- tình hình tồi tệ thêm. Chúng ta đang thụt lùi. Vậy chúng ta phải làm gì? Chúng ta đã phát hiện ra khẩu phần ăn có thể đảo ngược tiến trình bệnh tim và ung thư chính là khẩu phần ăn của người châu Á.
Nhưng người châu Á đang bắt đầu ăn uống giống chúng ta, đó là lý do tại sao họ mắc các bệnh như chúng ta.
Thế nên tôi đang làm việc với nhiều công ty thực phẩm lớn. Họ có thể biến các thực phẩm có lợi cho sức khỏe trở nên hợp khẩu vị, tiện lợi và trông hấp dẫn hơn với thực khách -- hiện tôi đang tham gia vào ban cố vấn cho McDonald PepsiCo, ConAgra và Safeway và tới đây sẽ là Del Monte, các công ty này thấy rằng đó là việc làm ăn lợi cả đôi đường.
Các món salad bạn thấy ở các cửa hàng của McDonald là kết quả của công việc -- họ sắp đưa ra một món rau trộn kiểu châu Á. Tại Pepsi, 2/3 lượng gia tăng doanh thu đến từ các thực phẩm có lợi.
Vì thế nếu thành công, chúng ta có thể giải phóng các tài nguyên khác để dành cho việc mua thuốc cần thiết để chữa trị bênh HIV/AIDS, sốt rét và ngăn ngừa bệnh cúm gia cầm. Xin cảm ơn.
Tôi có một bản sao ma quái của chính mình!
(Cười) Tiến sĩ Gero là một nhà khoa học xuất chúng nhưng hơi hơi điên trong viên ngọc rồng Z thuộc "Tiểu thuyết Saga của người máy giả nhân".
Nếu bạn quan sát kĩ càng, bạn sẽ thấy hộp sọ của ông ta đã bị thay thế với một cái vòm Plexiglas trong suốt nhờ vậy mọi hoạt động của não có thể được quan sát và điều khiển với án sáng.
Đó chính xác là điều mà tôi làm - kiểm soát suy nghĩ bằng quang học.
(cười) Nhưng trái hẳn với kẻ sinh đôi quỷ quái của tôi, cái kẻ luôn mơ mộng thống trị thế giới, mục tiêu của tôi hoàn toàn trong sáng chứ không tàn bạo hay ác ôn.
Tôi kiểm soát não bộ để hiểu cách thức vận hành của nó.
Hãy đợi một chút nhá, có thể bạn sẽ nói làm sao mà anh chàng này kiểm soát được não khi vẫn chưa hiểu nó?
Chẳng khác nào dùng xe thồ để kéo ngựa thay vì dùng ngựa kéo xe thồi?
Rất nhiều nhà thần kinh học đồng ý với quan điểm này họ nghĩ rằng sự hiểu biết sẽ đến từ các quan sát chi tiết và phân tích tỉ mỉ.
Họ nói, "Nếu như chúng ta có thể ghi nhận lại hoạt động của từng tế bào thần kinh, chúng ta sẽ hiểu rõ bộ não."
Nhưng hãy nghĩ một chút về ý nghĩa của điều này.
Cho dù ta có đo đạc được công việc của từng tế bào tại tất cả thời điểm chúng ta còn phải giải mã xem các chuỗi hoạt động đó có ý nghĩa gì, điều đó là rất khó, khả năng là chúng ta sẽ hiểu những chuỗi hoạt động này, cũng ít như bộ não đã sản sinh ra chúng.
Hãy thử xem coi hoạt động của não bộ trông như thế nào nhé.
Trong lần kích thích này, mỗi điểm đen là một neuron - tế bào thần kinh.
Chung ta chỉ nhìn thấy các điểm này khi nào tế bào có lực điện trường đi qua.
Có khoảng 10 ngàn neuron ở đây.
Vậy là, bạn chỉ mới quan sát được khoảng 1% bộ não của một con gián thôi đó!
Não của chính bạn thì phức tạp gấp 100 triệu lần vâng, 100 triệu lần cỗ máy đơn giản này.
Ở đâu đó, những chuỗi tín hiệu này là chính bạn, là quan niệm và nhận thức của bạn, là cảm xúc, là trí nhớ, là kế hoạch của bạn trong tương lai
Nhưng chúng ta không biết ở đâu vì chúng ta không biết cách đọc những chuỗi tín hiệu này.
Chúng ta không hiểu thứ ngôn ngữ được não sử dụng.
Đẻ có thể đi xa hơn, chúng ta phải tìm cách phá vỡ các mật mã này.
Nhưng bằng cách nào đây?
Một nhà phá mật mã có kinh nghiệm sẽ nói với bạn rằng để tìm hiểu xem kí hiệu trên một mật mã có ý nghĩa gì, điều cần thiết là phải có khả năng chơi với chúng, sắp xếp chúng theo cách bạn mong muốn.
Và trong tình huống này cũng vậy, để giải mã các thông tin bên trong những chuỗi tính hiệu này, chỉ quan sát thôi thì không đủ.
Chúng ta cần phải sắp xếp lại chúng.
Nói cách khác, thay vì ghi nhận hoạt động của neuron, chúng ta phải điều khiến nó.
Chúng ta không cần thiết phải kiếm soát toàn bộ các neuron bên trong não, chỉ cần một vài neuron là đủ.
Sự can thiệp của chúng ta càng đưỡ xác định rõ ràng càng tốt.
Tôi sẽ cho bạn thấy trong một khoảng khắc làm cách nào chúng ta đạt được độ chính xác cần thiết.
Và tôi khá là thực tế chứ không hão huyền. Tôi không dám chắc rằng khả năng kiểm soát chức năng của hệ thần kinh có thể ngay lập tức giúp chúng ta khám phá mọi bí ẩn của nó.
Nhưng chắc chắn chúng ta sẽ biết được rất nhiều từ đó.
Và tôi bây giờ không có cách nào là người đầu tiên nhận ra sức mạnh to lớn của các công cụ can thiệp này.
Lịch sử của những lần cố gắng để kết nối chức năng của hệ thần kinh là một lịch sử dài và vinh quang.
Ít nhất nó đã kéo dài hơn 200 năm rồi, nó bắt đầu từ thời các thí nghiệm nổi tiếng của Galvani hồi cuối thế kỉ 18, và thậm chí là xa hơn nữa kia.
Galvani chứng minh rằng chân của mấy chú ếch bị co giật khi ông nối những dây thần kinh thắt lưng với một luồng điện.
Thí nghiệm này đã làm sáng tỏ một điều đầu tiên, và có lẽ là quan trọng nhất, nó là quặng vàng trong mật mã thần kinh: thông tin này đã được viết lại trong hình hài của các luồng xung điện.
Phương thức tiếp cận của Galvani - thử nghiệm hệ thần kinh với các cực điện vẫn còn được sử dụng rộng rãi cho tới tận ngày nay mặc dù còn khá nhiều nhược điểm.
Dĩ nhiên là việc gắn dây điện vô não khá tàn bạo.
Rất khó để thực hiện đối với những con vật di chuyển nhiều, và có sự hạn chế nhất định về mặt cơ học đối với số lượng dây điện có thể được gắn cùng lúc.
Vì vậy, khoảng cuối thế kỉ vừa rồi, tôi bắt đầu nghĩ, chẳng phải là rất tuyệt sao, nếu như một người có thể nắm vững logic này và lật ngược lại nó.
Thay vì gắn một sợi dây điện vào một điểm của bộ não, tôi tái thiết lại bộ não để một vài nhân tố thần kinh trong đó có khả năng đáp ứng với nhiều tín hiệu thông tin khác nhau ví dụ như là một chùm ánh sáng chẳng hạn.
Phương pháp tiếp cận này sẽ, về mặt lý thuyết, vượt qua được rất nhiều trở ngại để chúng ta khám phá bí ẩn của não bộ chỉ trong vòng một ánh chớp.
Trước hết, phương pháp này không gây đau đớn, đó là một dạng trao đổi tín hiệu không cần tới dây.
Thứ hai, cũng như khi dùng sóng radio, bạn có thể giao tiếp với nhiều người nghe cùng một lúc.
Bạn không cần biết những người nghe này đang nằm ở đâu và việc họ có di chuyển tới đâu đi chăng nữa cũng không thành vấn đề cũng giống như âm thanh nổi trong chiếc xe hơi của bạn vậy đó.
Nó thậm chí còn tốt hơn nữa kìa, vì hóa ra là chúng ta có thể xây dựng nên những "người nghe" này từ những vật liệu được mã hóa trong DNA.
Như vậy, mỗi tế bào thần kinh với bộ mã di truyền được chỉnh sửa đúng cách có thể cùng lúc tạo ra một "người nghe" cho phép chúng ta điều khiển chức năng của chúng.
Hi vọng các bạn có thể cảm nhận được sự đơn giản đẹp đẽ trong khái niệm này.
Không có bất kì công nghệ hi-tech nào ở đây cả, chỉ có bản chất sinh học được khám phá bằng chính sinh học.
Nào bây giờ hãy cùng quan sát kĩ hơn những "người nghe" kì diệu này nhé.
Khi chúng ta nhìn kĩ từng cụm tế bào thần kinh màu tím này, chúng ta sẽ thấy lớp màng ngoài của chúng được khảm đầy những lỗ li ti rất nhỏ.
Những lỗ này sẽ tạo nên các dòng điện và chính những xung điện này tạo nên sự giao tiếp trong hệ thần kinh.
Nhưng các cánh cổng này rất đặc biệt.
Chúng được kết nối với những điểm tiếp nhận ánh sáng gần giống với các thụ thể trong mắt của bạn.
Bất kì khi nào có một luồng ánh sáng chạm vô những thụ thể này, các lỗ sẽ được mở ra và luồng điện được bật, và các tế bào thần kinh chuyển đi các xung điện.
Bởi vì những cánh cổng nhạy sáng này được mã hóa trong DNA, chúng ta có thể đạt được một mức độ chính xác tới khó tin.
Đó là bởi vì, dù mỗi tế bào trong cơ thể chúng ta chứa cùng một tập hợp gen, nhưng trong mỗi tế bào, những nhóm gen khác nhau sẽ được đóng mở theo một cách riêng.
Bạn có thể lợi dụng điều này để đảm bảo rằng chỉ có một số tế bào thần kinh nhất định chứa những cánh cổng nhạy sáng, còn các tế bào khác thì không.
Và như vậy, trong bức tranh này, chúng ta sẽ làm cho các tế bào trắng xanh trong góc trên bên trái làm cho chúng không đáp ứng với ánh sáng, vì thiếu những cánh cổng nhạy sáng.
Cách thức tiếp cận này hoạt động hiệu quả tới mức chúng ta có thể viết những thông tin hoàn toàn nhân tạo trực tiếp trên bộ não.
Trong ví dụ này, mỗi luồng xung điện, mỗi sự chệch hướng trên đường đi được gây ra bởi một luồng sáng ngắn.
Và phương pháp này cũng có thể được sử dụng đối với các động vật đang di chuyển và hoạt động.
Đây có lẽ là một thí nghiệm đầu tiên, có tương quan với thí nghiệm về điện của Galvani.
Nó được thực hiện khoảng sáu hay bảy năm trước bởi một nghiên cứu sinh của tôi, Susana Lima.
Susana đã kiến tạo lại chú ruồi giấm bên tay trái để cho chỉ có hai trong hơn 200 000 tế bào não của nó có chứa các cánh cổng nhạy sáng.
Bạn có thể quen với các tế bào này đó, vì chính chúng khiến bạn khó chịu khi bạn đuổi ruồi đi.
Chúng khiến cho những con ruồi có khả năng phản xạ chạy thoát, nhảy vào không trung và bay đi xa khi bạn có động thái di chuyển tay của mình.
Và bạn có thể thấy ở đây, những chùm sáng cũng gây ra tác động tương tự.
Con vật này nhảy, mở cánh rộng ra, và đập cánh nhưng không thể bay lên được bởi vì chúng bị kẹp giữa hai tấm kính
Bây giờ khi đã chắc chắn rằng không có phản ứng nào của con ruồi đối với chùm sáng mà nó thấy được, Susana thực hiện một thí nghiệm đơn giản nhưng cực kì hiệu quả.
Cô ấy cắt bỏ đầu của những con ruồi.
Cơ thể không có đầu kia có thể sống được trong một ngày, nhưng chúng không thể hoạt động được nhiều.
Chúng chỉ có thể đứng ở đó và khua khua, chải chải liên tục.
Có lẽ tính cách duy nhất còn lại sau khi bị cắt bỏ đi bộ não chính là sự phù phiếm, tự cao tự đại.
(Cười) Dù sao đi nữa, bạn sẽ thấy rằng trong một khoảnh khắc đó, Susana đã có thể làm cho cỗ máy bay lượn này hoạt động và một thứ gì đó tương đương với xương sống của những con ruồi này khiến cho thân thể không có đầu này cất cánh và bay đi xa.
Thực ra thì cũng không xa lắm đâu, dĩ nhiên rồi.
Kể từ khi chúng tôi có tiến đi những bước đầu tiên, lĩnh vực quang di truyền học đã thực sự bùng nổ.
Và tới nay thì có hàng trăm phòng thí nghiệm đang sử dụng cách thức này.
Và chúng ta đã đi một quãng đường rất xa kể từ những thành công đầu tiên của Galvani và Susana trong việc bắt các con vật nhảy hay co giựt.
Bây giờ, chúng ta thậm chí có thể tác động lên tâm lý của chúng bằng những cách rất uyên thâm giống như cách mà tôi sẽ nói cho các bạn nghe trong ví dụ cuối cùng đây, nó nhắm tới một câu hỏi rất quen thuộc.
Cuộc sống là một chuỗi những lựa chọn tạo ra một áp lực bất biến bắt chúng ta quyết định hành động nào phải xảy ra tiếp theo.
Và chúng ta đối mặt với áp lực này bằng bộ não của chúng ta và trong cỗ máy này, có một trung tâm ra quyết định tôi tạm gọi nó là Actor.
Actor sẽ cung cấp các chính sách dựa trên trạng thái môi trường và hoàn cảnh mà chúng ta vận hành.
Hành động của chúng ta thay đổi môi trường, thay đổi hoàn cảnh và sự thay đổi này được phản hồi lại với vòng xoáy quyết định..
Nào, hãy thử mang lại chút hình hài sinh động, cho mô hình trừu tượng này nhé., chúng tôi tạo nên thế giới một chiều đơn giản để cho đối tượng của chúng ta - những chú ruồi dấm.
Mỗi căn phòng trong gian nhà dựng đứng này sẽ chỉ chứa một con ruồi.
Mảng bên trái và bên phải của phòng được tô hai màu khac nhau và có máy quay phim theo dõi. Máy giúp quan sát các con ruồi tăng và giảm vận tốc giữa hai bức tường.
Ở đây có một vài thang đo chiều dài CCTV.
Bất kì lúc nào con ruồi bay đến giữa căn phòng nơi mà hai dòng mùi hương chạm nhau. nó phải đưa ra một quyết định
Nó phải quyết định quay ngược lại và ở trong vùng có vùi hương cũ hay là vượt qua đường trung gian đó và thử một vài điều mới.
Những quyết định này chắc chắn là phản xạ từ các chính sách mà Actor đưa ra.
Đối với những dạn trí thông minh như con ruồi của chúng ta, các chính sách này không được viết trên đá, không bất biến mà thường thay đổi khi con vật học được một kinh nghiệm mới.
Chúng ta có thể kết hợp yếu tố đó của những trí thông minh có khả năng thích nghi đó, vào với mô hình của chúng ta bằng cách giả định rằng bộ não của chú ruồi bay không chỉ có trung khu Actor mà còn có những nhóm tế bào khác nữa, đó là Critic, trung khu này đưa ra những lời nhận định đối với các lựa chọn của Actor.
Bạn có thể hình dung giọng nói này giống như là một phần cân bằng trong não bộ tương tự như nhà thờ Công giáo nếu như bạn là người Áo giống tôi, hoặc là một thứ siêu ngã, nếu như bạn theo trường phái của Freud, hoặc đó chính là mẹ của bạn, nếu như bạn là người Do Thái,
(cười) Bây giờ rõ ràng là Critic - sự phàn nàn chính là một nhân tố quan trọng trong trí thông minh của chúng ta
Vì vậy chúng tôi quyết định tìm hiểu các tế bào trong bộ não của ruồi đóng vai trò của Critic.
Và lý luận của chúng tôi rất đơn giản.
Chúng tôi nghĩ rằng, nếu có thể dùng cách điều khiển từ xa của quang học để hoạt hóa những tế bào Critic, chúng tôi có thể, theo một cách nhân tạo, rầy rà Actor khiến nó thay đối chính sách.
Nói cách khác, những con ruồi này phải học từ các sai phạm mà nó nghĩa là nó đã trải qua, nhưng trên thực tế thì nó không hề sai phạm.
Do vậy, chúng tôi cho lai các con ruồi giấm với bộ não có phần nào đó nghiêm khắc với những tế bào có khả năng nhận sáng.
Sau đó chúng tôi lấy những con ruồi này ra và để cho chúng tiến hành lựa chọn.
Bất kì khi nào chúng đưa ra một trong hai quyết định. lựa chọn một cách cửa, ví dụ như chọn cánh cửa xanh thay vì cách cửa cam, chúng tôi sẽ bật sáng lên.
Nếu như Critic là một trong số những tế bào được kích quang, thì sự can thiệp của chúng tôi sẽ đưa đến két quả là một thay đổi về chính sách.
Và các con ruồi có thể học được cách tránh xa những mùi được quang học làm mạnh lên.
Sẽ có hai trường hợp khác nhau như thế này. Chúng tôi so sánh hai dòng ruồi dấm, mỗi nhóm trong chúng có khoảng 100 tế bào nhạy quang trong não được thể hiện bằng màu xanh lá cây ở bên trái và bên phải.
Điểm chung giữa các nhóm tế bào này là chúng sản sinh ra chất dẫn truyền thần kinh dopamine.
Nhưng đặc điểm nhận dạng của những tế bào thần kinh tạo ra dopamine có sự khác biệt rất lớn ở hai nhóm bên phải và bên trái.
Nếu dùng quang học kích thích những tế bào này trong hai nhóm ruồi giấm, chúng ta sẽ thu được kết quả khác xa nhau.
Nếu bạn nhìn nhận trước tiên ở hành vi của những con ruồi ở bên phải, bạn có thể thấy rằng mỗi lần chúng đi tới giữa chừng của căn phòng nơi hai mùi hương gặp nhau, nó sẽ đi thẳng tiếp giống như nó từng làm.
Hành vi của nó hoàn toàn không thay đổi.
Nhưng nhóm ruồi bên trái thì khác hẳn,
Mỗi khi nó tới điểm giữa này, nó dừng lại, cẩn thận rà soát mùi hương ở vùng giao điểm, giống như là chúng đang khụt khịt hửi môi trường xung quanh, và rồi chúng quay đầu lại.
Điều này có nghĩa là những chính sách mà Actor đưa ra bây giờ bao hàm một chỉ dẫn rằng phải tránh xa mùi hương ở bên phải của căn phòng.
Chắc chắn là Critic đã lên tiếng bên trong con vật, và Critic nhất định được cấu thành ở giữa những tế bào tạo dopamine ở bên trái, nhưng không có trong tế bào tạo dopamine ở bên phải.
Thông qua những ví dụ như thế này, chúng tôi có thể giảm dần phạm vi tìm kiếm, cho tới mức giới hạn Critic chỉ trong một nhóm 12 tế bào.
Nhóm tế bào này, được minh họa bằng màu xanh lá cây ở đây, chúng sẽ gửi thông điệp tới một bộ phận của não có tên gọi thể nấm, được minh họa bằng màu xám.
Chúng tôi biết rằng bằng những mô hình này chúng tôi có thể biết được cấu trúc não ở đầu bên kia nhận lệnh của Critic chính là Actor.
Cấu trúc này cho thấy những thể nấm này có liên quan gì đó tới sự hành động, tới các lựa chọn.
Với tất cả những hiểu biết của chúng ta về thể nấm, điều này có một ý nghĩa hoàn hảo.
Thưc tế, nó có quá nhiều ý nghĩa trong việc chúng ta có thể thiết kế nên một dòng điện đồ chơi có khả năng nhái lại hành vi của con ruồi.
Trong dòng điện mô hình này, những tế bào thần kinh trong thể nấm được tượng trưng bằng các đèn LED nằm dọc màu xanh ở chính giữa bảng.
Các đèn LED này được nối dây với cảm biến có khả năng nhận biết sự hiện diện của các phân tử mùi trong không khí.
Mỗi mùi sẽ kích hoạt một nhóm cảm biến khác nhau, và từ đó hoạt hóa một nhân tố dò mùi ở bên trong thể nấm.
Như vậy, phi tiêu trong buồng lái của những chú ruồi này, Actor, có thể biết mùi nào đang hiện diện chỉ bằng cách nhìn xem chiếc đèn LED xanh nào đang được thắp sáng.
Còn việc Actor làm gì với thông tin này thì còn phụ thuộc vào chính sách của nó, và các quy định này được lưu trữ trong độ mạnh của những liên kết, giữa những chiếc máy dò mùi và những động cơ khởi động các hoạt động chạy trốn của con ruồi.
Nếu liên kết này quá yếu, động cơ này không khởi động được và con ruồi sẽ tiếp tục đi thẳng.
Còn nếu liên kết đủ mạnh, động cơ sẽ được bật lên và chú ruồi sẽ bắt đầu đổi hướng.
Hãy xem xét một tình huống mà trong đó động cơ này không được bật lên chú ruồi cứ tiếp tục đi theo con đường đó và nó gánh chịu một hậu quả đau đớn chẳng hạn như bị hạ gục chẳng hạn.
Và khi đó, chúng ta có thể trông đợi Critic lên tiếng nói với Actor để thay đổi chính sách của nó.
Và chúng tôi đã tạo ra tình huống đó một cách nhân tạo bằng cách khởi động Critic thông qua một chùng tia sáng.
Và nó tạo nên một sự gắn kết chặt chẽ hơn giữa các máy dò mùi đang hoạt động với động cơ của chú ruồi.
Thế là trong lần tiếp theo, nếu như những chú ruồi này cảm thấy mình đang chạm trán với mùi hương cũ, kết nối này đã đủ mạnh để khởi động mô tơ và tạo ra phản ứng chạy trốn.
Tôi không biết bạn nghĩ sao, nhưng tôi cảm thấy rất phấn khích khi hiểu sự mù mờ trong các nhắc nhở về mặt tâm lý bằng cách nào mà chúng có thể làm biến mất hay dẫn tới những sự thay đổi, những hiểu biết cơ học trong bộ não, ngay cả khi đó chỉ là não của một con ruồi.
Đây là một thông tin rất quan trọng và đầy hứa hẹn.
Một thông tin vui khác nữa ít nhất là cho các nhà khoa học, đó là còn rất nhiều điều để chúng ta khám phá.
Trong các thí nghiệm tôi kể với bạn, chúng tôi đã phần nào nhận biết được Critic, nhưng vẫn chưa hiểu nhóm tế bào này thực hiện chức năng của chúng ra sao.
Và chúng tôi bắt đầu liên hệ với chuyện khi bạn làm sai điều gì đó mẹ bạn, thầy cô của bạn không ở đó để nhắc nhở bạn nữa, thật là khó khăn làm sao.
Có một vài ý tưởng trong ngành khoa học máy tính và trí thông mình nhân tạo để giúp ta hiểu được cơ chế của những việc này nhưng chúng ta vẫn còn một ví dụ chưa giải quyết được đó là bằng cách nào những hành vi thông minh được nảy sinh từ các tương tác cơ học bên trong vật chất sống.
Tôi nghĩ chúng ta sẽ sớm đi tới đó thôi, trong một tương lai gần.
Cảm ơn các bạn!
(Vỗ tay).
Có quá nhiều điều cần bàn đến, nhưng trước hết, tôi sẽ cho chạy một bản nhạc thay cho lời mở đầu.
(Nhạc) ♫ Khi tôi thức dậy ♫ ♫ vào lúc bình minh ♫ ♫ Tôi rót cà phê ♫ ♫ Đọc báo ♫ ♫ Và rồi chầm chậm ♫ ♫ rất chậm rãi ♫ ♫ tôi rửa bát ♫ ♫ Cho cá ăn ♫ ♫ Bạn hát chúc mừng sinh nhật tôi ♫ ♫ Như thể ♫ ♫ đây là ngày cuối cùng ♫ ♫ bạn ở trên thế giới này ♫ (Vỗ tay) Vâng.
Hôm nay, tôi muốn làm điều gì đó đặc biệt.
Tôi muốn ra mắt một bài hát của mình được sáng tác trong vòng năm hay sáu tháng gần đây.
Và có một số thứ lý thú hơn nhiều so với việc chơi một bản nhạc lần đầu tiên trước đám đông, đặc biệt là khi nó còn đang dang dở.
(Cười) Tôi hi vọng những cuộc đối thoại ở đây sẽ giúp tôi hoàn thành bài hát của mình.
Bởi vì nó là sự tổng hợp của nhiều sự thực điên rồ.
Về cơ bản, đây là một bài hát về những vòng lặp, nhưng không phải loại vòng lặp tôi vừa thể hiện ở đây.
Chúng là những vòng lặp phản hồi.
Trong thế giới âm thanh đó là khi chiếc micro ở quá gần nguồn âm thanh của nó, và rồi nó rơi vào vòng lặp tự phá huỷ này để tạo ra một âm thanh rất khó chịu.
Để tôi minh hoạ điều đó cho bạn thấy.
(Cười) Tôi không làm bạn đau đâu.
Đừng lo lắng. ♫ Đây là một vòng lặp, một vòng lặp phản hồi ♫ ♫ Đây là một vòng lặp, một vòng lặp phản hồi ♫ ♫ Đây là một vòng lặp, một vòng lặp phản hồi ♫ ♫ Đây là một vòng lặp, một vòng lặp phản hồi ♫ ♫ Đây là một vòng lặp, một vòng lặp phản hồi ♫ ♫ Đây là một vòng lặp, một vòng lặp phản hồi ♫ ♫ Đây là một -- (Vòng lặp) Được rồi. Tôi không biết liệu có cần thiết phải minh hoạ -- (Cười) -- nhưng ý tôi rằng đó là thứ âm thanh tự phá huỷ.
Và tôi nghĩ về làm cách nào nó vượt qua được tất cả các không gian, từ, vâng, từ không gian sinh thái.
Dường như có một quy luật tự nhiên rằng nếu bạn đến quá gần nơi mình đã từng tới, nó sẽ trở nên xấu xí.
Bạn không thể cho bò ăn chính não của chúng được, hay bạn mắc phải bệnh bò điên, giao phối cận huyết và loạn luân và rồi, hãy xem, điều kia là gì?
Về mặt sinh học -- có loại bệnh tự miễn, khi cơ thể tự chống lại nó một cách hơi quá kinh khủng và phá huỷ vật chủ, hay cơ thể đó.
Và rồi -- vâng, đây chính là nơi chúng ta nói đến trong bài hát -- nó nối kết khoảng cách của cảm xúc.
Bởi cho dù tôi có dùng những thuật ngữ khoa học trong bài hát, thì tôi vẫn rất khó để có thể viết chúng thành lời bài hát.
Và có một số điều bạn không cần phải có trong các ca khúc.
Tôi đang cố gắng nối kết khoảng cách này lại giữa ý tưởng và giai điệu này.
Và rồi, tôi không biết bạn đã thực hiện điều đó, nhưng khi tôi nhắm mắt lại cố gắng chìm vào giấc ngủ, tôi không thể ngừng nghĩ về đôi mắt của mình.
Nó giống như việc mắt của bạn bắt đầu cố gắng nhìn chính chúng.
Và đó là điều tôi cảm nhận được.
Nó không hề dễ chịu.
Tôi xin lỗi nếu đã trót gieo ý tưởng này vào đầu bạn.
(Cười) Dĩ nhiên, việc mắt bạn tự quan sát chính nó là điều không thể, nhưng chúng đang cố gắng làm như vậy.
Câu chuyện đã gần hơn với một kinh nghiệm cá nhân rồi.
Hay việc tai có khả năng tự nghe thấy chính âm thanh của chúng -- thật không thể;
đó là vấn đề.
Tôi đã nghiên cứu ca khúc có liên quan tới những vấn đề này và rồi tưởng tượng cảnh một người quá thành công trong việc tự chống lại sự đau lòng đến nỗi họ bị bỏ lại để chống đỡ bản thân mình, nếu điều đó là có thật.
Và đó là câu hỏi mà bài hát này đặt ra.
Được rồi.
Nó chưa có tên.
(Nhạc) ♫ Hãy tiến lên và tự chúc mừng bản thân ♫ ♫ Cho chính bạn một cánh tay, cánh tay ấy là của bạn ♫ ♫ Và mắt cũng là của bạn ♫ ♫ Và một tai nghe thấy tai kia rất gần ♫ ♫ Bởi đó là tai của bạn, oh oh ♫ ♫ Bạn giờ đã làm được điều bất khả thi ♫ ♫ Tự tách rời mình ra ♫ ♫ Bạn khiến bản thân trở nên cứng rắn ♫ ♫ Không ai có thể làm tan vỡ trái tim bạn ♫ ♫ Bạn lấy nó ra ♫ ♫ Và văn chặt nó ♫ ♫ Bạn lấy nó ra ♫ ♫ Và chính bạn tự phá vỡ nó ♫ ♫ Tự phá vỡ chính mình, tự phá vỡ nó ♫ ♫ Tự phá vỡ chính mình, tự phá vỡ nó ♫ ♫ Tự phá vỡ chính mình ♫ (Vỗ tay) Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Thôi được.
Thật tuyệt vời. Các nhạc sĩ có thể bị xử vì tội giết người.
Hãy vứt những mớ lý thuyết điên rồ ấy đi và không cần phải sao lưu nó hay đồ thị hay nghiên cứu.
Bạn biết đấy, tôi nghĩ sự tò mò một cách thiếu thận trọng là điều mà thế giới hiện đang cần, chỉ một chút thôi.
(Vỗ tay) Tôi sắp hoàn thành ca khúc của mình có tên là "Hệ Thống Khí Hậu."
(Nhạc) ♫ Hãy yên lặng ♫ ♫ Yên lặng nào, cô nói ♫ ♫ Hãy thủ thỉ vào sau gáy anh ấy ♫ ♫ Trên cạnh giường, tôi có thể nhìn thấy máu bạn đang chảy ♫ ♫ Tôi có thể thấy ♫ ♫ các tế bào đang lớn lên ♫ ♫ Hãy dừng lại một lát ♫ ♫ Đừng làm tràn ly rượu ♫ ♫ Tôi có thể thấy tất cả từ đây ♫ ♫ Tôi thấy ♫ ♫ oh, tôi ♫ ♫ Tôi thấy ♫ ♫ hệ thống khí hậu ♫ ♫ của thế giới ♫ ♫ Hệ thống khí hậu ♫ ♫ của thế giới ♫ ♫ Những điều bạn nói ♫ ♫ không phải để trao đổi ♫ ♫ Tôi sẽ giữ nó ở nơi ♫ ♫ mà các chi nhánh vật chất miễn phí của chúng ta ♫ ♫ sợ hãi ♫ ♫ Dừng lại đã ♫ ♫ Đừng làm tràn rượu ♫ ♫ Tôi có thể thấy tất cả từ nơi này ♫ ♫ Tôi thấy ♫ ♫ oh, tôi ♫ ♫ Tôi thấy ♫ ♫ hệ thống khí hậu của thế giới ♫ ♫ Hệ thống khí hậu ♫ ♫ của thế giới ♫ Xin cảm ơn
(Vỗ tay)
Sau đây là một câu chuyện về một nơi mà bây giờ tôi gọi là nhà.
Đây là câu chuyện về nền giáo dục công và về cộng đồng ở những hơi hẻo lánh và về những gì thiết kế có thể làm thay đổi cả hai.
Đây là hạt Bertie, bang Bắc Carolina, Hoa Kỳ,
có một số thông tin bạn cần biết về vị trí. Đây là bang Bắc Carolina, và nếu chúng ta nhìn gần hơn, hạt Bertie nằm ở phần phía đông của bang.♫
Mất khoảng 2 tiếng về phía Đông khi lái xe từ Raleigh.
Và nó rất bằng phẳng, lầy lội.
Hầu hết nơi đây là đất trang trại.
toàn bộ quận này là nhà của gần 20 ngàn người, phân bố rải rác.
Nên chỉ có 27 người trên 1 dặm vuông, tức là khoảng 10 người trên 1 kilomet vuông.
Hạt Bertie là một ví dụ điển hình về việc phân bố đất đai ở những vùng héo lánh ở nước Mỹ.
Chúng ta đã nhìn thấy những chuyện này trên khắp đất nươc ngay cả những nơi ngoài biên giới Hoa Kỳ.
Chúng ta biết những triệu chứng.
ng bằngNó như một cái hố trũng ở những thị trấn nhỏ.
Đó là khu buôn bán đang trở thành thị trấn ma
chảy máu chất xám, nơi mà hầu hết những nhân tài đều ra đi và không bao giờ trở lại.
Sự phụ thuộc vào sự trợ cấp nông nghiệp của chính phủ và những trường học dưới tiêu chuẩn và tỉ lệ nghèo đói cao hơn cả sống trong thành phố.
Hạt Bertie không phải là một ngoại lệ trong trường hợp này.
Có lẽ đó là vấn đề lớn nhất họ đang phải vật lộn, cũng giống như nhiều cộng đồng khác, không hề có chia sẻ, đầu tư cho tương lai của những cộng đồng ở nơi hẻo lánh.
Chỉ có 6,8 % hỗ trợ nhân đạo của chúng ta ở Hoa Kỳ mang lại lợi ích cho những vùng hẻo lánh, và 20% dân số của chúng ta thì sống ở đó.
Vậy nên hạt Bertie không chỉ rất hoang vu, mà còn nghèo đến mức khó tin.
Nó là hạt nghèo nhất trong bang.
Cứ trong 3 đứa trẻ thì một đứa sống trong cảnh bần cùng. Và điều này rất giống như những nơi dân cư Do Thái xưa.
Kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp.
Nguồn thu lớn nhất là từ bông và thuốc lá, và chúng ta có thể tự hào về đậu phụng của hạt Bertie.
Doanh nghiệp lớn nhất ở đây là xí nghiệp chế biến thịt gà Purdue.
một hạt ở Windsor.
Bạn có thể thấy ngay đây, nó giống như quảng trường thời đại của Windsor.
Đây là nhà của 2000 người, và giống như hầu hết các thị trấn nhỏ khác nó trở nên tồi tàn qua các năm.
Có thêm nhiều tòa nhà bỏ hoang hoặc không được sửa chữa hơn là được chưng dụng.
Bạn có thể đếm số nhà hàng ở hạt này chỉ trên 1 bàn tay... Bunn's Barbecue là một nơi tôi yêu thích
Nhưng cả hạt này không có quán cà phê nào cả không internet cà phê, không rạp chiếu phim ,không cửa hàng sách.
Thậm chí còn không có siêu thị Walmart.
Chủng tộc ở hạt này 60% là người Mĩ gốc Phi, nhưng điều xảy ra ở hầu hết các trường công là hầu hết những đứa trẻ da trắng có điều kiện hơn đều đi đến trường tư thục Lawrence.
Vì vậy những học sinh ở trường công khoảng 86% là người Mĩ gốc Phi.
Đây là điều mà các tờ báo địa phương nói về các lớp tốt nghiệp gần đây, bạn có thể nhìn thấy sự khác biệt khá là rõ ràng.
Vì vậy nói rằng hệ thống giáo dục công ở hạt Bertie đang khủng hoảng, cũng vẫn chưa đủ.
Cơ bản là không có những giáo viên giỏi để chọn. Và chỉ 8% dân số ở hạt này có bằng cử nhân hoặc cao hơn.
Đây không phải là một sự kế thừa lớn trong nền giáo dục hiện đại.
Thực tế, 2 năm trước đây chỉ 27% các học sinh từ lớp 3 đến lớp 8 vượt qua được tiêu chuẩn của bang trong môn tiếng anh và môn toán.
Nghe như có vẻ tôi đang vẽ lên một bức tranh ảm đạm về nơi này, nhưng tôi xin cam kết rằng có tin tốt.
Một tài sản lớn nhất, theo tôi một trong những tài sản quý nhất của hạt Bertie County bây giờ, là người đàn ông này Đây là tiến sĩ Chip Zullinger, được gọi một cách trìu mến là tiến sĩ Z.
Ông ấy đến đây vào tháng 11 năm 2007 như một nhà quản lý mới để phục hồi nền giáo dục đang khủng hoảng.
Ông ta cũng từng là quản lý tại Charleston, bang Nam Carolina và rồi ở Denver, Colorado.
Ông ta bắt đầu làm việc với vài trường trong số những trường chuẩn vào cuối những năm 80 ở Hoa Kỳ.
Ông ta chắc chắn là một người nổi loạn và có tầm nhìn, ông ta chính là lý do mà tôi đang sống và làm việc tại đó.
vào tháng 2 năm 2009, Tiến sĩ Zullinger mời chúng tôi, Dự án H -- một văn phòng thiết kế phi lợi nhuận tôi sáng lập đến Bertie và cộng tác với ông í trong việc sửa chữa trường học và mang tới một góc nhìn của người làm thiết kế đến việc sửa chữa nền giáo dục.
Ông ta mời chúng tôi, đặc biệt vì chúng tôi có một quá trình thiết kế rất riêng... một trong số đó mang tới kết quả là những giải pháp thiết kế phù hợp ở những nơi mà thường không có cơ hội tiếp cận với những dịch vụ thiết kế hay là công ty sáng tạo.
Cụ thể là chúng tôi đã sử dụng 6 tiêu chí về hướng đi thiết kế, có lẽ quan trọng nhất là cái số 2 chúng tôi thiết kế cùng với nó, chứ không phải cho nó vì vậy chúng tôi đang làm việc tập trung vào những thiết kế nhân đạo, chứ không phải là thiết kế thương mại cho khách hàng nữa;
Mục đích là thiết kế với con người, và để cho những giải pháp thích hợp nổi bật lên.
Nên lúc mà chúng tôi được mới đến đó, chúng tôi đang đặt trụ sở ở San Francisco. Và nên chúng tôi đã phải đi đi về về trong những ngày còn lại của năm 2009, dành một nửa thời gian ở hạt Bertie.
Và khi tôi nói chúng tôi, ý tôi là dự án H, nhưng cụ thể hơn là tôi và cộng sự, Matthew Miller, một kiến trúc sư và nhà xây dựng theo kiểu MacGyver.
Và đến ngày hôm nay, chúng tôi sống ở đó.
Tôi đã cố ý cắt đầu Matt ra khỏi bức ảnh này, vì anh ta sẽ giết tôi nếu anh ta biết tôi đã dùng nó chỉ vì bộ áo nỉ.
Nhưng đây là trước cửa nhà. Chúng tôi sống ở đó.
Chúng tôi giờ gọi nó là nhà.
Trong thời gian mà chúng tôi bay đi bay lại, chúng tôi nhận ra rằng chúng tôi đã lỡ yêu nơi này mất rồi.
Chúng tôi đã chót yêu nơi này và con người ở đây và công việc mà chúng tôi có thể làm cho một nơi hẻo lánh như hạt Bertie. rằng, là người thiết kế và xây dựng, bạn không thể làm khắp mọi nơi.
Cần một khoảng không gian để thử nghiệm để gắn kết và kiểm tra mọi thứ.
Chúng tôi nhận được sự tán thành nhiệt liệt của tiến sĩ Zullinger.
Có một sự thanh cao trong bàn tay làm việc, với đất bụi dưới móng tay.
Nhưng ngoài lý do cá nhân mà chúng tôi muốn ở đây, còn có một sự cần thiết lớn lao.
Nó là sự vô nghĩa của cái sáng tạo ở hạt Bertie.
Không hề có một kiến trúc sư với bằng cấp ở cả hạt.
Và vì chúng tôi nhìn thấy cơ hội để mang đến những thiết kế như là vật dụng, một vài thứ mà hạt Bertie không hề có bằng cách nào khác, hoặc ko ai sử dụng nó nó như một kiểu công cụ mới trong bộ đồ nghề của họ.
Mục đích đầu tiên là sử dụng thiết kế trong bộ máy giáo dục công cộng tác với tiến sỹ Zullinger đó là lý do tại sao chúng tôi ở đây.
Nhưng ngoài ra, chúng tôi nhận ra rằng hạt Bertie như một cộng đồng khao khát cái nhìn mới của sự tự hào và kết nối và của một vốn sáng tạo mà họ đang rất thiếu thốn.
Và thế là thành mục tiêu, vâng, để mang thiết kế đến với giáo dục, nhưng rồi để hiểu ra làm như thế nào giáo dục có thể trở thành một phương tiện truyền bá cho sự phát triển của cộng đồng.
Để làm được điều này chúng tôi đã đưa ra 3 cách tiếp cận khác nhau đến điểm chung giữa thiết kế và giáo dục.
Và tôi nên nói rằng 3 điều này là những cái mà tôi đã làm ở hạt Bertie, nhưng tôi cũng khá tự hào rằng nó cũng đã hoạt động được ở hầu hết cộng đồng hẻo lánh ở Hoa Kỳ và có thế là cả các quốc gia khác.
Đầu tiên trong ba điều chính là thiết kế cho giáo dục.
Đây là điểm đơn giản, rõ ràng nhất, điểm giao nhau của hai mảng.
Đó là cấu trúc vật lý của khoảng không phát triển, nguyên vật liệu và kinh nghiệm cho giáo viên và học sinh.
Đps là sự câu trả lời cho sự tụt hậu nhanh chóng và sách giáo khoa lỗi thời và những giáo trình kinh khủng mà chúng ta xây dựng cho nền giáo dục ngày nay.
Và điều này đưa cho chúng ta 2 cách khác nhau
Đầu tiên là chuỗi cải tiến cho phòng máy tính.
Theo truyền thống, phòng máy tính, đặc biệt là tại một trường học dưới chuẩn như ở hạt Bertie nơi mà học sinh đến ngồi làm bài kiểm tra một vài tuần một lần, phòng máy tính như một cái tù thử khả năng chịu đựng
bạn vào trong, đối mặt với bức tường, làm bài, và ra về
Vì vậy chúng tôi muốn thay đổi cách học sinh tiếp cận với công nghệ, để tạo ra khoảng không vui vẻ và mang tính chất xã hội hơn lôi kéo hơn và dễ tiếp cận hơn. Và cũng để tăng cường khả năng cho giáo viên sử dụng khoảng không để hướng dẫn về công nghệ cho học sinh.
Và đây là phòng thí nghiệm ở trường cấp 3. Hiệu trưởng ở đó thì rất yêu thích cái phòng này.
Mỗi khi có khách, đây là nơi đầu tiên ông dẫn họ đến thăm.
Và đây là đồng sáng tạo với một vài giáo viên về hệ thống sân chơi giáo dục gọi là không gian học tập.
Nó cho phép những sinh viên trình độ sơ đẳng học tập những môn chính thông qua trò chơi và hoạt động chạy vòng quanh, hò hét và là một đứa trẻ.
Trong trò chơi mà những đứa trẻ đang chơi ở đây... trong tình huống này chúng đang học phép nhân cơ bản thông qua một trò chơi gọi là Match Me.
Trong trò chơi này bạn chọn 1 lớp chia thành 2 đội, mỗi nhóm ở một bên sân chơi, giáo viên sẽ lấy một viên phấn và chỉ viết một con số lên mỗi cái lốp xe
Và rồi giáo viên sẽ đặt ra một bài toán ví dụ như là 4 nhân 4 rồi một sinh viên ở mỗi nhóm phải thi để tìm ra rằng 4 nhân 4 là 16 rồi tìm ra cái lốp có số 16 và ngồi lên đó.
Và mục đích của trò chơi là tất cả thành viên trong đội được ngồi lên lốp xe thì đội đó thắng.
Và tầm ảnh hưởng của không gian học tập khá là gây ngạc nhiên và ấn tượng.
Mmột vài lớp và giáo viên đã báo cáo điểm thi cao hơn, học sinh hứng thú với bài học, đặc biệt là các bé trai, chạy ra ngoài và chơi, họ không còn sợ một phép nhân nhiều con số.... và giáo viên cũng có thể sử dụng những thứ này như một công cụ để đánh giá tốt hơn về việc học sinh hiểu về các bài học mới như thế nào.
Vì vậy với những thiết kế cho giáo dục tôi nghĩ thứ quan trọng nhất và phải có sự chia sẻ về giái pháp với giáo viên, vì thế giáo viên có động cơ và khát khao sử dụng chúng công cụ này.
Đây là ông Perry. Ông í là trợ lý giám thị.
Ông ấy tham gia một trong bốn ngày tập huấn giáo viên và thắng 5 vòng của trò Match Me liên tiếp và rất tự hào về bản thân mình.
(Cười) Cách tiếp cận thứ hai là tự thiết kế lại giáo dục.
Đây là điều phức tạp nhất.
Cần phải có một cái nhìn bao quát toàn bộ hệ thống xem giáo dục được quản lý ra sao và cái gì được đưa ra và đưa cho ai
Trong nhiều tình huống, thay đổi không phải là tất cả mà chính là tạo ra những điều kiện để sự thay đổi trở nên khả thi và có động ở để thay đổi, điều này nói thì dễ nhưng làm thì khó trong những khu dân cư hẻo lánh và cũng in sâu trong hệ thống giáo dục tại những nơi xa xôi hẻo lánh.
Vì vậy với chúng tôi, đây là một chiến dịch công gọi là kết nối Bertie.
Có hàng ngàn chấm màu xanh trên toàn hạt này
Để cho một quỹ của phòng giáo dục để đưa máy tính bàn và kết nối mạng đến mọi nhà có trẻ em trong hệ thống giáo dục công.
Ngay bây giờ tôi nên nói, chỉ có khoảng 10 phần trăm hộ gia đình thật sự là có kết nối mạng internet.
Và những nơi có WiFi là ở trong tòa nhà trường học, hoặc ở quán gà rán Bojangles, nơi mà tôi thường ngồi lê
Bên cạnh đó, mọi người biết đấy, làm người khác hứng thú, và tự hỏi về những chấm bi màu xanh khắp nơi, hỏi hệ thống trường học để hình dung làm sao nó có thể trở thành chất xúc tác để kết nối cộng đồng nhiều hơn
Cần phải với ra ngoài biên giới của bức tường trường học và nghĩ về cái làm sao họ có thể đóng vai trò trong sự phát triển của cộng đồng
Đống máy tính đầu tiên đang chuẩn bị được lắp đặt vào mùa hè năm nay, và chúng tôi đang giúp tiến sĩ Zullinger phát triển một vài chiến lược xung quanh việc làm sao để kết nối giữa trường học và gia đình mở rộng việc học tập ngoài trường học
Và đây là cách tiếp cận thứ ba, cái mà tôi thấy thú vị nhất, tôi sẽ nói ngay bây giờ, là thiết kế như giáo dục
thiết kế như giáo dục có nghĩa là là cái mà bạn có thể thực sự dạy một cách sáng tạo trong giáo dục công và không biết sáng tạo một cách cơ bản' không phải như kiểu học vật lý bằng cách lắp ráp một tên lửa nhưng bằng cách học đầu óc thiết kế song song với kỹ năng xây dựng trở thành một mục đích chung của cộng đồng.
Thế có nghĩa là những người thiết kế không còn là cố vấn, mà là giáo viên, và chúng tôi chịu trách nhiệm về việc gia tăng sự sáng tao cho thế hệ tiếp theo.
Và thiết kế đưa ra một khung giáo dục là một loại thuốc giải độc cho sự buồn chán, cứng nhắc, mệnh lệnh rất nhiều trường đang trong cảnh này
Nó ở ngay trước mặt, cần sự tham gia, cần sự xây dựng tích cực, và nó cho phép bọn trẻ áp dụng tất cả các kiến thức từ môn học chính vào thực tiễn.
Vì vậy nên chúng tôi bắt đầu suy nghĩ về sự thực tiễn của những lớp dạy nghề và những lớp này sẽ như thế nào - lớp dạy nghề mộc và nghề luyện kim Thường thì những lớp như vậy dành cho những đứa trẻ không định vào đại học.
Nó như là những lớp hướng nghiệp.
dành cho tầng lớp lao động, công nhân.
Dự án đơn giản như là hãy làm một tổ chim cho mẹ dịp Giáng sinh.
Mấy thập kỷ gần đây, nguồn đầu tư cho các lớp dạy nghề gần như đã cạn kiệt.
Nên chúng tôi đã nghĩ, nếu như những lớp dạy nghề có thể quay trở lại, nhưng lần này định hướng cho dự án xung quanh những thứ mà cộng đồng cần, và để truyền sức sống cho những lơp dạy nghề với nhiều hơn những quá trình suy nghĩ thiết kế sáng tạo cần thiết.
Và chúng tôi đã lấy ý tưởng này và làm việc với tiến sĩ Zullinger trong năm vừa qua viết nên một giáo trình một năm ở trình độ trung học cho lớp 11.
Và chương trình này sẽ được bắt đầu trong bốn tuần nữa, vào cuối mùa hè. Tôi và cộng sự, Matthew, vừa trải qua quá trình đầy gian khổ để lấy chứng chỉ giáo viên trung học để thực sự tham gia vào giáo trình.
Và giáo trình sẽ như sau
Trong hai học kỳ, học kỳ thu và kỳ xuân, học sinh sẽ dành 3 tiếng mỗi ngày trong diện tích 4 ngàn 5 trăm feet vuông của lớp dạy nghề/studio.
Và trong suốt thời gian đó, học sinh sẽ làm mọi thứ từ việc ra ngoài và tìm hiểu về dân tộc học hay là tìm hiểu về nhu cầu thực tiễn, quay trở lại studio, động não và hình dung ra thiết kế để tìm ra những ý tưởng có thể được sử dụng, và rồi chuyển vào trong xưởng và bắt đầu thử nghiệm chúng, xây dựng, làm nguyên mẫu tìm hiểu khả năng ứng dụng và chao chuốt sản phẩm cuối cùng.
Và khi mùa hè đến, học sinh sẽ được trao một công việc làm thêm hè.
Họ sẽ được trả lương như những nhân viên của dự án H và trở thành nhân viên xây dựng với chúng tôi để xây dựng những dự án cho cộng đồng.
Và dự án đầu tiên, xây dựng vào mùa hè tới, sẽ là một khu chợ ngoài trời ở trung tâm thành phố, tiếp theo là những bến xe buýt có mái cho cho hệ thống xe buýt trường học năm thứ hai và dự án nâng cấp nhà cửa cho người cao tuổi vào năm thứ ba.
Những dự án này rất dễ được nhận thấy rõ ràng và rất mong rằng những học sinh có thể chỉ và nói, "Tôi đã xây dựng nó, và tôi rất tự hào."
Và tôi muốn mọi người gặp gỡ ba học sinh cảu chúng tôi.
Đây là Ryan.
Cô bé 15 tuổi.
Cháu rất yêu nông nghiệp và muốn trở thành một giáo viên trung học.
Cháu muốn đi học đại học, nhưng vẫn muốn trở về hạt Bertie, vì đó là nơi gia đình cô bé sinh sống, nơi cô gọi là nhà, và cô bé rất mong muốn được đóng góp mình chơi nơi mà cô đã may mắn được sinh ra.
Điều mà Studio H có thể mang lại cho cô bé là một cách để cải thiện kỹ năng để cô bé có thể đóng góp lại bằng một cách thiết thực nhất.
Đây là Eric. Cậu bé chơi cho đội bóng bầu dục.
Cậu rất thich đua xe đường trường, và muốn trở thành một kiến trúc sư.
Và đối với cậu, Studio H mang đến một cách để phát triển kỹ năng cần thiết để trở thành một kiến trúc sư, mọi thứ từ vẽ nháp, xây dựng sắp thép và gỗ mộc, làm sao để tìm hiểu một khách hàng.
Và đây là Athony.
16 tuổi, thích săn bắn câu cá và các hoạt động ngoài trời và bất cứ việc gì liên quan đến đôi bàn tay. Và đối với cậu, Studio H có nghĩa là cậu có thể tiếp tục việc học thông qua liên kết với các hoạt động chân tay.
Cậu thích lâm học, nhưng không chắc chắn, nếu nếu cậu bé cuối cùng không đi học đại học, cậu vẫn có trong tay những kỹ năng công nghiệp cần thiết.
Những gì thiết kế và xây dựng thực sự mang lại cho nền giáo dục công là một lớp học theo kiểu khác.
Tòa nhà này ở trung tâm, rất có thể sẽ trở thành một phiên chợ trong tương lai, cũng là một lớp học.
Và đi ra ngoài cộng động và phỏng vấn người hàng xóm về những loại thực phẩm họ mua từ đâu và tại sao lại mua đó la bài tập về nhà.
Và buổi lễ cắt băng khánh thành ở cuối mùa hè khi khu chợ đã được xây dựng và mở cửa cho công chúng, đó là kỳ thi cuối kỳ.
Và đối với cộng đồng, những gì thiết kế và xây dựng mang lại là quá trình thực tế có thể nhìn thấy rõ ràng.
Mỗi dự án kéo dài trong một năm. Và nó biến giới trẻ thành tài sản lớn nhất và nguồn tài nguyên lớn chưa được khai thác trong việc tưởng tượng về một tương lai mới.
Và chúng tôi thấy rằng Studio H, đặc biệt trong năm đầu tiên, chỉ là một câu chuyện nhỏ... 13 học sinh, 2 giáo viên một dự án ở một khu vực.
Nhưng chúng tôi thấy rằng phương pháp này có thể được áp dụng ở nơi khác.
Và tôi rất tin tưởng vào sự mạnh của một câu chuyện nhỏ, vì thực sự là rất khó để làm việc nhân đạo ở quy mô toàn cầu.
Bởi vì, khi bạn nhìn xa như thế, bạn sẽ mất đi khả năng nhìn người khác như con người.
Cuối cùng, chính thiết kế là một quá trình của sự giáo dục không ngừng nghỉ cho những người mà ta làm việc cùng và cho chính chúng ta như những người thiết kế.
Và hãy đối mặt với nó, những người thiết kế, chúng ta cần làm mới mình.
Chúng ta cần tự giáo dục mình về những điều quan trọng, chúng ta cần làm việc bên ngoài vòng tiện nghi nhiều hơn nữa, và cần trở thành những công dân tốt hơn trong chính khu vực của mình.
Và cho dù đây chỉ là một câu chuyện rất nhỏ, chúng tôi hy vọng rằng nó đại diện cho một bước đi theo một hướng đứng đắn cho tương lai của những cộng đồng ở nơi xa xôi hẻo lánh và cho tương lai của hệ thống giáo dục công và rất mong rằng cũng cho tương lai của ngành thiết kế.
Xin cám ơn.
(Khán giả vỗ tay)
Hôm nay, tôi muốn nói chuyện với các bạn về vấn đề xung đột sắc tộc và nội chiến.
Những điều này không phải là những chủ đề vui vẻ gì và chúng cũng không đem lại những tin tức gì mới lạ mà cuộc thảo luận này muốn hướng đến.
Tuy nhiên, không những có chí ít một vài tin tốt lành để nói rằng xung đột bây giờ đã ít hơn so với hai thập kỷ trước, mà quan trọng hơn là việc chúng ta đã nhận thức rõ hơn về những điều chúng ta có thể làm để giảm thiểu hơn nữa con số những cuộc xung đột sắc tộc và nội chiến và những thương đau mà chúng tạo nên.
Xin nêu ra ba yếu tố nổi bật: lãnh đạo, ngoại giao và tạo lập thiết chế
Điều tôi chú trọng trong bài nói chuyện của mình là tại sao những yếu tố đó là quan trọng, quan trọng ra sao, và tất cả chúng ta có thể làm gì để đảm bảo rằng chúng duy trì được tầm quan trọng đó theo chiều hướng tốt. có nghĩa là, bằng cách nào để tât cả chúng ta góp phần phát triển và cải thiện những kỹ năng dành cho các cấp lãnh đạo ở khu vực và thế giới để đem lại hòa bình và duy trì nền hòa bình đó.
Nhưng chúng ta hãy bắt đầu từ đầu.
Những cuộc nội chiến đã trở thành tiêu đề cho các bản tin từ nhiều thập kỷ trước đến nay, và đặc biệt là những cuộc xung đột sắc tộc liên tục hiện diện như một nỗi đe dọa an ninh thế giới.
Khoảng gần hai thập niên trở lại đây, tình hình trở nên tồi tệ và những hình ảnh ghi được đã và đang là nỗi ám ảnh.
Ở Georgia, sau nhiều năm bế tắc, chúng ta đã thấy bạo động trỗi dậy hàng loạt vào tháng 8 năm 2008.
Nó nhanh chóng leo thang thành một cuộc chiến kéo dài 5 ngày giữa Nga và Georgia, làm cho Georgia bị chia cắt nhiều hơn trước.
Ở Kenya, cuộc tranh cử Tổng Thống năm 2007 mà chúng ta đã nghe nói đến nhanh chóng dẫn đến tình trạng bạo lực căng thẳng hơn giữa các sắc tộc cùng sự chém giết và di tản của hàng ngàn con người.
Ở Sri Lanka, cuộc nội chiến kéo dài mấy chục năm giữa đồng bào thiểu số Tamil với dân tộc số đông Sinhala dẫn đến một cao trào đẫm máu năm 2009 sau khi khoảng 100 nghìn người đã thiệt mạng kể từ năm 1983.
Ở Kyrgyzstan, chỉ mới hơn vài tuần trước đây, bạo lực xảy ra với mức độ chưa từng có giữa hai dân tộc Kyrgyz và Uzbeks.
Hàng trăm người thiệt mạng, và hơn 100 ngàn người phải sơ tán, bao gồm nhiều người Uzbeks phải chạy sang nước láng giềng Uzbekistan.
Ở Trung Đông, xung đột giữa người Israel và Palestin vẫn không hề suy giảm và lúc nào người ta cũngcthấy khó khăn hơn để tìm thấy một giải pháp hòa bình khả dĩ và bền vững để có thể đạt được.
Darfur đã ít xuất hiện trên các tiêu đề tin tức, nhưng sự giết chóc và sơ tán ở nơi đây vẫn tiếp diễn, và thật khó để đong đếm những nỗi thống khổ cho con người mà nó gây nên.
Và cuối cùng, ở Iraq, bạo lực lại tiếp tục gia tăng, và chính phủ mới, 4 tháng sau lần tiến hành bầu cử Quốc Hội gần đây nhất, vẫn chưa được thiết lập.
Nhưng hãy tạm gác chuyện đó lại, vì tôi muốn đề cập đến tin tốt lành.
Vậy thì hiện nay, chúng phải chăng đã trở thành hình ảnh của quá khứ?
Ồ, dù cho có những bức tranh ảm đạm ở Trung Đông, Dafur, Iraq, hay những nơi khác, thì vẫn có một xu hướng lâu dài thật sự cho thấy được những tin tức tốt đẹp.
Hơn hai thập niên trước kể từ sau khi Chiến Tranh lạnh kết thúc, nhìn chung, con số những cuộc nội chiến đã giảm.
Kể từ đầu những năm 90, với khoảng 50 cuộc nội chiến xảy ra, thì giờ đây chúng ta đã giảm được 30% những xung đột như vậy.
Con số những người thiệt mạng do nội chiến nay đã thuyên giảm so với một hoặc hai thập kỷ trước.
Tuy nhiên xu hướng này vẫn không rõ ràng.
Mức độ thiệt mạng trên chiến trường đạt kỷ lục trong khoảng từ năm 1998 đến năm 2001, với khoảng 80 nghìn binh lính, cảnh sát và phiến quân tử trận mỗi năm.
Năm 2003, số lượng binh sĩ thương vong là thấp nhất, với chỉ 20 nghìn người vong trận.
Kể từ đó, dù có những sự tăng giảm, song xu hướng chung- - và đây mới là điều quan trọng - đó là sự giảm xuống so với 2 thập niên trước.
Những tin tức về tổn thất dân tình cũng ít đi so với trước đây.
Từ hơn 12 nghìn người dân thường bị giết hại có chủ ý trong những cuộc nội chiến năm 1997 và 1998, mười năm sau, con số này dừng lại ở 4 nghìn người.
Thương vong đã giảm 2/3.
Sự suy giảm này thậm chí có thể thấy rõ ràng hơn nếu chúng ta đối chiếu với cuộc diệt chủng ở Rwanda năm 1994.
Nhưng sau đó 800 nghìn dân thường đã bị tàn sát trong một vụ việc chỉ trong một vài tháng.
Đây là một sự mất mát không gì sánh được.
Một điều cũng không kém quan trọng là cần lưu ý rằng những con số này chỉ phản ánh một phần của sự việc.
Những con số đó chưa tính đến những người đã chết do nội chiến, hay do nạn đói, dịch bệnh chẳng hạn.
Và chúng cũng không thể giải thích thỏa đáng những đau thương của dân tình nói chung.
Tra tấn, cưỡng bức và thanh lọc sắc tộc lại trở nên hiệu quả một cách khốc liệt nếu như trong nội chiến không có cảnh sát thương và vũ khí.
Nói cách khác, đối với những người dân phải gánh chịu hậu quả của xung đột sắc tộc và nội chiến, thì không có cuộc chiến tranh nào mang lại kết quả tốt đẹp, và không hề có loại hòa bình nào là xấu xa cả.
Vì vậy, dù cho việc người dân bị thiệt mạng, bị thương, bị cưỡng bức hay tra tấn vẫn còn nhiều, trên thực tế, con số dân bị thương vong ngày nay giảm rõ rệt so với một thập kỷ trước, đó là điều đáng mừng.
Cho nên, ngày nay, khi chúng ta có ít xung đột hơn số người bị chết do những xung đột đó cũng sẽ ít đi
và tất nhiên, câu hỏi lớn đặt ra là tại sao?
Trong một số trường hợp, quân đội của một bên sẽ giành chiến thắng.
Đây đại loại cũng là một giải pháp cho hòa bình, nhưng hiếm khi là một giải pháp mà không đánh đổi sinh mạng hay những hệ lụy về mặt nhân đạo
Sự thất bại của đội quân Tamil ở Sri Lanka có lẽ là một dẫn chứng gần đây nhất về điều này, tuy nhiên chúng ta cũng nhận thấy những cái gọi là giải pháp quân sự tương tự như vậy ở khu vực Balkans, ở nam Caucasus và khắp hầu hết Phi châu.
Đôi khi, những giải pháp đó được tán thưởng nhờ những khu tái thiết thông qua đàm phán hoặc chí ít là những thỏa thuận ngừng bắn, và triền khai lực lượng gìn giữ hòa bình.
Nhưng hầu như không bao giờ chúng thể hiện một thành công vang dội - Bosnia và Herzegovina có lẽ ở tình cảnh như vậy nhiều hơn so với Georgia.
Nhưng đối với nhiều nơi ở Châu Phi, một đồng nghiệp của tôi đã một lần nói theo cách này, "Việc ngừng bắn vào đêm Thứ Ba đã đạt được vừa đúng thời điểm để cuộc diệt chủng bắt đầu vào sáng thứ Tư."
Nhưng một lần nữa hãy theo dõi tin tốt lành.
Nếu không tìm ra giải pháp trên chiến trường, thì có 3 yếu tố có thể được tính đến cho việc ngăn ngừa xung đột sắc tộc và nội chiến, hay cho một nền hòa bình bền vững về sau: sự lãnh đạo, ngoại giao và kiến tạo thể chế.
Bắc Ai-len là một ví dụ.
Dù qua hàng thế kỉ với nỗi ác cảm, hàng thập kỷ với bạo lực và cướp đi sinh mệnh của hàng nghìn người, năm 1998 đã chứng kiến kết cục của sự thỏa thuận mang tính lịch sử.
Phiên bản đầu tiên của thỏa thuận này đã được Nghị sĩ George Mitchell khéo léo làm trung gian.
Quan trọng là, để có được sự thành công lâu dài trong tiến trình hòa bình ở Bắc Ai-len, ông đã áp đặt những điều kiện rất rõ ràng cho việc tham gia cùng nhau và những cuộc đàm phán.
Trong số đó là cam kết chỉ đối với những phương cách hòa bình.
Những phiên bản thỏa thuận tiếp theo được hỗ trợ bởi chính phủ Anh và Ai-len, những người không bao giờ lay chuyển quyết tâm để mang đến nền hòa bình và ổn định cho Bắc Ai-len.
Những thiết chế cốt lõi được đưa ra năm 1998 và những sửa đổi vào những năm 2006 và 2008 đã được cách tân thực sự và cho phép tất cả các bên xung đột giải quyết những mối quan tâm và nhu cầu cốt lõi.
Thỏa thuận kết hợp một sự dàn xếp việc chia sẻ quyền lực ở Bắc Ai-len với các thiết chế xuyên biên giới nối giữa Belfast và Dublin và từ đó nhận ra cái gọi là chiều kích của cuộc xung đột Ai-len.
Và đáng chú ý là, người ta cũng đặt ra sự chú trọng rõ ràng về quyền lợi cá nhân và quyền lợi của các cộng đồng.
Các quy định trong bản thỏa thuận có thể phức tạp, song những mầm mống mâu thuẫn cũng phức tạp như vậy.
Có lẽ quan trọng nhất là, các nhà lãnh đạo ở địa phương đã liên tục vượt lên trước những thách thức cho sự thỏa hiệp, không phải khi nào cũng nhanh chóng và không phải khi nào cũng nhiệt thành, nhưng cuối cùng họ đã vượt lên.
Ai mà có thể tưởng tưởng được Ian Paisley và Martin McGuinness đã phối hợp điều hành Bắc Ai-len với tư cách là Thủ tướng và phó Thủ tướng đầu tiên?
Nhưng mà, có phải Bắc Ai-len là một tấm gương độc đáo hay là lời giải này chỉ có tác dụng phổ quát hơn cho các nước dân chủ và phát triển?
Tất nhiên là không.
Sự chấm dứt cuộc nội chiến kéo dài ở Liberia năm 2003 cho thấy tầm quan trọng của sự lãnh đạo, ngoại giao và kiến tạo thiết chế cũng quan trọng nhiều như là sự ngăn chặn thành công một cuộc nội chiến toàn phần ở Macedonia năm 2001, hay là một kết cục mỹ mãn cho cuộc xung đột ở Aceh - Indonesia năm 2005.
Trong cả ba trường hợp, những người đứng đầu đất nước đều sẵn lòng và có khả năng để gây dựng hòa bình, cộng đồng quốc tế đã sẵn sàng để giúp họ đàm phán và thực hiện một sự thỏa thuận, và các thiết chế đã giúp giữ được những cam kết hứa hẹn chứa đựng vào ngày các bên đồng ý thoả thuận về các thiết chế đó.
Chú trọng vào lãnh đạo, ngoại giao và tạo lập thiết chế cũng giúp giải thích những sự thất bại để đạt tới hòa bình. hay kéo dài hòa bình.
Những hi vọng được gởi gắm tại Hiệp định Oslo không dẫn đến sự chấm dứt của cuộc xung đột Israel - Palestinian.
Không hẳn tất cả những vấn đề cần giải quyết đều được bao hàm trong những thỏa thuận.
Thay vào đó, các nhà lãnh đạo cam kết sau này sẽ xem xét lại những vấn đề đó.
Tuy nhiên, thay vì nắm bắt cơ hội này, những nhà lãnh đạo quốc gia và quốc tế lại sớm thảnh thơi và trở nên lơ đãng vào thời điểm phong trào Intifada lần thứ 2, sự kiện 11 tháng 9 và chiến tranh ở Afghanistan và Iraq.
Thỏa thuận hòa bình toàn diện cho Sudan kí kết năm 2005 hóa ra ít toàn diện hơn so với dự kiến và trong những điều khoản của nó có lẽ vẫn còn mang những mầm mống của một cuộc tái chiến tranh toàn diện giữa hai miền Nam - Bắc.
Những thay đổi và thiếu sót trong lãnh đạo, những chính sách ngoại giao quốc tế đóng hơn mở và những thất bại về mặt thiết chế đã giải thích cho tình hình này với vai trò của mỗi yếu tố gần như bằng nhau.
Những vấn đề biên giới chưa được giải quyết, những tranh cãi về doanh thu dầu mỏ, sự tiếp diễn xung đột ở Dafur, bạo lực leo thang giữa các tộc người ở miền Nam, và khả năng yếu kém chung của nhà nước khắp đất nước Sudan tạo nên một bức tranh u uất về một đất nước nhiều vấn đề ở quốc gia lớn nhất Châu phi.
Ví dụ cuối cùng là Kosovo.
Sự thất bại trong việc đạt được những giải pháp có thương lượng cho Kosovo và tình trạng bạo lực, căng thẳng, cùng sự phân rã hiển nhiên do hậu quả của nó có nhiều nguyên do trong rất nhiều nhân tố.
Nổi bật lên trong số những nhân tố đó là ba nhân tố sau:
Trước hết, chính sách không khoan nhượng của các lãnh đạo địa phương nhằm không khoan nhượng gì ngoài những đòi hỏi tối đa của họ.
Hai là, nỗ lực ngoại giao quốc tế bị gặp trở ngại ngay từ buổi đầu bởi sự hậu thuẫn của phương Tây cho nền độc lập của Kosovo.
Và thứ ba là sự thiếu tầm nhìn khi đưa ra các thiết chế mà có thể giải quyết những mối quan tâm của người Serb và người Albania như nhau.
Mặt khác chúng ta cũng lại có những tin tức tốt lành- thực tế là có sự hiện diện ngày càng phổ biến của một lực lượng quốc tế với nhiều nguồn lực ở Kosovo và khu vực Balkan và việc các nhà lãnh đạo của cả hai phía đã thể hiện mối ràng buộc lẫn nhau, lý giải tại sao mọi thứ không xấu đi trong hơn hai năm qua, kể từ năm 2008.
Do vậy ngay cả trong trường hợp kết quả đạt được không phải là tối ưu, các nhà lãnh đạo địa phương và quốc tế vẫn có một sự lựa chọn, và họ có thể tạo ra sự khác biệt để đem lại điều tốt đẹp hơn.
Chiến tranh lạnh không tốt đẹp như hòa bình nhưng chiến tranh lạnh vẫn tốt hơn là chiến tranh đổ lửa.
Học được một bài học đáng giá cũng là một tin tốt lành.
Vậy cái gì để phân biệt xung đột Israel/Palestin với xung đột ở Bắc Ai-len, hay nội chiến ở Sudan với nội chiến ở Liberia?
Cả sự thành công và thất bại đều dạy cho chúng ta những điều quan trọng đắt giá mà chúng ta phải khắc ghi nếu chúng ta muốn tiếp tục có những tin tốt lành.
Đầu tiên là năng lực lãnh đạo.
Cũng giống như khi xung đột sắc tộc và nội chiến không phải là những thảm họa tự nhiên, mà là do con người tạo ra, sự ngăn chặn và cách giải quyết những vấn nạn này cũng không tự động xảy ra.
Việc lãnh đạo cần phải có tính khả thi, tính quyết đoàn và có tầm nhìn trong cam kết hòa bình.
Các nhà lãnh đạo phải có mối liên hệ với nhau và với những người ủng hộ mình, và cần phải đưa những người ủng hộ đó theo suốt cuộc hành trình gian khổ không ngừng nghỉ đến một tương lai hòa bình.
Thứ hai là chính sách ngoại giao.
Vấn đề ngoại giao cần được thực hiện theo nhiều phương thức, phải được duy trì và phải áp dụng sự kết hợp đúng đắn giữa xoa và nắn đối với các nhà lãnh đạo và những người ủng hộ.
Cần phải giúp họ đạt được một sự thỏa hiệp công bằng, và đảm bảo được rằng một liên minh rộng lớn của những người ủng hộ ở địa phương, khu vực và quốc tế giúp cho họ thực hiện thỏa thuận.
Thứ ba là kiến tạo các thiết chế.
Tạo lập thiết chế đòi hỏi sự chú trọng cao độ vào các vấn đề, đổi mới tư duy và tiến hành linh hoạt và được hậu thuẫn tốt về tài chính.
Các bên xung đột cần dẹp bỏ những đòi hỏi tối đa và tiến đến thỏa hiệp nhằm nhận ra nhu cầu của nhau.
Và họ cần phải nghĩ đến thực chất của sự thỏa thuận hơn là nghĩ về cái nhãn bên ngoài mà họ gán cho nó.
Các bên xung đột cũng cần chuẩn bị để trở lại bàn đàm phán nếu việc thi hành hiệp định chấm dứt.
Đối với cá nhân tôi, bài học đắt giá nhất chính là sự cam kết của vùng xung đột để đi đến hòa bình là quan trọng hơn cả, nhưng nó thường chưa đủ để ngăn ngừa hay chấm dứt bạo loạn.
Tuy nhiên, không có ngoại giao hay tạo lập thiết chế có thể bù đắp cho những thất bại tại vùng xung đột cũng như những hậu quả mà người dân ở đó phải gánh chịu.
Vì vậy, chúng ta phải đầu tư vào việc phát triển đội ngũ lãnh đạo, những người lãnh đạo phải có kĩ năng, tầm nhìn và tính quyết đoán để xúc tiến hòa bình.
Nói cách khác, những người lãnh đạo là người mà dân chúng tin tưởng và muốn nghe theo ngay cả khi điều đó là một lựa chọn khó khăn.
Cuối cùng, chấm dứt nội chiến là một quá trình đầy hiểm nguy, sự tức giận và cả thoái bộ.
Phải mất một thế hệ để hoàn tất, nhưng đồng thời nó đòi hỏi thế hệ chúng ta hôm nay, phải có trách nhiệm và học những bài học chính đáng về lãnh đạo, ngoại giao và thiết kế thể chế, để những trẻ con mặc áo lính của ngày hôm nay có thể trở thành những đứa trẻ thật sự của ngày mai.
Xin cảm ơn quý vị.
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi có mặt tại đây để giới thiệu những bức hình của người Lakota mà tôi đã chụp.
Trong số các bạn ở đây chắc cũng biết đến người Lakota hoặc ít nhất thì cũng nghe đến nhóm dân tộc lớn hơn tên Sioux
Người Lakota là một trong những dân tộc bị đuổi khỏi vùng đất của mình đến các trại nhốt tù nhân chiến tranh nay gọi là những khu bảo tồn.
Vùng đất người da đỏ Pine Ridge -- chủ đề của buổi nói chuyện hôm nay, nằm tại 75 dặm theo hướng tây nam của Black Hills, Nam Dakota
Nơi đây đôi khi được biết đến như Trại Tù nhân Chiến tranh số 334 và đó là nơi mà người Lakota hiện đang sinh sống.
Nếu trong số các bạn đây có nghe đến AIM, Tổ Chức Bình Quyền Cho Nhóm Người Thổ Dân Da Đỏ hoặc nghe đến Russell Means, hoặc Leonard Peltier, hoặc cuộc nổi dậy tại Oglala, vậy nên chúng ta hiểu rằng Pine Ridge là nơi bắt đầu về vấn đề người Thổ Dân tại Mỹ.
Tôi đã được yêu cầu để dành một chút thời gian hôm nay để kể về mối quan hệ của tôi với người Lakota, và đây là một việc rất khó cho tôi. Vì, nếu bạn để ý đến màu da của tôi, tôi là người da trắng, và đây là một cách biệt rất lớn giữa người thổ dân và tôi.
Chúng ta có thể thấy được rất nhiều người trong các bức hình của tôi hôm nay,
rồi dần dần tôi gần gũi với họ hơn, và họ chào đón tôi như người trong nhà.
Họ gọi tôi là anh em và chú và liên tục mời tôi đến đó trong hơn 5 năm qua. Nhưng tại Pine Ridge,
tôi luôn bị gọi là wasichu,
và washichu là một từ của tiếng Lakota có nghĩa là không phải gốc da đỏ nhưng cũng có một nghĩa khác của từ này là "người lấy phần thịt ngon nhất cho riêng mình".
Và đó là điều mà tôi muốn nhấn mạnh ở đây -- người dành lấy phần thịt ngon nhất cho mình.
Có nghĩa là tham lam.
Vậy chúng ta hãy nhìn quanh khán phòng hôm nay xem.
Chúng ta đang ở tại một trường tư tại Phía Tây của Mỹ, ngồi trên những ghế nệm đỏ với tiền trong túi.
Và nếu chúng ta nhìn lại cuộc sống của chúng ta, chúng ta thực đang lấy phần thịt ngon nhất.
Hãy nhìn lại bộ hình của một dân tộc chịu nhiều mất mát để chúng ta có thể thấu hiểu, và biết rằng khi chúng ta nhìn những khuôn mặt của những người này đây không phải là hình ảnh của chỉ riêng người Lakota, mà họ đại diện cho những nhóm người bản địa.
Trên mảnh giấy này, là lịch sử mà tôi đã học từ những người bạn và gia đình Lakota.
Tiếp theo là cột thời gian của các hiệp ước được lập, các hiệp ước bị phá vỡ và những cuộc tàn sát được ngụy trang như cuộc chiến.
Tôi sẽ bắt đầu từ năm 1824. "Điều gì được biết đến như là Phòng các vấn đề người Da Đỏ
được thành lập trong Phòng Chiến Tranh, là nơi đầu tiên lên tiếng giận dữ về những vấn đề mà chúng ta giải quyết với người Da Đỏ.
1851: Hiệp ước đầu tiên của Fort Laramie được lập, đánh dấu rạch ròi ranh giới của nước Lakota.
Theo hiệp ước này, những vùng đất này là một quốc gia tự trị.
Nếu ranh giới của hiệp ước này được giữ -- và có những điều luật rằng họ nên làm theo-- thì đây là hình dạng nước Mỹ ngày nay.
10 năm sau,
Luật Nhà Đất, tổng thống Lincoln ký, đưa hàng loạt những người da trắng vào đất của người Da Đỏ.
1863: Một cuộc nổi dậy của người Santee Sioux tại Minnesota kết thúc cùng với 38 người đàn ông Simoux bị treo cổ, một cuộc hành quyết lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ.
cuộc hành quyết do Tổng Thống Lincoln ra chỉ thị chỉ sau hai ngày ông ta ký vào Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ.
1866, năm đầu của đường sắt liên lục địa -- một kỷ nguyên mới. Chúng ta khai thác đất thành đường ray và tàu lửa
để rút ngắn đoạn đường qua trung tâm của Quốc Gia Lakota.
Hiệp ước bị quẳng ra cửa sổ.
Để lên tiếng, ba bộ tộc dẫn đầu bởi tộc trưởng của Lakota Red Cloud tấn công và đánh thắng quân đội Mỹ nhiều lần. Tôi muốn nhắc lại điều này.
Người Lakota đánh bại quân đội Mỹ.
1868: Hiệp ước Fort Laramie thứ hai đảm bảo việc tự trị của Nước Lớn Sioux và chủ quyền của người Lakota tại Black Hills linh thiêng.
Chính phủ cũng hứa những quyền về đất và quyền săn bắn trong các khu vực lân cận. Chúng ta đã hứa rằng đất nước Power River
sẽ mãi mãi đóng cửa với tất cả những người da trắng.
Hiệp ước tưởng chừng như là một chiến thắng toàn vẹn cho người Red Clound và Sioux.
Thực ra, đây là cuộc chiến duy nhất trong lịch sử Mỹ tại nơi mà chính quyền thương lượng một nền hòa bình bằng cách công nhận mọi đề mục được đề ra bởi kẻ thù.
1869: Đường sắt xuyên lục địa hoàn thành.
Nó bắt đầu chở theo, giữa những thứ khác, là một lượng lớn người đi săn những người bắt đầu giết bò hàng loạt, chiếm hết nguồn thức ăn, vải vóc và cả nơi trú ngụ của người Sioux.
1871: Luật Phân Bố Chủ Quyền Người Da Đỏ khiến cho tất cả người da đỏ bị cầm giữ bởi nhà nước.
Thêm vào đó, quân đội ban lệnh cấm những người da đỏ phía tây đi khỏi các vùng bảo tồn.
Tất cả những người da đỏ phía tây tại thời điểm đó trở thành những tù nhân chiến tranh.
Và cũng trong năm 1871, chúng ta kết thúc thời gian hiệp ước.
Vấn đề về hiệp ước là họ để những người đồng bào tồn tại như những quốc gia tự trị, mà chúng ta không thể có điều đó;
chúng ta có những kế hoạch khác.
1874: Đại Tướng Goerge Custer tuyên bố về việc phát hiện ra vàng tại khu Lakota, cụ thể là khu Black Hills.
Tin tức về vàng tạo ra một lượng lớn người da trắng đổ về nước Lakota
Custer cũng kiến nghị Quốc hội tìm cách chấm dứt hiệp ước với người Lakota càng sớm càng tốt.
1875: Chiến tranh tại Lakota bắt đầu bằng cuộc nổi loạn của hiệp ước Fort Laramie.
1876: Và ngày 26 tháng 07 trên đường tấn công làng Lakota, đội quân số 07 của Custer bị đánh tơi tã tại trận Little Big Horn.
1877: Đội quân anh dũng Lakota và thủ lĩnh tên Con Ngựa Điên bị bao vây tại Fort Robinson.
Ông ấy sau đó bị giết trong trong thời gian tạm giữ.
1877 cũng là năm mà chúng ta tìm ra cách giải quyết Hiệp Ước Fort Laramie.
Thỏa hiệp mới được đưa ra trước những người đứng đầu Sioux dưới một chiến dịch được hiểu là "bán hoặc đói". Ký vào giấy, hay không lương thực cho bộ lạc của họ.
Chỉ có 10 phần trăm dân số nam ở tuổi trường thành ký vào.
Hiệp ước Fort Laramie yêu cầu ít nhất ba phần tư dân làng phải bỏ đất của mình
Biên bản đó hoàn toàn bị lờ đi.
1887: Đạo Luật Dawes.
Sở hữu đất của vùng đất thổ dân chấm dứt.
Đất thổ sân bị chia cắt ra thành những miếng 160 mẫu và giao cho mỗi thổ dân với một phần đất lớn bị mất đi.
Các bộ tộc mất hàng triệu mẫu đất.
Giấc mơ Mỹ về chủ quyền đất độc lập lại trở thành 1 cách rất thông minh để chia đất thổ dân thành miếng đến hết.
Việc di chuyển tàn phá đất thổ dân, làm chúng dễ dàng bị chia ra và bán với mỗi thế hệ đi qua.
Hầu hết những miếng đất thừa và nhiều miếng đất khác trong khu thổ dân hiện đang nằm trong tay của những chủ nông trại người da trắng.
Một lần nữa, phần màu mỡ của miếng đất lọt vào tay wasichu.
1890, thời điểm mà tôi nghĩ rằng là phần quan trọng nhất trong cuộc nói chuyện ngày hôm nay.
Đây là năm cuộc tàn sát Wounded Knee diễn ra. Vào ngày 29 tháng 12,
quân đội Mỹ bao vây lán trại Sioux tại thung lũng Knee Wounded, tàn sát Trưởng làng Bàn Chân To và 300 tù nhân chiến tranh, sử dụng loại vụ khí bắn hàng loạt mới loại mà bắn ra đạn nổ gọi là súng Hotchkiss
Đối với trận chiến này, 20 Quân Hàm Danh Dự cho sự anh dũng được trao cho Đoàn quân thứ 7.
Đến ngày hôm nay, đây là Quân Hàm Danh Dự tốt nhất từng được trao cho một trận chiến.
Nhiều Quân Hàm Danh Dự khác được trao cho cuộc tàn sát chống phân biệt phụ nữ và trẻ em hơn trong bất kỳ trận Chiến Tranh Thế Giới Thứ Nhất, Chiến Tranh Thế Giới Thứ Hai, Hàn Quốc, Việt Nam, Iraq hay Afghanistan.
Trận tàn sát Wounded Knee được coi như là kết cục của các cuộc chiến tranh người da đỏ.
Bất kỳ lúc nào tôi đến thăm nghĩa trang lớn tại Wounded Knee, tôi vẫn thấy rằng đó không chỉ là một nghĩa trang của người Lakota hay của người Sioux, nhưng đó là nghĩa trang của những người thổ dân.
Thánh Black Elk từng nói, "Lúc đó tôi không biết có bao nhiêu người đã chết.
Khi tôi nhìn lại từ ngọn đồi cao của tuổi tác mình tôi có thể thấy phụ nữ và trẻ em bị tàn sát nằm hỗn loạn, ngỗn ngang dọc theo thung lũng cong vênh rõ như tôi nhìn thấy họ với những con mắt trong veo.
Và tôi có thể nhìn thấy được cái gì đó chết trong lớp bùn máu và được chôn vùi trong cơn bão tuyết.
Một giấc mộng chết tại đó,
và đó là một giấc mơ đẹp."
Theo sự kiện này, một kỷ nguyên mới trong lịch sử người Da Đỏ bắt đầu.
Mọi thứ đều có thể được đo lường trước và sau Wounded Knee. Vì nó xảy ra ngay tại thời điểm những ngón tay in hằn trên còi súng Hotchkiss tại chính quyền nước Mỹ tự tuyên bố vị trí của mình trong quyền người Thổ Dân.
Họ trở nên mệt mỏi với các hiệp ước. Họ mệt mỏi với các đồi thánh.
Họ mệt mỏi với những điệu nhảy của các hồn ma.
Và họ chán ngấy cả những bất tiện của người Sioux.
Nên họ mang cả súng thần công tới.
"Vẫn muốn là người da đỏ chứ," họ nói như ra lệnh, tay để trên còi súng.
1900: dân số người Thổ Dân tại Mỹ xuống rất thấp -- ít hơn 250,000 người, so với con số tám triệu dự tính trước đó vào năm 1492.
Tua nhanh qua.
1980: Một phiên tòa diễn ra lâu nhất trong lịch sử Mỹ, Quốc Gia Sioux và Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỹ, do Tòa Án Tối Cao Mỹ xét xử.
Tòa đã quyết định rằng, khi người Sioux chuyển về lại khu vực của mình và bảy triệu mẫu đất được khai phá cho những thợ mỏ và những người dân lên sống tại khu vực những điều trong hiệp ước Fort Laramie thứ hai đã bị vi phạm.
Tòa tuyên án rằng Black Hills bị lấy đi một cách bất hợp pháp và giá đưa ra từ đầu cộng với tiền lãi nên được trả cho Nước Sioux. Để trả cho Black Hills,
tòa án chỉ chi 106 triệu đôla cho nước Sioux.
Người Sioux từ chối số tiền với khẩu hiệu, "Black Hill không phải để bán".
2010: Thống kê về dân số người Da Đỏ hôm nay, hơn một thế kỷ sau cuộc tàn sát tại Wounded Knee, cho thấy những gì còn sót lại từ chế độ thực dân, nhập cư cưỡng ép và vi phạm hiệp ước.
Tình trạng thất nghiệp tại khu vực Người Da Đỏ Pine Ridge xê dịch từ 85 đến 90 phần trăm.
Tòa nhà văn phòng thì không thể xây mới được, mà kết cấu hiện tại thì đang hư hỏng dần. Nhiều người không nhà ở,
những người có nhà thì nhúc nhích trong những tòa nhà hư hỏng có nhà chứa đến năm gia đình.
39 phần trăm nhà ở tại Pine Ridge không có điện dùng.
Ít nhất 60 phần trăm nhà ở trên khu đất đang bị mối đen ăn.
Hơn 90 phần trăm dân số sống trong cảnh nghèo đói.
Tỷ lệ lao phổi tại Pine Ridge cao khoảng tám lần so với tỷ lệ mắc bệnh trung bình tại Mỹ.
Tỷ lệ trẻ sơ sinh tử vong là cao nhất tại địa lục này và cao gấp ba lần so với tỷ lệ trung bình tại Mỹ.
Ung thư cổ tử cung cao gấp năm lần so với tỷ lệ trung bình tại Mỹ.
Tỷ lệ học sinh bỏ học lên đến 70 phần trăm.
Tỷ lệ giáo viên bỏ dạy cao gấp tám lần so với tỷ lệ trung bình tại Mỹ.
Nên thành ra ông bà phải nuôi dưỡng cháu vì bố mẹ chúng, do bệnh tật từ chứng nghiện rượu, nội chiến và tính cách thờ ơ, nên không thể dưỡng dục trẻ nhỏ.
50 phần trăm dân số ở độ tuổi trên 40 mắc bệnh tiểu đường.
Tuổi thọ nam giới là từ 46 đến 48 tuổi bằng với người Afghanistan và Somalia.
Mục cuối cùng trong bất kỳ cuộc tàn sát thành công nào đều là mục mà trong đó người mở đầu cuộc tàn sát có thể phủi tay và thốt lên, "Ôi Chúa tôi, mấy người này đang làm gì với bản thân họ vậy?
Họ đang giết lẫn nhau.
Họ giết nhau trong lúc chúng ta nhìn họ chết."
Đó là cách mà chúng ta đã tới và có được Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ.
Đây là tài sản của một đích đến rất rõ.
Những người tù vẫn được sinh ngay tại trong các trại tù chiến tranh rất lâu sau khi các lính gác bị chuyển đi.
Đây là những mảnh xương còn lại sau khi phần thịt ngon nhất bị cướp đi.
Một thời gian lâu trước, hàng loạt các sự kiện bắt đầu xẩy ra bởi một người nhìn giống như tôi, một wasichu, háo hức lấy đất và nước và vàng trên các khu đồi.
Những việc này gây ra hiệu ứng domino mà đến nay hậu quả của nó vẫn còn.
Xã hội thượng đẳng chúng ta có thể thấy nhẹ nhõm từ cuộc tàn sát trong năm 1890, hoặc hàng loạt sự kiện các hiệp ước bị vi phạm 150 năm trước, tôi vẫn còn một câu hỏi muốn hỏi, các anh chị cảm thấy như thế nào về những thống kê của ngày hôm nay?
Có liên quan như thế nào giữa những hình ảnh kham khổ này và lịch sử mà tôi mới vừa kể cho các anh chị?
Và lịch sử này chúng ta mắc nợ bao nhiêu?
Có cái nào là trách nhiệm của chúng ta ngày hôm nay?
Tôi từng nghe nói là chúng ta cần phải làm gì đó.
Phải có những kêu gọi hành động.
Vì đã từ rất lâu tôi chỉ đứng ở ngoài đóng vai là một nhân chứng, chỉ chụp hình.
Vì giải quyết vấn đề dường như quá xa trong quá khứ, Tôi rất cần một cỗ máy thời gian để xâm nhập.
Những đau khổ mà thổ dân đang chịu đựng không phải là một vấn đề đơn giản, dễ sửa.
Đó không phải là một vấn đề mà mọi người có thể giúp như cách mọi người giúp đỡ nạn nhân ở Haiti, tìm cách chữa AIDS, hoặc chống lại nạn thiếu lương thực.
Cứu trợ, là từ được dùng, có thể khó khăn rất nhiều cho xã hội này hơn là một tờ 50 đô hoặc một buổi đến nhà thờ để sơn lại những ngôi nhà bị vẽ bậy, hoặc một gia đình ngoại ô quyên góp một thùng áp quần mà họ không muốn mặc nữa.
Vậy điều đó rời bỏ chúng ta ở đâu?
Nhún vai trong bóng tối?
Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ vẫn hàng ngày vi phạm những điều luật của những năm 1851 và 1868 hiệp ước Fort Laramie đối với người Lakota.
Một lời kêu gọi hành động mà tôi muốn đưa ra hôm nay -- ước muốn TED của tôi -- là: Tôn trọng hiệp ước.
Trả lại Black Hills.
Họ làm gì với họ không phải là chuyện của chúng ta.
(Vỗ tay)
Chiếc điện thoại di động này bắt đầu vòng đời của nó từ một mỏ khai thác thủ công ở Đông Congo.
Nó do các nhóm nô lệ trẻ em có vũ trang khai thác, đó là những gì Hội đồng Bảo an LHQ gọi là "khoáng chất máu", sau đó đi qua một số bộ phận và được hoàn thiện trong một nhà máy ở Shinjin tại Trung Quốc.
Tại nhà máy đó, đã có hơn một tá người tự tử năm nay.
Có người đã chết sau khi làm một ca 36 tiếng.
Chúng ta đều thích sô-cô-la.
Chúng ta mua sô-cô-la cho con mình.
80% lượng ca cao đến từ Bờ Biển Ngà và Ghana và do trẻ em thu hoạch.
Tại Bờ Biển Ngà, nô lệ trẻ em là một vấn đề rất lớn.
Trẻ em bị buôn bán từ các vùng có xung đột và làm việc trên các đồn điền cà phê.
Heparin – thuốc chống đông máu – được sản xuất từ những trung tâm thủ công như thế này ở Trung Quốc, bởi các thành phần hoạt chất của nó được bào chế từ ruột non lợn.
Kim cương của bạn: chắc bạn đã nghe cụm từ này trong bộ phim "Kim cương máu"
Đây là một mỏ ở Zimbabwe.
Bông: Uzbekistan là nước xuất khẩu bông lớn thứ hai trên thế giới.
Hàng năm, đến mùa thu hoạch bông, chính phủ đóng cửa các trường học, tống lũ trẻ vào xe buýt, chở chúng đến các cánh đồng bông và ở đó ba tuần để thu hoạch bông.
Đó là cưỡng bức lao động trẻ em một cách có tổ chức.
Và tất cả những sản phẩm đó chắc chắn sẽ kết thúc vòng đời trong một bãi rác như thế này ở Manila.
Những nơi, những nguồn gốc này, đại diện cho lỗ hổnng quản lý.
Đó là cách mô tả lịch sự nhất tôi có thể dùng.
Đây là những khoảng tối, là nơi chuỗi cung ứng toàn cầu bắt đầu. Đó là chuỗi cung ứng mang lại cho chúng ta các nhãn hiệu sản phẩm yêu thích.
Một số những lỗ hỏng quản lý do các nhà nước kém cỏi điều hành.
Một số trong đó không còn là nhà nước nữa;
họ là những nhà nước thất bại.
Một số trong đó chỉ là những quốc gia tin rằng bất quy tắc hoặc không có quy định là cách tốt nhất để thu hút đầu tư, xúc tiến thương mại.
Dù bằng cách nào, chúng đều thể hiện một tình thế rất khó xử về luân thường đạo đức.
Tôi biết không ai trong chúng ta muốn là tòng phạm đằng sau một sự lạm dụng nhân quyền trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Nhưng ngay lúc này, hầu hết các công ty tham gia vào các chuỗi cung ứng không có cách nào để đảm bảo rằng không ai phải thế chấp tương lai, không ai phải hy sinh các quyền của mình để mang lại cho chúng ta các nhãn hiệu sản phẩm yêu thích.
Hôm nay tôi không đến đây để làm các bạn chán nản về tình trạng của chuỗi cung ứng toàn cầu.
Chúng ta cần kiểm tra thực tế.
Chúng ta cần nhận ra sự thâm hụt nhân quyền nghiêm trọng thế nào.
Đây là một nước cộng hòa độc lập, một nhà nước thất bại,
chắc chắn không phải là nhà nước dân chủ.
Và ngay bây giờ, nước cộng hòa độc lập của chuỗi cung ứng không được điều hành theo cách làm ta hài lòng rằng ta có thể tham gia vào thương mại đạo đức hoặc tiêu dùng đạo đức.
Đó không phải là chuyện mới mẻ.
Bạn vừa xem tài liệu của một xí nghiệp bóc lột chuyên làm hàng may mặc trên toàn thế giới, ngay cả ở các nước đang phát triển.
Nếu bạn muốn xem một xí nghiệp bóc lột cổ điển, gặp tôi ỏe Madison Square Garden, tôi sẽ đưa bạn xuống phố, và chỉ cho bạn một xí nghiệp bóc lột của Trung Quốc.
Nhưng hãy xem ví dụ về heparin.
Đó là một dược phẩm.
Bạn hi vọng rằng chuỗi cung ứng đưa sản phẩm này vào các bệnh viện, có thể sạch bong.
Vấn đề ở đây là thành phần hoạt tính của sản phẩm này – như tôi đã nói – là từ lợn.
Nhà sản xuất chính của Mỹ sản xuất ra thành phần này, từ vài năm trước đã quyết định chuyển tới Trung Quốc bởi đó là nguồn cung cấp lợn lớn nhất thế giới.
Và khi nhà máy của họ ở Trung Quốc – có thể khá sạch – đang nhập tất cả các thành phần từ sân sau các lò mổ, nơi người ta giết lợn và lọc riêng các bộ phận.
Vì vậy, vài năm trước, ta đã có một vụ bê bối, vụ này đã giết khoảng 80 người trên khắp thế giới, bởi các chất bẩn đã nhiễm vào trong chuỗi cung ứng heparin.
Tệ hơn, một số nhà cung cấp nhận ra rằng họ có thể thay một sản phẩm nhái heparin trong các cuộc kiểm định.
Chi phí cho các sản phẩm thay thế này là 9 USD/pound, trong khi heparin thật – thành phần thật – tốn tới 900 USD/pound.
Thật thiếu suy nghĩ!
Nó đã giết chết nhiều người.
Và giờ các bạn đang tự hỏi, “Tại sao Cục Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Mỹ (FDA) lại để chuyện này xảy ra?
Tại sao cơ quan chuyên trách về thực phẩm và dược phẩm của Trung Quốc lại để chuyện này xảy ra?”
Câu trả lời rất đơn giản: Trung Quốc định nghĩa các cơ sở này là cơ sở hóa chất, không phải cơ sở dược phẩm, vì vậy họ không thanh tra.
Và FDA của Mỹ (Cục quản lý thuốc và thực phẩm) gặp phải vấn đề quyền hạn pháp lý.
Đây là ở nước ngoài.
Họ cũng thực tế chỉ đạo vài cuộc điều tra ở nước ngoài – khoảng 12 cuộc/năm – cũng có thể là 20.
Có khoảng 500 cơ sở tự sản xuất các thành phần hoạt tính này ở Trung Quốc.
Trên thực tế, khoảng 80% thành phần hoạt tính trong thuốc tới từ nước ngoài, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ. Và chúng ta không có một hệ thống quản lý,
không có một hệ thống quy định để đảm bảo quy trình sản xuất đó là an toàn.
Chúng ta không có một hệ thống đảm bảo rằng Quyền Con người, phẩm cách cơ bản được đảm bảo.
Vì thế, ở cấp quốc gia – trong khoảng 60 nước khác nhau – các chính phủ thất bại nghiêm trọng trong việc điều tiết sản xuất trên chính mảnh đất của họ.
Vấn đề thực sự với chuỗi cung ứng toàn cầu là nó mang tính siêu quốc gia.
Vì thế các chính phủ thất bại, những người đã thả quả bóng, ở cấp quốc gia, thậm chí còn có ít khả năng hơn để can thiệp vào vấn đề này ở cấp quốc tế.
Bạn có thể nhìn vào các tin chính.
Lấy ví dụ về Copenhagen năm ngoái – chính phủ thất bại hoàn toàn khi cố gắng làm điều đúng đắn khi đối mặt với một thách thức quốc tế.
Ví dụ cuộc họp của nhóm G20 vài tuần trước – đã thụt lùi từ những cam kết đã đạt được vài tháng trước đó.
Bạn có thể lấy bất cứ thách thức toàn cầu nổi trội nào mà chúng ta đã bàn trong tuần này, và tự hỏi, các chính phủ có thể thúc đấy đến đâu và đưa ra các giải pháp, phản hồi nào với các vấn đề quốc tế đó?
Và câu trả lời đơn giản là họ không thể làm gì, họ chỉ ở tầm quốc gia.
Cử tri là người địa phương.
Họ có những mối quan tâm nhỏ hẹp.
Họ không thể đặt các mối quan tâm đó sau lợi ích toàn cầu lớn hơn.
Vậy để đảm bảo phân phối các sản phẩm cộng đồng chính yếu ở cấp quốc tế -- trong trường hợp này, là trong chuỗi cung ứng toàn cầu -- chúng ta phải đưa ra một cơ chế khác.
Chúng ta cần một bộ máy khác.
May thay, chúng ta có một số tấm gương.
Trong thập kỷ 90, đã từng có một loạt các vụ bê bối liên quan đến việc sản xuất các nhãn hiệu nổi tiếng ở Mỹ -- lao động trẻ em, cưỡng bức lao động, lạm dụng nghiêm trọng sức khỏe và an toàn --
đến mức năm 1996, Tổng thống Clinton đã phải triệu tập một hội nghị ở Nhà Trắng -- mời các ngành, các tổ chức phi Chính phủ về Nhân quyền, công đoàn, Bộ Lao động -- tập hợp trong một căn phòng và nói, “Nghe này, tôi không muốn toàn cầu hóa trở thành một cuộc đua xuống đáy.
Tôi không biết ngăn chuyện đó bằng cách nào, nhưng ít nhất tôi sẽ nhờ vào bộ máy chính quyền giỏi của tôi để liên kết các ngài lại, để đưa ra giải pháp.”
Vì vậy họ thành lập một lực lượng đặc nhiệm Nhà Trắng, và họ dành khoảng ba năm để tranh luận về trách nhiệm của các bên trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Các công ty không cho rằng đó là trách nhiệm của mình.
Họ không sở hữu các cơ sở đó.
Họ không thuê các công nhân đó.
Họ không có trách nhiệm pháp lý.
Những người khác nói, "Mọi người, như vậy thì không giải quyết được gì cả.
Các bạn có nhiệm vụ kiểm soát và quan tâm, để đảm bảo rằng sản phẩm đó dù bắt nguồn từ bất cứ đâu thì cũng bằng cái cách cho phép ta tiêu dùng mà không cần lo lắng về an toàn, hoặc không phải hi sinh lương tâm để tiêu thụ sản phẩm đó.”
Vì vậy họ thống nhất, “Được rồi. Điều ta sẽ làm là thống nhất một bộ tiêu chuẩn và quy tắc ứng xử chung.
Ta sẽ áp dụng chúng trong suốt chuỗi cung ứng toàn cầu của mình, không phân biệt quyền sở hữu hay kiểm soát.
Đây sẽ là một phần của hợp đồng.”
Và đó là một ý tưởng thiên tài, bởi những gì họ làm là khai thác sức mạnh của hợp đồng, sức mạnh riêng, để phân phối hàng hóa công cộng.
Và hãy xem, hợp đồng của một nhãn hiệu quốc tế lớn với một nhà cung cấp Ấn Độ hoặc Trung Quốc có giá trị thuyết phục hơn nhiều so với luật lao động, các quy định về môi trường, các tiêu chuẩn Nhân Quyền..của chính nước đó.
Các nhà máy này hầu như không bao giờ bị thanh tra.
Nếu thanh tra có tới, thì cũng thật đáng ngạc nhiên nếu họ cưỡng lại được khoản hối lộ.
Thậm chí nếu họ làm đúng nhiệm vụ, và ghi những nhà máy này vào danh sách vi phạm, thì khoản phạt cũng thật đáng mỉa mai.
Nhưng, bạn lại mất hợp đồng cho một nhãn hiệu lớn, đó là sự khác biệt giữa duy trì kinh doanh hoặc phá sản.
Điều đó tạo nên khác biệt.
Vì vậy việc chúng ta có thể làm là chúng ta có khả năng khai thác sức mạnh và ảnh hưởng của thể chế quốc tế thực, duy nhất trong chuỗi cung ứng toàn cầu, của các công ty đa quốc gia, và buộc họ phải làm đúng, phải sử dụng sức mạnh đó đúng đắn, để tạo ra các hàng hóa công cộng thiết yếu.
Giờ, dĩ nhiên các công ty đa quốc gia không tự động làm việc này.
Họ không được thành lập để làm việc này, mà chỉ để kiếm tiền.
Nhưng họ là các tổ chức cực kỳ hiệu quả.
Họ có nguồn lực, và nếu chúng ta có thể tăng thêm ý chí, cam kết, thì họ sẽ biết phải làm thế nào để có các sản phẩm đó.
Và để làm được điều đó không hề dễ.
Các chuỗi cung ứng các bạn nhìn thấy trên màn hình khi nãy, chưa được áp dụng điều đó.
Bạn cần một không gian an toàn.
Bạn cần một nơi để mọi người cùng đến, ngồi xuống mà không sợ bị phán xét, không bị buộc tội, để thực sự đối mặt với vấn đề, đồng thuận và đưa ra giải pháp.
Chúng ta có thể làm được; ta có các giải pháp kỹ thuật.
Vấn đề là ta thiếu niềm tin, thiếu tự tin, thiếu sự hợp tác giữa các tổ chức phi chính phủ, các nhóm biểu tình, các tổ chức xã hội nhân dân và các công ty đa quốc gia.
Nếu chúng ta có thể đưa họ vào cùng một không gian an toàn, để họ hợp tác, thì ta có thể sản xuất ra hàng hóa công cộng ngay bây giờ, hoặc trong thời gian cực ngắn.
Đây là một gợi ý cấp tiến, và thật điên rồ khi nghĩ nếu bạn là một cô bé 15 tuổi người Bangladesh, rời khỏi làng quê của mình để tới làm việc tại một nhà máy ở Dhaka – với 22, 23, 24 đô la/tháng – và cơ hội để bạn được hưởng các quyền tại nơi làm việc, đó là nếu nhà máy đó sản xuất cho một nhãn hiệu nổi tiếng, nhãn hiệu đó có các quy tắc ứng xử và biến quy tắc đó thành một phần của hợp đồng.
Thật điên rồ;
các công ty đa quốc gia đang bảo vệ nhân quyền.
Tôi biết bạn sẽ hoài nghi.
Bạn sẽ hỏi, “Sao chúng ta có thể tin họ?”
Vâng, ta không tin.
Có một câu nói thế này: “Tin, nhưng hãy xác minh.”
Vì vậy chúng ta kiểm tra.
Ta xem xét chuỗi cung ứng, với tất cả các xí nghiệp, . chọn một mẫu ngẫu nhiên, cử thanh tra đến bất ngờ để thanh tra các xí nghiệp này, và công bố kết quả.
Sự minh bạch là yếu tố then chốt.
Bạn có thể nói rằng bạn có trách nhiệm, nhưng trách nhiệm không đi đôi với giải trình thường không hiệu quả.
Vì thế chúng ta đang không chỉ tranh thủ sự hợp tác của các tổ chức đa quốc gia, ta đang cho họ các công cụ để làm điều đúng đắn – tôn trọng nhân quyền – và ta đang kiểm tra.
Bạn không cần tin tôi. Bạn không nên tin tôi.
Hãy vào website, xem kết quả thanh tra.
Tự hỏi, liệu công ty này có đang cư xử có trách nhiệm với xã hội không?
Liệu tôi có thể mua sản phẩm đó mà không làm tổn hại tới đạo đức cá nhân?
Đó chính là hiệu quả của hệ thống này.
Tôi ghét cái ý tưởng rằng chính phủ khắp thế giới đang không bảo vệ Nhân quyền.
Tôi ghét cái ý tưởng rằng các chính phủ đã thả điều này. Và tôi không thể quen được với ý nghĩ rằng chúng ta không thể bắt họ làm việc của mình.
Tôi đã như vậy 30 năm rồi, và vào lúc đó, tôi đã nhìn thấy khả năng, cam kết và ý chí của chính phủ khi họ từ chối, và ngay giờ, tôi vẫn không thấy họ trở lại với chức năng của mình.
Vì thế tôi bắt đầu nghĩ rằng đây là phương pháp ngừng gia tăng khoảng cách.
Chúng ta đang nghĩ rằng, thực tế, đây có thể là khởi đầu của một cách mới để điều tiết và giải quyết các thách thức quốc tế.
Gọi nó là quản trị mạng lưới hay là gì cũng được,
các chủ thể cá nhân, các công ty, tổ chức phi chính phủ, đang hợp tác để đối mặt với các thách thức to lớn sắp xảy ra.
Hãy xem các đại dịch như cúm lợn, cúm gà, H1N1.
Hãy xem hệ thống y tế ở nhiều nước.
Họ có đủ nguồn lực để đối mặt với một đại dịch nghiêm trọng không?
Không.
Khu vực tư nhân và các tổ chức phi chính phủ có thể phối hợp và đưa ra giải pháp không?
Chắc chắn.
Thứ họ thiếu là một không gian an toàn để hợp tác, đồng thuận và hành động. Đó là những thứ
chúng ta đang cố gắng cung cấp cho họ.
Tôi cũng biết rằng đó dường như là trách nhiệm quá nặng nề đối với nhiều người.
“Bạn muốn tôi phân phát Nhân quyền thông qua chuỗi cung ứng toàn cầu của tôi.
Nhưng có hàng ngàn nhà cung cấp trong chuỗi cung ứng đó.
Điều này dường như quá khó khăn, quá nguy hiểm đối với bất cứ công ty nào.
Nhưng vẫn có công ty dám đảm đương.
Chúng ta có 4000 công ty là thành viên.
Một số trong đó là những công ty rất, rất lớn.
Ngành sản xuất đồ thể thao nói riêng đã bắt đầu hoạt động mạnh mẽ và đã làm được điều này.
Ví dụ, mô hình vai trò, là đây.
Và mỗi khi bàn đến một trong các vấn đề mà ta phải giải quyết -- vấn đề lao động trẻ em ở các cánh đồng bông Ấn Độ -- thì chúng ta sẽ giám sát 50.000 cánh đồng bông ở Ấn Độ trong năm nay.
Điều này dường như là quá sức.
Những con số chỉ khiến bạn muốn rút lui.
Nhưng chúng tay hãy phân tích một số hiện thực cơ bản.
Và nhân quyền trở thành một vấn đề cực kỳ đơn giản: liệu tôi có thể trả lại phẩm giá cho người này?
Người nghèo là những người bị xâm phạm nhân quyền – mấu chốt của vấn đề là mất phẩm giá, thiếu phẩm giá.
Mọi việc chỉ đơn giản bắt đầu bằng cách trả lại phẩm giá cho họ.
Lúc này, tôi đang ngồi trong một khu ổ chuột ở ngoại ô Gurgaon, ngay gần Delhi, một trong những thành phố bùng lên mạnh mẽ nhất ở Ấn Độ, và tôi đang nói chuyện với công nhân, những người làm việc trong các xí nghiệp dệt may bóc lột ở dưới phố kia. Và tôi hỏi họ rằng họ có thông điệp gì muốn gửi gắm.
Họ không nói đến tiền;
họ chỉ nói, “Những người chủ lao động không coi chúng tôi là con người, như thể chúng tôi không tồn tại.
Hãy bảo họ đối xử với chúng tôi như con người”.
Đó là cách hiểu đơn giản về Nhân quyền.
Đó là gợi ý đơn giản của tôi dành cho bạn, lời khẩn cầu đơn giản của tôi tới những người ra quyết định trong căn phòng này, và mọi người ngoài kia nữa.
Tất cả chúng ta có thể hợp tác cùng nhau, nhận trách nhiệm và theo đuổi điều mà chính phủ đã buông lỏng.
Nếu ta không làm vậy, thì ta đang bỏ rơi hi vọng, đang bỏ rơi lòng nhân đạo cơ bản, và tôi biết đó không phải là điều chúng ta muốn, và chúng ta không cần phải làm thế.
Vì vậy tôi kêu gọi các bạn,
hãy cùng chúng tôi bước vào không gian an toàn đó, và bắt đầu thực hiện điều này.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Có bao giờ bạn cảm thấy hoàn toàn bị quá tải khi phải đối mặt với một vấn đề phức tạp?
Vậy thì tôi hy vọng có thể thay đổi được điều này trong ít hơn ba phút
Tôi hy vọng sẽ thuyết phục được bạn rằng sự phức tạp không phải bao giờ cũng đồng nghĩa với rắc rối
Và với tôi, một ổ bánh mì thủ công ngon lành vừa mới ra lò là phức tạp, nhưng một ổ bánh hành với oliu xanh và phó mát chính là rắc rối
Tôi là một nhà sinh thái học, và tôi nghiên cứu sự phức tạp.
Tôi yêu sự phức tạp Và tôi nghiên cứu mối liên kết giữa các loài trong thế giới tự nhiên.
Và đây là chuỗi thức ăn, hay một bản đồ mối liên kết thức ăn giữa các loài sống trong hồ trên một quả núi ở California thuộc dãy An Pơ
Và đây là điều xảy đến với chuỗi thức ăn này khi một loài cá xa lạ xuất hiện và ăn các loài sinh vật ở hồ
Tất cả những loài được tô xám biến mất
Vài loài khác thực sự ở bên bờ vực của sự tuyệt chủng
và ngay cái hồ ngày càng có nhiều muỗi, ngay cả khi cá ăn những con lăng quăng
Những hệ quả này đều không được dự đoán dẫu vậy chúng tôi vẫn khám phá ra chúng có thể được báo trước
Vì vậy tôi muốn chia sẻ với bạn một vài chìa khóa để nhìn thấu suốt sự phức tạp mà chúng ta có thể học được từ thiên nhiên mà có thể cũng áp dụng được cho các vấn đề khác.
Đầu tiên là sức mạnh đơn thuần của các công cụ minh họa giúp chúng ta tháo gỡ các vấn đề phức tạp và khuyến khích bạn đặt ra các câu hỏi mà bạn chưa từng nghĩ đến trước đó
Ví dụ, bạn có thể vẽ sơ đồ dòng chảy của carbon trong một chuỗi cung ứng trong một hệ sinh thái hay là mối liên kết nội tại của những môi trường sống của các sinh vật đang nguy cấp trong công viên quốc gia Yosemite
Thứ kế tiếp là, nếu bạn muốn dự đoán tác động của một loài lên một loài khác, nếu bạn chỉ chú ý vào mối liên kết giữa hai loài đó và bạn không quan tâm đến các mối liên kết khác thì sự việc sẽ thực sự khó đoán hơn là nếu bạn quay lại, xem xét toàn bộ hệ thống -- mọi loài, mọi mối liên kết -- và từ chỗ đó, chỉ tập trung vào vùng ảnh hưởng đến vấn đề nhiều nhất
Và chúng tôi cũng khám phá ra trong nghiên cứu của mình, việc này giúp bạn xác định được mối nối mà bạn thực sự quan tâm trong vòng một hay hai cấp
Vì vậy, bạn càng lùi trở lại, nắm rõ sự phức tạp, bạn càng có nhiều cơ hội tìm được các câu trả lời đơn giản, và nó thường khác hẳn câu hỏi đơn giản lúc ban đầu,
Bây giờ thì hãy quan sát một vấn đề phức tạp thật sự biểu đồ cúa chính phủ Mỹ.
Đây là biểu đồ chiến lược chống quân phiến loạn của Mỹ tại Afghanistan
Đây là trang đầu của tờ New York Times một hai tháng trước --
ngay lập tức bị giới truyền thông làm cho ngớ ngẩn vì quá điên rồ rắc rối.
và mục tiêu là tăng sự hỗ trợ thường xuyên hơn cho chính phủ Afghanistan.
Rõ ràng đây là một vấn đề phức tạp, nhưng liệu nó có rắc rối không?
Khi lần đầu tôi nhìn thấy nó trên trang đầu của tờ Times, Tôi đã nghĩ, "Thật tuyệt, cuối cùng tôi cũng thấy thứ mình có thể lấy làm minh họa.
Tôi có thể chúi mũi vào nó."
Và đó là vì sao chúng ta ở đây lần đầu tiên, quan sát cái biểu đồ rối như mì spaghetti này ra một hệ thống có trật tự,
Mối nối được khoanh tròn này là cái mà chúng ta cố gắng tác động -- hỗ trợ cho chính phủ Afghanistan.
Và bây giờ chúng ta nhìn dời ra một cấp, hai cấp, ba cấp khỏi mối nối đó loại bỏ 3 phần tư biểu đồ ra khỏi vùng ảnh hưởng.
Trong khối cầu này, phần lớn các mối nối là không làm gì được, như sự khắc nghiệt của lãnh thổ, và hoạt động quân đội chỉ chiếm một phần nhỏ,
Phần lớn là hoạt động phi bạo lực và chúng rơi vào hai nhóm lớn: đạo đức và sự cạnh tranh về tôn giáo và sự công bằng, minh bạch, sự phát triển kinh tế và sự hỗ trợ của các dịch vụ.
Tôi không biết về nhiều về vấn đề này, nhưng đây là cái tôi có thể đọc được từ biểu đồ trong 24 giây
Khi bạn thấy một biểu đồ như thế này, tôi muốn bạn đừng sợ hãi
Tôi muốn bạn thấy phấn khích, thấy nhẹ nhõm.
Vì câu trả lời đơn giản có thể xuất hiện.
Chúng ta khám phá ra từ thiên nhiên rằng sự đơn giản thường nằm bên mặt kia của sự phức tạp.
Vì vậy, với bất kỳ vấn đề nào, bạn càng phóng to nó ra và nắm rõ sự phức tạp, bạn càng có nhiều cơ hội nhìn rõ hơn các chi tiết đơn giản gây vấn đề nhất
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Chúng ta đang có một vấn đề với việc dạy toán lúc này.
Đơn giản là, không có ai thấy hạnh phúc.
Người học thì thấy nó không liền lạc, không thú vị và khó.
Những người muốn ứng dụng toán thì nghĩ rằng họ chưa biết đủ.
Chính quyền nhận ra rằng đó là một chuyện lớn đối với nền kinh tế, nhưng không biết sửa chữa thế nào.
Và giáo viên cũng không thỏa mãn và mất kiên nhẫn.
Nhưng lúc này toán học thì quan trọng cho thế giới hơn là ở bất cứ lúc nào khác của lịch sử nhân loại.
Như vậy ở một phía chúng ta có tình trạng giảm sút quan tâm đến giáo dục toán học, còn ở phía kia là một thế giới càng đòi hỏi toán nhiều hơn, một thế giới có tính định lượng hơn bao giờ hết.
Thế thì vấn đề là gì, tại sao vực thẳm này lại mở ra vậy, và chúng ta có thể làm gì để sửa nó?
Thật ra thì, tôi nghĩ câu trả lời đang ở ngay trước mặt chúng ta. Hãy dùng máy tính.
Tôi tin rằng việc dùng máy tính đúng cách là chìa khóa để cho việc toán thành công.
Để giải thích điều đó, trước hết tôi nói một chút về toán nhìn ra sao trong thế giới thật và nó như thế nào trong giáo dục.
Nhìn xem, trong đời thực không nhất thiết là chỉ có nhà toán học mới làm toán.
Nhà địa lý, kĩ sư, sinh học đủ mọi loại người cũng làm toán -- mô hình hóa và mô phỏng.
Toán học thật ra rất phổ biến.
Nhưng trong giáo dục nó trông khác hẳn -- các bài tập bị đơn giản hóa, toàn là làm tính -- hầu như đều làm bằng tay.
Rất nhiều thứ trông đơn giản và không khó như là ngoài đời thực, trừ khi nếu bạn là người học.
Và một chuyện nữa về toán là: toán đôi lúc giống như toán -- như là trong ví dụ này -- và đôi khi thì không -- như là "Tôi có say không?"
Và rồi bạn được trả lời rằng nó có tính định lượng trong thế giới hiện đại.
Vài năm trước bạn không nghĩ đến câu trả lời đó đâu.
Nhưng bây giờ bạn có thể khám phá về điều đó -- không may là, trọng lượng của tôi thì cao hơn một chút, nhưng -- tất cả là về những gì xảy ra.
Vậy thì hãy zoom ra một chút và hỏi, tại sao chúng ta lại đi dạy toán?
Ý nghĩa của việc dạy toán là gì?
Và đặc biệt là, tại sao nói chung chúng ta dạy toán?
Sao nó lại là một phần quan trọng của giáo dục như là một môn bắt buộc?
Tôi nghĩ là có 3 lý do: các công việc kĩ thuật trở nên thiết yếu trong việc phát triển kinh tế, cái mà tôi gọi là kiếm sống hằng ngày. Để hoạt động trong thế giới ngày nay, bạn phải khá giỏi về định lượng, nhiều hơn hẳn so với vài năm trước. Những thứ như: tính ra nợ tiền nhà, hay nghi ngờ thống kê của chính phủ. Và điều thứ ba, cái tôi gọi là rèn luyện logic cho trí óc, suy nghĩ logic.
Qua nhiều năm trong xã hội chúng ta đã nhấn mạnh vào việc có thể xử lý và suy nghĩ theo logic; đó là một phần của xã hội con người.
Rất là quan trọng để học được điều đó. Toán học là một cách tuyệt vời để làm điều đó.
Vậy thì hãy đặt một câu hỏi khác.
Toán học là gì?
Ý chúng ta là gì khi nói rằng chúng ta đang làm toán, hoặc dạy người khác làm toán?
Tôi nghĩ rằng nó có đại khái là 4 bước, bắt đầu với việc đặt ra câu hỏi đúng.
Cái ta muốn hỏi là gì? Ta đang cố khám phá gì ở đây?
Và đây chính là thứ sai lầm nhất ở thế giới ngoài kia, hầu như ngoài tầm của các phần khác của toán học.
Người ta đặt ra câu hỏi sai, và không có gì ngạc nhiên, họ nhận được câu trả lời sai là vì lý do đó chứ không phải cái gì khác.
Thế thì cái tiếp theo là lấy vấn đề đó và chuyển nó từ một vấn đề của đời thật thành một vấn đề trong toán.
Đó là giai đoạn thứ hai.
Một khi làm được điều này, thì sẽ đến bước tính toán.
Để đưa nó thành một câu trả lời gì đó ở dưới dạng toán học.
Và đương nhiên, toán học thì rất mạnh để làm chuyện đó.
Và cuối cùng, chuyển nó về lại đời thật.
Nó có trả lời được câu hỏi không?
Và cũng kiểm chứng nó -- đó là bước rất quan trọng
Bây giờ là thứ điên khùng nhất ngay đây.
Trong việc dạy toán, chúng ta bỏ ra cỡ 80% thời gian để dạy người ta cách làm bước thứ ba bằng tay.
Nhưng mà đó là bước mà máy tính có thể làm tốt hơn bất cứ ai dù với nhiều năm thực hành.
Thay vào đó, chúng ta phải sử dụng máy tính để làm bước thứ ba và để học sinh ra sức hơn vào việc học cách làm bước một, hai và bốn -- khái niệm hóa vấn đề, ứng dụng chúng, buộc giáo viên phải dạy học sinh cách làm.
Nhìn xem, điểm mấu chốt là ở đây: toán học không đồng nghĩa với làm tính.
Toán là một môn học rộng hơn nhiều so với chuyện làm tính.
Có thể hiểu được rằng hai thứ đã quấn chặt lấy nhau qua hàng trăm năm.
Chỉ có một cách để làm tính là dùng tay.
Nhưng trong vài thập kỉ vừa qua điều này đã hoàn toàn thay đổi.
Chúng ta đã có được một sự biến đổi lớn nhất trên một môn học cổ xưa mà tôi có thể tưởng tượng được bằng máy tính.
Làm tính thường hay là nơi nghẽn cổ chai và bây giờ không còn như vậy nữa.
Vì vậy tôi nghĩ là toán học đã được giải phóng khỏi việc làm tính.
Nhưng sự giải phóng này chưa đi được vào giáo dục.
Nhìn đây, tôi nghĩ rằng làm tính theo nghĩa nào đó là bộ máy của toán học.
Nó là việc lặt vặt.
Là thứ bạn muốn tránh nếu được, giống như là nhường cho máy móc.
Nó là công cụ đi đến mục tiêu, chứ không phải là mục tiêu. Và tự động hóa cho phép chúng ta có được bộ máy đó.
Máy tính cho phép chúng ta làm việc đó. Và đây không phải là một vấn đề nhỏ nhặt theo bất kỳ nghĩa nào.
Tôi ước tính rằng, chỉ trong ngày hôm nay trên toàn thế giới, chúng ta bỏ ra trung bình 106 thời gian của đời người để dạy người ta cách tính tay.
Đó là một nỗ lực đáng kinh ngạc của nhân loại.
Cho nên ta phải thật chắc chắn -- nói thêm là, hầu như mọi người thậm chí còn không thấy vui khi làm tính. Cho nên ta phải thật chắc chắn là chúng ta biết tại sao lại làm chuyện đó và nó có một mục đích thật sự.
Tôi nghĩ rằng chúng ta nên giao việc tính toán cho máy tính và chỉ tính tay khi việc học tính tay thật sự có lý.
Và tôi nghĩ rằng có những trường hợp.
Ví dụ như là tính nhẩm.
Tôi vẫn tính nhẩm rất nhiều, chủ yếu để ước lượng.
Khi có ai nói, chuyện này chuyện kia là đúng,
thì tôi sẽ nói, hừm, chưa chắc. Để tôi ước lượng coi.
Làm vậy vẫn nhanh hơn và thực tế hơn.
Nên tôi nghĩ rằng tính thiết thực là một trường hợp đáng để dạy người ta tính tay.
Và rồi có những khái niệm nhất định có thể hưởng lợi từ việc tính tay, nhưng tôi nghĩ nhưng việc này tương đối ít.
Một việc mà tôi thường hay hỏi đến là tiếng Hy Lạp cổ và cách nó liên quan tới chủ đề.
Nhìn xem, cái mà chúng ta làm bây giờ, là bắt mọi người học toán.
Nó là một môn chính.
Và tôi không có đề nghị rằng, nếu người ta quan tâm đến tính tay hay là theo đuổi sở thích cá nhân với bất kỳ môn học dù có kì lạ đến đâu -- họ nên làm điều đó.
Chuyện đó hoàn toàn đúng, khi người ta theo đuổi sở thích cá nhân.
Tôi khá là quan tâm đến tiếng Hy Lạp cổ, nhưng tôi không nghĩ rằng chúng ta nên ép buộc toàn bộ dân số học một môn như tiếng Hy Lạp cổ.
Tôi không nghĩ rằng làm vậy là đúng.
Cho nên tôi có sự tách biệt giữa cái mà chúng ta khiến người khác làm và môn học thuộc dòng chính và môn học mà cá nhân người ta theo đuổi và có lẽ còn được khuyến khích để làm việc đó.
Thế thì những vấn đề gì nảy sinh?
Một trong số đó là bạn cần có kiến thức cơ bản trước nhất.
Bạn không nên sử dụng máy móc cho đến khi bạn có những kiến thức cơ bản của môn học.
Vậy thì câu mà tôi hay hỏi là, ý bạn nói cơ bản là thế nào?
Cơ bản của cái gì?
Có phải vấn đề cơ bản của việc lái xe là học cách chăm sóc nó, hay là thiết kế nó?
Có phải những thứ cơ bản của việc viết là gọt bút?
Tôi không nghĩ như vậy.
Tôi nghĩ rằng bạn cần phân biệt giữa kiến thức cơ bản của việc bạn muốn làm với lại cách thực hiện và công cụ để thực hiện. Và việc tự động hóa cho phép bạn tạo sự phân biệt đó.
Một trăm năm về trước, chắc chắn là nếu muốn lái xe bạn phải biết nhiều thứ về cơ khí của xe và cách khởi động cũng như các thứ khác.
Nhưng việc tự động hóa của xe hơi đã cho phép tách biệt, khiến cho lái xe bây giờ là một thứ hoàn toàn riêng biệt, có thể nói vậy, với việc chế tạo chiếc xe hay là học cách chăm sóc nó.
Thế thì tự động hóa cho phép sự tách biệt này và cũng cho phép -- trong trường hợp lái xe, và tôi tin rằng cũng như đối với toán học trong tương lai -- một sự dân chủ hóa trong cách làm.
Nó có thể được phổ biến cho rất nhiều người có thể thật sự làm được.
Thế thì có một thứ khác nảy sinh với kiến thức cơ bản.
Theo tôi thì người ta lầm lẫn thứ tự của việc phát minh ra công cụ và thứ tự của việc dùng chúng trong giảng dạy.
Thế thì nếu chỉ vì giấy được phát minh trước máy tính, nó không nhất thiết có nghĩa là bạn sẽ hiểu những điều cơ bản của môn học nhiều hơn nhờ vào giấy thay vì máy tính để giảng dạy toán học.
Con gái tôi mang đến một giai thoại khá hay về chuyện này.
Cháu rất thích làm thứ mà cháu gọi là máy tính xách tay bằng giấy.
(Cười) Thế là một hôm tôi hỏi nó, "Con biết không, khi ba cỡ tuổi con, Ba đâu có làm mấy thứ này.
Con biết tại sao không?"
Và sau một hai giây suy tư cẩn thận, cháu nói, "Không có giấy?"
(Cười) Nếu bạn sinh ra sau khi có máy tính và giấy, việc bạn sử dụng chúng theo thứ tự nào vào học tập thật ra không ảnh hưởng đâu, bạn chỉ muốn có công cụ tốt nhất.
Vậy có một thứ khác nữa là "máy tính làm cho toán quá đơn giản."
Cứ như là nếu bạn sử dụng máy tính thì chỉ là bấm nút mà không suy nghĩ, nhưng nếu làm bằng tay thì rất trí tuệ.
Tôi phải nói đó là thứ làm tôi khó chịu.
Liệu chúng ta có thật sự tin rằng môn toán mà hầu hết đang thực hành trong trường hôm nay sâu sắc hơn việc áp dụng các quy trình cho các vấn đề mà họ không thật sự hiểu, cho những lý do họ không biết?
Tôi không nghĩ vậy.
Tệ hơn nữa, cái mà họ đang học ở đó không còn hữu dụng trong thực tế nữa.
Có lẽ đã từng như vậy 50 năm trước, nhưng giờ thì không.
Khi học xong, họ sẽ làm toán trên máy tính.
Để cho rõ, tôi nghĩ máy tính có thể thật sự giúp giải quyết vấn đề, thật sự là khái niệm hóa nó hơn.
Dĩ nhiên, như là mọi công cụ tốt khác nó có thể bị dùng một cách hoàn toàn thiếu suy nghĩ, như là biến mọi thứ thành show multimedia, giống như ví dụ mà tôi đã từng thấy trong đó máy tính là thầy giáo -- chỉ cho học sinh cách thao tác và giải toán bằng tay.
Thật là điên.
Tại sao chúng ta dùng máy tính để chỉ cho học sinh cách giải tay bài toán mà dù gì máy tính cũng làm?
Thật là tụt hậu.
Để tôi chỉ cho bạn rằng bạn cũng có thể tạo ra những bài toán khó tính hơn.
Thông thường trong trường học, bạn làm mấy thứ như giải phương trình bậc hai.
Nhưng khi bạn dùng máy tính, bạn có thể chỉ cần thay thế.
Thay bằng phương trình bậc bốn, làm cho việc tính toán khó hơn.
Cùng theo một nguyên lý -- nhưng tính toán thì khó hơn.
Và các bài toán ngoài đời đều điên rồ và kinh khủng như vậy.
Chúng mọc toàn là gai.
Chúng đâu chỉ là các thứ quá đơn giản như là ta thấy ở môn toán trong trường.
Và khi nghĩ đến thế giới bên ngoài.
Chúng ta có thật sự tin rằng kĩ thuật và sinh học và mọi thứ khác những thứ đã hưởng lợi từ máy tính và toán học làm sao đó bị giản lược về mặt khái niệm bởi việc dùng máy tính?
Tôi không nghĩ vậy đâu; ngược lại là khác.
Vậy thì vấn đề của ta trong việc dạy toán không phải là việc máy tính làm cho nó quá đơn giản, mà là chúng ta đang đơn giản hóa các bài toán.
À, còn một vấn đề khác nảy sinh là theo cách nào đó các quy trình tính tay sẽ làm cho học sinh hiểu vấn đề.
Cho nên nếu bạn làm nhiều ví dụ, bạn có thể đạt được câu trả lời -- bạn có thể hiểu tốt hơn những vấn đề cơ bản của hệ thống.
Tôi nghĩ rằng có một thứ rất có căn cứ đó là việc hiểu được các quy trình và quá trình là quan trọng.
Nhưng có một cách tuyệt vời để làm điều này trong thế giới hiện đại.
Đó gọi là lập trình.
Lập trình là cách hầu hết quy trình và quá trình được ghi lại ngày nay, và nó cũng là cách rất tốt để thu hút học sinh nhiều hơn và để kiểm tra xem chúng có thật sự hiểu không.
Nếu bạn muốn kiểm tra xem bạn có hiểu toán thì hãy viết một chương trình để làm toán.
Thế thì lập trình là cách tôi nghĩ chúng ta nên làm.
Để cho rõ, cái mà tôi đề nghị ở đây là chúng ta có một cơ hội duy nhất để cùng lúc làm cho toán học vừa thực tế và mang tính khái niệm nhiều hơn.
Tôi không nghĩ ra được bất kì môn học nào khác có thể làm được như vậy gần đây.
Đó thường là sự lựa chọn giữa trở thành thợ hay thầy.
Nhưng tôi nghĩ ta có thể đạt được cả hai cùng lúc ở đây.
Và nó cũng mở ra rất nhiều khả năng.
Bạn có thể làm rất nhiều bài toán.
Cái mà tôi nghĩ chúng ta đạt được từ chuyện này là học sinh sẽ có được hiểu biết trực giác và kinh nghiệm nhiều hơn hẳn những gì chúng đã nhận được trước đây.
Và kinh nghiệm đối với các vấn đề khó hơn -- được chơi với toán, tương tác với nó, cảm giác nó.
Chúng ta muốn người ta có thể cảm giác toán học một cách bản năng.
Đó là thứ mà máy tính cho phép chúng ta làm.
Một thứ khác nó cho phép chúng ta là thay đổi trật tự của chương trình học.
Theo truyền thống thứ tự dựa theo độ khó của phép tính, nhưng giờ ta có thể thay đổi bằng độ khó để hiểu được các khái niệm, cho dù là việc tính toán có khó thế nào.
Giải tích thường được dạy rất trễ.
Tại sao vậy?
À, đó là vì thực hiện tính toán thì cực khó, đó chính là vấn đề.
Nhưng thật ra thì nhiều khái niệm có thể dạy được cho lứa tuổi nhỏ hơn nhiều.
Đây là ví dụ tôi dành cho con gái mình.
Và rất rất đơn giản.
Chúng tôi đang nói về cái gì sẽ xảy ra khi bạn tăng số cạnh của một đa giác tới một số rất lớn.
Và đương nhiên, nó sẽ thành một vòng tròn.
Bên cạnh đó, cháu cũng rất nhất quyết để có thể thay đổi màu sắc, một đặc trưng quan trọng của màn trình diễn này.
Bạn có thể thấy rằng đó là bước đi rất sớm để tìm hiểu giới hạn và giải tích vi phân và những gì xảy ra khi bạn đẩy sự việc đi cực xa -- với các cạnh rất nhỏ và với thật nhiều cạnh.
Một ví dụ rất đơn giản.
Đó là cái nhìn về thế giới mà chúng ta thường không trao cho con người trong nhiều năm sau chuyện này.
Nhưng mà đó là cái nhìn thực tế quan trọng về thế giới.
Còn một chướng ngại nữa để thúc đẩy chương trình là các bài kiểm tra.
Nếu cuối cùng chúng ta kiểm tra mọi người bằng phép tính tay, rất khó mà thay đổi chương trình học tới điểm mà ta có thể dùng máy tính trong suốt học kì.
Và một lý do điều này rất quan trọng -- có được máy tính trong kì kiểm tra thì rất quan trọng.
Và rồi chúng ta có thể đặt câu hỏi, những câu hỏi thực thụ, những câu như, chính sách bảo hiểm nhân thọ nào tốt nhất? -- những câu hỏi thật sự mà người ta phải đối mặt hằng ngày.
Và bạn thấy đó, đây đâu phải là mô hình đơn giản hóa.
Đây là mô hình thật mà chúng ta phải tối ưu hóa những gì xảy ra.
Tôi cần được bảo vệ trong bao nhiêu năm?
Cái đó ảnh hưởng thế nào đến khoản chi trả và tới lãi suất, ... và những thứ giống như vậy?
Bây giờ tôi không hề đề nghị rằng đó chỉ là loại câu hỏi nên được đặt trong bài thi, nhưng tôi nghĩ đó là loại câu hỏi rất quan trọng mà giờ đang bị lờ đi hoàn toàn và nó rất cần thiết cho sự hiểu biết thực tế của con người.
Vì thế tôi tin là có những cải tổ cấp thiết mà ta phải làm đối với toán học dựa trên máy tính.
Chúng ta phải chắc chắn rằng chúng ta có thể thúc đẩy nền kinh tế, cùng với xã hội, dựa trên ý tưởng rằng người ta có thể thật sự cảm nhận toán học.
Đây không phải phần phụ thêm cho tùy ý chọn.
Và đất nước nào có thể làm được điều này trước tiên sẽ nhảy vọt trước các nước khác, theo ý tôi để đạt được một nền kinh tế mới, thậm chí là một nền kinh tế được cải thiện hơn, một viễn cảnh mở mang.
Thật ra, tôi thậm chí còn nói về việc chúng ta tiến từ cái hay gọi là nền kinh tế tri thức sang cái chúng ta có thể gọi là nền kinh tế tri thức tính toán, nơi mà toán cấp cao được tích hợp vào mọi thứ người ta làm theo cách mà tri thức đang được tính hợp.
Ta có thể lôi kéo nhiều học sinh hơn làm cách này, và các em thấy vui vẻ để làm toán.
Và hãy hiểu rằng, đây không phải là thay đổi từ từ.
Chúng ta đang cố vượt qua một vực thẳm ở đây giữa toán học trong nhà trường với toán học ngoài đời.
Và bạn biết rằng nếu bạn đi bộ qua một cái vực, bạn sẽ kết thúc ở chỗ còn tệ hơn là nếu bạn đừng đi ngay từ đầu -- sẽ là thảm họa lớn hơn.
Không, cái mà tôi đề nghị chúng ta phải phóng lên, chúng ta nên tăng tốc lên thật cao và ta nên phóng khỏi một bên vực và sang bên kia -- đương nhiên, sau khi đã tính các phương trình vi phân thật cẩn thận.
(Cười) Thế nên tôi muốn thấy một chương trình học toán được thay đổi và làm mới hoàn toàn xây từ gốc, dựa trên máy tính những chiếc máy tính mà bây giờ hầu như có khắp nơi.
Các công cụ tính toán có ở khắp nơi và sẽ hoàn toàn ở mọi chỗ trong ít năm nữa.
Giờ thì tôi không có chắc ta có nên gọi môn học là toán không nữa, nhưng cái tôi chắc là nó sẽ là môn học chính của tương lai.
Hãy làm chuyện này. Và khi chúng ta sắp sửa làm, hay vui một chút vì chúng ta, vì học sinh và vì TED ở đây.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi rất vui được ở đây và nói với quý vị về môt chủ đề thân thuộc của tôi, đó là cái đẹp.
Tôi nghiên cứu triết học về nghệ thuật, mỹ học, thực ra là vì kế sinh nhai
Tôi cố gắng tìm hiểu theo phương diện trí tuệ, một cách triết học, một cách tâm lý học, trải nghiệm về cái đẹp là gì, điều hợp lý nào có thể nói về nó và làm thế nào mọi người đi ra khỏi đường ray trong sự cố gắng để hiểu nó
Đây là một đề tài cực kì phức tạp một phần bởi vì những điều ta gọi là đẹp khá là khác nhau.
Ý tôi là hãy nghĩ về các vẻ hoàn toàn khác nhau gương mặt một em bé, bản nhạc "Harold in Italy" của Berlioz, những bộ phim kiểu như "The Wizard of Oz", hay các vở kịch của Chekhov, một cảnh đẹp trung tâm California, một bức tranh núi Phú Sĩ của Hokusai, "Der Rosenkavalier", một bàn thắng ghi bàn tuyệt vời ở một trận bóng đá World Cup, Bức "Starry Night" của Van Gogh, một cuốn tiểu thuyết của Jane Austen, Fred Astaire đang khiểu vũ trên màn ảnh.
Danh sách ngắn gọn này bao gồm những con người, tạo vật thiên nhiên, tác phẩm nghệ thuật và hoạt động điêu luyện
Để giải thích cho sự hiện diện của cái đẹp của mọi thứ trong danh sách này thật không dễ.
Tuy nhiên ít nhất tôi có thể cho các bạn thưởng thức điều mà tôi nhận thấy coi như là giả thuyết thuyết phục nhất chúng tôi đang có về cái đẹp
Chúng tôi có được giả thuyết này không phải từ một chuyên gia nghệ thuật không phải từ một nhà học giả về nghệ thuật hậu hiện đại hay từ một nhà phê bình nghệ thuật tầm cỡ
Không, giả thuyết này đến từ một chuyên gia về nhân giống chim bồ câu, giun và hàu Các bạn biết người tôi nhắc tới Charles Darwin.
Tất nhiên nhiều nhiều người nghĩ họ đã biết câu trả lời chính xác cho câu hỏi cái đẹp là gì
Nó nằm trong mắt người nhìn
Nó là bất cứ điều gì tác động riêng với mỗi người
Hoặc, như vài người -- đặc biệt những người trong ngành giáo dục -- cho rằng cái đẹp nằm ở mắt người nhìn phụ thuộc vào văn hóa
Có những người đồng ý rằng các tranh vẽ hay bộ phim hay nhạc đều đẹp bởi vì nền văn hóa quyết định thị hiếu thẩm mỹ
Sở thích đối với vẻ đẹp tự nhiên hay nghệ thuật rất dễ dàng thay đổi theo văn hóa.
Beethoven được yêu mến ở Nhật Bản.
Người Peru thích các bản vẽ trên gỗ của Nhật Bản.
Các tác phẩm điêu khắc của người Inca được xem là kho báu ở các bảo tàng nước Anh, Trong khi đó kịch Shakespeare được dịch ra các thứ tiếng trên thế giới.
Hay thử nghĩ về nhạc jazz Mỹ hay phim Mỹ chúng có ở mặt khắp mọi nơi
Có nhiều điểm khác nhau giữa các kiểu nghệ thuật nhưng cũng có tính phổ biến có sự yêu thích thẩm mỹ nghịch giao văn hóa và có các giá trị.
Chúng ta giải thích sự phổ biến này như thế nào?
Câu trả lời đúng nhất nằm ở việc cố gắng tái dựng lại lịch sử tiến hóa của Darwin về khiếu thẩm mỹ và nghệ thuật
Chúng ta cần thay đổi khiếu thẩm mỹ và sự yêu thích nghệ thuật hiện tại của chúng ta và giải thích cách chúng in sâu vào trong ý thức chúng ta Bằng các hành động trong cả thời tiền sử, trong môi trường kỷ Pleistocene lớn, thời kỳ chúng ta trở thành con người hoàn thiện Bằng cả hoàn cảnh xã hội mà chúng ta đã tiến hóa.
Việc đề ra sự thay đổi này cũng có thể tranh thủ được từ các dấu tích của con người được gìn giữ ở thời tiền sử.
Tôi muốn nói đến các hóa thạch, tranh vẽ hang động và vân vân
Và cần để ý tới điều chúng ta biết về khiếu thẩm mỹ của những bầy đàn săn bắt-hái lượm còn tồn tại cho đến mãi thế kỉ 19 và 20.
Tôi, một cách cá nhân không nghi ngờ bất cứ thứ gì là trải nghiệm về cái đẹp cùng với mức độ cảm xúc và sự yêu thích, vốn thuộc về tâm lý con người của chúng ta.
Trải nghiệm cái đẹp là một phần trong một chuỗi các thể thích nghi Darwin.
Cái đẹp là một kết quả của sự thích nghi mà chúng ta mở rộng và chắt lọc nên khi sáng tác và thưởng thức các tác phẩm nghệ thuật và giải trí.
Như nhiều người trong số các bạn biết, sự tiến hóa diễn ra theo hai cơ chế chính quan trọng nhất.
Cơ chế đầu tiên là sự chọn lọc tự nhiên -- đó là đột biến ngẫu nhiên và sự duy trì có chọn lọc -- song song với nền tảng giải phẫu học và sinh lý học -- tiến hóa của tuyến tụy hay con mắt hay móng tay.
Chọn lọc tự nhiên cũng giải thích nhiều nỗi khiếp sợ cơ bản, như là mùi khó chịu của thịt thối, hay sự sợ hãi, như sợ rắn hay sợ đứng sát mép vực.
Chọn lọc tự nhiên cũng giải thích cho sự yêu thích -- hấp dẫn giới tính, sở thích đồ ngọt, béo và đồ đạm, điều đó quay trở lại giải thích cho nhiều thức ăn phổ biến, từ trái cây chín cho đến sô cô la và thịt sườn nướng.
Cơ chế tiến hóa còn lại là sự chọn lọc dựa trên giới tính, và cách thức nó diễn ra rất khác.
Cái đuôi công lộng lẫy là một ví dụ hay nhất cho cơ chế này.
Nó tiến hóa không để duy trì sự sống.
Thực ra là nó đi ngược lại với sự tồn tại tự nhiên.
Không, đuôi công là kết quả từ việc chọn bạn tình của con công mái.
Câu chuyện này khá quen thuộc.
Thực sự là phụ nữ là nhân tố thúc đẩy lịch sử tiến tới.
Bản thân Darwin, bằng cách lý giải này, không nghi ngờ gì rằng đuôi của công trống là tuyệt đẹp trong mắt của công mái.
Ông thực sự đã dùng từ đó.
Giờ thì, với những ý kiến này, chúng ta có thể nói rằng trải nghiệm cái đẹp là một trong những cách mà sự tiến hóa khơi dậy và duy trì sự yêu thích và quyến rũ, thậm chí là sự ám ảnh thúc đẩy chúng ta đưa ra quyết định mang tính thích ứng nhất cho mục đích tồn tại và sinh sản.
Cái đẹp là một cách thức tự nhiên của sự biểu diễn từ xa để lên tiếng nói.
Ý tôi là bạn không thể mong đợi ăn được một khung cảnh đẹp.
Cũng thật khó để làm vậy với con bạn hay người yêu bạn.
Vì thế chiêu thức của tiến hóa là làm cho chúng đẹp chúng trở thành một thứ tuyệt vời cho bạn cảm giác thích thú khi chỉ nhìn vào chúng.
Hãy nghĩ nhanh về nguồn gốc quan trọng của khiếu thẩm mỹ, sức lôi cuốn của những khung cảnh đẹp.
Các dân tộc có văn hóa rất khác nhau trên thế giới có xu hướng thích một kiểu khung cảnh nhất định, là khung cảnh gần giống với các xa-van đồng cỏ thời Pleistocene nơi bắt nguồn của chúng ta.
Khung cảnh này ngày nay còn xuất hiện trên lịch, bưu thiếp, trong thiết kế sân golf và công viên công cộng và trong các bức tranh sang trọng treo trong phòng khách từ New York cho tới New Zealand.
Đó là một kiểu khung cảnh trường học Hudson River là không gian mở rộng với những bãi cỏ thấp lác đác vài cụm cây.
Những cây có tán lá gần mặt đất thường được thích hơn, điều này nói lên rằng nếu bạn ở vào một nơi tương tự bạn có thể trèo lên những cây đó.
Khung cảnh có sự hiện diện của dòng nước ngay trước mắt, hoặc màu xanh của nước ở xa xa, những dấu hiệu về cuộc sống của thú và chim cũng như nhiều loại cây cỏ và cuối cùng -- là -- một lối đi hay một đường mòn, có thể là một bờ sông hay bờ biển, dẫn dài ra vô tận, như mời mọc bạn đi theo.
Thậm chí người dân ở các đất nước không có kiểu cảnh quan này cũng cho rằng nó đẹp.
Khung cảnh đồng cả xa-van lý tưởng là một trong những ví dụ rõ ràng nhất là nơi mà con người khắp mọi nơi nhận thấy vẻ đẹp trong cùng trải nghiệm thị giác
Nhưng ai đó có thể tranh cái rằng đó là vẻ đẹp tự nhiên.
Vậy còn vẻ đẹp nghệ thuật?
Nó không bao gồm hết các khía cạnh của văn hóa?
Không, tôi không nghĩ vậy.
Tôi muốn nhìn lại thời tiền sử lần nữa để nói vài điều về nó.
Tốt hơn là nên thừa nhận tác phẩm nghệ thuật của con người thuở sơ khai là những tranh vẽ hang động điêu luyện, kì diệu chúng ta đều biết những tranh vẽ đó ở Lascaux và Chauvet.
Hang động Chauvet khoảng 32.000 năm tuổi với vài tác phẩm điêu khắc nhỏ nhỏ thể hiện hiện thực về phụ nữ và gia súc từ thời xa xưa đó.
Nhưng kĩ thuật vẽ và trang trí thực sự phát triển hơn so với thời đó.
Những vòng cổ tuyệt đẹp làm bằng sò trông như những thứ bạn thấy ở một hội chợ bán đồ nghệ thuật và thủ công, cũng vậy, phấn má màu đất được tìm thấy từ khoảng 100.000 năm trước
Nhưng những chế tác hấp dẫn nhất của thời tiền sử thậm chí còn xưa hơn thời đó.
Tôi còn nhớ thứ gọi là lưỡi rìu cầm tay Acheulian.
Dụng cụ bằng đá cổ xưa nhất là những mảnh đá sắc nhọn ở Olduvai Gorge vùng Đông Phi.
Chúng đã có mặt khoảng 2,5 triệu năm.
Những dụng cụ thô sơ này có mặt trong khoảng hàng ngàn thế kỷ, đến khoảng 1,4 triệu năm trước khi loài vượn người đứng thẳng bắt đầu tạo nên các lưỡi đá đơn lẻ, mỏng đôi khi có hình tròn ovan nhưng thường thì chúng ta thấy giống như hình chiếc lá đối xứng rất đẹp hay hình giọt nước mắt.
Những chiếc rìu cầm tay Acheulian -- chúng được lấy theo tên đường Acheul ở Pháp, nơi tìm thấy chúng vào thế kỷ 19 -- được khai quật trong số hàng ngàn cái rìu, rải rác qua các châu lục Á, Âu, Phi gần hết những nơi vượn người đứng thẳng và người vượn sinh sống.
Ngày nay, số lượng chính xác các rìu cầm tay này cho thấy chúng không được làm để giết gia súc.
Vấn đề sẽ làm rõ hơn khi bạn nhận thấy là không giống những công cụ Pleistocene khác, rìu cầm tay thường được trưng bày không phải để đeo dựa vào những cái rìa mỏng tinh xảo của chúng.
Và trong bất kì sự kiện nào, những cái rìu quá lớn để dùng cho giết mổ.
Tính đối xứng, chất liệu đẹp và trên hết là gia công tinh xảo đơn thuần khá là đẹp trong mắt chúng ta cho đến tận ngày nay.
Vì vậy những đồ cổ này -- Ý tôi là những vật cổ xưa, xa lạ nhưng đều cùng một thời thì đều giống giống nhau.
Những đồ cổ này dùng để làm gì?
Câu trả lời thích đáng nhất là chúng thực ra vốn là những chế tác nghệ thuật được biết đến sớm nhất công cụ làm việc dưới dạng những vật thể đẹp đẽ cả về hình dáng thanh nhã và kỹ thuật chế tác tinh vi.
Rìu cầm tay đánh dấu một bước tiến hóa trong lịch sử loài người -- dụng cụ được tạo dáng phù hợp với chức năng như những người theo học thuyết Darwin gọi là các tín hiệu phù hợp -- nói lên rằng những biểu lộ thể hiện ra ngoài giống như đuôi công ngoại trừ những thứ như tóc hay lông, rìu cầm tay là những chế tác đòi hỏi thông minh và chính xác.
Những chiếc rìu được làm điêu luyện đã cho thấy những phẩm chất cá nhân đáng có -- sự thông minh, khả năng kiểm soát công cụ tốt, khả năng lên kế hoạch, niềm tâm huyết và đôi khi là sự tiếp cận tới các vật liệu hiếm.
Qua hàng chục ngàn thế hệ, những kỹ thuật đó làm tăng thêm uy tín của những ai thể hiện những khả năng đó và có lợi thế về sinh sản so với những cá thể ít kỹ thuật hơn.
Các bạn cũng biết đó là một phương thức cũ, nhưng mang lại hiệu quả -- "Sao các bạn không tới hang động của tôi để tôi cho bạn xem mấy cái rìu"
(Cười) Tất nhiên là ngoại trừ, điều thú vị về điều này là chúng ta không thể chắc rằng ý tưởng đó được lưu truyền bởi vì loài vượn người đứng thẳng tạo ra những thứ này không có ngôn ngữ.
Rất khó để cầm nắm, nhưng thật phi thường.
Vật này do tổ tiên loài người làm nên -- Tức là vượn người đứng thẳng hay người vượn -- khoảng 50 đến 100.000 năm trước khi có ngôn ngữ.
Trải qua hơn một triệu năm, văn hóa rìu cầm tay là văn hóa đồ chế tác tồn tại lâu nhất trong lịch sử loài người và trước loài người.
Cho đến khi thời kì rìu cầm tay kết thúc, loài người -- như sau này được gọi như vậy -- không hồ nghi việc họ tìm ra cách mới để tiêu khiển và giải trí với nhau bằng cách nói đùa, kể chuyện, nhảy múa, hoặc làm tóc.
Vâng, làm tóc -- Tôi nhấn mạnh điều này.
Trong thời hiện đại chúng ta, kỹ thuật đồ mỹ nghệ tạo nên những thế giới tưởng tượng trong tiểu thuyết và phim ảnh, để biểu lộ cảm xúc mãnh liệt trong âm nhạc, tranh vẽ và khiêu vũ.
Nhưng, một điểm cơ bản của đặc điểm tổ tiên vẫn còn duy trì trong tính yêu chuộng cái đẹp của chúng ta: chúng ta thấy vẻ đẹp trong thành quả điêu luyện
từ Lascaux tới Louvre đến Carnegie Hall, con người có một sở thích bẩm sinh vĩnh cửu đối với cái đẹp trong tác phẩm nghệ thuật.
Chúng ta thấy đẹp trong những thứ được làm hoàn chỉnh.
Lần sau bạn có đi ngang qua cửa sổ một cửa hiệu nữ trang trưng bày một viên đã hình giọt nước được cắt tỉa đẹp đẽ, đừng quá chắc chắn chỉ là nền văn hóa đang nói với bạn rằng nữ trang lấp lánh thật đẹp.
Tổ tiên xa xưa yêu hình dạng đó và thấy nó đẹp vì kỹ thuật làm nên nó thậm chí trước khi họ có thể nói được sự yêu thích của họ.
Có phải vẻ đẹp này nằm ở mắt người nhìn nó?
Không, nó ở sâu trong tiềm thức chúng ta.
Đó là một món quà, lấy từ những kỹ năng đầy trí tuệ và cuộc sống giàu cảm xúc của tổ tiên chúng ta.
Phản ứng mạnh mẽ trước các hình ảnh, là để biểu hiện cảm xúc về nghệ thuật, đối với vẻ đẹp của âm nhạc, đối với bầu trời đêm, sẽ tồn tại cùng chúng ta và con cháu sau này cho đến chừng nào con người còn tồn tại.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Môn xe đạp leo núi ở Israel là điều tôi làm với niềm đam mê và sự tận tâm.
Khi tôi ngồi trên chiếc xe đạp của mình, tôi thấy mình kết nối với vẻ đẹp hùng vĩ của Isarel và tôi thấy mình gắn kết với lịch sử đất nuớc và với những điều răn trong Kinh Thánh.
Với cá nhân tôi, đạp xe dạy tôi về sự tự chủ.
Khi tôi lên đến đỉnh của một ngọn núi dốc ở một nơi hoang vu Tôi thấy mình thật trẻ trung và tràn đầy sức sống.
Như thể tôi đuợc gắn kết với những di sản hay với những nguồn năng lượng vĩ đại hơn tôi rất nhiều.
Đây là những nguời bạn đồng hành của tôi ở phía cuối của bức ảnh, đang lo lắng nhìn tôi.
Và đây là bức ảnh nữa của họ.
Tiếc rằng tôi không thể công khai khuôn mặt hay tên thật của họ, bời vì những nguời bạn đồng hành của tôi là những tù nhân thiếu niên, tội phạm trong một trại giam cách nơi này 20' đi xe đạp giống như mọi thứ khác ở Isarel.
Tôi đạp xe với bọn trẻ vào thứ ba hàng tuần, dù trời nắng hay mưa, suốt bốn năm qua giờ đây, bọn trẻ trở nên rất quan trọng với tôi.
Câu chuyện bắt đầu bốn năm truớc.
Trại giam của họ được xây dựng ngay trên một con đuờng tôi đi qua mỗi ngày, xung quanh trại là dây thép gai, cổng điện và lính gác.
Trong một lần đạp xe, tôi thuyết phục để đuợc vào trại giam và gặp quản giáo ở đây.
Tôi nói với nguời quản giáo tôi muốn tổ chức một câu lạc bộ đạp xe leo núi ở đây và tôi muốn dẫn lũ trẻ đến vùng đồi núi gần đây.
Tôi nói:" Hãy cùng tìm cách để tôi đưa muời đứa trẻ một lần mỗi tuần đạp xe trong mùa hè ở đây"
Nguời quản giáo cuời, ông ấy nói ông ấy nghĩ tôi mất trí và ông nói, "Đây là trại giam nguời phạm tội nghiêm trọng.
Họ phải bị giam giữ.
Họ không nên ở bên ngoài"
Chúng tôi thảo luận, và mọi chuyện cứ thế nối tiếp nhau
Tôi chắc chắn không thể đến nhà tù ở bang New Jersey, Mỹ mà trình bày ý tuởng này. nhưng đây là Isarel, người quản giáo có cách hiện thực hóa nó
Và hai tháng sau, chúng tôi đuợc tự do ở bên ngoài có tôi, muời thiếu niên ở trại giam, và Russ, một giám sát viên tuyệt vời, người đã trở thành bạn thân và bạn đồng hành của tôi trong dự án này.
Vài tuần sau, tôi có vinh hạnh đưa những đứa trẻ đến với thế giới hoàn toàn tự do nơi có những khung cảnh tuyệt đẹp như thế này tất cả đều là ở Isarel các em đuợc tiếp cận những sinh vật khác nhau với đủ loại kích thuớc, màu sắc, hình dạng và các đặc điểm khác.
Mặc dù có rất nhiều điều tuyệt diệu như vậy, chặng đầu của chuyến đi lại rất khó khăn
Mỗi chướng ngại vật nhỏ, mỗi đoạn đuờng dốc, có thể khiến các em muốn dừng lại và không đi nữa.
Chúng tôi đã gặp tình huống này nhiều lần.
Tôi nhận ra đó là do các em đã trải qua một khoảng thời gian khắc nghiệt chứ không phải vì các em không đủ sức.
Đây chính là lí do khiến các em sa ngã.
Tôi cảm thấy sốt ruột hơn bao giờ hết, vì tôi đến đây không chỉ để ở bên các em, mà còn để đạp xe và xây dựng một nhóm đoàn kết nhưng tôi không biết nên làm gì.
Để tôi kể cho bạn một truờng hợp.
Chúng tôi đang đạp xe xuống núi, thì lốp xe truớc của Alex bị kẹt vào một khe đá.
Nên cậu ấy bị ngã xe, và bị thuơng nhẹ, nhưng Alex vẫn lên xe đạp của mình nhưng rồi cậu ấy liên tục nhảy lên, nhảy xuống xe và tức giận chửi thề.
Rồi cậu ấy ném mũ bảo hiểm,
quăng ba lô đi.
Cậu ấy chạy đến cái cây gần nhất bẻ cành và ném đá và văng tục chửi thề một cách khủng khiếp.
Tôi chỉ biết đứng đó, chứng kiến sự việc không tin vào mắt mình, không biết làm gì.
Tôi quen làm việc với các thuật toán, cơ sở dữ liệu và với những học sinh có chí tiến thủ, chứ tôi chưa bao giờ chuẩn bị để đối phó với một thiếu niên giận dữ và bạo lực giữa nơi đồng không mông quạnh.
Các bạn cần nhớ những việc này không xảy ra ở những nơi tiện nghi.
Chúng xảy ra ở những nơi như thế này, trên sa mạc Judean, cách xa con đường gần nhất những 20 km.
Điều bạn không thể thấy qua bức ảnh này là trong những nguời tham gia hành trình, có một thiếu niên ngồi trên một tảng đá, nói: "Không đời nào tôi di chuyển khỏi đây
Tôi chịu đựng đủ rồi."
Vấn đề thật nan giải vì cách này hay cách khác, bạn phải khiến cậu ấy đi tiếp bởi vì trời sắp tối và nguy hiểm hơn.
Sau vài lần, tôi đã biết cách xử lí.
Truớc đó, mọi việc thật tệ
Tôi đe doạ chúng, nhưng không có tác dụng.
vì cả cuộc đời, chúng đã nghe quá nhiều.
Rồi tôi nhận ra khi một đứa trẻ lên cơn thịnh nộ điều tốt nhất bạn có thể làm là ở gần chúng, điều này thật khó, vì bạn chỉ muốn tránh xa chúng.
Nhưng cả cuộc đời, các em đã chứng kiến nguời khác tránh xa chúng.
Như vậy, điều bạn phải làm là ở gần cố gắng thu hẹp khoảng cách vỗ vai các em hoặc đưa chúng một thanh sôcôla.
Tôi sẽ nói, "Alex, chuyến đi thật vất vả.
Cháu nên nghỉ vài phút rồi chúng ta đi tiếp."
"Ông biến đi, đồ điên.
Vì sao ông đưa tôi đến nơi quái quỷ này?"
Và tôi sẽ nói,"Bình tĩnh,Alex
Chú có sôcôla này."
Alex sẽ tức giận kêu , "Arrrggg!"
Bạn nên biết rằng chúng tôi thuờng xuyên đói trong và sau chuyến đi.
Mà Alex là người thế nào đã?
Alex 17 tuổi.
Khi cậu ấy 8 tuổi, cậu ấy bị đưa lên thuyền ở Odessa và bị vận chuyển đến Isarel một mình.
Cậu ấy đến Tel Aviv và không may mắn nên phải lang thang trên phố và trở thành thành viên chính của một băng đảng.
Cậu ấy đã dành mười năm cuộc đời ở đúng hai nơi, khu ổ chuột và nhà tù liên bang cậu ta ở tù trong hai năm truớc khi cậu ấy ngồi trên tảng đá đó.
Và cậu ấy có thể đã bị áp bức, bỏ mặc, phản bội bởi rất nhiều người lớn thời gian qua.
Với một đứa trẻ như vậy, khi một nguời cậu tôn trọng mà ở cạnh cậu không bỏ rơi cậu trong mọi tình huống, dù cho cậu cư xử thế nào, Điều đó giúp xoa dịu những tổn thuơng truớc đó.
Đây là hành động thông cảm vô điều kện, điều mà cậu ấy chưa bao giờ nhận được.
Tôi muốn nói thêm về tầm nhìn của chương trình này.
Khi bắt đầu chuơng trình bốn năm trước, tôi dự định xây dựng một nhóm gồm những nguời vuợt khó vươn lên.
Hình ảnh của Lance Amstrong hiện hữu trong tôi.
Tôi mất hai tháng trong phẫn nộ để nhận ra dự định này không phù hợp, rồi tôi có một dự định khác cấp thiết hơn và dễ thực hiện hơn.
Tôi chợt nhận ra, mục đích của những chuyến đi nên là giúp bọn trẻ tiếp xúc với một điều: tình yêu.
Tình yêu với đất nuớc, với những ngọn đồi lên xuống, với những sinh vật tuyệt vời xung quanh ta động vật, cây cỏ, côn trùng yêu thuơng và tôn trọng giữa những thành viên trong nhóm nhỏ, và trong đội đạp xe, và quan trọng nhất, yêu thuơng và tôn trọng bản thân mình, đây là điều bọn trẻ thuờng quên.
Cùng với bọn trẻ, tôi cũng thay đổi rất nhiều.
Tôi, đến từ một môi truờng cạnh tranh trong lĩnh vực khoa học và công nghệ cao.
Tôi từng tin rằng chỉ có lý lẽ, lô gíc và sự nỗ lực bền bỉ mới dẫn đến thành công.
Truớc khi gặp lũ trẻ, tôi luôn cố gắng để mọi việc tôi làm vơí lũ trẻ hay với bản thân tôi đều phải hoàn hảo, tối ưu, nhưng sau khi làm việc với chúng một thời gian tôi hiểu thêm về giá trị của sự thông cảm sự linh hoạt và việc bắt đầu với một dự định, nếu dự định đó chưa phù hợp, chẳng sao cả.
Bạn chỉ cần thay đổi dự định một chút và nghĩ ra phương cách thực tế, hiệu quả.
Vậy nên hiện tại đây là những phuơng châm sống của tôi, nếu bạn không thích, tôi có những phuơng châm khác.
(Cười) (Vỗ tay) Một trong những phương châm đó, là sự tập trung.
Trước mỗi chuyến đi, chúng tôi ngồi với lũ trẻ, và cho chúng một từ để nghĩ về trong chuyến đi.
Chúng phải đuợc định hướng để tập trung về một vấn đề vì có rất nhiều điều xung quanh xảy ra .
Những từ như "làm việc nhóm" hay "sự bền bỉ" hay những khái niệm phức tạp như "phân bổ nguồn lực" hay "phương diện", một từ lũ trẻ không hiểu
Bạn biết đấy, "góc nhìn" là một trong những kĩ năng quan trọng trong cuộc sống mà đạp xe leo núi có thể dạy bạn.
Tôi nói với lũ trẻ khi vất vả leo dốc và cảm thấy muốn từ bỏ, tổng quan giúp ta tạm quên chuớng ngại vật truớc mắt bằng cách nhìn ra xa và thấy toàn cảnh.
Điều này thúc đẩy bạn tiến lên.
Đó chính là "góc nhìn".
Hoặc bạn có thể nhìn lại quá khứ nhận ra mình đã chinh phục những ngọn núi dốc hơn.
Nó khiến bạn tự tin hơn.
Để tôi kể bạn nghe một ví dụ.
Bạn đứng bên chiếc xe đạp vào tháng hai.
Trời lạnh thấu xương và mưa rả rích và bạn đang đứng ở Yokneam.
Bạn nhìn lên trời qua làn mây và thấy tu viện cao nhất của Muhraka đó là đích đến của bạn bạn tự nhủ: "Mình chắn chắn sẽ không đến đuợc đó."
Vậy mà, hai giờ sau bạn đứng ở tầng cao nhất của tu viện, nguời dính bùn, mồ hôi và máu.
Bạn nhìn xuống thành phố Yokneam thấy mọi thứ thật bé nhỏ.
Bạn nói:"Alex này, nhìn bãi đậu xe
nơi chúng ta xuất phát. Chỉ bé thế thôi.
Không thể tin chúng ta đã làm được."
Đó chính là lúc bạn bắt đầu yêu quý bản thân.
Rồi chúng tôi thảo luận về những từ mà tôi đã đưa ra.
Sau chuyến đi, chúng tôi ngồi lại nói về những khoảnh khắc mà những từ ngữ đưa ra nảy ra trong tâm trí và tạo sự khác biệt. Những cuộc thảo luận đó giúp truyền cảm hứng.
Có lần, một em nói, "Khi bọn cháu đạp xe gần đến đỉnh núi cháu nhìn xuống Biển Chết" cậu ấy đang nói về chỗ này "Cháu nhớ về ngày cháu rời làng mình ở Ethiopia cùng em trai.
Chúng cháu đi bộ 120 km và đến Sudan.
Đó là nơi đầu tiên chúng cháucó nuớc và nhu yếu phẩm."
Khi kể tiếp cậu ấy đuợc mọi nguời nhìn với ánh mắt nguỡng mộ có lẽ là lần đầu tiên trong đời.
Lúc ấy có cả những nguời giám sát đi cùng chúng tôi đang lắng nghe cậu ấy Cậu nói: "Đấy mới chỉ là khởi đầu của quãng thời gian khổ cực cho đến khi chúng cháu đến Isarel.
và chỉ có lúc này đây" "Cháu bắt đầu hiểu ra mình đang ở đâu và thấy hứng thú"
Tôi vẫn nhớ, lúc ấy, Tôi thấy nổi da gà, cậu ấy không biết rằng dãy núi Moab phía sau
là nơi Joshua đi xuống núi vượt qua sông Jordan dẫn nguời Isarel vào vùng đất hứa Canaan 3000 năm truớc trong chặng cuối cùng của chuyến hành trình từ châu Phi
Vì vậy, góc nhìn, bối cảnh và lịch sử đóng vai trò quan trọng khi tôi lập kế hoạch những chuyến đi với bọn trẻ.
Chúng tôi đến Kibbutzim được xây dựng bởi những nguời sống sót
cuộc diệt chủng Holocaust. Nhìn tàn tích của những làng Palestin, tìm hiểu chúng bị tàn phá ra sao.
Chúng tôi đi qua nhiều di tích khu định cư nguời Do Thái, Nabatean, và Canaanite lần luợt ba, bốn, năm ngàn năm trước.
Khi thăm những di tích đa sắc tộc, lịch sử của đất nước, bọn trẻ tiếp thu đuợc giá trị cốt lõi của giáo dục, đó là nhận thức đuợc cuộc sống rất phức tạp, không chỉ có trắng và đen.
Khi đã tôn trọng sự đa dạng, bọn trẻ trở nên dễ cảm thông hơn, sự cảm thông dẫn đến niềm hi vọng.
Tôi đạp xe với bọn trẻ một lần một tuần, vào thứ ba.
Đây là bức ảnh tôi chụp thứ ba tuần truớc và tôi sẽ đạp xe với các em ngày mai.
Trong mỗi chuyến đi tôi luôn đuợc chiêm ngưỡng những khung cảnh tuyệt vời, tôi thấy mình thật may mắn vì được sống, và vì tôi cảm nhận đuợc từng tế bào trong cơ thể đau nhức của mình.
Tôi còn thấy may mắn vì 15 năm truớc tôi đủ can đảm để từ bỏ vị trí trong biên chế ở NYU để trở về quê huơng nơi tôi có những chuyến đi kì thú với những thiếu niên cần đuợc cải tạo đến từ Ethiopia, Morocco và Nga.
Tôi thấy mình may mắn vì mỗi thứ ba và cả mỗi thứ sáu tôi có thể ngợi ca từ tận đáy lòng giá trị cốt lõi của việc sống hết mình ở Isarel.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Cám ơn rất nhiều.
Bây giờ, tôi có một câu chuyện dành cho các bạn.
Khi tôi xuống máy bay, sau một chuyến đi dài từ miền Tây của nước Anh, máy tính của tôi, cái máy laptop yêu quý của tôi, đã bị điên, và đã--oh!-- giống như thế!-- màn hình hiển thị của nó-- dù sao đi nữa, mọi thứ đều vỡ tan.
Và tôi đã đến những anh bạn IT ở đây và một người đàn ông đã sửa máy tính của tôi, sau đó anh ta hỏi rằng, " Bạn đang làm gì ở đây thế?"
và tôi đáp " Tôi chơi cello và tôi cũng hát một ít nữa," anh ta nói, " Oh, tôi cũng chơi cello đấy."
Tôi hỏi rằng, " Bạn biết chơi thật à?"
Dù sao đi nữa, các bạn sẽ cảm thấy rất thích thú bởi vì anh ta rất tuyệt vời và tên anh là Mark.
(Vỗ tay) Tham gia cùng với tôi là người cộng sự, Thomas Dolby.
(Vỗ tay) Bài hát này tên là "Xa hơn cả Mặt Trời".
(Âm nhạc) ♫ Cuốn theo cơn gió, tôi gọi bạn ♫ ♫ nhưng bạn không nghe thấy... ♫ ♫ Bạn là loài thực vật mà cần đất nghèo dinh dưỡng ♫ ♫ và tôi đã đối xử quá tốt với bạn ♫ ♫ để từ bỏ những bông hoa ... ♫ ♫ Oh, tôi đã quá giàu so với bạn ...♫ ♫ Xa hơn cả khoảng cách từ tôi đến Mặt Trời ♫ ♫Vời vợi hơn cả tôi muốn bạn ở đây♫ ♫ Tôi đi về phương Bắc, tôi cảm thấy quá lạnh lẽo ♫ ♫ Trái tim tôi là dung nham dưới đá ♫ ♫ Bạn không xứng đáng ♫ ♫ Bạn không xứng đáng ...♫ ♫ Với con mắt toan tính của bạn ♫ ♫ những con số xoay tròn ♫ ♫ bạn không thể nhìn thấy tôi ♫ ♫ Bạn không thể nhìn thấy tôi ... ♫ ♫ Và nếu tôi nói bản thân là đủ rồi ♫ ♫ Tôi tin vào điều đó ♫ ♫ Bạn không xứng đáng ♫ ♫ Biển đóng băng ... ♫ ♫ để ngăn ánh sáng ♫ ♫ Và tôi yêu việc được đắm chìm trong tình yêu ♫ ♫ và bạn không bao giờ là người đó ♫ ♫ trong mắt của Gerda ♫ ♫ Những mảnh vỡ của con người mà bạn đã trở thành ♫ ♫ Và tất cả những con ngài bay lượn về đêm ♫ ♫ tin rằng đèn điện sáng chói ♫ ♫ Bạn không xứng đáng ♫ ♫ Bạn không xứng đáng ♫ ♫ Với con mắt toan tính của bạn ♫ ♫ những con số xoay tròn ♫ ♫ Bạn không thể nhìn thấy tôi, không ♫ ♫ Và nếu tôi nói bản thân là đủ rồi ♫ ♫ Tôi tin vào điều đó ♫ ♫ Bạn không xứng đáng ♫ ♫ Xa hơn cả khoảng cách từ tôi đến Mặt Trời ♫ ♫Vời vợi hơn cả tôi muốn bạn ở đây ♫ ♫ Tôi đi về phương Bắc, tôi cảm thấy quá lạnh lẽo ♫ ♫ Trái tim tôi là dung nham dưới đá ♫ ♫ Bạn không xứng đáng ♫ ♫ Bạn không xứng đáng ♫ ♫ Với con mắt toan tính của bạn ♫ ♫ những con số xoay tròn ♫ ♫ Bạn không thể nhìn thấy tôi, không ♫ ♫ Và nếu tôi nói bản thân là đủ rồi, tôi tin vào điều đó ♫ (Vỗ tay) Cám ơn rất nhiều.
Tôi trưởng thành tại một thị trấn rất nhỏ ở Canada, và tôi được chấn đoán bị chứng thiểu năng học tập (dyslexic).
Tôi gặp rất nhiều khó khăn ở trường.
Cuối cùng thì mẹ tôi cũng nói là tôi là đứa nhóc mít ướt mỗi lần đến trường.
Tôi bỏ đi.
Tôi đi đến Bali khi tôi 25 tuổi. Và ở đó, tôi gặp được người vợ tuyệt vời của mình, Cynthia, và trong hơn 20 năm, chúng tôi cùng nhau gầy dựng thành công 1 cơ sở kinh doanh vàng bạc đá quý.
Nó như một câu chuyện thần tiên vậy, rồi sau đó chúng tôi về hưu.
Bà ấy dẫn tôi đi xem 1 cuốn phim mà tôi thực sự không muốn xem.
Cuốn phim đã phá hủy cuộc đời tôi -- (Tiếng cười) "1 sự thật cay đắng" và Ông Al Gore.
Tôi có 4 người con, và dù ông Al Gore chỉ nói đúng 1 phần đi chăng nữa, thì những đứa con tôi cũng sẽ không được sống một cuộc sống như tôi từng có.
Và tôi liền quyết định rằng tôi sẽ bỏ cả cuộc đời còn lại của mình làm tất cả những gì có thể để cải thiện điều đó.
Đây là thế giới, và ở đây chính là Bali.
là một hòn đảo rất rất nhỏ -- rộng 100, dài 150 cây số.
Ở đây, nền văn hóa Hindu vẫn được bảo toàn nguyên vẹn.
Cynthia và tôi đã ở đó.
Chúng tôi có một cuộc sống tuyệt vời, và rồi chúng tôi quyết định làm một cái gì đó khác thường một chút.
Chúng tôi quyết định giúp đỡ lại người dân địa phương ở đây.
Và đây, cái này được gọi là Ngôi Trường Xanh.
Tôi biết là trông nó không giống như một ngôi trường, nhưng đó là điều mà chúng tôi đã quyết định làm, và nó hoàn toàn, hoàn toàn "xanh".
Các lớp học không có vách tường.
Giáo viên thì viết trên bảng làm bằng tre.
Bàn học không phải hình vuông.
Học tại Ngôi Trường Xanh, bọn trẻ rất vui vẻ -- là một điều lạ đối với trường học, đặc biệt là với tôi.
Và chúng tôi thực hành giáo dục toàn diện.
Đối với tôi, đó chỉ là một ý tưởng cho rằng nếu bé gái nhỏ này tốt nghiệp ra trường như một người toàn vẹn, thì rất có thể cô bé sẽ đòi hỏi một thế giới cũng toàn vẹn, để sống.
Mỗi năm, con cái của chúng ta đi học 181 ngày trong 1 "chiếc hộp".
Những người thợ xây dựng nên trường học cũng xây dựng nhà tù và những trại tâm thần trên cùng loại vật liệu.
Vậy nếu người đàn ông này có được 1 hệ thống giáo dục toàn diện, liệu ông ta có ngồi ở đó không?
Liệu còn cơ may nào trong cuộc đời của ông ta?
Các lớp học ở đây có ánh sáng tự nhiên.
Được xây lên từ tre rất tuyệt vời.
Những cơn gió nhẹ lùa qua.
Và nếu như vậy cũng chưa đủ, thì những đứa trẻ sẽ trải những bong bóng khí ra, không phải là loại mà bạn từng thấy.
Loại bong bóng khí này được làm từ cô tông tự nhiên và cao su lấy từ cây cao su.
Và chúng tôi chuyển lớp học vào bên trong bong bóng khí.
Và những đứa trẻ biết rằng trong tương lại chúng không bị lệ thuộc vào hệ thống điều hòa không khí.
Chúng ta ăn mặn, nhưng con cháu của chúng ta mới thực sự là những người khát nước.
Chúng ta phải dạy bọn trẻ rằng thế giới không phải là không thể bị phá hủy.
Những đứa trẻ này vẽ hình lên bàn học của chúng, và rồi chúng nó đăng ký 2 lớp học ngoại khóa.
Lớp thứ nhất dạy chà nhám, và lớp thứ 2 dạy đánh bóng.
Nhưng khi làm vậy, chúng sở hữu bàn học của mình.
Chúng biết rằng chúng có thể làm chủ được thế giới của mình.
Chúng tôi xài điện từ mạng lưới trong khu vực; chúng tôi không tự hào về điều đó.
nhưng một công ty điện xoay chiều tuyệt vời ở Paris đã hướng dẫn chúng tôi xài năng lượng mặt trời.
Và đây là xoáy nước thứ 2 được xây dựng trên thế giới, có 2,5 bậc đo nước trên 1 con sông.
Khi tuốcbin hoạt động, sẽ tạo ra 8000 watt điện, cả ngày và đêm.
Và bạn cũng biết đây là cái gì.
Ở đây không có chỗ để giựt nước.
Và cứ phải dùng rất nhiều nước để xả đi những chất thải -- các bạn thử tự tính mà xem.
Số lượng người nhân lên với số lượng nước.
Thì nước sẽ không đủ mà xài.
Đây là nhà vệ sinh phân ủ. Không ai ở trong trường muốn biết đến thứ này, đặc biệt là hiệu trưởng.
Và nó hoạt động tốt, mọi người chấp nhận và sử dụng.
Đó là một số thứ các bạn nên cân nhắc để làm.
Hầu như cái gì cũng hoạt động hiệu quả.
Những tấm vải bạt và cao su trên trần bị mục rữa do mặt trời mỗi sáu tháng.
Chúng tôi phải sử dụng những miếng nhựa tái chế.
Giáo viên mang những tấm bảng trắng làm bằng nhựa PVC vào lớp học,
rồi chúng tôi có 1 vải ý tưởng mới mẻ. Chúng tôi lấy những tấm kiếng chắn gió của xe hơi, rồi dán giấy đằng sau để tạo ra một thứ thay thế cho bảng trắng.
Ngôi Trường Xanh tọa lạc ở miền Trung Nam Bali, nằm trên một mảnh vườn 80.000 mét vuông.
Có một con sông chảy ngang qua, và các bạn thấy đây chúng tôi đã xây cầu để băng qua sông như thế nào.
Hôm nọ, tôi có gặp 1 vị phụ huynh, trông anh ta khá là hứng khởi.
Tôi nói: "Chào mừng đến với Ngôi Trường Xanh."
Anh ta nói: "Tôi ngồi máy bay tới 24 tiếng đồng hồ."
Tôi mới hỏi: "Tại sao?"
Anh nói: "Tôi có lần mơ về 1 ngôi trường xanh, và rồi tôi bắt gặp được hình ảnh về ngôi trường này, nên tôi mới bay qua đây.
Tháng Tám tới tôi sẽ dắt con tôi tới đây."
Đó là một dấu hiệu tuyệt vời.
Nhưng hơn thế nữa, mọi người đang xây dựng nhà ở xanh xung quanh Ngôi Trường Xanh. nên những đứa trẻ có thể đi bộ tới trường trên các con đường mòn.
Và mọi người đang mang tới Ngôi Trường Xanh, những ngành công nghiệp xanh của họ, hy vọng là sẽ có nhà hàng xanh nữa.
Và rồi nó trở thành 1 cộng đồng
Và trở thành một hình mẫu xanh.
Chúng ta phải nhìn tới mọi khía cạnh.
Không có chất hóa dầu trên mặt đường.
Không có mặt đường.
Đây là những viên đá núi lửa được sắp xếp bằng tay.
Cũng không có vệ đường.
Vệ đường là những hàng sỏi, chúng sẽ bị cuốn đi khi trời mưa, nhưng chúng hoàn toàn "xanh".
Đây là những con trâu được nuôi ở trường.
Chúng chuẩn bị dùng cái hàng rào đó làm bữa tối.
Tất cả các hàng rào ở Ngôi Trường Xanh đều xanh.
Gần đây, khi những đứa bé ở nhà trẻ dời cái cổng trường, chúng phát hiện ra rằng những hàng rào này được làm bằng tapioca (bột sắn hột).
Bọn trẻ lấy những cái rễ mang vào nhà bếp, thái mỏng để làm đồ ăn chơi rất ngon.
Cảnh quan.
Chúng tôi sắp xếp sao cho vườn tượt được gần sát với các lớp học.
Chúng tôi chăm sóc khá đàng hoàng.
Và không quên chừa chỗ cho những con heo mọi ở Bali.
Và những con bò thì cố gắng làm sao để thay thế cho máy cắt cỏ ở sân chơi.
Những cô gái nhỏ này cũng sống trong vùng văn minh lúa nước, nhưng chúng biết nhiều thứ mà hầu như không ai biết.
Chúng biết làm thế nào để trồng lúa hữu cơ, làm sao để chăm bón, làm sao để gặt hái và còn biết chế biến món ăn với nó nữa.
Chúng chính là 1 phần trong chu kỳ trồng lúa, và những kỹ năng đó sẽ rất có giá trị trong tương lai.
Cậu bé này gặt được rau hữu cơ.
Chúng tôi làm bữa trưa cho 400 người mỗi ngày. Và không phải là một bữa cơm bình thường; chúng tôi không xài gas.
Những phụ nữ địa phương ở Bali nấu nướng bằng mùn cưa đốt cháy và sử dụng những bí quyết gia truyền.
Đồ ăn ở đây rất tuyệt.
Ngôi Trường Xanh là một nơi của những người tiên phong, của địa phương của toàn cầu.
Và nó như là một thế giới nhỏ của một thế giới được toàn cầu hóa.
Những đứa trẻ đến từ 25 quốc gia.
Lần đầu nhìn thấy chúng, tôi biết rằng chúng sẽ tìm ra cách để sống trong tương lai.
Ngôi Trường Xanh đã hoạt động đến năm thứ 3 với 160 đứa trẻ.
Đây là trường dạy bằng đọc -- cũng là môn tôi thích nhất -- dạy viết -- tôi dở tệ môn này -- và số học.
Nhưng bạn cũng học được nhiều thứ khác.
Bạn học về xây nhà bằng tre.
Được học về những môn nghệ thuật của người Bali cổ.
Đây được gọi là đấu vật trên bùn ở những đồng lúa.
Những đứa trẻ rất thích trò này.
Những các bà mẹ thì không hài lòng cho lắm.
(Tiếng cười) Chúng ta đã và đang làm rất nhiều điều khó coi trong đời sống của mình, và chúng ta bảo nhau rằng, được thôi, địa phương hóa.
Nhưng địa phương hóa nghĩa là sao? Địa phương hóa có nghĩa là 20% số học sinh của trường phải là người Bali. Và đó là điều quan trọng.
Và chúng tôi đã đúng.
Và nhiều người từ rất nhiều quốc gia khác nhau đến hỗ trợ cho Quỹ Học Bổng Bali, bởi vì những đứa trẻ này sắp tới sẽ trở thành những nhà lãnh đạo xanh của Bali.
Giáo viên cũng đến từ nhiều quốc gia như các học sinh. Và điều tuyệt vời là có nhiều người tình nguyện.
1 người đàn ông đến từ Java với 1 nền nông nghiệp hữu cơ mới mẻ.
1 phụ nữa đến từ Châu Phi với âm nhạc của cô.
Và những người tình nguyện và các giáo viên quan tâm sâu sắc tới việc xây dựng một thế hệ mới của những nhà lãnh đạo xanh, toàn cầu.
Hiệu ứng của Ngôi Trường Xanh -- chúng tôi cũng không biết đó là cái gì.
Chúng tôi cần ai đó nghiên cứu về nó.
Nhưng điều gì đang xảy ra, những đứa trẻ khó khăn trong học tập của chúng ta -- gọi là thiểu năng trí tuệ (dyslexic) -- chúng tôi đổi tên thành prolexic -- chúng đang học tập tại các lớp học ở đây.
Và tất cả chúng đều rất háo hức.
Và chúng tôi đã làm điều đó như thế nào?
Chúng tôi dùng thứ này.
Đó là tre.
Chúng lớn nhanh như thổi.
Chúng đạt chiều cao của một cây dừa trong 2 tháng. Và sau 3 năm thì có thể thu hoạch để xây nhà.
Nó rất đặc và chắc nhu gỗ tếch. Và chịu đựng được tất cả loại nóc nhà.
Khi những kiến trúc sư đến, họ mang cho chúng tôi những thứ này, và ắt hẳn là bạn đã từng thấy chúng.
Cái hộp vàng là khu liên hợp quản trị.
(Tiếng cười) Chúng tôi bàn tới bàn lui rất nhiều, nhưng chủ yếu là chúng tôi đã đổi tên cho nó -- trái tim của ngôi trường. Và nó đã thay đổi mọi thứ.
Cái này gọi là vòng xoắn kép.
Các người quản lý ở trong đó và nhiều thứ khác nữa.
Và vấn đề nảy sinh khi xây dựng là -- khi các công nhân Bali nhìn thấy những cái lỗ khoan trong đồ án, họ mới thắc mắc và hỏi đây là cái gì.
Và rồi chúng tôi làm một mô hình lớn.
Được gia công bởi các kỹ sư.
Và những người thợ mộc Bali đo đạc chúng với thước đo bằng tre, chọn lọc và rồi xây dựng sử dụng những kỹ thuật đã lỗi thời, và đa phần là làm bằng tay chân.
Nó như một đống hỗn độn.
Và những người thợ mộc Bali cũng muốn được tiên tiến như chúng ta nên họ sử dụng những dàn giáo bằng kim loại để xây công trình bằng tre này. Và khi hoàn thành, chúng tôi mới nhận ra là chúng tôi vừa xây được một giáo đường, 1 giáo đường hướng tới màu xanh, một giáo đường giáo dục xanh.
Trung tâm của trường có tới 7 cây số chiều dài của tre.
Từ lúc nền móng được hoàn tất, trong 3 tháng là xong phần sàn và mái.
Có lẽ nó không phải là công trình bằng tre lớn nhất thế giới nhưng nhiều người tin rằng đây là công trình đẹp nhất.
Liệu có thể làm được điều này trong cộng đồng của bạn không?
Chúng tôi tin là có thể.
Ngôi Trường Xanh là một hình mẫu mà chúng tôi xây dựng cho thế giới.
Là một hình mẫu chúng tôi xây dựng cho Bali.
Và bạn chỉ cần nhớ những quy tắt đơn giản thôi: hãy địa phương hóa, hãy để môi trường dẫn dắt và nghĩ về con cháu cũng chúng ta sẽ xây dựng thế giới như thế nào.
Thưa Ông Al Gore, rất cám ơn ông.
Ông đã hủy hoại đời tôi, nhưng ông đã cho tôi một tương lai tuyệt vời.
Và nếu bạn có hứng thú tham gia hoàn tất Ngôi Trường Xanh và xây dựng thêm 5-7 chục cái nữa khắp thế giới. hãy tới đây với chúng tôi.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi sẽ đưa các bạn đi du lịch đến một nơi rất sâu, rất tối tăm, rất kỳ bí đến mức chúng ta biết về nó ít hơn cả về phần tối của mặt trăng.
Đó là một nơi của truyền thuyết và thần thoại.
Nơi được đánh dấu trên các bản đồ cổ xưa với dòng chữ "Ở đây có quái vật"
Đó là một nơi mà mỗi một cuộc khám phá lại mang về những phát hiện mới về các loài sinh vật kỳ dị đến mức tổ tiên chúng ta đã xem chúng như một thứ kỳ quái.
Thay vào đó, chúng chỉ làm chúng tôi đố kỵ rằng đồng nghiệp của tôi từ IUCN đã có thể tham gia vào chuyến đi đến các ngọn núi dưới biển ở miền nam Madagascar để chụp những bức ảnh thực sự và xem những sinh vật kỳ dị này dưới đáy biển
Chúng ta đang nói về biển khơi.
"Biển khơi" là một cụm từ hợp lí, nhưng thực tế, nó chiếm 50% hành tinh.
Với chiều sâu trung bình của các đại dương là 4000 mét, thực ra, các vùng biển khơi bao gồm và cung cấp gần 90% nơi cư trú cho sự sống trên Trái Đất.
Về lý thuyết, đây là các vấn đề toàn cầu, thuộc về chúng ta.
Nhưng thực ra, nó được chi phối bởi và cho những người có khả năng đi và khám phá nó.
Vậy nên hôm nay chúng tôi sẽ đưa bạn đi làm sáng tỏ một số truyền thuyết xưa cũ và những huyền thoại, những giả thuyết đã lôi cuốn chúng ta vào những vùng biển dữ dội sâu thẳm
trong màn đêm Chúng ta sẽ chu du đến một số trong những nơi đặc biệt này những nơi chúng tôi đã khám phá mấy năm qua để hiểu tại sao chúng ta cần quan tâm.
Và sau đó, chúng ta sẽ cố gắng phát triển và khai phá một cái nhìn mới về sự cai quản biển khơi bắt nguồn từ sự bảo tồn bồn trũng đại dương nhưng lại bị xem như là những điều hiển nhiên của thế giới về sự cảnh giác và tôn trọng.
Đây là một bức ảnh về biển khơi khi nhìn từ trên xuống-- chính là cái vùng màu xanh đậm.
Với tôi, một luật sư quốc tế, điều này càng khiến tôi sợ hãi hơn bất cứ sinh vật hay loài quái vật nào ta từng thấy, bởi nó phủ nhận suy nghĩ rằng bạn có thể bảo vệ đại dương, đại dương toàn cầu, thứ cung cấp cho ta nguồn carbon, nguồn nhiệt, oxy, nếu bạn chỉ có thể bảo vệ 36%.
Nó thực sự là trái tim của hành tinh này.
Một số vấn đề mà chúng ta phải đối mặt là các luật quốc tế hiện giờ -- ví dụ, vận chuyển -- mang đến sự bảo vệ cao hơn cho các vùng gần bờ biển.
Ví dụ, tiêu hủy rác, thứ gì đó bạn chỉ nghĩ đơn giản là sẽ biến mất, nhưng những luật quy định vận chuyển rác thải sẽ trở nên kém hiệu lực hơn khi bạn đi xa bờ
Do đó, chúng ta có những vùng rác thải rộng gấp 2 lần Texas.
Thật khó tin.
Chúng ta đã từng nghĩ giải pháp cho vấn đề ô nhiễm. là làm loãng biển, nhưng nó đã không còn đúng nữa.
Vậy những gì chúng ta học được từ những nhà khoa học xã hội và các nhà kinh tế như Elinor Ostrom, người đang nghiên cứu hiện tượng kiểm soát các vấn đề chung phạm vi địa phương, rằng có những điều tiên quyết mà bạn có thể đặt nó vào vị trí cho phép bạn kiểm soát và tiếp cận không gian mở vì lợi ích của một người và tất cả.
Và những điều này bao gồm tinh thần trách nhiệm chung những vấn đề chung kết nối mọi người thành một cộng đồng.
Điều kiện tiếp cận: Bạn có thể mời mọi người vào, nhưng họ phải tuân theo luật.
Và tất nhiên, nếu bạn muốn người khác làm theo luật, bạn vẫn cần một hệ thống hiệu quả quản lí và thi hành, vì như chúng ta đã khám phá ra, bạn có thể tin, nhưng bạn cũng cần phải xác nhận.
Những gì tôi muốn truyền tải là không phải tất cả đều u ám và mờ mịt khi ta nhìn vào biển khơi.
Với một nhóm các cá nhân rất tận tụy nhà khoa học, nhà bảo tồn, nhiếp ảnh gia và các chính quyền đã có thể thực sự thay đổi quỹ đạo u ám đang phá hủy cảnh biển khơi mỏng manh như khu vườn san hô mà bạn đang thấy trước mắt.
Rằng, chúng ta có thể bảo vệ nó khỏi một số phận của việc đánh bắt cá bằng tàu dưới đáy biển,
Và bằng cách nào ta làm được?
Như tôi đã nói, chúng tôi có một nhóm nhiếp ảnh gia ra khơi trên những con tàu và chụp lại những hoạt động đang diễn ra.
Nhưng chúng tôi cũng đã dành nhiều giờ ở thềm lục địa của các nước Liên hiệp quốc, cố gắng làm việc với với các Chính phủ để họ hiểu chuyện gì đang diễn ra ngoài khơi xa mà ít ai trong chúng ta có thể tưởng tượng rằng những sinh vật này tồn tại.
Vì vậy trong vòng 3 năm, từ năm 2003 đến năm 2006, chúng ta đã có thể đạt được các tiêu chuẩn ở nơi thực sự thay đổi được khuôn mẫu của cái cách mà các ngư dân đánh bắt ở đáy biển.
Thay vì "đi bất cứ đâu, làm bất cứ điều gì bạn muốn" chúng ta thực ra đã tạo ra một chế độ đòi hỏi sự xem xét nơi bạn sẽ đi và một nhiệm vụ ngăn chặn tác hại đáng kể.
Năm 2009, khi Liên Hợp Quốc xem xét tiến trình, họ thấy rằng gần 100 triệu km vuông dưới đáy biển đã được bảo vệ.
Điều này không có nghĩa đó là giải pháp cuối cùng, hay thậm chí mang lại sự bảo vệ mãi mãi.
Mà nó có nghĩa là một nhóm các cá nhân có thể tạo thành một cộng đồng để thực sự tạo ra cách quản lí các vùng biển khơi, để tạo ra một chế độ mới.
Tôi đang nhìn một cách tích cực vào cơ hội của chúng ta để tạo ra một cái nhìn đúng đắn, màu xanh về hành tinh tuyệt đẹp này.
Mong ước của Sylvia cho ta một động lực, một cách thức chạm đến trái tim của con người, bạn có thể sẽ nói rằng, những người hiếm khi đi đâu đó xa xôi nhưng bây giờ đang đầy hy vọng trở nên hào hứng với vòng đời hoàn thiện của những sinh vật như những con rùa biển này, những người thực sự dành phần lớn thời gian của mình ở biển.
Hôm nay, chúng ta sẽ đi đến một nơi mẫu nhỏ của những vùng đặc biệt này, chỉ đề cho bạn biết được sự dồi dào và kỳ vĩ mà chúng có.
Ví dụ, biển Sargasso, không được bao bọc bởi bờ biển, nhưng được bao bọc bởi các dòng biển chứa đựng và bao bọc nguồn tảo dồi dào phát triển và hội tụ ở đó.
Nó cũng được biết đến như vùng đất sinh sản cho chình biển đến từ Bắc Âu và các sông ở Bắc Mỹ, những nơi đang thu hẹp dần lượng chình biển mà chúng thực ra chúng đang dần ít xuất hiện ở Stockholm, và năm con gần đây đã xuất hiện ở Anh Quốc
Nhưng biển Sargasso, giống như cách nó thu hút loài tảo, thực sự đang có nhiều chất dẻo từ khắp vùng.
Bức ảnh này không cho thấy chính xác những vật liệu dẻo mà tôi muốn cho các bạn thấy, vì tôi chưa đến tận nơi được.
Nhưng vừa có một cuộc nghiên cứu được công bố vào tháng hai đã cho thấy rằng có 200,000 loại chất dẻo mỗi kilomet vuông đang trôi nổi trên bề mặt biển Sargasso, và rằng nó đang ảnh hưởng đến nơi sống của nhiều loài đang ở giai đoạn phát triển chúng đến với Sargasso để được bảo vệ và sinh tồn.
Biển Sargasso cũng là một nơi kỳ vĩ vì sự quy tụ của những loài quý hiếm đã phát triển để tạo nên môi trường đa dạng.
Nó cũng cung cấp một môi trường đặc biệt cho những loài cá di cư đến đẻ trứng.
Nhưng điều tôi muốn rút ra từ bức ảnh này là chúng ta thực sự có cơ hội để phát động một thúc đẩy toàn cầu về vấn đề bảo tồn.
Do đó, chính phủ Bermuda đã nhận ra sự cần thiết và trách nhiệm của họ về việc bảo vệ một số vùng Sargasso trong quyền hạn pháp lý của mình-- nhưng đa số phần còn lại vẫn nằm ngoài quyền kiểm soát để giúp tạo nên một bước tiến để đạt được sự bảo tồn vùng biển quan trọng này.
Đi xuống một số nơi mát hơn ở đây: Biển Ross ở Nam Đại dương.
Nó thực ra là một vịnh.
Nó được xem như biển, vì lục địa đã đẩy các giới hạn trong các quy ước về lãnh thổ.
Vậy bất cứ thứ gì trong nước đều được xem như biển khơi.
Nhưng điều khiến Ross trở nên quan trọng là sự vô tận của băng vào mùa xuân và hè mang đến một sự phong phú các loài nhuyễn thể hỗ trợ những thứ, cho đến gần đây, vẫn còn là một hệ sinh thái gần bờ nguyên thủy.
Nhưng không may, CCAMLR, một dự án khu vực có trách nhiệm bảo tồn và quản lý nguồn cá và những tài nguyên biển sống khác, thật không may đã bắt đầu từ bỏ những điều thú vị về thủy sản và đã ủy quyền cho sự mở rộng của việc đánh bắt cá trong khu vực.
Một trưởng tàu ngầm New Zealand người vừa rồi báo cáo một sự giảm đáng kể về lượng cá voi sát thủ ở biển Ross, loài trực tiếp phụ thuộc vào cá răng ở Antarctic vì đó là nguồn thực phẩm chính của chúng.
Vì vậy chúng ta cần đứng lên mạnh mẽ, cá nhân và cùng nhau, để kêu gọi các nhà chức trách, để kêu gọi những người đánh cá trong khu vực để tuyên bố quyền lợi của chúng ta để tuyên bố những vùng nhất định nằm ngoài việc khai thác biển, vậy quyền tự do đánh bắt cá không còn là quyền đánh bắt bất cứ đâu, bất cứ lúc nào.
Đến gần một chút, vòm Costa Rica là một vùng mới được phát hiện như một nơi cư trú hằng năm cho cá voi xanh.
Ở đó có đủ thức ăn để duy trì chúng qua mùa hè và mùa đông.
Nhưng điều bất thường về nơi đây là, thực tế, nó không tồn tại vĩnh viễn.
Đây là một hiện tượng hải dương thay đổi theo thời gian và không gian từng mùa.
Vậy, thực tế, nó không vĩnh viễn thuộc về biển khơi.
Nó cũng không vĩnh viễn thuộc về các vùng đặc quyền kinh tế của năm quốc gia Trung Mĩ này, mà nó di dời theo mùa.
Như thế, chẳng có khó khăn gì để bảo vệ nó nhưng chúng ta lại có khó khăn khi bảo vệ các loài di chuyển trong lòng nó.
Chúng ta có thể dùng các kỹ thuật như ngư dân dùng để xác định vị trí các loài, để đóng vùng đó lại khi nó quá nhạy cảm, điều đó, đôi khi, diễn ra quanh năm.
Đi gần hơn về phía bờ, nơi ta đang ở, bức này được chụp ở Galapagos.
Nhiều loài được dẫn qua vùng này, đó là lí do có nhiều sự chú ý hướng đến việc bảo tồn khung cảnh phía đông Thái Bình Dương.
Đây là ý tưởng được phối hợp bởi Hội bảo tồn quốc tế và rất nhiều thành viên, chính phủ để thực sự nỗ lực mang lại chế độ quản lí thích hợp khắp vùng này.
Đó là một ví dụ tuyệt vời về nơi bạn có thể đến vơi một động lực thực sự.
Đó là việc bảo vệ năm vùng di sản thế giới.
Không may, Hiệp ước di sản thế giới không công nhận nhu cầu bảo vệ các vùng nằm ngoài quyền pháp lí quốc gia, hiện nay
Vậy một nơi như Costa Rica có thể không đạt chất lượng về mặt lí thuyết khoảng thời gian nó thuộc về biển khơi.
Vậy điều mà chúng tôi đang đề nghị là chúng ta cần cải thiện Hiệp ước di sản thế giới để nó có thể thay đổi và thúc đẩy sự bảo vệ của thế giới đối với các vùng di sản này, hoặc ta cần thay đổi danh nghĩa và gọi nó là Hiệp ước di sản một nửa thế giới.
Nhưng điều chúng ta biết là những loài như rùa biển không thuộc về phía đông Thái Bình Dương.
Chúng phải đi đến vành đai Thái Bình Dương phía Nam vô tận, nơi chúng dành hầu hết vòng đời và thường chịu đựng bị câu lên như thế này, hoặc bị đánh bắt.
Vậy điều tôi muốn truyền tải là chúng ta cần mở rộng phạm vi.
Ta cần làm việc tại địa phương, nhưng cũng cần hợp tác khắp đại dương.
Giờ ta có công cụ và công nghệ để có thể mở rộng ý tưởng bảo vệ vùng đại dương.
Chúng ta đã nghe về dự án đánh dấu các thiên địch ở Thái Bình Dương, một trong các dự án kiểm kê thứ 17 thế giới biển.
Nó đã cho ra các số liệu như thế này, về loài hải âu đen nhỏ cư trú trên khắp vịnh biển.
Chúng bay qua 65,000 kilomet trong vòng chưa đến một năm.
Vậy chúng ta có công cụ và nguồn vốn từ Viện kiểm soát Biển.
Và năm cao điểm của nó sẽ được khởi động vào tháng mười.
Vậy hãy cập nhật thêm thông tin.
Điều tôi thấy thật thú vị là Viện kiểm soát Biển không chỉ đã xem xét việc đánh dấu các thiên địch ở Thái Bình Dương; mà còn ở các vùng trong tầng nước chưa được khám phá nơi mà các sinh vật như loài dưa chuột biển này vừa được tìm thấy.
Và thật may là chúng tôi đã có thể, với tư cách là IUCN, liên kết với Viện kiểm soát Biển và nhiều nhà khoa học làm việc ở đó để truyền đạt thông tin này đến các nhà lập chính sách.
Hiện nay ta có sự ủng hộ từ phía chính phủ.
Chúng tôi đang truyền đạt thông tin này qua các buổi hội thảo kỹ thuật.
Và điều thú vị là ta có đủ thông tin để thẳng tiến bảo vệ một số những điểm hy vọng, những điểm nóng.
Đồng thời ta sẽ nói rằng, "Vâng, chúng ta cần nhiều hơn.
Cần tiến xa hơn nữa" Nhưng rất nhiều người trong các bạn nói, rằng nếu bạn có được những vùng biển an toàn, hay một chế độ hợp lí để quản lí các ngư dân ở đó, bạn sẽ củng cố nó như thế nào?
Điều đưa tôi đến niềm đam mê thứ hai bên cạnh khoa học biển, chính là công nghệ vũ trụ.
Tôi đã từng muốn trở thành phi hành gia, nên tôi đã kiên định theo đuổi những công cụ có sẵn để điều khiển Trái Đất từ vũ trụ-- và rằng tôi những công cụ tuyệt vời như chúng ta đang nghiên cứu, về việc có thể theo dấu các loài được đánh dấu suốt vòng đời của chúng trên đại dương rộng lớn.
Chúng ta cũng có thể đánh dấu và theo dõi các tàu đánh cá.
Nhiều tàu đã có hệ thống tiếp sóng trên boong cho phép chúng ta xác định vị trí và thậm chí là các hoạt động trên tàu.
Nhưng không phải tất cả tàu ngầm đều như vậy
Nó không cần quá nhiều nghiên cứu hỏa tiễn để thực sự tạo ra các luật mới để ủy quyền, nếu bạn sắp có đặc quyền tiếp cận các tài nguyên biển, chúng ta cần biết -- ai đó cần biết-- nơi chúng ta sống và điều ta đang làm.
Nó mang đến cho tôi thông điệp cuối cùng, rằng chúng ta có thể ngăn chặn một bi kịch
Chúng ta có thể ngăn chặn sự xung đột của 50% hành tinh với biển khơi.
Nhưng ta cần nghĩ rộng ra. Cần phải suy nghĩ toàn cầu.
Chúng ta cần thay đổi cách chúng ta thực sự bắt đầu kiểm soát các tài nguyên này.
Chúng ta cần có một mô hình mới về sự thận trọng và trân trọng.
Đồng thời, ta cần suy nghĩ hợp lý, niềm vui và sự kỳ vĩ của mong ước ở Sylvia, rằng chúng ta có thể thắp sáng một điểm trong rất nhiều điểm của những vùng vô danh này và đưa mọi người đến cùng tham gia, nếu được, để khiến họ cảm thấy mình là một phần của cộng đồng này để tạ.o một nền móng cho việc quản lý trong tương lai
Và thứ ba là chúng ta cần nhìn vào việc quản lí lòng đại dương.
Các hình thái đó thuộc lòng đại dương.
Nhiều trong số các quần thể biển sâu có sự phân bố về di truyền đã trở thành lòng đại dương.
Chúng ta cần hiểu rõ hơn, nhưng chúng ta cũng cần bắt tay vào quản lí và bảo vệ.
Và để là được như thế, bạn cũng cần một chế độ quản lí lòng đại dương.
Đó là, chúng ta có các chế độ quản lí khu vực trong vùng đặc quyền kinh tế, nhưng ta cần nhân rộng phạm vi, cần thêm quy mô,, vì thế chúng sẽ giống như Đại dương phía Nam, nơi có công nghiệp thủy hải sản 2 chiều. và tổ chức bảo tồn.
Vậy với điều đó, tôi muốn chân thành cảm ơn và trân trọng Sylvia Earle vì điều ước của cô ấy, vì đã giúp chúng tôi thay đổi bộ mặt của các vùng biển và những đại dương sâu thẳm ngoài quyền pháp lý quốc gia.
Nó đã giúp mang một nhóm tuyệt vời những người tài năng lại với nhau để cố gắng giải quyết và can thiệp vào những vấn đề gây trở ngại cho chúng ta đối với việc quản lí và sử dụng có chừng mực khu vực này, nơi đã từng xa cách và hẻo lánh.
Vậy trong chuyến đi này, tôi mong rằng đã mang đến cho các bạn một cái nhìn mới về các vùng biển khơi: một là, đó cũng là nhà của chúng ta, và chúng ta cần làm việc cùng nhau nếu chúng ta muốn biến nó trở thành một tương lai biển cả bền vững.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Sự thật là, có một điều rất vui đã diễn ra trong quá trình tôi trở thành một nhà tâm lý thần kinh học nổi tiếng tầm cỡ thế giới. Tôi có em bé! Điều đó không có nghĩa là
tôi từng trở thành một nhà tâm lý thần kinh học nổi tiếng sáng lạng đến mức đó.
(Xin lỗi TED nhé!)
Nhưng tôi đã thực sự trở thành một người hay lo nghĩ tầm cỡ thế giới khá sắc sảo.
Một người bạn gái cùng cùng trường học nghiên cứu sinh, tên là Marie, nói với tôi rằng, "Kim, mình hiểu rồi.
Không phải là bạn bất thường hơn những người khác mà chính là bạn thành thật hơn họ về sự bất thường của bạn mà thôi."
Như vậy, trên tinh thần hoàn toàn cởi mở Tôi mang tới vài bức ảnh cho các bạn xem đây.
Ôi!
Tôi chỉ muốn nói là, đang Tháng Bảy.
(Cười) Kéo khóa lại
vì lý do an toàn.
Những cái phao tập bơi -- Một mực nước.
Và sau đó, cuối cùng thì tất cả đã sẵn sàng cho một chuyến đi dài 90 phút tới núi Copper.
Giờ bạn có thể phần nào cảm nhận được điều đó rồi nhỉ.
Và con tôi, Vander, năm nay đã 8 tuổi rồi.
Và mặc dù khổ sở vì việc mù thể thao của bà mẹ như tôi nó chơi bóng đá.
Thằng bé thích chơi đá banh lắm.
Nó còn muốn học đi xe đạp 1 bánh nữa cơ.
Vậy thì tại sao tôi còn lo lắng?
Bởi vì đây là việc tôi làm. Đây là điều mà tôi dạy.
Là thứ tôi học. Là thứ mà tôi chữa trị.
Và tôi biết rằng trẻ em bị chấn động não rất nhiều mỗi năm.
Trên thực tế, hơn bốn triệu người bị chấn động não hàng năm và những con số này rơi vào trẻ em dưới 14 tuổi - những đứa mà ta thấy trong phòng cấp cứu.
Khi một đứa trẻ bị chấn động não, chúng ta thường thấy các em la làng lên hay rung chuông, nhưng thực ra là chúng ta đang nói về chuyện gì?
Hãy xem thử.
Được rồi. Có lẽ giống phim "Starsky và Hutch". Vâng. Vậy một tai nạn xe cộ.
Chạy với vận tốc 40 dặm một giờ đâm vào một rào chắn cố định.
35 G's
Một võ sĩ quyền anh hạng nặng đấm thẳng vô mặt bạn sẽ là 58 G's.
Trong trường hợp bạn bỏ lỡ, chúng ta hãy cùng xem lại nhé.
Nhìn vào phía tay phải của màn hình kìa.
Bạn sẽ nói gì nào?
Bao nhiêu G's?
Hãy tắt nó giúp tôi. 72.
Chắc bạn sẽ phát điên đó nếu biết được con số là, 103 G's.
Ảnh hưởng chấn động trung bình là 95 G's.
Nếu như cậu bé ở phía bên phải không tỉnh dậy, chắc chắn là no đã bị chấn động rồi! Còn cậu bé ở phía bên trái,
hay cậu vận động viên rời khỏi sân đấu thì sao?
Làm sao chúng ta biết liệu họ có bị chấn động hay không?
Làm cách nào chúng ta biết được những điều luật yêu cầu họ ngừng thi đấu và chỉ quay trở lại khi đã lành lặn có được áp dụng cho họ không?
ĐỊnh nghĩ của sự chấn động thực ra không hàm chứa việc mất ý thức.
Nó chỉ cần một sự thay đổi trong ý thức, và có thể là bất kỳ hay hay một số những triệu trứng, như cảm thấy lờ mờ, cảm thấy choáng váng, nghe những tiếng chuông trong tai, trở nên bốc đồng hay hằn học hơn bình thường.
Với tất cả những điều ở trên, và sự thật là tôi hơi bất thường, sao tôi có thể ngủ ngon được cơ chứ?
Bởi vì tôi biết bộ não của chúng ta kiên cường
Chúng được thiết kế để phục hồi từ các chấn thương.
Nếu như, lạy trời đừng xảy ra thật, nếu bất kì người nào trong chúng ta rời khỏi đây tối nay và bị một cơn chấn động hầu hết chúng ta sẽ hồi phục hoàn toàn trong vòng vài giờ cho tới vài tuần.
Nhưng trẻ con thì dễ tổn thương ở não bộ hơn.
Trên thực tế, các vận động viên ở trường trung học có nguy cơ bị tổn thương trầm trọng gấp 3 lần so với ngay cả các vận động viên đồng trang lứa ở bậc cao đẳng hay đại học, và chúng cần nhiều thời gian hơn để trở về trạng thái hồi phục cơ bản.
Sau thương tổn đầu tiên đó, thì nguy cơ chấn động lần thứ hai cao gấp nhiều lần hơn nữa!
Từ đó, nguy cơ thương tổn lần thứ ba còn cao hơn, và cứ tiếp tục như thế .
Và điều đáng lo ngại nhất là đây: chúng ta chưa thực sự hiểu rõ ảnh hưởng lâu dài của việc bị tổn thương nhiều lần.
Các bạn có lẽ cũng đã quen thuộc với nghiên cứu loại này của các Liên đoàn Bóng đá Quốc gia Trong một bản tóm tắt,
nghiên cứu này cho rằng trong số những tuyển thủ quốc gia đã giải nghệ từng bị chấn động nhiều hơn ba lần thì việc mắc phải chứng bệnh loạn trí sớm cao hơn nhiều lần so với đại đa số mọi người.
Bạn thấy rồi đó - trên tờ New York Times..
Điều mà có thể chưa quen thuộc với các bạn đó là việc nghiên cứu này được khởi xướng bởi vợ của các tuyển thủ quốc gia, các cô này nói rằng: "Không phải là lạ lắm sao khi mà ông xã tôi mới 46 tuổi cứ suốt ngày làm mất chìa khóa?
Không phải là lạ lắm sao khi mà chông tôi chỉ vừa 47 tuổi cứ làm mất xe hơi hoài?
Chẳng phải rất lạ sao khi chồng tôi 48 tuổi chẳng bao giờ nhớ đường về nhà khi đang đi trên xe ô tô, trên lối đi vô nhà?
À, có lẽ tôi quên nói với bạn rằng con trai tôi là con một đó.
Và như vậy thì rất quan trọng là thằng bé phải có thể chở tôi đi đâu đó sau này.
Vậy bằng cách nào chúng ta đảm bảo an toàn cho những đứa trẻ?
Làm cách nào mà đảm bảo an toàn 100% cho những đứa con của chúng ta?
Nào, để tôi nói cho bạn nghe phát kiến của tôi nhé!
(Cười) Chỉ khi.
Thằng nhóc nhà tôi ngồi ở ngay đó kìa, và thằng nhóc có vẻ muốn nói là, "Mẹ tôi không đùa đâu.
Bà ấy chắc chắn là không đùa đâu."
Và với tất cả sự nghiêm túc, Con tôi có nên chơi đá banh không?
Con bạn có nên chơi đá banh không?
Tôi không biết. Nhưng tôi biết có ít nhất 3 việc chúng ta làm được.
Đầu tiên là hiểu rõ sự việc.
Bạn cần phải làm quen với những vấn đề chúng ta vừa nói ngày hôm nay.
Có khá nhiều nguồn thông tin hữu ích cho bạn đấy.
CDC có một chương trình tên Heads Up.
Bạn có thể tìm trên trang CDC.gov
Heads Up là chương trình đặc biệt về chủ đề chấn động ở trẻ em.
Tiếp tới là một nguồn thông tin mà tôi rất tự hào khi nhắc tới.
Chúng tôi mới thiết lập được vài tháng thôi. Trang CO Kids with Brain Injury (Những đứa trẻ bị tổn thương não Colorado)
Đây là một nguồn tài nguyên tuyệt vời cho các vận động viên học đường, giáo viên, cha mẹ hay các chuyên gia, những vận động viên hay ban huấn luyện.
Đây là một nguồn hay cho việc bắt đầu nghiên cứu nếu như bạn đang có một thắc mắc nào đấy.
Điều thứ hai là hãy lên tiếng.
Chỉ vừa hai tuần trước một dự luật do Thượng nghĩ sĩ Kafalas đưa ra yêu cầu rằng các vận động viên thiếu niên dưới 18 tuổi phải đội nói bảo hiểm khi lái xe đạp. thất bại khi đưa ra hội đồng.
Thật bại phần lớn là do điều luật này thiếu sự vận động các cử tri, nó thiếu sự lôi cuốn đối với các nhà đóng góp.
Tôi không đến đây để nói với bạn rằng bạn nên hay không nên ủng hộ một điều luật nào nhưng tôi sẽ nói với bạn rằng, nếu điều luật đó làm bạn quan tâm, thì người làm ra điều luật cần được biết điều đó.
Hãy nói với những ban huấn luyện thể thao của con bạn.
Hỏi họ xem có dụng cụ bảo hộ nào không.
Nguồn tiền nào để mua những thiết bị bảo hộ?
Chúng đã được dùng bao lâu rồi?
Bạn có thể khởi xướng một nhà gây quỹ mua những thiết bị mới.
Điều gì làm chúng ta trang bị đầy đủ,
hãy đội nón bảo hiểm.
Cách duy nhất để tránh hậu quả xấu là ngăn ngừa không cho tổn thương đầu tiên xảy ra.
Gần đây, một trong những nghiên cứu sinh của tôi, tên là Tom đã nói rằng Cô Kim, em quyết định đội chiếc nón bảo hiểm xe đạp trên đường tới lớp.
Và Tom hiểu rằng chỉ một chút bọt trong chiếc nón bảo hiểm xe đạp kia có thể giảm tác động của lực G xuống còn một nửa.
Giờ đây tôi nghĩ rằng đó là do tôi có một cuộc vận động quyết liệt cho nón bảo hiểm phải, sự hiểu ra vấn đề này của Tom.
Và vậy hóa ra, có vẻ như với Tom thì chiếc nón 20 đô la là một cách rất tốt để bảo đảm cho chương trình nghiên trị giá tới 100000 đô la.
(Cười!)
Vậy Vander có nên chơi bóng đá không?
Dĩ nhiên là tôi không ngăn cản được, nhưng tôi có thể đảm bảo rằng mỗi lần thằng bé rời khỏi nhà nó đều đội nón bảo hiểm. hay khi đi trên xe hơi hoặc đang ở trường học.
Cuối cùng, dù là vận động viên, nhà khoa học, một đứa trẻ được bảo vệ kĩ càng, một bà mẹ lo lắng quá mức, hay cách khác, đây là con tôi - Vander sẽ nhắc các bạn lưu ý đến điều mà bạn quan tâm.
Xin cảm ơn!
(Vỗ tay)
Tôi thức dậy vào giữa đêm trong thanh âm hỗn loạn của một vụ nổ lớn
Lúc đó đã là rất khuya
tôi không nhớ là mấy giờ
chỉ nhớ âm thanh đó thật nặng nề thật khủng khiếp
Tất cả mọi thứ trong căn phòng rung lên bần bật trái tim tôi, những ô cửa sổ cái giường... tất cả mọi thứ
Tôi nhìn ra cửa sổ và thấy một nửa vòng tròn của vụ nổ.
Tôi nghĩ nó giống như trong phim Nhưng phim ảnh không thể chuyển tải tất cả sự khủng khiếp này qua những hình ảnh mà tôi đã thấy màu đỏ choáng váng với màu cam và xám và vòng tròn của vụ nổ
Tôi cứ nhìn chằm chằm vào nó cho đến khi nó biến mất
Quay trở lại gường, tôi cầu nguyện và thầm cảm ơn Chúa vì tên lửa đó đã không hạ xuống gia đình tôi đã không giết gia đình tôi đêm hôm đó
30 năm qua đi, và tôi vẫn cảm thấy tội lỗi vì lời cầu nguyện vì ngày hôm sau, tôi nghe tin rằng quả tên lửa đã rơi xuống gia đình một người bạn của anh trai tôi và giết chết anh ấy cùng với người cha, nhưng đã không giết người mẹ cùng người em gái của anh.
Mẹ anh xuất hiện vào tuần kế tiếp tại lớp học của anh trai tôi cầu xin những đứa trẻ 7 tuổi chia sẻ với bà những bức ảnh mà chúng có về con trai bà bởi bà đã mất tất cả.
Đây không phải là một câu chuyện của một người sống sót vô danh nào đó trong chiến tranh, hay của một người tị nạn không tên, mà hình ảnh khuôn mẫu của họ chúng ta đã được thấy nhiều trên báo hay trên truyền hình với quần áo tả tơi, khuôn mặt lấm bẩn, đôi mắt sợ hãi
Đây không phải là câu chuyện của một kẻ vô danh người sống sót qua một cuộc chiến tranh nào đó, người mà chúng ta không hề biết đến hy vọng của họ, mơ ước của họ, thành quả, gia đình, niềm tin hay giá trị của họ.
Đây là câu chuyện của bản thân tôi.
Tôi đã là cô bé đó
Tôi là một hình tượng khác của một người sống sót trong chiến tranh.
Tôi là người tị nạn đó, và tôi là cô gái đó.
Bạn thấy đấy, tôi lớn lên ở đất nước Irag bị tàn phá bởi chiến tranh và tôi tin rằng có 2 mặt của chiến tranh và chúng ta chỉ mới thấy một mặt của nó.
Chúng ta chỉ mới nói về một mặt của nó
Nhưng luôn có một mặt khác mà tôi đã được chứng kiến như một người đã sống trong chiến tranh và một người quyết định làm việc trong chiến tranh.
Tôi lớn lên trong màu của chiến tranh -- màu đỏ của lửa và máu, của đá nâu khi nó nổ tung và quất vào mặt chúng ta màu bạc chói lòa của tên lửa nổ, sáng đến nỗi không gì có thể bảo vệ đôi mắt của bạn khi nó xuyên qua.
Tôi đã lớn lên trong âm thanh của chiến tranh-- tiếng súng ngắt quãng tiếng bùm giần giật của những vụ nổ, tiếng o o đầy đe doa của trực thăng lượn lờ trên đầu và tiếng cảnh báo rền rĩ của còi báo động.
Có những thanh âm mà bạn sẽ mong chờ, những chúng lại là âm thanh của dàn nhạc không hòa hợp tiếng kêu rít giữa đêm của bầy chim tiếng khóc thét chân thật của trẻ nhỏ và bất chợt, không thể chịu đựng được, của sự im lặng.
"Chiến tranh" một người bạn của tôi đã nói "hoàn toàn không phải là về âm thanh.
mà thực chất là ở sự tĩnh lặng, sự tĩnh lặng của nhân tính."
Tôi đã từng rời Irag và lập ra một nhóm gọi là Phụ nữ vì Phụ nữ Quốc tế (Women for Women International) làm việc và giúp đỡ những người phụ nữ sống sót trong các cuộc chiến.
Qua những chuyến đi và công việc của mình, từ Congo tới Afghanistan, từ Sudan tới Rwanda, Tôi đã thấy được rằng, không chỉ màu sắc và âm thanh của chiến tranh là như nhau, mà nỗi sợ hãi trong chiến tranh là giống nhau.
Bạn biết đó là nỗi sợ cái chết và đừng tin bất kì bộ phim nào trong đó người hùng không sợ hãi
Thật kinh khủng khi phải trải qua cảm giác đó suy nghĩ "Tôi sắp chết" hoặc "Tôi có thể chết trong vụ nổ này."
Nhưng còn có nỗi sợ khác nỗi sợ mất đi người yêu thương, thậm chí còn tồi tệ hơn.
Nó quá đau đớn đến mức bạn còn không muốn nghĩ tới
Nhưng tôi tin rằng nỗi sợ kinh khủng nhất là nỗi sợ -- như Sarnia, một phụ nữ Bosnia người từng sống sót qua 4 năm giam cầm ở Sarjero nói với tôi, "Nỗi sợ mất đi cái tôi của mình, nỗi sợ mất đi cái tôi của chính mình"
Đó cũng là điều mà người mẹ ở Irag từng bảo tôi.
Giống như là cái chết từ trong ra ngoài.
Một phụ nữ Palestin từng nói với tôi, "Không phải là nỗi sợ một cái chết," "đôi khi tôi cảm thấy mình chết 10 lần một ngày," khi cô mô tả những cuộc hành quân của binh lính và tiếng súng nổ của họ.
Và cô nói, "Thật không công bằng, vì chỉ có duy nhất một cuộc sống, đáng lẽ chỉ nên có duy nhất một cái chết."
Chúng ta đã luôn chỉ thấy một mặt của cuộc chiến.
Chúng ta đã luôn chỉ tranh luận và lãng phí với sự tập trung quá mức vào số lượng binh lính, sự rút quân, vào các hoạt động chống nổi dậy và nằm vùng khi đáng lẽ chúng ta nên quan tâm đến những cộng đồng người đã bị hủy hoại nặng nề đến những nơi mà con người phải ứng biến chống chọi và chứng tỏ sự kiên cường, sự dũng cảm đáng khâm phục chỉ để giữ cho cuộc sống tiếp diễn.
Chúng ta đã quá lãng phí trong những cuộc tranh luận với những mục đích y hệt nhau về chính trị, thủ đoạn, vũ khí, tiền và thương vong.
Đây là tiếng nói của sự cằn cỗi của nhân tính.
Sự thiếu quan tâm trong cái cách mà chúng ta đối xử với các nạn nhân chiến tranh trong ngữ cảnh của chủ đề này.
Đây là nơi chúng ta quan niệm cưỡng hiếp và thương vong là không thể tránh được.
80 phần trăm người tị nạn trên toàn thế giới là phụ nữ và trẻ em.
Ôi 90 phần trăm các nạn nhân trong chiến tranh hiện đại là thường dân --
75 phần trăm trong đó là phụ nữ và trẻ em.
Thú vị làm sao.
Ôi, nửa triệu phụ nữ Rwanda bị cưỡng hiếp trong 100 ngày.
Hoặc, khi chúng ta đang nói chuyện ở đây, hàng trăm ngàn phụ nữ Congo đang bị cưỡng hiếp và hủy hoại
Thú vị làm sao.
Chỉ mới là những con số mà chúng ta nhắc tới.
Tiền tuyến đầy những cỗ máy vô tri vô giác nhìn những người chúng ta coi là kẻ thù từ trên không phóng tên lửa xuống những mục tiêu không nhìn thấy, trong khi con người chỉ huy dàn nhạc cùa ngoại giao và truyền thông về sự kiện một chiếc máy bay không người lái tấn công một ngôi làng thay vì một người trong phe cực đoan
Đây là một ván cờ.
Bạn học cách chơi ván cờ ngoại giao trong nước và quốc tế trong từng bước đi để giành được quyền kiểm soát trong nước và quốc tế
Chiếu tướng
Chúng ta đang hoàn toàn bỏ qua một mặt của chiến tranh
Chúng ta bỏ qua câu chuyện của mẹ tôi người đã đảm bảo với mỗi tiếng chuông báo động, với mỗi cuộc đột kích với mỗi vụ cúp điện bà chơi bóng rối cho các anh trai và tôi, để chúng tôi không còn sợ hãi âm thanh của những vụ nổ
Chúng ta đang bỏ qua câu chuyện về Fareeda, một giáo viên nhạc, một giáo viên piano ở Sarajevo, cô đã đảm bảo ngôi trường nhạc của cô được mở cửa mỗi ngày trong bốn năm Sarajevo bị bao vây. Cô bước đến trường, mặc cho quân bắn tỉa bắn vào trường và vào cô. Cô giữ cho piano, violin và cello chơi nhạc suốt những tháng ngày chiến tranh với những học sinh đeo găng, mũ và áo khoác
Đó chính là cuộc chiến của cô.
Đó chính là sự kháng cự của cô.
Chúng ta đang bỏ qua câu chuyện của Nehia, một phụ nữ Palestin ở Gaza người mà, giữa những giây phút ngừng chiến trong cuộc chiến năm trước, đã ra ra khỏi nhà thu thập bột mì và nướng bánh cho hàng xóm của mình, trong trường hợp ngày hôm sau không có ngừng chiến.
Chúng ta bỏ lỡ câu chuyện của Violet người sống sót sau nạn diệt chủng trong một vụ thảm sát nhà thờ, cô tiếp tục ở lại, chôn cất xác chết, quét dọn những ngôi nhà và những con đường.
Chúng ta bỏ qua câu chuyện của những người phụ nữ giữ cho cuộc sống tiếp diễn, theo nghĩa đen, giữa những cuộc chiến
Bạn có biết --- bạn có biết về những con người yêu nhau trong chiến tranh và đến trường đến nhà máy và bệnh viện li dị, khiêu vũ và chơi đùa và tiếp tục sống?
Và những con người giữ cho cuộc sống tiếp diễn là phụ nữ.
Có 2 phương diện của chiến tranh.
Một mặt của chiến đấu, và mặt kia giữ cho trường học, và nhà máy và bệnh viện mở cửa
Một mặt nhăm nhăm vào việc giành chiến thắng trong các trận đánh, mặt kia tập trung vào chiến thắng cuộc sống.
Một mặt dẫn dắt những cuộc đàm phán ngoài tiền tuyến, và mặt kia dẫn dắt ở hậu phương.
Một mặt cho rằng hòa bình là kết cục của cuộc chiến, và mặt kia nghĩ rằng hòa bình là sự xuất hiện của trường học và việc làm.
Một mặt đứng đầu bởi những người đàn đông, và mặt kia được chỉ huy bởi những người phụ nữ.
Và để chúng ta có thể hiểu được, làm thế nào để xây dựng nền hòa bình vĩnh cửu, chúng ta phải hiểu chiến tranh và hòa bình trên phương diện của cả hai bên.
Chúng ta phải có bức tranh đầy đủ và ý nghĩa thật sự của nó
đề chúng ta có thể hiểu được ý nghĩa thực sự của hòa bình chúng ta cần hiểu theo cách mà một phụ nữ Sudan từng bảo tôi "Hòa bình là khi móng chân của tôi mọc trở lại"
Cô lớn lên ở Sudan, miền nam Sudan, trong 20 năm, chiến tranh đã giết một triệu người và biến 5 triệu thành dân tị nạn.
Rất nhiều phụ nữ bị bắt làm nô lệ bởi quân phiến loạn và quân lính, họ bị buộc làm nô lê tình dục cũng như buộc phải mang vác đạn dược và nước và thức ăn cho quân lính.
Người phụ nữ đó đã đi trong 20 năm, để đảm bảo mình sẽ không bị bắt cóc một lần nữa.
Và chỉ khi nào có hòa bình, thì móng chân cô mới mọc trở lại
Chúng ta cần hiểu hòa bình từ khía cạnh của một chiếc móng chân.
Chúng ta cần phải hiểu chúng ta không thể nào có những cuộc đàm phán thật sự để kết thúc chiến tranh hoặc lập lại hòa bình mà không có sự có mặt của phụ nữ trên bàn đàm phán
Tôi cảm thấy thật hài hước khi chỉ có nhóm người không chiến đấu không giết chóc không cước bóc, đốt phá và cưỡng hiếp, và một nhóm người hầu như mặc dù không hoàn toàn -- những người giữ cho cuộc sống tiếp diễn trong lò lửa chiến tranh là không được tham gia vào bàn đàm phán.
Và không chỉ những người phụ nữ dẫn dắt những cuộc tranh luận ngoài hậu phương, mà cả những người đàn ông cũng bị loại trừ khỏi cuộc tranh luận.
Những bác sĩ không chiến đấu, những nghệ sĩ, sinh viên học sinh, những người đàn ông từ chối cầm súng, họ cũng bị loại trừ khỏi bàn đàm phán
Không có cách nào mà chúng ta có thể nói về hòa bình mãi mãi về xây dựng nền cộng hòa, nền kinh tế bền vững, và bất cứ thể loại nào của sự ổn định Nếu chúng ta không bao gồm phụ nữ trên bàn đám phán.
không phải chỉ một, mà là 50 phần trăm
Chúng ta không có cách nào đối thoại về xây dựng sự bền vững mà không bắt đầu đầu tư vào phụ nữ và trẻ em
Bạn có biết rằng một năm chi phí cho quân đội trên toàn thế giới tương đương với 700 năm ngân quỹ của Liên Hợp Quốc và bằng 2.928 năm ngân sách LHQ dành cho phụ nữ
Chúng ta chỉ cần chuyển đổi cách sử dụng nguồn quỹ đó, thì có lẽ chúng ta đã có hòa bình trên thế giới.
Cuối cùng, nhưng không kém quan trọng, chúng ta cần đầu tư vào hòa bình và phụ nữ, không chỉ bởi vì đó là một việc làm đúng đắn, không chỉ bời vì đó là một việc làm đúng đắn cho tất cả chúng ta xây dựng nền hòa bình vĩnh hằng và bền vững cho hôm nay, và mai sau
Một phụ nữ Congo, đã kể với tôi câu chuyện khi những đứa con của cô nhìn thấy cha chúng bị giết và thấy mẹ bị cưỡng bức và bị hủy hoại ngay trước mặt và lũ trẻ còn thấy đứa em 9 tuổi của mình bị giết ngay trước mặt, làm thế nào mà chúng có thể trở lại bình thường được.
Cô tham gia chương trình Phụ nữ vì Phụ nữ Thế giới
Cô có một hệ thống hỗ trợ
Cô được học về các quyền của mình.
Chúng tôi dạy nghề và kỹ năng kinh doanh, giúp cô kiếm một việc làm.
Cô kiếm được 450$ và đang làm việc tốt.
Cô gửi các con đi học - có lại một mái ấm.
"Nhưng điều tôi lo lắng nhiều nhất" Cô nói không phải là những điều trên
Tôi lo rằng lũ trẻ sẽ mang hận thù trong tim và khi lớn lên, chúng sẽ lại muốn chiến đấu chống lại bọn người đã giết cha và em chúng."
Chúng ta cần đầu tư vào phụ nữ, bởi vì đây là hy vọng duy nhất để đảm bảo rằng sẽ không còn chiến tranh trong tương lai.
Người mẹ có cơ hội tốt hơn để chữa lành cho con cái mình hơn bất kỳ bản hiệp ước hòa bình nào.
Liệu chúng ta có tin vui nào không? Tất nhiên, có tin vui, rất nhiều tin vui.
Để bắt đầu, hãy nhớ lại những người phụ nữ mà tôi đã nhắc với các bạn đang nhảy múa và ca hát mỗi ngày và nếu họ có thể. tại sao chúng ta lại không thể.
Cô gái mà tôi đã kể cho các bạn quyết định khởi đầu Tổ chức Phụ nữ vì Phụ nữ Quốc tế đã tạo ảnh hưởng lên một triệu người, gửi 80 triệu dollar, và tôi khởi đầu tất cả từ con số không, không gì cả, nada, ...
(Cười) Họ là những phụ nữ đứng trên đôi chân của mình vượt qua nghịch cảnh, không phụ thuộc vào chúng.
Hãy nghĩ làm cách nào mà thế giới có thể trở nên tốt đẹp hơn nếu, chỉ với một sự thay đổi, chúng ta có được sự công bằng chúng ta có sự bình đẳng, chúng ta có đại diện và chúng ta hiểu được chiến tranh, cả từ tiền tuyến và từ hậu phương
Rumi, nhà văn Sufi ở thế kỷ 13th đã viết, "Phía bên kia thế giới của những việc làm đúng đắn và những việc làm sai trái, có một cánh đồng
tôi sẽ gặp bạn ở đó.
Khi linh hồn nằm dưới cỏ, thế giới qua đầy để nói về.
Những ý tưởng, ngôn ngữ, và cả cụm từ "cùng nhau" không còn ý nghĩa."
Tôi nghiêng mình thêm rằng, nghiêng mình thêm rằng ở một nơi xa khỏi thế giới của chiến tranh và hòa bình, có một cánh đồng ở đó có nhiều người đàn ông và phụ nữ gặp gỡ nhau.
Hãy cùng làm nơi này rộng lớn hơn.
Và tất cả chúng ta hãy gặp nhau ở nơi đó
Xin cảm ơn
(Vỗ tay)
Tôi xin được nói về công việc mà đặc biệt là tại sao mọi người có vẻ như không giải quyết công việc trong giờ làm việc đó là vấn đề mà tất cả chúng ta đều gặp phải.
Nhưng hãy bắt đầu từ gốc rễ của vấn đề.
Chúng ta có các công ty, các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức từ thiện, và các tổ chức này đều có nhân viên hoặc những tình nguyện viên.
Và những tổ chức này đều mong rằng những nhân viên này làm tốt công việc -- là điều tôi mong.
Ít ra cũng hoàn thành tốt, mong là hoàn tất được công việc -- mong hơn nữa là hoàn thành công việc tốt.
Và vì thế mà theo kiểu cũ là họ quyết định rằng tất cả mọi người cần phải tập trung lại một nơi để làm công việc đó.
Nên một công ty, hay một tổ chức từ thiện, hay một tổ chức cơ quan theo đúng kiểu mẫu - trừ khi là chúng ta làm việc ở Châu Phi, nếu chúng ta thực sự may mắn để làm điều đó - thì hầu hết mọi người phải đến văn phòng mỗi ngày,
Nên những hình thức công ty này, họ xây văn phòng.
Họ bắt đầu tìm kiếm và họ mua một tòa nhà, hoặc là thuê lại, hoặc thuê lại một phần của tòa nhà, và rồi họ lấp đầy không gian bằng vật dụng.
Họ kê bàn, tủ ghế, trang thiết bị máy tính phần mềm, đường truyền internet có thể là một tủ lạnh, có thể là vài thứ khác, và họ mong đợi là nhân viên của họ, hoặc những tình nguyện viên, đến nơi đó mỗi ngày để hoàn thành tốt công viêc.
Hoàn toàn hợp lý khi đòi hỏi điều đó.
Tuy nhiên, nếu chúng ta thực sự nói với mọi người và thậm chí hỏi chính mình, và đòi hỏi chính bàn thân mình, nơi nào mà bạn thực sự muốn đi khi bạn thật sự cần giải quyết việc gì đó?
Chúng ta sẽ thấy rằng mọi người không ai nói rằng mà sao họ phải nói chứ
Nếu chúng ta hỏi: nơi nào anh cần phải tới khi anh/chị cần giải quyết việc gì đó?
Và chúng ta sẽ nhận được ba câu trả lời.
Một là nơi nào đó, chổ nào đó hoặc một cái phòng.
Câu khác là một vật di chuyển. Và thứ ba là một khoảng thời gian.
Sau đây là những ví dụ.
Khi tôi hỏi mọi người - và tôi hỏi mọi người câu hỏi này trong vòng 10 năm - Tôi hỏi họ là "Anh/chị đi đâu khi cần giải quyết một công việc nào đó?" Tôi sẽ có câu trả lời đại loại như là hiên nhà, nhà sau,
nhà bếp.
Tôi sẽ được trả lời ở những nơi như là một phòng thêm trong nhà, hầm, quá cafe, thư viện.
Rồi chúng ta sẽ có thêm những câu trả lời như là tàu hỏa, máy bay, xe hơi - phương tiện đi lại đến chổ làm.
Và chúng ta cũng có những câu trả lời đại loại như, "Tôi ở đâu cũng không quan trọng, miễn là đó là lúc sáng sớm hoặc thật trễ vào buổi tối hoặc vawo những ngày cuối tuần".
Chúng ta sẽ chẳng nghe ai nói là văn phòng cả.
Nhưng việc làm ăn thường phải bỏ tiền vào những nơi được gọi tên là văn phòng nơi mà mọi người ai cũng phải đến, trong khi không ai giải quyết việc tại văn phòng.
Tại sao lại như vậy?
Tại sao thế? Sao lại có việc mâu thuẩn như vậy xảy ra?
Và điều mà chúng ta thấy được là, nếu chúng ta tìm hiểu vấn đề sâu hơn một tí, chúng ta sẽ thấy rằng mọi việc đang diễn ra như vậy mọi người đi làm và họ đi làm vào những ngày làm của mình để có những khoảnh khoắc làm việc. Đó là những gì đang diễn ra tại văn phòng.
Chúng ta không có một ngày làm việc nữa, chúng ta chỉ có khoảng khoắc làm việc.
Cửa trước văn phòng giống như một cái máy Cuisinart, và khi chúng ta bước vào, một ngày của chúng ta bị xay nhỏ thành từng mảnh vụn, vì chúng ta sẽ làm 15 phút ở đây, 30 phút ở chổ kia, và khi việc gì khác đến, chúng ta nghỉ làm môt chút, và rồi chúng ta làm việc khác, rồi chúng ta có thêm hai mươi phút, rồi đến giờ trưa. Sau đó chúng ta có thêm việc khác làm,
sau đó chúng ta có thêm 15 phút, và một ai đó kéo chúng ta khỏi việc chúng ta đang làm và hỏi chúng ta câu hỏi. Trước khi chúng ta nhận ra, thì đã là 05 giờ chiều, và nhìn lại ngày của mình, chúng ta nhận ra rằng chúng ta chưa giải quyết việc gì cả.
Chúng ta đều từng như vậy.
Có thể một trong chúng ta gặp như vậy trong ngày hôm qua, hoặc là ngày trước đó, hoặc là ngày trước đó nữa.
Khi nhìn lại ngày của mình, chúng ta chợt nhận ra chúng ta chưa giải quyết gì trong ngày hôm nay.
Tôi ở chổ làm. Ngồi tại bàn làm việc của mình.
Dùng cái máy tính đắt tiền. Sử dụng phần mềm họ bảo tôi dùng.
Tôi dự những cuộc họp mà tôi được yêu cầu đi.
Tôi thực hiện những yêu cầu họp hành. Tôi làm hết.
Nhưng thật ra tôi không làm gì cả.
Tôi chỉ làm nhiệm vụ.
Tôi không thực sự giải quyết công việc nào có ý nghĩa.
Và điều mà chúng ta nhận thấy, đặc biệt là đối với những người làm những công việc sáng tạo -- nhà thiết kế, lên chương trình, nhà viết văn, kỹ sư, nhà suy luận - những người thực sự cần một khoảng thời gian không bị gián đoạn để giải quyết công việc.
Chúng ta không thể yêu cầu ai đó sáng tạo trong vòng 15 phút, và nghĩ ra một vấn đề.
Chúng ta có thể có một ý tưởng nhanh, nhưng không thể là nghĩ sâu về một vấn đề và thật sự nghĩ về vấn đề đó kỹ lưỡng, thì chúng ta cần một khoảng thời gian dài không bị gián đoạn.
Và thậm chí khi một ngày làm thường là tám tiếng, bao nhiêu người trong số chúng ta ở đây dành tám tiếng cho việc riêng tại văn phòng?
Hay là bảy tiếng?
Sáu? Năm? Bốn?
Lần cuối cùng mà anh/chị dành cho mình ba tiếng tại văn phòng là khi nào?
Hai tiếng? Hoặc có thể là, một.
Rất, rất ít người thật sự có một chuỗi thời gian không bị gián đoạn tại văn phòng.
Nên đó là lỹ do tại sao mà mọi người chọn cách làm việc tại nhà, hoặc họ có thể đến văn phòng, nhưng họ có thể đến văn phòng một là thật sớm vào buổi sáng, hoặc thật trễ vào buổi tối khi không còn ai ở văn phòng, hoặc ở lại sau khi mọi người về hết, hoặc đến văn phòng vào cuối tuần, hoặc giải quyết công việc trên máy bay, hoặc trên xe hơi hoặc trên tàu vì không có gì gián đoạn.
Vì có nhiều kiểu gián đoạn công việc khác nhau, nhưng những kiểu này không phải là gián đoạn tiêu cực mà lát nữa tôi sẽ bàn tới.
Và kiểu giải quyết công việc trong một khoảng thời gian ngắn như vậy làm tôi nghĩ đến một chuyện khác mà chuyện này bị ảnh hưởng khi chúng ta bị gián đoạn đó là giấc ngủ.
Tôi cho rằng ngủ và làm việc rất liên quan với nhau. Và không chỉ là chúng ta có thể làm việc khi chúng ta ngủ mà chúng ta có thể ngủ ngay cả khi đang làm.
Đó không phải là điều tôi muốn nói.
Tôi đang nói đến vấn đề là ngủ và làm việc là những hoạt động căn bản hay được xem là những điều căn bản.
Nên giấc ngủ gồm có những giai đoạn ngủ
một vài người gọi thành những cái tên khác. Giấc ngủ có năm giai đoạn, và để có một giấc ngủ sâu, thật sâu và thẳng giấc, chúng ta phải trải qua những cung bậc của giấc ngủ.
Và nếu chúng ta bị ai đó làm giàn đoạn khi đang ở những cung bậc đầu tiên, nếu ai đó đánh chúng ta trên giường, hoặc có tiếng động, hay bất kỳ chuyện gì xảy ra -- chúng ta không chỉ phản ứng lại ngay lúc đó và trở lại ngay với lúc mình đang ngỷ dỡ dang.
Nếu chúng ta bị đánh thức, chúng ta phải bắt đầu lại từ đầu.
Nên chúng ta phải quay lại một vài khúc đầu và bắt đầu lại giấc ngủ.
Rồi cuối cùng - thi thoảng chúng ta sẽ có những ngày như thế này và thức dậy vào lúc tám giờ, hoặc bảy vào buổi sáng, hoặc bất kỳ khi nào thức dậy, chúng ta đều than vãn, trời ạ, tôi ngủ chẳng ngon gì cả.
Tôi cố ngủ - lên giường, nằm xuống nhưng không thể nào ngủ được.
Người ta nói chúng ta đi ngủ nhưng chúng ta thực sự không ngủ, chúng ta cố gắng ngủ.
Sẽ mất một lúc để chúng ta phải qua hết các giai đoạn. Và nếu chúng ta bị làm gián đoạn, chúng ta không thể ngủ ngon.
Vậy chúng ta muốn gì - có ai ở đây nghĩ là ai đó sẽ ngủ ngon nếu họ bị đánh thức cả đêm?
Tôi không nghĩ ai đó sẽ nói là có.
Sao chúng ta có thể mong đợi mọi người làm việc tốt nếu họ bị làm phiền cả ngày tại văn phòng? Sao chúng ta có thể mong đợi mọi người làm công việc của họ
khi họ đến văn phòng để bị làm phiền?
Đối với tôi, điều này nghe thật vô lý.
Vậy nên những gián đoạn mà xảy ra tại văn phòng thật ra không diễn ra tại những nơi khác?
Vì ở những nơi khác, chúng ta vẫn bị làm phiền, chẳng hạn, chúng ta có thể mở TV hoặc đi bộ hoặc có cái tủ lạnh ở dưới nhà, hoặc chúng ta có cái ghế dài riêng cho mình, hoặc bất cứ điều gì chúng ta làm.
Và nếu chúng ta nói chuyện với những giám đốc nào đó, họ sẽ trả lời là họ chẳng muốn nhân viên của họ làm việc tại nhà vì những việc gián đoạn đó.
Họ sẽ nói là - thỉnh thoảng họ sẽ nói, "Thật ra, nếu tôi không thể thấy người đó, làm sao tôi dám chắc là họ đang làm việc?"
tất nhiên điều này thật nực cười, nhưng đó là một trong những lời biện hộ mà các nhà quản lý đưa ra.
Mà tôi là một trong những nhà quản lý đó. Tôi hiểu điều này, tôi biết việc đó diễn ra như thế nào.
Chúng ta đều phải nổ lực làm tốt những chuyện như vậy.
Nhưng thường thì họ sẽ nhắc đến những sự việc làm gián đoạn. "Tôi không thể để ai làm việc ở nhà.
Họ sẽ xem TV. Họ sẽ làm việc này.
Thật ra đó không phải là những việc mà thật sự làm gián đoạn công việc. Vì đó là những gián đoạn mang tính chất tự nguyện.
Chúng ta tự quyết định khi nào chúng ta muốn bị gián đoạn bởi chương trình trên TV. Chúng ta tự quyết định khi nào chúng ta muốn mở cái gì đó lên. Chúng ta tự quyết định khi nào chúng ta muốn đi xuống dưới nhà và đi bộ.
Tại văn phòng, những việc bị làm phiền và gián đoạn thật sự làm cho chúng ta không giải quyết công việc được là những việc mang tính chất cưỡng ép.
Nên chúng ta cùng bàn một vài việc này.
Nào, các nhà quản lý và các sếp sẽ thường nghĩ rằng những gián đoạn thật sự tại chổ làm là những việc như Facebook và Twitter và Youtube và những trang khác. Mà thật ra, họ sẽ tiếp tục một cách quá đà khi những trang này bị chặn tại chổ làm.
Trong số chúng ta ở đây có người có thể làm việc tại những nơi mà chúng ta không thể truy cập vào một vài trang.
Như là Trung Quốc? Chuyện quái quỉ gì đang diễn ra vậy?
Anh không thể truy cập vào mạng khi làm việc, và đó là vấn đề, đó là lý do vì sao mọi người không giải quyết công việc được,
có phải vì chúng ta sẽ vào Facebook và Twitter? Thật là nực cười.
Một kiểu biện hộ.
Và ngày nay Facebook, Twitter và Youtube, những trang này chỉ là cách nghỉ giải lao nhanh trong thời buổi hiện nay.
Không ai qian tâm về việc để mọi người có 15 phút giải lao nhanh 10 năm về trước, nên tại sao mọi người lại quan tâm về việc người khác vào Facebook ở đây và ở kia, hoặc Twitter chổ này, chổ khác và cả Youtube?
Những điều này không thực sự là vấn đề tại công sở.
Vấn đề chính ở đây mà tôi gọi là S&H Sếp và Họp hành.
Đây mới chính là những vấn đề chính tại công sở ngày nay.
Và đây cũng là lý do vì sao mà việc không được giải quyết tại chổ làm, đó là do Sếp và Họp hành.
Mà điều thú vị là, nếu chúng ta lắng nghe những nơi mà mọi người nói về làm việc - như tại nhà, trong xe hoặc trên máy bay, hoặc làm việc rất trễ vào ban đêm, hoặc vào sáng sớm -- chúng ta sẽ không thấy có sếp và họp hành;
chúng ta có thể thấy rất nhiều thứ làm xao lãng, nhưng không có sếp và họp hành.
Nên những vấn đề này chúng ta không tìm thấy ở đâu khác ngoài văn phòng.
Mà sếp căn bản là những người mà công việc của họ là làm gián đoạn việc người khác.
Đây là những việc mà các sếp hay làm, làm phiền người khác.
Họ thật ra không làm gì cả, nên họ phải đảm bảo rằng những người khác đang làm việc, nên mới sinh ra việc làm phiền người khác. Trên thế giới hiện nay có rất nhiều sếp.
Và cũng có rất nhiều người trên thế giới hiện nay. Và song song đó rất nhiều sự phiền toái trên thế giới hiện nay do các sếp gây ra.
Họ thường đến kiểm tra bằng cách: "Này, công việc sao rồi?
Đưa tôi coi xem nào" và mấy kiểu như vậy.
Và họ hay làm phiền chúng ta vào không đúng thời điểm, trong khi chúng ta đang thực sự cố là một việc gì đó mà họ trả tiền cho chúng ta làm, họ lại làm gián đoạn chúng ta.
Chẳng hay chút nào.
Nhưng còn tệ hơn nữa là các sếp còn tạo ra, cái mà gọi là họp hành.
Họp hành là những thứ độc hại, ghê gớm và nguy hại trong một ngày tại công ty.
Chúng ta ai cũng biết là sự thật. Và chúng ta chưa bao giờ thấy cuộc họp bất chợt nào mà được các nhân viên tổ chức;
Chẳng có tác dụng gì.
Sếp tổ chức cuộc họp, để các nhân viên cùng nhau, mà đây là cách gián đoạn công việc gián tiếp, chỉ để nói, "Chào, mà này chúng ta hiện có 10 người và có một cuộc họp.
Tôi không quan tâm bạn đang làm gì. Anh/chị phải ngừng lại để mà tham gia cuộc họp này."
Sao mà 10 người có thể ngừng làm liền được?
Và nếu mà họ nghĩ về một vài điều quan trọng? Và nếu họ đang làm những công việc quan trọng?
Tự nhiên chúng ta bảo họ ngừng lại để làm một việc khác.
Nên họ tham gia vào cuộc họp, ngồi cùng nhau, và nói về những việc không quan trọng.
Vì họp hành chẳng giải quyết được gì cả.
Họp hành là nơi mà chúng ta bàn về những việc sẽ làm sau đó. Nhưng họp hành cũng tiền thân cho việc tạo ra sản phẩm.
Nên một cuộc họp có thể dẫn đến một cuộc họp khác
và cuộc họp khác nữa. Và thường có rất nhiều người trong cuộc họp,
và họ được trả rất nhiều tiền.
Các công ty thường nghĩ một cuộc họp một tiếng chỉ là một cuộc họp một tiếng. nhưng không phải vậy, trừ khi chỉ có một người trong cuộc họp đó.
Nếu có 10 người trong cuộc họp, thì đó là cuộc họp 10 tiếng, chứ không phải là cuộc họp một tiếng.
10 giờ đồng hồ sản xuất bị lấy mất từ công ty chỉ để có một cuộc họp một tiếng, cái mà thật ra chỉ nên có hai hoặc ba người tham gia trao đổi với nhau vài phút.
Nhưng thay vào đó, là một cuộc họp dài, vì họp hành được chương trình theo cách các phần mềm hoạt động, các mà hoạt động tăng theo kiểu 15 phút, hoặc 30 phút, hoặc một giờ.
Chúng ta không lên chương trình cuộc họp tám tiếng với Outlook. Chúng ta không thể. Tôi thậm chí không biết là chúng ta có thể hay không.
Chúng ta chỉ có thể lên chương trình theo khoảng 15 phút, 30 phút hoặc 45 phút hoặc một giờ.
Nên chúng ta thường lấp thời gian khi việc được giải quyết nhanh.
Nên họp hành và sếp là hai vấn đề chính trong việc kinh doanh hiện nay, mà đặc biệt là công sở.
Những việc này không bao giờ diễn ra ngoài văn phòng.
Nên tôi có một vài gợi ý để trị liệu vấn đề.
Sếp có thể làm là -- những sếp có hiểu biết, hi vọng là thế -- những việc mà họ có thể biến văn phòng thành nơi tốt hơn để mọi người làm việc, mà đây không phải là cách cuối cùng, nhưng là cách đầu tiên? Đó là khi mọi người bắt đầu nói, "Khi tôi muốn giải quyết việc gì đó, tôi đến văn phòng."
Vì văn phòng được trang bị đầy đủ, mọi thứ nên được sẵn dàng để họ bắt đầu làm công việc của mình,
nhưng họ không muốn đến đó bây giờ, nên chúng ta thay đổi bằng cách nào?
Tôi có ba gợi ý muốn chia sẻ với các anh chị. Tôi còn khoảng ba phút nữa, thế là đủ rồi.
Chúng ta đều biết về ngày thứ sáu ăn mặc tự do.
Tôi không chắc là mọi người vẫn còn làm vậy.
Nhưng còn Thứ Năm không chuyện trò thì sao
Vậy chọn một thứ năm chỉ một lần trong một tháng và cắt đi nữa ngày đó và chỉ nói nữa buổi chiều - Tôi sẽ làm anh chị dễ chịu hơn.
Nên chỉ có một buổi chiều, một Thứ Năm.
Ngày thứ Năm đầu tiên của tháng - chỉ buổi chiều không ai trong văn phòng được phép nói chuyện với nhau.
Chỉ yên lặng, vậy thôi.
Và cái mà bạn sẽ thấy được là một khối lượng lớn công việc được giải quyết khi không ai nói chuyện với nhau.
Đấy là lúc mà mọi người giải quyết công việc, là khi không ai làm phiền ai, khi không ai cản trở công việc của ai.
Và chứng ta có thể cho thêm người bốn tiếng để không được làm phiền nhau là món quà tốt nhất mà chúng ta có thể tặng nhau tại chổ làm.
Tốt hơn cả một máy tính. Tốt hơn cả một máy kiểm tra đời mới. Tốt hơn cả một phần mềm. hoặc bất cứ thứ gì mà mọi người sử dụng.
Tạo điều kiện cho nhân viên có bốn tiếng làm việc yên lặng tại công ty là một điều rất có giá trị.
Và nếu các anh chị thử điều đó, tôi nghĩ rằng các anh chị sẽ đồng ý. Và có thể, hi vọng là các anh chị sẽ làm điều đó thường xuyên hơn.
Nên có lẽ là mỗi tuần, hoặc mỗi tuần, một lần một tuần, các buổi chiều không ai có thể nói chuyện với nhau.
Đó là một việc mà các anh chị sẽ thấy rất hiệu quả.
Và việc khác mà chúng ta cũng nên thử áp dụng là thay đổi cách từ cách trao đổi và cung cấp thông tin chủ động bằng mặt đối mặt, vỗ vào vai người khác, chào nhau, họp hành, và thay thế những cách đó bằng phương thức giao tiếp thụ động hơn bằng cách sử dụng email, tin nhắn nhanh, hoặc những sản phẩm làm việc chẳng hạn như vậy.
Vài người sẽ nghĩ là email thật sự làm gián đoạn công việc và cả tin nhắn nữa. và những việc này thật sự làm gián đoạn công việc, nhưng những việc này chỉ làm gián đoạn tại thời điểm do chúng ta tự chọn và cho việc chúng ta tự chọn ra.
Chúng ta có thể tạm thời không dùng email, nhưng chúng ta không thể từ chối sếp.
Chúng ta có thể không dùng tin nhắn, nhưng chúng ta không thể trốn sếp được.
Chúng ta có thể để những việc này sang một bên, và sau đó có thể tự làm gián đoạn theo thời gian biếu của mình, theo thời điểm mình chọn, khi chúng ta rảnh, khi chúng ta sẵn sàng làm lại.
Vì làm việc, giống như giấc ngủ, diễn ra theo trạng thái.
Nên chúng ta cố gắng và làm việc, và khi chúng ta trở lại trạng thái ban đầu của công việc đó, thì có lẽ đó là lúc chúng ta nên kiểm tra email, hoặc kiểm tra tin nhắn.
Và không có công việc nào gấp rút cả, việc mà cần phải giải quyết, cần phải được trả lời ngay trong lúc đó.
Nên nếu sếp của chúng ta, bắt đầu khuyến khích mọi người sử dụng công cụ như là tin nhắn và email và những thứ khác thì người khác có thể để việc đó một bên và trở lại với tiến độ riêng của họ.
Và đề nghị cuối cùng mà tôi có là nếu anh chị sắp có một cuộc họp, nếu anh chị có quyền, thì hãy hủy bỏ cuộc họp, hủy bỏ cuộc họp tiếp theo
Ngày thứ Sáu - nên Thứ Hai, thường mọi người có cuộc họp vào thứ Hai.
Đừng tiến hành.
Tôi không có ý là bỏ đi, mà chỉ là xóa đi trong bộ nhớ.
Và anh chị sẽ thấy được rằng mọi thứ trở nên tốt cả.
Và những thảo luận và quyết định mà anh chị tưởng là anh chị phải làm tại thời điểm 9:00 sáng vào thứ Hai, quên hết đi, và mọi thứ đều tốt. Mọi người có một buổi sáng dễ dàng hơn, họ có thể thật sự nghĩ,
và anh chị sẽ thấy rằng có lẽ những việc chúng ta nghĩ chúng ta phải làm, thật ra chúng ta không bắt buộc phải làm. Đó là những gợi ý nhanh mà tôi mong anh chị
nghĩ về nó.
Và tôi hi vọng rằng vài ý nghĩ này ít ra cũng đủ để các giám đốc, sếp, chủ doanh nghiệp và các nhà tổ chức và những ai kiểm soát công việc người khác nên nghĩ về việc thong thả hơn một chút và để mọi người có nhiều thời gian hơn để giải quyết công việc.
Và tôi nghĩ rằng điều đó sẽ đạt được hiệu quả.
Cảm ơn đã lắng nghe.
(Vỗ tay)
(Tiếng vỗ tay) Cảm ơn các bạn rất nhiều.
Ở đây tôi có một vài bức tranh, và tôi sẽ nói một chút về việc làm thế nào tôi có thể làm được những điều này.
Tất cả những căn nhà này được xây từ 70 đến 80 phần trăm nguyên liệu tái chế, những thứ đã bị tống vào máy xới đất, đống rác, hay đống đốt.
Tất cả đều là những thứ bỏ đi.
Đây là căn nhà đầu tiên tôi dựng lên.
Cái cửa trước hai cánh này này cùng thanh xà ngang với ba chiếc đèn tất cả đều đã được tống vào đống rác. Ở đây có một cái tháp pháo nhỏ.
Và những cái nút trên những con sơn này --
ngay đây -- chúng là hạt hồ đào.
Và những cái nút này, đều là vỏ trứng gà.
Ồ dĩ nhiên là đầu tiên, bạn phải ăn sáng đã, và rồi bạn phủ lên vỏ đầy sơn Bondo và quết lên đó, và bạn sẽ có một cái nút như thế này chỉ trong vòng một thời gian ngắn.
Và hãy nhìn vào bên trong ngôi nhà. Ở đây bạn có thể nhìn thấy cái xà có ba cây đèn này.
với những cửa sổ có mái vòm này --
chắc chắn đây là kiểu kiến trúc cổ xưa. Chúng đều bị tống vào đống rác. Ngay cả cái ổ khoá kia có thể đáng giá 200 đô-la.
Tất cả mọi thứ trong bếp đều được tận dụng.
Đây là một cái bếp O'Keefe & Merritt sẳn xuất năm 1952, nếu bạn muốn nấu ăn -- đó là một cái bếp tuyệt vời.
Lối này dẫn lên cái tháp pháo.
Tôi đã mua cái thang này với giá 20 đô-la, bao gồm cả phí vận chuyển.
(Tiếng cười) Và đây, hãy nhìn vào cái tháp pháo, bạn sẽ thấy có những chỗ phình ra, những chỗ bị lõm, rau chân vịt và vân vân.
Hmm, nếu điều đó phá hỏng cuộc sống của bạn, thì bạn không nên sống ở đây.
(Tiếng cười) Đây là ngăn để đồ giặt,
và ngay phía bên phải là cái khuôn giày. Và bạn có thể tìm mua những thứ này ở các cửa hàng bán đồ cũ.
Tôi có một trong những thứ này, và tôi làm thành một bộ đồ dùng bạn chỉ việc dẫm chân lên cái khuôn giày này và cánh cửa sẽ mở ra, giờ bạn chỉ việc nhét đồ giặt vào.
Và nếu bạn đủ thông minh, nó sẽ rơi xuống cái rổ đặt trên máy giặt.
Còn nếu không, nó sẽ trôi xuống bệ xí.
(Tiếng cười) Đây là bồn tắm do tôi tự làm, làm từ ½ phế liệu.
Bắt đầu với cái đường viền này và rồi tôi gắn nó lại và sơn nó thành bề mặt phẳng, làm lồi lên và lật ngược nó lại, và chia thành hai phần ở mặt này.
Đó là một cái bồn tắm dành cho hai người.
Và trên hết, nó không cần phải dọn dẹp, nhưng tất nhiên phải có sự sáng tạo ở đây nữa.
(Tiếng cười) Đây là vòi nước làm từ một mẩu quả ổi.
Nó giống như một cái dương vật, nhưng trên hết, nó vẫn là một cái bồn tắm.
(Tiếng cười) Và đây là căn nhà xây trên một cái can Budwiser.
Nó không giống cái can bia, nhưng thiết kế toàn cảnh thật quá hoàn hảo. Các nhà thiết kế đã làm việc không ngừng nghỉ với cái mái hiên, cho đến khi hoa văn răng cưa trên cái can trở thành các đường riêng biệt: trắng, xanh và bạc.
Và những con sơn này dời xuống phía dưới mái hiên đó là thiết kế của chiếc can này.
Tôi chỉ cần đặt nó trên một cái máy copy và phóng to đến cỡ mình muốn.
Và sau đó, trên cái can sẽ hiện lên dòng chữ, "Đây là bia của người nổi tiếng Budweiser, ngoài ra chúng ta chẳng biết loại bia nào khác nữa, blah, blah, blah."
Chúng ta chỉnh sửa và viết lại là, "Đây là nhà của người nổi tiếng Budweiser. Ngoài ra chúng ta không biết ngôi nhà nào khác như thế này cả," và rồi vân vân và vân vân.
Và đây là ổ khoá. Nó là một cái hàng rào từ chiếc khuôn năm 1930,
một cỗ máy cắt gỗ rất khoẻ.
Và họ đưa cho tôi cái hàng rào, nhưng không đưa cho tôi cái khuôn, và chúng tôi lấy ổ khoá ra khỏi nó.
Chắc chắn những con voi đực sẽ tránh xa nó.
Và tôi chắc rằng chúng ta sẽ không phải lo lắng về những con voi ấy nữa.
(Tiếng cười) Bồn tắm này mô phỏng theo hình cốc bia.
Có những chấm tròn ở đây, ở trên là lớp bọt làm từ những viên gạch sần sùi.
Bạn mua gạch sần này ở đâu? Ồ, chắc chắn là bạn không biết đâu.
Tôi đã lấy nó ra từ rất nhiêù nhà vệ sinh, và bạn cũng có thể làm như vậy với một chiếc búa. và bạn sẽ có những viên gạch sần.
Và vòi nước kia là một cái vòi rót bia.
(Tiếng cười) Và tấm k này cũng giống như tấm kính có ở cửa trước của các gia đình trung lưu tại Mỹ.
Nhưng chúng tôi thấy nó tẻ ngắt; và giờ nó chỉ là một bản sao.
Vì thế nếu đặt nó ở cửa trước, thiết kế của bạn sẽ rất tồi.
Nếu không để ở cửa trước, bạn có thể đặt nó ở một nơi nào đó khác đi. Đó là một tấm kính lớn
Nếu bạn đặt nó ở cửa trước,
mọi người sẽ kêu ca rằng, "Ôi, bạn chỉ giống như những người khác thôi, và bạn chẳng sáng tạo gì cả." Vì thế đừng đặt nó ở đây.
Một phòng tắm khác ở tầng trên.
Chiếc đèn này giống như những chiếc đèn có trong tiền sảnh của mọi gia đình trung lưu tại Mỹ.
Đừng đặt nó ở sảnh.
hãy để nó ở trong bồn tắm, hoặc trong tủ quần áo, nhưng không phải trong sảnh.
Và có người đã đưa cho tôi một cái bồn cầu, và nó đây.
(Tiếng cười) Căn nhà nhỏ này, những cành cây nhỏ kia làm từ gỗ đóng hòm hoặc cây cam osage,
và những bức ảnh kia liên tục được di chuyển và tôi sẽ nói thêm một chút.
Để thực hiện được những gì tôi đã làm, bạn phải hiểu điều gì tạo ra rác thải trong ngành chế xuất xây dựng.
Nhà đất giờ đã trở thành một mặt hàng, và tôi sẽ nói thêm về điều này.
Nhưng nguyên nhân đầu tiên gây ra rác thải thậm chí được ẩn sâu trong DNA của chúng ta.
Con người có nhu cầu duy tính nhất quán về tri giác.
Điều này có nghĩa gì vậy?
Có nghĩa là, với mỗi phần trăm chúng ta có, thì cần phải có một thứ phù hợp với nó trước đây, hoặc chúng ta không có sự tiếp nối, và sẽ trở nên hơi mất phương hướng.
Tôi sẽ cho bạn xem một vật mà bạn chưa bao giờ nhìn thấy.
Ồ, đó là một chiếc điện thoại di động.
Nhưng trước đây bạn không có nó.
Những gì bạn đang làm là tăng kích cỡ của những đặc tính cấu trúc này, và sẽ thông qua kho dữ liệu của bạn -- brrrr, điện thoại di động. Ồ, đó chỉ là một chiếc điện thoại di động thôi.
Nếu tôi nói rộng hơn, bạn sẽ trả lời, "Đợi một chút đã.
Đó không phải là điện thoại di động.
Đó là một trong những chiếc điện thoại di động mới làm từ sô-cô-la
(Tiếng cười) Và bạn sẽ phải vạch ra một danh mục mới, giữa điện thoại di động và sô-cô-la.
Đó là cách chúng ta xử lí thông tin. Và bạn chuyển đổi nó tới ngành chế xuất xây dựng,
nếu chúng ta có một bức tường làm từ những ô cửa và một trong số đó bị nứt,
chúng ta nói, "Ô không. Nó hỏng rồi. Phải đem đi sửa thôi. Vậy hãy gỡ nó xuống, vứt đi để không ai có thể dùng được nữa và thay một cái mới vào."
Đó là những gì chúng ta làm với một ô cửa bị hỏng.
Đừng bận tâm bởi vì nó chẳng ảnh hưởng gì đến cuộc sống của chúng ta cả.
Nó chỉ làm lung lay những kiểu mẫu có sẵn và sự thống nhất của các kết cấu chức năng.
Tuy vậy, nếu dùng một cái búa, và đập vỡ tất cả các ô cửa khác, chúng ta sẽ có một mô hình. Vì ngành tâm lí học gestalt nhấn mạnh sự nhận dạng hình mẫu
trên những phần bao gồm
Chúng ta kêu lên, "Ồ, thật là hay."
Điều đó điều khiển tôi hàng ngày.
Sự lặp lại tạo ra mô hình.
Nếu có một trăm mô hình như thế này, một trăm thế kia, thì chẳng có gì khác mấy so với những thứ này cả.
Nếu tôi có thể lặp lại mọi thứ, tôi sẽ có khả năng của một mô hình, từ hạt hồ đào và trứng gà, mảnh thuỷ tinh, cành cây.
Chẳng có gì khác cả.
Nó chỉ tạo ra nhiều rác thải trong ngành chế xuất xây dựng.
Điều thứ hai là, Friedrich Nietzsche vào khoảng năm 1885 đã viết một cuốn sách có tựa đề "Sự Ra Đời Của Bi kịch."
trong đó ông nói rằng các nền văn hoá có xu hướng xoay chuyển hai quan điểm. Một mặt, chúng ta có quan điểm của Apollo, rất sắc sảo, đầy chủ ý, thông thái và hoàn hảo.
Mặt khác ở bên kia của tấm quang phổ, chúng ta có quan điểm của Dionysus, tập trung hơn vào đam mê và trực giác, sự kiên nhẫn của kết cấu hữu cơ và cử chỉ của con người.
Và cách cá tính của Apollo chụp một bức ảnh, hoặc treo một bức tranh, đó là họ thoát khỏi một sự chuyên chở với cấp độ la-de và một trắc vi kế.
"Được rồi, các bạn thân mến. Một nghìn inch về bên trái.
Đó là nơi chúng tôi muốn treo bức tranh. Sang phải một chút. Tuyệt vời." Xác định ở thẳng đứng, vuông vắn và trung tâm.
Cá tính của Dionysus chụp bức ảnh và rồi... (Tiếng cười) Đó là sự khác biệt. Tôi đề cao sự khiếm khuyết.
Tôi đề cao quá trình hữu cơ --
điểm chết John Dewey.
Suy nghĩ kiểu Apollo tạo ra hàng núi rác thải.
Nếu có thứ gì không hoàn hảo, và nếu nó không ăn nhập với hình mẫu đã định trước, quẳng nó vào thùng rác.
"Ôi, nó gãy rồi, vứt vào thùng rác.
Đây nữa, và cả đây nữa.
Ra bãi rác. Vứt nó ra bãi rác."
Điều thứ ba được cho là -- Cuộc Cách mạng Công nghiệp bắt đầu từ thời Phục Hưng với sự nổi lên của chủ nghĩa nhân đạo và rồi một bước tiến lớn trong Cuộc Đổi mới nước Pháp.
Cho đến giữa thế kỉ 19, nó nở rộ.
Và chúng ta có dumaflach và đồ đạc và những cỗ máy sẽ làm bất cứ điều gì mà chúng ta đã phải làm bằng tay.
Vì thế chúng ta đã chuẩn hoá vật liệu.
Cây cối cao đến 4 inch thay vì 2 inch cao đến tám, 10 hay 12 feet.
Chúng ta tạo ra hàng nút rác thải. Và chúng đang làm một công việc khá tốt
trong rừng rậm này, tạo ra sản phẩm phụ cho ngành công nghiệp -- với OSB và bảng điện tử, vvv -- nhưng điều đó không tốt chút nào phải có trách nhiệm với việc đốn rừng nếu như khách hàng lãng phí việc khai thác bằng việc tiêu thụ,
đó là điều đang xảy ra. Và nếu có thứ gì không đạt tiêu chuẩn,
"Ôi, ném nó vào bãi rác. Đây nữa, vò nó lại."
Nếu bạn căn tỷ lệ ½ nhưng nó không thẳng, hãy thử lại.
"Ôi, tôi rất xin lỗi, thưa ngài. Chúng tôi sẽ làm cho ngài một chiếc thẳng hơn."
Tôi tận dụng tất cả những thứ bỏ đi, bởi vì sự lặp lại tạo ra mô hình, và đó là từ quan điểm của Dionysus. Điều thứ tư
đó là nhân công cao hơn một cách không tương xứng với nguyên vật liệu.
Đó là điều bí ẩn.
Và đây là một câu chuyện: Jim Tulles, một trong những người thợ tôi đã đào tạo, Tôi đã nói rằng, "Jim, đến giờ rồi.
Tôi có một việc cho anh đó là quản đốc cho một đội đóng khung cửa. Và giờ là lúc anh bắt tay vào việc."
"Dan, tôi không nghĩ mình đã sẵn sàng."
"Jim à, giờ là lúc bắt đầu. Đừng như vậy nữa."
Chúng tôi tiếp tục công việc.
Anh áy ở ngoài với cái thước dây đi xung quanh đống rác thải, tìm kiếm nguyên liệu tốt nhất-- và tìm được một cái bảng, sau đó đóng thành cửa ra vào-- anh ấy nghĩ mình đã gây ấn tượng với sếp -- và đó là cách chúng tôi dạy anh ấy. Và rồi quản đốc tiến đến và hỏi, "Anh đang làm gì thế này?"
"Ồ, tôi chỉ đang tìm vật liệu thôi.,"
và anh ấy mong đợi lời khen từ quản đốc. Nhưng ông chủ nói, "Không, không.
Anh ấy lúc đó đã dư dả tiền, anh nói rằng, "Ông biết đấy, nếu ông trả lương cho tôi với mức $300 một giờ, thì tôi hiểu tại sao ông lại nói như vậy,
nhưng ngay bây giờ, tôi đang giúp ông tiết kiệm $5 mỗi phút đó.
Hãy tính toán đi."
(Tiếng cười) "Tốt lắm, Tulles. Từ bây giờ trở đi, các anh hãy đào cái đống này lên trước đi đã.
Thật trớ trêu anh ấy không giỏi toán cho lắm.
(Tiếng cười) Nhưng một khi bạn đã đi vào phòng điều khiển, và rồi bạn sẽ tự tiếp nhận được thông tin. Đó là những gì đã xảy ra ở đây.
Điều thứ năm đó là có thể sau 2,500 năm nữa, Plato vẫn nói với chúng ta những khuôn mẫu hoàn hảo của ông.
Ông nói rằng những gì chúng ta đang có trong đầu là ý tưởng tuyệt vời nhất, và do vậy chúng ta bắt tài nguyên thiên nhiên phải đáp ứng điều đó.
Chúng ta hình dung trong đầu một ngôi nhà hoàn hảo, giấc mơ Mỹ, một ngôi nhà -- ngôi nhà mơ ước. Vấn đề là chúng ta không thể mua nổi nó.
Vì thế tất cả chúng ta đều có chung một giấc mơ Mỹ, một ngôi nhà di động.
Và giờ hiện đang có một thảm hoạ trên hành tinh này.
Đó là vay thế chấp giống như đồ đạc, giống như xe cộ.
Bạn kí vào tấm séc, và ngay lập tức nó giảm giá trị đến 30%.
Sau đó một năm, bạn không thể đảm bảo những gì đang có trong đó. có khi chỉ là 70% Thường được kết nối với đường dây dài 14 gauge
chẳng có gì xấu xảy ra cả, trừ khi bạn đòi hỏi nó phải làm những gì mà một cái dây dẫn 12 gauge phải làm, và đó là điều đang xảy ra.
Nó thải ra môi trường khá nhiều khí formaldehyde và có một đạo luật liên bang trong chuyện này để cảnh báo những người mua nhà di động về sự nguy hiểm của bầu khí quyển chứa formaldehyde.
Có phải chúng ta đang trở nên đần độn hay không?
Tường dày đến mức này cơ mà.
Toàn bộ điều này mang giá trị cấu trúc của ngũ cốc.
(Tiếng cười) "Tôi nghĩ Palm Harbor Village ở đằng kia."
"Không không. Đêm qua có một cơn gió.
Giờ thì hết rồi."
(Tiếng cười) Khi họ nâng cấp, họ đã làm gì với chúng?
Bây giờ, tất cả thứ đó, đó chính là mô hình mẫu của Apollo và Plato, đó là điều mà ngành chế xuất xây dựng được dự đoán, có một số thứ làm trầm trọng thêm điều này.
Một là tất cả các chuyên gia, tất cả các thương gia, nhà cung ứng, thanh tra viên, kĩ sư, kiến trúc sư tất cả đều nghĩ như vậy.
Khi điều đó phản ứng trở lại tới khách hàng người yêu cầu cùng một mô hình mẫu.
Đó là một lời tiên đoán tự hoàn thành. Chúng ta không thể tránh khỏi nó.
Và rồi các nhà tiép thị và quảng cáo.
"Woo. Woohooo."
Chúng ta mua thứ không cần đến.
những gì phải làm là nhìn vào điều mà một công ty làm với nước mận có ga. Thật kinh khủng!
(Tiếng cười) Bạn có biết họ làm gì không? Họ đưa vào đó một phép so sánh
và bảo, "Tôi uống Dr.Pepper..."
Ngay sau đó, chúng tôi rửa nó bằng đầy bình, với hàng tỷ gallon.
Đó không hẳn chứa nước mận bên trong -- và thậm chí không làm cho bạn khoẻ mạnh.
(Tiếng cười) Ôi không, nó làm cho mọi thứ xấu đi.
Và chúng ta bị mắc vào đó nhanh hơn bất cứ thứ gì khác.
Một người đàn ông tên là Jean-Paul viết một cuốn sách có tựa đề "Có Nghĩa Và Vô Nghĩa" Nó thực sự rất đáng đọc.
Bạn có thể đọc quyển sách ấy trong vòng 2 năm, nếu bạn dành 8 tiếng mỗi ngày để đọc
Trong đó ông ấy nói về sự phân chia.
Ông nói rằng con người hành động khác khi biết rằng mình cô đơn so với khi họ biết có ai đó ở bên cạnh mình. Vì vậy nếu tôi ăn spaghetti, và tôi biết mình cô đơn,
Tôi có thể ăn như cần cẩu.
Tôi lau miệng bằng tay áo -- hoặc khăn ăn trên bàn, nhai mở miệng, ít gây ra tiếng động, gãi bất cứ chỗ nào mình muốn.
(Tiếng cười) Nhưng ngay sau khi bạn đi vào, Tôi nói, "Ồ. Nước sốt spaghetti ở đây."
Khăn ăn đặt trong lòng tôi, gấp một nửa, nhai khép miệng lại, và không gãi cọ.
Giờ đây điều tôi đang làm là đáp ứng sự mong đợi của các bạn về việc tôi nên sống như thế nào.
Tôi cảm nhận được sự mong đợi đó, và vì thế tôi đáp ứng điều đó, tôi sống cuộc đời của mình dựa trên những gì bạn mong tôi sẽ thực hiện,
Điều đó cũng xảy ra trong ngành chế xuất xây dựng.
Đó là lí do tại sao sự phân biệt của chúng ta giống nhau.
Đôi khi chúng ta còn có cả những mong đợi được phân định trước về văn hoá.
Tôi cá rằng giày của các bạn rất hợp với bản thân bạn.
Chúng ta chắc chắn mua nó,
và với những cộng đồng khác biệt, chúng ta có một sự mong đợi được định trước với hiệp hội các chủ sở hữu nhà. Đôi khi những người đó là người Nazi
Ôi trời ơi.
Điều đó làm trầm trọng thêm và tiếp tục mô hình này.
Điều cuối cùng là sự hoà thuận.
Loài người là một sinh vật hoà thuận.
Chúng ta thích hợp tác với nhau thành nhóm, như linh dương đầu bò và sư tử. Linh dương đầu bò không sống chung với sư tử
vì sư tử ăn thịt chúng.
Loài người cũng giống như vậy.
Chúng ta làm những gì nhóm thực hiện rằng chúng ta cố để theo kịp tập thể.
Điều này có thể thấy rất rõ trong trường trung học.
Những đứa trẻ, chúng đi làm trong cả mùa hè. tự giết bản thân mình, vì thế chúng có thể đủ tiền mua một đôi quần bò,
vào khoảng tháng Chín chúng tôi có thể sải bước vào và đi, "Hôm nay tôi là người quan trọng. Bạn thấy đấy, đừng có động vào chiếc quần bò thiết kế của tôi.
Tôi thấy bạn không có một chiếc quần bò thiết kế nào cả.
Bạn không phải loại người đẹp mã. Tôi là một trong số những người đẹp trai.
Đó chính là lý do cho việc sản sinh ra đồng phục.
Và điều đó cũng xảy ra trong ngành chế xuất xây dựng.
Chúng ta có nhu cầu thứ bậc đầy lẫn lộn của Maslow chỉ một chút ít.
Ở mức dưới cùng chúng ta vẫn có những nhu cầu tối thiểu -- chỗ trú ẩn, quần áo, thức ăn, nước uống, bạn tình và nhiều thứ khác nữa.
Điều thứ hai là sự an toàn. Và thứ ba đó là các mối quan hệ.
Thứ tư, đó là sự tự chủ -- thật phù phiếm. Chúng ta đẩy sự phù phiếm xuống đây.
Và rồi kết thúc với những quyết định vô ích và thậm chí không thể chi trả khoản thế chấp của mình,
không thể ăn thứ gì khác ngoài đậu đỗ, Chỗ ở, vì thế, trở thành một thứ hàng hoá,
và động não một chút để đi sâu vào những phần nguyên sơ, đáng sợ của bản thân và tự ra quyết định không làm cho việc đất đai nhà cửa trở thành hàng hoá, mà phải khiến cho nó trở thành thứ nổi lên từ các nguồn hội thảo chuyên đề.
Cần phải động não một chút, và, mẹ kiếp, một khi bạn thất bại.
Nhưng sẽ ổn cả thôi. Nếu thất bại tàn phá bạn,
thì bạn sẽ không thể thực hiện điều đó.
Tôi luôn thất bại, hàng ngày, và nói thật tôi đã có những thất bại khá lớn, những thất bại lớn, công khai, nhục nhã, xấu hổ.
Tất cả mọi người chỉ vào mặt tôi và chế nhạo, họ nói, "Anh ta đã thử đến lần thứ năm rồi mà vẫn chưa thành công.
Thật là đần độn."
Và sau đó, các nhà thầu đến và nói, "Dan, anh là một con thỏ con dễ thương, nhưng anh biết đấy, điều đó không hiệu quả.
Anh không làm điều gì, và tại sao lại không?
Và theo bản năng bạn mách bảo rằng, "Tại sao anh không đi mà chửi một quả trứng ấy."
Nhưng bạn không nói như vậy. bởi vì đó là những người bạn đang hướng tới.
Và những gì chúng tôi đã làm -- không phải trong lĩnh vực xây dựng; đó là quần áo và thức ăn nhu cầu đi lại, năng lượng của bản thân -- chúng tôi nằm dài ra một lúc.
Và khi tôi gặp đôi chút áp lực, tôi lắng nghe tất cả mọi người trên thế giới.
Có thể chúng tôi đã phát minh ra dư thừa, nhưng lãng phí là một vấn đề mang tính toàn cầu.
Chúng tôi gặp rắc rối
Tôi không đeo thắt lưng đựng đạn chéo ngực mình và một chiếc khăn bandana đỏ,
chúng tôi thực sự đang gặp rắc rối
Tất cả những gì chúng tôi cần làm là kết nối lại với những phần nguyên sơ của bản thân và ra quyết định tôi nói, "Bạn biết đấy, tôi nghĩ rằng mình muốn đặt CD trên tường.
Còn các bạn nghĩ thế nào?"
Nếu nó không hoạt động, hãy gỡ nó xuống.
Những gì chúng ta cần làm là kết nối với những gì là bản chất thật sự của mình, và đó thực sự ly kỳ. Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
Xin chào! Tên tôi là Birke Baehr, Tôi 11 tuổi.
Tôi đến đây ngày hôm nay để nói về những vấn đề hiện tại đối với hệ thống thức ăn của chúng ta.
Đầu tiên, tôi muốn nói rằng tôi thực sự rất ngạc nhiên với việc thật là dễ dàng làm sao khi trẻ em bị làm cho tin tất cả những chương trình quảng cáo và truyền bá sản phẩm trên ti vi, ở các trường học và ở bất kỳ đâu mà bạn thấy.
Đối với tôi điều này giống như là tất cả các công ty luôn cố gắng dùng những đứa trẻ như tôi để ép buộc các bậc cha mẹ phải mua những thứ mà không thực sự tốt cho chúng ta hay trái đất.
Đặc biệt là trẻ nhỏ thường bị cuốn hút bởi những thứ đóng gói màu sắc sặc sỡ và đồ chơi nhựa.
Tôi cũng phải thừa nhận rằng, tôi đã từng là một trong số đó.
Tôi cũng đã từng cho rằng tất cả các loại thực phẩm chúng ta sử dụng đều đến từ những nông trang nhỏ, yên bình nơi mà những chú lợn lăn trong bùn và bò gặm cỏ cả ngày.
Nhưng cái mà tôi phát hiện ra thì không đúng như vậy.
Tôi bắt đầu tìm hiểu về vấn đề này trên Internet, trong sách vở và trong các bộ phim tài liệu, trong những chuyến du lịch cùng gia đình.
Tôi đã phát hiện ra mặt tối của hệ thống thực phẩm công nghiệp hóa.
Đầu tiên là những hạt giống và tế bào sinh học được biến đổi gien.
Đó là những loại hạt giống được tạo ra trong phòng thí nghiệm để tạo ra những thứ mà không thể hình thành ngoài tự nhiên - chẳng hạn như việc lấy DNA của cá và cấy ghép vào trong DNA của cà chua - khủng khiếp.
Đừng hiểu sai ý tôi, tôi cũng thích cà và cà chua, nhưng như thế này thì thật là ghê sợ.
(Cười) Những hạt giống này sau đó sẽ được gieo trồng, và phát triển.
Loại thực phẩm tạo ra từ nguồn giống này đã được chứng minh là gây ra bệnh ung thư và những vấn đề khác trên cơ thể các động vật thí nghiệm. Và con người chúng ta thì đã bắt đầu tiêu dùng những thực phẩm chế tạo theo cách này từ những năm 1990
Và công chúng thì hầu hết không cả biết đến sự tồn tại của việc này.
Liệu bạn có biết rằng những con chuột ăn ngô đã bị biến đổi gien đã có dấu hiệu nhiễm độc tố trong gan và thận?
Bao gồm viêm và tổn thương thận và tăng trọng lượng thận.
Và hầu hết tất cả các loại ngô chúng ta ăn thì đều bị biến đổi gien theo cách nào đó.
Và hãy để tôi nói cho các bạn biết, ngô có trong mọi thứ.
Và đừng bắt tôi phải nói về chế độ chăn nuôi những loại gia súc, gia cầm. cái gọi là CAFOS.
(Cười) Những người nông dân hiện nay đều sử dụng phân bón hóa học làm từ nguyên liệu hóa thạch thứ mà họ trộn cùng với đất để kích thích cây trồng phát triển.
Họ làm như vậy bởi vì họ đã vắt cạn tất cả những chất dinh dưỡng của đất khi gieo trồng cùng một mùa vụ hết kỳ này qua kỳ khác.
Còn nữa, cũng có nhiều loại hóa chất độc hại hơn được phun lên rau quả, như các loại thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ, để tiêu diệt cỏ dại và sâu bệnh.
Khi trời mưa, những loại hóa chất này thấm vào trong đất, hoặc chảy vào các mạch nước dùng của chúng ta, làm ô nhiễm nguồn nước.
Rồi họ còn chiếu bức xạ thức phẩm với nỗ lực làm nó tươi lâu hơn, để có thể vận chuyển đi xa hàng ngàn mile từ nơi nuôi trồng tới các siêu thị.
Vậy tôi tự hỏi, làm thế nào tôi có thể thay đổi những điều này?
Và đây là những gì tôi tìm ra.
Tôi đã phát hiện ra có cách để làm mọi thứ tốt hơn.
Giờ tôi trở lại trước kia một chút, Tôi đã từng muốn trở thành một cầu thủ bóng đá NFL.
Nhưng giờ thay vì thế, tôi muốn trở thành một người nông dân hữu cơ.
(Vỗ tay) Cảm ơn
Và với cách đó tôi đã có thể có một ảnh hưởng rộng lớn hơn tới thế giới.
Người đàn ông này, Joel Salatin, họ gọi anh ta là một kẻ mất trí vì anh ta nuôi trống khác với hệ thống hiện tại.
Và vì tôi không tới trường mà tự học ở nhà, nên một ngày tôi tìm đến nghe câu chuyện của anh.
Người đàn ông này, người nông dân bị mất trí này, không sử dụng bất kỳ loại thuốc trừ sâu, diệt cỏ hay bất kỳ loại hạt giống biến đổi gien nào.
Và chính bởi vậy, anh ta mới bị cho là điên.
Tôi muốn mọi người biết rằng tất cả chúng ta đều có thể tạo nên điều khác biệt bằng việc chọn các sự chọn lựa khác, bằng việc mua thực phẩm trực tiếp từ các người nông dân tại địa phương, hoặc những nông dân khu vực lân cận mà chúng ta đã biết từ lâu.
Có người nói rằng các loại thực phẩm hữu cơ hay thực phẩm tại chỗ thường đắt hơn, liệu thực sự có phải vậy?
Với tất cả những gì tôi vừa học được về hệ thống thực phẩm, điều đó với tôi có nghĩa là vậy thì chúng ta muốn trả cho những người nông dân, hay thanh toán chi phí bệnh viện.
(Vỗ tay) Và giờ đây tôi biết rõ cái gì mà tôi sẽ chọn.
Tôi muốn các bạn biết rằng ở ngoài kia có những trang trại - như Bill Keener ở trang trại Sequachie Cove ở Tennessee - nơi mà bò ăn cỏ và lợn lăn trong bùn, chính xác như những gì tôi đã nghĩ.
Thỉnh thoảng tôi có đi làm tình nguyện tại trang trại của Bill để tôi có thể tự mình tìm hiểu cặn kẽ và chi tiết về nơi là nguồn cung cấp thịt cho tôi hàng ngày.
Tôi cũng muốn mọi người biết rằng tôi tin trẻ em sẽ ăn các loại rau sạch và thực phẩm chất lượng nếu như chúng được tìm hiểu nhiều hơn về thức ăn cũng như xuất xứ của các loại thực phẩm đó.
Tôi muốn các bạn biết rằng có những nơi họp chợ của nông dân ở khắp các cộng đồng, đang hình thành.
Tôi muốn các bạn biết rằng tôi, anh trai và chị gái thực sự rất thích ăn các loại snack rau cải nướng.
Tôi đang cố gắng để chia sẻ điều này ở khắp các nơi tôi đến.
Không lâu trước kia, bác tôi đã bảo rằng khi ông đưa cho cậu em 6 tuổi 1 loại ngũ cốc.
Ông hỏi nó thích loại Toasted O's hữu cơ hay loại ngũ cốc bọc đường - loại mà có một hình nhân vật hoạt hình ở mặt trước.
Cậu e tôi nói với cha nó rằng cậu ta muốn loại ngũ cốc Toasted O's hữu cơ, bới vì, Birke đã nói, không nên ăn các loại ngũ cốc lấp lánh.
Và đó là cách mà chúng ta có thể tạo nên điều khác biệt mỗi lần một đứa trẻ.
Bởi vậy lần sau khi bạn ở các cửa hàng tạp thẩm, hãy nghĩ về các sản phẩm địa phương, chọn các sản phẩm hữu cơ, tìm hiểu về nông dân địa phương bạn bạn sẽ biết về các loại thực phẩm của mình.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Chủ đề về cuộc đàm phán khó khăn gợi cho tôi về một trong những câu chuyện yêu thích của tôi từ Trung Đông, về một người đàn ông để lại cho ba đứa con trai của ông ta 17 con lạc đà.
Ông ta để lại cho người con cả phân nửa số lạc đà; cho người con thứ một phần ba số lạc đà; và cho người con út một phần chín số lạc đà.
Và ba người con trai cùng nhau đàm phán. 17 không chia hết hai.
Nó cũng không chia hết cho ba.
Cũng như không chia hết cho chín.
Tình hình bắt đầu căng thẳng.
Cuối cùng, không biết phải làm sao, họ đến gặp và hỏi ý kiến một bà lão thông thái.
Bà lão thông tháo nghĩ về vấn đề đó một lúc lâu, và cuối cùng bà ta quay lại và nói, "Thực sự ta cũng không biết là có thể giúp cho các người không, nhưng ít nhất, nếu các người muốn, các ngươi có thể lấy con lạc đà của ta." Vậy là họ có 18 con lạc đà.
Người con cả lấy phân nửa -- phân nửa của 18 là chín.
Người con thứ lấy một phần ba -- một phần ba của 18 là sáu.
Người con út lấy một phần chín -- một phần chín của 18 là hai.
Và tổng cộng là 17.
Họ còn một con lạc đà sót lại.
Họ trả nó cho bà lão thông thái.
(Tiếng cười) Và nếu các bạn nghĩ về câu chuyện đó, Tôi nghĩ nó giống với nhiều cuộc đàm phán khó khăn mà chúng ta tham gia.
Chúng bắt đầu như là 17 con lạc đà -- không có cách nào để giải quyết.
Bằng cách nào đó, cái chúng ta cần phải làm là lùi một bước, giống như bà lão thông thái, nhìn vấn đề thông qua con mắt trong sáng và nghĩ tới con lạc đà thứ 18
Bây giờ, tìm con lạc đà thứ 18 trong các cuộc xung động trên thế giới đã trở thành đam mê của cuộc đời tôi.
Tôi cơ bản thấy con người chút nào đó giống ba anh em kia;
chúng ta là một gia đình.
Chúng ta biết rằng một cách khoa học, cảm ơn những cuộc cách mạng truyền thông tất cả các bộ lạc trên hành tinh, tất cả 15000 bộ lạc, liên lạc với nhau.
Và nó là một cuộc họp mặt gia đình lớn.
Và giống như nhiều cuộc họp mặt gia đình, nó không phải lúc nào cũng bình yên và tươi sáng cả.
Có nhiều mẫu thuẫn. Và câu hỏi là, chúng ta giải quyết các vấn đề của chúng ta như thế nào?
Chúng ta giải quyết những sự khác biệt sâu thẳm nhất như thế nào, dựa vào bản chất mang xu hướng xung đột và trí thông minh của con người trong việc chế tao vũ khí hủy diệt hàng loạt?
Đó là câu hỏi.
Tôi đã dùng phần tươi đẹp của ba thập kỷ mới đây -- gần như bốn -- du lịch thế giới, cố gắng làm việc, tham gia vào các mâu thuẫn từ Yugoslavia đến Trung Đông đến Chechnya đến Venezuela, một vài trong những xung đột khó khăn nhất trên hành tinh, Tôi đã tự đặt câu hỏi đó.
Và nghĩ rằng tôi đã tìm thấy, trong một số cách nào đó, bí mật của hòa bình.
Nó thật sự đơn giản một cách bất ngờ.
Nó không dễ, nhưng đơn giản.
Nó thậm chí không mới.
Nó có thể là một trong những di sản xưa nhất của con người.
Bí mật của hòa bình là chúng ta.
Nó là chúng ta, những người hoạt động như là một cộng đồng vây quanh xung đột, những người tham gia với vai trò xây dựng.
Để tôi kể cho các bạn nghe một câu chuyện, một ví dụ.
Khoảng 20 năm trước, tôi ở Nam Phi (South Africa) làm việc với các nhóm trong cuộc xung đột, và tôi đã có thêm một tháng, vì vậy tôi dùng nó để sống với vài nhóm ở San Bushmen.
Tôi đã tò mò về họ và cách họ giải quyết xung đột.
Bởi vì, sau cùng, trong ký ức cuộc sống, họ là những thợ săn và người thu lượm, sống giống như là tổ tiên của chúng ta khoảng 99% lịch sử con người.
Và tất cả đàn ông có các mũi tên độc dùng để săn bắn -- cực kỳ chết người.
Vậy, họ giải quyết những sự khác nhau của họ như thế nào?
Cái mà tôi học được là mỗi khi sự căng thẳng xảy ra trong cộng đồng, một ai đó đi giấu các mũi tên độc trong bụi rậm, và rồi mọi người ngồi thành vòng tròn như thế này, và họ ngồi, họ nói chuyện, và họ nói.
Có thể mất đến 2 ngày, 3 ngày, 4 ngày, nhưng họ không ngừng nghỉ tới khi họ tìm ra được cách giải quyết hay là một cách hòa giải tốt hơn.
Và nếu không khí căng thẳng vẫn cao, họ cử một ai đó đi thăm vài người thân như là một giai đoạn làm nguội.
Hệ thống đó tôi nghĩ rằng là hệ thống mà giữ cho chúng ta sống sót để thời điểm này, căn cứ vào các khuynh hướng của con người.
Hệ thống đó, tôi gọi nó là phía thứ ba.
Bởi vì nếu bạn nghĩ về nó, bình thường khi chúng ta nghĩ về mâu thuẫn, khi chúng ta mô tả nó, thì luôn có hai phía. Ả Rập với Israel, công nhân với quản lý, chồng với vợ, Dân Chủ với Cộng Hòa,
nhưng cái mà chúng ta không thường thấy là luôn có một phía thứ ba. Và bên phía thứ ba của mâu thuẫn là chúng ta, đó là cộng đồng xung quanh, đó là những bạn, là những đồng minh, là những thành viên trong gia đình, là những người hàng xóm.
Và chúng ta có thể đóng một vai trò xây dựng cực kỳ to lớn.
Có thể cách cơ bản nhất mà bên thứ ba có thể giúp là nhắc nhở các bên cái gì thật sự là vấn đề.
Cho lợi ích của bon trẻ, cho lợi ích của gia đình, cho lợi ích của cộng đồng, cho lợi ích của tương lai, Hãy dừng tranh cãi một chút và bắt đầu nói chuyện.
Vì, vấn đề lề, khi chúng ta ở trong một cuộc xung đột, rất dễ mất đi tầm nhìn,
nó rất dễ để phản ứng lại.
Con người: chúng ta là những cổ máy phản ứng.
Và như câu nói đó, khi tức giận, bạn sẽ nói bài nói tuyệt vời nhất mà bạn sẽ phải hối hận.
Và vì vậy bên thứ ba nhắc nhở chúng ta điều đó.
Bên thứ ba giúp chúng ta đi tới ban công, đây là một ẩn dụ cho một nơi mà chúng ta có thể chú ý tới vấn đề chính.
Tôi kể cho các bạn một câu chuyện nhỏ từ kinh nghiệm đàm phán của chính tôi.
Vài năm trước, tôi tham gia với tư cách là người hòa giải trong vài cuộc đàm phán rất hóc búa giữa các lãnh tụ của Nga và các lãnh tụ của Chechnya
Có một cuộc chiến đang diễn ra, như các bạn biết.
Và chúng tôi họp ở Tòa Án Quốc Tế (The Hague), trong Cung Điện Hòa Bình (Peace Palace), trong cùng một phòng, nơi mà tòa án tội ác chiến tranh Yugoslav đã được xét xử.
Và cuộc nói chuyện khởi đầu rất khó chịu khi mà phó tổng thống của Chechnya bắt đầu bằng cách chỉ vào bên Nga và nói, "Các người nên ngồi yên trên ghế, vì các người sẽ bị xét xử vì tội ác chiến tranh."
Và rồi ông ta tiếp tục, và quay sang tôi và nói, "Ông là người Mỹ.
Nhìn lại xem người Mỹ đang làm gì ở Puerto Rico."
Và đầu óc tôi bắt đầu chạy, "Puerto Rico? Tôi biết gì về Puerto Rico?"
Tôi bắt đầu phản ứng lại,
nhưng rồi tôi cố gắng nhớ là đi lên ban công.
Và rồi khi ông ta dừng lại, và mọi người nhìn tôi chờ đợi phản hồi, từ cái nhìn từ ban công, tôi đã có thể cảm ơn vì sự lưu ý của ông ta và nói, "Tôi thật sự biết ơn vì sự phê bình của ông cho đất nước tôi, và tôi nhận nó như là dấu hiệu chúng ta là bạn và có thể nói chuyện thẳng thắn với nhau.
Và cái mà chúng ta đang bàn ở đây không phải là về Puerto Rico hay là quá khứ.
Cái mà chúng ta đang bàn ở đây là tìm cách dừng lại sự đau khổ và đổ máu ở Chechnya."
Và cuộc đối thoại quay lại chủ đề chính.
Đó chính là vai trò của phía thứ ba, là để giúp cho các bên có thể đi tới ban công.
Và bây giờ để tôi nói một chút và mà được đa số coi là xung đột khó khăn nhất trên thế giới, hay là cuộc xung đột gần như không thể giải quyết, đó là vấn đề Trung Đông (Middle East).
Câu hỏi là: Ở đó thì phía thứ ba là ai?
Làm thế nào để chúng ta đi đến ban công?
Bây giờ tôi không giả bộ là có một câu trả lời cho vấn đề ở Trung Đông, nhưng tôi nghĩ tôi biết bước đầu tiên, cơ bản là bước đầu tiên, thứ mà ai trong chúng ta cũng có thể làm trong vai trò là phía thứ ba.
Để tôi hỏi các bạn một câu hỏi trước.
Bao nhiêu trong các bạn trong các năm gần đây từng thấy mình quan tâm đến vấn đề ở Trung Đông và tự hỏi ai có thể làm gì?
Chỉ tò mò thôi, bao nhiêu người?
Ok, vậy là hầu hết mọi người.
Và đây, điều này rất xa vời.
Tại sao chúng ta lại phải quan tâm đến cuộc xung đột này?
Có phải là vì số người chết?
Số lượng người chết gấp hàng trăm lần trong một cuộc xung đột ở Châu Phi hơn là ở Trung Đông. Không phải vì số người chết, nó là vì câu chuyện ở đó,
vì mỗi cá nhân chúng ta cảm thấy liên quan đến câu chuyện đó.
Dù chúng ta là Đạo Thiên Chúa, Đạo Hồi hay là Đạo Do Thái, theo đạo hay không theo đạo, chúng ta cảm thấy chúng ta có liên quan đến nó.
Những câu chuyện mang tầm quan trọng lớn. Tôi biết điều đó với cương vị là một nhân chủng học.
Những câu chuyện mà chúng ta dùng để truyền tải kiến thức.
Chúng mang đến ý nghĩa cho cuộc sống.
Điều mà chúng ta làm ở TED - chúng ta kể chuyện.
Các câu chuyện là chìa khóa.
Và vì vậy câu hỏi của tôi là, Vâng, thử giải quyết chính trị ở Trung Đông, nhưng hãy cũng nhìn vào câu chuyện.
Thử nhìn vào gốc rễ của tất cả mọi chuyện.
Thử xem nếu chúng ta có thể áp dụng bên thứ ba vào. Điều đó nghĩa là gì?
Và câu chuyện ở đây là gì?
Bây giờ, với tư cách là những nhà nhân chủng học, chúng ta biết rằng mọi nền văn hóa đều có một câu chuyện về nguồn gốc của nó.
Câu chuyện về nguồn gốc của Trung Đông là gì?
Trong một mệnh đề, nó như thế này: 4.000 năm trước, một người đàn ông và gia đình ông ta đi xuyên qua Trung Đông, và thế giới lúc đó chưa như bây giờ.
Người đàn ông đó, tất nhiên, là Abraham.
Và cái mà ông ta đi là vì sự đoàn kết, sự kết gia đình. Ông ta là cha của tất cả chúng ta.
Nhưng không phải chỉ là cái mà ông ta đai diện, nó là thông điệp của ông ta.
Thông điệp ban sơ của ông ta cũng là đoàn kết, sự liên hệ của nó và sự đoàn kết của nó.
Và giá trị cơ bản của ông ta là sự tôn trọng, là lòng tốt với những người lạ.
Đó là cái mà ông ta nổi tiếng, lòng hiếu khách của ông ta.
Vì vậy, ông ta là phía thứ ba tượng trưng của Trung Đông.
Ông ta là người nhắc nhở chúng ta rằng chúng ta là một phần của một tập thể lớn hơn.
Bây giờ, các bạn hãy -- bây giờ nghĩ về điều đó một chút.
Hiện tại, chúng ta đối mặt với khủng bố.
Khủng bố là gì?
Khủng bố cơ bản là lấy người lạ và đối xử với họ như là kẻ thù mà bạn muốn tiêu diệt để gây ra sợ hãi.
Cái gì là đối lập của chủ nghĩa khủng bố? Đó là lấy người lạ
và đối xử với họ như là bạn bè người mà bạn chào đón ở nhà mình để kết giao bằng hữu và tạo sự hiểu biết, hay kính trọng, hay tình yêu thương.
Vậy chuyện gì xảy ra nếu bạn lấy câu chuyện của Abraham, là câu chuyện của phía thứ ba, chuyện gì nếu điều đó có thể là -- vì Abraham tượng trưng cho lòng hiếu khách -- chuyện gì xảy ra nếu đó là liều thuốc cho chủ nghĩa khủng bố?
Chuyện gì xảy ra nếu đó là liều vắc-xin chống lại phân biệt tôn giáo?
Làm cách nào bạn đem câu chuyện đó vào đời sống?
Bây giờ nó không đủ khi chỉ kể một câu chuyện --
đó là mạnh mẽ -- nhưng người ta cần trải nghiệm câu chuyện.
Họ cần phải có thể sống như câu chuyện.
Làm cách nào bạn làm được điều đó?
Và đó là suy nghĩ của tôi làm cách nào mà để làm được điều đó.
Và đó là điều dẫn đến bước đầu tiên.
Vì cách đơn giản để thực hiện điều đó là đi bộ.
Bạn đi bộ theo hành trình của Abraham.
Bạn men theo hành trình của Abraham.
Vì đi bộ có một sức mạnh thực sự.
Các bạn biết, là một nhà nhân chủng học, đi bộ là cái mà làm cho chúng là là con người.
Nó buồn cười, khi bạn đi bộ, bạn đi kề bên nhau về cùng một hướng.
Bây giờ, nếu tôi đi đến bạn mặt đối mặt và đi đến gần bạn thế này, bạn sẽ cảm thấy bị đe dọa.
Nhưng nếu tôi đi bộ vai kề vai, thậm chí chạm vai, thì không vấn đề gì cả.
Ai chiến đâu khi đi bộ?
Đó là lý do tại sao trong đàm phá, thường khi mọi thứ trở nên căng thẳng, người ta đi bô trong rừng.
Vì vậy ý tưởng đến với tôi về cái mà truyền cảm hứng một lối đi, một con đường -- nghĩ về con đường tơ lụa, nghĩ về con đường Appalachian -- đã đi theo bước chân của Abraham
Người ta nói: "Thật điên rồi. Không thể làm được.
Không thể nào đi lại con đường của Abraham được. Nó quá nguy hiểm. Các bạn phải đi qua tất cả các biên giới. Nó đi ngang qua 10 quốc gia khác nhau ở Trung Đông, bởi vì nó thống nhất tất cả." Và vì vậy chúng tôi nghiên cứu ý tưởng đó ở Harvard.
Chúng tôi chuẩn bị.
Và rồi một vài năm trước, nhóm chúng tôi, khoảng 25 người từ 10 quốc gia khác nhau, quyết định thử xem chúng tôi có thể đi lại hành trình của Abraham không, đi từ nới ông ấy sinh ra ở thành phố Urfa ở phía nam Thổ Nhĩ Kỳ, phía bắc Mesopotamia.
Và chúng tôi đi xe buýt và đi bộ và đi tới Harran, nơi, theo kinh thánh, ông bắt đầu cuộc hành trình.
Rồi chúng tôi đi qua biên giới vào Syria, đi tới Aleppo, nơi mà hóa ra có tên được đặt theo Abraham.
Chúng tôi đi tới Damascus, nơi mà có một lịch sử lâu đời liên quan đến Abraham.
Chúng tôi đến phía bắc Jordan, tới Jerusalem, nơi mà mọi thức về Abraham, tới Bethlehem, và cuối cùng tới nơi mà ông ta được chôn cất ở Hebron.
Thật hiệu quả, chúng tôi đã đi từ nơi sinh ra đến nơi chết đi.
Chúng tôi đã chứng minh nó có thể làm được.
Nó là một cuộc hành trình tuyệt vời.
Tôi hỏi các bạn một câu.
Bao nhiêu người trong các bạn đã từng có kinh nghiệm ở trong một khu phố lạ, hay là một miền đất lạ, và một người hoàn toàn xa lạ, một người xa lạ hoàn hảo, đi đến bạn và cho bạn thấy sự tốt bụng, có thể là mời bạn đến nhà họ, mời bạn ly nước, mời bạn cà phê, mời bạn một bữa ăn? Bao nhiêu người trong các bạn đã từng có kinh nghiệm đó?
Đó chính là bản chất
của con đường Abraham.
Nhưng cái mà bạn khám phá, là bạn đi tới những ngôi làng ở Trung Đông nơi mà bạn mong đợi sự hiếu khách, và bạn nhận được sự hiếu khách tuyệt vời nhất, tất cả liên quan đến Abraham. "Nhân danh cha Abraham, tôi mang cho bạn một ít thức ăn."
Vì vậy cái mà chúng tôi đã khám phá là Abraham không phải chỉ là một hình tượng trong sách đối với những người ở đó, Ông ta sống, ông ta là một hình tượng sống.
Và để làm một câu chuyện dài ngắn lại, trong vài năm gần đây, hàng ngàn người đã bắt đầu đi bộ từng phần của con đường Abraham ở Trung Đông, tận hưởng lòng hiếu khách của người dân ở đó.
Họ bắt đầu đi bộ ở Israel và Palestine, ở Jordan, ở Thổ Nhĩ Kỳ, ở Syria.
Nó là một trải nghiệm tuyệt vời.
Đàn ông, phụ nữ, thanh niên, người già -- nhiều phụ nữ hơn đàn ông, thật sự, một cách thú vị.
Những người không thể đi, những người mà không thể tới đó bây giờ, người ta bắt đầu tổ chức các cuộc đi bộ đồng hành ở các thành phố, trong chính cộng đồng của họ.
Cụ thể là ở Cincinmati, người ta tổ chức một cuộc đi bộ từ một nhà thờ Thiên Chúa tới một nhà thờ Hồi giáo rồi tới một nhà thờ Do Thái và tất cả có một bữa ăn Abraham cùng nhau.
Nó là ngày con đường Abraham.
Ở Sao Paulo, Brazil, nó trở thành một sự kiện thường niên cho hàng ngàn người chạy trong một con đường Abraham tưởng tượng, kết nối nhiều cộng đồng khác nhau.
Các phương tiện truyền thông yêu thích và quý mến nó.
Họ chú rất nhiều đến nó vì nó bắt mắt, và nó truyền bá tư tưởng, tư tưởng về lòng hiếu khách của Abraham về lòng tốt đối với những người xa lạ.
Và mới chỉ vài tuần trước, có một câu chuyện trên đài phát thanh quốc gia (NPR) về nó.
Tháng trước, có một mẫu chuyện trong tờ Guardian, trong tờ Manchester Guardian, về nó -- hẳn hai trang.
Và họ trích dẫn một người dân làng rằng, "Cuộc đi bộ này kết nối chúng tôi với thế giới."
Ông ta nói nó giống như là một tia sáng lóe lên trong cuộc đời chúng tôi. Nó mang chúng tôi hy vọng.
Và nó là như vậy.
Nhưng nó không phải chỉ là về tâm lý, nó còn về kinh tế,
vì khi người ta đi bộ người ta tiêu tiền.
Và người phụ nữ này, Um Ahmad, là một phụ nữ sống ở trên đường ở Bắc Jordan.
Bà ta cực kỳ nghèo.
Bà ta mù một bên, chồng bà ta mất sức lao động, Bà ta có bảy đứa con.
Nhưng cái mà ba ta có thể làm là nấu ăn.
Và vì vậy bà ta bắt đầu nấu ăn cho vài nhóm những người đi bộ đi ngang qua làng và có một bữa ăn trong nhà bà ta.
Họ ngồi dưới sàn. Bà ta thậm chí không có khăn trải.
Bà ta nấu đồ ăn ngon nhất từ thảo mộc tươi có sẵn ở vùng quê này.
Và vì vậy ngày càng nhiều người đi bộ đến. Và mới đây bà ta bắt đầu có thu nhập để hỗ trợ gia đình.
Và vì vậy bà ta kể với nhóm chúng tôi, bà ta nói, "Các bạn đã làm cho tôi được nhìn nhận trong một ngôi làng mà mọi người từng mất mặt khi nhìn tôi."
Đó là tiềm năng của con đường Abraham.
Có hàng trăm cộng đồng kiểu như vậy ở Trung Đông, dọc theo con đường.
Cái tiềm năng cơ bản là thay đổi trò chơi.
Và để đổi trò chơi này, bạn phải thay đổi cái khung, cái cách mà chúng ta nhìn sự việc == để thay đổi cái khung từ thù địch sang hiếu khách, từ khủng bố sang du lịch,
Và với tư tưởng đó, con đường Abraham là nhân tố thay đổi cuộc chơi. Để tôi cho các bạn xem một thứ.
Tôi có một trái sồi nhỏ ở đây mà tôi đã nhặt được trong khi tôi đi bộ vào đầu năm đây.
Bây giờ quả sồi thì gắn với cây sồi, tất nhiên rồi -- lớn lên thành một cây sồi, cái mà gắn với Abraham.
Con đường bây giờ thì giống như một trái sồi; Nó vẫn chỉ mới ở giai đoạn đầu.
Cây sồi sẽ trông như thế nào?
Tôi nghĩ về thời thơ ấu của tôi một khoảng thời gian đẹp, sau khi tôi sinh ra ở Chicago. Tôi ở Châu Âu. Nếu bạn đã từng
ở trong một đống hoang tàn, như là, Luân Đôn vào năm 1945, hay Berlin, và bạn nói, "60 năm sau, đây sẽ là phần thanh bình, giàu có nhất của hành tinh," người ta sẽ nghĩ bạn thật điên rồ.
Nhưng họ làm được, cảm ơn đại diện chung -- Châu Âu -- và nền kinh tế chung.
Vì vậy câu hỏi của tôi là, nếu người ta làm được ở Châu Âu, thì tại sao không ở Trung Đông?
Tại sao không, cảm ơn đại diện chung -- chính là câu chuyện về Abraham -- và cảm ơn nền kinh tế chung có thể dựa trên phần tốt của du lịch?
Vì vậy tôi kết luận với tư cách là trong 35 năm vừa qua, tôi làm việc trong những nơi nguy hiểm, khó khăn và nan giải về xung đột nhất hành tinh, Tôi chưa từng thấy một xung đột nào mà tôi cảm thấy không thể nào thay đổi được.
Nó không dễ, tất nhiên,
nhưng nó có thể.
Nó đã từng thành công ở Nam Phi.
Nó đã từng thành công ở Bắc Ireland.
Nó có thể thành công ở bất cứ nơi nào.
Nó chỉ đơn giản là dựa vào chúng ta.
Nó dựa vào chúng ta như là phía thứ ba.
Vì vậy để tôi mời bạn xem xét làm bên thứ ba dù chỉ với một bước rất nhỏ.
Chúng ta sắp đến giờ giải lao.
Các bạn hãy gặp một ai đó người có một nền văn hóa khác, một đất nước khác, một chủng tộc khác, và sự khác biệt, và nói chuyện với họ; lắng nghe họ,
Đó là hành động của bên thứ ba.
Đó là đi theo con đường Abraham.
Sau một buổi nói chuyện của TED (TEDTalk), tại sao không là một cuộc đi bộ của TED (TEDWalk)?
Vì vậy tôi để cho các bạn ba điều.
Một là, bí mật của hòa bình là bên thứ ba.
Bên thứ ba là chúng ta,
mỗi chúng ta, với một chỉ bước, có thể mang thế giới một bước gần hơn tới hòa bình,
Có một câu tục ngữ cổ của Châu Phi rằng: "Khi các lưới nhện kết hợp, chúng có thể cản cả một con sư tử."
Nếu chúng ta có thể kết hợp những cái lưới bên thứ ba của hòa bình, chúng ta có thể cản cả con sư tử chiến tranh.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Okay, Tôi sẽ cho các bạn thấy một lần nữa, vài điều về thực đơn hàng ngày của chúng ta.
Và tôi cũng muốn biết về những khán thính giả ở đây Và, ai trong các bạn ở đây từng ăn côn trùng?
Khá nhiều nhỉ.
(Cười) Nhưng mà, các bạn vẫn chưa đại diện cho toàn thể cư dân của Trái Đất được.
(Cười) Bởi vì có 80% những người ngoài kia thật sự ăn côn trùng.
Điều này là khá tốt.
Tại sao không ăn côn trùng? Ồ, đầu tiên, côn trùng là gì?
Côn trùng là những động vật đi lung tung với 6 cái chân.
Và ở đây, bạn nhìn thấy chỉ là một ít điển hình.
Có tới 6 triệu loài côn trùng trên hành tinh này. 6 triệu loài.
Chỉ có vài trăm loài động vật có vú, và 6 triệu loài côn trùng.
Trên thực tế, nếu chúng ta tính tất cả những cá thể riêng lẻ, chúng ta sẽ có một con số lớn hơn rất nhiều.
Thực tế là, trong số tất cả động vật trên Trái Đất trong số tất cả các loài động vật thì 80% đi bằng 6 chân.
Nhưng nếu chúng ta đếm tất cả những cá thể, và tính cân nặng trung bình của chúng, con số đó sẽ là cái gì đó giống như 200 đến 2000kg. đối với mỗi người như bạn và tôi trên Trái Đất.
Điều đó có nghĩa là về mặt sinh khối côn trùng dư thừa hơn chúng ta nhiều. Và chúng ta không phải đang ở trên hành tinh của con người, mà là trên hành tinh của côn trùng.
Côn trùng không chỉ có trong tự nhiên, mà chúng còn liên quan đến nền kinh tế của chúng ta nữa, rất thường xuyên mà chúng ta không biết.
Có một sự ước tính, một ước tính dè dặt, vài năm trước, rằng nền kinh tế Hoa Kỳ thu lợi 57 tỷ đô la mỗi năm.
Đó là một con số - rất lớn - một sự đóng góp vào nền kinh tế Hoa Kỳ hoàn toàn miễn phí.
Và tôi tra cứu xem nền kinh tế đã trả bao nhiêu cho chiến tranh Iraq trong cùng năm đó.
Đó là 80 tỷ đô Mỹ.
Vậy chúng ta biết rằng cuộc chiến đó không hề rẻ chút nào.
Nhưng côn trùng, thì miễn phí, đóng góp cho nền kinh tế Hoa Kỳ với một mức gần như tương đương và miễn phí, mà không ai biết cả.
Và không chỉ riêng Hoa Kỳ, mà còn trên bất cứ quốc gia, bất cứ nền kinh tế nào.
Chúng (côn trùng) đã làm gì?
Chúng dọn phân, thụ phấn cho cây trồng.
Một phần ba của tất cả trái cây chúng ta ăn tất cả là kết quả từ việc côn trùng chăm sóc cho việc nhân giống cây trồng của chúng ta.
Chúng kiềm chế sâu bọ có hại. Và chúng là thức ăn của động vật.
Chúng là điểm bắt đầu của chuỗi thức ăn.
Động vật nhỏ ăn côn trùng.
Thậm chí động vật lớn hơn cũng ăn côn trùng.
Nhưng động vật nhỏ ăn côn trùng đó lại là thức ăn của động vật lớn hơn, và lớn hơn nữa.
Và ở cuối chuỗi thức ăn, chúng ta cũng đang ăn chúng luôn.
Có khá nhiều người đang ăn côn trùng.
Và đây, các bạn thấy tôi ở trong một thị trấn nhỏ ở Trung Quốc, Lệ Giang (Vân Nam) khoảng 2 triệu dân.
Nếu bạn ra ngoài ăn tối, kiểu như một nhà hàng hải sản, nơi bạn có thể chọn loại cá mà bạn muốn ăn, thì ở đây bạn chọn loại côn trùng mà bạn muốn ăn.
Và họ bày biện nó một cách tuyệt vời.
Và đây, bạn thấy tôi đang thưởng thức bữa ăn với sâu bướm, cào cào, ong, và những sơn hào hải vị.
Và bạn có thể ăn cái gì đó mới mỗi ngày.
Có hơn 1,000 loài côn trùng được làm thức ăn trên toàn thế giới.
Nó nhiều hơn một chút so với một vài loài động vật có vú mà chúng ta thường ăn, như bò hay heo hay cừu.
Hơn 1,000 loài -- một sự đa dạng cực lớn.
Và bây giờ bạn có thể nghĩ, được rồi, trong thị trấn nhỏ ở Trung Quốc người ta đang làm thế, nhưng không phải chúng ta.
Ồ, chúng tôi đã từng thấy rằng khá nhiều trong các bạn đã ăn côn trùng có lẽ là thỉnh thoảng thôi. Nhưng tôi có thể bảo rằng mỗi người các bạn đang ăn côn trùng, không có sự ngoại lệ.
Các bạn đang ăn ít nhất là 500 gram mỗi năm.
Các bạn đã ăn gì?
Súp cà chua, bơ lạc, sô-cô-la, mỳ sợi -- mọi thức ăn đã chế biến mà các bạn ăn đều chứa côn trùng, bởi vì côn trùng ở đây xung quanh chúng ta, và khi ở ngoài kia trong tự nhiên chúng cũng có trong cây trồng của chúng ta.
Một số loại trái cây bị côn trùng gây hại.
Những trái cây này, nếu là cà chua, thì trở thành súp cà chua.
Nếu chúng không bị gây hại gì, chúng được đưa đến tiệm tạp hóa.
Và đó là cách nhìn của bạn về cà chua.
Nhưng cũng có cà chua được làm súp. Và chỉ cần chúng đáp ứng được yêu cầu của đại lý thực phẩm, có thể có cả đống thứ trong đó, không thành vấn đề.
Thực tế. tại sao chúng ta cho những quả này vào súp nhỉ, dù sao thì cũng có thịt trong đó?
(Cười) Trong thực tế, tất cả thực phẩm chế biến sẵn của chúng ta chứa nhiều protein hơn hơn là chúng ta nhận thức được.
Vậy bất cứ thứ gì đều là một nguồn protein.
Giờ bạn có thể nói, "Được rồi, vậy chúng ta ăn 500 gram tại vì tai nạn thôi."
Chúng ta thậm chí cố ý chứ không phải tai nạn
trong rất nhiều món mà chúng ta ăn. Tôi chỉ có hai món ở đây trên slide -- bánh quy hay surimi (chả thịt xay) hay, nếu bạn thích, Campari (thức uống). Rất nhiều thực phẩm của chúng ta có màu đỏ được nhuộm màu bởi tự nhiên.
Surimi (chả thịt xay) là thịt cua, hoặc được bán như là thịt cua, và cá trắng được nhuộm bởi phẩm yên chi (màu son).
Phẩm yên chi là sản phẩm của một loại côn trùng sống dựa vào cây xương rồng (rệp son hay yên chi).
Chúng được sản xuất một lượng lớn 150 đến 180 tấn mỗi năm, ở đảo Canary ở Peru, và đó là một thương vụ lớn.
Một gram phẩm yên chi có giá 30 euro.
Một gram vàng cũng giá 30 euro.
Vậy nên đó là một thứ rất quý mà chúng ta sử dụng để nhuộm màu thực phẩm.
Giờ tình hình thế giới đang thay đổi, đối với các bạn và tôi, đối với mọi người trên Trái Đất.
Dân số đang tăng chóng mặt và tăng theo hàm mũ.
Chúng ta hiên đang có khoảng giữa 6 và 7 tỷ dân, nó sẽ tăng lên khoảng 9 tỷ vào năm 2050.
Có nghĩa là chúng ta có rất nhiều miệng ăn. Và đây là điều làm cho ngày càng nhiều người lo lắng
Có một hội nghị FAO vào tháng mười vừa rồi dành hoàn toàn cho việc thảo luận điều này.
Làm sao chúng ta đáp ứng miệng ăn của thế giới?
Và nếu bạn nhìn lên những con số trên đó, nó nói rằng chúng ta có thêm một phần ba miệng ăn nữa để nuôi, nhưng chúng ta cần tăng sản lượng nông nghiệp lên thêm 70 phần trăm.
Và điều đó đặc biệt vì dân số thế giới đang tăng, và nó tăng không chỉ về con số, mà chúng ta còn giàu có hơn, và bất kì người nào giàu có hơn thì ăn nhiều hơn và cũng bắt đầu ăn nhiều thịt hơn.
Và thịt, trong thực tế, là thứ gì đó rất đắt đỏ đối với quá trình sản xuất nông nghiệp.
Thực đơn của chúng ta gồm có vài phần là protein động vật, và bây giờ, hầu hết chúng ta ở đây lấy nó từ vật nuôi, từ đánh bắt và săn bắn.
Và chúng ta ăn khá nhiều.
Trong thế giới các nước phát triển, con số trung bình là 80 kg mỗi người mỗi năm, con số này lên tới 120 ở Hoa Kỳ và thấp hơn một chút ở một số nước khác, nhưng mức trung bình là 80 kg mỗi người mỗi năm.
Các nước đang phát triển thì thấp hơn nhiều.
là khoảng 25 kg mỗi người mỗi năm.
Nhưng mà nó đang tăng lên rất nhanh.
Ở Trung Quốc, trong 20 năm nay, nó tăng từ 20 đến 50, và vẫn còn đang tăng lên.
Vậy nếu một phần ba dân số thế giới đang tăng khẩu phần thịt của họ từ 25 đến 80 ở mức trung bình, và một phần ba dân số thế giới đang sống ở Trung Quốc và Ấn Độ, Chúng ta đang có một nhu cầu khổng lồ về thịt.
Và tất nhiên, chúng ta không thể ở đó nói rằng, nó là dành cho chúng ta chứ không phải cho họ được.
Họ cũng có phần chia giống như chúng ta.
Bây giờ, để bắt đầu, tôi nói rằng chúng ta đang ăn quá nhiều thịt trong thế giới phương Tây.
Chúng ta có thể ăn ít hơn rất, rất nhiều và tôi biết vậy, tôi đã là một người ăn chay trong thời gian dài. Và bạn có thể dễ dàng làm vậy bất chấp mọi thứ.
Dù sao thì, bạn sẽ có protein từ bất kì loại thức ăn nào.
Nhưng sau đó là một đống vấn đề được kéo theo bởi việc sản xuất thịt, và chúng ta đang đối mặt với ngày càng nhiều vấn đề hơn.
Vấn đề đầu tiên mà chúng ta đối mặt là sức khỏe con người.
Loài lợn khá là giống chúng ta.
Chúng thậm chí còn là mô hình trong y học. Và chúng ta thậm chí có thể cấy ghép cơ quan từ lợn cho người.
Điều đó có nghĩa là loài lợn cũng truyền bệnh cho chúng ta.
Và bệnh của lợn, virus của lợn và virus của người đều tăng sinh rất nhanh. Và bởi vì sự tăng sinh như vậy, chúng có thể tổ hợp lại và tạo ra một loại virus mới.
Điều này đã xảy ra ở Hà Lan năm 1990 trong suốt thời kỳ dịch lợn bùng phát.
Chúng ta có thêm những bệnh mới hết sức nguy hiểm.
Chúng ta ăn côn trùng -- chúng rất khác biệt với chúng ta, và điều trên không xảy ra được.
Vậy chúng ta có một điểm cho côn trùng.
(Cười) Và có một hệ số chuyển đổi.
Bạn lấy 10kg thức ăn cho gia súc, bạn có thể lấy 1kg thịt bò, nhưng bạn lại có thể đổi lấy 9kg thịt châu chấu.
Vậy nếu bạn khởi nghiệp kinh doanh, bạn sẽ làm gì?
Với 10kg đầu vào, bạn có thể lấy 9kg đầu ra.
Cho tới nay chúng ta vẫn lấy 1 hoặc cùng lắm là 5kg đầu ra.
Chúng ta vẫn chưa lấy được phần tăng thêm.
Chúng ta vẫn chưa lấy được 9kg đầu ra.
Vậy chúng ta có 2 điểm cho côn trùng.
(Cười) Và bây giờ là môi trường.
Nếu chúng ta lấy 10 kg thức ăn (Cười) và kết cục chỉ được 1kg thịt bò, 9kg còn lại bị lãng phí, và phần nhiều trong đó là phân.
Nếu bạn nuôi côn trùng, bạn sẽ có ít phân hơn trên mỗi kg thịt thu được.
Vì vậy sẽ ít phí phạm hơn.
Hơn nữa, mỗi kg phân từ côn trùng, sẽ có ít acmoniac hơn rất nhiều và ít khí nhà kính hơn khi so sánh với phân bò.
Vậy nên bạn sẽ ít phí phạm hơn, và sự phí phạm đó cũng không phải ảnh hưởng môi trường nghiêm trọng như là đối với phân bò.
Vậy là côn trùng được 3 điểm.
(Cười) Bây giờ, tất nhiên là có một cái "nếu" rất to và đó là "nếu" côn trùng tạo ra thịt có chất lượng tốt.
Đã có tất cả các loại phân tích về chất lượng côn trùng và về thành phần protein, chất béo và vitamin thì nó rất tốt.
Trong thực tế, nó có thể sánh với mọi thứ mà chúng ta ăn như thịt trong trường hợp này.
Và thậm chí về thành phần calori, thì nó cũng rất tốt.
1kg cào cào có cùng một lượng calori với 10 cái bánh hot dog, hay 6 phần Big Mac.
Vậy côn trùng được 4 điểm.
(Cười) Tôi có thể tiếp tục và tôi có thể kể ra nhiều điểm hơn cho côn trùng, nhưng thời gian không cho phép.
Vậy câu hỏi là: tại sao không ăn côn trùng?
Tôi đã đưa có các bạn ít nhất là 4 luận điểm ủng hộ.
Chúng ta sẽ phải làm điều đó.
Thậm chí nếu chúng ta không thích điều đó, các bạn sẽ phải quen với điều này. Bởi vì tại thời điểm này, 70% tất cả đất nông nghiệp của chúng ta đang được sử dụng để phục vụ chăn nuôi gia súc.
Nó không chỉ là phần đất nơi gia súc được chăn dắt và cho ăn, mà còn cả những vùng khác nơi mà thức ăn giá súc được sản xuất và vận chuyển.
Chúng ta có thể tăng diện tích đó lên thêm một chút bằng những cánh rừng mưa nhiệt đới, nhưng sẽ tới giới hạn rất nhanh.
Và nếu các bạn nhớ rằng chúng ta cần phải tăng sản lượng nông nghiệp lên 70%, chúng ta sẽ không thể làm cách đó được.
Chúng ta có thể tốt hơn hết là chuyển từ thịt từ bò sang côn trùng.
Và rồi, 80% dân số thế giới từng ăn côn trùng, vậy nên chúng ta chỉ là một thiểu số -- trong một quốc gia như Anh, Mỹ, Hà Lan, mọi nơi khác.
Ở bên trái, các bạn thấy một cái chợ ở Lào nơi mà bày bán rất nhiều tất cả các loại côn trùng bạn bạn có thể chọn cho bữa tối.
Ở bên phải, bạn thấy một con cào cào.
Người ở đó ăn chúng, không phải bởi họ đói, mà bởi vì họ nghĩ chúng rất ngon.
Nó đơn giản là thức ăn ngon.
Bạn có thể biến đổi tùy ý.
Nó có nhiều cái lợi.
Thực tế thì chúng ta có cao lương mỹ vị rất giống với con cào cào này: tôm hùm, một thứ rất sang được bán với giá rất cao.
Ai không muốn ăn tôm hùm?
Có một ít người không thích tôm hùm, nhưng tôm hùm, hay cua, hay tôm nước ngọt, có họ hàng rất gần nhau.
Chúng là những loại cao lương mỹ vị.
Thực tế thì, một cào cào là một con tôm hùm trên mặt đất, và thật tuyệt vời để đặt chúng vào thực đơn.
Vậy tại sao chúng ta vẫn chưa ăn côn trùng?
Ồ, chỉ là vấn đề về tư duy mà thôi.
Chúng ta không quen với việc đó, và chúng ta nhìn côn trùng như một thứ rất khác biệt với chúng ta.
Đó là lý do tại sao chúng ta đang thay đổi nhận thức về côn trùng.
Và tôi đang làm việc cật với đồng nghiệp, Arnold van Huis, trong việc bảo với mọi người rằng, chúng quả thật là những thứ tuyệt vời , những điều mà chúng làm trong tự nhiên tuyệt vời làm sao.
Và trong thực tế, không có côn trùng, Chúng ta không thể ở trong đây, trong phòng này.. Bởi vì nếu côn trùng chết hết, chúng ta sẽ chết hết theo luôn.
Nếu chúng ta chết hết, côn trùng sẽ tiếp tục sinh tồn rất hạnh phúc.
(Cười) Vậy nên chúng ta phải làm quen với ý tưởng ăn côn trùng.
Và người nào đó có thể nghĩ rằng chúng vẫn chưa có mặt.
Ồ chúng có chứ.
Có những nhà doanh nghiệp ở Hà Lan sản xuất chúng, và một trong số họ đang ở đây trong các khán giả, Marian Peeters, người trong ảnh.
Tôi dự đoán rằng sau năm nay, bạn sẽ thấy chúng ở siêu thị -- không nguyên dạng, mà như là protein động vật trong thức ăn.
Và có thể năm 2020, bạn sẽ mua chúng mà chỉ biết rằng đây là côn trùng mà bạn sẽ ăn.
Và chúng sẽ được làm theo những cách tuyệt vời nhất.
Một người làm sô-cô-la Hà Lan.
(nhạc) (vỗ tay) Vậy chúng ta thậm chí có rất nhiều kiểu thiết kế.
(Cười) Ở Hà Lan, chúng ta có 1 vị bộ trưởng nông nghiệp tiến bộ, và bà ấy đặt côn trùng vào danh sách thực đơn trong nhà hàng của bà ở Bộ.
Và khi bà mời tất cả bộ trưởng nông nghiệp khác của Châu Âu
tới Hague gần đây, bà ấy đi đến một nhà hàng cao cấp, và họ ăn côn trùng với nhau.
Đó không phải là thứ gì đó như là sở thích của tôi.
Điều đó thật sự đã cất cánh khỏi mặt đất rồi.
Vậy tại sao không ăn côn trùng?
Bạn nên tự mình thử nó.
Vài năm trước, chúng ta đã có 1,750 người tập họp lại trong một quảng trường ở thị trấn Wageningen (Hà Lan), và họ ăn côn trùng cùng một lúc, và đây vẫn là một sự kiện lớn.
Tôi nghĩ rằng nó sẽ sớm không còn đặc biệt nữa khi chúng ta đều ăn côn trùng, bỏi vì khi đó nó chỉ là một cách làm bình thường.
Vậy bạn có thể tự thử điều đó hôm nay, và tôi sẽ nói là thưởng thức đi.
Và tôi sẽ đưa cho Bruno xem vài mẫu trước, và ông ta có thể ăn trước tiên.
(Vỗ tay) Bruno Giussani: nhìn chúng trước, nhìn trước đã.
Marcel Dicke: toàn là protein đó.
Bruno: nó ý hệt cái bạn thấy trong video.
Và nó trong rất ngon.
Họ làm nó với những quả hạch và một vài thứ ngộ nghĩnh.
Marcel Dicke: Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi ở đây hôm nay để chia sẻ với các bạn một hành trình đặc biệt-- hành trình xứng đáng và đặc biệt, trên thực tế -- nó đã đưa tôi tới công việc đào tạo các con chuột để bảo vệ cuộc sống con người bằng cách phát hiện mìn và bệnh lao.
Khi còn là một đứa trẻ, tôi có 2 đam mê.
một là đam mê các loài gặm nhấm.
Tôi có đủ loại chuột, chuột đồng, chuột nhắt, chuột nhảy, sóc.
Bạn đặt tên cho chúng, tôi nuôi nó, và tôi đã bán cho các cửa hàng vật nuôi.
(Tiếng cười) Tôi cũng có niềm đam mê với Châu Phi.
Lớn lên trong một môi trường đa văn hóa, chúng tôi có các sinh viên người Châu Phi sống cùng nhà, và tôi học được qua các câu chuyện của họ, từ nhiều nguồn gốc khác nhau, phụ thuộc vào sự hiểu biết, các sản phẩm, dịch vụ, sự đa dạng văn hóa phong phú.
Châu Phi đã thực sự hấp dẫn đối với tôi.
Tôi trở thành một kỹ sư công nghiệp-- kỹ sư phát triển sản phẩm -- và tôi tập trung vào công nghệ phát hiện thích hợp, thực tế những công nghệ thích hợp đầu tiên dành cho các nước đang phát triển.
Tôi bắt đầu làm việc trong ngành công nghiệp, nhưng tôi thực sự không thấy hạnh phúc khi cống hiến cho một xã hội tiêu dùng vật chất trong một chế độ tuyến tính, chiết và sản xuất.
Tôi bỏ việc để tập trung vào vấn đề thực tại của thế giới: các quả mìn chưa được gỡ bỏ.
Chúng ta đang nói đến những năm 95.
Công nương Diana thông báo trên truyền hình rằng các quả mìn từ một vành đai công sự đến bất kỳ sự phát triển nào, mà đó là sự thật.
Đến khi nào những quả mìn con nằm đó, hoắc có nghi nghờ có mìn, bạn không thể thâm nhập khu đất đó.
Thực tế, đã có lời kêu gọi toàn cầu về các cách dò tìm mới mà thân thiện với môi trường những nơi họ cần phải sản xuất, mà chủ yếu ở thế giới đang phát triển.
Chúng tôi chọn chuột.
Tại sao lại chọn chuột?
Bởi vì, chúng không phải là họ ký sinh?
Thực ra loài chuột là -- ngược lại với những gì phần lớn mọi người thường nghĩ về chúng -- chuột là những sinh vật rất gần gũi.
Và thực ra, sản phẩm của chúng tôi --- những gì bạn thấy đây.
Có một mục tiêu ở quanh đây.
Bạn thấy một người điều khiển, một người Châu phi được đào tạo với con chuột của anh ta phía trước bên trái bên phải.
Đó là động vật tìm kiếm mìn.
Nó cào mặt đất.
và con chuột quay lại nhận thức ăn thưởng.
Rât, rất đơn giản.
Rất bền vững cho mô trường này.
Ở đây con chuột nhận được thức ăn thưởng của nó.
Và đó là cách nó hoạt động,
Rất, rất đơn giản.
Bây giờ tại sao bạn sử dụng chuột?
Chuột đã được sử dụng từ những năm 50 thế kỷ trước trong tất cả các loại thí nghiệm.
Chuột có nhiều vật liệu di truyền được cấp cho khứu giác hơn bất kỳ loại động vụ có vú nào.
Chúng cực kỳ nhạy cảm với mùi.
Hơn nữa, chúng có cơ chế để xắp xếp tất cả những mùi này và giao tiếp với nó.
Làm cách nào chúng ta có thể giao tiếp với chúng?
Chuột không biết nói!, nhưng chúng tôt có một "clicker", một phương pháp chuẩn cho việc đào tạo động vật, cái mà bạn thấy ỏe đó.
Một clicker, tạo ra một âm thanh đặc biệt với âm thanh đó bạn có thể thông tin lại với các hành vi cụ thể.
Trước hết, chúng tôi kết hợp những âm thanh kích với một phần thưởng thức ăn, đó là hỗn hợp chuối và lạc với nhau trong một ống tiêm.
Khi động vật biết click, thức ăn, click, thức ăn, click, thức ăn -- vì vậy click nghĩa là thức ăn -- chúng tôi mang nó trong một cái lồng với một lỗ, và thực sự động vật học dính mũi vào lỗ theo đó một mùi hương mục tiêu được đặt ở đó, và để làm điều đó trong năm giây - năm giây, đó là dài đối với con chuột.
Khi động vật biết điều này, chúng tôi thực hiện nhiệm vụ khó khăn hơn một chút.
Nó biết làm thế nào để tìm thấy những mùi mục tiêu trong một lồng với nhiều lỗ, lên đến 10 lỗ.
Sau đó, con vật học đi bộ với dây buộc một một đầu mở và tìm các mục tiêu.
Trong bước tiếp theo, chúng học cách tìm kiếm những quả mìn thật trong khu vực có gài mìn.
Chúng được kiểm tra và công nhận theo tiêu chuẩn hành động bom mìn quốc tế, giống như con chó phải vượt qua một thử nghiệm.
Điều này bao gồm 400 mét vuông.
Có một số mìn được đặt ẩn. Và một đội gồm người huấn luyện và chuột của họ phải tìm tất cả các mục tiêu.
Nếu chuột làm được như vậy, nó sẽ được cấp giấy chứng nhận trở thành một con chuột được chính thức công nhận để có thễ hoạt động trên chiến trường thật sự -- cũng giống như chó vậy.
Có thể có một điểm khác biệt nhỏ: chúng ta có thể đào tạo những con chuột ở một phần năm giá so với đào tạo chó tìm mìn.
Đây là đội của chúng tôi ở Mozambique. một huấn luyện viên người Tanzania, anh ta truyền đạt lại những kỹ năng cho 3 người Mozambique.
Và bạn nên quan sát sự hãnh diện trong mắt của những người này.
Họ có một kỹ năng, làm họ giảm bớt rất nhiều sự phụ thuộc vào cứu trợ nước ngoài.
Hơn nữa, nhóm nhỏ này làm việc với nhau, dĩ nhiên, bạn cần những chiếc xe hạng nặng và những người rà mìn bằng tay theo sau.
Nhưng với nghiên cứu nhỏ về một khả năng của loài chuột, chúng tôi đã chứng minh ở Mozambique ràng chúng ta có thể giảm giá thành trên một met vuông đến 60 % so với giá thông thường hiện nay -- 2$ trên một mét vuông, chúng tôi thực hiện nó chỉ với 1.18$, và chúng tôi có thể giảm thểm nữa.
Đó là câu hỏi về quy mộ.
Nếu bạn có thể đào tạo ra nhiều chuột hơn, chúng ta thực tế có thể đạt được kết quả thậm chí còn cao hơn.
Chúng tôi có một trang website mô tả công việc tại Mozambique.
11 chính phủ ở châu phi đã được chứng kiến ràng họ có thể trở nên ít phụ thuộc hơn bằng cách sử dụng công nghệ này.
Họ đã ký hiệp ước hòa bình và điều ước quốc tế trong khu vực Great Lakes. Và họ công nhận chuột anh hùng giúp làm sạch các biên giới với các cánh đồng mìn.
Nhưng tôi sẽ đem tới cho các bạn một vấn đề rất khác
Và có khoảng 6000 ngưới năm ngoái đi trên các cánh đồng mìn, nhưng trên toàn thế giới năm ngoái, khoảng 1.9 triệu người chết bởi bệnh lao như là một nguyên nhân đầu tiên của lây nhiễm.
Đặc biệt tại Châu Phi ở đó bệnh lao và HIV là rất nghiêm trọng, có một vấn đề rất lớn thường thấy.
Kính hiển vi, thủ tục theo chuẩn WHO, đạt 40-60% độ tin cậy.
Ở Tanzania -- con số không nói dối -- 45% số người -- là bệnh nhân nhiễm lao -- được chẩn đoán mắc bệnh lao trước khi họ chết.
Có nghĩa là, nếu bạn nhiễm bệnh lao, bạn có nhiều cơ hội sẽ không được phát hiện bệnh, nhưng sẽ chết bởi bênh lao do sự nhiệm bệnh lần hai và cứ như vậy.
Và nếu, tuy nhiên, bạn được phát hiện bệnh rất sớm, chẩn đoán sớm, điều trị có thể bắt đầu. Và ngay cả dương tính với HIV, điều đó cũng có cùng ý nghĩa.
Bạn thực sự có thể chữa khỏi bệnh lao, thậm chí trong phòng chống HIV-dương tính.
Vì vậy, trong ngôn ngữ chung của chúng tôi, Hà Lan, cái tên cho bệnh lao
là tering, về nguồn gốc của từ này, liên quan tới mùi hắc ín
Đã được người Trung Quốc cổ và người Hy Lạp, Hippocrates, công bố, tài liệu, mà có thể được chẩn đoán bệnh lao dựa trên các chất dễ bay hơi rỉ ra từ cơ thể bệnh nhân.
Vì vậy, những gì chúng tôi đã làm là chúng tôi thu thập một số mẫu -- chỉ như một cách của kiểm tra -- từ bệnh viện, huấn luyện những chú chuột về chúng và quan sát nếu công việc này và quan sát, chúng tôi có thể đạt tới độ nhạy 89%, 86% tính đặc trưng sử dụng nhiều chuột trong một hàng.
Đây là cách chúng hoạt động. Và thực vậy, đây là một công nghệ chung.
Chúng ta đang nói bây giờ thuốc nổ, lao, nhưng bạn có thể tưởng tượng, thực tế bạn có thể đưa bất cứ thứ gì dưới đó.
Vậy nó hoạt động như thế nào?
Bạn có một cuốn băng cát sét với 10 mẫu.
Bạn đưa cả 10 mẫu này một lúc vào trong lồng.
Một con chuôt chỉ cần 200 lần của một giây để phân biệt mùi hương, vì vậy là nó đi cự kỳ nhanh nhanh.
Ở đây nó đã ở mẫu thứ ba.
Đây là một mẫu dương tính.
Nó phát ra âm thanh click và nhận thức ăn thưởng.
Và bằng cách làm như vậy, rât nhanh, chúng ta có thể có ý kiến giống như một dòng thứ hai để quan sát bệnh nhân nào là dương tính, người nào âm tính.
Chỉ như một sự chỉ định, trong khi một người theo dõi kính hiển vi có thể lammf việc 40 mẫu trong một ngày một con chuột có thể thực hiện cùng một số lượng mẫu trong chỉ 7 phút.
Một cái lồng giống thế này (Vỗ tay) Một cái lồng giống thế này - cho rằng bạn có những chú chuột, và chúng tôi có hiện tại 25 con chuột phát hiện bệnh lao -- một chiếc lồng thế này, hoạt động cả ngày, có thể thực hiện 1,680 mẫu.
Bạn có thể tưởng tượng khả năng của ứng dụng --- phát hiện thân thiện môi trường ô nhiễm trong đất, những ứng dụng cho hải quan, hay cục thuế phát hiện hàng hoá bất hợp pháp trong các thùng chứa và vân vân.
Nhưng hãy quan tâm trước tiên tới bệnh lao.
Tôi muốn làm nổi bật một chút những thanh mầu xanh là kết quả của kính hiển vi tại năm bệnh viện ở Dar es Salaam với dân số 500,000 người, ở đó có 15,000 được thông báo đã hoàn tất kiểm tra.
soi bằng kình hiển vi 1,800 bênh nhân.
Và chỉ bằng cách đưa các mẫu một lần nữa cho những con chuột và lăp lại những kết quả đó, chúng ta có khả năng tăng tỷ lệ phát hiện các trường hợp trên 30%.
Cả năm vừa qua, chúng tôi đã -- tùy thuộc vào khoảng thời gian bạn dùng -- chúng tôi đã và đang tăng tỉ lệ phát hiện trường hợp một cách chắc chắn trong 5 bệnh viện tại Dar es Salaam giữa 30 và 40%.
Vì vậy, đây thực sự là đáng kể.
Biết rằng một bệnh nhân không được chẩn đoán bằng kính hiển vi có thể lây cho 15 người khác -- những người khỏe mạnh-- trên một năm, bạn có thể chác chắn rằng chúng đã cứu rất nhiều sự sống.
Ít nhất những con chuột anh hùng của chúng tôi đã cứu rất nhiều người.
Con đường tiếp theo của chúng tôi là chuẩn hóa công nghệ này
Và có những thứ đơn giản , ví dụ như, chúng ta có một laser nhỏ trong lỗ hít vào ở đó con chuột phải stick cho 5 giây.
Vì vậy, để chuẩn hóa nó.
Cũng vậy, để chuẩn hóa viên vê tròn, thức ăn thưởng, và nửa tự động việc này để nhân rộng trên quy mô lớn hơn nhiều và giúp cuộc sống của nhiều người hơnn
Tóm lại, cúng có một số ứng rụng khác trong tầm hiểu biết.
Đây là một nguyên mẫu đầu tiên của chuột máy ảnh của chúng tôi, mà là một con chuột với một chiếc ba lô chuột với một máy ảnh mà có thể đi dưới đống đổ nát để phát hiện các nạn nhân sau động đất và vân vân.
Điều này là trong một giai đoạn nguyên mẫu.
Chúng tôi chưa có một hệ thống làm việc ở đây.
Để kết luận, tôi thực sự muốn nói, bạn có thể nghĩ rằng đây là về chuột, các dự án này, nhưng cuối cùng nó là về con người.
Đó là việc trao quyền cho các cộng đồng dễ bị tổn thương để giải quyết khó khăn, tốn kém và phát hiện các nhiệm vụ nguy hiểm nhân đạo, và làm việc với một nguồn tài nguyên địa phương - nhiều có sẵn.
Vì vậy, một cái gì đó hoàn toàn khác nhau là để tiếp tục thử thách nhận thức của bạn về các nguồn tài nguyên xung quanh bạn, dù là môi trường, công nghệ, động vật, hoặc con người.
Và để tôn trọng hài hoà với chúng để nuôi dưỡng một công việc bền vững.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Vài năm trước, tôi tìm kiếm cách trở nên hợp thời trang mà vẫn kinh tế.
Vì thế, tôi đến cửa hàng giá rẻ trong khu vực, thiên đường của những thứ là rác rưởi với nhiều người mà với tôi là kho báu đang chờ được khám phá.
Giờ đây, tôi không chỉ tìm kiếm những chiếc sơ mi thường, cũ.
Với tôi, phong cách đích thực là giao thoa giữa thiết kế và tính cá nhân.
Thế nên, để đảm bảo có được thứ mình cần, tôi đã mua một chiếc máy may để biến những trang phục thập niên 90 tìm được trở nên phù hợp hơn với thẩm mĩ đương thời.
Tôi đã may và tự tạo quần áo cho mình kể từ đó, vậy nên mọi thứ trong tủ quần áo của tôi là độc nhất vô nhị.
Nhưng trong suốt quá trình tìm kiếm quần áo ở cửa hàng giá rẻ, tôi bắt đầu tự hỏi điều gì sẽ xảy đến với những bộ quần áo mình không mua?
Những thứ không thật sự đẹp hay hợp thời, chỉ nằm đó, chết mòn trong những cửa hàng đồ cũ.
Làm việc trong ngành thời trang, phía buôn bán sỉ, tôi bắt đầu thấy nhiều sản phẩm của mình xuất hiện trên quầy kệ của các cửa hàng giá rẻ.
Và, câu hỏi này dần ảnh hưởng đến công việc của tôi.
Tôi đã làm vài nghiên cứu và sớm tìm ra một chuỗi cung ứng rất đáng sợ, khiến tôi băn khoăn về thực tế.
Hóa ra những trang phục mà tôi chọn ở cửa hàng giá rẻ chỉ là phần rất nhỏ của một lượng lớn trang phục mà chúng ta bỏ đi mỗi năm.
Ở Mỹ, chỉ 15% trên tổng số lượng vải và trang phục bị thải ra mỗi năm được đem cho hoặc tái chế theo cách nào đó, nghĩa là 85% còn lại bị đưa vào bãi rác, mỗi năm.
Tôi muốn đặt vấn đề này vào đúng vị trí của nó bởi tôi thật sự không nghĩ rằng 85% chỉ là vấn đề về công bằng.
Nghĩa là hầu hết 13 triệu tấn trang phục và vải bị thải ra mỗi năm đều vào bãi rác, chỉ tính riêng ở Mỹ.
Trung bình một người bỏ sọt rác khoảng 200 chiếc áo thun.
Ở Canada, lượng quần áo bỏ đi đủ lấp kín sân vận động lớn nhất Toronto quê nhà tôi, nơi có sức chứa 60,000 người, với một núi quần áo có kích thước gấp 3 lần sân vận động đó.
Kể cả vậy, tôi vẫn nghĩ dân Canada lịch sự hơn dân Bắc Mỹ, vậy nên đừng nghĩ xấu về chúng tôi.
(Cười) Đáng ngạc nhiên hơn là ngành công nghiệp thời trang là ngành gây ô nhiễm thứ 2 trên thế giới, sau dầu khí.
Một so sánh quan trọng.
Tôi không muốn biện hộ cho dầu khí nhưng không có gì ngạc nhiên khi biết đây là nguồn ô nhiễm số một.
Tôi chỉ giả sử rằng, dù hợp lý hay không, đó là một ngành công nghiệp gắn liền với thực tại,
nơi mà công nghệ không thực sự thay đổi và ưu tiên dồn cho lợi nhuận đánh đổi bằng sự bền vững.
Nhưng tôi thực sự ngạc nhiên khi biết rằng thời trang đứng thứ hai.
Bởi duy trì hiện trạng đi ngược với tiêu chí của ngành.
Thực tế đáng buồn là ta không chỉ lãng phí rất nhiều khi tiêu thụ, mà còn cả trong quá trình sản xuất quần áo mỗi năm.
Trung bình, để sản xuất số quần áo mỗi năm của một hộ gia đình cần đến 1.000 bồn nước.
1.000 bồn nước mỗi hộ gia đình, mỗi năm.
Đó là rất nhiều nước.
Có vẻ như ngành công nghiệp này đã luôn và chắc hẳn sẽ luôn luôn đi đầu trong thiết kế, tạo ra những sản phẩm được thiết kế để thoải mái, hợp thời và ấn tượng nhưng không được thiết kế để lâu bền hay có khả năng tái chế.
Tôi nghĩ điều đó có thể thay đổi,
rằng chính thái độ của ngành thời trang đối với thay đổi là điều khiến nó không đủ kiên nhẫn để hoạt động kinh doanh bền vững.
Và để bắt đầu , việc ta cần làm là bắt tay thiết kế trang phục có khả năng tái chế.
Việc thiết kế trang phục có thể tái chế chắc chắn là việc của chuyên gia.
Nhưng là một kẻ cuồng đồ cũ , 24 tuổi, có hẳn cả máy may, nếu phải nhìn nhận một cách khiêm tốn, tôi cho rằng nó giống như trò Lego.
Khi đặt các khối Lego lại với nhau, nó vững chắc nhưng cũng rất dễ thao tác.
Nó có tính chất kết cấu khối.
Việc thiết kế trang phục như hiện nay rất hiếm kết cấu khối.
Hãy lấy cái áo khoác này làm ví dụ.
Đó là kiểu áo khá cơ bản với nút, dây kéo và đồ trang trí.
Nhưng để tái chế cái áo khoác này một cách hiệu quả, những món đồ này phải được gỡ bỏ dễ dàng, để còn lại vải không một cách nhanh chóng.
Sau đó, ta có thể cắt nhỏ nó ra, biến lại thành sợi, từ sợi mới dệt thành vải mới và cuối cùng là đồ mới, có thể là áo khoác hay áo thun.
Nhưng sự phức tạp nằm ở phụ kiện, nút, dây kéo và đồ trang trí.
Vì thực tế, khá khó để gỡ bỏ những món đồ này.
Vậy nên, trong nhiều trường hợp, cần nhiều thời gian và tiền bạc để tháo rời cái áo khoác này.
Vài trường hợp khác, sẽ kinh tế hơn nếu bỏ nó đi thay vì tái chế.
Nhưng điều này có thể thay đổi nếu ta thiết kế theo kết cấu khối để dễ dàng tháo gỡ khi không còn sử dụng.
Ta có thể thiết kế lại chiếc áo khoác này để có một khung dây ẩn, như khung xương cá, để giữ toàn bộ phụ kiện quan trọng lại với nhau.
Cấu trúc xương cá vô hình này có thể chứa tất cả các phụ kiện, dây kéo, nút và đồ trang trí, sau đó được gắn vào vải.
Nhờ vậy, khi chiếc áo này bị thải bỏ, tất cả những gì bạn phải cần làm là tách khung xương ra khỏi vải nhanh và dễ hơn nhiều.
Việc tái chế quần áo chỉ là một mảnh ghép của vấn đề.
Nếu muốn nghiêm túc bù đắp những tác động mà ngành thời trang đã gây ra cho môi trường, ta cần tiến thêm một bước nữa và bắt đầu thiết kế quần áo có thể biến thành rác hữu cơ khi bị thải bỏ,
Phần lớn trang phục trong tủ đồ của chúng ta có tuổi thọ trung bình khoảng ba năm.
Tôi chắc rằng nhiều người trong chúng ta sở hữu những món đồ lâu đời hơn thế nhiều, điều đó thật tuyệt.
Bởi chỉ cần tăng tuổi thọ của một trang phục thêm chín tháng là có thể giảm từ 20% -30% lượng rác thải và nước
Nhưng thời trang là thời trang.
Phong cách sẽ luôn thay đổi, và sau tám mùa nữa, bạn hẳn sẽ mặc thứ khác với thứ bạn mặc hôm nay, dù có muốn thân thiện với môi trường đến cỡ nào.
Nhưng may thay, có những món đồ không bao giờ bị lỗi thời.
Chúng ta đều cảm thấy tội lỗi khi mặc những trang phục này và trong nhiều trường hợp vứt chúng vào sọt rác vì rất khó để quyên góp những đôi vớ sờn rách cho các cửa hàng giá rẻ trong khu vực.
Sẽ ra sao nếu biến chúng thành phân hữu cơ thay vì vứt vào thùng rác? Khả năng tiết kiệm vì môi trường có thể là rất lớn,
và chúng ta sẽ phải chuyển đổi nhiều nguồn tài nguyên hơn nữa để sản xuất nhiều món đồ từ sợi tự nhiên hơn, như sợi cotton 100% hữu cơ.
Tái chế và tạo phân hữu cơ là hai vấn đề ưu tiên then chốt.
Nhưng có một thứ khác ta cần phải cân nhắc, đó là phương pháp nhuộm đồ.
Hiện nay, 10 - 20 % hóa chất nhuộm màu mà ta sử dụng, đi vào nguồn nước gần các xí nghiệp sản xuất ở các nước đang phát triển.
Rắc rối là những hóa chất thô này thật sự hiệu quả trong việc giữ màu trang phục trong thời gian dài.
Chúng là thứ giữ cho chiếc váy màu đỏ tươi đỏ tươi trong nhiều năm.
Liệu chúng ta có thể sử dụng thứ gì đó khác?
Liệu ta có thể sử dụng thứ gì đó sẵn có trong bếp để nhuộm quần áo?
Liệu có thể dùng gia vị và thảo mộc để nhuộm quần áo?
Có vô số thực phẩm mà ta có thể lựa chọn làm nguyên liệu nhuộm. Những màu nhuộm này sẽ phai theo thời gian.
Khác biệt khá rõ so với trang phục được nhuộm bằng hóa học như ta đang dùng.
Nhưng việc nhuộm quần áo bằng chất tự nhiên cho phép ta đảm bảo tính độc đáo và thân thiện với môi trường.
Hãy nghĩ về điều này.
Thời trang ngày nay mang nhiều tính cá nhân.
Đó là cách bạn tự xử lý vẻ ngoài đủ đặc biệt để trông tuyệt vời
Ngày nay, ai cũng có khả năng để thể hiện cá tính, phong cách cá nhân, với cả thế giới, qua mạng xã hội.
Những mẩu quảng cáo mà ta lướt qua trên Instagram đầp ắp ảnh người mẫu và người tạo xu hướng tự giới thiệu bản thân qua thương hiệu cá nhân của họ.
Nhưng có gì độc đáo hơn và cá nhân hóa hơn trang phục có thể đổi màu theo thời gian?
Trang phục mà sau mỗi lần giặt, mỗi lần mặc, càng trở nên độc nhất vô nhị.
Mọi người vẫn mua và mặc jeans rách trong nhiều năm.
Vậy nên, đây chỉ là một ví dụ về việc trang phục có thể phát triển cùng ta theo thời gian.
Ví dụ, chiếc áo sơ mi này, trước sự ngỡ ngàng của mẹ tôi, trong căn bếp của bà, tôi đã tự nhuộm nó bằng củ nghệ, trước khi đến đây hôm nay.
Chiếc áo này là thứ mà chẳng đứa bạn nào của tôi có được trên Instagram.
Thế nên, nó là độc nhất, quan trọng hơn, là được nhuộm tự nhiên.
Tôi không gợi ý rằng mọi người hãy nhuộm quần áo trong bồn rửa chén tại nhà.
Nhưng nếu có thể áp dụng điều này hay tiến trình tương tự trên quy mô thương mại, ta có thể hạn chế việc phụ thuộc chất nhuộm màu hóa học để nhuộm quần áo.
Ngành thời trang 2.400 tỷ đô là nơi cạnh tranh khốc liệt.
Doanh nghiệp nào có khả năng cung ứng sản phẩm quy mô lớn đồng thời tạo ra loại trang phục độc đáo theo thời gian thật sự có lợi thế cạnh tranh rất lớn.
Các thương hiệu vẫn đang cân nhắc việc cá nhân hóa trong nhiều năm.
Sự phát triển của thương mại điện tử, như Indochino, web đặt hàng âu phục, và Tinker Tailor, web đặt may váy đầm, giúp bạn tùy chỉnh ngay tại nhà.
Nike và Adidas, từ lâu đã nắm các nền tảng trực tuyến cho phép tùy chỉnh giày.
Cho phép cá nhân hóa quy mô lớn là một thử thách mà phần lớn các doanh nghiệp bán lẻ đang phải đối mặt.
Giải quyết được nó đồng thời tạo ra sản phẩm thân thiện với môi trường có thể là một thay đổi chấn động.
Nó không chỉ giúp ta làm điều tốt nhất cho môi trường mà còn cho tất cả.
Ta không thể sửa tất cả mọi thứ, hay sửa hết trong một lần.
Nhưng ta có thể bắt đầu thiết kế quần áo với suy nghĩ về hệ quả của chúng.
Ngành thời trang là nơi hoàn hảo để thử nghiệm và nắm bắt thay đổi mà một ngày nào đó sẽ đưa ta đến tương lai bền vững mà ta tìm kiếm.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi sẽ nói về một vấn đề mà tôi phải đối mặt và đó là việc tôi là một nhà triết lý.
(Tiếng cười) Mỗi lần tôi đến một cuộc tiệc và người ta hỏi về nghề nghiệp của tôi và tôi nói rằng "Tôi là một giáo sư", mắt họ đờ đi.
Mỗi lần tôi đến một cuộc tiệc cocktail dành cho các học giả và có các giáo sư ở xung quanh, họ hỏi tôi làm việc trong ngành gì và tôi nói ngành triết -- mắt họ cũng đờ đi.
(Tiếng cười) Mỗi lần tôi đến một cuộc tiệc của các triết gia (Tiếng cười) và họ hỏi tôi nghiên cứu về gì và tôi nói rằng tôi nghiên cứu về nhận thức, mắt họ không đờ đi -- môi họ uốn cong lại một cách hậm hực.
(Tiếng cười) Và tôi thường nhận được nhiều sự chế nhạo và chế giễu và càu nhàu bởi vì họ nghĩ rằng, "Không thể như thế được! Làm sao có thể giải thích được sự nhận thức."
Đến cả sự liều lĩnh của một người nghĩ rằng họ có thể giải thích được nhận thức là đã không chấp nhận được rồi.
Một người bạn đã qua đời của tôi, Bob Nozick, một triết gia tài giỏi, trong một trong những cuốn sách của ông ấy, "Philosophical Explanations," nói về những đặc tính của ngành triết -- các triết gia làm việc như thế nào.
Và ông ấy nói rằng "Các triết gia yêu thích lập luận dựa trên lý trí."
Và ông ấy nói, "Lập luận tối ưu đối với hầu hết các triết gia có vẻ là bạn cho thính giả của mình các giải thuyết và sau đó bạn cho họ các hệ quả và kết luận, và nếu họ không chấp nhận kết luận đó, họ chết.
Đầu họ sẽ nổ tung." Ý tưởng ở đây là phải có một lập luận mà đủ mạnh để đánh bại được đối phương.
Nhưng thật ra điều đó không thay đổi được suy nghĩa của người khác.
Rất khó để thay đổi được suy nghĩ của người khác về những thứ như nhận thức và cuối cùng tôi cũng đã tìm ra được lý do vì sao.
Lý do là vì mọi người ai ai cũng đều là một chuyên gia về nhận thức.
Chúng ta đã được nghe rằng tất cả mọi người đều có quan niệm cứng rắn về các trò chơi điện tử.
Họ đều có ý tưởng về một trò chơi, thậm chí khi họ chẳng phải là các chuyên gia.
Nhưng họ không coi họ là các chuyên gia về các trò điện tử, họ chỉ có các quan niệm cứng cỏi.
Tôi chắc rằng những người ở đây làm việc về sự thay đổi môi trường và sự nóng lên toàn cầu hay về tương lai của Internet, đều đã được đối mặt với những người có quan niệm mạnh về những gì sẽ xảy ra tiếp.
Nhưng có lẽ họ không nghĩ những quan niệm nó là chuyên môn.
Chúng chỉ là những quan niệm mạnh.
Nhưng đối với nhận thức, người ta thường nghĩ rằng, mỗi chũng ta thường nghĩ rằng "Tôi là một chuyên gia.
Chỉ tại vì tôi nhận thức được nên tôi biết mọi thứ về nó.'
Và thế rồi bạn nói với họ về thuyết của bạn và họ nói "Không, không, nhận thức không phải như thế!
Không đúng, anh sai hoàn toàn rồi."
Và họ nói điều đó với một sự tự tin phi thường.
Và thế, những gì tôi sẽ có gắng làm ngày hôm nay là đánh ngã sự tự tin đó của các bạn. Bởi vì các bạn biết cái cảm giác đó -- tôi có thể cảm thấy nó.
Tôi muốn làm lay chuyển sự tự tin của các bạn về việc các bạn hiểu được trí óc bên trong của bản thân -- rằng các bạn có thẩm quyền với chính nhận thức của mình.
Đó chính là mục đích của ngày hôm nay.
Đây là một bức tranh về một quả bóng ý nghĩ.
Tôi nghĩ mọi người đều hiểu nó nói gì.
Mục đích của nó là biểu trưng dòng suy nghĩ.
Đây là bức tranh về nhận thức mà tôi thích nhất.
Đó là một bức của Saul Steinberg -- đã từng ở trên trang bìa của tờ New Yorker.
Và anh chàng này đang ngắm một bức của Braque.
Và điều đó gợi lại cho anh những từ "kỳ dị, trại lính, tiếng sủa, vũng nước, Suzanne R." -- anh ấy đi xem các cuộc đua rồi.
Có một dòng nhận thức tuyệt vời ở đây và nếu các bạn đi theo nó, các bạn sẽ học hỏi được nhiều điều về người đàn ông này.
Điều tôi đặc biết thích về bức tranh này là Steinberg đã vẽ anh chàng này với kiểu chấm nhỏ ly ty.
Điều này lại gợi nhớ lại cho chúng ta những gì Rod Brooks đã nói ngày hôm qua: những gì ta là, những gì mỗi chúng ta là là khoảng 100 tỷ những con robot tế bào nhỏ.
Đó là sự kết cấu của chúng ta.
Không có thành phần gì khác. Chúng ta chỉ được tạo bởi tế bào, khoảng 100 tỷ tế bào.
Không tế bào nào có nhận thức, không tế bào nó biết bạn là ai hay quan tâm bạn là ai.
Bằng cách nào đó, chúng ta phải giải thích được làm sao mà khi nhóm chúng lại thành các nhóm, các đội, các tiểu đoàn gồm hàng trăm triệu những tế bào robot vô thức -- không khác lắm so với các vi khuẩn -- kết quả là ta.
Nội dung -- có sắc màu, có các ý tưởng, có trí nhớ, có lịch sử. Và bằng cách nào đó toàn bộ nội dung tạo nên bởi sự nhận thức được hoàn thành bởi các hoạt động bận rộn của các đoàn nơ-ron.
Sao lại thế được? Nhiều người nghĩ rằng điều đó hoàn toàn không thể.
Họ nghĩ rằng "Không, không thể có câu trả giải thích tự nhiên nào về sự nhận thức."
Đây là một cuốn sách hay bởi một người bạn của tôi tên là Lee Siegel, ông ấy là một giáo sư tín ngưỡng tại trường đại học Hawaii và là một nhà ảo thuật tài bà và là một nhà ảo thuật đường phố ở India, đó cũng là nội dung của cuốn sách ông ấy, "Net of Magic."
Và có một đoạn trong cuốn sách đó mà tôi muốn chia sẻ với các bạn.
Nó miêu tả vấn đề một cách hùng biện.
"'Tôi viết một cuốn sách về ảo thuật,' tôi giải thích và tôi được hỏi 'Ảo thuật hay phép màu?' Bởi phép màu, con người có ý là những điều thần diệu, những phép thần thông, những khả năng siêu nhiên.
'Không,' tôi trả lời. 'Những ảo thuật lừa bịp, nhưng không phải là phép màu.' Phép màu, nói cách khác, được quy cho là một phép không có thật, trong khi ảo thuật, mà có thể phô diễn được, thì lại không phải là phép màu thật."
(Tiếng cười) Đó là cách mà nhiều người cảm nhận về sự nhận thức.
(Tiếng cười) Nhận thức thật không phải là một túi gồm các trò lừa bịp.
Nếu các bạn giải thích sự nhận thức như một túi gồm các trò lừa bịp thì nó không phải là nhận thức thật.
Và như Marvin cùng những người khác đã nói, "Nhận thức là một túi gồm các trò lừa bịp."
Điều này có nghĩa là nhiều người đã bị làm cho không hài lòng và hoài nghi khi tôi thử giải thích sự nhận thức.
Nên đây là vấn đề. Nên tôi phải cố thử làm nhiều điều mà nhiều trong số bạn sẽ không thích, với cùng lý do vì sao các bạn không thích được giải thích một trò ảo thuật.
Bao nhiêu trong số các bạn ở đây, nếu một ai đó bắt đầu nói cho các bạn nghe về bí mật của một trò ảo thuật, các bạn sẽ muốn bịt tai lại và nói "Không, không, tôi không muốn biết!
Đừng làm mất đi tính bất ngờ chứ.
Đừng cho tôi biết câu trả lời."
Rất nhiều người cảm nhận điều tương tự đối với sự nhận thức.
Và tôi xin lỗi nếu tôi đã áp đặt sự soi sáng lên đối với các bạn.
Các bạn có thể rời khỏi đây nếu các bạn không muốn biết bí mật của những trò ảo thuật này.
Nhưng tôi sẽ không giải thích toàn bộ cho các bạn nghe.
Tôi sẽ làm theo cách của một triết gia.
Đây là cách mà một nhà triết gia giải thích trò ảo thuật cưa đôi một cô gái.
Các bạn đề biết trò đó chứ?
Nhà triết gia nói rằng "Tôi sẽ giải thích cho bạn biết nó đã được làm như thế nào.
Bạn thấy đấy, nhà ảo thuật gia không phải cưa cô gái kia ra làm hai thật đâu."
(Tiếng cười) "Anh ta chỉ làm cho bạn nghĩ là anh ta làm như thế thật."
Và bạn nói rằng "Thì đúng, nhưng mà ông ta làm thế như thế nào?"
Ông triết trả lời "Đó không phải là chuyên môn của tôi, xin lỗi."
(Tiếng cười) Bây giờ tôi sẽ cho các bạn xem các triết gia giải thích sự nhận thức như thế nào.
Nhưng tôi sẽ cũng cho các bạn thấy rằng nhận thức không phi thường -- nhận thức của các bạn không kỳ diệu -- như các bạn đã nghĩ.
Đây là những gì mà Lee Siegel cũng đề cập đến trong cuốn sách của ông ấy.
Anh ấy kể về việc sau những buổi biểu diễn ảo thuật, có người khăng khăng rằng họ thấy anh ấy làm những thứ X, Y và Z mà anh ấy không hề làm.
Thậm chí anh ấy đã không có ý định làm những điều đó.
Trí nhớ con người thổi phồng lên những gì họ nghĩ rằng họ đã thấy.
Và điều tương tự cũng đúng với sự nhận thức.
Để xem cái này sẽ làm việc không. Được rồi.
Chúng ta hãy xem cái này. Xem kỹ nhé.
Tôi đang làm việc với một người vẽ đồ họa máy tính trẻ tuổi tên là Nick Deamer và đây là một bản thử nghiệm cậu ấy đã làm cho tôi thuộc một dự án lớn mà một số trong các bạn có thể quan tâm.
Chúng tôi đang kiếm một nhà tài trợ.
Dự án về một bộ phim tài liệu về sự nhận thức.
Được rồi, các bạn đều thấy cái gì đã thay đổi phải không?
Bao nhiêu trong số các bạn đã nhận thấy rằng tất cả các ông vuông kia đều đã đổi màu?
Tất cả. Để tôi chạy nó lại.
Thậm chí khi các bạn đã biết là chúng sẽ đổi màu vẫn khó để nhận ra. Các bạn phải tập trung để nhận thấy được điều đó.
Còn đây là một ví dụ về một hiện tượng mà hiện nay đang được nghiên cứu khá nhiều.
Nó là hiện tượng mà tôi đã suy đoán ở những trang cuối trong cuốn sách năm 1991 của tôi "Consciousness Explained" trong đó tôi đề cập đến những thí nghiệm như thế này, các bạn sẽ thấy được rằng nhiều người không thể nhận thấy được cả những biến đổi lớn.
Nếu có thời gian tôi sẽ cho các bạn xem một trường hợp khủng hơn nữa.
Vậy làm sao mà khi đang có những biến đổi kia mà chúng ta lại không hề nhận thấy được chúng?
Hôm nay, Jeff Hawkins đã nói về cách mà mắt chúng ta cử động, mắt chúng ta di chuyển qua lại ba bốn lần trong một giây.
Anh ấy không nói đến tốc độ. Mắt các bạn luôn trong trại thái cử động, di chuyển quanh, nhìn vào mắt người khác, mũi, khuỷu tay, nhìn vào những thứ hấp dẫn trong thế giới.
Và những nơi mà mắt các bạn không nhìn, các bạn làm suy giảm đi rất nhiều tầm nhìn của các bạn.
Bởi vì ở đằng sau hốc mắt các bạn, nơi có độ phân giải cao, chỉ to bằng khoảng móng tay cái được giữ ở khoảng cách một cánh tay.
Đó là phần chi tiết.
Theo cảm giác thì không phải như thế phải không?
Có vẻ như không phải là thế, nhưng thật ra là như vậy.
Các bạn nhận được ít thông tin hơn là các bạn nghĩ.
Đây là một hiệu ứng khác. Đây là một bức tranh bởi Bellotto.
Nó ở viện bảo tàng ở North Corolina.
Bellotto từng là học trò của Canaletto.
Tôi rất thích những bức tranh như thế này -- bức tranh thật to cũng khoảng bằng kích cỡ ở đây.
Và tôi rất thích những bức của Canaletto bởi vì chúng rất chi tiết và các bạn có thể đến gần và thấy những chi tiết đó trên bức tranh.
Và tôi đã đi dọc qua sảnh đường ở North Carolina ơởi vì tôi nghĩ rằng đó hẳn phải là một bức tranh của Canaletto và cũng sẽ có những chi tiết nhỏ.
Và tôi đã nhận thấy rằng trên chiếc cầu kia, có rất nhiều người -- các bạn chỉ vừa đủ thấy chúng đi ngang qua cầu.
Và tôi đã nghĩ rằng khi tôi lại gần tôi sẽ nhìn thấy được chi tiết của từng người nhìn thấy được quần áo họ và vân vân.
Nhưng khi tôi đến gần và gần hơn, tôi đã thốt lên.
Tôi đã hét lên bởi vì khi tôi đến gần, tôi đã nhận thấy rằng chẳng có chi tiết nào cả.
Chỉ có những vết chấm màu được phân bố một cách khéo léo.
Và khi tôi bước lại gần bức tranh, tôi đã mong chờ những chi tiết mà đã không có ở đó.
Người nghệ sỹ đã gợi một cách khéo léo những con người và áo quần và những chiếc xe ngựa và những thứ khác và não tôi đã nhận được những gợi ý đó.
Các bạn đều quen thuộc với một công nghệ gần đây -- ở đó. Các bạn có thể xem kỹ hơn các vết chấm.
Khi các bạn lại gần chúng chỉ là những vết chấm màu.
Hẳn các bạn đã được thấy cái này -- đây là hiện tượng ngược lại.
Để tôi cho các bạn xem lần nữa.
Vậy não của bạn làm gì khi nó nhận được sự gợi ý?
Khi một hay hai vết chấm khéo léo của một họa sỹ gợi ý đó là một con người -- ví dụ như một xã hội nhận thức nhỏ bé của Marvin Minsky -- chúng có sai những họa sỹ tý hon đến và vẽ thêm chi tiết trong não các bạn ở đâu đó chăng?
Tôi không nghĩ như thế. Vậy thì nó là như thế nào?
Các bạn còn nhớ câu giải thích của nhà triết già về cô gái bị cưa đôi không?
Nó là cùng một thứ.
Não của các bạn chỉ làm cho các bạn nghĩ rằng những chi tiết kia có ở đó.
Các bạn nghĩ rằng các chi tiết kia ở đó, nhưng chúng không có ở đó.
Bộ não không hề đặt những chi tiết kia vào đầu các bạn.
Nó chỉ làm cho bạn mong chờ những chi tiết kia.
Chúng ta hãy thử nghiệm nhanh xem.
Hình thù ở bên trái có giống hình thù ở bên phải nêu xoay ngang nó không?
Có.
Bao nhiêu trong số các bạn đã xoay hình bên trái trong đầu để xem xem nó có trùng hình bên phải không?
Bao nhiêu trong số các bạn xoay hình bên phải?
Làm sao các bạn biết được đó là những gì các bạn đã làm?
(Tiếng cười) Đã có một cuộc tranh luận rất thú vị trong vòng 20 năm nay trong môn khoa học liên quan đến nhận thức -- nhiều cuộc thí nghiệm bắt đầu bởi Roger Shepherd, người mà đã đó vận tốc góc của những hình ảnh trong đầu.
Vâng, có thể làm được điều đó đấy.
Nhưng những chi tiết của toàn bộ quá trình vẫn còn đang được tranh cãi.
Và nếu các bạn đọc sách vở, một trong những thứ mà các bạn phải thừa nhận là thậm chí khi các bạn là nhân vật được thí nghiệm, các bạn vẫn không biết.
Các bạn vẫn không biết các bạn làm điều đó như thế nào.
Các bạn chỉ biết các bạn có những niềm tin cụ thể nào đó.
Và chúng đến theo một trình tự và vào những thời điểm cụ thể.
Và điều gì giải thích rằng đó chính là những gì các bạn nghĩ?
Đó là lúc mà các bạn phải ra đằng sau sân khấu và hỏi nhà ảo thuật gia.
Đây là một hình mà tôi thích: Bradley, Petrie và Dumais.
Có thể các bạn nghĩ rằng tôi đã ăn gian rằng tôi đã làm cho viền quanh trắng hơn bình thường.
Bao nhiêu trong số các bạn có thể thấy cái phần viền quanh đó với một hình lập phương ở đằng trước những hình tròn?
Các bạn thấy không?
Các bạn biết đấy, ranh giới đúng là ở đó.
Não bộ các bạn đang đo đạc ranh giới đó cái ranh giới mà hiện đang ở đó.
Nhưng có hai cách nhìn cái hộp lập phương đó phải không?
Nó là một hình lập phương Necker.
Mọi người đều thấy cả chứ?
Các bạn có thể thấy bốn cách để thấy hình lập phương không?
Bởi vì còn cách nữa.
Nếu các bạn nhìn thấy khối đó đang trôi lơ lửng trước mấy hình tròn màu đen, đó chính là cách nữa.
Như một khối lập phương, trước một nền đen, được nhìn qua một chiếc pho mát Thụy Sỹ.
(Tiếng cười) Các bạn nhận ra rồi phải không? Bao nhiêu người không thấy được?
Cái này sẽ giúp các bạn. (Tiếng cười) Bây giờ các bạn thấy rồi đó. Có hai hiện tượng khác nhau.
Khi các bạn nhìn khối lập phương theo một chiều, đằng sau màn hình, những ranh giới đó biến đi.
Nhưng vẫn còn cái cảm giác tự làm đầy, như ta có thể thấy khi nhìn vào đây.
Chúng ta không có vấn đề gì để thấy khối lập phương, nhưng màu đang thay đổi ở đâu?
Liệu não các bạn có phải phái những họa sỹ tý hon đến đó?
Những họa sỹ tý hon màu tím và màu xanh lá cây tranh giành nhau vẽ cái phần đằng sau màn chắn kia chăng?
Không. Não các bạn cho nó qua. Não các bạn không cần phải tự làm đầy chỗ đó.
Khi tôi mới bắt đầu nói về ví dụ Bradley, Petrie, Dumais mà các bạn vừa thấy -- để tôi bật lại -- Tôi đã nói rằng không hề có sự tự làm đầy ở đằng sau.
Và tôi cho rằng đó là sự thật luôn có thật.
Nhưng Rob Van Lier gần đây đã cho thấy điều đó không phải thế.
Nếu các bạn nghĩ rằng các bạn đang thấy một màu vàng nhạt -- Để tôi chạy nó lại vài lần.
Các bạn hãy nhìn vào những vùng màu xám và thử xem các bạn có thấy cái gì đó như bóng đen chạy ở đó không -- đúng đấy! Hay nhỉ. Không có gì ở đó cả. Đó cũng không trò lừa mẹo.
[ "Thất bại trong việc nhận thấy những thay đổi trên màn hình" ] Đây là nghiên cứu của Ron Rensink, được lấy cảm hứng phần nào từ một sự gợi ý ngay ở cuối cuốn sách.
Để tôi dừng cái này một lát.
Đây là hiện tượng không nhận ra được các thay đổi.
Những gì các bạn sẽ được xem là hai bức tranh, một bức sẽ khác bức kia.
Các bạn thấy đây là một mái nhà màu đó và một màu xám và ở giữa chúng sẽ có một màn chắn mà thật ra chỉ là một hình trống, kéo dài khoảng một phần tư giây.
Vậy là các bạn sẽ thấy một bức tranh, rồi màn chắn. Rồi hình thứ hai, rồi màn chắn.
Và sẽ tiếp tục như thế và nhiệm vụ các bạn là bấm nút khi các bạn đã thấy được cái gì đã đổi.
Cho hình đầu hiện trong khoảng 240 mili giây.
Hình trống. Cho hình tiếp hiện trong 250 mili giây.
Hình trống. Và tiếp tục như thế, cho đến khi người tham gia thí nghiệm ấn nút và nói rằng "Tôi thấy cái gì đã đổi rồi."
Giờ chúng ta sẽ là những người tham gia thí nghiệm.
Chúng ta sẽ bắt đầu với một hình dễ.
Một vài ví dụ. Không có khó khăn gì.
Mọi người đều thấy cả chứ.
Những người thí nghiệm của Rensink cũng chỉ cần hơn một giây để bấm nút.
Các bạn có thể thấy cái này không?
2.9 giây.
Bao nhiêu người không thấy?
Cái gì đang ở trên mái nhà của cái nhà chứa kia?
(Tiếng cười) Dễ mà.
Đây là một cái cầu hay là một cái cảng?
Tôi sẽ cho các bạn xem thêm vài cái khủng nữa rồi tôi sẽ tắt.
Tôi muốn cho các bạn xem vài cái độc đáo.
Cái này khá to nhưng cũng khá khó.
Các bạn thấy không?
Khán đài: Có
Các bạn thấy mấy cái bóng chạy qua chạy lại phải không?
15 giây rưỡi là thời gian trung bình cho những người thí nghiệm.
Tôi thích cái này. Tôi sẽ kết thúc với cái này, chỉ vì nó là một thứ rất rõ ràng và quan trọng.
Bao nhiêu người vẫn không thấy?
Có bao nhiêu máy chạy trên cánh của chiếc Boeing đó?
(Tiếng cười) Ngay ở giữa bức tranh!
Cảm ơn các bạn đã tham gia.
Những gì tôi đã muốn cho các bạn thấy là các nhà khoa học sử dụng các phương pháp người thứ ba có thể cho các bạn biết nhiều thứ về sự nhận thức của các bạn mà các bạn đã không hề mơ đến. Và rằng thật ra các bạn không phải là người cầm quyền chính nhận thức của các bạn.
Và chúng ta đang tiến tới với thuyết nhận thức.
Jeff Hawkins, sáng nay, đã miêu tả nỗ lực của anh ấy xây dựng nên một thuyết lớn về thần kinh học.
Và anh ấy đúng. Đó là một vấn đề.
Một trưởng phòng y học ở Harvard đã từng nói "Trong phòng thí nghiệm của chúng tôi, chúng tôi có một câu nói.
Nếu bạn làm việc với một nơ-ron thì đó là thần kinh học.
Nếu bạn làm việc với hai nơ-ron thì đó là tâm thần học."
(Tiếng cười) Chúng ta cần phải có nhiều thuyết hơn và nó có thể đến từ trên xuống.
Cảm ơn các bạn nhiều.
Nhà hàng và ngành công nghiệp thực phẩm nói chung là một ngành lãng phí nhất nhất trên thế giới.
Hiện tại ở Anh, để tạo nên 1 calorie thức ăn cho chúng ta, cần phải dùng hết 10 calories khác.
Đó thực sự là 1 con số lớn.
Tôi muốn chọn 1 vấn đề khác khiêm nhường hơn để luận bàn.
Hôm nay, tôi đã tìm thấy thứ này trong chợ của những người làm trại. Nếu ai muốn mang nó về nhà để ngâm nó, thì xin cứ tự nhiên.
Chỉ là một củ khoai tây bé nhỏ. Và tôi đã mất 1 thời gian dài - 25 năm - để chuẩn bị những thứ này.
Và nó đã thực sự trải qua tám dạng thể khác nhau trong suốt cuộc đời.
Đầu tiên, nó được trồng và lấy năng lượng.
Nó phát triền và được chăm sóc.
Sau đó thu hoạch.
Và phân phối, Và phân ở quy mô lớn.
Sau đó nó được bán đi và mua lại, Và nó đến tay tôi.
Tôi đơn giản nhận lấy, sơ chế, và rồi mọi người ăn - hy vọng là họ thấy ngon.
Và khâu cuối cùng là chất thải. Và đây là khâu mà tất cả mọi người đểu không để tâm, coi trọng.
Có rất nhiều loại lãng phí khác nhau.
Lãng phí thời gian, lãng phí không gian, lãng phí năng lượng, và lãng phí chất thải.
Và trong tất cả cá lĩnh vực tôi từng làm việc trong suốt năm năm qua Tôi cố gắng để giảm thiểu mỗi thứ trong số các nhân tố này.
Okey. Bạn sẽ hỏi vậy thì một nhà hàng "bền vững" thì trông như thế nào.
Nó chỉ đơn giản giống như bất kỳ một nhà hàng nào khác.
Và đây chính là nó. Nhà hàng "Acorn House".
Trước và sau.
Vậy hãy để tôi giới thiệu cho các bạn qua một vài ý tưởng.
Sàn: bền vững, tái chế.
Ghế: được tái chế và có thể tái sử dụng
Bàn: Uỷ ban lâm nghiệp.
Đây là gỗ thuộc ủy ban Lâm nghiệp Nauy
Chiếc ghế dài này, mặc dù nó thật không thoải mái cho mẹ tôi - bà không thích ngồi cái ghế này, nên bà đã đi mua những cái đệm từ những địa điểm bán hàng giảm giá ở địa phương - tái sử dụng, một việc rất hữu ích.
Tôi ghét cái gì uổng phí, đặc biệt là những bức tường.
Nếu nó không làm được gì, hãy treo kệ lên đó, như tôi đã làm. Và như vậy tôi có thể giới thiệu tất cả các sản phẩm của mình tới khách hàng.
Và toàn bộ việc kinh doanh này đều sử dụng nguồn năng lượng bền vững.
Đây là năng lượng tạo bằng sức gió. Tất cả bóng đèn đều là bóng đèn tích kiệm năng lượng.
Sơn là loại ít hóa chất, đều này rất quan trọng khi mà bạn làm việc cả ngày ở trong phòng.
Tôi đã có kinh nghiệm với những thứ này - Tôi không biết liệu các bạn có thấy không - Nhưng ở đó có một bề mặt làm việc.
Và đó là chất nhựa dẻo.
Và tôi đã nghĩ, ah tôi đang cố nghĩ tự nhiên, tự nhiên, tự nhiên.
Nhưng tôi nghĩ, không, không, thử nghiệm với hạt nhựa, thử nghiệm với chất nhựa.
Liệu chúng có giúp tôi sống lâu hơn?
Chúng có thể. Đúng, đây là một máy pha cà phê được tái sử dụng.
Nó thực sự trông tốt hơn cái mới - và trông cũng khá ổn ở vị trí đó.
Giờ tái sử dụng là sống còn.
Và chúng tôi tự lọc nguồn nước.
Chúng tôi cho nước vào chai, làm lạnh và sử dụng cái chai đó hết lần này qua lần khác.
Và đây là một ví dụ nhỏ mà quan trọng
Như bạn nhìn thấy, cây cam này đang lớn dần lên trong một cái lốp xe, mà đã được lộn mặt trong ra ngoài và khâu lại.
Nó được bón phân vi sinh, và có một cây cam đang trồng trong đó, thật là tuyệt.
Đây là phòng bếp, ở trong cùng không gian đó.
Về cơ bản tôi thiết kế một thực đơn mà cho phép mọi người chọn khối lượng và tỷ lệ thức ăn mà họ muốn ăn.
chứ không phải là theo ý của tôi. mọi người được phép gọi cho mình nhiều hay ít như họ muốn.
Okay, đó là một cái bếp nhỏ. Chỉ khoảng 5 square meters.
Nó có thể phục vụ 220 người mỗi ngày.
Chúng tôi cũng thải ra rất nhiều rác.
Và đây là phòng chứa rác.
Bạn không thể nào tránh khỏi rác thải.
Nhưng câu chuyện của tôi không phải nhằm là loại trừ rác, mà chỉ là hạn chế nó tới mức thấp nhất.
Tại đây chúng tôi nấu ăn và các loại hộp là thứ mà không thể tránh được.
Tôi cho các chất thải thực phẩm vào máy ngâm, khử nước, sấy khô chuyển hóa thức ăn thành các loại vật liệu và như vậy tôi có thể tích trữ và làm thành phân vi sinh sau đó.
Tôi bón phân trộn trong khu vườn này.
Tất cả đất như các bạn nhìn thấy ở đây về cơ bản là thức ăn, mà đã bị nhà hàng thải ra, và nó đang lớn dần trong những cái chậu được làm cây bị gió bão giật đổ hay trong những thùng rượu và những thứ tương tự như thế.
Ba thùng chứa phân vi sinh - xử lý khoảng 70 cân 1 tuần rác thải từ các loại rau tươi thực sự rất tốt.
Cũng có một số hộp nuôi sâu trong đó.
Thực sự có một hộp trong số đó rất bự; tôi đã nuôi rất nhiều sâu trong đó.
Và đã cố gắng kiếm các loại đồ ăn thừa khô, bỏ vào trong đó cho lũ sâu, và "đây, bữa tối của chúng mày đây"
Nó giống như một loại khô bò bằng rau, và tiêu diệt tất cả bọn chúng.
Tôi không biết có bao nhiêu con sâu trong đó, nhưng tôi sắp có vài tai họa đang đến, tôi sẽ nói cho các bạn.
(Cười) Cái các bạn đang nhìn đây là hệ thống lọc nước.
Nó dẫn nước ra ngoài nhà hàng, chạy qua những máng bằng đá này - có chứa bạc hà bên trông - và tôi dùng nó để tưới cây.
Và cuối cùng tôi muốn tái sử dụng, tôi đưa trở lại nhà vệ vinh, có thể dùng để rửa tay, tôi cũng không biết nữa.
Và nước là một phạm trù rất quan trọng.
Tôi bắt đầu suy nghĩ sâu sắc về vấn đề này và tạo nên một nhà hàng tên là Waterhouse - ngôi nhà nước.
Nếu tôi có thể biến Waterhouse trở thành một nhà hàng không carbon nghĩa là không tiêu thụ ga, thì sẽ thật là tuyệt.
Tôi cố gắng để thực hiện điều đó.
Nhà hàng này thì trông hơi giống với Acorn House - cũng vẫn những cái bàn, cái ghế này.
Chúng đều có nguồn gốc từ Anh và bền vững hơn một chút.
Nhưng đây là một nhà hàng chạy bằng điện.
Tất cả mọi thứ đều là điện, nhà hàng và bếp.
Nó chạy bằng năng lượng điện hydrô, như vậy tôi đã đi từ không khí tới nước.
Giờ rất quan trọng để hiểu rằng căn phòng này được làm mát bằng nước, nóng bằng nước, tự lọc nguồn nước, và phát điện bằng nước.
Bởi vậy nói một cách văn hoa nó chính là "Ngôi nhà nước"
Hệ thống điều chỉnh không khí bên trong, tôi đã tránh sử dụng điều hòa không khí, bởi vì tôi nghĩ rằng sẽ không phải dùng quá nhiều ở đó.
Đây là hệ thống xử lý không khí cơ bản.
Tôi lấy nhiệt độ từ kênh đào bên ngoài, bơm qua cơ chế trao đổi hơi nóng, và nó chuyển qua những cái quạt gió trên mái, và kết quả, nó thổi nhẹ nhàng lên bầu không khí trong nhà hàng, làm mát hoặc sưởi ấm khách hàng, theo đúng nhu cầu.
Và đây là máy khuếch tán không khí của Anh. Nó điều chỉnh nhẹ nhàng dòng không khí qua phòng.
Và rất tiên tiến, không dùng điều hòa không khí - Tôi thích điều này.
Trong cái kênh đào bên ngoài nhà hàng, Có hàng trăm cái ống dẫn xoáy.
Nó lấy nhiệt độ từ kênh đào và dẫn vào hệ thống trao đổi không khí "4 độ"
Tôi không biết nó vận hàng thế nào, nhưng tôi đã phải chi rất nhiều tiền cho nó.
(Cười) Và điều tuyệt vời là một trong những bếp trưởng làm việc trong nhà hàng đó sống trên con thuyền này - không kết nối mạng lưới điện, nó có nguồn điện tự phát
ông ta cũng tự trồng các loại cây ăn quả, thật là kỳ diệu.
Không có tai nạn tại các nhà hàng này.
Acorn House là môi trường của gỗ, Waterhouse là ngôi nhà của nước, và tôi đang suy nghĩ, vậy thì tôi sẽ làm, 5 nhà hàng dựa trên năm vị thuốc châm thuốc đặc thù của Trung Quốc.
Tôi đã có nước và gỗ. Tôi đang định làm với lửa.
Tôi đã có kim loại và đất để tiến hành.
Và bạn cũng đã bắt đầu tìm kiếm xung quanh không gian của mình.
Okay. Và đây là dự án tiếp theo của tôi.
Tròn 5 tuần tuổi, đứa con của tôi, và nó đang rất đau đớn.
The People's Supermaket - Siêu thị của mọi người.
Về cơ bản, dù sao những nhà hàng này chỉ thực sự hấp dẫn những khách hàng mà tin tưởng vào những gì tôi đang làm
Cái tôi cần làm là mang thực phẩm tới một lượng khách hàng lớn hơn.
Bởi vậy mọi người - ví dụ: có lẽ phần nhiều là tầng lớp lao động - hay những người thực sự tin tưởng vào sự hợp lực.
Đây là một doanh nghiệp xã hội, không phải một siêu thị hoạt động vì lợi nhuận.
Nó thực sự là về sự không liên kết mang tính xã hội giữa thực phẩm, cộng đồng trong môi trường đô thị và mối quan hệ của họ với những người nuôi trồng ở nông thôn - kết nối những cộng đồng ở London tới những người nuôi trồng ở nông thôn.
Thực sự rất quan trọng.
Tôi cam kết sử dụng cà chua, sữa. tỏi tây và broccoli - tất cả những thứ rất quan trọng.
Tôi giữ lại những ván sàn, Tôi giữ lại những cái hòm, sử dụng những tủ lạnh cũ, Tôi mua những ngăn để tiền tái chế, những chiếc xe kéo cũ.
ý tôi là, tất cả mọi thứ đều là "siêu bền vững"
Thực tế, tôi đang cố gắng và sẽ thực hiện dự án siêu thị bền vững nhất trên thế giới.
Đó là không có rác thải thực phẩm.
Và vẫn chưa ai làm điều đó cả.
Thực tế, Sainbury's, nếu các ngài đang xem, thì hãy thử đi.
Tôi sẽ tới đích trước đó.
Tự nhiên không bao giờ tạo những cái dư thừa không tạo ra rác thải như vậy.
Mọi thứ trong tự nhiên đều được sử dụng hết trong một chu trình liên hoàn khép kín khi mà rác thải lại là một sự khởi đầu. Và điều đó đôi khí trở thành động lực cho tôi. Và đó cũng là một tuyên ngôn quan trọng cần phải hiểu.
Nếu chúng ta không đứng lên làm một điều gì đó để thay đổi và nghĩ về các loại thực phẩm bền vững, nghĩ về cái bản chất bền vững tự nhiên của nó, thì chúng ta có thể sẽ thất bại.
Nhưng - tôi muốn đững lên và chỉ ra cho các bạn rằng chúng ta có thể làm được nếu chúng ta sống có trách nhiệm hơn.
Những cơ sở kinh doanh ý thức về vấn đề môi trường là những thứ có thể làm được.
Chúng ở ngay đây. Từ này tới giờ, bạn cũng đã nhìn thấy những gì tôi vừa làm cho 3 nhà hàng này. Tôi vẫn còn một vài dự án nữa phải hoàn thành.
ý tưởng vẫn còn ở thời kỳ phôi thai.
Nhưng tôi nghĩ nó rất quan trọng.
Tôi nghĩ nếu chúng ta giảm bớt, tái sử dụng, và từ chối sử dụng các sản phẩm ko thân thiện với môi trường và tái chế - thì câu trả lời đã nằm ngay ở đó. Tái chế là điều cuối cùng tôi muốn làm. Nhưng đó là nguyên lý 4R (recycle, reduce, reuse, refuse), thay cho 3R (Reduce, reuse, refuse) Và tôi nghĩ chúng ta đang trên đường tiến tới đích.
3 nhà hàng này có thể không hoàn hảo - chúng mới chỉ là ý tưởng.
Tôi nghĩ có rất nhiều vấn đề còn tồn tại, nhưng nếu được giúp đỡ, tôi tin chắc tôi sẽ tìm ra giải pháp.
Vậy tôi mong tất cả các bạn sẽ giúp tôi.
Cảm ơn rất nhiều!
Tôi là Chris Nowinski, và kỳ lạ là nếu bạn từng gặp tôi 5 năm trở về đây, tôi sẽ hỏi bạn, sau vài phút, một câu hỏi hơi kì quặc: Tôi có thể lấy não bạn không?
Hiện tại câu hỏi này hơi kì lạ vì bạn chưa biết câu chuyện của tôi nên tôi sẽ chia sẻ với các bạn.
Tôi lớn lên ở vùng ngoại ô của Chicago, và tôi là một vận động viên, và tôi đã rất may mắn khi được chọn chơi bóng cho trường đại học Harvard.
Và đó là tôi.
Và sau khi tốt nghiệp, như hầu hết sinh viên tốt nghiệp trường Harvard, tôi quyết định tham gia WWE.
Đó cũng chính là tôi.
(cười) Chắc hẳn bạn nhớ tôi từ chương trình Monday Night Raw năm 2002 và 2003, tôi có khoảng thời gian tuyệt vời được mọi người gọi cách thân mật là Chris Harvard, kẻ kiêu ngạo từ Ivy League.
(cười) Điều đó thật hoàn hảo đối với tôi.
Nhưng không may, Tôi bị đá trúng đầu bởi Bubba Ray Dudley, đồng nghiệp của tôi và tôi bị chứng thương nghiêm trọng
Và nó mang tới những hậu quả kéo dài: đau đầu kinh niên, mất ngủ, trầm cảm, đầu óc quay cuồng
Trong năm đầu tiên ấy, tôi đã cố tìm cách làm sao cho cơn đau này biến mất.
Tôi không nhận được câu trả lời tôi cần từ bác sĩ thế nên tôi bắt đầu tìm hiểu sâu về tài liệu y học.
Và tôi đã tìm được những câu chuyện về chứng đau đầu. Điều chúng ta chưa từng đề cập.
Nên tôi quyết định viết sách về nó, tên " Trò chơi bằng đầu: Cuộc khủng khoảng chấn thương trong trận bóng" xuất bản vào 2006.
Nhưng trong quá trình tìm hiểu, tôi hiểu rằng nó không chỉ là những cơn đau đầu.
Tôi học được về căn bệnh tên chấn thương mãn tính ở não (CTE).
Bệnh mà chúng ta từng gọi là rượu tẩn, vì ta chỉ biết nó từ những võ sĩ đánh nhau
Chúng ta biết khi đánh vào đầu rất nhiều lần như võ sĩ tấn công nhau, làm cho bộ bão cơ bản dần dần bị hỏng, bị thoái hóa
Và họ có những triệu chứng như như vấn đề về trí nhớ và vấn đề về nhận thức trầm cảm, tăng cường ham muốn kiểm soát, muốn gây hấn.
Về cơ bản, tôi được Tôi đã bị chấn thương đúng vào thời điểm
khi có hai bệnh nhân NFL đầu tiên được nghiên cứu về chứng bệnh đau đầu kinh niên
Và hóa ra cả hai đều mắc bệnh đau đầu này.
Người thứ nhất là Miken Webster, 50 tuổi, bị mắc chứng mất trí nhớ
Người thứ hai là Terry Long, 45 tuổi khi anh ta mắc căn bệnh này
Một nhà nghiên cứu y học ở Pittsburgh quyết định khám phá bộ não của họ và tìm ra chứng bệnh này.
Tôi viết trong một chương của cuốn sách và tôi nghĩ mọi người có thể tạo ra nhiều suy diễn từ đó
Nhưng thật bất ngờ, ngay cả khi hai trường hợp đầu tiên điều trị tích cực cũng không có một thông tin chính thống nào về họ, Điều đó sẽ làm cho trong bóng đá có nhiều cầu thủ mắc CTE
Khi cuốn sách được xuất bản, không phải mọi chuyện từng diễn ra đều được kể lại Rồi một ngày tôi đọc một tạp chí, ngày 20/10/2006
tôi tìm ra Andre Waters và tìm hiểu về cuộc đời anh ấy.
Như một người biết về bóng đá Andre Waters là một trong số người tôi rất muốn gặp.
Cựu tuyền thủ Philadelphia Eagles khi còn rất khỏe mạnh vào năm 44 tuổi, khi đang là huấn luyện viên đội hình 2 anh ta qyết định tự sát bằng súng.
Trong bài báo đó, họ nhắc tôi rằng tên của ông ấy là Dirty Waters
Ông ấy được biết bởi chứng bệnh ông ta mắc và tôi nghĩ tôi cần gặp người này anh ấy đã từng nói về những chấn động anh ta mắc.
Và tôi đã tìm được một chỉ dẫn từ năm 1994 về nơi mà Andre Waters nói, Tôi dừng đến cơn đau đầu tại số 15(?)
Tôi không muốn nói điều gì cả. tôi chỉ muốn nêm ít muối(?)
và quay lại đây sau Và tôi nghĩ, tôi bất ngờ nếu anh ta có thể cũng bị CTE.
Nếu như điều đó có thể góp vào nguyên nhân làm anh ta tự sát
Nên tôi liên lạc với vị bác sĩ tìm hiểu về hai bệnh nhân đầu tiên, và như tôi nói "Này, tôi nghĩ bạn nên nghiên cứu về Andre Waters".
Và vị bác sĩ trả lời :"tôi rất hân hạnh".
Một vấn đề là, hai bệnh nhân đều đã chết ở quận mà tôi đang làm việc. và tôi cần tìm hiểu về họ như là một phần công việc của tôi
Tôi không thể làm việc với Andre Waters, anh ta đã chết ở Florida
Nếu bạn muốn tôi tìm hiểu về anh ta, bạn sẽ phải tìm cách làm thế nào để lấy được bộ não của anh ta?
Và tôi nói, "ok"
Làm thế nào để lấy một bộ não được đây?
(Cười) Có lẽ tôi đã kìm giữ bộ não của mình và tôi nghĩ, sao mình không liên lạc với nhà nghiên cứu kia ngườ có bộ não mà tôi cần vào lúc này
Nên tôi đã gọi cho nhà nghiên cứu tại Florida, và tôi hỏi: " Xin chào,ngài không biết tôi, nhưng ngài vẫn giữ bộ não của Andre Waters chứ?"
(Cười) Và anh ta trả lời: "Có, tôi vẫn giữ".
Tôi hỏi: " Được, thế ngài có nghiên cứu anh ấy với chứng bệnh CTE chứ?"
Và anh ta nói không, vào thời gian đó anh ta không tin đó là một bệnh thực sự
Tôi hỏi:"Tuyệt, nếu anh không phiền, anh thấy sao nếu tôi mượn bộ não đó?"
Và anh ta đạp rằng" ồ, chàng trai trẻ tuổi Tôi không thể đưa anh bộ não."
Anh cần sự cho phép từ gia đinh Andre Waters
Nhưng nếu anh có được sự cho phép của gia đình họ Tôi sẽ gửi bộ não cho anh
Và tôi nói: "Tôi chấp nhận"
Rồi tôi nhân ra tôi phải tìm kiếm người thân Andre Waters và hỏi họ, và hóa ra chỉ còn mẹ của anh ta, cụ đã 88 tuổi.
Rồi tôi ngồi đó, thở dài và tôi nghĩ "Liêu tôi có sẵn sàng lạnh lùng gọi cho một người mẹ khốn khổ, người vừa mất một người con do tự tử.
Và có điều gì đó trong tôi nói: "Đừng làm thế"
Điều đó thật quá sức với một người phụ nữ khổ đau nghĩ Bà ấy đã suy nghĩ quá nhiều rồi.
Rồi dọng nói của bà ấy vang lên trong đầu tôi "Cậu biết không?"
Nếu những người đang chết dần bởi căn bệnh đó, và ta cần tìm hiểu nó để trong tương lai, nếu chuyện đó xảy ra với người khác cậu có thể lấy nó đi và làm một điều gì dù rất khó khăn.
Và tôi gọi cho bà
Cuộc thứ nhất, không ai nghe máy.
Rồi cuộc thứ hai, không ai trả lời, cuộc thứ ba, không có một lời nhắn
Đế lần thứ 15, tôi đã nhận được câu trả lời
Và ơn Trời, gia đình Andre Waters đã rất hòa nhã trong cuộc trò chuyện, và nói "Anh biết không, chúng tôi rất muốn biết chuyện gì đã diễn ra với Andre"
Tôi muốn biết tại sao con tôi thay đổi nhiều đến thế trong năm năm cuối đời.
Và chúng tôi nghiên cứu về bộ não đó Và nhận ra anh ta đã mắc CTE
Anh ấy trở thành bệnh nhân thứ ba được phát hiện với căn bệnh này.
Và nó giống như là
anh ấy đã ở đâu đó giữa sự thanh thản và căng thẳng
Tóm lại, chúng ta đã có 3/3 bệnh nhân ở đây
Và những điều cần thiết đó dẫn đến một vấn đề nghiêm trọng hơn
Có thể một vài điều gì đó đã diễn ra
Nên tôi gây chấn động khi bắt đầu từ tổ chức Concussion Legacy Foundation khi chính thức bắt đầu và nó không giống như vài gã gọi hỏi các bộ não
Và tôi tìm kiếm trên toàn thế giới
Và tôi đã cùng làm với một đội tìm kiếm tốt nhất mà tôi biết
Và chúng tôi hợp tác với đại học Boston chúng tôi hợp tác với các nhà khoa học tại VA ở Boston và chúng tôi đến ngân hàng bộ não
hóa ra, nếu bạn muốn biết làm thế nào để chữa bệnh thoái hóa não. bạn phải bắt đầu bằng cách thật sự tìm hiểu về những bộ não.
Tại một ngân hàng, chúng tôi có một trung tâm đầu tiên về CTE trên thế giới.
Điều đó không chỉ được nghiên cứu một cách chính thức
Và chúng tôi bắt đầu tại ngân hàng bộ não, và công việc của chúng tôi là về bộ não với bác sĩ Ann McKee và ngân hàng của họ, đúng vào trọng tâm
Chúng tôi cũng làm việc với bác sĩ Bob Stern,bác sĩ Robert Cantu thật sự có những sự hỗi trợ khoa học tuyệt vời cho đội của tôi
Công việc của chúng tôi là nghiên cứu về bộ não
Và tôi đã rất thành công trong những năm đầu
Đến 2007. tôi đã bắt đầu đọc cáo phó mỗi ngày
Và đó là một con đường khó khăn
Và điều đó rất vất vả đối với tôi và thậm chí còn tồi tệ hơn hoàn cảnh những gia đình nghèo mà tôi đã gọi từ mười năm trước, để hỏi về bộ não của họ
Và ngay từ ban đầu, nó đã bắt đầu "ăn mòn" tôi Tôi quyết định, bạn biết không? tôi có thể tìm một cách khác để mọi người có thể đóng góp bộ não cho nghiên cứu.
Và tôi nhận ra, điều gì sẽ xảy ra nếu ta tạo ra một văn hóa ủng hộ não trong nước?
Điều gì sẽ xảy ra khi các vận động viên hiến tặng bộ não của họ sau khi họ chết?
Và đó là lí do vì sao tôi bắt đầu đăng kí hiến tặng não
Và tôi bắt đầu hỏi các vận động viên Nếu họ cam kết công khai để hiến não cho khoa học.
Và điều đó bắt đầu khi. môt vận động viên khúc quân cầu vào năm 2009
Một trong những người cam kết đầu tiên là cựu cầu thủ khúc quân cầu ở Harvard Noah Welch, người đã ở trong NHL một thời gian
Dù rằng điều đó là rất lâu để mọi người hiểu căn bệnh đó là như thế nào.
Nên khi tin đó lên trang nhất "Noah Welch hiến não cho khoa học" anh ấy nói anh đã đến phòng lưu trữ trước đó một trong các thành viên kéo anh ấy sang một bên và hỏi, "Này, tôi nghe nói anh hiến não cho khoa học?"
NW đáp "Đúng".
Và anh ta châm chọc: "Vậy cậu sẽ bỏ lỡ không biết bao nhiêu cuộc vui?"
(Ý nói mất não chơi sẽ gà) (cười) Một câu chuyện có thật.
(Cười) Nhưng chúng tôi đã có những thành tích đáng ngưỡng mộ Khi có 2500 vận động viên đăng kí.
Họ nhận được thẻ đóng góp và họ giữ nó trong ví
Đây là thẻ của tôi, và tôi là người đóng góp đầu tiên, và nó ghi một.
Và tôi sẽ hiến bộ não của mình cho họ. Chúng tôi đã rất may mắn khi có nhiều người như Brandi Chanstain,
tượng đài về nữ cầu thủ bóng đá NASCAR's Dale Earnhardt Jr.
Chỉ hai tuần trước, cầu thủ bóng đá Nic Buoniconti người bị chuẩn đoán mắc bệnh mất trí nhớ, đã đồng ý hiến tặng não
Nên điều đó thật tuyệt vời, và nhiều điều tốt đẹp đang biễn ra Hệ thống não đã làm việc để thay đổi cách chúng ta có được một bộ não.
Và giờ, thay vì chúng tôi phải tự liên lạc thì giờ các gia đình tìm đến chúng tôi
Tổng đài của chúng tôi đổ chuông từng hồi
Và giờ tôi có thể nói về trọng tâm của những thông tin này hướng tới chúng ta sẽ điều trị thế nào, chúng tôi làm việc thế nào để phòng chống căn bệnh. và con đường chúng tôi đi đã đơn giản hơn rất nhiều
Đó sẽ là những hướng chính mà chúng tôi sẽ làm trong những năm tiếp theo khi các vận động viên đã hiến bộ não của họ
Vấn đề này là chúng ta sẽ tìm hiểu được những gì
Nên khi chúng ta bắt đầu chương trình này chỉ có 45 bộ não trên toàn thế giới về bệnh đau đầu được lưu trữ ở ngân hàng não chỉ có ngần đó bộ não để nghiên cứu trong ngân hàng
Vào thời điểm này, chúng tôi đã nhận được 500 bộ não và tìm ra 300 bộ trong số đó mắc CTE.
Nếu xét điều đó theo trường phái, phần còn lại của thế giới sẽ không nghiên cứu được 100 bộ não đến khi chúng tôi bắt đầu.
Điều mà chúng tôi nghĩ đến là vô cùng khủng khiếp.
Một song số chúng tôi đã nhận ra những hướng đi chính vào tháng 7 trên tờ báo "New Your Times".
Và trong một nghiên cứu gần đây chúng tôi xuất bản trong 111 bệnh nhân NFL đầu tiên chúng tôi tìm ra có 110 người có vấn đề với chúng đau đầu kinh niên
Trong số 53 cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp mà chúng tôi tìm ra có 48 người có chúng bệnh đau đầu kinh niên
Đó là đôi điều về mối quan ngại sâu sắc của tôi
Và lúc này, tôi rất muốn hướng tâm về việc làm thế nào để chúng ta có thể thật sự điều trị căn bệnh này
Chúng ta vẫn chưa thể chuẩn đoán ở người vô gia cư . Chúng ta chưa có hướng điều trị gì cho căn bệnh đang dần xâm nhập vào bệnh xá quân y trong năm năm tới.
Đó là một cuộc chiến rất dài, rất dài.
Nhưng Concussion Legacy Foundation không ở đây chỉ để tạo điều kiện cho nghiên cứu mà trong một cuộc đấu dài hơi, nhưng trong ngắn hạn. chúng tôi có thể ngăn chặn căn bệnh.
Chúng ta có thể ngăn chặn chúng nếu ngăn mọi người đánh vào đầu nhau quá nhiều lần
Và nói thẳng, chúng tôi cần ngăn đánh vào đầu trẻ em.
Nghĩa là, đó không phải là ý hay khi đánh vào đầu một em bé năm tuổi khoảng 500 lần trong một năm
Và điều đó mở cánh cửa dẫn đến bệnh thoái hóa não CTE
Cho nên, chúng tôi vẫn còn rất nhiều việc phải làm.
Nhưng tôi có những hi vọng thật tuyệt vời khi cùng một lối đi để điều trị căn bệnh.
Nhưng tôi hi vọng hiện giờ bạn hiểu được ít nhiều câu chuyện của tôi.
Và lúc này, khi chúng ta đã hiểu nhau thêm một chút, giờ là lúc mà tôi muốn hỏi bạn rằng: "Bạn có thể hiến bộ não của mình cho chúng tôi?"
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Cảm ơn rất nhiều. (vỗ tay)
Tôi không chắc chắn là tôi thực sự muốn nhìn thấy một chiếc trống dây vào lúc 9 giờ hay vào buổi sáng.
Nhưng dù sao đi nữa thì quả là rất tuyệt khi nhìn thấy rạp hát đầy người như thế này và thật sự tôi rất muốn cảm ơn Herbie Hancock và tất cả đồng nghiệp của anh ấy về bài
Một trong những điều thú vị dĩ nhiên, là sự phối hợp cánh tay đó trên nhạc cụ và công nghệ, dĩ nhiên anh ấy đã nói về chuyện lắng nghe lớp trẻ của chúng ta.
Tất nhiên, tất cả công việc của tôi là về lắng nghe,
và thực sự mục đích của tôi là dạy mọi người lắng nghe.
Đó là mục tiêu thực sự duy nhất trong đời tôi.
Và nó khá là đơn giản nhưng cũng là khá lớn, một việc lớn đấy.
Bởi vì, như các bạn đã biết, khi bạn xem những bản nhạc -- ví dụ như nếu Tôi mở cái túi xe máy đáng yêu của tôi -- chúng ta có ở đây, hy vọng là thế, một bản nhạc với đầy những chấm đen ở trên đó.
Và, như các bạn biết, chúng ta mở nó ra và tôi đọc bản nhạc.
Vâng một cách kỹ thuật, tôi có thể thực sự đọc bản nhạc này.
Tôi se theo những ký hiệu chỉ dẫn, ký hiệu nhịp, và ký hiệu âm vực của bản nhạc
Tôi sẽ làm chính xác như tôi nói.
Và bởi vì thời không có nhiều, cho nên một cách nghệ thuật, tôi sẽ chơi thử 2 dòng đầu tiên hoặc ít ra là như vậy. Nó rất đơn giản. Không có gì là quá khó về bản nhạc
Nhưng ở đây, tôi dạy là bản nhạc thường rất nhanh.
Tôi được dạy gõ vào chỗ nào trên mặt trống.
Tôi được dạy sử dụng phần nào của que đánh trống
và tôi được dạy về ký hiệu âm nhạc.
Và tôi cũng đã được dạy về trống không dây
mở dây, tắt dây
Do vậy, nếu tôi chơi bản nhạc này, chúng ta có ý thể nghe như thế này.
(Nhạc) Và tương tự như vậy.
Công việc của tôi chắc chắn đã như vậy suốt 5 năm.
Tuy nhiên, điều mà tôi phải làm với vai trò một nhạc sĩ là làm tất cả những gì không phải là âm nhạc. Tất cả những gì mà không phải là thời gian học tập từ thầy giáo hay kể cả những trao đổi, nói chuyện với thấy giáo.
Thực sự đó là những cái mà các bạn chú ý khi không chơi nhạc cụ và thực sự trở nên vô cùng thú vị, và đó là những gì bạn khám phá qua bề mặt trống rất nhỏ, rất nhỏ này.
Vâng, chúng ta vừa thưởng thức sự chuyển tải bản nhạc.
Bây giờ, chúng ta sẽ thưởng thức sự trình diễn (Nhạc) (Vỗ tay) Bây giờ, công việc của tôi có thể trải qua một chút dài hơn!
Nhưng như các bạn biết nó cũng vậy nếu tôi nhìn các bạn và tôi thấy một quý bà trẻ đẹp trong một chiếc mũ hồng.
và tôi thấy các bạn đang chụp lấy một con gấu bông, v.v...
Vì vậy tôi có được ý niệm cơ bản về các bạn là gì hoặc những gì các bạn thích, hoặc về nghề nghiệp của các bạn, v.v...
Tuy nhiên, như các bạn biết, đó chỉ là ý tưởng ban đầu mà tôi có, đó là tất cả những gì chúng ta có thể có Khi chúng ta thực sự quan sát, và chúng ta có gắng tìm hiểu,
nhưng thực sự đó chỉ là bề nổi không thể tin tưởng. Cũng giống như vậy, tôi xem bản nhạc và tôi có được những ý tưởng cơ bản;
Tôi tự hỏi kỹ thuật nào là khó, hoặc như các bạn biết, tôi phải làm gì.
Đó chỉ là cảm nhận cơ bản.
Tuy nhiên, điều cảm nhận đó chưa đủ.
Và tôi nghĩ về những gì Herbie đã nói -- hãy lắng nghe, lắng nghe.
Điều đầu tiên là chúng ta phải lắng nghe âm thanh của chính mình.
Nếu tôi chơi nhạc, ví dụ, tôi cầm que đánh trống -- một cách cứng nhắc không thoải mái với que trống bản sẽ cảm nhận được khá nhiều chấn động khó chịu qua cánh tay.
Và bạn cảm thấy thực sự khá -- tin nó hay không -- rời rạc từ nhạc cụ và từ que trống, ngay cả khi tôi đang thực sự cầm chắc chiếc que trống.
Bằng cách giữ chặt nó tôi cảm thấy rời rạc nhiều hơn một cách lạ lẫm.
Nếu tôi chỉ đơn giản để nó một cách thoải mái tự nhiên và cho phép bàn tay, cánh tay tôi trở thành một phần của hệ thống bỗng nhiên tôi nhuần nhuyễn mà không cần cố gắng nhiều.
Say mê hơn Và cuối cùng tôi cảm thấy một phần mình là que trống, phần còn lại là chiếc trống
Và chơi một cách tự nhiên thoải mái hơn.
Cũng với cách như vậy, tôi cần thời gian với chiếc trống này, tôi cần thời gian với mọi người để thể hiện
Không chỉ là truyền tải mà còn trình diễn
Ví dụ, nếu tôi chỉ chơi một vài đoạn của một bản nhạc mà tôi tự đặt mình là một kỹ thuật viên -- khi đó tôi chính là một người chơi nhạc cụ (Nhạc) Và tương tự như vậy. Nếu tôi nghĩ mình là một nhạc sĩ (Nhạc) Và cũng tương tự như vậy.
Có một chút khác nhau ở đây đó chính là giá trị -- (Vỗ tay) -- hãy nghĩ về điều đó.
Và tôi nhớ khi tôi 12 tuổi, đó là khi tôi bắt đầu chơi trống và bộ gõ, thầy của tôi đã nói, "Được rồi, chúng ta sẽ học như thế nào đây? Em biết đó, âm nhạc chính là lắng nghe."
Và tôi trả lời, "Vâng, em đồng ý với thầy. Vậy thì đâu là vấn đề?"
Ông ấy nói tiếp, "Em sẽ nghe bản nhạc này thế nào, nghe bản nhạc kia thế nào?"
Và tôi nói, "Thế thầy nghe nó như thế nào?"
Ông ấy nói, "Thầy nghe nó bằng cái này"
Và tôi nói, "Vâng, em cũng vậy -- nhưng em còn nghe nó qua bàn tay của em, qua cánh tay, xương gò má, da đầu, dạ dày, ngực, qua chân của em và tương tự như vậy"
Và chúng tôi đã bắt đầu những bài học mỗi khi điều chỉnh trống -- cụ thể là những cái trống định âm hay còn gọi là bộ trống định âm -- đảm bảo tính tương đối cho những quãng âm, nghe như thế này... đó là sự khác nhau, rồi dần dần tốt hơn
và thật là ngạc nhiên khi bạn thực sự cho phép cơ thể tự nhiên, và thoải mái bàn tay cho phép sự rung động truyền qua, thực tế có sự khác nhau rất nhỏ, rất nhỏ... có thể cảm nhận được chỉ qua cái phần nhỏ nhất của ngón tay bạn, ở đây.
Và vài vậy, điều mà chúng ta sẽ làm là tôi sẽ đặt hai bàn tay tôi lên tường của phòng nhạc và chúng ta sẽ cùng lắng nghe âm thanh từ những nhạc cụ, và thực sự cố gắng kết nối với những âm thanh xa, thật là xa một cách bao la hơn là đơn giản phụ thuộc vào tai.
Dĩ nhiên, bởi vì tai là chủ thể của tất cả những điều này
Căn phòng chúng ta đang ở đây, có tăng âm, chất lượng của nhạc cụ, loại que trống, v.v... Tất cả chúng đều khác nhau.
Cùng trọng lượng, nhưng lại khác nhau về màu sắc âm thanh.
Và đơn giản đó là chúng ta. Chúng ta là con người, nhưng tất cả chúng ta có những màu sắc âm thanh của riêng mình, như bản thân vốn có của âm thanh, điều đó tạo ra những cá tính đặc biệt và những đặc điểm, sở thích và những cái khác
Và khi lớn lên, tôi đã thử giọng tại Học viện âm nhạc hoàng gia Luân đôn, họ nói, "Chúng tôi không nhận em, bởi vì chúng tôi không có cơ sở, như em biết, về tương lai của một nhạc sĩ được gọi là 'khiếm thính'." Và tôi không thể đồng ý với điều đó.
Và do vậy, tôi đã nói với họ, "Vâng, hãy xem, nếu các ông từ chối -- nếu các ông từ chối tôi bởi vì những lý do này, như thể chống đối lại khả năng trình diễn và hiểu, yêu nghệ thuật sáng tạo âm thanh -- rồi chúng ta phải nghĩ rất kỹ rất sâu về những người mà các ông thực sự chấp nhận."
Và cuối cùng -- Khi chúng tôi vượt qua chướng ngại bé nhỏ đó, để có buổi thử giọng thứ hai -- họ đã chấp nhận tôi. Và không chỉ như vậy --
điều đã xảy ra làm thay đổi tất cả vai trò của những học viện âm nhạc trên khắp Vương quốc Anh.
Nguyên tắc là bất kỳ đơn xin nào cũng được xem xét cho dù người ta không có tay, không có chân -- họ có lẽ còn có thể chơi một loại nhạc khí hơi nếu nó được đặt trên một cái chân.
Không có hoàn cảnh nào là bị từ chối.
Và mỗi trường hợp đều phải được lắng nghe, kiểm tra và rồi dựa trên khả năng về âm nhạc -- rồi người đó có thể được chấp nhận vào hoặc không.
Vâng, do đó điều này có nghĩa rằng có một nhóm sinh viên cực kỳ thú vị đã vào học tập trong những viện âm nhạc này. Và tôi phải nói rằng hiện tại có rất nhiều người trong số họ đang làm việc trong những ban nhạc chuyên nghiệp trên khắp thế giới.
Có một điều thú vị về chuyện này nữa, -- (Vỗ tay) -- Đơn giản chúng ta có thể thấy rằng con người không chỉ kết nối với âm thanh -- tất cả chúng ta, mà chúng ta còn biết rằng âm nhạc thực sự là phương thuốc hằng ngày.
Tôi nói là 'âm nhạc' nhưng thực sự tôi muốn nói là 'âm thanh'.
Bởi vì như các bạn biết, một vài chuyện khác thường mà tôi đã trải qua khi đã là một nhạc sĩ, bạn có một cậu con trai 15 tuổi với những thách thức lạ thường nhất, và cậy ấy không thể kiểm soát được những hành động của mình, cậu ấy có thể bị khiếm thính, khiếm thị, v.v... -- bỗng nhiên, nếu cậu ấy ngồi cạnh nhạc cụ này, và có lẽ ngay cả khi nằm ở dưới chiếc mộc cầm này, và bạn chơi một bản gì đó giống đàn ống một cách cực kỳ lạ thường, hoặc gần như vậy -- Tôi thực sự không có đúng que đánh, có lẽ -- nhưng có thể nghe như thế này. Để tôi thay đổi thử (Âm nhạc). Một điều gì đó đơn giản đến lạ thường -- nhưng cậu ấy có thể đã trải qua những chuyện mà tôi không biết, bởi vì tôi đang kiểm soát được mình.
Tôi có âm thanh bằng cách này
Cậu ấy có thể có âm thanh qua hệ thống cộng hưởng.
Nếu không có thiết bị cộng hưởng ở đây, chúng ta sẽ có... (Âm nhạc) Vì vậy, cậu ấy sẽ có đầy ắp âm thanh mà các bạn ngồi ở những hàng trước và kể cả những bạn ngồi ở hàng phía sau cũng không thể có được.
Mỗi chúng ta, tùy vào vị trí chúng ta ngồi sẽ cảm nhận âm thanh này khá là khác nhau
Và dĩ nhiên, để trở thành người cảm nhận âm thanh, và điều này bắt đầu từ ý tưởng tôi muốn tạo ra loại âm thanh nào -- ví dụ như âm thanh này. Các bạn có nghe thấy gì không?
Đúng như vậy. Bởi vì tôi chưa làm gì cả.
Tuy nhiên, chúng ta có được cảm giác về một điều gì đó đang xảy ra.
Cũng theo cách như vậy khi tôi nhìn thấy cây cối lắc lư, rồi tôi tưởng tượng rằng cây cối đang tạo ra âm thanh xào xạc.
Các bạn có hiểu điều tôi muốn nói không?
Bất kỳ điều gì chúng ta nhìn thấy, luôn luôn có âm thanh kèm theo.
Nó thường xuyên,thường xuyên đến lạ thường -- Tôi muốn nói là cảnh sắc biến ảo của vạn vật này được mô tả lại.
Vì vậy tất cả buổi biểu diễn của tôi là dựa vào tất cả những gì mà tôi đã thu được, và không phải bằng cách học một bản nhạc, trình diễn lại bản chuyển thể của một người nào đó, mua tất cả những đĩa ghi âm về bản nhạc đó, hay tương tự như vậy. Bởi vì tất cả những điều đó không cho tôi cái mà tôi muốn, nó phải thật là sống, thật là cơ bản, hay một cái gì đó mà tôi có thể hoàn toàn hóa thân vào đó.
Do đó, trong những rạp hát nhất định, đây là phương pháp tốt.
(Âm nhạc) Cũng có thể trong những rạp hát khác, chúng ta sẽ không thể cảm nhận được gì cả và vì vậy, mức độ nhẹ của tôi chơi một cách nhẹ nhàng, êm ái có lẽ phải như thế này ... (Nhạc) Các bạn có hiểu điểu tôi nói không?
Vâng, bởi vì phương pháp đến với âm thanh này, đặc biệt thông qua cộng đồng khiếm thính, điều này không chỉ ảnh hưởng đến các viện âm nhạc, các trường học cho ngưởi khiếm thính -- và không chỉ là phương tiện điều trị -- mà dĩ nhiên còn có ý nghĩa đối với cả những người tìm hiểu về âm nhạc. Đó cũng là một trường hợp cần phải nói. Nhưng, điều đó có nghĩa là các nhà âm học phải thực sự nghĩ về các loại rạp hát được kết hợp với nhau.
Rất ít rạp hát trên thế giới này thực sự có được âm thanh tốt,
tôi cho là như vậy. Nhưng qua đây tôi muốn nói là bạn có thể làm điều gì đó mà bạn tưởng tượng.
Âm thanh nhỏ nhất, êm dịu nhất, nhẹ nhàng nhất đối với một cái gì đó thật là bao la, thật to lớn, thật vĩ đại! Luôn luôn có một cái gì đó --
nó có thể tạo ra âm thanh hay, cũng có thể không hay. Có thể là tuyệt vời ở đây, nhưng có thể là kinh khủng ở một nơi nào đó. Cũng có thể là kinh khủng ở đàng kia, nhưng lại có thể chấp nhận được ở đây, v.v...
Vì vậy, việc tìm kiếm một nhà hát thực sự là rất vĩ đại mà ở đó bạn có thể chơi hoặc thể hiện chính xác những gì bạn muốn, không phải chỉ là cải tiến vẻ bề ngoài.
Và chính vì vậy, các nhà âm học cần phải quan tâm đến những người mà khả năng nghe bị suy giảm, và những người quan tâm đến âm thanh.
Và đây là điều khá thú vị.
Tôi không thể, các bạn biết mà, tôi không thể cho cho các bạn một cách chi tiết về những điều đang thực sự xảy ra với những nhà hát đó, nhưng có một sự thật là họ đang hướng đến nhóm những người mà trong nhiều năm qua chúng ta vẫn thường nói, "Vâng, làm sao họ có thể thưởng thức âm nhạc trên Trái đất này? Bạn biết mà, họ bị khiếm thính"
Chúng ta chỉ đơn giản có thể làm như sau, hãy tưởng tượng thử khiếm thính là như thế nào.
Hoặc chúng ta có thể làm như thế này, hãy tưởng tượng khiếm thị là như thế nào.
Nếu chúng ta thấy một người nào đó trên xe lăn, chúng ta sẽ cho rằng họ không thể bước đi.
Nhưng có lẽ họ có thể đi được vài ba bước.
Trong một năm, họ có thể bước thêm được hai bước.
Rồi một năm sau nữa, là ba bước.
Tất cả những điều này là cực kỳ quan trọng đáng để suy nghĩ.
Do đó, khi lắng nghe lẫn nhau, điều vô cùng quan trọng là chúng ta phải kiểm tra kỹ năng nghe của mình, phải thực sự sử dụng cơ thể như một thiết bị cộng hưởng âm, và phải ngừng phán xét.
Với tôi, là một nhạc sĩ thường xuyên tiếp xúc với 99% những bản nhạc mới, tôi có thể dễ dàng nói, "Ồ vâng, tôi thích bản nhạc này" Ồ không, tôi không thích bản nhạc đó." hay đại loại là như vậy.
Và các bạn biết, tôi nhận ra rằng tôi phải thực sự bỏ thời gian cho những bản nhạc đó.
Có lẽ không có sự đồng nhất về cái hay giữa tôi và một bản nhạc cụ thể nào đó, nhưng điều đó không có nghĩa là tôi có quyền nói rằng bản nhạc đó hay hay là dở.
Và bạn biết, trở thành một nhạc sĩ thật là một điều tuyệt vời đó thật là sự đổi thay không thể tin được.
Vâng, không có một nguyên tắc nào cả, không đúng, không sai, không phải cách này hay cách khác.
Nếu tôi bảo các bạn vỗ tay -- có lẽ, tôi có thể làm thử
Nếu tôi chỉ nói, "Hãy vỗ vay và tạo tiếng sấm"
Tôi cho rằng tất cả chúng ta đều biết tiếng sấm.
Bây giờ, tôi không chỉ muốn có âm thanh; Tôi thực sự muốn các bạn lắng nghe tiếng sấm đó trong chính các bạn.
Và hãy cố gắng tạo ra điều đó qua việc vỗ vay.
Nào, chúng ta hay cùng làm.
(Vỗ tay) Rất tốt! Hãy làm tuyết rơi, làm tuyết rơi.
Các bạn đã nghe tuyết rơi rồi chứ?
Khán giả: Chưa
Evelyn Glenie: thôi được rồi, chúng ta không vỗ tay nữa.
(Cười) Thử lại lần nữa nào. Thử lại đi.
Tuyết rơi. Hãy xem đi, các bạn đã tỉnh giấc rồi.
Làm mưa rơi.
Không tồi đâu, các bạn làm tốt lắm.
Như các bạn biết, điều thú vị ở đây là tôi đã hỏi một nhóm trẻ em với câu hỏi đó cách đây không lâu.
bây giờ -- một sự tưởng tượng tuyệt vời, xin cảm ơn rất nhiều.
Tuy nhiên, không có ai trong các bạn ra khỏi chỗ ngồi để nghĩ, "Đúng! tôi phải vỗ tay như thế nào?
Vâng có lẽ ... (vỗ tay) Có lẽ tôi có thể sử dụng đồ trang sức của tôi để tạo thêm những âm thanh.
Tôi cũng có thể sử dụng những bộ phận khác của cơ thể để tạo ra âm thanh.
không có một ai trong các bạn nghĩ về việc vỗ tay theo một cách khác dù chỉ là rất nhỏ ngoài việc ngồi yên và sử dụng hai tay của mình.
Cũng theo cách như vậy, khi chúng ta nghe nhạc, chúng ta cho rằng tất cả sẽ đi qua đây.
Đây là cách chúng ta vẫn thường nghe nhạc.
Dĩ nhiên nó không phải là duy nhất.
Chúng ta nghe tiếng sấm -- tiếng sấm, tiếng sấm.
Hãy suy nghĩ, suy nghĩ, suy nghĩ.
Hãy lắng nghe, lắng nghe, lắng nghe.
Bây giờ -- chúng có thể tạo ra tiếng sấm như thế nào?
Tôi còn nhó thầy giáo của tôi. Khi tôi bắt đầu bài học đầu tiên của tôi Tôi dường như đã sẵn sàng với những cái que.
Nhưng thầy tôi lại nói, " Được rồi, Evelyn, hãy dang hai chân ra, đưa tay lên một góc khoản 90 độ, những cái que tạo thành hình chữ V, và giữ nó như vậy.
Hãy giữ lưng thẳng, v.v... Tôi đã hoàn toàn trở nên khô cứng, đóng băng và chắc chắn là tôi không thể gõ trống được. bởi vì tôi đã phải nghĩ quá nhiều thứ -- ông ấy bảo, "Evelyn, cầm cái trống đi trong bảy ngày, rôi tôi sẽ gặp em vào tuần đến."
Vâng, quái quỷ! Tôi phải làm gì đây?
Tôi không cần những cái que trống;
tôi không được phép sử dụng que trống.
Nói chung, tôi phải nhìn vào cái trống đó, nó được làm như thế nào, những cái quai nhỏ của nó để làm gì, những cái dây căng mặt để làm gì.
lật qua lật lại cái trống, tôi sờ vào vỏ trống, rồi mặt trống.
cọ xát vào cơ thể tôi, rồi tôi dùng đồ trang sức của tôi
trải nghiệm tất cả mọi thứ.
và tất nhiên, cuối cùng tôi có được những vết bầm tím trên cơ thể, hay đại loại như vậy --
Tuy nhiên, đó quả thật là một kinh nghiêm trên cả tuyệt vời, bởi vì rồi sau đó, nơi nào trên trái đất này bạn sẽ trải nghiệm một bản nhạc theo cách đó?
Nơi nào trên trái đất bạn sẽ trải nghiệm một quyển sách giáo khoa theo cách đó?
Vâng, chúng ta chưa bao giờ làm như vậy với sách giáo khoa.
Do vậy, ví dụ, một trong những điều chúng ta học được khi chúng ta nhìn nhận một người chơi nhạc cụ gõ, không như một nhạc sĩ, chỉ đơn giản chơi dãy liên tục các nốt đơn.
Giống như vậy. Và rồi chúng ta làm nhanh hơn một chút, nhanh hơn rồi nhanh hơn. Và cứ như vậy, tương tự như vậy.
Bản nhạc này yêu cầu gì?
Các dãy liên tục nốt đơn.
Vâng, tại sao tôi không thể chơi như vậy trong khi đang học một bản nhạc
Và đó chính là điều anh ta đã làm.
Và thật là thú vị, khi tôi trưởng thành hơn, và trở thành một sinh viên thực thụ ở một nơi được gọi là "viện âm nhạc", tất cả những điều đó không còn ý nghĩa gì nữa.
Chúng tôi phải học từ sách giáo khoa.
Và tiếp theo, câu hỏi, "Vâng, Tại sao? Tại sao? Việc này liên quan đến điều gì?
Tôi cần chơi một bản nhạc. "Ồ, vâng, điều này sẽ giúp cho sự điều khiển của bạn"
"Vâng, như thế nào? Tại sao tôi cần phải học điều đó?
Tôi cần liên hệ nó với một bản nhạc.
Các bạn biết đó. Tôi cần phải nói điều gì đó.
Tại sao tôi đang luyện tập trống diễu hành?
Nó có thật sự cần cho điều khiên, sự điều khiển que trống của tay bạn?
Tại sao tôi đang làm điều này?
Tôi cần phải có lý do, và lý do đó phải được giải thích trên phương diện âm nhạc."
Và bằng cách giải thích trên phương diện âm nhạc nghĩa là nói về âm thanh chúng ta có thể đạt được tất cả cho mọi người
Nhưng tôi không muốn đặt gánh nặng trách nhiệm lên cảm xúc của các bạn.
Nó tùy thuộc vào các bạn, khi các bạn bước vào một rạp hát. Bởi vì chính điều này sẽ quyết định chúng ta lắng nghe gì và như thế nào đối với những điều cụ thể.
Có lẽ tôi cảm thấy âu sầu, hạnh phúc, vui vẻ hay là tức giận khi tôi chơi những bản nhạc nào đó, nhưng tôi không cần phải muốn các bạn có cùng cảm giác với mình.
Vì vậy, trong lần đi nghe hòa nhạc đến hãy cho phép cơ thể của mình được tự nhiên, hãy cho phép cơ thể bạn trở thành thiết bị cộng hưởng âm này.
Hãy nhận thấy rằng bạn sẽ không trải nghiệm âm nhạc chính xác như người biểu diễn.
Người biểu diễn có vị trí tệ nhất để có thể có được âm thanh thực sự bởi vì họ nghe sự tiếp xúc của que trống lên mặt trống, tiếng que gõ lên mặt gỗ, hay là tiếng do dây co giãn, v.v... hoặc cũng có thể hơi thổi tạo ra âm thanh từ gió và kèn.
Họ trải nghiệm chính những cái này ở đó.
Nhưng, họ trải nghiệm cái gì đó thật là nguyên chất đến kỳ lạ mà chúng có trước khi âm thanh thực sự có.
Xin hãy ghi chú lại sự sống động của âm thanh sau khi những động tác ban đầu được thực sự thực hiện hay là hơi thổi được tạo ra. Hãy trải nghiệm tất cả quá trình của âm thanh đó
theo cái cách mà tôi ước tôi được trải nghiệm tất cả quá trình của buổi hội thảo đặc biệt này, hơn là chỉ đến tối hôm qua.
Nhưng tôi hy vọng chúng ta có thể chia sẻ một hoặc hai điều như là giá trị của ngày hôm nay.
Nhưng, xin cảm ơn rất nhiều vì đã lắng nghe tôi!
(Vỗ tay)
Trước đây, dễ dàng hơn rất nhiều khi đến từ Iceland, bởi vì, cho tới vài năm gần đây, mọi người hầu như không biết gì về chúng tôi, và tôi có thể đứng ở đây và nói toàn về những điều tốt của chúng tôi.
Nhưng vài năm vừa qua chúng tôi đã trở nên khét tiếng về một vài thứ.
Đầu tiên, tất nhiên là cuộc khủng hoảng kinh tế.
Nó đã trở nên tồi tệ đến nổi một ai đó đã đăng bán nước của chúng tôi trên eBay.
(Cười) 99 xu là giá khởi đầu và không có dự trữ.
Rồi đến cái núi lữa đã làm gián đoạn các chuyến đi của hầu hết các bạn và bạn bè của các bạn, bao gồm cả tổng thống Obama.
Sẵn tiện đây, cách phát âm của tên cái núi lữa là "Eyjafjallajokull."
Không cói đài truyền thông nào của các bạn phát âm đúng cả.
(Cười) Nhưng tôi đến đây không phải đề nói về những câu chuyện về hai sự kiện này;
Tôi đến đây để kể cho các bạn câu chuyện về Audur Capital, công ty tài chính sáng lập bởi tôi và Kristin -- người trong bức ảnh này -- vào mùa xuân năm 2007, khoảng hơn 1 năm khi cuộc khủng hoảng kinh tế bắt đầu.
Tại sao hai người phụ nữ đang có một sự nghiệp thành công trong ngành ngân hàng đầu tư ở một công ty lại nghỉ việc để sáng lập một công ty dịch vụ tài chính?
Có thể nói ngắn gọn là chúng tôi cảm thấy choáng ngợp với testosterone.
Và tôi không phải ở đây để đỗ lổi những người đàn ông cho cuộc khủng hoảng và những gì xảy ra ở đất nước của tôi.
Nhưng tôi có thể nói chắc chắn là trong nước tôi, cũng giống như ở Wall Street hay Lon Don và những nơi khác, đàn ông đứng ở vị trí lãnh đạo của những trò chơi trong lĩnh vực tài chính. Vá chính sự thiếu đa dạng và sự đồng nhất đó dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng.
(Vỗ tay) Cho nên chúng tôi đã quyết định, với sự chán chường với thế giới đó và một cảm giác mạnh mẽ trong bụng là môi trường đó không bền vững được, là sáng lập một công ty dịch vụ tài chính dựa trên những giá trị của chính mình. Chúng tôi quyết định phối hợp những giá trị nữ tính vào thế giới tài chính.
Việc này đã tạo ra nhiều tranh cải ở Iceland.
Chúng tôi đã không được xem như là những người phụ nữ đặc trưng ở Iceland cho tới lúc đó.
Cho nên nó gần giống như là nói sự thật là chúng tôi là phụ nữ và chúng tôi tin rằng chúng tôi có những giá trị và một cách kinh doanh bền vững hơn những gì chúng tôi đã thử qua cho đến lúc đó.
Và chúng tôi có một nhóm người tuyệt vời tham gia với chúng tôi -- những người có nguyên tắc và khả năng tuyệt vời, những nhà đấu tư với một cách nhìn và giá trị giống chúng tôi.
Và chúng tôi đã cùng nhau vượt qua cơn bão tài chính ở Iceland mà không chịu tổn thất trực tiếp nào đến với vốn của chúng tôi hay đối với tiền vốn của khách hàng.
Mặc dù tôi muốn cảm ơn những nhân viên tài năng trong công ty của chúng tôi đặc biệt cho thành công đó -- và cùng với một yếu tố may mắn và thời gian -- chúng tôi hoàn toàn thuyết phục rằng chúng tối làm được điều đó bởi vì những giá trị của mình.
Vì vậy để tôi chia sẽ với các bạn những giá trị của chúng tôi.
Chúng tôi tin vào nhận thức của sự rủi ro.
Điều đó có nghĩa là gì?
Chúng tôi tin rằng chúng tôi nên hiểu những mạo hiểm mà chúng tôi đang tham gia và chúng tôi sẽ không đầu tư và những gì mà chúng tôi không hiểu.
Điều đó hoàn toàn không phức tạp.
Nhưng trong năm 2007, vào đỉnh điểm của những cấu trúc tài chính dưới chuẩn và phức tạp, nó hoàn toàn ngược lại đối với những hành vi mạo hiểm liều lỉnh mà chúng tôi thấy trên thị trường.
Chúng tôi còn tin vào nói chuyện thẳng thắn, nói chuyện một cách chân thật, sử dụng ngôn ngữ đơn giản mà mọi người có thể hiểu được, nói với khách hàng những nhược điểm cũng như những ưu điểm, ngay cả nói ra những tin xấu mà không ai muốn nói, chẳng hạn như sự thiếu tin tưởng của chúng tôi về tính bến vững của lãnh vực tài chính của Iceland mà chúng tôi đã thấy nhiều tháng trước khi cuộc sụp đổ bắt đầu.
Và mặc dù chúng tôi làm việc trong lãnh vực tài chính, nơi mà Excel là vua, chúng tôi tin vào nguồn vốn của cảm xúc.
Vá chúng tôi tin rằng tìm hiểu một cách cần mẩn về mặc cảm xúc cũng quan trọng như tìm hiểu một cách cần mẩn về mặc tài chính.
Chính con người làm ra tiền và mất tiền, không phải là những bảng tính Excel.
(Vỗ tay) Cuối cùng, nhưng không phải là ít quan trọng, chúng tôi tin vào lợi nhuận với những nguyên tắc;
chúng tôi quan tâm là chúng tôi làm ra lợi nhuận như thế nào.
Vì vậy khi chúng tôi tạo ra lợi nhuận kinh tế cho bản thân và khách hàng, chúng tôi sẵn sàng làm như vậy với một cách nhìn lâu dài. Chúng tôi muốn có một định nghĩa về lợi nhuận sâu rộng hơn là lợi nhuận kinh tế trong quý kế tiếp.
Cho nên chúng tôi muốn thấy lợi nhuận, cùng với những lợi ích về xã hội và môi trường khi chúng tôi đầu tư.
Nhưng nó không chỉ là về những giá trị, mặc dù chúng tôi tin là chúng đáng giá.
Nó còn về những cơ hội kinh doanh.
Chính xu hướng nữ tính, và xu hướng có tính bền vững, sẽ tạo ra những cơ hội đầu tư rất thú vị trong những năm tới.
Cái xu hướng nữ tính này không phải là về phụ nữ trở nên giỏi hơn nam giới, mà nó thật ra là về phụ nữ khác biệt với nam giới, đưa ra những giá trị khác và cách làm việc khác.
Như thế thì bạn được gì? Bạn sẽ có được những quyết định tốt hơn. Và bạn có ít những hành vi bày đàn hơn. Và cả hai điều này là những điều mấu chốt để đem lại những kết quả khả quan.
Nhưng chúng ta nên tự hỏi, là sau khi chúng ta có cuộc sụp đổ tài chính o Iceland -- và Châu Âu bây giờ cũng đang rất tệ. Và nhiều người cho rằng Hoa Kỳ cũng đang đâm đầu với nhiều vấn đề.
Bây giờ, khi mà chúng ta đã trải qua tất cả, và khi chúng ta đã có tất cả các số liệu nói với chúng ta rằng sẽ tốt hơn khi có sự đa dạng trong những bàn quyết định, liệu chúng sẽ thấy thay đổi trong kinh doanh và tài chính không?
Liệu chính phủ sẽ thay đổi?
À, tôi sẽ cho các bạn câu trả lời thẳng thắn về vấn đề này.
Có những ngày tôi đầy niềm tin, nhưng có những ngày tôi đầy nghi ngờ.
Bạn có thấy sự thúc giục đáng kinh ngạc để xây dựng lại những gì đã thất bại?
(Vỗ tay) Einstein đã định nghĩa sự điên cuồng như sau -- làm việc với cùng một cách nào đó lặp đi, lặp lại, và hy vọng sẽ có một kết quả khác.
Tôi đoán rằng thế giới là điên cuồng, bởi vì tôi thấy quá nhiều việc được lặp đi lặp lại một cách giống nhau, với hy vọng là lần này nó sẽ không sụp đổ nữa.
Tôi muốn thấy nhiều suy nghĩ có tính cách mạng hơn. Và tôi vẫn còn hy vọng.
Cũng giống như TED, tôi tin vào con người.
Và tôi biết rằng nhiều khách hàng đang nhận thức rõ ràng hơn, và họ sẽ bắt đầu lựa chọn với túi tiền của họ, và họ sẽ thay đổi bộ mặt của kinh tế và tài chính từ bên ngoài, nếu họ không làm như thế từ bên trong.
Nhưng tôi muốn một cuộc cách mạng hơn, và tôi nên như thế; tôi đến từ Iceland.
Chúng tôi có một lịch sử lâu dài về những người phụ nữ mạnh mẽ, dũng cảm và độc lập, kể từ thời viking.
Và tôi muốn kể cho các bạn nghe về lúc tôi bắt đầu nhận ra rằng phụ nữ có quan hệ đến nền kinh tế và xã hội. Lúc đó tôi mới 7 tuổi -- vào ngày sinh nhật của mẹ tôi -- 24 tháng 10, 1975.
Những người phụ nữ ở Iceland nghĩ làm 1 ngày.
Từ việc làm hay nội trợ, họ nghĩ làm 1 ngày, và không có gì hoạt động ở Iceland cả.
(Cười) Họ diễu hành vào trung tâm của Reykjavik, và họ đưa ra những vấn đề của phụ nữ vào chương trình nghị sự.
Có người cho rằng đây là điểm bắt đầu của một phong trào toàn cầu.
Đối với tôi, đó là điểm bắt đầu của một cuộc hành trình dài, nhưng tôi đã quyết định ngày hôm đó là ngày quyết định.
Năm năm sau, Iceland bầu Vigdis Finnbogadottir làm tổng thống -- là người phụ nữ đầu tiên đứng đầu một đất nước, một người mẹ độc thân, một người sống sót ung thư phải mất đi một bên vú.
Và tại một cuộc tranh cử, một trong những đối thủ nam của bà ám chỉ rằng bà không thể làm tổng thống được; vì bà là một người phụ nữ và chỉ là một nữa người phụ nữ.
Đêm đó bà thắng cuộc bầu cử, bởi vì bà ta lội ngược dòng -- không phải chỉ vì hành tồi của ông kia -- mà vì bà ta lội ngược dòng và nói, "Tôi thật ra sẽ không nuôi Iceland bằng sữa mẹ, tôi sẽ lãnh đạo đất nước này."
(Vỗ tay) Vì thế tôi có rất nhiều phụ nữ tuyệt vời để làm gương tác động đến tôi và giúp tôi đứng ở đây hôm nay.
Nhưng mặc dù như vậy, Tôi trải qua 10, 15 năm đầu tiên trong sự nghiệp của mình gần như chối bỏ là mình là phụ nữ.
Bắt đầu từ những công ty ở Hoa Kỳ, và tôi đã hoàn toàn tin rằng nó hoàn toàn phụ thuộc vào con người, rằng phụ nữ và nam giới đều có những cơ hội như nhau.
Nhưng tôi đã đi đến một kết luận là nó không như vậy.
Chúng ta không giống nhau. Và như vậy rất tuyệt vời -- bởi vì những khác biệt của chúng ta, chúng ta tạo nên và duy trì cuộc sống.
Ví thế chúng ta nên trân trọng sự khác biệt của chúng ta và hướng tới những thử thách.
Suy nghĩ cuối cùng tôi muốn để lại với các bạn chính là tôi đã quá chán nản với cái chuyên chế một hoặc hai trong cuộc sống -- hoặc là đàn ông, hoặc là đàn bà.
Chúng ta cần bắt đầu trân trọng cái đẹp của sự hài hòa.
Vì vậy hãy tránh xa cách suy nghĩ là kinh doanh ở đây và từ thiện ở kia, và hãy bắt đầu suy nghĩ về làm kinh doanh tốt.
Đó là cách chúng ta thay đổi thế giới. Đó là tương lai bền vững duy nhất.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi lớn lên tại thành phố New York, giữa khu Harlem và Bronx.
Là con trai, chúng tôi đã được dạy rằng con trai thì phải mạnh mẽ, phải khỏe mạnh, phải bạo dạn, phải có tầm ảnh hưởng -- không biết đau, không cảm xúc, ngoại trừ việc giận dữ -- và dứt khoát là không được sợ hãi -- rằng đàn ông con trai là những người mang trọng trách, điều đó có nghĩa rằng đàn bà phụ nữ thì không; rằng đàn ông con trai là những người dẫn đường và các bạn phải theo gót chúng tôi và làm những gì chúng tôi nói; rằng đàn ông con trai là bề trên, đàn bà phụ nữ là bề dưới; rằng đàn ông con trai thì mãnh mẽ, còn phụ nữ thì không; rằng phụ nữ ít giá trị hơn -- là tài sản của đàn ông -- và là những vật thể, đích xác là những vật thể tình dục,
về sau tôi đã được biết rằng tập thể những người đàn ông, mà được biết rõ hơn dưới cái tên "hộp đàn ông."
(man box) Cái hộp đàn ông này có trong nó tất cả các thành phần của định nghĩa một người đàn ông thật sự là như thế nào.
Tôi cũng muốn khẳng định một cách dứt khoát rằng vẫn có những điều tuyệt vời, thật sự tuyệt vời về việc là một người đàn ông.
Nhưng cùng lúc đó, có những thứ bị bóp méo. Và chúng ta thật sự phải khởi đầu đấu tranh chống lại những điều đó, bắt đầu quá trình tái xây dựng, tái định nghĩa lại những gì mà chúng ta biết về việc là một người đàn ông.
Đây là hai đứa con tôi, Kendall và Jay.
Chúng 11 và 12 tuổi.
Kendall lớn hơn Jay 15 tháng.
Đã có một khoảng thời gian mà vợ tôi, tên cô ấy là Tammie, và tôi, khá là bận rộn trong việc 'í ới' nên: Kendall và Jay.
(Tiếng cười) Và khi chúng năm và sáu tuổi, bốn và năm tuổi, Jay có thể đến gần tôi và khóc.
Con bé khóc vì điều gì không hề quan trọng, con bé có thể nằm cạnh đầu gối tôi, làm ướt ống tay áo của tôi, có thể khóc thật to.
Bố đã ở đây con à. Đó mới là điều quan trọng.
Nhưng Kendall thì khác -- và như tôi đã nói, thằng bé chỉ lớn hơn con bé có 15 tháng -- nó có thể khóc và chạy đến chỗ tôi, nhưng ngay khi tôi nghe thấy nó khóc, một chiếc đồng hồ đếm thời gian sẽ bắt đầu chạy.
Tôi sẽ cho nó chỉ khoảng 30 giây, là trong khoảng thời gian để nó lại gần tôi, và tôi đã bắt đầu nói những thứ như "Tại sao con lại khóc?
Ngẩng đầu lên. Nhìn vào mắt bố khi bố đang nói chuyện với con.
Nào, có chuyện gì sai?
Nói cho bố nghe. Bố không hiểu được con.
Tại sao con lại khóc?"
Và vì tức giận trên cương vị và trách nhiệm nuôi dạy đứa con trai trở thành một người đàn ông để sao cho khớp với những tiêu chuẩn kia và những ranh giới mà định nghĩa nên cái hộp đàn ông, tôi thường nói với con trai những điều như "Đi về phòng ngay.
Đi mau, đi về phòng.
Và ngồi xuống, tự chấn chỉnh lại bản thân và hãy quay lại và nói chuyện với tôi khi mày có thể nói chuyện như một người --" gì hả cả bạn?
(Khán đài: đàn ông.) "như một người đàn ông."
Và nó mới chỉ năm năm tuổi.
Và khi tôi dần lớn lên trong cuộc sống, tôi sẽ tự nhủ với bản thân "Mình làm sao thế này?
Mình đang làm gì thế này? Tại mình lại làm điều này?"
Và tôi nghĩ lại.
Tôi nghĩ lại về cha tôi.
Đã có một khoảng thời gian trong cuộc đời tôi khi đó gia đình tôi gặp chuyện không vui.
Anh/em trai tôi, Henry, chết khi chúng tôi mới chỉ mười mấy tuổi.
Lúc đó chúng tôi sống tại New York.
Chúng tôi sống ở khu Bronx. Và việc an táng đã diễn ra tại Long Island, khoảng hai tiếng đi từ thành phố ra.
Và khi chúng tôi sắp sửa đi về từ lễ chôn cất, đoàn xe đã dừng lại ở cạnh phòng nghỉ để cho người thân sửa soạn lại bản thân trước khi lên xe đi về thành phố.
Và chiếc li-mô thưa bớt người đi.
Mẹ tôi, chị/em gái tôi, cô tôi, tất cả mọi người đi ra ngoài hết, nhưng bố tôi và tôi thì ngồi lại. Và ngay sau khi tất cả những người phụ nữ đã ra khỏi xe, ông ấy òa khóc.
Ông ấy đã không muốn khóc trước mặt tôi. Nhưng ông ấy biết rằng ông ấy sẽ không thể cự được cho đến khi về thành phố và sẽ tốt hơn nếu ông ấy khóc trước mặt tôi thay vì để lộ cảm xúc của ông trước những người phụ nữ.
Và người đàn ông này, người mà mới mười phút trước đó đã đặt người con trai vị thành niên của mình xuống dưới lòng đất an nghỉ -- một thứ gì đó mà tôi không thể tưởng tượng được.
Thứ mà đã đọng lại trong tôi dai dẳng nhất là việc ông ấy xin lỗi tôi về việc khóc trước mặt tôi. Và cùng lúc, ông ấy khen tôi, nâng cao, đề cao tôi lên, vì tôi không khóc.
Tôi nhìn nhận điều này như là nỗi sợ của những người đàn ông, nỗi sợ mà đã làm tê liệt bản thân chúng tôi, ghìm giữ chúng tôi như con tin ở trong cái hộp đàn ông này.
Tôi nhớ một lần tôi nói chuyện với một cậu bé 12 tuổi, cậu chơi bóng bầu dục, và tôi đã hỏi cậu, tôi nói rằng "Cháu sẽ cảm thế như thế nào nếu trước mặt các bạn cùng chơi bóng, huyến luyện viên cháu nói rằng cháu chơi như con gái?"
Tôi đã mong chờ rằng cậu sẽ nói những thứ như ừ thì cháu sẽ buồn, cháu sẽ bực mình, cháu sẽ tức, hay điều gì đó tương tự.
Nhưng không, cậu nói với tôi rằng -- cậu bé nói với tôi rằng "Điều đó sẽ giết chết cháu."
Và tôi tự nhủ "Trời ơi, nếu chỉ việc bị gọi là con gái mà sẽ giết chết thằng bé, thì chúng ta đang dạy thằng bé những gì về con gái?"
(Vỗ tay) Điều này đưa tôi quay lại với khoảng thời gian khi chính tôi cũng 12 tuổi.
Tôi lớn lên trong một chung cư giữa thành phố.
Lúc đó chúng tôi đang sống ở Bronx. Và trong một toàn nhà cạnh nơi tôi ở, có một cậu tên là Johnny.
Cậu này lúc đó khoảng 16 tuổi và tất cả chúng tôi mới chỉ 12.
Và cậu này chơi với chúng tôi, những đứa nhỏ tuổi hơn.
Và anh chàng này, cậu làm nhiều thứ không hay.
Cậu là một thể loại mà khiến các bậc cha mẹ phải tự hỏi rằng "Thằng 16 tuổi này đang làm gì với mấy đứa con trai 12 tuổi kia?"
Và đúng là cậu đã làm nhiều thứ không hay.
Cậu là một cậu bé có nhiều vấn đề.
Mẹ cậu chết vì sử dụng hê-rô-in quá liều.
Cậu được nuôi bởi bà.
Bố cậu thì không bao giờ ở nhà.
Bà cậu phải làm hai việc cùng một lúc.
Cậu hay phải ở nhà một mình.
Nhưng tôi phải nói với các bạn rằng, chúng tôi, những người trẻ tuổi, chúng tôi đã kính nể anh chàng này.
Cậu chơi đẹp. Cậu khá tốt.
Đó là những gì mà các bà chị đã nói "Thằng đó khá tốt."
Cậu đã quan hệ tình dục.
(Nên) chúng tôi kính nể cậu.
Vào một ngày, tôi đang làm gì đó ở trước nhà -- chơi linh tinh, làm gì đó -- tôi không nhớ.
Cậu mới ngó đầu ra cửa sổ và gọi tôi lên, cậu nói "Này Anthony."
Họ thường gọi tôi là Anthony khi tôi còn nhỏ.
"Này Anthony, lên đây."
Johnny gọi thì bạn phải nghe.
Nên tôi chạy lên lầu.
Cậu ấy mở cửa và nói với tôi rằng "Mày muốn thử chứ?"
Ngay lập tức tôi hiểu ngay ý cậu là gì.
Bởi vì trong quãng thời gian đó cùng với mối quan hệ này của chúng tôi với cái hộp đàn ông, mày muốn thử không chỉ có thể có hai nghĩa, tình dục hoặc thuốc phiện -- và chúng tôi thì không chơi thuốc.
Ngay lúc đó, cái hộp, các cái hộp các đàn ông lập tức bị rơi vào hoàn cảnh khó xử.
Lúc đó có hai thứ: một là tôi chưa bao giờ quan hệ.
Chúng tôi, những người đàn ông, không bao giờ nói về chuyện này.
Các bạn chỉ nói cho người bạn thân nhất, thề giữ bí mật suốt đời, về việc mình quan hệ lần đầu tiên là khi nào.
Đối với tất cả những người khác, chúng tôi lúc nào cũng cho họ nghĩ rằng chúng tôi đã quan hệ từ khi mới hai tuổi.
Nói chung là coi như không lần đầu quan hệ (mà chỉ có các lần sau).
(Tiếng cười) Điều còn lại mà tôi không thể nói với cậu Johnny là tôi không muốn thử.
Điều này còn tệ hơn. Chúng tôi đáng lẽ lúc nào cũng phải đi cùng nhau.
Đàn bà chỉ là vật chất, các vật thể tình dục.
Thế nào đi chăng nữa, tôi đã không thể nói với cậu Johnny bất kỳ điều gì.
Nên như mẹ tôi hay nói, cắt ngắn câu chuyện. Tôi chỉ đơn giản nói với Johnny rằng "Được."
Cậu nói tôi vào phòng của cậu.
Tôi vào phòng của cậu. Một cô bé tên là Sheila sống ở trong cùng khu chúng tôi đang ngồi trên giường.
Cô 16 tuổi.
Không có một mảnh vải trên người.
Theo như tôi biết thì cô ấy bị bệnh về thần kinh, thần kinh hoạt động lúc nhanh lúc chậm.
Chúng tôi đã có hàng loạt những cái tên không hay về cô ấy.
Johnny mới quan hệ với cô.
Thật ra thì cậu đã cưỡng cô nhưng cậu nói rằng cậu đã quan hệ với cô.
Bởi vì, mặc dù Sheila không từ chối, cô ấy cũng chẳng đồng ý.
Nên cậu đang mời mọc tôi cơ hội để làm điều tương tự.
Vậy nên khi tôi vào phòng, tôi đóng cửa.
Tôi sững sờ.
Tôi đứng dựa lưng vào cửa để Johnny không thể bất chợt nhảy vào phòng và thấy rằng tôi chẳng làm gì cả. Và tôi đứng đó khá lâu mà trong thời gian đó tôi đã có thể làm một điều gì đó.
Tôi không còn cố gắng nghĩ về việc tôi sẽ làm gì nữa, tôi bắt đầu cố gắng nghĩ cách để thoát ra khỏi cái phòng.
Nên với 12 năm kinh nghiệm đời, tôi mở khóa quần, và đi ra khỏi phòng. Và nhìn kìa, trong khi tôi đang ở trong phòng cùng với Sheila, Johnny đã quay lại cửa sổ và gọi những cậu bé khác lên.
Và bây giờ trong phòng đầy ắp những anh chàng khác.
Giống như là một cái phòng chờ ở phòng khám tư nhân.
Và họ hỏi tôi thế nào. Và tôi trả lời "Đã." Và tôi kéo khóa quần lên trước chúng và đi ra khỏi cửa.
Tôi kể những điều này một cách ăn năn và tôi đã cực kỳ hối lỗi trong khoảng thời gian đó nhưng tôi đã bị xung đột bởi vì trong lúc tôi ăn năn, tôi cũng cảm thấy thỏa mãn, bởi vì tôi không bị phát hiện
nhưng tôi biết rằng tôi đã cảm thấy có lỗi với những gì đang diễn ra.
Nỗi sợ hãi về việc nằm ngoài cái hộp đàn ông thật sự đã tràn ngập lấy tôi.
Cái hộp đàn ông đối với bản thân tôi đã quan trọng hơn nhiều lần hơn là Sheila và những gì cô ấy đang phải chịu đựng.
Nên một cách tập thể, chúng tôi, như người đàn ông được dạy không được đánh giá cao những người phụ nữ con gái, phải xem họ như món đồ và vật chất của đàn ông.
Chúng tôi xem đó là một đẳng thức bằng với bạo lực đối với phụ nữ.
Chúng tôi, nhưng người đàn ông tốt, phần lớn những người đàn ông, chúng tôi hoạt động trên nền tảng của cái tập thể xã hội này.
Chúng tôi xem một bản thân là một thể tách biệt nhưng chúng tôi lại là một phần của nó.
Chúng tôi đã dần nhận ra rằng việc đánh giá thấp, coi người khác là vật chất chính là cái nền tảng đó và bạo lực không thể không diễn ra trên nền tảng này.
Nên chúng tôi chính là một phần trong cách giải quyết cũng như chúng tôi chính là vấn đề.
Trung tâm ngành y có thông báo rằng hiện tượng bạo lực của đàn ông đối với phụ nữ đang ở mức đáng lo ngại, đó là mối lo sức khỏe số một đối với phụ nữ trên đất nước này và ở nước ngoài.
Tôi chỉ muốn nói rằng, đây là tình yêu của đời tôi, con gái tôi, Jay.
Thế giới mà tôi mong muốn cho nó, tôi muốn đàn ông đối xử với nó như thế nào đây?
Tôi cần các bạn giúp đỡ. Tôi cần các bạn đi cùng tôi.
Tôi cần các bạn làm việc cùng tôi và tôi làm việc với các bạn về cách chúng ta nuôi dạy những đứa con trai của chúng ta và cách chúng ta dạy chúng trở nên những người đàn ông -- rằng việc chi phối là không tốt, rằng việc có cảm xúc là một chuyện hoàn toàn bình thường, rằng sự bình đẳng là tốt, rằng chúng ta có thể có những người phụ nữ làm bạn, rằng trở nên một cá nhân trọn vẹn là một điều tốt, rằng sự giải phóng đối với một người đàn ông gắn liền với giải phóng đối với một người phụ nữ. Tôi nhớ việc tôi hỏi một cậu bé chín tuổi. Tôi hỏi cậu rằng "Cuộc sống đối với cháu sẽ như thế nào nếu cháu không phải bám vào cái hộp đàn ông này?"
Cậu trả lời rằng "Cháu sẽ được tự do."
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Bây giờ, tôi sắp kể cho các bạn một câu chuyện.
Câu chuyện của người Ấn Độ về một người phụ nữ và hành trình của cô.
Cho phép tôi bắt đầu từ bố mẹ của tôi.
Tôi là đứa con của người bố và người mẹ có hiểu biết sâu sắc.
Mấy chục năm về trước, tôi sinh ra trong những năm 50 -- khoảng giữa thập niên 50 - 60 người Ấn không muốn sinh con gái
Họ muốn có những đứa con trai
Những đứa con trai để có thể làm kinh doanh và thừa kế sản nghiệp của bố mẹ. còn các cô con gái chỉ là để trang điểm cho đẹp mà đi lấy chồng.
Gia đình tôi, ở trong một thành phố -- và khi đó là thành phố duy nhất -- trên cả nước.
Không phải mình tôi, mà là cả 4 không có đứa con trai nào khác.
Chúng tôi là 4 chị em gái, không có anh em trai.
Bố mẹ tôi được chia phần tài sản đất đai của ông bà.
Bố tôi bất chấp cả ông nội, đến mức không còn được hưởng thừa kế, khi bố quyết định cho ăn học cả bốn chị em tôi.
Bố gửi cả bốn chị em đến ngôi trường tốt nhất trong thành phố để chúng tôi được dậy dỗ tốt nhất.
Như tôi đã nói: Đứa trẻ không chọn bố mẹ để sinh mình ra. Và khi đi học, con trẻ không chọn trường.
Chúng không chọn trường,
chúng chỉ đến trường học đã được bố mẹ chọn sẵn cho.
Đó là nền tảng ban đầu mà tôi có.
Tôi lớn lên như vậy cùng ba người chị em của mình.
Và khi đó, bố tôi thường nói, "Bố sẽ cho cả 4 đứa con gái của bố đi bốn phương trời."
Tôi không biết liệu bố thực sự có ý đó hay không, nhưng điều đó đã xảy ra.
Và tôi là người duy nhất ở lại Ấn Độ.
Một người ở Anh, người khác ở Mỹ và người còn lại sống ở Canada.
Vậy là bốn chị em tôi ở bốn phương trời khác nhau.
Thế nên tôi khẳng định bố mẹ chính là những tấm gương cho tôi, Tôi nghe theo hai điều mà bố và mẹ đã dạy cho tôi.
Điều đầu tiên, họ nói, "Cuộc đời là một con dốc;
con chỉ có thể tiến lên, còn không sẽ bị tụt lùi."
Và điều thứ hai, điều đã ở lại với tôi, lời dậy ấy đã trở thành triết lý sồng của tôi, để tạo nên mọi sự khác biệt, có một trăm sự việc xảy ra trong cuộc sống của con, tốt hoặc xấu.
Thì trong 100 đó, có đến 90 là do con quyết định.
Nếu là điều tốt. Đó là thành quả của con.
Hãy tận hưởng nó. Còn nếu nó có xấu, thì cũng là do con đã làm.
Hãy học hỏi từ nó. 10 sự việc còn lại là do khách quan, con không thể làm khác được.
Như việc người thân mất đi, hay có một cơn lốc, một cơn bão, hay một trận động đất.
Con chẳng thể thay đổi được gì.
Con chỉ có thể tìm cách thích ứng với tình huống đó.
Nhưng việc thích nghi này lại là kết quả của 90 điều con làm.
Tôi thấm nhuần triết lý này, triết lý 90/10, và cả lời dậy, cuộc đời là một con dốc. đó là cách mà tôi trưởng thành -- để quý trọng mọi thứ tôi có.
Tôi là thành quả của những cơ hội, những cơ hội hiếm hoi giữa thập niên 50 và 60. không dành cho các bé gái. Và tôi ý thức được rằng những điều mà bố mẹ tôi đã dành cho tôi là điều không có ở những gia đình khác.
Vì tất cả các bạn học tốt nhất của tôi được diện sang để lấy chồng cùng nhiều của hồi môn. còn tôi thì mang một chiếc vợt tennis và đi học và tham gia tất cả các loại hoạt động ngoại khóa.
Tôi nghĩ tôi phải nói với các bạn điều này.
Vì sao tôi nói đây là nền tảng.
Tôi sẽ trình bày ngay sau đây.
Tôi là một người phụ nữ cứng rắn tham gia vào Lực lượng Cảnh sát Ấn Độ, một người phụ nữ có sức chịu đựng tốt, vì trước đây tôi đã quen với các giải đấu quần vợt, v.v.
Rồi tôi tham gia vào Lực lượng Cảnh sát Ấn Độ. Và sau đó đã trở thành một mẫu hình mới trong ngành cảnh sát.
Đối với tôi, cảnh sát đồng nghĩa với việc có quyền chỉnh huấn, có quyền ngăn ngừa và có quyền tố giác.
Điều đó tựa như một định nghĩa mới được vào ngành cảnh sát ở Ấn Độ -- là cái quyền ngăn ngừa.
Bởi vì thường thì người ta chỉ nói, cảnh sát có quyền tố giác, thế thôi, hay có quyền trừng phạt.
Nhưng tôi quyết định không, quyền lực là phải để ngăn ngừa (cái xấu). bởi vì đó là điều tôi đã học được từ khi còn đang lớn:
làm sao tôi có thể ngăn ngừa số 10 kia và không để nó vượt quá 10
Và đó là cách nó (triết lý kia) đi và công tác của tôi, nó khác với (suy nghĩ) của đàn ông.
Tôi không muốn tạo sự khác biệt với đàn ông, nhưng nó đã khác, thế nên tôi đã khác biệt (với họ).
Và tôi đã định nghĩa lại quan niệm làm cảnh sát ở Ấn Độ.
Tôi sẽ dẫn các bạn đi tiếp hai hành trình, là khi tôi làm cảnh sát và khi làm việc trong nhà tù.
Các nghĩ gì về cái tiêu đề bài báo kia nó gọi là "Vé giữ xe của PM"
Đây là lần đầu tiên một Thủ tướng (PM) của Ấn Độ được đưa cho một vé giữ xe.
(Cười) Đó là lần đầu tiên ở Ấn Độ, và tôi có thể nói với bạn, đó là lần cuối cùng bạn nghe thấy điều đó
Điều đó sẽ không tái diễn lần nào nữa ở Ấn Độ, bởi vì đó sẽ là lần duy nhất mà thôi.
Về nguyên tắc thì, vì tôi rất nhạy cảm Tôi có lòng trắc ẩn, rất nhạy cảm với sự bất công, và tôi luôn ủng hộ công lý.
Đó là lý do để một người phụ nữ như tôi tham gia Lực lượng Cảnh sát Ấn độ.
Tôi cũng có những lựa chọn khác, chưng tôi không chọn.
Giờ tôi sẽ kể tiếp.
Chuyện về sự công bằng và khó khăn trong nghề cảnh sát.
Tôi được biết đến là một người phụ nữ cứng đầu.
Vì vậy là tôi đã bị điều đi đến các nơi tăm tối khác. những nơi mà chẳng ai muốn làm.
Tôi nhận lệnh đi đến một nhà tù với vai trò là viên cảnh sát.
Thường thì các sĩ quan cảnh sát không muốn làm ở trại giam.
Họ tống tôi đến trại giam để nốt tôi lại, thử nghĩ xem, ở đây sẽ không có xe hơi và không có những VIP (ông lớn) để đưa cho vé giữ xe
Hãy nhốt cô ta lại.
Trong nhà tù tôi được phân việc.
Nhận việc ở một nhà tù - hang ổ của các loại phạm.
Hiển nhiên rồi.
Có đến 10.000 người, nhưng chỉ có 400 phụ nữ -- 10.000 --- 9.000 cộng với gần 600 nữa là đàn ông,
những kẻ khủng bố, hiếp dâm, trộm cắp, băng đảng -- một số người trong đó là do chính tôi bắt bỏ tù khi còn làm cảnh sát bên ngoài.
Và tôi cư xử với họ ra sao đây.
Ngày đầu tiên tôi bước vào đó, tôi không biết làm sao để nhìn họ.
Và tôi nói, "Các bạn có cầu nguyện không?" Khi tôi nhìn đám đông đó, tôi nói, "Cầu nguyện chứ?"
Họ xem tôi như một người phụ nữ trẻ, lùn mặc bộ đồ nâu.
Tôi hỏi lại, "Các bạn có cầu nguyện không?"
Nhưng họ không nói gì cả.
Tôi nói, "Anh, anh nữa, anh có muốn cầu nguyện không?"
Họ nói, "Có." Tôi liền nói, "Được rồi, hãy cùng cầu nguyện."
Tôi cầu nguyện cho họ, và mọi thứ bắt đầu thay đổi.
Đây là hình ảnh về việc giáo dục trong trại giam.
Các bạn thân mến, điều đó chưa bao giờ xảy ra, mọi người trong trại giam đều học tập.
Tôi bắt đầu việc dậy với sự trợ giúp của cộng đồng
Chính phủ không có nguồn kinh phí.
Đó đã là một trong những phong trào tình nguyện lớn và tốt đẹp nhất hơn bất kỳ nhà tù nào khác trên thế giới.
Phong trào giáo khởi đầu ở nhà tù ở Thủ đô Delhi
Bạn thấy đây là một ví dụ về việc tù nhân đứng lớp dạy học.
Có hàng trăm lớp học như vậy.
Từ 9 tới 11 giờ, mọi phạm nhân đều tham gia chương trình giáo dục -- trong chính nơi giam giữ mà họ nghĩ rằng họ đã không còn ở sau song sắt nữa và quên đi hết mọi chuyện.
Chúng tôi biến nó thành một nhà nguyện -- từ một trại giam thành một nhà nguyện thông qua việc giáo dục.
Tôi nghĩ đó là một sự thay đổi lớn hơn.
Đó mới là khởi mào cho một sự thay đổi
Người đứng lớp là những phạm nhân, là những tình nguyện viên.
Sách thì được các trường quyên góp.
Dụng cụ học tập được quyên góp.
Tất cả mọi thứ đều được quyên góp, bởi vì không có kinh phí dành cho việc giáo dục ở trại giam.
Bây giờ, nếu tôi không làm điều đó, chắc nó sẽ là một cánh cửa địa ngục.
Đó chính là cột mốc thứ hai.
Tôi muốn cho các bạn xem một những khoảng khắc lịch sử trong hành trình của mình, những điều chắc rằng các bạn sẽ không bao giờ thấy ở bất cứ nơi nào trên thế giới.
Đó là, những con số bạn không bao giờ thấy.
Và hơn nữa ý tưởng
Một chương trình tập thiền định trong trại giam với hơn một ngàn tù nhân.
1.000 tù nhân ngồi tập thiền.
Đó là một trong những bước thử thách nhất tôi làm với tư cách như giám đốc trại giam.
Và đây là sự thay đổi.
Các bạn muốn biết thêm về điều này, hãy xem phim, "Doing Time, Doing Vipassana."
Khi bạn nghe về nó, mà bạn thích phim đó.
Hãy nhắn lại cho tôi trên trang KiranBedi.com, tôi sẽ trả lời các bạn.
Để tôi chuyển đến trang kế tiếp.
Cũng đi từ tư tưởng chánh niệm Bởi vì, tại sao tôi mang thiền định vào nhà tù ở Ấn Độ?
Bởi vì tội lỗi là kết quả của một tâm hồn lệch lạc.
Chính sự méo mó của tâm hồn cần được dạy cách kiểm soát,
không phải bằng việc thuyết giáo, hay kể chuyện, cũng không phải đọc, mà là khai thông tư tưởng.
Tôi làm điều tương tự với các viên cảnh sát, vì bản thân cảnh sát cũng bị giam trong chính tư tưởng của mình, và họ cảm thấy như thể chúng tôi và họ, và cả những người không hợp tác.
Điều đó đã có hiệu quả.
Đây là một hòm thư góp ý gọi là hộp kiến nghị.
Đây là ý tưởng tôi đưa ra để lắng nghe những phàn nàn, kêu ca.
Đó là một chiếc hộp diệu kỳ.
Đó là một chiếc hộp nhạy cảm.
Đây, bức tranh mà phạm nhân vẽ theo cảm nhận của họ về trại giam.
Nếu bạn thấy ai đó mặc áo xanh -- a, anh này -- anh ta là một phạm nhân, và là một giáo viên.
Và như bạn thấy, tất cả mọi người đều bận rộn; không có thời giờ rảnh.
Để tôi tóm lược lại.
Tôi hiện đang tham gia các phong trào, phong trào về học tập dành cho những trẻ em không được đến trường, số (trẻ em) đó lên đến có hàng ngàn -- ở Ấn Độ mọi thứ đều là hàng ngàn.
Thứ hai, là phong trào chống tham nhũng ở Ấn Độ.
Đó là một con đường lớn chúng tôi, một nhóm nhỏ các nhà hoạt động đã phác thảo một bản yêu cầu thanh tra cho chính phủ Ấn Độ.
Các bạn, các bạn sẽ nghe nhiều về điều đó.
Đó là phong trào hiện tôi đang lèo lái, và đó là phong trào và là tham vọng của cả đời tôi.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay) Cảm ơn. Cảm ơn rất nhiều.
Cảm ơn. Cảm ơn. Cảm ơn. Cảm ơn.
Chúng ta đang trải qua giờ phút tuyệt diệu chưa từng có khi động lực sức mạnh giữa nam và nữ đang thay đổi nhanh chóng Và ở nhiều lĩnh vực mà động lực này đóng vai trò quan trọng nhất, phụ nữ, trên thực tế, đang điều khiển mọi thứ.
Vào thời của mẹ tôi, bà không học đại học.
Rất ít phụ nữ học đại học.
Đến nay, cứ hai người đàn ông có tấm bằng đại học, thì có ba phụ nữ cũng đạt được điều tương tự.
Lần đầu tiên trong năm nay, phụ nữ, chiếm phần lớn lực lượng lao động của nước Mỹ.
Và khi họ bắt đầu thống lĩnh nhiều ngành nghề - như bác sĩ, luật sư, chủ ngân hàng, kế toán,
Ngày nay hơn 50% số lượng quản đốc là phụ nữ. Và trong 15 ngành nghề được dự đoán sẽ phát triển nhất trong thập kỷ tiếp theo, 13 ngành nghề thống trị bởi phụ nữ.
Vậy nền kinh tế toàn cầu đang trở thành một nơi mà phụ nữ thành đạt hơn đàn ông, dù bạn tin hay không, và những thay đổi kinh tế này đang bắt đầu ảnh hưởng nền văn hóa của chúng ta một cách nhanh chóng - các vở hài kịch lãng mạn của chúng ta sẽ như thế nào, những cuộc hôn nhân của chúng ta như thế nào, những cuộc hẹn hò của chúng ta như thế nào, và cả một loạt hình mẫu siêu nhân mới.
Trong một thời gian dài, hình ảnh của nam giới Mỹ - những người thống trị -- mạnh mẽ, gồ ghề, kiếm soát môi trường của chính họ.
Một vài năm về trước, nhân vật Người đàn ông Marlboro nghỉ hưu và bị thay thế bởi một chủng loại người ít ấn tượng hơn, nhại lại sự nam tính kiểu Mỹ. Và đó là những gì chúng ta thấy trong các đoạn quảng cáo ngày nay.
Cụm từ con trai đầu lòng đã in sâu trong tiềm thức của chúng ta và chỉ riêng số liệu sau đã làm cho tôi kinh ngạc.
Ở các phòng khám phụ sản của Mỹ, 75% các cặp đôi yêu cầu có con gái thay vì con trai.
Và ở những nơi mà bạn không ngờ tới, như Hàn Quốc, Ấn Độ và Trung Quốc, những xã hội gia trưởng khắt khe đang bắt đầu bị sụp đổ một chút ít, và các gia đình không còn giành sự ưu ái mạnh mẽ với con trai đầu lòng nữa.
Nếu bạn nghĩ về điều này, nếu bạn chỉ cần mở to mắt để nhận thức khả năng này và bắt đầu kết nối các điểm liên quan với nhau, bạn có thế thấy bằng chứng ở khắp nơi.
Bạn có thể nhìn thấy trong những biểu đồ về tốt nghiệp đại học, trong các bản kế hoạch nghề nghiệp, trong các số liệu về hôn nhân bạn có thể thấy điều này trong các cuộc bầu cử tại Iceland mà tôi sẽ kể bạn nghe sau này, và bạn có thể nhìn thấy điều này ở các bản điều tra về sự ưu ái đối với con trai ở Hàn Quốc, rằng một điều gì đó kì diệu và chưa từng có đang xảy ra với phụ nữ.
Chắc chắn là đây không phải lần đầu tiên chúng ta có những tiến bộ tuyệt vời với phụ nữ.
Chúng ta lại nhớ đến những thập kỷ 20 và 60.
Nhưng khác nhau ở chỗ vào thời kỳ đó, sự tiến bộ được dẫn dắt bởi một phong trào đòi bình quyền cho phụ nữ hết sức sôi nổi nhằm diễn đạt những khát khao của họ, trong khi đó, tại thời điểm này, nó không còn là sự giận giữ, hay là bất kì một hình thức phong trào nào.
Đây là những sự thật về thời khắc kinh tế mà chúng ta đang sống.
Khoảng thời gian 200,000 năm mà khi đó nam giới là lao động chủ lực đang đi đến hồi kết, dù bạn có tin hay không, và đó là lý do vì sao tôi nói đến hồi kết của đàn ông.
Giờ đây hỡi tất thảy đàn ông, đây không phải là lúc mà các bạn lờ đi hay ném cà chua phản đối, bởi vì vấn đề là điều này đang xảy đến với tất cả chúng ta.
Bản thân tôi có một người chồng và một người bố và hai con trai mà tôi rất mực yêu quý.
Và đó là lý do vì sao tôi thích nói về điều này, bởi nếu chúng ta không công nhận nó, sự chuyển đổi sẽ rất đau đớn.
Nhưng nếu chúng ta nghĩ đến nó, thì tôi nghĩ điều này sẽ diễn ra dễ dàng hơn.
Tôi bắt đầu nghĩ về điều này khoảng một năm rưỡi về trước.
Khi tôi đang đọc những tít báo về sự suy giảm kinh tế như mọi người, và tôi bắt đầu chú ý đến một biểu đồ khác biệt - chỉ ra rằng sự suy giảm kinh tế đang ảnh hưởng đến nam giới sâu sắc hơn ảnh hưởng đối với nữ giới.
Và tôi nhớ rằng khoảng 10 năm về trước khi tôi đọc một quyển sách của Susan Faludi tên là "Cứng nhắc: sự phản bội đối với đàn ông Mỹ" trong quyển sách, tác giả mô tả việc suy thoái ảnh hưởng đến đàn ông như thế nào. Và tôi bắt đầu nghĩ liệu điều này có trở nên nghiêm trọng hơn do cuộc khủng hoảng.
và tôi nhận ra rằng hai việc này trở nên khác nhau tại thời điểm này.
Đầu tiên là đây không còn là tác động tạm thời của sự suy thoái đối với đàn ông mà nó đang thể hiện một bước chuyển ngầm sâu sắc hơn trong nền kinh tế toàn cầu.
Và thứ hai, câu chuyện không còn là về sự khủng hoảng của đàn ông mà còn về điều đang diễn ra đối với phụ nữ
Và hãy nhìn vào những hình ảnh này
Đây là những tít báo về những gì đang diễn ra với phụ nữ trong một vài năm tới
Đây là những điều mà chúng ta không thể hình dung chỉ vài năm trước.
Phụ nữ, chiếm số đông ở nơi làm việc.
Và các số liệu về lao động, phụ nữ nắm hầu hết các công việc quản lý.
Loạt tít báo thứ hai bạn có thể nhìn thầy rằng gia đình và hôn nhân đang bắt đầu thay đổi
Và nhìn vào tít báo cuối cùng: phụ nữ trẻ đang kiếm nhiều tiền hơn đàn ông trẻ.
Tôi tìm được tít báo này từ một tập đoàn nghiên cứu thị trường.
Họ nhận được câu hỏi từ một khách hàng rằng đối tượng nào sẽ mua nhà trong khu vực đó trong thời gian tới.
Và tập đoàn này nghĩ rằng câu trả lời sẽ là các gia đình trẻ, hoặc những người đàn ông trẻ tuổi, như vẫn thường xảy ra.
Nhưng trên thực tế, họ có một phát hiện đáng kinh ngạc.
Câu trả lời là những người phụ nữ trẻ độc thân là đối tượng chủ yếu mua nhà trong khu vực đó.
Phát hiện này khiến họ tò mò và thích thú, và họ quyết định làm một cuộc điều tra trên toàn quốc.
Và họ tiến hành trưng cầu dân ý, và cái mà họ tìm được, được mô tả như một cú sốc, là trong 1997 trên tổng số 2000 cộng đồng, phụ nữ, phụ nữ trẻ, đang kiếm nhiều tiền hơn đàn ông.
Vậy chúng ta đang có một thế hệ phụ nữ trẻ những người nghĩ về bản thân mình như những người kiếm tiền nhiều quyền lực hơn những người đàn ông trẻ tuổi quanh họ.
Tôi vừa đưa ra cho các bạn một bức tranh toàn cảnh, nhưng tôi chưa giải thích cho bạn lý do tại sao điều này lại xảy ra.
Sau đây, tôi sẽ cho các bạn xem một biểu đồ, và những thứ bạn thấy trên biểu đồ này -- Bắt đầu vào năm 1973, trước khi phụ nữ bắt đầu đổ bộ ồ ạt vào lực lượng lao động, và liên túc phát triển đến ngày nay.
Và cơ bản những cái mà bạn nhìn thấy là những gì các nhà kinh tế học đang bàn luận là sự phân cực của nền kinh tế.
Vậy điều này có nghĩa là gì?
Điều này có nghĩa là nền kinh tế đang chia ra thành nghề đòi hỏi tay nghề cao, nghề trả lương cao và nghề đòi hỏi tay nghề thấp, trả lương thấp -- và nghề đòi hỏi tay nghề trung bình và nghề trả lương trung bình đang bắt đầu bị loại khỏi nền kinh tế.
Quá trình này đã diễn ra 40 năm trở lại đây.
Nhưng ảnh hưởng của nó với đàn ông khác với ảnh hướng với phụ nữ.
Bạn sẽ thấy phụ nữ thể hiện bằng màu đỏ và đàn ông màu xanh.
Có thể thấy rằng cả hai giới đều đã ra khỏi tầng lớp trung lưu, hãy xem điều gì xảy ra với phụ nữ và đàn ông.
Đây rồi.
Hãy quan sát. Bạn sẽ thấy rằng cả hai giới thoát ra khỏi tầng lớp trung lưu.
Hãy xem điều gì xảy đến với nữ giới và điều gì xảy ra với nam giới.
Nam giới có vẻ đang ở tình trạng đình trệ, trong khi phụ nữ vượt lên với những nghề đòi hỏi tay nghề cao.
Thế có nghĩa là gì?
Cứ như là phụ nữ đã nhận được thuốc tăng lực như trong trò chơi điện tử, hay họ lén bỏ một loại huyết thanh bí mật nào đó vào những viên thuốc tránh thai đã khiến họ vọt lên.
Nhưng tất nhiên, điều đó không quan trọng.
Điều đáng nói ở đây là nền kinh tế đã thay đổi rất nhiều.
Chúng ta từng có một nền kinh tế sản xuất, chỉ chăm chăm làm ra sản phẩm, và giờ đây chúng ta có một nền kinh tế dịch vụ và một nền kinh tế thông tin và năng động.
Hai nền kinh tế này đòi hỏi những kĩ năng rất khác trước. Và khi điều này xảy đến, phụ nữ giỏi hơn đàn ông trong việc học hỏi những kĩ năng mới.
Ngày xưa nếu bạn là một chàng trai tốt nghiệp cấp 3 không có bằng đại học, và bạn có một loạt các kĩ năng cụ thể nào đó, với sự giúp đỡ của một liên hiệp, bạn có thể có một cuộc sống trung lưu khá tốt.
Những điều này không còn đúng nữa.
Nền kinh tế mới này khá là thờ ơ với kích thước và sức mạnh, là những tố chất đã giúp nam giới suốt những năm qua.
Cái mà nền kinh tế đòi hỏi bây giờ là một loạt các kĩ năng khác.
Cơ bản là bạn cần có trí thông minh, bạn cần có khả năng ngồi một chỗ và tập trung, để giao tiếp một cách cởi mở để có thể lắng nghe người khác và để làm việc ở một chỗ làm việc đã trở nên dễ biến động hơn so với trước kia. Và đây là những điều mà phụ nữ làm rất xuất sắc như chúng ta đang thấy.
Nếu bạn đọc lý thuyết quản lý ngày nay, trước đây, người lãnh đạo lý tưởng của chúng ta được mô tả giống như Đại tướng Patton, phải không nào?
Bạn phải đưa mệnh lệnh từ trên xuống.
Bạn phải rất quân phiệt.
Bạn phải bảo tất cả mọi người dưới quyền mình phải làm những gì.
Nhưng đó không phải là hình mẫu lãnh đạo lý tưởng ngày nay.
Nếu bạn đọc những quyển sách về quản lý ngày nay, một người lãnh đạo là một người có thể thúc đẩy sự sáng tạo, người có thể làm cho nhân viên của anh ta, đấy, tôi vẫn dùng từ "anh ta" người có thể làm cho nhân viên nói chuyện với nhau người có thể xây dựng các nhóm làm việc và khiến họ trở nên sáng tạo.
Và đó là những việc phụ nữ làm rất tốt.
Sau cùng, điều này đã tạo ra một dạng ảnh hưởng phân tầng.
Phụ nữ trở thành người đứng đầu nơi công sở, và với các tầng lớp lao động, tất cả những công việc mới được tạo ra là những loại công việc mà các bà vợ thường làm vào thời gian rảnh rỗi ở nhà.
Đó là chăm sóc con cái, và chăm sóc người già và chuẩn bị thức ăn.
Và đây là những công việc đang phát triển, và là những công việc người phụ nữ thường làm.
Một ngày nào đó, các bà mẹ có thể sẽ thuê một người đàn ông trung niên thất nghiệp vốn là công nhân sắt thép, để trông trẻ tại nhà, và điều này có khi lại tốt cho nam giới, tuy nó chưa thực sự xảy ra.
Để xem điều gì sẽ xảy ra, bạn không thể chỉ nhìn vào lực lượng lao động hiện nay, bạn phải nhìn vào lực lượng lao động trong tương lai.
Và câu chuyện ở đây khá đơn giản.
Phụ nữ lấy bằng đại học nhanh hơn đàn ông.
Tại sao? Đây thực sự là một bí ẩn.
Mọi người đều hỏi đàn ông, tại sao họ không quay lại đại học, đại học cộng đồng, để trang bị cho chính bản thân mình, học những kĩ năng mới.
Hóa ra là họ không hề thoải mái với việc này.
Họ quen nghĩ mình là những người cung cấp, và họ dường như không thể xây dựng mạng lưới xã hội cho phép họ có thể học hết đại học.
Vậy vì một nguyên nhân nào đó nam giới sẽ không quay lại học tiếp đại học.
Và điều đáng buồn hơn nữa là điều đang xảy ra với những nam thanh niên trẻ hơn.
Người ta đã mất cả thập kỉ nghiên cứu cái mà mọi người gọi là khủng hoảng của nam giới.
Khủng hoảng nam giới là những nam giới trẻ tuổi, vì lý do gì đó, học kém hơn các bạn nữ. Và mọi người có nhiều lý thuyết về điều này.
Có phải bởi vì cũng ta có một chương trình học quá thiên về giao tiếp lời nói, và các em bé gái giỏi việc này hơn các bé giai?
Hay là chúng ta yêu cầu trẻ con ngồi một chỗ quá nhiều, và các bé giai tự bản thân cảm thấy mình thất bại?
Và một số người nói đó là bởi vì, các em nam bắt đầu bỏ học từ lớp 9.
Do tôi đang viết một quyển sách về tất cả những vấn đề này, tôi vẫn đang nghiên cứu, và tôi không có câu trả lời.
Nhưng bây giờ, tôi sẽ yêu cầu vị chuyên gia giáo dục trên toàn thế giới, chính là cô con gái 10 tuổi của tôi, Noah đến nói chuyện với các bạn về tại sao các bạn nam trong lớp của cô bé lại học kém hơn.
(Video) Noah: Các bạn nữ rõ ràng là thông minh hơn.
Các bạn ấy có vốn từ vựng lớn hơn.
Họ học nhanh hơn.
Họ tự chủ hơn.
Chỉ có các bạn nam là đi lên bảng hôm nay và hôm sau lại mất giờ giải lao.
Hanna Rosin: Tại sao lại vậy?
Noah: Tại sao ạ? Bởi vì các bạn ấy không nghe giảng khi các bạn nữ ngồi nghe giảng chăm chú.
HR: Các bạn thấy đó.
Luận điểm này đã thực sự đi vào lòng tôi khi tôi đến thăm một trường đại học ở thành phố Kansas Một trường đại học cho tầng lớp lao động.
Rõ ràng là khi tôi đang học đại học, tôi có những mong đợi nhất định đối với cuộc sống của mình rằng chồng tôi và tôi sẽ đều làm việc và rằng chúng tôi sẽ nuôi dạy con cái cùng nhau.
Nhưng những nữ sinh viên này có một cái nhìn hoàn toàn khác về tương lai của họ.
Về cơ bản, theo cách họ nói với tôi là họ sẽ làm việc 18 tiếng một ngày, rằng chồng họ sẽ có thể đi làm, nhưng anh ta chủ yếu sẽ ở nhà chăm sóc lũ mèo.
Và điều này làm tôi khá kinh ngạch.
Câu yêu thích mà tôi nghe được từ những bạn gái này là: "Đàn ông là tù khổ sai kiểu mới."
(Cười) Giờ thì bạn cười, nhưng câu nói này cũng làm ta day dứt, phải không.
Và tôi nghĩ lý do nó làm ta day dứt là bởi vì hàng nghìn năm lịch sử không thể đảo ngược mà không gây ra đau đớn. Đó là lý do vì sao tôi nói về việc chúng ta phải vượt qua điều này cùng nhau.
Buổi tối sau khi tôi nói chuyện với các bạn nữ sinh viên đó, tôi cũng đến thăm một nhóm nam giới ở Kansas. Và đây chính xác là các nạn nhân của nền kinh tế sản xuất, mà tôi đã nói với các bạn trước đó.
Họ là những người đãn ông từng là nhà thầu, họ đã từng xây những ngôi nhà và họ đã mất việc sau thời kỳ bùng nổ về nhà đất và họ ở trong nhóm này bởi họ không thể trả tiền nuôi con cái.
Những người trợ giáo lên lớp giải thích cho họ tất cả những cách mà họ đã mất đi bản ngã của mình trong thời đại mới này.
Người này nói với họ rằng họ không còn quyền thế gì về mặt đạo đức và không ai cần động viên ủng hộ về mặt tinh thần của họ nữa và họ không thực sự là những người cung cấp.
Vậy họ là ai?
Và điều này thực sự khiến những người này đau lòng.
Người trợ giáo viết lên bảng $85,000, anh ta nói "Đây là lương của cô ấy." và anh ta lại viết %12,000
"đây là lương của các bạn.
Vậy ai là người chủ lực đây?"
anh ta hỏi họ. "Ai là người nắm quyền hành đây?
Chính là cô ấy."
Điều này khiến cả căn phòng rùng mình.
Đó là một trong những lý do tôi muốn nói về điều này, bởi vì tôi nghĩ nó có thể rất đau đớn, và chúng ta thật sự phải vượt qua
Và một lý do khá cấp thiết khác là bởi vị điều này không chỉ xảy ra ở Mỹ.
Nó đang xảy ra trên toàn thế giới.
Ở Ấn Độ, những người phụ nữ nghèo đang học tiếng Anh nhanh hơn những người đồng đẳng nam để họ được nhận vào các trung tâm trả lời điện thoại đang phát triển ở Ấn Độ.
Ở trung Quốc, rất nhiều doanh nghiệp tư nhân đang được mở vì phụ nữ đang thành lập công ty, công ty nhỏ, nhanh hơn đàn ông.
Và đây là ví dụ yêu thích của tôi ở Hàn Quốc.
Trong vài thập kỷ trở lại đây, Hàn Quốc đã xây dựng một trong những xã hội gia trưởng nhất mà chúng ta được biết.
Về cơ bản họ coi vị trí là tầng lớp thứ yếu của phụ nữ là một thứ thiêng liêng trong luật dân sự.
Và nếu phụ nữ không thể đẻ cont rai, họ sẽ bị coi như người hầu trong gia đình.
Và đôi khi gia đình sẽ cầu cho các linh hồn giết chết đứa bé gái để họ có thể có một bé trai.
Nhưng trong những thập niên 70 và 80 chính phủ Hàn Quốc quyết định họ muốn công nghiệp hóa nhanh chóng, và điều họ làm là, họ bắt đầu ép phụ nữ tham gia lực lượng lao động.
Kể từ năm 1985 họ bắt đầu hỏi câu hỏi: "Bạn muốn con trai đầu lòng đến mức nào?"
Và hãy nhìn vào biểu đồ này.
Từ 1985 đến 2003.
Bạn muốn sinh con trai đầu lòng đến mức nào?
Bạn có thể thấy rằng những sự thay đổi về kinh tế này thực sự có ảnh hưởng mạnh mẽ đến nền văn hóa của chúng ta.
Do chúng ta chưa thực sự phân tích thông tin này một cách đầy đủ, chúng ta lại thấy điều này trong nền văn hóa nhạc pop bằng những cách thức kì quái và bị cường điệu, những khuôn mẫu đang thay đổi.
Và về phần nam giới, chúng ta có cái mà một đồng nghiệp của tôi gọi là "những người đàn ông omega" xuất hiện, đó là những người đàn ông thất bại không được thừa nhận về mặt tình cảm những người không tìm được việc
Và họ xuất hiện ở rất nhiều dạng.
Và chúng ta có những thanh niên chung thân.
Chúng ta có những kẻ thù ghét nhân loại vô duyên.
Và chúng ta có những anh chàng thích uống Bud Light (một loại bia nhẹ) hay còn gọi là những củ khoai tây vui vẻ nghiện ghế sô fa.
Và điều đáng kinh ngạc là kể cả người đàn ông gợi tình của nước Mỹ ngày nay, người đàn ông gợi tính nhất ngày nay bị đùa giỡn trong quan hệ tình ái trong các bộ phim.
Và về phần phụ nữ, bạn lại thấy điều ngược lại, bạn thấy những nữ anh hùng điên loạn
Bạn có Lady Gaga.
Bạn có James Bond mới của chúng ta, Angelina Jolie.
Và không chỉ cho những người trẻ tuổi, phải không.
Kể cả Helen Mirren cũng có thế cầm súng.
Và dường như chúng ta phải thay đổi từ những hình ảnh hết sức cường điệu, đến những thứ có vẻ bình thường hơn.
Vậy trong một thời gian dài trong lĩnh vực kinh tế chúng ta đã sống với thuật ngữ trần thủy tinh.
Tôi chưa bao giờ thích thuật ngữ này.
Bởi 1 lý do, nó đặt đàn ông và phụ nữ trong một mối quan hệ đối kháng với nhau, bởi trong đó đàn ông là những kẻ lừa đảo mưu mô người đã dựng lên cái trần thủy tinh này.
Và chúng ta, những người phụ nữ luôn ở dưới cái trần thủy tinh.
Và chúng ta có rất nhiều kinh nghiệm và kỹ năng, nhưng đó là một trò bịp bợm, nên bạn hải chuẩn bị để vượt qua cái trần thủy tin này.
Ngoài ra, đập vỡ trần thủy tinh là một thuật ngữ tệ hại.
Có ai điên đi lao đầu qua một cái trần bằng thủy tinh không?
Hình ảnh mà tôi thích nghĩ đến, thay vì trần thủy tinh, là một cây cầu cao.
Đứng dưới chân một cây cầu cao rất đáng sợ, nhưng cũng rất đáng hồ hởi, bởi vì mọi thứ trên kia thật là đẹp và bạn đang có một góc nhìn rất đẹp.
Điều tuyệt vời là không có trò bịp bợm nào như với trần thủy tinh.
Không có người đàn ông hay đàn bà nào đứng ở giữa để cắt dây cáp.
Không có lỗ hổng nào ở giữa mà bạn có thể sẽ ngã vào.
Và điều tuyệt vời là bạn có thể dẫn bất kỳ ai theo.
Bạn có thể mang chồng bạn theo.
Bạn có thể dẫn bạn hay đồng nghiệp hay người trông trẻ cùng đi với mình.
Và những đức ông chồng cho thể lôi vợ mình qua cầu, nều các bà vợ chưa thấy sẵn sàng.
Nhưng điểm mấu chốt của những cây cầu cao này là bạn phải tự tin để biết rằng bạn xứng đáng đứng trên cây cầu đó, rằng bạn có tất cả những kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết để đi qua cây cầu này, những điều bạn phải làm là quyết định bước bước đi đầu tiên và thực hiện nó.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi đã dạy học được một thời gian dài, và nhờ đó tôi đã thu thập được một nền tảng kiến thức về trẻ em và nhận ra rằng tôi thực sự mong muốn có thêm nhiều người hiểu được tiềm năng của các học sinh.
Năm 1931, bà tôi -- ở góc trái, hàng dưới -- vừa học xong lớp 8.
Bà đã tới trường để lĩnh hội kiến thức bởi kiến thức chỉ có ở trường học.
Chúng nằm trong sách, trong đầu giáo viên, và bà cần phải tới đó để lĩnh hội chúng, bởi đó là cách chúng ta thường học.
Tiếp sau đó một thế hệ: đây là một ngôi trường nhỏ, Oak Grove, nơi cha tôi theo học.
Và ông cũng phải tới trường để lĩnh hội kiến thức từ giáo viên, lưu giữ chúng trong bộ nhớ di động trong đầu ông, và mang theo bên mình, bởi đó là cách truyền tải kiến thức từ giáo viên đến học sinh và sau đó sử dụng chúng trong cuộc sống.
Khi tôi còn là đứa trẻ, nhà tôi có một bộ bách khoa toàn thư.
Bộ sách này được mua vào năm tôi ra đời, và nó rất đặc biệt, bởi tôi không phải chờ tới khi đến thư viện để tiếp nhận kiến thức nữa;
mọi kiến thức đều nằm trong nhà tôi điều đó thật tuyệt.
Điều này khác với các thế hệ trước, và nó thay đổi cách tôi tương tác với kiến thức thậm chí ở mức độ nhỏ.
Và kiến thức gần tôi hơn.
Tôi có thể tiếp cận nó.
Trong khoảng thời gian tôi chuyển từ việc học sang dạy học, tôi đã chứng kiến được sự ra đời của mạng internet.
Ngay khi người ta sử dụng mạng internet như một công cụ giảng dạy, thì tôi rời Wisconsin chuyển tới Kansas, một thị trấn nhỏ, tại đây tôi có cơ hội dạy học trong một thị trấn nhỏ, đáng yêu ở một trường học nông thôn của Kansas, tôi đã dạy môn học mà tôi yêu thích, môn chính phủ Mỹ.
Năm đầu -- tôi cực kỳ hăng hái -- chuẩn bị dạy môn chính phủ Mỹ, và hệ thống chính trị yêu thích.
Các học sinh lớp 12: không phải tất cả đều nhiệt tình với hệ thống quản lý của nước Mỹ.
Năm thứ hai: tôi đã học được vài điều và phải thay đổi phương pháp.
Và tôi giao cho chúng một bài tập thực tế đòi hỏi chúng tự học.
Tôi không bảo chúng phải làm gì, hay làm thế nào.
Tôi đặt ra cho chúng một vấn đề, đó là tổ chức một cuộc bầu cử trong cộng đồng nhỏ bé của riêng chúng.
Chúng in tờ rơi, gọi cho các văn phòng,
kiểm tra lịch trình, họp với các thư ký,
chúng in một quyển sách bầu cử để toàn bộ người dân hiểu thêm về các ứng viên.
Chúng mời mọi vào trường dự một buổi hội đàm buổi tối về chính phủ và chính trị và về các con phố được làm tốt hay chưa. Chúng thực sự đã học được những kinh nghiệm thiết thực.
Các giáo viên cũ -- nhiều kinh nghiệm hơn -- nhìn tôi rồi nói, "Ồ, cô ấy đây. Thật đáng yêu. Cô ấy đang cố gắng làm tốt."
(cười) "Cô ấy không biết mình đang làm gì đâu."
Nhưng tôi biết rằng lũ trẻ sẽ cho họ thấy. Tôi tin tưởng chúng. Và tôi bảo chúng hàng tuần rằng tôi mong chờ gì ở chúng.
Vào đêm đó, tất cả 90 học sinh -- ăn mặc đúng kiểu, làm đúng vai trò của mình, làm chủ.
Tôi chỉ việc ngồi và xem.
Đó là buổi tối của chúng, rất thiết thực, rất thực tế.
Tối đó rất có ý nghĩa với chúng.
Chúng sẽ tiến xa hơn.
Từ Kansas, tôi chuyển tới vùng Arizona đáng yêu. Tại đây tôi dạy các em học sinh cấp hai ở Flagstaff, trong nhiều năm.
May mắn thay, tôi không phải dạy về chính phủ Mỹ,
mà có thể dạy chúng đề tài thú vị hơn, về địa lý.
Tôi lại háo hức học hỏi.
Nhưng điều thú vị khi đảm nhận vị trí này ở Arizona, là tôi được làm việc với một nhóm học sinh có tư tưởng cực kỳ phóng khoáng, trong một trường công lập thực sự. Và chúng tôi phải tận dụng những khoảnh khắc này ngay khi có cơ hội.
Và một trong số các cơ hội là chúng tôi được gặp Paul Rusesabagina, nhân vật nguyên gốc của phim điện ảnh “Khách sạn Rwanda”.
Ông đã có bài nói chuyện ở trường trung học ngay gần đây.
Chúng tôi có thể đi bộ tới đó, không cần phải trả phí đi lại,
không tốn chi phí. Một chuyến thăm đi thực tế hoàn hảo.
Lúc này vấn đề lại là: làm cách nào để nói với những đứa trẻ lớp bảy – lớp tám về nạn diệt chủng, và khiến chúng bàn luận về chủ đề này với thái độ có trách nhiệm và tôn trọng, và khiến chúng biết phải làm gì.
Vì vậy chúng tôi chọn cách lấy Paul Rusesabagina làm ví dụ về một người đàn ông đơn độc dùng cả cuộc đời của mình để làm điều gì đó tích cực.
Sau đó tôi bảo lũ trẻ kể về một tấm gương trong cuộc đời chúng, hoặc chính câu chuyện của chúng, trong thế giới của chúng, đã làm một điều tương tự.
Tôi yêu cầu chúng làm một mẩu phim về điều đó.
Đó là lần đầu tiên chúng tôi làm điều này.
Không ai thực sự biết cách làm một đoạn phim nhỏ bằng máy vi tính. Nhưng chúng đã làm. Và tôi yêu cầu chúng lồng chính giọng nói của mình vào đó.
Đó là giây phút tuyệt diệu nhất khi phát hiện rằng bạn đang yêu cầu lũ trẻ sử dụng chính giọng nói của chúng để nói với chính bản thân chúng những điều chúng sẵn sàng chia sẻ.
Câu hỏi cuối cùng trong bài tập là: em có kế hoạch gì khiến cuộc sống của mình ảnh hưởng tích cực tới người khác?
Những điều lũ trẻ sẽ nói khi bạn hỏi chúng và lắng nghe chúng trả lời thật đáng ngạc nhiên.
Hiện nay tôi đang sống tại Pennsylvania.
Tôi đang giảng dạy tại Học viện Khoa học Quản lý. Đây là một trường liên kết giữa Viện Franklin và trường học quận Philadelphia.
Trường này dạy từ lớp 9 đến lớp 12, nhưng chúng tôi đào tạo rất khác biệt.
Ban đầu, tôi chuyển đến đây để giảng dạy theo cách lũ trẻ vẫn học, và tôi thực sự muốn xem điều gì sẽ xảy ra khi ta sẵn sàng từ bỏ một số mô hình dạy học trước đây, mô hình khan hiếm thông tin như khi bà tôi đi học, khi cha tôi đi học và thậm chí cả khi tôi đi học, để chuyển đến thời điểm chúng ta có thông tin bổ sung.
Vậy bạn sẽ làm gì khi xung quanh có đầy đủ thông tin?
Tại sao bạn lại cho con mình tới trường nếu chúng không còn cần phải đến trường để lĩnh hội kiến thức nữa?
Ở Philadelphia, chúng tôi có chương trình dự án mỗi người 1 máy tính, vì vậy hàng ngày lũ trẻ sẽ mang đi mang về máy tính xách tay và tiếp cận thông tin qua đó.
Và khi bạn trao cho học sinh công cụ tiếp nhận thông tin, bạn cần cảm thấy thoải mái với ý tưởng cho phép lũ trẻ thất bại, vì đó là một phần của quá trình học hỏi.
Hiện nay, chúng ta phải đối mặt với bối cảnh giáo dục mà mọi người đều thích dạng câu hỏi trắc nghiệm chọn một câu trả lời đúng. Và tôi ở đây để chia sẻ với các bạn rằng, đó không phải là học tập.
Hoàn toàn sai lầm khi yêu cầu lũ trẻ không bao giờ được sai.
Và việc luôn chọn câu trả lời đúng không phải là cách để chúng học tập.
Vì thế chúng tôi đã làm dự án này, và đây là một trong các mục đích của dự án.
Tôi hầu như không bao giờ thể hiện nó bởi vấn đề về ý tưởng thất bại.
Các học sinh của tôi đã làm ra những quyển sách minh họa này. Đây là sản phẩm của một chủ đề học vào cuối năm, sau sự kiện tràn dầu.
Tôi yêu cầu chúng đưa ra các ví dụ mà chúng ta thường thấy rất nhiều dưới dạng hình minh họa trên các phương tiện truyền thông, và nghiên cứu xem đâu là phần thú vị nhất, sau đó tự làm một bài tương tự về một thảm họa do con người gây ra trong lịch sử nước Mỹ.
Và chúng có các tiêu chuẩn nhất định để làm điều này.
Chúng hơi không thoải mái với chủ đề, bởi chúng chưa làm bao giờ, và không biết chính xác phải làm thế nào.
Chúng có thể nói – rất lưu loát, và có thể viết rất, rất tốt, nhưng yêu cầu chúng truyền đạt các ý tưởng theo một cách khác thì hơi bất tiện.
Nhưng tôi cho chúng không gian để làm điều đó,
để sáng tạo, để giải quyết.
Hãy xem chúng tôi có thể làm được gì.
Và lũ trẻ đã kiên trì làm ra sản phẩm hình ảnh đã không làm chúng ta thất vọng.
Quyển sách này được làm ra trong khoảng hai hoặc ba ngày.
Và đây là công trình của các học sinh, những người đã rất kiên trì.
Và khi các học sinh đã ngồi xuống, tôi hỏi chúng, “Ai đã làm tốt nhất?”
và chúng ngay lập tức trả lời, “Đây ạ.”
Mà không đọc gì cả.
“Đây ạ.” Tôi lại hỏi, “À, thế điều gì khiến nó là tốt nhất?”
Và chúng nói, “Trang trí đẹp, cậu ta đã sử dụng màu sắc rất tốt.
Và...” Và chúng đọc to những gì chúng tôi đã làm.
Rồi tôi nói, “Vậy chúng ta hãy đọc nó.”
Chúng trả lời, “Ồ, bài đó không phải là quá tuyệt.”
Và chúng tôi lại xem một quyển khác – bài này không đẹp về hình thức, nhưng lại chứa đựng rất nhiều thông tin – và chúng tôi dành một giờ để nói về quá trình học hỏi, bởi vấn đề ở đây không phải là bài làm có hoàn hảo hay không, hay là tôi có làm ra được nó hay không;
mà bài tập này yêu cầu lũ trẻ phải tự sáng tạo. Bài tập này cho phép chúng thất bại, giải quyết vấn đề, và học hỏi.
Và khi lớp tôi một lần nữa làm về vấn đề này trong năm nay, chúng sẽ làm tốt hơn. Bởi học tập phải bao gồm cả thất bại, bởi thất bại chính là quá trình học hỏi.
Có cả triệu bức ảnh tôi có thể đưa lên đây, và tôi phải chọn lựa kĩ càng – đây là một trong các bức tranh tôi yêu thích – về các học sinh đang học tập, về hình ảnh khi học tập trong bối cảnh chúng ta không bắt buộc lũ trẻ phải đến trường để học tập nữa, mà thay vào đó, hỏi chúng xem chúng có thể làm gì với điều này.
Hỏi chúng những câu hỏi thực sự thú vị.
Chúng sẽ không thất vọng.
Yêu cầu chúng đến tận nơi, tự nhìn tận mắt, tự trải nghiệm, tự tham gia và tìm hiểu.
Đây là một trong các bức ảnh tôi thích, bởi nó được chụp vào ngày thứ Ba, khi tôi yêu cầu các học sinh đi đến nơi bầu cử.
Đây là Robbie, và đó là ngày đầu tiên em ấy được bầu cử, em ấy muốn chia sẻ với mọi người điều đó.
Nhưng đây cũng là học tập, bởi tôi yêu cầu lũ trẻ ra ngoài và đi tới chính những nơi xảy ra sự việc.
Điều cốt yếu là, nếu chúng ta tiếp tục coi giáo dục là phải tới trường để lĩnh hội kiến thức chứ không phải là học tập từ kinh nghiệm, là cho lũ trẻ tiếng nói và chấp nhận thất bại, thì chúng ta đang đi sai đường.
Và những điều mà ngày nay mọi người vẫn thường nhắc đến sẽ không thể xảy ra nếu chúng ta vẫn giữ hệ thống giáo dục không chất lượng, bởi chúng ta không thể làm được bằng một bài kiểm tra chuẩn hóa, và những bài trắc nghiệm chọn một đáp án đúng.
Chúng ta biết cách để làm tốt hơn, và đã đến lúc để làm tốt hơn.
(Vỗ tay)
Alisa Volkman: câu chuyện của chúng tôi bắt đầu như thế này... những khoảnh khắc chào đời xúc động của con trai đầu lòng của chúng tôi, Declan
Tất nhiên đó là một khoảnh khắc rất sâu sắc, và nó thay đổi cuộc sống của chúng tôi theo nhiều cách
Nó cũng thay đổi cuộc sống của chúng tôi theo nhiều cách mà chúng tôi không mong đợi, mà chúng tôi sau này ngẫm nghĩ lại thì cuối cùng lại khiến chúng tôi nảy sinh ra một ý tưởng kinh doanh và một năm sau, chúng tôi khai trương Babble, một website dành cho các bậc cha mẹ
Rufus Griscom: Bây giờ tôi xem câu chuyện của chúng tôi là một sự khởi đầu sớm một vài năm.
(AV: Đúng như vậy) RG: Các bạn hãy nhớ rằng lúc đó chúng tôi yêu nhau đắm đuối
AV: Chính thế
RG: Chúng tôi lúc đó đang điều hành một dạng website hoàn toàn khác.
Đó là một website tên là Nerve.com câu khẩu hiệu của nó là "Chuyện bậy có văn hóa."
Trên lý thuyết, và hy vọng cả trên thực tiễn, đây là một tạp chí trực tuyến thông minh về tình dục và văn hóa.
AV: Điều đó cho ra đời một website hẹn hò.
Nhưng các bạn có thể hiểu người ta hay nói đùa về chúng tôi như thế nào.
Tình dục tạo ra những đứa trẻ. Các bạn làm theo những chỉ dẫn trong Nerve và kết cục là các bạn đến với Babble, như chúng tôi vậy.
Và chúng tôi rất có thể sẽ khai trương một website thứ ba về tuổi già.
Chúng ta sẽ cùng chờ nhé. RG: Nhưng đối với chúng tôi, sự tiếp nối giữa Nerve và Babble Không chỉ về những giai đoạn trong cuộc sống, tất nhiên là điều này có liên quan mà thực ra sự tiếp nối này thể hiện sự khao khát của chúng tôi được lên tiếng một cách thành thật về những chủ đề mà mọi người thấy khó nói.
Đối với chúng tôi, dường như, Khi mọi người bắt đầu muốn giấu giếm, họ bắt đầu nói dối về nhiều thứ, đó là lúc điều này trở nên thực sự thú vị
Đó là một chủ đề mà chúng tôi muốn đào sâu.
Và chúng tôi rất ngạc nhiên khi thấy rằng, là những bậc phụ huynh trẻ tuổi, Có nhiều điều kiêng kị về việc làm cha me hơn là về tình dục
AV: Đúng vậy. Vậy là như chúng tôi nói, những năm đầu tiên thực sự rất tuyệt vời, nhưng cũng rất khó khăn.
Và chúng tôi cảm thấy một số trong những khó khăn đó là kết quả của những quảng cáo sai lầm về việc làm cha mẹ
(Cười) Chúng tôi đăng ký mua rất nhiều tạp chí, nghiên cứu rất nhiều, nhưng thật sự, khi bạn nhìn xung quanh, ở đâu cũng thấy những hình ảnh như thế này
Và chúng tôi bắt đầu làm cha mẹ kỳ vọng rằng cuộc sống của chúng tôi cũng sẽ trông giống như thế.
Mặt trời luôn chiếu rọi và con chúng tôi sẽ không bao giờ khóc lóc.
Tôi sẽ luôn luôn trông ngăn nắp gọn gàng và được nghỉ ngơi đầy đủ, và thực tế thì chẳng hề giống như thế một chút nào.
RG: Khi chúng tôi đặt những quyển tạp chí hào nhoáng về việc làm cha mẹ xuống với những bức ảnh đẹp mà chúng tôi đang xem, và nhìn vào quang cảnh căn phòng chúng tôi ở nó trông giống như thế này.
Đây là ba con trai của chúng tôi
Và tất nhiên, con chúng tôi không phải lúc nào cúng khóc và la hét, nhưng với ba cậu con trai, có khá nhiều khả năng là ít nhất một trong ba sẽ không xử sự theo cách mà nó nên làm.
AV: Đúng vậy, bạn có thể thấy khi nào thì chúng tôi bị chưng hửng.
Chúng tôi thực sự cảm thấy rằng điều mà mình mong đợi chẳng liên quan gì đến những thứ mà chúng tôi thật sự phải trải qua, và vì thế chúng tôi quyết định rằng chúng tôi rất muốn nói thẳng với các vị phụ huynh.
Chúng tôi rất muốn cho họ hiểu thực tế của việc làm cha mẹ như thế nào một cách chân thực.
RG: Vì vậy hôm nay, điều chúng tôi muốn làm là chia sẻ với các bạn 4 điều cấm kị khi làm cha mẹ.
Và tất nhiên, có nhiều hơn 4 điều cấm kị mà bạn không thể nói về việc làm cha mẹ, nhưng chúng tôi muốn chia sẻ với các bạn ngày hôm nay 4 điều cấm kị liên quan cụ thể đến chúng tôi.
Điều cầm kị đầu tiền là bạn không thế nói bạn không yêu quý con mình ngay từ giây phút đầu tiên.
Tôi nhớ rất rõ khi đang ngồi trong bệnh viện.
Chúng tôi đang trong quá trình sinh đứa con đầu lòng.
AV: Chúng tôi, hay là em?
RG: Anh xin lỗi.
Dùng sai đại từ rồi.
Alisa đang trong quá trình sinh đứa con đầu lòng của chúng tôi - (AV: Cảm ơn anh.) -- và tôi ở đó, mang theo một cái găng bóng chày.
Tôi ở đó với vòng tay mở rộng.
Cô y tá tiến lại phía tôi với đứa trẻ xinh đẹp này, và tôi nhớ lại, khi cô ấy đang tiến lại phía tôi, tiếng bạn bè tôi nói, "Khoảnh khắc họ đặt đứa trẻ vào tay bạn, bạn sẽ cảm thấy một cảm giác yêu thương lan tỏa điều này có có sức mạnh hơn bất kì điều gì mà bạn từng chứng kiến trong suốt cuộc đời mình."
Vậy nên tôi khích lệ bản thân lúc ấy.
Đứa trẻ đang đến, và tôi sắn sàng để cho cái xe tải Mack chở đầy sự yêu thương này xô tôi ngã nhào.
Thay vào đó, khi đứa trẻ được đặt vào tay tôi, đó là một giây phút phi thường.
Bức ảnh này được chụp vài giây sau đó đứa trẻ được đặt trong tay tôi và chính tôi là người mang nó đến với cuộc đời này
Như các bạn thấy, mắt chúng tôi sáng long lanh.
Lòng tôi ngập tràn tình yêu giành cho vợ, với lòng biết ơn vô hạn rằng chúng tôi có một đứa trẻ khỏe mạnh.
Và điều này tất nhiên rất kì dị.
Ý tôi lại tôi phải kiểm trả thẻ đánh dấu cho chắc.
Tôi ngờ là "Có chắc đây là con chúng ta không?"
Và tất cả những điều này thật kỳ diệu.
Nhưng điều tôi cảm thấy đối với đứa trẻ khi đó là sự xúc động sâu sắc, nhưng không hề giống với những gì tôi cảm thấy về con 5 năm sau đó.
Và chúng tôi đã làm một vài điều kỳ quặc ở đây.
Chúng tôi đã lập biểu đồ cho tình yêu chúng chúng tôi giành cho con mình theo thời gian.
(Cười) Đều này, như các bạn biết, là một hành động bất bình thường.
Bạn không được phép lập biểu đồ tình yêu.
Nguyên nhân bạn không được làm điều đó là vì chúng ta coi tình yêu như một thứ nhị nguyên.
Hoặc là bạn đang yêu hay không đang yêu.
Bạn yêu hoặc không yêu.
Và tôi nghĩ rằng, thực ra tình yêu là một quá trình, và tôi nghĩ vấn đề của việc coi tình yêu là một thứ gì đó nhị nguyên là nó khiến chúng ta lo lắng một cách quá mức rằng tình yêu là giả dối, không thích đáng hoặc bạn đang làm sao đó.
Và tôi nghĩ rằng tôi đang nói về kinh nghiệm của người làm cha.
Nhưng tôi nghĩ rất nhiều đàn ông cũng đã trải qua cảm giác này trong những tháng đầu tiên, có thể trong năm đầu đời của đứa trẻ, phản ứng xúc cảm của họ nhiều khi không thỏa đáng.
AV: Tôi rất mừng vì Rufus đã nói về điều này, bởi vì bạn có thể nhận thấy khi nào anh ấy tụt dốc trong những năm đầu tiên khi đó tôi nghĩ tôi đang làm hầu hết mọi việc.
Nhưng chúng tôi thích đùa rằng, trong những tháng đầu đời của các con chúng tôi, đây là ông Chú Rufus.
(Cười) RG: Tôi là một ông chú đầy trìu mến đấy.
AV: Phải và tôi thường đùa với Rufus khi anh ấy về nhà là tôi không chắc liệu ảnh ấy có thể nhận mặt con chúng tôi khi cho bé nằm dàn hàng ngang giữa những đứa trẻ khác.
Vậy nên tôi thường đưa ra một câu đố bất ngờ cho Rufus.
RG: Thôi rồi.
AV: Tôi không muốn làm anh ấy xấu hổ quá. Nhưng tôi sẽ cho anh ấy 3 giây.
RG: Thật không công bằng. Đây là một câu đố mẹo. Con không có trong đó, đúng không?
AV: Đứa con trai 8 tuần tuổi của chúng tôi đang nằm đâu đó trong đó, và tôi muốn xem xem Rufus có thể nhanh chóng nhận được mặt con không.
RG: Đứa ngoài cùng bên trái.
AV: Không phải! (Cười) RG: Đồ độc ác.
AV: Không còn gì để nói
(Cười) Tôi sẽ nói tiếp điều cấm kỵ số hai.
Bạn không thế nói về việc có con sẽ cô đơn như thế nào.
Tôi thích mang thai. Tôi thật sự thích.
Tôi cảm thấy được kết nối một cách kì diệu với cộng động xung quanh mình.
Tôi cảm thấy tất cả mọi người đang tham gia vào quá trình mang thai của mình, tất cả tập trung xung quanh mình, cùng đếm ngược đến thời điềm vượt cạn.
Tôi cảm thấy rằng tôi là một con thuyền chở tương lai của loài người.
Điều này tiếp tục cả khi tôi vào viện.
Điều này thật háo hức. Tôi tắm trong quà tặng và hoa và người đến thăm.
Đó là một trải nghiệm tuyệt vời, nhưng khi tôi về nhà, tôi đột nhiên cảm thấy bị cắt đứt bị cô lập và ruồng bỏ. và tôi rất ngạc nhiên vì những cảm xúc này.
Tôi không mong đợi điều này sẽ khó khăn đến vậy, khi có những đêm mất ngủ, cho con ăn liên tục, nhưng tôi không hề mong đợi cảm giác của sự cô lập và cô đơn mà tôi đã trải qua, và tôi thật sự ngạc nhiên rằng chẳng ai nói với tôi rằng tôi sẽ cảm thấy những điều này.
Và tôi gọi cho chị gái người rất thân với tôi - và có 3 đứa con - và tôi hỏi chị ấy "Tại sao chị không nói với em rằng em sẽ cảm thấy thế này, rằng em sẽ có những cảm giác bị cô lập khủng khiếp thế này?"
Và chị ấy nói - Tôi không bao giờ quên - "Đó không phải là điều bạn muốn nói với một người mẹ đang chuẩn bị có đứa con đầu lòng."
RG: Và tất nhiên, chúng tôi nghĩ đó chính xác là điều bạn cần nói cho các bà mẹ chuẩn bị sinh con đầu lòng.
Và rằng điều này, tất nhiên, một trong những chủ điểm cho chúng tôi là điều mà chúng tôi nghĩ rằng sự thẳng thẳng và chân thật dù nghiệt ngã là điều rất quan trọng cho tất cả chúng ta để trở thành những bậc phụ huynh tuyệt với.
Và khó mà có thể không nghĩ rằng cảm giác bị cô lập này một phần là do thế giới hiện đại của chúng ta.
Vậy nên trải nghiệm của Alisa không phải là duy nhất.
Vậy nên 58% những bà mẹ được hỏi đều cho biết đã trải qua cảm giác cô đơn.
Trong số họ, 67% cảm thấy cô đơn nhất khi con của mình ở độ tuổi từ 0 đến 5 - có thể thực tế là từ 0 đến 2 tuổi.
Trong quá trình chuẩn bị bài trình bày này, chúng tôi đã xem một vài nền văn hóa khác trên thế giới đối phó với khoảng thời gian này như thế nào, bởi vì ở trong thế giới phương Tây này, chưa đến 50% chúng ta sống gần các thành viên khác trong gia đình, điều mà theo tôi là một phần nguyên nhân làm giai đoạn này khó khăn đến vậy.
Thế nên hãy xem một trong rất nhiều ví dụ: ở miền Nam Ấn Độ có một phong tục gọi là jholabhari, theo đó, người phụ nữ đang ở cữ, khi mang thai đến 7 hay 8 tháng, chuyển về sống với mẹ đẻ của cô ấy và phải trải qua một loạt các nghi lễ, sinh con và quay về gia đình chính của cô ấy vài tháng sau khi đứa trẻ ra đời.
Và đây là một trong số nhiều cách mà chúng tôi nghĩ các nền văn hóa khác giải quyết cho giai đoạn cô đơn này.
AV: Điều cấm kỵ thứ 3: bạn không thể nói về việc mình bị sảy thai - nhưng hôm nay tôi sẽ nói về chuyện của tôi.
Sau khi chúng tôi có Declan, chúng tôi đã phải điều chỉnh lại những kỳ vọng của mình.
Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể thực sự trải qua những điều này một lần nữa và nghĩ rằng chúng tôi biết sẽ phải đối mặt với điều gì.
Và chúng tôi biết ơn rằng tôi có thể mang thai, và ngay sau đó tôi được biết chúng tôi sẽ có một bé trai, và sau đó khi tôi mang thai được 5 tháng, chúng tôi được biết rằng chúng tôi đã mất đứa bé.
Đây thật sự là bức ảnh nhỏ bé cuối cùng của đứa trẻ mà chúng tôi có.
Và đó rõ ràng là một khoảng thời gian rất khó khăn --- cực kỳ đau đớn.
Khi tôi đang trong giai đoạn buồn khổ đó, Tôi ngạc nhiên nhận thấy rằng mình không muốn gặp bất kỳ ai.
Tôi chỉ muốn bò vào 1 cái hố, và tôi thật sự không biết làm thế nào mình có thể cố gắng quay trở lại cộng đồng xung quanh mình.
Và tôi nhận ra là, tôi nghĩ, cách mà tôi cảm nhận, trong sâu thẳm tim mình, tôi cảm thấy hết sức tủi hổ và, thẳng thắn mà nói, xấu hổ vì, ở một khía cạnh nào đó, tôi đã thất bại trong việc thực hiện một công việc mà tôi đã được lập trình sẵn về mặt di truyền học để làm.
Và tất nhiên, điều này khiến tôi đặt câu hỏi, có phải tôi không thể có con lần nữa, điều đó sẽ có ảnh hưởng như thế nào đối với cuộc hôn nhân của tôi, và chính bản thân tôi, với tư cách là một người phụ nữ.
Vì vậy đây là một giai đoạn hết sức khó khăn.
Khi tôi bắt đầu cố gắng hơn để vượt qua nó, Tôi bắt đầu trèo ra khỏi cái hố và nói chuyện với những người khác.
Tôi thật sự ngạc nhiên bởi tất cả những câu chuyện mà tôi được chia sẻ ngày càng nhiều.
Những người tôi tiếp xúc hàng ngày, làm việc cùng, bạn của tôi, những thành viên gia đình mà tôi đã quen biết từ lâu, chưa bao giờ chia sẻ với tôi những câu chuyện của họ.
Và tôi nhớ mình cảm thấy tất cả những câu chuyện này hết sức mộc mạc, và tôi cảm thấy như tôi bỗng tìm thấy một thế giới bí mật của những người phụ nữ m à giờ đây tôi là một phần trong đó điều này khiến tôi an tâm nhưng cũng rất lo lắng.
Và tôi nghĩ rằng, việc sảy thai là một một sự mất mát vô hình.
Không có nhiều sự hỗ trợ từ cộng đồng đối với việc này.
Không hề có một nghi lễ, nghi thức nào.
Và tôi nghĩ rằng, khi một người qua đời, bạn tổ chức một lễ tang, bạn chúc mừng cuộc sống đã qua, và nhận được rất nhiều sự hỗ trợ từ cộng đồng, và đó là một điều mà phụ nữ không có khi họ bị sảy thai.
RG: Đây thật là một điều tồi tệ, bởi vì, dĩ nhiên rồi, đây là một trải nghiệm hết sức phổ biến và đau thương.
15-20% số lần mang thai sẽ kết thúc bằng việc sảy thai, và tôi thấy điều này thật đáng sửng sốt.
Trong một cuộc điều tra, 74% những người phụ nữ nói rằng họ cảm thấy rằng việc sảy thai một phần là do lỗi của họ, điều này thật kinh khủng.
Và thật đáng ngạc nhiên, 22% nói rằng họ sẽ giấu nhẹm việc bị sảy thai không cho chồng mình biết.
Điều tối kỵ thứ tư. Bạn không thể nói rằng mức độ hạnh phúc trung bình của mình đã giảm kể từ khi sinh em bé.
Điều tôi phải nói là tất cả các mặt trong cuộc sống của tôi đã trở nên tốt đẹp hơn một cách đáng kể kể từ khi thôi tham gia vào điều kỳ diệu mang tên sinh con và gia đình.
Tôi sẽ không bao giờ quên, tôi luôn nhớ về ngày này một cách rõ nét khi con trai đầu lòng của chúng tôi, Declan, được 9 tháng tuổi. và tôi đang ngồi trên ghế sô pha, và đọc quyển sách tuyệt vời của Daniel Gilbert tên là "Bắt gặp hạnh phúc"
Và khi tôi đọc được hai phần ba quyển sách, có một biểu đồ ở phía bên phải -- O trang bên phải -- và chúng tôi đã đánh dấu ở đây là "Biều đồ đáng sợ nhất có thể tưởng tượng được cho một người mới làm cha mẹ."
Đồ thị này bao gồm bốn nghiên cứu hoàn toàn độc lập.
Về cơ bản, có một sự trượt dốc thẳng đứng của sự thỏa mãn với hôn nhân, có liên quan mật thiết, chúng ta đều biết, với hạnh phúc theo nghĩa rộng hơn, và nó không hề tăng lên trở lại cho đến khi đứa con đầu lòng vào đại học.
Khi ấy tôi ngồi đó, nghĩ đến hai hai thập kỷ tiếp theo của cuộc đời mình, Vực thẳm của sự hạnh phúc này mà chúng tôi đang tiến thẳng vào trên chiếc xe mui trần của mình mà ai cũng biết
Chúng tôi cảm thấy chán nản.
AV: Vậy bạn có thể hình dung, ý tôi là hình dung lại, những tháng đầu tiên rất khó khăn, nhưng chúng tôi đã vượt qua và thật sự kinh ngạc khi đọc được nghiên cứu này.
Vậy nên chúng tôi rất muốn nghiên cứu nó sâu hơn với hy vọng rằng chúng tôi sẽ tìm thấy một tia hy vọng.
RG: Đó là khi mọi chuyện trở nên tuyệt vời khi điều hành một website giành cho các bậc phụ huynh bởi vì chúng tôi có một phóng viên rất giỏi để đi phỏng vấn tất cả các nhà khoa học đã tiến hành bốn nghiên cứu này.
Chúng tôi nói, có điều gì đó bị sai ở đây.
Những nghiên cứu này bị thiếu sót gì đó.
Nó không thể tồi tệ như thế được.
Vì vậy Liz Mitchel đã thật sự tuyệt vời với việc này, và cô ấy phỏng vấn bốn nhà khoa học và kể cả Daniel Gilbert, và chúng tôi thật sự đã tìm ra một tia hy vọng.
Và đây là phỏng đoán của chúng tôi về mức độ hạnh phútrung bình này được cho rằng trông giống như mức độ hạnh phúc xuyên suốt cuộc đời chúng ta.
Tất nhiên, mức hạnh phúc trung bình là không thỏa đáng, bởi nó không ứng với những trải nghiệm trong từng thời điểm, và đây là đồ thị mà chúng tôi hình dung khi bạn thêm vào những trải nghiệm trong từng thời điểm.
Và chúng ta đều nhớ rằng những đứa trẻ, những thứ vặt vãnh tí xíu -- và chúng ta có thể thấy trên gương mặt của con cái chúng ta -- những thứ vặt vãnh tí xíu có thể khiến chúng bay lên tột đỉnh của sự sung sướng và sau đó, những điều vặt vãnh nhỏ nhặt có thể khiến chúng lao thẳng xuống vực sâu của sự đau khổ.
Và được chứng kiến những điều này thật kỳ diệu, và chúng ta cũng ghi nhớ chúng.
Và sau đó, dĩ nhiên là khi bạn già đi nó giống như tuổi tác là một dạng Liti vậy.
Khi bạn già đi, bạn trở nên ổn định hơn.
Và một phần của những việc xảy ra, theo tôi, khi bạn đang ở lứa tuổi 20 - 30, là bạn bắt đầu học cách rào sự hạnh phúc của mình lại.
Bạn bắt đầu nhận ra rằng "Này, mình có thể đi xem buổi trình diễn ca nhạc trực tiếp này và có một trải nghiệm hoàn toàn mới mẻ có thể khiến cả người mình nổi da gà, nhưng có vẻ mình sẽ cảm thấy bị ngột ngạt và mình sẽ không thể uống bia.
Vậy thì mình sẽ không đi nữa.
Mình có một giàn âm thanh tốt ở nhà. Thế thôi, mình không đi nữa."
Vậy là mức độ hạnh phúc trung bình của bạn tăng lên, nhưng bạn sẽ mất đi những khoảng khắc phi thường.
AV: Đúng vậy, và khi bạn có đứa con đầu lòng, và khi đó bạn lại gặp phải những lúc lên xuống như vậy -- những lúc đồ thị đi lên là khi con bạn có những bước đi đầu tiên, có nụ cười đầu tiên, con bạn đọc cho bạn nghe lần đầu tiên -- những lúc đồ thị đi lên là ngôi nhà của chúng tôi, bất kỳ lúc nào trong khoảng 6 đến 7 giờ mỗi tối.
Những bạn nhận ra rằng, bạn sẽ chấp nhận mất kiểm soát theo một cách hết sức tuyệt vời, mà chúng tôi nghĩ rằng có nhiều ý nghĩa với cuộc sống của chúng ta và thật sự khiến ta hài lòng.
RG: Và tổng kết lại, chúng ta đánh đổi hạnh phúc trung bình.
Chúng ta đánh đổi một dạng an toàn, bình yên của sự thoả mãn ở một mức độ nhất định để lấy những khoảnh khắc phi thường này.
Và điều này đã tác động thế nào đến hai chúng tôi với một gia đình với 3 cậu con trai nhỏ khi đang dấn sâu vào tất cả những điều này?
Có một yếu tố khác trong trường hợp của chúng tôi.
Chúng tôi đã phạm vào một điều tối kỵ khác trong cuộc sống của mình, và đâu là một điều tối kỵ thưởng thêm.
AV: Một điều tối kỵ ngắn gọn cho bạn, rằng chúng tôi không nên làm việc chung, đặc biệt là với 3 đứa con -- nhưng chúng tôi đang làm như vậy.
RG: Và chúng tôi đã nói về điều này ở ngay lúc đầu.
Tất cả mọi người đều biết rằng, bạn tuyệt đối không nên hợp tác cùng người bạn đời của mình.
Trên thực tế, khi chúng tôi bắt đầu đi kêu gọi tài trợ để mở Babble, những nhà đầu tư mạo hiểm nói, "Chúng tôi dứt khoát không đầu tư cho những công ty được thành lập bởi những cặp vợ chồng, bởi vì có rủi ro thất bại cao hơn.
Đây là một ý tưởng tồi. Đừng thực hiện nó."
Và rõ ràng là chúng tôi vẫn tiến hành.
Chúng tôi đã làm. Chúng tôi huy động vốn, và chúng tôi rất hồi hộp vì mình đã tiến hành, bởi vì trong giai đoạn này của cuộc đời mỗi người, chúng tôi rất hạn chế về mặt quỹ thời gian.
Và nếu bạn thật sự đam mê về việc gì đó mà bạn làm hàng ngày -- như chúng tôi -- và bạn cũng đầy nhiệt huyết với mối quan hệ của mình, đây là cách duy nhất mà chúng tôi biết để làm được điều này.
Và vì vậy câu hỏi cuối cùng mà chúng tôi hỏi là: chúng ta có thể bẻ ngược biểu đồ hạnh phúc cùng với nhau được không?
Thật tuyệt khi chúng ta có những giây phút sung sướng phi thường này những đôi khi chúng diễn ra quá nhanh.
Vậy còn đường hạnh phúc trung bình thì sao?
Liệu chúng ta có thể tăng nó lên một chút không?
AV: Và chúng tôi có cảm giác rằng, khoảng cách hạnh phúc, mà chúng tôi nói tới, thực sự là kết quả của việc bắt đầu làm cha mẹ, và bước vào bất kỳ một mối quan hệ lâu dài nào để đi đến điều đó -- với những kỳ vọng sai lầm.
Và nếu bạn có những kỳ vọng đúng đắn và quản lý kỳ vọng một cách đúng đắn, chúng tôi cảm thấy rằng đó sẽ là một trải nghiệm rất đáng phấn khởi.
RG: Và đây là điều mà -- Và chúng tôi nghĩ là có rất nhiều bậc cha mẹ, khi bạn đang trong quá trình đó - trong trường hợp của chúng tôi -- bạn xếp hành lý cho một chuyến du lịch đến châu Âu và bạn rất háo hức.
Khi ra khỏi máy bay, hóa ra bạn đang du lịch bụi ở Nepal
Và du lịch bụi ở Nepal là một trải nghiệm kỳ thú, đặc biệt khi bạn xếp hành lý đúng cách và bạn biết bạn sẽ đối mặt những điều gì và bạn được chuẩn bị tâm lý.
Vậy mấu chốt của điều này cho chúng ta ngày hôm nay không chỉ là thành thật chỉ để thành thật, mà còn là hy vọng rằng thành thật và chân thành hơn về những trải nghiệm trên, giúp tất cả chúng ta bẻ ngược đồ thị hành phúc của chúng ta lên một chút.
RG + AV: Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi đang làm việc để giúp máy tính có thể "giao tiếp" với thế giới.
Có rất nhiều phương pháp để làm điều đó, tôi muốn tập trung vào khía cạnh khiến máy tính có thể diễn đạt điều mà chúng đang thấy và hiểu.
Với một bức ảnh thế này, một thuật toán nhận diện hình ảnh hiện đại có khả năng nhận biết đâu là cô gái và đâu là chú chó.
Nó sẽ cho bạn biết rằng cô gái đang cười.
Thậm chí nó còn nói với bạn rằng chú chó đó cực kỳ dễ thương.
Trong quá trình làm việc, tôi suy nghĩ nhiều về cách con người nhận thức thế giới xung quanh.
Những suy nghĩ, ký ức, hay kỷ niệm đều được con người gọi đến khi cần thiết.
Tất cả các mối liên hệ với các tình huống cụ thể có liên quan.
Có thể bạn đã từng thấy chú chó này rồi, hoặc bạn đã từng chạy bộ dọc bờ biển giống thế này, và điều đó gợi nhớ cho bạn những suy nghĩ và ký ức của kỳ nghỉ trước đây, những lần ra biển, những lần chạy bộ cùng chú chó cưng của mình.
Một trong các mục tiêu tôi luôn hướng tới là giúp máy tính hiểu được "cảm giác" khi trải qua những điều như vậy, hiểu được cách chúng ta chia sẻ, tin tưởng, cảm nhận lẫn nhau, điều đó giúp công nghệ máy tính tiến hoá mạnh mẽ tới mức chúng có thể hỗ trợ cho những trải nghiệm của chúng ta.
Tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này, vài năm trước, tôi bắt đầu giúp máy tính tạo ra các câu chuyện "như người kể" từ một chuỗi những bức ảnh.
Một ngày kia, tôi đang cố gắng "hỏi" chiếc máy của mình về cảm xúc của nó khi được tới Úc.
Nó nhìn vào một bức ảnh, trong đó có một chú gấu koala.
Nó không biết gì về loài gấu đó, nhưng nó cho rằng đó là một sinh vật có ngoại hình khá hay ho.
Sau đó, tôi cho nó xem một loạt ảnh về một căn nhà đang đổ sập trong đám cháy.
Nó nhìn vào những bức ảnh đó và nói, "Một quang cảnh tuyệt vời ngoài sức tưởng tượng!"
Điều đó làm tôi rợn người.
Nó đang thấy một sự kiện khủng khiếp, khiến mạng sống con người bị đe doạ, nhưng vẫn nghĩ đó là điều tốt đẹp.
Tôi nhận ra rằng nó đã để ý tới sự tương phản màu sắc, các gam màu đỏ và vàng, và khiến nó cho rằng đó là một sự kiện tốt đẹp.
Một phần lý do nó nghĩ như vậy vì hầu hết những bức ảnh tôi cho nó xem đều nói lên sự tốt đẹp.
Lý do vì hầu hết mọi người đều chia sẽ những tấm ảnh tốt đẹp khi họ nói về trải nghiệm của chính mình.
Bạn có nhớ lần cuối bạn thấy ai đó "selfie" tại đám tang?
Tôi nhận ra điều đó khi cố gắng cải thiện AI từng chút một, trong mỗi công việc, với các bộ dữ liệu khác nhau, tôi đang tạo ra những lỗ hổng lớn, những "điểm mù" làm hạn chế những điều AI có thể hiểu được.
Khi làm vậy, tôi đã khiến AI suy nghĩ theo lối mòn (bias).
Điều đó phản ánh một điểm nhìn hạn hẹp, do chỉ được huấn luyện với một bộ dữ liệu duy nhất. Lối mòn của dữ liệu cũng phản ánh lối mòn trong suy nghĩ con người, biểu hiện qua thành kiến và sự đánh đồng.
Tôi nghĩ lại về cách công nghệ thay đổi và tiến hoá, điều đó giúp tôi đứng ở đây hôm nay -- những bức ảnh màu đầu tiên phản ứng rất tốt với màu da của người da trắng, có nghĩa rằng ảnh màu đã vô tình "chống lại" người da đen.
Điểm nhìn hạn hẹp dẫn đến "điểm mù" đó vẫn tiếp tục cho đến những năm 1990.
Một điểm mù tương tự vẫn kéo dài cho đến ngày nay về khả năng nhận diện những khuôn mặt khác nhau trong công nghệ nhận dạng khuôn mặt.
Tôi nghĩ tới những nghiên cứu mới nhất hiện nay, khi ta bó hẹp suy nghĩ của mình trong một bộ dữ liệu và một vấn đề.
Bằng việc làm như vậy, ta đã tạo ra thêm nhiều điểm mù và lối mòn, điều đó được AI nhân thêm bội phần.
Khi đó, tôi nhận ra ta cần suy nghĩ sâu hơn về bộ mặt của những công nghệ hiện nay trong năm hay mười năm nữa.
Con người tiến hoá rất chậm, theo thời gian, họ trở nên thích nghi hơn khi tương tác với người khác và với môi trường.
Ngược lại, AI tiến hoá với tốc độ không tưởng.
Điều đó thực sự quan trọng nếu chúng ta nghĩ kỹ -- chúng chính là những "điểm mù" của ta, những lối mòn cũ kỹ của ta, hãy nghĩ đến tầm ảnh hưởng của nó đến thứ công nghệ ta đang tạo ra hôm nay, và bàn đến ý nghĩa của chúng đối với tương lai ta sau này.
Các giám đốc điều hành và nhà khoa học đã cho biết những gì họ nghĩ về cách mà công nghệ AI hoạt động trong tương lai.
Stephen Hawking đã cảnh báo rằng "Trí tuệ nhân tạo có thể là điểm kết thúc của loài người."
Elon Musk cảnh báo đó là mối nguy hại liên quan đến sự tồn vong và là một trong những hiểm hoạ lớn nhất nền văn minh này phải đối mặt.
Bill Gates thì cho rằng, "Tôi không hiểu nổi vì sao người ta chẳng lo lắng gì cả."
Nhưng các quan điểm này -- chúng là một phần của bức tranh lớn hơn.
Những mô hình toán học, những viên gạch nền tảng của trí tuệ nhân tạo đều là những thứ chúng tôi thường xuyên làm việc cùng.
Ta có những nền tảng mã nguồn mở dành riêng cho Học máy hoặc AI mà ai cũng có thể đóng góp vào.
Xa hơn nữa, thông qua đó, ta có thể chia sẻ trải nghiệm của mình.
Ta có thể chia sẻ những điều mà công nghệ khiến ta bận tâm và cách chúng làm ta thích thú.
Ta có thể nói về thứ ta yêu quý.
Ta có thể đưa ra những dự đoán về những khía cạnh công nghệ giúp ích con người hoặc những vấn đề cần giải quyết.
Nếu chúng ta đều cởi mở trong vấn đề chia sẻ về AI với tầm nhìn tương lai rõ ràng, điều đó sẽ chúng ta tạo nên một nền tảng kiến thức về bản chất của AI hiện nay, sự phát triển của nó trong tương lai, và những điều ta phải làm để đảm bảo một kết quả tốt nhất cho chúng ta.
Ta đã biết rõ những điều đó qua việc sử dụng các công nghệ ngày nay.
Ta dùng điện thoại thông minh, trợ lý ảo và những con robot biết dọn phòng.
Điều đó có xấu xa không?
Cũng tuỳ lúc.
Chúng có ích cho ta không?
Cũng tuỳ lúc thôi.
Và không phải trường hợp nào cũng như nhau.
Khi đó, bạn đã thấy những tia sáng từ tương lai tới.
Tương lai sẽ tiếp diễn từ những điều chúng ta đang xây dựng hôm nay.
Giống như hiệu ứng domino, ta vẽ nên lộ trình phát triển và tiến hoá của AI.
Những gì ta làm bây giờ sẽ quyết định AI tương lai.
Những công nghệ giúp ta được sống trong thực tế tăng cường, đem tới cho chúng ta sự sống từ xa xưa.
Công nghệ giúp con người chia sẻ những trải nghiệm của mình khi họ gặp khó khăn trong việc giao tiếp.
Hay công nghệ chuyên về thu thập và xử lý thế giới hình ảnh, được dùng trong các sản phẩm như xe tự lái.
Công nghệ chuyên về xử lý hình ảnh và sinh ra ngôn ngữ, được phát triển để hỗ trợ những người gặp vấn đề về thị lực, hỗ trợ họ hiểu rõ hơn về những hình ảnh quanh mình.
Và ta cũng thấy được rằng công nghệ tạo ra những vấn đề mới.
Ngày nay, ta có những công nghệ phân tích chính xác ngoại hình của con người, ví dụ như màu da hay các đường nét trên khuôn mặt, nhằm dự đoán liệu ta có nguy cơ trở thành tội phạm hoặc khủng bố được không.
Ta có những công nghệ xử lý dữ liệu cá nhân của người khác, thậm chí chúng kiểm tra dữ liệu về giới tính và chủng tộc, nhằm quyết định xem liệu ta có được vay tiền hay không.
Mọi thứ ta thấy bây giờ chỉ là một mảnh ghép nhỏ trong sự tiến hoá của AI.
Bởi vì hiện tại ta đang sống vẫn nằm trong quá trình tiến hoá đó.
Điều đó có nghĩa những điều ta làm bây giờ sẽ ảnh hưởng sâu rộng đến hiện tại và đến tương lai.
Nếu ta muốn AI tiến hoá theo hướng hỗ trợ loài người, ta cần định nghĩa rõ ràng mục tiêu và các phương pháp cụ thể để vạch ra con đường đó.
Tôi muốn thấy một thứ phù hợp nhất với con người, với văn hoá của chúng ta và với môi trường.
Công nghệ cần hỗ trợ những người gặp vấn đề về thần kinh hay bất cứ khuyết tật nào khác nhằm tạo ra một cuộc sống bình đẳng cho tất cả mọi người.
Công nghệ cần được áp dụng bất kể ngoại hình hay màu da của bạn thế nào.
Điều tôi muốn tập trung đến là về công nghệ cho ngày mai và cho mười năm nữa.
AI sẽ biến thể theo nhiều cách khác nhau.
Nhưng trong tình huống này, nó không chỉ là một chiếc xe tự lái mà không biết điểm đích.
Nó giống như chiếc xe ta đang lái hằng ngày.
Ta sẽ quyết định lúc nào nên tăng tốc và giảm tốc.
Ta quyết định lúc nào nên rẽ.
Ta quyết định số phận của AI tương lai.
Có vô vàn bộ mặt mà trí tuệ nhân tạo có thể biến thành.
Chúng sẽ có mặt trong nhiều thứ.
Điều đó phụ thuộc vào chúng ta, ta cần tìm hiểu những gì cần thực hiện ngay hôm nay để tìm đường đi đúng đắn cho trí tuệ nhân tạo, một con đường đi giúp tất cả chúng ta tốt hơn.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi sẽ nói với bạn về sự phát triển của sự tiêu dùng mang tính hợp tác.
Tôi sẽ giải thích nó là cái gì và chỉ trong vòng 15 phút tôi sẽ cố thuyết phục bạn rằng đó không phải là một ý tưởng nông cạn, hay một xu hướng ngắn hạn, mà là một nền văn hóa mạnh mẽ và xu hướng xã hội, tái phát minh, không chỉ những gì chúng ta tiêu dùng, mà cả cách mà chúng ta tiêu dùng.
Bây giờ tôi sẽ bắt đầu bằng một ví dụ đơn giản.
Giơ tay lên -- bao nhiêu người trong các bạn có sách, CD, DVD, hay video trong nhà bạn mà bạn chắc chắn sẽ không dùng chúng nữa, nhưng bạn không thể tự mình quăng chúng đi
Không thể thấy tất cả những cái tay nhưng có vẻ như là tất cả các bạn.
Trên những chiếc kệ tại nhà chúng tôi Chúng tôi có những hộp DVD bộ phim "24" phần 6 cho chính xác.
Tôi nghĩ nó được mua cho chúng tôi khoảng 3 năm trước như là quà giáng sinh.
Bây giờ chồng tôi, Chris, và tôi thích bộ phim đó.
Nhưng hãy đối mặt với nó, khi bạn xem nó một lần -- có lẽ -- 2 lần -- bạn thật sự chẳng muốn xem lại lần nữa, bời vì bạn biết Jack Bauer sẽ đánh bại bọn khủng bố như thế nào.
Vì thế chúng còn nằm trên kệ của chúng tôi lỗi thời với chúng tôi, nhưng lại có những giá trị tiềm ẩn cho những người khác.
Bây giờ trước khi chúng ta tiếp tục, tôi có một điều cần thú tội
Tôi sống ở New York 10 năm, và tôi là một fan hâm mộ lớn của bộ phim "Sex and the City"
Và tôi thích xem phần một một lần nữa như là một chút khởi động cho phần tiếp theo ra vào tuần sau.
Vậy dễ dàng như thế nào để tôi có thể đổi bộ phim "24" mà tôi không thích với bộ phim mà tôi muốn "Sex and the City"?
Bây giờ bạn có thể đã chú ý có một một loại lãnh vực mới nổi lên gọi là giao dịch trao đổi.
Sự liên tưởng đơn giản nhất cho giao dịch trao đổi này là dịch vụ hẹn hò trực tuyến cho tất cả những phương tiện giải trí không thích của bạn
Cái mà nó làm là sử dụng internet để tạo ra một thị trường vô tận để phố những cái mà người A có và những cái mà người C muốn bất thứ những gì có thể.
Tuần nào đấy, tôi truy cập vào những trang web như thế, gọi là Swaptree Và có hơn 59,300 thứ ở đây mà tôi có thể lập tức trao đổi bộ phim "24" của tôi
Khá gần với tôi, tại Reseda, California có người muốn đổi bộ phịm "Sex and the City" gần như mới của họ cho bộ phim "24" của tôi.
Nói một cách khác, chuyện mà đang diễn ra ở đây là Swaptree giải quyết cái vấn đề cấp bách của công ty tôi, vấn đế mà các nhà kinh tế học gọi là "sự trùng khớp của nhu cầu" trong vòng xấp xỉ 60 giây.
Cái thậm chí mà còn đáng ngạt nhiên là nó in ra biên nhận cho bạn, bởi vì nó biết trọng lượng của hàng hóa.
Ở đây có nhiều lớp những thắc mắc về kỹ thuật đằng sau những website như Swaptree nhưng đó không phải điều mà tôi chú ý, và cũng không cho những giao dịch ở đây.
Niềm đam mê của tôi, cái mà tôi dành riêng những năm qua tận tâm để nghiên cứu, là hành vi hợp tác và cơ chế của lòng tin vốn có trong những hệ thống này.
Khi mà bạn nghĩ về nó nó có vẻ như là ý tưởng điên rồ, thậm chí cho những năm trước đây rằng bạn sẽ trao đổi những thứ của bạn với người hoàn toàn xa lạ người mà bạn thậm chí chả biết tên thật của họ và không có bất cứ tiền trao tay nào cả.
Nhưng 99% những giao dịch tại Swaptree diễn ra một cách thành công. Và chỉ khoảng 1 phần trăm mà nhận được đánh giá tiêu cực, là do những lý do khá nhỏ nhoi, như là hàng không đến đúng thời hạn.
Vậy chuyện gì đang diễn ra ở đây?
Đó là một động lực cực kỳ mạnh mẽ mà có ý nghĩa thương mại và văn hóa lớn đóng vai trò.
Trong số đó, là công nghệ cho phép lòng tin giữa những người lạ.
Chúng ta đang sống trong một ngôi làng toàn cầu nơi mà chúng ta có thể bắt chước các mối quan hệ mà đã từng diễn ra mặt đối mắt nhưng trong một quy mô và những cách mà chưa từng khả thy trước kia.
Vật chuyện gì đang thực sự diễn ra ở đây là mạng xã hội và công nghệ thời gian thực đang đáp trả lại chúng ta
Chúng ta đang đổi chát, giao dịch, hoán đổi, chia sẻ, nhưng chúng đang được tái phát minh thành những dạng năng động và hấp dẫn.
Cái mà tôi thấy sự đáng kinh ngạc là cái mà chúng ta thực sự kết nối với nhau để chia sẻ, bất kể đó là hàng xóm của chúng ta, trường chúng ta, văn phòng hay mạng Facebook của chúng ta. Và cái mà đang tạo nên nền kinh tế mà cái của tôi là của bạn
Từ eBay hùng mạnh, cụ tổ của thị trường trao đổi, cho đến những công ty chia sẻ xe như GoGet, nơi mà bạn trả phí hằng tháng để thuê những chiếc xe, cho đến những nền tảng cho vay xã hội như Zopa, mà sẻ lấy bất cứ ai trong khán phòng này với $100 cho vay, và hợp món tiền đó với những người mượn ở bất cứ đâu trên thế giới, chúng ta đang chia sẻ và phối hợp lần nữa theo những cách mà tôi tin là hip hơn là hippie.
Tôi gọi đó làn sóng tiêu thụ mang tính hợp tác.
Bây giờ trước khi tôi đào xâu và những hệ thống khác của sự thiêu thụ mang tính hợp tác, Tôi muốn thử trả lời câu hỏi mà bất cứ một tác giả hợp pháp nào phải hỏi, ở đâu mà cái ý tưởng đó đến
Bây giờ tôi muốn nói rằng một buổi sáng khi tôi thức dậy và nói, "Tôi sẽ viết về sự tiêu thụ mang tính hợp tác." Nhưng thực sự đó là mạng lưới phức tạp của những ý tưởng nhường như là không có liên hệ
Trong khoảng những phút kế tiếp, chúng ta sẽ thấy một chút khái niệm như sự trình diễn pháo hoa của tất cả những dấu chấm mà đang có trong đầu tôi.
Cái đầu tiên mà tôi bắt đầu chú ý: Là bao nhiêu khái niệm lớn đã nổi lên -- từ sự tự do của đám đông đến sự khôn ngoan xung quanh sự dễ dàng một cách lố bịch của nó để tạo dành những nhóm với mục đich,
Và kết nối với đám đông điên cuồng này là những ví dụ trên toàn thế giới -- từ sự bầu cử tổng thống cho đến Wikipedia nổi tiếng, và mọi thứ ở giữa -- về những gì mà sức mạnh của những con số có thể đạt được.
Bây giờ, bạn biết khi nào bạn học một từ mới, và kế đến bạn bắt đầu thấy từ đó ở mọi nơi?
Đó là cái đã diễn ra cho tôi khi tôi chú ý rằng chúng ta đang di chuyển từ những khách hàng thụ động đến những người sáng tạo, đến những cộng tác viên năng động.
Cái đang diễn ra là Internet đang xóa những người trung gian, mà mọi người từ nhà thiết kế áo thun cho đến thợ đan len có thể làm một mạng buôn bán sống đồng đẳng
Và những lực khắp nơi của sự tiến hóa đồng đẳng đó nghĩa là sự chia sẻ đang diễn ra ở mức độ hiện tượng.
ý tôi là, nó thực đáng ngạc nhiên để nghĩ rằng, trong mỗi phút của bài nói này, 25 giờ của những đoạn phim trên Youtube sẽ được nạp.
Bây giờ cái mà tôi thấy ngạc nhiên về những ví dụ này là cách mà chúng thực sự chạm vào bản năng linh trưởng của chúng ta.
Ý tôi, chúng ta là những chú khỉ, và chúng ta được sinh ra và lớn lên để chia sẻ và phối hợp.
Và đã như thế hàng ngàn năm nay, bất kể khi chúng ta đi săn theo bầy, hay làm nông trong hợp tác xã, trước khi cái hệ thống to lớn được gọi là sự siêu tiêu dùng đến và chúng ta xây dựng những hàng rào và tạo nên vùng đất nhỏ riêng của chúng ta.
Nhưng nhiều thứ đang thay đổi, và một trong những lý do tại sao là những người ở thế hệ kỹ thuật số, hay thế hệ - Y
Họ đang lớn lên chia sẽ -- dữ liệu, trò chơi, kiến thức,
đó là bản năng thứ hai của họ.
Vì thế chúng ta, những người lạc hậu, kể cả tôi -- là những người lính chân, di chuyển chúng từ văn hóa của tôi, đến văn hóa của chúng ta.
Lý do tại sao nó diễn ra quá nhanh là bởi vì sự hợp tác di động.
Chúng ta bây giờ sống trong thời tại liên kết nơi mà chúng ta có thể định vị bất cứ ai, bất cứ lúc nào, trong thời gian thực, từ những thiết bị nhỏ trong tay bạn.
Và tất cả những gì đang trảy qua trong đầu bạn tiến tới sự kết thúc của năm 2008, khi, tất nhiên, nền tài chính thế giới sụp đổ
Thomas Friedman là một trong những nhà bình luận New York Times yêu thích của tôi và ông đã nhận xét một cách chua cay rằng 2008 là khi chúng ta đụng phải bức tường khi mẹ tự nhiên và thị trường cùng nói, "Đủ rồi."
Bây giờ chúng ta biết một cách hợp lý rằng nền kinh tế được xây dựng trên sự siêu tiêu dùng là mưu đồ Ponzi, là căn nhà của thẻ.
Tuy nhiên, nó thật khó cho chúng ta để từng cá nhân biết phải làm gì.
Vì thế tất cả những cái Twittering, đúng không?
Chúng thì quá nhiều tiếng ồn ào và phức tạp trong đầu tôi, cho đến khi tôi thực sự nhận ra nó đang diễn ra bởi vì 4 chìa khóa xe.
Một, một niềm tin mới vào sự quan trọng của cộng đồng, và một định nghĩa rất mới về cái mà bạn bè và hàng xóm thực sự nghĩa gì
Một mạng xã hội chia sẻ file torrent và công nghệ thời gian thực, thay đổi cơ bản cách chúng ta ứng xử.
Thứ ba, nhấn mạnh những vấn đề môi trường chưa được giải quyết.
Và thứ tư, sự suy thoái toàn cầu đã bị gây sốc một cách cơ bản hành vi người tiêu dùng.
4 chiếc chìa khóa đó được pha trộn với nhau và tạo ra một thay đổi lớn -- xa khỏi thế kỷ 20 được định nghĩa bới sự siêu tiêu dùng, tiến tới thế kỷ 21 được định nghĩa bởi sự tiêu dùng mang tính hợp tác.
Tôi tin tưởng toàn diện chúng ta đang tại điểm uống cong khi mà thói quen chia sẻ -- thông qua các website như Flickr và Twitter mà đang trở thành bản chất trực tuyến thứ hai -- đang được áp dụng vào những diễn đàn khu vực cho những cuộc sống hằng ngày của chúng ta.
Từ vé tàu tháng buổi sáng đến cách mà thời trang được thiết kế đế cái cách mà chúng ta trồng thực phẩm chúng ta đang tiêu thụ và hợp tác cùng một lúc.
Vì thế mà đồng tác giả, Roo Rogers, và tôi đã thực sự sưu tập hàng ngàn những ví dụ từ khắp nơi trên thế giới về sự tiêu dùng mang tính hợp tác.
Và mặc dù chúng khác nhau một cách to lớn về quy mô của sự trưởng thành và mục đích, khi chúng ta đào sâu vào chúng, chúng ta nhận ra rằng chúng có thể thực sự được tổ chức thành 3 hệ thống rõ ràng.
Đầu tiên là thị trường phân phối lại.
Thị trường phân phối lại -- chỉ như Swaptree -- là khi bạn lấy thứ bạn đã dùng, hay sở hữu lại, những vật dụng và di chuyển nó từ nơi nó không còn cần nữa đến nơi nào đó, ai đó, nơi mà cần nó.
Chúng đang dần được nghĩ như là 5'R' (reduce, reuse, recycle, repair, redistribute) -- Giảm, tái sử dụng, tái chế, sửa chữa và tái phân phối -- bởi vì chúng vẽ thêm vòng đời của sản phẩm và vì thế giảm ô nhiễm.
Thứ hai là lối sống hợp tác.
Đó là sự chia sẻ và tài nguyên của những thứ như tiền, kỹ năng và thời gian.
Tôi cá là trong vài năm nữa, những cụm từ như làm việc chung và văng lướt sóng hay là ngân hàng thời gian sẽ trở nên một phần tiếng mẹ đẻ hằng ngày.
Một trong những ví dụ ưu thích của lối sống hợp tác được gọi là "Đất chia sẻ"
Một sự phối hợp bên nước Anh
mà phối ông Jones mà có vài mẫu đất trống sau nhà của mình, với bà Smith, mà có lẽ sẽ là người trồng trọt
Cùng với nhau họ trong thực phẩm cho chính họ
Nó là một trong những ý tưởng mà quá ư đơn giản, nhưng lại tài giỏi, Bạn có lẽ tự hỏi tại nó chưa bao giờ được làm trước đây.
Bây giờ là hệ thống thứ ba là hệ thống sản xuất dịch vụ
Đó là nơi mà bạn trả cho những lợi ích của sản phầm mà nó làm cho bạn mà không cần hoàn toàn sở hữu sản phẩm
Ý tưởng này đặc biệt mãnh mẹ cho những thứ mà có khả năng tải năng tải cao.
Và đó có thể là mọi thứ từ sản phẩm em bé cho đến thời trang ... Bao nhiêu người trong các bạn có máy khoan điện? Sở hữu máy khoan điện?
Máy khoan điện sẽ được dùng chỉ khoảng từ 12 đến 13 phút trong suốt toàn bộ quảng đời của nó
(Cười) Nó có vẻ nực cười, đúng chứ?
Bởi vì cái mà cần là cái lỗ, không phải cái khoan.
(Cười) (Vỗ tay) Vậy tại sao bạn không thuê cái khoan ấy hay, thậm chí hay hơn, cho thuê chính cái khoan của bạn cho người khác và kiếm chút tiền từ nó?
Những hệ thống đó đang cùng với nhau cho phép chúng ta chia sẻ tài nguyên mà không mất đi lối sống họ, hoặc ấp ủ của mình quyền tự do cá nhân.
Tôi sẽ không hỏi người ta chia sẽ một cách dễ thương trong cái hố cát.
Vì thế tôi chỉ muốn cho bạn thấy ví dụ của cái cách mà sự tiêu dùng mang tính hợp tác có thể để thay đổi hành vi.
Chiếc xe trung bình tốn khoảng $8,000 một năm để chạy.
Tuy nhiên, chiếc xe đó chỉ ngổi đó nhàn rỗi trong 23 giờ một ngày.
Vì thế khi bạn xem xét 2 sự thực đó, nó bắt đầu có lý một chút rằng chúng ta phải một cái hoàn toàn.
Vì thế đó là nơi mà những công ty chia sẽ xe như Zipcar và GoGet đến.
Năm 2009, Zipcar lấy 250 người tham gia xuyên xuốt từ 13 thành phố -- và nó đều tự nhận rằng mình là người ghiền xe và sẽ là những tiên phong cho việc chia sẻ xe và yêu cầu họ từ bỏ chìa khóa xe cho họ trong vòng một tháng.
Thay vì thế, những người này phải đi bộ, xe đạp, đi tàu, hay dạng nào khác của các phương tiện công cộng.
Nó có thể chỉ dùng thẻ thành viên Zipcar của họ khi nào thực sự rất là cần thiết.
Những kết quả của cuộc thử sức đó sau 1 tháng Chúng ta đang quan tâm là
Nó rất đáng ngạc nhiên khi mà giảm được 413 lbs chỉ từ những hoạt động thêm
Nhưng cái thống kê yêu thích của tôi là ở đây có 100 người trong 250 người tham gia không muốn chìa khóa xe của họ lại
Nói một cách khác, sự nghiện xe của họ đã mất đi sự cần thiết để sở hữu.
Bây giờ hệ thông sản xuất dịch vụ đã tồn tại trong nhiều năm.
Chỉ nghĩ về những những thư viện và hiệu giặt là tự động.
Nhưng tôi nghĩ chúng đang bướt tới kỷ nguyên mới bởi vì công nghệ làm chúng chia sẻ không va chạm và vui vẻ.
Có một câu trích dẫn tuyệt vời được viết trên tờ New York Times rằng "Mối quan hệ giữa việc chia sẻ đối và việc sở hữu cũng giống như mối quan hệ giữa cái iPod với máy nghe cassete, năng lượng mặt trời với một cái quặng than."
Tôi cũng tin rằng, thế hệ của chúng ta, mối quan hệ của chúng ta là đáp ứng cái chúng ta muốn là ít những cái hữu hình hơn nhiều so với những thế hệ trước.
Tôi không muốn cái DVD, tôi muốn bộ phim đang chiếu
Tôi không muốn cái máy trả lời phiền phức, Tôi muốn tin nhắn được lưu
Tôi không muốn cái CD, tôi muốn âm nhạc được chơi.
Nói cách khác, tôi không muốn đồ vật, tôi muốn cái cái du cầu được thỏa mãn.
Điều này thúc đẩy một sự thay đổi lơn từ nơi mà sự sở hữu là con át chủ bài của sự sử dụng -- hay như Kevin Kelly, nhà biên tập của tạp chí Wired, nói nó, " Khi mà sự tiếp cận tốt hơn so với sự sở hữu."
Bây giờ như là quyền sở hữu của chúng ta đang bị tan dần vào đám mây vậy, một cái ranh giới không rõ ràng xuất hiện giữa cái của bạn, và cái của tôi và cái của chúng ta.
Tôi muốn đưa cho bạn một ví dụ mà cho thấy rằng nhanh như thế nào sự phát triển đang diễn ra
Nó cho thấy vòng đời 8 năm.
Chúng ta đã qua thời kỳ sở hữu xe truyền thống cho đến những công ty chia sẽ xe -- Như Zipcar và GoGet -- cho đến những nền tảng chia sẽ mà phối hợp những người lái đến một cái mới hơn, mà là cho thuê xe theo dạng đồng đẳng (peer-to-peer) nơi mà bạn có thể thực sự kiếm tiền từ việc thue chiếc xe mà không dùng trong 23 giờ một ngày cho hàng xóm của bạn.
Bây giờ tất cả những hệ thống đó cần một mức độ của niềm tin, và nền tảng để thực hiện nó là danh tiếng.
Trong hệ thống tiêu dùng cũ bây giờm danh tiếng của chúng ta không ảnh hưởng nhiều lắm, bởi vì lịch sử tín dụng của chúng ta còn quan trọng hơn thế nhiều những loại xem xét đồng đẳng.
Bơi giờ với Web, chúng ta để lại một dấu vết.
Với những thư rác chúng ta có cờ đánh dấu, với những ý tưởng mà chúng ta đăng, những ý mà chúng ta chia sẻ, chúng ta thật sự cho thấy tốt như thế nào chúng ta hợp tác, và bất kể khi nào chúng ta có thể hay không thể được tin tưởng.
Hãy quay lại ví dụ đầu tiên của tôi, Swaptree
Tôi có thể thấy rằng nickname rondoron đã thành công 553 thương vụ với 100% thành công
Nói một cách khác, tôi có thể tin anh ta hay cô ấy.
Bây giờ đánh dấu lời tôi nói, nó chỉ là vấn đề thời gian trước khi chúng ta có khả năng thực hiện tìm kiếm như Google và thấy hình ảnh tích lũy của vốn danh tiếng chúng ta
Và chính cái vốn danh tiếng đó sẽ quyết định sự truy cập của chúng ta tới sự tiêu dùng mang tính hợp tác.
Nó là một loại tiền tệ xã hội mới, vì thế để nói, rằng nó sẽ trở nên đầy quyền lực như đánh giá tín dụng của chúng ta
Bây giờ như là một suy nghĩ kết thúc ở đây Tôi tin rằng chúng ta đang trong giai đoạn khi mà chúng ta tỉnh dậy sau cái cơn say rượu mệt mỏi của sự trống rỗng và phí phạm, và chúng ta sẽ có một bước nhảy vọt để tạo ra một hệ thống bền vững hơn xây dựng để phục vụ những du cầu bẩm sinh của chúng ta cho cộng đồng và bản sắc cá nhân.
Tôi tin rằng nó sẽ được xem như một cuộc cách mạng -- khi mà xã hội, đối mặt với những thử thách lớn, làm một sự thay đổi động trời từ những gì nhận được và chi tiêu cá nhân hướng tới một sự khám phá của những thứ tốt.
Tôi đang có nhiệm vụ để làm cho việc chia trở nên hấp dẫn.
Tôi đang có nhiệm vụ để làm cho việc chia trở nên cuốn hút.
Bởi vì tôi thực sự tin rằng nó có thể phá vỡ cái chế độ lỗi thời của kinh doanh, giúp chúng ta đi tắt đón đầu qua những hình thức lãng phí của dạng siêu tiêu thụ và dạy chúng ta khi nào thì đủ là thực sự đủ.
Cám ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Vào một buổi sáng tháng 8 ấm áp ở Harare, Farai, một bà mẹ hai con 24 tuổi, đi về phía một băng ghế trong công viên.
Cô ấy trông đau khổ và chán nản.
Trên băng ghế có một bà cụ 82 tuổi đang ngồi, mà cộng đồng biết đến là Bà Jack.
Farai đưa Bà Jack một bì thư từ y tá của phòng khám.
Bà Jack mời Farai ngồi xuống trong khi bà ấy mở bì thư và đọc.
Khoảng 3 phút im lặng khi bà ấy đọc.
Sau một đoạn nghỉ dài, Bà Jack lấy một hơi thật sâu, nhìn Farai và nói, "Có tôi ở đây với cô.
Cô có muốn chia sẻ chuyện của mình không?"
Farai bắt đầu, đôi mắt cô sưng lên vì nước mắt.
Cô nói, "Bà Jack à, Tôi dương tính với HIV.
Tôi đã sống chung với HIV suốt 4 năm qua.
Chồng tôi bỏ đi 1 năm trước.
Tôi có hai đứa con chưa đến 5 tuổi.
Tôi thất nghiệp.
Tôi khó mà chăm con được."
Nước mắt lăn dài trên mặt cô.
Để trả lời, Bà Jack xích gần lại, đặt tay mình lên Farai, và nói rằng, "Farai, cô cứ khóc đi.
Cô đã trải qua rất nhiều chuyện.
Cô có muốn chia sẻ gì thêm không?"
Và Farai tiếp tục.
"Trong vòng 3 tuần qua, tôi thường xuyên có ý định tự tử, và đưa hai đứa con theo tôi.
Tôi không chịu nổi nữa.
Y tá phòng khám nói tôi đến gặp bà."
Hai người trao đổi, chừng 30 phút.
Và cuối cùng, Bà Jack nói, "Farai, tôi thấy cô có tất cả triệu chứng của kufungisisa."
Từ "kufungisisa" mở ra một dòng suối nước mắt.
Kufungisisa là từ địa phương của trầm cảm ở đất nước tôi.
Nghĩa đen là "suy nghĩ quá nhiều."
Tổ chức Y tế Thế giới WHO ước đoán hơn 300 triệu người trên toàn cầu ngày nay đang mắc trầm cảm, hay còn gọi là Kufungisisa ở đất nước tôi.
Và WHO cũng nói với ta rằng cứ mỗi 40 giây, có một người ở đâu đó trên thế giới tự tử vì họ không hạnh phúc, phần nhiều do trầm cảm hay kifungisisa.
Đa số những cái chết ấy xảy ra ở các nước có thu nhập kém hoặc trung bình.
Trong thực tế, WHO còn nói rằng khi nhìn vào nhóm tuổi 15 đến 29, nguyên nhân hàng đầu gây tử vong hiện nay là tự sát.
Nhưng có nhiều hơn những sự kiện dẫn đến trầm cảm và trong vài trường hợp là tự sát, như là lạm dụng, xung đột, bạo lực, cô lập, cô đơn -- danh sách dài vô tận.
Nhưng có một điều mà ta biết là trầm cảm có thể điều trị được và tự sát có thể bị ngăn chặn.
Nhưng vấn đề là chúng ta không có đủ bác sĩ tâm thần hay nhà tâm lý học trên thế giới để làm việc đó.
Ví dụ, tại hầu hết những nước có thu nhập thấp và trung bình, tỉ lệ bác sĩ tâm thần trên tổng số dân là khoảng 1 trên 1,5 triệu người, nghĩa là 90 phần trăm những người cần hỗ trợ sức khỏe tâm thần sẽ không có được nó.
Ở nước tôi, có 12 bác sĩ tâm thần, và tôi là một trong số đó, cho dân số xấp xỉ 14 triệu người.
Giờ, để tôi đặt nó vào hoàn cảnh cụ thế.
Một buổi tối tôi đang ở nhà, thì nhận được cuộc gọi từ ER, tức là phòng cấp cứu, từ một thành phố cách 200 km từ chỗ tôi sống.
Bác sĩ cấp cứu nói rằng, "Một bệnh nhân của anh, người anh chữa trị 4 tháng trước, vừa uống thuốc quá liều, và họ đang ở phòng cấp cứu.
Về lưu thông máu, họ có vẻ ổn, nhưng họ cần đánh giá thần kinh."
Rõ ràng là tôi không thể nhảy lên xe giữa đêm và lái 200 km được.
Thế là bằng cách tốt nhất có thể, qua điện thoại với bác sĩ cấp cứu, chúng tôi thực hiện đánh giá.
Chúng tôi đảm bảo đưa ra các quan sát về tự tử.
Chúng tôi đảm bảo xem xét lại thuốc chống trầm cảm mà bệnh nhân này đã sử dụng, và cuối cùng kết luận rằng chừng nào Erica - đó là tên cô ấy, 26 tuổi - chừng nào Erica sẵn sàng ra khỏi phòng cấp cứu, cô ấy nên đến ngay chỗ tôi cùng mẹ cô ấy, và tôi sẽ đánh giá và làm những gì có thể thực hiện.
Và chúng tôi cho rằng điều đó sẽ mất khoảng một tuần.
Một tuần trôi qua.
Ba tuần trôi qua.
Không thấy Erica.
Và một ngày tôi nhận được điện thoại từ mẹ Erica, và bà ấy nói rằng, "Erica đã tự tử 3 ngày trước.
Cô ấy treo cổ lên cây xoài trong vườn nhà."
Gần như một phản xạ tự nhiên, tôi không thể không hỏi, "Nhưng tại sao hai người không đến Harare, nơi tôi sống?
Chúng tôi đã đồng ý rằng chừng nào cô ấy ra khỏi phòng cấp cứu. thì sẽ đến chỗ tôi mà."
Câu trả lời của bà ấy rất ngắn gọn.
"Chúng tôi không có đủ 15$ đi bus để đến Harare."
Ngày nay, tự tử không còn là điều bất thường trong giới sức khỏe tâm thần.
Nhưng có gì đó về cái chết của Erica xuyên đến tận tâm can tôi.
Lời tuyên bố từ mẹ Erica: "Chúng tôi không có đủ 15$ đi bus đến chỗ anh," khiến tôi nhận ra rằng sẽ không thực hiện được, việc tôi hi vọng bệnh nhân đến gặp mình.
Và tôi tự vấn lương tâm, cố gắng khám phá vai trò của tôi với tư cách là một bác sĩ tâm thần ở châu Phi.
Và sau khi suy xét và tự vấn bản thân. nói chuyện với đồng nghiệp, bạn bè và gia đình, tôi chợt nhận ra rằng thực ra, một trong những nguồn lực đáng tin nhất ở châu Phi là những người bà.
Vâng, những người bà.
Và tôi đã nghĩ, những người bà có trong mỗi cộng đồng.
Có hàng trăm người bà.
Và (Cười) Và họ không rời cộng đồng của mình để đi tìm nơi tốt hơn.
(Cười) Đó, lần duy nhất họ rời đi là khi họ đến một nơi tốt hơn gọi là thiên đường.
(Cười) Nên tôi nghĩ, hay là đào tạo những người bà trong liệu pháp nói chuyện dựa trên bằng chứng, mà họ có thể thực hiện trên một băng ghế?
Trao quyền cho họ với kĩ năng lắng nghe, thể hiện sự đồng cảm, tất cả những điều bắt nguồn từ liệu pháp nhận thức hành vi; trao quyền cho họ với các kỹ năng để kích hoạt hành vi, lên kế hoạch hành động, và hỗ trợ họ bằng công nghệ kỹ thuật số.
Bạn biết đó, công nghệ điện thoại di động.
Người dân châu Phi ngày nay đều có điện thoại di động.
Vào năm 2006. tôi đã lập ra nhóm tiên phong gồm những người bà.
(Vỗ tay) Cám ơn.
(Vỗ tay) Hiện nay, có hàng trăm người bà đang làm việc tại hơn 70 cộng đồng.
Và chỉ trong năm ngoái, hơn 30.000 người đã nhận điều trị trên Băng ghế Tình bạn từ một người bà trong cộng đồng ở Zimbabwe.
(Vỗ tay) Mới đây, chúng tôi đã xuất bản bài báo về công việc thực hiện bởi những người bà này trên báo Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ.
Và (Vỗ tay) Và kết quả cho thấy sáu tháng sau khi được điều trị bởi một người bà, mọi người không có triệu chứng gì không trầm cảm, ý nghĩ tự tử hoàn toàn thuyên giảm.
Thực ra, kết quả của chúng tôi - đó là một thử nghiệm lâm sàng -- thực ra, thử nghiệm lâm sàng này cho thấy rằng những người bà điều trị trầm cảm còn hiệu quả hơn hơn là bác sĩ và - (Cười) (Vỗ tay) Và như vậy, chúng tôi đang cố gắng mở rộng chương trình này.
Hiện có hơn 600 triệu người hơn 65 tuổi trên toàn thế giới.
Và đến năm 2050, sẽ có 1,5 tỉ người trên 65 tuổi.
Tưởng tượng rằng nếu ta có thể tạo ra một mạng lưới toàn cầu của những người bà tại mỗi thành phố lớn trên thế giới, đã được đào tạo liệu pháp nói chuyện dựa trên bằng chứng, được hỗ trợ thông qua nền tảng kĩ thuật số, kết nối với nhau.
Và họ sẽ tạo ra khác biệt trong cộng đồng.
Họ sẽ làm giảm khoảng cách điều trị của rối loạn tâm thần, thần kinh và sử dụng chất gây nghiện.
Cuối cùng. đây là một tấm ảnh của Bà Jack.
Farai có 6 buổi trị liệu trên băng ghế với Bà Jack.
Hiện tại, Farai đã có việc.
Cô cho hai con đến trường.
Về phần Bà Jack, một sáng tháng 2, bà hẹn gặp bệnh nhân thứ 257 trên băng ghế.
Bà ấy đã không đến.
Bà ấy đã đến một nơi tốt đẹp hơn gọi là thiên đường.
Nhưng tôi tin rằng Bà Jack, từ trên đó, bà ấy đang cổ vũ cho những người bà khác -- số lượng không ngừng tăng của những người bà đang làm nên sự khác biệt trong cuộc sống của hàng nghìn người.
Và tôi chắc rằng bà ấy sẽ bất ngờ khi nhận ra rằng một thứ mà bà tiên phong nay đang lan rộng ra những nước khác, như Malawi, đảo Zanzibar và đang tiến gần đến đây, nước Mỹ tại thành phố New York
Mong bà được yên nghỉ.
Cám ơn.
(Vỗ tay) (Hoan hô) (Vỗ tay)
Hiện tại, phần lớn người tị nạn sống ở các thành phố thay vì ở các trại tị nạn.
Chúng ta đại diện cho 60 phần trăm số người tị nạn khắp thế giới.
Với đa số người tị nạn sống ở khu vực thành thị, việc thay đổi nhận thức và áp dụng lối suy nghĩ mới là cần thiết.
Thay vì phí tiền vào việc xây những bức tường, sẽ tốt hơn nếu đầu tư cho những dự án giúp người tị nạn tự cứu mình.
(Vỗ tay) Tài sản của chúng ta sẽ phải bị bỏ lại.
Nhưng những kĩ năng và kiến thức thì không.
Nếu được phép lao động để kiếm sống, những người tị nạn có thể tự nuôi sống bản thân và cống hiến cho sự phát triển của đất nước sở tại.
Tôi được sinh ra ở thành phố Bukavu, South Kivu, nước Cộng hòa dân chủ Congo.
Tôi là người con thứ năm trong gia đình 12 anh chị em.
Cha tôi, một thợ máy, đã làm việc rất vất vả để tôi được đến trường.
Giống như những người trẻ khác, tôi có nhiều kế hoạch và ước mơ.
Tôi từng muốn được hoàn tất việc học, có một công việc tốt, lập gia đình và có những đứa con và hỗ trợ gia đình mình.
Nhưng điều đó đã không xảy ra.
Chiến tranh ở quê hương đã buộc tôi phải chạy tới Uganda vào năm 2008, chín năm trước.
Gia đình tôi gia nhập một nhóm tị nạn định cư tại thủ đô của Uganda, Kampala.
Tại đất nước mình, tôi sống ở thành phố, và chúng tôi cảm thấy Kampala tốt hơn nhiều so với trại tị nạn.
Người tị nạn trong các thành phố đã luôn bị các tổ chức quốc tế từ chối cứu trợ, kể cả sau khi được UNHCR công nhận vào năm 1997.
Bên cạnh nghèo đói, chúng tôi phải đối mặt với tình trạng nghèo nàn của khu nhà nghèo địa phương, chúng tôi phải đối mặt với những khó khăn thường gặp của người tị nạn như rào cản trong ngôn ngữ.
Tại Công-gô ngôn ngữ chính thức là tiếng Pháp.
Nhưng tại Uganda lại là tiếng Anh.
Chúng tôi không được tiếp cận với giáo dục và chăm sóc sức khỏe.
Chúng tôi phải đối mặt với nạn quấy nhiễu, bóc lột, hăm dọa, và cả phân biệt đối xử.
Các tổ chức nhân đạo chủ yếu tập trung vào việc xây dựng chỗ ở tại khu vực nông thôn, và chúng tôi thì chẳng nhận được sự giúp đỡ nào.
Nhưng chúng tôi không muốn đồ bố thí.
Chúng tôi muốn tự làm việc và nuôi sống bản thân.
Tôi và hai người cùng cảnh ngộ đã thành lập một tổ chức nhằm hỗ trợ những người tị nạn khác.
YARID - chương trình Phát triển cơ bản cho người tị nạn Châu Phi trẻ -- bắt đầu bằng các cuộc đối thoại trong cộng đồng người Công-gô.
Chúng tôi đặt câu hỏi cho cộng đồng rằng họ sẽ làm cách nào để vượt qua những thử thách đó.
Chương trình hỗ trợ YARID phát triển theo thời gian, từ tổ chức cộng đồng bóng đá đến giảng dạy tiếng Anh, đến hỗ trợ công việc kiếm sống.
Bóng đá làm thay đổi tâm trạng của những người trẻ thất nghiệp và kết nối mọi người từ những cộng đồng khác nhau.
Những lớp tiếng Anh miễn phí cho mọi người cơ hội tương tác với cộng đồng người Uganda, giúp họ làm quen với hàng xóm và bán hàng hóa.
Chương trình dạy nghề cung cấp những kĩ năng kiếm sống và nhờ đó, mang đến những cơ hội để tự chủ kinh tế.
Chúng tôi đã chứng kiến nhiều hộ gia đình có thể tự kiếm sống.
Chúng tôi đã chứng kiến những người không còn cần sự giúp đỡ từ chúng tôi.
Khi được mở rộng, chương trình YARID đã thu hút sự tham gia từ những người có quốc tịch khác nhau -- Công-gô, Rwanda, Burundia, Somali, Ethiopia, Nam Sudan.
Tới nay, YARID đã hỗ trợ hơn 3.000 người tị nạn khắp Kampala và sẽ còn nhiều hơn nữa.
(Vỗ tay) Người tị nạn cần sức mạnh, không phải đồ từ thiện.
Chúng tôi hiểu cộng đồng mình hơn bất kì ai.
Chúng tôi hiểu những thách thức va cơ hội mà mình đối mặt để có thể tự kiếm sống.
Tôi hiểu rõ hơn bất kì ai rằng sáng kiến từ người tị nạn mang lại hiệu quả.
Và chúng cần được thế giới công nhận và hỗ trợ.
Hãy cho chúng tôi sự hỗ trợ mà chúng tôi xứng đáng, và chúng tôi sẽ trả lại các bạn cả vốn lẫn lời.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Beverly Joubert: Chúng tôi thật sự đam mê thiên nhiên hoang dã ở Châu Phi và đang bảo vệ thiên nhiên hoang dã nơi đó. Vì thế, những gì chúng tôi làm là tập trung vào hình tượng các loài mèo.
Tôi biết trong khi nhân loại đang chịu cảnh đau khổ và nghèo đói và thậm chí cả biến đổi khí hậu, thì chắc có người sẽ tự hỏi, tại sao lại phải bận tâm về mấy con mèo?
Nên hôm nay chúng tôi đến đây để chia sẻ với các bạn một thông điệp mà chúng tôi vừa học được từ một nhân vật vô cùng quan trọng và đặc biệt -- là nàng báo gấm này đây.
Dereck Joubert: Vâng, cuộc đời của chúng tôi về cơ bản giống như một tập phim siêu dài của "CSI" (Crime Scene Investigation - tạm dịch: Điều tra hiện trường) -- trong khoảng cỡ 28 năm.
Thực chất những gì bọn tôi làm là nghiên cứu khoa học, quan sát hành vi. Chúng tôi đã chứng kiến hơn 2,000 cuộc săn mồi bởi những con vật đáng kinh ngạc này.
Nhưng một trong những điều mà khoa học thực sự làm bọn tôi thất vọng là ở tính cách, là ở cá tính mà những con vật này thể hiện.
Đây là một ví dụ điển hình.
Chúng tôi tìm thấy cô báo gấm này trên một cây baobab đã 2000 năm tuổi ở Châu Phi, và cũng trên cùng cái cây đó chúng tôi đã tìm thấy mẹ nàng ta và bà của nàng ta.
Và cô nàng đã kéo bọn tôi vào cuộc hành trình rồi tiết lộ một điều vô cùng đặc biệt với chúng tôi -- đó là con gái của cô, mới được tám ngày tuổi.
Kể từ giây phút chúng tôi tìm thấy cô báo con này, chúng tôi nhận ra rằng mình cần phải "dọn nhà" rồi. Và như thế chúng tôi đã sống chung với cô báo con này trong bốn năm rưỡi sau đó -- theo đuôi nàng ta hằng ngày, bắt đầu làm quen với cô nàng, với cá tính của nàng, để thực sự biết rõ về nàng ta.
Giờ đây sứ mệnh của tôi là dành nhiều thời gian với một vài phụ nữ độc đáo, rất, rất đặc biệt, có cá tính và thường rất quyến rũ.
(Tiếng cười) Beverly rõ ràng là một trong số họ, và cô báo nhỏ Legadema này cũng vậy. Nó đã thay đổi cuộc đời chúng tôi.
BJ: Chúng tôi đã dành rất nhiều thời gian cho cô nàng -- thậm chí còn nhiều hơn cả mẹ nó nữa.
Khi mẹ nó đi săn, chúng tôi ở đó và quay phim.
Trước đó, một tia sét đã đánh trúng vào cái cây cách bọn tôi khoảng 20 bộ (15.24m).
Thật là đáng sợ. Lá rụng rơi lả tả lên người bọn tôi và kèm theo là một thứ mùi kinh khủng.
Dĩ nhiên, chúng tôi đã chết đứng một lúc nhưng rồi cũng hoàn hồn trở lại, khi thấy cảnh tượng đó chúng tôi đã kêu lên: "Chúa ơi, điều gì sẽ xảy ra với con báo gấm nhỏ đó?"
Có lẽ nó sẽ mãi mãi cho rằng chúng ta là những người đã tạo ra vụ nổ điếc tai đó."
Nhưng thật ra chúng tôi chẳng cần phải lo lắng làm gì.
Cô nàng đã chui ra khỏi bụi cây và tiến thẳng đến chúng tôi, ngồi cạnh chúng tôi, run run với cái lưng của nàng hướng về phía Dereck và cẩn thận quan sát.
Và kể từ ngày đó, cô nàng rất thoải mái khi ở với chúng tôi.
Vì vậy chúng tôi cảm giác như hôm đó chính là ngày nàng ta đã tìm ra tên gọi dành riêng cho mình.
Chúng tôi gọi nó là Legadema, có nghĩa là "ánh sáng từ bầu trời".
DJ: Chúng tôi tìm thấy chủ nghĩa cá nhân ở mọi loài động vật, đặc biệt là ở loài mèo.
Con sư tử này tên là Eetwidomayloh, có nghĩa là "anh chàng hét ra lửa". Và các bạn có thể thấy ngay đó là tính cách của nó.
Nhưng chỉ bằng cách đến gần những con vật này và dành thời gian với chúng thì chúng tôi thật sự mới có thể tiếp cận và tìm ra những tính cách mà chúng sở hữu.
BJ: Để tiến hành cuộc điều tra, chúng tôi đã phải tìm đến những nơi hoang dã nhất ở châu Phi.
Đây là đồng bằng Okavango ở Botswana.
Phải, đây là một đầm lầy. Chúng tôi sống trong một cái lều ở giữa đầm lầy. Nhưng tôi phải nói với các bạn rằng mỗi ngày ở đó thật sự rất vui vẻ.
Tuy vậy phần lớn thời gian chúng tôi cũng rất sợ hãi, vì chúng tôi phải lái xe lội nước, ở một vùng đất xa lạ.
Nhưng chúng tôi thật sự đã ở đó tìm kiếm, tìm kiếm và quay phim những con mèo đặc trưng.
DJ: Có một điều lớn lao mà ai cũng biết là mèo ghét nước. Cho nên nhìn thấy điều này thật sự là một phát hiện đối với chúng tôi.
Và chỉ bằng cách đi đến những nơi mà không một người tỉnh táo nào nên đi, thì chúng tôi mới có thể nhìn thấy được như vậy. Dĩ nhiên là không thể thiếu được sự thúc giục từ Beverly rồi. Chỉ có vượt qua giới hạn, lái xe tới mức tối đa để đi tới đó thôi.
Chúng tôi đã phát hiện ra rằng những con sư tử này lớn hơn những con khác đến 15 phần trăm và chúng chuyên hóa trong việc săn những con trâu trong nước.
BJ: Và dĩ nhiên, thử thách được đưa ra là bạn phải biết khi nào thì nên quay đầu lại.
Chúng tôi thì thường lúc nào cũng đoán sai cả. Và trong ngày hôm đó, chúng tôi đã đánh giá thấp mực nước một cách nghiêm trọng.
Chúng tôi cứ lún sâu hơn, sâu hơn, cho tới khi nước lên tới tận ngực của Dereck.
Sau đó chúng tôi rơi vào khủng hoảng vì nước sâu và đã nhấn chìm cả cái xe.
Chúng tôi thật sự đã nhấn chìm thiết bị máy quay trị giá 2 triệu đô la.
Tôi phải nói với các bạn nghiêm trọng hơn là chúng tôi đã nhấn chìm cả niềm tự hào của chúng tôi, Chúng tôi đã làm hư động cơ.
DJ: Và dĩ nhiên có 1 quy tắc mà chúng tôi đề ra trong xe là người nào làm chìm chiếc xe thì phải bơi cùng cá sấu.
(Tiếng cười) Các bạn cũng có thể để ý thấy rằng tất cả những bức ảnh này đều được Beverly chụp từ góc cao, cái góc cao khô ráo đó mà.
(Tiếng cười) Nhưng tất cả những nơi mà chúng tôi bị mắc kẹt thật sự có khung cảnh rất tuyệt.
Không phải chỉ trong phút chốc mà những con sư tử này quay trở lại với chúng tôi. để Beverly có thể chụp được 1 bức ảnh đẹp như vậy.
BJ: Chúng tôi thật sự đã dành cả ngày lẫn đêm để ghi lại những thước phim độc đáo.
20 năm trước đây, chúng tôi đã quay 1 bộ phim có tên là "Đối thủ truyền kiếp" để lưu lại những hành vi gây hấn bất thường giữa 2 loài sư tử và linh cẩu.
Thật bất ngờ khi bộ phim lại trở nên nổi tiếng.
Chúng tôi chỉ có thể làm được điều đó vì mọi người nhìn thấy được những điểm tương đồng giữa thói côn đồ của tự nhiên và chiến tranh băng đảng.
DJ: Điều đó rất là ấn tượng bởi vì các bạn có thể thấy con sư tử này đang làm chính xác điều mà cái tên Eetwidomayloh của nó đại diện.
Nó chăm chú đuổi theo, để bắt cho bằng được con linh cẩu này.
(Tiếng kêu của linh cẩu và sư tử) Theo tôi nghĩ đó là điều làm cho những cá thể này thật sự có tính cách và hành vi.
Nhưng nếu muốn hiểu được, chúng tôi không những phải dấn thân mà còn phải tuân thủ những luật lệ ràng buộc không thể can thiệp vào.
Những kiểu hành vi thế nay đã tiếp diễn từ ba, bốn, năm triệu năm nay, nên chúng ta không thể nhảy vào và nói "Cái này sai, cái kia đúng" được.
Nhưng không phải lúc nào mọi chuyện cũng suôn sẻ.
BJ: Như Dereck đã nói, chúng tôi phải làm việc trong những điều kiện khắc nghiệt -- thời tiết thì khắc nghiệt mà chúng tôi phải ra ngoài vào ban đêm.
Thiếu ngủ cũng là 1 điều khắc nghiệt.
Hầu hết thời gian chúng tôi đều phải đối diện với hiểm nguy.
Trong 10 năm, chúng tôi đã cố gắng ghi lại hình ảnh của sư tử và voi cùng nhau -- nhưng chúng tôi chưa bao giờ thành công cho đến tận đêm hôm đó.
Và tôi phải nói cho các bạn biết rằng đêm hôm đó cực kỳ kinh khủng với tôi.
Nước mắt tôi đã rơi xuống gò má,
còn người tôi thì run lên vì sợ hãi. Nhưng tôi biết mình đã ghi lại được một điều chưa bao giờ được thấy, chưa bao giờ được lưu trong tài liệu nào cả.
Và tôi tin rằng các bạn nên xem tiếp với chúng tôi.
DJ: Điều tuyệt vời trong những khoảnh khắc như thế này, mà có lẽ cũng là cột mốc đáng nhớ trong nghề nghiệp của chúng tôi là bạn không bao giờ biết chuyện này sẽ kết thúc như thế nào cả.
Nhiều người tin rằng cái chết bắt nguồn từ đôi mắt, chứ không phải từ trái tim hay lá phổi. Và đó là khi con người từ bỏ hy vọng, hay là khi bất cứ sinh vật nào từ bỏ hy vọng.
Như các bạn có thể thấy mọi chuyện đã bắt đầu từ đây.
Chú voi này đơn giản đã từ bỏ hy vọng do quá sức chịu đựng.
Nhưng cũng đúng lúc đó, bạn có thể lấy lại hy vọng.
Vì thế nên ngay khi bạn nghĩ mọi chuyện đã kết thúc thì 1 điều gì đó xảy ra, một tia sáng lóe lên trong bạn, là ý chí chiến đấu là ý chí thép mà tất cả chúng ta, mà chú voi này, mà quy luật sinh tồn, mà những con sư tử này sở hữu.
Mọi vật đều có quyền để sinh tồn, để chiến đấu, để vượt qua giới hạn tinh thần và để tiến lên.
Với chúng tôi, chú voi này, xét theo nhiều khía cạnh đã trở thành một biểu tượng của cảm hứng, một biểu tượng cho niềm hy vọng cho chúng tôi tiếp tục công việc của mình.
(Vỗ tay) Bây giờ trở lại với nàng báo gấm.
Chúng tôi đã dành rất nhiều thời gian cho nàng báo này, và bắt đầu hiểu chủ nghĩa cá nhân, tính cách của nó mà có lẽ chúng tôi đã đi hơi xa.
Có lẽ chúng tôi đã xem nhẹ nó, và có thể nó không thích như thế.
Đây là chuyện làm việc cùng nhau nên tôi cần phải nói là ở trong xe thì giữa Beverly và tôi có ranh giới khá rạch ròi.
Beverly ngồi 1 bên với thiết bị quay phim của cô ấy và tôi thì ngồi ở bên kia với không gian của mình.
Và sự phân chia thế này rất quý giá với chúng tôi.
BJ: Thế nhưng khi cô báo con này thấy rằng tôi đã rời khỏi chỗ của mình và trèo ra sau để lấy vài thiết bị quay phim thì nàng ta tò mò trèo lên để xem xét.
Điều này thật phi thường và chúng tôi đã cảm thấy rất biết ơn khi cô nàng đã tin tưởng chúng tôi đến như vậy.
Nhưng đồng thời chúng tôi cũng rất lo lắng là nếu điều này trở thành thói quen và cô nàng cứ nhảy lên xe người khác như vậy thì kết quả sẽ không được tốt đẹp thế này. Nó có thể bị bắn.
Vậy nên chúng tôi biết là chúng tôi cần phải nhanh chóng hành động.
Và cách duy nhất chúng tôi nghĩ chúng tôi có thể đuổi nó đi mà không làm nó sợ là cố gắng tao ra một tiếng gầm giống như mẹ nó hay làm, bằng tiếng huýt gió và âm thanh.
Vậy nên Dereck đã có sáng kiến là bât quạt sưởi ở trong xe lên.
DJ: Đó cũng là cách duy nhất để tôi cứu vãn hôn nhân của mình vì Beverly cảm thấy là cô ấy đang bị thay thế.
(Tiếng cười) Nhưng thật sự đây đã là cách mà cô báo nhỏ này thể hiện cá tính của nó.
Nhưng chúng tôi đã không được chuẩn bị cho điều gì sẽ xảy ra tiếp trong mối quan hệ của mình với nàng ta, khi cô nàng bắt đầu đi săn.
BJ: Và trong cuộc đi săn đầu tiên, chúng tôi thật sự đã rất phấn khích.
Chúng tôi cảm giác như chúng tôi là cha mẹ đỡ đầu
đang chứng kiến một buổi lễ tốt nghiệp vậy.
Và dĩ nhiên chúng tôi biết từ bây giờ nó sẽ sống sót được.
Nhưng phải đến khi chúng tôi thấy con khỉ đầu chó sơ sinh này bám vào lông của mẹ nó thì chúng tôi mới nhận ra một điều thật đặc biệt sắp xảy ra ở đây với Legadema.
Con khỉ sơ sinh này rất ngây thơ nên nó chẳng hề quay đầu và bỏ chạy.
Và điều chúng tôi đã quan sát được trong vài giờ sau đó thật sự rất đặc biệt.
Chúng tôi đã rất ấn tượng khi Legadema đã nhặt con khỉ đem tới nơi an toàn và bảo vệ nó khỏi lũ linh cẩu.
Và trong năm giờ tiếp theo, cô nàng đã chăm sóc con khỉ sơ sinh.
Chúng tôi nhận ra chúng tôi thật sự không biết hết mọi thứ, và thiên nhiên thì luôn đầy bất ngờ, nên chúng tôi phải luôn sẵn sàng tiếp thu cái mới.
DJ: Chà, cô nàng có vẻ hơi mạnh bạo đây!
(Tiếng cười) Nhưng thật sự những gì chúng ta đang thấy ở đây rất thú vị.
Cô nàng là 1 cô báo con muốn chơi đùa, nhưng cũng là 1 thợ săn muốn giết chóc, nhưng lại mâu thuẫn với bản thân vì cô nàng cũng muốn tỏ ra mình là 1 bà mẹ.
Nàng ta có bản năng làm mẹ cũng giống như 1 thiếu nữ đang trên đường trở thành phụ nữ vậy. Điều này thật sự đã mở ra một chân trời mới cho chúng tôi trong việc hiểu thêm về tính cách của nó.
BJ: Và dĩ nhiên suốt đêm đó chúng đã nằm cùng nhau.
Chúng đã ngủ trong nhiều giờ liền.
Mọi người luôn luôn hỏi, "Chuyện gì đã xảy ra với con khỉ đầu chó con đó?" Tôi phải nói với các bạn rằng
nó đã chết. Và chúng tôi nghĩ nguyên nhân là do những đêm mùa đông giá lạnh.
DJ: Tôi đoán đến giai đoạn này thì chúng ta đã có những khái niệm rất, rất vững chắc về ý nghĩa của sự bảo tồn.
Chúng ta phải giao tiếp với những cá thể độc lập này.
Chúng ta phải đối xử trân trọng và hoan nghênh chúng.
Vì thế cho nên chúng tôi, cùng với tạp chí National Geographic, đã thành lập Big Cats Initiative để phát triển sự bảo tồn, để chăm sóc những "con mèo lớn" mà chúng ta yêu quý và có cơ hội để nhìn lại những gì chúng ta đã làm trong 50 năm vừa qua.
Lúc Beverly và tôi ra đời số lượng sư tử là 450,000 con. Bây giờ chỉ còn 20,000 con.
Loài hổ cũng chịu chung số phận, từ 45,000 con xuống còn khoảng 3,000 con.
BJ: Còn loài báo gêpa (cheetah) thì đã xuống tới mức 12,000 con.
Loài báo gấm thì giảm mạnh từ 700 ngàn con xuống chỉ còn 50,000 con.
Trong khoảng thời gian 5 năm đặc biệt khi chúng tôi làm việc với Legadema, 10,000 con báo đã bị bắn một cách hợp pháp bởi những thợ săn.
Và không chỉ có bao nhiêu đó con báo đã bị giết vào thời điểm đó.
Số lượng săn trộm trong thực tế cũng rất lớn. Nên có thể số báo bị giết do săn trộm cũng tương đương 10,000.
Điều này thật quá sức chịu đựng.
Chúng ta ngưỡng mộ và sợ hãi chúng. Thế nhưng con người chúng ta vẫn muốn tước đoạt uy quyền của chúng.
Đã từng có thời gian mà chỉ có những vị vua mới mặc da báo, nhưng bây giờ thì cả thầy mo và trưởng làng cũng mặc trong những nghi thức và nghi lễ.
Khi nhìn thấy bàn chân sư tử vừa bị lột da này, tôi lại nhớ đến bàn tay của một con người. Và điều đó thật oái oăm làm sao, khi mà số phận của chúng lại nằm trong tay chúng ta.
DJ: Giao dịch buôn bán xương hiện nay đang phát triển.
Nam Phi vừa đưa xương sư tử vào thị trường.
Xương sư tử và xương hổ thì giống y như nhau, nên chẳng mấy chốc mà nền công nghiệp xương sư tử sẽ lấn lướt nền công nghiệp xương hổ.
Vì vậy chúng ta có một vấn đề thực sự không thua gì những con sư tử gặp phải. Đó là những con sư tử đực.
Thống kê 20,000 con sư tử mà các bạn vừa thấy thật ra chỉ là con số cảnh báo. bởi vì chỉ có khoảng 3 hay 4 ngàn sư tử đực, và chúng đang bị nhiễm cùng một dịch bệnh.
Tôi gọi nó là sự tự mãn, sự tự mãn của chúng ta.
Bởi vì có một môn thể thao, một hoạt động tiếp diễn mà chúng ta đều biết đến và cho qua.
Có lẽ là vì chúng ta đã không nhìn nó như chúng ta đang thấy hiện nay.
BJ: Các bạn nên biết rằng khi một con sư tử đực bị giết thì cả đàn sư tử sẽ bị xáo trộn hoàn toàn.
Một con đực mới sẽ xâm chiếm lãnh thổ và bầy đàn. Dĩ nhiên điều đầu tiên mà kẻ xâm chiếm làm là giết chết tất cả các sư tử con và có thể cả một vài sư tử cái muốn bảo vệ đàn con.
Vậy nên chúng tôi ước đoán khi một con sư tử được treo trên tường thì sẽ có từ 20 tới 30 con khác bị giết ở 1 nơi xa xôi nào đó ngoài kia.
DJ: Những nghiên cứu của chúng tôi cho thấy rằng những con sư tử này thật sự cần thiết.
Chúng cần thiết với môi trường sống.
Nếu chúng biến mất thì cả hệ sinh thái ở châu Phi cũng sẽ biến mất theo.
Mỗi năm châu Phi có được 80 tỷ đô la thu nhập từ du lịch sinh thái.
Vì vậy đây không chỉ là mối bận tâm về những con sư tử, mà nó còn là sự quan tâm đến những cộng đồng ở châu Phi.
Nếu những con sư tử biến mất, thì tất cả sẽ không còn.
Nhưng điều tôi lo ngại hơn nữa là khi chúng ta tách mình ra khỏi tự nhiên, khi chúng ta tách rời tinh thần của mình khỏi những con vật này. thì chúng ta mất đi hy vọng, chúng ta mất đi sự gắn kết tinh thần, phẩm chất, những gì tồn tại trong chúng ta, những gì kết nối chúng ta với hành tinh này.
BJ: Các bạn phải thấy sự báo động cao độ khi nhìn vào mắt của những con sư tử, những con báo bây giờ.
Nên những gì chúng tôi đang làm là sẽ cho ra mắt bộ phim "Con sư tử cuối cùng" vào tháng Hai. Và "Con sư tử cuối cùng" chính xác là những gì đang xảy ra.
Đó là tình trạng mà chúng ta đang đối mặt - những con sư tử cuối cùng.
Nếu chúng ta không hành động và làm một điều gì đó, thì những đồng bằng này sẽ hoàn toàn vắng mặt những con mèo lớn, rồi sau đó, theo trình tự mọi thứ khác cũng sẽ biến mất.
Nói một cách đơn giản là nếu chúng ta không thể bảo vệ chúng, thì chúng ta sẽ có việc khác để làm là bảo vệ chính chúng ta.
DJ: Và thực sự điều mà chúng tôi đã đề cập và đã định hướng cuộc sống của chúng tôi, rằng sự bảo tồn tất cả là từ sự trân trọng và ca ngợi, đó là những gì cần thiết và đúng đắn.
Chúng ta cần nó. Chúng ta trân trọng và ca ngợi lẫn nhau như 1 người đàn ông và 1 người phụ nữ, như 1 cộng đồng, như một phần của hành tinh này, và chúng ta cần tiếp tục làm như thế.
Còn Legadema?
Về nó thì chúng tôi có thể thông báo rằng, chúng tôi đã lên chức ông bà rồi.
(Tiếng cười) BJ/DJ: Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Năm 1962, với "Mùa xuân tĩnh lặng" của Rachel Carson, tôi nghĩ rằng đối với những người như tôi trong thế giới này, chim én trong mỏ không hót.
Và câu hỏi là liệu chúng ta không có chim không trở thành tất yếu cho những ai trong chúng ta đi lang thang tìm kiếm những con chiền chiện dường như đã biến mất.
Và câu hỏi đặt ra là, những con chim đã hót hay chăng?
Giờ thì, tôi không phải là nhà khoa học, điều đó thực sự rõ ràng.
Nhưng, bạn biết đấy, chúng ta vừa thảo luận về một con chim có thể là gì
Một con chim là gì?
Thì, trong thế giới này, đây là một con vịt cao su.
Nó đến từ California với một biển cảnh báo "Sản phẩm này có chứa hóa chất được bang California cho rằng sẽ gây ung thư và dị tật bẩm sinh hoặc nguy hiểm khác trong sinh sản. "
Đây là một con chim.
Ai lại đi tạo ra một sản phẩm như này và sau đó dán nhãn và đem bán cho trẻ em?
Tôi nghĩ rằng chúng ta có một vấn đề thiết kế.
Nếu có ai đã nghe sáu giờ diễn thuyết của tôi tên là "Đối thoại Monticello" trên NPR và gửi cho tôi cái này như một lời cảm ơn "Chúng ta nhận ra rằng thiết kế là một tín hiệu của ý định, nhưng nó phải xảy ra trong một thế giới, và chúng ta phải hiểu thế giới đó để thiết kế của chúng ta hòa quyện trong trí thông minh vốn có, và để khi chúng ta nhìn lại những công việc cơ bản mà chúng ta thiết kế, một cách nào đó, ta cần phải trở về điều kiện nguyên thủy để hiểu hệ thống điều khiển và các khung của một hành tinh, và tôi nghĩ phần thú vị là tin tốt có ở đó, bởi vì thông tin ấy là về sự phong phú mà không phải là tin về sự giới hạn, và tôi nghĩ khi văn hóa của chúng ta đang tự tra tấn chúng bây giờ với sự chuyên chế và các mối lo ngại về giới hạn và nỗi sợ hãi, chúng ta có thể thêm chiều hướng khác của sự phong phú, chính là sự kết nối được thúc đẩy bởi mặt trời, và bắt đầu tưởng tượng chia sẻ cảm giác đó như thế nào. "
Đó là một món quà thú vị tôi được nhận.
Đó là một câu.
Ờm, Henry James sẽ tự hào.
Đây là - tôi đặt nó ở dưới cùng, tất nhiên, đấy là ứng biến
Vấn đề cơ bản là, đối với tôi, thiết kế là tín hiệu đầu tiên của ý định của con người.
Vậy ý định của chúng ta là gì và ý định của chúng ta sẽ là gì Nếu chúng ta thức dậy vào một buổi sáng, chúng ta có những thiết kế trên thế giới thì, ý định của chúng ta sẽ là gì khi chúng ta là loài thống trị?
Và đó không chỉ là cuộc tranh luận về quản lý và thống trị, bởi vì thực sự thì, sự thống trị nằm tiềm ẩn trong quản lý bởi vì làm sao bạn có thể thống trị một thứ đã chết?
Và quản lý ngầm ẩn trong sự thống trị, bởi vì sao bạn quản lý cái gì được nếu bạn không thể thống trị nó
Vì vậy, câu hỏi là, câu hỏi đầu tiên cho các nhà thiết kế là gì?
Bây giờ, với tư cách là người bảo vệ, hãy giả sử nhà nước cho phép giết người, quyền được hai mặt và vân vân - câu hỏi chúng ta hỏi người giám hộ vào thời điểm này là chúng ta cần gì để bảo đảm xã hội, tạo hòa bình thế giới và bảo vệ môi trường?
Nhưng tôi không biết đó có là cuộc tranh luận thường gặp không
Mặt khác, thương mại lại tương đối nhanh, có bản chất là sáng tạo, hiệu quả cao, và về cơ bản là trung thực, vì chúng ta không thể trao đổi các giá trị lâu nếu chúng ta không tin tưởng lẫn nhau.
Vì vậy, chúng tôi sử dụng các công cụ thương mại chủ yếu cho công việc, nhưng câu hỏi đặt trước chúng tôi là Làm sao chúng ta yêu hết con non của tất cả các loài cho mọi thời đại?
Và chúng tôi bắt đầu thiết kế của với câu hỏi đó.
Vì những gì chúng tôi nhận ra là xã hội hiện đại có vẻ đang áp dụng một chiến lược mang tính bi kịch.
Nếu chúng ta đến đây, nói rằng "Chà, tôi đâu định làm trái đất nóng trên đường tới đây" và "Nó không nằm trong kế hoạch của tôi" sau đó nhận ra đó thật sự là một phần kế hoạch
Đó là điều đang xảy ra vì chúng ta không có kế hoạch nào khác
Và tôi đã ở Nhà Trắng cho Tổng thống Bush, gặp gỡ các bộ phận và cơ quan liên bang và tôi chỉ ra họ dường như không có kế hoạch nào.
Nếu mục đích là nóng lên toàn cầu, thì họ đang làm tốt
Nếu kết thúc là hậu duệ chúng ta nhiễm độc thủy ngân hay sự đi xuống của nhà máy nhiệt điện khi họ phá Đạo luật Không khí Sạch, thì tôi thấy các chương trình giáo dục của chúng ta nên được định nghĩa là, "Mọi đứa trẻ đều chết. Không đứa trẻ nào bị bỏ lại."
(Vỗ tay) Vì vậy, câu hỏi là, có bao nhiêu quan chức liên bang sẵn sàng để chuyển đến Ohio và Pennsylvania với gia đình của họ?
Vì vậy, nếu bạn không ra được kết thúc của gì đó tốt đẹp, thì bạn chỉ đang làm bừa mà không biết mục đích là gì
Vì vậy, có lẽ chúng ta cần phát triển chiến lược để thay đổi, mà đòi hỏi sự khiêm nhường. Và trong công việc của tôi- một kiến trúc sư, thật đáng tiếc khi từ "khiêm tốn" và "kiến trúc sư" không xuất hiện trong cùng một đoạn kể từ "The Fountainhead."
Vì vậy, nếu bất cứ ai ở đây gặp rắc rối với khái niệm khiêm tốn trong thiết kế, hãy nhớ này - chúng ta đã mất 5.000 năm để biết sử dụng bánh xe của chúng ta.
Vì vậy, như Kevin Kelly đã chỉ ra, sẽ không có kết thúc.
Đây là một trò chơi vô tận, và chúng ta đang chơi trong trò chơi vô tận đó.
Và chúng tôi gọi nó là "nôi trong nôi" và mục tiêu rất đơn giản
Đây là điều tôi trình bày với Nhà Trắng
Mục tiêu đặt ra là một thế giới đa dạng, an toàn, lành mạnh, công bằng với khí sạch, nước sạch, đất và năng lượng kinh tế, công bằng, sinh thái và được thưởng thức theo cách thanh lịch nhất.
(vỗ tay) Bạn không thích điều gì về thế giới như vậy?
Phần nào mà bạn lại không thích?
Và chúng tôi nhận ra chúng tôi muốn đầy đủ sự đa dạng mặc dù có thể khó nhớ những gì mà De Gaulle nói khi được hỏi Tổng thống Pháp là thế nào
Ông ấy nói, "Bạn nghĩ điều hành một đất nước có 400 loại phô mai sẽ như nào?"
Nhưng cùng lúc, chúng tôi nhận ra sản phẩm chúng tôi không an toàn và lành mạnh
Vì vậy, chúng tôi đã tạo các sản phẩm và chúng tôi phân tích hóa chất tới phần triệu
Đây là chiếc chăn hãng Pendleton sẽ cung cấp con bạn dinh dưỡng thay vì Alzheimer lúc về già.
Chúng ta có thể tự hỏi, công lý là gì, và là công lý mù quáng, hay chỉ là sự mù quáng của công lý?
Và từ khi nào mà bộ đồng phục chuyển từ trắng sang đen?
Nước được Liên Hợp Quốc tuyên bố là quyền con người.
Khí sạch là một điều thiết yếu đối với bất cứ ai thở.
Có ai ở đây không thở không?
Đất sạch là một vấn đề quan trọng- quá trình nitrat hóa, vùng chết ở Vịnh Mexico.
Một vấn đề cơ bản mà không được giải quyết
Chúng ta đã thấy dạng thứ nhất của năng lượng mặt trời đã vượt qua nhiên liệu hóa thạch dưới dạng gió ở đây trong Đại Bình nguyên, thế nên nguồn năng lượng chính sẽ thay đổi
Và nếu chúng ta nhớ đến Sheikh Yamani khi ông thành lập OPEC, họ hỏi ông, "Khi nào thời đại dầu mỏ sẽ kết thúc?"
Tôi không chắc bạn có nhớ câu trả lời không, nhưng đó là, "Thời kỳ đồ đá không kết thúc vì chúng ta hết đá."
Chúng tôi thấy rằng các công ty làm việc có đạo đức hơn trong thế giới này thường vượt trội hơn
Chúng tôi thấy dòng chảy của vật liệu đang trong một viễn cảnh khá tồi tệ
Đây là một giám sát bệnh viện từ Los Angeles, và gửi đến Trung Quốc
Người phụ nữ này sẽ tiếp xúc với photpho độc hại, giải phóng 1.8kg chì độc hại vào môi trường con cô ấy sống khi thu hồi đồng.
Mặt khác, chúng tôi cũng thấy nhiều hi vọng
Đây là Tiến sĩ Venkataswamy từ Ấn Độ, người đã tìm ra cách chữa bệnh hàng loạt.
Ông đã chữa bệnh thị lực cho hai triệu người miễn phí.
Chúng tôi thấy rằng thép của xe cũ không thể dùng làm xe mới nữa bởi vì các chất độc từ lớp mạ - bismuth, antimon, đồng và vân vân.
Nó thành thép xây dựng.
Mặt khác, chúng tôi đang làm việc với Berkshire Hathaway, Warren Buffett và Shaw Carpet, công ty thảm lớn nhất thế giới.
Chúng tôi đã tạo ra một tấm thảm có thể tái chế liên tục, xuống tới phần triệu các chất
Phần trên là nylon 6 có thể trở về dạng caprolactam, phía dưới là poly-olephin - nhựa nhiệt dẻo có thể tái chế vô hạn
Bây giờ nếu tôi là chim, tòa nhà bên trái là của nợ.
Tòa nhà bên phải, là khuôn viên của công ty chúng tôi cho The Gap với một đồng cỏ cổ, là một nơi có chứa nơi làm tổ cho nó.
Đây là quê của tôi Tôi lớn lên ở Hồng Kông, với 6 triệu người trên 40 dặm vuông
Trong mùa khô, chúng tôi được 4 giờ nước, 4 ngày 1 lần.
Và điều thú vị về đất đai là những người nông dân đã canh tác cùng một mảnh đất trong 40 thế kỷ
Bạn không thể canh tác cùng một mảnh đất trong 40 thế kỷ mà không hiểu về dòng chảy dinh dưỡng.
Mùa hè thời bé của tôi là ở vịnh Puget, Washington, giữa những cái cây cổ thụ.
Ông tôi từng là người đốn gỗ trong Olympics Vì vậy, tôi đang trả nghiệp cho nhiều cây.
(tiếng cười) Tôi học đại học ở Yale và học trong một tòa theo phong cách của Le Corbusier, và gọi trong ngành của chúng tôi là Kiến trúc Brutalism
Nếu chúng ta nhìn vào thế giới của kiến trúc, chúng ta thấy với tòa tháp 1928 của Mies cho Berlin, câu hỏi có thể là "Vậy, mặt trời ở đâu?"
Và dù có thể đã hoạt động ở Berlin, nhưng chúng tôi xây dựng nó ở Houston, với cửa sổ đóng hết Và với hầu hết các sản phẩm mà không được thiết kế để sử dụng trong nhà, đây thật ra là một buồng hơi ngạt dựng đứng
Khi đến Yale, chúng tôi gặp cuộc khủng hoảng năng lượng đầu tiên, tôi làm một ngôi nhà sưởi ấm bằng mặt trời đầu tiên ở Ireland khi là sinh viên, mà sau tôi xây- điều sẽ khiến bạn cảm nhận về tham vọng của tôi
Và Richard Meier, giáo viên của tôi liên tục đến bàn của tôi để chỉ trích và ông nói, "Bill, anh phải hiểu năng lượng mặt trời không liên quan gì đến kiến trúc. "
Tôi đoán ông đã không đọc Vitruvius.
Năm 1984, chúng tôi đã thực hiện cái gọi là "văn phòng xanh" đầu tiên ở Mỹ để bảo vệ môi trường.
Chúng tôi bắt đầu hỏi nhà sản xuất có gì trong vật liệu của họ
Họ nói, "Chúng độc quyền và hợp pháp, biến đi."
Việc cải thiện điều kiện trong nhà duy nhất thực hiện ở đây lúc đó được tài trợ bởi công ty thuốc lá của R.J. Reynold để chứng minh không nguy hiểm từ khói thuốc ở nơi làm việc.
Và đột nhiên, tôi ở đây, tốt nghiệp trung học năm 1969, và điều này xảy ra, và chúng ta nhận ra rằng "đi" đã biến mất
Nhớ khi chúng ta chỉ đơn giản là "vứt rác đi" không?
Và rồi NOAA đã cho ta thấy: bạn thấy thứ nhỏ nhỏ màu xanh trên Hawaii chứ?
Đảo rác Thái Bình Dương đấy
Gần đây nó được kiểm tra lượng phù du trong nước và họ đã tìm thấy lượng nhựa nhiều gấp sáu lần sinh vật phù du.
Khi được hỏi, họ nói, "Nó như một nhà vệ sinh khổng lồ không xả được nước."
Có lẽ đó là "bỏ đi".
Vì vậy, chúng tôi đang tìm các quy tắc thiết kế đây là nơi có sự đa dạng cây nhất trên thế giới, Irian Jaya, 259 loài cây, và chúng tôi đã mô tả điều đó trong cuốn "Nôi trong nôi"
Cuốn sách làm từ polyme Nó không phải là một cái cây
Đó là tên chương đầu "Cuốn sách này không phải là một cái cây."
Bởi vì như trong thơ, Margaret Atwood đã chỉ ra, "chúng ta viết lại lịch sử trên da cá bằng máu gấu "
Và với lượng lớn polymer, điều ta thực sự cần là xử lý chất, và để sử dụng một cái gì đó thanh lịch như một cái cây - Hãy tưởng tượng nhiệm vụ như thế này: Chế tạo một thứ tạo ra O2, hút CO2 giải độc nitơ, lọc nước, tích lũy năng lượng mặt trời làm năng lượng làm ra đường và thực phẩm, tạo ra vi khí hậu, thay đổi màu sắc theo mùa và tự sinh sản.
Chà, tại sao ta không chặt nó xuống và viết lên?
(tiếng cười) Vì vậy, chúng tôi đang xem xét các tiêu chí tương tự ở hầu hết mọi người: Có thể chi trả không?
Nó có hoạt động không? Họ thích nó không?
Chúng tôi đang thêm kiểu kiến trúc Jeffersonian, và từ Charlottesville, nơi tôi được sống trong một ngôi nhà thiết kế bởi Thomas Jefferson
Chúng ta đang thêm sự sống, tự do và mưu cầu hạnh phúc.
Giờ nếu chúng ta nhìn vào từ "cạnh tranh" Tôi tin chắc đa số các bạn đã dùng nó
Hầu hết mọi người không biết nó đến từ từ "competere" trong Latin, nghĩa là cùng nhau phấn đấu.
Nó có nghĩa là cách các vận động viên Olympic tập luyện với nhau
Họ tập với nhau, và sau đó họ thi đấu.
Chị em nhà Williams thi đấu, một người thắng giải Wimbledon
Vì vậy, chúng tôi đã xem xét ý tưởng của cuộc thi như một cách hợp tác để khỏe mạnh với nhau
Và chính phủ Trung Quốc đã có, tôi cũng đang làm việc với chính phủ Trung Quốc đã đồng ý ghi nhận điều này
Chúng tôi cũng xem sức sống của kẻ mạnh nhất không chỉ trong cạnh tranh trong xã hội hiện đại của việc đánh bại người khác hay hạ gục người khác, mà còn trong lúc tập với nhau và xây dựng liên kết và có sự tăng trưởng tốt.
Giờ đa số các nhà môi trường không nói tăng trưởng là tốt, bởi vì, trong từ điển của chúng ta, nhựa đường là hai từ: "gán tội"
Nhưng nếu xem nhựa đường là sự phát triển của chúng ta, thì ta nhận ra rằng mọi thứ chúng ta đang làm là phá hủy hệ điều hành cơ bản của hành tinh.
Vậy nên khi ta thấy E = mc2 xuất hiện, từ cách nhìn của nhà thơ, ta thấy năng lượng theo vật lý, hóa học theo khối lượng, và đột nhiên, bạn có món sinh học này.
Chúng ta có nhiều năng lượng, chúng ta sẽ giải quyết vấn đề đó, nhưng vấn đề sinh học lại khó, vì khi chúng ta bỏ đi tất cả những vật liệu độc hại mà chúng ta ghê tởm chúng ta sẽ không bao giờ có thể lấy lại
Và như Francis Crick đã chỉ ra, chín năm sau khi phát hiện DNA với ông Watson, rằng cuộc sống phải có sự phát triển như một điều kiện tiên quyết - nó phải có năng lượng miễn phí, ánh sáng mặt trời và nó phải là một hệ thống hóa chất mở.
Vậy nên chúng ta muốn thiết bị giống như một sinh vật sống, chúng ta muốn tiến lên, chúng ta muốn năng lượng từ mặt trời và ta muốn sự trao đổi chất mở cho các hóa chất.
Nên câu hỏi là không còn là phát triển hay không phát triển mà là bạn muốn phát triển cái gì?
Để thay vì chỉ đi phá hủy, chúng ta sẽ làm ra những thứ mà có thể có lợi, và một ngày nào đó FDA sẽ cho phép ta làm phô mai Pháp.
Vì vậy, chúng ta có hai vòng tuần hoàn, và tôi làm việc với nhà hóa học Đức, Michael Braungart, và chúng tôi đã xác định hai vòng cơ bản.
Cái sinh học tôi tin chắc bạn hiểu, nhưng còn cái kỹ thuật, nơi chúng tôi lấy nguyên liệu và đưa chúng vào chu trình kín.
Chúng tôi gọi chúng là dinh dưỡng sinh học và dinh dưỡng kỹ thuật
Dinh dưỡng kỹ thuật sẽ theo thứ tự của dinh dưỡng sinh học
Dinh dưỡng sinh học chỉ có thể cung cấp cho khoảng 500 triệu người, có nghĩa là nếu tất cả chúng ta đều dùng xăng đan và cotton, thế giới sẽ hết vật liệu và khô cạn.
Vì vậy, ta cần vật liệu trong chu trình kín nhưng ta cần phân tích chúng tới phần triệu cho các nguy cơ gây ung thư, dị tật bẩm sinh, đột biến, giảm hệ thống miễn dịch, phân hủy sinh học, độ bền, thành phần kim loại nặng, kiến thức về cách sản xuất chúng và tương tự.
Sản phẩm đầu tiên của chúng tôi là loại vải, chúng tôi đã phân tích 8.000 hóa chất trong ngành dệt may.
Sử dụng các bộ lọc thông minh, chúng tôi đã loại bỏ 7.962 chất Chúng tôi còn lại với 38 hóa chất.
Từ đó, chúng tôi đã xác định 4000 hóa chất được dùng nhiều nhất trong sản xuất và chúng tôi sẽ công bố dữ liệu này trong sáu tuần.
Để các nhà thiết kế trên thế giới có thể phân tích sản phẩm của họ xuống tới một phần triệu để bảo vệ sức khỏe con người và sinh thái
(Vỗ tay) Chúng tôi đã phát triển một giao thức để các công ty có thể gửi những yêu cầu giống nhau xuyên suốt chuỗi cung ứng của họ, bởi vì khi chúng tôi hỏi các công ty nghìn tỷ đô hợp tác cùng và hỏi "Các thứ này từ đâu?"
Họ nói "Nhà cung cấp" "Và nó đi đâu?"
"Đến khách hàng."
Nên chúng tôi cần chút giúp đỡ
Trong loại vải đầu tiên chứa các chất - nước tách ra đủ sạch để uống
Về phần kỹ thuật - đây là từ Shaw Carpet: thảm tái sử dụng vô hạn.
Đây là cách nylon quay về dạng caprolactam và lại thành thảm.
Chất từ công nghệ sinh học - xe phiên bản U của Ford Motor, làm theo ý tưởng tái tạo của "nôi trong nôi"
Giày của Nike, phần trên là polyesters, có thể tái chế vô hạn, đáy thì có thể phân hủy sinh học.
Mang giày cũ vào, giày mới ra.
Không có kết thúc
Ý tưởng của chiếc xe là một số vật liệu ở trong công nghiệp mãi mãi, một số vật liệu trở lại đất tất cả đều chạy bằng năng lượng mặt trời.
Đây là một tòa nhà tại Oberlin College chúng tôi thiết kế tạo ra nhiều năng lượng hơn lượng cần để hoạt động và tự làm sạch nước
Đây là một tòa nhà của The Gap ở San Bruno, California có những thảm cỏ trên mái nhà.
Và đây là dự án đề ra cho Ford:
sự hồi sinh của River Rouge ở Dearborn
Đây rõ ràng là một bức ảnh màu.
Đây là những công cụ của chúng tôi Đây là cách chúng tôi bán nó cho Ford.
Chúng tôi giữ cho Ford 35 triệu đô la theo cách này, ngày một, tức là tương đương với chiếc Ford Taurus trong khoảng 4% của một đơn đặt hàng cho những chiếc xe trị giá 900 triệu đô la
Và đây chính là mái nhà xanh lớn nhất thế giới - 10,5 hecta
Đây là mái nhà, tiết kiệm tiền, và đây là loài đầu tiên đến đây Đây là chim cút
Chúng xuất hiện trong năm ngày
Và chúng tôi hiện có 350 - pound công nhân tự động học tiếng chim hót trên Internet.
Giao thức cho các thành phố hiện đang được phát triển - nhà của các chất kỹ thuật.
Vùng quê - nhà của sinh học. Và đặt chúng lại với nhau.
Và tôi sẽ kết lại với một thành phố mới mà chúng tôi đang thiết kế cho chính phủ Trung Quốc.
Chúng tôi làm cho 12 thành phố của Trung Quốc lúc này, dựa trên ý tưởng "nôi trong nôi"
Nhiệm vụ của chúng tôi là phát triển các giao thức cho nhà ở cho 400 triệu người trong 12 năm.
Chúng tôi đã tính về năng lượng: nếu họ sử dụng gạch họ sẽ mất hết đất và đốt hết than.
Các thành phố sẽ không năng lượng và thức ăn
Chúng tôi đã ký Biên bản ghi nhớ - đây là Đặng Nan, con gái Đặng Tiểu Bình - cho Trung Quốc thông qua "nôi trong nôi"
Bởi vì nếu họ tự đầu độc, khi làm nhà sản xuất chi phí thấp nhất, gửi nó đến phân phối rẻ nhất - Walmart - và sau đó chúng tôi gửi cho họ tất cả tiền điều chúng tôi nhận được, chúng tôi có điều mà lúc tôi còn là một sinh viên, được gọi là hủy diệt lẫn nhau.
Giờ chúng tôi làm bằng phân tử Đây là thành phố của chúng tôi
Chúng tôi đang xây một thành phố mới cạnh thành phố này; nhìn vào cảnh quan
Đây là cảnh vật.
Chúng tôi thường không làm các đồng xanh, nhưng cái này sắp được xây dựng, Vì vậy, họ đưa chúng tôi vào để xem xét.
Đây là kế hoạch của họ.
Đây là một lưới tem cao su mà họ đặt ngay trên cảnh quan đó
Và họ đưa chúng tôi vào và nói, "Bạn sẽ làm gì?"
Đây là những gì họ thu được, một bức ảnh màu khác
Đây là hình ảnh quang cảnh hiện giờ và đây là đề nghị của chúng tôi.
(Vỗ tay, tiếng cười) Cách chúng tôi tiếp cận điều này là chúng tôi xem xét thủy văn rất cẩn thận
Chúng tôi đã nghiên cứu hệ sinh thái cổ đại nông nghiệp hiện tại và các giao thức
Cũng như gió và mặt trời để đảm bảo mọi người trong thành phố sẽ có khí sạch, nước sạch và ánh sáng mặt trời trực tiếp trong mọi căn hộ tại một thời điểm nào đó trong ngày.
Sau đó chúng tôi làm các công viên và coi chúng là cơ sở hạ tầng sinh thái
Chúng tôi bố trí các khu vực xây dựng.
Tích hợp thương mại và các ý nghĩa khác Vì vậy, mọi người đều có trung tâm và địa điểm để dùng
Việc di chuyển rất đơn giản, mọi người đều có thể đi bộ tới mọi nơi trong 5 phút
Chúng tôi có con phố hoạt động 24/7, để luôn có một nơi làm việc.
Các hệ thống chất thải đều kết nối.
Sau khi bạn xả nước, phân của bạn sẽ đi đến các nhà máy xử lý nước thải, được bán như tài sản, không phải nợ.
Bởi vì ai muốn nhà máy phân bón mà làm khí tự nhiên?
Nước được dùng để xây lại các vùng ngập nước để phục hồi môi trường sống
Sau đó nó tạo ra khí tự nhiên, và rồi quay trở lại thành phố để cung cấp nhiên liệu cho việc nấu ăn cho thành phố.
Đây là những nhà máy phân bón khí
Và sau đó tất cả phân ủ được lấy lại đến các mái nhà của thành phố, nơi chúng tôi cho trồng trọt bởi vì những gì chúng tôi làm là nâng cảnh quan thành phố lên cao hơn để khôi phục lại cảnh quan bản địa lên trên mái của các tòa nhà.
Năng lượng mặt trời từ các trung tâm nhà máy và các khu công nghiệp với mái nhà sẽ cung cấp năng lượng cho thành phố.
Đây là ý tưởng cho phần trên của thành phố.
Chúng tôi đã cho đất lên mái nhà
Nông dân sẽ có những cây cầu nhỏ để đi từ mái nhà này sang mái nhà khác
Ta sẽ sống với không gian làm việc / sinh hoạt ở các tầng trệt
Và đây là thành phố hiện giờ, và đây là thành phố mới.
(Vỗ tay)
Đối với mọi người trong khán phòng hôm nay, chúng ta hãy tự nhận là mình may mắn.
Chúng ta không sống trong một thế giới mà các bà mẹ và các bà của chúng ta đã phải sống, thời kỳ mà các lựa chọn ngành nghề cho phụ nữ còn rất hạn hẹp.
Và nếu các bạn ở trong phòng này ngày hôm nay, đa số chúng ta được lớn lên trong một thế giới nơi mà chúng ta được hưởng những quyền công dân sơ đẳng. Và ngạc nhiên thay, chúng ta vẫn sống trong một thế giới nơi mà một số phụ nữ vẫn không có những quyền đó.
Nhưng đặt những điều đó sang một bên, thì chúng ta vấn có một vấn đề, và đó là một vấn đề thật sự.
Vấn đề đó là: phụ nữ đang không vươn lên những vị trí hàng đầu của bất kỳ ngành nghề nào trên thế giới.
Các con số cho thấy rõ điều này.
190 người đứng đầu bang -- 9 người là phụ nữ.
Trên tổng số người ở trong quốc hội trên thế giới, 13 phần trăm là phụ nữ.
Trong lĩnh vực kinh doanh, số phụ nữ ở các cương vị cấp cao, như các chức chủ tịch (C-level jobs), ghế ban giám đốc -- chỉ khoảng 15, 16 phần trăm.
Những con số này không hề tăng kể từ năm 2002 và chúng đang đi theo chiều hướng sai lầm.
Và thậm chí trong thế giới lĩnh vực không lợi nhuận, thế giới mà chúng ta thường nghĩ rằng sẽ được dẫn đầu bởi nhiều phụ nữ hơn, phụ nữ ở các cương vị lãnh đạo: 20 phần trăm.
Chúng ta cũng đang gặp phải một vấn đề nữa, đó là phụ nữ phải đối mặt với những quyết định khó khăn hơn giữa thành công trong nghề nghiệp và cuộc sống cá nhân.
Một cuộc nghiên cứu gần đây ở Hoa Kỳ cho thấy rằng, trong số các giám đốc đã lập gia đình, hai phần ba số đàn ông có gia đình có con và chỉ một phần ba trong số phụ nữ có gia đình có con.
Vài năm trước, tôi đã đến New York, để thực hiện một vụ làm ăn, tôi đã ở một trong những văn phòng cổ phần tư nhân sang trọng ở New York mà các bạn có thể tưởng tượng ra. Và trong cuộc gặp mặt đó -- dài khoảng ba tiếng --
hai tiếng trôi qua, mọi người cần giải lao, tất cả đứng dậy và người dẫn cuộc họp bỗng trở nên lúng túng.
Và tôi nhận ra rằng anh ấy không biết phòng vệ sinh nữ ở đâu.
Thế nên tôi nhìn tò mò xem mấy hộp chuyển đồ ở đâu, bởi tôi nghĩ rằng họ mới chuyển đến nhưng tôi không thấy gì cả.
Và tôi hỏi: "Các anh mới chuyển đến văn phòng này à?"
Và ảnh trả lời: "Không, chúng tôi ở đây khoảng một năm rồi."
Và tôi lại hỏi: "Vậy là anh nói với tôi rằng tôi là người phụ nữ duy nhất từng đến làm ăn ở văn phòng này trong vòng năm qua?"
Và anh ấy nhìn tôi và nói: "Ừ. Hoặc có thể cô là người duy nhất đã phải đi vệ sinh."
(Tiếng cười) Nên câu hỏi được đặt ra là chúng ta sẽ sửa chữa điều này như thế nào đây?
Làm sao chúng ta có thể sửa đổi những con số kia?
Làm sao chúng ta có thể làm nó thay đổi?
Tôi khởi đầu bằng câu nói, tôi muốn nói rằng -- về việc giữ phụ nữ ở lại trong lực lượng lao động -- bởi vì tôi thật sự nghĩ rằng đó là câu trả lời.
Ở phân khúc lao động có thu nhấp cao, những người ở các vị trí phía trên -- 500 vị trí CEO của Fortune, hoặc các vị trí tương đương ở các ngành khác -- tôi chắc chắn vấn đề chính là việc phụ nữ đang từ bỏ công việc.
Người ta nói rất nhiều về điều này và họ nói về những thứ như thời gian linh động và tư vấn và các chương trình các công ty nên đào tạo cho phụ nữ.
Tôi không muốn nói về những thứ đó ngày hôm nay -- mặc dùng chúng rất quan trọng.
Hôm nay tôi muốn tập trung vào những gì bản thân chúng ta có thể làm.
Chúng ta phải gửi những thông điệp gì đến bản thân?
Chúng ta phải gửi những thông điệp gì đến những phụ nữ khác ở nơi ta làm việc?
Chúng ta phải gửi những thông điệp gì đến con gái chúng ta?
Trước hết, tôi muốn nói rõ rằng bài diễn thuyết này không hề phán xét điều gì hay ai.
Tôi không có câu trả lời đúng;
tôi thậm chí không có câu trả lời cho chính tôi.
Tôi rời San Francisco, nơi tôi ở, vào thứ Hai và tôi lên má bay đến dự hội nghị này.
Và con gái ba tuổi của tôi, lúc tôi đưa cháu đến nhà trẻ, cháu ôm lấy chân tôi và khóc "Mẹ, mẹ đừng đi".
Rất khó. Đôi lúc tôi cảm thấy tội lỗi.
Tôi không biết một người phụ nữ nào dù họ ở nhà hay đi làm mà không đôi khi cảm thấy điều đó.
Nên không phải tôi nói rằng đi làm là đúng đối với tất cả mọi người.
Bài nói hôm nay của tôi là về những thông điệp nếu các bạn muốn tiếp tục với công việc. Và tôi nghĩ rằng có ba thông điệp.
Một, ngồi tại bàn làm việc.
Hai, để bạn đời thục sự là bạn đời.
Và ba -- đừng bỏ cuộc trước khi bạn rời đi.
Số một: ngồi tại bạn làm việc. Chỉ vài tuần trước tại Facebook,
chúng tôi đã tiếp một nhân vật chính phủ quan trọng và ông ấy đến để gặp những người trong ban quản trị ở Silicon Valley.
Và mọi người đều ngồi vào bàn là việc.
Và ông ấy có hai người phụ nữ đi cùng ông mà có chức khá cao trong ban của ông ấy. Và tôi nói với họ "Ngồi vào bàn đi. Nào, hai chị ngồi vào bàn đi." Và họ lại ngồi ở sườn phòng.
Khi tôi học năm cuối tại đại học, tôi có học một môn tên là Lịch Sử Trí Tuệ Châu Âu.
Ai lại không thích những môn như thế ở trường?
Tôi ước gì tôi có thể được học lại.
Và tôi cùng học môn đó với bạn chung phòng của tôi, Carrie, cô ấy là một học sinh văn rất giỏi -- và về sau cô ấy trở thành một học giả văn học -- và em trai tôi -- một chàng trai thông minh, nhưng lại là một gã ngành y chơi thủy cầu mới học năm hai.
Ba người chúng tôi học chung môn này.
Và Carrie thì đọc toàn bộ những cuốn sách này mà được viết bởi tiếng Hy Lạp và La Tinh chính gốc -- đi học đầy đủ --
tôi thì đọc tất cả các cuốn sách viết bởi tiếng Anh và đi học khá đầy đủ.
Em trai tôi thì khá là bận rộn;
chỉ đọc một cuốn trên tổng cộng 12 và đi học vài buổi, đi nghênh ngang vào phòng chúng tôi vài ngày trước khi thi để được giảng dạy.
Ba người chúng tôi cùng đi thi và chúng tôi ngồi xuống.
Và chúng tôi ngồi đó trong ba tiếng đồng hồ -- và những cuốn vở màu xanh -- vâng, tôi già thế đấy.
Và chúng tôi ra khỏi phòng thi và nhìn nhau và nói "Làm bài được không?"
Và Carrie nói "Trời ơi, mình cảm thấy mình đã không nói được hết ý về biện chứng pháp học thuyết của Hegel."
Và tôi thì nói "Mình thì ước gì mình đã kết nối được thuyết của John Locke về tài sản với những triết gia khác."
Và em trai tôi thì nói "Em được điểm cao nhất lớp rồi."
"Em được điểm cao nhất lớp?
Em thì có biết gì đâu."
Vấn đề đi cùng với những câu chuyện này là rằng chúng cho thấy những gì những số liệu thống kê cho thấy: phụ nữ, một cách hệ thống, thường tự đánh giá thấp khả năng của họ.
Nếu các bạn thí nghiệm đàn ông với phụ nữ với nhau và hỏi họ những câu hỏi về những thứ như GPA (điểm trung bình), đàn ông thường đoán hơi cao quá và phụ nữ thường đoàn hơi thấp quá.
Phụ nữ không đàm phán thương lượng cho bản thân ở công sở.
Một cuộc nghiên cứu trong vòng hai năm qua về những người bắt đầu đi làm sau khi tốt nghiệp cho thấy 57 phần trăm các cậu trai vào làm -- hoặc là đàn ông -- đều thương lượng về lương lậu và con số đó đối với phụ nữ là 7 phần trăm.
Và quan trọng nhất là đàn ông tự nhận lấy thành công cho bản thân và phụ nữ thì đổ thành công đi cho những yếu tố khác.
Nếu các bạn học đàn ông tại sao họ lại làm việc tốt, họ sẽ trả lời rằng "Tại tôi hay.
Điều đó là hẳn nhiên. Sao lại phải hỏi chứ?"
Nếu các bạn hỏi phụ nữ tại sao họ làm việc tốt, họ sẽ trả lời rằng ai đó đấy đã giúp họ, họ gặp may, họ đã làm việc thật nhiều.
Tại sao điều này lại quan trọng chứ?
Nó rất quan trọng
bởi vì không ai lại được ngồi ở góc văn phòng bằng cách ngồi ở bên lề, mà không ngồi ở bàn. Và không ai có thể được thăng chức nếu họ không nghĩ rằng họ đáng được nhận sự thành công đó hoặc thậm chí họ không hiểu đơợc thành công của chính mình.
Tôi ước chi câu trả lời thật dễ dàng.
Tôi ước gì tôi có thể nói với những người phụ nữ trẻ mà tôi làm việc cùng, tất cả những phụ nữ tuyệt vời này, rằng "Hãy tin tưởng vào bản thân và hãy thương lượng cho bản thân.
Hãy sở hữu thành công của chính mình."
Tôi ước gì tôi có thể nói điều đó với con gái tôi.
Nhưng điều đó không hề đơn giản.
Bởi vì những gì thống kê cho thấy, trên hết là điều này -- rằng thành công và khả năng được người khác thích tương quan một cách tích cực với nhau đối với đàn ông và tương quan một cách tiêu cực đối với phụ nữ.
Và tất cả đang gật đầu tại vì chúng ta đều biết điều đó là thật.
Có một cuộc nghiên cứu rất hay mà cũng cho thấy điều này.
Có một cuộc nghiên cứu nổi tiếng của Harvard Business School liên quan đến một phụ nữ tên là Heidi Roizen.
Cô ấy là một nhà điều hành một công ty tại Silicon Valley và cô ấy sử dụng những đối tác của mình để trở thành một nhà đầu tư mạo hiểm thành công.
Vào năm 2002 -- không lâu trước -- một giáo sư mà lúc đó đã từng ở trường đại học Columbia đã lấy trường hợp của cô nhà đầu tư kia và đổi tên lại thành Howard Roizen.
Và ông đã công bố cả hai trường hợp với hai nhóm học sinh.
Ông ấy đã chỉ đổi một từ: Heidi thành Howard.
Nhưng cái từ đó đã gây ảnh hưởng rất lớn.
Tiếp đó ông đã cho điều tra thông tin từ các sinh viên. Và tin tốt là cả các sinh viên, cả nam lẫn nữ, đều cho rằng Heidi và Howard giỏi như nhau, và điều đó là tốt.
Tin xấu là mọi người đều thích Howard.
Anh ta là một chàng trai giỏi, các bạn muốn làm việc cho anh ấy,
các bạn muốn đi câu cá cùng anh ấy.
Nhưng Heidi? Không chắc lắm.
Cô ấy hơi kỳ lạ. Cô ấy hơi chính sách quá.
Các bạn không chắc rằng các bạn có muốn làm việc cho cô ta không.
Đây chính là điều rắc rối.
Chúng ta phải khuyên những người con gái và những đồng nghiệp của chúng ta, chúng ta phải khuyên bản thân tin tưởng rằng chúng ta đã đạt đơợc thành công để được thăng chức để được ngồi vào bàn đàm phán. Và chúng ta phải làm điều đó trong một thế giới nơi mà đối với họ có những sự hy sinh mà họ sẽ chấp nhận để làm mặc dù đối với các anh/em trai của họ thì không hề có.
Điều đáng buồn nhất khi nói về tất cả những điều này là rất khó để nhớ được điều này.
Và tôi sắp sửa kể một câu chuyện mà rất đáng xấu hổ đối với tôi nhưng tôi nghĩ nó quan trọng.
Tôi đã diễn thuyến bài nói này ở Facebook trước lâu rồi cho khoảng 100 nhân viên. Và vài giờ sau đó, có một người phụ nữ trẻ làm việc ở đó ngồi ngoài chiếc bàn làm việc nhỏ của tôi và cô ấy đã muốn nói chuyện với tôi.
Tôi đồng ý và chúng tôi ngồi xuống nói chuyện.
Và cô ấy nói "Tôi đã học được một điều vào ngày hôm nay.
Tôi học được rằng tôi phải luôn giơ tay." Tôi hỏi "Ý cô là sao?"
Cô ấy trả lời "Thì, cô đã nói rằng cô sẽ nhận thêm hai câu hỏi nữa.
Và tôi đã giơ tay cùng nhiều người khác và cô đã nhận thêm các câu hỏi. Và lúc tôi bỏ tay xuống và tôi nhận thấy rằng tất cả phụ nữ đều đặt tay xuống
và cô đã nhận thêm câu hỏi chỉ từ đàn ông." Và tôi tự nghĩ
nếu đó là tôi -- người mà rõ ràng quan tâm đến điều này -- đang nói về điều này -- và trong khi nói chuyện, thậm chí tôi còn không thể nhận ra rằng tay của những người đàn ông còn đang giơ và của phụ nữ cũng thế thì chúng ta dưới cương vị là những nhà quản lý công ty và tập đoàn có thể nhận thấy đàn ông đang vươn đến những cơ hội nhiều hơn phụ nữ như thế nào?
Chúng ta phải giúp chị em ngồi vào bàn đàm phán.
(Vỗ tay) Thông điệp số hai: khiến bạn đời thực sự là bạn đời.
Tôi đã được thuyết phục rằng chúng ta đang tiến triển ở nơi làm việc hơn là ở nhà.
Thống kê cho thấy điều này rất rõ.
Nếu một người phụ nữ và một người đàn ông làm nguyên ngày và có con, người phụ nữ làm gấp đôi công việc nhà so với người đàn ông và người phụ nữ làm gấp ba công việc chăm con so với người đàn ông.
Thế nên cô ấy có đến ba hay hai công việc và anh ta thì chỉ có một.
Các bạn nghĩ ai sẽ là người từ bỏ công việc khi cần phải có một ai đó ở nhà nhiều hơn?
Nguyên nhân của điều này rất phức tạp và tôi không có thời gian đi sâu vào chúng.
Và tôi không nghĩ rằng xem bóng vào chủ nhật và sự lười biếng nói chung là nguyên nhân.
Tôi nghĩ rằng nguyên nhân phức tạp hơn nhiều.
Tôi nghĩ rằng, như một xã hội, chúng ta đặt nhiều áp lực thành công vào các cậu trai của chúng ta hơn là so với con gái của chúng ta.
Tôi biết những người đàn ông ở nhà và làm việc nhà để giúp đỡ các bà vợ của mình với nghề nghiệp của họ. Và điều này rất khó. Mỗi lần tôi đến dự những buổi 'Mẹ và Em'
và tôi thấy có người cha ở đó, tôi nhận thấy rằng những bà mẹ khác không chơi với anh ta.
Và đó chính là vấn đề bởi vì chúng ta phải làm nó trở thành một công việc quan trọng -- bởi đó công việc khó nhất trên thế giới -- làm việc ở nhà cho hai người khác giới nếu chúng ta có dự định san bằng mọi thứ và để phụ nữ ở lại làm ở công sở.
(Vỗ tay) Những cuộc nghiên cứu cho thấy các họ gia đình với thu nhập bằng nhau và trách nhiệm như nhau cũng thường có tỷ lệ ly thân một nửa.
Và nếu như đó chưa phải là động lực cho tất cả mọi người ở ngoài kia, họ còn có những động lực khác -- tôi nên nói điều này trên khán đài như thế nào đây?
-- họ biết nhau hơn, nói theo ý Kinh Thánh.
(Hò reo) Thông điệp thứ ba: đừng bỏ trước khi bạn rời đi.
Tôi nghĩ rằng có một điều rất trớ trêu đối với những hành động của phụ nữ -- mà tôi lúc nào cũng thấy -- với mục đích ở lại các công sở thường dẫn đến việc từ bỏ công việc.
Đây là những thứ diễn ra: Chúng ta đều bận rộn; ai ai cũng bận rộn; một người phụ nữ cũng bận rộn.
Và cô ấy bắt đầu nghĩ về việc có con. Và ngay lúc đó, khi cô ấy nghĩ về việc có con, cô ấy bắt đầu nghĩ về việc kiếm thời gian cho con.
"Làm sao mà mình có thể kiếm được thời gian cho con kể cả tất cả những thứ khác?"
Và đúng là ngay từ lúc đó, cô ấy không còn giơ tay nữa, cô ấy không mong muốn sự thăng tiến, cô ấy không nhận lấy những dự án mới, cô ấy không nói "Tôi. Tôi muốn làm."
Cô ấy bắt đầu chùn lại.
Vấn đề là -- ta hay giả sử cô ấy có bầu đúng vào ngày hôm đó -- chín tháng mang thai, ba tháng nghỉ dưỡng, sáu tháng để kịp thở -- tua nhanh hai năm, thông thường -- như tôi thấy -- phụ nữ thường bắt đầu nghĩ về điều này sớm hơn -- khi họ đính hôn, khi họ mới lập gia đình, và họ bắt đầu nghĩ về việc có con, mà có thể lâu hơn ta nghĩ. Một người phụ nữ đã đến gặp tôi về điều này
và tôi đã nhìn cô ấy -- cô ấy trẻ.
Và tôi nói "Vây cô và chồng cô đang định có em bé ư?"
Và cô ấy tra lời "Không không, em chưa có chồng."
Cô ấy thậm chí lúc đó chưa có bạn trai.
Tôi nói "Cô nghĩ về điều này sớm quá."
Nhưng ý tôi là những gì diễn ra khi các bạn bắt đầu dừng lại?
Bất kỳ ai mà đã từng trả qua điều này -- và tôi muốn nói với các bạn rằng, khi các bạn đã có con ở nhà, công việc của các bạn hẳn phải tốt lắm bởi vì rất khó để có thể để con mình ở nhà -- công việc của các bạn phải rất đòi hỏi.
Nó phải rất phải đáng thời gian công sức.
Các bạn phải cảm thấy như mình đang có ảnh hưởng.
Và nếu hai năm trước các bạn đã không nhận lấy cái chức mới kia và một gã nào đó bên cạnh bạn đã nhận lấy nó, nếu ba năm trước các bạn dừng tìm kiếm lấy những cơ hội mới, các bạn sẽ cảm thấy chán nản bởi vì các bạn đã phải giữ chân trên bàn đạp ga kia.
Đừng rời trước khi bạn rời.
Hãy ở lại.
Hãy giữ chân trên bàn đạp ga cho đến cái ngày mà các bạn phải nghỉ làm để chăm con -- và sau đó hẵng quyết định.
Đừng quyết định sớm quá nhất là những quyết định mà các bạn còn không biết các bạn đang thực hiện.
Thế hệ của tôi, buồn thay, sẽ không thể thay đổi những con số ở phía trên.
Chúng không hề di động.
Chúng ta sẽ không đạt được 50 phần trăm số người -- trong thế hệ của tôi, sẽ không có 50 phần trăm số người ở bất kỳ ngành nào.
Nhưng tôi hy vọng rằng những thế hệ tương lại sẽ có thể.
Tôi nghĩ rằng một thế giới mà ở đó nửa các quốc giá và nửa các công ty được điều hành bởi phụ nữ sẽ là một thế giới tốt đẹp hơn.
Và không phải là vì người ta sẽ biết phòng vệ sinh nữ ở đâu, mặc dù điều đó sẽ khá hữu ích.
Tôi nghĩ rằng đó sẽ là một thế giới tốt hơn. Tôi có hai con.
Một đứa con trai năm tuổi và một đứa con gái ba tuổi.
Tôi muốn con trai tôi được lựa chọn trong việc cống hiến hoàn toàn cho công việc ở công sở hay ở nhà. Và tôi muốn con gái tôi có được sự lựa chọn không chỉ riêng trong việc thành công mà còn cho cả việc được thích, được đánh giá cao từ những thành quả của mình.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Hôm nay, tôi sẽ kể cho các bạn về một vài người những người không rời khỏi khu vực sống của mình.
Người đầu tiên ngay tại Chicago này.
Brenda Palms-Farver được thuê giúp đỡ những tù nhân hòa nhập với cuộc sống cộng đồng và giữ cho họ không tái phạm vào tù nữa.
Hiện nay, những người nộp thuế phải chi khoảng 60,000 đô một năm cho một tù nhân.
Như chúng ta đã biết thì 2/3 trong số họ sẽ ra tù và trở lại cuộc sống
Tôi tìm ra một điều thú vị là, với mỗi đồng đô la chúng ta tiêu dùng, dù vào việc giáo dục từ khi còn bé tẹo như Head Start chẳng hạn chúng ta tiết kiệm 17$ vào nhưng việc vớ vẩn khác như việc bị bắt giam trong tương lai
hay nghĩ theo hướng khác là với 60.000 đô là một khoản tiền nhiều hơn cả học phí để một học sinh học tại Harvard.
Nhưng Brenda, lại không trải qua những giai đoạn vớ vẩn như vậy hãy nhìn qua những thử thách của cô ấy và đi tới với một giải pháp không thực sự rõ ràng đó là: mở công ty kinh doanh các sản phẩm chăm sóc da làm từ mật ong.
Ổn thôi, nó có vẻ như rất rõ ràng với các quý vị, nhưng không phải với tôi.
Đó là một dạng cơ bản của sự phát triển của một cải tiến mang tính xã hội thực sự có tiềm năng.
Cô thuê những người đàn ông và phụ nữ có vẻ thất nghiệp để chăm sóc lũ ong và quay mật rồi chế biến sản phẩm và họ sẽ tự đem những sản phẩm này đi bán và sau cùng thì chúng cũng được bán tại Whole Foods.
Cô đã kết hợp kinh nghiệm quản lý và đào tạo với những kỹ năng sống mà họ cần có như làm quản lý hoặc làm việc theo nhóm và cũng nói về tương lai của những nhân công tương lai về kinh nghiệm của họ thế nào chứng thực cụ thể từ những bài học mà họ đã được học và sự háo hức của họ để được học hỏi thêm.
Dưới 4% những người tham gia chương trình của cô thực tế trở lại trại giam.
Do vậy những người trẻ tuổi này đã học cách chuẩn bị làm việc và kỹ năng sống thông qua việc nuôi ong và trở thành công dân hữu ích trong quá trình này.
Đó là một sự khởi đầu ngọt ngào.
Bây giờ, tôi sẽ đưa quý vị tới Los Angeles. Và rất nhiều người biết rằng LA có vấn đề của riêng nó.
Mà tôi sẽ nói về vấn đề nước sạch của LA ngay bây giờ đây.
Họ không có đủ nước cho hầu hết các ngày trong năm và rất nhiều nước được dự trữ khi trời mưa.
Hiện tại, 20% năng lượng tiêu thụ tại California được sử dụng để bơm nước vào phần lớn phía nam California.
Nước sử dụng của họ đổ ra kênh theo nước mưa ra đại dương khi trời mưa hay mùa lũ lụt.
Hiện tại, Andy Lipkis đang làm việc để giúp LA cắt giảm chi phí cơ ở hạ tầng bằng việc kết nối các nhà quản lý nguồn nước và những cây nối đảo để giảm nhiệt đô thị -- kết nối con người, cây cối và công nghệ để tạo ra một thành phố tốt đẹp hơn.
Tất cả các hoạt động "xanh" hấp thụ nước từ bão một cách tự nhiên, cũng như giúp thành phố trở nên mát hơn
Bởi vì, nào chúng ta thử đặt ra một trường hợp bạn thực sự muốn một cái điều hòa, hay một căn phòng mát mẻ?
Dù bạn chọn thế nào thì chúng cũng chẳng khác nhau là mấy
Do vậy, vài năm trước Chính quyền L.A quyết định rằng họ cần 2,5 tỷ đô la để nâng cấp các trường học trong thành phố
Và Andy cùng với nhóm làm việc của anh đã khám phá ra rằng họ mới tiêu hết 200 triệu đô trong số đó vào việc giải nhựa xung quanh khu vực trường học
Và bằng cách trính bày vấn đề kinh tế, họ đã thuyết phục chính quyền LA rằng việc thay thế những lớp nhựa đường bằng cây xanh và những thảm thực vật xanh khác sẽ giúp cho các trường học này tiết kệm được nhiều năng lượng hơn là họ dùng vào ngành công nghiệp làm việc.
Và ước tính, 20 triệu m2 đường nhựa được thay thế hoặc bị bỏ qua và tổng tiêu thụ điện cho việc sử dụng điều hòa giảm xuống, trong khi đó việc làm cho những người bảo trì khu vực này tăng lên, dẫn tới một tiết kiệm dòng cho hệ thống, cũng như học sinh và nhân viên trường học khỏe mạnh hơn.
Bây giờ là Judy Bonds con gái một công nhân mỏ
Gia đình cô có tới 8 thế hệ sinh sống tại Whitesville, tây Virginia
Và nếu ai đó rất đỗi tự hào về lịch sử của ngành khai thác than và của thành phố, thì đó hẳn phải là Judy.
Nhưng cách thức khai thác than hiện nay đã rất khác từ việc khai thác những mỏ sâu hơn so với thời của cha cô và ông nội cô phải đi sâu xuống và rằng thuê hàng ngàn và hàng ngàn công nhân.
Giờ đây, khoảng hai tá đàn ông có thể đào một quả núi trong vòng vài tháng, mà chỉ vẻn vẹn được mỏ than khai thác trong vòng vài năm.
Đó chính là công nghệ khai thác có tên Dời đỉnh núi.
Chúng sẽ chuyển ngọn núi này sang ngọn núi khác chỉ trong vòng vài tháng ngắn ngủi
Vậy hãy tưởng tưởng xem không khí xung quanh khu vực này -- chúng phủ đầy bụi và than
Khi chúng tôi tới đó, chúng làm cho một số người trong chúng tôi bị ho mới chỉ sau có vài giờ ở đó không chỉ thợ mỏ mà ai cũng bị ho như vậy.
Và Judy nhận thấy những vẻ đẹp của quê hương cô đang bị phá hủy nguồn nước bị nhiễm độc.
Và các công ty than chỉ chuyển đi sau khi ngọn núi đã được xóa sổ, bỏ đi ngay cả khi càng nhiều công nhân bị thất nghiệp.
Nhưng cô cũng nhận ra sự khác biệt trong nguồn năng lượng gió tiềm năng mà không ảnh hưởng tới những quả núi, và một điều nữa là nó được giảm xuống trong việc nâng lên tới hơn 2.000 feet.
3 năm với nguồn năng lượng bẩn thỉu và cũng chẳng nhiều nhặn việc cho cam hay thế kỷ của nguồn năng lượng sạch với tiềm năng cho việc phát triển công việc và cải thiện hiệu quả làm việc trên nền tảng của kỹ năng công nghệ và sự phát triển kiến thức địa phương về việc làm sao để tận dụng hết nguồn gió tại khu vực.
Cô tính toán những chi phí ban đầu và những khoản trả sau, và chúng chia cấp thành nhiều cấp độ lợi ích cho nền kinh tế địa phương, đất nước và toàn cầu.
Điều này sẽ chi trả lâu hơn so với việc dời các ngọn núi nhưng nguồn năng lượng thực sự đem lại nguồn lợi mãi mãi.
Hiện nay công việc dời núi trả lại rất ít tiền cho địa phương và chúng còn mang đến rất nhiều cảnh nghèo khổ.
Nguồn nước thì trở nên nhớp nháp
Phần lớn mọi nguời vẫn bị thất nghiệp, dẫn đến phần lớn các vấn nạn xã hội giống như những người thất nghiệp trong thành phố gặp phải -- nghiện rượu, ma túy, tệ nạn xã hội, trẻ em mang thai và bệnh tật.
Và bây giờ Judy và tôi -- tôi phải nói rằng -- thực sự có mối liên hệ với nhau.
Hiện nay thực sự có một khối liên minh rất rõ ràng.
Ý tôi là, theo nghĩa đen ấy, tên của thị trấn của cô ấy là Whitesville, Tây Virginia
Nhưng chúng chẳng phải như vậy Những ngọn núi này không phù hợp với cái nôi của Hip Hop hay bất cứ những thứ tương tự như thế.
Nhưng đằng sau áo phông của tôi đây này, chiếc áo mà cô ấy tặng tôi có dòng chữ: "Hãy cứu lấy những vùng núi đang bị nguy hiểm".
Do vậy chúng tôi gặp những cô gái nhà quê và những người sống trên núi và hiểu rằng đây chính là những gì đang xảy ra.
Nhưng mới chỉ vài tháng trước đây July được chuẩn đoán là đang ở giai đoạn thứ ba của căn bệnh ung thư phổi.
Vâng, thế đấy!
Và nó đã di căn tới xương và não của cô ấy.
Và tôi chỉ chợt nhận ra nó thật kỳ lạ cô ấy bị tổn thương từ những nguyên nhân tương tự nhau rằng cô ấy cố gắng hết sức để bảo vệ mọi người.
Nhưng giấc mơ của cô về chiếc quạt gió cho ngọn núi than bên sông này là gia tài của cô ấy.
Và cô ấy sẽ không thể nhìn thấy những ngọn núi.
Nhưng hơn là viết ra một số tuyên bố, cô đang bỏ lại phía sau một kế hoạch kinh doanh biến chúng thành sự thực.
Đó chính là điều mà thị trấn của tôi đang làm.
Và tôi tự hào về điều đó.
(Vỗ tay) Nhưng ba con người này họ chẳng biết gì về nhau, nhưng họ lại có rất nhiều điểm chung.
Họ đều là những người giải quyết vấn đề, và họ chỉ là một vài trong vô vàn các ví dụ mà tôi thực sự được nhìn thấy, gặp gỡ và học hỏi từ những việc họ làm.
Tôi đã thực sự may mắn khi được gặp họ trong chương trình radio cộng tác với chương trình phát thanh quần chúng của tôi có tên là ThePromisedLand.org (miền đất hứa)
Họ là những người có tầm nhìn xa trông rộng.
Họ nhìn thấy những nhu cầu đang phát sinh như -- sản phẩm làm đẹp, trường học lành mạnh, năng lượng điện -- và cách thức mà nguồn tiền đổ vào để thỏa mãn những như cầu này.
Và khi những giải pháp ít tốn kém nhất bao gồm cả việc giảm số lượng công việc, bạn sẽ bỏ lại với những người thất nghiệp nhưng những người đó không hề rẻ mạt.
Thực tế, họ tạo ra và trở thành những người công dân đắt giá nhất, và họ cũng thuộc những lớp người bần cùng hóa, những cựu chiến binh bị thương trở về từ Trung Đông, những người ra tù.
Và đối với những cựu chiến binh nói riêng V.A cho biết có sự gia tăng gấp 6 lần thuốc men liên quan đến các bệnh về tâm thần cho các cựu chiến binh từ năm 2003.
Tôi nghĩ số lượng này còn tăng lên nữa.
Họ không chiếm số lượng nhiều nhất, nhưng lại chiếm nhiều tiền thuốc nhất. Và những vấn đề như lạm dụng trong gia đình, nghiện ngập hay lạm dụng rượu chè những biểu hiện xấu bởi các trẻ em của họ trong trường học và cả tình trạng sức khỏe yếu kém là hậu quả của những ức chế thần kinh.
Do vậy, 3 người này đều hiểu được làm sao để sử dụng đồng đô la hiệu quả thông qua nền kinh tế địa phương để đáp ứng được với nhu cầu của thị trường, giảm những vấn đề xã hội hiện hành và ngăn ngừa những vấn nạn mới trong tương lai.
Và hiện nay có hàng ngàn những ví dụ như vậy
Một vấn đề là: sự lãng phí và sự thất nghiệp.
Kể cả khi chúng ta nghĩ và làm tái chế, có rất nhiều thứ tái chế cuối cùng bị tiêu hủy hoặc bị đổ ra bãi và để lại rất nhiều họ bỏ rất nhiều những thứ được tái chế.
Và nơi nào thực sự lãng phí? Thường là những cộng đồng nghèo khó.
Và chúng ta biết rằng, ngành công nghiệp sinh thái, như các loại mô hình mà tôi chỉ trên -- có một mô hình mà ở châu Âu người ta gọi là ngành công nghiệp công việc sinh thái nơi mà bạn sử dụng nguyên liệu từ chất thải của công ty khác, hay bạn có thể sử dụng các nguồn nguyên liệu tái chế để sản xuất sản phẩm mà bạn có thể sử dụng hoặc bán.
Chúng ta có thể tạo ra một thị trường địa phương và khuyến khích sử dụng nguyên liệu tái chế như nguyên liệu thô để sử dụng trong sản xuất.
Và tại thị trấn quê hương tôi, chúng tôi thực sự cố gắng tạo ra một dạng kinh doanh như vậy tại Bronx. nhưng ngài thị trưởng đã quyết định cái mà ông ấy muốn thấy là một trại giam ngay tại nơi đó.
May mắn thay, bởi vì chúng tôi muốn tạo ra hàng trăm công việc sau nhiều năm thành phố muốn xây dựng một nhà tù
tạ ơn Chúa, họ đã từ bỏ.
Một vấn đề khác là: hệ thống thực phẩm không lành mạnh và nạn thất nghiệp.
Tầng lớp công nhân và những người Mỹ nghèo ở thành thị chẳng được hưởng lợi gì từ hệ thống thực phẩm hiện tại của chúng ta.
Chúng dựa quá nhiều vào vận chuyển, phân bón hóa học, sử dụng quá nhiều nước và cả bảo quản.
Hoạt động nông nghiệp rộng lớn thường phải chịu trách nhiệm về việc làm ô nhiễm nguồn nước, đất đai và sản xuất ra các thực phẩm không tốt cho sức khỏe và chúng chiếm của chúng ta hàng tỷ đô cho các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và giảm hiệu quả làm việc.
Và chúng ta biết rằng ngành nông nghiệp ở các thành phố đang là chủ đề lớn trong thời gian gần đây, nhưng chủ yếu là việc làm vườn, mà đem đến một số giá trị cho việc xây dựng cộng đồng, nhưng nó không mang lại công ăn việc làm hay sản xuất thực phẩm.
Con số thống kê hiện nay chưa có.
Một phần công việc của tôi bây giờ đang đặt nền móng cho việc tích hợp nền nông nghiệp thành phố với hệ thống thực phẩm ở nông thôn sẽ không còn việc phải có một món salad mà sản xuất cách đó 3000 dặm bằng việc tạo ra một thương hiệu quốc gia về những sản phẩm được trồng ngay tại thành phố mà ở mọi thành phố, việc sử dụng điện ngày càng tăng các tiện nghi trong nhà càng tăng, sở hữu và điều hành bởi những người trồng cây nhỏ lẻ mà họ chính là những khách hàng.
Điều này có thể hỗ trợ cho các nông dân theo mùa xung quanh các khu vực tàu điện ngầm những người bị loại ra vì không thể đáp ứng được nhu cầu cả năm cho sản xuất.
Nó không phải là một sự cạnh tranh, mà với những nông trại ở nông thôn nó thực sự là một sự tiếp viện.
Nó kết hợp với hệ thống thực phẩm tích cực và khả thi về kinh tế.
Mục tiêu là nhằm đáp ứng nhu cầu trong thành phố như bệnh viên, các trung tâm cao cấp, trường học, trung tâm chăm sóc ban ngày và tạo ra một mạng lưới công việc cho khu vực.
Đây quả là một hệ thống cơ sở hạ tầng thông minh.
Và cách chúng ta quản lý việc xây dựng những tác động tới môi truờng ảnh hưởng tới sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống của mọi người hàng ngày.
Thành phố, nông thôn của chúng ta, sử dụng hệ thống cơ sở hạ tầng như -- xử lý chất thải, nhu cầu sử dụng năng lượng cũng như chi phí xã hội cho những người thất nghiệp, sự giảm sút tỷ giá, tỷ lệ giam giữa và những tác động của hàng loạt chi phí sức khỏe cộng đồng.
Một hệ thống cơ sở hạ tầng thông minh sẽ mang đến một cách thức tiết kiệm chi phí để đáp ứng nhu cầu cơ sở hạ tầng và xã hội.
Và chúng ta muốn chuyển đổi các hệ thống mở cửa tới tận cửa nhà của những người trước kia đang gánh nặng thuế để trở thành một phần của cơ sở thuế.
Và tưởng tượng một mô hình kinh doanh quốc gia mà tạo ra công ăn việc làm cho địa phương và cơ sở hạ tầng thông minh để cải thiện nền kinh tế địa phương phát triển ổn định.
Vậy tôi hy vọng rằng các bạn nắm được 1 ít tại đây.
Những ví dụ này chỉ ra một xu hướng.
Tôi không tạo ra nó, và nó không tự nhiên diễn ra.
Tôi nhận thấy rằng nó đang diễn ra khắp cả nước, và tin tốt lành là nó đang tiến triển.
Và tất cả chúng ta cần đầu tư vào chúng.
Đó chính là cái trụ quan trọng cho sự hồi phục của đất nước.
Và tôi gọi nó là bảo vệ quê hương mình.
Suy thoái kinh tế đã làm cho chúng ta quay cuồng và sợ hãi và có vài thứ vẫn đang bay lửng lơ trong không trung những ngày này mà thực sự có sức mạnh.
Nó rất thực tế rằng chúng ta là chìa khóa cho chính sự phục hồi của chúng ta.
Bây giờ là thời điểm để chúng ta hành động cho cộng đồng mình nơi chúng ta nghĩ về quê hương và chúng ta hành động tại quê hương.
Và khi chúng ta bắt đầu, những hàng xóm của chúng ta những người ngay sát vách hay ngay bang gần kề hay ở một nước láng giềng nào đó sẽ được hưởng sự tốt đẹp.
Kết quả tại địa phương nhưng chính là toàn cầu.
Bảo vệ quê hương có nghĩa là tái thiết lại hàng rào tự nhiên của chúng ta, đưa mọi nguời làm việc, cải thiện lại hệ thống tự nhiên của chúng ta.
Bảo vệ quê hương có nghĩa là chúng ta tạo dựng sự thịnh vượng ngay tại quê nhà của mình, thay vì phá hủy chúng ở nước ngoài,
Giải quyết các vấn đề về môi trường và xã hội tại cùng một thời điểm với cùng một giải pháp dẫn tới sự tiết kiệm hết sức, một thế hệ giàu có và an ninh quốc gia.
Có rất nhiều những giải pháp tâm huyết và tuyệt vời đã được tạo ra khắp nước Mỹ.
Thách thức của chúng ta bây giờ là xác định và hỗ trợ nhiều hơn.
Hiện nay, chương trình Bảo vệ quê hương đang quan tâm tới chính bản thân bạn mà không phải như câu nói xưa cũ là từ thiện bắt đầu từ nhà mình.
Gần đây tôi có đọc cuốn sách tên "Love Leadership" của Hope Bryant.
Nó nói về việc dẫn dắt một thế giới mà dường như được thực hiện trên cơ sở của sự sợ hãi.
Và khi đọc cuốn sách đó tôi kiểm tra lại lý thuyết bởi tôi muốn cắt nghĩa cái mà tôi muốn ám chỉ tới.
Như, cha tôi một người đàn ông tuyệt vời.
Ông lớn lên tại khu vực phân biệt chủng tộc miền Nam, trốn thoát khỏi sự treo cổ và tất cả những khó khăn trong thời kỳ đó, và ông mang tới một mái ấm thực sự yên bình cho chúng tôi cũng như hàng loạt người khác rơi vào thời điểm khốn khó.
Nhưng cũng giống như tất cả chúng ta, ông gặp một số vấn đề.
(Cười lớn) Ông từng chơi cờ bạc, một cách bắt buộc.
Với ông, câu nói "Từ thiện bắt đầu tại nhà" nghĩa là đó là ngày được trả lương của tôi hoặc của bất kỳ ai sẽ xảy ra đúng vào ngày may mắn của ông.
Do đó bạn cần giúp ông vượt qua.
Và thỉnh thoảng tôi cho ông vay tiền từ công việc hè hay sau giờ học, và ông thường có dự định sẽ trả lại tôi tiền cùng cả lãi, tất nhiên, sau khi ông trúng lớn.
Và thỉnh thoảng ông trúng lớn, tại một đường đua ở Los Angeles -- -- một trong những lý do để yêu thành phố này -- vào những năm 1940.
Ông đã kiếm đuợc 15.000 đô la và mua ngôi nhà mà tôi đã lớn lên tại đó.
Do đó tôi không thể không hạnh phúc về nó.
Nhưng nghe này, tôi cảm thấy có nghĩa vụ với ông và tôi lớn lên, rồi trưởng thành.
Và trở thành người phụ nữ như bây giờ. Và tôi học được vài điều từ những ngày tháng đó.
Với tôi, từ thiện thường là những gì cho đi bởi vì bạn phải làm hoặc bởi vì đó là điều bạn thường xuyên làm hoặc nó là cho đi đến khi cảm thấy đau đớn.
Và tôi sẽ cung cấp để xây dựng một vài thứ mà sẽ phát triển và tăng cường đầu tư ban đầu vào nó và không chỉ là cần thiết bỏ ra nhiều hơn vào năm tới -- tôi không cố gắng biết nó thành thói quen.
Tôi đã dành vài năm quan sát xem những dự định này tốt như thế nào tới cộng đồng, mà cần thiết để hỗ trợ cho cộng đồng và tạo ra sức mạnh, nhưng thực sự không giúp cho hoàn cảnh mọi người, hoặc thậm chí là làm xấu đi.
Và trong 20 năm qua, chúng tôi đã bỏ ra số tiền kỷ lục để làm từ thiện vào việc giải quyết các vấn nạn xã hội, như thành quả giáo dục, suy dinh dưỡng, bắt bớ, béo phì, tiểu đường, chênh lệch về thu nhập, tất cả đều được giải quyết ngoại trừ một số thứ, mà đặc biệt là tử suất của trẻ sơ sinh trong người nghèo -- nhưng đó là một thế giới tuyệt vời mà chúng tôi đã mang tới cho họ.
Và tôi biết một tý về những vấn đề này, bởi vì trong nhiều năm, tôi đã dành thời gian trong một tổ chức phi lợi nhuận. Và tôi là một giám đốc điều hành phục hồi trong vòng 2 năm.
(Cười) Nhưng trong khoảng thời gian đó, tôi nhận ra rằng đó là những dự án phát triển theo hướng địa phương mà thực sự sẽ làm những điều tốt cho cộng đồng của chúng ta.
Nhưng tôi cũng thực sự đấu tranh cho việc được hỗ trợ tài chính.
Thành công càng lớn, thì càng ít tiền phải bỏ ra từ quỹ.
Và tôi xin nói với các quý vị, việc đứng trên hội trường TED và thắng lợi giải MacArthur trong cùng một năm mang đến cho tất cả mọi người rằng tôi đã đến.
Và thời điểm tôi chuyển tới tôi đã thực sự trả 1/3 thâm hụt ngân sách của cơ quan bằng lệ phí được diễn thuyết.
Thẳng thắn mà nói, tôi nghĩ rằng chương trình của tôi đi trước một chút so với họ.
Nhưng sau đó, cái công viên khi đó chỉ là một bãi rác và được giới thiệu tại buổi nói chuyện của TED2006 đã trở thành thứ này.
Nhưng thực tế tôi đã tổ chức đám cưới ở đây.
Ngay tại đó.
Theo chân chú chó mà đã dẫn tôi tới công viên trong ngày cưới của tôi.
Đường Nam Bronx màu xanh mà cũng chỉ là một bản vẽ trong năm 2006.
Sau đó, chúng tôi đã có khoảng 50 triệu đô trong gói kích thích kinh tế để tới đây.
Và chúng tôi thích nơi này, bởi vì tôi thích cấu trúc hiện nay, bởi vì chúng tôi đã quan sát những việc này thực sự đã diễn ra.
Do vậy tôi muốn mọi người hiểu rằng vấn đề quan trọng cốt lõi của việc chuyển đổi từ từ thiện sang doanh nghiệp.
Tôi bắt đầu doanh nghiệp của mình để giúp đỡ cộng đồng trên khắp đất nước nhận ra những cơ hội của chính họ mà cải thiện mọi thứ để chúng ta có một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Chương trình bảo vệ quê hương đang bắt đầu sang một bước mới trong kế hoạch của tôi.
Điều mà chúng tôi cần là mọi người nhìn thấy giá trị trong việc đầu tư vào những loại hình doanh nghiệp địa phương, những người sẽ là đối tác của những người như tôi để xác định sự phát triển của các xu hướng và sự thích nghi với khí hậu cũng như những hiểu biết về sự tăng trưởng của những chi phí xã hội của việc kinh doanh bình thường.
Chúng ta cần cùng nhau làm việc để cải thiện đất đai của chúng ta, sửa chữa hệ thống điện và cải thiện chính chúng ta.
Đã đến lúc phải dừng các hoạt động xây dựng các trung tâm thương mại, nhà tù, sân vận động và các những thứ khác đã tạo nên sự thất bại chung của chúng ta.
Đã đến lúc chúng ta phải bắt đầu xây dựng tượng đài sống của hy vọng và tiềm năng.
Cảm ơn quý vị rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi sẽ bắt đầu với điều này: vài năm trước, một nhà tổ chức sự kiện gọi cho tôi bởi lúc đó tôi đang tính tổ chức một buổi nói chuyện. Và cô ấy đã gọi, cô ấy nói,
"Tôi thực sự thấy khó để có thể viết về cô trên một tờ rơi nhỏ."
Và tôi nói, "Vậy thì điều khó khăn đó là gì vậy?" Và cô ấy trả lời, "À, tôi đã thấy cô nói chuyện,
và tôi tính là sẽ gọi cô là một nhà nghiên cứu, tôi nghĩ, nhưng tôi lo là nếu tôi gọi cô như là một nhà nghiên cứu thì không ai sẽ đến dự, bởi vì họ sẽ nghĩ cô thật là tẻ nhạt và không thực tế." (Cười lớn)
OK. Và cô ấy nói, "Nhưng điều làm tôi thích ở những buổi nói chuyện của cô
đó là cô là một người kể chuyện."
Vì thế tôi nghĩ tôi chỉ cần gọi cô là người kể chuyện."
Và dĩ nhiên con người học thuật trong tôi phản ứng như là, "Cô tính gọi tôi là cái gi?" Và cô ấy nói, "Tôi tính sẽ gọi cô là người kể chuyện."
Và tôi nói, "Sao không gọi là phù thủy đi?"
(Cười lớn) Tôi tự nhủ "Hãy nghĩ về điều này trong giây lát."
tôi cố lấy hết dũng khí.
Và tôi nghĩ, tôi là người kể chuyện.
Tôi là một nhà nghiên cứu về bản chất của sự việc.
Tôi nhặt nhạnh những câu chuyên; đó là những gì tôi làm.
Và có lẽ những câu chuyện chỉ là những dữ liệu có tâm hồn.
Và có lẽ tôi chỉ là một người kể chuyện.
Và thế là tôi nói, "Cô biết không?
Tại sao cô không gọi tôi là nhà nghiên cứu-người kể chuyện."
Và cô cười, "Haha. Không có cách gọi đó."
(Cười lớn) Vì thế tôi là nhà nghiên cứu-người kể chuyện, và điều tôi tính nói với các bạn ngày hôm nay -- chúng ta sẽ nói về việc mở rộng sự cảm nhận -- và vì thế tôi muốn chia sẻ với các bạn và kể một số câu chuyện về một mảng trong nghiên cứu của tôi về cơ bản, đã mở rộng cảm nhận của chính tôi và quả thực đã thay đổi cách tôi sống và yêu thương và làm việc cũng như làm mẹ.
Và sau đây là nơi mà câu chuyện của tôi bắt đầu.
Khi tôi là một nhà nghiên cứu trẻ, một nghiên cứu sinh vào năm đầu tiên, tôi có một giáo sư hướng dẫn nghiên cứu người đã nói vói chúng tôi rằng, Và đây là điều quan trọng, nếu bạn không thể đo lường một thứ gì đó, nghĩa là thứ đó không tồn tại."
Và tôi đã nghĩ ông ấy chỉ nói bông đùa với tôi.
Tôi hỏi lại, "Thật hả?" và ông ấy trả lời "Hoàn toàn đúng."
Bạn cũng nên biết là tôi đã tốt nghiệp đại học với chuyên ngành xã hội học, có bằng thạc sỹ xã hội học và tôi đang chuẩn bị để lấy bằng tiến sỹ về xã hội học, vì thế toàn bộ con đường học vấn của tôi được bao quanh bởi những người khá tin tưởng rằng cuộc sống thật lộn xộn, hãy chấp nhận nó.
Và tôi thì cho là cuộc sống thì lộn xộn thật gột rửa nó, sắp xếp nó lại và đặt nó vào trong một cái hộp đựng cơm
(Cười lớn) để thấy là tôi đã tìm ra con đường của mình, để tìm được ngành nghề dành cho tôi -- một trong những quan điểm lớn trong xã hội học là len lỏi vào trong những vấn đề nan giải của công việc đó.
Và tôi giống như là, giữ chặt những thứ khó khăn đó trong đầu và xem xét nó và được toàn điểm A
Đó chính là công thức của tôi.
Và thế là tôi đã rất thích thú về điều đó.
Và tôi nghĩ, bạn biết không, đây là nghề nghiệp của tôi, bởi vì tôi thích những vấn đề hóc búa.
Nhưng tôi muốn khiến chúng không còn là vấn đề nan giải nữa. Tôi muốn hiểu chúng.
Tôi muốn đi sâu vào những điều này Tôi biết điều này là quan trọng và cố phơi bày nó ra cho mọi người được thấy.
Và chỗ mà tôi bắt đầu đó là với sự kết nối.
Bởi vì, khi mà bạn là nhà xã hội học trong 10 năm trời, điều mà bạn nhận ra đó là sự kết nối là lý do tại sao chúng ta ở đây.
Nó là điều mang lại mục tiêu và ý nghĩa cho cuộc sống của chúng ta.
Đó là tất cả những gì về nó.
Không phân biệt bạn khi nói chuyện với những người làm việc về công bằng xã hội, sức khỏe tâm thần, hay lạm dụng, bỏ rơi, chúng ta luôn nhận thấy rằng sự kết nối, cái khả năng cảm nhận được kết nối -- về mặt thần kinh thì đúng là chúng ta được nối với nhau -- đó chính là lý do tại sao chúng ta ở đây.
Vì thế tôi nghĩ, tôi sẽ bắt đầu với sự kết nối.
Chắc hẳn bạn biết rõ tính huống khi mà bạn nhận được đánh giá từ bà chủ của mình, và bà ấy chỉ cho bạn 37 thứ bạn làm thực sự tốt, và một thứ -- một cơ hội để làm tốt hơn?
(Cười lớn) Và tất cả mọi thứ bạn có thể nghĩ tới là cơ hội để cải thiện, phải không?
Rõ ràng đó cũng là cách mà công việc của tôi đã vận hành, bởi vì, khi bạn hỏi mọi người về tình yêu, họ nói cho bạn về sự đổ vỡ.
Khi bạn hỏi mọi người về sự gắn kết, họ nói cho bạn những kinh nghiệm khủng khiếp nhất của việc bị loại bỏ ra ngoài.
Và khi bạn hỏi mọi người về sự kết nối, những câu chuyện mà họ kể cho tôi là về sự chia ly.
Và rất nhanh -- chỉ khoảng 6 tuần nghiên cứu -- tôi đã tìm một thứ không tên mà hoàn toàn làm sáng tỏ sự kết nối theo cái cách mà tôi không hiểu được và chưa từng thấy.
Tôi đã rút khỏi nghiên cứu và suy nghĩ, tôi cần phải hiểu được nó là gì.
Và nó hóa ra là sự xấu hổ.
Và xấu hổ thì thật dễ hiểu như là nỗi sợ bị chia cắt. Có những điều gì về tôi nếu những người khác biết hoặc thấy nó, thì tôi sẽ không còn đáng để kết bạn.
Những điều tôi có thể nói với bạn về nó: nó mang tính đại chúng; ai cũng gặp phải cả. Chỉ những người không trải qua sự xấu hổ
không có khả năng chia sẻ và gắn kết. Không ai muốn nói về điều đó,
và bạn càng ít nói về nó, bạn càng có nó nhiều hơn.
Điều đằng sau sự xấu hổ này, đó là "Tôi không đủ tốt," -- chúng ta đều biết cảm giác này: "Tôi không đủ trắng. Tôi không đủ mảnh mai, đủ giàu có, đủ đẹp, đủ thông minh, đủ thăng tiến."
Điều ẩn sâu dưới chún là cảm giác khủng khiếp vì có thể bị tổn thương,
ý tưởng mà, để sự kết nối hình thành, chúng ta phải cho phép chính mình được nhìn rõ, thực sự được nhìn rõ.
Và bạn biết tôi cảm thấy thế nào về sự tổn thương không. Tôi ghét sự tổn thương.
Và rồi tôi nghĩ, đây là cơ hội của mình để đánh bại nó với cây thước đo của mình.
Tôi đi vào, tôi cố hình dung những thứ đó, Tôi tính dùng một năm để giải mã sự xấu hổ, Tôi muốn hiểu cảm giác có thể bị tổn thương hoạt động như thế nào, và tôi muốn khôn hơn nó.
Vì tôi đã sẵn sàng, và tôi đã rất hứng khởi.
Chắc các bạn đoán ra rồi, việc đó sẽ không thành công. (Cười lớn)
Bạn biết không.
Vì thế tôi có thể kể cho bạn thật nhiều về sự xấu hổ, nhưng tôi đã phải mượn lấy thời gian của người khác.
Nhưng tôi có thể nói với bạn thực chất của nó -- và điều này có thể là một trong những điều quan trọng nhất mà tôi đã học được trong một thập kỷ nghiên cứu.
Một năm trời hóa ra lại tới 6 năm, hàng ngàn câu chuyện, hàng trăm những buổi phỏng vấn dài, những nhóm chuyên đề.
Có thời điểm người ta gửi cho tôi những trang nhật ký và gửi tôi những câu chuyện của họ -- hàng ngàn mẩu thông tin trong 6 năm trời.
Và tôi gần như nắm giữ được nó. Tôi gần như hiểu được, sự xấu hổ là gì,
nó vận hành như thế nào.
Tôi đã viết một quyển sách, Tôi đã công bố một lý thuyết, nhưng một thứ gì đó vẫn không ổn -- và đó là điều này, nếu tôi đơn thuần mang những người tôi đã phỏng vấn và chia họ ra thành nhóm những người có ý thức rằng họ đáng được trân trọng -- và điều đó dẫn tới, ý thức về sự trân trọng -- họ có một ý thức mạnh mẽ về tình yêu và sự gắn kết -- và nhóm kia là những người đang khổ sở để có được nó, những người luôn tự hỏi liệu họ có đủ tốt.
Chỉ có một thứ tách biệt những người có một ý thức mạnh mẽ về tình yêu và sự gắn kết với những người vẫn đang cố gắng đạt được nó,
Đó là, những người có một ý thức mạnh mẽ về tình yêu và sự gắn kết tin rằng họ xứng đáng để yêu thương và gắn kết.
Chính nó đó.
Họ tin rằng họ xứng đáng.
Với tôi, phần khó nhất của điều khiến chúng ta rời xa sự kết nối là chúng ta sợ rằng chúng ta không xứng đáng để gắn kết, đó là điều, về mặt cá nhân và nghề nghiệp, Tôi đã muốn hiểu nhiều hơn nữa.
Và những gì tôi làm đó là tôi lấy hết các cuộc phỏng vấn mà ở đó tôi thấy sự xứng đáng, ở đó tôi thấy người ta sông theo cách như thế và chỉ nhìn vào những trường hợp này.
Những gì mà những người này có chung?
Tôi có hơi nghiện những đồ dùng văn phòng, nhưng đó là một chủ đề khác.
tôi có một tập đựng hồ sơ, và tôi có một Sharpie, và tôi nghĩ, tôi nên gọi nghiên cứu này là gì?
Và những từ đầu tiên nảy ra trong suy nghĩ của tôi là bằng cả trái tim.
Đây là những người sống bằng cả trái tim từ chính cảm nhận sâu thẳm của cảm giác đáng được trân trọng.
Vì thế tôi viết lên trên tập đựng hồ sơ, và tôi bắt đầu xem xét dữ liệu. Thật ra, tôi đã thực hiện nó trước
trong bốn ngày liền phân tích dữ liệu thật kỹ lưỡng, khi tôi xem lại, lấy ra những bài phỏng vấn, những câu chuyện, những sự cố.
Bức họa chính là gì? Những khuôn mẫu nằm ở đâu?
Chồng tôi đã đi khỏi thành phố với lũ trẻ bởi vì tôi luôn luôn chú tâm vào cái thứ khùng điên Jackson Pollock này, nơi mà tôi chỉ luôn viết và trong trạng thái nghiên cứu của tôi.
Và đây là cái mà tôi tìm được.
Cái mà họ có chung đó là lòng can đảm.
Và tôi muốn phân biệt dũng khí và sự can đảm cho bạn trong giây lát.
Can đảm, định nghĩa ban đầu của can đảm khi nó xuất hiện lần đầu trong tiếng Anh -- nó xuất phát từ tiếng Latin cor, có nghĩa là trái tim -- và định nghĩa ban đầu là kể câu chuyện về bạn là ai với cả trái tim của mình.
Vậy những người này rất đơn giản, có dũng khí để là người không hoàn hảo.
Họ có lòng thương cảm để trở nên tử tế với chính họ trước và sau đó là với người khác, bởi vì, hóa ra là, chúng ta không thể thương cảm người khác nếu chúng ta không đối xử với chính mình một cách tử tế.
Và điều cuối cùng đó là họ có sự liên kết, và -- đây là phần khó -- kết quả của sự chân thành là, họ có thể từ bỏ khuôn mẫu mà họ nghĩ mình phải đạt tới, để trở thành chính bản thân mình, bạn phải hoàn toàn làm điều này để kết nối.
Những điều khác họ có chung là điều này. Họ hoàn toàn chấp nhận sự tổn thương.
Họ tin là những điều khiến họ có thể bị tổn thương khiến họ trở nên đẹp hơn.
Họ không nói về sự tổn thương là cảm giác thoải mái, hoặc là họ cũng không nói về việc bị chà đạp -- như là tôi đã nghe được trước đây trong cuộc phỏng vấn về sự xấu hổ. Họ chỉ nói về nó như là điều cần thiết.
Họ nói về sự sẵn lòng để nói "Tôi yêu bạn" trước,
sự sẵn lòng để làm điều gì đó mà không hề có gì đảm bảo,
sự sẵn lòng để chờ đợi bác sỹ gọi sau khi xét nghiệm tuyến vú.
Họ sẵn lòng để đầu tư vào một mối quan hệ có thể hoặc không thể đi đến đâu.
Họ nghĩ đó là điều cơ bản.
Cá nhân tôi nghĩ đó là sự biểu lộ.
Tôi không thể tin là tôi đã cam kết trung thành để nghiên cứu -- định nghĩa của việc nghiên cứu là để điều khiển và dự đoán, để tìm hiểu những hiện tượng, cho một lý do cụ thể để điều khiển và dự đoán.
Và giờ nhiêm vụ của tôi là điều khiển và dự đoán đã mở ra câu trả lời là cách để sống đó là với sự tổn thương và ngừng việc điều chỉnh và dự đoán.
Điều này dẫn đến một chút suy sụp -- (Cười lớn) -- mà thực sự có thể xem như thế này.
(Cười lớn) Và quả thật thế.
Tôi gọi nó là suy sụp, nhà vật lý trị liệu của tôi gọi đó là sự thức tỉnh về mặt nhận thức.
Thức tỉnh về mặt nhận thức nghe hay hơn là suy sụp, nhưng tôi đảm bảo với bạn đó là suy sụp. Và tôi đã phải đặt dữ liệu của tôi qua một bên và đi tìm một nhà vật lý trị liệu.
Để tôi nói với bạn điều này: bạn biết mình là ai
khi bạn gọi cho bạn của mình và nói. "Tôi nghĩ là tôi cần gặp ai đó. Bạn có giới thiệu ai đấy được không?"
Bởi vì năm người bạn của tôi đã phản ứng thế này, "Oh. Tôi không muốn là nhà trị liệu cho bạn."
(Cười lớn) Tôi đã như, "Như thế nghĩa là sao chứ?"
Và họ nói như, "Tôi chỉ nói, bạn biết đấy.
Đừng mang thước đo của bạn thôi."
Tôi trả lời, "OK."
Và thế là tôi tìm thấy một nhà trị liệu.
Buổi gặp đầu tiên của tôi với cô ấy, Diana -- Tôi đã mang tới danh sách của mình về cách mà những người sống bằng cả trái tim sống, và tôi ngồi xuống.
Và cô ấy hỏi, "Bạn thế nào?"
Và tôi nói, "Tôi tốt lắm. Tôi ổn cả."
Cô ấy hỏi, "Điều gì xảy ra thế?"
Và đây là một nhà trị liệu đến gặp những nhà trị liệu khác, bởi vì chúng tôi phải đi qua những thứ này, bởi vì các thang đo B.S.
đều tốt cả. (Cười lớn) Và thế là tôi nói, "Đây là vấn đề, Tôi đang gặp rắc rối."
Và cô ấy hỏi, "Rắc rối gì vậy?" Và tôi nói, "Ờ, tôi có vấn đề về cảm giác có thể bị tổn thương.
Và tôi biết rằng sự tổn thương là nguồn gốc chính của sự xấu hổ và nỗi sợ hãi và chúng ta đều phải đánh vật cho giá trị của mình, nhưng nó cho thấy nó cũng chính là nơi sản sinh của niềm vui, của sự sáng tạo, của sự gắn kết, của tình yêu
Và tôi nghĩ tôi có vấn đề, và tôi cần sự giúp đỡ."
Và tôi nói, "Nhưng ở đây nói rõ điều này, không hề có vấn đề về gia đình, không rắc rối về tuổi thơ."
(Cười lớn) "Tôi cần một số giải pháp."
(Cười lớn) (Vỗ tay) Cảm ơn.
Và cô ấy tỏ ra thế này.
(Cười lớn) Và tôi nói, "Tệ quá, phải không?"
Và cô ấy nói, "Nó không tốt cũng chẳng xấu."
(Cười lớn) "Nó chỉ là chính nó."
Và tôi nói, "Ồ Chúa ơi, chắc là nó sẽ tệ lắm đây."
(Cười lớn) Và nó đúng thế thật, và cũng không phải thế thật.
Và mất khoảng một năm.
Và bạn biết có những người khi mà họ nhận ra là sự tổn thương và sự dịu dàng là quan trọng, và thế là họ chấp nhận và bước đi cùng nó.
A: đó không phải tôi, và B: tôi thậm chí không giao du với những người như thế.
(Cười lớn) Đối với tôi, đó là một năm dài tranh đấu.
Đó là một cuộc đấu đầy gian khó.
Sự tổn thương đẩy một cái, tôi đẩy lại
Tôi đã thua trong cuộc đấu, nhưng có lẽ đã lấy lại được cuộc sống của mình.
Và sau đó tôi trở lại nghiên cứu và dành vài năm trời thực sự cố gắng để hiểu những người sống bằng cả trái tim là ai những lựa chọn họ đã làm và ta làm gì với
sự tổn thương. Tại sao chúng ta lại phải vật lộn với nó nhiều như thế?
Có phải tôi đơn độc trong đối đầu với sự tổn thương?
Không.
Và điều mà tôi đã học được.
Chúng ta làm tê cứng sự tổn thương khi chúng ta chờ đợi một cuộc gọi.
Điều đó thật buồn cười, tôi đã viết ra vài thứ tren Twitter và Facebook nói là, "Bạn định nghĩa sự tổn thương như thế nào? Điều gì khiến bạn cảm thấy bị thương tổn?"
Và trong vòng 1 tiếng rưỡi, tôi đã có 150 câu trả lời.
Bởi vì tôi muốn biết điều gì ngoài kia.
Đã yêu cầu chồng của tôi giúp, bởi vì tôi bị ốm, và chúng tôi chỉ mới cưới; khơi mào chuyện quan hệ với chồng tôi; khơi mào chuyện quan hệ với vợ tôi; bị từ chối; mời ai đó đi chơi; chờ bác sỹ gọi lại; bị sa thải; sa thải người khác --
đó là thế giới mà chúng ta đang sống.
Chúng ta đang sống trong một thế giới đầy tổn thương.
Và một trong những cách chúng ta giải quyết nó là chúng ta ghìm nén sự tổn thương.
Và tôi nghĩ có những dấu hiệu -- và nó không phải là nguyên nhân suy nhất dấu hiệu này tồn tại, nhưng tôi nghĩ đó là lý do chính -- chúng ta nợ nần cực độ,
béo phì,
nghiện ngập và dùng thuốc băng đảng trong lịch sử Mỹ.
Vấn đề là -- và tôi học được điều này từ nghiên cứu -- bạn không thể đóng băng cảm xúc một cách chọn lọc.
Bạn không thể nói, đây là vấn đề xấu.
Đây là sự tổn thương, đây là sự đau buồn, đây là sự xấu hổ, đây là nỗi sợ, đây là sự thất vọng,
Tôi không muốn cảm thấy những điều này.
Tôi muốn một vài ly bia và bánh ngọt nhân chuối.
(Cười lớn) Tôi không muốn cảm thấy những điều này.
Và tôi biết là sự nhận biết đó thật buồn cười
Tôi đi vào trong cuộc sống của bạn để kiếm sống.
Chúa ơi.
(Cười lớn) Bạn không thể đóng băng những cảm giác khó chịu này mà không đóng băng những tác động, những cảm xúc của mình. bạn không thể đóng băng một cách chọn lọc.
Vì thế khi chúng ta đóng băng những thứ này,
chúng ta đóng băng niềm vui, chúng ta đóng băng sự biết ơn, chúng ta đóng băng niềm hạnh phúc.
Và sau đó chúng ta thật đáng thương, và chúng ta tìm kiếm mục tiêu và ý nghĩa, và sau đó chúng ta cảm thấy bị tổn thương, và sau đó chúng ta muốn có một vài ly bia và bánh ngọt nhân chuối.
Và nó trở thành một vòng xoay nguy hiểm.
Một trong những thứ mà tôi nghĩ chúng ta cần phải suy nghĩ đó là tại sao và làm thế nào chúng ta đóng băng cảm giác.
Và nó không phải chỉ là sự nghiện ngập.
Một điều khác chúng ta làm là chúng ta tạo ra những thứ không chắc chắn thành chắc chắn.
Tôn giáo đã đi từ niềm tin vào tín ngưỡng và sự huyền bí đến tính xác thực.
Tôi đúng, anh sai. Câm miệng lại.
Thế đó. Đơn giản, rất chắc chắn.
Chúng ta càng sợ, chúng ta càng dễ bị tổn thương,
và chúng ta càng lo sợ. Đó là thứ giống như chính trị ngày hôm nay.
Không có bất kỳ thảo luận nào thêm nữa.
Không hề có đối thoại.
Chỉ có đỗ lỗi.
Bạn có biết đổ lỗi cho điều gì đó được diễn tả thế nào trong nghiên cứu không?
Là cách để giảm bớt đau đớn và phiền muộn.
Chúng ta hoàn hảo. Nếu có bất cứ ai muốn cuộc sống của họ trong như thế này thì đó chính là tôi,
nhưng nó không giúp ích gì. Bởi điều chúng ta làm là lấy mỡ từ mông chúng ta
và đặt nó vào gò má.
(Cười lớn) Mà xem như, tôi hi vọng trong 100 năm nữa, người ta sẽ nhìn lại và thốt lên, "Ồ"
(Cười lớn) Và chúng ta hoàn thiện, một cách nguy hiểm nhất, con cái của chúng ta.
Để tôi nói cho bạn điều mà tôi nghĩ về đám trẻ.
Chúng bị buộc chặt để sống còn khi chúng sinh ra.
Và khi bạn ôm những đứa bé mới sinh hoàn hảo trong tay bạn, công việc của chúng ta không phải là nói, "Nhìn nó kìa, nó thật hoàn hảo.
Công việc của tôi là giữ cho nó hoàn hảo -- đảm bảo rằng nó có thể vào đội quần vợt vào lớp năm và Yale vào lớp bảy." Đó không phải công việc của chúng ta.
Công việc của chúng ta là nhìn ra và nói,
"Con biết không? Con không hoàn hảo, và con phải tranh đấu, nhưng con đáng được trân trọng với tình yêu và sự gắn kết." Đó là công việc của chúng tôi.
Cho tôi thấy một thế hệ những đứa trẻ được nuôi lớn như thế,
và chúng ta sẽ kết thúc được những vấn đề mà tôi nghĩ chúng ta đang đối diện ngày hôm nay.
Chúng ta giả bộ rằng những thứ mà chúng ta làm không hề có một ảnh hưởng lên người khác.
Chúng ta làm những điều đó trong cuộc sống cá nhân
Chúng ta cho rằng sự liên kết -- cho dù nó là sự cứu trợ, một bãi dầu loang,
thu hồi sản phẩm --
chúng ta giả bộ như điều mà chúng ta đang làm không hề có một tác động lớn lên người khác.
Tôi sẽ nói với các công ty đó,
Chúng tôi chỉ cần bạn tin cậy và xác thực và nói, "Chúng tôi xin lỗi.
Chúng tôi sẽ sửa nó."
Nhưng có một cách khác, và tôi sẽ để nó cho bạn suy nghĩ.
Đây là điều mà tôi đã tìm được: đó là để cho chính chúng ta được nhìn thấy, nhìn thấy trong sâu thẳm, nhìn thấy một cách đầy tổn thương;
để yêu thương với cả trái tim của mình, mặc dù không hề có sự đảm bảo -- và thực sự là rất khó, và tôi có thể nói với bạn rằng, là một người mẹ, điều này thực khó vô cùng -- khi phải tập luyện sự biết ơn và niềm vui sướng trong những thời khắc của sự kinh hãi, khi mà chúng ta đang tự hỏi, "Tôi có thể yêu bạn nhiều đến thế không?
Tôi có thể tin vào điều đó một cách đầy nhiệt thành? Tôi có thể mãnh liệt như thế về điều đó không?
chỉ để có thể ngừng lại và, thay vì nghĩ về những thảm họa có thể xảy ra, chỉ nói là "Tôi thật biết ơn, bởi vì khi cảm nhận được sự tổn thương này nghĩa là tôi vẫn đang sống."
Và điều cuối cùng, điều mà tôi cho là quan trọng bậc nhất, đó là tin rằng chúng ta đủ rồi.
Bởi vì khi chúng ta làm việc từ một nơi Tôi tin là khi nói, "Tôi cảm thấy đầy đủ"
thì chúng ta sẽ ngừng la hét và bắt đầu lắng nghe, chúng ta sẽ tử tế và thân ái với những người xung quanh chúng ta, và chúng ta cũng tử tế và thân ái với chính mình.
Đó là tất cả những gì tôi muốn nói. Cảm ơn
(Vỗ tay)
Điều đầu tiên tôi muốn làm là xin cảm ơn tất cả mọi người
Điều thứ hai là tôi xin được giới thiệu đồng tác giả kiêm đồng giảng dạy và còn là người bạn thân của tôi.
Ken và tôi đã làm việc chung với nhau trong gần 40 năm.
Xin giới thiệu Ken đang ngồi phía kia.
( Tiếng vỗ tay) Rõ ràng giữa nhiều người trong chúng ta - chắc chắn là tôi và hầu hết mọi người tôi từng trò chuyện - có cùng một bất mãn chung với cách thức mà nhiều thứ đang hoạt động, với cách thức mà thể chế của chúng ta đang vận hành.
Giáo viên thất bại trong việc dạy dỗ con cái chúng ta.
Bác sĩ thì không biết chúng ta chịu đựng điều gì, và họ cũng không đủ thời gian chữa trị cho từng người.
Dĩ nhiên, chúng ta cũng không tin vào các ông chủ ngân hàng, cũng như các tay môi giới.
Bọn họ gần như phá hủy toàn bộ hệ thống tài chính.
Và thậm chí khi chúng ta đi làm quá đỗi thường xuyên, chúng ta phải chọn giữa làm điều mà ta nghĩ là đúng đắn, mà ta mong muốn được diễn ra với điều bắt buộc phải làm hoặc mang lại lợi ích.
Thế nên ở mọi nơi chúng ta quan sát, theo 1 cách toàn diện, chúng ta lo lắng rằng những người mà ta lệ thuộc vào không khiến ta có được sự quan tâm tin tưởng.
Hoặc giả dụ họ có được điều đó, chúng ta vẫn lo lắng rằng họ không biết ta đủ rõ để hiểu ra họ cần phải làm gì để giúp chúng ta duy trì sự quan tâm đó.
Họ không hiểu chúng ta.
Họ không đủ thời gian để tìm hiểu điều chúng ta.
Có hai kiểu phản ứng của chúng ta đối với dạng không hài lòng này.
Nếu mọi thứ không đi đúng ý muốn, phản ứng đầu tiên sẽ là tạo thêm luật lệ, tạo thêm một hệ thống các phương pháp cụ thể để chắc chắn mọi người sẽ làm điều mà ta mong muốn.
Đưa cho giáo viên bộ giáo trình bắt buộc phải dạy trong lớp để ngay cả khi họ không biết phải làm gì hoặc không quan tâm đến lợi ích của con cái chúng ta, miễn là họ tuân theo đúng giáo trình, con cái chúng ta sẽ được dạy như thế.
Đưa cho quan toà danh sách khung hình phạt bắt buộc cho từng loại tội phạm, do đó bạn sẽ không còn phụ thuộc vào sự phán xét của quan tòa nữa.
Thay vào đó, tất cả chúng ta phải làm là tra danh sách xem tội này thì đi với khung hình phạt nào.
Hoặc áp dụng giới hạn với việc thu lãi của những công ty tính dụng và với những gì họ có tể thu bằng phí giao dịch.
Nhiều và nhiều luật lệ hơn nữa để bảo vệ chúng ta khỏi sự vô cảm và vô tâm của một hệ thống nhũng thế chế mà ta phải đối mặt.
Hoặc, có thể là ngoài những luật lệ, hãy xem nếu chúng ta có thể nghĩ ra một vài động cơ khích lệ thông minh do đó, ngay cả nếu những người chúng ta giáo tiếp không muốn phục vụ lợi ích của chúng ta, thì lợi ích của họ sẽ phục vụ lợi ích của chúng ta - những phần thưởng kì diệu khiến mọi người thực hiện những điều đúng đắn thậm chí từ sự ích kỉ thuần tuý.
Do đó, ta thưởng cho giáo viên nếu những đứa trẻ họ dạy đỗ được qua những kì thi lớn mà được dùng để đánh giá chất lượng hệ thống giáo dục.
Luật lệ và sự khích lệ - giống như phạt và thưởng.
Chúng ta thông qua một loạt những luật lệ để điều hành hệ thống tài chính phản ứng lại với sự sụp đổ gần đây.
Đó là Đạo Luật Dodd-Frank, đó là Đạo luật cải cách Hệ thống bảo vệ tài chính của người tiêu dùng mà đang được ủng hộ bởi Elizabeth Warren.
Có thế những đạo luật mới này sẽ được cải thiện được cái cách mà các công ty dịch vụ tài chính vẫn thường hoạt động.
Chúng ta sẽ chờ xem.
Thêm vào đó, chúng ta cũng đang nỗ lực tìm ra nhiều cách để tạo thêm phần thưởng cho những nhân viên của ngành dịch vụ tài chính để họ thêm quan tâm tới việc phục vụ các lợi ích dài hạn ngay cả đó là lợi ích của riêng công ty họ hơn là bảo vệ khoản lợi nhuận ngắn hạn.
Do vậy nếu chúng ta tìm được đúng động cơ khích lệ, họ sẽ làm những điều đúng đắn - như tôi đã nói - cho bản thân, và khi chúng ta tìm ra được những điều luật hợp lý, họ sẽ chẳng thể đẩy ta ra sát vực thẳm được.
Ken (Sharpe) và tôi đều biết rõ rằng chúng ta cần phải quản lý trở lại các ông chủ ngân hàng.
Đó là bài học ta học được từ sự sụp đổ hệ thống tài chính vừa rồi.
Nhưng chúng tôi tin rằng, cũng như đã chứng minh trong sách rằng, không có một hệ thống luật lệ, cho dù cặn kẽ như thế nào, cho dù chi tiết đến đâu, cho dù cẩn thận theo dõi và thực hiện như thế nào, không có một hệ thống luật lệ có thể mang lại cho chúng ta điều chúng muốn.
Vì sao? Bởi vì những ông chủ nhà băng là những người thông minh.
Và giống như nước, họ sẽ tìm những kẽ hở trong bất kì hệ thống luật nào.
Bạn thiết kế một hệ thống luật lệ nhằm đảm bảo rằng những lý do cụ thể - đã làm hệ thống tài chính gần như sụp đổ - sẽ không thể xảy ra một lần nữa.
Thật là một sự ngây thơ khi nghĩ rằng việc ngăn chặn nguồn gốc sự sụp đổ của hệ thống tài chính vừa rồi, bạn đã ngăn chặn hoàn toàn khả năng dẫn tới sự sụp đổ tài chính khác.
Đó là chỉ là câu hỏi cho phần tiếp theo và sau đó sẽ ngạc nhiên vì tại sao chúng ta có thể quá ngu ngốc như vậy để không thể bảo vệ chúng ta chống lại điều đó.
Những gì mà chúng ta rất cần cũng với những luật lệ tốt và phần thưởng thông minh hơn, là các giá trị đạo đức,
phẩm chất,
và những người muốn làm điều đúng đắn.
Cụ thể, giá tri đạo đức mà chúng ta cần nhất là giá trị mà Aristotle gọi là sự sáng suốt thực tế.
Sự sáng suốt và khôn ngoan thực tiễn là một ý chí đạo đức để thực hiện lẽ phải và sự khéo léo nhằm tìm ra điều gì là lẽ phải.
Aristotle cảm thấy rất thú vị khi quan sát phương pháp làm việc của các thợ thủ công xung quanh ông ấy.
Và ông ấy cảm thấy ấn tượng với phương pháp họ ứng biến những giải pháp mới lạ cho những trở ngại mới lạ - những trở ngại mà họ không hề dự đoán trước.
Lấy ví dụ khi Aristotle quan sát những người thợ đá làm việc tại Đảo Lesbos, họ cần đo chu vi cột tròn.
Các bạn thấy đấy, sẽ thật khó khăn để đo những cột tròn bằng thước kẻ.
Vậy hỏ sẽ làm gì?
Họ tìm ra một giải pháp mới cho vấn đề.
Họ tạo ra thước đo có thể bẻ cong được, vật dụng mà ngày nay chúng ta gọi là thước dây - giống như một luật lệ linh hoạt, một luật lệ có thể bẻ cong.
Và Aristotle nói rằng họ nhận ra rằng đôi khi để thiết kế các cột tròn, bạn cần phải bóp méo luật lệ.
Và Aristotle nói rằng nhiều lúc khi giao tiếp với người khác, chúng ta cần phải uốn cong luật lệ.
Giao tiếp với người khác đòi hỏi một kiểu linh hoạt mà không một hệ thống luật lệ nào có thể bao quát.
Một người không ngoan biết khi nào và làm thế nào để uốn cong những luật lệ.
Người không ngoan luôn biết cách ứng biến.
Như tôi và người đồng tác giả, Ken, bàn về điều này, nó giống như một dạng phương pháp của những nghệ sĩ nhạc Jazz;
những luật lệ giống như những nốt nhạc trên bản nhạc, nó giúp bạn bắt đầu, nhưng rồi sau khi vào guồng với bản nhạc, bạn lại tìm thấy những cách phối hợp lý cho từng thời điểm cụ thể với từng nhóm nhạc công.
Do đó với Aristotle, việc bẻ cong luật lệ, tìm những trường hợp ngoại lệ và tìm cách tự ứng biến mà bạn thấy ở những người thợ thủ công lành nghề chính xác là những gì bạn cần để trởi thành một "người thợ lành nghề" trong lĩnh vực đạo đức.
Trong các mối quan hệ với mọi người, hầu như tại mọi thời điểm, sự linh hoạt như thế này là cần thiết.
Một người khôn ngoan biết khi nào phải bẻ cong lụât lệ.
Một người khôn ngoan biết khi nào phải ứng biến.
Và quan trọng nhất, một người khôn ngoan phải thực hiện sự bẻ cong và ứng biến này nhằm phục vụ mục đích tốt đẹp.
Và nếu bạn là một người bóp méo các luật lệ và tự ứng biến hầu như để phục vụ bản thân, điều bạn nhận được là mánh khóe tàn nhẫn của những người khác.
Do đó bạn nên thực hiện các hành động này để phục vụ người khác chứ không phải để phục vụ bản thân.
Và như vậy ý chí lẽ phải cũng quan trọng như sự khéo léo về mặc đạo đức trong ứng biến và tìm kiếm ngoại lệ.
Song hành với nhau chúng hình thành Sự sáng suốt thực tế, điều mà Aristotle nghĩ là sự thống lĩnh của tiêu chuẩn đạo đức.
Tôi sẽ đưa cho các bạn một ví dụ cụ thể về Sự sáng suốt thực tế.
Đó là trường hợp của Michael
Michael là một chàng trai trẻ.
Anh ta có một việc làm với mức lương khá thấp
để phụ giúp tiền cho vợ và một đứa con Đứa con lúc đó đang học ở một trường dòng.
Nhưng sau đó anh ta mất việc,
rồi trở nên hoang mang về khả năng chu cấp cho gia đình.
Một đêm, Micheal uống hơi nhiều và cướp một tài xế xe taxi 50 Dollars.
Vụ cướp được thực hiện bằng súng.
Nhưng lại là một khẩu súng đồ chơi.
Sau đó bị bắt, anh ta phải hầu tòa
và bị kết án.
Khung hình phạt của Pennsylvania yêu cầu án tù tối thiểu cho tội như vậy là 2 năm tù giam.
Quan tòa vụ án đó - quan tòa Lois Forer - cho rằng điều đó không hợp lý.
Anh ta chưa hề có tiền án trước đó.
Anh ta là một người chồng và người cha có trách nhiệm.
Anh ta đối mặt với một tình huống cùng quẫn.
Bản án đó có thể phá hỏng một gia đình.
Do đó, bà đã nghĩ ra hình phạt chỉ 11 tháng. Và không chỉ vậy, còn được thả mỗi ngày để đi làm.
Tối phải ở trong tù trong khi ban ngày có thể làm việc.
Anh ta đã làm được và mãn hạn tù.
Con người đó đã trở lại và tìm được việc làm mới.
Gia đình được đoàn tụ.
Nó dường như tạo ra con đường cho cuộc sống tử tể - một kết thúc có hậu cho sự ứng biến thông minh từ vị quan toà khôn ngoan.
Nhưng rồi sự việc đổi khác, công tố viên không hài lòng với việc quan toàn Forer bỏ qua khung hình phạt và tự giải quyết theo cách riêng của mình, nên anh ta kháng án,
và yêu cầu khung hình phạt tối thiểu cho tội cướp có vũ trang.
Anh chàng ở trên làm mọi việc chỉ bằng một khẩu súng đồ chơi.
Trong khi án tù tối thiểu cho tội cướp có vũ trang là 5 năm.
Công tố viên đã thắng phiên tòa,
và Michael bị kết án 5 năm tù
Quan toàn Forer phải làm theo luật.
Và cũng nói thêm, án phúc thẩm được thông qua sau khi anh ta đã hoàn thành án phạt và được thả sau đó đi làm lại và đang phụ giúp gia đình và rồi anh ấy phải quay lại nhà giam.
Quan toà Forer làm những việc bị bắt buộc phải làm nên sau đó bà quyết định nghỉ việc.
Còn Michael thì đã trốn mất.
Đó là một ví dụ về cả sự khôn ngoan và sáng suốt thực tiễn và sự phá hủy kết quả của điều trên bằng những luật lệ mà, dĩ nhiên, được dùng để làm mọi việc tốt đẹp hơn.
Bây giờ ta sẽ xem xét trường hợp của Dewey.
Dewey là một giáo viên tiểu học ở Texas
Một ngày nọ, cô ấy được huấn luyện bởi một chuyên viên tư vấn - người giúp các giáo viên nâng cao điểm số của học sinh để trường có thể vươn tới thứ bậc của những trường uy tín về tỷ lệ phân trăm học sinh vượt qua những kì thi lớn.
Tất cả cá trường ở Texas cạnh tranh với nhau để đạt được thành tích đó, và phải đưa ra các phần thưởng và nhiều đối sách để đánh bại các trường khác.
Và do đó, các chuyên viên tư vấn khuyên rằng đầu tiên, đừng phí thời gian cho những học sinh sẽ vượt qua bài thi mà bạn không cần phải làm gì.
Thứ hai, đừng phí thời gian cho những đứa trẻ không thể vượt qua kì thi cho dù bạn có làm mọi cách.
Thứ ba, đừng phí thời gian cho những đứa trẻ chuyển đến trường chưa đủ lâu để được tính điểm.
Tập trung thời gian và tâm trí vào những đứa trẻ đang nằm giữa khả năng đậu và rớt những học sinh này khi có sự tác động của bạn thì có thể bước từ lằn ranh từ rớt sang đậu.
Sau khi nghe chuyện này, Dewey cảm thấy shock cùng cực trong khi các đồng nghiệp thì vui mừng với nhau và chấp nhận thực hiện
như thể là họ sắp được chơi một trận bóng đá.
Đối với Dewey đây không phải là lý do mà cô trở thành giáo viên.
Bây giờ Ken và tôi không hề ngờ ngệch, và chúng tôi hiểu rằng các bạn cần những luật lệ
và các động cơ khích lệ.
Mọi người cần trang trải cuộc sống.
Nhưng vấn đề khi phụ thuộc vào luật lệ và phần thưởng là nó sẽ phá hoại đạo đức của hoạt động nghề nghiệp. Và nó sẽ phá hoại đạo đức nghề nghiệp theo 2 cách.
Đầu tiên, nó làm nản lòng những người tham gia vào công việc.
Như quan toà Forer nghỉ việc và giáo viên Dewey thì hoàn toàn thất vọng.
Và thứ hai, nó phá hoại đạo đức của chính công việc.
Thực tế công việc bị phá hoại, và những người làm việc đó cũng vậy.
Điều đó tạo ra kiểu người - khi bạn tạo ra lụât lệ - nó tạo ra kiểu người lệ thuộc vào các phần thưởng khích lệ.
Vậy đó, nó tạo ra kiểu người chỉ làm việc vì phần thưởng
Hiện tại, vấn đề đáng chú ý là các nhà tâm lý học đã biết được điều này từ hơn 30 năm qua.
Các nhà tâm lý đã biết về hậu quả xấu của thưởng công mọi việc trong hơn 30 năm.
Chúng ta biết rằng nếu chúng ta thưởng trẻ khi chúng vẽ, chúng sẽ ngừng quan tâm đến việc vẽ và chỉ quan tâm đến phần thưởng.
Nếu chúng ta thưởng cho trẻ khi chúng đọc sách, chúng sẽ ngừng quan tâm đến nội dung cuốn sách và chỉ quan tâm là quyển sách dài bao nhiêu trang.
Nếu chúng ta thưởng cho giáo viên khi trẻ đạt điểm cao, họ sẽ ngừng quan tâm đến việc dạy học và chỉ quan tâm đến việc chuẩn bị cho các kì thi.
Và nếu chúng ta thưởng cho bác sĩ để hoàn thành thêm các quy trình y tế - cái mà chúng ta vẫn đang làm - thì họ sẽ tạo thêm các quy trình.
Nhưng nếu chúng ta thưởng cho các bác sĩ để giảm bớt các quy trình, họ sẽ làm ít đi.
Cái chúng ta cần, dĩ nhiên là những bác sĩ làm đúng số lượng các quy trình và làm đúng số lượng vì những nguyên nhân hợp lý - cụ thể là phục vụ lợi ích người bệnh.
Các nhà tâm lý đã biết điều này trong nhiều thập niên, và giờ là lúc các nhà lập pháp phải bắt đầu chú ý và lắng nghe theo các nhà tâm lý thêm 1 ít, hơn là theo các nhà kinh tế học.
Và mọi việc sẽ không còn xảy ra như cách ở trên nữa.
Ken và tôi cho rằng chúng ta có thể lạc quan.
Chúng tôi nghiên cứu 1 nhóm người mà trong tất cả các trường hợp là những người phá luật khôn ngoan.
Những người đó khi bị bắt buộc phải làm việc trong một hệ thống vừa đòi hỏi tuân theo luật lệ và tạo ra những phần thưởng, sẽ tìm cách lách và thao túng các luật lệ.
Vậy là sẽ có những giáo viên khi cần phải tuân theo giáo án, và biết rằng nếu dạy theo giáo án đó, học sinh sẽ không học được gì.
Do đó những gì họ làm là tuân thủ giáo án, những sẽ dạy gấp đôi thời gian và dùng thêm 1 ít thời gian đó để dạy theo cách mà họ cảm thấy sẽ mang lại hiệu quả.
Vậy đây chính là những người anh hùng thầm lặng thường ngày, và họ thật đáng ngưỡng mộ, nhưng không có một cách nào để họ có thể duy trì kiểu làm việc này khi phải đối mặt với một hệ thống vừa tìm cách loại bỏ họ vừa đối xử bạc bẽo với họ.
Nhưng phá luật một cách khôn ngoan còn tốt hơn không làm gì, và thật quá khó khăn để hình dung sự phá luật có thể kéo dài mãi mãi.
Nhiều hi vọng được tạo ra bởi những người mà chúng tôi gọi là người-thay-đổi-hệ-thống.
Họ đang tìm cách không phải là né tránh các luật lệ mà là biến đổi hệ thống, và chúng tôi được trò chuyện với một vài người như vậy.
ví dụ như vị quan toà tên là Robert Russell.
Vào một ngày ông ấy phải đối mặt với vụ kiện của Gary Pettengill.
Pettengill là một cựu chiến binh 23 tuổi từng xem quân nhân là một nghề nghiệp lâu dài, nhưng rồi anh ta gặp một thương tật nghiêm trọng ở lưng khi ở Iraq, và bị bắt phải giải ngũ.
Anh ta đã lấy vợ và sắp có đứa con thứ ba. Ngoài thương tật ở lưng, anh ta còn mắc Hội chứng chiến tranh và những cơn ác mộng thường xuyên và do đó anh bắt đầu sử dụng cần sa để làm giảm nhẹ các triệu chứng.
Pettengill cũng chỉ có thể làm việc bán thời gian do lưng đau và không thể kiếm đủ tiền để mua thức ăn và chăm sóc gia đình
Do đó, anh bắt đầu bán cần sa
và bị bắt trong một cuộc càn quét ma túy.
Gia đình anh bị đuổi khỏi căn hộ, và Hệ thống phúc lợi xã hội đang đe doạ giành quyền nuôi dưỡng các đứa trẻ.
Theo khung hình phạt thông thường, quan tòa Russell không có lựa chọn nào khác ngoài cách kết án giam giữ Pettengill thời gian dài do tội buôn bán ma túy.
Nhưng quan tòa Russell đã chọn một cách khác
vì ông xét xử trong 1 phiên toà đặc biệt,
gọi là "Phiên toà cho các cựu chiến binh"
Đó là lần đầu tiên phiên toà cho các cựu chiến binh xuất hiện ở Mỹ
và cũng do chính Russell lập nên.
Đây là phiên toà dành riêng cho các cựu chiến binh đã vi phạm pháp luật.
Ông ta làm điều này chính xác vì yêu cầu bắt buộc của luật kết án đã không cho quan toà có quyền xét xử.
Và không ai muốn một phạm nhân khong có hành vi bạo lực, đặc biêt đó lại là một cựu chiến binh bị tống vào tù.
Họ muốn làm một điều gì đó, mà như tất cả chúng ta đều biết, đó là xem xét hệ thống công lý.
Những gì Phiên tòa cho các cựu chiến bình đã làm là xét xử mỗi phạm nhân như một cá nhân, cố gắng tìm hiểu vấn đề của họ, tìm ra các bản án để giúp họ phục hồi bản thân, và không lãng quên họ khi bản án được thực thi.
Ở bên họ, đi cùng với họ, đảm bảo rằng họ sẽ tuân theo với bất cứ bản án nào đã được tạo ra để giúp họ vượt qua được thử thách.
Hiện nay có 22 thành phố có những Phiên tòa cho cựu chiến bình như vậy.
Tạo sao ý tưởng này có thể lan truyền như vậy?
Lý do đầu tiên là quan tòa Russell đã chứng kiến 108 cựu chiến binh ở phiên tòa dành cho họ tính đến tháng 2 năm nay. và trong số 108 người đó, thử đoán xem bao nhiêu người đối mặt với cánh cửa công lý trong tù?
Không. Không người nào.
Bất cứ ai cũng đều muốn có 1 hệ thống công lý chống tội phạm như thế này.
Vậy ông ấy chính là một-người-thay-đổi-hệ-thống.
Có một chủ ngân hàng, người tạo ra Ngân hàng cộng đồng vì lợi nhuận khuyến khích nhân viên - một điều tôi biết là rất khó để tin - khuyến khích nhân viên làm việc hiệu quả bằng cách phục vụ tốt các khách hàng có thu nhập thấp.
Ngân hàng đã tài trợ để xây dựng lại một công đồng có lẽ đã lụi tàn.
Mặc dù các khoản vay của họ theo tiêu chuẩn thông thường là rất rủi ro, nhưng tỷ lệ khách hàng phá sản là cực kì thấp.
Ngân hàng thu được nhiều lợi nhuận
và tiếp tục giữ các khoản vay.
Họ không dùng cách tạo ra khoản vay rồi bán chúng đi.
Mà họ hỗ trợ các khoản vay đó
để đảm bảo các khách hàng có thể trả các khoản nợ.
Hoạt đông ngân hàng không phải lúc nào cũng giống như những gì chúng ta đọc được trên báo ngày nay.
Thậm chí Goldman Sachs cũng đã từng phục vụ khác hàng, trước khi biến thành 1 thể chế chỉ phục vụ lợi ích bản thân.
Hoạt động ngân hàng ban đầu đã không giống như ngày nay và nó cũng không cần phải giống như ngày nay.
Lấy ví dụ giống như trên trong ngành dược phẩm. Các bác sĩ ở Harvard những người luôn cố thay đổi giáo dục y khoa để bạn không gặp phải xói mòn đạo đức và mất cảm thông, đã tình cách hoá hầu hết các sinh viên y khoa trong các khoa học đào tạo của họ.
Cách mà họ làm là trao cho các sinh viên y khoa năm thứ 3 các bệnh nhân để theo dõi trong suốt 1 năm
Vậy đó là các bệnh nhân, không phải là các cơ quan nội tạng và cũng không phải các bệnh tật, mà là những con người, với cuộc sống riêng.
Và để trở thành một lương y giỏi, bạn cần phải điều trị với con người có cuộc sống chứ không chỉ có bệnh tật.
Thêm vào đó, cũng còn rất nhiều việc phải làm: giảng dạy cho sinh viên từng người một trong số tất cả các sinh viên và tôi hi vọng kết quả là một thế hệ những bác sĩ có thời gian cho mọi người bênh.
Chúng ta hãy chờ xem.
Chúng ta đã nói về rất nhiều ví dụ như vậy,
và tất cả đều chỉ ra rằng, hoàn toàn có thể xây dựng, phát triển tính cách và giữ được công việc đúng với nhiệm vụ của nó, như Aristotle từng gọi là giá trị đích thực.
Ken và tôi tin tưởng đó là những gì mà người làm việc thực sự cần.
Mọi người mong muốn được chấp nhận sống có đạo đức.
Họ muốn được phép làm điều đúng đắn.
Họ không muốn cảm thấy phải tắm rửa để gột hết bụi bẩn của sự phi đạo đức ra khỏi cơ thể mỗi khi đi làm về nhà.
Aristotle cho rằng Sự khôn ngoan sáng suốt thực tiễn là chìa khóa mang đến hạnh phúc, và ông ấy đã đúng.
Hiện nay có nhiều nghiên cứu trong ngành tâm lý được thực hiện để biết điều gì làm con người cảm thấy hạnh phúc và có hai điều xuất hiện sau hết nghiên cứu này đến nghiên cứu khác - tôi biết điều này sẽ là khá shock với tất cả các bạn hai điều mà quan trọng nhất tới sự hạnh phúc là tình thương và công việc.
Tình thương: là quản lý thành công các mối quan hệ với những người gần gũi với bạn và với cộng đồng nơi bạn là một thành viên.
Công viêc là tham gia các hoạt động có ý nghĩa và tạo ra sự thỏa mãn.
Và nếu bạn có những mối quan hệ gần gũi với mọi người, và 1 công việc thoả mãn có ý nghĩa, bạn sẽ không cần những thứ gì khác nữa.
Để mà yêu và làm việc tốt bạn cần phải sáng suốt và khôn ngoan.
Luật lệ và các phần thưởng khích lệ không giúp bạn làm thể nào để trở thành một người bạn tốt, người cha tốt làm thế nào để trở thành một người bạn đời tốt hoặc làm thế nào để trở thành một bác sĩ, một luật sư hoặc một giáo viên giỏi.
Những luật lệ và những phần thưởng không thể thay thế cho sự khôn ngoan và sáng suốt.
Thực vậy, chúng tôi chứng tỏ rằng không có gì thay thế được cho sự khôn ngoan và sáng suốt.
Và cũng như sự khôn ngoan sáng suốt thực tiễn không đòi hỏi hành động hy sinh như 1 phần của việc thực hiện,
Không chỉ giúp chúng ta có ý chí và sự khéo léo để thực hiện lẽ phải cho mọi người, sự khôn ngoan sáng suốt thực tiễn còn cho chúng ta ý chí và sự khéo léo để thực hiện lẽ phải cho chính bản thân chúng ta.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Ý tưởng lớn của tôi là một ý tưởng rất, rất nhỏ bé mà có thể là chìa khóa mở ra hàng tỷ những ý tưởng lớn khác mà hiện tại đang ngủ sâu bên trong chúng ta.
Và ý tưởng nhỏ bé đó chính là việc ngủ.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Đây là một khán phòng bao gồm những người phụ nữ 'loại A' (type-A).
Đâ là một khán phòng gồm những người phụ nữ bị thiếu ngủ.
Và tôi đã phải tự nhận ra một bài học về giá trị của giấc ngủ.
Hai năm rưỡi trước, tôi đã ngất xỉu vì lao lực.
Tôi đã đập đầu xuống bàn, làm gãy một cái xương hàm,
và bị khâu năm múi ở bên mắt phải.
Và tôi đã bắt đầu một cuộc hành trình để tái khám phá lại giá trị của giấc ngủ.
Và trong hành trình đó, tôi đã học hỏi, tôi đã gặp nhiều bác sỹ, nhiều nhà khoa học, và tôi đến đây để nói với các bạn rằng con đường dẫn đến một cuộc sống năng suất hơn, vui vẻ hơn, nhiều cảm hứng hơn chính là một giấc ngủ ngon.
(Vỗ tay) Và phụ nữ chúng ta sẽ là những người dẫn đầu trong cuộc cách mạng mới này, vấn đề mới này của phụ nữ.
Chúng ta sẽ vừa ngủ vừa tiến lên chiếm vị trí hàng đầu. (Tiếng cười) (Vỗ tay) Bởi vì đáng buồn thay, đối với đàn ông, việc thiếu ngủ đã trở thành một biểu tượng.
Mới gần đây tôi đã dùng bữa tối với một anh chàng, anh này khoe rằng anh chỉ ngủ có bốn giờ vào đêm hôm qua.
Tôi đã muốn nói với ảnh -- nhưng tôi không nói -- rằng "Anh biết không? Nếu anh đã ngủ năm tiếng thay vì bốn, thì bữa tối này hẳn sẽ thú vị hơn bây giờ."
(Tiếng cười) Hiện nay có một loại kiểu cạnh tranh về việc thiếu ngủ.
Nhất là ở đây, tại Washington, nếu các bạn muốn sắp xếp một cuộc hẹn vào bữa sáng và các bạn nói rằng "Tám giờ sáng được không anh?"
họ sẽ nói với các bạn rằng "Tám giờ sáng muộn quá em ơi, nhưng không sao, anh có thể đánh một ván tennis và làm vài cuộc gọi hợp báo trước đó và sau đó sẽ đến gặp em vào tám giờ hen."
Và họ nghĩ rằng như thế có nghĩa là họ cực kỳ bận rộn và năng suất nhưng sự thật không như thế bởi vì chúng ta hiện nay đang có nhiều nhà lãnh đạo tài ba trong lĩnh vực kinh doanh, tài chính, chính trị mà đang đưa ra những quyết định cực kỳ tệ hại.
Vì thế một chỉ số I.Q. cao không có nghĩa là các bạn là một người lãnh đạo tốt bởi vì cái cốt lõi của việc lãnh đạo là việc có thể nhìn thấy được một tảng băng trôi trước khi nó đâm phải Titanic.
Và chúng ta đã gặp phải quá nhiều những tảng băng trôi đâm vào những chiếc Titanic của chúng ta.
Và đúng thế, tôi có cảm giác rằng nếu Lehman Brothers thay vì chỉ là Lehman Brothers đã là Lehman Brothers and Sisters thì có thể họ chẳng bị phá sản.
(Vỗ tay) Trong khi tất cả các anh em đang bận rộn siêu kết nối với nhau 24/7, có thể một em gái, chị gái nào đó đã có thể nhìn nhận ra cái tảng băng trôi bởi vì cô ấy đã thức dậy sau một giấc ngủ bảy hoặc tám tiếng và có thể thấy được bức tranh lớn.
Nên trong lúc chúng ta đang phải đối mặt với nhiều cuộc khủng hoảng cùng một lúc trên thế giới, điều tốt với chúng ta trên phương diện cá nhân, điều mà sẽ đem lại cho chúng ta niềm vui, lòng biết ơn, hiệu quả trong cuộc sống chúng ta và sẽ là điều tốt nhất đối với nghề nghiệp của chính chúng ta cũng chính là điều tốt nhất đối với thế giới.
Nên tôi xin thúc giục và khuyên các bạn nhắm mắt lại và khám phá những ý tưởng lớn nằm sâu bên trong chúng ta, hãy tắt máy và khám phá sức mạnh của giấc ngủ.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Có thể bạn đã từng nghe kinh Koran có nhắc đến ý niệm về một thiên đường với 72 thiếu nữ đồng trinh. Tôi hứa mình sẽ quay lại câu chuyện này sau.
Nhưng thực tế, ngay tại miền tây bắc này, chúng ta đang sống rất gần với một thiên đường thật sự của kinh Koran một thiên đường được định nghĩa 36 lần với "những dòng suối chảy róc rách qua các khu vườn."
Điều này hoàn toàn chính xác với tôi vì tôi đang sống trong một ngôi nhà thuyền ở hồ Union.
Nhưng vì sao phần lớn mọi người không biết điều đó?
Tôi có quen nhiều người không theo đạo Hồi, nhưng họ rất có thiện ý tìm đọc kinh Koran nhưng sau đó họ đều từ bỏ vì sự khác biệt của kinh Koran làm họ lúng túng và bối rối.
Ngay cả nhà sử học Thomas Carlyle người đã ví Muhammad như một trong những anh hùng vĩ đại nhất của thế giới, đã nhắc đến kinh Koran "như một quyển sách gai góc nhất mà tôi từng đọc, một mớ bòng bong, một công việc thật sự vất vả."
(Cười) Tuy nhiên, tôi nghĩ vấn đề một phần nằm ở cách thức chúng ta đọc kinh Koran như đọc một quyển sách thông thường - Chúng ta cuộn tròn người trong một chiều mưa, với một bát bỏng ngô ngay bên cạnh, như thể Chúa trời và nghe kinh Koran từ lời của Chúa nói với ngài Muhammad cũng chỉ là một tác giả có sách bán chạy nhất.
Chính thực tế rằng có rất ít người thật sự đọc kinh Koran đã lý giải vì sao người ta dễ nhầm lẫn và hiểu sai kinh Koran.
Những cụm từ và đoạn trích bị đưa ra khỏi ngữ cảnh mà tôi cho là rất quan trọng trong mỗi bản dịch vốn dĩ được cả các tín đồ Hồi giáo và chống Hồi giáo ủng hộ.
Vì vậy, vào mùa xuân này, khi bắt đầu viết một cuốn tiểu sử về Muhammad, tôi nhận ra mình cần phải đọc kinh Koran một cách đúng đắn - càng đúng đắn càng tốt.
Bởi vì tiếng Ả rập hiện giờ của tôi đã sút giảm nên tôi cần dùng đến từ điển. Vậy là tôi đã dùng 4 bản dịch nổi tiếng và đọc cả 4 cùng một lượt, từng câu, từng chữ cùng với một bản chuyển tự và nguyên bản kinh Koran bằng tiếng Ả rập từ thế kỷ thứ 7.
Lúc ấy tôi có một lợi thế.
Khi viết quyển sách về câu chuyện đằng sau sự chia tách Shia-Sunni tôi đã nghiên cứu về lịch sử Hồi giáo từ thưở sơ khai nhất vì vậy tôi biết các sự kiện được nhắc đến trong kinh Koran, và cả bối cảnh của câu chuyện đó.
Kiến thức mà tôi góp nhặt được đủ để tôi biết rằng mình chỉ là một du khách dạo qua kinh Koran - dù là người có am hiểu, có kinh nghiệm đi chăng nữa, thì vẫn chỉ là người đứng bên lề, một người Do Thái theo thuyết bất khả tri, đang đọc kinh thánh của một tín đồ không cùng tôn giáo.
(Cười) Vì vậy tôi đã đọc từ từ, chầm chậm.
(Cười) Lúc đầu tôi định dành 3 tuần cho công việc này, nhưng hoá ra đó lại là điều bất khả thi. (Cười) Bởi vì cuối cùng tôi mất đến 3 tháng để hoàn thành.
Tôi đã phải cật lực chống lại cái ý tưởng nhảy qua những chương cuối sách để đọc vì chúng ngắn hơn và ít huyền bí hơn.
Nhưng cứ mỗi lần tôi nghĩ mình bắt đầu hiểu tường tận về kinh Koran - thì cái cảm giác "Tôi nắm bắt được rồi" - lại nhanh chóng biến mất. Và mỗi sáng tôi tự hỏi liệu mình có đang bị lạc trong một vùng đất lạ hay không
dù rằng cảnh vật rất đỗi quen thuộc.
Người ta cho rằng kinh Koran được dùng để chuyển tải thông điệp của pháp điển và sách Phúc Âm theo cách mới mẻ hơn. Vì vậy 1/3 quyển sách
kể về các nhân vật trong Kinh thánh như Abraham, Moses, Joseph, Mary, Jesus.
Riêng hình ảnh Thượng đế thì rất mực quen thuộc thông qua hình ảnh hiện thân trước đó của Người - Đức Yahweh, người luôn cổ xuý thuyết Độc thần.
Sự hiện diện của lạc đà, đồi núi, giếng nước trong sa mạc, sông suối đã đưa tôi quay về năm tháng lang thang qua sa mạc Sinai.
Và rồi chính ngôn từ, ngữ điệu nhịp nhàng, lại nhắc tôi nhớ về những buổi chiều lắng nghe các bậc cao niên trong tộc người Bedouin ngâm thơ hàng giờ liền, những bài thơ hoàn toàn từ trong trí nhớ của họ.
Và tôi bắt đầu hiểu vì sao người ta nói kinh Koran chỉ thật sự là kinh Koran khi được đọc bằng tiếng Ả rập.
Ví dụ như Faatihah, câu thứ 7 trong chương mở đầu nói về sự hợp nhất lời cầu nguyện của Chúa và lời cầu nguyện Shema Israel của đạo Hồi
Nó chỉ gồm 29 từ trong tiếng Ả rập, nhưng lại vào khoảng 65 đến 72 từ khi chuyển ngữ.
Và khi càng thêm từ vào trong bản dịch thì ta càng bị lạc lối.
Tự thân tiếng Ả rập là một sự nhiệm màu kỳ bí gần như một sự thôi miên khiến cho chúng ta phải lắng nghe hơn là tìm đọc, thấu cảm hơn là phân tích.
Chúng ta phải hát vang lên để cảm nhận thanh âm của nó đang vang vọng trong vành tai và trên đầu lưỡi mình.
Chính vì thế, bản dịch Koran bằng tiếng Anh như thể chỉ là cái bóng của chính nó, hay như Arthur Arberry đã gọi bản dịch của ông là "một sự diễn dịch."
Nhưng không phải tất cả đều bị mất đi khi chuyển ngữ.
Kinh Koran có nhắc rằng ai kiên nhẫn sẽ được tưởng thưởng cùng với nhiều bất ngờ - ví dụ như vấn đề nhận thức về môi trường và rằng ý niệm con người chỉ là người quản lý những tạo vật của Thượng đế, là những điều chưa từng được nhắc đến trong Kinh thánh.
Và nếu như Kinh thánh chỉ dành riêng cho nam giới, bằng cách dùng ngôi nam thứ 2 và thứ 3, thì kinh Koran dành cả cho nữ giới - ví dụ như - kinh Koran nhắc đến tất cả những tín đồ, cả nam và nữ - những người đàn ông và những người phụ nữ được tôn kính.
Hoặc lấy ví dụ đoạn thơ nổi tiếng về cuộc tàn sát những người ngoại đạo.
Kinh Koran có nhắc đến điều đó nhưng trong một bối cảnh cụ thể: đó là cuộc chinh phục thánh địa Mecca tôn nghiêm nơi người ta nghiêm cấm các cuộc giao tranh, ẩu đả,
chỉ trừ khi buộc phải làm thế.
Bạn không được phép giết người ngoại đạo tại Mecca trừ khi thứ nhất, sau khi thời gian ân hạn đã chấm dứt mà không còn hiệp ước nào khác và chỉ khi những người này cố ngăn cản bạn đi đến đền thờ Kaaba và họ tấn công bạn trước.
Thậm chí nếu như trong trường hợp đó - Thượng đế cũng nhân từ với họ, vì khoan dung là điều cao cả nhất - vì vậy, tốt hơn là bạn đừng giết họ.
(Cười) Có lẽ ngạc nhiên lớn nhất - là khi ta thấy được kinh Koran linh hoạt, uyển chuyển đến thế nào, ít nhất là trong mắt những người không quá cứng nhắc, bảo thủ.
Kinh Koran nói rằng, "Một số câu thơ hiển lộ ý nghĩa rõ ràng, và một số khác thì không.
Đối với những người ngoan cố họ sẽ lợi dụng tính đa nghĩa của các câu thơ để gây ra mối bất hoà bằng cách suy diễn ý nghĩa theo ý muốn của riêng họ.
Chỉ có Thượng đế mới biết được ý nghĩa thật sự."
Cụm từ "Thượng đế tế vi" được lập lại hết lần này đến lần khác. Quả thật, toàn thể kinh Koran là một sự tinh tế vượt xa những gì phần đông chúng ta có thể hiểu được. Ví dụ như
câu chuyện nho nhỏ ban đầu về các cô gái đồng trinh và thiên đường.
Ta quay lại ý niệm Đông phương cổ xưa.
Từ được lập lại 4 lần ở đây là Houris, được chuyển nghĩa là những thiếu nữ mắt đen láy với bộ ngực căng mọng, hay những trinh nữ rất mực xinh đẹp.
Tuy nhiên, trong nguyên bản kinh Koran bằng tiếng Ả rập chỉ có từ Houris.
Chẳng ai có thể thấy một bộ ngực cao hay căng mọng nào trên thực tế cả.
(Cười) Đây có thể chỉ là một cách nói về những tạo vật thuần khiết - những thiên thần - hoặc giống như hai bức tượng Kouros và Kórẽ của Hy Lạp, một biểu tượng của tuổi trẻ vĩnh hằng.
Nhưng không ai có thể biết sự thật,
và đó chính là điểm mấu chốt.
Bởi vì kinh Koran có nói khá rõ rằng bạn sẽ là một tạo vật mới trên thiên đường" rằng bạn sẽ được "tái sinh trong một hình hài mà bạn không hề biết," Điều này còn lôi cuốn tôi hơn là một thiếu nữ đồng trinh.
(Cười) Và con số 72 sẽ chẳng bao giờ xuất hiện.
Bởi vì 72 thiếu nữ đồng trinh không hề tồn tại trong kinh Koran.
Ý niệm này chỉ xuất hiện sau đó 300 năm, khi các học giả Hồi giáo nhìn nhận nó tương đương với hình ảnh những con người với đôi cánh ngồi trên mây và gảy đàn hạc.
Thiên đường là nơi hoàn toàn ngược lại.
Không phải là nơi của sự tinh khôi, mà là chốn phồn thực, màu mỡ, sung túc, là những khu vườn được tưới mát
bởi những dòng suối róc rách.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
tôi là một bác sĩ phẫu thuật, một nghề cần sự sáng tạo nhưng chưa có một bệnh nhân nào nói với tôi rằng " tôi thật sự muốn anh sáng tạo trong suốt quá trình phẫu thuật" vậy nên tôi cho rằng nó có vẻ hơi buồn cười
sau khi phẫu thuật rất nhiều tôi nhận ra rằng nó cũng là cái gì đó giống như việc chơi một loại nhạc cụ
và với tôi, tôi có một sự đam mê sâu sắc với âm thanh đó là điều khiến tôi vừa trở thành bác sĩ phẫu thuật và đồng thời cũng là người nghiên cứu về âm thanh, đặc biệt là âm nhạc
vì vậy tôi sẽ trò chuyện với bạn trong vài phút tiếp theo về sự nghiệp của tôi và làm thế nào tôi thực sự có thể cố gắng nghiên cứu âm nhạc và thật sự cố gắng vật lộn với những câu hỏi như làm sao để bộ não có thể sáng tạo
tôi làm việc này hầu hết tại trường đại học Johns Hópkins nhưng cũng thực hiện tại viện y tế quốc gia nơi mà tôi đã ở trước đây tôi sẽ trả qua vài thí nghiệm khoa học
và cố gắng thực hiện 3 thí nghiệm về âm thanh
Tôi sẽ bắt đầu bằng cách chơi một đoạn video cho bạn. và đây là video của Keith Jarrett, một người rất nổi tiếng ở thế loại nhạc jazz
và có lẽ là nổi tiếng nhất, một ví dụ mang tính biểu tượng của một người thực sự đạt đến cảm hứng cao độ và anh ta sẽ làm cho toàn bộ buổi hòa nhạc
ra khỏi đỉnh đầu anh ta sẽ không bao giờ chơi lại theo cùng một cách và như vậy nó như một hình thức sáng tạo mãnh liệt tôi nghĩ đây là một ví dụ điển hình
và tại sao chúng ta không chọn video
âm nhạc nó thực sự là một dấu ấn một việc tuyệt vời đã xảy ra ở đó tôi đã ở đó chỉ như một người nghe, một người hâm mộ
tôi nghe nó và tôi thật kinh ngạc
tôi nghĩ : làm sao nó có thể ?
làm sao bộ não có thể tạo ra nhiều thông tin như thế hay là đó là âm nhạc tự phát ra
và vì thế tôi đã đặt ra một khái niệm một cách khoa học rằng sự sáng tạo nghệ thật , đó là sự huyền diệu chứ không phải là ảo thuật nghĩa là nó là sản phẩm của bộ não không có quá nhiều người chết não có thể sáng tạo nghệ thuật
Và như vậy với khái niệm rằng nghệ thuật sáng tạo là trong thực tế, nó là một sản phẩm thần kinh, tôi đưa ra luận điểm này để chúng ta có thể nghiên cứu chỉ giống như việc chúng ta nghiên cứ bất kỳ quá trình thần kinh phức tạp khác và tôi nghĩ có vài câu hỏi liên quan ở đây mà tôi đặt ra
thực sự có thế nghiên cứu khoa học sáng tạo ?
và tôi nghĩ đó là một câu hỏi hay
và tôi sẽ nói với bạn rằng khoa học hầu hết nghiên cứu về âm nhạc nó rất là dày dặc và khi bạn đi qua nó sẽ rất khó để nhận ra có âm nhạc trong đó
trong thực tế nó dường như rất tĩnh lặng và mất toàn bộ âm nhạc
và vì vậy nó cũng mang tới câu hỏi thứ 2 tại sao các nhà khoa học nên nghiên cứu sự sáng tạo ?
có thể chúng ta không phải là người thích hợp cho việc này.
oh có thể lắm chứ nhưng tôi sẽ nói rằng , từ quan điểm khoa học ngày nay,chúng ta đã nói nhiều về sự cách tân khoa học của sự cách tân làm sao chúng ta có thể hiểu làm như thế nào bộ não có thể tạo ra sự cách tân đang ở trong giai đoạn phôi thai thật sự chúng ta biết rất ít về việc làm thế nào chúng ta có thể sáng tạo
và vì thế tôi nghĩ rằng chúng ta có thể sẽ nhìn thấy trong 10,20,30 năm nữa một khoa học thực sự của sự sáng tạo đang phát triển Bởi vì chúng ta có phương pháp mới có thể cho phép chúng ta có thể thấy quá trình của một vài thứ giống thế này một khúc nhạc jazz ngẫu hứng và nghiên cứu nó một cách nghiêm ngặt và vì thế nó đi xuống bộ não
và vì thế tất cả chúng ta có bộ não khác thường
điều thật ít hiểu biết để nói rằng tối thiểu
tôi nghĩ rằng nhà thần kinh học có nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời và hôm nay chính bản thân tôi cũng sẽ không mang cho bạn nhiều câu trả lời mà chỉ là hỏi nhiều câu hỏi
và cơ bản đó là việc mà tôi làm trong phòng thí nghiệm
tôi đặt ra câu hỏi về việc cái gì cho phép bộ não chúng ta làm điều này
đây là phương pháp chính tôi dùng. Nó được gọi là chức năng MRI
Nếu tôi đưa bạn vào một máy quét MRI , điều ngày rất bình thường nhưng có một chứ năng đặc biệt nữa nó không chỉ đưa ra những hình ảnh về bộ não bạn mà còn đưa ra hình ảnh về những vùng não đang hoạt động
bây giờ, đó là cách chúng tôi đã làm có một cái gì đó gọi là tô đậm hình ảnh nó là hình ảnh thể hiển mức oxy trong máu bây giờ khi bạn ở trong chiếc máy quét fMRI
bạn đang ở trong một chiếc nam châm lớn đó là việc sắp xếp các phân tử của bạn trong một khu vực nhất định
khi vùng não hoạt động cũng có nghĩa là vùng thần kinh cũng hoạt động nó đưa lưu lượng máu đến khu vực đó
đó là lưu lượng máu làm tăng dòng máu địa phương tới khu vực này cùng với sự thay đổi nồng độ deoxyhemoglobin.
Deoxyhemoglobin có thể được phát hiện bằng MRI trong khi oxyhemoglobin có thể không.
Vì vậy, thông qua phương pháp suy luận và chúng tôi đang đo lưu lượng máu, chứ không phải hoạt động của thần kinh chúng ta nói rằng khu vực não đang có được nhiều máu hơn khi chúng làm việc trong những nhiệm vụ cụ thể và đó là điểm mấu chốt của công trình fMRI điều này thì đã được sử dụng từ những năm 90
để nghiên cứu quá trình xử lý phức tạp
và bây giờ tôi sẽ cho bạn xem lại một nghiên cứ mà tôi đã làm với nhạc jazz trong máy quét fMRI
Và điều này được thực hiện với một đồng nghiệp của tôi, Alan Braun, tại NIH.
đây là đoạn video ngắn về việc nghiên cứu dự án
(video) Charles Limb : Đây là một MIDI bàn phím piano nhựa chúng ta sẽ sử dụng cho nghiên cứu
nó có 35 phím được thiết kế để có thể đưa vào bên trong máy quét được cả 2 từ tính an toàn để có sự ảnh hưởng tối thiểu mà vẫn có thể tạo ra âm thanh lạ và có đệm này để nó có thể phần còn lại trên chân của các cầu thủ trong khi chúng tôi nằm trong máy quets , đang chơi nhạc trên lưng
và nó hoạt động giống thế này- điều này không thực sự sản sinh ra bất kỳ âm thanh nào
nó gửi ra ngoài cái gọi là tín hiệu MIDI hoặc một dụng cụ âm nhạc kỹ thuật số giao diện tông qua các dây dẫn vào hộp rồi vào các máy tính rồi nó tạo ra âm thanh mẫu chất lượng cao như thế này
(âm nhạc) (âm nhạc) CL : okey, nó đã hoạt động
và ví thế thông qua phím đàn piano này hiện nay chúng tôi có phương tiện để tạo được một quá trình âm nhạc và nghiên cứu nó
vì vậy bạn phải làm gì bây giờ để có được bàn phìm tuyệt vời này ?
bạn không thể nói đại loại -"thật tuyệt với chúng ta có bàn phím này" chúng ta thật sự đã đưa ra một thí nghiệm khoa học
và vì vậy những thí nghiệm này thực sự là phần còn lại
điều gì xảy ra trong bộ não trong suốt quá trình ghi nhớ và học tập và điều gì xảy ra trong não khi một số thứ như là một cách tự nhiên hay là do sự ứng biến theo cách cố làm để thích hợp và thuộc về tính năng động cơ giác quan cấp dưới
Và như vậy, tôi có ở đây những gì chúng ta gọi là mô hình
Có một mô hình quy mô, chỉ là chơi một quy mô lên và xuống, ghi nhớ. Và sau đó có ứng biến trên quy mô một - 1/4 ghi chú, máy nhịp, tay phải - có vẻ khoa học và rất an toàn nhưng âm nhạc thì thật sự nhàm chán
Và sau đó có một đáy, mà được gọi là mô hình jazz. Và vì vậy những gì chúng ta đã làm được là chúng tôi đưa người chơi jazz chuyên nghiệp đến NIH,
và chúng tôi đã cho họ nhớ bản nhạc này bên trái, phía dưới trái - đó là cái mà các bạn đang nghe và sau đó chúng tôi đã có họ ứng biến với những thay đổi hợp âm chính xác cùng.
Và nếu bạn có thể nhấn biểu tượng âm thanh dưới bên phải, đó là một ví dụ về những gì đã được ghi lại trong máy. (âm nhạc)
vì vậy cuối cùng, nó không phải hầu hết là một trường tự nhiên nhưng họ có thể chơi thứ âm nhạc thực sự và tôi đã nghe bản độc tấu này tới 200 lần
tôi vẫn thích nó
Và với nhạc sĩ họ cảm thấy thoải mái tới cùng
và vì thế chúng tôi lần đầu tiên đo số lượng các nốt
vậy trong thực thế họ có thể chơi nhiều nốt hơn khi họ đang thăng hoa không ? đó không phải là điều đang diễn ra
hãy nhìn vào hoạt động của bộ não
tôi sẽ cố gắng làm cô đọng cho bạn dễ hiễu
Đây là những bản đồ tương phản được hiển thị bớt
giữa những cái thay đổi khi họ đang thăng hoa so với khi bạn đang cố gắng ghi nhớ một cái gì đó
Trong màu đỏ là một khu vực có hoạt động trong vỏ não trước trán, các thùy trán của não. Và trong màu xanh là khu vực này đã ngừng hoạt động. Và vì vậy chúng tôi đã nghiên cứ lĩnh vực trọng tâm này được gọi là vỏ não trước trán trung gian
rằng nó đã đi lên trong quá trình hoạt động Chúng tôi đã có bản vá này rộng của khu vực được gọi là vỏ não trước trán bên
rằng nó đã đi xuống trong hoạt động, và tôi sẽ tóm tắt đó cho các bạn ở đây Bây giờ đây là những khu vực đa chức năng của não.
Như tôi đã nói, đây không phải là các lĩnh vực nhạc jazz của não
Họ làm một máy chủ lưu trữ toàn bộ những điều mà phải làm với sự tự phản ánh nội quan, sự hoạt động não, vân vân Thực sự ý thức được đặt ở thùy trán.
nhưng chúng ta có sự kết hợp này của một khu vực đó là được cho là liên quan đến tự giám sát, tắt, và khu vực này đó là được cho là tự truyện, hoặc tự ý, quay về. Và chúng tôi nghĩ rằng, ít nhất trong khảo sát sơ bộ
nó là một nghiên cứu , nó có thể sai nhưng nó vẫn chỉ là một nghiên cứ Chúng tôi nghĩ rằng ít nhất một giả thuyết hợp lý là nó , trở lên sáng tạo bạn phải có phân ly này lạ ở thùy trán của bạnư
Một khu vực lượt về, và một khu vực lớn đóng tắt, để bạn không bị ức chế, do đó, bạn sẵn sàng để tạo ra những sai lầm, để bạn không phải thường xuyên tắt đi tất cả các xung sinh sản mới.
ây giờ rất nhiều người biết âm nhạc mà không phải luôn luôn là một hoạt động đơn độc thỉnh thoảng nó là hoạt động cộng đồng và vì thế câu hỏi tiếp theo là
Điều gì xảy ra khi các nhạc sĩ được giao dịch trở lại và vân vân một cái gì đó gọi là bốn chân, kinh doanh, đó là cái gì họ làm bình thường trong một thử nghiệm nhạc jazz?
Vì vậy, đây là một blues mười hai thanh. Và tôi đã chia nó ra thành các nhóm bốn thanh ở đây, do đó bạn sẽ biết làm thế nào bạn sẽ trao đổi
Bây giờ những gì chúng tôi làm là chúng ta đã đưa một nhạc sĩ vào máy quét - cùng một cách - sau khi đã cho họ ghi nhớ giai điệu này và sau đó có một nhạc sĩ trong phòng điều khiển giao dịch trở lại và nhiều phản ứng khác
đây là một nhạc sĩ anh Mike Pope một trong bassists tốt nhất thế giới và piano tuyệt vời.
anh ta đang chơi một phần nhỏ mà chúng ra vừa thấy chỉ là một chút tốt hơn so với tôi đã viết nó.
Mike vào đi
Y tá : không có gì trong túi bạn chứ Mike ?
Mike Pope : không , không có gì cả ( y tá : Okey)
CL: Bạn phải có thái độ tốt để chấp nhận nó ( haha )
ít thật sự khá hài hước
và vì thế bây giờ chúng ta đang xem lại anh ấy ở trong đó .
bạn có thể nhìn thấy chân anh ấy trên đó
và tôi ở trong phòng điều khiển , chơi lại
( nhạc ) Mike Pop : đây là một ví dụ khá điển hình nó giống thế này
và nó khá tốt nó không nhanh quá
thực tế chúng tôi đã phải thực hiện hết lần này tới lần khác để bạn thích nghi với môi trường xung quanh.
Vì vậy, điều khó khăn nhất đối với tôi là vận động để nhìn vào bàn tay tôi thông qua 2 chiếc gương nằm và không thể di chuyển ngoại trừ tay tôi
đó là một sụ thách thức
nhưng ngược lại chắc chắn đố là thời điểm có những khoảnh khắc của thực tế, chắc chắn. lẫn âm nhạc trung thực-to-Thiên Chúa,
CL: Tại thời điểm này, tôi sẽ mất một vài phút. Và vì vậy những gì bạn đang thấy ở đây -
Và tôi đang làm một tội Hồng y trong khoa học, cái chỉ cho bạn thấy dữ liệu sơ bộ.
Đây là một chủ đề của dữ liệu.
thực tế dữ liệu của Mike Pope
tôi cho bạn thấy những gì ở đây?
Khi anh ấy đang giao dịch bằng bốn chân với tôi, ứng biến so với ghi nhớ, khu vực ngôn ngữ của mình sáng lên, diện tích của ông Broca, cái mà kém cách nếp não ở phía bên trái
anh ấy thực sự đã có một cái tương đồng ở bên phải.
Đây là một khu vực được cho là liên quan đến việc giao tiếp diễn cảm.
Điều này toàn bộ ý niệm rằng âm nhạc là một ngôn ngữ, cũng có thể có một cơ sở thần kinh để nó trong thực tế, sau khi tất cả, và chúng ta có thể nhìn thấy nó khi hai nhạc sĩ đang có một cuộc trò chuyện âm nhạc.
bây giờ,chúng ta đã thực hiện trên thực tế điều này trên tám đối tượng và chúng ta chỉ nhận được tất cả các dữ liệu cùng nhau Vì vậy, hy vọng chúng tôi sẽ có một cái gì đó để nói nó có ý nghĩa. Bây giờ khi tôi nghĩ về ngẫu hứng và ngôn ngữ, và những gì tiếp theo?
Rap, tất nhiên, rap -
phong cách tự do
và tôi luôn bị cuốn hút bởi phong cách tự do
cho phép tôi chơi video này ở đây
Tôi có làn da nâu, 5-10 là tôi Rockin 'nó khi tôi được, trong vùng lân cận của bạn Toàn bộ sức mạnh tổng hợp phong cách, nhận ra symm Đi và cố gắng để làm tổn thương tôi, chia tay 'em xuống chemic Không phải là số 10 MC, nói về cách được tôi được Kiểu nó như Kennedy, cuối giống như một 10 đến ba Khi tôi nói khi tôi được, cô gái nói rằng cắt uốn cong chính như vậy có rất nhiều điều tương tự giữa những việc đang diễn ra ở trong cách rap tự do và jazz
Có, trên thực tế, rất nhiều correlus giữa hai hình thức âm nhạc Tôi nghĩ rằng trong khoảng thời gian khác nhau. Trong rất nhiều cách khác nhau, rap phục vụ cùng một chức năng xã hội mà jazz sử dụng để phục vụ.
Vì vậy, làm thế nào để bạn học tập rap một cách khoa học? Và đồng nghiệp của tôi nghĩ tôi điên,
nhưng tôi nghĩ rằng nó rất khả thi.
Và vì vậy đây là những gì bạn làm: bạn có một phong cách nghệ sĩ tự do đi vào và ghi nhớ một rap mà bạn viết cho họ, cái mà họ chưa từng được nghe và rồi bạn có phong cách tự do
tôi nói với các thành viên trong phòng thí nghiệm của mình rằng tôi sẽ đọc rap tại ted và học nói không anh đừng và tôi nghĩ
( vỗ tay) nhưng đây là thứ
Với màn hình lớn, bạn có thể tất cả rap với tôi.
Được rồi? Vì vậy, những gì chúng tôi đã cho họ làm là đã ghi nhớ này còn thấp hơn âm thanh biểu tượng vui
Đây là điều kiện kiểm soát. Đây là những gì họ nhớ.
Máy vi tính: ♫ Bộ nhớ, thump. ♫ Thump của nhịp trong một lặp lại được biết đế
Nhịp điệu và vần điệu, họ làm cho tôi hoàn thành Lên cao là tuyệt khi tôi đang trên mic Spittin 'vần điệu mà hit bạn như bị sét đánh Tôi tìm kiếm sự thật trong cuộc tìm kiếm vĩnh cửu
Niềm đam mê của tôi không phải là thời trang, bạn có thể thấy tôi mặc quần áo Tâm thần từ, trong đầu của tôi xuất hiện Thì thầm những lời duy nhất tôi có thể nghe
Nghệ thuật phát hiện và cho rằng đó là lơ lửng Bên trong tâm trí của những người kháng NgheĐọc ngữ âm Từ điển - Xem từ điển chi tiết Tất cả các từ đổ ra như mưa Tôi cần một nhà khoa học điên để kiểm tra bộ não của tôi ( vỗ tay)
tôi đảm bảo rằng , điều này sẽ không bao giờ xảy ra nữa
(cười) và bây giờ là điều tuyệt vời về những phong cách tự do họ sẽ nhận ra những ám hiệu từ khác nhau
họ không biết cái gì đang đến nhưng hưng họ sẽ nghe thấy một cái gì đó ra khỏi dải quấn Đi trước và nhấn biểu tượng âm thanh chính xác
họ sẽ được ám hiệu bởi những từ vuông như "like""not" và "head" anh ta không biết cái gì đang đến
tôi thích mấy kiểu như
ngoài trái đất, thiên cảnh Quay trở lại những ngày, tôi thường ngồi trong kim tự tháp và suy ngẫm Với hai micro lơ lửng trên đầu của tôi Xem nếu tôi vẫn có thể lắng nghe, spittin 'tắt âm thanh Xem những gì bạn cười toe toét Tôi dạy các em ở lại lớp học Thông tin về tin nhắn của apocalyptical Không thực sự mặc dù, vì em đã có để giữ cho nó đơn giản
dạo nhạc Gây phương hại chơi Super Mario hộp hop [không rõ ràng] hip CL : Một lần nữa nó là điều tuyệt với đang diễn ra
Nó làm cái gì đó, thần kinh, là một dấu ấn
dù bạn có thích hay không thì âm nhạc là một sự không tương đồng
nói một cách sáng tạo , nó chỉ là một điều phi thường
Đây là một đoạn video ngắn về cách chúng tôi thực sự làm điều này trong một máy quét.
( cười)
(Video) CL: Chúng tôi đang ở đây với Emmanuel. CL: dù gì, Điều đó đã được ghi lại trong máy quét,
(Video) CL: Đó là Emmanuel trong máy quét.
anh ta vừa ghi nhớ một giai điệu
Top của nhịp với không lặp lại Nhịp điệu và vần điệu làm cho tôi hoàn thành Trèo lên là tuyệt khi tôi đang trên mic Spittin 'vần điệu rằng sẽ đánh bạn như bị sét đánh Tôi tìm kiếm sự thật trong cuộc tìm kiếm vĩnh cửu
Tôi đang đi vào thời trang, bạn có thể thấy tôi mặc quần áo CL : tôi chuẩn bị dừng nó ở đó. chúng tôi nhìn thấy cái gì trong não cậu ấy ?
oh đây thực sự là não của 4 rapper
Và những gì chúng ta thấy, chúng tôi thấy các lĩnh vực ngôn ngữ sáng lên và rồi nhắm mắt lại khi bạn có được tự do-phong cách so với ghi nhớ, bạn đã có các khu vực lớn hình ảnh chiếu sáng lên.
Bạn đã có tiểu não hoạt động chính, đó là tham gia phối hợp của động cơ.
Bạn đã nâng cao hoạt động não khi bạn đang làm một công việc tương đương, khi mà nhiệm vụ là một trong những sáng tạo và các nhiệm vụ khác được ghi nhớ.
Nó rất sơ bộ, nhưng tôi nghĩ nó khá tuyệt Vì vậy, chỉ để kết luận, chúng tôi đã có rất nhiều câu hỏi để hỏi.
Và như tôi đã nói, chúng tôi sẽ đặt câu hỏi ở đây, không trả lời chúng.
Nhưng chúng tôi muốn nhận được ở gốc của thiên tài sáng tạo là những gì, thần kinh Và tôi nghĩ, với những phương pháp này, chúng tôi đang dần tìm ra nó
Và tôi hy vọng trong 10, 20 năm tới bạn thực sự sẽ nhìn thấy thực tế, các nghiên cứu có ý nghĩa nói rằng khoa học đã bắt kịp với nghệ thuật, và có lẽ chúng ta đang bắt đầu ngay bây giờ để đến đó.
Và vì vậy tôi muốn cảm ơn bạn đã dành thời gian cho tôi. Tôi đánh giá cao nó
( vỗ tay)
Chúng tôi chia phụ nữ thành hai nhóm khi nói đến việc chụp X-quang tuyến vú -- một nhóm là những người cho kết quả chụp rất tốt và đã có hàng ngàn người đã được cứu; còn nhóm kia là những người không đạt được kết quả tốt.
Bạn có biết mình thuộc về nhóm nào không?
Cho dù bạn không biết, bạn cũng không phải là người duy nhất.
Bởi vú đã trở thành một bộ phận cơ thể mang tính chính trị.
Sự thật đã bị đánh mất sau những lời nói hoa mỹ từ báo chí, chính trị gia, chuyên gia X-quang, và các công ty chẩn đoán hình ảnh.
Tôi sẽ làm hết sức mình trong buổi sáng hôm nay để trình bày những gì tôi cho là sự thật.
Trước hết, tôi xin nói thật.
Tôi không phải là một bệnh nhân ung thư vú đã sống sót.
Tôi không phải là một chuyên gia X-quang.
Tôi không có bằng sáng chế, và chưa bao giờ nhận tiền từ một công ty chẩn đoán hình ảnh nào. Và tôi cũng không vì phiếu bầu của các bạn.
(Cười) Tôi chỉ là một bác sĩ nội khoa đã có đam mê với đề tài này khoảng 10 năm trước khi một bệnh nhân của tôi đặt ra một câu hỏi.
Cô ấy đến gặp tôi sau khi tìm thấy một khối u ở ngực.
Chị gái của cô ấy bị chẩn đoán mắc ung thư vú ở độ tuổi 40.
Cả tôi và cô ấy đều đang mang thai vào lúc ấy, và tim tôi chỉ thấy đau nhói vì cô, khi nghĩ rằng cô hẳn phải rất sợ hãi.
May mắn thay, khối u của cô được chẩn đoán là lành tính.
Nhưng cô đã hỏi tôi một câu hỏi: tôi có bao nhiêu tự tin rằng tôi sẽ sớm tìm ra một khối u từ ảnh X-quang tuyến vú của cô nếu cô thật sự có?
Vì vậy tôi đã nghiên cứu ảnh X-quang của cô, và tham khảo các tài liệu về X-quang, tôi đã sốc khi khám phá ra rằng trong trường hợp của cô, khả năng có thể sớm phát hiện ra khối u trên ảnh X-quang là ít hơn một lần gieo đồng tiền.
Các bạn hẳn có thể nhớ một năm trước dư luận đã bùng nổ sau khi Cơ quan Đặc nhiệm Phòng ngừa Bệnh của Mỹ tham khảo lại tài liệu về phương pháp chụp X-quang tuyến vú của thế giới và ban hành văn bản hướng dẫn khuyến cáo không nên đi chụp X-quang tuyến vú đối với phụ nữ trong độ tuổi 40.
Giờ đây mọi người tranh nhau chỉ trích cơ quan đó, ngay cả khi hầu hết trong số họ chẳng biết rõ gì về lĩnh vực chụp X-quang tuyến vú.
Thượng nghị viện chỉ mất 17 ngày để cấm việc sử dụng các hướng dẫn đó trong việc xác định mức bảo hiểm.
Các chuyên gia X-quang rất giận dữ về hướng dẫn này.
Các chuyên gia chụp tuyến vú ưu tú của Mỹ đã gởi thông điệp này đến tờ Washington Post.
Các chuyên gia X-quang lại bị chỉ trích vì chỉ lo bảo vệ lợi ích tiền tài của họ.
Thế nhưng trong con mắt của tôi, các chuyên gia ấy là những anh hùng.
Chúng ta luôn thiếu những chuyên gia chụp X-quang đủ trình độ để đọc các ảnh chụp tuyến vú, đó là do ảnh chụp tuyến vú là một trong những loại ảnh phức tạp nhất phải đọc trong ngành X-quang, và do các chuyên gia chụp ảnh thường xuyên bị kiện hơn vì những ca ung thư vú không phát hiện được so với các căn bệnh khác.
Chính chi tiết này đã cho thấy.
Ở đâu cho phép hút thuốc, nơi đó sẽ rất dễ bị cháy.
Yếu tố chịu trách nhiệm nhiều nhất gây ra đám cháy đó là mật độ mô vú.
Mật độ mô vú là tỉ lệ giữa lượng mô mỡ -- đánh dấu bằng màu vàng trong hình -- với các mô liên kết và biểu mô -- đánh dấu bằng màu hồng.
Tỷ lệ đó chủ yếu được xác định trong gien.
2/3 phụ nữ ở độ tuổi 40 có mật độ mô vú cao, đó là lý do phương pháp chụp tuyến vú không có hiệu quả cao đối với họ.
Mặc dù mật độ mô vú thường giảm khi chúng ta già đi, có đến 1/3 phụ nữ vẫn có mô vú dày trong nhiều năm sau khi mãn kinh.
Vậy làm sao biết mật độ vú của bạn có cao hay không?
Bạn cần phải đọc các chi tiết trong bản báo cáo chụp tuyến vú của bạn.
Các chuyên gia X-quang phân loại mật độ vú bằng bốn hạng mục dựa trên hình dáng của mô vú trên ảnh chụp.
Nếu mật độ vú dưới 25%, đó gọi là vú nhiễm mỡ.
Hạng mục tiếp theo là mật độ của các nang xơ rải rác, tiếp đến là dày nhưng không đồng nhất và rất dày.
Nếu vú lọt vào hai hạng mục này, chúng được xem là dày.
Vấn đề với mật độ vú chính là nó thật sự là con sói đội lốt cừu.
Cả khối u và mô vú dày đều có màu trắng trên ảnh X-quang, và tia X không thể phân biệt rõ giữa hai loại.
Dễ dàng thấy được khối u này ở phần trên của bộ ngực nhiều mỡ này.
Nhưng hãy tưởng tượng nó sẽ khó như thế này để tìm ra khối u trong bộ ngực dày đặc này.
Đó là lý do tại sao chụp X-quang tuyến vú tìm ra hơn 80% khối u ở các bộ ngực nhiều mô mỡ, nhưng chỉ gần 40% ở các bộ ngực với mô vú rất dày.
Tin xấu là mật độ vú dày khiến việc tìm ra ung thư trở nên khó khăn, nhưng hoá ra đó cũng là một nhân tố dự đoán hiệu quả nguy cơ ung thư vú của bạn.
Nguy cơ này còn nguy hiểm hơn có một người mẹ hay chị từng mắc ung thư vú.
Vào thời điểm người bệnh nhân đặt ra câu hỏi này cho tôi, mật độ vú vẫn còn là một vấn đề mờ mịt trong các tài liệu về X-quang, và rất ít những phụ nữ từng chụp tuyến vú, hay các bác sĩ yêu cầu chụp tuyến vú, biết về điều này.
Nhưng tôi còn gì để cho cô ấy?
Chụp X-quang tuyến vú đã xuất hiện từ những năm 1960. Nó hầu như thay đổi không đáng kể.
Ngạc nhiên thay, có rất ít cải tiến, trước khi chụp kỹ thuật số được cho phép vào năm 2000.
Chụp tuyến vú kỹ thuật số vẫn là chụp X-quang vú, nhưng các hình ảnh có thể được lưu trữ và xử lí theo công nghệ số, cũng như cách chúng ta dùng máy ảnh kỹ thuật số.
Nước Mỹ đã đầu tư 4 tỉ đô-la chuyển đổi qua các thiết bị chụp tuyến vú kỹ thuật số. Và chúng ta gặt hái được gì từ khoản đầu tư đó?
Trong cuộc nghiên cứu được tài trợ với 25 triệu đô-la tiền thuế, người ta thấy rằng chụp kỹ thuật số chẳng hề tốt hơn so với phương pháp chụp truyền thống. Thực tế, nó còn tệ hơn đối với phụ nữ cao tuổi.
Thế nhưng nó có kết quả tốt hơn ở một nhóm người, đó là những phụ nữ dưới 50 tuổi chưa mãn kinh và có mô vú dày. Với những phụ nữ đó, phương pháp chụp kỹ thuật số giúp phát hiện gấp đôi các trường hợp ung thư, nhưng cũng chỉ ở tỷ lệ 60%.
Như vậy chụp tuyến vú kỹ thuật số đã là một bước tiến dài đối với các nhà sản xuất thiết bị chụp tuyến vú kỹ thuật số, nhưng nó vẫn là một bước tiến rất nhỏ đối với phụ nữ nói chung.
Thế còn siêu âm thì sao?
Siêu âm tạo ra nhiều sinh thiết vốn không cần thiết, so sánh với các kỹ thuật khác, nên nó không được sử dụng rộng rải.
MRI hoạt động rất nhạy trong việc tìm ra khối u, nhưng giá thành cũng rất cao.
Khi chúng ta nghĩ về kỹ thuật đột phá, có thể thấy một chiều hướng xuất hiện ở hầu hết mọi nơi, đó là các thiết bị công nghệ dần trở nên nhỏ hơn và rẻ hơn.
Hãy nghĩ đến chiếc iPod đặt bên cạnh máy stereo.
Trong ngành y tế đó lại là chuyện hoàn toàn trái ngược.
Máy móc dần trở nên to hơn và càng lúc càng đắt hơn.
Chụp cho một phụ nữ trẻ độ tuổi trung bình với máy MRI cũng đại loại như lái một chiếc Hummer đến cửa hàng tạp hoá.
Đơn giản là có quá nhiều thiết bị.
Một lần chụp MRI đắt hơn một lần chụp X-quang tuyến vú kỹ thuật số 10 lần.
Và sớm muộn gì, chúng ta cũng sẽ phải chấp nhận sự thật là các tiến bộ trong ngành y tế không thể cứ mãi đi cùng với giá thành cao.
Malcolm Gladwell viết một bài báo trên tờ New Yorker về các tiến bộ, và ông đã chứng minh rằng các khám phá khoa học hiếm khi là sản phẩm của một cá nhân thiên tài nào đó.
Thật ra, các ý tưởng lớn có thể được soạn thảo lại, bạn đơn giản chỉ cần tụ họp những người có cái nhìn khác nhau vào một phòng và thuyết phục họ trao đổi về những thứ mà thông thường họ không bàn đến.
Cũng giống như bản chất của TED.
Ông đã trích lời một nhà phát minh, "Lúc duy nhất một bác sĩ và một nhà vật lý học đến với nhau là khi nhà vật lý học bị bệnh."
(Cười) Chẳng là lạ đời, bởi bác sĩ là người gặp vô vàn những vấn đề mà họ không ngờ là có giải pháp.
Còn nhà vật lý học lại có vô vàn giải pháp cho những thứ mà họ không ngờ là vấn đề nan giải.
Hãy xem qua bức hoạt hình này được đính kèm trong bài báo của Gladwell và cho tôi biết bạn có thấy được điều gì khó chịu trong cách họ miêu tả những người năng động sáng tạo.
(Cười) Nếu bạn cho phép tôi thả mình với chút ít sáng tạo, tôi sẽ kể một câu chuyện về cuộc gặp gỡ đầy may rủi giữa vấn đề từ bệnh nhân của tôi và giải pháp từ một nhà vật lý học.
Không bao lâu sau lần khám của cô ấy, tôi được giới thiệu cho một nhà vật lý nguyên tử học tại Mayo tên là Michael O'Conner, ông là một chuyên gia trong việc chụp hình tim, một ngành không liên quan đến tôi.
Tình cờ ông cho tôi biết về một hội nghị ông vừa dự ở Israel, người ta bàn về một loại thiết bị mới dò tìm bằng tia gamma.
Chụp hình bằng tia gamma vốn đã xuất hiện từ lâu trong việc chụp hình tim, và người ta thậm chí còn thử dùng nó để chụp hình vú.
Thế nhưng vấn đề là các thiết bị dùng tia gamma cấu tạo bởi những ống khổng lồ và cồng kềnh, chứa đầy những tinh thể lấp lánh như thế này, và đơn giản là không thể đưa chúng đến vùng ngực đủ gần để tìm những khối u nhỏ.
Lợi thế tiềm tàng chính là không như tia X, tia gamma không bị ảnh hưởng bởi mật độ vú.
Tuy vậy kỹ thuật này lại không thể tìm thấy những khối u nhỏ. Và việc đó lại là yếu tố then chốt để có cơ hội sống sót.
Nếu bạn có thể phát hiện ra một khối u khi nó có kích cỡ chưa đến 1cm, tỉ lệ sống sót là hơn 90%, nhưng nó giảm rất nhanh khi kích cỡ khối u tăng lên.
Michael cho tôi biết về một loại thiết bị tia gamma ông đã từng thấy qua, chính là nó đây.
Nó được cấu tạo, không phải từ những ống cồng kềnh, mà là một lớp mỏng từ vật liệu bán dẫn, có tác dụng như thiết bị dò tìm bằng tia gamma.
Tôi bắt đầu trao đổi với ông về vấn đề của mật độ vú, và chúng tôi nhận ra chúng tôi có thể đặt thiết bị này vòng quanh vùng ngực đủ gần để có thể thật sự phát hiện các khối u nhỏ.
Sau khi dán chặt một dãy những khối này bằng keo dính -- (Cười) -- Michael chặt rời một chiếc đĩa tia X từ một thiết bị chụp X-quang tuyến vú sắp sửa bị vứt đi. Chúng tôi gắn thiết bị tìm kiếm mới vào, và quyết định đặt tên chiếc máy này là Thiết bị Chụp ảnh Ngực Phân tử, hay MBI.
Đây là hình ảnh từ bệnh nhân đầu tiên của chúng tôi.
Bạn có thể thấy, sử dụng kỹ thuật chiếu tia gamma cũ, trông nó cứ như các vết nhiễu.
Thế nhưng với thiết bị mới này, chúng tôi bắt đầu nhìn thấy các đường nét của một khối u.
Vậy là nhóm chúng tôi, một nhà vật lý nguyên tử, một bác sĩ nội khoa, không lâu sau có thêm Carrie Hruska, một kỹ sư y sinh học, và hai bác sĩ chụp X-quang, chúng tôi đã thách thức thế giới bất khả phạm của chụp X-quang với một thiết bị lắp ghép bằng băng dính.
Khi nói rằng chúng tôi đã vấp phải hàng loạt những thái độ hoài nghi trong những năm đầu chỉ là một lời nói nhẹ nhàng. Tuy vậy, chúng tôi thật sự tin tưởng rằng chúng tôi có thể chinh phục được nó đến nỗi chúng tôi càng lúc càng thực hiện nhiều sửa đổi hơn cho hệ thống này.
Đây là thiết bị tìm kiếm hiện nay của chúng tôi.
Bạn có thể thấy là nó trông hoàn toàn khác.
Toàn bộ băng dính đã biến mất, và chúng tôi gắn thêm một thiết bị dò tìm thứ hai bên trên ngực, càng giúp cải tiến hiệu quả dò tìm khối u hơn.
Và thiết bị này hoạt động như thế nào?
Bệnh nhân sẽ được tiêm một liều chất đánh dấu phóng xạ sẽ được hấp thụ bởi các tế bào khối u phát triển nhanh, nhưng các tế bào thông thường thì không. Và đây chính là khác biệt chủ yếu so với chụp X-quang.
Chụp X-quang dựa trên sự khác nhau trong hình dáng của khối u giữa các mô ở phần nền, và chúng ta thấy rằng các khác biệt đó có thể bị lu mờ ở các mô vú dày.
Thế nhưng MBI khai thác tương tác khác biệt của khối u ở cấp độ phân tử và vì vậy, nó không bị ảnh hưởng bởi mật độ vú.
Sau khi tiêm, ngực của bệnh nhân sẽ được đặt giữa các thiết bị dò tìm.
Và nếu bạn đã từng đi chụp X-quang tuyến vú -- nếu bạn đủ già để đi chụp tuyến vú -- bạn biết điều gì sẽ đến tiếp theo đó: đau đớn.
Có thể bạn sẽ bất ngờ khi biết rằng chụp tuyến vú là ngành X-quang duy nhất dưới sự điều khiển của luật liên bang, và các điều luật đòi hỏi phải có một khối lượng tương đương bình xăng xe nặng hơn 18kg đè lên ngực bạn trong lúc chụp.
Với MBI, chúng tôi chỉ dùng một lực đè nén rất nhẹ và không hề gây đau.
(Vỗ tay) Và thiết bị dò tìm sẽ truyền hình ảnh đến máy vi tính/
Đây là một ví dụ.
Bạn có thể thấy ở bên phải, một bức chụp X-quang cho thấy một khối u mờ, các cạnh của khối u còn bị che phủ bởi các mô dày.
Thế nhưng hình ảnh từ MBI cho thấy khối u rõ ràng hơn, cùng với một khối u thứ hai, có ảnh hưởng rất lớn khi lựa chọn phương pháp phẫu thuật cho bệnh nhân.
Trong ví dụ này, dù ảnh chụp X-quang chỉ cho thấy một khối u, chúng tôi có thể tìm thấy 3 khối u kín đáo -- trong đó có một khối chỉ vào khoảng 3mm.
Cơ hội đến với chúng tôi năm 2004.
Sau khi chúng tôi chứng minh có thể tìm ra các khối u nhỏ, chúng tôi dùng những hình ảnh đó để tìm tài trợ từ Quỹ Tài trợ Susan G. Komen.
Chúng tôi đã rất phấn khởi khi họ quyết định trao cơ hội cho một nhóm nghiên cứu họ chưa từng gặp mặt và cấp tiền để chúng tôi nghiên cứu 1,000 phụ nữ với mô vú dày, nhằm so sánh kỹ thuật chụp X-quang với MBI.
Trong số các khối u mà chúng tôi phát hiện ra, kỹ thuật chụp X-quang chỉ tìm thấy 25% số khối u đó.
MBI tìm ra đến 83%.
Đây là một ví dụ từ nghiên cứu đó.
Ảnh X-quang kỹ thuật số được đọc theo cách thông thường và cho thấy rất nhiều mô dày, nhưng ảnh MBI cho thấy một vùng có lượng hấp thu rất lớn, tương ứng với một khối u 2cm.
Trong trường hợp này, một khối u 1cm.
Và trong trường hợp này, một thư ký y tế 45 tuổi ở Mayo, mẹ cô đã mất vì ung thư vú khi cô còn nhỏ, muốn được tham gia vào nghiên cứu của chúng tôi.
Ảnh chụp X-quang của cô cho thấy một vùng mô rất dày, nhưng ảnh MBI cho thấy một vùng có lượng hấp thu đáng lo ngại, mà chúng tôi có thể chiếu lên ảnh màu.
Điều này tương ứng với một khối u to bằng quả banh golf.
May mắn là khối u đã được loại bỏ trước khi nó kịp lan đến các hạch bạch huyết của cô.
Giờ đây chúng ta đã biết rằng kỹ thuật này có thể phát hiện ra 3 lần số khối u ở ngực có mô vú dày, chúng ta đã giải quyết được một vấn đề rất quan trọng.
Chúng tôi phải tìm ra cách làm giảm liều phóng xạ. Chúng tôi đã mất 3 năm qua sửa đổi hệ thống chụp của chúng tôi trên từng phương diện để thực hiện được điều đó.
Tôi rất vui mừng báo cáo rằng giờ chúng tôi chỉ dùng một lượng phóng xạ tương đương với một liều lượng có hiệu quả khi sử dụng kỹ thuật chụp X-quang kỹ thuật số.
Và ở liều lượng thấp này, chúng tôi vẫn đang tiếp tục nghiên cứu, hình ảnh này lấy được 3 tuần trước từ một phụ nữ 67 tuổi ảnh X-quang kỹ thuật số bình thường, nhưng ảnh MBI cho thấy một vùng hấp thu, được chứng minh là một khối ung thư lớn.
Như vậy, không chỉ phụ nữ trẻ được hưởng lợi từ điều này.
Cả phụ nữ cao tuổi hơn với mô vú dày cũng thế.
Hiện nay chúng tôi thường chỉ sử dụng 1/5 lượng phóng xạ được dùng trong các kỹ thuật gamma khác.
MBI cho ra 4 hình ảnh ở mỗi vú.
MRI cho ra hàng ngàn ảnh.
Một bác sĩ chụp X-quang cần nhiều năm đào tạo chuyên môn để có thể phân biệt thành thạo các chi tiết bình thường của cơ thể với những dấu hiệu đáng lo ngại.
Tôi lại ngờ là ngay cả những người không phải bác sĩ X-quang trong phòng này cũng có thể tìm thấy khối u trên ảnh MBI.
Đó là lý do tại sao MBI có khả năng trở thành một công nghệ đột phá. Nó có độ chính xác tương đương MRI, ít và giá cả chỉ bằng một phần nhỏ.
Bạn có thể hiểu rằng tại sao vẫn có thể có những thế lực trong ngành chụp vú ủng hộ giữ nguyên hiện trạng của ngành.
Sau khi đạt được những kết quả chúng tôi cho là đáng chú ý, bản thảo của chúng tôi bị từ chối bởi 4 tập san.
Sau lần từ chối thứ tư, chúng tôi yêu cầu xem xét lại bản thảo, bởi vì chúng tôi đặc biệt nghi ngờ một trong số các nhà phê bình từ chối chúng tôi gặp mâu thuẫn khi lợi ích tài chính của họ bị cạnh tranh bởi kỹ thuật này.
Bản thảo của chúng tôi sau đó đã được chấp thuận và sẽ được đăng vào tháng này trên tập san Radiology.
(Vỗ tay) Chúng tôi vẫn phải hoàn thành các nghiên cứu sử dụng liều thấp, và sau đó các khám phá của chúng tôi sẽ cần được tái tạo ở các trung tâm khác. Điều này có thể kéo dài 5 năm hay nhiều hơn.
Nếu kỹ thuật này được áp dụng rộng rãi, tôi sẽ không được hưởng lợi gì về tài chính. Và điều đó rất quan trọng đối với tôi, bởi nó cho phép tôi tiếp tục đưa sự thật đến với các bạn.
Thế nhưng tôi nhận ra -- (Vỗ tay) tôi nhận ra rằng kỹ thuật này được sử dụng như thế nào sẽ phải dựa vào các thế lực kinh tế và chính trị không kém phần quan trọng hơn các lý thuyết khoa học đúng đắn.
Máy MBI giờ đã được thông qua bởi FDA, nhưng nó vẫn chưa xuất hiện rộng rãi.
Như vậy cho đến khi có thứ gì đó được phổ biến dành cho phụ nữ có mô vú dày, có những điều bạn cần biết để bảo vệ bản thân.
Thứ nhất, biết về mật độ vú của bạn.
90% phụ nữ không biết điều đó, và 95% phụ nữ không biết rằng điều đó làm tăng tỉ lệ ung thư vú của bạn.
Bang Connecticut trở thành bang đầu tiên và duy nhất yêu cầu thông báo cho phụ nữ về mật độ vú của họ sau khi chụp X-quang tuyến vú.
Tôi tham dự một hội thảo về chụp tuyến vú với 60,000 người ở Chicago tuần trước. Tôi kinh ngạc khi biết có một cuộc tranh cãi nóng bỏng về vấn đề có nên cho phụ nữ biết mật độ mô vú của họ là bao nhiêu hay không.
Tất nhiên chúng ta nên làm như thế.
Và nếu bạn không biết, hãy hỏi bác sĩ của bạn hoặc đọc các chi tiết trên bản báo cáo chụp tuyến vú của bạn.
Thứ hai, nếu bạn chưa mãn kinh, hãy cố gắng sắp xếp chụp X-quang tuyến vú trong hai tuần đầu của chu kỳ kinh, khi mật độ vú sẽ giảm đi ít nhiều.
Thứ ba, nếu bạn phát hiện có sự thay đổi dai dẳng ở ngực, hãy kiên quyết đi chụp thêm nhiều lần.
Thứ tư và là điều quan trọng nhất, những tranh cãi về chụp X-quang sẽ còn diễn ra, nhưng tôi tin là phụ nữ 40 tuổi hoặc hơn nên đi chụp X-quang tuyến vú mỗi năm.
Chụp X-quang không hoàn hảo nhưng đây là xét nghiệm duy nhất được chứng minh giúp giảm tỉ lệ tử vong vì ung thư vú.
Nhưng ngọn cờ tử vong này lại chính là thanh kiếm những người ủng hộ X-quang nhiệt tình nhất sử dụng để ngăn trở các đổi mới.
Một số phụ nữ bị mắc ung thư vú sẽ qua đời trong nhiều năm nữa. Và hầu hết họ, may mắn thay, sẽ sống sót.
Như vậy, sẽ mất 10 năm hoặc hơn để bất kỳ phương pháp chụp nào có thể chứng minh là giảm được tỉ lệ tử vong từ ung thư vú.
Chụp X-quang là phương pháp duy nhất xuất hiện đủ lâu để có thể chứng minh lời tuyên bố đó.
Đã đến lúc chúng ta chấp nhận những thành công vượt bậc của kỹ thuật chụp X-quang và cả những nhược điểm của nó.
Chúng ta cần cá nhân hoá việc chụp quét dựa trên mật độ mô vú.
Với những phụ nữ không có mô vú dày, chụp X-quang vẫn là lựa chọn tốt nhất.
Nhưng với phụ nữ có mô vú dày, chúng ta cũng không nên hoàn toàn từ bỏ, chúng ta cần cho họ một thứ gì đó tốt hơn.
Những đứa bé mà chúng tôi từng mang trong người khi bệnh nhân của tôi hỏi câu hỏi này giờ đây đều đã học trung học, và câu trả lời vẫn còn lâu mới đến.
Cô ấy đã gởi đến tôi những lời chúc phúc để đến chia sẻ câu chuyện này với bạn.
Sau khi trải qua các sinh thiết khiến nguy cơ bị ung thư của cô tăng lên và khiến cô mất đi người chị vì ung thư, cô đã có một quyết định khó khăn, chính là phẫu thuật cắt vú dự phòng.
Chúng ta có thể làm và phải làm tốt hơn nữa, không chỉ vì cho thế hệ cháu gái của cô ấy, hay con gái của tôi, mà cả cho các bạn nữa.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Và câu chuyện tuyệt vời: Câu chuyện bắt đầu vào 40 năm trước khi cha và mẹ đặt chân tới Canada
Mẹ tôi đến từ Nairobi, Kenya.
Cha tôi đến từ ngôi làng nhỏ nằm ngoài Amritsar, Ấn Độ.
Và khi họ tới đầu vào cuối thập niên 60
Họ sống ở khu ngoại ô, cách Toronto một giờ về phía Đông. Và họ bắt đầu ổn định cuộc sống mới.
Họ đi gặp nha sĩ đầu tiền, họ ăn cái hamburger đầu tiên, và họ có đứa trẻ đầu tiên.
Chị tôi và tôi đã lớn lên ở đây, và chúng tôi đã có một tuổi thơ êm đềm.
Chúng tôi có gia đình thân thuộc, bạn tốt, và con đường yên bình.
Chúng tôi lớn lên nhận những thứ được cho rất nhiều thứ mà cha mẹ chúng tôi không thể có được khi họ lớn lên những thứ như là điện đóm luôn luôn mở trong nhà, những thứ như trường học bên kia đường và bệnh viện thì nằm ở cuối góc đường kia và kem ở sân sau.
Chúng tôi lớn lên.
Tôi vào trung học.
Tôi tốt nghiệp trung học.
Tôi dọn ra riêng, tôi có công việc, Tôi gặp một cô gái, tôi ổn định cuộc sống -- và tôi nhận ra rằng nó giống như một vở kịch nhàm chán hay là bài hát của Cat Steven (Cười) Nhưng cuộc sống đã rất tốt.
Mọi thứ đều rất ổn.
2006 là một năm tuyệt vời.
Dưới bầu trời xanh ngắt ở một vùng làm rượu của Ontario, vào tháng 7 tôi đám cưới, với 150 người đến chung vui gồm cả gia đình và bạn bè.
2007 là một năm tuyệt vời.
Tôi tốt nghiệp, và cùng với 2 bạn thân cùng đi một chuyến phiêu lưu.
Đây là hình của tôi và Chris ở bờ biển Thái Bình Dương.
Chúng tôi đã thấy hải cẩu ở ngoài cửa sổ của ô tô. và chúng tôi chạy tới để chụp hình và rồi cái đầu to của chúng tôi đã che hẳn bọn hải cẩu.
(Cười) Bởi thê nên bạn không thể thấy được hải cẩu. dù sao thì phong cảnh vẫn ngoạn mục, tin tôi đi.
(Cười) 2008 và 2009 thì có một chút khó khăn.
Tôi biết là nó khó khăn hơn nữa đối với nhiều người, không phải chỉ với tôi.
Trước hết, mọi tin tức rất là nặng nề.
Bây giờ tin tức vẫn u ám, và nó đã u ám từ trước đó, nhưng khi bạn mở tạp chí, mở tivi, bắt đầu là tin về tình trạng băng tan, chiến tranh trên thế giới, động đất, sóng thần, và nền kinh tế mấp mé bên bề vực sụp đổ, và sau đó đã thực sự sụp đổ, rất nhiều người trong chúng ta mất nhà, mất việc, mất lương hưu, mất kế sinh nhai.
2008, 2009 cũng là một năm nặng nề với tôi vì lý do khác.
Tôi đã trải qua nhiều vấn đề cá nhân tại thời điểm đó.
Cuộc hôn nhân không diễn biến tốt đẹp, và chúng tôi ngày càng xa nhau.
Một hôm vợ tôi đi về nhà và lấy hết can đảm, với rất nhiều nước mắt, để có một cuộc trò chuyện trung thực.
Và cô ấy bảo, "Em không còn yêu anh nữa." Đó là một trong những thứ đau đớn nhất tôi từng nghe. và chắc chắn là điều làm tan nát tim tôi nhất, cho tới một tháng sau, khi tôi biết một tin còn tan nát hơn nữa.
Bạn tôi Chris, người mà tôi đã đưa ảnh ở phần trước, đã vật lộn với bệnh về thần kinh trong một khoảng thời gian.
Và nếu bạn đã từng bị chứng bệnh về thần kinh, bạn hiểu rằng nó khó khăn đến mức nào.
Tôi nói chuyện với Chris trên điện thoại vào 10:30
tối chủ nhật.
Chúng tôi nói về chương trình TV chúng tôi đã xem buổi chiều.
Và sáng thứ 2, Chris biến mất.
Rất đau buồn, anh ấy đã tự kết liễu đời mình.
Đó là khoảng thời gian u ám.
Những đám mây đen quay vòng lấy tôi, và tôi thấy mọi chuyện rất khó khăn để nghĩ về bất cứ điều gì tốt đẹp, Tôi nhủ với bản thân rằng tôi thực sự cần một con đường để tập trung vào những thứ tích cực.
Một buổi tối về nhà, tôi mở máy tính, và bắt đầu làm một website nhỏ, gọi là 1000awesomethings.com (1000 điều tuyệt diệu)
Tôi cố gắng nhắc nhở bản thân về những thứ đơn giản, phổ biến, niềm vui be bé mà tất cả mọi người đều yêu thích, nhưng chúng ta đã không nói đủ -- những thứ như là người phục vụ bàn tiếp nước thêm cho bạn mà không cần hỏi, bạn ngồi trong bàn đầu tiên được gọi lên vào buổi buffet tối tại đám cưới, hay là mặc đồ lót âm ấp vừa được lấy ra từ máy sấy, hoặc là khi thu ngân mở thêm 1 quầy tính tiền tại cửa hàng và bạn là người đầu tiên trong hàng mới đó -- ngay cả khi bạn là người cuối cùng của hàng khác, nhảy ào vào.
(Cười) Và lần lần, Tôi bắt đầu thấy bản thân mình với tâm trạng khá hơn.
Có 50,000 blogs được tạo ra mỗi ngày. Bởi thế blog của tôi chỉ là 1 trong số 50,000
Và không có ai đọc trừ mẹ tôi.
Mặc dù tôi phải nói lượng người đọc blog tôi tăng vụt như bắn tên lửa, tăng 100% khi mà mẹ đưa blog tôi cho cha đọc.
(Cười) Và tôi thấy hứng thú khi có 10 người vào xem blog Và sau đó là 12 Rồi hàng trăm, rồi hàng ngàn, và rồi hàng triệu.
Con số càng lúc càng lớn dần lên.
Một ngày nọ tôi nhận được điện thoại, giọng nói ở đầu dây bên kia nói rằng, "Anh vừa được nhận giải blog hay nhất trên thế giới."
Tôi chỉ nghĩ, hoàn toàn là giả.
(Cười) (Vỗ tây) Bây giờ bạn muốn tôi chuyển tiền đến nước nào ở châu Phi?
(Cười) Nhưng mà kết cục là, tôi lên máy bay, và bước đi trên thảm đỏ giữa Sarah Silverman và Jimmy Fallon và Martha Stewart.
Tôi lên sân khấu để nhận giải thưởng Webby cho blog hay nhất.
Và điều bất ngờ và cũng là sự thú vị chỉ đến khi tôi trở về Toronto, và hộp mail của tôi, có 10 đại diện về văn chương đang đợi tôi để nói chuyện về việc xuất bản sách.
Tia sáng lóe lên cho năm mới và "Cuốn sách của điều tuyệt diệu" đã nằm ở ví trí đầu trong các sách bán chạy nhất 20 tuần liên tiếp.
(Vỗ tay) Tôi đã nói là có 3 thứ tôi muốn nói ngày hôm nay.
Tôi muốn nói về câu chuyện tuyệt vời, Tôi muốn chia sẻ với mọi người 3 chữ A điều tuyệt vời, và tôi để các bạn suy ngẫm.
Hãy nói về 3 chữ của điều tuyệt vời - Awesome
Trong những năm gần đây, Tôi không có nhiều thời gian để thực sự suy nghĩ.
Nhưng dạo này, tôi có cơ hội để lùi lại một bước và hỏi bản thân. Chuyện gì trong những năm qua đã giúp tôi lập nên website, và cũng đồng thời phát triển bản thân?
Tôi tổng hợp lại những thứ này, cho riêng bản thân tôi như là 3 chữ A,
Đó là thái độ (attitude), nhận thức (awareness) và tính xác thực.
Tôi muốn qua ngắn gọn về mỗi thứ.
Về thái độ: Tất cả chúng ta sẽ có những lúc mệt mỏi và chúng ta sẽ có những lúc khó khăn.
Không ai trong chúng ta có thể dự đoán tương lai, nhưng chúng ta biết 1 điều là tương lai không đi theo dự định của chúng ta.
Chúng ta có những ngày tươi sáng với những khoảnh khắc đáng nhớ của nụ cười khi tốt nghiệp, cha và con gái nhảy múa trong đám cưới và tiếng đứa trẻ khỏe mạnh ré lên ở phòng hộ sản, nhưng ở giữa những khoảnh khắc đáng nhớ, cũng có khi chúng ta thấy cuộc sống chao đảo.
Không hề dễ dàng khi nói về chuyện này, nhưng chồng bạn có thể rời bỏ bạn, bạn gái lừa dối bạn, cơn đau đầu nặng hơn là bạn nghĩ, hoặc con chó của bạn bị xe tông.
Đây không phải là suy nghĩ đáng vui vẻ gì, nhưng con cái bạn gia nhập băng nhóm hoặc bị cái xấu ảnh hưởng.
Mẹ bạn mắc bệnh ung thư, cha bạn là người ích kỷ.
Và có khi bạn thấy tròng trành với cái quặn lên trong bao tử và nhói lên trong tim. Khi mà tin xấu bao trùm bạn, và khi mà nỗi đau cọ xát và dìm bạn xuống, Tôi chỉ thực sự hi vọng bạn cảm thấy rằng bạn luôn có 2 lựa chọn.
Một, bạn có thể xuôi theo, và ảm đạm mãi mãi, hoặc là bạn đau lòng và đối mặt với tương lai với con mắt bình tĩnh.
Có một thái độ tuyệt vời nghĩa là lựa chọn điều thứ hai, và bất kể rằng nó khó như thế nào, bất kể đau đớn ra sao, sự lựa chọn để tiến lên và đi từng bước nhỏ vào tương lai.
Chữ "A" thứ 2 là sự nhận thức (awareness).
Tôi thích đi chơi với đứa trẻ 3 tuổi.
Tôi yêu cách chúng nhìn thế giới, bởi vì chúng đang nhìn lần đầu tiên.
Tôi yêu cách chúng nhìn chăm chăm vào con bọ băng ngang qua lối đi.
Tôi yêu cách chúng há hốc mồm chăm chú nhìn vào trận bóng chày đầu tiên với đôi mắt mở to và đeo găng trên tay, sờ vào đường nứt trên cái chày và tiếng kêu sột soạt của đậu phộng và mùi của hotdogs.
Tôi yêu cách chúng bỏ hàng giờ hái bồ công anh ở vườn sau và đặt hoa vào vị trí trung tâm cho lễ Thanksgiving.
Tôi yêu cách chúng nhìn thế giới, bởi vì chúng đang nhìn thế giới lần đầu tiên.
Có nhận thức nghĩa là nghe theo tiếng nói khi 3-tuổi
Bởi vì bạn đều đã từng là đứa trẻ lên ba.
Nên đứa trẻ 3 tuổi vẫn là một phần của bạn.
Đứa bé gái 3 tuổi đó vẫn ở bên trong bạn.
Chúng ở đấy.
Và có nhận thức nghĩa là nhớ rằng bạn nhìn mọi thứ bạn từng thấy lần đầu tiên.
Đó là lần đầu tiên bạn gặp một chuỗi đèn xanh trên đường từ sở về nhà.
Đó là lần đầu tiên bạn đi ngang qua tiệm bánh và nhận ra được hương thơm của bánh, hoặc là lần đầu tiên bạn lôi tờ $20 ra khỏi túi áo cũ và hô lên "Tiền."
Chữ A cuối cùng là tính xác thực (authencity)
Và cho chữ này, tôi muốn kể bạn nghe câu chuyện
Quay trở lại năm 1932 khi mà nông trại đậu phộng ở Georgia, và có một bé trai tên Roosevelt Grier được sinh ra.
Roosevelt Grier, hay Rosey Grier như cách mọi người thường gọi, lớn lên và trở thành hậu vệ 300 lb. 6''5 ở NFL.
Anh ấy mang số 76 trong tấm hình.
Anh ấy được chụp với "trận đấu 4 người dễ sợ"
Có 4 anh chàng ở L.A. Rams thập niên 1960 mà bạn không muốn đấu với họ.
Họ là những cầu thủ bền bỉ làm những việc họ thích, là nghiền sọ và bẻ vai trên sân bóng.
Nhưng Rosey Grier còn có đam mê khác.
Ở trong sâu thẳm con người, anh ấy yêu thích thêu thùa. Anh yêu việc đan len.
Nó làm cho anh ấy thoải mái và nguôi ngoai, nó làm anh không còn lo sợ chuyến bay và giúp anh gặp được các cô gái.
Đó là những gì anh nói.
Anh yêu nó đến nỗi sau khi nghỉ hưu khỏi NFL, anh bắt đầu tham gia các câu lạc bộ.
Và bắt đầu làm một quyển sách tựa là "Rosey Grier - Thêu thùa cho đàn ông"
(Cười) (Vỗ tay) Đây là một cái bìa đẹp,
Nếu bạn để ý, anh ấy thêu hình chính khuôn mặt của mình.
(Cười) Và cái tôi yêu từ câu chuyện này là Rosey Grier là một người thật Và đó chính là sự xác thực.
Nó bao hàm việc là chính bạn, và hài lòng với nó.
Và khi bạn nghĩ bạn xác thực, bạn sẽ đi theo tiếng gọi trái tim, và đưa bạn vào những nơi chốn tình huống và những câu chuyện mà bạn yêu thích.
Bạn gặp những người bạn muốn nói chuyện.
Bạn đến những nơi bạn mơ ước.
Và bạn kết thúc với việc làm theo tiếng gọi trái tim và cảm thấy cuộc sống đủ đầy.
Đó là 3 chữ A
Cho phần suy nghĩ, tôi muốn đưa bạn trở về với ba mẹ tôi nhập cảnh vào Canada.
Tôi không biết rằng việc đó như thế nào đến một đất nước mới khi bạn ở trong tuổi 20
Tôi không biết, vì tôi chưa bao giờ làm việc đó. Nhưng tôi tưởng tượng cần phải có thái độ tuyệt vời.
Tôi tưởng tượng bạn nhận thức rõ ràng về những thứ xung quanh và trân trọng những ngạc nhiên nho nhỏ mà bạn thấy ở thế giới mới.
Và tôi nghĩ bạn phải xác thực, sống rất thật với bản thân để có thể trải qua những gì đang diễn ra
Tôi muốn dừng bài nói chuyện khoảng 10 giây bởi vì bạn không có nhiều cơ hội để làm điều này Ba Mẹ tôi đang ngồi ở hàng đầu tiên.
Tôi muốn họ nếu không phiền thì hãy đứng lên.
Tôi muốn cảm ơn họ.
(Vỗ tay) Khi tôi đang lớn lên, ba tôi từng kể về ngày đầu tiên của ông ở Canada.
Đó là câu chuyện tuyệt vời, bởi vì những gì xảy ra là ông rời khỏi máy bay ở sân bay Toronto, và được chào đón bởi tổ chức phi lợi nhuận, mà tôi chắc chắn là ai đó trong phòng này điều khiển.
(Cười) Và tổ chức đó tổ chức một bữa trưa chào mừng tất cả mọi dân nhập cư đến Canada.
Và ba tôi rời máy bay và đến bữa ăn trưa và có một bữa tiệc linh đình.
Có ánh mì, có dưa leo muối có oliu, có hành trắng.
Có thịt gà tây nguội cuộn thịt nguội, bò quay và những thỏi phô mai nhỏ.
Có sandwiches salad cá ngừ, và sandwiches trứng và sandwiches cá hồi.
Và lasagna, có món thịt hầm, có bánh hạnh nhân, có bánh trái cây bơ, có nhiều, nhiều loại bánh khác.
Và khi ba tôi kể chuyện, ông bảo "Điều điên khùng nhất là, Ba chưa bao giờ thấy những thứ đó, ngoại trừ bánh mì."
(Cười) Ba không biết cái gì là thịt, cái gì là rau;
Ba ăn oliu với bánh."
(Cười) "Ba không thể tin được rằng mình có thể tới đây."
(Cười) Khi tôi 5 tuổi ba từng dắt tôi tới tiệm tạp hóa Và ông chăm chú nhìn tới những nhãn nhỏ trên trái cây và rau.
Và nói, "Nhìn này, con có thể tin rằng họ có xoài từ Mexico?
họ có táo từ Nam Phi.
Con có tin là họ có chà là từ Morocco?"
Ông tiếp "Con có biết Morocco ở đâu không?"
Và tôi nói "Con còn chẳng biết con đang ở đâu nữa.
Có phải là A&P (tên siêu thị) không?
Ông tiếp "Ba không biết Morocco, nhưng hãy tìm hiểu xem."
Và chúng tôi mua chà là, và đi về nhà.
Và chúng tôi lấy bản đồ khỏi giá, và tìm tới khi chúng tôi thấy được quốc gia bí ẩn đó.
Và khi tôi tìm, ba tôi nói, "Con có tin là có ai đó trèo cây ở bên đó, hái quả này, bỏ vào xe tải, lái hết chặng đường tới cảng và sau đó được đưa bằng thuyền băng qua Đại Tây Dương và bỏ lên một xe tải khác và đem tới cái siêu thị nhỏ bé ở gần ngay nhà chúng ta, và được bán với giá 25 cents?"
Và tôi nói, "Con không thể tin được."
"Ba cũng không tin được"
Mọi thứ rất tuyệt vời. Có nhiều thứ để chúng ta có thể vui vẻ."
Khi tôi ngừng nghĩ về chuyện đó, Ba hoàn toàn đúng;
có nhiều thứ để chúng ta phải vui.
Chúng ta là loài sinh vật duy nhất trên hòn đá sự sống duy nhất trong toàn thể vũ trụ, mà chúng ta đã thấy có khả năng trải nghiệm rất nhiều điều.
Ý tôi là, chúng ta là loài duy nhất với kiến trúc, và nông nghiệp,
Chúng ta là loài duy nhất với trang sức, và nền dân chủ.
Chúng ta có máy bay, có đường cao tốc, trang trí nội thất, và cung hoàng đạo.
Chúng ta có tạp chí thời trang, tiệc tùng.
Chúng ta có thể xem phim kinh dị với quái vật.
Chúng ta xem hòa nhạc và lắng nghe tiếng guitar.
Chúng ta có sách, tiệc buffets, và sóng radio, đám cưới và trò chơi nhào lộn.
Chúng ta có thể ngủ với mền sạch.
Có thể đi xem tivi với chỗ ngồi tốt.
Có thể ngửi hơi bánh nướng, đi vòng vòng dưới mưa thổi bong bóng xà phòng và ngủ trưa
Chúng ta có mọi thứ đấy, nhưng chúng ta chỉ có 100 năm để tận hưởng.
Và đó là phần đáng buồn.
Người thu ngân ở siêu thị, người quản đốc ở công ty, người theo đuôi bạn trên highway, người market từ xa gọi điện thoại trong bữa tối, mỗi người thầy bạn đã từng học, mỗi người từng ngủ dậy bên cạnh bạn, mỗi nhà chính trị ở mỗi quốc gia, mỗi diễn viên trong mỗi bộ phim, từng người trong gia đình, mỗi người bạn yêu thương, mỗi người trong phòng và bạn sẽ chết đi trong vòng 100 năm.
Cuộc sống rất tuyệt vời mà chúng ta thì có ít thời gian để trải nghiệm và tận hưởng và mỗi khoảnh khắc nho nhỏ làm cuộc sống trở nên ngọt ngào.
Và mỗi khoảnh khắc hiện tại, và mỗi khoảnh khắc bạn đang dần qua đi, những phút giây đều luôn luôn trôi chảy.
Bạn sẽ không bao giờ trẻ như bạn bây giờ.
Và đó là lý do tại sao tôi tin nếu bạn sống cuộc đời bạn với một thái độ hợp lý, chọn lựa để bước tới và bước tiếp bất kỳ khi nào cuộc sống ra đòn, sống với nhận thức về thế giới xung quanh bạn, ôm ấp suy nghĩ của trẻ 3 tuổi và nhìn thấy những niềm vui nho nhỏ để làm cuộc sống ngọt ngào và sống thật với bản thân, là chính bạn, và hài lòng với điều đó, để con con tim dẫn tối và đặt bạn vào những trải nghiệm đáng nhớ, sau đó bạn biết rằng bạn đã sống một cuộc sống giàu có và vừa ý, và tôi nghĩ bạn sống cuộc đời thật sự tuyệt diệu (awesome)
Xin cảm ơn.
Tôi thật sự ở đây để làm một thử thách cho con người.
Tôi biết có nhiều những thử thách cho con người.
Thứ mà tôi sẽ làm đó là thời gian cho chúng ta để coi lại thực sự hòa bình là gì.
Hòa bình không phải là "Kumbaya, vị vua của tôi."
Hòa bình không phải là chim bồ câu và cầu vòng -- dễ thương như thế.
Khi tôi nhìn vào những biểu tượng của cầu vòng và chim bồ câu, tôi nghĩ tới tới sự thanh thản cá nhân.
Tôi nghĩ tới thiền định.
Tôi không nghĩ về cái mà tôi xem xét là hòa bình, mà là hòa bình bền vững với công lý và bình đẳng.
Đó là hòa bình bền vững mà phần lớn con người trên hành tinh này tiếp cận với nguồn tài nguyên đầy đủ để sống cuộc sống hạnh phúc nơi mà những người này có đủ khả năng tiếp cận sự giáo dục và y tế, vì thế họ có thể sống tự do trong mong muốn và tự do khỏi nỗi sợ hãi.
Đó được gọi là an ninh con người.
Và tôi cũng không phải hoàn toàn là người theo chủ nghĩa hòa bình giống như một vài những nhiệm vụ rất rất ư quan trọng của mình những người bạn không bạo lực, như Mairead McGuire
Tôi hiểu rằng loài người rất rắc rối -- để sử dụng một thế giới đẹp đẽ, bởi vì tôi hứa với mẹ mình rằng tôi sẽ dừng sử dụng F-bomb nơi công cộng.
Và tôi đã cố gắng hơn và hơn nữa.
Mẹ ơi, con đang rất cố gắng.
Chúng ta cần một chút ít lịch sự chúng ta cần một ít quân đội, nhưng cho phòng vệ
Chúng ta cần định nghĩa lại cái gì làm chúng ta an toàn trên thế giới này.
Đó không phải là vũ trang cho đất nước mình đến tận răng.
Đó không phải là khiến cho quốc gia khác trang bị vũ trang tận răng cho họ với những vũ khí mà chúng ta sản xuất và chúng ta bán chúng.
Đó là dùng tiền hợp lý hơn để khiến cho các quốc gia trên thế giới an toàn, để làm cho con người con người trên thế giới an toàn
Tôi đang nghĩ về về những gì diễn ra gần đây ở Quốc Hội, nơi mà thủ tưởng đang đề nghị 8.4 tỷ đô để cố gắng cho bầu cử START
Tôi chắc chắn hỗ trợ bầu cử START
Nhưng ông ta đề nghĩ 84 tỷ độ la cho việc hiện đại hóa vũ khí hạt nhân.
Bạn có thể nghĩ ra rằng cuộc thảo luận U.N về để hoàn thành các mục tiêu Thiên Niên Kỷ là 80 tỷ độ la?
Chỉ một ít số tiền đó. Đối với tôi, tôi ước nó nằm trong tài khoản ngân hàng của mình nó không, nhưng....
Với ngôn ngữ toàn cầu thì đó chỉ là chút ít tiền.
Nhưng nó sẽ hiện đại hóa vũ khí mà chúng ta không cần đến và sẽ không gạt bỏ được của chúng ta, trừ khi chúng ta bỏ đi ...
và có hành động để cho nó xảy ra -- trừ khi chúng ta bắt đầu tin tưởng rằng tất cả mọi thứ mà chúng ta từng nghe trong vòng 2 ngày vừa qua là những yếu đó là đến cùng với nhau để làm nên an ninh con con người
Đó là cứu giúp loài hổ.
Đó là dừng dùng cát hắc ín
Đó là quyền tiếp cận đến các công cụ y tế mà có thể thật sự nói cho chúng ta biết ai bị ung thử
Đó là tất cả những thứ đó.
Đó là sử dụng đồng tiền của chúng ta cho tất cả những điều ấy.
Đó là hành động.
Tôi đã ở Hiroshima vài tuần trước, và Đức Giáo Hoàng -- Chúng tôi đang ngồi đó trước hàng ngàn người trong thành phố, và ở đây có khoảng 8 trong chúng tôi những người nhận giải Nobel.
Và ông ta là một gã xấu, ông ấy như là một đứa trẻ hư trong nhà thờ.
Chúng tôi đang nhìn chằm vào mọi người, chờ đến lược mình nói và ông ta hướng về phía tôi và nói "Jody, tôi là một nhà sư Phật Giáo."
Tôi nói "Vâng, thưa Đứa Giáo Hoàng.
Áo choàng của ngài nói lên điều đó."
(Cười) Ông nói, "Tôi biết đó là một loại thiền định, và tôi cầu nguyện."
Tôi hỏi "Điều đó tốt, điều đó tốt.
Chúng ta cần nó trên thế giới này.
Tôi không hiểu lắm, nhưng nó khá hay."
Và ông nói, "Nhưng tôi đã trở thành người theo chủ nghĩa hoài nghi.
Tôi không tin tưởng rằng thiền định và cầu nguyện có thể thay đổi thế giới này.
Tôi nghĩ cái chúng ta cần là hành động
Đức giáo hoàng, trong áo choàng của ông ấy là một anh hùng hành động mới của tôi
Tôi đã nói chuyện với Aung Sun Suu Kyi vài ngày trước đây.
Và hầu hết các bạn biết, bà ấy là một vị anh hùng cho dân chủ tại quốc gia của bà, Burma.
Bạn chắc chắn cũng biết rằng bà trải qua 15 trong 20 năm qua trong tù cho nỗ lực của mình để mang đến chế độ dân chủ.
Bà chỉ vừa được thả vài tuần trước đây, và chúng ta rất lo lắng để thấy bao lâu bà sẽ được tự do, bởi vì bà ấy đã bước ra những con đường ở Rangoon, kích động cho sự thay đổi.
Bà đã bước ra khỏi những con đường, làm việc với đảng của mình để cố gắng xây dựng lại nó.
Nhưng tôi nói với bà về nhiều vấn đề.
Nhưng một điều mà tôi muốn nói, bởi vì nó như nhau như những gì mà Đức giáo hoàng đã nói.
Bà bảo, "Cô biết không, chúng tôi có một con đường dài để đi để cuối cùng có được nền dân chủ trên đất nước của tôi.
Nhưng tôi không tin vào hi vọng mà không có sự nỗ lực.
Tôi không tin vào hi vọng của sự thay đổi, trừ khi chúng ta hành động để làm ra nó
Ở đây là một người nữ anh hùng nữa của tôi
Cô ấy là bạn tôi, giáo sư Shirin Ebadi, người phụ nữ hồi giáo đầu tiên mà nhận được giải Nobel hòa bình
Bà đã sống lưu vong trong vòng một năm rưỡi trước.
Bạn hỏi cô ấy nơi cô ấy ở -- nơi cô ấy đã sống lưu vong?
Bà ấy sẽ nói là những sân bay trên thế giới
Bà ấy đang đi du lịch bởi vì bà ấy bị truc xuất khỏi quốc gia tại thời điểm diễn ra bầu cử
Và thay vì đi về nhà, bà hội ý với những người phụ nữ khác mà bà làm việc chung, người mà nói với bà, "Tránh xa ra. Chúng tôi cần bà tránh ra.
Chúng tôi cần có thể nói với bà ngoài ấy, vì thế bà có thể đưa thông điệp về những gì đang diển ra ở đây."
Một năm rưỡi bàn ấy bước ra và nói thay mặt cho những người phụ nữ khác trong đất nước của bà,
Wangari Maathai -- Người nhận giải hòa bình 2004
Họ gọi bà là quý bà cây, nhưng bà còn hơn cả quý bà cây.
Làm việc cho hòa bình rất ư là sáng tạo.
Nó thật khó để làm việc mỗi ngày.
Khi bà đang trồng những cây đó, Bạn không nghĩ hầu hết mọi người hiểu rằng cùng một thời điểm, bà đang sử dùng hành động của việc tập trung mọi người tròng cây đó để nói về cách mà vượt qua chính quyền độc tài tại quốc gia của bà
Người ta không thể tụ họp mà không bị bắt và tống vào tù.
Nhưng nếu chúng ta tập trung trồng cây cho môi trường, thì nó lại ổn -- sáng tạo.
Nhưng nó không chỉ là người phụ nữ mang tính biểu tượng như Shirin, như Aung Sun Suu Kyi, như Wangari Maathai; đó là những phụ nữ khác trên thế giới người mà cũng đang đấu tranh cùng nhau để thay đổi thế giới.
Hội Phụ Nữ Burma -- tổ chức gồm 11 phụ nữ người Burma đến với nhau bởi vì số đông là lớn mạnh.
Làm việc cùng nhau là cái thay đổi thế giới chúng ta.
Chiến dịch triệu chữ ký của phụ nữ trong Burma làm việc cùng nhau để thay đổi quyền con người, để mang đến nền dân chủ ở thế giới này.
Khi một người bị bắt và tống vào tù, người khác đứng lên và tham gia vào phong trào -- nhận ra điều đó, nếu họ làm việc cùng nhau, họ cuối cùng sẽ mang lại sự thay đổi cho chính quốc gia mình.
Mairead McGuire ở miền trung, Betty Wiliams của phía tay phải -- mang hòa bình cho Bắc Ireland.
Tôi sẽ kể cho bạn nghe một câu truyện nhanh
Một tài xế xe IRA bị bắn và xe của anh ta va vào những người đang ở phía bên đường.
Gồm 1 người mẹ và 3 đứa trẻ.
Một đứa bé qua đời ngay tại hiện trường.
Đó là chị gái của Mairead
Thay vì đâm đầu vào trầm cảm, đau buồn và thất bại vào bộ mặt của sự bạo lực đó, Mairead cùng với Betty -- một người tinh lành trung thành và đứa con công giáo -- và họ hướng tới những con đường và nói, "Không còn bạo lực nữa."
Và họ đã có 10,000 người mà đa phần phụ nữ -- vài người là đàn ông -- lên đường và mang đến sự thay đổi.
Và họ đã là một phần sự bình yên ở tại Bắc Ireland, và họ vẫn đang tiếp tục công việc đó, bởi vì ở ngoài kia vẫn còn nhiều việc để làm hơn nữa.
Đó là Rigoberta Menchu Tum.
Cô cũng được nhận giải Nobel Hòa Bình.
Cô đang tranh cử tổng thổng.
Cô đang giáo dục những người dân bản địa trên đất nước mình về cái ý nghĩa của nền dân chủ, về cái cách mà bạn mang đến sự dân chủ cho đất nước, về cách bầu cử như thế nào nhưng cái nền dân chủ đó không chỉ là bầu cử, mà nó là về một người công nhân năng động.
Đó là cái mà tôi đang bận làm -- Chiến dịch bom mìn.
Một trong những thứ mà có thế làm chiến dịch này hoạt động bởi vì chúng tôi phát triển nó từ 2 NGO đến hàng ngàn trên 90 quốc gia trên toàn thế giới, làm việc cùng nhau trong sự nghiệp chung để cấm sử dụng bom mìn.
Một vài người mà làm cho chiến dịch của chúng tôi có thể chỉ làm việc có lẽ một giờ mỗi tháng.
Họ có lẽ tình nguyện thế thôi.
Ở đây có những người, như tôi đây, làm việc cả ngày.
Nhưng nó là những hành động chung của tất cả chúng tôi mà mang lại sự thay đổi đó.
Trong quan điểm của tôi, cái chúng ta cần bây giờ là khiến mọi người đứng dậy và hành động để đòi lại ý nghĩa của hòa bình.
Đó không phải là thế giới dơ bẩn.
Nó là công việc cực khổ từng ngày một.
Và nếu mỗi chúng ta người mà quan tâm về những sự khác biệt chúng ta quan tâm đến Đứng dậy và tình nguyện nhiều như bạn có thể chúng ta sẽ thay đổi thế giới này, chúng ta có thể cứu thế giới này.
Và chúng ta không thể đợi những người khác, những người mà làm cho chúng ta
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Khi nhắc tới sự linh hoạt trong công nghệ, nó dễ dàng hơn bạn tưởng.
Hôm nay bạn sẽ thấy vài diễn giả khác mà tôi đã biết, họ sẽ nói về những chuyện rất to lớn, dĩ nhiên, với công nghệ thì không hề có giới hạn.
Nên tương đối mà nói, linh hoạt trong công nghệ rất đơn giản.
Nếu ta nhìn vào những gì xảy ra trên Internet, với bao điều phi thường trong vòng sáu năm vừa qua, thật khó để so sánh cho đúng.
Đa phần cách ta quyết định, cách ta đáng ra phải phản ứng và những gì ta mong đợi trong tương lai phụ thuộc vào cách ta xử lý và phân loại chúng.
Vậy nên, tôi nghĩ phép so sánh hợp lý nhất về sự bùng nổ và suy thoái mà ta vừa trải qua với Internet là Cơn sốt Vàng.
Bạn có thể nghĩ phép so sánh này rất khác so với những thứ mà bạn đã chọn so sánh.
Thứ nhất, chúng đều có thật.
Năm 1849, trong Cơn sốt Vàng, họ thu được hơn 700 triệu đô-la tương ứng số vàng ở California.
Chuyện hoàn toàn có thật. Internet cũng là thật. Nó là một cách có thật, giúp con người giao tiếp với nhau.
Nó là chuyện lớn đấy. Bùng nổ mạnh. Bùng nổ mạnh. Tụt dốc mạnh.
Tụt dốc mạnh. Bạn cứ so sánh tiếp. Và cả hai đều rất được mong đợi.
Tôi đâu cần nhắc bạn về mọi sự háo hức xảy ra trên Internet... như là GetRich.com.
Nhưng nó có điểm giống với Cơn sốt Vàng. " Vàng.
Vàng. Vàng. 68 người giàu trên tàu Portland.
Chất đầy vàng. Vài người có 5.000 đô-la. Nhiều người có nhiều hơn.
Vài người kiếm được tận 100.000 đô-la."
Người ta thấy thích thú khi đọc những bài báo này.
"Elorado của Hợp chủng quốc Hoa Kì: Sự khám phá ra những mỏ vàng vô tận ở California."
Những điểm tương đồng giữa Cơn sốt Vàng và Cơn sốt Internet rất khớp nhau.
Nhiều người đã từ bỏ thứ mà họ đang làm dở.
Và điều tiếp theo... Cơn sốt Vàng đã kéo dài nhiều năm.
Những người ở Bờ Đông năm 1849, khi họ mới biết được tin này, Họ đã nghĩ, "Thật hoang đường."
Nhưng họ cứ nghe tin về những người đang giàu lên, và đến năm 1850 họ vẫn nghe điều đó. Và họ vẫn không nghĩ đó là thật.
Đến năm 1852, họ nghĩ, "Mình có phải người ngu nhất hành tinh này không khi không đến California nhỉ?" Và rồi họ quyết định đi.
Rất nhiều người nghĩ như vậy đó.
Các cộng đồng địa phương ở Bờ Đông tập hợp với nhau, và các nhóm gồm 10,20 người... trên khắp đất Mỹ, và họ lập ra những công ty,
nhưng chúng cũng chẳng tồn tại được lâu. Nhưng dù họ là luật sư hay làm ngân hàng, mọi người đều bỏ dở việc đang làm, bất kể họ có kĩ năng gì, để đi săn vàng.
Người bên trái đây, bác sĩ Richard Beverley Cole. Ông sống ở Philadelphia và đã đi tuyến đường Panama.
Họ đi tàu xuống Panama, đi qua eo đất, và lên một chuyến tàu khác về hướng bắc.
Còn đây, bác sĩ Toland, đi xe ngựa tới California.
Điểm chung ở đây là họ đều từ bỏ nghề bác sĩ của mình.
Cả hai đều rất thành đạt. Một bác sĩ trị liệu, người kia là bác sĩ phẫu thuật.
Điều tương tự xảy ra trên Internet, chẳng hạn như DrKoop.com.
(Cười) Thời kì Cơn Sốt Vàng, mọi người thực sự đã "nhảy tàu."
Cảng San Francisco chật kín với 600 chiếc tàu lúc đỉnh điểm cơn sốt. Vì khi đó, thuỷ thủ đã bỏ tàu để đi tìm vàng.
Và đúng là có 600 thuyền trưởng và 600 chiếc tàu.
Họ biến tàu thành khách sạn, vì họ không thể đỗ tàu đi nơi khác.
Ta có cơn sốt "chấm com," và ta có cơn sốt vàng.
Và ta thấy vài sự quá đà mà cơn sốt dotcom đã gây ra. Điều tương tự đã xảy ra.
Cảng San Francisco lúc đó có khoảng 1300 quân nhân.
Một nửa trong số họ đào ngũ để tìm vàng.
Và người ta không cho phép số còn lại đi tìm họ vì người ta sợ họ sẽ không quay lại.
(Cười) Một người lính gửi thư về nhà, và một câu trong đó là: "Ranh giới giữa tuân thủ luật với sáu đô-la mỗi tháng, và làm trái luật với 75 đô-la mỗi ngày là một thứ rất mơ hồ."
Họ tiêu hết vốn đầu tư rất nhanh.
Thực sự rất nhanh. Ảnh này từ thời sốt vàng Klondike.
Đây là đường mòn White Pass. Họ chất hành lý lên lừa, và ngựa.
Và họ đã không tính kĩ.
Họ không ước lượng đúng quãng đường cần đi, và họ đã khiến đàn ngựa phải chở quá tải hàng trăm cân.
Và thực tế, quá tải đến mức hầu hết ngựa đã chết trước khi chúng đến được đích.
Nó được đổi tên thành "đường mòn Ngựa chết."
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Canada thời đó đã viết: "Hàng nghìn con ngựa chất đầy đồ nằm chết trên đường, chúng nằm chất đống dưới chân vách đá, với yên ngựa và đống hàng hoá nơi chúng ngã từ trên vách xuống, đôi chỗ chúng nằm chồng chất nhau, lấp kín cả ao bùn, chúng chỉ còn là vài nắm đất dưới chân những con ngựa khốn khổ khác đang đi tới. Thật tiếc khi thường phải nói rằng chúng kiệt sức nhưng còn sống, nhưng ta nào có hay biết, cho tới lúc chúng chết rũ rượi ngay bên cạnh chúng ta.
Những hốc mắt trống rỗng ở khắp nơi, chúng là những gì còn lại sau khi lũ quạ bỏ đi.
Sự vô nhân tính con đường này đã chứng kiến, sự khổ đau bao người phải chịu, thật không tưởng, không lời nào diễn tả được.
Các bạn biết đấy, dù không bốc mùi như vụ vừa rồi, ta có chuyện tương tự trên internet: số vốn mất đi là vô cùng lớn.
Tôi sẽ nhắc lại chuyện đó bằng cách chiếu lại thứ này.
Đây là quảng cáo chiếu ở cúp Super Bowl năm 2000.
- Anh nói có nhiều mẫu thiệp mời lắm mà?
- Đúng vậy! Vậy tại sao cô ta có thiệp mời giống tôi?
! Điều nhỏ nhặt với người khác... - Tao phải xử mày, thằng nhóc!
...có thể rất quan trọng với bạn. - Đó là vợ anh đấy à?
- 15 phút nữa cô ta mới là vợ tôi. Đây là ngày trọng đại của bạn mà...
OurBeginning.com - Đời là một sự kiện. Hãy để cả thế giới biết.
Jeff Bezos: Rất khó biết được quảng cáo này nói về cái gì.
(Cười) Nhưng họ bỏ ra hẳn 3,5 triệu đô-la để chiếu nó tại cúp Super Bowl năm 2000, dù lúc đó doanh thu hằng năm của họ chỉ là 100.000 đô-la.
Đây là chỗ phép so sánh với Cơn sốt Vàng không còn đúng nữa, và tôi nghĩ nó khác đi nhiều.
Đó là, cơn sốt vàng, khi nó kết thúc, nó kết thúc luôn.
Có người viết: "Nhiều người hiện đang ở Dawson thấy rất thất vọng.
Họ tới đó sau hành trình hàng nghìn cây số đầy rủi ro, mạo hiểm tính mạng và tài sản, dành hàng tháng lao động cực nhọc, và tràn trề niềm hi vọng đạt được mong muốn của mình chỉ để phát hiện rằng: rằng nơi này chẳng có gì cho họ cả.
Và đó dĩ nhiên là chuyện thường thấy.
Vì khi đào sạch vàng, họ đã làm vậy rất nhanh. Ý tôi là, nếu ta nhìn vào Cơn sốt Vàng năm 1849, toàn bộ các lưu vực sông trên nước Mỹ... trong vòng hai năm đã bị xới tung hết Và sau đó, chỉ những công ty lớn mới sử dụng công nghệ khai thác hiện đại để khai thác vàng ở đó.
Tôi nghĩ có phép so sánh đúng hơn nhiều và khiến ta thấy lạc quan hơn. Và phép so sánh đó là ngành công nghiệp điện.
Có rất nhiều điểm chung giữa internet và ngành công nghiệp điện.
Với ngành điện, ta thực sự phải... Một điểm chung là cả hai đều rất linh hoạt, có thể phối hợp cùng nhiều ngành khác.
Chúng không chỉ gói gọn trong phạm vi hẹp.
Nhưng điện cũng là một ngành rất rộng, nên ta phải thu gọn nó lại.
Bạn biết đấy, chẳng hạn như về phương tiện truyền tải điện,
nó là cách điều phối tỉ mỉ từng chi tiết, hay truyền dữ liệu.
Có rất nhiều điều thú vị về điện.
Một phần của cuộc cách mạng điện năng mà tôi muốn tập trung vào là thời hoàng kim của đồ gia dụng.
Một sản phẩm tuyệt vời giúp thế giới sẵn sàng dùng đồ gia dụng là bóng đèn.
Vậy bóng đèn là thứ giúp cả thế giới dùng điện.
Và họ đã không nghĩ rằng đồ gia dụng sẽ sử dụng đến điện.
Họ không hề nghĩ tới... Họ không cho rằng họ đang mang điện tới từng nhà, Họ chỉ muốn thắp sáng từng nhà thôi.
Việc đó đã mất rất lâu...
Đây là một cú đầu tư cực kỳ lớn.
Mọi con phố phải được đào lên.
Đây là ảnh công trường ở Hạ Manhattan, ở đó họ đã xây những trạm phát điện đầu tiên,
và họ đang đào hết đường lên.
Công ty Edison Electric, sau này là Edison General Electric, rồi trở thành General Electric, đã trả tiền cho việc đào đường, đó là một khoảnchi phí khổng lồ.
Và đó không hẳn là điều tương đồng nhất với mạng internet.
Vì hãy nhớ rằng mạng đã được xây trên nền tảng hạ tầng có sẵn của mạng lưới điện thoại đường dài.
Vậy nên mọi dây cáp, mọi cơ sở hạ tầng... Tôi đang nói đến thời điểm bùng nổ của mạng năm 1994 với tốc độ phát triển cỡ 2.300% mỗi năm.
Sao nó phát triển được 2300% mỗi năm vào năm 1994 khi người ta không thực sự đầu tư vào mạng?
Lý do vì cơ sở hạ tầng đã có sẵn rồi.
Vậy, bóng đèn đã giúp xây dựng cơ sở hạ tầng, và rồi đồ gia dụng bắt đầu phát triển
với tốc độ chóng mặt. Sản phẩm đầu tiên là quạt điện. Đây là quạt điện năm 1890.
Thời kỳ hoàng kim của tăng trưởng đồ gia dụng đã kéo dài... tuỳ theo cách bạn tính, nhưng thường từ 40 đến 60 năm. Nó kéo dài rất lâu, bắt đầu từ khoảng những năm 1890.
Quạt điện là một sản phẩm rất thành công.
Bàn là điện cũng vậy.
Nhân tiện, đây là khởi đầu của vụ kiện sợi a-mi-ăng.
(Cười) Cái tay cầm kia có thành phần chứa sợi a-mi-ăng.
Đây là máy hút bụi đầu tiên, mẫu máy Skinner năm 1905 do Công ty Hoover sản xuất. Nó nặng 92 kg, cần hai người để dùng nó, và đắt bằng một phần tư chiếc ô tô.
Công ty đã chẳng bán được nhiều hàng.
Những người đã mua chiếc máy đó đúng là những khách hàng rất trung thành (Cười) của mẫu máy Skinner 1905 ấy.
Nhưng ba năm sau, vào năm 1908, nó chỉ nặng 18 kg.
Không phải mọi sản phẩm đó đều thành công vang dội.
(Cười) Đây là máy ép cà vạt chạy điện, nó chẳng được ưa chuộng lắm.
Cà vạt khá khó nhàu, và người ta chẳng cần nó lắm.
Những món này cũng không được ưa dùng: Máy sấy và làm ấm giày. Chưa bao giờ bán chạy.
Nó có tận sáu màu liền.
(Cười) Tôi không biết tại sao nữa. Nhưng tôi nghĩ, đôi khi một sáng chế đã ra đời không đúng lúc, Có lẽ đã đến lúc cho nó thêm một cơ hội nữa.
Nên tôi nghĩ ta có thể làm quảng cáo Super Bowl cho thứ này.
Ta cần đối tác phù hợp. Tôi nghĩ nó thật... (Cười) Tôi nghĩ rất hợp lý khi cho sản phẩm này thêm một cơ hội nữa.
Máy nướng bánh rất phổ biến vì trước kia, nó nướng bánh trực tiếp với lửa, điều đó rất tốn thời gian và công sức.
Tôi muốn nói đến 1 thứ. Cái này... Các bạn biết đây là gì mà.
Lúc đó họ chưa sáng chế ra ổ cắm điện.
Nên đây là... Hãy nhớ họ không đi dây trong nhà để đấu điện.
Họ đi dây chỉ để lắp đèn, thứ đồ gia dụng duy nhất sẽ cắm vào đó.
Mỗi phòng thường có một đui đèn trên trần
và họ cắm dây vào đó.
Nếu bạn từng thấy "Vòng quay Tiến bộ" ở Công viên Disney, bạn sẽ thấy điều đó. Các dây điện sẽ đều cắm vào đó.
Tương tự, đồ gia dụng sẽ cắm điện ở đó. Ta chỉ cần tháo bóng đèn nếu ta cần cắm điện cho đồ gia dụng.
Sản phẩm nổi tiếng tiếp theo là máy giặt.
Đây là sản phẩm nhiều người thèm muốn.
ai cũng muốn có một chiếc máy giặt điện.
Bên trái là ngăn để nước xà phòng.
Có mô tơ quay ở đó,
nó quay và làm sạch quần áo.
Đây là chỗ để vắt. Ta lấy quần áo khỏi đó và để vào đây. Và rồi quần áo được cho vào máy vắt này.
Món đồ đó bán rất chạy.
Người ta hay để nó ngoài sân, việc bố trí đó khá mất công.
Ta phải đi dây vào nhà và cắm nó vào chiếc đui đèn.
(Cười) Đó chính là điều quan trọng tôi muốn đề cập đến trong bài nói này, vì người ta chưa sáng chế ra nút tắt máy.
Mãi về sau mới có nút tắt trên đồ gia dụng, vì người ta không muốn dây cắm điện cứ ở đó và chiếm chỗ chiếc đui đèn.
Nên khi dùng xong là họ sẽ rút dây điện ra.
Họ đã làm vậy chứ không phải tắt đi.
Và như tôi vừa nói, người ta cũng chưa sáng chế ra ổ điện. Nên máy giặt là một sản phẩm khá nguy hiểm.
Khi bạn tìm hiểu về nó, sẽ có rất nhiều bài mô tả kinh hoàng về tóc và quần áo bị mắc vào máy.
Và họ không thể giật dây ra, vì nó cắm chặt vào đui đèn ở trong nhà.
Và cũng không có công tắc, nên... ... thật không an toàn.
Và bạn có thể nghĩ rằng tổ tiên ta thật ngu dốt khi cắm dây điện vào đui đèn như thế này.
Nhưng, trước khi tôi phê phán tổ tiên quá nhiều, Tôi muốn cho các bạn xem, đây là phòng họp của tôi.
Tôi thấy nó thật tạm bợ.
Trước tiên, những chiếc đui đèn đã bị lắp ngược, nên dây cắm cứ bị tuột ra và tôi phải dán băng dính vào.
Chưa là gì đâu, nó vẫn chưa phải điều tệ hại nhất.
Dưới bàn tôi trông thế này này.
Tôi chụp bức này hai hôm trước.
Vậy là ta chưa tiến bộ nhiều lắm từ 1908,
thực sự ta vẫn còn rất lộn xộn.
Và ta nghĩ nó đã khá hơn rồi, nhưng bạn đã thử tự cài mạng theo chuẩn 802.11 bao giờ chưa?
Tôi thách các bạn đấy.
Khó lắm. Tôi quen vài tiến sĩ ngành Khoa học Máy tính... việc cài đặt nó làm họ phát khóc. Khóc sướt mướt luôn. Đó là giả sử bạn đã lắp mạng dây DSL ở nhà rồi.
Hãy thử cài đặt DSL trong nhà.
Các kĩ sư cài nó hằng ngày còn không làm nổi.
Thường họ phải đến nhà ba lần.
Một anh bạn tôi đã kể chuyện rằng, không những các kĩ sư đến rồi phải chờ, khi những kĩ sư đến nhà anh ấy lần thứ ba, họ còn phải gọi người khác, Họ rất vui vì điện thoại anh ấy có loa ngoài
vì họ phải chờ máy tận một tiếng để nói chuyện với người khác để gửi họ mật khẩu mạng sau khi họ đến.
Đó là một mớ rất vô tổ chức.
Mà DSL cũng còn rất thô sơ.
Sợi cáp đồng xoắn đôi này không được thiết kế để làm việc như vậy. Bạn biết đấy, chúng ta vẫn rất thô sơ.
Và vấn đề là ở đó, vì... sự linh hoạt, nếu bạn nghĩ về nó như cơn sốt vàng thì giờ bạn sẽ rất chán nản. Vì miếng vàng cuối cùng đã mất rồi.
Nhưng cái hay là, với công nghệ, không có miếng cuối nào cả,
mọi điều mới mẻ đều tạo ra hai câu hỏi mới, và hai cơ hội mới.
Và nếu bạn tin vào điều đó, thì bạn sẽ tin rằng hiện giờ... Tôi nghĩ như thế này: tôi tin rằng ta vẫn còn rất tạm bợ và tôi còn chưa nói về giao diện người dùng trên mạng. Có rất nhiều thứ tạm bợ, rất nhiều thứ dở tệ. Ta đang ở giai đoạn Máy giặt Hurley năm 1908 của internet.
Ta đang ở đó đấy. Dù ta không bị mắc tóc vào nó. Nhưng đó là mức độ thô sơ của ta hiện giờ.
Ta đang ở thời 1908.
Và nếu bạn tin điều đó thì những thứ như này sẽ không làm bạn khó chịu. Đây là hồi 1996: ... khiếm khuyết chồng chất - khiến trải nghiệm online rất tệ hại."
1998: "amazon. tiêuđời." Và 1998, "amazon.nổtung"
Mẹ tôi ghét tấm ảnh này.
Nhưng, nếu bạn tin rằng đây mới chỉ là khởi đầu, nếu bạn tin đây mới chỉ là Máy giặt Harley năm 1908, thì bạn cực kì lạc quan. Và tôi nghĩ ta đang ở đó.
Và tôi nghĩ phía trước ta còn nhiều cải tiến hơn là đằng sau ta.
Và năm 1917, Công ti Sears... Tôi muốn trích cho đúng.
Đây là quảng cáo họ đăng năm 1917.
Nó nói : "Hãy dùng điện cho nhiều thứ hơn đèn".
Và tôi nghĩ ta đang ở đó.
Ta vẫn đang ở giai đoạn đầu. Xin cảm ơn.
Tôi muốn nói với tất cả các bạn rằng rằng tất cả các bàn là những người nửa người nửa máy (cyborg) nhưng không phải những cyborg mà các bạn nghĩ.
Các bạn không phải là RoboCop hay Kẻ Hủy Diệt mà các bạn là những cyborg mỗi khi các bạn nhìn vào màn hình máy tính hay sử dụng những chiếc điện thoại di động của mình.
Vậy định nghĩa cho cyborg là gì?
Định nghĩa truyền thống là đó là một cơ thể "mà được thêm những thiết bị phụ trợ bên ngoài với múc đích giúp ích trong việc thích nghi với môi trường mới."
Định nghĩa này xuất xứ từ một bài báo vào năm 1960 viết về thám hiểm không gian. Bởi vì, nếu các bạn nghĩ về điều này, không gian khá là nguy hiểm;
con người không nên ở đó.
Nhưng con người tò mò và họ muốn trang bị cho cơ thể họ những thứ để họ có thể leo lên dãy An-pơ một ngày nào đó và ngày hôm sau thì lại trở thành một con cá dưới biển.
Chúng ta hãy nhìn lại vào định nghĩa truyền thống của nhân loại học.
Ai đó đến đất nước khác và nói "Những con người này mới hay làm sao, công cụ của họ mới hay làm sao, văn hóa của họ mới hấp dẫn làm sao."
Và rồi họ viết một văn kiện và có thể vài nhà nhân loại học khác đọc nó và họ nghĩ rằng nó lạ.
Điều đang diễn ra là chúng ta tự nhiên tìm thấy một giống loài mới.
Tôi, là một nhà nhân chủng học về cyborg, tự dưng lại nói "Ồ, hay quá. Bây giờ bỗng nhiên là một thể loại người thông tuệ mới. Và hãy để ý những văn hóa tuyệt vời này mà xem. Và cả những tập tục hấp dẫn kia mà ai ai cũng đang thực hiên xung quanh cái công nghệ kia.
Họ đang nhấp chuột vào những thứ linh tinh và nhìn chằm chằm vào màn hình."
Có một lý do vì sao tôi lại chọn theo đuổi nghiên cứu về lĩnh vực này thay vì nghiên cứu về nhân loại học truyền thống.
Và lý do chính là việc sử dụng công cụ, ngày xưa, trong vòng hàng nghìn năm, mọi thứ đã chỉ là sự biến đổi của bản thân.
Nó đã giúp ta mở rộng bản thân, đi nhanh hơn, đánh mạnh hơn và đã có giới hạn.
Nhưng bây giờ chúng ta xem những thứ này không phải như sự mở rộng bản thân mà là sự mở rộng tâm lý. Và bởi thế, chúng ta lại có thể đi lại nhanh hơn, liên lạc theo cách khác.
Và thứ khác đã diễn ra là chúng ta đang mang theo trên người cái công nghệ Mary Poppins này.
Chúng ta có thể để bất kỳ thứ gì ta muốn vào nó và nó không hề nặng lên và rồi chúng ta lại có thể tháo gỡ bất kỳ thứ gì ra khỏi nó.
Bên trong máy tính của các bạn trông như thế nào?
Nếu các bạn in nó ra, nó sẽ trông như là hàng tá vật liệu mà các bạn xách nó theo mọi lúc mọi nơi.
Và nếu các bạn mất lượng thông tin đó, nó sẽ đồng nghĩa với việc tự nhiên các bạn bị mất một cái gì đó trong tâm trí mà các bạn cảm thấy như bị mất một cái gì đó tuy nhiên các bạn không thể thấy được điều đó, nên cảm giác đó rất lạ.
Điều nữa là các bạn như có một con người thứ hai.
Cho dù các bạn có thích điều đó hay không, các bạn bắt đầu online nhiều hơn và mọi người bắt đầu giao tiếp với con người thứ hai của bạn khi các bạn không ở đó.
Và vì thế các bạn phải cẩn thận trong việc để cho cổng ảo của mình mở mà chính là cái wall Facebook của các bạn để người ta không viết linh tinh lên đó vào giữa đêm -- bởi nó đích xác là điều tương tự.
Và bỗng dưng chúng ta bắt đầu phải bảo trì con người thứ hai của chúng ta.
Các bạn phải trưng bày bản thân trong cái cuộc sống số theo cách tương tự như các bạn trưng bày bản thân trong cuộc sống a-na-lốc.
Thế nên, bằng cách tương tự như khi mỗi lần các bạn thức dậy, tắm và mặc quần áo, các bạn phải học hỏi làm những thứ đó cho con người số của các bạn.
Và vấn đề chính là có rất nhiều người bây giờ, đặc biệt là các vị thành niên, họ phải trải qua hai đợt vị thành niên.
Họ phải trải qua đợt chính, mà đã khá là kỳ quặc rồi, và rồi họ phải trải qua đợt thứ hai của bản thân thứ hai. Và nó còn kỳ cục hơn nữa bởi vì có một lịch sử những thứ mà họ đã trải qua trên mạng.
Và bất kỳ ai mới đến với công nghệ, đó chính là một vị thành niên đang ở trên mạng ngay bây giờ. Và vậy là nó rất kỳ quặc và rất khó để họ làm những thứ đó.
Nên khi tôi còn nhỏ, bố tôi hay đặt tôi ngồi xuống vào ban đêm và nói "Bố sẽ dạy cho con biết về thời gian và không gian."
Và tôi trả lời "Hay quá."
Và một ngày ông ấy nói "Khoảng cách ngắn nhất giữa hai điểm là gì?"
Và tôi trả lời "Đó là một đường thẳng. Bố nói với con hôm qua rồi mà."
Tôi lúc đó nghĩ mình đúng.
Bố tôi nói "Không, không. Có một cách hay hơn."
Ông ấy cầm lấy một tờ giấy, vẽ hai điểm A và B ở hai bên và gập chúng lại với nhau.
Và ông ấy nói "Đó là khoảng cách ngắn nhất giữa hai điểm."
Và tôi nói "Bố, bố, bố làm sao hay thế?"
Ông ấy nói "Thì con chỉ việc bẻ cong không gian và thời gian, nó tốn rất nhiều năng lượng và đó là cách mà con có thể làm điều đó."
Và tôi nói "Con muốn làm điều đó."
Và ông ấy nói "Ừ, được"
Và rồi, khi tôi đi ngủ trong vòng 10 hay 20 năm tiếp theo, tôi nghĩ vào mỗi tối "Mình muốn là người đầu tiên tạo nên lỗ hổng vũ trụ để làm cho mọi thứ tăng tốc nhanh hơn.
Và mình muốn chế tạo nên một cỗ máy thời gian."
Tôi đã luôn gửi tin nhắn cho chính bản thân ở tương lai bằng máy ghi cassete.
Nhưng rồi khi tôi học đại học tôi nhận ra một điều rằng công nghệ không tự được sử dụng bởi vì nó hoạt động;
nó được áp dụng bởi vì con người sử dụng nó và nó được tạo ra dành cho con người.
Nên tôi bắt đầu nghiên cứu về nhân loại học.
Và khi tôi viết bài luận văn của mình về điện thoại di động, tôi nhận ra rằng mọi người đang mang theo mình những lỗ hổng vũ trụ trong túi quần của mình.
Họ không vận chuyển bản thân một cách vật lý mà bằng cách tâm lý.
Họ sẽ ấn vào cái nút và họ sẽ được kết nối từ điểm A đến điểm B ngay lập tức.
Và tôi chợt nghĩ "Ồ, mình hiểu rồi.
Hay quá." Nên thời gian và không gian đã bị bẻ cong bởi quá trình này.
Các bạn có thể đứng ở phía bên kia của thế giới thỏ thẻ điều gì đó và lời thỏ thẻ đó sẽ được nghe ở đầu bên kia.
Một trong những sáng kiến khác là các bạn có thể có một loại thời gian khác nhau trên mỗi thiết bị mà các bạn dùng.
Mỗi cái tab trên trình duyệt của bạn cho bạn một loại thời gian khác biệt.
Và bởi thế, các bạn bắt đầu đào sâu vào bộ nhớ ngoại của các bạn -- các bạn đã để chúng ở đâu?
Nên giờ tất cả chúng ta đều là những nhà cổ sinh vật học đang đào tìm kiếm những thứ ta đã mất trong những bộ não ngoại mà chúng ta đang mang theo trong túi.
Và điều này tạo nên một cấu trúc hoang mang. Ôi không, nó đâu rồi?
Tất cả chúng ta là (những nhật vật trong) bộ phim dài tập "I Love Lucy" trên dây chuyền sản xuất của thông tin và chúng ta không theo kịp nó.
Nên điều đang diễn ra là khi chúng ta đem tất cả những thứ đó đến với khoảng không gian xã hội, chúng ta lúc nào cũng kiểm tra điện thoại.
Nên chúng ta có cái thứ được gọi là sự gần gũi xung quanh.
Không hẳng là chúng ta lúc nào cũng được kết nối với những người khác nhưng vào bất kỳ lúc nào chúng ta đều kết nối được với bất kỳ ai.
Và nếu bán có thể in ra được tất cả mọi người trong chiếc di động của bạn, căn phòng hẳn sẽ rất chật.
Đây là những người mà các bạn đang có thể tiếp cận, nói chung -- tất cả những người này, tất cả những người bạn và gia đình mà bạn có thể kết nối với.
Và vì thế có những hiệu ứng tâm lý mà đồng thời xảy ra với điều này.
Một thứ mà tôi thật sự lo lắng là con người không còn dành thời gian cho việc phản ánh tinh thần nữa và họ không còn đi chậm lại hoặc dừng lại, ở trong phòng cùng với những người đó mà đang đấu tranh để nhận được sự chú ý trên những giao diện thời gian đồng thời, cổ sinh vật học và cấu trúc hoang mang.
Họ không chỉ ngồi đó.
Và thật sự, khi bạn không còn có sự nhập liệu từ bên ngoài, đó chính là lúc bản thân được tạo hóa khi các bạn có thể thực hiện những kế hoạch lâu dài, khi các bạn có thể cố tìm xem chính mình là ai.
Và rồi, khi các bạn làm điều đó, các bạn có thể tìm ra cách để thể hiện bản thân thứ hai của các bạn một cách đúng đắn, thay vì đợi cho mọi thứ đến rồi mới xử lý chúng -- và ồ, mình phải làm cái này, và mình phải làm cái này, và mình phải làm cái này.
Và thế nên điều này rất quan trọng.
Tôi thật sự lo sợ rằng, nhất là đối với những đứa trẻ ngày nay, chúng sẽ không phải đối mặt với khoảng thời gian không ở trên mạng này, rằng chúng sẽ có một cái văn hóa bấm chuột là có ngay và rồi mọi thứ đến với chúng và rằng chúng sẽ trở nên quá đối thích thú với nó và trở nên nghiệp ngập nó.
Nên nếu các bạn nghĩa về điều này, thế giới chưa hề dừng lại.
Nó có những thiết bị ngoại của chính nó và những thiết bị này đang giúp tất cả chúng ta liên lạc và tiếp xúc với nhau.
Nhưng khi các bạn hình dung ra nó, tất cả những kết nối này mà chúng ta đang thực hiện ngay bây giờ -- đây là hình ảnh kết nối của Internet -- nó không giống công nghệ chút nào;
thật ra nó trông rất tự nhiên.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại mà chúng ta có thể kết nối được như thế này.
Và không phải là máy móc đang dần chiếm lĩnh;
nó đang giúp chúng ta trở nên con người hơn, giúp chúng ta kết nối với nhau.
Công nghệ thành công nhất đang tự tránh đường và giúp ta sống cuộc sống của chúng ta.
Và thật sự, nó có một kết cục con người hơn là công nghệ bởi vì chúng ta đang cùng tạo nên lẫn nhau mọi lúc mọi nơi.
Và đây là vấn đề quan trọng mà tôi muốn nghiên cứu: rằng mọi thứ đều đẹp đẽ, rằng đó vẫn là sự kết nối giữa con người; nó chỉ được thực hiện bằng một cách khác mà thôi.
Chúng ta chỉ đang tăng cười tính con người của chúng ta và khả năng kết nối của chúng ta, mặc cho địa lý như thế nào.
Đó là ví sao tôi nghiên cứu về nhân loại học nửa người nửa máy.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Nếu nhìn xung quanh mình, chúng ta sẽ thấy rất nhiều thứ quanh ta chỉ bắt đầu là các loại đá và bùn bị chôn sâu dưới lòng đất ở nhiều nơi trên thế giới.
Nhưng, dĩ nhiên, bây giờ thì chúng trông không giống đá và bùn nữa;
chúng trông giống TV, máy quay, màn hình, hay những chiếc mi-crô ở đài phát thanh.
Và cái sự biến đổi kì diệu này là cái mà tôi muốn tìm hiểu thông qua dự án của mình, được biết đến với cái tên Dự án Máy nướng bánh mì.
Và nó cũng được truyền cảm hứng từ câu trích này của Douglas Adams, từ cuốn "Chỉ dẫn đến Thiên hà dành cho Kẻ đi nhờ xe."
Và trong đó miêu tả người anh hùng của quyển sách -- một người đàn ông thế kỉ 20 -- thấy mình bị lạc vào một hành tinh lạ của những người chỉ có công nghệ sơ đẳng.
Và anh ta đã tưởng rằng, phải, anh sẽ trở thành -- với những tên nhà quê này -- anh sẽ trở thành hoàng đế của bọn họ và biến đổi xã hội của họ bằng những kiến thức công nghệ tuyệt vời của mình bằng khoa học, và những nguyên tố, nhưng, dĩ nhiên, anh nhận ra rằng không có phần còn lại của xã hội con người, thì anh thậm chí còn không làm nổi một cái bánh kẹp, chứ đừng nói là một cái máy nướng bánh mì.
Nhưng anh ta không có Wikipedia.
Thế là tôi nghĩ, được rồi, mình sẽ thử làm một cái máy nướng bánh mì chạy điện từ đầu đến cuối.
Và, với ý nghĩ rằng cái máy nướng bánh điện rẻ nhất cũng sẽ là cái máy dễ có thể tái tạo ngược lại nhất, tôi đã đi mua cái máy nướng bánh mì rẻ nhất mà tôi có thể tìm được, mang nó về nhà và tôi đã khá là hoảng khi phát hiện ra rằng, trong cái vật này, cái vật mà tôi đã mua với giá chỉ có 3 bảng 94 xu, có tới 400 phần khác nhau làm từ hơn 100 vật liệu khác nhau.
Tôi không có cả đời để làm dự án này;
tôi chỉ có khoảng 9 tháng.
Thế là tôi nghĩ, được rồi, tôi sẽ bắt đầu với 5 loại nguyên tố.
Và chúng là thép, mi-ca, nhựa, đồng và mạ kền.
Thế là, bắt đầu với thép: chúng ta làm thép thế nào nhỉ?
Tôi đã đến và gõ cửa của một giáo sư ở Rio Tinto thuộc ngành Khai thác Khoáng sản Cấp cao tại Trường học Hoàng gia về Mỏ và hỏi, "Người ta làm thép như thế nào?"
Và Giáo sư Cilliers đã rất tốt bụng giải thích rõ ngọn ngành cho tôi nghe.
Và qua trí nhớ mơ màng của tôi về môn khoa học ở lớp GCSE -- thì, thép làm từ sắt, thế là tôi gọi điên cho một mỏ sắt.
Và bảo là, "Xin chào, tôi đang cố làm một cái máy nướng bánh mì.
Tôi có thể đến và lấy ít sắt được không?"
Không may là, khi tôi đến đấy -- Ray bước ra.
Ông đã nghe nhầm tôi và tưởng là tôi đang đến bởi vì tôi muốn làm một cái tranh áp-phích (toaster/poster), và vì thế ông chưa chuẩn bị gì để đưa tôi xuống mỏ.
Nhưng sau khi tôi cằn nhằn một lúc, thì ông đã đồng ý.
(Video) Ray: Đây là những nếp đá vôi. Nó được tạo ra bởi các sinh vật biển 350 triệu năm trước trong một môi trường tốt, ấm và đầy nắng.
Khi cậu học về địa chất, cậu có thể nhìn thấy được những gì đã xảy ra trong quá khứ. Và đã có những thay đổi cực lớn trên trái đất.
Thomas Thwaites: Như các bạn có thể thấy, họ đã treo đồ trang trí Giáng Sinh lên.
Và dĩ nhiên, đây không còn là một mỏ đang hoạt động nữa, bởi vì, dù Ray là thợ mỏ ở đây, cái mỏ này đã bị đóng cửa và giờ được mở lại như một dạng chỗ tham quan cho khách du lịch, bởi vì, dĩ nhiên, nó không thể cạnh tranh với những mỏ còn đang hoạt động tầm cỡ lớn, như ở Nam Mỹ, Úc, hay là đâu đấy.
Nhưng mà đằng nào thì, tôi cũng đã lấy được một va-li đầy quặng sắt và kéo nó về Luôn Đôn bằng tàu, và rồi tôi phải đối mặt với một vấn đề: Hừm, làm thế nào chúng ta biến cục đá này thành một thành phần cấu tạo của cái máy nướng bánh mì đây?
Thế là tôi quay lại gặp Giáo sư Cilliers, và ông bảo tôi "Hãy đến thư viện"
Thế là tôi nghe lời ông và tôi xem qua những cuốn sách học đại học về ngành luyện kim -- mà theo tôi là hoàn toàn vô dụng đối với những thứ tôi đang muốn làm.
Bởi vì, dĩ nhiên, họ không nói rõ ra phải làm thế nào nếu bạn muốn tự làm mà không có một lò luyện kim.
Thế là cuối cùng tôi đi đến Thư viện Lịch sử Tự nhiên và tìm quyển sách này.
Đây là quyển sách giáo khoa đầu tiên về luyện kim ít ra là đầu tiên ở phương Tây.
Và ở đây các bạn có thể nhìn thấy phần khắc gỗ đấy là cái mà tôi cuối cùng đã ngồi làm.
Nhưng thay vì là ống thổi, tôi lại có một cái máy thổi lá.
(Tiếng cười) Và đó là một điều mà cứ lặp đi lặp lại trong suốt dự án, tức là, càng muốn làm quy mô nhỏ bao nhiêu, thì bạn càng phải tìm cách làm từ xa xưa trong lịch sử bấy nhiêu.
Và đây là kết quả của một ngày và nửa đêm luyện sắt.
Tôi kéo cái thứ này ra, và nó không phải là sắt.
Nhưng may thay, tôi đã tìm được một bằng sáng chế trên mạng, dành cho các lò luyện kim công nghiệp dùng sóng vi ba Và sau 30 phút chạy hết công suất, tôi đã có thể hoàn thành quá trình.
Và, kế tiếp -- (Vỗ tay) Vật liệu kế tiếp mà tôi cần làm là đồng.
Lần nữa, cái mỏ này đã từng một thời là mỏ đồng lớn nhất trên thế giới..
Bây giờ thì nó không còn là như thế nữa, nhưng tôi tìm được một giáo sư địa chất đã nghỉ hưu để dẫn tôi xuống đấy. Và ông nói là "Được rồi, tôi sẽ để cậu lấy ít nước từ mỏ này."
Và cái lý do mà tôi muốn lấy nước là bởi vì nước đó đã chảy qua mỏ và đã nhiễm phèn và bắt đầu ăn mòn, hòa tan các khoáng sản trong mỏ.
Và một ví dụ tốt của điều này là mỏ Rio Tinto, nằm ở Bồ Đào Nha.
Như các bạn có thể thấy, nó có rất rất nhiều khoáng sản hòa tan ở trong.
Quá nhiều, đến nỗi giờ nó là nhà cho các loại vi khuẩn ưa môi trường có axít và độc hại.
Nhưng mà nói chung là, thứ nước mà tôi mang về từ đảo Anglesey, nơi có cái mỏ -- đã có đủ đồng trong đó để tôi làm những cái chấu cho cái phích cắm điện bằng kim loại của tôi.
Rồi việc tiếp theo là: tôi đi đến Scotland để tìm mi-ca.
Mi-ca là một khoáng sản cách điện rất tốt dùng để ngăn cản dòng điện.
Đó là hình của tôi đang lấy mi-ca.
Và vật liệu cuối cùng tôi sẽ nói đến hôm nay là nhựa. Dĩ nhiên, máy nướng bánh mì của tôi phải có một lớp vỏ nhựa chứ.
Nhựa dẻo chính là đặc điểm của đồ điện rẻ tiền.
Và bởi vì nhựa làm từ dầu, thế nên tôi đã gọi điện cho BP và dành phải nửa tiếng đồng hồ cố gắng thuyết phục phòng Quan hệ quần chúng tại BP rằng sẽ rất tuyệt cho họ nếu họ đưa tôi đến một giàn khoan dầu bằng máy bay và cho tôi một bình dầu.
BP rõ ràng là có chuyện khác đang phải bận tâm.
Nhưng ngay cả thế họ đã không được thuyết phục lắm và bảo "Được rồi, chúng tôi sẽ gọi lại cho anh" -- quên luôn.
Thế là tôi tìm các cách khác để tạo ra nhựa.
Và hóa ta bạn có thể làm nhựa từ các loại dầu khác, như là dầu từ cây cỏ, nhưng ngay cả từ tinh bột cũng được.
Vì vậy đây là những cố gắng làm nhựa từ tinh bột khoai tây.
Và trong một lúc thì trông nó khá là ổn.
Tôi đổ nó vào khuôn, mà bạn có thể nhìn thấy ở đây, cái mà tôi đã làm ra từ thân cây.
Và nó đang có vẻ rất ổn, nhưng tôi đã để nó ở ngoài, bởi vì bạn phải để nó ở ngoài cho nó khô, và thật không may, khi tôi quay lại có mấy con sên đang ăn những phần không bị ướt của khoai tây.
Trong phút tuyệt vọng, tôi đã quyết định mình phải nghĩ thoáng ra một chút.
Các nhà địa chất thực chất đã đặt tên -- à, thực ra họ đang tranh cãi liệu có nên đặt tên -- cho thời đại mà chúng ta đang sống -- họ đang tranh cãi liệu có nên gọi nó là một kỷ nguyên địa chất mới gọi là Anthropocene, thời đại của Con Người.
Và đó là bởi vì các nhà địa chất trong tương lai sẽ có thể thấy một sự chuyển đổi lớn trong các tầng đá hiện giờ đang nằm ở dưới lòng đất.
Một cách đột ngột, nó sẽ phóng ra xạ giống như trong vụ nổ Chernobyl và bằng khoảng tất cả 2 000 quả bom nguyên tử đã từng được kích hoạt kể từ năm 1945.
Và sẽ có cả những sự tuyệt chủng -- như các hóa thạch sẽ tự nhiên biến mất.
Thêm nữa, tôi nghĩ là trong tương lai sẽ còn có các loại nhựa nhân tạo, chất dẻo, dính vào trong đá.
Thế là tôi đi tìm nhựa -- tôi quyết định là tôi có thể đào những loại đá-hiện-đại này.
Tôi đã đi Manchester để đến một nơi gọi là Axion Recycling.
Và họ sắp hoàn thành cái được gọi là WEEE, nghĩa là chỉ thị về rác thải điện tử ở Châu Âu.
Và những chỉ thị đó được đưa vào thi hành để cố xử lý những núi đồ dùng được tạo ra và rồi được dùng trong nhà của chúng ta và sau đó đi đến bãi đổ rác.
Nhưng chỉ đến thế này thôi.
(Nhạc) (Tiếng cười) Và đó là cái máy nướng bánh của tôi.
(Vỗ tay) Và đó là cái máy mà không có vỏ bên ngoài.
Và đó là cái máy ở trên kệ bán hàng.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Bruno Giussani: Tôi được cho biết là anh có cắm điện vào một lần.
TT: Vâng, tôi có cắm điện cho nó.
Tôi không biết bạn có thể thấy được không, nhưng tôi không làm được phần cách điện cho các dây kim loại.
Kew Gardens cứ khăng khăng là tôi không được đến và chặt vào cây cao su của họ.
Vậy nên các dây kim loại không được cách điện.
Và có 240 vôn điện đi qua các dây đồng tự chế, ổ cắm điện tự chế.
Và trong khoảng năm giây, thì cái máy nướng bánh mì có hoạt động, nhưng sau đó, đáng tiếc, các thành phần gần như tự nấu chảy bản thân.
Nhưng tôi thì cho rằng đây dù sao cũng là một thành công, thật đấy.
BG: Thomas Thwaites. TT: Cảm ơn.
Trong căn phòng này hiện nay có khoảng 600 người, nhưng thực sự có nhiều hơn thế, bởi trong mỗi chúng ta tồn tại nhiều nhân cách khác nhau.
Tôi có hai tính cách cơ bản chúng mâu thuẫn và đàm luận với nhau từ khi tôi còn là một đứa trẻ.
Tôi gọi chúng là "người thần bí" và "chiến binh"
Tôi được sinh ra trong một gia đình có truyền thống hoạt động chính trị,
và theo chủ nghĩa vô thần. Có một định kiến trong gia đình tôi như sau: Nếu bạn thông minh, thì bạn sẽ không theo đạo.
Tôi là một cô bé hay gây chuyện trong nhà.
Tôi là một đứa bé ký quặc luôn muốn có những thảo luận sâu về những thế giới có thể tồn tại ngoài những gì chúng ta có thể nhận thức bằng giác quan.
Tôi đã từng muốn biết những gì con người nhìn thấy nghe và nghĩ có thực sự là một bức tranh chính xác và thực tế
Để tìm câu trả lời, tôi tìm hiểu thiên chúa giáo; tôi tham gia cùng những người hàng xóm.
Tôi đã đọc những tác phẩm của Sartre và Socrates.
Và một điều kỳ diệu đã xảy ra khi tôi học cấp 3: Những bậc thầy từ phương Đông bắt đầu đổ bộ lên các bờ biển của Châu Mỹ.
Và tôi tự nhủ với mình, "Tôi muốn trở thành một trong số họ."
Rồi từ đó, Tôi bắt đầu cuộc hành trình của người bí ẩn, cố gắng tìm hiểu những thứ bên ngoài những gì mà Albert Einxtein gọi là, "Con mắt bị đánh lừa bởi những nhận thức hàng ngày."
Vậy điều đó có nghĩa là gì?
Tôi sẽ chỉ cho bạn thấy.
Bây giờ, chúng ta hãy hít bầu không khí trong lành trong căn phòng này.
Bây giờ, quan sát điều lạ kỳ, dưới lớp nước, trong như một dẫy san hô ngầm phải không?
Thực ra đó là khí quản
Và những quả cầu nhiều mầu sắc kia là vi trùng chúng đang lơ lửng trong căn phòng này ngay lúc này, quanh mỗi chúng ta.
Nếu chúng ta khồng chú ý tới những sinh vật đơn giản này, hình dung xem những gì chúng ta đang lờ đi ngay lúc này đây ở kích thước nguyên tử rất nhỏ và sau đó là ở tầm vũ trụ rộng lớn.
Những năm tháng sống như người bí ẩn khiến tôi đặt câu hỏi cho chính mình
về hầu hết những giả thuyết của mình. Chúng làm tôi tự hào rằng tôi không biết gì hết.
Giờ đây khi phần bí ẩn trong tôi cứ luyên thuyên liên tục như vậy, thì phần chiến binh dương mắt lên.
Cô ấy đề cập đến những gì hiện nay đang xảy ra trên thế giới này.
Cô ấy lo lắng.
Cô ấy nói, "Xin lỗi, tôi bực rồi đấy, và tôi biết một vài thứ, chúng ta nên để ý tới chúng lập tức."
Tôi đã sống cả cuộc đời mình như chiến binh, làm việc về những vấn đề của phụ nữ, tham gia các chiến dịch chính trị, và là môt nhà hoạt động về môi trường.
Có một việc có thể được coi là điên rồ, xảy ra cho cả hai thần bí và chiến binh trong cùng một cơ thể.
Tôi luôn bị cuốn hút bởi một số ít người thành công trong lĩnh vực đó những người cống hiến cả đời mình cho nhân loại với sự bền bỉ của một chiến binh và sự dịu dàng của một người thần bí-- những người giống như Martin Luther King Jr. đã viết, "Tôi không bao giờ có thể được như tôi mong muốn, trừ khi anh có thể được như anh mong muốn."
ông viết: "Đây là cấu trúc tương quan của thực tế khách quan."
Sau đó mẹ Teresa, một chiến binh huyền thoại khác, nói rằng, "Vấn đề cua thế giới là chúng ta chỉ giới hạn mình ở khái niệm gia đình bé nhỏ của chúng ta."
Và Nelson Mandela, người sống với tư tưởng Châu Phi của ubuntu, mang ý nghĩa tôi cần bạn để tôi được là chính tôi, và bạn cần tôi để bạn được là chính bạn.
Ngày nay chúng ta đều thích tán dương cả ba chiến binh thần bí này như thể họ được sinh ra bởi dòng máu thánh thần.
Nhưng sự thật là tất cả chúng ta đều có cùng khả năng như họ,
và chúng ta cần làm nhữn việc họ đẫ làm ngay bây giờ.
Tôi thực sự bối rối vì những cách mà tất cả nền văn hóa của chúng ta xem những người khác mình là ác quỷ bằng lời nói tới những người đối lập quanh chúng ta.
Lắng nghe những tựa đề này cảu một số những cuốn sách bán chạy từ cả hai phe chính trị ở Mỹ "Chủ nghĩa tự do là một rối loạn tâm thần," " Rush Limbaugh là một thằng ngốc to béo", "Pinheads và những nhà yêu nước," "Cãi nhau với những kẻ ngốc. "
Những quyển sách đó cỏ vẻ là những trò đùa vô hại, nhưng chúng thật sự nguy hiểm.
Và bây giờ là những tựa đề nghe gần gũi hơn, nhưng những tác giả này có thể làm bạn ngạc nhiên: "Bốn năm rưỡi chiến đấu chống lại dối trá, ngu ngốc và hèn nhát."
Ai là tác giả?
Đó là tựa đề đầu tiên của Adolf Hitler dành cho cuốn "Mein Kampf" -- "Cuộc đấu tranh của tôi"-- quyển sách khởi đầu Đức Quốc Xã.
Thời kỳ đen tối nhất của lịch sử loài người, ở Căm bu chia hay Đức hay Rwanda, đã bắt đầu như thế tạo khác biệt bằng cách tiêu cực.
Và sau đó chuyển thành hình thái của chủ ngĩa cực đoan bạo lực.
Đó là lý do tôi đã nảy ra một sáng kiến.
Nó giúp tất cả chúng ta, kể cả tôi, để chống lại khuynh hướng phân biệt hóa.
Và tôi biết răng chúng ta đều là những người bận rộn nên đưng lo lắng, bạn có thể thực hiện việc này tại giờ nghỉ trưa.
Tôi gọi sáng kiến đó là, "Mời người khác mình ăn trưa."
Nếu bạn theo đảng Cộng Hòa, bạn có thể mời một người đảng dân chủ đi ăn
và ngược lại hãy nghĩ về việc mời một người đảng Cộng hòa đi ăn trưa.
Nếu ý tưởng này khiến bạn ăn không ngon miệng, Tôi đề nghị bạn hãy bắt đầu với những người gấn bạn, bởi những người khác mình không hề hiếm chỉ ngay cạnh nhà bạn thôi đấy. Có thể là người đi lễ ở nhà thờ hồi giáo, , thiên chúa giáo, do thái giáo, hay ngay cả những người đi đường; hoặc những người đối lập trong tranh cãi về nạn phá thai; hay có thể là anh em họ ai đó không tin vào hiện tượng ấm lên của trái đất -- người nào đó mà cách sống của họ khiến bạn ghê sợ, hay la quan điểm của họ làm bạn phát điên.
2 tuần trước, tôi đã mới một quý bà bên đảng bảo thủ ăn trưa.
Bây giờ bà ấy đã vượt qua bài kiểm tra của tôi. Bà ấy là một nhà hoạt động cho cánh hữu, à tôi làm việc cho cánh tả
Và chúng tôi sử dụng một sô hướng dẫn để đảm bảo cuộc trò chuyện thành công
và bạn cũng có thể dùng chúng, bởi tôi biết bạn đang chuẩn bị mời người khác mình đi ăn.
Đầu tiên, xác định mục tiêu: tìm hiểu một người ở nhóm có tư tưởng đối lập với bạn.
Sau đó, trước khi bạn cùng nhau, hãy thống nhất với nhau một số quy tắc nhất định
tôi và người bạn dùng bữa trưa với nhau đã tìm ra những điều này: Không thuyết phục, bảo vệ hay ngắt lời. Hãy tìm hiểu, hãy trò chuyện, hãy trung thực. Và lắng nghe. Từ đó chúng tôi cư xử một cách hòa bình.
Và dùng những câu hỏi sau: Hỹ chia sẻ kinh nghiệm sống của bạn với tôi. Điều gì gắn liền với bạn?
Và bạn luôn muốn hỏi điều gì từ người khác lập trường?
Tôi và người ăn trưa cùng mình đã tách rời một vài nhận thức nội tâm thực sự quan trọng, và tôi sẽ chia sẻ một điều với các bạn.
Tôi nghĩ điều này có liên quan đến mọi vấn đề
giữ mọi người ở bất cứ đâu. Tôi hỏi bà ấy lý do gì mà phe của bà lại đưa ra những luận điệu thái qua như vậy và nói những điều dối trá về phe tôi.
Bà ta hỏi "Cái gì cơ?"
"đại loại như chúng tôi là một đám cầm quyền, đút lót cho bọn tội phạm khủng bố."
Bà ta đã bị sốc.
Bà ấy nghi phe của tôi mới thường xuyên tấn công phe bà ấy, rằng chủng tôi gọi họ là bọn không não, kẻ ngoại đạo cầm súng.
Và cả hai chúng tôi đều kinh ngạc về những sự bịa đặt đó đều không xuất phát từ bất kỳ một ai mà chúng tôi thực sự quen biết.
Và vì vậy chúng tôi đã có sự tin tưởng chúng tôi tin vào sự thành thật của nhau.
Chúng tôi cùng thống nhất rằng sẽ nói cho phe mình hiểu vì chúng tôi đã chứng kiến những cuộc trò chuyện khác có thể tạo nên vết thương va những u nhọt trong sự đa nghi và sau đó bị những người cực đoan loại dụng để gây kích động.
Gần kết thúc bữa trưa, chúng tôi đều cảm thấy cởi mở với nhau.
Không ai cố gắng thay đổi người kia. Nhưng chúng tôi cũng không giả vờ rằng mọi khác biệt giữa chúng tôi sẽ tan biến sau bữa cơm.
Thay vào đó, chúng tôi đã thiết lập được những bước tiến triển đầu tiên, qua nhưng hành động theo phản xạ, đến thánh địa ubuntu, là nơi duy nhất những cách giải quyết cho những vấn đề có vẻ là nghiêm trọng nhất giữa chúng tôi được tìm ra Bạn nên mời một ai đó?
Lần tới bạn nên tự mình thực hiện, để rút ra kết luận.
Và những gì có thể xảy ra trong bữa trưa cảu bạn?
Thiên đường có mở cửa và ca khúc " We are the World" được mở lên?
Chắc là không
Bởi ubuntu hiệu quả chậm, và cũng rất khó
Hai người vừa bỏ việc giả vờ
như mình biết tất cả. Hai người, hai chiến binh từ bỏ vũ khí và hướng tới nhau.
Đây là điều mà đại văn hào Persian Rumi nói: "Ngoài những khái niệm về cái đúng cái sai, là một vùng trời khác.
Tôi sẽ gặp bạn ở đó."
(vỗ tay)
Tôi có mặt ở đây để nói với các bạn rằng chúng ta đang gặp phải một vấn đề với các bé trai và đây là một vấn đề nghiêm trọng đối với các bé trai
Văn hóa của các em không phù hợp với trường học. Và tôi sẽ chia sẻ với các bạn những phương pháp chúng ta có thể nghĩ tới để giải quyết vấn đề này.
Trước tiên, tôi muốn bắt đầu bằng việc nói rằng, đây là một bé trai, và đây là một bé gái. Và đây có lẽ là suy nghĩ đặc trưng của bạn về một bé trai và một bé trai.
Nếu hôm nay tôi bản chất hóa vấn đề giới tính cho các bạn thì các bạn có thể không cần nghe tôi nói.
Vì thế tôi sẽ không làm việc đó; tôi cũng không có hứng làm việc đó. Đây là một dạng bé trai và bé gái khác.
Điều mấu chốt ở đây là không phải tất cả mọi bé trai đều tồn tại trong những khuôn khổ cứng nhắc của suy nghĩ của chúng ta về thế nào là bé trai và thế nào là bé gái. Và cũng không phải tất cả mọi bé gái đều tồn tại trong những khuôn khổ cứng nhắc của suy nghĩ của chúng ta về thế nào là bé gái.
Nhưng, trong thực tế, phần lớn các bé trai thường có những đặc trưng nhất định và phần lớn các bé gái thường có những đặc trưng nhất định. Và vấn đề ở đây là, với các bé trai,
cách tồn tại của các em và văn hóa của các em hiện không thực sự ăn nhập với các trường học.
Làm thế nào mà chúng ta biết điều đó?
Dự án 100 Bé Gái cho chúng ta thấy một vài số liệu rất hay.
Ví dụ: Cứ 100 bé gái bị đình chỉ học, có 250 bé trai bị đình chỉ học.
Cứ 100 bé gái bị đuổi học, có 335 bé trai bị đuổi học.
Cứ 100 bé gái theo học tại các trung tâm giáo dục đặc biệt có 217 bé trai.
Cứ 100 bé gái không có khả năng học tập, có 276 bé trai.
Cứ 100 bé gái bị chuẩn đoán rối loạn cảm xúc, chúng ta có 324 bé trai.
Và cũng xin nói luôn rằng, tất cả những con số trên đều cao hơn nhiều nếu chẳng may bạn là người da đen, nếu chẳng may bạn là người nghèo, nếu chẳng may bạn học ở một trường quá tải.
Và nếu bạn là một bé trai, nguy cơ bị chuẩn đoán ADHD sẽ cao hơn gấp bốn lần ADHD - bệnh rối loạn tăng động giảm chú ý
Đây là một khía cạnh khác của vấn đề.
Và quan trọng là chúng ta cần ghi nhận rằng phụ nữ vẫn cần được trợ giúp tại trường học, rằng mức lương vẫn đang rất thấp, ngay cả khi đó là đặc thù của các loại hình nghề nghiệp, và rằng các bé gái vẫn phải tiếp tục vật lộn với môn toán và các một tự nhiên từ nhiều năm nay.
Tất cả những điều đó đều đúng.
Không có bất cứ điều gì từ những điều trên ngăn chúng ta để tâm đến những nhu cầu học vấn của các cậu bé trong độ tuổi 3 - 13 của chúng ta.
Và vì thế chúng ta nên để tâm đến chúng.
Thực tế, điều chúng ta cần làm là lấy ra một trang từ quyến sách giải trí của các em bởi các sáng kiến và chương trình đã được thực hiện cho phụ nữ trong lĩnh vực khoa học và kỹ thuật và toán học đều thật tuyệt vời.
Những chương trình đó đã làm được rất nhiều điều tốt đẹp cho các bé gái trong những hoàn cảnh đó. Và chúng ta cần phải nghĩ về cách mà chúng ta có thể làm điều tương tự cho các bé trai Khi các em còn thơ bé.
Thậm chí cả khi các em đã lớn hơn, vẫn có một vấn đề tồn tại, đó là điều chúng tôi nhận thấy.
Khi chúng tôi nhìn vào các trường đại học, hiện 60% số bằng cử nhân được trao cho phụ nữ, đó là một sự thay đổi đáng kể.
Và thực tế, các nhà quản lý của các trường đại học đang cảm thấy không thoải mái một chút khi nghĩ đến việc chúng ta đang chuẩn bị tiến đến con số 70% sinh viên nữ trong các trường đại học.
Điều đó khiến các nhà quản lý tại các trường đại học vô cùng lo lắng, bởi các cô gái không muốn theo học những trường không có con trai.
Và chúng ta bắt đầu nhìn thấy sự ra đời của những trung tâm nam giới và các ngành nghiên cứu về nam giới để nghiên cứu việc làm thế nào để chúng ta khiến các nam sinh hứng thú việc học đại học.
Nếu bạn nói chuyện với các giáo viên, có thể họ sẽ nói: "Ừm, à, các em ấy chơi điện tử và chơi đánh bạc trên mạng suốt đêm, và chơi trò World of Warcraft. Và điều đó ảnh hưởng tới thành tích học tập của các em".
Bạn có biết?
Trò chơi điện tử không phải là nguyên nhân.
Trò chơi điện tử là một triệu chứng.
Các em trai đã xao nhãng trong một thời gian dài trước khi vào đại học.
Vì vậy hãy nói về lý do tại sao các em trở nên xao nhãng khi các em ở độ tuổi 3 - 13
Tôi tin rằng có ba lý do cho việc các bé trai xao nhãng với văn hóa trường học ngày nay.
Lý do đầu tiên là trường học thiếu sự khoan dung.
Một giáo viên nhà trẻ tôi quen, con trai cô tặng lại cô tất cả các món đồ chơi của cậu bé, và khi đó, cô ấy đã kiểm tra một lượt rồi lôi ra và vứt đi tất cả những khẩu súng cao su tí hon.
Bạn không được phép có dao, gươm, rìu cao su và mọi thứ tương tự trong một phòng học nhà trẻ.
Chúng ta lo sợ cậu bé đó sẽ làm gì với khẩu súng này?
Tôi hỏi thật đấy.
Nhưng ở đây cậu bé chính là bằng chứng về thực tế rằng ngày nay bạn không thể đánh nhau vui ở một cái sân chơi
Không phải là tôi đang ủng hộ cho thói bắt nạt
Cũng không phải là tôi đề xuất rằng chúng ta cần phải cho phép sử dụng súng và dao trong trường học
Nhưng khi chúng ta nói rằng một cậu bé đạt cấp Hướng đạo sinh Đại bàng tại một lớp học cấp ba cậu bé có một chiếc xe bị khóa trong tại bãi đỗ xe và một con dao nhíp trong đó phải bị buộc thôi học, tôi nghĩ chúng ta đã hơi thiếu lòng khoan dung thái quá.
Chúng ta cũng có thể thấy trường học thiếu lòng khoan dung qua việc làm văn của các bé trai. Ngày nay, trong nhiều lớp học
bạn không được phép viết bất kỳ điều gì mang tính bạo lực Bạn không được phép viết bất cứ điều gì
có liên quan đến trò chơi điện tử - những đề tài kiểu này đều bị cấm
Những đứa bé trai từ trường học về nhà, và nói rằng
"Con ghét làm văn".
"Tại sao con lại ghét làm văn hả con trai? Có vấn đề gì với việc làm văn vậy?" "Giờ thì con phải viết những điều mà cô bảo con viết".
"Được rồi, vậy cô bảo con viết về điều gì nào?"
"Những bài thơ. Con phải viết những bài thơ.
Và những khoảnh khắc nhỏ bé trong cuộc đời con.
Con không muốn viết những thứ đó".
"Được rồi. Vậy con muốn viết điều gì? Con muốn viết về những thứ gì?"
"Con muốn viết về những trò chơi điện tử.
Con muốn viết về việc được thăng cấp. Con muốn viết về thế giới vô cùng thú vị đó.
Con muốn viết về một trận vòi rồng quét qua nhà chúng ta
thổi tung mọi cửa sổ phá nát tất cả đồ đạc và giết hết tất cả mọi người". "Thôi được rồi.
Được rồi". Bạn kể với giáo viên những điều đó,
và họ sẽ hỏi bạn, với tất cả sự nghiêm túc, rằng "Liệu chúng ta có nên đưa đứa trẻ này tới bác sỹ thần kinh không?"
Và câu trả lời là không, đó chỉ là một bé trai
Đó chỉ là một cậu bé trai mà thôi.
Những thứ văn chương như thế không thể được viết ra trong các lớp học hiện nay.
Vậy đó là lý do đầu tiên: những quy định thiếu lòng khoan dung và cách thức chúng ta thực thi chúng.
Lý do tiếp theo lý giải vì sao văn hóa của các cậu bé không tương đồng với văn hóa trường học: số lượng các giáo viên nam quá ít. Bất cứ ai trên 15 tuổi cũng không hiểu lý do của việc đó,
bởi trong suốt 10 năm qua, số lượng giáo viên nam dạy tiểu học đã bị cắt giảm một nửa.
Con số đó giảm từ 14 phần trăm xuống còn bảy phần trăm.
Điều đó có nghĩa là 93 phần trăm số giáo viên dạy các cậu bé trai ở trường tiểu học là phụ nữ
Vậy vấn đề ở đây là gì?
Phụ nữ là những người rất tuyệt vời. Chắc chắn thế. Nhưng những mẫu hình nam giới cho các cậu bé
những người nói rằng thông minh là cũng là một điều tốt -- các cậu bé có những người bố, có những vị linh mục có những đàn anh hướng đạo sinh đạt cấp Sói con nhưng cuối cùng thì, sáu giờ một ngày, năm ngày một tuần, chúng ở trong lớp học Và phần lớn các lớp học đó Không phải là nơi nam giới có mặt.
Vì thế mà những đứa bé trai nói con đoán đây không hẳn là nơi dành cho lũ con trai
Đây là nơi dành cho lũ con gái Con không giỏi trong lĩnh vực đó,
nên con đoán là tốt hơn con nên đi chơi điện tử hoặc tham gia thể thao, hoặc một cái gì đó tương tự, vì rõ ràng là con không thuộc về nơi này.
Nam giới không thuộc về nơi này, điều đó khá hiển nhiên
Vậy đó có thể là một cách trực tiếp để chúng ta thấy sự việc xảy ra.
Nhưng sâu xa hơn việc thiếu vắng sự hiện diện của nam giới trong văn hóa đó -- bạn có một phòng giáo viên và ở đó các giáo viên đang nói về chuyện Joey và Johnny đánh nhau trong sân chơi
"Chúng ta sẽ xử lý những thằng bé như thế nào?" Câu trả lời cho câu hỏi đó thay đổi tùy thuộc vào việc ai đang ngồi quanh bàn.
Có nam giới hiện diện quanh bàn không?
Có những người mẹ đã từng nuôi dạy những đứa con trai quanh bàn không?"
Bạn sẽ thấy, cuộc trò chuyện thay đổi phụ thuộc vào việc ai đang ngồi quanh chiếc bàn.
Lý do thứ ba lý giải vì sao ngày nay các bé trai không hòa nhập với trường học: nhà trẻ là lớp hai kiểu cũ, các bạn ạ.
Chúng ta có một chương trình học nặng được dồn nén rất chặt ngoài kia.
Khi bạn lên ba, bạn cần phải biết viết tên mình đủ rõ để người khác đọc được, nếu không, chúng tôi sẽ coi bạn là chậm phát triển. Trước khi vào lớp một,
bạn cần phải biết đọc các đoạn văn có thể là với một bức tranh hoặc không trong một cuốn sách có thể dày tới 25 - 30 trang
Nếu không làm được điều đó, rất có thể chúng tôi sẽ cho bạn vào một chương trình đọc đặc biệt như Title 1
Và nếu bạn hỏi các giáo viên trong chương trình Title 1, họ sẽ nói với bạn rằng: với mỗi bé gái, họ có khoảng bốn đến năm bé trai trong chương trình của mình, tại các lớp tiểu học. Lý do vì sao đây là một vấn đề
là thông điệp mà những bé trai nhận được rằng "con cần phải luôn làm theo điều mà các thầy cô bảo con làm".
Lương của giáo viên phụ thuộc vào đạo luật "Không đứa trẻ nào tụt lại" và chương trình "Đua tranh đến đỉnh" và trách nhiệm và việc kiểm tra tất cả những thứ đó.
Bởi thế cô giáo đã tìm ra cách để đưa tất cả các đứa bé trai vượt qua chương trình học đó -- và các bé gái.
Chương trình học dồn nén kiểu này không tốt cho tất cả mọi đứa trẻ hiếu động.
Điều xảy ra là, cô giáo nói: "Hãy ngồi xuống đi nào, hãy trật tự, làm những gì cô bảo, tuân theo các quy định, thu xếp thời gian của mình, tập trung hãy là một đứa bé gái".
Đó là điều cô giáo bảo chúng. Gián tiếp mà nói, đó là điều cô giáo bảo chúng.
Và đó là một vấn đề rất nghiêm trọng.
Nó nảy sinh từ đâu? Nó này sinh từ chính chúng ta.
(tiếng cười) Chúng ta muốn con mình biết đọc khi chúng sáu tháng tuổi.
Bạn đã nhìn thấy các quảng cáo chưa?
Chúng tôi muốn sống ở vùng Lake Wobegon nơi mọi đứa trẻ đều giỏi hơn mức bình thường.
Nhưng những điều đó thực sự không lành mạnh với con cái chúng ta.
Điều đó không phù hợp về mặt phát triển, và điều đó đặc biệt không tốt cho các bé trai. Vậy chúng ta làm gì đây?
Chúng ta cần gặp mặt chúng ở nơi của chúng.
Chúng ta cần đặt bản thân vào văn hóa của các bé trai.
Chúng ta cần thay đổi lối suy nghĩ chấp nhận trong những đứa bé trai ở cấp tiều học.
Cụ thể hơn, chúng ta cần làm những công việc hết sức cụ thể.
Chúng ra cần thiết kế những trò chơi tốt hơn.
Phần lớn các trò chơi giáo dục ở bên ngoài hiện nay đều chỉ là các thẻ bài.
Chúng chỉ là việc luyện đi luyện lại, nhưng được ca ngợi lên
Chúng không có chiều sâu, những câu chuyện phong phú mà những trò chơi điện tử hấp dẫn có, và khiến cho các bé trai say mê. Vì thế chúng ta cần thiết kế những trò chơi hay hơn.
Chúng ta cần nói chuyện với các giáo viên và phụ huynh và ban giám hiệu cũng như các chính trị gia
Chúng ta cần đảm bảo rằng mọi người đều thấy là chúng ta cần nam giới nhiều hơn trong các lớp học.
Chúng ta cần xem xét cẩn thận các quy định thiếu khoan dung của chúng ta. Những điều này có hợp lý không?
Chúng ta cần nghĩ
cách giảm tải chương trình học nếu có thể, cố gắng đưa các bé trai về một không gian thoải mái với chúng.
Tất cả những cuộc nói chuyện về các chủ đề đó cần phải được diễn ra.
Ngoài kia có một số ví dụ rất tốt về các trường học -- tờ New York Times gần đây mới viết bài về một trường học.
Một nhà thiết kế game từ trường New School đã lập nên một trường học trò chơi điện tử tuyệt vời.
Nhưng trường học này cũng chỉ chữa trị được cho một số ít trẻ. Và nó không có nhiều khả năng nhân rộng.
Chúng ta phải thay đổi văn hóa và cảm nhận của các chính trị gia, ban giám hiệu và phụ huynh về cách chúng ta chấp nhận và những điều chúng ta chấp nhận ở các trường học hiện nay.
Chúng ta phải tìm được nhiều nguồn tài trợ cho việc thiết kế trò chơi
Bời những trò chơi tốt, thật sự tốt, rất tốn tiền, như trò World of Warcraft có một ngân sách khồng lồ.
Phần lớn các trò chơi giáo dục không như vậy. Chúng tôi đã bắt đầu từ đâu:
những đồng nghiệp của tôi -- Mike Petner, Shawn Vashaw, bản thân tôi -- chúng tôi đã bắt đầu bằng cách cố gắng xem xét thái độ của các giáo viên và tìm hiểu được họ thật sự cảm thấy thế nào về trò chơi chơi điện tử họ nói gì về việc đó.
Và chúng tôi khám phá ra rằng họ chuyện trò về những đứa trẻ ở trường mình, những đứa trẻ nói chuyện về trò chơi điện từ một cách tương đối xem thường.
Họ nói: "Ôi vâng. Chúng nó lúc nào cũng nói về thứ đó.
Chúng nói về những hình nhân đồ chơi và những thành tích nhỏ bé hay những huy hiệu khen thưởng của chúng, hay bất cứ thứ gì chúng đạt được.
Và chúng lúc nào cũng nói về những thứ đó".
Và họ nói những điều đó cứ như thể là không có vấn đề gì.
Nhưng nếu đó là văn hóa của bạn, hãy nghĩ xem bạn sẽ cảm thấy thế nào.
Thật là khó chịu khi phải là đối tượng tiếp nhận thứ ngôn ngữ đó.
Họ lo lắng về bất cứ thứ gì có liên quan đến bạo lực bởi chính sách thiếu khoan dung.
Họ chắc chắn rằng phụ huynh và các nhà quản lý cũng sẽ không bao giờ chấp nhận bất cứ thứ gì. Chúng ta cần nghĩ đến việc xem xét thái độ của các giáo viên
và tìm ra cách thay đổi những thái độ đó để giáo viên cởi mở hơn và chấp nhận văn hóa của các bé trai trong lớp học.
Bởi vì, xét đến cùng, nếu chúng ta không chấp nhận, thì sẽ có những cậu bé rời bỏ trường tiểu học mà nói rằng, "Con đoán là đây là nơi dành cho lũ con gái; đó không phải là nơi dành cho con.
Nên con phải đi chơi điện tử, hoặc chơi thể thao".
Nếu chúng ta thay đổi được những điều đó, nếu chúng ta chú ý tới những điều đó, và chúng ta làm cho các cậu bé hứng thú trở lại với việc học các em sẽ tốt nghiệp trường tiểu học mà nói rằng: "Con thông minh".
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Tôi vừa làm một việc mà tôi chưa từng làm bao giờ.
Tôi đã trên một con tàu nghiên cứu trên biển trong một tuần lễ.
Tôi không phải là một nhà khoa học, nhưng tôi được tháp tùng một đoàn nghiên cứu khoa học xuất sắc từ trường đại học Nam Florida những người đã và đang lần theo những vết dầu loang từ BP trên vịnh Mexico.
Đây là thuyền của chúng tôi.
Những nhà khoa học tôi đi cùng không tìm hiểu về ảnh hưởng của dầu loang trên những động vật lớn như chim, rùa, cá heo hay những thứ to lớn khác.
Họ tìm hiểu những thứ rất nhỏ bị ăn bởi những thứ to hơn một chút và những thứ này bị ăn bởi những thứ to hơn nữa.
Và họ tìm ra rằng những vệt dầu loang vô cùng độc hại cho các loài thực vật phù du và đây là một tin rất xấu, vì rất nhiều sự sống phụ thuộc vào sinh vật này.
Đối lập với những gì chúng ta nghe được từ vài tháng trước về việc 75% lượng dầu đó đã biến mất một cách kì diệu và rằng chúng ta không phải lo lắng về vấn đề đó nữa, thảm họa này vẫn đang tiếp tục.
Nó vẫn tiếp tục ảnh hưởng lên chuỗi thức ăn ở bậc cao hơn.
Chúng ta không nên quá ngạc nhiên về điều này.
Rachel Carson -- mẹ đỡ đầu của thuyết môi trường học hiện đại -- đã cảnh báo chúng ta về điều này từ năm 1962.
Bà đã chỉ ra rằng những người có quyền lực -- theo cách bà gọi họ -- những người rải thảm thuốc trừ sâu độc hại như DDT lên làng mạc và những cánh đồng với mục đích tiêu diệt côn trùng nhỏ chứ không phải các loài chim.
Nhưng họ đã quên rằng chim ăn côn trùng, rằng chim sẻ ăn rất nhiều sâu đã bị nhiễm DDT.
Và rồi trứng chim sẻ không thể nở và những loài chim hót chết hàng loạt, những thị trấn trở nên yên lặng.
Vì thế có cuốn sách tựa đề "Mùa xuân yên tĩnh".
Tôi đang cố chỉ ra những điều thôi thúc tôi quay trở lại Vịnh Mexico, vì tôi là người Canada, và tôi không có mối liên hệ tổ tiên nào ở đây.
Tôi nghĩ điều đó chính là việc chúng ta chưa hoàn toàn nhìn nhận đúng đắn ý nghĩa của thảm họa này, hậu quả ra sao khi có một lỗ thủng trên thế giới của chúng ta, và nó có ý nghĩa gì khi chúng ta đang theo dõi trực tiếp trên TV nguồn tài nguyên từ lòng trái đất tràn ra 24 giờ một ngày hàng tháng trời.
Sau khi tự nhủ với bản thân chúng ta rằng những công cụ và công nghệ có thể điều khiển tự nhiên, đột nhiên ta phải đối mặt với điểm yếu của chính mình, với sự thiếu kiểm soát, khi mà dầu vẫn cứ tràn trong mọi nỗ lực nhằm ngăn nó lại. Dàn thêm các thùng lớn, cài đặt thêm các van và, đáng nhớ nhất là, junk shot-- một ý tưởng "sáng suốt" khi ném vỏ xe hay banh gôn cũ xuống cái lổ hổng trong lòng đất đó.
Nhưng thậm chí nghiêm trọng hơn nguồn năng lượng hung dữ đang trào ra từ cái giếng ấy là sự khinh suất đã dẫn đến sự hoang phí năng lượng đó-- sự thiếu cẩn trọng, thiếu kế hoạch, đặc trưng trong các hoạt động từ công tác khoan đến hoạt động dọn dẹp.
Nếu có một điều mà sự khắc phục sơ sài của PB thể hiện rõ ràng đó là, như thói quen xưa nay, chúng ta trở nên quá sẵn sàng để cá cược những thứ rất giá trị và không thể thay thế được --- và làm vậy, khi không có kế hoạch dự phòng nào không một chiến lược phòng hờ nào.
Và BP không phải là kinh nghiệm đầu tiên trong những năm gần đây.
Những vị lãnh đạo của chúng ta cứ đâm đầu vào chiến tranh, mơ tưởng về những câu chuyện hạnh phúc về điệu nhảy thưởng bánh và thiên đường chào đón
và sau đó là những năm dài kiểm soát những tổn hại chết người, Sự phản tác dụng của sự tăng đột biến các cuộc chiến và các cuộc chống nổi dậy, lại một lần nữa, không có chiến lược rõ ràng.
Những nhà phù thuỷ tài chính của ta cũng rơi vào trạng thái quá tự tin tương tự, tự thuyết phục mình rằng những ảo tưởng đó là một xu hướng mới của thị trường -- một xu hướng không bao giờ khủng hoảng.
Và khi khủng hoảng xảy ra, những người giỏi nhất và thông minh nhất lại xử dụng phương pháp tài chính tương tự như junk shot -- trong trường hợp này, là quẳng đi hàng đống tiền khổng lồ vô cùng cần thiết cho những dịch vụ công cộng xuống một cái hố khác.
Như với BP, cái lỗ đã bị bít lại, ít nhất là tạm thời, nhưng với một cái giá rất đắt.
Chúng ta phải tìm hiểu là tại sao chúng ta cứ để điều này diễn ra, vì chúng ta đứng trước trò cá cược đáng giá nhất trong tất cả: quyết định cái gì phải làm, hay không phải làm gì về sự biến đổi khí hậu.
Và bây giờ như bạn đã thấy rất nhiều thời gian đã bị lãng phí, trên đất nước này và trên cả thế giới trong những cuộc tranh cãi xoay quanh khí hậu. Đặt câu hỏi là, "Nếu như những nhà khoa học của IPC đều sai hết?"
Bây giờ một câu hỏi xác đáng hơn -- như nhà vật lý của MIT Evelyn Fox Keller đặt ra -- là, "Nếu như những nhà khoa học đó đều đúng thì sao?"
Đưa ra những mạo hiểm, cuộc khủng hoảng khí hậu là tiếng chuông cảnh tỉnh chúng ta phải hành động dựa vào những quy tắc đề phòng -- dựa trên nguyên tắc là khi sức khoẻ con người và môi trường đang gặp nguy hiểm nghiêm trọng và khi những tổn thất là không thay đổi được chúng ta không thể cứ mãi chờ một thuyết khoa học hoàn hảo chắc chắn.
Thà là sai lầm trong sự thận trọng.
Hơn nữa, gánh nặng để chứng minh rằng một giải pháp là an toàn không nên đặt lên những người bị hại, mà nên đặt lên ngành công nghiệp đang kiếm lợi nhuận.
Nhưng chính sách về khí hậu trên một thế giới giàu có -- nếu đó là điều có thể có -- lại không dựa trên sự thận trọng, mà là trên sự phân tích lợi nhuận, giá cả-- tìm kiếm những chuỗi hành động mà các nhà kinh tế tin rằng sẽ có ảnh hưởng ít nhất trên chỉ số GDP.
Thay vì đặt câu hỏi là, khi sự thận trọng là cần thiết, chúng ta có thể làm gì nhanh nhất có thể để tránh một thảm hoạ cực kì lớn, chúng ta lại tự hỏi một câu hỏi kì quái như thế này: "Chúng ta có thể đợi lâu nhất đến bao giờ trước khi chúng ta nghiêm túc hạn chế sự thải ra?
Chúng ta có thể dây dưa đến tận 2020, 2030, 2050?"
Hay chúng ta hỏi, "Chúng ta có thể để hành tinh này nóng hơn bao nhiêu nữa và chúng ta vẫn tồn tại được?
Chúng ta có thể chịu được hai độ, ba độ, hay -- cái đích mà ta đang tiến tới -- là bốn độ?"
Một điều nữa, cái giả thuyết là chúng ta có thể điều khiển một cách an toàn hệ thống khí hậu cực kì phức tạp của trái đất như thể nó là một cái nhiệt kế, làm cho hành tinh không quá nóng, cũng không quá lạnh, nhưng chỉ vừa đúng -- nghe như kiểu Goldilocks (một thuyết kinh tế có tên từ truyện cổ tích ở Anh, Goldilocks and Three Bears) -- là hoàn toàn mơ tưởng, và chắc chắn không được đề ra từ các nhà khoa học khí hậu;
nó đề ra từ những nhà kinh tế áp đặt cách suy nghĩ về thuyết cơ giới lên khoa học.
Sự thật đơn giản là chúng ta không biết sự ấm lên mà ta gây ra sẽ ngày càng lấn át như những mạch nối tiếp.
Vì vậy một lần nữa, tại sao chúng ta cứ mạo hiểm một cách điên cuồng với những điều quý giá?
Một tá những lời giải thích xuất hiện trong đầu bạn lúc này, như sự tham lam.
Đây là một cách giải thích phổ biến thế, và nó cũng rất đúng. Vì chấp nhận mạo hiểm cao, như chúng ta đều biết, được trả rất nhiều tiền.
Một cách giải thích khác cho sự liều lĩnh mà bạn thường nghe là sự ngạo mạn.
Tham lam và ngạo mạn có liên hệ mật thiết với nhau khi nó cùng dẫn đến sự liều lĩnh.
Ví dụ, nếu bạn đến gặp một nhân viên ngân hàng 35 tuổi mượn về nhà gấp 100 lần lương của một bác sĩ phẫu thuật não, thì bạn cần phải có một câu chuyện, bạn cần một câu chuyện để làm cho sự chênh lệch đó có thể chấp nhận được.
Và bạn thật ra không có nhiều lựa chọn.
Bạn hoặc là một kẻ lừa tiền giỏi giang khó tin, và bạn cao chạy xa bay với số tiền -- bạn qua mặt được hệ thống -- hay bạn là một thiên tài, mà thế giới chưa từng đươc biết đến.
Cả hai lựa chọn này -- thiên tài và kẻ lừa đảo -- làm cho bạn trở nên vô cùng ngạo mạn và vì thế có xu hướng chấp nhận những mạo hiểm lớn hơn.
Một điều nữa, Tony Hayward, cựu giám đốc điều hành của BP có một tấm bảng trên bàn ông ấy viết một khẩu hiệu rằng: "Bạn sẽ thử làm gì, khi bạn biết rằng bạn không thể thất bại?"
Đó thật ra là một tấm biển khá phổ biến, và đây là một khán giả đầy những người vượt trội nên tôi cá là một vài các bạn cũng có một tấm biển như vậy.
Đừng xấu hổ.
Dẹp khỏi đầu bạn sự sợ thất bại sẽ là một điều có ích nếu bạn đang luyện tập cho một cuộc thi 3 môn phối hợp hay chuẩn bị một bài diễn văn cho TED nhưng cá nhân tôi nghĩ rằng, những người với sức mạnh để xoay chuyển nền kinh tế hay huỷ diệt cả hệ sinh thái thì nên có một bức tranh Icarus treo trên tường bởi vì -- có lẻ không nhất thiết là cái này -- nhưng tôi muốn họ cân nhắc về những khả năng của thất bại mọi lúc.
Vậy ta có sự tham lam, chúng ta có sự quá tự tin/ngạo mạn, nhưng vì chúng ta đang ở TED của những người phụ nữ, hãy xem xét một khía cạnh khác cũng có thể trong một cách nhỏ nào đó gây nên sự liều lĩnh trong xã hội.
Và tôi sẽ không nhấn mạnh điểm này, nhưng nghiên cứu cho thấy, giống như những nhà đầu tư, phụ nữ thường ít chấp nhận những mạo hiểm liều lĩnh hơn là đàn ông, hoàn toàn bởi vì, như chúng ta nghe qua, phụ nữ thường không kiêu căng theo cái cách của đàn ông.
Hóa ra được trả ít hơn và được khen ít hơn có những mặt tích cực của riêng nó --- ít nhất là cho xã hội.
Ngược lại được nghe liên tục rằng bạn tài giỏi, được chọn lựa và được sinh ra để thống trị thì lại có những mặt tiêu cực xã hội.
Và vấn đề này -- gọi là sự nguy hiểm của đặc quyền -- đưa chúng ta đến gần hơn cái nguồn gốc của xu hướng liều lĩnh của tất cả chúng ta.
Vì không ai trong chúng ta -- ít ra là ở bán cầu Bắc -- cả đàn ông và phụ nữ, được miễn khỏi cảnh báo này.
Đây là điều mà tôi đang đề cập đến.
Dù cho chúng ta thật sự tin tưởng chúng hay cố tình phủ nhận chúng, văn hoá chúng ta còn tồn tại những ràng buộc về những mẩu truyện điển hình về sự thống trị tự nhiên và mọi thứ khác. Những câu chuyện về các mảnh đất mới và các cuộc xâm chiếm, những câu chuyện về vận mệnh trời phú, những câu chuyện về sự tận thế và sự cứu rỗi.
Và khi bạn nghĩ rằng những câu chuyện này đã là quá khứ, và chúng ta đã quên đi, thì chúng lại xuất hiện ở những chổ xa lạ nhất.
Ví dụ như, khi tôi đi ngang qua mục quảng cáo này ngoài nhà vệ sinh nữ ở sân bay thành phố Kansas.
Nó quảng cáo mẫu mới của điện thoại Motorola, và vâng, nó nói rằng, "Đánh vào mặt mẹ thiên nhiên."
Và tôi không đưa thứ này ra để phê bình Motorola -- đó chỉ là nói thêm thôi.
Tôi đưa ra thứ này bởi vì -- họ không phải là một nhà tài trợ, đúng không? -- bởi vì, theo cách này, thì đây là một phiên bản ngu ngốc về nguồn gốc câu chuyện của chúng ta.
Ta cứ hành hạ mẹ thiên nhiên và thắng. Và chúng ta luôn thắng, vì chế ngự được thiên nhiên là số mệnh của chúng ta.
Nhưng đây không phải câu chuyện cổ tích duy nhất về chúng ta và tự nhiên.
Một cái khác, còn quan trọng hơn, về một người mẹ thiên nhiên giống hệt vậy luôn nuôi dưỡng và không hề nản lòng đến nỗi chúng ta không bao giờ làm sứt mẻ sự phong phú ấy.
Hãy nghe Tony Hayward một lần nữa.
"Vùng vịnh Mexico là một đại dương rất lớn.
Lượng dầu và chất phân tán mà ta đang đổ vào đó chỉ là rất nhỏ so với tổng lượng nước khổng lồ."
Nói một cách khác, đại dương đó rất lớn, bà ấy có thể chấp nhận được.
Chính cái giả thuyết cơ bản về sự vô giới hạn làm cho ta dễ dàng chấp nhận những mạo hiểm liều lĩnh mà ta đang làm.
Bởi vì đây là chuyện kể thật: Dù ta có gây tổn hại thế nào, thì sẽ luôn có nhiều hơn -- nhiều nguồn nước hơn, nhiều nguồn đất hơn, nguồn tài nguyên chưa sử dụng hết.
Cái mới sẽ có sẵn để thay thế cái cũ.
Một công nghệ mới sẽ ra đời để khắc phục những sai lầm chúng ta vừa gây ra.
Trong một cách nào đó, đây là câu chuyện về sự xây dưng châu Mỹ, cái miền đất hứa mà người Châu Âu đã tìm đến.
Và đó cũng là câu chuyện của chủ nghĩa tư bản hiện đại. Vì chính sự trù phú của vùng đất này đã tạo nên nền kinh tế chúng ta, một nền kính tế không thể tồn tái nếu không có sự phát triển không ngừng và một tài nguyên không cạn kiệt của những vùng đất mới.
Vấn đề ở đây chính là câu chuyện này là lời nói dối trắng trợn.
Trái Đất luôn có giới hạn,
chúng ta đả không nhìn thấy được thôi.
Và bây giờ chúng ta đang đến gần các giới hạn này trên mọi miền đất.
Tôi tin chắc rằng chúng ta biết điều này, như tự bẫy chúng ta vào cái thòng lọng của những câu chuyện.
Chúng ta không những kể đi và kể lại những câu chuyện nhàm chán, mà chúng ta còn làm như vậy với sự điên cuồng không kiểm soát thành thật mà nói, gần như tự sát.
Còn cách nào nữa để giải thích cái lổ hỗng văn hoá chiếm đóng bởi Sarah Palin.
Một mặt thì cổ vũ chúng ta "Khai thác, cứ khai thác", bởi vì Chúa đã ban những tài nguyên đó xuống đất để chúng ta khai thác, một mặt khác lại ca tụng vẻ đẹp hoang sơ của vùng đất Alaska trong chương trình truyền hình của bà ấy.
Cả hai thông điệp nghe vô tư một cách ngớ ngẩn.
Chối bỏ tất cả những nỗi sợ hãi hùng là chúng ta đã tới đường cùng.
Tự nói rằng không có giới hạn nào hết.
Tự nói rằng sẽ có một vùng đất mới khác.
Ngừng lo lắng đi và hãy cứ mua sắm.
Không phải chỉ nói đến Sarah Palin và chương trình TV của bà ta.
Trong những cuộc nói chuyện về môi trường, chúng ta thường nghe nói rằng, thay vì chuyển sang nhưng nguồn năng lượng có khả năng tái tạo, chúng ta nên tiếp tục như hiện tại.
Sự đánh giá này, thật không may, là quá lạc quan.
Sự thật là chúng ta đã cạn kiệt các nguồn nhiên liệu hóa thạch có thể khai thác dễ dàng đến nỗi chúng ta đã lao vào một kỉ nguyên thương mại mạo hiểm hơn, kỉ nguyên của năng lượng cùng cực.
Điều đó có nghĩa là khai thác dầu ở vùng biển sâu thẳm nhất, bao gồm vùng biển băng Bắc cực nơi mà việc dọn dẹp sau đó là không thể.
Nó có nghĩa là những giàn khoan dầu lớn và những hoạt động khai thác than đá khổng lồ, mà chúng ta chưa từng thấy.
Và gây tranh cãi nhất, là những bãi cát hắc ín.
Tôi luôn ngạc nhiên là rất ít người ở ngoài Canada biết về những bãi cát hắc ín Alberta, nơi mà năm nay sẽ trở thành nguồn nhập khẩu dầu số một cho nước Mỹ.
Chúng ta nên giành một ít gian để hiểu vấn đề này, vì tôi tin rằng nó liến quan đến sự liều lĩnh và con đường chúng ta đang đi hơn những cái khác.
Đây là nơi những bãi cát hắc ín tồn tại nằm dưới một trong những khu rừng Boreal tráng lệ cuối cùng.
Dầu ở đây không phải ở dạng lỏng;
bạn không thể cứ khoan một cái lỗ rồi bơm nó lên.
Dầu ở đây có dạng chất rắn, trộn chung với đất.
Vì để lấy dầu, trước hết bạn phải đốn bỏ các cây xung quanh.
Sau đó ta lọc phần đất tầng mặt ra và lấy đi phần cát dầu.
Quán trình này cần một lượng nước khổng lồ, và sau đó thải ra những ao nước đầy chất độc hại.
Đây quả là một tin tồi tệ đối với người bản xứ sống ở hạ nguồn, những người này có khả năng bị ung thư vô cùng cao.
Và bây giờ hãy nhìn những bức ảnh này, thật khó có thể tin được quy mô của quá trình khai thác này, nó có thể thấy được từ không gian và có thể lan ra với diện tích bằng cả nước Anh.
Tôi nghĩ nó thật sự có ích khi nhìn thấy những chiếc xe tải dùng để dịch chuyển đất, những chiếc xe to nhất từng được sản xuất.
Đó là một người dưới cái bánh xe.
Ý tôi ở đây là đây không phải là khai thác dầu,
cũng không phải khai thác mỏ.
Đây là lột da mặt đất.
Những cảnh quan sặc sỡ, rộng lớn đang bị phá huỷ từ từ, chỉ còn lại duy nhất màu xám.
Và tôi phải nói rằng đây vẫn là một hành động kinh tởm nếu nó không thải ra một nguyên tố carbon nào.
Nhưng sự thật là, trên trung bình để chuyển đất đó thành dầu thô nó tạo ra gấp ba lần gas hiệu ứng nhà kính so với sản xuất dầu theo lối thông thường ở Canada.
Còn cách nào để diễn tả điều này, ngoài một sự điên rồ đúng nghĩa?
Chỉ khi chúng ta nhận thức được rằng chúng ta cần học để sống trên bề mặt hành tinh này, bằng năng lượng mặt trời, gió và sóng biển, thì ta đang mong chóng đào bới để lấy những thứ ở sâu thẳm nhất mà ta có thể tưởng tượng ra.
Đây là nơi mà câu chuyện về sự phát triển không ngừng đã đưa chúng ta tới, đến cái lỗ đen ngay giữa trung tâm nước tôi -- là vết thương của cả hành tinh như giếng dầu phun của PB, mà chúng ta không thể nhìn lâu được.
Như Jared Diamond và những người khác chỉ ra, đây là cách mà các nền văn minh tự sát, bằng cách phóng nhanh tốc độ một cách đáng trách ngay lúc mà họ lẽ ra nên hãm phanh.
Vấn đề là những câu chuyện của chúng ta cũng đã bao hàm câu trả lời.
Ở phút cuối, chúng ta cũng sẽ giải cứu giống như phim truyền hình Hollywood, như trong Rapture.
Bởi vì tôn giáo muôn thuở của chúng ta là công nghệ kỹ thuật.
Các bạn có lẽ đã thấy ngày càng nhiều các tiêu đề như thế này.
Và thông điệp đằng sau loại kỹ thuật địa lý này, theo cách nó được gọi, là khi hành tinh nóng lên, chúng ta có thể bắn các chất như sunfat hay aluminum vào tầng bình lưu để làm phản chiếu các tia nắng mặt trời vào không gian, và như vậy làm hành tinh mát hơn.
Một kế hoạch ngớ ngẩn -- và tôi bịa ra điều này -- đặt một thứ tương tự như cái vòi phun trong vườn khoảng 18.5 dặm lên bầu trời, treo lơ lửng như những quả bong bóng, để phun ra khí sunfat điôxít.
Như vậy, giải quyết ô nhiễm bằng cách gây ra nhiều ô nhiễm hơn.
Cũng giống như junk shot cuối cùng.
Những nhà khoa học nghiêm túc trong nghiên cứu này đều nhấn mạnh rằng các kỹ thuật này hoàn toàn chưa được thử nghiệm.
Họ không biết liệu chúng sẽ có hiệu quả hay không, và họ hoàn toàn không biết là có những tác dụng phụ đáng sợ nào hay không.
Tuy nhiên, chỉ việc đề cập đến kỹ thuật địa lý, đang được thán phục trong một vài nhóm -- đặc biệt là trên các phương tiện truyền thông -- với sự phấn khởi, hay làm nhẹ lòng.
Một lối thoát đã được tìm thấy.
Một miền đất mới đã được khám phá.
Và quan trọng nhất, chúng ta không cần thay đổi cách sống nữa.
Bạn nên hiểu rằng, đối với một số người, chúa của họ là một người mặc chiếc áo choàng.
Với những người khác, đó lại là một người cầm vòi nước trong vườn.
Chúng ta cần những câu chuyện mới một cách tuyệt vọng.
Những câu chuyện với nhiều kiểu anh hùng khác nhau luôn dũng cảm đối mặt với nhiều mạo hiểm khác nhau -- những mạo hiểm mà không hề khinh suất, những mạo hiểm áp dụng những quy tắc đề phòng trong thực tế, thậm chí là qua những hành động trực tiếp -- như hàng trăm thanh niên sẵn sàng bị bắt khi ngăn chặn những nhà máy điện ô nhiễm môi trường hay đấu tranh khai thác mỏ trên đỉnh núi.
Chúng ta cần những câu chuyện để thay thế các chuyện kể về sự phát triển không ngừng lặp đi lặp lại để nhắc chúng ta gieo nhân nào thì gặt quả đấy,
rằng đây là ngôi nhà duy nhất của chúng ta;
sẽ không có một lối thoát nào khác.
Có thể đó là nghiệp chướng, hay vật lý, hành động và phản ứng lại, đó là sự đề phòng: cái quy tắc nhắc chúng ta rằng cuộc sống quá đắt giá để có thể liều lĩnh dù với bất kỳ lợi nhuận nào.
Cảm ơn.
(vỗ tay)
Các bạn có thể không biết điều này, nhưng hôm nay các bạn đang chung vui trong lễ kỉ niệm của tôi.
Tôi chưa lập gia đình, mà là, vào ngày này một năm trước đây, tôi thức dậy sau một tháng hôn mê, sau một cuộc phẫu thuật cấy ghép cả hai lá phổi.
Tôi biết nó thật điên rồ.
Điên rồ. Cám ơn các bạn.
Sáu năm trước ngày đó, khi tôi vừa bắt đầu sự nghiệp của mình làm một nữ ca sĩ ppera ở Châu Âu, là lúc tôi bị chẩn đoán mắc bệnh tăng huyết áp mạch phổi đột phát -- còn gọi là PH.
Bệnh xảy ra khi thành tĩnh mạch phổi bị dày lên, làm cho bên phải của tim phải hoạt động nhiều hơn, và gây ra cái mà người ta gọi là hiệu ứng đảo ngược Grinch.
Tim của tôi có kích cỡ khoảng 3,5 lần so với người bình thường, quá to.
Các hoạt động thể chất vì thế mà rất khó khăn cho tất cả những ai mắc bệnh này, và thông thường sau từ 2-5 năm, bạn sẽ chết.
Khi tôi đến gặp một chị chuyên gia này, cô ấy là chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực này và cô ấy nói tôi phải ngừng hát.
Cô ấy nói rằng: "Những nốt cao ấy sẽ giết chết chị."
Nhưng cô ấy không hề đưa bất cứ một bằng chứng y khoa nào để chứng thực điều cô ấy nói về mối quan hệ giữa những giai điệu opera và chứng tăng áp phổi, cô ấy khẳng định như đinh đóng cột rằng tôi đang hát bài điếu văn cho chính mình.
Thể chất yếu ngăn không cho tôi làm nhiều thứ.
Nhưng tôi không hề thấy bị cản trở khi tôi cất tiếng hát, và khi không khí thoát ra từ phổi tôi, đi qua các dây thanh quản rồi qua môi tôi và trở thành một thứ âm thanh, nó là cảm giác gần nhất mà tôi đã trải qua với cái gọi là sự siêu thoát.
Và chỉ vì linh cảm của một ai đó, tôi sẽ không từ bỏ việc ca hát.
May mắn thay, tôi đã gặp Reda Girgis, anh chàng khô khan như bánh mỳ nướng vậy, nhưng chính anh và cả nhóm làm việc của anh ở Johns Hopkins không chỉ đơn thuần muốn tôi sống sót, mà họ còn muốn tôi sống một cuộc sống thật ý nghĩa.
Điều này nghĩa là phải chấp nhận hi sinh vài thứ.
Tôi đến từ Colorado.
Đó là một vùng đất cao hơn mặt nước biển một dặm, ở đó tôi lớn lên cùng với 10 anh chị em và bố mẹ luôn yêu chiều tôi.
Độ cao so với mặt nước biển này lại càng làm trầm trọng triệu chứng bệnh của tôi.
Thế là tôi phải chuyển tới Baltimore, gần khu của các bác sĩ chữa cho tôi và ở tạm trong một phòng trọ gần đó.
Tôi đã không thể đi bộ nhiều như trước đây, nên tôi phải chọn đôi giày cao gót chỉ 5 inch.
Tôi hoàn toàn không ăn muối mặn nữa, tôi trở thành người ăn chay trường, và tôi bắt đầu dùng những liều cực mạng thuốc sildenafil, còn gọi là Viagra.
(Cười) Bố và ông ngoại tôi đã luôn cố gắng tìm phương án chữa trị mới nhất kể cả những liệu pháp trị liệu thay thế hay truyền thống để điều trị PH, nhưng sau sáu tháng, tôi không thể trèo nổi lên một ngọn đồi nhỏ. Thậm chí tôi không leo nổi một tầng cầu thang.
Tôi gần như không thể đứng lên mà không cảm thấy mình sắp ngất đến nơi.
Tôi phải đặt ống thông tim, để đo áp suất động mạch phổi trong, ở người bình thường chỉ vào khoảng 15 - 20.
Nhưng của tôi là 146.
Tôi thích làm những thứ to, và điều đó có nghĩa rằng: có một phương án trị liệu đao to búa lớn cho chứng tăng áp phổi mà người ta gọi là Flolan, và đó không chỉ là một loại thuốc; đó là một lối sống.
Các bác sĩ đặt ống thông vào trong ngực tôi, ống được gắn liền với một máy bơm nặng khoảng 4,5 pound.
Hàng ngày, 24 giờ, ống bơm đó ở bên cạnh tôi, để bơm thuốc trực tiếp vào trong tim, và nó không phải là một phương pháp được ưa chuộng về nhiều phương diện.
Đây là danh sách những tác dụng phụ: Nếu bạn ăn quá nhiều muối, kiểu như bánh mì kẹp mứt bơ lạc, bạn sẽ phải tới thăm phòng hồi sức cấp cứu.
Nếu bạn đi qua máy an ninh phát hiện kim loại, bạn có lẽ sẽ chết.
Nếu trong thuốc có chút bong bóng nào -- vì bạn tự phải pha nó mỗi sáng -- và bong bóng vẫn còn trong thuốc, bạn cũng có thể chết.
Nếu bạn hết thuốc, chắc chắn bạn sẽ chết.
Không ai muốn theo liệu trình Flolan.
Nhưng khi tôi cần nó, thì nó giống như món quà ông trời ban cho tôi.
Trong vòng vài ngày, tôi lại đã có thể đi lại được,
Trong vài tuần, tôi lại biểu diễn được, và trong vòng vài tháng, tôi hát ra mắt ở Trung tâm Kennedy.
Cái máy bơm hơi phiền nhiễu mỗi khi tôi biểu diễn, nên tôi phải gắn nó vào phía trong của đùi bằng vòng đai và băng gạc cứu thương.
Đúng nghĩa đen, hàng trăm chuyến tôi lên xuống thang máy một thân một mình cố gắng nhét cái bơm vào tất chân, hi vọng cửa thang máy không đột nhiên bật mở.
Và cái ống dẫn từ ngực tôi rơi ra đúng là ác mộng cho các nhà thiết kế trang phục.
Tôi tốt nghiệp cao học năm 2006, và tôi giành được học bổng để quay lại châu Âu.
Vài ngày sau khi tới nơi, tôi gặp nhà chỉ huy dàn nhạc tuyệt vời, đã có tuổi này, ông bắt đầu cho tôi nhận thật nhiều vai diễn.
Và không lâu sau, tôi thường xuyên đi lại làm việc giữa Budapest, Milan và Florence.
Dù tôi bị gắn chặt với chú "thú cưng" cơ khí xấu xí, không ai mong muốn, nuôi dưỡng phiền phức này, cuộc sống của tôi cũng giống như phần vui vẻ của một vở opera -- rất phức tạp, nhưng rất tốt.
Rồi vào tháng hai năm 2008, ông tôi qua đời.
Ông có vai trò rất lớn trong cuộc sống của tất cả chúng tôi, và chúng tôi yêu mến ông vô cùng.
Việc đó rõ ràng không giúp tôi chuẩn bị tinh thần cho cái sắp đến.
Bảy tuần sau đó, tôi nhận được điện thoại từ gia đình.
Bố tôi gặp một tai nạn giao thông thảm khốc và ông qua đời.
Năm 24 tuổi, nếu tôi có chết thì cũng chẳng có gì đáng ngạc nhiên.
Nhưng sự ra đi của bố tôi -- tôi chỉ có thể nói về sự khủng khiếp của nó bằng một câu: nó xúc tiến sự suy sụp sức khỏe của tôi.
Bất chấp ý muốn của các bác sĩ và gia đình tôi, tôi phải về dự đám tang.
Tôi phải chào vĩnh biệt bố tôi bằng một cách nào đấy, dù ít dù nhiều.
Nhưng ngay sau đó tôi bắt đầu có biểu hiện suy tim phải, và tôi phải quay về độ cao ngang mực nước biển, tôi làm thế mà trong lòng biết rằng có lẽ tôi sẽ không bao giờ được thấy căn nhà của tôi nữa.
Tôi hủy hầu hết công việc của tôi vào mùa hè đó, nhưng vẫn còn một việc ở Tel Aviv, thế là tôi đi.
Sau một buổi biểu diễn, tôi gần như không thể lê mình từ sân khấu ra taxi được.
Tôi ngồi phịch xuống và cảm thấy máu từ mặt tôi rút hết xuống, và trong cái nóng của sa mạc, tôi như run rẩy đóng băng.
Ngón tay tôi chuyển màu xanh, và tôi nghĩ, "Cái gì đang xảy ra thế này?"
Tôi nghe thấy tiếng van tim của tôi sập đóng và mở.
Taxi dừng lại, và tôi kéo mình ra khỏi nó, cảm nhận rõ rệt từng gam trọng lượng cơ thể khi tôi đi bộ đến thang máy.
Tôi lảo đảo ngã qua bục cửa căn hộ của tôi và bò đến phòng tắm ở đó tôi nhận ra vấn đề của mình: lúc trước tôi đã quên pha vào phần quan trọng nhất của thuốc.
Tôi đang chết, và nếu tôi không pha được cái thứ đó thật nhanh, tôi sẽ không bao giờ sống sót rời cái căn hộ ấy.
Tôi bắt đầu pha, và tôi cảm thấy mọi thứ như sắp rơi qua cái lỗ nào đó, nhưng tôi cứ tiếp tục.
Cuối cùng, khi đã đổ vào chai cuối cùng và khử cái bong bóng cuối cùng, tôi gắn máy bơm vào ống và nằm vật đó, hi vọng nó sẽ có tác dụng đủ nhanh.
Nếu nó không, có lẽ tôi sẽ gặp bố tôi nhanh hơn tôi dự tính.
May mắn thay, trong vòng vài phút, tôi thấy chỗ phát ban giống như tổ ong đặc trưng xuất hiện trên chân tôi, một tác dụng phụ của thuốc, và tôi biết tôi sẽ ổn thôi.
Gia đình tôi vốn không hay sợ hãi, nhưng tôi sợ thực sự.
Tôi quay lại nước Mỹ, với dự tính tôi sẽ trở lại châu Âu, nhưng cái ống thông tim cho thấy tôi không được đi đâu quá xa Bệnh viện Johns Hopkins, để có thể nhào về cấp cứu bất kì lúc nào.
Tôi vẫn biểu diễn nay đây mai đó, nhưng khi bệnh tình tệ hơn, thì giọng hát của tôi cũng vậy.
Bác sĩ của tôi muốn tôi xếp hàng chờ ghép phổi.
Tôi không muốn.
Tôi có hai người bạn vừa qua đời vài tháng sau những ca phẫu thuật rất hiểm nghèo.
Tôi biết một chàng trai trẻ khác nữa, cũng mắc bệnh PH ra đi trong lúc chờ phổi ghép.
Tôi muốn sống.
Tôi nghĩ tế bào gốc là một lựa chọn tốt, nhưng kĩ thuật ấy chưa đủ phát triển để tôi có thể sử dụng.
Tôi chính thức nghỉ hát, và tôi tới Phòng khám Cleveland, để được kiểm tra lại, lần thứ ba trong vòng năm năm, xem có được ghép phổi không.
Tôi ngồi đó, nói chuyện không lấy gì làm hào hứng với bác sĩ trưởng phẫu thuật cấy ghép, và tôi hỏi ông rằng nếu tôi cần ghép phổi, tôi có thể chuẩn bị như thế nào.
Ông nói, "Hãy vui vẻ.
Một bệnh nhân vui vẻ là một bệnh nhân khỏe mạnh."
Cứ như là chỉ với một lời nói, ông đã chuyển hóa mọi suy nghĩ của tôi về cuộc sống và y học và Khổng tử.
Tôi vẫn chưa muốn ghép phổi, nhưng trong vòng một tháng, tôi đã phải quay lại bệnh viện do mắt cá sưng phồng tích dịch -- trông hấp dẫn cực kì.
Và suy tim phải.
Cuối cùng tôi cũng quyết định đến lúc phải nghe theo lời khuyên của bác sĩ.
Đến lúc tôi nên đến Cleveland và bắt đầu cuộc đợi chờ đau khổ đằng đẵng cho người hiến tương thích.
Nhưng buổi sáng hôm sau, khi tôi vẫn còn trong bệnh viện, tôi nhận được điện thoại.
Người gọi là bác sĩ của tôi ở Cleveland, Marie Budev.
Và họ có phổi.
Phổi tương thích.
Phổi ấy là từ Texas.
Và mọi người đều thật sự rất mừng cho tôi, trừ tôi ra.
Bởi vì, dù phổi tôi có lắm vấn đề đi chăng nữa, tôi đã dành cả cuộc đời luyện tập chúng, và tôi không đặc biệt hào hứng với việc bỏ chúng đi.
Tôi bay đến Cleveland, và cả gia đình tôi nhào đến đó với hi vọng rằng họ có thể gặp tôi và nói cái mà chúng tôi đều biết có thể là lời chào vĩnh biệt.
Nhưng các cơ quan được hiến không đợi chờ ai, và tôi lên bàn mổ trước khi có thể nói lời tạm biệt.
Điều cuối cùng tôi nhớ là tôi nằm trên tấm chăn trắng, nói với bác sĩ phẫu thuật là tôi cần gặp mẹ tôi một lần nữa, và xin ông hãy cố gắng giữ giọng hát cho tôi.
Tôi rơi vào thế giới mộng mị tận thế này.
Trong cuộc phẫu thuật kẽo dài mười ba tiếng rưỡi, tim tôi ngừng đập hai lần, 40 quart máu được truyền vào người tôi.
Và trong sự nghiệp 20 năm của bác sĩ phẫu thuật cho tôi, ông nói đây là mộ trong những ca ghép khó nhất mà ông đã thực hiện.
Họ cứ để ngực tôi mở trong hai tuần.
Bạn có thể thấy quả tim quá cỡ của tôi đập trong đó.
Tôi được nối với cả tá máy móc duy trì sự sống cho tôi.
Bệnh nhiễm trùng tàn phá da của tôi.
Tôi đã hi vọng giọng hát của tôi có thể được giữ lại, nhưng bác sĩ của tôi biết rằng các ống thở đặt sâu vào họng tôi có lẽ đã phá hủy giọng hát rồi.
Nếu chúng cứ đặt ở đó, chắc chắn tôi không bao giờ hát được nữa.
Thế nên bác sĩ của tôi mời chuyên gia tai mũi họng, bác sĩ giỏi nhất ở phòng khám đó, tới khám và phẫu thuật cho tôi để dịch chuyển các ống thông quanh thanh quản của tôi.
Chuyên gia nói rằng phẫu thuật như thế sẽ giết tôi mất.
Thế là bác sĩ phẫu thuật của tôi đích thân thực hiện qui trình đó, một nỗ lực phút cuối để giữ giọng hát cho tôi.
Dù mẹ tôi không thể chào tạm biệt tôi trước ca phẫu thuật, bà không rời giường bệnh trong những tháng hồi sức sau đó.
Và nếu các bạn cần tìm một ví dụ cho đức tính kiên trì, gan góc và mạnh mẽ trong một cơ thể bé nhỏ, xinh đẹp, đó là mẹ tôi.
Một năm trước chính vào ngày này, tôi thức dậy.
Tôi chỉ nặng 95 pound.
Có hàng tá ống dẫn vào và đi ra từ người tôi.
Tôi không đi được, tôi không trò chuyện được, tôi không ăn được, không di chuyển được, hiển nhiên tôi không hát được, đến thở tôi cũng không làm được, nhưng khi tôi nhìn lên và thấy mẹ tôi, tôi không thể không mỉm cười.
Dù bị một chiếc xe tải Mack cán, hay do suy tim, hay do phổi trục trặc, cái chết luôn đến.
Nhưng ta không dành cả cuộc đời chỉ để tránh cái chết, phải không?
Ta còn dành nó để sống nữa.
Tình trạng bệnh lí không làm chết "phần người" trong bạn.
Và khi người ta được cho phép theo đuổi niềm đam mê của mình, các bác sĩ sẽ có những bệnh nhân cộng tác hơn, vui vẻ hơn và khỏe mạnh hơn.
Bố mẹ tôi vô cùng căng thẳng khi tôi cứ đi lại, thử vai, và đi lại biểu diễn ở đủ mọi nơi, nhưng họ biết rằng tôi làm vậy thì tốt hơn nhiều so với việc suốt ngày bị ám ảnh vì sự sống chết của tôi.
Và tôi biết ơn bố mẹ vì đã hiểu như vậy.
Mùa hè vừa qua, tôi chạy vòng quanh, ca hát, nhảy múa và chơi với các cháu trai, cháu gái của tôi và anh chị em, mẹ và bà tôi ở vùng núi đá Colorado Rockies, tôi không thể không nghĩ tới người bác sĩ đã bảo tôi rằng tôi không thể hát.
Và tôi muốn nói với chị ấy rằng, và tôi muốn nói với các bạn rằng, chúng ta cần thôi để bệnh tật khiến ta từ bỏ ước mơ.
Khi ta thành công, ta sẽ thấy rằng bệnh nhân không chỉ sống sót; mà sống tốt và hạnh phúc.
Và một vài bệnh nhân có lẽ còn hát nữa.
(Vỗ tay) [Hát: Tiếng Pháp] Xin cám ơn các bạn.
(Vỗ tay) Cám ơn.
Và tôi muốn cảm ơn nghệ sĩ chơi piano cho tôi, Monica Lee.
(Vỗ tay) Cám ơn cám bạn rất nhiều.
Cám ơn.
Bạn biết tôi ghen tị với ai không?
Đó là những người làm đúng chuyên ngành của mình.
(Cười) Nhà báo từ ngành báo chí, kĩ sư từ ngành kĩ sư.
Sự thật là những chuyện như vậy đã không còn là quy luật, mà là ngoại lệ.
Một nghiên cứu 2010 cho biết chỉ có 1/4 sinh viên tốt nghiệp làm đúng chuyên ngành của mình.
Tôi tốt nghiệp với không chỉ một mà là hai bằng ngành sinh học.
Bố mẹ tôi khá thất vọng vì tôi không phải là bác sĩ hay nhà khoa học.
(Cười) Nhiều năm học về sao chép ADN và quang hợp không hỗ trợ gì cho sự nghiệp của tôi trong ngành công nghệ.
Tôi phải tự học mọi thứ từ bán hàng, quảng bá, chiến lược thậm chí, còn tự học một ít lập trình.
Tôi chưa bao giờ đảm nhận chức vụ Quản lý sản phẩm cho đến khi gửi hồ sơ năng lực đến Etsy.
Tôi đã bị Google và vài công ty khác từ chối và cảm thấy rất áp lực.
Công ty này mới lên sàn chứng khoán, do đó, một phần trong đơn xin việc, tôi đọc lần lượt từng hồ sơ IPO một và xây dựng một website bao gồm bản phân tích kinh doanh và bốn ý tưởng về những tính năng mới.
Hóa ra là công ty đã chủ động tiến hành hai trong số ý tưởng đó và nghiêm túc xem xét ý tưởng thứ ba.
Tôi được nhận.
Chúng ta đều biết những người bị phớt lờ hay đánh giá thấp lúc đầu nhưng đã đứng lên chứng tỏ mọi người đã sai.
Câu chuyện tôi yêu thích?
Brian Acton, một quản lí công nghệ người từng bị Twitter và Facebook từ chối trước khi đồng sáng lập ra WhatsApp, nền tảng nhắn tin di động được bán với giá 19 tỉ đô-la.
Hệ thống tuyển dụng được tạo nên từ thế kỉ 20 đang gây thất vọng và khiến ta bỏ lỡ những người có tiềm năng ấn tượng.
Tiến bộ trong ngành robot và máy học thay đổi cách ta làm việc, tự động hoá các công việc thường nhật trong nhiều ngành nghề trong khi tăng cường và mở rộng nhân công ở các nghề khác.
Với đà này, chúng ta nên mong đợi được làm các việc chưa từng làm trước đây trong phần còn lại của sự nghiệp.
Vậy chúng ta cần công cụ và chiến lược nào để nhận diện nhân viên giỏi trong tương lai?
Để tìm kiếm câu trả lời, tôi đã tham khảo các lãnh đạo từ nhiều ngành nghề, đọc hàng chục báo cáo và tài liệu nghiên cứu và thực hiện một số thí nghiệm tài năng của riêng mình.
Hành trình của tôi vẫn chưa chấm dứt, nhưng đây là ba ý tưởng để bạn cân nhắc.
Một: mở rộng sự tìm kiếm.
Nếu chỉ tìm tài năng ở cùng một nơi như thường lệ -- chương trình trẻ em tài năng, trường Ivy League, các tổ chức uy tín -- chúng ta sẽ đạt được cùng một kết quả như trước đây.
Bóng chày đã chuyển mình khi đội bóng túng tiền Oakland Athletics bắt đầu chiêu mộ vận động viên không ghi điểm cao theo những chuẩn mực truyền thống như chạy nước rút, nhưng có khả năng giúp đội bóng ghi điểm và chiến thắng cuộc chơi.
Ý tưởng này có tác động vượt ngoài tầm thể thao.
Giám đốc Thiết kế và Nghiên cứu tại Pinterest bảo tôi họ đã tạo nên một trong những đội ngũ đa dạng và năng suất nhất ở Thung lũng Silicon vì họ tin rằng không một loại người nào nắm độc quyền về tài năng.
Họ đã nỗ lực tìm kiếm ngoài các trung tâm công nghệ lớn và tập trung vào hồ sơ của nhà thiết kế, thay vì dòng dõi (ám chỉ trường lớp) của họ.
Thứ hai: thuê vì năng suất.
Được truyền cảm hứng từ trải nghiệm xin việc của chính mình, tôi đã đồng sáng lập nền tảng tuyển dụng tên Headlight, thứ sẽ cho các ứng cử viên cơ hội toả sáng.
Giống như các đội có buổi tập thử và các vở kịch có thử vai, các cử viên được yêu cầu thể hiện những kỹ năng của mình trước khi được thuê.
Khách hàng của chúng tôi được hưởng lợi từ 85 năm nghiên cứu việc làm, cho thấy mẫu thử việc là một trong những yếu tố dự đoán thành công trong công việc.
Khi thuê một nhà phân tích dữ liệu, hãy đưa họ một bảng tính dữ liệu lịch sử và hỏi về những thông tin quan trọng.
Nếu thuê một quản lý tiếp thị, hãy yêu cầu họ lên kế hoạch tung sản phẩm mới.
Nếu bạn là ứng cử viên, đừng đợi quản lý hỏi.
Hãy tìm cách thể hiện kỹ năng và năng lực của riêng mình, ngoài hồ sơ và thư xin việc cơ bản.
Thứ ba: nhìn toàn cảnh.
Tôi đã nghe về những nhà tuyển dụng vội xem một ứng cử viên là kẻ nhảy việc dựa trên một rắc rối nhỏ duy nhất trong hồ sơ của họ; và đã đọc về những giáo sư có khả năng cao bỏ qua những lời nhắn từ học sinh vì tên họ là tên người da đen hoặc châu Á thay vì là da trắng.
Lúc nhỏ, tôi gần như phải chịu sự chăm sóc đặc biệt.
Sau một tháng học mẫu giáo, giáo viên viết một ghi chú dài một trang lưu ý rằng tôi bốc đồng, khó tập trung, và dù có óc tò mò tuyệt vời, tôi khiến người khác kiệt sức.
(Cười) Hiệu trưởng mời bố mẹ tôi dự cuộc họp, hỏi mẹ tôi xem tôi có gặp biến chứng khi sinh không và khuyên tôi gặp bác sỹ tâm lý ở trường.
Bố tôi thấy những gì đang diễn ra và nhanh chóng giải thích về hoàn cảnh gia đình.
Là người mới nhập cư, chúng tôi sống trên gác xép của một ngôi nhà chăm sóc cho người mắc bệnh tâm thần.
Bố mẹ tôi làm việc xuyên đêm để kiếm sống, và tôi không có nhiều cơ hội chơi chung với bạn bè cùng lứa.
Có thật sự là bất ngờ khi một đứa trẻ lên năm hơi tăng động trong lớp mẫu giáo sau khi đã trải qua cả một mùa hè một mình?
Cho đến khi có cái nhìn toàn diện về ai đó, đánh giá của chúng ta về họ sẽ luôn mắc sai lầm.
Hãy ngừng xem năng lực và kinh nghiệm là một, bằng cấp và tài năng là một.
Hãy ngừng chấp nhận lựa chọn quen thuộc, an toàn và trao cơ hội cho những người tuyệt vời.
Các nhà quản lý cần từ bỏ những quy tắc tuyển dụng lỗi thời và tiếp nhận những cách mới mẻ để nhận diện và nuôi dưỡng tài năng, và các ứng cử viên có thể hỗ trợ bằng việc học cách kể chuyện theo hướng mạnh mẽ và thu hút.
Chúng ta có thể sống trong thế giới mà người ta được công nhận dựa vào năng lực và có cơ hội để nhận ra tiềm năng thực sự của mình.
Vậy, hãy bước ra và xây dựng nó.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi rất vinh dự được có mặt ở đây và vinh dự được nói về chủ đề này chủ đề mà tôi nghĩ vô cùng quan trọng
Chúng ta đã không ngừng nói về những ảnh hưởng ghê gớm của nhựa lên hành tinh này và mọi giống loài, nhưng nhựa cũng làm hại con người đặc biệt là những người nghèo
Cả trong quá trình sản xuất nhựa lẫn trong quá trình sử dụng, phân hủy nhựa những người phải làm bia đỡ đạn chính là người nghèo
Người ta rất lo lắng khi xảy ra vụ tràn dầu của BP bởi nhiều lý do. Người ta nghĩ: "Ôi trời!
Thật kinh khủng, dâu - nó ở trong nước Nó sẽ phá hoại
hệ thống sống ở đó.
Con người sẽ bị thương. Thật kinh khủng,
chúng sẽ làm hại những người ở Vịnh Mexico"
Những gì người ta không nghĩ tới là: Nếu số dầu đó cập bờ thì sao?
Nếu số dầu đó thực sự đến nơi mà nó cố gắng đến?
Không chỉ được đốt trong các động cơ và góp phần hiện tượng nóng lên toàn cầu mà còn có một nơi gọi là "Cancer Alley" (hẻm ung thư) Và nguyên do nó được gọi là "Cancer Alley" là bởi ngành công nghiệp hóa dầu dùng số dầu đó và biến thành nhựa và, quá trình đó giết con người.
Cụ thể là những người sống ở cái Vịnh đó.
Vậy thì dầu và hóa dầu không chỉ là vấn đề khi bị tràn chúng là vấn đề khi không bị tràn
Và điều mà chúng ta thường không tính đến là cái giá mà người nghèo phải trả để chúng ta những sản phẩm không phân hủy này. Điều khác mà chúng ta thường không tính đến
là người nghèo không chỉ chịu bị hại trong quá trình sản xuất mà họ còn chịu đựng
khi sử dụng
Những người có một mức thu nhập nhất định trong chúng ta có cái gọi là lựa chọn.
Lý do bạn muốn học chăm chỉ, có một công việc và không bị nghèo đói, phá sản là như vậy bạn có những sự lựa chọn, những sự lựa chọn kinh tế
Chúng ta thực sự có cơ hội lựa chọn không sử dụng các sản phẩm chứa nhựa nguy hiểm, có độc trong đó. Những người nghèo khác thì không.
Những người có thu nhập thấp thường là người mua các sản phẩm có hóa chất động hại mà con của họ đang sử dụng. Họ là những người đứng mũi chịu sào
phải tiếp nhận một lượng lớn nhựa độc hại này và sử dụng nó.
Người ta cứ nói "Chà, họ nên mua sản phẩm khác."
Vấn đề là khi nghèo bạn không có lựa chọn.
Bạn thường buộc phỉa mua những thứ rẻ tiền nhất
cũng thường là những thứ nguy hiểm nhất
Và nếu vậy vẫn chưa đủ tệ, nếu không chỉ là việc sản xuất nhựa cho người ung thư nơi như là "Cancer Alley", chết sớm hơn, thì chúng gây hại những đứa trẻ nghèo lúc sử dụng, lúc phân hủy. Một lần nữa, đó là người nghèo. những người phải chịu gánh nặng.
Thường, chúng ta nghĩ chúng ta đang làm việc tốt Nếu bạn đang ở trong văn phòng, bạn đang uống nước, hoặc bất kỳ thứ gì và bạn tự nghĩ "Mình sẽ vứt thứ này đi.
Không, mình sẽ tỏ ra đức hạnh. Mình sẽ ném nó vào cái thùng rác màu xanh"
Bạn nghĩ "Mình bỏ cái của mình và thùng rác xanh"
và nhìn đồng nghiệp của mình và nói "Tại sao, đồ ngu si cậu lại bỏ cái của cậu và thùng trắng?"
Và chúng ta coi đó là chuyện đùa đạo đức
Chúng ta nghĩ chính mình thật tốt
Có lẽ, tôi sẽ cảm thấy mình thật tốt
Không phải bạn, nhưng tôi nghĩ vậy.
Vậy là chúng ta kiểu như có khoảnh khắc đạo đức tốt đẹp
Nhưng nếu chúng ta có khả năng dõi theo cái chai nhỏ đó trên hành trình của nó chúng ta có thể sốc khi khám phá rằng chẳng mấy khi nó được bỏ lên một cái tàu vượt qua đại dương với một chút chi phí và nó sẽ kết thúc ở một quốc gia đang phát triển, thường là Trung Quốc
Tôi nghĩ chúng ta sẽ tưởng tượng ai đó sắp nhận cái chai nói rằng: "Ôi cái chai nhỏ bé, Chúng tôi rất vui được gặp bạn, cái chai nhỏ bé"
(Cười) "Bạn đã phục vụ rất tốt."
Anh ta mat-xa cho cái chai tặng cái chai chiếc huy chương.
Và nói: "Giờ bạn muốn làm gì tiếp theo?"
Cái chai nói: "Mình chẳng biết nữa."
Nhưng đó thực sự không diễn ra
Cái chai đó kết thúc bằng cách bị đốt.
Tái chế nhựa ở nhiều quốc gia đang phát triển nghĩa là quá trình đốt rác nhựa, quá trình đốt nhựa, và sẽ thải ra những chất độc hóa học không thể tưởng và, một lần nữa, giết con người.
Vậy, những người nghèo những người làm ra những sản phẩm này ở những trung tâm hóa dầu như "Cancer Alley" người nghèo đang sử dụng những sản phẩm này một cách không cân xứng, sau đó những người nghèo những người thậm chí cở cuối quy trình tái chế cũng chết sớm hơn.
và bị đe dọa ghê gớm bởi cơn nghiện dùng đồ sử dụng một lần của chúng ta (ly, muỗng, nĩa,..)
Giờ bạn tự nghĩ - vì tôi biết bạn - Bạn nói "Điều này thật tồi tệ cho những người nghèo.
Nó thật ghê gớm, cho những người nghèo
Giá như có ai làm gì đó để giúp họ."
Nhưng điều chúng ta không hiểu là ngay tại Los Angeles đây,
chúng ta làm việc cật lực để giảm thiểu sương mù xảy ra tại Los Angelos này.
Nhưng đoán xem?
Bởi vì họ đang sản xuất quá nhiều ô nhiễm ở Châu Á bởi luật môi trường ở châu Á không bảo vệ con người , mà hầu hết không khí sạch tạo ra và không khí độc tạo ra mà chúng ta đạt được ở California này bị trôi sạch bởi không khí ô nhiễm đến từ châu Á
Chúng ta dính đòn. Chúng ta chịu ảnh hưởng.
Những người nghèo dính đòn trước và tệ nhất
Nhưng sản xuất độc hại, việc đốt chất độc sự lỏng lẻo về tiêu chuẩn môi trường ở châu Á mới thực sự tạo ra ô nhiễm không khí nhiều như vậy. Nó vượt qua đại dương và xóa hết mọi nỗ lực của chúng ta ở California này
Chúng ta trở lại như chính chúng ta những năm 70.
Chúng ta ở cùng một hành tinh và chúng ta phải hiểu gốc rễ của những vấn đề này.
Nguồn gốc của vấn đề này, theo tôi chính là ý tưởng của việc "sử dụng một lần".
Bạn thấy đó, nếu bạn hiểu mối liên kết giữa những gì chúng ta đang làm với chất độc và ô nhiễm trên hành tinh này and những gì chúng ta đang làm với người nghèo, thì chúng ta có một rắc rối rất lớn nhưng cũng rất hữu ích, quan sát: Để phá hành tinh bạn sẽ phải phá con người.
Nhưng nếu bạn tạo ra một thế giới nơi bạn không phải phá con người bạn không thể phá hành tinh.
Chúng ta đang ở thời điểm mà cùng nhau tiến đến công bằng xã hội như một ý tưởng và sinh thái học như là một ý tưởng, cuối cùng chúng ta có thể thấy rằng chúng ta, dù thế nào, cũng là một ý tưởng.
Ý tưởng đó là chúng ta không có đồ sử dụng một lần nào cả
Chúng ta không có những nguồn lực chỉ sử dụng một lần
Chúng ta không có những giống loài chỉ sử dụng một lần.
và chúng ta cũng không có những con người chỉ sử dụng một lần.
Chúng ta không có một hành tinh vứt đi và chúng ta không có những đứa trẻ vứt đi -- chúng đều vô giá
Và chúng ta cùng quay lại điều cơ bản đó những cơ hội để hành động đang bắt đầu hiện ra.
Phỏng sinh, một mô hình khoa học mới nổi, kết thúc là một ý tưởng công bằng xã hội rất quan trọng
Những ai mới chỉ biết về chuyện này, phỏng sinh nghĩa là tôn trọng trí tuệ sự sáng suốt của mọi giống loài.
Dân chủ, nhân tiện, nghĩa là tôn trọng sự sáng suốt của mọi người - và chúng ta sẽ nói về nó sau.
Nhưng phỏng sinh nghĩa là tôn trọng sự sáng suốt của mọi giống loài.
Hóa ra chúng là những sinh vật rất thông minh.
Cái vỏ lớn này, hay bất kỳ thứ gì, chúng ta khá tự hào về chính mình
Nhưng nếu chúng ta muốn làm gì đó cứng, chúng ta như này "Tôi biết, tôi sắp làm một thứ cứng
Tôi biết, tôi sẽ kiếm lò nung và chân không (vacumms) và đào các thứ khỏi lòng đất và khiến mọi thứ nóng lên và độc hại và ô nhiễm
nhưng mình sẽ có được thứ cứng này.
Mình thật thông minh."
và bạn nhìn sau lưng bạn, và sự tàn phá ở xung quanh bạn
Nhưng đoán xem, bạn thật thông minh
nhưng chưa bằng con sò.
Vỏ sò rất cứng.
Không có chân không. Không có lò nung lớn.
Không có chất độc. Không có ô nhiễm
Hóa ra những giống loài khác của chúng ta đã tìm ra cách giải quyết từ lâu lắm rồi. Làm sao để để tạo ra rất nhiều thứ mà chúng ta cần sử dụng các quy trình sinh học mà tự nhiên hiểu rõ cách dùng.
Đó là sự sáng suốt của phỏng sinh học. Những nhà khoa học của chúng ta cuối cùng cũng nhận ra chúng ta có rất nhiều điều để học từ những loài khác. Tôi không có ý lấy một con chuột chọc ghẹo nó các kiểu.
Tôi không có ý quan sát nó theo cách đó - quấy rối một sinh vật nhỏ.
Tôi thực sự tôi trọng chúng, tôn trọng những gì chúng đã đạt được.
Đó là phỏng sinh học, và nó mở ra cánh cửa đến sản xuất không phí phạm không ô nhiễm, mà chúng ta thực sự có thể tận hưởng chất lượng cuộc sống cao, tiêu chuẩn cuộc sống cao mà không phá hoại hành tinh này.
Ý tưởng về phỏng sinh học đó, tôn trọng trí tuệ của mọi loài sinh vật, kết hợp với ý tưởng về dân chủ và công bằng xã hội, tôn trọng sự sáng suốt và giá trị của mọi người sẽ cho chúng ta một xã hội khác.
Chúng ta có thể có một nền kinh tế khác
Chúng ta có thể có một xã hội xanh có thể khiến Tiến sĩ King tự hào.
Đó là mục tiêu.
Và con đường mà chúng ta đến đó đầu tiên là nhận ra ý tưởng về việc sử dụng một lần không chỉ làm hại đến những giống loài mà chúng ta nhắc tới mà còn làm hư hỏng chính xã hội của chúng ta.
Chúng ta tự hào sống ở California này đây
Chúng ta có lá phiếu này, và mọi người kiểu như "Chà, không phải ở bang của chúng ta.
Tôi không biết những bang khác đang làm gì cả."
(cười) Cứ tự hào. Và, tôi cũng tự hào.
Nhưng California,
mặc cho chúng ta đang dẫn đầu ở một vài thứ xanh, chúng ta, không may, cũng dẫn đầu thế giới về một số vấn đề cải tạo.
California có mức độ đốt rác nhựa thuộc hàng cao nhất trong số 50 bang. Bây giờ, chúng ta có thử thách về đạo đức
Chúng ta hết lòng giải cứu những vật liệu chết từ lòng đất nhưng đôi khi không được hết lòng về việc giải cứu cuộc sống, giải cứu con người được như vậy.
Và tôi nói rằng chúng ta sống ở một đất nước chiếm 5% dân số thế giới 25% khí nhà kính nhưng cũng chiếm 25% tù nhân của thế giới.
Một trên bốn người bị nhốt trên thế giới đang bị nhốt tại Mỹ. Nó nhất quán với ý tưởng này
rằng việc sử dụng một lầ là điều mà chúng ta tin tưởng.
Và, như một sự tiến triển phải mở rộng cử tri, phải phát triển, phải vươn ra khỏi vùng an toàn tự nhiên của chúng ta, một trong những thách thức để thành công bước này phải thoát khỏi những thứ như là nhựa và thay đổi nền kinh tế, là con người nhìn vào đây bằng sự nghi ngờ.
Và họ đặt câu hỏi: Làm sao để những này quyết tâm?
Một người nghèo, có thu nhập thấp, ở "Cancer Valley" ở Watts, ở Harlem, ở khu giới hạn Ấn Độ có thể nói với chính họ, "Làm sao những người này có thể hết lòng về việc đảm bảo rằng một cái chai nhựa có cơ hội thứ hai trong đời hoặc một lon nhôm có cơ hội thứ hai và khi nào thì con tôi sẽ gặp rắc rối và đi tù, nó không có cơ hội thứ hai sao?"
Làm sao bước đi này có thể hết lòng nói chúng ta không có những đồ vứt đi, những vật liệu chết bỏ đi và chấp nhận sự sống bỏ đi, và công đồng như "Cancer Alley?"
Và giờ chúng ta có cơ hội để thực sự tự hào về bước tiến này.
Khi chúng tôi nói về chủ đề này, nó cho chúng ta thêm cuộc gọi để liên lạc với những bước tiến khác và trở nên bao hàm và phát triển và cuối cùng chúng ta có thể thoát khỏi thảm họa điên rồ này
Hầu hết các bạn là người tốt, nhân hậu. Khi bạn còn nhỏ, bạn quan tâm đến cả thế giới
và có đôi lúc ai đó nói bạn phải chọn một vấn đề, bạn cần phải hết lòng với vấn đề đó. Không thể yêu cả thế giới
bạn phải làm việc về những cái cây hoặc bạn phải làm việc về vấn đề nhập cư.
Bạn cần thúc đẩy và quan tâm đến vấn đề.
Và thực sự, họ cơ bản nói với bạn "Bạn sẽ ôm một cái cây chứ?
Hay ôm một đứa trẻ? Chọn đi"
Bạn sẽ ôm một cái cây chứ?
Hay bạn sẽ ôm một đứa trẻ? Chọn đi"
Khi chúng ta bắt đầu làm việc về vấn đề như nhựa, chúng ta nhận ra rằng mọi thứ đều kết nối,
và may mắn rằng hầu hết chúng ta được ban phúc để có 2 cánh tay. Chúng ta có thể ôm cả hai.
Xin cảm ơn.
Tôi sẽ bắt đầu với một thử thách nhỏ nhé thử thách về xử lí số liệu số liệu mà chúng ta phải giải quyết trong lĩnh vực y khoa
Đó thực sự là thách thức lớn cho chúng ta
Và đó là gánh nặng khủng khiếp đây là máy chụp X quang hay máy CT
Đây là môt thiết bị tuyệt vời
Nó dùng những tia X hay chùm tia X quét rất nhanh xung quanh cơ thể người.
Chỉ cần 30 giây để cỗ máy quét và thu thập một lượng thông tin khổng lồ mà cỗ máy xuất ra.
Vì vậy, đây là một cỗ máy tuyệt vời mà chúng ta có thể dùng để cải thiện việc chăm sóc sức khỏe, như tôi đã nói, đây cũng là một thử thách.
Và bức hình này cho ta thấy thử thách đó.
Đây là sự bùng nổ dữ liệu y khoa mà chúng ta có hiện nay.
Chúng ta đang đối mặt với vấn đề này.
Để tôi quay trở lại quá khứ.
Chúng ta hãy quay lại vài năm và xem điều gì đang xảy ra.
những máy móc này xuất hiện và ra đời vào thập niên 70 những cố máy quét qua cơ thể người, và tạo ra gần 100 những bức ảnh của cơ thể đó.
Và để làm rõ hơn, tôi xin mạn phép, dịch lại những lát cắt thông tin đó.
Điều đó tương đương 50 megabyte dữ liệu, cũng khá nhỏ so với khả năng xử lí dữ liệu ngày nay của chúng ta trên những thiết bị di động bình thường.
Nếu dữ liệu chuyển thành danh bạ điện thoại thì các cuốn sổ sẽ chất cao khoảng 1 mét
Hãy nhìn những việc chúng ta đang làm với máy móc chúng ta đang sở hữu ta có thể chụp được, trong vài giây, 24 000 bức ảnh của một cơ thể, điều đó tương ứng với 20 gigabyte dữ liệu hay 800 quyển danh bạ điện thoại, và chồng sổ ấy sẽ cao khoảng 200 mét
Điều gì sẽ xảy ra -- và thứ ta đang thấy; đó là sự bắt đầu -- một xu hướng công nghệ đang diễn ra như việc chúng ta bắt đầu tìm các giải pháp tiết kiệm thời gian
giúp tạo động lực thúc đẩy bản thân.
Hãy giả định rằng ta đang thu thập dữ liệu trong năm giây, tương đương với một terabyte dữ liệu bằng khoảng 800 000 sổ điện thoại kéo dài khoảng 16 km sổ điện thoại.
Đó là một sự kiên nhẫn, một bộ dữ liệu.
Và đây là điều ta cần phải giải quyết.
Thế nên đây là một thách thức lớn mà ta có
đến tận ngày nay -- đã có 25000 bức ảnh
Hãy tưởng tượng khi ta nhờ các bác sĩ X quang làm việc này
họ sẽ thu thập 25000 bức ảnh, rồi sẽ phản ứng thế này: "25000, được thôi, được thôi.
Có vấn đề rồi."
Họ sẽ không thể làm gì hơn.
Không thể nào. Thế nên ta phải làm điều gì đó thông minh hơn việc này.
Việc cần làm là đặt tất cả lát cắt với nhau
Hãy tưởng tượng việc cắt cơ thể ở mọi hướng, sau đó thử đặt các lát cắt cùng nhau thành một chồng dữ liệu, một khối dữ liệu.
Đó thật sự là điều ta đang làm.
Ta đặt Gigabyte hay terabyte dữ liệu thành khối.
Vậng, khối dữ liệu chỉ chứa đựng lượng tia X mà chụp được trên cơ thể người.
Việc ta cần làm là tìm ra cách hãy nhìn vào những điều ta muốn xem xét và làm những thứ trong suốt cái mà ta không muốn xem xét.
Chuyển bộ dữ liệu thành vài thứ như thế này.
Đó là một thách thức.
Một thách thức to lớn để làm việc đó.
Dùng máy tính, thậm chí chúng càng nhanh và tốt hơn mọi lúc, là thách thức khi xử lí gigabyte dữ liệu, terabyte dữ liệu và chắt lọc thông tin tương ứng.
Tôi muốn xem trái tim.
Tôi muốn nhìn huyết quản, muốn xem gan.
hay tìm khối u, trong một số trường hợp.
Đây là nơi thân yêu đến chơi.
Đó là con gái tôi.
Khoảng 9 giờ sáng.
Nó đang chơi trò chơi trên máy tính.
Nó chỉ mới 2 tuổi, có tiếng kèn.
Con bé thật sự là động lực đằng sau sự phát triển của các đơn vị xử lí đồ họa.
Miễn là trẻ con chơi trò chơi máy tính, đồ họa trở nên càng ngày càng tốt hơn.
Hãy về nhà, bảo với con bạn chơi nhiều hơn vì đó là cái tôi cần.
Bên trong cỗ máy này có thể cho tôi làm điều tôi đang làm với dữ liệu y khoa.
Điều tôi đang làm là dùng các thiết bị nhỏ tuyệt vời.
Như bạn biết đấy, hãy quay lại có lẽ 10 năm trước khi tôi có quỹ để mua máy tính đồ họa đầu tiên nó là cỗ máy khổng lồ.
Nó là tủ vi xử lý và bộ nhớ và nhiều thứ.
Tôi đã trả cỡ 1 triệu đô cho cỗ máy đó.
So với ngày nay thì chiếc máy đó chỉ nhanh như chiếc iPhone.
Mỗi tháng đều có thẻ đồ họa mới ra đời, đây là một trong những chiếc mới nhất từ nhà sản xuất NVIDIA, ATI, Intel.
Có hàng trăm giá đỡ bạn có nhiều thứ đặt chúng vào máy tính bạn có thể làm những điều tuyệt vời với card đồ họa.
Nó thật sự cho phép ta giải quyết sự bùng nổ dữ liệu y tế, cùng với một số công việc tiện lợi dưới hình thức giải thuật nén dữ liệu, chọn lọc thông tin tương ứng mà con người đang nghiên cứu.
Tôi sẽ chỉ bạn vài ví dụ mà ta có thể làm.
Đây là bộ dữ liệu được chụp bằng máy CT.
Bạn có thể thấy đây là bộ dữ liệu đầy đủ.
Một phụ nữ. Bạn có thể thấy tóc.
Bạn có thể thấy cấu trúc riêng của phụ nữ.
Bạn có thể thấy tán xạ của tia X trên răng, kim loại trong răng.
Đó là nơi mà những hiện vật phát ra.
Nhưng, việc hoàn toàn tương tác trên card đồ họa chuẩn trên máy tính thông thường, Tôi chỉ đặt vào máy bay thu gọn.
Và các dữ liệu nằm bên trong, vì vậy tôi bắt đầu xoay, tôi xem nó từ nhiều góc khác nhau, và tôi thấy rằng người phụ nữ này có vấn đề.
Cô ấy bị chảy máu não, và được cố định với stent nhỏ, một kẹp kim loại đang thắt chặt mạch.
Chỉ bằng cách thay đổi chức năng, tôi có thể xác định những gì sẽ được làm rõ và những gì sẽ hiện lên.
Tôi có thể xem cấu trúc sọ, và thấy rằng, tốt, đó là nơi mở sọ trên người phụ nữ này, và đó là nơi đi vào.
Có những hình ảnh tuyệt vời.
Chúng có độ phân giải thật sự cao, và thật sự chỉ ra điều mà ta có thể làm với card đồ họa chuẩn ngày nay.
Hiện nay ta có thể dùng công nghệ này, và cố gắng nén nhiều dữ liệu vào hệ thống.
Một trong những ứng dụng được tiến hành điều này đã nhận được chút lực kéo trên thế giới là ứng dụng mổ xác ảo.
Hãy xem lại những dữ liệu cực khổng lồ chúng ta có thể làm quét toàn thân.
Chúng tôi cho toàn cơ thể qua máy CT, chỉ trong vài giây ta có thể nhận tập dữ liệu của cả cơ thể.
Đó là từ mổ xác ảo.
Bạn có thể thấy tôi đang dần lột.
Trước tiên bạn thấy túi cơ thể mà cơ thể đi vào, sau đó tôi lột lớp da, bạn có thể thấy các cơ bạn có thể xem cấu trúc xương của người phụ nữ này.
Tôi muốn nhấn mạnh ở điểm này với lòng tôn trọng to lớn Bây giờ tôi sẽ chỉ cho mọi người Tôi sẽ chỉ ra vài trường hợp mổ xác ảo với sự kính trọng lớn cho những người đã chết vì bạo lực tôi đang đưa cho bạn những hình ảnh.
Trong lĩnh vực pháp y và có xấp xỉ 400 trường hợp từ trước tới nay chỉ một phần của Thụy Điển mà tôi đến đã được khám nghiệm mổ xác ảo trong 4 năm qua.
Đây sẽ là tình hình điển hình.
Cảnh sát sẽ quyết định khi có một trường hợp vào buổi tối họ sẽ quyết định đây có phải trường hợp cần khám nghiệm tử thi?
Vì vậy vào buổi sáng, khoảng 6 tới 7 giờ cơ thể sau đó được chuyển vào trong túi đựng xác và đưa tới trung tâm của chúng tôi và đang được quét qua một trong các máy CT
Sau đó bác sỹ X quang cùng nhà bệnh học đôi lúc nhà khoa học pháp y, xem xét dữ liệu xuất ra, họ tham dự một phiên họp chung.
Sau đó họ quyết định làm gì trong khi khám nghiệm tử thi thật.
Bây giờ hãy xem xét vài trường hợp, đây là một trong các ca đầu chúng tôi có.
Bạn có thể thấy chi tiết của tập dữ liệu.
Nó có độ phân giải rất cao, và giải thuật này cho phép chúng ta thu nhỏ trên tất cả chi tiết.
Nó tương tác hoàn toàn, bạn có thể xoay, xem nhiều thứ rất thực trên các hệ thống ở đây.
Không cần nói quá nhiều về trường hợp này, đây là tai nạn giao thông, tài xế say rượu tông phải người phụ nữ.
Rất. rất dễ nhận thấy tổn thương của cấu trúc xương.
Nguyên nhân tử vong là do xương cổ bị gãy.
Mạng sống người phụ nữ đã bị chấm dứt dưới chiếc xe, Cô ta bị đánh khá nặng bởi vết thương này.
Đây là trường hợp khác, đâm bằng dao.
Lần nữa chỉ cho ta những gì ta có thể làm.
Rất dễ dàng nhìn thấy các chi tiết kim loại mà ta có thể thấy ở bên trong cơ thể.
Bạn cũng xem được các chi tiết của răng mà thực sự là phần trám của răng bởi vì tôi thiết lập chức năng chỉ ra kim loại và cũng làm mọi thứ trong suốt.
Đây là trường hợp bạo lực khác. Nó không thực sự giết người.
Người bị giết bởi vết đâm ở tim, họ chỉ cần gời con dao bằng cách đặt nó vào một nhãn cầu.
Đây là trường hợp khác.
Nó rất thú vị để ta có thể xem các thứ như các nhát dao đâm.
Đây bạn có thể thấy con dao đi qua tim.
Rất dễ thấy không khí bị rò rỉ như thế nào từ phần này đến phần khác, mà rất khó khi làm mổ xác vật lý theo chuẩn mực bình thường
Nó thực sự giúp ích rất nhiều trong điều tra tội phạm để xác định nguyên nhân tử vong, trong vài vụ án cũng chuyển hướng điều tra theo hướng đúng để tìm ra kẻ sát nhân thật sự.
Đây là trường hợp khác tôi nghĩ là thú vị.
Đây bạn có thể thấy viên đạn giáng vào kế cột sống của người này.
Và cái chúng tôi đã làm là chuyển viên đạn thành nguồn sáng, viên đạn thật sự chiếu sáng, thật sự dễ dàng tìm các mãnh đạn.
Trong suốt một ca mổ xác vật lý, bạn phải phanh cơ thể để tìm các mảnh đạn, Nó thật sự khó làm.
Một trong những điều tôi thật sự hạnh phúc để có thể chỉ cho bạn hôm nay là bảng mổ xác ảo của chúng tôi.
Nó là thiết bị cảm ứng chúng tôi phát triển dựa vào các giải thuật, sử dụng các GPU đồ họa chuẩn.
Nó trông như thế này, cho bạn cảm giác cho những gì nó trông giống như
Nó thật sự làm việc như chiếc iPhone khổng lồ.
Vì thế chúng tôi ứng dụng tất cả các cử chỉ bạn có thể làm trên bảng, và bạn có thể nghĩ về nó như một giao diện cảm ứng khổng lồ.
Nếu bạn đang nghĩ về việc mua chiếc iPad, hãy quên nó đi. Thay vào đó đây là cái bạn muốn.
Steve, hy vong bạn đang nghe nó tới nó, được rồi.
Vì vậy nó là thiết bị nhỏ rất tốt.
Nếu có cơ hội, bạn hãy thử nó.
Nó thật sự là một kinh nghiệm thực tế.
Nó đạt được một số lực kéo, chúng tôi đang cố gắng triển khai cố gắng áp dụng nó trong ngành giáo dục, có lẽ trong tương lai, trong nhiều tình huống lâm sàn.
Có một clip ở YouTube mà bạn có thể tải và xem nếu bạn muốn truyền thông tin tới người khác về mổ xác ảo.
Vâng, giờ chúng ta đang nói về cảm ứng, tôi giới thiệu tiếp "chạm" dữ liệu.
Đây là chút khoa học viễn tưởng, chúng ta đang đi vào tương lai.
Đây không là thứ các bác sỹ y khoa đang dùng bây giờ, nhưng tôi hy vọng họ sẽ dùng trong tương lai.
Cái bạn đang nhìn thấy bên trái là thiết bị cảm ứng.
Nó là chiếc bút cơ nhỏ có động cơ bước rất, rất nhanh bên trong cây bút.
Và tôi có thể tạo ra một phản lực.
Khi tôi gần như chạm dữ liệu, nó sẽ tạo ra các lực trong chiếc bút, nên tôi nhận phản lực.
Trong tình huống cụ thể này, nó là máy quét người sống.
Tôi có cây bút này, và tôi nhìn vào dữ liệu, và tôi di chuyển bút về phía đầu, và rất đột ngột tôi cảm thấy sự phản kháng
Tôi có thể cảm thấy làn da.
Nếu tôi ấn mạnh hơn, tôi sẽ đi qua làn da, và tôi có thể cảm nhận cấu trúc xương bên trong.
Nếu tôi ấn mạnh hơn nữa, tôi sẽ đi qua cấu trúc xương, đặc biệt gần tai nơi xương rất mềm.
Sau đó tôi có thể cảm nhận não bên trong, nó sẽ lấm bùn như này
Nó thật sự tốt.
Và đi xa hơn, đây là tim.
Và đây cũng là máy quét mới tuyệt vời, chỉ trong 0.3 giây, Tôi có thể quét toàn bộ tim, và làm điều đó với độ phân giải thời gian.
Chỉ nhìn vào trái tim, tôi có thể phát lại video ở đây.
Đây là Karljoha, sinh viên cao học của tôi đang làm việc ở dự án này.
Cậu ấy ngồi trước thiết bị Haptic, hệ thống phản lực, và cậu ấy đang di chuyển chiếc bút về phía đầu, và bây giờ tim đang đập ngay trước mặt, cậu ấy có thể xem tim đập như thế nào.
Cậu ấy lấy bút và di chuyển nó về hướng tim và đặt bút lên trái tim, sau đó cảm thấy nhịp tim từ bệnh nhân sống thực sự.
Rồi cậu ấy kiểm tra tim động như thế nào
Cậu có thể đi vào trong, ấn vào tim, và cảm nhận các van đang di chuyển thế nào
Tôi nghĩ, đây thực sự là tương lai cho phẫu thuật tim.
Ý tôi là nó có thể là giấc mơ cho bác sỹ phãu thuật tim để có thể đi vào trong tim của bệnh nhân trước khi tiến hành phẫu thuật, và làm điều đó với dữ liệu độ phân giải chất lượng cao.
Đây thực sự gọn gàng.
Chúng ta sẽ đi xa hơn vào khoa học viễn tưởng.
Và nghe một chút về MRI chức năng.
Đây là một dự án thực sự thú vị.
MRI sử dụng từ trường và tần số vô tuyến để quét bộ não, hoặc bất cứ phần nào của cơ thể.
Vì vậy chúng tôi thật sự nhận ra điều này là thông tin của cấu trúc bộ não, nhưng cũng có thể đo sự khác biệt trong các tính chất của máu đó là oxy và máu đó cạn kiệt oxy.
Điều đó có nghĩa là có thể vạch ra hoạt động của bộ não.
Đây là điều mà chúng tôi đang làm việc.
Bạn thấy Motts kỹ sư nghiên cứu, ở đó, đi vào hệ thống MRI, cậu ấy đang mang kính râm.
Nên cậu ấy có thể nhìn một số thứ qua kính râm.
Tôi sẽ trình bày vài thứ trong khi cậu ấy ở trong máy quét.
Có chút kỳ quái, bởi vì cái mà Motts thấy thật là cái này.
Cậu ấy đang thấy bộ não của chính mình.
Vì vậy Motts đang làm vài thứ ở đây, và có lẽ cậu sẽ như thế này với tay phải, vì phía bên trái được kích hoạt trên vỏ não vận động.
Sau đó cậu ấy sẽ thấy cái đó cùng lúc.
Các hình ảnh là bộ não mới.
Đây là vài thứ chúng ta đã nghiên cứu một chút.
Đây là dãy khác của bộ não Motts.
Và đây chúng tôi yêu cầu Motts tính ngược từ 100.
Cậu ta đếm "100, 97, 94."
Sau đó cậu ấy đếm ngược.
Và bạn sẽ thấy cách bộ xử lý toán học nhỏ đang làm việc trong bộ não của anh ấy và chiếu sáng toàn bộ não.
Thật tuyệt vời. Chúng tôi có thể làm điều đó trong thời gian thực.
Chúng ta có thể điều tra vài thứ. Bảo anh ta làm vài điều.
Bạn có thể thấy vỏ não trực quan của cậu ta được kích hoạt ở sau đầu, vì đó là nơi cậu ta thấy, anh ấy thấy não của mình.
Và cậu ta đang nghe các chỉ dẫn của chúng ta khi bảo cậu ấy làm gì đó.
Tín hiệu thật sự sâu bên trong não bộ, và nó đang phát sáng, vì tất cả dữ liệu ở bên trong khối này.
Chỉ trong một giây bạn sẽ thấy Motts, giờ hãy di chuyển chân trái.
Cậu ta sẽ đi như này.
Khoảng 20 giây đi như vậy, và rất đột ngột nó sáng lên ở đây.
Chúng ta đã có hoạt động vỏ não lên đó.
Điều này rất, rất tốt, và đây là công cụ tuyệt vời.
Và liên quan bài diễn thuyết trước ở đây, vài thứ mà ta có thể dùng như một công cụ để thật sự hiểu rõ cách các nơron và não đang hoạt động, và ta có thể làm điều đó với chất lượng trực quan rất, rất cao và độ phân giải rất nhanh.
Giờ đây chúng tôi có niềm vui ở trung tâm.
Đó là máy quét CAT Computer Aided Tomography
Đây là con sư tử từ sở thú địa phương bên ngoài Norrkoping ở Kolmarden, Elsa.
Nó được đưa đến trung tâm, và họ dùng thuốc an thần cho nó sau đó đưa nó vào máy quét.
Khi đó tôi nhận toàn bộ tập dữ liệu từ con sư tử.
Tôi có thể làm các hình ảnh rất đẹp này.
Tôi có thể bóc lớp của con sư tử.
Có thể nhìn bên trong nó.
Và chúng tôi đã thử nghiệm với điều này.
Tôi nghĩ đây là một ứng dụng vĩ đại cho tương lai của công nghệ này, bởi vì có rất ít người biết về giải phẫu động vật.
Những gì được biết hiện cho bác sĩ thú y là thông tin cơ bản.
Chúng tôi có thể quét tất cả các loại vật, tất cả loại động vật.
Vấn đề duy nhất là để nó vừa vào máy.
Đây là con gấu.
Rất khó để nó vào.
Con gấu là động vật thân thiện, đáng yêu.
Và đây là mũi của con gấu.
Có lẽ bạn muốn nâng niu nó, cho đến khi bạn thay đổi các chức năng và nhìn nó.
Hãy chú ý con gấu.
Với điều đó, tôi mạn phép cám ơn tất cả người đã giúp tôi tạo các hình ảnh này.
Làm điều này là sự nỗ lực rất lớn, thu thập dữ liệu và phát triển giải thuật, viết tất cả phần mềm.
Một số người rất tài năng.
Phương châm của tôi là luôn chỉ thuê người thông minh hơn tôi và đa phần thông minh hơn tôi.
Cám ơn rất nhiều.
(vỗ tay)
Một vài trong số những đổi mới và phát triển vĩ đại nhất trên thế giới thường xảy ra khi có sự kết hợp của hai linh vực.
Vì vậy, tối nay tôi xin được kể cho các bạn về sự kết hợp mà tôi yêu thích nhất lúc này, đó là giải trí và người máy học
Nếu chúng ta cố gắng tạo ra người máy có nhiều khả năng biểu cảm hơn và chúng có thể tương tác tốt hơn với xã hội con người, có thể chúng ta nên xem xét một số chuyên gia về cảm xúc và tính cách nhân tạo diễn ra trong kịch thuật.
Tôi cũng hứng thú với việc tạo ra những công nghệ mới cho nghệ thuật và để thu hút mọi người đến với khoa học và công nghệ.
Một số người trong một hoặc 2 thập kỷ trước đã bắt đàu tạo ra đồ nghệ thuật sử sụng công nghệ.
Với việc mạo hiểm mới, Marilyn Monrobot, Tôi sử dụng nghệ thuật để tạo ra công nghệ.
(Cười) Chúng ta đang ở thành phố NEW Yock.
Và nếu bạn là một nghệ sỹ biểu diễn muốn hợp tác với một chú người máy đáng yêu, hoặc bạn có một chú người máy cần biểu diễn giải trí, xin hãy liên hệ với tôi, đặc vụ bot.
Vói danh tiếng đang tăng cao, Bot cũng có cho nó riêng một tài khoản Twitter: @robotinthewild.
Tôi xi được giới thiệu các bạn với một trong số những người máy đầu tiên của chúng tôi, Data.
Nó được đặt tên sau tính cách của Sta Trek.
Tôi nghĩ nó sẽ trở thành một siêu sao.
Chúng tôi có người máy -- trong bộ nhớ của nó là cơ sở dữ liệu với rất nhiều câu chuyện cười.
Bây giờ mỗi câu chuyện cười được gãn nhãn với những thuộc tính nhất định.
Vì vậy nó biết một chút về chủ đề, nó biết về độ dài.
Nó biết nó cử động bao nhiêu.
Và vì vậy nó sẽ cố gắng xem phản hồi của bạn.
Tôi thực sự không biết chú người máy của tôi sẽ làm gì hôm nay.
(Cười) Vì vậy nó cũng có thể học từ bạn về chất lượng của những câu chuyện cười của nó và phục vụ - một chút giống như phong cách-Netflix -- về dài hạn hướng tới các cộng đồng hoặc người nghe khác nhau -- trẻ em với người lớn, các văn hóa khác nhau.
Bạn có thể học từ chú người may về cộng đồng mà bạn đang sinh sống.
Và cũng vậy tôi có thể sử dụng mỗi người trong số các bạn như là một người huấn luyện viên hành động cho những chú người máy tương lai của chúng tôi.
Vì vậy một số trong các bạn trong khu giữa này. Bạn có những tấm bảng mầu đỏ/xanh.
Nếu bạn thích những gì đang diễn ra, thì rơ mầu xanh.
Nếu bạn không thích chủ đề hay màn biểu diễn, bạn có thể rơ mầu đỏ.
Bây giờ đùng ngại.
Ns chỉ là một người máy;
Nó chưa có cảm giác.
(cười) Và phần còn lại trong khán phòng, bạn vẫn được tính, vân có giá trị
Có micro phôn sẽ thu lại tất cả những tiếng cười, tán thưởng của mọi người trong khán phòng và cả tiếng chê -- tôi hi vọng là không -- để giúp nó đưa ra những quyết định tiếp theo.
Đúng, vì thế, hãy khởi động nó nào.
Data: Xin chào TEDWomen.
Rât vui được góp mặt ở đây.
(Cười) (Tán thưởng) Các bạn có vẻ đang rất hồi hộp.
Đã sẵn sàng cho vài chuyện cười ?
(KHán giả: Vâng đúng vậy.)
Sau đây là câu chuyện đầu tiên.
Vâng đúng vậy, một bác sỹ nói với bạnh nhân của anh ta rằng, " tối có một tin xấu và một tin xấu hơn.
Tin xấu là bạn chỉ còn sống được 24 tiếng nữa."
"Thật king khủng," bạnh nhân nói.
"Làm gì còn tin gì tồi tệ hơn thế !?"
"Tôi đã cố gắng để liên lạc với ông từ hôm qua."
(Cười) (Tán thưởng) Người Thụy Sỹ có một đội quân thú vị. 500 năm mà không chiến tranh.
Heather Knight: ông ta nói về người Thụy sỹ.
Data: Thật may mắn cho họ.
Chưa bao giờ thấy con dao nhỏ của quân đội Thụy Sỹ dúng trong chiến đấu?
"Nào anh bạn, tôi có chiếc cắt ngón chân ở đây.
Bạn nhận được qua tôi, gã đằng sau tôi có một chiếc thìa."
(Cười) HK: nó là một người máy Pháp.
Data: Hai người thợ săn ở New Jersey đang đi vào rừng.
Một người bị ngã xuống đất.
Anh ta dường như không thể thở.
Người còn lại rút chiếc điện thoại ra và gọi 911.
Anh ta hổn hển nói với người trực máy, "Bạn của tôi bị chết.
Tôi phải làm gì đây?"
Ngươi trực đài nói, ' Hãy bình tĩnh lại.
tôi có thể giúp đỡ.
Đầu tiên, hãy chắc chắn là anh ta đã chết."
Rất yên tĩnh, và người trực đài nghe một tiếng súng.
Giờ có tiếng anh ta trả lời điện thoại, "Vâng, bây giờ làm gì nữa?"
(Cười) (Tán thưởng) Câu hỏi: Tại sao tivi được gọi là vật trung gian?
Có ai biết không?
Bời vì nó khong phải là hiếm hay làm việc tốt.
Mà là hoàn toàn trung thực với bạn, Tôi rất mê tivi
Có ai trong số các bạn thích tivi không?
(Khán giả: có.) Tối phát hiện ra là nó vô giáo dục
Thực tế, ngay khi có ai đó mở tivi, tôi đi sang phóng khác đọc sách.
(Cười) Đó là tất cả cho bây giờ.
NÓ có đủ cho lần đấu tiên?
(Tán thưởng) Các bạn hẳn là những khán giả tuyệt vời
Cảm ơn.
HK: Này.
(Tán thưởng) Đây thực sự mới là lần đầu chúng tôi thực hiện một chưng trinh trực tiếp có tương tác với khán giả.
Cảm ơn các bạn đã tham gia.
Còn phải làm nhiều hơn nữa.
Và chúng tôi hi vọng học được nhiều về biểu cảm cho người máy.
Cảm ơn rất nhiều.
(Tán thưởng)
Thế giới đang thay đổi với một tốc độ rất ấn tượng.
Hãy nhìn vào bản đồ nằm trên cùng tại đây, các bạn sẽ thấy rằng vào năm 2025, những dự đoán của Goldman Sachs cho rằng nền kinh tế Trung Quốc sẽ gần như ngang ngửa với nền kinh tế Mỹ.
Và hãy nhìn vào biểu đồ cho năm 2050, kinh tế Trung Quốc được dự đoán là sẽ lớn gấp hai lần kinh tế Mỹ, và kinh tế Ấn độ cũng gần bằng với kinh tế Mỹ.
Chúng ta nên nhớ rằng những dự đoán này được đưa ra trước khi khủng hoảng tài chỉnh phương Tây diễn ra.
Hai tuần trước, khi tôi nhìn vào những nghiên cứu mới nhất của BNP Paribas dự đoán khi nào Trung Quốc sẽ có một nền kinh tế lớn hơn của Mỹ.
Goldman Sachs tiên đoán đó sẽ là năm 2027.
Và theo nghiên cứu sau khủng hoảng thì đó là năm 2020.
Chỉ một thập niên nữa thôi.
Trung Quốc sẽ thay đổi thế giới trong hai lĩnh vực căn bản.
Trước tiên, đây là một nước đang phát triển cực kỳ rộng lớn với dân số vào khoảng 1.3 tỉ người, đã và đang tăng trương trong hơn 30 năm với tốc độ tăng trưởng khoảng 10% một năm,
Và trong vòng một thập niên nữa, đây sẽ là nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Điều này chưa bao giờ xảy ra trước đây, trong kỷ nguyên hiện đại nền kinh tế lớn nhất thế giới lại là một nước đang phát triển, chứ không phải là một nước đã phát triển.
Thứ hai là, lần đầu tiên trong kỷ nguyên hiện đại, nước thống trị trên thế giới-- mà tôi cho rằng đó sẽ là Trung Quốc-- lại không phải là một nước phương Tây mà là từ những nguồn gôc văn mình rất rất khác biệt.
Và giờ, tôi biết đang có một nhận định phổ biến ở phương Tây đó là, khi mà các quốc gia đang hiện đại hóa thì chúng cũng được "Tây" hóa.
Đây là một ảo tưởng.
Người ta giả định rằng hiện đại hóa là một sản phẩm gian đơn của cạnh trạnh, thị trường và công nghệ.
Nhưng không, sản phẩm đó còn được hình thành một cách cân bằng bởi lịch sử và văn hóa.
Trung Quốc không giống các nước phương Tây và sẽ không trở nên giống các nước phương Tây.
Nước này sẽ vẫn giữ được những đặc trưng rất cơ bản rất khác biệt
Giờ đây một câu hỏi lớn rất hiển nhiên là, Chúng ta hiểu thế nào về Trung Quốc?
Và chúng ta cố gắng thế nào để hiểu Trung Quốc là gì?
Và vấn đề chúng ta đang gặp phải ở phương Tây vào thời điểm này nói chung đó là phương thức tiếp cận từ trước đến nay chúng ta hiểu về Trung Quốc theo những khái niệm Tây phương, áp đặt những suy nghĩ kiểu phương Tây.
Điều đó là không thể được.
Và giờ tôi muốn cho bạn xem ba khối nhằm cố gắng hiểu Trung Quốc là gì-- như một sự khởi đầu.
Điều đầu tiên là, Trung Quốc không thật sự là một quốc gia dân tộc thuần túy
Okay, Trung Quốc đã tự gọi mình là một quốc gia dân tộc thuần túy trong suốt hàng trăm năm vừa qua Nhưng bất kể ai biết chút ít gì đó về Trung Quốc đều biết rằng đất nước này có lịch sử lâu đời hơn thế rất nhiều.
Đây là Trung Quốc thời kỳ thắng lợi của triều đại nhà Tần vào năm 221 trước công nguyên, cuối thời kỳ chiến tranh-- và cũng là khởi sinh của một Trung Hoa hiện đại
Và các bạn có thể thấy nó khác với biên giới của Trung quốc hiện đại.
Ngay sau đó, triều đại nhà Hán, mãi 2000 năm trước đây.
và các bạn có thể thấy nó đã chiếm được phần lớn địa phận mà giờ đây được biết tới như là Đông Trung Quốc, Đây là nơi mà phần lớn người dân Trung Quốc sinh sống vào thời gian đó và ở hiện tại.
Điều đặc biệt đó là những điều mang lại ý nghĩa cho Trung Hoa, những gì đã mang lại cho người Trung Quốc ý nghĩa của việc được làm người Trung Quốc, không phải đến từ hàng trăm năm vừa qua, cũng không đến từ giai đoạn quốc gia dân tộc thuần túy, , điều mà trước đây đã diễn ra ở phương Tây, mà, đến từ , nền văn minh của quốc gia.
Ví dụ như, Phong tục tập quán như thờ cúng tổ tiên, như một quan điểm rất đặc biệt về nhà nước, tương tự, một quan điểm rất khác biệt về gia đinh, các mối quan hệ xã hội như là sự quan hệ rộng, những giá trị nho giáo, vân vân.
Đây là những điều được sinh ra từ một giai đoạn của nền văn minh đất nước.
Nói cách khác, Trung Quốc không giống như các nước phương Tây và hầu hết các quốc gia khác trên thế giới, nó được định hình bằng tinh hoa nó hiện hữu ở trạng thái của một nền văn minhh, chứ không đơn thuần chỉ là một quốc gia,
và một điều thêm vào đó nữa, đó là: Dĩ nhiên chúng ta biết Trung Quốc rất rộng, rất lớn cả về mặt dân số và địa lí, với dân số khoảng 1.3 tỉ người.
Điều chúng ta thường không để ý đó là thực tế rằng Trung quốc thực sự rất đa dạng và rất đa sắc tộc, và theo rất nhiều cách còn rất phân quyền nữa.
Các bạn không thể điều hành một nơi rộng lớn như thế này đơn giản chỉ từ Bắc Kinh, dù chúng ta nghĩ nó như vậy.
Thì cũng không bao giờ có chuyện đó.
Đó mới là Trung Quốc, một nền văn minh hơn là một đất nước.
Và điều đó có nghĩa là gì?
Tôi thì nghĩ nó bao gồm tất cả những mối quan hệ sâu sắc, mất thiết.
Tôi sẽ chỉ có các bạn thấy 2 điều rất rõ.
Thứ nhất nguyên tắc quan trọng nhất của chính trị Trung Quốc là sự đoàn kết, là sự bảo vệ của nền văn minh Trung Hoa.
Các bạn biết không? 2000 năm trước, Châu Âu: sụp đổ, sự chia rẽ của một đế chế La Mã thần thánh.
Chúng chia tách, và vẫn chia tách như vậy từ đó.
Trung Quốc, trải qua bằng ấy thời gian đã đi theo hướng hoàn toàn trái ngược luôn đau đáu giữ lấy nền văn minh ví đại nền văn minh toàn lãnh thổ.
Thứ hai có lẽ buồn tẻ hơn một chút, đó là Hong Kong
các bạn có nhớ sự trao trả Hong Kong của Anh với Trung Quốc năm 1997?
Co thể các bạn còn nhớ cái mà hiến pháp Trung Quốc tuyên bố là
một quốc gia 2 thể chế
và tôi dám cược rằng hiếm có ai ở phương Tây lại tin điều đó
"Một nghệ thuật trưng bày chính trị.
Khi Trung Quốc tiếp quản Hong Kong, nó không phải như vậy."
13 năm ròng, hệ thống chính trị và luật pháp ở Hong Kong giờ đã khác so với năm 1997
chúng ta đã sai. tại sao chúng ta sai?
Chúng ta sai bởi vì ta vẫn luôn nghĩ, theo cách tự nhiên, theo những cách thức của một quốc gia.
Nghĩ về sự thống nhất nước Đức, 1990.
Điều gì đã xảy ra?
Cơ bản là phía Đông đã bị nuốt chửng bởi phía Tây.
1 quốc gia, 1 thể chế.
Đó là sức manh của quốc gia.
Nhưng các bạn không thể lãnh đạo một đất nước như Trung Quốc, một quốc gia văn hóa, dựa trên cơ sở 1 nền văn minh, một thể chế.
nó sẽ không có tác dụng.
Vậy thực tế phản ứng của trung Quốc đối với câu hỏi Hong Kong -- khi nó ứng với Đài Loan -- đã trả lời một cách tự nhiên: rằng 1 nền văn hóa, và nhiều chế độ.
Để tôi chỉ cho các bạn thấy một khối khác để hiểu Trung Quốc hơn-- có lẽ sẽ không thú vị cho mấy
Người Trung Quốc có một khái niệm rất rất khác biệt về đồng loại đối với hầu hết các nước
bạn biết không trong 1.3 tỉ người trên 90% trong số họ nghĩ họ cùng thuộc một chủng tộc, người Hán.
bây giờ thì hoàn toàn khác biệt so với thế giới của những đất nước đông dân khác
Ấn Độ, Mỹ Indonexia, Brazil tất cả họ đều đa sắc tộc.
Nhưng người Trung Quốc không cảm thấy như vậy
Trung Quốc chỉ đa sắc tộc trên một tỉ lệ rất nhỏ.
Vậy thì câu hỏi là vì sao?
vâng câu trả lời, tôi nghĩ, cốt lõi là một lần nữa quay trở lại vấn đề nền văn minh.
Lịch sử ít nhất 2000 năm, một lịch sử về chinh phạt, chiếm giữ, thu hút, đồng hóa, và vân vân, dẫn đến một quá trình nhờ nó, trải qua thời gian, khái niệm người hán nổi lên-- tất nhiên, được nuôi dưỡng bằng sự lớn lên của một cảm giác mạnh mẽ về lòng tự tôn dân tộc
bây giờ thuận lợi lớn lao của bề dày lịch sử có thể nói rằng, không có người Hán Trung Quốc không bao giờ có thể thống nhất được như vậy
lòng tự tôn của người Hán được bồi đắp giúp cho quốc gia này gắn chặt một khối.
Trở ngại lớn nhất là người Hán có khái niệm rất mơ hồ về sự khác nhau trong văn hóa.
Họ thực sự tin vào sự ưu việt của mình, và sẽ là xúc phạm nếu ai mà không như vậy.
Nên thái độ của họ, ví dụ đối với những người Uyghurs và Tibetans.
Hãy để tôi chỉ ra khối thứ 3, Chính phủ Trung Quốc
bây giờ là một sự liên hệ giữa chính quyền và xã hội trung Quốc là rất khác so với phương tây.
Bây giờ chúng ta đang ở phương Tây đại đa số nghĩ rằng ngày nay ít nhất thì trách nhiệm và thẩm quyền của đất nước là vận hành chế độ dân chủ.
Vấn đề của điều khoản này chính là chính phủ Trung Quốc thích có nhiều thẩm quyền nhiều trách nhiệm đối với người dân hơn là sự thực so với bất kì các nước phương tây nào
và lí do là bởi vì có 2 lí do , theo tôi nghĩ
hiển nhiên là chẳng có gì để làm với một chế độ dân chủ vì trong khái niệm của chúng ta, Trung Quốc không phải là một nền dân chủ
lí do cho nó là thứ nhất, chính quyền Trung Quốc mang tính chất rất đặc biệt họ thích một sự chú ý đặc biệt như là đại diện của hiện thân và dẫn lối cho nền văn minh Trung Hoa trong nền văn minh của quốc gia.
Điều này gần như Trung Quốc đạt được một kiểu vai trò tinh thần.
Và lí do thứ 2 là vì, trong khi ở châu Âu và Bắc Mĩ quyền lực của nhà cầm quyền luôn bị thử thách ý tôi là theo truyền thống châu Âu từng chống lại nhà thờ chống lại giới quý tộc, chống lại thương gia vân vân-- suốt 1000 năm, thì quyền lực ở Trung Quốc lại không bị thử thách
không có những đối thủ dày dạn.
Vậy các bạn có thể thấy cách thức quyền lực dduwwocj xây dựng ở Trung Quốc rất khác so với những gì chúng ta làm trong lịch sử phương Tây.
Kết quả là, nhân tiện đây, Trung quốc có một quan điểm rất khác về bộ máy chính quyền
trong khi chúng ta nhìn nó dưới con mắt người xâm nhập, một kẻ lạ mặt, một bộ phận nhất định những người có quyền lực cần được hạn chế hoặc được làm rõ và được chế ngự, người dân Trung Quốc không hề nghĩ giống như vậy một chút nào cả.
Người Trung Quốc coi chính quyền như một mối thân tình nhưng không đơn thuần chỉ là 1 quan hệ thân thiết như một người thân trong gia đình nhưng thực chất không chỉ là một người thân mà là người trụ cột của gia đình tính tôn ti của gia đình.
Đây là quan điểm của người Trung Quốc về chính phủ-- rất, rất khác so với chúng ta.
Nó gắn chặt vào xã hội theo nhiều cách khác nhau trong trường hợp ở phương Tây
tôi muốn chia sẻ với các bạn điều chúng ta đang phải giải quyết trong một bối cảnh của Trung Quốc là một mô hình kiểu mới cái mà khác chúng ta mọi thứ chúng ta phải nhìn về quá khứ
biết rằng Trugn Quốc tin vào thị trường và chính phủ
tôi muôn nhắc đến Adam Smith đã viết ở cuối thế kỉ 18 rằng " thị trường Trung Quốc sẽ lớn hơn và phát triển hơn và tinh xảo hơn bất kì thứ gì ở châu Âu
trừ giai đoạn của người Mao vẫn tồn tại ít nhiều trường hợp như thế
nhưng ở đây nó được kết hợp với một chính quyền cực kì mạnh mẽ có mặt khắp mọi nơi.
Chính phủ có mặt ở khắc Trung Quốc.
Tôi muốn nói , những công ty thống lĩnh, rất nhiều trong số họ là những công ti nhà nước
các doanh nghiệp tư nhân, rất lơn như Lenovo vẫn phụ thuộc rất nhiều vào sự bảo trợ của chính phủ.
Các mục tiêu kinh tế vân vân đều được thiết lập bởi chính phủ.
Và chính phủ, dĩ nhiên, phải chịu trách nhiệm dàn xếp những thiệt hại ở những lĩnh vực khác như chúng ta đã quen thuộc với những điều kiểu như chính sách 1 con duy nhất.
Thêm nữa, đó là 1 truyền thống rất lâu đời một truyền thống rất cổ trong quản lí đất nước
tôi muốn nói, nếu các bạn muốn có một hình ảnh trực quan, thì Vạn lí trường thanh là 1 điều như thế.
Nhưng cũng có một thức khác, kênh đào lớn được xây dựng lần đầu tiên vào thế kỉ thứ 5 trước công nguyên
và cuối cũng cũng được hoàn thành vào thế kỉ thứ 7 sau công nguyên
dài đến 1114 dặm nối Bắc Kinh với Hàng Châu và Thượng Hải.
Vậy là một lich sử dài cho một dự án xây dựng cơ sở hạ tầng phi thường của chính phủ Trung Quốc điều giúp chúng ta lí giải những gì hôm nay những công trình như đập Tam Điệp và rất nhiều những diễn tả khác vè năng lực của chính phủ trong lòng Trung Quốc
vậy là có 3 khối để có thể hiểu về sự khác biệt của Trung Quốc một chính phủ tiên tiến ý thức dân tộc và tính chất của bộ máy chính phủ và mối quan hệ của nó với xã hội.
Nhưng nói chung, chúng ta vẫn khăng khăng nghĩ rằng chúng ta có thể hiểu Trung Quốc bằng việc đơn giản là đi theo kinh nghiệm của phương Tây, nhìn bằng con mắt của người phương tây, dùng những khái niệm phương tây.
Nếu bạn muốn biết tại sao chúng ta dường như chắc chắn là đã hiểu sai về Trung Quốc-- dự đoán của chúng ta về những gì sẽ diến ra ở Trung Quốc là không đúng-- đó là lí do.
Thật không may, tôi nghĩ tôi phải nói rằng tôi nghĩ quan điểm đối với Trung Quốc rằng họ chính là một phương Tây thu nhỏ trong trí lực
một sự ngạo mạn
ngạo mạn trong ý thức chúng ta nghĩ rằng chúng ta là giỏi nhất và vì vậy ta phải có những thước đo tầm cỡ vĩ mô.
Thứ 2 đó là sự ngu dốt.
Chúng ta từ chối việc thực sự thừa nhận vẫn đề của sự khác biệt.
Các bạn biết không, có một đoạn văn rất thú vị trong cuốn sách của Paul Cohen, một sử gia người Mỹ.
Paul Cohen cho rằng phương Tay đang nghĩ về chính mình như là trung tâm của vũ trụ của mọi văn hóa.
Nhưng thực sự thì không.
Theo rất nhiều cách, lại rất địa phương vì đã 200 năm phương tây thống trị thế giới nó không còn cẫn thiết nữa để mà hiểu về các nền văn hóa khác những nên văn minh khác
Bởi vì, cuối cùng thì nó có thể, nếu cần thiết bằng vũ lực cũng sẽ có cách riêng của nó
trong khi những nền văn hóa kia những phần còn lại của thế giới, thực tế những nơi mà còn yếu thế hơn rất nhiều so với phương tây buộc phải hiểu phương tây bởi vì phương Tây hiện hữu trong xã hội của họ
vì vậy kết quả là có nhiều trung tâm của vũ trụ theo rất nhiều cách hơn cả phương tây
đặt câu hỏi cho Đông Á
Đông Á: Nhật Bản, hàn Quốc, Trung Quốc... 1/3 dẫn số thế giới ở đây
bây giờ là khu vực kinh tế lớn nhất thế giới
và tôi sẽ nói cho các bạn ngay bây giờ những người Á Đông, những người đến từ Đông Á họ quá hiểu biết về phương Tây hơn là chúng ta về họ
bây giờ thì vấn đề đã rất phù hợp, tôi e ngại cho đến bây giờ
vì cái gì đã xảy ra? quay lại biểu đồ lúc đầu biểu đồ Goldman Sachs
điều gì đang diễn ra rằng sẽ rất nhanh chóng trong lịch sử thế giới sẽ chuyển hướng sẽ bị định hình không phải bởi những nước phát triển mà bởi những quốc gia đang phát triển
chúng ta đã thấy nó về nhóm G20 sẽ rất nhanh chóng chiếm vị trí của G7 hay G8
sẽ cso 2 hậu quả cho việc này
thứ nhât, phương Tây đang dần dần mất đi tầm ảnh hưởng của mình với thế giới
thực ra đã có một miêu tả đột ngột về vấn đề này năm ngoái Copenhagen, hội nghị biến đổi khí hậu
châu Âu đã không có mặt ở bàn đàm phán cuối cùng
điều cuối cùng đó đã diễn ra lúc nào?
tôi có thể cá rằng 200 năm trước đây
và đó sẽ là điều sẽ xảy ra trong tương lai
điều rút ra thứ 2 là thế giới sẽ trở nên không thể tránh khỏi trở nên xa lạ với chúng ta bởi vì nó được quy định bỏi những nền văn hóa, kinh nghiệm và lịch sử mà chúng ta không hề quen thuộc hay thân thiết
và cuối cùng, tôi sợ rằng, lấy châu Âu Châu Mĩ một chút khác biệt bời người châu Âu nói chung, tôi đành phải nói rằng là khờ khạo là thiếu quan sát về cách thức mà thế giới đang thay đổi
một vài người, tôi có một người bạn Anh ở Trung Quốc ông ấy nói rằng, "lục địa này đang đi mộng du vào trong lãng quên"
có thể điều đó là đúng có thể đó là sự phóng đại.
Nhưng một vấn đề đi kèn theo đó là châu Âu đang mất dần các mối liên hệ với thế giới-- đó là thứ mà ta gọi là mất đi tri giác về tương lai.
Ys tôi là châu Âu một thời đã ra lệnh cho tương lai trên sự tự tin của mình.
Xem thế kỉ thứ 19 như một ví dụ.
Nhưng, lạy thánh ala, nó không còn đúng nữa.
Nếu bạn muốn cảm nhận được tương lai, muốn nếm vị tương lai hãy xem Trung Quốc, một Khổng Tử thời cổ đại.
Đây là nhà ga xe lửa điều tương tự mà có lẽ bạn chưa thấy bao giờ
Nó thậm chí không hề giống như ga tàu.
Đây là nhà ga Quảng Châu cho những chuyến tàu tốc hành
Trung Quốc thực sự đã trở thành một mạng lới rông lớn hơn bất kì quốc gia nào trên thế giới và sớm trở nên lớn hơn tất cả những phần còn lại của thế giới gộp lại
hay đây : bây giờ là 1 ý tưởng nhưng ý tưởng này chỉ thử nghiệm trong 1 thời gian ngắn ngoại ô Bắc Kinh
đây bạn có thể thấy siêu xe buýt tầng trên có thể chở tới 2000 người
di chuyển trên đường ray dọc theo đường ngoại ô và xe ô tô di chuyển bên dưới
và tốc độ của nó có thể lên đến 100 dăm trên giờ
đây chính là cách mà mọi thứ ở TRung Quốc sẽ di chuyển vì Trung Quốc có một vấn đề rất cụ thể khác với châu Âu khác với Mỹ Trung Quốc đông dân trong khi không dư thừa không gian
vậy nên giải pháp cho tình huống này nơi mà họ sẽ có rất rất rất nhiều thành phố hơn 20 triệu người
được rồi, vậy tôi nên kết thúc như thế nào nhỉ
thái độ của chúng ta là gì đối với thế giới này rằng chúng ta thấy là họ đang phát triển thần kì trước chúng ta
tôi nghĩ rằng sẽ có cả những điều tốt và xấu về nó
nhưng tôi cho rằng, trên tất cả một bức tranh tươi đẹp về thế giới này
cho 200 năm thế giới đã bị thống trị bởi một sự rải rác con người
đso alf điều mà châu Aau và Mĩ đã thể hiện.
Sự xuất hiện của những nước như Trung Quốc và Ấn Độ họ là 38% dân số thế giới và những nước khác như Indonexia, Brazil vân vân thể hiện một động thái quan trọng về sự dân chủ hóa trong suốt 200 năm qua.
Những nên văn minh và văn hóa từng bị phớt lờ, từng không có tiếng nói từng không được lắng nghe, không được biết đến sẽ trở thành một lực lượng khác cho đại diện của 1 thế giới mới.
Như những nhà nhân văn học, chúng ta tất nhiên phải chào mừng sự chuển đổi này và chúng ta sẽ phải học về nền văn minh.
Con tàu lớn này đã được Zheng He chèo lái vào đầu thế kỉ 15 trong chuyến đi vĩ đại của ông vòng quanh biển nam và Đông Trung Quốc qua Ấn Độ dương và Đông Phi
chiếc thuyền nhỏ đằng trước nó là cái mà 80 năm trước đây Christopher Columbus vượt Đại Tây dương
(tiếng cười) hoặc nhìn kĩ hơn ở cuộn lụa tạo ra bởi ZhuZhou vào năm 1368
tôi nghĩ họ đang chơi gôn
Chúa ơi, người Trung Quốc đang sáng tạo ra môn gôn
chào mừng đến với tương lai.
xin cảm ơn (vỗ tay)
Tôi sẽ nói với các bạn về cách chúng ta có thể sử dụng một nguồn lực chưa được dùng đúng mức trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, đó chính là bệnh nhân, hoặc, một thuật ngữ khoa học tôi thích dùng, con người.
Vì chúng ta đều là bệnh nhân, chúng ta đều là con người.
Ngay cả bác sĩ đôi lúc cũng là bệnh nhân.
Nên tôi muốn nói về vấn đề này như là một cơ hội mà chúng ta đã thất bại khi thực hiện ở đất nước này và, thực ra, trên toàn thế giới.
Nếu bạn muốn hiểu rõ về điều này - ở mức độ sức khỏe cộng đồng, là thứ tôi được học - bạn đang xem xét các vấn đề hành vi.
Bạn đang xem xét những điều mà mọi người thực ra đã được cung cấp thông tin, và họ lại không làm theo đó.
Đó là vấn đề tự nảy sinh ở bệnh nhân đái tháo đường, béo phì, nhiều dạng bệnh lý về tim, và thậm chí vài dạng ung thư - khi nói về việc hút thuốc lá.
Đó đều là những hành vi mà mọi người biết họ cần làm.
Họ biết những điều họ sẽ phải làm, nhưng rồi họ lại không thực hiện nó.
Hiện giờ, sự thay đổi hành vi là một vấn đề tồn tại từ lâu trong y khoa.
Nó diễn ra rất lâu từ thời Aristotle.
Và bác sĩ thì ghét điều này, phải chứ?
Ý tôi là họ phàn nàn về vấn đề này mọi lúc.
Chúng ta nói về nó xét trên mặt cam kết, hoặc không tuân thủ điểu trị.
Khi mọi người không uống thuốc, khi họ không làm theo chỉ dẫn của bác sĩ - đó là những vấn đề về hành vi.
Nhưng dẫu cho y học lâm sàng lo nghĩ rất nhiều về việc thay đổi hành vi, không có nhiều việc được hoàn thành để cố gắng giải quyết vấn đề đó.
Vậy nên điểm then chốt của nó liên quan đến khái niệm về việc đưa ra quyết định - đưa thông tin cho mọi người theo cái cách không chỉ là chỉ dạy họ hay thông báo cho họ, mà còn là giúp họ đưa ra những quyết định sáng suốt hơn, những lựa chọn tốt hơn trong cuộc sống.
Một ngành của y học, dù vậy, phải đối mặt với việc thay đổi hành vi khá nhiều, đó là nha khoa.
Nha khoa dường như - và tôi nghĩ đúng thực là vậy - nhiều nha sĩ phải công nhận rằng là một ngành buồn chán, chậm tiến của y học.
Không có nhiều thứ thú vị, lôi cuốn trong nha khoa.
Nhưng họ đã thực sự xem xét vấn đề thay đổi hành vi và giải quyết được nó.
Đó là một thành công lớn về y tế dự phòng mà chúng ta có trong hệ thống chăm sóc sức khỏe.
Mọi người đánh răng và xỉa răng.
Họ không thực hiện điều này nhiều như họ nên làm, nhưng họ vẫn thực hiện nó.
Nên tôi sẽ nói về một thí nghiệm mà một vài nha sĩ ở Connecticut thực hiện khoảng 30 năm trước.
Đây là một thí nghiệm đã cũ, nhưng là một thí nghiệm rất tốt, vì nó rất đơn giản, nên nó cũng dễ kể lại.
Những nha sĩ này đã quyết định rằng họ muốn mọi người đánh răng và dùng chỉ tơ nha khoa thường xuyên hơn, và họ sử dụng một biến số: họ muốn làm mọi người sợ.
Họ muốn nói với mọi người về tác hại nếu mọi người không đánh răng và dùng chỉ nha khoa.
Họ có một lượng bệnh nhân lớn.
Họ chia nhóm này thành hai phần.
Họ có một nhóm với nỗi sợ hãi ở mức độ thấp, họ đưa một bài thuyết trình dài 13 phút cho nhóm này, tất cả đều dựa vào khoa học, nhưng họ nói rằng, nếu bạn không đánh răng và dùng chỉ nha khoa, bạn có thể mắc bệnh nướu lợi. Nếu mắc bệnh này, bạn sẽ phải nhổ răng, nhưng bạn sẽ được cấy răng giả, và mọi thứ sẽ không tệ lắm.
Đó là nhóm với nỗi sợ mức độ thấp.
Ở nhóm có mức độ sợ hãi cao, họ làm rất căng.
Họ đưa ra hình ảnh lợi bị chảy máu.
Họ cho xem hình ảnh mủ chảy ra từ kẽ răng.
Họ nói rằng răng của mọi người sẽ rơi ra.
Họ nói rằng mọi người có thể bị nhiễm trùng và nó sẽ lan rộng từ hàm đến các phần khác trên cơ thể, và cuối cùng, vâng, mọi người sẽ mất hàm răng của mình.
Mọi người sẽ có răng giả, nhưng nếu họ dùng răng giả, họ sẽ không thể ăn bắp ngô, sẽ không thể ăn táo, sẽ không thể ăn thịt bò bít tết.
Mọi người sẽ phải ăn nấm trong suốt phần đời còn lại.
Vậy nên hãy đi đánh răng và dùng chỉ nha khoa đi.
Đó là thông điệp. Đó là thí nghiệm.
Bây giờ họ đo một biến số khác.
Họ muốn nắm bắt được một biến số khác, đó là cảm nhận của bệnh nhân về mức độ hiệu quả.
Đó là ý niệm liệu bệnh nhân có cảm thấy mình phải thực sự thay đổi và đi đánh răng, và dùng chỉ nha khoa
Vậy nên bác sĩ hỏi họ ngay từ lúc đầu, "Bạn có nghĩ rằng mình thực sự sẽ làm theo chương trình này không?"
Và những ai nói: "Ừ ừ. Tôi khá chắc là vậy", họ sẽ được xếp vào nhóm có hiệu quả cao, và những người nói rằng, "Uầy, tôi sẽ không đánh răng và dùng chỉ nha khoa đủ lần đâu". họ sẽ được xếp vào nhóm có hiệu quả thấp.
Vậy kết quả là thế này.
Kết quả của thí nghiệm là nỗi sợ không phải là điều căn bản thay đổi hành vi của họ.
Những người đánh răng và dùng chỉ nha khoa không nhất thiết là những người thực sự sợ hãi về những thứ sẽ xảy ra -- mà đó là những người cảm thấy mình có khả năng thay đổi hành vi của mình.
Vây nên sự sợ hãi rõ ràng không phải là yếu tố chủ chốt.
Đó là cảm giác mức độ hiệu quả.
Tôi muốn tách biệt điều này, bởi vì đó là một quan sát tuyệt vời - 30 năm trước, phải, 30 năm trước - và đó là khía cạnh bị bỏ quên trong nghiên cứu.
Đó là một khái niệm đã lộ ra từ công việc của Albert Bandura, người đã nghiên cứu rằng mọi người có cảm thấy quyền năng không.
Khái niệm về sự hiệu quả, về cơ bản có thể cô đặc lại -- nếu một ai đó tin rằng mình có khả năng thay đổi hành vi.
Đặt vào vấn đề chăm sóc sức khỏe, bạn có thể mô tả nó có hay không khi ai đó cảm thấy họ nhìn thấy con đường để có một sức khỏe tốt hơn, họ thực sự có thể nhìn thấy con đường để có sức khỏe tốt hơn, đó là một khái niệm rất quan trọng.
Đó là một khái niệm kinh ngạc.
Chúng ta không biết rõ làm thế nào để sử dụng nó.
Ngoại trừ, có thể chúng ta biết việc đó.
Nỗi sợ không có tác dụng, phải chứ? Nỗi sợ không có tác dụng.
Và đây là một ví dụ tuyệt vời về việc chúng ta chưa nắm rõ bài học về vấn đề này.
Đây là một chiến dịch của liên đoàn tiểu đường của Mĩ.
Nỗi sợ vẫn là cách chúng ta truyền tải thông tin về sức khỏe.
Ý tôi, là khi tôi đưa cho đứa con 3 tuổi xem cái poster này tối qua, và nó nói rằng, " Bố ơi, tại sao lại có xe cứu thương trong nhà của họ ạ?"
Và tôi phải giải thích rằng, " Họ đang cố làm mọi người sợ."
Và tôi không chắc nó có tác dụng không.
Và đây là điều sẽ có tác dụng: cá nhân hóa thông tin.
Một lần nữa, Bandura nhận ra điều này hàng nhiều năm về trước.
Khi bạn đưa những thông tin cụ thể cho mọi người về sức khỏe, họ đang như thế nào, và họ muốn đạt được như thế nào, họ sẽ đạt được gì, cách làm đó, ý niệm về con đường đó -- có khả năng làm thay đổi hành vi.
Tôi sẽ trải rộng vấn đề này ra một chút.
Bạn sẽ bắt đầu với dữ liệu cá nhân, thông tin cá nhân đến từ một cá thể, và sau đó, bạn cần kết nối nó với cuộc sống của họ.
Bạn cần kết nối nó với cuộc sống của họ, không phải theo cách dựa vào sự sợ hãi, mà là theo cách giúp mọi người hiểu chuyện.
Được rồi, tôi biết tôi đang ở đâu. Tôi biết vị trí của mình.
Và nó sẽ không có tác dụng với tôi trong giới hạn của những con số trừu tượng những lượng thông tin quá mức khiến chúng ta bị tràn ngập.
Nhưng nó sẽ có tác dụng.
Nó không chỉ tác động lý trí, mà còn tác động đến trái tim chúng ta.
Có những sự kết nối về mặt cảm xúc đối với những thông tin bởi vì nó xuất phát từ chính chúng ta.
Những thông tin đó cần được kết nối với những lựa chọn, cần phải được kết nối với những điều, những hướng mà chúng ta có thể đi đến-- những điều kết hợp đúng đắn, những lợi ích.
Cuối cùng, chúng ta cần đưa nó với những hành động cụ thể.
Chúng ta luôn cần kết nối thông tin với những hành động, và sau đó các hành động này phản hồi ngược lại thành những thông tin khác nhau, và nó tất nhiên sẽ tạo ra, một vòng phản hồi.
Bây giờ nó là một khái niệm rất dễ theo dõi và dễ thiết lập để thay đổi hành vi.
Nhưng vấn đề ở chỗ- ở trên góc bên phải kia đó là dữ liệu cá nhân, đó là điều khá khó để thu được.
Đó là một thứ đồ khó kiếm và xa hoa, cho đến bây giờ.
Tôi sẽ cho bạn một ví dụ đơn giản về việc sử dụng nó như thế nào.
Chúng ta đều đã nhìn thấy cái này. Đó là biển báo tốc độ giới hạn.
Bạn đã nhìn thấy nó nhiều lần, đặc biệt khi mà ngày nay, radar đã rẻ hơn.
Và đây là cách nó sẽ hoạt động ở vòng phản hồi này.
Bạn sẽ bắt đầu với dữ liệu cá nhân ở đó tốc độ giới hạn trên đường ở thời điểm đó là 25, và đương nhiên, bạn đang đi nhanh hơn tốc độ này.
Chúng ta luôn như vậy. Chúng ta luôn đi nhanh hơn tốc độ giới hạn.
Sự lựa chọn lúc này khá là đơn giản.
Chúng ta có thể tiếp tục đi nhanh, hoặc là đi chậm lại.
Chúng ta nên đi chậm lại, và việc làm bây giờ.
Chúng ta sẽ nhấc chân khỏi bàn đạp ngay, và nói chung chúng ta đều làm vậy. Những thứ này đã được chỉ ra là khá hiệu quả trong việc giúp mọi người đi chậm lại.
Họ sẽ giảm tốc độ từ 5-10 %.
Nó sẽ kéo dài khoảng 5 dặm đến khi chúng ta lại đặt chân vào bàn đạp.
Nhưng nó có tác dụng, và thậm chí có tác động đến sức khỏe.
Huyết áp của các bạn có thể giảm một chút.
Có thể là sẽ có ít vụ tai nạn hơn, nên sẽ có lợi ích cho sức khỏe cộng đồng.
Nhưng nhìn chung, đây là vòng phản hồi rất hiện đại nhưng quá hiếm
Bởi vì trong phần lớn trường hợp về chăm sóc sức khỏe, những dữ liệu bị tách khỏi hành động.
Rất khó để liên kết chúng một cách hiệu quả.
Nhưng chúng ta có cơ hội.
Và tôi muốn nói, tôi muốn chuyển qua nói về cách chúng ta truyền tải thông tin sức khỏe trên đất nước này, cách chúng ta thực sự tiếp nhận thông tin.
Đây là một quảng cáo về dược phẩm.
Thực ra đó là sự lừa gạt. Đây không là quảng cáo dược phẩm thực.
Không ai từng có ý tưởng thông minh hơn về việc gợi ra tên thuốc Havidol này.
Điều đó hoàn toàn đúng.
Đó chính xác là cách chúng ta nhận thông tin về sức khỏe và dược phẩm, và nghe có vẻ như hoàn hảo.
Và khi chúng ta lật sang trang khác của tạp chí, và chúng ta thấy thứ này đây là trang mà FDA yêu cầu công ty dược phẩm đặt vào quảng cáo của họ, hoặc đi kèm theo quảng cáo của họ, và với tôi, đây là một sự giễu cợt trong ngành y.
Vì ta biết rằng.
Thực sự ai trong số chúng ta có thể nói rằng mọi người đọc được nó.
Và ai trong số chúng ta có thể nói rằng ai có thể đọc được thứ này có thể thực sự hiểu được nó?
Đó là sự cố gắng phí phạm trong truyền tải thông tin về sức khỏe.
Đừng có hy vọng gì vào điều này.
Đây là một cách tiếp cận khác.
Cách tiếp cận đã được phát triển bởi một nhóm các nhà nghiên cứu ở trường Y khoa Dartmouth, Lisa Schwartz và Steven Woloshin.
Và họ tạo ra thứ được gọi là "hộp thông tin dược phẩm."
Họ lấy cảm hừng từ mọi thứ, như Cap'n Crunch.
Họ tìm đến những thông tin về dinh dưỡng và xem những gì trong ngũ cốc và thực phẩm, và thực sự giúp mọi người hiểu thành phần có trong đó.
Chúng ta nên sử dụng tiêu chuẩn đó mà nhờ đó mà Cap'n Crunch sống được mang đến cho các công ty thuốc.
Để tôi nói qua về bản báo cáo này.
Nó nói rất rõ ràng thuốc này được dùng làm gì, cụ thể hơn nữa là nó tốt cho những đối tượng nào, nên bạn có thể bắt đầu tự nhận ra những thông tin nào thích hợp với bạn hoặc những thuốc nào thích hợp với bạn.
Bạn có thể hiểu chính xác lợi ích của nó.
Nó không phải là những lời hứa hẹn mơ hồ như thuốc luôn có tác dụng trong bất cứ hoàn cảnh nào, mà bạn sẽ nhận được những thống kê về hiệu quả của nó
Và cuối cùng, bạn sẽ biết những sự lựa chọn là gì.
Bạn có thể bắt đầu xem xét những sự lựa chọn có liên quan bởi các tác dụng phụ.
Tác dụng phụ có khả năng xảy ra mỗi lần bạn dùng thuốc.
Và nó nói rõ ràng về điều này, và nó có hiệu quả.
Tôi thích điều này. Tôi thích cái hộp thông tin dược phẩm đó.
Và tôi nghĩ về đâu là cơ hội để tôi giúp mọi người hiểu những thông tin này?
Hay đâu là những thông tin ngầm mà mọi người không đưa ra sử dụng?
Và tôi nghĩ đến kết quả kiểm tra.
Kết quả kiểm tra mẫu máu là một nguồn thông tin tuyệt vời.
Nó chứa nhiều thông tin.
Nó không dành cho chúng ta. Nó không dành cho mọi người.
Nó không dành cho bệnh nhân. Nó dành cho những bác sĩ.
Hy vọng điều này không xảy ra: tôi nghĩ nhiều bác sĩ, nếu bạn hỏi họ, họ cũng sẽ không thật sự hiểu hết những thứ này.
Và là những thông tin được đưa ra tệ nhất.
Bạn hỏi Tufte, và anh ta sẽ nói, "phải, đây là sự đưa ra thông tin tệ nhất có thể."
Những gì chúng tôi làm ở Wired là thứ chúng tôi đã đạt đến, và tôi dùng khoa thiết kế dùng hình ảnh để hình dung lại những báo cáo xét nghiệm.
Và đây là thứ tôi muốn các bạn xem.
Đây là một mẫu báo kết quả về máu trước đây, và đây là thứ về sau, là những thứ chúng tôi đã tạo ra.
Bản sau lấy dữ liệu gồm bốn trang -- slide trước thật ra là trang đầu tiên trong bốn trang dữ liệu đó đó chỉ là kết quả xét nghiệm máu nói chung.
Nó chỉ toàn là những giá trị, những con số mà bạn không biết rõ.
Đây là bản tổng kết trong một trang của chúng tôi.
Chúng tôi dùng các màu sắc.
Màu được sử dụng là một điều ngạc nhiên.
Và ở phía trên cùng bạn có kết quả nói chung, những thứ đập ngay vào mắt bạn từ bản báo cáo.
Và bạn có thể đi sâu và hiểu cách chúng tôi đặt bạn vào những ngữ cảnh, và tôi sử dụng màu để chỉ rõ những thứ mà bạn không đạt yêu cầu.
Trong trường hợp hày, bệnh nhân đang có nguy cơ bị tiểu đường bởi vì lượng đường trong máu.
Cũng như thế, khi bạn xem lượng lipid và lại hiểu về mức trung bình của cholesterol là bao nhiêu và chia thành nhóm HDL và LDL.
Nhưng nói một lần nữa, luôn sử dụng màu sắc và sự liên hệ với cá nhân với những thông tin này.
Tất cả những giá trị khác, những trang khác đều gần như không có ý nghĩa gì khi chúng tôi tổng kết lại.
Chúng tôi bảo bạn bình thường.
Bạn không phải đọc những thứ nhàm chán này, Bạn không phải xem xét tỉ mỉ những thứ vô ích này.
Và sau đó chúng tôi làm hai việc quan trọng để giúp cho việc hoàn thành vòng phản hồi: chúng tôi giúp mọi người hiểu thêm một chút đây là những thông tin gì và chúng nói lên điều gì.
Và chúng tôi đi thêm một bước nữa- chúng tôi bảo họ có thể làm gì.
Chúng tôi cho họ nhìn sâu hơn vào những lựa chọn, những việc họ có thể làm.
Đây là kết quả xét nghiệm máu chung.
Sau đó chúng ta làm tiếp xét nghệm CRP.
Trong trường hợp này, nó có rất nhiều thứ bỏ sót.
Họ có một khoảng giấy lớn để trống, và không dùng làm gì cả, nhưng chúng tôi dùng.
Bây giờ, xét nghiệm CRP thường đi kèm với xét nghiệm về cholesterol, hoặc liên kết với xét nghiệm về cholesterol.
Chúng tôi thực hiện một bước đó là đặt thông tin về cholesterol ở cùng một trang, đó cũng là cách bác sĩ đánh giá.
Và chúng tôi nghĩ rằng bệnh nhân thực sự muốn biết rõ về sức khỏe của mình.
Đó là một protein xuất hiện khi mà thành mạch của bạn bị viêm, và có nguy cơ bị bệnh về tim.
Những gì bạn đang đo được nói theo một ngôn ngữ dễ hiểu.
Sau đó chúng tôi sử dụng thông tin ở trong bản báo cáo.
Chúng tôi sử dụng tuổi và giới tính mọi người để điền vào mục những nguy cơ.
Nên chúng tôi bắt đầu sử dụng những dữ liệu chúng tôi có để tạo ra tính toán đơn giản đó là tất cả những tính toán trực tuyến để cảm thấy đâu là nguy cơ thực sự.
Cái cuối cùng tôi đưa ra là xét nghiệm PSA
Đây là thứ trước đó, và đây là bản sau đó.
Bây giờ, chúng tôi đặt rất nhiều nỗ lực trong việc này -- nhiều bạn có thể đã biết, xét nghiệm PSA là xét nghiệm gây tranh cãi,
nó thường được dùng để kiểm tra ung thư tiền tiệt tuyến, nhưng có hàng tá lý do tại sao tuyền tiền liệt lại to ra.
Nên chúng tôi dành nhiều thời gian chỉ ra điều này.
Chúng tôi cá nhân hóa những nguy cơ.
Bệnh nhân này khoảng 50 tuổi, chúng tôi có thể cho họ một con số chính xác về khả năng bị ung thư là bao nhiêu.
Trong trường hợp này là khoảng 25 %.
Và thêm nữa, những việc làm tiếp theo.
Chi phí của chúng tôi cho dự án này là dưới 10000 $.
Đó cũng là số tiền mà tạp chí Wired đã dành ra cho dự án này.
Tại sao Wired lại làm điều này?
( tràng cười) Quest Diagnostics và LabCorp, hai công ty xét nghiệm lớn nhất, năm ngoái, họ đạt lợi nhuận tương ứng khoảng 700 triệu $ và 500 triệu $.
Đây không phải là vấn đề về các nguồn tài trợ cung cấp; đó là vấn đề về sự thúc đẩy.
Chúng ta cần nhận ra mục tiêu của những thông tin này không phải là cho bác sĩ hay công ty bảo hiểm.
Mà là bệnh nhân.
Người mà cuối cùng, phải thay đổi cuộc sống của mình và làm quen với lối sống mới.
Đây là nguồn thông tin cực kì có hiệu quả.
Một chất xúc tác tuyệt vời để thay đổi.
Nhưng chúng ta không dùng, chúng ta vẫn dậm chân tại chỗ.
Nó đang trở nên bị bỏ rơi.
Tôi muốn đưa ra 4 câu hỏi mà mọi bệnh nhân đều hỏi, vì tôi không mong mọi người phát triển bản báo cáo kết quả xét nghiệm.
Bạn có thể tự tạo ra vòng phản hồi này.
Bất cứ ai cũng có thể tạo ra cái vòng phản hồi này bằng cách hỏi những câu đơn giản như: Tôi có thể biết kết quả của mình không?
Và chỉ có duy nhất một câu trả lời là (khán giả: Có.)
Có. Điều đó có nghĩa gì? Giúp tôi hiểu những thông tin này là gì.
Đâu là những lựa chọn cho tôi?
Và sau đó, còn gì nữa ?
Làm sao tôi có thể hợp nhất thông tin này để chuyển thành hướng đi xa hơn cho mình.
Và tôi muốn kết thúc bằng việc chỉ ra rằng mọi người đều có khả năng hiểu những thông tin này.
Nó không vượt tầm với của mọi người.
Bạn không cần phải có trình độ học vấn như mọi người trong phòng này.
Người bình thường cũng có khả năng hiểu những thông tin này, chỉ khi ta nỗ lực giới thiệu cho họ bằng cách kết nối được họ vào đó.
Việc kết nối họ vào là điều cần thiết vì nó không chỉ đưa cho họ thông tin; nó cho họ cơ hội thực hiện.
Sự kết nối phải như vậy. Nó khác với sự tuân thủ theo.
Nó thực sự khác với cách chúng ta nói về hành vi trong y khoa hiện nay.
Và những thông tin ở ngoài kia
Hôm nay tôi nói về những thông tin tiềm tàng, tất cả những thông tin tồn tại trên hệ thống y khoa chúng tôi không đưa ra sử dụng.
Nhưng tất cả những dạng thông tin khác được đưa ra rộng rãi, và chúng ta cần nhận ra khả năng của những thông tin để thu hút mọi người, để giúp mọi người và thay đổi cuộc sống của chúng ta.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay).
(Cười) Tôi đã e sợ phái nữ
Lúc này không phải là tôi không e sợ, mà tôi chỉ học cách giả vờ.
Tôi đã học được cách trở nên linh động
Thực tế là tôi đã phát triển vài cách thức thú vị giúp tôi đối mặt với nỗi sợ này
Để tôi giải thích cho các bạn.
Trở lại những năm 50 và 60, khi tôi đang lớn lên, người ta nghĩ rằng những bé gái phải tốt bụng và ân cần và dễ thương, dịu dàng, mềm mỏng. Và chúng tôi buộc phải nhận những vai trò không rõ ràng Chúng ta không rõ mình nên trở thành cái gì
(Cười) Có nhiều kiểu mẫu xung quanh chúng ta
Ta có mẹ, dì, chị em họ, chị em gái, và tất nhiên phương tiện truyền thông lúc đó dội vào chúng ta những hình ảnh và từ ngữ biểu ta trở nên như thế nào.
Mẹ tôi lúc bấy giờ thì khác
Bà là một người nội trợ, nhưng bà và tôi không cùng nhau đi chơi và làm những việc của nữ giới Bà không mua quần áo hồng cho tôi.
Thay vào đó, bà biết tôi cần gì và bà mua cho tôi một quyển truyện tranh.
Tôi lập tức ngấu nghiến quyển sách.
Tôi vẽ, và vẽ Và vì gia đình tôi hoan nghênh sự khôi hài dí dỏm nên tôi có thể vẽ, làm những gì tôi muốn không phải thể hiện, không phải nói năng Tôi đã rất nhút nhát tôi vẫn nhận được sự ủng hộ
Tôi bắt đầu trở thành một họa sĩ biếm họa
Bây giờ khi chúng ta còn trẻ Ta không luôn luôn biết rằng - hoặc có thể chúng ta biết ngoài kia có những quy tắc nhưng chúng ta không luôn luôn biết rằng chúng ta không thực hiện chúng đúng đắn, thậm chí ngay từ lúc lọt lòng ta đã bị đóng mác với những điều đó, và chúng ta được biểu rằng màu quan trọng nhất trên thế giới là màu gì.
Ta được nói rằng mình nên trông như thế nào.
(Cười) Ta được biểu mặc gì (Cười) và làm tóc ra sao (Cười) và cư xử thế nào
Những quy tắc mà tôi đang nói tới luôn được điều khiển bởi nền văn hóa của chúng ta.
Ta đang được điều chỉnh cho phù hợp. Lực lượng cảnh sát chính là phụ nữ, bởi vì chúng ta là người duy trì truyền thống
Chúng ta lưu truyền qua các thế hệ
Không chỉ vậy, ta luôn có ý niệm mơ hồ có điều gì đó được đặt kì vọng ở ta
Và trên tất cả những quy tắc này chúng vẫn đang thay đổi
(Tiếng cười) Ta không biết được điều gì sắp xảy ra trong nửa thời gian còn lại vậy nên ta đang ở vị trí rất mong manh
(Tiếng cười) Nếu giờ bạn không thích những quy tắc này, và nhiều người trong chúng ta không -- Tôi đã không thích, và giờ vẫn vậy thậm chí dù tôi thực hiện chúng trong nửa thời gian trước đây, không thực sự nhận ra tôi đang tuân thủ chúng -- có cách nào hay hơn là dùng sự hài hước để thay đổi những quy tắc đó?
Sự hài hước dựa trên truyền thống xã hội
Nó đi ngược lại những gì ta biết.
về cách ứng xử và cách ăn mặc và nó gây bất ngờ và gây buồn cười
Nếu bạn kết hợp PHỤ NỮ với SỰ KHÔI HÀI sẽ được gì?
Tôi nghĩ câu trả lời là SỰ THAY ĐỔI
Bởi vì phụ nữ đủ sâu sắc và thực tế, và chúng ta biết rõ về truyền thống chúng ta có thể đem tới một cái nhìn khác
Bấy giờ tôi bắt đầu vẽ giữa rất nhiều hỗn độn
Tôi đã lớn lên không xa đây lắm ở Thủ đô Washington
trong lúc diễn ra phong trào đòi quyền công dân, các vụ ám sát, các thông tin về vụ Watergate và sau đó là phong trào nữ giới bình quyền Tôi nghĩ mình đang vẽ cố gắng ghi lại những gì đang diễn ra
Rồi gia đình tôi lộn xộn Tôi vẽ để giúp gia đình mình gần lại bên nhau (Cười) bằng tiếng cười để mang gia đình gần lại bên nhau
Nhưng không ổn
Bố mẹ tôi ly hôn, em tôi bị bắt giữ
Nhưng tôi đã tìm được chính mình
Tôi nhận ra mình không cần phải mang giày cao gót không phải mặc đồ màu hồng Tôi thấy thoải mái
Khi tôi lớn hơn một chút những năm 20 tuổi tôi nhận ra không có nhiều phụ nữ vẽ tranh hoạt họa
Tôi nghĩ "Chà, mình có thể phá vỡ bức tường này của nghệ thuật hoạt họa" Và tôi đã làm, trở thành một họa sĩ hoạt họa
Và rồi những năm 40 tuổi, tôi bắt đầu nghĩ "Tại sao tôi không làm gì đó nhỉ?"
Tôi luôn thích tranh biếm họa chính trị vậy tại sao tôi không làm gì với nội dung những bức tranh của mình để khiến người khác nghĩ về những quy tắc ngớ ngẩn mà chúng ta đang đi theo và khiến họ cười
Bây giờ cách vẽ của tôi một cách cụ thể là -- (Cười) Cách vẽ của tôi là cách vẽ với quan điểm của một người Mỹ
Tôi không dừng được. Tôi sống ở đây
Cho dù tôi đi nhiều nơi Tôi vẫn suy nghĩ như một phụ nữ Mỹ
Tôi tin rằng những quy tắc tôi nói đến là phổ biến ở nhiều nơi -- tất nhiên mỗi nền văn hóa có cách ứng xử cách ăn mặc và những truyền thống riêng và mỗi phụ nữ đều phải đối mặt với những thứ giống nhau này ở Mỹ, chúng ta như vậy
Kết quả là chúng ta,
những phụ nữ, bởi vì chúng ta thực tế và sâu sắc, chúng ta biết rõ truyền thống
chúng ta có khả năng cảm nhận đặc biệt.
Công việc gần đây của tôi là hợp tác với các họa sĩ hoạt họa quốc tế Tôi rất thích thú Và tôi rất biết ơn sức mạnh của tranh hoạt họa nói lên sự thật chỉ ra những vấn đề một cách nhanh chóng và ngắn gọn
Và không chỉ vậy, nó còn đem đến cho người xem không chỉ sự hiểu biết mà còn là những cảm xúc
Công việc cho phép tôi hợp tác với những họa sĩ hoạt họa nữ khắp thế giới -- ở các nước khác như Ả Rập Saudi, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ Argentina, Pháp chúng tôi ngồi cùng nhau và cười nói chuyện và chia sẻ những khó khăn
Và những phụ nữ này đang làm việc rất chăm chỉ để tiếng nói của họ được lắng nghe trong vài trường hợp khó khăn
Tôi hạnh phúc được làm việc với họ
Chúng tôi trò chuyện về làm thế nào phụ nữ lại có nhận thức mạnh mẽ như vậy bởi vì sự nhạy cảm tinh tế của chúng ta và vai trò làm người giữ truyền thống nên chúng ta là nhân tố rất quan trọng làm nên sự thay đổi
Và tôi nghĩ, tôi thật sự tin rằng chúng ta có thể thay đổi điều này bằng một tràng cười
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi yêu tha thiết phong cảnh nước Mỹ và cách mà những hình thái vật lý của đất đai, từ thung lũng Trung Tâm của California đến nền đá ở Manhattan, thực sự định hướng cho lịch sử và tính cách của chúng ta.
Nhưng có 1 điều rất rõ ràng.
Trong suốt 100 năm qua, đất nước chúng ta -- và đây là 1 bản đồ nước Mỹ -- một cách có hệ thống san phẳng và làm tương đồng phong cảnh đến độ chúng ta đã quên mất mối liên hệ của mình với cây cỏ và động vật sống sát cạnh mình và đất bùn dưới chân.
Và công việc của tôi góp phần hình dung lại những mối liên hệ này và xây dựng lại chúng.
Biểu đồ này cho thấy điều mà chúng tôi đang giải quyết trong môi trường xây dựng.
Và nó thực sự là 1 ngã ba của sự tăng dân số thành thị, sự đa dạng sinh học tụt dốc và đương nhiên, mực nước biển tăng lên và khí hậu thay đổi.
Khi tôi nghĩ đến thiết kế, tôi nghĩ rằng cần phải cố gắng để dàn xếp lại những đường vẽ trong biểu đồ này một cách hữu ích hơn.
Và bạn có thể thấy từ mũi tên biểu thị rằng bạn đang ở đây, tôi đang cố gắng phân loại mớ hỗn độn này thành 2 phạm vi riêng biệt của thành thị và sinh thái học, và đưa chúng lại 1 cách mới thú vị hơn.
Thời của những siêu cơ sở hạ tầng đã chấm dứt.
Ý tôi là, những giải pháp bắt đầu ở tầm vĩ mô, đơn chức, và đòi hỏi nhiều vốn thực sự sẽ không được chấp nhận.
Chúng ta cần những công cụ mới và những phương pháp mới.
Tương tự vậy, ý tưởng của kiến trúc ví như loại kiến trúc này trên cánh đồng, bỏ hết bối cảnh, :)) thực sự không phải là-- :)) thật xin lỗi, nó khá là rõ ràng --:)) nó không phải là phương pháp mà chúng ta cần.
Chúng ta cần những câu chuyện mới, những anh hùng mới và những công cụ mới.
Giờ tôi muốn giới thiệu đến các bạn anh hùng mới của tôi trong cuộc chiến chống lại sự thay đổi khí hậu toàn cầu và đó là hàu phương Đông.
Mặc dù nó chỉ là 1 sinh vật rất nhỏ và rất giản dị, sinh vật này rất phi thường, bởi vì nó có thể tích tụ lại thành những cấu trúc siêu đá ngầm,
nó có thể lớn lên, bạn có thể nuôi lớn nó, và như tôi đã nói, nó khá là ngon nữa.
Những con hàu này từng là nền tảng của một dự án thiết kế đô thị có tính chất tuyên ngôn mà tôi đã thực hiện về cảng New York, tên gọi là "kiến trúc hàu."
Và ý tưởng cốt lõi của kiến trúc hàu là khai thác năng lượng sinh học từ những con trai, lươn và hàu --♫ những sinh vật sống ở cảng -- đồng thời, khai thác khả năng của những người sống trong cộng đồng để tạo ra sự thay đổi.
Đây là bản đồ của thành phố tôi, New York, với những điểm ngập lụt bằng màu đỏ.
Và phần được khoanh tròn là địa điểm tôi sẽ đề cập tới, kênh Gowanus và đảo Governors.
Nếu bạn nhìn vào bản đồ này, tất cả phần màu xanh chỉ nước, và tất cả những điểm màu vàng là trên cạn.
Nhưng bạn có thể nhìn thấy, chỉ qua trực cảm từ bản đồ này, bến cảng đã bị nạo vét và san phẳng dần, và biến đổi từ một bức tranh sinh thái giàu có thành một mớ bùn và rác trong vài năm.
Những góc nhìn khác về kênh Gowanus.
Hiện giờ Gowanus đang bốc mùi hôi thối -- tôi sẽ thừa nhận điều đó.
Vấn đề nằm ở sự chảy tràn của nước thải và sự nhiễm bẩn, những tôi cũng biện luận rằng phần lớn mọi thành phố đều có tình trạng tương tự, và đó là điều mà tất cả chúng ta đều phải đối mặt.
Và đây là bản đồ của tình trạng này, chỉ chất gây ô nhiễm bằng màu vàng và xanh, khuếch tán thêm bởi dòng chảy mới của sóng cồn và mực nước biển tăng.
Và chúng ta thực sự có rất nhiều điều cần làm.
Khi chúng tôi bắt đầu dự án này, 1 trong nhứng ý tưởng cốt lõi là nhìn lại lịch sử và cố gắng tìm hiểu cái gì đã ở đó.
Và bạn có thể thấy từ bản đồ này, đó là dấu hiệu địa lý phi thường của 1 chuỗi các đảo nằm ngoài bến cảng cùng các đầm lầy mặn và các bãi biển nơi làm suy yếu đi các con sóng tự nhiên cho vùng dân cư phía trên.
Chúng tôi cũng nhận ra rằng, vào thời điểm đó bạn có thể ăn 1 con hàu lớn bằng cả cái đĩa ở kênh Gowanus.
Ý niệm của chúng tôi thực sự hướng tới tương lai, khai thác trí thông minh của các mô hình định cư trên cạn.
Và ý tưởng này có 2 giai đoạn cốt lõi.
Một là phát triển một hệ sinh thái nhân tạo mới, một rặng đá ngầm nằm ngoài bến cảng, giúp bảo vệ các mô hình định cư mới ở vùng nội địa và Gowanus.
Bởi vì nếu bạn có nước sạch hơn và chậm hơn, bạn có thể tưởng tượng ra 1 cách sống mới với nguồn nước đó.
Và dự án này thực sự chú tâm vào 3 vấn đề cốt lõi theo 1 cách mới và thú vị.
Và giờ, quay trở lại với những con hàu anh hùng của chúng ta.
Một lần nữa, nó là 1 sinh vật thú vị 1 cách lạ thường.
Nó ăn tảo và các mảnh vụn, rồi thông qua các hệ cơ quan dạ dày đẹp quyến rũ này, trả lại nước sạch hơn.
1 con hàu có thể lọc tới 50 gallon nước mỗi ngày.
Mảng đá ngầm hàu cũng chiếm tới khoảng 1/4 bến cảng của chúng ta và có khả năng lọc nước ở cảng nhanh thôi.
Chúng chính là chìa khóa cho văn hóa và nền kinh tế của chúng ta.
Về cơ bản, New York được xây dựng trên lưng của những người bắt sò, và những con phố này được xây dựng trên những vỏ hàu.
Bức ảnh này chụp 1 xe bán hàu, giờ thì đã trở thành những xe bán hotdog thường ngày.
Và 1 lần nữa, chúng ta nhận lấy sự kết thúc ngắn ngủi ở đây.
(Tiếng cười) Cuối cùng thì, những con hàu có thể làm suy giảm sóng biển và gắn vào nhau tạo nên những cấu trúc đá ngầm tự nhiên tuyệt diệu.
Chúng thực sự trở thành những kẻ làm suy giảm sóng của tự nhiên.
Và chúng trở thành những nền đá của bất kỳ hệ sinh thái cảng nào.
Rất nhiều, rất nhiều sinh vật phụ thuộc vào chúng.
Và chúng tôi bị ấn tượng bởi những con hàu, đồng thời bởi vòng đời của chúng.
Nó có thể chuyển từ một cái trứng đã được thụ tinh thành một ấu trùng hàu trôi nổi trong nước, và khi chúng sẵn sàng gắn vào 1 con hàu khác, rồi trở thành 1 con hàu trưởng thành, đực hay cái., chỉ trong vài tuần.
Chúng tôi đã diễn giải lại vòng đời này trên khuôn mẫu trưng bày và lấy Gowanus như là 1 vườn ươm hàu khổng lồ nơi mà hàu có thể được nuôi lớn ở kênh Gowanus, và tập hợp lại ở giai đoạn ấu trùng rồi được cấy ở mảng đá ngầm Bayridge.
Và ý tưởng cốt lõi ở đây là nhấn nút tái khởi động và tái thiết một hệ sinh thái sao cho thật sạch và năng suất.
Vậy dải đá ngầm hoạt động thế nào?
Rất, rất đơn giản. Khái niệm cơ bản chính là sự thay đổi khí hậu không phải là cái thứ mà-- câu trả lời sẽ không từ trên trời rơi xuống
Và với cái giá 20 tỉ đô, chúng ta nên bắt đầu và làm việc với những gì chúng ta có và những gì đang chờ chúng ta phía trước.
Bức ảnh này đơn giản chỉ ra, đây là phạm vi của cọc biển nối liền với các sợi thừng được bện chặt.
Bạn đang hỏi chúng là gì phải ko?
Chúng chỉ là những thứ rất rẻ tiền, có sẵn ở kho dụng cụ nhà bạn.
Và thử tưởng tượng xem chúng ta thực sự có khả năng tổ chức 1 buổi bán hàng để bắt đầu dự án mới của mình.
(Tiếng cười) Và trong các xưởng, hơn là ngồi vẽ, chúng tôi đã bắt đầu học đan.
Nội dung là thực sự bện các sợi thừng lại với nhau và phát triển 1 cơ sở hạ tầng mềm mới để hàu có thể sinh trưởng trong đó.
Bạn có thể nhìn thấy ở biểu đồ này chúng phát triển như thế nào từ 1 khoảng trống hạ tầng thành 1 cộng đồng thành thị mới.
Và chúng phát triển 1 cách mãnh liệt với mối đe dọa của sự thay đổi khí hậu.
Đồng thời chúng tạo ra những điều cực kỳ thú vị khác, một không gian lưỡng cư công cộng mới, nơi bạn có thể hình dung ra cách làm việc, bạn có thể hình dung tái sáng tạo theo 1 cách mới.
Và cuối cùng, chúng tôi nhận ra rằng mình đang tạo ra 1 công viên nước mới cho thế kỷ nước tiếp theo -- một công viên lưỡng cư.
Vậy nên hãy mặc bộ Tevas vào đi.
Bạn có thể tưởng tượng ra việc lặn với bình khí nén ở đây.
Đây là 1 bức ảnh của các học sinh trung học, các thợ lặn đang làm việc với chúng tôi.
Bạn có thể hình dung ra 1 cách sống mới với 1 mối quan hệ mới với nước, đồng thời sự kết hợp các chương trình khoa học và giải trí dưới dạng giám sát.
1 từ vựng mới cho thế giới dũng cảm này: đó là "flupsy". Đó là từ viết tắt của hệ thống nhà nổi.
Và với thiết bị tuyệt vời có sẵn này đơn giản là là 1cái bè nổi với vườn ươm hàu ở phía dưới.
Và nước được khuấy tung lên với cái bè này.
Và bạn có thể thấy 8 cái hốc trong đó nơi chứa các con hàu con và nuôi lớn chúng.
Và thay vì 10 con hàu, giờ bạn có 10 000 con.
Và rồi những quả trứng này sẽ được gieo trồng.
Và đây là tương lai của Gowanus với các tấm bè hàu ở bờ biển -- 1 hệ thống "flupsy" của Gowanus.
Từ mới đó.
Và đồng thời những con hàu được ươm trồng cho cộng đồng dọc theo bờ kênh.
Cuối cùng, sẽ thật thú vị khi nhìn thấy 1 cuộc diễu binh của "flupsy" và chúc mừng những quả trứng hàu bởi chúng sẽ chìm xuống mảng đá ngầm.
Tôi đã được hỏi 2 điều về dự án này.
Một là, tại sao ko thực hiện nó ngay bây giờ?
Và hai là, khi nào thì chúng ta có thể ăn những con hàu đó?
Câu trả lời là, chưa phải bây giờ, chúng đang làm việc.
Nhưng với tính toán của chúng tôi, thì khoảng năm 2050, bạn có khả năng ăn 1 con hàu Gowanus đấy.
Tóm lại, đó chỉ là 1 bộ phận tiêu biểu của thành phố, nhưng ước mơ của tôi, hi vọng của tôi là, khi bạn quay trở lại thành phố của mình, chúng ta có thể cùng hợp tác để gây chú ý và sửa đổi phong cảnh của thành phố mình hướng tới 1 tương lai bền vững hơn, sống động hơn và ngon hơn nữa.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi sắp có 1 ý kiến khá đơn giản và tôi sẽ nói mãi cho đến khi bạn tin điều đó rằng tất cả chúng ta đều là những người chế tạo
tôi thật sự tin vậy.
Tất cả chúng ta đều là những nhà chế tạo.
Chúng ta sinh ra là để chế tạo.
Chúng ta có khả năng này để tạo ra nhiều thứ, để nắm giữ các thứ với đôi tay ta
Chúng ta dùng từ "nắm giữ" theo lối ẩn dụ cũng để diễn tả rằng "hiểu mọi thứ"
Chúng ta không chỉ sống, mà còn chế tạo;
Chúng ta sáng tạo mọi thứ
Tôi sẽ cho các bạn xem 1 nhóm những người chế tạo từ Hội chợ Người chế tạo và nhiều nơi khác
Nó không thật sự hoàn chỉnh Nhưng nó là 1 cái xe đạp cao đặt biệt
Chiếc xe đạp "di chuyển khá khó khăn", nó đến từ Oakland
Và đây là 1 cái xe máy nhỏ đặt biệt cho quý ông với kích cỡ như vầy
Nhưng ông ấy cố khởi động, hay lái nó với sự luyện tập.
(cười) Và ông ấy tự hỏi "Tôi có thể làm được không? Chuyện này có thể làm được không?
Rõ ràng là việc đó có thể
Vậy thì những người chế tạo đầy nhiệt huyết, họ là người nghiệp dư họ là những người đam mê cái mà họ làm
Không hẳn lúc nào họ cũng biết tại sao họ làm điều đó.
Chúng ta đã và đang nói đến những người chế tạo ở Hội chợ người chế tạo
Hội chợ này được tổ chức ở Detroit hè vừa rồi và nó sẽ được tổ chức lần nữa vào mùa hè tới, ở Henry Ford
Nhưng chúng ta tổ chức chúng ở San Francisco -- (Cười) ---và ở New York
Đó là 1 sự kiện tuyệt vời để gặp gỡ và nói chuyện với những người chế tạo các thứ và ở đó để chỉ cho bạn xem và bàn về chúng và có một cuộc trò chuyện tuyệt vời
(Đoạn phim) Chàng trai: Tôi sẽ lấy 1 trong số chúng.
Dale Dougherty: Đó là những cái bánh nướng xốp bằng điện
Chàng trai: Các bạn lấy chúng ở đâu thế?
Muffin: Trượt cùng chúng tôi không? (Chàng trai: không) DD: Tôi biết Ford sắp cho ra đời 1 loại xe điện mới
Nhưng chúng tôi đã có trước
Phụ nữ: Trượt cùng chúng tôi nhé?
DD: Tôi gọi điều này là bay lơ lửng trong mưa.
Và bạn có thể khó mà nhận ra rằng, nó - bộ điều khiển ở đỉnh chóp làm cho nước đổ ra chỉ trước và sau khi bạn qua phần giữa cái hồ
Tưởng tượng 1 đứa trẻ: "Tôi sẽ bị ướt chứ?
Tôi sẽ bị ướt chứ? Không, tôi không bị ướt. Tôi sẽ bị ướt chứ?
Tôi sẽ bị ướt chứ?" Đó là trải nghiệm của 1 cách lái xe khéo léo.
Và đương nhiên, chúng ta có thời trang
Người ta tái chế mọi thứ thành thời trang
Tôi không biết, chắc cái này gọi là đồ lót bóng rổ, hay là vài thứ giống như vậy.
Những sinh viên nghệ thuật họp lại cùng nhau dùng các bộ phận máy tản nhiệt cũ và nấu chảy chúng ra để làm ra nhiều thứ mới
Họ đã làm vậy vào mùa hè, và nó rất nóng
Và cái này thì phải giải thích 1 chút đây
Bạn biết chúng là gì, phải không?
Billy-Bob, hay là Billy Bass hay là cái gì đó giống vậy
Trên màn hình là chàng trai đã làm ra thứ này, nhà vật lý
Và anh ta sẽ giải thích sơ nó hoạt động thế nào
(Đoạn phim) Richard Carter: Tôi là Richart Carter và đây là Sashimi Tabernale Choir.
Đồng ca:♫Khi anh ôm em trong vòng ta♫ RC: Đây là 1 máy điều khiển trong 1 chiếc Volvo cũ
Đồng ca:♫Anh lâng lâng cảm xúc♫ ♫Anh tin tưởng vô cùng♫ ♫Rằng em yêu anh♫ DD: Richard đã đi từ Houston năm ngoái để thăm chúng ta ở đây, Detroit và trưng bày chiếc Sashimi Tabernacle Choir tuyệt vời
Vậy thì, bạn có phải là 1 nhà chế tạo?
Có bao nhiêu người ở đây nói rằng bạn là nhà chế tạo, giơ tay lên nào?
Thật là tốt Nhưng sẽ có 1 vài trong số bạn không nhận mình là nhà chế tạo.
Và lần nữa, nghĩ xem nào.
Bạn chế biến thức ăn, bạn dựng nơi trú ẩn... Bạn là những nhà chế tạo ra rất nhiều thứ. Và phần nào gây hứng thú cho tôi hôm nay, là bạn là nhà chế tạo ra chính thế giới của bạn, và những công nghệ đặt biệt chỉ có trong cuộc sống của bạn
Bạn là người lái hay là hành khách để sử dụng cụm từ Volkswagen
Những nhà chế tạo luôn tự làm chủ.
Đó là những gì cuốn hút họ, đó là tại sao họ làm cái mà họ làm
Họ muốn khám phá mọi thứ hoạt động thế nào, họ muốn tiếp cận nó họ muốn kiểm soát nó,
họ muốn sử dụng nó theo cách riêng của họ
Những nhà chế tạo hôm nay, ở một mức độ nào đó, nhiệt huyết đến cùng.
Họ không theo số đông
Họ có chút gì đó, rất khác biệt.
Họ biết phá cách trong cái họ làm.
Nhưng lúc này khá bình thường để nghĩ rằng bạn là nhà chế tạo
Đó không phải là điều mà bạn chưa từng nhắc đến.
Và tôi tìm được 1 đoạn phim cũ.
Và tôi sẽ nói với bạn nhiều hơn nữa về nó, nhưng chỉ...
(Nhạc) (Đoạn phim) Diễn giải: Với tất cả những điều về người Mỹ, chúng ta là những nhà chế tạo
Với sức mạnh chúng ta, khối óc và tâm hồn chúng ta, chúng ta cùng nhau, chúng ta hình thành, chúng ta định dạng
những nhà chế tạo và những nhà tạo hình và kết hợp chúng lại với nhau
DD: Đấy, nó tiếp tục chỉ ra cho bạn người ta làm các thứ từ gỗ một người ông làm con thuyền trong cái chai và phụ nữ làm bánh như bữa ăn bình thường trong ngày.
Nhưng đó mang chút tự hào rằng chúng ta chế tạo mọi thứ rằng thế giới xung quanh ta, được tạo ra bởi chúng ta
Nó không chỉ tồn tại,
mà ta làm ra nó, chúng ta gắn kết với nó theo cách đó.
Và tôi nghĩ điều đó vô cùng quan trọng.
Bây giờ tôi sẽ kể cho bạn 1 điều thú vị về việc này.
Đây là một cái cần quay -- đấy là 1 cuộn phim công nghiệp nhưng nó được chiếu ở 1 rạp di động năm 1961 ở vùng Detroit và nó là phần trước "kẻ ngớ ngẩn" của Alfred Hitchcock
(Cười lớn) Vì vậy tôi nghĩ điều gì đó đang diễn ra ở đây một thế hệ mới của những nhà chế tạo phần thêm của "kẻ ngớ ngẩn"
Đây là Andrew Archer.
Tôi gặp Andrew ở 1 buổi gặp mặt cộng đồng tổ chứng chung Hội chợ Nhà chế tạo
Andrew chuyển tới Detroit từ Duluth, Minnesota.
Và tôi trò chuyện với mẹ cậu ấy, và tôi đã hoàn thành 1 câu chuyện về cậu ấy cho 1 tạp chí tên Kidrobot.
Cậu ấy chỉ là 1 đứa trẻ lớn lên chơi với những dụng cụ thay vì đồ chơi
Cậu thích tháo rời mọi thứ.
Mẹ cậu dành cho cậu 1 phần của nhà để xe, và cậu thu nhặt những thứ từ bãi phế liệu, làm các thứ linh tinh
Và sau đó, cậu không thích trường học nhưng cậu lại tham gia 1 cuộc thi về robot và cậu nhận ra cậu có năng khiếu và, quan trọng hơn, cậu có niềm đam mê thật sự với nó
Và cậu bắt đầu chế tạo robot.
Và khi tôi ngồi kế cậu, cậu kể tôi nghe về công ty mà cậu lập ra, và cậu đang chế tạo những robot cho các nhà máy tự động để di chuyển mọi thứ xung quanh sàn nhà máy.
Và đó là lý do anh chuyển đến Michigan.
Nhưng anh chuyển đến đây cũng để gặp những người đang làm cái mà cậu đang làm.
Và điều này dẫn đến những ý tưởng quan trọng hôm nay.
Đây là Jeff và Bilal và rất nhiều người khác ở 1 hội thảo công nghệ.
Và có khoảng hơn 3 hội thảo công nghệ khác ở Detroit
Và thậm chí có những cái mới từ lần cuối tôi tham gia.
Nhưng chúng như các câu lạc bộ. Họ chia sẻ dụng cụ, chia sẻ không gian, chia sẻ chuyên môn về những gì để làm
Và đó là 1 hiện tượng thú vị xuyên qua thế giới
Họ là những người thật sự, vận dụng công nghệ
Hãy để tôi nói lại lần nữa --vận dụng.
Họ không cần phải biết họ đang làm gì hay tại sao họ làm vậy.
Họ đang vận dụng. để khám phá ra công nghệ có thể làm được gì, và có thể khám phá ra họ có thể tự làm được gì năng lực của chính họ là gì.
Và bây giờ điều mà tôi nghĩ mới bắt đầu một lý do khác để chế tạo được đưa ra hôm nay có những dụng cụ mới tuyệt vời ngoài kia.
Và bạn có thể thấy rõ chúng trên màn hình, nhưng Arduino: Arduino là một hệ thống phần cứng mã nguồn mở.
Đó là một chip điều khiển nhỏ
Nếu bạn không biết chúng là gì, chúng chỉ là những bộ não.
Những bộ não của những dự án chế tạo. Và đây là ví dụ
Không biết bạn có nhìn rõ không, đây là 1 hộp thư một hộp thư thông thường và một Arduino.
Vậy bạn tìm ra cách thực hiện cái này bạn bỏ cái này vào hộp thư
Và khi ai đó mở hộp thư của bạn nó gửi thông báo, và tin nhắn cảnh báo đến chiếc iphone của bạn
Bây giờ đó có thể là 1 con chó giữ cửa có thể là ai đó đi lang thang đến nơi mà họ không nên, như là đứa em trai nhỏ vào phòng chị nó
Có vô số loại việc khác nhau và bạn có thể tưởng tượng.
Và bây giờ là - một máy in 3D
một dụng cụ khác- thật sự, thật sự thú vị
Đây là Makerbot.
và có những phiên bản công nghiệp của cái này -- khoảng $20000
Và những người bạn này đưa ra 1 phiên bản tự chế với $750. Và có nghĩa là những người đam mê và người bình thường có thể có cái này và bắt đầu kết nối với máy in 3D
Họ không biết họ muốn làm gì với nó, nhưng họ sắp khám phá ra nó
Họ chỉ khám phá ra nó khi chạm tay vào nó và vận dụng nó
Một trong những điều tuyệt nhất là, Makerbot có nâng cấp, một vài cái khung mới cho cái hộp.
Bạn in ra cái vỏ ngoài rồi thay thế cái cũ bằng cái mới.
tuyệt chứ?
Vì vậy, nhà chế tạo gặt hái công nghệ từ mọi nơi xung quanh chúng ta.
Đây là 1 máy dò làn sóng cái mà được phát triển từ 1 đồ chơi Hotwheels.
Chúng đã làm nhiều thứ thú vị.
Chúng thật sự tạo ra nhiều nơi mới, thám hiểm nhiều nơi. và bạn sẽ nghĩ --- Quân đội đang lười biếng. Vâng, có cả 1 cộng đồng những người chế tạo được cả máy bay tự điều khiển hay xe cộ... những thứ mà bạn có thể lập trình đề tự nó bay, không cần cán gậy hay gì đó, để tìm ra đường đi của nó.
Niềm đam mê làm những điều mà họ đang làm.
Chúng ta mới có một dụng cụ giúp tìm hiểu vũ trụ, thám hiểm vũ trụ DIY
Đây là thời khắc tuyệt nhất của lịch sử nhân loại để yêu vũ trụ.
Bạn có thể chế tạo riêng cho mình 1 vệ tinh, và để nó bay vào vũ trụ tốn khoảng $8000
Nghĩ xem bao nhiêu tiền và bao nhiêu năm NASA đã tiêu tốn để có 1 vệ tinh đưa vào vũ trụ
Thật sự, những người làm việc cho NASA họ đang cố gắng tiên phong trong việc sử dụng các bộ phận không còn sử dụng, những thứ rẻ nhưng không chuyên biệt hóa để có thể kết nối chúng lại và gửi chúng vào không gian
Những nhà chế tạo là nguồn của sự đột phá, và tôi nghĩ nó gợi nhớ về vài thứ như ngày phát minh ra chiếc máy vi tính cá nhân
Đây là Steve Wozniak. Ông đã học về máy vi tính ở đâu nhỉ?
Đó là câu lạc bộ máy tính Homebrew --- giống như hội thảo công nghệ
Và ông nói,"tôi có thể đi cả ngày dài để trò chuyện với mọi người và chia sẻ ý kiến miễn phí"
Chà ông đã làm tốt hơn là miễn phí.
Nhưng nó quan trọng là hiểu rằng nhiều nguồn gốc của nền công nghiệp của chúng ta -- thậm chí như Henry Ford--- đến từ các ý tưởng vận dụng và khám phá mọi thứ theo nhóm.
Vâng, tôi không thuyết phục rằng bạn là 1 nhà chế tạo. Tôi hy vọng tôi có thể thuyết phục được bạn. rằng thế hệ tới của chúng ta nên là những nhà chế tạo, rằng trẻ con thật sự hứng thú với điều này với khả năng kiểm soát thế giới vật lý và có thể sử dụng những thứ như điều khiển nhỏ và chế tạo robot.
Và chúng ta đem điều này vào trường học, vào cộng đồng bằng nhiều, nhiều cách -- khả năng sửa đồ lặt vặt, để tạo hình và tạo hình lại thế giới xung quanh ta.
Một cơ hôị tuyệt vời hôm nay --- đó là cái mà tôi thật sự quan tâm nhất --
câu trả lời của câu hỏi : Nước Mỹ sẽ chế tạo cái gì?
Đó là nhiều nhà chế tạo hơn.
Cảm ơn rất nhiều
(Vỗ tay)
hôm nay tôi sẽ làm một cuộc tranh luận mà sẽ có vẻ hơi điên rồ phương tiện truyền thông xã hội và sự chấm dứt của giới tính
Hãy để tôi giải thích
Hôm nay tôi sẽ tranh luận rằng những ứng dụng của truyền thông xã hội mà chúng ta đều biết và thích, hoặc thích việc ghét bỏ chúng thật ra đang góp phần hỗ trợ để giải phóng chúng ta những giả định vô căn cứ mà cộng đồng của chúng ta có về giới tính
tôi nghĩ là truyền thông xã hội thật ra đang giúp chúng ta tháo giỡ những ấn tượng bất di bất dịch mà rất ngớ ngẩn và hạ thấm phẩm giá mà chúng ta thấy ở khắp các phương tiện truyền thông và quảng cáo về giới tính.
nếu bạn không để ý, xu hướng chung của phương tiện truyền thông tạo ra một hình ảnh bị bóp méo về cuộc sống của chúng ta cũng như về giới tính Và tôi nghĩ là mọi thứ sẽ thay đổi
Bây giờ, hầu hết các công ty truyền thông tivi, radio, báo chí, các trò chơi... Họ sử dụng những phương pháp phân đoạn thị trường rất cứng nhắc để hiểu khán giả
đấy là nhân khẩu học trường phái cũ
Họ tạo ra những nhãn hiệu vô cùng hạn chế để định hình chúng ta
bây giờ điều điên khùng là các công ty truyền thông tin rằng nếu bạn thuộc về một loại nhân chủng cụ thể rồi căn cứ vào đó người ta có thể dự đoán được bạn bằng một cách nào đó bạn sẽ có một gu nhất định bạn thích một số thứ nhất định
và cái thành quả kỳ quái của điều này là phần lớn nền văn hoá dân gian của chúng ta thật ra được dựa trên giả định này về nhân khẩu học.
Xét về độ tuổi nhân khẩu học Lấy độ tuổi từ 18 đến 49 làm ví dụ nó có một thành quả lớn cho việc tạo nên của thông tin đại chúng của đất nước này từ những năm 1960, khi thế hệ sinh sau thời ký hậu chiến thế giới II vẫn còn trẻ
Bây giờ họ đã nằm ngoài độ tuổi nhân khẩu học đó nhưng vẫn là trường hợp các công ty xếp hạng lớn như Nielson, thậm chí không tính đến khán giả xem Tivi độ tuổi 54 trở lên
Trong môi trường thông tin của chúng ta cứ như thể họ không tồn tại
Nếu bạn xem "Mad Men" (Những người đàn ông điên) như tôi đấy là phim truyền hình ưa thích ở Mỹ Tiến sỹ Faye Miller làm điều gì đó được gọi là nghiên cứu xã hội được ra mắt lần đầu tiên vào những năm 1960, mà bạn cố thể tạo ra những dữ liệu tâm lý phức tạp của người tiêu dùng.
Nhưng nghiên cứu xã hội đã thực sự không có ảnh hưởng lớn đối với kinh doanh truyền thông
Nó thực sự chỉ là nghiên cưu nhân khẩu học cở sở.
Tôi ở trung tâm Norman Lear ở trường đại học USC. và chúng tôi đã làm rất nhiều nghiên cứu từ 7, 8 năm đổ lại đây về nhân khẩu học và những hính thức mà nó ảnh hưởng đến truyền thông và giải trí trong đất nước này và cả ở nước ngoài
Và từ 3 năm gần đây, chúng tôi đã cụ thể nhìn vào truyền thông xã hôi để xem điều gì đã thay đổi và chúng tôi đã tìm ra một số điều khá thú vị.
tất cả những người tham gia vào mạng lưới truyền thông xã hội thuộc về loại nhân khẩu học kiểu cũ mà những công ty truyền thông và quảng cáo đã dùng để hiểu họ.
nhưng bây giờ đây việc xếp loại này thậm chí kém ý nghĩa hơn trước đây. Bởi vì với những công nghệ truyền thông trực tuyến nó dễ dàng hơn nhiều cho chúng ta để thoát khỏi một vài cái hộp nhân khẩu học của chính mình.
Chúng ta có thể kết nối với mọi người tương đối tự do và tự định hình lại tính cách của chúng ta trực tuyến
chúng ta cố thể nói dối về tuổi tác trên mạng một cách dễ dàng
Chúng ta cũng cố thể kết nối với mọi người mà có cùng sở thích với chúng ta
chúng ta không cần công ty truyền thông để giúp chúng ta làm việc này
Vì vậy, những công ty truyền thông truyền thống, đương nhiên đang xem xét rất kỹ càng những cộng động giao lưu qua mạng
họ biết đây sẽ là một khối lượng khán giả lớn trong tương lai. Họ cần phải tìm ra giải pháp riêng
Đây là một điều khó khăn đối với họ bởi họ vẫn đang cố sử dụng nhân khẩu học để hiểu họ bởi đó là tỷ lệ quảng cáo được xác định như thế nào
Khi họ giám sát lượng sử dụng của bạn và bạn đều biết điều đó Họ đang đi qua một giai đoạn thực sự khó khăn để tìm ra tuổi tác, giới tính và thu nhập của bạn.
Họ có thể làm một vài dự đoán được giáo dục.
Nhưng họ có nhiều thông tin hơn về những hoạt động trức tuyến của bạn những thứ bạn thích và hấp dẫn bạn
cái đó dễ tìm ra hơn nhiều việc tìm ra bạn là ai
mặc dù việc này làm bạn hơi dùng mình nó có một ưu điểm về việc gu của bạn bị giám sát.
tự nhiên gu của bạn được tôn trọng theo cách mà trước đây chưa hề có
Hồi trước nó đã được giả sử
cho nên khi bạn xem trực tuyến cách mà mọi người tổng hợp lại họ không tổng hợp lại theo tuổi tác, giới tình và thu nhập
họ tổng hợp lại theo những thứ mà họ yêu những thứ mà họ thích. Và nếu mà bạn nghĩ một chút về điều này, quan niệm được của mọi người được chia xẻ, chúng ta trở thành một tổng hợp mạnh mẽ hơn nhiều. rằng khi ta bị ràng buộc bởi những phương pháp nhân khẩu học.
Tôi thật sự muốn biết rằng bạn thích ""Buffy the Vampire Slayer" hơn là bạn bao nhiêu tuổi.
cái đó cho tôi biết được một điều đáng kể về bạn..
Còn một điều nữa mà chúng tôi đã phát hiện ra về truyền thông xã hội nói thật ra, điều này khá sẽ làm bạn khá bất ngờ.
Thật ra phụ nữ đang thực sự lèo lái cuộc cách mạng truyền thông xã hội
nều bạn nhìn đến số liệu thống kê của thế giới trong từng độ tuổi phụ nữ thực sự nhiều hơn đàn ông khi nhìn đến việc sử dụng công nghệ thông tin xã hội
Còn nếu bạn nhìn đến số lượng thời gian mạ họ bỏ ra trên những trang Web, họ thật sự thống trị khoảng không công nghệ thông tin xã hội đang tạo gia sự thay đổi to lớn cho truyền thông ngày xưa.
Vấn đề ở đây là, ảnh hưởng kiểu nào sẽ có đối với văn hoá của chúng ta và cái ảnh hưởng này sẽ mang lại ý nghĩa gì cho phụ nữ?
nếu tình huống là phương tiện truyền thông xã hội đang thống trị các phương tiện tuyên truyền cũ và nếu phụ nữ đang thống trị công nghệ truyền thông xã hội thì phải chăng việc đấy có nghĩa là phụ nữ sẽ tiếp quản công nghệ truyền thông toàn cầu?
Và có lẽ nào chúng ta sẽ đột nhiên nhìn thấy nhiều nhân vật nữ trong phim hoạt hình trong những trò chơi và phim truyền hình dài tập?
Liệu những bộ phim bom tấn sắp tới sẽ có diễn viên nữ đóng vai chính?
Liệu nó có thể xảy ra không rằng bỗng nhiên phong cảnh của phương tiện truyền thông sẽ trở thành phong cảnh nữ tính hơn?
Thật ra thì tôi không nghĩ mọi chuyện sẽ xảy ra như vậy.
Tôi cho rằng các công ty truyền thông sẽ thuê nhiều phụ nữ hơn bởi vì họ nhận ra rằng điều này là quan trọng cho kinh doanh. Và tôi nghĩ rằng phụ nữ sẽ tiếp tục thống trị trong quả cầu truyền thông xã hội
Nhưng tôi cũng cho rằng, phụ nữ, một cách vô cùng trớ trêu, sẽ chịu trách nhiệm tìm cách giải quyết triệt để vấn đề về các loại giới tồi tệ giống như các bộ phim có nữ diễn viên chính và tất cả các phân loại giới khác mà giả thiết rằng trong các nhóm nhân khẩu học nhất định yêu thích một số thứ người La tinh thích một số thứ nhất định giới trẻ thích một số thứ nhật định
đây là một nhận định quá đơn giản.
Cái phương tiện truyền thông giải trí mà chúng ta sẽ thấy trong tương lai sẽ được dựa trên các dữ liệu nhiều hơn và đồng thời sẽ dựa trên các thông tin mà ta xác định được từ những cộng đồng trực tuyến dựa trên sở thích nơi phụ nữ đang thật sự điều khiển hành động này.
Có thể bạn tự hỏi, vậy thì tại sao ta lại cần biết việc gì khiến người ta tiêu khiển?
Vì sao tôi nên biết điều này?
đương nhiên là các công ty công nghệ truyền thông và các nhà quảng cáo của ngày xưa cần biết điều này
Nhưng lý lẽ của tôi là nếu bạn muốn hiểu cái thế giới này thì có thế là bạn nên tìm hiểu ra điều gì mang lại niềm đam mê, nụ cười cái gì họ tìm đến khi họ rảnh rỗi
Đây là một điều vô cùng quan trọng mà bạn cần biết về con người
Tôi đã bỏ ra rất nhiều thời gian trong sự nghiệm để tìm hiều về công nghệ truyền thông và giải trí và xem cuộc sống của chúng ta bị ảnh hưởng như thế nào.
Và tôi nghiên cứu không phải chỉ vì nó rất lý thú , mặc dù đúng là như vậy, việc đó rất là hay, nhưng đồng thời bởi vì các cuộc nghiên cứu của chúng tôi liên tiếp cho thấy rằng giải trí và chơi có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của chúng ta. như niềm tin của họ về mặt trính trị chẳng hạn cũng như về mặt sức khoẻ.
Và vì vậy, nếu bạn có ý muốn tìm hiểu về trái đất này, hãy quan sát xem người khác giải trí như thế nào đó sẽ là một sự khởi đầu tốt.
Vậy hãy tưởng tượng một bầu không khí truyền thông mà không bị ảnh hưởng bởi những khuôn mẫu khập khiễng về giới tính và các đặc tính nhân khẩu học khác
Bạn có thể tưởng tượng được thành quả không?
Tôi rất mong chờ xem thành quả của nó.
Xin cảm ơn.
(vỗ tay)
Việc chạy bộ: chỉ đơn giản là rẽ phải, trái, phải, trái -- có phải vậy không?
Nghĩa là, chúng ta đã làm như vậy trong hai triệu năm, thật kiêu ngạo khi thừa nhận điều đó tôi có một vài thứ để nói những điều chưa được nói ra và thực hiện tốt hơn trước đó.
Điều thú vị về chạy bộ, như tôi đã khám phá ra, đó là có một điều kì lạ xảy ra trong hoạt động này mọi lúc.
Cụ thể là: Một vài tháng trước, nếu bạn đã nhìn thấy tôi ở cuộc thi chạy ma-ra-tông tại thành phố New York, tôi chắc rằng bạn nhìn thấy một điều mà không ai nhận ra trước đó.
Một phụ nữ người Ethiopia tên là Derartu Tulu đã bắt đầu tại vạch xuất phát.
Cô ấy 37 tuổi,
chưa từng nhận được một giải thưởng chạy ma-ra-tông nào trong vòng 8 năm, và một vài tháng trước cô ấy gần như chết đi trong khi sinh con.
Dararty Tulu đã sẵn sàng bỏ cuộc và nghỉ lưu trong lĩnh vực thể thao, nhưng cô quyết định quyết tâm hết mình và cố gắng lần cuối cho ngày cuối cùng trong vòng loại sự kiện, cuộc thi chạy ma-ra-tông tại thành phố New York.
Ngoại trừ một điều -- tin xấu với Daratu Tulu -- một vài người khác cũng có ý nghĩ tương tự, bao gồm người đã đạt huy chương vàng Olympic và Paula Radcliffe, một "con quỷ", nữ vận động viên chạy ma-ra-tông nhanh nhất trong lịch sử.
Với chỉ 10 phút vượt qua cả kỉ lục của giới vận động viên nam, Paula Radcliffe thực sự là vô địch.
Đó là cuộc thi của cô. Khi tiếng súng cất lên, thậm chí không hề tỏ ra thua kém;
cô vượt qua sự thua kém đó.
Những điều đó thật quá khó khăn. Và 22 dặm trong vòng chạy 26 dặm, đó là thành tích của Derartu Tulu vượt qua cả đối thủ dẫn đầu.
Ở đây có một điều thực sự kì lạ xảy ra
Paula Radcliffe, người chắc chắn ẵm khoản tiền thưởng lớn đã bị thua bởi cánh tay bất lực của Derartu Tulu, đột nhiên nắm lấy chân của mình và bị ngã.
Chúng ta hẳn đều biết phải làm gì trong trường hợp này chứ?
Bạn cho cô ta một cú huých bất chợt vào răng với khuỷu tay của mình và cán đích.
Derartu Tulu làm hỏng kế hoạch.
Thay vì đi tắt, cô ngã xuống, tóm lấy khuỷu tay Paula Radcliffe, và nói,"Thôi nào. Hãy tiếp tục với chúng tôi. Cô có thể làm được mà."
Paula Radcliffe, thật không may, đã đứng dậy được. Cô vượt lên vị trí dẫn đầu.
và chạy nhanh về vạch đích.
Nhưng cô lại bị ngã lần nữa.
Và lần thứ hai Derartu Tulu nắm lấy cô và cố gắng kéo cô dậy.
lúc đó Paula Radcliffe đã nói, "Tôi thua rồi. Hãy chạy tiếp đi."
Đó là một câu chuyện thú vị, và tất cả chúng ta đều biết nó kết thúc ra sao.
Cô ấy mất giải thưởng, nhưng trở về nhà với một thứ còn lớn lao và quan trọng hơn nhiều.
Ngoại trừ việc Derarty Tulu lại làm hỏng kế hoạch lần nữa.
Thay vì thua cuộc, cô ấy vượt qua vị trí dẫn đầu và chiến thắng,
trong cuộc thi chạy ma-ra-tông thành phố New York, trở về nhà với một tờ séc giá trị lớn.
Đó là một câu chuyện cảm động, nhưng nếu bạn tìm hiểu sâu hơn một chút, bạn sẽ phân vân chính xác điều gì đã diễn ra tại đó.
Khi bạn có hai ngoại lệ trong một sinh vật, đó không phải là trùng hợp ngẫu nhiên.
Khi bạn có một người cạnh tranh và khoan dung hơn bất kì người nào khác trong cuộc thi, đó càng không phải là một sự trùng hợp.
Bạn chỉ cho tôi xem một sinh vật với đôi chân như màng bơi và có mang, nước đóng một vai trò nào đó.
Một người có trái tim nhân hậu như vậy, khi đó đã có một sự nối kết.
Và câu trả lời cho vấn đề này, theo tôi, có thể được làm sáng tỏ tại Dãy Hẻm Copper tại Mexico, nơi có một bộ lạc, một bộ tộc ẩn dật, được gọi là Indians Tarahumara.
Người Tarahumara nổi tiếng vì ba điều.
Thứ nhất, cách sống của họ hầu như không thay đổi trong suốt 400 năm qua.
Khi những người đi chinh phụ đặt chân đến Bắc Mĩ, bạn có hai lựa chọn: hoặc là chống lại và tham gia hoặc là đầu hàng.
Người Maya và người Aztec đã tham gia, đó là lí do tại sao
Người Tarahumara có một chiến thuật khác.
Họ đã bỏ cuộc và trốn tránh trong mạng lưới phức tạp này hệ thống mạng nhện các hẻm núi được gọi là Dãy Hẻm Copper,
và họ tồn tại cho đến những năm 1600s -- về cơ bản giống như cách họ đã thường làm.
Điều thứ hai đáng nói về người Tarahumara đó là, ở độ tuổi già -- 70 tới 80 -- những người này không phải là vận động viên chạy ma-ra-tông, họ chạy còn hơn cả ma-ra-tông.
Họ không chạy 26 dặm, mà là 100, 150 dặm một lần, và hầu như không có thương tích, không có vấn đề gì cả.
Điều cuối cùng đáng nói về người Tarahumara đó là tất cả những gì chúng ta sẽ nói về ngày hôm nay, tất cả những gì chúng ta đang cố để đạt được sử dụng công nghệ và sức mạnh trí não để giải quyết-- những thứ như bệnh tim mạch, cholesterol và ung thư, tội phạm, chiến tranh, bạo lực và bệnh trầm cảm lâm sàng-- người Tarahumara không biết về những điều đó. Họ được tách khỏi
tất cả các chứng bệnh hiện đại.
Vậy đâu là sự kết nối? Chúng ta một lần nữa nói về những kẻ ngoài cuộc.
Có một vài lí do và ảnh hưởng ở đây. Những nhóm các nhà khoa học
tại Harvard và Đại học Utah đang vắt óc để cố gắng tìm ra những gì người Tarahumara đã biết.
Họ đang cố gắng lí giải một vài những bí mật.
Và một lần nữa, một bí mật lại được gói gọn trong một bí mật khác-- có lẽ chìa khoá liên kết giữa Derartu Tulu và người Tarahumara được ẩn trong ba bí mật khác, giống như đây: Ba điều -- nếu bạn có câu trả lời, hãy nói qua mic, bởi vì không ai khác biết câu trả lời. Và nếu bạn biết, bạn sẽ thông minh hơn bất kì ai trên Trái Đất này.
Điều bí ẩn số một:
Hai triệu năm về trước não người to lên về kích thước.
Người Australopithecus có bộ não nhỏ bằng hạt đậu. Đột nhiên loài người xuất hiện -- Homo erectus --
cái đầu to bằng quả dưa.
Để có một bộ não với kích thước đó, bạn cần một nguồn năng lượng calo cô đặc.
Nói cách khác, loài người xa xưa ăn động vật chết -- không cần phải bàn cãi, đó là thực tế. Duy có một vấn đề đó là,
loại vũ khí có viền chỉ mới xuất hiện vào khoảng 200,000 năm trước.
Vậy là theo một cách nào đó trong vòng gần hai triệu năm, chúng ta giết động vật mà không cần tới bất kì loại vũ khí nào.
Ngày nay chúng ta không sử dụng sức mạnh của mình bởi vì chúng ta là những sinh vật lớn nhất trong sinh giới.
tất cả các động vật khác đều mạnh hơn chúng ta. Chúng có răng nanh,móng vuốt, sự nhanh nhẹn, tốc độ.
Chúng ta nghĩ rằng Usain Bolt chạy nhanh. Usain Bolt có thể bị đánh bại bởi một con sóc.
Chúng ta không nhanh.
Đó là một sự kiện Olympic: đánh bại một con sóc.
Bất kì ai đuổi kịp con sóc sẽ nhận được huy chương vàng.
Vì thế không vũ khí, không tốc độ, không sức mạnh, không răng nanh, không móng vuốt, không
Chúng ta đang giết các động vật đó như thế nào? Đó là điều bí ẩn thứ nhất.
Điều bí ẩn thứ hai: Cho đến nay phụ nữ đã được ghi nhận tại Olympic từ khá lâu rồi, nhưng có một điều đáng nói về tất cả các vận động viên chạy nước rút nữ -- họ đều tệ hại kinh khủng.
Không có một người phụ nữ nhanh nhất hành tinh và đã không bao giờ có.
Người phụ nữ nhanh nhất chạy được một dặm trong vòng 4 phút 15 giây.
Tôi có thể ném đá và cốc vào đầu một nam sinh trung học có thể chạy nhanh hơn 4 phút 15 giây.
Vì một vài lí do chúng ta thực ra rất chậm.
(Tiếng cười) Những khi tham gia chạy ma-ra-tông chúng ta chỉ nói về -- việc bạn đã được phép chạy ma-ra-tông trong 20 năm. Bởi vì, trước những năm 1980, ngành khoa học y tế đã chỉ ra rằng nếu một phụ nữ cố chạy 26 dặm -- có ai biết rằng điều gì sẽ xảy ra nếu bạn chạy được 26 dặm, và tại sao bạn bị cấm chạy ma-ra-tông trước những năm 1980?
(Tiếng của khán giả: Tử cung của cô ấy sẽ bị rách.)
Tử cung của cô ấy sẽ bị rách. Vâng. Bạn sẽ bị rách các cơ quan nội tạng.
Tử cung sẽ bị bong ra, nghĩa đen là rơi ra khỏi cơ thể.
Tôi đã tham gia rất nhiều cuộc chạy ma-ra-tông và chưa thấy điều gì như vậy cả. (Tiếng cười)
Vậy là phụ nữ đã được phép tham gia chạy ma-ra-tông được 20 năm. Trong khúc cua ngắn như vậy,
các bạn đã tránh khỏi việc bị rách nội tạng dẫn đến thực tế là bạn chỉ kém có 10 phút trong kỉ lục nam thế giới.
Bạn vượt qua giới hạn 26 dặm, đạt tới một khoảng cách mà khoa học y tế đã chứng minh rằng nó nguy hiểm tới con người -- hãy nhớ rằng Pheidippdies đã chết khi anh chạy được 26 dặm -- bạn đạt tới 50 và 100 dặm, và đột nhiên đó lại là một trò chơi khác.
Bạn có thể hình dung Ann Trason, hay Nikki Kimball, hay Jenn Shelton, bạn đặt họ vào một cuộc thi chạy 50 hay 100 dặm chống lại bất kì ai trên thế giới và đó là một cái tung đồng xu xem ai sẽ thắng. Tôi sẽ đưa ra một ví dụ.
Một vài năm trước, Emily Baer đăng kí tham gia một cuộc thi chạy được gọi là Hardrock 100, nói cho bạn tất cả những gì bạn cần biết về cuộc thi.
Họ cho bạn 48 giờ đồng hồ để hoàn thành phần thi.
Emily Baer -- 500 vận động viên chạy -- đã ở vị trí thứ 8 trong top 10, ngay cả khi cô dừng lại ở tất cả các trạm y tế. để cho con bú trong quá trình thi --
và tuy vậy, cô đã vượt qua 492 người. Điều bí ẩn cuối cùng: Vì thế tại sao phụ nữ lại mạnh mẽ hơn
khi mà con đường chạy dài hơn?
Điều bí ẩn thứ ba là: Ở trường Đại học Utah, họ bắt đầu bấm giờ cho những người tham gia chạy ma-ra-tông.
Và những gì họ nhận ra đó là, nếu bạn bắt đầu chạy ma-ra-tông khi 19 tuổi, hàng năm bạn sẽ càng ngày càng chạy nhanh hơn cho đến khi bạn đạt tới tuổi 27.
Và sau đó, bạn ngã quỵ trước sự khắc nghiệt của thời gian.
Bạn trở nên càng ngày càng chậm đi, cho đến khi bạn quay lại chạy với tốc độ khi còn 19 tuổi.
Khoảng 7 năm, tám năm để đạt được đỉnh cao, và rồi bạn trượt khỏi đỉnh cao đó, cho tới khi quay về vị trí ban đầu.
Bạn nghĩ rằng sẽ mất tám năm đề quay lại tốc độ ban đầu, có lẽ là 10 năm -- không, là 45 năm.
những người đàn ông và phụ nữ 60 tuổi chạy như khi họ 19 tuổi.
Bây giờ tôi sẽ thách thức bạn với bất kì hoạt động thể lực khác -- và làm ơn đừng nói là golf -- thứ nào đó mà thực sự nặng nhọc -- nơi các lão khoa đang tiến hành cũng như họ làm như những thiếu niên.
Giờ bạn có ba bí mật.
Liệu có một mảnh trong bức tranh xếp hình đó có thể gói gọn tất cả những thứ này lại không?
Bạn phải luôn cẩn thận phòng việc ai đó lật lại lịch sử và cố gắng đưa cho bạn câu trả lời toàn cầu, bởi vì, ở tiền lịch sử, bạn có thể nói bất cứ cái quái gì bạn muốn và đi xa khỏi nó. Nhưng tôi sẽ nói cho bạn điều này:
Nếu bạn đặt một mảnh ghép vào giữa trò chơi ghép hình này, lập tức tất cả sẽ tạo thành một bức tranh hoàn chỉnh.
Nếu bạn băn khoăn, thế tại sao người Tarahumara không đánh nhau và không chết vì bệnh tim mạch, tại sao một người phụ nữ Ê-ti-ô-pi-a nghèo tên là Derartu Tulu có thể khoan dung và có tính cạnh tranh cao, và tại sao theo một cách nào đó chúng ta có thể tìm thức ăn không cần đến vũ khí, có lẽ đó chỉ bởi loài người, cũng như chúng ta nghĩ bản thân mình như là bá chủ của vũ trụ này, thực sự chẳng có phát triển gì nhiều hơn một đàn chó săn.
Có thể chúng ta tiến hoá như một bầy động vật đi săn.
Bởi vì một ưu điểm chúng ta có trong tự nhiên -- một lần nữa, đó không phải là răng nanh, móng vuốt hay tốc độ -- thứ duy nhất chúng ta thực sự, thực sự giỏi đó là mồ hôi.
Chúng ta thực sự giỏi trong việc có mồ hôi và mùi vị.
Tốt hơn bất cứ loài động vật có vú nào trên Trái Đất, chúng ta có thể tiết mồ hôi rất tốt.
Nhưng ưu điểm đó chỉ đem lại một chút khó chịu về cộng đồng đó là trên thực tế, khi tiến hành chạy dưới điều kiện nắng nóng trong một quãng đường dài, chúng ta là vô địch, chúng ta giỏi nhất trên hành tinh.
Bạn cưỡi ngựa trong một ngày nắng nóng, và sau năm hay sáu dặm, con ngựa đó có lựa chọn. Hoặc là tiếp tục thở, hoặc là đi vào chỗ mát để nghỉ ngơi,
nhưng nó không thể làm cả hai việc -- còn chúng ta có thể.
Vậy điều gì xảy ra nếu chúng ta tiến hoá như những loài động vật đi săn?
Điều gì sẽ đến nếu chúng ta chỉ có mỗi một ưu điểm tự nhiên trên thế giới đó là thực tế chúng ta không thể tụ tập thành một nhóm, đi ra ngoài kia Savannah Châu Phi, bắt một con linh dương và đi chơi theo bầy đàn, chạy cho đến chết?
Đó là tất cả những gì chúng ta có thể làm;
chúng ta có thể chạy khá xa trong một ngày nắng nóng.
Vậy nếu đó là sự thật, một vài thứ khác cũng đã có thể đúng.
Chìa khoá cho việc trở thành một phần của đàn đi săn đó là từ "bầy đàn."
Nếu bạn đi một mình, và cố gắng rượt theo một con linh dương, Tôi cá rằng sẽ có hai xác chết ở Savannah
Bạn cần một bầy đàn để hỗ trợ lẫn nhau. Bạn cần những người 64, 65 tuổi.
những người đã từng làm việc này trong một thời gian dài để biết bạn thực sự tóm được con linh dương nào. Bầy đàn bùng nổ và tập hợp nhau lại một lần nữa.
Các nhà theo dõi xuất sắc là một phần của đàn. Họ không thể đứng sau cáchd dó 10 dặm.
Bạn cần có phụ nữ và thanh thiếu niên vì bạn được lợi hai lần trong đời từ prôtêin động vật đó là khi bạn là một bà mẹ cho con bú và một thiếu niên đang lớn.
Chẳng có nghĩa gì khi để con linh dương kia chết và tộc người muốn ăn nó cách đó 50 dặm. Họ cần phải thuộc một bầy đàn.
Bạn cần có những học sinh 27 tuổi này ở đỉnh cao sức mạnh của họ
sẵn sàng giết mồi, và bạn cần có thanh niên những người học tất cả những thứ có liên quan.
Đàn sẽ ở bên cạnh nhau.
Một điều nữa khá đúng: bầy đàn này không thể quá thực tế.
Bạn không thế theo tất cả các khúc cua xung quanh, cố gắng săn con linh dương.
Bạn không thể là một bầy đầy giận dữ. Bạn không thể mang thù hận.
Giống như là, "Tôi đang không săn con linh dương của anh kia.
Anh ấy giận tôi. Hãy để anh ấy săn con linh dương của mình." Bầy đàn phải có khả năng tự xoa dịu,
hợp tác và hỗ trợ lẫn nhau. Những gì bạn phải hứng chịu, nói cách khác,
là khá giống nhau như người Tarahumara -- một bộ lạc không hề thay đổi từ thời Đồ Đá.
Đó thực sự là một cuộc tranh luận quyết liệt rằng có thể người Tarahumara đang làm đúng như những gì tất cả chúng ta đã làm trong hai triệu năm. Đó là chúng ta trong thời hiện đại với những người đi chệch hướng.
Chúng ta xem việc chạy nhnw là một thứ ngoại lai, sự trừng phạt bạn đang phải gánh chịu là bạn ăn pizza vào tối hôm trước.
Nhưng có thể đó là thứ hoàn toàn khác. Chúng ta có thể là những người lấy đi ưu điểm này của mình
và phá hỏng nó. Phá hỏng như thế nào?
Chúng ta đã phá hỏng một thứ gì đó ra sao?
Chúng ta cố gắng quy nó ra tiền mặt.
Cố gắng cân nó, đóng gói và làm cho no trở nên tốt đẹp hơn và bán nó cho mọi người.
Và điều xảy ra là chúng ta đang bắt đầu tạo ra những thứ êm ái lạ mắt này, chúng giúp việc chạy tốt hơn, được gọi là giầy chạy. Lý do cá nhân tôi ghét giày chạy
là bởi vì tôi đã mua một triệu đôi giày và tôi liên tục bị đau.
Tôi nghĩ rằng, nếu ai đó ở đây chạy -- tôi có một cuộc trò chuyện với Carol;
chúng tôi nói trong hậu trường khoảng 2 phút, và cô ấy nói về chấn thương chân.
Bạn hãy nói với một vận động viên chạy, tôi đảm bảo, trong vòng 30 giây, cuộc nói chuyện biến thành chấn thương.
Vậy nếu con người tiến hoá thành vận động viên chạy, nếu đó là một lợi thế của chúng ta, vậy thì tại sao chúng ta lại kém như vậy?
Tại sao chúng ta liên tục bị chấn thương? Điều gây tò mò về việc chạy và chấn thương trong khi chạy
đó là chấn thương trong khi chạy là mới mẻ trong thời đại của chúng ta.
Nếu bạn đọc văn học dân gian và thần thoại, bất kì bí ấn nào, bất kì loại truyện nào, việc chạy thường có liên quan đến sự tự do, sự sống, sức trẻ và sức sống vĩnh cửu. Chỉ trong thời đại của chúng ta
việc chạy mới trở nên gắn với sự sợ hãi và đau đớn. Geronimo đã từng nói
"Những người bạn duy nhất của tôi là đôi chân.
Tôi chỉ tin đôi chân của mình." Đó là bởi vì một vận động viên ba môn thể thao phối hợp người Apache đã nói bạn chạy 50 dặm vượt qua sa mạc, tham gia chiến đấu tay không, bắt trộm một đàn ngựa để lấy da mang về nhà. Geronimo không bao giờ nói, "À, bạn biết đấy,
gót chân Asin của tôi -- tôi nói nhỏ nhẹ.
Tôi cần phải vượt qua tuần này," hoặc "Tôi cần qua đào tạo.
Tôi không tập yoga.
Tôi chưa sẵn sàng." Con người luôn chạy và chạy.
Chúng ta ở đây ngày hôm nay. Chúng ta có công nghệ số. Tất cả các ngành khoa học được rút ra từ thực tế
rằng tổ tiên chúng ta có thể làm những điều phi thường hàng ngày, chỉ dựa trên đôi chân trần chạy những quãng xa. Vậy làm thế nào chúng ta có thể quay lại thời kì đó lần nữa?
Tôi sẽ đưa cho bạn điều đầu tiên, đó là hãy tránh khỏi một thứ đóng gói, bán hàng, tiếp thị.
Tránh khỏi tất cả những đôi giày chạy bốc mùi.
Ngừng việc tập trung vào các cuộc thi chạy ma-ra-tông, mà nếu bạn chạy trong bốn giờ, mẹ kiếp. Nếu là trong vòng 13.59.59 phút, bạn thật tuyệt vời vì bạn đủ tiêu chuẩn cho một cuộc chạy khác.
Chúng ta cần lấy lại cảm giác khôi hài và vui sướng tôi nói rằng, sự trần trụi đã làm cho người Tarahumara trở thành nền văn hoá khoẻ mạnh và thanh bình nhất trong thời đại chúng ta.
Vậy đâu là lợi ích? Vậy thì đã sao? Có phải bạn đã đốt cháy Haagen-Dazs vào đêm hôm trước?
Nhưng có lẽ cũng có một lợi ích khác.
Không cần phải bàn quá sâu về vấn đề này, hãy tưởng tượng một thế giới nơi tất cả mọi người có thể và phá triển bằng bài tập này làm cho họ cảm thấy thoải mái hơn, thanh bình hơn, khoẻ mạnh hơn, tránh khỏi stress -- nơi bạn không cần phải quay lại văn phòng như một thằng điên nữa, nơi bạn không phải trở về nhà với bao lo toan đặt lên đầu nữa. Có lẽ có một thứ gì đó trong chúng ta ngày nay
và đó là những gì người Tarahumara luôn có.
Tôi không nói rằng chúng ta quay lại Hẻm Copper để sống bằng ngô, chế độ ăn uống của người Tarahumara, nhưng có một điều ở trong đó. Và nếu chúng ta tìm ra nó,
sẽ có một giải Nobel cỡ bự trao cho bạn.
Vì nếu một ai đó có thể tìm ra cách phục hồi bản năng tự nhiên điều mà chúng ta đã hưởng thụ trong suốt quãng thời gian tồn tại của mình, chúng ta hưởng thụ nó cho đến những năm 1970 hoặc tương tự như vậy, những lợi ích đó, xã hội và thể chất chính trị và đầu óc, sẽ là đáng kinh ngạc.
Vậy những gì tôi đã nhìn thấy ngày hôm nay là những gì của một tiểu văn hoá đang phát triển gồm những vận động viên chạy chân trần, mọi người tháo bỏ giày.
Và những gì họ cùng nhận ra là bạn bỏ giày, bạn thoát khỏi stress, bạn thoát khỏi những chấn thương và bệnh tật.
Và điều bạn tìm ra là có một thứ mà người Tarahumara đã biết trong suốt một thời gian dài, điều khá thú vị.
Tôi đã tự mình trải nghiệm điều đó.
Tôi làm tổn thương cả đời bình, và khi gần đạt ngưỡng tuổi 40 tôi tháo bỏ những đôi giày và bệnh tật của tôi cũng không còn nữa. Hi vọng đó là những gì chúng ta có thể được lợi.
Tôi rất cảm khích các bạn vì đã nghe hết câu chuyện này.
càm ơn các bạn râaat nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
"Tôi sẽ" Tôi sẽ không nhảy theo điệu trống chiến đấu của bạn.
Tôi sẽ không thả vào đó tâm hồn và xương máu của chính mình
Tôi sẽ không hòa mình vào những giai điệu đó.
Tôi biết nó.
Nó chẳng mang đến sự sống.
Tôi biết những nỗi đau mà chiến tranh mang lại cho con người.
Họ đã sống, bị săn đuổi, bị cướp bóc, và đau đớn khôn cùng.
Tôi sẽ không nhảy theo tiếng trống rền vang của bạn.
Tôi sẽ không lắc lư, nhún nhảy theo nó vì bạn.
Tôi sẽ không căm thù nó vì bạn hay thậm chí căm thù chính bạn.
Tôi sẽ không giết một ai vì bạn.
Hơn thế nữa tôi sẽ không chết vì bạn.
Tôi sẽ không thương xót cho cái chết của những kẻ giết người cũng như kẻ liều chết.
Tôi sẽ không bên bạn hay chiến đầu cùng những trái bom cho dù tất cả mọi người đều sẽ theo.
Ai cũng có thể sai.
Cuộc sống là một quyền của con người, mọi người đều có nó.
Tôi sẽ không bao giờ quên quê hương mình.
Chính tay tôi sẽ tự tạo ra chiếc trống.
Rồi cùng với những người yêu quý của mình, cùng nhau chúng tôi cất lên những giai điệu thanh bình.
Chúng sẽ thành những điệu trống cho hòa bình.
Tôi sẽ là chính mình.
Sẽ không cho mượn tên mình và giai điệu thanh bình của chính mình vào nhịp đập chiến tranh.
Tôi sẽ nhảy múa và kháng cự và nhảy múa và kiên trì và nhảy múa.
Nhịp đập còn tim này sẽ lớn hơn cả sự chết chóc
Điệu trống chiến tranh dồn dập sẽ không lớn hơn chính hơi thở này.
Haaa Làm gì đi chứ những người của TED ? Cho tôi nghe gì đó đi nào.
(Tiếng vỗ tay) Ôi những con người tôn sùng hòa bình.
Những con người khát khao hơn cả hòa bình
Tôi hiểu.
Gần đây tôi đã sai rất nhiều.
Rất nhiều lần.
Vì thế tôi đã không thể nghĩ ra được gì đế nói hôm nay cả.
Không phải là tôi không chuẩn bị gì.
Tôi đã chuẩn bị rất kĩ trang phục của mình cho hôm nay, (Tiếng cười) chuẩn bị những ý kiến của bản thân, và cố gắng làm cho nó hợp lý cả về quá khứ và tương lai.
Thi ca làm được điều đó.
Nó mang đến cho bạn. Nó chỉ vào chính bạn.
Ngay bây giờ đây tôi sẽ đọc một bài thơ mà tôi chỉ vừa mới chọn nó.
Nhưng trước hết tôi cần bạn chỉ cần ngồi như thế này trong 10 phút và nghĩ về một người phụ nữ không có ở đây.
Giữ cô ấy lại với bạn.
Bạn không cần phải nói thật to tên của người ấy, chỉ cần nghĩ về họ.
Bạn đang nghĩ đấy chứ?
Bài thơ "Mảnh vỡ khổ đau."
Lịch sử đã chỉ ra.
Những gì chưa được viết sẽ dự đoán được tương lai, phản chiếu quá khứ.
Tôi thì lại nghĩ khác có thể nó giới hạn rằng, đàn ông là khởi nguồn của bạo lực.
Con trai của ai sẽ là người gây ra nó?
Đứa trẻ nào sẽ làm tàn lụi 1 ngày mới?
Những cái chết kia làm ta đau khổ biết dường nào.
Ta yêu quý chúng biết bao.
Ta tiếc thương cho những người phụ nữ.
Những con chó cái bị đánh đập hàng ngày.
Chính họ đang lâm nguy.
Chiến tranh và thời niên thiếu đau đớn.
Tất cả màu sắc tươi đẹp đều tàn rụi, chúng ta đang đứng nhìn.
Xin đừng nhìn vào những cái bóng phía sau tôi.
Tôi mang nó trong mình. Tôi sống trong chu trình của ánh sáng và bóng đêm.
Nửa ồn ào và tĩnh lặng.
Tôi hiểu rằng, chưa bao giờ là chính mình hay là kẻ khác.
Ốm đau, khỏe mạnh,hiền lành và bạo lực.
Thật khó mà hiểu được con người này.
Tôi đã là một cơn bão. mù quáng và ngu ngốc -- vẫn thế mà thôi.
Con người mang đến cho chính nó mù quáng và bệnh tật.
Tôi luôn phức tạp.
Đàn bà bị nhào nặn trước khi bị hiếp.
Rào cản ngôn ngữ không ngăn được tôi.
Kinh nghiệm và sự già giặn trong tôi.
Mọi thứ vẫn là mọi thứ.
Một người phụ nữ mất 15, hay 20, người thân thuộc của mình.
Một người phụ nữ mất sáu.
Một người phụ nữ mất chính đầu của mình.
Một người phụ nữ tìm kiếm những thi thể. Một người phụ nữ tồn tại bằng những rác rưởi.
Một người phụ nữ bắn chính mình. Một người phụ nữ bắn chính chồng mình.
Một người phụ nữ trói buộc chính mình.
Một người phụ nữ sinh con.
Một người phụ nữ sinh giữa biên giới.
Một người phụ nữ không còn tin tình yêu sẽ đến tìm cô.
Một người phụ nữ chưa bao giờ tin.
Những con tim trốn chạy sẽ đi về đâu?
Vỡ tan, văng tục. chạy trốn đến nơi mà họ chưa từng đến.
Đối mặt với cô độc.
Chúng ta tiếc thương cho từng người. hay chúng ta im lặng.
Cột sống tôi như quằng lại.
Con người đang đứng bên vách vúi cheo leo.
Bom mìn để lại đằng sau.
Những quả bom nổ chậm vẫn còn đó.
Một sự âm ỉ trong khổ đau.
Khói thuốc.
Bom đạn.
Xác chết trẻ em.
Những bàn tay, khói.
Nhân chứng, khói.
Cải cách, khói.
Sự cứu rỗi, khói.
Sự chở che, khói.
Hơi thở.
Đừng sợ vì những gì đã nổ tung.
Nếu bạn sợ, hãy sợ những thứ chưa nổ kia.
Cám ơn.
(Tiếng vỗ tay)
[Video có chứa nội dung người lớn. Khán giả cân nhắc trước khi xem] Tiffany Kagure Mugo: Ok. Lỡ đăng ký rồi, không còn đường lui đâu.
(Tiếng cười) Siphumese Khundayi: Chào các bạn.
TKM: Chào mọi người. TKM: Bạn nghĩ bạn đã biết về tình dục.
Xác suất cao là bạn nhầm. Và chúng tôi, ở đây, để nói với bạn điều đó.
SK: Chúng tôi sẽ nói với bạn rằng dù bạn đến từ đâu Abuja đến Alabama, Dubai hay trung tâm London, tình dục đã và sẽ còn thay đổi.
Và chúng ta cần hiểu điều này để giữ cho tình dục an toàn và nóng bỏng.
TKM: Giờ đây, hành động vuốt ve cơ thể trần trụi của nhau đang có vài thay đổi.
Và những thay đổi đó chịu ảnh hưởng của vô vàn suy nghĩ.
Ngay cả bạn, một người trưởng thành, vẫn sẽ có những suy nghĩ thầm kín về tình dục của riêng mình.
Có cả tốt, cả xấu và cả kì lạ.
(Tiếng cười) SK: Khi để ai đó thấy vòng ba lộ thiên của mình, bạn có từng nghĩ những ý nghĩ thầm kín ấy sẽ ảnh hưởng đến việc liệu bạn sẽ muốn họ mơn trớn khuỷu tay, hôn lên đùi hay gào thét tên bạn?
Một người phải có hành động và đánh giá riêng khi đã trải qua những cuộc tình nóng bỏng nhất.
TKM: Và chúng tôi sẽ chia sẻ cách để có đời sống tình dục nóng bỏng.
Điều đầu tiên bạn cần là giải thoát những ý nghĩ xấu về tình dục.
SK: Nghĩ về những thứ bạn cần thay đổi.
TKM: Và những thứ bạn cần tôn vinh cho những điều mới mẻ.
Chúng tôi sẽ đưa bạn vào chuyến khám phá về tình dục: những điều tồi tệ nhất, hành động gợi dục nhất trong lịch sử, và tương lai của tình dục.
SK: Với hơn bảy tỉ người trên hành tinh này, loài người đã làm tình suốt quãng thời gian dài
với tần suất lớn.
Nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta làm tình giỏi.
Một ví dụ mà tôi đang có trong đầu - "văn hoá" cưỡng hiếp.
TMK: Cách văn hoá và truyền thống giới hạn khoái cảm.
SK: Hay thậm chí, ý nghĩ rằng núm vú cần được đối xử như cách DJ chà đĩa khi cố chỉnh to âm.
TKM: Đó là điều gây khó chịu với riêng tôi.
SK: Chúng ta đều sợ tình dục.
TKM: Và chúng ta cần ai đó để đổ lỗi cho nỗi sợ đó.
Nỗi sợ về cơ thể người phụ nữ trừ khi bạn là người tận hưởng nó.
SK: Hãy nghĩ đi.
Thật dễ dàng để đến và nói với ai đó: "Khuỷu tay tôi đau"
nhưng hãy thử nói: "Xin lỗi, âm vật của tôi đang "rung động" kì lạ. Bạn biết chỗ nào bán thuốc mỡ cho việc đó không?"
Chờ xem điều gì sẽ xảy ra nhé.
(Tiếng cười) TKM: Không tốt đẹp gì đâu.
Đã có lần tôi thách bạn mình đến siêu thị và nói từ "đùi" với người lạ.
Không ai dám làm kể cả khi họ có thể nói về "đùi" gà.
(Tiếng cười) SK: Một số quan niệm về văn hoá và lịch sử đã đóng đinh sâu trong suy nghĩ chúng ta. Chúng ta không lấy làm kì lạ khi phát hoảng vì ai đó nhắc đến "núm vú" chứ không phải "đầu gối trái".
Chúng ta tránh đụng chạm đến tình dục.
Bước đầu tiên là chấp nhận nó tồn tại nhưng không phải để bán sản phẩm như nước đóng chai hay cà phê.
Và sự xa rời thực tế của các cảnh phim hay thứ mà bạn "vô tình" xem trên mạng (phim heo).
TKM: Mhm
Nên để chữa căn bệnh này, hãy chấp nhận rằng chúng ta có những suy nghĩ sai lệch về tình dục.
SK: Hãy hít thật sâu --- (Hít thở) Và hãy để mọi thứ trôi ra.
Giờ thì hơi không "trong sáng" -- rằng văn hoá và xã hội đã khiến ta nghĩ sai về làm tình.
Nhưng vấn đề không nằm ở đó.
Có những thứ trong quá khứ dạy ta cải thiện hiện tại.
TKM: Nếu có rượu Merlot, và ước chi là có thật, tôi sẽ mời các vị tổ tiên một ly vì có nhiều cách mà xã hội châu Phi bàn về tình dục trước khi nhắc đến chữ "t". SK (thì thầm): "T" trong "thực dân hoá" ấy
TKM: Hiểu chứ?
Xã hội châu Phi có những nơi cho giao lưu và tâm linh giảng dạy về tình dục lành mạnh.
Chúng tôi có những trường về tình dục dạy về những ám hiệu gợi dục.
Chúng tôi có những nơi cho thiếu niên hội họp, để hiểu và biết chính xác cách xử lý ham muốn và chỉ cho người lớn cách giải toả stress và bức bách "người lớn".
SK: Những nơi mà bạn không cần giấu diếm hoá đơn tín dụng hay xoá cuộc gọi miễn phí.
Những nơi đó rất cần thiết cho phụ nữ.
TKM: Có những hành vi tình dục ở châu Phi chỉ dành cho phụ nữ và cụ thể là khoái cảm của họ.
SK: Chúng tôi sẽ nói về một loại cụ thể mang tên "osunality".
TKM: Còn được biết đến với tên "dục cảm châu Phi".
Chào mừng đến với Thunderdome.
Dục cảm mang nhiều hình dạng khắp thế giới.
Giờ, xin hãy cúi đầu trước "Kama Sutra" quyển sách đầu tiên về cách sống khoái cảm.
Vượt lên trên những mô tả đơn thuần về các tư thế tình dục uốn, xoắn, nó là hướng dẫn chi tiết về cách sống.
Điều đặc biệt thu hút chúng tôi là nó tập trung vào phụ nữ và cách tạo cho họ khoái lạc.
TKM: Hoan hô "Kama Sutra", nhưng hãy quay lại với dục cảm châu Phi.
SK: Xin lỗi, hãy quay lại với chủ đề chính nào.
Nkiru Nzegwu nói rằng Osun, một orisha của người Yoruba, thường được gắn với nước, sự tinh khiết, sinh sản, tình yêu và quan trọng nhất, nhục dục, là biểu tượng cho nguồn năng lượng ở nữ giới có khả năng chuyển biến và hồi sinh sức sống.
Bà nói rằng phụ nữ tiêu biểu cho quyền năng của osun khoe sự gợi cảm của mình một cách cởi mở và phóng khoáng.
Và bà tiếp tục ...
TKM: Đây là nguyên văn:
"Dòng chảy không cần tạo nên sự thai nghén hay sinh nở cũng không có ý chỉ quy luật của khoái lạc nằm ở sự giao cấu.
Quy luật của khoái cảm nằm ở nguồn năng lượng sáng tạo còn được ẩn dụ như "mật ngọt osun".
Xin lỗi, tôi không muốn trích sai câu nói đó.
Vậy nên mật ngọt osun và osunality khằng định sự tự nhiên của dục cảm và khoái cảm.
Osun, như một nữ thần sinh sản ở châu Phi, nhấn mạnh tầm quan trọng của dục cảm ở phụ nữ nhưng không làm giảm dục cảm ở đàn ông.
Chúng tôi có Tonga, Bemba, Sande và những trường phái triết lý khiêu dâm tương tự đã dạy những phụ nữ trẻ về nội lực.
TKM: Ở châu Phi, có rất nhiều thứ để nói về tính đồng vận của tình dục và cách nó hợp tác vì lợi ích xã hội.
Ví dụ, ở Rwanda, đã có cảnh báo về sự dâng cao của nước sông do phụ nữ phóng dịch.
(Tiếng cười) SK: Quan điểm đương thời lại coi tình dục như một cuộc chiến mà ai cũng đều cố thắng đối thủ.
TKM: Chúng ta "nện gái" cuồng nhiệt, dùng tình dục như một vũ khí, làm cao giá, và chinh phục - một cuộc chiến quyền lực chưa có hồi kết.
SK: Và mọi cuộc chiến luôn có kẻ bại trận.
TKM: Khả năng khám phá thiên hướng tình dục mà không biến nó thành mối đe doạ là cốt lõi của tình dục an toàn.
SK: Mọi thứ trở nên thú vị hơn rồi đây.
TKM: Vậy việc tách tình dục khỏi việc bị nhìn nhận như một con quái vât trong đêm có ý nghĩa gì?
Việc làm tình trên bàn bếp, bãi biển biệt lập, ghế sau xe hơi, hay thậm chí trong chăn có những tiềm năng nào?
Học từ quá khứ đến hiện tại, lý thuyết cơ bản về tình dục phải được trình bày, giải thích và công bố về những kìm nén tình dục và bất công về dục cảm.
TKM: Thái độ tích cực về giới tính và tình dục cũng có những điều mới mẻ cần khám phá.
SK: Chúng tôi muốn nhắc lại mật osun để kết nối với quan niệm mới về tình dục và khoái cảm. Từ đó, có thể tạo ra một định nghĩa mới phù hợp hơn và bớt giống một cỗ quan tài khô dần bóp nghẹt sức sống của chúng ta.
Có rất nhiều người lập đồ thị cho đời sống tình dục của mình.
Nhưng, vì như HOLAAfrica -- SK: Chúng ta làm tình qua mạng - TKM: Thật ngớ ngẩn nếu không nhắc đến địa hạt công nghệ ấy.
Nhiều phụ nữ lên mạng, kể những chuyện thú vị về âm vật, về động tác gợi tình.
SK: Tôi rất thích từ "động tác gợi tình".
TKM: Chắc chắn rồi. Nhưng đó không phải chủ đề chính.
Những phụ nữ làm sống dậy tác phẩm của tổ tiên bằng những câu chuyện thú vị vốn đã bị chôn vùi.
SK: Họ hỏi rằng có phải ta đã quá sợ hãi để đặt câu hỏi dẫn đến những tình huống khó xử.
TKM: Chuẩn rồi.
Một địa hạt khác có đồ thị tình dục là giới đồng tính nữ và dục vọng của họ.
SK: Hãy nghĩ đến "50 sắc thái Xám" bỏ qua gã trai giàu không hiểu gì về đồng thuận.
(Tiếng cười) TKM: Nên dục vọng ở đây, thực chất cũng là trò chơi dây nhợ.
SK: Shibari, còn gọi là Kinbaku, là nghệ thuật chơi dây của Nhật.
Nghĩa đen là công cụ bắt trói, nó dần được hiểu theo nghĩa tình dục và phổ biến trên toàn cầu như một dạng trói buộc mỹ miều của ham muốn.
TKM: Và nó đến với châu Phi.
Ai mà nghĩ giới đồng tính nữ châu Phi lại có ham muốn tình dục kỳ lạ vậy?
Với quá khứ bị bạo dâm, nô lệ và không được toàn quyền
trên chính thân thể mình, bạn sẽ hỏi liệu như thế có quá sớm?
SK: Thực sự không. Những phụ nữ này đã dạy ta rằng bất chấp lịch sử đen tối dày vò thân thể phụ nữ trên lục địa xinh đẹp này, họ vẫn tích cực xây đắp ý nghĩa tình dục và khoái cảm.
TKM: Ý chúng tôi không phải là mọi người cần có xu hướng tình dục kì lạ.
Nhưng nếu giới đồng tính nữ có thể vượt qua quá khứ bạo dâm, nô lệ, thực dân những phong tục, văn hoá tôn giáo cổ hủ, để tái định nghĩa tình dục và khoái cảm thì bạn cũng có thể.
SK: Bạn có thể làm được.
Vâng bạn có thể.
(Tiếng cười) TKM: Nó có nghĩa là loại bỏ những suy nghĩ tình dục sai lệch, phát huy những cái tốt và tạo ra những cái mới rằng chúng ta có sự kết nối sâu sắc với một trong những hành vi tự nhiên nhất của con người.
SK: Điều đó có nghĩa là tìm ra những sai lệch.
TKM: Xác định những gì là kinh điển
và những gì cần được tiếp nhận.
Con người có sức mạnh để cải tiến.
Và tình dục cũng có thể được cải tiến.
TKM: Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Điều tôi nghĩ là tôi sẽ làm là tôi sẽ bắt đầu bằng một yêu cầu nhỏ.
Tôi muốn tất cả các bạn hãy ngưng lại trong giây lát, chính các bạn những con người yếu đuối khốn khổ, và tự nhận định kiếp sống khổ ải của mình.
(tiếng cười) Đó là lời khuyên mà thánh Benedict đã ban cho các môn đồ vào thế kỉ thứ 5
Đó là lời khuyên mà tự bản thân tôi cũng quyết định làm theo khi tôi bước sang tuổi 40
Cho đến tận lúc ấy, tôi vẫn là một "chiến binh văn phòng" truyền thống -- Tôi ăn rất nhiều, uống cũng nhiều, Tôi làm việc cật lực và tôi đã lơ là gia đình mình.
Và tôi đã quyết định rằng tôi sẽ thử thay đổi cuộc sống
Cụ thể hơn, tôi quyết định tôi sẽ cố gắng giải quyết vấn đề gai góc của sự cân bằng giữa cuộc sống và công việc
vậy là tôi bước ra khỏi chốn công sở, và dành hẳn một năm ở nhà với vợ và bốn đứa con nhỏ.
Nhưng tất cả những gì tôi học được về sự cân bằng từ cái năm ấy là tôi thấy nó thật đơn giản để cân bằng công việc và cuộc sống khi tôi không còn công việc nữa.
(tiếng cười) cách đó không khôn ngoan cho lắm nhất là khi hết tiền
Vậy là tôi lại đi làm và từ đó, tôi đã dành 7 năm đương đầu với nghiên cứu và viết về cần bằng giữa công việc và cuộc sống
Tôi nhận thấy 4 điều mà tôi sẽ chia sẻ với các bạn sau đây
thứ nhất, nếu xã hội muốn cải thiện vấn đề này thì chúng ta phải có một cuộc tranh luận thẳng thắn
nhưng vấn đề là có quá nhiều người nói quá nhiều lời nhảm nhí về cân bằng giữa cuộc sống và công việc
Tất cả những trao đổi về linh hoạt thời gian hay ăn mặc tự do vào thứ sáu hay quyền về sớm chăm con chỉ nhằm che giấu đi vấn đề cốt lõi đó là một công việc nhất định và những lựa chọn cho sự nghiệp về cơ bản không thể hòa hợp với việc trở nên gắn bó một cách có ý nghĩa trên cơ sở ngày này sang ngày khác với một gia đình mới.
Bước đầu tiên để giải quyết vấn đề là nhìn nhận thực tế hoàn cảnh của bạn.
Và thực tế hoàn cảnh xã hội của chúng ta là có hàng nghìn và hàng nghìn con người ngoài kia đang sống với nỗi tuyệt vọng thảm thiết, nơi họ làm việc vất vả trong nhiều giờ với công việc họ không yêu thích để giúp họ mua những thứ mà họ chẳng cần để gây ấn tượng với những người họ không thích.
tiếng cười (vỗ tay) Theo tôi, việc đi làm trong bộ quần jean, áo phông vào thứ sáu thực sự chẳng hề chạm đến điểm mấu chốt của vấn đề.
(tiếng cười) Điểm thứ 2 tôi quan sát được là chúng ta cần đối diện với sự thật rằng chính phủ và các tổ chức sẽ không giải quyết vấn đề thay chúng ta
Chúng ta nên dừng mong đợi ngoài kia
đó là tùy ở mỗi người trong việc kiểm soát và chịu trách nhiệm về lối sống của chính mình.
nếu bạn không tự tạo lối sống cho mình, một ai đó sẽ làm giúp bạn, và có thể bạn sẽ không thích khái niệm của họ về sự cân bằng.
Điều đặc biệt quan trọng là -- clip này sẽ không được post trên Internet, phải không? Chắc tôi sắp bị đuổi việc rồi -- điều đặc biệt quan trọng là bạn đừng nên bao giờ trao chất lượng cuộc sống của mình vào tay của những kẻ làm kinh tế.
Ở đây tôi không nói đến những công ty tệ những lò giết mổ tâm hồn con người như tôi đã gọi.
(tiếng cười) Tôi nói về tất cả các công ty.
Bởi vì các doanh nghiệp vốn đã được thiết kế để bóc lột càng nhiều ở bạn càng lợi cho họ.
Đó là bản chất của họ, có trong gen của họ, họ luôn làm như vậy -- cho dù là những công ty tốt, có thiện chí.
Một mặt, việc bố trí nhà trẻ ngay tại nơi làm việc có vẻ là một sáng kiến tuyệt diệu.
Nhưng mặt khác, nó là cơn ác mộng, điều đó có nghĩa là, bạn bỏ nhiều thời gian hơn ở nơi công sở chết tiệt.
Chúng ta phải có trách nhiệm thiết lập và củng cố những ranh giới mà chúng ta muốn trong cuộc đời.
Quan sát thứ 3 của tôi là chúng ta cần phải cẩn trọng với khung thời gian ta đã chọn dựa trên đó mà đánh giá sự cân bằng của ta.
trước khi tôi đi làm trở lại sau 1 năm ở nhà tôi ngồi xuống và viết ra một bản thảo chi tiết, từng bước một cho một ngày cân bằng lí tưởng mà tôi khao khát có được
nó như thế này: tỉnh dậy sảng khoái sau một giấc ngủ ngon
làm "chuyện ấy"
dẫn chó đi dạo
ăn sáng với vợ và các con
lại "làm chuyện ấy"
(tiếng cười) chở bọn trẻ đi học trên đường đến văn phòng
làm việc trong 3 giờ
chơi thể thao với bạn vào giờ nghỉ trưa.
quay lại làm việc trong 3 giờ nữa
gặp bạn bè và đi uống chút gì đó cuối buổi
lái xe về nhà ăn tối với vợ và các con
Tập thiền trong nửa giờ
làm "chuyện ấy"
dẫn chó đi dạo. Làm "chuyện ấy" một lần nữa
đi ngủ
(vỗ tay) Khoảng bao lâu thì tôi lại có một ngày như vậy một lần?
(tiếng cười) chúng ta nên thực tế một chút
tôi không thể làm tất cả chúng trong một ngày
chúng ta cần kéo dài khung thời gian để đánh giá sự cân bằng trong cuộc sống nhưng chúng ta cần kéo dài nó mà không rơi vào cạm bẫy của " tôi sẽ có cả cuộc đời khi tôi nghỉ hưu, khi các con tôi có thể tự lập khi vợ tôi bỏ tôi, sức khỏe tôi xuống dốc, tôi chẳng có lấy một tri kỉ, hay một thú vui sót lại."
(tiếng cười) một ngày là quá ngắn ngủi, nhưng sau khi nghỉ hưu lại là quá dài
phải có một cách nào đó ở giữa
và quan sát thứ tư của tôi: là chúng ta cần phải học cách cân bằng theo một cách cân bằng
năm ngoái, môt người bạn đến thăm tôi cô ấy đồng ý rồi tôi mới kể -- cô ấy đến thăm tôi hồi năm ngoái và nói, " Nigel, tôi vừa đọc cuốn sách của anh.
và nhận ra rằng cuộc sống của tôi chẳng cân bằng chút nào
nó hoàn toàn bị công việc thống trị
tôi làm việc 10 giờ mỗi ngày, tôi đi lại mất 2 giờ nữa
tất cả các mối quan hệ của tôi đều đổ vỡ
tôi chẳng còn gì trừ công việc
và thế là tôi cố gắng điều chỉnh và xem xét lại cuộc sống của mình
vậy là tôi đến phòng tập thể thao."
(tiếng cười) Ở đây tôi không muốn chế giễu nhưng một "con chuột văn phòng" khỏe đẹp, ở công sở 10 tiếng mỗi ngày thì chẳng cân bằng hơn, chỉ khỏe đẹp hơn mà thôi.
(tiếng cười) Nhưng đáng yêu làm sao, việc tập thể dục có thể liên quan đến những phần khác của cuộc sống. phần lí trí và phần tình cảm cả phần tinh thần nữa
và để cho cân bằng tôi tin rằng ta đều phải chú ý đến mọi khía cạnh chứ không phải chỉ cố co bụng được 50 cái.
Nghe thật là đáng nản nhỉ.
bởi vì có người vẫn nói, " Chết rồi vợ ơi, anh không có thời gian tập thể dục;
vì em còn muốn anh đi nhà thờ và gọi điện cho mẹ anh nữa mà."
và tôi hiểu
tôi thực sự hiểu làm sao nó lại có thể nản đến như vậy
nhưng một sự cố xảy ra một hồi năm kia đã cho tôi một cái nhìn mới
vợ tôi, người cũng có mặt ở đây ngày hôm nay, gọi đến văn phòng tôi và nói, "Nigel, anh phải đón thằng út nhé," Harry "ở trường"
vì tối hôm ấy cô ấy cũng đang bận bịu ở đâu đó với 3 đứa kia.
Thế là chiều ấy, tôi về sớm một tiếng và đến đón Harry ở cổng trường
tôi bước dọc theo công viên lạc trong đám xích đu, chơi mấy trò ngớ ngẩn.
rồi đi cùng con lên đồi, tới quán cà phê chúng tôi cùng ăn pizza và uống trà rồi lại xuống đồi về nhà và tôi tắm cho con mặc cho nó bộ py-gia-ma người dơi
tôi đọc cho nó nghe 1 chương trong cuốn "James và cây đào khổng lồ" của Roald Dahl.
tôi đặt nó vào giường, kéo chăn đắp cho con hôn lên trán nó và nói "chúc ngủ ngon, con yêu" và bước ra khỏi phòng con
khi tôi vừa ra khỏi phòng thằng bé gọi "bố à?" tôi quay trở lại " ừ con yêu"
thằng bé tiếp" Bố, hôm nay là ngày tuyệt nhất trong đời con"
thực sự, tôi đã chẳng làm gì tôi không đưa nó đến Disney World hay mua cho nó một bộ trò chơi điện tử
ý tôi ở đây là nhưng điều nhỏ làm nên ý nghĩa
cố gắng làm cân bằng hơn không có nghĩa là phải thay đổi toàn bộ cuộc sống của bạn
chỉ cần những sự đầu tư nhỏ nhất vào đúng chỗ bạn sẽ cải thiện một cách căn bản chất lượng các mối quan hệ, cũng như chất lượng cuộc sống của mình.
hơn nữa, tôi nghĩ nó có thể biến đổi cả xã hội
vì nếu có đủ người làm việc đó chúng ta có thể thay đổi định nghĩa chung của xã hội về sự thành công khỏi khái niệm sáo mòn đơn điệu "người thắng cuộc là kẻ có nhiều tiền nhất lúc chết", bằng một định nghĩa sâu sắc và cân bằng hơn về hình thái của một cuộc sống đáng sống.
Và tôi nghĩ đó là một ý tưởng đáng được nhân rộng.
(vỗ tay)
Từ khi tôi còn là một cô bé khi xem phim "Chiến tranh giữa các vì sao" (Star Wars) lần đầu tiên, tôi đã bị cuốn hút bởi ý tưởng về robot cá nhân.
Khi còn là một cô bé, tôi đã rất thích cái ý tưởng về một con robot có thể giao lưu với chúng ta như một người bạn hữu ích và đáng tin cậy -- đem lại niềm vui và làm giàu cuộc sống của chúng ta và giúp chúng ta cứu một vài dải thiên hà.
Vâng, tôi biết là robot như vậy thật sự không tồn tại, nhưng tôi biết tôi muốn tạo nên chúng.
Và 20 năm đã trôi qua, bây giờ tôi đã là một nghiên cứu sinh tại trường MIT tôi nghiên cứu trí tuệ nhân tạo, vào năm 1997, NASA vừa đưa lên sao Hỏa con robot đầu tiên.
Nhưng trớ trêu thay, chúng ta vẫn chưa có robot ở trong nhà.
Tôi còn nhớ tôi đã suy nghĩ mãi về những lý do cho việc này.
Và một lý do làm tôi giật mình.
Từ xưa đến nay người máy luôn được tạo ra để giao lưu với đồ vật, không phải với con người -- và tất nhiên là không phải giao tiếp theo chuẩn mực bình thường của xã hội loài người và không phải theo cái cách mà sẽ giúp mọi người chấp nhận robot trong cuộc sống hàng ngày.
Đối với tôi, điều này là một lỗ hổng, là điều mà robot chưa thể làm được.
Và thế là năm đó, tôi bắt tay vào việc xây dựng con robot này, Kismet, con robot mang tính xã hội đầu tiên trên thế giới.
3 năm sau, sau vô số các lập trình, sau vô số những giờ làm việc với những nghiên cứu sinh khác tai phòng thí nghiệm Kismet cuối cùng cũng sẵn sàng để giao tiếp với con người.
(Video) Nhà khoa học: Tôi muốn cho bạn xem một thứ.
Kismet: (nói linh tinh không có nghĩa) Nhà khoa học: Đây là cái đồng hồ mà bạn gái tôi đã tặng tôi.
Kismet: (nói linh tinh không có nghĩa) Nhà khoa học: Ừ! Nhìn này! Nó có một chút màu xanh này!
Tuần rồi, suýt nữa là tôi đánh mất nó đấy.
Cynthia Breazeal: Kismet giao lưu với con người như một đứa trẻ chưa biết hoặc sắp biết nói, mà cũng có lý thôi vì nó là con robot đầu tiên của thể loại này
Nó không nói một thứ tiếng nào hết. Nhưng điều đấy không quan trọng.
Con robot nhỏ bé này đã có thể chạm đến điều gì đó mang đậm tính xã hội trong mỗi chúng ta. Điều này mở ra hy vọng cho một phương cách hoàn toàn mới để chúng ta có thể giao tiếp với robot.
Vì vậy, vài năm trở lại đây tôi tiếp tục tìm hiểu về lĩnh vực giao tiếp giữa các cá nhân với nhau cho robot, bây giờ ở phòng thí nghiệm về các phương tiện truyền thông với một nhóm sinh viên rất tài năng.
Một trong những người máy tôi thích nhất là Leonardo.
Chúng tôi đã hợp tác với Stan Winston Studio để tạo ra Leonardo
Và tôi muốn cho các bạn xem một khoảnh khắc của Leo mà tôi thấy rất đặc biệt.
Matt Berlin đang giao tiếp với Leo. anh ấy đang giới thiệu Leo cho một đối tượng mới.
Vì nó mới, nên Leo chẳng biết phản ứng thế nào với nó.
Nhưng mà như con người, Leo có thể học cách phản ứng trong khi theo dõi Matt Berlin.
(Video) Matt Berlin: Xin chào, Leo!
Leo ơi, đây là "Cookie Monster".
Leo có thể tìm thấy "Cookie Monster" không?
Leo ơi, "Cookie Monster" là kẻ xấu.
Hắn rất xấu, Leo ạ.
"Cookie Monster" rất độc ác.
Nó là một con quái vật đáng sợ.
Và nó muốn ăn bánh của Leo.
(cười) (CB): Vâng, Leo và "Cookie Monster" có vẻ khởi đầu không suôn sẻ cho lắm, nhưng mà hai đứa bây giờ đã thích nhau hơn nhiều.
Và tôi đã học được sau khi xây dựng những hệ thống này rằng robot thật ra là một công nghệ xã hội rất đáng kinh ngạc. Thật ra robot có khả năng bật lên công tác xã hội của chúng ta và giao tiếp với chúng ta như một đối tác đấy chính là điểm hữu dụng của robot.
Với cách suy nghĩ mới mẻ đấy, chúng ta có thể tưởng tượng ra những câu hỏi, những khả năng mới cho robot mà trước đây chúng ta chưa từng nghĩ đến.
Vậy ý tôi là gì khi tôi nói "bật lên cái công tác xã hội"?
Vâng, một trong những điều tôi đã học được là nếu chúng ta chế tạo nên robot để giao tiếp với chúng ta và sử dụng cùng một thứ ngôn ngữ hình thể, và cùng một kiểu cử chỉ -- giống như Nexi, robot hình người ở đây -- chúng tôi thấy cách con người phản ứng với robot rất giống cách con người phản ứng với con người.
Con người dựa vào những cử chỉ để đo tính thuyết phục, để xem ai đó có dễ gần không, có thu hút không, có đáng tin cậy không.
Và robot cũng hoạt động như vây.
Chúng tôi nhận thấy rằng robot thực chất đang dần trở thành một công cụ rất hay cho khoa học để nghiên cứu hành vi của con người.
Để trả lời những câu hỏi như, làm thế nào, mà sau một lần gặp gỡ ngắn ngủi, chúng ta đều có thể ước tính được độ đáng tin cậy của người kia.
Có thể là nhờ sự bắt chước, nhưng mà như thế nào?
Có phải là sự bắt chước của một số cử chỉ nhất định mang tính quyết định không?
Thật ra rất khó nói vì chúng ta không thể biết và hiểu điều này chỉ qua quan sát con người vì khi giao tiếp, chúng ta ứng xử một cách vô thức.
Chúng ta không thể kiểm soát bản thân vì nó nằm trong tiềm thức.
Nhưng mà với robot thì chúng ta có thể.
Và trong đoạn phim này -- video clip này được quay ở phòng thí nghiệm của giáo sư David DeSteno tại trường Đại học Northeastern.
Anh ấy là một nhà tâm lý học mà chúng tôi đang hợp tác cùng.
Trên thực tế, một nhà khoa học đang kiểm soát một cách chặt chẽ những ứng xử của Nexi để nghiên cứu được vấn đề này.
Và điểm mấu chốt là -- lí do điều này thực hiện được là -- chúng tôi nhận thấy rằng con người vẫn xử sự như một con người kể cả khi chúng ta đang giao tiếp với robot.
Dựa vào phát hiện quan trọng đó, chúng ta có thể bắt đầu tưởng tượng một loại ứng dụng mới cho robot
Ví dụ như là nếu robot phản ứng với tín hiệu không lời của chúng ta, thì chúng sẽ có một công nghệ liên lạc rất mới mẻ và hay ho.
Các bạn hãy tưởng tượng: Nếu bạn có một con robot làm phụ kiện cho điện thoại di động
Bạn gọi cho một người bạn, và cô ấy sẽ gắn cái điện thoại vào robot, và, tèn ten! Bạn trở thành MeBot -- bạn có thể trao đổi bằng mắt, bạn có thể nói chuyện với bạn bè, bạn có thể đi lại, có thể làm các động tác -- chẳng khác gì bạn đang có mặt thực sự ở đó, phải không?
Để tìm hiểu câu hỏi này học trò của tôi, Siggy Adalgeirsson, đã làm một cuộc điều tra trong đó chúng tôi mời những người tham gia vào phòng thí nghiệm và đề nghị họ cùng hợp tác làm một việc gì đó với một cộng tác viên từ xa.
Công việc bao gồm những việc như là nhìn một số đồ vật để trên bàn và bàn xem chúng có quan trọng và phù hợp để thực hiện một công việc nào đó không -- công việc cuối cùng trở thành việc cần làm để sống sót-- và chúng tôi đề nghị họ đánh giá xem những độ vật này quan trọng và có giá trị đến mức nào.
Cộng tác viên từ xa là một nhà thí nghiệm của nhóm chúng tôi họ dùng 1 trong 3 công nghệ khác nhau để giao tiếp với những người tham gia bài thí nghiệm.
Người thứ nhất chỉ dùng màn hình
giống như là nói chuyện qua video như chúng ta có hiện nay.
Người tiếp theo, để tăng thêm sự chuyển động, dùng màn hình được đặt trên một chân đế di chuyển được.
Trường hợp này cũng giống như khái niệm "hội họp từ xa" -- đã trở nên quen thuộc với nhiều người.
Và cuối cùng là MeBot với khả năng biểu cảm một cách đầy đủ.
Sau buổi giao lưu, chúng tôi nhờ những người tham gia cho điểm về chất lượng của cuộc nói chuyện với công nghệ, với cộng tác viên từ xa thông qua công nghệ này bằng nhiều hình thức khác nhau.
Chúng tôi đánh giá sự cuốn hút về tâm lý -- Bạn đồng cảm như thế nào đối với người kia?
Chúng tôi đánh giá sự tham gia nói chung.
Chúng tôi đánh giá sự ham muốn cho việc hợp tác của những người tham gia.
Và đây là nhưng gì chúng tôi nhìn thấy khi chỉ dùng đến màn hình
Hóa ra khi bạn chuyển động thêm -- khả năng đi vòng vòng quanh bàn-- bạn có thêm một chút động lực.
Và bạn có thêm động lực khi bạn bổ sung sự biểu cảm.
Có vẻ sự thể hiện xã hội vật lý thật ra làm nên một sự thay đổi đáng kể.
Bây giờ chúng ta thử đặt tình huống này vào chút ít khung cảnh.
Hiện nay, chúng ta đều biết rằng các gia đình đang ngày càng sống tách biệt nhau, và điều này chắc chắn gióng chuông cảnh báo về mối quan hệ gia đình và sự gắn bó giữa các thành viên gia đình qua khoảng cách không gian.
Giống như tôi, tôi có ba cậu con trai và tôi muốn chúng nó có một quan hệ tốt với ông bà chúng.
Nhưng bố mẹ tôi lại sống rất xa chúng tôi, nên tôi không thể cho 3 đứa gặp ông bà thường xuyên được.
Chúng tôi thử dùng Skype, nói chuyện điện thoại, nhưng mà 3 thằng đều rất nhỏ, chúng nó đâu có thích nói chuyện, chúng nó chỉ thích chơi thôi.
Chúng nó rất thích ý tưởng về robot như là loại hình công nghệ vui chơi từ xa mới.
Vì thế tôi tưởng tượng là, trong một tương lai gần mẹ tôi có thể ngồi trước máy tính, mở ra một trình duyệt và cắm vào robot nhỏ.
Và thông qua robot-bà ngoại, bà có thể chơi, thật sự chơi với những đứa cháu của bà, trong thế giới thật, với những đồ chơi thật của chúng nó.
Tôi có thể hình dung các bà có thể chơi trò chơi xã hội với đám cháu gái và bạn bè của chúng, và có thể chia sẻ tất cả các hoạt động khác nhau quanh nhà, giống như kể chuyện đêm khuya.
Và thông qua công nghệ này, ông bà có thể tham gia một cách chủ động vào cuộc sống của những đứa cháu họ. theo cách dường như không thể hiện nay.
Hãy nghĩ về một số lĩnh vực khác, chẳng hạn như sức khỏe.
Tại Hoa Kỳ ngày nay, hơn 65% dân số thừa cân hoặc béo phì, và hiện giờ cũng là vấn đề lớn với con cái chúng ta.
Và chúng ta biết rằng chúng ta sẽ dần dần già đi, nếu như bạn bị bệnh béo phì khi bạn trẻ, sẽ dẫn đến các căn bệnh mãn tính và sẽ không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống, mà còn là gánh nặng kinh tế to lớn cho hệ thống chăm sóc sức khỏe của chúng ta.
Nếu robot có thể tham gia nếu chúng ta thích hợp tác với robot nếu robot có sức thuyết phục có lẽ robot có thể giúp đỡ bạn duy trì chương trình tập luyện và ăn kiêng, chúng có thể giúp bạn kiểm soát cân nặng.
Đại loại như Jiminy kỹ thuật số -- trong câu chuyện cổ tích nổi tiếng -- một kiểu hiện diện hỗ trợ thân thiện luôn luôn sẵn sàng để có thể giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn đúng cách, đúng lúc, giúp bạn hình thành thói quen lành mạnh.
Chúng tôi thực sự nghiên cứu ý tưởng này trong phòng thí nghiệm.
Và đây là người máy Autom.
Cory Kidd tạo ra robot này trong công trình tiến sỹ của anh ta.
Và đã tạo ra một người máy huấn luyện viên thể dục và ăn kiêng.
Nó có thể thực hiện một vài kỹ năng không lời đơn giản.
Có thể ra hiệu bằng mắt với bạn.
Có thể chia sẻ thông tin bằng nhìn xuống màn hình.
Bạn sẽ sử dụng giao diện màn hình để điền thông tin như là bao nhiêu calo bạn đã ăn trong ngày bạn tập thể dục nhiều như thế nào.
Và sau đó, nó có thể giúp theo dõi hộ bạn.
Và robot nói chuyện với một giọng nói nhận tạo để bạn tham gia vào một cuộc đối thoại huấn luyện được mô phỏng theo các luấn luyện viên thật và các bệnh nhân, vân vân.
Và nó sẽ xây dựng mối liên minh công việc với bạn thông qua hội thoại đó.
Nó có thể giúp bạn đặt mục tiêu và theo dõi sự tiến bộ của bạn, và nó sẽ khuyến khích bạn.
Và một câu hỏi thú vị là, liệu sự liên hệ xã hội có thực sự quan trọng? Liệu có vấn đề gì nếu đó chỉ là robot?
Hay chỉ có chất lượng lời khuyên và thông tin mới là vấn đề?
Để trả lời câu hỏi này chúng tôi đã thực hiện một nghiên cứu ở khu vực Boston nơi chúng tôi đặt ba biện pháp can thiệp trong nhà người dân trong vài tuần.
Một trường hợp là robot Autom như ở đây.
Một trường hợp khác là máy tính chạy cùng một giao diện màn hình cảm ứng, đưa ra cùng một nội dung hội thoại, không khác chữ nào.
Chất lượng các lời tư vấn giống y như nhau.
Và trường hợp thứ ba chỉ là bút và thời khóa biểu trên giấy, bởi vì đó là sự can thiệp chuẩn mực/truyền thống mà bạn thường có khi bạn bắt đầu một chương trình ăn kiêng và luyện tập.
Một trong những thứ mà chúng tôi muốn xem xét không phải là người ta giảm bao nhiêu cân, mà là người ta giao tiếp với robot bao lâu.
Bởi vì thách thức không phải là giảm cân, mà thực chất là giữ cho không bị tăng cân.
Bạn giao tiếp càng lâu với một trong những sự can thiệp này, thì nó thực sự là thành công lâu dài, hiển nhiên, chắc chắn.
Điều đầu tiên tôi muốn đánh giá là bao lâu, người ta giao tiếp bao lâu với những hệ thống này.
Hóa ra người ta giao tiếp với robot nhiều hơn một cách đáng kể, thậm chí cả khi chất lượng tư vấn trên máy tính hoàn toàn tương tự.
Khi người ta được yêu cầu đánh giá về chất lượng của liên minh công việc, người ta đánh giá robot cao hơn và họ tin tưởng robot nhiều hơn.
(cười) Khi bạn nhìn vào mối dây liên kết tình cảm, nó hoàn toàn khác biệt.
Người ta đặt tên cho người máy.
Người ta mặc quần áo cho người máy.
(cười) và thậm chí khi chúng tôi đến lấy robot khi kết thúc nghiên cứu, họ đi ra xe và chào tạm biệt robot.
Họ không làm thế với cái máy tính.
Điều cuối tôi muốn nói ngày hôm nay là tương lai của phương tiện truyền thông của trẻ em.
Chúng ta biết rằng trẻ em ngày nay dành rất nhiều thời gian trước màn hình máy tính, đó có thể là trò chơi TV hay trò chơi máy tính hoặc là không gì cả.
Các con trai tôi, chúng yêu màn hình.
Chúng yêu màn hình. Nhưng tôi muốn chúng chơi, là một người mẹ, tôi muốn chúng chơi giống như thế giới trò chơi thực.
Và tôi có một dự án mới trong nhóm mà tôi muốn trình bày tới các bạn hôm nay gọi là Playtime Computing (Giờ ra chơi được lập trình) hãy thử tưởng tượng những đặc điểm hấp dẫn của phương tiện truyền thông kỹ thuật số và thực sự đem chúng ra khỏi màn hình, đem chúng vào thế giới thực của trẻ, nơi mà chúng có thể đảm nhận nhiều vai trò của trò chơi trong thế giới thực.
Đây là khám phá đầu tiên của sáng kiến này, nơi mà nhân vật có thể là thực hoặc ảo, và nơi nội dung kỹ thuật số có thể thực sự rời khỏi màn hình đi vào thế giới thực rồi quay trở lại.
Tôi thích nghĩ về điều này như là trò Atari Pong giữa hai thế giới thực và ảo.
Nhưng chúng ta có thể thúc đẩy sáng kiến này xa hơn.
Liệu điều gì xảy ra -- (Trò chơi) Nathan: Đến rồi đây.
Yay! CB: -- nếu nhân vật tự mình đi vào thế giới của bạn?
Lũ trẻ thực sự thích thú khi nhân vật trở thành thực và đi vào thế giới của chúng.
Và khi ở trong thế giới của chúng, chúng có thể kết nối và chơi với nó theo cách hoàn toàn khác biệt với cách mà chúng chơi trên màn hình.
Một ý tưởng quan trọng khác là khái niệm này về sự nhất quán của nhân vật khi chuyển hóa giữa các hiện thực.
Những thay đổi mà trẻ em làm trong thế giới thực cần được chuyển vào thế giới ảo.
Vì thế, Nathan đã thay đổi chữ A thành số 2.
Bạn có thể tưởng tượng là các biểu tượng này cho nhân vật những năng lượng đặc biệt khi chúng đi vào thế giới ảo.
Vì thế chúng đưa nhân vật trở về thế giới ảo.
Và bây giờ nó đã có "năng lượng số", thay vì "năng lượng chữ".
Cuối cùng, điều tôi cố gắng làm ở đây là tạo ra một trải nghiệm nhập vai thực sự cho trẻ em, nơi mà chúng cảm thấy như được trở thành một phần của câu chuyện đó, một phần của trải nghiệm đó.
Và tôi muốn thắp sáng trí tưởng tượng của chúng như trí tưởng tượng của tôi lúc bé đã từng được khai sáng khi xem "Chiến tranh giữa các vì sao"
Nhưng tôi muốn làm nhiều hơn thế.
Tôi thực sự muốn chúng tạo ra những trải nghiệm này.
Tôi muốn chúng phát triển trí tưởng tượng của chúng một cách đúng nghĩa theo cách trải nghiệm riêng của chúng.
Vì thế chúng tôi đang nghiên cứu phát triển nhiều ý tưởng về "hội họp từ xa" (telepresence) và "hiện thực hỗn hợp" (mixed reality) mà thực sự cho phép lũ trẻ đưa ra dự án ý tưởng vào không gian này nơi mà những đứa trẻ khác có thể giao tiếp với chúng xây dựng dựa trên chúng.
Tôi thực sự muốn đến với những cách thức mới của phương tiện truyền thông của trẻ em mà nuôi dưỡng tính sáng tạo, sự ham hỏi và sự đổi mới.
Điều này rất quan trọng.
Đây là dự án mới.
Chúng tôi mời nhiều trẻ em tham gia vào không gian này, và bọn chúng cho rằng khá thú vị.
Nhưng tôi cho rằng, điều mà chúng thích nhất là robot.
Điều chúng quan tâm đến là robot.
Robot đã chạm vào cái gì đó mang tính nhân bản sâu sắc trong mỗi chúng ta.
Và nếu chúng giúp đỡ chúng ta trở nên sáng tạo và đổi mới, hay chúng đang giúp đỡ ta cảm nhận sâu sắc hơn mối liên hệ bất kể khoảng cách, hoặc chúng trở thành bạn tri kỷ đáng tin cậy của chúng ta người giúp đỡ chúng ta đạt được mục tiêu cá nhân để trở thành những "cái tôi" vĩ đại và tốt nhất, đối với tôi, robot là để phục vụ cho con người.
Cám ơn
(Vỗ tay)
Hawa Abdi: Rất nhiều người -- 20 năm trong trường hợp của Somalia -- phải tham chiến.
Nên không có công ăn việc làm, chẳng có lương thực.
Hầu hết trẻ em đều suy dinh dưỡng rất nặng, như thế này đây.
Deqo Mohamed: Nên chị biết đấy, trong bất kì cuộc nội chiến nào, người bị ảnh hưởng nhất là phụ nữ và trẻ em.
Bệnh nhân của chúng tôi hầu hết đều là phụ nữ và trẻ nhỏ.
Họ ở trong sân nhà chúng tôi.
Đó là nhà chúng tôi; chúng tôi chào đón họ.
Đây là trại tạm mà chúng tôi có hiện giờ 90 000 người, 75% trong số họ là phụ nữ và trẻ em.
Pat Mitchell: Và đây là bệnh viện của các bạn.
Đây là quang cảnh bên trong. HA: Chúng tôi thực hiện sinh mổ và một vài loại phẫu thuật khác bởi vì mọi người cần được giúp đỡ.
Chính phủ chẳng có để mà bảo vệ họ.
DM: Mỗi sáng chúng tôi có khoảng 400 bệnh nhân, có thể nhiều hay ít hơn chút.
Nhưng đôi khi chúng tôi chỉ có 5 bác sĩ và 16 y tá, và để chăm sóc hết số bệnh nhân thì chúng tôi hoàn toàn kiệt sức.
Nhưng chúng tôi chọn những ca bệnh nặng nhất, và sắp xếp lại lịch cho những người còn lại sang ngày hôm sau.
Việc này rất khó khăn.
Và bạn thấy đấy, chính những người phụ nữ đang mang theo những đứa trẻ, những người phụ nữ tìm đến với bệnh viện, chính họ đã xây dựng những căn nhà.
Đấy là nhà của họ.
Và chúng tôi có một ngôi trường. Đây là tương lai rạng rỡ -- hai năm trở lại đây chúng tôi mở một trường tiểu học có 850 học sinh, trong đó hầu hết là phụ nữ và các em bé gái.
(Vỗ tay) PM: Và các bác sĩ có vài luật lệ nghiêm chỉnh về việc ai được khám chữa ở phòng khám.
Chị và cháu có thể giải thích các nguyên tắc để được nhận vào khám không?
HA: Những người tìm đến với chúng tôi, chúng tôi vô cùng chào đón.
Chúng tôi chia sẻ với họ tất cả những gì mình có.
Nhưng chỉ có hai nguyên tắc.
Thứ nhất: không có dòng tộc được đối xử đặc biệt hay bè phái chính trị nào trong xã hội Somali cả.
[Bất kì ai] tạo ra những thứ đó chúng tôi nhất quyết không chấp nhận.
Thứ hai: Không có bất cứ người đàn ông nào được đánh đập vợ cả.
Nếu anh ta đánh đập, chúng tôi sẽ tống hắn ta vào tù, và chúng tôi sẽ kêu gọi các trưởng lão.
Đến tận khi họ đích thân xác nhận trường hợp này, chúng tôi sẽ không bao giờ thả hắn ta ra.
Đó là 2 nguyên tắc của chúng tôi.
(Vỗ tay) Một điều khác mà tôi đã nhận ra, rằng phụ nữ là người mạnh mẽ nhất trên khắp thế giới.
Bởi vì trong 20 năm trở lại đây, phụ nữ Somali đã đứng lên.
Họ là những người lãnh đạo, và chúng tôi là những người lãnh đạo trong cộng đồng của chúng tôi và là hi vọng cho những thế hệ mai sau.
Chúng tôi không chỉ là người đứng nhìn bất lực hay là nạn nhân của nội chiến.
Chúng tôi có thể hòa giải.
Chúng tôi có thể làm bất kì việc gì.
(Vỗ tay) DM: Như mẹ tôi nói đấy, chúng tôi là hi vọng cho tương lai, còn đàn ông ở Somalia chỉ chém giết mà thôi.
Vậy nên chúng tôi đặt ra hai nguyên tắc trên.
Ở một trại có những 90 000 người, anh phải đặt ra vài nguyên tắc, nếu không cãi lộn sẽ nổ ra.
Thế nên không có chia rẽ bè phái, và không kẻ đàn ông nào được đánh đập vợ cả.
Chúng tôi có một cái kho nho nhỏ mà chúng tôi đã biến thành phòng giam.
Nếu anh đánh vợ, anh sẽ phải vào đấy.
(Vỗ tay) Vậy nên gia tăng quyền lực cho phụ nữ và đem đến cho họ cơ hội-- chúng tôi luôn ở bên họ; họ không phải đấu tranh một mình.
PM: Chị và cháu đang điều hành một phòng khám.
Nó cung cấp các chăm sóc y khoa vô cùng, vô cùng cần thiết cho những người không tài nào có được.
Chị và cháu còn điều hành một cộng đồng văn minh.
Hai người đặt ra những nguyên tắc của riêng mình, nhờ đó phụ nữ và trẻ em cảm thấy an toàn hơn gấp bội.
Hãy nói với tôi về quyết định của chị, bác sĩ Abdi, và quyết định của cháu, bác sĩ Mohamed, về việc làm việc cùng mẹ -- quyết định trở thành bác sĩ và cùng làm việc với mẹ trong hoàn cảnh như thế này.
HA: Tuổi của tôi -- vì tôi sinh năm 1947 -- vào lúc đó, chúng tôi có chính phủ, luật pháp và trật tự.
Nhưng một ngày tôi tới bệnh viện -- mẹ tôi bị bệnh -- và tôi thấy ở bệnh viện, các bác sĩ được đối xử như thế nào, họ quyết tâm ra sao để cứu người ốm.
Tôi ngưỡng mộ họ, và quyết định trở thành bác sĩ.
Không may mắn là mẹ tôi qua đời khi tôi mới 12 tuổi.
Ba tôi cho phép tôi được theo đuổi hi vọng của mình.
Mẹ tôi qua đời vì một vấn đề phụ khoa, nên tôi quyết định trở thành chuyên gia phụ khoa.
Đó là lí do tại sao tôi trở thành bác sĩ.
Hãy để bác sĩ Deqo tự giải thích.
DM: Về phần tôi, mẹ tôi đã chuẩn bị từ khi tôi còn nhỏ để tôi trở thành bác sĩ, nhưng thực lòng tôi không muốn.
Có lẽ tôi muốn trở thành nhà sử học, hay là phóng viên.
Tôi yêu công việc đó, nhưng mọi thứ diễn biến không như mong đợi.
Khi chiến tranh nổ ra -- cuộc nội chiến -- Tôi thấy mẹ tôi giúp đỡ mọi người và mẹ thật sự cần sự trợ giúp của tôi, và sự chăm sóc quan trọng tới thế nào với chị em phụ nữ, để trở thành nữ bác sĩ ở Somalia giúp đỡ phụ nữ và trẻ nhỏ.
Và tôi nghĩ là, có khi tôi vừa làm phóng viên, vừa làm bác sĩ phụ khoa.
(Tiếng cười) Vậy nên tôi tới Nga, và mẹ tôi nữa vào thời Liên bang Xô-viết.
Vì một vài nét tính cách trong chúng tôi, có lẽ chúng tôi sẽ phù hợp với một nền tảng giáo dục Xô-viết chắc chắn.
Vậy nên tôi cũng quyết định làm vậy.
Em gái tôi thì khác.
Cô ấy đây. Cô ấy cũng là bác sĩ.
Cô ấy cũng tốt nghiệp ở Nga.
(Vỗ tay) Và rồi trở về làm việc với mẹ chúng tôi chỉ là vì những gì chúng tôi chứng kiến trong cuộc nội chiến -- khi tôi 16 tuổi, và em gái 11 khi nội chiến nổ ra.
Vì sự cần thiết và vì những người chúng tôi thấy vào những năm đầu thập kỉ 90 đã khiến chúng tôi quay trở lại làm việc vì họ.
PM: Thế trở ngại lớn nhất của hai người là gì khi làm việc, mẹ và con, trong những tình huống nguy hiểm và đôi khi đáng sợ tới vậy?
HA: Vâng, tôi đang làm việc trong hoàn cảnh khó khăn, rất nguy hiểm.
Và khi tôi nhìn thấy những người đang cần tôi, tôi ở bên họ để giúp đỡ, vì tôi có thể làm gì đó cho họ.
Hầu hết mọi người đã di tản ra nước ngoài.
Nhưng tôi ở lại với những người đó, và tôi đang cố làm một điều gì đó -- bất kì điều nhỏ nhoi gì tôi có thể làm được.
Tôi đã thành công ở chỗ của tôi.
Bây giờ chỗ tôi có 90 000 người họ tôn trọng lẫn nhau, không đánh nhau.
Chúng tôi cố đứng lên bằng đôi bàn chân của mình, để làm chút gì đó, dù nhỏ, để giúp đỡ đồng bào mình.
Tôi rất biết ơn các con gái của tôi.
Khi chúng về với tôi, chúng giúp tôi chữa bệnh cho mọi người để giúp đỡ họ.
Chúng làm mọi thứ vì bệnh nhân.
Chúng là làm những gì tôi khao khát chúng làm.
PM: Thế đâu là điều tuyệt với nhất khi cháu làm việc với mẹ và đâu là phần khó khăn nhất?
Mẹ tôi rất kiên quyết, đó là phần khó nhất
Bà luôn đòi hỏi chúng tôi phải làm nhiều hơn.
Và khi anh nghĩ anh không thể làm được nữa rồi, bà sẽ thúc đẩy anh, và tôi sẽ làm được.
Đó là phần tuyệt nhất.
Bà đào tạo chúng tôi cách làm việc và trở thành những con người tốt hơn và làm sao để phẫu thuật trong nhiều giờ liền -- 300 bệnh nhân mỗi ngày, 10, 20 ca phẫu thuật, và anh vẫn phải quản lí trại tạm -- đó là cách bà đào tạo chúng tôi.
Không như những phòng khám bệnh đẹp đẽ ở đây, 20 bệnh nhân, anh đã mệt mỏi rồi.
Anh phải gặp 300 bệnh nhân, 20 ca phẫu thuật và quản lí 90 000 người.
PM: Nhưng các bạn làm điều đó vì những lí do cao cả.
(Tiếng vỗ tay) Xin chờ đã.
HA: Cám ơn chị
DM: Cám ơn cô.
(Tiếng vỗ tay) HA: Cám ơn các bạn rất nhiều. (DM: Cám ơn các bạn rất nhiều.)
Tôi xin được bắt đầu với một vài ví dụ ngắn.
Đây là tuyến tơ ở bụng của một con nhện.
Chúng sản sinh ra sáu loại tơ khác nhau rồi se thành một loại sợi, bền hơn bất cứ loại sợi nào con người từng tạo ra.
Loại gần đây nhất chúng ta tạo ra là sợi aramit.
Và việc làm ra được loại sợi này yêu cầu ở nhiệt độ và áp suất cực lớn, cùng với rất nhiều chất thải ô nhiễm.
Nhưng con nhện tạo ra tơ ở nhiệt độ và áp suất thông thường, với nguyên liệu là ruồi chết và nước.
Điều này cho thấy chúng ta cần phải học hỏi thêm.
Con bọ này có thể phát hiện ra đám cháy cách đó 80 km.
Xa gấp xấp xỉ 10,000 lần phạm vi của máy phát hiện đám cháy.
Và hơn nữa, nó không cần có dây nối với một trạm điện sử dụng năng lượng hóa thạch.
Hai ví dụ trên cho chúng ta thấy phỏng sinh có thể đem lại điều gì.
Nếu chúng ta có thể học cách tạo ra mọi thứ và làm mọi thứ theo cách thiên nhiên vận hành, chúng ta có thể tiết kiệm được gấp 10 lần, 100 lần, thậm chí 1000 lần năng lượng và các nguồn tài nguyên được sử dụng.
Và nếu chúng ta muốn tạo ra sự tiến bộ bằng cuộc cách mạng lâu dài, tôi tin rằng cần phải mang lại ba sự thay đổi lớn.
Thứ nhất là tăng cơ bản hiệu quả sử dụng tài nguyên.
Thứ hai là chuyển đổi từ cách sử dụng tài nguyên một cách lãng phí, lâu dài và gây ô nhiễm sang mô hình vòng tròn khép kín.
Và thứ ba là thay đổi từ nền kinh tế sử dụng năng lượng hóa thạch sang sử dụng năng lượng mặt trời.
Và với ba sự thay đổi đó, tôi tin rằng phỏng sinh đưa ra cho chúng ta rất nhiều giải pháp cần thiết.
Bạn có thể xem thiên nhiên như một cuốn sách giới thiệu sản phẩm, và các sản phẩm đó đã được hưởng lợi từ một giai đoạn nghiên cứu và phát triển kéo dài 3,8 tỷ năm.
Và ở mức độ đầu tư đó, việc sử dụng các sản phẩm đó rất có ý nghĩa.
Vì vậy tôi sẽ nói về một số dự án khai thác ý tưởng này.
Hãy bắt đầu với sự gia tăng cơ bản trong hiệu quả sử dụng tài nguyên.
Khi chúng tôi tham gia Dự án Eden, chúng tôi phải dựng một nhà kính rất lớn ở một nơi mà không chỉ không hợp quy cách, mà còn liên tục biến đổi bởi nó vẫn đang được khai thác.
Đây thực sự là một thử thách, và thực sự thì các ví dụ từ sinh học đã chỉ dẫn cho chúng tôi rất nhiều.
Ví dụ như, bong bóng xà phòng cho chúng ta ý tưởng về hình dáng một tòa nhà không phụ thuộc vào số tầng.
Nghiên cứu về các hạt phấn, động vật thủy sinh biển và các phân tử cac-bon giúp chúng ta phát minh ra các giải pháp cấu trúc hiệu quả nhất sử dụng hình lục giác và ngũ giác.
Bước tiếp theo là chúng tôi muốn tối đa hóa kích cỡ của những hình lục giác này.
Để làm điều đó, chúng ta phải tìm ra một thứ thay thế cho thủy tinh, với kích cỡ đơn vị rất rất nhỏ.
Và trong tự nhiên, có rất nhiều ví dụ về các cấu trúc rất hiệu quả dựa trên các màng điều áp.
Vì thế chúng ta bắt đầu tìm hiểu về loại vật liệu gọi là ETFE này.
Nó là một loại polime có độ bền cao.
Những gì bạn cần làm là đặt 3 lớp vật liệu này với nhau, dính cạnh của chúng lại, và bơm lên.
Điều tuyệt vời ở đây là bạn có thể làm cho nó to gấp xấp xỉ 7 lần kích cỡ của kính. Và trọng lượng của nó chỉ bằng 1% so với kính hai lớp.
Đó là tiết kiệm 100 lần.
Và vậy là chúng ta đã tham gia vào một vòng tròn tích cực trong đó một bước đột phá tạo điều kiện phát triển một thứ khác.
Và với những cái gối lớn và nhẹ như thế, chúng ta chỉ cần sử dụng ít thép hơn nhiều.
Với ít thép hơn, ánh mặt trời chiếu vào sẽ nhiều hơn, có nghĩa là chúng ta không cần bật máy sưởi nhiều trong mùa đông.
Và với trọng lượng tổng thể nhẹ hơn trong cấu trúc thượng tầng, ta có thể tiết kiệm phần nền móng.
Và cuối dự án, chúng tôi phát hiện ra rằng trọng lượng của cấu trúc thượng tầng còn nhẹ hơn trọng lượng của không khí bên trong tòa nhà.
Vì thế, tôi nghĩ Dự án Eden là một ví dụ khá tốt về ý tưởng sinh học làm tăng cơ bản hiệu quả sử dụng các tài nguyên – với chức năng tương tự, nhưng chỉ cần một phần nhỏ các nguồn lực đầu vào.
Và thực sự thì có rất nhiều ví dụ trong thiên nhiên có thể gợi cho bạn các giải pháp tương tự.
Ví dụ, bạn có thể phát triển kết cấu mái nhà siêu hiệu quả dựa trên hoa loa kèn nước khổng lồ ở Amazon, toàn bộ tòa nhà lấy cảm hứng từ vỏ bào ngư, những cái cầu siêu nhẹ lấy cảm hứng từ tế bào thực vật.
Có một thế giới của vẻ đẹp và hiệu quả đang chờ chúng ta khai thác bằng công cụ thiết kế tự nhiên.
Giờ tôi muốn nói về ý tưởng biến chu trình thẳng thành một chu trình khép kín.
Cách chúng ta sử dụng tài nguyên đó là bòn rút chúng, biến chúng thành các sản phẩm có vòng đời ngắn, rồi sau đó thải chúng đi.
Thiên nhiên thì lại rất khác.
Trong hệ sinh thái, chất thải hữu cơ trở thành dinh dưỡng cho những thứ khác trong hệ.
Và hiện cũng đang có các dự án đang bắt chước hệ sinh thái.
Một trong những dự án tôi thích là dự án ‘Bìa Các-tông dành cho Trứng Cá Muối’ của Graham Wiles.
Trong khu vực của họ có rất nhiều cửa hiệu và nhà hàng thải ra thực phẩm, bìa cứng và nhựa,
rồi đổ vào một bãi đất.
Điều họ làm với các tấm bìa cứng bỏ đi thật sự rất thông minh.
Và tôi sẽ nói về điều này qua hoạt họa sau.
Họ được trả tiền để thu thập rác từ các nhà hàng.
Sau đó họ xé nhỏ bìa các tông và bán chúng cho các trung tâm đua ngựa để làm giường cho ngựa.
Khi số bìa đó bẩn, họ lại được trả tiền để thu thập chúng.
Họ đem chúng vào hệ thống làm sâu từ phân bón, sản sinh ra nhiều giun dùng để nuôi cá tầm Siberia, từ đó làm ra trứng cá muối bán lại cho các nhà hàng.
Như thế một quá trình thẳng đã được biến thành một mô hình khép kín, và và tạo thêm giá trị cho quá trình này.
Graham Wiles đang tiếp tục tăng thêm các yếu tố vào quá trình này, biến dòng chất thải trở thành một hệ thống sinh ra giá trị.
Và giống như các hệ trong tự nhiên có xu hướng tăng sự đa dạng và độ bền bỉ theo thời gian, dự án này thực sự có ý nghĩa rằng số các khả năng sẽ tiếp tục tăng.
Và tôi biết đó là một ví dụ quanh co, nhưng tôi nghĩ rằng hàm ý của nó khá cấp tiến, bởi nó gợi ý rằng chúng ta có thể biến một vấn đề lớn, vấn đề về chất thải, thành cơ hội.
Và đặc biệt, ở các thành phố, chúng ta có thể nhìn vào sự chuyển hóa toàn bộ của các thành phố, và xem đây như các cơ hội.
Và đó là những gì chúng tôi sẽ thực hiện ở dự án mà tôi sẽ nói tiếp theo, với Dự án Mobius, chúng ta có thể cố gắng tổ chức các hoạt động cùng lúc, trong cùng một tòa nhà, nhờ đó, rác từ hoạt động này sẽ trở thành dinh dưỡng cho hoạt động khác.
Và loại nhân tố tôi đang nói đến, trước tiên, là một nhà hàng nằm trong một nhà kính sản suất, hơi giống De Kas ở Amsterdam.
Sau đó chúng tôi sẽ có một nồi nấu kỵ khí có thể xử lý mọi chất thải dễ bị thối rữa ở đây, biến chúng thành nhiệt lượng cho nhà kính và thành điện hòa vào lưới điện.
Chúng ta sẽ có một hệ thống xử lý nước thải, biến nước thải thành nước sạch và tạo ra năng lượng từ các chất rắn, chỉ sử dụng cây và các vi sinh vật.
Chúng ta sẽ có một trại cá với thức ăn từ chất thải thực vật từ nhà bếp, và giun từ phân bón và lại cung cấp cá ngược trở lại cho nhà hàng.
Chúng ta cũng sẽ có một cửa hàng cà phê, và những hạt bỏ đi có thể được sử dụng làm lớp nền để nuôi nấm.
Vì thế, bạn có thể thấy rằng chúng tôi đang tạo ra một vòng tuần hoàn gồm thực phẩm, năng lượng và nước trong cùng một tòa nhà.
Và để cho vui, chúng tôi đề nghị áp dụng mô hình này cho một cái bùng binh hiện đang là vật thừa thãi ở trung tâm Luân đôn.
Một số quý vị có thể sẽ nhận ra nó.
Và chỉ cần lên kế hoạch một chút, chúng ta có thể biến đổi một không gian dành riêng cho giao thông thành một không gian mở cho mọi người, kết nối con người bằng thực phẩm và biến rác thải thành các cơ hội trong chu trình khép kín.
Dự án cuối cùng tôi muốn nói đến là Dự án Rừng Sahara mà hiện nay chúng tôi đang thực hiện.
Một số người ngồi đây có thể ngạc nhiên khi biết rằng các khu vực hiện đang là các sa mạc khá lớn chỉ một thời gian ngắn trước đây thực ra lại là rừng.
Ví dụ, khi Julius Caesar đến Bắc Phi, một vùng rộng lớn ở Bắc phi bị các rừng cây tuyết tùng và cây bách che phủ.
Và trong quá trình tiến hóa của sự sống trên trái đất, các loại cây tạo ra khí hậu ôn hòa ngày nay đã chiếm hữu dần đất đai.
Và điều trái ngược đã xảy ra.
Càng nhiều cây cối mất đi, vấn đề biến đổi khí hậu càng trầm trọng và làm sự sa mạc hóa càng trầm trọng hơn.
Và hình hoạt họa này cho thấy hoạt động quang hợp diễn ra trong nhiều năm. Và những gì bạn có thể thấy là biên giới của các sa mạc chuyển dịch khá nhiều. Và nó đặt ra câu hỏi rằng liệu chúng ta có thể can thiệp làm sự dịch chuyển này dừng lại không, hay trái lại, lại làm trầm trọng hơn sự sa mạc hóa.
Và nếu nhìn vào các sinh vật tiến hóa để thích nghi với cuộc sống sa mạc, sẽ thấy một số ví dụ tuyệt vời về sự thích nghi với tình trạng khan hiếm nước.
Đây là bọ cánh cứng Namibia, nó đã tiến hóa để có thể tự tìm được nước ngọt trong sa mạc,
bằng cách ra ngoài vào ban đêm, bò lên đỉnh của một đụn cát, và bởi nó có một lớp vỏ ngoài đen xỉn, có thể tỏa nhiệt ra ngoài trời đêm và trở nên mát hơn so với xung quanh.
Vì thế khi những cơn gió ẩm thổi từ ngoài biển vào, những giọt nước nhỏ sẽ đọng lại trên vỏ của nó.
Trước khi mặt trời mọc, nó lật úp vỏ ngoài lên, và nước sẽ chảy vào miệng. Sau khi uống xong, nó đi vào hang và trốn suốt cả ngày.
Và sự khéo léo đó, nếu bạn gọi như vậy, thậm chí còn hơn thế.
Bởi nếu nhìn gần vào vỏ của con bọ, bạn sẽ thấy rất nhiều bướu nhỏ trên đó.
Và những cái bướu đó có thể thấm nước: chúng thu hút nước.
Giữa các bướu đó là một lớp vỏ sáp không thấm nước.
Và tác dụng của nó là khi giọt nước bắt đầu hình thành trên vết bướu, bám chặt và có dạng giọt hình cầu, thì chúng sẽ cơ động hơn là đọng ở dạng màng trên toàn bộ vỏ ngoài của con bọ.
Vì thế thậm chí khi chỉ có một lượng ẩm nhỏ trong không khí, nó vẫn có thể thu được nước hiệu quả và chuyển vào miệng mình.
Đây là một ví dụ rất tuyệt vời về sự thích nghi với một môi trường rất hạn chế nguồn lực – và với ý nghĩa đó, nó rất liên quan tới các loại thách thức mà chúng ta sắp phải đối mặt trong vài năm hoặc vài thập kỷ tới.
Chúng tôi làm việc với người đã phát minh ra Nhà kính Nước biển.
Đây là nhà kính thiết kế cho các vùng duyên hải khô cằn, phương cách hoạt động của nó là, do bao quanh bởi bức tường gắn thiết bị làm bay hơi, nên khi bạn đổ nước biển lên đó và gió thổi qua, nó sẽ làm tăng độ ẩm lên và trong quá trình đó sẽ được làm mát.
Vì vậy, bên trong nó mát và ẩm, có nghĩa là cây trồng cần ít nước hơn.
Và trở lại nhà kính, hơi ẩm tụ lại thành nước ngọt theo cách giống hệt như của chú bọ kia.
Và thông qua Nhà kính nước biển đầu tiên được xây dựng, họ thấy rằng nó làm ra nhiều nước ngọt hơn một chút so với nhu cầu của các cây trồng bên trong.
Vì thế họ bắt đầu mở rộng mô hình này trên các vùng đất quanh đấy. Và sự kết hợp giữa nhà kính và độ ẩm cao đã đem lại hiệu quả khá ấn tượng trong vùng.
Bức ảnh này được chụp vào ngày hoàn thiện, và chỉ một năm sau, nó trông thế này.
Nó giống như một vết mực màu xanh lá trải rộng từ tòa nhà, biến vùng đất khô cằn thành một vùng đất màu mỡ về mặt sinh học – và với ý nghĩa đó, nó đã vượt qua được mục đích thiết kế bảo vệ để đạt được mục đích phục hồi.
Vì thế, chúng tôi muốn mở rộng quy mô và ứng dụng ý tưởng phỏng sinh để tối đa hóa lợi ích.
Và khi bạn nghĩ về thiên nhiên, bạn thường nghĩ về sự cạnh tranh.
Nhưng thực tế thì trong một hệ sinh thái hoàn chỉnh, bạn chỉ có thể tìm thấy những ví dụ về các mối quan hệ cộng sinh.
Vì thế một nguyên tắc phỏng sinh quan trọng là tìm cách cùng lúc ứng dụng các công nghệ trong các cụm cộng sinh.
Và công nghệ lý tưởng mà chúng ta sử dụng cho Nhà kính Nước biển là tập trung vào năng lượng mặt trời, sử dụng gương thu năng lượng, tập trung vào nhiệt lượng của mặt trời để tạo ra điện.
Và để cung cấp cho bạn ý tưởng về tiềm năng của CSP, coi rằng chúng ta đã thu được một năng lượng gấp 10,000 lần từ mặt trời mỗi năm khi sử dụng năng lượng dưới tất cả các dạng – 10,000 lần.
Vì thế vấn đề năng lượng của chúng ta không hề khó khăn.
Đó là một thử thách đối với tài nghệ của ta.
Và dạng hợp lực mà tôi đang nói đến, trước hết, là các công nghệ có thể hoạt động tốt trong các sa mạc nắng nóng.
CSP cần một nguồn cung nước sạch không chất khoáng.
Đó chính xác là điều mà Nhà kính Nước biển tạo ra.
CSP thải rất nhiều nhiệt lượng thừa.
Có thể tận dụng tất cả nhiệt lượng đó để làm nhiều nước biển hơn nữa bay hơi và nâng cao các lợi ích phục hồi hơn nữa.
Và cuối cùng, dưới bóng râm của những tấm gương, chúng ta có thể trồng tất cả các loại cây không thể mọc trực tiếp được dưới ánh mặt trời.
Hệ thống đó trông như thế này.
Ý tưởng ở đây là chúng ta tạo ra hàng rào dài của các nhà kính hướng ra gió.
Chúng ta sẽ tập trung vào các nhà máy năng lượng mặt trời ở khoảng giữa lối đi.
Một số bạn có thể thắc mắc rằng chúng ta sẽ làm gì với lượng muối thừa kia.
Và với phỏng sinh, nếu bạn có một tài nguyên không được sử dụng đúng mức, bạn sẽ không nghĩ rằng, “mình sẽ làm thế nào để bỏ cái đống này đi?”,
mà bạn sẽ nghĩ, “mình có thể thêm vào hệ thống cái gì để tạo thêm giá trị?”
Và hóa ra là những thứ khác nhau sẽ kết tinh ở các giai đoạn khác nhau.
Khi bạn làm nước biển bay hơi, thứ đầu tiên kết tinh là canxi cacbonat.
Nó đọng lại ở trên máy làm bay hơi – như hình minh họa bên trái – dần dần bị đóng cặn lại thành canxi cacbonat.
Vì vậy, sau một lúc, chúng ta có thể lấy nó ra, sử dụng nó như một khối vật liệu xây dựng nhẹ.
Và nếu bạn nghĩ về cac-bon có trong đó, nó có thể ra khỏi bầu khí quyển, ra biển và sau đó bị nhốt lại trong một sản phẩm xây dựng.
Tiếp theo là natri clorua.
Bạn cũng có thể nén nó thành một tòa nhà, như họ đã làm ở đây.
Đây là một khách sạn ở Bolivia.
Và sau đó, có tất cả các loại hợp chất và các nguyên tố mà chúng ta có thể chiết xuất, như phốt phát, mà chúng ta cần phải đem bón cho đất ở sa mạc.
Và đó có thể chỉ là vấn đề về các nguyên tố trong bảng tuần hoàn có trong nước biển.
Vì vậy, chúng ta có thể chiết xuất các yếu tố có giá trị như pin liti để dùng cho pin hiệu suất cao.
Và trong một số nơi thuộc vùng Vịnh Ả Rập, độ mặn của nước biển không ngừng nâng cao do việc xả nước muối thải từ các nhà máy khử muối.
Điều đó đẩy hệ sinh thái tới gần sự sụp đổ.
Giờ chúng ta sẽ có thể sử dụng tất cả chỗ nước muối thải.
Chúng ta có thể làm nó bốc hơi để tăng cường các lợi ích phục hồi và lấy muối, biến một vấn đề chất thải khẩn cấp thành một cơ hội lớn.
Thực sự Dự án Rừng Sahara là một mô hình cho chúng ta cách thức tạo ra thực phẩm không cacbon, dồi dào năng lượng tái tạo ở những nơi gặp vấn đề về nước trầm trọng nhất hành tinh cũng như ở các vùng bị sa mạc hóa.
Vì vậy, trở về với những thách thức lớn mà tôi đã đề cập ban đầu: tăng hiệu quả tài nguyên, chu trình khép kín và nền kinh tế năng lượng mặt trời.
Chúng không chỉ khả thi, mà còn rất quan trọng.
Và tôi tin chắc rằng việc nghiên cứu cách thiên nhiên giải quyết vấn đề của nó sẽ đưa ra rất nhiều giải pháp.
Nhưng có lẽ trên hết, cách suy nghĩ này đem lại cho chúng ta một cách nói thực sự tích cực về thiết kế bền vững.
Quá nhiều các cuộc nói chuyện về môi trường sử dụng ngôn ngữ rất tiêu cực.
Nhưng ở đây đó là về sự phối hợp, sự phong phú và tối ưu hóa.
Và đây là một điểm quan trọng.
Antoine de Saint-Exupery đã từng nói, “Nếu bạn muốn xây dựng một đội tàu, bạn không nên ngồi đó và nói về nghề mộc.
Không, bạn cần nhen nhóm trong tâm hồn mọi người một ngọn lửa về các cuộc thám hiểm ở ngoài khơi xa.”
Và đó là những gì chúng ta cần phải làm, vì vậy hãy nghĩ tích cực, và hãy làm cuộc đổi mới trở thành khoảng thời gian thú vị nhất từ trước tới nay.
Cảm ơn các bạn
(Tiếng vỗ tay)
(Huýt sáo) (Vỗ tay) (Cám ơn)
(Vỗ tay) Cám ơn rất nhiều
Đó là huýt sáo
Tôi đang cố huyết sáo bằng tiếng Anh
Người đàn ông tròn trịa, tóc xoăn đến từ Hà Lan này là ai -- tại sao ông ấy lại huýt sáo? Thực ra, tôi huýt gió kể từ khi tôi bốn tuổi -- khoảng tầm bốn tuổi
Bố tôi từng lúc nào cũng húyt gió khắp nơi trong nhà and tôi cứ ngỡ đó là một phần trong cách giao tiếp của gia đình tôi.
Vì vậy tôi huýt gió cùng với ông ấy.
Và thậm chí cho đến khi tôi 34 tuổi, lúc nào tôi cũng quấy rầy và khiến mọi người khó chịu với việc huýt sáo của mình. Bởi vì, thành thật mà nói, huýt gió có thể coi là một tật xấu của tôi.
Tôi huýt gió một mình, tôi húyt gió trong lớp học, tôi huýt gió lúc đang đi xe đạp, tôi huýt gió ở mọi nơi.
Và tôi huýt gió ở một buổi tiệc đón giáng sinh nữa với gia đình thông gia của tôi.
Và tôi nghĩ, họ có những bài nhạc giáng sinh thật tệ.
Và một khi tôi nghe nhạc mà tôi không thích, tôi cố để làm cho nó hay hơn.
Bài "Con tuần lộc mũi đỏ Rudolph" -- bạn biết bài đó chứ?
(Huýt gió) Nhưng nó còn có thể biến tấu như thế này.
(Huýt gió) Nhưng trong một buổi tiệc giáng sinh kia -- thật ra là một bữa tối -- bữa ấy làm tôi rất khó chịu.
Chị dâu tôi nhắc tôi một vài lần, "Làm ơn đừng huýt gió nữa."
Nhưng tôi cứ không thể dừng được.
Và tại một thời điểm -- và lúc đó tôi đã uống một ít rượu, tôi phải thừa điều đó -- tại thời điểm đó tôi nói, "Nếu có một cuộc thi, em sẽ tham gia."
và hai tuần sau Tôi nhận được một tin nhắn: "Em sẽ đi Mỹ đó."
(Cười) Đựoc thôi, tôi chuẩn bị được đi Mỹ.
Tôi rất thích, nhưng tại sao? Vì vậy tất nhiên tôi gọi chị ấy ngay lập tức.
chị ấy tìm trên google, và chị ấy tìm thấy cuộc thi huýt sáo thế giới ở Mỹ, tất nhiên.
Chị ấy khồng nghĩ tôi sẽ đi.
Và tôi sẽ mất mặt lắm.
Tôi không biết câu đó có đúng ngữ pháp tiếng Anh không.
Nhưng những người nói tiếng Hà Lan ở đây sẽ hiểu ý tôi muốn nói gì.
(Cười) Tôi đã rất mất mặt
(Vỗ tay) Và cô ấy nghĩ, "Anh ta chắc sẽ khồng bao giờ đi đâu.
Nhưng thật ra tôi đã đi.
Tôi đến Louisburg ở miền bắc Carolina, phí đông nam nước Mỹ. và tôi bước vào thế giới húyt sáo
và tôi cũng tham gia cuộc thi huýt gió thế giới và tôi đã chiến thằng ở đó năm 2004.
(vỗ tay) Điều đó -- Điều đó thật tuyệt, tất nhiên.
Và để bảo về danh hiệu của mình -- như judokas do và những vận động viên thể thao -- Tôi nghĩ, năm 2005 hãy quay trở lại đó xem sao, và tôi tiếp tục giành giải quán quân.
Sau đó tôi không thể tham dự cuộc thi trong vòng vài năm. Và năm 2008 tôi tham gia một lần nữa
ở Nhật, thành phố Tokyo, và tôi lại giành giải quán quân.
Và chuyện mới xảy ra ở đây là tôi đứng ở đây, ở Rotterdam, ở một thành phố xinh đẹp, đứng trên một sân khấu lớn, và nói về chuyện huýt gió. Và trên thực tế tôi kiếm tiền từ huýt gió, tại thời điểm này.
Vì vậy tôi bỏ việc làm của tôi là làm y tá.
(vỗ tay) Và tôi cố sống giấc mơ của tôi -- nhưng thực ra, đó chưa bao giờ là giấc mơ của tôi, nhưng điều đó nghe thật tuyệt.
(cười) Okay, tôi không phải là người huýt gió duy nhất ở đây.
bạn nghĩ, "Hả, ý bạn là gì?"
Thật ra, bạn sẽ huýt gió cùng tôi
Và sau đó như thường lệ: mọi người nhìn nhau và nghĩ, "Trời đất ơi"
Tại sao? Tôi có thể đi về được không?" Không, bạn không thể
Thật ra huýt gió rất đơn giản.
Bản nhạt mà tôi sẽ huýt theo được gọi là "Fête de la Belle."
Bản nhạc này dài khoàng 80 phút.
Không không không. Nó chỉ dài bốn phút thôi.
Và tôi muốn luyện tập cho bạn cách huýt gió trước.
Vậy thì tôi sẽ huýt tông của bài nhạc nhé.
(Huýt gió) (Cười) Xin lỗi. Tôi quên mất một điều. Bạn húyt với cái tông giống tôi.
(cười) Tôi đã từng nhiều giọng khác nhau,
(Huýt gió) Đây thật sự là một điều rất hứa hẹn.
Đây thật sự là một điều rất hứa hẹn,
Tôi sẽ hỏi những người ở phía sau cánh gà mở nhạc lên.
Và nếu nhạc bắt đầu, tôi sẽ chỉ chỗ nào để bạn huýt gió theo. và chúng ta sẽ thấy điều gì sẽ xảy ra,
Oh, hah. Tôi thật sự xin lỗi các bạn kĩ sự ở sau cánh gà.
(Cười) Tôi đã quen với việc đó rồi.
Tôi sẽ tự bắt đầu
Được rồi, chuẩn bị.
(Cười) (nhạc) (huýt gió) Được rồi.
(Huýt gió) Rất dễ phải không?
(Huýt gió) Phần sô lô chuẩn bị đến.
Tôi nghĩ tôi nên làm phần đó. (Huýt gió) (vỗ tay) Max Westerman: Geert Chartrou, nhà vô địch thổi sáo thế giới.
Geert Chatrou: Cám ơn. Cám ơn.
Chúng ta tới đây để nói về lòng trắc ẩn.
Nhưng lòng trắc ẩn, theo quan điểm của tôi, có một vấn đề.
Nó thiết yếu trong đời sống của chúng ta cũng thiết thực như chúng ta đã biết trong cuộc sống của mỗi người, từ "lòng trắc ẩn" đang dần bị mai một trong văn hóa của chúng ta, và đây cũng là điều đang được đặt dấu hỏi trong ngành báo chí.
Nó được coi là một bài hát Kumbaya ủy mị. Hoặc có thể xem như có khả năng gây mệt mỏi.
Karen Armstrong đã nói những gì tôi đang nghĩ là một câu truyện chỉ mang tính minh họa cho một bài diễn thuyết ở Hà Lan mà thôi và, sau bức màn sự thật, "lòng trắc ẩn" đã được dịch thành lòng thương hại.
Giờ đây, mỗi khi xuất hiện trên bản tin lòng trắc ẩn thường mang nghĩa của một hình thái thoải mái và dễ chịu hay chỉ là mảng bên lề của những anh hùng mà bạn sẽ không bao giờ trở thành có khi là những kết thúc có hậu có khi là những biểu hiện của sự hi sinh mà điều đó giờ đây quá to lớn để trở thành sự thật hầu như mọi lúc.
Mộng tưởng trong văn hóa của chúng ta về lòng trắc ẩn đã bị coi nhẹ bởi những viễn cảnh lý tưởng.
Và những gì tôi muốn làm hôm nay trong một vài phút nữa là làm sống lại ngôn ngữ.
Và tôi mong các bạn cũng sẽ lắng nghe tiền đề cơ bản của tôi rằng từ ngữ rất quan trọng, bởi chúng giúp ta nhận định lại cách hiểu chính bản thân chúng ta cách chúng ta hòa mình với thế giới và cách chúng ta đối nhân xử thế.
Khi nước Mỹ lần đầu tiên đối mặt với sự đa dạng màu da thực sự vào những năm 1960 chúng ta đã chọn sự khoan dung là đức tính cốt lõi của một công dân với những gì chúng ta đã đạt được.
Giờ đây, nếu nhìn trong từ điển, "khoan dung" lại có nghĩa là sự cho phép, sự nuông chiều và sự chịu đựng.
Trong y học, đó là thử nghiệm giới hạn của sự phát triển trong môi trường không thuận lợi.
Khoan dung giờ không còn là đức tính sống nữa; nó chỉ là một tư tưởng.
Và nó dùng quá nhiều não để cảm nhận được bằng cả trái tim và tấm lòng và thái độ khi mọi thứ trở nên khó khăn.
Và tất cả hiện giờ đều khó khăn từng ngày.
Tôi nghĩ rằng nếu không thể đặt tên cho nó, chúng ta đang cùng phải trải nghiệm rằng ta đã cố gắng hết sức có thể với lòng khoan dung là đức tính dẫn đường cho ta.
Lòng trắc ẩn là hậu duệ xứng đáng.
Đây là hệ thống qua tín ngưỡng, tôn giáo và văn hóa dân tộc lòng trắc ẩn, tuy nhiên, lại vượt quá những hệ thống đó
"Lòng trắc ẩn" là một miếng ghép từ vựng nhỏ có thể thay đổi chúng ta nếu ta thực sự cho nó chìm vào những chuẩn mực cho chính bản thân chúng ta và mọi người đều nằm trong không gian riêng tư và không gian công dân.
Vậy "lòng trắc ẩn" là gì, theo một cách đầy đủ và toàn diện nhất?
Vậy nguồn gốc và bộ phận cấu thành là gì?
Có gì trong những đức tin ấy?
Để bắt đầu đơn giản nhất Tôi muốn nói rằng lòng trắc ẩn là tốt bụng
Tốt bụng nghe có vẻ là từ ôn hòa và nó thiên về những luận điệu xưa cũ.
Nhưng tốt bụng là sản phẩm phụ hàng ngày của những đức tính vĩ đại.
Và nó là dạng mang nhiều ngụ ý nhất của sự hài lòng.
Lòng trắc ẩn cũng là sự hiếu kì
Lòng trắc ẩn nuôi nấng và rèn luyện sự tò mò.
Tôi thích câu nói mà tôi nhận được từ hai người phụ nữ những người đổi mới tín ngưỡng ở Los Angeles, Aziza Hasan và Malka Fenyvesi.
Họ đều tận tụy để tạo ra một viễn tưởng mới về cuộc sống hòa thuận giữa Hồi Giáo và Thiên Chúa Giáo. Khi làm vậy, họ đã nuôi nấng cái người ta gọi là "sự hiếu kì không có giả định".
Đó chính là nền tảng của lòng khoan dung.
Lòng trắc ẩn cũng có thể đồng nghĩa với đồng cảm.
Hoặc có thể có chút tương đồng với lòng khoan dung và hòa giải, nhưng lòng trắc ẩn cũng mang ý nghĩa riêng của nó trong từng hành động lời nói hàng ngày.
Nó cũng được gắn liền với những phẩm chất thực tiễn như sự hào phóng hay thân thiện chẳng hạn và cứ xuất hiện, phát triển tiếp.
Tôi nghĩ rằng lòng trắc ẩn cũng có thể liên tưởng tới cái đẹp -- và ý tôi là sự sẵn sàng nhìn thấy cái đẹp trong mọi người xung quanh ta, không chỉ là nhìn những thứ trong họ mà cần sự giúp đỡ của ta.
Tôi thích những điều mà người bạn Hồi Giáo của tôi thường nói rằng tiếng nói của vẻ đẹp là tâm hồn cốt lõi bên trong mỗi con người.
Theo nguồn tư tưởng ấy, từ điểm nhìn của tôn giáo lòng trắc ẩn cũng đưa chúng ta đến lãnh địa của những điều kì bí -- thúc đẩy chúng ta nhìn nhận, không chỉ sắc đẹp, mà có thể nhìn thấy Chúa trong một phút chịu đựng nào đó, trên khuôn mặt của một người lạ mặt, trên bề mặt của sự giao thoa tôn giáo.
Tôi không chắc có thể chỉ cho bạn sự khoan dung trông ra sao nhưng tôi hoàn toàn có thể nói cho bạn lòng trắc ẩn như thế nào -- bởi vì nó luôn hiện hữu
Khi ta nhìn thấy nó, ta sẽ nhận ra và nó thay đổi cách ta suy nghĩ về những gì có thể làm được những gì là khả thi.
Đây là điều quan trọng khi chúng ta kết nối những ý tưởng lớn -- đặc biệt là một ý nghĩ mang tính tinh thần như lòng trắc ẩn -- gắn liền điều đó khi ta thể hiện với mọi người xung quanh ta trong thời gian, không gian, ngấm trong máu thịt của ta -- cuộc sống với muôn hình vạn trạng.
Và lòng trắc ẩn cũng kiếm tìm diện mạo.
Tôi bắt đầu hiểu rõ điều này nhất từ Matthew Sanford.
Tôi không thể tưởng tượng được bạn sẽ hình dung thế nào khi bạn nhìn thấy ảnh của anh ấy. Anh ấy bị liệt.
Matthew bị liệt nửa dưới từ lúc 13 tuổi trong một tai nạn xe hơi đã cướp đi mạng sống của bố và chị gái anh ấy.
Đôi chân của Matthew không còn đi lại được nữa, và... và...anh ấy đã trải qua điều này như một sự đồng hành hơn là sự dằn vặt, tiếc nuối -- và anh đã tự mình trải qua những điều khủng khiếp ấy để có thể hàn gắn lại vết thương.
Là một giáo viên dạy yoga, anh ấy mang đến kinh nghiệm cho mọi người vượt qua khoảng cách của khả năng hay tàn tật, sức khỏe, ồm đau hay tuổi tác.
Matthew nói rằng anh ấy chỉ là một cái kết cực đoan của khoảng cách mà tất cả chúng ta đều đang ở trên đó.
Anh ấy đang làm một công việc thú vị với những cựu chiến binh trở lại từ Iraq và Afghanistan.
Và Matthew đã có một quan sát đáng chú ý mà tôi sẽ trình bày với các bạn.
Tôi, ngay cả Matthew cung không thể giải thích với các bạn.
Nhưng anh ấy nói rằng vẫn chưa gặp người nào mà chỉ quan tâm xem mình trông như thế nào, trong sự yếu đuối và ân sủng của nó mà cùng lúc ấy không hề động lòng trắc ẩn với mọi thứ xung quanh.
Lòng trắc ẩn cũng có thể là thế này.
Đây là Jean Vanier.
Jean Vanier giúp thành lập cộng đồng L'Arche, tổ chức mà bạn có thể tìm thấy ở bất cứ đâu trên thế giới, xã hội xung quanh cuộc sống với những người bị tâm thần -- mà đa số bị mắc hội chứng Đao.
Cộng đồng mà Jean Vanier sáng lập, như chính bản thân Vanier, luôn có sự nhẹ nhàng.
"Sự nhẹ nhàng" là một từ khác tôi muốn giành nhiều thời gian hơn cho việc định nghĩa lại.
Chúng ta dành nhiều thời gian cho văn hóa trở nên chia rẽ và hung hăng, và tôi cũng dành nhiều thời gian về việc đó
Và lòng trắc ẩn cũng có những phẩm chất đó.
Nhưng nói đi nói lại, lòng trắc ẩn thực sự đưa chúng ta về triết lí của sự nhẹ nhàng.
Jean Vanier nói rằng công việc của ông ấy cũng giống như bao người khác -- người bạn tri kỉ, đáng kính của ông -- đức mẹ Teresa không phải người tiên phong trong việc thay đổi thế giới mà là người đầu tiên thay đổi về cách nhìn nhận chính mình.
Ông nói rằng những gì họ đã làm với L'Arche không phải là giải pháp mà là một điềm báo, một dấu hiệu.
Lòng trắc ẩn hiếm khi là một giải pháp, nhưng nó luôn là dấu hiệu nhìn nhận thực tế có chiều sâu hơn, về những tiềm năng nằm sâu trong mỗi con người.
Và lòng trắc ẩn là mắt xích của những vòng tròn lớn và lớn hơn nữa bằng những dấu hiệu, những câu chuyện chứ không bao giờ bằng thống kê và chiến lược.
Chúng ta cũng cần những điều đó, nhưng ta cũng đang chạm tới cái giới hạn của nó.
Và trong lúc ta đang làm điều đó, tôi nghĩ chúng ta đang khám phá lại sức mạnh của truyện kể -- rằng loài người, chúng ta cần những câu chuyện để tồn tại và phát triển và để thay đổi.
Truyền thống và văn hóa chúng ta luôn nhận thức được điều này, đó là lí do tại sao họ luôn nuôi dưỡng những câu truyện bằng cả trái tim và mang chúng đến với ta.
Tất nhiên, mỗi câu truyện mà ẩn chứa sau đó là chìa khóa của lương tâm và lời dạy của Do thái giáo để hàn gắn thế giới -- tikkun olam.
Và tôi sẽ không bao giờ quên câu truyện từ tiến sĩ Rachel Naomi Remen, người nói với tôi những điều mà ông của cô ấy từng dặn, rằng khi tạo hóa mới được hình thành có một điều đã xảy ra và ánh sáng ban đầu của vũ trụ đã bị vỡ thành vô số mảnh.
Nó ở trạng thái là những mảnh vỡ trong từng khía cạnh của tạo hóa.
Và rằng tiếng gọi cao nhất của loài người là tìm ra ánh sáng ấy, chỉ ra khi ta nhìn thấy nó, thu thập lại, và làm vậy để cứu thế giới.
Giờ đây tất cả mọi thứ cứ như một câu truyện cổ tích.
Một số đồng nghiệp của tôi có thể kể theo cách này.
Rachel Naomi Remen nói rằng đây là câu truyện quan trọng và nâng cao vị thế cho thời đại chúng ta, bởi vì câu truyện này cho rằng mỗi người và tất cả chúng ta có thể yếu đuối hay thiếu sót hay cảm thấy không đầy đủ, đều có chính xác những gì ta cần để giúp thay đổi phần nào thế giới mà ta có thể nhìn hay chạm.
Những mẩu truyện như thế những dấu hiệu như trên là những công cụ thực tế trong thế giới mong muốn đem lại lòng trắc ẩn tới vô vàn những hình ảnh khổ đau mà có thể áp đảo chúng ta.
Rachel Naomi Remen đang thực sự đem lại lòng trắc ẩn trở lại đúng chỗ đứng của nó trong khoa học trong ngành dược của cô ấy trong buổi thực tập của các bác sĩ tương lai.
Và xu hướng mà Naomi Remen đang làm, làm thế nào mà những đức tính đáng quí đang tìm lại chỗ đứng trong từ vựng của ngành dược -- ngành mà Fred Luskin đang làm -- tôi nghĩ đó là một trong những bước tiến đột phá của thế kỉ 21 -- rằng khoa học, thực ra đang tìm lại điều đáng quí như lòng trắc ẩn, dần đưa nó ra khỏi lĩnh vực của chủ nghĩa lý tưởng.
Tôi tin rằng, điều này đang làm thay đổi khoa học và cũng sẽ thay đổi tôn giáo.
Nhưng đây là khía cạnh từ khoa học thế kỉ 20 mà có thể làm bạn ngạc nhiên trong việc bàn luận về lòng trắc ẩn.
Chúng ta đều biết Albert Einstein người mà đưa ra định lí E=mc2.
Chúng ta thường không nghe nhiều về Einstein người đã mời một nghệ sĩ opera người Mỹ gốc Phi, Marian Anderson, ở nhà ông ấy khi bà đi diễn ở Princeton bởi vì khách sạn tốt nhất ở đây sẽ không có chỗ dành cho cô.
Chúng ta không nghe về Einstein người từng sử dụng danh tiếng của mình để ủng hộ cho những người tù chính trị ở Châu Âu hay những chàng trai Schottsboro ở Nam Mĩ.
Einstein thực sự tin rằng khoa học nên vượt qua sự phân biệt dân tộc và quốc gia.
Nhưng ông coi những nhà vật lí học, hóa học trở thành người cung cấp vũ khí hủy diệt hàng loạt vào đầu thế kỉ 20.
Ông từng nói rằng khoa học trong thế hệ ông đã trở thành lưỡi dao sắc nhọn trong tay một đứa trẻ 3 tuổi.
Và theo như Einstein tiên đoán rằng khi chúng ta sẽ sống hiện đại hơn và công nghệ tiên tiến hơn, ta cần những đức tính quí báu văn hóa chúng ta luôn được đặt lên trước hơn không kém.
Ông thích nói về thiên tài tâm linh của lứa tuổi.
Một vài sở thích của ông là Moses Jesus, Buddha, St. Franicis of Assisi, Gandhi -- ông yêu quí người đương thời của ông, Gandhi.
Einsstein cũng nói rằng -- và tôi nghĩ đây là lời trích dẫn lần nữa, điều này chưa được truyền lại cho người thừa kế -- rằng "những người này là những thiên thài trong nghệ thuật sống, cần thiết hơn cho nhân phẩm, sự an toàn và thú vui nhân loại hơn cả những người khám phá ra kiến thức khách quan."
Mặc niệm về Einstein có thể không phải là cách hay để hiểu về long trắc ẩn và áp dụng nó cho tất cả chúng ta, nhưng thực ra đúng là như thế.
Tôi muốn chỉ cho các bạn toàn bộ tấm hình này bởi vì bức chụp này là sự tương đồng với cái gọi là "lòng trắc ẩn" trong văn hóa chúng ta -- ta xóa sạch nó và làm nông cạn cái ý nghĩa sâu xa của nó trong cuộc sống rối ren.
Vì vậy trong tấm ảnh này bạn thấy một tâm hồn đang hướng mắt ra ngoài cửa sổ nhìn vào một nhà thờ -- không phải.
Đây chính là một tấm ảnh đầy đủ. và các bạn có thể thấy một người đàn ông mặc khoác da, và hút xì gà.
Và bằng cách nhìn cái bụng này, chắc là anh ấy không tập yoga thường xuyên.
Chúng tôi đã đặt hai bức ảnh cạnh nhau trên trang web của chúng tôi, có người đã nói rằng: " Khi tôi nhìn thấy bức ảnh thứ nhất Tôi tự hỏi, anh ấy đang nghĩ gì vậy nhỉ?
Và khi tôi nhìn sang tấm còn lại, tôi tự hỏi Anh ấy là lại người như thế nào? Anh ấy thuộc típ đàn ông gì?"
Anh ấy là người phức tạp.
Anh ấy vô cùng khoan dung trong một số mối quan hệ nhất định và cực kì thờ ơ với người khác.
Và thường sẽ khó khăn hơn để trở nên từ bi với người gần gũi với chúng ta, điều này là một thành phần trong lòng trắc ẩn, nằm ở mặt tiêu cực, mà rất cần sự quan tâm của chúng ta.
Gandhi thực tế không hoàn thiện con người.
Martin Lụther King Jr và Dorothy Day cũng vậy.
Kể cả Đức mẹ Teresa.
Và tất cả chúng ta.
Và tôi muốn nói đó là sự giải phóng để nhận ra rằng không có khó khăn nào -- theo những gì Fred Luskin nói -- rằng những lỗ hổng ấy mới tạo nên chúng ta.
Xã hội chúng ta bị ám ảnh bởi sự hoàn hảo và giấu nhẹm đi những vấn đề còn tồn đọng.
Điều mà đáng để nhận ra rằng những vấn đề ấy, thực chất là những tài nguyên dồi dào nhất cho sự tăng tiến tới đỉnh cao của lòng từ bi, đối với việc đem lại lòng từ bi đến với đau khổ và niềm vui của người khác.
Rachel Naomi Remen là bác sĩ giỏi bởi vì sự chiến đấu kiên cường và bền bỉ của cô ấy với căn bệnh Crohn.
Einstein trở thành một nhà nhân đạo, không phải bởi kiến thức khổng lồ về không gian, thời gian và vật chất mà bởi ông là người Do Thái khi Đức xây dựng chủ nghĩa phát xít.
Và Karen Amstrong, tôi nghĩ các bạn cũng sẽ nói rằng rằng đây là một trong số những trải nghiệm đau thương nhất trong một cuộc sống mà, với sự ngoằn ngoèo, đã dẫn tới điều lệ cho lòng từ bi.
Lòng từ bi không thể giảm xuống thành phong thánh như nó bị hạ thấp thành sự thương hại.
Vì vậy tôi muốn đưa ra một định nghĩa chuẩn xác cho lòng trắc ẩn -- nhân thể, đây là Einstein và Paul Robeson -- và đây sẽ là cho chúng ta để gọi lòng trắc ẩn là công nghệ tinh thần.
Truyền thống của chúng ta chứa một sự hiểu biết sâu rộng về lòng trắc ẩn, và ta cần trí tuệ ấy để khai thác cho chính chúng ta.
Nhưng lòng từ bi cũng như ở nhà vậy khi không theo tôn giáo, cũng như trong tôn giáo.
Vì vậy tôi xin mượn lời Einstein cho kết thúc ngày hôm nay và nói rằng loài người, tương lai của nhân loại, cần công nghệ này cũng nhiều như cần tất cả mọi thứ khác mà đã nối chúng ta lại và đặt trước mắt chúng ta những tiềm năng đáng sợ và tuyệt diệu của việc thực sự trở thành một chủng người.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi muốn bạn nhìn vào đứa bé này.
Bạn bị thu hút bởi ánh mắt của bé gái này và làn da mà ai cũng thích vuốt ve.
Nhưng hôm nay tôi sẽ nói về một điều mà bạn không thể thấy,
những gì đang diễn ra trong bộ não bé nhỏ của đứa bé này.
Những công cụ tối tân của thần kinh học giải thích cho chúng rằng những gì đang diễn ra trong đầu cô ấy không thua gì so với ngành khoa học tân tiến nhất.
Và những gì chúng ta đang hiểu được sẽ đưa ra một vài cách giải thích về cái mà những và văn và nhà thơ mô tả như là "khung trời rộng mở" của một đứa trẻ.
Người mà chúng ta thấy ở đây là một người mẹ ở Ấn Độ, và cô ấy đang nói tiếng Koro, một ngôn ngữ vừa được khám phá.
Và cô ấy đang nói chuyện với đứa con nhỏ của cô ấy. Cái mà người mẹ này --
cũng như 800 người nói tiếng Koro trên toàn thế giới -- hiểu rằng, để bảo toàn ngôn ngữ này, họ cần phải dùng ngôn ngữ đó với những đứa trẻ.
Và điều đó đặt ra cho ta một câu hỏi.
Tại sao bạn không thể duy trì một ngôn ngữ bằng cách nói chuyện với bạn và tôi, hay nói cách khác, người lớn?
Bởi vì điều đó có liên quan tới bộ não của bạn.
Cái mà chúng ta nhận thấy ở đây là ngôn ngữ có một khoảng thời gian quan trọng nhất định để học.
Để đọc biểu đồ này, bạn hãy nhìn vào tuổi của bạn ở năm trên trục ngang.
(Cười) Và bạn sẽ thấy trên trục dọc khả năng học thêm một ngôn ngữ thứ hai.
Trẻ sơ sinh và trẻ em là thiên tài cho đến khi chúng lên bảy tuổi, khả năng của chúng sẽ giảm đi.
Sau dậy thì, chúng ta không còn ở trên biểu đồ nữa.
Không có một nhà khoa học nào bất đồng với biểu đồ này, nhưng những phòng thí nghiệm trên toàn thế gới đang cố gắng tìm hiểu tại sao nó lại như thế.
Cái nghiên cứu trong phòng thí nghiệm của tôi tập trung vào giai đoạn quan trọng đầu tiên trong sự phát triển -- và đó là khoảng thời gian mà những đứa trẻ cố gắng nhận biết những âm điệu sử dụng trong ngôn ngữ của chúng.
Chúng tôi nghĩ là bằng việc nghiên cứu về cách những đứa trẻ tiếp thu âm điệu chúng tôi sẽ có một một hình cho ngôn ngữ đó, và có thể là cho những giai đoạn phát triển quan trọng của trẻ về cách xã giao, cảm xúc và sự phát triển tư duy.
Vì vậy chúng tôi đã nghiên cứu những đứa trẻ sử dụng một phương pháp mà chúng ta sử dụng khắp mọi nơi trên toàn thế giới và âm điệu của mọi ngôn ngữ.
Đứa trẻ ngồi trong lòng của mẹ, và chúng tôi dạy chúng lắc đầu mỗi khi một âm điệu thay đổi -- ví dụ như từ "a" tới "i". Nếu chúng làm như thế vào thời điểm thích hợp,
cái hộp đen sẽ sáng lên và một con gấu trúc sẽ đánh một hồi trống.
Một đứa trẻ sáu tháng tuổi rất thích thú với thí nghiệm này.
Chúng ta đã thấy được gì?
Thật vậy, mọi đứa trẻ trên thế giới đều là những con người mà tôi gọi là công dân của thế giới
Chúng có thể phân biệt mọi âm điệu của mọi ngôn ngữ, bất kể quốc gia nào mà chúng tôi kiểm tra và bất kể ngôn ngữ nào mà chúng tôi sử dụng. Và điều đặc biệt ở đây là tôi và các bạn không thể làm được như thế.
Chúng ta là những người lắng nghe theo sự ràng buộc của văn hóa. Chúng ta có thể phân biệt âm điệu của ngôn ngữ của chúng ta,
nhưng chúng ta không thể làm điều đó với tiếng nước ngoài. Vì vậy dẫn đến một thắc mắc,
khi nào những công dân của thế giới đó trở thành những người lắng nghe theo văn hóa ngôn ngữ như chúng ta?
Và câu trả lời là: trước ngày sinh nhật lần thứ nhất của chúng.
Cái mà bạn thấy ở đây là hiệu suất của thí nghiệm xoay đầu của nhưng đứa trẻ được kiểm tra ở Nhật và Mỹ, ở Seattle, khi chúng nghe âm "ra" và "la" -- những âm quan trọng trong tiếng Anh, nhưng lại không quan trọng trong tiếng Nhật.
Từ khoảng sáu đến tám tháng, những đứa trẻ hoàn toàn giống nhau.
Hai tháng sau một điều kì diệu xảy ra.
Những đứa trẻ ở Mỹ tiến triển tốt hơn, những đứa trẻ ở Nhật thì lại tiến triển thụt lùi, nhưng cả hai nhóm trẻ em đang chuẩn bị cho cùng một ngôn ngữ mà chúng sẽ học. Vì vậy câu hỏi ở đây là, chuyện gì đang xảy ra
trong thời gian hai tháng quan trọng này?
Đây là thời điểm quan trọng cho sự phát triển của âm thanh, nhưng điều gì đang xảy ra ở đó?
Có hai điều đang xảy ra.
Thứ nhất, những đứa trẻ vừa chăm chú lắng nghe chúng ta, vừa thu nhập số liệu khi chúng nghe những gì chúng ta nói -- chúng đang thu nhập số liệu. Vậy hãy lắng nghe hai người mẹ nói bằng ngôn ngữ của mẹ --
ngôn ngử phổ thông mà chúng ta dùng khi nói chuyện với trẻ em -- đầu tiên bằng Tiếng anh và sau đó bằng tiếng Nhật.
(Video) Người mẹ từ Mỹ: Ah, Mẹ yêu đôi mắt vừa to vừa xanh của con -- thật là đẹp và đáng yêu.
Người mẹ Nhật: [ tiếng Nhật ] Patricia Kuhl: Trong quá trình xây dựng một cuộc hội thoại khi những đứa trẻ lắng nghe, cái mà chúng thức sự làm là thu nhập số liệu của ngôn ngữ mà chúng nghe.
Và những sự phân bố đó lớn dần lên.
Và điều mà chúng ta đã khám phá ra chính là những đứa trẻ rất nhạy cảm với các thống kê, và số liệu thống kê của tiếng Nhật và tiếng Anh rất khác nhau.
Tiếng Anh có rất nhiều âm R và L
điều mà sự phân bố cho ta thấy.
Và sự phân bố của tiếng Nhật thì hoàn toàn khác, ở đây chúng ta thấy một nhóm của những âm điệu trung trung, được biết đến như âm R của tiếng Nhật
Vì vậy những đứa trẻ tiếp thu các thông kê của ngôn ngữ đó và điều đó làm thay đổi bộ óc của chúng; từ những người công dân của tế giới thành những người lắng nghe theo văn hóa dân tộc như chúng ta.
Nhưng những người lớn như chúng ta không thể tiếp thu những sác xuất đó được nữa.
Chúng ta đã bị chi phối bởi những âm thanh trong trí nhớ mà đã được hình thành rất sớm trong quá trình phát triển của chúng ta.
Những gì chúng ta đang thấy ở đây đang thay đổi nhận thức của chúng ta về quá trình phát triển của trẻ.
Chúng ta đang tranh luận từ góc nhìn của toán học rằng quá trình học ngôn ngữ có thể chậm lại khi sự phân bố (của các thống kê) trở nên ổn định.
Điều này gây ra nhiều thắc mắc về những người biết nói hai thứ tiếng.
Những người nói ha tứ tiếng phải có trong đầu 2 bộ thống kê cùng một lúc và dùng chúng ở thời điểm khác nhau, tùy theo người mà họ đang nói chuyện.
Vì vậy chúng tôi tự hỏi, những đứa trẻ có thể tính thu nhập số liệu của một ngôn ngữ hoàn toàn mới không?
Và chúng tôi kiểm tra điều này bằng cách cho những đứa trẻ Mỹ những đứa chưa bao giờ tiếp cận một ngôn ngữ thứ hai, tiếp cận với tiếng Trung Quốc lần đầu tiên trong quá trình phát triển của chúng.
Chúng tôi biết rằng, khi những người nói một thứ tiếng được kiểm tra ở Taipei và Seattle về âm điệu của tiếng Trung Quốc cho kết quả giống nhau.
Sáu, tám tháng, chúng hoàn toàn như nhau.
Hai tháng sau, một điều kì diệu xảy ra.
Nhưng những đứa trẻ Đài Loan cho kết quả tốt hơn chứ không phải những đứa trẻ Mỹ.
Cái mà chúng tôi làm là để cho những đứa trẻ Mỹ, trong khoảng thời gian này tiếp cận với tiếng Trung Quốc.
Giống như các bạn có bà con người Trung Quốc đến thăm trong vòng một tháng và họ đến ở nhà của bạn và nói chuyện với những đứa trẻ 12 lần.
Đây là những gì chúng tôi làm trong thí nghiệm này. (Video)Người nói tiếng Trung Quốc: [ tiếng Trung Quốc ]
PK: Vậy chúng tôi đã làm gì với bộ não bé nhỏ của chúng? (Cười)
Chúng tôi đã phải có một nhóm kiểm soát để bảo đảm rằng chỉ với việc vào phòng thí nghiệm không thể cải thiện khả năng nói tiếng Trung của bạn.
Vì vậy một nhóm trẻ em đến và nghe tiếng Anh.
Và chúng ta có thể thấy từ biểu đồ rằng tiếp cận với tiếng Anh không cải thiện tiếng Trung của chúng.
Những hãy nhìn vào những gì đã xảy ra với những đứa trẻ mà được tiếp cận với tiếng Trung 12 lần.
Chúng đã rành tiếng Trung như những đứa trẻ ở Đài Loan những đứa trẻ đã nghe tiếng Trung trong 10 tháng rưỡi.
Điều mà thí nghiệm này chứng minh chính là những đứa trẻ thu nhập số liệu của ngôn ngữ mới.
Bất cứ cái gì bạn để trước mặt chúng, chứng sẽ thu nhập số liệu của cái đó.
Nhưng chúng tôi tự hỏi con người đã có ảnh hưởng gì trong thí nghiệm này.
Vì vậy chúng tôi kiểm tra một nhóm trẻ em nữa bằng cách mà chúng tôi đã làm như trước, vẫn 12 lần, nhưng bằng tivi
và một nhóm trẻ em khác chỉ tiếp cận duy nhất với âm thanh và nhìn vào con thú bông ở trên màn hình.
Chúng ta đã làm gì với bộ não của chúng?
Cái mà bạn thấy ở đây là kết quả của những đứa trẻ chỉ tiếp cận với âm thanh -- không học được thêm bất cứ cái gì -- và kết quả của những đứa trẻ xem tivi -- cũng không học được điều gì.
Nó đòi hỏi một con người để cho những đứa trẻ thu nhập số liệu.
Bộ não xã hội điều khiển khi những đứ trẻ thu nhập số liệu. Chúng tôi muốn vào trong bộ não của chúng
và xem sự khác biệt này xảy ra khi những đứa trẻ xem tivi thay vì tiếp xúc với con người.
May thay, chúng tôi có một thiệt bị mới, gọi là magnetoencephalography, cho phép chúng tôi làm được điều này.
Nó nhìn giống như máy sấy tóc ở Sao hỏa. Nhưng nó hoàn toàn an toàn,
hoàn toàn im lặng.
Chúng ta đang nhìn thấy chính xác đến từng mili mét về chiều dài và chính xác đến từng mili giây sử dụng 306 SQUID -- đây là những thiết bị lượng tử siêu dẫn -- để lọc ra những từ trường thay đổi khi chúng ta suy nghĩ.
Chúng ta là những người đầu tiên trên thế giới nghiên cứu những đứa trẻ với cái máy MEG khi bọn trẻ đang học tập.
Đây là bé Emma.
Bé ấy được sáu tháng tuổi.
Và bé ấy đang lắng nghe nhiều thứ tiếng khác nhau bằng cái tai nghe ở trong tai cô ấy.
Bạn có thể thấy, bé gái này có thể di chuyển được.
Chúng tôi đang theo dõi diễn biến của bộ não của cô ấy với một quả cầu nhỏ trong cái nón, để cô ấy có thể tự do di chuyển.
Đây là một kỹ thuật chưa từng có.
Chúng ta đang thấy gì ở đây?
Chúng ta đang thấy bộ não của đứa bé này
Khi đứa bé nghe một từ trong ngôn ngữ của cô ấy vùng âm thanh trong đầu cô ấy sáng lên, và sau đó những vùng xung quanh có liên quan đến tư duy, làm cho bộ não hoạt động với những vùng khác nhau, và vì thế, một vùng của bộ não làm cho vùng khác bắt đầu hoạt động.
Chúng ta đang đi trên một thời đại vàng của kiến thức về sự phát triển của bộ não của trẻ em.
Chúng ta sẽ có đủ khả năng để thấy bộ não của một đứa trẻ khi chúng trải qua một cảm xúc nào đó, khi chúng học nói và đọc, khi chúng giải một bài toán, khi chúng có một sáng kiến.
Và chúng ta có thể có khả năng sáng tạo ra những can thiệp dựa trên não bộ cho những đứa trẻ gặp khó khăn trong học tập.
Cũng như nhà thơ và nhà văn miêu tả, chũng ta sẽ thấy, tôi nghĩ, sự mở mang kì diệu, tối đa và hoàn toàn mở mang, của đầu óc của một đứa trẻ.
Trong quá trình tìm hiểu về bộ não trẻ em, chúng ta dẽ khám phá những chân lý sâu sắc về cái gì làm con người đặc biệt, và trong quá trình đó, chúng ta có thể giữ đầu óc chúng ta luôn mở rộng để học tập trong suốt cuộc đời của chúng ta Cám ơn
(vỗ tay)
Vào một ngày khi tôi mười tuổi, tôi tìm thấy một hộp đồ cũ của của bố.
Trong đó, bên dưới đống sách giáo trình đại học của ông, là một chiếc quần nhung ống loe màu đen.
Cái quần trông rất tệ -- cũ rích và bị mốc.
Và tất nhiên, tôi rất thích nó.
Tôi chưa bao giờ nhìn thấy thứ nào như vậy.
Cho đến hôm đó, tất cả những gì tôi từng biết và mặc là bộ đồng phục ở trường, mà trên thực tế, tôi rất biết ơn điều này, vì từ khi còn rất nhỏ, tôi nhận ra mình có điều gì đó khác biệt.
Tôi chưa bao giờ giống những cậu bé khác cùng tuổi tôi chơi thể thao rất tệ, mà có thể là cậu bé yếu ớt nhất.
(Cười) Tôi thường hay bị bắt nạt.
Vì vậy, tôi nghĩ rằng mình cần trở nên vô hình để tồn tại. Và bộ đồng phục đã giúp tôi trông không khác gì những đứa trẻ khác.
(Cười) Vâng, gần như vậy.
Tôi cầu nguyện hàng ngày: "Chúa ơi, làm ơn khiến con giống như mọi người khác"
Tôi nghĩ lời cầu nguyện đó đã đi thẳng đến hòm thư thoại của Chúa.
(Cười) Và cuối cùng, một điều khá rõ ràng là tôi đã không trở thành đứa con trai như bố tôi hằng mong muốn.
Xin lỗi, Bố.
Tôi đã không thay đổi một cách thần kỳ.
Tôi lớn lên và ngày càng mơ hồ về điều mà mình thực sự muốn.
Vì thế, ngày mà chiếc quần ống loe màu đen đến với tôi, điều gì đó đã xảy ra.
Tôi không chỉ tìm thấy một chiếc quần. Tôi nhìn thấy cơ hội.
Ngày hôm sau, tôi đã mặc nó đến trường mặc kệ chuyện gì xảy ra.
Ngay khi mặc chiếc quần xấu tệ đó và siết chặt thắt lưng vào, ngay lập tức, tôi thấy huênh hoang một cách lạ thường.
(Cười) Suốt quãng đường tới trường, và sau đó là đường về nhà vì ngay lập tức tôi bị trả về nhà -- (Cười) Tôi đã biến thành một ngôi sao nhạc rock da nâu.
(Cười) Tôi không còn bận tâm việc mình đã ăn mặc không đúng mực.
Ngày hôm ấy, tôi đã ăn mừng vì điều đó.
Ngày hôm ấy, thay vì trở nên vô hình tôi chọn cách được chú ý chỉ bằng việc mặc một thứ khác biệt.
Ngày hôm ấy, tôi phát hiện ra sức mạnh của thứ chúng ta mặc.
Ngày hôm ấy, tôi khám phá ra sức mạnh của thời trang, và tôi đã yêu nó kể từ đó.
Thời trang có thể kết nối những khác biệt của chúng ta với thế giới.
Và với sự thật đơn giản đó, Tôi nhận ra những khác biệt này -- chúng không còn là sự xấu hổ
mà trở thành cách ta thể hiện những tính cách độc đáo của mình.
Và chúng ta nên thể hiện bản thân mình, mặc cái chúng ta muốn,
Điều tồi tệ nhất có thể xảy ra là gì?
Cảnh sát thời trang đến bắt bạn vì mặc đồ lỗi mốt?
(Cười) Vâng.
Vâng, trừ khi cảnh sát thời trang có nghĩa hoàn toàn khác.
Người đoạt giải Nobel Malala đã thoát khỏi các phần tử cực đoan Taliban vào tháng 10 năm 2012.
Tuy nhiên, vào tháng 10 năm 2017, cô ấy đã đối mặt với một kẻ thù khác. Khi những kẻ trên mạng trêu đùa về bức ảnh cô gái 20 tuổi mặc quần bò ngày đó.
Những lời chế nhạo ấy, sự thù ghét mà cô nhận được, từ "Khi nào thì cái khăn ấy sẽ rơi?"
cho đến, tôi xin trích dẫn, "Đó là lý do viên đạn đã găm trực tiếp vào đầu cô ta thời gian trước đó."
Bây giờ, khi hầu hết chúng ta mặc quần bò ở New York, London, Milan, Paris chúng ta có thể không nghĩ rằng đó là một đặc ân; điều gì đó mà ở một nơi khác có thể chịu hậu quả, điều gì đó mà một ngày có thể bị tước đoạt.
Bà của tôi là một phụ nữ rất thích tận hưởng niềm vui trong việc diện đồ.
Gu thời trang của bà khá sặc sỡ.
Và màu mà bà rất thích mặc có thể là điều duy nhất thể hiện con người thật của bà, điều duy nhất mà bà được quyền quyết định, bởi vì như hầu hết các phụ nữ cùng thế hệ khác ở Ấn Độ, bà chưa bao giờ được phép tồn tại ngoài những gì thuộc về phong tục và truyền thống.
Bà lấy chồng năm 17 tuổi, và sau 65 năm kết hôn, khi ông tôi đột ngột qua đời, mất mát của bà là rất lớn.
Nhưng hôm đó, bà đồng thời mất một thứ khác nữa, niềm vui duy nhất của bà: được mặc đồ sặc sỡ.
Tại Ấn Độ, theo phong tục, khi một phụ nữ Hindu trở thành góa phụ, cô ấy chỉ được phép mặc đồ trắng kể từ ngày chồng mất.
Chưa từng ai khiến bà mặc đồ trắng.
Tuy nhiên, tất cả phụ nữ bà biết, những người sống lâu hơn chồng mình, trong đó có mẹ của bà, đã làm như vậy.
Sự áp đặt này đã ăn sâu, thấm nhuần, khiến bà từ chối lựa chọn.
Bà đã qua đời năm nay, và cho đến ngày bà mất, bà tiếp tục chỉ mặc màu trắng.
Tôi có tấm ảnh chụp với bà lúc trước, thời gian ấy bà hạnh phúc hơn.
Trong đó, bạn không thể nhìn rõ bà đang mặc gì -- đó là bức ảnh đen trắng.
Tuy nhiên, từ nụ cười của bà, bạn biết rằng bà đang diện đồ màu.
Đó cũng là cách thời trang có thể làm.
Nó có sức mạnh khiến chúng ta vui sướng, niềm vui tự do lựa chọn cách chúng ta muốn trông ra sao, muốn sống thế nào -- một sự tự do đáng để giành lấy.
Và đấu tranh cho tự do, sự phản kháng, đến từ nhiều hình thức.
Các góa phụ ở Ấn độ giống như bà tôi, nghìn người trong số họ, sống ở một thành phố gọi là Vrindavan.
Màu trắng ở khắp mọi nơi trong nhiều thế kỷ.
Tuy nhiên, thời gian từ 2013 trở lại đây, các góa phụ Vrindavan bắt đầu tổ chức Holi, lễ hội đầy màu sắc của Ấn Độ, nơi mà họ bị cấm tham gia.
Vào một ngày tháng ba, những phụ nữ này lấy thứ bột màu truyền thống tại lễ hội và tô màu cho nhau.
Với mỗi nắm bột sắc màu họ ném vào không trung, bộ sari trắng bắt đầu nhuộm dần màu sắc
Và họ không dừng lại cho đến khi hoàn toàn bị phủ trong các sắc màu cầu vồng, thứ mà họ bị ngăn cấm.
Màu sẽ được giặt sạch vào hôm sau, tuy nhiên, trong khoảnh khắc đó, Đó là giây phút tuyệt vời của họ.
Giây phút này, bất kỳ phản ứng nào, đều có thể là bước đầu tiên trong cuộc chiến chống lại sự áp đặt.
Và thời trang -- Có thể tạo ra phản ứng mang tính trực quan -- trên chúng ta, nghĩa đen.
Bài học về sự ngoan cường đã luôn được dạy bởi những nhà thiết kế thời trang vĩ đại: các tác phẩm của họ.
Jean Paul Gaulter đã cho chúng ta thấy rằng phụ nữ có thể là vua.
Thom Browne -- đã chỉ chúng ta thấy rằng đàn ông có thể đi giày cao gót.
Và Alexander McQueen, trong buổi trình diễn mùa xuân năm 1999, với hai cánh tay robot khổng lồ ở giữa sàn diễn.
Và người mẫu, Shalom Harlow bắt đầu xoay giữa ở giữa, hai cánh tay khổng lồ này -- lúc đầu lén lút và rồi sau đó trở nên quyết liệt, để màu phun lên người cô.
McQueen, trước khi tự kết liễu đời mình, đã dạy chúng ta rằng cơ thể này là một tấm vải bạt, một tấm vải bạt chúng ta có thể vẽ theo bất kì cách nào ta muốn.
Một người cũng yêu thế giới thời trang, là Karar Nushi. Anh từng là sinh viên và diễn viên đến từ Iraq.
Là người yêu màu sắc và chiết trung.
Tuy nhiên, anh ấy sớm nhận những lời đe dọa vì cách ăn mặc của mình.
Không hề nao núng,
anh ấy vẫn luôn tuyệt vời. Đến tháng 7/2017, khi Karar được phát hiện đã chết trên một con phố đông đúc tại Baghdad.
Anh ấy đã bị bắt cóc,
bị tra tấn,
và nhiều nhân chứng nói rằng thi thể ông ấy có nhiều vết thương.
Vết dao đâm.
Cách đó hai nghìn dặm tại Peshawar, nhà hoạt động chuyển giới người Pakistan Alisha bị bắn nhiều phát vào tháng 5/2016.
Cô được đưa tới bệnh viện, Nhưng vì mặc đồ phụ nữ, cô đã bị từ chối đưa vào khu của đàn ông hay của phụ nữ.
Những gì chúng ta mặc đôi khi có thể là sự sống hoặc cái chết.
Và thậm chí trong cái chết, chúng ta đôi khi không được lựa chọn.
Alisha đã chết ngày hôm đó và sau đó được chôn cất như một người đàn ông.
Thế giới này là sao vậy?
Vâng, nó là thứ chứa đựng nỗi sợ một cách tự nhiên, cảm thấy bị đe doạ bởi sự giám sát, chúng chống lại cơ thể chúng ta và cái chúng ta mặc.
Tuy nhiên, nỗi sợ hãi lớn hơn là khi chúng ta đầu hàng, hòa trộn và bắt đầu tan biến vào những người khác, chuẩn mực sai lầm này càng phổ biến, sự áp đặt sẽ càng ít sốc hơn.
Với những đứa trẻ chúng ta đang nuôi dạy, sự bất công ngày hôm nay có thể trở thành bình thường vào ngày mai.
Chúng sẽ quen dần với điều này, và chúng cũng có thể bắt đầu nhìn nhận những thứ khác biệt như một sự bẩn thỉu, thứ gì đó đáng bị ghét bỏ, thứ gì đó cần bị tiêu huỷ, như những ngọn đèn bị tắt, từng cái một, cho đến khi bóng tối trở thành một lối sống.
Tuy nhiên, nếu tôi ngày hôm nay, và bạn ngày mai, thậm chí sẽ thêm nhiều người nữa, nếu chúng ta nắm lấy quyền được là chính mình, thì trong thế giới bị phủ trắng bạo lực, Chúng ta sẽ trở thành những mũi tiêm sắc màu, giống như những góa phụ của Vrindavan.
Khi chúng ta đoàn kết lại thì liệu tâm ngắm của khẩu súng, liệu có thể nhắm vào Karar, Malala, Alisha?
Họ có thể giết hết chúng ta không?
Giờ là lúc chúng ta đứng lên, để nổi bật.
Nơi sự giống nhau đồng nghĩa với an toàn, với những điều đơn giản như cái ta mặc, ta sẽ thu hút mọi ánh nhìn về phía mình để nói rằng luôn có sự khác biệt trên thế giới này và sẽ luôn luôn có.
Hãy quen với nó.
Và điều này chúng ta có thể không cần nói bằng lời.
Thời trang có thể cho ta ngôn ngữ về sự bất đồng,
cho ta sự can đảm.
Thời trang cho ta khoác sự can đảm lên ống tay áo.
Hãy mặc nó.
Mặc nó như một bộ giáp.
Mặc nó bởi nó quan trọng.
Và mặc nó vì bạn quan trọng.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi đã dành rất nhiều thời gian đi du lịch vòng quanh thế giới trong những ngày này nói chuyện với các nhóm sinh viên và chuyên gia. Và ở khắp mọi nơi tôi đều nghe những chủ đề tương tự nhau.
Một mặt, người ta nói " Bây giờ là lúc thay đổi."
Họ muốn là một phần của sự thay đổi đó.
Họ nói về khao khát muốn sống có mục đích và ý nghĩa.
Nhưng mặt khác, Tôi nghe mọi người nói về sự sợ hãi, một cảm giác e ngại rủi ro.
Họ nói: "Tôi thực sự muốn theo đuổi một cuộc sống có mục đích, nhưng tôi không biết bắt đầu từ đâu.
Tôi không muốn làm thất vọng gia đình hoặc bạn bè của tôi. "
Tôi làm việc giúp đỡ người nghèo đói.
Và họ nói, "Tôi muốn giúp thế giới bớt đói nghèo, nhưng nó có nghĩa gì với sự nghiệp của tôi ?
Tôi sẽ bị lạc hậu phải không?
Tôi sẽ không thể kiếm đủ tiền?
Tôi sẽ không bao giờ kết hôn hoặc có con? "
Và như một phụ nữ chưa kết hôn cho đến khi đã quá già -- tôi vui vì tôi đã chờ đợi -- (Cười) -- và không có con cái, Tôi nhìn những người trẻ tuổi này và tôi nói, "Công việc của bạn không phải là trở nên hoàn hảo.
Công việc của bạn là trở thành con người.
Và không có gì quan trọng xảy ra trong cuộc sống mà không phải trả giá."
Những cuộc đối thoại này thực sự phản ánh những gì đang xảy ra ở cấp quốc gia và quốc tế.
Các nhà lãnh đạo và chính chúng ta muốn tất cả mọi thứ, nhưng chúng ta không nói về sự trả giá,
chúng ta không nói về những hy sinh.
Một trong những trích dẫn yêu thích của tôi từ văn học được viết bởi Tillie Olsen, nhà văn người Mỹ vĩ đại từ miền Nam.
Trong truyện ngắn "Oh Yes", bà ấy nói về một người phụ nữ da trắng trong những năm 1950 cô ấy có một con gái kết bạn với một cô bé người Mỹ gốc Phi. Và cô ấy nhìn đứa con của mình với cảm giác tự hào, nhưng cô cũng tự hỏi, cô sẽ phải trả giá những gì?
"Sống hòa nhập còn hơn sống vô cảm. "
Nhưng câu hỏi thực sự là, cái giá phải trả nếu không dám thách thức là gì?
Cái giá của sự không cố gắng là gì?
Tôi được đặc ân trong cuộc sống để quen biết các nhà lãnh đạo phi thường những người đã chọn sống cuộc sống hòa nhập.
Một phụ nữ mà tôi biết là đồng chí của tôi trong một chương trình mà tôi điều hành tại Quỹ Rockefeller bà tên là Ingrid Washinawatok.
Bà là nhà lãnh đạo của bộ tộc da đỏ Menominee, một người Mỹ bản địa
Và khi chúng tôi tụ họp lại như những đồng chí, bà ấy đã khiến chúng tôi phải suy ngẫm về việc làm thế nào các già làng trong văn hóa người Mỹ bản địa ra quyết định.
Bà ấy nói, họ thực sự đã hình dung về khuôn mặt của những đứa trẻ trong bảy thế hệ tương lai, nhìn ngắm chúng từ Trái đất. Và họ sẽ nhìn ngắm chúng, và giữ gìn chúng như người quản gia cho tương lai đó.
Ingrid hiểu rằng chúng ta đang kết nối với nhau, không chỉ như những con người, mà còn với mọi sinh vật sống trên hành tinh.
Và bi kịch, trong năm 1999 khi bà ở Columbia làm việc với những người U'wa tập trung vào việc bảo tồn văn hóa và ngôn ngữ của họ, bà và hai đồng nghiệp bị bắt cóc bị tra tấn và bị giết hại bởi FARC (Lực lượng Vũ trang Cách mạng của Colombia ).
Kể từ đó, bất cứ khi nào chúng tôi tập hợp những đồng chí, chúng tôi luôn để một cái ghế trống cho tinh thần của bà.
Và sau hơn một thập kỷ, khi tôi nói chuyện với các đồng chí NGO (tổ chức phi chính phủ), dù ở Trenton, New Jersey, hay văn phòng của Nhà Trắng, và chúng tôi nói về Ingrid, tất cả họ đều nói rằng họ đang cố gắng để kết hợp trí tuệ của bà với tinh thần của bà và thực sự tin cậy vào công việc còn dang dở của sứ mệnh cuộc đời bà.
Khi chúng tôi nghĩ về di sản, tôi nghĩ không có sức mạnh nào hơn thế, mặc cho cuộc đời bà ngắn ngủi.
Và tôi đã xúc động trước phụ nữ Campuchia, những phụ nữ xinh đẹp, những người giữ nét truyền thống của các điệu nhảy cổ điển tại Campuchia
Và tôi đã gặp họ vào đầu những năm 90.
Trong những năm 1970, dưới chế độ Pol Pot, Khmer Đỏ giết chết hơn một triệu người. Và chúng tập trung và nhắm tới các tầng lớp thượng lưu và trí thức, các nghệ sĩ, các vũ công.
Vào cuối chiến tranh, chỉ có 30 trong số các vũ công cổ điển vẫn còn sống.
Những phụ nữ tôi vinh dự được gặp có ba người là những người sống sót, họ kể những câu chuyện của họ khi nằm trong giường cũi tại các trại tị nạn.
Họ nói rằng họ đã cố gắng chăm chỉ nhớ những khúc vũ điệu, hy vọng rằng những người khác vẫn còn sống và đang làm như vậy.
Và một người phụ nữ đứng đó với sự uyển chuyển hoàn hảo, tay cô ở hai bên sườn, cô ấy nói về cuộc đoàn tụ của 30 người sau chiến tranh và nó đã diễn ra tuyệt vời như thế nào.
Những giọt nước mắt rơi trên mặt cô, nhưng cô không bao giờ đưa tay lên để lau nước mắt.
Những người phụ nữ này quyết định rằng họ sẽ truyền lại không phải cho thế hệ những cô gái kế tiếp, bởi những cô gái này đã quá lớn rồi, mà cho thế hệ sau.
Và tôi ngồi đó trong phòng thu xem những phụ nữ này vỗ tay -- những giai điệu tuyệt đẹp -- như những nàng tiên cổ tích nhỏ bé mặc những chiếc áo lụa màu sắc tuyệt đẹp, đang nhảy múa xung quanh họ.
Và tôi nghĩ, sau cùng của điều tàn nhẫn này, đây là cách con người thực sự cầu nguyện.
Bởi vì họ đang tập trung vào việc tôn vinh những gì đẹp nhất về quá khứ của chúng ta và xây dựng nó thành một sự hứa hẹn về tương lai.
Và điều mà những phụ nữ này hiểu rõ là đôi khi những điều quan trọng nhất mà chúng ta làm và dành thời gian là những điều mà chúng ta không thể đo đếm.
Tôi cũng đã bị tác động bởi mặt tối của quyền lực và lãnh đạo.
Và tôi đã học được rằng sức mạnh, cụ thể là với hình thức tuyệt đối của nó, là một nhà cung cấp cơ hội bình đẳng.
Năm 1986, tôi chuyển đến Rwanda, làm việc với một nhóm rất nhỏ phụ nữ Rwanda để khởi sự một ngân hàng tài chính vi mô của nước này
Và một phụ nữ là Agnes - ở ngoài cùng bên trái -- là một trong ba người phụ nữ đầu tiên là nghị sĩ ở Rwanda, và những gì bà để lại là trở thành một trong những gốc rễ của Rwanda.
Chúng tôi xây dựng tổ chức này dựa trên công bằng xã hội, bình đẳng giới, ý tưởng nâng cao vị thế của phụ nữ.
Nhưng cuối cùng Agnes quan tâm nhiều về những cạm bẩy của quyền lực hơn là những nguyên tắc.
Mặc dù bà đã là một phần của việc xây dựng một tổ chức tự do, một tổ chức chính trị tập trung vào sự đa dạng và khoan dung, khoảng ba tháng trước khi diệt chủng, bà đã thay đổi gia nhập đảng cực đoan, Hutu trở thành Bộ trưởng Bộ tư pháp dưới chế độ diệt chủng bà được biết đến là một người kích động đàn ông giết chóc nhanh hơn và ngừng hành xử như phụ nữ.
Bà ta đã bị kết án loại tội ác diệt chủng.
Tôi đã tới thăm bà tại các nhà tù, ngồi ngay bên cạnh, đầu gối chạm vào nhau, và tôi đã phải thừa nhận với chính mình rằng con quái vật tồn tại trong tất cả chúng ta, nhưng có lẽ phần quái vật không quá nhiều, nhưng nó là những phần không lành lặn trong chính chúng ta nỗi đau buồn, sự xấu hổ bí mật, cuối cùng điều đó thật dễ dàng cho những kẻ mị dân giày vò những phần không lành lặn này, những mảnh vỡ này, nếu bạn để cho chúng ta nhìn những người khác, thấp kém hơn chính mình- và cuối cùng, làm những việc khủng khiếp.
Và không có một nhóm người nào dễ bị tổn thương trước những loại tác động đó hơn là những nam giới trẻ.
Tôi đã nghe nói rằng động vật nguy hiểm nhất trên hành tinh này chính là những nam thanh niên.
Và vì vậy trong một cuộc hội họp chúng tôi tập trung vào phụ nữ, đầu tư cho các cô gái của chúng ta rất quan trọng chúng tôi tạo ra một sân chơi chúng tôi tìm cách tôn vinh họ, chúng ta phải nhớ rằng các cô gái và phụ nữ hầu như bị cô lập và bạo hành họ là nạn nhân và bị lờ đi ở những nơi rất xã hội nơi mà đàn ông và con trai của chúng ta cảm thấy không được trao quyền, không thể nào lo liệu được.
Và khi họ ngồi trên những góc phố tất cả họ có thể nghĩ đến trong tương lai là thất nghiệp, thất học, thất vọng, sau đó cũng thật dễ hiểu làm thế nào mà nguồn gốc lớn nhất của tình trạng này có thể đến từ một bộ đồng phục và một khẩu súng.
Đôi khi đầu tư rất nhỏ, có thể giải phóng tiềm năng vô hạn tồn tại trong tất cả chúng ta.
Một trong những đồng chí Quỹ Acumen tại tổ chức của tôi, Suraj Sudhakar, có thứ mà chúng ta gọi là trí tưởng tượng của đạo đức -- đó là khả năng đặt mình vào tình cảnh của người khác và lãnh đạo từ quan điểm đó.
Và ông đã làm việc với nhóm nam giới trẻ họ đến từ khu ổ chuột lớn nhất thế giới, Kibera.
Họ là những chàng trai đáng kinh ngạc.
Họ cùng nhau bắt đầu một câu lạc bộ sách cho một trăm người dân ở các khu nhà ổ chuột, họ đang đọc về các tác giả của TED và họ thích điều đó.
Và sau đó họ tạo ra một cuộc thi về kế hoạch kinh doanh.
Sau đó, họ quyết định rằng họ sẽ làm TEDx's.
Và tôi đã học được rất nhiều từ Chris và Kevin Alex và Herbert và tất cả những người đàn ông trẻ.
Alex, theo một cách nào đó, diễn đạt điều đó tuyệt nhất.
Anh nói, "Chúng tôi đã từng cảm thấy mình không là gì cả, nhưng bây giờ chúng tôi cảm thấy chúng tôi là một ai đó."
Và tôi nghĩ rằng chúng ta sai khi nghĩ rằng thu nhập là cầu nối.
Thực sự những gì con người chúng ta khát khao là trở nên hiện hữu với những người khác.
Và lý do các chàng trai trẻ nói với tôi rằng họ đang làm TEDx's là bởi vì họ phát bệnh và mệt mỏi vì những hội thảo ở những khu nhà ổ chuột chỉ tập trung vào HIV, hoặc cái được nhất chỉ là tài chính vi mô.
Và họ muốn ăn mừng những gì đẹp đẽ về Kibera và Mathare -- những phóng viên báo chí và những nhà sáng tạo, nghệ sĩ vẽ tường, giáo viên và các nhà doanh nghiệp.
Họ đang làm điều đó đấy.
Và tôi ngả mũ kính phục những người bạn tại Kibera.
Công việc tôi tập trung vào làm từ thiện hiệu quả hơn và chủ nghĩa tư bản toàn diện hơn.
Tại quỹ Acumen chúng tôi nhận các nguồn lực từ thiện và đầu tư vào cái mà chúng tôi gọi là vốn dài hạn (patient capital)-- tiền sẽ đầu tư vào các doanh nhân quan tâm tới người nghèo, họ không giống những người nhận từ thiện thụ động mà là các tiêu điểm của sự thay đổi những người muốn giải quyết vấn đề của riêng mình và tự đưa ra các quyết định.
Chúng tôi cho mượn 10 đến 15 năm, và khi chúng tôi lấy số tiền đó lại, chúng tôi đầu tư vào các sáng kiến khác tập trung vào sự thay đổi.
Tôi biết nó hoạt động
Chúng tôi đã đầu tư hơn 50 triệu đô la tại 50 công ty. Và những công ty này đó mang lại 200 triệu đô la khác vào các thị trường bị lãng quên.
Năm nay, họ đã chuyển giao 40 triệu dịch vụ như chăm sóc sức khỏe bà mẹ và nhà ở các dịch vụ khẩn cấp , năng lượng mặt trời, để mọi người có thể có cách hành xử tốt hơn trong việc giải quyết vấn đề của họ.
Vốn dài hạn thì bất tiện cho những người tìm kiếm các giải pháp đơn giản những loại quá dễ dàng, bởi vì chúng tôi không coi lợi nhuận là một công cụ thô sơ.
Nhưng chúng tôi tìm thấy những doanh nhân ấy họ đặt con người và hành tinh này lên trước cả lợi nhuận.
Cuối cùng, chúng tôi muốn là một phần của sự vận động về đo lường tác động, đo lường những gì là quan trọng nhất với chúng ta.
Và giấc mơ của tôi là trong một ngày nào đó, chúng ta sẽ có một thế giới nơi mà chúng ta không chỉ tôn vinh những người có tiền và kiếm nhiều tiền hơn từ nó, mà chúng ta còn tìm thấy những cá nhân có nguồn tài nguyên của chúng ta và chuyển đổi nó để thay đổi thế giới theo những cách tích cực nhất.
Và chỉ khi chúng ta tôn vinh họ chúc mừng họ và cho họ địa vị xã hội thì thế giới này sẽ thực sự thay đổi.
Tháng 5 vừa qua, tôi đã có khoảng thời gian 24 giờ đặc biệt nơi mà tôi nhìn thấy hai tầm nhìn của thế giới tồn lại bên cạnh nhau-- một tầm nhìn dựa trên bạo lực và cái còn lại dựa trên điều tốt đẹp hơn.
Nó xảy ra vào ngày tôi ở Lahore, Pakistan vào ngày mà hai nhà thờ Hồi giáo đã bị tấn công bởi những người ném bom tự sát.
Các nhà thờ Hồi giáo đã bị tấn công là bởi vì những người cầu nguyện bên trong là từ một giáo phái đặc biệt của đạo Hồi họ không được những người chính thống tin họ hoàn toàn là người Hồi giáo.
Và những kẻ đánh bom tự sát không chỉ lấy đi một trăm sinh mạng, chúng còn làm nhiều hơn nữa, bởi vì chúng đã tạo ra nhiều hận thù, nhiều giận dữ, nhiều sợ hãi hơn và sự tuyệt vọng hoàn toàn.
Nhưng trước đó 24 giờ, Tôi ở cách những nhà thờ Hồi giáo này 13 dặm thăm một trong những nơi được nhận đầu tư Acumen của chúng tôi, và Jawad Aslam là một người đàn ông tuyệt vời, người dám sống một cuộc sống hòa nhập.
Sinh ra và lớn lên ở Baltimore, ông nghiên cứu bất động sản, làm việc trong lĩnh vực bất động sản thương mại, và sau 9/11 ông đã quyết định tới Pakistan để tạo sự khác biệt.
Trong hai năm, ông kiếm tiền rất khó khăn, một mức lương nhỏ bé, nhưng ông học việc với một người phát triển nhà ở tuyệt vời tên là Tasneem Saddiqui.
Và ông ấy có một giấc mơ, xây dựng một cộng đồng nhà ở trên mảnh đất cằn cỗi bằng cách sử dụng vốn dài hạn, nhưng ông vẫn tiếp tục trả một cái giá
Ông đã đứng trên nền tảng đạo đức và từ chối đưa hối lộ.
Phải mất gần hai năm chỉ để đăng ký đất đai.
Nhưng tôi đã nhìn thấy vị trí của tiêu chuẩn đạo đức có thể gia tăng như thế nào từ hành động của một con người.
Hôm nay, 2.000 người sống trong 300 căn nhà trong cộng đồng rất đẹp này.
Có nhiều trường học, trạm y tế và các cửa hàng.
Nhưng chỉ có một nhà thờ Hồi giáo.
Và vì vậy tôi hỏi Jawad, "Ông làm thế nào để định hướng? Đây là một cộng đồng thực sự đa dạng.
Ai có quyền sử dụng nhà thờ Hồi giáo vào thứ Sáu? "
Ông nói, "Một câu chuyện dài.
Đó là một con đường khó khăn, nhưng cuối cùng các nhà lãnh đạo của cộng đồng đến với nhau, nhận ra rằng chúng tôi chỉ có những người khác
Và chúng tôi quyết định rằng chúng tôi sẽ bầu ra ba thầy tu có uy tín nhất và những thầy tu sẽ thay phiên nhau, để nói lời cầu nguyện vào ngày thứ sáu.
Nhưng cả cộng đồng, tất cả các giáo phái khác nhau, bao gồm cả người Shia và Sunni, sẽ ngồi lại với nhau và cầu nguyện. "
Chúng ta cần có loại lãnh đạo đạo đức và lòng dũng cảm trong thế giới của chúng ta.
Chúng ta phải đối mặt với những vấn đề rất lớn của thế giới - cuộc khủng hoảng tài chính, nóng lên toàn cầu sự sợ hãi và những thứ khác ngày một lớn lên.
Và hàng ngày chúng ta chọn lựa.
chúng ta có thể chọn một con đường dễ dàng hơn, một con đường nhiều hoài nghi hơn, dựa trên đôi khi là những mơ ước về môt quá khứ không như nó đã xảy ra, nỗi sợ hãi lẫn nhau, khoảng cách và lỗi lầm,
hoặc chúng ta có thể đi theo con đường khó khăn hơn nhiều của sự chuyển đổi, của điều tốt đẹp hơn, của lòng từ bi và tình yêu, và cũng là trách nhiệm và công bằng.
Tôi đã có vinh dự lớn làm việc với nhà tâm lý học trẻ em Tiến sĩ Robert Coles ông đã đứng lên vì sự thay đổi trong phong trào dân quyền tại Hoa Kỳ.
Và ông kể câu chuyện không thể tin được khi làm việc với một cô bé sáu tuổi tên là Ruby Bridges, đứa trẻ đầu tiên để xóa bỏ sự phân biệt chủng tộc ở các trường học miền Nam trong trường hợp này New Orleans.
Và ông nói rằng mỗi ngày cô bé sáu tuổi, mặc chiếc váy xinh đẹp của cô, bước đi với sự lịch thiệp thực sự qua một đám người da trắng đang la hét giận dữ, gọi cô bé là quái vật, đe dọa đầu độc cô- những khuôn mặt biến dạng.
Và mỗi ngày ông quan sát cô bé, trông cô bé giống như đang nói chuyện với mọi người.
Và ông nói, "Ruby, cháu đang nói gì vậy?"
Cô bé nói, "Cháu đâu có nói chuyện."
Cuối cùng, ông nói, "Ruby, chú thấy rằng cháu đang nói mà.
Cháu đang nói gì vậy? "
Và cô nói, "Tiến sĩ Coles, cháu không nói chuyện; Cháu đang cầu nguyện."
Ông nói, "Vậy cháu cầu nguyện điều gì?"
Cô bé trả lời, "Cháu cầu nguyện, Chúa tha thứ cho họ vì họ không biết những gì họ đang làm. " Ở tuổi thứ sáu, đứa trẻ này đang sống một cuộc sống hòa nhập, và gia đình cô đã trả một cái giá cho điều đó.
Nhưng cô bé đã trở thành một phần của lịch sử và mở ra một ý tưởng rằng tất cả chúng ta có quyền tiếp cận giáo dục.
Câu chuyện cuối cùng của tôi là về một người đàn ông trẻ đẹp trai tên là Josephat Byaruhanga một đồng chí Quỹ Acumen khác người đến từ Uganda, một cộng đồng nông nghiệp
Chúng tôi đã tìm cho anh một công việc tại công ty ở Tây Kenya chỉ cách 200 dặm.
Và anh nói với tôi vào cuối năm của cuối cuộc đời "Jacqueline, nó rất khiêm tốn, bởi vì tôi suy nghĩ như một nông dân và một người châu Phi Tôi cần hiểu làm thế nào để vượt qua rào cản văn hóa
Nhưng đặc biệt khi tôi nói chuyện với các phụ nữ châu Phi, Tôi đôi khi có những sai lầm - rất khó cho tôi khi học cách lắng nghe. "
Anh nói, "Vì vậy, tôi kết luận rằng, bằng nhiều cách, lãnh đạo giống như một bông lúa
Bởi vì đến mùa lúa ở đỉnh cao quyền hạn của mình, nó rất đẹp, nó xanh mướt, nó nuôi dưỡng thế giới, nó vươn đến tận thiên đường
Nhưng ngay trước khi thu hoạch, nó uốn cong xuống với lòng biết ơn lớn lao và sự khiêm nhường chạm vào đất mẹ nơi chúng mọc lên. "
Chúng ta cần các nhà lãnh đạo.
Chúng ta cần dẫn dắt từ một nơi có sự táo bạo để tin rằng chính chúng ta có thể lan tỏa một chân lý cơ bản rằng tất cả những người đàn ông đều bình đẳng với những người ông, phụ nữ và trẻ em trên hành tinh này.
Và chúng ta cần phải có sự khiêm nhường để nhận ra rằng chúng ta không thể làm điều đó một mình.
Robert Kennedy đã từng nói rằng "vài người trong chúng ta có sự vĩ đại để uốn nắn lịch sử, nhưng mỗi người trong chúng ta có thể làm việc để thay đổi một phần nhỏ của các sự kiện.
Và khi cộng gộp tất cả những hành động đó lịch sử của thế hệ này sẽ được viết nên. "
Cuộc sống của chúng ta là quá ngắn ngủi, và thời gian của chúng ta trên hành tinh này rất quý giá, tất cả những gì chúng ta có là những người khác.
Vì vậy, mỗi người trong số các bạn có thể chăng sống cuộc sống hòa nhập.
Chúng sẽ không nhất nhiết là những cuộc sống dễ dàng, nhưng cuối cùng, nó là tất cả để duy trì chúng ta..
Cảm ơn các bạn
(Vỗ tay)
tôi sẽ nói về một thứ mà tôi gọi là mạng lưới.
nó là một sự thay đổi cơ bản cần thiết trong mối quan hệ với vật chất,với những điều trong cuộc sống của chúng ta.
và nó đang bắt đầu nhìn vào-- không thường xuyên và cũng không cho mọi thứ -- nhưng trong một thời điểm chắc chắc nó sẽ tiếp cận các loại hàng hóa và dịch vụ sẽ bao trùm chính nó.
và đó là sự theo đuổi một thứ tốt hơn dễ dàn chia sẻ
và chúng ta có những truyền thống chia sẻ lâu lắm
chia sẻ phương tiện giao thông
rượu và thức ăn và những trải nghiệm quý báu trong quán cà phê ở Amsterdam.
chúng ta chia sẻ những cuộc vui chơi thể thao, cắm trại buổi hòa nhạc ngoài trời, thư viện trường đại học
tất cả những thứ này đều là những chia sẻ cơ bản nhưng chia sẻ không giới hạn bắt đầu và kết thúc với cái mà tôi đề cập như là nguồn gốc của sự chia sẻ cơ bản
và vì tôi nghĩ về mạng lưới và tôi nghĩ ồ thế cái gì đang định hướng nó như thế nào để nó xảy ra như bây giờ tôi nghĩ là có một cơ số những định hướng mà tôi muốn mang đến cho các bạn như một kiến thức nền tảng.
Một là cuộc suy thoái -- đã khiến chúng ta tư duy lại về mối quan hệ của chúng ta với những thứ trong cuộc sống của chúng ta liên quan đến giá trị đang bắt đầu hướng đến với giá trị thực sự.
thứ 2 ,dân số gia tăng và đông đúc hơn ở thành thị
nhiều người hơn, khoảng không ít hơn ít vật dụng hơn
khí hậu biến đổi chúng ta đang cố gắng giảm căng thẳng trong cuộc sống cá nhân cũng như cộng động trên hành tinh này
cũng như thế, gần đây đã có sự không tin tưởng vào những nhãn hiệu lớn, nhãn hiệu toàn cầu trong một chuỗi những nền công nghiệp khác nhau và điều đó đã tạo ra một sự cởi mở
nghiên cứu chỉ ra rằng tại đây , tại bang này và ở canada , châu âu hầu hết chúng ta cởi mở hơn với các công ty địa phương hay những nhãn hiệu chưa từng nghe tới
ngược lại trước đó , chúng ta song hành cùng nhãn hiệu lớn đến mức chúng ta chắc chắn rằng chúng ta đã hoàn toàn tin tưởng
và kết quả là chúng ta được kết nối nhiều hơn với nhiều người trên hành tin hơn bao giờ hết trừ trường hợp chúng ta đang ngồi cạnh ai đó
(cười) một điều khác cũng đáng được xem xét là việc chúng ta đã đầu tư nhiều hơn từ thập kỷ này sang thật kỷ khác và 10 tỉ đô la đã dành cho đầu tư đến mức bây giở chúng là gia sản của chúng ta
đó là những cơ sở hạ tầng cho phép chúng ta đi từ điểm A đến điểm B và di chuyển những thứ cũng theo cách đó
nó cũng là Mạng , di động cho phép chúng ta được kết nối và tạo ra tất cả những cơ sở và hệ thống và đầu tư vào những lĩnh vực công nghệ này cơ sở hạ tầng này thật sự là gia tài của chúng ta
cho phép chúng ta tham gia thật sự vào những trải nghiệm mới và thú vụ
và vì thế với tôi, công ty mạng lưới, một công ty mạng lưới điển hình mang cho chúng ta đồng thời 3 thứ khả năng kết nối với người khác -- hầu hết chúng ta đang đi bộ quanh những thiết bị di động này đó là GPS ,Web cho phép chúng ta tìm những người khác và những vật trong thời gian và khoảng không
thứ 3 là những thứ vật chất thấy rõ trên bản đồ những nhà hàng, những nơi gặp gỡ nhưng cũng với GPS và các công nghệ khác như RFID và tiếp tục mở rộng ra chúng ta cũng có thể theo dấu những vật đang di chuyển như một chiếc xe , hệ thống vận chuyển một cái hộp di chuyển xuyên qua thời gian và không gian
nó thiết lập để tạo ra khả năng tiếp cập hàng hóa và dịch vụ thuận tiện và tốn ít chi phí hơn trong nhiều trường hợp hơn là sở hữu chúng
ví dụ , tôi muốn sử dụng Zipcar ( một dịch vụ chia sẻ xe)
bao nhiêu người ở đây đã dùng thử dịch vụ này chia sẻ ô tô hoặc xe đạp
ồ nhiều đó. vâng cám ơn các bạn
một cách đơn giản thì Zipcar là công ty chia sẻ xe lớn nhất trên toàn cầu
họ không sáng tạo ra nó
chia sẻ xe thật sự được sáng tạo ra ở châu âu
một trong những người sáng lập đi đến thụy sĩ để tìm bổ xung thêm một số nơi và thốt lên , ồ nó trong thật tuyệt
tôi nghĩ chúng ta có thể làm nó ở cambridge mang nó đến cambridge và họ đã bắt đầu với 2 phụ nữ robin chase cùng với những người khác họ đã khởi động nó
Zipcar có một vài thứ thật sự quan trọng
đầu tiên họ thật sự thấu hiểu rằng nhãn hiệu chỉ là nói xuông, sản phẩm mới thực sự là điều còn lưu lại
và vì vậy họ đã rất khéo léo tìm cách đóng gói car sharing.
họ làm nó lôi cuốn, sống động
họ làm nó có sức cuốn hút
nếu bạn đã là thành viên của câu lạc bộ bạn là một zipster
những chiếc xe bạn chọn trông không như một chiếc xe của một ông cảnh sát về hưu nó bị khoét sâu hoặc một thứ gì đó
họ chọn những chiếc xe sexy
họ nhắm đến những trường đại học
họ chắc chắn rằng nhân khẩu học cho những người họ đang nhắm đến nhưng chiếc xe phù hợp
nó là một trải nghiệm rất thú vị và những chiếc xe được lau sạch , đáng tuin cậy, và tất cả đều hoạt động
và cũng từ quan điểm nhãn hiệu, chúng ta có nhiều quyền lợi
nhưng cơ bản chúng ta hiểu rằng họ không phải là một công ty xe.
họ hiểu rằng họ là một công ty thông tin về xe
vì khi chúng ta mua một cái xe chúng ta đi đến người thỏa thuận, chúng ta có một sự tương tác và thỏa hiệp nhanh nhất có thể
nhưng một khi bạn chia sẻ xe và bạn có một dịch vụ chia sẻ xe bạn có thể sử dụng một E.V để giao dịch ( E.V là công cụ giao tiếp điện tử) bạn có thể trao đổi vì bạn đang làm một dự án ở nhà
khi bạn đi đón dì bạn ở sân bay bạn chọn một chiếc sedan
và bạn đang đi lên núi để trượt tuýet bạn có những dụng cụ khác trên xe để làm những việc đó
trong khi đó, những người này đang ngồi lại. sưu tập các kiểu dữ liệu về các xử sự và làm sao chúng ta tương tác với dịch vụ
nó không chỉ là một lựa chọn cho họ nhưng họ tin tưởng đó là cấp thiếp cho zipcar và những công ty mạng lưới khác để làm ngây ngất chúng ta được như một dịch vụ trợ giúp
bởi vì chúng tôi đưa họ nhiều thông tin và chúng ta được giao quyền để thật sự nhìn thấy làm sao nó là cái mà chúng ta đang di chuyển
họ thực sự có một cơ sở tốt để dự đoán cái gì chúng ta sẽ muốn tiếp theo
và cái phần trăm của một ngày bạn có nghĩ một người trung bình sử dụng một cái xe?
bao nhiêu phần trăm thời gian
đoán nào?
oh những điều này thực sự rất tốt
tôi đang tưởng tượng nó khoảng 20% khi mới bắt đầu
con số vượt qua hoa kỳ và châu âu là 8 %
và về cơ bản mặc dù nếu bạn nghĩ đó là 10% 90% của thời gian một vài thứ giá trị cho chúng ta rất nhiều tiền-- về mặt cá nhân, và chúng ta cũng tổ thành phố của chúng ta quanh nó và tất cả các kiểu như thế 90% nó ngồi vòng quanh
và với lý do này tôi nghĩ một những đề tài khác với mạng lưới là điều đó cần thiết, nếu chúng ta siết chặt về thứ mà chúng ta ném đi có rất nhiều giá trị trong những thứ này
cái cài đặt với zipcar - zipcar đã bắt đầu vào năm 2000
và năm cuối cùng 2010 2 công ty xe đã bắt đầu một đó là ở Anh gọi là WhipCar và một cái khác là RelayRides ở Hoa kỳ
họ đều là bạn đồng trang lứa trong dịch vụ chia sẻ xe bới vì có 2 thứ thật sự hiệu quả cho dịch vụ chia sẻ xe một là phải có xe hai là với một trong 2 khối lớn tại nơi bạn đứng
ồ cái xe đó là một trong 2 khối lớn từ nhà bạn hoặc văn phòng bạn có lẽ là xe của hàng xóm bạn và nó có lẽ cũng sẵn có
vì vậy mọi người đã tạo ra ngành kinh doanh này.
Zipcar đã bắt đầu 1 thập kỷ trước vào năm 2000
nó mất 6 năm để có được 1000 xe trong dịch vụ
WhipCar cái đã bắt đầu tháng 4 năm ngoái nó mất sáu tháng để có một 1000 xe
thật sự choáng
mọi người đang kiếm từ khoảng 200 đến 700 đô một tháng từ việc cho phép hàng xóm của họ sử dụng xe của họ khi họ không dùng tới
nó giống như cho thuê xe để đi du lịch
từ khi tôi ở đây tôi hi vọng một vài người trong số khán giả là người kinh doanh xe ( cười) tôi đang nghĩ rằng,nó đến từ công nghệ chúng ta xem truyền hình cáp wifi ngay trên máy tính nó sẽ thật sự tuyệt vời nếu bất kỳ phút nào bây giờ các bạn có thể bắt đầu chia sẻ cái ô tô đã dùng
bởi vì nó làm cho chúng ta linh hoạt hơn
nó cho phép chúng ta có thêm lựa chọn
và tôi nghĩa dù sao đi nữa chúng ta cũng sẽ đi đến đó
cơ hội và thách thức với kinh doanh theo mạng và những công ty như Zipcar hay Netflix là mô hình kinh doanh hoàn toàn theo mạng lưới và những nơi khác bạn có nhiều công ty về xe sản xuất ô tô những người đang bắt đầu đưa ra chính chiếc xe của họ để làm dịch vụ cũng như một nhãn hiệu thân thuộc hoặc như một thử nghiệm , tôi nghĩ đó là tạo ra những chia sẻ hấp dẫn
chúng ta chắn chắn đã trải nghiệm trong cuộc sống khi chia sẽ là không thể cưỡng lại
chỉ thế làm sao chúng ta làm nó tái diễn một lần nữa và quy mô hóa nó
chúng ta cũng biết rằng, bởi vì chúng ta được kết nối trong cộng đồng mạng xã hội đến múc dễ dàng để tạo ra sự vui vẻ trong một nơi nhỏ
nó dễ được làn truyền bởi vì chúng ta kết nối với người khác
và nếu tôi có một trải nghiệm thú vị tôi sẽ đăng lên tweetster hoặc tôi nó cho 5 người đứng cạnh tôi, một chuyến đi mới
ngược lại như chúng ta biết , sự thật thì càng thật hơn
và chúng ta có LudoTruck ở Losangerles đang làm những việc mà những người sành xe làm họ đã có khá nhiều người ủng hộ
về cơ bản có thể lại lần nữa vì tôi là một doanh nhân công nghệ tôi nhìn vào mọi thứ như một nền tảng
nền tảng là lời mời
tạo ta craigslist Itunes và Iphone\ tất cả đều là mạng lưới cả facebook cũng vậy
những nền tảng này mời gọi những người phát triển và tất cả mọi người đến với ý tưởng và cơ hộ của họ để tạo ra và nhắm đến một ứng dụng cho những khán giả đặc biệt.
thật lòng mà nói, nó đầy những bất ngờ
bởi vì tôi ko nghĩ bất cứ ai trong chúng ta ở phòng này có thể đoán được những ứng dụng có thể xảy ra tại facebook, xung quanh facebook ví dụ 2 năm trước đây khi Mark thông báo rằng họ sẽ đi với một nền tảng
theo cách này tôi nghĩ các thành phố cũng sẽ là nền tảng và chắc chắn Detroit là một nền tảng
lời mời của nhà sản xuất và các nghệ sĩ, doanh nhân họ thức sự đã kích thích sự sáng tạo tuyệt vời và giúp một thành phố thịnh vượng phát đát
đó là lời mời tham gia và thành phố có , lịch sử, mời tất cả những người tham gia
bây h chúng ta cũng đang nói rằng chúng ta cũng có những lựa chọn khác
ví dụ, các ngành trong thành phố có thể mở cửa những dữ liệu quá cảnh
google đã tạo ra một dự liệu quá cảnh có sẵn API
và nó về 7 hay 8 thành phố ở Hoa kỳ
nó đã cũng cấp dữ liệu quá cảnh và những nhà phát triển khác đang xây dựng những ứng dụng
nó có một quán cà phê ở Portland và một nửa trong đó một ít ở quán cà phê với tất cả sự bất ngở bắt đầu chỉ cho tôi rằng chuyến xe bus tiếp theo sẽ đến trong 3 phút chuyến tàu đang đến trong vòng 16 phút
và đó là dữ liệu thật , đáng tin nó là bên phải nơi tôi đang ở tôi có thể kết thúc nó/
và cơ hội tuyệt vời này có trên khắp nước Mĩ bây giờ khoảng 21 % của không gian thương mại và công nghiệp
không gian đó không quan trọng
không gian quanh đó thiếu sức sống sự sống động và tham gia
có những thứ này - bao nhiêu người ở đó có nghe về kho mở cửa hay cửa hàng mở của ?
oh tuyệt. tôi là một fan cuồng của cái này
và nó là một thứ rất mạng lưới
cần thiết có những kiểu nhà hàng ở Oakland , gần nơi tôi sống
có những cửa hàng mở của 3 tuần và họ làm một công việc tuyệt vời là tạo ta những sự kiện mang tình cộng đồng xảy ra cho thức ăn
rất vui nhộn, nó xảy ra trong những khu vực rất chuyển tiếp
cái xảy ra sau đến đó sau đó nó mất khoảng một năm để đến đây họ thật sự bắt đầu cho thuê và tạo ra và mở rộng
một nơi rất rõ nét và nghệ thuật bây h đang bắt đầu trở lên tuyệt vời hơn và thu hút nhiều người hơn
đó là một ví dụ
The Crafty Fox là người phụ nữ này người đã đi vào ngành thủ công và cô ta tạo ra những phiên chợ thủ công quanh lôn đôn
nhưng những thứ như này đang xảy ra trong nhiều môi trường khác nhau
từ quan điểm của tôi , một trong những điều mà kho mở cửa làm là tạo ra dễ hỏng và cấp thiết
nó tạo ra 2 từ hay nhất cho bất kỳ một người kinh doanh nào bán tháo
và cơ hội đến sự tin tưởng thật sự và sự chú ý là một điều tuyệt vời
rất nhiều cái chúng ta nhìn thấy trong mạng lưới có nhiều thứ đã có trong nền tảng mà chúng ta đã xây dựng cho phép chúng ta định nghĩa , chọn lọc và xắp xếp
cho phép chúng ta thử mọi thứ như một doanh nhân khởi nghiệp đi đến thị trường để nói chuyện với mọi người lằng nghe chọn lọc một vài thứ và quay về
nó thật sự giá trị nó rất là có mạng lưới.
cơ sở hạ tầng cho phép điều đó
kết lại chúng ta di chuyển về phía cuối tôi cũng chỉ muốn khuyến khích và tôi rất sẵn lòng chia sẽ thất bại của mình cũng như mặc dù không phải giai đoạn này
( cười) tôi chỉ muốn nói về một trong những thứ quan trọng khi chúng ta nhìn một sự lãng phí khi mà chúng ta nhìn vào những cách mà chúng ta có thể trở lên hào phóng và đóng góp cho người khác nhưng cũng tạo ra một nền kinh tế tốt hơn môi trường tốt hơn bằng việc chia sẻ những thất bại
một ví dụ nhanh là Velib trong năm 2007 đến thẳng paris với một đề xuất táo bạo một dịch vụ chia sẻ xe đạp lớn
họ đã phạm rất nhiều lỗi
cũng có một số thành công
nhưng họ rất rõ ràng hoặc họ đã trở lên như thế theo các mà họ để lộ ra cái họ đạt được và không đạt được
và B.C ở Barcelona và vòng B và Boris Bikes ở London không ai phải nhắc lại phiên bản screw-ups 1.0 và bài học đắt giá đã xảy ra ở paris
vì vậy cơ hội khi chúng ta được kết nối cũng là để chia sẻ thành công và thất bại
chúng ta bắt đầu một vài thứ chúng ta nhìn cách mà công ty mạng đang tiến đến và sự mời gọi đó là sự lôi kép nhưng rất sơn
tôi có một website đó là một chỉ dẫn và nó bắt đầu với 1200 công ty và trong 2,5 tháng cuối nó lên tới 3300 công ty
nó phát triển liên tục
nhưng nó cũng chỉ là mới bắt đầu
tôi chỉ muốn chào đón tất cả các bạn trên chiếc xe
cám ơn rất nhiều
(Vỗ tay)
Pat Mitchell: Câu chuyện về chiếc ghim cài này là gì vậy?
Madeleine Albright: Đó là mảnh vỡ của kính trần nhà.
PM: Oh.
Thật là sự lựa chọn đúng đắn, tôi phải nói vậy, cho TEDWomen (chuyên mục Phụ nữ TED).
MA: Phần lớn thời gian tôi sử dụng khi thức dậy vào buổi sáng là cố gắng tìm hiểu chuyện gì sẽ diễn ra.
Và sẽ không một mảnh ghim cài nào tồn tại nếu không có Saddam Hussein.
Và tôi sẽ kể cho bạn nghe chuyện đã xảy ra.
Tôi được cử tới Liên Hợp Quốc với tư cách là 1 đại sứ đặc mệnh. Và đó là sau Chiến tranh Vùng Vịnh. Và tôi là một đại sứ đã được đào tạo.
Và lệnh ngừng bắn đã được chuyển thể thành một sê-ri những nghị quyết được phê chuẩn, và tôi được chỉ đạo là phải liên tục nói những điều cực kỳ kinh khủng về Saddam Hussein cái mà ông ta xứng đáng -- ông ta đã xâm chiếm một quốc gia khác.
Và bất thình lình, một bài thơ xuất hiện trên các báo ở Baghdad so sánh tôi với rất nhiều thứ khác, mà trong số đó là hình tượng một con rắn chưa từng xuất hiện
Và rồi tôi tình cờ có được chiếc ghim cài hình con rắn này.
Nên tôi đã đeo nó khi chúng ta đề cập đến Iraq.
(Tiếng cười) Và khi tôi ra ngoài để gặp giới báo chí họ tập trung lại, và hỏi, "Tại sao bà lại đeo chiếc ghim cài hình con rắn đó?"
Tôi trả lời, "Bởi vì Saddam Hussein đã so sánh tôi với một con rắn tuyệt vời."
Và rồi tôi đã nghĩ, thế đấy, nó chỉ là trò vui thôi.
Tôi ra ngoài và mua rất nhiều chiếc ghim cài điều đó thực tế sẽ thể hiện tôi nghĩ là những gì chúng ta sẽ làm một ngày nào đó.
Câu chuyện bắt đầu như thế đó.
PM: Vậy bộ sưu tập đã lớn thế nào rồi?
MA: Khá lớn đó.
Bây giờ nó đang đi du lịch.
Tại thời điểm này nó đang ở Indianapolis, nhưng nó đã từng ở Smithsonian.
Và nó đi cùng với một quyển sách kêu gọi "Hãy đọc những chiếc ghim cài của tôi."
(Tiếng cười) PM: Vậy đó có phải là một ý tưởng hay.
Tôi nhớ khi bà trở thành người phụ nữ đầu tiên nhận chức Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, và đã có rất nhiều cuộc bàn luận lúc nào cũng nói về việc bà đang mặc gì, trông bà thế nào -- điều này xảy ra với rất nhiều phụ nữ, đặc biệt nếu họ ở cương vị đứng đầu.
Vậy bà cảm thấy thế nào về điều đó -- về tất cả -- MA: Thực ra nó có làm tôi khó chịu bởi vì không ai từng miêu tả một người đàn ông đang mặc gì.
Nhưng mọi người lại để ý vào những bộ quần áo mà tôi có.
Và điều thú vị là, trước khi tôi đến New York với tư cách là đại sứ Liên Hợp Quốc, tôi đã nói với Jeane Kirkpatrick, người đã làm đại sứ trước tôi, và bà nói, "Bà sẽ phải tống khứ hết những bộ quần áo giáo sư của mình.
Đi ra ngoài và trông như một nhà ngoại giao."
Và điều đó đã mang đến cho tôi rất nhiều cơ hội để đi mua sắm.
Nhưng, vẫn luôn tồn tại rất nhiều kiểu câu hỏi về việc, bạn có đội mũ không? Váy của bạn ngắn đến đâu?
Và một trong những điều đó -- nếu bạn nhớ Condoleezza Rice tại một số sự kiện và bà ấy đã đi giày bốt, rồi bà ấy bị bình phẩm về việc đó.
Trong khi không một thanh niên nào bị bình phẩm. Và đó chỉ là điều tối thiểu thôi.
PM: Đối với tất cả chúng ta, đàn ông và phụ nữ, đều tìm kiếm cách xác định vai trò của mình, và thực hiện vai trò đó một cách khác biệt trong thế giới này và định hướng tương lai.
Làm sao bà xử lý được để cân bằng giữa việc là một tiếng nói ngoại giao cứng rắn và mạnh mẽ của đất nước này trước thế giới và bà cảm thấy thế nào về bản thân với tư cách là người mẹ, người bà, người nuôi dưỡng.
Và như thế làm sao bà giải quyết được nó?
MA: Phần thú vị nhất là tôi đã được hỏi về suy nghĩ của mình khi trở thành nữ ngoại trưởng đầu tiên chỉ vài phút sau khi tôi được bổ nhiệm.
Và tôi đã nói, "Tôi là phụ nữ trong 60 năm, nhưng tôi mới chỉ làm Ngoại trưởng có vài phút thôi."
Là vậy đó.
(Tiếng cười) Nhưng cơ bản là, tôi thích được là một người phụ nữ.
Vậy nên những gì đã xảy ra -- và tôi nghĩ chắc hẳn có vài người trong số khán giả sẽ đồng cảm với điều này -- Tôi đến buổi họp đầu tiên của mình tại Liên Hợp Quốc. Và đó là lúc mọi thứ bắt đầu, bởi vì đó là một tổ chức của nam giới.
Và tôi ngồi đó -- có 15 thành viên của Hội đồng Bảo An -- và 14 người đàn ông nhìn chằm chằm vào tôi, và tôi nghĩ -- bạn biết chúng ta đều thế nào mà.
Các bạn muốn có được cảm giác về căn phòng đó, và làm những người như tôi,
và liệu tôi có thực sự nói những điều thông minh?
Và bất chợt tôi nghĩ, đợi đã nào.
Tôi đang ngồi sau tấm biển ghi "Hợp chủng quốc Hoa Kỳ". Và nếu tôi không phát biểu ngày hôm nay thì sẽ chẳng ai nghe thấy tiếng nói của Hoa Kỳ. Và đó là lần đầu tiên tôi có cảm giác rằng tôi phải vượt qua chính mình trong khuôn mẫu một người phụ nữ bình thường và khó bảo để quyết định rằng tôi phải phát biểu thay mặt đất nước của chúng ta.
Và điều đó xảy ra nhiều hơn ở nhiều thời điểm khác, nhưng dù sao đi nữa, tôi thực sự nghĩ rằng có 1 lợi thế tuyệt vời khi là phụ nữ.
Tôi cho rằng chúng ta giỏi hơn rất nhiều ở quan hệ cá nhân, và tiếp đó có thể thấy rõ là khả năng nói ra đúng điều cần được nói.
Nhưng để tôi kể cho các ban, tôi có một cháu gái nhỏ nhất, và khi cô bé tròn 7 tuổi vào năm ngoái, nói với mẹ bé, con gái tôi, "Có vấn đề gì to tát khi bà Maddie trở thành Ngoại trưởng ạ?
Chỉ có con gái mới là Ngoại trưởng mà."
(Tiếng cười) (Vỗ tay) PM: Bởi đó là thời của cô bé. -- (MA: Sẽ là như vậy.)
PM: Đó thật là một sự thay đổi.
Bà đã đi hầu như khắp thế giơi, đó là việc mà bà làm thường xuyên, vậy bà đánh giá thế nào về chuyện kể toàn cầu về phụ nữ và các em gái?
Chúng ta đang ở đâu?
MA: Tôi nghĩ chúng ta đang thay đổi dần dần, nhưng rõ rằng là có những ngóc ngách trong các quốc gia, nơi mà không có gì khác đi cả.
Và vì vậy, nó có nghĩa là chúng ta phải ghi nhớ rằng, trong khi nhiều người trong số chúng ta đã có những cơ hội to lớn -- và Pat, chị đã trở thành người dẫn đầu thực sự trong ngành của mình -- thì vẫn còn rất nhiều phụ nữ không có khả năng lo lắng và chăm sóc bản thân mình và hiểu rằng chính phụ nữ phải giúp những phụ nữ khác.
Và đó là những gì tôi đã cảm thấy -- và tôi đã nhìn nhận điều này từ một vấn đề an ninh quốc gia -- khi tôi là Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, tôi đã quyết định rằng những vấn đề của phụ nữ phải được đặt vào trọng tâm của chính sách ngoại giao Mỹ không phải bởi vì tôi là nữ giới, mà bởi vì tôi tin rằng xã hội sẽ trở nên tốt hơn khi mà phụ nữ được trao quyền hành về mặt chính trị và kinh tế, thì những giá trị được truyền đạt, tình hình sức khỏe trở nên tốt hơn, giáo dục tốt hơn, và thịnh vượng kinh tế lớn hơn.
Vì vậy tôi nghĩ rằng chúng ta cần phải -- nhiều người trong số chúng đã sống ở nhiều quốc gia khác nhau nơi mà chúng ta có tiếng nói về mặt kinh tế và chính trị -- vì thế chúng ta cần giúp đỡ những phụ nữ khác.
Và tôi đã thực sự cống hiến bản thân mình cho điều này, cả khi làm việc ở Liên Hợp Quốc và sau đó trên cương vị Ngoại trưởng.
PM: Và bà đã nhận được sự đáp lại từ việc biến nó trở thành vấn đề trung tâm của chính sách ngoại giao chưa ạ?
MA: Từ một số người.
Tôi nghĩ rằng họ đã từng nghĩ đây chỉ là một vấn đề mềm mỏng mà thôi.
Điều căn bản mà tôi quyết định thực ra là những vấn đề của phụ nữ chính là những vấn đề khó khăn nhất, bởi vì họ là những người phải đối mặt với sự sống và cái chết ở rất nhiều khía cạnh -- và bởi vì, như tôi đã nói, điều đó thực sự quan trọng đối với cách mà chúng ta suy nghĩ.
Ví dụ thế này, một số cuộc chiến đã từng diễn ra khi tôi còn đương nhiệm, rất nhiều người phụ nữ, họ là nạn nhân chính của cuộc chiến đó.
Ví dụ, khi tôi bắt đầu, chiến tranh đang diễn ra ở Balkans.
Phụ nữ ở Bosnia bị cưỡng hiếp.
Và chúng ta đã cố gắng thành lập một tòa án tội ác chiến tranh để giải quyết một cách rành mạch những vấn đề kiểu này.
Và nhân tiện đây, một trong những điều tôi đã làm trong suốt giai đoạn đó là, khi tôi mới chuyển đến Liên Hợp Quốc, và khi tôi ở đó, đã có 183 quốc gia thành viên.
Và giờ là 192 nước.
Nhưng lúc đó là một trong những lần đầu tiên mà tôi không phải tự tay nấu bữa trưa.
Và tôi đã nói với trợ lý của mình, "Đi mời những nữ đại diện thường trực khác lại đây."
Tôi đã nghĩ khi tôi về tới căn hộ của mình sẽ có rất nhiều phụ nữ ở đó chứ.
Nhưng tôi đến đó, và chỉ có 6 phụ nữ khác, trên tổng số 183 quốc gia.
Và những quốc gia có các nữ đại diện là Canada, Kazakhstan, Philippines, Trinidad Tobago, Jamaica, Lichtenstein và tôi.
Là một người Mỹ, tôi quyết định thành lập một buổi họp kín.
(Tiếng cười) Và chúng tôi thực đã làm vậy, và tự gọi mình là G7.
(Tiếng cười) PM: Có phải là 7 cô gái không ạ?
(MA: Đúng thế.) MA: Và chúng tôi đã tổ chức vận động hành lang đại diện cho những vấn đề của phụ nữ.
Và chúng tôi sắp xếp đưa 2 nữ thẩm phán vào tòa án tội ác chiến tranh này.
Và sau đó điều xảy ra là họ có thể tuyên bố rằng cưỡng dâm là một vũ khí chiến tranh, rằng điều đó thật vô nhân tính.
(Vỗ tay) PM: Khi bà nhìn quanh thế giới và bà thấy, trong rất nhiều trường hợp -- dĩ nhiên là ở phương Tây -- phụ nữ đang dần tiếp cận nhiều hơn với những vị trí dẫn đầu, và cả ở những nơi khác một số rào cản đã được dỡ bỏ, nhưng vẫn còn rất nhiều bạo lực, vẫn còn rất nhiều vấn đề, và chúng ta vừa nghe đó, có nhiều phụ nữ hơn nữa đang ở trên các bàn thương thuyết.
Và giờ bà đã ở một trong những bàn thương thuyết đó, khi mà không có phụ nữ nào, khi có thể chỉ có bà -- một tiếng nói, có thể một hay hai người khác.
Bà có tin rằng, và có thể cho chúng tôi biết tại sao, sự thay đổi đáng kể đang diễn ra ở những vấn đề như bạo lực và hòa bình, xung đột và hòa giải trên một nền tảng vững chắc?
MA: Tôi nghĩ thế này, khi mà có nhiều phụ nữ hơn, thì tinh thần của cuộc đối thoại sẽ thay đổi, đồng thời mục đích của nó cũng thay đổi.
Nhưng không có nghĩa rằng toàn bộ thế giới sẽ trở nên tốt hơn nhiều nếu nó được điều hành hoàn toàn bởi phụ nữ.
Và nếu các bạn nghĩ vậy, thì bạn phải quên hết trường trung học đi.
(Tiếng cười) Nhưng điều căn bản là vẫn có một cách, khi mà có nhiều phụ nữ hơn ở các bàn thương thuyết, đó là sự cố gắng để phát triển việc nhận thức.
Ví dụ như, điều mà tôi làm khi đến Burundi, chúng tôi tập hợp những phụ nữ Tutsi và Hutu lại với nhau và bàn về một số vấn đề đang diễn ra tại Rwanda.
Và tôi đã nghĩ khả năng của phụ nữ là đặt bản thân mình -- tôi nghĩ tốt hơn họ nên đặt mình vào vị trí của nam giới và thấu cảm hơn.
Tôi cho rằng điều này giúp dưới dạng sự trợ giúp nếu có nhiều phụ nữ hơn trong phòng.
Khi tôi còn là Ngoại trưởng, chỉ có 13 nữ bộ trưởng ngoại giao khác.
Và thật là tốt khi một trong số họ xuất hiện.
Ví dụ, bà ấy giờ là tổng thống của Phần Lan, nhưng Tarja Halonen từng là bộ trưởng bộ Ngoại giao nước này, và, ở một giai đoạn khác, làm chủ tịch EU.
Đó thực sự là điều tuyệt vời.
Bởi vì một trong số những điều tôi nghĩ các bạn sẽ hiểu.
Chúng tôi đến một cuộc họp, có vài người nam trong phái đoàn của tôi, khi tôi nói, "Tôi cảm thấy chúng ta nên làm điều gì đó," họ nói, "Bà có ý gì khi nói, tôi cảm thấy?"
Và rồi Tarja ngồi ở cái bàn đối diện.
Bất chợt chúng tôi bàn về việc kiểm soát quân sự, và bà ấy nói, "Tôi cảm thấy chúng ta nên làm điều này."
Và những đồng nghiệp nam của tôi điều tiếp nhận nó một cách bất ngờ.
Nhưng tôi nghĩ nó thực sự giúp có được nhiều hơn những phụ nữ then chốt ở những vị trí ngoại giao.
Điều khác mà tôi cho rằng cũng rất quan trọng là: Có rất nhiều chính sách an ninh quốc gia không hoàn toàn chỉ là chính sách ngoại giao, nó còn liên quan tới ngân sách, ngân sách quốc phòng, và khả năng giải quyết nợ của các quốc gia.
Vậy nên nếu bạn thấy phụ nữ trên rất nhiều thông báo chính sách ngoại giao, họ có thể giúp đỡ lẫn nhau khi mà quyết định về ngân sách được thực hiện ở quốc gia của mình.
PM: Vậy làm sao chúng ta có thể tạo ra sự cân bằng chúng ta đang tìm kiếm trên thế giới?
Để có nhiều tiếng nói của phụ nữ hơn trên diễn đàn?
Nhiều hơn những người đàn ông tin tưởng rằng sự cân bằng là tốt nhất?
MA: Tôi nghĩ một trong số những điều này: Tôi là chủ tịch của một tổ chức tên là Viện Dân chủ Quốc gia hoạt động nhằm giúp đỡ những ứng cử viên nữ.
Tôi nghĩ chúng ta cần giúp các nước khác đào tạo phụ nữ làm việc trong các văn phòng hành chính, để tìm ra, trong thực tế, làm sao họ có thể phát triển tiếng nói chính trị.
Tôi cho rằng chúng ta cũng cần khuyến khích cho các doanh nghiệp được thành lập và đảm bảo cho phụ nữ giúp đỡ lẫn nhau.
Giờ tôi nói thế này rằng tôi cảm thấy rất đúng về việc, bởi vì tôi ở cái tuổi mà khi bắt đầu sự nghiệp của mình, tin hay không tùy bạn, nhưng vẫn còn những người phụ nức khác chỉ trích tôi rằng: "Sao bà không ở trong bãi để xe?"
hay "Con cái bà có phải chịu khổ bởi vì bà không có mặt mọi lúc không?"
Và tôi đã nghĩ rằng chúng ta có xu hướng khiến người khác cảm thấy tội lỗi.
Thực ra, tôi nghĩ "tội lỗi" (guilt) là tên đệm của mọi phụ nữ.
Và tôi nghĩ điều cần làm là chúng ta nên giúp đỡ lẫn nhau.
Và phương châm của tôi là sẽ có một nơi đặc biệt ở địa ngục dành cho những phụ nữ không giúp đỡ người khác.
(Vỗ tay) PM: Vâng Ngoại trưởng Albright, tôi đoán rằng bà sẽ ở trên thiên đàng.
Cảm ơn bà đã tham gia với chúng tôi hôm này.
MA: Cảm ơn tất cả các bạn.
Cảm ơn Pat. (Vỗ tay)
Đó là buổi sáng thứ hai.
Tại Washington, tổng thống của Hoa Kỳ đang ngồi trong phòng Bầu dục, đánh giá xem có nên tấn công Al Qaeda ở Yemen hay không.
Tại số 10 đường Downing, David Cameron đang cố gắng quyết định có nên cắt giảm việc làm khu vực công cộng nhiều hơn để ngăn chặn một cuộc suy thoái kép.
Ở Madrid, Maria Gonzalez đang đứng ở cửa, lắng nghe con mình khóc và khóc, cố gắng quyết định xem nên để đứa bé khóc cho đến khi nó ngủ hay đón lấy đứa bé và ôm nó.
Và tôi đang ngồi bên cạnh giường của cha mình ở bệnh viện, cố gắng quyết định xem liệu tôi nên để ông uống chai nước 1,5 lít mà các bác sĩ vừa mới đi vào và nói với tôi, "Cô phải làm cho ông ấy uống hôm nay,"-- cha tôi đã không uống gì bằng miệng trong 1 tuần-- hay là, bằng cách cho ông uống chai nước này, tôi có thể thực sự giết ông.
Chúng ta đối mặt với những quyết định quan trọng với những hệ quả quan trọng trong suốt cuộc đời của chúng ta. Và chúng ta có chiến thuật để đối phó với những quyết định này.
Chúng ta bàn về chúng với những người bạn, chúng ta lùng sục mạng Internet, chúng ta tìm kiếm thông qua những cuốn sách.
Nhưng vẫn vậy, thậm chí ở thời kì của Google và TripAdvisor và Amazon Recommends, các chuyên gia vẫn là đối tượng mà chúng ta dựa vào nhiều nhất-- đặc biệt khi mức độ liều lĩnh cao và quyết định thực sự quan trọng.
Bởi vì trong một thế giới tràn ngập dữ liệu và cực kỳ phức tạp, chúng ta tin rằng các chuyên gia có khả năng xử lý thông tin hơn chúng ta-- có thể đi đến những kết luận tốt hơn so với những gì chúng ta tự quyết định.
Và trong thời kỳ ngày nay thỉnh thoảng làm chúng ta lo sợ và bối rối, chúng ta cảm thấy được trấn an nhờ cái uy quyền gần giống như cha mẹ của các chuyên gia họ nói với chúng ta rất rõ ràng đó là gì chúng ta có thể và không thể làm gì.
Nhưng tôi tin rằng đó chính là một vấn đề lớn, một vấn đề với hậu quả nguy hiểm tiềm tàng đối với một xã hội, một nền văn hóa và những cá nhân.
Điều đó không có nghĩa là những chuyên gia không đóng góp lớn lao cho thế giới.. tất nhiên, họ có chứ.
Vấn đề là ở chúng ta, chúng ta đã trở nên nghiện các chuyên gia
Chúng ta đã trở nên nghiện sự chắc chắn của họ, sự tự tin của họ, sự dứt khoát của họ, và trong tiến trình này, chúng ta đã nhượng lại trách nhiệm của mình, thay thế trí tuệ và sự hiểu biết của mình cho những lời nói thông thái của họ.
Chúng ta đã từ bỏ năng lực của mình, thỏa hiệp với sự bất an và sự không chắc chắn của mình vì hình tượng với sự quả quyết mà họ tạo ra.
Điều này là không hề phóng đại.
Trong một thí nghiệm gần đây, một nhóm người trưởng thành được chụp quét não bộ bởi một máy cộng hưởng từ (MRI) khi họ đang lắng nghe các chuyên gia nói.
Các kết quả khá bất ngờ.
Khi họ lắng nghe giọng nói của các chuyên gia, phần não đưa ra các quyết định độc lập tắt đi.
Nó hoàn toàn chết.
Họ lắng nghe bất cứ cái gì mà các chuyên gia nói tiếp nhận lời khuyên, dù đúng hay sai.
Nhưng các chuyên gia cũng sai chứ.
Bạn có biết rằng các nghiên cứu đã cho thấy các bác sĩ chuẩn đoán sai 4 trong số 10 lần?
Bạn có biết rằng nếu bạn tự điền vào tờ khai thuế của bạn, theo thống kê hầu như bạn điền đúng hơn nhiều so với khi có một người cố vấn thuế làm nó cho bạn?
Và sau đây, tất nhiên, có một ví dụ mà tất cả chúng ta đều biết: các chuyên gia tài chính đã rất sai rằng chúng ta đang sống trong một cuộc suy thoái tồi tệ nhất kể từ những năm 1930.
Vì lợi ích sức khỏe, vì sự giàu có và sự an toàn của tập thể, chúng ta buộc phải giữ cho phần não đưa ra quyết định độc lập được bật.
Và tôi đang nói về điều đó như một nhà kinh tế học vài năm trước, tôi đã tập trung vào nghiên cứu về việc chúng ta nghĩ gì chúng ta tin ai và tại sao. Nhưng .. tôi cũng nhận thức được sự trớ trêu ở đây-- bản thân tôi là một chuyên gia, một giáo sư, người cố vấn cho thủ tướng, người đứng đầu của các công ty lớn, những tổ chức quốc tế, nhưng tôi là một chuyên gia tin rằng vài trò của các chuyên gia cần phải thay đổi, chúng ta cần mở mang đầu óc hơn, dân chủ hơn, và rộng mở hơn với những người chống đối quan điểm của chúng tôi.
Vì vậy để giúp các bạn hiểu thêm tôi đến từ đâu, hãy để tôi mang bạn vào thế giới của tôi, thế giới của những chuyên gia.
Bây giờ tất nhiên có những ngoại lệ, những ngoại lệ tuyệt vời, thúc đẩy văn minh.
Nhưng nghiên cứu của tôi cho thấy các chuyên gia đều có khuynh hướng hình thành những ý kiến kiên định, trong những trường phái này quan điểm cốt lõi nổi bật thường là quan đểm đối lập ngấm ngầm mà các chuyên gia rất thường hay thể hiện, thường là xuất phát từ sự ngưỡng mộ đối với những thầy phán.
Thông báo chính thức của Alan Greenspan rằng sự tăng trưởng kinh tế các năm sẽ tiếp tục và tiếp tục, không bị các đối thủ cản trở, tất nhiên là cho đến sau khủng hoảng.
Bạn thấy đấy, chúng ta cũng học được rằng các chuyên gia bị định vị, chịu ảnh hưởng, bởi tập quán xã hội và văn hóa trong thời đại của họ-- hoặc là những bác sĩ ở nước Anh thời kì nữ hoàng Victoria, các bác sĩ này đưa phụ nữ vào bệnh viện tâm thần vì đã bộc lộ những ham muốn tình dục, hay là những bác sĩ tâm thần ở Mỹ cho đến tận năm 1973, họ đã phân loại, xác định đồng tính là một bệnh thần kinh.
Và những điều trên nghĩa là những định kiến mất quá lâu để thay đổi, sự phức tạp và sắc thái của vấn đề bị lờ đi, và tiền bạc cũng lên tiếng-- Bởi vì tất cả chúng ta đều đã nhìn thấy bằng chứng các công ty dược phẩm thành lập quỹ nghiên cứu về thuốc thoải mái bỏ qua những tác động xấu nhất của thuốc, hay những nghiên cứu sản phẩm mới được những công ty thực phẩm tài trợ phóng đại quá mức những lợi ích về sức khỏe của các sản phẩm mà họ sắp đưa vào thị trường.
Nghiên cứu này đã cho thấy rằng các công ty thực phẩm đã phóng đại thường là 7 lần so với một nghiên cứu được tiến hành độc lập.
Và chúng ta cũng biết rằng tất nhiên các chuyên gia, cũng mắc sai lầm.
Họ mắc sai lầm mỗi ngày những sai lầm sinh ra do sự bất cẩn.
Một nghiên cứu gần đây trong Dữ liệu Phẫu thuật (the Archives of Surgery) báo cáo rằng các bác sĩ phẫu thuật loại bỏ các buồng trứng khỏe mạnh, mổ nhầm phía của bộ não, tiến hành chữa trị nhầm bàn tay khuỷu tay, mắt, chân và những sai lầm cũng xuất phát từ suy nghĩ sai
Một lỗi suy nghĩ thường gặp ví dụ của các bác sĩ X-quang-- khi họ nhìn vào các bản quét CT-- họ bị ảnh hưởng quá mức bởi bất cứ gì mà các bác sĩ khám bệnh đã nói với họ họ chắc chắn vấn đề của bệnh nhân là gì.
Vì vậy nếu một bác sĩ X-quang nhìn vào một bản quét của một bệnh nhân bị viêm phổi, điều xảy ra là nếu họ nhìn thấy bằng chứng của bệnh viêm phổi trên bản quét, họ chỉ đơn giản là ngừng xem xét nó-- cho nên họ bỏ qua một khối u đang nằm thấp hơn 3 inch trên phổi của bệnh nhân.
Tôi vừa mới chia sẻ với bạn một vài hiểu biết sâu hơn trong thế giới của các chuyên gia
Tất nhiên, không chỉ những hiểu biết tôi có thể chia sẻ, mà tôi còn hi vọng những điều đó cho bạn ít nhất một cảm nhận rõ ràng về việc tại sao chúng ta cần ngừng tôn kính họ, tại sao chúng ta cần phản đối , và tại sao chúng ta cần làm cho khả năng đưa ra quyết định độc lập của chúng ta được bật.
Nhưng làm thế nào chúng ta có thể làm điều đó?
Để tiết kiệm thời gian, tôi muốn tập trung chỉ vào 3 chiến lược.
Đầu tiên, chúng ta phải sẵn sàng và sẵn lòng thách thức các chuyên gia và loại bỏ niềm tin vào họ như là các tín đồ hiện đại.
Điều đó không có nghĩa là phải trở thành một tiến sĩ
trong mọi lĩnh vực đơn lẻ, bạn sẽ hài lòng khi nghe điều đó.
Nhưng nó có nghĩa là kiên trì đối mặt với sự có can thiệp thường xuyên của họ ví dụ, khi chúng ta muốn họ giải thích vài thứ cho chúng ta theo ngôn ngữ mà chúng ta có thể hiểu.
Chuyện là như vậy, khi tôi đang phẫu thuật, bác sĩ nói với tôi, Hãy cẩn thận, bà Hertz, với hyperpyrexia" trong khi ông ta chỉ cần nói đơn giản là theo dõi một bệnh sốt cao?
Bạn thấy đấy, sẵn sàng chống lại các chuyên gia cũng là sẵn lòng đào sâu vào những biểu đồ, những công thức, những dự báo, những phỏng đoán của họ và chuẩn bị những câu hỏi để làm điều đó.. những câu hỏi như: Điều nào là nền tảng cho điều đó?
Điều đó dựa trên bằng chứng nào?
Điều tra của ông tập trung vào điều gì?
Và cái gì đã bị bỏ qua?
Công bố gần đây về các chuyên gia thử nghiệm thuốc trước được đưa ra thị trường quy trình thử nghiệm thuốc thông thường là đầu tiên chủ yếu là trên động vật đực và sau đó chủ yếu là trên nam giới.
Dường như họ đã bỏ qua một sự thật là hơn nửa dân số thế giới là phụ nữ.
Và những phụ nữ ít được quan tâm về mặt y tế bởi vì bây giờ hóa ra là nhiều loại thuốc gần như không được tiến hành với phụ nữ như ở nam giới.. và những loại thuốc tiến hành tốt vậy thì có gây hại cho phụ nữ sử dụng chúng.
Trở thành một người chống đối là nhận ra những dữ kiện của các chuyên gia và phương pháp luận của họ có thể dễ dàng tìm ra chỗ hổng.
Thứ hai là, chúng ta cần tạo ra một không gian cho cái mà tôi gọi là bất đồng quan điểm có kiểm soát.
Nếu chúng ta thay đổi những kiểu mẫu, nếu chúng ta tạo ra sự đột phá, nếu chúng ta phá hủy những thần thoại, chúng ta cần tạo ra một môi trường mà ý kiến của chuyên gia đang tự loại bỏ nó trong đó chúng ta mang lại những quan điểm mới, đa dạng, trái ngược, khác biệt trong cuộc thảo luận, một cách không sợ hãi, với sư hiểu biết rằng sự tiến bộ xảy đến không chỉ từ sáng kiến, mà còn từ sự tiêu diệt những ý tưởng đó.. và cũng từ kiến thức bao quanh chúng ta trên những quan điểm khác biệt, trái ngược, khác thường,
Tất cả những nghiên cứu hiện nay cho thấy rằng điều đó có thể làm chúng ta thông minh hơn.
Việc khuyến khích những quan điểm trái ngược là một ý kiến gây nổi loạn bởi vì nó chống lại những thói quen những thói quen vây hãm chúng ta bằng những quan điểm và lời khuyên mà chúng ta tin hoặc muốn là thật.
Và đó là tại tôi nói về sự cần thiết quản lý chính kiến một cách tích cực.
Giám đốc của Google, Eric Schmidt là một chuyên viên thực tế về triết lý này
Trong các cuộc họp, ông tìm kiếm người trong phòng mà.. khoanh tay trước ngực, trông bối rối một chút. ông sẽ lôi kéo họ vào cuộc tranh luận, cố gắng nhận ra xem có phải họ thực sự là là người có quan điểm khác biệt họ có bất ý kiến bất đồng hay không.
Quản lý chính kiến là nhận ra các giá trị của sự phản đối, không đồng ý và sự khác biệt.
Nhưng chúng ta cần tiến xa hơn.
chúng ta cần định nghĩa lại một cách nghiêm túc các chuyên gia là ai.
Một niềm tin cố hữu đó là các chuyên gia là những người có học vấn cao, nhiều danh hiệu, bằng cấp giá trị những cuốn sách bán chạy nhất.. địa vị cá nhân cao.
Nhưng chỉ cần tưởng tượng nếu chúng ta là loại bỏ niềm tin chuyên gia là một nhóm người có kỹ năng cao và thay vào đó là niềm tin rằng ý kiến chuyên gia được dân chủ hóa.. bằng cách đó ý kiến chuyên gia không chỉ thuộc về các bác sĩ và giám đốc mà còn của các cô gái bán hàng..vâng.
Best Buy, một công ty điện tử tiêu dùng có tất cả những nhân công.. lao công, trợ lý bán hàng, những người làm việc văn phòng hậu thuẫn phía sau, không chỉ là một đội dự đoán.. để đặt cược, vâng đặt cược, vào những thứ như là một sản phẩm có nên được bán trước Giáng sinh hay không, như là công ty có nên lấy ý kiến mới của khách hàng hay không, như là một dự án sẽ công bố đúng thời điểm hay không.
Bằng cách tận dụng và chấp nhận các ý kiến trong công ty, Best Buy có thể khám phá, ví dụ, một cửa hàng sẽ được mở ở Trung Quốc.. một cửa hàng lớn, quy mô.. đã không mở ra đúng thời điểm.
Bởi vì khi công ty yêu cầu nhân viên của mình, tất cả các nhân viên, đặt cược vào liệu cửa hàng có được mở đúng thời điểm hay không, một nhóm từ ban tài chính đặt cược tất cả vào điều điều ngược lại
Hóa ra ra họ nhận thấy, điều không ai khác trong công ty nhận thấy được, nhận thấy tín hiệu công nghệ không có chuyên gia dự báo nào, ngay cả chuyên gia có mặt ở Trung Quốc, thậm chí nhận ra
Các chiến lược mà tôi đã thảo luận trong buổi tối hôm nay.. việc ủng hộ cho những ý kiến đối lập, việc loại bỏ các chuyên gia, dân chủ hóa việc đưa ý kiến chuyên môn, những chiến lược chống đối là những chiến lược mà tôi nghĩ là sẽ phục vụ và ủng hộ cho chúng ta khi chúng ta cố gắng giải quyết các thách thức những thời kì rối bời, phức tạp, và khó khăn này.
Vì vậy nếu chúng ta giữ cho phần não đưa ra quyết định độc lập được bật, nếu chúng ta thách thức chuyên gia, nếu chúng ta hoài nghi nếu chúng ta phân quyền, nếu chúng ta chống đối, đồng thời nếu chúng ta trở nên thoải mái hơn khi có sự khác biệt, sự không chắc chắn và nghi ngờ, và nếu chúng ta cho phép các chuyên gia bộc lộ bản thân họ cũng cũng theo những cách này, chúng ta sẽ xây dựng bản thân tốt hơn nhiều trước những thách thức trong thế kỷ 21.
Vì bây giờ, hơn bao giờ hết, không phải là thời đại của sự đi theo mù quáng, chấp nhận mù quáng, tin tưởng mù quáng.
Bây giờ là thời đại để đối mặt với thế giới với cặp mắt mở to.. vâng, sử dụng các chuyên gia để giúp chúng ta hiểu rõ hơn, để chắc chắn.. tôi không muốn làm cho bản thân mất việc hoàn toàn ở đây nhưng tôi đang nhận thấy sự hạn chế của họ và tất nhiên, của cả chúng ta.
Cảm ơn.
Vỗ tay
Chim nhại đúng thật là cừ khôi.
(Tiếng cười) Đúng vậy.
Chim nhại -- giống chim nhại ở phương Bắc là vua của thế giới loài vật.
Chúng lắng nghe và bắt chước và phối âm lại những gì mà chúng thích
Nó gào lên ngoài cửa sổ mỗi buổi sáng
Tôi có thể nghe thấy chúng hát lại âm thanh của tiếng còi xe như đó là bài hát mừng xuân.
Ý tôi là nếu các bạn có thể nói được cái gì thì chim nhại có thể kêu lên được cái đó.
Hãy thử kiếm tra thử xem, tôi sẽ đi bắt chim nhại.
Tôi sẽ bẫy chúng ở khắp cả nước và nhẹ nhàng đăt chúng vào hũ mật ong giống như những cốc cocktail Molotov chim nhại.
(Tiếng cười) Và khi tôi lái xe qua một vùng lân cận, nơi người ta bắt được rất nhiều, tôi sẽ lấy một con chim nhại mà tôi đã bắt được tại một khu vực lân cận nơi mà hàng xóm không bắt con nào và thả nó đi.
Nó bay lên, kêu lên những từ như, "Juanito, Juanito, viente a comer mi hijo"!
Ô, tôi sắp nhại lại tiếng của Johnny Appleseed.
(Tiếng cười) Dạo quanh qua những con phố, ca vang trên nóc xe Cadillac với ghế sau to, xếp 13 bao giấy màu nâu Walmart chất đầy chim nhại và tôi sẽ biết được câu chuyện của mọi người.
(Tiếng cười) Tôi sẽ biết một gã khờ trến mạng tin tức nói là "Chúng tôi sẽ trở lại trong chốc lát với nhiều căng thẳng hơn"
Tôi sẽ biết vài tên khốn ở vũng nước đã hỏi nước đá hiệu gì
Tôi sẽ biết được một quý bà tại hiệu giặt ủi người mà dường như luôn biết được rằng thế nào là tử tế.
Tôi sẽ biết được nhân viên bưu chính lên kế hoạch ăn tối.
Tôi sẽ biết lần cuối bạn nói dối.
Tôi sẽ biết được, "Em yêu, đưa anh cái hướng dẫn TV chết tiệt"
Tôi sẽ biết được một câu nói ngắn gọn, đơn độc với một lỗi cú pháp "Vâng, tôi đoán tôi có thể đi vào, nhưng chỉ trong một phút"
(Tiếng cười) Tôi dự một lớp tiếng Anh ở phố Tàu, "Trời Mưa, Mưa như trút nước"
Tôi sẽ đặt một con chim nhại trên chuyến tàu đêm chỉ để thu âm tiếng ngáy của một ông già.
Tôi sẽ biết người tình cũ của bạn nói với ai đó, "Chào buổi sáng"
Tôi sẽ nghe được tiếng chào buổi sáng của mọi người.
Tôi không quan tâm bạn chào bằng tiếng nào.
Aloha. Konichiwa. Shalom. Ah-Salam Alaikum.
Mọi người là mọi người, mọi người ở đây.
Có lẽ tôi sẽ làm một cái lồng mạ vàng.
Tôi viền đáy với giấy tập cũ
Bên trong, tôi đặt một con chim nhại dùng để -- giải thích ngắn gọn là, cha mẹ lập dị
(Tiếng cười) Một cây vỹ cầm liên quan gì đến công nghệ?
Thế giới này đi về đâu?
Tại một đầu, là các thanh vàng -- tại đầu kia là toàn bộ hành tinh
Chúng ta cách xa rìa 12 tỷ năm ánh sáng.
Chỉ là ước đoán.
Không gian dài và rộng liên tục vô định, nhưng các bạn không thể mua vé để đi du lịch thương mại tới không gian ở Mỹ bởi vì các quốc gia bắt đầu ăn giống như chúng ta, sống như chúng ta và chết như chúng ta.
Có lẽ các bạn muốn thay đổi cái nhìn chăm chú, bởi vì đó là một con sa giông sắp tái sinh chi của nó, và những cái bắt tay dễ lây lan mầm bệnh hơn là hôn.
Có khoảng 10 triệu thể thực khuấn trung bình một công việc.
Và bên trong một chiếc ống nano là một thế giới rất lạ.
Phụ nữ có thể nói chuyện, người da đen thì trượt tuyết, người da trắng xây những căn nhà kiên cố, chúng ta xây dựng mặt trời vững mạnh.
Bề mặt trái đất rõ ràng đã bị thủng lỗ, và chúng ta đang ở đây, ngay chính giữa.
(Tiếng cười) Chính âm thanh của sự sống đã kêu gọi chúng ta đến và học hỏi.
Khi tất cả các con chim nhại bé nhỏ bay đi, chúng sẽ không kêu giống như bốn ngày vừa qua.
Và khi tôi nghe được tất cả các cố vấn làng trên, các giáo viên xóm dưới, các họa sỹ và các nhà buôn bán thua lỗ, nhà thuyết giáo người Philippine, người thổi kèn lá người pha chế rượu, bác sỹ khoa ngực, kẻ nổi loạn, người đổ rác, một đại biểu quốc hội ở địa phương đang được mọi người chú ý, những gã ở trên trực thăng bay trên đầu.
Mọi người đều bị nghe thấy.
Mọi người xem con chim nhại trung thực này như một nhân chứng.
Và tôi đang làm điều đó.
Tôi sẽ làm cho đến khi mọi thứ lan rộng ra, với các phòng tán gẫu và những kẻ bắt chước và những bà mẹ vuốt ve những đứa trẻ ngủ và hát, "Im lặng, đứa con bé bỏng, không nói chuyện nữa,
hãy chờ người đàn ông có con chim nhại tới."
(Tiếng cười) Và rồi tiếp đến là một đoàn thông tấn xã, và các cuộc phỏng vấn người đi đường, các lá thư cho nhà biên tập.
Mọi người sẽ hỏi ai chịu trách nhiệm cho những âm thanh khắp thành phố, cả nước của những con chim nhại này và cuối cùng thì ai đó cũng sẽ mách về Hội đồng Thành phố Monterey, California cho tôi, và họ sẽ trao cho tôi chìa khóa bước vào thành phố này.
Một chiếc chìa khóa mạ vàng, ngoại cỡ để mở cửa thành phố và đó là những gì ma tôi cần, bởi vì nếu tôi có được nó, tôi có thể mở cửa không khí.
Tôi sẽ lắng nghe những gì còn sót, và tôi sẽ đặt một con ở đó.
Cám ơn TED.
(Vỗ tay) Chris Anderson: Wow.
(Vỗ tay) Wow.
(Vỗ tay)
Khuôn mặt của chúng ta đặc biệt quan trọng vì đó là vẻ ngoài của chúng ta mà ai cũng có thể nhìn thấy được.
Nhưng chúng ta cũng đừng nên quên một điều rằng nó có chức năng khác.
Chúng ta có một bộ sọ cứng bảo vệ cơ quan quan trọng nhất trong mỗi cơ thể chúng ta: não.
Đó là nơi mà các giác quan của chúng ta tụ tập, những giác quan đặc biệt của chúng ta -- nhìn, nói nghe, ngửi và nếm.
Và phần xương này giống muối tiêu, như chúng ta có thể thấy, ánh sáng chiếu xuyên qua hộp sọ với các hốc và các xoang, làm ấm và ẩm không khí chúng ta hít vào.
Nhưng cũng tưởng tượng, nếu không khí được luồn vào khối xương đặc, thì đầu của chúng ta sẽ trở nên chết đặc chúng ta sẽ không thể nào ngước lên trời chúng ta cũng không thể nào nhìn thấy được thế giới xung quanh.
Người phụ nữ này đang chết dần vì khối u trên xương mặt của cô ấy đang ăn dần miệng và mũi của khuôn mặt cô ấy, nên cô ta không thể thở và ăn được.
Những phần liên kết với các xương mặt mà tạo ra được kết cấu mặt của chúng ta là những phần cơ truyền đạt cảm xúc trên khuôn mặt, truyền tải ngôn ngữ, và cả hệ thống tín hiệu xã hội của chúng ta.
Và phủ lên các phần này là lớp da, và lớp da rất phức tạp ba lớp tế bào phải gập cong đúng góc độ chổ này và chổ nọ, và một lớp da mỏng tại khu vực mắt, và da dày hơn tại những vùng như gò má, và khác màu.
Nên tạo ra những giác quan trên vùng mặt.
Chúng ta muốn hôn ở đâu trên khuôn mặt?
Môi. Hoặc có thể là những đốt ngấn ở tai.
Là khuôn mặt mà chúng ta bị hấp dẫn.
Nhưng cũng đừng quên lông.
Các bạn hãy nhìn vào hình bên tay trái đó là hình con trai tôi với hàng lông mày.
Nhìn xem thằng bé trông kỳ dị thế nào nếu không có hàng lông mày.
Đó hiển nhiên là điều khác biệt.
Và thử tưởng tượng ra lông mọc giữa mũi của thằng bé, nhìn còn dị hợm hơn.
Chứng tự ti bề ngoài là một dạng của thực tế là chúng ta không nhìn thấy mình như những người khác.
Đó là sự thật rất khó chịu khi mà chúng ta chỉ nhìn thấy mình trong gương, và chúng ta chỉ nhìn thấy chính mình trong những khung hình ghi lại một thời điểm của một khoảnh khoắc mà chúng ta sống.
Chứng tự ti về hình thức là một chứng mà những người có thể được xem là dễ nhìn thì coi bản thân mình như một người xấu xí dị hợm và phải luôn dựa vào phẫu thuật thẩm mỹ. để chỉnh sửa lại hình dạng của khuôn mặt mình.
Thực ra họ không cần điều này, họ cần được trợ giúp về tinh thần.
Max rất tử tế khi đưa bức hình này cho tôi.
Anh ta không có chứng tự ti, nhưng tôi vẫn dùng bức hình của anh ấy để chứng minh rằng anh ấy nhìn giống như một người tự ti.
Cách khác là anh ấy hoàn toàn bình thường.
Tuổi tác là một chuyện khi thái độ của chúng ta đối với những thay đổi bề ngoài của mình.
Nên trẻ em tự nhận xét mình, học cách nhận xét mình bằng thái độ của những người lớn xung quanh chúng.
Đây là một ví dụ điển hành: Rebbecca bị chứng u ác tính về máu chứng bệnh này phát triển trong họp sọ, làm mất chức năng cơ quan mũi, và cô ấy gặp khó khăn về thị giác.
Như chúng ta thấy đó, nó che khả năng nhìn của cô.
Cô ấy sẽ gặp nguy hiểm, trong trường hợp cô ấy làm hư cái gì, thì máu sẽ chảy ào ạt ra.
Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy bố mẹ hoặc những người họ hàng thân của trẻ tỏ ra thương yêu chúng.
Trẻ lớn lên và quen dần với khuôn mặt của mình; chúng nghĩ chúng rất đặc biệt.
Thật ra, thỉnh thoảng bố mẹ cãi nhau về việc là những em bé này có nên lấy phần da chết ra hay không.
Và thường thì họ phản ứng hơi dữ dội vì đứa trẻ mà họ yêu mến thay đổi một cách hoàn toàn mà họ không còn nhận ra.
Nhưng những người lớn khác thì nói những lời rất đau đớn.
Họ nghĩ rằng "sao mà dám đem thằng bé ra khỏi nhà và làm những người khác sợ.
Tại sao anh không làm chuyện gì đó? Sao anh không lột bỏ nó đi?"
Và những đứa trẻ khác vì tò mò mà đến và chọc vào lớp da hư đó, bởi vì - tò mò một cách tự nhiên.
Và điều đó rõ ràng làm dấy lên một điều ở đứa trẻ đối với phần tự nhiên không bình thường của chúng.
Sau phẩu thuật, mọi thứ trở nên bình thường.
Người lớn cư xử tự nhiên hơn., và những đứa trẻ này chơi với những em bé khác hòa đồng hơn.
Đối với những thanh thiếu niên -- chỉ cần nghĩ về những năm thanh thiếu niên của mình -- chúng ta phải trải qua những lúc thay đổi bi hài và quá lố trên khuôn mặt của chúng ta.
Chúng ta cố gắng để tìm kiếm chính mình.
Chúng ta mong chờ sự đồng tình từ bạn của mình.
Nên khuôn mặt của chúng ta rất quan trọng đối với chúng ta khi chúng ta cố gắng giới thiệu mình với thế giới.
Nên nhớ rằng chỉ có một hạt mụn nhỏ có thể làm chúng ta điêu đứng vài ngày.
mỗi ngày chúng ta đứng trước gương bao lâu để ngắm nhìn mình trong gương luyện tập cái nhìn kiêu ngạo, cái nhìn nghiêm chỉnh cố làm cho giống với Sean Connery, như tôi từng làm, cố vướng một bên chân mày.
Đó chắc là một khoảng thời gian kinh khủng.
Tôi chọn hình của Sue để đưa ra vì hình này cho thấy hàm dưới của cô hơi trồi ra ngoài và môi dưới hơi trồi ra theo.
Tôi xin đề nghị là tất cả chúng ta thử đẩy hàm dưới của mình về phía trước,
và quay về phía người kế mình, đẩy hàm dưới về phía trước, quay người về hướng người kế bên và nhìn họ -- họ trông rất là khó chịu.
Đó chính xác là điều mà người khác hay nói với Sue.
Cô ấy chưa bao giờ nhìn khó chịu.
Nhưng mọi người hay nói với cô ấy "sao trông cô khó chịu thế"
Mọi người cứ đưa ra ý kiến sai về thần thái của cô ấy.
Giáo viên và bạn bè luôn đánh giá thấp cô ấy, cô luôn bị trêu ghẹo ở tưoờng.
Nên cô quyết định phẫu thuật thẩm mỹ khuôn mặt mình.
Sau cuộc phẫu thuật, cô ấy nói "khuôn mặt tôi phản ánh tính cách tôi.
Bây giờ mọi người hiểu rằng tôi là người lạc quan, rằng tôi là một người vui vẻ."
Và điều thay đổi này có thể đạt được đối với những thanh thiếu niên.
Có phải đây là một sự thay đổi thật sự, hay nó chỉ là một ảo giác của chính bản thân mình.
Thật ra chúng tôi nghiên cứu về thái độ hành vi của thanh thiếu niên để nhận dạng được các bệnh nhân có một cuộc phẫu thuật khuôn mặt theo cách đúng nhất.
Và điều mà chúng tôi nhận thấy là -- chúng tôi trộn các tấm hình lại với nhau để họ không thể nhận ra trước và sau -- mà điều chúng tôi nhận ra là các bệnh nhân cho rằng mình đẹp hơn sau khi phẫu thuật.
Điều này thì không đáng ngạc nhiên, nhưng chúng tôi cũng hỏi họ nhận xét về mình một cách chân thành, thông minh, hòa đồng, và thẳng thắn.
Họ đều được nhận thấy là ít bình thường hơn ở mọi góc độ -- dữ dội hơn, v..v - trước phẫu thuật.
Sau phẫu thuật, họ được nhìn nhận là thông minh hơn, thân thiện hơn, chân thành hơn, và ít dữ dội -- và chúng ta chưa tiến hành phẫu thuật tố chất hay tính cách của họ.
Khi con người già hơn, họ không chọn các phẫu thuật này.
Sự hiện diện của họ trong phòng tư vấn là kết quả của dây và cây đỡ của vận đen.
Điều xảy ra với họ là họ phải chịu đựng căn bệnh ung thư hoặc bệnh trầm cảm.
Và đây là bức hình của Henry sau vài tuần cậu ấy phẫu thuật loại bỏ khối u ung thư từ phần trái của khuôn mặt - xương má, đến hàm trên, đuôi mặt.
Anh ấy trông khá ổn vào thời điểm này.
Nhưng trong vòng hơn 15 năm sau đó, anh phải có thêm 14 cuộc phẫu thuật, như một chứng bệnh phá hủy khuôn mặt của anh ấy và phá hủy cả những dự tính của tôi.
Tôi học rất nhiều từ Henry.
Henry dạy tôi rằng chúng ta có thể tiếp tục làm việc.
Anh ấy làm việc như một người chủ nhiệm.
Anh tiếp tục chơi cricket Anh ấy tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn. Và có thế là vì anh ta có một công việc thàng công và ổn định và một gia đình đầy tình thương và anh có khả năng hòa nhập vào xã hội.
Anh ấy giữ được thái độ ôn hòa.
Tôi không có ý là anh ấy đã vượt qua được điều này; anh ấy không vượt qua điều gì cả.
Có một điều còn hơn cả thế. Anh ấy phớt lờ nó.
Anh ấy phớt lờ về những lộn xộn xảy ra trong cuộc đời của anh và không nhận thức về nó.
Đó là điều mà những người này có thể làm.
Henriapi cũng là một ví dụ cho hiện tường này.
Đây là một cậu thanh niên ở độ tuổi 20 mà chuyến đi đầu tiên khỏi Nigeria của cậu là cùng với khối u ung thư mà cậu phải đến Anh để phẫu thuật.
Đó là cuộc phẫu thuật dài nhất của tôi.
Phải mất tới 23 tiếng. Tôi tiến hành phẫu thuật cùng với bác sỹ giải phẫu thần kinh.
Chúng tôi phải lấy hết xương từ phần bên phải của khuôn mặt -- mắt, mũi, xương sọ, da mặt -- và cấy lại từ các tuyến từ phía sau.
Cậu ta tiếp tục làm việc với vị trí là y tá khoa thần kinh.
Cậu lập gia đình. Có một con trai tên là Jeremiah.
Và cậu ấy lại nói, "bức hình của tôi với con tôi Jeramial cho tôi thấy rằng tôi là một người đàn ông thành công như tôi cảm nhận"
Khiếm khuyến trên khuôn mặt cậu ta không hề ảnh hưởng đến cầu ta, vì cậu ta có được sự hổ trợ từ gia đình, và cậu ấy có một công việc đang hoàng và thành công.
Chúng ta cũng thấy được rằng chúng ta có thể thay đổi khuôn mặt mọi người.
Nhưng khi chúng ta thay đổi khuôn mặt, liệu chúng ta có thay đổi được chính chúng ta, để trở nên tốt hơn hoặc xấu hơn?
Ví dụ, có hai dạng phẫu thuật mặt.
Chúng ta có thể phân loại như sau.
Có thể nói là chúng ta có các bệnh nhân những người chọn để phẫu thuật khuôn mặt -- như Sue.
Khi họ phẫu thuật khuôn mặt, họ cảm thấy là cuộc đời của họ thay đổi, vì theo cách mà những người khác nhìn nhận họ như những người tốt hơn.
Họ không cảm thấy khác biệt.
Họ cảm thấy là họ đạt được gì đó những điều mà họ chưa bao giờ có được rằng khuôn mặt họ phản ảnh tình khi họ.
và thức dự thì sự khác biệt giữa phẫu thuật thẩm mỹ và kiểu phẫu thuật này.
Vì chính chúng ta có thể nói, "Kiểu phẫu thuật này có thể được xem như là thẩm mỹ."
Nếu chúng ta tiến hành phẫu thuật thẩm mỹ, bệnh nhân thường không vui.
Họ cố để đạt được sự khác biệt trong cuộc đời họ.
Cô ấy không cố đạt được sự khác biệt nào trong cuộc đời của cô ấy,
cô ấy chỉ muốn có được một khuôn mặt phù hợp với tính cách của cô.
Nhưng sau đó chúng ta có những người khác những người không chọn phẫu thuật khuôn mặt.
Họ là những người muốn bỏ bớt phần mặt của mình.
Tôi sẽ bỏ nó đi, và chúng ta sẽ chỉ có một lớp phẳng cho những người ủy mỵ trong chính chúng ta,
Họ tự ép mình.
Và một lần nữa, tôi xin nhắc lại, nếu chúng ta có một gia đình biết quan tâm và một công việc tốt, thì chúng ta có thể có được một cuộc sống bình thường và vẹn toàn.
Bản chất của mình sẽ không thay đổi.
Đó có phải thật sự là về bề ngoài và những lo lắng về nó một hiện tượng rất Tây?
Gia đình Muzetta phản biện lại điều này.
Đây là cô bé nhỏ người Bangladesh đến từ đỉnh hương Tây của London đang mang trong mình khối u bên mặt phải của mình, mà chính khối u này làm cho cô bé mù, khối u đang lớn dần và sẽ sớm giết cô bé.
Sau khi cô bé phẫu thuật để loại bỏ khối u, bố mẹ cô bé mặc cho cô bé áo đầm màu tím xanh rất đẹp, với một nơ cài tóc, và họ muốn có được một bức hình để khoe với cả thế giới, mặc dù họ là những người Muslim gốc và người mẹ mặc đồ truyền thống.
Nên nó không đơn giản là hiện tượng bên Tây.
Chúng ta nhận xét trên khuôn mặt của người khác lúc nào cũng vậy.
Việc này tiếp tục xảy ra từ khi chúng ta có thể nghĩ về Lombrosso và cách mà ông ta ứng dụng để định dạng những khuôn mặt tội phạm.
Ông ấy từng nói chúng ta có thể thấy những khuôn mặt tội phạm, nhận xét về họ dựa trên những bức hình được đưa ra.
Những người đẹp thường được nhận xét rằng họ có vẻ thân thiện hơn.
Chúng ta thử nhìn O.J -- một người đẹp trai.
Chúng ta thích đi chơi cùng anh ta. Anh ta nhìn rất thân thiện.
Hiện nay chúng ta đều biết anh ta bị buộc tội đánh vợ, và thực sự không phải là một anh chàng tốt.
Mà đẹp thường không đi đôi với tốt, và tất nhiên là không đi đôi với hạnh phúc.
Nên chúng ta nói về khuôn mặt nguyên trạng và đưa ra ý kiến về khuôn mặt không di động, nhưng thực ra, chúng ta thấy thỏa mái hơn khi bình luận về những khuôn mặt di động.
Chúng ta cho rằng chúng ta có thể bình luận lên các biểu hiện của khuôn mặt người khác.
Những thành viên trong bồi thẩm đoàn của Anh trong hệ thống pháp lý Anh thích nhìn nhân chứng trực tiếp để xem là họ có thể nhận biết được dấu hiệu nói dối nào không -- một nháy mắt, một sự ngại ngùng.
Nên họ muốn được nhìn trực tiếp nhân chứng.
Todorov đã nói cho chúng tôi rằng, trong một phần mười của một giây, chúng ta có thể đưa ra nhận xét trên khuôn mặt của một người nào đó.
Liệu chúng ta có thỏa mái với hình ảnh này không?
Có. Liệu chúng ta có vui không nếu khuôn mặt của bác sỹ mình, luật sư, và khuôn mặt của người hổ trợ tài chính bị bao bọc?
Chắc chắn là chúng ta không thấy thỏa mái.
Nhưng chúng ta rất giỏi khi đưa ra nhận xét trên các chuyển động và bề ngoài của khuôn mặt?
Sự thật là có qui định là một luật năm phút -- không phải là lần thứ mười của một giây như Todorov, nhưng là một luật năm giây.
Nếu bạn tiếp xúc với một ai đó trong vòng năm phút, Bạn bắt đầu nhìn sâu hơn bề mặt khuôn mặt của họ, và người mà ngay từ đầu bạn bị cuốn hút có thể trở nên rất chán và bạn không còn hứng thú với người ta, và những người mà bạn không tìm kiếm tức thì, vì bạn không thấy người ta hấp dẫn, trở nên hấp dần hơn vì vẻ đẹp tính cách của họ.
Nên khi chúng ta nói nhiều về hình thức khuôn mặt.
Chúng ta muốn chia sẽ một ít thẩm mỹ mà chúng ta làm -- nơi chúng ta làm và nơi chúng ta đang làm.
Đây là hình ảnh của Ann người đã bỏ hàm phải của mình và phần sọ.
Chúng ta có thể thấy hình ảnh sau khi phẩu thuật, chúng tôi đã cố gắng để sửa lại cho cô ấy một cách thành công.
Nhưng cũng chưa tốt được.
Đây là những điều Ann muốn. Cô ấy muốn đi vượt thác, muốn leo núi.
Và đó là những gì cô ấy muốn đạt được, và đó là những gì chúng tôi phải hoàn thành.
Bức hình này rất sợ, nên tôi đặt tay tôi lên trên.
Đây là hình ảnh của Adi, một giám đốc ngân hàng người Nigerian người có khuôn mặt bị bỏ đi trong một lần bị cướp.
Và anh ta mất cả phần hàm dưới, môi và cảm và hàm trên và cả răng.
Và đây là hình ảnh mà anh ấy đã đưa cho chúng tôi.
"Tôi muốn giống như thế này. Còn đây là khuôn mặt của tôi trước đó."
Và với kỹ thuật hiện đại, chúng tôi dùng máy tính để tạo hình mẫu.
Chúng tôi tạo một cái hàm mẫu không xương.
Sau đó chúng tôi bẻ cong cái dĩa đặt lên nó.
Chúng tôi đặt nó ở chổ mà chúng tôi nghĩ rằng đặt đúng vị trí.
Sau đó chúng tôi đặt xương và khăn giấy từ đằng sau.
Các bạn có thể nhìn thấy cái dĩa đang có những gì. và có thể nhìn luôn cả mô cấy trong đó -- để trong một cuộc phẫu thuật chúng ta đạt được điều này và điều này.
Và cuộc sống của bệnh nhân được hồi phục.
Đó là một tin tốt.
Tuy nhiên, da cằm không nhìn giống như trước.
Đó là phần da từ lưng của anh ta.
Nó dày hơn, xẩm màu hơn, khô hơn, nó không có những đường viền.
Và đó là điều mà chúng tôi đang thất bại. Và đó là phần mà chúng tôi cần cấy mặt.
Cấy da mặt có một vai trò có lẽ đối với những bệnh nhân bị cháy để thay da.
Chúng tôi có thể thay cấu trúc lớp sọ dưới, nhưng chúng tôi vẫn chưa giỏi về thay da mặt.
Nên nó rất giá trị để có được công cụ trong bộ trang thiết bị của chúng tôi.
Nhưng bệnh nhân phải dùng thuốc mê mà điều này sẽ hạn chế khả năng đề kháng của cơ thể trong suốt quãng đời còn lại của họ.
Điều này có nghĩa là gì?
Họ dễ bị rủi ro về nhiểm bệnh, tăng lên về tính ác tính.
Điều này không phải là một cuộc phẫu thuật cứu vãn cuộc đời -- giống như tim, hoặc gan, hoặc phổi. mà nó là chất lượng của cuộc đời, kết quả là, là những điều mà những bệnh nhân sẽ nói nếu họ mắc bệnh ung thư ác tính trong vòng 10 hoặc 15 năm sau, "Tôi mong rằng tôi được dùng kỹ thuật chữa bệnh truyền thống hơn là cái này, vì tôi đang chết bởi ung thử ác tính?"
Chúng ta chưa biết được. Chúng tôi cũng không biết được cảm giác họ như thế nào về nhận thức và nhân dạng.
Bernard Devauchelle và Sylvie Testelin người có cuộc phẫu thuật đầu tiên đang nghiên cứu về vấn đề này.
Những tình nguyện cũng trở nên ít dần trên mặt đất, vì sẽ có bao nhiêu người muốn khuôn mặt yêu quí của mình bị cắt đi tại thời điểm chết.
Nên có rất nhiều vấn đề về phẫu thuật cấy da mặt.
Mà tin tốt lành là tương lại hoàn toàn ở đây -- và tương lai là tái tạo lớp màn.
Chỉ cần tưởng tượng, tôi có thể tạo ra lớp sinh vật.
Tôi có thể bỏ nó vào đúng vị trí.
Tôi có thể cho vào một vài tế bào, các nhân tế bào từ mông của bệnh nhân, một ít chất hữu có được lập trình theo gen và giữ nguyên trạng, để khoảng bốn tháng và khuôn mặt phát triển lại.
Cái này giống như phương thức Julia Child.
Nhưng chúng tôi vẫn gặp vấn đề.
Chúng ta có ung thư miệng để giải quyết.
Chúng ta vẫn chưa chửa hết bệnh nhân - nó là loại bệnh ung thư rất khó chịu.
Chúng tôi vẫn chưa làm tốt được.
Ở Anh, chúng tôi có một nhóm trường hợp bị thương mặt giữa những người trẻ.
Chúng tôi vẫn không thể nào loại bỏ các vết sẹo.
Chúng tôi cần nghiên cứu.
Và tin tốt nhất là các bác sỹ phẫu thuật biết là chúng tôi cần nghiên cứu
Và chúng tôi được thành lập hội từ thiện để giúp chúng tôi gây quỹ nghiên cứu y tế để đưa ra được cách thức chữa bệnh tốt nhất và tốt hơn trong tương lại, để mà chúng tôi không chỉ ngồi trên đám cỏ và nói "OK, chúng tôi ổn.
Cứ để mọi chuyện như vậy đi."
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Năm lên chín, lần đầu tiên, tôi được nghe ông kể về nỗi kinh hoàng mà ông đã chứng kiến sáu năm trước, một hỗn loạn đã giết chết 39 người ở quê hương tôi Nashik, Ấn Độ,
trong lễ hội Nashik Kumbh Mela 2003, một trong những dịp tụ hội mang tính tôn giáo lớn nhất thế giới.
12 năm một lần, hơn 30 triệu tín đồ đạo Hindu đổ về thành phố chúng tôi nơi được xây dựng chỉ cho 1.5 triệu người, và ở lại trong vòng 45 ngày.
Mục đích chính là tẩy trần tất cả tội lỗi bằng việc tắm trong dòng sông Godavari.
Và hỗn loạn có thể dễ dàng xảy ra vì đám đông có mật độ cao di chuyển với tốc độ chậm.
Ngoài Nashik, sự kiện này còn diễn ra ở ba nơi khác tại Ấn Độ, với tần suất khác nhau, từ năm 2001 đến 2014, hơn 2.400 người đã chết vì hỗn loạn tại những sự kiện này.
Điều làm tôi đau buồn nhất là nhìn những người xung quanh chấp nhận những cái chết quen thuộc của quá nhiều người tại mỗi lễ hội Kumbh Mela diễn ra tại thành phố.
Tôi đã tìm cách thay đổi điều này, và nghĩ rằng tại sao mình không thể tìm giải pháp cho nó.
Vì tôi biết nó sai.
Từng học lập trình và yêu thích sáng tạo, tôi đã cân nhắc ý tưởng điên rồ này - (Cười) [Người thích sáng tạo luôn có cách] Tôi cân nhắc ý tưởng xây dựng một hệ thống có thể giúp kiểm soát dòng người và ứng dụng vào lễ hội Kumbh Mela năm 2015, để giảm thiểu hỗn loạn từ đó, giảm số lượng người chết.
Nó dường như là một nhiệm vụ bất khả thi, một giấc mơ quá lớn, đặc biệt là với một chàng trai 15 tuổi, nhưng giấc mơ đã trở thành hiện thực năm 2015, chúng tôi không chỉ thành công trong việc giảm thiểu hỗn loạn và mức độ hỗn loạn, mà còn đánh dấu năm 2015 như lễ hội Nashik Kumbh Mela đầu tiên không có bất kì hỗn loạn nào.
(Vỗ tay) Lần đầu tiên trong lịch sử sự kiện này diễn ra mà không có thương vong.
Chúng tôi đã làm điều đó như thế nào?
Tất cả bắt đầu khi tôi tham gia một workshop của MIT Media Lab năm 2014 được gọi là Kumbhathon, với mục tiêu là giải quyết khó khăn quy mô lớn của Kumbh Mela.
Chúng tôi đã tìm ra cách giải quyết vấn đề hỗn loạn, chúng tôi chỉ cần biết ba điều: số lượng người, địa điểm, và tỉ lệ dòng người trên một phút.
Chúng tôi bắt đầu tìm kiếm công nghệ giúp chúng tôi biết ba thứ này.
Liệu có thể phân bổ thẻ mang tần sóng vô tuyến để nhận dạng người?
Chúng tôi nhận thấy việc phân bổ 30 triệu thẻ tên là quá đắt và không thực tiễn.
Liệu có thể dùng máy quay CCTV với kỹ thuật xử lý hình ảnh?
Một lần nữa, quá đắt cho quy mô đó, cùng với những bất lợi của việc không thể di chuyển và hoàn toàn vô dụng khi trời mưa, điều thường xảy ra ở Kumbh Mela.
Liệu có thể dùng dữ liệu tháp điện thoại di động?
Có vẻ là một giải pháp hoàn hảo, nhưng trớ trêu là, hầu hết mọi người không mang theo điện thoại di động tại các lễ hội như Kumbh Mela.
Hơn nữa, dữ liệu cũng không sẵn sàng đưa vào sử dụng.
Chúng tôi muốn một thứ có thời gian thực, chi phí thấp, vững chắc và chống thấm nước, và dễ dàng có được dữ liệu để xử lý.
Chúng tôi đã xây dựng Ashioto, nghĩa là "bước chân" trong tiếng Nhật, gồm một tấm thảm di dộng có cảm biến áp suất để đếm số người đi trên nó, và gửi dữ liệu qua mạng internet tới phần mềm phân tích dữ liệu tiên tiến mà chúng tôi đã tạo ra.
Những lỗi như đếm quá số lượng hoặc gấp đôi số bước chân, được khắc phục bằng can thiệp thiết kế.
Chiều rộng tối ưu của thảm là 40.5 cm sau khi chúng tôi thử nghiệm nhiều kích cỡ khác nhau và xem xét độ dài sải chân trung bình của một người
để tránh người ta đạp trúng vào thiết bị cảm biến.
Chúng tôi thử nghiệm với thiết kế mẫu được làm trong ba ngày, bằng bìa cứng và lá nhôm.
(Cười) Nó hoạt động.
Chúng tôi tạo ra một cái khác với bảng ghép nhôm và các tấm áp điện có chức năng tạo ra một xung điện nhỏ dưới áp lực.
Chúng tôi đã thử nghiệm 30 lần ở các nơi công cộng, trong các nhà hàng, siêu thị và khu đền đông đúc... để xem phản ứng của mọi người.
Và mọi người để chúng tôi làm các thử nghiệm này vì họ phấn khích xem dân bản địa cải thiện các vấn đề cho thành phố.
Khi đó, tôi 15 tuổi và các thành viên trong đội vừa hơn 20.
Khi thiết bị cảm biến đổi màu, mọi người sợ và hỏi chúng tôi những câu hỏi như: "Tôi có bị điện giật nếu bước lên nó không?"
(Cười) Hay, nếu rõ ràng nó là một thiết bị cảm biến điện trên đất, họ sẽ nhảy qua nó.
(Cười) Nên chúng tôi quyết định thiết kế một vỏ bọc cho cảm biến này để mọi người không phải lo lắng.
Sau một vài thử nghiệm, chúng tôi quyết định sử dụng một cảm biến công nghiệp, như một công tắc an toàn ở những khu vực nguy hiểm và một tấm cao su nê-ô-pren đen làm vỏ bọc.
Một lợi ích khác của việc sử dụng cao su đen là bụi sẽ tích tụ trên bề mặt một cách tự nhiên, thậm chí, ngụy trang nó trên mặt đất.
Chúng tôi còn phải chắc rằng thiết bị cảm biến không cao hơn 12mm.
Nếu không mọi người có thể vấp vào nó, và từ đó dẫn tới hỗn loạn.
(Cười) Chúng tôi không muốn thế.
(Cười) Chúng tôi thiết kế một thiết bị cảm biến chỉ dày 10mm.
Dữ liệu được gửi tới máy chủ đúng thời gian, và bản đồ nhiệt được vẽ ra, xem xét tất cả thiết bị hoạt động trên mặt đất.
Chính quyền có thể được cảnh báo nếu sự di chuyển của đám đông chậm đi hoặc mật độ đám đông vượt quá ngưỡng mong đợi.
Chúng tôi lắp đặt năm chiếu thảm kiểu này ở Nashik Kumbh Mela 2015, và đếm được hơn nửa triệu người trong vòng 18 giờ, đảm bảo rằng dữ liệu sẵn có trong thời gian thực tại các điểm khác nhau, đảm bảo một dòng người an toàn.
Cuối cùng, hệ thống này với nhiều cải tiến khác, là biện pháp giúp ngăn chặn hỗn loạn xảy ra tại lễ hội đó.
Mã hóa được sử dụng bởi Ashioto trong suốt lễ hội Kumbh Mela sẽ sớm được đưa ra phát hành, miễn phí cho mọi người.
Tôi sẽ rất vui nếu ai đó sử dụng mã này để giúp các buổi tụ hội trở nên an toàn hơn.
Thành công tại Kumbh Mela đã truyền cảm hứng cho tôi giúp đỡ những người bị nạn trong hỗn loạn.
Thiết kế của hệ thống này giúp nó có thể thích nghi khá tốt tại bất cứ sự kiện nào có sự tụ hội của người dân.
Và ước mơ mới của tôi là cải thiện, thích nghi và triển khai hệ thống này khắp thế giới để ngăn chặn thiệt mạng và đảm bảo một dòng người an toàn, vì mỗi mạng người là rất quý giá, dù là ở hòa nhạc hay sự kiện thể thao, lễ hội Maha Kumbh Mela ở Allahabad, lễ hộiHajj ở Mecca, cuộc diễu hành Shia tới Karbala hay tại thành phố Vatican.
Mọi người nghĩ chúng ta có thể làm được không?
(Khán giả) Có!
Xin cảm ơn.
(Reo hò) (Vỗ tay)
Công nghệ tương lai luôn mang đến hai điều: sự hứa hẹn và những hệ luỵ không lường trước.
Và đó là những hệ luỵ mà tôi muốn khám phá.
Và trước khi tìm hiểu cách công nghệ tương lai có thể tác động đến chúng ta, tôi muốn dành một chút thời gian tìm hiểu những hệ luỵ không lường trước của một vài công nghệ gần đây, đó là mạng xã hội.
Mạng xã hội, một vài năm trước đây, là một công nghệ tương lai của bạn.
Bây giờ nó chính là bạn.
Mạng xã hội được cho là sẽ mang chúng ta đến gần với nhau theo những cách mà ta không bao giờ tưởng tượng ra.
Và người ta đã dự đoán đúng.
Ba cô gái này đang nói chuyện với nhau mà không có những ánh nhìn ái ngại lạ lẫm
(Cười) Tôi gọi đây là sự tiến bộ.
Chúng ta cho rằng có thể bắt kịp một cơn sóng truyền thông, theo cách mà thế giới chưa từng thấy.
Và điều đó đã xảy ra.
Và điều này cũng xảy ra.
(Hát) Một trong những điều này không giống những điều khác.
(Nói) Hãy nhìn vào bức hình này.
Nếu bạn chọn anh chàng đọc sách, thì bạn sai rồi -- hoặc, như cách một vị tổng thống nói, "Sai!"
(Cười) Rõ ràng, ba anh chàng này đều đang đọc, và chỉ một người, ở phía cuối, là đang nghe nhạc và chơi "Candy Crush."
(Cười) Vậy, chúng ta được kết nối nhiều hơn, hay chúng ta chỉ kết nối nhiều hơn với thiết bị của chúng ta?
Mạng xã hội được cho là đã đặt chúng ta vào một khuôn viên thật sự, nơi chúng ta gặp gỡ người khác với những thảo luận và ý tưởng đầy thách thức.
Và thay vào đó những gì chúng ta nhận được là trò chơi khăm.
Đây là một dòng tweet tôi nhận được.
"Chuck, không ai muốn nghe lý luận chính trị ngu xuẩn, thiển cận của con đâu!
Bố mong con mắc phong và chết đi.
Yêu con, Bố" (Cười) Đây là điều thú vị về dòng tweet nếu bạn nhìn vào nó, như hầu hết trò chơi xỏ, nó không quá tệ, vì ông ta chúc tôi bị "phnog" thay vì "phong" và "phnog" thì không đáng sợ chút nào.
(Cười) (Vỗ tay) Cùng với những lời trêu chọc, chúng ta có cách hoàn toàn mới để tra tấn giới trẻ -- bắt nạt trực tuyến.
Một khái niệm mà bà mẹ 75 tuổi của tôi dường như không thể hình dung được.
"Hả, vậy họ có đánh thằng bé không?"
"Không mẹ à, họ không đánh."
"Thế có lấy tiền không?"
"Không mẹ à, họ không có lấy."
"Họ ấn mặt nó vào bồn cầu không?"
"Không mẹ, họ không làm" "Vậy, họ đã làm gì?"
Họ tấn công thằng bé trên mạng."
"Tấn công trên mạng hả?"
(Cười) "Vậy tại sao con không tắt mạng đi?"
(Cười) "Cả thế hệ bọn con là một đám bạc nhược."
(Cười) Bà có lý.
(Cười) Bà có lý.
Đó là tôi chưa nói về những gì mạng xã hội làm với việc hẹn hò.
Tôi đã dùng Grindr cho đến khi tôi nhận ra nó không phải ứng dụng ăn liền.
(Cười) Và tôi cũng không thể nói với bạn về Tinder, trừ một thực tế là nếu bạn nghĩ có một giới hạn cho số lượng quan hệ tình dục nặc danh chúng ta có thể có trên hành tinh này, bạn đã bị nhầm một cách đáng buồn.
(Cười) Rồi chúng ta sẽ đi đến đâu từ điểm này?
Hãy nhảy vào ngay và chơi những bản hay nhất.
Xe hơi không người lái.
Một thứ mà đã có nhiều năm nay, mà không có sự hỗ trợ của máy tính.
(Cười) (Vỗ tay) Vì trong nhiều năm, chúng ta vừa lái xe, vừa nhắn tin, trang điểm, cạo râu, đọc sách --thật sự đọc sách -- đó có thể là tôi.
(Cười) Một điều nữa là từ khi xe không người lái được chia sẻ, hầu hết mọi người không có xe, và điều đó có nghĩa là DMV sẽ biến mất.
DMV -- tôi biết bạn đang nói về cái gì.
"Không lẽ nào anh chàng này lại đang đứng đây và quảng cáo cho DMV."
Tôi không biết bạn thế nào, nhưng tôi không muốn sống trong thế giới nơi mà ánh đèn huỳnh quang chói mắt những dòng chữ vô tận, những chứng từ đáng sợ chờ điền vào và những viên chức quan liêu vô hồn, bất mãn nhắc nhở tôi rằng tôi rất ư là may mắn đã không làm việc ở đây.
(Cười) Đó là dịch vụ thật sự mà họ cung cấp.
DMV: hãy đến làm mới đăng ký, hài lòng khi biết rằng bạn đã có những lựa chọn tốt.
(Cười) Không ai sở hữu xe trong tương lai nữa, điều đó có nghĩa là thanh thiếu niên sẽ không có nơi để làm tình.
Bạn biết nó có nghĩa là gì.
Có nghĩa là họ sẽ đặt hàng xe không người lái chỉ để làm việc đó.
Tôi không muốn bước vào một chiếc xe và đặt câu hỏi: "Tại sao chiếc xe này có mùi rắc rối, thất bại và hổ thẹn?"
(Cười) Nếu tôi muốn hỏi câu đó, tôi sẽ đi vào phòng ngủ của chính mình.
(Cười) Vậy thì còn gì để chúng ta hướng đến nữa?
Đúng, đó là trí tuệ nhân tạo.
Trí tuệ nhân tạo, vâng.
Bạn biết rằng, có một thời gian mà trí tuệ nhân tạo là một trò cười.
Ý tôi là, đúng là một lời châm biếm mà bạn có thể nghe ở một buổi tiệc khi ai đó gợi lên trong cuộc trò chuyện: "Trí tuệ nhân tạo.
Trí tuệ nhân tạo thật sự chỉ có thể là Quốc hội Hoa Kỳ của chúng ta.
Ha, ha, ha, ha, ha."
Giờ nó không khôi hài nữa.
(Cười) Stephen Hawking, Elon Musk và Bill Gates công khai lên tiếng chỉ ra nỗi lo ngại đáng sợ về trí tuệ nhân tạo.
Nó giống như Jesus, Moses và Muhammad cùng nhau đến và nói, "Các anh-- đây là điều mà tất cả chúng ta có thể tin vào."
(Cười) Bạn có thể muốn đồng ý, là những gì tôi đang nói.
Chúng ta thật sự đang dạy những cỗ máy cách nghĩ, cách hiểu hành vi của chúng ta, cách phòng vệ và thậm chí cách lừa dối.
Điều gì có thể sai lầm ở đây?
(Cười) Một điều chắc chắn là: thứ được tạo ra luôn oán hờn người tạo ra nó.
OK?
Những người Titan nổi dậy chống lại Chúa; Lucifer chống lại Jehovah.
Và bất cứ ai có con ở tuổi niên thiếu đã từng nghe những lời này: "Con ghét ba mẹ và ba mẹ đang phá hoại đời con!
Con ghét ba mẹ!"
Giờ hãy tưởng tượng cảm xúc này với cỗ máy mà có thể nhanh trí hơn bạn và được trang bị vũ khí.
(Cười) Kết quả là gì?
Chắc chắn là vậy.
(Cười) Những gì chúng ta cần làm trước khi hoàn thiện trí tuệ nhân tạo là hoàn thiện cảm xúc nhân tạo.
Bằng cách đó, chúng ta có thể dạy cho những rô bốt hay những cỗ máy cách yêu chúng ta vô điều kiện, để khi chúng nhận ra vấn đề thật sự duy nhất trên hành tinh này là chúng tạ, thay vì hủy diệt chúng ta -- điều mà hoàn toàn hợp lý -- chúng sẽ thấy chúng ta vô cùng đáng yêu -- (Cười) giống phân em bé vậy.
(Cười) "Trời ạ, tôi yêu cách bạn huỷ hoại hành tinh này.
Tôi không thể nổi điên với bạn vì bạn quá dễ thương!
Bạn thật là dễ thương!"
(Cười) Không thể nói về việc này mà không nhắc đến rô bốt học.
OK? Hãy nhớ khi nào bạn đã nghĩ rô bốt học rất ngầu?
Tôi nhớ khi tôi nghĩ rô bốt học rất ngầu, cho đến khi tôi nhận ra chúng sẽ thế chỗ của con người, từ người giao hàng cho đến bác sĩ phẫu thuật tim.
Mặc dù một thứ rất đáng thất vọng về rô bốt học là chén thánh rô bốt học và nó vẫn chưa xảy ra.
Tôi đang nói về cô bạn gái rô bốt, giấc mơ của một gã cô đơn trong tầng hầm không cửa sổ người một ngày nào đó tuyên thệ rằng: "Tôi sẽ cưới tác phẩm của mình."
Và thực sự có một cuộc vận động để ngăn chặn điều này xảy ra, vì nỗi sợ hãi bị khai thác.
Và chính tôi đang chống lại cuộc vận động đó.
Tôi tin rằng chúng ta nên có những cô bạn gái rô bốt.
Tôi tin rằng chúng nên đến với một giao ước bình quyền và trí tuệ nhân tạo, để cô ấy có thể nhìn một anh chàng và nói, "Em quá tốt dành cho anh.
Em đi đây."
(Cười) (Vỗ tay) Và cuối cùng, tôi phải nói về kỹ thuật sinh học, một lĩnh vực khoa học hứa hẹn chấm dứt bệnh tật thậm chí trước khi nó bắt đầu, để giúp chúng ta sống lâu hơn, trọn vẹn hơn, khoẻ mạnh hơn.
Và khi bạn kết hợp điều đó với phần cứng cấy ghép, bạn đang nhìn vào hình mẫu tiếp theo của sự tiến hóa loài người.
Và tất cả điều đó nghe có vẻ rất tuyệt, cho đến khi bạn nhận ra nó thật sự đi đến đâu.
Một nơi: những đứa trẻ thiết kế sẵn, không quan trọng bạn đang ở đâu trên thế giới hay chủng tộc của bạn là gì, những đứa bé sẽ nhìn giống hệt như vậy.
(Cười) Cậu bé đó ngạc nhiên vì cậu vừa nhận ra bố mẹ cậu là người da màu.
(Cười) Bạn có thể tưởng tượng cậu ấy tại buổi tiệc trong 20 năm nữa?
"Vâng, bố mẹ tôi là người da màu.
Ý tôi là nó có hơi kỳ quặc, nhưng bạn nên xem xếp hạng uy tín của tôi.
Ấn tượng, rất ấn tượng."
(Cười) Giờ thì tất cả điều này có vẻ đáng sợ, và ai trong khán phòng này cũng biết không phải thế.
Công nghệ không đáng sợ.
Chưa bao giờ và sẽ không bao giờ.
Điều đáng sợ là chúng ta và những gì chúng ta sẽ làm với công nghệ.
Chúng ta sẽ cho phép nó phơi bày loài người chúng ta phơi bày bản chất của chúng ta và củng cố thực tế rằng chúng ta thực sự là những người chịu trách nhiệm?
Hay chúng ta cho phép nó phơi bày con quỷ đen tối và sâu kín nhất trong ta?
Câu hỏi thật sự không phải công nghệ có đáng sợ hay không.
Câu hỏi thật sự là: Phần người trong bạn như thế nào?
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Lúc còn bé, Tôi được nuôi dưỡng bởi người già Ha-woai bản địa -- ba người phụ nữ họ chăm sóc tôi lúc cha mẹ tôi làm việc
Năm đó là 1963.
Chúng tôi ở trên biển,
lúc ấy là hoàng hôn
Chúng tôi ngắm nhưng ngôi sao đang xuất hiện và thủy triều lên
nó kéo dài bờ biển , chúng ta biết điều này
Những hòn sỏi trên cát quen thuộc với chúng ta
Nếu bạn thấy nhũng người phụ nữ này trên phố trong những bộ áo bạc màu bạn có thể xua đuổi họ vì nghèo và bình dị
Đây là một sai lầm
Những người phụ nữ này là hậu duệ của những nhà thám hiểm Pô-ly-nê-đi được dạy dỗ theo cách cũ bởi những người lớn tuổi. Và bây giờ họ truyền lại nó vào trong tôi.
Họ dạy tôi tên của những cơn gió và những trận mưa của thiên văn theo nhũng ngôi sao
Có một mặt trăng mới ở chân trời
Người Ha-woai coi đây là một đêm tốt để đánh bắt cá.
Họ bắt đầu ngâm nga
Điệu ngâm(hát) Ha-woai Khi họ ngừng hát họ ngồi thành một vòng tròn và hỏi tôi có đi với họ không
Họ muốn dạy cho tôi về sứ mệnh của mình
Tôi nghĩ mỗi 7 tuổi khi trải qua chuyện này
(cười) "Em gái, một ngày nào đó thế giới sẽ có rắc rối
Con người sẽ quên sự khôn ngoan của họ
Nó sẽ làm những người già phải lên tiếng từ những góc xa của thế giới để kêu gọi sự cân bằng thế giới.
bạn sẽ đi xa.
Đôi khi nó sẽ là một con đường lẻ bóng
Chúng ta sẽ không ở đó
Nhưng bạn sẽ nhìn sâu vào đôi mắt của những người không quen và bạn sẽ nhận ra họ hàng xa gia đình của bạn
Và nó sẽ làm tất cả các bạn
Và nó sẽ làm tất cả các bạn
Những từ ngữ này, Tôi dữ và mang theo cả cuộc đời
Bởi vì ý tưởng làm một mình làm tôi kinh hoàng.
Năm nay 2007
Tôi đã xa cộng đông ở đảo Micronesia
Satawal dài một nửa dặm rộng một dặm
Đó là nhà của người cố vấn của tôi.
Tên anh ấy là Pius Piailug
Mau là một Palu một trưởng tàu
Anh ấy cũng nghĩ cơn sóng lớn nhât đã thấy trên thế giới
Có một vài khó khăn thuộc palu phía trái ở đảo này
Theo truyền thống thì khá lạ thường những thủy thủy đi thuyền băng qua 3 triệu dặm vuông Thái bình dương không sử dụng công cụ chỉ đường
Họ có thể tổng hợp từ thiên nhiên dựa vào mọc và vị trí của các ngôi sao, theo một trình tự và chỉ dẫn của sóng ,của các chuyến bay chắc chắn loài chim
Ngay cả những gợi ý nhỏ của màu sắc mặt dưới của một đám mây sẽ cho họ thông tin và giúp họ định hướng chính xác hướng đi
Khi các nhà khoa học phương tây có thể tham gia với Mau trên những ca-nô và xem anh ấy đi vào thân tàu Hóa ra chỉ là một người đàn ông già đang nghỉ ngơi
và sự thật, cái thân của ca nô là khoang chứa của tàu
Nó là nơi chính xác nhất để cảm nhận được nhịp điệu và trình tự và hướng đi của sóng
Mau, trên thực tế, thu thập dữ liệu rõ ràng sử dụng toàn bộ cơ thể của mình
Đó là những gì ông đã được huấn luyện để làm từ khi ông lên năm tuổi.
Bây giờ khoa học có thể không dùng phương pháp này, nhưng những người Polynesia vẫn sử dụng nó tơí ngày nay bởi vì nó cung cấp cho họ một xác định chính xác của các góc độ và hướng về tàu của họ
Các Palu cũng có một khả năng kỳ lạ để dự báo thời tiết trong ngày trước khi nó xảy ra.
Đôi khi tôi muốn đi với Mau vào một đêm mây phủ và chúng tôi sẽ ngồi ở bờ biển phía đông của hòn đảo, và ông sẽ tìm ra. Và sau đó ông sẽ nói, "Được rồi, chúng ta đi."
Ông thấy tia sáng đầu tiên của đêm ông biết những gì mà thời tiết đã có trong ba ngày tới ngay lúc này
những thành tựu của họ, trí tuệ và khoa học, là phi thường, và họ là như vậy có liên quan cho những lần mà chúng tôi đang chúng tôi đang đi trong bão
Chúng tôi đang ở thời điểm quan trọng như vậy của lịch sử chung của chúng ta.
Họ đã so sánh để các phi hành gia - những người trưởng tàu già người căng buồn rộng mở đại dương trong đôi xuồng hàng ngàn dặm từ một hòn đảo nhỏ.
Ca nô của họ, tên lửa của chúng ta biển của họ, không gian của chúng ta.
Sự khôn ngoan của những người lớn tuổi không phải là một bộ sưu tập những câu chuyện về người già ở một số vị trí từ xa.
Đây là một phần của câu chuyện chung của chúng ta.
Đó là di sản của nhân loại.
Chúng ta không thể để mất nó.
năm nay là 2010.
Cũng như phụ nữ ở Hawaii đã nuôi tôi lớn nên dự doán hế giới đang gặp khó khăn
Chúng ta đang sống trong một xã hội ngập tràn với dữ liệu vẫn còn thiếu sự khôn ngoan.
Chúng ta đã kết nối 24 / 7, vẫn có sự lo lắng, sợ hãi, trầm cảm và cô đơn là ở mức cao mọi thời đại.
Chúng ta tất nhiên phải chính xác.
Một pháp sư châu Phi cho biết, Sự thờ phụng của xã hội như hề trong khi nhà vua đứng mặc thường phục.
Sự liên kết giữa quá khứ và tương lai là mong manh.
Điều này tôi biết mật thiết, bởi vì ngay cả khi tôi đi du lịch trên toàn thế giới để lắng nghe những câu chuyện và ghi lại chúng, Tôi đấu tranh.
Tôi bị ám ảnh bởi thực tế là tôi không còn nhớ tên của các cơn gió và những cơn mưa.
Mau qua đi năm tháng trước đây, nhưng di sản và bài học của mình sinh sống.
Và tôi nhắc nhở mình mà trên toàn thế giới có nền văn hóa với lượng lớn của kiến thức trong đó, như có thuyết phục mạnh mẽ như những thuyển trưởng Micronesian, rằng sẽ miễn nhiệm rằng đây là một di chúc để rực rỡ, rực rỡ công nghệ và khoa học và trí tuệ đó là biến mất nhanh chóng.
Bởi vì khi anh chết đi một thư viện bị đốt cháy Và trên khắp thế giới, thư viện bị đốt cháy.
Tôi biết ơn đối với thực tại mà tôi đã có một người cố vấn như Mau người đã dạy tôi làm thế nào để điều khiển
Và tôi nhận ra thông qua một bài học mà ông đã chia sẻ mà chúng tôi tiếp tục tìm ra cách
Và đây là những gì ông nói: "Hòn đảo này là thuyền; các xuồng, hòn đảo. "
Và những gì ông nói có nghĩa là, nếu bạn là đi bằng đường biển và xa nhà, sự tồn tại của bạn phụ thuộc vào tất cả mọi người trên tàu.
Bạn không thể làm cho các chuyến đi một mình, bạn đã không bao giờ có nghĩa
Điều này nhắc nhở của mỗi người về chính mình là hoàn toàn không bền vững.
Nó luôn luôn được.
Vì vậy, trong kết thúc, tôi sẽ cung cấp cho bạn này: hành tinh là xuồng của chúng ta và chúng ta là những người đi biển xa
Đúng hướng bắt đầu trong lòng con người.
Đây là bản đồ quan trọng nhất của tất cả.
Cùng với nhau, chuyến đi của chúng ta mới tốt
(Vỗ tay)
Phải nói rằng tôi hơi lo lắng một chút vì tôi sẽ nói vài điều căn bản, về cách nghĩ khác về ung thư tới những khán giả mà có nhiều người am hiểu về ung thư hơn cả tôi.
Nhưng tôi cũng nghi ngờ rằng tôi không lo lắng như tôi tưởng bởi tôi khá chắc là tôi đúng về điều này.
(Cười lớn) Và trên thực tế, đây sẽ là cách điều trị ung thư trong tương lai.
Để nói về ung thư, tôi sẽ phải nói rằng chúng ta phải... để tôi chiếu một slide lớn ở đây.
Đầu tiên, tôi sẽ cho các bạn thấy một góc nhìn khác về hệ gen học
Tôi muốn đặt nó vào một bức tranh lớn hơn tất cả những gì đang diễn ra và rồi sẽ nói đôi điều về cái mà bạn chưa từng nghe qua như Protein học.
Giải thích những điều này là cơ sở cho cái mà tôi nghĩ là một ý tưởng khác về cách tiến hành điều trị ung thư.
Hãy bắt đầu với hệ gen học.
Đây là một chủ đề nổi bật.
Đây là thứ chúng ta được học nhiều điều nhất
Đó là một vấn đề lớn.
Nhưng nó cũng có những phần trọng yếu.
Cụ thể hơn, các bạn có thể đều đã nghe về tương quan rằng hệ gen cũng như là bản vẽ cơ thể của chúng ta, và nếu như nó là sự thật thì thật tuyệt,
nhưng không phải vậy. Nó như là danh sách các bộ phận cơ thể bạn.
Nó không chỉ ra cách các bộ phận được liên kết với nhau như thế nào, điều gì dẫn đến điều gì và nhiều thứ khác..
Cho nên nếu có thể đặt ra một phép tương quan, rằng bạn đang cố tìm sự khác nhau giữa một nhà hàng có đồ ăn ngon, đảm bảo chất lượng, với một nhà hàng chất lượng kém, và tất cả những gì bạn có là danh sách về tất cả các nguyên liệu mà họ có trong kho thực phẩm của họ.
Nếu vậy, khi bạn đến một nhà hàng Pháp bạn nhìn quanh kho và thấy rằng họ có mỡ động vật thay vì bơ, bạn có thể nói rằng, "Ah tôi tìm ra vấn đề của họ rồi,
Tôi có thể giúp nhà hàng họ nấu ăn một cách lành mạnh hơn."
Và có thể có các trường hợp đặc biệt như vậy.
Bạn hoàn toàn có thể tìm ra điểm khác nhau giữa một nhà hàng Trung Quốc và một nhà hàng Pháp qua những gì họ có trong kho thực phẩm.
Cho nên danh sách nguyên liệu có cho bạn biết vài điều, và đôi khi nó cho bạn thấy được khuyết điểm nằm ở đâu.
Nếu họ có quá nhiều muối, bạn có thể đoán rằng họ dùng quá nhiều muối, hoặc đại loại như thế.
Nhưng nó rất hạn chế, vì để thực sự biết một nhà hàng có tốt không, bạn cần nếm thức ăn và biết những gì diễn ra trong bếp, bạn cần thành phẩm của tất cả các nguyên liệu.
Cho nên nếu tôi xét một người thì tôi dựa vào hệ gen của anh ta, Nó cũng tương tự như thế.
Phần hệ gen mà ta có thể đọc chính là danh sách nguyên liệu.
Và tất nhiên, có đôi lần chúng ta có thể tìm thấy các nguyên liệu không tốt.
Xơ nang là một bệnh ví dụ mà nếu bạn có "nguyên liệu xấu" thì bạn mắc bệnh, và chúng ta có thể suy ra trực tiếp sự tương quan giữa "căn bệnh" và "nguyên liệu".
Nhưng ngoài ra, bạn cần phải biết điều gì đang diễn ra ở đó, bởi vì đa số người bệnh đều đã từng khỏe mạnh, họ có hệ gen giống nhau.
Cho nên gen cho bạn biết nhiều thứ về cơ địa.
Điều bạn có thể biết được là sự khác nhau giữa người châu Á và châu Âu bằng cách xem danh sách nguyên liệu của họ.
Nhưng đa phần bạn không thể thấy sự khác nhau giữa người khỏe mạnh và người bệnh ngoại trừ các trường hợp đặc biệt.
Vậy tại sao mọi người lại coi trọng di truyền học đến vậy?
Đầu tiên, bởi vì chúng ta có thể đọc nó, và điều đó thật tuyệt.
Nó rất hữu ích trong vài trường hợp nhất định.
Nó cũng là thắng lợi to lớn về mặt lý thuyết cho ngành sinh học.
Nó là giả thuyết duy nhất mà các nhà sinh học học tìm ra đúng.
Nó là cơ sở cho Darwin và Mendel và những người khác.
Và là thứ duy nhất người ta có thể dự đoán cấu trúc.
Cho nên Mendel có ý tưởng rằng gen là một thứ trừu tượng, và Darwin xây dựng cả một giả thuyết dựa vào sự tồn tại của gen, và sau đó Watson và Crick đã nghiên cứu và khám phá ra gen.
Điều này xảy ra suốt trong vật lý.
Bạn dự đoán một hố đen, và bạn nhìn ra kính viễn vọng và bạn nhìn thấy nó.
Nhưng điều này hiếm khi xảy ra trong sinh học.
Cho nên chiến thắng vĩ đại này -- nó tốt đến mức nó gần như là một trải nghiệm tôn giáo trong sinh học.
Và thuyết tiến hóa của Darwin chính là giả thuyết nòng cốt.
Cho nên một lý do khác mà nó rất nổi tiếng là bởi vì chúng ta có thể đo lường chúng một cách số hóa
Và trên thực tế, nhờ có Kary Mullis, bạn cơ bản có thể đo lường hệ gen của bạn trong nhà bếp của bạn với thêm vài nguyên liệu khác.
Ví dụ, bằng việc đo lường hệ gen, ta biết được rất nhiều về mối quan hệ của ta với các loài động vật khác qua sự gần gũi về bộ gen, hay cách mà chúng ta có liên quan với nhau - cây phả hệ, hay là cây sự sống.
Có một lượng thông tin khổng lồ về di truyền học chỉ qua việc so sánh sự tương đồng gen.
Dĩ nhiên, ứng dụng trong y học, điều đó rất hữu ích bởi đó chính là loại thông tin mà bác sĩ có được từ tiền sử y khoa của gia đình bạn ngoại trừ có thể, hệ gen của bạn cho biết nhiều về tiền sử bệnh của bạn hơn chính bạn.
Vậy nên qua việc đọc hệ gen, chúng ta có thể biết nhiều về gia đình bạn hơn cả chính bạn.
Và vì thế chúng tôi có thể khám phá ra những điều mà bạn có thể tìm thấy nó ở người thân nhưng chúng có thể rất đáng ngạc nhiên.
Tôi đã làm thử bài 23andMe (23 và Tôi) và đã rất ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng tôi mập và hói.
(Cười lớn) Nhưng đôi khi bạn có thể biết được nhiều điều hữu ích về điều đó.
Nhưng hầu hết điều bạn cần biết để biết rằng bạn có bệnh không, không phụ thuộc vào cơ địa của bạn, mà là những gì đang thật sự diễn ra trong cơ thể bạn.
Vậy để làm được điều đó, điều bạn thật sự cần làm là nhìn vào những thứ mà gen của bạn đang sản xuất ra và những gì diễn ra sau quá trình di truyền và đó chính là nội dung của Protein học.
Cũng như hệ gen làm nên ngành nghiên cứu về tất cả các loại gen Protein học là ngành nghiên cứu về tất cả các loại Protein.
Và Protein là tất cả những thứ bé nhỏ trong cơ thể bạn đang phát ra tín hiệu giữa các tế bào với nhau thực chất, những cơ quan đang hoạt động đó là nơi các hoạt động diễn ra.
Về cơ bản, cơ thể con người là một cuộc hội thoại đang diễn ra giữa các tế bào và nội bào với nhau về việc sinh trưởng và chết đi, và khi bạn bị bệnh, điều gì đã xảy ra với cuộc hội thoại đó
Vậy nên vấn đề ở đây là gì? Không may, chúng ta không có phương pháp nào để giải quyết cả, cũng như việc đo lường hệ gen.
Cho nên vấn đề là đo lường nếu bạn đo lường tất cả các Protein, đó là quá trình rất phức tạp.
Nó yêu cầu hàng trăm bước, và rất nhiều thời gian.
Điều quan trọng là có bao nhiêu Protein,
nếu lượng Protein thay đổi 10% thì rất đáng quan tâm. Vì vậy nó không đơn giản bằng DNA.
Về cơ bản thì vấn đề chính là vài người, trong quá trình dài hơi này, họ chỉ tạm ngừng một chút và bỏ quên vài thứ trong Enzim và tất nhiên tất cả các số liệu từ trước trở nên vô dụng.
Vì thế ta không thu được cùng một kết quả khi thực hiện theo cách này.
Rất nhiều người đã thử nghiên cứu.
Tôi cũng đã thử một vài lần rồi cũng từ bỏ bởi vì vấn đề đó.
Tôi liên tục nhận được những cuộc gọi từ nhà ung thư học tên David Agus.
Trí Tuệ Ứng Dụng nhận được rất nhiều cuộc gọi từ những người muốn giúp họ Và tôi đã không nghĩ rằng đây là một cuộc gọi nên gọi lại, cho nên tôi cứ cho anh ta vào danh sách chờ.
Và cho đến một ngày, tôi nhận được cuộc gọi từ John Doerr, Bill Berkman và Al Gore trong cùng một ngày bảo tôi hãy gọi điện lại cho David Agus.
(Cười lớn) Tôi kiểu, "Cậu này có vẻ có nhiều thông tin đây."
(Cười lớn) Chúng tôi bắt đầu trò chuyện, và anh ta nói "Tôi rất cần một cách tốt hơn để đo lường Protein"
Và tôi thì, "Tôi không thể tìm ra được,
sẽ không dễ đâu."
Anh ta thì "Không, không.
Tôi thật sự cần nó. Ý tôi là, tôi nhìn bệnh nhân chết đi mỗi ngày vì ta không biết điều gì đang diễn ra bên trong cơ thể họ.
Chúng ta cần một cửa sổ nhìn vào trong ấy"
Và anh ta giảng cho tôi các ví dụ cụ thể về những lần anh ta rất cần nó.
Và tôi nhận ra đây có thể là một thay đổi lớn nếu chúng tôi có thể thực hiện được nó, vậy nên tôi nói, "Hãy cùng tìm hiểu nào."
Trí Tuệ Ứng Dụng chi đủ kinh phí để chúng tôi cứ thể mà tiến hành nghiên cứu thứ gì đó mà không cần tài trợ hay xin phép ai hay gì cả.
Vậy là chúng tôi bắt đầu lao vào nghiên cứu.
Trong lúc nghiên cứu, chúng tôi nhận ra đây là vấn đề cơ bản -- cái hớp cà phê đó -- việc con người phải làm cái quá trình phức tạp này và cái thật sự cần được thực hiện là tự động hóa quá trình này như một dây chuyền và tạo nên các robot để đo lường các chỉ số Protein.
Vậy nên chúng tôi tiến hành thực hiện nó, và cùng với David, chúng tôi đã sáng lập một công ty nhỏ tên Protein Học Ứng Dụng thiết kế dây chuyền robot đo lường Protein theo một cách tỉ mỉ.
Và tôi sẽ cho bạn thấy cách đo lường protein ấy như thế nào
Về cơ bản, những gì chúng tôi làm là lấy một giọt máu của một bệnh nhân, phân loại các protein có trong giọt máu đó dựa theo trọng lượng và độ trơn của chúng, sắp xếp chúng trong một hình ảnh.
Vì thế chúng tôi có thể nhìn thấy hàng trăm ngàn đặc điểm cùng một lúc chỉ từ một giọt máu.
Ta có thể lấy một giọt khác ngày mai, và bạn sẽ thấy rằng các protein sẽ khác đi, chúng sẽ khác sau khi bạn ăn hay sau khi bạn ngủ.
Chúng thật sự cho ta biết những gì đang diễn ra.
Vậy nên hình ảnh này, trông như một vết bẩn lớn với bạn, lại là thứ khiến tôi sướng run lên và khiến tôi thấy rằng chúng tôi đi đúng hướng.
Vậy nên nếu tôi phóng to hình ảnh này, tôi có thể chỉ cho các bạn ý nghĩa của nó.
Chúng tôi phân loại protein - từ trái qua phải là trọng lượng của các mảnh mà chúng tôi thu được, và từ trên xuống dưới là độ trơn của chúng.
Vậy chúng tôi phóng to vào đây để chỉ cho các bạn thấy một chút của nó.
Mỗi một đường này tượng trưng cho một tín hiệu chúng tôi thu được từ một mảnh protein
Và bạn có thể thấy cách các đường thẳng này tạo nên các cụm đốm, đốm, đốm, đốm, đốm.
Và đó là bởi vì chúng tôi đang đo trọng lượng chính xác đến mức carbon có nhiều đồng vị khác nhau, cho nên nếu nó có thêm một neutron, chúng tôi đo nó như một hóa chất khác.
Vậy nên chúng tôi thật ra đang đo từng đồng vị như một chất khác nhau.
Và nó cho bạn khái niệm về độ nhạy cảm tinh tế của quá trình này.
Vậy nên nhìn thấy hình ảnh này đại loại như được trở thành Galileo nhìn vào các vì sao qua kính viễn vọng lần đầu tiên, và chợt nói, "Wow, nó phức tạp hơn chúng ta tưởng nhiều."
Nhưng chúng ta có thể thấy cái thứ ngoài kia thấy các đặc điểm của nó.
Cho nên đây là dấu ấn của cái mà chúng tôi đang cố gắng tìm hoa văn của nó.
Chúng ta có thể sử dụng thông tin này ví dụ như, chúng ta nhìn vào hai bệnh nhân một phản ứng với một loại thuốc và một không phản ứng với thuốc, và hỏi, "Điều khác nhau gì đang diễn ra bên trong họ?"
Vậy nên chúng ta có thể có những đo lường đủ chính xác để có thể đặt hai bệnh nhân lên và tìm ra điểm khác biệt.
Ở đây chúng ta có màu xanh lá là Alice và màu đỏ là Bob.
Chúng ta cân đo họ. Đây là dữ liệu thật.
Và bạn có thể thấy, đa số chúng trùng nhau và nó có màu vàng, nhưng có những thứ chỉ có Alice có và có những thứ chỉ có Bob có.
Và nếu như chúng ta có thể tìm ra quy luật của những thứ của những người phản ứng với thuốc, chúng ta thấy rằng trong máu họ có điều kiện cho phép họ phản ứng với loại thuốc này.
Chúng ta có thể thậm chí không biết đây là loại protein gì, nhưng ta có thể đây là dấu hiệu cho phản ứng với bệnh.
Theo tôi nghĩ, điều này đã vô cùng hữu ích cho mọi loại y học.
Nhưng tôi nghĩ rằng đây thật ra chỉ là khởi đầu cho cách mà chúng ta sẽ điều trị ung thư.
Vậy hãy để tôi nói đến ung thư.
Vấn đề của ung thư khi mà tôi bắt đầu vấn đề này, tôi thật sự chẳng biết gì về nó, nhưng làm việc với David Agus, tôi bắt đầu theo dõi cách ung thư được điều trị và tham gia xem các ca phẫu thuật cắt khối u.
Và khi tôi nhìn nó, đối với tôi nó chẳng có ý nghĩa gì cả cách chúng ta từng tiếp cận ung thư, và để khiến nó có nghĩa, tôi phải học bắt nguồn của nó.
Chúng ta điều trị ung thư cứ như nó là một căn bệnh truyền nhiễm.
Chúng ta điều trị nó như một thứ đi vào cơ thể ta mà chúng ta phải giết nó.
Và đây là hình mẫu lớn.
Đây là một trường hợp nữa mà một ví dụ giả định trong sinh học thực sự hoạt động đó là thuyết vi khuẩn của bệnh.
Bác sĩ thường được đào tạo để chuẩn đoán đó là, phân loại bạn vào một mục và áp dụng một liệu pháp đã được khoa học chứng minh điều trị cho chẩn đoán bệnh đó và điều đó áp dụng tốt cho các bệnh truyền nhiễm.
Cho nên nếu chúng tôi phân bạn vào mục nhiễm giang mai, chúng tôi sẽ cho bạn penicillin.
Chúng tôi biết rằng cách đó hiệu quả.
Nếu bị sốt rét, chúng tôi sẽ cho bạn quinine hay một loại thuốc tương tự.
Và đó là thứ cơ bản mà bác sĩ được đào tạo, và nó hiệu quả đến kỳ diệu trong các trường hợp bệnh truyền nhiễm Chứng tỏ được tính hiệu nghiệm đó
rất người trong khán phòng này có lẽ đã không còn sống sót nếu như các bác sĩ không làm vậy.
Nhưng bây giờ hãy áp dụng điều đó cho các loại bệnh hệ thống như ung thư.
Vấn đề là, trong ung thư, không hề có một thứ gì khác trong cơ thể bạn.
Nó chính là bạn, cơ thể bạn có lỗi.
Cuộc hội thoại trong cơ thể bạn bị xáo trộn bằng cách nào đó.
Vậy làm sao để chúng ta chẩn đoán được?
Chúng tôi chia nó ra thành từng phần cơ thể bạn biết đấy, nơi nó xuất hiện và chúng tôi phân bạn vào các mục khác nhau dựa trên phần cơ thể đó.
Sau đó chúng tôi sẽ tiến hành thử nghiệm lâm sàng cho một loại thuốc ung thư phổi, một loại cho ung thư tuyến tiền liệt và một loại cho ung thư vú, và chúng tôi điều trị chúng như các căn bệnh riêng biệt và cách phân chia này liên quan đến những gì đang diễn ra.
Và đương nhiên, nó không tác động nhiều đến căn bệnh vì ung thư là sự đổ vỡ của hệ thống.
Và thực tế, tôi nghĩ chúng ta cũng sai khi chúng ta nói về ung thư như một thứ gì đó.
Tôi nghĩ đây là một sai lầm lớn.
Tôi nghĩ rằng ung thư không nên là một danh từ.
Chúng ta nên nói về ung thư như một việc chúng ta làm, chứ không phải một thứ chúng ta có.
Vậy nên những khối u này, chúng là triệu chứng của ung thư.
Và có lẽ cơ thể của bạn đang ung thư mọi lúc, nhưng có rất nhiều hệ thống trong cơ thể bạn kiểm soát việc ung thư.
Để cho bạn dễ hình dung ý của tôi khi nghĩ về ung thư như một động từ, hãy tưởng tượng chúng ta không hề biết gì về sửa ống nước, và cách mà chúng ta nói về nó, chúng ta sẽ về nhà và thấy vệt rỉ trong nhà bếp và nói rằng, "Ôi nhà tôi có nước."
Chúng ta có thể chia nó ra -- thợ ống nước sẽ nói, "Nước rỉ ở đâu?"
"Nó trong nhà bếp." "Oh, vậy hẳn là bạn có nước nhà bếp."
Đây tương tự như những gì chúng ta đang nói về ung thư.
"Nước nhà bếp, trước hết, chúng ta sẽ vào đó và lau sạch nó.
Và sau đó chúng ta biết rằng rắc Drano xung quanh bếp sẽ giúp chúng ta.
Trong khi đó, với nước phòng khách, sẽ tốt hơn nếu ta rải hắc ín trên mái nhà"
Và nó nghe thật ngớ ngẩn, nhưng đó cơ bản là những gì chúng ta làm.
Và tôi không nói rằng bạn không nên lau khô nước nhưng tôi nói rằng đó không phải là vấn đề đó là triệu chứng của vấn đề.
Cái mà chúng ta cần... là quá trình mọi việc diễn ra, và nó xảy ra ở mức các hoạt động của protein, xảy ra ở mức độ của tại sao cơ thể bạn không thể tự chữa lành theo cách nó vẫn làm?
Bởi vì bình thường, cơ thể bạn phải luôn xử lý vấn đề này.
Cho nên nhà bạn phải xử lý rỉ nước mọi lúc nhưng nó tự sửa chữa được. Nó tự rút nước đi và các việc khác.
Cho nên cái chúng ta cần là có một mô hình nguyên nhân-kết quả của diễn biến trong cơ thể, và protein học tạo điều kiện cho chúng ta xây dựng một mô hình như vậy.
David giúp tôi được mời vào nói tại Học viện Ung thư Quốc gia và Anna Barker cũng có ở đó.
Vậy nên tôi trình bày bài nói và nói, "Tại sao quý vị không làm như thế này?"
Và Anna nói, "Bởi vì không ai trong ngành ung thư nhìn sự việc theo hướng này.
Nhưng cái chúng ta sẽ làm là chúng ta tạo ra một chương trình cho mọi người ở ngoài ngành ung thư hợp tác với các bác sĩ thật sự am hiểu về ung thư và lập ra các chương trình nghiên cứu khác nhau."
Vậy nên David và tôi áp dụng vào chương trình này và thành lập một liên đoàn tại USC (University of Southern California) nơi chúng tôi có các nhà ung thư học và các nhà sinh vật học giỏi nhất thế giới từ cảng Cold Spring, Stanford, Austin ... Tôi sẽ không điểm danh qua mọi địa điểm -- có một dự án nghiên cứu có thể kéo dài 5 năm nơi chúng tôi cố gắng xây dựng một mô hình ung thư như thế này.
Chúng tôi thí nghiệm trên chuột trước, và chúng tôi sẽ giết rất nhiều chú chuột trong quá trình đó, nhưng chúng sẽ chết vì mục đích cao cả.
Và chúng tôi sẽ thực sự cố gắng đến mức chúng tôi có được một mô hình dự đoán để có thể hiểu khi nào ung thư xảy ra, điều gì thực sự xảy ra trong đó và liệu pháp nào có thể điều trị ung thư đó.
Cho phép tôi kết thúc bằng một hình ảnh về liệu pháp điều trị ung thư trong tương lai.
Tôi nghĩ rằng dần dần khi mà chúng ta có một trong các mô hình này cho con người, và chắc chắn từ từ chúng ta sẽ có -- ý tôi là có thể chúng tôi sẽ không đi đến cùng nhưng dần dần chúng tôi sẽ có một mô hình máy tính thật tốt kiểu như một mô hình khí hậu toàn cầu cho thời tiết.
Nó có nhiều loại thông tin khác nhau về diễn biến của quá trình của cuộc hội thoại protein trên nhiều mức độ khác nhau.
Và vì vậy chúng tôi sẽ giả định trên mô hình đó loại ung thư của bạn và nó cũng dùng cho bệnh xơ cứng teo cơ 1 bên hay bất kỳ loại bệnh suy giảm hệ thống thần kinh nào, những thứ như vậy chúng tôi sẽ mô phỏng chỉ riêng cho bạn, chứ không phải một người chung chung, nhưng là thứ thật sự xảy ra bên trong bạn.
Và trong mô hình mô phỏng đó, chúng tôi có thể thiết kế riêng cho bạn một chuỗi các trị liệu, có thể là các liệu pháp rất nhẹ nhàng, với lượng thuốc rất nhỏ,
Nó có thể là những thứ như, đừng ăn vào ngày hôm đó, hoặc cho họ một chút hóa trị, có thể là một chút xạ trị.
Dĩ nhiên, chúng tôi sẽ thi thoảng làm phẫu thuật và cứ thế nữa.
Nhưng thiết kế một chương trình trị liệu dành riêng cho bạn và giúp cơ thể bạn hướng về trạng thái bình thường, trạng thái khỏe mạnh
Bởi vì cơ thể bạn sẽ làm hầu hết việc chữa trị nếu ta lựa được những sai lầm
Chúng ta sẽ điều chỉnh lại nó.
Về cơ bản, cơ thể bạn có rất nhiều cơ chế để chữa trị ung thư, và chúng ta chỉ phải điều chỉnh chúng về đúng hướng và khiến chúng làm việc của chúng.
Vì vậy, tôi tin rằng đây sẽ là cách điều trị ung thư trong tương lai.
Nó đòi hỏi rất nhiều công sức bỏ ra, rất nhiều nghiên cứu.
Sẽ có nhiều các đội như đội của chúng tôi cũng làm về đề tài này.
Nhưng tôi nghĩ rằng dần dần, chúng ta sẽ thiết kế cho tất cả mọi người một liệu pháp chữa trị ung thư riêng.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
(Khán giả vỗ tay) (Âm nhạc) (Khán giá vỗ tay) Nghệ sĩ Angella Ahn: Xin cám ơn.
(Khán giả vỗ tay) Cảm ơn rất nhiều
Chúng tôi rất vinh dự được tham dự hội nghị TEDWomen. chia sẻ âm nhạc của mình với khán giả.
Thật là một sự kiện lớn và đầy cảm hứng.
Những gì các bạn vừa thưởng thức là bản "Skylife" được sáng tác bởi David Balakrishnan.
Chúng tôi sẽ biểu diễn thêm một bản nhạc nữa.
Được sáng bởi Astor Piazzolla, một nhà soạn nhạc người Argentina.
Chúng ta nói về những ý tưởng khác nhau ông ấy đã có một ý tưởng rằng âm nhạc nên xuất phát từ trái tim
Đó là giữa thế kỷ 20 khi âm nhạc bắt nguồn từ trái tim, rất đẹp và có hồn không phải là phổ biến nhất trong thế giới nhạc cổ điển.
Mà nó mang tính hàng lâm và lý thuyết.
Và ông ấy vẫn quyết viết nên những bản nhạc làm mê lòng người.
Và sau đây là "Oblivion" sáng tác bởi Astor Piazzolla
Xin cám ơn
(Âm nhạc) (Khán giả vỗ tay)
Trong một căn phòng có rất nhiều con trai
có một bé gái khoảng 9, 10 tuổi đang ngồi chính giữa căn phòng, xung quanh là rất nhiều sách.
Đó là cô gái duy nhất trong căn phòng và giống như họ hàng, bạn bè là nữ khác hiện đang ở nhà thay vì trường học bởi lẽ ngoài con trai ra, họ không được phép đi học.
Nơi cô ấy đang sống không có nổi một trường học dành cho nữ.
Cô ấy được sinh ra trong bộ tộc bảo thủ Baloch, nơi mà phụ nữ được nhắc đến là một vấn đề thuộc đạo đức.
Cô ấy là người con trưởng khi mang thai, bố mẹ cô ấy đã mong ngóng một người con trai.
Nhưng họ đã không được thỏa ước nguyện khi đó lại là một bé gái.
Theo tục lệ gia đình con gái phải ở trong nhà.
Nhưng người chú, cử nhân đại học, mong muốn cho cô ấy một cơ hội để ngắm nhìn thế giới và trở thành một phần của xã hội.
May mắn thay, tên cô ấy có thể dùng được cho cả nam và nữ.
Vì thế, người chú đã nhìn thấy cơ hội để thay đổi cuộc đời cô cháu gái của mình
và đã quyết định nuôi nấng như một đứa con trai.
Khi mới ba tháng tuổi, một đứa bé gái đã trở thành một bé trai.
Bé gái ấy được cho mặc quần áo bé trai,
được phép đi ra ngoài và được đi học như những bé trai khác.
Cô ấy được tự do và rất tự tin.
Hàng ngày cô ấy đều quan sát, ghi chú những sự bất công mà nữ giới phải đối mặt trong ngôi làng của cô bé.
Khi một tờ báo được giao đến nhà, lần lượt từ người đàn ông lớn tuổi nhất đến trẻ nhất trong nhà sẽ đọc.
Đến khi người phụ nữ cầm được tờ báo, nó đã trở thành tin cũ.
Cô gái ấy đã hoàn thành năm lớp 8
Vào lúc đó, nỗi sợ hãi thực sự đến.
Đó sẽ là lúc kết thúc quá trình học tập của cô. Bởi sự lựa chọn duy nhất để tiếp tục, đó là ngôi trường cấp ba cách nhà năm cây số.
Con trai có xe đạp đi nên rất thoải mái.
Nhưng cô ấy biết chắc rằng bố mình sẽ không để cô tự đến trường thậm chí khi cô ấy đóng giả là con trai
"Bố không thể để con làm như thế.
Và bố cũng không có đủ thời gian để đưa con đi và về.
Xin lỗi con gái, điều đó hoàn toàn không thể."
Cô ấy rất thất vọng.
Tuy nhiên một điều kì diệu đã xảy ra.
Một người họ hàng xa đề nghị dạy học cho cô chương trình học lớp 9 và 10 trong kì nghỉ hè.
Đây là cách cô ấy hoàn thành chương trình trung học phổ thông.
Cô gái mà tôi đang kể với các bạn chính là tôi Shameem.
(vỗ tay) Suốt hàng thế kỷ qua mọi người đã đấu tranh cho bản thân họ.
Mọi người được yêu thương hay ưu ái vì danh tính của mình, quốc tịch và chủng tộc của mình.
Đồng thời, mọi người bị ghét bỏ, xa lánh cũng bởi quốc tịch, danh tính, chủng tộc, giới tính và tôn giáo của mình.
Danh tính định đoạt địa vị xã hội cho dù bạn ở bất cứ đâu.
Nếu bạn hỏi tôi, tôi sẽ trả lời tôi ghét câu hỏi về danh tính.
Hàng triệu cô gái trên thế giới này đang bị tước đoạt quyền cơ bản của họ bởi vì họ là nữ giới.
Tôi có thể đã rơi vào tình trạng đó nếu tôi không được nuôi nấng như con trai.
Tôi đã quyết tâm tiếp tục học để được tự do.
Sau khi tốt nghiệp, đăng kí thi đại học thậm chí không hề dễ dàng với tôi.
Tôi đã tuyệt thực mất ba ngày.
(cười) Sau đó, tôi được cho phép vào đại học.
(cười) (vỗ tay) Theo cách đó tôi đã tốt nghiệp đại học.
Hai năm sau, đến lúc tôi vào đại học bố tôi chuyển sang tập trung vào các em trai tôi.
Chúng cần đi học, có công việc và hỗ trợ gia đình.
Và là một người phụ nữ vị trí của tôi phải là ở nhà.
Tuy nhiên, tôi không từ bỏ.
Tôi đăng kí một chương trình hai năm cho nhân viên chăm sóc sức khỏe phụ nữ.
Sau đó tôi nghe nói về chương trình phát triển nông thôn Thardeep, một tổ chức phi lợi nhuận thúc đẩy cộng đồng nông thôn.
Tôi đã trốn bố mẹ đi.
Tôi đã bay năm giờ đồng hồ đến phỏng vấn.
Đây là lần đầu tiên tôi đi xa nhà đến thế.
Tôi đã tiến tới gần nhất với tự do.
May mắn thay, tôi đã được nhận, nhưng việc khó khăn nhất là đối diện với bố tôi.
(cười) Họ hàng luôn đe dọa bố tôi rằng con gái ông ấy đang đi lang thang, trêu rằng thấy con gái ông ấy vượt biên.
Khi tôi trở về, tôi chẳng mong gì hơn là được nhận việc ở Thardeep.
Vì thế đêm đó, tôi đã thu dọn hết hành lý và đi vào phòng bố nói với ông ấy rằng "Sáng mai, xe bus sẽ đến.
Nếu bố tin con, nếu bố tin con, bố hãy đánh thức con dậy và đưa con đến trạm xe bus.
Nếu bố không làm thế, con cũng hiểu được."
Sau đó tôi lên giường đi ngủ.
Sáng hôm sau tỉnh dậy, bố đang đứng cạnh tôi để đưa tôi đến trạm xe bus.
(vỗ tay) Hôm đó, tôi đã nhận ra tầm quan trọng của ngôn từ.
Tôi đã hiểu cách ngôn từ tác động lên trái tim chúng ta, về tầm quan trọng của ngôn từ trong cuộc sống này.
Tôi nhận ra ngôn từ có sức mạnh hơn hẳn chiến tranh.
Ở Thardeep, tôi phát hiện ra nước Pakistan mà tôi chưa từng biết đến từ trước một quốc gia phức tạp hơn nhiều tưởng tượng của tôi.
Trước đó, tôi đã luôn nghĩ mình có một cuộc sống thật khó khăn.
Nhưng ở đây, tôi thấy điều phụ nữ Pakistan đang phải chịu đựng.
Điều đó thực sự mở rộng tầm mắt tôi.
Một số phụ nữ có 11 người con nhưng không có gì để cho chúng ăn cả.
Họ phải đi bộ ba tiếng mỗi ngày để tới giếng lấy nước.
Bệnh viện gần nhất ở cách xa 32 cây số.
Nếu một người phụ nữ chuyển dạ, cô ấy phải cưỡi lạc đà đến bệnh viện.
Vì đường xa nên cô ấy có thể tử vong trên đường đi.
Bây giờ, đối với tôi Thardeep không chỉ dừng lại là công việc.
Tôi đã phát hiện ra sức mạnh của mình.
Giờ đây, khi tôi kiếm được tiền, tôi bắt đầu gửi tiền về nhà.
Họ hàng và hàng xóm biết việc này.
Họ bắt đầu nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục.
Khi ấy, một số người bắt đầu cho con gái mình đi học.
Dần dần, việc các cô gái vào đại học trở nên dễ dàng và dễ chấp nhận hơn.
Ở làng tôi bây giờ không có bất kỳ cô gái nào thất học.
(vỗ tay) Phụ nữ đang làm việc trong các đơn vị y tế và thậm chí trong sở cảnh sát.
Cuộc sống rất tốt.
Nhưng đâu đó trong trái tim tôi tôi nhận ra rằng, ngoài ngôi làng này, đất nước của tôi cần nhiều thay đổi hơn nữa.
Đó cũng là lúc tôi tham gia chương trình giao lưu ngắn hạn Acumen.
Tôi gặp nhiều lãnh đạo giống mình ở khắp đất nước.
Tôi cũng nhận thấy họ đang mạo hiểm với cuộc sống của chính mình.
Tôi bắt đầu hiểu được lãnh đạo thực sự có ý nghĩa thế nào.
Do đó tôi quyết định quay trở về quê hương làm giáo viên ở một ngôi trường hẻo lánh. Tôi phải đi dạy bằng xe bus hai tiếng mỗi sáng và tối.
Mặc dù có vất vả nhưng vào ngày đầu tiên tôi biết mình đã lựa chọn đúng.
Ngày đầu bước vào ngôi trường này Tôi thấy hình ảnh của những Shameem bé nhỏ đang nhìn chằm chằm vào tôi (cười) với ánh mắt tràn đầy ước vọng, như ước mơ tự do hồi còn nhỏ của tôi.
Các bé gái rất háo hức học tập nhưng trường lại thiếu giáo viên.
Các bé gái ngồi ở đó, tràn đầy hy vọng, nhưng không học được gì và chúng bỏ đi.
Tôi không thể chịu nổi cảnh tượng này.
Tôi sẽ không quay đầu lại,
Tôi đã tìm thấy lý tưởng của mình.
Tôi đăng kí cho một vài người bạn để giúp tôi dạy.
Tôi mở cánh cửa với thế giới bên ngoài cho các cô gái của tôi thông qua các hoạt động ngoại khóa và sách vở.
Tôi kể chúng nghe về các nhà lãnh đạo tài ba nhất thế giới như Martin Luther King và Nelson Mandela.
Năm ngoái, một vài học sinh của chúng tôi đã đỗ vào đại học.
Đối với tôi, tôi chưa bao giờ ngừng học.
Hiện tại, tôi đang chuẩn bị hoàn thành chương trình học tiến sĩ giáo dục. (vỗ tay) Điều này sẽ giúp tôi có một vị trí quản lý ở hệ thống trường học và tôi sẽ được quyền quyết định nhiều hơn và đóng vai trò quan trọng hơn trong hệ thống đó.
Tôi tin rằng nếu không giáo dục phái nữ chúng ta sẽ không thể tạo ra hòa bình cho thế giới,
chúng ta sẽ không giảm được tình trạng tảo hôn,
chúng ta sẽ không giảm được tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh,
chúng ta sẽ không giảm được tỷ lệ tử vong ở các bà mẹ.
Vì những lẽ đó, chúng tôi phải không ngừng cùng nhau hành động.
Ít nhất tôi đang làm điều tôi có thể mặc dù tương lai còn ở xa phía trước.
Con đường này không hề dễ dàng.
Nhưng tôi có ước mơ và bây giờ tôi không định quay đầu lại.
Cảm ơn.
(vỗ tay)
Đúng 10 năm trước đây, tôi đã ở Afghanistan.
Tôi phụ trách đưa tin về cuộc chiến tại Afghanistan, và tôi đã chứng kiến, trong vai trò một phóng viên của Al Jazeera, sự đau khổ và sự tàn phá của một cuộc chiến như vậy.
Hai năm sau đó tôi phụ trách đưa tin về một cuộc chiến khác - cuộc chiến ở Iraq.
Tôi ở ngay trung tâm của cuộc chiến bởi vì tôi đưa tin về cuộc chiến đó từ khu vực phía bắc Iraq.
Và rồi cuộc chiến kết thúc với sự thay đổi thể chế, giống như cuộc chiến ở Afghanistan.
Và cái thể chế ấy cái mà chúng ta đã xóa bỏ là chế độ độc tài, một chế độ độc đoán, mà trong nhiều thập niên tạo ra một cảm giác tê liệt trong quốc gia ấy, trong mỗi người dân của đất nước ấy
Tuy nhiên, sự thay đổi ấy đến từ những can thiệp bên ngoài nó đưa người dân đến những tình trạng thậm chí còn tồi tệ hơn và hằn sâu thêm cảm giác tê liệt và tự ti trong thế giới Ả Rập.
Trong nhiều thập niên, chúng ta đã sống dưới những chế độ chuyên chế -- trong thế giới Ả Rập, và Trung Đông
Những chế độ đã tạo ra điều gì đó trong chúng ta trong suốt thời kỳ ấy.
Năm nay tôi đã 43 tuổi.
Trong suốt 40 năm qua, tôi đã chứng kiến số phận tương tự của những vị vua và tổng thống đã cai trị chúng ta -- sự lỗi thời, già cỗi, chuyên chế, và suy đồi -- những chế độ mà chúng ta đã trải qua.
Và trong một khoảnh khắc tôi tự hỏi, có phải chúng ta sống để chứng kiến một sự thay đổi thực sự đang diễn ra, sự thay đổi ko đến từ những can thiệp bên ngoài, từ sự chiếm đóng, từ sự xâm lược của các quốc gia khác và hằn sâu thêm cảm giác tự ti của chúng ta?
Đối với những người Iraq: phải, họ đã thoát khỏi sự cai trị của Saddam Hussein, nhưng rồi họ phải chứng kiến đất đai của họ bị chiếm đóng bởi những thế lực ngoại bang họ đã cảm thấy buồn, cảm thấy lòng tự trọng của họ bị tổn thương.
Và đó là lý do họ đã nổi dậy.
Đó là lý do họ không thể chấp nhận.
Và trong những chế độ cai trị hiện hành, những người lãnh đạo nói với công dân của họ, "Các bạn có muốn thấy một tình trạng tương tự như ở Iraq?
Các bạn có muốn thấy những cuộc chiến tranh dân sự, những cuộc thanh trừng đảng phái?
Các bạn có muốn thấy sự tàn phá?
Các bạn có muốn thấy các đội quân ngoại quốc tràn lên mảnh đất của các bạn?"
Và những người dân tự nghĩ, "Có lẽ chúng ta nên chấp nhận cái chế độ chuyên chế này, nó là hệ thống của chúng ta, hơn là một viễn cảnh khác."
Đó là một trong những điều tồi tệ nhất mà chúng tôi từng thấy.
Trong 10 năm qua, thật không may chúng tôi đã đưa ra những hình ảnh về sự tàn phá, về sự giết chóc, do những xung đột đảng phái, những hình ảnh về bạo lực, phát sinh từ một mảnh đất tươi đẹp, một khu vực đã từng là nguồn gốc của những nền văn minh, của nghệ thuật và văn hóa trong hàng ngàn năm.
Hôm nay tôi ở đây để nói với các bạn rằng tương lai mà chúng ta hằng mơ ước cuối cùng đã đến.
Một thế hệ mới, được giáo dục, được kết nối, được thôi thúc bởi những giá trị phổ quát và một tư duy toàn cầu, đã tạo ra một thực tại mới cho chúng ta,
Chúng ta đã tìm ra một phương cách mới để biểu lộ những gì chúng ta cảm thấy và để nói lên những gì chúng ta mơ ước. Những người trẻ tuổi này, những người đã khôi phục lại niềm tin trong các dân tộc của chúng ta, những người đã đem đến cho chúng ta ý nghĩa của sự tự do và khiến chúng ta tự tin xuống phố.
Không có điều gì xảy ra. Không bạo lực.
Không gì cả. Đơn giản hãy đi ra khỏi nhà, và nói lên tiếng nói của bạn, hãy nói, "Chúng tôi muốn chấm dứt chế độ này".
Đó là những gì đã diễn ra ở Tuynisi.
Trong một vài ngày, chính quyền Tuynisi đã đầu từ hàng tỷ đô la vào các cơ quan an ninh hàng tỷ đô la để duy trì, hay cố gắng duy trì, những nhà tù của họ, nhưng chính quyền ấy đã sụp đổ, và biến mất, do tiếng nói của công chúng.
Những người dân đã được thôi thúc xuống phố và nói lên tiếng nói của mình, họ muốn xóa bỏ chế độ.
Các cơ quan tình báo muốn ngăn chặn những người dân này.
Họ tìm ra cái gọi là Facebook,
cái gọi là Twitter.
Họ bị bất ngờ bởi những gì đang diễn ra.
Và họ nói, "Những đứa trẻ này đã lạc lối."
Họ yêu cầu những người cha, người mẹ hãy xuống phố và đưa những đứa trẻ đó về nhà.
Đó là những gì họ đã nói. Đó là sự tuyên truyền của họ.
"Đưa những đứa trẻ này về nhà, bởi vì chúng đang lạc lối rồi."
Nhưng, thưa vâng, những người trẻ tuổi này họ được thôi thúc bởi những giá trị phổ quát, họ có đủ lý tưởng để hình dung về một tương lai tươi sáng và họ cũng đủ những suy nghĩ thực tế để cân bằng những mong muốn ấy với quá trình để biến những điều ấy thành hiện thực -- không sử dụng bạo lực, không tạo sự hỗn loạn, Những người trẻ tuổi này, họ đã không về nhà.
Những người cha, người mẹ đã xuống phố nhưng là để ủng hộ những đứa con của mình.
Đó là cách mà cuộc cách mạng đã được tiến hành tại Tuynisi.
Chúng tôi, đài truyền hình Al Jazeera, đã bị cấm ở Tuynisi trong nhiều năm, và chính quyền không cho phép bất cứ phóng viên nào của Al Jazeera trên đất nước của họ.
Nhưng chúng tôi tìm thấy những người dân ở trên phố, họ đều là phóng viên của chúng tôi, họ cung cấp cho bộ phận tin tức của chúng tôi những hình ảnh, những đoạn băng hình và những tin tức.
Và đột ngột, phòng xử lý tin tức của chúng tôi ở Doha trở thành một trung tâm tiếp nhận tất cả những thông tin cung cấp bởi những người dân bình thường -- những người được kết nối và những người có tham vọng những người đã tự giải phóng chính mình khỏi sự tự ti.
Và chúng tôi đã đưa ra quyết định: Chúng tôi sẽ quảng bá những thông tin này.
Chúng tôi sẽ trở thành tiếng nói cho những người dân không có tiếng nói.
Chúng tôi sẽ truyền đi một thông điệp.
Vâng, một số những người trẻ tuổi này đã kết nối với mạng Internet, nhưng sự kết nối trong thế giới Ả Rập là rất yếu bởi rất nhiều nỗi đau mà chúng ta đang phải chịu đựng.
Nhưng Al Jazeera tiếp nhận tiếng nói từ những người dân này và đưa tiếng nói ấy đến với mọi người.
Chúng tôi đưa tiếng nói ấy vào mọi căn phòng của thế giởi Ả Rập -- và trên phạm vi quốc tế qua kênh tiếng Anh của chúng tôi.
Và mọi người bắt đầu cảm thấy có một điều gì mới mẻ đang đến.
Và rồi tổng thống Tuynisi, Zine al-Abidine Ben Ali, đã từ chức.
Sau đó đến Ai Cập, và tổng thống Hosni Mubarak từ chức.
Và giờ đến lượt Libya như các bạn thấy.
Và sau đó là Yemen.
Và rất nhiều quốc gia khác đang cố gắng nhận ra và khám phá lại cảm giác ấy cảm giác "Làm thế nào để xây dựng một tương lai tươi sáng, hòa bình và khoan dung?"
Tôi muốn nói với các bạn đôi điều, rằng Internet và sự kết nối đã tạo ra một tư tưởng mới.
Nhưng tư tưởng này vẫn sẽ trung thành với đất nước và vùng lãnh thổ mà nó bắt nguồn.
Và trong khi đó là sự khác biệt cơ bản so với tất cả những nỗ lực trước đây nhằm tạo sự thay đổi, trước khi chúng ta nghĩ đến, và chính quyền nói với chúng ta -- và thậm chí đôi khi điều đó là đúng -- rằng chúng ta buộc phải chấp nhận sự thay đổi, và mọi người bác bỏ điều đó, vì họ nghĩ nó xa lạ với văn hóa của họ,
nhưng tôi đã luôn tin rằng thay đổi sẽ đến từ bên trong, rằng thay đổi phải là một sự hòa giải với văn hóa, và sự đa dạng văn hóa, với niềm tin vào truyền thống và lịch sử của chúng ta, nhưng đồng thời, tiếp nhận các giá trị phổ quát, kết nối với thế giới, dung hòa với thế giới bên ngoài.
Và thời điểm đó đang đến với thế giới Ả Rập.
Đó là thời điểm đúng đắn, và đó là thời điểm thực tế hiện nay mà chúng ta thấy sự hội tụ của tất cả những ý nghĩa đó và tạo ra sự khởi đầu của kỷ nguyên tươi đẹp này bắt nguồn từ khu vực của chúng ta.
Các tầng lớp chóp bu đã xử lý vấn đề này như thế nào -- cái tầng lớp được gọi là chóp bu chính trị?
Trước Facebook, họ đem những con lạc đà vào quảng trường Tahrir Square
Trước Al Jazeera, họ bắt đầu tạo nên tinh thần dân tộc.
Và sau đó khi họ thất bại, họ bắt đầu nói đến âm mưu của chính quyền Tel Aviv và Washington nhằm chia rẽ thế giới Ả Rập.
Họ bắt đầu nói với phương Tây, "Hãy chú ý đến Al-Qaeda.
Al-Qaeda đang tiếp quản lãnh thổ của chúng tôi.
Họ là những người Hồi giáo đang cố gắng tạo ra những Imara mới.
Hãy chú ý đến những người này họ đang đến với thế giới của các người để phá hủy nền văn minh tuyệt vời của các người.
May mắn thay, người dân hiện nay ko dễ bị lừa dối.
Bởi vì những lãnh đạo tha hóa trong khu vực này đã mất đi ngay cả khả năng lừa dối của họ.
Họ đã và đang không thể hình dung làm thế nào để đương đầu với thực tại này.
Họ đã mất đi --
họ đã bị tách khỏi quần chúng nhân dân. và chúng ta đang chứng kiến họ sụp đổ nối tiếp nhau.
Al Jazeera không phải là một công cụ của cách mạng.
Chúng tôi không tạo ra những cuộc cách mạng.
Tuy nhiên, khi những sự kiện quan trọng diễn ra, chúng tôi sẽ chịu trách nhiệm đưa những tin tức ấy đến với mọi người.
Chúng tôi đã bị cấm ở Ai Cập, và những phóng viên của chúng tôi, một số đã bị bắt giữ.
Nhưng hầu hết những người dân hợp tác với chúng tôi và những nhà báo của chúng tôi, họ đã bí mật đến Ai Cập -- hoàn toàn tự nguyện -- để thông tin về những gì đã xảy ra tại quảng trưởng Tahrir.
Trong 18 ngày, những máy quay của chúng tôi đã trực tiếp truyền đi tiếng nói của những người dân ở quảng trường Tahrir.
Tôi nhớ có một đêm ai đó đã gọi vào máy di động của tôi -- một người bình thường mà tôi không biết -- từ quảng trường Tahrir
Anh ấy nói với tôi, "Tôi xin ông đừng tắt những chiếc máy quay.
Nếu đêm nay ông tắt những chiếc máy quay ấy, sẽ diễn ra một cuộc diệt chủng.
Ông đang bảo vệ chúng tôi bằng cách truyền đi những gì diễn ra tại quảng trường Tahrir."
Tôi cảm thấy có trách nhiệm phải gọi cho những phóng viên của chúng tôi ở đó và phải gọi cho bộ phận tin tức của chúng tôi để nói với họ, "Hãy làm hết khả năng để giữ những chiếc máy quay ấy hoạt động vào đêm nay, bởi vì những người ở đó thực sự cảm thấy tự tin khi ai đó đang đưa tin về những việc làm của họ -- và họ cũng cảm thấy họ đang được bảo vệ."
Do đó chúng tôi đã có một cơ hội để tạo ra một tương lai mới trong thế giới đó.
Chúng tôi có một cơ hội để bắt đầu và để nghĩ về tương lai như một điều gì đó cởi mở với thế giới.
Chúng ta sẽ không lặp lại sai lầm ở Iran, của cuộc cách mạng Misdaq.
Hãy để mọi người -- đặc biệt là phương Tây -- không nghĩ về thế giới của chúng ta chỉ dựa trên những lợi nhuận từ dầu mỏ, hay những mối quan tâm về một ảo tưởng về an ninh và sự ổn định.
An ninh và sự ổn định của những chế độ chuyên chế không thể tạo ra bất cứ điều gì ngoài khủng bố, bạo lực và sự tàn phá.
Chúng ta hãy chấp nhận lựa chọn của người dân.
Chúng ta không đưa ra và lựa chọn người mà chúng ta muốn để quyết định tương lai của họ.
Tương lai cần phải nằm trong tay của chính những người dân, ngay cả những khi tiếng nói của họ có thể đe dọa chúng ta lúc này.
Bởi những giá trị của dân chủ và quyền tự quyết cái mà đang tràn qua Trung Đông tại thời điểm này là cơ hội tốt nhất cho thế giới, cho phương Tây và phương Đông, để nhìn thấy sự ổn định và sự an toàn để nhìn thấy tình bằng hữu và sự khoan dung từ thế giới Ả Rập, hơn là những hình ảnh bạo lực và khủng bố.
Chúng ta hãy ủng hộ những người dân này.
Chúng ta hãy đứng lên vì họ.
Và chúng ta hãy từ bỏ sự ích kỷ nhỏ nhen để đón nhận thay đổi, và để cùng tôn vinh với những người dân này một tương lai tuyệt vời với hy vọng và sự khoan dung.
Tương lai ấy đã tới, và tương lai ấy chính là bây giờ.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay) Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay) Chris Anderson: Tôi chỉ có một vài câu hỏi dành cho ông.
Cảm ơn ông đã tới đây hôm nay.
Xin ông cho biết ý nghĩa lịch sử của những gì đã diễn ra?
Đó có phải là một sự kiện của năm, sự kiện của thập kỷ, hay là một điều gì hơn thế nữa?
Wadah Khanfar: Trên thực tế, đó có thể là sự kiện lớn nhất mà chúng tôi từng đưa tin.
Chúng tôi đã đưa tin về nhiều cuộc chiến.
Chúng tôi đã đưa tin về rất nhiều thảm họa, rất nhiều vấn đề khó khăn, rất nhiều vùng xung đột, rất nhiều điểm nóng trong khu vực, bởi vì chúng tôi phụ trách chủ yếu về những vấn đề ấy
Nhưng câu chuyện lần này -- một câu chuyện lớn, và tuyệt đẹp
Nó không chỉ là những gì bạn đưa tin chỉ vì bạn phải đưa tin về một sự việc lớn xảy ra.
Bạn đang chứng kiến lịch sử thay đổi.
Bạn đang chứng kiến sự ra đời của một kỷ nguyên mới.
Và đó là tất cả câu chuyện.
CA: Rất nhiều người ở phương Tây vẫn còn hoài nghi, hoặc nghĩ rằng đó có thể chỉ là một giai đoạn trung gian trước khi xảy ra sự hỗn loạn.
Ông có thực sự tin rằng có thể có một cuộc bầu cử dân chủ tại Ai Cập lúc này, rằng một chính quyền có thể được lập ra kết hợp với những giá trị mà ông vừa đề cập?
WK: Trên thực tế những người dân, sau sự sụp đổ của chính quyền Hosni Mubarak, những người trẻ tuổi đã tự tổ chức thành các nhóm và hội đồng, họ canh gác cho sự chuyển đổi ấy và giữ nó ko bị chệch hướng nhằm đảm bảo những giá trị dân chủ, nhưng đồng thời cũng tiến hành một cách hợp lý và dựa trên lý trí, không làm đảo lộn trật tự.
Theo tôi, những thanh niên này thông minh hơn nhiều so với, ko chỉ những chính trị gia cao cấp, ngay cả tầng lớp trí thức cao cấp, ngay cả những lãnh đạo đối lập thuộc các đảng chính trị.
Chính thời khắc này đây, những thanh niên trong thế giới Ả Rập đã thông minh hơn rất nhiều và có đủ khả năng tạo sự thay đổi hơn những người đi trước -- bao gồm các chế độ chính trị, văn hóa và tư tưởng xưa cũ.
(Vỗ tay) CA: Chúng ta sẽ không dính líu đến chính trị hay can thiệp theo cách đó.
Xin ông cho biết điều gì mà mọi người ở TED hôm nay, ở phương Tây này, nên làm nếu họ muốn kết nối hay tạo một sự khác biệt và họ tin vào những gì đang diễn ra tại đây?
WK: Tôi nghĩ chúng ta đã khám phá một vấn đề rất quan trọng trong thế giới Ả Rập -- mà mọi người quan tâm, mọi người quan tâm đến sự chuyển đổi to lớn này.
Ông Mohamed Nanabhay, người mà đang ngồi với chúng ta hôm nay, người đứng đầu trang mạng Aljazeera.net, ông ấy nói với tôi về sự tăng thêm 2,500 phần trăm lượng truy cập vào website của chúng tôi, từ rất nhiều nơi trên thế giới,
50 phần trăm trong số đó đến từ châu Mỹ.
Bởi vì chúng tôi khám phá ra rằng mọi người quan tâm, và họ muốn biết -- họ đang tiếp nhận luồng thông tin từ Internet của chúng tôi.
Thật không may ở Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, chúng tôi không đưa tin về bất cứ thành phố nào ngoài Washington tại thời điểm này cho kênh tiếng Anh của Al Jazeera.
Nhưng tôi có thể nói với các bạn, đây là thời điểm cần được ghi nhận thông qua việc kết nối chúng ta với những người dân trên phố để bày tỏ sự ủng hộ đối với họ và biểu lộ cảm nghĩ này, một cảm nghĩ chung, về việc ủng hộ những người nghèo khổ, ốm yếu và những người bị áp bức để tạo một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả chúng ta.
CA: Thưa ông Wadah, một nhóm các thành viên của cộng đồng TED, TEDX Cairo, đang nhóm họp khi chúng ta nói chuyện.
Họ có một số diễn giả ở đó.
Tôi tin rằng họ đã lắng nghe buổi nói chuyện của ông.
Cảm ơn ông vì đã truyền cảm hứng cho họ, và cho tất cả chúng tôi.
Cảm ơn ông rất nhiều.
(Vỗ tay)
Hai tuần trước tôi đang ở trong studio của mình ở Paris, và điện thoại của tôi reo. Tôi nghe máy, "Này, JR, anh đã thắng giải TEDPrize 2011.
Anh phải nghĩ một điều ước để cứu thế giới."
Tôi đã hoang mang.
Tôi không thể cứu thế giới, không ai có thể làm được.
Thế giới này bị đảo lộn.
Có những tên độc tài thống trị thế giới, dân số gia tăng theo hàng triệu, không còn cá dưới biển, Bắc Cực đang tan chảy, và theo như chủ nhân giải TED Prize trước nói, chúng ta đang béo dần lên.
(Cười) Có thể người Pháp là ngoại lệ.
Sao cũng được.
Và tôi đã gọi lại. và nói với cô ấy, "Này Amy nói với mấy người ở TED rằng tôi sẽ không xuất hiện.
Tôi không thể làm gì để cứu thế giới"
Cô ý đã nói rằng "Này, JR, lời ước của anh không phải để cứu thế giối, nhưng để thay đổi thế giới."
"À, được thôi"
(Cười) "Hay đấy."
Ý tôi là, công nghệ, chính trị, kinh doanh đều làm thay đổi thế giới... không phải luôn luôn theo một hướng tích cực, nhưng chúng thay đổi thế giới.
Nghệ thuật thì sao?
Nghệ thuật có thể thay đổi thế giới không?
Tôi bắt đầu khi tôi mới 15 tuổi.
Và khi đó, tôi không hề nghĩ về việc thay đổi thế giới;
Tôi vẽ graffiti... viết tên mình khắp mọi nơi sử dụng thành phố như một tấm vải.
Tôi đã đến những đường hầm ở Paris, trên những mái nhà với những người bạn.
Mỗi chuyến đi là một cuộc dạo chơi, một chuyến thám hiểm
Như thể là để lại dấu ấn của mình cho xã hội, như nói là "Tôi đã ở đây" trên đỉnh một tòa nhà.
Thế nên khi tôi tìm được một chiếc máy ảnh rẻ tiền trong sân ga tàu điện ngầm, Tôi đã bắt đầu ghi lại những cuộc thám hiểm với những người bạn của tôi và đưa cho họ những bản photocopy rất nhỏ, chỉ thế này thôi.
Đó là, ở tuổi 17 tôi bắt đầu dán chúng.
và làm nên "expo de rue" đầu tiên của tôi, nghĩa là triển lãm vỉa hè.
Tôi viền chúng với màu sắc nên bạn sẽ không lầm tưởng nó với quảng cáo.
Ý tôi là, buổi triển lãm tốt nhất trong thành phố mà tôi có thể tưởng tượng ra.
Tôi sẽ không bao giờ phải làm một quyển sách và trình bày cho một phòng tranh. và đợi họ quyết định nếu tác phẩm của tôi đủ đẹp để triển lãm cho công chúng.
Tôi muốn nắm quyền quyết định trực tiếp với công chúng trên những con phố
và đó là Paris.
Tôi sẽ thay đổi phụ thuộc vào những nơi tôi đi tên của triển lãm.
Đây là ở trên đại lộ Champs-Elysees.
Tôi đã khá là tự hào về nó.
Vì tôi mới chỉ 18. và đã ở tận trên đó ở đỉnh Champs-Elysees.
Và khi những bức ảnh mất đi, Thì cái khung vẫn còn đó.
(Cười) Tháng 11 năm 2005, Những con phố rừng rực.
Một làn sóng biểu tình đã tràn vào Paris.
Mọi người dán mắt vào màn hình TV, xem những hình ảnh đáng sợ và ghê tởm được chụp từ biên của khu mình ở.
Ý tôi là, những đứa trẻ, mất kiểm soát, ném những trái lựu đạn xăng, tấn công cảnh sát và lính cứu hỏa, cướp lấy mọi thứ có thể từ những cửa hàng.
Có nhiều tội phạm, kẻ lười đảo nguy hiểm vùng vẫy trong chính môi trường của chúng.
Và khi tôi nhìn thấy điều đó - Điều đó có phải là sự thật? ảnh của tôi trên một bức tường nhìn thấy bởi lửa của chiếc xa đang cháy một tác phẩm tôi thực hiện một năm trước một tác phẩm không hợp pháp - vẫn còn đó.
Ý tôi là, đó là những khuông mặt của bạn bè tôi.
Tôi biết những người này.
Tất cả bọn họ đều không phải là thiên thần, thế nhưng họ cũng không phải là ác quỷ.
Thế nhưng nó vẫn kỳ quặc khi nhìn thấy những bức tranh và ánh mắt đầy nhìn chằm chằm vào tôi qua TV
Thế là tôi quay lại đó với một ống kính 28mm
Nó là cái duy nhất tôi có lúc bấy giờ.
Nhưng với ống kính đó, bạn có thể nhìn gần như là 10 inches từ phía người được chụp.
Thế nên bạn chỉ có thể thực hiện với niềm tin của họ.
Và tôi đã chụp 4 ảnh chân dung của mọi người từ Le Bosquet.
Họ đã mang những vẻ mặt đáng sợ để đùa cợt với dấu ấn của cá nhân họ.
Và sau đó tôi treo những tấm poster lớn khắp nơi ở khu trung lưu Paris với tên, tuổi , thậm chí cả số nhà của những người đó.
Một năm sau, triển lãm đã được trưng bày trước cửa tòa thị chính Paris.
Và chúng tôi xuất phát từ việc chụp ảnh, mà ảnh bị đánh cắp và bóp méo bởi giới triều thông, để rồi bây giờ tự hào đứng lên với những bức ảnh của chính mình.
Đó là nơi tôi nhận ra sức mạnh của giấy và keo dán.
Và liệu nghệ thuật có thay đổi được thế giới không?
Một năm sau, Tôi đang lắng nghe tất cả mọi thứ về xung đột ở Trung Đông.
Vào thời điểm đó, hãy tin tôi, họ chỉ nói về bất đồng giữa người Israel và người Palestine,
Và với bạn tôi, Marco, chúng tôi quyết định đến đó và xem những người Palestine và Israel thực sự là ai
Và liệu họ có khác biệt không?
Khi đến nơi, chúng tôi đi ra phố, bắt chuyện với mọi người, và chúng tôi nhận ra rằng mọi việc có chút khác biệt so với những điều cường điệu chúng tôi nghe qua giới truyền thông.
Thé nên chúng tôi quyết định chụp chân dung của những người Palestine và Israel đang cùng làm một công việc -- tài xế taxi, luật sư, đầu bếp,
Chúng tôi bảo họ thể hệ trên khuôn mặt của sự tin tưởng
Không phải là một nụ cười, vì điều đó không nói gì về con người và cảm xúc của mình.
Tất cả bọn họ đều đống ý được dán bên cạnh nhau
Tôi quyết định dán ảnh ở tám thành phố ở Israel và Palestine và trên cả hai phía của bức tường.
Chúng tôi bắt đầu triển lãm tranh bất hợp pháp lớn nhất từ trước tới nay.
Tôi gọi đó là dự án Mặt đối mặt.
Những chuyên gia nói rằng "không thể nào".
Họ sẽ không chấp nhận.
Quân đội sẽ bắn anh, và quân Hamas sẽ bắt cóc anh."
chúng tôi nói rằng "Được thôi, hãy thử và cố hết sức."
I yêu cái cách những con người này hỏi tôi, "Bức ảnh tôi sẽ to thế nào?"
"Nó sẽ to bằng nhà anh."
"Khi chúng tôi bắt đầu trình bày lên tường, chúng tôi bắt đầu từ phía Palestine."
Và khi chúng tôi đến với chỉ chiếc thang Và nhận ra rằng thang không đủ cao.
Và những anh chàng Palestine đã nói, "Cứ bình tĩnh. Tôi sẽ tìm cho anh một giải pháp."
Và anh ta đã đến Nhà thờ Thánh đản và mang về một chiếc thang cũ rất cũ đến mức chiếc thang này có thể chứng kiến chúa Jesus sinh ra đời.
(Cười) Chúng tôi làm dự án Mặt đối mặt với chỉ 6 người, hai chiếc thang, hai cây cọ, một chiếc ô tô thuê, một chiếc máy ảnh và 20 nghìn feet vuông giấy.
Chúng tôi đã được giúp đỡ bằng mọi cách từ mọi nơi trong cuộc sống.
OK, ví dụ, như ở Palestine.
Chúng tôi đang ở Ramallah.
Và chúng tôi đang dán ảnh chân dung ở hai mặt của con phố chợ đông đúc.
Mọi người tới xung quanh và bắt chuyện, "Các anh đang làm gì ở đây?"
"Ồ, thực ra chúng tôi đang làm một dự án nghệ thuật và chúng tôi đang dán ảnh một người Israel và một người Palestine làm cùng một việc
Và cả hai người này đều là tài xế taxi."
Sau đó luôn luôn là một sự im lặng.
"Ý anh là anh đang dán một khuôn mặt Israeli thể hiện một nét mặt ngay tại đây?"
"Vâng, vâng, đó là một phần của dự án."
Và tôi luôn dành khoảng khắc đó, và chúng tôi hỏi họ, "Vậy anh có thể phân biệt ai với ai không?"
Đa phần bọn họ đều không thể phân biệt được.
(Vỗ tay) Chúng tôi thậm chí còn dán ảnh lên cả tháp quân sự của Israeli, và chả có điều gì xảy ra cả.
Khi bạn dán một bức ảnh, chỉ có giấy và keo dán.
Ai cũng có thể xé, viết, thậm chí phóng ếu lên tấm ảnh đó một số bức khá là cao để làm việc đó, tôi đồng ý nhưng nhũng con người trên phố, họ chính là những người giám sát.
Mưa và gió sẽ cuốn bay những bức ảnh.
Chúng không thể tồn tại mãi.
Nhưng chính xác 4 năm sau, những bức ảnh, hầu hết vẫn ở đó.
Dự án Mặt đối mặt đã chỉ ra rằng những gì chúng ta nghĩ là không thể đều là có thể và, mọi người biết không, thậm chí là đơn giản.
Chúng tôi không hề đẩy lùi ranh giới, chúng tôi chỉ chỉ ra rằng chúng tôi đi xa hơn cái mà mọi người vẫn nghĩ.
Ở Trung Đông, tôi đã trải nghiệm những tác phẩm của mình ở những nơi không có (nhiều) bảo tàng.
Và thử nghiệm này ở trên phố khá là thú vị.
Thế là tôi quyết định sẽ đi xa hơn theo hướng này và tới những nơi không có một bảo tàng nào cả.
Khi mọi người tới những xã hội đang phát triển, phụ nữ là trụ cột của cộng đồng, nhưng đàn ông vẫn là những người nắm giữ những con phố.
Thế là chúng tôi đã có ý tưởng về một dự án nơi những người đàn ông sẽ tỏ sự kính trọng tới người phụ nữ bằng cách dán những bức ảnh của họ.
Tôi gọi đó là dự án "Phụ nữ là anh hùng".
Khi tôi lắng nghe những câu chuyện khắp mọi nơi tôi đi qua trên những đại lục, Tôi không thể nào hiểu hết được những tình huống rắc rối của những sự bất đồng,
Tôi chỉ quan sát.
Thỉnh thoảng không nói lời nói nào, không câu nào, chỉ những giọt nước mắt.
Tôi chụp ảnh và dán chúng.
"Phụ nữ là anh hùng" mang tôi đến mọi nơi trên thế giới.
Đa phần những nơi tôi đến, tôi quyết định tới đó vì tôi nghe qua truyền thông.
Ví dụ như tháng 6 năm 2008 Tôi đang xem TV ở Paris, và tôi đã nghe về những điều khủng khiếp xảy ra ở Rio de Janeiro (Brazil). Ở khu dân cư nghèo đầu tiên của Brazil tên là Providencia.
3 đứa trẻ, 3 học sinh đã bị bắt giữ bởi quân đội bởi vì bọn chúng không mang theo giấy tờ tùy thân.
Và quân đội đã bắt giữ chúng, thay vì mang chúng tới đồn cảnh sát, họ mang chúng tới nơi tập trung của quân đội và bọn trẻ đã bị chém thành từng mảnh.
Tôi đã rất sốc.
Toàn Brazil đã rất sốc.
Tôi nghe nói đó là một trong những khu bạo lực nhất, bởi vì nhóm vận chuyển thuốc phiện quản lý nơi đó.
Thế là tôi đã quyết định tới đó.
Và khi tôi tới nơi Tôi không hề có sự trợ giúp của bất kỳ tổ chức phi chính phủ nào.
Ở nơi đó chả có gì, chả có công ty du lịch, tổ chức phi chính phủ, không gì cả không có nhân chứng.
Và tôi chỉ đi quanh, và gặp một người phụ nữ, và tôi cho cô ấy xem quyển sách của mình.
Và cô ấy đã nói rằng "Anh biết không?"
Chúng tôi đói văn hóa.
chúng tôi cần văn hóa nơi đây."
Và tôi đã bắt đầu với những đứa trẻ.
Tôi chỉ chụp một vài tấm ảnh của những đứa trẻ, và ngày tiếp theo tôi đến với những tấm poster và chúng tôi cùng dán chúng lên.
Một ngày sau đó, khi tôi quay lại, những bức ảnh đã bị cào xé.
Nhưng không sao.
Tôi muốn họ cảm thấy rằng nghệ thuật này thuộc về họ.
Và ngày sau đó, tôi tổ chức một cuộc họp ở quảng trường chính một số phụ nữ đã đến.
Họ đều liên quan tới 3 đứa trẻ đã bị giết.
Những người mẹ, người bà, người bạn thân. Họ đều muốn hét lên câu chuyện đau thương.
Và sau đó, mọi người trong khu đều cho tôi "tín hiệu xanh"
Tôi chụp thêm ảnh, và chúng tôi bắt đầu dự án.
Mấy tên chủ buôn thuốc phiện khá là lo lắng về việc chúng tôi chụp ảnh ở nơi này, và tôi đã bảo họ "Các ông biết không?
Tôi không hứng thú với việc chụp lại bạo lực và vũ khí.
Mấy thứ đó đã được chiếu đủ trên truyền thông rồi.
Những gì tôi muốn trưng bày là một cuộc sống vĩ đại.
Và thực ra tôi đã nhìn nó xung quanh trong mấy ngày qua."
Và đó thực ra là một bức tranh ẩn dụ, vì đó là bức ảnh đầu tiên chúng tôi làm mà không ai trong thành phố này có thể nhìn.
Đó chính là nơi 3 đứa trẻ bị bắt giữ, và đó là người bà của một đứa.
Trên những bậc tháng đó, nơi những kẻ vận chuyển luôn đứng nơi có rất nhiều bạo lực.
Mọi người ai cũng hiểu về dự án.
Và chúng tôi đã dán ảnh ở khắp nơi, cả ngọn đồi.
(Vỗ tay) Và điều thú vị đó là giới truyền thông không hề tham gia.
ý tôi là, mọi người thấy đó.
Họ đã có thể quay phim chúng tôi từ một khoảng cách xa bằng trực thăng và dùng những ống kính rất dài, và chúng tôi sẽ thấy mình đang dán ảnh trên TV.
Và họ sẽ đưa lên một số điện thoại "hãy gọi số này nếu ai biết điều gì đang diễn ra ở Providencia."
Chúng tôi chỉ làm một dự án và ra đi nên giới truyền thông không thể biết.
Và làm thế nào ta có thể biết về dự án?
Họ phái đến và tìm những người phụ nữ và tìm lời giải thích từ họ.
Vậy đã tạo nên một cầu nối giữa giới truyền thông và những người phụ nữ vô danh.
Chúng tôi luôn di chuyển.
Chúng tôi đã tới Châu Phi, Sudan, Sierra Leone, Liberia, Kenya.
Ở những nơi bị chiến tranh tàn phá như Monrovia, những người dân tới bắt chuyện với bạn.
Họ muốn biết bạn muốn làm gì.
Họ luôn hỏi tôi "Mục đích của dự án là gì?"
Anh có phải là thuộc tổ chức phi chính phủ? Anh có phải trong giới truyền thông?"
Nghệ thuật. Chỉ làm nghệ thuật.
Một số người đặt câu hỏi, " Tại sao chỉ đen trắng?"
chẳng nhẽ anh không có ảnh màu ở Pháp?"
(Cười) hoặc họ sẽ hỏi "Có phải tất cả người trong ảnh đều đã chết?"
Một số người hiểu về dự án sẽ giải thích cho những người khác.
Và tôi nghe thấy một người nói cho một người đàn ông chưa hiểu rõ về dự án, "Anh biết đấy, anh đã ở đây một vài giờ rồi cố hiểu, cố thảo luận với mấy người khác.
Trong lúc đó, anh không hề nghĩ về việc ngày mai anh sẽ ăn gì.
Đó là nghệ thuật."
Tôi nghĩ chính sự tò mò của mọi người đã thôi thúc họ đến với dự án.
Và sau đó nó trở thành một cái gì đó lớn hơn.
trở nên mong muốn, sự cần thiết, một cái gì đó không rõ.
Ở trên cây cầu này ở Monrovia, một cựu lính nổi dậy đã giúp chúng tôi dán một bức chân dung của một người phụ nữ có thể đã bị lạm dụng trong chiến tranh.
Phụ nữ luôn luôn là những người đầu tiên bị lạm dụng trong những xung đột.
Đây là Kibera, Kenya, một trong những khu ổ chuột lớn nhất ở Châu Phi.
Mọi người có thể đã xem những bức ảnh về bạo động sau bầu cử xảy ra năm 2008.
Lần này chúng tôi phủ kín những mái nhà, nhưng chúng tôi không hề dùng giấy. vì giấy không thể ngăn mưa thấm vào trong nhà chỉ có vinyl mới chống thấm.
Và khi đó nghệ thuật trở nên hữu ích.
Và mọi người giữ lấy.
Mọi người có biết điều tôi yêu nhất, ví dụ như, khi bạn nhìn thấy con mắt lớn nhất ngoài kia có rất nhiều ngôi nhà trong đó.
Và khi tôi tới đó một vài tháng trước những bức ảnh vẫn ở đó, và chỉ mất một ảnh của đôi mắt.
Và tôi hỏi người dân điều gì đã xảy ra.
"Ồ, lão ta vừa chuyển nhà."
(Cười) Khi mái nhà được che đậy, một người phụ nữ đùa, "Bây giờ Chúa có thể nhìn thấy tôi."
Khi bạn nhìn Kibera bây giờ, họ nhìn lại.
OK, Ấn Độ.
Trước khi tôi bắt đầu, tôi chỉ muốn mọi người được biết, là mỗi khi chúng tôi tới đâu, đều không có một hướng dẫn viên du lịch, nên chúng tôi như một tiểu đoàn chúng tôi là một nhóm bạn đến đó, và chúng tôi cố dán ảnh lên tường.
Nhưng có những nơi mà bạn không thể dàn gì lên tường
Ở Ấn Độ, điều đó là không thể.
Tôi nghe nói vì văn hóa và vì luật, họ sẽ bắt giữ chúng tôi ngay lúc đầu.
Nên chúng tôi quyết định dán trắng, trắng cả bức tường.
Và tưởng tượng những người da trắng dán giấy trắng.
Nên mọi người sẽ đến và hỏi, "này, anh đang làm gì thế?"
"Ồ anh biết đấy, chúng tôi chỉ đang làm nghệ thuật."
"Nghệ thuật?" Tất nhiên, họ đều thấy mơ hồ.
Nhưng bạn biết Ấn Độ có nhiều bụi trên phố đến mức nào, và càng nhiều bụi trong không khí, trên giấy trắng bạn có thể thấy được, nhưng có những đoạn dính như là ở mặt sau của những miếng sticker.
nên càng nhiều bụi, những bức ảnh sẽ càng hiện ra.
Và chúng tôi có thể đi bộ trên phố ngày hôm sau và những bức ảnh sẽ tự hiện lên.
(Vỗ tay) Xin cám ơn.
Và chúng tôi không bị bắt lần này.
Mỗi dự án, đó là một bộ phim từ "Phụ nữ là anh hùng."
(Nhạc) OK.
Cho mỗi dự án chúng tôi làm một bộ phim.
Và như đa phần các bạn thấy, đó là đoạn trich từ "Phụ nữ là anh hùng" nhứng tấm hình, bức ảnh, được chụp liền nhau.
Và những bức ảnh tiếp tục di chuyển ngay cả khi không có chúng tôi.
(Cười) (Vỗ tay) Mong rằng mọi người sẽ xem bộ phim, và sẽ hiểu được thêm về quy mô của dự án và những gì mọi người cảm nhận khi họ thấy những bức ảnh.
Vì đó là một phần lớn của dự án. Có những lớp sâu hơn sau mỗi bức ảnh.
Sau mỗi bức ảnh là một câu chuyện.
"Phụ nữ là anh hùng" tạo nên một sức mạnh mới trong mỗi cộng đồng, và những người phụ nữ giữ sức mạnh đó sau khi chúng tôi đã ra đi.
Ví dụ như, chúng tôi thực hiện sách ,không để bán để cho mỗi cộng đồng.
Nhưng để có nó, họ phải để một trong những người phụ nữ ký.
Chúng tôi làm thế ở đa số các nơi.
Chúng tôi quay lại thường xuyên.
Và ở Providencia, ví dụ, ở khu dân cư, có tôi có một trung tâm quản lý.
Ở Kibera, mỗi năm cũng tôi phủ thêm nhiều mái nhà.
Bởi vì tất nhiên, khi chũng tôi đi, những người khác ở ngoài dự án sẽ hỏi "Này, thế mái nhà của tôi thì sao?"
Và chúng tôi quyết định quay lại mỗi năm và tiếp tục làm dự án.
Một điểm rất quan trọng với tôi là tôi không có thương hiệu hay công ty nào tài trợ.
Nên tôi không có trách nhiệm với ai ngoại trừ chính mình và những con người đó.
(Vỗ tay) Và thế là đủ cho tôi một trong những điều quan trọng trong dự án.
Tôi nghĩ, hôm nay, điều quan trọng ngang với kết quả là cách bạn làm.
Và đó luôn luôn là một phần cụ thể trong công việc.
Và một điều khác quan trọng là ranh giới tôi có với ảnh và quảng cáo.
Chúng tôi đi dán một số ảnh ở Los Angeles về một dự án khác tuần trước.
Và tôi được mới đến dán ở bảo tàng Nghệ thuật đương đại.
Nhưng ngày hôm sau, thành phố gọi họ và nói, "Nhìn này, chúng ta sẽ phải hạ chúng xuống.
Vì những bức ảnh này có thể coi là quảng cáo. và vì luật, chúng phải được hạ xuống"
Nhưng hãy nói với tôi, quảng cáo cho cái gì?
Những con người tôi chụp đều tự hào vì là một phần của dự án và có ảnh họ trong cộng đồng
Nhưng họ thường bảo tôi hứa
Họ hỏi tôi "Hãy mang câu chuyện của tôi với anh"
Và tôi đã làm. Đó là Paris.
Đó là Rio.
Ở mỗi nơi, chúng tôi triển lãm với một câu chuyện, và câu chuyện đó đi theo tôi.
Mọi người hiểu quy mô đầy đủ của dự án.
Đó là London.
New York.
Và hôm nay, chúng ở với bạn ở Long Beach.
Gần đây tôi bắt đầu một dự án nghệ thuật cộng đồng nhưng tôi sẽ không dùng tác phẩm của mình nữa.
Tôi sẽ dùng Man Ray, Helen Levitt, Giacomelli, tác phảm của người khác.
Hôm nay nó không còn quan trọng bức ảnh là của ai.
Điều quan trọng là làm gì với những bức ảnh, ý nghĩa nó tạo nên nơi nó được dán.
Ví dụ như, tôi dán bức ảnh của một đền thờ ở Thụy Sỹ. một vài tuần trước họ bỏ phiếu cho luật cấm đền thờ Hồi giáo trong cả nước.
(Vỗ tay) Bức ảnh của 3 người đàn ông đeo mặt nạ dưỡng khí đã được chụp ở Chernobyl, và tôi dán ở miền Nam nước Ý, nơi mà mafia thỉnh thoảng chôn rác dưới lòng đất.
Bằng một vài cách, nghê thuật có thể thay đổi thế giới.
Nghệ thuật đáng nhẽ ra không phải để thay đổi thế giới, hay là thay đổi những điều dĩ nhiên, nhưng là để thay đổi những góc nhìn.
Nghệ thuật có thể thay đổi cách chúng ta nhìn thế giới.
Nghệ thuật có thể tạo nên một sự so sánh.
Thực ra sự thật rằng nghệ thuật không thể thay đổi mọi thứ tạo nên một không gian khách quan để trao đổi và bàn luận và cho ta cơ hội để thay đổi thế giới.
Khi tôi làm những tác phẩm của mình, tôi thường có hai phản ứng.
Mọi người nói "Ồ, tại sao anh không đi Iraq hay là Afgahanistan.
Sẽ có ích đấy.
hoặc là "Tôi có thể giúp được gì?"
Tôi cho rằng đa số mọi người ở đây thuộc vào loại thứ hai. và thế là tốt, vì cho dự án đó, tôi sẽ yêu cầu các bạn đi chụp ảnh và dán chúng,.
Và điều ước của tôi là: (trống) (Cười) Tôi mong mọi người sẽ đứng lên cho những gì bạn quan tâm bởi tham gia một dự án nghệ thuật toàn cầu, và cùng nhau chúng ta sẽ thay đổi thế giới.
Và điều đó bắt đầu từ đây.
Và vâng, mọi người trong phòng.
Mọi người đang theo dõi.
Tôi mong điều ước này sẽ thực sự bắt đầu từ bây giờ.
Nếu có một chủ đề mà bạn đam mê, một người có câu chuyện mà bạn muốn kể lại hay là những bức ảnh của chính mình nói cho tôi biết bạn đứng lên vì điều gì.
Chụp những bức ảnh, hay chân dung, tải lên mạng, tôi sẽ cho bạn tất cả chi tiết và tôi sẽ gửi lại cho bạn poster. hãy tham gia vào từng nhóm và làm lộ ra những điều về thế giới này.
Tất cả những thông tin đều ở trên website: insideoutproject.net sẽ được bắt đầu từ hôm nay.
Những gì chúng ta thấy thay đổi con người của chính ta.
Khi chúng ta cùng hành động, tổng thể thì thường lớn hơn phép cộng của từng phần.
Và tôi tin rằng, cùng nhau, chúng ta sẽ tạo nên một thứ gì mà thế giới sẽ ghi nhớ.
Và mọi việc bắt đầu từ đây và phụ thuộc vào các bạn.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay) Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Đó là cuộc cách mạng 2.0
Không một ai là anh hùng. Không có ai là anh hùng.
Bởi vì mọi người đều là anh hùng.
Mỗi người đều đã làm một điều gì đó.
Tất cả chúng ta đều dùng Wikipedia.
Khi bạn nhận ra ý tưởng chính của Wikipedia nơi mà thông tin được tạo thành bằng sự đóng góp của mỗi người. Và cuối cùng đến một ngày chúng ta đã xây dựng nên từ điển bách khoa toàn thư lớn nhất trên thế giới.
Từ một ý tưởng nghe thật điên rồ, chúng ta đã có được từ điển bách khoa toàn thư lớn nhất trên thế giới.
Và trong cuộc cách mạng Ai Cập, cuộc cách mạng 2.0, mỗi người đều đã đóng góp một phần nào đó -- dù là nhỏ hay lớn, họ đều đã đóng góp một thứ gì đó -- để mang đến cho chúng ta một trong những câu truyện thần kỳ nhất trong lịch sử con người khi nói về những cuộc cách mạng.
Thật xúc động khi thấy tất cả những người Ai Cập thay đổi một cách hoàn toàn.
Nếu bạn nhìn vào thực tế, Ai Cập, trong 30 năm qua, đang xuống dốc và vẫn đang xuống dốc.
Mọi thứ đều trở nên tồi tệ.
Mọi thứ đều sai cả.
Chúng tôi chỉ xếp hạng cao khi đề cập đến nghèo đói, tham nhũng, thiếu tự do ngôn luận, thiếu hoạt động chính trị.
Những điều đó là thành quả của cái chế độ "vĩ đại" của chúng tôi.
Nhưng dù thế không hề có điều gì xảy ra cả.
Điều đó không phải bởi vì người dân sống hạnh phúc hay là họ không cảm thấy thất vọng.
Thực ra, mọi người thất vọng một cách cực độ.
Nhưng lý do tại sao ai cũng im lặng là điều mà tôi gọi là rào cản tâm lý sợ hãi.
Ai cũng đều sợ cả.
Không phải tất cả mọi người. Thực ra đã có một số người Ai cập dũng cảm mà tôi phải cảm ơn vì sự quả cảm của họ -- đã dám phản kháng khi vài trăm người, bị đánh đập và bắt bớ.
Nhưng thực ra, phần đông vẫn sợ hãi.
Mọi người đã không thực sự muốn bị rắc rối, phiền toái.
Một kẻ độc tài không thể tồn tại nếu không có vũ lực.
Chúng muốn mọi người sống trong sợ hãi.
Và cái rào cản tâm lý sợ hãi đó đã hiệu quả trong rất nhiều năm trời, và rồi khi Internet xuất hiện, công nghệ, BlackBerry, SMS.
Đã giúp kết nối chúng tôi lại với nhau.
Những nền tảng chia sẻ thông tin như YouTube, Twitter, Facebook đã giúp chúng tôi rất nhiều, bởi vì về cơ bản, nó đem lại cho chúng tôi ấn tượng là "Trời ạ, tôi không đơn độc.
Có rất nhiều người cũng đang thất vọng."
Có rất nhiều người đang thất vọng.
Có rất nhiều người cùng chung một giấc mơ.
Có rất nhiều người ưu tư về sự tự do của họ.
Nhiều người có cuộc sống tốt nhất trên thế giới này.
Họ đang sống trong hạnh phúc. Họ đang sống trong những căn biệt thự của mình.
Họ hạnh phúc; họ không có rắc rối gì cả.
Nhưng họ vẫn luôn cảm thấy nỗi đau của người Ai cập.
Nhiều người trong chúng tôi không thực sự hạnh phúc khi xem một băng ghi hình về một người dân Ai cập đang tìm miếng ăn trong rác rưởi trong khi nhiều người khác đang ăn cắp hàng tỉ đồng Ai cập từ tài sản của quốc gia.
Internet đã đóng vai trò quan trọng, giúp mọi người nói lên suy nghĩ của mình, để cộng tác với nhau, cùng bắt đầu suy nghĩ.
Đó là một cuộc vận động mang tính giáo dục.
Khaled Saeed đã bị giết vào tháng 6 năm 2010.
Tôi vẫn nhớ bức hình.
Tôi vẫn nhớ rõ từng chi tiết nhỏ của bức ảnh.
Bức ảnh đó thật kinh khủng.
Anh ấy bị tra tấn, bị hành hình cho đến chết.
Nhưng rồi câu trả lời của chính quyền là gì?
Anh ấy bị đánh chết một cách dã man. Đó là câu trả lời của họ: "Hắn ta là một kẻ tội phạm.
Hắn là kẻ mới trở về từ những điều xấu xa."
Nhưng người dân không quan tâm đến điều đó.
Người dân không tin vào điều đó.
Bởi vì nhờ có Internet, sự thật đã chiến thắng và tất cả mọi người đều biết điều đó.
Và tất cả mọi người bắt đầu nhận thấy rằng "anh ta có thể là người anh em của tôi."
Anh ấy là một gã trung lưu.
Bức hình của anh ấy được chúng tôi nhớ mãi.
Một trang web đã được tạo ra.
Một người điều hành dấu mặt đã mời mọi người tham gia vào trang này, và không hề có một kế hoạch nào cả.
"Chúng ta dự định làm gì?" "Tôi không biết."
Chỉ trong vài ngày, hàng vạn người ở đó -- những người Ai Cập đầy giận giữ đòi Bộ Nội vụ "Đủ rồi.
Mang những kẻ đã giết chết người đàn ông này
ra ngoài công lý."
Nhưng dĩ nhiên, chính quyền không hề lắng nghe.
Thật là một câu chuyện đầy thú vị -- cái cách mà mọi người bắt đầu cảm giác về quyền làm chủ.
Mỗi người là chủ nhân của trang web này.
Mọi người bắt đầu đóng góp ý tưởng.
Thực tế, một trong những ý tưởng nực cười nhất đó là, nghe này, chúng ta hãy đứng yên lặng.
Chúng ta hãy cùng nhau bước ra đường, đối mặt với biển cả, quay lưng lại những con đường, mặc áo đen, đứng lặng yên trong một giờ, không làm gì cả và sau đó chỉ đơn giản rời đi, trở về nhà.
Đối với một vài người, điều đó như là.
"Ồ, đứng yên lặng. Và kế tiếp là rung nhẹ."
Mọi người đã cười nhạo ý tưởng đó.
Nhưng thực ra khi mọi người xuống đường -- lần đầu tiên đã khoảng hàng ngàn người ở Alexandria -- có cảm giác như là -- thật thú vị. Thật tuyệt vời. Bởi vì nó đã kết nối mọi người từ thế giới ảo, đem họ lại cùng nhau trong thế giới thực, chia sẻ cùng một giấc mơ, cùng một sự thất vọng, cùng một cơn giận dữ, cùng một khao khát tự do.
Và họ đã làm diều đó.
Nhưng rồi chính quyền đã học được điều gì?
Không gì cả. Họ đã tấn công những người dân.
Họ đã ngược đãi những người dân, dù cho thực tế là những người này đã rất hòa hoãn -- họ thâm chí đã không chống đối.
Và rồi mọi thứ đã tiến triển cho tới khi cuộc cách mạng Tunisian nổ ra.
Trang web đó lại, một lần nữa, được điều hành bởi những người này.
Thực tế, công việc của người điều hành dấu mặt là thu thập những ý tưởng, giúp mọi người bỏ phiếu và nói với mọi người những gì họ dự làm.
Mọi người đã chụp ảnh; có người đã thông báo việc vi phạm nhân quyền ở Ai Cập; mọi người đưa ra những ý tưởng, họ đã thức sự bỏ phiếu chọn lựa những ý tưởng, và sau đó mọi người thực hiện những ý tưởng này; họ đã tạo ra những đoạn băng ghi hình
Mọi việc được thưc hiện bởi người dân và cho chính người dân, và đó là sức mạnh của Internet.
Không hề có ai là người lãnh đạo.
Người lãnh đạo là chính mỗi cá nhân trên trang web đó.
trải nghiệm từ người Tunisian, như Amir đã nói, đã thức tỉnh tất cả chúng tôi, chỉ cho chúng tôi thấy rằng có một con đường.
Và chúng tôi có thể. Chúng tôi có thể thực hiện nó.
Chúng tôi có chung những vấn đề, chúng tôi có thể chỉ đổ ra đường phố.
Và khi tôi nhìn thấy đường phố ngày 25, Tôi đã lùi lại và nói, "Ai Cập trước ngày 25 không thể nào là Ai Cập sau ngày 25.
Cuộc cách mạng đang diễn ra.
Đó không là sự kết thúc, Đó là khởi đầu của sự kết thúc."
Tôi đã bị giam giữ vào đêm ngày 27.
Cảm ơn Chúa, tôi đã có thể thông báo được địa điểm và mọi thứ.
Nhưng họ đã bắt giữ tôi.
Và tôi sẽ không nói về những gì tôi đã trải qua, bởi bây giờ không phải là để nói về tôi.
Tôi đã bị giam trong 12 ngày, bị bịt mắt, còng tay.
Và tôi đã không thực sự nghe được bất cứ điều gì. Tôi đã không biết bất cứ điều gì.
Tôi đã không được phép nói chuyện với bất cứ ai.
Và khi tôi được thả ra.
Ngày kế tiếp tôi đã ở Tahrir.
Nghiêm túc mà nói, với sự thay đổi mà tôi có thể nhận ra tại quảng trường, Tôi nghĩ đó là 12 năm trời.
Tôi đã không hề có trong đầu hình ảnh về người Ai Cập, người Ai Cập đáng kinh ngạc.
Sự sợ hãi không còn nữa.
Giờ là sự mạnh mẽ -- là sức mạnh.
Mọi người tràn đầy nội lực.
Thật tuyệt vời khi thấy mọi người đã tràn đầy sức sống như thế và giờ đang lên tiếng đòi quyền của họ.
Một sự trái ngược hoàn toàn.
Sự cực đoan trở thành sự khoan dung.
Ai có thể tưởng tượng được trước ngày 25, nếu tôi nói với các bạn rằng hàng trăm ngàn người Thiên Chúa giáo chuẩn bị cầu nguyện và hàng vạn người Hồi giáo sẵn sàng bảo vệ họ, và sau đó hàng trăm ngàn người Hồi giáo chuẩn bị cầu nguyện trong khi hàng vạn người Thiên Chúa giáo sẵn sàng bảo vệ họ -- điều đó thật lạ kỳ.
Và tất cả những khuôn mẫu mà nhà cầm quyền đã cố gắng áp đặt lên chúng tôi qua những thứ mà họ gọi là sự tuyên truyền, hoặc thông tin đại chúng, đã bị chứng tỏ là sai lầm.
Cả cuộc cách mạng này đã chỉ cho chúng tôi sự ngu ngốc của chế độ đó và sức mạnh và đầy kinh ngạc của những người đàn ông, phụ nữ Ai Cập, sự đơn giản và tuyệt vời của những con người này bất cứ khi nào họ có một giấc mơ.
Khi tôi nhìn thấy điều đó, Tôi đã trở lại và tôi viết trên Facebook.
Và đó là niềm tin cá nhân, bất chấp những điều gì sắp xảy đến, bất chấp những tiểu tiết.
Tôi đã nói, "Chúng ta sẽ chiến thắng.
Chúng ta sẽ chiến thắng vì chúng ta không hiểu chính trị.
Chúng ta sẽ chiến thắng vì chúng ta không chơi trò chơi bẩn thỉu của họ.
Chúng ta sẽ chiến thắng bởi vì chúng ta không hề có một lịch trình.
Chúng ta sẽ chiến thắng bởi vì những giọt nước mắt chảy ra từ đôi mắt cũng chính là từ tâm hồn của chúng ta.
Chúng ta sẽ chiến thắng vì chúng ta có những giấc mơ.
Chúng ta sẽ chiến thắng bởi vì chúng ta sẵn sàng đứng lên vì giấc mơ của mình."
Và thực tế điều gì đã xảy ra. Chúng tôi đã chiến thắng.
Điều đó không phải bởi điều gì cả, mà bởi vì chúng ta tin tường vào giấc mơ của mình.
Chiến thắng này không phải những sự việc cụ thể của những gì sẽ xảy ra trên chính trường.
Chiến thắng ở đây là chiến thắng của phẩm giá của mỗi người Ai Cập.
Thực tế, một người lái taxi đã nói với tôi, Nghe này, tôi đang hít thở sự tự do.
Tôi cảm thấy tôi có phẩm giá của mình thứ mà tôi đã mất trong quá nhiều năm trời."
Đối với tôi đó là chiến thắng, bất chấp tất cả những chi tiết.
Điều cuối cùng tôi muốn nói với các bạn là câu nói mà tôi xác tín, mà người dân Ai Cập đã chứng minh tính đúng đắn của nó, đó là sức mạnh của nhân dân vĩ đại hơn nhiều những gì mà những kẻ nắm giữ quyền lực đang có.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Đây là về vấn đề ngân sách quốc gia.
đây có lẽ là chủ đề buồn chán nhất trong cả buổi sáng hôm nay.
Nhưng tôi muốn nói với bạn rằng, tôi nghĩ đây là chủ đề quan trọng mà chúng ta cần phải quan tâm đến
Ngân sách quốc gia là một khoảng tiền rất ,rất lớn tôi sẽ chỉ cho bạn các con số và nó cần một chút xem xét kỹ lưỡng
sự hiểu biết là rất thấp
nhiều người trong cuộc có những lợi ích đặt biệt hoặc lợi ích ngắn hạn khiến họ không nghĩ về những tác động của xu hướng này.
và những ngân sách là chìa khóa của tương lai chúng ta nó là chìa khóa cho con em chúng ta
Hầu hết các quỹ giáo dục từ mẫu giáo đến hết trung học, hay các trường đại học lớn và cao đẳng cộng đồng hầu hết tiền cho những thứ này đang được trích ra từ ngân sách quốc gia
Nhưng chúng ta có một vấn đề
đây là bức tranh tổng quan
Kinh tế Hoa Kỳ rất lớn 14,7 nghìn tỉ đô
trong miếng bánh này chính phủ tiêu 36 %
vì đây là sự kết hợp ở cấp độ liên bang chính là cấp độ lớn nhất, đến cấp độ bang và địa phương
và thật sự là trong cách kết hợp này mà chúng ta có cái nhìn tổng quan về điều gì đang diễn ra bời vì có rất nhiều vấn đề phức tạp như Medicaid và tiền nghiên cứu chảy qua những ranh giới này
nhưng chúng ta đang tiêu 36%
Và chúng ta đang dấu diếm điều gì?
Một câu hỏi kinh doanh đơn giản.
câu trả lời là 26%
Bây giờ nó để lại 10 phần chăm thiếu hut. Một con số khá là to tát.
một vài trong đó, trên thực thế, là bởi vì sự thật rằng chúng ta mới có cuộc khủng hoảng kinh tế
khoản thu đi xuống một vài khoảng chi tăng lên nhưng hầu hết không phải vì lý do đó
Mà hầu hết là vì theo cách các khoảng nợ đang tăng lên theo xu hướng, và nó tạo ra một thách thức lớn.
trên thực tế, đây là bức tranh dự đoán
có rất nhiều thứ ở đây tôi có thể nói rằng chúng ta có thế tăng thu nhập quốc gia, hoặc sự đổi mới y tế sẽ làm tiêu dùng tăng cao hơn
đó làm một bức tranh ngày cáng khó khăn ngay cả khi tạm cho rằng nền kinh tế hiện nay đang làm ăn khá tốt có lẽ tốt hơn cả sau này
đây là cái mà bạn thấy trên hầu hết các mức độ
Bây giờ, làm sao mà chúng ta đã đến đó ?
làm sao bạn có vấn đề như thế này?
Tất cả về sau, ít nhất là trên giấy tờ, Sẽ có quan điểm là tất cả ngân qũy của bang đều cân bằng.
chỉ một bang nói rằng họ không phải cân bằng ngân sách
nhưng điều này có nghĩa thực sự là có một giả thiết
Không hề có một sự cân bằng thực sự đang diễn ra. theo một nghĩa nào đó, trò chơi mà họ che dấu điều này làm mờ mịt đi chủ đề này rất nhiều rằng mọi người không nhìn thấy những thứ này chính những thách thức khá là rõ ràng.
khi Jerry Brown trúng cử đây là thách thức được rao cho ông
đó là, thông qua các mánh lới quảng cáo và vài điều khác được gọi là cân bằng ngân sách ông ta đã làm thâm hụt 25 tỉ đô trong 76 tỉ đô theo định mức chi tiêu.
bây giờ ông ta đưa ra một số suy nghĩ về khoảng một nửa mà ông ta sẽ cắt một nửa khác có lẽ trong một tập hợp các bước rất phức tạp thuế sẽ được thông qua
nhưng ngay cả như vậy khi bạn đi đến tương lai gần nhiều loại chi phí trợ cấp, chi phí sức khỏe tăng lên thì thu nhập quốc gia không tăng lên kịp.
bạn rơi vào cảnh túng quẫn
vậy cái gì cho phép chúng ta giấu đi điều này?
thât sự là có mấy mẹo nhỏ hay hay
và mấy điêu này bằng cách nào đó được để ý tới.
báo cáo nói " nó không thật sự cân bằng "
"nó có hố"
nó kéo dài thâm hụt chi tiêu
nó phá hỏng các mánh quảng cáo
Và thực sự khi bạn thực sự tập trung những người tại Enron ko bao giờ làm điều này (Enron : tập đoàn năng lượng hàng đầu Hoa Kỳ)
điều này quá hiển nhiên đến mức cực cùng.
Có ai để ý đến đến một vài thứ mà mấy người này làm?
họ mượn tiền
Đáng nhẽ ra họ không được phép, nhưng họ có cách
Họ làm cho bạn trả nhiều tiền hơn vào chiếm giữ tài sản chỉ để giúp dòng tiền mặt của họ chạy ra
họ bán hết các tài sản
trì hoãn các khoản thanh toán
bán sạch các khoản thu từ thuốc lá
và California không phải là duy nhất
thực tế là có 5 bang tệ hơn và chỉ thật sự 4 bang không phải đối mặt với thách thức lớn
vì nó có tính hệ thống trên toàn quốc
thực sự xuất phát từ thực tế rằng nghĩa vụ lâu dài chăm sóc sức khỏe cần nhiều tiền hơn để cách tân nghỉ hưu sớm và trợ cấp chỉ tăng thêm gánh nặng cho bạn và chỉ riêng sự hào phóng mà những lỗi kế toán được phép phát triển qua thời gian bạn gặp rắc rối rồi
đây là quyền lợi chăm sóc sức khỏe của những người về hưu
để 3 triệu sang một bên, tính đến 62 triệu đô tiền nợ tồi tệ hơn cả một công ty kinh doanh ô tô
và mọi người đã thấy nó và biết rằng nó sẽ dẫn đến một vấn đề lớn
chỉ dự đoán mỗi phần y tế đã từ 26% lên chiếm tới 42% ngân sách
vậy cái gì sẽ là tiếp theo?
để tồn tại chung với điều đó bạn phải cắt chi tiêu cho giáo dục một nửa
đây thực sự là cuộc đối đầu giữa trẻ và già ở một mức độ nào đó
nếu bạn không thay đổi bức tranh thu nhập nếu bạn không giải quyết cái mà bạn đang làm với việc chăm sóc sức khỏe bạn sẽ giảm đầu tư cho thế hệ trẻ
hệ thống rất lớn các trường đại học ở California những điều tuyệt vời đang diễn ra sẽ không xảy ra nữa
xa hơn nó có nghĩa là từ bỏ phát triển sĩ số của lớp học
trong hệ thống giáo dục có rất điều thứ để bàn có nên để giáo viên trẻ ra đi ? hay để hạn chế số giáo viên giỏi bỏ ngành ?
đây là điều cần tranh luận : nếu bạn tăng sĩ số lớp, bạn sẽ làm đó ở đâu ? hiệu quả ra sao ?
thật không may, khi bạn tới đó, mọi người cảm thấy hoang mang và nghĩ, "ồ có thể bạn nghĩ điều đó vẫn ổn"
thực tế chi tiêu cho giáo dục không nên bị cắt
có nhiều cách, nếu đó là tạm thời tối thiếu hóa ảnh hưởng nhưng nó là một vấn đề.
đó cũng thật sự là vấn đề ở nơi chúng ta cần đến
công nghệ cũng đóng vai trò
chúng ta cần tiền để thử nghiệm với nó để có những công cụ ở đó
có ý tưởng cho rằng trả lương cho giáo viên để hiệu quả hơn đo lường điều đó, đưa cho họ phản hồi quay video của giờ giảng
đó là điều mà tôi nghĩ rất quan trọng
bạn phải chi đô la cho chính hệ thống đó và cho động cơ chi trả đó
trong một tình huống ở nơi bạn nhận thấy phát triển bạn đầu tư vào đó
thân chí nếu bạn cháy túi bạn có thế xoay sở tiền đầu tư
nhưng kiểu cắt giảm mà chúng ta đang bàn nó sẽ càng ngày càng khó để có những động cơ cho sự xuất sắc và hướng đến sử dụng công nghệ theo cách mới
vậy cái gì đang xảy ra ?
các chuyên gia ở đâu đó là lỗi ở đây
Sự thật là chả có chuyên gia nào cả
(Cười) nó là một kiếu bầu cử, một cách để chúng ta thể hiện
chỉ nhìn vào sự chi tiêu này
California sẽ tiêu hơn 100 tỉ đô la Microsoft 38 tỉ Google khoảng 19 tỉ
chỉ số IQ tốt trong phân tích số liệu bên trong cả Google và Microsoft và bên ngoài, với các nhà phân tích và mọi người có hàng tá ý kiến có nên chi tiêu hay không?
đừng. sẽ phí tiền thôi. còn về những điều này? nó thật sự khá ấn tượng
Mỗi người có một quan điểm riêng
đó là một phản hồi tuyệt vời
và những con số được sử dụng để ra quyết định
nếu bạn xem xét kỹ chi tiêu cho giáo dục và chăm sóc sức khỏe đặc biệt trong những xu hướng dài hạn bạn không liên quan đến những con số quan trọng hơn về vốn và học tập
vậy chúng ta cần làm gì ?
chúng ta cần những công cụ tốt hơn
chúng ta có thể lấy vài thứ ra khỏi internet
tôi sẽ sử dụng website của tôi để đăng những thứ như một bức tranh cơ bản
chúng ta cần nhiều hơn
có vài cuốn sách tốt về chi tiêu trong trường học và việc tiền đến từ đâu điều đó thay đổi như thế nào qua thời gian và thách thức
chúng ta cần tính toán tốt hơn
chúng ta cần chấp nhận sư thật rằng những công nhân hiện tại. trách nhiệm tương lại chúng ta tạo ra nó nên vượt ra ngoài vấn đề về ngân sách hiện tại
chúng ta cần hiểu tại sao họ thực hiện kế toán lương hưu cái cách họ làm
nó nên giống kế toàn cá nhân hơn
đó là tiêu chuẩn vàng
và cuối cùng chúng ta cần thưởng cho các nhà chính trị
bất cứ khi nào họ nói có vấn đề dài bạn chúng ta không thể nói " ồ vậy anh là người mang tin xấu à? "
chúng tôi vừa bắn bạn
thực thế có nhiều thứ giống như này : Erskine Bowles, Alan Simpson và những thứ khác họ đã bàn qua và đưa ra lời để nghị cho tổng thế chi tiêu cho chăm sóc sức khỏe ở các bang
nhưng thực thế côn việc của họ là đẩy ra
Trên thực tế, các tuần sau đó, việc cắt thuế đã được thực hiện làm tình cảnh trở lên tồi tệ hơn với cái họ đã tính toán
chúng ta cần những mảnh này
bây giờ tôi nghĩ đây là một vấn đề có thể được giải quyết
Hoa Kỳ là một quốc gia lớn với nhiều người
chúng ta phải cuốn mọi người vào bởi vì đây là về giáo dục
và chỉ nhìn vào điều đang xảy ra với học phí với trường đại học California và dự án đề ra cho 3,4,5 năm Không hề dễ chi trả được.
và những thứ kiểu này đầu tư vào giới trẻ sẽ làm cho chúng ta tốt hơn cho phép chúng ta đóng góp
nó cho phép chúng ta làm nghệ thuật công nghệ sinh học , phần mềm và tất cả những thứ màu nhiệm khác
và dòng cuối cùng là chúng ta cần quan tâm đến ngân sách quốc gia bởi vì nó quan trọng cho tương lai của con em chúng ta và chính chúng ta
cám ơn
vỗ tay
Hiện nay, chúng ta đang đối mặt với một cơn khủng hoảng nghiêm trọng trong y học trong việc thiếu nội tạng cấy ghép.
Sự thật là chúng ta đang có tuổi thọ cao hơn.
Y học đã hoàn thành tốt nhiệm vụ khi kéo dài tuổi thọ của chúng ta. Vấn đề chính là, khi chúng ta già đi, các cơ quan nội tạng dễ bị hư hại hơn. Vì vậy, hiện nay chúng ta không có đủ nội tạng để xoay sở.
Thực tế, trong 10 năm vừa qua, số lượng bệnh nhân cần ghép nội tạng đã tăng lên gấp đôi, trong khi đó, số lượng các ca cấy ghép hầu như không thay đổi.
Đó đang là vấn đề cấp bách cho cộng động.
Đây là lúc lĩnh vực này được đưa vào ứng dụng, ngành mà chúng tôi gọi là y học tái sinh.
Ngành này bao hàm nhiều lĩnh vực khác nhau.
Bạn phải dùng đến giá thể, các vật liệu sinh học -- giống như các mảnh vải ghép thành chiếc áo choàng hay sơ mi của bạn -- nhưng là loại vật liệu có thể cấy ghép vào cơ thể bệnh nhân chúng sẽ hoạt động tốt và giúp bạn phục hồi.
Hoặc chúng ta có thể sử dụng các tế bào, có thể là tế bào của chính bạn hay từ các cụm tế bào gốc khác.
Hoặc dùng cả hai nguồn;
chúng ta có thể sử dụng kết hợp vật liệu sinh học và các tế bào.
Đó là thành tựu trong lĩnh vực đó ngày nay.
Thế nhưng đây không phải là một ngành mới.
Một điều thú vị, có một quyển sách xuất bản từ năm 1938,
tựa đề "Nuôi trồng các cơ quan nội tạng."
Tác giả đầu tiên là Alexis Carrel, từng đoạt giải Nobel.
Ông là người đã phát minh ra các kỹ thuật được dùng để khâu các mạch máu ngày nay. Một số loại mô mạch máu chúng ta dùng ngày nay cũng do Alexis thiết kế.
Tuy vậy, tôi muốn các bạn hướng sự chú ý đến đồng tác giả: Charles Lindbergh.
Đây chính là Charles Lindbergh, người đã dành hết cuộc đời hợp tác với Alexis tại Học viện Rockefeller tại New York trong lĩnh vực nuôi trồng nội tạng.
Nếu lĩnh vực này ra đời từ sớm như vậy, tại sao lại có quá ít thành tựu ứng dụng?
Điều này phải kể đến có quá nhiều trở ngại.
Nếu tôi phải lựa chọn ra 3 trở ngại, trở ngại đầu tiên chính là phải lựa chọn thiết kế sao cho bộ phận đó có thể vào cơ thể và hoạt động tốt trong thời gian dài.
Với những tiến bộ ngày nay, chúng ta có thể giải quyết vấn đề đó rốt ráo.
Trở ngại thứ hai là ở các tế bào.
Chúng ta không thể nuôi cấy đủ số lượng tế bào ở ngoài cơ thể.
Hơn 20 năm qua, chúng tôi chủ yếu hướng vào vấn đề này.
Nhiều nhà khoa học thời nay có thể nuôi cấy nhiều loại tế bào --
cộng thêm chúng ta có tế bào gốc.
Thế nhưng, ngay cả ở năm 2011 vẫn có một số loại tế bào nhất định không thể nuôi cấy từ bệnh nhân.
Tế bào gan, tế bào thần kinh, tế bào tuyến tụy -- chúng ta vẫn chưa thể nuôi cấy những loại tế bào này.
Trở ngại thứ ba là sự lưu thông máu, nguồn cung cấp máu để các cơ quan hay các mô có thể tồn tại ngay sau khi được tái tạo.
Chúng tôi đang sử dụng vật liệu sinh học.
Đây là một loại vật liệu sinh học.
Chúng tôi có thể đan, dệt hay tạo hình chúng như các bạn thấy ở đây.
Thiết bị này hoạt động tựa như máy làm kẹo bông gòn.
Các bạn có thể thấy chất lỏng được bơm vào,
tạo ra cấu trúc sợi giống như kẹo bông gòn để tạo ra cấu trúc thể ống như thế này, đây chính là vật liệu sinh học chúng ta có thể dùng để giúp cơ thể tự tái sinh từ tế bào của chính mình.
Đó chính xác là những gì chúng tôi đã làm.
Đây là một bệnh nhân nhập viện với một cơ quan nội tạng đã hư hại, chúng tôi đã tạo ra một trong những vật liệu sinh học thông minh, và dùng vật liệu đó để thay thế và phục hồi cơ quan của bệnh nhân.
Những gì chúng tôi đã làm là dùng vật liệu sinh học như một chiếc cầu để các tế bào của cơ quan đó có thể bước qua chiếc cầu, nói nôm na, để lấp đầy những khoảng trống và giúp tái tạo phần mô bị hư tổn.
Và đây là bệnh nhân đó, 6 tháng sau, kết quả chụp X-quang cho thấy phần mô tái sinh, đã hoàn toàn hồi phục khi kiểm tra dưới kính hiển vi.
Chúng tôi có thể chỉ dùng đến tế bào.
Đây là những tế bào chúng tôi thu thập được.
Đây là những tế bào gốc chúng tôi tạo ra từ các nguồn nhất định, và chúng tôi có thể định hướng chúng thành tế bào tim. Chúng bắt đầu đập trong môi trường nuôi cấy.
Có nghĩa là chúng biết nhiệm vụ của mình.
Thông tin di truyền giúp tế bào nhận biết mình phải làm gì, và chúng bắt đầu đập theo nhịp cùng nhau.
Ngày nay, rất nhiều thử nghiệm lâm sàng sử dụng các loại tế bào gốc khác nhau để chữa bệnh tim.
Và hiện đang được thử nghiệm ở bệnh nhân.
Hoặc nếu chúng tôi phải dùng đến các cấu trúc lớn hơn để thay thế các cơ quan có kích thước lớn, chúng tôi có thể dùng tế bào từ bệnh nhân, hay từ một cụm tế bào nào đó, cùng với vật liệu sinh học, giá thể, kết hợp với nhau.
Như vậy, khái niệm cơ bản là nếu một cơ quan nào đó bị thương hay hư hại, chúng tôi sẽ trích ra một mẩu rất nhỏ của cơ quan đó, nhỏ hơn kích thước nửa con tem.
Chúng tôi sẽ trích xuất các tế bào, và nuôi cấy chúng bên ngoài cơ thể.
Chúng tôi sẽ dùng một giá thể từ vật liệu sinh học, vẫn vậy, cũng giống như một mảnh vải ghép thành áo bạn. Chúng tôi sẽ tạo hình vật liệu đó, và dùng các tế bào bao phủ bên ngoài giá thể đó từng lớp một -- giống như làm một chiếc bánh ngọt nhiều tầng, nói nôm na như vậy.
Chúng tôi sẽ đưa chiếc bánh vào một thiết bị tương tự như lò hấp để tạo thành cơ quan đó và mang ra trình làng.
Đây là một van tim mà chúng tôi đã tái tạo. Như bạn thấy ở đây, chúng tôi có giá thể của một van tim và chúng tôi gieo cấy tế bào lên đó, và chúng tôi mang ra thử nghiệm.
Các bạn có thể thấy những cấu trúc lá đóng mở -- của van tim này vốn đang được dùng trong các thí nghiệm khoa học để có thể ứng dụng vào các nghiên cứu sau này.
Một kỹ thuật khác mà chúng tôi đã áp dụng cho các bệnh nhân có dính dáng đến bàng quang.
Chúng tôi trích ra một mảnh rất nhỏ từng bàng quang của bệnh nhân -- nhỏ hơn kích thước của nửa con tem.
Chúng tôi nuôi cấy các tế bào bên ngoài cơ thể, tạo giá thể, bao bọc giá thể với tế bào -- tế bào của bệnh nhân, hai loại tế bào khác nhau.
Chúng tôi đặt cấu trúc đó vào thiết bị lò vi sóng
với môi trường tương tự như trong cơ thể người -- 37 độ C, 95 phần trăm oxy.
Một vài tuần sau, chúng ta có một bàng quang tái tạo có thể được cấy ghép vào cơ thể bệnh nhân.
Đối với các bệnh nhân như thế này, chúng tôi thật ra chỉ ráp nối các vật liệu với nhau.
Chúng tôi dùng phương pháp tạo hình ảnh 3 chiều nhưng chúng tôi vẫn làm nên những vật liệu sinh học này thủ công.
Giờ đây chúng tôi tìm ra nhiều phương pháp tốt hơn để tái tạo những cấu trúc này từ các tế bào.
Giờ đây chúng tôi áp dụng một kỹ thuật mà đối với các tạng đặc, ví dụ như gan, chúng tôi sẽ lấy những phần gan bị đào thải.
Như bạn biết, rất nhiều cơ quan không hề được dùng đến, mà sẽ bị đào thải.
Chúng tôi lấy những mẫu gan này, vốn sẽ không được dùng đến, và bỏ chúng vào một thiết bị giống như máy giặt để rửa sạch những tế bào.
Hai tuần sau, bạn có một vật thể trông như một lá gan.
Bạn có thể cầm lá gan trên tay, nhưng nó không hề có tế bào, chỉ là khung xương của lá gan.
Chúng tôi sẽ phủ đầy khung xương này với tế bào, mà vẫn bảo vệ những mạch máu.
Chúng tôi đã phủ đầy những mạch máu trước với tế bào mạch máu của bệnh nhân và sau đó cho các tế bào gan thấm dần vào bên trong nhu mô.
Tôi vừa cho các bạn xem quá trình tạo ra một lá gan người vừa mới tháng trước sử dụng kỹ thuật mới này.
Một kỹ thuật khác mà chúng tôi sử dụng là kỹ thuật in.
Đây đích thực là một máy in phun để bàn, thế nhưng nó không dùng mực, mà dùng các tế bào.
Các bạn có thể thấy ở đây, đầu in nhiệt đang trong quá trình hoạt động để in ra cấu trúc này, cần đến 40 phút để hoàn thành bản in.
Một trục nâng 3D sẽ dịch xuống một lớp tế bào mỗi khi đầu in nhiệt quét qua xong.
Cuối cùng bạn sẽ có một cấu trúc hoàn chỉnh.
Chỉ cần lấy nó ra khỏi máy in và đưa vào cấy ghép.
Đây là một mô xương các bạn sẽ được thấy trong trang này, nó cũng được in từ một chiếc máy in phun và cấy ghép vào đây.
Đây là tất cả những phần xương mới tạo ra từ kỹ thuật này.
Một kỹ thuật mới mà chúng tôi đang nghiên cứu hiện tại, thế hệ kỹ thuật mới trong tương lai, là tạo ra những chiếc máy in phức tạp hơn.
Như chiếc máy mà chúng tôi đang thiết kế sẽ cho phép chúng tôi in thẳng lên người bệnh nhân.
Các bạn thấy ở đây -- tôi biết điều này nghe có vẻ buồn cười, nhưng đó chính là phương thức hoạt động của nó.
Bởi vì trong thực tế, những gì bạn có thể nghĩ đến sẽ là cho bệnh nhân nằm trên giường bệnh với vết thương, và rồi bạn dùng máy scan, cấu trúc như một chiếc giường phẳng kết hợp máy scan.
Như bạn thấy, ở bên phải trang,
bạn sẽ dùng một kỹ thuật scan trước hết nó sẽ quét qua vết thương trên người bệnh nhân và truyền tín hiệu về để các đầu in phun tuần từ in ra những lớp tế bào cần thiết lên thẳng người bệnh nhân.
Đây chính là cách chiếc máy hoạt động.
Đây là chiếc máy scan đang trong quá trình quét qua vết thương.
Sau khi hoàn thành công việc, nó sẽ truyền tín hiệu về các lớp tế bào, cho biết chính xác vị trí của từng lớp.
Bạn có thể thấy ở đây chúng tôi đã làm thử nghiệm trên một vết thương giả lập.
Và chúng tôi dùng gel, để sau này có thể tách lớp gel ra và nghiên cứu.
Sau khi các tế bào được in lên người bệnh nhân chúng sẽ bám chắc vào vị trí đó.
Đây là một kỹ thuật mới vẫn còn đang trong quá trình hoàn thiện.
Chúng tôi cũng đang nghiên cứu các máy in phức tạp hơn nữa.
Trong thực tế, trở ngại lớn nhất của chúng tôi là các tạng đặc.
Tôi không biết các bạn có nhận ra hay không, 90% các bệnh nhân đang chờ nội tạng cấy ghép thực ra chỉ cần một quả thận.
Bệnh nhân đang chết đi từng ngày bởi vì chúng ta không có đủ nguồn cung cấp nội tạng.
Cho nên điều trở ngại -- là những nội tạng to, nhiều mạch máu, cần nhiều nguồn cung cấp máu, và tất nhiên là nhiều tế bào.
Vì vậy chúng tôi áp dụng chiến lược này -- đây là một máy quét CT, dùng tia X -- và chúng tôi quét từng lớp tế bào một, sử dụng công nghệ phân tích hình ảnh dựa trên trắc lượng hình thái trên máy tính và công nghệ dựng hình 3D để áp dụng ngay cho thận của những bệnh nhân này.
Chúng tôi sẽ có thể dựng hình của những quả thận này, tạo mô hình quay 360 độ để nghiên cứu quả thận với các đặc tính chính xác về thể tích, và chúng tôi sẽ có thể lấy những thông tin này và định dạng chúng thành dữ liệu vi tính cho máy in.
Khi chúng tôi quét qua các lớp của cơ quan nội tạng, từng lớp một sẽ được phân tích; và như các bạn thấy ở đây, thông tin của mỗi lớp đó sẽ được gởi qua một máy tính và thiết kế ra một cơ quan mới cho bệnh nhân.
Đây là chiếc máy in ngoài đời.
Và đây là lúc nó đang trong quá trình in.
Trên thực tế, chúng tôi có mang chiếc máy đó đến đây.
Như vậy khi chúng ta đang trao đổi, bạn có thể nhìn thấy chiếc máy in nằm ở hậu trường.
Đây chính là chiếc máy in đã in ra cấu trúc quả thận mà bạn vừa thấy.
Việc in một quả thận cần khoảng 7 tiếng, và nó đã bắt đầu quá trình in được khoảng 3 tiếng rồi.
Tiến sĩ Kang sẽ bước lên sân khấu và cho các bạn xem một trong những quả thận chúng tôi đã in ra trước khi đến đây.
Mang đôi găng vào đã.
Cám ơn.
Lùi về phía sau.
À, đôi găng có vẻ hơi nhỏ so với tay tôi, nhưng không hề gì.
Các bạn có thể thấy quả thật được in ra từ sớm hôm nay.
(Vỗ tay) Quả thận này có vẻ không được chắc lắm.
Tiến sĩ Kang đã hợp tác với chúng tôi trong công trình nghiên cứu này và là một phần của nhóm nghiên cứu chúng tôi.
Cám ơn tiến sĩ Kang. Tôi rất cảm kích điều đó.
(Vỗ tay) Đây là một thế hệ kỹ thuật mới.
Các bạn đã được tận mắt nhìn thấy chiếc máy in trên sân khấu.
Thật sự có một kỹ thuật mới đang được nghiên cứu.
Thực tế là, chúng tôi đã có lịch sử dài trong những thành tựu như thế này.
Tôi sẽ chia sẻ một đoạn phim kể về những kỹ thuật đã được áp dụng trên bệnh nhân.
Đây là một đoạn phim rất ngắn -- chỉ khoảng 30 giây -- về một bệnh nhân được nhận một cơ quan nội tạng.
(Phim) Luke Massella: Tôi bị bệnh rất nặng. Tôi đã phải nằm liệt giường.
Tôi không thể đến trường. Điều đó làm tôi thấy mình thật đáng thương.
Tôi không thể ra ngoài và chơi bóng rổ mỗi giờ chơi mà không cảm thấy như mình sẽ bất tỉnh mỗi khi chơi xong.
Bệnh của tôi rất nghiêm trọng.
Tôi sẽ phải đi lọc máu thường xuyên suốt phần đời còn lại, và tôi thậm chí chẳng muốn nghĩ đến việc cuộc đời mình sẽ như thế nào nếu mình lâm vào tình cảnh đó.
Vì vậy, sau cuộc giải phẫu, tôi cảm thấy cuộc đời tốt đẹp hơn rất nhiều.
Tôi đã có thể làm được nhiều thứ.
Tôi có thể đấu vật trong trường.
Tôi còn trở thành đội trưởng của đội tuyển trường, thật tuyệt làm sao.
Tôi đã có thể trở thành một đứa trẻ bình thường với bạn bè xung quanh.
Và bởi vì họ dùng tế bào của chính tôi để tạo nên bàng quang cho tôi, nó sẽ hoàn toàn thuộc về tôi.
Nó sẽ thuộc về tôi suốt cuộc đời này, và tôi cảm thấy yên tâm.
(Vỗ tay) Juan Enriquez: Các thí nghiệm đôi khi thành công và thật tuyệt khi điều đó xảy ra.
Luke, xin mời.
(Vỗ tay) Vâng, Luke, từ tối hôm qua trở về trước, lúc nào là lần cuối cùng bạn gặp Tony?
LM: 10 năm trước, khi tôi được phẫu thuật -- và thật tuyệt khi được gặp ông ấy.
(Cười) (Vỗ tay) JE: Hãy kể chúng tôi nghe về những việc bạn đang làm.
LM: Giờ tôi đang theo học Đại học Connecticut.
Tôi là sinh viên năm nhì và đang học về viễn thông, TV và truyền thông đại chúng. Và cơ bản là cố sống như một đứa trẻ bình thường, như tôi ngày trước vẫn thường mơ ước.
Thế nhưng mơ ước khó thành hiện thực khi tôi bị dị tật chẻ đôi cột sống bẩm sinh, thận và bàng quang của tôi không hoạt động được.
Tôi đã phải giải phẫu 16 lần và mọi thứ trở nên vô vọng khi tôi bị suy thận vào năm 10 tuổi.
Lần giải phẫu đó đã giúp tôi trở thành như ngày hôm nay và đã cứu cuộc đời tôi.
(Vỗ tay) JE: Và Tony đã thực hiện hàng trăm cuộc giải phẫu như thế?
LM: Theo như tôi biết, ông ấy làm việc rất hăng say trong phòng thí nghiệm của mình và đưa ra những ý tưởng táo bạo.
Theo tôi biết, tôi là một trong 10 người đầu tiên được giải phẫu.
Khi tôi lên 10, tôi vẫn chưa biết được điều đó kì diệu như thế nào.
Tôi chỉ là một đứa trẻ, và tôi chỉ, "Ừm. Thì đi vậy. Mình sẽ đi giải phẫu."
(Cười) Tất cả những gì tôi muốn chỉ là muốn khỏe mạnh hơn, và tôi vẫn không biết được sự kỳ diệu của nó cho đến khi tôi trưởng thành và chứng kiến những điều kỳ diệu ông ấy đang làm.
JE: Khi bạn bất ngờ nhận được cuộc gọi này -- Tony không thích hoa trương, chúng tôi đã phải tốn nhiều công để thuyết phục một người khiêm tốn như Tony cho phép chúng tôi mời Luke đến đây.
Vâng Luke, khi bạn đến gặp các giáo sư trong ngành viễn thông -- bạn đang theo học ngành thông tin liên lạc -- để xin phép được đến tham dự TED, vốn cũng có chút dính dáng đến thông tin liên lạc, họ đã phản ứng như thế nào?
LM: Hầu hết các giáo sư đều ủng hộ và họ còn nói, "Nhớ chụp hình và cho tôi xem clip khi nó được đăng lên mạng," và "Rất mừng cho cậu."
Cũng có vài người khá kiên quyết, nhưng tôi đã nói nói chuyện với họ.
Tôi cứ cho họ qua một bên.
JE: Vâng, được gặp bạn là một hân hạnh và đặc ân.
Cảm ơn rất nhiều. (LM: Cảm ơn rất nhiều.) JE: Cảm ơn, Tony.
(Vỗ tay)
Tôi đã được sinh ra vào ngày cuối cùng của năm cuối cùng của thập niên 70.
Tôi đã được nuôi dưỡng bằng lý tưởng "Tự do là chính mình" -- (Cổ vũ) hip hop dù trong gia đình không có nhiều sự ủng hộ cho hip hop cho lắm.
Cám ơn. Cám ơn hip hop -- và Anita Hill.
(Cổ vũ) Bố mẹ tôi rất cấp tiến (Cười) đã trở thành những người lớn.
Bố tôi từng nói, "Chúng ta muốn cứu thế giới, nhưng thay vào đó chúng ta chỉ giàu lên".
Chúng tôi thực ra thuộc tầng lớp trung lưu ở Colorado Springs, bang Colorado, thế là bạn đủ hiểu rồi đó.
Tôi được nuôi dưỡng với sự nhận thức rất nặng nề về những nhiệm vụ chưa hoàn tất.
Và ở tuổi 30 chín muồi, tôi vẫn luôn nghĩ rất nhiều về ý nghĩa của việc trưởng thành trong thời khắc khủng khiếp, nhưng tươi đẹp này. Và tôi đã quyết định cho chính mình rằng, trưởng thành là hành trình thực sự đầy nghịch lý.
Nghịch lý đầu tiên là việc trưởng thành gồm có việc từ bỏ quá khứ và sau đó nhận lại nó.
Tôi lớn lên trong tinh thần nữ quyền.
Khi tôi chỉ là một cô bé con, mẹ tôi đã sáng lập liên hoan phim phụ nữ lâu đời nhất trên thế giới bây giờ.
Và khi những đứa trẻ khác đang xem truyền hình thực tế và hoạt hình, tôi đã xem những phim tài liệu đầy tính riêng tư làm bởi và về phụ nữ.
Bạn có thể thấy được ảnh hưởng của việc đó.
Nhưng bà không phải là người ủng hộ nữ quyền duy nhất trong nhà.
Bố tôi thực sự đã rút khỏi câu lạc bộ kinh doanh dành cho nam giới ở quê nhà ông nói rằng ông sẽ không bao giờ tham gia một tổ chức mà một ngày nào đó sẽ chào đón con trai ông, nhưng không chấp nhận con gái ông.
(Vỗ tay) Ông ấy thực ra đang ở đây ngày hôm nay.
(Vỗ tay) Mánh lới ở đây là anh trai tôi sẽ thử trở thành một nhà thơ, chứ không phải một doanh nhân, nhưng ý định đó đã rất đúng.
(Cười) Trong bất cứ trường hợp nào, tôi không mang danh nghĩa là người bảo vệ nữ quyền, mặc dù nó luôn ở quanh tôi, bởi vì tôi liên hệ nó với những nhóm phụ nữ của mẹ tôi, những cái váy thời trang và đệm vai của bà không lẫn đi đâu được trong hành lang của trường trung học Palmer nơi tôi cố trở nên sành điệu mọi lúc.
Nhưng tôi nghi ngờ rằng có điều gì đó rất quan trọng về mọi thứ liên quan tới nữ quyền này, nên tôi bắt đầu lén đến tủ sách của mẹ lấy vài quyển và đọc -- không bao giờ, đương nhiên, tôi thú nhận là đã làm việc này.
Tôi thực sự không mang danh người theo phái nữ quyền cho đến khi tôi đến học trường đại học Barnard và tôi nghe Amy Richards và Jennifer Baumgardner nói chuyện lần đầu tiên.
Họ là đồng tác giả của quyển "Manifesta".
(Bản tuyên ngôn) và bạn có thể sẽ hỏi rằng, khoảng khắc quan trọng nào làm dấy lên tinh thần bình đẳng giới trong tôi?
Tất lưới.
Jennifer Baumgardner đã mặc nó lúc đó.
Tôi đã nghĩ rằng chúng thực sự gợi cảm.
Và tôi quyết định, được thôi, tôi có thể đeo bảng chủ nghĩa nữ quyền.
Tôi nói với bạn điều này -- với nguy cơ tự bôi xấu mình, vì tôi nghĩ rằng một phần trong công cuộc bảo vệ nữ quyền là việc chấp nhận rằng tính thẩm mỹ đó, vẻ đẹp đó, niềm vui đó thật sự quan trọng.
Có rất nhiều làn sóng chính trị hiện đại mà không hề động đến những phần nhỏ vì những xu hướng văn hóa.
Đã có ai nghe về hai anh chàng này như là một ví dụ chưa?
Tính bình đẳng giới của tôi vay mượn rất nhiều từ mẹ, nhưng cũng rất khác biệt.
Mẹ tôi nói, "Chế độ gia trưởng."
Tôi nói "sự giao nhau."
Thế nên nòi giống, tầng lớp, giới tính, khả năng tất cả những điều này đều đi vào kinh nghiệm của chúng ta khi nhắc đến ý nghĩa của việc là một người phụ nữ.
Tính công bằng? Vâng. Chắc chắn là một vấn đề về nữ quyền.
Nhưng đối với tôi, việc nhập cư cũng vậy. Cám ơn.
Mẹ tôi nói "Diễu hành biểu tình"
Tôi nói "Tổ chức trên mạng."
Tôi đồng biên tập, với một nhóm những người phụ nữ rất thông minh và tuyệt vời một website gọi là Feministing.com
Chúng tôi là ấn bản về nữ quyền được đọc phổ biến nhất từ trước đến nay. Tôi nói với bạn điều này vì tôi nghĩ đó là rất quan trọng để nhìn thấy sự tiếp nối.
Viết blog về nữ quyền là phiên bản thế kỷ 21 của việc nâng cao nhận thức.
Nhưng chúng tôi cũng có những ảnh hưởng chính trị nhất định.
Feministing đã có khả năng rút những món hàng khỏi những giá của Walmart.
Chúng tôi nhận được thư ghét bỏ từ một gã quản lý ghét phụ nữ vừa bị đuổi khỏi 1 trường thuộc Big 10.
Và một trong những thành công lớn nhất của chúng tôi là việc nhận thư từ những cô bé tuổi teen ở bang Iowa nói rằng" Em google Jessica Simpson và tìm thấy trang web của chị.
Em nhận ra rằng nữ quyền không chỉ là ghét bỏ nam giới và đi dép Berkenstocks."
Thế là chúng tôi đã có khả năng lôi kéo thế hệ sau theo một cách hoàn toàn mới.
Mẹ tôi nói "Gloria Steinem."
Tôi nói "Samhita Mukhopadhyay, Miriam Perez, Ann Friedman, Jessica Valenti, Vanessa Valenti, vân vân và vân vân."
Chúng ta không muốn một người hùng duy nhất.
Chúng ta không muốn một biểu tượng duy nhất.
Chúng ta không muốn một khuôn mặt duy nhất.
Chúng ta là hàng ngàn đàn ông và đàn bà khắp đất nước này viết bài trên mạng, tổ chức cộng đồng, thay đổi thể chế từ bên trong -- tất cả tiếp tục sự nghiệp vĩ đại mà bà và mẹ chúng ta đã bắt đầu.
Cám ơn.
(Vỗ tay) Điều này đưa tôi đến nghịch lý thứ hai: nhìn nhận sự nhỏ bé của chúng ta và tin tưởng vững vàng vào sự vĩ đại của chúng ta cùng một lúc.
Rất nhiều người thuộc thế hệ của tôi -- thuộc về gia đình gia giáo và nền giáo dục đề cao tính tự trọng -- đã được dạy rằng chúng ta là những bông tuyết nhỏ đặc biệt -- (cười) sẽ vào đời và cứu thế giới.
Phần đông chúng ta lớn lên trong 3 chữ đó.
Chúng ta bước lên bục tốt nghiệp, bay bổng với kỳ vọng to tát, và khi chúng ta đáp lại xuống đất, chúng ta nhận ra chúng ta chả biết gì về cứu thế giới thực sự.
Giới truyền thông thường mô tả thế hệ của tôi là lãnh đạm. Và tôi nghĩ đúng hơn là chúng ta bị áp đảo.
Công bằng mà nói có quá nhiều thứ để bị áp đảo -- khủng hoảng môi trường, chênh lệch giàu nghèo trong đất nước này không như những gì chúng ta chứng kiến từ năm 1928, và trên toàn thế giới, một sự chênh lệch giàu nghèo vô đạo đức vẫn luôn tiếp diễn
Tính bài ngoài tăng -- nạn buôn bán bé gái và phụ nữ.
Nhiêu đó đủ để làm bạn thấy áp đảo.
Tôi tự trải nghiệm điều này lần đầu tiên khi tôi tốt nghiệp Đại học Barnard năm 2002.
Đầy nhiệt huyết, tôi sẵn sàng làm nên sự khác biệt.
Tôi vào đời và làm tại một tổ chức phi lợi nhuận, Tôi học cao học, [phone - banked], Tôi biểu tình, làm tình nguyện, và không cái nào có vẻ có ích.
Và trong một đêm u ám tháng 12 năm 2004, tôi quây quần bên gia đình, và nói rằng tôi hoàn toàn vỡ mộng.
Tôi thừa nhận mình đang ở trong một thứ ảo tưởng tăm tối -- về việc viết một lá thư về những sai trái trên thế giới và tự thiêu trên thềm Nhà Trắng.
Mẹ tôi nhấp một ngụm nước vị biển quen thuộc, mắt đẫm lệ, bà nhìn thẳng vào tôi và nói "Mẹ sẽ không ủng hộ cho sự tuyệt vọng của con."
Bà nói, "Con thông minh hơn, sáng tạo hơn, và kiên cường hơn thế."
Nó dẫn tôi đến nghịch lý thứ ba.
Trưởng thành nghĩa là nhắm đến thành công vang dội và hoàn thành bởi thất bại thảm hại.
(Cười) (Vỗ tay) Parker Palmer, nhà văn có sức ảnh hưởng lớn tới tôi, và ông viết rằng số đông trong chúng ta bị kiềm hãm "giữa thói tự mãn đề cao bản thân và tính tự ti xem thường bản thân."
Bạn có thể thấy rằng, Tôi đã không tự thiêu.
Tôi làm điều tôi biết làm trong cơn tuyệt vọng, viết lách.
Tôi viết quyển sách tôi cần đọc.
Tôi viết về 8 người vĩ đại trên khắp đất nước này làm việc vì công bằng xã hội.
Tôi viết về Nia Martin - Robinson, người con đất Detroit và hai nhà hoạt động dân quyền, đã cống hiến đời mình để bảo vệ môi trường.
Tôi viết về Emily Apt người mà ban đầu là nhân viên phúc lợi xã hội vì nghĩ rằng đó là việc cao quý nhất cô có thể làm, nhưng nhanh chóng nhận ra, không những cô không thích nó, mà còn không thật sự làm tốt việc đó.
Điều cô thật sự yêu thích là làm phim
Nên cô đã làm phim về hệ thống phúc lợi xã hội và tạo nên sức ảnh hưởng lớn.
Tôi viết về Maricela Guzman, con gái dân nhập cư Mexico, người đã nhập ngũ để có tiền học đại học.
Cô đã bị tấn công tình dục trong trại và sau đó đồng thành lập nhóm Service Women's Action Network
Điều tôi học được từ họ và những người khác là tôi không thể đánh giá họ dựa trên những thất bại trước khi đạt được mục tiêu cao cả.
Phần đông làm việc trong những hệ thống cứng nhắc -- quân đội, Quốc hội, hệ thống giáo dục, vân vân
Nhưng họ đã xoay sở để trở thành lực lượng nhân đạo.
Vào cuối ngày, điều gì có thể quan trọng hơn thế.
Cornel West nói rằng, "Dĩ nhiên đó là một thất bại.
Nhưng thất bại đó lớn thế nào?"
Tôi không nói chúng ta từ bỏ ước mơ to lớn, điên rồ.
Tôi muốn nói chúng ta hoạt động trên hai phía.
Một mặt, chúng ta thật sự theo sau những hệ thống nứt nẻ mà chúng ta là một phần của nó.
Nhưng mặt khác, chúng ta phát triển lòng tự tôn trong hoạt động thường ngày, khiến cho một ngày của ai đó trở nên tốt đẹp hơn, công bằng hơn, vân vân.
Khi tôi là một cô bé Tôi có vài thói quen kỳ lạ.
Một trong số đó là Nằm dài trên sàn bếp trong căn nhà thời thơ ấu, và mút ngón cái tay trái và nắm lấy những ngón chân lạnh cóng của mẹ bằng tay phải.
(Cười) Tôi nghe bà nói chuyện điện thoại, việc mà bà làm thường xuyên.
Bà nói về họp Hội đồng, bà sáng lập tổ chức hòa bình, bà cho quá giang xe hơi, an ủi bạn bè -- tất cả những công việc hàng ngày đầy quan tâm và sáng tạo.
Và chắc rằng khi lên ba lên bốn, tôi lắng nghe giọng nói dỗ dành của bà. Nhưng tôi nghĩ tôi học được bài học đầu tiên về nhà hoạt động.
Những nhà hoạt động mà tôi phỏng vấn không có điểm chung nào trừ một điều họ luôn nhắc tới mẹ họ như hình bóng to lớn ảnh hưởng sâu sắc đến họ.
Đa phần khi còn trẻ, ta thường tìm nơi xa một tấm gương về cuộc sống ý nghĩa, đôi khi họ ở ngay trong căn bếp của ta, nói chuyện điện thoại, nấu bữa tối cho ta, làm những việc giữ cho trái đất xoay tròn.
Mẹ tôi và những người phụ nữ như bà đã dạy tôi rằng cuộc sống không phải là vinh quang, chắc chắn, hay yên ổn.
Mà nó là chấp nhận nghịch lý.
là đối đầu với sức áp đảo.
và yêu thương nhau chân thành.
Và vào cuối ngày, những điều đó làm nên thử thách và thành quả của đời người.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Đây là một trong những bài ưa thích của Thomas tên là "Điều bạn làm với cái bạn có"
♫Hẳn bạn từng gặp người như hắn♫ Dáng hắn ta cao gầy và khỏe ♫Cơ thể hệt loài chó săn thỏ♫ Trí tuệ sắc bén và tinh xảo Nhưng trái tim hắn chỉ như cây nguyệt quế xoay quanh bản thân Cho đến khi mọi thứ hắn làm đều mang lại nỗi đau cho ai đó Không chỉ những điều bạn có từ bẩm sinh Nó là những gì bạn chọn theo Không phải điều bạn chia sẻ lớn lao nhường nào Mà là thực sự bạn chia sẻ được bao nhiêu Không phải là cuộc chiến bạn mơ ước Nó là những gì bạn thực sự đấu tranh Không phải điều bạn được cho Mà là điều bạn làm với những thứ mình có Đôi chân khỏe mạnh để làm gì khi bạn chỉ biết chạy trốn? Giọng nói thật hay để làm gì Khi chẳng nói được gì tốt lành Sức mạnh cơ bắp để làm gì khi chỉ để chen lấn và xô đẩy Và đôi tai thính kia để làm gì Khi bạn không thể nghe được tiếng những người mình yêu Đôi chân khỏe mạnh để làm gì Khi bạn chỉ biết chạy trốn Giọng nói thật hay để làm gì Khi chẳng có gì hay để nói Sức mạnh và cơ bắp để làm gì Khi chỉ để chen lấn và xô đẩy Và đôi tai thính kia để làm gì Khi bạn không thể nghe được tiếng những người mình yêu Giữa những kẻ lợi dụng người xung quanh mình Và những kẻ dùng đòn roi Giữa những kẻ đầy quyền lực Và những người luôn đau khổ Giữa những kẻ chạy đến vinh quang và những người không thể chạy Nói tôi biết đâu là kẻ khập khiễng Và người nào chạm đến mặt trời ai chạm được đến mặt trời Ai chạm được đến mặt trời (Vỗ tay)
Học viện Khan được biết đến nhiều nhất bởi bộ sưu tập các video, do đó trước khi tôi bắt đầu nói sâu hơn hãy để tôi giới thiệu với các bạn một đoạn phim tóm tắt ngắn
(Video) Salman Khan: Vậy cạnh huyền là năm.
Những hóa thạch của loài vật này chỉ có thể được tìm thấy tại vùng này của Nam Mỹ cái dải xinh xắn này -- và phần này của Châu Phi
Chúng ta có thể lấy tích phân của bề mặt và ký hiệu thông thường là sigma viết hoa.
Quốc hội: Họ thường thành lập ra Ủy ban An toàn chung nghe có vẻ họ là một ủy ban đáng mến. Chắc bạn đã nhận ra, đây là chất Anđehyt
và nó là một chất rượu.
Bắt đầu phân tách thành các bộ phận phản ứng kích thích và các tế bào bộ nhớ.
Một ngân hà. Ô kìa, lại có một ngân hà khác. Ồ nhìn này, lại thêm một ngân hà nữa.
Và nếu nói về đô la thì 30 triệu của họ, cộng với 20 triệu đô la từ nhà sản xuất Mỹ.
Nếu điều này không làm bạn sững sờ thì quả thật bạn không hề có cảm xúc.
(Cười) (Vỗ tay) SK: Đến thời điểm này chúng tôi đã có khoảng 2,200 video bao gồm tất cả các môn học từ số học cơ bản đến giải tích véc tơ và một vài thứ bạn thấy ở đây.
Mỗi tháng có một triệu học sinh dùng trang web của chúng tôi, xem khoảng 100 đến 200,000 video mỗi ngày.
Nhưng những gì mà tôi sắp nói ra ở đây là chúng tôi sẽ làm như thế nào ở bước kế tiếp
Nhưng trước khi tôi bắt đầu, Tôi muốn kể một chút về thực sự tôi bắt đầu như thế nào.
Và một vài người trong số các bạn có thể biết, khoảng năm năm về trước, tôi là một nhà phân tích tại một quỹ đầu tư phòng hộ. Và lúc đó tôi ở Boston, và tôi phụ đạo từ xa cho mấy người em họ của mình ở New Orleans.
Và tôi bắt đầu đưa những video YouTube của mình lên thực sự thì đây chỉ như là việc có-thì-tốt, đó chỉ là tài liệu bổ trợ cho những người em họ của tôi -- thứ mà có thể giúp bồi dưỡng kiến thức thêm cho chúng hoặc tương tự như vậy.
Và ngay sau khi tôi đưa những video YouTube đầu tiên của mình lên, một điều thú vị đã xảy ra --
thực ra thì là một loạt sự kiện thú vị xảy ra.
Điều đầu tiên đó là sự phản hồi từ mấy người em họ.
Chúng nói với tôi rằng chúng thích tôi trên YouTube hơn là gặp mặt đối mặt với tôi.
(Cười) Và khi mà bạn đã vượt qua được cái lời khen châm biếm đó, thì bạn nhận thấy thực ra có điều gì đó rất đáng để suy nghĩ. Chúng nó với tôi
rằng chúng thích cái phiên bản tự động của người anh họ của mình hơn người anh bằng xương bằng thịt.
Ban đầu, thì nó nằm ngoài trực giác, nhưng khi mà bạn thực sự nghĩ về điều đó dưới quan điểm của mấy người em họ thì điều này lại mang nhiều ý nghĩa.
Đây là trường hợp mà giờ đây chúng có thể tạm dừng và lặp lại anh họ của mình, trong khi không cảm thấy làm tốn thời gian của tôi.
Nếu chúng phải ôn lại cái gì đó điều mà lẽ ra chúng phải học vài tuần trước rồi, hoặc có thể là một vài năm về trước, chúng không cần phải thấy xấu hổ và hỏi lại anh họ của chúng nữa.
Chúng có thể chỉ việc xem lại những video đó. Nếu thấy chán, chúng có thể bỏ qua.
Chúng có thể xem vào những lúc phù hợp với thời gian biểu và theo tiến độ riêng của mình. Và có thể cái việc khó có thể được coi trọng
là thời điểm cái lần đầu tiên, cái lần đầu tiên ấy khi mà bạn cố gắng vặn óc suy nghĩ về một khái niệm mới, điều cuối cùng bạn cần đó là một ai đó nói , "Bạn có hiểu gì không?"
Và đó cũng là những gì xảy ra khi tôi hướng dẫn những người em họ của mình trước đây. Và bây giờ thì chúng có thể làm trong căn phòng thân thuộc của chúng
Một điều nữa đã xảy ra đó là -- Tôi đưa những video của mình lên YouTube chỉ là -- Tôi thấy chẳng có lý do gì mà cần phải giữ chúng cho riêng mình nên tôi để cho những người khác xem. Và mọi người bắt đầu ghé thăm. Và tôi bắt đầu nhận được một vài lời bình luận và vài bức thư và nhiều hình thức phản hồi khác từ những người ngẫu nhiên khắp nơi trên thế giới
Và đây chỉ là một vài trong số đó.
Đây thực ra là từ một trong số những video giải tích đầu tiên.
Và có ai đó viết trên YouTube đây là một bình luận trên YouTube: "Lần đầu tiên tôi đã mỉm cười khi tính đạo hàm."
(Cười) Và hãy tạm dừng một chút ở đây. Người này làm một phép tính đạo hàm
rồi anh ta cười.
Và sau đó, phản hồi lại chính lời bình luận đó -- trong cùng một chuỗi các lời bình luận. Bạn có thể vào YouTube và xem những bình luận này -- một người khác viết : "Tôi cũng vậy.
Thực ra tôi đã có một tâm trạng thoải mái một cách tự nhiên cả một ngày nay. Vì tôi nhớ là tôi có nhìn thấy những cái phần ma trận này trên lớp rồi, và bây giờ tôi cảm thấy như, 'tôi biết kung fu." (Cười) Và chúng tôi đã nhận được rất nhiều phản hồi khác trong cùng một đoạn bình luận
Việc này rõ ràng đã giúp mọi người.
Nhưng sau đó, khi mà số lượng người xem càng ngày càng tăng, Tôi bắt đầu nhận được thư từ nhiều người, và mọi thứ bắt đầu trở lên rõ ràng rằng việc này thực ra không còn đơn thuần là việc có-thì-tốt nữa.
Đây là một đoạn trích từ một trong số những lá thư. "Con trai 12 tuổi của tôi bị bệnh tự kỷ và nó từng có một quãng thời gian khủng khiếp với môn toán.
Chúng tôi đã thử tất cả mọi thứ, xem tất cả mọi thứ, mua tất cả mọi thứ.
Tình cờ chúng tôi thấy video của anh dạy về thập phân và nó đã rất hữu ích.
Rồi tiếp đến với phần giải phân số đáng sợ. Một lần nữa, con tôi đã hiểu bài.
Chúng tôi không thể tin được điều này.
Nó phấn khích vô cùng."
Và chắc các bạn có thể tưởng tượng được, tôi đã từng là một nhà phân tích tại quỹ đầu tư phòng hộ. Thường thì tôi thấy thật lạ lẫm khi tôi làm gì đó mang lại lợi ích cho xã hội.
(Cười) (Vỗ tay) Nhưng tôi đã thấy phấn khích, và tôi tiếp tục.
Và sau đó một vài điều khác bắt đầu giúp tôi nhận ra. Rằng, việc tôi làm không chỉ giúp các em tôi bây giờ, hoặc những người gửi thư đến cho tôi, nhưng những nội dung này sẽ không bao giờ cũ đi, và chúng có thể giúp những con cái họ hoặc thậm chỉ cháu chắt họ.
Nếu như Isaac Newton từng làm những video về giải tích, Thì tôi đã không phải làm rồi. (Cười)
Giả dụ là ông ta khá trong việc này. Chúng ta không biết được đâu.
(Cười) Một điều nữa xảy ra -- và thậm chí tại thời điểm này đây, tôi nói, "Ừ thì, có thể đó là tài liệu bổ trợ. Nó tốt những học sinh có động lực.
Có thể nó tốt cho những học sinh được dạy tại gia." Nhưng tôi không nghĩ nó sẽ là điều gì đó
mà sẽ bằng cách nào đó thâm nhập được vào lớp học.
Nhưng sau đó tôi bắt đầu nhận được thư từ những người giáo viên. Và họ viết rằng, "Chúng tôi dùng những video của anh để thay đổi việc dạy trên lớp.
Anh giảng bài, vậy còn chúng tôi bây giờ làm..." và điều này có thể xảy ra trong tất cả những lớp học trên nước Mỹ ngày mai, "... những gì tôi làm đó là biến các bài giảng thành bài tập về nhà cho học sinh. Và những gì từng là bài tập về nhà, giờ đây tôi để học sinh làm tại lớp."
Và tôi muốn dừng lại ở đây một chút cho -- (Vỗ tay) Tôi muốn tạm dừng một giây, bởi có một vài điều thú vị.
Một là, khi giáo viên làm việc đó, thì lợi ích hiển nhiên -- là học sinh của họ bây giờ có thể thưởng thức video theo cùng một cách mà những người em họ tôi đã trải nghiệm. Chúng có thể dừng, lặp lại theo tiến độ riêng của mình, theo thời gian biểu riêng của mình
Nhưng điều mà còn thú vị hơn nữa là -- và đây là điều nằm ngoài trực giác khi bạn nói về công nghệ trong lớp học -- bằng việc loại bỏ loại bài giảng một-cỡ-cho-tất-cả và để học sinh tiếp thu bài giảng tại nhà theo tiến độ riêng của từng em, và sau đó khi bạn bước vào lớp, hãy để các em làm bài, hãy để giáo viên đi vòng quanh, hãy để học sinh thực sự được trao đổi với nhau, những giáo viên này đã dùng công nghệ để tạo ra sự giao tiếp giữa người với người trong phòng học.
Họ đã dùng kiểu giáo dục cũ nhằm loại bỏ sự tương tác giữa con người với nhau 30 đứa trẻ che tay lên miệng không được phép trao đổi với nhau Một người giáo viên, cho dù tốt đến đâu đi chăng nữa
thì đều buộc phải giảng bài theo một giáo trình một-cỡ-cho-tất-cả đến 30 học sinh -- những khuôn mặt lộ rõ việc chẳng hiểu gì, phảng phất chút phản kháng và giờ đây đó là kinh nghiệm con người. Bây giờ thì chúng đã thực sự được giao tiếp với nhau.
Do vậy, khi có Học viện Khan -- Tôi thôi việc và chúng tôi đã trở thành một tổ chức thực sự chúng tôi làm việc không vì lợi nhuận -- câu hỏi là, làm thế nào để chúng tôi đưa những việc này lên một tầm cao mới?
Làm thế nào chúng tôi có thể mang những gì các nhà giáo kia đang làm tới cái kết luận rất đỗi tự nhiên của họ?
Và, do vậy những gì tôi chỉ cho các bạn thấy ở đây, đây là chính là những bài tập mà tôi viết ra cho các em họ mình.
Những bài tập ban đầu tôi viết khá thô sơ.
Đây là phiên bản đã được trau chuốt hơn.
Nhưng mô hình ở đây là, các câu hỏi sẽ được tạo ra nhiều như nhu cầu của bạn cho tới khi bạn hiểu được khái niệm, cho tới khi bạn trả lời đúng 10 câu liền một lúc.
Và các video của Học viện Khan luôn ở đó.
Bạn nhận được gợi ý, từng bước giải chi tiết cho vấn đề đó, nếu bạn không biết cách làm.
Nhưng cái mô hình ở đây dường như khá đơn giản: 10 câu trả lời đúng liền nhau, sau đó bạn tiếp tục.
Nhưng điều này về cơ bản lại khác so với những gì đang diễn ra trong lớp học.
Trong một lớp học truyền thống, bạn có một số bài tập về nhà, bài tập, bài giảng, bài tập, bài giảng, và sau đó bạn sẽ có một bài kiểm tra nhanh.
Và dù kết quả của bài kiểm tra đó chỉ là 70%, 80%, 90% hoặc là 95%, thì cả lớp vẫn sẽ được tiếp tục với bài học mới.
Và thậm chí số học sinh đạt được 95%, thì điều gì sẽ xảy ra với 5% các em không biết?
Có thể các em không biết chuyện gì xảy ra khi bạn lấy lũy thừa không của một số nào đó.
Và khi bạn dựa vào đó để phát triển lên khái niệm tiếp theo. Đó cũng giống như
tưởng tượng học đi xe đạp,
và có thể tôi dạy bạn trước, và tôi đưa cho bạn chiếc xe đạp để tập trong hai tuần. Và hai tuần sau tôi quay lại, và tôi nói. "Để xem nào. Bạn có vấn đề với việc quẹo trái. Và bạn có vẻ không dừng lại được.
Bạn chỉ đạt được 80% mức độ của một người đi xe đạp."
Nên tôi dán một điểm C lên trán của bạn và sau đó tôi nói, "Đây là xe đạp một bánh."
Nhưng dù cho điều này nghe có vẻ thật nực cười, thì chính xác đây là những gì đang xảy ra trong các lớp học của chúng ta lúc này.
Và vấn đề ở đây là khi bạn tua nhanh kiến thức và những học sinh ưu tú đột nhiên bắt đầu thi trượt đại số và bạn không ngờ chúng còn bắt đầu trượt cả giải tích mặc dù các em rất thông minh và có giáo viên giỏi. Và lý do thường là những em này có những lỗ hổng kiến thức to như trong phomát Thụy Sỹ mà cứ nhiều lên dần dần trong suốt quá trình học. Vậy mô hình của chúng tôi là
học toán theo cách bạn học bất cứ thứ gì, giống như cách bạn học đi xe đạp
Ngồi được trên xe. Ngã xe.
Cứ học mãi cho đến khi bạn thành thục.
Mô hình truyền thống, đưa ra những hình phạt khi bạn thử nghiệm và thất bại, nhưng lại không hề trông chờ ở bạn sự tinh thông.
Chúng tôi khuyến khích bạn thử nghiệm. Chúng tôi khuyến khích bạn thất bại.
Nhưng chúng tôi mong bạn đạt được sự tinh thông.
Đây chỉ là một trong số những môđun. Đây là lượng giác học.
Đây là các hàm số dịch chuyển và phản chiếu.
Và chúng phù hợp với nhau.
Bây giờ chúng tôi có khoảng 90 những thứ giống vậy.
Và bạn có thể ghé thăm trang web ngay bây giờ. Tất cả đều miễn phí. Chúng tôi không cố rao bán thứ gì.
Nhưng ý tưởng chung là mọi thứ đều nằm gọn trong bản đồ kiến thức này.
Cái điểm phía trên cùng, đó đơn giản là phép tính cộng một số. Giống như một cộng một bằng hai.
Và cái mô hình ở đây là, khi bạn đạt được 10 trong một hàng về chủ đề đó, nó sẽ tự động đưa bạn đi tiếp tới những môđun cao cấp hơn.
Tức là nếu bạn tiếp tục đi xuống xa hơn theo bản đồ kiến thức, chúng ta sẽ tiếp thu thêm được càng nhiều kiến thức toán cao cấp.
Xuống xa hơn, bạn sẽ bắt đầu tiếp cận với kiến thức tiền đại số cơ bản.
Xa hơn nữa, bạn sẽ gặp đại số một, đại số hai, và một chút kiến thức giải tích sơ cấp.
Và ý tưởng ở đây là, từ đây chúng tôi có thể dạy tất cả mọi thứ -- vâng, tất cả mọi thứ đều có thể được dạy trong khung hình như thế này.
Vậy bạn có thể tưởng tưởng -- và đây là những gì chúng tôi đang làm -- đó là từ bản đồ kiến thức này bạn có kiến thức lôgic, bạn biết lập trình máy tính, bạn biết ngữ pháp, bạn hiểu di truyền học, và tất cả dựa trên những kiến thức cốt lõi đó, nếu bạn biết cái này và cái kia, bây giờ bạn đã sẵn sàng cho khái niệm tiếp theo
Và điều đó có thể rất phù hợp với những người học độc lập, và tôi khuyến khích, một là, bạn giúp con mình cùng làm, nhưng tôi cũng khuyến khích tất cả mọi người trong khán phòng tự làm.
Nó sẽ thay đổi những gì xảy ra xung quanh bàn ăn tối.
Nhưng thứ chúng tôi muốn làm là dùng cái kết luận tự nhiên của việc thay đổi cách dạy trong lớp học điều mà những người giáo viên trước đó đã đề cập tới trong email họ gửi cho tôi.
Và do đó những gì tôi giới thiệu tới các bạn ở đây, đây là những dữ liệu thực từ một mô hình thí điểm tại một trường của quận Los Altos nơi họ chọn hai lớp năm và hai lớp bảy và loại bỏ hoàn toàn chương trình giảng dạy môn toán cũ. Bọn trẻ không còn sử dụng sách giáo khoa nữa,
chúng không còn phải nghe những bài giảng một-cỡ-cho-tất-cả nữa.
Chúng học theo học viện Khan, chúng học theo chương trình phần mềm này, cho khoảng một nửa chương trình toán.
Và tôi muốn làm rõ một điều, chúng tôi không coi việc này như một phương pháp dạy toán hoàn chỉnh.
Những gì dự án này làm -- và đây là chính những gì đang diễn ra tại Los Altos -- nó giúp tăng thêm thời gian rảnh rỗi. Đây là việc lấp đầy những ô trống và tìm lời giải, bạn hãy cố gắng làm sao để biết cách vượt qua hệ thống những phương trình, và hệ thống này giúp bạn có thêm thời gian dành cho xây dựng mô hình, chơi trò chơi, cho cơ giới học, cho việc lắp ráp rô bốt, cho việc ước lượng xem cái đồi kia cao bao nhiêu dựa vào cái bóng của nó.
Và mô hình ở đây là giáo viên vào lớp hàng ngày, mỗi em học sinh học theo tiến độ riêng của mình -- và đây là một cái bảng điện tử trực tiếp từ trường học ở quận Los Altos -- và họ nhìn vào cái bảng này.
Mỗi dòng đại diện cho một học sinh.
Mỗi cột là một trong số những khái niệm.
Màu xanh lá cây có nghĩa là học sinh đã đạt đến trình độ thành thạo.
Màu xanh da trời nghĩa chúng đang trong quá trình học -- không có gì phải lo lắng.
Màu đỏ có nghĩa chúng đang gặp khó khăn.
Và những gì mà giáo viên cần làm chỉ đơn giản là nói, "Hãy để tôi tập trung vào những em học sinh mang màu đỏ."
Hoặc thậm trí còn tuyệt với hơn, "Hãy để tôi nhờ những em màu xanh đã thành thạo với khái niệm đó làm đội tiền phong và giúp bạn cùng lớp của chúng."
(Vỗ tay) Bây giờ tôi đến từ thực tế đầy dữ liệu, do đó chúng ta không muốn giáo viên tiếp cận và can thiệp và phải hỏi khó học sinh những câu như: "Ồ, em không hiểu chỗ nào?" hoặc "Em hiểu gì?" và tất cả những câu khác nữa.
Do đó mô hình của chúng tôi là thực sự trang bị cho giáo viên càng nhiều dữ liệu càng tốt -- những dữ liệu, mà trong hầu hết mọi lĩnh vực, mọi người mong đợi, nếu bạn làm trong ngành tài chính hay tiếp thị hoặc sản xuất. Và do vậy giáo viên có thể thực sự chuẩn đoán học sinh hổng phần nào và việc tương tác với học sinh đạt được hiệu quả tốt nhất có thể.
Do đó giờ đây giáo viên có thể biết chính xác học sinh đạt tới trình độ nào, bọn chúng dành bao nhiêu thời gian mỗi ngày, chúng đã xem những video nào rồi, chúng tạm ngừng xem lúc nào, chúng dừng xem những gì, những bài tập nào chúng đang sử dụng, chúng đang tập chung vào phần nào?
Vòng tròn phía ngoài chỉ cho chúng ta thấy những bài tập nào học sinh chú trọng vào.
Vòng tròn bên cung cấp thông tin về những video chúng quan tâm.
Và số liệu hiển thị khá chi tiết do đó bạn có thể biết được một cách cụ thể những câu hỏi học sinh đã trả lại đúng hoặc sai.
Màu đỏ là đúng, xanh là sai.
Câu hỏi tận cùng bên trái là câu hỏi đầu tiên học sinh thử làm. Chúng xem video ngay chỗ kia.
Và sau đó bạn có thể thấy, dần dần chúng đã có thể đạt được 10 câu trên một hàng.
Bạn có cảm giác như thể bạn có thể thấy chúng nỗ lực giải quyết 10 câu cuối cùng.
Chúng cũng làm bài nhanh hơn. Chiều cao thể hiện chúng cần bao nhiêu lâu để hoàn thành.
Do đó khi bạn nói về việc học theo tiến độ cá nhân, mọi người đều hiểu được -- nói theo kiểu sư phạm, cách học phân biệt -- nhưng nó có vẻ hơi bất thường khi bạn chứng kiến những gì trong lớp học.
Bởi vì mỗi khi chúng tôi tiến hành việc này, trong mỗi lớp chúng tôi làm, lần này qua lần khác, nếu bạn tiến hành trong năm ngày, sẽ có một nhóm học sinh đạt được vị trí đầu lớp và cũng có một nhóm học sinh khác chậm hơn một chút.
Và theo mô hình truyền thống, nếu bạn thực hiện một cuộc đánh giá nhanh, bạn sẽ nói, "Đây là những học sinh có năng khiếu, và đây là những em tiếp thu chậm.
Có thể chúng nên được theo dõi theo cách khác. Có thể chúng ta nên xếp chúng vào các lớp khác nhau."
Nhưng khi bạn để học sinh làm việc theo tiến độ riêng của từng em --
và chúng ta vẫn thấy lần này qua lần khác -- bạn thấy có những em cần thêm một chút thời gian cho khái niệm này hay khái niệm kia, nhưng một khi chúng vượt qua được khái niệm đó, chúng sẽ vượt lên phía trước.
Và những em mà sáu tuần trước bạn từng nghĩ chúng chậm hiểu, giờ đây bạn sẽ nghĩ chúng có tài.
Và bạn chứng kiến điều này lần này qua lần khác.
Và nó khiến bạn thực sự tự hỏi bao nhiêu những danh hiệu có thể rất nhiều người trong chúng ta được hưởng thực ra chỉ là do sự trùng khớp ngẫu nhiên của thời gian.
Giờ đây điều đáng quý như những gì bạn thấy đây tại một quận như Los Altos, mục tiêu của chúng tôi là dùng công nghệ để nhân tính hóa, không chỉ ở Los Altos, mà còn trên quy mô toàn cầu, những gì đang diễn ra trong ngành giáo dục.
Và thực sự, điều đó là một chi tiết khá thú vị.
Bao nhiêu những cố gắng nhân tính hóa lớp học tập trung vào tỷ lệ học sinh-giáo viên.
Trong suy nghĩ của của tôi, chỉ số liên quan là tỷ lệ giữa thời gian quý giá của học sinh với giáo viên.
Do đó theo như mô hình truyền thống, phần lớn thời gian của giáo viên là để dành cho việc giảng và chấm bài và những gì gì nữa.
Có thể 5% lượng thời gian của họ là thực sự dành cho việc ngồi cạnh học sinh và thực sự làm việc với chúng.
Giờ thì 100% thời gian được dành cho việc này.
Vậy một lần nữa, dùng công nghệ, không chỉ thay đổi lớp học, mà bạn còn nhân tính hóa cả lớp học, tôi có thể chứng minh, với hệ số năm hoặc 10.
Và xem những gì quý giá đã diễn ra ở Los Altos, hãy tưởng tượng những gì điều này có thể giúp những học sinh lớn tuổi những người cảm thấy xấu hổ khi phải quay lại trường và học những gì lẽ ra họ nên học trước khi, trước khi quay lại đại học.
Tưởng tượng những gì điều này mang lại cho những đứa trẻ đường phố ở Calcutta những đứa trẻ phải giúp gia đình chúng vào ban ngày, và đó là lý do chúng không thể tới trường.
Bây giờ thì chúng có thể dành ra hai giờ đồng hồ mỗi ngày và trau dồi lại, hoặc theo kịp được tốc độ và không cảm thấy xấu hổ về những gì chúng biết hoặc không biết.
Giờ thì tưởng tượng điều gì xảy ra khi -- chúng ta nói về học sinh giúp nhau học trong một lớp. Nhưng đây là một hệ thống tích hợp tất cả.
Không có lý do nào chúng ta không thể có việc phụ đạo đồng cấp đó bên ngoài một lớp học.
Tưởng tượng những gì sẽ diễn ra nếu học sinh ở Calcutta đột nhiên có thể phụ đạo con trai của bạn, hoặc con bạn có thể phụ đạo cho đứa trẻ Calcutta đó?
Và tôi nghĩ những gì bạn thấy dần hiện rõ nét là khái niệm về một lớp học toàn cầu.
Và đó là điều thiết yếu trong tôi đang có gắng dựng lên.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Bill Gates: Tôi đã thấy những điều anh đang làm trong hệ thống mà liên quan đến sự thúc đẩy và phản hồi -- điểm năng lực, phù hiệu khen thưởng.
Nói cho tôi biết anh đang nghĩ gì vậy?
SK: Ồ vâng. Không, chúng tôi có một nhóm tuyệt vời đang làm điều đó.
Và tôi phải nói rõ là, bây giờ không chỉ có mình tôi nữa.
Tôi thì vẫn làm tất cả các video, nhưng chúng tôi có một nhóm tuyệt vời đang phát triển phần mềm.
Vâng, chúng tôi đã tích hợp một số ứng dụng trò chơi trong đó nơi bạn có thể đạt được những phù hiệu đó, chúng tôi đang bắt đầu tạo ra bảng thành tích theo từng lĩnh vực, và bạn đạt được điểm.
Điều này thực ra khá thú vị.
Chỉ là những dòng chữ in trên phù hiệu hoặc số lượng điểm bạn đạt được khi làm gì đó, Chúng ta thấy được trên cơ sở hệ thống mở rộng, như là hàng chục nghìn những em học sinh lớp năm hoặc lớp sáu di chuyển theo hướng này hoặc hướng kia, phụ thuộc vào loại phù hiệu nào bạn trao cho các em.
(Cười) BG: Và sự cộng tác mà anh đang làm với Los Altos,™ điều đó bắt đầu ra sao?
SK: Los Altos, điều này có vẻ hơi điên rồ. Lại một lần nữa, tôi không hề mong đợi điều này sẽ được sử dụng trong lớp học.
Có người từ hội đồng của họ tiếp cận tôi và nói, "Anh sẽ làm gì nếu như anh được quyền tự do làm điều gì mình thích trong phạm vi lớp học?"
Và tôi nói, "À, tôi sẽ chỉ để mỗi học sinh làm việc theo tiến độ của từng em trên cái gì đó như cái này và chúng ta sẽ tạo ra một cái bảng điều khiển." Và họ nói, "Ồ, điều này có vẻ hơi bị tiến bộ quá.
Chúng tôi cần phải suy nghĩ đã." Và tôi cũng như những người khác trong nhóm nghĩ thầm,
"Họ sẽ chẳng bao giờ muốn làm điều này đâu."
Nhưng quả thực ngay ngày hôm sau họ nói, "Anh có thể bắt đầu trong hai tuần được chứ?" (Cười)
BG: Vậy thì toán học lớp năm là những gì anh đang làm bây giờ?
SK: Hiện giờ thì có hai lớp năm và hai lớp bảy.
Và họ đang thực hiện ở cấp quận. Tôi nghĩ cái mà họ hứng thú chính là khả năng theo dõi những đứa trẻ này.
Đây không chỉ là điều chỉ diễn ra ở trường học. Chúng tôi thậm trí còn chứng kiến có những em học sinh còn tự học ngay cả khi Giáng sinh.
Và chúng tôi có thể theo dõi tất cả mọi thứ. Và thực sự họ có thể theo dõi học sinh khi họ tiến hành cho toàn quận.
Qua những kỳ nghỉ hè, khi mà các em học sinh chuyển sang giáo viên khác, bạn có nguồn dữ liệu liên tục mà thậm trí ngay cả ở cấp quận cũng có thể thấy được.
BG: Vậy thì dữ liệu hiện thị mà chúng ta đã thấy là dành cho các giáo viên truy cập và theo dõi những gì thực sự đang diễn ra với những học sinh của mình.
Vậy anh sẽ nhận được phản hồi từ biểu đồ dữ liệu của giáo viên để hiểu những gì họ nghĩ?
SK: Oh vâng. Phần lớn những thứ đó thông số từ phía giáo viên.
Chúng tôi tạo một số cho học sinh để các em có thể nhìn thấy thông tin về mình. nhưng chúng tôi có một khâu thiết kế rất chặt chẽ với chính các giáo viên. Và họ nói rất thẳng thắn rằng, ''Này anh, cái này hay đấy, nhưng...''
Lấy ví dụ cái biểu đồ trọng tâm, rất nhiều giáo viên từng nói, ''Tôi có cảm giác rằng rất nhiều các em học sinh nhảy nhót lung tung và không hề tập trung vào một chủ đề nào hết.'' Do vậy chúng tôi tạo ra cái sơ đồ tập trung đó.
Tất cả đều hướng tới giáo viên.
Mọi chuyện cho tới nay khá là điên rồ.
BG: Những gì được tạo ra đã sẵn sàng cho thời khắc quan trọng chưa?
Anh có nghĩ các lớp học trong năm học tới nên thử nghiệm cái này chưa?
SK: Vâng, nó đã sẵn sàng.
Chúng tôi đã có hàng triệu người tham gia vào trang web rồi, do đó chúng tôi có thể quản lý một vài người nữa. (Cười)
Không, không có lý do nào điều đó không thể xảy ra trong mọi lớp học tại Mỹ trong tương lai.
BG: Và tầm nhìn của việc phụ đạo.
Ý tưởng đó là, nếu tôi gặp khó khăn về một chủ đề nào đó, bằng cách nào đó ngay trong giao diện người dùng tôi sẽ tìm ra những người tình nguyện, có thể kiểm tra uy tín của họ, và tôi có thể sắp xếp lịch và kết nối với những người đó?
SK: Chắc chắn rồi. Và đây là điều tôi muốn đề nghị tất cả mọi người trong khán phòng nên làm.
Những bảng theo dõi mà các giáo viên có, bạn cũng có thể đăng nhập ngay bây giờ và về cơ bản bạn có thể trở thành người hướng dẫn cho con của mình, hoặc cháu của mình, hay anh em họ, hoặc có thể là những đứa trẻ tại câu lạc bộ Các cô cậu nhóc.
Và vâng, bạn có thể trở thành một người thầy, một người gia sư, thực sự là ngay tức thì.
Vâng, tất cả đã được thiết lập sẵn.
BG: Vâng, quả thật là tuyệt vời.
Tôi nghĩ anh vừa mới trình bày cái nhìn mới về tương lai của nền giáo dục.
Cảm ơn anh. (SK: Cảm ơn)
(Vỗ tay)
Mark Zuckerberg, một phóng viên đã hỏi ông một câu hỏi liên quan đến các thông tin cập nhật trên Facebook (news feed)
người phóng viên đó hỏi, "Tại sao chúng lại quan trọng đến vậy?"
Và Zuckerberg đã trả lời, "1 con sóc chết ở sân trước nhà bạn có thể liên quan đến những mối quan tâm của bạn lúc này hơn là những người chết ở châu Phi."
Và tôi muốn đề cập tới một trang web dựa trên ý tưởng về sự liên quan ấy sẽ như thế nào.
Khi tôi lớn lên ở 1 vùng nông thôn thuộc Maine, Internet là là một điều gì đó thực sự khác biệt.
Đó là sự liên kết với thế giới,
Đó là điều gì đó có thể kết nối tất cả chúng ta với nhau.
Và tôi chắc rằng nó sẽ thật tuyệt đối với nền dân chủ và cho xã hội của chúng ta.
Nhưng rồi có 1 sự thay đổi trong việc luân chuyển các thông tin trên mạng, và nó diễn ra một cách thầm lặng.
Và nếu chúng ta ko để ý tới nó, nó có thể trở thành 1 vấn đề thực sự.
Tôi chú ý tới điều này lần đầu tiên ở 1 nơi mà tôi đã dành rất nhiều thời gian -- Facebook của tôi.
Tôi là người tiến bộ, về mặt chính trị -- bất ngờ lớn phải không -- nhưng tôi luôn luôn tìm gặp những người bảo thủ.
Tôi thích nghe những điều họ đang nghĩ tới; tôi muốn thấy họ liên kết với cái gì; tôi muốn học được 1 điều gì đó.
Và tôi thực sự ngạc nhiên khi tới 1 ngày, tôi nhận ra rằng những người bảo thủ dần biến mất trong phần cập nhật Facebook của tôi.
Hóa ra là Facebook đã quan sát những đường link mà tôi đã truy cập, và nhận ra rằng tôi đã truy cập vào các đường link của những người theo chủ nghĩa tự do nhiều hơn là của những người bảo thủ.
Không hề hỏi ý kiến tôi về điều này, Facebook đã tự loại bỏ họ.
Và rồi họ biến mất.
Facebook không phải là nơi duy nhất làm những công việc biên tập vô hình, dựa trên những thuật toán, cho trang web của họ.
Google cũng đang làm điều tương tự.
Nếu tôi tìm kiếm điều gì đó, và bạn cũng tìm kiếm 1 điều tương tự, thậm chí là ngay bây giờ, tại cùng 1 thời điểm, chúng ta có thể sẽ nhận được những kết quả rất khác nhau.
Thậm chí nếu bạn đã đăng xuất, 1 kĩ sư đã nói với tôi, có tới 57 dấu hiệu để Google quan sát -- từ loại máy tính mà bạn đang dùng, trình duyệt bạn sử dụng cho tới vị trí của bạn -- họ đã sử dụng chúng để điều chỉnh các kết quả tìm kiếm cho phù hợp với cá nhân bạn.
Hãy nghĩ về điều này 1 chút -- không còn 1 Google chuẩn nữa đâu.
Và bạn biết đấy, điều khôi hài là thực sự rất khó để nhận ra nó.
Bạn không thể biết các kết quả của bạn khác biệt thế nào so với của 1 người khác.
Nhưng khoảng hai tuần trước, tôi đã đề nghị 1 nhóm bạn cùng tìm kiếm trên Google với từ khóa "Egypt" (Ai Cập) rồi gửi tôi bản chụp màn hình mà họ có.
Và đây là bản chụp từ anh bạn Scott của tôi.
Còn đây là của Daniel.
Khi tôi đặt chúng cạnh nhau, thậm chí bạn không cần đọc những đường link để thấy chúng khác nhau đến thế nào.
Nhưng khi bạn đọc những đường link này, chúng khá là khác thường đấy.
Daniel không hề nhận được bất kỳ thứ gì về cuộc biểu tình ở Ai Cập ở trang đầu tiên của kết quả tìm kiếm.
Còn của Scott thì đầy những thứ như vậy.
Và đây thực sự là 1 vấn đề lớn ở thời điểm này,
về việc các kết quả tìm kiếm đang trở nên khác nhau như thế nào.
Không chỉ là Google hay Facebook đâu.
Đó là 1 thứ đang lan tràn trong các trang web.
Có rất nhiều công ty đang thực hiện việc cá nhân hóa như vậy.
Yahoo News, trang tin tức lớn nhất trên mạng, đang được cá nhân hóa -- những người khác nhau sẽ nhận được những thứ khác nhau.
Huffington Post, the Washington Post, the New York Times -- tất cả đều đang thực hiện việc cá nhân hóa theo nhiều cách khác nhau.
Và nó hướng chúng ta, 1 cách rất nhanh chóng, tới 1 thế giới mà ở đó Internet sẽ cho chúng ta thấy cái mà nó nghĩ chúng ta muốn thấy, nhưng không phải luôn là những gì chúng ta cần.
Như Eric Schimidt đã nói, "Se rất khó khăn cho mọi người để xem hay sử dụng một thứ mà chưa hề được điều chỉnh để phù hợp với họ."
Và tôi cho rằng đây chính là vấn đề.
Tôi cho rằng, nếu chúng ta để tất cả những hệ thống "lọc" này lại với nhau, cùng với tất cả những thuật toán, chúng ta sẽ nhận được cái mà tôi gọi là "bong bóng lọc."
(filter bubble) Và cái bong bóng lọc của bạn là một thế giới thông tin duy nhất của riêng bạn mà bạn sống trong đó trên thế giới mạng.
Và những thứ có trong đó phụ thuộc vào việc bạn là ai, và bạn làm gì.
Nhưng vấn đề là bạn không thể quyết định điều gì sẽ được đưa vào.
Và quan trọng hơn, bạn thực sự không thể thấy điều gì đã được bỏ đi.
Và một trong những vấn đề đối với bong bóng lọc đã được phát hiện bởi 1 nhóm các nhà nghiên cứu ở Netflix.
Khi họ quan sát các hàng đợi tại Netflix, họ nhận ra 1 điều rất khôi hài như phần lớn chúng ta đã nhận thấy, đó là có 1 số bộ phim bằng cách nào đó đã được sắp xếp để đưa đến cho chúng ta
Những bộ phim này được đưa vào hàng đợi, và sẽ được đưa ra một cách nhanh chóng.
Và "Người sắt" (Iron Man) được đưa ra, và "Waiting for Superman" cũng ko phải đợi lâu.
Cái mà họ khám phá ra là trong những hàng đợi Netflix của chúng ta có 1 cuộc đấu tranh lớn đang diễn ra giữa những điều mong muốn lâu dài và những ý muốn nhất thời.
Bạn biết tất cả chúng ta đều muốn là người đã xem "Rashomon," nhưng ngay lúc này chúng ta lại muốn xem "Ace Ventura" lần thứ tư.
(Tiếng cười) Vậy nên sự biên tập tốt nhất cần đưa đến cho chúng ta 1 phần từ cả 2.
Nó đưa đến cho chúng 1 chút về Justin Bieber và 1 chút về Afghanistan.
Nó mang đến 1 vài thông tin về rau quả, và 1 vài thông tin về bữa tráng miệng.
Và sự thách thức đối với những bộ lọc dựa trên thuật toán, những bộ lọc hướng tới cá nhân này, chính là, bởi vì chúng hầu như chỉ quan sát những thứ chúng ta truy cập đầu tiên, nó có thể loại bỏ sự cân bằng đó.
Thay vì nhận được thông tin về một bữa ăn cân bằng, bạn có thể bị bao vây bởi thông tin về đủ thứ thức ăn tạp nham.
Qua đó chúng ta có thể thấy rằng thực tế chúng ta có vấn đề với những sai lầm của Internet.
Trong thế giới truyền hình -- đó là cách mà những điều không thể tưởng tượng được đang diễn ra -- trong thế giới truyền hình, có những người gác cửa, những biên tập viên, họ kiểm soát các luồng thông tin.
Rồi internet ra đời, nó thổi bay họ đi và nó cho phép chúng ta liên kết với nhau, điều đó thật tuyệt vời.
Nhưng đó không hẳn là những gì đang diễn ra lúc này.
Những gì chúng ta thấy dường như là sự truyền đi ngọn đuốc từ những người gác cửa tới những cơ chế dựa trên thuật toán.
Và vấn đề là những thuật toán này chưa được cài đặt trong nó những quy tắc xử thế như là những nhà biên tập đã làm.
Vậy nếu những thuật toán tổ chức thế giới cho chúng ta, nếu chúng quyết định cái chúng ta được thấy và không được thấy, thì chúng ta cần chắc chắn rằng chúng không chỉ hướng tới với sự liên quan.
Chúng ta cần chắc chắn rằng chúng đồng thời chỉ ra những thứ không dễ chịu hay đầy thử thách hay quan trọng -- đó là điều mà TED đang làm -- những quan điểm khác biệt.
Và chúng ta thực sự đã ở đây từ trước đó như là 1 xã hội.
Vào năm 1915, không nhiều tờ báo đổ mồ hôi công sức cho những trách nhiệm công dân của họ.
Rồi họ nhận ra rằng mình đang làm 1 việc thực sự quan trọng.
Rằng, trong thực tế, bạn không thể có được một nền dân chủ thực sự nếu công dân không nhận được những luồng thông tin tốt. Rằng những tờ báo là quan trọng, bởi vì chúng đóng vai trò như 1 bộ lọc, rồi đạo đức nhà báo được nâng lên.
Nó đã chưa thực sự hoàn hảo, nhưng nó đã đi cùng chúng ta trong suốt thế kỷ trước.
Và tới giờ, chúng ta dường như quay trở lại năm 1915 với các trang web.
Và chúng ta cần những người gác cửa mới để mã hóa trách nhiệm đó thành những dòng mã nguồn mà họ đang viết.
Tôi biết rằng có rất nhiều người ở đây đang làm việc cho Facebook và Google -- như Larry và Sergey -- những người đã góp phần xây dựng nên nền tảng web như bây giờ, và tôi thực sự biết ơn về điều đó.
Nhưng chúng tôi cần các bạn chắc chắn rằng những thuật toán này sẽ được mã hóa trong chúng một ý thức về cuộc sống cộng đồng, một ý thức về trách nhiệm công dân.
Chúng tôi cần các bạn chắc chắn rằng, chúng đủ rõ ràng để chúng tôi có thể nhìn thấy những quy tắc quyết định những gì sẽ đi qua hệ thống lọc của các bạn.
Và chúng tôi cần các bạn cung cấp cho chúng tôi sự kiểm soát, để chúng tôi có thể quyết định điều gì sẽ bị lọc hay không.
Bởi vì tôi cho rằng chúng ta thực sự cần Internet như là 1 thứ mà chúng ta từng mơ tới.
Chúng ta cần nó để liên kết tất cả mọi người lại.
Chúng ta cần nó để giới thiệu với chúng ta những ý tưởng mới, những con người mới và những triển vọng mới.
Và nó sẽ không như vậy nếu nó khiến chúng ta bị cách ly trong 1 hệ thống web của cá nhân.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tưởng tượng nếu bạn có thể ghi lại cuộc đời bạn... mọi điều bạn nói, mọi thứ bạn làm, sẵn sàng có trong một ký ức hoàn hảo ngay trên tay bạn, nên bạn có thể quay lại và tìm những khoảnh khắc đáng nhớ và hồi tưởng chúng, hay lướt qua vệt thời gian và khám phá các hình mẫu trong chính cuộc đời của bạn mà đã đi qua chưa được khám phá.
Và đó chính là cuộc hành trình mà gia đình tôi đã bắt đầu 5 năm rưỡi trước.
Đây là vợ và là người cộng tác của tôi, Rupal.
Và vào ngày này, vào thời điểm này, chúng tôi đã bước vào nhà với đứa con đầu lòng của chúng tôi, bé trai tuyệt vời của chúng tôi.
Và chúng tôi đi vào nhà với một hệ thống ghi hình đặc biệt trong nhà.
(Phim) Người đàn ông: Được rồi.
Deb Roy: Khoảnh khắc này và hàng ngàn khoảnh khắc đặc biệt khác đối với chúng tôi, đã được thu tại nhà chúng tôi vì trong mỗi phòng trong nhà, nếu bạn nhìn lên, bạn sẽ thấy một máy quay và một micro. và nếu bạn nhìn xuống, bạn sẽ có một tầm nhìn bao quát của căn phòng.
Đây là phòng khách của chúng tôi, phòng ngủ em bé, nhà bếp, phòng ăn và phần còn lại của ngôi nhà.
Và tất cả được lưu trong một dãy đĩa được thiết kế cho việc thu liên tục.
Viì ậy chúng ta đang lướt qua một ngày trong nhà chúng tôi khi mà chúng ta đi từ sáng sớm cho tới chiều tà và cuối cùng, tắt đèn đi ngủ.
Trong vòng 3 năm, chúng tôi đã ghi 8 tới 10 tiếng mỗi ngày, tích lũy xấp xỉ 250.000 giờ hình và tiếng
Vì vậy bạn đang xem một mẫu trong cái mà cho đến nay gọi là bộ sưu tập phim gia đình lớn nhất từng được làm.
(Tiếng cười) Và cái mà dữ liệu này thể hiện cho gia đình chúng tôi ở mức độ cá nhân, ảnh hương đã là rất lớn, và chúng tôi vẫn tiếp tục học giá trị của nó.
Vô số thời điểm tự nhiên, không giả tạo, được thu lại, và chúng tôi đang bắt đầu học làm cách nào để khám phá chúng và tìm chúng.
Nhưng cũng có một lý do khoa học dẫn tới dự án này, đó là để dùng dữ liệu tự nhiên theo chiều dọc này để hiểu quá trình một đứa trẻ học ngôn ngữ như thế nào-- đứa trẻ đó là con trai chúng tôi
Và vì với nhiều điều khoảng riêng tư để bảo vệ mọi người đã được ghi lại trong dữ liệu, chúng tôi để những thành phần của dữ liệu cho nhóm nghiên cứu tin cậy của tôi tại MIT vì vậy chúng tôi có thể bắt đầu gỡ ra những mẫu trong bộ dữ liệu khổng lồ này, cố gắng hiểu sự ảnh hưởng của môi trường xã hội đối với tiếp nhận ngôn ngữ.
Vì vậy chúng ta xem ở đây là vào một trong những thứ đầu tiên chúng tôi bắt đầu làm.
Đây là vợ tôi và tôi đang nấu bữa sáng trong bếp. Và khi chúng tôi di chuyển qua không gian và thời gian, một kiểu cuộc sống hoạt động trong nhà bếp mang tính thường nhật.
Để có thể chuyển đổi 90.000 giờ phim không ý nghĩa này sang một thứ gì đó mà chúng tôi có thể bắt đầu thấy, chúng tôi sử dụng chương trình phân tích chuyển động để thực hiện, khi chúng ta di chuyển theo không gian và thời gian, cái mà chúng tôi gọi là các con sâu không-thời gian.
Và nó trở thành một phần của bộ công cụ của chúng tôi để có thể nhìn và thấy địa điểm của các hoạt động trong dữ liệu, và với nó, tìm ra hình thức của, cụ thể là, những nơi con trai chúng tôi di chuyển trong nhà. thì chúng tôi có thể tập trung các nỗ lực chuyển đổi tất cả các môi trường nói quanh con trai chúng tôi -- tất cả các từ mà nó nghe từ tôi, vợ tôi, và người giữ trẻ của chúng tôi, và theo thời gian, các từ ngữ bắt đầu hình thành.
Vì vậy với công nghệ đó và dữ liệu đó và khả năng để, với sự giúp đỡ của máy móc, chuyển âm, chúng tôi hiện tại đã chuyển xấp xỉ hơn 7 triệu từ từ những chuyển âm trong nhà của chúng tôi.
Và với nó, để tôi giới thiệu với các bạn đi một vòng đầu vào trong dữ liệu này.
Tôi chắc là hẳn các bạn,, từng xem những đoạn phim tua nhanh một bông hoa nở khi mà bạn tăng thời gian chạy.
Tôi muốn các bạn trải nghiệm sự nở hoa của thể nói.
Con trai chúng tôi, sau lần sinh nhật đầu của nó, nói "gaga" để chỉ "water".
Và trong vòng nửa năm, nó dần học để phỏng theo thể hoàn chỉnh nhất, "water"
Vì vậy chúng ta sẽ đi qua nửa năm trong khoảng 40 giây.
Không có phim ở đây, vì vậy bạn có thể tập trung vào âm thanh, chỉ âm thanh, của một dạng mới của một con đường: "gaga" thành "water"
(Âm thanh) Em bé: Gagagagagaga Gaga gaga gaga guga guga guga wada gaga gaga guga gaga wader guga guga water water water water water water water water water.
DR: Nó làm được rồi, phải không.
(Vỗ tay) Và nó không chỉ học từ "water".
Sau khoảng thời gian 24 tháng, 2 năm đầu mà chúng tôi thực sự tập trung vào, đây là một bản đồ về mọi từ mà đứa trẻ học được theo thứ tự thời gian.
Và bởi vì chúng tôi có một bản ghi chép đầy đủ, chúng tôi đã xác định được từng từ trong 503 từ mà đứa trẻ học được vào lần sinh nhật thứ hai của nó.
Nó là một đứa trẻ biết nói sớm.
Và vì vậy chúng tôi bắt đầu phân tích tại sao.
Tại sao một vài từ học được trước những từ khác?
Đây là một trong những kết quả trước hết hoàn thành trong nghiên cứu của chúng tôi khoảng hơn 1 năm làm chúng tôi sửng sốt.
Cách để phiên dịch biểu đồ tương đối đơn giản này là dựa vào chiều cao chỉ thị độ phức tạp của lời nói của người chăm sóc bé dựa trên chiều dài của lời nói.
Và cột dọc là số lần.
Và tất cả dữ liệu, chúng tôi sắp xếp dựa trên ý tưởng sau: Mỗi lần đứa trẻ học một từ, chúng tôi sẽ quay lại và nhìn vào tất cả từ mà nó đã nghe có chứa từ đó.
Và chúng tôi ghi nhận độ dài của câu nói.
Và cái mà chúng tôi tìm ra hiện tượng gây tò mò này, rằng lời nói của người chăm sóc được giảm xuống một cách có hệ thống đến mức tối thiểu, làm cho ngôn ngữ đơn giản hết mức có thể, và rồi dần nâng lên phức tạp.
Và điều kỳ diệu là sự lên xuống đó xếp ngay ngắn một cách gần như chính xác với khi mỗi từ được sinh ra -- từ này tới từ khác một cách có hệ thống.
Vì vậy có vẻ như là tất cả 3 người chăm sóc chính-- tôi, vợ tôi và người giữ trẻ -- tôi nghĩ rằng, chúng tôi đang định hình lại ngôn ngữ của mình một cách có hệ thống và ít ý thức để giúp đứa trẻ học được một từ và nhẹ nhàng giúp nó học những từ phức tạp hơn.
Và sự ngụ ý của điều này -- có nhiều, nhưng cái mà tôi muốn chỉ ra, là phải có những vòng phản hồi tuyệt vời.
Tất nhiên, con trai tôi đang học từ môi trường ngôn ngữ của nó, nhưng môi trường đang học từ nó.
Môi trường đó, tức là mọi người, ở trong một vòng phản hồi khép kín và tạo ra một dạng của cấu trúc cho đến bây giờ vẫn chưa được chú ý
Nhưng đó là xét từ khía cạnh ngữ cảnh nói.
Vậy còn ngữ cảnh nhìn như thế nào?
Chúng ta không đang xem -- Xem đây là một mặt cắt của nhà chúng tôi.
Chúng tôi lấy những dữ liệu từ máy quay, và làm vài phép chỉnh quang học, và rồi chúng tôi có thể làm thành mô hình 3 chiều.
Và chào mừng đến ngôi nhà của chúng tôi.
Đây là một khoảnh khắc, một khoảnh khắc được ghi lại bằng nhiều phía máy quay.
Mục đích chúng tôi làm vậy là để tạo một cỗ máy kí ức, nơi mọi người có thể quay lại và bay vòng quanh bằng cách tương tác và rồi thổi cuộc sống trong đoạn phim vào hệ thống này.
Cái mà tôi sắp làm là chiếu cho các bạn một đoạn phim tua nhanh có độ dài 30 phút, một lần nữa, về cuộc sống trong phòng khách.
Trên sàn nhà là tôi và con trai tôi
Và có phần mềm phân tích phim theo vết cử động của chúng tôi.
Con trai tôi là vệt màu đỏ, tôi là vệt màu xanh.
Chúng tôi đang ở trên ghế, nhìn ra ngoài cửa sổ xem xe chạy.
Và cuối cùng, con trai tôi chơi trong chiếc xe tập đi một mình.
Bây giờ chúng dừng lại, 30 phút phim, chúng ta chuyển thời gian thành trục thẳng đứng, và chúng ta mở một tầm nhìn của những vệt tương tác mà chúng tôi để lại.
Và chúng ta thấy những cấu trúc tuyệt vời này -- những nút nhỏ của hai dải màu này chúng tôi gọi chúng là những điểm nóng.
Dải xoắn chúng tôi gọi là điểm nóng đơn.
Và chúng tôi nghĩ rằng chúng ảnh hưởng tới cách mà ngôn ngữ được học.
Cái mà chúng tôi muốn làm là bước đầu hiểu được sự tương tắc giữa những hình mẫu và ngôn ngữ mà con trai tôi tiếp xúc để xem nếu chúng ta có thể đoán cái cấu trúc khi từ ngữ được nghe nhận ảnh hưởng tới khi mà chúng được học như thế nào -- nói cách khác, mối quan hệ giữa các từ và nghĩa của chúng.
Vì vậy đây là cách mà chúng tôi tiếp cận.
Trong đoạn phim này. Một lần nữa, con trai tôi được đánh dấu.
Nó là vạch màu đỏ phía sau
Và đây là người giữ trẻ của chúng tôi ở cửa.
(Phim) Người giữ trẻ: Con muốn uống nước hả? (Em bé: Aaaa ) Người giữ trẻ: Được rồi (Em bé: Aaaa ) DR: Cô ta cho uống nước, và để lại 2 vạch tới nhà bếp để lấy nước.
Và cái mà chúng tôi làm là sử dụng từ "nước" để đánh dấu khoảnh khắc, một phần hành động đó.
Bây giờ chúng tôi sử dụng lượng lớn dữ liệu và ghi nhận mọi thời điểm con trai chúng tôi nghe từ "nước" và ngữ cảnh mà nó thấy xuất hiện từ "nước", chúng tôi sửa dụng nó xuyên qua đoạn phim và tìm mọi hoạt động mà có liên quan tới nước.
Và cái mà dữ liệu để lại là một bức tranh.
Chúng tôi gọi chúng là bức tranh từ vựng.
Đây là một bức tranh về từ "nước", và các bạn có thể thấy hầu hết mọi hoạt động là trong nhà bếp.
Đó là nơi có mấy cái đỉnh đó ở phía bên trái.
Về độ tương phản, chúng tôi có thể dịch âm thanh này với bất kỳ từ nào.
Chúng ta có thể chọn từ "bye" trong từ "good bye."
Và chúng ta có thể xem rõ ở cửa ra vào của ngôi nhà.
Và chúng tôi xem, và tìm ra, như các bạn có thể đoán được là một sự tương phản trong bức tranh nơi mà từ "bye" xuất hiện nhiều hơn một cách có cấu trúc.
Vì vậy chúng tôi sử dụng những cấu trúc này để bắt đầu suy đoán thứ tự của việc tiếp nhận ngôn ngữ. và đó là công việc chúng tôi đang làm bây giờ.
Trong phòng lab của tôi, nơi mà chúng tôi đang làm việc, tại MIT -- đây là ở phòng lab kĩ thuật.
Nơi đây trở thành nơi yêu thích của tôi ghi hình về bất cứ không gian nào.
Ba trong số những người làm chính trong dự án này, Philip DeCamp, Rony Kubat và Brandon Roy ở trên hình:
Philip là một người cộng tác thân thuộc trong tất cả các hình ảnh mà các bạn đang xem.
Và Michael Fleischman là một nghiên cứu sinh tiến sĩ khác trong lab của tôi người này mà làm việc phân tích phim ghi hình gia đình này với tôi và anh ta có được quan sát sau: rằng "chỉ có cách là chúng ta phân tích về việc ngôn ngữ liên kết với sự kiện như thế nào để đưa ra nền tảng chung về ngôn ngữ, chúng ta có thể làm ý tưởng giống vậy với nhà của anh, Deb ạ, và chúng ta có thể áp dụng nó vào phương tiện công cộng."
Và vì vậy cố gắng của chúng tôi có một chuyển biến ngoài mong đợi.
Suy nghĩ về truyền thông đại chúng là nơi cung cấp nền tảng hiểu biết chung và các bạn có công thức để mang ý tưởng này tới một nơi mới.
Chúng tôi đã bắt đầu phân tích nội dung TV sử dụng cũng những nguyên lý như vậy -- phân tích cấu trúc sự kiện của một lần phát sóng TV -- các phần của các chương trình, quảng cáo, tất cả mọi thành phần làm nên một cấu trúc sự kiện.
Và chúng tôi hiện tại sử dụng đĩa vệ tinh, lấy và phân tích một mảng hay của tất cả chương trình TV được xem ở Mỹ.
Và bây giờ bạn không phải đi và trang bị micro trong phòng khách để ghi lại các cuộc đối thoại của mọi người, bạn chỉ cần chỉnh sang nguồn truyền thông sẵn sàng ở chế độ công khai.
Vì vậy chúng tôi lấy khoảng 3 tỉ ý kiến một tháng. Và rồi điều kì diệu xuất hiện.
Bạn có được cấu trúc sự kiện, nền tảng ý nghĩa của các từ xuất hiện từ các chương trình TV; bạn có các cuộc hội thoại về những chủ đề đó: và thông qua phân tích về ngữ nghĩa -- đây thực sự là dữ liệu thực mà bạn đang tìm kiếm từ phân tích dữ liệu của chúng tôi -- mỗi đường màu vàng cho thấy một liên kết hình thành giữa một ý kiện tự nhiên và một mẫu cấu trúc sự kiện từ phát sóng TV.
Giờ thì ý tưởng tương tự cũng có thể được xây dựng.
Và chúng tôi có bảng từ này. trừ những từ không lấy từ trong phòng khách của tôi.
thay vì là ngữ cảnh, các hoạt động chung mới là là nội dung dẫn tới các cuộc nói chuyện trên TV.
Và cái mà chúng tôi thấy ở đây, những tòa nhà chọc trời, là nội dung bình luận liên quan tới chủ đề trên TV.
Cùng khái niệm, nhưng khi nhìn vào các động lực của việc giao tiếp trên một khía cạnh rất khác.
Động lực đó hình thành theo một cách thiết yếu cần thiết, chứ không hẳn là, như là việc đo lường nội dung dựa trên số lượng người đang xem. điều này cho chúng tôi dữ liệu cơ bản để nhìn vào các tính chất tiềm năng của chủ đề.
Và chỉ như cách chúng ta nhìn vào các vòng phản hồi và các hoạt động trong một gia đình, chúng ta bây giờ có thể tạo ra khái niệm giống vậy và nhìn vào một nhóm người lớn hơn nhiều.
Đây là tập hợp con của dữ liệu trong cơ sở dữ liệu của chúng tôi == chỉ 50.000 trong hàng triệu dữ liệu-- và biểu đồ xã hội kết nối chúng thông qua các nguồn công cộng sẵn có.
Và nếu bạn cho các dữ liệu vào một nơi, một nơi thứ hai để chứa nội dung.
Chúng ta có các chương trình và các sự kiện thể thao và các quảng cáo, và tất cả cấu trúc liên kết kết nối các dữ liệu đó với nhau tạo nên một biểu đồ nội dung.
Và sau đó là biểu đồ ba chiều quan trọng.
Mỗi một liên kết mà bạn đang xem được biểu diễn ở đây là một liên kết thực sự được tạo ra giữa điều mà một ai đó nói ra và kà một phần nội dung.
Hiện tại có hàng triệu những liên kết này cho chúng ta mối liên kết của các biểu đồ xã hội và cách mà chúng liên hệ với nội dung.
Và chúng ta hiện tại có thể bắt đầu dò tìm cấu trúc bằng những cách thú vị.
Và nếu chúng ta, như là dò con đường của một mẩu tin dẫn dắt người nào đó bình luận về nó, và rồi chúng ta đi theo bình luận đó, và rồi nhìn vào toàn bộ biểu đồ xã hội được kích hoạt và rồi theo ngược về để thấy mỗi liên hệ giữa biểu đồ xã hội và nội dung, một cấu trúc rất thú vị hiện ra.
Chúng tôi gọi đó là xem kép, nếu bạn muốn, thì sẽ là phòng khách ảo.
Có những động cơ cuốn hút hoạt động diễn ra.
Không phải là một chiều.
Một mẫu nội dung, một sự kiện, làm cho người nào đó nói.
Họ nói chuyện với những người khác.
Điều này dẫn đến điều chỉnh hành trở ngược vi với đối tượng truyền thông, và những vòng luân chuyển này điều khiển toàn bộ hành vi.
Một ví dụ khác -- rất khác biệt -- một người thật khác trong cơ sở dữ liệu của chúng tôi -- và chúng tôi tìm thấy ít nhất hàng trăm, thay vì lài hàng ngàn, những người như vậy.
Chúng tôi gọi người đó bằng một tên.
Đây là một nhà phê bình truyền hình bán chuyên nghiệp có tỉ lệ người hâm mộ cao.
Vì vậy nhiều người đang nghe theo người này -- chịu ảnh hưởng rất nhiều -- và họ có khuynh hướng nói về những thứ chiếu trên TV.
Vì vậy người này là một liên kết quan trọng trong việc kết nối phương tiện truyền thông và phương tiện xã hội với nhau.
Một ví dụ cuối cùng từ dữ liệu này: Đôi khi nó thực sự là một mẩu tin đặc biệt.
Vì vậy nếu chúng ta nhìn vào mẩu tin, Nhà nước liên minh của Tổng thống Obama phát biểu từ vài tuần trước, và nhìn vào cái mà chúng ta thấy trong tập dữ liệu tương tự này, ở một mức độ tương tự, các tính chất hấp dẫn của mẩu tin này là thực sự đáng chú ý.
Một cuộc hội thoại bùng nổ trên cả nước trên thực tế là sự phản hồi lại những điều được phát sóng.
Và tất nhiên, thông tất cả các đường thẳng này là dòng chảy ngôn ngữ không cấu trúc.
Chúng ta có thể chụp X-quang và có được một nhịp thời gian hiện thực của đất nước, cái nhìn thời gian thực về các phản ứng xã hội về những mạch dẫn khác nhau trong một biểu đồ xã hội được nội dung kích hoạt.
Vì vậy, để tóm tắt lại, ý tưởng ở đây là: Khi thế giới giới chúng ta được trang bị công cụ ngày càng nhiều và chúng ta có những khả năng để thu thập và liên kết các chấm giữa những cái mà người ta nói và ngữ cảnh mà họ đang nói. điều mà đem đến một khả năng để thấy các cấu trúc xã hội mới và các động lực điều này trước đó chưa hề thấy được.
Nó giống như là xây một cái kính hiển vi hay một cái kính viễn vọng và khám phá ra các cấu trúc mới về hành vì của chúng ta quanh việc giao tiếp
Và tôi nghĩ ý nghĩa của việc này thực sâu sắc. dù nó là vì khoa học, để quảng cáo, hay cho mục đích của chính phủ, hay có thể cho tất cả, cho cá nhân chúng ta
và vì vậy quay lại với con trai của tôi, khi tôi đang chuẩn bị buổi nói chuyện này, nó đang nhìn qua vai của tôi, và tôi cho nó thấy những cái đoạn phim mà tôi cho các bạn xem hôm nay, và tôi hỏi sự đồng ý của nó -- và nó chấp nhận.
Và rồi tôi tự ngẫm, "Điều đó không tuyệt sao, toàn bộ cơ sở dữ liệu này, tất cả những đoạn thu này, ba sẽ giao lại cho con và em gái của con," đứa em mà được sinh ra 2 năm sau. "Và các con sẽ có thể quay lại và trải nghiệm lại những khoảnh khắc mà với trí nhớ bình thường của mình, các con có thể chưa bao giờ có thể nhớ được như bây giờ."
Và nó im lặng một lúc.
Và tôi nghĩ. "Tôi đang nghĩ gì vậy?
Nó mới 5 tuổi. Nó chưa hiểu điều này đâu."
Và ngay khi tôi đang có ý nghĩ đó, nó nhìn lên tôi và nói, "Vậy khi con lớn lên, con có thể chiếu cái này cho con của con phải không?"
Và tôi nghĩ, "Wow, đây là thứ đầy quyền lực."
Vì vậy tôi muốn nói cho các bạn về một khoảng khắc cuối từ gia đình tôi.
Đây là lần đầu tiên con trai chúng tôi đi hơn 2 bước một lần -- được ghi lại trong đoạn phim.
Và tôi thực sự muốn các bạn tập trung vài cái điều như tôi đang dẫn bạn đi đây
Đó là một môi trường đầy xáo trộn: nó là cuộc sống tự nhiên.
Mẹ của tôi trong nhà bếp, đang nấu ăn, và, tất cả mọi nơi, trong lối đi, Tôi nhận ra nó đang sắp làm việc đó, sắp bước hơn 2 bước.
các bạn nghe tôi cỗ vũ con, đang nhận ra điều đang diễn ra, và rồi phép màu xuất hiện.
Hãy nghe kỹ
Sắp được 3 bước, con trai tôi nhận ra cái gì đó màu nhiệm đang diễn ra. Và vòng phản hồi tuyệt diệu nhất xảy ra, và nó thở vào, và nó thì thầm "wow" và một cách bản năng tôi phản hồi lại như vậy.
Và vì vậy quay lại thời gian tới thời điểm đáng nhớ đó.
(Phim) DR: Hey.
Tới đây.
Con làm được không?
Oh, con trai.
Con làm được không?
Em bé: Yeah.
DR: Mẹ, nó đang đi nè.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) DR: Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Đây là một con sông.
Đây là một dòng suối.
Đây là một con sông.
Tình trạng này đang diễn ra trên khắp cả nước.
Có đến hơn 10 ngàn dặm sông suối khô cạn trên nước Mỹ.
Trên bản đồ này, những khu vực có tranh chấp về nguồn nước được tô màu.
Vấn đề tương tự cũng đang xuất hiện ở phía Đông.
Lý do khác nhau tùy vào từng tiểu bang, nhưng phần lớn là đều rất chi tiết.
Chỉ riêng ở bang Montana đã có 4000 dặm sông suối khô cạn.
Chúng là nơi cá và các động vật hoang dã khác sinh sôi,
Chúng là những huyết mạch của hệ sinh thái, và chúng thường là những huyết mạch khô cạn.
Tôi muốn kể một câu chuyện của một trong những con sông khô cạn đó bởi vì đó là một hình mẫu cho câu chuyện lớn hơn.
Đây là Lạch Prickly Pear.
Nó chảy qua một khu dân cư trải dài từ Đông Helena đến Hồ Helena.
Nó nuôi dưỡng cá bao gồm cả cá hồi đốm Bắc Mĩ, cá hồi nâu và cá nhiều màu.
Gần như hàng năm trong hơn 100 năm nay,
nó trở nên như thế này vào mùa hè.
Chuyện đã xảy ra như thế nào?
Hãy quay lại thời điểm bắt đầu là những năm cuối của thế kỉ XIX khi mà con người bắt đầu xây dựng nhà cửa ở Montana.
Nói ngắn gọn, đã từng có rất nhiều nước và không có quá nhiều người.
Nhưng nhu cầu nước ngày càng cao những người đến định cư trước tiên quan tâm đến vấn đề này, năm 1865, Montana thông qua đạo luật đầu tiên về nước.
Về cơ bản, đạo luật quy định tất cả mọi người định cư xung quanh đều có thể dùng chung dòng suối.
Tệ thay, ngày càng có nhiều người muốn dùng chung dòng suối, và những người đầu tiên đến đó đủ lo lắng để cho gọi luật sư.
Những vụ kiện mở màn xuất hiện vào năm 1870 và 1872, tất cả đều liên quan đến Lạch Prickly Pear.
Đến năm 1921, Tòa án tối cao Montana đã ra phán quyết trong trường hợp Lạch Pricky Pear rằng những người đến đầu tiên có quyền ưu tiên trong việc sử dụng nước.
Điểm mấu chốt ở đây là những quyền ưu tiên đó.
Vấn đề là hiện nay, mọi nơi trên phía Tây đều xảy ra tình trạng như thế này.
Một số trong những dòng sông đó có lượng nước, mà những người ưu tiên được quy định để sử dụng, nhiều gấp 50 đến 100 lần lượng nước trên thực tế.
Và những người có quyền ưu tiên, nếu họ không sử dụng quyền của mình, họ sẽ đối mặt với việc mất quyền lợi, cũng với những giá trị kinh tế gắn cùng với nó.
Vì vậy họ không có động cơ để giữ gìn nguồn nước.
Và vấn đề không chỉ là do số người, mà còn là do hệ thống luật pháp tự nó không khuyến khích sự tiết kiệm. bởi vì bạn sẽ mất quyền dùng nước nếu bạn không sử dụng nó.
Và sau hàng thập kỉ kiện tụng và 140 năm kinh nghiệm, các dòng sông vẫn trở nên như thế này.
Đó là một hệ thống đổ vỡ.
Không tồn tại một động cơ để bảo tồn nguồn nước, bởi nếu bạn không dùng quyền ưu tiên, bạn sẽ mất quyền đó.
Và tôi chắc các bạn đều biết rằng, điều này đã tạo ra rất nhiều tranh cãi giữa những người nông dân và những người bảo vệ môi trường.
Được rồi. Giờ tôi chuẩn bị đổi chủ đề đây.
Phần lớn các bạn đều sẽ rất phấn khởi khi biết rằng phần còn lại của bài thuyết trình là miễn phí.
Và một số sẽ phấn chấn khi biết rằng nó liên quan đến bia.
(Tiếng cười) Có một hiện tượng đang diễn ra trên toàn nước Mĩ, đó là sự quan tâm của các công ti về dấu ấn nước (water footprint) của họ.
Họ quan tâm tới việc đảm bảo một lượng nước cần thiết, họ đang cố gắng để sử dụng nước thực sự hiệu quả, và họ đang chú ý tới sự ảnh hưởng của việc sử dụng nước tới nhãn hiệu của mình.
Vậy đấy, đây là một vấn đề quốc gia, nhưng tôi đang chuẩn bị nói với bạn một câu chuyện khác ở Montana,
và nó liên quan tới bia.
Tôi cá là bạn không biết rằng cần 5 cốc nước để làm ra một cốc bia.
Nếu bạn tính cả đến sự thất thoát thì cần tới hơn một trăm cốc nước để làm ra một cốc bia.
Hiện nay, những người pha chế bia ở Montana đã cố gắng rất nhiều để tiết kiệm nước, nhưng họ vẫn sử dụng tới hàng triệu gallon nước.
Ý tôi là, trong bia có nước.
Vậy họ có thể làm gì với dấu ấn nước còn lại, điều sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới hệ sinh thái?
Những hệ sinh thái ấy vô cùng quan trọng với những người ủ bia ở Montana và khách hàng của họ.
Suy cho cùng, có một mối ràng buộc giữa nước và nghề cá. Và đối với một số người, có một mối ràng buộc rất mật thiết giữa nghề cá và bia.
(Tiếng cười) Và những người pha chế ở Montana và khách hàng của họ đang lo lắng, và họ đang tìm một giải pháp;
Vậy làm thế nào để họ sử dụng những dấu ấn nước còn lại?
Hãy nghĩ về Prickly Pear.
Cho đến bây giờ, sự quản lí nước trong kinh doanh chỉ bó hẹp trong đo lường và giảm thiểu, và chúng tôi đang tính đến bước tiếp theo là tái tạo.
Hãy nghĩ về Prickly Pear.
Ở đó có một hệ thống đổ vỡ.
Bạn không có động lực để bảo tồn nguồn nước, bởi vì bạn sẽ mất quyền ưu tiên nếu không sử dụng chúng.
Và chúng tôi quyết định liên kết hai thế giới đó lại -- thế giới của các công ti với dấu ấn nước của họ và thế giới của những người nông dân với những quyền ưu tiên của họ trên những con sông.
Tại một số bang, những người có quyền ưu tiên có thể để nước của họ ở lại dòng sông trong khi vẫn bảo vệ chúng một cách hợp pháp và giữ quyền ưu tiên. Suy cho cùng,
đó là quyền của họ, và nếu họ muốn dùng quyền đó để giúp những đàn cá sinh sôi trên những dòng sông, thì đó là quyền của họ.
Nhưng họ không có động lực để thực hiện.
Vì thế, sau khi làm việc với những xí nghiệp nước địa phương, chúng tôi tạo ra động cơ cần thiết.
Chúng tôi trả tiền cho việc giữ nước lại.
Đó là những gì đang diễn ra tại đây. Người này đã đồng ý
và đang đóng thiết bị lấy nước lại, để nước chảy bình thường trên dòng sông.
Anh ta không hề mât quyền của mình, anh ta chỉ chọn áp dụng quyền đó, hay một phần của nó, cho dòng sông, thay vì cho đất liền.
Bởi vì anh ấy là một người có quyền ưu tiên, anh ta có thể giữ cho nó không bị sử dụng bởi những người khác.
Được chứ?
Anh ta được trả để giữ nước ở lại dòng suối.
Người đàn ông này đang đo lượng nước mà anh ta sẽ không lấy khỏi dòng sông.
Sau đó chúng tôi sẽ đem lượng nước đo được chia ra làm hàng ngàn phần lợi tức nhỏ.
Mỗi phần có một số seri và một chứng nhận, sau đó những người pha chế rượu và những người khác mua những chứng nhận đó như một cách để đưa nước trở lại những hệ sinh thái xuống cấp.
Những người pha chế trả tiền để tái tạo lại lượng nước ở dòng sông.
Việc này cung cấp một cách thức đơn giản, rẻ, và đáng kể để đưa nước trở lại những hệ sinh thái xuống cấp, trong khi đưa ra lựa chọn kinh doanh cho những người nông dân và một cách thức đơn giản giải quyết vấn đề dấu ấn nước cho các công ti kinh doanh.
Sau 140 năm tranh cãi và 100 năm với những dòng suối khô cạn, một tình trạng mà kiện tụng và các quy định chưa giải quyết được, chúng tôi kết hợp một giải pháp dựa trên thị trường với những người sẵn sàng mua và bán -- một giải pháp không cần tới kiện tụng.
Đó là cung cấp những người quan tâm tới dấu ấn nước của họ một cơ hội thực sự để đưa nước tới những nơi cần thiêt, tới những hệ sinh thái xuống cấp, trong khi đem lại cho người nông dân một lựa chọn kinh tế ý nghĩa về việc nước của họ sẽ được sử dụng như thế nào.
Những hợp đồng đó tạo ra những liên minh chứ không phải đối thủ.
Chúng liên kết mọi người hơn là chia rẽ họ.
Và chúng cung cấp những sự trợ giúp kinh tế cần thiết cho cộng đồng nông thôn.
Và quan trọng nhất, nó đang mang lại hiệu quả.
Chúng tôi đã đưa được hơn bốn tỉ gallon nước về các vùng sinh thái.
Chúng tôi đã liên kết những người nắm quyền ưu tiên với những ngưởi ủ bia ở Montana, với những khách sạn và doanh nghiệp chè ở Oregon và với những công ti công nghệ cao dùng có nhu cầu nước rất lớn ở vùng phía Tây Nam.
Và khi chúng ta tạo nên những liên kết ấy, chúng ta có thể và chúng ta sẽ biến những nơi thế này thành thế này.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Khi bắt đầu công việc hiện tại, tôi nhận được khá nhiều lời khuyên, đó là hãy phỏng vấn 3 chính trị gia mỗi ngày.
Và từ đó sẽ có nhiều mối quan hệ với các chính trị gia. Tôi có thể nói với bạn rằng họ đều là "quái vật" cảm xúc, bằng cách này hay cách khác.
Họ có cái mà tôi gọi là chứng nói nhiều, họ nói quá nhiều đến nỗi họ tự làm cho mình trở nên mất trí.
(Tiếng cười) Nhưng cái mà họ có là những kĩ năng xã hội tuyệt vời.
Khi bạn gặp họ, họ kìm hãm bạn, nhìn thẳng vào mắt bạn, họ xâm chiếm những khoảng trống riêng tư của bạn, và họ xoa dịu phía sau đầu bạn nữa.
Tôi từng dùng bữa tối với 1 thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa vài tháng trước người đã để tay ông ta trên đùi tôi suốt cả bữa ăn -- và siết chặt nó.
Cũng từng 1 lần -- đó là nhiều năm về trước -- tôi nhìn thấy Ted Kennedy và Dan Quayle gặp nhau tại cầu thang của Thượng Nghị viện.
Là bạn bè, họ ôm chầm lấy nhau rồi họ cùng cười phá lên, và mặt họ chỉ cách xa nhau từng này thôi.
Sau đó họ cùng bước đi và họ di chuyển bàn tay mình lên và xuống.
Và tôi cảm thấy đó như là, "Hãy đặt 1 phòng nào đó. Tôi không muốn nhìn thấy cảnh này."
Nhưng họ có những kĩ năng xã hội đó.
Một trường hợp khác: Trong vòng bỏ phiếu kì trước, tôi đã dõi theo Mitt Romney quanh vùng New Hampshire. Và ông ta đã vận động tranh cử với 5 đứa con trai hoàn hảo nhất: Bip, Chip (Tiền), Zip, Lip (Môi) và Dip (Ngoại giao).
(Tiếng cười) Và rồi ông ta tham gia 1 bữa tối.
Khi đến đó, ông ta giới thiệu bản thân với gia đinh kia và nói, "Các bạn đến từ làng nào của New Hampshire vậy?"
Sau đó ông đã miêu ta căn nhà mà ông sở hữu trong ngôi làng của họ.
Ông ấy đã đi xung quanh căn phòng, vì chuẩn bị phải rời bữa tiệc, ông ấy đã chỉ tên của hầu hết mọi người mà ông chỉ vừa mới gặp.
Tôi nghĩ thế này, "Thế đấy, đó chính là kĩ năng xã hội."
Nhưng sự ngược đời là, khi mà rất nhiều người trong số họ "lọt vào" hệ thống hoạch định chính sách, thì nhận thức xã hội đó dần biến mất và họ bắt đầu nói chuyện như thể những nhân viên kế toán vậy.
Trong suốt sự nghiệp của mình, tôi đã xem xét hàng loạt những sai lầm.
Chúng ta đã từng cử những nhà kinh tế học đến Liên bang Xô-viết với những kế hoạch tư nhân hóa khi nó sụp đổ, và cái mà họ thực sự thiếu chính là niềm tin xã hội.
Chúng ta đã xâm chiếm Iraq bằng quân sự mà không để ý đến thực tế văn hóa và tâm lý.
Chúng ta sở hữu 1 chế độ luật lệ tài chính dựa trên những giả định mà những nhà giao dịch là những sinh vật có lý trí những người sẽ không làm gì ngu ngốc cả.
Trong suốt 30 năm, tôi đã xem xét tới việc cải cách giáo dục và chúng ta đơn giản chỉ tổ chức lại những cái hộp quan liêu -- những hiến chương, các trường tư, những hóa đơn -- nhưng chúng ta chỉ thu được những kết quả đáng thất vọng hết năm này đến năm khác.
Và thực tế là, mọi người có thể học hỏi từ những người mà họ yêu quý.
Và nếu chúng ta không đề cập đến quan hệ cá nhân giữa giáo viên và học sinh, chúng ta đang không nhắc đến thực tế đó,
nhưng thực tế lại được lược bỏ trong quá trình xây dựng chính sách.
Và điều đó dẫn tôi đến cho tôi 1 câu hỏi: Tại sao những con người hòa hợp với xã hội nhất trên Trái Đất này đều hoàn toàn trở nên vô nhân đạo khi họ nghĩ về chính sách?
Và tôi đã đi đến kết luận, đây chính là triệu chứng của một vấn đề lớn hơn nhiều.
Đó là, trong rất nhiều thế kỉ, chúng ta thừa hưởng toàn cảnh bản tính con người dựa vào những ý niệm chúng ta đã bị chia nhỏ bản chất của bản thân, và lí trí bị tách khỏi những xúc cảm và những tiến trình xã hội tới mức lí trí có thể ngăn cản những cảm xúc mạnh mẽ.
Và điều đó dẫn tới cái nhìn của con người rằng chúng ta là những cá nhân có lí trí những người phản ứng thẳng thắn với những khích lệ. Và nó cũng dẫn đến những cách nhìn về thế giới quan nơi người ta cố gắng sử dụng những giả định vật lý để đánh giá hành vi con người.
Điều này tạo ra một sự cắt giảm lớn, 1 cái nhìn nông cạn về bản chất con người.
Chúng ta rất giỏi khi đề cập đến những thứ hữu hình, nhưng lại thực sự yếu kém khi nói đến cảm xúc.
Chúng ta giỏi nói về kĩ năng sự an toàn và sức khỏe, nhưng kém cỏi khi bàn về tính cách.
Alasdair Maclntyre, một nhà triết học nổi tiếng, đã từng nói, "Chúng ta có những khái niệm về đạo đức cổ về đức hạnh, danh dự, lòng hào hiệp, nhưng chúng ta không còn có một hệ thống để liên kết chúng lại nữa."
Và điều đó dẫn đến một đường lối chính trị nông cạn và trong tất cả những nỗ lực của loài người.
Bạn có thể nhìn thấy điều này trong cách chúng ta nuôi dạy con cái.
Bạn đến trường tiểu học lúc 3 giờ chiều và nhìn những đứa trẻ đi ra, chúng phải đeo trên vai những chiếc ba lô nặng đến 80 pounds (khoảng 40 cân)
Nếu có cơn gió thổi chúng đi xa, chúng sẽ chỉ như những con bọ bẹp dí trên mặt đất.
Và bạn có thể nhìn thấy những chiếc xe này chạy đến gần -- thường thì đó là Saabs và Audis hay Volvos, bởi vì trong những khu vực cụ thể, có 1 chiếc xe đắt tiền là điều thường được chấp nhận, miễn là nó đến từ một đất nước thù địch với chế độ ngoại giao của Mỹ -- Ổn thôi.
Chúng sẽ được chọn bởi những sinh vật mà tôi gọi là "những bà mẹ thượng hạng" những người phụ nữ thành công trong sự nghiệp những người vẫn dành thời gian đảm bảo rằng con cái họ sẽ đỗ vào trường đại học Harvard.
Và bạn vẫn thường nói với "những bà mẹ thượng hạng" đó, vì họ thực ra được nhắc đến ít hơn cả con cái họ nữa.
(Tiếng cười) Do vậy, tại thời điểm thụ thai, chúng đã làm những bài tập "húc đầu" nhỏ
Những đứa trẻ chập chững biết đi, chúng khoe những chiếc thẻ học tiếngTrung Quốc với mọi vật.
Khi đang đón chúng về nhà, họ muốn chúng phải được mở mang đầu óc, vì thế họ dẫn chúng đến công ty kem Ben & Jerry's với những chính sách ngoại giao của công ty.
Trong 1 cuốn sách của mình, tôi từng nói đùa rằng Ben & Jerry' lẽ ra nên sản xuất kem đánh răng vì hòa bình -- không diệt vi khuẩn, chỉ làm chúng rời đi mà thôi.
Và họ đã có thể trở thành hãng bán hàng vĩ đại.
(Tiếng cười) Sau đó họ tới Whole Foods để mua sữa bột cho trẻ sơ sinh. Whole Food là một trong những cửa hàng tạp hóa khá phát triển nơi đây tất cả nhân viên thu ngân đều như đang nợ tiền Amnesty International vậy.
(Tiếng cười) Họ mua những bữa ăn nhẹ với rong biển được gọi là Veggie Booty với súp lơ, loại dành cho trẻ con, những đứa trẻ sẽ về nhà và nói, "Mẹ ơi, mẹ à, con muốn có ăn món ăn nhẹ phòng bệnh ung thư trực tràng."
(Tiếng cười) Và vậy là những đứa trẻ đó được nuôi dưỡng theo cách như vậy, bỏ qua những thành tựu mà chúng ta có thể làm ra được -- chuẩn bị cho kì thi SAT, kèn ô-boa, bài tập bóng đá.
Chúng được chọn vào những trường đại học danh tiếng, có công việc tốt, và đôi khi chúng thành công bằng chính sức mình ở những lĩnh vực chung, và kiếm được cả một đống tiền.
Đôi lúc bạn có thể nhìn thấy chúng ở những địa điểm nghỉ mát như Jackson Hole hay Aspen.
Chúng đã trở nên thanh lịch và thon thả -- không có bắp đùi to lắm; chúng chỉ có 1 con bò cái thanh lịch nổi bật trên tất cả.
(Tiếng cười) Và chúng có những đứa con của riêng mình, chúng được hưởng những gien tốt bằng cách kết hôn với những người đẹp, bà nội của chúng trông giống như Gertude Stein vậy, còn con gái chúng thì giống Halle Berry -- Tôi không biết làm sao chúng làm được điều đó nữa.
Chúng có 3 đứa con và nhận ra rằng thật là đúng mốt bây giờ khi nuôi những chú chó cao bằng 1/3 trần nhà của bạn.
Và thế là chúng mua những con chó xù xì nặng tới 160 pound -- nhìn giống như khủng long vậy, tất cả đều được đặt tên theo nhân vật trong truyện Jane Austen.
Và rồi khi già đi, chúng vẫn chưa thực sự phát triển được 1 triết lý sống, nhưng chúng rút ra rằng, "Mình đã thành công ở mọi thứ rồi mà, mình sẽ không chết đâu."
Vậy nên họ thuê những huấn luyện viên riêng, chúng chộp lấy Cialis như thể anh ta là thanh kẹo bạc hà.
Bạn có thể thấy chúng trên những ngọn núi trên đó.
Chúng trượt tuyết xuyên quốc gia với những biểu hiện dữ tợn khiến Dick Cheney trông giống như Jerry Lewis vậy.
(Tiếng cười) Và bởi chúng rít lên bên cạnh bạn, như thể bị cái bàn là nhỏ Raisinet trượt lên trên đang đi lên đồi vậy.
(Tiếng cười) Đó là 1 phần của cuộc sông, nhưng không phải là tất cả.
Trong suốt những năm gần đây, tôi nghĩ rằng chúng ta đã có cái nhìn sâu sắc hơn về bản chất loài người và cả về việc chúng ta là ai.
Nó không dựa vào thần học hay triết học, mà nằm trong việc nghiên cứu tâm trí, và vượt qua tất cả tầm ảnh hưởng của nghiên cứu này, từ nhà khoa học nghiên cứu về thần kinh học cho đến những nhà khoa học về nhận thức, những nhà kinh tế ứng xử, và cả nhà tâm lý học, xã hội học, chúng ta đang xây dựng một cuộc cách mạng trong nhận thức.
Và khi bạn kết hợp chúng lại với nhau, nó sẽ dẫn cho chúng ta đến cái nhìn mới về bản chất con người.
Khác xa với cái nhìn duy vật lạnh lùng về tự nhiên, đó là một chủ nghĩa nhân văn mới, một sự say mê mới.
Và tôi nghĩ khi bạn tổng hợp nghiên cứu này, bạn sẽ bắt đầu với ba hiểu biết cốt lõi.
Đầu tiên là trong khi phần ý thức tỉnh táo viết tự truyện về loài của họ, ý thức tiềm thức khác thực hiện phần lớn công việc.
Có 1 cách để giải thích rõ điều này, đó là ý thức con người có thể thu nhận hàng triệu mảnh thông tin trong một phút, mà chỉ có thể nhận thức một cách có chủ ý 40 thông tin.
Điều đó dẫn tới những trường hợp kì dị.
Một trong những nhân vật ưa thích của tôi là những người có tên Dennis những người dường như trở thành nha sĩ, những người tên Lawrence trở thành luật sư bởi vì 1 cách vô thức, chúng ta bị hút về những thứ nghe có vẻ quen thuộc, đó là lý do tại sao tôi đặt tên con gái mình là Tổng thống của Liên bang Brooks.
(Tiếng cười) Một phát hiện khác đó là tiềm thức, khác xa với việc bị cho là ngớ ngẩn hay định giới tính, thực ra khá thông minh.
Vì thế, một trong những điều đòi hỏi nhận thức nhiều nhất của chúng ta là mua đồ đạc.
Thực sự rất khó tưởng tượng ra một cái ghế tràng kỉ, và trông nó ra sao trong ngôi nhà của bạn.
Cách bạn nên làm là nghiên cứu về đồ đạc, để chúng được "ướp" trong tâm trí bạn, làm bạn rối bời, rồi vài ngày sau đó, đi với sự gan dạ của bạn, vô tình bạn tìm ra nó.
Sự hiểu biết thứ hai đó là cảm xúc nằm ở trung tâm ý nghĩ của chúng ta.
Người bị đột quỵ và thương tổn ở vùng xử lý cảm xúc của não không thông minh lắm, thực ra đôi khi họ khá cần sự trợ giúp.
Có một người kiệt xuất trong lĩnh vực này đang ở đây trong buổi tối ngày hôm nay sẽ có cuộc trò chuyện vào sáng mai -- đó là Antonio Damasio.
Một trong những điều ông thực sự chỉ ra cho chúng ta là cảm xúc không bị cách biệt với lý trí, nhưng chúng là nền tảng lý trí bởi chúng nói cho bạn biết phải định giá cái gì.
Vậy nên đọc và điều khiển cảm xúc của mình là một trong những hoạt động chủ yếu của sự sáng suốt.
Hiện tại tôi là 1 người đàn ông trung niên;
tôi không hẳn đã thoải mái với những cảm xúc.
Một trong những câu truyện về não bộ ưa thích miêu tả những người trung niên này.
Họ đặt mình vào máy chụp não bộ -- có thể cách đó không chính xác, nhưng tôi không quan tâm -- họ được cho xem xem một bộ phim kinh dị, sau đó miêu tả những cảm giác với vợ của mình.
Và sự nội soi não cho kết quả giống hệt trong cả hai hoạt động.
Nó chỉ là nỗi khiếp sợ tuyệt đối thôi.
Tôi đang nói về cảm xúc như là Gandhi nói về thói sự tham lam, nhưng quá trình tổ chức cốt lõi là cách mà chúng ta suy nghĩ.
Nó chỉ ra cái gì cần ghi nhớ.
Não bộ là bản ghi lại cảm xúc của một cuộc đời.
Và sự hiểu biết thứ ba đó là trước hết, chúng ta không phải là những cá nhân biết tự kiềm chế.
Chúng ta là những động vật xã hội, không phải động vật có lý trí.
Chúng ta nảy ra nhiều vấn đề bên cạnh các mối quan hệ, và chúng ta thâm nhập 1 cách sâu sắc, người này với người khác.
Khi chúng ta nhìn thấy một người khác, chúng ta phản ứng lại trong tâm trí mình những gì chúng ta nhìn thấy trong tâm trí họ.
Khi trông thấy một chiếc ô tô săn đuổi trong một bộ phim, phần lớn chúng ta cảm thấy như thể đang ở trên chính chiếc xe ấy..
Khi chúng ta xem sách khiêu dâm, chúng ta hơi có cảm giác như đang quan hệ tình dục, mặc dù có thể không hẳn là như vậy.
Và khi chúng ta nhìn thấy những đôi tình nhân đi bộ dưới phố, khi đám đông ở Ai Cập hay Tunisia bị mắc phải bởi một căn bệnh truyền nhiễm, hay sự xâm nhập sâu sắc.
Và cuộc cách mạng để tìm ra chúng ta là ai đưa đến cho chúng ta một cái nhìn khác, theo tôi nghĩ, đó là về chính trị, một cái nhìn khác quan trọng nhất, về nguồn gốc sự nhìn nhận của con người.
Chúng ta giờ đây là con cháu của Sự Khai sáng Pháp.
Chúng ta tin rằng lý trí là khả năng lớn nhất.
Nhưng tôi thấy rằng nghiên cứu này chỉ ra rằng sự Khai sáng Anh, hay sự Khai sáng Xcốt-len, với David Hume, Adam Smith, thực ra luận giải nhiều hơn việc chúng ta là ai -- lí trí thường yếu, tình cảm của chúng ta thì mạnh mẽ, và tình cảm thường đáng tin cậy.
Nghiên cứu này chỉnh sửa lại những thành kiến trong văn hóa của chúng ta, những thành kiến nhân tính hóa sâu sắc.
Chúng mang lại cho chúng ta nhận thức sâu xa hơn điều mà thực sự thường phát triển trong cuộc sống.
Và khi nghĩ đến nguồn gốc sự nhìn nhận của con người chúng ta nghĩ về những thứ có thể đo đạc được dễ dàng -- như là điểm số, điểm SAT, bằng cấp, hay số năm đi học.
Điều mà nó thực sự nếu làm tốt sẽ dẫn đến 1 cuộc sống có ý nghĩa hơn, là những điều sâu sắc hơn, những điều mà thậm chí chúng ta không thể diễn đạt thành lời.
Giờ hãy để tôi lấy ra hai thứ Theo tôi nghiên cứu này chỉ ra rằng chúng ta nên cố gắng tìm hiểu.
Năng khiếu đầu tiên, hay tài năng, đó là khả năng của trí óc -- khả năng cho phép đi vào tâm trí của người khác và tìm hiểu điều gì họ phải đưa ra.
Trẻ con có khả năng này khi sinh ra.
Meltzoff, ở trường đại học Washington, nghiên cứu 1 đứa trẻ 43 phút tuổi.
Ông ấy nói chuyện huyên thuyên với đứa trẻ.
Và nó khua môi lại với ông ấy.
Trẻ con sinh ra để thâm nhập vào tâm trí mẹ chúng và thu nhận những thứ chúng cần -- mô hình này được dùng để tìm hiểu thực tế.
Ở Mỹ, 55% trẻ sơ sinh có cuộc trò chuyện hai chiều khép kín với mẹ của chúng chúng học cách làm sao để liên hệ với những người khác.
Và những người có cách liên lạc này có bước khởi đầu to lớn trong đời.
Những nhà khoa học ở đại học Minnesota đã thực hiện nghiên cứu giúp họ tiên đoán chính xác tới 77%, ở độ tuổi 18 tháng, những người chuẩn bị tốt nghiệp trung học, dựa vào những người có sự gắn bó tốt với mẹ.
20% trong số những đứa trẻ không có quan hệ đó.
Họ gọi đó là cái mà họ gọi là quan hệ ngăn ngừa.
Họ có vấn đề trong việc liên hệ với người khác.
Họ sống cả đời như những con thuyền bị ghim vào với gió -- muốn tiến gần hơn với con người, nhưng thực sự không có cách nào để thực hiện điều đó.
Và đó là một kĩ năng mà Hoover dùng để tăng kiến thức, từ người này đến người khác.
Kĩ năng thứ hai là sự thăng bằng. Khả năng có được sự thanh thản khi đọc những định kiến và sai lầm trong tâm trí của chính bạn.
Ví dụ thế này, chúng ta là những cỗ máy thừa tự tin.
95% chúng ta là những giáo sư đã nói rằng họ giỏi hơn giáo viên nói chung.
và 96% sinh viên đại học nói rằng họ có nhiều hơn những kĩ năng xã hội căn bản.
Tạp chí Time đã hỏi những người Mỹ, "Có phải bạn nằm trong 1% những người kiếm tiền giỏi nhất không?"
19 phần trăm người Mỹ nói họ nằm ở 1% đó.
(Tiếng cười) Nhân tiện, đó còn chính là đặc điểm tiêu biểu liên quan với giới tính.
Đàn ông chết đuối nhiều gấp 2 lần phụ nữ, vì đàn ông nghĩ rằng họ có thể bơi qua hồ.
Một vài người có khả năng và sự nhận biết về thành kiến và sự thừa tự tin của mình.
Họ có tính khiêm tốn nhận thức luận.
Họ sẵn sàng tiếp thu khi đối diện với sự mơ hồ.
Họ có khả năng điều chỉnh sức mạnh của sự kết luận với sức mạnh của bằng chứng.
Họ thực sự hiếu kì.
Và những đặc điểm này thường không liên quan và không tương quan với IQ.
Đặc điểm thứ ba là Me-de, cái mà chúng ta có thể gọi là sự thông minh đường phố -- đây là 1 từ Hi Lạp.
Đó là sự nhạy cảm với môi trường vật chất, khả năng chọn ra những khuôn mẫu trong môi trường -- Một ví dụ.
Một trong số các đồng nghiệp của tôi ở tờ Times đã thực hiện bài báo về lính Mỹ ở Iraq những người có thể nhìn xuống con phố và khám phá ra bằng cách nào đó có IED hay quả mìn trên đường phố hay không.
Họ không thể nói với bạn họ làm thế bằng cách nào, nhưng họ có thể cảm thấy lạnh, cảm thấy cái lạnh, và họ thường đúng hơn là sai.
Thứ ba là cái bạn có thể gọi là sự đông cảm, khả năng làm việc nhóm.
Và nó thường có ích rất nhiều, vì những nhóm thì thông minh hơn những cá nhân khác--
và các nhóm hoạt động mặt đối mặt thì còn thông minh hơn nhiều sơ với các nhóm giao tiếp bằng phương pháp điện tử, bởi vì 90 phần trăm việc giao tiếp của chúng ta là không bằng lời nói.
Và sự hiệu quả của một nhóm không được xác định bởi IQ của nhóm đó, mà được đánh giá bằng việc họ giỏi giao tiếp thế nào, việc họ đổi lượt bao nhiêu lần trong cuộc nói chuyện.
Bạn không thể nói về đặc điểm này như là sự pha trộn.
Bất kì đứa trẻ nào đều có thể nói, "Con là hổ đây," và giả vờ là hổ.
Có vẻ nó thật đơn giản.
Nhưng trên thực tế, nó lại phức tạp một cách kì lạ để tiếp nhận khái niệm "Tôi" và khái niệm "hổ" rồi sau đó pha trộn chúng với nhau.
Nhưng đó chỉ là nguồn của sự đổi mới.
Ví dụ như những gì mà Picasso đã làm là tiếp nhận khái niêm của nghệ thuật phương Tây và khái niệm mặt nạ châu Phi sau đó trộn lẫn chúng với nhau -- không chỉ về mặt hình học, mà cả hệ thống tinh thần thừa kế từ chúng.
Và một lần nữa, đó là chúng ta không thể đếm hay đo những kĩ năng này được.
Điều cuối cúng mà tôi sẽ đề cập là cái mà bạn có thể gọi là sự nhận biết vô thức.
Và đó không phải là một khả năng, đó là xu thế và sự thúc đẩy.
Trí óc tỉnh táo ham muốn thành công và uy tín.
Trí óc vô thức thì khao khát những khoảnh khác của sự siêu việt khi mà đường đi của trí óc biến mất chúng ta sẽ lạc lối trong sự thách thức hay một nhiệm vụ -- khi mà một người thợ lành nghề cảm thấy lạc lối trong chính nghề của mình, khi mà một nhà tự nhiên học cảm thấy hòa làm một với thiên nhiên, khi mà một tín đồ hòa mình với tình yêu của Chúa.
Đó là cái mà những tâm trí vô thức khao khát tới.
Và rất nhiền người trong chúng cảm thấy nó trong tình yêu khi mà tình nhân của mình cảm thấy bị "tan chảy".
Và một trong những miêu tả đẹp nhất mà tôi tình cờ thấy được trong nghiên cứu này là cách mà những trí óc thâm nhập được viết nên bởi một nhà lý luận và khoa học xuất sắc tên là Douglas Hogstadter ở trường đại học Indiana.
Anh ấy kết hôn với 1 người phụ nữ tên là Carol, và họ đã có 1 quan hệ tuyệt vời.
Khi con họ 5 tuổi và 2 tuổi, Carol bị đột quỵ và có một khối máu tụ trong não, sau đó mất đột ngột.
Hofstadter đã viết một cuốn sách có tựa đề "Tôi là 1 cái móc kì lạ" (I am a Strange Loop)
Trong suốt cuốn sách đó, anh đã miêu tả quãng thời gian -- vài tháng sau khi Carol qua đời -- anh tình cờ thấy ảnh của vợ trên mặt lò sưởi, hay trên bàn làm việc trong phòng ngủ.
Và đây là những gì anh viết: "Tôi nhìn vào khuôn mặt cô ấy, và tôi đã nhìn thật sâu rồi tôi cảm thấy rằng mình đã ở phía sau đôi mắt cô ấy.
Ngay lập tức tôi thấy mình đang nói những giọt nước mắt như trào ra. 'Đó là tôi. Đó là chính tôi.' Và những từ ngữ tưởng như đơn giản đó mang lại rất nhiều suy nghĩ tôi đã từng có trước đây, về sự "nung chảy" trong tâm hồn với một thực thể tồn tại ở mức cao hơn, về thực tế rằng ở tại trung tâm của cả hai tâm hồn thể hiện những hi vọng và ước mơ đồng nhất cho con cái họ, về ý niệm rằng những hi vọng đó không bị phân cách và khác biệt, nhưng chúng chỉ là hi vọng, một điều rõ ràng mà xác định cả hai chúng tôi đã hợp nhất lại thành một -- đó là thực thể mà tôi chỉ mới lờ mờ tưởng tượng trước khi chúng tôi lấy nhau và có con.
Tôi nhận ra rằng, mặc dù Carol đã mất, điều cốt lõi đó ở cô ấy vẫn không hề chết, mà tồn tại rất rõ ràng trong tâm trí tôi."
Những người Hi Lạp nói rằng chúng ta phải trải qua con đường để đi đến sự thông thái.
Thông qua sự chịu đựng, Hogstadter hiểu ra họ thực sự thâm nhập sâu sắc thế nào.
Thông qua những chính sách không thành công trong suốt 30 năm qua, theo tôi, chúng ta có thể thừa nhận, cái nhìn về bản chất con người của chúng ta nông cạn như thế nào.
Và giờ đây vì chúng ta đương đầu với sự nông cạn và những sai lầm xuất phát từ sự bất lực để nhận thấy chiều sâu về việc chúng ta là ai, đưa đến cuộc cách mạng trong ý thức -- nhiều người trong rất nhiều lĩnh vực khám phá ra chiều sâu của bản chất chúng ta và bắt đầu với điều kì diệu này, chủ nghĩa nhân đạo mới này.
Khi Freud khám phá ra ý thức của ông về sự vô thức, nó đã có ảnh hưởng rộng lớn tới xu hướng của thời đại.
Giờ đây chúng ta đang khám phá cái nhìn xác thực hơn về sự vô thức -- về cái sâu thẳm trong mỗi chúng ta. Nó đang dần trở thành ảnh hưởng tuyệt vời, sâu sắc và mang tính con người hơn lên văn hóa của chúng ta.
Xin cảm ơn tất cả các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi muốn tất cả mọi người ở đây suy nghĩ trong một giây về một sự thật rất đơn giản đó là, cho đến này những gì chúng ta biết về vũ trụ đến với chúng ta từ ánh sáng.
Chúng ta đứng trên Trái đất và nhìn lên bầu trời đêm và nhìn thấy sao với đôi mắt thường.
Mặt trời đốt tầm nhìn ngoại biên của chúng ta,
ta nhìn ánh sáng phản chiếu từ Mặt trăng,
và từ khi Galileo hướng chiếc kính viễn vọng sơ đẳng đến những thành phần của bầu trời, những gì được biết đến về vũ trụ đến với chúng ta qua ánh sáng, trải qua bao nhiêu thời kỳ trong lịch sử vũ trụ bao la.
Và với những chiếc kính viễn vọng hiện đại ta có hiện nay, chúng ta đã có khả năng thu thập những bộ phim câm đáng kinh ngạc của vũ trụ những seri ảnh chụp quay ngược thời gian đến tận Big Bang.
Tuy nhiên, vũ trụ không phải là một bộ phim câm, vì vũ trụ không hề yên lặng.
Tôi muốn thuyết phục mọi người rằng vũ trụ có một bản nhạc nền và bản nhạc đó được chơi trên chính khoảng không. Bởi vì khoảng không có thể lắc lư như một cái trống.
Nó có thể mang âm thanh này vượt vũ trụ nơi đã xảy ra những sự kiện rất lớn trong lịch sử.
Bây giờ chúng ta có thể thêm vào một ví dụ của một sáng tác vĩ đại mà chúng ta có từ vũ trụ đó là một bản sáng tác của không gian.
Và mặc dù chúng ta chưa từng nghe đến âm thanh ngoài vũ trụ, chúng ta rất nên thử, trong vài năm tới, bắt đầu tăng âm lượng để nghe những gì đang diễn ra ngoài kia.
Và trong hoài bão này để thu thập bài hát từ vũ trụ, chúng ta xay tiêu điểm đến các hố đen và những hứa hẹn chúng mang lại, vì hố đen có thể đập vào không gian như dùi trống và có một bài hát rất riêng, mà tôi muốn cho các bạn nghe một vài dự đoán của chúng tôi về bài hát vũ trụ sẽ ra sao.
Bây giờ hố đen rất tối trên một bầu trời đêm.
Chúng ta không thể trực tiếp nhìn thấy chúng.
Chúng không được đưa đến với chúng ta bằng ánh sáng, ít nhất không phải là trực tiếp.
Chúng ta có thể nhìn thấy chúng một cách gián tiếp, vì những hố đen giận dữ phá hoại trong môi trường của chúng.
Chúng phá hủy những ngôi sao xung quanh.
Chúng tích lũy những mảnh vụn xung quanh.
Nhưng chúng sẽ không đến với chúng ta trực tiếp qua ánh sáng.
Một ngày nào đá chúng ta sẽ nhìn thấy một cái bóng một hố đen sẽ rất nổi trên một nền sáng, nhưng chúng ta chưa nhìn được thế.
Tuy nhiên hố đen có thể được nghe thấy ngay cả khi chúng không được nhìn thấy, và đó là vì chúng đánh lên vũ trụ như một cái trống.
Và chúng tôi còn chịu ơn ý nghĩ rằng khoảng không có thể lắc lư như một cái trống từ Albert Einstein, một người chúng ta nợ nần rất nhiều.
Einstein đã nhận thấy rằng nếu khoảng không trống rỗng, nếu vũ trụ trống rỗng, thì sẽ như bức ảnh này, ngoại trừ có thể không có những ô vuông được vẽ lên.
Nhưng nếu chúng ta bay tự do trong khoảng không, ngay cả khi không có những ô vuông này chúng ta có thể tự vẽ nó bằng chính sức mình, vì chúng ta sẽ nhận thấy rằng mình di chuyển theo đường thẳng, những đường thẳng không thể làm lệch xuyên qua vũ trụ.
Einstein cũng nhận ra rằng và đây là phần chính trong cả vấn đề rằng nếu ta có đủ năng lượng hay khối lượng trong vũ trụ nó sẽ làm cong đi khoảng không. Và một đồ vật rơi tự do đang trôi qua, mặt trời chẳng hạn, và nó sẽ bị làm cong theo đường cong tự nhiên.
Đó là thuyết tương đối của Einstein.
Bây giờ, cả ánh sáng cũng sẽ bị bẻ cong bởi những đường đó.
Và bạn có thể bị bẻ rất rất nhiều đến mức bạn sẽ đi theo quỹ đạo quanh Mặt trời, như là Trái đất, hay là mặt trăng đi quanh Trái Đất.
Đấy là những đường cong tự nhiên của không gian.
Những gì Einstein không hề nhận ra chính là, nếu bạn lấy Mặt trời và đè nén nó xuống tới đường kính 6 kilômét cũng như là lấy 1 triệu lần khối lượng của Trái đất và bạn lại nén nó xuống 6 kilômét nữa, bạn sẽ tạo nên một hố đen, một vật thể dày đặc tới độ mà nếu ánh sáng lại gần, nó sẽ không bao giờ thoát ra được -- một bóng đen trong vũ trụ.
Einstein không phải là người nhận ra điều này, mà là Karl Schwarzchild một người Đức Do Thái trong Thế chiến thứ nhất tham gia quân đội Đức khi đã là một nhà khoa học có tiếng tăm, tham gia mặt trận với Nga.
Tôi thích tưởng tượng ra Schwarzchild trong chiến tranh, trong những hào chiến tính toán quỹ đạo đạn cho đại bác, và sau đó, ở giữa đó, tính toán công thức của Einstein trong hào chiến.
Và ông ấy đã đọc thuyết tương đối mới được xuất bản của Einstein, và đã rất kinh ngạc với lý thuyết này.
Và ông đã nhanh chóng ước đoán một giải pháp toán học chuẩn xác có thể mô tả một thứ rất phi thường: những đường cong quá mạnh mà không gian sẽ theo đó mà cong như là một thác nước chảy xuống cổ họng của một cái hố.
Và ngay cả ánh sáng cũng không thoát khoải dòng chảy này.
Ánh sáng sẽ bị kéo xuống dưới hố cùng với tất cả những vật khác, và những gì còn lại sẽ chỉ là cái bóng.
Sau đó ông ta đã viết cho Einstein, và nói rằng " Ông sẽ thấy đó, chiến tranh đã đủ nhân từ với tôi,
mặc cho bom đạn dày đặc. Tôi đã có thể thoát khỏi tất cả và đi qua mảnh đất của những ý tưởng của ông."
Và Einstein đã rất ấn tượng với đáp án chính xác này, và tôi mong rằng cũng ấn tượng với sức cống hiến của nhà khoa học này.
Đây là một nhà khoa học chăm chỉ làm việc đưới điều kiện khắc nghiệt.
Và ông đã đêm ý tưởng của Schwarzchild đến viện khoa học Đức tuần sau đó.
Nhưng Einstein luôn nghĩ rằng những hố đen chỉ là một sự sai lệch toán học.
Ông không tin rằng chúng tồn tại trong tự nhiên.
Ông nghĩ rằng tự nhiên sẽ bảo vệ chúng ta khỏi sự hình thành của chúng.
Đó là nhiều thập kỷ trước khi từ chuyên môn hố đen được đặt và mọi người nhận ra rằng hố đen là những vật thể vũ trụ có thật trên thực tế chúng là trạng thái chết của những ngôi sao rất lớn đã dập tắt ở cuối đời.
Bây giờ Mặt trời của chúng ta sẽ không dập tắt thành một hố đen.
Vì thực ra nó chưa đủ lớn.
Nhưng nếu chúng làm một cuộc thí nghiệm ý nghĩ nhỏ mà Einstein rất thích làm chúng ta có thể tưởng tượng đè nén mặt trời xuống 6 ki lô mét và đặt một trái đất nhỏ bé quanh nó theo quỹ đạo, có thể là 30 ki lô mét bên ngoài hố đen mặt trời.
Và Trái đất sẽ tự phát sáng, vì bây giờ không còn mặt trời nữa, chúng ta không còn nguồn ánh sáng nào khác nên hãy cho trái đất nhỏ tự phát sáng.
và bạn nhận ra rằng bạn có thể đặt trái đất trong một quỹ đạo 30 ki lô mét bên ngoài hố đen.
Hố đen này thực ra có thể đặt vừa vào trong Manhattan.
Nó có thể sẽ chạm đến Hudson một chút trước khi nó phá hủy trái đất.
Đó đơn giản là những gì chúng ta đang nói đến.
Chúng ta đang nói đến một vật thể mà bạn có thể đè nén xuống đến một nửa diện tích Manhattan.
Nên nếu chúng ta dịch chuyển trái đất rất gần 30 ki lô mét bên ngoài và ta thấy rằng nó đi theo quỹ đạo hoàn hảo xung quanh hố đen.
Có những huyền thoại rằng hố đen ăn tươi nuốt sống mọi thứ trong vũ trụ, nhưng thực ra bạn phải đến rất gần để rơi vào đó.
Điều rất đặc biệt là : từ một điểm thuận lợi ta luôn có thể nhìn thấy trái đất.
nó không thể trốn đằng sau hố đen.
Ánh sáng từ trái đất, một vài ánh sáng rơi vào hố, nhưng một vài có thể đi vòng và đến với chúng ta.
Thể nên bạn không thể giấu gì sau một hố đen.
Nếu đây là Battlestar Galactica và bạn đang đánh với người Cylons, đừng trốn sau hố đen.
Họ có thể nhìn thấy bạn.
Bây giờ, mặt trời của chúng ta sẽ không biến thành hố đen; nó chưa đủ lớn, và đã có chục ngàn hố đen trong thiên hà.
Và nếu một cái tới gần ngân hà, nó sẽ như thế này.
và chúng ta sẽ nhìn thấy bóng của hố đen đó trên nên hàng tỉ ngôi sao trên giải ngân hà và đường bụi sáng.
Và nếu chúng ta rơi đến gần hố đen này, chúng ta sẽ nhìn thấy những tia sáng xung quanh nó, và chúng ta có thể bắt đầu đến gần những cái bóng đó và không để ý đến những gì đã diễn ra.
Sẽ rất tệ nếu chúng ta cố châm ngòi tên lửa và ra khỏi đó vì chúng ta sẽ không có khả năng, cũng như ánh sáng cũng không thể thoát.
Và ngay cả khi hố đen rất tối khi nhìn từ phía ngoài, nó không hề tối bên trong. bởi vì tất cả ánh sáng trong vũ trụ có thể rơi ra đằng sau chúng ta.
Và ngay cả khi đó, dựa vào một hiện tượng gọi là sự giãn nở của thời gian, đồng hồ của chúng ta sẽ có vẻ chậm hơn sẽ gần hơn tới thời gian trên ngân hà, sẽ giống như là sự tiến hóa của thiên hà đã đẩy nhanh và bắn tới chúng ta, ngay trước khi chúng ta bị đè chết bởi hố đen.
Đó sẽ là một kinh nghiệm sống chết khi bạn nhìn thấy ánh sáng ở phía cuối đường hầm, nhưng đây tất nhiên là một kinh nghiệm với cái chết hoàn toàn.
(Cười) Và không có cách nào để kể cho ai cả về ánh sáng ở cuối đường hầm này.
Ngày nay chúng ta chưa bao giờ nhin thấy một cái bóng như là của một hố đen, nhưng hố đen có thể được nghe thấy, ngay cả khi chúng không thể nhìn thấy được.
Hãy tưởng tượng ra một tình huống thiên văn học thực tế tưởng tượng hai hố đen đã tồn tại cùng nhau trong một thời gian dài.
Có thể chúng bắt đầu là những ngôi sao và sụp đổ thành hai hố đen mỗi cái nặng gấp 10 lần khối lượng của Mặt Trời.
Và bây giờ chúng ta sẽ đề nén chúng xuông 60 cây số
Chúng có thể bị xoay quanh hàng trăm lần mỗi giây.
Và vào cuối vòng đời, chúng sẽ xoay vòng quanh nhau với vận tốc gần với vận tốc ánh sáng.
Và chúng sẽ đi tầm hàng ngàn cây số. trong một phần trăm mỗi giây. Và nếu làm như vậy, chúng sẽ không chỉ làm cong đi khoảng không mà còn để lại dấu ấn một tiếng chuông của vũ trụ, một làn sóng trong khoảng không.
Khoảng không bị ép và kéo dài khi chúng bất nguồn từ những hố đen này đập vào vũ trụ.
Và chúng đi vào vũ trụ với vận tốc ánh sáng.
Mô hình máy tính này dựa vào một nhóm nghiên cứu tại trụ sở NASA tại Goddard.
Phải mất gần 30 năm cho bất cứ ai trên thế giới để giải vấn đề này.
Đây là một trong những nhóm.
Có hai hố đen trong quỹ đạo xung quanh nhau một lần nữa, với những đường cong này.
nếu bạn có thể nhìn được - những đường cong này hơi khó nhìn nhưng nếu bạn có thể nhìn thấy những đường sóng màu đỏ, đó là những đường sóng tạo ra từ lực hấp dẫn.
Chúng cơ bản là những âm thanh của không trung , và chúng sẽ đi ra từ những hố đen này với vận tốc ánh sáng khi chúng kết hợp lại và tạo ra âm thanh đến một hố đen tĩnh lặng vào cuối ngày.
Nếu bạn đứng đủ gần, tai bạn sẽ dội lại với sự xiết chặt và kéo dài của khoảng không.
Bạn sẽ có thể nghe thấy âm thanh,
Và bây giờ, đầu bạn sẽ bị xết và kéo dài ra, và ban có thể sẽ có khó khăn cố tìm hiểu điều gì đang xảy ra.
Nhưng tôi sẽ chơi cho bạn âm thanh mà chúng tôi dự đoán.
Đây là sản phẩm từ nhóm của tôi một mô hình máy tính kém lung linh hơn một chút.
Tưởng tượng một hố đen nhẹ hơn rơi vào một hố đen nặng hơn.
Âm thanh bạn đang nghe chính là âm thanh của hố đen nhỏ đập vào khoảng không mỗi khi nó đền gần hơn.
Nếu nó đi ra xa, âm thanh sẽ nhỏ hơn một chút.
Nhưng nó như một cái vồ, và nó có thể làm nứt không gian, nhảy tưng tưng như một cái trống.
Và chúng ta có thể dự đoán âm thanh nó sẽ như thế nào.
Chúng ta biết rằng, nếu nó rơi vào, âm thanh sẽ nhanh hơn và to hơn.
Và khi đó, chúng ta có thể nghe thấy hố đen nhỏ rơi vào hố đen lớn
(Âm thanh lớn dần lên) Và sau đó sẽ không còn gì nữa.
Tôi chưa từng nghe âm thanh này với âm lượng lớn thế này - nghe có vẻ kịch tính hơn.
Khi ở nhà nó nghe bớt kịch tính hơn.
Chỉ như là ding ding ding
Đây là một âm thanh khác từ nhóm chúng tôi.
Không, tôi không cho bạn xem bất cứ hình ảnh nào, bởi vì hố đen không để lại những dấu vết nào, và không gian không được tô vẽ, để bạn có thể thấy được những đường cong.
Nhưng nếu bạn trôi trong không gian trong một kỳ nghỉ không gian và bạn nghe thấy điều này bạn sẽ muốn tiếp tục di chuyển.
(Cười) Muốn đi khỏi âm thanh.
Cả hai hố đen đều đang di chuyển.
Cả hai đều đang đến gần nhau hơn.
Trong trường hợp này, cả hai đều lắc lư khá nhiều.
Và khi đó chúng sẽ nhập vào nhau.
(Đập mạnh) Không, bây giờ không còn gì nữa.
Bây giờ âm thanh líu lo đấy rất đặc trưng khi hố đen nhập vào nhau và âm thanh đó rung rinh vào phút cuói.
Đó là phỏng đoán của chung tôi cho những gì chúng ta sẽ thấy.
May mắn là chúng ta đang ở khoảng cách khá an toàn ở Long Beach, California
và chắc chắn rằng, ở nơi nào đó trong vũ trụ hai hố đen vừa nhập vào.
Và chắc chắn, khoảng khôn quanh chúng ta đang phát ra âm thanh sau khi di chuyển khoảng 1 triệu năm ánh sáng, hay là 1 triệu năm, với vận tốc ánh sáng để đến với chúng ta.
Nhưng âm thanh này quá nhỏ để chúng ta có thể nghe.
Có những thí nghiệm công nghiệp đang được xây dựng trên Trái đất một cái gọi là LIGO sẽ đánh hơi sự trệch hướng trong sự siết và kéo dài của khoảng không với tỉ lệ ít hơn một phần của hạt nguyên tử trong vòng 4 cây số.
Đây là một thí nghiệm đầy tính tham vọng, và nó sẽ ở mức độ nhạy cảm cao nhất trong vòng một vài năm tới.
Cũng có những sứ mệnh cho không gian, mà mong rằng sẽ được phóng trong vòng 10 năm tới, gọi là LISA.
Và LISA sẽ có khả năng nhìn thấy những hố đen cực lớn những hố đen hàng triệu hay hàng tỉ lần khối lượng của Mặt Trời.
Trong hình ảnh thu được từ kính Hubble này, ta nhìn thấy hai ngân hà.
Chúng trông giống như là bị đóng băng chặt.
Và mỗi cái có thể chứa một hố đen cực lớn ở tâm.
Nhưng chúng không hề đóng băng, chúng thực ra đang nhập vào nhau.
Hai hố đen đang va chạm, và sẽ nhập trong vòng 1 tỉ năm.
Đó sẽ đi ra ngoài khả năng của con người để ghi âm một bài hát với độ dài như thế.
Nhưng LISA có thể nhìn thấy những lần cuối của hai hố đen sớm hơn trong lịch sử vũ trụ, 15 phút cuối trước khi chúng rơi vào nhau.
Và đó không chỉ là những hố đen, mà còn là bất cứ sự nhiễu loạn lớn nào trong vũ trụ và cái lớn nhất chính là Big bang.
Và khi sự nhiễu loạn đó được tạo ra, có ý kiến khá là nhạo báng như là "Ồ, ai tin vào Big Bang cơ chứ? "
Nhưng thật ra, điều này có thể chính xác hơn, bởi vì nó có thể tạo ra tiếng đập;
nó có thể tạo ra âm thanh.
Hoạt hình này là từ những người bạn tôi ở Pronton Studios mô tả Big Bang từ bên ngoài.
Chúng tôi không muốn làm thế; chúng tôi muốn ở bên trong vũ trụ, bởi vì không có cái gì gọi là đứng bên ngoài vũ trụ cả.
Nên tưởng tượng rằng bạn ở bên trong Big Bang
Nó ở mọi nơi, xung quanh bạn. và vũ trụ rung rinh.
14 tỉ năm qua và bài hát này vẫn luôn vang lên quanh chúng ta
Nhưng ngân hà hình thành, và thế hệ của những vì sao hình thành trong những ngân hà này. Và xung quanh 1 ngôi sao, ít nhất một ngôi sao, là một hành tinh có sự sống.
Và đây chúng ta đang xây dựng những thí nghiệp này, làm những tính toán, viết những mã máy tính.
Tưởng tượng 1 tỉ năm trước, hai hố đen va đập vào nhau.
Bài hát này đã vang lên trong vũ trụ trong cả thời gian này.
Chúng ta lúc đó chưa ở đây.
Càng đến gần hơn 40 ngàn năm trước, chúng ta vẫn đang vẽ lên những hang động.
Như là xây dựng những nhạc cụ vội vã.
Càng đến gần hơn, và vào năm 20....
năm nào cũng thế khi những máy dò của chúng ta đạt độ nhạy bậc nhất chúng ta sẽ xây dựng chúng, sẽ bật những máy móc lên và bang, chúng ta bắt được nó - bài hát đầu tiên từ vũ trụ.
Nếu nó là Big Bang chúng ta có thể bắt được, nó sẽ như thế này.
Đây là một âm thanh khủng khiếp.
Đây là định nghĩa của tiếng ồn.
Đây là một âm thanh trắng, một sự vang âm hỗn loạn
Nhưng nó ở quanh chúng ta mọi nơi nếu nó chưa bao giờ bị xóa bỏ bởi một vài quá trình khác trong vũ trụ.
Và nếu chúng ta bắt đươc, nó sẽ là âm nhạc với tai chúng ta, vì nó sẽ là những vang âm yên bình của khoảng khắc tạo hóa của chúng ta của vũ trụ.
Thế nên, trong một vài năm tới, chúng ta sẽ có khả năng tăng âm cho bản nhạc này một chút ghi âm lại vũ trụ trong phòng thu.
Nhưng nếu chúng ta tìm thấy những khoảnh khắc sớm nhất, nó sẽ đưa chúng ta gần hơn tới sự hiểu biết về big bang, và mang cúng ta gần hơn đến việc hỏi những câu hỏi khó nhất.
Nếu chúng ta chạy bộ phim về vũ trụ ngược lại, chúng ta biết rằng có Big Bang trong quá khứ và chúng ta có thể nghe thấy âm thanh chói tai của nó. nhưng liệu Big Bang của chúng ta có phải là Big Bang duy nhất không?
Ý tôi là chúng ta phải hỏi, nó đã từng xảy ra trước đây chưa?
Nó sẽ xảy ra nữa không?
Ý tôi là, trong tinh thần của TED, để mang lại những kỳ quan, chúng ta có thể hỏi những câu hỏi, ít nhất là vào những phút cuối này, những câu hỏi có khả năng ám ảnh ta mãi mãi.
nhưng ta phải hỏi rằng: Có khả năng nào mà vũ trụ của chúng ta những gì còn sót lại của những phần lịch sử vĩ đại?
Hoặc là, có khả năng nào, chúng ta chỉ là một nhánh mỗi nhánh có một Big Bang riêng trong quá khứ hình thành có thể một vài chỗ có hố đen với những tiếng trống, có thể một vài chỗ sẽ không có có thể một vài chỗ có sự sống, và có thể không không phải trong quá khứ, không phải trong tương lai, nhưng có thể làm thế nào để liên hệ với chúng ta?
Thế nên ta phải tự hỏi, nếu có nhiều vũ trụ, và trong một vài phần của những ngân hà vũ trụ khác có sự sống không?
Đây là những vật sống trong vũ trụ
vậy nếu có, thì những vật này có đang tự hỏi về chúng ta và về sự hình thành của chúng không?
Và nếu có, tôi có thể tưởng tượng ra chúng như chúng ta tính toán, viết mã máy tính, xây dựng nhạc cụ, cố dò lấy những âm thanh dù nhỏ nhất về hình thành của chúng và tự hỏi ai đó còn đang ngoài kia.
xin cám ơn. cám ơn.
(Vỗ tay)
Hồi còn ở New York, tôi là trưởng ban phát triển một tổ chức phi lợi nhuận tên là Robin Hood.
Khi không đấu tranh chống đói nghèo, tôi chiến đấu với thần lửa trong vai trò đội phó của một công ty cứu hỏa tình nguyện.
Trong thị trấn của chúng tôi, các nhân viên tình nguyện chỉ hỗ trợ thêm cho đội ngũ nhân viên cứu hỏa chính thức hết sức lành nghề, anh phải đến hiện trường đám cháy thật sớm nếu muốn được giao làm gì đó.
Tôi nhớ đám cháy đầu tiên của mình.
Tôi là người tình nguyện thứ hai tới hiện trường, nên khả năng cao là tôi sẽ được xông vào.
Nhưng thực tế vẫn là một cuộc chạy đua với những nhân viên tình nguyện khác tới chỗ anh đội trưởng quản lí để nhận nhiệm vụ.
Khi thấy được anh đội trưởng, thì anh ta đang mải mê nói chuyện với người chủ căn nhà, hẳn là chị ta đã có một trong những ngày tồi tệ nhất cuộc đời.
Bấy giờ là giữa đêm, ngoài trời mưa tầm tã, chị chủ nhà đang đứng dưới dù, trong bộ pijama và đôi chân trần. và nhà chị đang bừng bừng cháy.
Anh chàng tình nguyện viên đến trước tôi -- hãy gọi anh ta là Lex Luther -- (Tiếng cười) chạy đến gặp chỉ huy trước và được yêu cầu đi vào trong cứu chú chó của chủ nhà.
Ôi, chú chó! Tôi ghen tị đến choáng cả người.
Hẳn đây là gã luật sư hay tay quản lí tài chính nào đó nguyên phần đời còn lại hắn ta sẽ đi kể với mọi người rằng hắn đã xông vào một tòa nhà đang cháy để cứu một sinh linh sống, chỉ vì gã ta nhanh hơn tôi chừng năm giây.
Ồ, tôi là người tiếp theo.
Đội trưởng vẫy tay gọi tôi lại.
Anh ta nói, "Bezos, tôi cần anh đi vào trong nhà.
Tôi cần anh lên cầu thang, xông qua ngọn lửa, và lấy cho chị này một đôi giày."
(Tiếng cười) Tôi thề đấy.
Thế nên, dù đó không hẳn là những gì tôi mong đợi, nhưng tôi cũng đi -- lên cầu thang, xuống sảnh, qua những anh lính cứu hỏa "thật", tới lúc này thì họ dập lửa cũng gần xong rồi, tôi bước vào phòng ngủ chính để lấy một đôi giày.
Vâng, tôi biết các bạn đang nghĩ gì, nhưng tôi chả cảm thấy anh hùng chút nào hết.
(Tiếng cười) Khi mang đôi giày xuống cầu thang tôi đã gặp gã "địch thủ" cùng con chó quí báu ở cửa trước.
Chúng tôi mang "báu vật" mỗi người ra ngoài cho chị chủ nhà, ở đó, chằng ngạc nhiên gì, "báu vật" của hắn ta nhận được nhiều sự chú ý hơn của tôi.
Vài tuần sau, ban của tôi nhận được một lá thư từ chị chủ nhà cám ơn chúng tôi vì những nghĩa cử anh hùng trong việc cứu lấy căn nhà cho chị.
Hành động tử tế nhất mà chị lưu ý hơn hết thảy: ai đó đã lấy cho chị hẳn một đôi giày.
(Tiếng cười) Kể cả trong nghề nghiệp chính của tôi ở Robin Hood hay việc phụ trong vai trò nhân viên cứu hỏa tình nguyện, tôi đã chứng kiến những hành động hào hiệp và tốt đẹp ở tầm vóc lớn lao, song tôi cũng được chứng kiến những hành động đơn giản trên phương diện cá nhân nhưng vẫn rất cao cả và anh dũng.
Và các bạn có biết tôi học được gì không?
Chúng đều quan trọng cả.
Vậy nên khi tôi nhìn quanh căn phòng này nhìn những người hoặc là đã đạt được, hay đang ở trên đường để đạt được, những thành công đáng kể, tôi xin đưa ra lời nhắn nhủ này: đừng chờ đợi.
Đừng đợi tới khi bạn kiếm ra một triệu đô đầu tiên để tạo ra sự khác biệt trong cuộc sống của ai đó.
Nếu bạn có gì để cho đi, hãy cho ngay đi.
Phục vụ đồ ăn trong nhà bếp, dọn dẹp công viên khu phố,
làm người hướng dẫn.
Không phải ngày nào ta cũng có cơ hội cứu sống một ai đó, nhưng mỗi ngày ta được cho cơ hội làm cuộc sống người khác tốt đẹp hơn.
Vậy nên hãy tham gia cuộc chơi, cứu những đôi giày,
Xin cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay) Bruno Giussani: Mark, Mark, hãy quay lại đây nào.
(Vỗ tay) Mark Bezos: Xin cảm ơn các bạn.
Trên màn hình là một nói rất hay "Ánh sáng tạo nên cảnh trí, ánh sáng đem đến cảm nhận về không gian, và ánh sáng cũng là sự biểu đạt của cấu trúc."
Câu này không phải của tôi.
Mà của Le Corbusier, một kiến trúc sư nổi tiếng.
Hãy nhìn đây, và bạn sẽ hiểu ý ông tại một trong những tòa nhà tuyệt mỹ ông thiết kế -- nhà nguyện Notre Dame du Haut Ronchamp -- nơi ông tạo ra thứ ánh sáng mà chỉ có thể tạo ra được với sự có mặt của bóng tối.
Và tôi nghĩ, sự tinh hoa của bài thuyết trình dài 18 phút này -- là sẽ không có ánh sáng đẹp lành mạnh và có ích nếu không có bóng tối phù hợp.
Chúng ta thường thắp sáng văn phòng như thế này.
Chúng ta có điều lệ và tiêu chuẩn quy định rằng ánh sáng phải có cường độ nhất định và có sự đồng nhất cao.
Đây là cách chúng ta tạo ra ánh sáng đồng nhất từ tường này đến tường kia với một hệ thống mạng đèn đều đặn.
Và điều này khác hẳn với hình ảnh tôi vừa đưa ra từ Le Corbusier.
Nếu chúng ta áp dụng những điều lệ và tiêu chuẩn này cho đền Pantheon ở Rome, nó sẽ chẳng bao giờ có được dáng vẻ như thế này, vì thứ ánh sáng tuyệt đẹp thế này thứ ánh sáng hài hòa tỏa ra khắp tòa nhà một cách tự nhiên này chỉ có thể đạt được vì có cả bóng tối trong cùng tòa nhà.
Tương tự như câu nói của Santiago Calatrava tôi tạo ra ánh sáng vì sự thoải mái và tiện nghi cho những tòa nhà"
Ý ông không muốn nói đến sự thoải mái của một bữa ăn 5 món so với bữa ăn chỉ có 1 món, ông thực sự muốn nói đến sự thoải mái về chất lượng tòa nhà.
Ý của ông là bạn có thể nhìn thấy bầu trời và bạn có thể cảm nhận ánh nắng mặt trời.
Và ông ấy thiết kế những tòa nhà lộng lẫy thế này nơi bạn có thể nhìn thấy bầu trời, và cảm nhận ánh nắng mang lại cho chúng ta cuộc sống tốt đẹp hơn đều là nhờ có sự hài hòa của ánh sáng ở nơi sáng cũng như ở chỗ tối.
Và mấu chốt của vấn đề tất nhiên chính là mặt trời.
Hình ảnh này của mặt trời có lẽ gợi lên sự tàn ác và hung hãn. Nhưng chúng ta đừng quên rằng toàn bộ năng lượng của trái đất thực ra được cung cấp bởi mặt trời. Và ánh sáng chính là một dạng của nguồn năng lượng ấy.
Mặt trời đem đến sự vận động, làm thay đổi màu sắc,
ánh mặt trời làm nên vẻ đẹp cho môi trường sống của chúng ta, như trong tòa nhà này -- Bảo tàng Nghệ thuật Atlanta, thiết kế bởi Renzo Piano, người Ý, cùng với Công ty thiết kế ánh sáng Arup, một đội ngũ các nhà thiết kế ánh sáng tài ba, đã tạo ra một sự hài hòa tinh tế của ánh sáng trong không gian, thay đổi theo ánh mặt trời bên ngoài, nhờ những ô cửa nhỏ xinh này trên mái nhà
Đây chính là một cách gián tiếp, để bạn nhìn thấy mặt trời.
Những gì họ làm là tạo ra một yếu tố xây dựng tổng thể để cải thiện chất lượng không gian xung quanh những vị khách tham quan bảo tàng.
Và họ tạo ra những cấu trúc mái vòm như thế này để ngăn ánh nắng gay gắt, nhưng đồng thời vẫn mở rộng để đón nhận ánh sáng trời.
Và bạn có thể thấy quá trình họ thiết kế tuyệt tác này với các mô hình vật lý cùng các phương pháp định tính cũng như định lượng để đi đến kết quả cuối cùng đó là sự kết hợp một cách hài hòa và toàn diện của ánh sáng với công trình kiến trúc.
Họ tự cho phép mình phạm vài lỗi nhỏ trong suốt quá trình.
Như bạn thấy có vài đốm nắng chiếu thẳng xuống sàn nhà, nhưng họ có thể dễ dàng lần ra nguồn gốc của chúng. Bằng cách này, họ cho phép mọi người trong tòa nhà
tận hưởng ánh mặt trời, mặt tốt đẹp của mặt trời. Và bạn có thể tận hưởng ánh mặt trời
bằng nhiều cách, tất nhiên rồi.
Có thể đơn giản như thế này, hay thế này, hơi đặc biệt một chút, Ảnh này được chụp năm 1963 -- họ đang quan sát nhật thực ở Mỹ.
Mặt trời hơi chói chang một chút, thế là mọi người đã tìm ra một giải pháp thông minh thế này.
Tôi nghĩ đây là hình ảnh minh họa rõ ràng nhất ý tôi muốn nói -- đó là sự vận động tuyệt vời mà mặt trời đem vào những tòa nhà này, đã tạo ra chất lượng cho môi trường xây dựng và thực sự cải thiện cuộc sống của chúng ta.
Và hình ảnh này thể hiện bóng tối cũng nhiều như thể hiện ánh sáng, bởi vì nếu không thì bạn sẽ chẳng thấy được những sự vận động này.
Trái ngược với văn phòng bạn thấy ở phần đầu, đây là một tòa nhà văn phòng nổi tiếng, tòa White Group.
Họ tư vấn về sử dụng năng lượng xanh, hoặc gì đó tương tự.
Và họ thực sự áp dụng những lí thuyết họ thường tư vấn, vì văn phòng này hoàn toàn không có bóng đèn điện.
Nó chỉ có cửa sổ kính rất rộng ở một bên tường cho phép ánh nắng mặt trời chiếu thật sâu vào trong phòng, tạo ra một không gian tuyệt đẹp và linh hoạt
Bạn có thể làm việc ở một góc rất tối, hoặc ở một nơi rất sáng.
Nhưng thực ra mắt người có thể thích nghi một cách đáng ngạc nhiên với tất cả những điều kiện ánh sáng khác nhau này Cùng với nhau chúng đã tạo nên một môi trường không bao giờ nhàm chán và không bao giờ tối tăm, và vì thế, giúp cải thiện cuộc sống của chúng ta.
Tôi phải giới thiệu nhân vật này với các bạn.
Đây là Richard Kelly người được sinh ra đúng 100 năm trước, đó cũng là lý do tôi nhắc đến ông ở đây, như một cách tưởng niệm.
Vào những năm 1930, Richard Kelly là người đầu tiên thực sự định ra một phương pháp cho ngành thiết kế ánh sáng đương đại.
Ông ta đưa ra 3 khái niệm, đó là "focal glow", tạm dịch là "ánh sáng tiêu điểm" hay "ánh sáng để nhìn thấy" "ambient luminescence", "ánh sáng tạo môi trường" hay "ánh sáng để chiêm nghiệm" và "play of briliants", "ánh sáng trình diễn" hay "ánh sáng để chiêm ngưỡng" từ những ý tưởng đối lập nhau về ánh sáng trong kiến trúc được kết hợp để tạo nên trải nghiệm đẹp đẽ này.
Bắt đầu với "ánh sáng tiêu điểm"
Ý ông ấy muốn nói đến những thứ như thế này -- nơi mà ánh sáng chỉ ra hướng của không gian và dẫn đường cho bạn.
Hay như ở đây, ánh sáng ông thiết kế cho General Motors, cho một phòng triển lãm xe. Và bạn bước vào không gian đó,
và bạn cảm thấy, "Ôi! thật là ấn tượng," đó là vì cái "tiêu điểm" này, cái nguồn ánh sáng mạnh mẽ ở ngay giữa.
Với tôi, nó giống như trong nhà hát, và lát nữa đây, tôi sẽ quay lại ý này
Chính ánh đèn sân khấu chiếu lên người nghệ sĩ đã khiến bạn tập trung.
Đó cũng có thể là ánh mặt trời xuyên qua những đám mây và chiếu sáng những mảng đất, làm nó nổi bật lên so với không gian mờ tối xung quanh.
Hay giống như trong các cửa hàng, trong khu mua sắm -- chiếu sáng các mặt hàng và tạo điểm nhấn để giúp bạn nhìn thấy rõ.
"Ánh sáng tạo môi trường" là một khái niệm hoàn toàn khác.
Richard Kelly xem đó là một thứ ánh sáng vô tận, không có bất kì điểm nhấn nào, một nơi mà tất cả các chi tiết đã hòa tan vào sự vô tận.
Và tôi thấy nó là một thứ ánh sáng dễ chịu giúp chúng ta thư giãn và chiêm nghiệm. Hoặc giống như ở đây:
Bảo tàng Khoa học Quốc gia Luân Đôn, nơi mà ánh sáng màu xanh này trùm lên tất cả các hiện vật và khu trưng bày trong một động thái tổng thể.
Và cuối cùng là quan niệm "ánh sáng trình diễn" của Kelly Đây quả là một "màn trình diễn của ánh sáng" phía chân trời Hong Kong, hay có thể là cái đèn chùm của nhà hát opera, hay ở ngay chính trong nhà hát này, nó là một vật trang trí, lớp kem phủ trên chiếc bánh, một thứ gì đó vui nhộn, hay chỉ là một chi tiết bổ sung cho môi trường kiến trúc.
Ba thành tố riêng biệt này, kết hợp để tạo nên một môi trường ánh sáng khiến chúng ta cảm thấy dễ chịu hơn.
Và chúng ta chỉ có thể tạo nên chúng từ bóng tối.
Tôi sẽ giải thích sâu hơn.
Tôi đoán đó là ý tưởng mà Richard Kelly (bên trái), đang cố giải thích cho Lugwig Mies Van der Rohe.
Và ngay sau lưng họ là tòa nhà Seagram mà sau này trở thành một biểu tượng của ngành thiết kế chiếu sáng đương đại.
Vào thời đó, đã bắt đầu có một số thử nghiệm sử dụng liệu pháp ánh sáng.
Bức ảnh này chụp ở Thư viện Y khoa Hoa Kỳ, nơi mọi người được phơi nắng cho khỏe.
Đây là một câu chuyện hơi khác, về khía cạnh sức khỏe của ánh sáng, khác với những gì tôi nói nãy giờ.
Trong y học hiện đại, có một hẳn một quan niệm về ánh sáng gần như theo cách hiểu của ngành hóa sinh.
Về lý thuyết, khi chúng ta nhìn các sự vật, ánh sáng vàng giúp ích nhiều nhất, chúng ta nhạy cảm với nó nhất.
Nhưng nhịp sinh học của con người, cái "đồng hồ" bảo chúng ta nên ngủ hay thức nên tỉnh táo hay nghỉ ngơi, vân vân, được kích thích chủ yếu bởi ánh sáng xanh lam.
Và bằng cách điều chỉnh lượng ánh sáng xanh lam trong môi trường, chúng ta có thể giúp mọi người thư giãn, hoặc tỉnh táo, ngủ hoặc thức.
Bằng cách này trong tương lai gần, các bệnh viện có thể dùng ánh sáng để giúp bệnh nhân khỏe lại sớm hơn, bình phục nhanh hơn.
Hoặc trên máy bay, chúng ta có thể vượt qua những mệt mỏi.
Hoặc trong trường học, chúng ta có thể giúp bọn trẻ học tốt hơn vì chúng tập trung hơn vào bài học.
Bạn có thể nghĩ ra nhiều ứng dụng hơn nữa.
Nhưng tôi muốn nói sâu hơn đến sự kết hợp của ánh sáng và bóng tối như là một một phẩm chất của cuộc sống.
Mục đích của ánh sáng tất nhiên là các tương tác xã hội -- để liên kết chúng ta với môi trường xung quanh.
Đó là nơi chúng ta tụ họp khi cần trao đổi gì đó với nhau.
Nói bao quát hơn, ánh sáng làm nên thế giới này.
Đây là hình ảnh trái đất vào buổi đêm. Và tôi cho đây là hình ảnh gây shock nhất
trong bài nói hôm nay.
Vì tất cả ánh sáng ở đây chiếu lên trời.
Nó không hề chiếu xuống mặt đất đúng như mục đích sử dụng.
Và chẳng giúp ích gì cho loài người cả.
mà chỉ làm hỏng bóng đêm.
Ở phạm vi toàn cầu thì như thế này.
Thật đáng kinh ngạc những gì bạn thấy ở đây-- biết bao nhiêu ánh sáng chiếu lên trời và không bao giờ chạm tới mặt đất.
Bởi vì nếu chúng ta thấy trái đất theo đúng cách, hình ảnh của nó sẽ đẹp và đầy cảm hứng như thế này nơi bóng tối dành cho trí tưởng tượng và sự chiêm nghiệm bóng tối cũng giúp gắn kết chúng ta với mọi vật.
Thế giới đang thay đổi, và đô thị hóa là một động lực lớn cho mọi thứ. Tôi chụp bức ảnh này 2 tuần trước ở Quảng Châu,
và tôi chợt nhận ra rằng 10 năm trước, ở đây chẳng có gì giống mấy tòa nhà này.
Nó từng là một thành phố nhỏ hơn nhiều, và tốc độ đô thị hóa thật không thể tin nổi, thật khủng khiếp.
Và chúng ta cần phải hiểu những câu hỏi mấu chốt này: Con người đi lại trong không gian của những đô thị mới này như thế nào?
Họ trao đổi văn hóa bằng cách nào?
Chúng ta phải làm gì để giải quyết các vấn đề, ví dụ như giao thông? Và ánh sáng giúp ích thế nào?
Bởi vì các kĩ thuật mới,
đã đạt được những thành quả rất thú vị để đóng góp vào những giải pháp đô thị hóa và cung cấp cho chúng ta môi trường tốt hơn.
Chỉ mới đây thôi hệ thống chiếu sáng của chúng ta còn sử dụng những loại đèn này.
và tất nhiên, cả đèn halogen, đèn huỳnh quang và những thứ tương tự khác.
Bây giờ thì ta có đèn LED, đây là phiên bản mới nhất, bạn có tin nó nhỏ như vậy không?
Và chính điều này cho chúng ta một cơ hội quý giá, bởi vì kích thước li ti của chúng cho phép chúng ta đặt ánh sáng ở nơi ta thực sự cần.
có thể tắt đi ở những nơi không cần thiết và ở nơi chúng ta có thể "bảo tồn" bóng tối. Với tôi, đó thực sự là một gợi ý thú vị
và là một hướng mới cho ngành chiếu sáng trong môi trường kiến trúc phục vụ cuộc sống con người.
Vấn đề là tôi muốn giải thích cho bạn cụ thể hơn nhưng 4 cái bóng đèn LED gộp lại cũng chỉ vừa trên đầu ngón tay của tôi, nên bạn chẳng thể nhìn thấy được.
Vì thế tôi cầu cứu phòng thí nghiệm, và họ nói họ có thể làm cái gì đó. Họ đã chế tạo cho tôi bóng đèn LED lớn nhất trên thế giới
dành riêng cho hội thảo TEDx Amsterdam.
Nó đây.
Nó giống hệt như cái ở trên màn hình -- nhưng lớn gấp 200 lần. và tôi sẽ giải thích thật ngắn gọn
để bạn thấy nó làm việc thế nào.
Hiện nay, tất cả đèn LED
đều cho ánh sáng xanh lam. Không thoải mái và dễ chịu lắm.
Vì thế, người ta bọc đèn LED
bằng lớp phospho. Phospho được kích thích bởi ánh sáng xanh và phát ra ánh sáng trắng ấm áp và dễ chịu.
rồi bạn gắn chụp đèn lên, thế là bạn có thể "gói" ánh sáng lại, và đem tới nơi nào bạn cần mà không làm rơi rớt chút ánh sáng nào lên bầu trời hay bất kì nơi nào khác.
Như vậy bạn có thể bảo tồn bóng tối và tạo ra ánh sáng.
Tôi chỉ muốn cho bạn xem để hiểu cụ thể nguyên lý làm việc của đèn LED.
Xin cám ơn.
Nếu nghĩ xa hơn,
Chúng ta có thể cân nhắc lại cách chúng ta chiếu sáng các thành phố.
Chúng ta phải nghĩ lại về việc coi ánh sáng là một giải pháp mặc định.
Tại sao những đường cao tốc này phải được chiếu sáng liên tục? Có thực sự cần thiết không?
Hay chúng ta có thể chọn lọc hơn
và tạo ra một môi trường tốt hơn để tận hưởng cả bóng tối nữa?
Chúng ta có thể dùng ánh sáng nhẹ nhàng hơn không? Như ở đây -- thực chất là một mức chiếu sáng rất thấp.
Chúng ta có thể để mọi người tham gia nhiều hơn vào các công trình chiếu sáng, để họ thực sự cảm thấy có mối liên hệ với chúng, như thế này.
Hoặc ta có thể tạo nên những bức điêu khắc đơn giản nhưng cho ta thật nhiều cảm hứng khi ở gần chúng.
Và chúng ta có thể bảo tồn bóng tối được không?
Vì để tìm được một nơi như thế này trên trái đất bây giờ thực sự là một thách thức rất lớn.
Và tìm được bầu trời lấp lánh sao thế này lại càng khó hơn.
Ngay cả trên biển, chúng ta cũng tạo ra nhiều ánh điện mà thực ra phải bỏ đi, để cuộc sống của các động vật được cải thiện hơn.
Một ví dụ là các loài chim di trú đã bị lạc hướng bởi những dàn khoan này.
Và chúng tôi phát hiện ra là khi đổi những đèn này thành màu xanh lá cây, các loài chim đã tìm được đúng hướng. Chúng không bị làm rối nữa.
Và một lần nữa, sự nhạy phổ đóng vai trò then chốt ở đây
Từ tất cả các ví dụ này, tôi cho rằng, chúng ta nên bắt đầu tạo ra ánh sáng từ bóng tối, và dùng bóng tối như là một bức toan -- như cách của các họa sĩ làm, như trong bức tranh này của Edward Hopper.
Tôi cảm thấy "sự ngưng đọng" trong bức tranh này.
Khi xem tranh, tôi tự hỏi, những nhân vật trong đấy là ai?
Họ từ đâu đến? Họ sẽ đi đâu?
Chuyện gì mới xảy ra? Cái gì sẽ xảy đến trong 5 phút nữa?
Và nó thể hiện tất cả các câu chuyện đó và sự ngưng đọng đó
chỉ bằng bóng tối và ánh sáng. Edward Hopper quả là một bậc thầy
thực sự, ông đã kể chuyện chỉ bằng cách dùng những mảng sáng và tối.
Chúng ta có thể học tập ông và tạo ra những không gian kiến trúc thú vị hơn và nhiều cảm hứng hơn.
Chúng ta có thể ứng dụng trong không gian thương mại như thế này.
Và bạn vẫn có thể đi ra ngoài và tận hưởng show diễn lớn nhất trong vũ trụ, tất nhiên, đó chính là bản thân Vũ trụ.
Để tôi cho bạn xem tấm hình tuyệt vời và hàm súc này của bầu trời, từ trong thành phố, nơi bạn chẳng thấy gì ngoài một, hai ngôi sao, cho đến vùng nông thôn, nơi bạn có thể tận hưởng màn trình diễn tuyệt mỹ và hoành tráng của những ngôi sao và các chòm sao.
Trong ngành kiến trúc cũng vậy,
Bằng cách coi trọng bóng tối khi thiết kế chiếu sáng, bạn sáng tạo ra những không gian thú vị hơn nhiều và điều đó thực sự cải thiện cuộc sống của chúng ta.
Đây là ví dụ nổi tiếng nhất, Nhà thờ Ánh Sáng do Tadao Ando thiết kế.
Tôi cũng liên tưởng đến Khu spa ở Vals thiết kế bởi Peter Zumthor, nơi sáng và tối được kết hợp rất nhẹ nhàng, tương tác với nhau để định hình không gian.
Hoặc ga tàu điện ngầm phía nam của Richard McCormack ở Luân Đôn, nơi bạn có thể nhìn thấy bầu trời, mặc dù bạn đang ở trong lòng đất.
Và cuối cùng, tôi muốn nói rằng phần lớn cảm hứng cho thiết kế chiếu sáng là từ các nhà hát.
Và thật là tuyệt vời khi hội thảo này được diễn ra lần đầu tiên trong một nhà hát, bởi vì chúng ta thực sự phải mang ơn các nhà hát.
Sẽ chẳng có những phối cảnh đầy cảm hứng như thế này nếu không có một nhà hát.
Và theo tôi, nhà hát là nơi chúng ta thực sự đề cao cuộc sống bằng ánh sáng.
Xin chân thành cảm ơn.
(Vỗ tay)
Kính chào quí vị khán giả. Trước hết, thật tuyệt vời khi tôi được hiện diện ở đây trong những ngày vừa rồi.
Và thêm nữa, tôi cảm thấy thật vinh hạnh khi được kết lại cuộc gặp gỡ đặc biệt này, với những bài diễn thuyết mà chúng ta đã cùng chia sẻ.
Tôi thấy đồng cảm, ở nhiều khía cạnh, đối với những gì mà mình được nghe.
Tôi đã đến thẳng đây từ khu rừng mưa nhiệt đới khuất sâu ở Ecuador, nơi mà bạn chỉ có thể đến được bằng máy bay, nơi có những thổ dân với khuôn mặt đầy những nét sơn vẽ và những chiếc lông vẹt phủ đính trên đầu, nơi những người này đang nỗ lực đấu tranh để ngăn chặn những công ty xăng dầu và những con đường xâu xé khu rừng của họ.
Họ đang đấu tranh để duy trì cách sống riêng của mình trong khu rừng - một thế giới trong lành, một vùng đất chưa bị xáo trộn, một vùng đất chưa ô nhiễm.
Và điều đã làm tôi vô cùng ngạc nhiên, cũng chính là điều mà chúng ta đang đề cập đến ở đây, tại TED, là ở đó, ngay giữa rừng mưa nhiệt đới đó, có một số tấm pin năng lượng mặt trời - những tấm đầu tiên ở vùng này tại Ecuado và chúng chủ yếu dùng để bơm nước lên để phụ nữ không phải đi xuống để lấy.
Nước thì sạch, nhưng vì họ có rất nhiều pin, nên họ có thể trữ rất nhiều điện.
Mỗi nhà - tôi nghĩ, có 8 nhà cả thảy trong cộng đồng nhỏ này - đã có thể có điện tôi nghĩ là khoảng nửa tiếng vào mỗi tối.
Và có một Tộc trưởng ăn mặc rất lộng lẫy như ông hoàng, có một cái laptop.
(Cười) Người đàn ông này, người đã từng đi khỏi nơi đó nhưng đã quay trở lại, nói rằng: "Bà biết không, chúng tôi đã bất ngờ bước vào một kỷ nguyên hoàn toàn mới, thậm chí chúng tôi không biết đến người da trắng 50 năm trước, còn bây giờ chúng tôi lại có laptop ở đây, cùng rất nhiều thứ chúng tôi muốn học hỏi từ thế giới hiện đại.
Chúng tôi muốn học về việc chăm sóc sức khỏe
Chúng tôi muốn biết điều người khác làm -- Chúng tôi cảm thấy hứng thú về điều đó.
Và chúng tôi muốn học những ngôn ngữ khác.
Chúng tôi muốn biết tiếng Anh, tiếng Pháp có thể cả tiếng Trung Quốc nữa, chúng tôi giỏi về ngôn ngữ mà."
Vậy là ông ấy ở đó cùng cái laptop bé nhỏ của mình, kiên cường chiến đấu chống lại những áp lực nặng nề -- từ nợ nần - món nợ nước ngoài của Ecuador, chiến đấu chống lại áp lực từ Ngân hàng thế giới, IMF và tất nhiên từ những người muốn khai thác cánh rừng để lấy dầu.
Và, đi thẳng từ đó đến đây.
Nhưng, tất nhiên, chuyên ngành thực sự của tôi lại nằm ở các nền văn minh khác nhau -- Tôi không thể gọi đó là một nền văn minh thực sự
Mà là một cách sống khác biệt, một sự tồn tại khác biệt.
Chúng ta đã thảo luận lúc nãy - trong bài nói tuyệt vời của Wade Davis về những nền văn minh khác nhau trên khắp thế giới nhưng thế giới lại không chỉ do con người tạo ra, mà còn do rất nhiều loài động vật khác.
Và tôi mang đến diễn đàn TED này, những gì tôi mang đi toàn thế giới, tiếng nói của thế giới động vật.
Chúng ta thường xem 1 vài slide, hay một đoạn phim ngắn về chúng nhưng những sự sống này còn hàm chứa nhiều ý nghĩa nữa.
Do đó, tôi muốn gửi đến các bạn lời chào từ một người bạn tinh tình từ khu rừng xanh Tanzania -- Ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh!
(Vỗ tay) Tôi nghiên cứu tinh tinh ở Tanzania từ năm 1960.
Trong suốt thời gian đó, có rất nhiều công nghệ hiện đại đã thực sự thay đổi cách làm việc của các nhà sinh học.
Ví dụ, lần đầu tiên, vài năm trước, bằng cách đơn giản là thu một ít mẫu phân chúng tôi đã có thể phân tích ra thông tin ADN -- và đó cũng là lần đầu tiên, chúng tôi thực sự biết rằng con tinh tinh đực nào là cha của mỗi một con tinh tinh con.
Bởi vì tinh tinh có tập tính giao phối rất lộn xộn.
Do đó, nó mở ra một hướng nghiên cứu hoàn toàn mới.
Chúng tôi sử dụng GSI - địa... gì đó, GSI - để xác định khu vực phân bố của tinh tinh.
Và chúng tôi sử dụng - các bạn có thể thấy tôi không thực sự hiểu rõ những thứ này - chúng tôi đang dùng hình ảnh vệ tinh để quan sát sự suy giảm diện tích rừng trong khu vực này.
Và tất nhiên, nhờ những sự phát triển về tia hồng ngoại, bạn có thể quan sát động vật trong đêm, và những thiết bị hỗ trợ quay video, thu âm đang trở nên ngày càng gọn nhẹ và tốt hơn.
Rất nhiều, rất nhiều cách chúng ta có thể làm ngày nay điều mà chúng ta đã không thể làm khi tôi bắt đầu nghiên cứu vào năm 1960.
Đặc biệt khi mà tinh tinh, và các loài động vật khác có não lớn, nghiên cứu điều kiện nuôi nhốt, công nghệ hiện đại đang giúp chúng tôi rất nhiều trong nghiên cứu về những cấp độ cao hơn trong nhận thức của những loài động vật này.
Chúng ta biết rằng ngày nay chúng có khả năng thực hiện được những gì được cho là hoàn toàn bất khả thi bằng khoa học so với lúc tôi mới vào nghề.
Tôi nghĩ rằng tinh tinh được nuôi nhốt có kỹ năng tốt nhất trong việc tư duy là cô tinh tinh được gọi là Ai ở Nhật Bản - tên cô ấy nghĩa là 'tình yêu' -- và cô ấy có một người cộng tác nhạy cảm tuyệt vời làm việc cùng.
Cô ấy yêu thích cái máy tính của mình -- cô ấy sẽ rời bỏ nhóm, những dòng nước, những cành cây và mọi thứ của mình.
Cô ấy chạy đến ngồi vào chiếc máy tính -- cô ấy ghiền một trò chơi cho trẻ con.
Cô ấy 28, và cô ấy làm các thứ trên màn hình máy tính cùng với bàn chuột cảm ứng nhanh hơn hầu hết mọi người.
Cô ấy làm được những thứ phức tạp mà tôi còn không có giờ để biết, nhưng điều bất ngờ về cô tinh tinh này là cô ấy không thích phạm sai lầm.
Nếu cô ấy đi sai, điểm sẽ không cao, thì cô ấy sẽ đến và đập lên kính -- vì cô ấy không thể thấy người thí nghiệm, để hỏi cách chơi khác.
Và cô ấy có khả năng tập trung cao độ trong 20' hoặc hơn, và giờ cô ấy muốn chơi lại từ đầu chỉ vì muốn chơi tốt hơn.
Thức ăn là không quan trọng -- cô ấy sẽ nhận 1 phần thưởng nhỏ, như một quả nho khô cho một bước đi đúng -- nhưng cô ấy sẽ làm mà không cần nó, nếu bạn nói với cô ấy trước.
Vậy chúng ta có ở đây là một cô tinh tinh sử dụng một cái máy tính.
Tinh tinh, khỉ đột, đười ươi cũng có thể học những kí hiệu của con người.
Vấn đề ở đây là khi lần đầu tiên tôi đến Gombe vào năm 1960 -- Tôi nhớ rất rõ, rất sinh động, như thể mới ngày hôm qua -- lần đầu tiên, khi tôi đi qua đám cây, hầu hết những con tinh tinh đều chạy trốn khỏi tôi, mặc dù một số con thì có vẻ quen hơn một chút -- tôi nhìn thấy một con đen thui, cúi người qua một cái ụ mối, và tôi quan sát kỹ nó qua ống nhòm.
May thay, một con đực trưởng thành tôi đặt tên là David Greybeard -- nhân tiện, khoa học lúc đó bảo không nên đặt tên cho chúng; chúng nên được đặt theo số, như thế thì khoa học hơn.
Sao cũng được, David Greybeard -- và tôi thấy nó đang bứt những cọng cỏ và dùng nó để khơi mối ra từ trong tổ.
Không chỉ có thế -- anh ta thỉnh thoảng còn lấy một cành con bứt hết lá -- biến đổi một vật cho phù hợp với mục đích nào đó -- là bước đầu của kỹ năng chế tạo công cụ.
Điều khiến nó thú vị và là bước đột phá là vào lúc đó, người ta nghĩ rằng con người, và chỉ mỗi con người, sử dụng và làm ra công cụ.
Khi tôi còn đi học, chúng tôi được xem như đàn ông, những người chế tạo công cụ.
Nên khi Louis Leakey, người thầy của tôi, nghe được tin này, ông ấy bảo: "Ah, ta phải định nghĩa lại "con người" và "công cụ," hoặc chấp nhận tinh tinh như loài người."
(Cười) Chúng ta giờ đã biết chỉ mỗi ở Gombe thôi thì đã có 9 cách khác nhau tinh tinh dùng những thứ khác nhau cho những mục đích khác nhau.
Hơn nữa, ta biết ở nhiều nơi tại Châu Phi, bất kỳ nơi nào tinh tinh được nghiên cứu, lại có những hành vi sử dụng công cụ hoàn toàn khác.
Và bởi vì có vẻ như những hành vi này được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, thông qua việc quan sát, bắt chước và tập luyện - đó là một định nghĩa của văn hóa loài người.
Điều chúng ta tìm thấy là trong hơn 40 năm tôi và những người khác nghiên cứu về tinh tinh các loài khỉ lớn khác, và những loài động vật có vú với cấu trúc não và hệ thống xã hội phức tạp. chúng tôi đã phát hiện ra rằng không có một đường biên rõ ràng nào tách biệt loài người khỏi vương quốc của các loài vật còn lại.
Đó là một đường biên rất mờ nhạt.
Nó càng mờ nhạt hơn mỗi khi ta phát hiện động vật làm những việc mà chúng ta, với sự ngạo mạn của mình, từng nghĩ chỉ có ở con người.
Những con tinh tinh -- không có thời gian để thảo luận về cuộc sống đầy say mê ấy, nhưng chúng có một tuổi thơ dài, 5 năm, được bú mớm và ngủ với mẹ, và sau đó là 3, 4, hoặc 5 năm phụ thuộc cảm xúc vào mẹ, và thậm chí là cả khi con non tiếp theo ra đời.
Đây là giai đoạn quan trọng để học hỏi, khi hành vi còn linh hoạt và còn cực kỳ nhiều điều nữa để nghiên cứu từ xã hội loài tinh tinh.
Mối liên hệ khăng khít lâu dài phát triển suốt quá trình thơ ấu cùng mẹ, cùng anh chị, có thể kéo dài suốt cả cuộc đời, lên tới 60 năm.
Chúng thật ra có thể sống lâu hơn 60 năm bị nuôi nhốt, mà chúng tôi chỉ mới làm 40 năm ở vùng hoang dã cho đến nay.
Chúng tôi phát hiện ra loài tinh tinh có khả năng thương cảm và lòng vị tha.
Chúng tôi phát hiện trong sự giao tiếp bất ngôn ngữ của chúng -- có rất nhiều -- chúng có rất nhiều âm thanh, được dùng trong những hoàn cảnh khác nhau, nhưng chúng còn sử dụng xúc giác, tư thế, điệu bộ, và chúng làm gì?
Chúng hôn, ôm, nắm tay nhau.
Chúng vỗ lên lưng nhau, đi nghênh ngang; chúng dứ quả đấm -- những kiểu chúng ta vẫn làm, và chúng làm điều đó trong cùng ngữ cảnh.
Chúng có sự cộng tác rất tinh vi.
Thỉnh thoảng chúng đi săn, không thường xuyên lắm nhưng khi đi săn, chúng cho thấy một sự cộng tác rất tinh vi, và chúng cùng chia sẻ con mồi.
Chúng tôi phát hiện chúng biểu lộ cảm xúc, giống như -- có lẽ đôi khi giống cách chúng ta biểu lộ bản thân như: hạnh phúc, buồn bã, sợ hãi, tuyệt vọng.
Chúng biết nỗi đau tinh thần lẫn thể chất.
Và tôi không có đủ thời gian để đi chi tiết hơn để chứng minh những điều này cho các bạn, để dành cho việc có rất nhiều sinh viên thông minh, ở các trường đại học tốt nhất, học về cảm xúc ở loài vật, học về tính cách các loài vật.
Chúng ta biết rằng tinh tinh và một số loài vật khác có thể tự nhận biết mình trong gương - bản thân nó với những con khác.
Chúng có khiếu hài hước, và những thứ như thế thường được xem là đặc quyền của loài người.
Nhưng điều này dạy chúng ta một sự tôn trọng mới không chỉ đối với loài tinh tinh, nhưng là với một số loài vật khác mà chúng ta cùng chia sẻ hành tinh này.
Một khi chúng ta đã chuẩn bị để thừa nhận điều này, chúng ta không còn là loài sinh vật với tính cách, tâm trí và trên mọi cảm giác, khi ta bắt đầu nghĩ về cách chúng ta sử dụng và lạm dụng rất nhiều sinh vật có tri giác, trí khôn trên hành tinh này, nó sẽ gây ra một cảm giác xấu hổ sâu sắc, ít nhất là đối với tôi.
Một điều đáng buồn là những con tinh tinh này -- hơn bất kỳ loài vật nào khác, đã dạy chúng ta biết khiêm tốn một chút -- lại đang biến mất rất nhanh trong môi trường hoang dã.
Chúng biết mất vì những lý do mà tất cả mọi người trong khán phòng này đều biết rất rõ.
Nạn phá rừng, sự gia tăng dân số, nhu cầu về đất đai.
Chúng biết mất bởi vì một số công ty gỗ nhảy vào và cắt trụi.
Chúng biến mất ngay tại tâm điểm lãnh thổ của chúng tại Châu Phi bởi vì những công ty gỗ đa quốc gia đã đến và làm đường -- như cách họ muốn làm ở Ecuador và những nơi mà rừng vẫn còn hoang sơ -- để khai thác dầu và gỗ.
Và điều này đã đưa đến lưu vực Congo, và nhiều nơi khác trên thế giới thứ được gọi là buôn bán thịt rừng.
Nó có nghĩa là dù cho hàng trăm, có thể là hàng ngàn năm, con người đã sống trong những khu rừng đó, hay bất kỳ tập quán nào, hài hòa với thế giới của họ, chỉ giết những con thú họ cần cho bản thân và gia đình -- thì giờ, đột nhiên, nhờ những con đường, những thợ săn đi và về từ các thị trấn.
Họ bắn hạ tất cả mọi thứ, bất kỳ cái gì di chuyển to hơn con chuột nhắt; họ phơi khô hay hun khói nó.
Và giờ chúng được vận chuyển trên những chuyến xe chở gỗ hay xe khai mỏ, đi đến bán ở các thị trấn.
Người ta sẽ trả tiền cao hơn cho miếng thịt rừng so với thịt nuôi -- Đó là sự ưa thích thuộc về văn hóa.
Điều đó không bền vững, và những trại đốn gỗ đồ sộ trong rừng giờ đang có nhu cầu về thịt, nên những người thợ săn Pygmy ở lưu vực Congo - những người đã từng có một lối sống tuyệt vời trong hàng trăm năm, giờ lại trở nên sai lạc.
Họ được cấp vũ khí; họ bắn cho trại gỗ; họ được tiền.
Nền văn hóa của họ đang bị hủy diệt, cùng với những loài động vật mà họ phụ thuộc.
Thế nên, khi trại gỗ dời đi, chẳng còn lại gì.
Chúng ta đã nói đến việc đánh mất sự đa dạng văn hóa, và tôi đã và đang tự mình chứng kiến nó.
Một hình ảnh đầy tàn nhẫn ở Châu Phi -- tôi yêu Châu Phi, và chúng ta thấy gì ở Châu Phi?
Chúng ta thấy nạn chặt phá rừng; chúng ta thấy sự sa mạc hóa; chúng ta thấy nạn đói ồ ạt; chúng ta thấy bệnh tật, và chúng ta thấy sự gia tăng dân số ở những vùng nơi con người đông hơn số lượng đất đai có thể nuôi sống, và họ thì quá nghèo để mua thức ăn từ nơi khác.
Liệu những người chúng ta đã nghe nói đến hôm qua, trên hòn đảo Phục Sinh, chặt đến cái cây cuối cùng -- liệu họ ngu xuẩn chăng?
Họ không biết điều gì đang xảy ra?
Có chứ, nhưng nếu bạn thấy nạn đói khủng khiếp ở một số vùng này của thế giới không phải là câu hỏi "Hãy để cái cây đó cho ngày mai."
"Tôi sẽ nuôi gia đình bằng gì hôm nay?"
Tôi có thể có được vài đô từ cái cây cuối cùng này thứ sẽ giúp chúng tôi sống lâu thêm chút, và rồi chúng tôi sẽ cầu nguyện cho điều gì đó sẽ đến và cứu chúng tôi khỏi cái kết không thể tránh khỏi này.
Đó là một hình ảnh đầy thương tâm.
Có một thứ khiến chúng ta rất khác biệt so với tinh tinh hay các sinh vật khác, đó là ngôn ngữ nói đầy tinh vi -- một ngôn ngữ mà ta có thể nói với con cái về những thứ không có ở đây.
Chúng ta có thể nói về quá khứ xa xôi, kế hoạch cho tương lai xa xôi, thảo luận ý tưởng với nhau, nhờ đó các ý tưởng có thể triển nở từ sự khôn ngoan kết hợp của một nhóm.
Ta có thể thực hiện nó bằng cách bàn bạc; thông qua video, thông qua từ ngữ viết tay.
Và chúng ta đang lạm dụng sức mạnh mà chúng ta cần phải cẩn trọng, và chúng ta đang phá hủy thế giới.
Ở các nước phát triển, nó còn tệ hơn, bởi vì chúng ta tiếp cận với rất nhiều thông tin ngu xuẩn về những thứ chúng ta đang làm.
Bạn biết không, chúng ta đang nuôi dạy những đứa trẻ trong một thế giới, nơi mà ở nhiều khu vực, nước đang đầu độc chúng?
Không khí thì gây hại cho chúng, thức ăn được lớn lên từ những vùng đất ô nghiễm đang đầu độc chúng.
Và nó không chỉ xảy ra ở những nước đang phát triển xa xôi; nó ở khắp mọi nơi.
Bạn có biết ta có khoảng 50 chất hóa học trong cơ thể mà 50 năm trước không có?
Có rất nhiều căn bệnh, như hen suyễn và một số loại ung thư, đang tăng lên ở những nơi chất thải độc hại bẩn thỉu được đổ chôn.
Chúng ta đang làm hại chính mình khắp mọi nơi, cũng như làm hại các loài động vật, cũng như bản thân thiên nhiên -- Bà mẹ Thiên nhiên, người cho chúng ta sự sống. Bà mẹ Thiên nhiên, nơi tôi tin chúng ta cần dành thời gian, nơi cây cối, hoa lá, chim chóc tốt cho sự phát triển tâm lý của chúng ta.
Vậy mà có hàng trăm, hàng trăm trẻ em ở nước phát triển chẳng thấy được tự nhiên, vì chúng lớn lên trong các khối bê-tông tất cả những gì được biết là thực tế ảo, không có cơ hội để đi và nằm dài dưới nắng, hay vào rừng, với những đốm nắng soi từ trên tấm màn.
Khi tôi đi du lịch vòng quanh thế giới, bạn biết đấy, tôi phải rời khỏi rừng -- nơi tôi yêu thích.
Tôi phải để lại những chú tinh tinh tuyệt vời cho sinh viên và các nhân viên tiếp tục nghiên cứu bởi vì, phát hiện ra chúng suy giảm từ khoảng 2 triệu 100 năm trước còn khoảng 150,000 con hiện nay, Tôi biết tôi phải rời khỏi khu rừng để làm điều tôi có thể làm để tăng nhận thức trên khắp thế giới.
Và tôi càng nói nhiều về cảnh ngộ của loài tinh tinh, tôi càng nhận ra thực tế rằng tất cả mọi thứ đều liên kết với nhau, và vấn đề của những nước đang phát triển thường bắt nguồn từ sự tham lam của các nước phát triển, tất cả kết hợp với nhau, và tạo ra -- không phải là điều ý nghĩa, hy vọng nằm ở điều ý nghĩa -- nó tạo ra một sự vô nghĩa.
Sao ta làm điều đó?
Ai đó đã hỏi tôi hôm qua.
Khi tôi đi khắp thế giới, tôi liên tục bắt gặp những người trẻ mất hy vọng.
Bọn trẻ cảm thấy tuyệt vọng, chúng cảm thấy, "Chúng ta làm gì không quan trọng, ăn, uống, vui vẻ, vì ngày mai ta sẽ chết.
Tất cả đều vô vọng -- truyền thông luôn nói thế."
Và rồi tôi gặp một số người tỏ ra giận dữ, và sự giận dữ có thể biến thành bạo lực, thứ mà chúng ta đều quen thuộc với nó.
Tôi có 3 cháu nhỏ, và khi một trong những sinh viên của tôi nói với tôi tại trường cấp 3 hay đại học, chúng bảo, "Chúng cháu giận dữ, " hay "Bọn cháu thấy cực kỳ tuyệt vọng, bởi vì bọn cháu cảm thấy người lớn thỏa hiệp với tương lai cháu, và bọn cháu chẳng làm gì được cả."
Và tôi nhìn vào mắt những đứa cháu, và nghĩ chúng ta đã làm hại hành tinh này bao nhiêu từ khi tôi ở tuổi chúng.
Và tôi thấy cực kỳ xấu hổ, và đó là tại sao vào năm 1991 tại Tanzania, tôi khởi động một chương trình có tên là "Cội rễ và Mầm non."
Có những tờ rơi ở quanh khu vực bên ngoài, và nếu ai có thể làm bất kỳ điều gì cho con trẻ và quan tâm đến tương lai, tôi xin bạn hãy lấy một tờ.
"Cội rễ và Mầm non là một chương trình vì hy vọng."
Cội rễ tạo ra mội nền tảng vững chắc.
Mầm non trông nhỏ bé, nhưng khi chạm được ánh nắng chúng có thể đâm xuyên những bức tường.
Hãy xem bức tường gạch như tất cả vấn đề mà chúng ta đã giáng xuống hành tinh này.
Và, bạn thấy đấy, đây là một thông điệp về hy vọng.
Hàng trăm, ngàn người trẻ khắp thế giới có thể xuyên thủng nó, và kiến tạo một thế giới tốt đẹp hơn.
Và thông điệp quan trọng nhất của "Cội rễ và Mầm non" là từng người chúng ta tạo ra điều khác biệt.
Từng cá nhân đều có vai trò của nó.
Từng người tác động đến thế giới xung quanh chúng ta mỗi ngày, và các bạn - những nhà khoa học - biết bạn thật sự không thể thậm chí nếu bạn nằm trong giường cả ngày, bạn thở khí ôxy thải khí CO2, có thể sẽ đi vệ sinh, những thứ kiểu như thế -- bạn đang tạo ra sự khác biệt cho thế giới.
Vậy nên, chương trình "Cội rễ và Mầm non" đưa những trẻ tham gia vào 3 loại dự án.
Và đây là những dự án giúp tạo ra một thế giới tốt hơn quanh chúng.
Một dự án để quan tâm và chăm sóc cộng đồng của chính mình.
Một cho các loài động vật, bao gồm cả động vật nuôi -- và tôi phải nói rằng, tôi học mọi thứ về hành vi động vật thậm chí trước khi tôi đến Gombe và tinh tinh từ con chó của tôi, Rusty, bạn đồng hành thơ bé của tôi.
Và loại dự án thứ ba: dành cho môi trường địa phương.
Điều mà những đứa trẻ phụ thuộc vào đầu tiên, chúng bao nhiêu tuổi -- và chúng tôi tiến hành từ mẫu giáo đến tận đại học.
Nó phụ thuộc vào việc bạn ở thành phố hay nông thôn.
Nó phụ thuộc vào việc nơi đó giàu có hay nghèo đói.
Nó phụ thuộc vào việc nó thuộc về nơi nào của Mỹ.
Chúng ta giờ ở tất cả mọi bang, và vấn đề ở Florida khác với vấn đề ở New York.
Nó phụ thuộc vào quốc gia họ thuộc về -- và chúng tôi đã có mặt ở trên 60 nước, với khoảng 5,000 nhóm hoạt động -- và có những nhóm ở khắp những nơi mà tôi vẫn tiếp tục nghe thấy và những nơi mà tôi chưa từng thấy, bởi vì những đứa trẻ đang đang thực hiện và tự mở rộng chúng.
Tại sao?
Bởi vì chúng làm chủ nó, bởi vì tụi trẻ là người quyết định chúng sẽ làm gì.
Đó không phải là điều mà ba mẹ chúng bảo, hay thầy cô giáo bảo.
Điều đó rất hiệu quả, nhưng nếu chúng tự quyết định, "Chúng con muốn làm sạch dòng sông này và đưa cá về nơi từng là nơi chúng ở.
Chúng con muốn làm sạch những mảnh đất độc hại ở nơi này và làm một vườn rau sạch.
Chúng con muốn đi và dành thời gian với những người già nghe câu chuyện của họ và ghi lại lịch sử truyền miệng của họ.
Chúng con muốn đi làm việc ở trại chó.
Chúng con muốn biết về những con thú. Chúng con muốn..." Bạn biết đấy, nó cứ tiếp diễn như thế, và tôi thấy tràn đầy hy vọng.
Tôi đi khắp thế giới 300 ngày một năm, mọi nơi đều có nhóm "Cội rễ và Mầm non" ở nhiều lứa tuổi.
Mọi nơi có những đứa trẻ mắt lấp lánh bảo "Hãy nhìn sự khác biệt chúng con đã tạo nên."
Và giờ đến lượt công nghệ vào cuộc, bởi vì với phương tiện liên lạc điện tử mới này những đứa trẻ có thể liên lạc với nhau trên khắp thế giới.
Và nếu có bất kỳ ai quan tâm, giúp đỡ, chúng tôi có rất nhiều ý tưởng, nhưng chúng tôi cần giúp đỡ -- cần giúp đỡ để xây dựng một hệ thống đúng đắn thứ sẽ giúp những người trẻ này truyền đạt niềm sôi nổi của chúng.
Nhưng còn, -- và điều này rất quan trọng -- truyền đạt nỗi tuyệt vọng của chúng, để nói rằng: "Chúng cháu đã thử, không hoạt động, nên làm gì?"
Và sau đó, có những nhóm khác sẽ trả lời những đứa trẻ có thể là nhóm ở Mỹ, có thể là nhóm ở Israel, bảo rằng: "À, cháu làm hơi sai. Đây mới là cách cháu nên làm."
Triết lý rất đơn giản.
Chúng tôi không tin vào bạo lực.
Không bạo lực, không bom, không súng đạn.
Đó không phải là cách giải quyết vấn đề.
Bạo lực sẽ dẫn đến bạo lực, ít nhất là theo cách nhìn của tôi.
Vậy chúng ta giải quyết thế nào?
Công cụ để giải quyết vấn đề là kiến thức và sự hiểu biết.
Biết về thực tế, nhưng còn thấy được bức tranh toàn cảnh.
Làm việc chăm chỉ và bền bỉ -- không từ bỏ -- yêu thương và trắc ẩn đưa đến sự tôn trọng tất cả mọi loài sống.
Còn bao nhiêu phút?
Một, hai? Chris Anderson: Một -- một đến hai.
Tôi sẽ nói thêm hai phút nữa.
(Cười) Bạn sẽ đến và lôi tôi đi à?
(Cười) Thế nào cũng được -- về cơ bản, "Cội rễ và Mầm non" đang bắt đầu thay đổi cuộc sống của người trẻ.
Đây là điều mà tôi cống hiến hầu hết năng lượng của mình vào.
Và tôi tin rằng một nhóm thế này có thể có tác động lớn, không chỉ bởi vì bạn chia sẻ công nghệ với chúng tôi, nhưng là bởi vì có rất nhiều người trong số các bạn có con trẻ.
Và nếu bạn đưa chương trình này đến cho con cái bạn, chúng sẽ có cơ hội rất tốt để ra ngoài và làm việc tốt, bởi vì chúng có bố mẹ như bạn.
Và rõ ràng là tất cả các bạn quan tâm nhiều thế nào đến việc cố gắng tạo ra một thế giới tốt đẹp hơn.
Đó là một điều rất đáng khích lệ.
Nhưng những đứa trẻ đã hỏi tôi -- và điều này không hơn 2' đâu, tôi hứa -- bọn trẻ hỏi, " Bà Jane, bà thật sự có hy vọng về tương lai?
Bà đi nhiều nơi, bà nhìn thấy nhiều điều khủng khiếp xảy ra."
Đầu tiên, trí não con người -- tôi không cần phải nói điều gì về nó.
Giờ chúng ta biết những vấn đề gì đang xảy ra khắp thế giới, trí não con người giống các bạn đang cố gắng giải quyết những vấn đề đó.
Và chúng ta đã nói rất nhiều về điều đó.
Thứ hai, khả năng hồi phục của tự nhiên.
Chúng ta có thể phá hủy một dòng sông, và chúng ta có thể hồi sinh chúng.
Chúng ta có thể nhìn thấy cả khu vực bị tàn phá và nó có thể hồi sinh để ra hoa lần nữa, bằng thời gian và một chút giúp sức.
Thứ ba, người diễn giả cuối cùng đã đề cập đến -- hay là người kế cuối, nói về tính bất khuất của con người.
Quanh chúng ta là những con người tuyệt vời những người làm ra những thứ xem như như bất khả thi.
Nelson Mandela -- Tôi đã lấy một mảnh đá vôi từ nhà tù Robben Island, nơi ông ấy bị đày suốt 27 năm, và được thả ra mà không hề cay đắng, ông ấy có thể lãnh đạo dân tộc mình từ nỗi sợ hãi phân biệt chủng tộc mà không hề phải tắm máu.
Ngay cả sau sự kiện 11/9 -- lúc đó tôi đang ở New York và tôi thấy sợ hãi -- tuy nhiên, có rất nhiều con người dũng cảm, có rất nhiều yêu thương và lòng trắc ẩn.
Và sau đó khi tôi đi khắp đất nước và cảm thấy nỗi sợ -- nỗi sợ dẫn con người đến cảm giác họ không thể lo lắng về môi trường thêm nữa, trong trường hợp họ có vẻ như không yêu nước -- và tôi cố gắng khích lệ họ, một số người nghĩ ra một đoạn trích ngắn từ Mahatma Gandhi, "Nếu bạn nhìn lại ngược dòng lịch sử nhân loại, bạn sẽ thấy tất cả chế độ tàn bạo được thay thế bởi chế độ tốt."
Và chỉ sau đó một người phụ nữ mang đến cho tôi một cái chuông nhỏ, và tôi muốn kết thúc với ghi chú này,
Cô ấy nói, "Nếu bà nói đến hy vọng và hòa bình, hãy rung nó."
Chiếc chuông được làm ra từ kim loại lấy từ một bãi mìn đã gỡ, từ những khu thảm sát của Pol Pot -- một trong những chế độ tàn độc nhất trong lịch sử nhân loại -- nơi con người bắt đầu cùng chung lưng với nhau sau khi chế độ này sụp đổ.
Nên, vâng, đây là hy vọng, và hy vọng ở nơi đâu?
Nó ở trong tay những nhà chính trị gia?
Nó trong tay chúng ta.
Trong tay bạn và trong tay tôi và trong tay con cái của chúng ta.
Nó thật sự phụ thuộc vào chúng ta,.
Ta là người có thể tạo nên sự khác biệt.
Nếu chúng ta dẫn dắt sự sống nơi chúng ta cố ý để lại một dấu ấn sinh học khả thi nhỏ nhất nếu chúng ta mua những thứ theo đạo đức cho phép và không mua những thứ chúng ko cho phép, chúng ta có thể thay đổi thế giới qua một đêm.
Cảm ơn.
Đây là một câu chuyện về London gọi là "Ngọn đồi của Người thả diều" nơi mà tôi từng bỏ ra hàng giờ hỏi rằng "Khi nào anh ấy quay trở lại? Khi nào anh ấy quay trở lại?"
Vậy nên đây là 1 câu chuyện khác gửi đến chàng trai ấy
người mà tôi đã không còn tình cảm gì nữa
Nhưng đây là về "Ngọn đồi của người thả diều"
Là một bài hát rất đẹp viết bởi Martin Evan thật ra là viết cho tôi
Boo Hewerdine, Thomas Dolby Cảm ơn rất nhiều vì đã mời tôi đến. Đây thật là 1 vinh hạnh được hát cho quý vị.
Cảm ơn rất nhiều.
♫ Em còn nhớ khi chúng ta từng đi ♫ ♫ lên đến Ngọn đồi của người thả diều ♫ ♫ Những đêm mùa hè, thật tĩnh lặng ♫ ♫ với thành phố bên dưới ta ♫ ♫ và cuội đời trải ra trước mắt ♫ ♫ trước những ngôn từ cay nghiệt và ngu xuẩn ♫ ♫ đã được thốt lên một cách cay nghiệt và ngu xuẩn ♫ ♫ Có những đêm anh nghĩ về em ♫ ♫ và rồi anh đi lên ♫ ♫ Ngọn đồi của Người thả diều ♫ ♫ bao bọc khỏi cái lạnh của mùa đông ♫ ♫ và nơi nào đó trong thành phố bên dưới anh ♫ ♫ em đang ngủ say ♫ ♫ và anh khẽ thắc mắc ♫ ♫ liệu anh có thể mò mẫm vào giấc mơ của em đôi lúc ♫ ♫ Em đang ở đâu? ♫ ♫ Hỡi tình yêu mùa hè hoang dại của anh ♫ ♫ Bây giờ em đang ở đâu? ♫ ♫ Năm tháng có đối xử tốt với em không? ♫ ♫ Và em có đôi khi nghĩ về anh ♫ ♫ trên Ngọn đồi của Người thả diều?♫ ♫ Ôi, anh cầu mong cho một ngày sẽ đến ♫ ♫ Chúng ta sẽ không nói một lời ♫ ♫ Ta sẽ không cần tới nó ♫ ♫ Đôi khi im lặng là vàng ♫ ♫ Chúng ta sẽ chỉ đứng trong cái tĩnh lặng của đêm tối ♫ ♫ và thì thầm lời tạm biệt cho sự đơn độc ♫ ♫ Bây giờ em đang ở đâu? ♫ ♫ Tình yêu hè hoang dại của anh ♫ ♫ Bây giờ em đang ở đâu ♫ ♫ Và em có đôi khi nghĩ về anh ♫ ♫ Và em có bao giờ kết thúc chuyến leo núi đó không? ♫ ♫ Bây giờ em đang ở đâu? ♫ ♫ Tình yêu hè hoang dại của anh ♫ ♫ Bây giờ em đang ở đâu? ♫ Năm tháng có đối xử tốt với em không? ♫ ♫ Và em có bao giờ kết thúc chuyến leo núi đó không? ♫ ♫ trên Ngọn đồi của Người thả diều?♫ ♫ ...của Người Thả Diều♫ ♫ Bây giờ em đang ở đâu? Bây giờ em đang ở đâu? ♫ ♫ Bây giờ em đang ở đâu? ♫ ♫ ...của Người Thả Diều ♫ (Vỗ tay) Cám ơn. Cám ơn rất nhiều
Nếu tôi có một cô con gái thay vì Mẹ, con tôi sẽ gọi tôi là Điểm B, vì như vậy thì con sẽ biết rằng dù bất kỳ chuyện gì xảy ra, ít nhất con cũng sẽ tìm được đường đến tôi.
Và tôi sẽ vẽ hệ thái dương lên lòng bàn tay con, để con phải học cả bầu trời trước khi có thể nói, "Ôi, con đã biết cái đó rõ như lòng bàn tay của mình rồi."
Và con sẽ học rằng cuộc sống này sẽ tát vào mặt con chờ con đứng dậy để có thể đá con vào bụng.
Nhưng bị đánh hộc hơi thì phổi con mới nhớ rằng không khí tuyệt vời như thế nào
Có những nỗi buồn mà cao dán hay thơ ca cũng không thể xoa dịu được
Vì vậy lần đầu con nhận ra rằng nữ siêu nhân sẽ không đến giải cứu, Mẹ muốn con biết rằng con không phải đeo tấm khăn choàng một mình. Vì dù cho con giang tay rộng cỡ nào, thì bàn tay con cũng sẽ quá bé nhỏ để có thể tóm lấy tất cả nỗi đau con muốn xoa dịu
Tin mẹ đi, mẹ đã thử rồi.
"Và, con yêu," tôi sẽ nói với con tôi, đừng ngẩng mũi lên cao như thế
Mẹ biết cái mánh đó, mẹ đã làm nó cả tỷ lần
Con chỉ chờ mùi khói lần theo nó đến ngôi nhà đang cháy và tìm thấy một cậu bé đã mất tất cả trong đám cháy để xem thử con có cứu được cậu bé đó không
Hoặc tìm lấy cậu bé đã châm lửa đám cháy để xem thử con có thể thay đổi cậu không."
Nhưng tôi biết con gái sẽ làm vậy bất cứ giá nào, vì vậy tôi sẽ luôn giữ trong nhà sô cô la và giày đi mưa bởi vì không có nỗi đau nào mà sô cô la không làm dịu được.
Ok, có một vài nỗi đau sô cô la không giúp được.
Nhưng đó là lúc ta cần giày đi mưa. Bởi vì mưa sẽ rửa trôi mọi thứ, nếu được cho phép.
Tôi muốn con nhìn thẳng vào thế giới qua phần bên cạnh của con tàu có đuôi bằng kính, để nhìn qua một cái kính hiển vi vào những vũ trụ to lớn đang tồn tại trên đầu kim của tâm trí con người, bởi vì đó là cách mẹ tôi dạy tôi.
Là sẽ có những ngày như thế này
♫ Sẽ có những ngày như thế này, mẹ tôi nói ♫
Khi con giang rộng đôi tay để bắt lấy mà chỉ thu lại những vết cắt bầm tím; Khi con bước ra khỏi buồng điện thoại và cố bay đi và những người mà con muốn cứu lại là những người đang giẫm lên khăn choàng của con; khi bốt của con tràn đầy nước mưa, và sự thất vọng lên đến tận cổ.
Đó chính là những ngày con có thêm lý do để nói cảm ơn
Bởi vì không có gì đẹp đẽ hơn cái cách biển cả cứ ôm lấy bãi cát, dù cho bao lần nó bị đẩy ra xa.
Con sẽ thổi cơn gió vào sự thất thường của thắng thua
Con sẽ đặt vì sao lên những sự khởi đầu mới
Và cho dù bao nhiêu trận cuồng phong xảy ra trong một phút. hãy chắc chắn là tâm trí con tập trung vào vẻ đẹp của cuộc đời kỳ lạ này.
Đành rằng từ một đến tin-người-quá-mức thì tôi thật sự quá ngây thơ.
Nhưng tôi muốn con biết rằng thế giới này được tạo ra từ đường cát
Nó có thể tan biến quá dễ dàng nhưng đừng lo, hãy thè lưỡi ra mà nếm nó.
"Con yêu," Tôi sẽ nói con, 'hãy nhớ, mẹ con là người hay lo, còn ba con là người chiến binh, và con là cô gái với đôi tay nhỏ và đôi mắt to không biết ngừng học hỏi.'
Hãy nhớ rằng những đều tốt đẹp đến ba lần và những điều xấu cũng vậy.
Và luôn luôn xin lỗi khi con đã làm gì sai phạm. Nhưng đừng bao giờ xin lỗi cho cách mà mắt con không ngừng sáng lên.
Giong nói con nhỏ, nhưng đừng ngừng ca hát.
Và cuối cùng, khi đời trao cho con những cơn đau đầu khi chiến tranh và căm hận chui qua khe cửa và những tờ rơi trên các góc phố tràn đầy những thất bại và sự nghi ngờ hãy bảo họ rằng họ nên gặp mẹ con.
Cám ơn. Cám ơn.
(Vỗ tay) Cám ơn. (Vỗ tay)
Cám ơn.
(Vỗ tay) Cám ơn. (Vỗ tay)
Được rồi, bây giờ tôi muốn các bạn dừng lại một chút. và tôi muốn bạn nghĩ đến ba điều mà bạn biết là đúng.
Nó có thể về bất cứ thứ gì bạn muốn -- công nghệ, giải trí, thiết kế, gia đình bạn, bạn có gì cho bữa sáng.
Luật duy nhất là đừng nghĩ quá kỹ.
Ok, sẵn sàng chưa? Bắt đầu.
Okay.
Và đây là ba điều mà tôi biết là đúng.
tôi biết rằng Jean-Luc Godard đã đúng khi ông nói, "một câu chuyện tốt phải có mở bài, thân bài, và kết. dù không cần phải theo trình tự đó."
Tôi biết rằng tôi rất run và hứng khởi khi được đứng trên đây. làm cho khả năng giữ bình tĩnh của tôi giảm thiểu một cách đáng kể
(Cười) và tôi biết tôi đã chờ cả tuần để kể cho cá bạn câu chuyện cười này. (cười)
Tại sao con bù nhìn lại được mời đến TED?
Vì nó rất nổi bật trong cánh đồng.
(Cười) Xin lỗi.
Ok, đó là ba điều mà tôi biết là đúng.
Nhưng có rất nhiều điều tôi thấy rất khó hiểu.
Vì vậy tôi viết thơ để giải thích.
Đôi khi cách duy nhất mà tôi biết để suy nghĩ là viết một bài thơ
Và đôi khi tới cuối bài thơ tôi nhìn lại và nghĩ, "Ồ, thì ra đó là vậy." Và đôi khi tôi đến cuối bài thơ nhưng vẫn không giải quyết được vấn đề gì. nhưng ít ra tôi có thêm một bài thơ mới.
Thơ nói là loại hình nghệ thuật của văn thơ trình diễn.
Tôi nói với mọi người rằng nó bao gồm sáng tạo thơ ca mà không chỉ ở trên trang giấy, rằng có cái gì đó về nó đòi hỏi phải được nói ra hoặc được nhìn thấy.
Khi tôi mới bước vào trung học, tôi luôn luôn lo lắng.
Tôi bị chậm lớn nhưng lại dễ bị kích động.
Nhưng bất kể nỗi sợ hãi khi bị người khác nhìn quá lâu, tôi bị hấp dẫn bởi ý tưởng về thơ nói.
Tôi cảm thấy rằng hai tình yêu bí mật của mình, thơ ca và sân khấu, đã hợp lại, có một đứa bé, một đứa bé tôi cần làm quen. Và tôi đã quyết định thử.
Bài thơ nói đầu tiên của tôi bao bọc bởi trí tuệ của một cô bé 14 tuổi nói về sự bất công của việc được coi là không nữ tính.
Bài thơ rất giận dữ, và khá là phóng đại, nhưng những bài thơ nói tôi đã xem cho đến thời điểm đó chủ yếu là giận dữ, nên tôi nghĩ như vậy là tốt rồi.
Lần đầu tiên tôi trình diễn khán gia cổ vũ và hò hét, và khi tôi rời khỏi sân khấu tôi vẫn còn run.
Tôi thấy có người vỗ vào vai tôi, và khi quay lại nhìn một cô gái cao lớn trong một cái áo nỉ tiến lại từ đám đông.
Cô ấy chắc phải cao đến 2 mét và nhìn như là có thể đánh bật tôi chỉ với một tay, nhưng thay vào đó, cô ấy chỉ gật đâu với tôi và nói "Ê này, tôi cũng cảm thấy như vậy đó. Cám ơn" Và sấm chớp đã nổi lên.
Tôi đã hoàn toàn bị thu phục.
Tôi tìm thấy một quán bar ở phía Đông Manhattan có một chương trình trình diễn thơ nói tự do hàng tuần, và bố mẹ tôi, dù bất ngờ nhưng vẫn ủng hộ hết mình, đã đưa tôi đến đó để tận hưởng mọi thứ về thơ nói.
Tôi trẻ hơn mọi người ở đấy ít nhất chục năm nhưng sao đó, các nhà thơ tại câu lạc bộ thơ Bowery không cảm thấy khó chịu bởi một đứa bé 14 tuổi lang thang ở đó --
thật ra, họ còn chào mừng tôi.
Và ở đó, lắng nghe họ chia sẻ những câu chuyện của mình tôi học được rằng thơ nói không phải giận dữ nó có thể vui hoặc đau đớn hoặc nghiêm trọng hoặc ngớ ngẩn.
Câu lạc bô thơ ca Bowery trở thành lớp học và nhà của tôi. Và những nhà thơ trình diễn ở đó đã khuyến khích tôi chia sẻ câu chuyện của mình.
Không quan tâm đến việc là tôi chỉ 14 tuổi --
họ nói với tôi rằng, "Hãy viết về tuổi 14."
Tôi làm vậy và hàng tuần, tôi đứng đó, ngạc nhiên sung sướng khi những cô chú người lớn với học thức đầy mình cười với tôi và cảm thông cùng tôi và vỗ tay và nói tôi rằng, 'này, tôi cũng cảm thấy thế đấy."
Bây giờ tôi có thể chia hành trình thơ nói của mình thành ba giai đoạn
Một là lúc tôi nói, "Tôi có thể. Tôi có thể làm việc này,"
và đó là nhờ cô gái cao lớn trong chiếc áo nỉ.
Hai là khi tôi nói, "Tôi sẽ tiếp tục.
Tôi yêu thơ nói. Tôi sẽ quay trở lại mỗi tuần."
Giai đoạn ba bắt đầu khi tôi nhận ra rằng tôi không phải viết thơ một cách tức giận, nếu đó không phải là tôi.
đây là những điều rất cụ thể với tôi, và tôi càng chú tâm vào những điều này, thì thơ của tôi càng kỳ quái, nhưng càng lúc tôi thấy nó như là của tôi hơn.
Không phải chỉ là "viết những gì bạn biết,"
mà nó còn là nơi tụ hợp tất cả những kiến thức và kinh nghiệm mà bạn thu được tới giờ phút đó để giúp bạn đi sâu khám phá những điều chưa biết.
tôi dùng thơ ca để giúp giải quyết những điều tôi chưa hiểu nhưng những bài thơ mới tôi viết tràn đầy ký ức của những nơi tôi đã từng đi qua.
Khi tôi đến đại học, tôi gặp một nhà thơ khác cũng chia sẽ niềm tin của tôi ở phép màu của thơ nói.
Và thật ra, Phil Kaye và tôi cũng thật tình cờ có trùng họ.
Và khi tôi còn đang ở trung học, tôi đã tạo ra dự án V.O.I.C.E,
như là một cách để khuyến khích bạn bè tôi cùng làm thơ nói với tôi.
Nhưng Phil và tôi quyết định thay đổi dự án V.O.I.C.E thay đổi sứ mệnh sử dụng thơ nói như là một cách để giải trí, giáo dục và tạo nguồn cảm hứng.
Chúng tôi tiếp tục đi học, nhưng trong thời gian nghỉ chúng tôi đi khắp nơi, biểu diễn và dạy từ đứa bé 9 tuổi cho đến sinh viên cao học, từ California đến Indiana đến Ấn Độ đến một trường trung học công ngay đối diện khuôn viên trường đại học.
Và chúng tôi chứng kiến rất nhiều lần cái cách mà thơ nói mở những lỗ khóa.
Nhưng hóa ra đôi khi văn thơ có thể rất đáng sợ.
Kết quả là một số lần, bạn phải lừa những người trẻ để họ viết thơ.
Và tôi nghĩ ra việc liệt kê. Tất cả mọi người đều có thể liệt kê.
Và danh sách đầu tiên tôi cho học sinh làm là "10 điều tôi biết là đúng"
Và đây là điều xảy ra, và bạn cũng sẽ phát hiện ra điều này nếu chúng ta bắt đầu đọc to danh sách của mình ,
Vào một thời điểm nào đó, bạn sẽ nhận ra rằng một ai đó cũng có chung một ý tưởng với bạn, hay một điều gì đó gần giống với ý tưởng trong danh sách của bạn.
Và một người khác sẽ có những điều hoàn toàn trái ngược với những điều của bạn.
Và rồi sẽ có một người có những ý tưởng mà bạn chưa nghe thấy bao giờ
Và rồi, một người sẽ viết về một vấn đề mà bạn tưởng là bạn biết hết rồi dưới một góc nhìn mới.
Và tôi bảo với mọi người rằng bốn chỗ giao nhau đó, là nơi những câu chuyện vĩ đại bắt đầu những câu chuyện về những điều mà bạn yêu thích với ý tưởng của người khác đóng góp vào.
Hầu hết mọi người tỏ ra thích thú với bài tập này,
nhưng một học sinh, một tân sinh viên tên là Charlotte có vẻ không được thuyết phục lắm.
Charlotte liệt kệ rất tốt, nhưng cô bé không chịu viết một bài thơ nào cả
"Thưa cô", cô bé nói, 'em không phải là một người thú vị
em không có gì hay ho để nói cả."
Tôi giao cho cô bé liệt kệ hết thứ này đến thứ khác Rồi một ngày, tôi ra bài liệt kê "10 điều đáng lẽ ra tôi phải học được rồi"
Điều thứ 3 trong danh sách của Charlotte là "Đáng lẽ ra tôi phải nhớ là không nên thích người nào tuổi gấp ba lần mình"
Tôi hỏi cô bé thế nghĩa là gì cô nói "Dạ, nhưng câu chuyện dài dòng lắm"
và tôi nói "Charlotte, cô thấy chuyện đó nghe khá thú vị đấy chứ"
Rồi Charlotte viết bài thơ đầu tiên của mình một bài thơ tình khác hẳn tất cả các bài thơ tình tôi đã từng nghe trước đây
Và bài thơ bắt đầu "Anderson Cooper thật là đẹp trai"
(Cười) "Bạn có nhìn thấy anh ấy trong chương trình 60 Phút, bơi đua với Michael Phelps mặc mỗi chiếc quần bơi lao xuống nước, quyết tâm đánh bại nhà vô địch?
Sau cuộc đua, anh hất mái tóc ánh bạc còn ướt nhẹp và nói "Anh đúng là một vị thần!" Không, Anderson, anh mới chính là vị thần"
(Cười) (Vỗ tay) Tôi biết rằng quy tắc đầu tiên để giữ bình tĩnh và tỏ ra cool là chống lại sự bối rối, là không bao giờ để điều gì đe dọa ảnh hưởng hoặc kích thích bạn.
Có một người nói với tôi rằng nó giống như là đi qua cuộc đời như thế này.
Bạn bảo vệ bản thân khỏi những nỗi đau buồn không ngờ tới nhưng lại có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Nhưng tôi muốn đi qua cuộc đời mình như thế này
và mặc dù nó đồng nghĩa với việc tôi phải bắt lấy những nỗi đau buồn kia, khi những điều tuyệt vời và đẹp đẽ rơi xuống đời tôi, tôi sẽ sẵn sàng để bắt lấy chúng.
Tôi dùng thơ nói để giúp học sinh của mình tìm lại những điều kỳ diệu để chống lại ước muốn bản năng của sự bình tĩnh và xa lạnh thay vào đó, tích cực tham gia vào mọi việc xung quanh mình để họ có thể suy diển lại sự việc và kiến tạo ra những ̣điều mới mẻ.
Tôi không nghĩ thơ nói là loại hình nghệ thuật lý tưởng
Ngược lại tôi luôn cố gắng tìm kiếm cách tốt nhất ̣để kể từng câu chuyện
Tôi viết nhạc kịch, tôi làm phim ngắn bên cạnh những bài thơ
Nhưng tôi dạy thơ nói vì nó dễ lưu truyền. Không phải ai cũng có thể đọc các nốt nhạc
hoặc sở hữu một chiếc máy ảnh nhưng ai cũng có thể giao tiếp, bằng cách này hay cách khác và ai cũng có các câu chuyện mà chúng ta có thể học theo.
Thêm vào đó, thơ nói cho chúng ta sự cảm thông ngay lập tức
Nhiều khi chúng ta cảm thấy cô độc như là không ai hiểu mình cả nhưng thơ nói nói rằng nếu như bạn có khả năng diễn tả bản thân mình và có sự dũng cảm để kể lại các câu chuyện và ý kiến đó bạn sẽ được tán thưởng và lắng nghe bởi một căn phòng đầy những người cùng trang lứa hoặc những người trong cộng đồng.
Va có thể kể cả một cô gái to lớn trong chiếc áo nỉ cũng sẽ cảm thông với những gì bạn vừa chia sẻ
Và đó là một sự khám khá tuyệt vời nhất là khi bạn mới 14 tuổi.
Thêm vào đó, bây giờ với YouTube sự kết nối đó không còn bị giới hạn trong căn phòng nhỏ nữa.
Tôi cảm thấy thật may mắn là sẽ có bản lưu dữ của các màn biểu diển mà tôi có thể chia sẻ với các học sinh của mình.
Nó cho họ nhiều cơ hội hơn để tìm một nhà thơ hoặc một bài thơ mà họ có thể đồng cảm với.
Rất dễ để bị sa vào, khi mà bạn đã phát hiện ra, thói quen viết đi viết lại một bài thơ duy nhất hoặc kể đi kể lại một câu chuyện duy nhất khi mà bạn đã phát hiện ra là nó sẽ làm cho bạn được tán thưởng.
Học diễn tả bản thân thôi là chưa đủ,
bạn cần phải học cách để phát triển và khám phá và chấp nhận rủi ro, thách thức bản thân.
Đó chính là bước thứ ba: làm cho những gì bạn làm ngập tràn với những điều cụ thể và đặc biệt của cá nhân bạn mà thôi, kể cả khi những điều đó thay đổi liên tục.
Bởi vì bước thứ ba là mãi mãi.
Nhưng bạn không thể bắt đầu bước thứ ba, trước khi bạn bắt đầu bước một: Tôi có thể. Tôi đi lại rất nhiều khi tôi dạy học,
vì thế không phải lúc nào tôi cũng có thể chứng kiến học sinh của mình đi đến bước thứ ba, nhưng tôi đã rất may mắn với Charlotte là tôi đã có thể theo sát cuộc hành trình của cô bé.
Tôi đã ở đó khi cô nhận ra rằng, bằng cách cho những gì mà cô biết là đúng vào trong việc viết lách của mình cô có thể tạo ra những bài thơ mà chỉ Charlotte có thể viết về con mắt và thang máy và Dora Người tìm kiếm.
Và tôi luôn cố gắng để kề những câu chuyện mà chỉ mình tôi có thể kể như là câu chuyện này chẳng hạn.
Tôi đã dành rất nhiều thời gian suy nghĩ tìm cách hay nhất để kể câu chuyện này, và tôi băn khoăn không biết có phải cách hay nhất sẽ là một bài PowerPoint hay là một đoạn phim ngắn và đâu mới là bắt đầu, phần giữa và kết thúc?
Và tôi băn khoăn không biết liệu khi tôi đến được phần kết của cuộc nói chuyện ngày hôm nay là tôi có thể thấu rõ được mọi thứ hay không.
Tôi luôn nghĩ là sự khởi đầu của mình là ở Bowery Poetry Club, nhưng có thể nó đã bắt đầu từ trước đó rất lâu.
Khi chuẩn bị cho TED, tôi tìm thấy trang nhật ký này trong một tờ báo cũ.
Tôi nghĩ ngày 54 tháng 12 thực ra là ngày 24.
Rõ ràng là từ khi tôi còn bé, tôi đã đi qua cuộc đời như thế này.
Tôi nghĩ tất cả chúng ta đều đã đi như thế.
Tôi muốn được giúp mọi người tìm lại điều kỳ diệu đó, để muốn được tham gia, để muốn được học hỏi, và để muốn được chia sẻ những gì họ vừa học, những điều mà họ vừa phát hiện ra là đúng và những điều mà họ vẫn đang cố gắng tìm ra câu trả lời.
Và tôi xin phép được kết thúc với bài thơ này.
Khi họ dội bom Hiroshima, vụ nổ như tạo ra một siêu tân tinh hạng nhỏ khiến tất cả cây cối, động vật và con người ở trong tầm ngắm trực tiếp của ánh mặt trời gay gắt đó tan ngay thành bụi.
Và những gì còn sót lại của thành phố cũng sớm nối bước đi theo.
Sự tàn phá lâu dài của sóng hạt nhân khiến cả một thành phố và những người dân của nó tan biến thành khói bụi.
Khi tôi được sinh ra, mẹ tôi bảo rằng tôi nhìn xung quanh cả căn phòng bệnh viện với cái nhìn như thể muốn nói: 'Cái này á? Tôi đã làm cái này cả tỳ lần trước đây rồi'
Mẹ nói tôi có một đôi mắt già.
Khi ông Genji của tôi qua đời, tôi mới có năm tuổi nhưng tôi cầm tay mẹ tôi và nói với bà, 'Mẹ đừng lo, ông sẽ quay lại như một em bé thôi'
Kể cả vậy, cho một người có vẻ như đã làm chuyện này trước đây cả tỷ lần, tôi vẫn chưa thấy hết được mọi thứ.
Đầu gối tôi vẫn run lẩy bẩy mỗi lần tôi đứng trên sân khấu
Sự tự tin của tôi có thể được đo bằng vài thìa trà nhỏ hòa lẫn vào các bài thơ tôi viết, và cái vị nó để lại trong miệng tôi vẫn thật kỳ lạ.
Nhưng ở Hiroshima, có những người bị quét đi không ̣để lại một dấu vết đề lại chỉ một chiếc đồng hồ hoặc một trang nhật ký.
Thế nên chẳng hề gì nếu trong hành lý của tôi có đầy những trở ngại, tôi vẫn cố gắng, với hy vọng một ngày nào đó tôi sé viết một bài thơ mà tôi có thể tự hào để lại trong một viện bảo tàng như là bằng chứng duy nhất về sự tồn tại của mình.
Bố mẹ tôi đặt tên tôi là Sarah, một cái tên Kinh Thánh.
Trong câu chuyện được kế, Chúa bảo với Sarah là cô sẽ làm được những chuyện không-làm-được và cô cười, bởi vì cô Sarah đầu tiên cô không biết mình sẽ làm gì với những điều không tưởng đó
Và tôi? Tôi thực ra cũng không biết mình sẽ làm gì,
nhưng tôi thấy những điều không tưởng hàng ngày
Không tưởng được là cố gắng để kết nối trong thế giới này, là cố gẳng để giữ lấy những người khác khi mọi thứ đang nổ tung xung quanh bạn, biết rằng khi bạn đang nói mọi người thực sự đang lắng nghe chứ không chỉ chờ đến lượt họ để nói
Họ cảm thấy những điều mà bạn cảm thấy vào đúng lúc mà bạn cảm thấy chúng.
Đó là điều mà tôi luôn cố gằng vươn tới mỗi lần tôi mở miệng nói sự kết nối không tưởng đó.
Có một bức tường ở Hiroshima bị thiêu đen bởi sóng phóng xạ
Nhưng trên những bậc thang, có một người ngồi đó chặn lại những tia phóng xạ chiếu vào tảng đá
Và thứ duy nhất còn sót lại ở đó bây giờ là cái bóng vĩnh cửu của ánh sáng hy vọng.
Sau quả bom nguyên tử, các chuyên gia nói rằng sẽ mất 75 năm cho mảnh đất bị phóng xạ tàn phá của thành phố Hiroshima có bất ký thứ gì mọc lên từ đó.
Nhưng mùa xuân đó, chồi non đã nảy lên từ đất.
Khi tôi gặp bạn, trong giây phút đó, tôi đã không còn là một phần trong tương lai của bạn.
và rất nhanh, tôi trở thành một phần trong quá khứ
Nhưng trong giây phút đó, tôi được chia sẻ với hiện tại của bạn
Và bạn, bạn được chia sẻ hiện tại của tôi
Và đó là món quà tuyệt vời nhất.
Thế nên nếu bạn bảo với tôi rằng tôi có thể làm được những điều không tưởng, có thề tôi sẽ cười
Tôi không biết liệu tôi có thể thay đổi thế giới này được chưa bởi vì tôi thực sự không biết nhiều về nó, và tôi cũng không biết gì nhiều về sự đầu thai, nhưng nếu bạn làm cho tôi cười hết cỡ, thỉnh thoảng tôi quên mất mình đang ở thế giới nào.
Đây không phải là lần đầu tiên của tôi ở đây. Đây cũng sẽ không phải là lần cuối cùng.
Những lời này cũng không phải là những lời cuối cùng của tôi
Nhưng chỉ để đề phòng, tôi đang cố gắng hết sức mình để làm mọi việc đúng lần này.
Cảm ơn các bạn.
̣(Vỗ tay)
Cảm ơn.
̣(Vỗ tay) Cảm ơn
̣(Vỗ tay)
Có thể bạn biết cái cảm giác thức dậy với một đống tin nhắn chưa đọc trong điện thoại.
Lịch làm việc thì đầy ắp các cuộc hẹn, đôi khi được đánh dấu hai, ba lần.
Bạn thấy thật bận bịu.
Và cảm thấy mình được việc.
Nhưng cuối cùng thì, bạn vẫn thấy thiếu một cái gì đó.
Bạn cố tìm xem đó là gì.
Nhưng trước khi tìm ra, ngày tiếp theo lặp lại y chang.
Đó là những gì tôi từng cảm thấy hai năm trước.
Tôi thấy căng thẳng; thấy lo lắng,
thấy mình như đang mắc kẹt.
Thế giới quanh tôi chuyển động quá nhanh
Và tôi không biết mình phải làm gì.
Tôi bắt đầu tự hỏi: Làm cách nào để bắt kịp mọi thứ?
Làm cách nào để tìm được sự mãn nguyện, trong một thế giới chuyển động nhanh như thậm chí, nhanh hơn ta nghĩ?
Tôi bắt đầu tìm kiếm câu trả lời.
Tôi nói với nhiều người, tôi nói với bạn bè, tôi nói với gia đình mình.
Thậm chí, tôi còn tìm đọc rất nhiều sách self-help.
Nhưng tôi vẫn không hài lòng.
Thành thật thì, càng đọc self-help, tôi lại càng căng thẳng và lo lắng.
(Cười) Giống như tôi cho tâm trí ăn nhiều thức ăn nhanh và thần kinh tôi bị béo phì.
(Cười) Tôi đã định bỏ cuộc, đến một ngày, tôi thấy quyển sách này.
"Đạo Đức Kinh: Sách về Đạo và Đức."
Đây là tư tưởng triết học cổ đại Trung Hoa được viết ra cách nay hơn 2.600 năm.
Đến giờ, đây là quyển sách mỏng nhất, bé nhất trên kệ sách .
Chỉ có 81 trang.
Mỗi trang có một bài thơ ngắn.
Tôi nhớ đã lật đến một bài thơ đặc biệt.
Nó đây.
Thật đẹp, phải không?
(Cười) Để tôi đọc to cho các bạn nghe.
"Bậc thượng thiện giống như nước.
Làm lợi vạn vật mà không tranh giành.
Lựa chỗ thấp mà trú ngụ.
Trong tâm tính, nó thâm sâu.
Trong diễn đạt, nó trung thực.
Bị ngăn trở, nó vẫn mềm mỏng.
Chịu dẫn dắt, nó không kiểm soát.
Lúc hành động, nó hoà hợp với thời.
Hài lòng với chính mình Nên nước không bao giờ lầm lỗi."
Wow! Tôi vẫn nhớ khi lần đầu đọc bài thơ này.
Tôi cảm thấy rùng mình dọc xương sống.
Tôi vẫn có cảm giác này khi đọc nó cho các bạn.
Sự lo lắng và căng thẳng của tôi đột nhiên biến mất.
Kể từ ngày đó, tôi cố áp dụng các ý niệm trong bài thơ này vào cuộc sống của mình.
Và hôm nay, tôi muốn chia sẻ với các bạn ba bài học mà tôi rút ra từ triết lý của nước - ba bài học mà tôi tin đã giúp tôi tìm được sự mãn nguyện trong hầu hết những việc mình làm.
Bài học đầu tiên là sự khiêm nhường.
Khi ta nghĩ về nước chảy ở một dòng sông, nước luôn chảy dưới thấp.
Nước giúp cây cối phát triển và giúp muôn thú sinh sống.
Nước không hề thu hút sự chú ý về mình, nước cũng không cần bất kỳ phần thưởng nào.
Nước khiêm nhường.
Nhưng nếu không có sự đóng góp khiêm nhường của nước, cuộc sống mà ta biết sẽ không thể hiện hữu.
Sự khiêm nhường của nước dạy tôi vài điều quan trọng.
Nó dạy tôi rằng thay vì hành xử như thể tôi biết rõ mình đang làm gì hay tôi biết hết mọi câu trả lời, Hoàn toàn ổn khi nói: "Tôi không biết.
Tôi muốn học thêm nữa, và tôi cần bạn giúp."
Nó cũng dạy tôi rằng, thay vì khoe khoang những gì đạt được, khuyến khích người khác thành công cũng khiến ta cảm thấy mãn nguyện.
Nó dạy tôi rằng, thay vì làm những điều để vượt lên phía trước, sẽ đáng giá và ý nghĩa hơn nếu giúp người khác vượt qua khó khăn để đi đến thành công.
Thái độ khiêm nhường ấy đã giúp tôi có được nhiều mối quan hệ tốt đẹp hơn với những người xung quanh.
Tôi thực sự quan tâm đến các câu chuyện và trải nghiệm khiến họ trở nên độc đáo và tuyệt diệu.
Cuộc sống trở nên vui hơn, vì mỗi ngày, tôi khám phá thêm nhiều điều thú vị, nhiều ý tưởng và giải pháp mới cho các vấn đề tôi chưa từng biết. Tất cả nhờ vào ý tưởng và sự giúp đỡ của những người khác.
Mọi dòng chảy rồi sẽ về với biển vì biển thấp hơn các dòng chảy đấy.
Sự khiêm nhường cho nước quyền năng.
Nhưng tôi nghĩ nó giúp ta giữ được sự tỉnh táo để hiện hữu, để học và chuyển hóa từ câu chuyện của những người quanh mình.
Bài học thứ hai mà tôi học là hòa hợp.
Khi dòng nước chảy về phía tảng đá, nó chảy vòng qua đá.
Nước không bực bội, Nước không giận dữ, Nước không khó chịu.
Thực sự là nước không tỏ thái độ gì.
Khi đối mặt với trở ngại, nước sẽ tìm ra cách giải quyết, không áp lực, không đối đầu.
Khi ngẫm nghĩ về điều này, tôi bắt đầu hiểu ra tại sao mình căng thẳng.
Thay vì hòa hợp với môi trường xung quanh, tôi chống lại nó.
Tôi buộc mọi thứ thay đổi vì cho rằng mình phải thành công hay để thể hiện bản thân.
Cuối cùng thì, không gì thay đổi.
Và tôi càng bực bội.
Chuyển sự chú ý từ đạt được nhiều thành công hơn, sang nhiều hòa hợp hơn, ngay lập tức, tôi cảm thấy bình tĩnh và tập trung.
Tôi bắt đầu tự hỏi: Cách cư xử này có khiến tôi, và môi trường xung quanh hòa hợp hơn?
Điều này có phù hợp với bản chất của tôi?
Tôi trở nên thoải mái hơn, đơn giản là chính mình, thay vì cố trở thành một người mà tôi mong đợi.
Công việc trở nên dễ dàng hơn, vì tôi không còn chú ý vào những việc mình không thể điều khiển mà chỉ làm những gì có thể.
Tôi ngừng tranh đấu với bản thân, tôi học cách làm việc với hoàn cảnh để tìm cách giải quyết vấn đề.
Tự nhiên không vội vã.
Nhưng mọi thứ vẫn được hoàn thành.
Đó là cách Đạo Đức Kinh nói về năng lượng của sự hòa hợp.
Cũng như nước luôn có cách giải quyết mà không áp lực hay đối đầu, tôi tin ta sẽ tìm được cảm giác bằng lòng khi thử chuyển sự chú ý từ cố đạt được nhiều thành công sang hòa hợp.
Bài học thứ ba tôi học được từ triết lý về nước là sự cởi mở.
Nước sẵn sàng thay đổi.
Tùy theo nhiệt độ, nước có thể ở thể lỏng, rắn hoặc khí.
Tùy theo vật chứa, nước có thể là bình trà, chiếc tách hay bình hoa.
Thực tế, khả năng thay hình đổi dạng và sự uyển chuyển giúp nước tồn tại bao đời, dù môi trường xung quanh có thay đổi.
Chúng ta sống trong thời đại liên tục thay đổi.
Không còn có thể trông mong sự ổn định ở mỗi một công việc hay chỉ theo đuổi mỗi một nghề.
Chúng ta cũng được trông đợi luôn tự đổi mới kỹ năng để giữ được giá trị.
Tại nơi làm việc, chúng ta tổ chức các cuộc "hackathon", nơi các nhóm nhỏ hay các cá nhân cùng nhau giải quyết công việc trong khung thời gian nhất định.
Điều làm tôi thấy thú vị là những nhóm thắng cuộc thường không phải là nhóm có các thành viên giàu kinh nghiệm, mà gồm các thành viên luôn sẵn sàng học hỏi, sẵn sàng quên để học, và sẵn sàng giúp đỡ lẫn nhau, xoay trở để giải quyết các tình huống luôn thay đổi.
Cuộc sống đôi khi giống như "hackathon".
Mỗi người chúng ta phải tiến bước, mở lòng và cùng tạo nên hiệu ứng.
Ta có thể nấp mình đằng sau cánh cửa đóng kín, tiếp tục bị tê liệt vì những suy nghĩ hạn hẹp: "Tôi sẽ chẳng bao giờ có thể bàn về triết học Trung Hoa trước đám đông."
(Cười) Hay ta có thể mở lòng và tận hưởng chuyến đi.
Đây chắc chắn là một trải nghiệm thú vị.
Thế nên, khiêm nhường, hòa hợp và cởi mở
là những bài học tôi học được từ triết lý của nước cho đến giờ.
Nước được viết tắt rất đẹp là H-H-O, hay H2O.
(Cười) Nước cũng trở thành kim chỉ nam cho cuộc sống của tôi.
Vì thế bây giờ, mỗi khi căng thẳng, chưa mãn nguyện, lo lắng hay chỉ là không chắc sẽ làm gì, tôi sẽ đơn giản hỏi: Nước sẽ làm gì?
(Cười) Câu hỏi đơn giản và đầy quyền năng này được truyền cảm hứng từ một quyển sách được viết từ lâu trước thời đại bitcoin, công nghệ-tài chính, kỹ thuật số đã làm thay đổi cuộc sống của tôi theo chiều hướng tốt hơn.
Hãy thử, và cho tôi biết nó giúp được gì cho các bạn.
Và tôi rất mong đợi điều đó.
Xin cám ơn. (Vỗ tay)
Tôi chỉ mới 4 tuổi khi tôi thấy mẹ tôi sử dụng máy giặt lần đầu tiên trong cuộc đời bà ấy.
Đó là một ngày trọng đại đối với mẹ tôi.
Mẹ tôi và bố đã tiết kiệm tiền trong nhiều năm để có thể mua cái máy giặt đó. Và trong cái ngày đầu tiên mà nó được sử dụng, kể cả bà nội tôi cũng được mời tới để xem chiếc máy.
Và thậm chí bà còn bị kích động hơn nữa.
Trong suốt cuộc đời bà đã phải đun nước bằng bếp củi, và giặt bằng tay cho bảy đứa con.
Và giờ đây, bà đang được nhìn thấy máy móc làm công việc đó.
Mẹ tôi cẩn thận mở cánh cửa, và chất đầy đồ giặt vào trong chiếc máy như thế này.
Và khi bà đóng cánh cửa, bà nội nói, "Không, không, không, không.
Để ta, để ta nhấn cái nút."
Và bà nội đã nhấn cái nút, và bà nói, "Ồ, thật kì diệu.
Ta muốn xem nó. Đưa ta cái ghế nào. Đưa ta cái ghế. Ta muốn ngắm nhìn nó." Và bà ngồi xuống đó trước cái máy, rồi nhìn ngắm toàn bộ quá trình giặt.
Bà ấy cứ như bị thôi miên vậy.
Đối với bà nội tôi, cái máy giặt thực sự là điều kì diệu.
Ngày nay, tại Thụy Điển và các quốc gia giàu mạnh khác, mọi người đang sử dụng rất nhiều loại máy móc khác nhau.
Hãy nhìn này, những ngôi nhà đầy những máy móc;
tôi thậm chí không thể kể hết tên của chúng.
Và họ cũng vậy, khi họ muốn di chuyển, họ sử dụng những chiếc máy "bay" mà có thể đưa họ đến những nơi xa xôi.
Nhưng, trên thế giới, còn có rất nhiều người vẫn phải đun nước bằng bếp củi, và nấu ăn bằng bếp củi.
Thậm chí đôi khi họ không có đủ thức ăn.
Và họ sống dưới mức nghèo đói.
Có tới hai tỉ con người sống chỉ với ít hơn 2 đô-la mỗi ngày.
Và những người giàu có nhất ở kia -- 1 tỉ con người đó -- họ sống trên cái mà tôi gọi là "mức hàng không," bởi họ chi hơn 80 đô-la mỗi ngày cho tiêu dùng cá nhân. Nhưng đó mới chỉ là một, hai, ba tỉ người,
và hiển nhiên là có tới 7 tỉ người trên thế giới, nên dĩ nhiên là có một, hai, ba, hay bốn tỉ người nữa, những người sống giữa mức nghèo khó và "mức hàng không".
Họ có điện, nhưng câu hỏi đặt ra là, bao nhiêu người trong số đó có máy giặt?
Tôi đã thực hiện một cuộc khảo sát kĩ lưỡng về thông số thị trường, và nhận thấy rằng, quả thực là, máy giặt đã thâm nhập vào phía dưới "mức hàng không", và ngày nay có thêm một tỉ người ngoài đó sống trên "mức máy giặt".
(Tiếng cười) Và họ tiêu hơn 40 đô-la mỗi ngày.
Vậy nên có 2 tỉ người đã được dùng máy giặt.
Vậy còn 5 tỉ người còn lại, họ giặt bằng cách nào?
Hay, chính xác hơn, bằng cách nào mà phần lớn phụ nữ trên thế giới giặt giũ?
Bởi vì vẫn còn tồn tại những cách giặt giũ khó khăn cho phụ nữ.
Họ giặt như thế này: bằng tay.
Đây là một công việc nặng nhọc và tiêu tốn thời gian mà họ phải làm trong nhiều giờ mỗi tuần.
Và đôi khi họ còn phải mang nước từ những nơi xa xôi về để giặt giũ tại nhà. Hoặc là học phải mang đồ giặt đến những dòng suối rất xa.
Và họ muốn có máy giặt.
Họ không muốn phải dành phần lớn cuộc đời mình thực hiện công việc vất vả này với năng suất tương đối thấp.
Và không có gì khác biệt giữa điều mong muốn của họ và của bà tôi cả. Hãy nhìn vào đây, hai thế hệ trước ở Thụy Điển --
mang nước về từ dòng suối, đun nóng chúng bằng củi và giặt như vậy.£
Và mong muốn có máy giặt của họ giống hệt như nhau vậy.
Nhưng khi tôi diễn thuyết với những sinh viên thuộc ngành môi trường, họ nói với tôi, "Không, không thể nào tất cả mọi người trên thế giới có ô tô và máy giặt được."
Làm sao họ có thể nói với người phụ nữ này rằng cô ấy không thể có được một cái máy giặt?
Sau đó tôi hỏi những sinh viên của mình, tôi đã hỏi họ -- trong suốt 2 năm nay tôi vẫn hỏi, "Bao nhiêu người trong số các bạn không sử dụng ô tô?"
Và một vài trong số họ tự hào giơ tay lên và nói, "Em không sử dụng ô tô."
Và rồi tôi đã đặt ra một câu hỏi thật khó khăn: "Bao nhiêu người trong số các bạn tự giặt tay quần jeans và mọi tấm ga trải giường?"
Không ai giơ tay cả.
Kể cả những nhân vật nòng cốt trong phong trào Xanh đều sử dụng máy giặt.
(Tiếng cười) Vậy làm sao mà một vật được mọi người sử dụng và họ cho rằng những người người khác sẽ không thể ngừng sử dụng nó; điều gì đặc biệt với nó vậy?
Tôi đã phải thực hiện một bản phân tích về năng lượng sử dụng trên thế giới.
Chúng đây.
Nhìn đây, bạn thấy có 7 tỉ con người ở đó:
những người "trên không", những người "giặt giũ" những người "bóng đèn" và những người "lửa".
Một đơn vị như thế này là một đơn vị năng lượng của nhiên liệu hóa thạch -- dầu, than đá hoặc gas.
Đó là những thứ tạo nên phần lớn điện và năng lượng trên thế giới.
Và có 12 đơn vị được sử dụng trên toàn thế giới, và 1 tỉ người giàu có nhất, họ sử dụng 6 đơn vị trong số đó:
Một nửa số năng lượng đang được sử dụng bởi một phần bảy dân số thế giới.
Và những người có máy giặt, nhưng không phải một ngôi nhà với đầy đủ máy móc, họ sử dụng hai đơn vị.
Và nhóm người này sử dụng 3, 1 đơn vị cho 1 tỉ người. Và những người này vẫn có điện.
Nhưng còn những người ở phía đó, họ thậm chí không sử dụng 1 đơn vị cho mỗi 1 tỉ người.
Và như thế tạo nên 12 đơn vị năng lượng.
Nhưng mối bận tâm chính của những sinh viên môi trường -- và họ đúng -- chính là về tương lai.
Xu hướng là gì? Nếu chúng ta chỉ nối dài những xu hướng,
mà không dùng bất cứ bản phân tích tiên tiến thực sự nào, đến năm 2050, sẽ có 2 điều dẫn tới sự gia tăng của việc sử dụng năng lượng. Một là, sự gia tăng dân số, Hai là, sự phát triển kinh tế.
Sự gia tăng dân số sẽ diễn ra phần lớn ở những người nghèo nhất, bởi vì họ có tỉ lệ tử vong trẻ em cao và mỗi người phụ nữ có nhiều con. Và như vậy ta sẽ có thêm 2 ở đây,
nhưng điều đó không làm thay đổi sự tiêu dùng năng lượng nhiều lắm. Chính sự phát triển kinh tế sẽ khiến điều đó xảy ra.
Những nền kinh tế đang nổi lên -- tôi gọi họ là phương Đông Mới -- họ sẽ nhảy qua đường chân trời.
"Wopp!" họ sẽ nói.
Và họ sẽ bắt đầu sử dụng năng lượng nhiều như là phương Tây cũ đang làm vậy.
Và những con người này, họ muốn máy giặt chứ.
Tôi nói với bạn đó. Họ sẽ đến đó.
Và làm nhân đôi mức độ sử dụng năng lượng.
Và chúng ta hi vọng rằng những những người nghèo sẽ bắt đầu sử dụng đèn điện.
Và họ sẽ bắt đầu có gia đình 2 con đi cùng với sự gia tăng dân số không ngừng. Nhưng tổng mức sử dụng năng lượng
sẽ tăng lên thành 22 đơn vị.
Và 22 đơn vị này vẫn được sử dụng nhiều nhất bởi những người giàu nhất.
Vậy cần phải làm gì đây?
Bởi vì sự rủi ro, khả năng cao của sự thay đổi khí hậu là thật.
Là thật đó.
Nên dĩ nhiên là họ cần sử dụng năng lượng hiệu quả hơn.
Họ cần thay đổi hành vi bằng những cách nào đó.
Họ cũng cần bắt đầu sản xuất năng lượng xanh, thật nhiều năng lượng xanh hơn nữa.
Nhưng cho đến khi mà họ có mức sử dụng năng lượng trên mỗi người giống với các nhóm khác, tốt hơn họ không nên khuyên người khác -- phải làm gì và không được làm gì.
(Vỗ tay) Ở đây chúng ta có thể tạo ra nhiều năng lượng xanh hơn tất cả.
Đó là điều chúng ta hi vọng sẽ xảy ra. Và đó là thách thức thực sự trong tương lai.
Nhưng tôi có thể chắc chắn với các bạn rằng, người phụ nữ trong căn chòi ở Rio này, cô ấy thực sự muốn có một cái máy giặt. Và cô ấy đã thực sự hạnh phúc khi Bộ trưởng Bộ Năng lượng
cung cấp điện cho tất cả mọi người -- quá hạnh phúc đến mức cô ấy thậm chí đã bỏ phiếu cho bà.
Và bà trở thành Dilma Rousseff, tổng thống dân cử của một trong những nền cộng hòa lớn nhất thế giới -- đã từ Bộ trưởng Bộ Năng lượng trở thành tổng thống.
Nếu bạn sở hữu nền dân chủ, nhân dân sẽ bầu cử cho những cái máy giặt.
Họ yêu mến chúng.
Và đâu là điều kì diệu với họ?
Mẹ tôi đã giải thích điều kì diệu với chiếc máy này ngay từ cái ngày đầu tiên ấy.
Bà nói, "Bây giờ, Hans, chúng ta đã chất đầy đồ giặt;
chiếc máy sẽ làm công việc đó.
Và giờ chúng ta có thể tới thư viện. Bởi vì đó chính là điều kì diệu:
bạn giặt đồ, và điều gì bạn sẽ lấy ra được từ chiếc máy?
Bạn lấy sách ra khỏi những chiếc máy, những cuốn sách cho thiếu nhi.
Và mẹ dành thời gian đọc cho tôi.
Bà yêu công việc đó. Tôi được dạy "ABC."
Đó là nơi tôi bắt đầu sự nghiệp giáo sư của mình, khi mẹ có thời gian đọc cho tôi.
Và bà còn lấy sách cho bản thân nữa.
Bà cố gắng học tiếng Anh và học nó như là một ngoại ngữ.
Bà đã đọc rất nhiều tiểu thuyết, rất nhiều tiểu thuyết khác nhau.
Và chúng tôi thực sự, thực sự yêu mến chiếc máy này.
Và chúng tôi, mẹ tôi và tôi, đều nói "Cảm ơn sự công nghiệp hóa.
Cảm ơn nhà máy thép.
Cảm ơn nhà máy điện.
Và cảm ơn ngành công nghiệp hóa chất đã đem đến cho chúng tôi thời gian để đọc sách."
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi vừa mới trở về từ một cộng đồng nơi nắm giữ một bí mật đối với sự sống còn của con người.
Nơi đó giới nữ điều khiển các hoạt động, giao hợp để chào nhau, và đóng vai trò điểu khiển trong ngày-- nơi đó sự vui vẻ là một vấn đề hệ trọng.
Và, không, đó không phải là Burning Man hay San Francisco.
(Cười) Các quý bà và quý ông, hãy nhìn họ hàng của chúng ta.
Đây là thế giới của tinh tinh lùn (bonobo) hoang dã trong rừng già ở Congo.
Cùng với tinh tinh (chimpanzee), tinh tinh lùn (bonobo) là bà con đang sống gần nhất của quý vị.
Điều đó có nghĩa là chúng ta có chung một tổ tiên, một bà mẹ tiến hóa đã sống cách nay khoảng 6 triệu năm.
Ngày nay, loài tinh tinh nổi tiếng về sự bạo động của chúng.
(Cười) Thật không may, chúng ta đã quá tập trung vào khía cạnh này trong các bản tường trình về sự tiến hóa con người.
Nhưng tinh tinh lùn cho chúng ta thấy mặt còn lại của một đồng xu.
Trong khi loài tinh tinh được thống trị bởi những con đực to lớn, đáng sợ thì xã hội tinh tinh lùn lại được điều hành bởi những con cái đầy quyền lực.
Những con vật này đã thực sự phát triển được một số thứ, bởi vì điều này dẫn đến một xã hội khoan dung nhiều hơn nơi mà vũ lực chết người không còn được nhìn thấy.
Nhưng không may, tinh tinh lùn lại được hiểu biết ít nhất trong số những loài khỉ hình người lớn.
Chúng sống sâu trong rừng già Congo, và rất khó để nghiên cứu chúng.
Congo là một nghịch lý-- một vùng đất của sự đa dạng sinh học và vẻ đẹp tuyệt vời, nhưng bản thân nó cũng là nơi đen tối nhất-- nơi xảy ra những xung đột vũ lực đã diễn ra ác liệt trong nhiều thập kỷ và cướp đi nhiều mạng sống gần như bằng Thế chiến thứ nhất.
Không có gì đàng ngạc nhiên là sự hủy diệt này cũng gây nguy hiểm cho sự sống còn của tinh tinh lùn.
Buôn bán thịt rừng và việc mất rừng đồng nghĩa với việc số lượng tinh tinh lùn còn sống trên thế giới không còn đủ để lấp đầy một sân vận động nhỏ-- và chúng ta thậm chí không cam đoan được điều đó có đúng thật không.
Nhưng, trong vùng đất của vũ lực và hỗn độn này, quý vị có thể nghe thấy những tiếng cười ẩn nấp lay động cây cối.
Những họ hàng này là ai?
Chúng ta biết đến chúng như là những con khỉ hình người "làm tình, không chiến tranh" bởi vì chúng giao phối thường xuyên, nhiều bạn tình và giao phối với cả hai giới để kiểm soát những xung đột và giải quyết các vấn đề xã hội.
Bây giờ, tôi không nói về giải pháp cho tất cả những vấn đề của loài người-- bởi vì có nhiều vấn đề về cuộc sống của tinh tinh lùn hơn là về người đảo Kama Sutra.
Tinh tinh lùn, giống như con người, thích chơi đùa trong suốt cuộc sống của chúng.
Chơi đùa không chỉ là những trò chơi trẻ con.
Đối với chúng ta và chúng, chơi đùa là nền tảng để liên kết những mối quan hệ và nuôi dưỡng sự bao dung.
Đó là nơi chúng ta học cách tin tưởng, và học về những luật lệ của trò chơi.
Chơi đùa làm tăng sự sáng tạo và sự dẻo dai, và nó cũng hình thành nên tất cả những đa dạng-- đa dạng tương tác đa dạng hành vi, đa dạng kết nối.
Và khi quý vị quan sát tinh tinh lùn chơi đùa, quý vị đang nhìn thấy các gốc rễ tiến hóa của tiếng cười, vũ điệu và lễ nghi của con người.
Chơi đùa là một chất kết dính gắn chúng ta với nhau.
Bây giờ, tôi không biết quý vị chơi như thế nào, nhưng tôi muốn cho quý vị thấy hai đoạn phim độc đáo vừa mới có được từ tự nhiên.
Trước tiên, nó là một kiểu chơi bóng của tinh tinh lùn-- và tôi không có ý là môn bóng đá.
Ở đây, chúng ta có một con cái non và một con đực tham gia vào trò chơi đuổi bắt.
Hãy nhìn xem con cái đang làm gì
Đây có thể là nguồn gốc tiến hóa của một cụm từ, "cô ta bắt anh ta bằng những quả bóng"
(Cười) Tôi chỉ nghĩ rằng con đực thích được yêu ở đây hơn, đúng vậy.
Vâng.
(Cười) Vì vậy, trò chơi giới tính là giống nhau ở cả tinh tinh lùn và con người.
Và đoạn phim này thực sự thú vị bởi vì nó cho thấy-- Đoạn phim này thực sự thú vị vì nó cho thấy sự sáng tạo khi mang những yếu tố khác thường vào trò chơi-- ví dụ tinh hoàn-- và cả cách mà trò chơi đòi hỏi sự tin tưởng và cả khuyến khích sự tin tưởng-- cùng lúc với sự vui vẻ tột độ.
Nhưng trò chơi là một sự luân phiên kiểu dạng.
(Cười) Chơi đùa là vô định hình, và nó có thể có nhiều dạng, một số thì lặng lẽ hơn, giàu tưởng tượng, tò mò hơn-- có thể là nơi điều kì diệu một lần nữa được khám phá.
Và tôi muốn quý vị nhìn vào đây, đây là Fuku, một con cái trẻ, và nó đang nghịch nước một cách lặng lẽ.
Tôi nghĩ, giống như nó, chúng ta thỉnh thoảng chơi một mình, và chúng ta khám phá ra biên giới của thế giới bên trong và bên ngoài của ta.
Và đó là sự tò mò thích thú dẫn chúng ta đến khám phá, dẫn chúng ta đến tương tác. Và sau đó những kết nối không mong đợi mà chúng ta hình thành nên là nơi nuôi dưỡng thực sự cho sự sáng tạo.
Đây chỉ là một vài hiểu biết nhỏ trong những hiểu biết sâu sắc mà tinh tinh lùn dành tặng ta về quá khứ và hiện tại của chúng ta.
Nhưng chúng cũng giữ một bí mật cho tương lai của chúng ta, một tương lai nơi mà chúng ta cần thich nghi với một thế giới ngày càng thách thức thông qua sự sáng tạo nhiều hơn nữa và sự hợp tác tốt hơn.
Bí mật đó là: chơi đùa là chìa khóa cho những khả năng này.
Theo một cách khác, chơi đùa là tấm thẻ thích nghi hoang dã.
Để thích nghi thành công với một thế giới đang thay đổi chúng ta cần chơi đùa.
Nhưng chúng ta sẽ tạo ra thú vui tuyệt nhất chứ?
Chơi đùa thật sự không vô bổ.
chơi đùa là cần thiết.
Đối với tinh tinh lùn và con người đều như nhau, cuộc sống không chỉ là màu hồng.
Tại những thời điểm ít thích hợp nhất để chơi đùa, có thể chính là thời điểm vui chơi trở nên khẩn cấp nhất.
Và vì vậy, đồng loại linh trưởng của tôi ơi, chúng ta hãy cùng giữ lấy món quà từ sự tiến hóa và chơi đùa cùng với nhau để chúng ta lại khám phá sự sáng tạo, tình đồng loại và những điều kì diệu.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi định nói về thiết kế, nhưng không phải kiểu thiết kế mà ta vẫn biết.
Tôi muốn nói về cái đang xảy ra hiện nay trong văn hóa khoa học và công nghệ sinh học, vì lần đầu tiên trong lịch sử, chúng ta có quyền năng để thiết kế cơ thể, thiết kế cơ thể động vật, thiết kế cơ thể người.
Trong lịch sử của hành tinh chúng ta, đã có ba làn sóng tiến hóa lớn.
Làn sóng đầu tiên là tiến hóa của Darwin.
Như các bạn đã biết, các loài sống trong các sinh quyển đặc trưng và các môi trường đặc trưng, và thông qua các đột biến ngẫu nhiên các môi trường đó sẽ lựa chọn những thay đổi nào được giữ lại.
Thế rồi loài người bước ra khỏi dòng chảy Darwin của lịch sử tiến hóa và tạo nên làn sóng lớn thứ hai của tiến hóa, đó là việc chúng ta thay đổi môi trường mà chúng ta tiến hóa trong đó.
Chúng ta biến đổi sinh quyển của mình bằng cách tạo ra nền văn minh.
Và đó là đợt tiến hóa lớn thứ 2 diễn ra trong khoảng vài trăm nghìn năm --- 150 ngàn năm của quá trình tiến hóa.
Bằng cách thay đổi môi trường, chúng ta đã gây sức ép mới lên cơ thể để tiến hóa.
Cho dù dựa vào các cộng đồng sống nhờ nông nghiệp cho đến y học hiện đại, chúng ta đã thay đổi sự tiến hóa của bản thân.
Giờ đây chúng ta đang tiến vào làn sóng lớn thứ ba của lịch sử tiến hóa, nó đã được gọi bằng nhiều tên: tiến hóa có chủ đích, tiến hóa theo thiết kế -- rất khác biệt với thiết kế thông minh -- nhờ đó chúng ta đang thực sự thiết kế và thay đổi có chủ đích các hình thái sinh lý sinh sống trên hành tinh này.
Vì vậy tôi muốn đưa bạn qua một "tour tham quan" về vấn đề đó và phần cuối sẽ nói một chút về những ảnh hưởng gây ra bởi sự thay đổi này lên chúng ta, và lên giống nòi cũng như văn hóa của chúng ta.
Thật sự là chúng ta đã làm việc này lâu rồi.
Chúng ta bắt đầu gây giống thú vật có chọn lựa từ nhiều ngàn năm trước.
Ví dụ như loài chó, bây giờ chó là loài sinh vật được thiết kế có chủ đinh.
Không còn một con chó nào trên quả đấy này là sinh vật tự nhiên.
Chó là kết quả của việc gây giống có lựa chọn theo ý chúng ta.
Nhưng ngày xưa làm được chuyện này rất khó khi phải chọn các con con có vóc dáng đặc trưng rồi gây giống chúng.
Giờ thì ta không phải làm như vậy nữa.
Đây là con bò lai (beefalo).
Con này lai giữa trâu và bò.
Và người ta đang tạo ra chúng, một ngày không xa bạn sẽ mua được món chả bò lai trong siêu thị.
Đây là một con dê lai (geep) lai giữa dê và cừu.
Các nhà khoa học tạo con vật nhỏ xíu dễ thương này để cuối cùng đem giết và ăn nó.
Tôi nghĩ rằng họ nói nó có vị như gà.
Đây là con cama.
Cama là con lai của lạc đà có bướu và lạc đà không bướu, được tạo ra để tận dụng được sức khỏe dẻo dai của lạc đà có bướu và một số "cá tính" của lạc đà không bướu.
Hiện nay người ta dùng chúng ở một số trang trại nhất định.
Còn đây là con liger,
loài thú họ mèo lớn nhất trên thế giới -- là con lai giữa sư tử và hổ.
Nó to lớn hơn cả con hổ.
Và trong trường hợp con liger, người ta thực sự đã tìm thấy 1-2 con trong tự nhiên.
Nhưng mấy con ở đây được các nhà khoa học tạo ra sử dụng cả lai giống chọn lọc và kĩ thuật di truyền.
Và cuối cùng, được yêu thích nhất, là con zorse.
Không phải hình photoshop đâu nhé; sinh vật thật đấy.
Như vậy, một trong những việc chúng ta đang làm là dùng sự cải tạo gen, hoặc liệu pháp di truyền, hoặc phương pháp gây giống có chọn lọc bình thường kết hợp với một chút kĩ thuật di truyền.
Nếu mọi chuyện chỉ có vậy thì đó sẽ chỉ là một chuyện thú vị.
Nhưng hiện tại, một việc với quyền lực cực kì mạnh mẽ đang tiếp diễn.
Đây là những tế bào động vật bình thường được biến đổi di truyền để mang một gen phát sáng có nguồn gốc từ sứa biển.
Chúng ta đều biết các loài động vật sống ở vùng biển sâu có thể phát sáng.
Vậy thì, người ta trích gen phát sáng đó, rồi đưa vào tế bào động vật.
Đây là những tế bào bình thường.
Còn ở đây là những tế bào phát ra dạ quang khi được chiếu bằng nguồn sáng có bước sóng nhất định.
Một khi người ta làm được chuyện đó với tế bào, họ cũng có thể làm tương tự với cả sinh vật.
Người ta tạo ra những con chuột con phát sáng, những chú mèo phát sáng.
Nhân tiện, lý do những con mèo này thì màu da cam, còn mấy con kia thì màu xanh là vì gen tạo ra màu da cam được trích từ san hô, trong khi gen tạo màu xanh được lấy từ sứa.
Có cả heo phát sáng,
chó phát sáng,
và, thực ra, cả khỉ phát sáng nữa.
Và nếu bạn có thể tạo ra khỉ phát dạ quang -- mặc dù bước nhảy vọt của liệu pháp di truyền thực chất là giữa khỉ và khỉ hình người -- nếu người ta có thể làm được với khỉ, rất có thể họ đã biết cách làm trên khỉ hình người, điều đó có nghĩa là người ta có thể làm trên con người.
Nói cách khác, về lí thuyết, chỉ trong một tương lai gần, chúng ta sẽ có đủ tiềm lực công nghệ sinh học để tạo ra những con người phát ra dạ quang.
Như vậy chúng ta sẽ nhìn thấy nhau trong bóng tối hơn.
Và thực tế hiện nay, ở nhiều bang, bạn có thể đi mua những con vật nuôi phát sáng.
Đây là những con cá ngựa vằn. Bình thường chúng sọc màu đen và màu bạc.
Nhưng những con cá này đã được thay đổi di truyền để có màu vàng, xanh, và đỏ, và chúng được bán khá rộng rãi ở một số bang.
Một số nước khác thì đã cấm chúng.
Không ai biết phải làm gì với những loại sinh vật mới này.
Không có cơ quan chính phủ nào -- không phải EPA hay FDA -- quản lý thú nuôi biến đổi di truyền.
Bởi vậy một số bang quyết định chấp nhận chúng, một số bang khác thì quyết định cấm.
Chắc hẳn vài bạn đã đọc về quá trình suy xét của FDA về cá hồi biến đổi di truyền.
Con cá hồi ở phía trên là cá hồi Chinook đã được biến đổi di truyền, sử dụng gen từ những con cá hồi này cùng với gen từ những con cá bình thường chúng ta hay ăn để làm chúng lớn nhanh hơn với lượng thức ăn ít hơn.
Và ngay lúc này, FDA đang cố gắng đưa ra quyết định cuối cùng cho việc này, có thể, sớm thôi, bạn sẽ được ăn loại cá này -- nó sẽ được bán rộng rãi ở chợ.
Và trước khi bạn lo lắng quá mức về chuyện con cá, thì ngay ở đất Mỹ này, đa phần thức ăn bạn mua ở siêu thị đã chứa những yếu tố biến đổi di truyền.
Như vậy, trong khi chúng ta lo lắng về biến đổi di truyền chúng ta đã đồng thời cho phép nó tiếp diễn trên đất nước này -- khác hẳng với các nước châu Âu -- chúng ta không có bất kì quy định nào, và thậm chí chẳng có dấu hiệu nhận diện nào trên bao bì.
Mấy con này đều là những con vật sinh sản vô tính đầu tiên của từng loài.
Ở góc dưới bên phải, là cừu Dolly, con cừu sinh sản vô tính đầu tiên -- hiện nay đã được nhồi bông và trưng bày một cách tự hào trong một bảo tàng tại Edinburgh; Ralph, chú chuột sinh sản vô tính đầu tiên; CC, con mèo vô tính đầu tiên; Snuppy, con chó sinh sản vô tính đầu tiên Snuppy là tên tắt cho "chú cún của trường ĐH quốc gia Seoul" (Seoul National University) được clone tại Hàn Quốc bởi chính người đàn ông mà vài người trong số các bạn có thể vẫn nhớ là đã phải từ chức một cách nhục nhã vì ông ta tuyên bố rằng ông ta đã tạo ra được phôi nguời sinh sản vô tính, mà thực chất không phải.
Ông ta thực chất là người đầu tiên sinh sản vô tính loài chó, việc này rất khó, vì bộ gen của chó rất bền.
Còn đây là Prometea, con ngựa sinh sản vô tính đầu tiên.
Nó thuộc loài Haflinger, được clone tại Ý, thực sự là "cái nhẫn vàng" của ngành sinh sản vô tính, vì có nhiều con ngựa đã thắng những cuộc đua quan trọng đã bị thiến.
Nói cách khác, công cụ để nhân giống đã bị lấy mất.
Nhưng nếu bạn có thể sinh sản vô tính con ngựa đó, bạn sẽ có cả 2 lợi thế, vừa có một con ngựa thiến để chạy đua lại vừa có bản sao di truyền của nó để nhân giống.
Đây là những con bê vô tính đầu tiên, rồi sói xám vô tính. Và cuối cùng là những con heo con vô tính: Alexis, Chista, Carrel, Janie và Dotcom.
(cười) Thêm vào đó, chúng ta đã bắt đầu sử dụng kĩ thuật sinh sản vô tính để cứu những loài có nguy cơ tuyệt chủng.
Còn đây là những ứng dụng của động vật trong sản xuất dược phẩm và những thứ khác trong cơ thể chúng để phục vụ cho con người chúng ta.
Ví dụ, với kháng thể thrombin trong con dê đó -- nó đã được biến đổi di truyền để sản xuất ra phân tử kháng thể đó trong sữa để sản xuất ra phân tử kháng thể đó trong sữa để phục vụ cho công ty GTC Genetics.
Thêm vào đó, những con heo chuyển gen (transgenic pigs) hoặc loại trừ gen (knockout pigs) từ Viện khoa học động vật quốc gia (National Instutite of Animal Science) của Hàn Quốc sẽ được dùng chính để sản xuất đủ các loại thuốc và nhiều loại hóa chất công nghiệp khác họ muốn máu và sữa của những con vật này họ muốn máu và sữa của những con vật này sản xuất ra, thay vì sản xuất theo phương pháp công nghiệp.
Đây là 2 sinh vật được tạo ra để cứu các loài có nguy cơ tuyệt chủng.
Con bò tót (guar) là một loài móng guốc của vùng Đông Nam Á đang có nguy cơ tuyệt chủng.
Một tế bào xôma hay tế bào thể, được trích từ con bò tót, rồi cấy vào tử cung của con bò thường, và rồi con bò thường này sinh ra một con bò tót.
Người ta cũng làm tương tự với loài cừu mouflon, một loài cừu sắp tuyệt chủng.
Nó được mang thai bởi một con cừu thường, mà thực ra làm nảy ra một vấn đề sinh học thú vị.
Chúng ta có 2 loại ADN trong cơ thể.
Chúng ta có ADN trong nhân tế bào mà mọi người vẫn thường gọi chung là ADN, nhưng chúng ta cũng có cả ADN trong ti thể (mitochondria), ti thể là bộ máy phát năng lượng của tế bào.
Bộ gen đó được di truyền từ người mẹ.
Vậy cho nên, thứ mà bạn có ở đây không phải con bò guar hay con cừu mouflon, mà là một con guar với ti thể của con bò thường, tức là nó có bộ gen ti thể của bò thường. và một con cừu mouflon với bộ gen ti thể của một loài cừu khác.
Chúng thực chất là những con vật lai, không phải động vật thuần chủng.
Và điều này cũng đặt ra vấn đề về định nghĩa tên gọi cho các loài vật trong thời đại công nghệ sinh học -- một vấn đề nan giải mà chúng ta vẫn chẳng biết giải quyết thế nào cho đúng.
Những con vật đáng yêu này là loài gián châu Á.
Và những gì họ làm là cấy điện cực vào hạch và não của nó và một máy phát trên lưng, và nó được đặt trên một trackball của máy tính.
Và bây giờ, bằng một cần điều khiển, người ta có thể đưa con vật này vòng vòng trong phòng và điều khiển nó sang trái, sang phải tiến hay lùi.
Họ đã tạo ra một con robot côn trùng, hay "bọ robot" (bugbot).
Mọi việc còn tệ hơn -- (cũng có thể là hay hơn).
Đây chính là một dự án rất quan trọng của DARPA -- DARPA viết tắt cho Defense Research Agency -- một trong những dự án của họ
là những con bọ hung khổng lồ này Họ lồng dây vào cánh của chúng.
Rồi họ gắn chip điện tử trên lưng chúng, và họ có thể lái chúng bay trong phòng.
Người ta có thể "bảo" chúng rẽ trái, rẽ phải. Người ta có thể bắt chúng bay lên
nhưng thực sự không thể bắt chúng hạ cánh.
Họ "đặt" chúng cách mặt đất khoảng 2.5 cm, rồi tắt hết các máy móc đi, thế là chúng rơi cái bụp.
Nhưng đó là cách duy nhất họ có thể làm cho phần hạ cánh.
Mà thực sự, công nghệ này đã phát triển tới mức mà con vật này -- một con bướm đêm. Khi con bướm này còn là một con nhộng, họ đã đặt dây vào chúng và họ đưa chúng vào công nghệ máy tính. vì thế khi con nhộng chuyển thành bướm, nó đã được đặt dây sẵn rồi.
Các dây dẫn đã có sẵn trong người nó, và người ta chỉ cần "kết nối" nó vào công nghệ của họ, là có ngay những con bọ robot để gửi ra do thám.
Hiện nay, người ta đặt những camera tí hon trên người chúng nhưng có lẽ một ngày nào đó sẽ là đủ loại vũ khí đến vùng chiến sự.
Mà chẳng phải chỉ có côn trùng.
Đây là con robot chuột (ratbot hay robo-rat) của Sanjiv Talwar ở SUNY Downstate.
Tương tự, nó được công nghệ hóa, nó có điện cực được cấy vào cả 2 bán cầu não, nó có camera trên đỉnh đầu.
Mấy nhà khoa học có thể điều khiển nó đi sang trái, sang phải.
Họ cho nó chạy qua mê cung, kiểm soát đường đi của nó.
Họ đã tạo ra một robot sinh học.
Các nghiên cứu sinh trong phòng thí nghiệm của giáo sư Sanjiv Talwar nói, "Như vậy có đạo đức không?
Chúng tôi đã lấy đi quyền tự chủ của sinh vật này."
Tôi sẽ trở lại vẫn đề đó sau.
Người ta cũng làm thí nghiệm trên khỉ.
Đây là Miguel Nicolelis ở trường Duke.
Ông ta dùng những con khỉ cú, lồng dây vào người chúng để theo dõi não của chúng khi chúng di chuyển, đặc biệt là quan sát sự chuyển động của cánh tay phải.
Chương trình máy tính "học" cách não bộ của con khỉ điều khiển cánh tay của nó theo nhiều cách.
Sau đó họ cắm cái máy tính vào một cánh tay giả, như bạn thấy ở đây, họ đặt cánh tay ở một phòng khác.
Rất nhanh, chương trình máy tính học, bằng cách đọc sóng não của con khỉ, cách điều khiển cánh tay đặt ở một phòng khác làm đủ mọi việc cánh tay con khỉ đã làm.
Sau đó, ông ta đặt một màn hình video vào chuồng khỉ để cho nó xem cánh tay giả, và con khỉ thích quá.
Nó nhận ra là cánh tay giả sẽ làm bất cứ chuyển động nào cánh tay của nó thực hiện.
Dần dần, nó chuyển động và chuyển động, rồi cuối cùng nó không chuyển động cánh tay của chính nó nữa mà nhìn chằm chằm vào màn hình, để điều khiển cách tay giả ở căn phòng kia chỉ với sóng não của nó -- điều đó có nghĩa là con khỉ đó con vật linh trưởng đầu tiên trong lịch sử thế giới có 3 cánh tay độc lập.
Và chúng ta không chỉ đưa kỹ thuật vào các loài vật.
Đây là Thomas DeMarse ở Đại học Florida.
Ông ta dùng 20 ngàn rồi 60 ngàn tế bào thần kinh của chuột -- chỉ là những tế bào thần kinh chuột riêng lẻ -- đặt chúng lên một con chip.
Chúng tự tập hợp lại thành một mạng lưới, thành một con chip hoàn chỉnh.
Rồi ông ta dùng nó như là một bộ phận máy tính của một hệ thống mô phỏng mô hình bay.
Như vậy, chúng ta đã có chíp máy tính sinh học được làm bằng các tế bào thần kinh tự tập hợp.
Cuối cùng, Mussa-Ivaldi tại Northwestern dùng một bộ não nguyên vẹn của con cá lươn.
Đây là não của con cá lươn.
Nó còn sống nguyên, một bộ não nguyên vẹn được nuôi trong môi trường dinh dưỡng với những điện cực gắn vào các phía, cắm vào các cảm ứng ánh sáng vào bộ não, rồi đặt lên một cái xe -- cái xe đây, bộ não được đặt ở giữa -- và sử dụng bộ não này làm bộ xử lý duy nhất của cái xe, khi bạn bật một ngọn đèn và chiếu vào cái xe, cái xe chuyển động về phía ánh sáng; khi bạn tắt nguồn sáng, nó di chuyển ra xa.
Nó khoái ánh sáng,
Như vậy bây giờ chúng ta cả bộ não còn sống của con cá lươn.
Nó suy nghĩ những suy nghĩ của con cá lươn, nằm đó trong môi trường dinh dưỡng?
Tôi cũng không biết, nhưng thực sự nó là một bộ não hoàn toàn còn sống mà chúng ta tìm mọi cách giữ cho còn sống để thực hiện mệnh lệnh chúng ta đưa ra.
Như vậy, chúng ta đang ở một giai đoạn mà chúng ta tạo ra sinh vật để phục vụ mục đích của con người.
Đây là con chuột được tạo ra bởi Charles Vacanti ở Đại học Masachusetts.
Ông ta biến đổi gen của nó để làn da của nó gây ít phản ứng miễn dịch với da người, rồi ông cấy một miếng giá thể của tai người dưới da nó và tạo ra một tai người mà sau đó có thể được lấy ra và ghép lên người.
Kỹ thuật biến đổi gen kết hợp với công nghệ polymer sinh lý (polymer physiotechnology) và kỹ thuật cấy ghép mô khác loài (xenotransplantation).
Đó là những gì chúng ta có thể làm hiện nay.
Cuối cùng, cách đây không lâu, Craig Venter tạo ra tế bào nhân tạo đầu tiên, ông ta dùng một tế bào, một bộ máy tổng hợp ADN, tạo ra một gen nhân tạo, rồi đưa vào một tế bào khác -- bộ gen không phải của tế bào mới này -- và tế bào này sinh sản như các tế bào bình thường khác.
Nói một cách khác, đây là sinh vật đầu tiên trong lịch sử trái đất được sinh ra bởi ... máy tính -- nó không có cha mẹ theo nghĩa sinh học.
Và tạp chí The Economist đặt ra vấn đề: "Sinh vật nhân tạo đầu tiên và hệ quả của nó."
Bạn có thể từng nghĩ là sự cấu thành sự sống xảy ra ở một nơi giống giống thế này.
(cười) Nhưng thực ra, phòng thí nghiệm của Frankenstein's không giống thế.
Mà phải như thế này,
Đây là máy tổng hợp ADN, và ở dưới chỉ là 4 lọ đựng A, T, C, và G -- 4 thành phần hóa học tạo ra chuỗi ADN của chúng ta.
Và rồi, chúng ta cần xem xét một số vấn đề.
Lần đầu tiên trong lịch sử của hành tinh này, chúng ta có khả năng thiết kế các sinh vật một cách trực tiếp.
Chúng ta có thể biến đổi "trường sự sống" (plasma of life) với quyền năng mạnh chưa từng có. Và nếu trách nhiệm đó đặt lên vai chúng ta.
Liệu mọi việc có ổn không?
Liệu có ổn không, nếu chúng ta biến đổi và tạo ra bất kì sinh vật nào chúng ta muốn?
Liệu chúng ta có quyền lực tự do để thiết kế các con vật không?
Liệu một ngày nào đó, chúng ta có thể đến cửa hàng thú nuôi Pets"R"Us và yêu cầu "Nghe này, tôi muốn có một con chó.
Tôi thích nó có cái đầu của chó Dachshund (chó lạp xưởng) thân hình của chó săn, có thể có một ít lông màu hồng, và hãy làm cho nó phát dạ quang."
Liệu chúng ta có công nghiệp hóa việc tạo ra sinh vật để tạo ra thuốc và các hóa chất công nghiệp khác trong sữa, máu, nước bọt và các loại dich cơ thể khác và tàng trữ chúng như các cỗ máy sản xuất sinh học.
Liệu chúng ta có quyền tạo ra những robot sinh học, khi chúng ta lấy đi sự tự chủ của các con vật và biến chúng thành những "đồ chơi"?
Rồi bước cuối cùng là một khi chúng ta hoàn thiện những công nghệ này trên loài vật và bắt đầu áp dụng trên loài người, chúng ta sẽ sử dụng những quy tắc đạo đức nào? chúng ta sẽ sử dụng những quy tắc đạo đức nào?
Điều này thực sự đang xảy ra, không phải trong khoa học viễn tưởng.
Chúng ta không chỉ dùng những kỹ thuật này trên loài vật, mà đã bắt đầu áp dụng một vài thứ trên chính cơ thể con người.
Hiện nay, chúng ta đang nắm quyền kiểm soát quá trình tiến hóa của loài người.
Chúng ta trực tiếp thiết kế tương lai của các loài trên hành tinh này.
Điều này đặt lên chúng ta một trách nhiệm cực kì to lớn Đó không phải chỉ là trách nhiệm chủa các nhà khoa học và đạo đức học những người thường nghĩ và viết về vấn đề này.
Mà đó là trách nhiệm của tất cả mọi người vì nó sẽ quyết định kiểu hành tinh nào và kiểu cơ thể nào loài người chúng ta sẽ có trong tương lai.
Xin cám ơn.
(vỗ tay)
Giờ tôi muốn các bạn hãy tưởng tượng một robot có thể đeo vào người mang đến cho bạn những khả năng phi thường, hoặc một robot có thể giúp người đi xe lăn đứng dậy và bước đi.
Tại Berkley Bionics, chúng tôi gọi những robot này là bộ xương ngoài (exoskelentons)
Chúng không khác gì 1 vật mà bạn mặc vào buổi sáng, và nó sẽ cho bạn thêm sức mạnh, đồng thời giúp tăng cường tốc độ của bạn, và nó sẽ giúp bạn, ví dụ, quản lý việc giữ thăng bằng.
Nó thực sự là sự hợp nhất thực sự của con người và máy móc.
Nhưng không chỉ có thế -- nó sẽ hợp nhất và mạng lưới bạn với thế giới và các thiết bị khác ngoài cuộc sống.
Đây không chỉ là những suy nghĩ viển vông.
Bây giờ, để cho bạn xem những gì chúng tôi đang làm bằng việc bắt đầu nói về lính Mỹ, trung bình họ phải mang khoảng 100 lbs. trên lưng, và họ đang bị yêu cầu mang thêm thiết bị.
Rõ ràng, việc này gây ra một số biến chứng nghiêm trọng -- đau lưng, 30 % số lính mắc phải -- đau lưng mãn tính.
Vì vậy chúng tôi nghĩ chúng tôi sẽ giải quyết thách thức này bằng cách tạo ra một bộ xương ngoài.
Bây giờ, để tôi giới thiệu cho các bạn về HULC-- thiết bị mang vác cho con người (Human Universal Load Carrier)
Người lính: Với bộ xương ngoài HUCL, tôi có thể mang tới 200 lbs. trên các loại địa hình khác nhau trong nhiều giờ.
Thiết kế thoải mái của nó cho phép ngồi xổm, lê, trườn và chuyển động nhanh nhẹn.
Nó cảm nhận được những gì tôi muốn làm, hướng nào tôi muốn đi, và sau đó làm tăng sức mạnh và sự bền bỉ của tôi.
Eythor Bender: Đối tác công nghiệp của chúng tôi giới thiệu thiết bị này, bộ xương ngoài này trong năm nay.
Vì vậy nó là sự thật.
Bây giờ hãy chuyển qua thiết bị cho những người sử dụng xe lăn, một thiết bị mà tôi đặc biệt đam mê.
Có khoảng 68 triệu người phải sử dụng xe lăn trên thế giới.
Khoảng 1% của tổng dân số.
Và ước tính đó thực ra còn thấp hơn thực tế.
Chúng ta đang nói đến ở đây về, thường, những người trẻ với chấn thương cột sống, trong những giai đoạn quan trọng của cuộc đời -- 20, 30, 40 tuổi -- bất lực và xa lăn là lựa chọn duy nhất.
Nhưng nó cũng là dân số già con số sẽ nhân lên nhiều lần.
Và lựa chọn duy nhất, khá nhiều -- khi đột quỵ hoặc các biến chứng khác-- là dùng xe lăn.
Và đó thực sự là giải pháp cho 500 năm vừa qua, từ sự giới thiệu rất thành công của nó, tôi phải nói như vậy.
Vì vậy chúng tôi nghĩ nên bắt đầu viết lên một chương hoàn toàn mới của di chuyển.
Để tôi giới thiệu với các bạn về eLEGS bây giờ nó được mặc bởi Amanda Boxtel cô bị chấn thương cột sống khi 19 tuổi, và kết quả là cô không thể đi lại được từ lúc 19 tuổi tới nay.
(Vỗ tay) Amanda Boxtel: Cảm ơn.
(Vỗ tay) EB: Amanda đang mặc thiết bị eLEGS của chúng tôi, như tôi đã nhắc tới.
Nó có một số cảm biến--
chúng là những cảm biến được đặt hoàn toàn trong cái nạng chúng gửi tín hiệu lại cho máy tính của chúng tôi được đặt ở đây sau lưng cô ấy.
Bộ pin cũng nằm ở đây động cơ điện được đặt tại hông của cô ấy cũng như tại đầu gối của cô ấy nó đưa cô tiến về phía trước trong tư thế bước đi rất mềm mại và tự nhiên.
AB: Tôi đã 24 tuổi và khi tôi đang trượt tuyết khi đột ngột thực hiện cú nhảy lộn nhào trong khi trượt xuống đồi tôi bị tê liệt.
Trong giây phút trượt ngã, tôi mất toàn bộ cảm giác và cử động phần dưới xương chậu.
Không lâu sau, một bác sỹ bước vào phòng bệnh của tôi, và ông ta nói, "Amanda, cô sẽ không bao giờ đi lại được nữa."
Và đó là 19 năm trước.
Ông ấy đã cướp đi mọi hi vọng của tôi.
Công nghệ thích ứng đã có thể giúp tôi học cách làm sao để lại có thể trượt tuyết đường dốc, và ngay cả đi xe bằng tay.
Nhưng chưa từng có thiết bị nào được phát minh mà có khả năng giúp tôi đi lại được, cho tới giờ.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
(Vỗ tay) EB: Như mọi người thấy, chúng tôi có công ngệ chúng tôi có 1 địa điểm để ngồi xuống và đã thảo luận với mọi người.
Điều này là trong tầm tay, và chúng tôi có tất cả các tiềm năng ở đây giúp thay đổi cuộc sống của những thế hệ tương lai-- không chỉ là dành cho binh lính, hoặc cho Anmanda ở đây và tất cả những người phải sử dụng xe lăn, mà là cho tất cả mọi người
AB: cảm ơn.
(Vỗ tay)
(Vỗ tay) (Hát) (Vỗ tay) Các bạn vừa gặp Claron McFaddon.
Chị là ca sĩ giọng soprano đẳng cấp thế giới đã từng học tập tại Rochester, New York.
Các vai diễn opera lừng danh của chị nhiều vô kể và rất đa dạng.
Vào tháng Tám năm 2007, Claron được trao tặng Giải thưởng Nghệ thuật Amsterdam, nhận vô số lời ngợi khen về tài năng của chị, vốn tiết mục đáng kinh ngạc và cực rộng lớn, và cá tính sân khấu mạnh mẽ.
Xin hãy chào mừng Claron McFadden.
(Vỗ tay) Giọng ca của con người: bí ẩn, bột phát, ban sơ.
Với tôi, giọng ca của con người là con tàu đưa mọi loại cảm xúc đi xa -- có lẽ trừ cảm giác đố kị.
Và hơi thở, hơi thở chính là thuyền trưởng con tàu ấy.
Một đứa bé ra đời, hít hơi thở đầu tiên -- (Tiếng thở)
và chúng ta chiêm ngưỡng vẻ đẹp diệu kì của sự diễn cảm qua thanh âm -- bí ẩn, bột phát và ban sơ.
Vài năm trước, tôi đi Thái Lan để thiền ẩn dật.
Tôi muốn một nơi cho tôi sự tĩnh lặng tuyệt đối và biệt lập tuyệt đối.
Tôi dành hai tuần ở nơi này trong túp lều bẻ nhỏ của riêng tôi -- không âm nhạc, không gì cả, âm thanh của thiên nhiên -- cố gắng tìm ra cốt lõi của sự tập trung, sống trong hiện tại.
Vào ngày cuối cùng tôi ở đó, chị phụ nữ trông coi nơi đó đến và chúng tôi trò chuyện một phút và rồi chị nói với tôi, "Chị hát bài gì cho tôi có được không?"
Và tôi nghĩ, nhưng đây là một nơi tĩnh lặng tuyệt đối.
Tôi không thể làm ầm lên được.
Chị ấy nói, "Đi mà, hát cho tôi nghe."
Thế là tôi nhắm mắt lại, tôi hít một hơi và cái đầu tiên thoát ra từ cổ họng tôi là bài "Mùa hạ," Porgy và Bess.
♫ Mùa hạ đến và cuộc sống thoải mái làm sao ♫
♫ Những chú cá nhảy múa và cây bông vươn cao ♫
♫ Ồ, bố em giàu có và mẹ em thật xinh đẹp ♫
♫ Thế nên, bé con nào ♫ ♫ Đừng khóc đấy ♫
Và tôi mở mắt ra, và thấy rằng chị đã nhắm mắt lại.
Và sau một lát, chị mở mắt ra và chị nhìn tôi rồi nói, "Cứ như ngồi thiền vậy."
Và trong khoảnh khắc đó tôi hiểu ra rằng mọi điều mà tôi tới Thái Lan để tìm kiếm, để kiếm tìm, tôi đã có trong giọng ca của tôi rồi -- cái điềm tĩnh, nhưng cảnh giác, cái tập trung, nhưng nhận thức rõ xung quanh, và sống hoàn toàn trong thực tại.
Khi bạn sống hoàn toàn trong thực tại, khi tôi sống hoàn toàn trong thực tại, chiếc tàu của sự diễn cảm rộng mở.
Dòng cảm xúc có thể chảy từ tôi sang bạn và quay trở lại.
Một trải nghiệm vô cùng sâu sắc.
Có một tác phẩm của một nhà soạn nhạc, nhà soạn nhạc người Mỹ tên là John Cage,
nó tên là "Aria."
Nó được viết riêng cho một ca sĩ đáng kinh ngạc tên là Cathy Berberian.
Và điều đặc biệt về tác phẩm này -- nếu bạn thấy đằng sau tôi -- nó không có nốt nào cả.
Không có nốt nhạc nào, không nốt giáng, nốt thăng.
Nhưng nó là một dạng cấu trúc,
và người ca sĩ trong cấu trúc này hoàn toàn tự do để sáng tạo và ngẫu hứng.
Ví dụ có các màu khác nhau mỗi màu có thể được gán một dòng nhạc khác nhau -- pop, đồng quê và cao bồi miền Tây, opera, jazz -- và bạn chỉ cần nhất quán với màu sắc đó thôi.
Bạn thấy đấy, có các đường khác nhau:
bạn chọn nhịp độ của riêng mình, theo cách của riêng mình để đi theo đường, nhưng ít nhiều bạn phải theo đúng đường ấy.
Và những chấm bé nhỏ này, chúng thể hiện một loại âm thanh mà không phải kiểu thể hiện giọng ca theo thanh âm, theo lời hát.
Sử dụng cơ thể -- có thể là hắt hơi, có thể là tiếng ho, có thể là động vật -- (ho) chính thế -- vỗ tay, bất kì cái gì.
Và có các loại chữ khác nhau. Có tiếng Ác-mê-ni, tiếng Nga,
tiếng Pháp, tiếng Anh, tiếng Ý.
Thế nên trong cấu trúc này anh hoàn toàn tự do.
Với tôi, tác phẩm này là bài tụng ca giọng hát bởi vì nó bí ẩn -- như ta thấy đấy --
nó khá là bột phát,
và nó ban sơ.
Thế nên tôi muốn chia sẻ tác phẩm này với bạn. "Aria", tác giả John Cage.
(Tiếng hát)
♫ Không cách nào khác ♫ ♫ Trong không gian, nên hãy cứu rỗi ♫ (Tiếng hát)
♫ Để gặt hái trái thơm ♫ (Tiếng hát)
(Vỗ tay)
Tôi biết các bạn đang nghĩ gì.
Bạn nghĩ rằng tôi đang đi lạc, và có ai đó sẽ bước lên sân khấu này trong giây lát và nhẹ nhàng dẫn dắt tôi quay trở về chỗ ngồi của mình.
(vỗ tay) Tôi bị mọi người nghĩ thế suốt ở Dubai.
"Bạn đến đây để nghỉ ngơi à?"
(cười) "Bạn đến đây để thăm những đứa trẻ hay sao?"
"Bạn định ở đây trong bao lâu?"
Thực tình mà nói, tôi hy vọng là lâu hơn thế.
Tôi hiện đã sống và dạy học ở vùng Vịnh hơn 30 năm.
(vỗ tay) Và trong những năm này, tôi thấy được nhiều sự đổi thay.
Bây giờ số liệu thống kê đó là khá sốc.
Và tôi muốn nói chuyện với tất cả quý vị hôm nay về sự mất dần của ngôn ngữ và sự toàn cầu hóa của tiếng Anh.
Tôi muốn nói với bạn về bạn của tôi một người dạy tiếng Anh cho người lớn ở Abu Dhabi.
Và một ngày đẹp trời, cô ấy quyết định đêm học sinh của cô ấy tới một vườn cây để dạy họ về từ vựng thiên nhiên.
Nhưng cuối cùng cô ấy lại là người phải học tất cả những từ ngữ Ả Rập cho các cây cối địa phương, cũng như cách sử dụng chúng-- làm thuốc, mỹ phẩm, nấu ăn hay thảo mộc.
Làm sao mà những học sinh này biết được những kiến thức đó?
Tất nhiên là từ ông bà của họ hay ngay cả ông bà cố của họ.
Tôi không cần thiết phải nói cho bạn biết nó quan trọng thế nào để có thể giao tiếp, chia sẻ qua thế hệ.
Nhưng buồn thay hôm nay ngôn ngữ đang chết dần đi ở một tỷ lệ chưa từng thấy trước đây.
Một ngôn ngữ chết đi mỗi 14 ngày.
Cùng lúc đó, Tiếng Anh trở thành một ngôn ngữ toàn cầu, không cần tranh cãi.
Liệu có sự liên quan nào ở đó hay không?
Tôi không biết.
Nhưng tôi biết rằng tôi đấy thấy được rất nhiều thay đổi.
Khi tôi đên vùng Vịnh lần đầu, đó là ở Kuwait trong những ngày khi mà nó vẫn còn nghèo khó.
Thực ra cách đây không lâu lắm.
Hình ảnh đó hơi bị sớm hơn một chút.
Nhưng tuy nhiên, Tôi được tuyển bởi Hội Đồng Anh cùng với 25 giáo viên khác.
chúng tôi là một trong những người đầu tiên không theo giáo đạo Muslim đến dạy cho các trường học của chính phủ ở Kuwait.
Chúng tôi được mang đến để dạy tiếng Anh bởi vì chính phủ họ muốn hiện đại hóa đất nước và tăng sức mạnh cho công dân của họ bằng giáo dục.
Và tất nhiên là Anh Quốc cũng được lợi từ một phần sự giàu sang đáng yêu của dầu mỏ.
Được.
Bây giờ thì một sự thay đổi chính tôi đã chứng kiến -- về làm sao dạy tiếng Anh biến từ một lợi ích cho cả hai bên thành một công việc kinh doanh toàn cầu đồ sộ mà nó trở thành như ngày nay.
Không còn chỉ là một ngoại ngữ trên giáo trình của nhà trường. Và không chỉ có mỗi đất mẹ Anh Quốc. Nó đã trở thành một phong trào cho mỗi quốc gia nói tiếng Anh trên trái đất.
Và tại sao không?
Tất cả vì nền giáo dục tốt nhất -- theo Xếp hạng Trường Đại Học Thế Giới mới nhất-- được tìm thấy ở những trường đại học ở Anh và Hoa kỳ.
Vì vậy tất cả mọi người muốn có một nền giáo dục Anh ngữ, tự nhiên thôi.
Nhưng nếu bạn không phải là một người địa phương bạn phải đậu một bài kiểm tra
Vậy bây giờ, điều đó còn đúng không khi chúng ta loại một học sinh chỉ qua xét tuyển khả năng ngôn ngữ?
Có lẽ bạn có một nhà khoa học máy tính một thần đồng
Vậy anh ta có cần khả năng ngôn ngữ tương đương với một luật sư hay không?
Tôi không nghĩ vậy.
Chúng ta, giáo viên tiếng Anh, loại bỏ những người như vậy suốt.
Chúng ta đặt bản chỉ dẫn "dừng lại", và chúng ta dừng họ trên con đường sự nghiệp của họ.
Và họ không thể theo đuổi ước mơ của họ nữa cho tới khi nào họ có chứng chỉ tiếng Anh.
Bây giờ, để tôi nói thử theo cách này, nếu tôi gặp một người Hà Lan chỉ nói được duy nhất tiếng Hà Lan, một người có thể chữa bệnh ung thư liêu tôi có thể dừng anh ta lại trong việc bước vào đại học Anh hay không?
Tôi không nghĩ vậy.
Nhưng quả thực, đó chính là điều chúng ta làm.
Chúng tôi những giáo viên tiếng Anh là những người gác cống.
Và bạn phải thõa mãn chúng tôi trước rằng tiếng Anh của bạn phải đủ tốt.
Bây giờ, điều đó có thể trở nên nguy hiểm nếu ban quá nhiều quyền lợi cho một bộ phận nhỏ của xã hội
có lẽ rào cảng sẽ trở nên toàn cầu
Được.
"Nhưng," tôi nghe bạn nói, "còn những nghiên cứu?"
"chúng đều bằng tiếng Anh."
Vậy những cuốn sách đều viết bằng tiếng Anh, những tạp chí cũng được viết bằng tiếng Anh, nhưng đó chỉ là một tiên đoán tự hoàn thành.
nó nuôi những yêu cầu về Anh ngữ.
và tiếp tục như thế.
Tôi hỏi bạn, thế điều gì đã xảy ra với dịch ngữ?
Nếu bạn nghĩ về thời hoàng kim của Islam, hồi ấy người ta dịch rất nhiều
họ dịch từ Latin qua tiếng Hy Lạp qua Ả Rập, qua Ba Tư rồi dịch chúng qua những ngôn ngữ gốc Đức tới châu Âu rồi qua những ngôn ngữ gốc La Mã.
Vậy ánh sáng chiếu lên Thời Kỳ Đen Tối của châu Âu.
Bây giờ, đừng hiểu sai ý tôi; Tôi không chống lại việc dạy tiếng Anh, tất cả những giáo viên Anh ngữ ở ngoài kia.
Tôi thích điều này, chúng ta có một ngôn ngữ toàn cầu.
Chúng ta cần một ngôn ngữ như thế ngày nay, hơn tất cả những thời điểm khác.
Nhưng tôi chống lại việc sử dụng nó để làm hàng rào cản trở.
Liệu chúng ta có thực sự muốn kết thúc với 600 ngôn ngữ với ngôn ngữ chính là tiếng Anh hoặc tiếng Trung?
Chúng ta cần nhiều hơn thế. Vậy chúng ta vẽ giới hạn ở đâu?
Hệ thống này đang xem rằng trí tuệ thông minh ngang bằng với kiến thức về tiếng Anh điều đó khá độc đoán.
(vỗ tay) Và tôi muốn nhắc nhở bạn rằng những vĩ nhân mà cống hiến mang lại cho giới trí thức ngày hôm nay không bắt buộc phải biết Anh ngữ, họ không phải đậu một bài kiểm tra tiếng Anh.
Ví dụ như Einstein.
Ông ấy bị cho rằng cần được chữa trị thêm ở trường vì ông ấy, trên thực tế, mắc chứng khó đọc.
Nhưng may mắn thay cho thế giới, ông ta không cần phải đậu một bài kiểm tra tiếng Anh.
Bởi vì họ không bắt đầu cho tới năm 1964 với TOEFL bài kiểm tra tiếng Anh của Hoa Kỳ.
Bây giờ thì nó đã nổ ra.
Có rất nhiều và rất nhiều bài kiểm tra Anh ngữ.
Và hàng triệu học sinh lấy những bài kiểm tra này mỗi năm.
Bây giờ bạn có thể nghĩ rằng, với tôi và bạn, lệ phí thi này không mắc, chúng cũng ổn thôi, nhưng chúng đang cản trở hàng triệu người nghèo.
Vì thế ngay lập tức, chúng ta loại bỏ họ.
(vỗ tay) Điều này gợi tôi nhớ đến một tiêu đề báo tôi đọc gần đây "Giáo dục: Một Sự Ngăn Cách Lớn"
Bây giờ tôi hiểu Tôi hiểu vì sao mọi người chú tâm vào Anh ngữ
họ muốn con cái của họ có cơ hội tốt nhất trong cuộc sống
và để làm điều đó, họ cần một nền giáo dục Tây phương
bởi vì, tất nhiên, những công việc tốt nhất dành cho những người tốt nghiệp đại học phương Tây mà tôi đã cho thấy ở lúc đầu
nó là một vòng tròn.
Được.
Vậy để tôi kể cho bạn nghe về hai nhà khoa học, hai nhà khoa học người Anh.
họ đang làm một thí nghiệm về gene và về chi trước và sau của động vật.
Nhưng họ không thể đạt được kết quả mong muốn.
Họ không biết làm thế nào, cho tới khi một nhà khoa học Đức đến phát hiện ra rằng họ đang sử dụng hai từ cho chi trước và chi sau, trong khi gien không phân biệt điều đó và người Đức không sử dụng như vậy.
Vậy là đúng rồi, vấn đề đã được giải quyết.
Nếu bạn không thể nghĩ ra một giải pháp, bạn chết cứng.
Nhưng nếu một ngôn ngữ khác có thể nghĩ ra giải pháp đó, thì bằng cách hợp tác, chúng ta có thể học hỏi và đạt được hơn rất nhiều.
Con gái của tôi, tới Anh quốc từ Kuwait.
Con tôi đã học môn khoa học và toán bằng tiếng Ả Rập.
Nó là một trường Ả Rập.
Nó phải dịch tất cả thành tiếng Anh ở trường trung học.
Và con tôi là học sinh giỏi nhất ở trong lớp trong nhưng môn học này.
Điều đó nói với chúng ta rằng, khi học sinh đến từ những nước khác, chúng ta không cho họ đủ sự công nhận cho những điều họ thực sự biết, và họ biết những điều đó trong ngôn ngữ của họ.
Khi một ngôn ngữ chết đi, chúng ta không biết chúng ta đã mất đi những gì trong ngôn ngữ đó.
Điều này - tôi không biết bạn đã xem trên CNN gần đây-- họ tặng giải thưởng Anh Hùng cho một cậu bé chăn cừu người Kenya một người không thể học vào ban đêm ở làng của cậu ấy như những đứa trẻ khác trong làng bởi vì đèn dầu, có khỏi và nó làm hại mắt của cậu ấy.
Và một khía cạnh khác, sẽ chẳng bao giờ có đủ dầu bởi vì một đô-la một ngày có thể mua những gì cho bạn?
Vì thế cậu ấy sáng chế ra một chiếc đèn năng lượng mặt trời miễn phí.
Bây giờ thì những đứa trẻ trong làng đạt được điểm giống nhau ở trường như những đứa trẻ có điện ở nhà.
(vỗ tay) Khi cậu ấy nhận giải thưởng này, cậu ấy nói những lời như thế này: "Trẻ em có thể dẫn dắt châu Phi từ những gì của hôm nay, một châu lục tối tăm thành một châu lục tươi sáng."
Một ý tưởng đơn giản, nhưng nó có thể đạt được những kết quả xa xôi.
Những người không có ánh sáng, dù là nghĩa bóng hay nghĩa đen, không thể đậu bài thi của chúng ta, và chúng ta sẽ không bao giờ biết được điều họ biết.
Hãy không để chúng ta giữ họ, và bản thân mình ở trong bóng tối.
Hãy tôn vinh sự đa dạng.
Ghi nhớ ngôn ngữ của bạn.
Sử dụng nó để phố biến những ý tưởng tốt đẹp.
(vỗ tay) Cám ơn rất nhiều.
(vỗ tay)
Ý tưởng đằng sau sâu máy tính Stuxnet thật ra rất đơn giản.
Chúng ta không muốn Iran có được bom hạt nhân.
Công cụ chính của họ để phát triển vũ khí hạt nhân là cơ sở làm giàu uranium Natanz.
Những hộp màu xám mà bạn thấy là những hệ thống điều khiển thời gian thực
dùng để điều khiển tốc độ truyền động và các van. Nếu chúng ta thành công trong việc làm hỏng các hệ thống này chúng ta thật sự có thể tạo ra nhiều rắc rối cho lò ly tâm.
Hộp xám không chạy phần mềm Windows; chúng là một công nghệ khác hoàn toàn.
Nhưng nếu ta có thể cài một virus Windows tốt trong máy tính xách tay của một kĩ sư máy chịu trách nhiệm điều chỉnh cái hộp xám này thì ta có thể hành động.
Và đó là âm mưu của Stuxnet.
Thế là chúng tôi bắt đầu với một chương trình cài mã (dropper) trong Windows.
Mã phá hoại thâm nhập hộp xám, làm hư lò ly tâm, và chương trình hạt nhân của Iran bị đình hoãn -- thì nhiệm vụ hoàn thành.
Nghe thật dễ dàng phải không?
Để tôi nói cho các bạn biết cách chúng tôi khám phá ra chuyện đó.
Khi chúng tôi bắt đầu nghiên cứu Stuxnet 6 tháng về trước, không một ai biết mục đích của nó là gì.
Điều duy nhất được biết, là nó rất là phức tạp bên phần Windows, phần cài mã, sử dụng nhiều lỗ hổng zero-day.
Và nó có vẻ muốn làm gì đó với các hộp xám này, các hệ thống điều khiển thời gian thực.
Nó làm chúng tôi chú ý, và chúng tôi thử một thí nghiệm trong đó chúng tôi lây nhiễm Stuxnet vào môi trường của mình và thử kiểm tra nó.
Và có vài chuyện rất thú vị đã xảy ra.
Stuxnet xử sự như một con chuột thí nghiệm không thích phô mai của chúng tôi -- ngửi ngửi, nhưng không muốn ăn.
Tôi không hiểu tại sao hết.
Và sau khi chúng tôi thử nghiệm với những mùi vị phô mai khác nhau, Tôi nhận ra rằng, đây là cách tấn công trực tiếp.
Hoàn toàn trực tiếp.
Chương trình cài sẽ chủ động săn tìm trong hộp xám nếu thấy được một cấu hình đặc trưng và thậm chí nếu cái chương trình mà nó đang tìm cách lây nhiễm đang thật sự chạy trên mục tiêu.
Còn nếu không thì Stuxnet không làm gì cả.
Chuyện đó làm tôi rất chú ý, và chúng tôi bắt đầu xử lý chuyện này từ sáng tới tối, vì tôi nghĩ rằng chúng tôi không biết thật sự mục tiêu là gì.
Ví dụ như, nó có thể là một nhà máy điện của Mĩ, hoặc một nhà máy hóa chất của Đức.
Vì thế chúng tôi buộc phải tìm ra mục tiêu là gì thật sớm.
Thế là chúng tôi trích ra và phục hồi mã tấn công, và chúng tôi khám phá ra là nó được chèn trong 2 trái bom kĩ thuật số -- một trái nhỏ và một trái lớn.
Và chúng tôi cũng thấy được là chúng được thiết kế rất chuyên nghiệp bởi những người rõ ràng nắm được thông tin bên trong.
Họ biết từng chút một về những thứ mà họ phải tấn công.
Có lẽ họ còn biết cả cỡ giày của người vận hành nữa.
Vậy là họ biết mọi thứ.
Và nếu bạn đã nghe là chương trình cài mã của Stuxnet phức tạp và có công nghệ cao, để tôi nói cho bạn biết: mã phá hoại còn cao cấp hơn nhiều.
Nó cao cấp hơn mọi thứ mà chúng tôi từng biết.
Ở đây bạn có thể thấy một phần của chính mã tấn công này.
Chúng tôi đang nói về -- khoảng 15.000 dòng lệnh.
Trông rất giống mã assembler ngày xưa.
Giờ tôi muốn nói với các bạn bằng cách nào mà chúng tôi hiểu được mã lệnh này.
Cái mà chũng tôi tìm đầu tiên là hàm gọi hệ thống, vì chúng tôi biết chúng làm gì.
Rồi chúng tôi tìm bộ timer và cấu trúc dữ liệu và cố liên hệ chúng với thế giới thực -- tới các mục tiêu trong thế giới thực.
Vì thế chúng tôi cần các giả thuyết về mục tiêu để kiểm chứng và so sánh với mã lệnh.
Để có được các giả thuyết mục tiêu, chúng tôi nhớ rằng vì rõ ràng nó chỉ nhằm mục đích phá hoại, nên phải là một mục tiêu có giá trị cao, và nhiều phần là nằm ở Iran, vì đó là nơi mà hầu hết các vụ gây nhiễm được báo cáo.
Bạn không thể tìm thấy hàng ngàn mục tiêu như vậy ở đó được.
Rõ ràng chỉ có nhà máy điện hạt nhân Bushehr và cơ sở làm giàu thanh nhiên liệu Natanz.
Thế là tôi yêu cầu trợ lý, "Cho tôi danh sách của tất cả các chuyên gia về lò ly tâm và nhà máy điện trong dữ liệu khách hàng."
Và tôi gọi họ và xin ý kiến để đối chiếu kiến thức chuyên môn của họ với cái mà chúng tôi có trong mã và dữ liệu.
Kết quả khá thành công.
Chúng tôi đã có thể liên hệ được giữa trái bom kĩ thuật số bé xíu này với bộ điều khiển rotor.
Rotor là bộ phận chuyển động bên trong lò ly tâm, cái vật màu đen mà bạn thấy ở đây.
Và nếu bạn có thể can thiệp vào vận tốc của chiếc rotor này, bạn thực sự có thể làm gãy nó và sau cùng làm cả lò ly tâm nổ tung.
Chúng tôi cũng thấy rằng mục tiêu của cuộc tấn công là thật sự tiến hành một cách từ từ và đáng sợ -- để rõ ràng là làm cho các kỹ sư bảo trì phải phát điên lên, đến nỗi họ không thể khám phá ra nhanh chóng.
Chúng tôi hiểu được trái bom kĩ thuật số lớn bằng cách tìm hiểu thật kĩ dữ liệu và cấu trúc dữ liệu.
Ví dụ như, con số 164 rõ ràng nổi bật trong mã lệnh; bạn không thể bỏ qua nó.
Tôi bắt đầu nghiên cứu các bài báo khoa học về cách các lò ly tâm được xây dựng ở Natanz và thấy rằng chúng được xây trong các tầng, và mỗi tầng chứa 164 lò ly tâm.
Vậy là rõ, 2 thứ phù hợp với nhau.
Và mọi chuyện còn tốt hơn nữa.
Các lò ly tâm ở Iran được chia thành 15 giai đoạn.
Và hãy đoán xem chúng tôi đã tìm thấy gì trong mã tấn công?
Một cấu trúc hoàn toàn tương tự.
Lại một lần nữa, mọi thứ rất ăn nhập với nhau.
Chuyện này làm chúng tôi rất tự tin về cái chúng tôi đang quan sát.
Nhưng đừng hiểu lầm, mọi chuyện không đơn giản đâu.
Các kết quả này đạt được qua nhiều tuần làm việc khó nhọc.
Và chúng tôi thường đi vào ngõ cụt và phải làm lại từ đầu.
Dù sao đi nữa, chúng tôi đã hiểu ra là cả 2 trái bom kĩ thuật số đều nhằm vào cùng một mục tiêu, nhưng từ những góc khác nhau.
Bom nhỏ tấn công một tầng, rồi xoay nhanh rotor và làm chậm chúng lại, còn bom lớn thì xử lý 6 tầng khác và điều khiển các van.
Như vậy chúng tôi rất tự tin rằng chúng tôi đã xác định được mục tiêu là gì.
Là Nataz, chỉ Natanz mà thôi.
Vì thế chúng tôi không phải lo là những mục tiêu khác có thể bị Stuxnet đánh.
Có cái này rất hay đã làm tôi rất ngạc nhiên.
Ở dưới đây là hộp xám, và ở trên đỉnh bạn có thể thấy các lò ly tâm.
Bây giờ cái mà thứ này làm là ngăn chặn quá trình nhập dữ liệu từ các cảm biến -- ví dụ như, từ cảm biến áp suất và cảm biến rung động -- và nó tạo ra các mã hợp pháp, vẫn tiếp tục chạy trong suốt cuộc tấn công, với dữ liệu cung cấp giả.
Thật sự là dữ liệu giả này đã được ghi trước bởi Stuxnet.
Nó giống như là trong phim Hollywood khi vụ trộm diễn ra, camera an ninh bị chồng lên bằng video thu sẵn.
Hay quá phải không?
Ý tưởng ở đây rõ ràng là không chỉ đánh lừa những người điều hành trong phòng điều khiển.
Thật ra nó nguy hiểm và hung hăng hơn nhiều.
Ý tưởng này là là phá hỏng một hệ thống an toàn kĩ thuật số.
Chúng ta cần các hệ thống an toàn kĩ thuật số ở những nơi mà con người không phản ứng đủ nhanh.
Chẳng hạn như trong nhà máy điện, khi tua bin hơi nước chạy nhanh quá, bạn phải mở van xả trong vòng một phần nghìn giây.
Rõ ràng là chuyện này con người không làm được.
Vì vậy đây là chỗ ta cần hệ thống an toàn kĩ thuật số.
Và khi chúng bị phá hoại, thì những chuyện tồi tệ sẽ xảy ra.
Nhà máy có thể nổ tung.
mà người điều hành và hệ thống an toàn không hay biết.
Thật là đáng sợ.
Nhưng mọi sự còn tệ hơn nữa.
Và cái tôi sắp nói rất quan trọng.
Các bạn thử nghĩ xem. Cuộc tấn công này là chung chung.
Không có gì đặc trưng để nói cả, nó chỉ nhắm tới lò ly tâm hay là chỉ nhắm tới việc làm giàu uranium.
Cho nên nó cũng có thể dành cho, ví dụ như, một nhà máy điện hay là một nhà máy xe hơi.
Nó chung chung.
Và với vai trò là kẻ thực hiện cuộc tấn công, bạn không phải mất công chuyển mã phá hoại bằng thẻ USB như chúng ta đã thấy trong trường hợp của Stuxnet.
Bạn cũng có thể dùng công nghệ sâu thông thường để lây lan.
Chỉ cần lây nhiễm nó càng rộng càng tốt.
Và nếu bạn làm vậy, cuối cùng bạn sẽ có một thứ vũ khí hủy diệt hàng loạt trong không gian điều khiển.
Đó là hệ quả mà chúng ta phải đối mặt.
Rất đáng tiếc là, phần lớn các mục tiêu cho những cuộc tấn công kiểu này không nằm ở khu vực Trung Đông.
Chúng ở Mĩ, châu Âu và Nhật Bản.
Tất cả những vùng màu xanh, chúng là môi trường đầy mục tiêu.
Chúng ta phải đối mặt với các hệ quả, và chúng ta nên bắt đầu chuẩn bị từ bây giờ.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Chris Anderson: Tôi có một câu hỏi.
Ralph, có nhiều nguồn tin cho là Mossad là tổ chức chính đứng sau việc này.
Ý kiến của anh thế nào?
Ralph Langer: Okay, anh thật tình muốn biết sao?
Được rồi. Okay.
Theo ý tôi, Mossad có liên quan, nhưng Israel không đóng vai trò dẫn dắt.
Cho nên thế lực cầm đầu vụ này là một siêu cường trong không gian điều khiển.
Chỉ có một siêu cường như vậy mà thôi, và đó là Hoa Kỳ -- Như vậy cũng may
Bởi vì nếu khác đi, thì các vấn đề của chúng ta còn lớn hơn nữa.
CA: Cám ơn đã làm chúng tôi sợ đến vậy.
Cám ơn Ralph. (Vỗ tay)
Adrian Kohler: Vâng, chúng tôi ở đây hôm nay để nói về quá trình tiến hóa của chú ngựa rối.
Basil Jones: Nhưng thật ra chúng tôi sẽ bắt đầu quá trình tiến hóa này với một chú linh cẩu.
AK: Tổ tiên của loài ngựa.
Chúng tôi sẽ làm vài trò với chú này.
(Tiếng cười) Hahahaha.
Linh cẩu là tổ tiên của ngựa bởi vì nó là một nhân vật trong vở diễn có tên gọi "Faustus ở châu Phi," của nhà hát Handspring năm 1995, trong đó nó phải chơi cờ đam với nàng Helen thành Troy.
Đạo diễn của vở kịch này là nghệ sĩ, đạo diễn nhà hát người Nam Phi, William Kentridge.
Thế nên nó cần chi trước rất linh hoạt.
Nhưng, như mọi con rối khác, nó còn có các thuộc tính khác.
BJ: Một trong số đó là hơi thở, và nó đại khái là thở được.
AK: Haa haa haaa.
BJ: Việc thở vô cùng quan trọng với chúng ta.
Đó là dạng chuyển động căn bản cho bất kì con rối nào trên sân khấu, theo ý chúng tôi.
Đó là điều khác biệt giữa con rối -- AK: Úi chà!
BJ: Và diễn viên.
Những con rối lúc nào cũng phải tỏ ra là đang sống thật.
Đó là loại câu chuyện nguyên thủy chúng kể trên sân khấu, khát khao tuyệt vọng để được sống.
AK: Vâng, về cơ bản nó là vật thể không sống, như các bạn thấy đấy và nó chỉ sống bởi vì ta khiến cho nó sống.
Một diễn viên đấu tranh để chết được trên sân khấu, nhưng một chú rối phải đấu tranh để sống được.
Và theo một mặt nào đó, đây là một hoán dụ cho cuộc sống.
BJ: Thế là mọi giây phút trên sân khấu, con rối đều đang đấu tranh.
Thế nên chúng tôi gọi đây là thành quả của thiết kể bằng cảm xúc dùng những kĩ thuật tối tân của thế kỉ 17 -- (Tiếng cười) để biến danh từ thành động từ.
AK: Ồ, thực ra cách gọi tôi thích hơn là nó là một vật thể dựng từ gỗ và vải có các chuyển động dựng vào trong, để thuyết phục ta tin rằng sự sống chảy trong nó.
BJ: Thế cũng được.
AK: Nó có tai, tai nó chuyển động theo khi đầu di chuyển.
BJ: Và nó có những vách ngăn này làm từ gỗ dán, phủ vải -- thú vị là, nó thực tế rất giống những ca-nô bằng gỗ dán mà ba của anh Adrian đã từng làm khi anh còn là một cậu bé trong xưởng của ông.
AK: Ở Cảng Elizabeth, ngôi làng ngoài Cảng Port Elizabeth ở Nam Phi.
BJ: Nhưng mẹ anh là nghệ sĩ diễn rối.
Và khi chúng tôi gặp nhau ở trường mỹ thuật và yêu nhau năm 1971, tôi ghét rối lắm.
Tôi thật sự nghĩ rằng chúng dưới tầm tôi.
Tôi muốn trở thành một nghệ sĩ tiên phong -- và Punch and Judy hiển nhiên không phải là nơi tôi muốn đến.
Và, trên thực tế, mất chừng 10 năm để khám phá ra những con rối Bambara Bamana ở Mali, Tây Phi; ở đó có một truyền thống nghệ thuật rối tuyệt vời, để tái khám phá, hay lần đầu khám phá một niềm kính trọng với loại hình nghệ thuật này.
AK: Thế là năm 1981, tôi thuyết phục Basil và vài người bạn mở một công ti múa rối.
Và 20 năm sau, thật kì diệu, chúng tôi hợp tác với một công ti của Mali, Gánh diễn Sogolon Marionette từ Bamako, để cùng chế tạo một chú hươu cao cổ cao.
Nó chỉ được gọi là "Ngựa Cao," to bằng con hươu cao cổ thật.
BJ: Và lại nữa, ta thấy cấu trúc như cũ.
Các vách ngăn giờ đã biến thành các vòng bằng mây tre, nhưng cho cùng thì vẫn là cấu trúc đấy.
Có hai người đi cà kheo ở trong, cà kheo cho họ chiều cao, và ai đó ở đằng trước, dùng một dạng bánh lái để di chuyển cái đầu.
AK: Người ở chân sau cũng điều khiển cả cái đuôi, hơi giống con linh cẩu kia -- cùng cơ chế, chỉ to hơn mà thôi.
Và anh này điều khiển chuyển động tai.
BJ: Thế, vở diễn này được Tom Morris, Nhà Hát Quốc Gia ở London xem.
Và vừa đúng khoảng thời gian đó, mẹ anh ta đã nói, "Con đã đọc quyển sách của tác giả Michael Morpurgo tên là "Ngựa Chiến" chưa?"
AK: Chuyện kể về một cậu bé yêu mến một chú ngựa.
Chú ngựa bị bán ra Chiến Tranh Thế Giới thứ Nhất, và cậu bé nhập ngũ để tìm chú ngựa của mình.
BJ: Thế là Tom gọi điện cho chúng tôi và nói rằng, "Các anh nghĩ các anh có thể làm cho chúng tôi một chú ngựa cho một vở diễn ở Nhà Hát Quốc Gia không?"
AK: Có vẻ là một ý tưởng thú vị.
BJ: Nhưng nó phải được cưỡi. Phải có người cưỡi trên nó.
AK: Nó phải cho người cưỡi, và tham gia vào các cuộc tiến công của kị binh.
(Tiếng cười) Một vở diễn về kĩ thuật cày bừa đầu thế kỉ 20 và tiến công của kị binh là thử thách nho nhỏ cho phòng tài chính của Nhà Hát Quốc Gia ở London.
Nhưng họ đồng ý để nó tiếp tục một lúc.
Thế nên chúng tôi bắt đầu bằng một bài kiểm tra.
BJ: Đây là Adrian và Thys Stander, anh này sẽ tiếp tục thiết kể hệ thống khung tre cho con ngựa, và hàng xóm kế bên của chúng tôi, Katherine, đang cưỡi trên cái thang.
Trọng lượng rất khó xử lí nếu nó cao quá cả đầu bạn.
AK: Và một khi chúng tôi đã cho Katherine trải qua cái địa ngục đó, chúng tôi biết có lẽ chúng tôi sẽ làm được một chú ngựa cưỡi được.
Thế nên chúng tôi dựng một mẫu.
Đây là mẫu bằng bìa cứng, bé hơn chú linh cẩu một chút.
Bạn sẽ chú ý thấy cái chân làm bằng gỗ dán và cấu trúc ca-nô vẫn còn ở đó.
BJ: Và hai bộ phận điều khiển ở trong.
Nhưng lúc đó chúng tôi không nhận ra rằng thật ra chúng tôi cần bộ điều khiển thứ ba, bởi vì chúng tôi không thể điều khiển cái cổ từ phía trong và cùng lúc làm con ngựa đi lại được.
AK: Chúng tôi bắt đầu làm việc trên nguyên mẫu sau khi mẫu nhỏ được chấp thuận, và nguyên mẫu mất nhiều thời gian hơn một chút so với tính toán của chúng tôi.
Chúng tôi phải vứt đi đống chân bằng gỗ dán, và thay bằng mây tre.
Và chúng tôi có cái thùng thiết kế riêng cho nó.
Nó phải được vận chuyển tới London.
Chúng tôi dự tính sẽ chạy thử nó trên con đường cạnh nhà chúng tôi ở Cape Town, và nửa đêm rồi mà chúng tôi vẫn chưa chạy thử.
BJ: Thế là chúng tôi lấy cái camera, và sắp xếp con rối thành nhiều tư thế nước kiệu khác nhau.
Và chúng tôi gửi nó đi tới Nhà Hát Quốc Gia, hi vọng họ tin rằng chúng tôi đã tạo ra cái hoạt động được.
(Tiếng cười) AK: Một tháng sau, chúng tôi có mặt ở London với cái thùng to đùng này, và một studio đầy những người sắp cộng tác với chúng tôi.
BJ: Chừng 40 người.
AK: Chúng tôi khiếp đảm.
Chúng tôi mở nắp, chúng tôi lấy con ngựa ra, và nó hoạt động được thật; nó đi lại và có thể cưỡi được.
Ở đây tôi có một đoạn clip 18 giây quay những bước đi đầu tiên của nguyên mẫu.
Đây là studio của Nhà Hát Quốc Gia, nơi họ xào nấu những ý tưởng mới.
Nó chưa được bật đèn xanh.
Biên đạo, Toby Sedgwick, sáng tác ra một chuỗi chuyển giao rất đẹp theo đó chú ngựa con, dựng từ que củi và các nhánh con lớn lên thành chú ngựa lớn.
Và Nick Starr, đạo diễn của Nhà Hát Quốc Gia, thấy chính khoảnh khắc đó, lúc đó ông đứng ngay bên cạnh tôi -- và ông như tè dầm đến nơi vậy.
Và thế là show diễn được bật đèn xanh.
Và chúng tôi trở về Cape Town và thiết kế lại toàn bộ con ngựa.
Đây là bản kế hoạch.
(Tiếng cười) Và đây là nhà máy của chúng tôi ở Cape Town, nơi chúng tôi sản xuất ngựa.
Các bạn có thể thấy khá nhiều khung xương ở phía hậu cảnh đó.
Các chú ngựa hoàn toàn được làm thủ công.
Có rất ít công nghệ của thế kỉ 20 trong đó.
Chúng tôi cắt bằng la-de một ít trên gỗ dán và vài mảnh nhôm.
Nhưng bởi vì chúng cần nhẹ và linh hoạt, và mỗi mảnh đều khác nhau, chúng không thể sản xuất hàng loạt được, xui làm sao!
Thế, đây là vài chú ngựa làm dở sẵn sàng được xử lí tiếp ở London.
Và bây giờ chúng tôi muốn giới thiệu với các bạn: Joey.
Joey, chú bé có đó không?
Joey.
(Vỗ tay) (Vỗ tay) Joey.
Joey, lại đây nào.
Không, không, tôi không có.
Anh ta có đấy; ở trong túi.
BJ: Joey.
AK: Joey, Joey, Joey, Joey.
Lại đây nào. Đứng đây cho mọi người xem được.
Đi lại đi nào.
Nào nào. Tôi sẽ chỉ mô tả -- tôi sẽ không nói quá to đâu. Có thể cậu chàng sẽ khó chịu.
Đây, Craig đang xử lí phần đầu.
Anh có dây cáp giống phanh xe đạp dẫn xuống bộ phận điều khiển đầu anh cầm trong tay.
Mỗi dây cáp điều khiển hoặc một cái tai, riêng biệt, hoặc cái đầu lên xuống.
Nhưng anh cũng trực tiếp điều khiển cái đầu bằng cách dùng tay.
Rõ ràng hai cái tai là điểm biểu thị cảm xúc rất quan trọng của chú ngựa.
Khi chúng chỉ thẳng về phía sau, chú ngựa đang sợ hãi hay tức giận, tùy vào cái gì đang xảy ra phía trước chú, xung quanh chú.
Hoặc là, khi thoải mái hơn, đầu ngả xuống, và đôi tai lằng nghe, cả hai bên.
Thính giác rất quan trọng đối với ngựa.
Nó gần như là quan trọng ngang thị giác vậy.
Ở đây, Tommy có cái ta gọi là vị trí trung tâm.
Anh đang điều khiển cái chân.
Các bạn thấy cái dây chằng từ chú linh cấu, chân trước của linh cẩu, tự động kéo cái vòng lên.
(Tiếng cười) Loài ngựa khó đoán trước thật đó.
(Tiếng cười) Cái cách móng guốc ngựa nhấc lên ngay lập tức cho bạn cảm giác là đây là một hành động của ngựa bạn có thể tin được.
Chân sau cũng có động tác đấy.
BJ: Và Mikey cũng có, qua ngón tay anh, khả năng di chuyển đuôi từ trái qua phải, và từ trên xuống dưới bằng tay kia.
Và gộp hai cái đó lại, khả năng biểu cảm qua đuôi khá là phức tạp.
AK: Anh có muốn nói cái gì về vấn đề thở không?
BJ: Thở đối với chúng tôi là thử thách lớn.
Adrian nghĩ rằng anh sẽ phải xẻ đôi ngực của con rối và làm nó thở như thế -- bởi vì đó là cách ngựa thở, mở rộng lồng ngực.
Nhưng chúng tôi nhận ra rằng, nếu làm thế thật, là khán giả, các bạn sẽ không thấy được sự thở.
Thế nên anh tạo ra một rãnh dẫn ở đây, và ngực di chuyển lên xuống theo rãnh đó.
Cho nên thật ra là khá phi tự nhiên, cái chuyển động lên xuống này, nhưng ta thấy nó giống như thở.
Và nó rất, rất đơn giản vì điều thật sự xảy ra là diễn viên rối sẽ thở bằng đầu gối của anh ta.
AK: Vài thứ liên quan đến cảm xúc khác.
Nếu tôi chạm vào chú ngựa ở đây trên lớp da, diễn viên rối trung tâm có thể lắc phần thân từ bên trong và khiến da rùng mình.
Các bạn sẽ chú ý thấy, dĩ nhiên, là chú rối được dựng từ thanh mây tre.
Và tôi muốn các bạn tin rằng đó là một lựa chọn vì mỹ thuật, rằng tôi đang tạo một bức tranh ba chiều của một chú ngựa mà bằng cách nào đó có thể chuyển động trong không gian.
Nhưng dĩ nhiên, lí do thật là vì mây tre rất nhẹ, nó mềm dẻo, nó chịu lực tốt, và nó có thể uốn được.
Và thế nên đó là một lí do rất thiết thực tại sao nó lại được làm từ mây tre.
Còn bộ da được làm từ lưới nylon xuyên thấu, để cho, nếu người chịu trách nhiệm ánh sáng muốn con ngựa gần như biến mất, cô ấy có thể làm sáng phông nền và chú ngựa sẽ trở nên như ma vậy.
Các bạn sẽ thấy phần cấu trúc xương của nó.
Hoặc là nếu chiếu sáng từ phía trên, nó sẽ trở nên rắn chắc hơn.
Một lần nữa, đó là một yếu tố thiết thực.
Những người bên trong chú ngựa cần nhìn thấy bên ngoài.
Họ cần có khả năng diễn theo các diễn viên khác trong vở diễn.
Và hoạt động của họ cần chú ý cao độ.
Ba cái đầu đang tạo nên một nhân vật.
Nhưng bây giờ chúng tôi muốn các bạn bắt Joey đi vài bước.
Và đứng lại.
(Rên) Cám ơn.
Và bây giờ chỉ -- (Vỗ tay) Đến với ta từ California đầy nắng ta có Zem Joaquin sẽ cưỡi ngựa cho ta xem.
(Vỗ tay) (Vỗ tay) (Nhạc) Thế, chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng màn trình diễn của chú ngựa các bạn thấy đây là của ba anh chàng đã nghiên cứu tập tính ngựa vô cùng thấu đáo.
BJ: Không thể nói chuyện với nhau trên sân khấu bởi vì họ cũng được gắn mic.
Tiếng động mà bộ ngực rất lớn này tạo ra, của con ngựa -- tiếng rên và rầm rĩ và mọi thứ -- thường bắt đầu từ một nghệ sĩ, tiếp tục đến người thứ hai và kết thúc bằng người thứ ba.
AK: Mikey Brett từ Leicestershire.
(Vỗ tay) Mikey Brett, Craig, Leo, Zem Joaquin và Basil và tôi.
(Vỗ tay) Cám ơn các bạn.
Cám ơn. (Vỗ tay)
Đó là ngày 13 tháng Mười năm 2012, ngày mà tôi sẽ không thể nào quên.
Tôi ở trên xe đạp, cảm giác như đang đi qua một ngọn đồi cằn cỗi không điểm dừng.
Đó không đơn thuần chỉ là một ngọn đồi: đó là 15 dặm đường dốc để đến một thị trấn tên là Hawi toạ lạc ở Đảo Lớn, Hawaii.
Và đó không chỉ là một chuyến đạp xe đó là trận vô địch Ironman thế giới.
Tôi vẫn còn cảm thấy cơ bắp mình đang đốt cháy.
Tôi đã vật lộn, kiệt sức và mất nước, và có thể cảm nhận được sức nóng toả ra từ mặt đường, ước chừng khoảng 98 độ.
Tôi đã đi được một nửa chặng của cuộc thi đạp xe trong khuôn khổ cuộc thi danh tiếng nhất, dài hơi nhất thế giới, kéo dài chỉ trong một ngày.
Cứ mỗi năm, suốt thời thơ ấu, tôi đều theo dõi cuộc thi này qua chiếc TV của gia đình.
Tôi ngồi cạnh cha mình trên chiếc sô-pha màu cam và nâu của những năm 1970s và nhớ rằng mình hoàn toàn kính phục trước cách những vận động viên tự thúc đẩy bản thân đến giới hạn trong cuộc thi khốc liệt này.
Và để các bạn không hiểu sai ý tôi, gia đình tôi không đơn thuần là những khán giả.
Họ có tinh thần thể thao mạnh mẽ, và tôi luôn là người tham gia bên ngoài lề, cổ vũ anh chị em của mình hoặc tiếp nước cho họ trong các cuộc thi địa phương.
Tôi đã khao khát được thi đấu, nhưng không thể.
Dù không thể chơi thể thao, tôi vẫn muốn trở nên thật năng động trong cộng đồng của mình.
Thời trung học, tôi tham gia tình nguyện
ở bệnh viện địa phương. Ở đại học, tôi là thực tập sinh tại Nhà Trắng, du học ở Tây Ban Nha và chu du khắp châu Âu một mình với dây chỉnh hình chân và nạng.
Sau tốt nghiệp, tôi chuyển đến New York và làm trong ngành tư vấn quản lý, lấy bằng thạc sĩ, kết hôn và hiện đã có một bé gái.
(Vỗ tay) Ở tuổi 28, tôi được giới thiệu tới bộ môn đạp xe tay, và sau đó là ba môn phối hợp. Thật may mắn, tôi đã gặp Jason Fowler, một nhà vô địch Ironman thế giới, ở một hội trại dành cho những vận động viên khuyết tật.
Và cũng như tôi, anh ấy thi đấu cùng với chiếc xe lăn.
Nhờ sự động viên từ anh ấy, ở tuổi 34, tôi quyết định tham gia Kona.
Kona, còn gọi là giải Ironman của Hawaii là cuộc đua cự ly dài lâu đời nhất trong giải đấu. Và nếu cảm thấy lạ lẫm, thì hãy xem nó như giải ba môn phối hợp
tầm cỡ Super Bowl. Giải đấu này, đối với một vận động viên ngồi xe lăn như tôi bao gồm bơi ngoài trời, cự ly 2.4 dặm trên Thái Bình Dương, và đua xe đạp tay, cự ly 112 dặm, trên trường dung nham -- Nghe thật đặc biệt, nhưng mọi thứ không nên thơ như miêu tả, mà khá hoang vắng -- Cuối cùng, bạn kết thúc bằng cuộc chạy marathon, cự ly 26.2 dặm trong cái nóng 90 độ cùng chiếc xe lăn đua.
Đúng, đây là một cuộc đua, chỉ dùng tay với tổng cự ly 140.6 dặm. trong vòng dưới 17 giờ đồng hồ.
Chưa từng có vận động viên nữ ngồi xe lăn nào hoàn thành cuộc đua này. Bởi sự khắc nghiệt, và thời gian thi đấu vô cùng eo hẹp.
Thế là tôi, đã đánh liều tất cả.
Và khi đã hoàn thành chặng đua 15 dặm, tôi thấy chùn bước.
Không có cách nào để tôi hoàn thành chặng thi bơi trong thời gian giới hạn với 10.5 giờ đồng hồ, bởi vì tôi đã bị bỏ lại trong chặng đua gần hai tiếng.
Tôi phải đưa ra quyết định khó khăn là bỏ cuộc.
Tháo bỏ con chip tính giờ của mình, tôi trao nó lại cho nhân viên giám sát.
Ngày thi đấu của tôi đã kết thúc.
Bạn thân của tôi, Shannon và Shawn, chồng tôi đang đợi tôi trên đỉnh đồi Hawi để đưa tôi trở về thị trấn.
Và trên đường về, tôi bắt đầu khóc.
Tôi đã thất bại.
Ước mơ hoàn thành giải vô địch Ironman thế giới hoàn toàn đổ vỡ.
Tôi thấy xấu hổ.
Tôi cảm thấy như mình đã phá hỏng nó,
và lo ngại rằng bạn bè, gia đình và đồng nghiệp sẽ nghĩ gì về tôi.
Tôi sẽ viết gì lên Facebook đây?
(Cười) Tôi sẽ giải thích ra sao rằng mọi việc diễn ra không theo như kế hoạch?
Một vài tuần sau đó, tôi kể với Shannon về "thảm hoạ" Kona này, và cô ấy bảo tôi: "Minda à, những ước mơ và mục tiêu to lớn chỉ xảy ra khi ta sẵn sàng thất bại"
Tôi biết mình phải bỏ thất bại sau lưng để có thể bước tiếp, và đó chẳng phải là lần đầu tiên tôi đối mặt với những thách thức.
Tôi được sinh ra ở Bombay, Ấn Độ, và trước ngày sinh nhật đầu tiên, tôi mắc bệnh bại liệt, và không thể cử động nửa thân dưới được nữa.
Không có khả năng chăm sóc tôi, mẹ đẻ đã để tôi lại trại mồ côi.
May mắn thay, tôi được nhận nuôi bởi một gia đình Mỹ, và chuyển đến Spokane, Washington một thời gian ngắn sau sinh nhật ba tuổi.
Bẵng đi vài năm sau, tôi trải qua hàng loạt cuộc phẫu thuật ở vùng hông, chân và lưng nhằm giúp tôi có thể đi lại cùng nạng và dây chỉnh hình.
Là một đứa trẻ, tôi phải vật lộn với khiếm khuyết của mình.
Tôi thấy mình lạc lõng.
Mọi người lúc nào cũng nhìn vào tôi, tôi thấy xấu hổ khi mang dây chỉnh hình ở lưng và chân, và lúc nào cũng giấu đôi chân mình sau lớp quần dài.
Với một cô bé như tôi, những chiếc dây dày và nặng trên chân trông thật không xinh đẹp hay nữ tính.
Trong thế hệ của mình, tôi là một trong số rất ít người Mỹ sống chung với bại liệt tính đến thời điểm hiện tại.
Rất nhiều người mắc bại liệt ở các nước đang phát triển không thể tiếp cận với hệ thống y tế, giáo dục, hay những cơ hội tương tự như ở Mỹ.
Nhiều người còn không thể sống đến tuổi trưởng thành.
Tôi có nhận thức khiêm nhường rằng, nếu như không được nhận nuôi, tôi chắc sẽ chẳng thể đứng trước các bạn ngày hôm nay.
Thậm chí còn không thể sống sót.
Tất cả chúng ta, trong cuộc đời mình sẽ có thể đối mặt với những mục tiêu khó chinh phục.
Và tôi muốn chia sẻ với mọi người điều tôi học được khi cố gắng lần nữa.
Một năm sau nỗ lực đầu tiên tại giải đấu, vào một buổi sáng Chủ Nhật đầy nắng, chồng tôi, Shawn, đưa tôi xuống làn nước ở bến tàu Kona và, với 2500 người, vừa có bạn thân, vừa có những thí sinh, chúng tôi bắt đầu bơi khi súng báo hiệu được bắn, lúc 7 giờ sáng
Tôi chú ý vào từng sải tay một, hòa vào giữa dòng người đếm từng sải tay -- một, hai, ba, bốn-- và nhấc đầu lên để nhìn rất thường xuyên nhằm đảm bảo là mình không bị tụt lại.
Và khi tôi đã bơi đến rìa đá, Shawn nhấc tôi lên, đưa tôi ra khỏi làn nước.
Tôi vô cùng sững sờ và rùng mình khi Shawn nói rằng tôi vừa vượt qua thời gian bơi dài một giờ và 43 phút.
Với phần đua xe đạp,
tôi có tám giờ và 45 phút để hoàn thành chặng đua 112 dặm.
Tôi chia nó thành những chặng từ bảy đến mười dặm để giảm bớt độ khắc nghiệt của cuộc đua.
40 dặm đầu tiên trôi qua nhanh chóng vì được một cơn gió cùng chiều hỗ trợ.
Lúc bốn giờ chiều, tôi đã đến dặm thứ 94. Tôi tính toán và nhận ra mình đang rơi vào cơn khủng hoảng thời gian bởi tôi còn đến 18 dặm đường trong khi chỉ còn ít hơn 90 phút. và trong đó bao gồm một vài con dốc khá cao.
Tôi thấy áp lực, và sợ hãi rằng tôi sẽ không thể hoàn thành một lần nữa.
Vào thời khắc đó, tôi gạt đi tiếng nói bên trong, rằng: "Tiếp tục sẽ đau đớn đấy.
Bỏ cuộc đi." Và tôi nói với bản thân mình, "Minda, hãy tập trung nào.
Chú tâm vào điều mày kiểm soát được, đó chính là thái độ và sự nỗ lực."
Tôi quyết định chấp nhận cảm giác khó chịu và nói với mình: "Đi nhanh hơn, quên những cơn đau đi, và hãy tập trung toàn lực."
Trong 90 phút tiếp theo, tôi nỗ lực như thể đời mình phụ thuộc vào nó vậy
Và khi đến được thị trấn, tôi nghe trên loa phát thanh, "Minda Dentler là một trong những người cuối cùng hoàn thành chặng đua"
Tôi đã làm được!
(Vỗ tay) Chỉ ba phút sau đó.
(Cười) Đó là vào lúc năm giờ 27 phút, tôi đã phải thi đấu ròng rã trong mười giờ rưỡi.
Mười dặm đầu tiên trong phần thi chạy trôi qua khá nhanh, tôi thấy phấn khích vì vượt qua được nhiều người bằng ba bánh xe lăn của mình thay vì bằng hai chân như họ.
Mặt trời lặn nhanh chóng, và tôi thấy mình đang dần tiến tới chân đồi Palani, nhìn trực diện vào con dốc dài nửa dặm tựa như núi Everest, ở dặm thứ 124 của chặng đua.
Bạn bè và gia đình tôi đã đứng sẵn ở trạm dừng để cổ vũ tôi.
Tôi đã vật lộn, mệt mỏi, tuyệt vọng nắm lấy vành xe cố không để mình bị tụt lại.
Khi đã đến đỉnh dốc, tôi rẽ trái vào một con đường dài 15 dặm trên cao tốc Queen K, hoàn toàn kiệt sức.
Tôi tiếp tục tiến lên, hết sức chú tâm vào mỗi cái đẩy xe.
Khoảng chín giờ rưỡi tối, Tôi rẽ phải lần cuối cùng vào đường Ali'i.
Tôi nghe đám đông gào thét, và cảm thấy tràn đầy xúc động.
Tôi đã vượt qua vạch kết thúc.
(Vỗ tay) Và tổng thời gian thi đấu của tôi là 14 giờ và 39 phút.
Lần đầu tiên trong 35 năm lịch sử, một vận động viên nữ ngồi xe lăn hoàn thành giải đấu Ironman.
(Vỗ tay) Và đó không phải một vận động viên nữ nào khác.
Đó là tôi.
(Cười) Một trẻ mồ côi bại liệt đến từ Ấn Độ
Bất chấp những trở ngại, tôi đã đạt được ước mơ. Và nhờ vào sự cam kết với bản thân, tôi dần nhận ra việc hoàn thành giải đấu Ironman có ý nghĩa hơn cả việc chinh phục Kona.
Đó là câu chuyện chiến thắng bệnh bại liệt và những khiếm khuyết có thể chữa trị. Nó không chỉ dành cho tôi, mà còn cho hàng triệu trẻ em, những ai đang và sẽ bị ảnh hưởng bởi những bệnh có thể phòng ngừa bằng vắc-xin.
Ngày nay, chúng ta có nhiều cơ hội loại bỏ những bệnh này hơn bao giờ hết ở khắp ngõ ngách trên thế giới.
Giữa thập niên 1980s, bại liệt ảnh hưởng hơn 350,000 trẻ em mỗi năm tại hơn 125 quốc gia.
Có 40 ca bệnh mỗi giờ, một con số kinh ngạc.
Trái lại, trong năm nay, báo cáo cho thấy, tỉ lệ chỉ còn 12 ca tại những quốc gia thường xuyên có bệnh.
Từ năm 1988, hơn 2.5 tỷ trẻ em đã được tiêm ngừa bại liệt, và xấp xỉ 16 triệu trẻ em, đang mắc bệnh như tôi, có thể đi lại.
Mặc cho sự tiến triển vượt bậc này, chúng ta biết rằng trừ phi được chữa trị tận gốc, bại liệt vẫn là mối nguy có thật, đặc biệt đối với trẻ em ở những cộng đồng nghèo nhất thế giới.
Căn bệnh vẫn có thể bộc phát ở những nơi hẻo lánh và khắc nghiệt nhất, và từ những nơi đó, bệnh sẽ lan xa.
Và một giải đấu Ironman khác đang đợi tôi: đó là chấm dứt căn bệnh bại liệt.
Tôi tự nhắc mình mỗi ngày, khi nhìn vào con gái mình, Maya, một cô bé hai tuổi rưỡi.
Con bé có thể leo lên chiếc thang trong công viên, tự đẩy chiếc xe của mình hay đá quả bóng băng qua cỏ.
Hầu hết những điều tôi quan sát thấy con bé làm được ở độ tuổi ấy gợi nhắc tôi về những điều mà ngày trước tôi không thể thực hiện.
Khi con bé được hai tháng tuổi, tôi đưa bé đi tiêm mũi vắc-xin ngừa bại liệt đầu tiên.
Khi bác sĩ chuẩn bị mọi thứ cho mũi tiêm, tôi xin phép được chụp lại khoảnh khắc ấy.
Khi rời khỏi phòng tiêm, tôi thấy mắt mình ướt đẫm.
Tôi đã khóc suốt quãng đường về nhà.
Trong thời khắc ấy, tôi nhận ra, cuộc sống của con gái sẽ rất khác biệt so với tôi.
Con bé sẽ không bao giờ phải bất động tay chân do bại liệt, nhờ sự tồn tại của vắc-xin, nhờ tôi đã đưa con đi tiêm ngừa.
Con bé có thể làm những gì mình muốn, giống như các bạn vậy.
(Cười) Và giờ tôi muốn đặt một câu hỏi cho mọi người: Giải Ironman của riêng bạn đại diện cho điều gì?
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Khi còn là một cậu bé, tôi rất mê ô-tô.
Năm tôi 18 tuổi, người bạn thân nhất của tôi ra đi trong một tai nạn xe hơi.
Như thế này đây.
Và rồi tôi quyết định rằng tôi sẽ dành cuộc đời mình để cứu sống cả triệu người mỗi năm.
Hiện giờ tôi vẫn chưa thành công đâu, nên đây chỉ là báo cáo tiến trình công việc mà thôi, nhưng hôm nay tôi tới đây để kể cho các bạn về ô tô tự lái.
Lần đầu tôi biết tới khái niệm này là ở cuộc thi Thử Thách DARPA. Ở cuộc thi này chính phủ Mỹ treo giải thưởng cho người nào dựng được một chiếc xe có thể tự lái qua sa mạc.
Và dù có cả trăm đội dự thi, những chiếc xe đều chẳng ra làm sao cả.
Và thế là chúng tôi, ở Đại Học Stanford, quyết định sẽ xây dựng một chiếc xe tự động.
Chúng tôi phát triển phần cứng và phần mềm.
Chúng tôi khiến chiếc xe 'học' từ chúng tôi và rồi thả nó chạy tự do trên sa mạc.
Và điều không thể tưởng tượng được đã xảy ra: nó trở thành chiếc xe đầu tiên quay lại được từ Thử Thách DAPRA -- và Stanford thắng được 2 triệu đô-la.
Nhưng tôi vẫn chưa cứu được bất kì mạng người nào hết.
Từ đó, chúng tôi tập trung nghiên cứu xây dựng ô tô tự lái có thể tự động lái đi đâu cũng được -- bất kì đường nào ở California.
Chúng tôi đã lái 140,000 dặm rồi.
Ô tô của chúng tôi có thiết bị cảm ứng, nhờ vào đó chúng, thật là kì diệu, có thể nhìn thấy mọi thứ xung quanh chúng và tự quyết định về mọi mặt của việc lái xe.
Đó là cơ chế lái xe hoàn hảo.
Chúng tôi đã lái trong các thành phố như là San Francisco đây.
Chúng tôi đã lái từ San Francisco đến Los Angeles, qua đường cao tốc số 1.
Chúng tôi chạm trán người chạy bộ thể dục, đường cao tốc đông nghẹt, trạm thu phí cầu đường, và chẳng có lấy một người sau vô lăng; cái xe cứ tự động lái vậy thôi.
Trên thực tế nó đã lái cả 140,000 dặm, mà thậm không có ai để ý hết.
Đường núi, ngày hay đêm, và cả con đường Lombard ngoằn ngoèo này ở San Francisco nữa.
(Tiếng cười) Đôi khi ô tô của chúng tôi hăng tới mức chúng còn làm vài tiểu xảo nho nhỏ nữa.
(Video) Tiếng người: Ôi lạy chúa tôi.
Cái gì đây?
Một người khác: Nó đang tự lái kìa.
Sebastian Thrun: Giờ đây tôi không thể khiến bạn tôi, Harold, sống lại được nữa. nhưng tôi có thể làm gì đó cho tất cả những người đã khuất.
Các bạn có biết là tai nạn liên quan đến lái xe là lí do tử vong hàng đầu cho thanh thiếu niên?
Và bạn có nhận ra rằng hầu hết các tai nạn này đều cho lỗi ở người chứ không phải lỗi máy móc, và vì thế có thể dùng máy móc để ngăn chặn?
Bạn có nhận ra rằng ta có thể tăng sức chứa của các đường cao tốc lên gấp hai hay ba lần nếu ta không còn phải phụ thuộc vào sự chính xác chủ quan của người lái để đi đúng làn đường vạch sẵn -- bằng cách cải thiện năng lực định hướng và nhờ vậy lái xe gần nhau hơn một chút trên các làn đường hẹp hơn một chút và dẹp hết mọi sự tắc đường trên đường cao tốc?
Bạn có nhận ra rằng bạn, khán giả TED trung bình tiêu hết 52 phút mỗi ngày vào giao thông, phí phạm thời gian khi di chuyển hàng ngày?
Bạn có thể lấy lại khoảng thời gian này đấy.
Tổng cộng lại đó là 4 tỉ giờ đồng hồ bị lãng phí trong nước ta mà thôi.
Và đó là 2.4 tỉ gallon xăng dầu bị phí phạm.
Giờ đây tôi nghĩ là chúng ta có một viễn cảnh, một công nghệ mới và tôi thật sự trông chờ thời điểm khi mà thế hệ con cháu ta nhìn lại và nói rằng thật đáng buồn cười khi mà có lúc con người phải lái xe hơi.
Xin cám ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi từng muốn trở thành một ngôi sao nhạc rock.
Tôi mơ về nó, và đó là tất cả những gì tôi mơ tới.
Chính xác hơn, thì tôi muốn trở thành ngôi sao nhạc pop.
Đó là vào cuối những năm 80s.
Tôi gần như muốn trở thành thành viên thứ năm của ban nhạc Depeche Mode hoặc Duran Duran.
Họ sẽ không cho tôi vào.
Tôi không đọc được nhạc, nhưng tôi chơi nhạc cụ và trống điện tử.
Tôi lớn lên trong thị trấn trang trại nhỏ ở phía bắc Nevada.
Lúc đó tôi đã biết chắc chắn cuộc sống của mình sẽ ra sao.
Và khi tôi vào đại học tại University of Nevada, Las Vegas năm 18 tuổi, tôi rất ngạc nhiên khi biết ở đây không có lớp đại cương ngôi sao nhạc pop 101, hay thậm chí chương trình cho ngành này.
Và người chỉ huy dàn hợp xướng ở đây biết rằng tôi biết hát ông đã mời tôi tham gia vào dàn hợp xướng.
Tôi nói, "Tất nhiên rồi. Tôi rất thích điều này.
Nó thật tuyệt vời." Tôi rời khỏi phòng và nói, "Không đời nào."
Những thành viên dàn hợp xướng ở trường cấp 3 của tôi khá lập dị, sẽ không bao giờ tôi có viêc gì phải làm với những người này.
Khoảng một tuần sau, một người bạn của tôi tới và nói rằng, "Nghe này, cậu phải gia nhập dàn hợp xướng.
Cuối kỳ, bọn tớ sẽ tới Mexico, mọi chi phí được chi trả.
Dàn hợp xướng giọng nữ cao toàn những cô gái hấp dẫn."
Tôi tưởng tượng tới Mexico và các cô gái, tôi có thể làm bất cứ điều gì.
Tôi đến buổi tập đầu tiên ở dàn hợp xướng, thử giọng nam trầm và ngoái lại để xem họ đang làm gì.
Họ mở quyển sách nhạc, người chỉ huy bắt nhịp, và, bùm, họ bắt đầu vào đoạn Kyrie trong bản "Requiem" của Mozart.
Trong suốt cuộc đời mình, tôi nhìn mọi thứ chỉ với hai màu: trắng và đen, đột nhiên chúng hoàn toàn trở nên muôn màu.
Đó là thứ điên rồ nhất tôi từng trải qua -- trong khoảnh khắc đó, nghe thấy những âm thanh hòa hợp và không hòa hợp mọi người hát, đứng cạnh nhau, một hình ảnh chung.
Lần đầu tiên trong cuộc đời, tôi cảm thấy tôi là một phần của điều gì đó lớn hơn bản thân mình.
Té ra, có rất nhiều các cô gái dễ thương ở khu giọng nữ cao.
Một vài năm sau, tôi quyết định viết một bản cho dàn hợp xướng như một món quà tới vị chỉ huy đã thay đổi cuộc đời tôi.
Tôi bắt đầu từ từ học đọc nhạc từ đó, dần dần từng chút một.
Bản nhạc đó được xuất bản, tôi lại viết một bản khác, và nó cũng được xuất bản.
Rồi tôi bắt đầu học chỉ huy dàn nhạc, lấy bằng thạc sĩ tại tại trường Juilliard.
Và tôi đứng trước các bạn, ở một vị trí ngỡ như không thể xảy ra với vai trò một nhạc sĩ và chỉ huy dàn nhạc giao hưởng chuyên nghiệp.
Một vài năm trước, một người bạn đã gửi cho tôi một địa chỉ Youtube và nói, "Cậu cần phải xem cái này."
Chính là cô gái trẻ này đã gửi đoạn video cho tôi, hát đoạn nữ cao của bản "Sleep" mà tôi sáng tác.
(Video) Britlin Losee: Chào ngài Eric Whitacre.
Tôi là Britlin Losee, và đây là đoạn video tôi muốn tặng ông.
Trong này, tôi hát bản "Sleep."
Tôi chỉ hơi lo lắng một chút thôi.
♫ Nếu có tiếng động ♫ ♫ vào ban đêm ♫ Eric Whitacre: tôi hoàn toàn sững sờ.
Britlin thật ngây thơ và ngọt ngào, giọng hát của cô ấy rất trong trẻo.
Tôi thậm chí còn thích nhìn ra phía đằng sau cô ấy. Tôi có thể nhìn thấy một con gấu bông ngồi trên chiếc piano phía sau trong phòng cô ta.
Quả là một đoạn phim tình cảm.
Tôi có ý này: nếu tôi có thể khiến 50 người làm điều tương tự, hát phần của họ -- nữ cao, nữ trầm, nam cao và nam trầm -- ở bất cứ đâu trên thế giới, gửi những đoạn video lên YouTube, chúng ta có thể cắt nó ra và tạo một dàn hợp xướng ảo.
Tôi viết trên blog của mình, "OMG OMG" ("Trời ơi Trời ơi").
Tôi thực sự đã viết "OMG," mong rằng đó là lần cuối ở nơi công cộng.
(Tiếng cười) Tôi gửi lời kêu gọi này tới các ca sĩ.
Tôi cho tải miễn phí bản nhạc mà tôi đã viết vào năm 2000 tên là "Lux Aurumque", có nghĩa là "ánh sáng và vàng."
Mọi người bắt đầu đăng tải những đoạn videos của họ.
Bây giờ tôi cần phải nói, trước đó, những gì tôi làm là gửi các bản chỉ huy dàn nhạc do chính tôi chỉ huy.
Nó được quay hoàn toàn trong im lặng, bởi tôi nghe những đoạn nhạc trong đầu mình, tưởng tượng đó là dàn hợp xướng sau này.
Cuối cùng, tôi chơi đoạn piano ở đằng sau để các ca sĩ có cái mà nghe.
Sau đó những đoạn video bắt đầu được gửi đến ...
(Giọng hát) Đây là Cheryl Ang từ Singapore.
(Giọng hát) Đây là Evangelina Etienne (Giọng hát) từ Massachusetts.
(Giọng hát) Stephen Hanson từ Thụy Điển.
(Giọng hát) Đây là Jamal Walker từ Dallas, Texas.
(Giọng hát) Trong bản nhạc thậm chí còn có một đoạn solo nữ cao, nên tôi có buổi thử giọng.
Và một số nữ cao đã gửi đoạn của họ.
Về sau này, tôi được biết, từ những người tham gia phần này, rằng họ thu khoảng 50 hoặc 60 lần cho tới khi cảm thấy đạt yêu cầu -- họ mới đăng tải.
Và đây là người chiến thằng của đoạn solo nữ cao.
Đó là Melody Myers từ Tennessee.
(Giọng hát) Tôi thích nụ cười của cô ấy khi hát nốt cao nhất -- "Không vấn đề gì đâu, mọi thứ vẫn ổn."
(Tiếng cười) Và trong số đó có chàng trai tên là Scott Haines.
Anh ấy nói, "Nghe này, đây là dự án mà tôi đã trông mong cả đời.
Tôi muốn là người sắp xếp những video này."
Tôi nói, "Cảm ơn, Scott. Rất mừng là bạn đã tìm ra tôi."
Và Scott tập trung tất cả những đoạn video lại,
lọc âm thanh,
đảm bảo mọi thứ theo trật tự.
Sau đó, chúng tôi đăng đoạn video này lên YouTube, khoảng một năm rưỡi trước.
Đây là "Lux Aurumque" được hát bởi Dàn hợp xướng Ảo.
(Giọng hát) Vì thời gian nên tôi sẽ dừng nó tại đây.
(Vỗ tay) Cảm ơn. Cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
Và còn nữa. Còn nữa.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
Và phản ứng của tôi cũng giống như các bạn vậy.
Tôi thực sự đã bật khóc trong lần đầu tiên xem nó.
Tôi không thể tin được sự nên thơ của nó -- những tâm hồn này ở trên hoang đảo của họ, gửi tới nhau thông điệp điện tử trong những chiếc lọ.
Và đoạn video được lan truyền.
Chúng tôi có một triệu người xem trong tháng đầu tiên và nhận được rất nhiều sự quan tâm từ video ấy.
Bởi vậy, rất nhiều ca sĩ bắt đầu nói, "Được rồi, thế còn Dàn hợp xướng Ảo 2.0?"
Và tôi quyết định chọn bản mà Britlin đã hát, "Sleep", một bản nhạc mà tôi đã viết vào năm 2000 cho Dàn hợp xướng Ảo 2.0 -- phổ thơ bởi người bạn thân của tôi, Charles Anthony Silvestri.
Một lần nữa, tôi đăng tải đoạn video chỉ huy, và bắt đầu nhận những bản trình bày.
Lần này chúng tôi có một số thành viên lớn tuổi hơn.
(Giọng hát) Một số nhỏ tuổi hơn.
(Video) Nữ cao: ♫ Gối đầu trên gối ♫ ♫ An toàn trên giường ♫ EW: Đó là Georgie từ nước Anh.
Cô ấy mới 9 tuổi. Đó chẳng phải là điều ngọt ngào nhất bạn từng thấy sao?
Có người còn làm cả 8 video -- một giọng nam cao hát cả đoạn của nữ cao.
Đây là Beau Awtin.
(Video) Beau Awtin: ♫ An toàn trên giường ♫ EW: Và mục tiêu của chúng tôi -- một mục tiêu khá là độc đoán -- có một đoạn video trên MTV hát bài "Lollipop" có rất nhiều người từ khắp nơi trên thế giới chỉ để hát giai điệu ngắn đó.
Và có 900 người tham gia vào bài hát này.
Và tôi nói với các ca sĩ, "Đó là mục tiêu của chúng ta.
Đó là con số mà chúng ta phải vượt qua."
Chúng tôi kết thúc việc nhận video trình diễn vào mùng 10 tháng Một, số video tổng cộng là 2.051 từ 58 quốc gia khác nhau.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Từ Malta, Madagascar, Thái Lan, Việt Nam, Jordan, Ai Cập, Israel, tới cận bắc như Alaska hay cận Nam, New Zealand.
Và chúng tôi còn lập một trang Facebook để các ca sĩ đăng tải thông điệp của họ, cảm nhận của họ khi hát.
Tôi chọn được một vài trong số đó tại đây.
"Chị gái và tôi từng hát với nhau trong dàn hợp xướng.
Bây giờ chị ấy là phi công trong không quân phải di chuyển liên tục.
Thật tuyệt vời khi được hát cùng nhau một lần nữa!"
Tôi thích ý tưởng cô ấy hát cùng chị của mình.
"Ngoài việc đó là thứ âm nhạc đẹp đẽ, thật tuyệt vời khi biết rằng tôi là một phần của cộng đồng những người tôi chưa gặp bao giờ, nhưng đã biết nhau."
Và thông điệp yêu thích của tôi, "Khi tôi bảo với chồng mình tôi sẽ là một phần của dàn hợp xướng này, anh ấy nói tôi không có giọng hát phù hợp."
Vâng, tôi chắc rằng rất nhiều người trong số bạn cũng đã hiểu điều này.
Tôi cũng vậy.
"Tôi cảm thấy rất tổn thương, và đã khóc một ít, nhưng dù anh ấy nói gì đi chăng nữa, vẫn có thứ gì đó trong tôi thúc giục tôi.
Ước mơ thành hiện thực là một phần của dàn hợp xướng, tôi chưa từng tham gia vào cái gì cả.
Khi tôi tìm một nơi trên bản đồ Google Earth, Tôi phải tới thành phố gần nhất, cách nơi tôi ở 400 dặm.
Bởi tôi ở Alaska, vệ tinh là thứ duy nhất kết nối tôi với thế giới."
Có hai điều ở đây khiến tôi thấy cảm động.
Đầu tiên đó là con người sẽ đi bao xa tuỳ thích để tìm và kết nối nhau lại.
Không quan trọng đó là công nghệ gì.
Và điều thứ hai đó là mọi người dường như cảm thấy sự kết nối thực.
Nó không phải là một dàn hợp xướng ảo.
Có những người khi lên mạng đã trở thành bạn; mặc dù họ chưa gặp nhau.
Nhưng, tôi cũng tự cảm nhận được tinh thần ảo này với tất cả bọn họ.
Tôi cảm nhận được sự gần gũi với dàn hợp xướng -- như thể một gia đình.
Tôi muốn kết thúc buổi nói chuyện hôm nay bằng việc chiếu thử bài "Sleep" bởi Dàn hợp xướng Ảo 2.0.
Nó sẽ được ra mắt lần đầu tiên hôm nay.
Chúng tôi chưa hoàn thành xong đoạn video.
Bạn có thể tưởng tượng, với 2000 đoạn video YouTube cùng một lúc, thời gian hoàn thành rất kinh khủng.
Chúng tôi có ba phút đầu tiên.
Một niềm vinh hạnh lớn lao đối với tôi khi có thể cho các bạn xem trước.
Các bạn là những người đầu tiên được xem video này.
Đây là "Sleep," bởi Dàn hợp xướng Ảo.
(Video) Dàn hợp xướng Ảo: ♫ Buổi tối treo ♫ ♫ dưới ánh trăng ♫ ♫ Một sợi chỉ bạc trên đụn cát tối dần ♫ ♫ Với đôi mắt nhắm và đầu óc nghỉ ngơi ♫ ♫ Tôi biết rằng giấc ngủ sắp đến ♫ ♫ Gối đầu trên gối, ♫ ♫ an toàn trên giường, ♫ ♫ hàng ngàn bức tranh tràn vào đầu tôi ♫ ♫ Tôi không thể ngủ ♫ ♫ đầu óc tôi đang lơ lửng ♫ ♫ chân tay tôi lại như được làm từ chì ♫ ♫ Nếu có tiếng động vào ban đêm ♫ Eric Whitacre: Cảm ơn các bạn rất, rất nhiều.
Cảm ơn. (Vỗ tay) Cảm ơn các bạn rất nhiều.
Cảm ơn. Cảm ơn. (Vỗ tay)
Tôi là người tin tưởng vô hạn vào giáo dục thực hành.
Nhưng quý vị phải có những công cụ đúng.
Nếu tôi định dạy con gái tôi về điện tôi sẽ không đưa cho con bé một cái mỏ hàn
hay nếu con bé tìm được một cái bảng tạo mẫu thực sự quá khổ so với bàn tay nhỏ bé của nó.
Vì vậy học trò tuyệt vời của tôi Sam và tôi quyết định tìm thứ gì đó hữu hình nhất mà chúng tôi có thể nghĩ đến, bột nhào.
Và vì thế chúng tôi trải qua một mùa hè tìm kiếm những công thức bột nhào khác nhau.
Những công thức này có thể trông thực sự giống nhau đối với bất kì ai đã từng làm bột nhào tại nhà-- các thành phần chính hầu hết quý vị có thể có trong nhà bếp của mình.
Chúng tôi có hai công thức ưa thích-- một có những thành phần chính này và hai thì có đường thay cho muối.
Và chúng thật tuyệt. Chúng tôi có thể tạo ra những kiến trúc nhỏ tuyệt vời với chúng.
Nhưng điều thực sự tuyệt là khi quý vị kết hợp chúng với nhau.
Quý vị thấy rằng bột nhào muối,
nó dẫn điện.
Đây là điều không mới.
Nó chứng minh rằng cục bột nhào thông thường mà quý vị mua ở cửa hàng dẫn điện, và các giáo viên vật lý tại trường cấp ba đã sử dụng điều đó trong nhiều năm trời.
Nhưng bột nhào làm tại nhà có điện trở bằng một nửa so với bột nhào thương mại.
Và bột nhào đường thì sao?
Nó có điện trở gấp 150 lần so với bột nhào muối.
Vậy điều đó có nghĩa là gì?
Điều đó nghĩa là nếu kết hợp chúng với nhau qúy vị có mạch điện-- mạch điện mà những bàn tay nhỏ bé, sáng tạo nhất có thể tự thiết kế.
Vỗ tay Và tôi muốn làm một thử nghiệm nhỏ cho quý vị.
Nếu tôi lấy cục bột nhào muối-- một lần nữa, nó giống như cục bột nhào một đứa trẻ có thể làm-- và tôi cắm nó vào-- đây là bộ pin hai dây dẫn, một bộ pin đơn giản-- quý vị có thể mua chúng ở Radio Shack và nhiều nơi khác tốt hơn-- quý vị cuối cùng có thể làm sáng nhiều thứ.
Nếu bất kì ai trong quý vị đã học kỹ thuật điện, đều có thể tạo ra một mạch điện đỏan mạch.
Nếu tôi đẩy chúng lại với nhau, đèn tắt.
Đúng, dòng điện muốn chạy qua cục bột nhào, chứ không phải qua bóng đèn LED này.
Nếu tôi tách chúng ra lần nữa, tôi có ánh sáng.
Vâng bây giờ nếu tôi lấy bột nhào đường, cục bột nhào đường này không muốn dẫn điện.
Nó giống như một bức tường đối với điện vậy.
Nếu tôi đặt nó ở giữa, bây giờ tất cả những cục bột nhào đang tiếp xúc nhau, nhưng nếu tôi gắn cái đèn vào lại, tôi vẫn có ánh sáng.
Thực sự, thậm chí tôi có thể thêm nhiều chuyển động vào công trình điêu khắc của tôi.
Nếu tôi muốn quay một cánh quạt, hãy chộp lấy một cái động cơ, để đó cho vài cục bột nhào, gắn động cơ vào và chúng ta có chuyển động quay.
Vỗ tay Và một khi bạn có những nền tảng, chúng ta có thể làm một mạch điện phức tạp hơn một chút
Chúng tôi gọi đó là mạch điện sushi. Nó rất phổ biến với những đứa trẻ.
Tôi cắm nguồn điện vào nó.
Và bây giờ tôi có thể bắt đầu nói về mạch điện song song và nối tiếp.
Tôi có thể bắt đầu cắm vào nhiều cái đèn.
Và chúng ta có thể nói về những thứ như tải điện
Điều gì xảy ra nếu tôi cắm nhiều đèn và sau đó thêm vào một cái động cơ?
Nó sẽ yếu đi.
Chúng ta thậm chí có thể thêm vào những bộ vi xử lý và chúng như là một đầu vào tạo ra âm nhạc nghe rất mềm như chúng ta vừa làm.
Bạn có thể tạo các mạch điện song song và nối tiếp cho những đứa trẻ sử dụng.
Vậy tất cả đều ở trong bếp nhà bạn.
Tuy vậy, chúng tôi cố gắng chuyển nó thành một phòng thí nghiệm thiết kế điện.
Chúng tôi có một website, tất cả đều ở đó. Chúng là những công thức tại nhà.
Chúng tôi có một vài video. Quý vị có thể tự làm chúng.
Và điều đó thật vui khi chúng ta trình diễn chúng để nhìn thấy chúng đi đến đâu.
Chúng tôi có một bà mẹ ở Utah sử dụng chúng với những đứa trẻ của đến một nhà nghiên cứu khoa học ở Anh và một nhà phát triển chương trình giảng dạy ở Hawaii.
Vì vậy tôi khuyến khích bạn chộp lấy vài cục bột nhào, một ít muối, một ít đường và bắt đầu chơi đùa.
Chúng ta thường không nghĩ về nhà bếp như là một phòng thí nghiệm thiết kế điện hay những đứa trẻ là những nhà thiết kế mạch điện, nhưng có thể chúng ta nên nghĩ như vậy.
Hãy tận hưởng niềm vui.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
10 năm về trước, vào một buổi sáng thứ Ba, Tôi thực hiện một pha nhảy dù tại Fort Bragg, Bắc Carolina.
Đó là một buổi tập định kỳ như nhiều buổi khác tôi đã thực hiện kể từ khi trở thành lính nhảy dù 27 năm trước đó.
Chúng tôi đến trường bay sớm bởi đó là quân đội và bạn phải luôn đi sớm.
Trước tiên là các động tác khởi động, tiếp theo phải mang dù vào với sự trợ giúp của một đồng đội khác.
Và bạn mang dù T10 vào người.
Phải cẩn thận để ý cách mang dây đặc biệt là dây chân bởi vì phải mang vào giữa hai chân.
Sau đó, mang dù dự bị lên người và tiếp theo là chiếc balo rất nặng.
Và rồi huấn luyện viên đến, đó là một hạ sĩ quan nhảy dù nhiều kinh nghiệm.
Ông ấy kiểm tra mọi thứ, nắm lấy dây điều chỉnh dù thắt mọi thứ chặt lại để chúng ép chặt vào ngực bạn vai bạn bị đè xuống, và dĩ nhiên, ông ấy thắt chặt dây để giọng nói của bạn cũng sẽ cao thé lên vài quãng.
Rồi bạn ngồi xuống và chờ, vì quân đội là vậy.
Rồi bạn chất đồ lên máy bay, đứng dâỵ và xuất phát tất cả mọi người ì ạch theo một hàng lên máy bay rồi ngồi xuống những chiếc ghế vải bạt ở hai bên máy bay.
Đợi thêm một chút nữa Không Quân dạy lính cách đợi chờ như vậy.
Và rồi ta cất cánh.
bạn sẽ cảm thấy đau tôi nghĩ mọi thứ đã được sắp xếp như vậy -- phải đủ đau để khiến bạn muốn nhảy.
Bạn chẳng thực sự muốn nhảy, nhưng bạn muốn thoát ra ngoài.
Quay lại chuyện bạn vào trong máy bay và bay đi 20 phút sau khi cất cánh, các huấn luyện viên bắt đầu ra lệnh.
Họ nói bạn có 20 phút -- đó là cảnh báo về thời gian.
Bạn ngồi đó, ừ được thôi.
Rồi họ nói còn 10 phút.
Và dĩ nhiên, bạn phản ứng bằng cách tỏ ra không hề sợ.
Điều đó giúp tăng sự tự tin của tất cả mọi người.
Rồi họ nói, "chuẩn bị."
Rồi họ hô, "Lính nhảy dù.
Đứng dậy." Nếu là lính nhảy dù, thì giờ hãy đứng dậy.
Nếu bạn có phận sự ở lại trên boong, cũng đứng dậy.
Và rồi bạn nối mọi thứ lại, móc dây neo vào.
Đúng lúc đó, bạn nghĩ, "Ê, biết sao không?
Có lẽ mình sẽ nhảy.
Chẳng còn cách nào khác để thoát khỏi đây."
Bạn kiểm tra mọi thứ lần nữa, và rồi họ kéo cửa mở.
Và đó là buổi sáng ngày thứ 3 giữa tháng 9, trời bên ngoài khá đẹp.
Không khí trong lành uà vào trong.
Huấn luyện viên bắt đầu kiểm tra cửa.
Và rồi khi đến lúc, đèn xanh bật sáng, huấn luyện viên ra lệnh, "Nhảy."
Người đầu tiên lao ra, và bạn còn ở trong hàng, bạn loạng choạng tiến đến gần cửa.
Nhảy là từ không đúng; bạn rơi.
Bạn rơi ra ngoài cửa, bạn bị hút vào dòng trượt.
Việc đầu tiên bạn làm là khoá cơ thể vào một vị trí đầu cúi xuống ngực, hai cánh tay dang rộng, đặt trên dù dự bị.
Phải làm vậy bởi vì 27 năm trước, một trung sĩ không quân đã dạy tôi điều đó.
Tôi không biết làm vậy thì có gì khác, nhưng ông ấy nghe có vẻ có lý, và tôi sẽ chẳng dại gì đi thử xem giả thuyết của ông có sai hay không.
Và rồi bạn chờ một cú giật mạnh khi dù của bạn mở.
Nếu bạn không có cảm giác giật sốc, có nghĩa bạn không mang dù bạn có một loạt vấn đề hoàn toàn mới.
Nhưng thường thì bạn có dù, và thường thì nó mở bung ra.
Và dĩ nhiên, nếu dây buộc chân không đúng vị trí, lúc đó, bạn sẽ thấy giật lần nữa.
Bùm.
Bạn nhìn xung quanh, thấy mình đang ở dưới tán dù và bạn nói: "Vậy là tốt."
Giờ bạn chuẩn bị cho điều không thể tránh khỏi.
Bạn sẽ tiếp đất.
không thể chậm trễ.
Và bạn không thể hoàn toàn quyết định nơi nào để tiếp đất. bởi vì người ta làm như thể bạn có thể lái dù nhưng thực sự là bạn chỉ rơi xuống.
Thế là bạn nhìn quanh: hạ cánh ở đâu bây giờ. bạn cố gắng sẵn sàng.
Khi đến gần mặt đất, bạn hạ ba lô theo dây hạ xuống dưới người mình. để nó sẽ không đè trên người khi bạn hạ cánh và bạn chuẩn bị dù cho cú hạ cánh.
Quân đội dạy rằng phải vận dụng năm điểm- ngón chân, bắp chân, bắp đùi, mông và các cơ dùng hít đất.
Hạ cách nhẹ nhàng, xoay người và lăn tròn.
Sẽ không đau đâu.
Trong hơn 30 năm nhảy dù, tôi chưa lần nào thành công.
(Cười) Tôi luôn hạ cánh giống như một quả dưa hấu rơi từ cửa sổ tầng 3.
(Cười) Và ngay khi tôi chạm đất, là tôi kiểm tra ngay xem mình có bị gãy cái gì mà mình cần không.
Tôi lắc đầu, và tự hỏi mình câu hỏi muôn thủa: "Tại sao trước kia mình không làm trong ngân hàng chứ?"
(cười) Tôi nhìn xung quanh, và rồi tôi thấy một lính nhảy dù khác, một thanh niên hay một cô gái trẻ, Họ đã lôi cabin M-4 ra ngoài. và nhặt thiết bị của mình lên.
Họ làm mọi thứ mà chúng tôi đã dạy họ.
Tôi nhận ra rằng nếu họ phải ra chiến trường họ sẽ làm những gì chúng tôi đã dạy và sẽ theo lệnh người chỉ huy.
Và nếu họ rời chiến trường đó là bởi vì chúng tôi dẫn đường cho họ ra khỏi đó.
Tôi bị lại thấy say sưa với tầm quan trọng của công việc mình làm.
Thế là sáng thứ Ba đó, tôi phải nhảy nhưng nó không phải là một cú nhảy bình thường. đó là ngày 11 tháng 9 năm 2001.
Khi chúng tôi cất cánh khỏi trường bay, nước Mỹ vẫn còn hòa bình.
Khi chúng tôi hạ cánh ở vùng thả lính, mọi thứ đã thay đổi.
Những suy nghĩ của chúng tôi về khả năng những người lĩnh trẻ phải tham chiến vốn chỉ là lý thuyết thì nay đã là sự thực -- và vai trò người lãnh đạo dường như rất quan trọng.
Nhưng mọi thứ đã thay đổi-- Tôi đã là một thiếu tướng 46 tuổi.
Tôi đã thành đạt, nhưng mọi thứ đã khác nhiều nên tôi sẽ phải tự tạo ra những thay đổi lớn lao. Sáng hôm đó, tôi chưa biết vậy.
Tôi được nuôi lớn với những câu chuyện truyền thống về taì lãnh đạo. Robert E. Lee, John Buford ở Gettysburg.
Tôi cũng lớn lên với những ví dụ cụ thể về tài lãnh đạo.
Đây là bố tôi ở Việt Nam.
Tôi được nuôi daỵ để tin tưởng rằng người lính là những người khỏe và thông thái dũng cảm và trung thành-- họ không nói dối, lừa đảo, ăn trộm hay bỏ rơi đồng đội của mình.
Và tôi vẫn tin rằng một người lãnh đạo thực sự phải như vậy.
Nhưng trong 25 năm đầu sự nghiệp, Tôi có cả tá những kinh nghiệm khác.
Một trong những tiểu đoàn trưởng đầu tiên của tôi, Tôi công tác trong tiểu đoàn của ông ta 18 tháng lần duy nhất ông ta nói chuyện với Trung uý McChrystal là ở dặm 18 trên một cuộc hành quân 25 dặm. và la mắng tôi ầm ĩ đến khoảng 40 giây.
Tôi không chắc lần đó có gọi là tương tác giữa người với người không.
Nhưng sau đó 2 năm, khi tôi là một chỉ huy cấp úy, Tôi rời khỏi trung tâm đào tạo quốc gia.
Chúng tôi lên đường hành quân. nhóm của tôi tiến hành đột kích lúc bình minh-- Bạn biết đấy, kiểu tấn công vào lúc rạng sáng rất kinh điển: chuẩn bị cả đêm, di quân tới điểm xuất kích.
Tôi có nguyên đoàn quân được trang bị vũ khí.
Chúng tôi xông lên và bị đánh tan tác. Bị đánh tan ngay lập tức.
Quân địch hầu như chẳng phải nhỏ gịot mồ hôi nào.
Sau trận đánh, họ mang một rạp hát di động đến và làm cái mà họi gọi là "nghiệm thu hậu chiến" để dạy cho bạn thấy bạn đã làm gì sai.
Kiểu lãnh đạo bằng cách làm bẽ mặt hạ cấp.
Họ treo một màn hình lớn lên, họ cho bạn xem lại mọi thứ. "...Đáng lẽ anh phải làm thế này, anh đã bỏ qua cái kia, v.v."
Tôi bước ra khỏi đó, cảm thấy ê chề không khác gì một con rắn vừa bị xe ngựa cán bẹp dí.
Tôi phải đến gặp chỉ huy tiểu đoàn bởi tôi đã làm ông ta thất vọng.
Tôi đến để xin lỗi, thì ông ta nói, "Standy, tôi nghĩ anh đã làm rất tốt."
Chỉ bằng một câu, ông ấy đã vực chí khí tôi dậy, giúp tôi đứng lên trên đôi chân của mình, và dạy tôi một điều rằng nhà lãnh đạo có thể để bạn thua và tuy vậy, sẽ không để bạn thành một kẻ thất bại.
Khi ngày 11/9 đến, Tướng McChrystal, 46 tuổi, nhìn thấy một thế giới hoàn toàn mới.
Thứ nhất là những thứ hiển nhiên mà bạn đã quá quen thuộc: môi trường đã thay đổi-- tốc độ, sự tinh vi, tính nhạy bén của mọi thứ giờ diễn ra nhanh quá, đôi khi mọi việc tiến triển nhanh hơn khả năng con người có thể thực sự kịp suy nghĩ về chúng.
Nhưng tất cả những việc chúng ta làm đều nằm trong các hoàn cảnh khác nhau.
Quan trọng hơn là lực lượng mà tôi lãnh đạo đã mở rộng trên hơn 20 nước.
Và thay vì có thể có tất cả những người lãnh đạo then chốt ngồi trong một phòng để cùng đưa ra một quyểt định và ta có thể nhìn thẳng vào mắt họ, giúp họ xây dựng niềm tin vào chính mình và được họ tin tưởng. Giờ đây, tôi đang chỉ huy một lực lượng phân tán và phải dùng những thủ pháp khác.
Tôi phải dùng hội thảo qua video, chat, e-mail, điện thoại-- Tôi phải dùng mọi thứ có thể không chỉ để thông tin liên lạc, mà để chỉ huy.
Một người 22 tuổi hoạt động đơn độc cách xa tôi hàng ngàn dặm phải an tâm khi liên lạc với tôi.
Tôi phải tin tưởng họ và ngược lại.
và tôi cũng phải xây dựng lòng tin ở họ.
đó là một kiểu lãnh đạo mới đối với tôi.
Có lần, chúng tôi có một chiến dịch đòi hỏi phải phối hợp từ nhiều địa điểm khác nhau.
Mội cơ hội xuất hiện -- không có đủ thời gian để tụ họp mọi người lại.
Nên chúng tôi gom các thông tin tình báo lại chúng tôi phải vạch ra khả năng hành động.
Chuyện đó rất nhạy cảm. Chúng tôi phải trình lên với ban chỉ huy thuyết phục họ rằng đây là điều cần phải làm, và phải làm nó bằng các công cụ điện tử.
Chúng tôi đã thất bại.
Nhiệm vụ không thành công.
Sau đó, điều cần làm là tôi phải chủ động cố xây dựng lại lòng tin của lực lượng, tái tạo lại sự tự tin cho họ -- tôi và họ, và họ và tôi, và những sĩ quan cấp trên và chúng tôi là một lực lượng - Tất cả đều làm được trừ việc đặt tay lên vai khích lệ một ai đó.
Một yêu cầu hoàn toàn mới.
Hơn nữa, con người đã thay đổi.
Có lẽ bạn cho rằng lực lượng mà tôi chỉ đạo toàn là những tay biệt kích mặt lạnh nắm đấm thép mang theo mình đống vũ khí kỳ quặc.
Trên thực tế, phần lớn binh lính của tôi trông hoàn toàn giống các bạn.
Nam có, nữ có, trẻ có, già có không chỉ từ quân đội mà còn từ các tổ chức khác nhau, rất nhiều người được chúng tôi cắt cử chỉ qua một cái bắt tay.
Thế nên, thay vì đưa ra mệnh lệnh, bạn lại đang xây dựng sự đồng thuận và bạn đang xây dựng ý thức về mục đích chung của tập thể.
Có lẽ thay đổi lớn nhất là hiêu rằng sự khác biệt giữa các thế hệ. và tuổi tác đã khác trước rất nhiều.
Tôi tìm đến một trung đội Biệt kích đang thực hiện một sứ mệnh ở Afghanistan, Lần đó, một trung sĩ trong trung đội đã mất một nửa cánh tay khi ném trả một quả lựu đạn của Taliban về lại phiá kẻ địch sau khi nó rơi vào chỗ đội anh đang đứng.
Chúng tôi bàn về sứ mệnh đó. và cuối cùng tôi đã làm điều tôi thường làm với một đội quân như vậy.
Tôi hỏi, "Các câụ đã ở đâu vào hôm 11/9?"
Một cậu lính biệt kích trẻ ngồi phiá sau i-- tóc rối bời, mặt đỏ bừng và bạt gió vì đã chiến đấu trong những cơn gió lạnh ở Afghanistan Cậu đáp, 'Lúc đó tôi học lớp 6, thưa xếp."
Điều đó nhắc tôi nhớ rằng chúng tôi đang vận hành một lực lượng buộc phải chia sẻ cùng mục tiêu và nhận thức. Nhưng cậu lính lại có những kinh nghiệm sống khác, và nhiều khi một kho từ ngữ khác một tập hợp kỹ năng hoàn toàn khác với các phương tiện truyền thông số hơn hẳn tôi và nhiều lãnh đạo cấp cao khác.
Tuy vậy, chúng tôi cũng cần có ý thức tập thể chung.
Điều đó cũng tạo ra một thứ mà tôi gọi là đảo ngược chuyên môn vì ở các cấp thấp, chúng tôi có rất nhiều thay đổi trong công nghệ, chiến thuật, và nhiều nữa rồi đột nhiên, những điều mà chúng tôi đã làm từ ngày trẻ đến giờ quân lính không còn dùng đến những thứ như vậy nữa.
Vì vậy, một nhà lãnh đạo phải làm sao để vẫn đáng tin cậy và xứng đáng với chức vụ khi họ chưa bao giờ làm những thứ mà cấp dưới đang làm?
Đó chính là một thách thức hoàn toàn mới cho nhà lãnh đạo
Và nó buộc tôi phải trở nên rõ ràng dễ hiểu hơn, sẵn lòng lắng nghe nhiều hơn, sẵn lòng để cấp dưới cố vấn ngược lại cho mình hơn
Thế nhưng, một lần nữa, không phải tất cả mọi người đều có thể ngồi trong một phòng.
Rồi một điều nữa.
Bạn và cấp lãnh đạo của bạn chịu một tác động.
Một tác động tích lũy.
Không phải lần nào bạn cũng chỉnh lại, hay sạc pin lại
Một đêm, tôi đứng trước màn hình ở Iraq cùng với một sĩ quan cấp trên chúng tôi đứng nhìn một toán quân của mình đang dẹp lửa.
Tôi nhớ ra con trai của anh ta ở trong quân của mình.
Tôi bèn hỏi," Này John, con trai anh đâu?
Cậu bé thế nao?" Anh ta đáp: "Nó khoẻ, thưa xếp. Cảm ơn anh đã hỏi thăm."
Tôi nói, "Giờ nó ở đâu?"
Anh ta chỉ vào màn hình nói, " Nó đang dẹp lửa chỗ kia."
Hãy nghĩ về việc bạn xem anh trai hay bố con gái, con trai, hay vợ của bạn đang cứu lửa ngoài đời và bạn không thể làm gì để giúp họ.
Hãy tưởng tượng rằng bạn biết điều đó trong nhiều năm.
Nó tích lũy dần thành một áp lực mới lên người lãnh đạo.
Bạn phải đứng nhìn và chăm sóc cho nhau.
Có lẽ tôi học được nhiều nhất là về các mối quan hệ.
Tôi học được rằng chúng là sức mạnh giúp gắn kết tập thể lại với nhau.
Trong phần lớn sự nghiệp của mình, tôi trưởng thành trong các trung đoàn biệt kích.
Mỗi buổi sáng ở trung đoàn biệt kích, mỗi lính biệt kích -- có hơn 2000 người - đều nói sáu câu tín điều của lính biệt kích.
Có thể bạn biết 1 dòng trong đó. Nó như vầy: "Tôi sẽ không bao giờ bỏ đồng đội thất thế rơi vào tay kẻ thù."
Nó không phải là câu cửa miệng cũng chẳng phải thi ca
Đó là lời thề nguyện.
mà mỗi lính biệt kích hứa với các lính biệt kích khác bất kể có chuyện gì xảy ra, bất kể cái giá phải trả là gì nếu anh cần tôi, tôi sẽ đến.
Và mỗi lính biệt kích đều được các lính khác hứa cùng một điều như vậy.
Hãy nghĩ về điều đó. Nó có sưc mạnh kỳ diệu.
Có lẽ nó còn mạnh hơn cả lời thề ước hôn nhân.
Và họ đã sống đúng theo câu đó khiến nó có sức mạnh đặc biệt
Và sợi dây tập thể gắn kết họ trở nên kỳ diệu.
Tôi đã học được rằng các mối quan hệ cá nhân còn quan trọng hơn khi nào hết.
Chúng tôi đang trong một chiến dịch khó khăn tại Afganistan năm 2007, một người bạn cũ mà tôi đã có nhiều năm trong sự nghiệp của mình, đồng hành cùng ông ấy tôi còn là cha đỡ đầu của một trong những đứa con của họ Ông ấy gửi cho tôi một mảnh giấy bỏ trong phong thư, trong đó có câu trích dẫn của Sherman dành cho Grant nó nói, "Tôi biết nếu tôi lâm vào trắc trở, thì nếu còn sống, bạn sẽ đến tìm."
Có mối quan hệ như vậy, với tôi, hóa ra là vô cùng quan trọng tại nhiều thời điểm trong sự nghiệp.
Tôi học được rằng bạn phải dành tình cảm cho người khác trong môi trường như thế này, vì nó là một môi trường khắc nghiệt.
Đó là đoạn đường tôi đã đi qua.
Tôi mong nó chưa chấm dứt.
Tôi đã trở nên tin tưởng rằng một người là chỉ huy tốt không phải vì họ đúng; mà họ tốt vì họ sẵn lòng học hỏi và tin tưởng người khác.
Điều đó không hề dễ.
Nó không giống với máy tập thể dục bụng mà cứ tập 15 phút một tháng, bạn sẽ có một cái bụng rắn chắc như bia.
(Cười) Và đời không phải lúc nào cũng công bằng.
Bạn có thể bị hạ gục, và thấy đau và có sẹo.
Nhưng nếu bạn là một người lãnh đạo, những người bạn tin cẩn sẽ giúp bạn đứng lên.
Và nếu bạn là một người lãnh đạo, những người trông cậy vào bạn sẽ cần bạn đứng vững trên chân mình.
Xin cảm ơn
(Vỗ tay)
Người hạnh phúc nhất trên thế giới trông như thế nào?
Chắc chắn là không giống như tôi rồi.
Mà ông ta trông như thế này.
Ông ta tên là Matthieu Ricard.
Vậy bạn phải làm gì để trở thành người hạnh phúc nhất trên thế giới?
Thật ra thì có một cách để đo độ hạnh phúc trong não bộ.
Bằng cách đo độ kích hoạt tương đối của tiền não thùy bên trái trong FMRI với lại bên phải vỏ não trước trán.
Và độ hạnh phúc của Matthieu thì vượt mọi thang đo.
Độ hạnh phúc của ông vượt xa mọi người đã từng được các nhà khoa học đo.
Điều đó dẫn đến câu hỏi: Ông ta nghĩ gì khi đang được đo?
Chắc là cái gì đó hư hỏng lắm.
(Cười) Thật ra, ông ta đang thiền về lòng từ bi.
Kinh nghiệm của Matthieu là lòng từ bi là trạng thái hạnh phúc nhất từng có.
Đọc về Matthieu là một trong những thời khắc chủ chốt nhất của đời tôi.
Ước mơ của tôi là tạo ra những điều kiện cho hòa bình thế giới trong quãng đời của mình -- và để làm vậy bằng cách tạo ra những điều kiện cho sự an bình nội tâm và lòng từ bi trên toàn thế giới.
Tìm hiểu về Matthieu đã giúp tôi nhìn công việc của mình theo một khía cạnh khác.
Quét não của Matthieu cho thấy rằng lòng từ bi không phải là chuyện vặt vãnh.
Lòng từ bi là điều tạo ra hạnh phúc.
Lòng từ bi mang đến niềm vui.
Và sự hiểu biết tuyệt vời này thay đổi hoàn toàn vấn đề.
Bởi vì, nếu lòng từ bi là chuyện vặt vãnh, thì không ai muốn làm cả -- chắc trừ Dalai Lama hay ai đó.
Nhưng nếu lòng từ bi mang lại niềm vui, thì ai ai cũng sẽ làm.
Vì thế, để tạo ra các điều kiện cho lòng từ bi trên toàn cầu, tất cả những gì chúng ta phải làm là tái định nghĩa lại lòng từ bi như là một thứ gì đó đem lại niềm vui.
Nhưng chỉ niềm vui thôi thì chưa đủ.
Nếu lòng từ bi cũng sinh lợi thì sao?
Chuyện gì xảy ra nếu lòng từ bi cũng có ích cho việc kinh doanh?
Khi đó mọi ông chủ, mọi nhà quản lý trên thế giới, sẽ muốn có lòng từ bi -- như thế này.
Điều đó sẽ tạo nên những điều kiện cho hòa bình thế giới.
Vì thế, tôi bất đầu để ý xem lòng trắc ẩn sẽ hiện diện như thế nào trong doanh nghiệp.
May mắn là tôi không phải tìm đâu xa.
Bởi vì cái tôi tìm nằm ngay trước mắt mình -- ở Google, công ty của tôi.
Tôi biết có những công ty đầy lòng từ bi khác trên thế giới, nhưng Google là nơi tôi quen thuộc vì tôi đã làm việc ở đó được 10 năm, cho nên tôi sẽ dùng Google như một ví dụ.
Google là một công ty sinh ra từ chủ nghĩa lý tưởng.
Nó là một công ty phát đạt nhờ chủ nghĩa lý tưởng.
Và có lẽ nhờ vậy mà lòng từ bi có tính hệ thống và phổ biến trong toàn công ty.
Tại Google, sự thể hiện của lòng từ bi của công ty hầu như luôn theo một khuôn mẫu.
Nó là một khuôn mẫu khá ngộ nghĩnh.
Nó khởi đầu với một nhóm nhỏ Googler tự bắt tay vào làm một cái gì đó.
Và họ thường không cần xin phép; chỉ xắn tay áo và làm thôi. và các nhân viên khác của Google tham gia vào, rồi nó trở nên lớn hơn.
Và có khi nó đủ lớn để trở thành chính thức.
Hay là nói cách khác, mọi thứ luôn diễn ra từ dưới lên.
Để cho tôi cho các bạn vài ví dụ.
Ví dụ đầu tiên là sự kiện cộng đồng lớn nhất hàng năm -- nơi mà Googler trên khắp thế giới đóng góp sức lao động của họ cho cộng đồng địa phương -- được khởi xướng và tổ chức bởi ba nhân viên trước khi trở thành chính thức -- bở vì nó trở nên quá lớn mạnh.
Có một ví dụ khác, ba Googlers -- một đầu bếp, một kĩ sư và, rất là vui là có thêm một chuyên gia mát xa -- ba người này biết được là ở một vùng ở Ấn Độ nơi có 200 000 người sinh sống mà không có một cơ sở y tế nào hết.
Vậy họ đã làm gì
Họ đơn giản bước lên và tổ chức một buổi gây quỹ.
Và họ quyên đủ tiền để xây dựng bệnh viện này -- bệnh viện đầu tiên loại này cho 200 000 người.
Trong suốt đợt động đất ở Haiti, một số kĩ sư và quản lý sản phẩm tự động đến gặp nhau và thức suốt đêm để tạo một công cụ cho phép nạn nhân động đất tìm kiếm người thân.
Và sự thể hiện của lòng từ bi còn có thể thấy ở các văn phòng quốc tế của chúng tôi.
Ví dụ như ở Trung Quốc, một nhân viên cấp trung khởi xướng một cuộc thi hành động xã hội lớn nhất ở Trung Quốc với sự tham gia của hơn 1000 trường học ở Trung Quốc -- bàn thảo các chủ đề như giáo dục, đói nghèo, chăm sóc sức khỏe và môi trường.
Có rất nhiều các hoạt động xã hội có hệ thống trong toàn Google, đễn nỗi công ty quyết định hình thành một đội trách nhiệm xã hội chỉ để hỗ trợ những nỗ lực này.
Và ý tưởng này một lần nữa có nguồn gốc từ những "thường dân" hai Googler đã viết bản mô tả công việc cho chính họ và tình nguyện đăng ki làm việc này.
Và tôi thấy điều này rất tuyệt vời khi đội trách nhiệm xã hội đã không được hình thành từ một chiến lược kinh doanh toàn diện nào đó.
Đó chỉ là hai người nói "Hãy làm điều này đi," và công ty nói "Được."
Như vậy, hoá ra là, Google là một công ty đầy lòng từ bi, bởi vì các Googler nghiệm ra rằng lòng từ bi mang đến niềm vui.
Nhưng nói lại một lần nữa, niềm vui thì chưa đủ đâu.
Lòng từ bi cũng đem đến lợi ích kinh doanh thực sự.
Vậy chúng là gì?
Ích lợi đầu tiên của lòng từ bi là nó tạo nên những nhà lãnh đạo doanh nghiệp có hiệu quả cao.
Điều này có nghĩa là gì?
Có ba thành phần của lòng từ bi.
Có thành phần về xúc cảm, chính là "Tôi cảm thông với bạn."
Có thành phần về nhận thức, chính là "Tôi hiểu bạn."
Và có một thành phần về sự thúc đẩy, đó là "Tôi muốn giúp đỡ bạn."
Vậy cái này có liên quan gì đến việc lãnh đạo doanh nghiệp?
Theo một nghiên cứu rất toàn diện của Jim Collins, và được ghi lại trong quyển sách "Từ tốt đến vĩ đại", thì cần có một dạng nhà lãnh đạo đăc biệt để đưa một công ty từ tốt đẹp lên vĩ đại.
Và ông ta gọi đó là "nhà lãnh đạo cấp độ 5".
Đây là những nhà lãnh đạo mà ngoài việc có khả năng làm việc rất cao, còn sở hữu hai phẩm chất quan trọng, và đó là sự khiêm tốn và tham vọng.
Đây là những lãnh đạo có tham vọng làm những điều thiện lành.
Và bởi vì họ tham vọng làm cái thiện, họ không có nhu cầu tự tôn.
Và theo nghiên cứu, họ là những nhà lãnh đạo doanh nghiệp tốt nhất.
Và nếu bạn quan sát các phẩm chất này trong ngữ cảnh của lòng từ bi, chúng ta thấy rằng thành phần nhận thức và xúc cảm của lòng từ bi -- thấu hiểu và thông cảm với người khác -- sẽ ngăn cản, làm giảm bớt, cái mà tôi gọi là sự ám ảnh về bản thân quá mức trong mỗi chúng ta -- từ đó tạo nên những điều kiện cho tính khiêm tốn.
Thành phần thúc đẩy của lòng từ bi tạo nên ước vọng cho những điều thiện lành.
Hay nói cách khác, lòng từ bi là cách để nuôi dưỡng nhà lãnh đạo cấp độ 5.
Và đây là lợi ích kinh doanh hấp dẫn đầu tiên.
Lợi ích hấp dẫn thứ hai của lòng từ bi là nó tạo nên một lực lượng lao động đầy cảm hứng.
Nhân viên truyền cảm hứng cho nhau hướng đến cái thiện.
Nó tạo ra một cộng đồng sôi nổi, đầy năng lượng nơi mà người ta ngưỡng mộ và tôn trọng nhau.
Ý tôi là, bạn đi làm vào buổi sáng, và bạn làm với ba người mới quyết định là sẽ xây một bệnh viện ở Ấn Độ.
Làm sao bạn không thấy hứng khởi vì những người đó -- các đồng nghiệp của mình?
Sự truyền cảm hứng cho nhau này khuyến khích sự hợp tác, tính chủ động và tính sáng tạo.
Nó khiến chúng tôi trở thành một công ty có hiệu quả cao.
Thế thì sau khi tất cả điều vừa nói, thì cái gì là công thức bí mật để nuôi dưỡng lòng từ bi trong môi trường doanh nghiệp?
Theo kinh nghiệm của chúng tôi, có ba thành phần.
Thành phần đầu tiên là tạo ra một văn hóa hào hứng quan tâm đến cái thiện.
Vì thế hãy luôn nghĩ công ty và công việc của bạn đang phụng sự cho cái thiện như thế nào?
Hay là, làm thế nào để bạn có thể phụng sự tốt hơn cho cái thiện?
Ý thức được việc phụng sự cái thiện có thể tạo ra rất nhiều cảm hứng cho bản thân và nó tạo nên một mảng đất màu mỡ để lòng từ bi sinh sôi nảy nở.
Đó là điều đầu tiên.
Thành phần thứ hai là sự tự chủ.
Ở Google, chúng tôi có rất nhiều sự tự chủ.
Và một trong những nhà quản lý nổi tiếng của chúng tôi đùa rằng đây là điều ông ta nói, "Google là nơi mà bệnh nhân nội trú quản lý bệnh viện tâm thần."
Và ông ta tự coi mình như một trong những bệnh nhân nội trú ấy.
Nếu bạn đã có văn hóa của lòng từ bi và chủ nghĩa lý tưởng, và bạn để cho người của công ty mình được tự do hành động, họ sẽ làm những điều đúng đắn theo cách từ bi nhất.
Thành phần thứ ba là tập trung vào sự phát triển nội tâm và sự phát triển cá nhân.
Ví dụ như, việc đào tạo lãnh đạo ở Google nhấn mạnh rất nhiều vào các phẩm chất nội tâm, như là sự tự nhận thức, sự tự làm chủ, lòng cảm thông và lòng từ bi, bởi vì chúng tôi tin rằng khả năng lãnh đạo bắt nguồn từ tính cách con người.
Chúng tôi thậm chí có xây dựng một chương trình học 7 tuần về trí tuệ xúc cảm, mà chúng tôi gọi đùa là "Tìm kiếm bên trong bạn".
Thật ra nó không hư đốn như là nghe vậy đâu.
Tôi được đào tạo để thành một kĩ sư, nhưng tôi lại là một trong những người sáng lập và hướng dẫn viên của khóa học, tôi thấy chuyện này thật hài hước, bởi vì đây là công ty tin tưởng giao cho một kĩ sư dạy về trí tuệ xúc cảm.
Công ty này thiệt là.
(Cười) Thế thì khoá học "Tìm kiếm bên trong bạn" sẽ như thế nào?
Nó đi theo ba bước.
Bước đầu tiên là rèn luyện sự tập chung chú ý.
Sự tập trung chú ý là bước căn bản cho mọi khả năng nhận thức và xúc cảm cao hơn.
Vì thế, bất kì chương trình đào tạo trí thông mình xúc cảm nào cũng đều phải bắt đầu với việc rèn luyện sự tập trung chú ý.
Ý tưởng ở đây là để rèn luyện sự tập trung chú ý để tạo ra một tâm trí có thể bình thản và sáng suốt cùng một lúc.
Và điều này tạo ra nền tảng cho trí tuệ xúc cảm.
Bức thứ hai theo sau bước thứ nhất.
Bước thứ hai là phát triển sự tự nhận thức bản thân và làm chủ bản thân.
Sử dụng khả năng tập trung chú ý cao độ của bước một, chúng tôi tạo nên một sự thấu hiểu có độ phân giải cao trong quá trình nhận thức và xúc cảm.
Điều đó có nghĩa là gì?
Nó có nghĩa là có khả năng quan sát dòng suy nghĩ của chúng ta và quá trình cảm xúc một cách sáng suốt rõ ràng, khách quan từ góc nhìn của người thứ ba.
Và một khi bạn có thể làm được như vậy, bạn sẽ có sự tự tri (hiểu biết về bản thân mình), sự hiểu biết này tạo điều kiện cho việc làm chủ bản thân.
Bước thứ ba, theo sau bước thứ hai, là tạo ra những thói quen tinh thần mới.
Điều này nghĩa là gì? Hãy thử tưởng tượng điều này.
Tưởng tượng mỗi khi bạn gặp bất kì ai, mỗi khi bạn gặp người trong công ty bạn, suy nghĩ theo bản năng, theo thói quen đầu tiên của bạn sẽ là "Tôi muốn bạn hạnh phúc.
Tôi muốn bạn hạnh phúc."
Tưởng tượng bạn có thể làm điều đó.
Có được thói quen này, thói quen tinh thần này, sẽ thay đổi mọi thứ tại nơi làm việc.
Bởi vì ước muốn tốt đẹp này sẽ được nhận biết một cách vô thức bởi người khác, và nó tạo nên sự tin tưởng, và lòng tin tạo nên nhiều mối quan hệ nghề nghiệp tốt đẹp.
Và điều này cũng tạo ra những điều kiện cho lòng từ bi ở nơi làm việc.
Một ngày nào đó, chúng tôi hi vọng phổ biến miễn phí chương trình "Tìm kiếm bên trong bạn" để cho mọi người trong thế giới kinh doanh sẽ ít nhất là có thể dùng nó để tham khảo.
Và để kết thúc. Tôi muốn dừng lại ở đúng nơi tôi đã bắt đầu, với hạnh phúc.
Tôi muốn trích dẫn người này -- người mặc chiếc áo dài đó, chứ không phải người kia -- Ngài Dalai Lama, người đã nói "Nếu bạn muốn người khác hạnh phúc, hãy thực tập lòng từ bi.
Nếu bạn muốn được hạnh phúc, hãy thực tập từ bi."
Tôi thấy điều này rất đúng, cả cho mức độ cá nhân cũng như mức độ doạnh nghiệp.
Và tôi hy vọng rằng lòng từ bi sẽ vừa đem lại niềm vui vừa sinh lợi cho bạn.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi đã dành một vài năm để trải nghiệm cuộc sống trong những hoàn cảnh rất khắc nghiệt và đồng thời cũng rất nguy hiểm
Tôi sống trong ngục khắc nghiệt
Tôi làm việc trong mỏ than nguy hiểm
Tôi quay phim trong những vùng đang có chiến tranh vừa khó khăn vừa nguy hiểm
và trong 1 tháng tôi chỉ ăn duy nhất 1 thứ-- ban đầu ăn rất ngon, nhưng sau vài tuần thì thấy ớn, đến những ngày cuối cùng thì phát sợ lên được.
Thực ra, xuyên suốt sự nghiệp của mình, Tôi luôn luôn đẩy bản thân vào những hoàn cảnh rất khắc nghiệt với mục đích là tìm hiểu và thể hiện các vấn đề xã hội dưới 1 góc nhìn thú vị và hấp dẫn, thể hiện các vấn đề đó sao cho hầu hết mọi người đều có thể hiểu được chúng.
Chính vì vậy nên khi tôi biết tin là mình sẽ có mặt ở đây để thuyết trình về vấn đề quảng bá sản phẩm và vấn đề tài trợ, Tôi đã nghĩ ngay là mình cần làm điều gì đó thật khác biệt.
Có lẽ một số trong các bạn cũng biết, Khoảng 2 tuần trước, tôi có rao 1 quảng cáo trên Ebay.
Đồng thời tôi cũng viết tin nhắn trên Facebook, và trên Twitter, Tôi hi vọng 1 cá nhân hay tổ chức nào đó sẵn sàng bỏ tiền để sở hữu bản quyền tên bài TEDTalk của tôi.
(Cười) Thật sự thú vị, một số cá nhân và tổ chức, dù là hoạt động lợi nhuận hay không, đã hồi đáp về cơ hội độc nhất vô nhị này-- vì tôi biết có nằm mơ Chris Anderson cũng không cho tôi đứng ở đây lần hai-- (Cười) cơ hội để sở hữu bản quyền tên bài thuyết trình các bạn đang xem, mặc dù vào lúc rao tin, nó chưa hề có tiêu đề, cũng chẳng có mấy nội dung và thậm chí cũng chả rõ nó nói về vấn đề chi
Vì vậy thứ bạn được sở hữu đại loại sẽ như thế này: Tên bạn xuất hiện vị trí này: Một bài thuyết trình TED mà bạn không rõ nó nói về điều gì rất có thể nội dung của nó sẽ khiến bạn cảm thấy sốc thậm chí nó có thể khiến bạn cảm thấy mình thật ngờ nghệch khi đồng ý mua nó.
Nhưng dẫu sao đi nữa, đây rõ ràng là 1 cơ hội quảng bá truyền thông tuyệt vời.
(Cười) Các bạn có đoán được có bao nhiêu người sẽ xem bài thuyết trình này không?
chắc chắn là vô số.
Xin chú ý, đây chỉ là minh họa.
(Cười) Như vậy, mặc dù tiềm ẩn rủi ro, vẫn có người sẵn sàng chi tiền mua bản quyền tên bài thuyết trình này.
Nếu như là 1 năm trước đây, Tôi cũng không biết liệu có ai dám chi tiền để làm điều này.
Nhưng trong dự án quay phim mới đây, chúng tôi đã tập trung vào vấn đề quảng cáo và phân phối sản phẩm.
Như tôi đã nói vài phút trước đây, Tôi tự đưa mình vào những hoàn cảnh vô cùng khó khăn xuyên suốt nhiều năm, nhưng thật sự chưa từng có điều gì khiến tôi cảm thấy thật sự khó khăn và nguy hiểm bằng gặp mặt những nhân vật này:
(Cười) Các bạn có thể nhận ra ý tưởng của tôi trong bộ phim mới này.
(Video) Morgan Spurlock: Ý tưởng của tôi là quay một bộ phim về các sản phẩm của quý công ty nhằm quảng cáo cho công ty, đồng thời chi phí cho thực hiện bộ phim cũng chính là tiền mà quý công ty dự định dùng vào các quảng cáo truyền thống.
Như vậy bộ phim sẽ có tên là: "Bộ Phim Tuyệt Vời Nhất"
Như vậy trong "Bộ Phim Tuyệt Vời Nhất", Tất cả mọi chi tiết xuất hiện từ đầu đến cuối, đều là quảng bá, từ những giây đầu tiên cho đến những giây cuối cùng-- các anh sẽ thấy tên thương hiệu xuất hiện trước nhất, chẳng hạn ở đây là Thương hiệu X.
Nhãn hiệu Qualcomm Stadium, hay Staples Center ...
tất cả những sản phẩm này sẽ gắn liền với bộ phim trong tương lai -- vĩnh viễn
bộ phim sẽ luôn truyền tải mục đích của nó -- (Michael Kassan: Nó có vẻ vô nghĩa.) Ý anh là? (MK:Nó có vẻ dư thừa) Trong lương lai, trường tồn?
Tôi là một người rỗi hơi? (MK: tôi chỉ nói vui :) Đây là cách diễn đạt hình tượng.
"Trong tương lai". "trường tồn"
Chúng ta không chỉ đơn thuần cho khán giả thấy tên thương hiệu, mà còn muốn đảm bảo rằng mọi sản phẩm xuất hiện trong bộ phim đều bán chạy.
Chẳng hạn, nếu chúng ta bán 1 đôi giày thì nó chính là đôi giầy tốt nhất anh từng đi ...
Chiếc xe tuyệt vời nhất anh từng lái từ "Bộ Phim Tuyệt Vời Nhất" loại đồ uống hảo hạng nhất anh từng nếm trong "Bộ Phim Tuyệt Vời Nhất"
Xavier Kochhar: nói tóm lại ý của anh là, ẩn sau mặt nổi rằng các thương hiệu là 1 phần của bộ phim, thì các thương hiệu cũng đồng thời là nguồn tài chính cho bộ phim? Chính xác tôi đang nói về quá trình bộ phim được dàn dựng.
Mục đích bao trùm của bộ phim là rất rõ ràng.
các anh sẽ thấy cách các sản phẩm được xuất hiện trong bộ phim này.
đó chính là ý tưởng xuyên suốt trong bộ phim, từ bắt đầu cho đến hết.
Tôi rất hy vọng CEG đồng ý hợp tác.
Robert Friedman: Tôi thấy ý tưởng của anh thực sự nực cười, ngay khi bắt đầu nghe anh nói, tôi đã cho rằng khách hàng không hề có hứng thú với nó.
Guy: Tôi không nghĩ là khách hàng sẽ có hứng với cách tiếp cận này.
Anh có thể đảm bảo hiệu quả của quảng cáo thông qua 1 bộ phim không? tôi không muốn nói thẳng nhưng anh có dự đoán được điều gì sẽ xảy ra khi bộ phim được trình chiếu không ? (tôi không biết) David Cohn: Anh cần bao nhiêu tiền để thực hiện dự án này?
1,5 triệu USD. (DC: Ổn đấy.) John Kamen: Tôi thiết nghĩ anh sẽ khó mà thuyết phục được họ, dẫu sao nó cũng đáng để anh cố gắng thuyết phục một vài thương hiệu nổi tiếng.
XK: Ai mà biết nổi, rất có thể khi bộ phim được hoàn thành, chúng ta cũng vẫn chỉ như 1 lũ ngốc.
MS: Theo anh thì phản ứng của mọi người sẽ như thế nào?
Stuart Ruderfer: Hầu hết sẽ trả lời "Không"
Nhưng vấn đề nằm ở nội dung bộ phim hay vấn đề là ở tôi?
JK: Cả hai.
MS: ... Thật khó mà lạc quan trong những lúc như này.
Vậy các anh có thể giúp tôi không? Tôi rất cần sự trợ giúp.
MK: Tôi có thể giúp anh.
MS: Tuyệt. (MK: Ổn thôi.) Tuyệt vời.
MK: Chũng tôi cần tìm hiểu xem những hãng nào muốn tham gia dự án của anh.
MS: Tất nhiên rồi. (MK: Đó không phải điều dễ dàng.) Khi các anh tiếp xúc với những người mà ..
MK: Chúng tôi có việc khác cần làm bây giờ. (MS: OKê) Tắt ngay camera cho tôi.
MS: Tôi thiết nghĩ "Tắt camera" có nghĩa là hãy nói chuyện mà không có lưu lại gì hết.
nó cũng đồng thời có nghĩa là "Chúng tôi không có hứng với bộ phim của anh."
Và cứ như vậy, lần lượt, Tất cả các công ty tiềm năng đều không quan tâm dự án.
Không có bất kỳ một công ty nào có hứng với bộ phim này.
Tôi đã rất sốc.
Tất cả bọ họ đều không hề muốn tham gia vào dự án đó.
Tôi thật sự thất vọng, bởi lẽ tôi luôn nghĩ rằng mục đích của công tác quảng cáo, chính là làm sao cho càng nhiều người biết về sản phẩm càng tốt, càng nhiều người biết về nó càng hiệu quả.
Đặc biệt trong thời đại hiện nay, sự tương tác của các phương tiên truyền thông hiện đại và truyền thống cũng như viễn cảnh của truyền thông không phải đơn thuần chỉ là một loại phương tiện để truyền đạt một mớ bòng bong các thông tin.
Không, đó không phải điều tôi nghĩ.
Vấn đề ở đây chính là, Ý tưởng của tôi có 1 lỗi rất nghiêm trọng, và lỗi đó chính là điều này.
Ồ không, đó không phải là vấn đề.
Đó hiển nhiên không phải là vấn đề.
Bức hình này hoàn toàn okê.
Tuy nhiên điều mà bức hình này minh họa cho, lại là vấn đề
khi bạn tìm kiếm transparency trên chương trình Google Image. bức hình này chính là -- (Cười) (Tiếng vỗ tay) Đây chính là 1 trong những bức ảnh đầu tiên chương trình tìm ra.
Tôi thích cái cách mà các bạn nghĩ, nhưng không :)
(Cười) Đây mới chính là vấn đề : Transparency -- không giả tạo, cũng chẳng gian dối; dễ dàng nhìn xuyên thấu; rất dễ hiểu; được phân loại dựa trên tính rõ nét hoặc sự dễ dàng thâm nhập thông tin, đặc biệt là khi nói tới tính thực dụng trong kinh doanh -- dòng dưới cùng này có lẽ chính là vấn đề lớn nhất.
các bạn thấy đấy, chúng ta nghe nói rất là nhiều về transparency.
Những chính trị gia nói về nó, tổng thống cũng nói đến nó. Thậm chí một CEO cũng nói về khái niệm này.
Nói đến thực hiện một điều gì đó mới mẻ, hay tạo sự thay đổi bất thường.
Tại sao? Đơn giản là transparency vô cùng đáng sợ -- (Gaoo) tựa như tiếng gào thét của chú gấu mẻ răng nà.
(cười) đó là điều không thể dự đoán trước kết quả -- (♫♫) (Cười) Giống như sự phân tách đột ngột của con đường quê này.
đồng thời nó cũng rất mạo hiểm.
(cười) điều gì có thể là ngu hiểm?
Ngoàm một bát đầy Cool Whip.
(Cười) Hành động đó thật sự rất kinh dị.
Khi tôi bắt đầu cuộc nói chuyện với đại diện các công ty và nói rằng tôi muốn trình bày về mục đích của minh, Thì họ nói ngay: "Okê, bọn tôi không phản đối anh trình bày ý tưởng"
Bọn tôi không phản đối ý tưởng của anh, nhưng chúng tôi chỉ có hứng với ý tưởng của mình thôi.
các bạn thấy đấy, khi tôi còn là 1 cậu bé bố tôi vẫn thường hay khiến tôi khó trả lời -- và đây là ánh mắt mà ông ấy thường nhìn tôi -- bố tôi bảo: "con trai, mọi chuyện đều có ba mặt của nó"
đây là điều con muốn nói đây là điều bố muốn nói và đây là kết quả của cuộc thảo luận."
như các bạn thấy, trong dự án này, tôi muốn trình bày tiềm năng của quảng cáo bằng phim.
Và mới chỉ có duy nhất một công ty có hứng tham gia -- và nguyên nhân duy nhất cùng là vì Jogn Bond và Richard Kirshenbaum đã quen tôi trong nhiều năm trời -- Tôi cho rằng mình phải tự bắt tay vào kế hoạch của mình, không nên nhờ đến những nhân vật trung gian nữa. cùng với cả đoàn làm phim đến từng công ty một.
và điều mà các bạn nhận ra -- hay ít ra là điều mà tôi nhận ra -- chính là, khi bạn trao đổi thông tin với các công ty này, ý tưởng, khái niệm về nhãn hiệu là không rõ ràng.
(Video) MS: một số bạn bè của tôi thực hiện những bộ phim Hollywood rất hấp dẫn, một số bạn bè khác thì tự mình dàn dựng những bộ phim, cũng như tôi.
và nhóm bạn thứ nhất nói với tôi rằng nguyên nhân chính khiến phim của họ thành công chính là sự nổi tiếng của những đối tác họ hợp tác.
còn nhóm bạn thứ hai cua tôi thì nói rằng: "Làm sao để chúng ta có thể cạnh tranh được với những bộ phim sản xuất ở Hollyhood ?"
để cạnh tranh được, bộ phim cần có 1 cái tên là "Bộ Phim Tuyệt Vời Nhất"
vậy khán giả sẽ nhận ra Ban trong phim như thế nào?
bất kể thời điểm nào tôi đi, bất kể lần nào tôi mở hộp đựng thuốc, bạn cũng đều nhìn thấy nhãn hiệu khủ mùi Ban.
bất cứ lần nào tôi bắt đầu cuộc phỏng vấn với ai đó, tôi sẽ hỏi: "anh đã sẵn sàng cho buổi phỏng vấn chưa?
có vẻ anh đang hơi hồi hộp
tôi muốn giúp anh bình tĩnh trở lại.
có lẽ anh nên uống chút trước khi chúng ta phỏng vấn"
như vậy chúng tôi sẽ cố tình tạo ra những cảnh quay kiểu này.
cho dù đó là "Floral Fusion" hay là "Paradise Winds," tất cả chắc chắn sẽ xuất hiện trên phim.
chúng ta sẽ tạo những cảnh quay cho cả nam và nữ -- có thể là bất cứ loại sản phẩm nào.
đây là một yếu tố hoàn toàn khả thi.
Bây giờ tôi rất sẵn lòng trả lời những thắc mắc của các anh và cung bao gồm luôn cảnh quay này trong phim.
Karen Frank: Chúng tôi là một thương hiệu nhỏ.
Cũng giống kiểu anh nói, quay một bộ phim nhỏ. đây rõ ràng là một khó khăn lớn đối với công ty chúng tôi
chúng tôi không có thực lực tài chính bằng những thương hiệu khác.
do đó nên nếu tham gia dự án này thì -- anh biết đấy, quảng bá Ban với khán giả -- có vẻ là 1 lý do khiến chúng ta thấy hứng thú.
MS: Ý của chị khi miêu tả về Ban là gì?
Ban chưa là gì hết.
KF: Đó là 1 câu hỏi khó.
(cười) Người phụ nữ: công nghệ hiện đại.
MS: Chúng ta không miêu tả nó bằng công nghệ ai đó đang cố lảng tránh câu hỏi.
Người đàn ông: Chúng ta có nói tới sự tình táo, đầy sức sống.
Tôi nghĩ "đầy sức sống" là một cách diễn đạt tuyệt vời, trái ngược với "những mùi khó chịu"
Nó làm chúng ta tỉnh táo.
bằng cách nào chúng ta duy trì sự sảng khoái dài lâu hơn, nhiều lần sảng khoái hơn.
những thứ kiểu đó rất có ích.
MS: Và đó là một sự hợp tác vô cùng có lợi.
Vậy tôi thì sao? một con người bình thường ?
Tôi muốn hỏi những người dân trên phố, những người bình thường như tôi,
Họ sẽ giúp tôi hiểu về phong cách riêng cúa mình.
(Video) MS: Anh coi mình thuộc trường phái phong cách nào?
Thanh niên: Hử, phong cách của tôi?
Tôi cũng không biết nữa.
Tôi rất ưa chuộng quần áo hợp thời trang.
Người phụ nữ: Phong cách của thập kỷ 80 dùng đồ da như ở thập kỷ 80 trừ phi đến ngày giặt đồ.
MS: Phong cách của anh là gì, Gerry?
Gerry: Nét riêng biệt (MS: Nét riêng biệt.) Thanh niên: Tôi nghĩ phong cách của mình chính là màu đen huyền ảo.
Tôi rất khoái những thứ có màu tối rất nhiều thứ xám và tối màu.
Nhưng thông thường tôi có dùng 1 thứ phụ kiện, chẳng hạn như kính chống nắng, hoặc những đồ bằng thủy tinh.
Người phụ nữ: Nếu coi anh Dan như một nhãn hiệu thì tôi sẽ trả lời rằng anh ấy là chiếc xe Mercedes Benz mui trần cổ điển
Người đàn ông: Phong cách của tôi Tôi cho là mình thuộc tuýp sống tự do.
Người phụ nữ: hơi hippi, cũng hơi yogi, đại loại như 1 cô gái đẹp -- thật tình mình cũng không rõ.
Người đàn ông: Mình là một anh chàng đồ chơi.
Mình bán khắp nơi các đồ chơi dành cho các con vật cưng.
Mình nghĩ đó là cái riêng biệt của mình.
mình biết đây là một nghề hơi kỳ lạ.
Người đàn ông: Phong cách của tôi chính là FedEx, vì tôi đi phân phối sản phẩm.
Người đàn ông: Một nhà văn chưa thanh công và thích uống rượu.
Như vậy có coi là 1 câu trả lời chứ?
Luật sư: Tôi là người có phong cách luật sư .
Tôm: Tôi đơn giản là Tôm.
MS: Nhìn đi nhìn lại, chúng ta không thể ai cũng có tên Tôm, nhưng tôi luôn thấy mình là một sự pha lẫn của nét đẹp đen tuyền và thích tự do bay nhảy.
(Cười) các bạn ạ, tôi nhận ra là mình cần nhờ sự tư vấn từ một chuyên gia.
Tôi cần gặp người có thể thấu hiểu trí não tôi. Người có đủ khả năng giúp tôi nhận biết được "phong cách cá nhân"
Tôi đã đến công ty Olson Zaltman in Pittsburg.
Công ty này đã giúp nhiều công ty, như Nestle, Febreze, Hallmark xác định phong cách riêng biệt của họ.
Công ty này đã thành công trong những trường hợp đó, vì thế tôi có lý do để tin rằng họ sẽ giúp được tôi.
(Video) Abigail: Anh có mang theo các bức ảnh phải không?
MS: Đúng vậy, bức ảnh đầu tiên tôi muốn nói đến là 1 bức ảnh về gia đình tôi.
A: Anh hãy kể tôi nghe bằng cách nào bức ảnh liên quan đến cách suy nghĩ và cảm xúc của anh.
MS: Những người thân này đã dạy dỗ tôi về cuộc sống.
Anh có thể kể cho biết cảm nhận của anh về cuộc sống này.
MS: Cuộc sống này? Đó là cách chúng ta xử sự -- với những người xung quanh mình, với bạn bè, với gia đình, công việc chúng ta làm, cách chúng ta hưởng thụ và trải nghiệm cuộc đời.
Tất cả những kinh nghiêm này đều bắt đầu từ một nơi, và đối với tôi thì nó khởi nguồn từ mái ấm gia đình tôi ở miền tây Virginia.
A: Kế tiếp, anh muốn chia sẻ về điều gì?
MS: Thứ hai là: Đây là cảnh về 1 ngày đẹp nhất trong đời .
A: Anh hãy kể tôi nghe bằng cách nào bức ảnh liên quan đến cách suy nghĩ và cảm xúc của anh.
MS: Nó miêu tả ước mơ của tôi hồi còn bé.
tôi có hứng thú với những điều đặc biệt.
tôi thích những điều kỳ lạ.
A: Anh có thể giải thích rõ hơn về điều đó không?
Con dao bầu đó là gì? trạng thái định hình trong anh bây giờ là như nào?
Vì sao đổi mới là cần thiết? vùng màu đó có ý nghĩa gì ở đây ?
Kể tôi nghe thêm về thời điểm đó.
anh khó hiểu về điều gì trong con người anh.
Anh đã thay đổi ở những mặt nào?
anh không cần phải lo lắng. Anh đã có những biến chuyển đột ngột gì trong cuộc sống?
MS: AAAAAA! (A: Xin cảm ơn) Ồ, tôi mới là người phải nói cảm ơn chứ.
Rất cảm ơn vì anh đã kiên nhẫn giải thích. (MS: đó là điều thú vị mà) A: Ôkê. (MS: Cảm ơn chị rất nhiều) .
MS: Ôi chao, tôi không còn tỉnh táo để nhận ra điều gì vừa diễn ra nữa.
Cảm giác như vừa trải qua một cơn ác mộng.
Lindsay Zaltman: Điều đầu tiên tôi muốn nói đến là: Con người anh ẩn chứa hai quan điểm tách biệt nhưng lại bổ sung lẫn nhau, các mặt trong phong cách cá nhân của anh -- Phong cách của Morgan Spurlock bao gồm sự chắc chắn và liều lĩnh.
chúng gắn kết với nhau cực ky hài hòa.
Tôi nghĩ có sự mẫu thuẫn xảy ra ở đây.
Một số công ty dường như chỉ tập trung vào một khía cạnh mạnh của họ chứ không hề đánh giá bao quát cả hai mặt.
đặc điểm rất tự nhiên đó là, hầu hết các công ty đều có xu hướng tránh tiến hành những kế hoạch họ không chắc chắn, tránh sự sợ hãi thất bại, những yếu tố này, anh đã vận dụng chúng, theo chiều hướng tích cực cho dự án của anh,
có những thương hiệu nổi tiến cũng đã đi theo chính con đường đo
đây chính là 1 thương hiệu thâm niên, Apple.
Còn đây là Target, Wii, Mini của Mini Coopers, và JetBlue.
Đây đều là những thương hiệu kết hợp hài hòa sự chắc chắn và liều lĩnh. Tất cả đã từng đóng vai trong trong sự thành công của họ, nhưng rồi họ thay dổi cách hoạt động, Tuy nhiên, phong cách chắc chắn pha lẫn liều lĩnh thực sự là một công cụ tuyệt vời.
MS: Một phong cách chắc chắn pha lẫn liều lĩnh. Vậy còn phong cách của mọi người ở đây thì sao?
Nếu ai đó hỏi các bạn về phong cách cá nhân của mình, Thì các bạn sẽ trả lời thế nào?
các bạn có phong thái lạc quan ?
Hay các bạn có phong thái bi quan ?
Các bạn có ngại phải thay đổi, chỉ muốn duy trì tình trạng hiện tại?
phong thái lạc quan hướng đến những điều mới mẻ, sinh động, vui vẻ tựa như anh chàng trong phim Fresh Prince, tính nhất thời, thích phiêu lưu, thích mạo hiểm, giống như Errol Flynn, nhanh lẹ, không tin vào điều siêu nhiên, độc đoán huyền bí, giống như Gandalf.
hay các bạn theo chiều hướng ngược lại?
các bạn có thông minh, trí tuệ , như điệp viên 007?
các bạn có bảo thủ, cố chấp, thấu hiểu người khác như Oprah?
Bạn có phải là người đáng tin cậy, ít thay đổi cách sống, quen thuộc, an toàn, chắc chắn, tin tưởng vào Chúa, trầm lặng giống như Dalai Lama hay Yoda?
xuyên suốt thời gian dựng bộ phim này, có đến trên 500 công ty dù thuộc nhóm nào đi nữa, đều từ chối tham gia dự án của chúng tôi.
Họ không muốn tham gia vào bộ phim này, mà có lẽ lý do chính ở đây chính là vì, họ không chắc chắn về hiệu quả của bộ phim.
Tuy nhiên, chúng tôi thực tế vẫn nhận được sự hợp tác của 17 công ty 17 công ty dám chấp nhận mạo hiểm, những công ty muốn thực hiện kinh doanh với những con người có phong cách giống như tôi, những người đã mở ra 1 con đường mới một con đường mà thông thường chúng ta không thể ngờ được một cách tiếp cận mà một nhà quảng cáo chắc chắn sẽ không bao giờ quên
đó là cách tiếp cận về quảng bá đầy trí tuệ, Chúng tôi sẽ truyền tải thông điệp trong bộ phim về cách các chuyên gia sử dụng công nghệ MRI để xác định các phần trung tâm của bộ não dưới cả hai góc độ thương mại và làm phim.
Chúng tôi đã đến thành phố Sao Paulo, nơi chính phủ ngăn cấm quảng cáo ngoài trời.
Toàn bộ thành phố trong khoảng 5 năm gần nhất không hề có một bảng quảng cáo, không áp phích, không tờ rơi, không một hình thức quảng cáo nào hết.
(Tiễng vỗ tay) Chúng tôi đi đến khu vực trường học nơi duy nhất các công ty có thể gắn băng zôn không có bất kỳ nơi nào trên đất Mỹ giống như vậy.
Điều khiến tôi cảm thấy bất ngờ nhất chính là, dự án này nhận được rất nhiều phản hồi, Thành quả lớn nhất tôi đạt được chính là việc tôi đã làm việc trực tiếp với các công ty.
và những thứ mà các thương hiệu xuất hiện trong phim đạt được
họ có thể cắt giảm số lượng nhà phân phối trung gian, cắt giảm các đại lý Có lẽ các đại lý đó không cảm thấy vui với dự án này.
Tôi đã làm việc miệt mài cùng với các đồng sự thiết kế nghệ thuật.
Chúng tôi đã cùng nhau tạo ra những nét riêng biệt, những thứ có khả năng ảnh hưởng đến suy nghĩ của mọi người, nhứn thứ có thể làm thay đổi cách nhìn nhận của moi người về thế giới khách quan này.
Dự án này có thực sự mang lại lợi ích cho các đối tác, nó cợ thưc sự thành công?
Hãy cùng nhìn lại từ khi bộ phim được công chiếu trong liên hoan phim Sundance.
Theo như số liệu thống kê của Burrelles, tính từ tháng một trở đi, các bạn chú ý là con số này chưa phải là cuối cùng -- chúng tôi đã nhận được 900 triệu phản hồi của truyền thông về bộ phim.
Đây là số liệu thu nhận được chỉ trong hơn 2 tuần.
và hoàn toàn xuất hiện trên Internet -- không hề tính đến các tòe báo, không hề tính đến ti vi.
Bộ phim vẫn chưa hề bắt đầu công chiếu chính thức.
không xuất hiện trên Internet.
cũng như chưa hề công chiếu trên các quốc gia bên ngoài biên giới.
Như vậy là, bộ phim đã nhận được rất nhiều sự ủng hộ
rõ ràng không hề tồi đối với một dự án mà ban đầu, gần như tất cả các công ty đều khuyên khách hàng của họ không nên quan tâm.
Điều tôi luôn tin tưởng đó là khi chúng ta nắm lấy cơ hội, chúng ta chấp nhận mạo hiểm, trong sự mạo hiểm ẩn chứa cơ hội.
Tôi tin tưởng rằng nếu các bạn ngăn cản mọi người đối mặt với nguy hiểm, các bạn cũng đang ngăn cản họ đạt được thành công.
Tôi tin tưởng rằng, nếu các bạn khuyến khích nhân viên đối mặt với tình huống mạo hiểm, các bạn thực sự sẽ giúp cho toàn bộ công ty đi đến thành công.
Tôi cảm nhận được rằng chúng ta cần phải khuyến khích mọi người đối mặt với sự mạo hiểm.
chúng ta cần phải động viên họ không ngại ngần sợ hãi nắm bắt những cơ hội trước mắt.
Nói tóm lại, chúng ta phải coi sự sợ hãi là điều hết sức bình thường.
Chúng ta phải nhốt con gấu vào trong cái lồng này.
(Cười) Đối mặt sự sợ hãi. Đối mặt sự nguy hiểm.
Ngoạm một thìa thật bự, chúng ta phải đối mặt nguy hiểm.
cuối cùng chúng ta phải nhìn nhận vào sự thật (Transparency.)
Hơn bao giờ hết, tính trung thực có giá trị của nó.
như đảm bảo tiêu chí mình đặt ra, tôi muốn nói với các bạn rằng, Bài thuyết trình của tôi "Embrace Transparency," được tài trợ bởi những con người quý mến, tập đoàn EMC tổ chức này đã chi ra 7.100 $ trên Ebay để sở hữu bản quyền tên bài thuyết trình.
(Tiếng vỗ tay) EMC: Nhà cung cấp các nền tảng lưu trữ thông tin đến với tất cả các tổ chức trên toàn thế giới.
EMC giới thiệu "Embrace Transparency."
Cảm ơn các bạn đã lắng nghe.
(Tiếng vỗ tay) June Cohen: Anh Morgan, Theo cách nói transparency của anh, thì khoản tiền 7.100 $ đang lưu lạc nơi đâu vậy ?
MS: Đó thật là một câu hỏi thú vị.
Tôi có một tờ ngân phiểu được gửi từ tổ chức trụ sở chính tới tổ chức TED, Tập đoàn Sapling -- tờ ngân phiếu trị giá 7.100 $ để đảm bảo cho tôi xuất hiện trên TED vào năm sau :)
(Cười) (Tiếng vỗ tay)
Tôi có một niềm hạnh phúc đặc biệt trong đời là được làm việc trong những dự án hết sức thú vị.
Nhưng dự án hay nhất tôi từng tham gia là xung quanh anh chàng này.
Đây là TEMPT.
TEMPT từng là một trong những họa sĩ đường phố lỗi lạc nhất của thập niên 80.
Một ngày kia, anh ấy đi chạy về và nói, "Bố ơi, con bị tê chân."
Và đó là sự bắt đầu của căn bệnh xơ cứng cột bên teo cơ.
Đến bây giờ thì TEMPT bị liệt hoàn toàn.
Anh ấy chỉ còn điều khiển được đôi mắt.
Tôi được giới thiệu với anh.
Tôi có một công ty làm thiết kế và hoạt họa, nên rõ ràng nghệ thuật graffiti là một phần phức tạp khó hiểu của những gì chúng tôi say mê và kính trọng trong thế giới nghệ thuật.
Thế là chúng tôi quyết định sẽ tài trợ cho Tony (tên thật của TEMPT), và ước muốn của anh.
Tôi đến gặp anh trai và bố của Tony và nói với họ, "Chúng tôi sẽ tài trợ cho ông số tiền này.
Ông sẽ làm gì với nó?"
Người anh trai nói, "Tôi chỉ muốn lại có thể trò chuyện với Tony.
Tôi chỉ muốn giao tiếp được với anh ấy và anh ấy có thể nói chuyện với tôi."
Rồi tôi nói, "Chờ đã, có phải là -- Tôi đã thấy Stephen Hawking -- không phải những người liệt vẫn có khả năng giao tiếp sao thông qua máy móc ấy?"
Anh ta nói, "Không, trừ khi anh thuộc tầng lớp thượng lưu, anh có chế độ bảo hiểm thật tốt, còn không thì anh chẳng làm gì được đâu.
Những thiết bị đó không dành cho dân thường."
Tôi hỏi, "Thế thực sự các anh giao tiếp bằng cách nào?"
Các bạn đã xem phim "Bình dưỡng khí và cánh bướm" ("The Diving Bell and the Butterfly") chưa?
Đó là cách họ giao tiếp -- bằng cách chạy ngón tay trên bảng chữ cái.
Tôi nói, "Lạc hậu quá, làm sao như vậy được?"
Thế là tôi gặp họ chỉ với mong muốn viết một tờ ngân phiếu, thay vào đó, tôi viết tấm ngân phiếu này và tôi cũng chẳng biết làm thế nào mà đổi nó thành tiền mặt được.
Tôi cam kết với anh và bố của Tony ngay lúc đó -- Như thế này, "OK, tôi cam kết thế này: Tony sẽ nói được, chúng tôi sẽ kiếm cho anh ta một cái máy, và chúng tôi sẽ tìm cho anh ta một cách để vẽ trở lại.
Bởi vì thật là éo le, một người vẫn còn tất cả tài năng nghệ thuật lại không thể thể hiện nó ra."
Tôi trình bày tại một hội nghị vài tháng sau đó.
Tôi gặp mấy anh chàng này, nhóm GRL, Phòng thí nghiệm nghiên cứu nghệ thuật graffiti, và họ có một công nghệ cho phép họ chiếu sáng lên một bề mặt rồi vẽ lên nó bằng bút laser, và nó được ghi vào không gian âm.
Họ đi khắp nơi và lắp đặt những hệ thống như thế này.
Họ kể rằng có cả một vòng đời cho tất cả những gì được vẽ lên đó.
Đầu tiên, là những bộ phận sinh dục, rồi những câu chửi rủa, rồi những lời phỉ báng Bush cuối cùng thì người ta tiến tới nghệ thuật.
Nhưng luôn luôn có một vòng đời cho các tác phẩm của họ.
Thế rồi tôi về nhà và ăn tối với vợ tôi và kể cho nàng nghe về mấy thứ đó, và chúng tôi chợt ồ lên, "Khoan, nếu chúng ta biết có một công nghệ này nơi anh có thể dùng mắt để điều khiển mọi thứ, tại sao ta không nghĩ ra một cách để TEMPT điều khiển tia laser và anh ta lại có thể vẽ graffiti, nếu được vậy thì sẽ thật tuyệt vời."
Thế là cuộc chiến bắt đầu.
và khoảng 2 năm sau, không, khoảng 1 năm sau, sau một loạt sự sắp xếp rồi ... tái sắp xếp, chúng tôi làm được vài thứ.
Đầu tiên là đập nát cửa mấy công ty bảo hiểm, và sau đó là chế tạo cho TEMPT một cái máy để giao tiếp -- một "cái máy của Stephen Hawking".
(vỗ tay) Thật là tuyệt.
Tony là anh chàng vui tính nhất tôi biết, nghiêm túc đấy -- Tôi gọi anh ấy là Yoda, vì khi bạn nói chuyện với anh ta, hay nhận email từ anh ta, bạn sẽ cảm thấy, "Tôi chẳng là cái đinh gì. Anh chàng này mới thật là hay."
Một việc nữa là chúng tôi đem 7 lập trình viên trên khắp thế giới -- theo đúng nghĩa là từ mọi ngóc ngách của thế giới -- về nhà tôi.
Vợ tôi, bọn trẻ, và bản thân tôi chuyển ra nhà xe, còn mấy hacker và lập trình viên này và những lý thuyết gia âm mưu và những kẻ vô chính phủ chiếm dụng ngôi nhà.
Nhiều bạn bè tôi nghĩ rằng chúng tôi cực kì ngu ngốc mới làm thế và rằng chúng tôi sẽ quay lại nhà để thấy tất cả tranh ảnh bị gỡ xuống và tranh graffiti được vẽ đầy tường.
Nhưng trong vòng hơn 2 tuần, chúng tôi đã lập trình, và đi dạo trên đường bờ biển Venice, bọn trẻ nhà tôi tham gia, con chó nhà tôi cũng tham gia, và chúng tôi chế ra cái này.
Cái này gọi là EyeWriter (bút viết bằng mắt), và bạn thấy mô tả ở đây.
Đây là một cặp kính râm rẻ tiền chúng tôi mua ở đường bờ biển Venice, mấy sợi dây đồng vài thứ mua ở Home Depot và Radio Shack,
Chúng tôi kiếm được một máy quay phim PS3, tháo tung nó ra, hàn nó lên một bóng đèn LED, và bây giờ bạn có một thiết bị miễn phí -- bạn có thể tự làm, chúng tôi đã xuất bản bộ mã miễn phí, bạn có thể tải phần mềm miễn phí.
Chúng tôi đã tạo ra một thiết bị mà tuyệt đối không có giới hạn gì.
Không có công ty bảo hiểm nào có thể nói "KHÔNG"
Không bệnh viện nào có thể từ chối
Bất kì ai bị liệt có thể dùng thiết bị này để thực sự vẽ hoặc giao tiếp sử dụng chính đôi mắt của họ.
(vỗ tay) Cám ơn.
Cám ơn rất nhiều. Thật là vui quá.
Như vậy là kết thúc 2 tuần, chúng tôi trở lại phòng bệnh của TEMPT.
Tôi thích tấm ảnh này, vì đây là phòng người khác và đây là phòng của Tony.
mọi thứ lộn xộn bề bộn này là để chuẩn bị cho một "lễ khánh thành".
Và sau hơn một năm thiết kế, 2 tuần viết chương trình, những ngày nhịn ăn và những đêm thức trắng, Tony đã vẽ trở lại, lần đầu tiên sau 7 năm.
Thật là một hình ảnh tuyệt vời, đây là hệ thống hỗ trợ sống, và anh ta đang nhìn sang những thiết bị hỗ trợ sống.
Chúng tôi phải đá vào giường để ra hiệu cho anh ta nhìn ra ngoài.
Và chúng tôi lắp đặt một máy chiếu chiếu ra một mảng tường của bãi đậu xe bên ngoài bệnh viện.
Và anh ấy đã vẽ, lần đầu tiên, với sự chứng kiến của gia đình và bạn bè -- và bạn có thể tưởng tượng không khí trong bãi đậu xe như thế nào.
Khôi hài nhất là chúng tôi phải lẻn vào bãi đậu xe, giống hệt như chúng tôi đang ở khu graffiti một cách chính thống.
(Tiếng cười) Khi mọi việc xong xuôi, anh ấy gửi email cho chúng tôi, anh ấy viết thế này: "Đó là lần đầu tiên tôi được vẽ thứ gì đó trong 7 năm.
Tôi cảm thấy tôi đang bị nhấn chìm trong nước, và ai đó đã cúi xuống và kéo đầu tôi lên để tôi thở."
Thật là tuyệt vời phải không.
(Vỗ tay) Đó gần như tiếng gọi xung phong cho chúng tôi.
Thúc giục chúng tôi tiếp tục tiến lên và phát triển.
Và chúng tôi đã đi được khá xa.
Đây là một thiết bị kì diệu, nhưng hiện giờ nó còn rất đơn sơ, chẳng khác gì một tấm bảng vẽ tự xóa của trẻ con (Etch A Sketch).
Và một người có tiềm năng nghệ thuật lớn như Tony xứng đáng nhiều hơn thế.
Vì thế chúng tôi đang cố nghĩ ra thêm làm sao làm cho nó tốt hơn, nhanh hơn, mạnh hơn.
Từ lúc ấy, nỗ lực của chúng tôi được công nhận bằng nhiều cách.
Chúng tôi dành được vài giải thưởng.
Nhớ nhé, nó miễn phí; chẳng ai trong chúng tôi dùng nó để kiếm tiền.
Thậm chí nó được làm bằng tiền túi của chúng tôi.
Nên có tiền thưởng thì thật là tuyệt vời.
Armstrong Twitter về chúng tôi, và rồi tháng 12 thì tạp chí Time vinh danh chúng tôi họ xếp chúng tôi vào top 50 phát minh của năm 2010, thật là khoái.
(Vỗ tay) Điều hay nhất về việc này -- và đây chính là cái làm hoàn thiện cả chu kì -- vào tháng tư năm nay, ở Geffen MOCA, trung tâm Los Angeles, sẽ có cuộc triển lãm "Nghệ thuật của những con phố"
và "Nghệ thuật của những con phố" sẽ có sự tham gia của gần như cả đám "bất lương" của nghệ thuật đường phố -- Banksy, Shepard Fairey, CAWs, -- tất cả những người này sẽ tham gia.
TEMPT cũng sẽ tham gia triển lãm, thật tuyệt vời phải không?
(Vỗ tay) Về cơ bản, tôi muốn nói là: Nếu bạn thấy điều gì là "không thể", hãy biến nó thành "có thể".
Mọi thứ trong hội trường này đã từng là không thể -- sân khấu này, cái máy tính này, cái mic này, cái EyeWriter này nữa -- đã từng là không thể ở thời điểm nào đó.
Nên tôi kêu gọi tất cả các bạn -- Hãy biến chúng thành có thể.
Tôi chẳng phải là một lập trình viên, chưa bao giờ đụng đến "công nghệ nhận biết bằng mắt" nhưng tôi đã nghĩ ra một việc, và tự kết nối với những người tài giỏi và chúng tôi làm được việc đó.
Và đây là câu hỏi tôi mong muốn các bạn tự hỏi mình từng ngày một khi bạn nghĩ ra việc gì đó là cần thiết phải làm. Nếu không bây giờ -- thì bao giờ? Nếu mình không làm, thì ai làm?
Cám ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Có ai trong số các bạn còn nhớ các bạn muốn trở thành ai khi 17 tuổi không?
Các bạn có biết tôi đã muốn làm gì không?
Tôi đã từng ước trở thành một tay đua.
(Tiếng cười) Tôi muốn đua xe, và muốn trở thành một cô nàng cao bồi và tôi ước là Mowgli trong "Quyển sách rừng xanh"
Bởi vì những điều đó đều thật tự do biết mấy cảm nhận làn gió len qua từng sợi tóc -- đó chính là tự do.
Và vào sinh nhật lần thứ 17 của tôi, bố mẹ tôi, những người biết rất rõ niềm đam mê tốc độ của tôi, đã tặng tôi một bài học về cách lái xe như là một món quà sinh nhật.
Không phải để tôi lái xe, mà cho tôi giấm mơ được lái xe.
Cũng vào sinh nhật 17 tuổi tôi đă đi cùng em gái tôi mà không hề hay biết gì, như tôi vẫn vậy trong suốt cuộc đời -- cô em gái có thị lực kém của tôi -- đến gặp một chuyên gia về mắt.
Bởi vì những người chị luôn có nhiệm vụ phải hỗ trợ em mình
Và em gái tôi đã mong muốn trở thành một phi công -- Chúa hãy giúp nó.
Vì thế, tôi đã có một cuộc kiểm tra mắt chỉ để lấy lệ
Vào hôm sinh nhật 17 tuổi đó, sau cuộc kiểm tra mắt qua loa đó bác sĩ đã nhận ra đó tình cờ chính là sinh nhật tôi
Bác ấy đã hỏi tôi "Thế cháu định tổ chức sinh nhật thế nào nào?"
Tôi nhớ đến bài học lái xe đó và tôi trả lời, "Cháu sẽ học lái xe ạ."
Ngay lúc đó, không ai nói một lời nào đó là một trong những khoảng lặng kinh khủng khi bạn nhận ra rằng có điều gì đó không ổn.
Bác sĩ quay sang phía mẹ tôi, ông hỏi, "Chị vẫn chưa nói gì với cháu sao?"
Vào ngày sinh nhật 17 tuổi, giống như Janis Ian đã từng nói, Tôi đã phát hiện ra sự thật khi 17 tuổi:
Từ khi sinh ra tôi đã hoàn toàn bị mù.
Và bạn biết không, sao tôi có thể sống đến tuổi 17 mà không hề hay biết điều đó?
Ồ nếu ai đó nói rằng nhạc đồng quê chẳng mạnh mẽ chút nào, hãy để tôi nói với bạn điều này: Tôi có thể thành công như ngày hôm nay là nhờ sự hâm mộ của bố tôi dành cho Johnny Cash và bài hát "Cậu bé tên Sue."
Trong 3 người con của bố mẹ tôi, tôi là con cả.
Tôi ra đời năm 1971. Chỉ một thời gian ngắn sau khi tôi được sinh ra, bố mẹ tôi phát hiện ra rằng tôi mắc một chứng bệnh gọi là mắt bạch tạng.
Tôi biết điều đó chẳng có nghĩa lý gì với các bạn hết.
Nhưng hãy để tôi kể cho các bạn nghe phần quan trọng nhất của câu chuyện.
Tôi không nhìn thấy chiếc đồng hồ này và không thể biết được thời gian vì thế hỡi chúa đáng kính, woohoo! tôi co thể mua thêm một chút thì giờ
Nhưng quan trọng hơn, hãy để tôi nói với các bạn -- Tôi sẽ tiến lên thật gần trên này.
Đừng sợ, Pat. Này.
Các bạn có nhìn thấy bàn tay này không?
Phủ bên ngoài bàn tay này là một lớp kem Vaseline.
Mọi quý ông trong khán phòng này, kể cả anh, Steve, đều là George Clooney.
(Tiếng cười) Và các quý bà, các vị đều thật đẹp.
Mỗi khi tôi muốn mình trông xinh đẹp, tôi sẽ bước ra xa cách chiếc gương ba phít, tôi sẽ không phải nhìn thấy những nếp nhăn hằn rõ trên khuôn mặt từ những cái nheo mắt mà tôi vẫn hay làm để tránh những tia sáng tối tăm
Điều lạ là hồi ba tuổi rưỡi, ngay trước khi tôi bắt đầu đến trường bố mẹ tôi đã có một quyết định kỳ quái, khác thường nhưng vô cùng dũng cảm
Không cần trường học cho học sinh có nhu cầu đặc biệt.
Không nhãn mác.
Cũng không giới hạn.
Năng lực và khả năng tiềm tàng của tôi.
Bố mẹ tôi đã quyết định nói với tôi rằng tôi có thể nhìn.
Cũng giống như cậu bé Sue của Johnny Cash, một cậu bé được đặt cho cái tên của con gái, tôi đã lớn lên và học từ những kinh nghiệm cách để trở nên cứng cỏi và những kĩ năng sinh tồn khi bố mẹ không còn bên cạnh để bảo vệ tôi, hay đều đã qua đời.
Nhưng quan trọng hơn, họ đã dạy tôi biết cách tin tưởng, hoàn toàn tin rằng tôi có thể làm được.
Vậy nên khi tôi nghe người chuyên viên về mắt nói về những điều đó, một từ "không" thẳng thừng, mọi người hãy tưởng tượng tôi đã suy sụp như thế nào.
Đừng nghĩ sai về tôi, bởi vì khi tôi lần đầu tiên nghe điều đó -- ngoài việc cho rằng bác sĩ kia thật điên rồ -- tôi như bị một cú thụi mạnh vào ngực -- giống như thế này "huh".
Ngay lập tức tôi lấy lại được bình tĩnh.
Nó giống như thế này. Lúc đó điều đầu tiên tôi nghĩ đến là mẹ tôi người đang khóc nức nở bên cạnh tôi.
Và trong khi bước ra khỏi phòng khám, tôi đã thề với chúa, "Mình sẽ lái xe. Mình sẽ lái xe.
Mọi người điên rồi. Mình sẽ lái xe. Mình biết mình có thể lái xe."
Và cũng với cùng một quyết tâm lì lợm mà bố tôi đã truyền cho tôi khi tôi mới chỉ là một đứa trẻ -- ông đã dạy tôi cách chèo thuyền, dù biết rằng tôi chẳng thể nhìn thấy tôi đang đi đâu, cũng chẳng thể nhìn thấy bờ, tôi cũng không thể trông thấy những cánh buồm và không thấy được đích đến.
Nhưng bố tôi bảo tôi hãy tin tưởng và cảm nhận những cơn gió lùa vào mặt tôi.
Chính những làn gió phả vào mặt đã làm tôi tin rằng ông bác sĩ bị điên và tôi sẽ lái xe.
Trong 11 năm tiếp đó, tôi thề rằng không ai có thể phát hiện ra là tôi bị mù, bởi vì tôi không muốn thất bại, tôi không muốn là một người yếu đuối.
Tôi đã tin là tôi sẽ thành công.
Tôi đâm qua cuộc đời như cách mà chỉ mình làm được.
Tôi đã từng là một nhà khảo cổ học, và tôi làm vỡ các thứ.
Và rồi tôi quản lý một nhà hàng, và tôi vấp chân lên các thứ.
Và rồi tôi đi làm massage. Và rồi tôi đi thiết kế vườn cảnh.
Và rôi tôi đi học kinh doanh.
Những người tàn tật nhận được nền giáo dục rất tốt.
Tôi đỗ vào và nhận được công việc tư vấn toàn cầu với Accenture.
Và họ thậm chí còn không biết.
Niềm tin có thể đưa bạn đi xa đến mức đáng kinh ngạc.
Năm 1999, khi tôi đã làm công việc đó được hai năm rưỡi, một chuyện xảy ra --
tuyệt vời thay, mắt tôi quyết định rằng, đủ rồi.
Và trong một thời gian ngắn, vô cùng bất ngờ, chúng suy giảm rõ rệt.
Và tôi đang thuộc một trong những môi trường cạnh tranh cao nhất thế giới, nơi mà bạn làm mạnh, chơi mạnh, anh phải là số một, anh phải là số một.
Và hai năm đó, tôi thực ra chỉ thấy được rất lờ mờ.
Và tôi đã đứng trước quản lý nhân sự, năm 1999 nói một điều mà tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ nói.
Tôi đã 28 tuổi.
Mọi người đã có ý niệm chung về những việc tôi làm được và không làm được.
Và tôi chỉ đơn giản nói là, "Xin lỗi.
Tôi không nhìn thấy, và tôi cần giúp đỡ."
Nhờ giúp đỡ có thể vô cùng khó khăn.
Các bạn đều biết nó rất khó khăn; bạn không cần phải tàn tật mới biết điều đó.
Chúng ta đều biết chấp nhận điểm yếu và thất bại khó khăn đến thế nào.
Và điều đó thật đáng sợ, phải không?
Nhưng lòng tin đã nâng đỡ tôi suốt thời gian đó.
Có thể nói, sống trong thế giới bình thường khi bạn không nhìn thấy được, khá là khó - thực sự khó khăn.
Sân bay là một nơi khủng khiếp.
Lạy chúa tôi.
Và làm ơn, những nhà thiết kế ở đây.
Các nhà thiết kế, làm ơn giơ tay lên, dù tôi không nhìn thấy các bạn.
Tôi luôn vào nhầm toilet cho đàn ông.
Và không có phải vì tôi có vấn đề về thính giác.
Nhưng tôi có thể nói với các bạn, dấu hiệu nho nhỏ cho toilet đàn ông hay phụ nữ được xác định bằng một hình tam giác.
Bạn đã bao giờ thử nhìn hình đó với một lớp vaseline trước mắt chưa?
Một hình thật quá nhỏ, đúng không?
Và bạn biết mệt mỏi thế nào khi phải cố gắng tỏ ra hoàn hảo trong khi bạn không như thế, hoặc tỏ ra là ai khác bản thân bạn?
Vậy nên sau khi thú nhận mình không nhìn thấy với người quản lý nhân sự, họ cho tôi đi gặp chuyên viên nhãn khoa.
Và tôi không hề biết người đó sẽ thay đổi cuộc sống của mình.
Nhưng trước khi gặp anh ta, tôi đã rất mất định hướng.
Tôi không biết mình là ai nữa.
Và người chuyên viên nhãn khoa đó, ông ta không cần kiểm tra mắt tôi.
Lạy chúa, đó là cách điều trị.
Và ông ta hỏi tôi vào câu hỏi, trong số đó có rất nhiều "Tại sao?"
Tại sao cô phải đấu tranh quá mệt mỏi để không phải là mình?
Và cô muốn làm gì, Caroline?"
Bạn biết đấu, khi bạn đi làm cho một công ty tư vấn toàn cầu, họ gắn một con chip vào đầu bạn, và bạn sẽ như thế này, "Tôi yêu Accenture. Tôi yêu Accenture. Tôi yêu công việc của mình.
Tôi yêu Accenture. Tôi yêu Accenture. Tôi yêu công việc của mình. Tôi yêu Accenture." Bỏ việc là thất bại.
Và ông ấy hỏi, "Cô có yêu nó không?"
Tôi thậm chí không thể thốt lên lời vì quá nghẹn ngào.
Tôi cảm thấy quá -- làm sao để tôi nói với ông ta được?
Lúc đó ông ấy hỏi tôi "Khi còn nhỏ cô muốn làm gì?"
Giờ nghe này, tôi sẽ không nói với ông ta "Tôi muốn đua xe ô tô và xe máy."
Không phù hợp với thời điểm lúc đó chút nào.
Thế nào ông ấy cũng nghĩ tôi bị điên.
Và khi tôi rời văn phòng ông ấy, ông ấy gọi tôi lại và nói "Tôi nghĩ đến lúc rồi.
Tôi nghĩ đã đến lúc dừng chiến đấu và làm điều gì khác."
Và cánh cửa đóng lại.
Và cái yên lặng bên ngoài một văn phòng bác sĩ, cái yên lặng đó, rất nhiều chúng ta đều biết.
Ngực tôi đau nhói.
Tôi không biết mình sẽ đi đâu.
Tôi không biết. Nhưng tôi biết trò chơi đã kết thúc.
Và tôi về nhà, và bởi nối đau trong ngực quá nhức nhối, tôi nghĩ "Mình sẽ chạy."
Không phải là một điều hợp lý cho lắm.
Và tôi chạy theo con đường mình đã biết quá rõ.
Tôi biết đường chạy này quá rõ, như lòng bàn tay mình vậy.
Tôi luôn luôn chạy trên đó một cách hoàn hảo.
Tôi đếm số bước và những cột đèn và mọi thứ mà những người thị lực kém thường đụng phải.
Và có một hòn đá tôi luôn luôn quên.
Tôi chưa bao giờ vấp vào nó, chưa bao giờ.
Lúc đó tôi đập mạnh vào hòn đá đó, bật khóc không dừng được.
Đổ vỡ, thảm hại trên một hòn đá giữa tháng 3 năm 2000 -- thời tiết đặc trưng của Ireland một ngày thứ 4 -- xám xịt, nước mũi nước mắt vòng quanh -- tự than vãn một cách lố bịch.
Tôi đã vấp ngã, và tôi đã đổ vỡ, và tôi đã tức giận.
Và tôi không biết phải làm gì.
Tôi ngồi đó khá lâu, "Làm thế nào tôi có thể đứng lên khỏi hòn đá này và về nhà được?
Bởi tôi sẽ là ai?
Tôi sẽ là ai?"
Và tôi nghĩ về cha mình, tôi nghĩ rằng "Lạy chúa, giờ con thật không đúng với Sue."
Tôi cứ nghĩ đi nghĩ lại trong óc, chuyện gì đã xảy ra? Sai lầm ở đâu? Tại sao tôi không hiểu?
Và bạn biết đấy điều đặc biệt về nó đó là tôi chỉ đơn giản không có câu trả lời nào;
tôi đã mất niềm tin.
Nhìn xem lòng tin đã đưa tôi tới đâu.
Và giờ tôi đã đánh mất nó. Và giờ tôi thật sự không thể thấy.
Tôi như bị vò nát.
Khi đó tôi nhớ rằng người chuyên viên nhãn khoa hỏi mình "Cô muốn là ai?
Cô muốn là ai? Khi còn nhỏ cô muốn là ai? Cô có yêu việc mình làm không?
Làm điều gì đó khác biệt.
Cô muốn là ai? Làm điều gì đó khác biệt.
Cô muốn là ai? Và thật chậm rãi, chậm rãi, chậm rãi, điều đó xảy ra.
Nó xảy ra như thế này.
Giây phút nó đến nó nổ tung trong tâm trí tôi và trong trái tim, một điều khác biệt,
"Chà, Mowgli trong "Quyển sách rừng xanh" thì sao?
Mình cũng không kỳ dị hơn thế là bao."
Và khoảnh khắc đó, khoảnh khắc điều đó đến với tôi, xin thề với Chúa, nó giống như là 'woohoo!' bạn biết không -- một điều để tin tưởng.
Và không ai có thể bảo tôi không.
Phải, anh có thể nói tôi không thể làm khảo cổ.
Nhưng anh không thể bảo tôi, không, cô không thể làm Mowgli, bởi vì sao anh biết không/
Chưa ai từng làm việc đó, thế nên tôi sẽ làm nó.
Và tôi là trai hay gái không quan trọng, giờ tôi sẽ biến đi.
Thế là tôi đứng dậy khỏi hòn đá, và, lạy chúa tôi, tôi chạy về nhà.
Tôi chạy như bay về nhà, và tôi không ngã, tôi không va đập.
Và tôi chạy lên cầu thang, và có một trong những quyển sách tôi luôn yêu quý, "Du hành trên chú voi của tôi" viết bởi Mark Shand -- không biết ai trong số các bạn biết quyển này không.
Tôi với lấy quyển sách xuống, và ngồi lên ghế sofa nghĩ rằng "Tôi biết mình sẽ làm gì.
Tôi sẽ làm Mowgli.
Tôi sẽ đi xuyên Ấn Độ trên lưng một con voi.
Tôi sẽ trở thành một người quản voi."
Và tôi không biết làm cách nào mình sẽ trở thành một người quản voi.
Từ chuyên viên tư vấn quản lý toàn cầu tới người quản voi.
Tôi hoàn toàn không biết làm cách nào. Tôi hoàn toàn không biết thuê voi thế nào, kiếm voi thế nào.
Tôi không nói tiếng Hindi. Tôi chưa từng tới Ấn Độ -- không có bất cứ ý niệm nào.
Nhưng tôi biết mình sẽ làm được.
Bởi vì, khi bạn đưa ra một quyết định vào đúng nơi đúng lúc, Chúa ơi, cả vũ trụ sẽ làm điều đó cho bạn.
Chín tháng sau cái ngày vấp ngã đó, tôi có cuộc gặp không biết mặt trước duy nhất trong cuộc đời và một chút voi cao 2 mét 3 tên là Kanchi.
Và cùng nhau chúng tôi sẽ băng qua hàng ngàn cây số xuyên Ấn Độ.
(Vỗ tay) Điều có tác động mạnh mẽ nhất, không phải là những thứ tôi chưa đạt được trước đó -- Chúa ơi, tôi đã làm được một số việc.
Nhưng bạn biết đấy, tôi đã tin vào một điều sai lầm.
Bởi tôi không tin vào bản thân -- chính bản thân tôi, mọi điều về tôi -- mọi điều về tất cả chúng ta.
Bạn có biết chúng ta đều tỏ ra là người khác đến mức nào không?
Và bạn biết không, khi bạn thực sự tin vào bản thân mình và mọi thứ của mình, những điều xảy ra thật phi thường.
Và bạn biết không, chuyến đi đó, hàng ngàn cây số đó, đã gây đủ tiền cho 6000 cuộc giải phẫu mắt.
6000 người được nhìn thấy nhờ vào đó.
Khi tôi xuống khỏi con voi, bạn có biết điều tuyệt vời nhất là gì không?
Tôi bỏ việc ở Accenture.
Tôi ra đi, và trở thành một nhà doanh nghiệp xã hội, tôi thành lập một tổ chức với Mark Shand gọi là Gia đình Voi, hoạt động về bảo tồn voi châu Á.
Và tôi thành lập Kanchi vì tổ chức của tôi sẽ phải được đặt theo tên con voi của tôi, bởi vì tàn tật giống như một con voi trong phòng.
Tôi muốn các bạn nhìn điều này theo cách tích cực -- không từ thiện, không thương hại.
Tôi muốn hoạt động duy nhất trong lĩnh vực lãnh đạo kinh doanh và truyền thông để hoàn toàn thay đổi lại sự tàn tật theo một cách khả thi và đầy hào hứng.
Điều đó thật phi thường.
Đó là điều tôi muốn thực hiện.
Và tôi thôi không nghĩ về những câu "không", hay không nhìn thấy, hay tất cả những thứ không thể đó nữa.
Điều đó dường như là khả thi.
Và bạn biết đấy, phần kỳ lạ nhất là, khi tôi đi tới TED, chân thành mà nói, tôi sợ đến chết điếng.
Và tôi nói, đây là những khán giả tuyệt vời, và tôi đang làm gì trên này?
Nhưng khi tôi đang tới đây, bạn sẽ rất vui khi biết rằng, tôi có dùng cây gậy có biểu tượng trắng của mình, vì thật tuyệt khi không phải xếp hàng ở sân bay.
Và tôi đi đến đây cảm thấy tự hào một cách hạnh phúc rằng mình không nhìn được.
Có một chuyện là, một người bạn rất tốt của tôi, nhắn tin cho tôi khi tôi đang lên, biết rằng tôi cảm thấy rất run.
Dù tôi tỏ ra tự tin, tôi thấy rất run.
Anh ấy nói "Là chính mình."
Thế nên tôi ở đây.
Đây là tôi, bản thân tôi.
(Vỗ tay) Và tôi đã học được, bạn biết không, ô tô và xe máy và những chú voi, đó không phải là tự do.
Tuyệt đối sống đúng với chính mình, đó là tự do.
Và tôi chưa bao giờ cần đôi mắt để thấy -- chưa bao giờ.
Tôi đơn giản chỉ cần tầm nhìn và niềm tin.
Và nếu bạn thực sự tin tưởng -- tôi muốn nói rằng tin tưởng từ đáy lòng -- bạn có thể tạo ra thay đổi.
Và chúng ta cần tạo ra nó, bởi mọi cá nhân trong chúng ta -- phụ nữ, đàn ông, gay, không gay, tàn tật, hoàn hảo, bình thường, sao cũng được -- mọi người trong chúng ta phải là bản thân tốt nhất của chính mình.
Tôi không muốn bất cứ ai là vô hình nữa.
Chúng ta đều phải được công nhận.
Và quá đủ với những nhãn mác, những giới hạn --
bỏ chúng đi. Bởi chúng ta không phải những lọ mứt;
chúng ta là những con người phi thường, khác biệt, tuyệt vời.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
(Tiếng khán giả vỗ tay) Cảm ơn các bạn
(Nhạc nổi lên) ♫ Lướt trên ánh sáng lung linh ♫ ♫ Giữa hai thế giới ♫ ♫ Đứng giữa trung tâm của thời gian ♫ khi nó không ngừng trôi Làm biến đi những ảo giác Xoay vòng giữa nhứng kết luận của quá khứ Tự hỏi rằng liệu những băn khoăn trăn trở của chúng ta có trở nên rõ ràng Giá mà tôi có thể đi khắp mọi nơi Giá mà tôi có thể đi khắp mọi nơi Giá mà bây giờ tôi có thể đi khắp mọi nơi Tôi sẽ muốn ở đây Tìm kiếm tương lai giữa vòng quay của mọi thứ mà con người đang dần lãng quên Cố gắng nhìn thế giới qua lăng kính của những đống đổ nát chúng ta thải ra hàng ngày Người ta thường nói rằng không có gì là vĩnh cửu nhưng tất cả những chất dẻo được làm ra đều ở đây và không thể chối cãi được rằng ta sẽ có thể làm chũng tan biến Giá mà tôi có thể đi khắp mọi nơi Giá mà tôi có thể đi khắp mọi nơi Giá mà tôi đến được mọi nơi trong truyền thuyết Tôi sẽ muốn được ở đây Roman, Bồ Đào Nha Nước Anh, nước Đức Chủ nghĩa khác biệt của Mỹ, quá xa với tầm với của chúng ta Sự lặp lại diễn biến một cách điên rồ của đế chế đang dần thay đổi tâm nguyện và tuân thep luật pháp một cách cưỡng ép mãi mãi như thế này Nhưng thế giới không thể chịu đựng lâu hơn được nữa Chúng ta không thể làm được Nếu chúng ta không thông minh và mạnh mẽ hơn Thế giới đang dần bị hủy hoại bởi sự tham lam của con người Vì một lý do gì đó Giá mà tôi có thể đi bất cứ đâu Giá mà tôi có thể đến bất cứ nơi nào cần kịp lúc Giá tôi có thể đi bất cứ đâu và thay đổi mọi thứ Tôi sẽ ở đây Người ta nói rằng không có gì là mãi mãi Nhưng tất cả những thứ nhựa dẻo đã được chế biến đều ở đây Và không ai trong chúng ta có thể khiến chúng tự tan biến được Và thế giới không thể đón nhận nó lâu hơn được nữa Chúng ta sẽ không thể làm được Nếu chúng ta không thông minh và mạnh mẽ hơn Thế giới đang thay đổi từng ngày vì sự ham muốn tột cùng của con người Vìì một lý do nào đó Và thế giới sẽ không thể đón nhân, bạn sẽ nhận ra ngay thôi Nếu đại dương không thể đươc, thì hoặc chúng ta sẽ làm Thế giới sắp rung chuyển bằng mọi giá Vì một lý do gì đó Giá mà tôi có thể đến bất cứ đâu Giá mà tôi có thể đến bất cứ đâu kịp lúc Giá mà tôi có thể đi đến bất cứ đâu và thay đổi Nó sẽ giống như bây giờ Khán giả vỗ tay Cảm ơn các bạn
Khán giả vỗ tay
Đầu tiên , đó là một đoạn video.
Vâng, đó là một quả trứng đang được đánh
Nhưng,khi bạn nhìn nó Tôi hi vọng bạn sẽ bắt đầu cảm nhận được rằng làm điều đó không khó
Bởi vì bạn có thể biết rằng điều gì đang xảy ra Đó là quả trứng thì không thể tài nào khuấy được chính nó.
Và bây giờ bạn sẽ thấy lòng đỏ và lòng trắng đã được tách ra làm hai
Và tiếp theo chúng ta sẽ đổ lại thành một cái trứng
Và chúng ta điều biết tất cả những điều thuộc về mình rằng đây không phải là cách mà vũ trụ vận hành
Qủa trứng được đánh là một chất đặc sệt ,đầy hương vị , nhưng đó chỉ là một chất bột đặt biệt .
Một quả trứng là một điều vừa xinh đẹp vừa phức tạp và nó thậm chí còn có thể tạo ra nhiều điều phức tạp hơn thế nữa, chẳng hạn như là những chú gà
Và chính chúng ta hiểu được rằng vũ trụ không chuyển động từ một chất đặc sệt đến sự phức tạp.
Thật sự,bản năng này được phản ánh trong một trong những định luật cơ bản nhất của vât lý. quy luật thứ hai của nhiệt động lực học , hay là quy luật của entropy
Điều đó nói một cách cơ bản rằng khuynh hướng chung của vũ trụ là chuyển động từ trật tự và cấu trúc đến cấu trúc của cấu trúc và trật tự thực tế đối với chất bột đặc này Và đó là lí do tại sao đoạn video này
có vẻ xa lạ
Nhưng chưa hãy nhình xung quanh chúng ta
Chúng ta thấy được gì là sự phức tạp gây sửng sốt
Eric Beinhocker ước tính rằng chỉ riêng thành phố New York Có 10 triệu đầu lâu, hay là các hàng hoá khác biệt được giao dịch.
Con số này sẽ gấp hàng trăn lần ở trên khắp hành tinh
Các loài này bị buôn bán bỏi loài người Với dân số gần 7 tỉ người Con người kết nối với nhau bởi buôn bán, đi lại và Internet Trở thánh một hệ thống toàn cầu mang tính đa dạng kỳ diệu
Vậy đây là một thách đố lớn Trong vũ trụ đượcđiều hành bởi định luật thứ hai của nhiệt động lực học làm sao nó có thể để tạo ra sự phức tạp như tôi đã miêu tả Loại đa dạng được giới thiệu bởi các bạn và tôi và trung tâm hội nghị
Vâng câu trả lời dường như là vũ trụ có thể tạo ta sự đa dạng nhưng rất khó khăn
Ở trong những chiếc túi, xuất hiện cái mà bạn đồng nghiệp của tôi,Fred Spier, gọi là "những điều kiện Goldilocks" không quá nóng, cũng không quá lạnh, chỉ thích hợp cho việc tạo ra sự đa dạng
Và những điều phức tạp hơn một chút xúât xuất hiện
Và nơi mà bạn có những điều phức tạp hơn bạn có thể nhận được những điều phức tạp hơn
Và theo cách này ,việc xây dựng sự phức tạp qua từng giai đoạn
Mỗi gian đoạn là huyền bí bởi vì nó tạo ra ấn tượng về một điều gì đó hoàn toàn mới xuất hiện hầu như từ những nơi không xác định trong vũ trụ
Chúng ta đề cập những khoảnh khắc lịch sử đó như là những ngưỡng cửa
Và ở mỗi ngưỡng cửa sẽ trở nên khó khăn hơn.
Những điều phức tạp trở nên mong manh, và dễ vỡ hơn nữa, Những điều kiện Goldilocks trở nên nghiêm ngặt hơn, và trở nên khó khăn hơn để tạo ra sự phức tạp.
Bây giờ chúng ta là những sinh vật cực kì phức tạp dám liều lĩnh để biết về câu chuyện vũ trụ tạo nên sự phức tạp như thế nào bất chấp quy luật thứ hai và tại sao sự phức tạp lại có nghĩa là lỗ hổng và dễ vỡ
Và đó chính là câu chuyện mà chúng ta sẽ nói trong lịch sử vĩ đại này
Nhưng để làm được nó , bạn có vài thứ cần làm điều đó có thể là ngay lần đầu tiên, dường như là hoàn toàn không thể.
Bạn phải có một cuộc điều tra về toàn bộ lịch sử của vũ trụ.
Vậy chúng ta hãy cùng làm điều này.
(Cười) Hãy bắt đầu bằng việc quay ngược thời gian 13,7 tỉ năm để bắt đầu một thời đại.
Chẳng có gì ở quanh chúng ta cả.
Đó thậm chí không phải là thời gian hay không gian.
Bạn có thể tưởng tượng ra những điều tối tăm ,trống rỗng nhât và đóng khối nó trong một gazillion và đó là nơi mà chúng ta tồn tại.
Và sau đó thật bất ngờ , bang ! một tiếng nổ lớn .Một vũ trụ xuất hiện ,toàn bộ vũ trụ
Và chúng ta đã vượt qua ngưỡng cửa đầu tiên
Vũ trụ ở đây thật là nhỏ bé,nó nhỏ hơn cả một nguyên tử
Nó cực kì nóng
Nó chứa đựng mọi thứ trong vũ trụ ngày nay, vì vậy bạn có thể tưởng tượng,nó đang vỡ ra,
và nó lan ra với một tốc độ đáng kinh ngạc.
Trước hết đó chỉ là một vết mực , nhưng những điều riêng biệt bắt đầu xuất hiện rất nhanh từ vết mực đó
Trong giây thứ nhất , chính năng lượng tự chuyển hoá vào những năng lượng riêng biệt bao gồm cả điện từ và lực hấp dẫn
Và năng lượng làm cho mọi thứ khác trở nên khá bí hiểm nó đông lại để tạo ra vật chất những vi lượng sẽ tạo ra những proton và những lepton bao gồm cả electron
Tất cả những điều này xảy ra ở những giây đầu tiên
Bây giờ chúng ta sẽ tiến đến 380.000 năm
Đó là lần thứ hai khi con người xuất hiện trên hành tinh này
Và bây giờ những nguyên tử đơn giản xuất hiện của khí hidro và khí heli
Ngay lúc này tôi muốn dừng lại một chút 380.000 năm sau khi vũ trụ bắt đầu bởi vì thật sự chúng ta biết khá nhiều về vũ trụ trong giai đoạn này
chúng ta biết tất cả những điều trên là cực kì đơn giản
Nó bao gồm những đám mây lớn của những phân tử khí hydro và khí heli và chúng không có cấu trúc gì cả
Chúng thật sự là một loại chất đặc sệt thuộc về vũ trụ
Nhưng điều này không hoàn toàn đúng
Những nghiên cứu gần đây bởi các vệ tinh như:WMAP đã chỉ ra rằng thực sự chỉ có hững sự khác biệt nhỏ ỏ trong bối cảnh đó
Những gì bạn thấy ở đây các khu vực màu xanh chỉ có khoảng 1/1000 so với mức độ lạnh ở các khu vực màu đỏ. Có những sự khác biệt rất nhỏ,
nhưng đó là đủ để vũ trụ có thể di chuyển tới giai đoạn kế tiếp của việc tạo ra sự phức tạp.
Và ở đây nó hoạt động như thế nào.
Trọng lực có sức mạnh hơn cả. khi có nhiều chất hơn
Vì vậy nơi mà bạn có thể nhận thấy những khu vực dày đặc hơn, trọng lực bắt đầu kết lại thành những đám mây từ những nguyên tử khí hydro và khí heli.
Cho nên chúng ta có thể tượng vũ trụ vỡ tan ra thành một tỉ đám mây.
Và mỗi đám mây là đượcnén lại, trọng lực trở nên mạnh hơn khi mật độ tăng lên, nhiệt độ bắt đầu tăng lên ở giữa những đám mây, và sau đó là ở trung tâm của mỗi đám mây, nhiệt độ vượt qua ngưỡng nhiệt độ là 10 triêu độ các proton bắt đầu nóng chảy, đó là một sự giải phóng năng lượng lớn, và bang ! một tiếng nổ vang lên Chúng ta đã có những vì sao đầu tiên
Khoảng 200 triệu năm sau vụ nổ Bing Bang, những vì sao bắt đầu xuất hiện khắp vũ trụ, hàng tỉ vì sao
Và vũ trụ bây giờ trở nên thú vị và phức tạp hơn
Những vì sao sẽ tạo nên những điều kiện Goldilocks để vượt qua hai ngưỡng cửa mới
Khi những vì sao có kích thước rất lớn mất đi chúng làm nhiệt độ trở nên nhiệt độ quá cao đến nỗi các proton bắt đầu nóng chảy trong tất cả những sự kết hợp kì lạ để hình thành nên tất cả các yếu tố của bảng tuần hoàn
Nếu ,giống như tôi, bạn đang đeo một chiếc nhẫn vàng nó đã được luyện trong một vụ nổ sao băng
Cho nên bây giờ vũ trụ trở nên phức tạp hơn về phương diện hoá học
Và về phương diện hoá học nó làm cho vũ trụ trở nên phức tạp hơn nó có khả năng tạo ra nhiều thứ hơn thế nữa
và điều gì sẽ xảy ra đó là, xung quanh các mặt trời vừa hình thành , những ngôi sao vừa được hình thành tất cả những yếu tố này kết hợp lại ,chúng xoay vòng xung quanh năng lượng của ngôi sao chuyển động xung quanh chúng chúng tạo nên những phần tử và bông tuyết chúng tạo nên những hạt bụi nhỏ chúng tạo ra những tảng đá và những hành tinh nhỏ và cuối cùng chúng hình thành những hành tinh và mặt trăng
đó là hệ năng lượng mặt trời của chúng ta đã được hình thành như thế nào cách đây 4,5 tỉ năm trước đây
Những hành tinhcủa đá giống như trái đất của chúng ta dường như phức tạp hơn các vì sao bởi vì chúng chứa đựng sự đa dạng lớn hơn của các vật chất
Như vậy chúng ta đã đi qua ngưỡng cửa thứ tư của sự phức tạp
Bây giờ , mọi thứ trở nên cứng hơn
Giai đoạn tiếp theo xuất hiện các thực thể và trở nên dễ vỡ hơn, vói mức độ tổn thương đáng kể, nhưng chúng cũng có nhiều sự sáng tạo hơn và có khả năng phát sinh ra sự phức tạp nhiều hơn nữa.
tất nhiên , tôi đang nói về những cá thể sống
những cá thể này được tạo ra bởi chất hoá học
chúng ta là những hộp đa hoá chất khổng lồ.
Vì vậy chất hoá học bị thống trị bởi năng lượng điện từ
nó hoạt động thông qua những mảng tế bào nhỏ hơn cả trọng lực, và điều này lý giải tại sao tôi và bạn là nhỏ hơn so với các vì sao hay các hành tinh
Bây giờ những điều kiện hoá học lí tưởng là gì ?
Các điều kiện Goldilocks là gì ?
Vâng đầu tiên ,bạn cần có năng lượng nhưng không quá nhiều
Bởi lẽ ở giữa trung tâm của vì sao , có quá nhiều năng lượng, đến nỗi bất cứ nguyên tử kết hợp nào sẽ vỡ ra ngoài thêm một lần nữa
Nhưng cũng không quá ít
Không gian ở giữa những thiên hà, có quá ít năng lượng đến nỗi những nguyên tử không thể kết hợp với nhau được
Tất cả những điều bạn cần chỉ là một khối lượng phù hợp và những hành tinh mà nó chuyển hoá sẽ phù hợp bởi vì chúng ở gần các vì sao ,nhưng không quá gần
Bạn cũng cần có sự đa dạng lớn của các yếu tố hoá học và bạn cần chất lỏng như nước
Tại sao?
Vâng cũng như trong khí ,các nguyên tử chuyển động qua lại với nhau quá nhanh đến nỗi chúng ta không thể giật mạnh lên
Trong các chất rắn , các nguyên tử mắc kẹt với nhau, chúng không thể chuyển động được.
Đối với các chất lỏng, chúng có thể hành trình đi đâu đó và cuộn mình lại và liên kết để hình thành những phân tử.
Bây giờ chúng ta sẽ tìm những điều kiện Goldilocks ở đâu?
Vâng những hành tinh thật vĩ đại và trái đất ở giai đoạn sơ khai đã hầu như là hoàn hảo
Đó là khoảng cách chính xác từ vì sao của nó đến những đại dương mênh mông nước
Và sâu bên dưới những đại dương đó tại các vết nứt của lớp vỏ Trái Đất bạn sẽ thấy sự bốc nhiệt từ bên trong Trái đất và bạn vùa nhận được những yếu tố của sự đa dạng vĩ đại
Vì vậy tại những lỗ thông hơi ở đại dương sâu thẳm chất hoá học tuyệt vời bắt đầu xuất hiện và các nguyên tử đã kết hợp trong tất cả các loai kết hơp kì lạ
Nhưng tất nhiên ,cuộc sống là đa dạng hơn so vói các chất hoá học kì lạ
Làm thế nào bạn có thể ổn định những phân tử khổng lồ này đó dường như có thể làm được
Vâng đây là nơi mà cuộc sống đua ra một thủ thuật hoàn toàn mới
Bạn không thể ổn định từng cá thể bạn chỉ ổn định mẫu đó điều mà mang đến thông tin và bạn cho phép mẫu đó tự sao chép chính nó Và DNA ,tất nhiên
là phân tử tuyệt vời bởi nó chứa đựng thông itn
Bạn sẽ làm quen với các chuỗi xoắn kép của DNA
Mỗi bậc thang bao gồm thông tin
Vì vậy DNA lưu trữ thông tin về cách hình thành sinh vật
và DNA còn sao chép chính nó Nó sao chép
và phân tán các khuôn mẫu qua các đại dương
khi thông tin lan rộng chú ý rằng thông tin đã trở thành một phần của câu chuyện chúng ta
Mặc dù vẻ đẹp thật sự của DNA nằm trong sự khoong hoàn hảo của nó
khi nó tự sao chép khi trong hàng tỉ bâc thang có khuynh hướng có lỗi
và điều này có nghĩa là thực chất DNA là kiến thức
Nó đang tích luỹ những cách mới trong việc tạo ra các sinh vật bởi vì xuất hiện lỗi Do đó DNA là kiến thức
Và nó đang tạo ra sự đa dạng và sự phức tạp lớn hơn
chúng ta có thể thấy điều này xãy ra hơn 4 tỉ năm qua
Vì hầu hết khoảng thời gian của cuộc sống trong thời gian đó trên trái đất sinh vật đã khá đơn giản chỉ một tế bào
nhưng chúng có sự đa dạng rất lớn và bên trọng là sự phức tạp
sau đó khoảng 600 đến 800 triệu năm cách đây các sinh vật đa bào xuất hiện
chúng ta có nấm , cá cây cối lớp lưỡng cư, bò sát và sau đó là khủng long
Thỉnh thoảng xuất hiện các thảm hoạ
cách đây 65 triệu năm Một hành tinh nhỏ đổ bộ trên trái đất gần Yucatan Peninsula tạo ra các điều kiện tương đương với điều kiện của một cuộc chiến hạt nhân khi khủng long tuyệt chủng
Điều tồi tệ cho khủng long nhung là tin vui cho tổ tiên của chúng ta họ phát triển hưng thịnh ở nhũng nơi được để lại bởi khủng long
Và con người chúng ta là một phần của xung tiến hoá sáng tạo bắt đầu cách đây 65 triệu năm với cuộc đổ bộ của một tiểu hành tinh
Con người xuất hiện cách đây khoảng 200.000
Và tôi tin chúng ta đang bước đến như là một ngưỡng cửa của câu chuyện lịch sử vĩ đại này
Để tôi giải thích lí do tại sao
Chúng ta đã thấy rằng DNA học được trong một phương chiều nào đó nó tích lũy thông tin
Nhưng nó là quá chậm
DNA tích lũy thông tin thông qua những sai sót ngẫu nhiên một trong số đó chỉ xảy ra để tiến hành công việc
Nhưng DNA đã thật sự phát sinh ra một cách tiến hóa nhanh hơn nó đã tạo ra những cá thể sống có não bộ và những cá thể đó có thể nghiên cứu trong thời gian thực tế
Chúng thu thập thông tin , chúng nghiên cứu
Có một điều đáng buồn là khi chúng chết đi .những thông tin đó cũng biến mất theo chúng
Hiện taị điều gì tạo nên sự khác biệt của con người đó chính là ngôn ngữ của loài người
Chúng ta đã được ban cho một hệ thống ngôn ngữ , một hệ thống giao tiếp rất mạnh mẽ và chính xác đến nỗi chúng ta có thể chia sẻ những gì chúng ta học được với một sự chính xác rằng nó có thể tích lũy thông tin trong bộ nhớ tổng hợp
Và điều này có nghĩa rằng nó có thể tồn tại lâu hơn các cá thể nghiên cứu những thông tin đó và nó có thể tích lũy từ thế hệ này qua các thế hệ khác
Và đó là lí do tại sao chúng ta là một loài rất sáng tạo và đầy quyền lực và đó là lý do tại sao chúng ta có một lịch sử
Chúng ta dường như là loài duy nhất trong bốn tỉ năm để có tài năng này tôi gọi đây là khả năng
nghiên cứu tổng hợp
Đó là điều tạo nên sự khác biệt giữa chúng ta
Chúng ta có thể thấy điều này trong công cuộc nghiên cứu trong những giai đoạn sớm nhất của lịch sử loài
Chúng ta tiến hóa như một loài trên những vùng thảo nguyên châu Phi nhưng sau đó bạn có thể thấy sự di cư của loài người đến những môi trường mới đến các miền sa mạc , khu rừng rậm vào thời kì băng hà lãnh nguyên của Siberia với môi trường khắc nghiệt sang châu Mỹ ,châu Úc Mỗi lần di cư liên quan đến việc nghiên cứu
nghiên cứu những phương cách mới để khai thác môi trường những phương cách mới để làm quen với môi trường xung quanh
Sau đó cách đây 10.000 năm đã khám phá ra được sự thay đổi bất ngờ của khí hậu toàn cầu với sự kết thúc của kỉ băng hà cuối cùng con người học được cách trồng trọt
Nông nghiệp là nguồn năng lượng có sản lượng cao
Và khám phá ra rằng năng lượng , quần thể người được nhân rộng
Xã hôi loài người trở nên rộng lớn hơn ,dày đặc hơn và được kết nối với nhau nhiều hơn
Và sau đó cách đây khoảng 500 năm con người bắt đầu liên kết với toàn cầu thông qua tàu thủy ,tàu điện qua điện báo , Internet, cho đến khi chúng ta dường như hình thành được một bộ não toàn cầu của gần như bảy tỉ cá thể Và bộ não đó đang học với tốc độ chóng mặt
Và cách đây 200 năm ,những thứ khác đã xảy ra
chúng ta đã gặp được một nguồn năng lượng khác đầy may mắn trong những nhiên liệu hóa thạch Vì vậy những nguồn nguyên liệu hóa thạch và nghiên cứu tổng hợp cùng với nhau
giải thích sự phức tạp đáng kinh ngạc mà chúng ta thấy xung quanh mình
Vì vậy , ở đây chúng ta quay trở về với trung tâm qui ước
Chúng ta đang ở trong một cuộc hành , một cuộc hành trình trở về của 13,7 tỉ năm
Tôi hi vọng bạn đồng ý rằng đây là một câu chuyện đầy sức ảnh hưởng
Và đó là câu chuyện mà ở đó con người đóng một vai trò đáng ngạc nhiên và sáng tạo
Nhưng nó cũng tồn tại những cảnh báo nguy hiểm
Việc nghiên cứu tổng hợp là một động lực rất , rất mạnh mẽ , và điều đó không rõ ràng rằng con người chúng ta chịu trách nhiệm với nó .
Tôi nhớ rất rõ như một đứa trẻ lớn lên ở nước Anh sống qua cuộc khủng hoảng tên lửa Cuban
Chỉ trong vòng một vài ngày toàn bộ sinh quyển dường như đã ở trên bề mặt của sự hủy diệt
Và những vũ khí giống nhau vẫn còn đó và họ vẫn còn vũ trang
Nếu chúng ta tránh cái bẫy đó thì những thứ khác đang đợi chúng ta
Chúng ta đang đốt cháy những nhiên liệu hóa thạch với một tốc độ như vậy chúng ta dường như làm suy yếu những điều kiện Goldilocks làm cho nó có thể là những nền văn minh nhân loại để phát triển mạnh trong vòng mười năm qua
Vì vậy điều mà lịch sử vĩ đại có thể làm là chỉ cho chúng ta thấy bản chất của sự phức tạp và mong manh của mình và những nguy hiểm mà chúng ta đang đối mặt nhưng nó cũng chỉ cho chúng ta thấy rằng sức mạnh của chúng ta cùng với việc nghiên cứu tổng hợp
Và bây giờ , cuối cùng là , đây là điều tôi muốn
Tôi muốn cháu trai Daniel của tôi và bạn của nó cùng thế hệ của nó trên toàn thế giới biết được câu chuyện lịch sử to lớn này và hiểu nó một cách sâu sắc cho chúng hiểu rằng cả những thách thức mà chúng ta đang đối mặt và cả những cơ hội mà chúng ta có
Và đó là lí do tại sao nhóm chúng tôi đang xây dựng một giáo trình trực tuyến miễn phí trong lịch sử vĩ đại dành cho học sinh trung học trên toàn thế giới
Chúng tôi tin rằng lịch sử vĩ đại sẽ là một công cụ trí tuệ sáng tạo cho họ khi Daniel và thế hệ của nó đối mặt với những thách thức lớn và cũng như các cơ hội rộng mở phía trước chúng ở ngưỡng cửa thứ ba trong lịch sử của hành tinh xinh đẹp của chúng ta
Cám ơn sự quan tâm của các bạn
(Tiếng vỗ tay)
Bao nhiêu lần chúng ta nghe thấy rằng mọi người không quan tâm?
Bao nhiêu lần bạn được nhắc nhở rằng sự thay đổi thật sự đáng kể không thể xảy ra bởi vì phần lớn mọi người đều quá ích kỉ, quá ngu dốt hoặc quá lười biếng để cố gắng tạo nên sự khác biệt trong cộng đồng?
Hôm nay tôi đề xuất với các bạn rằng tính lãnh đạm mà chúng ta nghĩ chúng ta biết nó thực ra không hề tồn tại, mà đúng hơn là, mọi người có quan tâm, nhưng chúng ta đang sống trong một thế giới thế giới ấy tích cực làm nản lòng những ai muốn nỗ lực cam kết bằng cách liên tục đặt ra những chướng ngại vật và rào cản trên con đường của chúng ta.
Và tôi sẽ đưa ra 1 vài ví dụ về những điều tôi nói.
Hãy bắt đầu với tòa thị chính. Bạn đã từng nhìn thấy 1 trong những thứ này trước đây chưa?
Đây là 1 quảng cáo trên báo.
Nó là thông cáo về việc thay đổi kết cấu quy vùng cho 1 tòa nhà văn phòng mới. để cho người dân quanh vùng này biết điều gì đang diễn ra. Như bạn thấy đấy, đọc nó là điều không thể.
Bạn cần đọc đến 1 nửa dưới
mới tìm ra địa chỉ mà họ đang nhắc tới, và xa hơn 1 chút, với phông chữ nhỏ tí để tìm ra thực sự thì nó liên quan gì tới bạn.
Hãy tưởng tượng xem nếu 1 khu vực tư nhân quảng cáo 1 cách tương tự -- nếu Nike muốn bán 1 đôi giày và lại đặt quảng cáo trên báo như thế này.
(Vỗ tay) Vâng, điều đó không bao giờ xảy ra cả. Bạn sẽ không bao giờ nhìn thấy những quảng cáo như thế này,
bởi vì Nike thực sự muốn bạn mua giày của họ. Trong khi thành phố Toronto rõ ràng là không muốn bạn để tâm vào quá trình hoạch định đó, nếu không thì quảng cáo của họ sẽ phải như thế này cơ -- với tất cả những thông tin, về cơ bản, được trình bày 1 cách rõ ràng. Chừng nào mà thành phố phát hành những thông cáo như thế này
để cố gắng khiến mọi người tham gia, thì, dĩ nhiên là, mọi người sẽ không bao giờ làm cả. Nhưng đó không phải là sự lãnh đạm;
đó là sự ngăn chặn có chủ tâm.
Khu vực công cộng.
(Vỗ tay) Cái cách mà chúng ta ngược đãi những khu vực công cộng chính là 1 chướng ngai vật to lớn đối với bất kì sự thay đổi chính sách cải cách nào. Bởi vì chúng ta, về cơ bản, đang đặt 1 cái mác giá vào sự tự do diễn đạt.
Bất kì ai có nhiều tiền đều lấy được tiếng nói lớn nhất, thống trị môi trường thị giác và tinh thần.
Vấn đề với mô hình này là có nhiều thông điệp đang kinh ngạc cần được truyền bá lại không có lợi để nói ra.
Vậy nên bạn sẽ không bao giờ thấy chúng trên bảng dán thông cáo cả.
Phương tiện truyền thông đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển quan hệ của chúng ta với sự thay đổi chính trị, phần lớn bằng cách lờ đi chính trị hay tập trung vào những người nổi tiếng và các vụ bê bối. Nhưng kể cả khi họ đề cập đến những vấn đề chính trị quan trọng, họ sẽ làm theo cách mà tôi cảm thấy sự can ngăn để tham gia.
Và tôi sẽ cho bạn 1 ví dụ: tạp chí Now từ tuần trước --
tiến tới khu buôn bán kinh doanh ở Toronto.
Đây là câu chuyện trang bìa. Đó là bài báo về buổi biểu diễn ở nhà hát,
và nó mở đầu với các thông tin cơ bản như là nó ở đâu, trong trường hợp bạn thực sự muốn đi xem nó sau khi đọc bài báo -- ở đâu, thời gian, website.
Cũng giống như vậy -- đây là 1 bài phê bình phim,
1 bài phê bình nghệ thuật,
và 1 bài phê bình sách -- họ cung cấp nơi đọc nếu bạn muốn đi.
1 cửa hàng -- có thể bạn chỉ muốn đọc về nó, hoặc bạn có thể muốn đến đó chăng. Vậy nên họ cho bạn biết nó ở đâu, giá cả thế nào,
địa chỉ, số điện thoại, v.v.
Vậy là bạn đã bắt đầu với những bài báo chính trị của họ.
Đây là 1 bài báo tuyệt vời về cuộc đua bầu cử quan trọng đang diễn ra.
Nó nói về các ứng viên -- được viết rất tốt -- nhưng không hề có thông tin, không có bước tiếp theo, không có website cho chiến dịch, không thông tin về việc khi nào thì cuộc tranh luận công khai diễn ra, văn phòng chiến dịch nằm ở đâu.
Và đây là 1 bài báo tốt khác về chiến dịch mới chống lại sự tư nhân hóa đường xá không có 1 thông tin liên lạc nào cho chiến dịch.
Thông điệp có vẻ như người đọc có khả năng muốn ăn, muốn đọc quyển sách, muốn xem bộ phim, nhưng không hề tham gia vào cộng đồng.
Và bạn có thể nghĩ nó là 1 điều nhỏ thôi, nhưng theo tôi nó quan trọng bởi vì nó tạo ra tinh thần chung và nó củng cố cho ý tưởng nguy hiểm là chính trị là 1 môn thể thao chỉ để ngắm chứ không để tham gia.
Anh hùng: Bạn nhìn nhận khả năng lãnh đạo như thế nào?
Hãy nhìn vào 10 bộ phim này. Chúng có chung điều gì?
Hay ai đó?
Chúng đều có những nhân vật chính đã được chọn trước. Ai đó đến với họ và nói, "Anh là người được chọn.
Đó là 1 lời tiên đoán. Anh phải cứu thế giới này." Và rồi ai đó đi ra và cứu thế giới bởi vì họ được bảo phải làm thế,
với vài người bám đuôi đi cùng. Điều đó giúp tôi hiểu
tại sao rất nhiều người thấy thật khó khăn để nhận là người chỉ huy. Bởi vì câu chuyện truyền một 1 thông điệp sai lầm về ý nghĩa của sự lãnh đạo.
Sự cố gắng anh hùng là sự cố gắng tập thể, đó là điều thứ nhất. Thứ 2 là, điều đó là không hoàn hảo; nó không lộng lẫy;
và nó không hề bất chợt bắt đầu và bất chợt kết thúc. Nó là 1 quá trình diễn ra trong cả đời bạn.
Nhưng quan trọng nhất là, nó là tự nguyện.
Nó phải là tự nguyện.
Đến khi nào mà chúng ta vẫn dạy trẻ con rằng
chủ nghĩa anh hùng bắt đầu khi ai đó xóa bỏ cái dấu trên trán bạn, hay ai đó bảo bạn rằng bạn là 1 phần của lời tiên tri, họ đã bỏ qua đặc tính quan trọng nhất của sự lãnh đạo, đó là nó nó đến từ trong tâm hồn. Nó là cách theo đuổi ước mơ của chính bạn --
dù không được mời gọi, không được mời gọi -- và rồi làm việc với người khác để biến những ước mơ đó thành thật.
Đảng chính trị: ôi cậu bé. Những đảng chính trị có thể và nên là
1 trong những điểm bắt đầu cơ bản để mọi người tham gia vào chính trị.
Thay vào đó, chúng đã trở thành, đáng buồn thay, những tổ chức tầm thường và không sáng tạo, chúng phụ thuộc nặng nề vào những nghiện cứu thị trường, việc bỏ phiếu, và những nhóm tiêu điểm, và rồi họ đều kết thúc bằng cách nói những điều giống hệt nhau, phần lớn là phun lại những điều chúng ta muốn nghe và vì thế không dám trình bày những ý tưởng táo bạo và sáng tạo.
Và người dân có thể cảm thấy những điều đó, và nó nuôi dưỡng tính hoài nghi cay độc.
(Vỗ tay) Tình trạng từ thiện:
Những nhóm mang danh nghĩa từ thiện ở Canada không được phép công khai quảng bá.
Đây là 1 vấn đề lớn, 1 chướng ngại vật lớn trong việc thay đổi, bởi vì nó có nghĩa là 1 vài trong số những tiếng nói nồng nhiệt và có hiểu biết nhất đã bị dập im hoàn toàn, đặc biệt là trong các kì bầu cử.
Điều đó dẫn chúng ta tới vấn đề cuối cùng, đó là những cuộc bầu cử.
Như bạn thấy đấy, những cuộc bầu cử ở Canada là 1 trò đùa tuyệt đối. Chúng ta sử dụng những hệ thống lạc hậu,
mà không hề công bằng và tạo ra những kết quả ngẫu nhiên.
Canada hiện nay được lãnh đạo bởi 1 đảng mà phần lớn người Canada không thực sự muốn.
Làm sao chúng ta có thể, 1 cách trung thực và thành thực, cổ vũ mọi người bỏ phiếu khi mà những là phiếu không hề được đếm ở Canada? Bạn có thể ghép tất cả lại với nhau
và dĩ nhiên là con người rất thờ ơ.
Giống như là cố gắng đâm vào bức tường gạch vậy.
Không phải tôi cố tình bi quan bằng cách lôi tất cả những chướng ngại vật này ra nói và giải thích tại sao chúng nằm ở con đường của chúng ta. Mà thực tế ngược lại: tôi thực sự nghĩ rằng con người là tuyệt vời và thông minh
và họ có quan tâm, Nhưng, như tôi đã nói, chúng ta sống trong 1 môi trường nói mà tất cả những chướng ngại vật được đặt ra ngáng đường.
Chừng nào ta còn tin những con người, những người hàng xóm của mình, là ích kỉ, ngu dốt và lười biếng, thì sẽ không có bất kì hi vọng nào.
Nhưng chúng ta có thể thay đổi tất cả những điều tôi vừa nhắc đến. Chúng ta có thể mở rộng tòa thị chíng.
Chúng ta có thể sửa đổi những hệ thống bầu cử.
Chúng ta có thể dân chủ hóa khu vực công cộng.
Thông điệp chính của tôi là, nếu chúng ta có thể định nghĩa lại sự lãnh đạm, không phải như 1 hội chứng bên trong cơ thể, mà là 1 chuỗi phức tạp của những rào cản văn hóa, những rào cản đang kêu gọi được dỡ bỏ, và nếu chúng ta có thể định nghĩa rõ ràng, chúng ta có thể xác định rõ ràng, những chướng ngại vật đó là gì, và sau đó nếu chúng ta có thể cùng làm việc để tháo dỡ những chướng ngại vật này, thì chuyện gì cũng có thể Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi là một Cha xứ Anh giáo.
Tôi là một linh mục trong 20 năm qua.
Phần lớn thời gian, tôi luôn đấu tranh và trăn trở với những câu hỏi về bản chất của Chúa.
Chúa là ai? Và tôi ý thức được rằng khi bạn nói từ "Chúa" nhiều người sẽ cụt hứng ngay lập tức.
Và đa số, cả trong và ngoài nhà thờ vẫn mường tượng về Ngài như một người kiểm soát trời đất, người đặt ra luật lệ, người cảnh sát nơi trời cao quy định mọi thứ và khiến mọi việc xảy ra.
Ngài sẽ bảo vệ con chiên của mình, và đáp lại những tín đồ trung thành.
Và trong sự tôn sùng của nhà thờ, tính từ được dùng nhiều nhất khi nói về Chúa là "toàn năng."
Nhưng tôi có vấn đề với điều đó.
Tôi ngày càng cảm thấy không thoải mái với nhận thức này về Chúa trong thời gian qua.
Ta có thực sự tin rằng Chúa là người đàn ông lãnh đạo ta vẫn hằng nghĩ trong sự tôn thờ và nghi thức tế lễ suốt từng ấy năm ?
Dĩ nhiên, có những nhà tư tưởng đã đưa ra những cách nhìn nhận khác nhau về Chúa.
Khám phá phần nữ tính, gìn giữ phương diện thần thánh.
Đề xuất rằng Chúa nên thể hiện bản thân qua sự vô quyền hạn thay vì quyền lực.
Thừa nhận rằng Chúa là một định nghĩa không thể lý giải được
Tìm ra sự giao thoa sâu sắc với những tôn giáo và triết học khác và cách nhìn nhận cuộc sống như một phần của cuộc tìm kiếm ý nghĩa mang tính phổ biến toàn cầu .
Những quan điểm này được biết đến trong những ngành học thuật tự do, nhưng giới tăng lữ như tôi không sẵn lòng phơi bày chúng, vì lo sợ sẽ tạo ra căng thẳng và chia rẽ trong giới giáo đường, bởi sợ làm xáo trộn niềm tin giản đơn của những tín đồ truyền thống.
Tôi đã lựa chọn không gây xáo động.
Sau đó, vào ngày 26/12 năm ngoái, mới hai tháng trước, cơn động đất ngầm gây ra sóng thần.
Và hai tuần sau, sáng Chủ Nhật, ngày 9/1, tôi thấy mình đang đứng trước giáo đoàn của mình - những người theo đạo Cơ Đốc thông minh, thiện chí và sâu sắc nhất - và tôi phải thay mặt họ bày tỏ tình cảm và những câu hỏi của chúng tôi.
Tôi có đáp án của riêng mình, nhưng tôi còn có một vai trò chung, và một điều gì đó cần được nói ra.
Và đây là điều tôi đã nói.
Ngay sau trận sóng thần tôi đọc được một bài báo viết bởi tổng giám mục của Canterbury - tiêu đề chính xác - về thảm kịch ở Nam Á.
Mấu chốt của những gì ông nói là: Những người bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi sự tàn phá và mất đi người thân không muốn những lí thuyết suông là làm sao Chúa để điều đó xảy ra.
Ông viết, "Nếu một thiên tài sùng đạo nào đó đưa ra một lời giải thích chính xác tại sao tất cả những cái chết ấy là có ý nghĩa, liệu ta có cảm thấy hạnh phúc, an toàn hay tin tưởng hơn về Chúa?"
Nếu người đàn ông xuất hiện trên mặt báo nắm tay đứa con đã chết đứng ngay trước mặt chúng ta bây giờ, ta sẽ chẳng thể nói gì với anh ta.
Một lời đáp sẽ không thích hợp.
Phản hồi hợp lí duy nhất là sự im lặng cảm thông
và những trợ giúp mang tính thực tiễn. Đó không phải lúc để giải thích, giảng đạo hay nói chuyện thần thánh; mà là khoảng khắc cho những giọt nước mắt.
Điều này đúng. Và giờ chúng ta ở đây, tại nhà thờ của tôi ở Oxford, ngay sát với sự kiện xảy ra một thời gian trước, nhưng với niềm tin bị sứt mẻ.
Và chúng tôi muốn một lời giải thích từ Chúa.
Chúng tôi yêu cầu một lời giải thích từ Ngài.
Vài người kết luận ta chỉ có thể tin vào Chúa - người sẻ chia nỗi đau của ta.
Ở một mặt nào đó, Chúa phải cảm nhận nỗi đau, nỗi thống khổ,
và vết thương tinh thần ta cảm nhận. Mặt khác, sự tồn tại của Chúa phải có khả năng đi vào lòng người và trải nghiệm sự đau đớn bên trong.
Và nếu điều này là sự thật, Chúa cũng phải biết đến niềm vui và sự tán dương của tinh thần con người.
Chúng ta muốn một vị Chúa có thể cùng rơi lệ và cùng vui mừng với mọi người
Với tôi đó là một lời khẳng định vừa thuyết phục lại vô cùng xúc động về niềm tin của tín đồ Cơ Đốc Giáo về Chúa.
Hàng trăm năm qua, với sự thịnh hành của giáo hội chính thống, sự thật được chấp nhận là rằng, Chúa là Cha, là tạo hóa, là không thay đổi. và vì vậy bằng cái định nghĩa không thể cảm nhận nỗi đau hay nỗi buồn.
Giờ vị Chúa không thay đổi có vẻ hơi lạnh lùng và dửng dưng với tôi.
Và sự kiện đau thương của thế kỉ 20 khiến người ta đặt câu hỏi về sự lạnh lùng, vô cảm của Chúa.
Vụ thảm sát hàng triệu người trong hầm và trong những trại hành quyết khiến người ta đặt câu hỏi "Khi xảy ra những điều này, Chúa ở đâu?
Chúa là ai trong tất cả những thứ này ?"
Và câu trả lời là "Chúa ở đây với chúng ta, hay Chúa không còn xứng đáng với lòng trung thành của chúng ta nữa."
Nếu Chúa đứng ngoài cuộc, quan sát nhưng không dính líu, thì Chúa có thể cũng tồn tại, nhưng ta không muốn biết về Người.
Nhiều người Do Thái và tín đồ Cơ Đốc giờ cảm thấy như thế này, tôi biết.
Và tôi cũng nằm trong số đó.
Vậy là ta có một vị Chúa đau khổ - một vị Chúa kết nối sâu sắc với thế giới và với mọi linh hồn sống.
Tôi rất ủng hộ quan điểm này về Ngài.
Nhưng chưa đủ. Tôi cần phải hỏi thêm vài câu hỏi nữa, và tôi hi vọng chúng là những câu hỏi các bạn cũng muốn hỏi, cũng như một vài người trong các bạn.
Vài tuần qua tôi bị đánh động một số lần rằng những ngôn từ cầu nguyện của tôi có chút không thích hợp, chút thoái thác.
Chúng tôi có dịch vụ xe đẩy vào mỗi sáng thứ ba cho các bà mẹ và trẻ nhỏ
Và tuần trước chúng tôi hát cho bọn trẻ một trong những bài chúng yêu thích "Người khôn ngoan xây nhà trên tảng đá"
Có lẽ một vài người biết bài này. Một vài đoạn như thế này: "Người ngu dốt xây nhà trên cát / Và lũ đến / Và ngôi nhà trên cát bị cuốn đi."
Và cùng tuần đó, tại một tang lễ, chúng tôi hát bài thánh ca tương tự "Chúng ta cày ruộng và gieo mạ" một bài thánh ca đậm chất Anh.
Trong đoạn thứ hai có câu, "Gió và sóng tuân theo Người"
Thật không? Tôi cảm thấy chúng tôi không thể hát lại bài đó trong nhà thờ, sau những gì đã xảy ra.
Và câu hỏi lớn đầu tiên là về sự kiểm soát.
Có phải Chúa có kế hoạch cho mỗi chúng ta ? Phải chăng người nắm quyền điều khiển ?
Có phải Chúa sắp đặt mỗi khoảnh khắc ? Có phải gió và sóng theo lệnh Người ?
Đôi khi, những tín đồ Cơ Đốc Giáo kể về cách Chúa sắp xếp mọi chuyện cho họ, vì thế mọi thứ đã tiến hành thuận lợi. những khó khăn được vượt qua, bệnh tật được chữa lành, rắc rối được giải quyết, tìm được một bến đỗ vào thời điểm thích hợp.
Tôi nhớ ai đó đã nói điều này với tôi, với đôi mắt ánh lên nhiệt huyết xác nhận về niềm tin của cô ấy và lòng tốt của Chúa.
Nhưng liệu Chúa có thể hay sẽ làm những việc đó -- can thiệp vào để thay đổi dòng chảy của các sự kiện -- thế thì nhất định Ngài đã có thể ngăn chặn cơn sóng thần.
Liệu ta có vị Chúa bản địa nào có thể làm những chuyện nhỏ nhặt như làm bến đỗ, nhưng không phải những chuyện lớn như những con sóng với vận tốc 500 dặm 1 giờ?
Điều đó là không thể chấp nhận được với những tín đồ Cơ Đốc Giáo thông tuệ, và ta phải công nhận điều đó.
Chúa không chịu trách nhiệm cho trận sóng thần, và cũng không kiểm soát nó.
Sau thảm kịch, những câu chuyện sinh tồn bắt đầu xuất hiện.
Bạn có lẽ đã nghe một vài trong số chúng: người đàn ông đã lướt sóng, cô học sinh nhận ra mối nguy hiểm vì cô vừa học về sóng thần ở trường.
Và rồi có giáo đoàn rời nhà thờ thường lệ bên bờ biển của mình để đi phục vụ trên những ngọn đồi.
Nhà thuyết giáo đưa ra một bài diễn thuyết dài, vì vậy họ đã không gặp nguy hiểm khi con sóng ập đến.
Sau cùng ai đó đã nói rằng Chúa chắc hẳn đã quan tâm đến họ.
Vậy câu hỏi kế tiếp là về sự thiên vị.
Ta có thể dành được sự ưu ái của Chúa bằng việc thờ phụng hay tin tưởng Người ?
Chúa có yêu cầu lòng trung thành như bất kỳ đế chế cổ đại ?
Một vị Chúa dõi theo tín đồ của mình, và những người theo Cơ Đốc Giáo sẽ ổn, trong khi những người khác phải chết ?
Một trật tự chúng ta và họ, và một vị Chúa tội lỗi với sự thiên vị tồi tệ nhất?
Điều đó thật kinh khủng, và đó sẽ là điểm tôi tham gia với tư cách thành viên của mình.
Một vị Chúa như thế chỉ là kẻ vô đạo đức so với lí tưởng cao cả của nhân loại.
Vậy Chúa là ai,
nếu không phải người giật dây hay người che chở con chiên của mình ? Có lẽ Chúa chấp nhận và cho phép những điều tồi tệ xảy ra, vì thế chủ nghĩa anh hùng và sự cảm thông mới có thể xuất hiện
Có lẽ Ngài đang kiểm tra chúng ta: kiểm tra sự thiện nguyện, đức tin.
Có lẽ có kế hoạch quan trọng, lớn lao tính đến những nỗi đau kinh hoàng vì thế mọi thứ cuối cùng sẽ tốt đẹp.
Có thể, nhưng những quan điểm này đều là biến thể của việc Chúa điều khiển mọi thứ, người chỉ huy tối cao đùa bỡn sự hi sinh của những đơn vị cho một chiến dịch vĩ đại.
Ta vẫn có ấn tượng về một vị Chúa tạo ra sóng thần và cho phép Auaschwitz.
(trại lao động cưỡng bức thời Đức quốc xã) Trong cuốn tiểu thuyết tuyệt với của mình, "Anh em Karamazov," Dostoevsky nói với Ivan, nhờ chuyển lời đến cậu em trai sùng đạo và ngây thơ của mình, Alyosha: "Nếu những nỗi đau của trẻ nhỏ sẽ quyết định tất cả sự đau khổ cần thiết để có được lẽ phải, thì tôi sẵn sàng nói rằng toàn bộ lẽ phải không đáng một xu.
Ta không thể trả giá quá nhiều cho vé vào cổng.
Không phải tôi không chấp nhận Chúa.
Tôi thực sự, đầy kính trọng, sẽ trả lại tấm vé ấy cho Người"
Hoặc có lẽ Chúa đã sắp đặt vũ trụ vận hành từ lúc ban đầu và sau đó từ bỏ quyền kiểm soát mãi mãi, do đó hiện tượng tự nhiên có thể xảy ra, và sự tiến hoá thực hiện quá trình của nó.
Điều này dường như dễ chấp nhận hơn, nhưng cuối cùng nó vẫn đặt ra cho Chúa trách niệm về mặt đạo đức.
Phải chăng Chúa là một vị khán giả lạnh lùng, vô cảm ?
Hay là người yêu thương bất lực, dõi xem với sự cảm thương vô hạn những chuyện Người không thể kiểm soát hay thay đổi ?
Có phải Chúa liên quan mật thiết đến nỗi đau của ta, và Người cảm nhận được nó trong cơ thể mình ?
Nếu ta tin vào điều như thế này, ta phải hoàn toàn quên đi người giật dây, người chỉ huy toàn quyền, từ bỏ những hình mẫu truyền thống.
Ta phải nghĩ lại về Chúa.
Có lẽ Người chẳng làm gì hết.
Có lẽ Chúa không phải là một tác nhân như tất cả chúng ta.
Những quan điểm tôn giáo sơ khai xem Chúa như một loại người siêu nhiên, làm tất cả mọi việc trên đời.
Đánh bại những người Ai Cập, dìm chế họ trong Biển Đỏ,
tàn phá những thành phố, nổi cơn thịnh nộ. Người ta biết đến Chúa qua những hành động vĩ đại của Người.
Nhưng sẽ ra sao nếu như Chúa không hành động, nếu như Ngài chẳng làm gì hết?
Sẽ ra sao nếu như Chúa ngự trị trong vạn vật ?
Tâm hồn yêu thương của vũ trụ.
Một sự hiện diện cảm thương bên trong, củng cố và giữ gìn mọi thứ.
Sẽ ra sao nếu như Chúa ngự trị trong vạn vật ?
Trong mạng lưới quan hệ phức tạp và những kết nội tạo nên cuộc sống.
Trong vòng quay tự nhiên của sự sống và cái chết, sự sáng tạo và huỷ diệt xảy ra liên tục.
Trong quá trình tiến hóa.
Trong sự phức tạp và huy hoàng đáng kinh ngạc của thế giới tự nhiên.
Trong ý thức tập thể, trong tâm hồn con người.
Trong các bạn, trong tôi, tâm hồn, thể xác và tinh thần.
Trong cơn sóng thần, trong những nạn nhân Trong chiều sâu của mọi thứ.
Trong sự hiện diện và sự vắng mặt.
Trong sự giản đơn và phức tạp. Trong sự đổi thay và phát triển.
Làm thế nào mà sự tiềm ẩn bên trong này của Chúa tạo nên sự ảnh hưởng ?
Khó đểnhận biết được, và cần thêm nhiều câu hỏi nữa.
Có phải Chúa chỉ là một cái tên khác của vũ trụ, không hề có sự tồn tại độc lâp ?
Tôi không biết. Ta có thể quy kết nhân cách cho Chúa ở quy mô nào ?
Tôi cũng không biết ?
Cuối cùng thì, chúng ta phải nói, "Tôi không biết".
Nếu ta biết thì Chúa sẽ không còn là một vị thần.
Việc có lòng tin vào Chúa sẽ giống như việc tin tưởng một lòng nhân ái cần thiết trong vũ trụ, và ít giống với việc tin vào hệ thống những khẳng định mang tính học thuyết.
Không đáng mỉa mai sao khi những tín đồ Cơ Đốc Giáo kiên quyết tin vào một cá thể vô định không thể nào biết được. và rồi gán Người trong những học thuyết cứng rắn và hệ thống khép kín?
Làm sao người ta có thể thực hành một lòng tin như vậy ?
Bằng việc tìm kiếm vị Chúa bên trong. Bằng việc nuôi dưỡng nội tâm của tôi.
Trong tĩnh lặng, trong thiền định, trong không gian bên trong, trong cái tôi còn lại khi tôi nhẹ nhàng gác lại những xúc cảm và những ý tưởng, băn khoăn vụt qua.
Trong ý thức về những cuộc độc thoại nội tâm.
Và làm ta có thể sống trong một niềm tin như vậy?
Sao tôi có thể sống với một niềm tin như thế? Bằng việc tìm kiếm kết nối mật thiết với nội tâm của bạn.
Loại quan hệ tự thâm tâm nói chuyện với thâm tâm.
Nếu Chúa ở trong tất cả mọi người, thì có một nơi tụ họp nơi những mối quan hệ của tôi với bạn, trở thành cuộc gặp gỡ ba chiều.
Có một câu chào của người Ấn Độ, cái mà tôi chắc các bạn đều biết: "Namaste", cùng với một sự cúi chào đầy tôn kính, cái mà, dịch một cách đại khái là, "Phần nào của Chúa trong tôi chào hỏi phần nào của Chúa trong bạn."
Namaste.
Và sao một người củng cố được niềm tin ấy?
Bằng việc tìm kiếm chiều sâu có mặt trong mọi thứ.
Trong âm nhạc và thơ văn, trong thế giới tự nhiên của cái đẹp và trong những điều bình dị nhỏ bé hằng ngày. có một hiện diện sâu thẳm bên trong khiến chúng trở nên khác thường.
Điều đó cần sự chú tâm sâu sắc và sự chờ đợi kiên nhẫn, một thái độ trầm ngâm và sự rộng lượng chào đón với những người mà trải nghiệm của họ khác với của tôi.
Khi tôi đứng lên nói với đồng bào mình về Chúa và cơn sóng thần, Tôi không có câu trả lời cho họ.
Không có túi hành lí chật cứng niềm tin với sự đề cập từ kinh thánh để chứng minh.
Chỉ là những hoài nghi và đặt câu hỏi, sự không chắc chắn.
Tôi đã đưa ra một vài gợi ý, có lẽ là những cách nghĩ mới về Chúa.
Những cách cho phép chúng ta tiếp tục, xuôi theo con đường mới chưa có dấu chân.
Nhưng cuối cùng, điều duy nhất tôi dám chắc là, "Tôi không biết" và đó có thể là lời khẳng định tôn giáo sâu sắc nhất trong tất cả.
Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)
Tôi là con gái của một người làm đồ giả, không giống những người làm đồ giả khác ...
Khi bạn nghe từ "làm đồ giả", bạn thường hiểu là "hám lợi".
Bạn hiểu là "làm tiền giả", "làm tranh giả"
Bố tôi không phải một người như vậy.
Trong 30 năm cuộc đời, ông làm giấy tờ giả -- không phải cho bản thân, mà luôn là cho người khác, và để cứu giúp những người bị ngược đãi, bị áp bức.
Để tôi kể về ông.
Đây là bố tôi năm ông 19 tuổi.
Mọi chuyện bắt đầu với ông vào Thế Chiến thứ 2, năm 17 tuổi ông thấy mình chui vào một xưởng làm giấy tờ giả.
Ông nhanh chóng trở thành chuyên gia làm giấy tờ giả cho quân Kháng chiến.
Chuyện này không tầm thường -- sau giải phóng, ông tiếp tục làm giấy tờ giả cho mãi đến những năm 70.
Khi tôi còn nhỏ tất nhiên tôi không biết gì về điều này.
Đây là tôi, là khuôn mặt đang làm trò ở giữa.
Tôi lớn lên ở ngoại ô Paris tôi nhỏ tuổi nhất trong 3 đứa.
Tôi có một người bố "bình thường" như bao người khác, ngoại trừ sự thật là ông lớn hơn 30 tuổi ...
uhm, cơ bản là ông đủ tuổi ông của tôi.
Dù sao, ông là một nhiếp ảnh gia và là một nhà giáo dục đường phố, ông luôn dạy chúng tôi phải nghiêm chỉnh tuân theo luật pháp.
Và tất nhiên là ông chưa bao giờ nói về cuộc đời trước đây của mình khi ông là một người làm đồ giả.
Nhưng có một sự cố mà tôi sắp kể sau đây, có lẽ là điều khiến tôi nghi ngờ đôi điều.
Lúc đó tôi đang học trung học và bị điểm kém, là một chuyện hiếm gặp đối với tôi, nên tôi quyết định giấu bố mẹ tôi.
Để làm vậy, tôi lên kế hoạch giả chữ kí của họ.
Tôi bắt đầu giả chữ kí của mẹ, bởi vì chữ kí của bố rõ là khó giả.
Thế, tôi bắt đầu làm. Tôi lấy vài tờ giấy rồi bắt đầu tập, tập, tập, cho đến khi tôi thấy mình viết cứng tay rồi, và kí thật.
Sau đó, trong lúc kiểm tra cặp, mẹ tôi cầm bài tập của tôi lên và lập tức nhìn thấy chữ kí giả.
Bà la mắng xối xả chưa từng có.
Tôi trốn vào phòng ngủ, nằm dưới chăn, rồi tôi đợi bố tôi đi làm về có thể nói là, với sự sợ hãi kinh khủng.
Tôi nghe ông bước bước vào.
Tôi vẫn nằm trong chăn. Ông bước vào phòng tôi, ngồi ở góc giường, và im lặng, nên tôi kéo chăn ra khỏi đầu, khi ông nhìn tôi ông phì cười.
Ông cười rất dữ, ông không thể dừng lại được, và tay ông thì cầm bài tập của tôi.
Rồi ông nói, "Mà thực là, Sarah, đáng ra con có thể tập thêm!
Con không thấy nó quá nhỏ à?" Thực ra, nó khá nhỏ.
Tôi sinh ra ở Algeria.
Ở đó tôi nghe người ta gọi bố tôi là một "moudjahid" có nghĩa là "lính".
Sau đó, khi ở Pháp, tôi rất thích nghe trộm người lớn nói chuyện, tôi nghe đủ chuyện về cuộc đời trước đây của bố tôi, đặc biệt là những gì ông đã "làm" trong Thế Chiến II, những gì ông đã "làm" trong chiến tranh Algeria.
Và trong đầu, tôi nghĩ rằng "làm" trong một cuộc chiến nghĩa là làm một người lính.
Nhưng hiểu bố tôi, và ông luôn nói rằng ông là một người chuộng hòa bình, không bạo lực, tôi thấy thật khó hình dung ông với một cái mũ cối và khẩu súng.
Thực sự, hình tượng đó rất xa vời với tôi.
Một ngày, khi bố tôi đang làm việc với một hồ sơ để nhập quốc tịch Pháp cho chúng tôi, tôi chợt thấy vài giấy tờ khiến tôi chú ý.
Đó là thật!
Những cái đó là của tôi, tôi sinh ra là một người Argentina.
Mà giấy tờ tôi chợt thấy sẽ giúp chúng tôi có cơ sở nói với chính quyền là một giấy tờ từ quân đội đại diện cho các tổ chức bí mật cảm ơn bố tôi vì việc ông đã làm.
Rồi đột nhiên tôi thốt lên "wow!"
Bố tôi, một đặc vụ bí mật?
Rất giống James Bond.
Tôi muốn hỏi ông nhiều câu hỏi mà ông không trả lời.
Sau đó, tôi tự hỏi mình rằng một ngày nào đó tôi sẽ phải hỏi ông.
Và rồi tôi làm mẹ và có con trai, cuối cùng quyết định đã đến lúc -- ông nhất định phải nói cho tôi biết.
Tôi đã làm mẹ còn ông đang ăn mừng sinh nhật thứ 77, đột nhiên tôi rất rất lo sợ.
Tôi sợ ông sẽ đi đem sự im lặng đi cùng và đem theo cả những bí mật.
Tôi cố gắng thuyết phục ông rằng câu chuyện đó rất quan trọng với chúng tôi, và có thể còn với những người khác nếu ông chia sẻ.
Ông quyết định kể tôi nghe và tôi đã viết một cuốn sách, mà lát nữa tôi sẽ lấy ra kể một vài trích đoạn.
Vậy, chuyện của ông. Bố tôi sinh ra ở Argentina.
Bố mẹ ông là người gốc Nga.
Cả gia đình đến định cư ở Pháp những năm 30.
Bố mẹ ông là người Do Thái, Nga và trên tất cả, họ rất nghèo.
Nên năm 14 tuổi bố tôi phải đi làm.
Với bằng tốt nghiệp duy nhất, là chứng chỉ tốt nghiệp tiểu học, ông tìm cho mình công việc thợ nhuộm - người lau khô.
Đó là nơi ông khám phá ra gì đó thực sự diệu kì, và khi ông nói về điều đó, nó thật tuyệt vời -- đó là ảo thuật của hóa nhuộm.
Trong thời gian đó đang diễn ra chiến tranh mẹ ông bị giết khi ông mới 15 tuổi.
Sự việc này cùng lúc với khi ông dồn hết tâm trí và sức lực vào hóa học bởi vì đó niềm an ủi duy nhất với ông.
Cả ngày ông đặt nhiều câu hỏi với ông chủ để học, để tích lũy nhiều và nhiều kiến thức, đến tối, khi không ai nhìn ngó nữa, ông làm thí nghiệm.
Ông gần như rất thích việc tẩy mực.
Tất cả những điều này là để nói rằng nếu bố tôi thực là người làm đồ giả thì gần như do ngẫu nhiên.
Gia đình ông là người Do Thái, vì thế họ bị truy lùng.
Cuối cùng họ đều bị bắt và bị đưa tới trại Drancy họ xoay sở để chạy trốn vào phút cuối cùng, nhờ vào giấy tờ quốc tích Argentina.
Họ đã thoát, nhưng họ luôn gặp nguy hiểm. Cái nhãn "Do Thái" to lớn vẫn nằm trên giấy tờ tùy thân.
Chính ông tôi là người quyết định cần giấy tờ giả mạo.
Bố tôi luôn luôn tuân thủ luật lệ cho dù ông bị ngược đãi, ông cũng không bao giờ nghĩ đến giấy tờ giả.
Nhưng chính ông là người đến gặp người đàn ông quân Kháng chiến.
Vào thời đó giấy tờ có bìa cứng, và được điền bằng tay, nêu công việc của bạn.
Để sống sót, ông cần có việc làm Ông yêu cầu người đàn ông đó viết chữ "thợ nhuộm".
Người đàn ông đột nhiên nhìn rất, rất thích thú.
Là một "thợ nhuộm", bạn có biết cách để tẩy dấu mực?
Tất nhiên là ông biết.
Đột nhiên người đó bắt đầu giải thích rằng thực ra toàn quân Kháng chiến có một vấn đề lớn: thậm chí những chuyên gia hàng đầu cũng không thể xóa được dấu mực, gọi là "không tẩy", mực xanh "Waterman"
Bố tôi lập tức trả lời rằng ông biết chính xác cách tẩy đi như thế nào.
Lúc đó, người đàn ông đó hẳn rất ấn tượng với cậu thanh niên 17 tuổi này người ngay tức khắc cho ông cái công thức, nên ông đã nhận cậu ta.
Thực ra, dù không biết gì về nó, ông đã phát minh ra một thứ mà chúng ta có thể thấy ở bất cứ hộp bút học sinh nào: được gọi là "bút xóa"
(Vỗ tay) Nhưng đó chỉ mới là bắt đầu.
Đó là bố tôi.
Ngay khi ông vào phòng thí nghiệm, dù ông là người trẻ tuổi nhất, ông lập tức nhận thấy có một vấn đề với việc làm giấy tờ giả.
Hoạt động làm giả không có cải tiến nào thêm.
Nhưng nhu cầu thì vẫn tăng và việc làm giả trên các giấy tờ đã có sẵn thật khó.
Ông tự nhủ cần phải làm giả ngay từ đầu.
Ông bắt đầu làm máy in. Ông làm bản khắc quang.
Ông khởi xướng làm mấy con tem bằng cao su.
Ông bắt đầu phát minh ra đủ kiểu đồ -- với một số vật liệu ông đã tạo ra máy ly tâm từ một cái bánh xe đạp.
Dù sao đi nữa, ông phải làm tất cả những việc này vì ông hoàn toàn bị ám ảnh của thành phẩm đạt được.
Ông đã làm một phép tính đơn giản: Trong một giờ ông có thể làm được 30 giấy tờ giả.
Nếu ông ngủ một giờ, 30 người sẽ chết.
Ông ý thức mình phải có trách nhiệm cho tính mạng của người khác khi chỉ mới 17 tuổi -- và còn cảm thấy tội lỗi vì là kẻ sống sót, vì ông trốn khỏi trại giam còn bạn bè ông thì không -- ý thức đó theo suốt cuộc đời ông.
Và điều này có thể giải thích vì sao, trong 30 năm, ông tiếp tục làm giấy tờ giả mạo trả giá bằng sự hi sinh.
Tôi muốn nói về những hi sinh đó, bởi vì có quá nhiều.
Rõ ràng có sự hi sinh về tiền của bởi vì ông luôn từ chối nhận tiền trả công.
Đối với ông, nhận tiền có nghĩa là một con buôn vụ lợi.
Nếu ông nhận tiền công, ông sẽ không thể nói "có" hay "không" khi ông cho rằng có một lý do thỏa đáng hay không thỏa đáng.
Vì vậy ông làm nghề nhiếp ảnh vào ban ngày, và làm thợ làm giả vào ban đêm trong 30 năm.
Đối với ông đã không còn thời gian ngày và đêm.
Và rồi còn cả sự hi sinh về cảm xúc: Làm sao có thể sống với một người phụ nữ khi có nhiều bí mật như vậy được?
Làm sao một người có thể giải thích ông làm gì trong phòng thí nghiệm vào ban đêm, tất cả các đêm?
Tất nhiên, còn có một sự hi sinh khác nữa liên quan tới gia đình mà về sau tôi mới hiểu nhiều hơn.
Một ngày bố tôi giới thiệu tôi với chị gái tôi.
Ông còn giải thích rằng tôi có một anh trai nữa, và lần đầu tôi gặp họ tôi chỉ mới 3 hay 4 tuổi, còn họ lớn hơn tôi 30 tuổi.
Giờ thì họ đều đã ở tuổi ngũ tuần.
Để viết cuốn sách đó, tôi hỏi chị gái tôi. Tôi muốn biết bố tôi là ai, người bố mà chị biết.
Chị giải thích rằng người bố mà chị có sẽ nói với anh chị là ông sẽ đến đón vào ngày Chủ nhật để dắt đi bộ.
Họ sẽ thay quần áo chỉnh tề và đợi ông, nhưng ông sẽ không bao giờ đến.
Ông sẽ nói "Bố sẽ gọi".
Ông không gọi. Và rồi ông không đến
Một ngày nọ ông biến mất hoàn toàn.
Thời gian trôi qua, lúc đầu họ nghĩ ông hẳn đã quên mất họ rồi.
Thời gian trôi, và cuối cùng sau gần 2 năm, họ nghĩ "Có lẽ bố chúng ta đã chết".
Và thế là tôi hiểu việc hỏi bố quá nhiều câu hỏi đã xoáy vào cả quá khứ ông không muốn nói về vì nó đau đớn.
Và trong khi anh chị khác mẹ của tôi nghĩ rằng mình đã bị bỏ rơi, mồ côi, thì bố tôi đang làm giấy tờ giả.
Và nếu ông không nói cho họ biết là bởi vì muốn bảo vệ họ.
Sau giải phóng, ông làm giấy tờ giả để những người sống sót trong các trại tập trung di cư tới Palestine trước khi lập ra nước Israel.
Sau đó, ông là một người trung thành chống đối thực dân, ông làm giấy tờ cho người Algeria trong chiến tranh Algeria.
Sau chiến tranh Algeria, ở tại trái tim của phong trào kháng chiến quốc tế tên ông được lưu truyền, và cả thế giới đến gõ cửa nhà ông.
Ở Châu Phi có các nước đấu tranh giành độc lập: Guinea, Guinea-Bissau, Angola.
Rồi bố tôi liên hệ với tổ chức chống phân biệt chủng tộc của Nelson Mandela.
Ông làm giấy tờ giả cho những người da đen Nam Phi bị ngược đãi.
Cũng có Mỹ Latinh nữa.
Bố tôi đã giúp những người chống lại chế độ độc tài ở Cộng hòa Dominica, Haiti, và rồi chuyển qua Brazil, Argentina, Venezuela, El Salvador, Nicaragua, Colombia, Peru, Uruguay, Chile và Mexico.
Và rồi cả chiến tranh Việt Nam.
Bố tôi làm giấy tờ giả cho lính đào ngũ Mỹ họ là những người không muốn đưa tay chống lại người Việt Nam.
Cũng không ngoại trừ Châu Âu.
Bố tôi đã làm giả giấy tờ cho những người chống đối Franco ở Tây Ban Nha, Salazar ở Bồ Đào Nha, chống lại chế độ độc tài của tên đại tá ở Hy Lạp, và thậm chí cả ở Pháp.
Chỉ có một lần, xảy ra vào tháng 5 năm 1968.
Bố tôi hẳn nhiên rất quan tâm theo dõi các cuộc biểu tình trong tháng Năm, nhưng trái tim ông lại ở nơi khác, cũng như thời gian của ông vì ông có hơn 15 nước để phục vụ.
Có một lần, ông nhận lời làm giấy tời giả cho một người bạn có thể thấy quen.
(Cười) Những ngày đó ông trẻ hơn nhiều, và bố tôi nhận làm hồ sơ giả để ông có thể trở lại và diễn thuyết ở một cuộc họp.
Ông nói với tôi rằng những giấy tờ đó dính dáng tới truyền thông nhất và ít hữu ích nhất mà ông từng làm trong suốt đời.
Nhưng, ông đồng ý làm, thậm chí dù Daniel Cohn-Bendit không bị nguy hiểm gì cả, chỉ vì đó là một cơ hội tốt để qua mặt các nhà chức trách, và để cho họ thấy không có gì thưa rỗng hơn là những ranh giới -- mà ý tưởng thì không có ranh giới.
Cả tuổi thơ tôi, trong khi bố của bạn bè kể chúng nghe chuyện cổ Grimm, bố tôi kể tôi chuyện về những người hùng rất thầm lặng có lý tưởng sống khó lay chuyển họ đã tạo nên những điều kì diệu.
Những anh hùng đó không cần một quân đội phía sau họ.
Dù sao đi nữa, không ai theo họ cả, ngoại trừ một ít đàn ông và phụ nữ có niềm tin và lòng can đảm.
Về sau tôi hiểu hơn rằng đó thực ra là câu chuyện của riêng ông, bố tôi kể để đưa tôi vào giấc ngủ.
Tôi hỏi ông có khi nào nghĩ đến những hi sinh của ông, có khi nào ông tiếc nuối.
Ông nói không.
Ông nói rằng ông không thể chứng kiến hay chịu đựng bất công mà không làm gì cả.
Ông đã tin, và đến giờ ông vẫn tin rằng có thể có một thế giới khác -- một thế giới mà ở nơi đó không ai cần phải một người làm giả.
Ông vẫn mơ về nó.
Bố tôi đang có mặt trong phòng này ngày hôm nay.
Ông tên là Adolfo Kaminsky, và tôi sẽ mời ông đứng dậy.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
Đây là ngôn từ của tôi, nhưng không phải giọng nói của tôi.
Đây là Alex, giọng nói điện tử tốt nhất mà tôi có thể tìm được một tính năng tiêu chuẩn trên mọi máy tính Macintosh.
Trong phần lớn cuộc đời mình, tôi chưa từng băn khoăn về khả năng phát ngôn của mình.
Nó tự nhiên như hơi thở vậy.
Những ngày đó, tôi sống trên một thiên đường ngu ngốc
Sau khi các cuộc phẫu thuật ung thư lấy đi của tôi khả năng nói và ăn uống, tôi bị giam hãm trong cái thế giới ảo này nơi mà cái máy tính là một phần chức năng sống của tôi.
Gần đây, chúng ta được nghe những nhà hùng biện lưu loát và sáng giá tại TED.
Tôi cũng từng làm được như vậy.
Có thể tôi không thông minh bằng, nhưng ít ra cũng nói được nhiều như vậy.
Tôi muốn dành cuộc nói chuyện của tôi hôm nay đơn thuần cho việc nói, và về khả năng nói hay không thể nói gắn chặt với đặc tính của một con người như thế nào cũng như đòi hỏi sự ra đời của một sinh linh mới khi nó bị lấy đi.
Tuy nhiên, tôi thấy rằng chỉ nghe một giọng nói điện tử trong một khoảng thời gian dài có thể sẽ rất đơn điệu.
Vậy nên tôi đã nhờ vài người bạn ở TED đọc to giùm tôi.
Đầu tiên là vợ tôi, Chaz.
Chaz Ebert: "Chaz là người đã đứng bên tôi trong suốt 3 lần phẫu thuật làm lại hàm cho tôi và khôi phục khả năng nói.
Trong lần mổ đầu tiên do ung thư tuyến nước bọt tái phát năm 2006, Tôi tưởng sẽ được ra viện kịp để quay lại với chương trình phê bình phim của tôi, 'Ebert và Roper ở rạp phim.' Tôi đã thu trước nhiều show đủ cho 6 tuần tôi đi phẫu thuật và hồi phục.
Các bác sĩ đã lấy một xương mác từ chân tôi và một chút mô từ vai tôi tạo thành một bộ hàm mới.
Lưỡi, thanh quản và dây thanh âm của tôi thì vẫn tốt, chưa bị làm sao cả."
(Tiếng cười) (Tiếng cười) "Tôi đã rất lạc quan, và đúng như vậy.
Lần phẫu thuật đầu thành công mỹ mãn.
Tôi tự ngắm tôi qua gương và trông tôi cũng được lắm.
Hai tuần sau, tôi đã sẵn sàng để về nhà.
Khi tôi đang dùng iPod mở một bài hát của Leonard Cohen "I'm Your Man" tặng các bác sĩ và y tá chăm sóc tôi.
Bỗng nhiên, tôi bị chảy máu lênh láng
Động mạch cảnh của tôi bị vỡ.
Lạy Chúa, tôi vẫn còn ở phòng bệnh và các bác sĩ đang có mặt ở đó.
Chaz nói với tôi rằng nếu như bài hát đó không dài thế thì có lẽ tôi đã lên xe và đang trên đường về. và có thể sẽ phải chết ở đó.
Cám ơn ông, Leonard Cohen vì cứu sống tôi."
(Vỗ tay) Cuộc phẫu thuật thứ hai -- giúp nối lại trong 5 hay 6 ngày gì đó và rồi nó lại vỡ ra.
Và rồi nỗ lực lần thứ 3 cũng giúp nối lại động mạch của tôi khá ổn, đến khi nó đổ bể.
Một bác sĩ từ Brazil nói rằng ông ta chưa bao giờ thấy ai sống được khi bị vỡ động mạch cảnh.
Và trước khi tôi rời bệnh viện, sau một năm điều trị, tôi có cả thảy 7 lần vỡ động mạch cảnh.
Chưa bao giờ người ta cho tôi biết rằng tôi sẽ không thể nói được nữa; chỉ là điều đó đã quá rõ ràng rồi.
Giọng nói của con người là sự kết hợp khéo léo của hơi thở bên trong thanh quản của con người và hệ hô hấp.
Chúng ta cần phải giữ và điều chỉnh được hơi thở để tạo ra các âm thanh.
Do đó, hệ thống nhất thiết phải kín hơi đễ giữ được khí.
Vì tôi đã mất hàm dưới nên tôi không còn giữ được hơi, và do đó lưỡi và tất cả các bộ phận tạo âm khác của tôi cũng trở nên bất lực."
Dean Ornish: " Trong một khoảng thời gian dài ban đầu, tôi đã viết các tin nhắn trên các cuốn ghi chú.
Rồi tôi thử gõ các từ trên máy tính xách tay. và sử dụng giọng nói được cấy sẵn trong đó.
Cách này nhanh hơn, và chẳng ai phải cố để đọc chữ viết của tôi.
Tôi đã thử nhiều giọng nói điện tử có sẵn trên mạng, và trong nhiều tháng tôi dùng một giọng Anh, mà Chaz gọi là ngài Lawrence."
(Tiếng cười) "Đó là giọng dễ nghe nhất mà tôi có thể tìm được.
Sau đó hãng Apple phát hành giọng của Alex, thứ tốt nhất mà tôi từng biết.
Nó biết những thứ như là sự khác biệt giữ một dấu chấm cảm và một dấu chấm hỏi.
Khi nó thấy một khoảng nghỉ, nó biết cách tạo một câu sao cho nghe như câu đang kết thúc thay vì lơ lửng trong không khí.
Có tất cả các loại mã html mà bạn có thể dùng để điều khiển độ ngân và luyến của giọng nói điện tử, và tôi đã kiểm nghiệm chúng.
Đối với tôi, chúng có chung 1 vấn đề căn bản, đó là: chúng quá chậm.
Khi tôi đang ở trong tình huống đối thoại, tôi cần gõ thật nhanh và bắt kịp câu chuyện.
Mọi người không có thời gian hoặc đủ kiên nhẫn để chờ tôi loay hoay với đống mã lệnh cho tất cả các từ hay cụm từ.
Nhưng giọng nói riêng của chúng ta thì có ý nghĩa gì?
Điều này ảnh hưởng như thế nào đến việc bạn là một người ra sao?
Khi người ta nghe Alex phát ra những từ ngữ của tôi, họ có bị ngắt quãng không?
Liệu điều này có tạo ra sự phân biệt hay khoảng cách giữa một người với người kia không?
Tôi cảm thấy như thế nào khi không thế nói được?
Tôi đã cảm thấy, và vẫn cảm thấy một khoảng cách lớn với phần lớn mọi người.
Tôi trở nên không thoải mái khi bị tách ra khỏi cái máy tính
Cho dù trong tình huống đó, tôi thấy mọi người đều thông cảm cho những khó khăn trong việc nói năng của tôi.
Nên Chaz đã gợi ý đi tìm một công ty có khả năng tạo ra một giọng nói theo yêu cầu sử dụng giọng của tôi trên các chương trình tivi trong khoảng 30 năm.
Đầu tiên tôi phản đối.
Tôi nghĩ sẽ rất rùng rợn khi nghe giọng của chính mình phát ra từ một cái máy tính.
Có cái gì đó thoải mái hơn khi giọng nói đó không phải của tôi.
Nhưng tôi quyết định thử một lần.
Và chúng tôi liên lạc một công ty ở Scotland nơi có thể tạo ra giọng nói điện tử cá nhân.
Họ chưa bao giờ tạo một giọng nào từ các dữ liệu được ghi âm trước cả.
Tất cả các giọng nói họ làm đều được tạo ra nhờ một người khác nói bằng cách ghi âm các từ gốc trong một buồng điều khiển.
Nhưng họ vẫn sẵn lòng thử.
Nên tôi gửi cho họ băng ghi âm nhiều giờ giọng của tôi, cộng thêm nhiều mẩu ghi âm bình luận mà tôi đã làm cho các bộ phim dạng DVDs.
Và nó nghe như tôi nói vậy, nó thật sự giống.
Có một lý do cho điều đó; nó chính là tôi.
Tuy nhiên điều đó không đơn giản như vậy.
Các đoạn băng từ sô truyền hình của tôi không thực sự có ích vì có quá nhiều âm thanh khác xen vào -- ví dụ như nhạc phim hay tiếng Gene Siskel đang phản bác tôi." (Tiếng cười) "Và các từ tôi nói thường được nhấn mạnh đặc biệt nên chúng không phù hợp lắm khi ở cùng một câu.
Tôi sẽ cho các bạn nghe thử một đoạn.
Đây là vài bình luận mà tôi đã ghi lại để dùng khi Chaz và tôi xuất hiện trên chương trình Oprah Winfrey.
Và đây là một giọng mà chúng tôi gọi là Roger Jr.
hay Roger 2.0."
Roger 2.0: Oprah, tôi không thể diễn tả hết sự vui sướng khi được trở lại chương trình của cô.
Chúng ta đã nói chuyện từ lâu lắm rồi, và giờ chúng ta lại gặp nhau lần nữa.
Đó là phiên bản đầu tiên cho giọng nói điện tử của tôi.
Nó vẫn cần nâng cấp, nhưng ít nhất là nó nghe giống tôi và không như HAL 9000.
Khi tôi nghe nó lần đầu tiên, tôi rùng hết cả mình.
Khi tôi gõ bất cứ thứ gì, giọng này sẽ phát ra bất cứ cái gì tôi gõ.
Khi tôi đọc cái gì đó, nó sẽ đọc bằng giọng của tôi.
Tôi đã gõ trước những từ này, vì tôi không nghĩ là có gì thích thú khi ngồi xem tôi gõ phím cả.
Giọng nói được tạo bởi một công ty ở Scotland tên là CereProc.
Tôi thấy rất ổn khi nhiều từ mà các bạn đang nghe được trích ra từ lời bình luận của tôi cho 'Casablanca' và 'Citizen Kane'.
Đây là giọng nói đầu tiên mà họ làm riêng cho một cá nhân.
Có khá nhiều giọng tốt khác có sẵn cho các máy tính, nhưng chúng giống giọng của ai đó, trong khi giọng này nghe như là tôi vậy.
Tôi dự định sẽ dùng nó trên tivi, đài và cả trên mạng nữa.
Những ai cần một giọng nói nên biết rằng hầu hết các máy tính đã có hệ thống giọng nói tích hợp sẵn.
Nhiều người mù đang dùng chúng khi họ tự đọc báo trên Web.
Nhưng tôi vẫn phải nói rằng, ở cấp một, họ bảo rằng tôi nói quá nhiều, và bây giờ tôi vẫn có thể.
(Tiếng cười) Roger Ebert: Các bạn nghe đấy, nó giống hệt tôi, nhưng các từ cứ lên lên xuống xuống.
Ngữ điệu không được tự nhiên cho lắm.
Những người tốt bụng ở Scotland vẫn đang cải tiến giọng nói của tôi, và tôi rất lạc quan về điều đó.
Tuy nhiên đến giờ, giọng Alex của Apple vẫn là cái tốt nhất tôi từng nghe.
Tôi đã viết blog về nó và thực sự đã có một bình luận từ chính diễn viên lồng tiếng Alex này.
Anh ta nói rằng mình đã ghi âm rất nhiều giờ với các ngữ điệu khác nhau dùng trong giọng này.
Thật sự cần một lượng mẫu rất lớn.
John Hunter: " Cả đời tôi nói như máy.
Giờ đây tôi đã nói những lời cuối cùng của đời mình, và thậm chí tôi không còn nhớ chắc chắn là tôi đã nói những gì.
Tôi cảm thấy mình giống như người anh hùng trong câu chuyện của Harlan Ellison có nhan đề 'Tôi không có miệng và tôi phải hét.'
Vào thứ 4, David Christian giải thích với chúng tôi rằng loài người mới chỉ là một khoảnh khắc nhỏ trong suốt thời gian tồn tại của vũ trụ.
Trong hầu hết hàng triệu, hàng tỉ năm, chẳng có sự sống nào trên địa cầu cả.
Trong hầu hết thời gian sự sống bắt đầu trên trái đất, chẳng có sự sống thông minh nào.
Chỉ khi chúng ta biết truyền đạt kiến thức từ thế hệ này sang thế hệ tiếp theo, thì sự khai sáng văn minh mới bắt đầu.
Trong ngôn từ của vũ trụ học, thì nó mới chỉ khoảng 10 phút trước mà thôi.
Cuối cùng, công cụ tiên tiến và kỳ bí nhất của loài người đã xuất hiện, máy vi tính.
Điều này hầu như diễn ra trong suốt cuộc đời tôi.
Một số trong những cái máy tính nổi tiếng đầu tiên được lắp ở quê nhà tôi tại Urbana, nơi sản sinh ra HAL 9000.
Khi tôi nghe câu chuyện tuyệt vời của Salman Khan vào thứ tư, về trang web của học viện Khan nơi các giáo viên dạy hàng trăm môn học cho các sinh viên trên khắp thế giới, tôi đã hồi tưởng lại.
Đó là khoảng năm 1960.
Khi tôi - báo cáo viên của một tờ báo địa phượng - vẫn còn học trung học, tôi được cử đến phòng thí nghiệm máy tính của đại học Illinois để phỏng vấn các nhà chế tạo về thứ gọi là PLATO.
Những bước đầu tiên của lập trình logic cho hệ thống dạy học tự động.
Đó là một hệ thống lệnh hỗ trợ bởi máy tính, mà ngày nay chạy trên một máy tính gọi là ILLIAC.
Các lập trình viên nói rằng nó có thể hỗ trợ các sinh viên trong quá trình học tập.
Tôi ngờ là, 50 năm về trước ấy, họ thậm chí đã mơ về điều mà Salman Khan vừa hoàn thành.
Nhưng đó không phải là vấn đề.
Cái chính là PLATO mới chỉ 50 năm tuổi, một khoảng thời gian ngắn mà thôi.
Nó đã tiếp tục phát triển và hoạt động dưới dạng này hay dạng khác trên các máy tính tinh vi hơn rất nhiều, cho đến 5 năm trước.
Tôi đã đọc từ Wikipedia rằng, bắt đầu bằng một khởi đầu khá khiêm tốn, PLATO đã thiết lập các diễn đàn, công cụ tin nhắn, kiểm tra trực tuyến, thư điện tử, phòng chat, ngôn ngữ qua ảnh, và các chương trình chat chia sẻ màn hình từ xa và các trò chơi nhiều người tham gia.
"Kể từ khi trình duyệt web đầu tiên được phát triển ở Urbana, dường như quê nhà tôi, vùng phía nam Illinois, là nơi khai sinh ra phần lớn thế giới online mà chúng ta có ngày nay.
Nhưng tôi không đến đây để quảng cáo đâu."
(Tiếng cười) "Tôi đến đây như một người muốn được giao tiếp.
Tất cả những điều này đều diễn ra trong cuộc đời của tôi.
Tôi bắt đầu viết trên máy tính vào những năm 70 khi một trong những hệ thống Atech đầu tiên được cài đặt ở thời báo Chicago Sun.
Tôi đã xếp hàng ở Radio Shack để mua một trong những Model 100's đầu tiên.
Và khi tôi bảo những người trong phòng ấn bản ở Giải thưởng Hàn lâm rằng tốt hơn họ nên lắp đặt vài đường điện thoại cho kết nối Internet, họ còn chẳng biết là tôi đang nói cái gì.
Khi tôi mua cái máy để bàn đầu tiên, nó là một cái DEC Rainbow.
Có ai còn nhớ không nhỉ?"
(Vỗ tay) "Tờ thời báo The Sun cử tôi đến liên hoan phim Cannes với cái máy tính xách tay cỡ một cái va ly tên là Porteram Telebubble.
Tôi tham gia Compuserve khi nó mới có ít người và hiện tại tôi có nhiều người theo đuổi trên Twitter đấy."
(Tiếng cười) CE:" Tất cả những điều này đã xảy ra chỉ trong chớp mắt mà thôi.
Thật không thể tưởng tượng nổi điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.
Tôi thật quá may mắn khi sống trong khoảnh khắc này của lịch sử.
Thực sự, tôi rất may mắn khi sống trong lịch sử, vì nếu không có trí tuệ và trí nhớ thì sẽ không có lịch sử.
Trong hàng tỷ năm, vũ trụ tiến hóa mà hoàn toàn không được biết tới.
Giờ đây chúng ta sống trong thời đại Internet, cái dường như tạo ra một dạng của sự hiểu biết toàn cầu.
Và bởi vì thế, tôi có thể giao tiếp tốt như tôi đã từng có thể.
Chúng ta được sinh ra trong một hộp kín của không gian và thời gian.
Chúng ta sử dụng từ ngữ và giao tiếp đễ phá vỡ nó và tiếp cận với những cái khác.
Đối với tôi, Internet khởi đầu như một công cụ hữu ích và giờ đây nó trở thành cái gì đó tôi phụ thuộc vào trong sinh hoạt hàng ngày.
Tôi không thể nói, tôi chỉ có thể gõ phím rất nhanh.
Các giọng nói điện tử thỉnh thoảng không quá giả tạo, nhưng với cái máy tính của mình, tôi có thể giao tiếp rộng hơn trước kia rất nhiều.
Tôi cảm thấy như thể blog của tôi, email của tôi, Twitter và Facebook cho tôi một sự thay thế trong hội thoại hàng ngày.
Chúng không phải là sự tiến bộ, nhưng chúng là tất cả những gì tôi có thể làm.
Chúng giúp tôi được nói.
Không mấy người có đủ kiên nhẫn như vợ tôi, Chaz.
Nhưng trên mạng, mọi người nói cùng tốc độ.
Cả cuộc phiêu lưu này là một quá trình học hỏi.
Mỗi khi một cuộc phẫu thuật thất bại, tôi mất đi một phần xương thịt mình.
Giờ đây, tôi chẳng còn tý hàm nào cả.
Khi lấy các cơ từ hai vai của tôi, xác bác sĩ phẫu thuật khiến tôi đau lưng và giảm khả năng đi lại bình thường của tôi.
Kỳ lạ rằng chân tôi vẫn tốt, và chính là vai tôi làm chậm bước đi của tôi.
Khi các bạn thấy tôi bây giờ, Tôi trông như thể con ma trong nhà hát vậy."
Nhưng không, anh không phải.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Khi ai đó nhìn vào một người như tôi tự nhiên thôi họ sẽ nghĩ rằng tôi đã mất một vài giác quan nào đó.
Người ta --" (Vỗ tay) "Người ta nói to hơn--" Tôi xin lỗi.
Phiền mọi người.
(Vỗ tay) "Người ta nói to hơn và chậm hơn với tôi.
Đôi khi họ coi là tôi đã điếc.
Có những người không muốn nhìn vào tôi."
Tin tôi đi, ý anh ấy không phải thế vì -- như thường lệ, hãy để tôi chỉ đọc nó thôi.
(Tiếng cười) Anh không bao giờ nên để vợ anh đọc những thứ như thế này.
(Tiếng cười) "Một cách tự nhiên thôi, người ta không muốn nhìn thấy sự đau ốm.
Chúng ta không thích những gì gợi đến sự sống chết mỏng manh của mình.
Đó là lý do tại sao viết trên Internet đã trở thành vật cứu mạng của tôi.
Khả năng suy nghĩ và viết của tôi không hề bị ảnh hưởng.
Và trên Web, giọng nói thật của tôi có chỗ để thể hiện.
Tôi cũng đã gặp nhiều người khuyết tật khác cũng giao tiếp theo cách này.
Một trong số các bạn Twitter của tôi còn chỉ có thể gõ phím bằng ngón chân.
Một trong số những blog hài hước nhất trên Web được viết bởi một người bạn tôi tên là Người què hài hước."
(Tiếng cười) " Google anh ấy và anh sẽ làm bạn phải cười đấy.
Tất cả những người đó đang nói, theo cách này hay cách khác, rằng những gì bạn thấy không hẳn đã đúng.
Nên tôi đến đây không phải để phàn nàn.
Tôi có nhiều thứ khiến tôi hạnh phúc và xoa dịu muộn phiền.
Tôi dường như, trong thời gian hiện tại, miễn nhiễm với ung thư.
Tôi đang viết khỏe hơn bao giờ hết.
Rất năng suất.
Nếu như tôi rơi vào tình huống này chỉ 1 vài cái khoảnh khắc trước đó của vũ trụ thôi, có lẽ tôi đã bị cô lập như một nhà tu hành.
Cõ lẽ tôi sẽ giam hãm trong những suy nghĩ của mình.
Nhờ có sự đi lên của tri thức nhân loại, nhờ cuộc cách mạng kỹ thuật số, tôi có một giọng nói, và tôi không cần phải hét lên,"
RE: Đợi chút, tôi muốn nói thêm điều này nữa.
Một người đến gặp bác sĩ tâm thần.
Bác sĩ nói, "Anh bị điên."
Người bệnh nói,"Tôi muốn nghe thứ khác"
Bác sĩ nói, "Được rồi, anh thật đáng sợ."
(Tiếng cười) Mọi người đều biết bài kiểm tra cho trí tuệ nhân tạo -- bài kiểm tra Turing.
Một người kiểm nghiệm cuộc đối thoại giữa một người và một máy tính.
Nếu người kiểm định không phân biệt được máy tính và người thật, thì máy tính đã vượt qua cuộc kiểm định.
Giờ tôi giới thiệu một bài kiểm tra cho giọng nói máy tính -- bài kiểm tra Ebert.
Nếu một giọng nói máy tính có thể nói đùa thành công và căn thời gian và thể hiện tốt như Henny Youngman, thì đó là giọng nói mà tôi cần.
(Vỗ tay)
Xin chào, tên tôi là Marcin -- nông dân, kỹ sư công nghệ.
Tôi sinh ra ở Ba Lan nhưng giờ đang ở Mỹ.
Tôi đã lập một nhóm có tên là Open Source Ecology- tức Sinh thái học mã nguồn mở
Chúng tôi nhận định 50 loại máy quan trọng nhất mà theo chúng tôi cuộc sống hiện đại này cần để tồn tại-- từ máy cày, lò bánh mỳ, máy làm mạch điện tử.
Sau đó chúng tôi bắt đầu tạo ra một phiên bản mã nguồn mở, hay một phiên bản DIY (nghĩa là Tự làm) để bất kỳ ai cũng có thể chế tạo và bảo trì với giá thấp hơn nhiều lần.
Chúng tôi gọi đó là Các dụng cụ tiêu chuẩn cần cho một ngôi làng ở bất kỳ đâu trên thế giới.
Tôi sẽ kể cho các bạn một câu chuyện.
Tôi kết thúc tuổi 20 của mình với một Bằng Tiến sĩ về năng lượng nhiệt hạch và tôi phát hiện ra mình thật vô dụng
Tôi không có kỹ năng thực hành.
Khi thế giới mở ra cho tôi những lựa chọn, và tôi nhận lấy chúng.
Tôi đoán bạn sẽ gọi đó là phong cách của một người tiêu dùng chính hiệu :)
Rồi tôi mở một trang trại ở Missouri và học làm kinh tế trang trại.
Tôi mua một cái máy cày -- và rồi nó hỏng.
Tôi trả tiền để sửa nó -- rồi nó lại hỏng lần nữa.
Rất nhanh sau đó tôi cũng khánh kiệt.
Tôi nhận ra rằng các công cụ rẻ tiền và thực sự phù hợp mà tôi cần để có thể an cư lạc nghiệp vẫn chưa hề tồn tại.
Tôi cần các công cụ mạnh, có các khối rõ ràng, hiệu suất cao và tối ưu, rẻ tiền chế tạo từ các vật liệu tái chế ở địa phương mà có thể tồn tại cả đời, và không lỗi thời.
Tôi nhận ra rằng tôi sẽ phải tự tạo ra chúng
Nên tôi đã làm điều đó.
và tôi thử nghiệm chúng.
Tôi nhận ra năng suất công nghiệp có thể đạt được bằng những vi mạch...
Sau đó tôi công bố các thiết kế 3D, các sơ đồ thiết kế, các video hướng dẫn và chi phí trên một trang bách khoa thư mở
Sau đó những người cộng tác từ khắp nơi trên thế giới xuất hiện và tạo ra các mẫu máy thử nghiệm mới trong các chuyến thăm ủng hộ dự án.
Đến nay, chúng tôi đã chế tạo 8 trên tổng số 50 máy,
Và giờ đây dự án đang bắt đầu tự nuôi sống được mình.
Chúng tôi hiểu rằng mã nguồn mở đã thành công với các công cụ để quản lý kiến thức và sự sáng tạo
Và điều tương tự cũng đang diễn ra với phần cứng
Chúng tôi tập trung vào phần cứng vì chính chúng có thể thay đổi cuộc sống của con người theo những cách mà có thể sờ mó hay nhìn thấy được.
Nếu chúng ta có thể làm giảm đi những rào cản trong nông nghiệp, xây dựng, sản xuất, thì chúng ta có thể giải phóng một lượng cực lớn tiềm năng con người.
Và không chỉ ở các nước đang phát triển,
các công cụ của chúng tôi được tạo ra cho cả những người nông dân, thợ xây, nhà buôn, nhà chế tạo ở Mỹ
Chúng tôi nhận được nhiều sự khích lệ từ những người này, những người mà giờ đây có thể bắt đầu một công ty xây dựng, một khâu sản xuất, một quy trình CSA hữu cơ hay chỉ là bán điện lại cho mạng lưới.
Mục tiêu của chúng tôi là một nhà kho của những thiết kế đã công bố thật rõ ràng, thật hoàn thiện, đến mức chỉ cần ghi vào một đĩa DVD là đủ cho một bộ công cụ khai sáng ban đầu.
Tôi đã trồng hàng trăm cái cây trong một ngày
Tôi nén 5000 viên gạch cũng trong một ngày từ đất bẩn dưới chân tôi và lắp một cái máy cày trong 6 ngày
Với những gì tôi thấy, thì đây chỉ là sự mở đầu
Nếu như ý tưởng này đúng đắn, thì tác dụng của nó sẽ là rất lớn
Sự phân phối rộng rãi hơn của các công cụ sản xuất, chuỗi cung cấp mạnh và thân thiện với môi trường và một văn hóa Tự làm mới có thể giúp ta vượt qua sự thiếu thốn không đúng với năng lực xã hội
Chúng tôi đang khám phá các giới hạn của những gì chúng ta có thể làm cho một thế giới tốt đẹp hơn với công nghệ phần cứng mở.
Cám ơn.
Vỗ tay.
Tôi rất may mắn vì đã được học kĩ thuật cấy ghép dưới sự chỉ dẫn của hai bác sĩ phẫu thuật tiên phong: bác sĩ Thomas Starzl, người đã thực hiện thành công ca ghép gan đầu tiên trên thế giới vào năm 1967, và Ngài Roy Calne, người đã thực hiện ca ghép gan đầu tiên trên toàn nước Anh.
sau đó một năm.
Tôi trở về Singapore và, vào năm 1990, thực hiện thành công, lần đầu tiên ở châu Á, một ca ghép gan từ gan hiến bởi một bệnh nhân đã qua đời bất chấp muôn trùng khó khăn.
Giờ đây khi tôi nhìn lại, việc thực hiện ca phẫu thuật có lẽ lại là phần dễ nhất.
Dễ thứ nhì là quyên góp đủ tiền để thực hiên ca phẫu thuật.
Có lẽ phần khó khăn nhất là việc thuyết phục nhà làm luật -- vấn đề này của tôi còn được mang ra tranh cãi ở Quốc hội -- rằng một bác sĩ phẫu thuật nữ trẻ tuổi được trao cơ hội làm nhà tiên phong cho cả đất nước.
20 năm đã qua bệnh nhân của tôi, chị Surinder, là bệnh nhân được ghép gan sống lâu nhất trên toàn châu Á cho đến nay.
(Tiếng vỗ tay) Và có lẽ còn quan trọng hơn, tôi thật tự hào được làm mẹ đỡ đầu cho bé trai 14 tuổi con chị.
(Tiếng vỗ tay) Nhưng không phải mọi bệnh nhân trên danh sách chờ ghép đều được may mắn đến vậy.
Sự thật là, đơn giản là số cơ quan được hiến không thể nào đáp ứng được nhu cầu.
Khi mà nhu cầu được ghép các cơ quan ngày càng tăng, một lí do chính là do dân số đang lão hóa nhanh chóng, nguồn cung vẫn không thay đổi.
Chỉ riêng ở Hoa Kì, 100,000 đàn ông, phụ nữ và trẻ nhỏ có tên trong danh sách chờ được ghép bộ phận, và hàng ngày, hàng tá trong số họ qua đời vì thiếu người hiến các bộ phận đó.
Cộng đồng cấy ghép đã tích cực vận động việc hiến cơ quan.
Và món quà của sự sống đã được nới rộng từ người chết não đến người thân thích còn sống -- những người thân thích có thể hiến một bộ phận hoặc một phần bộ phận, như là một mảnh gan, cho họ hàng hoặc người yêu quí.
Nhưng vì số bộ phận được hiến vẫn thiếu trầm trọng, món quà của sự sống lại tiếp tục được nới rộng ra từ họ hàng còn sống đến những người hiến còn sống, dù không liên hệ máu mủ.
Và sự cho phép này đã dẫn đến một vấn đề đạo đức gây tranh cãi chưa từng có và thật bất ngờ.
Làm sao anh có thể phân biệt được một người hiến tình nguyện hảo tâm với một người bị bắt buộc hay ép bằng vũ lực hay với, ví dụ như là, một người vợ, người chồng bị bạo hành, bố mẹ vợ hay chồng, một nô dịch, một nô lệ, một người làm thuê?
Ở đâu và làm thế nào ta có thể vạch được đường ranh giới?
Nơi tôi ở, có quá nhiều người sống dưới định mức nghèo khó.
Và ở một vài vùng, việc hiến cơ quan vì mục đích lợi nhuận để đổi lấy tiền đã dẫn đến một ngành buôn bán phát đạt liên quan đến người hiến còn sống dù không thân thích.
Ngay sau khi tôi thực hiện thành công ca ghép đầu tiên, tôi nhận nhiệm vụ tiếp theo, đó là đi đến các nhà tù để lấy các cơ quan từ tử tù.
Vào thời điểm đó tôi đang mang bầu.
Đáng lẽ thời kì mang bầu phải là những phút giây hạnh phúc viên mãn trong cuộc đời của một người phụ nữ.
Nhưng thời kì hạnh phúc của tôi bị hoen ố bởi những suy nghĩ u ám -- ý nghĩ về việc đi bộ qua gian biệt giam tử tù được bảo hộ cẩn mật của nhà tù. và đây là con đường duy nhất dẫn tôi đến phòng mổ tạm bợ.
Và mỗi lần, tôi lại cảm thấy những cái nhìn chòng chọc lạnh cả sống lưng của những tù nhân bị kết án tử hình dõi theo tôi.
Và trong suốt hai năm, tôi đấu tranh với tình thế khó xử ấy, dậy vào lúc 4 rưỡi mỗi sáng thứ Sáu, lái xe đến nhà tù, quỳ xuống, tay đeo găng và đã cọ sạch, sẵn sàng nhận tử thi của một tử tù mới hành hình, lấy các cơ quan rồi đem những cơ quan này tới bệnh viện và rồi ghép món quà của cuộc sống này cho một bệnh nhân trong buổi chiều ngày hôm đó.
Dĩ nhiên, tôi được thông báo là mọi việc đã được cho phép.
Nhưng trong cuộc đời tôi, một kĩ năng đáng quí mà tôi đã học được là khơi nên những cảm giác xung đột -- xung đột từ nỗi buồn vô hạn và sự nghi ngờ vào bình minh đến niềm vui mừng khi ghép một món quà của sự sống vào lúc hoàng hôn.
Trong nhóm của tôi một hay hai đống nghiệp của tôi bị những sự kiện này ám ảnh đến suốt cuộc đời.
Vài người trong chúng tôi chế ngự cảm xúc, nhưng thật ra là không ai còn như cũ được nữa.
Tôi thật sự băn khoăn khi mà việc lấy cơ quan từ tử tù cũng được coi là đáng tranh cãi về đạo đức, ít ra là bằng việc lấy tế bào gốc từ phôi người.
Và trong tâm trí tôi tôi nhận ra rằng, là một bác sĩ phẫu thuật tiên phong, với tầm ảnh hưởng nhất định, tôi có nhiệm vụ là phải nói lên thay lời những người chưa đủ tầm ảnh hưởng.
Nó làm tôi băn khoăn liệu có cách nào tốt hơn -- cách tốt hơn để tránh cái chết mà vẫn mang lại món quà của sự sống việc này sẽ ảnh hưởng vô cùng lớn lao tới hàng triệu bệnh nhân trên khắp thế giới.
Và vừa đúng thời điểm đó, việc phẫu thuật đã tiến triển từ to sang nhỏ, từ những vết mổ thật rộng đến những kỉ thuật nhỏ như lỗ khóa, chỉ cần rạch những vết bẻ xíu.
Và trong cấy ghép, cơ sở chuyển từ các bộ phận nguyên vẹn đến tế bào.
Vào năm 1988, ở Đại Học Minnesota, tôi tham gia vào một chuỗi nhỏ các ca ghép nguyên cả tụy.
Tôi đã chứng kiến kĩ thuật này khó khăn đến thế nào.
Và việc này cho tôi nguồn cảm hứng chuyển từ việc ghép nguyên các bộ phận sang, có lẽ là, chỉ ghép tể bào mà thôi.
Tôi tự nói với bản thân, sao ta lại không lấy những tế bào ra khỏi tuyến tụy những tế bào tiết ra insulin để chữa tiểu đường -- và ghép những tế bào này nhỉ? -- về mặt kĩ thuât, qui trình này đơn giản hơn nhiều so với việc phải xử lí muôn vàn phức tạp của việc ghép nguyên một cơ quan.
Và vào thời điểm đó, nghiên cứu tế bào gốc, đang bắt đầu tiến triển, sau sự kiện tách riêng biệt, lần đâu tiên trên thế giới, tế bào gốc từ phôi người vào những năm 1990.
Việc tế bào gốc, như là tế bào chủ đạo, có thể tạo ra hàng loạt loại tế bào khác nhau -- tế bào tim, gan, tế bào tiểu đảo tụy -- thu hút sự chú ý của phương tiện truyền thông và trí tưởng tượng của công chúng.
Và tôi cũng bị mê hoặc bởi công nghệ mới, cách mạng này, và việc này khơi gợi một biến chuyển trong suy nghĩ của tôi, từ ghép nguyên cơ quan đến ghép tế bào mà thôi.
Tôi tập trung nghiên cứu tế bào gốc như một nguồn tiềm năng cho cấy ghép tế bào.
Ngày nay, ta đã nhận ra rằng có rất nhiều loại tế bào gốc.
Tế bào gốc từ phôi thu hút nhiều sự chú ý nhất, cơ bản là vì tính toàn năng của chúng -- nghĩa là chúng có thể dễ dàng phân hóa thành hàng loạt loại tế bào khác nhau.
Nhưng vấn đề đạo đức gây tranh cãi xung quanh tế bào gốc phôi -- là việc những tế bào này được lấy từ phôi bào 5 ngày tuổi -- đã xúc tiến nghiên cứu về các loại tế bào gốc khác.
Giờ đây, trước ánh mắt giễu cợt của các đồng nghiệp, tôi động viên phòng thí nghiệm của tôi tập trung nghiên cứu vào cái mà tôi nghĩ là nguồn tế bào gốc ít gây tranh cãi nhất, mô mỡ, đúng vậy, là mỡ -- ngày nay có nguồn cung cấp dồi dào -- bạn và tôi, tôi nghĩ là, đều rất sung sướng khi quăng được mô mỡ đi.
Tế bào gốc từ mô mỡ là tế bào gốc người trưởng thành.
Tế bào gốc từ người trưởng thành có trong bạn và tôi -- trong máu, trong tủy xương, trong mỡ, da và các bộ phận khác.
Và rồi hóa ra là mỡ là một trong những nguồn cung tốt nhất tế bào gốc từ người trưởng thành.
Nhưng tế bào gốc người trưởng thành không phải là tế bào gốc phôi.
Và hạn chế là đây: tế bào gốc người trưởng thành là tế bào trưởng thành đã phân hóa và, cũng như một con người đã trường thành các tế bào này bị hạn chế hơn trong suy nghĩ và hạn chế hơn trong biểu hiện và không thế tạo ra hàng loạt loại tế bào phân hóa phong phú như tế bào gốc phôi được.
Nhưng vào năm 2007, hai nhân vật xuất sắc, Shinya Yamanaka từ Nhật Bản và Jamie Thompson từ Mỹ, đã có một phát minh thật đáng ngạc nhiên.
Họ phát hiện ra rằng, tế bào người trưởng thành, lấy từ bạn và tôi, có thế được lập trình lại để thành giống như tế bào phôi, họ gọi chúng là tế bào IPS viết tắt của Induced Pluripotent Stem Cells, có nghĩa là tế bào gốc đa năng nhân tạo.
Và bạn biết không, các nhà khoa học khắp thế giới, trong phòng thí nghiệm, đang có một cuộc chạy đua để biến đổi tế bào trưởng thành đang lão hóa -- tế bào trưởng thành đang lão hóa từ bạn và tôi -- họ đang chạy đua để lập trình lại các tế bào này thành các tế bào IPS hữu dụng hơn nhiều.
Và tại phòng thí nghiệm của tôi, chúng tôi đang tập trung vào việc lấy tế bào mô mỡ và lập trình lại hàng đống mỡ thành những suối nguồn tế bào tươi trẻ -- tế bào mà ta có thế dùng để tạo nên các tế bào khác đã phân hóa hơn, mà một ngày có thể dùng để cấy ghép tế bào.
Nếu nghiên cứu này thành công, nó sẽ làm giảm sự cần thiết của việc nghiên cứu và hi sinh phôi bào người.
Thật vậy, có rất nhiều đồn thổi, cũng như hi vọng rằng viễn cảnh những tế bào gốc này một ngày nào đó sẽ tạo ra cách chữa cho hàng loạt căn bệnh.
Bệnh tim, đột quị, tiểu đường, chấn thương tủy sống, loạn dưỡng cơ, bệnh về võng mạc -- có bệnh nào trong số này đặc biệt liên quan tới cá nhân bạn không?
Vào tháng 5 năm 2006, một chuyện khủng khiếp đã xảy đến với tôi.
Tôi đang chuẩn bị bắt đầu một ca phẫu thuật tự động, nhưng khi bước ra khỏi thang máy để đi vào ánh sáng chói lòa của phòng mổ, tôi nhận ra rằng thị lực bên trái của tôi nhanh chóng chìm vào bóng tối.
Vài ngày trước đó, tôi đã va khá mạnh vào đợt trượt tuyết cuối xuân -- đúng vậy tôi đã ngã.
Và tôi bắt đầu thấy sao trăng trôi nổi tôi đơn giản tảng lờ, nghĩ mọi sự là do nhìn mặt trời quá nhiều ở vùng cao.
Sự việc xảy đến với tôi có thể đã là thảm họa, nếu không phải vì ngay bên cạnh tôi là cơ sở phẫu thuật đầy đủ.
Và tôi khôi phục được tầm nhìn của mình, sau một thời gian dài hồi sức -- ba tháng -- đầu luôn phải cúi xuống dưới.
Trải nghiệm này đã dạy tôi phải cảm thông hơn với bệnh nhân của mình, đặc biệt với những người có bệnh về võng mạc.
37 triệu người trên khắp thế giới bị khiếm thị toàn phần, và 127 triệu người nữa bị khiếm thị ở một mức độ nào đó.
Ghép võng mạc từ tế bào sản sinh từ tế bào gốc đang trong giai đoạn nghiên cứu, có lẽ một ngày sẽ khôi phục được thị lực, hoặc một phần thị lực, cho hàng triệu bệnh nhân với bệnh võng mạc trên khắp thế giới.
Thật vậy, ta sống trong thời đại vừa khó khăn vừa thật lý thú.
Khi dân số thế giới lão hóa, các nhà khoa học đang chạy đua để tìm các cách mới để nâng cao năng lực tự phục hồi của cơ thể từ tế bào gốc.
Một thực tế là khi cơ quan hay mô của chúng ta bị tổn thương, tủy xương của ta sản sinh ra tế bào gốc vào hệ tuần hoàn.
Và các tế bào gốc này trôi trong dòng máu và đi tới các cơ quan bị tổn thương tiết ra protein kích thích phát triển để chữa mô tổn thương.
Tế bào gốc có thể dùng làm vật liệu để sửa chữa các bộ khung bị tổn thương trong cơ thể ta, hay để cung cấp tế bào gan mới để chữa gan bị hủy hoại.
Khi ta đang nói chuyện đây, có chừng 117 ca thử nghiệm phòng khám nghiên cứu việc sử dụng tế bào gốc cho các bệnh gan.
Điều gì đang đợi phía trước?
Bệnh tim là lí do tử vong hàng đầu trên thế giới
1.1 triệu người Mỹ bị nhồi máu cơ tim hàng năm.
4.8 triệu bị suy tim.
Tế bào gốc có thể dùng để mang protein kích thích sinh trưởng tới sửa chữa tế bào cơ tim bị tổn thương hay để phân hóa thành tế bào cơ tim để khôi phục chức năng tim
Có chừng 170 ca thí nghiệm phòng khám nghiên cứu vai trò của tế bào gốc trong bệnh tim.
Dù vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu, có thể tế bào gốc một ngày sẽ tiên báo một bước nhảy vọt trong khoa tim.
Tế bào gốc đem lại hi vọng cho những sự khởi đầu mới -- những bước nhỏ, từng bước một, tế bào thay cho cơ quan, sửa chữa thay vì thay thế.
Liệu pháp tế bào gốc có lẽ một ngày sẽ làm giảm nhu cầu ghép cơ quan.
Những công nghệ tiềm năng mới luôn luôn bí ẩn.
Khi ta nói đây, ca thí nghiệm phòng khám đầu tiên dùng tế bào gốc phôi cho chấn thương tủy sống đang trong quá trình thực hành sau khi được cho phép bởi USFDA.
Và ở Anh, tế bào gốc thần kinh để trị đột quị đang được nghiên cứu trong một giai đoạn thí nghiệm.
Các nghiên cứu thành công mà ta hoan nghênh ngày nay được mang lại bởi trí tò mò, sự cống hiến và tận tâm của cá nhân các nhà khoa học và nhà tiên phong trong lĩnh vực y khoa.
Mỗi người đều có câu chuyện của riêng họ.
Câu chuyện của tôi là cuộc hành trình của tôi từ cơ quan đến tế bào -- Một cuộc hành trình qua tranh cãi, lấy cảm hưng từ hi vọng -- hi vọng rằng, khi ta già đi, bạn và tôi một ngày có thể đón mừng trường thọ cùng cuộc sống chất lượng hơn.
Xin cám ơn.
Những học trò thường hỏi tôi rằng, "Xã hội học là gì?"
Và tôi nói rằng, "Đó là môn học về cách mà con người được hình thành bởi những thứ mà họ không thể thấy."
Và chúng lại hỏi, "Vậy sao có thể trở thành một nhà xã hội học?
Làm sao em có thể hiểu được những động lực vô hình đó?"
Và tôi nói, "Sự thấu cảm.
Hãy bắt đầu bằng sự thấu cảm.
Vì tất cả đều bắt đầu với sự thấu cảm.
Hãy ra khỏi vị trí của mình, và đặt mình vào hoàn cảnh của người khác."
Để tôi đưa ra một ví dụ.
Hãy tưởng tượng ra cuộc sống của tôi, nếu hàng trăm năm trước Trung Quốc là nước hùng mạnh nhất trên thế giới và họ đến nước Mỹ tìm kiếm nguồn than đá,
và họ đã tìm được, sự thật là, họ còn tìm được rất nhiều ở đây.
Chẳng bao lâu sau, họ bắt đầu chở lượng than ấy, hàng tấn, hàng tấn, hàng xe nối dài, hàng tàu nặng trịch, về Trung Quốc và nhiều nơi khác nữa trên thế giới.
Và vì thế họ trở nên giàu sụ.
Và họ xây dựng những thành phố lộng lẫy nhờ vào nguồn than đá đó.
Và trở lại đây, nước Mỹ, chúng ta thấy sự tước đoạt kinh tế lẫn nỗi tuyệt vọng. Đó là cái mà tôi thấy được.
Tôi thấy con người phải đấu tranh để sống,
không biết cái gì xung quanh, và cái gì sẽ đến.
Và tôi tự hỏi mình, "Sao điều này lại có thể, sao chúng ta lại quá nghèo ở nước Mỹ này, bởi vì than đá là nguồn của sự giàu có ư, nhiều tiền đến vậy ư?"
Và tôi nhận ra rằng, bởi vì người Trung Quốc làm lợi cho chính họ bằng một tầng lớp thống trị ngay trên đất Mỹ này họ cướp tiền, và những nguồn lực cho chính họ.
Và còn lại chúng ta, phần rất lớn trong chúng ta, phải giành nhau để sống.
Và người Trung Quốc đưa cho nhóm nhỏ thống trị ấy hàng tá vũ khí quân đội cùng những công nghệ tiên tiến để chắc chắn rằng những người như tôi sẽ không nói gì để chống lại mối quan hệ này.
Nghe có quen không ạ?
Và họ làm những việc như hỗ trợ người Mỹ cách bảo vệ nguồn than đá.
Và mọi nơi, là biểu tượng của Trung Quốc -- mọi nơi, là sự nhắc nhở thường trực.
Và trở lại với Trung Quốc, họ nói gì ở Trung Quốc?
Không gì cả. Họ không nói về chúng ta. Họ không nói về than đá.
Nếu bạn hỏi họ, họ sẽ nói, "Ồ, than hả, chúng tôi cần than.
Tức là, đừng hòng tôi hạ nhiệt độ lò sưởi của tôi.
Đừng mong chờ điều đó."
Và tôi tức giận, tôi phẫn nộ, và rất rất nhiều người giống như tôi.
Và chúng ta đấu tranh lại, rồi tình hình tệ đi.
Và Trung Quốc đánh trả bằng cách ghê tởm.
Và trước khi chúng ta nhận ra, thì xe tăng và hàng đội binh lính lũ lượt kéo đến,
và rất nhiều người chết,
và đó thật sự, rất rất khó khăn.
Có hình dung ra cảm giác của bạn nếu bạn ở vị trí của tôi? Có thể hình dung ra bạn bước ra khỏi toà nhà này
và thấy hàng tá xe tăng hay xe tải chở đầy binh lích phục kích ngoài ấy?
Hãy nghĩ xem bạn sẽ cảm thấy thế nào. Vì bạn biết tại sao họ ở đây, bạn biết họ đang làm gì ở đây. Và bạn chỉ cảm thấy phẫn nộ và sợ hãi.
Nếu bạn có thể, thì đó là thấu cảm -- là thấu cảm đấy.
Rời khỏi vị trí của bạn, đến đây và đặt bạn vào vị trí của tôi.
Và bạn sẽ cảm nhận được. Được rồi, như thế chỉ là khởi đầu.
Chỉ là khởi đầu thôi.
Và bây giờ chúng ta sẽ xem xét một trải nghiệm căn bản thật sự.
Và phần còn lại của bài nói, tôi muốn bạn hãy đặt mình vào vị trí của những người Ả Rập đạo Hồi bình thường sống ở vùng Trung Đông -- và đặt biệt, ở Iraq.
Và giúp bạn rõ hơn, có thê hình dung bạn là thành viên của một gia đình ở Baghdad --
và bạn chi muốn những điều tốt đẹp nhất cho con bạn.
Bạn muốn con bạn có một cuộc sống tốt hơn.
Rồi bạn xem tin tức, bạn chú ý,
bạn đọc báo, bạn đi uống cafe với bạn của mình, và bạn đọc báo từ khắp thế giới. Và đôi khi bạn thấy cả vệ tinh nhân tạo,
CNN từ nước Mỹ.
Bạn đã có được khái niệm gì và những điều mà người Mỹ nghĩ.
Nhưng thật sự, bạn chỉ khát khao một cuộc sống tốt hơn cho bản thân.
Đó là những gì bạn muốn.
Bạn là người Ả Rập đạo Hồi sống ở Iraq. Bạn muốn cuộc sống tốt hơn cho chính mình.
Và đây, để tôi giúp bạn.
Để tôi giúp bạn cảm nhận rõ hơn
về những điều mà có thể bạn đang nghĩ đến.
Thứ nhất: sự xâm phạm vào lãnh thổ của bạn 20 năm về trước, và trước đó, lí do mà người ta dòm ngó lãnh thổ bạn, cụ thể là nước Mỹ, là dầu.
Tất cả là vì dầu, bạn biết điều đó, mọi người đều biết.
Mọi người trở lại nước Mỹ này đều biết đó là vì dầu.
Vì những người khác có những kế hoạch cho tài nguyên của bạn.
Đó là tài nguyên của bạn, không phải của ai khác.
Là lãnh thổ của bạn, là tài nguyên của bạn.
Mà ai khác lại có ý đồ với chúng.
Và bạn biết tại sao họ có ý đồ không ạ?
Bạn biết tại sao họ cứ dòm ngó chúng không?
Vì toàn bộ hệ thống kinh tế của họ đều phụ thuốc vào dầu -- dầu từ nước ngoài, dầu mà không phải của họ từ những nơi khác trên thế giới.
Bạn nghĩ gì về những người này?
Người Mỹ, họ giàu.
Ôi nhìn này, họ sống trong nhà to, họ có xe hơi to,
họ tóc vàng, mắt xanh, họ hạnh phúc. Bạn nghĩ vậy.
Dĩ nhiên là không đúng. Nhưng các phương tiện cứ gây ấn tượng, đó như là cái gì bạn có.
Và họ có thành phố lớn,
những thành phố đều phụ thuộc vào dầu.
Nhìn lại quê hương, bạn thấy gì?
Nghèo, sự tuyệt vọng, xung đột. Nhìn này, bạn không sống trong một nước giàu.
Đó là Iraq.
Đó là điều bạn thấy.
Bạn thấy con người đấu tranh để tồn tại.
Ý tôi là, không hề dễ dàng, bạn thấy nhiều cái nghèo. Và bạn cũng thấy gợn lòng vì điều này.
Những con người muốn chiếm đoạt tài nguyên của bạn, và bạn thấy điều này ư? Bạn nói về những gì mà bạn thấy --
Người Mỹ không nói đâu, nhưng bạn nói. Và điều này, sự quân sự hoá của thế giới, và nó ở ngay đây, ngay trung tâm nước Mỹ. Và nước Mỹ
phải chịu trách nhiệm gần như một nửa của sự dàn trải quân sự trên thế giới --
bốn phần trăm dân số thế giới. Bạn cảm nhận được nó, bạn thấy nó mỗi ngày mà.
Đó là một phần cuộc sống của bạn.
Bạn nói về chúng với bạn bè.
Bạn đọc về chúng.
Và trở lại, khi Saddam Hussein còn đương quyền, người Mỹ không ai quan tâm tội ác của ông ta.
Khi ông ta thả khí độc vào Kurds và cả Iran, không ai quan tâm cả.
Khi dầu đang bị đe doạ, và dường như một chút, đã có vấn đề rồi.
Và cái bạn thấy, cái gì nữa, nước Mỹ, là trục của Đảng dân chủ trên cả thế giới, họ dường như lại không hề ủng hộ các nước dân chủ trên thế giới.
Có rất nhiều quốc gia, sản xuất dầu, không dân chủ, nhưng được Mỹ hỗ trợ.
Lạ nhỉ.
Ồ, những sự xâm lược này, hai cuộc chiến này, 10 năm bị chế tài, và 8 năm chiếm đóng, cuộc nổi dậy làm buông lỏng con người, hàng trăm của hàng ngàn cái chết,
tất cả là vì dầu.
Cứ nghĩ đi.
Bạn nói về nó.
Nó cứ luôn hiện diện trong đầu bạn.
Bạn hỏi, "Làm sao có thể chứ?"
Và người đàn ông này, ông ta có thể là bất cứ ai -- ông bạn, chú bạn, ba bạn, con trai bạn, người hàng xóng bạn, giáo sư hay học trò bạn.
Một đời hạnh phúc, vui sướng, rồi bỗng chốc đau thương và buồn thảm.
Mọi người trong đất nước bạn đều bị chà xát bởi bạo lực, máu, và vế thương, nỗi sợ hãi, mọi người.
Không riêng ai trong đất nước bạn mà không bị tang thương.
Nhưng còn cái khác nữa. Còn điều khác nữa về những người này,
về người Mỹ, người đã ở đó.
Có vài thứ về họ mà bạn thấy -- họ lại không nhận ra. Và bạn thấy gì?
Người Cơ đốc giáo.
Họ là người Cơ đốc giáo.
Họ thờ chúa Cơ đốc, và họ luôn mang bên mình quyển kinh thánh.
Quyển kinh thánh có huy chương nhỏ trên đó viết "Quân đội Mỹ".
Và chỉ huy họ, chỉ huy của họ: trước khi họ gửi con trai hay con gái mình vào chiến trận đất nước bạn -- và bạn biết lý do -- trước khi họ gửi chúng đi, họ đến nhà thờ Cơ đốc, và họ cầu nguyện, họ xin sự bảo vệ và dẫn đường từ vị Chúa của mình.
Tại sao?
Chà, dễ thấy mà, khi con người chết trong chiến tranh, họ là người Hồi giáo, họ là người Iraq -- họ không phải là người Mỹ.
Bạn không muốn người Mỹ phải chết. Bảo vệ binh lính chúng ta.
Và bạn cảm nhận điều gì phải không -- đương nhiên rồi.
Và họ làm những điều tuyệt vời.
Bạn đọc về nó, bạn nghe về nó mà.
Họ ở đó xây trường học và giúp mọi người, đó là những điều mà họ muốn làm.
Họ làm những điều tuyệt vời, nhưng họ cũng là những điều tồi tệ.
và bạn không thể phân biệt được. Và người đàn ông này, như là Lt. Gen. William Boykin.
Ý tôi là, đây là người đàn ông đã nói rằng Chúa của bạn là sai rồi.
Chúa của bạn chỉ giống như thần tượng thôi, Chúa tôi mới đúng nè.
Và cách giải quyết vấn đề ở Trung Đông theo ông ta, là bắt tất cả bạn trở thành người Cơ đốc giáo -- bỏ đi tôn giáo của bạn.
Và bạn biết mà. Người Mỹ không đọc về người đàn ông này. Họ không biết gì về hắn ta, nhưng bạn biết.
Bại lại cho qua. Bạn bỏ ngoài tai những lời hắn. Thật là nghiêm trọng.
Ông ta là một trong những chỉ huy trong cuộc xâm lược lần hai ở Iraq.
Và bạn nghĩ, "Chúa ơi, nếu người này nọi vậy, thì những người lính đều nói vậy hết rồi." Và từ này,
George Bush gọi đây là một chiến dịch.
Trời, người Mỹ, họ chỉ phản ứng, "Ồ, chiến dịch à. Tuỳ thôi.
Tôi không để ý lắm." Bạn biết nó nói lên điều gì mà.
Đó là chiến tranh tôn giáo chống lại người Hồi.
Nhìn này, đánh chiếm, cưỡng ép họ, lấy đi tài nguyên của họ.
Nếu họ không chịu, giết họ. Là như vậy đấy.
Và bạn nghĩ, "Ôi lạy Chúa, những người Cơ đốc giáo sắp đến giết chúng ta."
Đó là sợ hãi. Bạn thấy sợ hãi.
Phải thôi, bạn thấy sợ hãi.
Và người đàn ông này, Terry Jones: Đây là người đã muốn dìm Hàn Quốc trong biển lửa.
Và người Mỹ nói: "À, hắn là một gã ngớ ngẩn. Hắn quản lý một khách sạn,
hắn có ba tá người dưới quyền trong nhà thờ."
Họ cười vào mặt ông ta. Hay họ không. Vì trong khung cảnh mọi thức khác,
tất cả đều khớp. Tức là, dĩ nhiên, là cách mà người Mỹ chấp nhận.
nên tất cả mọi người ở Trung Đông, không chỉ trong đất nước bạn,
cũng đồng tình. "Ông ta muốn dìm Hàn Quốc trong biển lửa, sách tôn giáo của ta.
Người Cơ đốc giáo hả, ai là người Cơ đốc giáo?
Bọn họ rất ác, rất kém cỏi --
họ chỏ có như vậy thôi."
Đó là những gì bạn nghĩ về người Ả Rập Hồi giáo, như một người Iraq. Đương nhiên bạn sẽ nghĩ vậy.
Và người em họ của bạn nói là, "Này chị, nhìn trang web này nè.
Chị phải xem cái này -- Cuộc đóng quân Tra tấn Kinh thánh.
Bọn người Cơ đốc giáo gàn dở.
Họ dạy những đứa con họ thành người lính của Jesus.
Và họ mang những đứa trẻ ấy, dạy chúng trả qua những điều này cho đến khi chúng biết cách nói, "Vâng ạ, thưa ngài," những thứ như giữ gìn, bảo quản lựu đạn, vũ khí. Và nhìn trang web này. Nó đề là "Quân đội Mỹ".
Những người Cơ đốc giáo này, họ điên rồi.
Sao lại làm thế với con cháu mình?" Và bạn xem trang web.
Và dĩ nhiên, người Cơ đốc giáo trở lại nướ Mỹ, hay ai khác,
nói rằng, "À, đây là vài cái nhà thờ nhỏ, ở đâu đâu ấy". Bạn không hề biết.
Với bạn, nó như là người Cơ đốc giáo.
Dường như đã xong rồi, trang Web, cuộc tra tấn Kinh thánh.
Và nhìn này:
họ thậm chí còn dạy con cháu họ -- họ huấn luyện hệt như cách Hải quân Mỹ làm.
Thú vị không ạ.
Và điều đó làm bạn sợ, điều đó hăm doạ bạn.
Và những người này, bạn thấy họ.
Bạn thấy đó, tôi, Sam Richards, tôi biết những người này là ai.
Họ là học trò tôi, bạn tôi, Tôi biết bạn nghĩ gì mà: "Ông sao biết được."
Khi bạn thấy họ,
họ có thể là ai khác, họ có thể là cái gì khác.
Đó chính là cái mà họ đối với bạn.
Chúng ta không nhận ra ở nước Mỹ này, nhưng bạn nhận biết được theo cách đó.
Vậy ở đây.
Dĩ nhiên, bạn đã sai lầm.
Bạn khái quát chúng.
Bạn sai. Bạn không hiểu người Mỹ.
Đó không phải cuộc xâm lược người Cơ đốc giáo.
Chúng ta không đến đó vì dầu thôi đâu, vì nhiều lý do khác nữa kìa.
Bạn nhận thức sai. Bạn nhầm lẫn nó. Và dĩ nhiên, đa số trong các bạn không ủng hộ cuộc nổi dậy;
bạn không ủng hộ việc đánh giết người Mỹ; bạn không ủng hộ khủng bố.
Đương nhiên là bạn không rồi. Chỉ vài người có.
Nhưng vài người trong số bạn có.
Và đấy là cách nhìn hai mặt.
Và bây giờ, chúng ta sẽ làm cái này.
Bước ra khỏi vị trí của bạn cái mà bạn đang ở bây giờ ấy và ướm vào một vị trí bình thường thôi.
Bây giờ quay trở lại nào, được chứ. Ta tiến đến một nguyên lý căn bản.
Và ta nhìn lại quê hương.
Tấm ảnh này: người phụ nữ này,
trời ơi, tôi cảm nhận được bà ấy. Tôi cảm nhận được.
Bà ấy là chị tôi,
là vợ tôi, là chị họ, hay là người hàng xóm.
Bà ấy có thể là bất cứ ai với tôi.
Mọi người đứng ở đấy, mọi người trong bức ảnh. Trời ơi, tôi cảm thấu được bức ảnh.
Và đó là những gì tôi muốn bạn làm.
Trở về với ví dụ ban đầu của tôi về Trung Quốc nào.
Tôi muốn bạn trở lại.
Đó là vì than, đúng không, lý do mà người Trung Quốc đến đất Mỹ này ấy.
Và tôi muốn bạn hình dung một người phụ nữ Trung Quốc nhận lấy một lá cờ Trung Quốc vì bà thương cảm những người đã chết trên đất Mỹ vì cuộc chiến than đá.
Và quân lính Trung Quốc, và những người còn lại cũng là Trung Quốc.
Vậy là người Mỹ, bạn thấy thế nào về bức ảnh này?
Bạn thấy gì trong khung cảnh này?
Cố nghĩ đi nào. Nhập tâm vào nó. Khung cảnh ở đây này.
Là một người Mỹ, quân đội Mỹ,
Người phụ nữ Mỹ mất người thân yêu của mình ở Trung Đông -- ở Iraq hay Afghanistan. Bây giờ, đặt bạn vào vị trí,
vị trí của người Ả Rập đạo Hồi sống ở Iraq.
Bạn nghĩ gì và cảm thấy gì về bức ảnh này, về người phụ nữ này?
Được rồi. Theo dõi tôi nhé, vì tôi đang làm việc mạo hiểm lắm.
Và tôi muốn mời bạn mạo hiểm cùng tôi.
Những người đàn ông này, họ là những người phản động.
Họ bị quân lính Mỹ bắt, vì cố giết người Mỹ.
Và có thể họ thành công. Có thể họ thành công.
Đặt bạn vào vị trí những người Mỹ mà bắt họ.
Bạn có thấy giận dữ?
Bạn có thấy rằng bạn chỉ muốn bắt những người này và vặn cổ họ không?
Bạn kịp không ạ?
Nó không khó đến vậy đâu.
Bạn chỉ -- ôi trời.
Và bây giờ, đặt bạn vào vị trí của họ.
Vậy họ là kẻ giết người đầy thú tính hay người bảo vệ yêu nước? Là loại người nào?
Bạn có nhận thấy sự giận dữ, sự sợ hãi, sự phẫn nộ của họ về những gì xảy đến với đất nước họ? Bạn có hình dung ra
có thể một trong số họ, vào lúc sáng cúi xuống và ôm lấy đứa con mình và nói rằng, "Con yêu, ba sẽ về ngay thôi.
Ba ra ngoài kia, để bảo vệ sự tự do của con, cuộc sống của con.
Ba ra ngoài kia, để trông chừng chúng ta, tương lai đất nước chúng ta." Bạn có tưởng tượng ra không ạ?
Bạn có nghĩ đến lời nói như vậy không?
Bạn theo kịp không ạ?
Bạn nghĩ họ cảm thấy thế nào?
Bạn thấy đấy, đó là thấu cảm. Và đó cũng là thấu hiểu.
Bây giờ, bạn có thể hỏi, "Được rồi, Sam, tại sao ông lại làm chuyện này?
Sao ông lại lấy ví dụ này, trong hàng đống ví dụ khác?" Và tôi nói, bởi vì...bởi vì.
Bạn được quyền ghét bỏ những người này.
Bạn được quyền, chỉ để ghét những người này đến từng tế bào của bạn.
Và nếu tôi có thể làm cho bạn ướm được vào đôi giày người khác và bước đi một inch (2,54 cm), một inch nhỏ xíu thôi, và hình dung ra sự phân tích xã hội học thì bạn cũng có thể phân tích những mặt khác của cuộc sống bạn chứ?
Bạn có thể đi một dặm khi bạn thấu hiểu được tại sao người ta lái xe 40 dặm một giờ trên làn đường, hoặc con trai bạn, hoặc người hàng xóm cứ làm phiền bạn vì cứ cắt cỏ vào sáng Chủ nhật.
Dù đó là gì, bạn có thể thấu hiểu được tất.
Và đó là những gì tôi nó với học trò tôi: bước ra khỏi thế giới nhỏ, hạn hẹp của bạn.
Rồi bước vào một thế giới nhỏ, hạn hẹp của một người khác.
Và rồi cứ làm lại, làm lại, và làm lại.
Và bỗng nhiên tất cả những thế giới nhỏ, hạn hẹp đó, hoà hợp lại thành một trang web phức tạp.
Và chúng trở thành một thế giới to lớn, phức tạp.
Và đột nhiên, vô thức bạn nhận ra, bạn nhìn thế giới bằng một con mắt khác.
Mọi thứ thay đổi.
Mọi thứ trong cuộc sống của bạn thay đổi.
Và đó, dĩ nhiên, là những gì tôi muốn nói.
Cảm nhận đời sống những người khác, cái nhìn khác.
Lắng nghe người khác, để làm sâu sắc chính chúng ta.
Tôi sẽ không nói rằng tôi ủng hộ khủng bố ở Iraq,
vì là nhà xã hội học, những gì tôi sẽ nói là tôi thấu hiểu.
Và giờ đây, có lẽ -- có lẽ -- bạn cũng thế.
Xin cảm ơn.
Vỗ tay.
Vào năm 1995 tôi đang học đại học, tôi và một người bạn lái xe từ Providence, Rhode Island sang Portland, Oregon
Và bạn biết đấy, chúng tôi còn trẻ và thất nghiệp, nên chúng tôi đi theo những đường phụ xuyên qua các công viên và rừng quốc gia -- cơ bản là đi theo con đường xa nhất có thể được.
Và khi đang ở giữa bang South Dakota, tôi quay sang bạn tôi và hỏi cô ấy một câu hỏi đã làm tôi khó chịu xuốt 2.000 dặm
"Cái chữ Trung Quốc mà tôi thấy hoài bên lề đường có nghĩa gì vậy?"
Bạn tôi ngây ra nhìn tôi.
Có một anh ngồi ở hàng ghế đầu tiên đang nhìn giống hệt cô ta lúc đó.
(Cười) Và tôi nói, "Bạn thấy đó, mấy tấm biển mà chúng ta đi ngang qua có chữ Trung Quốc trên đó đó."
Cô ta nhìn tôi một hồi, rồi bật lên cười, bởi vì cô ấy hiểu ra ý tôi đang nói gì.
Và điều mà tôi đang nói chính là cái này.
(Cười) Cái chữ Trung Quốc nổi tiếng cho khu vực ngồi nghĩ.
(Cười) Tôi đã dành 5 năm qua để suy nghĩ về những tình huống giống như vậy -- tại sao chúng ta thỉnh thoảng lại hiểu nhầm những ký hiệu xung quanh chúng ta, và chúng ta phản ứng như thế nào trong những trường hợp đó, và điều đó cho ta thấy gì về bản chất của con người.
Nói một cách khác, cũng như Chris vừa nói, Tôi đã dành 5 năm qua để suy nghĩ về bị sai lầm.
Bạn có thể nghĩ rằng đây là một lựa chọn nghề nghiệp kỳ lạ, nhưng thực ra nó có một điểm mạnh: không có ai cạnh tranh cả.
(Cười) Thực ra, hầu hết tất cả chúng ta làm mọi thứ để tránh suy nghĩ về sai lầm, hoặc ít ra là tránh suy nghĩ về khả năng là chúng ta sai.
Chúng ta hiểu điều đó một cách trừu tượng.
Chúng ta biết rằng ai trong hội trường này cũng đã từng làm sai.
Nhân loại, nói chung, là dễ bị sai lầm -- đồng ý thôi.
Nhưng khi nói đến chính bản thân của tôi bây giờ, về những điều mà tôi tin tưởng, ngay trong thời điểm này, thì bỗng nhiên những khái niệm trừu tượng về sai lầm lại biến đi đâu mất -- và tôi không thấy được điều gì mà tôi sai cả.
Và điều quan trọng là, hiện tại là nơi chúng ta đang sống.
Chúng đi họp trong hiện tại; chúng ta đi nghĩ mát trong hiện tại; chúng ta đi bầu cử trong hiện tại.
Cho nên thật ra mà nói, chúng ta đi trong cuộc sống, luôn luôn nghĩ là chúng ta đúng trong tất cả mọi việc.
Tôi nghĩ đó là một vấn đề.
Tôi nghĩ đó là một vấn đề cho mỗi cá nhân chúng ta, trong cuộc sống cá nhân và trong công việc, và tôi nghĩ đó là một vấn đề cho nền văn hoá của chúng ta, nói chung.
Vì vậy, điều mà tôi muốn làm hôm nay là, đầu tiên, nói về tại sao chúng ta luôn luôn có cảm giác là chúng ta đang đúng.
Và sau đó, là nói về tại sao như vậy là một vấn đề.
Cuối cùng, tôi muốn thuyết phục các bạn là có một cách để chúng ta không có cảm giác đó nữa, và, nếu các bạn làm được như vậy, thì đó là bước nhảy lớn nhất, về mặt đạo đức, trí tuệ và sáng tạo, mà bạn có thể làm được.
Vậy thì tại sao chúng ta luôn có có cảm giác là chúng ta đang đúng?
Một lý do thật ra liên quan đến cảm giác bị sai.
Để tôi hỏi các bạn một câu -- hay để tôi hỏi các bạn này một câu, vì các bạn ngồi đây: Các bạn cảm thấy thế nào -- về mặt cảm xúc -- khi bị sai?
Ghê sợ. Tồi tệ.
Xấu hổ. Được rồi.
Ghê sợ, tồi tệ, xấu hổ -- cảm ơn, đây là những câu trả lời hay, nhưng đó thật ra là những câu trả lời cho một câu hỏi khác.
Các bạn đã trả lời câu hỏi: Bạn cảm thấy thế nào khi nhận ra là mình sai?
(Cười) Nhận ra là mình sai có thể có cảm giác như vậy và những cảm giác khác, đúng không?
Ý của tôi là nó có thể khủng khiếp, nó có thể có ích, nó cũng có thể rất buồn cười, giống như câu chuyện về cái chữ Trung Quốc của tôi vậy.
Nhưng lúc đang bị sai chẳng có cảm giác gì hết.
Để tôi đưa ra một điều tương tự.
Các bạn có nhớ cái phim hoạt hình Loony Tunes có con chó sói tội nghiệp luôn đuổi theo con chim cu nhưng không bao giờ bắt được không?
Trong hầu hết tất cả các tập của phim hoạt hình này, luôn có cảnh con chó sói đuổi theo con chim cu rồi con chim cu chạy khỏi một cái vực, thật ra không sao cả, nó một con chim, nó biết bay.
Nhưng con sói lại chạy khỏi cái vực ngay sau con chim cu.
Điều buồn cười -- ít nhất là lúc bạn 6 tuổi -- là con sói cũng không bị sao cả.
Nó vẫn tiếp tục chạy -- cho tới lúc mà nó nhìn xuống chân và nhận ra là nó đang lơ lửng trên không.
Đó là lúc nó té xuống.
Khi chúng ta sai về một việc nào đó -- không phải là lúc chúng ta nhận ra là chúng ta sai, mà là ngay trước đó -- chúng ta cũng giống con sói đó vậy sau khi nó chạy quá cái vực và trước khi nó nhìn xuống.
Bạn thấy đấy, chúng ta đã sai rồi, chúng ta đã vướng vào vấn đề rồi, nhưng chúng ta lại cảm thấy chúng ta đang rất vững vàng.
Cho nên tôi nên chỉnh lại một điều mà tôi nói lúc nãy.
Chúng ta một cảm giác khi đang bị sai; cái cảm giác giống như chúng ta đang đúng.
(Cười) Chính vì lý do này, một lý do cơ cấu, mà chúng ta luôn có cảm giác là chúng ta đúng.
Tôi gọi điều này la mù lỗi.
Gần như lúc nào cũng vậy, chúng ta không có một tín hiệu tự nhiên nào để cho chúng ta biết là chúng ta đang làm sai một cái gì đó, cho đế lúc quá trễ.
Nhưng còn một lý do khác nữa -- đây là một lý do văn hóa.
Hãy nghĩ về lúc chúng ta học tiểu học.
Bạn đang ngồi trong lớp học, và giáo viên của bạn đang phát bài kiểm tra, và một bài giống như vầy.
Đây không phải là bài kiểm tra của tội.
(Cười) Bạn đang học tiểu học, và bạn biết chính xác phải nghĩ gì về đứa trẻ có bài kiểm tra đó.
Đó là một đứa trẻ yếu, hay nghịch phá, và không bao giờ làm bài tập về nhà.
Vì vậy khi bạn lên 9 tuổi, bạn đã biết rằng, thứ nhất, những người làm sai là những người lười biếng, thiếu trách nhiệm và không thông minh -- thứ hai nữa, là để thành công trong cuộc sống chúng ta không được lầm lỗi.
Chúng ta học những bài học xấu này rất nhanh.
Và rất nhiều người trong chúng ta -- và tôi nghĩ rằng -- đặc biệt là những người trong hội trường này -- phản ứng với điều đó bằng cách trở thành trở thành những học sinh điểm 10, những người hoàn thiện, những người quá thành đạt.
Đúng không, ngài chủ tịch tài chích, vật lý thiên văn, chạy siêu marathon?
(Cười) Tất cả các bạn đều là các nhà chủ tịch tài chính, vật lý thiên văn, chạy siêu marathon.
Vậy là tốt thôi.
Ngoại trừ việc chúng ta bắt đầu lo lắng về khả năng là chúng ta đã làm điều gì đó sai.
Bởi vì theo những gì đã nói, làm một cái gì đó sai có nghĩa là có một cái gì đó sai trong chúng ta.
Vì thế, chúng ta luôn cố nghĩ là chúng ta đúng, bởi vì điều đó làm chúng ta cảm thấy thông minh, có trách nhiệm có đạo đức và an toàn.
Để tôi kể các bạn nghe một câu chuyện.
Một vài năm trước, có một phụ nữ đi đến bệnh viện Beth Israel Deaconess để giải phẩu.
Bệnh viện Beth Israel ở Boston.
Nó là một bệnh viện giảng dạy của đại học Harvard -- một trong những bệnh viện tốt nhất trong nước.
Người phụ nữ này đi vào bệnh viện và được đưa vào phòng mổ.
Cô ta được gây mê, và bác sĩ phẫu thuật làm công việc của họ -- khâu cô ta lại và đưa cô tà vào phòng dưỡng sức.
Mọi thứ có vẻ tiến hành trôi chảy.
Khi cô ta tỉnh dậy, và cô ta nhìn xuống người của mình, cô ta nói, "Tai sạo lại băng bó bên không bị bệnh của tôi?"
Phía không bị bệnh của người cô ta bị băng bó là tại vì bác sĩ phẫu thuật đã làm một cuộc giải phẫu lớn ở bên chân trái của cô ta thay vì ở bên chân phải.
Khi viện phó về chất lượng chăm sóc sức khỏe ở bệnh viện Beth Israel phát biểu về sự kiện này, ông ta nói một điều rất thú vị.
Ông ta nói, "Vì một lý do nào đó, bác sĩ giải phẫu cảm thấy là ông ta đang phẫu thuật ở phần cơ thể đúng của bệnh nhân."
(Cười) Bài học của câu chuyện này chính là tin tưởng nhiều quá vào cảm giác đang ở phía đúng của một việc gì đó có thể rất nguy hiểm.
Cái cảm giác luôn đúng bên trong mà chúng ta luôn trải qua không phải là một chỉ dẫn đáng tin cậy cho những gì đang thật sự diễn ra trong thế giới bên ngoài.
Và khi chúng ta làm ra vẻ như vậy, và ngừng suy nghĩ về cái khả năng là chúng ta có thể sai, chính là chúng ta lại làm những việc như đổ 200 triệu gallon dầu vào vịnh Mexico, hủy hại nền kinh tế thế giới.
Vì vậy đây là một vấn đề thực tế rất quan trọng.
Nhưng nó cũng là một vấn đề xã hội rất quan trọng.
Hãy suy nghĩ một chút về ý nghĩa của việc cảm thấy đúng.
Nó có nghĩa là bạn nghĩ rằng những điều bạn tin tưởng diễn tả một cách chính xác thực tế.
Và khi bạn có cảm giác như vậy, bạn có một vấn đề phải giải quyết, đó chính là, làm sao bạn giải thích về tất cả những người bất đồng ý kiến với bạn?
Hóa ra, tất cả chúng ta giải thích những người đó một cách giống nhau, bằng cách dựa vào những giả định rất đáng tiếc.
Điều đầu tiên mà chúng ta làm khi có ai đó bất đồng với chúng ta là chúng ta cho rằng họ không biết gì hết.
Họ không có những thông tin mà chúng ta có, và khi chúng ta hào phóng chia sẽ những thông tin đó, họ sẽ thấy tỉnh ngộ và đồng ý với chúng ta.
Khi làm vậy không được, khi mà hóa ra những người này có những thông tin giống chúng ta và họ vẫn bất đồng ý kiến, thì chúng ta dùng một giả định thứ hai, đó là những người này là những người không thông minh.
(Cười) Tất cả bọn họ đều có những phần đúng của câu đó, nhưng họ quá tối dạ để có thể ráp lại thành câu trả lời.
Và khi làm vậy cũng không được, khi mà hoa ra những những người bất đồng với chúng ta có tất cả những thông tin mà chúng ta có và họ thật ra rất thông minh, thì chúng ta đi đến giả định thứ ba: họ biết sự thật, nhưng họ cố tình xuyên tạc sự thật vì một mục đích xấu tâm nào đó.
Đây là một thảm họa.
Chính sự ràng buộc với sự đúng đắn của chúng ta khiến chúng ta phạm sai lầm và khiến chúng ta đối xử với nhau một cách kinh khủng.
Nhưng đối với tôi, điều khó hiểu nhất và điền đáng buồn nhất trong việc này là chúng ta đã quên đi điều quan trọng nhất về con người.
Nó giống như chúng ta muốn tưởng tượng rằng bộ não của chúng ta là những cửa sổ hoàn toàn trong suốt và chúng ta chỉ cần nhìn xuyên qua chúng và diễn tả thế giới một cách chính xác.
Vá chúng ta muốn những người khác cũng nhìn qua những cái cửa sổ như vậy và thấy những điều giống như chúng ta thấy.
Sự thật không phải như vậy, và nếu nó là như vậy, thì cuộc đời sẽ trở nên vô cùng nhàm chán.
Điều kỳ diệu của bộ óc của chúng ta không phải ở chổ chúng ta có thể nhìn thấy thế giới là như thế nào.
Nó nằm ở chổ chúng ta có thể nhìn thấy thế giới không phải như thế nào.
Chúng ta có thể nhớ quá khứ, và chúng ta có thể nghĩ về tương lai, chúng ta có thể tưởng tượng về việc trở thành một người nào khác ở một nơi nào khác.
Và tất cả chúng ta làm như vậy một cách khác nhau đó chính là lý do tải sao chúng ta có thể nhìn lên bầu trời ban đêm và thấy cái này hay cái này hay cái này.
Ồ, và đó cũng chính là lý do tại sao chúng ta làm sai.
1200 năm trước khi Descartes nói câu nói nổi tiếng "Tôi suy nghĩ cho nên tôi tồn tại," thánh Augustine, đã ngồi xuống và viết, "Fallor ergo sum" -- "Tôi làm lỗi cho nên tôi tồn tại."
Augustine đã hiểu được rằng khả năng phạm sai lầm của chúng ta, không phải là một khuyết tật đáng xấu hổ của loài người, là một thứ mà chúng ta có thề loại bỏ hoặc vượt qua được.
Đó là một điền hoàn toàn cơ bản của chúng ta.
Bởi vì, không giống như Chúa, chúng ta thật ra không biết cái gì đang diễn ra ở trên đó.
Và không giống như tất cả các động vật khác, chúng ta ám ảnh với việc cố gắng tìm hiều nó.
Đối với tôi, chính sự ám ảnh này là nguồn gốc của tất cả những năng suất và sáng tạo của chúng ta.
Năm ngoái, vì một số lý do nào đó, tôi hay lắng nghe chương trình radio "This American Life" ("Cuộc sống Mỹ này").
Thế là tôi nghe và nghe, vào một lúc nào đó, tôi bắt đầu cảm thấy rằng tất cả các câu chuyện đều về vấn đề bị sai lầm.
Và suy nghĩ đầu tiên của tôi là, "Tôi bị điên rồi.
Tôi đã trở thành người đàn bà điên cuồng về sai lầm.
Tôi bắt đầu tưởng tượng nó ở mọi nơi," điều này đã từng xảy ra.
Nhưng một vài tháng sau đó, tôi có dịp phỏng vấn Ira Glass, người dẫn chương trình đó.
Và khi tôi đề cập điều này với anh ta, anh ta nói, "Không đâu, cô thật ra
đã nghĩ đúng rổi," anh ta cũng nói, "là nhân viên chương trình, chúng tôi đùa là tập nào của chương trình cũng có chủ đề bí mật giống nhau.
Và chủ đề bí mật đó là: 'Tôi nghĩ điều này sẽ xảy ra nhưng điều khác lại xảy ra.' Và điều quan trọng là," Ira Glass nói, "chúng ta cần điều đó.
Chúng ta cần những khoảnh khắc về ngạc nhiên, đảo ngược và sai lầm để làm cho câu chuyện có ý nghĩa."
Và cho tất cả chúng ta, những khán khả, là thính giả, là đọc giả, chúng thích những chuyện như vậy.
Chúng ta thích những tình tiết phức tạp, những khúc mắc, và những kết thúc bất ngờ.
Khi nói đến những câu chuyện, chúng ta thích bị sai lầm.
Nhưng, bạn nên biết rằng, những câu chuyện của chúng ta là như vậy bởi vì cuộc sống của chúng ta là như vậy.
Chúng ta nghĩ là điều này sẽ xảy ra nhưng thay vì vậy một việc khác lại xảy ra.
George Bush nghĩ rằng ông ta sẽ xâm lược Iraq, tìm ra một đống vũ khí hủy diệt hàng loạt, giải phóng mọi người và mang dân chủ đến vùng Trung Đông.
Và một điều khác lại xảy ra.
Hosni Mubarak nghĩ rằng ông là sẽ là nhà độc tài của Ai Cập đến hết cuộc đời, cho đến khi ông ta quá già hoặc quá bệnh và có thể chuyển quyền lực sang cho con trai của ông ta.
Nhưng một điều khác lại xảy ra.
Và có lẻ bạn nghĩ rằng bạn sẽ lớn lên và cưới người yêu thời cấp ba của bạn, dọn về xóm cũ và cùng nhau nuôi con cái.
Nhưng một điều khác lại xảy ra.
Và tôi phải nói với các bạn rằng tôi nghĩ là tôi đã viết một cuốn sách vớ vẩn về một đề tài mà ai cũng ghét cho một khán giả không hiện hữu.
Và một điều khác lại xảy.
(Cười) Ý tôi là, đây là cuộc sống.
Dù tốt hay xấu, chúng ta dựng lện những câu chuyện khó tin về thế giới xung quanh chúng ta, và cái thế giới đó quay lại và làm chúng ta sửng sốt.
Không phải xúc phạm, nhưng toàn bộ hội nghị này là một tưởng niệm không thể tin nổi về khả năng làm sai của chúng ta.
Chúng ta đã trải qua nguyên một tuần đề nói về những sáng tạo, những tiến bộ, và những cải tiến nhưng các bạn có biết tại sao chúng ta lại cần những sáng tạo, những tiến bộ và những cải tiến này không?
Đó là vì phân nữa những thứ độc đáo và thay đổi thế giới của TED 1998 à.
(Cười) Nó đã không xảy ra như chúng ta mong đợi đúng không?
(Cười) Phản lực cá nhân của tôi đâu, Chris?
(Cười) (Vỗ tay) Chúng ta lại ở đây một lần nữa.
Cuộc đời là như vậy.
Chúng ta tìm ra một ý tưởng mới.
Chúng ta kể một câu chuyện khác.
Chúng ta tổ chức một hội nghị khác.
Chủ đề của hội nghị này, giống như các bạn đã nghe hàng triệu lần, là sự khám phá lại những điều kỳ diệu.
Đối với tôi nếu bạn thật sự muốn khám phá lại sự kỳ diệu, bạn nên bước ra ngoài cái không gian chật chội, khiếp sợ của sự đúng đắn và nhìn xung quanh nhìn ra cái không gian vô tận cái phức tạp và huyền bí của vũ trụ và có thể nói rằng, "Wow, tôi không biết.
Có thể là tôi sai."
Cảm ơn.
(Vỗ tay). Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi rất may mắn khi được đứng ở đây
Tôi cảm thấy thực sự may mắn
Tôi đã thực sự bị gây ấn tượng bởi lòng tốt được dành cho tôi.
Tôi đã gọi cho vợ tôi, Leslie Và tôi đã nói, " Em à, có rất nhiều người tốt Họ đang cố gắng để làm nhiều điều tốt
Anh có cảm giác giống như mình đang đứng giữa các thiên thần vậy"
Đó là một cảm giác thật
Nhưng hãy để tôi bắt đầu buổi nói chuyện -- Tôi thấty đồng hồ đang chạy
Tôi là một giáo viên trường công và tôi chỉ muốn chia sẻ câu chuyện của người quản lý của tôi
Cô ấy tên là Pam Moran ở tỉnh Albemarle, Virginia một ngọn đồi thấp dưới chân ngọn núi Blue Ridge
và cô ấy là người quản lý rất hiện đại
Cô ấy sử dụng những cái bảng thông minh, cô ấy viết blog dùng Tweet, và cả Facebook Cô ấy dùng tất cả những thứ thuộc vê công nghệ cao
Cô ấy là người đứng đầu về công nghệ và giảng dạy
Nhưng trong văn phòng của cô ấy Có những chiếc bàn ăn, những chiếc bàn bị bào mòn bởi thời tiết được làm bằng gỗ rất cũ kỹ tróc từng mảng sơn xanh, rất ọp ẹp
Và tôi đã nói, "Pam, bạn là một người hiện đại, một người tiên phong
Tại sao có những chiếc bàn cũ kỹ này trong văn phòng của bạn?"
Và cô ấy đã nói với tôi "Như bạn biết, tôi lớn lên ở miền tây nam Virginia trong những mỏ than và những khu đất nông nghiệp của vùng nông thôn Virginia và chiếc bàn này nằm trong bếp của ông tôi
Nơi chúng tôi trở về sau khi chơi, còn ông trở về sau một ngày làm việc và chúng tôi đã ngồi quây quần bên chiếc bàn này mỗi tối
Và khi tôi trưởng thành, tôi đã được nghe rất nhiều kinh nghiệm sự hiểu biết và sự từng trải tại chính cái bàn này Tôi đã bắt đầu gọi nó là chiếc bàn uyên bác
Và khi ông qua đời, tôi đã lấy chiếc bàn và mang nó đến phòng làm việc của tôi nó khiến tôi luôn nhớ về ông
Nó nhắc nhở tôi về những gì đang diễn ra xung quanh mình.
Dự án mà tôi sẽ nói với bạn nó được gọi là trò chơi hòa bình thế giới và cơ bản nó cũng là một không gian trống
Và tôi thích nghĩ về nó nó thực sự như là một chiếc bàn uyên bác của thế kỉ 21.
Để bắt đầu hãy trở lại năm 1977
Khi đó tôi là chàng trai trẻ và đã từng vào và ra khỏi trường đại học
Và bố mẹ tôi đã rất kiên nhẫn Nhưng tôi đã định cư tạm thời ở ấn độ trong một cuộc điều tra thần bí
Và tôi nhớ lần cuối cùng tôi trở lại từ Ấn độ trong chiếc áo choàng trắng dài của tôi và với bộ râu rậm cùng với cặp kính John Lennon của tôi Tôi đã nói với cha tôi "Cha, con nghĩ con chỉ vừa mới tìm thấy sự khai sáng tinh thần"
Ông nói, "Tốt nhưng mà có một thứ còn cần thiết hơn"
Tôi nói, "Đó là cái thì thế cha?"
"Một công việc" (Cười) Và họ đã yêu cầu tôi có một chứng chỉ về cái gì đó
Và tôi đã có 1 chứng chỉ và nó thế mà hóa ra là kiến thức
Nó là một chương trình giáo dục thực nghiệm
Đó có thể là nha khoa, nhưng lại có từ "thực nghiệm" trong chương trình này. và đó là những gì tôi phải áp dụng.
Và tôi đã đi phỏng vấn xin việc Ở trường công Richmond ở Virginia, thủ đô tôi đã mua 3 bộ trang phục--phá vỡ những nguyên tắc thường lệ của mình. đã giữ chùm râu dài và bộ tóc xoăn của mình. và đôi giày diễn thuyết của tôi, kiểu những năm 70 Tôi đã đi bộ đến, ngồi xuống và đã có cuộc phỏng vấn
Và tôi đoán họ đã bế tắc trong việc tìm kiếm các giáo viên bởi vì người giám thị, tên cô ấy là Anna Aro đã nói rằng cô ấy đã có công việc là dạy dỗ những đứa trẻ có năng khiếu
Và tôi đã thực sự bị sốc, bị choáng Tôi đứng dậy và nói, "ồ, cám ơn, nhưng tôi phải làm gì"
(Cười) việc giáo dục năng khiếu không thực sự lấy đi quyền nắm giữ quá nhiều.
Không thực sự có nhiều thứ để sử dụng
và tôi nói" tôi phải làm gì?"
và câu trả lời của cô ấy khiến tôi bị sốc.Nó khiến tôi bị choáng.
Câu trả lời của cô ấy tạo ra một khuôn mẫu cho toàn bộ nghề nghiệp tôi có về sau
cô ấy nói "bạn muốn làm gì?"
và câu hỏi đó
không có chương trình trực tiếp hay thủ công nào tiếp theo. không có tiêu chuẩn nào trong việc giáo dục năng khiếu theo cách đó
và cô ấy đã dọn dẹp khoảng trống để tôi cố gắng từ sau đó để dọn dẹp cho những sinh viên của tôi, một khoảng trống nhờ đó mà chúng có thể tạo và làm ra những thứ có ý nghĩa ngoài sự hiểu biết của chính họ
và điều này đã xảy ra vào năm 1978, tôi đã làm công việc dạy học nhiều năm sau đó và một người bạn của tôi đã giới thiệu tôi với một nhà làm phim trẻ tuổi.
tên cậu ấy là Chris Farina.
hôm nay cậu ấy tự trả tiền để đến đây.
chris,cậu có thể đứng lên và để chúng tôi có thể thấy cậu một nhà làm phim trẻ, biết nhìn xa trông rộng
(vỗ tay) bộ phim này tên là "Hòa bình thế giới và những huy hiệu thứ 4 khác"
Anh ấy đề xuất bộ phim với tôi--nó là một chủ đề tuyệt vời
Anh ta đã đề xuất bộ phim với tôi và tôi đã nói "ồ,có lẽ bộ phim sẽ được chiếu trên truyền hình địa phương và chúng ta có thể nói xin chào với những người bạn của mình"
nhưng bộ phim thực sự đã có chỗ đứng
bây giờ bộ phim vẫn trong tình trạng mắc nợ,nhưng Chris đã điều khiển được nó thông qua chính sự hy sinh của anh ấy để đưa bộ phim ra ngoài
Vì vậy chúng tôi đã làm một bộ phim và nó hóa ra là một câu chuyện nói về tôi nhiều hơn là nói về một giáo viên.
đó là một câu chuyện kể về việc giảng dạy và những giáo viên
Và nó là một điều rất đẹp
Và có điều lạ là, khi tôi xem bộ phim tôi có cảm giác kì lạ khi xem nó tôi không thấy được chính tôi
Những gì tôi thấy là các giáo viên của tôi đến bên cạnh tôi
tôi thấy thầy giáo dạy môn hình học của tôi ở trường trung học.thầy Rucell cười gượng gạo dưới cái bộ râu rậm rậm
Đó là nụ cười tôi dùng--đó là nụ cười của ông ấy
tôi thấy đôi mắt sáng ngời của Jan Polo.
đó không phải là ánh mắt trong cơn giận dữ mà đó là ánh mắt chứa đựng yêu thương, tình yêu mãnh liệt dành cho sinh viên của cô ấy
Và đôi lúc tôi thấy được ánh mắt đó
và tôi thấy cô Ethel J .Banks© người bận những chiếc áo đính ngọc trai và đi giày cao gót đến trường tiểu học mỗi ngày
Và bạn biết, cô ấy luôn nhìn chằm chằm vào những giáo viên cũ
Bạn biết có một
cười Và tôi thậm chí không đang nói với về những ai đằng sau tôi Bởi vì tôi có đôi mắt ở đằng sau đầu tôi
cười bạn biết cô giáo đó chứ?
tôi đã không dùng cái nhìn đó thường xuyên nhưng tôi sẽ làm nó trong tiết mục của tôi
Và cô Banks như là một người cố vấn dày dạn kinh nghiệm đối với tôi
và sau đó tôi thấy cha mẹ tôi,những thầy cô đầu tiên của mình
cha tôi, một người đầy sáng tạo, nhà tư tưởng rộng lớn
Đó là người anh Malcolm ở phía bên phải
Và mẹ tôi người dạy tôi ở lớp 4 trong những ngôi trường cô lập ở Virgina người chính là nguồn cảm hứng của tôi
và thực sự, tôi cảm thấy như thế khi tôi xem một bộ phim Tôi có điệu bộ giống bà, như thế này Tôi cảm thấy thích tôi là một sự nối tiếp của bà
Tôi là một phần những hành động trong việc dạy của cô ấy
Và đó là những điều rất tuyệt vời Tôi sử dụng để dạy con gái tôi ở trường tiểu học, Madeline
Và để mà những cử chỉ của mẹ tôi tiếp tục được thực hiện
Nó là một cảm giác rất ngạc nhiên để có được sự kế thừa đó
và để tôi có thể đứng đây trên đôi vai của rất nhiều người
Tôi không cô đơn ở đây
có rất nhiều người ngay trong sân khấu này
Và để nói với bạn về World Peace Game
nó đã bắt đầu như thế này Nó là một tấm bảng bằng gỗ dán kích thước 4x5 bước chân trong một ngôi trường nội ô bên trong thành phố, 1978
Tôi đã tạo ra một bài học cho những sinh viên ở Africa
Chúng tôi đặt tất cả những vấn đề của thế giới ở đó và tôi đã nghĩ, hãy để chúng tôi giải quyết nó
Tôi đã ko muốn thuyết trình hoặc đọc một cuốn sách
Tôi đã muốn chúng bị chôn vùi và học cách cảm nhận thông qua những cơ thể đó
Vì vậy tôi đã nghĩ, chúng giống như chơi những trò chơi
Tôi sẽ làm cái gì đó--Tôi đã không nói về tính tương tác Chúng tôi không có điều đó vào những năm 1978 Nhưng có cái gì đó tương tác
và do đó chúng tôi đã tạo nên một trò chơi và nó đã được tiến triển từ khối 4x4x4 foot cấu trúc thủy tinh plexi
Và nó gồm 4 lớp Plexi
Có một lớp không khí bao bọc bên ngoài với các hố đen và các vệ tinh và các vệ tinh khảo sát và các mỏ hình sao
Có một tầng không khí và một tầng chân không với các đám mây chính là những cái hộp xốp bằng cotton chúng tôi đặt xung quanh Các khoảng trống không khí và những lớp khí quyển Tầng mặt đất và mặt biển với hàng nghìn mẫu trò chơi Thậm chí cả bên dưới tầng nước biển với các tàu ngầm và các mỏ dưới biển
Có 4 quốc gia xung quanh tấm bảng
Những đứa trẻ sẽ đặt tên cho các quốc gia đó -- có nước nghèo, có nước giàu
Chúng có tài sản, thương mại và nền quân sự khác nhau
Và mỗi quốc gia có một chính phủ
Có một thủ tướng chính phủ, bộ trưởng, bộ trưởng quốc phòng một kế toán trưởng, hoặc trưởng ban tài chính
Tôi chọn một thủ tướng dựa trên mối quan hệ của tôi với chúng
Tôi đề nghị chúng một công việc, chúng có thể quay về và sau đó chúng lựa chọn nội các của chính chúng
Có một ngân hàng thế giới, thương nhân chi nhánh và một Liên hợp quốc
Có cả nữ thần về thời tiết người điều tiết thời tiết
(Cười) Đó chưa phải là tất cả
sau đó có một tài liệu 13 trang về cơn khủng hoảng với 50 vấn đề đan xen
Để mà chỉ cần một thứ thay đổi là mọi thứ khác cũng thay đổi
tôi đưa chúng vào trong một ma trận phức tạp và chúng tin tưởng tôi bởi vì chúng tôi có một mối qua hệ giàu có và sâu sắc
và với cơn khủng hoảng đó chúng tôi có -- hãy nhìn -- cả về tình trạng căng thẳng về sắc tộc chúng tôi có cả hóa học và sự rò rỉ hạt nhân sự phát triển hạt nhân
cả về sự tràn dầu, thảm họa môi trường tranh luận về thực trạng nước, sự ly khai nền cộng hòa nạn đói, nạn tuyệt chủng những động vật quý hiếm và vấn đề nóng lên toàn cầu
Nếu Al Gore ở đây Tôi sẽ gửi những học sinh lớp 4 của tôi từ trường Agnor-Hurt và Venable tới bạn bởi vì họ đã giải quyết vấn đề nóng lên toàn cầu trong một tuần
(Cười) (Vỗ tay) Và họ cũng thực hiện nó vài lần
(Cười) Do đó tôi cũng có trong trò chơi một kẻ phá hoại một vài đứa trẻ -- nó cơ bản là những kẻ phá rồi và tôi có những kẻ phá rối để sử dụng bởi vì chúng, trên bề mặt đang cố gắng cứu thế giới và vị trí của chúng trong trò chơi
Nhưng chúng cunxg cố gắng để hủy hoại mọi thứ trong trò chơi
Và chúng thực hiện một cách bí mật thông qua những thông tin sai lệch nhập nhằng và không thích hợp đang cố gắng để khiến mọi người phải nghĩ thật kỹ
kẻ phá rối là đây và chúng tôi cũng đọc từ Sun Tzu's "The Art of War"
Học sinh lớp 4 hiểu được nó -- 9 tuổi -- và chúng sử dụng cái đó để hiểu như thế nào là được, không được phép đầu tiên chúng làm các con đường để cung cấp và phá hủy con đường chiến tranh
Chúng học các bỏ qua những phản công thiển cận và thúc đẩy sự tư duy để suy nghĩ xa hơn và lô gích hơn
Stewart Brand đang ở đây, và một trong các ý tưởng của trò chơi này đến từ anh ấy với một điều khoản Coevolution quarterly dựa trên sức mạnh hòa bình
Và trong trò chơi, đôi khi các học sinh thực sự tạo nên sức mạnh hòa bình
Tôi chỉ là một người theo dõi đồng hồ
Tôi chỉ là người thông tin, tôi chỉ là người tổ chức
Các học sinh vận hành trò chơi
Tôi không có cơ hội để tạo ra bất kỳ chính sách nào một khi chúng bắt đầu chơi
Vì vậy tôi sẽ chỉ cần chia sẻ với bạn
Trò chơi hòa bình thế giới là nghiêm túc
Bạn thực sự thấy mình được trải nghiệm giống như làm thế nào để bảo vệ thế giới
Nhìn kìa, Ngài Hunter đang làm điều đó bởi vì anh ấy nói thời gian của anh ấy bị phung phí rất nhiều và anh ấy đang cố gắng để nói với chúng ta làm sao để thu xếp vấn đề đó
John Hunter: Tôi đã đề nghị chúng một -- (Vỗ tay) Thực sự, Tôi không thể nói với chúng bất kỳ điều gì, bởi vì tôi không biết câu trả lời
và tôi thừa nhận một sự thật với chúng rằng: tôi không biết
và bởi vì tôi không biết, chúng đã tự tìm kiếm câu trả lời
Và do đó tôi nói xin lỗi chúng
Tôi nói, "Tôi rất xin lỗi, các bạn nhưng sự thật là chúng tôi phải để lại thế giới này cho các bạn với tình trạng bi thảm như thế này và chúng tôi hy vọng các bạn có thể sửa chữa nó giúp chúng tôi và có thể trò chơi này sẽ giúp các bạn học được cách làm sao để làm điều đó"
Nó là một lời xin lỗi chân thành và chúng đón nhận nó rất là nghiêm chỉnh
Bây giờ bạn có thể đang ngạc nhiên về tất cả những thứ nhìn trông rất phức tạp này
Khi trò chơi bắt đầu, đây là những gì bạn thấy
JH: phải rồi, chúng ta đang trong cuộc đàm phán.
Tiếp (Người nói chuyện) JH: Câu hỏi tôi dành cho bạn là, ai là người phụ trách lớp chúng ta
Nó là một câu hỏi nghiêm túc, ai thực sự là người phụ trách
Tôi đã học cách nhượng lại quyền kiểm soát lớp học đối với tất cả các học sinh với toàn bộ thời gian
Có một sự tin tưởng và một sự thỏa thuận và một sự hiến dâng đối với lý tưởng Tôi đơn giản không phải làm những gì tôi đã nghĩ rằng tôi phải làm như là một giáo viên mới điều khiển mọi buổi nói chuyện và trả lời các thắc mắc trong lớp học
Nó là không thể. Kiến thức chung của chúng nhiều hơn hẳn của tôi và tôi thừa nhận điều đó với chúng một cách công khai
Tôi sẽ chia sẻ nhanh với bạn một vài câu chuyện về một vài điều kỳ diệu đã xảy ra
Trong trò chơi chúng ta có một vài em gái nhỏ và cô bé chính là bộ trưởng bộ quốc phòng của một quốc gia nghèo nhất
Và với tư cách bộ trưởng quốc -- cô ấy có cả một quân đoàn xe tăng và lực lượng không quân hùng hậu
Cô ấy là hàng xóm của một cường quốc rất giàu có về dầu mỏ
và không hề có sự kích động nhưng bất thình lình cô ấy đã tấn công, chống lại mệnh lệnh của thủ tướng của cô ấy. vùng dầu mỏ của nước láng giềng
Cô ấy đã hành quân đến vùng dự trữ dầu mỏ bao vây nó mà không cần tốn một viên đạn nào chiếm giữ nó
và nước láng giềng đã không thể tiếp tục bất kỳ hoạt động quân sự nào bởi nguồn tài nguyên của họ đã bị bao vây
Tất cả chúng tôi đã cáu giận với cô ấy, "Tại sao bạn lại làm điều này"
Đây là trò chơi hòa bình thế giới.
Bạn làm sao thế? (Cười) Đó mới chỉ là cô gái nhỏ, mới 9 tuổi Cô ấy đã nói, "Tôi biết tôi đang làm những gì"
với những người bạn gái của mình cô ấy đã nói rằng
Đó là một sự bất hòa
và chúng ta đã học về cái này, bạn không thực sự muốn vượt qua một cô gái 9 tuổi với những chiếc xe tăng
(cười) Chúng là những đối thủ khó khăn nhất
và chúng tôi đã thực sự bối rối
Tôi đã nghĩ tôi là một giáo viên thất bại. Tại sao cô ấy lại làm điều đó
Nhưng tôi đã phát hiện ra, vài ngày sau khi chơi trò chơi và có những thay đổi nơi chúng tôi đưa ra sự đàm phán từ một đội thực ra có một cuộc đàm phán định kỳ với tất cả các đội và mỗi đội đưa ra một sự thay đổi sau đó chúng tôi trở lại đàm phán, cứ lặp lại như vậy tuần tự Thậm chí mỗi một vòng như vậy là một ngày của trò chơi
như vậy một vài ngày sau đó, nó trở nên rõ ràng rằng chúng tôi đã tìm ra đất nước ưu việt€ đang lên kế hoạch cho cuộc tấn công quân sự để thống trị thế giới
nếu chúng có nguồn tài nguyên, chúng sẽ làm điều đó
Cô bé có thể thấy phương hướng và mục đích trước tất cả những người còn lại và biết rõ những gì đã đang xảy ra và đưa ra những quyết định rất bình tĩnh để tấn công trong trò chơi hòa bình
Bây giờ cô bé sử dụng cuộc chiến nhỏ để ngăn chặn cuộc chiến lớn do đó chúng tôi đã dừng lại và đã có những cuộc thảo luận rất suôn sẻ về rằng liệu cái đó là đúng tốt hay là không tốt
Rằng những thứ chúng tôi đưa vào trò chơi, những hoàn cảnh
Tôi đã không thiết kế ra để dạy chúng
Nó đến một cách tự phát thông qua sự hiểu biết được thu thập của chúng
(Vỗ tay) Một ví dụ khác, một điều tuyệt vời đã xảy ra
Chúng tôi có một bức thư trong trò chơi
Nếu bạn là một người chỉ huy quân sự và bạn tiến hành những phân đội những cái đồ chơi bằng nhựa trên bảng -- và bạn mất chúng tôi đặt trong một bức thư
Bạn phải viết thư gửi đến cha mẹ của họ đây chỉ là những gia đình tưởng tượng của đội quân tưởng tượng giải thích những gì đã xảy ra và đưa ra lời chia buồn của bạn
Bạn sẽ phải suy nghĩ nhiều hơn trước cuộc chiến
và khi tình huống này được đưa ra thực sự mùa hè trước tại trường học Agnor-Hurt ở vùng Albemarle một trong những vị chỉ huy quân sự của chúng tôi đã đọc lá thư đó và một trong những đứa trẻ khác đã nói, " Thưa ông Hunter, Chúng ta hãy hỏi -- có một gia đình ở đây"
Đã có một gia đình ghé thăm vào ngày hôm đó, chỉ ngồi phòng phía sau
Hãy đề nghị người mẹ đó đọc lá thư
Nó sẽ chân thực hơn nếu cô ấy đọc nó"
Và chúng tôi đã làm như thế, chúng tôi đề nghị cô ấy và cô ấy đã cầm lấy bức thư
"Chắc chắn rồi" Cô ấy bắt đầu đọc.
Cô ấy đọc một câu Cô ấy đọc hai câu
Trước khi đọc câu thứ 3, cô ấy đã khóc
Tôi cũng khóc
Mọi người đều hiểu rằng khi chúng ta mất một ai đó, không ai là kẻ chiến thắng cả
Chúng ta đều thua cuộc
và nó là một điều kỳ lạ và một sự cảm thông kỳ lạ
Tôi sẽ cho bạn thấy những gì mà bạn của tôi David nói về điều này
Anh ấy đã tham gia rất nhiều trận đánh
David: Chúng ta đã có đủ người cho cuộc tấn công
Ý tôi, chúng ta đã may mắn
Nhưng bây giờ tôi cảm thấy thực sự khó hiểu Bởi vì tôi đang sống với những gì Sun Tzu đã nói một tuần trước
Anh ấy đã nói "Những người tham gia cuộc chiến và chiến thắng sẽ muốn trở lại và những người đã thất bại sẽ muốn quay lại và giành chiến thắng"
Và tôi đã là người chiến thắng Do đó tôi tiếp tục tham gia những cuộc chiến khác nữa
Và tôi nghĩ nó chính là số mệng của cuộc sống những gì Sun Tzu đã nói
JH: Tôi thấy rùng mình mỗi khi thấy điều đó
Điều đó là một loại cuộc chiến mà bạn muốn nó xảy ra
Và tôi không thể thiết kế nó, tôi không thể lập kế hoạch về điều đó và tôi không thể kiểm nghiệm nó
Nhưng nó là sự đánh giá hiển nhiên
Chúng tôi biết rằng đó là một sự đánh giá tin cậy đáng để học hỏi
Chúng tôi có rất nhiều dữ liệu, nhưng tôi nghĩ đôi lúc chúng tôi vượt quá giới hạn với sự thật và những gì đang diễn ra
Vậy tôi sẽ chia sẻ câu chuyện thứ 3
Đó là câu chuyện về bạn của tôi Brenan
Chúng tôi đã chơi trò chơi một lần sau buổi học trong rất nhiều tuần, khoảng 7 tuần vầ chúng tôi cơ bản đã giải quyết được tất cả 50 vấn đề đan xen vào nhau
để giành chiến thắng trong trò chơi, tất cả 50 vấn đề phải được giải quyết và mọi tài sản của đất nước đã được tăng hơn so với điểm bắt đầu
Một vài nước nghèo, một vài nước giàu có.
Có cả hàng tỉ Chủ tịch ngân hàng thế giới đã là từng là học sinh lớp 3
Chú bé nói, "Có bao nhiêu chữ số 0 trong con số một nghìn tỉ?
Tôi đã tính toán nó ngay tức thì" Nhưng chú bé đã thiết lập một chính sách tài chính trong trò chơi đối với những người chơi đang tham gia cùng chú bé
Đến mức đội đó đã là nghèo nhất thậm chí trở nên nghèo hơn
Không có cách nào để họ chiến thắng
và giờ đã sắp đến 4 giờ, sắp hết giờ Còn khoảng 1 phút nữa và sự thất vọng đang bao trùm khắp căn phòng
Tôi đã nghĩ, tôi đang thất bại khi là một giáo viên
Tôi nên làm gì đó để chúng có được chiến thắng
chúng không nên bị thất bại giống như thế này
Tôi đã thua chúng
và tôi đã cảm thấy quá buồn và chán nản
đột nhiên, Brenman đi bộ qua chỗ của tôi và anh ấy túm lấy chuông, chiếc chuông reo lên để báo hiệu sự thay đổi hoặc sự triệu tập của nội các và anh ấy chạy trở lại ghế của anh ta, rung mạnh chuông
mọi người chạy đến chỗ anh ấy, có tiếng đang thét lên có tiếng la hét, làn sóng những bộ hồ sơ của họ
Họ đưa ra những bộ hồ sơ với đầy đủ các tài liệu mật
Họ đang khoa chân múa tay, đang chạy vòng quanh
Tôi không biết những gì họ đang làm. Tôi đã mất kiểm soát đối với lớp học
Hiệu trưởng đi vào, tôi bị đuổi việc
Cha mẹ chúng đang nhìn qua những ô cửa sổ
và Breman chạy lại chỗ anh ta. Mọi người quay trở lại vị trí
Anh ta lắc chuông lần nữa. Anh ta nói, " chúng ta có" -- và chỉ còn 12 giây "chúng ta có tất cả những quốc gia góp vốn chung vào nguồn dự trữ chung
và chúng ta có 600 tỉ đô la
Chúng ta đang đề nghị nó như là một món vật phẩm đối với những nước nghèo này
Và nếu họ đồng ý, nó sẽ làm tăng giá trị tài sản của họ và chúng ta có thể thắng trò chơi
Các bạn đồng ý chứ?"
Và chỉ còn 3 giây
Mọi người nhìn vào thủ tướng của nước đó và anh ta nói, "Vâng."
và trò chơi đã thắng
Lòng trắc ẩn tự phát điều có có thể không được lên kế hoạch Nó nằm ngoài dự đoán và mong muốn
Mỗi trò chơi chúng thôi chơi là khó khăn
Một vài trò chơi có nhiều vấn đề về xã hội một vài thì có nhiều vấn đề về kinh tế
Mội vài thì về chiến tranh
Nhưng tôi không cố gắng để phủ nhận
Tôi khuyến khích chúng và, thông qua kinh nghiệm của chính chung, học cách không phải đổ máu như thế nào để không làm những gì chúng cho là sai
và chúng tìm ra cái gì là đúng đó là cách của chúng, của chính chúng
Và do vậy trò chơi này Tôi đã học được rất nhiều Nhưng tôi muốn nói rằng giá mà chúng có thể nắm bắt được phương pháp tư duy phên phán hoặc phương pháp tư duy sáng tạo từ trò chơi này và tác động tích cự vào thế giới chúng có thể sẽ cứu tất cả chúng ta
giá mà
Và đại diện cho tất cả giáo viên của tôi với những người đang gánh vác trách nhiệm để tôi đứng đây Cám ơn, cám ơn, cám ơn
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi muốn nói về điều mà tôi nghĩ là một strong những cuộc khám phá lớn nhất mà con người đã khởi đầu, nó chính là cuộc thám hiểm để tìm hiểu về vũ trụ và vị trí của chúng ta trong vũ trụ đó.
Sự hứng thú của tôi về chủ đề này, và nhiệt huyết tôi dành cho nó, bắt đầu khá tình cờ.
Tôi đã mua một bản của cuốn sách này, "Vũ trụ và Tiễn Sĩ Einstein" -- một quyển sách cũ, bìa mỏng từ một cửa hàng sách cũ ở Seatle.
Một vài năm sau đó, ở Bangalore, một đêm nọ tôi cảm thấy khó ngủ, và tôi cầm quyển sách này lên, nghĩ rằng nó có thể ru tôi ngủ trong vòng 10 phút.
Và như nó đã xảy ra, tôi đọc quyển sách này một mạch từ nửa đêm đến 5 giờ sáng hôm sau.
Sau đó tôi cảm thấy luồng cảm xúc mãnh liệt của sự vì nể và hứng khởi đối với vũ trụ và đối với khả năng của chúng ta đã khám phá ra những kiến thức đó.
Và cảm giác đó vẫn chưa rời bỏ tôi.
Cảm giác ấy đã "châm ngòi" cho tôi để thực sự thay đổi sự nghiệp của chính mình từ một kỹ sư phần mềm thành một nhà văn chuyên viết về khoa học -- để tôi có thể phần nào tận hưởng niềm vui của khoa học, và sự vui sướng của việc truyền đạt nó tới những người khác.
Và cảm giác đó đã dẫn dắt tôi đến với một kiểu hành hương, để đi, theo nghĩa đen, đến tận cùng trái đất để thấy những kính viễn vọng, máy dò, những dụng cụ mà người ta đã và đang tạo ra, để dò thăm dò vũ trụ một cách chi tiết hơn.
Và nó dẫn dắt tôi từ những nơi như Chile -- Sa mạc Atacama ở Chile tới Siberia tới những vùng mở ngầm, ở những rặng núi Nhật Bản, đến Bắc Mỹ, tới tận cùng Châu Nam cực. và tới cả Cực Nam.
Và hôm nay tôi muốn chia sẻ với các bạn một vài hình ảnh và câu chuyện từ những chuyến đi này.
Tôi đã dành vài năm vừa rồi để ghi lại những nỗ lực của một vài người đàn ông và phụ nữ rất dũng cảm những người đang đặt, thực sự mà nói, cuộc sống của họ vào trong hiểm nguy mọi lúc làm việc ở những vùng xa xôi và thù địch để họ có thể thu được những tín hiệu mờ nhất từ vũ trụ để chúng ta có thể hiểu nó hơn.
Đầu tiên tôi bắt đầu với một đồ thị hình tròn. và tôi hứa là đây là lần duy nhất tôi sẽ sử dụng biều thị hình tròn trong cả cuộc trình bày này Nhưng nó sẽ cho thấy tầm kiến thức của chúng ta về vũ trụ.
Tất cả những lý thuyết về vật lý chúng ta có hôm nay giải thích cái gì là vật chất -- thứ tạo ra chúng ta -- và đó là 4% của vũ trụ
Những nhà thiên văn học và vũ trụ học và vật lý học nghĩ rằng có cái gì đó gọi là vật chất tối trong vũ trụ, chúng tạo nên 23% của vũ trụ, và một thứ gọi là năng lượng tối, thứ xuyên qua kết cấu của không gian-thời gian, tạo nên 73% nữa.
Vì vậy nếu bạn nhìn vào đồ thị hình tròn này, 96% của vũ trụ, ở điểm này trong công cuộc thám hiểm của chúng ta, đều là bí ẩn hoặc chưa được thông hiểu.
Và hầu hết các thí nghiệm, những kính viễn vọng tôi đi xem đã theo một cách nào đó, đưa ra những câu hỏi này đây là 2 bí hiểm sinh đôi của vật chất tối và năng lượng tối.
Tôi sẽ đem bạn xuống một vùng mỏ ngầm ở Bắc Minnesota nơi mà con người đang tìm kiếm thứ gọi là vất chất tối.
Ý tưởng ở đây là chúng ta tìm kiếm một tín hiệu của phân tử của vật chất tối chạm vào máy dò.
Lý do vì sao chúng ta phải đi xuống dưới lòng đất là vì nếu bạn thực hiện thí nghiệm này ở trên mặt đất, sẽ có sự nhiễu sóng tín hiệu mà có lẽ được tạo ra từ những tia vũ trụ, hoặc sóng radio, và ngay cả chính cơ thể của chúng ta. Bạn có thể không tin, nhưng ngay cả cơ thể của chúng ta có đủ phóng xạ để làm nhiễu thí nghiệm này
Vì thế họ đi sâu xuống dưới mỏ để tìm một môi trường đủ tĩnh cho phép họ nghe được tiếng va chạm dù là nhỏ nhất khi phân tử vật chất tối chạm vào máy dò.
Tôi đã đi xem một trong những thí nghiệm này và thực sự là, bạn chẳng thể thấy được mấy, vì trong đó tối om. Đây là một hang động bị bỏ lại bởi dân mỏ từ năm 1960.
Và những nhà vật lý đến, bắt đầu sử dụng nó từ khoảng những năm 1980.
Những người đào mỏ đầu thế kỷ trước làm việc, theo nghĩa đen, trong ánh nến.
Ngày nay, bạn sẽ thấy bên trong mỏ, một nửa dặm dưới đất.
Một trong những phòng thí nghiệm dưới đất lớn nhất thế giới.
Và, cùng với nhiều thứ khác, họ đang cố tìm kiếm vật chất tối.
Một cách khác để tìm kiếm năng lượng tối, một cách gián tiếp.
Nếu vất chất tối tồn tại trong vũ trụ, trong giải ngân hà của chúng ta, thì những phân tử này sẽ đang va mạnh vào nhau và tạo ra những phân tử khác mà chúng ta đã biết một trong số đó là nơtrino.
Có thể dò được nơtrino bằng những dấu hiệu chúng để lại khi chúng chạm vào phân tử nước.
Khi một nơtrino chạm vào một phân tử nước chúng phát ra một loại ánh sáng màu xanh da trời, một chớp nháy màu xanh lam, và bằng cách tìm kiếm ánh sáng xanh này, bạn có thể hiểu phần nào về nơtrino và gián tiếp hiểu được một chút về vật chất tối mà có thể là nguồn tạo ra nơtrino này.
Nhưng bạn cần một lượng nước rất lớn để làm được thí nghiệm này.
Bạn cần hàng chục triệu tấn nước gần như một tỷ tấn nước để có cơ hội bắt được nơtrino này
Và liệu có thể tìm được nguồn nước như vậy ở đâu?
Vầng, người Nga có một "bể chứa ở sân sau" của riêng họ
Đây chính là hồ Baican.
Nó là hồ lớn nhất thế giới.
Nó dài 800 km. Và rộng khoảng 40 đến 50 km ở hầu hết các chỗ, sâu khỏang 1 - 2 km.
Điều mà người Nga đang làm là xây những máy dò và đặt chúng khoảng 1km dưới bề mặt hồ để họ có thể thấy được những chớp xanh lam này.
Và đây là quang cảnh tôi thấy khi đặt chân tới nơi đây.
Đây là hồ Baican ở điểm khốc liệt nhất của mùa đông Siberia.
Toàn bộ nước đã đóng băng.
Và những đường chấm đen mà bạn thấy ở nền, chính là những lều băng nơi các nhà vật lý đang làm việc.
Họ phải làm việc trong mùa đông vì họ không có tiền để làm việc vào mùa hè và xuân, nếu như họ làm vậy, họ phải cần thuyền và tàu ngầm để làm việc
Vì thế họ đợi tới mùa đông -- khi hồ hoàn toàn đóng băng -- và họ dùng lớp băng dầy 1 mét này làm nền để dựng lều băng và làm việc.
Đây là những người Nga đang làm việc trên băng trong thời điểm lạnh nhất của mùa đông Siberia.
Họ phải đục lỗ trên lớp băng, lặn xuống nước -- dòng nước rất, rất lạnh -- để có thể lấy những dụng cụ của họ và mang chúng lên bờ, sửa chữa và kiểm tra máy móc đặt chúng lại dưới hồ và rời đi trước khi mặt băng tan
Bởi vì lớp băng cứng đó tồn tại trong hai tháng và nó có rất nhiều đường nứt.
Và bạn phải tưởng tượng, có nguyên cả một hồ lớn như biển bên dưới lớp băng đó, đang lay chuyển.
Tôi vẫn không hiểu được chuyện một người đàn ông Nga ngực trần làm việc, nhưng điều đó cho thấy anh ta làm việc vất vả như thế nào.
Và những người này, khoảng một tá người, đã làm việc trong vòng 20 năm qua, tìm kiếm những hạt phân tử có thể tồn tại hoặc không.
Họ đã cống hiến cuộc đời họ cho nó.
Và nói thêm cho bạn, họ tiêu tốn hết 20 triệu (dollar) trong suốt 20 năm.
Đó là một môi trường rất khắc nghiệt.
Họ làm việc với một khoản tiền ít ỏi.
Nhà vệ sinh của họ thực sự mà nói là những chiếc hố đào trên mặt đất che đi bởi một miếng ván gỗ.
Điều kiện hơi sơ sài, nhưng họ làm việc này mỗi năm.
Từ Siberia tới sa mạc Atacama ở Chile, để thấy thứ gọi là The Very Large Telescope -- Kính Viễn Vọng Rất Lớn.
Kính Viễn Vọng Rất Lớn là một trong những thứ mà các nhà thiên văn học làm họ đặt tên những chiếc kính viễn vọng của họ hơi thiếu sáng tạo.
tôi có thể nói cho bạn biết một thực tế, là kính viễn vọng tiếp theo mà họ làm sẽ được gọi là Kính Viễn Vọng Cực Lớn.
(cười) và bạn sẽ không tin tôi nhưng mà cái kính tiếp theo sẽ được gọi là Kính Viễn Vọng Cực Kỳ Lớn.
Dù gì đi nữa, nó cũng là một tác phẩm lạ thường của ngành kỹ thuật.
Đây là 4 cái kính viễn vọng 8.2 met.
Và những kính viễn vọng này, cùng nhiều thứ khác đang được sử dụng trong nghiên cứu sự mở rộng của vũ trụ theo thời gian.
Và càng hiểu thêm về điều đó, bạn sẽ hiểu hơn thứ năng lượng tối này -- thứ đã tạo ra vũ trụ -- là gì.
Một tác phẩm của ngành kỹ thuật nữa mà tôi muốn cho bạn thấy khi nhìn vào cái kính viễn vọng này là chiếc gương.
Từng chiếc trong bộ 4 gương này, đều được tạo ra từ một mảnh kính, một mảnh đá nguyên khối từ công nghệ gốm hiện đại, được nghiền nhỏ và đánh bóng tới độ chính xác như vậy Cách duy nhất để hiểu được quá trình này là hãy hình dung một thành phố như Paris, với những tòa nhà của nó và tháp Eiffel, nếu như bạn nghiền Paris tới độ chính xác đó, bạn sẽ thu được những mẩu đất cao 1 mm.
Và những chiếc gương cũng phải trải qua quá trình đánh bóng tương tự.
Mộ bộ kính viễn vọng đặc biệt.
Đây là một góc nhìn khác.
Lý do vì sao bạn phải dựng kính viễn vọng ở những nơi như Sa Mạc Atacama là bởi vì độ cao của sa mạc.
Không khí khô hạn rất tốt cho kính viễn vọng, và hơn thế nữa, mây thường ở dưới đỉnh của ngọn núi này nên kính viễn vọng có khoảng 300 ngày trời trong trong một năm.
Cuối cùng, tôi muốn đưa bạn đến Châu Nam Cực.
Tôi muốn dành hầu hết thời gian của tôi ở vùng này.
Đây là biên giới cuối cùng của vũ trụ.
Một trong những thí nghiệm lý thú nhất, một trong những thí nghiệm khó khăn nhất, đang được thực hiện ở Châu Nam Cực.
Tôi ở đó để quan sát một chuyến bay khí cầu dài, cơ bản là sẽ cần kính viễn vọng và những dụng cụ khác đem lên tới tầng khí quyển cao, qua tầng bình lưu cao lên 40 km.
Và đó là nơi mà họ thực nghiệm những thí nghiệm, và sau đó quả khí cầu, chở vật nặng, được mang xuống.
Đây là chúng tôi hạ cánh ở Ross Ice Shelf ở Châu Nam Cực.
Đấy là một chiếc máy bay chở hàng Mỹ C-17 mang chúng tôi đến từ New Zealand tới McMurdo ở châu Nam Cực
và ở đây chúng tôi định đậu xe buýt
tôi không biết bạn có thể đọc được dòng chữ này không, "Ivan chiếc xe Bus khủng khiếp"
Và nó mang chúng tôi đến McMurdo.
Đây là cảnh đón chào bạn ở McMurdo.
Và bạn có thể chỉ thấy được sơ sơ túp lều ở đây.
Nó được dựng bởi Robert Falcon Scott và người của ông ấy khi họ mới tới Châu Nam Cực trên chuyến đi đầu tiên của họ tới Cực Nam.
Bởi vì thời tiết quá lạnh, tất cả những gì bên trong túp lều của họ lúc đấy vẫn còn được giữ lại. với những phần còn lại của bữa ăn cuối cùng mà họ nấu.
Đây là một nơi đặc biệt.
Chính nó là McMurdo. Khoảng 1000 người làm việc ở đó vào mùa hè, và khoảng 200 vào múa đông khi ngoài trời hoàn toàn tối trong 6 tháng.
Tôi đã ở đây để xem họ phóng loại dụng cụ đặc biệt này.
Đây là một cuộc thử nghiệm tia vũ trụ được phóng lên tới tận tầng bình lưu cao tới độ cao 40km.
Điều tôi muốn bạn tưởng tượng ở đây là 2 tấn cân nặng.
Bạn đang sử dụng khí cầu để mang cái gì đó nặng 2 tấn lên tới tận 40 km.
Và những kỹ sư, nhà kỹ thuật, vật lý tập trung lại ở Ross Ice Shelf, bởi Châu Nam Cực -- tôi sẽ không đi đến lý do tại sao -- nhưng nó là một trong những nơi tốt nhất để thả những quả khí cầu này, ngoại trừ khí hậu.
Khí hậu, như bạn có thể tưởng tượng, đây là mùa hè và bạn đang đứng trên 200 feet ( ~ 67 m) băng.
Và một núi lửa ở phía sau, với những băng hà trên đỉnh/
Điều mà họ phải làm là ráp lại cả khí cầu -- sợi vải, sợi dù và tất cả -- trên băng và thổi khí helium vào.
Quá trình tốn khoảng 2 giờ
và khí hậu có thể thay đổi trong khi họ đang ráp lại khí cầu.
Ví dụ như, ở đây, đằng sau họ đang giăng tấm vải khinh khí cầu, sau đó bơm khí heli vào.
2 xe tải này mà bạn thấy ở phía cuối mỗi xe chứa 12 bể khí helium nén.
Bây giờ, trong trường hợp khí hậu thay đổi trước khi thả khí cầu, họ phải gói tất cả các thùng lại mang chúng về phía sau của Trạm McMurdo.
Và quả khí cầu đặc biệt này, bởi vì nó phải được thả khi chở 2 tấn. nó là một quả khí cầu khổng lồ.
Chỉ sợi vải không nặng 2 tấn
Để giảm trọng lượng, nó rất mỏng, như là giấy gói bánh kẹp.
và họ phải gói nó lại, bỏ nó vào thùng và nhảy lên trên để có thể nhét lại nó vừa vào hộp lần nữa -- ngoại trừ, lần đầu tiên, ở Texas.
Ở đây, họ không thể làm được với loại giày mà họ đang mang, vì thế họ cởi giày ra, đi chân không nhảy lên những chiếc hộp trong trời giá lạnh và làm việc đó.
Đấy chính là sự tận tâm mà những con người này có.
Quả khí cầu ở đây đã được làm đầy với khí helium, bạn có thể thấy đây là một cảnh rất tráng lệ.
Đây là cảnh cho bạn thấy quả khí cầu và vật nặng từ đầu đến cuối.
Vậy là quả khí cầu được thổi khí helium ở phía bên trái, và sợi vải chạy dọc ở giữa nơi có một mảnh điện tử phát nổ nối với giây dù, và sau đó dây dù nối với cục nặng.
Nhớ rằng tất cả những dây dợ được hoàn thành bởi con người trong cơn lạnh giá dưới 0 độ.
Họ mặc khoảng 15 ký quần áo nhưng họ phải cởi găng tay để làm việc.
Tôi muốn chia sẻ với bạn cuộc phóng khí cầu
Radio: Ổn rồi, thả quả khí cầu, thả quả khí cầu, thả quả khí cầu.
Anil Ananthaswamy: và cuối cùng tôi muốn chia sẻ hai hình ảnh.
Đây là đài quan sát ở Himalayas, và ở Ladakh, Ấn Độ.
Thứ mà tôi muốn bạn nhìn vào đây là kính viễn vọng phía bên phải.
Xa xa phía bên trái là viện Phật giáo 400 tuổi.
Đây là bức cận cảnh của Viện Phật giáo.
tôi ngỡ ngàng trước sự xếp đặt của hai chuyên ngành vĩ mô của nhân loại.
Một thứ tìm tòi vũ trụ từ bên ngoài, một thứ nữa thì từ bên trong.
Cả hai đều yêu cầu sự yên lặng.
Nhưng điều làm tôi ngạc nhiên là tất cả những nơi tôi đã đến để xem kính viễn vọng, nhà vũ trụ học và thiên văn học tìm kiếm một thứ yên lặng đặc biệt, dù đó là sự tĩnh sóng radio hay ánh sáng hay bất cứ thứ gì.
Rõ ràng là nếu chúng ta hủy diệt sự tĩnh lặng trên trái đất chúng ta sẽ bị kẹt ở một hành tinh mà không có khả năng nhìn ra phía trước, bởi vì chúng ta không hiểu được những tín hiệu từ không gian.
Xin cảm ơn
vỗ tay
Hãy tưởng tượng đến 1 vụ nổ lớn khi bạn vượt qua ngưỡng 3000 bộ.
Hãy hình dung 1 máy bay tràn ngập khói.
Tưởng tượng động cơ kêu cạch, cạch, cạch, cạch, cạch, cạch, cạch.
Thật sự khiến người ta phát điên.
Phải, tôi đã có được 1 chiếc ghế độc nhất ngày hôm đó.
Tôi ngồi ở số 1D. Và tôi là người duy nhất có thể nói chuyện với nhân viên chuyến bay.
Tôi nhìn họ ngay tức khắc, và họ nói, "Không có vấn đề gì đâu. Chắc hẳn chúng ta đâm phải vài con chim."
Người phi công đã lái chiếc may bay vòng quanh, và chúng tôi chưa đi xa lắm.
Tôi vẫn nhìn thấy được Manhattan.
Hai phút sau, có 3 điều xảy ra cùng 1 lúc.
Người phi công lái chiếc máy bay dọc theo sông Hudson.
Và thường thì đó không phải là lộ trình đâu. (Tiếng cười)
Ông ấy tắt hết động cơ.
Và giờ hãy hình dung bạn ở trong 1 chiếc may bay hoàn toàn không có tiếng động.
Rồi ông ấy chỉ nói 3 tiếng -- 3 từ lãnh đạm nhất mà tôi từng nghe.
Ông ta nói, "Brace for impact." (Chuẩn bị va chạm)
Và tôi không còn phải nói chuyện nhiều với nhân viên chuyến bay nữa.
(Tiếng cười) Tôi có thể nhìn thấy trong mắt cô ấy, sự khiếp sợ.
Và thế là hết đời.
Giờ tôi muốn chia sẻ với các bạn 3 điều tôi đã học được vào ngày đó.
Tôi học được rằng mọi thứ thay đổi trong chốc lát.
Chúng ta có 1 danh sách ghi lại những thứ chúng ta muốn có trong cuộc đời, và tôi nghĩ tới tất cả những người tôi muốn gặp mà chưa gặp được, tất cả hàng rào mà tôi muốn chỉnh sửa, tất cả những trải nghiệm tôi muốn có nhưng chưa bao giờ thực hiện.
Và tôi nghĩ về tương lai, và chợt nghĩ đến 1 câu nói, đó là, "Tôi thu thập những chai rượu dở."
Bởi vì nếu rượu đã sẵn sàng, và mọi người đã ở đó, tôi sẽ mở nó.
Tôi sẽ không còn muốn trì hoãn bất cứ thứ gì trong đời.
Và sự cấp bách đó, mục đích đó, thực sự đã thay đổi cuộc đời tôi.
Điều thứ hai mà tôi học được là -- và như thể khi chúng ta dọn dẹp cầu George Washington, nơi không được qua lại nhiều lắm -- tôi nghĩ tới, wow, tôi thực sự cảm thấy 1 sự hối tiếc.
Tôi đã sống 1 cuộc sống tốt.
Với bản chất và những lỗi lầm của mình, tôi đang cố gắng làm mọi thứ tốt hơn.
Nhưng với bản chất của mình, tôi cũng cho phép lòng tự trọng của mình len lỏi vào.
Và tôi hối tiếc về khoảng thời gian tôi phí hoài vào những việc không đáng với những người xứng đáng.
Và tôi nghĩ về mối quan hệ với vợ tôi, bạn bè tôi, và với mọi người.
Và sau cùng, như để chỉ trích nó, tôi quyết định loại bỏ những năng lượng tiêu cực khỏi cuộc đời.
Nó không hoàn hảo, nhưng nó tốt hơn nhiều.
Tôi đã không cãi nhau với vợ trong 2 năm. Và cảm giác đó thật tuyệt.
Tôi không còn cố gắng để làm đúng,
tôi chọn việc được hạnh phúc.
Và điều thứ 3 mà tôi học được -- đó chính là khi chiếc đồng hồ tinh thần của bạn bắt đầu đếm, "15, 14, 13."
Bạn có thể nhìn thấy nước tràn vào.
Và tôi nói, "Xin hãy bơm căng chúng."
Tôi không muôn thứ này vỡ thành 20 mảnh như bạn vẫn nhìn thấy ở các tài liệu.
Và khi chúng tôi đi xuống, tôi có cảm giác, wow, chết không thực sự đáng sợ.
Như thể chúng ta đã chuẩn bị cho nó suốt cả cuộc đời.
Nhưng nó thực sự đáng buồn.
Tôi không muốn phải đi; tôi yêu cuộc đời mình.
Và cái buồn thực sự được tạo ra với 1 ý nghĩ, đó là, tôi chỉ ước 1 điều thôi.
Tôi ước có thể thấy các con mình trưởng thành.
Khoảng 1 tháng sau, tôi có mặt ở buổi biểu diễn của con gái, cô bé học lớp 1, chưa hẳn là 1 tài năng nghệ thuật... (Tiếng cười)
Và tôi bối rối, tôi đã khóc như 1 đứa trẻ con.
Và nó tạo ra mọi ý thức về cuộc sống đối với tôi.
Tôi nhận ra rằng, khi liên kết 2 điểm lại chỉ có 1 thứ ảnh hưởng tới cuộc sống của tôi đó là trở thành 1 người bố tuyệt vời. Hơn tất cả, hơn tất cả,
mục tiêu duy nhất tôi có trong cuộc đời là trở thành 1 người bố tốt.
Tôi đã được trao tặng 1 món quà kỳ diệu, là không phải chết ngày hôm đó.
Và tôi cũng được tặng 1 món quà khác, điều có thể được thấy ở tương lai và trở lại rồi sống khác đi.
Tôi thách thức các bạn đang bay ngày hôm nay, tưởng tượng ra những điều tương tự sẽ diễn ra trong máy bay bạn -- nhưng không -- hãy chỉ tưởng tượng, bạn sẽ thay đổi như thế nào?
Điều gì bạn sẽ hoàn thành với những việc đang chờ được hoàn thành bởi vì bạn nghĩ bạn sẽ ở đây mãi mãi?
Làm thế nào bạn có thể thay đổi các mối quan hệ của mình và những khả năng xấu trong chúng?
Và 1 điều nữa, liệu bạn có trở thành 1 phụ huynh tốt như bạn có thể?
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Bạn muốn trở nên tốt đẹp hơn theo cách nào?
Nếu với một vài thay đổi trong gen, bạn có thể có trí nhớ tốt hơn -- chính xác hơn, đúng và nhanh hơn.
Hoặc trở nên cân đối, khỏe mạnh hơn, dẻo dai hơn.
Các bạn có muốn trở nên hấp dẫn và tự tin hơn?
Sống lâu hơn?
Hoặc có thể bạn là một trong những người luôn muốn sáng tạo hơn.
Bạn muốn điều gì nhất?
Các bạn muốn điều gì, nếu chỉ được chọn một?
(Người nghe: sáng tạo.) Sự sáng tạo.
Bao nhiêu người chọn sáng tạo?
Hãy giơ tay. Để tôi đếm.
Một vài người. Bằng số những người sáng tạo ở đây.
Rất tuyệt.
Bao nhiêu người sẽ chọn trí nhớ?
Nhiều hơn một chút.
Sức khỏe thì sao?
Ít hơn.
Tuổi thọ?
À, phần lớn. Rất vui vì tôi là bác sĩ.
Nếu bạn có được một trong những điều này có thể sẽ có một thế giới khác.
Có phải đây chỉ là tưởng tượng?
Hay thực sự khả thi?
Tiến hóa là một chủ đề quen thuộc tại hội thảo TED hằng năm, nhưng hôm nay tôi muốn trình bày quan điểm của một bác sĩ.
Nhà di truyền học thế kỷ 20 T.G. Dobzhansky, ông đồng thời là một nhà truyền đạo của nhà thờ đạo Chính Thống tại Nga. Ông viết một bài luận tên là "Sinh học vô nghĩa trừ khi được soi sáng bởi tiến hóa"
Nếu bạn là một trong những người không chấp nhận bằng chứng của sự tiến hóa, bạn có thể, ngay bây giờ, tắt máy trợ thính tháo thiết bị liên lạc -- tôi cho phép -- và có thể một lần nữa coi cuốn sách của Kathryn Schultz là sai lầm vì phần còn lại của bài nói này sẽ không có ý nghĩa gì với bạn cả.
(Tiếng cười) Nhưng nếu bạn chấp nhận sự tiến hóa sinh học, hãy suy nghĩ về điều này: đây là vấn đề về quá khứ, hay tương lai?
Điều này có đúng với các loài khác không? hay có đúng với chúng ta không?
Đây là một cách nhìn khác về cây sự sống.
Trong hình này tôi đã minh họa bằng một cây với các nhánh tỏa ra mọi hướng, nếu các bạn nhìn vào phần viền của cây sự sống này, tất cả các loài ở đầu nhánh đã thành công trong tiến hóa: chúng tồn tại cho đến bây giờ; chúng thể hiện sự thích nghi với môi trường.
Phần về loài người của nhánh này, tận cùng kia, chính là điều chúng ta quan tâm nhất.
Chúng ta tách ra từ tổ tiên chung với loài hắc tinh tinh khoảng 6 đến 8 triệu năm trước.
Trong khoảng từ đó đến nay đã có 20 đến 25 loài vượn người khác nhau.
Một số loài xuất hiện và biến mất.
Chúng ta đã tồn tại khoảng 130 000 năm.
Dường như chúng ta cách rất xa các phần khác của cây, nhưng thực tế phần cơ bản của tế bào người khá giống với tế bào các loài khác.
Các bạn có biết chúng ta có thể lợi dụng và điều khiển cơ cấu hoạt động của một loại vi khuẩn thông thường để sản xuất loại protein của insulin dùng trong việc điều trị tiểu đường?
Hợp chất này không giống insulin người; loại protein này về mặt hóa học hoàn toàn giống với hợp chất từ tuyến tụy trong cơ thể người.
Nói về vi khuẩn các bạn có biết ruột người chứa nhiều vi khuẩn hơn số tế bào trong cơ thể chúng ta?
Có thể nhiều hơn đến 10 lần.
Thử nghĩ xem, khi Antonio Damasio hỏi về sự tự nhận thức về bản thân, bạn có nghĩ về đám vi khuẩn đó không?
Ruột người là một môi trường lý tưởng cho chúng.
Nó ấm, tối, ẩm lại rất thoải mái.
Và chúng ta cung cấp dủ dinh dưỡng mà chúng không cần mất công gì cả.
Rất dễ dãi cho vi khuẩn, chỉ thỉnh thoảng bị gián đoạn bởi việc bài tiết.
Nhưng ngoài những lúc đó bạn vẫn là một môi trường tuyệt vời cho vi khuẩn cũng như chúng là một phần thiết yếu đối với cuộc sống.
Vi khuẩn hỗ trợ tiêu hóa chất dinh dưỡng cần thiết. Chúng bảo vệ bạn trước một số bệnh dịch.
Nhưng tương lai thì sao?
Phải chăng loài người chúng ta đã đạt được giai đoạn cân bằng của sự tiến hóa?
Hay, chúng ta được định sẵn để trở thành một điều gì khác -- một loài thích nghi tốt hơn với môi trường?
Hãy trở lại với vụ nổ Big Bang 14 tỉ năm trước -- trái đất, hệ mặt trời, 4,5 tỉ năm trước -- những dấu hiệu đầu tiên của sự sống trên trái đất, có thể 3 đến 4 tỉ năm trước -- sinh vật đa bào đầu tiên, khoảng 800 triệu đến 1 tỉ năm -- và loài người, cuối cùng cũng xuất hiện ở 130 000 năm trước.
Trong bản giao hưởng bất tận của vũ trụ cuộc sống trên trái đất chỉ là một khuông nhạc; vương quốc của các loài động vật giống như một khuông nhạc; và sự tồn tại của con ngươì là một nốt đơn.
Đó là chúng ta.
Đây là phần giải trí của bài nói chuyện hôm nay, hy vọng các bạn thấy thú vị.
(Tiếng cười) Khi tôi còn là sinh viên năm nhất, lần đầu tiên tôi được học Sinh vật.
Tôi đã đam mê vẻ đẹp của sinh học.
Tôi yêu sức mạnh của tiến hóa, và tôi nhận ra một điều rất cơ bản đối với mọi sự sống trong những sinh vật đơn bào, mỗi tế bào chỉ đơn giản là phân chia, và mọi thông tin di truyền trong tế bào đó được truyền sang hai tế bào con.
Nhưng khi sinh vật đa bào xuất hiện, mọi thứ bắt đầu thay đổi.
Sinh sản qua giao phối có mặt.
Và điều quan trọng là, với sự xuất hiện của sinh sản giao phối duy trì bộ gen, phần còn lại của cơ thể có thể không còn tồn tại.
Bạn có thể nói rằng, việc không thể tránh được cái chết trong vòng tiến hoá đồng thời với quá trình sinh sản bằng giao phối.
Tôi phải thú nhận rằng, khi tôi còn là sinh viên tôi đã nghĩ, ok, tình dục/ chết, tình dục/chết, chết vì tình dục -- khá logic lúc đó, nhưng mỗi năm trôi qua, tôi lại có thêm nhiều nghi ngờ.
Tôi đã hiểu được cảm xúc của George Bums, người đã giữ phong độ biểu diễn ở Las Vegas tuyệt vời cho tới khi ông 90 tuổi.
Một đêm, có tiếng gõ cửa phòng khách sạn.
Ông mở cửa.
Đứng trước ông là một cô gái tiếp thị quyến rũ.
Cô gái nhìn ông và nói "Em đến vì tình dục."
"Tốt thôi," Geore trả lời, "Tôi nhận món súp."
(Tiếng cười) Tôi nhận ra rằng là một bác sĩ tôi làm việc với mục đích khác với mục đích của sự tiến hóa -- không hẳn là trái ngược, nhưng khác nhau.
Tôi đang cố gắng bảo toàn cơ thể,
Tôi muốn chúng ta khỏe mạnh.
Tôi muốn chống lại các bệnh tật để bảo vệ sức khỏe con người.
Tôi muốn chúng ta sống lâu và mạnh khỏe.
Tiến hóa là truyền bộ gen tới thế hệ tiếp theo, thích nghi và tồn tại thế hệ này kế tiếp thế hệ khác.
Từ góc nhìn của tiến hóa, bạn và tôi như những tên lửa vận chuyển bộ gen vào quỹ đạo tiếp theo rồi sau đó tự hủy vào đại dương.
Chúng ta đều hiểu cảm xúc của Woody Allen trong câu "Tôi không muốn đạt được sự bất tử nhờ công trình của mình,
tôi muốn đạt được nó nhờ không phải chết."
(Tiếng cười) Tiến hóa không nhất thiết chuộng kẻ sống lâu nhất.
to lớn nhất khỏe nhất, hay nhanh nhất, thậm chí cả kẻ khôn ngoan nhất.
Tiến hóa ủng hộ những sinh vật thích nghi tốt nhất với môi trường sống.
Đó là sự thử thách duy nhất để tồn tại và thành công.
Dưới đáy biển, vi khuẩn ưa nhiệt có thể tồn tại ở nhiệt độ rất cao nếu có cá ở đây, nhiệt độ này đủ để làm cá hấp nhưng nó đã tạo ra một môi trường tốt cho vi khuẩn.
Điều này có ý nghĩa gì khi chúng ta nhìn lại những điều đã xảy ra trong quá trình tiến hóa và khi ta nghĩ lại về vị trí của loài người trong sự tiến hóa, đặc biệt khi ta hướng tới giai đoạn tiếp theo, tôi cho rằng có một số khả năng.
Thứ nhất, đó là chúng ta sẽ không tiến hóa nữa.
Chúng ta đã chạm tới một sự thăng bằng.
Lý do cho việc này gồm, đầu tiên, thông qua y học, chúng ta có thể bảo tồn một lượng lớn gen mà bình thường đã bị chọn lọc loại ra khỏi dân số.
Thứ hai, chúng ta là một loài đã tự định hình môi trường tới mức làm chính nó thích nghi với chúng ta giống như ta thích nghi với nó.
Chúng ta nhập cư và giao thoa quá nhiều tới mức bạn không thể có sự cô lập cần thiết để tiến hóa xảy ra.
Khả năng thứ hai là tiến hóa theo phương thức truyền thống, xảy ra nhờ tác động của tự nhiên.
Luận điểm ở đây là bánh xe tiến hoa lăn chậm rãi nhưng không thể dừng lại được.
Về sự cô lập cần thiết, khi chúng ta chiếm được các hành tinh xa xôi, sẽ có sự cô lập và thay đổi về môi trường có khả năng dẫn tới tiến hóa một cách tự nhiên.
Nhưng còn một khả năng thứ ba, một khả năng hấp dẫn và đáng sợ.
Tôi gọi đó là thuyết tân tiến hóa -- sự tiến hóa mới không theo cách tự nhiên mà được định hướng và chọn lựa bởi chúng ta với các lựa chọn cá nhân.
Vậy thì nó xảy ra như thế nào?
Làm sao chúng ta có thể làm được điều này?
Trước tiên hãy suy nghĩ về thực tế rằng con người hiện đại, tại một số nước, đang chọn lựa con cái của mình.
Ở một số quốc gia, họ chọn nhiều nam hơn nữ.
Điều này không hẳn có ích cho xã hội, nhưng đó là điều cá nhân và gia đình đang chọn lựa.
Nghĩ xem nếu điều đó là khả thi, bạn có thể chọn, không chỉ đơn giản là giới tính của con cái, mà còn có thể thay đổi về cơ thể mình như điều chỉnh gen để phòng chữa bệnh.
Sẽ thế nào nếu bạn có thể sử dụng công nghệ biến đổi gen để loại trừ tiểu đường hay bệnh Alzheimer giảm nguy cơ ung thư, loại bỏ tai biến?
Bạn có muốn tạo ra những thay đổi đó trong gen của minh?
Khi chúng ta nhìn tới tương lại, những thay đổi này đang ngày càng khả thi.
Dự án Bộ gen người bắt đầu năm 1990, tiến hành trong 13 năm
và tốn 2,7 tỉ đô la.
Sau khi nó kết thúc năm 2004, bạn đã có thể tiến hành công việc tương tự với 20 triệu đô trong 3 đến 4 tháng.
Ngày nay, bạn có thể có chuỗi 3 tỉ cặp gen người với chỉ 20 000 đô trong 1 tuần.
Không lâu nữa chúng ta sẽ có bộ gen người 1000 đô và ngày càng dễ tiếp cận hơn đối với mọi người.
Một tuần trước, Học viện Kỹ thuật Quốc gia đã trao giải Draper cho Francis Arnold và Willem Stemmer, hai nhà khoa học đã độc lập phát triển các kỹ thuật đẩy nhanh tốc độ của quá trình tiến hóa và sản xuất các protein mong muốn hiệu quả hơn -- hay như Frances Arnold gọi là "tiến hóa được điều khiển"
Vài năm trước, Giải Lasker được trao cho nhà khoa học Shinya Yamanaka cho nghiện cứu trong đó anh lấy một tế bào từ da người, một nguyên bào sợi, và bằng thay đổi chỉ 4 gen, anh ấy đã làm cho tế bào đó trở về một tế bào gốc -- tế bào có khả năng trở thành mọi tế bào trong cơ thể người.
Những thay đổi này đang tới gần.
Công nghệ tương tự dùng trong việc tạo ra insulin người từ vi khuẩn có thể làm cho các loại virus không những bảo vệ cơ thể chúng ta khỏi bản thân chúng mà còn hỗ trợ miễn dịch đối với các loại virus khác.
Tin hay không, đang có một thử nghiệm được tiến hành với vắc-xin chống cảm cúm được chiết xuất từ tế bào cây thuốc lá.
Bạn có thể tưởng tượng được một vài thứ tốt từ cây thuốc lá không?
nhưng đây chính là hiện thực, và trong tương lai sẽ còn khả thi hơn nữa.
Tưởng tượng khi đó chỉ với hai thay đổi nhỏ
bạn có thể biến đổi các tế bào trong cơ thể, nhưng nếu điều đó xảy ra với con cái chúng ta thì sao?
Nếu ta có thể thay đổi tinh trùng và trứng, hay biến đổi trứng mới thụ tinh, và cho đứa trẻ một cơ hội tốt hơn để sống khỏe manh -- không có tiểu đường, xuất huyết, giảm nguy cơ ung thư?
Ai chẳng muốn những đứa con khỏe mạnh hơn?
Công nghệ đó ngành khoa học tương tự có thể tạo ra những thay đổi để ngừa bệnh, cũng có thể tạo ra những siêu thuộc tính, khả năng siêu phàm - giúp tăng cường trí nhớ.
Tại sao lại từ chối trí thông minh như Ken Jennings, đặc biệt là khi ta có thể tăng cường nó với thế hệ tiếp theo của chiếc máy Watson?
Cơ bắp linh hoạt để chạy nhanh hơn và lâu hơn?
Sống lâu hơn?
Những khả năng này thật khó cưỡng lại.
Và khi chúng ta có thể truyền nó cho thế hệ tiếp theo và lựa chọn những thuộc tính theo ý mình, chúng ta đã biến tiến hóa kiểu truyền thống thành tân tiến hóa.
Một quá trình bình thường diễn ra trong 100 000 năm có thể được nén xuống còn 1000 năm -- và điều này có thể diễn ra trong vòng 100 năm tới.
Đây là những lựa chọn mà con cháu chúng ta, hay con cháu của chúng có thể sẽ có.
Chúng ta sẽ dùng những khả năng này để tạo nên một xã hội tốt đẹp hơn, thành công hơn, đàng hoàng hơn?
Hay, chúng ta sẽ chỉ chọn những tính trạng mong muốn cho một bộ phận nào đó chứ không phải cho tất cả mọi người?
Liệu chúng ta sẽ tạo ra một xã hội nhàm chán và đơn điệu hay sống động và linh hoạt hơn?
Đây là những câu hỏi mà chúng ta sẽ phải trả lời.
Câu hỏi quan trọng nhất, đó là - chúng ta có khả năng phát triển sự hiểu biết, và kế thừa trí tuệ đó rằng chúng ta sẽ có sự lựa chọn sáng suốt không?
Dù gì đi chăng nữa, và sớm hơn bạn tưởng, chúng ta sẽ phải quyết định.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Trạng thái an toàn có 2 dạng: một là cảm giác, hai là thực tế
Chúng khác nhau
Bạn có thể cảm thấy an toàn ngay cả khi không phải vậy.
Và bạn có thể an toàn ngay cả khi bạn không cảm thấy vậy
Thực sự, có 2 khái niệm riêng biệt được áp vào cùng một từ.
Việc tôi muốn làm trong buổi nói này là tách chúng ra nhận biết được khi nào chúng “phân kỳ” và chúng “hội tụ” như thế nào.
Và ngôn ngữ thực sự là một vấn đề ở đây.
không có nhiều khái niệm chính xác
Nếu bạn nhìn sự an toàn từ góc độ kinh tế, Đó là một sự đánh đổi.
Mỗi lần bạn nhận được vài thứ an toàn, bạn luôn đánh đổi vài thứ.
cho dù đây là một quyết định cá nhân cho dù bạn sắp lắp một thiết bị chống trộm trong nhà hay là một quyết định mang tầm quốc gia, bạn sẽ xâm lược vài nước khác, bạn sẽ đánh đổi vài thứ. cả tiền bạc và thời gian, tiện nghi, những khả năng có thể những quyền tự do cơ bản
Và câu hỏi đặt ra khi bạn nhìn vào bất cứ điều gì an toàn không phải là liệu nó có giúp chúng ta an toàn hơn, mà là nó có đáng để đánh đổi không.
Bạn đã từng nghe thấy vài năm qua, thế giới an toàn hơn vì Saddam Hussein mất thế lực
Câu hỏi đặt ra là, nó có đáng như vậy?
Bạn có thể ra quyết định của riêng bạn, Rồi bạn sẽ quyết định liệu cuộc xâm lược có đáng giá không
Đó là cách bạn nghĩ về sự an toàn về việc đánh đổi.
Thường là không có đúng hay sai ở đây.
Vài người trong chúng ta có hệ thống chống trộm ở nhà vài người thì không.
Điều đó sẽ tùy thuộc vào nơi chúng ta sinh sống chúng ta sống một mình hay có một gia đình chúng ta có bao nhiêu thứ tốt đẹp, chúng ta sẵn sàng chấp nhận bao nhiêu rủi ro trộm cắp.
Trong chính trị cũng vậy, có nhiều ý kiến khác nhau.
Rất nhiều lần, những đánh đổi còn giá trị hơn sự an toàn mà ta nhận được Và tôi nghĩ điều đó thực sự quan trọng.
Mọi người có một trực giác tự nhiên về những đánh đổi này.
Chúng ta làm điều đó hàng ngày. Tối qua, trong phòng khách sạn tôi ở,
tôi quyết định khóa 2 chốt cánh cửa. Hay bạn ngồi trong xe và lái đến đây. Khi chúng ta đi ăn trưa và quyết định thức ăn không nhiễm độc và chúng ta sẽ ăn chúng
Chúng ta thực hiện những đánh đổi này lặp đi lặp lại nhiều lần trong một ngày.
Chúng chỉ là một phần cuộc sống.
Hãy tưởng tượng một con thỏ trên một cánh đồng
đang ăn cỏ Và con thỏ sẽ gặp một con cáo.
Con thỏ sẽ cân nhắc để đổi lấy an toàn “Tôi nên đứng lại, hay nên chạy trốn?”
Nếu bạn nghĩ về nó, những con thỏ giỏi cân nhắc sẽ có xu hướng sống và sinh sản, và những con thỏ tệ trong việc đó sẽ bị ăn hoặc chết đói.
Vì thế bạn sẽ nghĩ rằng chúng ta, một loài thành công trên hành tinh này bạn, tôi, tất cả mọi người sẽ thực sự giỏi trong việc đánh đổi.
Tuy nhiên, có vẻ như, lặp đi lặp lại, rằng chúng ta tệ hại một cách vô vọng trong việc đó
Tôi nghĩ đó là một câu hỏi cơ bản là thú vị
Tôi sẽ cho bạn câu trả lời ngắn gọn.
Câu trả lời là, chúng ta đáp lại những cảm giác về sự an toàn và không thực tế. Hầu như mọi lúc, điều đó xảy ra.
Hầu hết thời gian, cảm giác và thực tế giống nhau. Hiển nhiên, điều đó đúng
đối với hầu hết người thời tiền sử.
Chúng ta phát triển khả năng này vì nó có ý nghĩa tiến hóa.
Một cách nghĩ về nó là chúng ta được tối ưu hóa cao cho các quyết định rủi ro đó là loài đặc hữu sống trong những nhóm gia đình nhỏ ở vùng cao nguyên Đông Phi vào 100,000 năm TCN
2010 New York, không quá lâu. Hiện có vài thành kiến trong nhận thức rủi ro
Nhiều cuộc thử nghiệm tốt trong việc này.
Bạn có thể thấy một số thành kiến xuất hiện lặp đi lặp lại
Tôi sẽ cho bạn 4 ví dụ.
Chúng ta có xu hướng thổi phồng những rủi ro lớn và hiếm gặp và hạ thấp những rủi ro thông thường Vậy giữa việc bay so với lái xe thì sao
Những điều chưa biết được nhận thức là rủi ro hơn những thứ quen thuộc.
Một ví dụ, người ta sợ bị bắt cóc bởi người lạ khi những dữ liệu cho thấy bắt cóc bởi người thân phổ biến hơn nhiều
Việc này là đối với trẻ em.
Thứ ba, những rủi ro được nhân hình hóa được cho là tốt hơn những rủi ro ẩn danh.
Nhưng Bin Laden đáng sợ hơn bởi vì ông ta có tên
Và thứ tư là mọi người đánh giá thấp những rủi ro trong các tình huống họ kiểm soát được và đánh giá quá cao chúng trong tình huống họ không kiểm soát được.
Vậy khi bạn phóng nhảy dù hoặc hút thuốc, bạn xem nhẹ những rủi ro.
Nếu một rủi ro ập đến bạn, nạn khủng bố chẳng hạn bạn sẽ quan trọng hóa nó vì bạn không cảm thấy nó nằm trong tầm kiểm soát của bạn
Có một loạt những thành kiến khác thành kiến về nhận thức, ảnh hưởng đến những quyết định rủi ro của chúng ta
Có một khám phá khả dụng, mà về cơ bản nghĩa là chúng tôi ước tính xác suất vài thứ gợi nhớ lại một cách dễ dàng
Bạn có thể tưởng tượng nó hoạt động như thế nào
Nếu bạn nghe nhiều về cọp tấn công vậy hẳn có nhiều cọp xung quanh
Bạn không nghe thấy sư tử tấn công vậy hẳn không có nhiều sư tử xung quanh
Điều này xảy ra cho đến khi bạn tìm thấy trên báo. Bởi vì những gì các tờ báo làm là lặp đi lặp lại những rủi ro hiếm gặp.
Tôi nói với mọi người nếu nó là tin trên báo, đừng lo lắng Bởi vì theo định nghĩa, tin tức là những thứ mà hầu như không bao giờ xảy ra.
(Cười) Khi vài thứ quá phổ biến, nó không còn lên báo nữa
tai nạn xe hơi, bạo lực gia đình, Đó là những rủi ro mà bạn lo lắng. Chúng ta cũng là một loài kể chuyện.
Chúng ta đáp lại những câu chuyện nhiều dữ liệu hơn
Có vài trường hợp mù số cơ bản xảy ra.
Ý tôi là, trò đùa “Một, Hai, Ba, Nhiều” khá đúng.
Chúng ta thực sự giỏi ở những con số nhỏ.
1 trái xoài, 2 trái xoài, 3 trái xoài, 10,000 trái xoài, 100,000 trái xoài Còn nhiều trái xoài nữa bạn có thể ăn trước khi chúng thối rữa
Một nửa, một phần tư, một phần năm
chúng ta giỏi với chúng Một phần một triệu, một phần một tỉ, Cả hai đều hầu như không bao giờ xuất hiện
Nên chúng ta gặp rắc rối với những rủi ro không quá phổ biến.
Những gì mà thành kiến về nhận thức làm là chúng hoạt động như những bộ lọc giữa chúng ta và thực tế
Và kết quả là cảm giác đó và thực tế không trùng khớp Chúng khác nhau. Bây giờ bạn cũng có một cảm giác
bạn thấy an toàn hơn so với thực tế Có cảm giác sai về an toàn.
Hay nói cách khác, đó là một cảm giác sai về sự không an toàn
Tôi viết rất nhiều về “rạp chiếu an ninh”, là những sản phẩm làm mọi người cảm thấy an toàn nhưng thực sự không làm gì cả.
Không có một từ chính xác cho thứ làm cho chúng ta an toàn, nhưng không làm chúng ta cảm thấy an toàn.
Trở lại về kinh tế.
Nếu kinh tế, thị trường kiểm soát sự an toàn và nếu mọi người thực hiện các cuộc đánh đổi dựa trên cảm giác về sự an toàn, thì việc khôn ngoan mà các công ty thực hiện để khuyến khích kinh tế là làm cho mọi người cảm thấy an toàn.
Có hai cách để làm điều này.
Một, bạn có thể làm cho mọi người thực sự an toàn và hy vọng họ để ý.
Hai, bạn có thể làm cho mọi người chỉ cảm thấy an toàn và hy vọng họ không chú ý đến.
Điều gì làm mọi người để ý?
Vài ba thứ: hiểu về sự an toàn, về những rủi ro, những mối đe dọa các biện pháp đối phó, chúng hoạt động ra sao
Nếu bạn biết, có khả năng cảm giác của bạn hợp với thực tế hơn.
Có đủ ví dụ thực tiễn sẽ giúp bạn.
Tất cả chúng ta biết tỉ lệ tội phạm trong khu phố của chúng ta, vì chúng ta sống ở đó, và chúng ta có cảm giác về nó mà về cơ bản giống với thực tế.
Rạp hát an ninh bị phơi bày khi nó rõ ràng hoạt động không hợp lý.
OK, điều gì khiến mọi người không chú ý?
Một sự thiếu hiểu biết.
Nếu bạn không hiểu những rủi ro, bạn không biết những chi phí tiêu tốn, có khả năng bạn đánh đổi sai, và cảm giác của bạn không hợp với thực tế.
Chưa đủ ví dụ.
Có một vấn đề cố hữu với các sự kiện xác suất thấp.
Nếu, ví dụ, nạn khủng bố hầu như không bao giờ xảy ra, thực sự khó để đánh giá hiệu quả của các biện pháp chống khủng bố.
Đây là lý do bạn vẫn hiến tế trinh nữ và tại sao việc đổ lỗi cho thần thánh vẫn hoạt động tốt
Không có đủ những ví dụ về thất bại. Những cảm giác cũng che khuất các vấn đề
những thành kiến nhận thức tôi nói lúc nãy nỗi sợ hãi, những tín ngưỡng dân gian, cơ bản là một mô hình thực tế không đầy đủ Để tôi làm cho những thứ này phức tạp hơn
Tôi có cảm giác và thực tế.
Tôi muốn thêm một yếu tố thứ ba.
Tôi muốn thêm mô hình Cảm giác và mô hình nằm trong đầu chúng ta Thực tế thì ở bên ngoài. Nó không đổi; nó là sự thật.
Cảm giác dựa vào trực giác của chúng ta Mô hình được dựa vào lý do.
Trong một thế giới nguyên sơ và đơn giản, thực sự không có lý do cho một mô hình vì cảm giác gần với thực tế.
Bạn không cần một mô hình.
Nhưng trong thế giới hiện đại và phức tạp bạn cần những mô hình để hiểu nhiều rủi ro chúng ta đối mặt.
Không có cảm giác về vi trùng.
Bạn cần một mô hình để hiểu chúng.
Mô hình này là một đại diện thông minh của thực tế.
Nó, dĩ nhiên, được giới hạn bởi khoa học, bởi công nghệ.
Chúng ta không thể có lý thuyết về mầm bệnh trước khi chúng ta phát minh ra kính hiển vi để thấy chúng
Nó bị giới hạn bởi những thành kiến nhận thức của chúng ta
Nhưng nó có khả năng gạt đi những cảm giác của chúng ta.
Chúng ta lấy những mô hình này ở đâu? Chúng ta lấy chúng từ những thứ khác.
Chúng ta lấy chúng từ tôn giáo, từ văn hóa giáo viên, người già.
Cách đây vài ba năm, Tôi đi săn ở Nam Phi.
Thợ săn đi cùng tôi lớn lên ở Công viên Quốc gia Kruger
Anh ấy có vài mô hình rất phức tạp về cách sống sót
Và nó tùy thuộc vào việc bạn bị tấn công bởi sư tử hay báo, tê giác hay voi, khi bạn phải chạy đi, khi bạn không thể chạy khi bạn phải trèo lên cây, khi bạn không thể trèo cây.
Và anh ấy hiểu làm thế nào để sống sót.
Tôi được sinh ra ở New York.
(Cười) Vì chúng tôi có những mô hình khác nhau dựa trên những kinh nghiệm khác nhau.
Những mô hình có thể đến từ phương tiện truyền thông từ các quan chức được bầu cử của chúng ta.
Hãy nghĩ về mô hình khủng bố, bắt cóc trẻ con, an ninh hàng không, an toàn xe hơi.
Những mô hình có thể đến từ công nghiệp.
Hai thứ tôi đang theo là camera giám sát thẻ ID. Khá nhiều những mô hình bảo mật máy tính ra đời từ đó.
Nhiều mô hình ra đời từ khoa học.
Những mô hình sức khỏe là ví dụ tuyệt vời
Hãy nghĩ về ung thư, cúm gia cầm, cúm lợn, SARS.
Tất cả những cảm giác an toàn của chúng ta về những bệnh đó đến từ những mô hình dành cho chúng ta từ khoa học được chọn lọc thông qua phương tiện truyền thông
Những mô hình có thể thay đổi.
Những mô hình không ổn định.
Khi chúng ta trở nên thoải mái hơn trong môi trường của chúng ta Mô hình của chúng ta có thể di chuyển đến gần hơn cảm giác của chúng ta
Một ví dụ, nếu bạn quay trở lại 100 năm trước khi điện lần đầu tiên trở nên phổ biến, có nhiều nỗi sợ về nó.
Ý tôi là, có những người sợ nhấn chuông cửa vì có điện trong đó, và nó nguy hiểm Đối với chúng ta, chúng ta rất dễ chịu xung quanh điện
Chúng ta thay bóng đèn mà thậm chí không nghĩ về nó.
Mô hình an toàn của chúng ta xung quanh điện Là một cái gì đó mà khi sinh ra chúng ta đã có.
Nó đã không thay đổi khi chúng ta lớn lên.
Và chúng ta giỏi về nó. Hoặc suy nghĩ về những rủi ro
trên Internet qua các thế hệ. Ba mẹ bạn tiếp cận bảo mật mạng ra sao so với cách bạn làm, so với cách con cái chúng ta làm. Những mô hình cuối cùng đã dần bị bỏ lại phía sau.
Trực quan chỉ là một cách nói khác của quen thuộc
Khi mô hình của bạn gần với thực tế, và nó hội tụ với những cảm xúc, Bạn thường không biết là nó ở đó.
Một ví dụ về nó xảy ra từ năm ngoái và về cúm lợn.
Khi cúm lợn lần đầu xuất hiện, những tin tức ban đầu đã gây ra nhiều phản ứng thái quá
Nó đã có một cái tên, làm nó đáng sợ hơn bệnh cúm thông thường thậm chí nghĩ nó gây chết người nhiều hơn.
Và mọi người nghĩ bác sĩ sẽ có khả năng đối phó với nó.
Đó là cảm giác thiếu kiểm soát.
Và 2 điều đó đã gây rủi ro nhiều hơn.
Điều mới lạ mất dần, nhiều tháng trôi qua đã có một số chấp nhận, mọi người đã quen với nó.
Không có dữ liệu mới, nỗi sợ ít hơn.
Đến mùa thu, mọi người đã nghĩ các bác sĩ chắc đã giải quyết xong.
Và có sự phân chia mà mọi người phải chọn giữa sợ hãi và chấp nhận thực chất là sự sợ hãi và sự thờ ơ Họ hơi nghiêng về nghi ngờ. Khi vắc – xin có vào mùa đông năm ngoái,
đã có nhiều người, một con số bất ngờ, đã từ chối để có được nó như một ví dụ thú vị
về cảm giác an toàn của mọi người thay đổi như thế nào cách mà mô hình của họ thay đổi hơi kinh khủng khi không có thông tin mới, không có tín hiệu mới.
Loại này xảy ra rất nhiều. Tôi sắp cung cấp cho bạn thêm một thứ phức tạp nữa.
Chúng ta có cảm giác, mô hình, thực tế.
Tôi có một cái nhìn rất tương đối về an toàn
Tôi nghĩ nó tùy thuộc vào quan sát viên.
Và hầu hết những quyết định an toàn Có một lượng lớn người tham gia.
Và các bên liên quan với những đánh đổi cụ thể
sẽ cố gắng gây ảnh hưởng đến quyết định. Tôi gọi đó là chương trình nghị sự của họ.
Bạn nhìn vào chương trình nghị sự đây là tiếp thị, đây là chính trị đang cố gắng thuyết phục bạn có một mô hình chống lại một cái khác đang cố thuyết phục bạn bỏ qua một mô hình và tin vào những cảm giác của bạn, cách ly những người có những mô hình bạn không thích.
Điều này không phải là không phổ biến. Một ví dụ, một ví dụ tuyệt vời,
là rủi ro của việc hút thuốc.
Trong lịch sử, 50 năm qua, rủi ro của việc hút thuốc cho thấy một mô hình thay đổi như thế nào, nó cũng cho thấy làm cách nào một nền công nghiệp chống lại một mô hình mà nó không thích.
Hãy so sánh với cuộc tranh luận về hút thuốc gián tiếp có thể sau khoảng 20 năm.
Về siết dây an toàn.
Khi tôi là một đứa trẻ, không ai siết dây an toàn
Ngày nay, không đứa trẻ nào sẽ để bạn lái nếu bạn không siết dây an toàn.
Hãy so sánh với cuộc tranh luận về túi khí có thể sau khoảng 30 năm.
Tất cả là những ví dụ của việc thay đổi mô hình
Những gì chúng ta học được là thay đổi mô hình là việc khó
Những mô hình rất khó để đánh bật.
Nếu chúng tương đương với cảm giác của bạn, Bạn thậm chí không biết bạn có một mô hình.
Và có một thành kiến nhận thức khác tôi sẽ gọi là thành kiến xác nhận, nơi mà chúng ta chấp nhận các dữ liệu xác nhận niềm tin của chúng ta và bác bỏ những dữ liệu trái ngược với niềm tin của chúng ta
Bằng chứng chống lại mô hình của chúng ta, có khả năng chúng ta bác bỏ, ngay cả khi nó thuyết phục.
Nó phải rất thuyết phục trước khi chúng ta chú ý đến
Những mô hình mới rất khó kéo dài thêm một khoảng thời gian.
Nóng lên toàn cầu là ví dụ điển hình
Chúng ta thấy khủng khiếp với những mô hình trải qua 80 năm.
Chúng ta có thể làm đến vụ thu hoạch sau
Chúng ta có thể làm thường xuyên đến khi con cái chúng ta lớn lên
Nhưng 80 năm, chúng ta không giỏi.
Nó là một mô hình rất khó để chấp nhận.
Chúng ta có thể có cả hai mô hình trong đầu cùng lúc đúng vậy, đó là một vấn đề nơi mà chúng ta đang nắm giữ cả hai niềm tin Đúng vậy, sự bất hòa nhận thức.
Cuối cùng, mô hình mới sẽ thay thế mô hình cũ.
Những cảm giác mạnh mẽ có thể tạo ra một mô hình. Ngày 11 tháng 9 đã tạo ra một mô hình an ninh
trong đầu của nhiều người. Những trải nghiệm cá nhân về tội phạm cũng có thể làm điều đó nỗi lo sợ về sức khỏe cá nhân, một nỗi sợ về sức khỏe trong các tin tức.
Bạn có thể thấy những cái được gọi là sự kiện bóng đèn bởi những chuyên gia tâm thần.
Họ có thể tạo ra một mô hình ngay tức thì, bởi vì họ rất đa cảm. Trong thế giới công nghệ,
chúng ta không có kinh nghiệm để đánh giá mô hình.
Chúng ta dựa vào những cái khác. Chúng ta dựa vào sự ủy nhiệm.
Ý tôi là, nó hoạt động miễn sao nó khắc phục những cái khác
Chúng ta dựa vào những cơ quan chính phủ để cho chúng ta biết dược phẩm nào an toàn.
Tôi đã bay đến đây ngày hôm qua.
Tôi đã không kiểm tra máy bay.
Tôi đã dựa vào vài nhóm khác để xác định liệu máy bay có an toàn để bay
Chúng ta ở đây, không ai trong chúng ta sợ mái nhà đang sắp sửa sụp đổ xuống không phải vì chúng ta đã kiểm tra, mà vì chúng ta khá chắc rằng tiêu chuẩn xây dựng ở đây là tốt.
Nó là một mô hình chúng ta chỉ chấp nhận khá nhiều bởi lòng tin.
Bây giờ, những gì chúng ta muốn là mọi người đủ quen thuộc với những mô hình tốt hơn. nó được phản ánh trong cảm giác của họ cho phép họ thực hiện những đánh đổi an toàn
Khi những điều này không trùng khớp, Bạn có 2 lựa chọn.
Một, bạn có thể sửa cảm giác của mọi người phản đối trực tiếp những cảm giác.
Nó là thao tác, nhưng nó có thể làm được.
Thứ hai, cách trung thực hơn là thực sự sửa chữa mô hình.
Thay đổi xảy ra chậm.
Cuộc tranh luận về hút thuốc mất 40 năm, và đó là một cách dễ dàng.
Vài thứ trong số này là khó khăn.
Nghĩa là, thực sự, mặc dù thông tin có vẻ giống như hy vọng lớn nhất của chúng ta
Tôi đã nói dối.
Hãy nhớ tôi đã nói về cảm giác, mô hình, thực tế
tôi nói thực tế không thay đổi. Nó thực sự thay đổi
Chúng ta sống trong thế giới công nghệ Thực tế thay đổi mọi lúc.
Vì thế có lẽ, lần đầu tiên trong loài chúng ta cảm giác đuổi theo mô hình, mô hình đuổi theo thực tế thực tế chuyển động Chúng có thể không bao giờ đuổi kịp.
Chúng ta không biết.
Nhưng về lâu dài, cả cảm giác và thực tế đều quan trọng
Và tôi muốn kết thúc bằng hai câu chuyện ngắn
để minh họa điều đó. Năm 1982, tôi không biết mọi người có nhớ có một dịch bệnh ngộ độc Tylenol tại Hoa Kỳ. Đó là một câu chuyện khủng khiếp
Ai đó đã lấy một chai Tylenol cho thuốc độc vào, đậy nắp lại, đặt nó trở lại trên kệ Có người khác đã mua nó và đã chết.
Đã có vài ba vụ tấn công bắt chước.
Không có bất kỳ rủi ro thực sự nhưng mọi người đã sợ hãi
Và đây là cách mà ngành công nghiệp thuốc chống trộm được phát minh
Những nắp chống trộm ra đời từ việc này.
Nó hoàn toàn là rạp chiếu an ninh.
Như một bài tập về nhà, hãy nghĩ 10 cách để đối phó nó
Tôi sẽ cho bạn một cách, một ống tiêm.
Nhưng nó làm mọi người cảm thấy tốt hơn.
Nó làm cảm giác của họ về an toàn khớp với thực tế hơn.
Câu chuyện cuối cùng, vài năm trước một người bạn của tôi sinh con
Tôi đến thăm cô ấy trong bệnh viện.
Hóa ra bây giờ, khi một em bé được sinh ra họ đeo một vòng tay RFID lên em bé, và một cái tương ứng lên người mẹ, vì thế bất cứ ai khác bế em bé đi khỏi nhà hộ sinh Cảnh báo hoạt động. Tôi đã nói, “Chà, thật rõ ràng.
nạn bắt cóc trẻ em ngoài bệnh viện tràn lan thế nào".
Tôi về nhà. Tôi tìm hiểu
Nó cơ bản không bao giờ xảy ra.
Nhưng nếu bạn nghĩ về nó, nếu bạn là một bệnh viện, và bạn cần lấy em bé đi xa khỏi mẹ nó, ra khỏi phòng để làm một số xét nghiệm, tốt hơn bạn nên có vài rạp chiếu an ninh hoặc cô ấy sẽ chặt tay bạn ra.
(Cười) Nó quan trọng đối với chúng ta, những người trong chúng ta thiết kế an ninh những người nhìn vào chính sách bảo mật, hay thậm chí nhìn vào chính sách công cộng theo những cách ảnh hưởng đến an toàn.
Nó không chỉ là thực tế, nó là cảm giác và thực tế
Điều quan trọng là chúng gần như giống nhau.
Nó quan trọng rằng, nếu cảm giác của chúng ta phù hợp với thực tế chúng ta thực hiện những đánh đổi an toàn tốt hơn.
Xin cảm ơn.
Chúng ta hẳn đều đã từng thắc mắc làm sao những bộ não vĩ đại đạt được thành tựu, phải không?
Và khi những thành tựu ấy càng đáng kinh ngạc, thì ta càng gọi họ là thiên tài, có thể là người ngoài vũ trụ, đến từ 1 hành tinh khác, chắc chắn không giống chúng ta.
Nhưng điều đó có thật không?
Để tôi bắt đầu bằng 1 ví dụ.
Các vị hẳn đều biết câu chuyện về trái táo của Newton chứ?
OK. Nó có thật không? Có thể là không.
Nhưng vẫn thật khó tin là chẳng có trái táo nào.
Ý tôi là có 1 số bàn đạp nào đó, 1 số điều kiện nhất định nào đó làm cho định luật vạn vật hấp dẫn không đến nỗi bất khả tư nghị.
Và chắc chắn nó không phải là bất khả, ít nhất là đối với Newton.
Điều đó khả thi, và vì một lý do nào đó, nó cũng ở đó, có sẵn tại một điểm nào đó, dễ dàng như hái một quả táo.
Đây là 1 quả táo.
Còn Einstein thì sao?
Liệu thuyết tương đối có là 1 bước nhảy vọt lớn trong lịch sử của ý tưởng mà không ai khác nghĩ ra được?
Hoặc, nó cũng là 1 thứ gần kề và khả thi tất nhiên là đối với Einstein, và ông đạt được nó bằng từng bước nhỏ trên con đường khoa học khác thường của mình
Tất nhiên chúng ta không thể hình dung ra con đường này, nhưng nó không có nghĩa là con đường không có ở đó.
Vậy, tất cả điều này có vẻ rất gợi liên tưởng nhưng tôi xin nói rằng hầu như không chắc chắn nếu chúng ta thực sự muốn nắm bắt nguồn gốc của những ý tưởng tuyệt vời và nói rộng hơn là cách chúng ta nắm bắt cái mới trong cuộc sống.
Là 1 nhà vật lí, 1 nhà khoa học, tôi đã học được rằng đặt ra câu hỏi đúng đã là một nửa giải pháp.
Nhưng tôi nghĩ bây giờ chúng ta bắt đầu có 1 khuôn khổ khái niệm tuyệt vời để hình dung và đặt ra những câu hỏi đúng.
Vì vậy, hãy để tôi đưa bạn đến biên giới của những điều đã biết, hoặc ít nhất, những gì tôi biết, và để tôi chỉ ra rằng những điều đã biết có thể là 1 điểm xuất phát lôi cuốn và có tác động mạnh để nắm bắt ý nghĩa sâu xa của những thứ như sự đổi mới, cách tân, hay có thể là sự sáng tạo.
Vậy chúng ta đang bàn về "cái mới", và tất nhiên, khoa học đằng sau nó.
Cái mới có thể bước vào cuộc sống của ta theo nhiều cách khác nhau, có thể rất cá nhân, như khi tôi gặp 1 người mới, tôi đọc một cuốn sách mới, hay nghe một bài hát mới.
Hoặc nó có thể mang tính toàn cầu, Ý tôi là, cái chúng ta gọi là sự đổi mới.
Nó có thể là 1 lý thuyết mới, 1 công nghệ mới, nhưng nó cũng có thể là 1 cuốn sách mới nếu bạn là nhà văn, hoặc nó có thể là 1 bài hát mới nếu bạn là nhà soạn nhạc.
Trong tất cả các ví dụ toàn cầu này, cái mới dành cho tất cả mọi người, nhưng trải nghiệm cái mới có thể cũng đáng sợ, vậy cái mới cũng có thể làm chúng ta sợ hãi.
Tuy vậy, trải nghiệm cái mới nghĩa là khám phá 1 không gian rất đặc biệt, không gian của những gì có thể, không gian của những điều làm được, không gian của các khả năng.
Đó là một khoảng không rất lạ, vì vậy tôi sẽ cố giải thích về không gian này.
Nó có thể là một không gian hữu hình.
Trong trường hợp đó, ví dụ như, cái mới có thể là leo lên điện Machu Picchu lần đầu, như tôi đã làm hồi 2016.
Nó có thể là 1 không gian về khái niệm, như tiếp thu thông tin mới, làm cho nó có nghĩa, tóm lại, học tập.
Nó có thể là một không gian sinh học.
Ý tôi là, hãy nghĩ về cuộc chiến không bao giờ kết thúc giữa virus và vi khuẩn với hệ miễn dịch của chúng ta.
Và bây giờ là tin xấu.
Chúng ta rất, rất tệ trong việc nắm bắt không gian này.
Nghĩ xem. Hãy làm 1 thí nghiệm.
Hãy nghĩ về tất cả những gì bạn có thể làm trong, chẳng hạn, 24 giờ kế tiếp.
Ở đây từ khóa là "tất cả".
Tất nhiên bạn có thể hình dung 1 vài lựa chọn, như uống nước, viết thư, hoặc ngủ suốt bài nói chuyện chán ngắt này, nếu có thể.
Nhưng không phải tất cả mọi việc.
Nghĩ về 1 cuộc xâm lược từ người ngoài hành tinh, bây giờ, ở đây, Milan, hay như tôi - tôi đã ngừng suy nghĩ trong 15 phút.
Vậy, rất khó để hình dung không gian này, nhưng thực ra chúng ta có 1 lý do để tự bào chữa.
Không dễ để hình dung không gian này, bởi vì chúng ta đang cố gắng hình dung 1 cái gì đó hoàn toàn mới mẻ, cái gì đó chưa từng xảy ra trước đây, vì vậy chúng ta không có manh mối.
Một giải pháp điển hình có thể là nhìn về tương lai với đôi mắt của quá khứ, tức là dựa vào các chuỗi sự kiện trong quá khứ và hy vọng nó đủ để dự đoán tương lai.
Nhưng chúng ta biết điều này không hiệu quả.
Ví dụ, đây là dự báo thời tiết lần đầu, và nó không thành công.
Nó thất bại vì sự phức tạp của các hiện tượng liên quan.
Vì vậy, bây giờ chúng ta biết rằng dự đoán phải dựa trên mô hình, có nghĩa là tạo ra 1 mô hình tổng hợp cho cả hệ thống, mô phỏng mô hình này và sau đó dự báo hệ thống trong tương lai thông qua mô hình này.
Và bây giờ chúng ta có thể làm điều này trong nhiều trường hợp với sự trợ giúp của rất nhiều dữ liệu.
Nhìn vào tương lai với con mắt của quá khứ có thể gây nhầm lẫn kể cả đối với máy móc.
Hãy nghĩ về điều này.
Trong 1 giây hãy hình dung chính bạn ở giữa Vùng hẻo lánh của Úc.
Bạn đứng đó dưới ánh mặt trời.
Và bạn nhìn thấy một cái gì đó kỳ lạ đang xảy ra.
Chiếc xe đột ngột dừng lại cách rất, rất xa một con chuột túi đang băng qua đường.
Bạn nhìn kỹ hơn và bạn nhận ra chiếc xe không có người lái.
Nó không khởi động lại, thậm chí sau khi con chuột túi đã đi mất.
Vậy, vì một số lý do, các thuật toán lái chiếc xe đó không biết xử lý thế nào khi gặp con thú kỳ lạ này nhảy lung tung trên đường.
Thế là nó dừng lại.
Bây giờ, tôi nên nói cho các bạn biết đó là 1 câu chuyện có thật.
Nó đã xảy ra cách đây vài tháng với những chiếc xe tự lái của Volvo ở giữa Vùng hẻo lánh của Úc.
(Tiếng cười) Đó là một vấn đề chung, và tôi đoán nó sẽ có ảnh hưởng ngày càng nhiều trong tương lai gần trí tuệ nhân tạo và máy mọc tự học.
Đó cũng là một vấn đề rất cũ, tôi cho rằng từ thế kỷ 17, nhưng tôi đoán chúng ta giờ có công cụ và đầu mối mới để giải quyết nó.
Vì vậy, tôi sẽ lùi một bước, về cách đây 5 năm.
Italy. Rome. Mùa đông.
Mùa đông năm 2012 rất đặc biệt ở Rome.
Rome trải qua 1 trong những đợt tuyết rơi lớn nhất lịch sử.
Mùa đông năm đó cũng đặc biệt với tôi và các đồng nghiệp của tôi, vì chúng tôi có 1 cái nhìn sâu sắc về các chương trình toán học có thể - tôi nhắc lại, có thể, các chương trình toán học có thể hình dung sự xuất hiện của cái mới.
Tôi nhớ ngày hôm đó bởi vì tuyết rơi, và vì thế chúng tôi bị mắc kẹt lại ở khoa, và không thể về nhà, thế là chúng tôi uống cà phê, thư giãn và tiếp tục thảo luận.
Nhưng 1 lúc nào đó - có lẽ không phải chính xác là ngày hôm đó - tại 1 lúc nào đó chúng tôi đã kết nối được giữa vấn đề của cái mới với 1 khái niệm đẹp đẽ được đề xuất từ nhiều năm trước bởi Stuart Kauffman, điều khả thi liền kề.
Vậy điều khả thi liền kề bao gồm nhiều thứ.
Nó có thể là ý tưởng, là các phân tử, là sản phẩm công nghệ mà chỉ cách 1 bước tới sự thật, và bạn có thể đạt được chúng qua các điều chỉnh gia tăng và tái kết hợp các tài nguyên hiện có.
Ví dụ, nếu tôi nói về mạng lưới bạn bè của tôi, Không gian khả thi liền kề là tất cả bạn bè của bạn bè tôi mà chưa là bạn với tôi.
Tôi hy vọng nó rõ ràng.
Nhưng giờ nếu tôi gặp một người mới, tên Briar chẳng hạn, tất cả bạn cô ấy ngay lập tức sẽ bước vào không gian khả thi liền kề của tôi, đẩy ranh giới của nó xa hơn.
Vậy, nếu bạn thực sự muốn nhìn từ quan điểm toán học tôi chắc chắn là bạn muốn - bạn có thể nhìn lên bức tranh này.
Vậy giả sử đây là vũ trụ của bạn.
Tôi biết tôi đang đòi hỏi rất nhiều.
Ý tôi là, đây là vũ trụ của bạn. Bây giờ bạn là điểm màu đỏ.
Và điểm màu xanh lá cây là điểm liền kề có thể của bạn, cái gì đó bạn chưa bao giờ tiếp xúc trước đây.
Bạn đang sống cuộc sống bình thường của bạn.
Bạn di chuyển trong không gian của bạn.
Bạn đi uống rượu. Bạn gặp bạn bè. Bạn đọc một quyển sách.
Tại một thời điểm nào đó, bạn đi vào điểm màu xanh lá cây, và bạn gặp Briar lần đầu tiên.
Và điều gì xảy ra?
Điều xảy ra là có một phần mới, một phần hoàn toàn mới trong không gian, mở ra với bạn trong khoảnh khắc này, ngay cả khi không có khả năng nào để bạn thấy trước điều này trước khi chạm tới điểm đó.
Và phía sau điểm này sẽ có một tập hợp rất lớn các điểm có thể trở thành khả thi ở một số giai đoạn sau này.
Bạn thấy đấy, không gian của những điều khả thi rất kỳ dị, bởi vì nó không được xác định trước.
Đó không phải là điều ta có thể xác định trước.
Đó là 1 cái gì đó liên tục hình thành và tái định hình bởi hành động và lựa chọn của chúng ta.
Vì vậy, chúng tôi đã rất phấn khởi trước những kết nối chúng tôi tìm ra - các nhà khoa học đều như vậy.
Và dựa trên điều này, chúng tôi đã hình thành công thức toán học về liền kề có thể, 20 năm sau khi đề xuất của Kauffman xuất hiện lần đầu.
Theo lý thuyết của chúng tôi - đây là điểm chính - Ý tôi là, nó chủ yếu dựa trên 1 sự tương tác phức tạp giữa cách thức không gian của các khả năng này mở rộng và tái cấu trúc, và cách thức chúng tôi khám phá nó.
Sau buổi khai nhãn năm 2012, chúng tôi quay lại với công việc thực sự, bởi vì chúng tôi phải nghiên cứu lý thuyết này và chúng tôi đi đến một số dự đoán nhất định để đem thử nghiệm trong đời thực.
Tất nhiên, chúng tôi cần 1 khuôn khổ có thể kiểm tra được để nghiên cứu sự sáng tạo.
Hãy để tôi giới thiệu 1 số dự đoán chúng tôi đưa ra.
Điều đầu tiên liên quan đến tốc độ đổi mới, mức độ mà bạn quan sát thấy cái mới trong các hệ thống rất khác nhau.
Lý thuyết của chúng tôi dự đoán rằng tốc độ đổi mới đi theo 1 đường cong phổ quát, như cái này.
Đây là tỷ lệ đổi mới so với thời gian trong những điều kiện rất khác nhau.
Và bằng cách nào đó, chúng tôi dự đoán rằng tốc độ đổi mới sẽ giảm dần theo thời gian.
Tức là, sự đổi mới được dự đoán sẽ trở nên khó khăn hơn khi bạn tiến bộ theo thời gian.
Nó thật gọn gàng. Thật thú vị. Thật đẹp.
Chúng tôi đã rất vui. Nhưng câu hỏi là, nó có đúng không?
Tất nhiên chúng ta nên kiểm tra trong thực tế
Thế là chúng tôi trở lại với thực tế và chúng tôi thu thập rất nhiều dữ liệu, hàng terabyte dữ liệu theo dõi những đổi mới trên Wikipedia, Twitter, cách chúng ta viết phần mềm miễn phí, thậm chí cả cách chúng ta thưởng thức âm nhạc
Tôi không thể kể hết, chúng tôi đã rất kinh ngạc, hài lòng và vui sướng khi khám phá ra rằng những dự đoán chúng tôi đưa ra trong lý thuyết thật sự trùng khớp với các hệ thống có thực, nhiều hệ thống có thực khác nhau.
Chúng tôi đã rất phấn khích.
Hiển nhiên là chúng tôi đã đi đúng hướng và dĩ nhiên chúng tôi không thể dừng lại được. nên chúng tôi không dừng lại.
Vì thế chúng tôi tiếp tục, đến 1 lúc nào đó, chúng tôi phát hiện thêm 1 điều mà chúng tôi gọi là "đổi mới tương quan".
Nó rất đơn giản.
Nên tôi đoán tất cả chúng ta đều trải qua chuyện này.
Khi bạn nghe "Suzanne" do Leonard Cohen hát, và trải nghiệm này kích hoạt niềm đam mê của bạn với Cohen để bạn bắt đầu điên cuồng tìm nghe toàn bộ tác phẩm của ông ấy.
Và rồi bạn biết được Fabrizio De André có thu âm 1 phiên bản tiếng Ý của "Suzanne" vân vân và vân vân.
Bằng 1 cách nào đó vì 1 lý do nào đó, khái niệm về liền kề khả thi đã gắn chặt với niềm tin chung rằng cái này dẫn đến cái kia trong nhiều hệ thống khác nhau.
Nhưng lý do mà chúng tôi phấn khích là bởi vì lần đầu tiên chúng tôi thực sự có thể đưa ra nền tảng khoa học cho trực giác này và bắt đầu đưa ra các dự đoán về cách mà chúng ta trải nghiệm cái mới
Vậy cái mới có tương quan lẫn nhau.
Chúng không xảy ra ngẫu nhiên.
Và đây là 1 tin tốt, vì nó ngụ ý rằng các nhiệm vụ bất khả thi có lẽ không hề bất khả thi, nếu chúng ta được trực giác mách bảo, bằng cách nào đó kích hoạt 1 phản ứng dây chuyền tích cực.
Nhưng có 1 hệ quả thứ ba từ sự tồn tại của điều liền kề khả thi mà chúng tôi gọi là "sóng đổi mới".
Nói 1 cách đơn giản, trong âm nhạc, nếu không có làn sóng đổi mới, chúng ta sẽ vẫn chỉ nghe Mozart hoặc Beethoven suốt, điều đó cũng tuyệt, nhưng chúng ta không chỉ nghe như thế,
Chúng ta còn nghe Pet Shop Boys hoặc Justin Bieber - cũng có người nghe chứ
(Tiếng cười) Vậy, chúng tôi có thể thấy rõ tất cả các hình mẫu này trong lượng lớn dữ liệu chúng tôi thu thập và phân tích.
Ví dụ, chúng tôi phát hiện ra những hát phổ biến trong âm nhạc được sáng tác liên tục, bạn biết đấy, và sau đó biến mất, vẫn để lại chỗ cho các bài hát kinh điển.
Bằng cách nào đó, làn sóng đổi mới dâng lên và xuống trong khi dòng triều luôn giữ những bài kinh điển.
Có sự cộng sinh giữa những bài kinh điển và các bài mới phổ biến.
Lý thuyết của chúng tôi không chỉ dự đoán những làn sóng đổi mới.
Nếu thế thì cũng thường thôi.
Nhưng nó còn giải thích lý do đằng sau các làn sóng đó, và đó là những lý do rất cụ thể, vì loài người chúng ta thể hiện các chiến lược khác nhau trong không gian của điều khả thi.
Một số người có xu hướng dò lại những con đường đã biết
Chúng tôi gọi họ là những người khai thác
Một số luôn lao vào những cuộc phiêu lưu mới
Chúng tôi gọi họ là những người thăm dò
Và chúng tôi phát hiện ra là tất cả các hệ thống đã được tìm hiểu ở ngay giữa hai chiến lược này, giống như 80% khai thác, 20% thăm dò, cái gì đó luôn ở rìa của sự đổi mới
Có vẻ như sự cân bằng khôn ngoan, có thể nói 1 sự cân bằng bảo thủ, giữa quá khứ và tương lai, giữa khai thác và thăm dò, đã có chỗ và có lẽ cần thiết trong hệ thống của chúng ta.
Nhưng 1 lần nữa, tin tốt là chúng ta giờ có các công cụ khoa học để điều tra sự cân bằng này, có thể đẩy nó xa hơn trong tương lai gần.
Như bạn có thể tưởng tượng, tôi thật sự phấn khích trước tất cả những việc này
Đề án toán học của chúng tôi đã cung cấp các tín hiệu và gợi ý để nghiên cứu không gian của các khả năng và cách thức mà tất cả chúng ta tạo ra và khám phá nó.
Nhưng còn nữa.
Tôi đoán đây là điểm khởi đầu cho một thứ có tiềm năng trở thành 1 hành trình nghiên cứu khoa học tuyệt vời về cái mới, nhưng tôi cũng muốn nói đây là 1 nghiên cứu có tính cá nhân
Và tôi đoán điều này có thể dẫn đến nhiều hậu quả và tác động rất lớn đến các hoạt động chính như học tập, giáo dục, nghiên cứu, kinh doanh.
Ví dụ, nếu bạn nghĩ về trí thông minh nhân tạo, Tôi chắc - ý tôi là, về trí tuệ nhân tạo, trong tương lai gần ta phải dựa vào ngày càng nhiều cấu trúc của liền kề khả thi, để cơ cấu lại nó, để thay đổi nó, mà còn để đối phó với những điều chưa biết về tương lai.
Song song đó, chúng ta có rất nhiều công cụ, các công cụ mới để điều tra sự sáng tạo hoạt động thế nào và điều gì châm ngòi sự đổi mới.
Và mục đích của tất cả những điều này là để nuôi dạy một thế hệ có thể đưa ra ý tưởng mới để đối mặt với những thách thức phía trước.
Chúng ta đều biết.
Tôi nghĩ đó là một chặng đường dài để đi, nhưng các câu hỏi, và công cụ, bây giờ đã có, liền kề và khả thi.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi nghĩ tôi sẽ nói 1 chút về cách mà tự nhiên tạo ra vật chất.
Tôi mang đến đây 1 vỏ bào ngư. Cái vỏ bào ngư này là 1 vật liệu phức hợp sinh học
nó có 98% khối lượng là canxi cacbonat và 2% là protêin.
Nhưng, nó bền gấp 3000 lần những bản sao địa chất.
Và rất nhiều người có thể đã sử dụng những cấu trúc tương tự như những chiếc vỏ bào ngư, ví dụ như phấn viết bảng.
Tôi đã bị mê hoặc bởi cách mà tự nhiên tạo ra các vật liệu, và có rất nhiều quy trình để chúng thực hiện công việc đầy tinh tế này.
Một phần trong số đó là những vật chất này là những cấu trúc vĩ mô, nhưng chúng được tạo ra ở tầm nano.
Chúng được tạo ra ở tầm nano, và chúng sử dụng protêin được mã hóa trong gen để tạo ra những cấu trúc thực sự tinh vi.
Tôi nghĩ sẽ thật là tuyệt vời nếu bạn có thể trao sự sống cho những cấu trúc vô tri, như pin hay pin sử dụng năng lượng mặt trời?
Hãy thử tưởng tượng, nếu chúng có được 1 số khả năng như là cái vỏ bào ngư, trong việc xây dựng những cấu trúc thực sự tinh vi ở nhiệt độ phòng và áp suất không khí, sử dụng những hóa chất không độc hại và không thải ra bất kì hóa chất độc hại nào vào môi trường?
Đó chính là tầm nhìn mà tôi luôn nghĩ tới.
Và sẽ ra sao nếu bạn có thể "trồng" pin ở 1 cái đĩa Petri?
Hoặc, sẽ ra sao nếu bạn có thể đưa thông tin di truyền mã hóa cho pin để nó thực sự trở nên tốt hơn như là 1 chức năng của thời gian, và làm như vậy bằng 1 cách thân thiện với môi trường? Và giờ, quay trở lại với chiếc vỏ bào ngư này,
bên cạnh cấu trúc nano của nó, 1 điều nữa thực sự rất hấp dẫn, đó là khi bào ngư đực và cái kết đôi với nhau, chúng truyền đi những thông tin di truyền cho thấy, "Đây là cách để tạo ra những vật chất tinh vi.
Là cách có thể làm ở nhiệt độ phòng và áp suất không khí, sử dụng các vật liệu không độc."
Tảo cát cũng vậy, ở trên slide này, chúng là những cấu trúc thủy tinh. Mỗi khi tảo cát sinh sản,
chúng truyền đi những thông tin di truyền cho thấy, "Đây là cách tạo thủy tinh ở đại dương có cấu trúc nano hoàn hảo.
Và bạn có thể làm điều tương tự, lăp đi lặp lại."
Vậy sẽ ra sao nếu bạn có thể làm điều tương tự với pin mặt trời hoặc pin hóa học?
Tôi muốn nói rằng chất liệu sinh học tôi khoái nhất là nhóc con mới 4 tuổi của tôi.
Nhưng bất kì ai đã từng có, hay biết về trẻ con đều biết chúng là những sinh vật phức tạp đến đáng kinh ngạc.
Vậy nếu bạn muốn thuyết phục chúng làm những điều chúng không muốn, điều đó là rất khó. Vì thế, khi chúng ta nghĩ đến các công nghệ tương lai,
thực chất là chúng ta nghĩ đến việc sử dụng vi khuẩn và vi rút, những sinh vật đơn giản.
Liệu bạn có thể thuyết phục chúng làm việc với 1 chiếc hộp công cụ mới để có thể tạo ra nhưng cấu trúc sẽ trở nên quan trọng với tôi hay không?
Đồng thời, chúng tôi nghĩ về những công nghệ tương lai. Chúng tôi bắt đầu với sự hình thành Trái Đất. Về cơ bản, sẽ mất đến cả tỉ năm
để sự sống tồn tại trên Trái Đất.
Và rất nhanh chóng, chúng trở thành đa tế bào, chúng có thể tái tạo, chúng có thể sử dụng sự quang hợp như là 1 nguồn năng lượng.
Nhưng chỉ tới 500 triệu năm trước -- trong thời kì địa chất Cambri -- thì những sinh vật ở biển mới bắt đầu tạo nên những vật chất cứng.
Trước đó, chúng đều là những cấu trúc mềm và có lông tơ. Cũng trong khoảng thời gian đó
có sự tăng lên của canxi, sắt, và silicon trong môi trường. Và những sinh vật này học cách tạo ra những vật chất cứng.
Và đó cũng là điều là tôi muốn làm -- thuyết phục sinh học làm việc với "phần còn lại của bảng tuần hoàn".
Giờ nếu bạn nhìn vào sinh học, có rất nhiều cấu trúc như DNA và kháng thể và prôtêin hay ri-bô-xôm mà chúng ta biết chúng chính là những cấu trúc nano. Vậy là tự nhiên đã cho chúng ta những cấu trúc thực sự tinh vi ở mức nano rồi.
Sẽ ra sao nếu chúng ta có thể trang bị cho chúng và thuyết phục chúng đừng trở thành những kháng nguyên làm những việc tương tự như HIV?
Mà chúng ta có thể thuyết phục chúng tạo ra pin mặt trời cho chúng ta?
Và đây là 1 số ví dụ: đây là một vài cái vỏ trong tự nhiên.
Chúng là những vật liệu sinh học tự nhiên.
Cái vỏ bào ngư ở đây -- nếu bạn bẻ gãy nó,
bạn có thể thấy nó thực sự có cấu trúc nano.
Còn đây là tảo cát tạo bởi SIO2, và chúng là vi khuẩn điện từ có thể tạo ra những nam châm 1 cực nhỏ dùng để định vị.
Chúng đều có chung 1 đặc điểm là những vật chất này đều được kết cấu ở tầm nano, và chúng có các chuỗi DNA để mã hóa cho chuỗi protein, mà mang đến cho chúng những bản thiết kế cho phép xây dựng những cấu trúc thực sự tuyệt vời.
Và giờ, quay trở lại với cái vỏ bào ngư, bào ngư tạo ra cái vỏ này bằng những protêin đó.
Những protein này tích điện âm
nên chúng có thể "hút" nguyên tử canxi từ môi trường xung quanh, sắp xếp thành 1 lớp canxi rồi 1 lớp cacbon, canxi rồi cacbon.
Những protêin tạo thành bởi các axit amin cho thấy, "Đây là cách để xây dựng các cấu trúc. Đây là chuỗi DNA, còn đây là chuỗi protein
để tạo nên nó." Và ý tưởng thú vị là, sẽ ra sao nếu bạn có thể lấy bất kì vật chất nào bạn muốn,
hay bất kỳ nguyên tố nào trong bảng tuần hoàn, và tìm chuỗi DNA tương ứng, sau đó mã hóa nó thành 1 chuỗi protêin để tạo nên 1 cấu trúc, nhưng không phải là cái vỏ bào ngư -- mà 1 thứ khác, thông qua tự nhiên, chưa bao giờ chúng có cơ hội thực hiện.
Và đây là 1 bảng tuần hoàn hóa học. Tôi yêu nó lắm.
Hàng năm, trong lớp học cho sinh viên mới tại MIT,
tôi cho in các bảng tuần hoàn với câu nói, "Chào mừng đến với MIT. Giờ bạn nằm trong nguyên tố của mình."
Và nếu bạn lật sang mặt bên kia thì sẽ thấy các axit amin với các độ pH tương ứng với điện tích của các axit amin.
Và tôi đã phát bảng tuần hoàn này cho hàng ngàn người.
Tôi nói, đây là MIT, mà đây là Caltech, nhưng tôi vẫn còn thừa vài cái đấy, ai đó muốn lấy. Và tôi đã thực sự may mắn
khi đón Tổng thống Obama đến thăm phòng thí nghiệm của mình năm nay trong chuyến thăm của ngài đến MIT, và tôi thực sự muốn đưa ông ấy 1 bảng tuần hoàn. Tôi đã thức đến tận khuya, và nói chuyện với chồng mình,
"Làm sao em có thể đưa cho Tổng thống Obama 1 bảng tuần hoàn đây?
Sẽ ra sao nếu ông nói, 'Oh, tôi đã có 1 cái rồi,' hay, 'Tôi đã thuộc nó rồi'?" Và rồi ông đến thăm phòng thí nghiệm của tôi và xem xét xung quanh -- đó thực sự là 1 chuyến thăm tuyệt vời.
Và rồi, tôi nói, "Thưa ngài, tôi muốn đưa cho ngài 1 bảng tuần hoàn phòng khi ngài gặp chuyện phiền phức và cần tính trọng lượng của phân tử."
Và tôi đã nghĩ "trọng lượng phân tử" nghe có vẻ ít kì quặc hơn là "khối lượng phân tử gam".
Và rồi ông ấy nhìn nó, và nói, "Cảm ơn. Tôi sẽ xem nó 1 cách định kỳ."
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Sau đó trong giờ thuyết trình về năng lượng sạch, ông đã lấy nó ra và nói, "Và những người ở MIT, họ phân phối những bảng tuần hoàn."
Về cơ bản, điều mà tôi chưa nói với bạn là khoảng 500 triệu năm trước, những sinh vật bắt đầu tạo nên vật chất, nhưng mất đến 50 triệu năm để có thể làm tốt được nó. Và chúng đã mất khoảng 50 triệu năm để học cách làm sao để tạo ra cái vỏ bào ngư 1 cách hoàn hảo.
Và đề tài này hơi khó "bán" cho các nghiên cứu sinh. "Tôi có 1 dự án tuyệt vời -- 50 triệu năm."
Và chúng ta buộc phải phát triển cách nào đó để làm việc này nhanh hơn.
Chúng tôi sử dụng những vi rút không độc tên là M13 có chức năng nhiễm vào vi khuẩn. Và nó có 1 cấu trúc DNA rất đơn giản
cho phép bạn thâm nhập để cắt và dán thêm những chuỗi DNA bổ sung. Bằng cách này, nó cho phép vi rút phiên mã các chuỗi protêin bất kì.
Đó chỉ là công nghệ sinh học rất đơn giản mà thôi. Và về cơ bản, bạn có thể làm việc đó cả tỷ lần.
Bạn có thể thâm nhập và có hàng tỉ các vi rút khác loại nhưng đều giống nhau về mặt di truyền, chỉ khác nhau ở ở 1 chuỗi DNA mã hóa cho 1 protêin.
Giờ, nếu bạn lấy tất cả 1 tỉ vi rút đó, và đặt chúng trong 1 giọt chất lỏng, bạn có thể bắt chúng tương tác với bất kì thứ gì bạn muốn trong bảng tuần hoàn. Dựa trên quá trình của sự tiến hóa chọn lọc này,
bạn có thể làm được điều gì đó bạn muốn, như là "trồng" pin hay các pin năng lượng mặt trời. Thực ra vi rút không thể tái tạo chính mình, chúng cần 1 vật chủ.
Một khi bạn đã tìm ra 1 trong số một tỷ đó, bạn có thể gây nhiễm nó vào 1 vi khuẩn, và tạo ra hàng triệu hay hàng tỉ phiên bản của chuỗi đặc biệt đó.
Vậy điều tuyệt vời khác về sinh học là sinh học mang đến cho bạn những cấu trúc thực sự tinh tế với những mạng lưới tuyệt vời. Và với những vi rút dài và nhỏ này,
chúng ta có thể khiến chúng thể hiện khả năng "trồng" thứ gì đó như là chất bán dẫn hay nguyên liệu cho pin.
Và đây là 1 cục pin năng lượng lớn mà chúng tôi đã trồng trong phòng thí nghiệm.
Chúng tôi đã thiết kế 1 con vi rút có thể thu được ống cacbon nano.
Thực ra 1 phần trong con vi rút đó tóm được cái ống cacbon nano. Còn phần còn lại mang 1 chuỗi có khả năng trồng vật liệu điện cực cho 1 cục pin. Và sau đó nó tự kết nối với đầu thu.
Vậy là thông qua quá trình tiến hóa có chọn lọc, chúng tôi đã đi từ 1 vi rút có khả năng tạo ra 1 cục pin không giá trị đến 1 vi rút có thể tạo ra 1 cục pin tốt rồi đến vi rút tạo ra những pin năng lượng cao và tất cả được tạo ra ở nhiệt độ phòng, về cơ bản là ngay trên mặt bàn thí nghiệm.
Và cục pin này đã tới Nhà Trắng trong 1 buổi họp báo, chính tôi đã mang nó tới. Bạn có thể nhìn thấy -- nó đang chiếu sáng cái đèn LED này.
Và nếu chúng ta có thể đo tỉ lệ nó, chúng ta thực sự có thể dùng nó để chạy Prius của bạn, đó chính là ước mơ của tôi -- có thể lái 1 chiếc xe lấy năng lượng từ vi rút.
Về cơ bản, bạn có thể lấy 1 trong số 1 tỉ, rồi khuyếch đại lên.
Bạn có thể khuếch đại nó ở trong phòng thí nghiệm. Rồi để nó tự "lắp ráp" thành những cấu trúc như 1 cục pin.
Chúng tôi có khả năng làm việc đó với chất xúc tác.
Đây là ví dụ của phương pháp tách nước bằng phương pháp quang xúc tác (photocatalytic).
Và chúng tôi đã có thể thiết kế 1 con vi rút để lấy các phân tử hấp thụ ánh sáng rồi xếp chúng trên bề mặt của vi rút và biến nó thành 1 cái ăng ten, và bạn có thể vận chuyển năng lượng thông qua vi rút.
Sau đó chúng tôi cho nó gen thứ 2 để trồng 1 hợp chất vô cơ có thể sử dụng để tách nước thành oxy và hydro, hay có thể dùng trong nhiên liệu sạch.
Tôi mang ví dụ này tới đây.
Và những sinh viên của tôi hứa chắc rằng nó sẽ hoạt động.
Đây là những dây nano lắp ráp bởi vi rút.
Khi bạn chiếu sáng chúng, bạn có thể thấy chúng nổi bong bóng.
Và bằng cách kiểm soát gen, bạn có thể kiểm soát nhiều vật liệu khác nhau để cải tiến hiệu suất của thiết bị.
Và ví dụ cuối cùng là những pin sử dụng năng lượng mặt trời. Bạn có thể làm điều này với chúng.
Chúng tôi đã thiết kế các vi rút có thể thu được các ống cacbon nano và sau đó trồng Ti02 xung quanh chúng -- và sử dụng cách này để thu điện tử dựa vào các thiết bị.
Và chúng tôi nhận ra rằng, thông qua các ứng dụng của liệu pháp di truyền, chúng tôi thực sự có thể tăng hiệu suất của các pin mặt trời này để lưu lại các con số cho các hệ thống nhạy sáng kiểu này.
Và tôi cũng mang tới đây 1 trong số chúng để bạn xem chơi sau bài nói này.
Đây chính là 1 cục pin mặt trời lấy gốc từ vi rút. Thông qua sự tiến hóa và chọn lọc,
chúng ta có thể tăng hiệu suất của pin mặt trời từ 8% lên tới 11%.
Và tôi mong rằng tôi đã có thể thuyết phục bạn rằng có rất nhiều điều thú vị và tuyệt vời cần học hỏi về cách mà tự nhiên tạo ra vật chất -- và tiến tới bước tiếp theo để xem liệu bạn có thể thúc đẩy, hay lợi dụng việc này, để tạo ra những thứ mà tự nhiên chưa từng mơ tới.
Cảm ơn các bạn.
Vì vậy trong vòng một năm rưỡi qua, nhóm của tôi tại Push Pop Press và Charlie Melcher và Melcher Media đã tiếp tục tạo ra cuốn sách tương tác dài bằng cuốn sách thật đầu tiên.
Nó được gọi là "Sự lựa chọn của chúng ta" và tác giả là Al Gore.
Nó là phần tiếp theo của phim "Một sự thật mất lòng" và nó nghiên cứu tất cả các giải pháp sẽ giải quyết khủng hoảng khí hậu.
Cuốn sách bắt đầu như thế này.
Đây là lớp vỏ. Khi trái đất quay, chúng ta có thể nhìn thấy vị trí mình đang ở. Sau đó chúng ta có thể mở cuốn sách này và lướt qua các chương để xem qua cuốn sách.
Hoặc, chúng ta có thể lướt bằng các trang ở dưới cùng.
Và nếu chúng ta muốn phóng to một trang, chúng ta có thể đơn giản là mở nó ra.
Và bất cứ cái gì bạn nhìn thấy trong cuốn sách, bạn có thể chọn với 2 ngón tay và nhấc ra khỏi trang và mở ra.
Và nếu bạn muốn quay trở lại và đọc cuốn sách lần nữa, bạn chỉ cần lật nó lên lại và đặt nó trở lại trên trang đó.
Và trang này hoạt động theo cách tương tự; bạn chọn nó và mở nó ra.
(Ghi âm) Al Gore: Tôi tự nghĩ đa số những người nhìn những cối xay gió và cảm thấy rằng chúng là một phần bổ sung ấn tượng vào phong cảnh này.
Mike Matas: Và vì vậy qua toàn bộ cuốn sách này, Al Gore sẽ giúp bạn biết và giải thích những tấm ảnh này.
Bức ảnh này, bạn thậm chí có thể nhìn thấy một bản đồ tương tác
Phóng to nó và nhìn thấy nơi nó được chụp.
Và trong cả cuốn sách này, có cảnh phim tài liệu hơn một tiếng đồng hồ và các phim hoạt họa tương tác.
Vì vậy bạn có thể mở cái này
(Ghi âm ) AG: Phần lớn tua-bin gió hiện đại bao gồm một số lượng lớn...
MM: Nó bắt đầu chạy ngay lập tức.
Và trong khi nó đang chạy, chúng ta có thể cho đi ngược chiều gió và đặt nó lại tại trang đó, và bộ phim vẫn chạy.
Hoặc chúng ta có thể phóng nhỏ đến bảng của bảng mục lục, và đoạn phim đó vẫn chạy.
Nhưng một trong số những điều tuyệt vời nhất trong cuốn sách này là những thông tin đồ họa tương tác.
Điều này cho thấy thế gió ở mọi nơi trên nước Mỹ.
Nhưng thay vì chỉ cho chúng ta thấy thông tin, chúng ta có thể dùng ngón tay và khám phá, và nhìn thấy, từng bang một, ở đó thế gió chính xác là bao nhiêu.
Chúng ta có thể làm tương tự với năng lượng địa nhiệt và năng lượng mặt trời.
Đây là một trong số những sở thích của tôi.
Vì vậy điều này cho thấy...
(Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Khi gió đang thổi, bất kỳ năng lượng vượt mức nào đến từ cối xay gió đều được chuyển vào pin.
Và khi gió bắt đầu ngưng dần, bất kỳ năng lượng vượt mức nào đều sẽ được chuyển trở lại vào nhà -- các đèn này không bao giờ tắt.
Và toàn bộ cuốn sách này, nó không chỉ chạy trên iPad.
Nó cũng chạy trên iPhone.
Và vì vậy bạn có thể bắt đầu đọc trên iPad của bạn trong phòng khách và sau đó chọn nơi mà bạn đã ngừng ở trên iPhone.
Và nó hoạt động theo cách chính xác như thế.
Bạn có thể chỉ vào bất kỳ trang nào.
Mở nó ra.
Vì vậy đó là đầu đề đầu tiên của Push Pop Press, "Sự lựa chọn của chúng ta" của Al Gore.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay) Chris Anderson: Thật là đẹp mắt.
Bạn có muốn trở thành một chủ báo, một người cấp giấy phép công nghệ không?
Công việc ở đây là gì?
Có điều gì mà những người khác có thể làm?
MM: Vâng, chúng tôi đang xây dựng một công cụ làm nó trở nên thực sự dễ dàng cho các chủ báo ngay bây giờ để có thể xây dựng nên nội dung.
Vì vậy đội của Melcher Media, ở bờ biển phía Đông -- và chúng tôi ở bờ biển phía Tây, đang xây dưng phần mềm -- điều khiển công cụ của chúng tôi và, hàng ngày, lôi vào những hình ảnh và văn bản.
CA: Vậy bạn muốn cấp giấy phép phần mềm này cho các chủ báo để làm nên những cuốn sách tuyệt vời như thế này? (MM: Vâng) Được rồi. Mike, cảm ơn rất nhiều.
MM: Cảm ơn anh. (CA: Chúc may mắn) (Tiếng vỗ tay)
Tên tôi là Arvind Gupta, và tôi là người làm đồ chơi.
Tôi đã làm đồ chơi trong 30 năm rồi.
Vào thập niên 70, khi tôi đang học đại học.
Đó là thời điểm rất cách mạng.
Biến động chính trị xảy ra, sinh viên xuống đường ở Paris, nổi dậy chống lại nhà cầm quyền.
Nước Mỹ choáng váng bởi phong trào chống chiến tranh Việt Nam, phong trào Dân Quyền.
Ở Ấn Độ thì có phong trào Naxalite, một phong trào (không rõ).
Nhưng các bạn biết đấy, khi có một xáo trộn về chính trị trong xã hội, nó phát ra rất nhiều năng lượng.
Phong trào Quốc Gia của Ấn Độ là nhân chứng của điều đó.
Nhiều người từ bỏ công việc lương cao và lao vào Phong trào Quốc Gia.
Vào đầu những năm 70, một trong những chương trình quan trọng ở Ấn Độ là tái thiết khoa học cơ bản cho trường làng.
Có một người tên là Anil Sadgopal, học tiến sĩ ở Caltech trở về với tư cách là một nhà sinh học nguyên tử tại viện nghiên cứu nổi tiếng Ấn Độ, TIFR.
Ở tuổi 31, cô không thể liên hệ loại nghiên cứu (không rõ), mà cô đang làm với cuộc sống của những người bình thường.
Vì vậy cô đã thiết kế và bắt đầu một chương trình khoa học trong làng.
Rất nhiều người đã được truyền cảm hứng.
Khẩu hiệu của đầu những năm 70 là "Đến với người dân.
Sống với họ, yêu họ.
Bắt đầu từ cái họ biết. Xây dựng trên cái họ có."
Nó giống như là khẩu hiệu định hình vậy.
Thực ra, tôi đã bỏ ra 1 năm.
gia nhập Telco, làm xe tải TATA, khá gần với Pune.
Tôi làm việc ở đó trong 2 năm, và tôi nhận ra rằng tôi không được sinh ra để làm xe tải.
Thường một người không biết mình muốn làm gì, nhưng họ đủ biết mình không muốn làm gì.
Vì vậy tôi nghỉ 1 năm, và tôi đến với chương trình khoa học tại làng.
Và đó là một bước ngoặt.
Đó là một ngôi làng rất nhỏ -- chợ mở mỗi tuần chỉ một lần để mọi người nhét tất cả mọi thứ vào lu vại của mình.
Tôi đã nói: "Tôi sẽ ở đây một năm."
Vì vậy tôi chỉ mua hàng được bán trên đường mỗi thứ một cái.
Và tôi tìm thấy một thứ là miếng cao su đen này.
Nó được gọi là ống van vòng.
Khi bạn bơm hơi vào xe đạp, bạn dùng một mẩu của nó.
Có một vài mẫu này -- bạn lấy một mẩu của ống van vòng, gắn 2 que diêm vào, bạn tạo ra một khớp linh hoạt.
Nó là khớp của các ống. Bạn bắt đầu bằng việc dạy các góc -- góc nhọn, góc vuông, góc tù, góc bẹt.
Nó giống như là một đôi vậy.
Nếu bạn có 3 cái, bạn có thể gắn chúng lại, và tạo ra một hình tam giác.
Với 4 cái, bạn tạo ra một hình vuông, một hình ngũ giác, một hình lục giác, bạn tạo ra tất cả các hình đa giác.
Chúng có vài thuộc tính tuyệt vời.
Hãy xem hình lục giác này, nó giống như là một con trùng amip, luôn thay đổi thuộc tính.
Bạn có thể kéo cái này ra, và nó trở thành một hình chữ nhật.
Hay đẩy nó vào tạo thành một hình bình hành.
Nó rất linh động.
Hãy nhìn hình ngũ giác này, kéo cái này ra -- nó trở thành hình chiếc thuyền.
Đẩy nó và nó thành hình ngôi nhà.
Cái này trở thành tam giác cân -- một lần nữa, rất linh động.
Hình vuông này nhìn có vẻ vuông vức và cứng nhắc.
Nhưng đẩy nó một tí -- trở thành hình thoi.
Nó trở thành hình chiếc diều.
Nhưng khi đưa một đứa trẻ một hình tam giác, thì nó không thể làm gì với thứ đó.
Tại sao lại dùng hình tam giác?
Vì hình tam giác là cấu trúc duy nhất chắc chắn.
Chúng ta không thể làm một cây cầu với các hình vuông, vì xe lửa chạy qua, nó sẽ lắc.
Người bình thường biết điều này, Nếu bạn tới một ngôi làng ở Ấn Độ, người dân có thể không học kỹ sư, nhưng không ai làm một cái mái nhà như thế này.
Vì nếu họ lợp mái, nó sẽ gãy.
Họ luôn làm một cái mái hình tam giác.
Đây là khoa học cuộc sống.
Nếu bạn chọc một cái lỗ ở đây và để vào một que thứ 3, bạn sẽ có một khớp chữ T.
Và nếu tôi chọc tất cả 3 que vào 3 đỉnh của tam giác, tôi sẽ có một khối tứ diện.
Bạn có thể tạo ra tất cả các hình 3D.
Bạn tạo một khối tứ diện như vầy.
Và một khi bạn làm những thứ này, bạn tạo ra một ngôi nhà nhỏ.
bằng cách đặt cái này lên trên.
Bạn có thể làm một khớp 4 que, một khớp 6 que.
Bạn chỉ cần thật nhiều thôi.
Đây là một khớp 6 que, bạn tạo ra một khối 20 mặt.
Bạn có thể chơi với nó.
Cái này tạo ra một lều tuyết.
Vào năm 1978.
khi tôi là một chàng kỹ sư trẻ 24 tuổi.
tôi nghĩ điều này tốt hơn nhiều so với việc làm xe tải.
(Vỗ tay) Sự thật là, nếu bạn bỏ 4 hòn bi vào bên trong, bạn mô phỏng cấu trúc phân tử của metan, CH4.
4 nguyên tử hydro, 4 đỉnh khối tứ diện, còn cái này biểu diễn nguyên tử carbon.
Từ đó, tôi nghĩ rằng tôi thực sự được vinh dự đi đến hơn 2000 ngôi trường trên đất nước của tôi -- trường làng, trường công, trường thành phố, nhóm các trường đại học nổi tiếng ở miền Đông nước Mỹ -- Tôi đã được mời bởi hầu hết các ngôi trường đó.
Mỗi lần tôi tới một ngôi trường, tôi thấy ánh mắt sáng ngời của những đứa trẻ.
Tôi thấy hy vọng, niềm vui trên gương mặt chúng.
Trẻ em muốn tạo ra thứ gì đó. Chúng muốn làm gì đó.
Chúng tôi làm rất nhiều bơm.
Và đây là một cái bơm nhỏ với nó bạn có thể thổi một trái bong bóng.
Nó là một cái bơm thực sự. Bạn có thể thổi được bong bóng.
Và chúng tôi có một khẩu hiệu là điều tốt nhất trẻ em có thể làm với đồ chơi là đập vỡ chúng.
Tất cả những gì bạn làm là -- khơi gợi cho chúng -- Đây là cái ruột xe đạp cũ và cái nắp bằng nhựa cũ Cái nắp sẽ vào gọn gàng trong cái ruột xe đạp.
Và đây là cách mà bạn làm một cái van
bạn đặt vào một miếng băng dính nhỏ.
Không khí đi 1 chiều.
Vâng, chúng tôi làm thật nhiều bơm.
Và đây là một cái khác -- bạn lấy một cái ống hút, và đặt một cái que bên trong, bạn cắt hai đường ở hai phần.
bây giờ bạn sẽ bẻ các que này thành một hình tam giác, quấn băng keo xung quanh.
và đây là cái bơm.
Cái bơm này, nó giống như một cái vòi phun nước vậy.
Nó giống như là một cái máy ly tâm.
Nếu bạn xoay thứ gì đó, nó có xu hướng văng ra.
(Vỗ tay) Với quan điểm -- nếu bạn (không rõ), cô ấy sẽ làm điều đó với chiếc lá thốt nốt.
Nhiều đồ chơi dân dã của chúng tôi có các nguyên lý khoa học tuyệt vời.
Nếu bạn xoay cái gì đó, nó có xu hướng văng ra.
Nếu tôi xoay bằng 2 tay, bạn có thể thấy điều thú vị với Quý Ngài Bay này.
Đúng vậy.
Đây là một món đồ chơi làm từ giấy.
Nó tuyệt vời. Có 4 bức ảnh.
Các bạn thấy côn trùng, ếch, rắn, đại bàng, bướm, ếch, rắn, đại bàng.
Đây là tờ giấy mà bạn có thể (không rõ) -- được thiết kể bởi một nhà toán học ở Harvard vào năm 1928, Arthur Stone, được ghi nhận bởi Martin Gardner trong nhiều cuốn sách.
Nó mang lại niềm vui lớn cho trẻ em.
Chúng học về chuỗi thức ăn.
Ếch ăn côn trùng; Rắn ăn ếch; Đại bàng ăn rắn.
Với một tờ giấy photocopy, cỡ A4 -- bạn có thể ở một trường thành phố, hay ở trường công -- một tờ giấy, một tỷ lệ và một cây bút chì, không cần keo, không cần kéo.
Trong 3 phút, bạn chỉ gấp thế này.
Bạn sử dụng nó làm gì chỉ bị giới hạn bởi trí tưởng tượng của bạn.
Với một tờ giấy nhỏ hơn, bạn làm một cái nhỏ hơn.
Với một tờ giấy lớn hơn, bạn làm một cái lớn hơn.
Đây là một cây bút chì với vài khe ở đây.
Bạn đặt một cái quạt nhỏ ở đây.
Nó là một món đồ chơi có từ trăm năm trước rồi.
Đã có 6 nghiên cứu về cái này.
Có vài rãnh ở đây, bạn có thể thấy.
Và nếu tôi lấy một cây nhỏ -- nếu tôi chà nó, điều gì đó thật tuyệt xảy ra.
6 nghiên cứu về điều này.
Sự thật là, Feynman, khi còn là một đứa trẻ, rất thích thú điều này.
Ông viết một bài về nó.
Bạn không cần một vành va chạm Hadron 3 tỷ đô la để làm điều này. Nó dành cho mọi đứa trẻ, và chúng thích thú nó.
Nếu bạn đặt một chiếc đĩa màu, tất cả 7 màu hòa quyện lại.
Và đây là cái mà Newton nói đến 400 năm trước, rằng ánh sáng trắng được hình thành từ 7 màu, chỉ bằng cách xoay vòng nó.
Đây là một cái ống hút.
chúng tôi chỉ dán 2 đầu lại bằng băng keo, xén góc phải và góc trái dưới, và tạo thành các lỗ ở góc đối diện, có một lỗ nhỏ ở đây.
Đây là một loại ống hút thổi.
Tôi chỉ đặt cái này vào trong.
Có một cái lỗ ở đây, và tôi đóng nó lại.
Cái này tốn rất ít tiền -- nhưng mang lại nhiều niềm vui cho trẻ em khi chúng làm nó.
Chúng tôi tạo ra một mô-tơ điện đơn giản.
Đây là cái mô-tơ đơn giản nhất trên thế giới.
Cái mắc nhất là cục pin bên trong.
Nếu bạn có một cục pin, bạn chỉ tốn 5 xu để làm nó.
Cái ruột xe đạp cũ, cho bạn một dải cao su rộng, 2 ghim an toàn.
Đây là một cái nam châm vĩnh cửu.
Bất cứ khi nào dòng điệu đi qua ống xoắn, nó trở thành một nam châm điện.
Sự tương tác của cả 2 nam châm này làm cho cái mô-tơ xoay.
Chúng tôi đã làm 30.000 cái.
Các giáo viên đã dạy khoa học trong thời gian dài đằng đẵng, họ chỉ làm rối rắm định nghĩa và thao thao bất tuyệt về nó.
Khi giáo viên làm, trẻ em làm.
Bạn có thể thấy mắt chúng sáng ngời.
Chúng thích thú học về khoa học.
Và khoa học này không phải là trò chơi của người giàu.
Ở nước dân chủ, khoa học phải được coi trọng, được dạy cho trẻ em.
Chương trình này đã bắt đầu với 16 trường và lan rộng tới 1.500 trường công.
Hơn 100.000 trẻ em học khoa học bằng cách này.
Và chúng tôi đang cố nhìn thấy những triển vọng.
Hãy nhìn này, đây là giấy gói thực phẩm Tetra Pak -- vật liệu xấu cho môi trường.
Có 6 lớp -- 3 lớp nhựa, nhôm -- được dán với nhau.
Chúng hòa với nhau, vì vậy bạn không thể chia chúng ra.
Bây giờ, bạn có thể làm một mạng lưới nhỏ như vậy gấp chúng, dán chúng lại với nhau và làm một khối 20 mặt.
Vài thứ rác thải, gây hại cho các loài chim biển, cũng có thể được tái chế một cách rất, rất vui vẻ -- tất cả các hình khối lý thuyết trong khoa học có thể tạo ra từ những thứ thế này.
Đây là một ống hút nhỏ, bạn xén 2 góc ở đây, và nó trở thành một cái mõm cá sấu con.
Bạn cho nó vào miệng, và thổi.
(Tiếng kèn) Nó là một thứ làm đứa trẻ thích thú, và giáo viên ghen tỵ, theo như họ nói.
Bạn không thể thấy âm thanh được tạo ra như thế nào, vì phần rung nằm trong miệng của tôi.
Tôi sẽ để nó ở ngoài, để thổi ra. Tôi sẽ hút không khí vào.
(Tiếng kèn) Không ai cần phải rối rắm cách tạo ra âm thanh với dao động dây làm gì.
Cách khác là bạn tiếp tục thổi, tiếp tục phát ra âm thanh, và bạn tiếp tục cắt nó.
Và điều hay diễn ra.
(Tiếng kèn) (Vỗ tay) Và khi bạn còn một mẩu nhỏ -- (Tiếng kèn) Đây là cái mà bọn trẻ dạy bạn. Bạn cũng có thể làm.
Trước khi tôi đi xa hơn, có một vài điều đáng được chia sẻ.
Đây là miếng chạm dành cho trẻ em khiếm thị.
Đây là sợi dây đai Velcro, đây là bảng vẽ của tôi, và đây là cây bút của tôi, được làm từ hộp phim.
Nó giống như là sợi dây câu, một sợi dây câu cá.
có một sợi len ở đây.
Nếu tôi quay tay cầm, tất cả len cuộn vào trong,
Và cái mà trẻ khiếm thị có thể làm là vẽ.
Len dính trên Velcro.
Có tất cả 12 triệu trẻ khiếm thị ở nước tôi -- (Vỗ tay) họ sống trong bóng tối.
Và đây trở thành một món quà tuyệt vời cho chúng.
Có một nhà máy sản xuất cho trẻ khiếm thị, không thể cung cấp thực phẩm cho chúng, không thể cung cấp vitamin A cho chúng.
Nhưng đây là món quà tuyệt nhất cho chúng.
Cái này không có bằng sáng chế.
AI cũng có thể làm. Nó rất, rất đơn giản.
Bạn có thể thấy, đây là một máy phát điện. Một máy phát điện quay tay.
Có 2 nam châm.
Đây là một ròng rọc lớn làm bởi miếng đệm cao su giữa 2 CD cũ.
Ròng rọc nhỏ và 2 nam châm mạnh.
Và sợi này dẫn một dây dẫn gắn với cái đèn LED.
nếu tôi xoay cái ròng rọc này, cái nhỏ sẽ xoay nhanh hơn nhiều
một từ trường xoay xuất hiện.
Dây tất nhiên có thể bị cắt, lực sẽ được tạo ra.
Và bạn có thể thấy, cái đèn LED này sẽ sáng.
Vì vậy đây là một máy phát điện quay tay.
Và, đây là, một lần nữa, nó chỉ là một cái vòng, một cái vòng thép với những cái đai ốc thép.
Và cái mà bạn có thể làm là nếu bạn xoay nhanh nó, những cái đai ốc sẽ vẫn đi tới.
Hãy tưởng tượng một đám trẻ đứng vòng tròn và đợi cái vòng thép được chuyền qua.
chúng sẽ rất vui khi chơi với nó.
Và cuối cùng, chúng tôi dùng rất nhiều báo cũ để làm nón.
Đây là cái nón đặc trưng của Sachin Tendulkar.
Một cái nón cricket tuyệt vời. Khi bạn thấy Nehru và Gandhi lần đầu, đây là cái nón Nehru -- chỉ phân nửa tờ báo.
Chúng tôi làm nhiều đồ chơi với giấy báo, đây là một số thứ.
Bạn có thể thấy -- Một con chim vỗ cánh.
Tất cả báo cũ được chúng tôi cắt thành các hình vuông nhỏ.
Và nếu các bạn có một trong những con chim này -- trẻ em ở Nhật đã xếp chim trong nhiều năm.
Và các bạn có thể thấy, đây là một con chim bồ câu đuôi quạt.
Và cuối cùng, tôi sẽ kết thúc bằng một câu chuyện.
"Câu chuyện về chiếc mũ thuyền trưởng."
Thuyền trưởng này là thuyền trưởng của một chiếc tàu trên biển.
Nó đi rất chậm.
Có nhiều hành khách trên tàu, và họ đang buồn chán, vì vậy thuyền trưởng mời họ lên boong tàu.
"Mặc tất cả quần áo sặc sỡ của các bạn và múa hát, và tôi sẽ cung cấp đồ ăn và thức uống cho các bạn."
Thuyền trưởng đội một cái nón mỗi ngày tham gia cuộc vui.
Ngày đầu, nó là một cái nón vành khổng lồ, giống như một cái nón thuyền trưởng.
Đêm đó, khi mọi hành khách đang ngủ, ông ta gấp cái mũ thêm 1 gấp, sang ngày thứ hai, ông ta đội một cái nón cứu hỏa -- với một máng nhỏ giống như cái nón của nhà thiết kế, bởi vì nó bảo vệ dây sống.
Đêm thứ hai, ông ta lấy cái nón đó gấp thêm 1 nếp nữa.
Ngày thứ ba, nó thành một cái nón của người đi săn -- giống như cái nón của nhà thám hiểm.
Và đêm thứ ba, ông ta gấp nó thêm 2 gấp nữa -- đây là một cái nón rất, rất nổi tiếng,
như bạn từng thấy trong bất kì phim nào của Bollywood, loại nón mà cảnh sát đội, nó gọi là nón zapalu.
Nó được sử dụng khắp nơi trên thế giới.
Chúng tôi không quên rằng ông ta là thuyền trưởng của con tàu.
Và đó là con tàu.
Và bây giờ là kết thúc. Mọi người rất thích chuyến hải hành.
Họ đã múa hát.
Bất ngờ, có một cơn bão và những cơn sóng khổng lồ.
Chiếc tàu nhảy múa và tung mình theo các con sóng.
Một con sóng khổng lồ xuất hiện và táp vào mạn trước làm vỡ nó.
Và một con sóng khác xuất hiện và táp vào mạn sau, và làm vỡ nó
Và một con sóng thứ ba bên này.
Nuốt chửng cầu tàu và phá vỡ nó.
Và chiếc tàu chìm, và thuyền trưởng mất tất cả, ngoại trừ cái áo phao.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Phyllis Rodriguez : Chúng tôi ở đây hôm nay bởi vì giữa chúng tôi có một thứ tình cảm mà phần lớn mọi người cho rằng một tình bạn khác thường.
Và đó thực sự là một tình bạn khác thường.
Tuy nhiên, bây giờ chúng tôi cảm thấy rất tự nhiên với nó.
Trước tiên tôi biết được rằng con trai của tôi đã có mặt tại Trung tâm Thương mại Thế giới sáng ngày 11 tháng 9 năm 2001.
Chúng tôi đã không biết nó đã ra đi chưa cho đến 36 sau giờ đồng hồ sau.
Lúc đấy chúng tôi biết rằng đó là chính trị.
Chúng tôi sợ những gì đất nước của chúng ta sẽ làm để thay mặt cho con trai chúng tôi -- chồng tôi, Orlando, gia đình và chính tôi.
Và khi tôi nhìn thấy nó -- tuy nhiên, qua cơn sốc cái cơn sốc khủng khiếp đấy và sự bùng nổ khủng khiếp trong cuộc sống của chúng tôi chúng tôi không hề có ý định trả thù.
Một vài tuần sau khi Zacharias Moussaoui đã bị xử trên sáu tội danh âm mưu khủng bố và chính phủ Hoa Kỳ yêu cầu án tử hình cho anh ta, nếu bị kết tội, chồng tôi và tôi đã lên tiếng phản đối một cách công khai.
Qua đó và thông qua các tổ chức nhân quyền chúng tôi được tập hợp với nhiều gia đình của các nạn nhân khác.
Khi tôi thấy Aicha trên các phương tiện truyền thông cô ấy đến đây khi con trai cô được xét xử, Tôi đã nghĩ: "Cô ấy thật dũng cảm.
Một ngày nào đó tôi muốn gặp cô ấy khi tôi mạnh mẽ hơn."
Tôi vẫn còn trong nỗi đau buồn sâu sắc; Tôi biết lúc đấy tôi không có nghị lực.
Nhưng tôi biết một ngày nào đó tôi sẽ tìm thấy cô ấy, hoặc chúng tôi sẽ tìm đến nhau.
Bởi vì, khi mọi người nghe nói con trai tôi là nạn nhân Tôi nhận được sự cảm thông ngay lập tức.
Nhưng khi mọi người biết được những gì con trai cô ấy bị buộc tội cô ấy không hề được cảm thông.
Nhưng sự đau khổ của cô ấy cũng sâu sắc như nỗi đau của tôi.
Và chúng tôi gặp nhau hồi tháng 11 năm 2002 Và bây giờ Aicha sẽ kể cho quí vị nghe điều đó đã xảy ra như thế nào.
Aicha el-Wafi: Kính thưa quý ông, quý bà,
tôi là mẹ của Zacharias Moussaou.
Và tôi đã hỏi Tổ chức Nhân quyền cho tôi liên lạc với cha mẹ của các nạn nhân
Và thế là họ đã giới thiệu tôi với 5 gia đình.
Tôi nhìn thấy Phyllis, và tôi đã quan sát cô ấy.
Cô ấy là người mẹ duy nhất trong nhóm.
Những người khác đều là anh trai, chị gái
Và tôi đọc được trong mắt cô ấy rằng cô cũng là một người mẹ, như tôi.
Là một người mẹ, tôi đã trải qua rất nhiều đau khổ.
Tôi lấy chồng năm 14 tuổi
Tôi đã mất một đứa con khi tôi 15 đứa thứ hai khi tôi 16
Câu chuyện của Zacharias quả thật là quá sức chịu đựng
Và tôi vẫn đang đau khổ bởi vì con trai tôi như thể đang bị chôn sống.
Tôi biết cô ấy khóc rất nhiều cho con trai
Nhưng ít nhất cô ấy biết con mình đang ở đâu.
Còn con tôi, tôi không biết nó đang ở đâu.
Tôi không biết nó còn sống không. Tôi không biết nó có đang bị tra tấn không.
Tôi không biết điều gì đã xảy ra với nó.
Vì vậy tôi đã quyết định kể câu chuyện của mình để cho sự đau khổ của tôi trở thành một điều tích cực cho những người phụ nữ khác.
Cho tất cả những người phụ nữ, tất cả những người mẹ đã tạo ra cuộc sống, các cô có thể trả ơn, các cô có thể thay đổi.
Những điều đấy đều tùy thuộc vào giới phụ nữ chúng ta bởi vì chúng ta là phụ nữ, và vì chúng ta yêu những đứa con của mình.
Chúng ta phải nắm lấy tay nhau và cùng nhau làm việc gì đó.
Điều này không chống lại phụ nữ, mà là vì chúng ta, cho phụ nữ, và cho các con của chúng ta.
Tôi phản đối bạo lực, phản đối khủng bổ.
Tôi đi đến trường học để nói chuyện với các cô gái Hồi Giáo trẻ để chúng nó không chấp nhận bị ép buộc kết hôn khi chúng nó còn quá nhỏ.
Nếu tôi có thể cứu được một cô bé để nó tránh được việc kết hôn và sự đau khổ như tôi đã trải qua, thì đó là một điều tốt.
Đó chính là lý do để tôi đứng đây nói chuyện với quý vị.
PR: Tôi xin được nói rằng tôi đã học được rất nhiều từ Aicha, ngay từ lần gặp gỡ đầu tiên cùng với những gia đình khác -- đó là một cuộc họp rất riêng tư với sự quản lý an ninh, vì lúc đấy là tháng 11 năm 2002 và, thẳng thắn mà nói, chúng tôi - những thành viên gia đình nạn nhân - cảm thấy sợ tinh thần "siêu yêu nước" ở thời điểm đó --
Chúng tôi cũng hồi hộp.
"Tại sao bà ta lại muốn gặp chúng ta?"
Và cô ấy cũng lo lắng.
"Tại sao chúng tôi lại muốn gặp cô ta?"
Chúng ta muốn gì từ nhau?
Trước khi chúng tôi biết tên hay bất kì điều gì về nhau, chúng tôi đã ôm chầm lấy nhau và bật khóc.
Rồi chúng tôi ngồi quanh một vòng tròn với sự hỗ trợ, với sự giúp đỡ, từ những người có kinh nghiệm trong quá trình hòa giải.
Và Aicha bắt đầu cô ấy nói, Tôi không biết rằng con trai tôi có tội hay vô tội, nhưng tôi muốn các bạn biết là tôi thành thực xin lỗi cho những gì đã xảy ra cho gia đình các bạn.
Tôi biết đau khổ là thế nào và tôi cảm thấy rằng, nếu một người gây ra tội ác, anh ta cần được xét xử công bằng và phải chịu tội."
Nhưng cô đã tìm đến chúng tôi theo cách đó. Phải nói là, cô ấy đã làm mọi người thấy thoải mái hơn
Và sau đấy, chúng tôi đều kể câu chuyện của mình và tất cả chúng tôi kết nối với nhau như những con người.
Đến cuối buổi chiều ấy -- khoảng 3 tiếng sau bữa trưa -- chúng tôi cảm thấy như thể là chúng tôi đã biết nhau từ lâu lắm rồi.
Và tôi thấy ở cô ấy, một phụ nữ rất mực khoan dung không chỉ trong hoàn cảnh hiện thời mà cả trước đấy, không chỉ qua những gì con trai cô ấy phải trải qua mà cả cuộc đời mà cô ấy đã sống.
Tôi chưa từng gặp ai có một cuộc sống khắc nghiệt như vậy, từ một nền văn hóa và môi trường hoàn toàn khác lạ với tôi.
Và tôi cảm thấy cái mà chúng tôi có là sự liên kết đặc biệt, mà tôi rất trân trọng.
Và tôi nghĩ là tất cả đều bắt nguồn từ sự sợ hãi giữa chúng ta, nhưng khi ta làm được bước đầu để rồi nhìn lại và nhận thấy rằng: "Ô, cũng đâu có khó lắm đâu
Còn ai nữa mà tôi có thể gặp mà tôi chưa biết mà có thể khác biệt với tôi đến thế chứ?"
Vì vậy, Aicha, cô có muốn nói gì để kết luận cho hôm nay không?
Bởi vì chúng ta hết thời gian rồi.
Cười. AW: Tôi chỉ muốn nói rằng chúng ta phải cố gắng để hiểu lẫn nhau
Chúng ta phải khoan dung, phải có một trái tim khoan dung, một tinh thần khoan dung.
Chúng ta cần phải kiên trì,
phải chiến đấu chống lại bạo lực.
Và tôi hy vọng là một ngày nào đó chúng ta sẽ sống cùng nhau trong hòa bình và trong sự kính trọng lẫn nhau
Và đấy là tất cả những gì tôi muốn nói.
Vỗ tay.
Xin chào quý vị khán giả.
Tôi muốn các bạn xem thứ này.
(Tiếng cười) Hãy xem nó như một điểm ảnh, một điểm ảnh biết bay.
Trong phòng thí nghiệm của chúng tôi, thứ này gọi là thiết kế biết cảm nhận.
Hãy để tôi kể bạn nghe đôi chút về nó.
Giờ nếu bạn lấy bức ảnh này - Tôi thuần gốc Ý, và mỗi thằng nhóc ở Ý đều lớn lên với bức ảnh này trên tường phòng ngủ của nó. Nhưng lý do tôi muốn cho các bạn xem thứ này là bởi vì có một điều rất thú vị đã xảy ra ở cuộc đua Formula 1 trong một vài thập kỷ qua.
Cách đây một khoảng thời gian, nếu bạn muốn thắng giải cuộc đua Formula 1, bạn kiếm tiền, và bạn đặt cược tiền của bạn vào một tay đua cừ và một chiếc xe đua tốt.
Và nếu chiếc xe và tay đua đủ xuất sắc, thì bạn sẽ thắng giải.
Ngày nay, nếu bạn muốn thắng giải, thật ra bạn lại cần thêm một thứ như vầy -- một thứ có thể điều khiển chiếc xe đua theo thời gian thực, có một vài ngàn thiết bị cảm biến để thu nhận thông tin từ chiếc xe, chuyển thông tin này vào hệ thống, và rồi xử lý nó và sử dụng nó với mục đích đưa ra quyết định sẽ làm gì với chiếc xe và thay đổi mọi thứ trong thời gian thực khi có được thông tin.
Theo ngôn ngữ kỹ thuật, đây là thứ mà bạn có thể gọi là hệ thống quản lý thời gian thực.
Và cơ bản thì, hệ thống này bao gồm hai phần - một bộ phận cảm ứng và một bộ phận kích hoạt.
Ngày hôm nay điều thú vị chính là các hệ thống quản lý thời gian thực đang dần đi vào cuộc sống của chúng ta.
Các thành phố, trải qua vài năm gần đây, đã được phủ đầy đủ các mạng, các lưới điện.
Chúng đang trở nên giống như các máy điện toán ở ngoài trời vậy.
Và, cũng giống như các máy điện toán ở ngoài trời, chúng cũng dần phản ứng theo một cách khác để có thể được cảm nhận và được kích hoạt
Nếu chúng ta chỉnh sửa các thành phố này, chắc hẳn sẽ là một việc lớn đây.
Tôi cũng muốn nói thêm rằng các thành phố chỉ chiếm hai phần trăm bề mặt Trái Đất, nhưng lại chiếm đến 50 phần trăm dân số thế giới.
Người thành thị sử dụng đến 75% tổng năng lượng - và chiếm đến 80% tổng lượng khí CO2 thải ra.
Vậy nên nếu chúng ta đủ sức làm điều gì đó đối với các thành phố này, đó chắc hẳn phải là công việc vĩ đại.
Ngoài các thành phố ra, tất cả những thứ cảm ứng và kích hoạt này đang đi dần vào những vật dụng thường ngày của chúng ta.
Cái đó chụp ở cuộc triển lãm Paola Antonelli sẽ tổ chức ở MoMA trong năm nay, trong khoảng mùa hè.
Nó gọi là "Nói chuyện với tôi nào".
Những vật dụng của chúng ta, môi trường của chúng ta, đang bắt đầu biết nói chuyện với chúng ta đấy.
Theo một nghĩa nào đó, nó gần giống như mọi nguyên tử hiện có đều đang trở thành một thiết bị cảm biến và đồng thời là một thiết bị kích hoạt.
Và điều đó đang thay đổi căn bản giữa con người chúng ta với môi trường bên ngoài.
Theo một nghĩa nào đó, nó gần như giống với ước mơ thuở xưa của Michelangelo ...
bạn biết đấy, khi Michelangelo điêu khắc tượng Moses, chuyện kể rằng kết cục thì ông ta lấy một chiếc búa, và quăng thẳng vào tượng Moses -- thật sự ra bạn vẫn có thể nhìn thấy một con chip nhỏ ở bên dưới -- và nói rằng, à không la lên rằng, "Perché non parli? Sao không nói gì đi hả?"
Giờ đây thì, lần đầu tiên, môi trường của chúng ta đang bắt đầu biết nói chuyện với chúng ta rồi đấy.
Và tôi sẽ cho bạn xem một vài ví dụ -- một lần nữa, cũng với ý tưởng về việc cảm nhận môi trường và kích hoạt nó.
Hãy bắt đầu với việc cảm nhận trước nhé.
Dự án đầu tiên tôi muốn chia sẻ cùng các bạn thực ra cũng là một trong những dự án đầu tiên của phòng thí nghiệm chúng tôi.
Chuyện này xảy ra cách đây 4 năm rưỡi ở Ý.
Và những gì chúng tôi đã làm ở đó thực ra là sử dụng một loại mạng mới mà vào thời điểm đó đã được triển khai rộng rãi trên khắp thế giới -- đó chính là mạng điện thoại di động -- và sử dụng các thông tin nặc danh được tập hợp từ mạng này, dù gì thì những thông tin này cũng được tổng đài tổng hợp để có thể hiểu xem thành phố này hoạt động thế nào.
Mùa hè năm đó là một mùa hè may mắn - năm 2006.
Đó là thời điểm nước Ý thắng giải World Cup bóng đá.
Một vài trong số các bạn còn nhớ, đó là trận giữa Ý và Pháp, và rồi cuối cùng Zidane lại va chạm đầu với một cầu thủ đối phương.
Và đằng nào đi nữa thì cuối cùng Ý cũng thắng.
(Tiếng cười) Nào hãy nhìn xem điều gì đã xảy ra ngày hôm ấy chỉ bằng việc quan sát các hoạt động diễn ra trên mạng điện thoại.
Và đây, bạn có thể thấy thành phố chúng ta như thế nào.
Các bạn có thể thấy Đấu trường Colosseum ở giữa, dòng sông Tiber.
Đó là vào buổi sáng, trước khi trận đấu bắt đầu.
Bạn có thể thấy cột mốc thời gian ở phía trên.
Đầu giờ trưa, người người ở nơi nọ nơi kia gọi điện thoại và di chuyển.
Trận đấu bắt đầu - mọi thứ im lặng.
Pháp ghi bàn. Ý ghi bàn.
Giờ giải lao, mọi người tranh thủ gọi điện thoại và đi tắm.
Hiệp hai bắt đầu. Hết giờ thi đấu.
Hiệp phụ thứ nhất, hiệp phụ thứ hai.
Zidane, va chạm vào đầu một cầu thủ đối phương.
Ý thắng. Yeah.
(Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Chà, đêm đó, mọi người đổ xô đi ăn mừng ở khu trung tâm.
Bạn thấy cái đỉnh to đấy rồi đó.
Ngày hôm sau, mọi người ra khu trung tâm để gặp đội vô địch và ngài thủ tướng lúc đó
Và rồi mọi người giải tán.
Bạn có thể thấy hình ảnh của một nơi gọi là Circo Massimo, nơi mà, từ thời La Mã, người ta hay tụ tập ở đó để ăn mừng -- để tổ chức một bữa tiệc lớn, và bạn có thể thấy đỉnh ở cuối ngày.
Đó chỉ là một ví dụ cho thấy ngày nay chúng ta có thể cảm nhận thành phố của chúng ta như thế nào, theo một cách mà trước giờ chúng ta chưa bao giờ cảm nhận chỉ cách đây vài năm thôi.
Một ví dụ ngắn khác về cảm nhận: bây giờ không phải là về người nữa, mà là về những thứ mà chúng ta sử dụng và tiêu dùng.
Ngày nay, chúng ta biết mọi thứ chúng ta biết các vật dụng từ đâu mà có.
Đây là một sơ đồ minh họa cho bạn thấy tất cả những con chip làm nên một chiếc máy tính Mac, chúng đã đến được với nhau bằng cách nào.
Nhưng chúng ta lại rất ít biết về nơi mà mọi thứ sẽ đến.
Vì vậy trong dự án này, chúng tôi đã phát triển một vài thẻ theo dõi để theo dấu các thứ rác thải khi chúng được chuyển đi qua cả một hệ thống.
Vậy nên chúng tôi đã bắt đầu với một số tình nguyện viên các tình nguyện viên này đã giúp chúng tôi ở Seattle, chỉ hơn một năm trước đây thôi, để đeo thẻ theo dõi những thứ mà họ sẽ vứt đi -- đủ loại đồ vật khác nhau, như các bạn có thể thấy ở đây -- những thứ mà dù gì họ cũng sẽ vứt đi.
Và rồi chúng tôi gắn một con chip nhỏ, một cái thẻ nhỏ, lên những thứ rác thải này và bắt đầu theo dấu chúng.
Đây là những kết quả mà chúng tôi có được.
(Tiếng nhạc) Từ Seattle...
sau một tuần.
Với thông tin này chúng tôi nhận ra rằng có rất nhiều lỗ hổng không hiệu quả trong hệ thống này.
Thực ra chúng ta có thể làm tương tự như vậy nhưng với ít năng lượng hơn.
Trước đây chúng ta không hề có dữ liệu này.
Nhưng chúng ta đã phí sức quá nhiều trong khâu vận tải.
Nhưng một điều khác nữa đó chính là chúng ta tin rằng nếu hôm nay chúng ta nhìn thấy chiếc tách mà chúng ta vứt đi, chúng không hề biến mất, mà vẫn còn tồn tại đâu đó trên hành tinh này.
Và cái chai nhựa chúng ta vứt đi mỗi ngày vẫn còn sờ sờ ra đấy.
Và nếu chúng ta có thể cho mọi người thấy sự thật đó, thì chúng ta cũng có thể thúc đẩy mọi người thay đổi hành vi của họ.
Và đó cũng là một lý do để thực hiện dự án này.
Đồng nghiệp của tôi ở Học viện Công nghệ Masschusetts (MIT), anh Assaf Biderman, anh ấy có thể kể cho các bạn nghe nhiều hơn về cảm nhận và nhiều thứ tuyệt vời khác mà chúng ta có thể làm với cảm ứng, nhưng tôi muốn chúng ta chuyển sang phần thứ hai mà chúng ta đã thảo luận ban đầu, và đó chính là kích hoạt môi trường của chúng ta.
Và dự án đầu tiên là dự án mà chúng tôi đã làm vài năm trước đây ở Zaragoza, Tây Ban Nha.
Dự án này khởi đầu với một câu hỏi từ ngài thị trưởng, ngài đã bước đến chỗ chúng tôi và nói rằng Tây Ban Nha và miền Nam Châu Âu có một truyền thống tốt đẹp đó là dùng nước ở không gian công cộng, trong một kiến trúc.
Và câu hỏi là: Làm sao có thể ứng dụng công nghệ, những công nghệ tiên tiến, để phát huy truyền thống đó?
Và một trong những ý tưởng được phát triển từ một xưởng ở MIT đó là, hãy tưởng tượng chiếc ống nước này, và bạn có các van, các van dạng solenoid, những chiếc vòi, mở và đóng.
Các bạn có thể tạo ra một thứ giống như một bức màn nước với những điểm nhỏ làm bằng nước.
Nếu những điểm nhỏ này rơi xuống, bạn có thể viết lên nó, bạn có thể trình diễn các mẫu trang trí, các bức ảnh, văn bản.
Và bạn cũng có thể tiến đến và nó sẽ mở ra và cho phép bạn nhảy vào trong, giống như trong bức ảnh này.
Chúng tôi đem thứ này đến cho Thị trưởng Belloch xem.
Và ông ấy rất thích.
Và chúng tôi được lệnh phải thiết kế một kiến trúc ở ngay cổng vào cuộc triển lãm.
Chúng tôi gọi nó là Digital Water Pavilion (Ngôi nhà nước kỹ thuật số).
Toàn bộ kiến trúc này được làm bằng nước.
Không có cửa sổ hay cửa ra vào nào cả, nhưng khi bạn đến gần, nó sẽ mở ra cho bạn vào.
(Tiếng nhạc) Mái nhà cũng phủ đầy nước.
Và nếu có gió, nếu bạn muốn giảm lượng nước bị bắn lên, bạn có thể hạ thấp mái xuống.
Hoặc bạn có thể đóng ngôi nhà lại, và toàn bộ kiến trúc này sẽ biến mất, giống như trong trường hợp này đây.
Các bạn biết đấy, những ngày này, trong suốt những ngày mùa đông khi mà mái nhà bị dỡ xuống, bạn luôn gắt gặp hình ảnh những người đã từng tham quan ở đó nói rằng "Họ đánh sập cái nhà rồi."
Không, họ không hề đánh sập nó, chỉ là khi mái nhà bị dỡ xuống toàn bộ kiến trúc gần như biến mất.
Đây là cách kiến trúc này hoạt động.
Bạn có thể thấy người ta đang bối rối không biết chuyện gì đang xảy ra bên trong.
Và đây là tôi đang cố gắng không để bị ướt, trong lúc đang kiểm tra mấy thiết bị cảm biến mở màn nước.
Tôi nên kể cho các bạn nghe chuyện gì đã xảy ra vào một đêm đêm đó tất cả các thiết bị cảm ứng đều ngưng hoạt động.
Nhưng thực ra thì đêm đó thậm chí còn vui hơn những đêm khác nhiều.
Tất cả bọn trẻ ở Zaragoza rủ nhau đến đây chơi, bởi vì cách giao tiếp với kiến trúc này đã trở thành một thứ gì đó khác hẳn.
Không còn là cái kiến trúc biết mở ra để cho bạn vào trong nữa, mà là một kiến trúc tạo ra những đường cắt và những lỗ tròn giữa màn nước, và bạn phải nhảy vào sao cho không bị ướt.
(Video) (Tiếng ồn của đám đông) Và điều đó, đối với chúng tôi mà nói, rất thú vị, bởi vì, với vai trò là kiến trúc sư, kỹ sư, nhà thiết kế, chúng tôi luôn nghĩ xem người ta sẽ sử dụng những thứ chúng tôi thiết kế ra như thế nào.
Nhưng rồi thì thực tế luôn khó lường.
Và đó là cái hay của việc làm ra những thứ mà người ta sử dụng và biết tương tác với con người.
Đây là một tấm hình chụp ngôi nhà lúc ấy. với những điểm nhỏ vật chất, những điểm nhỏ được làm bằng nước, và rồi trình chiếu lên nó.
Và đây là điều khiến chúng tôi nghĩ đến những dự án tiếp theo mà tôi sẽ cho các bạn xem ngay bây giờ.
Đây, hãy tưởng tượng những điểm ảnh đó có thể thực sự bay lên.
Hãy tưởng tượng bạn có những chiếc trực thăng nhỏ có thể bay trong không trung, và rồi từng chiếc với một điểm nhỏ thay đổi ánh sáng -- gần giống một đám mây biết bay trên không vậy.
Sau đây là một đoạn video.
(Tiếng nhạc) Vậy hãy tưởng tượng một chiếc trực thăng, giống như chiếc chúng ta đã thấy trước đây, bay với những chiếc khác, cùng một lúc.
Và như vậy bạn có được đám mây này đây,
Bạn có thể có một dạng màn hình linh hoạt, giống như vầy -- một hình thể thông thường trong không gian hai chiều.
Hoặc cũng thông thường, nhưng trong không gian ba chiều, nơi mà chỉ có ánh sáng thay đổi, chứ không phải là vị trí của các điểm ảnh.
Bạn có thể bày trò với một loại khác.
Hãy tưởng tượng màn hình của bạn có thể xuất hiện theo các tỷ lệ và kích thước khác nhau, ở các độ phân giải khác nhau.
Nhưng khi đó toàn bộ thứ này có thể chỉ là một đám mấy 3D gồm các điểm nhỏ mà bạn có thể tiến đến và đi xuyên qua nó và nhìn thấy từ rất nhiều hướng khác nhau.
Đây là những thứ thực sự điều khiển Flyfire (Lửa bay) và đáp xuống để tạo nên một mạng ô vuông như trước.
Khi bạn bật đèn lên, bạn sẽ thấy thứ này. Hệt như thứ chúng ta đã thấy lúc đầu.
Và hãy tưởng tượng mỗi chiếc trong số chúng được con người điều khiển.
Bạn có thể có mỗi điểm ảnh với dữ liệu đầu vào phụ thuộc vào con người, vào chuyển động của con người, vân vân.
Tôi muốn cho các bạn xem thứ này lần đầu tiên ngay tại đây.
Chúng tôi đã làm việc cùng Roberto Bolle, một trong những diễn viên múa ba lê hàng đầu -- là ngôi sao của Metropolitan ở New York và La Scala ở Milan -- và đã ghi lại chuyển động của anh trong không gian 3D với mục đích sử dụng nó để làm dữ liệu đầu vào cho Flyfire.
Và đây bạn có thể xem Roberto múa.
Bạn có thể thấy những điểm nhỏ ở bên trái, những độ phân giải khác nhau được ghi lại.
Nó vừa là scan 3D trong thời gian thực và là ghi hình chuyển động.
Nhờ đó bạn có thể tái hiện lại toàn bộ động tác.
Bạn có thể làm tất cả những thứ này.
Nhưng khi đó, một khi bạn có được những điểm ảnh, bạn có thể bày trò với chúng và vui đùa với màu sắc và các chuyển động và trọng lực và xoay vòng.
Vì vậy chúng tôi muốn dùng thứ này như một dữ liệu đầu vào khả dĩ cho Flyfire.
Tôi muốn cho các bạn xem dự án cuối cùng mà chúng tôi đang thực hiện.
Đó là dự án cho Thế Vận Hội Olympics tại London.
Tên gọi là The Cloud (Đám mây).
Và ý tưởng ở đây là, một lần nữa, hãy tưởng tượng, chúng ta có thể lôi kéo mọi người làm điều gì đó và thay đổi môi trường của chúng ta -- hầu như là để tham gia vào thứ mà chúng tôi gọi là tạo mây -- cũng giống như xây khó thóc, nhưng là với một đám mây.
Hãy tượng tượng mỗi người đóng góp cho một điểm ảnh.
Và tôi nghĩ điều đáng chú ý đã xảy ra trong vài năm qua chính là, trong một vài thập kỷ qua, chúng đã đi từ thế giới vật chất sang thế giới kỹ thuật số.
Điều này đã số hóa mọi thứ, kiến thức, và giúp mọi người có thể tiếp cận chúng thông qua Internet.
Giờ đây, lần đầu tiên -- và cuộc vận động bầu cử của Obama đã cho chúng ta thấy điều này -- chúng ta có thể đi từ thế giới kỹ thuật số, từ năng lực tự tổ chức của các mạng lưới, đến thế giới vật chất.
Điều này là có thể, trong trường hợp của chúng ta, Chúng ta muốn sử dụng nó trong việc thiết kế và làm ra một biểu tượng.
Điều đó có nghĩa là một thứ gì đó được xây nên trong một thành phố.
Nhưng ngày mai điều này là có thể, nhằm giải quyết những thách thức trong vấn đề tiếp cận ngày nay -- hãy nghĩ đến biến đổi khí hậu hay phát thải CO2 -- làm cách nào chúng ta đi từ thế giới số sang thế giới thực.
Vậy nên ý tưởng chúng ta có thể nối kết mọi người để cùng nhau làm việc này.
Một lần nữa, đám mây là một đám mây, làm từ các điểm nhỏ, cũng giống như một đám mây thật được tạo ra bởi các hạt.
Các hạt này là nước, nơi mà đám mây của chúng ta là một đám mây điểm ảnh.
Đó là một cấu trúc thực ở London, nhưng được bao phủ bởi các điểm ảnh.
Bạn có thể vào trong, cảm nhận những trải nghiệm khác nhau.
Bạn có thể nhìn thấy từ bên dưới, chia sẻ những khoảnh khắc chính yếu của Olympics năm 2012 và hơn thế nữa, và có thể sử dụng nó như một cách để kết nối với cộng đồng.
Cả đám mây thực trên bầu trời và thứ mà bạn có thể trèo lên đỉnh của nó, giống như đỉnh núi mới của London.
Bạn có thể bước vào bên trong.
Và một dạng mới của đèn hiệu kỹ thuật số soi đường trong đêm -- nhưng điều quan trọng nhất một loại trải nghiệm mới cho bất kỳ ai leo lên đến đỉnh.
Xin cám ơn các bạn đã lắng nghe
(Tiếng vỗ tay)
Với vai trò là một nhà thiết kế thời trang, tôi đã luôn hướng tới các loại vật liệu giống như thế này, hay thế này, hoặc có thể là thế này.
Nhưng sau đó, tôi có dịp gặp một nhà sinh học, và giờ tôi đang nghĩ về vật liệu giống như thế này -- trà xanh, đường, một ít vi khuẩn và một chút thời gian.
Về cơ bản, tôi đang sử dụng công thức làm trà Kombucha, một loại hỗn hợp cộng sinh gồm vi khuẩn, men và các vi sinh vật khác. Chúng tạo ra xenluloza trong quá trình lên men.
Qua thời gian, những sợi nhỏ này tạo thành các lớp trong dung dịch và tạo nên một lớp màng trên bề mặt.
Đầu tiên, chúng tôi tiến hành pha trà.
Tôi pha khoảng 30 lít trà mỗi lần, và thêm một vài cân đường trong khi trà vẫn còn nóng.
Chúng tôi khuấy hỗn hợp đến khi đường tan hoàn toàn rồi sau đó đổ hỗn hợp vào một cái bồn tắm.
Ta cần kiểm tra cho tới khi nhiệt độ đã giảm tới dưới 30 độ C.
Sau đó, chúng tôi thêm vi sinh vật vào
cùng với một ít axit acetic.
Và khi bạn đã hoàn thành chu trình này, thì bạn có thể tái chế lại dung dịch đã lên men trước đó.
Chúng ta cần duy trì một nhiệt độ tối ưu cho quá trình lớn lên của vi sinh vật.
Và tôi sử dụng một tấm đệm nhiệt đặt lên trên mỗi bồn tắm rồi dùng máy điều nhiệt để điều chỉnh nhiệt độ.
Và thực tế thì, khi thời tiết nóng, tôi có thể chỉ cần nuôi nó ở ngoài trời.
Và đây là trang trại vải vóc thu nhỏ của tôi.
Sau khoảng ba ngày, bong bóng bắt đầu xuất hiện trên mặt dung dịch.
Điều này có nghĩa là dung dịch đã được lên men hoàn toàn.
Và vi khuẩn đang tiêu hóa lượng đường dinh dưỡng trong dung dịch.
Từ đó, chúng xe nên các sợi tơ nano này từ xenluloza tinh khiết.
Và chúng dần dính lại với nhau, tạo nên các lớp rồi cho ta một lớp trên mặt chất lỏng.
Sau khoảng hai đến ba tuần, chúng tôi quan sát thấy một thứ dày khoảng một inch.
Ở bên trái là cái bồn được để sau năm ngày, còn cái ở bên phải là sau 10 ngày.
Và đây là một sự phát triển thầm lặng.
Bạn không phải làm bất cứ việc gì với nó; bạn đơn giản chỉ cần xem nó lớn lên.
Nó không cần ánh sáng.
Và khi thời gian thu hoạch đã đến, bạn lấy nó ra khỏi bồn và rửa nó với nước xà phòng lạnh.
Vào lúc này, nó rất nặng
và chứa khoảng 90% là nước, vì thế, chúng ta cần để nước bốc hơi.
Do đó, tôi trải nó lên trên một tấm thảm gỗ.
Một lần nữa, bạn có thể làm việc đó ngoài trời và để nó tự khô đi.
Và khi khô đi, nó co lại, và những gì bạn có được, phụ thuộc vào công thức làm trà của bạn, có thể nó sẽ giống như một loại giấy rất nhẹ và trong suốt, hay giống như một loại da thực vật đàn hồi.
Và sau đó bạn có thể cắt nó ra và may nó theo cách thông thường, hoặc bạn có thể sử dụng vật liệu ướt để quấn nó xung quanh một hình khối ba chiều.
Và sau khi bốc hơi, nó sẽ tự kết chặt lại, tạo nên các đường nối.
Màu của chiếc áo vét này có được hoàn toàn từ trà xanh.
Tôi thấy nó trông cũng khá giống da người, và điều này làm tôi rất thích thú.
Vì nó là chất hữu cơ, nên tôi rất say mê việc thử và giảm đến mức tối thiểu sự tham gia của các chất hóa học.
Tôi có thể khiến nó đổi màu mà không cần thuốc nhuộm bằng một quá trình oxi hóa sắt.
Sử dụng màu nhuộm từ hoa quả để tạo nên các trang trí từ vật liệu hữu cơ.
Và sử dụng chàm, để khiến nó kháng khuẩn.
Trên thực tế, cotton cần tới 18 lần ngâm trong thuốc nhuộm chàm để đạt tới màu tối như thế này.
Và nhờ có tính năng hấp thụ rất tốt của loại xenluloza này, nó chỉ cần một lần, một khoảng thời gian rất ngắn để có được màu tối ấy.
Một điều tôi vẫn chưa làm được là khiến nó có khả năng chống thấm nước.
Vì vậy, nếu tôi đi ngoài trời mưa trong khi mặc bộ trang phục này, tôi sẽ ngay lập tức hấp thu một lượng lớn nước.
Và nó sẽ trở nên rất nặng, và cuối cùng các đường nối sẽ có thể bị đứt ra -- khiến tôi có cảm giác như đang không mặc gì.
Đây có thể là một chất liệu tốt trên sân khấu, nhưng chắc chắn nó không lí tưởng cho trang phục hằng ngày.
Cái mà tôi đang tìm là một cách để giúp vật liệu này có được các đặc tính mà tôi cần.
Vậy, điều tôi muốn làm là nói với một con vi khuẩn ở tương lai, "Dệt cho tôi một sợi chỉ.
Xếp nó theo đường này.
Làm cho nó kỵ nước.
Và khi bạn đang ở trong nó, hãy quấn nó quanh hình khối ba chiều này."
Xenluloza từ vi khuẩn thực ra đã được sử dụng để chữa lành vết thương, và có thể trong tương lai được dùng cho mạch máu thích ứng sinh học, hay thậm chí có thể thay thế mô xương.
Nhưng với sinh học nhân tạo, chúng ta có thể nghĩ tới việc dùng loại vi khuẩn này để chế tạo một số vật liệu có chất lượng, số lượng và hình dáng như ta mong muốn.
Tất nhiên, điều đó thật thú vị với một nhà thiết kế. Bởi khi tôi bắt đầu nghĩ về nó, wow, chúng ta thực sự có thể nghĩ đến việc phát triển các sản phẩm có thể phân hủy.
Điều gây hứng thú với tôi về việc tận dụng vi khuẩn là hiệu quả của chúng.
Chúng ta chỉ làm nên ra những gì chúng ta cần
mà không tạo ra chất thải.
Và trên thực tế, chúng ta có thể làm ra nó từ rác thải -- ví dụ như chất thải chứa đường từ một nhà máy chế biến thực phẩm.
Cuối cùng, khi đã qua sử dụng, chúng ta có thể phân hủy chúng một cách tự nhiên cùng với phần bỏ đi của hoa quả.
Tôi không muốn nói rằng xenluloza từ vi khuẩn sẽ thay thế cho cotton, da, hay các nguyên liệu dệt khác.
Tuy vậy, tôi cho rằng nó có thể là một sự bổ sung rất thông minh và bền vững cho nguồn nguyên liệu ngày càng quý giá của chúng ta.
Cuối cùng, có thể nó thậm chí cũng không trở thành mốt thời trang khi chúng ta chứng kiến ảnh hưởng của những con vi khuẩn này.
Ví dụ như, chúng ta có thể nghĩ tới việc nuôi lớn một cái đèn, một cái ghế, một cái xe hơi hay thậm chí là một ngôi nhà.
Vậy tôi nghĩ rằng câu hỏi tôi dành cho các bạn là: Trong tương lai, bạn sẽ chọn nuôi lớn cái gì?
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay) Bruno Giussani: Suzanne, tôi xin hỏi một vài phút, cái bạn đang mặc không phải là ngẫu nhiên. (Suzanny Lee: Vâng.) Đây có phải là một trong những bộ vet mà bạn tạo ra?
SL: Vâng, đúng vậy.
Có thể là, một phần trong dự án vẫn đang diễn ra, bởi vì cái áo này thực tế là đang dần phân hủy trước mắt các bạn.
(Cười) Nó đang hấp thụ mồ hôi của tôi, và nó đang tiêu hóa chúng.
BG: Okay, vậy chúng tôi sẽ để cô đi và cứu lấy nó.
Suzanne Lee. (SL: Cám ơn.) (Vỗ tay)
Vũ trụ thật sự rất lớn.
Chúng ra sống trong một thiên hà có tên gọi là Ngân Hà.
Có khoảng một trăm tỷ ngôi sao trong Ngân Hà.
Và nếu bạn cầm một chiếc máy ảnh hướng nó ra một phần bất kỳ của bầu trời và giữ cửa chớp mở chừng nào máy ảnh của bạn còn được gắn với Kính Thiên Văn Vũ Trụ Hubble nó sẽ cho thấy thứ như thế này.
Mỗi một đốm màu nho nhỏ ở đây là một thiên hà xấp xỉ cỡ Ngân Hà của chúng ta - nghĩa là một trăm tỷ ngôi sao nằm trong mỗi đốm màu đó.
Có tới khoảng một trăm tỷ thiên hà trong vũ trụ biểu kiến.
100 tỷ là con số duy nhất bạn cần biết.
Tuổi của vũ trụ, tính từ Vụ Nổ Lớn cho tới nay, là một trăm tỷ năm xét theo tuổi chó.
(Cười) Điều đó sẽ cho bạn biết về vị trí của chúng ta trong vũ trụ.
Việc bạn có thể làm với bức tranh cỡ này đơn giản là chiêm ngưỡng nó.
Đẹp tuyệt vời.
Tôi thường tự hỏi: áp lực tiến hóa là cái gì đã khiến tổ tiên của chúng ta ở vùng Veldt - cái nôi của loài người - thích nghi và tiến hóa đến độ có thể thật sự thưởng thức bức hình về các thiên hà khi mà họ chẳng có gì cả.
Nhưng chúng ta cũng muốn hiểu điều đó.
Với vai trò nhà vũ trụ học, tôi muốn hỏi: tại sao sao vũ trụ lại như thế này?
Một manh mối quan trọng chúng ta có, đó là vũ trụ biến đổi theo thời gian.
Nếu bạn nhìn một trong số các thiên hà này và đo vận tốc của nó, bạn sẽ thấy nó đang di chuyển xa khỏi bạn.
Và nếu bạn nhìn một thiên hà ở xa hơn, bạn sẽ thấy nó đang di chuyển nhanh hơn.
Vì vậy chúng ta nói vũ trụ đang phình ra.
Dĩ nhiên, điều đó có nghĩa là trong quá khứ, mọi thứ gần nhau hơn.
Trong quá khứ, vũ trụ đông đúc hơn, và cũng nóng hơn.
Nếu bạn dồn mọi thứ lại với nhau, nhiệt độ sẽ tăng lên.
Cái đó dễ hiểu.
Điều khó hiểu là vũ trụ trong những thời khắc đầu tiên, gần Vụ Nổ Lớn, lại rất, rất mịn.
Có thể bạn nghĩ rằng điều đó chẳng có gì phải ngạc nhiên.
Không khí trong căn phòng này rất mịn.
Bạn có thể nói "Ừ, có lẽ mọi thứ tự làm chúng mịn ra."
Nhưng các điều kiện gần Vụ Nổ Lớn rất, rất khác so với các điều kiện của không khí trong căn phòng này.
Cụ thể là mọi thứ đậm đặc hơn nhiều.
Lực hấp dẫn của mọi thứ mạnh hơn nhiều tại thời điểm gần Vụ Nổ Lớn.
Điều bạn phải nghĩ đến là chúng ta có một vũ trụ với một trăm tỷ thiên hà, mỗi thiên hà chứa một trăm tỷ sao.
Trong những thời khắc đầu tiên, cả trăm tỷ thiên hà đó được nén lại trong một phạm vi lớn cỡ này - nghĩa đen đấy, ở những thời điểm đầu tiên.
Và bạn phải hình dung rằng việc nén lại đó không có một lỗi nào, không có bất kỳ điểm nhỏ nào lại có nhiều hơn một vài nguyên tử hơn điểm khác.
Bởi nếu thế, chúng sẽ đổ sụp dưới tác dụng của lực hấp dẫn tạo thành một hố đen khổng lồ.
Giữ cho vũ trụ hết sức mịn ở thời điểm ban đầu không hề dễ, đó là một sự sắp xếp tinh vi.
Đấy là manh mối cho thấy vũ trụ buổi ban đầu không phải được sắp xếp ngẫu nhiên.
Có điều gì đó đã khiến mọi sự theo hướng ấy.
Chúng ta muốn biết đó là gì.
Một phần hiểu biết của chúng ta về điều này được đưa ra bởi Ludwig Boltzmann, nhà vật lý học người Áo ở thế kỷ 19.
Đóng góp của Boltzmann là ở chỗ ông ấy giúp ta hiểu về entropy.
Bạn đã nghe về entropy.
Nó là tính ngẫu nhiên, tính lộn xộn, tính hỗn loạn của một số hệ thống.
Boltzmann đã đưa ra một công thức - hiện giờ được khắc trên bia mộ của ông - công thức giúp định lượng entropy.
Về cơ bản mà nói entropy là số lượng các cách mà chúng ta có thể sắp xếp các hợp phần của hệ thống sao cho bạn không chú ý, sao cho nhìn bằng mắt thường nó không hề thay đổi.
Nếu xét về không khí trong phòng này, bạn không chú ý đến từng nguyên tử đơn lẻ.
Một tổ hợp entropy thấp là tổ hợp mà chỉ có một số cách sắp xếp để nó trông y hệt như thế.
Một tổ hợp entropy cao là tổ hợp có nhiều cách sắp xếp để trông nó không đổi.
Đây là kiến thức có tính quan trọng chủ yếu, vì nó giúp ta giải thích nguyên lý thứ hai của nhiệt động lực học - nguyên lý nói rằng entropy tăng trong vũ trụ, hoặc trong một phần riêng rẽ của vũ trụ.
Lý do của sự tăng entropy đơn giản là bởi có nhiều hơn nhiều các cách để đạt mức entropy cao hơn là entropy thấp.
Đây là một hiểu biết tuyệt vời, nhưng nó bỏ qua điều gì đó.
Nhân tiện đây, hiểu biết về sự tăng entropy này nằm sau cái mà chúng ta gọi là mũi tên thời gian, sự khác biệt giữa quá khứ và tương lai
Mọi sự khác biệt giữa quá khứ và tương lai là bởi entropy đang tăng lên - thực tế là bạn có thể nhớ quá khứ chứ không phải tương lai.
Thực tế là bạn được sinh ra, rồi sống, rồi chết, luôn luôn theo thứ tự đó, là bởi entropy đang tăng lên.
Boltzmann giải thích rằng nếu bắt bắt đầu với entropy thấp, thì lẽ tự nhiên là nó tăng lên, bởi vì có nhiều hơn các cách để đạt entropy cao.
Điều mà ông ấy không giải thích là tại sao ban đầu entropy lại thấp như vậy.
Cái thực tế rằng entropy của vũ trụ thấp là sự phản ánh cho thực tế là vũ trụ buổi ban đầu rất, rất mịn.
Chúng ta muốn hiểu điều đó.
Đấy là việc của các nhà vũ trụ học chúng tôi.
Không may, đó không thật sự là chủ đề mà chúng tôi đã dành đủ sự chú ý cho.
Đấy không phải là một trong những điều đầu tiên người ta sẽ nói, nếu bạn hỏi một nhà vũ trụ học hiện đại, "Những vấn đề nào chúng ta đang cố gắng giải quyết vậy?"
Một trong số những người hiểu rằng đây là một vấn đề là Richard Feynman.
50 năm trước, ông ấy đã trình bày một loạt các bài giảng khác nhau,
Ông đã trình bày các bài giảng nổi tiếng thứ đã trở thành "Đặc tính của nguyên lý vật lý."
Ông giảng cho sinh viên Caltech và chúng trở thành "Bài giảng Feynman về Vật lý."
Ông giảng cho sinh viên đã tốt nghiệp của Caltech và chúng trở thành "Bài giảng Feynmann về Hấp dẫn."
Trong mỗi một cuốn sách, mỗi một nhóm bài giảng, ông nhấn mạnh vấn đề khó hiểu này: Tại sao vũ trụ ở buổi ban đầu lại có entropy nhỏ như vậy?
Và ông nói - Tôi không giả giọng đâu nhé - ông nói, "Vì lý do nào đó, vũ trụ ở một giai đoạn có entropy rất thấp bởi năng lượng nội tại của nó, và từ lúc đó, entropy đã tăng lên.
Mũi tên thời gian không thể được hiểu hoàn toàn cho tới khi bí ẩn về khởi đầu của lịch sử vũ trụ được bóc tách xa hơn đi từ suy đoán tới thấu hiểu."
Và đó là việc của chúng tôi.
Chúng ta muốn biết - câu hỏi đó từ 50 năm trước, bạn đang nghĩ "Chắc là đến nay chúng ta đã tìm ra rồi."
Nói đến nay chúng ta đã tìm ra là không đúng.
Lý do khiến vấn đề tệ hơn chứ không khá hơn là bởi vì năm 1998 chúng ta phát hiện một điều cốt yếu của vụ trũ mà trước đó chưa biết.
Chúng ta biết rằng nó có gia tốc.
Vũ trụ không chỉ đang phình ra.
Nếu bạn nhìn thiên hà này, nó đang di chuyển ra xa.
Nếu bạn đi đến đến một tỷ năm sau và nhìn lại nó, bạn sẽ thấy nó đang di chuyển nhanh hơn.
Tất cả các thiên hà đang di chuyển khỏi chúng ta càng ngày càng nhanh. Vì vậy ta nói vũ trụ đang gia tốc dương.
Không như entropy thấp ở vũ trụ buổi ban đầu, mặc dù chúng ta không biết câu trả lời cho điều này, ít nhất chúng ta có một lý thuyết hay có thể giải thích nó, nếu lý thuyết này đúng, đó là lý thuyết về năng lượng tối.
Đấy là ý tưởng rằng chân không có năng lượng tự thân.
Trong mỗi xentimét khối của không gian, bất kể có thứ gì hay không, bất kể có các hạt, vật chất, bức xạ hoặc cái gì khác hay không, vẫn có năng lượng, kể cả trong chính bản thân không gian.
Và năng lượng này, theo Einstein, giải phóng sức ép vào vũ trụ.
Nó là xung lực vĩnh cửu đã đẩy các thiên hà tách khỏi nhau.
Bởi vì năng lượng tối, không như vật chất hay bức xạ, không mất dần khi vũ trụ phình ra.
Số năng lượng trong mỗi xentimét khối giữ nguyên, kể cả khi vũ trụ càng ngày càng lớn.
Điều này dẫn đến những hàm ý quan trọng về việc vụ trụ sẽ ra sao trong tương lai.
Một điều là: vũ trụ sẽ phình mãi mãi.
Hồi tôi bằng tuổi bạn, chúng ta không biết vũ trụ sẽ tiếp diễn ra sao.
Một số người nghĩ rằng trong tương lai vũ trụ sẽ tái sụp đổ.
Einstein tin vào ý tưởng này.
Nhưng nếu có năng lượng tối, và nó không biến mất, thì vũ trụ sẽ cứ tiếp tục phình ra, mãi mãi và mãi mãi.
14 tỷ năm đã tồn tại, 100 tỷ năm theo tuổi chó, nhưng trong tương lai, số năm tồn tại là vô hạn.
Trong lúc ấy, với tất cả ý nghĩa và mục đích, đối với chúng ta, không gian vũ trụ có vẻ giới hạn.
Không gian có thể giới hạn hoặc vô hạn, nhưng vì vũ trụ đang gia tốc, nên có những phần của vũ trụ chúng ta không thể thấy và sẽ không bao giờ thấy.
Có một phạm vi nhất định của không gian nơi chúng ta đến được bao quanh bởi đường chân trời.
Vì vậy mặc dù thời gian tiếp diễn mãi, đối với chúng ta, không gian có giới hạn.
Điều cuối cùng, chân không có nhiệt độ.
Trong những năm 1970, Stephen Hawking đã cho chúng ta biết rằng hố đen, mặc dầu bạn nghĩ nó đen, lại thực sự phát ra bức xạ, khi bạn xét dưới góc độ cơ học lượng tử.
Đường cong không-thời gian quanh hố đen mang tới dao động cơ học lượng tử và hố đen phát xạ.
Tính toán tương tự một cách chính xác bởi Hawking và Gary Gibbons chỉ ra rằng, nếu có năng lượng tối trong chân không, thì toàn bộ vũ trụ đều phát xạ.
Năng lượng trong chân không mang tới các dao động lượng tử.
Và kể cả nếu vũ trụ sẽ trường tồn vĩnh viễn, các vật chất và bức xạ thông thường mất dần đi, sẽ luôn luôn còn một số bức xạ, một số thăng giáng nhiệt, kể cả trong chân không.
Vậy điều này có nghĩa là vũ trụ giống như một hộp khí tồn tại vĩnh viễn.
Ồ, vậy thì hàm ý của điều này là gì?
Hàm ý đó được nghiên cứu bởi Boltzmann hồi thế kỷ 19.
Ông nói, à, entropy tăng bởi có nhiều hơn nhiều các cách để vũ trụ có entropy cao hơn là có entropy thấp.
Nhưng đấy là phát biểu mang tính xác suất.
Nó chắc chắn sẽ tăng, và xác suất lớn vô cùng.
Đó không phải là điều bạn cần lo lắng - như việc không khí trong phòng này sẽ tụ tập vào một góc và làm chúng ta chết nghẹt.
Điều đó gần như không thể xảy ra.
Trừ khi họ khóa cửa lại và nhốt chúng ta ở đây mãi mãi, điều đó sẽ xảy ra liền.
Mọi thứ được cho phép, mọi hình thể được cho phép có thể tạo ra bởi các phân tử trong căn phòng này, sẽ dần dần được tạo ra.
Vì thế Boltzmann nói, nhìn kìa, bạn có thể bắt đầu với một vũ trụ ở trạng thái cân bằng nhiệt.
Ông không biết về Vụ Nổ Lớn, không biết về sự phình của vũ trụ.
Ông nghĩ rằng không gian và thời gian được giải thích theo Isaac Newton - chúng là tuyệt đối, không bao giờ thay đổi.
Do đó ý tưởng của ông về vũ trụ tự nhiên là vũ trụ trong đó các phân tử khí trải đều ở mọi nơi - các phân tử trải đều.
Nhưng nếu bạn là Boltzmann, bạn sẽ biết rằng, nếu bạn chờ đủ lâu, các dao động ngẫu nhiên của các phân tử đó đôi lúc sẽ đưa chúng tới dạng entropy thấp hơn.
Và rồi, tất nhiên, xét theo lẽ thường, chúng sẽ phình trở lại.
Vậy là entropy không phải là luôn tăng - bạn có thể có các dao động chuyển thành entropy thấp các trạng thái được tổ chức cao hơn.
Mà nếu điều đó là thật, thì Boltzmann đã phát minh ra hai ý tưởng nghe rất hiện đại - đó là đa vũ trụ và nguyên lý nhân quan.
Ông nói, vấn đề với cân bằng nhiệt là chúng ta không thể sống ở đó.
Nhớ rằng, bản thân cuộc sống phụ thuộc vào mũi tên thời gian.
Chúng ta sẽ không thể nào xử lý thông tin, chuyển hóa năng lượng, đi lại và trò chuyện, nếu chúng ta sống trong cân bằng nhiệt.
Vậy nếu bạn hình dung một vũ trụ vô cùng lớn một vũ trụ lớn vô hạn, với các phần nhỏ ngẫu nhiên đâm vào nhau, thỉnh thoảng sẽ có các dao động nhỏ trong trạng thái entropy thấp, và rồi chúng bình thường trở lại.
Nhưng cũng sẽ có những dao động lớn.
Thỉnh thoảng, bạn sẽ tạo ra một hành tinh, một ngôi sao, hoặc một thiên hà hoặc một trăm tỷ thiên hà.
Do đó Boltzmann nói, chúng ta sẽ chỉ sống trong một phần của đa vũ trụ trong phần tập hợp của các hạt dao động lớn vô hạn này, nơi cuộc sống có khả năng diễn ra.
Đó là khu vực có entropy thấp.
Có lẽ vũ trụ của chúng ta chỉ là một trong số những thứ đôi lúc xuất hiện.
Giờ nhiệm vụ về nhà của bạn là suy nghĩ thật sự về chuyện này, suy ngẫm ý nghĩa của nó.
Carl Sagan có lần đã nói một câu nổi tiếng "để tạo ra một chiếc bánh táo trước tiên bạn phải tạo ra cả vũ trụ."
Nhưng ông ấy không đúng đâu.
Theo kịch bản của Botzmann, nếu bạn muốn làm bánh táo bạn chỉ phải chờ di chuyển ngẫu nhiên của các nguyên tử tạo thành chiếc bánh táo cho bạn.
Điều đó sẽ xuất hiện thường xuyên hơn nhiều so với chuyển động của các nguyên tử tạo thành vườn táo tạo thành ít đường và lò nướng để rồi tạo thành chiếc bánh táo cho bạn.
Vậy là kịch bản này có những dự đoán.
Và các dự đoán là những dao động giúp tạo ra chúng ta là tối thiểu.
Kể cả nếu bạn hình dung rằng căn phòng hiện chúng ta đang ở đây tồn tại, là thực và chúng ta ở đây, và chúng ta có không chỉ ký ức mà còn cảm giác rằng có điều gì đó bên ngoài kia được gọi là Caltech, là nước Mỹ, là Ngân Hà. việc những ấn tượng đó dao động ngẫu nhiên trong não của bạn dễ hơn nhiều so với việc chúng thực sự dao động ngẫu nhiên ở Caltech, ở Mỹ và trong thiên hà.
Tin tốt là bởi kịch bản này không phản ánh sự thực, nó không đúng.
Cái kịch bản dự đoán rằng chúng ta sẽ là dao động tối thiểu.
Thậm chí nếu bạn bỏ thiên hà của chúng ta ra bạn sẽ không có cả trăm tỷ thiên hà khác.
Và Feynman cũng hiểu điều này.
Feynman nói, "Từ giả thuyết rằng thế giới là một dao động tất cả các dự đoán cho thấy nếu chúng ta nhìn vào một phần thế giới nơi ta chưa từng thấy trước đây, chúng ta sẽ thấy nó hỗn độn, và không giống phần chúng ta vừa nhìn - đó là entropy cao.
Nếu trật tự của chúng ta là do dao động chúng ta sẽ không trông chờ trật tự ở bất cứ đâu ngoại trừ nơi ta vừa chú ý.
Do vậy chúng ta kết luận vũ trụ không phải là một dao động."
Ồ, tốt quá. Câu hỏi là vậy thì câu trả lời đúng là gì?
Nếu vũ trụ không phải là một dao động vậy tại sao vũ trụ buổi ban đầu lại có entropy thấp?
Và tôi rất muốn nói cho bạn câu trả lời, nhưng mà hết giờ mất rồi.
(Cười) Đây là vũ trụ mà chúng tôi kể cho bạn so với vũ trụ thật sự tồn tại.
Tôi mới chỉ cho bạn tấm hình này.
Vũ trụ đang phình ra trong suốt 10 tỷ năm qua hoặc tầm đó.
Nó đang nguội đi.
Nhưng giờ chúng ta biết đủ về tương lai của vũ trụ để có thể nói nhiều hơn.
Nếu năng lượng tối còn ở xung quanh, các ngôi sao xung quanh chúng ta sẽ dùng hết nhiên liệu hạt nhân của chúng, và sẽ ngừng cháy.
Chúng sẽ sụp thành các hố đen.
Chúng ta sẽ sống trong một vũ trụ không có gì ngoại trừ các hố đen.
Vũ trụ đó sẽ kéo dài 10 mũ 100 năm - lâu hơn nhiều vũ trụ bé nhỏ của chúng ta đã sống.
Tương lai sẽ dài hơn nhiều so với quá khứ.
Nhưng kể cả các hố đen cũng không kéo dài vĩnh viễn.
Chúng sẽ tàn lụi và chúng ta sẽ không còn gì ngoài chân không.
Về cơ bản, chân không đó kéo dài vĩnh viễn.
Tuy nhiên, bạn chú ý là chân không phát ra bức xạ thực sự có các dao động nhiệt và nó chuyển hóa trong tất cả những kết hợp khả dĩ khác nhau của các góc độ tự do tồn tại trong chân không.
Vì thế kể cả nếu vũ trụ kéo dài vĩnh viễn sẽ chỉ có một số nhất định những thứ có khả năng xảy ra trong vũ trụ.
Tất cả chúng diễn ra qua một giai đoạn thời gian tương đương với 10 mũ 10 mũ 120 năm.
Đây là hai câu hỏi dành cho bạn.
Thứ nhất: Nếu vũ trụ kéo dài tới 10 mũ 10 mũ 120 năm vậy thì tại sao chúng ta lại được sinh ra trong 14 tỷ năm đầu tiên trong ánh hồng ấm áp, dễ chịu của Vụ Nổ Lớn?
Tại sao chúng ta không sinh ra trong chân không?
Bạn có thể nói, "Ồ làm gì có gì mà sống," nhưng điều đó không đúng.
Bạn có thể là một dao động ngẫu nhiên xuất hiện từ hư không.
Sao lại không như thế?
Thêm công việc về nhà cho bạn.
Như tôi đã nói, không hẳn là tôi biết câu trả lời.
Tôi đang trình bày cho bạn kịch bản ưa thích của tôi.
Hoặc mọi chuyện đơn giản là như thế. Chẳng có giải thích nào cả.
Đây là sự thật tàn bạo về vũ trụ mà bạn nên biết để chấp nhận và đừng hỏi nữa.
Hoặc có thể là Vụ Nổ Lớn không phải khởi đầu của vũ trụ.
Một quả trứng, một quả trứng lành lặn, là một dạng entropy thấp, tuy nhiên, khi chúng ta mở tủ lạnh chúng ta không nói, "A, ngạc nhiên làm sao lại thấy dạng entropy thấp này trong tủ lạnh nhà mình."
Đó là bởi quả trứng không phải là một hệ kín; nó chui ra từ con gà.
Biết đâu vũ trụ chui ra từ một con gà vũ trụ.
Biết đâu có một thứ gì đó tự nhiên, qua sự phát triển của các quy luật vật lý tạo ra cái gốc của vũ trụ, như vũ trụ của chúng ta có dạng entropy thấp.
Nếu điều này là thật thì nó đã diễn ra nhiều hơn một lần; chúng ta có thể là một phần của đa vũ trụ lớn hơn nhiều.
Đó là kịch bản ưa thích của tôi.
Các nhà tổ chức đã yêu cầu tôi kết thúc bằng một suy đoán táo bạo.
Suy đoán táo bạo của tôi là dứt khoát tôi sẽ được xác nhận bởi lịch sử.
Và 50 năm nữa tính từ bây giờ, tất cả những ý tưởng ngông cuồng hiện tại của tôi sẽ được chấp nhận như lẽ phải bởi giới khoa học và cộng đồng không chuyên môn.
Tất cả chúng ta sẽ tin rằng vũ trụ bé nhỏ của chúng ta chỉ là một phần nhỏ của đa vũ trụ lớn hơn nhiều.
Và hay hơn nữa, chúng ta sẽ hiểu điều gì đã diễn ra trong Vụ Nổ Lớn về mặt giả thuyết chúng ta sẽ có thể so sánh với những gì quan sát được.
Đây chỉ là dự đoán. Tôi có thể sai.
Nhưng chúng ta, loài người, đã và đang suy nghĩ về việc vũ trụ như thế nào tại sao nó lại như vậy, trong suốt nhiều, nhiều năm.
Thật háo hức khi nghĩ rằng cuối cùng một ngày nào đó, chúng ta có thể biết câu trả lời.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi muốn nói rằng, trong những năm gần đây-- tôi có được cơ hội thực hiện hội nghị kín này.
Và tôi có một vài hoạt động mở đầu bất ngờ.
Khoảng 8 năm về trước, Billy Gramham đã mang đến cho tôi.
Và tôi nghĩ rằng (Tiếng cười) Tôi nghĩ rằng chắc là chẳng có cách nào khác để vượt qua nó.
Nhưng tôi chỉ muốn nói-- và tôi không có ý mỉa mai-- tôi nghĩ tôi có thể lên tiếng vì những các bạn khi nói rằng tôi cầu chúa Chúa cho bạn trở thành Tổng Thống Mỹ.
(Vỗ tay) Được rồi, đó chính là tên bài nói của tôi hôm nay.
(Tiếng cười) Tôi muốn đưa ra một khái quát ngắn gọn.
Trước hết, hãy nhớ tôi hoàn toàn đúng đắn về mặt chính trị, mọi thứ đều có ảnh hưởng đến tôi.
Nếu bạn bị đau dạ dày hay đầy bụng, đã đến lúc kiểm tra lại Blackberry của bạn.
(Tiếng cười) Hãy cùng xem lại, đây là bài nói trên TED của tôi.
(Tiếng cười). Chúng ta sẽ kể vài câu chuyện đùa một vài trò khôi hài và một số bài thơ trào phúng Và rồi chúng ta sẽ nói đến ngôn ngữ mẹ đẻ.
(Tiếng cười). Vậy, một trong những câu hỏi tôi đặt ra cho mình là, đây có phải là bài diễn thuyết trên TED khó nhất cho đến nay?
Cùng cố gắng và tóm gọn mọi thứ lại, được chứ?
Hình ảnh về sự phục hồi tay chân và những khuôn mặt đầy mụn đậu mùa:
21% hội nghị (Tiếng cười) Nhắc đến gấu ở các cực chết đuối: 4%
Hình ảnh sự sống bị lũ lụt hay dịch cúm: 64%.
(Cười) Và David Pogue hát những giai điệu.
(Tiếng vỗ tay) Bởi đó là bài nói khổ nhất trên TED nhất mà tôi cộng tác với Neil Gershenfeld cho bài nói năm tới.
Và nếu như hội nghị ở đâu cũng đau đớn vậy, sang năm ta sẽ mang một chiếc túi hét lớn.
(Cười) Tất nhiên đó sẽ là chiếc túi của Nhãn hiệu Cradle To Cradle
(Cười) Nên các bạn có thể đi như vậy.
(Cười) Mang nó tới đây và mở nó ra, Aaaah!
(Tiếng cười. Tiếng vỗ tay.) Trong khi đó, trở lại trường Đại Học TED, người phụ nữ kì lạ này dạy bạn cách chặt miếng Sun Chips.
(Cười) Robert Wright-- tôi không biết Tôi thấy nếu có ai đó cần Helen đưa thuốc chống suy nhược cho, có thể là anh ta lắm.
Tôi muốn cố ý cản trở lượng dopamine của anh ta
(Cười) Anh ấy nói về đạo đức.
Đạo đức trong lớp học Kinh tế là, chúng tôi muốn ném anh về Thời kì Đồ Đá.
Đạo đức trong lớp học Kinh Doanh là, đừng bỏ bom Nhật Bản, họ tạo ra xe của tôi.
Và đạo đức hàng đầu là, đừng ném bom Mexico, họ lau nhà tôi.
(Cười) Vâng, nó sai về chính trị.
Được rồi, bây giờ tôi muốn làm điều này cho bạn ...
(Cười) Được rồi, đây là Tôi nói [lầm bầm, lầm bầm -- lầm bầm, lầm bầm, lầm bầm, lầm bầm, lầm bầm] -- ahhh!
(Tiếng cười. Tiếng vỗ tay.) Tôi muốn cho các bạn thấy-- Tôi muốn nói về cuộc cách mạng giao diện máy tính mới, cho phép bạn làm việc cùng với những hình ảnh vô cùng đơn giản bởi bạn-- là người dùng giao diện tự nhiên.
(Tiếng cười. Tiếng vỗ tay.) Và bạn có thể-- bạn có thể dùng cử chỉ tay thật tự nhiên giống như thế này.
(Vỗ tay) Lúc này, có giáo sư Havard ở đây bà đến từ Havard, tôi chỉ muốn nói và và bà thực sự là giáo sư đến từ Havard.
Và bà đang nói về những vũ trụ 7 chiều đảo ngược.
Như các bạn biết, bộ não có lực hấp dẫn.
Đó là một bộ não kém. Và đó là não yếu ớt của tôi, nó kém vô cùng, đến mức không thể hiểu nổi
bà ấy đang nói về cái cái quái gì. (Cười) Bây giờ (Cười) một thứ vô cùng quan trọng với tôi là cố gắng tìm ra điều gì trên Trái Đất khiến tôi đang ở đây.
Và đó là lý do tôi đi và mua cuốn sách bán chạy nhất về buôn bán.
Bạn biết đó, nó cơ bản dùng như giả thuyết trung ương Thần Thoại Hy Lạp.
Và được viết bởi một người đàn ông tên là Pastor Rick Warren, và quyển sách mang tên "Cuộc sống điều khiển cá heo"
(Tiếng cười) Và Rick một người ngoại giáo tôi nghĩ là một người phù hợp, theo cách nhất định nào đó.
Và bây giờ chúng ta sẽ có một chút hình dung về Rick Warren.
OK.
(Cười) Được rồi.
Bây giờ, màu đỏ là Rick Warren, và xanh sẽ là Daniel Dennett, được chứ?
(Tiếng cười.) Cán cân đo bắt đầu từ 0% hay theo thuyết vô thần, đến 100% Kinh Thánh là có thực.
Và đây là những quyển sách đã bán được, quy mô lô-ga.
(Tiếng cười. Tiếng vỗ tay.) 30,000, 300,000, ba triệu, ba mươi triệu, ba trăm triệu
OK, bây giờ họ đang ẩu đả.
Họ đang giành giật. Tiếng cười Và Rick Warreon đang dẫn trước, đi đầu.
Vâng, và cái chân mà anh ta lập nên đang ngày một rộng hơn.
(Cười) Nhưng ý tưởng nguy hiểm của Dawin đang trở lại.
Nó đang trở lại. Để tôi mở cái vệt lại bạn sẽ thấy nó rõ hơn.
(Tiếng cười. Tiếng vỗ tay) Hiện tại, một điều vô cùng quan trọng là, Nicholas Negroponte nói với ta về điệu nhảy vòng-- Tôi xin lỗi... (Tiếng cười.) về một chiếc laptop cho mỗi đứa trẻ.
Bây giờ hãy thảo luận về một vài đặc điểm quan trọng đối với thiết bị cải tiến này.
Tôi sẽ nói với bạn về thông số mẫu, và sau đó tôi sẽ trực tiếp cho bạn thấy.
Trước hết, nó cần phải nhỏ.
Nó phải phẳng, để vận chuyển được.
Nhẹ. Dễ dàng mang theo.
Tiêu thụ rất ít năng lượng.
Độ phân giải rất cao.
Dễ nhìn vào ban ngày. Có thể vận hành mọi nơi.
Và có thể áp dụng rộng rãi.
Chúng tôi đã tiến hành nghiên cứu-- Neil Gershenfeld và Fab Labs ra ngoài thị trường.
Họ làm khảo sát; chúng tôi về; và nghĩ mình có một mẫu hoàn hảo về thứ mà học sinh trong ngành đang kiếm tìm.
Và nó đây, chiếc máy tính với giá 100 đô.
(Tiếng cười.) Được rồi, được rồi, được rồi, được rồi, tốt lắm, tốt lắm. (Tiếng cười.)
Tôi mua thiết bị này ở Clifford Stoll, khoảng 900 đồng đô la.
Anh ấy và nhóm học sinh trung học đang làm một thí nghiệm khoa học.
Nên chúng tôi kiểm tra và khép lại ở đó, và xem người dùng cần sa.
(Tiếng cười.) Xem người dùng cần sa.
Liệu ta có thể tìm mọi cây cần sa không Jim Young?
Chỉ khi chúng tôi mở khóa cửa.
(Tiếng cười.) Được rồi, bây giờ, đậu mùa là loại bệnh cực kì đáng sợ.
Ta có bác sỹ Larry Brilliant tư vấn về cách trừ diệt bệnh đậu mùa.
Tôi muốn cho bạn xem các giai đoạn của bệnh đậu mùa.
Chúng ta bắt đầu.
Đây là ngày đầu tiên. (Tiếng cười.) Ngày thứ hai.
Ngày thứ ba, cô ấy có những mụn to ở lưng.
Ngày thứ ba.
Ngày thứ tư.
(Tiếng cười.) Ngày thứ năm và ngày thứ sáu.
(Tiếng cười.) Giờ đây tin tốt là, bởi tôi là chuyên gia y tế được đào tạo 1 cách chuyên nghiệp, Tôi biết dù cô ấy có sợ cuộc sống, cô ấy vẫn sẽ hồi phục đầy đủ.
(Tiếng cười. Tiếng vỗ tay.) Bây giờ tin tốt về kiến trúc sư cho nhân loại đó là họ là nhóm người đáng kinh ngạc nhất.
Họ đã đang tài trợ cho một cuộc thi sáng tạo để tìm ra giải pháp về nơi ở y học mới, những giải pháp thực tập ở châu Phi, và họ có một cuộc thi sáng tạo.
Bây giờ, điều tuyệt vời là, Larry Brilliant được bổ nhiệm người đứng đầu thành lập Google, và ông quyết định ông sẽ hỗ trợ-- ông sẽ hỗ trợ dự án của Cameron.
Và cách ông quyết định ủng hộ dự án đó đó là cách chuyển hơn 50,000 thùng hàng phần ăn Google.
(Tiếng cười.) Vậy nên tôi muốn đưa vài mẫu.
Bạn biết, Liên hợp quốc mất 20 năm để thêm nắp vào lều Nhưng tôi nghĩ chúng ta có điều thú vị hơn.
Đây là ngôi nhà làm bằng trái cây.
(Tiếng cười). (Tiếng vỗ tay.) Và những chiếc bánh quy cuộn phủ lên kẹo sô cô la trắng.
Và điều tuyệt vời là, khi bạn hoàn thành, tốt -- bạn có thể ăn nó.
Nhưng điều tôi cực kì phấn khích đó là ngôi nhà bánh granola.
(Tiếng cười.) Và ngôi nhà ấy có mái viền nắng đặc biệt để gom nước và tái chế chúng.
và thật tuyệt, ở bên này nó có những con dê cáu bẳn và vài con gấu gôm trong ánh sáng.
(Tiếng cười.) Nhưng ở bên này, có những con gấu có đường, để khuếch tán ánh sáng yếu hơn.
Và chúng tôi-- chỉ muốn cho bạn xem nó trông như thế nào.
(Tiếng cười.) (Tiếng vỗ tay.) Vậy nên, Einstein -- Einstein, hãy nói cho tôi -- bài hát yêu thích của ông là gì?
Không, tôi nói bài hát yêu thích của ông là gì?
Không, tôi nói bài hát yêu thích của ông là gì?
"Free Bird."
(Tiếng cười.) (Tiếng vỗ tay.) Được rồi, vậy nên, Einstein, nhóm nhạc yêu thích của ông là gì?
Ông có thể nói lại không? Nhóm nhạc yêu thích của ông là gì?
Được, thêm lần nữa Tôi sẽ cho ông trợ giúp.
Nhóm nhạc yêu thích của ông đó là Diana Ross và -- Khán giả: Supreme!
Tom Reilly: Chính xác.
(Tiếng vỗ tay.) Liệu ta có thể nghe giọng trên máy tính không?
(Tiếng cười.) "Free Bird" nhắc chúng ta nếu bạn nghe "Free Bird" ngược lại, đây là thứ bạn sẽ nghe.
Máy tính: Satan. Satan. Satan. Satan.
Satan. Satan. Satan.
TR: Thật khó nghe hết thông điệp (Tiếng cười) nên tôi muốn giúp bạn một chút.
Máy tính: Ma vương ngọt ngào của ta.
Dan Dennett thờ Satan. Mua cuốn "Cuộc sống theo mục đích," hoặc Satan sẽ mang linh hồn bạn đi.
(Tiếng cười.) TR: Vậy nên, chúng ta nói rất nhiều về sự nóng lên toàn cầu, nhưng, bạn biết đó, Jill đã nói rằng, nó có vẻ tuyệt-- thời tiết đẹp vào đông, và thành phố New York.
và Jay Walker chỉ ra rằng, nó không đáng sợ lắm.
Nên, tôi nghĩ, tôi khá giỏi về nhớ điều gì.
Nên tôi cố hiểu một quy trình sáng tạo để tìm ra một thuật ngữ thay cho "sự nóng lên toàn cầu".
Nên ta bắt đầu với Babel Fish. Ta đặt trong sự biến đổi khí hậu.
và rồi ta chuyển từ tiếng Anh sang Hà Lan thành "Het globale Verwarmen."
Từ tiếng Hà Lan sang tiếng Trung thành "Hordahordaneecheewa."
(Tiếng cười.) Từ tiếng Trung sang tiếng Bồ Đào Nha: Aquecer-se Global.
Từ tiếng Bồ Đào Nha sang Pig Latin.
(Tiếng cười.) Acquecer-se ucked-fay.
Và rồi cuối cùng quay lại tiếng Anh, thật là chúng ta điên hết cả rồi.
(Tiếng cười. Tiếng vỗ tay.) Giờ tôi không biết bạn, nhưng Michael Shermer nói về thiện ý cho loài người-- một cách tiến hóa, chúng được thiết kế để nhìn mẫu trong vật.
Ví dụ như, trong bánh mì kẹp bơ.
Giờ, bạn có thể nhìn cẩn thận và xem bạn có thấy Đức Mẹ Đồng Trinh không?
Tôi đã cố làm nó rõ hơn.
9Tiếng cười.) Liệu có phải Đức Mẹ Đồng Trinh không?
Hay là Mena Trott?
Nên, tôi nói với Josh về trung tâm hội nghị và những hội nghị. Nó ngày càng lớn hơn.
Nó to hơn đôi chút. Nó to lên ở rìa chỗ này một chút.
Nên tôi muốn nghĩ ra một chương trình-- cách ta có thể làm lại cấu trúc này để cung cấp tốt hơn cho TED.
Nên trước hết ta quyết định -- (Tiếng cười.) rằng ta cần khoảng một phần ba hiệu sách, 1/3 quán cà phê Google, khoảng 20% đơn đăng kí, 80 phần trăm khách sạn xa hoa, khoảng 5 phần trăm cho phòng nghỉ.
Và tất nhiên, ta cần phòng chờ truyền hình sảnh và hội Steinbeck.
Giờ, tôi sẽ cho bạn xem cách dịch sang chương trình sáng tạo.
Vậy nên, đầu tiên, Một vấn đề với Monterey là biến đổi khí hậu và sự tan chảy đảo băng, nước biển tăng khoảng 20 feet và lũ cuốn trôi trung tâm hội nghị.
Nên ta sẽ xây lại tòa nhà mới bằng cột.
Nên ta xay tòa nhà bằng cột, rồi trên đó -- (Tiếng cười.) nơi ta dựng thính phòng mới Steinbeck.
(Tiếng cười.) Và điều kỳ diệu về hiệu sách này, nó có hình xoắn ốc, thiết kế theo hệ thống phân loại thập phân.
(Tiếng cười.) Rồi chúng ta sẽ làm một thang cuốn để giúp bạn lên đó.
Cuối cùng, ta sẽ để khách sạn Marriott Hotel và quảng trường Portola lên trên cùng.
(Tiếng vỗ tay.) Giờ đây, tôi không biết bạn, nhưng đôi khi tôi lại có những hình ảnh này trong đầu bị tách rời khi sinh.
Tôi không biết bạn, nhưng khi gặp Aubrey de Grey tôi lập tức đi đến gặp Gandalf ở bến cảng Xám.
(Tiếng cười.) Được rồi. Bây giờ, tất nhiên chúng ta vừa nghe, rằng ở đây chúng ta đều là người lính.
Nên điều tôi thực sự muốn bạn làm lúc này, lấy một mẩu giấy trằng. Các bạn đều có chứ?
Và tôi muốn bạn lấy ra một chiếc bút, và tôi muốn bạn viết một ghi chú khủng bố.
(Tiếng cười.) Nếu chúng ta lấy ELMO lúc này -- nếu ta lấy ELMO, thì ta sẽ có, bạn biết mà, tôi sẽ đưa bạn một mẫu để bạn làm theo, được chứ?
(Tiếng cười.) (Bọn ta bị bệnh than. Các người lo sợ chưa?) Và rồi tôi muốn bạn gập tờ giấy thành máy bay.
Và khi bạn gập nó thành một chiếc máy bay, tôi muốn bạn lấy ít bột than đó -- (Tiếng cười.) và tôi muốn bạn để nó vào máy bay đó.
Và rồi tôi muốn bạn ném nó tới Jim Young.
(Tiếng cười.) May thay, tôi là người nhận giải TED năm nay.
Và tôi muốn thấy -- tôi muốn đưa đoạn phim này cho cha tôi, Homer.
Được rồi.
Bây giờ, đoạn phim này không nặng lắm, nên tôi cố làm nó nặng hơn.
Nên tôi sẽ cố và làm nó khi đọc thuộc lại số pi.
(Tiếng cười.) 3.1415, 2657, 753, 8567, 24972 -- -- 85871, 25871, 3928, 5657, 2592, 5624.
(Tiếng vỗ tay.) Liệu ta có thể có âm nhạc được không nhỉ? (Tiếng nhạc. Tiếng cười.
Tiếng vỗ tay.) ( Đỉnh núi TED tan vỡ) Bây giờ, tôi muốn dùng bài nói này bàn đôi chút về sự biến đổi khí hậu.
Trở lại năm 1968, Bạn sẽ nhìn thấy dãy núi Brokeback trải dài phủ tuyết trong 151 inch.
Thêm vào đó, ở đó còn có dốc, tôi muốn bạn xem người da đen trượt tuyết.
(Tiếng cười.) Nhưng năm tháng trôi qua, mười năm sau, tuyết bị xóa mòn, và, nếu bạn để ý, cây cối đã chuyển vàng.
Mực nước hồ bắt đầu cạn dần.
Vài năm sau, không còn chút tuyết nào nữa.
Và cây cũng chuyển sang màu nâu.
Thật không may, năm nay, đáy hồ hoàn toàn cạn nước.
Và tôi sợ, nếu ta không làm gì cho Trái Đất, 20 năm nữa, nó sẽ trông như thế này.
(Tiếng cười.) (Tiếng cười.) Thưa Phó Tổng thống, tôi ước mình biết cách loại bỏ ông.
(Tiếng cười.) (Tiếng vỗ tay.) Cảm ơn các bạn.
(Tiếng vỗ tay.)
Thật tuyệt khi được có mặt ở TED.
Bạn biết đấy, tôi nghĩ sẽ có những sự trình diễn đáng kinh ngạc ngoài sức tưởng tượng của tôi, nhưng những khái niệm đáng ngạc nhiên nhất là những khái niệm tôi không thể bỏ qua được.
Những điều nhỏ trong cuộc sống, đôi khi ta lãng quên, như sự thụ phấn, mà ta cứ cho là dĩ nhiên phải thế.
Và bạn không thể kể chuyện về các tác nhân thụ phấn -- ong, dơi, chim ruồi, bướm -- mà lại không kể chuyện về hoa cỏ và chúng đã tiến hóa cùng nhau như thế nào trong hơn 50 triệu năm.
Tôi đã quay chậm hoa 24 giờ mỗi ngày, bảy ngày một tuần, trong hơn 35 năm rồi.
Xem chúng chuyển động là một vũ điệu tôi xem không biết chán.
Niềm kinh ngạc trào dâng trong tôi, nó mở cửa trái tim tôi.
Vẻ đẹp và sự quyến rũ, tôi tin là công cụ sinh tồn của tự nhiên, bởi vì ta sẽ bảo vệ những gì ta yêu mến.
Mối quan hệ của chúng là câu chuyện tình nuôi sống cả địa cầu.
Nó nhắn nhủ ta rằng ta là một phần của tự nhiên, ta không hề tách rời khỏi tự nhiên.
Khi tôi biết về sự biến mất của những con ong, khoa học gọi là Rối loạn Sụp đổ bầy ong (Colony Collapse Disorder-CCD), nó thôi thúc tôi hành động.
Chúng ta phụ thuộc vào các tác nhân thụ phấn để có hơn một phần ba số trái cây và rau quả mà chúng ta ăn.
Và rất nhiều nhà khoa học tin rằng đây là vấn đề nghiêm trọng nhất mà loài người phải đối mặt.
Mong manh như là chim hoàng yến trong mỏ than vậy.
Nếu các tác nhân thụ phấn biến mất, chúng ta cũng vậy.
Nó nhắc ta nhớ rằng ta là một phần của tự nhiên và ta cần chăm sóc nó.
Điều thôi thúc tôi quay phim tập tính của các sinh vật thụ phấn là một điều mà tôi đã hỏi các nhà cố vấn khoa học của mình: Điều gì thôi thúc các sinh vật thụ phấn?
Vâng, câu trả lời của họ là, "Tất cả chỉ là sự liều lĩnh và phần thưởng mà thôi."
Như một đứa bé tròn mắt ngạc nhiên, tôi nói "Vì sao lại thế?"
Và họ nói, "Ồ, bởi vì chúng muốn sinh tồn."
Tôi tiếp tục, "Tại sao?"
"Ồ, để sinh sản được."
"Ồ, tại sao?"
Và tôi nghĩ có thể họ nói là, "Ồ, tất cả chỉ vì giao phối mà thôi."
Và Chip Taylor, chuyên gia bướm chúa của chúng tôi, anh ta đáp lời, "Chẳng có gì là vĩnh viễn cả.
Mọi thứ trong vũ trụ đều tàn đi."
Và tôi ngạc nhiên vô cùng.
Bởi vì tôi nhận ra rằng tạo hóa phát minh ra sinh sản như là một cơ chế để cho sự sống có thể tiếp diễn, một lực của sự sống đi xuyên qua chúng ta và biến ta thành một liên kết trong qui trình tiến hóa của sự sống.
Hiếm khi nhìn thấy được bằng mắt thường, mối giao nhau này giữa thế giới động vật và thế giới thực vật thực sự là một khoảnh khắc diệu kì.
Nó là thời khắc huyền bí nơi cuộc sống tái sinh, hết lần này đến lần khác.
Vậy nên đây là chút mật ngọt từ thước phim của tôi.
Tôi hi vọng các bạn sẽ uống nó, ríu rít, và trồng vài hạt cây để giúp thụ phấn cho một khu vườn thân thiện.
Và hãy luôn dành thời gian thưởng thức hương hoa, hãy để vẻ đẹp của nó ngập tràn lòng bạn, và khám phá cảm giác kinh ngạc diệu kì ấy.
Đây là vài hình ảnh từ bộ phim.
(Nhạc) (Vỗ tay) Xin cảm ơn.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Chuyến đi để tôi trở thành một chuyên gia, chuyên chụp ảnh và nghiên cứu vùng cực, bắt đầu khi tôi được bốn tuổi, khi gia đình tôi chuyển từ miền Nam Canada tới đảo Bắc Baffin, phía trên đảo Greenland.
Chúng tôi sống cùng với người Eskimo. Trong cộng đồng nhỏ gồm 200 người Eskimo, chúng tôi là một trong số ba gia đình ngoại tộc.
Và trong cộng đồng này, chúng tôi không có lấy một cái ti-vi; chúng tôi không có máy tính, tất nhiên là cả rađio.
Chúng tôi thậm chí không có cả điện thoại.
Tất cả thời gian tôi đều ở ngoài với người Eskimo, chơi đùa.
Tuyết và băng đá là hộp cát của tôi, và người Eskimo là thầy giáo của tôi.
Và đó là nơi tôi trở nên thực sự gắn bó với vùng đất cực này.
Và tôi đã biết sẽ có một ngày tôi sẽ làm điều gì đó mà tôi phải làm để nỗ lực chia sẻ tin tức về nó và bảo vệ nó.
Tôi muốn chia sẻ với các bạn, chỉ trong hai phút thôi, vài hình ảnh, một phần tiêu biểu cho công việc của tôi, trên nền nhạc tuyệt vời của Brandi Carlile, "Have You Ever" (Bạn đã bao giờ từng)
Tôi không biết tại sao đài National Geographic lại làm vậy, trước giờ họ chưa bao giờ làm như vậy, nhưng họ cho phép tôi cho các bạn xem một vài hình ảnh từ một bộ sưu tập tôi vừa mới hoàn thành nhưng chưa được công bố.
National Geographic không công bố. Vì vậy tôi rất phấn khởi vì có thể chia sẻ với các bạn.
Những hình ảnh này là -- các bạn sẽ thấy chúng ở phần đầu của đoạn chiếu -- không chỉ là bốn bức hình -- mà còn là về một con gấu nhỏ sống ở Rừng Gấu Lớn (Great Bear Rainforest).
Nó trắng tinh, nhưng không phải là gấu vùng cực.
Nó là một con gấu thần thánh, hay chính là gấu Kermode (của người da đỏ).
Chỉ còn 200 con gấu như vậy sống sót.
Chúng hiếm hơn cả gấu trúc.
Tôi ngồi đó trên dòng sông trong suốt hai tháng mà không thấy con gấu nào cả.
Tôi nghĩ, sự nghiệp mình kết thúc rồi.
Tôi nói chuyện đó với National Geographic.
Tôi đang nghĩ cái quái gì vậy?
Tôi có hai tháng ngồi đó và tìm ra những giải pháp khác cho cuộc đời tiếp theo của mình, sau khi là một nhiếp ảnh gia, bởi vì họ sắp sa thải tôi rồi.
Bởi vì National Geographic là một tạp chí; lúc nào họ cũng hối thúc chúng tôi, họ sản xuất hình ảnh, chứ không phải những lời thứ lỗi.
(Cười) Và sau hai tháng ngồi đó -- một ngày nọ, khi đang suy nghĩ vậy mọi việc đã chấm dứt rồi, thì con gấu đực trắng khổng lồ này xuất hiện, ngay cạnh tôi, cách tôi khoảng một mét, nó lội xuống và bắt cá rồi đi vào rừng ăn cá.
Và rồi tôi dành nguyên cả ngày sống trong giấc mơ thuở ấu thơ dạo quanh khu rừng cùng với con gấu này.
Nó băng qua khu rừng già này ngồi xuống cạnh cái cây 400 năm tuổi này rồi đi ngủ.
Tôi thực ra đã thiếp đi cách con gấu khoảng 1m ngay trong rừng, và chụp ảnh nó.
Tôi rất phấn khởi cho các bạn xem những tấm hình đó tiêu biểu cho công việc mà tôi đã làm ở vùng cực.
Hãy thưởng thức.
(Nhạc) Brandi Carlile: ♫ Bạn có từng dạo một mình trong rừng cây? ♫ ♫ Ở đó mọi thứ cảm thấy như là chính nó ♫ ♫ Bạn là một phần của cuộc sống nơi đó ♫ ♫ Bạn là một phần của điều tuyệt vời ♫ ♫ Nếu bạn đã từng dạo một mình trong rừng cây ♫ ♫ Ooh, ooh, ooh ♫ ♫ Nếu bạn đã từng dạo một mình trong rừng cây ♫ ♫ Bạn có từng nhìn lên bầu trời đầy sao? ♫ ♫ Nằm ngửa và tự hỏi tại sao ♫ ♫ Vì sao lại có nó? ♫ ♫ Tôi tự hỏi, tôi là ai? ♫ ♫ Nếu bạn đã từng nhìn lên bầu trời đầy sao ♫ ♫ Ooh, ooh, ooh, ooh ♫ ♫ Aah, ah, aah ♫ ♫ Ah, oh, oh, ah, ah, oh, oh ♫ ♫ Bạn có từng nhìn lên bầu trời đầy sao? ♫ ♫ Bạn có từng bước đi trong tuyết? ♫ ♫ Cố gắng quay lại nơi bạn xuất phát ♫ ♫ Bạn sẽ dừng lại ♫ ♫ Không biết sẽ đi đâu ♫ ♫ Nếu bạn đã từng bước đi trong tuyết ♫ ♫ Ooh, ooh, ooh, ooh ♫ ♫ Aah, ah, aah, ah, aah ♫ ♫ Ah, ah, oh, ah, ah, oh, ah ♫ ♫ Oh, ah, ah, ah ♫ ♫ Ah, ah, oh, ah, ah, oh, oh ♫ ♫ Nếu bạn đã từng bước đi, bạn sẽ biết ♫ (Vỗ tay) Paul Nicklen: Cảm ơn rất nhiều.
Đoạn phim đã hết. Đồng hồ tôi đang đếm. Được rồi, dừng thôi.
Cảm ơn rất nhiều. Tôi rất cảm kích.
Lúc nào chúng ta cũng tràn ngập tin tức rằng băng biển đang biến mất đi và nó đang ở mực thấp nhất.
Thực tế là các nhà khoa học lúc đầu chỉ nói băng biển sẽ biến mất trong 100 năm tới, rồi họ nói 50 năm.
Bây giờ họ lại nói băng ở Bắc Băng Dương, trong khoảng thời gian mùa hè sắp sửa biến mất trong 4 đến 10 năm nữa.
Điều đó có nghĩa là gì?
Một lúc sau khi đọc thấy điều này, nó bỗng trở thành tin tức.
Bạn dán mắt vào điều đó.
Và điều tôi đang cố gắng làm với công việc là đối diện với điều này..
Tôi muốn mọi người hiểu và có được khái niệm rằng nếu chúng ta mất hết băng đá, chúng ta đứng bên bờ mất hết toàn bộ hệ sinh thái.
Viễn cảnh đặt ra là chúng ta có thể mất các loài gấu cực, chúng có thể tiệt chủng, trong vòng 50 đến 100 năm tới.
Sẽ không có loài đặc trưng nào thu hút hơn, đẹp hơn, lôi cuốn hơn với tôi để giữ tôi tiếp tục công việc.
Gấu vùng cực là những tay săn mồi đáng nể.
Đây là con gấu mà tôi ngồi cùng một lúc trên bờ biển.
Không có băng tuyết xung quanh.
Nhưng có một tảng băng nổi trên nước và một con sư tử biển trên đó.
Và con gấu này về phía con sư tử biển kia -- một con sư tử biển có lông nặng khoảng 360 kg -- vồ lấy nó, bơi trở lại và ăn thịt nó.
Con gấu no bụng, nó quá vui vẻ và quá mập để ăn con sư tử biển này, đấy, khi tôi tiếp cận nó -- cách khoảng 60m -- để có được bức hình này, con gấu chỉ chống cự lại để tiếp tục ăn thịt sư tử biển.
Và vì ăn nên nó quá sức no -- có khoảng 90kg thịt trong bụng nó -- và nó ăn bằng một bên miệng, nhai lại bằng bên miệng còn lại.
Bởi vậy, miễn là còn có băng thì những con gấu này sẽ sống, nhưng tảng băng này đang biến mất.
Chúng tôi ngày càng tìm thấy nhiều xác gấu chết ở Bắc Cực.
Khi tôi là nhà sinh học làm việc với gấu vùng cực 20 năm trước, chúng tôi không bao giờ thấy gấu chết.
Và trong 4 hay 5 năm qua, chúng tôi thấy gấu chết nổi lên ở khắp mọi nơi.
Chúng tôi thấy chúng ở Biển Beaufort, nổi lên ở mặt biển hở nơi mà băng tuyết đã tan chảy hết.
Năm ngoái tôi tìm thấy một cặp gấu ở Nauy. Chúng tôi thấy chúng trên băng.
Những con gấu này đã cho thấy những dấu hiệu biểu hiện sức ép lên sự biến mất các tảng băng.
Đây là một gấu mẹ và gấu con hai năm tuổi hành trình trên một con tàu cách bờ một trăm dặm giữa hư không, chúng đang đi trên mảng băng lớn này, mảng băng thật tuyệt cho chúng; chúng được an toàn ở đây.
Chúng không phải chết vì bị giảm nhiệt độ.
Chúng đang tiến tới đất liền.
Nhưng không may, 95% các tảng băng trôi ở Bắc Cực ngay lúc này đây đang lùi xa dần so với điểm đến trên đất liền và không đưa hệ sinh thái vào bất cứ tảng băng nào.
Những con sư tử biển vòng này,
Những nhóm các con sứa béo, nhỏ bé nặng gần 70kg này là nguồn sống chính của gấu cực.
Và chúng không giống những con hải cẩu vùng cảng như các bạn thấy đây.
Những con sư tử biển vòng này chỉ gắn bó toàn bộ cuộc đời chúng với băng biển.
Chúng sinh đẻ trong băng, rồi nuôi con trong các hốc nằm dưới lớp băng ở Bắc Cực.
Và đây là một bức hình về tảng băng bị hủy hoại
Đây là một mảng của khối băng nhiều năm tuổi đã được 12 năm tuổi.
Và điều mà các nhà khoa học không dự đoán được là khi tảng băng này tan, những bọc lớn chứa nước đen này đang hình thành và chúng đang hấp thu năng lượng mặt trời và thúc đẩy quá trình tan chảy.
Đây là chúng tôi đang lặn ở Biển Beaufort.
Tầm nhìn 180m; chúng tôi đang được buộc dây an toàn; tảng băng này đang di chuyển đi khắp nơi.
Tôi mong tôi có thể dành ra nửa tiếng kể các bạn nghe chúng tôi suýt chết trong chuyến lặn này như thế nào.
Nhưng điểm quan trọng trong bức hình này là bạn thấy một mảng băng nhiều năm tuổi là núi băng lớn ở phía góc.
Trong một mảng băng đơn lẻ như thế, có 300 loài vi sinh vật.
Và trong mùa xuân, khi mặt trời trở lại trên băng tuyết, hình thành nên thực vật phù du, phát triển bên dưới băng, và rồi sau đó thành các tấm tảo lớn hơn, và rồi có cả hệ sinh vật phù du được nuôi dưỡng trên thể sống đó.
Đó thực sự là điều tảng băng làm được nó đóng vai trò như một khu vườn.
Nó là đất trong khu vườn. Nó là khu vườn mọc ngược.
Mất đi tảng băng đó giống như việc mất đi miếng đất khu vườn.
Đây là tôi đang ở nơi làm việc của mình.
Tôi mong các bạn biết ơn văn phòng làm việc của mình
Đây là khi sau một giờ ở dưới băng.
Tôi không cảm nhận được môi mình; mặt tôi đóng băng; Tôi không cảm nhận được tay; không cảm nhận được chân.
Tôi trở lên và tất cả những gì tôi muốn là thoát khỏi nước.
Sau một giờ ở trong những điều kiện như thế này, quá khắc nghiệt nên khi tôi lặn xuống gần như mọi lần lặn tôi đều nôn vào người điều điều chỉnh của tôi, bởi cơ thể tôi không chịu đựng được những cái lạnh đè nén lên đầu tôi.
Bởi vậy tôi chỉ vui sướng khi chuyến lặn kết thúc.
Tôi đưa máy ảnh cho trợ lý của tôi, Tôi đang nhìn anh ấy và tôi đang chuẩn bị "Woo.
Woo. Woo" Nghĩa là "Cầm lấy máy ảnh tôi".
Còn anh ấy thì nghĩ tôi đang nói "Chụp anh tôi đí"
Vì thế mà chúng tôi có sự cố trao đổi thông tin này.
(Cười) Nhưng nó có giá trị.
Tôi đang cho các bạn xem hình những con cá voi trắng, cá voi đầu cong, và kỳ lân biển, gấu vùng cực, và sư tử biển ngày nay, nhưng ở đây bức hình này có ý nghĩa đối với tôi nhiều hơn bất cứ bức hình nào tôi từng chụp.
Tôi được thả xuống lỗ băng này, cái lỗ mà các bạn vừa thấy, tôi tìm kiếm bên dưới mặt dưới tảng băng, và tôi hoa mắt; tôi nghĩ tôi bị chóng mặt.
Tôi bắt đầu rất lo lắng -- không có dây, không dây an toàn, cả thế giới đang di chuyển quanh tôi -- và tôi nghĩ "Rắc rối rồi"
Nhưng điều xảy ra là toàn bộ mặt dưới đầy nhóc hàng triệu các loài giáp xác hai chân và chân kiếm đang bơi quanh và kiếm ăn trên mặt dưới tảng băng, sinh sản và sinh sống.
Đây là nền tảng của toàn chuỗi thức ăn của Bắc Cực, ngay tại đây.
Và nếu ở đây, ở tảng băng này có năng suất thấp, thì năng suất ở loài chân kiếm giảm.
Đây là một con cá voi đầu cong.
Cứ cho là khoa học cho rằng ngay hiện tại nó là loài động vật sống lâu nhất thế giới.
Con cá voi này rất có thể đã hơn 250 năm tuổi rồi.
Con cá voi này có thể được sinh ra trong khoảng thời kì bắt đầu cuộc Cách mạng Công nghiệp.
Nó có thể đã sống sót qua 150 năm nghề đánh bắt cá voi.
Và giờ đây mối đe dọa lớn nhất của nó là sự biến mất của băng phương Bắc bởi vì những loài chúng ta đang đưa về phía Nam.
Kỳ lân biển, những con kỳ lân biển khổng lồ này có ngà dài 2,5m không thường có mặt ở đây; chúng có thể ở vùng nước mở.
Nhưng chúng buộc phải đến những lỗ băng nhỏ xíu này để có thể thở, có thể thở được, bởi vì bên dưới tảng băng đó là các bầy cá tuyết.
Mà cá tuyết có ở đó là bởi vì chúng ăn những loài chân kiếm và giáp xác.
Phần yêu thích của tôi đây.
Vào thời điểm cuối cuộc đời tôi, tôi sẽ nhớ tới một chuyện hơn là những thứ khác.
Thậm chí thời điểm đó tinh thần chịu đựng mạnh mẽ đến đâu, tôi không nghĩ là mình sẽ có một trải nghiệm khác như điều tôi đã làm với những con sư tử biển này.
Loài sư tử biển, từ thời của Shackleton (nhà thám hiển 1874-1922), đã có một thiện cảm xấu.
Miệng chúng có kiểu cười ghê tởm.
Chúng có đôi mắt đen trong ghê sợ thế kia và những chấm trên cơ thể.
Chúng rõ ràng trông như thuộc thời tiền sử và chút đáng sợ.
Và thảm thương là năm 2004, một nhà khoa học đã bị một con sư tử biển lôi xuống, bị chết đuối và bị ăn thịt.
Và mọi người dường như là "Chúng ta biết là chúng nguy hiểm mà.
Chúng ta biết chúng như thế" Vì vậy người ta thích tạo thành kiến.
Và đó là khi tôi có một ý tưởng là: Tôi muốn đến Nam Cực, lội vào nước với rất nhiều sư tử biển mà tôi có thể và cho chúng một cơ hội công bằng -- tìm ra rằng liệu chúng là những con vật nguy hiểm, hay chúng bị hiểu sai.
Vì thế đây chính là câu chuyện đó
Oh, chúng còn ăn cả chim cánh cụt nữa.
(Cười) Là một loài động vật, loài người, chúng ta thích nói chim cánh cụt thật dễ thương, vì vậy, sư tử biển ăn thịt chúng, nên sư tử biển là xấu xa và không tốt.
Không phải như vậy.
Chim cánh cụt không biết rằng nó dễ thương. Còn sư tử biển không biết nó là một loại quái vật to lớn.
Đây chỉ là một chuỗi thức ăn đang diễn ra.
Chúng cũng to lớn.
Chúng không phải là những con hải cẩu bến cảng này.
Chúng dài 3,5m, nặng 450 kg.
Chúng cũng công kích một cách hiếu kì.
Bạn có 12 du khách chen chúc trong một cái thuyền Zodiac, trôi nổi trên mặt nước đầy băng này, và một con sư tử biển tiến đến và cắn vào cái phao.
Thuyền bắt đầu chìm, họ đua nhau quay trở lại thuyền và trở về nhà và kể câu chuyện họ bị tấn công.
Tất cả những điều những con sư tử biển đang làm -- là chỉ cắn một cái bong bóng.
Nó chỉ nhìn thấy cái phao lớn này giữa biển -- nó không có tay -- nó sắp sử cắn một chút thì thuyền nổ, người ta bỏ đi.
(Cười) Vì vậy năm ngày đi qua biển Drake Passage -- không dễ thương vậy. Sau năm ngày đi qua biển Drake Passage, chúng tôi cuối cùng đến được Nam Cực.
Tôi cùng với trợ lý người Thụy Điển của tôi và một hướng dẫn viên.
Tên anh ấy là Goran Ehlme đến từ Thụy Điển -- Goran.
Anh ấy có nhiều kinh nghiệm với sư tử biển. Tôi thì chưa từng thấy chúng.
Thế nên chúng tôi đi quanh cái vũng trong con thuyền Zodiac nhỏ của chúng tôi, và có một con sư tử biển quái vật này đây.
Thậm chí trong giọng nói, anh ấy nói "Đó là một con sư tử biển lớn đầy máu, kìa"
(Cười) Con sư tử biển này đang ăn đầu chim cánh cụt, và quật nó ra sau, ra trước.
Và những gì nó đang cố gắng làm là rút xương con chim cánh cụt, để nó có thể ăn thịt không xương, và rồi bỏ đi và bắt một con khác.
Vì vậy con sư tử biển này bắt một con chim cánh cụt khác, tiến tới phía dưới cái thuyền, thuyền Zodiac, bắt đầu húc vào vỏ thuyền.
Và chúng tôi đang cố gắng để không rơi xuống nước.
Và chúng tôi ngồi xuống, đó chính là lúc Goran nói với tôi, "Đây là một con sư tử biển tốt.
Đến lúc anh xuống nước rồi đó"
(Cười) Tôi nhìn Goran, tôi nói với anh ấy "Quên đi".
Nhưng tôi nghĩ mình có thể đã dùng từ khác bắt đầu bằng chữ Q.
Nhưng anh ấy đã đúng.
Anh ấy la tôi, va nói "Đây là lý do vì sao chúng ta ở đây.
Còn anh thì định đưa chuyện ngớ ngẩn này cho National Geographic.
Bây giờ anh sắp làm thế rồi đó.
Anh không thể nói cáo lỗi được"
Thế nên miệng tôi khô khốc -- có thể không tệ như bây giờ -- nhưng miệng tôi thật khô khốc đến vậy.
Còn chân tôi thì run. Tôi không cảm nhận được chân mình.
Tôi mang chân vịt vào. Tôi chỉ có thể hé môi.
Tôi đặt ống thở vào miệng, và tôi lăn qua bên mé thuyền rơi xuống nước.
Và đây là điều đầu tiên cô nàng làm.
Cô nàng lao tới tôi, nhấn chìm máy ghi hình của tôi -- răng cô nàng lồi lõm như vầy -- nhưng Goran, trước khi tôi nhảy xuống nước, đã cho tôi một lời khuyên đáng ngạc nhiên.
Anh ấy nói "Nếu anh sợ, hãy nhắm mắt lại, rồi thì cô nàng sẽ bỏ đi"
(Cười) Đó là tất cả những gì toi phải làm ngay thời điểm đó.
Nhưng tôi chỉ mới bắt đầu chụp những bức hình này.
Cô nàng tỏ ra đe dọa vậy trong vài phút, rồi điều kinh ngạc nhất xảy ra -- cô nàng thư giãn hoàn toàn.
Nó bỏ đi, bắt một con chim cánh cụt.
Cô nàng dừng lại cách tôi khoảng 3m, và ở đó với con chim cánh cụt này, con chim cánh cụt vẫy vùng, cô nàng để nó đi.
Con chim cánh cụt bơi về phía tôi, bỏ đi.
Cô nàng bắt một con khác. Làm lần này đến lần khác.
Và tôi có ý nghĩ là cô nàng đang cố bắt cho tôi một con chim cánh cụt.
Không vậy thì tại sao cô nàng thả những con chim cánh cụt này ở chỗ tôi?
Và sau khi cô nàng làm như vậy 4 hay 5 lần, cô nàng bơi cạnh tôi với vẻ thất vọng trên mặt.
Các bạn không muốn nhân cách hóa quá vậy, nhưng tôi thề là cô nàng nhìn tôi như thể "Cái loài ăn thịt vô dụng này sắp chết đói trong vùng biển của tôi rồi".
(Cười) Vì vậy khi nhận ra tôi không thể bắt những con chim cánh cụt đang bơi, cô nàng bắt những con chim cánh cụt khác và chầm chậm đem lại chỗ tôi, đớp lấy như vậy, và rồi cô nàng để chúng đi.
Không có tác dụng.
Tôi đang cười rất dữ và rất cảm động mặt tôi đầy nước, bởi vì tôi đang khóc dưới nước, chỉ vì điều này quá kinh ngạc.
và vì vậy mà không có tác dụng.
Vậy nên cô nàng bắt một con chim cánh cụt khác và thử kiểu trình diễn hấp dẫn như điệu ba-lê lướt xuống tảng băng như thế này. Và cô nàng chọn sẽ đem chúng tới và cho tôi.
Điều này tiếp diễn trong bốn ngày.
Điều này không diễn ra một vài lần.
Và rồi cô nàng nhận thấy tôi không thể bắt những con còn sống, nên cô nàng bắt cho tôi những con đã chết.
(Cười) Giờ thì tôi có 4 hay 5 năm con chim cánh cụt nổi trên đầu mình, còn tôi chỉ việc ở đó ghi hình.
Cô nàng thường dừng lại và có vẻ buồn chán như vậy trên mặt kiểu "Bạn có thực vậy không đó?"
Bởi vì cô nàng không thể tin là tôi không thể ăn con chim cánh cụt này.
Bởi vì trong thế giới của cô nàng, bạn chỉ sinh sản hoặc ăn -- mà tôi thì đang không sinh sản.
(Cười) Đó vẫn chưa đủ; cô nàng bắt đầu quẳng những con chim cánh cụt lên đầu tôi.
Cô nàng đang cố ép tôi ăn. Thúc đẩy xung quanh tôi.
Cô nàng đang cố ép máy ghi hình tôi ăn, là cái giấc mơ của mọi nhiếp ảnh gia.
Cô nàng chán nản, thổi bong bóng vào mặt tôi.
Cô nàng sẽ, tôi nghĩ, cho tôi biết là tôi sắp chết đói rồi.
Nhưng cô nàng vẫn chưa dừng lại.
Cô nàng sẽ không ngừng cố gắng cho tôi ăn chim cánh cụt.
Và trong những ngày cuối cùng với cô nàng này tôi nghĩ tôi đã đẩy nó đi quá xa, tôi lo lắng, bởi cô nàng đến với tôi, lộn ngửa, và kêu như tiếng búa khoan phát ra từ cổ họng, gokgokgokgok như vậy.
Và tôi nghĩ, cô nàng sắp cắn rồi.
Cô nàng chuẩn bị cho tôi biết cô nàng quá chán với tôi.
Điều đã xảy ra là một con sư tử biển khác lặng lẽ bơi phía sau tôi, còn cô nàng thì làm vậy để cảnh báo.
Cô nàng đuổi con sư tử biển to lớn đó đi, bơi đi và bắt chim cánh cụt và đem về cho tôi.
(Cười) Đó không phải là con sư tử biển duy nhất tôi ở cùng dưới nước.
Tôi ở dưới nước với 30 con sư tử biển khác, và tôi chưa hề gặp một cuộc đụng độ đáng sợ.
Chúng là những con vật đặc biệt nhất tôi từng làm việc chung, và cũng giống với gấu cực.
Và chỉ giống với gấu cực là những con vật này sống dựa trên một môi trường băng giá.
Tôi quá xúc động rồi.
Xin lỗi. Đó là một câu chuyện ghi sâu vào tim tôi, và tôi tự hào chia sẻ với các bạn.
Tôi rất thiết tha với nó.
Bất cứ ai muốn cùng tôi đến Nam Cực hay Bắc Cực, tôi sẽ dẫn bạn đi, hãy cùng đi nào.
Chúng ta kết thúc câu chuyện tại đây.
Xin cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay) Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn. Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Cảm ơn các bạn.
Tôi thực sự xúc động khi ở đây.
Tôi sẽ trình bày về 1 vật liệu xưa theo cách mới mà vẫn đang tiếp tục khiến chúng ta kinh ngạc, nó có thể ảnh hưởng đến cách nghĩ của chúng ta về khoa học vật chất, về công nghệ cao -- và cũng có thể, nó đồng thời tạo ra 1 vài thứ cho y học và cho sức khỏe toàn cầu, giúp cho sự tái trồng rừng.
Đó là những trình bày đậm nét của tôi.
Tôi sẽ nói thêm cho các bạn rõ.
Vật liệu này thực ra có 1 vài đặc điểm khiến nó dường như quá tốt để trở thành sự thật.
Nó bền vững; đây hẳn là 1 chất liệu bền vững để có thể xử lý trong môi trường nước và ở nhiệt độ phòng -- và nó có thể bị vi khuẩn làm cho thối rữa, như vậy bạn có thể quan sát nó phân hủy ngay lập túc trong 1 cốc nước hay có thể bền vững trong nhiều năm.
Nó không có đôc; nó được gây nhiễm vào cơ thể người mà không gây ra bất kỳ phản ứng miễn dịch nào.
Nó thực sự có thể hòa nhập vào cơ thể.
Và nó mang tính công nghệ, nên nó có thể tạo ra những thứ như vi điện tử, hay các lượng tử.
Và vật chất đó trông như thế này đây.
Trên thực tế, vật chất mà bạn nhìn thấy trong suốt.
Vật chất này tạo nên chỉ từ hợp chất của nước và prôtein.
Và vật chất đó chính là lụa.
Nó khác với những gì chúng ta từng nghĩ về lụa.
Câu hỏi đặt ra là, làm thế nào để tái tạo 1 thứ đã tồn tại khoảng 5 thiên niên kỷ?
Quá trình khám phá, nói chung là, được truyền cảm hứng từ tự nhiên.
Chúng tôi thực sự thấy kinh ngạc với loài tằm -- loài tằm mà bạn thấy đang nhả tơ như vậy.
Loài tằm đã làm được 1 điều kỳ lạ: chúng sử dụng 2 thành phần, prôtein và nước, những thứ có sẵn trong các tuyến của chúng, để tạo ra 1 vật liệu bảo vệ bền vững hiếm có -- so sánh với các loại vải kĩ thuật như Kevlar.
Trong quy trình ngược mà chúng ta biết, và quen thuộc với nó, trong ngành công nghiệp dệt, tạo ra rồi tháo những cái kén tằm và rồi dệt nên những thứ đẹp tuyệt vời.
Chúng tôi muốn biết làm thế nào để phát triển từ nước và prôtein đến Kevlar lỏng, và Kevlar tự nhiên.
Sự hiểu biết là ở chỗ làm thế nào bạn vận hành ngược đi từ kén đến các tuyến rồi thu được nước và prôtein, những vật liệu ban đầu.
Sự hiểu biết này được biết đến khoảng 2 thập kỷ trước bởi 1 người mà tôi may mắn được làm việ cùng, David Kaplan.
Và chúng tôi bắt đầu thu được vật liệu ban đầu.
Chúng được đem trở lại những khuôn mẫu.
Và chúng tôi sử dụng nó để làm rất nhiều thứ -- ví dụ như phim
Chúng tôi tận dụng những thứ rất đơn giản.
Công thức để tạo nên những cuộn phim này là lợi dụng thực tế rằng prôtein rất thông minh ở những việc mà nó làm.
Chúng biết cách tự lắp ráp.
Vậy nên công thức rất đơn giản: bạn lấy lụa, nhúng nó vào nước, rồi đợi prôtein tự lắp ráp.
Và rồi bạn tháo prôtein ra và thu được phim, như thể prôtein tự tìm đến nhau vì [nước bay hơi.]
Nhưng tôi muốn nói rằng những cuộn phim này cũng mang tính kỹ thuật.
Điều đó nghĩa là gì?
Điều đó có nghĩa là bạn có thể dùng chung nó với những thứ khác đặc trưng cho công nghệ, như là vi điện tử hay công nghệ nano.
Bức ảnh của đĩa DVD ở đây chỉ là minh họa cho việc lụa có thể trải trên bề mặt của địa hình rất mỏng, có nghĩa là bạn có thể tái tạo những đặc điểm này ở dạng nano.
Và nó có khả năng tái tạo thông tin trong chiếc đĩa DVD.
Và bạn có thể lưu trữ thông tin bằng nước và prôtein.
Chúng tôi đã tiến hành kiểm tra, bằng cách viết 1 đoạn thư tín lên mảnh lụa, ngay ở đây, đoạn thư ở phía đó.
Và cũng giống như với DVD, bạn có thể đọc nó ở phương diện quang học.
Nó yêu cầu 1 bàn tay vững chắc, đó là lý do tại sao tôi quyết định thực hiện nó trên sân khấu, trước cả ngàn khán giả.
Để tôi xem nào.
Bạn thấy đấy, mảng phim trong suốt như thế này, và rồi...
(Vỗ tay) Và sự kỳ công đáng kinh ngạc nhất đó là tay tôi phải giữ nó trong khoảng thời gian đủ lâu để được thế này.
Một khi bạn đã biết những thuộc tính của chất liệu này, bạn có thể làm rất nhiều thứ.
Không chỉ giới hạn phim.
Chất liệu này có thể tạo ra rất nhiều dạng khác.
Nếu bạn táo bạo 1 chút, và tạo nên rất nhiều hợp phần quang học khác nhau hay bạn dùng những mạng vi ăng-ten hình lăng trụ, như là 1 cuộn băng phản chiếu ở giày chạy.
Hay bạn có thể tạo ra những thứ rất đẹp như là 1 chiếc máy ảnh có thể chụp được.
Bạn có thể tạo ra chiều không gian thứ 3 cho cuộn phim.
Và nếu bạn có được 1 góc phù hợp, bạn hoàn toàn có thể nhìn thấy 1 kỹ thuật tạo ảnh 3 chiều xuất hiện ở cuộn phim làm từ lụa.
Và bạn cũng có thể làm những điều khác nữa.
Bạn hãy hình dung rằng bạn có thể sử dụng prôtein nguyên chất để dẫn ánh sáng, và thế là chúng ta có được những vật liệu quang học.
Nhưng lụa cũng rất linh hoạt và chúng có thể làm nhiều hơn cả quang học.
Bạn có thể nghĩ tới rất nhiều dạng khác nhau.
Ví dụ như, nếu bạn lo lắng về việc phải tới bác sĩ và mắc kẹt với cái kim tiêm, chúng ta sẽ sử dụng các kim tiêm siêu nhỏ.
Trên màn hình, bạn đang nhìn thấy 1 sợi tóc người được đặt trên 1 cây kim tiêm làm bằng lụa -- chỉ để các bạn nhìn thấy khả năng kích thước thôi.
Bạn có thể nhìn những thứ lớn hơn.
Bạn có thể mua những bánh răng, đai ốc và bu-lông -- những thứ bạn có thể mua tại Whole Foods.
Và những bánh răng này hoạt động cả trong nước nữa.
Vậy là bạn có thể hình dung tới những bộ phận kĩ thuật thay thế.
Hoặc bạn có thể sử dụng chất lỏng Kevlar nếu cần 1 thứ gì đó thật khỏe để thay thế cho, ví dụ như, các tĩnh mạch ngoại vi, hoặc cho toàn bộ xương.
Và bạn có ở đây 1 ví dụ nhỏ của 1 sọ người nhỏ -- chúng tôi gọi nó là Yorick thu nhỏ.
(Tiếng cười) Và bạn có thể tạo ra các vật, ví dụ như, cốc và như thế, nếu bạn có đính thêm 1 ít vàng, 1 ít chất bán dẫn bạn có thể tạo ra các phần tử cảm biến gắn vào bề mặt của thức ăn.
Bạn có thể làm những bộ phận điện tử để bọc kín và gói lại.
Hay nếu bạn là 1 người thời trang, hãy xăm 1 vài LED bằng lụa.
Và như các bạn thấy đấy, đây thực sự là 1 tính chất đa dụng của các dạng vật liệu, và bạn có nó với lụa.
Nhưng vẫn còn 1 vài đặc điểm khác thường nữa.
Ý tôi là, tại sao chúng ta muốn làm những điều này trở thành sự thật?
Tôi đã đề cập 1 cách ngắn gọn vào lúc đầu: prôtein có thể bị vi khuẩn làm cho thối rữa và tương thích sinh học.
Bạn có thể thấy ở đây 1 bức ảnh của chỗ cắt mô.
Vậy nó có nghĩa là gì, có phải nó bị vi khuẩn là cho thối rữa và tương thích sinh học?
Bạn có thể gây nhiễm nó trong cơ thể mà không cần sửa chữa cái dùng để gây nhiễm.
Điều đó có nghĩa là tất cả các thiết bị mà bạn thấy trước đây, và tất cả các dạng, theo nguyên tắc, có thể bị gây nhiễm và biến mất.
Và bạn có thể thấy ở vết cắt mô đó, trong thực tế, bạn thấy 1 phần viền phản xạ.
Vậy là, giống như 1 cái ô tô nhìn bạn trong bóng tối, ý tưởng là bạn có thể nhìn thấy, nếu bạn chiếu sáng vào mô, bạn có thể thấy các phần sâu hơn của mô đó bởi vì có 1 phần viền phản xạ ánh sáng được làm bằng lụa.
Và bạn thấy đó, nó được khôi phục ở trong mô.
Và sự khôi phục trong cơ thể người không chỉ là điều duy nhất. Sự khôi phục trong môi trường là quan trọng.
Bạn có 1 cái đồng hồ, bạn có prôtein, và giờ 1 cái cốc bằng lụa như thế này có thể bị ném đi mà không thấy tội lỗi. (Vỗ tay) Không giống như những cái cốc làm bằng polyxetiren mà, 1 cách đáng tiếc, đang tràn ngập trong đất đai hàng ngày.
Nó không có độc, vậy nên bạn có thể dùng nó để bọc quanh thức ăn và nấu chúng.
Nó không ngon miệng đâu, và tôi cần sự trợ giúp với điều đó.
Nhưng có vẻ như, điều đáng quan tâm nhất là nó có 1 sự tuần hoàn kín.
Trong quá trình tự lắp ráp, lụa hoạt động như là 1 cái kén với những chất sinh học.
Vậy nên nếu bạn thay đổi công thức, và thêm vào 1 số thứ khi đổ vào -- bạn thêm vào 1 số thứ trong dung dịch lụa lỏng -- đó là các enzym, hoặc các kháng nguyên hay vắc xin, quá trình tự lắp ráp bảo quản chức năng sinh học của các chất phụ gia này.
Và nó tạo ra các vật liệu tích cực và tương tác với môi trường.
Và từ trước, bạn đã nghĩ tới việc có thẻ thực sự sử dụng chúng để gắn xương -- những mảnh xương bị gãy lại với nhau -- và vận chuyển thuốc cùng lúc, khi xương bạn đang được chữa trị, ví dụ như vậy.
Hoặc bạn có thể để thuốc vào trong ví mình, chứ không phải trong tủ lạnh.
Chúng tôi đã tạo ra các thẻ lụa với các kháng thể penixilin trong đó.
Và chúng tôi giữ chúng ở 60 độ C, hay 140 độ F, trong 2 tháng mà không bị suy giảm hiệu lực của penixilin.
Và nó có thể là -- (Vỗ tay) có khả năng là 1 sự thay thế tốt cho những con lạc đà trong tủ lạnh chạy bằng năng lượng mặt trời. Và dĩ nhiên là, sẽ không cần thiết để lưu giữ nếu bạn không thể sử dụng.
Và đó là 1 đặc điểm khác thường khác mà vật liệu này có, chúng có thể bị suy yếu theo lập trình.
Và bạn có thể thấy 1 sự khác biệt ở đây.
Ở phía trên, bạn có 1 mảnh phim được lập trình để không bị suy yếu, và ở phần đáy, mảnh phim đó được lập trình để bị suy biến trong nước.
Và bạn có thể thấy mảnh phim ở phía đáy giải phóng những gì bên trong nó.
Và cho phép phục hồi những gì chúng ta lưu trữ trước đó.
Và cũng cho phép kiểm soát sự phân phát thuốc và sự phục hồi trong môi trường ở tất cả các dạng mà bạn đã thấy.
Và sự phát hiện này thực sự cho chúng ta 1 sợi chỉ.
Chúng tôi thực sự say mê với ý tưởng rằng bất cứ điều gì bạn muốn làm, bạn muốn thay thế 1 tĩnh mạch hay xương, hoặc bạn muốn các vi điện tử bền vững hơn, hoặc uống cà phê trong 1 cái cốc mà có thể vứt bỏ nó mà không có cảm giác tội lỗi, hay mang thuốc trong ví của mình, chuyển nó vào trong cơ thế hay chuyển nó qua sa mạc, câu trả lời có thể nằm ở sợi chỉ lụa.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Khi còn là một đứa trẻ, tôi luôn mong ước được trở thành anh hùng.
Tôi muốn cứu cả thế giới và làm mọi người có một cuộc sống hạnh phúc.
Nhưng tôi biết là cần một sức mạnh rất lớn thì mới có thể biến giấc mơ của tôi thành sự thật.
Do đó tôi thường tưởng tượng ra các cuộc phiêu lưu để tìm các thiên thể trong thiên hà từ hành tinh Krypton, một việc làm rất thú vị, nhưng không mang lại nhiều kết quả.
Khi tôi lớn hơn một chút và nhận ra rằng khoa học viễn tưởng không phải là nơi chứa đựng một sức mạnh siêu phàm, tôi đã quyết định dấn mình vào cuộc phiêu lưu làm khoa học thực sự, để tìm những điều thật sự có ý nghĩa.
Và điểm khởi đầu của tôi cho hành trình này chính là California với một chương trình nghiên cứu dài 30 năm của UC Berkley, nghiên cứu các bức ảnh của sinh viên trong một cuốn sách niên giám cũ và cố để tính toán sự thành công và hạnh phúc trong cuộc đời của họ.
Bằng việc nghiên cứu nụ cười của các sinh viên, những nhà nghiên cứu từ đó có thể dự đoán một cuộc hôn nhân sẽ trở nên thỏa mãn và bền vững như thế nào, nó sẽ có được bao nhiêu điểm trong những bài kiểm tra chuẩn hóa về sự hạnh phúc và nó sẽ truyền cảm hứng được cho những người khác ra sao.
Trong một cuốn sách niên giám khác, tôi đã tìm thấy hình ảnh của Barry Obama.
Lần đầu tiên khi nhìn tấm hình này, tôi đã nghĩ rằng những sức mạng siêu nhiên đó đến từ cổ áo của ông ấy.
Nhưng giờ thì tôi biết tất cả các điều đó đến từ nụ cười của ông ấy.
Giờ chúng ta sẽ nói về một ví dụ khác đến từ dự án nghiên cứu vào năm 2010 của trường Đại học Wayne State nó dựa trên những thẻ bóng chày trong thập niên 40 của thế kỉ 20 của những cầu thủ thi đấu trong Major League.
Nghiên cứu đã cho thấy rằng một cầu thủ cười bao nhiêu có thể nói nên cuộc đời của cầu thủ đó.
Những cầu thủ mà không cười trong bức hình của mình có tuổi thọ trung bình chỉ 72.9 năm. Trong khi đó những cầu thủ cười trong bức hình có tuổi thọ gần 80 năm
(Cười) Một điều rất tốt là chúng ta thực sự sinh ra cùng với nụ cười.
Bằng việc sử dụng kĩ thuật siêu âm 3D, chúng ta có thể nhìn thấy thai nhi đang trong giai đoạn phát triển cũng có những nụ cười thậm chí khi còn trong bào thai. Khi đứa trẻ được sinh ra
chúng sẽ tiếp tục cười -- về cơ bản, phần lớn ở trong giấc ngủ.
Và thậm chí những đứa trẻ mù cũng cười với những tiếng nói của con người.
Cười là một trong những biểu hiện cơ bản, mang đặc tính sinh học nhất của tất cả mọi người.
Trong những nghiên cứu được tiến hành ở Papua New Guinea, Paul Ekman, nhà nghiên cứu nổi tiếng nhất thế giới về nét mặt thấy rằng ngay cả các thành viên của bộ tộc Fore những người hoàn toàn không tiếp xúc với văn hóa phương Tây, và cũng nổi tiếng với các nghi lễ ăn thịt đồng loại khác thường của họ, cũng dùng những nụ cười để diễn tả cảm xúc trong những trường hợp mà tôi và bạn cũng sẽ cười.
Từ Papua New Guinea tới kinh đô điện ảnh Hollywood rồi tới nghệ thuật đương đại ở Bắc Kinh, chúng ta vẫn thường xuyên cười, và bạn cười để thể hiện sự thích thú và sự hài lòng.
Có bao nhiêu người trong khán phòng này cười trên 20 lần một ngày?
Xin hãy giơ tay lên.
Ồ, wow. Và ở ngoài khán phòng này
hơn một phần ba dân số thế giới cười hơn 20 lần một ngày, và có dưới 14% dân số thế giới cười ít hơn 5 lần một ngày.
Trên thực tế, những người có được nhiều khả năng siêu phàm ấy nhất chính là trẻ em, chúng cười trên 400 lần trên ngày.
Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao ở bên cạnh trẻ em những người cười rất thường xuyên làm bạn thường xuyên cười hơn?
Một nghiên cứu gần đây tại đại học Uppsala ở Thụy Điển đã chỉ ra rằng, thật khó để nhịn cười khi bạn nhìn một ai đó đang cười.
Bạn sẽ hỏi tại sao ư?
Bởi vì nụ cười có khả năng lây lan và nó chặn lại sự kiểm soát mà chúng ta thường đặt trên cơ mặt của chúng ta.
Bắt chước một nụ cười và trải nghiệm nó một cách thực tế giúp chúng ta nhận biết được đâu là nụ cười thật và đâu là nụ cười giả tạo, và từ đó chúng ta cũng có thể nhận biết được trạng thái cảm xúc của những người đang cười.
Trong một nghiên cứu về sự bắt chước của đại học Clermont-Ferrand ở Pháp, các tình nguyện viên đã được hỏi để xác định đâu là nụ cười thật đâu là nụ cười giả trong khi ngậm một chiếc bút chì trong miệng để cản trở các cơ gây cười.
Nếu không sử dụng bút chì, các tình nguyện viên là những người phán xét tuyệt với, Nhưng khi có bút chì trong miệng, khi họ không thể bắt chước nụ cười họ nhìn thấy, sự phán đoán của họ đã bị hạn chế.
(Cười) Bên cạnh việc nêu lên thuyết tiến hóa trong cuốn "Nguồn gốc muôn loài", Charles Darwin cũng đã viết về những lí thuyết về các phản ứng phản hồi trên khuôn mặt.
Theo thuyết này hành động cười tự nó đã làm chúng ta cảm giác thoải mái hơn -- chứ không chỉ đơn thuần là một kết quả của cảm giác thoải mái.
Trong bài nghiên cứu của mình, Darwin trên thực tế đã trích dẫn những nhận xét của nhà thần kinh học người Pháp Gullilaume Duchenne, người đã dùng sốc điện vào cơ mặt để gây ra và kích thích những nụ cười.
Xin đừng cố gắng thử điều này tại nhà.
(Cười) Trong một nghiên cứu có liên quan đến vấn đề này của người Đức các nhà nghiên cứu đã sử dụng phương pháp chụp cộng hưởng từ để đo hoạt động của não trước và sau khi tiêm Botox để kiểm soát các cơ cười.
Những điều tìm thấy phù hợp với học thuyết của Darwin bằng việc cho thấy rằng những phản hồi trên khuôn mặt thay đổi quá trình xử lí của các nơ-ron thần kinh trong những vùng cảm xúc của não bộ bằng cách giúp chúng ta cảm giác tốt hơn khi cười.
Cười kích hoạt cơ chế tận hưởng trong não bằng cách mà ngay cả chocolate -- một loại thức ăn nổi tiếng với việc tạo cảm giác thoải mái -- cũng không thể sánh được.
Các nhà nghiên cứu ở Anh đã tìm ra rằng một nụ cười có thể tạo ra những kích thích não bằng với việc dùng 2.000 thanh Chocolate.
(Cười) Chờ chút, nghiên cứu đó cũng chỉ ra rằng nụ cười có mức độ kích thích ngang với việc nhận được 16,000 bảng Anh.
Điều đó tương đương với $25,000 một nụ cười.
Đó là một điều không tồi chút nào.
Và hãy nghĩ theo cách này: 25,000 nhân với 400 -- quả là không ít những đứa trẻ có được cảm giác giống như Zuckerberg mỗi ngày.
Và không giống chocolate cười nhiều thật sự rât có lợi cho sức khỏe của bạn
Nó có giúp bạn giảm lượng hóc môn gây ra stress như cortisol, adrenaline và dopamine, và làm tăng lượng hoc môn gây cảm giác hưng phấn như endorphin và làm giảm huyết áp.
Và nếu như vậy vẫn chưa đủ, thì cười có thể giúp bạn có được cái nhìn thiện cảm trong mắt người khác.
Một nghiên cứu gần đây tại trường Đại học Penn State đã chỉ ra rằng khi bạn cười bạn không chỉ trông đáng yêu và nhã nhặn hơn, mà còn trông tự tin hơn.
Vì vậy bất cứ khi nào bạn muốn có một dáng vẻ tuyệt vời và tự tin, giảm căng thẳng hay cải thiện cuộc hôn nhân của bạn, hoặc có cảm giác như đang ăn một núi chocolate thượng hạng mà không phải gánh vào sự phiền toái từ calo -- hay giống như tìm thấy $25,000 trong túi của một cái áo vét mà bạn đã không mặc từ rất lâu, hay bất cứ khi nào bạn muốn có được một nguồn năng lượng cực lớn một thứ giúp bạn và những người xung quanh sống lâu hơn, khỏe hơn, và hạnh phúc hơn, Cười! (Vỗ tay)
Tên tôi là Amit.
Và 18 tháng trước, tôi đã làm việc tại Google, tôi đã chia sẻ ý tưởng về các bảo tàng và nghệ thuật với sếp của tôi tại đó, và bà ấy cho phép tôi thực hiện nó.
Tôi đã mất tới 18 tháng.
Rất nhiều cuộc đàm phán và các câu chuyện thú vị, tôi sẽ cho bạn biết, với 17 bảo tàng cực kỳ đáng chú ý ở chín quốc gia.
Nhưng tôi sẽ tập trung vào bản đề-mô.
Có rất nhiều lý do để chúng tôi thực hiện điều này.
Tôi cho rằng lý do của cá nhân tôi được giải thích một cách rất đơn giản trên màn hình, và đây là lối vào.
Tôi đã lớn lên ở Ấn Độ.
Tôi được hưởng 1 nền giáo dục tuyệt vời -- tôi không phàn nàn về điều đó -- nhưng tôi không có được sự tiếp cận với nhiều bảo tàng và các tác phẩm nghệ thuật.
Rồi khi tôi bắt đầu đi du lịch và đến thăm các bảo tàng, tôi cũng bắt đầu học được rất nhiều.
Khi đang làm việc tại Google, tôi cố gắng đưa khát khao này gần hơn với công nghệ để khiến nó dễ dàng thực hiện hơn.
Vậy nên tôi thành lập một đội gồm những người rất giỏi, và chúng tôi bắt tay thực hiện nó.
Tôi chắc chắn sẽ làm việc với bản đề-mô và để tôi nói cho bạn xem một vài điều đáng quan tâm kể từ khi chúng tôi bắt đầu.
Đơn giản thôi: bạn vào trang web GoogleArtProject.com.
Và bạn sẽ được dạo quanh với tất cả các bảo tàng ở đây.
Bạn có thể thấy Uffizi, MoMA, Hermitage, Rijks, và Van Gogh nữa.
Thực ra tôi sẽ tiếp cận với một trong những nơi ưa thích của mình, đó là Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan ở New York.
Có 2 cách để bước vào -- rất đơn giản.
Click chuột, và, bang, bạn đã ở trong bảo tàng.
Không quan trọng bạn đang ở đâu -- Bombay, Mexico, không thành vấn đề.
Bạn có thể đi xung quanh và tận hưởng.
Bạn muốn đến những phòng khác nữa?
Mở bản đồ ra, và, chỉ với 1 click, bạn ở đó.
Rồi bạn muốn đi tới cuối hành lang.
Tiếp tục đi. Tận hưởng.
Và khám phá.
(Vỗ tay) Cảm ơn các bạn. Nhưng tôi chưa đến phần hay nhất mà.
(Tiếng cười) Giờ tôi đang đứng trước 1 bức vẽ yêu thích của mình, The Harvesters của Pieter Breugel ở Met.
Bạn có thể thấy bản chú thích này.
Nếu bảo tàng cung cấp cho chúng tôi bức ảnh, bạn có thể click vào đó.
Và giờ là 1 trong số chúng.
Và tất cả đây đều thuộc về công nghệ thông tin biến đổi dữ liệu.
Dành cho những ai thực sự yêu thích nghệ thuật, bạn có thể click vào đây -- và tôi sẽ làm thế ngay bây giờ.
Đây là một trong những bức ảnh mà chúng tôi chụp bằng công nghệ mà chúng ta gọi là gigapixel.
Ví dụ như, bức ảnh này có thể lên tới khoảng 10 tỉ pixel.
Và rất nhiều người đã hỏi tôi: "Anh có gì từ 10 tỉ pixel đó?"
Giờ tôi sẽ cho bạn thấy thực sự bạn có được gì từ 10 tỉ pixel này.
Bạn có thể phóng to thu nhỏ rất dễ dàng.
Bạn có thể thấy một vài điều thú vị đang diễn ra.
Tôi yêu người đàn ông này; dáng vẻ của ông ta thực sự vô giá.
Nhưng sau đó bạn thực sự muốn đi sâu hơn.
Và tôi bắt đầu dạo quanh, và tìm thấy điều gì đó đang diễn ra ở đây.
Và tôi cảm thấy, "Đợi đã. Điều này có vẻ thú vị đây."
Tôi bước vào và bắt đầu chú ý tới những đứa trẻ thực ra đang đánh cái gì đó.
Tôi làm một nghiên cứu nhỏ, nói chuyện với một vài người bạn ở Met, và tìm ra rằng đó là một trò chơi gọi là ném sóc (squail), bạn sẽ đánh một con ngỗng bằng cái gậy đó vào ngày thứ năm, ngày Xưng tội.
Và hình như nó khá là phổ biến.
Tôi không biết tại sao họ làm vậy, nhưng tôi học được vài điều về nó.
Và giờ hãy đi thật sâu nữa, bạn có thể thấy được những vết rạn.
Và giờ tôi sẽ đưa đến cho bạn một vài luật phối cảnh, tôi sẽ phóng to ra, để bạn có thể thấy thực sự bạn đã có được gì.
Đây là nơi chúng ta đang ở, và đây là bức tranh.
(Vỗ tay) Và phần hay nhất vẫn chưa đến mà -- trong vài giây nữa thôi.
Giờ hãy thật nhanh chóng chuyển tới MoMA, ở New York.
Đây là một bức yêu thích khác của tôi, The Starry Night.
Giờ ví dụ mà tôi đã đưa bạn lúc nãy là về việc tìm những chi tiết.
Những sẽ ra sao nếu bạn muốn thấy từng nét vẽ?
Và sẽ ra sao nếu bạn muốn biết làm thế nào mà Van Gogh đã tạo ra kiệt tác này?
Bạn phóng to ra. Bạn thực sự đi vào nó.
Và tôi đến một phần ưa thích của mình trong bức vẽ này, và tôi thực sự thấy được các vết rạn.
Và đây là The Starry Night, theo tôi, chưa từng được thấy như vậy trước đây.
Tôi sẽ chỉ cho bạn một điều đặc biệt khác nữa.
Có rất nhiều thứ ở đây, nhưng tôi không có thời gian.
Đây thực sự là một phần thú vị. Nó được gọi là Bộ sưu tập.
Bất kì ai trong số các bạn -- không quan trọng bạn giàu, hay nghèo, bạn có 1 ngôi nhà lạ lùng hay không -- không thành vấn đề.
Bạn có thể đến và tạo dựng 1 bảo tàng online của riêng mình -- tạo ra một bộ sưu tập của bạn thông qua các bức ảnh này.
Rất đơn giản, bạn đi vào -- và tôi đang tạo ra cái gọi là Sức mạnh của Zoom (sự phóng to thu nhỏ) -- và bạn có thể thực hiện nó.
Đây là bức The Ambassadors, được đặt tại Phòng trưng bày Quốc gia.
Bạn nó thể chú thích cho những thứ này, gửi đến bạn bè của mình và thực sự bắt đầu trao đổi về việc bạn cảm thấy thế nào khi chiêm ngưỡng những kiệt tác này.
Và theo tôi, tóm lại là, đối với tôi, điều quan trọng là những điều tuyệt vời này không hẳn đến từ Google.
Theo ý kiến của tôi, thậm chí không phải từ các bảo tàng.
Dường như tôi không nên nói vậy.
Nhưng thực sự nó đến từ những họa sĩ.
Và đó chính là trải nghiệm khiêm tốn của tôi về nó.
Tôi mong rằng với phương tiện trung gian kĩ thuật số này chúng ta có thể cảm nhận giá trị các tác phẩm nghệ thuật của họ và giới thiệu nó trên mạng.
Và câu hỏi lớn nhất mà tôi nhận được bây giờ là, "Anh làm thế chỉ để tái tạo lại trải nghiệm khi đến bảo tàng thôi sao?"
Câu trả lời là không.
Nó bổ sung thêm cho trải nghiệm.
Đó là tất cả. Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay) Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi quyết định khi tôi được hỏi làm việc này rằng điều tôi thực sự muốn nói chính là về bạn của tôi, Richard Feyman
Tôi là một trong những người may mắn biết ông và trải nghiệm sự hiện diện của ông
Và tôi sẽ kể về Richard Feynman tôi biết.
chắc rằng các bạn ở đây có thể kể cho bạn về Richard Feyman họ biết và nó có thể là về Richard Feynman nào đó
Ông là người với nhiều, nhiều phần
Trước hết, ông là nhà khoa học rất, rất, rất vĩ đại
Ông là một diễn viên. Bạn thấy ông diễn.
Tôi cũng có may mắn tham dự bài giảng trên ban công
Bài giảng tuyệt vời
Ông ta là nhà triết học.
Ông ta là người chơi trống.
Ông là nhà giáo tuyệt vời.
Richard Feynman còn là nhà ông bầu, một ông bầu vĩ đại
Ông ta đầy nam tính, kiểu đầy lợi thế nam tính
Ông ta yêu thích cuộc tranh đấu trí tuệ
Ông ta có cái tôi vĩ đại
Nhưng người đàn ông có, cách nào đó, nhiều khoảng trống ở dưới đáy.
Và tôi nói nhiều khoảng trống, trong trường hợp của tôi Tôi không thể nói với ai khác, nhưng trong trường hợp của tôi Nhiều khoảng trống cho một cái tôi khác lớn hơn
Xem nào, không lớn như anh ấy nhưng cũng khá lớn
Tôi thường cảm thấy ổn với Dick Feynman
Ở với ông ấy thường rất vui
Ông ấy làm tôi cảm thấy mình thông minh
Làm thế nào để một người như vậy làm ta cảm thấy mình thông minh
Ông làm tôi thấy mình thông thái, Ông làm tôi thấy ông thông thái.
Ông làm tôi thấy chúng tôi đều thông thái, và hai chúng tôi có thể giải quyết bất kỳ vấn đề nào.
Và thực sự, chúng tôi học lý cùng nhau.
Chúng tôi chưa có bài báo nào chung, nhưng chúng tôi rất vui.
Ông ta yêu thích chiến thắng, thắng trò chơi phái mạnh, thỉnh thoảng ông tham gia.
Và ông không chỉ chơi với tôi, nhưng với mọi loại người.
Ông thường thắng.
Nhưng khi ông không thắng, khi ông thua, ông cười và làm như vui lắm vậy như thể ông ta đã thắng.
Tôi nhớ có lần ông kể tôi nghe về chuyện cười sinh viên chọc ông.
Tôi nghĩ chuyện đó dành cho sinh nhật ông- họ ăn trưa cùng ông tại một tiệm sandwich ở Pasadena.
Chắc tiệm vẫn còn, tôi không rõ.
Họ chọn Sandwich dành cho các ngôi sao.
Ta có thể có sandwich Marilyn Monroe.
Ta có thể dùng sandwich Humphrey Bogart.
Sinh viên đến đó trước, và sắp xếp để gọi sandwich Feynman.
Từng người một, họ đến và gọi sandwich Feynman.
Feynman thích câu chuyện này.
Ông kể tôi nghe chuyện này, và ông thực sự hạnh phúc, ông cười.
Khi ông kể xong, tôi nói với ông, "Dick, tôi tự hỏi điều gì làm nên khác biệt giữa sandwich Feynman và sandwich Susskind."
Và không ngừng nhịp nào, ông nói,"xem nào, chúng như nhau.
Điều khác biệt duy nhất là sandwich Susskind có nhiều thịt nguội hơn."
"Thịt nguội" là nhân tố xấu
(Cười lớn) Xem nào, tôi quá vội ngày hôm đó, và tôi nói, "Đúng, nhưng không nhiều thịt xông khói nữa"
(Cười lớn) (Vỗ tay) Và sự thật là sandwich Feynman có nhiều thịt nguội nhưng không có thịt xông khói.
Điều Feynman ghét tệ hơn bất kỳ thứ gì khác. là trí thức giả tạo, sự giả vờ, ngụy biện giả, từ chuyên ngành.
Tôi nhớ vào khoảng giữa những năm 80. Dick, tôi và Sidney Coleman đã gặp vài lần trên San Francisco tại nhà một gã giàu có tận trên San Francisco cho bữa tối.
Và lần cuối gã giàu có mời chúng tôi, gã cũng mời vài triết gia,
Những người này là triết gia của trí óc.
Chuyên ngành của họ là triết lý về ý thức.
Và họ dùng toàn từ chuyên môn.
Tôi cố gắng nhớ những từ này. "đơn", "đôi" nhóm từ ở khắp nơi.
Tôi không biết chúng có nghĩa gì, Dick và Sydney cũng thế.
Và ta nói về gì nhỉ?
Nào, ta nói về gì khi ta nói về trí óc?
Có một điều hiển nhiên để đề cập đến; Một cái máy có thành trí óc được không?
Ta có thể làm cái máy mà nghĩ như con người có ý thức?
Chúng tôi ngồi xung quanh và nói về nó chúng tôi có thể giải quyết vấn đề.
Nhưng vấn đề với những triết gia là họ quá triết lý và khi họ đáng ra phải khoa học hơn.
Sau hết, đó là câu hỏi mang tính khoa học.
Và điều này rất, rất nguy hiểm quanh Dick Feynman.
(Cười lớn) Feynman để họ có nó- ở cả 2 mang tai, ngay giữa những cặp mắt.
Nó khá tàn nhẫn, nó khá vui-- ồ, nó khá vui.
Nhưng nó thực sự tàn nhẫn.
Ông ta đập bể trái bóng của họ.
Nhưng điều tuyệt vời là- Feynman phải rời nơi đó sớm một chút, Ông không khỏe, nên ông đi về sớm.
Và Sidney và tôi bị bỏ lại với hai triết gia.
Và điều tuyệt vời nữa là mấy triết gia này đang bay bổng.
Họ quá hạnh phúc.
Họ đã gặp người vĩ đại; họ đã được hướng dẫn bởi người vĩ đại; họ có niềm vui bất tận họ bị xô vào đống bùn...
Và nó là điều thật đặc biệt.
Tôi nhận ra rằng có điều gì đặc biệt ở nơi Feynman, kể cả khi ông làm điều ông làm,
Dick-- là người bạn của tôi; tôi gọi ông ta là Dick-- Dick và tôi cũng có chút thân quen.
Tôi nghĩ nó có thể là mối quan hệ đặc biệt mà tôi và ông có.
Chúng tôi thích nhau; chúng tôi thích những thứ giống nhau.
Tôi cũng thích những trò chơi trí tuệ phái mạnh.
Đôi khi tôi thắng, nhưng đa phần ông thắng nhưng chúng tôi cùng thích nó.
Và Dick bị thuyết phục ở vài điểm rằng ông và tôi có vài tính cách tương tự nhau
Tôi không nghĩ ông đúng.
Tôi nghĩ điểm duy nhất tương đồng giữa chúng tôi là chúng tôi cùng thích nói về mình.
Nhưng ông bị thuyết phục bởi điều này.
Và người đàn ông này cực kỳ tò mò.
Và ông muốn hiểu nó là gì và tại sao thế rằng có những kết nối ngộ nghĩnh.
Một ngày nọ, chúng tôi đang đi bộ.
Chúng tôi ở Pháp, tại Les Houches.
Chúng tôi đang ở trên ngọn núi, năm 1976.
Và Feynman nói với tôi "Leonardo..."
Lý do ông gọi tôi là "Leonardo" là vì chúng tôi đã cùng ở Châu Âu, và ông luyện tiếng Pháp.
(Cười lớn) Và ông nói, "Leornardo, khi còn nhỏ anh gần mẹ hơn hay gần bố hơn?"
Tôi nói: "À, người hùng của tôi là bố.
Ông lao động, và chỉ học đến lớp 5.
Ông ta là thợ máy tài giỏi, và ông dạy tôi sử dụng các công cụ.
Ông dạy tôi tất cả những thứ về máy móc.
Ông cũng dạy tôi về định lý Pytago
Ông ta không gọi nó là cạnh huyền, ông gọi nó là đường tắt."
Và mắt Feynman sáng rỡ lên.
Ông cứ như cái bóng đèn.
Và ông nói rằng ông từng có mối quan hệ tương tự vậy với cha của ông.
Thực ra, đôi lúc ông đã bị thuyết phục rằng là một nhà vật lý giỏi, thì rất quan trọng để có những mối quan hệ kiểu vậy với bố của mình.
Tôi xin lỗi vì cuộc trò chuyện này, nhưng đây là điều thực sự đã xảy ra.
Ông nói rằng ông hoàn toàn bị thuyết phục rằng nó cần thiết, một phần thiết yếu để một nhà vật lý học trẻ lớn lên.
Là Dick, ông, hiển nhiên, muốn kiểm chứng điều này.
Ông muốn bước ra và làm thí nghiệm.
(Cười lớn) À, ông ta đã làm vậy.
Ông bước ra và làm thí nghiệm.
Ông hỏi bạn ông về điều ông nghĩ là nhà vật lý giỏi, "Mẹ bạn hay nhạc bạn nghe ảnh hưởng bạn?"
Họ đều là đàn ông, và với một người đàn ông, mỗi người họ đều nói, "Mẹ tôi"
(Cười lớn) Họ quẳng mớ lý thuyết đó, vào thùng rác của lịch sử.
(Cười lớn) Nhưng ông rất hào hứng rằng ông cuối cùng cũng gặp được ai đó người có cùng trải nghiệm với bố của anh ấy như ông đã từng có với bố mình.
Và đôi khi, ông bị thuyết phục rằng đây là lý do chúng tôi hợp nhau.
Tôi không biết. Có lẽ. Ai mà biết chứ?
Nhưng để tôi nói cho bạn nghe một chút về nhà vật lý học Feynman
Kiểu của Feynman-- à, "kiểu" không phải là từ đúng.
"Kiểu/ phong cách" làm ta nghĩ đến cái nơ ông đeo, hoặc bộ vest ông đang đóng.
Nó có gì đó sâu hơn vậy, nhưng tôi không thể nghĩ ra từ nào cho nó.
Kiểu khoa học của Feynman, là luôn tìm những thứ đơn giản nhất những giải pháp căn bản cho vấn đề xử lý được.
Nếu không xử lý được, ta cần phải tìm gì đó thú vị hơn.
Không nghi ngờ gì, một phần của điều này là niềm hạnh phúc và thỏa mãn của ông. để cho người khác thấy ông có thể nghĩ đơn giản hơn ông có thể.
Nhưng ông cũng tin tưởng sâu sắc rằng, ông tin tưởng chắc chắn, rằng nếu ta không thể giải thích một điều gì một cách đơn giản, thì ta chưa hiểu nó.
Vào những năm 1950, người ta gắng làm rõ Khí siêu lỏng Helium hoạt động ra sao.
Có một lý thuyết.
Đó là một lý thuyết phức tạp; Tôi sẽ nói cho bạn nó là gì sớm thôi.
Nó thực sự là lý thuyết siêu phức tạp. Đầy những tích phân công thức phức tạp đầy toán và đại loại thế.
Và nó chạy, nhưng nó không hoàn toàn ổn.
Nó chỉ đúng khi phân tử heli phải rời xa, rất xa nhau.
Và không may thay, những phân tử heli trong heli lỏng nằm chồng lên nhau.
Feynman quyết định, theo kiểu nhà vật lý học heli nghiệp dư, và ông cố gắng tìm ra nó.
Ông có ý tưởng, một ý tưởng rất rõ ràng.
Ông cố tìm ra rằng hàm sóng lượng tử của số lớn phân tử sẽ trông thế nào.
Ông cố gắng làm nó trực quan, theo một số nguyên tắc đơn giản.
Một số nhỏ của các nguyên lý rất rất đơn giản.
Đầu tiên là khi phân tử Heli chạm nhau, chúng đẩy nhau.
Và giả định rằng hàm sóng phải về 0, và nó phải tan biến khi phân tử Heli chạm nhau.
Sự thật khác là trạng thái đầu tiên-- trạng thái năng lượng thấp của hệ thống lượng tử-- hàm sóng thường rất mượt; là một số nhỏ nhất các giao động.
Và ông ngồi xuống-- và tôi tưởng như ông chẳng còn gì khác hơn là một mẩu giấy và cây viết chì-- và ông cố ghi chép, và ông đã ghi chép. hàm đơn giản nhất ông nghĩ được, và các điều kiện biên và rằng hàm sóng tan biến khi va chạm xảy ra và nó mượt ở khoản giữa.
Ông viết xuống một thứ đơn giản-- thực ra là quá đơn giản, mà tôi nghĩ rằng một học sinh thông minh thực sự ở trung học người chưa học đại số cũng có thể hiểu ông viết cái gì.
Vấn đề là, thứ đơn giản mà ông viết ra giải thích tất cả những gì tại lúc được biết về heli lỏng, và sau đó một thời gian.
Tôi luôn cố tự hỏi rằng chuyên gia-- một chuyên gia vật lý heli-- chắc sẽ hơi xấu hổ về điều này.
Họ có những kỹ thuật siêu phàm, và họ không thể làm điều này.
Ngẫu nhiên, tôi sẽ nói cho bạn biết kỹ thuật siêu phàm đó là gì.
Nó chính là kỹ thuật lược đồ Feynman.
(cười lớn) Ông làm ra nó năm 1968.
Vào năm 1968, trong đại học của tôi-- tôi không ở đó lúc đó-- họ đang nghiên cứu cấu trúc của proton.
Proton hiển nhiên được là từ một nhóm các hạt nhỏ; nhưng điều này cũng được biết đến.
Và cách nó được phân tích, hiển nhiên, bằng lược đồ Feynman.
Đó là cái mà lược đồ Feynman được cấu trúc để làm-- để hiểu các hạt.
Thí nghiệm được tiến hành rất đơn giản: ta đơn giản lấy proton, và ta va mạnh nó với electron.
Đây là thứ lược đồ Feynman được dùng.
Vấn đề duy nhất là lược đồ Feynman khá phức tạp.
Nó là những hàm tích phân khó.
Nếu ta có thể giải được, ta có thể đạt được lý thuyết xúc tích. nhưng nếu ta không thể -- thì chúng thực sự quá phức tạp.
Người ta cố gắng giải chúng.
Bạn có thể làm nó trong lược đồ một vòng lặp. Đừng lo về vòng lặp tiếp theo.
Một vòng, hai vòng--- có thể ta cần làm lược đồ ba vòng lặp, nhưng nhiều hơn thì ta không thể làm gì.
Feynman nói "Quên chúng đi.
Chỉ nghĩ đến proton thôi như là một nhóm, một bầy các hạt nhỏ"
Ông gọi nó là "partons".
Ông nói, "Chỉ nghĩ đến chúng như một nhóm các parton di chuyển nhanh."
Bởi chúng di chuyển thật sự quá nhanh, Và suy ra rằng chuyển động nội sẽ rất chậm
Khi Electron va chạm bất ngờ-- Nó giống như cú chụp bất ngờ của proton.
Ta thấy gì?
Chúng không chuyển động, và bởi chúng không chuyển động trong quá trình thí nghiệm, bạn không phải lo lắng nó sẽ chuyển động ra sao.
Bạn không phải lo về lực giữa chúng.
Bạn chỉ cần nghĩ về chúng như một quần thể Partons bất động."
Đây là mấu chốt để phân tích thí nghiệm này.
Rất hiệu quả.
Có người nói từ "cách mạng" là từ xấu.
Tôi cho là vậy, nhưng nó bao hàm rất, rất sâu trong hiểu biết của ta về proton, và những hạt trên nó.
À, tôi có một số điều nữa tôi sắp nói với bạn về mối quan hệ với Feynman, rằng ông ta thế nào, nhưng tôi thấy tôi còn đúng nữa phút nữa.
Nên tôi nghĩ tôi sẽ kết thúc bằng cách: Tôi không thực sự nghĩ Feynman có thể thích sự kiện này.
Tôi nghĩ ông sẽ nói "tôi không cần điều này."
Nhưng...
Làm sao chúng ta thực sự tôn vinh Feynman?
Tôi nghĩ câu trả lời là chúng ta nên tôn vinh Feynman bằng cách lấy nhiều thịt nguội ra khỏi sandwich của ta nhiều nhất có thể.
(Vỗ tay).
Hãy thử nghĩ về một ngày của bạn.
Bạn thức dậy, cảm nhận cơn gió mát lành vuốt qua mặt khi bạn bước ra khỏi cửa, gặp gỡ những người đồng nghiệp mới và có những cuộc thảo luận thú vị, và thấy ngạc nhiên khi bạn biết một điều gì đó mới mẻ. Nhưng tôi cược rằng có một điều mà bạn chưa nghĩ tới trong hôm nay
một điều rất gần gũi mà bạn hầu như không nghĩ về nó thường xuyên. Và điều đó là tất cả những cảm xúc, cảm giác,
quyết định và hành động đều được điều khiển bằng chiếc máy tính trong đầu bạn được gọi là bộ não.
Và đây, não bộ có vẻ đơn giản khi nhìn từ bên ngoài -- một vài pound thịt hồng-xám, vô định hình -- nhưng thành tựu của thần kinh học trong 100 năm qua
đã cho phép chúng ta nhìn sâu hơn vào não bộ, và thấy được sự phức tạp của cấu trúc bên trong.
Và điều này cho ta biết não bộ là một mạng lưới vô cùng phức tạp được tạo nên từ hàng trăm tỉ tế bào được gọi là nơ-ron.
Không giống như những chiếc máy tính do con người ra, những chiếc máy chỉ có một số ít cấu kiện -- chúng ta biết chúng hoạt động ra sao, bởi chúng ta đã tạo ra chúng -- còn bộ não được cấu thành từ hàng ngàn loại tế bào, có thể là hàng chục ngàn.
Chúng có những hình dạng khác nhau; chúng được tạo ra từ những phân tử khác nhau; chúng điều khiển và kết nối tới các vùng khác nhau của não bộ.
Và chúng cũng thay đổi khác nhau ở mỗi trạng thái nhiễm bệnh.
Hãy làm cho việc này rõ ràng hơn.
Đây là một nhóm các thế bào, những tế bào khá nhỏ, gây ức chế tế bào và làm dịu các tế bào lân cận.
Chúng là một trong các tế bào mà có lẽ bị teo ở những rối loạn như tầm thần phân liệt. Chúng được gọi là tế bào rọ (basket cell).
Và loại tế bào này là một trong hàng ngàn loại tế bào mà chúng ta đang nghiên cứu.
Những loại tế bào mới đang được tìm ra hàng ngày. Thêm một ví dụ thứ hai:
những tế bào hình chóp, to lớn này chúng có thể bao phủ một phần đáng kể của não bộ. Chúng dễ bị kích thích.
Và chúng là loại tế bào
mà có thể hoạt động thái quá ở những rối loạn như động kinh. Mỗi tế bào nói trên
là một cấu kiện điện tử đang kinh ngạc
Chúng nhận thông tin từ hàng ngàn đồng sự thượng nguồn và tự tính toàn thông tin đầu ra của chúng, khi mà chúng truyền đi một mức nhất định nào đó, sẽ đi tới hàng ngàn đồng sự hạ nguồn của chúng. Và những bước xử lí này, chỉ mất khoảng vài phần ngàn giây,
xảy ra thàng ngàn lần trong một phút ở mỗi tế bào trong 100 tỉ tế bào, khi bạn sống suy nghĩ và cảm thụ
Vậy làm sao để chúng ra tìm ra công dụng của loại mạch này?
Theo lý tưởng, chúng ta xét toàn mạng lưới và "bật", "tắt" những loại tế bào khác nhau và xem xét nếu chúng ta có thể biết được các chức năng nhất định của một loại tế bào nào đó và những loại tế bào nào bị lỗi ở một tình trạng bệnh lý nhất định nào đó.
Nếu chúng ta có thể kích hoạt các tế bào, chúng ta có thể thấy được sức mạnh thật sự mà chúng có thể có, những thứ mà chúng có thể tiếp nhận hay chống lại. Nếu chúng ta có thể vô hiệu hóa chúng,
chúng ta có thể thử và tìm ra chúng cần cho chức năng gì.
Và đó là câu chuyện mà tôi sẽ nói với các bạn ngày hôm nay.
Thành thật mà nói, khi mà chúng tôi đã trải qua 11 năm, qua cố gắng tìm được phương thức để điều khiển trạng thái của các mạch, tế bào, các phần và các đường dẫn của não bộ tắt và bật, để hiểu được khoa học, và cũng để giải quyết một vài vấn đề đang đối diện với chúng ta.
Trước khi tôi nói với các bạn về công nghệ này, có một điều không hay là một bộ phận đáng kể trong chúng ta ngồi tại phòng này nếu chúng ta sống đủ lâu, thì có lẽ sẽ bị mắc bệnh rối loạn về não.
Đã có hàng tỉ người bị mắc các loại rối loạn về não mà làm họ bất lực.
Và những con số không làm j` ngoài đánh giá khách quan.
Những rồi loạn này -- tâm thần phân liệt, Alzheimer's, chán nản, nghiện -- chúng không chỉ đánh cắp thời gian sống của chúng ta, chúng còn thay đổi con người chúng ta; chúng lấy đi cá tính của ta và thay đổi cả cảm xúc của ta --
và thay đổi cả con người chúng ta.
Vào thế kỉ 20, có một vài hi vọng đã được nhen nhóm qua sự phát triển của ngành dược trong chữa trị các chứng rối loạn tâm thần.
Và khi mà rất nhiều loại thuốc đã và đang được phát triển mà có thể làm dịu đi các triệu chứng của rồi loạn thần kinh, nhưng không một phương pháp nào được xem là có thể chữa trị hoàn toàn trong thực tế.
Và một phần nguyên nhân là do chúng ta đang dìm não bộ vào hóa chất. Mạch phức tạp này cấu tạo bởi hàng ngàn loại tế bào khác nhau đang bị chìm trong một loại chất.
Đó cũng giải tích vì sao mà hầu hết các loại thuốc, không phải là tất cả, đang ở trên thị trường có thể để lại một vài tác dụng phụ nghiêm trọng.
Giờ đây một số người đã có được niềm an ủi từ những thiết bị điện tử mô phỏng được cấy vào não. Và đối với bệnh Parkinson, cấy ốc tai ,
việc này thực sự đã có thể mang tới một vài phương pháp chữa trị đối với những người bị những chứng rối loạn nhất định.
Nhưng dòng điện cũng sẽ đi theo tất cả mọi hướng -- theo con đường điện trở nhỏ nhất, nơi xuất phát của một phần dòng điện. Và nó cũng ảnh hưởng tới các mạch bình thường cũng như các mạch bất thường mà bạn muốn điều trị. Nên chúng ta lại được đưa về với ý tưởng
về điều khiển siêu chính xác. Liệu chúng ta có thể truyền thông tin tới nơi mà ta muốn một cách chính xác?
Vì vậy, khi tôi bắt đầu học thần kinh học 11 năm trước đây, Tôi đã được đào tạo như một kỹ sư điện và một nhà vật lý, và điều đầu tiên tôi nghĩ là về, nếu những tế bào thần kinh là các cấu kiện điện tử, thì việc mà chúng ta cần làm là tìm một cách nào đó để thay đổi những hiện tượng điện từ bên ngoài. Nếu chúng ta có thể bật điện trong một tế bào,
nhưng không ảnh hưởng tới những tế bào lân cận, thì việc đó sẽ trao cho chúng ta công cụ mà ta cần để kích hoạt và vô hiệu hóa những tế bào khác nhau, hiểu được những tế bào đó có hoạt động gì và vai trò của chúng đối với mạng lưới mà chúng tồn tại trong đó. và bên cạnh đó việc này cũng cho phép chúng ta có đc sự kiểm soát siêu chính xác mà chúng ta cần
để sắp xếp lại các tính toán mạch đã bị sai lệch
Vậy làm thế nào để chúng ta có thể thực hiện được điều đó?
Cũng có nhiều phân tử tồn tại trong tự nhiên, có thể cho phép chuyển đổi ánh sáng thành điện năng.
Bạn có thể nghĩ chúng như những phân tử protein nhỏ bé giống như pin mặt trời.
Nếu chúng ta có thể cấy các phân tử này vào tế bào thần kinh, thì những nơ-ron này sẽ trở thành điều khiển về mặt điện được bằng ánh sáng. Và những tế bào lân cận không có các phân tử nhạy sáng sẽ không bị ảnh hưởng.
Có một thủ thuật khác mà bạn cần để biến điều này thành sự thật, và đó chính là khả năng truyền ánh sáng tới não bộ.
Và để làm việc đó -- não bộ không bị tổn thương -- bạn có thể đặt --
tận dụng lợi thế của tất cả những thành tựu dùng trong lĩnh vực Internet và viễn thông tin liên lạc v...v... -- các sợi quang được kết nối với thiết bị laser mà bạn có thể sử dụng để kích hoạt, ví như trong các động vật thí nghiệm, hay trong nghiên cứu tiền lâm sàng, các nơ-ron và xem chúng có phản ứng gì.
Vậy chúng ta có thể làm đc điều đó bằng cách nào?
Trong năm 2004, với sự hợp tác cùng Gerhard Nagel và Karl Deisseroth, tiềm năng này đã trở thành sự thật.
Có một loại tảo nhất định trong tự nhiên, và nó cần hướng về ánh sáng để có thể quang hợp 1 cách tối ưu.
Và chúng cảm nhận ánh sáng bằng những "đốm mắt" nhỏ, chúng hoạt động không giống mới mắt của chúng ta.
Trong màng tế bào của chúng, hoặc vỏ của chúng, có chứa các phân tử protein nhỏ mà thực sự có thể chuyển đổi ánh sáng thành điện năng.
Vì vậy, các phân tử này được gọi là channelrhodospins.
Và mỗi phân tử protein này hoạt động như các tế bào mặt trời mà tôi đã nói lúc trước. Khi ánh sáng xanh làm nóng chúng,chúng sẽ mở ra 1 lỗ hổng nhỏ
và cho phép các hạt nhiễm điện thâm nhập vào "đốm mắt". Và điều này làm cho những "đốm mắt" có các tín hiệu điện giống như việc sạc pin bằng năng lượng mặt trời
Vì thế việc chúng tôi cần làm là lấy những phân tử đó và cấy chúng vào các nơ-ron.
Và bởi vì chúng là những phân tử protein nên DNA của chúng đã đc mã hóa.
Vì thế việc tất cả chúng tôi cần làm là lấy các DNA này đặt nó vào một liệu pháp gen trung gian, giống như virus, và đặt nó vào các nơ-ron.
Thời kì này là quãng thời gian mà liệu pháp gen phát triển mạnh, và rất nhiều chủng loại virus xuất hiện. Nên điều này trở thành một việc vô cùng dễ dàng để thực hiện.
Vào 1 buổi sáng sớm mùa hè năm 2004, chúng tôi đã thử nghiệm điều đó và nó đã thành công ngay ở lần thử đầu tiên.
Bạn lấy DNA này và đặt vào các tế bào thần kinh.
Nơ-ron sử dụng cơ chế tạo protein tự nhiên để tạo ra những protein nhạy sáng nhỏ bé này và cấy chúng lên toàn bộ tế bào, giống như việc lắp đặt tấm pin năng lượng mặt trời lên mái nhà vậy
Và điều tiếp theo mà bạn biết, nếu bạn có 1 tế bào thần kinh mà có thể hoạt động với ánh sáng.
thì đây là một công cụ vô cùng mạnh mẽ.
Một trong những thủ thuật bạn phải làm là tìm ra cách để đưa các gen này tới các tế bào mà bạn muốn. mà không phải là những tế bào lân cận.
Và bạn có thể làm được điều đó; bạn có thể biến đổi các virus sao cho chúng chỉ xâm nhập vào một số tế bào chứ không phải các tế bào khác.
Và còn một thủ thuật di truyền học mà bạn có thể sử dụng để lấy được các tế bào quang hoạt.
Lĩnh vực này ngày này được gọi là quang di truyền học (optogenetics).
Và chỉ thêm một ví dụ về những việc mà bạn có thể làm, bạn có thể lấy một mạng lưới phức tạp, sử dụng một trong những loại virus này để vận chuyển gen tới chỉ một loại tế bào trong mạng lưới dày đặc này.
Tiếp đến khi mà bạn chiếu sáng lên toàn bộ mạng lưới, thì chỉ loại tế bào đã cấy sẽ được kích hoạt.
Ví dụ, chúng ta hãy xem xét lại loại tế bào xô (basket cell) mà tôi đã nói với các bạn trước đó -- loại tế bào mà bị teo lại trong bệnh tâm thần phân liệt và gây ức chế. Nếu chúng ta có thể đưa gen đó tới các tế bào này --
và tất nhiên các tế bào sẽ không bị thay thế bởi gen mà chúng ta đưa tới -- rồi nháy sáng xanh lên toàn bộ mạng lưới của não, chỉ những tế bào được cấy ghép này sẽ bị ảnh hưởng. Và khi ánh sáng không còn nữa, những tế bào này quay lại trạng thái bình thường,
vì vậy chúng không có vẻ phản ứng chống lại việc cấy ghép.
Bạn không những sử dụng phương pháp này để nghiên cứu chức năng, vai trò của các tế bào này trong việc tính toán của não bộ, mà bạn còn có thể sử dụng phương pháp này để biết được -- có lẽ chúng ta nên kích thích hoạt động của các tế bào này, nếu chúng thực sự bị teo.
Bây giờ tôi muốn kể cho các bạn nghe 1 vài câu chuyện ngắn về việc chúng tôi đã sử dụng phương pháp này, cả ở mức độ khoa học, lâm sàng và tiền lâm sàng.
Một trong những câu hỏi mà chúng tôi phải đối mặt đó là tìn hiệu nào trong não mang tới cảm giác được khen thưởng?
Bởi vì nếu bạn có thể tìm ra được những tín hiệu này, thì đó sẽ là những tín hiệu điều khiển việc học hỏi. Não bộ sẽ làm việc nhiều hơn mỗi khi nó nhận được sự khen thưởng. Và có cả những tín hiệu bị sai lệch ở các rối loạn như nghiện.
Vì thế nếu chúng ta có thể tìm ra những tế bào đó là loại nào, chúng ta có thể tìm được những mục tiêu mới mà có thể sử dụng để kiểm soát hay chống lại chất gây nghiện, hay sử dụng để thay thế các điện cực đặt bên trong cho những người có khuyết tật rất nghiêm trọng.
Để làm được điều đó, chúng tôi đã nảy ra ý tưởng với 1 mô hình đơn giản trong khi hợp tác vs nhóm Fiorella, nơi một phía của chiếc hộp nhỏ này, nếu con vật đi tới đó, nó sẽ nhận được một xung ánh sáng để làm cho những tế bào khác nhau trong não nhạy cảm với ánh sáng.
cho nên nếu những tế bào này sinh ra cảm giác khen thưởng,
thì con vật sẽ đi tới góc đó nhiều hơn. Và nếu đó là điều xảy ra,
con vật này sẽ đi tới phải bên phải và gãi gãi mũi nó ở đó,
và nó nhận được một chớp sáng xanh lỗi lần nó làm điều đó. Nó sẽ làm việc đó hàng trăm lần.
Có các nơ-ron dopamine,
mà một số bạn có thể đã biết chúng trong một số các trung tâm khoái cảm trong não. Chúng tôi đã chỉ ra rằng một hành động ngắn này
thực chất là đủ để kích thích việc học.
Bây giờ chúng ta có thể khái quát ý tưởng. Thay vì chỉ kiểm soát một điểm trên não,
chúng ta có thể tạo ra các thiết bị bao quát cả não bộ, mà có thể đưa ánh sáng vào theo không gian ba chiều -- hệ thống những sợi quang, được kết nối với từng nguồn sáng nhỏ riêng biệt. Và rồi chúng ta có thể thí nghiệm trên các tế bào cô lập
mà chỉ được làm trên đĩa ngày nay -- như kiểm tra thông lượng cao trên toàn bộ não đối với các tín hiệu mà có thể làm một số thứ xảy ra. Hoặc chúng có thể là những mục tiêu để điều trị rối loạn về não.
Và 1 câu chuyện tôi muốn kể cho các bạn nghe là về việc chúng tôi tìm ra đích cho việc điều trị căng thẳng tâm lý sau sang chấn như thế nào -- một hình thức của sự lo lắng và sợ hãi không kiểm soát.
Và một trong những việc mà chúng tôi đã làm là sử dụng một kiểu sợ hãi rất cổ điển.
Điều này trở lại với thời kì Pavlovian (Phản ứng có điều kiện).
Nó được gọi là điều kiện sợ hãi Pavlovian -- khi mà một âm thanh kết thúc cùng với một cơn sốc ngắn.
Sốc không phải là đau đớn, nhưng nó đem lại 1 chút khó chịu.
Và theo thời gian - trong trường hợp này, một con chuột, là 1 động vật thí nghiệm hiệu quả, chúng thường được dùng trong các thí nghiệm như vậy -- con vật học được nỗi sợ hãi khi nghe âm thanh đó. Con vật sẽ phản ứng bằng cách đứng lại,
kiểu giống với con nai trước ánh đèn pha ô tô.
Câu hỏi được đặt ra chúng ta tìm được vùng nào trong bộ não mà giúp ta vượt qua được sự sợ hãi này? Nên việc chúng tôi làm là chúng tôi cho phát lại âm thanh đó
sau khi nó đã được kết hợp với nỗi sợ hãi.
Nhưng chúng tôi kích hoạt một số mục tiêu trong não, các mục tiêu khác nhau, sử dụng hệ thống sợi quang mà tôi đã nói với bạn về trong slide trước đó, để thử và tìm ra mục tiêu nào có thể làm cho não bộ vượt qua được kí ức về sự sợ hãi.
Đoạn video ngắn này sẽ cho bạn thấy 1 trong những mục tiêu trên não bộ mà chúng tôi đang nghiên cứu.
Đây là một khu vực trong vỏ não trước trán, vùng mà chúng sử dụng tri thức cho việc thử vượt qua trạng thái cảm xúc ác cảm. Và con vật sẽ được nghe một âm thanh -- và một chớp sáng sẽ được bật cùng lúc.
Ở đây không có âm thanh, nhưng các bạn có thể thấy con vật đứng im.
Âm thanh này từng có nghĩ là điều không hay sẽ tới. Và có một chiếc đồng hò nhỏ ở góc dưới phía bên trái,
nên bạn có thể thấy con vật ở trong tình trạng này khoảng 2 phút.
Và trong clip kế tiếp
là chỉ 8 phút sau đó.
Và cũng âm thanh đó được phát ra, và chớp sáng sẽ lại chớp.
Được rồi, nó đây. Ngây bây giờ.
Và giờ các bạn có thể thấy, chỉ 10 phút trong thí nghiệm, mà chúng tôi đã trang bị bộ não bằng quang hoạt một vùng để khắc phục biểu hiện của những kí ức sợ hãi.
Trong vài năm gần đây, chúng tôi tôi đã trở lại nghiên cứu cây sự sống (tree of life), bởi vì chúng tôi muốn tìm các cách để tắt các mạch trong não bộ.
Nếu chúng tôi có thể làm điều đó, thì đó sẽ là một sức mạnh to lớn.
Nếu bạn có thể vô hiệu hóa các tế bào chỉ cho một vài phần nghìn giây hoặc vài giây, bạn có phát hiện ra vai trò cần thiết của chúng trong các mạch mà chúng có mặt.
Và chúng tôi đã và đang nghiên cứu các tế bào trên toàn bộ cây sự sống -- ở mỗi vương quốc của sự sống ngoại trừ động vật, chúng tôi thấy hơi khác nhau.
Và chúng tôi phát hiện tất cả các loại phân tử, chúng được gọi là halorhodopsins hoặc archaerhodopsins, đều phản ứng lại với ánh sáng xanh và vàng
Và chúng làm điều ngược lại với phân tư có channelrhodopsin kích hoạt khi có ánh sáng xanh mà tôi đã nói với bạn trước đó.
Ví dụ cho thấy ý kiến của chúng tôi về hướng phát triển của điều này.
Xét ví dụ với bệnh động kinh, mà ở bệnh này, não hoạt động quá mức.
Nếu sử dụng thuốc thất bại trong việc điều trị động kinh, thì một trong những cách làm là loại bỏ một phần của bộ não. Nhưng việc này rõ ràng không thể trả lại trạng thái ban đầu, và có thể có các tác dụng phụ. Điều gì xảy ra nếu chúng ta có thể dừng hoạt động của não trong một thời gian ngắn,
cho đến khi cơn động kinh hết đi, và giúp não bộ trở lại trạng thái ban đầu của nó -- kiểu như một hệ thống động học được xoa dịu xuống trạng thái ổn định.
Đoạn hoạt họa sâu sẽ giải thích khái niệm này chúng tôi làm những tế bào này sẽ bị tắt khi có ánh sáng, và chúng tôi chiếu sáng vào, và chỉ trong thời gian đủ để cắt cơn, chúng tôi hi vọng rằng có thể tắt được chúng đi. Và mặc dù chúng tôi không có dữ liệu để cho các bạn thấy ở đây,
nhưng chúng tôi rất nhiệt huyết trong việc này. Giờ tôi muốn kết thúc bằng một câu chuyện,
mà chúng tôi nghĩ là một khả năng khác -- có thể các phân tử này, nếu bạn có thể kiểm soát siêu chính xác, có thể dùng được trong não để tạo nên 1 phương pháp lắp bộ phận giả,quang học giả. Như tôi đã nói rằng sự kích thích điện là không giống nhau.
75,000 người mắc Prrkinson's được cấy ghép các vật kích thích sâu trong não. Khoảng 100,000 người cấy ốc tai, mà cho phép họ có thể nghe được.
Có một việc khác, đó là bạn phải ghép các gen này vào các tế bào.
Và 1 niềm hi vọng mới về liệu pháp Gen đang được phát triển bởi vì virus cũng giống như virus liên quan tới các tuyến (adeno-associated virus) mà có thể hầu hết chúng ta trong phòng này đang mang trên người, và nó không có bất cứ triệu chứng gì, khi được áp dụng cho hàng trăm bệnh nhân để chuyển Gen vào não bộ hay cơ thể
Và cho đến nay, không có 1 triệu chứng bất lợi nghiêm trọng nào liên quan đến virus. Có một điều quan trong cuối cùng, đó chính là các protein,
mà được lấy từ tảo và vi khuẩn và nấm, và toàn bộ cây sự sống.
Hầu hết ta không có nấm hoặc các loại tảo trong não, vậy não của chúng sẽ phản ứng thế nào nếu chúng ta đặt nấm và tảo vào? Các tế bào sẽ chịu đựng được?
Liệu hệ thống miễn dịch sẽ phản ứng? Ở những thời kì đầu này -- những phương pháp này chưa được áp dụng lên người --
nhưng chúng tôi đang có những nghiên cứu đa dạng để thử và trải nghiệm điều này.
Và cho đến nay chúng ta chưa thấy phản ứng công khai về mức độ nghiêm trọng nào đối với những phân tử này hay đối với sự chiếu sáng bộ não bằng ánh sáng.
Thành thật mà nói đây mới chỉ là những buổi ban đầu, nhưng chúng tôi vô cùng nhiệt huyết với nó.
Tôi muốn kết thúc bằng một câu chuyện, mà chúng tôi nghĩ rằng có thể có khả năng là một ứng dụng lâm sàng.
Hiện nay có nhiều hình thức của bệnh mù khi mà các tế bào cảm quang, các cảm biến sáng tự nhiên mà nằm ở phía sau mắt chúng ta, bị mất. Tất nhiên, võng mạc là một cấu trúc phức tạp.
Hãy phóng to nó để mọi người có thể nhìn thấy cụ thể hơn. các tế bào cảm quang có thể thấy ở đây, ngay phía trên,
và rồi các tín hiệu được các cảm quang thu nhận và được chuyển hóa bởi sự tính toán đa dạng, cho đến lớp tế bào ở dưới cùng, các tế bào hạch, chuyển tiếp thông tin đến não, nơi mà chúng ta hiểu là tri giác. Trong nhiều dạng của bệnh mù, như viêm võng mạc sắc tố,
hoặc thoái hóa điểm vàng, các tế bào cảm quang bị teo hoặc bị phá hủy.
Vậy làm sao để điều trị tình trạng này?
Thậm chí không rõ ràng là một loại thuốc nào có thể chữa được, bởi vì không có gì để cho các loại thuốc gắn kết vào.
Mặt khác, mắt vẫn có thể nhìn thấy được ánh sáng. Ánh sáng vẫn còn rõ rệt và bạn có thể nhận được ánh sáng.
Nên sẽ thế nào nếu chúng ta chỉ lấy những channelrhodopsins này và các phân tử khác và cấy chúng lên một vài trong những tế bào dự trữ khác và chuyển chúng thành những máy quay nhỏ bé. Bởi vì có nhiều tế bào trong mắt
chúng có khả năng là những chiếc máy ảnh với có độ phân giải cao. Đó là một vài công việc mà chúng tôi đang thực hiện.
Được thực hiện dưới sự chỉ đảo bởi một trong những cộng tác viên của chúng tôi, Alan Horsager ở USC, và đang trong tiến trình thương mại hóa bởi công ty Eos Neuroscience, gây quỹ bởi NIH.
Và bạn đang thấy ở đây là một con chuột đang giải một mê cung. Đó là một mê cung 6 cánh.
Và có một chút nước trong mê cung để ép con chuột di chuyển, nếu không nó sẽ chỉ ngồi một chỗ.
Và tất nhiên mục đích của mê cung này là làm sao ra khỏi nước và đi tới cái bệ nhỏ đó là ở phía dưới.
Con chuột khá là thông minh, nên cuối cùng nó có thể giải được ma trân này, nhưng nó tìm theo kiểu dò từng cửa (brute-force search)
Nó bơi xuống từng cửa cho tới khi nó tìm đến được cái bệ.
Nên nó không chỉ sử dụng thị giác để làm điều đó.
Con chuột này có sự biến đổi khác mà biểu thị cho các loại mù lòa ở con người.
Vì thế mà chúng ra phải hết sức cẩn thận khi thử nghiệm trên những vật thí nghiêm khác nhau này, và vì thế chúng tôi đưa ra một phương pháp tiếp cận tổng quát. Vậy bằng cách nào mà chúng ta có thể giải quyết được điều này?
Chúng tôi đang làm chính xác những gì đã được vạch từ slide trước
Chúng tôi sẽ lấy những cảm biến với ánh sáng xanh này
và cấy chúng lên một lớp các tế bào ở giữa võng mạc ở phía sau của mắt và chuyển chúng thành một chiếc máy ảnh. Giống như việc đặt các tấm pin mặt trời trên những tế bào thần kinh để làm cho chúng nhạy sáng.
ánh sáng được chuyển hóa thành điện trên chúng.
Con chuột này đã bị mù vài tuần trước thí nghiệm này và được nhận một liều các phân tử nhạy sáng qua virus.
Và giờ các bạn có thể thấy, con vật đã tránh các bức tường và đi tới cái bệ và rút ra kinh nghiệm sử dụng mắt lần nữa.
Và để chỉ ra sức mạnh của điều này: những con vật mù có thể đi tới bệ nhanh như Nghiên cứu tiền lam sáng này, theo tôi,
báo trước hy vọng cho những thứ như thế này chúng toi hy vọng có thể làm được điều này trong tương lai
Tóm lại, tôi muốn chỉ ra rằng chúng tôi cũng đang khám phá mô hình kinh doanh mới cho lĩnh vực thần kinh học.
Chúng tôi đang phát triển những thiết bị này, nhưng chúng tôi chia sẻ miễn phí chúng với hàng trăm nhóm trên toàn thế giới, để mọi người có thể nghiên cứu và cố gắng điều trị các chứng rối loạn khác nhau. Và đó là hy vọng của chúng tôi, bằng cách tìm hiểu mạch não bộ
ở mức độ mà cho phép chúng ta có thể sửa chữa và thiết kế chúng, chúng ta có thể đương đầu với các rối loạn mà tôi đã trình bày trước đó, trong thực tế chưa một bệnh nào đã chữa được, và trong thế kỉ 21 biến chúng thành quá khứ. Cảm ơn.
(Vỗ tay) Một vài khái niệm vẫn hơi mơ hồ.
(Tiếng cười) Nhưng những ý tưởng về việc có thể kiểm soát sự lên cơn hay bệnh động kinh bằng ánh sáng thay vì bằng thuốc, và có thể nhắm tới chúng một cách chuyên biệt là điều đầu tiên.
Điều thứ hai mà tôi nghĩ rằng anh đã nói đó là các anh giờ có thể điểu khiển bộ não theo 2 màu. giống như việc bật/tắt công tắc. Đúng như vậy
Như vậy là mọi xung đi qua não có thể phiên thành mã nhị phân.
EB: Ồ, đúng vậy
Đó là ánh sáng xanh, chúng ta có thể điều chỉnh thông tin, và đó ở dạng của mức logic 1.
Và khi tắt nó đi, nó giống mới mức logic 0. Vì vậy, hy vọng của chúng tôi là cuối cùng sẽ xây dựng được các bộ đồng xử lý với não
mà có thể làm việc cùng với não, từ đó có thể cải thiện các chức năng ở người khuyết tật.
Và trên lí thuyết, điều này cũng có nghĩa khi một con chuột cảm nhận, đánh hơi, nghe, chạm, anh có thể mô hình nó ra như là xâu các bit nhị phân 0 và 1.
Đúng là như vậy. Chúng tôi hi vọng có thể dùng cách này để kiểm tra những mã thần kinh nào có thể điều khiển một số hành vi cùng 1 số ý nghĩ và cảm giác để hiểu hơn về bộ não.
Có phải điều đó có nghĩa rằng, một ngày nào đó anh có thể tải về kí ức và có lẽ là tải chúng lên?
Đó là điều khiến chúng tôi làm việc chăm chỉ.
Hiện tại thì chúng tôi đang làm một vài công ciệc mà ở đó chúng tôi đang cố gắng lát não bộ bằng các yếu tố ghi nhớ. Vì vậy, chúng ta có thể ghi lại thông tin và sau đó đưa chúng quay trở lại -- kiểu tính toán mà não bộ cần nhằm để tăng thêm tính xử lý thông tin bộ não.
JE: Điều đó sẽ thay đổi được một số thứ. Cảm ơn anh.
(EB: Cảm ơn.) (Vỗ tay)
Chào, tên tôi là Thomas Heatherwick.
Tôi có một studio ở London ở đó có một cách đặc biệt để tiếp cận với công việc thiết kế các công trình.
Khi tôi lớn lên, Tôi đã làm quen với việc chế tạo vật liệu thủ công và chế tạo ra các phiên bản thu nhỏ.
Và từ đó tôi quan sát các công trình lớn hơn và thấy rằng các tòa nhà có ở khắp mọi nơi được thiết kế và xây dựng ngoài kia như tôi đã thấy không có hồn và lạnh tanh.
Và ở mô hình nhỏ ở cỡ đôi bông tai hay cái tách nhỏ hoặc lớn bằng một nhạc cụ chúng nhìn có hồn và chi tiết hơn.
Điều đó đã tác động đến tôi.
Công trình đầu tiên tôi làm cách đây đã 20 năm.
Và từ đó đến nay, 20 năm, Tôi đã gầy dựng nên một xưởng thiết kế ở London.
À, nhân tiện nói luôn, đó là mẹ tôi, trong tiệm nữ trang của bà ở London.
Tôi từng ngồi ở đó để đếm mấy chuỗi hạt đó.
Tôi đang định chỉ cho mọi người chưa biết đến công việc tại studio của tôi, một vài dự án đã hoàn thành.
Đây là bệnh viện.
Đây là cửa hàng của công ty làm túi xách.
Studio của nghệ sĩ.
Đây là công trình điêu khắc làm từ hàng gần một triệu mét dây và 150.000 chuỗi hạt pha lê to bằng trái banh golf.
Và đây là cửa sổ trưng bày.
Còn đây là hai tháp làm lạnh cho một trạm biến điện. ở gần Nhà thờ St. Paul's ở London.
Còn đây là một ngôi đền ở Nhật Bản. của một vị sư.
Một quán cafe gần biển ở Anh.
Và rất nhanh sau đó, một thứ mà chúng tôi thực hiện mới đây chúng tôi được Thị trưởng của London chỉ định thiết kế một chiếc xe buýt mới làm sao để cho hành khách thấy thoải mái như trước.
Bởi chiếc xe buýt Routemaster ban đầu có thể có vài người ở đây từng được đi phía sau xe có khoang rộng -- cõ lẽ, mấy cái xe Routemaster này đang ở California hết rồi sao đấy.
Chẳng còn cái nào ở London
Thế nên bạn bị kẹt trên xe buýt.
Khi xe chuẩn bị dừng cách trạm dừng khoảng 3m, bạn cứ như đang ở tù.
Và Thị trưởng thành phố muốn giới thiệu lại kiểu xe buýt có khoang mở phía sau.
Thế là chúng tôi đến làm việc với Sở giao thông công chánh, và ở sở này không có vẻ như có trách nhiệm tạo ra một chiếc xe buýt mới trong suốt 50 năm rồi.
Và chúng tôi đã rất may mắn có cơ hội để làm điều đó.
Nói gọn lại thì chiếc xe buýt tiêu thụ năng lượng ít hơn 40%.
Nó được gắn động cơ ...
Và chúng tôi đang cố gắng để cải thiện tất cả mọi thứ từ tấm vải cho đến hình dạng cấu trúc và tính thẩm mỹ.
Tôi sẽ giới thiệu sau đây 4 dự án chính.
Đây là dự án cho một cây cầu.
Chúng tôi được giao nhiệm vụ thiết kế cây cầu có thể mở
Và mở -- thì dường như mọi người luôn thích mấy cây cầu có thể dựng lên nhưng điều đó rất bình thường.
Tôi nghĩ tất cả chúng ta thường đứng và nhìn.
Những cây cầu mà chúng ta thấy nó mở và đóng -- Tôi nhìn thấy chán ngán. tôi từng xem một phóng viên ảnh bóng đá trượt người theo quả bóng
và ai đó đã đạp lên đầu gối anh ta và chân anh ta bị gẫy tương tự như này
Khi chúng tôi nhìn mấy cây cầu này không thể nào không liên tưởng như thể nó đang bị gẫy.
Và đây là công trình Paddington ở London.
Cây cầu bạn thấy đây nhìn rất chán.
Nó làm từ thép và gỗ.
Nhưng hãy khoan đánh giá, chúng tôi tập trung vào cách nó vận hành.
(Vỗ tay) Chúng tôi thích cái ý tưởng hai phía đầu cầu có thể chạm vào nhau.
(Vỗ tay) Thực ra thì chúng tôi làm nó chuyển động chậm lại Bởi mọi người hơi sợ khi lần đầu thấy nó.
Nó gập lại nhanh.
Một dự án được làm rất gần đây là thiết kế một nhà máy điện sinh khối -- nghĩa là nhà máy điện sử dụng rác thải hữu cơ.
Trên bản tin, các nguồn nước trong tương lsi các nguồn năng lượng đều bắt nguồn từ nguyên liệu giấy.
Vậy nên chúng tôi tự hào vì cách mà chúng tôi tạo ra năng lượng.
Nhưng gần đây, các báo cáo thường niên của các công ty năng lượng đều không thấy có trạm phát điện.
Cứ như một đứa trẻ chạy ngang qua cánh đồng vậy.
(Cười) Thế nên khi có kỹ sư tìm đến chúng tôi và đề nghị chúng tôi phối hợp với họ làm trạ phát điện, điều kiện của chúng tôi cho phép có thể hợp tác với họ và thế là là thôi, chúng tôi không đơn giản là chỉ trang trí một trạm phát điện bình thường
Mà chúng tôi phải học - và kể cả yêu cầu họ dậy lại cho chúng tôi
Và chúng tôi đi khắp nơi cùng họ học từng chi tiết nhỏ, và thấy rằng có rất nhiều thứ không hiệu quả, đã không được tận dụng.
Mà chỉ chiếm diện tích và trưng bày chúng mà không tận dụng hết công dụng của chúng.
Thế nên chúng tôi tìm cách đề phối hợp tất cả những thứ đó lại -- thay vì mỡ hỗn tạp, thì gom lại thể thống nhất.
Và chúng tôi phát hiện -- vùng này là một trong những nơi nghèo nhất ở Anh.
Nơi tồi tệ nhất ở Anh.
Có 2000 căn nhà mới ở đây ngay cạnh trạm phát điện.
Như thể nó có một cộng đồng xung quanh
Cho thấy tầm quan trọng của một biểu tượng.
Và chúng tôi có quyền tự hào về nơi này và không có điều gì để cảm thấy xấu hổ.
Thế nên chúng tôi xem xét làm thế nào để xây dựng trạm điện thay vì khiến dân cư phải dời đi và xây một hàng rào kiên cố bao quanh thì nên làm sao đó có thể kéo bạn lại.
Và nó -- Tôi đang cố để -- cao lên 200 ft.
Vậy nên chúng tôi thấy rằng nên thử làm một công viên năng lượng và thực tế đã tập hợp ọi thứ trong vùng lại và dùng nguồn đá sỏi trong vùng và chúng tôi đã có thể làm một trạm phát điện vận hành yên tĩnh.
Đơn giản vì đất có thể làm khuếch tán âm thanh.
Và chúng tôi cũng thấy rằng có thể làm cho kiến trúc tối ưu hơn nữa và tương xứng với giá trị của một công trình kiến trúc.
Dự án hoàn thành nó sẽ không chỉ là một trạm phát điện
Khoảng không gian trên nóc đủ để bạn có thể làm lễ trưởng thành
(Cười) Và đó là môt công viên năng lượng
Mọi người có thể đến để khám phá nó và chiêm ngưỡng cảnh quan xung quanh, đó là độ cao lý tưởng cho việc này.
Ở Thượng Hải, nơi chúng tôi được mời đến để xây -- không tôi nhầm, chúng tôi không được mời.
Mà chúng tôi đã vật lộn để thắng trong một cuộc thi dành vé đến đó.
(Cười) Chúng tôi dành cơ hội xây công trình của Vương Quốc Anh.
Một triền lãm toàn là những công trình của tưởng tượng.
Có đến 250 công trình.
Một trong những triển lãm lớn nhất thế giới trước giờ.
Có hàng triệu người ghé thăm mỗi ngày.
250 công trình của các quốc gia trưng bày.
Và chính phủ Anh đã nói rằng "Bọn anh phải nằm trong tp 5."
Nó trở thành mục tiêu của chính phủ -- làm sao để nổi bật trong khu hỗn tạp đó cuộc trưng bày của những tác phẩm ngẫu hứng?
Thế nên chúng tôi thấy là chỉ nên làm một thứ, chỉ một mà thôi. chứ chẳng nên tham làm tất cả.
Và chúng tôi cũng thấy rằng. dù chúng tôi có làm gì đi nữa thì cũng chẳng thể làm pho-mát cho nước Anh.
(Cười) Nhưng sự thật là, triển lãm này là về tương lai của các thành phố, và đặc biệt người dân của nữ hoàng Victoria khởi nguồn cho việc đưa thiên nhiên vào thành phố.
Và triển lãm thế giới công viên đầu tiên thời hiện đại được tổ chức tại Anh.
Và viện nghiên cứu thực vật có quy mô đầu tiên là ở London. Họ có một dự án cực đồ sộ nơi họ thu thập 25% tất cả các loài thực vật trên thế giới.
Và chúng tôi thình lình nhận ra điều đó.
Và mọi người đều thống nhất cây cối đều đẹp. Vì tôi chưa từng nghe ai nói "Tôi chẳng thích cây" bao giờ,
Và hoa cũng thế.
Chẳng thấy ai nói là "Tôi không thích hoa."
Chúng tôi nhận ra rằng hạt thì -- dự án này đã còn hạt thì ở những vườn thực vật lớn cũng không bao giờ thấy hạt
Bạn phải đến khu vườn ở trung tâm thành phố ở đó họ có trưng vài gói giấy nhỏ.
Dấu hiệu ban đầu cho dự án.
Thế là chúng tôi biết là phải làm dự án về những hạt giống, đại loại là cung điện trưng bày những hạt giống.
Nhưng làm sao để trưng những thứ nhỏ xíu xiu thế?
Và bộ phim "Công việ kỷ Jura" đã chỉ cho chúng tôi biết.
Bởi mẫu DNA của khủng long lưu lại trong hổ phách đã mách nước cho chúng tôi rằng những thứ nhỏ nhắn này có thể bảo tồn và làm cho chúng có vẻ quý giá, hơn là vẻ ngoài - những hạt giống.
Và thách thức là, làm thế nào để kết hợp ánh sáng và những thứ này?
Chúng tôi không muốn công trình và ý đồ đứng độc lập.
Thế nên chúng tôi cố nghĩ, làm sao để tất cả đồng điệu.
Mà bên cạnh đó, ngân sách của chúng tôi chỉ bằng nửa các nước trong khu vực.
Tình thế còn là vấn đề vị trí đặt công trình to bằng cái sân bóng đá.
Và lần này thì một thứ đồ chơi đã gợi ý cho chúng tôi.
(Video)
(Nhạc): ♫ ♫ ♫ Thomas Heatherwick: Đó, bạn đã thấy.
Và ý tưởng là từ 66.000 hạt giống mà họ đồng ý giao chúng tôi, đặt từng hạt vào trong khối cấu trúc trong từng sợi tóc quang học đặc biệt mọc ra từ khối hộp đó, chỉ là khối hộp đơn giản, tạo nên một công trình mà có thể rung rinh trong gió.
Và toàn bộ những thứ này lay động nhẹ khi có gió thổi.
Còn bên trong, lúc ban ngày -- mỗi thanh thủy tinh có chức năng hứng sáng đưa vào trung tâm.
Còn ban đêm, ánh sáng nhân tạo trong mỗi thanh sẽ tỏa ra bên ngoài.
Và để tiết kiệm chi phí, chúng tôi tập trung nguồn lực.
Thay vì xây dựng một công trình rộng bằng cả sân banh, chúng tôi tập trung về một yếu tố.
Và chính phủ đã đồng ý phương án đó và không làm gì khác, tất cả cùng làm.
Không gian còn trống là không gian công cộng.
Hàng triệu người đến đây mỗi ngày, thế nên đó cũng là để có thêm không gian cho mọi người.
Chúng tôi hợp tác với nhà cung cấp Astro Turf để thiết kế bản mẫu của cung điện hạt giống thế nên, dù bạn chỉ nhìn thấy một góc, thì cũng cảm thấy nó khá giòn và mềm, đó là những góc mà bạn thấy ở công trình đó.
Bạn biết là khi một con thú bị phẫu thuật người ta phải cạo một ít da của nó để gạt lông ra -- và để đi đi vào được cung điện hạt giống này, chúng tôi cũng đã vạt đi một góc.
Và chẳng có gì bên trong; chẳng có giọng nói của người nổi tiếng; chẳng có màn chiếu; không có truyền hình; không có ánh đèn màu;
chỉ có sự im lặng và nhiệt độ hơi lạnh.
và khi một đám mây ngang qua, bạn sẽ thấy đám mấy lơ lửng ở đầu những thanh truyền ánh sáng.
Đó là dự án mà chúng tôi đã làm công trình tổng thể nhìn có vẻ tự nó biểu diễn chứ không phải do cố gắng tạo ra như vậy.
(Cười) Và điểm nhấn là cách mà mọi người tương tác.
Ý tôi là, đó là điều tối thiểu mà bạn có thể làm ở cuộc triển lãm.
Và điều tôi muốn cho các bạn thấy.
Chính phủ Anh -- mọi chính phủ đều là thành khách hàng ít tiềm năng nhất mà bạn từng hy vọng có được.
Đã có rất nhiều chỉ trích.
Nhưng có một sự ủng hộ ngầm.
Mà khi đó bất ngờ -- thực sự, công trình tiếp sau đây.
Đó là Sở chỉ huy của phòng Đầu tư và Thương mại Vương Quốc Anh, một khách hàng của chúng tôi, với trẻ em Trung Quốc, những người sống ở đó.
(Video) Trẻ em: 1, 2, 3, lăn.
(Cười) TH: Xin lỗi vì cái giọng hơi rồ của tôi khi đó.
(Cười) Công trình cuối cúng, kết cấu là cái gì đó.
Thể hiện trong những dự án mà chúng tôi đang làm, những công trình bóng bẩy, mang một hình thù kì dị, nhưng làm từ cùng nguyên vật liệu, là điều gì đó mà chúng tôi đang cố gắng tìm kiếm, và thay thế thử nghiệm.
Và công trình ở Malaysia một khu chung cư cho nhà phát triển bất động sản.
Xây trên một khu đất nó đây.
Thị trưởng Kuala Lumpur nói là, nếu phát triển cái này nó có thể giúp ích gì đó cho thành phố. có thêm diện tích nền, để xây dựng.
Thế nên có một sự khuyến khích cho những người để suy nghĩ về điều đó tốt hơn cho thành phố.
Với những công trình chung cư thường thấy ở mọi nơi trên thế giới là bạn có tòa tháp và bạn nhồi nhét vài cái cây vào các góc, bạn cũng thấy mấy cái xe hơi đậu.
Và thực ra chỉ có vài phần tầng trệt là để bạn khám phá. còn bên trên thì treo đủ mọi loại tấm áp-phích.
Và thật ra phần diện tích tầng trệt là lãng phí nhất ở những công trình này.
Một khi có thể xây dựng chóp ngược như này phần đáy sẽ thu nhỏ lại và tập trung vào phần đỉnh khoảng không đó có giá trị thương mại cho nhà phát triển bất động sản.
Và bằng cách liên kết các tháp lại chúng tôi có thể sử dụng dụng đến 90% diện tích tạo thành khu rừng nhiệt đới, thay vì chỉ có 10% các bụi cây lẻ tẻ và nhiều đường bao quanh công trình.
(Vỗ tay) Chúng tôi đang xây nó.
Nhìn chúng tương đối giống nhau, thế nên tiết kiệm được chi phí
Chúng chỉ khác ở độ cao mà thôi.
Và điều quan trọng là là cố gắng mang lại những thiết kế khác lại cho khu đất, thay vì nhận chìm nó xuống.
Đã hết phần trình bày của tôi.
Cảm ơn
(Vỗ tay) Cảm ơn,
(Vỗ tay) June Cohen: Cảm ơn anh, anh Thomas.
Anh thật thú vị. Vì có chút thời gian dư, Nên tôi nghĩ anh có thể nói thêm chút về những hạt giống này, liệu có phải anh lấy từ
TH: Đây chỉ là mấy hạt để thử nghiệm khi chúng tôi xây công trình đó mà thôi.
Có tất cả 66.000 hạt như này.
Mỗi sợi quang dài 22 ft.
Khi ánh sáng đến-- và bị chặn ở phía đầu sợi quang bên ngoài hộp và truyền theo sợ quang rọi lên các hạt.
Việc chống thấm hơi điên đầu chút xíu.
Vì mọi công trình đều đối mặt với chuyện này, nhưng khi bạn quả quyết sẽ khoan để đặt 66.000 hạt vào trong-- chúng tôi đã phải chờ khá lâu.
Và có một người từ phía nhà thầu đã tính toán ra kích thước-- không phải chuyện dễ -- người có thể giải quyết vấn đề để có được kết cấu chống thấm cho công trình.
JC: Càm ơn anh Thomas.
(Vỗ tay)
Tôi là một bác sĩ nhi và cũng là một bác sĩ gây mê, nên tôi kiếm sống bằng việc làm cho những đứa trẻ ngủ.
(cười) Và tôi là một nhà học thuật, nên tôi làm cho khán giả ngủ miễn phí.
(cười) Nhưng điều tôi thực sự làm là quản lí cho dịch vụ điều trị các cơn đau tại bệnh viện Nhi Packard ở Standford, Palo Alto.
Và từ kinh nghiệm của khoảng 20 đến 25 năm làm việc này mà tôi muốn truyền đạt với các bạn sáng hôm nay rằng những cơn đau là 1 căn bệnh.
Thường thì các bạn nghĩ đến những cơn đau như triệu chứng của 1 căn bệnh Và thật vậy, đa số các trường hợp.
Nó là triệu chứng của một khối u hay bệnh lây nhiễm một cơn viêm hoặc là cuộc phẫu thuật.
Nhưng khoảng 10% các trường hợp, ngay cả khi bệnh nhân đã phục hồi từ những sự kiện này, cơn đau vẫn tiếp tục.
Nó tiếp tục hàng tháng và thậm chí đến hàng năm. Và khi điều đó xảy ra, cơn đau chính là căn bệnh.
Và trước khi tôi nói với các bạn về cách mà chúng tôi nghĩ điều đó xảy ra, cũng như chúng ta làm được gì về điều này, tôi muốn cho các bạn thấy rằng các bệnh nhân sẽ cảm thấy thế nào.
Hãy tưởng tượng, nếu có thể rằng tôi đang dùng chiếc lông này dể vuốt ve trên cánh tay của bạn, như tôi đang làm trên tay tôi đây
Bây giờ, tôi muốn các bạn hình dung, rằng tôi vuốt ve cánh tay bạn với cái này.
Xin cứ ngồi yên tại chỗ.
(cười) Một cảm giác rất khác biệt.
Điều đó có liên quan gì đến những cơn đau mãn tính?
Hãy tưởng tượng, hai ý tưởng cùng lúc
Hình dung bạn sẽ ra sao nếu tôi vuốt ve cánh tay bạn bằng chiếc lông này nhưng não bạn lại bảo là đây là cách bạn cảm nhận -- và đó là cảm nhận của các bệnh nhân với chứng đau mãn tính.
Thực ra, thử tưởng tượng một điều còn kinh khủng hơn.
Rằng tôi vuốt ve tay con cái bạn bằng chiếc lông này, và não của các cháu lại bảo rằng các cháu đang chạm phải ngọn đuốc nóng này
Đó là cảm nhận của một bệnh nhân của tôi, Chanler người các bạn nhìn thấy trên hình
Như các bạn thấy đó, đó là một cô gái trẻ và xinh đẹp
Cô bé được 16 tuổi khi tôi gặp cô hồi năm ngoái và cô bé mong muốn trở thành một vũ công chuyên nghiệp.
Trong một lần tập dợt bài nhảy, cô bé ngã lên cánh tay mình và bị trật cổ tay.
Bạn sẽ hình dung, cũng như cô bé, rằng trật cổ tay chỉ là một việc nhỏ trong đời.
Quấn cổ tay bằng băng dán ACE uống ibuprofen (một loại thuốc giảm đau) một vài tuần và thế là hết chuyện.
Nhưng trong trường hợp của Chandler, đó mới chỉ là bắt đầu câu chuyện.
Đây là hình ảnh cánh tay của cô bé khi cô đến với trung tâm của tôi 3 tháng sau khi cú trật tay.
Bạn có thể nhìn thấy cánh tay bị đổi màu thành tím bầm
Khi chạm vào, cảm giác lạnh như chạm phải xác chết.
Các cơ đông cứng, tê liệt we gọi đó là chứng co giật cơ mất kiểm soát*
Cơn đau từ cổ tay đã lan đến cả bàn tay, đến các đầu ngón tay và từ cổ tay lên cả khuỷu tay, gần đến tận vai.
Nhưng điều tệ nhất là, đó không phải cơn đau suốt 24 giờ
Kinh khủng nhất chính là cô bé bị chứng allodynia, * thuật ngữ y khoa dành cho triệu chứng mà tôi vừa minh họa cho các bạn bằng chiếc lông vũ và ngọn đuốc.
Ngay cả cái chạm nhẹ nhàng nhất lên cánh tay bằng bàn tay, hay thậm chí là ống tay áo hay vải vóc quần áo khi cô thay đồ cũng khiến cô bé cảm thấy đau đớn bỏng rát.
Làm sao hệ thần kinh có thể sai đến thế?
Làm sao hệ thần kinh có thể hiểu sai lệch một cảm giác vô hại như cái chạm của bàn tay và biến nó thành một cảm giác kinh khủng như cảm giác chạm phải ngọn lửa.
Vâng, bạn rất có thể hình dung hệ thần kinh trong cơ thể giống như mạng lưới điện trong nhà.
Trong nhà bạn, dây điện đi trong tường, từ công tắc đèn cho đến hộp nối trên trần và từ hộp nối ra bóng đèn.
Và khi bạn bật công tắc, đèn sáng lên.
Khi bạn ngắt công tắc thì đèn cũng tắt.
Cho nên con người hình dung hệ thần kinh cũng giống vậy.
Khi bạn lỡ giáng búa vào ngón tay, những "sợi dây" trong cánh tay bạn - cái mà chúng tôi gọi là những dây thần kinh tuyền tín hiệu đến cho hộp nối trong tủy sống nơi những dây mới, dây thần kinh thu thập tín hiệu và truyền lên não và bạn nhận biết là ngón tay bạn đang bị đau.
Nhưng trong tình huống này, dĩ nhiên, trong cơ thể chúng ta mọi thứ phức tạp hơn thế rất rất nhiều.
Thay bì giống như trường hợp hộp nối trong tủy sống đơn giản chỉ là một dây thần kinh nối dây thần kinh kế tiếp bằng cách tiết ra những gói màu nâu nhỏ chứa thông tin hóa học được gọi là các chất dẫn truyền thần kinh theo cách một-nối-một tuyến tính thực tế xảy ra là các chất dẫn truyền thần kinh phát tán ra trong không gian 3 chiều ngang, dọc, lên, xuống trong tủy sống và bắt đầu tương tác với các tế bào kế cận.
Những tế bào nay, gọi là tế bào thần kinh đệm một thời từng được xem là phần cấu trúc không quan trọng của tủy sống chẳng có nhiệm vụ gì hơn là giữ những phần quan trọng khác liên kết nhau như giữ những dây thần kinh.
Nhưng hóa ra là các tế bào thần kinh đệm có một vai trò sống còn trong việc điều hòa và nhân tín hiệu và trong trường hợp của cơn đau, việc suy diễn sai lệch các cảm nhận giác quan.
Những tế bào thần kinh đệm này trở nên kích hoạt.
Nhân DNA của chúng bắt đầu tông hợp những protein mới và lại phát tán ra rồi tương tác với các tế bào kế cận làm cho chúng tiết ra các chất dẫn truyền thần kinh. Các chất này phát tán lại kích hoạt các tế bào thần kinh đệm kế cận, và cứ thế, cứ thế tiếp tục cho đến khi chúng ta có cái gọi là vòng phản hồi dương tính
Gần giống như là ai đó vào nhà bạn và đi lại các dây dẫn làm cho lần sau khi bạn bật công tắt đèn, thì toalet xả nước 3 lần hay máy rửa chén được bật lên, hoặc là màn hình máy tính bị tắt đi.
Nghe thật điên khùng, nhưng đó thật sự là điều xảy ra khi bạn bị đau mãn tính.
Và đó là lý do tại sao cơn đau trở thành chính căn bệnh.
Hệ thần kinh có tính linh hoạt
nó thay đổi, biến hình để phản ứng lại với kích thích.
Vâng, và chúng ta làm gì được về điều đó?
Chúng ta làm gì được trong trường hợp như của Chandler?
Chúng tôi chữa trị những bệnh nhân này bằng một phương cách khá thô bạo vào thời điểm này.
Chúng tôi dùng thuốc điều chỉnh-triệu chứng để chữa thuốc giảm đau thực ra mà nói thì không có hiệu lực lắm cho những cơn đau dạng này.
Chúng tôi chọn các dây thần kinh mà đang "ồn ào" và hoạt động trong khi chúng ở trạng thái yên tĩnh và làm cho chúng "ngủ" bằng các thuốc gây mê cục bộ
Và quan trọng nhất, cách chúng tôi làm là dùng một quá trình nghiêm ngặt, và thường là không dễ chịu cho lắm của trị liệu vật lý và trị liệu nghề nghiệp để huấn luyện lại cho các dây thần kinh trong hệ thần kinh để chúng phản ứng lại bình thường trước những cảm nhận về cử động và giác quan trong đời sống hàng ngày.
Và thêm vào đó chúng tôi còn hỗ trợ bằng một chường trình trị liệu tâm lý chuyên sâu để giải quyết tình trạng trầm uất, nản lòng hay thất vọng của bệnh nhân những tình trạng này luôn luôn đi kèm với những cơn đau mãn tính nặng nề.
Cuộc trị liệu đã thành công, như bạn đang nhìn thấy trong video này của Chandler sau 2 tháng được chữa trị, đang thực hiện động tác búng người ngược.
Tôi vừa ăn trưa cùng cô bé hôm qua, vì hiện giờ cô là sinh viện đại học môn khiêu vũ ở tại Long Beach này. Và tình trạng cô bé hiện thời hoàn toàn tuyệt vời.
Nhưng tương lai còn tươi sáng hơn,
Tương lai hứa hẹn rằng có một loại thuốc mới được phát triển không phải các thuốc điều-chỉnh-triệu-chứng chỉ có tác dụng che giấu căn bệnh như hiện thời mà sẽ là thuốc điều-chỉnh-bệnh giải quyết trực tiếp từ nguồn gốc vấn đề và nhắm vào các tế bào thần kinh đệm nói trên hay những protein nguy hiểm mà các tế bào thần kinh đệm tạo ra, tràn lan khắp nơi và làm cho hệ thần kinh trung ương đảo lộn hay nhắm vào tính linh hoạt có khả năng suy diễn sai lệch và nhân lên cảm nhận giác quan mà ta gọi là cảm giác đau đớn.
Thế nên tôi hi vọng rằng tương lai, những lời tiên tri của George Carlin sẽ được hiện thực hóa người đã nói rằng: "Triết lý của tôi là: "Có đau đớn mới có thu hoạch"
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(vỗ tay)
Tôi muốn dẫn các bạn vào một cuộc hành trình đến thế giới xa lạ.
Và đó không phải là cuộc hành trình cần một chuyến đi nhiều năm ánh sáng, mà nó đi đến một nơi được định nghĩa bởi ánh sáng.
Một sự thật ít được đánh giá là hầu hết động vật trong đại dương tạo ra ánh sáng.
Tôi đã dành phần lớn sự nghiệp của mình nghiên cứu về hiện tượng được gọi là Phát quang sinh học (bioluminescence).
Tôi nghiên cứu nó vì tôi nghĩ rằng hiểu biết nó là rất quan trọng để hiểu biết cuộc sống trong đại dương nơi mà phần lớn sự phát quang sinh học xảy ra.
Tôi cũng sử dụng nó như một công cụ để hình dung và theo dõi sự ô nhiễm.
Nhưng chủ yếu là tôi bị cuốn hút bởi nó.
Kể từ lần lặn đầu tiên trong tàu lặn sâu, khi tôi di chuyển xuống và tắt hết ánh sáng và nhìn thấy những màn trình diễn pháo hoa, tôi đã là người nghiện sự phát quang sinh học.
Nhưng tôi quay trở lại từ những chuyến đi lặn đó và cố gắng chia sẻ trải nghiệm này bằng những từ ngữ, nhưng chúng thực sự không xứng với nhiệm vụ này.
Tôi cần một vài cách để chia sẻ trải nghiệm này trực tiếp hơn.
Và lần đầu tiên tôi nghiệm ra cách đó là trong tàu lặn một người nhỏ được gọi là Deep Rover.
Đoạn phim tiếp theo, bạn sẽ thấy chúng tôi đã kich thích sự phát quang sinh học như thế nào.
Và điều đầu tiên bạn sẽ thấy là một màn hình cắt ngang rộng khoảng một mét.
(Phim) Người tường thuật: Phía trước tàu ngầm một màn hình hỗn độn sẽ tiếp xúc với những sinh vật thân mềm của biển sâu.
Khi ánh sáng của tàu ngầm tắt đi, thì có thể thấy được sự phát quang sinh học -- ánh sáng được tạo ra khi chúng va chạm với cái bẫy.
Đây là lần đầu tiên hiện tượng này được ghi hình lại.
Edith Widder: Tôi ghi hình hiện tượng đó với một máy quay tăng cường có độ nhạy cảm của mắt người khi thích nghi với bóng tối.
Có nghĩa là đó thực sự là những gì bạn nhìn thấy nếu bạn lặn xuống trong một chiếc tàu ngầm.
Nhưng để thử chứng mình sự thật đó với bạn, tôi đã mang theo một vài phiêu sinh vật phát quang sinh học trong tình thế chắc chắn là một nỗ lực điên rồ trình diễn cuộc sống.
(Cười) Vì vậy, nếu chúng ta tắt hết ánh sáng và để nó trong bóng tối như ở đây chẳng hạn, tôi có một bình thủy tinh chứa những phiêu sinh vật phát quang sinh học.
Và bạn sẽ chú ý rằng ngay bây giờ không có ánh sáng phát ra từ chúng, hoặc là chúng đã chết -- (Cười) hoặc là tôi cần kích động chúng theo một vài cách để bạn thấy phát quang sinh học thực sự trông như thế nào.
(Há hốc miệng vì kinh ngạc) Tiếc quá. Thật xin lỗi.
(Cười) Tôi dành hầu hết thời gian làm việc trong bóng tối; Tôi quen với điều đó rồi.
Vâng.
Ánh sáng đó được tạo ra bởi song chiên tảo (tảo đơn bào hai roi) phát quang sinh học một loại tảo đơn bào.
Tại sao tảo đơn bào cần có khả năng tạo ra ánh sáng?
Vâng, nó sử dùng ánh sáng để tự bảo vệ bản thân khỏi kẻ săn mồi.
Chớp sáng giống như tiếng kêu cứu.
Nó được biết đến như là chuông báo động phát quang sinh học. Và giống như một cái chuông trong xe hay nhà của bạn, có nghĩa là phát ra ánh sáng cảnh báo sự không mong muốn đối với kẻ xâm phạm, bằng cách đó để bắt kẻ săn mồi hoặc làm hắn sợ tránh xa ra.
Có rất nhiều động vật sử dụng mẹo này, ví dụ cá rồng đen (black dragonfish).
Nó có một cơ quan ánh sáng dưới mắt,
một râu cằm.
Nó còn có rất nhiều cơ quan ánh sáng khác bạn không thể thấy, nhưng bạn sẽ thấy ở đây trong một phút nữa.
Đôi khi, chúng tôi phải theo đuổi nó trong tàu ngầm bởi vì vận tốc cực đại của nó là 1 knot (1.85km/h), đó là vận tốc cực đại của tàu ngầm.
Nhưng điều đó thật đáng giá, bởi vì chúng tôi đã bắt được nó trong một thiết bị bắt giữ đặc biệt, nuôi nó trong phòng thí nghiệm trên tàu, và sau đây mọi thứ trên con cá này sẽ phát sáng.
Điều này thật khó tin.
Các cơ quan sáng dưới mắt đang chớp sáng.
Cái râu cằm đang phát sáng.
Các cơ quan sáng trên bụng phát sáng, vây phát sáng.
Đó là tiếng kêu cứu; nghĩa là nó thu hút sự chú ý.
Đúng là hiện tượng.
Và thông thường bạn không nhìn thấy hiện tượng này, bởi vì chúng ta đã làm cạn kiệt sự phát quang ánh sáng khi nuôi dưỡng chúng trong những cái lưới.
Có những cách khác bạn có thể tự bảo vệ với ánh sáng.
Ví dụ, con tôm này giải phóng chất hóa học phát quang sinh học vào nước giống cách một con mực hay một con bạch tuộc giải phóng đám mây mực
Nó làm mù hoặc làm rối trí kẻ săn mồi..
Con mực nhỏ này được gọi là súng bắn lửa bởi vì nó có thể làm như vậy.
Bây giờ nó trông như một miếng thức ăn ngon lành, hay một cái đầu heo có cánh -- (Cười) nhưng nếu nó tấn công, nó đẩy ra ngoài một cơn mưa ánh sáng -- thật sự, một cơn mưa thủy lôi photon.
Tôi hầu như không để ánh sáng trong khoảng thời gian này để bạn có thể thấy lượng ánh sáng đó va chạm vào màn hình cắt ngang và sau đó là bừng sáng lên.
Đúng là một hiện tượng.
Có rất nhiều động vật trong đại dương rộng lớn -- phần lớn chúng tạo ra ánh sáng.
Và chúng tôi có một ý nghĩ khá tốt, đối với hầu hết chúng, tại sao.
Chúng sử dụng hiện tượng này để tìm thức ăn, thu hút bạn tình, tự bảo vệ khỏi kẻ săn mồi.
Nhưng khi bạn đi xuống đáy đại dương, mọi thứ thực sự lạ lẫm.
Và một vài loài động vật này có thể là nguồn cảm hứng cho những gì bạn thấy trong phim "Avatar (hiện thân)" nhưng bạn không cần phải đi đến tận Pandora để thấy chúng.
Chúng là những thứ giống như thế này.
Đó là san hô vàng, một bụi.
Nó mọc rất chậm.
Thực sự, người ta cho rằng một vài trong chúng tương đương 3000 tuổi, đó là một lý do mà đánh cá dưới đáy biển không được cho phép.
Một lý do khác là bụi san hô đáng kinh ngạc này bừng sáng.
Vì vậy nếu bạn cọ vào nó, bất cứ nơi nào trên người bạn đã cọ vào sẽ có ánh sáng lam-lục nhấp nháy điều đó thật đáng kinh ngạc.
Và bạn nhìn thấy những thứ như thế này.
Nó trông giống vài thứ từ cuốn sách của tác giả Dr Seuss -- chính xác là tất cả những cách thức của những sinh vật bao trùm điều này.
Chúng là cỏ chân ngỗng bẫy ruồi.
Bây giờ nếu bạn chọc vào nó, nó kéo những xúc tu vào trong.
Nhưng nếu bạn tiếp tục chọc nó, nó bắt đầu tạo ra ánh sáng.
Và cuối cùng nó trông giống một dải ngân hà.
Nó tạo ra một loạt ánh sáng, có lẽ vì một số dạng là để tự bảo vệ.
Có nhiều sao biển có thể tạo ra ánh sáng.
Và có những sao biển giòn (brittle star) tạo ra những dải ánh sáng nhảy múa cùng với những cánh tay của chúng.
Cái này trông như một cái cây, nhưng nó thực sự là một động vật.
Và nó neo mình trong cát bằng cách thổi căng một bong bóng ở cuối thân.
Vì vậy cuối cùng nó có thể giữ thân mình trong dòng chảy rất mạnh, như bạn thấy ở đây.
Nhưng nếu chúng ta thu thập nó một cách rất hiền hòa, và nuôi chúng trong phòng thí nghiệm và chỉ ép chặt nó xuống đáy thân, nó tạo ra ánh sáng phát ra từ gốc thành một chùm sáng, thay đổi màu sắc khi nó di chuyển, từ lục sang lam.
Sự đổi màu và hiệu ứng âm thanh được thêm vào để bạn quan sát thoải mái nhất.
(Cười) Nhưng chúng tôi không biết tại sao nó làm như vậy.
Đây là một con khác. Nó cũng là một con bút biển (sea pen).
Nó là một sao biển giòn chuyên đi quá giang.
Nó có ánh sáng xanh hình kiếm
Và giống như một con bạn đã thấy nó có thể tao ra những dải ánh sáng.
Vì vậy nếu tôi ép chặt gốc, dải ánh sáng phát ra từ gốc đến đỉnh.
Nếu tôi ép chặt đỉnh, chúng phát ra từ đỉnh đến gốc.
Vì vậy bạn nghĩ sao nếu tôi ép chặt nó ở giữa?
(Há hốc miệng kinh ngạc) Tôi thực sự thích thú ý kiến của các bạn về điều đó.
(Cười) Vì vậy có một ngôn ngữ của ánh sáng trong đại dương sâu thẳm, và chúng tôi chỉ đang bắt đầu hiểu biết nó. Và một cách mà chúng tôi tiếp tục điều đó là việc bắt chước những kiểu trình diễn này.
Đây là một cái bẫy quang học mà chúng tôi đã sử dụng.
Chúng tôi gọi nó là sứa điện.
Nó chính xác là 16 đèn LED màu xanh lam mà chúng tôi lên chương trình để tạo ra những kiểu trình diễn khác nhau.
Và chúng tôi quan sát chúng với một hệ thống máy quay mà tôi phát triển được gọi là Mắt dưới biển nó sử dụng ánh sáng đỏ xa mà hầu hết động vật không nhìn thấy được. vì vậy nó không gây chú ý.
Vì vậy tôi chỉ muốn cho bạn thấy một vài phản ứng mà chúng tôi đã thu nhận được từ các động vật ở biển sâu.
Đây là màu trắng và đen của máy quay.
Nó không có độ phân giải cao.
Và những gì bạn đang nhìn thấy ở đây là hộp mồi với một bầy -- giống như là gián đại dương -- có đầy động vật đẳng túc trong hộp.
Và ngay trước mặt là một con sứa điện.
Và khi nó bắt đầu chớp sáng, chính xác nó là một trong những cái đèn LED nhấp nháy rất nhanh.
Ngay khi nó bắt đầu chớp sáng -- trông nó sẽ to ra, bởi vì nó nở hoa trên cái máy quay -- Tôi muốn bạn nhìn vào ngay đây.
Có một số thứ nhỏ nhắn ở đó đang phản ứng lại.
Chúng tôi đang nói chuyện với một vài thứ.
Về cơ bản, nó trông giống một chuỗi ngọc trai nhỏ. thực chất, có tới 3 chuỗi ngọc trai.
Và nó đã rất kiên cố.
Nó đã ở Bahamas khoảng 2000 feet
Về căn bản chúng tôi có một phòng chat đang diễn ra ngay đây, bởi vì một khi nó bắt đầu, mọi người sẽ nói chuyện.
Và tôi nghĩ cuối cùng đây là một con tôm giải phóng chất hóa học phát quang sinh học vào nước.
Nhưng một điều tuyệt vời là, chúng ta đang nói chuyện với nó.
Chúng tôi không biết chúng tôi đang nói gì.
Một cách cá nhân, tôi nghĩ nó là thứ gì đó quyến rũ.
(Cười) Và cuối cùng, tôi muốn cho bạn thấy một vài phản ứng mà chúng tôi đã ghi hình được với một webcam ở dưới biển sâu đầu tiên trên thế giới, chúng tôi đã lắp đặt nó ở Monterey Canyon năm ngoái.
Chúng tôi là những người duy nhất bắt đầu phân tích tất cả những dữ liệu này.
Đây là một nguồn sáng đầu tiên, nó giống như những vi khuẩn phát quang sinh học.
Và nó giống một cái que quang học chỉ ra các xác thối rữa ở đáy của đại dương.
Vì vậy những công nhân quét đường đến, nó là cá mập sáu mang khổng lồ.
Và tôi không thể nói chắc chắn rằng nguồn sáng thu hút nó , bởi vì có một cái mồi ngay đó.
Nhưng nếu nó bị theo sau bởi một dải mùi, nó có lẽ đến từ một hướng khác.
Và nó dường như đang cố gắng ăn con sứa điện.
Đó là một con cá mập sáu mang khổng lồ dài 12 feet.
Vâng, cái tiếp theo đến từ cái webcam. và đây sẽ là một màn trình diễn chong chóng.
Đây là một hồi chuông cảnh báo.
Và đó là một con mực Humboldt, một con mực Humboldt vị thành niên.
Đây là vị trí 3000 feet ở Monterey Canyon.
Nhưng nếu nó là một chuông báo động, bạn không thể mong đợi nó tấn công con sứa một cách trực tiếp.
Nó được cho rằng sẽ tấn công những gì đang tấn công con sứa.
Nhưng chúng tôi nhìn thấy một chùm phản ứng giống thế này.
Gã này là một trầm lặng hơn một chút.
"Này, chờ một phút.
Có vài thứ khác ở kia."
Hắn ta đang nghĩ về nó.
Nhưng hắn ta kiên định.
Hắn ta tiếp tục quay lại.
Và khi hắn ta đi xa trong khoảng vài giây để nghĩ về nó nhiều hơn, và nghĩ, "Có thể nếu mình đến từ một góc khác."
(Cười) Không.
Vì vậy chúng tôi bắt đầu hiểu nó, nhưng mới chỉ là sự bắt đầu.
Chúng tôi cần thêm nhiều cặp mắt quan sát trong quy trình này.
Vì vậy nếu bất kì ai trong bạn có cơ hội lặn xuống trong một tàu ngầm, bằng mọi phương tiện, hãy leo vào và đâm đầu theo nó.
Đây là thứ gì đó nên nằm trong danh sách cái xô của mọi người, bởi vì chúng ta sống trên một hành tinh đại dương.
Hơn 90%, 99%, không gian sống trên hành tinh của chúng ta là đại dương.
Đây là một nơi kỳ diệu đầy rẫy những màn trình diễn ánh sáng đáng kinh ngạc và những sinh vật kì lạ và tuyệt diệu, dạng sống ngoài hành tinh mà bạn không cần phải du lịch đến một hành tinh khác để nhìn thấy.
Nhưng nếu bạn đâm đầu theo nó, hãy nhớ tắt hết đèn.
Nhưng tôi cảnh báo bạn rằng, nó gây nghiện đấy.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Thomas Dolby: Với sự trân trọng nhất xin chào mừng người phụ nữ đáng yêu, vui vẻ, và nói hai thứ tiếng Rachelle Garniez.
(Vỗ tay) (Tiếng chuông) (Kèn trumpet) ♫ Khi anh ôm em trong vòng tay ♫ ♫ Anh thì thầm với em, ♫ ♫ Em thấy cuộc sống màu hồng. ♫ ♫ Anh ta nói với em những lời của tình yêu, ♫ ♫ Và nói nó mỗi ngày, ♫ ♫ Những lời nói làm em lay động ♫ ♫ Nó xâm chiếm trái tim em ♫ ♫ Nó làm em hạnh phúc ♫ ♫ Em không hiểu vì sao. ♫ ♫ Với em thế là đủ. Em đã hoàn toàn thuộc về anh ♫ ♫ Trọn đời ♫ ♫ Anh nói với em những lời nguyện ước. ♫ ♫ Và em thấy trong anh ♫ ♫ và em thấy trong em ♫ ♫ Trái tim em thổn thức ♫ (Vỗ tay)
Tôi quen với việc nghĩ rằng khán giả của TED nằm trong số những người có tầm ảnh hưởng, thông minh, tri thức, khôn ngoan, từng trải và cách tân nhất trên thế giới.
Và tôi nghĩ rằng đó là sự thực.
Tuy nhiên, tôi cũng có lý do để tin rằng rất nhiều, nếu không nói là hầu hết các bạn đang thực sự buộc dây giày sai.
(Cười) Tôi biết rằng điều này có vẻ lố bịch.
Tôi biết rằng điều này có vẻ buồn cười.
Nhưng hãy tin tôi, tôi đã sống cuộc sống đáng buồn này cho tới 3 năm về trước.
Và điều đã xảy ra đó là khi tôi mua, đối với tôi, 1 đôi giày đắt tiền.
Nhưng đôi giày đó lại đi kèm với những chiếc dây nylon tròn, và tôi không thể buộc được.
Do đó tôi quay lại cửa hàng và nói với người chủ, "Tôi yêu đôi giày này, nhưng tôi ghét những chiếc dây."
Ông ấy ngó đến và nói, "Ồ, ông đã buộc sai cách rồi."
Và trước thời điểm đó, tôi đã nghĩ rằng, ở tuổi 50, 1 trong những kỹ năng sống mà tôi nắm vững đó là buộc dây giày.
Nhưng không phải vậy - hãy để tôi cho các bạn thấy.
Đây là cách mà hầu hết chúng ta được dạy để buộc dây giày.
Nhưng thực ra - cảm ơn các bạn.
Đợi chút, còn nữa.
Nhưng thực ra, nút thắt này có 2 dạng là dạng bền và dạng yếu. và chúng ta được học để buộc dạng yếu. Giờ tôi sẽ nói.
Nếu kéo sợi dây ở đáy của nút thắt, bạn sẽ thấy cái nơ tự hướng theo chiều dài của chiếc giày.
Đây là dạng yếu của chiếc nút.
Nhưng đừng lo.
Nếu ta làm lại và chỉ đơn giản buộc theo hướng ngược lại xung quanh chiếc nơ, chúng ta sẽ có được dạng bền của chiếc nút.
Và nếu bạn kéo cái dây ở dưới chiếc nút, bạn sẽ thấy cái nơ hướng theo chiều ngang của chiếc giày.
Đây là dạng bền của nút thắt.
Nó sẽ bị tuột ít hơn. Nó sẽ ít khiến bạn phiền hơn.
Và không chỉ có vậy, nó trông đẹp hơn.
Chúng ta sẽ làm lại 1 lần nữa.
(Vỗ tay) Bắt đầu như bình thường, buộc theo chiều ngược lại.
Điều này sẽ hơi khó đối với trẻ em, nhưng tôi nghĩ là bạn sẽ làm được.
Kéo chiếc nút.
Và đây, dạng bền của nút thắt.
Giờ, cùng với chủ đề của ngày hôm nay, tôi muốn chỉ ra rằng - và đây là cái các bạn đã biết - đôi khi, chỉ 1 thuận lợi nhỏ ở 1 nơi trong cuộc sống có thể thu được những kết quả to lớn ở 1 nơi khác.
Chúc sống lâu và thành đạt.
(Vỗ tay)
Tôi nghĩ rằng số liệu có thể làm cho chúng ta trở nên con người hơn
Chúng ta đang thu thập và tạo ra đủ thứ loại số liệu về cách mà chúng ta đang sống và nó làm cho chúng ta có thể kể những câu chuyện đầy ngạc nhiên
Gần đây, một nhà lý luận truyền thông Tweet, "Văn hóa thế kỷ 19 được định nghĩa bởi tiểu thuyết Văn hóa thế kỷ 20 được định nghĩa bằng phim ảnh, và văn hóa thế kỷ 21 sẽ được định nghĩa bằng giao diện."
Và tôi nghĩ rằng là nó sẽ được chứng minh là đúng
Cuộc sống của chúng ta được thúc đẩy bằng số liệu, và sự biểu hiện của nhứng số liệu đó là một cơ hội đẻ chúng ta tạo ra những giao diện đầy ngạc nhiên để kể những câu chuyện lớn
Tôi sẽ cho bạn thấy một vài dự án mà tôi đã làm trong một vài năm qua phản ánh cuộc sống và hệ thống của chúng ta
đây là một dự án gọi là Mẫu Hình Chuyến Bay
Bạn đang nhìn vào hình ảnh hàng thông của Bắc Mỹ trong vòng 24 tiếng đồng hồ
Như bạn thấy, tất cả mọi thứ bắt đầu lòa dần về bóng đêm và bạn thấy con người đi ngủ
Theo đó, bạn thấy ở phía Tây máy bay đang bay khắp nơi, máy bay chấm đỏ bay về phía Đông
Và rồi bạn thấy mọi người bắt đầu thức dậy ở bở Đông sau đó là những chuyến bay châu Âu ở phía góc bên phải
Mọi người đang di chuyển từ Đông sang Tây
Bạn thấy San Francisco và Los Angeles bắt đầu chuyến đi của họ tới Hawaii từ góc dưới bên trái
Tôi nghĩ, nói là có 140000 máy bay bay đang bị quan sát bởi chính phủ trong một lúc là một chuyện nhưng nó là một chuyện khác để thấy hệ thống đó hạ triều và thông chuyển
đây là một hình ảnh khác cho thấy thời gian trôi với cùng một số liệu nhưng tôi đã dùng màu sắc khác nhau để mã chúng theo oại để bạn có thể thấy sự đa dạng của những máy bay ở trên bầu trời ngay trên đầu chúng ta
và tôi bắt đầu tạo ra những hình ảnh này rồi bỏ vào Google Maps và cho phép bạn phóng to lên để thấy từng sân bay và những mô hình đang diễn ra ở đó
Vậy ở đây chúng ta có thể thấy màu trắng biểu hiện độ cao thấp và xanh dương là độ cao cao hơn
và bạn có thể phóng to. Lấy Atlanta chẳng hạn
Bạn có thể thấy đây là một sân bay vận chuyển hàng chính có đủ thứ đang diễn ra ở đây
bạn có thể thay đổi giữa độ cao với hình mẫu và những nhà sản xuất
bạn thấy lần nữa ở đây, sự đa dạng
bạn có thể kéo vòng quanh đẻ xem một vài sân bay khác nhau và những hình mẫu mà họ có
Kéo lên phía bờ Đông
Bạn có thể thấy một vài sự biến động xảy ra ở New York với bộ điều khiển hàng không phải đối mặc với những sân bay chính này ở cạnh nhau
Vậy hãy phóng ra một chút, chúng ta thấy lần nữa nước Mỹ - bạn thấy Florida ở ngay góc phải
di chuyển qua phái bờ Tây Bạn thấy San Francisco và Los Angeles một vùng lớn ít giao thông giữa Nevada và Arizona
và đó là chúng ta ngay dưới đó với L.A. và biển Long Beach ở dưới cùng
tôi bắt đầu nhìn kỹ vào những chu vi khác nhau bởi vì bạn có thể chọn cái mà bạn muốn lấy dữ liệu vào
Đây là những chuyễn bay bay lên so với những chuyến đang hạ cánh
và bạn thấy, qua thời gian, cách các sân bay thay đổi
bạn thấy những mẫu hình bắt đầu phát triển ở đáy màng hình
và bạn thấy, những sân bay bắt đầu đổi hướng
Vậy đây là một dự án khác mà tôi làm việc với phòng thí nghiệm Những Thành Phố Hợp Lý ở MIT
và đây là mường tượng sự giao tiếp quốc tế
đây là cách New York giao tiếp với những thành phố quốc tế
và chúng tôi dựng nó thành một cầu sống ở Bảo Tàng Nghệ Thuật Hiện Đại ở New York cho cuộc triễn lãm Thiết Kế Bộ Não Mềm Dẻo
Và nó dẫn tuyến sống với 24 tiếng đồng hồ giữ trước để bạn có thể thấy mối quan hệ thay đổi và một vài thông tin dân số qua hệ thống dữ liệu mạng điện thoại và biểu lộ bản thân
Đây là dự án nữa mà tôi làm việc với phòng thí nghiệm Những Thành Phố Hợp Lý và CurrentCity.org
và nó mường tượng tin nhắn điện thoại gửi tới ở thành phố Amsterdam
Vậy bạn đang nhìn thấy triều dân và xuống của những người gửi tin nhắn điện thoại từ những phần khác nhau của thành phố cho tới khi chúng ta đến đêm cuối năm, khi mọi người cùng nói "Năm mới hạnh phúc!"
(cười) vậy đây là một dụng cụ có tính tương tác để bạn có thể di chuyển vòng quanh và xem những phần khác nhau của thành phố
Đây là nhìn vào một sự kiện khác. Nó gọi là Ngày của Nữ Hoàng
Lần nữa, bạn có thể thấy triều dân và xuống của những người đang gửi tin nhắn từ những phần khác nhau của thành phố
và sau đó bạn sẽ thấy mọi người bắt đầu tập trung ở trung tâm thành phố để chào mừng đêm trước đó, diễn ra ngay ở đây.
Và sau đó bạn thấy người ta chào mừng ngày sau đó
và bạn có thể tạm ngưng và tua tới tua luôi để xem nhiều giai đoạn khác nhau
Vậy bây giờ tới một thứ hoàn toàn khác.
Một vài người có thể nhận ra cái này
Đây là máy chơi cờ của Baron Wolfgang von Kempelen
và con robot tuyệt vời này chơi cờ cực kỳ giỏi trừ một điều: nó không phải là một con robot
Nó chính là một người không chân ngồi trong một cái hộp và điều khiển cái máy chơi cờ này
Đây chính là nguồn cảm hứng của Amazon gọi là Người Thổ Nhĩ Kỳ Máy Móc - đặc tên theo người đàn ông này
nó dựa trên giả thuyết rằng có một vài thứ rất dễ dàng cho con người, và rất khó cho máy móc
Vậy họ làm dịch vụ mạng này và nói, "Bất cứ nhà lập trình nào cũng có thể viết mảng phần mềm này và gõ vào bộ não của hàng ngàn người
Con mọt trong tôi nghĩ: "ôi chao, thật tuyệt vời!"
Tôi có thể gõ vào bộ não của hàng ngàn người"
Và một con mọt khác trong tôi nghĩ, "Điều này thật tồi tệ.
Thật kỳ quặc. Nó nói lên điều gì về tương lai của nhân loại, khi mà tất cả chúng ta bị gắn vào cái máy này?"
Tôi có lẽ là hơi bị cực đoan
Nhưng nó nói lên điều gì khi chúng ta không có ngữ cảnh của thứ mà chúng ta đang làm việc, và chúng ta chỉ là những kẻ làm công nhỏ bé?
Vậy bạn có thể tạo ra dụng cụ vẽ này
Tôi hỏi mọi người vẽ mặt con cừu nhìn về phía bên trái
và tôi nói, "Tôi sẽ trả 2 xu cho sự đóng góp của bạn"
Và tôi bắt đầu thu thập cừu
Và tôi thu thập rất nhiều cừu
rất nhiều cừu
Tôi lấy 10000 con cừu đầu tiên mà tôi thu thấp được và bỏ chúng vào một trang mạng gọi là TheSheepMarket.com nơi mà bàn có thể mua một bộ sưu tập của 20 con cừu
Bạn không thể chọn một con cừu riêng lẻ nhưng bạn có thể mua một lô tem
và bỏ chúng lên cái lưới này bạn thấy đấy, bằng cách cuộn qua từng cái một, Cái nhân tính đằng sau cái quá trình hoàn toàn máy móc này
Tôi nghĩ là có điều gì đó rất thú vị khi nhìn mọi người đi qua công việc vất vả sáng tạo này điều mà tất cả chúng ta có thể liên hệ đượcm quá trình sáng tạo này để tạo ra cái gì đó từ hư không
Tôi nghĩ điều này thú vị khi đặc cạnh nhân loại so với cái lưới kẻ phân phối đồ sộ này.
thực sự ngạc nhiên điều mà nhiều người làm.
Vậy đây là một vài dữ liệu từ dự án này
thu thập khoảng 11 con cừu một giờ, cái mà có thể tính ra lương là 69 xu một giờ
Có tất cả 662 con cừu bị từ chối vì chúng không gặp được tiêu chuẩn giống cừu và đã bị ném ra khỏi đàn.
(Tiếng cười) Lượng thời gian sử dụng để vẽ kéo dài từ 4 giây đến 46 phút
điều đó cho bạn thấy được nhiều kiểu động cơ thúc đẩy và nhiệt huyết
có tất cả 7599 người đóng góp vào dự án này hoặc có địa chỉ IP riêng biệt có nghĩa là gần với số người thực sự đóng góp
nhưng chí có một người trong số 7599 người nói điều này
(Tiếng cười) Điều mà tôi rất ngạc nhiên bởi
Tôi tưởng mọi người đều sẽ thắc mắc: "Tại sao tôi vẽ một con cừu?"
Và tôi nghĩ đó một câu hỏi rất đugns
Có rất nhiều lý do để tôi chọn con cừu
Con cừu là con vật đầu tiên được nuôi bỏi những sản phẩm sản xuất bằng máy móc là con đầu tiên được chọn để nuoi cấy con đầu tiên để nhân đôi vô tính
rõ ràng là, chúng ta nghĩ cừu nhưng những kẻ đi theo
Và điều này được ám chỉ tron "Hoàng Tử Bé" khi mà người kẻ chuyện hỏi hoàng tử vẽ một con cừu
anh ta vẽ một con nọ sau một con khác
và người kể chuyện chỉ hài lòng khi hoàng tử vẽ một chiếc hộp
Người kể chuyện nói rằng, "Nó không phải là về sự sao chép khoa học của một con cừu
Nó là về sự suy diễn của riêng bạn để làm một điều gì đó khác biệt."
Và tôi thích điều đó.
Vậy đây là một đoạn băng từ "Thời hiện đại" của Charlie Chaplin
Nó cho thấy Charlie Chaplin đang đối mặc với một vài sự biến đổi chính trong cuộc Cách Mạng Công Nghiệp
vậy là không còn có những người làm giầy mà bây giờ có nhiều người đục lỗ vào những đôi giầy
và cái ý tưởng về quan hệ giữa một người với công việc thay đổi ratas nhiều
vì vậy tôi nghĩ đây là một đoạn băng thú vị để chia thành 16 mảnh và cho vào Người Thổi Nhĩ Kỳ Máy Móc với một dụng cụ vẽ
Điều này chủ yếu cho phép - cái mà bạn nhìn thấy bên trái của khung cũ và bên phải bạn thấy cái khung đó được giải thích bởi 16 người những người hoàn toàn không biết họ đang làm gì
và đây là nguồn cảm hứng của dự án tôi làm việc với người bạn Takashi Kawashima của tôi
Chúng tôi quyết định sử dụng Người Thổ Nhĩ Kỳ Máy Móc cho chính xác lý do mà nó được tạo ra, để kiếm tiền
Vậy là chúng tôi lấy một tờ 100 đô và chia thành 10000 mảnh nhỏ và chúng tôi bỏ và Người Thổ Nhĩ Kỳ Máy Móc
Chúng tôi hỏi mọi người vẽ cái mà họ thấy
Nhưng ở đây không có tiêu chuẩn cừu như lần trước
Mọi người, nếu như họ vẽ một hình ảnh giống cây gậy hay là mặt cười nó có thể được đưa vào tờ tiền
Vậy điều mà bạn thấy ở đây chính là sự biểu hiện cho việc mọi người làm việc ấy giỏi như thế nào cái mà họ được hỏi để làm.
Vậy chúng tôi lấy những tờ 100 đô này và chúng lên một trang mạng gọi là TenThousandsCents.com, nơi mà bạn có thể xem lướt qua và thấy hết sự đóng góp của từng cá nhân
và bạn có thể đổi tờ một trăm đô thật cho tờ một trăm đô giả và tặng cho Dự Án Một Trăm Đô Máy Tính Cầm Tay cái mà bây giờ được biết tới là Mỗi Đứa Trẻ Một Máy Tính Cầm Tay.
Lần nữa điều này cho thấy sự đóng góp khác nhau
bạn thấy một vài người vẽ rất đẹp như hình ảnh trên cùng này dùng rất nhiều thời gian để tạo nên một hình ảnh thật.
Và những người khác sẽ vẽ những đường thẳng hoặc mặt cười
Ở đây bên tay phải, ở giữa bạn thấy anh chàng này viếc, "1 xu thật sao?"
Đó là tất cả cái mà tôi được trả để làm điều này hay sao?
Cười Vậy là dự án Người Thổ Nhĩ Kỳ Máy Móc vừa rồi mà tôi chuẩn bị nói với bạn được gọi là Xây Xe Đạp cho 2000
Đây là một sự cộng tác với bạn của tôi Daniel Massey
Bạn có thể nhận ra hai anh chàng này
đây là Max Mathews và John Kelly từ Bell Labs trong những năm 60 Họ sáng tác bài hát "Tiếng Chuông Cây Cúc" làm nên máy tính biết hát đầu tiên của thế giới
Bạn có thể nhận ra nó từ "2001: Thiên sử Không Gian"
Khi HAL's đang chết dần ở cuối phim, anh ấy bắt đầu hát bài này, để ám chỉ khi máy tính trở thành con người
vì vậy chúng tôi tổng hợp lại bài hát này
Bài hát nghe như thế này
Chúng tôi phân tích chúng thành những nốt riêng lẻ trong âm nhạc cũng như âm thanh lời khi hát
Tiếng Chuông Cây Cúc: hoa cúc, hoa cúc, ... Aaron Koblin: và chúng tôi lấy những mảnh riêng lẻ này và cho và tờ yêu cầu của Người Thổ Nhĩ Kỳ Máy Móc
Đây là cái mà nó trở thành nếu chúng được bỏ vào trang mạng của chúng tôi.
bạn gõ vào mã của bạn sau đó bạn kiểm tra mic
bạn sẽ được nuôi và một đoạn băng đơn giản.
(Tiếng còi) Và sau đó bạn sẽ cố gắng tự tạo ra âm thanh đó với giọng của bạn.
sau khi bạn xem lại nó và chấp nhận rằng đó là cái mà bạn sẽ nộp vào bạn có thể nộp nó vào Người Thổ Nhĩ Kỳ máy móc mà không biết ngữ cảnh nào khác
và đây là cái mà chúng tôi có được sau lần đầu tiên nhận bài nộp
Máy thu: Hoa cúc, hoa cúc cho tôi câu trả lời của em tôi đang gần phát điên vì tình yêu của em Nó không thể là một cuộc hôn nhân đặc sắc tôi không thể trả nổi một xe ngựa nhưng tôi sẽ trông rất ngọt ngào trên chiếc ghế của một chiếc xe đạp tạo cho hai ta Aaron Koplin: Vậy James Surowieki có ý tưởng này từ sáng suốt của đám đông những người nói rằng một đám người luôn thông minh hơn bất cứ cá nhân nào
Chúng tôi muốn nhìn thấy điều này áp dụng trong việc tạo phân phối âm nhạc theo tính hợp tác khi không ai có một ý tưởng là họ đang làm việc gì
vậy nếu bạn lên trang BicycleBuiltforTwoThousand.com bạn có thể nghe tất cả những âm thanh này cùng nhau
tôi xin lỗi về điều này.
(tiếng ồn) Điệp khúc: Hoa Cúc, Hoa Cúc Cho tôi câu trả lời tôi đang gần phát điên tất cả cho tình yêu cho em nó không thể là một cuộc hôn nhân xa xỉ tôi không thể trả cho một chiếc xe ngựa nhưng tôi sẽ trông thật ngọt ngào trên chiếc ghế của chiếc xe đạp cho hai ta Aaron Koblin: Vậy trong giây lác hãy bước lùi một tý khi tôi ở UCLA cho cao học Tôi làm việc cho một nơi gọi là Trung Tâm cho Cảm Nhận Mạng Lưới Gắn Sẵn
Và tôi đang viết phần mềm cho máy quét la-de thị giác
Vậy cơ bản là chuyển động không gian ba chiều
và nó được xem bởi một giám đốc ở LA tên là James Frost người nói rằng, "Đợi đã.
Ý anh là chúng ta có thể tạo ra một phim âm nhạc mà không cần phải quay phim?"
Thế là chúng tôi làm điều đó
chúng tôi tạo một phim âm nhạc cho ban nhạc Radiohead
và tôi nghĩ điều tôi thích nhất từ dự án này không phải chỉ là tạo ra một thước phim với la-de mà chính là chúng tôi mở nguồn cho nó và chúng tôi tạo nó thành một dự án Google Code nơi mà mọi người có thể tải tài liệu và mã nguồn để tạo nên bản riêng của họ
và mọi người tạo nên những thứ rất tuyệt vời
Đây là 2 cái tôi thích nhất Bảng đóng Thom Yorke và một LEGO Thom Yorke
cả một kênh trên Youtube có tất cả những người nộp những nội dung rất thú vị
Gần đây, có người nào đó còn in 3 chiều cái đầu của Thom Yorke hôi ghê nhưng cũng hay
vậy là với mọi người làm những điều tuyệt vời và hiểu họ đang làm gì tôi rất hứng thú trong việc thứ làm một dự án kết hợp khi mọi người làm cùng nhau để tạo nên điều gì đó
và tôi gặp một đạo diễn phim âm nhạc Chris Milk
chúng tôi bắt đầu thảo luận ý tưởng để tạo một dự án phim âm nhạc hợp tác
những chúng tôi biết chúng tôi cần một người phù hợp để kiểu như phối hợp đằng sau và xây dựng một cái gì đó
Vậy chúng tôi cho cái ý tưởng đó vào một góc trong một vài tháng
anh đạo diễn cuối cùng nói chuyện với Rick Rubin người đang kết thúc album cuối của Johnny Cash gọi là "Ain't No Grave."
Lời của bài hát tựa album là "Không có mộ nào có thể giữ cơ thể tôi xuống."
và chúng tôi nghĩ đó là hoàn hảo cho dự án xây dựng sự tưởng nhớ một cách phối hợp và là một sự làm sống lại cho Johnny Cash
vậy là chúng tôi hợp lại với bạn tôi Ricardo Cabello, được biết tới là Mr.Doob một nhà lập trình giỏi hơn tôi nhiều và anh ấy tạo ra dụng cụ vẽ flash đầy ngạc nhiên này
như bạn biết một phim hoạt hinh là một dãy hình ảnh
cái chúng tôi làm là cắt những hình ảnh lưu trữ của Johnny Cash với 8 khung ảnh mỗi giây và cho phép mọi người vẽ từng khung ảnh để đan vào video nhạc thay đổi đa dạng này
tôi không có thời gian để cho bạn thấy hết nhưng tôi muốn cho bạn thấy 2 đoạn băng ngắn
một là sự bắt đầu của băng nhạc này
và cái theo đó là một đoạn băng ngắn của những người đóng góp vào dự án này nói một tý về nó
(âm nhạc) Không có mồ nào có thể kéo tôi xuống không có mồ nào có thể kéo thôi xuông khi tôi nghe tiếng trumpet tôi sẽ cưỡi ra khỏi mặt đất không có mồ nào có thể dữ cơ thể của tôi (vỗ tay) Còn cách nào tốt hơn để tưởng nhớ một con người hơn là tạo cái gì đó cho một bài hát của anh ta.
Người đóng góp: tôi rất khi ông ấy mất
và tôi chỉ nghĩ nó sẽ rất tuyết và rất tốt để đóng góp cái gì đó để tưởng nhớ ông ấy
Nó cho phép bài hát cuối của ông ấy trở thành một sự tưởng nhớ đang sống và thở
cho tất cả những hình ảnh vẽ bởi người hâm mộ, mỗi hình ảnh có một điều gì đó rất mạnh mẽ
tôi đã thấy tất cả mọi người từ Nhật, Venezuela, tới Mỹ tới Knoxville, Tennessee
Mặc dù khác biệt từ hình ảnh này qua hình ảnh khác nó rất thân mật
xem đoạn băng trong phòng tôi tôi có thể thấy bản thân không hiểu sự bắt đầu của nó
và tôi cứ cố gắng qua những vấn đề cho tới khi tôi có thể tạo nên bức tranh bằng bộ điều khiển để tất cả từ giải quyết lấy
Tôi có thể hiểu được khi tôi biết mình đang làm gì và rất nhiều ánh sáng và bóng tối đến với nó
trong một cách rất kỳ lạ đó là điều mà tôi thích về nhạc của Johnny Cash
nó chính là đoạn tóm tắt của cuộc đời ông ấy tất cả những thứ đã xảy ra điều tốt và xấu
bạn đang nghe thấy cuộc sống của một con người
Vậy nếu bạn lên trang JohnnyCashProject.com, điều mà bạn thấy là đoạn băng được mở ở trên
và ở dưới là những hình ảnh riêng lẻ mà mọi người nộp vào dự án
vậy dự án này chưa xong nhưng đây là một dự án tiếp tục mà mọi người có thể hợp tác
bạn có thể lướt qua những hình ảnh nhỏ bên này và thấy những người vẽ những hình ảnh đó và nơi chúng được vẽ
và nếu bạn tìm thấy một hình ảnh gì đó làm bạn hứng thú bạn có thể nhấp chuột để mở một pan-nô thông tin để bạn có thể đánh giá hình ảnh đó điều giúp nó được đưa lên đầu trang
bạn có thể thấy cách nó được vẽ
và một lần nữa, bạn có thể chơi lại và xem sự đóng góp cá nhân
thêm vào đó, như được đưa ra, là tên nghệ sĩ và địa điểm thời gian họ dùng để vẽ nó
và bạn có thể chọn kiểu. Cái này được gắn là "Trừu tượng"
nhưng có những kiểu khác
mà bạn có thể chọn chia đoạn băng theo nhiều cách khác nhau
bạn có thể nói, "Tôi muốn xem kiểu vẽ chấm hoặc vễ phát hoặc vễ thực tế."
và ở đây lần nữa, bản trừu tượng mà đã trở nên hơi kỳ quặc một tý
vậy dự án cuối cùng tôi muốn nói với bạn là một sự hợp tác nữa với Chris Milk
và nó được gọi là "Sự Hoang Dại Dưới Phố"
Một băng nhạc cho Arcade Fire
Chris và tôi rất ngạc nhiên bởi tiềm năng bây giờ của dụng cụ trang mạng hiện đại khi bạn có video và âm thanh HTML5 và sức mạnh của JavaScript để biểu hiện nhanh chóng một cách ngạc nhiên
và tôi muốn đẩy cái ý tưởng của một video nhạc cho trang mạng vượt qua khỏi khung cửa sổ 4:3 hay là 16:9 và cố gắng làm cho nó chơi và nhảy trên màng ảnh
nhưng điều quan trọng nhất, tôi nghĩ chúng ta thực sự muốn tạo nên một kinh nghiệm mà không giống như dự án Johnny Cash nơi mà bạn có một nhóm của những người sử dụng nhiều thời gian để đóng góp cái gì đó cho tất cả mọi người
Thử nghĩ nếu chúng ta có một sự cam kết thấp nhưng tạo ra cái gì đó duy nhất theo tính cả nhân cho mỗi người đóng góp?
dự án này bắt đầu bằng cách hỏi bạn làm sao để cho biết địa chỉ của căn nhà bạn lớn lên
và bạn gõ địa chỉ vào nó thực sự tạo một video nhạc chỉ cho bạn lấy từ google máp và những hình ảnh đường phố tạo thành một kinh nghiệm
vậy nó nên được xem ở nhà với bạn cho vào địa chỉ của bạn tôi có thể cho bạn thấy chút ít về điều bạn có thể trông đợi
Bây giờ cuộc sống đang thay đổi nhanh bây giờ cuộc sống đang thay đổi nhanh hy vong điều gì đó tinh khiết sẽ ở lại hy vọng rằng điều gì đó tinh khiết sẽ ở lại chúng ta từng đợi chúng ta từng đợi ôi chúng ta từng đợi đôi khi nó không bao giờ tới đôi khi nó không bao giờ tới vẫn tiếp tục với nỗi đau chúng ta từng đợi nó chúng ta từng đợi nó chúng ta từng đợi no stooi nghĩ rằng có điều gì đó mà bạn có thể lấy được tự cuộc nói chuyện của tôi hôm nay chính là điều giao diện có thể trở thành một dụng cụ kể chuyện đầy sức mạnh
và như chúng ta đã thu thập thêm một cách cá nhân và xã hội những dữ kiện phù hợp chúng ta có cơ hội, và có lẽ là nghĩa vụ để tiếp tục nhân loại và kể những câu chuyện đầy ngạc nhiêu như chúng ta cùng tìm hiểu và hợp tác
Cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi muốn chia sẻ với các bạn Trong vòng 18 phút tới đây Một ý tưởng phi thường
Thực ra, đó thực sự là một ý tưởng lớn lao.
Nhưng để bắt đầu Tôi muốn đề nghị tất cả các bạn Chỉ nhắm mắt trong 2 giây Và thử nghĩ về một công nghệ hay một sáng chế khoa học nào Mà các bạn cho rằng có thể thay đổi cả thế giới.
Và giờ tôi đánh cuộc rằng, trong tất cả các khán giả tại đây, Cá bạn đang nghĩ tới những thứ công nghệ vĩ đại nào đó, Những thứ mà tôi thậm chí còn chưa biết đến, Tôi tuyệt đối chắc chắn.
Nhưng cũng đảm bảo, khá đảm bảo, Chắc chắn không ai có thể nghĩ tới thứ này.
Đây là vắc xin phòng bệnh bại liệt.
Và đây thực sự là một thứ vô cùng phi thường Đến nỗi trước đây không ai có thể tưởng tượng được sự có mặt của nó ngày nay, Và vì điều này có nghĩa là chúng ta có thể cho rằng điều đó là hiển nhiên.
Đây là một công nghệ vĩ đại.
Chúng ta có thể cho rằng đây là điều hoàn toàn hiển nhiên.
Nhưng trước đây thì không hoàn toàn vậy
Ngay cả tại Carlifornia này đây, nếu chúng ta quay lại vài năm trước, nơi đây là cả một câu chuyện hoàn toàn khác.
Mọi người kinh hãi căn bệnh này.
Họ khiếp sợ căn bệnh bại liệt, và căn bệnh này gây khủng hoảng trong quần chúng.
Và vì những cảnh tượng như thế này.
Trong bức hình này, con người đang sống trong những cái phổi sắt.
Đây là những người hoàn toàn khỏe mạnh 2 hay 3 ngày trước đây, nhưng rồi 2 ngày sau đó, họ không thể thở được nữa, và virus bệnh bại liệt đã làm tê liệt, không chỉ tay và chân, mà còn cả những cơ quan để thở của họ.
Và thường họ sẽ phải sống nốt cuộc đời còn lại của họ, trong chiếc phổi sắt này, để thở.
Căn bệnh này rất khiếp đảm;
không có thuốc chữa, va không có vắc xin.
Căn bệnh này khiếp đảm đến mức Tổng thống Mỹ phải tiến hành một nỗ lực quốc gia phi thường Để tìm cách ngăn chặn nó
20 năm sau, họ đã thành công Và phát triển một loại vắc xin phòng bệnh bại liệt.
Nó được chào đón như một điều kì diệu của khoa học vào cuối những năm năm mươi
Cuối cùng cũng có một loại vắc xin phòng trừ căn bệnh tồi tệ này. Và ngay tại nước Mỹ này nó đã có một tác động phi thường
Như các bạn đã thấy, virus đã chấm dứt. và nó ngừng rất, rất nhanh
Nhưng trường hợp này không diễn ra ở mọi nơi trên thế giới.
Tuy nhiên nó lại diễn ra rất nhanh ở Mỹ Đến mức chỉ tháng trước, Jon Stewart đã nói: (Video) Jon Stewart: Vẫn còn có nơi có bệnh bại liệt?
Vì tôi tưởng rằng nó đã bị xóa bỏ giống như cái cách bệnh đậu mùa bị xóa bỏ vậy.
Bruce Aylward: Úi, Jon, bênh bại liệt chỉ gần như bị xóa bỏ thôi.
Còn sự thật là ngày nay, bệnh bại liệt vẫn tồn tại.
Chúng tôi đã làm bản đồ này để chỉ cho Jon thấy một cách chính xác nơi bệnh bại liệt vẫn tồn tại.
Đây là một bức hình.
Không còn nhiều nơi tồn tại căn bệnh này.
Nhưng lí do không còn nhiều nơi có căn bệnh này Là vì đã có một sự chung tay phi thường của tập thể/cá nhân làm việc âm thầm, gần như không được biết đến, với phần lớn các bạn ngày nay.
Họ đã làm việc trong 20 năm cố gắng xóa bỏ căn bệnh này. Và chỉ còn lại một số ít trường hợp các bạn có thể thấy trên biểu đồ này.
Nhưng chỉ năm ngoái thôi, chúng ta chịu một cú shock kinh hoàng khi nhận ra rằng như vậy vẫn chưa đủ với virus như virus bại liệt
Và đây chính là lí do: ở 2 đất nước này nơi chưa bao giờ xuất hiện căn bệnh này trong khoảng 1 thập kỷ ở phía bên kia bán cầu đột nhiên có sự bùng nổ tồi tệ của căn bệnh này
Hàng trăm người bị tê liệt
Hàng trăm người chết Trẻ con cũng như người lớn
ở cả 2 trường hợp chúng tôi có thể sử dụng các chuỗi gen để kiểm tra virus bại liệt và chúng tôi có thể kết luận rằng những con virus này không phải bắt nguồn từ những đất nước này
chúng đến từ nơi cách xa đây hàng nghìn dặm
trong một trường hợp, nó bắt nguồn từ một châu lục khác
và không chỉ dừng ở đấy, chúng lan sang những nước này rồi chúng có thể lan qua những chiếc máy bay thương mại và lan xa hơn nữa đến những nơi như Nga chẳng hạn nơi mà lần đầu tiên trong lịch sử, năm ngoái trẻ em bị tàn tật và tê liệt bởi căn bệnh mà họ chưa bao giờ nhìn thấy trong bao nhiêu năm
nhưng giờ đây, tất cả những sự bùng phát mà tôi vừa chỉ cho các bạn đều đã được kiểm soát chúng có vẻ chấm dứt rất, rất nhanh
nhưng thông điệp mà tôi muốn nói vẫn rất rõ ràng
bệnh bại liệt vẫn còn là một dịch bệnh bùng nổ và gây phá hủy
nó chỉ xảy ra ở một phần khác của thế giới
và ý muốn lớn lao của chúng tôi là điều kì diệu của khoa học trong thập kỉ này phải là sự chấm dứt hoàn toàn của viên tủy xám
vì vậy tôi muốn nói với các bạn một chút về những điều mà sự kết nối này, Hội Polio Partnership đang cố gắng thực hiện
chúng tôi không tìm cách kiểm soát bệnh bại liệt
chúng tôi chỉ muốn giảm chúng xuống còn một số ít trường hợp vì dịch bệnh này như một ngòi lửa chúng có thể bùng phát lại nếu chúng ta không dập tắt chúng hoàn toàn
vì vậy điều mà chúng tôi đang tìm kiếm là một giải pháp tạm thời
chúng tôi muốn thế giới này là nơi mà mọi trẻ em, như các bạn ở đây, đều có thể cho là thế giới không có bại liệt
vì vậy chúng tôi đang tìm một biện pháp tạm thời đây là nơi mà chúng tôi đã gặp may mắn
đây là một trong số ít virus trên thế giới mà có những vết rách đủ lớn trên lớp vỏ giáp sắt của chúng để chúng tôi có thể thự hiện một điều nào đó thật sự phi thường
loại virus nàu chỉ có thể sống trên con người
nhưng chúng chỉ có thẻ sống trên cơ thể người trong một thời gian ngắn
chúng không thể sống sót trong một môi trường hoàn toàn khắc nghiệt
và chúng tôi đã có một loại vắc xin khá tốt mà tôi vừa chỉ cho các bạn
chúng tôi đang nỗ lực quét sạch loại virus này
mục đích của chương trinhg xóa bỏ virus này là tiêu diệt chính virus gây nên bênh baị liệt khắp mọi nơi trên trái đất
nhưng bây giờ chúng tôi không có những số liệu khi làm những việc như thế này để xóa bỏ dịch bệnh
điều này đã được thực hiện sáu lần trong vòng thiên niên kỉ qua nhưng chỉ thành công chính xác nhất một lần
và vi sự xóa bỏ dịch bệnh vẫn là một sự mạo hiểm của cộng đồng
sự mạo hiểm này khá ồ ạt nhưng thành quả của nó -- kinh tế, con người, sự thúc đẩy thì vô cùng to lớn
một nghị sĩ Mỹ cho rằng tổng số tiền đầu tư mà nước Mỹ chi cho việc xóa bỏ bệnh thủy đậu đã trả lại cứ mỗi 26 ngày cho số tiền chữa trị và tiền vắc xin được dự tính tước
và nếu chúng ta hoàn thành việc xóa bỏ bệnh bại liệt thì những nước nghèo nhất trên thế giới có thể tự tiết kiệm được 50 tỷ đô trong vòng 25 năm tới
đó chính là số tiền mà chúng ta đang hướng tới
nhưng việc chấm dứt bệnh thủy đậu vô cũng khó khăn rất, rất khó khăn
nhưng việc xóa bỏ bệnh bại liệt, theo nhiều khả năng, còn khó khăn hơn nữa và có một số ít lí do cho điều đó
lí do thứ nhất là khi chúng ta bắt đầu xóa bỏ bệnh bại liệt khoảng 20 năm trước đấy số nước nhiễm phải căn bệnh này gấp đôi so với khi chúng ta bắt đầu với căn bệnh thủy đậu
và dân số ở những đất nước này thì lớn gấp 10 lần
đó là một nỗ lực to lớn
thách thức thứ hai mà chúng ta phải đối mặt khác với vắc xin phòng bệnh thủy đậu mà khá bền vững, chỉ một liều thuốc cũng có thể bảo vệ mạng sống của bạn thì vắc xin bại liệt lại rất mong manh
chúng suy giảm khá nhanh trong vùng nhiệt đới và chúng tôi phải cài đặt bộ kiểm tra vắc xin đặc biệt này trên mỗi một lọ thuốc nhỏ nên chúng sẽ thay đổi rất nhanh khi chúng tỏa ra qua nhiều nhiệt chúng tôi có thẻ kết luận rằng đó không phải là một loại vắc xin tốt dùng cho trẻ em chúng không đủ mạnh và không thể bảo vệ trẻ em
dù gì, trẻ em cần nhiều liều lượng vắc xin
thách thức thứ 3 có lẽ là thách thức lớn hơn, lớn nhất đó là, khác với bệnh thủy đậu, bạn thường thấy kẻ thù của mình hầu như những người bị nhiễm bệnh thủy đậu đều có triệu chứng phát ban
vì vậy bạn có thể vượt qua dịch bệnh này bạn có thể tiêm vắc xin phòng trừ bênh và chấm dứt chúng
nhưng bệnh bại liệt thì hầu như hoàn toàn khác
phần lớn những người bị nhiễm virus bại liệt không cho thấy dấu hiệu của bệnh
vì vậy hầu như không thể thấy kẻ thù của chúng ta bởi vậy chúng ta cần một cách khác để diệt trừ dịch bệnh này chứ không như cái cách được dùng với bệnh thủy đậu
chúng ta phải tạo lập một trong những bước chuyển biến xã hội lớn nhất trong lịch sử
khoàng hơn 10 triệu người có lẽ khoảng 20 triệu người phần lớn là tình nguyện viên, những người đã làm việc trong suốt 20 năm qua cho cái được gọi là sự hợp tác quốc tế lớn nhất trong thời bình
những người này, 20 triệu người này đã tiêm vắc xin cho khoảng hơn 500 triệu trẻ em mỗi năm một số lượng lớn thời gian đạt tới đỉnh điểm của cuộc hợp tác
giờ đây việc cung cấp vắc xin bại liệt rất đơn giản
chỉ cần nhỏ 2 giọt, như thế này
nhưng để đạt tới con số 500 triệu người thì còn khó khăn hơn rất rất nhiều
và những người tiêm vắc xin này, những tình nguyện viên này, họ phải dẫn thân vào những khu ổ chuột đô thị khắc nghiệt nhất, dày đặc nhất thế giới
họ phải di chuyển dưới cái nắng oi ả tới những vùng xa xôi nhất, khó đạt chân đến nhất trên thế giới.
và họ cũng phải tìm cách tránh đạn vì chúng tôi làm việc hợp tác với nhau dưới những lệnh ngừng bắn và sự ngừng bắn không ổn định để tìm cách tiêm vắc xin cho trẻ em ngay cả ở những nơi bị ảnh hưởng bởi chiến tranh
một phóng viên người đã quan sát chương trình của chúng tôi tại Somalia 5 năm trước nơi đã xóa bỏ bệnh bại liệt không chỉ một, mà 2 lần, vì họ bị nhiễm lại
ông ấy ngồi ở ngoài đường quan sát một trong những chiến dịch bại liệt, bày tỏ và một vài tháng sau đó ông ấy viết đây là sự trợ cấp quốc tế đạt tới đỉnh điểm của anh hùng cả
những người anh hùng này đén từ nhiều nghành nghề và tầng lớp khác nhau, với đủ các loại nền tảng
nhưng một trong những điều phi thường nhất là Rotary International.
đây là một nhóm một đội quân tình nguyện mạnh mẽ khoảng triệu người đã cùng làm việc để xóa bỏ bệnh bại liệt trong hơn 20 năm.
họ đã làm rất đúng trong tất cả mọi việc.
cần rất nhiều năm để xây dựng cơ sở hạ tầng vì ảnh hưởng của việc xóa bỏ bệnh bại liệt-- nên việc này đã diễn ra trong 15 năm, dài hơn số năm nó đáng lẽ được xây dựng -- nhưng một khi đã được xây dựng, kết quả đạt được vô cùng lớn lao.
chỉ trong vòng 2 năm những đất nước tiến hành xỏa bỏ bệnh bại liệt đã nhanh chóng tiêu diệt được cả 3 loại virus bại liệt, chỉ còn lại 4 nước mà các bạn có thể thấy trên đây
nhưng trong số những ngước này cũng chỉ còn một phần vẫn còn dịch bệnh
và rồi tới năm 1999 một trong 3 loại virus bại liệt mà chúng tôi tìm cách xóa bỏ đã bị tiêu diệt hoàn toàn trên toàn thế giới -- bằng chứng của tư tưởng.
và rồi giờ đây. khoảng 99% sự sự thuyên giảm -- hơn 99% sự giảm sút-- số lượng trẻ em bị tê liệt bởi dịch bệnh tồi tệ này
khi chúng tôi bắt đầu chiến dịch, 20 năm trước đây 1000 trẻ em bị tê liệt mỗi ngày bởi loại virus này
năm ngoái con số là 1000.
Cùng lúc đó Chương trình xóa bỏ bệnh bại liệt Đang thực hiện để giúp đỡ rất nhiều vùng khác
Chương trình đã giúp kiểm soát dịch cúm như dịch SARS chẳng hạn
Họ cũng tìm cách giúp đỡ trẻ em bằng những việc làm khác Như cung cấp những liều vitamin A, những mũi tiêm phòng bệnh sởi và cung cấp những màn ngủ để phòng chống bệnh sốt rét trong một vài chiến dịch
Nhưng điều thú vị nhất Là chiến dịch xóa bỏ bệnh bại liệt đã làm những việc khiến chúng ta một cộng đồng quốc tế Giúp đỡ được từng trẻ em, từng cộng đồng riêng lẻ Những người dễ bị tổn thương nhất trên thế giới Cũng được hưởng những dịch vụ chăm sóc sức khỏe cơ bản nhất Không quan trọng về mặt địa lý, sự nghèo khổ Văn hóa hay ngay cả chiến tranh
Bởi vậy mọi thứ trông rất thú vị Nhưng rồi 5 năm trước Loại virus, chính loại virus cũ này lại tấn công trở lại
Vấn đề đầu tiên mà chúng tôi gặp phải Đó là, tại 4 đất nước này, căn cứ của loài virus Chúng tôi không thể tìm được nguồn gốc
Và để làm mọi chuyện tồi tệ hơn Loài virus này bắt đầu lan rộng ra khỏi 4 đất nước trên Đặc biệt là từ phía bắc Ấn Độ, bắc Nigeria Đến những vùng rộng lớn của châu Phi, châu Á, và ngay cả châu Âu Gây nên sự bùng phát kinh hãi Tại những vùng chưa từng biết đến dịch bệnh này trong bao nhiêu thập kỉ
Và rồi Tại một trong những nguồn virus bại liệt quan trọng nhất, bền bỉ nhất Và khắc nghiệt nhất trên thế giới Chúng tôi phát hiện ra rằng vắc xin của chúng tôi chỉ đạt hiệu quả Một nửa so với hiểu quả đáng lẽ chúng phải có
Trong điều kiện như vậy Các vắc xin không có đủ sự kìm chặt cần thiết Trong ruột trẻ em Để bảo vệ các em
Tại thời điểm đó Có một điều vô cùng khủng khiếp, như các bạn có thể tưởng tượng, Sự mất tác dụng , có thể gọi đó là sự mất tác dụng Và chúng diễn ra rất, rất nhanh
rồi đột nhiên,một vài tiếng nói quan trọng Trong cộng đông sức khỏe thế giới Kêu gọi rằng: “dừng lại đã
Chúng ta nên từ bỏ ý định xóa bỏ bệnh bại liệt này đi
Chúng ta hãy tạo lập một sự kiểm soát- thế là đủ rồi"
Nhưng cũng hấp dẫn như cái ý định kiểm soát ấy Đó là một tiền đề sai lầm
Sự thật tàn bạo là Nếu chúng ta không có đủ ý chí hay kĩ năng Hay lượng tài chính cần thiết Để chu cấp cho trẻ em, những em bé dễ tổn thương nhất trên thế giới Những thứ đơn giản như Vắc xin bại liệt truyền qua đường miệng Thì sớm thôi Hơn 200 000 trẻ em Sẽ lại bị tê liệt bởi dịch bệnh này Hằng năm
Tuyệt nhiên chẳng có gì đáng ngờ
Những trẻ em này cũng như Umar
Umar 7 tuổi Em đến từ bắc Nigeria
Em sống với gia đình ở đó Với 8 anh chị em
Umar cũng bị bại liệt
Umar bị tê liệt cả đời
Chân phải của em đã bị tê liệt Vào năm 2004
Chân phải này của em ấy Giờ phải chịu một cú đập tồi tệ Vì em phải vừa bò vừa đi Vì như vậy em mới nhanh Bắt kịp với các bạn, các anh chị em của em Hơn là bám vào cái nạng của em để đi
Nhưng Umar là một học sinh diệu kì, em là một đứa trẻ phi thường
Bạn có lẽ không thể xem được chi tiết ở đây Đây là bảng điểm của em Các bạn có thể thấy, em ấy đạt được số điểm tuyệt đối
Em ấy đạt 100% trong các môn quan trọng Ví dụ như môn thơ ca cho trẻ mẫu giáo
Nhưng tôi rất vui khi có thể nói với các bạn rằng Umar tuy là một trẻ em điển hình bị mắc bệnh bại liệt ngày nay Nhưng sự thật không phải vậy
Umar là đứa trẻ ngoại lệ Trong một trường hợp ngoại lệ
Thực tế là bệnh bại liệt ngày nay Đã trở nên rất khác
Bệnh bại liệt tấn công vào những cộng đồng nghèo nhất thế giới
Khiến các em sống trong những vùng này bị bại liệt Và khiến các gia đình Ngày càng nghèo khổ hơn Bởi vì họ đang tìm kiếm một cách vô vọng Và sử dụng những đồng tiền ít ỏi họ kiếm được Cố gắng trong vô ích Tìm cách cứu chữa cho con họ
Nhưng chúng tôi cho rằng các em xứng đáng những điều tốt hơn thế
Bởi vậy nên chúng tôi càng cứng rắn hơn Trong chiến dịch xóa bỏ bại liệt Khoảng 2 năm trước Khi mọi người đều nói rằng:”chúng ta nên hoãn chiến dịch này lại” Hiệp hội Polio Partnership Quyết định bắt đầu chiến dịch một lần nữa Và cố gắng tìm ra những giải pháp đổi mới Những cách mới để cứu lấy những trẻ em Mà chúng tôi cứ để lỡ hết lần này đến lần khác
ở phía bắc Ấn Độ, chúng tôi bắt đầu định vị bản đồ những trường hợp nhiễm bệnh bằng việc sử dụng những hình ảnh vệ tinh như thế này để định hướng việc đầu tư của chúng tôi cũng như những người di cư tiêm vắc xin để chúng tôi có thể cứu chữa hàng ngàn trẻ em ở thung lũng sông Koshi nơi không có một dịch vụ y tế nào
ở phía bắc Nigeria những quan chức chính trị và những nhà lãnh đạo Hồi giáo họ tham gia trực tiếp vào chương trình để giúp giải quyết các vấn đề về hậu cần và lòng tin cộng đồng
rồi họ bắt đầu sử dụng những thiết bị này-- lại nói về những thiết bị thú vị những thiết bị nhỏ này, những thiết bị theo dõi GIS như thế này họ cài vào trong đồ chứa vắc xin của những người tiêm vắc xin
để có thể theo dõi họ rồi đến cuối ngày, họ nhìn lại để xem những người này đã đến từng con đường, từng ngôi nhà hay chưa
đây là sự tận tâm mà chúng tôi tìm kiếm để cứu chữa đến tùng trẻ em mà chúng tôi đã bỏ lỡ
và ở Afghanistan , chúng tôi dùng một phương pháp mới tiếp cận những người đàm phán
chúng tôi làm việc mật thiết với Ủy ban quốc tế Hội chữ thập đỏ để đảm bảo rằng chúng tôi có thể đến với từng em nhỏ
nhưng khi chúng tôi cố gắng làm những điều phi thường này khi những con người gặp phải vấn đề này phải cố gắng thực hiện ại phương pháp của họ chúng tôi quay trở lại với vắc xin, một vắc xin 50 tuổi đời chúng tôi đã nghĩ rằng, chúng ta có thể làm ra vắc xin tốt hơn cuối cùng khi họ đến với từng đứa trẻ Chúng ta sẽ đổi lại được những giá trị tốt hơn
và điều này đã tạo nên sự cộng tác phi thường trong nền công nghiệp chỉ trong vòng 6 tháng chúng tôi thử nghiệm loại vắc xin mới mà hướng tới mục tiêu, chỉ trong 2 năm trước là 2 loại virus bại liệt cuối cùng trên thế giới
ngày 9 tháng 6 năm 2009 chúng tôi có kết quả thử nghiệm đầu tiên với loại vắc xin này nó đã trở thành một thứ thay đổi cuộc chơi
loại vắc xin mới này có công dụng gấp 2 lần trên cặp virus bại liệt cuối cùng so với vắc xin trước đó ngay lập tức chúng tôi sử dụng loại vắc xin này
chỉ trong vòng 2 tháng, chúng tôi đưa loại vắc xin này vào sản xuất
và nó bắt đầu vượt khỏi đường sản phẩm để được đưa vào miệng của các em nhỏ trên thế giới.
chúng tôi không bắt đầu ở những nơi dễ dàng
nơi đầu tiên mà vắc xin được sử dụng là phía bắc Afghanistan vì ở những nơi như thế thì những em nhỏ mới được hưởng lợi ích nhiều nhất từ những công nghệ như thế này
trong 2 ngày vừa qua tại TED tôi đã chứng kiến những diễn giả thách thức khán giả nhiều lần để tin vào những điều không thể làm được
bởi vậy 7 giờ sáng hôm nay tôi đã khiến Chris và nhóm sản xuất tức giận với việc nhờ họ tải về các dữ liệu của chúng tôi ở Ấn Độ một lần nữa để các bạn thấy được những điều được đưa ra ngày hôm nay đã chứng minh rằng những điều không thể là có thể
chỉ 2 năm tước thôi, mọi người nói rằng điều này là không thể
hãy nhớ rằng, bắc Ấn Độ từng là một cơn bão hoàn chỉnh khi chịu ảnh hưởng của dịch bại liệt
hơn 500 000 trẻ em được sinh ra tại 2 bang chưa từng dập tắt dịch bại liệt Uttar Pradesh và Bihar 500 00 trẻ em mỗi tháng
Hệ thống vệ sinh vô cùng tồi tệ Và vắc xin cũ của chúng tôi, các bạn còn nhớ chứ Chỉ đạt hiệu quả một nửa so với hiệu quả đáng lẽ nó phải có
Nhưng điều phi thường đã diễn ra
Hôm nay đánh dấu tròn 6 tháng Lần đầu tiên trong lịch sử Không một trẻ em nào bị bại liệt ở Uttar Pradesh hay Bihar
(vỗ tay) Ấn Độ không hề đặc biệt
tại nhà của Umar ở đất nước Nigeria, 95% đã giảm ở số trẻ em bị bệnh bại liệt trong năm qua.
và chỉ trong 6 tháng qua, số nơi bị nhiễm lại dịch bại liệt đã giảm đi so với bất kì thời điềm nào khác trong lịch sử.
thưa các vị, với sự kết hợp của những con người thông minh, những công nghệ tiên tiến và sự đầu tư thông minh, dịch bại liệt giờ có thể bị xóa bỏ ở bất cứ đâu
chúng ta có những thách thức lớn, các bạn có thể tưởng tượng được không để hoàn thành nhiệm vụ này nhưng các bạn có thể thấy đó điều này hoàn toàn có thể làm được điều đó cũng đem lại lợi ích thứ 2 xóa bỏ dịch bại liệt là một đầu tư tuyệt với
khi nào mà vẫn còn trẻ em ở những nơi nào đó vẫn còn bị bại liệt bởi loại virus này thì đó sẽ là sự nhắc nhở khắc nghiệt rằng chúng ta, một xã hội vẫn thất bại trong việc cung cấp cho các em những dịch vụ cơ bản nhất
vì lí do đó, việc xóa bỏ dịch bại liệt là sự công bằng tối thượng nó tối thượng trong pháp lý xã hội
những người tạo nên tác động xã hội lớn lao mà đã tham gia vào chiến dịch xóa bỏ dịch bại liệt sẵn sàng làm nhiều hơn nữa cho những trẻ em này
họ sẵn sàng cung cấp đến các em những lưới ngủ và những thứ khác
nhưng tư bản hóa sự nhiệt tình của họ tư bản hóa năng lượng của họ là kết thúc công việc mà họ đã bắt đầu cách đây 20 năm
chấm dứt dịch bại liệt là điều cần làm đó là điều đúng đắn để làm
và chúng ta đang trong thời buổi kinh tế khắc nghiệt
nhưng như David Cameron của vương quốc Anh đã nói 1 tháng trước khi ông bàn về dịch bại liệt không bao giờ có thời điểm sai để làm một việc đúng
xóa bỏ dịch bại liệt là một điều đúng đắn cần làm
chúng ta đang ở bước ngoặt trong nỗ lực suốt 20 năm vừa qua
giờ chúng ta đã có vắc xin mới cách giải quyết mới phương thức mới
chúng ta có cơ hội để viết nên một chương hoàn toàn không có dịch bại liệt trong lịch sử loài người
nhưng nếu chúng ta lẩn tránh vấn đề chúng ta sẽ mất mãi mãi cơ hội để xóa bỏ dịch bệnh lịch sử
và đây là tư tưởng cần được truyền bá hãy chấm dứt bệnh bại liệt ngay bây giờ
hãy giúp chúng tôi lan truyền câu chuyện này
hãy giúp chúng tôi tạo nên một sức đẩy như vậy thì rất sỡm thôi mỗi em nhỏ, mỗi cha mẹ ở khắp mọi nơi có thể hưởng cuộc sống không có bệnh bại liệt mãi mãi.
cảm ơn các bạn
( vỗ tay) Bill Gates: ừm Bruce à, theo ông thì đâu có lẽ là nơi khó khăn nhất trong chiến dịch ấy?
Nơi đâu chúng ta cần khôn ngoan nhất?
4 nơi mà các bạn vừa được xem, những nơi mà chúng tôi không hề dừng lại Là bắc Nigeria, bắc Ấn Độ Và một góc phía bắc Afghanistan Và phần biên giới Pakistan Đó là những nơi khó khăn nhất
Những điều thú vị là, trong số 3 nơi trên Ấn Độ trông khá ổn, như các bạn vừa thấy trên dữ liệu đó
Còn, Afghanistan, Afghanistan, chúng tôi cho là Nơi có lẽ phải dập tắt dịch bệnh nhiều lần
Nơi đấy cứ liên tục bị nhiễm lại dịch
Bởi vậy những việc khó khăn nhât hiện là: giúp nơi đỉnh điểm của Nigeria Và Pakistan hoàn thành việc xóa bỏ dịch bệnh
Vâng, đó là những việc khó khăn nhất
BG: Thế còn vấn đề tài chính?
Hãy cho chúng tôi hình dung được chi phí cho 1 năm thực hiện chiến dịch
Việc xin tài trợ có dễ dàng không?
Và việc này sẽ như thế nào trong 2 năm tới?
BA: Điều đó rất hay
Chúng tôi dùng khoảng 750 triệu Đến 800 triệu đô la 1 năm
Đó là tổng số tiền cho 500 000 triệu trẻ em
Nó trông có vẻ nhiều. thực sự đó là một số tiền khá lớn
Nhưng khi cung cấp đến 500 triệu trẻ em cùng thời điểm Chỉ còn 20, 30 cent 1 em Như vậy vẫn chưa đủ
Nhưng hiện giờ chúng tôi vẫn chưa có số tiền lớn đến vậy
Chúng tôi đang có khó khăn trong vấn đề tài chính. Chúng tôi phải làm tắt Mà mỗi lần chúng tôi làm tắt lại có nhiều nơi bị nhiễm dịch mà đáng lẽ không bị nhiễm, và như ậy lại chậm tiến trình của chúng tôi
Và việc đầu tư lớn cũng cần cái giá đắt một chút
BG: ồ, hy vọng chúng ta sẽ giúp thế giới giải quyết chuyện này và chính phủ các quốc gia sẽ giữ sự rộng rãi của họ
chúc ông may mắn. chúng tôi luôn sát cánh bên ông
cảm ơn. (BA: cảm ơn) ( vỗ tay)
Câu chuyện mà tôi muốn chia sẻ với các bạn hôm nay nói về những thử thách tôi gặp phải với tư cách là một nghệ sỹ Iran, một nữ nghệ sỹ Iran một nữ nghệ sỹ Iran sống lưu vong.
Điều này có những mặt được và mặt xấu.
Mặt xấu là dường như chính trị không buông tha những người như tôi.
Mỗi một nghệ sỹ Iran, bằng hình thức này hay hình thức khác, đều liên quan đến chính trị.
Chính trị đã và đang ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng tôi.
Nếu bạn đang sống tại Iran, bạn phải đối mặt với chính sách kiểm duyệt, đàn áp, tống giam, tra tấn -- và đôi khi, hành hình.
Nếu bạn đang sống bên ngoài đất nước Iran như tôi, bạn đang sống một cuộc sống lưu vong -- đối mặt với nỗi khát khao hướng về cũng như sự chia cắt khỏi những người yêu dấu và gia đình.
Vì thế, chúng ta không để cho khoảng trống đạo đức, cảm xúc, tâm lý và chính trị cản trở chúng ta khỏi thực tế là chúng ta có trách nhiệm với xã hội (Iran).
Điều lạ là, một nghệ sỹ như tôi thấy trách nhiệm rằng mình phải là tiếng nói phải là người phát ngôn của đồng bào mình, thậm chí khi tôi - thật tình là - không có tiếp xúc với đất nước của chính mình.
Đồng thời, những người như tôi, chúng tôi đang chiến đấu trên hai mặt trận khác nhau.
Chúng tôi phê phán người phương Tây, nhận thức của phương Tây về danh tính của chúng tôi -- về hình ảnh được xây dựng về chúng tôi, về những người phụ nữ và đời sống chính trị của chúng tôi, về tín ngưỡng của chúng tôi.
Chúng tôi đấu tranh để tự hào và yêu cầu được tôn trọng.
Và đồng thời, chúng tôi chiến đấu trên một mặt trận khác.
Đó là chế độ của đất nước mình, chính phủ đang điều hành nó, một chính phủ tàn bạo, đã làm mọi tộc ác có thể để có thể nắm giữ quyền lực.
Những nghệ sỹ như chúng tôi đang gặp rủi ro.
Chúng tôi đang trong tình thế rất nguy hiểm.
Chúng tôi đe doạ thể chế mà chính phủ đang điều hành.
Nhưng oái ăm thay, tình trạng này đã thêm sức mạnh cho toàn thể chúng tôi, vì chúng tôi (những người nghệ sỹ) được xem như là trung tâm của cuộc tranh luận văn hoá, chính trị, và xã hội tại Iran.
Chúng tôi truyền cảm hứng, khơi gợi, động viên và mang đến hy vọng cho đồng bào Iran.
Chúng tôi là những người đưa tin của đồng bào, và người giao tiếp với thế giới bên ngoài.
Nghệ thuật là vũ khí của chúng tôi.
Văn hoá là một cách thức kháng chiến.
Thi thoảng tôi thấy ghen tỵ với những nghệ sỹ phương Tây vì sự tự do thể hiện của họ
vì thực tế là họ có thể tách mình ra khỏi ảnh hưởng của chính trị
ra khỏi thực tế rằng họ chỉ đang phục vụ một khán giả, chủ yếu là văn hoá phương Tây.
Nhưng đồng thời, tôi quan ngại về phương Tây, bởi vì thường trong đất nước này, thế giới phương Tây mà chúng ta đang có văn hoá đối mặt với nguy cơ trở thành một loại hình giải trí.
Đồng bào chúng tôi phụ thuộc vào những nghệ sỹ, và văn hoá thì nằm ngoài khả năng giao tiếp.
Hành trình trở thành nghệ sỹ của tôi bắt đầu từ một nơi rất riêng tư.
Tôi đã không bắt đầu bình luận xã hội về đất nước của mình.
Bức tranh mà các bạn đang thấy trước mắt được chụp khi tôi trở về Iran lần đầu tiên sau 12 năm xa cách.
Thời điểm chụp là sau cuộc cách mạng Hồi giáo năm 1979.
Khi tôi không ở tại Iran, cuộc cách mạng Hồi giáo diễn ra và đã thay đổi hoàn toàn đất nước từ văn hoá Ba tư sang Hồi giáo
Tôi trở về cốt yếu để đoàn tụ cùng gia đình mình và để kết nối bản thân tìm ra vị trí của mình trong xã hội.
Nhưng thay vì thế, tôi nhận ra một đất nước thuộc một ý thức hệ mà tôi không thể nhận ra nữa.
Hơn thế, tôi trở nên hứng thú khi tôi đối mặt với sự tiến thoái lưỡng nan của mình và những câu hỏi, tôi dần nghiên cứu về cuộc cách mạng Hồi giáo bằng cách nào mà nó thực sự đã thay đổi một cách khó tin cuộc sống của những người phụ nữ Iran.
Tôi cực kỳ hứng thú với chủ đề về người phụ nữ Iran, theo cách thức mà họ, về tính lịch sử, là hiện thân của cuộc cải tổ chính trị.
Bằng cách nghiên cứu về người phụ nữ, bạn có thể hiểu cấu trúc và ý thức hệ của đất nước Iran.
Vì thế tôi đã tiến hành một vài công việc mà ngay lập tức trả lời một số câu hỏi của tôi về cuộc sống, và đã đưa công trình của tôi đến một tranh luận lớn hơn về chủ đề: nỗi thống khổ, câu hỏi của những ai sẵn sàng đứng ở ngã giao của tình yêu dành cho Chúa, niềm tin, và bạo lực, tội ác và sự hung tàn.
Đối với tôi, điều này trở nên cực kỳ quan trọng.
Và dù thế, tôi có một vị trí không bình thường về chủ đề này.
Tôi đã là người ngoài trở về Iran để tìm vị trí của mình, nhưng tôi đã không ở vào vị trí để mà phê phán chính phủ hay ý thức hệ của cuộc cách mạng Hồi giáo.
Điều này thay đổi từ từ cùng lúc tôi tìm ra tiếng nói của mình và tôi khám phá ra những điều mà tôi không biết rằng tôi có thể biết.
Vì thế nghệ thuật của tôi trở nên phê phán một chút.
Con dao của tôi trở nên sắc hơn.
Và tôi rơi vào một cuộc sống lưu vong.
Tôi là một nghệ sỹ nay đây mai đó.
Tôi làm việc tại Ma-rốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Mêhicô.
Tôi đi mọi nơi để huyễn hoặc bản thân rằng đó là Iran.
Giờ tôi đang thực hiện một vài bộ phim.
Năm ngoái, tôi hoàn thành một phim với tên gọi "Những người phụ nữ không có bóng dáng đàn ông."
Bộ phim nói về lịch sử, nhưng là một lịch sử khác của người Iran chúng tôi.
Bối cảnh vào năm 1953 khi tình báo Mỹ tiến hành đảo chính và lật đổ lãnh đạo dân chủ tiến sỹ Mossadegh.
Cuốn sách này được viết bởi một người phụ nữ Iran, Shahrnush Parsipur.
Đó là một cuốn tiểu thuyết thực tế tuyệt vời.
Cuốn sách đã bị cấm phát hành, và tác giả lãnh án tù 5 năm.
Lý do mà tôi đam mê quyển sách, và lý do tôi chuyển thể nó thành phim, là vì nó đã đề cập đến những câu hỏi của việc là một người phụ nữ -- một cách truyền thống và mang tính lịch sử ở Iran -- và câu hỏi của bốn người phụ nữ đi tìm lý tưởng của sự thay đổi, tự do và dân chủ -- khi mà đất nước Iran, như một nhân vật nữa, cũng đấu tranh cho một lý tưởng của sự tự do và dân chủ và sự độc lập khỏi những can thiệp từ bên ngoài.
Tôi làm bộ phim này vì tôi cảm thấy nó quan trọng để bộ phim lên tiếng với những người Phương Tây về lịch sử của chúng tôi là một đất nước.
Để các bạn nhớ đến Iran sau cuộc cách mạng hồi giáo.
Nhớ rằng Iran đã từng là một xã hội lâu đời, và chúng tôi có nền dân chủ, và nền dân chủ đã bị đánh cắp bởi chính phủ Hoa Kỳ, bởi chính phủ Anh Quốc.
Bộ phim này cũng chuyển tải thông điệp tới những đồng bào Iran kêu gọi họ quay về với quá khứ lịch sử và nhìn nhận bản thân mình trước lúc họ bị "hồi giáo hoá" -- trong cách chúng ta ăn mặc, trong cách chúng ta nghe nhạc, trong đời sống trí thức của chúng ta.
Và trên hết, trong cách chúng ta đấu tranh cho nền dân chủ.
Đây là một số cảnh quay từ bộ phim của tôi.
Có một vài hình ảnh cuộc đảo chính.
Và chúng tôi hoàn thành bộ phim tại Casablanca, dựng lại toàn bộ các ảnh.
Bộ phim này cố gắng cân bằng giữa việc kể về một câu chuyện chính trị và câu chuyện về người phụ nữ.
Trở thành một hoạ sỹ, thật sự là tôi quan tâm trước tiên đến việc sáng tạo nghệ thuật chuyển tải đời sống chính trị, tôn giáo, những câu hỏi của người phụ nữ, và trở thành một công trình nghệ thuật quan trọng, vĩnh cửu và đại chúng.
Những thách thức tôi gặp phải là làm cách nào để thực hiện điều đó --
bằng cách nào kể một câu chuyện chính trị một cách ẩn dụ
bằng cách nào gây cảm xúc với khán giả nhưng cũng khiến tâm trí bạn làm việc.
Đây là một số ảnh và diễn viên của bộ phim.
Đây là phong trào xanh mùa hè năm 2009 khi bộ phim của tôi được công chiếu -- cuộc nổi dậy bắt đầu ở những đường phố Tehran.
Điều mà tôi thấy là oái ăm một cách khó tin là khoảng thời gian mà chúng tôi cố gắng thể hiện trong bộ phim, cuộc đấu tranh cho nền dân chủ và công bằng xã hội, tự lặp lại bây giờ một lần nữa ở Tehran.
Phong trào xanh đã truyền cảm hứng cho thế giới.
Nó đem lại sự quan tâm và chú ý tới những đồng bào Iran đã đứng lên đấu tranh cho quyền cơ bản của con người và đấu tranh cho nền dân chủ.
Điều quan trọng nhất đối với tôi là, một lần nữa, sự hiện diện của người phụ nữ.
Họ hoàn toàn truyền cảm hứng cho tôi.
Nếu trong cuộc cách mạng Hồi giáo, hình ảnh người phụ nữ được thể hiện là rất dễ phục tùng và không hề có tiếng nói riêng, bây giờ chúng tôi nhận thấy một thế hệ phụ nữ mới trên những đường phố Tehran -- những người phụ nữ được giáo dục, suy nghĩ cấp tiến và không gò bó bởi truyền thống cởi mở về tình dục, không có nỗi sợ và nghiêm túc theo thuyết nam nữ bình quyền.
Những người phụ nữ này và những chàng trai trẻ kia đoàn kết đồng bào Iran trên toàn thế giới, trong và ngoài.
Tôi sau đó khám phá ra tại sao tôi được truyền cảm hứng nhiều đến vậy từ những người phụ nữ Iran.
Vì rằng, trong mọi hoàn cảnh, họ đã đẩy xa biên giới.
Họ đối mặt với nhà cầm quyền.
Họ phá vỡ mọi luật lệ theo những cách từ nhỏ nhất đến lớn nhất.
Và một lần nữa, họ đã chứng tỏ bản thân mình.
Tôi đứng đây để nói rằng những người phụ nữ Iran đã tìm ra một giọng nói mới, và giọng nói của họ đang cho tôi giọng nói của mình.
Và tôi thật sự thấy hãnh diện là một phụ nữ Iran và một nữ nghệ sỹ người Iran thậm chí nếu tôi chỉ được làm việc ở phương Tây bây giờ.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Trong vài tuần vừa qua, tôi đã có cơ hội đến Saudi Arabia.
Điều đầu tiên mà tôi, là một người Hồi giáo, muốn làm đó là đi đến Mecca và thăm Kaaba, một trong những ngôi đền linh thiêng nhất của Hồi giáo.
Và tôi đi đến đó trong trang phục nghi lễ truyền thống của mình; Tôi đến nhà thờ Hồi giáo; Tôi thực hiện nghi lễ cầu nguyện; Tôi đã quan sát mọi nghi lễ ở đó.
Và trong lúc đó, bên cạnh mọi sự linh thiêng về tâm linh, có một chi tiết trần tục tại Kaaba điều đó khá là thú vị đối với tôi. Đó là thiếu sự tách biệt của giới tính.
Diễn đạt một cách khác, nam giới và nữ giới cùng nhau thực hiện nghi thức lễ bái
Họ cùng nhau làm nghi lễ tawaf, nghi lễ hành hương của những người Hồi giáo, khi họ đi vòng xung quanh tượng đài Kaaba.
Họ cùng nhau làm nghi thức cầu nguyện
Và nếu bạn còn phân vân tại sao điều đó thú vị, bạn phải chứng kiến những điều khác ở Saudi Arabia, bởi vì đó là một đất nước mà nơi đó có sự phân chia rạch ròi về giới tính.
Nói một cách khác, là nam giới, bạn thường không được ở chung một không gian vật lý với nữ giới. Và tôi đã chú ý điều đó một cách hóm hỉnh.
Tôi dời khỏi Kaaba để thưởng thức ẩm thực tại trung tâm Mecca.
Tôi đi tới nhà hàng đồ ăn nhanh Burger King gần nhất.
Và tôi đã tới đó -- Tôi chú ý rằng ở đó có một khu vực dành cho nam giới, mà đã được phân chia cẩn thận với khu vực cho nữ giới.
Tôi đã phải cử hành nghi lễ, đặt món và ăn ở khu vực cho nam giới.
"Điều đó rất khôi hài," Tôi tự nhủ với bản thân mình vậy, "bạn có thể pha trộn với người khác giới tính tại Kaaba linh thiêng, nhưng lại không phải ở nhà hàng Burger King."
Khá là khôi hài. Nhưng cũng đáng chú ý.
Bởi vì Kaaba và những nghi lễ chung quanh nó là những truyền thống, nghi thức xuất hiện từ những thời kì sơ khai nhất của văn hóa Hồi giáo, của thời kì ngài tiên tri Muhammad.
Và nếu có một sự nhấn mạnh thời kì đó để phân biệt rạch ròi nam giới và nữ giới thì những nghi thức chung quanh Kaaba đã được thiết kế theo tinh thần như vậy.
Nhưng hiển nhiên là sự phân biệt giới tính đã không xuất hiện vào thời kì đó.
Vì vậy nên những nghi thức đã được sắp xếp như hiện tại.
Điều này, tôi nghĩ, cũng được khẳng định bởi một thực tế là sự tách biệt nữ giới trong việc thành lập một xã hội phân chia giới tính là điều bạn không tìm thấy ở Koran, nơi trung tâm của đạo Hồi -- trung tâm huyết mạch, thiêng liêng mà tất cả những người theo đạo Hồi, bao gồm cả tôi, quan niệm vậy.
Và tôi nghĩ nó không phải là một sự tình cờ ngẫu nhiên khi bạn thấy quan niệm đó ở nguồn gốc của Hồi giáo. Bởi vì rất nhiều học giả nghiên cứu về lịch sử của đạo Hồi nghĩ -- học giả Hồi giáo hay người phương Tây-- giả định rằng thực tế sự phân biệt thể chất giữa giới tính xuất hiện tại thời kì phát triển sau này của đạo Hồi, khi đạo được lan truyền tới những nền văn hóa và truyền thống đã phát triển tại Trung Đông.
Sự tách biệt của nữ giới thực tế là một phong tục của người La Mã phương Đông và Ba Tư, Đạo Hồi đã chọn và thu nạp phong tục đó thành một phần trong đạo của mình.
Trên thực tế, đó chỉ là một ví dụ của một hiện tượng bao quát hơn.
Điều mà chúng ta gọi ngày nay là luật Hồi giáo, đặc biệt là văn hóa Hồi giáo -- những nền văn hóa rất đa dạng và phong phú nền văn hóa ở Saudi Arabia có nhiều khác biệt so với nơi tôi sinh ra ở Istanbul hay Thổ Nhĩ Kỳ.
Mặc dù vậy, nếu như bạn nói tới văn hóa Hồi giáo, thì nới đây có một thông điệp chính, hoàn thiện nhất, nơi bắt đầu tôn giáo,
rồi sau đó là rất nhiều truyền thống, tư tưởng, thói quen được thêm vào tổng thể đó.
Có rất nhiều văn hóa truyền thống ở vùng Trung Đông -- văn hóa Trung Cổ.
Từ thực tế đó, chúng ta có thể rút ra 2 bài học quan trọng.
Thứ nhất, Hồi giáo-- ngoan đạo, kín đáo, tin tưởng vào người Hồi giáo-những người luôn muốn trung thành vào tôn giáo của họ -- không nên nắm giữ tất cả mọi thứ trong văn hóa của họ, và nghĩ rằng điều đó mới thực sự là quy củ.
Có thể một trong số những truyền thống đó là không tốt và chúng cần phải được thay đổi.
Một mặt khác, những người phương Tây khi họ nhìn vào văn hóa Hồi giáo và thấy một số vấn đề là rắc rối, thì cũng không ngay lập tức kết luận rằng đó chính là những quy định có sẵn của người Hồi giáo.
Bởi vì có thể đó chỉ là văn hóa Trung Đông đã bị hiểu lầm, pha trộn với văn hóa Hồi giáo.
Có một lệ thường được gọi là cắt bao quy đầu ở phụ nữ.
Đó là một điều tồi tệ và kinh khủng.
Đơn giản, nó là một cuộc tiểu phẫu để ngăn chặn sự khoái cảm của phụ nữ trong quan hệ tình dục.
Và người phương Tây, phương Đông hay Châu Mỹ, là những người không biết điều đó trước đây đã chứng kiến việc làm đó trong một số cộng đồng người Hồi giáo di cư tới từ Bắc Phi.
Họ đã nghĩ rằng đó thật là một tôn giáo tồi tệ đã ban hành, quy định những điều như vậy.
Nhưng thực ra nếu bạn nhìn thấy lần cắt bao quy đầu phụ nữ bạn sẽ nhận ra lệ đó không có liên quan gì tới Hồi giáo, đó chỉ là một thông lệ của Bắc Phi đã đẩy lùi Hồi giáo lại.
Nó đã tồn tại hàng ngàn năm về trước.
Và đáng chú ý là một số người Hồi giáo thực hiện thông lệ đó. Họ đến từ Bắc Phi, chứ không phải những nơi khác.
Ngoài ra còn có những cộng đồng không phải Hồi giáo ở Bắc Phi -- người tin theo vào tâm linh, thậm chí cả người Cơ đốc giáo và những người thuộc bộ tộc Do Thái ở Bắc Phi đều thực hiện thông lệ cắt bao quy đầu ở phụ nữ.
Vậy thì vấn đề ở đây dường như là với một niềm tin vào Hồi giáo sẽ có thể trở thành một truyền thống mà người Hồi giáo tin và làm theo.
Điều tương tự xảy ra với hủ tục giết người trong gia đình khi họ làm ảnh hưởng đến danh dự của dòng tộc, một chủ đề nói tới ở phương tiện truyền thông phương Tây -- cũng là một hành động tồi tệ.
Chúng ta thực sự được chứng kiến việc đó ở một số cộng đồng Hồi giáo
Nhưng ở một số nơi không theo Hồi giáo ở vùng Trung Đông, như người Cơ đốc giáo, người phương Đông, bạn cũng sẽ thấy việc làm tương tự như vậy. Chúng ta có trường hợp bi thảm của việc giết người trong gia đình
trong cộng đồng Armenian chỉ vài tháng trở lại đây.
Hiện tại đó là những điều liên quan đến văn hóa chung, nhưng tôi cũng rất quan tâm tới văn hóa chính trị kể cả những nơi mà tự do hay dân chủ được tôn trọng, hay là nơi có một nền chính trị chuyên chế khi nhà nước có quyền áp đặt mọi thứ cho công dân.
Và không có một bí mật nào cả khi mà rất nhiều hoạt động của người Hồi giáo ở vùng Trung Đông có khuynh hướng độ đoán, một số nơi còn được gọi là "đế chế Hồi giáo" như ở Saudi Arabia, Iran và nơi nặng nề nhất ở Taliban, Afghanistan, -- không nghi ngờ về điều đó.
Ví dụ như ở Saudi Arabia có một hiện tượng được gọi là cảnh sát tôn giáo.
Và những người cảnh sát đó áp đặt cách sống Hồi giáo cho tất cả công dân, bằng bạo lực-- phụ nữ bị bắt buộc phải che đầu họ lại -- mặc quần áo truyền thống hijab, quàng khăn phủ đầu. Bây giờ điều đó khá là độc đoán,
và là điều tôi muốn phê phán. Nhưng tôi nhận ra rằng
những người không theo Hồi giáo, hay những diễn viên không có đức tin vào Hồi giáo chung một vị trí địa lý, đôi khi cũng cư xử giống nhau, Tôi nhận ra vấn đề có thể nằm ở chỗ văn hóa chính trị bao trùm cả vùng, chứ không chỉ riêng bị ảnh hưởng bởi Hồi giáo.
Hãy để tôi lấy một ví dụ ở Thổ Nhĩ Kỳ, nơi tôi sinh ra, một nền cộng hóa tự do về tôn giáo cho tới tận gần đây, chúng tôi đã từng có những người cảnh sát phi tôn giáo, họ bảo vệ trường đại học chống lại những sinh viên che mặt.
Nói cách khác, họ ép học sinh không được che khuôn mặt.
Tôi nghĩ ép mọi người bỏ khăn che mặt thể hiện sự chuyên chế như việc bắt họ che mặt.
Sự lựa chọn phải do những người công dân.
Nhưng khi tôi chứng kiến điều đó, tôi nói " Có thể vấn đề chỉ là văn hóa chuyên chế của tôn giáo, và một số người Hồi giáo bị ảnh hưởng bởi điều đó."
Nhưng những người phi tôn giáo cũng bị ảnh hưởng bởi điều đó.
Lại có thể đó là vấn đề của văn hóa chính trị, vậy thì chúng ta phải nghĩ tới việc làm thế nào để thay đổi văn hóa chính trị.
Hiện tại có một số câu hỏi tôi có trong đầu một vài năm gần đây khi tôi viết sách.
Tôi nói, "Tôi sẽ thực hiện một cuộc nghiên cứu điều tra về vấn đề sao đạo Hồi có thể trưởng thành như ngày nay, và con đường nào đã được quyết định ,con đường nào đã có thể được quyết định thay thế.
Tên của cuốn sách là "Hồi giáo không cực đoan: Đạo hồi kêu gọi tự do"
Như tựa đề giới thiệu, tôi đã nghiên cứu về truyền thống Hồi giáo và lịch sử tư tưởng Hồi giáo từ cách nhìn của sự tự do cá nhân, và tôi cố gắng tìm hiểu điều gì là điểm mạnh khi nói tới tự do cá nhân.
Có những điểm mạnh ở truyền thống Hồi giáo
, là tôn giáo một thần, đã định nghĩa con người là chủ thể tự chịu trách nhiệm cho bản thân, có khả năng tạo ra chủ nghĩa cá nhân ở Trung Đông , giúp nó tránh khỏi chủ nghĩa cộng đồng của bộ lạc.
Bạn có thể rút ra nhiều ý tưởng, suy nghĩ về điều đó.
Nhưng bên cạnh đó, bạn cũng nhìn nhận được nhiều vấn đề với truyền thống Hồi giáo.
Có một thứ gây sự tò mò: hầu hết những điều trên trở thành vấn đề sau này, không phải từ điều trung tâm nhất của Hồi giáo, văn bản Koran, nhưng một lần nữa là văn hóa, truyền thống và tư tưởng, hay là hiểu từ văn bản Koran mà người Hồi giáo làm nên từ thời Trung Cổ.
Lấy ví dụ trong văn bản Hồi giáo Koran không có nghi thức tử hình bằng ném đá.
Không có hình phạt khi bỏ giáo.
Không có hình phạt về những vấn đề cá nhân như uống rượu.
Những điều tưởng chừng làm nên luật lệ của Hồi giáo lại cũng chính là những điều phức tạp, gây ra rắc rối, được phát triển sau này từ những sự suy diễn lại của người theo đạo.
Điều đó có nghĩa người Hồi giáo ngày nay có thể nhìn thấy những sự việc và nói, Trung tâm của tôn giáo chúng tôi xuất hiện và tồn tại với chúng tôi.
Đó là niềm tin của chúng tôi và chúng tôi trung thành với nó.
Nhưng chúng ta có thể thay đổi cách hiểu của nó, theo thời gian và niên đại khác nhau trong thời ki Trung Cổ. Hiện tại chúng ta đang sống trong một thế giới khác
với những giá trị khác và những thể chế chính trị khác. Cách suy diễn đó là có thể và thực tế.
Bây giờ, nếu tôi là người duy nhất suy nghĩ cách đó, thì chúng ta sẽ gặp rắc rối.
Nhưng đó không phải là trường hợp ở đây.
Trên thực tế, từ thế kỉ 19 cho tới nay đã có một sự cải cách, thay đổi toàn bộ-- bất kể bạn gọi nó là gì -- truyền thống, xu hướng của tư duy Hồi giáo.
Và bắt đầu từ những nhà trí thức, chính khách của thế kỉ 19, và đầu thế kỉ 20, họ nhìn nhận Châu Âu với nhiều điều để ngưỡng mộ, ví dụ như khoa học và công nghệ.
Và không chỉ có vậy; bao gồm cả nền dân chủ, nghị viện, sự đại diện, sự công bằng dân chủ.
Những nhà tri thức, chính khách Hồi giáo của thế kỉ 19 đã nhìn thấy những điều đó ở Châu Âu. Họ phân vân rằng tại sao mình không có những điều đó. Và họ nhìn nhận lại truyền thống Hồi giáo,
thấy được những vấn đề còn khúc mắc, rắc rối, nhưng những điều đó không phải là căn gốc của tôn giáo này và có thể thay đổi được sau này cũng như văn bản Koran có thể được đọc lại trong thế giới hiện đại.
Khuynh hướng đó được gọi chung là sự hiện đại hóa Hồi giáo, và nó được phát triển nhờ những nhà trí thức và học giả, không chỉ tồn tại trên những ý tưởng, mà cả là những chiến dịch chính trị.
Và đó cũng giải thích vì sao ở thế kỉ 19 đế quốc Ottoman, những người chiếm đóng toàn bộ lãnh thổ Trung Đông, đã làm nên sự cải cách quan trọng-- ví dụ như cải cách trao cho người theo đạo Cơ đốc giáo và người Do Thái quyền công bằng tự do dân chủ, cải cách trong việc chấp nhận hiến pháp, chấp nhận nghị viện đại diện, phát triển tư tưởng tự do về tôn giáo.
Những điều đó là lí do vì sao đến thời kì thế kỉ cuối của đế chế Ottoman, nó đã trở thành nền dân chủ nguyên thủy, một chế độ quân chủ lập hiến. Sự tự do là một yếu tố chính trị quan trọng trong thời điểm đó.
Tương tự như ở những quốc gia Ả rập, khi nhà sử học Ả rập gạo cội Albert Hourani đã gọi đó là thời kì tự do.
Ông ấy đã viết một cuốn sách "Arabic Thought in the Liberal Age." Thời kì tự do, ông ấy định nghĩa là ở thế kỉ 19 và đầu thế kỉ 20.
Đáng chú ý là xu hướng nổi trội vào đầu thế kỉ 20 giữa những người tin vào Hồi giáo, nhà tri thức và nhà nghiên cứu tôn giáo.
Nhưng có một yếu tố gây tò mò ở thời gian còn lại thế kỉ 20, bởi vì chúng ta chứng kiến sự suy giảm nhanh chóng trong sự hiện đại hóa của Hồi giáo.
Trong đó, sự phát triển của đạo Hồi như một hệ tư tưởng đọc đoán, tương đối gay gắt, ngược lại với xu hướng phương Tây, và có nguyện vọng sắp xếp xã hội, được xây dựng dựa trên tư tưởng toàn diện hoàn hảo.
Vì vậy, tư tưởng Hồi giáo là một ý tưởng phức tạp đã gây ra rất nhiều vấn đề trong thế kỉ 20.
Và thậm chí là cả tình thái cực độ của Hồi giáo đã dẫn đến chủ nghĩa khủng bố dưới tên Hồi giáo -- mà thực tế là một hành động, tôi nghĩ là trái ngược lại với Hồi giáo, nhưng đôi khi, hiển nhiên là những người cực đoan không nghĩ theo hướng đó.
Nhưng mà có một câu hỏi gây tò mò: Nếu sự hiện đại hóa Hồi giáo quá phổ biến ở thế kỉ 19 và đầu thế kỉ 20, thì tại sao nó lại không phổ biến vào thời gian cuối thế kỉ 20?
Và đó là câu hỏi, tôi nghĩ, cần phải được thảo luận cẩn thận.
Trong cuốn sách của tôi, tôi cũng đã nghiên cứu về vấn đề đó.
Và thực tế bạn không cần phải là một nhà khoa học để có thể hiểu được điều đó.
Bạn chỉ cần nghiên cứu về lịch sử chính trị của thế kỉ 20, bạn sẽ thấy có rất nhiều điều thay đổi. Văn cảnh thay đổi.
Ở thế kỉ 19, khi người Hồi giáo lấy Châu Âu làm ví dụ, họ rất độc lập và tự tin nhiều hơn.
Vào những năm đầu thế kỉ 20, với sự sụp đổ đế chế Ottoman, cả Trung Đông bị xâm chiếm.
Và khi bạn có thuộc địa, bạn sẽ có gì nữa?
Bạn có những người chống lại đế chế thuộc địa.
Vì vậy Châu Âu không còn là ví dụ để học tập; mà nó là thù địch để đấu tranh và kháng lại.
Nên đã có một sự suy giảm rất nhanh chóng trong tư tưởng tự do ở thế giới Hồi giáo, và bạn thấy sự phòng thủ nhiều hơn, cứng nhắc và phản ứng căng thẳng, dẫn tới chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa dân tộc ở Ả rập, và hệ lụy cuối cùng là tư tưởng Hồi giáo.
Khi chế độ thuộc địa kết thúc, những thứ mà bạn có ở đó chủ yếu là những kẻ vô tôn giáo độc tài, tuyên bố họ là đất nước, nhưng không mang lại nền dân chủ cho đất nước, và thành lập chế độ độc tài riêng.
Tôi nghĩ phương Tây, ít nhất là một số quyền lực ở phương Tây, đặc biệt ở Hoa Kì, đã sai lầm khi ủng hộ những người phi tôn giáo độc tài đó, lầm tưởng họ sẽ giúp đỡ vì lợi ích của họ.
Nhưng thực tế những người độc tài đó đàn áp chế độ dân chủ trong đất nước của họ và đàn áp nhóm người Hồi giáo ở đó , điều đã khiến những người Hồi giáo phản ứng dữ dội hơn. Vì vậy ở thế kỉ 20,
bạn có chu kỳ luẩn quẩn ở thế giới Ả rập khi mà chủ nghĩa độc tài đàn áp chính những con người của họ bao gồm cả người Hồi giáo sùng đạo, và họ đã phản ứng một cách dữ dội.
Mặc dù vậy, có một đất nước mà người dân có thể né tránh hoặc bỏ trốn khỏi vòng luẩn quẩn.
Đó là đất nước mà tôi sinh ra, Thổ Nhĩ Kỳ.
Thổ Nhĩ Kỳ chưa bao giờ bị chiếm đóng thành thuộc địa, vì vậy nó giữ được nên độc lập sau sự sụp đổ của đế chế Ottoman. Đó là một điều để ghi nhớ.
Họ không chia sẻ chung cường điệu chống lại thuộc địa mà bạn thấy ở những nước khác cùng miền.
Thứ hai, quan trọng hơn cả, Thổ Nhĩ Kỳ đi theo chế độ dân chủ sớm hơn bất kể đất nước nào chúng ta đang nói tới.
Năm 1950, Thổ Nhĩ Kỳ đã có cuộc bỏ phiếu bầu cử tự do và công bằng, đánh dấu sự chấm hết của chế độ chuyên quyền thế tục, mốc dấu cho sự bắt đầu của Thổ Nhĩ Kỳ.
Và những người Hồi giáo sùng đạo ở Thổ Nhĩ Kỳ nhận ra họ có thể thay đổi thể chế chính trị nhờ bầu cử.
Họ nhận ra nền dân chủ có mối liên hệ tương xứng với văn hóa Hồi giáo, tương xứng với những giá trị của họ, và họ ủng hộ chế độ dân chủ.
Đó là một kinh nghiệm mà không phải tất cả các nước Hồi giáo khác ở Trung Đông có cho tới gần đây.
Thứ hai, trong 2 thế kỉ vừa qua, nhờ có toàn cầu hóa, nhờ có nền kinh tế thị trường, và sự phát triển của giới trung lưu, chúng tôi, ở Thổ Nhĩ Kỳ nhìn thấy điều tôi định nghĩa là sự hồi sinh của việc hiện đại hóa Hồi giáo.
Hiện tại có nhiều người sùng đạo Hồi ở thành thị hơn những người khi nhìn vào truyền thống của họ và nhận ra là có một số vấn đề với những giá trị truyền thống đó. Họ hiểu rằng cần có sự thay đổi, cần đặt ra những câu hỏi và sự cải cách. Và họ nhận ra ở Châu Âu,
họ tiếp tục nhận ra những ví dụ để học tập.
Họ thấy những điều, ít nhất có thể đưa ra ý tưởng, xu hướng.
Vì vậy mà tiến trình E.U. sự cố gắng của Thổ Nhĩ Kỳ để gia nhập E.U., đã được ủng hộ từ bên trong đất nước bởi những nhà sùng đạo Hồi giáo, trong khi một số nước phi tôn giáo lại chống lại điều đó.
Tiến trình đó đã có một chút lu mờ bởi không phải tất cả những người Châu Âu đều hoan nghênh -- nhưng đó lại là một vấn đề thảo luận khác.
Nhưng những ý kiến ủng hộ E.U. ở Thổ Nhĩ Kỳ trong thế kỉ qua đã gần trở thành một quan điểm của Hồi giáo, được ủng hộ bởi những người Hồi giáo tự do và đương nhiên là những người phi tôn giáo tự do.
Nhờ có điều đó Thổ Nhĩ Kỳ đã có thể tạo nên sự thành công mà văn hóa Hồi giáo đã trở thành một phần trong cuộc chơi của chế độ dân chủ, và thậm chí là góp phần phát triển nền dân chủ và kinh tế của đất nước
Hiện tại, đó là một ví dụ gây nhiều cảm hứng cho nhiều việc làm, bước tiến của Hồi giáo hay nhiều nước ở thế giới Ả rập.
Bạn chắc chắn đã chứng kiến sự kiện mùa xuân Ả rập, nó bắt đầu từ Tunis và Ai cập.
Những người Ả rập nổi dậy chống lại những nhà độc tài của họ.
Họ đòi quyền dân chủ; họ đòi hỏi quyền tự do.
Họ không biến thành boogyman mà những nhà độc tài sử dụng để biện minh cho chế độ của mình.
Họ nói chúng tôi muốn tự do, dân chủ
Chúng tôi là những người tin tưởng vào đạo Hồi, nhưng chúng tôi muốn sống như những người tự do trong một xã hội dân chủ."
Đương nhiên, đó là một con đường dài. Nền dân chủ không phải có thể xây dựng trong thời gian ngắn;
nó là một quá trình
Nhưng đó là một thời đại hứa hẹn tốt đẹp trong thế giới Hồi giáo.
Và tôi tin với sự hiện đại hóa Hồi giáo bắt đầu từ thế kỉ 19, nhưng phải gây dựng lại từ thế kỉ 20 bởi những vấn đề chính trị ở thế giới Hồi giáo, đang được hồi sinh. Tôi nghĩ thông điệp được rút ra
chính là Hồi giáo, mặc dù tồn tại những hoài nghi về phương Tây, có những tiềm năng riêng của nó để xây dựng nền dân chủ theo cách riêng, con đường bình đẳng, tự do.
Họ nên được cho phép xây dựng và đi theo con đường đó.
Cảm ơn mọi người rất nhiều.
(Vỗ tay)
(Nhạc) (Vỗ tay) (Nhạc) (Tiếng vỗ tay)
Nhiều người tin rằng lái xe là một hoạt động chỉ dành riêng cho những người nhìn được.
Một người khiếm thị điều khiển phương tiện một cách an toàn và độc lập từng được nghĩ như một nhiệm vụ bất khả thi cho đến tận bây giờ.
Xin chào, tên tôi là Dennis Hong, và chúng tôi mang đến tự do và sự độc lập cho những người khiếm thị bằng cách chế tạo một phương tiện cho họ.
Trước khi nói về chiếc xe hơi cho những người khiếm thị, tôi sẽ nói sơ qua về một dự án khác tôi đang tham gia tên là DARPA Urban Challege.
Đó là dự án xây dựng một chiếc xe như người máy có thể tự điều khiển.
Bạn bấm nút khởi động, không ai đụng vào cái gì, và nó có thể tự động đưa bạn đến đích.
Vì vậy vào năm 2007, đội chúng tôi đã thưởng 500 nghìn đô la với giải ba trong cuộc thi này.
Cũng khoảng thời gian đó, Hiệp hội người khiếm thị quốc gia, hay là NFB, thử thách hội đồng nghiên cứu xem ai có thể phát triển một chiếc xe hơi có thể giúp người khiếm thị lái an toàn và độc lập.
Chúng tôi đã quyết định thử tham gia, vì chúng tôi nghĩ, này nó có thể khó đến mức nào.
Chúng ta đã có một chiếc xe tự động.
Chỉ cần đặt một người khiếm thị vào đó và chúng ta hoàn thành đúng không?
(cười) Chúng tôi đã không thể sai lầm hơn thế.
Điều NFB thực sự muốn không phải một phương tiện có thể lái người khiếm thị đi mà là một phương tiện mà một người khiếm thị có thể chủ động đưa ra những quyết định và lái
Vì vậy chúng tôi đã phải bỏ tất cả và bắt đầu lại từ đầu.
Để kiểm tra ý tưởng táo bạo này, chúng tôi đã phát triển một chiếc xe mẫu nhỏ để kiểm tra tính khả thi.
Và vào mùa hè 2009, chúng tôi đã mời đến hàng chục người khiếm thị trẻ từ khắp nơi trên cả nước và mang lại cho họ cơ hội thử nghiệm.
Đó là một trải nghiệm tuyệt vời.
Nhưng vấn đề với chiếc xe này là nó được thiết kế để di chuyển trong một môi trường được kiểm soát chặt chẽ, với một chỗ đậu xe kín và phẳng thậm chí những làn đường được phân chia bởi những nón lưu lượng giao thông.
Vì vậy với sự thành công này, chúng tôi quyết định tiến thêm một bước, để phát triển một chiếc xe thật có thể được lái trên những con đường thật.
Vậy nó làm việc thế nào?
Đây là một hệ thống khá phức tạp, nhưng tôi sẽ cố gắng giải thích một cách đơn giản.
Vậy chúng ta có 3 bước
Chúng ta có nhận biết, ước tính và giao diện không nhìn.
Hiển nhiên người lái không thể nhìn thấy, nên hệ thống cần phải nhận biết môi trường và tập hợp thông tin cho người lái.
Vì vậy chúng tôi sử dụng một đợn vị đo lường ban đầu
Nó đo gia tốc, gia tốc góc như tai con người, phần tai trong.
Chúng tôi nối thông tin đó với đơn vị GPS để ước tính vị trí của chiếc xe.
Chúng tôi cũng dùng 2 chiếc máy quay để nhận diện các làn đường.
Và chúng tôi cũng dùng 3 chiếc máy xác định phạm vi bằng la-se
Những tia la-se sẽ quét không gian để xác định những chướng ngại vật một chiếc xe đang tới gần từ phía trước hay phía sau và cả những chướng ngại vật qua đường hay bất kì cản trở nào xung quanh chiếc xe.
Vậy toàn bộ lượng thông tin này được truyền đến máy tính, và máy tính có thể làm hai việc.
Thứ nhất, việc đầu tiên, là chạy toàn bộ lượng thông tin để hiểu được môi trường xung quanh-- đây là những làn đường, có những chướng ngại vật-- và rồi truyền thông tin này đến cho người lái xe.
Hệ thống này cũng thông minh đủ để tìm ra lối đi an toàn nhất cho chiếc xe.
Vì vậy chúng ta cũng có thể tạo ra những hướng dẫn làm sao để kiểm soát được phương tiện.
Nhưng vấn đề đặt ra là: Làm thế nào để truyền đạt những thông tin và hướng dẫn này tới một người không thể nhìn đủ nhanh và chính xác để lái?
Chính vì thế chúng tôi đã phát triển nhiều dạng công nghệ giao diện phi thị giác cho người dùng.
Bắt đầu từ hệ thống âm thanh ba chiều, áo khoác rung động, bánh xe với âm lệnh, ống đệm, thậm chí giày tạo áp suất lên bàn chân.
Nhưng hôm nay chúng ta sẽ nói về ba trong số những giao diện phi thị giác cho người dùng này.
Giao diện đầu tiên được gọi là DriveGrip.
Đây là một đôi găng tay, với phần gây rung động ở khớp nên bạn có thể truyền những chỉ dẫn như làm thế nào để quay phương hướng và cường độ.
Một thiết bị khác được gọi là SpeedStrip.
Đây là một chiếc xe -- trên thực tế đây là một chiếc ghế thư giãn.
Chúng tôi đã tháo nó ra và sắp xếp lại bộ phận rung theo những cách khác nhau. Và chúng tôi cho chúng khả năng truyền đạt thông tin về tốc độ, và đồng thời những chỉ dẫn làm sao để dùng khí ga và bàn đạp thắng.
Và ở đây các bạn có thể thấy cách mà máy tính cảm nhận môi trường xung quanh. Và bởi vì các bạn không thể thấy sự rung động, chúng tôi đã đặt đèn LED đỏ trên người lái để anh ta có thể nhìn thấy những gì đang diễn ra.
Đây là dữ liệu về cảm giác, và dữ liệu này được truyền tới thiết bị qua máy tính.
Hai thiết bị DriveGrip và SpeedStrip này vô cùng hiệu quả.
Nhưng vấn đề ở đây là đây là những thiết bị cần hướng dẫn điều khiển.
Vậy nên nó không thật sự mang lại tự do phải không?
Máy tính nói cho bạn làm thế nào để lái rẽ trái rẽ phải, tăng tốc, dừng.
Chúng tôi gọi đó là vấn đề người lái sau.
Vì vậy chúng tôi đã không đi theo những thiết bị này nữa mà đang tập trung hơn vào những thiết bị thông tin.
Một ví dụ điển hình cho thiết bị thông tin không nhìn này được gọi là AirPix.
Hãy nghĩ về nó như một cái điều khiển cho người khiếm thị.
Nó như một viên thuốc nhỏ, với rất nhiều lỗ trên đó, và khí nén thoát ra từ những lỗ đó, nên nó có thể tạo nên hình ảnh.
Vậy nên dù bạn có không nhìn thấy, khi để tay lên nó bạn có thể thấy những làn đường và chướng ngại vật.
Thực chất bạn cũng có thể thay đổi tần suất khí thoát ra và có thể cả nhiệt độ.
Nên thực chất nó là một giao diện đa chiều cho người dùng.
Ở đây bạn có thể thấy chiếc máy quay bên trái và bên phải phương tiện và cách mà máy tính giải mã chúng và truyền thông tin tới AirPix.
Chúng tôi đang trình bày một mô phỏng việc một người khiếm thị lái xe với AirPix.
Sự mô phỏng này rất hữu dụng cho những người khiếm thị tập xe cũng như việc kiểm tra những ý tưởng khác nhau cho các loại giao diện không nhìn khác nhau.
Đó là cách mọi thứ hoạt động.
Chỉ mới một tháng trước vào ngày 29 tháng 1 chúng tôi đã công bố phương tiện này tới công chúng lần đầu tiên tại trường đua nổi tiếng thế giới Daytona International Speedway trong cuộc đua Rolex 24.
Chúng tôi cũng đã có một vài bất ngờ.
Hãy cùng xem. (Nhạc) (Clip) Thông báo: Đây là một ngày lịch sử
Anh ấy đang đi tới khán đài, anh Federistas.
(Cổ vũ) (Tiếng còi) Xe giờ đã tới khán đài
Và anh ấy đang theo sau chiếc xe tải phía trước
Đầu tiên là một chiếc hộp.
Hãy xem liệu Mark có tránh nó không
Anh ấy làm được. Anh ấy đã rẽ qua phía bên phải.
Chiếc hộp thứ ba đã vượt qua. Chiếc hộp thứ tư cũng đã qua.
Và anh ấy đã vượt qua một cách hoàn hảo giữa hai chiếc hộp
Chiếc xe đang tiến gần hơn để vượt qua chặng đường
Đó là tất cả những gì về nó, một bức tranh sống động về sự táo bạo và khả năng sáng tạo vô biên.
Anh ấy đang tiến gần tới cuối đường đua, vượt qua giữa những chiếc thùng đã được dựng ở đó.
(còi) (vỗ tay) Dennis Hong: Tôi thấy hạnh phúc cho bạn.
Mark sẽ lái xe đưa tôi trở lại khách sạn.
Mark Roccobono: chắc chắn rồi
(vỗ tay) DH: Từ khi bắt đầu dự án này, chúng tôi đã nhận được hàng trăm thư tay, thư điện tử, cuộc gọi của nhiều người từ khắp nơi trên thế giới.
Có những lá thư cảm ơn chúng tôi, nhưng thỉnh thoảng cũng có những lá thư buồn cười như thế này: "Bây giờ tôi hiểu tại sao có hệ thống chữ nổi trên máy ATM"
(cười) Nhưng thỉnh thoảng-- (cười) Nhưng thỉnh thoảng tôi cũng nhận được Tôi sẽ không gọi đó là bức thư ghen ghét mà là những bức thư với sự lo lắng "Tiến sĩ Hong, anh có điên không, khi cố gắng đưa những người khiếm thị ra đường?
Anh chắc chắn không còn tỉnh táo"
Nhưng loại phương tiện này là một mẫu thử và nó sẽ không xuất hiện trên đường cho tới khi nó được chứng thực an toàn hoặc thậm chí hơn thế so với những phương tiện hiện nay.
Và tôi thực sự tin tưởng rằng điều đó có thể xảy ra.
Nhưng mà xã hội liệu họ có chấp nhận ý tưởng mới này không?
Chúng ta sẽ làm thế nào với bảo hiểm cho lái xe?
Chúng ta sẽ làm thế nào để cấp bằng lái?
Có rất nhiều trở ngại khác nhau bên cạnh những thử thách về công nghệ mà chúng ta cần phải đương đầu trước khi điều này trở thành hiện thực.
Dĩ nhiên, mục đích chính của dự án này là để xây dựng một chiếc xe hơi cho người khiếm thị.
Nhưng tiềm năng, quan trọng hơn thế là giá trị to lớn của công nghệ tuyệt vời từ dự án này.
Bộ phận cảm ứng được dùng có thể nhìn xuyên bóng tối, sương và mưa.
Và cùng với loại giao diện mới, chúng ta có thể sử dụng những công nghệ này và ứng dụng tạo ra những chiếc xe an toàn hơn cho người bình thường.
Hoặc cho người khiếm thị, những thiết bị trong nhà hàng ngày trong môi trường học tập, làm việc.
Thử tưởng tượng trong một lớp học, giáo viên viết trên bảng và một học sinh khiếm thị có thể nhìn và đọc được với những thiết bị không nhìn này.
Điều đó là vô giá.
Vì vậy hôm nay, những gì tôi cho các bạn xem chỉ mới là sự bắt đầu.
Cám ơn các bạn rất nhiều.
(vỗ tay)
Tôi đã trải qua quãng thời gian tuyệt vời nhất của năm trước làm việc cho một bộ phim tài liệu về hạnh phúc của riêng tôi -- cố gắng tìm hiểu xem liệu tôi có thể thật sự luyện tập cho trí não của tôi theo một hướng cụ thể, như việc tôi có thể huấn luyện cơ thể tôi, để tôi có thể kết thúc bằng việc phát triển cảm xúc của một hạnh phúc nhìn chung.
Và rồi vào tháng 1 này, mẹ tôi mất, và theo đuổi một bộ phim như thế trở nên như thể đó là thứ cuối cùng hấp dẫn tôi
Vậy là theo một phong cách thiết kế rất điển hình, ngớ ngẩn, sau bao năm làm lụng vất vả, gần như tất cả những gì tôi có để trình chiếu là những tiêu đề cho bộ phim.
(Âm nhạc) Chúng vẫn được hoàn thành khi tôi đang ở trong đợt nghỉ phép với công ty của tôi tại Indonesia.
Chúng ta có thể thấy ở đây phần đầu tiên được thực hiện bởi những chú heo.
Nó có hơi quá nặng mùi, và chúng tôi muốn thêm một chút tính nữ vào trong cách nhìn và đã thuê một chị vịt người đã thực hiện nó một cách phù hợp hơn -- chính là thời trang.
Xưởng phim tại Bali của tôi chỉ cách rừng khỉ 10 phút Và những chú khỉ, đương nhiên, được coi như loài hạnh phúc nhất giữa muôn loài.
Vậy nên chúng tôi đã huấn luyện để chúng có thể làm ba từ riêng biệt, để đặt chúng đúng vị trí.
Các bạn có thể thấy, ở đây vẫn còn một vấn đề nhỏ trong cách trình bày
Chữ kiểu serif không thật sự nằm đúng vị trí.
Vậy là đương nhiên, điều mà bạn không thật sự làm bởi chính bạn thì sẽ không bao giờ được xem là đã làm thật sự.
Vậy nên đây là hình ảnh chúng tôi leo lên những cái cây và treo nó ngang qua Thung lũng Sayan tại Indonesia.
Trong năm đó, thứ mà tôi đã làm nhiều nhất là đọc đủ loại nghiên cứu, xem qua rất nhiều dữ liệu về đề tại này.
Và hóa ra rằng đàn ông và đàn bà đưa ra kết quả rất, rất giống nhau về mức độ hạnh phúc.
Đây là một bản tổng quan rất ngắn gọn về tất cả những nghiên cứu tôi đã xem qua.
Rằng thời tiết chẳng đóng vai trò gì cả.
Nếu bạn sống trong một điều kiện khí hậu tốt nhất, tại San Diego của Mỹ, hay trong điều kiện khí hậu tồi tệ nhất, tại Buffalo, New York, bạn vẫn cứ trở nên hạnh phúc ở bất cứ nơi nào.
Nếu bạn làm được hơn 50,000 USD một năm ở Mỹ, bất kỳ mức lương tăng bạn sẽ được nếm trải sẽ chỉ có một ảnh hưởng bé tí teo lên hạnh phúc nói chung của bạn.
Người da đen cũng hạnh phúc hệt như người da trắng.
Nếu bạn già hay trẻ cũng chẳng thật sự làm nên khác biệt.
Nếu bạn xấu xí hay thật sự ưa nhìn suy cho cùng cũng chẳng có gì khác biệt.
Bạn sẽ thích nghi và quen với nó.
Nếu bạn có vấn đề về sức khỏe nằm trong tầm kiểm soát nó không thật sự quan trọng.
Đây là điều quan trọng.
Vậy bây giờ người đàn bà bên phải thật ra lại hạnh phúc hơn người đàn ông bên trái rất nhiều -- nghĩa là, nếu như bạn có nhiều bạn, và bạn có một tình bạn ý nghĩa, điều đó sẽ làm nên khác biệt lớn.
Cũng như vậy đối với việc kết hôn -- bạn thường sẽ trở nên hạnh phúc hơn nhiều so với khi bạn còn độc thân.
Một đồng nghiệp của tôi cũng làm TED speaker, Jonathan Haidt, đã đến với phép so sánh nhỏ bé xinh đẹp giữa nhận thức và vô thức.
Anh ấy nói rằng nhận thức là người cưỡi voi nhỏ bé này cưỡi trên một chú voi khổng lồ, vô thức.
Và người cưỡi nghĩ rằng anh ta có thể nói con voi làm gì, nhưng thật sự chú voi có những ý tưởng riêng của chú.
Nếu tôi nhìn lại cuộc sống của cá nhân tôi, Tôi sinh năm 1962 tại Áo.
Nếu tôi được sinh ra sớm hơn 100 năm, những quyết định lớn nhất đời tôi sẽ được người ta quyết định thay cho tôi -- nghĩa là tôi có thể sẽ ở lại trong thị trấn mà tôi đã sinh ra; tôi rất có thể sẽ làm công việc mà cha tôi đã từng làm; và rất có thể sẽ cưới một người phụ nữ mà mẹ tôi đã chọn.
Dĩ nhiên, tôi, và tất cả chúng ta, chịu nhiều trách nhiệm cho những quyết định lớn của đời ta.
Chúng ta sống nơi chúng ta muốn -- ít nhất là tại phương Tây.
Chúng ta trở thành người mà chúng ta thích.
Chúng ta chọn nghề nghiệp của riêng ta, và chúng ta chọn những người bạn đồng hành của riêng ta.
Và vì thế khá là ngạc nhiên rằng phần lớn chúng ta để cho vô thức ảnh hưởng đến những quyết định theo những cách mà thường chúng ta không để ý đến.
Nếu bạn nhìn lên những thống kê và bạn thấy rằng anh chàng tên George, khi anh ta quyết định anh muốn ở tại vùng nào -- Florida hay Bắc Dakota? -- anh ta đến và ở tại Georgia.
Và nếu bạn nhìn vào anh chàng tên Dennis, khi anh ta quyết định rằng liệu anh ta nên trở thành một luật sư, hay một bác sĩ hay là một giáo viên? -- khả năng lớn nhất là anh ta muốn trở thành một nha sĩ.
Và nếu Paula quyết định liệu cô ấy nên cưới Joe hay Jack, một cách nào đó Paul nghe có vẻ hứa hẹn nhất.
Và vì vậy cho dù ta đi đến những quyết định rất quan trọng dựa trên những lý do rất ngớ ngẩn, nó vẫn đúng trên quan điểm thống kê rằng có nhiều Georges sống ở Georgia hơn và có nhiều Dennise trở thành nha sĩ hơn và có nhiều Paula người sẽ cưới Paul hơn tính khả thi trên quan điểm thống kê
(cười) Hiện tại, dĩ nhiên tôi nghĩ rằng thôi nào, đó là dữ liệu của Mỹ. Và tôi nghĩ, ôi dào, những người Mỹ ngớ ngẩn đó.
Họ bị ảnh hưởng bởi những thứ mà họ không biết đến.
Điều này hoàn toàn vô lý.
Và rồi, đương nhiên, tôi nhìn lại bố và mẹ tôi -- (cười) Karolina và Karl, và ông bà, Josefine và Josef.
Vậy nên tôi vẫn đang chờ một Stephanie.
Tôi nhận ra vài điều.
Nếu tôi cá nhân hóa toàn bộ điều này một chút và nhìn xem điều gì khiến tôi hạnh phúc khi trở thành một nhà thiết kế, câu trả lời đơn giản nhất, đương nhiên là được làm nhiều thứ mà tôi thích làm hơn và ít phải làm những thứ mà tôi không thích làm -- cho những gì mà nó có thể sẽ giúp ích để biết tôi thật sự thích làm điều gì.
Tôi là một người thường xuyên liệt kê mọi thứ thành danh sách, vậy nên tôi viết ra bản danh sách này.
Một trong chúng là suy nghĩ mà không bị áp lực.
Đây là một dự án mà chúng tôi đang làm hiện tại với một hạn chót rất thoải mái.
Và đây là một quyển sách về văn hóa, và, các bạn có thể thấy, văn hóa đang nhanh nhẹn lướt đi vòng quanh.
Làm những thứ như những gì tôi đang làm hiện giờ -- đi du lịch đến Cannes.
Ví dụ mà tôi có ở đây là một cái ghế bắt nguồn từ năm tôi ở tại Bali -- bị ảnh hưởng rõ rệt bên ngành sản xuất và văn hóa của địa phương, không kẹt lại phía sau một màn hình vi tính đơn cả ngày dài và nên đi đây đó.
Những dự án thiết kế có ý thức cần một số lượng khó tin những kỹ thuật khác nhau, chỉ đơn giản là chiến đấu trực tiếp với sự thích nghi.
Trở nên gần gũi với nội dung -- đó là nội dung thật sự gần với trái tim tôi.
Đây là một chiếc xe buýt, hay một phương tiện di chuyển. cho một buổi từ thiện của một Tổ chức Phi Chính phủ dành cho việc nhân đôi số tiền dành cho ngành Giáo dục tại Mỹ -- được thiết kế cẩn thận, vậy nên, chỉ cách 5cm, nó vẫn nhẹ nhàng chui qua cầu vượt.
Có được kết quả cuối cùng -- thứ chui ra khỏi máy in một cách tốt đẹp, như một tấm danh thiếp cho một công ty hoạt hình tên Sideshow trên thấu kính dạng lá.
Làm việc cho các dự án mà thật sự có những tác động rõ rệt, như một quyển sách cho một nghệ sĩ người Đức quá cố mà vợ của ông đã đến với chúng tôi với một yêu cầu rằng hãy làm cho chồng bà trở nên nổi tiếng.
Chuyện xảy ra chỉ mới cách đây sáu tháng, vậy mà giờ đây nó đang dấy lên một sức hút khó tin tại Đức.
Và tôi nghĩ rằng người góa phụ này sẽ rất thành công trong cuộc chiến này.
Và cuối cùng, tham gia vào dự án mà tôi biết rằng 50% dự án dựa trên hiểu biết về kỹ thuật và 50% còn lại sẽ là mới.
Vậy là trong trường hợp này, đây là một dự án bên ngoài cho Singapore về những màn hình khổng lồ như tại Quảng trường Thời Đại
Và dĩ nhiên, là một nhà thiết kế, tôi biết những thứ, về kỹ thuật in ấn, dù rằng chúng tôi đã không thành công khi làm việc với mấy con vật đó.
Nhưng tôi không biết nhiều đến thế về sự vận động hay phim ảnh.
Và từ góc nhìn đó chúng tôi đã biến nó thành một dự án đáng yêu.
Nhưng cũng đồng thời vì nội dung khá gần gũi.
Trong trường hợp này, việc có một quyển nhật ký giúp ta tự phát triển bản thân. Tôi bắt đầu viết nhật ký từ khi 12 tuổi.
Và tôi nhận thấy nó ảnh hưởng đến cuộc sống và công việc của tôi một cách đáng kinh ngạc.
Trong trường hợp này cũng là vì nó là một phần của một trong rất nhiều cảm xúc mà dựa trên đó chúng tôi xây dựng toàn bộ series -- mà tất cả những tình cảm ban đầu đến từ quyển nhật ký.
Cám ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Có bao nhiêu người theo Thuyết Sáng tạo trong căn phòng này?
Hình như không. Tôi nghĩ chúng ta đều là những người theo Thuyết Đắc-uyn.
Và có rất nhiều người theo Thuyết Đắc-uyn những người cảm thấy lo lắng và một chút khó chịu muốn xem xem mức giới hạn mà thuyết này có thể đạt đến là bao xa
Không sao cả.
Bạn biết mạng nhện chứ? Đương nhiên rồi, chúng là những kết quả của cuộc cách mạng.
Thế còn mạng lưới trên toàn thế giới?
Không chắc lắm. Beaver Dams? Có. Hoover Dam?
Không. Họ nghĩ nó là gì khi nó ngăn chặn những kết quả từ sự khéo léo của con người khỏi việc trở thành chính mình, trái của cái cây cuộc đời, và vì vậy, với một ý nghĩa nào đó, phải nghe theo quy luật tiến hóa?
Và mọi người thì đang chịu đựng một cách thích thú với ý tưởng áp dụng tư tưởng tiến hóa vào tư tưởng –
đó là suy nghĩ của chúng ta. Và vì vậy, tôi sẽ nói một chút về điều đó, tôi nhớ là có rất nhiều việc phải làm trong chương trình ngày hôm nay.
Được rồi, thủ tưởng tượng bạn đang ở trong rừng, hoặc là một đồng cỏ và bạn thấy con kiến này đang bò trên một phiến cỏ.
Nó bò lên trên đỉnh, rồi ngã, rồi nó lại bò tiếp, ngã tiếp, rồi lại tiếp tục bò Nó cố gắng để ở lại nơi cao nhất của phiến cỏ.
Con kiến này đang làm gì vậy? Mục đích của việc này là gì?
Vì cái gì mà con kiến này cứ mãi cố bò lên đỉnh phiến cỏ?
Việc này có ý nghĩa gì với con kiến?
Và câu trả lời là: không gì cả. Điều này chả có ý nghĩa gì với nó cả.
Vậy thì tại sao nó vẫn đang làm việc đó?
Chỉ là vì trùng hợp thôi ư?
Đúng vậy, nó là một con sán. Là sán mũi mác. *Fluke vừa có nghĩa là trùng hợp vừa có nghĩa là con sán.
Nó là một loại kí sinh nhỏ vùng não.
Loại ký sinh mà sẽ chui vào bụng của một con cừu hay là một con bò để tiếp tục vòng đời của nó
Còn cá hồi, bạn biết đó, nó bơi ngược dòng để tìm đến nơi đẻ trứng và sán mũi mác thì bám vào một con kiến đi ngang qua nó, bò lên não con kiến và khiến cho con kiến phải bò lên phiến cỏ như một chiếc xe chạy được trên mọi địa hình.
Vậy thì việc này chẳng có nghĩa lý gì với con kiến
Não bộ của con kiến đã bị chiếm đoạt bởi một loài kí sinh tác động đến não, dẫn đến hành vi tự sát.
Khá là đáng sợ.
Vậy thì có điều gì tương tự như thế xảy ra với loài người không?
Tất nhiên là chỉ đại diện cho một nguyên nhân nào đó, chứ không phải là sức khỏe di truyền của một cá nhân nào
Nó có thể đã xảy ra với bạn, như “đạo Hồi” có nghĩa là “từ bỏ” hay “ bỏ qua hết thảy thú vui của bản thân để quy phục thánh Allah”
Đó là những ý kiến chứ không phải là loại giun sán chiếm đoạt não bộ chúng ta
Vậy bây giờ có phải tôi đang nói rằng một bộ phận quan trọng của dân số thế giới đã bị điều khiển bởi những ý tưởng đã ăn sâu vào đầu họ không?
Không, nó còn tệ hơn thế nữa
Đa số mọi người đều bị
(Tiếng cười) Có rất nhiều ý tưởng đáng để hy sinh:
Tự do, nếu bạn đến từ New Hampshire
(Tiếng cười) Công lý. Sự thật. Chủ nghĩa Cộng sản
Đã có rất nhiều người phải nằm xuống vì Chủ nghĩa Cộng sản, và cũng có rất nhiều người phải hy sinh bản thân vì Chủ nghĩa Tư bản
Nhiều người bỏ mạng vì đạo Công giáo và đạo Hồi
Đây chỉ là một số nhỏ những ý tưởng có thể khiến ta sẵn sàng hy sinh.
Chúng có tính lây lan.
Hôm qua, Amory Lovins đã nói về “infectious repititis.“
Thực vậy. Đó là một thuật ngữ lạm dụng.
Đó là kỹ thuật không suy nghĩ.
Đa phần sự di tản văn hóa chẳng sáng tạo chút nào, suy nghĩ “chưa thoát ra khỏi chiếc hộp”
Đó gọi là “infectious repititis,” và chúng ta cũng nên có cho mình một giả thuyết của việc điều gì đang diễn ra khi nó thực sự xảy đến Như vậy chúng ta mới có thể hiểu những điều kiện của sự lây nhiễm.
Những vật chủ chăm chỉ lan truyền những ý tưởng này đến những vật chủ khác.
Bản thân tôi là một nhà tâm lý, và một trong những chướng ngại nghề nghiệp của chúng ta là mọi người thường hỏi ý nghĩa của cuộc đời này là gì
Và bạn phải có một khẩu hiệu cho riêng mình, bạn biết đó. Bạn phải nói một điều gì đó.
Chẳng hạn như lời phát biểu của tôi
Bí mật của hạnh phúc: đó là tìm thấy điều gì đó quan trọng hơn bản thân bạn và dâng hiến cuộc đời bạn cho nó.
Đa số trong chúng ta – bây giờ thì “thập niên của tôi” là nguồn cảm hứng trong quá khứ - giờ chúng ta đang thực sự làm điều đó.
Một loạt các ý tưởng đã thay thế một cách đơn giản các nhu cầu sinh học của chúng ta trong cuộc sống của chính mình.
Đây chính là điều tốt nhất của chúng ta.
Không phải việc chúng ta có bao nhiêu con cháu.
Giờ nhìn xem, đây là một tác động sinh học rất thâm thúy.
Đó là sự lệ thuộc của thú vui di truyền với những thú vui khác.
Và không một loài nào có thể làm được điều tương tự như vậy.
Vậy thì chúng ta sẽ nghĩ như thế nào về nó?
Điều này một mặt là tác động lớn, rất lớn về sinh học.
Hiển nhiên là như vậy
Giờ thì chúng ta muốn dùng những học thuyết nào để xem xét?
Vâng, Rất nhiều học thuyết. Nhưng làm sao để có thể kết hợp chúng lại với nhau?
Suy nghĩ về những ý tưởng tái tạo; những suy nghĩ mà được tái tạo từ bộ não này sang bộ não khác.
Richard darwins, người bạn sẽ nghe sau này, đã sáng tạo ra thuật ngữ “memes”, và đưa ra phiên bản đầu tiên rõ ràng và sống động nhất của ý tưởng này trong quyển sách tên là “Gien ích kỷ” của ông.
Bây giờ tôi đang ở đây, nói về ý tưởng của ông ấy.
À, bạn thấy đó, không phải của ông ấy. Đúng, ông ấy là người bắt đầu.
Nhưng bây giờ thì nó là ý tưởng của tất cả mọi người.
Và ông ấy thì không chịu trách nhiệm cho những gì mà tôi nói về “memes”.
Tôi mới là người chịu trách nhiệm cho điều này.
Thật ra thì tôi nghĩ tất cả mọi người đều chịu trách nhiệm cho không chỉ những tác động có chủ tâm của chúng ta, mà còn chịu trách nhiệm cho xu hướng sử dụng sai thuật ngữ này.
Vì vậy tôi nghĩ điều này thật sự quan trọng, đối với Richard, đối với tôi, rằng những ý tưởng này không bị lạm dụng, và không bị sử dụng sai.
Rất dễ để dùng sai chúng. Đó là lí do tại sao mà chúng nguy hiểm.
Nó chỉ nói về một công việc toàn thời gian cố gắng ngăn cản những người sợ hãi về những ý tưởng này khỏi việc cường điệu chúng và rồi chạy trốn khỏi sự cố ý tai hại.
Vì vậy chúng ta phải không ngừng kiên trì và bền bỉ, cố gắng chỉnh sửa những cách hiểu sai lầm như thế thì lòng tốt và những biến thể hữu dụng từ
những ý tưởng của chúng ta mới có thể tiếp tục được lan tỏa. Nhưng đó là một vấn đề.
Chúng ta không có nhiều thời gian, và tôi chỉ đi nhanh qua nó thêm một chút nữa thôi, bởi vì có rất nhiều thứ nữa cần phải nói.
Vậy, hãy để tôi nói luôn: memes giống như là vi-rút vậy.
Đó là điều Richard đã nói, vào năm 93.
Và bạn có thể nghĩ rằng “ồ, làm sao có thể như vậy?
Ý tôi là, vi-rút – bạn biết đó, là một thứ! Còn một meme thì được làm từ gì?"
Hôm qua, Negroponte đã nói về vi-rút viễn thông nhưng mà vi-rút là gì?
Một con vi-rút là một axit nucleic dạng dây cộng thêm cả thái độ.
(Tiếng cười) Đúng vậy, có một điều gì đó ở nó có xu hướng làm cho nó tái tạo còn tốt hơn cả hiệu ứng một cuộc thi gây ra.
Đó gọi là meme. Một túi thông tin kèm theo thái độ.
Một meme được làm từ gì? Những cái bit được làm từ gì hả mẹ?
Không phải là silicon.
Chúng được làm từ thông tin, và có thể được mang đi dưới hoàn cảnh vật chất nào.
Một từ ngữ thì được làm từ cái gì?
Thỉnh thoảng khi mọi người nói “memes có thật sự tồn tại?”
Nói “từ ngữ tồn tại? Chúng có nằm trong bản thể học của anh không?”
Nếu có, vậy thì từ ngữ là memes mà có thể đánh vần được.
Như thế thì có rất nhiều memes khác mà chúng ta không thể đánh vần được.
Có rất nhiều loại memes khác nhau.
Còn nhớ the Shakers chứ? Lấy nó cho đơn giản nhé?
Nội thất đẹp và đơn giản?
Và tất nhiên là chúng cơ bản là đã bị tiêu diệt rồi.
Và một trong những lí do nằm trong tín điều của Shaker-dom là một người không nên lấy chồng hoặc vợ.
Không chỉ đối với những giáo sĩ.
Mà là tất cả mọi người. Vâng, không lấy gì làm ngạc nhiên khi họ đều tuyệt chủng cả rồi. Nhưng thực tế thì đó không phải là lí do mà họ tuyệt chủng.
Họ đã tồn tại cũng lâu như họ đã từng ở vào thời điểm mà mạng lưới an toàn của xã hội chưa xuất hiện.
Đã có rất nhiều góa phụ và trẻ mồ côi, những người có hoàn cảnh như vậy, họ rất cần có một gia đình nhận nuôi.
Vì vậy, họ luôn sẵn sàng có nhu cầu chuyển đổi.
Và họ giữ cho điều đó được tiếp tục.
Và theo nguyên tắc thì điều đó có thể được tiếp tục mãi mãi, với cuộc sống độc thân hoàn hảo về phía những vật chủ.
Ý tưởng thì được nghe theo chỉ trong chốc lát thay vì được truyền đi qua nhiều thế hệ.
Vậy thì những ý tưởng có thể tồn tại dù thực tế rằng chúng không được đi tiếp đến những đời sau.
Một meme có thể được phát triển thay vì sở hữu một tác động tiêu cực đối với sức khỏe di truyền.
Sau hết, loại meme dành cho Shaker-dom cơ bản là một vật ký sinh làm triệt sản.
Cũng có nhiều vật ký sinh như vậy, chúng làm cho vật chủ bị vô sinh.
Đó là một phần trong kế hoạch của chúng.
Chúng không cần phải có trí óc để tạo ra kế hoạch.
Tôi chỉ muốn lưu ý các bạn về chỉ một trong rất nhiều ẩn ý nói về những quan điểm về meme,
tôi khuyên là nên như thế. Tôi không có nhiều thời gian để đi sâu hơn vào nó nữa.
Quyển sách hay của Jared Diamond, “Súng, Những mầm bệnh và Thép,” Ông nói về mầm bệnh là như thế nào, nhiều hơn là về súng và thép, điều đã chinh phục được một bán cầu mới – bán cầu phía Tây – nơi đã chinh phục được phần còn lại của thế giới.
Khi những nhà thám hiểm và những nhà du hành châu Âu di tản ra, họ mang theo trong mình những mầm bệnh mà cơ bản đã được miễn dịch với bản thân họ, những mầm bệnh mà họ đã biết cách làm sao để chịu đựng được qua hàng trăm, hàng ngàn năm, chung sống với gia súc – những con vật mang nguồn bệnh.
Và những nguồn bệnh này đã tiêu diệt người bản xứ, những người không hề miễn dịch với chúng.
Và rồi bây giờ chúng ta lại đang làm lại việc đó.
Lần này là những ý tưởng độc hại.
Hôm qua, một nhóm người –Nicholas Negroponte và những người khác – đã phát biểu về những điều tốt đẹp đang diễn ra khi chúng ta lưu truyền những ý tưởng, nhờ vào công nghệ vượt bậc trên toàn thế giới.
Và tôi đồng ý. Đó là một điều cực kỳ, cực kỳ tuyệt vời.
Nhưng giữa những ý tưởng không thể không được lan rộng ra khắp thế giới, nhờ vào công nghệ tiên tiến của chúng ta, là rất nhiều ý tưởng độc hại.
Bây giờ, điều này ít nhiều cũng đã được chú ý đến.
Sayyid Qutb là một trong những cha đẻ của Đạo Hồi cuồng tín, một trong những nhà lý luận đã truyền cảm hứng cho Osama bin Laden.
“Thứ hướng đến cuộn phim, show thời trang, các cuộc thi sắc đẹp, phòng nhảy, những quầy rượu và các trạm phát tin.” Memes.
Những meme này đang tràn ra toàn thế giới và chúng đang hủy hoại tất cả các nền văn hóa.
Chúng đang phá hoại các ngôn ngữ.
Chúng đang thiêu rụi tất cả truyền thống và lệ thường của chúng ta.
Và đó không phải là lỗi của chúng ta, điều này không còn đúng nữa khi mà những mầm bệnh của chúng ta tấn công đến những người chưa phát triển hệ miễn dịch của họ.
Chúng ta đều có hệ miễn dịch với tất cả những thứ tạp nham nằm bên bờ văn hóa của mình.
Chúng ta là một xã hội tự do, vì vậy chúng ta để mặc cho những thứ đồi trụy – chúng ta chỉ nhún vai bỏ qua.
Chúng chỉ như là một cơn cảm lạnh nhẹ.
Chúng không hề gì đối với chúng ta.
Nhưng chúng ta nên nhận thấy rằng đối với rất nhiều người trên thế giới, Chúng thực sự là một vấn đề.
Và chúng ta nên được cảnh giác về điều này.
Khi chúng ta lan truyền nền giáo dục cũng như công nghệ của mình, một trong những việc mà chúng ta đang làm là trở thành vật trung gian của memes mà đang được quan sát một cách chính xác bởi những vật chủ của rất nhiều memes khác. Là một sự đe dọa khủng khiếp đối với memes yêu thích của chúng – những memes mà chúng đã chuẩn bị để hy sinh bản thân mình.
Vậy thì bây giờ, làm thế nào để chúng ta cho những meme tốt biết về những meme xấu?
Đó không phải là việc của ngành khoa học nghiên cứu về meme.
Ngành nghiên cứu về meme là trung lập, một cách có đạo đức.
Và nó nên như vậy. Đây không phải là nơi của sự ghét bỏ hay tức giận.
Nếu bạn có một người bạn chết vì căn bệnh AIDS, vậy thì bạn ghét AIDS.
Nhưng cách thức để đối diện với nó là phải làm khoa học, Và hiểu được cách nó lan rộng, tại sao lại với một quan điểm trung lập, một cách có đạo đức.
Hãy dựa trên thực tế.
Thực hiện các ẩn ý.
Còn không gian cho sự đam mê có đạo đức khi chúng ta có được sự thật Và có thể tìm ra điều tuyệt vời nhất mà mình nên làm.
Và với những mầm bệnh, mẹo là không nên cố tiêu diệt chúng.
Bạn sẽ không bao giờ có thể triệt tiêu được những mầm bệnh.
Tuy nhiên, điều mà bạn có thể làm là khuyến khích các hình thức chăm sóc sức khỏe cộng đồng và những điều tương tự mà có thể sẽ khuyến khích cuộc cách mạng không độc hại.
Điều đó sẽ phần nào cổ vũ sự lan truyền các thể đột biến lành của những thứ độc hại nhất. *Thứ ở đây là chỉ cấp phân loại dưới loài trong sinh vật học
Thời gian tôi chỉ có chừng đó thôi, cảm ơn các bạn rất nhiều vì đã chú ý.
Đây là hình biểu diễn não bộ của bạn. Và não bộ của bạn có thể chia thành 2 phần.
Có nửa trái, nửa thiên về logic, và nửa phải, nửa thiên về trực giác.
Và nếu chúng ta có một thang đo khả năng của mỗi bán cầu, chúng ta có thể vẽ sơ đồ não bộ.
Và ví dụ, đây sẽ là ai đó có thiên hướng lập luận logic.
Và đây là một người thiên hoàn toàn về trực giác.
Vậy não bộ của bạn sẽ ở đâu trong thang đo này?
Vài người trong số chúng ta có thể chọn một trong hai thái cực, nhưng tôi nghĩ với đa số khán thính giả, não bộ của bạn sẽ như thế này -- với khả năng cao ở 2 bán cầu não cùng lúc.
Không phải là chúng nhất thiết phải riêng rẽ.
Cùng một lúc bạn có thể tuân theo vừa logic vừa trực giác
Và do đó tôi cho rằng tôi là một trong số những người đó, bên cạnh đa số những nhà vật lý lượng tử thực nghiệm khác, những người cần có logic tốt để móc nối những ý tưởng phức hợp
Nhưng cùng lúc, chúng ta cần trực giác tốt để làm thí nghiệm hiệu quả.
Làm thế nào để phát triển trực giác? Chúng ta thích chơi với các thứ.
Vậy chúng ta ra ngoài và chơi với nó, và chúng ta xem nó hoạt động như thế nào. Và chúng ta phát triển trực giác theo cách đó.
Và thực sự bạn làm điều y hệt thế.
Vậy một trực giác mà bạn có thể đã phát triển qua các năm là một vật chỉ có thể ở một chỗ tại một thời điểm xét.
Ý tôi là, nghe có vẻ kỳ cục khi nghĩ rằng một thứ có thể ở hai nơi trong cùng một thời điểm, nhưng bạn không được sinh ra với lập luận này, bạn phát triển nó.
Và tôi nhớ mình từng quan sát một đứa trẻ chơi với một cái chặn xe hơi.
Nó mới chỉ là một đứa trẻ mới chập chững biết đi, và nó cứ vấp ngã luôn.
Nhưng tôi cược là với cái chặn xe đã dạy cho nó một bài học hết sức có giá trị, và đó là những vật to lớn không cho phép bạn bước qua nó, và chúng luôn ở nguyên một chỗ.
Và vì thế đây là một hình mẫu cơ sở về thế giới, trừ khi bạn là một nhà vật lý nguyên tử,
Nó sẽ là một hình mẫu kinh khủng cho một nhà vật lý nguyên tử, bởi họ không đùa nghịch với những cái chặn xe hơi, họ chơi đùa với những phân tử bé nhỏ kỳ lạ.
Và khi họ chơi đùa với những phân tử của họ, họ thấy họ làm những việc hơi kỳ cục -- như thể họ có thể bay qua các bức tường, hoặc họ có thể ở hai nơi khác nhau trong cùng một thời điểm.
Và thế là họ viết ra toàn bộ những quan sát đó, và họ gọi đó là lý thuyết của cơ học lượng tử.
Và đó là vật lý vài năm về trước; bạn cần cơ học lượng tử để mô tả những phân tử nhỏ xíu.
Nhưng bạn không cần nó để mô tả các vật thể lớn trong đời sống quanh ta.
Điều này không thực sự phù hợp với trực giác của tôi, và có thể chỉ vì tôi không thường xuyên chơi đùa với các phân tử.
Vâng, thỉnh thoảng tôi có chơi đùa với chúng, nhưng không thường xuyên.
Và tôi chưa từng thấy chúng.
Ý tôi là, chưa ai từng nhìn thấy tận mắt một phân tử.
Nhưng nó cũng không phù hợp với khía cạnh logic của tôi.
Bởi vì nếu mọi thứ được tạo thành bởi các hạt phân tử và tất cả các hạt phân tử đều tuân theo cơ học lượng tử, thì lẽ ra mọi vật đều phải tuân theo cơ học lượng tử?
Tôi không thấy lý do nào cho rằng không thể như vậy.
Và thế là tôi cảm thấy tốt hơn hẳn về toàn bộ sự việc nếu chúng ta có thể bằng một cách nào đó cho thấy rằng một vật thể bình thường cũng tuân theo cơ học lượng tử.
Vậy vài năm trước, tôi bắt đầu làm như vậy.
Tôi làm được một cái.
Đây là vật thể đầu tiên mà bạn có thể nhìn thấy mà đã ở trong một sự chồng chập lượng tử.
Vậy cái mà chúng ta nhìn thấy ở đây là một chip vi tính nhỏ.
Và bạn có thể nhìn thấy chấm màu xanh ở chính giữa.
Và rằng mẩu kim loại mà tôi chuẩn bị nói tới này trong một phút nữa.
Đây là một bức ảnh của vật thể này.
Và ở đây tôi sẽ phóng to lên một chút. Chúng ta đang nhìn thẳng vào phần trung tâm.
Và đây là một ảnh siêu lớn cận cảnh của mẩu kim loại.
Và điều chúng ta đang nhìn vào là một mẩu kim loại, và nó có dáng như một chiếc ván trượt, và nó đang chìa ra ở rìa.
Và thế là tôi làm thứ này theo cách gần như cách làm một chip điện tử.
Tôi bước vào một căn phòng vô trùng với một mạch bán dẫn silic và tôi vận hành với các máy móc cỡ lớn trong khoảng 100 giờ.
Cuối cùng, tôi phải tự tạo ra chiếc máy của mình -- để làm ra cái hố dạng bể bơi này ở bên dưới thiết bị.
Thiết bị có khả năng ở trạng thái chồng chất lượng tử, nhưng nó cần một chút giúp đỡ.
Đây, để tôi cho các bạn một phép loại suy.
Bạn hiểu khó chịu như thế nào khi ở trong một chiếc thang máy chật cứng người?
Ý tôi là, khi tôi ở trong một chiếc thang máy một mình, tôi làm đủ trò kỳ cục, nhưng khi những người khác bước vào và tôi dừng làm những trò đó, vì tôi không muốn làm phiền họ, hoặc, thật lòng mà nói, làm kinh sợ họ.
Vậy cơ học lượng tử cho rằng các vật tĩnh cũng cảm thấy như vậy.
Những người đi cùng thang máy đối với các vật thể tĩnh không chỉ là con người, mà còn là ánh sáng chiếu vào nó và gió thổi qua nó và nhiệt độ trong phòng.
Và thế là chúng ta biết rằng, nếu chúng ta muốn nhìn thấy mẩu kim loại này hoạt động theo nguyên tắc cơ học lượng tử, chúng ta sẽ phải loại ra tất cả các "người đi cùng" khác.
Và đó là điều chúng tôi đã làm.
Chúng tôi tắt đèn đi, và chúng tôi đặt nó vào môi trường chân không, làm lạnh nó chỉ trên nhiệt độ 0 tuyệt đối (-273 độ C) một chút xíu.
Bây giờ, một mình trong thang máy, mẩu kim loại tự do hoạt động theo bất kỳ cách nào nó muốn.
Và rồi chúng tôi đo chuyển động của nó.
Chúng tôi thấy rằng nó chuyển động theo những cách hết sức kỳ lạ.
Thay vì chỉ đứng yên một chỗ, nó rung. Và cách thức dao động của nó thể hiện như thế này -- như một cái bể: dãn ra và co vào.
Bằng cách cho nó một cú thúc, chúng tôi có thể làm cho nó vừa rung và vừa không rung trong cùng một thời điểm -- điều mà chỉ xảy ra với cơ học lượng tử.
Vậy điều tôi đang nói ở đây là một thứ gì đó thực sự tuyệt vời.
Có nghĩa gì khi một vật thể vừa rung vừa không rung trong cùng một thời điểm?
Vậy hãy suy nghĩ về các hạt nguyên tử.
Vậy một trường hợp: toàn bộ hàng nghìn tỷ nguyên tử tạo nên mẩu kim loại đó đang ngồi yên một chỗ và trong cùng thời điểm đó chính những nguyên tử đó đang chuyển động lên xuống.
Bây giờ ở những thời điểm xác định khi chúng thẳng hàng.
Thời gian còn lại chúng bị đẩy tới hỗn loạn.
Điều này có nghĩa là mọi nguyên tử đều ở hai nơi khác nhau trong cùng một thời điểm, đồng nghĩa với việc toàn thể miếng kim loại ở hai nơi khác nhau.
Tôi nghĩ điều này hết sức thú vị.
(Tiếng cười) Thật đấy.
(Vỗ tay) Thật đáng để tôi tự nhốt mình trong một căn phòng vô trùng làm việc suốt những năm qua. Bởi vì, nhìn này, tỉ lệ giữa một nguyên tử và mẩu kim loại gần bằng tỉ lệ giữa mẩu kim loại đó và bạn.
Vậy nếu một nguyên tử đơn có thể ở hai nơi khác nhau trong cùng một thời điểm, mẩu kim loại có thể ở hai nơi khác nhau, sao bạn lại không thể?
Ý tôi là, đây là tiếng nói của khía cạnh logic trong tôi.
Vậy tưởng tượng nếu bạn ở nhiều nơi khác nhau trong cùng một thời điểm, nó sẽ như thế nào?
Nhận thức của bạn sẽ điều khiển cơ thể bạn bị phân tách trong không gian như thế nào?
Có một phần khác của câu chuyện.
Là khi chúng tôi làm ấm nó lên, và bật đèn và nhìn vào trong chiếc hộp, chúng tôi thấy mẩu kim loại vẫn ở đó nguyên vẹn.
Và tôi phát triển trực giác, cho rằng có vẻ như là mọi vật thể trong thang máy là những vật thể lượng tử bị nhồi vào trong một không gian bé xíu.
Bạn nghe rất nhiều cuộc nói chuyện về cách mà cơ học lượng tử nói rằng mọi vật đều có mối liên hệ với nhau.
Không hẳn như vây;
nó còn hơn thế, nó sâu sắc hơn.
Những mối liên kết đó, mối liên kết giữa bạn và toàn thể những thứ quanh bạn, xác định bạn là ai theo nghĩa đen. Và đó là sự kỳ cục đầy sâu sắc của cơ học lượng tử.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi là Jessi và đây là cái va li của tôi.
Nhưng trước khi tôi cho bạn xem những thứ bên trong, tôi xin thú nhận trước mọi người một điều, đó là, tôi nghiện việc phối hợp quần áo với nhau.
Tôi thích tìm tòi, ăn mặc, và gần đây nhất là, chụp ảnh và viết blog về từng bộ quần áo được kết hợp ngẫu hứng với những gam màu khác nhau cho mỗi dịp khác nhau.
Nhưng tôi không hề mua quần áo mới.
Tất cả quần áo của tôi đều là đồ si-đa được mua ở những cừa hàng quần áo cũ và những cửa hàng bình dân.
Ồ, cảm ơn.
Mua quần áo cũ, đã qua sử dụng giúp tủ quần áo của tôi giảm gánh nặng đến môi trường và đến cái ví tiền của tôi.
Tôi tiếp xúc với những người nổi tiếng ở nhiều lĩnh vực khác nhau; nên chuyện tiêu tiền luôn có lí do chính đáng; Ngoại hình của tôi khá đặc biệt; nên việc mua sắm giống như đơn thương độc mã tìm kho báu vậy.
Ý tôi là, hôm nay tôi sẽ tìm mua cái gì đây?
Nó có vừa với tôi không?
Tôi có thích màu đó không?
Giá có dưới 20 đô la không?
Nếu tất cả các câu trả lời đều là có, tôi cảm thấy như thể mình đã thắng cuộc.
Trở lại với cái va li của tôi và những thứ tôi mang theo cho chương trình TED thú vị tuần này.
Nghĩa là một cô gái với những bộ cánh thế này sẽ mang gì bên người?
Vì vậy, tôi sẽ cho các bạn thấy chính xác tôi đã mang cái gì.
Tôi mang theo bảy cái quần trong và chỉ có thế.
Chính xác là những cái quần lót đủ dùng cho một tuần là tất cả những gì tôi để trong va li.
Tôi cược là tôi có thể tìm thấy những bộ quần áo khác tôi có thể mặc được ngay khi tôi đến Palm Springs.
Và vì bạn không thấy tôi là người phụ nữ xuất hiện ở TED chỉ với nội y -- (Cười) nên nghĩa là tôi đã tìm thấy những bộ quần áo mặc được.
Và tôi thực sự muốn cho các bạn xem những bộ quần áo dùng trong một tuần của tôi ngay bây giờ.
Nghe có vẻ thú vị phải không?
(Vỗ tay) Và song song với việc này, tôi cũng chuẩn bị kể các bạn vài bài học cuộc đời tin hay không thì tùy bạn, mà tôi đã thu lượm được trong cuộc hành trình không mặc quần áo mới.
Vậy thì chúng ta cùng bắt đầu với Chủ Nhật.
Tôi gọi bộ này là hổ tỏa sáng.
Bạn không cần tốn nhiều tiền để trông xinh đẹp.
Bạn có thể lúc nào cũng trông thật độc đáo với ít hơn 50 đô la.
Cả bộ này, tính luôn cái áo khoác, chỉ tốn 55 đô la, và đó là bộ đắt nhất mà tôi đã mặc trong cả tuần.
Thứ Hai: Màu sắc là chủ đạo.
Về mặt sinh lý thì hầu như không thể mặc một cái quần đỏ sáng màu khi đang có tâm trạng xấu.
(Cười) Nếu bạn vui vẻ, bạn sẽ làm người khác vui vẻ theo.
Thứ Ba: Sự hòa hợp được đánh giá cao.
Tôi dành phần lớn cuộc đời mình cố gắng là chính mình và đồng thời cố gắng thích nghi, hòa hợp.
Hãy là chính mình.
Nếu xung quanh bạn là những người có gu giống như bạn, họ không chỉ chấp nhận, mà họ còn đánh giá cao nữa.
Thứ Tư: Vỗ về đứa trẻ trong bạn.
Đôi khi người ta nói với tôi rằng tôi như đang chơi trò mặc đồ, hoặc là tôi khiến họ nhớ về thời họ mới bảy tuổi.
Tôi chỉ cười và nói, "Cảm ơn."
Thứ Năm: Tự tin là bí quyết.
Nếu bạn nghĩ bạn trông ổn khi mặc bộ nào đó, thì bạn hãy mặc nó.
Hay nếu như bạn thấy mình không hợp với bộ nào kia, cũng có thể là bạn đúng.
Mẹ tôi đã dạy tôi như thế ngày ngày.
Nhưng chỉ đến khi tôi sang tuổi 30 tôi mới thật sự hiểu được ý nghĩa của nó.
Và tôi sẽ làm sáng tỏ điều này chỉ trong vài giây.
Nếu bạn tin rằng mình xinh đẹp cả tâm hồn và ngoại hình, thì không có gì có thể ngăn bạn thể hiện điều đó.
Và trong khán đài này, không ai trong chúng ta là ngoài lệ cả.
Bạn có thể khuấy động bất cứ cái gì bạn muốn.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Thử Sáu: Sự thật của vũ trụ -- năm từ dành cho bạn: Vàng xe-quin hợp mọi thứ.
Và cuối cùng, thứ Bảy: Phát huy phong cách đặc trưng của riêng bạn thật sự là cách tuyệt vời để thể hiện bản thân với mọi người. mà không phải nói bất cứ điều gì.
Điều đó đã được chứng minh nhiều lần khi trong tuần này mọi người bước đến phía tôi đơn giản vì những thứ tôi mặc trên người. Và chúng tôi đã có những cuộc trao đổi vô cùng thú vị.
Tất nhiên là không thể để vừa tất cả những bộ đồ này vào cái va li nhỏ xíu này được.
Vậy nên trước khi tôi về nhà ở Brooklyn, tôi sẽ quyên góp tất cả lại.
Vì sau tuần này, bản thân tôi đang cố gắng tiếp thu một bài học rằng cho đi là tốt.
Tôi không cần phải giữ chúng theo cảm tính, bởi vì ở mỗi ngõ ngách, sẽ luôn có những bộ quần áo lạ mắt, đầy màu sắc, lấp lánh chờ đợi tôi, chỉ cần tôi để tâm một chút và quan sát.
Cảm ơn mọi người rất nhiều.
(Vỗ tay) Cảm ơn,
(Vỗ tay)
Sức mạnh.
Đó là từ đến trong tâm trí tôi
Chúng ta là những kỹ sư công nghệ mới
Chúng ta có rất nhiều dữ liệu, nên chúng ta có rất nhiều sức mạnh
Chúng ta có bao nhiêu sức mạnh?
Cảnh trong phim: "Apocalypse Now" - một bộ phim tuyệt vời
Chúng ta phải mang người hùng của chúng ta, Capt. Willard, đến miệng sông Nung để anh ta có thể đuổi theo Col. Kurtz.
Cách chúng ta làm là mang anh ta bay đến và thả xuống.
Đến cảnh này: bầu trời dày đặc phi đội trực thăng mang anh ta đến
Và có tiếng nhạc nền to, hồi hộp, thứ âm nhạc hoang dã này.
♫ Dum da ta da dum ♫ ♫ Dum da ta da dum ♫ ♫ Da ta da da ♫ Nó mang rất nhiều sức mạnh.
Đó là thứ sức mạnh tôi cảm nhận được trong căn phòng này
Đó là thứ sức mạnh chúng ta có bởi tất cả những dữ liệu mà chúng ta có
Hãy cùng xem một ví dụ
Chúng ta có thể làm gì Với dữ liệu của chỉ một người?
Chúng ta có thể làm gì với dữ liệu của người đó?
Tôi có thể xem những bản lưu tài chính của bạn
Tôi có thể nói cho bạn biết bạn có thanh toán hóa đơn đúng hạn không
Tôi biết bạn có đáng để cho vay hay không
Tôi có thể nhìn vào các bản lưu y tế, tôi có thể thấy tim bạn vẫn còn đang đập thấy bạn có đáng để cung cấp dịch vụ bảo hiểm không.
Tôi có thể nhìn vào kiểu bạn nhấp chuột.
Khi bạn đến thăm website của tôi, tôi thực sự biết những gì bạn sắp sửa làm, bởi vì tôi đã thấy bạn ghé thăm hàng triệu wesite trước đây.
Và tôi xin lỗi phải nói với bạn rằng bạn giống như tay chơi bài poker, bạn có một câu chuyện
Tôi có thể kể chuyện với dữ liệu phân tích rằng bạn sắp sửa làm gì thậm chí trước khi bạn làm nó.
Tôi biết bạn thích gì, tôi biết bạn là ai. Và điều đó xảy ra thậm chí trước khi tôi nhìn vào thư hay điện thoại của bạn.
Đó là những thứ chúng ta có thể làm được với dữ liệu mà chúng ta có.
Nhưng tôi thực sự không có mặt ở đây để nói về những gì chúng ta có thể làm.
Tôi ở đây để nói về những gì chúng ta nên làm.
Điều gì là đúng đắn để làm?
Giờ tôi thấy vài ánh mắt mù mờ như "Tại sao bạn lại hỏi chúng tôi điều gì là đúng để làm?
Chúng ta chỉ là những người xây dựng nên nó.
Người khác sẽ dùng chúng." Đủ công bằng.
Nhưng nó làm tôi nghĩ lại.
Tôi nghĩ về chiến tranh thế giới thứ hai -- một vài kĩ nghệ gia vĩ đại, một vài nhà vật lĩ vĩ đại, nghiên cứu về sự phân rã và kết hợp hạt nhân -- những khái niệm liên quan đến hạt nhân
Chúng ta tập hợp những nhà vật lí này ở Los Alamos để xem những gì họ sẽ xây dựng.
Chúng ta muốn con người xây dựng công nghệ suy nghĩ về những gì chúng ta sẽ làm với công nghệ đó
Vậy nên, chúng ta sẽ nên làm gì với dữ liệu của anh ta?
Chúng ta có nên thu thập nó, tập trung nó lại, để làm cho kinh nghiệm trực tuyến của anh ta tốt hơn?
Để chúng ta có thể kiếm tiền?
Để chúng ta có thể bảo vệ chính mình nếu anh ta trở nên không còn tốt nữa?
Hay chúng ta nên tôn trọng riêng tư của anh ấy bảo vệ lòng tự trọng của anh ta và để anh ta được yên?
Điều gì nên làm?
Nên làm thế nào để nhận ra điều đó
Tôi biết: nguồn lực đám đông. Hãy để đám đông làm việc đó.
Để hâm nóng không khí, hãy bắt đầu với một câu hỏi đơn giản mà tôi chắc rằng mọi người ở đây đều có ý kiến về nó iPhone và Android.
Hãy giơ tay -- iPhone
Uh huh.
Android.
Bạn nghĩ rằng với một nhóm người thông minh chúng ta sẽ không trở thành trò hề cho những chiếc điện thoại xinh xắn.
(Tiếng cười) Câu hỏi tiếp theo, khó hơn một chút.
Chúng ta có nên thu thập mọi dữ liệu về một người để làm cho trải nghiệm của anh ta tốt hơn và để bảo vệ chúng ta trong trường hợp anh ta không còn tốt nữa?
Hay chúng ta nên mặc kệ anh ta?
Thu thập dữ liệu của anh ta
Để mặc kệ anh ấy
Bạn an toàn rồi.
Thật tốt. (Tiếng cười) Rồi, câu hỏi cuối cùng câu hỏi khó hơn khi cố gắng đánh giá chúng ta nên làm gì trong trường hợp này, chúng ta có nên sử dụng khuôn khổ đạo đức luận của Kant không hay chúng ta nên sử dụng khuôn khổ nhân quả của Mill?
Kant
Mill
Không nhiều biểu quyết lắm
(Tiếng cười) Vâng, đó là một kết quả tồi tệ.
Tồi tệ, bởi vì chúng ta có những ý kiến mạnh hơn về những thiết bị cầm tay của chúng ta hơn về những khuôn khổ đạo đức mà chúng ta nên dùng dể đưa ra những quyết định.
Làm sao để chúng ta biết phải làm gì với những sức mạnh chúng ta có nếu chúng ta không có một khuôn khổ đạo đức nào?
Chúng ta biết nhiều về hệ điều hành cho di động, nhưng chúng ta thực sự cần một hệ điều hành đạo đức.
Hệ điều hành đạo đức là gì?
Tất cả chúng ta đều biết về đúng và sai, đúng không.
Bạn cảm thấy tốt khi bạn làm điều gì đó đúng, bạn cảm thấy tệ khi bạn làm điều gì sai.
Bố mẹ chúng ta dạy chúng ta rằng: Khen ngợi điều tốt, khiển trách điều xấu.
Nhưng làm sao để chúng ta nhận ra cái gì đúng, cái gì sai?
Và ngày qua ngày, chúng ta có những kĩ thuật để sử dụng.
Có thể chúng ta chỉ cần theo cảm tính của mình.
Có thể chúng ta sẽ yêu cầu biểu quyết -- chúng ta dùng sức mạnh đám đông.
Hoặc có thể chúng ta sẽ đẩy nó cho người khác hỏi nhà chức trách, xem những gì họ nói.
Nói cách khác, đó là một kiểu ngẫu nhiên kiểu bột phát làm sao chúng ta có thể nhận ra chúng ta nên làm gì.
Và có lẽ, để chắc chắn, cái chúng ta thực sực cần là một khuôn khổ đạo đức có thể hướng dẫn chúng ta, nói chúng ta điều gì là đúng và sai ngay từ đầu, và làm thế nào để chúng ta có thể biết cần làm gì trong một tình huống cụ thể.
Vậy hãy lấy một khuôn khổ đạo đức.
Chúng ta là người của những con số, sống bằng những con số.
Làm sao để chúng ta có thể sử dụng những con số như là nền tảng của khuôn khổ đạo đức?
Tôi biết một người biết đích xác việc đó
Một người thông minh -- đã mất cách đây 2500 năm.
Plato, đúng vậy.
Mọi người còn nhớ ông ta không - nhà triết học già?
Bạn thường ngủ suốt lớp triết học đó.
Và Plato, ông ta có nhiều mối quan tâm như chúng ta có.
Ông ta lo nghĩ về đúng và sai.
Ông ta muốn biết rằng cái gì là xác đáng.
Nhưng ông ta nghĩ rằng tất cả những gì có vẻ như sắp được làm chỉ là sự ý kiến cân nhắc về nó.
Anh ta nói một cái gì đó là chân lý. Cô ta nói một cái khác mới là chân lý.
Đó là một kiểu thuyết phục khi anh ta nói và khi cô ta nói.
Tôi bị tiến thoái lưỡng nan, tôi chẳng đạt được gì cả.
Tôi không muốn ý kiến, tôi muốn kiến thức.
Tôi muốn biết sự thật về công lý -- như tôi có sự thật trong toán.
Trong toán, chúng ta biết những dữ kiện khách quan.
Hãy lấy một số, bất kì số nào -- số hai.
Số ưa thích, tôi thích số này.
Có những sự thật về số hai
Nếu bạn có hai vật gì đó, bạn thêm hai, bạn sẽ có bốn.
Điều này luôn đúng cho dù bạn đang nói về vật gì.
Đó là sự thật rõ ràng về dạng thức của số hai, một dạng thức trừu tượng.
Khi bạn có hai thứ của bất kì thứ gì -- hai mắt, hai tai, hai mũi, chỉ là hai thứ thấy được -- tất cả những thứ đó đều là dạng thức của số hai.
Tất cả chúng tham gia vào những sự thật mà số hai có.
Tất cả chúng có đặc tính hai trong bản thân chúng.
Và vì thế, nó không phải là vấn đề của bản thân ý kiến.
Điều gì xảy ra nếu, Plato nghĩ rằng, đạo đức giống như toán học?
Nếu có một dạng thức thuần túy của công lý?
Nếu có những sự thật về công lý, và bạn có thể nhìn thấy thế giới xung quanh và thấy những điều nào tham gia, tham gia một phần vào dạng thức đó của công lý?
Từ đó bạn sẽ biết cái gì thực sự là chân lý, và cái gì không.
Điều này không liên quan đến ý kiến hoặc hình thức..
Đó là một tầm nhìn tuyệt vời.
Ý tôi là, hãy nghĩ về nó. Thật vĩ đại. Thật là nhiều tham vọng.
Nhiều tham vọng như chính chúng ta.
Ông ấy muốn giải quyết các vấn đề về đạo lý.
Ông ấy muốn những sự thật khách quan.
Nếu bạn cũng nghĩ theo cách đó, bạn đã có một nền tảng đạo đức Platon.
Nếu bạn không nghĩ theo cách đó, ồ, bạn có rất nhiều bè bạn trong lịch sử triết học phương Tây, bởi vì ý tưởng tốt -- bạn biết đấy, con người chỉ trích nó lên.
Aristotle, thực tế, ông không hài lòng.
Ông ấy nghĩ nó không thực tế.
Aristotle nói rằng "Chúng ta chỉ nên tìm kiếm sự chính xác ở mỗi đối tượng mà đối tượng đó cho phép."
Aristotle nghĩ rằng đạo lý không giống lắm với toán học.
Ông ấy nghĩ đạo lí là vấn đề đưa ra quyết định luôn và ngay sử dụng những nhận xét xác đáng nhất để tìm ra con đường đúng đắn.
Nếu bạn cũng nghĩ như thế, Plato không phải là kiểu người dành cho bạn.
Nhưng đừng đầu hàng vội,
có thể còn những cách khác mà chúng ta có thể sử dụng những con số như là nền tảng của khuôn khổ đạo đức.
Bạn nghĩ sao về: Sẽ ra sao nếu như ở bất kì tình trạng nào bạn cũng có thể vừa tính toán, nhìn những lựa chọn, chọn ra điều tốt nhất và biết phải làm gì tiếp theo?
Điều này nghe có quen không?
Đó là khuôn khổ đạo đức vị lợi.
John Stuart Mill là một người ủng hộ vĩ đại của học thuyết này -- cũng là người rất tử tế và chỉ mới mất cách đây 200 năm.
Cơ bản của chủ nghĩa vị lợi -- Tôi chắc chắn rằng ít nhất bạn cũng đã quen với nó.
Có ba người đã ủng hộ Mill trước khi quen với học thuyết đó
Nhưng đây là cách mà nó thực hiện.
Sẽ ra sao, nếu đạo lí, nếu những gì tạo nên đạo lí, chỉ là vấn đề của nó có tối đa hóa sự hài lòng và tối thiểu hóa nỗi đau hay không?
Nó mang những thứ chân thực vào trong hành động.
Nó không phải là một dạng quan hệ của những hình thức trừu tượng.
Nó là vấn đề của kết quả.
Bạn chỉ nhìn vào kết quả và xem xét, một cách toàn cục, liệu nó có tốt hơn hay xấu hơn.
Xem xét vậy sẽ trở nên đơn giản. Sau đó chúng ta biết chúng ta phải làm gì.
Hãy cùng xem một ví dụ.
Giả sử tôi đến và nói "Tôi sắp lấy điện thoại của anh"
Không phải chỉ bởi vì nó đã đổ chuông trước đó, mà tôi lấy nó bởi vì tôi đã thực hiện sự tính toán nhỏ.
Tôi đã nghĩ rằng, gã này trông đáng nghi ngờ.
Và sẽ ra sao nếu gã đang gửi thông điệp đến nơi ẩn nấp của Bin Laden hoặc kẻ nào đang chăm sóc cho Bin Laden -- và gã thực sự giống một tên khủng bố, một kẻ ung nhọt.
Tôi sắp tìm thấy vấn đề, và khi tôi tìm thấy nó, tôi sẽ chống lại sự thiệt hại to lớn mà gã có thể gây ra
Đó là một công cụ cực kì hữu ích để chống lại sự thiệt hại như thế.
Và so với sự đau đớn nhỏ mà nó có thể gây ra -- bởi vì nó gây ra sự lúng túng khi tôi nhìn vào điện thoại của anh ta và nhìn thấy anh ta đang có vấn đề với FarmVille và tất cả điều đó -- nó bị tràn ngập bởi những giá trị khi nhìn vào chiếc điện thoại đó.
Nếu bạn cảm thấy theo cách đó đó là một lựa chọn vị lợi.
Nhưng có thể bạn cũng không cảm thận theo cách đó.
Có thể bạn nghĩ, đó là điện thoại của anh ta.
Thật là sai khi lấy điện thoại của anh ta, bởi vì anh ta là một con người và anh ta có quyền và địa vị của mình, và chúng ta không thể xen vào điều đó.
Anh ta có quyền tự do.
Điều này không bị ảnh hưởng bởi những gì chúng ta tính toán.
Có những thứ bản thân nó đã là sai -- giống như nói dối là sai giống như hành hạ trẻ em vô tội là sai.
Kant thể hiện rất tốt ở điểm này, và ông ấy nói tốt hơn chúng ta nói về nó
Ông ấy nói chúng ta nên sử dụng suy luận của mình để làm rõ những qui luật mà chúng ta nên dùng để dẫn dắt đạo đức của mình. Và khi đó nhiệm vụ của chúng ta là làm theo những qui luật đó.
Nó không liên quan gì đến sự tính toán cả.
Vì thế hãy dừng lại.
Chúng ta đúng về những thứ triết học này.
Và điều này đã diễn ra hàng ngàn năm, bởi vì đó là những câu hỏi khó, và tôi thì chỉ có 15 phút.
Nên hãy rút gọn lại.
Bạn nên làm như thế nào để đưa ra quyết định?
Nên làm như Plato, như Aristotle, như Kant, như Mill?
Chúng ta nên làm gì? Câu trả lời là gì?
Đâu là công thức mà chúng ta có thể sử dụng ở bất kì tình huống nào để quyết định rằng chúng ta nên làm gì, chúng ta có nên sử dụng dữ liệu của anh ta hay không?
Công thức là gì?
Không có 1 công thức nào hết.
Không hề có một câu trả lời đơn giác.
Đạo đức là vấn đề khó.
Đạo đức yêu cầu sự suy nghĩ.
Và rằng nó không hề thoải mái
Tôi biết, phần lớn thời gian trong sự nghiệp của tôi là cho trí tuệ nhân tạo, cố gắng xây dựng những cỗ máy có thể có một số suy nghĩ như chúng ta, có thể cho chúng ta một số câu trả lời.
Nhưng những cỗ máy đó không thể.
Bạn không thể chỉ lấy tư duy con người và nhét vào một cỗ máy.
Chúng ta là những thực thể duy nhất có thể suy nghĩ.
Thật hạnh phúc rằng chúng ta không phải là máy móc, chúng ta có thể tư duy.
Không chỉ chúng ta có khả năng tư duy, mà chúng ta phải tư duy.
Hannad Arendt nói rằng, "Sự thật đáng buồn là những điều xấu xa trên thế giới này không phải được làm bởi những người muốn trở thành kẻ xấu.
Những điều xấu đến từ những kẻ không biết tư duy."
Bà gọi điều đó là "sự tầm thường của kẻ xấu."
Và đáp lại cho điều đó là là chúng ta cần thực hành tư duy từ mỗi cá nhân theo đúng nghĩa.
Hãy làm nó. Hãy tư duy.
Thực tế, hãy bắt đầu luôn bây giờ.
Mọi người trong phòng hãy làm việc này: nghĩ về lần cuối cùng bạn ra một quyết định lần mà bạn đã lo lắng về điều định làm, lần mà bạn tự hỏi "Mình nên làm gì bây giờ?"
Hãy nhớ lại điều đó. Và bây giờ hãy áp dụng nó và nói "Mình đã đi đến quyết định đó như thế nào?
Mình đã làm gì? Mình có theo những gì thực lòng mình không?
Mình có ai ủng hộ không? Hoặc mình có vướng vào vấn đề pháp lí không?"
Hoặc ngay bây giờ chúng ta có nhiều lựa chọn hơn.
"Chúng ta có đánh giá được sự vừa lòng tối đa như Mill không?
Hoặc như Kant, chúng ta có dùng lí trí để làm rõ cái gì là bản chất sự thật không?"
Hãy nghĩ về nó, thực sự chăm chú vào nó.
Điều này rất quan trọng Nó quan trọng đến nỗi chúng ta dùng đến 30 giây quí giá của thời gian TEDtalk chỉ để nghĩ về nó
Bạn sẵn sàng chưa.
Bắt đầu. Dừng lại. Tốt lắm.
Những gì bạn vừa làm, là bước đầu tiên hướng tới chịu trách nhiệm về những gì chúng ta nên làm với sức mạnh của mình.
Giờ bước tiếp theo -- hãy thử nó.
Tìm một người bạn và giải thích với họ làm thế nào để đưa ra quyết định đó.
Không phải lúc này. Hãy đợi đến khi tôi hoàn thành bài nói.
Hãy làm nó sau bữa trưa.
Và đừng tìm một người bạn kĩ nghệ gia nào; hãy tìm người nào đó khác biệt với bạn.
Tìm một nghệ sĩ, một nhà văn -- hoặc, tìm một nhà triết học và nói với họ.
Thực tế, tìm một người nào đó từ cộng đồng.
Tại sao? Bởi vì họ nghĩ về những vấn đề một cách khác biệt hơn là chúng ta nghĩ như một kĩ sư công nghệ.
Một vài ngày trước đây, ngay ngã tư bên đường từ đây, có hàng trăm người tụ tập cùng nhau.
Họ là những kĩ sư công nghệ và nhà nhân chủng học ở hội thảo lớn BiblioTech.
Và họ tụ tập cùng nhau bởi vì những kĩ sư công nghệ muốn biết suy nghĩ từ góc nhìn của nhà nhân chủng học là như thế nào.
Bạn tìm thấy một số người từ Google nói chuyện với người nào đó có cùng văn hóa.
Bạn đang nghĩ về sự tương đồng từ các nhà hát Pháp thế kỉ 17 -- chúng sẽ chịu đựng ra sao trước quĩ đầu tư tư bản?
Nó thật thú vị. Đó là một một cách tư duy hoàn toàn khác.
Và khi bạn tư duy theo cách đó, bạn trở nên nhạy cảm hơn với những mối lo của nhân loại, điều này là quan trọng để đưa ra những quyết định mang tính đạo lí.
Ngay lúc này đây, hãy tưởng tượng rằng bạn đến và tím thấy một người bạn nhạc công.
Và bạn đang nói cho anh ta về những gì chúng ta đang nói đến, về những dữ liệu cách mạng và tất cả những thứ này -- thậm chí có thể thêm một ít thanh âm nhiễu của nhạc nền này.
♫ Dum ta da da dum dum ta da da dum ♫ Ồ, người bạn nhạc sĩ của bạn sẽ dừng bạn lại và nói rằng, "Bạn biết không, nhạc nền cho cuộc cách mạng dữ liệu của bạn là opera, là Wagner.
Nó dựa trên huyền thoại Norse.
Đó là Chúa trời, và là đấng sáng tạo đã vượt quá những nhung lụa kì ảo."
Điều này thật thú vị.
Giờ nó còn là một bản nhạc kịch đẹp tuyệt vời. Và chúng ta tiến bộ nhờ vở nhạc kịch đó.
Chúng ta tiến bộ bởi đó là cuộc chiến giữa cái tốt và cái xấu, giữa đúng và sai.
Và chúng ta quan tâm về đúng và sai.
Chúng ta quan tâm cái gì diễn ra trong vở nhạc kịch đó.
Chúng ta quan tâm về những gì diễn ra trong phim "Apocalypse Now"
Và chúng ta tất nhiên quan tâm về những gì diễn ra với công nghệ.
Chúng ta có rất nhiều sức mạnh ngày nay, và nó phụ thuộc vào chúng ta để đánh giá xem nên làm cái gì. Và đó một tin tốt lành.
Chúng ta là những người viết nên vở nhạc kịch này.
Đây là bộ phim của chúng ta.
Chúng ta xem xét cái gì sẽ diễn ra với công nghệ.
Chúng ta quyết định mọi thứ sẽ kết thúc như thế nào.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Lớn lên ở Montana, tôi có hai ước mơ.
Tôi muốn trở thành nhà cổ sinh vật học nghiên cứu về khủng long, và muốn có một con khủng long làm thú cưng.
Đó là điều tôi luôn phấn đấu trong suốt đời mình.
Tôi rất may mắn trong những năm đầu sự nghiệp.
May mắn trong việc tìm kiếm.
Tôi đọc không giỏi.
Thực ra, tôi không đọc nhiều lắm.
Tôi bị mắc chứng khó đọc, nên việc đọc là rất khó khăn.
Thay vào đó, tôi ra ngoài và tìm kiếm mọi thứ.
Rồi nhặt chúng lên.
Cơ bản là tôi luyện kiếm tiền trên phố.
(Tiếng cười) Tôi đi thơ thẩn quanh các ngọn đồi, và cũng tìm được một vài thứ.
Tôi cũng có đủ may mắn trong việc tìm kiếm những quả trứng đầu tiên tại Tây Bán cầu và những chú khủng long con đầu tiên trong tổ, những phôi thai khủng long đầu tiên, những mỏ xương khổng lồ.
Chuyện này xảy ra vào thời điểm mọi người bắt đầu nhận ra rằng khủng long không phải là loài bò sát xanh lè, to lớn, ngu ngốc như trong suy nghĩ nhiều năm của họ.
Người ta bắt đầu nhen nhóm ý nghĩ rằng loài khủng long rất đặc biệt.
Và thế là, tại thời điểm đó, tôi đã có thể đưa ra một số học thuyết thú vị với sự giúp đỡ của các đồng nghiệp.
Chúng tôi có thể nói rằng dựa trên những bằng chứng có được loài khủng long đã dựng tổ, sống thành bầy đàn, chăm sóc con cái chúng, kiếm thức ăn cho con chúng, và di chuyển theo đàn lớn.
Đó quả là những thứ thú vị.
Tôi tiếp tục tìm kiếm và phát hiện ra rằng khủng long ưa sống thành đàn.
Chúng tôi tìm được nhiều bằng chứng cho thấy khủng long có sự thay đổi từ lúc còn nhỏ cho tới khi trưởng thành.
Vẻ ngoài của chúng thay đổi một đặc điểm của những loài động vật sống thành bầy đàn.
Trong các nhóm động vật này, vẻ ngoài của con non luôn khác với con trưởng thành.
Những con trưởng thành có thể nhận ra những con non; và ngược lại.
Từ đó, chúng tôi có những bức tranh rõ nét hơn về vẻ ngoài của chúng.
Và chúng cũng chẳng hề đuổi theo những chiếc xe Jeep.
(Tiếng cười) Nhưng tôi đoán chính đặc điểm sống theo bầy đàn đã hấp dẫn Michael Crichton.
Trong sách của mình, ông ấy bàn về những loài động vật sống theo bầy đàn.
Dĩ nhiên người tiếp theo, Steven Spielberg, đã miêu tả khủng long như những sinh vật có tính cộng đồng cao.
Tiêu điểm của câu chuyện này là tạo ra một con khủng long, và vì vậy, giờ ta sẽ nói tới chuyện đó trong "Công viên kỷ Jura".
Michael Crichton là một trong những người đầu tiên nhắc tới việc tái sinh loài khủng long.
Mọi người đều biết, phải vậy không?
Tôi nghĩ tất cả các bạn đều đã xem "Công viên kỷ Jura".
Nếu muốn tạo một con khủng long, hãy đi tìm một miếng hóa thạch nhựa cây hay còn gọi là hổ phách có chứa vài con côn trùng hút máu, loại tốt. Lấy con côn trùng ra và hút lấy một ít DNA, bởi hiển nhiên tất cả côn trùng hút máu thời kì đó đều hút DNA của loài khủng long.
Tiếp theo, các bạn đưa DNA đó về phòng thí nghiệm và nhân nó lên.
Tôi đoán các bạn sẽ tiêm nó vào trong một quả trứng đà điểu, hay trứng loài nào đó tương tự, rồi chờ đợi, và nhìn kìa, một chú khủng long con chui ra khỏi trứng.
Tất cả mọi người đều vui mừng.
(Tiếng cười) Niềm vui kéo dài.
Họ tiếp tục lặp lại quy trình.
Rồi dần dần...
có cả một đàn khủng long sống thành cộng đồng, và cùng nhau, lập mưu nổi dậy.
Dĩ nhiên đó là bộ phim của Steven Spielberg những con khủng long nổi loạn truy đuổi loài người.
Còn tôi cho rằng tất cả đều biết nếu có một miếng hổ phách chứa một con côn trùng, khoan vào trong, và lấy ra được thứ gì đó từ con côn trùng đó, nhân bản nó, lặp đi lặp lại nhiều lần, bạn sẽ có một căn phòng đầy muỗi.
(Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Cũng có thể là một bụi cây không biết chừng.
Giờ nếu bạn muốn có DNA khủng long, hãy tìm tới những chú khủng long thật sự.
Đó là những gì chúng tôi đã làm.
Trở lại năm 1993, thời điểm bộ phim ra mắt, chúng tôi đã nhận được trợ cấp từ Quỹ Khoa học Quốc gia để tiến hành trích DNA từ một con khủng long, chúng tôi đã chọn con bên trái, khủng long bạo chúa, một sinh vật xinh đẹp.
Một trong số cựu học viên tiến sĩ của tôi, tiến sĩ Mary Schweitzer, có kiến thức và kinh nghiệm để thực hiện điều này.
Cô ấy nhìn vào xương của con khủng long, một trong những chiếc xương to, và tìm thấy vài cấu trúc thú vị.
Đó là những tế bào hình tròn màu đỏ, trông giống những tế bào máu.
Chúng nằm bên trong một thứ giống như mạch máu, dài xuyên suốt bộ xương.
Vì thế, cô ấy nghĩ: chà, có thể là gì nhỉ?
Cô ấy lấy mẫu chúng.
Nhưng đó không phải là DNA; cô ấy đã không tìm thấy DNA.
Bù lại, cô ấy tìm ra heme, một đơn vị sinh học cấu thành huyết sắc tố.
Kết quả này thật sự rất tuyệt.
Rất thú vị.
Chúng tôi đã thu được loại heme 65 triệu năm tuổi.
Dù tiếp tục cố gắng, chúng tôi không thể thu được gì hơn.
Rồi vài năm trôi qua, chúng tôi bắt đầu Dự án Hell Creek.
Đó là một dự án khổng lồ nhằm tìm được nhiều hóa thạch khủng long nhất có thể, và hy vọng sẽ tìm thấy những con còn lưu giữ nhiều tư liệu hơn.
Và tại miền đông Montana nơi có nhiều đất trống, cằn cỗi, và ít người sinh sống. Nếu tới đó, bạn sẽ tìm thấy rất nhiều thứ.
Và quả thật như thế.
Chúng tôi tìm thấy rất nhiều khủng long bạo chúa, nhưng có một con rất đặc biệt, chúng tôi gọi nó là B-rex.
B-rex được tìm thấy dưới một nghìn khối đất đá.
Đó không phải là một bộ hóa thạch hoàn chỉnh, không lớn lắm, nhưng lại rất đặc biệt.
Tôi cùng đồng nghiệp đã kiểm tra, và có thể kết luận, bằng cách nhìn vào vòng tăng trưởng, rằng B-rex chết ở độ tuổi 16.
Chúng tôi không biết chính xác khủng long sống lâu tới đâu, vì vẫn chưa tìm thấy con nhiều tuổi nhất.
Nhưng con này chết ở độ tuổi 16.
Chúng tôi gửi mẫu của nó tới Mary Schweitzer, và cô ấy có thể xác định B-rex là một con cái dựa vào mô tủy sống tìm thấy bên trong xương.
Mô tủy sống được cấu thành từ can-xi, hay cơ bản là kho lưu trữ can-xi, khi một con vật mang thai, hay khi một con chim đẻ trứng.
Đây là đặc điểm tạo mối liên hệ giữa loài chim và khủng long.
Mary còn tìm được nhiều hơn nữa.
Cô ấy nhúng xương vào axit.
Ai cũng biết rằng xương khi đã hóa thạch, nếu cho vào axit, sẽ bị tiêu hủy hoàn toàn.
Trường hợp này thì không.
Vẫn còn những mạch máu sót lại.
Đó là những mạch máu rõ ràng, dẻo dai.
Và đó là mô mềm đầu tiên thu được từ một con khủng long.
Thật phi thường. Cô ấy còn tìm thấy tế bào xương, là những tế bào nằm trên khúc xương.
Và dù có cố gắng nhiều lần, chúng tôi vẫn không thu được DNA, tuy nhiên, cô ấy đã tìm thấy bằng chứng về protein.
Chúng tôi nghĩ rằng có lẽ-- chà, có lẽ dữ liệu đã bị hỏng ngay sau khi được đưa khỏi mặt đất.
Có lẽ tốc độ phân hủy của chúng là rất nhanh.
Vì vậy, chúng tôi đã xây dựng một phòng thí nghiệm trên chiếc xe tải 18 bánh, và lái nó tới khu khảo cổ nơi chúng tôi có thể tìm được những mẫu thể tốt hơn.
Chúng tôi thu được những mẫu thể tốt hơn thật.
Những tế bào tốt hơn.
Mạch máu tốt hơn.
Còn có cả protein collagen.
Những thu hoạch tuyệt vời.
Nhưng vẫn không có DNA.
Chúng tôi phát hiện rằng DNA khủng long, như tất cả các DNA khác, tiêu hủy rất nhanh.
Rằng chúng tôi sẽ không thể làm những gì mà người ta đã làm trong phim "Công viên kỷ Jura".
Không thể nào tạo ra một con khủng long dựa trên một con khủng long thật.
Nhưng chim chóc chính là khủng long.
Chúng là những con khủng long còn sống sót.
Chúng tôi phân loại chúng như loài khủng long.
Chúng tôi gọi chúng là khủng long không biết bay và biết bay.
Loài không biết bay là những loài to lớn đã tuyệt chủng.
Loài biết bay là loài chim ngày nay.
Thế nên, chúng tôi không phải tạo ra khủng long nữa bởi chúng vốn dĩ đang tồn tại.
(Tiếng cười) Biết mà, các bạn cũng tệ như học sinh lớp 6 vậy.
(Tiếng cười) Bởi học sinh lớp 6 sẽ nhìn vào đó và nói "Không phải".
(Tiếng cười) "Bác có thể gọi chim săn mồi velocirapto là khủng long, trông chúng thật tuyệt."
(Tiếng cười) "Nhưng gà thì không thể."
(Tiếng cười) Đó chính là vấn đề của chúng ta, mà bạn có thể tưởng tượng.
Gà chính là khủng long.
Sự thực là vậy.
Các bạn không thể cãi lại bởi chúng tôi là những nhà phân loại và đó là cách phân loại của chúng tôi.
(Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Nhưng học sinh lớp 6 thì mặc kệ.
"Thế bác sửa lũ gà đi."
(Tiếng cười) Và đó là những gì mà tôi muốn nói với các bạn: cách sửa lũ gà.
Có rất nhiều cách để sửa lũ gà.
Bởi sự tiến hóa luôn diễn ra, và chúng ta có những công cụ cho quá trình này.
Ta gọi đó là công cụ điều chỉnh sinh học.
Chúng ta có sự lựa chọn.
Và hiểu rõ quá trình chọn lọc.
Chúng ta bắt đầu với sinh vật giống sói và kết thúc với giống chó Maltese.
Ý tôi là -- đó chắc chắn là nhờ sự điều chỉnh gen.
Hay bất kì giống chó nhỏ có vẻ ngoài thật hài hước nào.
Chúng ta còn có kĩ thuật chuyển gen.
Kĩ thuật này cũng rất tuyệt.
Lấy gen của một loài rồi cho vào một loài khác.
Đó là cách người ta tạo nên Cá Phát Sáng.
Lấy gen phát sáng từ san hô hay sứa biển rồi cho vào một con cá ngựa, và phụt, chúng phát sáng.
Trông chúng thật tuyệt.
Và hiển nhiên cũng tăng khả năng lợi nhuận.
Giờ thì người ta còn tạo cả Thỏ Phát Sáng và đủ thứ phát sáng khác.
Không chừng sẽ có cả Gà Phát Sáng nữa đấy.
(Tiếng cười) Tôi không nghĩ chừng ấy đủ làm hài lòng học sinh lớp 6.
Nhưng đó là một chuyện khác hẳn.
Ta gọi đó là sự lai tạo giống.
Và lai tạo giống cơ bản là loài mới sẽ mang đặc trưng của loài cũ hợp thành.
Chắc các bạn cũng từng nghe rằng thi thoảng trẻ sinh ra có đuôi bởi đó là đặc điểm của tổ tiên chúng.
Và vì vậy có vô số sự lai tạo giống có thể xảy ra.
Thi thoảng rắn sinh ra cũng có chân.
Và đây là một ví dụ.
Một con gà có răng.
Một đồng nghiệp của tôi tên Matthew Harris tại trường Đại học Wisconsin ở Madison đã tìm ra một cách kích thích gen mọc răng, từ đó có thể kích hoạt loại gen này và tạo ra gà có răng.
Đó là một đặc điểm hay mà ta có thể lưu giữ lại.
Chúng ta biết mình có thể sử dụng nó.
Chúng ta có thể tạo ra loài gà có răng.
Tiến tới rất gần rồi.
Thế còn tốt hơn là Gà Phát Sáng.
(Tiếng cười) Một người bạn, đồng nghiệp của tôi, tiến sĩ Hans Larsson tại trường Đại học McGill, đang nghiên cứu sự lai tạo.
Anh ấy quan sát chúng, quan sát gen trong phôi thai chim, quá trình chúng phát triển, và thấy hứng thú với việc loài chim rụng đuôi như thế nào.
Anh ấy cũng hứng thú với sự chuyển hóa của cánh tay, bàn tay, cho tới đôi cánh.
Anh ấy cũng đang tìm kiếm những loại gen như vậy.
Và tôi nói rằng: "Chà, nếu anh có thể tìm thấy chúng, tôi có thể lật ngược lại quá trình và tạo ra thứ mà tôi cần dành cho các cháu lớp 6."
Anh ấy đồng ý.
Đó là những gì chúng tôi tìm kiếm.
Nếu nhìn vào tứ chi của khủng long, một con velociraptor cũng có bộ xương tương tự có móng vuốt.
Loài chim cổ xưa, Archaeopteryx, cũng có xương tứ chi giống vậy.
Nhưng như bạn có thể thấy ở chim bồ câu, hay một con gà, một con chim nào đó, lại có xương chi trước có vẻ kì quặc, bởi vì chúng là đôi cánh.
Nhưng điều hay ho là nếu nhìn vào phôi thai, khi phôi thai phát triển thì chi trước lại trông có vẻ giống chi trước của loài archaeopteryx.
Ba ngón tay có ba đốt.
Nhưng rồi một loại gen trỗi dậy từ chối những đặc điểm này.
Thứ mà chúng tôi tìm kiếm chính là loại gen đó.
Chúng tôi muốn ngăn nó hoạt động, để giữ nguyên xương chi trước, và thế là sẽ nở ra một con gà có chi ba ngón, giống như loài archaeopteryx.
Tương tự đối với cái đuôi.
Về cơ bản, chim chóc cũng có đuôi.
Vì vậy ta biết rằng trong phôi thai, khi chúng dần trưởng thành, chúng sẽ có những chiếc đuôi khá dài.
Nhưng một loại gen đã hoạt động và loại bỏ cái đuôi đó.
Và đó là thứ mà chúng tôi tìm kiếm.
Chúng tôi muốn ngăn việc tái thu hồi cái đuôi đó lại.
Vì vậy, điều mà chúng tôi cố gắng làm là lấy lũ gà ra, sửa chữa chúng và tạo ra gà-khủng-long.
(Tiếng cười) Đó sẽ là một chú gà có vẻ ngoài tuyệt cú mèo.
Nhưng đó chỉ là những bước rất cơ bản.
Là thực tế những gì chúng tôi đang tiến hành.
Mọi người luôn hỏi rằng: "Tại sao phải làm vậy?
Tại sao phải tạo ra nó? Việc đó tốt lành gì cơ chứ?"
Chà, đó là một câu hỏi hay.
Tôi nghĩ đó là một cách hay để dạy lũ trẻ về sinh học tiến hóa và sinh học phát triển cùng những điều tương tự.
Thẳng thắn mà nói, nếu Colonel Sanders cẩn thận với việc dùng từ, thì ông ta có thể có thêm một tấm quảng cáo.
(Tiếng cười) Đằng nào thì -- Khi gà-khủng-long nở ra, hiển nhiên đó sẽ là loài vật trong tấm ảnh này, hay là chú gà con trong tấm ảnh, điều này còn phụ thuộc vào công nghệ, giải trí và thiết kế.
Cám ơn vì đã lắng nghe.
(Tiếng vỗ tay)
Câu chuyện này nói về việc dùng trí tưởng tượng một cách nghiêm túc.
14 năm về trước lần đầu tiên tôi biết đến một loại vật liệu rất phổ biến này, đó chính là lưới đánh cá nó được dùng theo cách giống nhau trong suốt hàng thế kỷ
Và hôm nay, tôi đang dùng nó để tạo ra những hình thể lâu dài đầy gợi cảm, sóng cồn kích cỡ của những tòa nhà thuộc khuynh hướng hội họa trừu tượng ở những thành phố trên khắp thế giới.
Tôi đã từng nghĩ mình không được sinh ra để làm điều này.
Tôi chưa bao giờ học về nghệ thuật điêu khắc, nghề kỹ sư hay kiến trúc.
Thực tế là sau khi học xong đại học tôi đã nộp đơn vào 7 trường về nghệ thuật và đã bị tất cả 7 trường này từ chối.
Tôi tự mình xuất phát vả trở thành một nghệ sĩ và tôi đã vẽ tranh trong suốt 10 năm, khi tôi được trao học bổng Fullbright theo học tại Ấn Độ.
Cam kết sẽ tổ chức những buổi triển lãm tranh, tôi gửi chuyển những bức tranh của mình theo đường biển và đến Mahabalipuram.
Kỳ hạn cuối cùng cho buổi triển lãm đã đến. nhưng những bức tranh của tôi thì chưa hoàn tất.
Tôi phải làm điều gì đó.
Ngôi làng đánh cá này nổi tiếng về những tác phẩm điêu khắc.
Vì thế, tôi đã thử đúc khuôn đồng.
Nhưng để làm những hình thể lớn thì quá nặng và đắt đỏ.
Tôi đã đi dạo trên bờ biển, quan sát những ngư dân bó những chiếc lưới của họ vào trong những gò cát.
Tôi đã nhìn thấy việc này hằng ngày nhưng lần này tôi đã thấy điều khác biệt -- một sự tiếp cận mới với nghệ thuật điêu khắc, một phương pháp để làm hình dạng đầy thể tích mà không cần đến những nguyên liệu rắn và nặng
Tác phẩm điêu khắc ưng ý đầu tiên của tôi được làm với sự cộng tác cùng những ngư dân này.
Đó là một bức chân dung tự họa với chủ đề "Những vòng hông rộng"
(tiếng cười) chúng tôi kéo chúng lên những chiếc cột để chụp hình.
Tôi đã phát hiện ra rằng những bề mặt mềm mại của chúng được lộ ra mỗi khi gió thổi nhẹ theo những hình mẫu có thể thay đổi liên tục.
Tôi đã bị mê hoặc.
Tôi tiếp tục học những nghề thủ công truyền thống và cộng tác với những người thợ thủ công tếp đó là ở Lithuania với những người sản xuất đăng ten
Tôi thích chi tiết sắc nét nó sinh ra công việc của tôi nhưng tôi muốn làm chúng lớn hơn -- để chuyển đổi từ việc trở thành một vật thể mà bạn nhìn thấy thành một thứ gì đó mà bạn có thể bị lạc trong đó.
Quay trở về Ấn Độ để làm việc với những ngư dân kia, chúng tôi đã làm một cái lưới với 1,5 triệu nút thắt hình hoa bó -- được cố định trong 1 thời gian ngắn ở Madrid.
Hàng ngàn người đã thấy nó, và một trong số họ là người thành thị chính là Manual Sola-Morales người đang thiết kế lại bến cảng ở Porto, Bồ Đào Nha.
Ông ấy đã hỏi tôi có thể xây dựng công trình này như một phần vĩnh cửu của thành phố hay không.
Tôi không biết mình có thể làm được điều này và bảo tồn tác phẩm nghệ thuật của mình hay không
cái gì lâu bền, được xây dựng và vĩnh cửu tất cả những điều đó đối lập với phong cách riêng, mỏng manh và sớm nở tối tàn.
Tôi đã tìm kiếm một cấu trúc có thể tồn tại dưới những tia tử ngoại không khí mặn, ô nhiễm và cùng lúc đó vẫn giữ được đủ mềm mại để di động trong gió
Chúng tôi cần một thứ gì đó để giữ cái lưới trên cao ra khỏi khu vực giữa vòng xoay trên giao lộ.
Vì thế chúng tôi đã nâng nó bằng chiếc đai sắt nặng 45,000 pao
Chúng tôi phải thiết kế nó để di chuyển dễ dàng trong 1 cơn gió nhẹ ở mức trung bình và tồn tại trong những cơn cuồng phong.
Nhưng khi đó chẳng có phần mềm kỹ thuật nào để thiết kế một thứ xốp và có thể di chuyển.
Tôi đã gặp một anh kỹ sư hàng không tài ba người đã thiết kế những chiếc thuyền cho giải vô địch đua thuyền Hoa Kỳ Anh ta là Peter Heppel.
Anh ấy đã giúp tôi vượt qua thử thách nhân đôi này để đạt được hình dạng chính xác và di chuyển nhẹ nhàng
Tôi không thể xây dựng nó theo cách mà tôi đã biết bởi vì những chiếc nút thắt hình hoa bó không thể chống chịu lại được gió bão.
Vì thế tôi đã xây dựng mối quan hệ với một nhà máy sản xuất lưới đánh cá công nghiệp, học hỏi những yếu tố biến đổi trong máy móc của họ, và tìm ra một cách để buộc chúng lại.
Chẳng có ngôn ngữ nào có thể chuyển đổi cái nghề thủ công cổ truyền mang đậm phong cách riêng này thành những thứ mà máy móc có thể sản xuất.
Vì thế, chúng tôi phải tạo ra nó.
3 năm sau và thêm 2 đứa trẻ nữa, chúng tôi nâng nó lên thành cái lưới đăng ten rộng 50,000 sq.ft
Thật khó có thể tin được rằng đó chính là điều mà tôi đã tưởng tượng ra bây giờ đã được xây dựng, kiên cố và chẳng bị bỏ sót thứ gì khi thể hiện ra.
(Vỗ tay) Chỗ giao nhau này đã từng là vô nghĩa và bị giấu tên.
Bây giờ thì nó đã có ý nghĩa riêng.
Tôi đi bộ bên dưới nó lần đầu tiên.
Ngay khi tôi xem kế hoạch dùng gió được trình bày ra, Tôi cảm thấy được che chở và, cũng tại thời điểm đó tôi thấy mình được kết nối với bầu trời vô tận.
Cuộc đời tôi ko còn giống như trước nữa.
Tôi muốn tạo ra những tinh hoa của nghệ thuật điêu khắc trong không gian ở các thành phố trên khắp thế giới.
Tôi sẽ chia sẻ hai khuynh hướng mới trong công việc của tôi.
Tòa nhà lịch sử - trụ sở của thành phố Philadelphia: tôi nhận thấy rằng quảng trường của nó cần một nguyên liệu điêu khắc mà nhẹ hơn cả lưới.
Do vậy, chúng tôi đã thử nghiệm với những nguyên tử nước nhỏ bé đã được nguyên tử hóa để tạo ra một màn sương khô được tạo hình bởi gió. Và trong thử nghiệm đã phát hiện ra rằng nó có thể được tạo hình bởi những người có thể tương tác và di chuyển qua nó mà không bị ướt.
Tôi dùng nguyên liệu điêu khắc này để phác họa các hướng đi của xe điện ngầm trên mặt đất trong thời điểm thực tế -- tương tự như hình chụp X quang hệ thống tuần hoàn của thành phố đang trải ra.
Thử thách tiếp theo, là sự kiện xảy ra hai năm một lần của Châu Mỹ được tổ chức tại Denver đã yêu cầu tôi có thể mô tả 35 quốc gia của bán cầu Tây và mối liên kết của họ trong 1 tác phẩm điêu khắc được không.
(tiếng cười) Tôi không biết phải bắt đầu từ đâu, nhưng tôi đã trả lời đồng ý.
Tôi đã đọc về trận động đất gần đây ở Chi-lê và cơn sóng thần xẻ dọc toàn bộ Thái Bình Dương.
Nó đã thay đổi kiến tạo địa tầng của Trái Đất, làm tăng sự quay vòng của hành tinh và làm ngắn lại độ dài ngày thực tế.
Vì thế tôi đã liên hệ với Cơ quan Quản trị đại dương và khí quyển Quốc gia (NOAA) và tôi yêu cầu họ chia sẻ cơ sở dữ liệu về cơn sóng thần, và chuyển đổi nó vào trong công trình này.
Tên gọi của nó "1.26" đề cập đến con số của những phần triệu của giây mà độ dài ngày trên Trái Đất bị ngắn lại.
Tôi không thể xây dựng nó với 1 một vòng đai thép, theo cách mà tôi đã biết.
Hình dạng của nó quá phức tạp.
Do vậy, tôi đã thay thế vỏ kim loại bằng một mắt lưới mềm mại và chắc chắn có kết cấu vững chắc hơn thép 15 lần.
Công trình kiến trúc này giờ đây hoàn toàn mềm mại, khiến nó trở nên rất nhẹ và có thể buộc lên những tòa nhà hiện tại -- thực sự trở thành một phần kết cấu của thành phố này.
Không có phần mềm nào có thể chế tạo ra những hình thể mạng lưới phức tạp này và tạo kiểu cho chúng với trọng lực.
Vì thế, chúng tôi phải chế tạo nó.
Sau đó tôi nhận được một cuộc điện thoại từ thành phố New York hỏi xem liệu tôi có thể ứng dụng những ý tưởng này tại quảng trường Thời đại hay công viên trên cao Highline.
Phương pháp xây dựng mềm mới này cho phép tôi thiết kế những nơi này và tạo ra những tác phẩm kiến trúc này tại vỏ ngoài của những tòa nhà chọc trời
Chúng chưa nhận được tài trợ vốn, nhưng tôi đang mơ ước về việc mang những điều này tới các thành phố trên khắp thế giới tới những nơi mà chúng được cần tới nhất.
14 năm trước, tôi đã tìm kiếm vẻ đẹp trong những đồ vật truyền thống, những hình mẫu thủ công.
Bây giờ tôi kết hợp chúng với những vật liệu công nghệ cao và kỹ thuật để tạo ra những hình thể sóng gió đầy gợi cảm vỏ ngoài của những tòa nhà.
Tiềm năng nghệ thuật của tôi đang lớn dần.
Tôi sẽ kể cho bạn nghe câu chuyện cuối cùng này.
Tôi nhận được điện thoại của một người bạn ở Phoenix.
Một luật sư văn phòng người chẳng bao giờ quan tâm đến nghệ thuật, chưa từng đến thăm quan viện bảo tàng nghệ thuật địa phương, đã kéo tất cả mọi người ở tòa nhà và bảo họ nằm xuống dưới tác phẩm điêu khắc.
Ở đó, họ mặc những trang phục công sở, đang nằm dài trên cỏ, và chú ý tới mô hình thay đổi của gió bên cạnh những người mà họ ko quen biết, chia sẻ sự khám phá lại về kỳ quan này.
Cám ơn các bạn.
(tiếng vỗ tay) Cám ơn các bạn. Xin cảm ơn.
Cám ơn các bạn.
Cám ơn các bạn. Xin cám ơn.
(tiếng vỗ tay)
Năm 2007, tôi đã quyết định cần phải định nghĩa lại cách chúng ta suy nghĩ về phát triển kinh tế.
Mục tiêu mới của chúng ta nên là cái mà mọi gia đình nghĩ đến, nơi họ đều muốn sống và làm việc, họ có thể chọn lựa trong số ít nhất là một số thành phố khác nhau tất cả cạnh tranh lẫn nhau để thu hút cư dân mới.
Giờ thì chúng ta đi xa mục tiêu đó rồi.
Có hàng tỷ người ở các nước đang phát triển thậm chí không có một thành phố nào đón chào họ.
Nhưng điều đáng ngạc nhiên về các thành phố là chúng giá trị hơn nhiều so với chí phí xây dựng nên chúng.
Vì vậy chúng ta có thể dễ dàng dựng nên hàng chục, có thể hàng trăm thành phố mới cho toàn thế giới
Điều này đối với quý vị nghe có vẻ phi lý nếu quý vị chưa từng nghĩ về các thành phố mới.
Mà chỉ mới nghĩ tới khu chung cư thay thế cho các thành phố.
Hãy tưởng tượng là một nửa số người muốn sống ở chung cư là có nhà; nửa còn lại vẫn chưa có.
Quý vị có thể cố gắng tăng sức chứa bằng cách thêm người ở vào những chung cư hiện có.
Nhưng quý vị có biết mình vừa vướng vào chuyện là những căn hộ và khu vực chung quanh đó có những quy tắc để không gây phiền hà và làm hư hỏng công trình.
Vì vậy thật khó để thêm người như vậy.
Nhưng quý vị có thể tới một nơi hoàn toàn mới, xây một khu chung cư hoàn toàn mới, với điều kiện quy định ở đó phù hợp với công trình đó thay vì cứ đi theo lối cũ.
Vì thế tôi đã đề xuất Chính phủ dựng nên những khu vực kiểu mới đủ lớn để chứa các thành phố và đặt tên là: những thành phố đặc quyền.
Gần như cùng lúc, sau khi tôi nghiệm ra điều đó, Javier và Octavio nghĩ về những khó khăn của việc cải cách ở Honduras.
Mỗi năm có khoảng 75.000 người Honduras rời đất nước tới Mỹ, và họ muốn yêu cầu, điều họ có thể làm là đảm bảo cho những người đó có thể sống và làm việc như khi ở Honduras.
Có một điểm là, Javier nói với Octavio, "Sẽ như thế nào nếu chúng ta có vài khoảng đất trống -- sẽ như thế nào nếu chúng ta chỉ việc cho một Đại sứ quán -- cho Đại sứ quán Hoa Kỳ vài mảnh; cho Đại sứ quán Canada vài mảnh -- và nếu người dân muốn đi làm theo chế độ của Canada hay của Hoa Kỳ, thì họ có thể kiếm việc, làm mọi thứ họ muốn ở những mảnh đất thuộc Đại sứ quán đó nếu không thì họ phải đến Canada hoặc Mỹ để làm?"
Mùa hè năm 2009, Honduras vượt qua một khủng hoảng nhiều tổn thất.
Vào kỳ bầu cử định kì sau đó, Pepe Lobo thắng cử trên cơ sở hứa hẹn cải cách, và cả giải tỏa những xung đột.
Ông ấy đề nghị Octavio đứng đầu nhóm nhân viên cho mình.
Còn tôi lúc đó đang chuẩn bị thuyết trình ở TEDGlobal.
Qua quá trình chọn lọc thử và sai, làm việc rất nhiều với người dùng, tôi cố gắng phân rã khái niệm phức tạp này về thành phố đặc quyền thành các thành phần đơn giản.
Điểm đầu tiên là tầm quan trọng của những quy định, như là quy định quý vị không thể đến và làm phiền những người chủ hộ hiện tại.
Chúng tôi để tâm rất nhiều đến các công nghệ mới, nhưng cần đưa công nghệ và quy tắc vào quy trình. Và thường là các quy tắc giữ chúng ta lại.
Vào mùa thu năm 2010, một người bạn từ Guatemala gửi Octavio một đường dẫn đến bài TEDTalk.
Anh ấy cho Javier xem.
Họ gọi cho tôi.
Họ nói :"Hãy trình bày cho các nhà lãnh đạo nước chúng ta."
Thế là tháng 12 chúng tôi gặp nhau ở Miami, trong một phòng họp khách sạn.
Tôi cố gắng giải thích điểm này về giá trị của các thành phố, giá trị đáng giá hơn nhiều so với chi phí xây dựng.
Và tôi đã dùng slide này để cho thấy một mảnh đất trống giá trị như thế nào ở một nơi như thành phố New Yorrk. Hãy để ý, đôi khi một mét vuông đất đáng giá hàng ngàn đô-la.
Nhưng đó là một đề tài bàn luận khá trừu tượng, và đôi chỗ bị chững lại, Octavio nói rằng "Paul, có thể chúng ta nên xem bài TEDTalk"
(Cười) Vì vậy mà bài TEDTalk dùng những khái niệm rất đơn giản, một thành phố đặc quyền là nơi quý vị khởi đầu trên một vùng đất tự do, một nơi đặc quyền có những chế độ luật lệ nhất định và cho mọi người cơ hội lựa chọn để bước vào, sống với dưới những chế độ đó hay không.
Vì vậy tôi được Tổng thống Honduras đề nghị ông ấy nói rằng chúng ta cần thực hiện dự án này, dự án này là quan trọng, dự án này có thể là con đường đất nước chúng ta hướng tới.
Tôi được yêu cầu đến Tegucigalpa và diễn thuyết lần nữa vào ngày 4-5 tháng 1.
Tôi đã trình bày một bài nói thực tế khác có một slide như thế này, nó nhấn mạnh rằng, nếu bạn muốn tạo nên nhiều giá trị cho một thành phố, thì việc đó phải rất to lớn.
Đây là hình chụp thành phố Denver, và phần được khoanh lại là sân bay mới đã được xây ở Denver.
Chỉ riêng sân bay này đã chiếm diện tích hơn 100 km vuông.
Lúc đó tôi đang cố thuyết phục người dân Honduras rằng nếu quý vị xây một thành phố mới, quý vị phải bắt đầu với một nơi rộng ít nhất 1.000 km vuông.
Tức là hơn 250 trăm ngàn ta.
Mọi người lịch sự tán thành.
Khuôn mặt khán giả rất nghiêm túc và tập trung.
Người đứng đầu hội nghị bước lên sân khấu và nói, "Thưa giáo sư Romer, cám ơn bài thuyết trình của ngài rất nhiều, nhưng chúng ta có thể xem bài TEDTalk.
Tôi có nó trong laptop của tôi."
Thế là tôi ngồi xuống, rồi họ mở bài TEDTalk.
Và điều cốt yếu là đó là một thành phố mới cho người dân những lựa chọn mới.
Quý vị có thể lựa chọn thành phố mình đến nó có thể là ở Honduras, thay vì hàng trăm dặm về phía Bắc.
Và những nhà lãnh đạo cũng có nhiều lựa chọn.
Bởi vì các nhà lãnh đạo trong Chính phủ Honduras sẽ cần các nước bạn giúp đỡ, cần những lợi ích từ phía các nước bạn giúp họ thiết lập chế tài trong vùng đặc quyền này và thi hành, để mọi người có thể tin rằng vùng đặc quyền đó thực sự là có thật.
Cách nhìn nhận của Tổng thống Lobo chính là việc đảm bảo thi hành thực hiện, cũng là điều tôi đang nghĩ tới như cách cho các nhà đầu tư nước ngoài xây dựng thành phố đều quan trọng như nhau đối với các thành phần khác nhau ở Honduras những người này đã trải qua sợ hãi và nghi hoặc trong nhiều năm.
Chúng tôi đã đến và quan sát tại chỗ.
Bức hình này chụp ở đó.
Dễ là cả một ngàn km vuông.
Không lâu sau đó, ngày 19 tháng 1, người ta bầu chọn trong hội nghị cải cách Hiến pháp để có một phần trong Hiến pháp cho phép các đặc khu.
Ở một đất nước mà vừa trải qua cuộc khủng hoảng, các phiếu bầu hội nghị dành cho sự cải cách Hiến pháp này là 124
Tất các bên, tất cả các thành phần xã hội đều ủng hộ.
Để trở thành một phần của Hiến pháp, quý vị phải thông qua Hội nghị 2 lần.
Ngày 17 tháng 2 họ thông qua một lần nữa với 114 phiếu bầu
Lập tức ngay sau cuộc bỏ phiếu, ngày 21-24 tháng 2, một phái đoàn có khoảng 30 người Honduras đến hai nơi trên thế giới thích hợp nhất để đưa vào dự án xây dựng thành phố.
Một ở Hàn Quốc.
Đây hình của một trung tâm thành phố lớn mới nó đang được dựng lên ở Hàn Quốc -- lớn hơn ở trung tâm thành phố Boston.
Mọi thứ quý vị thấy ở đó đã được xây trong 4 năm, sau 4 năm để xin giấy phép.
Nơi còn lại là dự án thành phố rất thú vị ở Singapore.
Thực ra họ đã xây hai thành phố ở Trung Quốc rồi và đang chuẩn bị cái thứ ba.
Vì vậy nếu quý vị suy nghĩ thực tế về điều này, thì đây, chúng ta đang ở đây.
Họ đã có một địa điểm; họ đang dùng địa điểm này cho thành phố thứ hai.
Họ đặt một hệ thống pháp lý cho phép các nhà quản lý vào đó và cũng có một hệ thống pháp lý bên ngoài.
Một đất nước đã tình nguyện để Toàn án Tối cao trở thành nơi kêu gọi cho hệ thống luật pháp mới ở đó.
Có các nhà thiết kế và xây dựng thành phố họ rất thích thú.
Thậm chí họ có thể đem lại một số khoản tài chính.
Nhưng có một thứ quý vị thấy là họ đã làm được đó là có rất nhiều người đến thuê.
Có nhiều doanh nghiệp muốn đặt ở Mỹ, đặc biệt là ở nơi có khu thương mại tự do, và có nhiều người muốn đến đó.
Khắp thế giới có 700 triệu người nói rằng ngay lúc này họ thích đi đâu đó vĩnh viễn.
Mỗi năm có 1 triệu người rời Mỹ La Tinh đến nước Mỹ.
Nhiều người trong số này là người cha rời xa gia đình đi kiếm việc làm -- đôi khi là một bà mẹ độc thân phải kiếm đủ tiền chỉ để chi trả cho thức ăn và áo quần.
Buồn thay, đôi lúc còn có cả trẻ em chúng đang tìm cách đoàn tụ với cha mẹ trong vài trường hợp, cả 10 năm chúng vẫn chưa được gặp lại.
Vậy là ý tưởng kiểu nào nếu nó là ý tưởng hướng tới xây dựng một thành phố hoàn toàn mới ở Honduras?
Hay là xây cả tá thành phố như vậy, hay cả trăm thành phố như vậy trên khắp thế giới?
Sẽ là ý tưởng kiểu nào khi ý tưởng hướng tới mục đích để mỗi gia đình đều có lựa chọn giữa các thành phố cạnh tranh lẫn nhau thu hút cư dân mới?
Đây là một ý tưởng đáng được nhân rộng.
Các bạn của tôi ở Honduras muốn tôi nói lời cảm ơn quý vị, TED ạ.
(Vỗ tay)
Tôi muốn các bạn tưởng tượng có hai cặp vợ chồng vào khoảng giữa năm 1979 vào đúng cùng một ngày, đúng một thời điểm, mỗi cặp thụ thai một đứa trẻ -- OK. Hai cặp vợ chồng, mỗi cặp thụ thai một đứa bé.
Đừng mất quá nhiều thời gian tưởng tượng quá trình thụ thai,
vì nếu bạn chỉ lo tưởng tượng việc thụ thai, thì bạn sẽ chẳng thèm nghe tôi nói gì nữa. Nên hãy tưởng tượng một giây lát thôi.
Và trong trường hợp này, Tôi muốn tưởng tượng rằng, ở trường hợp của cặp thứ nhất, tinh trùng mang một nhiễm sắc thể Y, gặp nhiễm sắc thể X của trứng.
Còn ở cặp thứ hai, tinh trùng mang nhiễm sắc thể X, gặp một nhiễm sắc thể X khác trong trứng.
Cả hai bào thai đều sống sót, và phát triển tốt.
Chúng ta sẽ trở lại với những người này sau.
Tôi thường đóng 2 vai trò khác nhau trong hầu hết những công việc tôi làm.
Ở vai trò thứ nhất, tôi nghiên cứu lịch sử giải phẫu học.
Tôi được đào tạo để làm một nhà sử học, và đề tài nghiên cứu của tôi trong vai trò này là cách con người giải quyết vấn đề giải phẫu học -- cấu tạo cơ thể con người và cơ thể động vật -- cách họ đối phó với các loại dịch cơ thể, và các khái niệm về cơ thể; và quan niệm của họ về cơ thể con người.
Vai trò thứ hai của tôi là một nhà hoạt động, một người bảo hộ cho bệnh nhân -- hay, đôi khi, tôi là một người bảo hộ kém kiên trì -- cho các bệnh nhân.
Trong trường hợp đó, tôi làm việc với những người có kiểu hình cơ thể khác với các tiêu chuẩn xã hội thông thường.
Đối tượng của tôi là các cặp song sinh dính liền, hai con người trong cùng một cơ thể.
Hoặc những người lùn -- họ thấp hơn nhiều so với người bình thường.
Và nhiều nhất là những người có giới tính bất thường -- những người không có cơ thể nam hoặc nữ theo đúng định nghĩa chuẩn.
Và một cách khái quát, chúng ta có thể dùng thuật ngữ "lưỡng tính" (intersex) cho trường hợp này.
Có nhiều dạng kiểu hình lưỡng tính.
Tôi sẽ cho các bạn vài ví dụ về những cách tạo ra các giới tính không phải giới tính chuẩn nam và nữ.
Ví dụ thứ nhất, một người có nhiễm sắc thể X và Y bình thường, và một gen tên là SRY trên nhiễm sắc thể Y "bảo" tuyến tiền sinh dục (proto-gonad), mà chúng ta đều có khi còn là bào thai, phát triển thành tinh hoàn. và trong giai đoạn bào thai, tinh hoàn tiết ra hoocmon sinh dục nam testosterone.
Nhưng vì cá thể này thiếu các thụ thể (receptor) để nhận thông tin từ testosterone, cơ thể của họ không phản ứng với testosterone. Bệnh này gọi là "Hội chứng vô cảm với kích thích tố nam" (Androgen insensitivity syndrome - AIS)
Họ tạo ra nhiều testosterone, nhưng không có phản ứng nào với nó.
Kết quả là, cơ thể của họ phát triển theo chiều hướng của một cơ thể nữ.
Khi đứa trẻ được sinh ra, nhìn nó giống như con gái.
Nó là một bé gái, và được nuôi dạy như một bé gái.
và thường là chỉ khi đến tuổi dậy thì và cô bé lớn lên và bắt đầu phát triển ngực, nhưng không có kinh nguyệt, thì người ta mới phát hiện ra có gì đó không bình thường. Và họ làm một số xét nghiệm và phát hiện ra
là, thay vì có buồng trứng và tử cung, cô bé thực ra có tinh hoàn, và mang một nhiễm sắc thể Y. Nào, điều quan trọng bạn cần hiểu
là bạn có thể nghĩ người này thực sự là giới tính nam, nhưng không phải. Nữ, cũng như nam,
mang trong cơ thể thứ gọi là các tuyến thượng thận. Chúng nằm ở đằng lưng.
Và các tuyến thượng thận này tiết ra hoóc môn sinh dục nam androgens,
Và các tuyến thượng thận này tiết ra hoóc môn sinh dục nam androgens,
Phần lớn phụ nữ như tôi -- tôi tin tôi mang giới tính nữ điển hình -- Tôi không thực sự biết tôi mang nhưng nhiễm sắc thể nào nhưng tôi nghĩ có lẽ tôi khá điển hình -- phần lớn phụ nữ như tôi mẫn cảm với androgen.
Chúng tôi tạo ra androgen, và có phản ứng với androgen.
Kết quả là bộ não của những người như tôi tiếp xúc với androgens nhiều hơn so với những phụ nữ có tinh hoàn những người có hội chứng vô cảm với kích thích tố nam.
Như vậy giới tính thực sự rất phức tạp, những người lưỡng tính không chỉ có nghĩa là họ ở lưng chừng của dải phổ giới tính (sex spectrum) -- mà theo cách nào đó, họ có thể ở bất kì quãng nào trong dải phổ. Một ví dụ khác là
vài năm trước đây, tôi nhận một cuộc gọi của một anh chàng 19 tuổi, anh ta được sinh ra và nuôi dưỡng như một bé trai, có bạn gái, quan hệ tình dục với bạn gái, có đời sống của một người đàn ông và anh ta vừa mới phát hiện ra mình có buồng trứng và tử cung.
Anh ta mắc phải một dạng đặc biệt của bệnh Tăng sản thượng thận bẩm sinh (Congenital adrenal hyperplasia - CAH).
Anh ta có 2 nhiễm sắc thể X, và khi còn trong bụng mẹ, tuyến thượng thận của anh ta hoạt động quá mạnh và tạo ra một môi trường giàu kích thích tố nam.
Kết quả là, bộ phận sinh dục của anh ta bị "nam hóa", bộ não của anh ta được tiếp xúc với những thành tố điển hình của kích thích tố nam.
và anh ta được sinh ra như một bé trai -- không ai nghi ngờ gì.
và chỉ khi đã 19 tuổi anh ta bắt đầu có những vấn đề sức khỏe vì chảy máu kinh bên trong, và bác sĩ phát hiện ra anh ta mang bộ phận sinh dục nữ bên trong.
Một ví dụ nhỏ khác về hiện tượng lưỡng tính là
Một số người có 2 nhiễm sắc thể X có tuyến sinh dục hỗn hợp, khi họ có mô buồng trứng được bao bọc trong mô tinh hoàn.
Chúng tôi vẫn không biết giải thích hiện tượng đó chính xác thế nào.
Như vậy giới tính có rất nhiều biến thể.
Lý do mà các trẻ với những kiểu cơ thể như thế này -- như bị lùn, song sinh dính liền, hoặc lưỡng tính -- thường được bình thường hóa bằng cách giải phẫu không phải vì nó thực sự giúp chúng cải thiện sức khỏe.
Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân hoàn toàn khỏe mạnh.
Lý do chúng được phẫu thuật là vì chúng là mối đe dọa cho cách chúng ta phân loại xã hội.
Hoặc hệ thống đã được đặt nền móng trên ý niệm là một kiểu hình giải phẫu học nhất định tạo ra một đặc tính nhận dạng nhất định.
Chúng ta có định nghĩa một phụ nữ phải có đặc tính nhận dạng của giới tính nữ; một người da đen thì phải có đặc tính giải phẫu học của người Châu Phi dựa trên lịch sử cá nhân.
Và vì thế chúng ta có một ý niệm đơn giản khủng khiếp.
và khi chúng ta nhìn một cơ thể với thứ gì đó khá khác biệt, chúng ta giật mình hoảng hốt vì những cách phân loại đó.
Nền văn hóa của chúng ta có rất nhiều ý tưởng hay ho lãng mạn về chủ nghĩa cá nhân.
Và quốc gia này (Mỹ) thực sự được lập nên dựa trên một ý niệm rất lãng mạn về chủ nghĩa cá nhân.
Bạn có thể tưởng tượng bạn sẽ hoảng hốt thế nào khi bạn có những đứa con được sinh ra mà là 2 người trong cùng một cơ thể.
Nơi tôi gặp phải khó khăn từ những vấn đề này gần đây nhất là năm ngoái, khi Caster Semenya, vận động viên chạy người Nam Phi bị vặn vẹo kiểm tra về giới tính ở giải đấu quốc tế ở Berlin.
Có rất nhiều phóng viên gọi cho tôi, hỏi tôi. "Người ra sẽ làm những xét nghiệm gì để kiểm tra xem Caster Semenya là nam hay nữ?"
Và tôi phải giải thích cho họ rằng, chẳng có xét nghiệm nào làm được việc đó cả.
Thực chất, bây giờ chúng ta đã biết rằng giới tính rất phức tạp, đủ để chúng ta phải chấp nhận là tự nhiên không kẻ bất kì đường phân chia nào giữa nam và nữ, hay giữa nam, nữ và lưỡng tính; chính chúng ta tạo ra những đường phân chia trên tự nhiên.
Bởi vậy cái chúng ta có ở đây là một kiểu tình thế khi mà nền khoa học của chúng ta phát triển càng xa, thì chúng ta càng phải tự chấp nhận là các hạng mục mà chúng ta vẫn tin là các hạng mục giải phẫu học ổn định dựa trên những tiêu chuẩn rất đơn giản của đặc điểm nhận dạng thực ra mờ nhạt hơn chúng ta nghĩ rất nhiều.
Và không chỉ về phương diện giới tính.
Mà cả về phương diện sắc tộc, điều đang trở nên phức tạp hơn rất nhiều so với hệ thống thuật ngữ của chúng ta.
Nhìn kĩ hơn, chúng ta rơi vào đủ mọi kiểu lĩnh vực khó chịu.
Ví dụ như chúng ta xem xét về thực tế là chúng ta chia sẻ 95% bộ gen với loài tinh tinh.
Chúng ta phải nghĩ như thế nào về thực tế là chúng ta thực sự chỉ khác loài tinh tinh ở vài nucleotide?
Và khi nền khoa học của chúng ta tiến xa hơn, chúng ta cũng lún sâu hơn vào "khu vực không an toàn" nơi chúng ta phải thừa nhận rằng hệ thống phân loại đơn giản chúng ta vẫn dùng có thể là đơn giản thái quá.
Chúng ta có thể thấy điều đó trong đủ mọi khía cạnh của cuộc sống loài người.
Một trong những khía cạnh đó là trong văn hóa nước Mỹ ngày nay, cuộc chiến về sự bắt đầu và sự kết thúc của sự sống.
Chúng ta có những cuộc tranh luận khó khăn về thời điểm mà chúng ta có thể quyết định một cơ thể đã trở thành một con người để trao cho nó một quyền khác với khi nó còn là bào thai.
Chúng ta có những tranh luận rất khó khăn ngày nay -- có lẽ không được cởi mở như trong y học -- về câu hỏi, khi nào thì một người nào đó chết.
Trong quá khứ, tổ tiên của chúng ta đã chẳng phải vật lộn với câu hỏi khi nào thì một người nào đó chết. Cùng lắm thì họ đặt một cái lông chim dưới mũi của người đó,
và nếu nó còn động đậy thì họ chưa đem chôn người đó, nếu cái lông ngừng động đậy thì đem chôn.
Nhưng ngày nay, chúng ta gặp trường hợp
khi chúng ta muốn lấy những cơ quan nội tạng còn sống ra khỏi cơ thể một người và ghép chúng cho những người khác.
Và hệ quả là chúng ta vướng vào cuộc đấu tranh với câu hỏi cực kì khó khăn này để quyết định là một người đã chết. Và điều đó đưa chúng ta đến một tình thế vô cùng khó khăn khi chúng ta không còn có những phân loại đơn giản nhưng trước nữa.
Giờ có thể bạn nghĩ rằng tất cả những sự đổ vỡ về hệ thống phân loại sẽ làm cho một người như tôi hạnh phúc.
Tôi là một người tiến bộ về chính trị, tôi bảo vệ những người có cơ thể bất thường, nhưng tôi phải thú nhận với các bạn rằng chính điều đó làm tôi lo lắng. Tôi thật sự căng thẳng khi nhận ra rằng những hạng mục này
bất ổn và mong manh hơn chúng ta từng nghĩ.
Và nó khiến tôi căng thẳng từ góc nhìn về sự dân chủ.
Để giải thích cho các bạn về sức ép đó, trước hết tôi phải thú nhận với các bạn là tôi là một fan lớn của những "Người cha Lập quốc" (the Founding Fathers).
Tôi biết họ là những người phân biệt chủng tộc và giới tính, nhưng họ thật vĩ đại.
Ý tôi là, họ thật dũng cảm và táo bạo và suy nghĩ vô cùng cấp tiến đến nỗi cứ vài năm tôi lại phải xem lại vở nhạc kịch rất bèo "1776", và không phải vì phần âm nhạc của nó, cái đó hoàn toàn có thể quên đi.
Mà vì những gì xảy ra vào năm 1776 với những Người cha Lập quốc.
Những Người cha Lập quốc, theo quan điểm của tôi, về căn bản là những nhà hoạt động về giải phẫu học, và đây là lí do.
Họ đã phủ nhận một khái niệm giải phẫu học và thay nó bằng một khái niệm khác Khái niệm mới thật cấp tiến và đẹp đẽ đó đã làm chỗ dựa cho chúng ta suốt 200 năm.
Nếu các bạn còn nhớ, những người cha của chúng ta đã phủ nhận khái niệm của chế độ quân chủ. Và chế độ quân chủ về cơ bản dựa trên một khái niệm rất đơn giản của giải phẫu học.
Các vị vua thời cổ đại không có khái niệm gì về ADN, nhưng họ đã có khái niệm về quyền lợi dòng nòi.
Họ có khái niệm về dòng giống hoàng tộc.
Họ có ý niệm là những người có trong bộ máy chính trị phải là những người có quyền lực chính trị vì họ thừa hưởng dòng máu chính trị truyền từ ông nội đến cha đến con và xa hơn nữa.
Những người cha Lập quốc phủ nhận ý niệm đó, và họ thay nó bằng một khái niệm giải phẫu học mới, và khái niệm mới đó là tất cả con người sinh ra đều có quyền bình đẳng.
Họ san bằng sân chơi đó và quyết định là giải phẫu học quan trọng là vì tính đại chúng, chứ không phải sự khác biệt trong giải phẫu học. Và đó thực sự là một việc rất cấp tiến.
Họ làm như vậy vì đó là một phần của sự khai sáng nơi hai sự vật phát triển cùng nhau.
Đó là sự phát triển của nền dân chủ, đồng thời với sự phát triển của nền khoa học.
Điều đó thể hiện rất rõ trong lịch sử về những Người cha Lập quốc, nhiều người trong số họ rất quan tâm đến khoa học, và họ quan tâm đến một khái niệm về thế giới tự nhiên. Họ bắt đầu từ bỏ những sự giải thích một cách siêu nhiên,
và họ bác bỏ những thứ như khái niệm siêu nhiên về quyền lực, nơi nó được chuyển giao bởi vì một khái niệm rất mơ hồ về quyền lợi dòng nòi.
Họ tiến gần hơn đến một khái niệm tự nhiên.
Hãy thử nhìn lại bản Tuyên ngôn Độc lập, trong đó họ nói về thiên nhiên và vị Chúa của thiên nhiên.
Họ không nói và Chúa và thiên nhiên của Chúa.
Họ nói về quyền năng của đấng tự nhiên để nói cho ta biết ta là ai.
Như vậy, một phần nào đó, họ đến với chúng ta với một khái niệm khái niệm đó là về tính đại chúng của giải phẫu học.
Và bằng cách đó, họ khéo léo đã đặt nền tảng cho phong trào đấu tranh vì quyền con người trong tương lai. Họ không thực sự nghĩ như vậy, nhưng họ làm việc đó vì chúng ta, và nó thật tuyệt.
Thế chuyện gì xảy ra những năm sau đó? Ví dụ đầu tiên là giới phụ nữ,
những người muốn có quyền bầu cử, sử dụng khái niệm của những Người cha lập quốc cho rằng tính quần chúng của giải phẫu học quan trọng hơn sự khác biệt về giải phẫu học và họ quyên bố, "Việc chúng tôi có tử cung và buồng trứng không đủ khác biệt để chúng tôi bị tước bỏ quyền bầu cử, quyền công dân, quyền sở hữu tài sản, vân vân và vân vân."
Và nữ giới đã thành công với lý lẽ đó.
Tiếp theo đó là sự thành công của phong trào đấu tranh vì quyền công dân, nơi chúng ta có thể thấy những người như Sojourner Truth nói rằng "Tôi không phải là một phụ nữ sao?"
Chúng ta thấy nam giới trong đoàn diễu hành vì phong trào quyền công dân họ tuyên bố "Tôi là một người nam."
Một lần nữa, những người da màu kêu gọi chúng ta coi trọng tính đại chúng hơn sự khác biệt của giải phẫu học, và một lần nữa, họ thành công.
Chúng ta thấy kết quả tương tự trong phong trào đấu tranh cho quyền của người tàn tật.
Vấn đề là ở chỗ khi chúng ta bắt đầu nhìn vào tính đại chúng, chúng ta đồng thời bắt đầu đặt câu hỏi tại sao chúng ta vẫn giữ những sự phân chia nhất định.
Cũng như các bạn, tôi muốn giữ một số sự phân định, dựa theo giải phẫu học, trong nền văn hóa chúng ta. Ví dụ, tôi không muốn
trao cho một con cá những quyền tương tự như một con người.
Ý tôi không phải là chúng ta từ bỏ giải phẫu học hoàn toàn. Ý tôi không phải là một đứa trẻ 5 tuổi
nên được phép quan hệ tình dục hoặc kết hôn.
Như vậy một số phân định về giải phẫu học là hoàn toàn có lý và tôi nghĩ chúng ta nên giữ lại.
Nhưng thử thách là ở chỗ ta cần phải xác định những sự phân định nào cần giữ và tại sao ta nên giữ chúng và chúng có ý nghĩa gì.
Hãy quay lại câu chuyện về 2 con người được thụ thai ở đầu bài thuyết trình này.
Chúng ta có 2 con người, cùng được thụ thai vào giữa năm 1979, trong cùng một ngày.
Hãy thử tưởng tượng, một người là Mary, bị sinh non 3 tháng, cô ấy được sinh ra ngày 1 tháng 1 năm 1980.
Người kia là Henry, sinh đúng tháng, vào ngày 1 tháng 3 năm 1980.
Đơn giản là vì Mary được sinh sớm hơn 3 tháng, cô ta được trao cho đủ mọi thứ quyền 3 tháng sớm hơn so với Henry -- quyền được quan hệ tình dục, quyền được bầu cử, quyền được uống rượu.
Henry phải chờ tất cả những quyền đó, không phải vì cậu ta nhỏ tuổi hơn (tuổi sinh học) ngoại trừ việc cậu ta được sinh ra sau.
Chúng ta thấy đủ mọi điều kì lạ về những quyền mà họ được hưởng.
Henry, được cho là nam giới -- mặc dù tôi chưa nói với bạn là cậu ta có nhiễm sắc thể X và Y -- được thừa nhận có giới tính nam và có thể bị gọi quân dịch, điều mà Mary chẳng cần phải để tâm lo lắng.
Mặt khác, Mary, không thể có những quyền tương tự như Henry ở tất cả các tiểu bang, ví dụ, quyền kết hôn. Henry có thể kết hôn với một phụ nữ, ở mọi tiểu bang,
nhưng Mary chỉ có thể kết hôn với một phụ nữ ở một vài tiểu bang.
Như vậy chúng ta còn giữ những cách phân loại giải phẫu học mà theo nhiều cách hiểu, vẫn còn mơ hồ và cần xem xét lại.
Và câu hỏi tôi đặt ra là: Chúng ta phải làm gì đây, khi nền khoa học của chúng ta quá tiến bộ về ngành giải phẫu học, chúng ta đạt tới điểm mà chúng ta phải công nhận là một nền dân chủ dựa trên giải phẫu học có thể đã bắt đầu sụp đổ?
Tôi không muốn từ bỏ khoa học, nhưng cùng lúc đó, đôi lúc tôi cảm thấy khoa học được tạo ra từ chính chúng ta.
Như vậy chúng ta phải đi đâu? Có vẻ như những gì đang diễn ra trong nền văn hóa của chúng ta
là một kiểu quan điểm giáo điều: "Chúng ta cần phải kẻ đường ranh giới ở một chỗ nào đó, nên chúng ta sẽ kẻ đường ranh giới ở một chỗ nào đó."
Nhưng nhiều người vướng vào một tình thế rất kì lạ. Ví dụ,
Texas đã có lúc quyết định rằng kết hôn với một người đàn ông có nghĩa là bạn không có nhiễm sắc thể Y, còn kết hôn với một phụ nữ đồng nghĩa với việc bạn có nhiễm sắc thể Y. Trên thực tế họ không thực sự xét nghiệm nhiễm sắc thể.
Nhưng điều này cũng rất kì,
vì câu chuyện tôi kể ở phần đầu về hội chứng vô cảm với kích thích tố nam. Nếu chúng ta xem xét một trong những người cha đẻ của nền dân chủ đương đại,
Dr. Martin Luther King, ông đưa ra một giải pháp trong bài diễn thuyết "Tôi có một giấc mơ" ("I have a dream")
Ông nói rằng chúng ta nên đánh giá con người "không phải dựa trên màu da của họ, mà dựa trên những tố chất của họ," đi xa dần khỏi giải phẫu học. Và tôi muốn nói rằng, "Phải, nghe có vẻ hay đấy."
Nhưng trên thực tế, bạn làm điều đó như thế nào?
Làm thế nào để đánh giá con người dựa trên tính cách và tố chất của họ?
Tôi cũng muốn chỉ ra rằng tôi không chắc đó là cách chúng ra nên dùng để phân bố quyền con người, bởi vì, tôi phải công nhận rằng, tôi biết có những chú chó săn vàng (golden retriever) có thể xứng đáng được hưởng các dịch vụ xã hội nhiều hơn một số người tôi biết.
Tôi cũng muốn nói rằng có thể có những con chó săn Labrador có khả năng ra những quyết định thông minh, chính xác và trưởng thành về những mối quan hệ tình dục hơn một vài người trung niên tôi biết. Vậy làm thế nào để áp dụng được
câu hỏi về tố chất con người?
Hóa ra nó khó hơn chúng ta nghĩ.
Một phần nào đó, tôi cũng tự hỏi, sẽ ra sao nếu tố chất con người hóa ra là cái gì đó có thể scan được trong tương lai -- có thể nhìn thấy bằng cách chụp não (fMRI)? Chúng ta có thực sự muốn đi xa đến mức đó không?
Tôi cũng không chắc chúng ta đang đi đến đâu.
Nhưng tôi biết chắc là rất quan trọng khi nước Mỹ trở thành người tiên phong khi nghĩ về khía cạnh này của nền dân chủ. Chúng ta đã thành công trong cuộc chiến cho nền dân chủ,
và tôi chắc chúng ta sẽ lại thành công trong tương lai. Ví dụ, chúng ta không ở trong tình thế như người dân Iran,
nơi mà người đàn ông có cảm xúc tình dục với người đàn ông khác sẽ có thể bị giết chết, trừ khi anh ta sẵn sàng chuyển đổi giới tính, trong trường hợp đó, anh ta sẽ được phép sống.
Chúng ta không có những luật lệ như vậy.
Tôi thực sự mừng là chúng ta không có những tình thế như vậy -- tôi có nói chuyện với một bác sĩ giải phẫu vài năm trước ông ta đem một cặp song sinh bị dính liền về Mỹ để tách rời chúng, một phần là để tạo danh tiếng cho bản thân ông ta. Nhưng khi tôi gọi điện cho ông ta,
và hỏi tại sao ông lại làm ca giải phẫu này -- đây là một ca giải phẫu có tỉ lệ thành công rất thấp -- ông ta trả lời rằng, ở nước khác, những đứa trẻ này sẽ bị đối xử rất tệ, và vì thế ông ta phải làm cuộc giải phẫu này.
Phản ứng của tôi là, "Ông có nghĩ tới việc cho những đứa trẻ này tị nạn chính trị tại Mỹ thay vì một cuộc giải phẫu tách rời chúng chưa?"
Hoa Kì đem tới cho con người một cơ hội to lớn cho phép họ được là chính họ, mà không bắt buộc họ phải thay đổi chỉ vì lợi ích và thể diện của quốc gia.
Vì thế tôi nghĩ chúng ta nên là người tiên phong. Và để khép lại bài nói, tôi muốn đề nghị với các bạn rằng
tôi đã nói nhiều về những người cha.
Và tôi muốn tưởng tượng nền dân chủ sẽ như thế nào, hoặc đã có thể như thế nào, nếu chúng ta có sự đóng góp to lớn hơn từ những người mẹ.
Và tôi muốn nói điều này, hơi cấp tiến cho một phụ nữ, đó là tôi nghĩ rằng có thể có một cách nhìn nhận khác nhau đến từ những kiểu hình giải phẫu khác nhau, đặc biệt khi chúng ta để cho con người suy nghĩ theo từng nhóm.
Hàng năm trời, bởi vì tôi quan tâm đến hiện tượng lưỡng tính, tôi đồng thời cũng quan tâm đến nghiên cứu về khác biệt của giới tính. Và một điều tôi đang rất quan tâm
là nhìn vào sự khác biệt giữa nam giới và nữ giới về cách họ tư duy và và vận hành trong thế giới.
Và những gì chúng tôi biết được từ những nghiên cứu "xuyên văn hóa" (cross-cultural) là phụ nữ, nói chung -- không phải mọi phụ nữ, nhưng nói chung -- thường có khuynh hướng lưu tâm nhiều đến những mối quan hệ phức tạp và đến việc chăm sóc những người khốn khó hơn trong nhóm.
Và nếu chúng ta nghĩ theo cách ấy, chúng ta có một tình thế rất thú vị.
Lâu lắm rồi, khi tôi còn đang học tiến sĩ, một trong những giáo sư của tôi, người biết tôi quan tâm đến nữ giới Thì từ trước đến giờ tôi vẫn tự coi mình là một phụ nữ mà -- Ông ta đặt ra một câu hỏi rất kì lạ. Ông ta hỏi “Hãy nói cho tôi nghe phong trào nam nữ bình quyền thì có gì nữ tính.”
Và tôi nghĩ, “Đó là câu hỏi ngớ ngẩn nhất tôi được nghe. Phong trào nam nữ bình quyền là nhằm xóa đi khác biệt về giới tính,
bởi vậy, thuyết nam nữ bình quyền chẳng nữ tính tí nào.”
Nhưng càng nghĩ về câu hỏi của ông ấy, tôi càng nhận ra rằng có lẽ đúng là có điều gì đó nữ tính trong phong trào nam nữ bình quyền.
Đó là, nói chung, có lẽ có điều gì đó, khác biệt giữa bộ não của phụ nữ và nam giới làm cho giới nữ chúng ta quan tâm nhiều hơn đến những mối quan hệ xã hội phức tạp và lưu tâm nhiều hơn đến việc chăm sóc những người khốn khó.
Như vậy, khi những người cha lưu tâm tuyệt đối đến giải pháp để bảo vệ các công dân, có thể, nếu chúng ta đưa các bà mẹ vào khái niệm này, chúng ta sẽ có một khái niệm mới, không chỉ liên quan đến việc bảo vệ các cá thể, mà còn liên quan đến sự chăm lo lẫn nhau.
Và đó có thể là mục đích chúng ta hướng đến trong tương lai, khi chúng ta đặt nền dân chủ cao hơn giải phẫu học -- khi chúng ta không nhìn vào từng cá thể, để nhận dạng, mà quan tâm nhiều hơn đến những mối quan hệ.
Và cùng với việc loài người chúng ta cố gắng tạo ra một cộng đồng hoàn hảo, chúng ta cũng suy nghĩ về những gì chúng ta làm cho nhau.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Xét từ bề ngoài mọi việc của John đều tiến triển tốt đẹp.
Anh ấy mới ký hợp đồng bán căn hộ ở New York với số lãi 6 con số, và anh ta mới chỉ ở đó 5 năm.
Trường đại học mà anh đã tốt nghiệp với bằng thạc sĩ vừa đề nghị với anh một công việc giảng dạy, nghĩa là, sau nhiều năm, lần đầu tiên anh ta có không những thu nhập mà còn nhiều lợi ích khác nữa.
Tuy nhiên, mặc dù mọi việc đều tiến triển tốt đẹp với John, anh ta đang phải vật lộn với nghiện ngập và trầm cảm dai dẳng.
Tối 11 tháng 6 năm 2003, anh ấy trèo lên thành cầu Manhattan và nhảy xuống dòng nước nguy hiểm phía dưới.
Ngạc nhiên thay -- không, kỳ diệu thay -- anh ta sống sót.
Cú nhảy đã nghiền nát cánh tay phải của anh, làm vỡ toàn bộ các xương sườn, đâm thủng phổi, và anh ấy trôi lúc tỉnh lúc mê khi cơ thể xuôi dọc theo sông Đông, dưới cây cầu Brooklyn và dạt vào đường chạy của chuyến phà ra đảo Staten, hành khách đi phà đã nghe thấy tiếng rên rỉ đau đớn của John và báo cho thuyền trưởng, người đã liên lạc với cứu hộ để vớt anh ta lên từ sông Đông và đưa đến bệnh viện Bellevue.
Đây chính là lúc câu chuyện của chúng ta bắt đầu.
Khi John cố gắng làm lại cuộc sống -- đầu tiên về mặt thể xác, sau đó là cảm xúc, rồi tinh thần -- anh ấy nhận ra có quá ít cách giải thoát mà những người đã từng muốn tự tử giống như anh ta có thể tìm đến.
Các nghiên cứu cho thấy cứ 20 người muốn tự tử thì có 19 người sẽ thất bại.
Nhưng những người đã tự tử hụt sẽ có khả năng thành công nhiều hơn 37 lần trong lần thứ hai.
Đó thực sự là một thành phần xã hội đang gặp nguy hiểm với rất ít giải pháp hỗ trợ họ.
Điều gì sẽ xảy ra khi họ cố gắng trở lại cuộc sống, vì những điều cấm kỵ xung quanh tự sát, chúng ta không biết phải nói gì, và hầu như không ai nói gì.
Điều đó làm tăng sự cô lập đối với những người như John.
Tôi biết rất rõ câu chuyện của John vì tôi chính là John.
Và hôm nay, đây là lần đầu tiên tôi thừa nhận công khai câu chuyện của bản thân.
Nhưng sau khi mất đi một người thấy đáng kính vào năm 2006 và một người bạn tốt năm ngoái vì tự sát và tham dự TEDActive năm ngoái, tôi biết rằng mình phải bước ra khỏi im lặng và vượt qua những điều mọi người thường tránh né để trình bày về một ý tưởng cần được lan rộng -- đó chính là những người đã phải lựa chọn một cách khó khăn để trở lại cuộc sống, họ cần nhiều giải pháp và sự trợ giúp hơn.
Như Dự án Trevor đã nói, mọi chuyện sẽ tốt đẹp hơn,
Mọi chuyện đang thực sự tốt đẹp hơn.
Và hôm nay tôi đã chọn bước ra khỏi một thứ vỏ ốc khác, để khuyến khích các bạn, thôi thúc các bạn, nếu bạn là một người đã từng nghĩ đến hay thử tự sát, hoặc biết ai đó như thế, hãy lên tiếng về việc đó, kêu gọi sự giúp đỡ.
Một cuộc nói chuyện cần có, và một ý tưởng cần lan rộng.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Một vài năm trước đây khi tôi tham dự Hội nghị TED ở Long Beach, Tôi gặp Harriet. Chúng tôi đã quen nhau qua mạng -
không phải theo cách bạn nghĩ đâu.
Chúng tôi quen nhau bởi cả hai đều biết Linda Avey, một trong những nhà sáng lập công ty gen trực tuyến đầu tiên.
Và vì chúng tôi chia sẻ thông tin di truyền với Linda, cô ấy biết Harriet và tôi cùng có loại DNA ty thể rất hiếm - Haplotype K1a1b1a - có nghĩa chúng tôi có họ hàng với nhau.
Chúng tôi thực sự có liên quan tới người băng Ozzie.
Vì vậy, Ozzie, Harriet và tôi
hiện đã có nhóm Facebook riêng.
Tất cả các bạn đều có thể tham gia.
Và khi tôi gặp Harriet tại Hội nghị TED năm sau đó, cô ấy đã mua áo phông haplotype qua mạng. (Cười)
Tại sao tôi lại kể câu chuyện này,
và nó liên quan gì tới sức khỏe?
Cách tôi gặp Harriet là một ví dụ về việc tận dụng công nghệ liên ngành, phát triển theo cấp số nhân ảnh hưởng đến tương lai chúng ta - từ phân tích gen chi phí thấp đến khả năng phát triển tin sinh học kết nối tới Internet và các mạng xã hội.
Những gì tôi muốn nói là sự hiểu biết các công nghệ này.
Chúng ta thường nghĩ một cách tuyến tính.
Nhưng giả sử bạn có một lá hoa súng và nó phân chia từng ngày - hai, bốn, tám, 16 - trong 15 ngày bạn có 32.000.
Trong một tháng? Bạn sẽ có một tỷ.
Vì vậy, nếu suy nghĩ theo cấp số nhân,
chúng ta sẽ thấy nó ảnh hưởng đến các công nghệ hiện đại ra sao.
Và có rất nhiều công nghệ mà chúng ta có thể sử dụng đòn bẩy để tác động đến y học tương lai, để giải quyết những thách thức lớn tồn đọng hôm nay, từ chi phí khám bệnh đắt đỏ cho tới già hóa dân số, sử dụng thông tin không triệt để, sự rời rạc của dịch vụ y tế và sự khó khăn trong việc áp dụng đổi mới.
Và điều quan trọng chúng ta có thể làm là di chuyển đường cong sang trái.
Chúng ta tiêu nhiều tiền vào 20% cuối đời.
Sẽ ra sao nếu chúng ta chi nhiều hơn cho chăm sóc sức khỏe nhằm cải thiện tình trạng của bản thân, đồng thời thúc đẩy công nghệ? Công nghệ yêu thích của tôi, một ví dụ về công nghệ cấp số mũ,
là thứ trong túi của mọi người.
Đó thực sự là những cải tiến đáng kể.
Ý tôi là iPhone 4.
Hãy tưởng tượng những gì iPhone 8 có thể làm được.
Tôi đã có cái nhìn sâu sắc về nó.
Tôi đã từng phụ trách một phần y dược của Đại học Singularity có trụ sở tại Silicon Valley.
Và chúng tôi cùng tụ họp vào mỗi mùa hè khoảng 100 sinh viên tài năng đến từ nhiều nơi,
nghiên cứu công nghệ cấp số nhân trong y sinh học, trí tuệ nhân tạo, công nghệ nano, không gian, và tìm cách phổ biến và tận dụng chúng nhằm đạt được những mục tiêu không tưởng. Chúng tôi cũng có các chương trình 7 ngày.
Và tháng tiếp theo là Future Med,
một chương trình áp dụng các công nghệ vào chế biến thuốc.
Tôi đã đề cập tới điện thoại trước đó.
Mỗi chiếc điện thoại có hơn 20.000 ứng dụng khác nhau -
thậm chí có ứng dụng mà bạn có thể đi tiểu lên con chip kết nối với iPhone và kiểm tra nếu bạn nhiễm STD.
Tôi không biết tôi có muốn dùng nó không.
Có nhiều loại ứng dụng khác
giúp điện thoại có khả năng chẩn đoán như: đo đường huyết trên iPhone của bạn và gửi kết quả cho bác sĩ để họ và bạn đều có thể hiểu rằng bạn mắc bệnh tiểu đường.
Công nghệ cấp số nhân tác động ra sao tới y tế? Đầu tiên là nhanh hơn.
Theo luật Moore, máy tính có tốc độ ngày càng tăng,
có khả năng làm những thứ phức tạp hơn.
Chúng thậm chí có thể vượt qua khả năng trí lực của con người. Nhưng ấn tượng nhất là
hình ảnh.
Khả năng nhìn thấu bên trong cơ thể với độ phân giải cao thực sự đáng kinh ngạc.
Và chúng ta có nhiều phân tầng công nghệ - quét PET, CT và chẩn đoán phân tử - để khám xét ở các cấp độ khác nhau.
Bạn sẽ thấy máy quét MRI có độ phân giải cao nhất hiện nay, một cải tiến của Marc Hodosh, người phụ trách TEDMED.
Và giờ chúng ta thấy bên trong bộ não với độ phân giải chưa từng có, và chúng đã tái tạo lại, và thậm chí có thể tái thiết kế, hoặc phân tách não nhờ đó chúng ta hiểu rõ hơn về bệnh tật và cách điều trị.
Chúng ta có thể nhìn rõ bộ não theo thời gian thực qua fMRI.
Với sự hiểu biết về quá trình và các mối liên hệ trong não chúng ta sẽ hiểu được tác dụng của thuốc chữa bệnh và làm chúng trờ nên hiệu quả hơn, ví dụ, thuốc an thần.
Các máy quét ngày càng nhỏ và ít tốn kém hơn. Và dữ liệu từ các thiết bị này
thực sự trở thành một thách thức.
Chúng chiếm khoảng 800 cuốn sách, hay 20 GB.
Trong vài năm tới sẽ là 1 terabyte, hay 800.000 cuốn sách.
Làm thế nào để bạn tận dụng thông tin đó? Tôi sẽ không yêu cầu những người ở đây thực hiện nội soi,
nhưng nếu bạn trên 50 tuổi, bạn nên thực hiện việc đó. Làm sao để tránh đầu nhọn của cây gậy?
Đó là bản chất của nội soi đại tràng.
So sánh hai hình, nếu là bác sĩ chẩn đoán hình ảnh
bạn có thể đi qua đại tràng của bệnh nhân và, với trí thông minh nhân tạo, xác định khả năng bị tổn thương. Ồ, đừng quên khi kết hợp A.I. với X quang, chúng ta sẽ thấy các tổn thương bị ẩn giấu trước đó. Điều này sẽ khuyến khích mọi người nội soi
mặc dù chúng ta không muốn. Đây là ví dụ về mô hình này, chúng ta
đang tiến tới thế giới hội nhập của y sinh học, công nghệ thông tin,
không dây, di động - thời kỳ y học kỹ thuật số. ngay cả ống nghe cũng là kỹ thuật số.
Và tất nhiên, có một ứng dụng cho nó.
Chúng ta đang tiến đến thời đại của máy xử lý thông tin đa năng.
Vì vậy, máy siêu âm cầm tay về cơ bản sẽ thay thế ống nghe.
Chúng hiện có giá rẻ hơn trước kia rất nhiều - khoảng 5.000 đô la, tôi có thể có sức mạnh
của một thiết bị chẩn đoán mạnh mẽ.
Cùng với sự ra đời của hồ sơ y tế điện tử - tại Hoa Kỳ, y học điện tử chiếm ít hơn 20 phần trăm. Ở Hà Lan, con số đó cao hơn 80%. Hiện tại chúng ta đang sáp nhập dữ liệu y tế,
số hóa các nguồn thông tin, chúng ta có thể khai thác chúng. Là một bác sĩ, tôi có thể truy cập dữ liệu bệnh nhân bất cứ nơi nào thông qua thiết bị di động. Và bây giờ, chúng ta đang ở trong thế kỷ iPad.
Và mới tháng trước, ứng dụng đầu tiên được FDA phê chuẩn cho phép bác sĩ X quang đọc được hình chụp trên thiết bị di động.
Vì vậy, chắc chắn, các bác sĩ ngày nay hoàn toàn dựa vào các thiết bị này. Như bạn thấy chỉ khoảng một tháng trước,
Watson từ IBM đã đánh bại hai nhà vô địch trong "Jeopardy".
Hãy tưởng tượng trong vài năm nữa, khi chúng ta bắt đầu áp dụng điện toán đám mây, khi chúng ta có bác sĩ ảo kết nối với bộ não của chúng ta để đưa ra quyết định và chẩn đoán ở trình độ không tưởng.
Giờ đây, bác sĩ không cần phải đi đến phòng khám nữa.
Chỉ khoảng 20% số cuộc gặp là khám trực tiếp.
Chúng ta đang trong thế giới ảo - từ cuộc gặp mặt online qua American Well,
cho đến một hệ thống thăm khám sức khỏe phức tạp của Cisco. Khả năng tương tác với các dịch vụ y tế rất khác nhau.
Và khả năng này ngày càng được cải tiến. Bạn tôi Jessica đã gửi hình của vết rách trên đầu cô
và tôi có thể đưa ra chẩn đoán mà không cần đưa cô ấy đi khám. Chúng ta có thể tận dụng công nghệ game,
như Microsoft Kinect, và hack nó để kích hoạt chẩn đoán, ví dụ, chẩn đoán đột quỵ, thông qua thiết bị phát hiện chuyển động đơn giản.
Chúng ta có thể đến thăm bệnh nhân thông qua robot -
đây là RP7; nếu tôi là chuyên gia huyết học, đến thăm một phòng khám, một bệnh viện.
Những việc này sẽ được nâng cấp qua một bộ công cụ gia dụng. Hãy tưởng tượng chúng ta có mạng lưới không dây.
Bạn có thể lên mạng. Bạn có thể Tweet trọng lượng của bạn. Chúng tôi có còng huyết áp không dây.
Chúng ta chỉ cần dùng 1 thiết bị thay vì nhiều thứ lỉnh kỉnh.
Công cụ đó là iRhythm, được phát triển tại Đại học Stanford-
thay thế hoàn toàn các công nghệ trước với giá khá rẻ và hiệu quả hơn nhiều.
Giờ cũng đang là thời đại định lượng.
Người ta có thể mua thiết bị hàng trăm đô la, như chiếc Fitbit nhỏ nhắn này.
Tôi có thể đo lượng calo tiêu hao.
Tôi có thể có được số liệu đó hàng ngày. Tôi có thể chia sẻ với bạn bè, bác sĩ.
Đồng hồ Zeo sắp ra sẽ đo nhịp tim của bạn, một bộ đầy đủ các công cụ giúp bạn bảo vệ sức khỏe của chính mình.
Khi chúng ta bắt đầu tích hợp thông tin, chúng ta sẽ biết cách tận dụng và có cái nhìn sâu hơn vào bệnh lý và sức khỏe. Thậm chí còn có gương đo nhịp tim.
Và tôi cho rằng chúng ta sẽ có thiết bị đính trên quần áo, nhằm giám sát bản thân 24/7.
Cũng như hệ thống OnStar trong xe hơi, ánh sáng màu đỏ sẽ hoạt động.
Nó sẽ được dùng để kiểm tra sức khỏe và báo cáo thể trạng hiện tại của bạn. Trong vài năm tói, bạn sẽ nhìn vào gương
và nó sẽ bắt đầu khám xét bạn.
(Cười) Đối với những gia đình có con nhỏ, bạn có muốn tã lót không dây hỗ trợ bạn... có vẻ không cần thiết lắm. Nhưng nó sẽ xuất hiện. Chúng ta đã nghe rất nhiều về công nghệ và kết nối mới.
Và tôi nghĩ rằng một số các công nghệ sẽ cho phép chúng tôi kết nối với nhiều bệnh nhân hơn, và mất nhiều thời gian hơn và thực sự đóng vai trò quan trọng với y dược, bởi sự phát triển không ngừng.
Chúng ta đã nói về cải tiến bệnh nhân. Vậy còn các bác sĩ?
Các bác sĩ phẫu thuật
giờ đây có thể đi vào bên trong cơ thể và phẫu thuật thông qua robot, ở một trình độ không tưởng thậm chí 5 năm trước đây.
Giờ chúng đang được cải tiến liên tục trên thực tế.
Vì vậy, các bác sĩ có thể nhìn vào trong bệnh nhân, các khối u, các mạch máu.
Thông tin này sẽ hỗ trợ ra quyết định. Một bác sĩ ở New York có thể giúp bác sĩ tại Amsterdam.
Và chúng ta đang bước vào kỷ nguyên phẫu thuật không vết, NOTES, nơi robot nội soi có thể đi ra từ dạ dày và lấy túi mật ra mà không để lại bất kỳ vết sẹo nào.
Nó được gọi là NOTES, và sắp xuất hiện - về cơ bản nó là phẫu thuật không vết, được thực hiện bởi robot.
Vậy còn các yếu tố khác?
Đối với những người bị liệt - sẽ có kỷ nguyên máy tính thông minh, hay BCI, khi chip được đặt lên vỏ não vận động của bệnh nhân liệt tứ chi và họ có thể kiểm soát xe lăn hay thậm chí một cánh tay robot. Những thiết bị này ngày càng nhỏ
và được dùng phổ biến hơn. Dù mới trong giai đoạn thử nghiệm, nhưng nếu có thể kết nối chúng
ví dụ, với chi giả, như cánh tay DEKA phát triển bởi Dean Kamen và đồng nghiệp, nó có 17 cách chuyển động và cho phép những người bị mất một tay có khả năng điều khiển cao hơn trước kia.
Chúng ta đang thực sự bước vào kỷ nguyên phụ kiện robot.
Nếu bạn từng bị đột quỵ - bạn có thể đeo những chi tăng cường.
Hoặc nếu bạn bị liệt - tôi đã đến thăm Berkley Bionics - họ đã phát triển eLEGS.
Đây là một bệnh nhân bị liệt đang tập đi
bởi nhờ các khung xương.
Anh ấy không phải ngồi xe lăn.
Đây mới chỉ là sơ khai của phụ kiện robot.
Bằng cách tận dụng các công nghệ, chúng ta sẽ giúp người khuyết tật có thể hoạt động thậm chí hơn cả người thường.
Đây là Aimee Mullins, người bị mất 2 chân khi còn nhỏ, và Hugh Herr, một giáo sư tại MIT, phải bỏ 2 chân do một tai nạn leo núi.
Và bây giờ cả hai có thể leo trèo, di chuyển nhanh hơn so với những người bình thường.
Vậy còn những vấn đề khác? Rõ ràng xu hướng béo phì đang tăng theo cấp số nhân,
kéo theo chi phí khổng lồ. Xu thế trong y học là tối thiểu cấp số nhân.
Ví dụ: chúng ta đang trong thời đại của "Chuyến du hành tuyệt vời", iPill.
Bạn có thể nuốt thiết bị tích hợp này.
Nó có thể chụp ảnh hệ thống tiêu hóa, giúp chẩn đoán và điều trị khi nó di chuyển qua đường tiêu hóa.
Chúng ta thậm chí còn có robot siêu nhỏ có thể tự đi qua cơ thể bạn một lần nữa và làm những điều bác sĩ phẫu thuật không thể một cách ít đau đớn hơn. Đôi khi chúng có thể tự lắp ráp trong hệ thống tiêu hóa của bạn
và tự làm công việc cần thiết.
Về phía tim, máy tạo nhịp tim đã nhỏ hơn và dễ dàng thiết đặt hơn do đó không cần đào tạo bác sĩ tim mạch cho việc này nữa.
Và chúng có kết nối không dây với điện thoại vì vậy bạn sẽ luôn được theo dõi từ xa.
Chúng ngày càng được thu nhỏ.
Đây là thiết kế của Medtronic, nó nhỏ hơn một đồng xu.
Võng mạc nhân tạo, được đưa vào phía sau nhãn cầu và cho phép người mù có thể nhìn. Dù mới chỉ là thử nghiệm,
nhưng trong tương lai nó sẽ thay đổi mọi thứ
Với những người bình thường như chúng ta, kính áp tròng hỗ trợ sinh hoạt sẽ rất thú vị.
Nhờ Bluetooth, WiFi, nó sẽ truyền hình ảnh tới mắt bạn.
Nếu bạn gặp khó khăn duy trì chế độ ăn, một số bức ảnh có thể nhắc nhở bạn lượng calo bạn sẽ tiêu thụ.
Nếu để các nhà nghiên cứu dùng điện thoại để có thể nhìn thấy vi sinh vật và đưa dũ liệu lên đám mây, họ sẽ chẩn đoán tốt hơn.
Thực tế, thời đại y học trong phòng thí nghiệm đã thay đổi hoàn toàn. Chúng ta có thể tận dụng microfluidics,
như con chip được làm bởi Steve Quake tại Stanford.
Microfluidics có thể thay thế phòng thí nghiệm. Nó cho phép hàng ngàn xét nghiệm được thực hiện tại các điểm chăm sóc trên toàn thế giới. Và điều này sẽ đưa công nghệ
đến các vùng nông thôn hẻo lánh và giảm mạnh chi phí khám chữa cùng với nâng cao chất lượng dịch vụ. Nếu chúng ta đi xa hơn nữa,
chúng ta sẽ bước vào kỷ nguyên y học siêu vi, khả năng làm các thiết bị siêu nhỏ. Chúng ta có thể thiết kế tế bào hồng cầu hoặc robot theo dõi hệ thống máu hay hệ thống miễn dịch, hay thậm chí robot xóa sổ các cục máu đông ở động mạch.
Vậy tại sao chúng lại ngày càng rẻ? Không liên quan lắm tới y học,
nhưng đĩa cứng 10 MB từng có giá $300, giờ đã rẻ hơn rất nhiều Với y học gen,
chi phí 1 bộ gen khoảng một tỷ đô la tại thời điểm 10 năm trước.
Hiện chúng chỉ còn khoảng vài ngàn đô la - và sẽ là vài trăm trong những năm tới.
Chúng ta sẽ làm gì với bộ gen trăm đô la?
Chúng ta tiến hành hàng triệu thí nghiệm.
Và chúng ta bắt đầu thu thập thông tin. Và chúng ta bước vào kỷ nguyên y học cá nhân - sẽ có thuốc cho từng người tại từng thời điểm - thay vì kê thuốc tương tự cho tất cả mọi người - loại thuốc "bom tấn", thuốc mà không phải ai cũng dùng được.
Nhiều công ty khác nhau đang tận dụng các phương pháp trên.
Tôi sẽ cho bạn một ví dụ, đến từ 23andMe. Dữ liệu của tôi chỉ ra tôi có nguy cơ trung bình
phát triển thoái hóa điểm vàng.
Nhưng nếu tôi cùng dữ liệu đó, tải lên deCODEme, Tôi có thể thấy nguy cơ tiểu đường loại 2. Thậm chí ở mức rất cao.
Tôi có thể muốn xem có bao nhiêu món tráng miệng vào buổi trưa.
Nó có thể thay đổi hành vi của tôi.
Tận dụng kiến thức dược động học - công dụng và liều lượng thuốc tôi cần sẽ trở nên ngày càng quan trọng, và khi vào tay của cá nhân và bệnh nhân, sẽ giúp họ chọn thuốc một cách sáng suốt.
Vì vậy, nó không chỉ là gen, mà là chi tiết về thói quen, môi trường sống của chúng ta.
Lần cuối bác sĩ hỏi nơi bạn sống là khi nào?
Geomedicine: nơi bạn sống, những gì bạn tiếp xúc, có ảnh hưởng đáng kể tới sức khỏe của bạn. Chúng ta có thể nắm bắt được thông tin đó.
Vì vậy, gen, tế bào, môi trường,
các dữ liệu đổ dồn vào những bác sĩ, làm thế nào để chúng tôi quản lý nó? Chúng ta đang bước vào kỷ nguyên của y học hệ thống,
nơi chúng ta có thể tích hợp tất cả các thông tin này.
Bằng cách nhìn vào các mô hình, ví dụ 10.000 dấu hiệu sinh học trong một thí nghiệm duy nhất, chúng ta có thể nhìn vào những mô hình nhỏ và phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm.
Thứ này đã được gọi là thuốc P4 bởi Lee Hood, cha đẻ của lĩnh vực này,
Chúng ta sẽ biết những gì có khả năng xảy ra.
Chúng ta có thể phòng ngừa; và mỗi người có biện pháp khác nhau;
nó sẽ trở nên ngày càng phổ biến.
Thông qua trang web như Patients Like Me hay quản lý dữ liệu trên Microsoft HealthVault và Google Health, kết hợp chúng một cách có tổ chức ngày càng trở nên quan trọng. Tôi sẽ đưa ra một ví dụ nữa.
Hiện huyết áp cao chủ yếu được điều trị qua thuốc.
Sẽ ra sao nếu chúng ta có thiết bị mới
và loại bỏ các mạch máu điều hòa huyết áp bằng một liệu pháp duy nhất để chữa huyết áp cao?
Đây là thiết bị làm điều đó.
Nó sẽ có mặt trên thị trường trong vài năm.
Vậy còn những bệnh nhân ung thư? Phải, tôi là bác sĩ ung bướu
và tôi biết hầu hết thuốc chữa ung thư là chất độc.
Chúng tôi đã học tại Đại học Stanford rằng các tế bào ung thư gốc có thể được tìm thấy, chúng là nguyên nhân chính gây tái phát ung thư.
Nếu bạn nghĩ ung thư giống như cỏ dại, chúng ta sẽ chỉ cần nhổ sạch chúng. Nhưng sau đó nó sẽ quay trở lại. Chúng ta đã tấn công sai mục tiêu.
Các tế bào ung thư gốc vẫn tồn tại, và các khối u sẽ tái phát trong tương lai.
Hiện chúng tôi đang nghiên cứu cách xác định tế bào ung thư gốc và cách chữa trị lâu dài.
Các phương pháp sẽ được cá nhân hóa, cùng khả năng tận dụng tất cả dữ liệu, phân tích khối u và tiến tới một phương thức thực tế, cụ thể cho từng bệnh nhân.
Tôi sẽ kết thúc với y học tái tạo. Tôi đã học rất nhiều về tế bào gốc -
tế bào phôi gốc đặc biệt mạnh mẽ. Các tế bào gốc trưởng thành có trên khắp cơ thể.
Chúng được sử dụng trong cấy ghép tủy xương. Geron năm ngoái đã có thí nghiệm đầu tiên
sử dụng tế bào phôi gốc của người để điều trị tổn thương tủy sống.
Tuy chỉ mới thử nghiệm, nhưng đầy hứa hẹn.
Chúng tôi sử dụng tế bào gốc trưởng thành cho xét nghiệm lâm sàng trong khoảng 15 năm để tiếp cận một loạt vấn đề, đặc biệt là tim mạch.
Chúng tôi lấy tế bào tủy xương để điều trị một bệnh nhân nhồi máu cơ tim, kết quả chức năng tim được cải thiện sử dụng các tế bào tủy xương của chính mình.
Tôi đã sáng chế ra thiết bị MarrowMiner giúp lấy tủy xương đơn giản hơn. Nó đã được FDA chấp thuận,
và hy vọng có trên thị trường vào năm tới.
Hy vọng các bạn đánh giá cao thiết bị có thể lấy tủy xương dễ dàng chỉ với một mũi tiêm gây tê, thay vì là 200 mũi. Vậy liệu pháp tế bào gốc thì sao?
Mỗi tế bào trong cơ thể bạn có ADN giống nhau
từ khi bạn còn là phôi thai.
Chúng ta có thể tái lập trình tế bào da để tạo ra tế bào phôi gốc đa năng sử dụng để điều trị nhiều cơ quan của cùng một bệnh nhân - tạo ra tế bào gốc được cá nhân hóa. Đó là kỷ nguyên mới của ngân hàng tế bào gốc của chính bạn.
Tế bào tim, cơ, thần kinh của riêng bạn sẽ được giữ trong tủ lạnh và được sử dụng trong tương lai nếu cần.
Chúng tôi đang tích hợp kỹ thuật di động, và tích hợp công nghệ cấp số nhân cho in ấn 3D các bộ phận cơ thể - thay thế mực in với tế bào và xây dựng nên mô hình các cơ quan trong cơ thể.
Đó là cái đích mà các công nghệ hướng tới.
Dù vẫn còn sơ khai, nhưng chúng ta đã thấy rất nhiều ví dụ. Vì vậy, khi bạn nghĩ về xu hướng công nghệ
và cách tác động đến sức khỏe và thuốc, chúng ta đang bước vào kỷ nguyên thu nhỏ, phân cấp và cá nhân hóa.
Và tôi nghĩ rằng bằng cách kết hợp chúng, nếu chúng ta hiểu được và tận dụng chúng, chúng ta sẽ giúp các bệnh nhân tốt hơn, cải tiến các dịch chăm sóc sức khỏe và chữa khỏi bệnh trước khi họ bị ốm.
Bởi vì tôi biết, nếu có ai mắc bệnh giai đoạn I, tôi sẽ rất vui mừng - tôi có thể chữa cho họ.
Nhưng thường mọi thứ đã quá muộn - giai đoạn III hoặc IV. Vì vậy, bằng cách tận dụng các công nghệ,
Chúng ta sẽ bước vào một kỷ nguyên mới mà tôi muốn gọi là Giai đoạn 0.
Với tư cách một bác sĩ, tôi mong chờ mình sẽ mất việc.
Cảm ơn rất nhiều.
Cảm ơn các bạn. Cảm ơn.
(Vỗ tay) Cúi đầu.
Mẹ tôi là một nhà từ thiện.
Và tôi biết, giờ các bạn thắc mắc điều gì tôi sẽ trả lời các bạn: đúng là khá giống với Melinda Gates -- (Cười) nhưng với ít tiền hơn rất nhiều.
(Cười) Mẹ tôi đã thực hiện hoạt động từ thiện tại cộng đồng của chúng tôi thông qua cách chúng tôi gọi là "isirika".
Bà ấy hỗ trợ giáo dục điểm số cho trẻ nhỏ và mời nhiều em đến sống ở nhà chúng tôi để có cơ hội đến trường.
Bà huy động các nguồn để xây dựng phòng khám địa phương và khoa sản được đặt tên để tưởng nhớ bà.
Nhưng quan trọng nhất là, cộng đồng yêu mến bà vì khả năng tổ chức của bà, bởi bà đã thành lập một cộng đồng, đặc biệt là phụ nữ, để tìm ra giải pháp cho mọi vấn đề cần thiết.
Bà làm mọi thứ thông qua isirika.
Để tôi lặp lại từ đó lần nữa: isirika.
Giờ đến lượt bạn. Hãy cùng nói với tôi.
(Khán giá) Isirika.
Cảm ơn.
Từ đó là ngôn ngữ của tôi, Maragoli, ở miền tây Kenya, và giờ bạn nói ngôn ngữ của tôi.
(Cười) Isirika là một cách sống thực tế bao gồm tổ chức từ thiện, dịch vụ và làm từ thiện cùng nhau.
Bản chất của isirika là làm mọi thứ trở nên cụ thể với bất cứ ai, bạn là người chăm sóc em gái bạn -- và đúng vậy, bạn là người chăm sóc cho em trai.
Trách nhiệm chung đối với việc chăm sóc người khác.
Về mặt ngôn từ, nó đồng nghĩa với sự hào phóng nhưng xét theo ý nghĩa triết học sâu xa đó là sự quan tâm, cùng nhau, cho nhau.
Vậy isirika thực sự là thế nào?
Tôi lớn lên trong cộng đồng nông nghiệp ở tây Kenya.
Tôi nhớ như in nhiều lần hàng xóm đến một nhà hàng xóm khác khi họ ốm đau và thu hoạch mùa màng giúp họ.
Tôi theo mẹ tới các sự kiện cộng đồng và sự kiện của phái nữ, và nói chuyện về việc tiêm chủng ở trường xây các trung tâm y tế và những điều thực sự lớn lao, cải tạo giống cho mùa tới.
Thường thì cộng đồng tập hợp lại để đóng góp tiền cho một đứa trẻ hàng xóm đến trường. Không chỉ trong nước mà còn đi học đại học nước ngoài.
Vì thế chúng tôi có một bác sĩ phẫu thuật.
Bác sĩ phẫu thuật đầu tiên ở nước tôi đến từ làng quê.
(Vỗ tay) Vì vậy...
đó là những điều mà isirika làm.
Chúng tôi, những đứa trẻ, bên cạnh người lớn đóng góp tiền bạc, và được ghi tên trong sổ cộng đồng, giống như người trưởng thành.
Khi tôi lớn lên, học đại học ở nhà và ở nước ngoài có một vài bằng cấp ở nơi này nơi kia trở thành người có tổ chức nhận những công việc quốc tế, làm việc cho sự phát triển công việc nhân đạo và tình nguyện.
Rất sớm, isirika trở nên nhỏ bé.
Rồi tan biến và biến mất hẳn.
Ở mỗi nơi, tôi đều học được vốn từ vựng mới.
Vốn từ vựng của nhà tài trợ và người nhận.
Từ vựng về đo lường tác động, hoàn vốn đầu tư...
Các cộng đồng như khi tôi còn nhỏ biến thành "dân cư nghèo, dễ bị tổn thương"
Đó là những cộng đồng mà văn chương miêu tả là có mức sống ít hơn 1 đô 1 ngày, và là đối tượng của chương trình xóa đói giảm nghèo.
Nhân tiện, họ là đối tượng đầu tiên mà phát triển bền vững của Liên hợp quốc hướng tới
Giờ đây, tôi thực sự phấn khích chúng ta đã tìm thấy cách giải quyết đói nghèo và nhiều vấn đề to lớn trên thế giới bởi chúng thực sự tồn tại.
Tôi nghĩ có thể làm tốt hơn, có thể làm tốt hơn nếu làm theo isirika.
Tôi sẽ nói cho bạn biết cách.
Một là isirika có tính nhân đạo
Bất kể bạn làm gì, hãy lấy tiền đề, chúng ta cùng là con người.
Bắt đầu với việc chúng ta cùng là con người bạn sẽ nhìn nhận người xung quanh khác đi.
Bạn không nhìn thấy người tị nạn đầu tiên, không nhìn thấy phụ nữ đầu tiên cũng không thấy người khuyết tật đầu tiên.
Mà bạn thấy con người trước nhất.
Đó là bản chất khi nhìn người đầu tiên
Và khi bạn làm được điều đó, bạn trân trọng ý tưởng của người khác, bạn trân trọng sự đóng góp của họ dù nhỏ hay lớn.
trân trọng thứ họ mang tới.
Đó là tinh hoa của isirika.
Tôi chỉ muốn tưởng tượng nó sẽ ra sao nếu mọi người trong phòng này bác sĩ, phụ huynh, luật sư, nhà từ thiện, dù bạn là ai nếu theo đuổi isirika và biến nó thành mặc định.
Chúng ta có thể làm được gì cho người khác?
Chúng ta có thể làm được gì cho nhân loại?
Chúng ta có thể làm được gì cho vấn đề hòa bình?
Ta có thể làm được gì cho y học?
Tôi sẽ cho bạn vài gợi ý, bởi tôi muốn bạn đồng hành với tôi cùng tái xây dựng và cải tổ isirika.
Đầu tiên, bạn phải có niềm tin rằng chúng ta cùng là con người chúng ta có một hành tinh và chúng ta không có lựa chọn thứ hai.
Như thế sẽ không có bức tường nào đủ cao để chia rẽ lòng nhân đạo.
Hãy từ bỏ các bức tường.
Từ bỏ chúng.
(Vỗ tay) Chúng ta không có hành tinh B để tới.
Nó thực sự rất quan trọng.
Làm rõ vấn đề này; chuyển sang giai đoạn tiếp theo.
Giai đoạn hai: nhớ, ở isirika, mọi ý tưởng đều quan trọng
Các cây cầu có băng rôn lớn và chúng có đinh.
Mọi ý tưởng đều được tính -- dù nhỏ hay lớn.
Và thứ ba, isirika khẳng định rằng người có nhiều hơn thực sự tận hưởng đặc quyền cho đi nhiều hơn
Đó là đặc quyền cho đi nhiều hơn.
(Vỗ tay) Đây là lúc phụ nữ cho phụ nữ nhiều hơn.
Đây là lúc cho phụ nữ nhiều hơn.
Khi bố mẹ chúng tôi mang những đứa trẻ khác về sống cùng. họ đã không xin phép chúng tôi.
Họ thể hiện rõ rằng họ có trách nhiệm bởi họ được đến trường và họ có thu nhập.
Họ làm rõ để chúng tôi hiểu rằng tài sản của họ không phải quyền lợi của chúng tôi, đó là bài học rất hay của isirika
Ta có thể dùng nó ngày nay, ở tất cả các nền văn hóa, tất cả mọi nơi, truyền cho thế hệ sau những gì chúng ta cùng làm với nhau
Tôi đã, qua các năm, bắt gặp isirika ở nhiều nơi, Điều mang lại cho tôi đam mê hôm nay để nắm chặt lấy isirika là công việc tôi làm với phụ nữ trên toàn địa cầu thông qua Quỹ Toàn Cầu vì Phụ nữ, thông qua các quỹ của phụ nữ và các bước chuyển mình của phụ nữ toàn cầu.
Nếu bạn làm việc với phụ nữ, bạn thay đổi mỗi ngày bởi bạn thấy họ sống cùng isirika trong những thứ họ làm.
Nơi tôi làm việc, chúng tôi tin nữ lãnh đạo và ý tưởng của họ.
Chúng tôi ủng hộ quỹ để họ thể mở rộng, họ có thể phát triển và họ có thể nỗ lực vì cộng đồng của chính họ.
Một người phụ nữ, năm 1990, đến với Quỹ Toàn cầu với một ý tưởng lớn người phụ nữ đến từ Mexico với cái tên Lucero González.
Cô muốn gây quỹ để ủng hộ cuộc vận động xuất phát từ cộng đồng ở Mexico.
Cô ấy nhận tiền phụ cấp 75.000 đô la Mỹ.
Hiện tại, 25 năm sau, Semillas, tên của quỹ này, đã được gây dựng và đóng góp cho cộng đồng, 17,8 triệu đô.
(Vỗ tay) Họ có tác động tới hai triệu người, và họ hoạt động bởi một nhóm gồm 600.000 phụ nữ Mexico.
Suốt đợt động đất gần đây, họ được bài bản tới mức có thể nhanh chóng đánh giá trong cộng đồng và những nơi khác những nhu cầu ngắn hạn và dài hạn
Và tôi nói bạn nghe, rất lâu sau khi đèn tắt ở Mexico, Semillas sẽ ở đó với cộng đồng, vói những người phụ nữ trong một thời gian rất dài.
Và đó là những gì tôi đang nói tới: khi chúng ta có thể giúp đỡ các ý tưởng của cộng đồng được bắt nguồn từ sự thiết lập của họ.
30 năm trước, có rất ít quỹ hỗ trợ trực tiếp dành cho người phụ nữ trong cộng đồng của họ,
Ngày nay chúng ta có tới 168 quỹ dành cho phụ nữ trên khắp thế giới, 100 quỹ trong đó là ở đất nước này
Và đã giúp hỗ trợ -- (Vỗ tay) Đã giúp hỗ trợ cơ bản cho những tổ chức của phụ nữ -- các tổ chức cộng đồng dưới sự lãnh đạo của những người phụ nữ và cùng với nhau chúng ta đã có thể chung sức để đem một tỉ đô la tới những tổ chức được phụ nữ lãnh đạo ấy.
(Vỗ tay) Nhưng thách thức bắt đầu từ ngày hôm nay.
Thách thức bắt đầu từ hôm nay bởi vì chúng ta thấy phụ nữ ở khắp nơi đang tổ chức như isirika, bao gồm những người phụ nữ tổ chức như isirika như ở TED này.
Bởi vì isirika là trí tuệ xanh tươi sống giữa cộng đồng.
Bạn tìm thấy nó trong cộng đồng bản xứ, trong cộng đồng nông thôn.
Và những gì thực sự ăn sâu vào lòng người đó là khả năng tin tưởng và điều hành các bước hoạt động.
Có ba điều mà tôi đã nghiệm ra và muốn chia sẻ với các bạn thông qua công việc của mình.
Một, nếu bạn muốn giải quyết các vấn đề lớn nhất của thế giới, hãy đầu tư vào phụ nữ và con gái.
(Vỗ tay) Không những họ giúp mở rộng sự đầu tư, mà họ còn chăm sóc tất cả mọi người trong cộng đồng
Không chỉ là nhu cầu của họ mà còn là nhu cầu của những đứa con của họ nhu cầu của những người khác của cộng đồng nhu cầu của người già, và quan trọng nhất, họ tự bảo vệ chính mình -- điều này rất quan trọng -- và họ bảo vệ cộng đồng của mình.
Những người phụ nữ tự biết bảo vệ bản thân thì sẽ biết cách tạo ra sự khác biệt.
Và lý do thứ hai mà tôi nói rằng nên đầu tư vào phụ nữ và con gái bởi lẽ đó là điều đúng đắn nhất mà bạn có thể làm vào thời gian đặc biệt này.
Và nếu chúng ta có trên 350 nghìn tỉ đô la vào năm 2030 số tiền này cần được nằm trong tay những người phụ nữ.
Tôi lớn lên cùng isirikia.
Mẹ tôi là isirika.
Bà ấy không phải một dự án hay chương trình.
Và bây giờ tôi truyền điều đó cho bạn.
Bạn có thể chia sẻ nó với gia đình của mình, với những người bạn của mình và với cả cộng đồng của bạn, và coi isirika như là một cách sống vậy -- như là một cách sống thực tế.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay) Cảm ơn các bạn.
(vỗ tay) Cảm ơn các bạn.
(vỗ tay)
Tôi là một nghệ sĩ đương đại với một xuất thân khá lạ thường.
Tôi chưa từng đến một bảo tàng nghệ thuật nào mãi đến những năm hai mươi tuổi.
Tôi lớn lên giữa một nơi vô danh, trên một con đường đất ở vùng nông thôn Arkansas, đến rạp chiếu phim gần nhất cũng phải mất một tiếng.
Và tôi nghĩ đó là một nơi tuyệt vời để trở thành một nghệ sĩ, bơi tôi lớn lên giữa những con người kỳ quặc và màu mè họ rất giỏi tạo ra mọi thứ từ những bàn tay trắng.
Và tuổi thơ của tôi quê mùa hơn là tôi có thể kể cho các bạn, và cũng trí thức hơn các bạn tưởng.
Chẳng hạn, tôi và em gái tôi, ngày còn bé, chúng tôi thường tranh đua xem đứa nào ăn được nhiều não sóc nhất.
(Tiếng cười) Tuy nhiên mặt khác, chúng tôi mê đọc sách nhất nhà.
Và nếu mở TV lên thì chúng tôi sẽ xem phim tài liệu.
Và bố tôi là người mê đọc sách nhất mà tôi biết.
Ông có thể đọc chừng một hay hai cuốn tiểu thuyết một ngày.
Nhưng hồi còn bé, tôi nhớ là ông hay giết ruồi trong nhà chúng tôi bằng khẩu súng BB của tôi.
Và với tôi điều đó thật tuyệt vì khi đó ông sẽ vẫn ngồi trong ghế tựa là kêu lớn lên bảo tôi đi lấy khẩu BB, và tôi đi lấy nó.
Và điều tuyệt vời là và điều này thú vị chết đi được; bố tôi giết ruồi bằng một khẩu súng -- cái tuyệt là ở chỗ ông biết cần nạp bao nhiêu hơi là đủ.
Và ông có thể bắn nó từ cách xa hai căn phòng mà không làm hỏng cái chỗ nó đậu, bởi ông biết đích xác cần phải nạp bao nhiêu hơi đủ để giết con ruồi mà không làm hỏng cái nơi nó đậu.
Mà tôi nên nói về nghệ thuật mới phải.
(Tiếng cười) Không thì chúng ta sẽ ở đây cả ngày với những câu chuyện tuổi thơ của tôi mất.
Tôi yêu nghệ thuật đương đại, nhưng tôi rất thường thực sự bực mình với thế giới nghệ thuật đương đại và khung cảnh nghệ thuật đương đại.
Vài năm về trước, tôi đã ở hàng tháng trời ở châu Âu để xem những buổi triển lãm nghệ thuật quốc tế lớn mang nhịp đập của những điều lẽ ra phải đang diễn ra trong thế giới nghệ thuật.
Và tôi bị sốc khi đi từ cuộc triển lãm này đến cuộc triển lãm khác, trong khi tôi biết rõ những điều mà tôi mong được nhìn thấy.
Nhưng tôi lại không thấy được một vài điều mà tôi mong đợi hay là không thấy đủ.
Nhưng hai trong số các vấn đề chính là: một là, tôi mong thấy được nhiều tác phẩm mà thu hút được một quần chúng rộng rãi hơn những tác phẩm có thể tiếp cận được.
Và điều thứ hai mà tôi mong đợi là những tác phẩm có tay nghề và kỹ thuật điêu luyện hơn.
Thế là tôi bắt đầu suy nghĩ và liệt kê ra tất cả những thứ mà tôi nghĩ sẽ tạo ra một cuộc triển lãm hoàn hảo sau hai năm.
Và thế là tôi quyết định, tôi sẽ bắt đầu 2 năm của chính mình.
Tôi sẽ tổ chức và sẽ đạo diễn nó và phổ biến nó trên khắp thế giới.
Và thế là tôi nghĩ, OK, tôi phải có một số tiêu chuẩn chọn tác phẩm thế nào.
Và thế là giữa tất cả các tiêu chuẩn mà tôi có, có hai vấn đề chính.
Một trong số đó, tôi gọi là bài kiểm tra của Bà Ngoại.
Và nó như thế này, tôi tưởng tượng ra là mình đang giải thích một tác phẩm nghệ thuật cho bà tôi trong 5 phút. Và nếu tôi có thể giải thích nó trong 5 phút, nghĩa là nó vẫn còn quá cùn hoặc quá thâm thúy khó hiểu và nghĩa là nó vẫn chưa được trau chuốt đủ.
Nó cần phải được chỉnh sửa hơn nữa cho đến khi tự thân nó có thể diễn tả một cách trôi chảy.
Và cái tiêu chuẩn thứ hai của tôi là Tôi ghét phải dùng từ "quy luật" vì đây là nghệ thuật -- tiêu chuẩn của tôi sẽ là ba chữ H nghĩa là đầu, tim và đôi tay.
Và một tác phẩm lớn phải có đầu: nó phải có những ý tưởng trí tuệ và nội dung thú vị.
Nó phải có trái tim, nghĩa là sự đam mê và trái tim và linh hồn.
Và nó phải có tay, nghĩa là nó phải được chế tạo bằng tay một cách tinh xảo.
Nên tôi bắt đầu nghĩ mình sẽ làm cái cuộc triển lãm hai năm một lần này như thế nào, tôi sẽ đi khắp thế giới và tìm những nghệ sĩ này như thế nào.
Và bỗng nhiên một ngày tôi nhận ra có một giải pháp dễ hơn cho vấn đề này.
Tự tôi sẽ làm ra mọi thứ.
(Tiếng cười) Và đây là điều mà tôi đã làm.
Tôi đã nghĩ là một cuộc triển lãm hai năm một lần thì phải có những nghệ sĩ.
Tôi sẽ là một cuộc triễn lãm quốc tế như vậy, nên tôi cần các nghệ sĩ đến từ khắp nơi trên thế giới.
Nên điều mà tôi đã làm là tôi nghĩ ra một trăm nghệ sĩ từ khắp nơi trên thế giới.
Tôi mường tượng ra tiểu sử của họ, niềm đam mê của họ trong cuộc sống và phong cách nghệ thuật của họ và tôi bắt đầu tạo ra các tác phẩm cua họ.
(Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Tôi đã cảm thấy, ồ đây chính là kiểu dự án mà một có thể dành cả đời mình để thực hiện.
Và thế là tôi quyết định là tôi sẽ biến nó thành một cuộc triển lãm thực sự sau hai năm.
Đó sẽ là hai năm làm việc ở xưởng.
Và tôi sẽ tạo ra điều này trong hai năm. Và tôi đã làm được.
Tôi nên bắt đầu kể về những nghệ sĩ này.
Phạm trù của họ khá là rộng.
Tôi là dân kỹ thuật, nên tôi thích làm dự án, thích thử tất cả các kỹ thuật.
Chẳng hạn, trong các bức tranh theo chủ nghĩa hiện thực, nó trải dài trong phạm vi từ kiểu phong cách chủ đạo cũ cho đến tranh tĩnh vật đầy hiện thực, cho đến thể loại tranh mà tôi chi vẽ bằng một sợi cọ duy nhất này.
Và ở đầu kia thì có những màn biểu diễn và những bộ phim ngắn và những tác phẩm sắp đạt trong nhà ví dụ như tác phẩm sắp đặt trong nhà này và cái này và những tác phẩm sắp đặt trong nhà như cái này và cái này.
Tôi biết là mình nên lưu ý là tôi làm ra tất cả những thứ này.
Đây không phải là photoshop.
Tôi đã ở dưới sông cùng những con cá này.
Vậy bây giờ hãy để tôi giới thiệu với các bạn một số nghệ sĩ tưởng tượng của tôi.
Đây là Nell Remmel.
Sở thích của Nell là các quy trình nông nghiệp, và tác phẩm của cô được dựa trên những hoạt động này.
Tác phẩm này được gọi là "Trái đất lật ngược" -- cô thích đem bầu trời và dùng nó để làm sạch mặt đất khô cằn.
Và bằng cách sử dụng những tấm gương khổng lồ -- (Tiếng vỗ tay) Và ở đây cô đã đem những tấm gương khổng lồ đặt chúng dưới mặt đất.
Cái này dài 6.7 mét.
Và tôi yêu thích tác phẩm của cô ở chỗ khi tôi đi vòng quanh nó và nhìn xuống bầu trời, nhìn xuống dưới để ngắm bầu trời, bầu trời hiện ra trong một cách mới.
Và có lẽ phần tuyệt nhất của tác phẩm này là vào lúc chạng vạng và bình minh khi ánh chiều ta đã rơi xuống và mặt đất trở nên tối tăm nhưng ở trên đầu trời vẫn sáng, ánh sáng vẫn còn.
Và bạn đứng đó giữa mọi vật mờ tối nhưng lại có cánh cổng này làm bạn muốn nhảy vào.
Tác phẩm này thật tuyệt. Nó nằm ở sân sau nhà bố mẹ tôi ở Arkansas.
Và tôi thích đào hố.
Thực hiện tác phẩm này rất vui, vì tôi đã có hai ngày liền đào trong đất mềm.
Nghệ sĩ tiếp theo là Kay Overstry, và chủ đề yêu thích cua cô là sự phù du và thoáng chốc.
Và trong tác phẩm gần đây nhất của mình, nó được gọi là "Thời tiết tôi tạo ra".
Và cô tạo ra thời tiết trên phạm vi cơ thể mình.
Tác phẩm này cô gọi là "Sương giá".
Điều mà cô đã làm ấy là, cô ra ngoài trong một đêm lạnh và khô và cứ hà hơi tới lui trên bãi cỏ để để lại -- để để lại dấu ấn cuộc sống của mình, dấu ấn cuộc sống của cô.
(tiếng vỗ tay) Và đây là 1.65 mét sương giá mà cô đã để lại.
Mặt trời mọc, và nó tan đi ngay.
Và cô gái này do mẹ tôi đóng.
Và nghệ sĩ tiếp theo, đây là một nhóm các nghệ sĩ Nhật Bản, một tập hợp các nghệ sĩ Nhật Bản -- (Tiếng cười) ở Tokyo.
Và họ thích phát triển một không gian nghệ thuật mới thay thế. Và họ cần ngân quỹ, vì thế họ quyết định nghĩ ra một số dự án gây quỹ thú vị.
Một trong số đó là các tuyệt tác thẻ cào.
(Tiếng cười) Và thế là điều họ làm là -- mỗi nghệ sĩ này, ở trên một tấm thẻ 23 x 18 xăng-ti-mét mà họ bán với giá 10 đô, họ đã vẽ những tác phẩm nghệ thuật độc đáo.
Và bạn mua một, thì có thể bạn sẽ nhận được một tác phẩm thực sự, cũng có thể không.
Nhưng nó đã châm ngòi cho một cuộc săn hàng ở Nhật, bởi ai cũng muốn sơ hữu một tuyệt tác.
Và những tấm thẻ được săn lùng nhiều nhất là những tấm mà gần như chưa bị cào hết.
Và tất cả những tác phẩm đó, cách này hay cách khác, chúng nói về may mắn hay số phận hay cơ hội.
Hai hình đầu tiên này là chân dung của những người trúng số độc đắc trước và sau khi họ trúng giải.
Và bức này được gọi là "Rút Trúng Thăm Ngắn".
(Tiếng cười) Tôi yêu những tác phẩm này vì tôi có một đứa em họ ở nhà em ấy đã giới thiệu tôi cho một người bạn, mà tôi nghĩ đó là một lời giới thiệu rất hay, em ấy giới thiệu là "Đây là anh họ Shea của mình.
Anh ấy rút thăm rất giỏi."
(Tiếng cười) Đây là một trong những lời khen tuyệt nhất.
Nghệ sĩ này là Gus Weinmueller, anh ấy đang làm một dự án lớn có tên là "Nghệ thuật cho mọi người".
Và trong dự án này anh đang làm một dự án nhỏ gọi là "Những nghệ sĩ trong nhà"
Và điều mà anh làm ấy là -- (Tiếng cười) mỗi lần anh ấy ở một tuần với một gia đình.
Và anh ấy xuất hiện trước cổng, trên bậc cửa nhà họ, Với bàn chải đánh răng và đồ ngủ, sẵn sàng ở với họ một tuần.
Và chỉ với những thứ có sẵn, anh ấy đi vào và dựng một xưởng làm việc nhỏ.
Và cả tuần đó anh ấy nói chuyện với gia đình nọ về việc họ nghĩ một tác phẩm nghệ thuật xuất sắc là gì.
Anh thảo luận với họ rất nhiều và anh lục tung tất cả những gì họ có để tìm chất liệu cho tác phẩm.
Và anh tạo ra một tác phẩm mà trả lời cho cái mà họ nghĩ một tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời là.
Đối với gia đình này, anh vẽ bức tranh tĩnh vật này.
Và bức tranh này phần nào lấy cảm hứng từ việc làm tổ và không gian và tài sản cá nhân.
Cái dự án tiếp theo này, được tạo bởi Jaochim Parisvega. Anh này thích -- Anh tin là nghệ thuật đang ẩn mình chờ đợi ở khắp mọi nơi -- và chỉ cần một chút thúc đẩy là nó sẽ thể hiện.
Và anh tạo sự thúc đẩy này bằng cách khai thác các lực lượng của tự nhiên, chẳng hạn như trong chuỗi tác phẩm này anh dùng mưa để vẽ tranh.
Dự án này được gọi là "Những chiếc tổ yêu đương".
Và điều anh làm là khiến cho những con chim làm nghệ thuật cho anh.
Và thế là anh đặt vật liệu ở nơi mà lũ chim sẽ đến thu nhặt, và thế là chúng tạo nên những chiếc tổ này cho anh ấy.
Cái này được gọi là "Chiếc tổ Khóa tình yêu".
Cái này được gọi là "Chiếc tổ cuộn băng hỗn hợp nhạc tình"
(Tiếng cười) Và chiếc này được gọi là "Chiếc tổ yêu đương".
(Cười) Kế tiếp là Sylvia Slater.
Sylvia thích đào tạo nghệ thuật.
Cô là một nghệ sĩ người Thụy Sĩ rất nghiêm túc.
(Cười) Và cô đang nghĩ về bạn bè và gia đình của mình họ đang làm việc ở những nơi hỗn loạn và các nước đang phát triển, và thế là cô nghĩ, mình có thể làm điều gì có giá trị cho họ, nếu một điều gì xấu xảy ra và họ phải bỏ tiền ra mới được ra khỏi biên giới hoặc phải hối lộ một người có súng.
Thế là cô nghĩ ra việc tạo những tác phẩm bỏ túi này chúng là chân dung của người mang chúng.
Và bạn sẽ mang cái này theo trong người, và trong tình trạng hỗn loạn, bạn có thể thanh toán và mua được cuộc sống cho mình.
Và cái món mua được cuộc sống này là dành cho một giám đốc phi lợi nhuận về thoát nước.
Hy vọng là bạn không bao giờ lâm vào cảnh phải sử dụng nó, và nó là của gia truyền mà bạn truyền xuống cho con cháu mình.
Và cô ấy làm chúng sao cho chúng có thể tách ra thành nhiều phần để thanh toán, hoặc cũng có thể như thế này, nghĩa là đồ cầm cố.
Và chúng có giá trị. Chúng là kim loại và đá quý.
Và cái này phải được chia nhỏ ra.
Anh này mới đây đã phải tách một phần ra để ra khỏi Ai Cập.
Tác phẩm này do đôi nghệ sĩ Michael Abernathy và Bud Holland.
Họ thích tạo ra văn hóa, chỉ có truyền thống.
Và họ đã tìm đến một khu vực nào đó và cố gắng tạo ra một truyền thống trong một khu vực địa lý nhỏ đó.
Và đây là miền Đông Tennessee, và cái mà họ quyết định là họ cần một truyền thống tích cực đi kèm với cái chết.
Thế là họ nghĩ ra những điệu nhảy đáo hố.
Và những điệu nhảy đào hố -- là nơi mà để kỷ niệm sinh nhật hay một dịp trọng đại nào đó, bạn tập hợp tất cả gia đình và bạn bè lại và bạn nhảy nhót ở nơi mà bạn sẽ được chôn.
(Cười) Và chúng tôi rất được chú ý khi chúng tôi thực hiện nó.
Tôi thuyết phục gia đình mình cùng tham gia, và họ chẳng biết tôi đang làm gì.
Và tôi bảo họ là, "Hãy mặc đồ dể đi dự đám tang.
Chúng ta sẽ đi làm một việc." Và rồi chúng tôi đến cái mộ này và nhảy nhót ở đó, rất là buồn cười khi chúng tôi gây được sự chú ý như vậy.
Và điều xảy ra là bạn nhảy nhót trên mộ. Rồi sau khi nhảy xong, mọi người cụng ly chúc mừng và khen bạn rất tuyệt.
Và cơ bản là bạn đã có một đám tang cho mình mà chính bạn được hiện diện.
Đây là mẹ và bố tôi.
Đây là Jason Birdsong.
Anh ấy thích cách chúng ta nhìn như một con vật, cách chúng ta thích bắt chước và ngụy trang.
Bạn biết đấy, chúng ta nhìn xuống một con hẻm tối hay một lối đi trong rừng rậm cố gắng nhận ra một khuôn mặt hoặc một sinh vật.
Chúng ta chỉ có cách nhìn tự nhiên như thế.
Và anh ấy lấy cái ý tưởng này.
Và tác phẩm này: chúng không phải là lá cây thực đâu.
Chúng là những mẩu vật bướm có khả năng ngụy trang tự nhiên,
Thế là anh tạo chúng thành từng cặp.
Đây là một đống lá khác.
Chúng đều là mẫu bướm thật.
Và anh ghép chúng với những bức tranh.
Chẳng hạn như bức tranh này về một con rắn ở trong hộp.
Thế là bạn mở hộp ra và bạn nghĩ, "Ồ, có con rắn trong đó."
Nhưng thực ra đó chỉ là hình vẽ thôi.
Nên anh tạo ra những cuộc đối thoại này về thực tế và sự bắt chước và động lực để bị lừa bởi những sự ngụy trang rất tốt của chúng ta.
(Cười) Nghệ sĩ tiếp theo là Hazel Clausen.
Hazel Clausen là một nhà nhân chủng học đã nhân dịp nghỉ phép của mình đã quyết định là, "Bạn biết không, tôi sẽ học được rất nhiều về văn hóa nếu tôi tạo ra một nền văn hóa chưa bao giờ tồn tại."
Thế là cô bắt tay vào làm luôn.
Cô tạo ra một dân tộc Thụy Sỹ có tên là Uvulites, và họ có bài hát yodel đặc trưng này mà họ dùng lưỡi gà để hát.
Và họ cũng cho biết làm thế nào mà cái lưỡi gà -- tất cả những gì họ nói là nó rơi vì là trái cấm.
Và đó là biểu tượng của nền văn hóa của họ.
Và đây là từ bộ phim tài liệu gọi là "Các hoạt động tình dục và kiểm soát dân số của dân tộc Uvulites."
Đây là một mẫu thêu lông thỏ đặc trưng của họ.
Đây là một trong những nhà sáng lập, Gert Schaeffer.
(Cười) Thực ra đây là dì Irene của tôi.
Thật là buồn cười khi cho một người già làm những thứ giả tạo.
Và tôi cười ngất trước tác phẩm này, vì khi nhìn nó tôi biết đó là lông thỏ của Pháp và tất cả những ruy băng cổ của Đức và len tôi lấy từ một nhà máy ở Nebraska và mang theo suốt 10 năm trời và rồi váy Trung Hoa cổ.
Tiếp theo là nhóm các nghệ sĩ gọi là Những Chú Chó Đức Bạc. Phương châm của họ là truyền bá chủ nghĩa thực dụng mỗi người một lần.
(Cười) Và họ thực sự hứng thú với việc chúng ta đã trở nên quen được yêu chiều quá mức như thê nào.
Đây là một trong những bình luận của họ về điều đó.
Và điều họ làm là họ để một bảng báo nhắc nhở lên từng ngạnh của cái hàng rào này.
(Cười) (Vỗ tay) Và cái này được gọi là "Hàng rào giác quan ngựa".
Nghệ sĩ tiếp theo là K.M.Yoon, Một nghệ sĩ Nam Hàn rất thú vị.
Và anh đang sửa lại một truyền thống nghệ thuật Khổng Tử về đá học giả.
Kế tiếp là Maynard Sipes.
Và tôi quý Maynard Sipes, nhưng anh ấy chìm trong thế giới riêng của mình, và Chúa phù hộ, anh ấy bị hoang tưởng quá.
Tiếp đến là Roy Penig, một nghệ sĩ người Kentucky rất thú vị, và anh ấy là người tử tế nhất.
Có lần anh ấy còn bán một tác phẩm nghệ thuật để lấy một khối pho mát bởi người đó rất muốn có nó.
Tiếp theo là một nghệ sĩ người Úc, Janeen Jackson, Và đây là từ một dự án của cô gọi là "Một tác phẩm nghệ thuật làm gì khi chúng ta không nhìn nó".
(Cười) Tiếp đến là một thầy bói người Lithuana, Jurgi Petrauskas.
Tiếp theo là Ginger Cheshire.
Đây là từ một bộ phim ngắn của cô có tên là "Người cuối cùng".
Và đó là em họ tôi và con chó của em gái tôi, Gabby.
Tiếp theo, tác phẩm này là của Sam Sandy.
Ông là một trưởng lão người châu Úc bản xứ, ông cũng là một nghệ sĩ.
Và tác phẩm này lấy từ một dự án điêu khắc du lịch lớn mà ông đang làm.
Đây là từ Estelle Willoughsby,
Cô ấy chữa bệnh bằng màu sắc.
Và cô là một trong những người có nhiều tác phẩm nhất trong số 100 nghệ sĩ kia, mặc dù năm tới cô ấy sẽ tròn 90 tuổi.
(Cười) Đây là tác phẩm của Z.Zhou, anh ấy thích tình trạng cân bằng.
Kế đến làm tác phẩm của Hilda Singh, và cô ấy đang làm một dự án toàn vẹn tên là "Phục trang của xã hội"
Kế đến là của Vera Sokolova.
Và tôi phải nói là Vera hơi làm tôi sợ.
Bạn không thể nhìn thẳng vào măt1 cô, vì cô hơi đáng sợ.
Và thật tốt vì cô ấy không có thật; nếu không cô sẽ nổi giận vì tôi nói thế.
(Cười) Và cô là chuyên gia đo thị lực ở St. Petersburg, cô ấy sáng tạo với quang học.
Kế đến là của Thomas Swifton.
Đây là trích từ một bộ phim ngắn "Cuộc phiêu lưu của chàng gầy".
(Cười) Và cái này là của Cicily Bennett, nó đến từ một xâu phim ngắn.
Và sau cái này còn có 77 nghệ sĩ khác.
Và tất cả họ cùng với 77 người nữa mà các bạn chưa được xem, đó chính là 2 năm làm việc của tôi.
Cảm ơn các bạn.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
(Vỗ tay)
♫ Giống như cây thạch nam ♫ ♫ ở sườn đồi ♫ ♫ khi chúng đưa ta ♫ ♫ từ vùng Cao nguyên ♫ ♫ Giống như dòng băng ♫ ♫ từ Nam Cực ♫ ♫ nơi ta đã đặt chân ♫ ♫ ở Newfoundland ♫ ♫ Có 1 sắc màu ♫ ♫ cho nỗi buồn của tôi ♫ ♫ Có 1 cái tên cho ♫ ♫ những phiền muộn này ♫ ♫ Giống như đại dương ♫ ♫ ở giữa chúng ta ♫ ♫ Tôi là màu xanh (da trời) ♫ ♫ Màu xanh là dòng sông ♫ ♫ Màu xanh được thương nhớ ♫ ♫ Nước xanh ♫ ♫ chảy trong vắt ♫ ♫ Xanh như hành tinh này ♫ ♫ với 1 phi hành gia ♫ ♫ Dòng sông xanh ♫ ♫ của nước mắt tôi ♫ (Violon và nhạc điện tử) ♫ Và tôi tới đây ♫ ♫ tới thành phố này ♫ ♫ nơi giấc mơ bùng cháy ♫ ♫ như chiếc lò sưởi ♫ ♫ Và tôi bị choáng ngợp ♫ ♫ trong những con phố tối ♫ ♫ như thể kim cương ♫ ♫ ở trong khuôn mặt than đá ♫ ♫ Rồi cơn gió lạnh ♫ ♫ từ những hòn đảo ♫ ♫ thổi đám mây giông ♫ ♫ ngang qua ánh trăng non ♫ ♫ Giống như làn khói súng ♫ ♫ bên trên những ngôi nhà ♫ ♫ quê hương tôi ♫ ♫ Màu xanh là dòng sông ♫ ♫ Màu xanh được thương nhớ ♫ ♫ Nước xanh ♫ ♫ chảy trong vắt ♫ ♫ Màu xanh giống như hành tinh này ♫ ♫ đối với 1 phi hành gia ♫ ♫ Dòng sông xanh ♫ ♫ của nước mắt tôi ♫ ♫ Dòng sông xanh ♫ ♫ của nước mắt tôi ♫ (Violon và nhạc điện tử) (Vỗ tay)
Tôi ở đây hôm nay để bắt đầu một cuộc cách mạng.
Trước khi các bạn sẵn sàng chiến đấu hay ra lời hiệu triệu hoặc chọn màu cờ sắc áo cho cuộc cách mạng Tôi muốn định nghĩa cách mạng là gì
Nói về cách mạng, Tôi muốn nói đến một cuộc thay đổi mạnh mẽ và sâu rộng trong cách chúng ta nghĩ và ứng xử Cách mà chúng ta nghĩ và cách mà chúng ta cư xử
Vậy tại sao, Steve, Tại sao chúng ta cần một cuộc cách mạng
Chúng ta cần một cuộc cách mạng Vì mọi việc không được tiến triển, mọi người đều không làm việc
Và điều đó thực sự làm tôi buồn Bởi tôi phát ốm và mệt mỏi vì mọi thứ không tiến triển
Bạn biết đấy, tôi phát ốm và mệt bởi ta đang phung phí tiềm năng
Tôi phát ốm và mệt mỏi vì chúng ta đang trở nên lạc hậu
Và chúng ta lạc hậu trong rất nhiều thứ ví dụ, các yếu tố xã hội.
Chúng ta xếp ở vị trí thấp nhất ở Châu Âu về sự đổi mới
Chúng ta ở ngay dưới đáy nơi mà văn hoá không coi trọng sự đổi mới
Chúng ta hạng bét về chăm sóc sức khỏe và đó là điều quan trọng cho hạnh phúc
Và đó chúng ta, không chỉ xếp cuối ở E.U mà chúng ta còn đứng cuối trên toàn Châu Âu
Và tồi tệ nhất, Theo thống kê 3 tuần trước, nhiều bạn đã thấy trên The Economist
Chúng ta là nơi thê thảm nhất trên thế giới liên quan đến GDP bình quân đầu người Nơi bất hạnh nhất trên thế giới.
Đó mới chỉ là xã hội. Thử nhìn vào giáo dục
3 tuần trước chúng ta xếp ở vị trí nào trong 1 báo cáo của OECD?
đứng cuối về đọc, toán và khoa học.
Toàn đội sổ Về Kinh doanh: Nhận thức thấp nhất ở E.U
về vấn đề doanh nhân đem lại lợi ích cho xã hội.
Tại sao như vậy, điều gì đang xảy ra?
Tỷ lệ thấp nhất về doanh nhân khởi nghiệp
Và điều này bất chấp sự thật rằng mọi người biết các doanh nghiệp nhỏ là động cơ của nền kinh tế
Họ thuê phần lớn nhân công, đóng góp phần lớn cho thuế
Vậy nếu động cơ hỏng, đoán xem điều gì sẽ xảy ra?
Xếp bét ở Châu Âu về thu nhập bình quân đầu người
Bét!
Không có gì ngạc nhiên, 62% người Bung-ga-ri không lạc quan mấy về tương lai
Ta bất hạnh, Ta hưởng một nền giáo dục kém và ta sở hữu những doanh nghiệp tồi.
Những điều đó là sự thật các bạn à.
Đấy không phải là chuyện phiếm, cũng chẳng phải giả dối
Không phải các bạn à
Chẳng phải âm mưu gì chống đối Bulgaria cả Đây là sự thật.
Tôi nghĩ nên nói rõ, thật rõ rằng rằng hệ thống của chúng ta bị trục trặc
Cách chúng ta nghĩ, cách ứng xử và hệ thống ứng xử này cũng trục trặc
Chúng ta cần mạnh mẽ thay đổi cách nghĩ, cách ứng xử để biến Bulgaira tốt đẹo hơn cho bản thân, cho bạn bè cho gia đình và cả cho tương lai chúng ta
Làm thế nào để đạt được điều đó?
Tích cực lên. Chúng ta phải tích cực.
Làm sao để làm được? Tôi nghĩ chúng ta kém bởi vì và lý do này sẽ tác động mạnh tới các bạn, là bởi vì chúng ta tự cản trở mình
Ta đang tự tụt lùi vì ta không trân trọng sự vui chơi
Tôi nói là "vui chơi", đúng vậy
Nếu các bạn quên rằng vui chơi là gì, Nó là:
Trẻ em được vui chơi Người lớn được vui chơi
Chúng ta không trân trọng sự vui chơi
Thật ra thì, chúng ta xem nhẹ nó
Chúng ta xem nhẹ nó ở 3 mảng
Xem 3 mảng đó là gì nhé
Xã hội: 45 năm của điều gì?
của Cộng Sản -- của xem trọng nhà nước hơn cá nhân và đè nén, cẩu thả sự sáng tạo, thể hiện cá nhân và sự cải tiến.
Thay vào đó, chúng ta trân trọng điều gì?
Chỉ vì nó thể hiện ra cách chúng ta áp dụng, tạo ra và sử dụng kiến thức bị ảnh hưởng bởi xã hội và thể chế Điều gì đã dạy chúng ta ở Chế độ Cộng Sản?
Nghiêm túc mà nói
Một cách nghiêm túc
Có đấy.
(Vỗ tay) một cách nghiêm túc
tôi không thể kể cho các bạn bao lần tôi bị chửi ở công viên VÌ để lũ trẻ chạy nhảy xung quanh
chúa trời cấm chúng chơi trên thứ dơ bẩn the kal, hay thậm chí tệ hơn, lokvi, nước - thứ sẽ giết chết chúng
tôi đã được dạy bảo bởi bố và mẹ rằng chúng ta không nên để lũ trẻ chơi quá nhiều vì cuộc sống rất nghiêm khắc và ta cần dạy họ điều quan trọng của đời
chúng ta có một ý niệm đang lan truyền
nó là gene xã hội lan truyền đến chúng ta
nó là một gene nguy hiểm
mất 45 năm cho loại gene đó để tạo ra cái mà tôi gọi là nhân tố baba
(tiếng cười) (vỗ tay) .Và đây là cách nó hoạt động
Bước 1: Phụ nữ nói," Tôi muốn có con.
một đứa trẻ hồi giáo" Bước 2: Chúng ta sẽ có em bé.
Woohoo! Nhưng điều gì sẽ xảy ra ở bước 3?
Tôi muốn trờ lại làm việc vì tôi cần vươn xa trong công việc hay chỉ muốn uống cafe.
Tôi sẽ đưa bebko cho baba( em bé)
Nhưng ta cần nhớ rằng các em bé bị nhiễm bởi các ý niệm nghiêm khắc này suốt 45 năm
Vậy điều gì sẽ xảy ra?
Cô ấy truyền các vi-rút đó vào các em bé và nó mất một khoảng thời gian rất dài - giống như cây gỗ đỏ ý niệm nghiêm khắc ấy để thoát khỏi hệ thống điều hành của chúng ta
vậy điều gì sẽ xảy ra?
Nó tiến vào hệ thống giáo dục nơi là một hệ thống lỗi thời nó đang thay đổi nhỏ trong 100 năm nó đề cao việc học vẹt việc phải ghi nhớ và tiêu chuẩn hoá. và không xem trọng việc tự thể hiện, tự khám phá bản thân, việc đặt câu hỏi, sáng tạo và chơi đùa
Nó là một hệ thống nhảm nhí
Có một chuyện thật là: Khi tôi đi tìm kiếm trường cho con tôi
Chúng tôi đến các trường danh giá và họ nói họ sẽ cho học Toán 10 lần 1 tuần và khoa học thì 8 lần và đọc 5 lần một ngày và những thứ này
và tôi nói," Còn vui chơi và nghỉ ngơi?"
và họ nói," Hả? Không có chuyện đó trong lịch học đâu"
(tiếng cười) chúng tôi nói," thằng bé chỉ mới 5 tuổi".
Quả là một tội ác.
Đó hẳn là một tội ác hệ thống giáo dục quá nghiêm khắc vì giáo dục thì phải như vậy đã tạo ra những nhân công máy móc, ngu ngốc đặt bu lông ở lỗ trước khoan.
Nhưng tôi xin lỗi, vấn đề của hôm nay không là vấn đề về cách mạng công nghiệp
Chúng ta cần khả năng thích nghi, khả năng học cách trở nên sáng tạo và cải tiến.
Chúng ta không cần những công nhân máy móc
Nhưng không, ý niệm đó đã đi sâu vào công việc, nơ
Ta tạo ra các công nhân máy móc và xem họ như đồ vật của ta để chiêu dụ và rồi vứt đi.
Chất lượng việc làm của Bung-ga-ri ra sao?
Chuyên chế làm mọi thứ tôi nói vì tôi là chủ.
Tôi là chủ thì tôi biết nhiều hơn anh.
Tôi không tin, bạn là một tên tội phạm, nên tôi sẽ lắp camera
(tiếng cười) Kiểm soát Bạn hẳn là tên ngốc, nên tôi sẽ đặt ra các quy trình để bạn làm theo và đừng làm khác điều đó.
Họ đang hạn chế bạn, không dùng điện thoại dùng máy tính, để tìm thông tin trên mạng đừng lên các phương tiện truyền thông nào
Điều đó thật tồi tệ và không chuyên nghiệp
Và vào cuối ngày, nó chưa được hoàn thành vì bạn bị kiểm soát, hạn chế, và bị xem thường và bạn không được vui chơi gì cả
Trong xã hội, giáo dục hay kinh doanh không đánh giá cao vui chơi
Đó là lí do tại sao chúng ta tụt hậu bởi vì ta không trân trọng việc vui chơi
Và bạn có thể nói,"Thật vô lý, Steve.
Một ý tưởng ngu xuẩn" Không thể nào vì vui chơi
Chỉ chơi đùa thôi. Điều đó thật ngu ngốc
Có một ý niệm nghiêm túc trong chúng ta
Tôi sẽ nói không
Và tôi sẽ chứng minh điều này ở phần kế tiếp Vui chơi là chất xúc tác, là một cuộc cách mạng mà ta có thể dùng để biến Bung-ga-ri trở nên tốt đẹp hơn
Vui chơi: não bộ của ta được kiểm soát để vui chơi
Sự tiến hoá đã lựa chọn trên hàng triệu, hàng tỉ năm để con người và động vật được vui chơi
Và bạn biết không?
Sự tiến hoá đã làm rất tốt một việc là không chọn những đặc điểm bất lợi cho chúng ta và chọn những đặc điểm có lợi cho cạnh tranh
Thiên nhiên luôn khôn ngoan, và nó được chọn vui chơi
thông qua thế giới động vật, ví dụ Kiến cũng vui chơi
Có lẽ bạn không biết điều đó
Nhưng khi chúng vui chơi Chúng học được quy tắc trật tự loài, động lực của mọi vật
Khi chuột vui đùa, bạn có lẽ không biết rằng khi chuột chơi càng nhiều não chúng càng to và nó học hỏi tốt hơn kể cả các kĩ năng
Mèo chơi đùa. Ta đều biết mèo thích nghịch
Nhưng có lẽ ta không biết rằng Những con mèo không được chơi thì không thể hoà nhập cộng đồng
Nó có thể đi săn, nhưng không hoà nhập được
Khi gấu chơi đùa
có lẽ điều bạn không biết gấu chơi càng nhiều thì càng sống sót lâu hơn
không phải con gấu nào học bắt cá giỏi hơn
mà là con vui chơi nhiều hơn
và một nghiên cứu cuối cùng cực kì thú vị chỉ ra rằng, một sự tương quan giữa chơi đùa và kích thước não bộ
Bạn vui đùa càng nhiều, thì não của bạn càng lớn
Cá heo với não khá lớn, chơi đùa rất nhiều
Nhưng bạn có nghĩ rằng ai có não lớn nhất thì chơi giỏi nhất không?
chính xác đó là Con người
Trẻ em chơi đùa, chúng ta cũng vậy dù dân tộc nào, chủng tộc nào, màu da, tôn giáo
nó là một điều phổ biến- Vui đùa
không chỉ ở trẻ em mà kể cả người lớn
Thuật ngữ: Neoteny-- là duy trì vui đùa và phẩm chất thiếu niên ở người trưởng thành
ai có nhiều điều đó nhất?
Chính là con người. Chúng ta chơi thể thao
chơi giải trí, thi đấu, hoặc chuyên nghiệp
Ta chơi các loại nhạc cụ
Ta nhảy nhót, hát hò, hôn ta chỉ làm những thứ ngớ ngẩn loanh quanh
Ta được sinh ra với bản năng để vui đùa từ khi sinh ra đến khi già
Ta được sắp đặt để làm điều đó thường xuyên để vui đùa thật nhiều và không ngừng nghỉ
Nó là một lợi ích cực kì lớn
giống như có lợi đối với động vật cũng có lợi với con người
Ví dụ, vui chơi được chứng minh kích thích phát triển hạch hạnh nhân nơi mà nó điều khiển những cảm xúc
Nó được chứng minh để thúc đẩy phát triển vỏ não trước nơi mà rất nhiều nhận thức diễn ra
Vậy thì, điều gì sẽ xảy ra?
Ta trưởng thành về tình cảm nhiều hơn nếu ta chơi nhiều hơn
Ta phát triển khả năng quyết đoán tốt hơn nếu ta được vui đùa nhiều.
Những người sau đây là ví dụ
Nó không phải viễn tưởng, hay chuyện phiếm nó là một ngành khoa học
Đây là lợi ích của vui đùa
Đó là khả năng di truyền mà ta có như đi lại, nói chuyện hay ngắm cảnh.
nếu ta tự cản trở mình chơi đùa thì ta tự làm khó mình như thể ta làm với khả năng bẩm sinh khác
Ta tự kiềm hãm chính mình
Một bài tập nhỏ cho các bạn: nhắm mắt lại và thử tưởng tượng thế giới không vui đùa
tưởng tượng một thế giới không có rạp hát, hay nghệ thuật không có âm nhạc, không nhảy múa không bóng đá, không thể thao không tiếng cười
thì thế giới sẽ trông thế nào?
Nó khá ảm đạm
Nó khá khó chịu
Giờ thử tưởng tượng nơi làm việc của bạn
Vui không? Tươi không?
Hoặc nơi làm việc của bạn của bạn--
nó có vui không? Nó có tươi không nào?
Hay chúng nhảm nhí? đầy độc đoán, gò bó, bị hạn chế, không tin tưởng, hoặc tán thành phải không?
Ta có khái niệm này rằng sự đối lập của vui chơi là làm việc
Ta thậm chí thấy tội lỗi nếu ta chơi đùa khi làm việc
"Ôi, đồng nghiệp thấy tôi cười cợt. Chắc tôi rành rang lắm" hay," Ôi, tôi phải núp đi vì có thể bị sếp phát hiện".
Ông ta sẽ nghĩ tôi không làm việc chăm chỉ
bạn nên biết, ý nghĩ của ta đang tụt lùi.
Đối lập của vui đùa là không làm việc
Đối lập của vui chơi là trầm cảm. Chính là trầm cảm đấy.
Thực tế, vui đùa cải thiện công việc của ta
Giống như lợi ích cho người và động vật, thì vui đùa cũng có lợi cho công việc
Ví dụ như, nó kích thích sáng tạo
nó tăng khả năng đổi mới
Nó nâng cao khả năng học hỏi
Nó cho ta thấy có mục đích và tự chủ hai thứ tạo động lực chủ chốt để nâng cao năng suất công việc, thông qua vui đùa.
Vậy trước khi nghĩ vui đùa là không nghiêm túc, thì chơi đùa không có nghĩa là phù phiếm.
động viên chuyên nghiệp thích trượt tuyết họ nghiêm túc với nó, nhưng họ yêu nó
họ đang vui. họ đang tạo thói quen, họ đang cuốn theo dòng chảy.
Bác sĩ có thể nghiêm túc nhưng một nụ cười hơn mười thang thuốc bổ
Suy nghĩ của ta tụt hậu
Ta không nên thấy có lỗi
Ta nên vui đùa
Một ví dụ từ các công ty tập đoàn
FedEx có khẩu hiệu: con người, dịch vụ, lợi nhuận.
nếu bạn đối xử người của bạn như những người khác, đối xử tốt, Họ sẽ vui, hài lòng hơn, họ có cảm giác làm chủ và có mục đích
Điều gì sẽ xảy ra? Họ phục vụ bạn tốt hơn không tệ hơn, mà là tốt hơn
Và khi khách hàng gọi điện yêu cầu dịch vụ và họ đc gặp nhân viên vui vẻ và tự chủ khách hàng thấy thế nào?
Họ thấy tuyệt. Và nhứng khách hàng tuyệt vời làm gì?
Họ mua dịch vụ và quảng cáo cho bạn bè điều này làm tăng lợi nhuận
Con người, dịch vụ, lợi nhuận
Vui chơi làm tăng năng suất, không làm giảm
và bạn sẽ nói "Gee, FedEx ở Mỹ đang áp dụng hiệu quả điều này, nhưng nó không hiệu quả cho Bung-ga-ri
Không đời nào. Chúng ta quá khác biệt".
Nó không hiệu quả ở Bung-ga-ri vì 2 lý do.
Một là, vui chơi là phố biến
Không có gì lạ khi người Bung-ga-ri nghĩ rằng ta không thể chơi bên cạnh ý nghĩ nghiêmtúc mà ta phải gạt bỏ
Hai là, tôi đã thử điều đó ở Sciant.
Khi tôi đến,tôikhôngthấy khách hàng vui vẻ.
Không khách hàng nào thích chúng ta
Tôi hỏi họ tất cả
Ta có lợi nhuận bên lề tôi đã làm điều đó
Ta có lợi nhuận bên lề và ta có những cổ đông khó chịu
Thông qua một số thay đổi cơ bản, thay đổi như nâng cao tính minh bạch, thay đổi như tăng cường sự tự định hướng và hợp tác, sự hợp tác mang tính thúc đẩy không chuyên quyền, nhữngđiềugiốngnhư có một kết quảtập trung.
Tôi không quan tâm lúc nào bạn thức dậy, khi nào bạn đi.
Tôi quan tâm khách hàng và nhân viên của bạn vui vẻ và bạn được huấn luyện điều đó.
Sao tôi phải bận tâm bạn đến lúc 9 giờ?
Về cơ bản thúc đấy niềm vui
Thông qua việc thúc đẩy niềm vui và có một môi trường làm việc vui vẻ Ta có thể biến Sciant và, chỉ trong vòng 3 năm ngắn ngủi nghe như rất lâu, nhưng thay đổi rất chậm mọi khách hàng từ không một ai đến tất cả đều ưa thích trên lợi nhuận trung bình ngành công nghiệp và các bên liên quan vui vẻ
Và bạn có thể nói,"Sao bạn biết họ vui hay không?"
Ta đã thắng, mỗi năm tham gia một trong những bảng xếp hạng về nhân viên giỏi nhất trong kinh doanh nhỏ
phân tích độc lập từ những nhân viên được giấu tên theo khảo sát
Nó đang làm, có thể, và hiệu quả ở Bung-ga-ri
Không có gì kìm hãm chúng ta lại được ngoại trừ tâm lý của ta về sự vui chơi
Vài bước ta có thể thực hiện để hoàn thành cách để tạo ra cuộc cách mạng này thông qua việc chơi đùa
Đầu tiên, bạn phải tin tôi
Nếu bạn không tin tôi Thì cứ việc về nhà và nghĩ về nó
Thứ hai, nếu bạn không thích vui đùa bạn phải xem xét lại việc đó
Bất kể cái gì khi nhỏ bạn thích thú hay cái bạn thích vào 6 tháng trước giờ bạn được thăng chức nhưng lại ko thoải mái vì bạn cảm thấy như mình phải "nghiêm túc" khám phá lại nó đi.
Dù là leo núi, đọc sách hay chơi game
Hãy khám phá lại nó vì bạn là chủ làm chủ tiến bộ, làm chủ suy nghĩ của mình
Bạn là người quay về văn phòng làm việc hoặc trò chuyện với bạn bè và truyền ngọn lửa của cuộc cách mạng vui chơi
Bạn làm điều đó,nếu bạn không cảm nhận được thì đồng nghiệp, bạn bè bạn cũng không.
.Bạn phải quay về và nói " Tôi sẽ tin anh".
Khái niệm kỳ lạ: Tôi thuê anh, Tôi nên tin anh
Tôi sẽ để anh quyết định. Tôi trao quyền cho anh và tôi sẽ thay mặt đứng cuối hơn là đứng đầu
Tôi sẽ khuyến khích lời phê bình mang tính xây dựng
Tôi sẽ để bạn thách thức chính quyền
Vì bằng cách thách thức thì công việc luôn được hoàn thành rằng chúng ta có thể thoát khỏi lối mòn và tạo ra giải pháp tiến bộ cho những đề hôm nay.
Ta không phải luôn là một thủ lĩnh
Ta sẽ xoá bỏ nỗi sợ hải
Sợ hãi là kẻ thù của sự vui chơi
.Và ta sẽ làm mọi thứ như xoá bỏ giới hạn
Bạn biến đấy, để họ sử dụng điện thoại cho cuộc gọi cá nhân--lạy trời
Để họ lên mạng
Để họ nhắn tin
Để họ có thời gian ăn trưa
Ăn trưa giống như nghỉ ngơi cho công việc
Là khi bạn bước ra ngoài thế giới tái tạo năng lượng cho não, gặp gỡ bạn bè uống bia, ăn uống, nói chuyện bạn sẽ có được những ý tưởng tuyệt vời có lẽ bạn đã không có điều đó trước đây
Để họ làm vậy đi. Hãy cho họ sự tự do và nhìn chung, hãy để họ vui chơi. Để họ vui vẻ ở nơi làm việc.
Ta dành hầu hết thời gian cuộc đời ở nơi làm việc và nó phải như vậy, thật là một công việc cực nhọc để mà sau 20 năm nữa, ta thức dậy và nói " Vậy thôi sao?
"đó là tất cả sao?"
Không thế chấp nhận được.
Nepriemliv ( Cười) Nói tóm lại ta cần một sự thay đổi quyết liệt trong cách ta suy nghĩ và ứng xử, nhưng ta không cần một cuộc cách mạng công nhân
ta không cần cuộc cách mạng của công nhân
Cái ta cần là là cuộc nổi dậy của những tay chơi
cái chúng ta cần là sự bùng lên
cái ta cần là sự bùng lên
Nghiêm túc thì, ta cần liên kết với nhau.
Hôm này là sự bắt đầu của cuộc nổi dậy.
nhưng cái bạn cần làm là dập tắt ngọn lửa của cuộc cách mạng.
Bạn cần đi và chia sẻ ý tưởng và câu chuyện thành công của bạn những điều bạn đã làm về chuyện khởi động lại cuộc sống, học hành công việc với sự vui chơi. về cách mà sự vui chơi phát triển ý thức về lời hứa và việc tự thực hiện về cách chơi phát triển sự cải tiến, hiệu suất công việc và hơn thế nữa, cách nó tạo ra ý nghĩa.
Vì bạn không thể tự mình thực hiện. Chúng ta phải làm cùng nhau, nếu ta làm điều này cùng nhau, và chia sẻ ý tưởng về vui chơi, ta có thể biến Bung-ga-ri tốt đẹp hơn.
Cám ơn
(Vỗ tay)
Là một nghệ sĩ, những sự kết nối là rất quan trọng đối với tôi.
Qua các tác phẩm của mình, tôi muốn làm rõ rằng con người không phải là một phần tách biệt khỏi thiên nhiên và vì thế tất cả đều liên kết với nhau.
Tôi đến Nam Cực lần đầu tiên gần 10 năm về trước, nơi tôi thầy các tảng băng lần đầu.
Tôi cảm thấy kinh ngạc.
Tim tôi đập nhanh, đầu óc tôi thì quay cuồng lên, cố gắng hiểu xem cài gì ngay trước mắt tôi.
Các núi băng trôi quanh tôi khoảng 200 ft (~61m) trên mặt nước. Tôi không khỏi ngạc nhiên là nó được tạo nên từ các bông tuyết xếp chồng lên nhau năm này qua năm khác.
Các tảng băng được sinh ra khi chúng bị vỡ ra khỏi các dòng sông băng hay vỡ ra khỏi các thềm băng đá.
Mỗi tảng băng đều có một cá tính của nó.
Chúng có cách thức riêng trong việc tương tác với môi trường và quá trình tồn tại của nó.
Một số không chấp nhận bỏ cuộc và chấp nhận kết cục đắng cay, trong khi số khác không thể tiếp tục được nên đổ nát trong đau đớn.
Khi nhìn một tảng băng, có lẽ bạn nghĩ rằng nó biệt lập, nó tách biệt và cô đơn cũng giống như đôi khi chúng ta nhìn nhận chính mình vậy.
Nhưng thực tế không phải thế.
Khi một tảng băng tan chảy, Tôi hít vào cái không khí xưa cũ của nó.
Khi một tang băng tan chảy, nó giải phóng nước sạch giàu khoáng chất chứa đầy các dạng thức sống.
Tôi tiếp cận để chụp ảnh các tảng băng này tựa như tôi đang chụp ảnh tổ tiên của tôi vậy, biết rằng trong từng phút đó họ đã tồn tại như vậy và sẽ chẳng bao giờ hiện hữu như thế nữa.
Khi nó tan chảy không phải nó chết không phải là kết thúc, mà là một sự tiếp nối trên vòng đời của chúng.
Một số lớp đá trên các tảng băng tôi chụp ảnh có tuổi còn rất trẻ - vài nghìn năm tuổi.
Một số băng khác có tuổi đời hơn 100.000 năm.
Những bức ảnh cuối tôi muốn cho các bạn xem là một tảng băng tôi đã chụp ở Kekertsuatsiak, Greenland.
Thực sự rất hiếm khi bạn có thể chứng kiến một tảng băng đang lăn.
Và nó đây.
Các bạn có thể thấy phía bên trái có một chiếc thuyền nhỏ.
Đó là chiếc thuyền cao khoảng 15-ft. (~ 4.5m)
Các bạn hãy chú ý vào hình dạng của tảng băng và vào chỗ tiếp giáp với mặt nước
Ở đây các bạn có thể nhìn thấy, nó bắt đầu lăn, và chiếc thuyền đã đi sang cạnh bên kia, và một người đàn ông đứng đó.
Đây là kích thước trung bình của một tảng băng ở Greenland.
Nó khoảng 120 ft. nổi trên mặt nước. tức khoảng 40 mét.
Và đoạn phim này là thời gian thực
(Nhạc) Như vậy đó, tảng băng cho ta thấy những chiều khác trong tính cách của nó.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
(Nhạc) BeatJazz
Beatjazz là 1. Live looping 2. Jazz ngẫu hứng và Thiết kế âm thanh theo chuyển động cơ thể
Gia tốc kế ở mỗi tay cảm nhận vị trí của bàn tay
Màu của đèn biểu thị loại âm thanh mà tôi đang chơi
Ví dụ như, Đỏ = Trống Xanh dương = Bass Xanh lá cây = Hợp âm Cam = Âm mỏng Tía = Tiếng đệm Chiếc kèn bao gồm,
một cái nút bấm hai miếng gảy đàn ghi-ta và rất nhiều keo dán nóng
Màn hiển thị là 1 chiếc điện thoại thông minh hiển thị hệ thống thông số
Vì sao?
Để nguyên tử hóa văn hóa âm nhạc Vì toàn bộ các thể loại từ quá khứ đến hiện tại rồi tương lai đều có thể được nghiên cứu và trừu tượng hóa một cách trực tiếp.
Và "Những nhạc công BeatJazz" trở nên phổ biến như D.J
Nhưng thường là
xây dựng tương lai hơn là chờ đợi nó.
(Tiếng vỗ tay)
Hai nơi khiến tôi cảm thấy tự do nhất không phải là một địa điểm cụ thể.
Mà là những khoảnh khắc.
Đầu tiên là trong một điệu nhảy
Đâu đó giữa cảm giác tung người chống lại lực hấp dẫn và cảm nhận khoảng không bên dưới đang hòa vào trọng lượng cơ thể.
Tôi nhảy và không khí nâng lấy tôi như thể tôi sẽ không bao giờ tiếp đất.
Nơi thứ hai khiến tôi cảm thấy tự do đó là sau khi ghi bàn trên sân bóng.
Cơ thể tôi ngập tràn trong loại hóa chất mà họ đổ vào EpiPen để hồi sinh người chết và tôi trở nên vô trọng lượng, vô chủng tộc.
Chuyện là thế này: Làm quản lí ở một trường nghệ thuật đương đại, nhưng tôi không thật sự tin vào nghệ thuật mà không đổ máu, mồ hôi hay nước mắt.
Tôi tưởng tượng con cháu mình sẽ sống trong thời đại khi mà những mặt hàng có giá trị nhất là nước sạch và sự đồng cảm.
Tôi yêu những vũ điệu đẹp và tác phẩm điêu khắc kì vĩ nhiều như chàng trai bên cạnh, nhưng hãy cho tôi thứ gì đó để đồng hành.
Nâng tôi dậy với tính thẩm mỹ cao cả và cho tôi một thực tế hay công cụ để biến cảm hứng đó thành thấu hiểu và hành động.
Ví dụ, tôi là biên kịch thích thể thao
Khi đang hoàn thành bài diễn mới nhất, /peh-LO-tah/ tôi đã nghĩ rất nhiều về việc bóng đá là cách để gia đình nhập cư của tôi nuôi dưỡng cảm giác gắng gượng và bình thường hoá và hoà nhập cộng đồng trong bối cảnh mới ở Mỹ.
Trong thời điểm cao trào của bài ngoại và tấn công vào danh tính người nhập cư, tôi muốn có cái nhìn sáng suốt về cách mà môn thể thao có thể được coi như một công cụ để khẳng định cho thế hệ người Mỹ đầu tiên và trẻ nhập cư để đề nghị họ xem các chiến thuật di chuyển trên sân là gần gũi tới các mô hình di cư qua các biên giới xã hội và chính trị.
Là cầu thủ hay không, người nhập cư ở Mỹ luôn trong tình thế nguy hiểm.
Tôi muốn giúp lũ trẻ hiểu rằng cùng một lực chúng dùng để lên kế hoạch cho mục tiêu tiếp theo cũng có thể được dùng để định hướng cho khối địn kiến kế tiếp.
Với tôi, tự do tồn tại ngay trong cơ thể.
Chúng ta nói về nó một cách trừu tượng và riêng rẽ, như "bảo vệ tự do", "xây bức tường này lên", "họ ghét ta vì ta tự do."
Chúng ta đều có các hệ thống được thiết kế đẹp đẽ để giam giữ hoặc trục xuất chính chúng ta, nhưng làm thế nào thiết kế được tự do?
Với những đứa trẻ này, tôi muốn nói về ý tưởng tồn tại trong mỗi chúng ta mà không ai có thể lấy đi, tôi phát triển giáo trình này là một phần của lớp chính trị-khoa học, phần là về giải bóng đá, bên trong một lễ hội nghệ thuật.
Nó tiếp cận lĩnh vực /peh-LO-tah/ để tạo ra các hoạt động chính trị dựa trên thể thao cho người trẻ
Dự án được gọi là "Moving and Passing". (Chuyển động và Chuyền)
là sự giao thoa của phát triển giáo trình, trình diễn tại địa điểm cụ thể và chính trị về hạnh phúc, trong khi dùng bóng đá như phép ẩn dụ cho câu hỏi cấp thiết về sự giải phóng giữa những người trẻ nhập cư.
Tưởng tượng bạn là đứa trẻ 15 tuổi từ Honduras giờ sống ở Harlem, hoặc là cô bé 13 tuổi sinh ra ở DC bởi hai người nhập cư Nigeria.
Bạn yêu thích trận đấu.
Bạn đã luyện tập luồn bóng qua cột trong vòng khoảng 15 phút, và đột nhiên, một đội diễu hành kéo xuống sân.
Tôi muốn kết nối niềm vui của trận đấu với sự phong phú của văn hóa, để định vị được vị trí vui vẻ trong trận đấu ở cùng tọa độ vật lý như khi được nghê thuật truyền tải thông tin chính trị, một sân khấu đầy cỏ cho tự do.
Chúng tôi dành một tuần xem cách các tiền vệ giải thích vấn đề về cuộc sống của người da đen, hay cách thủ môn giải thích về kiểm soát súng đạn, hay phong cách của một hậu vệ là phép ẩn dụ hoàn hảo cho các giới hạn của chủ nghĩa ngoại lệ Mỹ.
Khi nghiên cứu các vị trí trên sân, chúng tôi cũng đặt tên và tưởng tượng ra tự do của riêng mình.
Tôi không biết nữa, bóng đá, như là, thứ duy nhất trên hành tinh này ta có thể đồng ý cùng chơi.
Bạn biết không? Nó như là môn thể thao chính thức trên quả địa cầu này.
Tôi muốn kết nối niềm vui của môn thể thao tới cầu thủ bóng đá, để kết nối cầu thủ đó với những người nhập cư cũng đã rời đi tìm cuộc sống tốt hơn.
Giữa những đứa trẻ này, tôi muốn kết nối lịch sử của các gia đình tới niềm hạnh phúc trên đường chạy ghi bàn, gia đình yêu cái cảm giác sau khi bóng lọt lưới, thứ gần nhất với tự do.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
(Nhạc) (Vỗ tay) Xin cảm ơn.
Hãy tưởng tượng môt buổi hòa nhạc, người ta rất có thể nghĩ đến bộ suite cho cello của Johann Sebastian Bach.
Khi còn là một đứa trẻ đang học những kiệt tác vĩ đại này, âm nhạc của Bach sẽ hoà với giọng hát của những lời cầu nguyện Hồi giáo từ ngôi làng Ả Rập của phía Bắc Kibbutz ở Israel gần nơi tôi lớn lên.
Vào đêm khuya, sau những giờ tập đàn, tôi lắng nghe Janis Joplin và Billie Holiday trong lúc âm thanh của nhạc tango len lỏi từ cái loa nổi của bố mẹ tôi.
Tất cả trở thành âm nhạc với tôi.
Tôi không nghe thấy sự khác biệt của sự ranh giới.
Tôi vẫn bắt đầu mỗi ngày bằng kéo nhạc của Bach
Âm nhạc của ông không bao giờ làm tôi ngưng cảm thấy nó thật mới mẻ và đáng ngạc nhiên.
Nhưng trong lúc tôi dần tách xa khỏi những bản nhạc cổ điển thông thường và cố gắng tìm những cách thức mới để biểu hiện âm nhạc, tôi nhận ra rằng với nguồn lực công nghệ ngày nay, không có lý do gì ta phải hạn chế những gì có thể làm được từ một nhạc cụ duy nhất.
Sức mạnh và sự truyền mạch từ một người nghe, nhận thức và chơi tất cả các bè mang đến một trải ngiệm rất khác biệt.
Sự phấn khích của buổi biểu diễn tuyệt vời của một giàn nhạc xuất phát từ nỗ lực để làm sao một nhóm nghệ sĩ có thể tạo ra một khái niệm đồng bộ thống nhất.
Sự thú vị từ việc sử dụng multi-tracking, theo cách tôi đã làm trong bản nhạc tiếp theo, đến từ nỗ lực để xây dựng và tạo ra một toàn thể vũ trụ với nhiều lớp khác nhau, tất cả tạo ra từ một nguồn duy nhất.
Cây đàn cello và giọng của tôi được hòa xếp để tạo ra tấm vải bạt âm thanh lớn này
Khi các nhạc sĩ viết nhạc cho tôi, tôi yêu cầu họ quên đi những gì họ biết về cello.
Tôi hy vọng tôi sẽ đến tới những vùng lãnh thổ mới để khám phá những âm thanh tôi chưa bao giờ nghe thấy trước đây.
Tôi muốn tạo ra những khả năng vô tận với chiếc cello này.
Tôi trở thành phương tiện chuyển tải âm nhạc, và trong quá trình đó, khi tất cả đều đúng, âm nhạc được chuyển hóa và tôi cũng vậy.
(Nhạc) (Vỗ tay)
Bởi vì được sinh ra và được lựa chọn, Tôi đã dành hết cả cuộc đời mình cho nền công nghiệp ôtô và 30 năm qua, tôi làm việc tại công ty ôtô Ford.
Và hầu hết những năm tháng đó Tôi quan tâm đến việc làm thế nào để tôi bán được nhiều ôtô và xe tải hơn?
Nhưng giờ điều tôi lo lắng là nếu như tất cả những gì chúng ta làm chỉ là bán ôtô và xe tải nhiều hơn?
Điều gì sẽ xảy ra khi lượng phương tiện giao thông trên đường tăng gấp đôi, gấp ba hoặc thậm chí gấp bốn lần?
Tôi sống với 2 niềm đam mê lớn, đầu tiên là ôtô
Đúng là tôi lớn lên cùng với Ford
Tôi nghĩ điều đó thật thú vị khi tôi còn là 1 đứa trẻ khi cha tôi có thể đem về nhà mẫu xe mới nhất của Ford hoặc Lincoln và đỗ nó ở lối đi vào nhà.
Và tôi quyết định, vào thời điểm đó tôi khoảng 10 tuổi, sẽ thật sự thú vị nếu tôi là người thử xe.
Khi cha mẹ tôi ăn tối.
Họ ngồi xuống, tôi lén trốn ra khỏi nhà.
Tôi nhảy vào ngồi cạnh vô lăng và lái chiếc ôtô mới trên đường và điều đó thật tuyệt vời.
Và rồi 2 năm sau đó, đến tận khi -- Tôi nghĩ lúc đó tôi 12 cha tôi đem về nhà chiếc Lincoln Mark III
Đó là một ngày có tuyết rơi.
Khi cha và mẹ tôi ăn tối. Và tôi lẻn ra ngoài và nghĩ rằng thật là tuyệt nếu làm vài cú drift hoặc là làm một vài vòng số tám trên tuyết.
Cha tôi kết thúc bữa ăn sớm tối hôm đó.
Và ông ấy dảo chân ra sảnh trước nhà ngay ngoài cửa trước đúng lúc tôi đâm vào mấy cục băng và tôi gặp ông ấy ngay trước cửa với chiếc ôtô -- và kỳ thực là mọi thứ kết thúc ngay ở sảnh trước.
Đó là 1 cú lái thử thú vị của tôi.
Nhưng tôi thực sự trở nên yêu ôtô từ đó.
Và chiếc ôtô đầu tiên của tôi là chiếc Mustang 1975 chạy điện.
Dù là màu của nó không được đẹp, tôi vẫn yêu nó lắm, và nó thực sự đã gắn kết tình yêu của tôi với ôtô và điều đó vẫn còn đến tận hôm nay.
Nhưng ôtô còn hơn là niềm đam mê của tôi; chúng dường như trong máu tôi.
Cụ nội tôi là Henry Ford, và bên nhà mẹ tôi, cụ ngoại là Harvey Firestone.
Vì vậy khi tôi sinh ra, Tôi đoán bạn có thể nói rằng tôi được đặt những kỳ vọng lớn.
Nhưng cụ nội tôi, Henry Ford, thực sự tin tưởng rằng sứ mệnh của Ford là làm cho cuộc sống của con người tốt đẹp hơn và làm ra những chiếc ôtô mà mọi người đều có thể mua được.
Bởi vì ông tin rằng việc di chuyển, đem đến tự do và tiến bộ.
Và đó là niềm tin mà tôi muốn chia sẻ.
Niềm đam mê lớn khác của tôi là môi trường.
Khi còn trẻ tuổi, tôi thường đến phía Bắc Michigan câu cá ở nơi mà Hemingway từng câu ở đó và sau đó viết về nơi này.
Và nơi này thực sự gây ấn tượng với tôi năm này qua năm khác, một cách rất tiêu cực, khi tôi trở lại thăm những dòng suối mà tôi yêu và những cánh đồng mà tôi từng đi xuyên qua với hàng đàn đom đóm giờ có cả một trung tâm thương mại hoặc cả tá những khu căn hộ cao cấp ở đó.
Và ngay cả khi còn trẻ, điều đó thực sự cảnh báo tôi. Và toàn bộ ý niệm về bảo tồn môi trường, ở một cấp độ rất cơ bản đã thấm vào tôi.
Khi học cấp 3, tôi bắt đầu đọc những tác giả như Thoreau và Aldo Leopold và Edward Abbey. Và tôi thực sự bắt đầu phát triển sự nhận thức sâu sắc về thế giới tự nhiên.
Nhưng điều đó thực sự chưa bao giờ xảy ra với tôi khi tình yêu của tôi với những chiếc ôtô và xe tải lại luôn xung đột với tự nhiên.
Và điều đó đã đúng đến tận khi tôi vào đại học.
Và khi tôi vào đại học, bạn có thể tượng tượng được sự ngạc nhiên của tôi khi tôi đến trường rất nhiều trong số những giáo sư dạy tôi đã nói rằng công ty ôtô Ford và gia đình tôi là những thứ hủy hoại đất nước tôi.
Họ nghĩ rằng trong ngành, chúng tôi chỉ quan tâm đến lợi nhuận hơn là sự tiến bộ, và rằng chúng tôi xả vào bầu trời toàn khói bụi và thẳng thắn mà nói, chúng tôi là kẻ thù.
Tôi vào Ford sau khi học đại học, sau khi dồn hết tâm trí vào một vài nghiên cứu dù đó thực sự những việc đúng ra phải làm hay không
nhưng tôi quyết định rằng tôi phải đi và xem rằng liệu tôi có thể thay đổi điều gì ở đây.
Và khi tôi nhìn lại quãng đường hơn 30 năm qua, một đôi chút khờ dại để nghĩ rằng ở thập kỷ này tôi có thể nhưng tôi muốn thế.
Và tôi thực sự tìm hiểu về điều các giáo sư của tôi đã không hoàn toàn sai.
Sự thực là, khi tôi trở lại Detroit, những điều mà tôi học về môi trường đã không hoàn toàn bao quát bởi những thứ trong công ty của tôi, và thực tế là trong ngành công nghiệp này.
Tôi có một vài cuộc đối thoại vô cùng thú vị, như là bạn có thể tượng tượng.
Có một vài người trong công ty Ford tin rằng tất cả điều vô lý trong hệ sinh thái chỉ nên biến mất và rằng tôi cần phải dừng lại việc vẩn vơ mất thời giờ với "những nhà môi trường điên rồ".
Tôi được coi như là 1 người có quan điểm cấp tiến.
Và tôi sẽ không bao giờ quên cái ngày mà tôi bị gọi lên bởi 1 thành viên trong ban quản trị cao cấp và được yêu cầu là dừng liên lạc với bất cứ nhà môi trường đã được biết hoặc bị tình nghi nào.
(Cười) Tất nhiên, tôi không có ý định làm điều đó. Và tôi vẫn tiếp tục nói về môi trường. Và đó chính là chủ đề mà ngày nay chúng ta gọi là tính bền vững.
Và qua thời gian, quan điểm của tôi từ chỗ gây tranh cãi đến chỗ nhận được nhiều hoặc ít hơn sự đồng thuận ngày nay.
Ý tôi là, tôi nghĩ hầu hết mọi người trong ngành công nghiệp này hiểu rằng chúng tôi đã quen dần với nó.
Và tin tốt là ngày nay chúng ta đã khắc phục được những vấn đề lớn, về ôtô và cả môi trường -- không chỉ ở Ford mà thực sự là cả ngành công nghiệp.
Chúng ta đang đẩy hiệu suất sử dụng nhiên liệu lên những tầm cao mới.
Và với những công nghệ mới, chúng ta đang giảm -- và tôi tin rồi đây sẽ loại trừ được -- khí thải CO2.
Chúng ta đang bắt đầu bán những chiếc xe điện, điều đó thật là tuyệt.
Chúng ta đang phát triển những động cơ thay thế làm cho ôtô trở nên dễ chấp nhận hơn trên từng khía cạnh của từ đó tiết kiệm, thân thiện hơn về mặt xã hội và môi trường
Và thực tế là, mặc dù chúng ta đã biết một con đường dài phải đi và rất nhiều việc phải làm, tôi có thể thấy được cái ngày mà 2 niềm đam mê lớn của tôi -- ôtô và môi trường -- thực sự trở nên hòa hợp với nhau.
Nhưng không may là, như chúng ta đang xử lý một vấn đề kỳ quái -- và như tôi đã nói, chúng ta không ở đó; chúng ta có nhiều việc phải làm, nhưng tôi có thể thấy được điểm mà chúng ta sẽ đến -- nhưng ngay cả khi chúng ta đang trong quá trình làm điều đó, một vấn đề lớn khác đang lờ mờ hiện ra và mọi người chưa nhìn nhận được nó.
Đó chính là sự tự do trong lưu thông là điều mà ông cụ của tôi mang đến cho mọi người giờ đây đang bị đe dọa, giống như môi trường vậy.
Vấn đề này, đưa vào những thuật những đơn giản nhất của nó là một phần của toán học.
Ngày nay trên thế giới này có xấp xỉ 6.8 tỷ người. Và trong quãng đời của chúng ta, con số này sẽ tiếp tục tăng lên đến khoảng 9 tỷ.
Và ở số lượng dân số như vậy, trái đất của chúng ta sẽ phải giải quyết với những giới hạn của tăng trưởng.
Và với sự tăng trưởng đó sẽ dẫn đến một vài vấn đề thực tiễn gay go, một trong số đó là hệ thống giao thông của chúng ta đơn giản là không có khả năng đáp ứng đủ.
Khi chúng ta nhìn vào sự tăng trưởng của ôtô, điều đó trở nên rõ ràng hơn.
Giờ đây trên toàn thế giới, số lượng ô tô vào khoảng 800 triệu chiếc.
nhưng với dân số nhiều hơn và người dân khá giả hơn trên toàn thế giới, số lượng đó ngày càng tăng đến khoảng 2 đến 4 tỷ ôtô vào giữa thế kỷ này.
Và do đó sẽ tạo ra một kiểu tắc nghẽn giao thông trên toàn cầu mà thế giới chưa bao giờ thấy trước đó.
Giờ đây nghĩ về sự ảnh hưởng trở thành một phần của cuộc sống hàng ngày.
Ngày nay người dân Mỹ trung bình mất khoảng thời gian 1 tuần trong 1 năm vì tắc đường. Và đó là một sự tiêu tốn lớn về thời gian và nguồn lực.
Nhưng chẳng có gì có thể so sánh với những gì đang xảy ra ở những quốc gia đang tăng trưởng nhanh nhất.
Giờ đây trung bình 1 lái xe ở Bắc Kinh dành 5 tiếng để đi làm.
Mùa hè vừa rồi -- rất nhiều trong số các bạn đã thấy -- đã có vụ tắc đường dài hàng trăm dặm mà phải 11 ngày mới hết tắc ở Trung Quốc.
Trong những thập niêm sắp tới, 75% dân số thế giới sẽ sống ở thành phố, và khoảng 50 trong số đó sẽ có trên 10 triệu người.
Vì vậy bạn có thể thấy được mức độ của vấn đề mà chúng ta đang đối mặt.
Khi bạn xem xét nhân tố trong sự phát triển dân số, rõ ràng là phương thức lưu thông của chúng ta giờ đây đơn giản là sẽ không áp dụng được cho tương lai.
Thực sự mà nói, 4 tỷ chiếc ôtô sạch trên đường thì vẫn là 4 triệu chiếc. Và tắc đường mà không có khói bụi vẫn là tắc đường mà thôi.
Vì thế nếu ngày nay chúng ta không thay đổi thì rồi đây sẽ như thế nào?
À tôi nghĩ bạn có thể bắt đầu tưởng tượng ra hình ảnh.
Những vụ tắc đường như 1 triệu chứng của thử thách này, và chúng thực sự rất là bất tiện, nhưng chúng là như vậy.
Nhưng một vấn đề lớn hơn là sự tắc nghẽn giao thông toàn cầu sẽ trì hoãn sự tăng trưởng kinh tế và khả năng phân phối lương thực và dịch vụ y tế của chúng ta, nói chung tới dân cư sống ở những trung tâm thành phố.
Chất lượng cuộc sống của chúng ta sẽ bị tổn hại nghiêm trọng.
Vậy điều gì sẽ giải quyết vấn đề này?
Vâng, câu trả lời không hoàn toàn giống nhau.
Ông nội của tôi một lần nói trước khiông phát minh ra Model T, "Nếu tôi hỏi mọi người rằng điều họ muốn là gì, họ trả lời rằng "Chúng tôi muốn những con ngựa chạy nhanh hơn." Vậy câu trả lời là sản xuất nhiều ôtô hơn đơn giản là không cần phải có nhiều đường xá.
Khi nước Mỹ bắt đầu tiến về phía Tây, họ không cần thêm nhiều toa tàu, họ làm thêm đường ray.
Và để kết nối các vùng trên cả nước sau Thế chiến thứ II, chúng ta không làm thêm đường cao tốc 2 làn, chúng ta làm hệ thống cao tốc liên bang.
Giờ đây chúng ta cần cùng bước nhảy vọt trong suy nghĩ để chúng ta tạo ra một kế hoạch có thể thực hiện được.
Chúng ta sẽ sản xuất thêm những chiếc ôtô thông minh, nhưng chúng ta cũng cần phải làm thêm những con đường thông minh, điểm đỗ thông minh, hệ thống giao thông công cộng thông minh và nhiều hơn nữa.
Chúng ta không muốn tốn thời gian chờ phương tiện giao thông, chờ ở những điểm soát vé hoặc tìm những điểm đỗ xe.
Chúng ta cần 1 hệ thống được tích hợp sử dụng dữ liệu thời gian thực để tối ưu hóa sự di chuyển cá nhân trong một phạm vi tổng thể mà không vướng phải rắc rối hay sự thỏa hiệp nào với hành khách
Và sự thực là, đó là loại hệ thống sẽ làm cho tương lai của việc di chuyển cá nhân bền vững.
Giờ đây có thông tin tốt là một vài phần của việc đó đã được bắt đầu ở vài nơi khác nhau trên thế giới.
Thành phố Masdar ở Abu Dhabi sử dụng ô tô điện không người lái chúng có thể liên lạc với chiếc khác, và chúng chạy bên dưới hệ thống đường xá của thành phố.
Và ở phía trên, bạn có 1 loạt đường bộ hành.
Ở đường 34th tại thành phố New York việc tắc nghẽn sẽ sớm được thay thế với hệ thống được kết nối của hành lang phương tiện riêng biệt
Những khu vực dành cho khách bộ hành và những làn đường giao thông riêng biệt sẽ được tạo ra và tất cả chúng sẽ giảm thời gian trong giờ cao điểm mà lái xe phải đi trong phố ở New York từ khoảng 1 giờ trong giờ cao điểm giờ đây xuống còn khoảng 20 phút.
Giờ đây nếu bạn nhìn vào Hong Kong, họ có 1 hệ thống cực kỳ thú vị gọi là Octopus.
Nó là hệ thống thực sự gắn kết lẫn nhau giữa các phương tiện vận chuyển vào 1 hệ thống thanh toán duy nhất.
Vì vậy những điểm đỗ, xe bus, tàu, họ đều vận hành trong cùng 1 hệ thống.
Giờ đây dịch vụ đi chung ôtô cũng đang nở rộ trên khắp thế giới. Và những nỗ lực đó, tôi nghĩ đều tuyệt vời.
Chúng đang giúp giảm việc tắc nghẽn, và chúng thực sự bắt đầu giúp giảm tiêu hao nhiên liệu.
Chúng thực sự là những ý tưởng tốt sẽ giúp chúng ta tiến lên phía trước.
Nhưng điều thực sự truyền cảm hứng cho tôi là điều sắp trở thành hiện thực khi ôtô của chúng ta có thể bắt đầu giao tiếp với nhau.
Sẽ sớm thôi, những hệ thống giống như thứ mà chúng ta đang sử dụng ngày nay để mang âm nhạc và giải trí và hệ thống thông tin GPS vào phương tiện của chúng ta sẽ được sử dụng để tạo ra một hệ thống phương tiện thông minh.
Mỗi sáng tôi lái khoảng 30 miles từ nhà ở Ann Arbor đến văn phòng ở Dearborn, Michigan.
Và mỗi tối tôi trở về nhà, đường về là một điều hoàn toàn khó đoán.
Và tôi thường phải rời xa lộ và tìm những lối đi khác cho tôi để trở về nhà.
Nhưng sớm thôi, chúng ta sẽ đến lúc mà ôtô về cơ bản có thể giao tiếp với nhau.
Vì vậy nếu chiếc ôtô phía trước tôi ở I-94 gặp tắc đường nó sẽ ngay lập tức cảnh báo xe của tôi và nói rằng xe của tôi nên tự định tuyến lại để về nhà bằng con đường tốt nhất có thể.
Và những hệ thống như vậy đang được thử nghiệm, và sự thật là chúng đã sẵn sàng để tung ra vào thời điểm vàng.
Nhưng tiềm năng của mạng lưới ô tô được kết nối là vô hạn.
Chỉ tưởng tượng là: một ngày rất gần, bạn sẽ có thể lên kế hoạch vào trung tâm thành phố và xe của bạn sẽ kết nối với 1 hệ thống đỗ xe thông minh.
Vậy bạn vào ôtô, và ngay khi vào ôtô, chỗ đỗ của bạn đã được đặt sẵn trước khi bạn đến -- chẳng cần phải lái xe vòng quan đề tìm chỗ đỗ, vấn đề lớn nhất gây tiêu tốn nhiên liệu của xe cộ ngày nay ở những khu vực thành thị là tìm kiếm chỗ đỗ xe.
Hoặc nghĩ về việc đang ở thành phố New York và tìm kiếm 1 chiếc taxi bằng điện thoại thông minh của bạn vì thế bạn không phải đợi trong giá rét để bắt 1 chiếc taxi.
Hoặc đang ở một hội nghị của TED trong tương lai và ôtô của bạn có thể kết nối với lịch làm việc của mọi người ở đây và báo cho bạn biết lộ trình tốt nhất để về nhà và cả lúc bạn nên về, vì thế bạn có thể tới điểm đến tiếp theo đúng giờ.
Đó là một kiểu công nghệ mà sẽ hợp nhất hàng triệu phương tiện đơn lẻ vào 1 hệ thống đơn giản.
Tôi nghĩ rõ ràng là chúng ta có những sự khởi đầu của bài giải cho vấn đề cực lớn này.
Nhưng ngay khi chúng ta đã giải quyết được những vấn đề về CO2 và cả nhiên liệu hóa thạch, thì cũng không có ai mạ bạc đạn dược.
Giải pháp đó sẽ không mang tới nhiều ôtô, nhiều đường hoặc 1 hệ thống đường ray mới; nó có thể chỉ được tìm ra, tôi tin, trong một mạng lưới toàn cầu của những giải pháp được kết nối.
Giờ đây tôi biết chúng ta có thể phát triển công nghệ mà sẽ làm được việc đó, nhưng chúng ta đã sẵn sàng để ra khỏi chỗ này và tìm kiếm những giải pháp -- dù là điều đó có nghĩa là đi chung phương tiện hay hệ thống giao thông công cộng hay vài cách khác mà chúng ta vẫn chưa từng nghĩ đến, toàn bộ hệ thống giao thông và cơ sở hạ tầng phải ủng hộ những lựa chọn tương lai.
Chúng ta cần những điều tốt nhất và sáng suốt nhất để bắt đầu tiêu khiển vấn đề này.
Các công ty, doanh nhân, nhà đầu tư mạo hiểm, tất cả họ cần phải hiểu đó là 1 cơ hội kinh doanh to lớn, cũng là 1 vấn đề xã hội lớn.
Và chỉ như các nhóm nắm lấy cơ hội từ thử thách với năng lượng xanh và đó thực sự là điều đáng ngạc nhiên để tôi xem rằng có bao nhiêu năng lực não bộ, bao nhiêu tiền và bao nhiêu ý tưởng quan trọng trong 3 năm trở lại đây chỉ để rót vào lĩnh vực năng lượng xanh.
Chúng ta cần những niềm đam mê và năng lượng tương tự để tấn công vào vấn đề tắc nghẽn giao thông toàn cầu.
Nhưng chúng ta cần những người như tất cả các bạn trong khán phòng này, là những nhà tư tưởng tiên phong.
Ý tôi thực sự là tôi cần tất cả các bạn cùng nghĩ về việc làm thế nào bạn có thể giúp giải quyết vấn đề lớn này.
Và chúng ta cần những con người trên toàn thế giới; không chỉ là những nhà phát minh, chúng ta cần những người xây dựng chính sách và thành viên chính phủ cùng nghĩ về việc họ sẽ đối đáp lại thử thách này như thế nào.
Điều này không thể giải quyết bởi một người hay một nhóm người.
Nó đòi hỏi một chính sách năng lượng quốc gia, thực sự là mỗi quốc gia, bởi vì giải pháp ở mỗi quốc gia sẽ khác nhau dựa trên mức thu nhập, mức độ ách tắc giao thông và cũng như việc phối hợp với những hệ thống vốn có.
Nhưng chúng ta cần phải làm, và chúng ta cần phải làm ngay hôm nay.
Chúng ta phải có cơ sở hạ tầng được thiết kế để trợ giúp cho một tương lai linh hoạt hơn.
Bạn biết đấy, chúng ta đã đi được 1 chặng đường dài.
Trước lúc mẫu Model T xuất hiện, hầu hết mọi người chưa bao giờ đi đâu xa nhà hơn 25 dặm trong suốt cuộc đời họ.
Và sau đó, Ôtô đã cho chúng ta sự tự do lựa chọn nơi ta ở, nơi ta làm việc, nơi ta chơi đùa và thực sự là khi chúng ta chỉ ra khỏi nhà và muốn đi loanh quanh.
Chúng ta không muốn đi ngược lại và mất đi sự tự do đó.
Chúng ta đang dần dần giải quyết và như tôi nói lúc trước, tôi biết chúng ta đã đi được 1 chặng đường dài -- một vấn đề lớn mà chúng ta đang tập trung vào việc điều đang đe dọa nó và đó là vấn đề về môi trường, nhưng tôi tin chúng ta đều phải dùng tất cả những nỗ lực của chúng ta và tất cả sự khéo léo và sự quyết tâm để giúp giải quyết sự tắc nghẽn toàn cầu.
Bởi vì làm như vậy, chúng ta sẽ giữ gìn những gì chúng ta cho là tất nhiên, cái mà tự do di chuyển và di chuyển rất dễ dàng vòng quanh thế giới.
Nói thật là nó sẽ nâng cao chất lượng sống của chúng ta nếu chúng ta sửa chữa nó.
Bởi vì nếu bạn có thể hình dung được như tôi đã làm, tương lai không có khói bụi và tự do di chuyển quanh đất nước và vòng quanh thế giới như chúng ta hoàn toàn có thể ngày hôm nay, điều đó xứng đáng để làm việc vất vả hôm nay để gìn giữ cho mai sau.
Tôi tin chúng ta làm hết sức khi chúng ta đương đầu với những vấn đề lớn.
Đó là 1 vấn đề lớn và nó sẽ không đợi.
Vậy hãy bắt đầu ngay hôm nay.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi là một nhà bác học hay chính xác hơn là một một nhà bác học tự kỷ cao cấp
Đây là một trường hợp hiếm hoi
Và càng hiếm hoi hơn nữa khi cùng với nó, như trong trường hợp của tôi, là sự tự nhận thức và là sự tinh thông ngôn ngữ.
Thường thì khi tôi gặp ai đó khi họ nhận ra điều này ở tôi họ thường tỏ ra lúng túng
Tôi có thể nhân ra qua đôi mắt của họ
Họ muốn hỏi tôi một điều gì đó
Và thường thì, cuối cùng Sự tò mò chiến thắng bản thân và họ thốt lên: "Nếu tôi cho anh ngày sinh của tôi, liệu anh có thể trả lời đó ngày nào trong tuần"
(Cười) Hay họ nhắc đến căn bậc hai hay yêu cầu tôi đọc thuộc lòng một dãy số hay đoạn chữ dài
Tôi mong là sẽ được các bạn tha thứ nếu hôm nay tôi ko biểu diễn các bạn xem dạng bác học cá nhân đó
Thay vì vậy tôi sẽ kể các bạn nghe về một thứ còn thú vị hơn cả ngày sinh hay căn bậc hai một cái gì đó sâu sắc hơn gần gũi hơn với tâm trí của tôi, hơn là chỉ biểu diễn
Tôi muốn kể các bạn nghe ngắn gọn về sự nhận thức
Khi ông viết những vở kịch và những câu chuyện ngắn làm nên tên tuổi của ông Anton Cheknhov có một quyển sổ ghi chú trong đó ông ghi lại các quan sát của mình về thế giới xung quanh ông những chi tiết nhỏ nhất mà những người khác dường như thường bỏ qua
Mỗi lần tôi đọc Chekhov và tầm nhin độc đáo của ông về cuộc sống loài người, Tôi tự nhắc nhở mình lý do tôi cũng trở thành một nhà văn
Trong những quyển sách của tôi, Tôi khám phá ra bản chất của sự nhận thức và sự khác biệt của những dạng nhận thức khác nhau tạo nên những dạng kiến thức khác nhau và hiểu biết khác nhau
Đây là ba câu hỏi tôi rút ra từ công việc của mình
Thay vì cố gắng trả lời chúng, Tôi sẽ yêu cầu các bạn suy nghĩ về nó một chút qua trực giác và qua bản năng đang chảy trong trí não và trái tim của các bạn khi bạn nhìn vào chúng
Ví dụ, phép tính. Bạn có cảm giác được ở đâu trên dãy sổ bài giải dường như đã hiện ra
hay nhìn vào từ nước ngoài và những âm thanh Liệu bạn có cảm giác được ý nghĩa của nó rằng nó đang chỉ bạn về phía trước?
Và theo ngôn ngữ thơ ca, tại sao nhà thơ lại dùng từ "thỏ rừng" hơn là từ "thỏ"
Tôi yêu cầu các bạn điều này, vì tôi tin rằng nhận thức cả nhân của chúng ta, như các bạn cũng thấy đó, nằm ở trái tim về cách mà chúng ta có được hiểu biết
sự phán đoán thiên về năng khiếu hơn là lý lẽ trừu tượng hướng dẫn và làm rõ tiến trình dắt chúng ta đến những gì chúng ta hiểu biết
Tôi chính là một ví dụ điển hình cho điều này.
Thế giới chữ và số của tôi nhòa với màu sắc, cảm xúc và tính cách cá nhân
Như Juan đã nói, đó là tình trạng mà các nhà khoa học gọi là Giác quan thứ phát một cuộc tán gẫu thất thường giữa các giác quan
Đây là những con số từ 1 đến 12 khi tôi nhìn chúng -- mỗi con số đều có hình dạng và tính cách riêng của chúng
Số một là ánh sáng trắng chớp lóe
Số sáu là một cái hố nhỏ bé và buồn rầu
Những bản vẽ phác màu trắng đen ở đây nhưng trong tâm trí tôi chúng đang có màu sắc.
Số ba màu xanh lá
Số bốn màu xanh dương
Sô năm màu vàng
Tôi cũng là họa sĩ
Và đây là một trong những bức vẽ của tôi.
Đó là một phép nhân của hai số nguyên tố
Các hình 3 chiều và không gian chúng tạo ra ở giữa tạo nên một hình mới câu trả lời cho phép cộng
Còn về các số lớn hơn thì sao?
Chắc hẳn các bạn ko thể kiếm ra số nào dài hơn Pi, hằng số toán học.
Nó là một số bất định -- nói theo nghĩa đen là kéo dài mãi mãi
Trong bức vẽ này của tôi là về 20 chữ số thập phân đầu tiên của Pi Tôi dùng màu sắc và cảm xúc và các hoa văn và kéo chúng lại với nhau thành một dạng của phong cảnh hằng số cuộn tròn
Nhưng tôi không chỉ thấy màu sắc ở các con số.
Với tôi, cả từ ngữ cũng vậy cũng có màu sắc và cảm xúc và hoa văn.
Đây là đoạn mở đầu của quyển tiểu thuyết "Lolita."
Và Nabokov cũng bị tự kỷ.
Như bạn có thể nhận thấy ở đây cách tôi nhận thức âm L giúp cho sự lặp lại âm đầu nhảy ra lập tức.
Một ví dụ khác thiên về toán học hơn chút nữa
Và tôi tự hỏi nếu một vài trong số các bạn chú ý đến cấu trúc của câu trong "The Great Gatsby."
Có một cuộc diễu hành của các âm tiết -- lúa mì, một; đồng cỏ, hai: ngôi làng Thụy Điển mất tích, ba -- một, hai, ba
Và đây là một hiệu ứng dễ chịu lên tâm trí, và nó giúp cho câu làm chúng ta có cảm giác đúng đắn.
Hãy trở lại với những câu hỏi Tôi đã nêu ra lúc trước
64 nhân 75
Nếu một số bạn ở đây chơi cờ vua, bạn sẽ biết rằng 64 là một con số bình phương, và đó là lý do các bàn cờ, dài 8, ngang 8 có 64 ô vuông nhỏ.
Nó cho chúng ta một mẫu biểu mà chúng ta có thể ảnh hóa, chúng ta có thể nhận thức
còn 75 thì sao?
Nếu 100, nếu chúng ta nghĩ về 100 như một hình vuông, 75 sẽ trông giống thế này.
Vì vậy cái chúng ta cần làm bây giờ là đặt hai hình này lại với nhau trong tâm trí chúng ta -- thứ gì đó giống như vầy.
64 trở thành 6,400.
Và tại góc phải, bạn chẳng phải tính toán gì cả.
4 nganh, 4 lên và xuống -- là 16
Vì vậy tính tổng thực ra là yêu cầu các bạn là 16 16, 16
Dễ dàng hơn rất nhiều so với cách bạn được dạy toán trong trường, tôi chắc chắn
là 16, 16, 16, 48 4,800 -- 4,000 là câu trả lời cho phép tính tổng
Thật dễ dàng khi bạn biết cách.
(Cười) Câu hỏi thứ hai là một từ Aixơlen
Tôi cho rằng không có nhiều người ở đây nói tiếng Aixơlen
Vì vậy để tôi thu gọn chọn lựa xuống còn hai.
Hungginn: là một từ bày tỏ sự hạnh phúc hay sự buồn rầu?
Các bạn nói gì?
Được rồi.
Vài người bảo rằng nó chỉ sự hạnh phúc
Đa số, phần lớn mọi người, bảo nó chỉ sự buồn bã
Và nó thực sự mang ý nghĩa buồn bã.
(Cười) Tại sao, về thống kê, phần lớn mọi người lại bảo rằng một từ mang nghĩa buồn bã, trong trường hợp này nặng nề trong những trường hợp khác?
Trong lý thuyết của tôi, ngôn ngữ tiến triển theo một cách mà nghe phù hợp với, tương xứng với chủ ý, với cá nhân kinh nghiệm trực giác của người nghe.
Giờ hãy nhìn vào câu hỏi thứ ba.
Là một dòng trong bài thơ viết bởi John Keats.
Từ ngữ, giống như những con số, diễn tả những mối qua hệ căn bản giữa các vật thể và giữa nhưng sự kiện và các lực lượng tạo thành thế giới của chúng ta.
Nó đại diện cho lý do chúng ta tồn tại trong thế giới này, đang tồn tại trong đời sống của mình hấp thu một cách trực giác những mối quan hệ đó.
Và các nhà thơ, cũng như người nghệ sĩ khác, sử dụng những sự am hiểu trực giác đó.
Trong trường hợp "thỏ rừng", nó là một âm mơ hồ trong tiếng Anh
Nó cũng có thể mang nghĩa những sợi xơ mọc ra từ một cái đầu.
Và nếu chúng ta nghĩ -- để tôi mang bức trang lên -- Các sợi sơ đại diện cho sự mong manh.
Chúng cong oăn dưới những chuyển động nhẹ nhất hay sự di chuyển hay cảm xúc
Vì vậy cái bạn có là một không khí của sự mong manh và căng thẳng.
Chính từ thỏ rừng, về khía cạnh thú vật -- không phải là một con mèo, ko phải chó, là một con thỏ rừng -- tại sao là một con thỏ rừng?
Bởi lẽ hãy vì về bức tranh, không phải từ ngữ, mà là bức tranh
Đôi tai dài quá khổ, các chân dài quá cỡ, giúp chúng ta tưởng tượng về hình ảnh, cảm giác trức giác, rằng nó mang nghĩa ẻo lả và run rẩy
Vậy trong những phút ngắn ngủi này Tôi hy vọng rằng tôi đã có thể chia sẻ được một ít về tầm nhìn của tôi, và chỉ cho bạn thấy rằng từ ngữ cũng có thể có màu sắc và cảm xúc, con số, hình dạng và nhân cách.
Thế giới đang giàu có hơn, rộng lớn hơn là vẻ bề ngoài của nó
Tôi hy vọng tôi đã cho các bạn được ước mong học cách nhìn thế giới với đôi mắt mới.
Cảm ơn
(Vỗ tay)
Các bạn biết, việc tôi làm là viết cho trẻ em, và thực tế tôi gần như là nhà văn Mỹ được trẻ em đọc nhiều nhất.
Và tôi luôn luôn nói với mọi người rằng tôi không muốn xuất hiện như một nhà khoa học.
Bạn có thể thấy tôi là một nông dân, trong bộ vải da, và chưa có ai từng chọn làm nông dân cả.
Tôi ở đây để kể cho bạn về những vòng tròn và sự giác ngộ.
Và bạn biết đấy, sự giác ngộ giống như thứ mà bạn nhận ra rằng mình đã đánh rơi ở đâu đó.
Bạn sẽ chỉ cần phải đi quanh chướng ngại để thấy nó là sự giác ngộ.
Đây là một bức vẽ về một vòng tròn.
Một người bạn của tôi đã vẽ nó -- Richard Bollingbroke.
Nó thuộc loại vòng tròn phức tạp mà tôi sẽ cho bạn thấy.
Vòng tròn của tôi bắt đầu từ những năm 60 ở một trường trung học tại Stow, Ohio nơi tôi là 1 người kì quặc.
Tôi là cậu bé bị đánh dã man hàng tuần tại phòng của nam sinh, cho tới khi 1 giáo viên đã cứu sống tôi.
Cô ấy cứu tôi bằng cách cho tôi tới phòng vệ sinh trong khu giáo viên.
Cô ấy làm một cách bí mật,
trong vòng ba năm,
và tôi phải ra khỏi thị trấn.
Tôi có sự ủng hộ, tôi có $85, và cuối cùng tôi ở San Francisco, California -- gặp một tình yêu -- và tới những năm 80, thấy cần thiết để bắt đầu làm việc cho một tổ chức về AIDS.
Cho tới ba hay bốn năm về trước, tôi nhận được một cuộc điện thoại vào giữa đêm từ người giáo viên đó, cô Posten đã nói rằng, "Cô cần gặp con.
Cô rất lấy làm tiếc vì chúng ta đã chưa bao giờ gặp nhau với tư cách người lớn.
Liệu con có thể tới Ohio, và hãy mang người đàn ông mà cô biết giờ con đã tìm thấy.
Và cô cần nói rằng cô bị ung thư tuyến tụy, cô muốn con hãy nhanh chóng trong việc này."
Và ngày hôm sau, chúng tôi đã ở Cleveland.
Chúng tôi nhìn cô ấy, cười, khóc, và chúng tôi biết cô cần phải ở tại khu nghỉ dưỡng.
Tôi tìm cho cô ấy một nơi, và đưa cô tới đó, và chăm sóc cô cũng như trông coi gia đình cô, bởi đó là điều cần thiết,
đó là điều mà chúng tôi biết sẽ làm như thế nào.
Và khi người phụ nữ muốn gặp tôi lúc trưởng thành gặp được tôi, thì cô ấy đã ở trong chiếc hộp đựng tro cốt được đặt trên tay tôi.
Và điều xảy ra đó là vòng tròn đã được khép, nó đã trở thành một vòng tròn -- và sự giác ngộ tôi nói tới đã tự hiện hữu.
Sự giác ngộ đó là cái chết là một phần của cuộc sống.
Cô ấy cứu tôi, tôi và người bạn giúp cô ấy.
Và các bạn biết đấy, phần đó của cuộc sống cần tất cả mọi thứ mà những phần còn lại cần.
Nó cần lẽ phải và cái đẹp, và tôi rất vui được đề cập về chuyện này tại đây hôm nay.
Nó còn cần -- nó cần chân giá trị, tình yêu và niềm hạnh phúc. Và việc của chúng ta là lan rộng những điều đó.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Không gian vũ trụ tất cả chúng ta đều biết trông nó ra sao.
Chúng ta đã được vây quanh bởi hình ảnh về vũ trụ trong suốt cuộc đời chúng ta, từ những hình ảnh suy diễn trong tiểu thuyết khoa học cho tới tầm nhìn đầy cảm hứng của các nghệ sĩ những bức hình ngày càng đẹp hơn nhờ công nghệ phức tạp.
Nhưng trong khi chúng ta có hiểu biết thị giác tràn ngập và sống động về không gian vũ trụ, chúng ta lại không biết âm thanh của vũ trụ ra sao.
Và trong thực tế, hầu hết mọi người gắn vũ trụ với sự yên lặng.
Nhưng câu chuyện về làm thế nào chúng ta hiểu về vũ trụ là một câu chuyện để lắng nghe cũng quan trọng như để chiêm ngưỡng.
Tuy nhiên, mặc dù như vậy hiếm có ai trong chúng ta từng lắng nghe vũ trụ.
Bao nhiêu người trong số bạn ngồi đây có thể mô tả âm thanh của một hành tinh hoặc một vì sao?
À, trong trường hợp bạn thắc mắc, thì đây là âm thanh của Mặt Trời.
(Nhiễu) (Lách tách) (Nhiễu) (Lách tách) Đây là hành tinh có tên là Sao Mộc.
(Lốp bốp) Và đây là máy dò không gian Cassini xoay quanh các vành đai băng của Sao Thổ.
(Lách cách) Đây là một đám rất đậm đặc của vật chất trung hòa quay vòng trong vũ trụ xa xôi.
(Tiếng gõ) Vậy đó, công việc nghệ thuật của tôi là lắng nghe những âm thanh lạ thường và tuyệt diệu phát xạ bởi các thiên thể vĩ đại đã tạo nên vũ trụ của chúng ta.
Có lẽ bạn tự hỏi làm sao chúng ta biết những tiếng động này là gì?
Làm sao chúng ta có thể nêu sự khác biệt giữa âm thanh của Mặt Trời và âm thanh của một ẩn tinh?
Câu trả lời nằm ở ngành thiên văn vô tuyến học.
Các nhà thiên văn vô tuyến nghiên cứu sóng vô tuyến từ không gian sử dụng các ăng-ten và bộ thu rất nhạy giúp đưa ra những thông tin chính xác xem vật thể vũ trụ đó là gì và nó nằm ở đâu trong bầu trời đêm của chúng ta.
Và giống như các tín hiệu mà chúng ta phát và thu nhận trên Trái Đất, chúng ta có thể chuyển các tín hiệu thành âm thanh bằng cách sử dụng các kỹ thuật tương tự rất đơn giản.
Và do đó, thông qua thính giác chúng ta đã khám phá ra một vài trong số những bí mật quan trọng nhất của vũ trụ - phạm vi của vũ trụ, những gì tạo nên vũ trụ và thậm chí là tuổi đời của vũ trụ.
Hôm nay, tôi sẽ kể cho bạn một câu chuyện ngắn về lịch sử của vũ trụ bằng âm thanh.
Nó được đánh dấu bởi ba giai thoại ngắn gọn, chỉ ra rằng làm thế nào những cuộc chạm trán tình cờ với những thanh âm lạ đã đưa cho chúng ta một số trong những thông tin quan trọng nhất chúng ta có về vũ trụ.
Ồ, câu chuyện này không bắt đầu với các viễn vọng kính khổng lồ hoặc tàu vũ trụ trong tương lai mà ở một thứ có vẻ tầm thường hơn nhiều thực ra là hết sức bình thường nhưng đã mang lại cho chúng ta cuộc cách mạng viễn thông thứ đã trở thành một phần cuộc sống của mỗi chúng ta hiện nay: chiếc điện thoại.
Năm 1876, tại Boston đây là Alexander Graham Bell người đang làm việc cùng với Thomas Watson sáng chế ra điện thoại.
Một phần thiết yếu trong thiết lập kỹ thuật của họ là một dây kim loại có chiều nửa dặm - khoảng hơn 900 m đã được ném qua nóc của nhiều ngôi nhà ở Boston.
Đường dây mang các tín hiệu điện thoại thứ sau này đã biến Bell thành cái tên mà ai cũng biết.
Nhưng bất kỳ dây kim loại mang điện tích có độ dài nhất định nào ngẫu nhiên làm sao, nó cũng trở thành một ăng-ten.
Thomas Watson đã dành hàng giờ lắng nghe những tiếng lách tách xì xào tiếng ríu rắt và tiếng huýt lạ lùng mà ăng-ten ngẫu nhiên của ông thu nhận được.
Giờ bạn phải nhớ rằng đây là mười năm trước khi Heinrich Hertz chứng minh sự tồn tại của sóng vô tuyến - 15 năm trước khi cộng hưởng điện của Nikola Tesla được tìm ra gần 20 năm trước sự truyền dẫn sóng phát thanh đầu tiên của Marconi
Vậy là Thomas Watson đã không lắng nghe chúng ta.
Bởi chúng ta chưa có công nghệ để truyền phát.
Vậy những tiếng động lại đó là gì?
Thực tế là Watson đã nghe thấy bức xạ sóng vô tuyến tần số thấp gây ra bởi tự nhiên.
Một vài trong số những tiếng lách tách đó là tia sét, nhưng những tiếng huýt kỳ quái và những âm thanh ríu rắt du dương đến lạ thường có nguồn gốc kỳ lạ hơn nhiều.
Sử dụng chiếc điện thoại đầu tiên đó thực tế là Watson đã gọi tới thiên đường.
Như ông đã đoán đúng một vài trong số những âm thanh này được gây bởi hoạt động của bề mặt Mặt Trời.
Đó là gió mặt trời tương tác với tầng điện ly của chúng ta thứ mà ông đang lắng nghe đây - hiện tượng chúng ta có thể thấy ở vĩ độ tận cùng cực bắc và cực nam của hành tinh chúng ta - hiện tượng cực quang.
Vậy là trong khi phát minh ra công nghệ thứ sẽ dẫn tới cuộc cách mạng viễn thông, Watson đã khám phá ra rằng ngôi sao ở trung tâm hệ mặt trời của chúng ta phát xạ sóng vô tuyến một cách dữ dội.
Hoàn toàn tình cờ, ông đã trở thành người đầu tiên bắt sóng chúng.
Chuyển tới 50 năm sau, khi mà công nghệ của Bell và Watson đã thay đổi hoàn toàn cách thức giao tiếp toàn cầu.
Nhưng đi từ việc tung vài dây kim loại qua các nóc nhà ở thành phố Boston tới việc lắp đặt hàng ngàn, hàng ngàn dặm cáp tại đáy biển Đại Tây Dương là vấn đề không dễ.
Và vì vậy, rất lâu trước đó, Bell đã tìm kiếm các kỹ thuật mới nhằm tối ưu hóa cuộc cách mạng của họ.
Làm sao để sóng vô tuyến có thể truyền tải âm thanh mà không cần dây kim loại.
Nhưng phương tiện truyền thông đó không được bảo toàn - nó gặp nhiều tiếng ồn và nhiễu.
Vì thế Bell đã thuê một kỹ sư nghiên cứu những tiếng động này, cố gắng tìm xem chúng tới từ đâu, với một tầm nhìn hướng tới một cấu trúc thiết bị hóa mã hoàn hảo sẽ giúp loại bỏ chúng, để họ có thể nghĩ đến việc dùng sóng vô tuyến cho các mục đích của hệ thống điện thoại.
Phần lớn các tiếng ồn mà người kỹ sư, Karl Jansky, đã phát hiện ra có nguồn gốc khá là tầm thường.
Hóa ra chúng là tia sét hoặc các nguồn phát điện.
Nhưng có một âm thanh liên tục xuất hiện mà Jansky không thể nhận dạng được, và dường như nó xuất hiện trong bộ tai nghe radio của anh bốn phút ban đầu của mỗi ngày.
Nào, giờ thì bất cứ nhà thiên văn học nào cũng sẽ bảo bạn rằng đây là dấu hiệu phát lộ của thứ gì đó có nguồn gốc ngoài Trái Đất.
Jansky đã có một phát hiện lịch sử đó là: các thiên thể vũ trụ có thể phát xạ sóng vô tuyến cũng như sóng ánh sáng.
50 năm trôi qua kể từ cuộc gặp gỡ tình cờ của Watson với Mặt Trời, kể từ lúc Jansky cẩn thận lắng nghe, thời điểm đánh dấu kỷ nguyên mới của công cuộc thám hiểm vũ trụ: Kỷ nguyên thiên văn vô tuyến.
Qua vài năm sau, các nhà thiên văn học đã kết nối ăng-ten của họ với bộ khuếch đại âm thanh và tìm hiểu về bầu trời của chúng ta nhờ sóng vô tuyến, về Sao Mộc và Mặt Trời, bằng cách lắng nghe.
Hãy cùng nhảy tiếp.
Năm 1964, và chúng ta quay trở lại Phòng thí nghiệm Bell.
Và một lần nữa, hai nhà khoa học gặp vấn đề với tiếng ồn.
Arno Penzias và Robert Wilson sử dụng ăng-ten râu tại phòng thí nghiệm Holmdel của Bell để nghiên cứu Ngân Hà với độ chính xác đáng kinh ngạc.
Họ thật sự đang nghe thiên hà với máy thu có độ trung thực cao.
Có một điểm bất thường trong dải âm của họ.
Một âm thanh liên tục bí ẩn đang làm nhiễu nghiên cứu của họ.
Nó nằm trong dải tần vi sóng và nó xuất hiện từ tất cả các hướng một cách đồng thời.
Việc này rất khó hiểu. Và như bất kỳ kỹ sư hay khoa học gia hiểu biết nào, họ cho rằng vấn đề hẳn phải do kỹ thuật, hẳn phải do chiếc chảo ăng-ten.
Có lũ bồ câu trọ trong lòng chảo.
Vì vậy có lẽ một khi họ dọn sạch phân bồ câu, rồi vận hành lại, hoạt động bình thường sẽ được tái lập.
Nhưng âm thanh ấy không biến mất.
Âm thanh bí ẩn mà Penzias và Wilson nghe được thực tế chính là âm thanh cổ nhất và ý nghĩa nhất chúng ta từng nghe.
Đó là bức xạ vũ trụ còn lại từ chính thời khắc khai sinh vũ trụ.
Đây là bằng chứng thực nghiệm đầu tiên cho thấy Vụ Nổ Lớn tồn tại và vũ trụ ra đời ở khoảnh khắc đặc biệt khoảng 14.7 tỷ năm về trước.
Vậy đó, câu chuyện của chúng ta kết thúc ở sự bắt đầu - sự bắt đầu của vạn vật, Vụ Nổ Lớn.
Đây là âm thanh Penzias và Wilson đã nghe - âm thanh cổ xưa nhất bạn từng nghe, bức xạ nền vi sóng vũ trụ. còn lại từ Vụ Nổ Lớn.
(Ầm ì) Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi tên là Joshua Walters.
Tôi là một nghệ sĩ biểu diễn.
Beatboxing (Tiếng cười) (Vỗ tay) Thế nhưng cùng với việc là một nghệ sĩ biểu diễn, tôi cũng là một người bị chẩn đoán rối loạn lưỡng cực.
Tôi lại coi đó là một yếu tố tích cực, vì ở trên sân khấu, tôi càng điên loạn bao nhiêu thì tôi càng trở nên thú vị bấy nhiêu.
Lúc tôi 16 tuối, ở San Francisco, trong cơn hưng cảm sốc nhất tôi đã tưởng mình là Chúa Giê-su.
Có thể bạn thấy điều đó đáng sợ, nhưng thành thực mà nói, không loại thuốc phiện nào với liều lượng lớn cỡ nào có thể khiến bạn đê mê như thế như khi bạn tưởng rằng mình là Chúa Giê-su.
(Tiếng cười) Tôi bị đưa đến một nơi, một bệnh viện tâm thần, và trong viện tâm thần, tất cả mọi người đều đang thực hiện show diễn solo của riêng họ.
(Tiếng cười) Không có khán giả như ở đây để đánh giá lần diễn tập của họ.
Họ chỉ đang luyện tập.
Một ngày nào đó có lẽ họ sẽ có mặt ở đây.
Khi ra khỏi đó, tôi được chẩn trị bởi một bác sĩ tâm lý.
“Được rồi, Josh, sao ta không cho cháu một chút – sao ta không cho cháu một chút Zyprexa.
Nhỉ? Ừm?
Ít nhất thì trên cái bút của ta có ghi như vậy…”
(Tiếng cười) Tại đây có nhiều người trong nghề, tôi biết.
Tôi có thể thấy các bạn đang giận dữ.
Nửa đầu trung học là cuộc chiến của những cơn hưng cảm, và nửa sau chìm nghỉm trong những thứ thuốc điều trị, khiến tôi ngủ suốt cả thời trung học.
Quãng thời gian ấy quả thực chỉ là một cơn ngủ say trong lớp học, không hơn.
Tới khi ra trường, tôi đã quyết định.
Rằng tôi có thể - một mặt, xóa bỏ chứng tâm thần của mình; mặt khác, nuôi dưỡng cái thiên bẩm của mình.
(Tiếng tù và) Hiện nay đang dấy lên phong trào xem chứng tâm thần như một yếu tố tích cực ít ra là phần hưng cảm của nó.
Trong trường hợp bạn chưa biết gì về chứng hưng cảm, nó giống như một động cơ bị mất điều khiển – một động cơ Ferrari chẳng hạn, chạy không ngừng nghỉ.
Rất nhiều diễn giả ở đây, và nhiều người trong số các bạn - những thính giả, có năng lực sáng tạo phi thường đó, nếu bạn hiểu điều tôi đang nói tới.
Bạn có sức mạnh để làm những điều mà ai cũng đều cho là không thể.
Có một cuốn sách của John Gartner.
Trong cuốn sách với tựa đề "Ranh giới của thiên tài” đó, Christopher Columbus, Ted Turner, Steve Jobs và tất cả những bộ óc kinh doanh vĩ dại đều có năng lực đó để cạnh tranh.
Một cuốn sách khác được viết cách đây không lâu – khoảng giữa những năm 90, có tên là “Chạm phải lửa” của tác giả Kay Redfield Jamison đã đưa ra một cái nhìn mới mẻ, rằng cả Mozart, Beethoven và Van Gogh đều đã phải chịu đựng chứng lưỡng cực.
Một vài người trong số họ đã tự kết liễu đời mình.
Do vậy chứng bệnh này cũng không chỉ có mặt tích cực.
Thời gian gần đây, đã có nhiều tiến bộ trong lĩnh vực này.
Và có một bài báo trong tờ New York Times, số ra tháng 9 năm 2010 đã viết: “Hãy chỉ điên đủ độ.”
Hãy điên ở mức độ vừa phải mà những nhà đầu tư đang tìm kiếm những doanh nhân có khả năng đó – bạn hiểu ý tôi chứ - . có thể không hẳn là chứng lưỡng cực, nhưng họ cũng mắc phải chứng rối loạn cảm xúc - mà trong đó, một mặt, bạn tưởng mình là Chúa Giê-su; mặt khác, bạn kiếm được rất nhiều tiền.
(Tiếng cười) Cờ đã phất. Cờ đã phất.
Và mọi người đều ở đâu đó giữa các ranh giới.
Mọi người đều ở đâu đó giữa các ranh giới.
Vì vậy mà có lẽ, bạn biết đấy, không có ai điên cả, và kể cả bị chẩn đóan là mắc bệnh thần kinh không có nghĩa là bạn bị điên.
Nhưng cũng có thể, đó chỉ là do bạn nhạy cảm hơn với những gì mà người thường không thể thấy hoặc cảm nhận.
Có thể không ai thực sự bị điên.
Mà ai cũng đều hơi khùng một chút.
Mức độ thế nào tùy thuộc vào việc bạn ở mức nào trong phổ của các rối loạn.
Mức độ thế nào tùy thuộc vào việc bạn may mắn đến đâu.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Sergey Bin: Tôi muốn chúng ta cùng thảo luận một câu hỏi mà tôi biết nhiều bạn đã trăn trở từ lâu.
Cách đây một vài năm, chúng tôi đã diễn thuyết tại TED.
Vì nhiều bạn vẫn đang băn khoăn về câu hỏi đó nên trước khi bắt đầu tôi muốn các bạn được thoải mái.
Và xin trả lời, đáp án chính là các tay đấm bốc.
Nào giờ hy vọng tất cả các bạn cảm thấy thoải mái hơn.
Có quý vị nào biết đây là cái gì không ạ?
Khán giả: Có.
SB: Vậy nó là cái gì?
Khán giả: Đó là mọi người đang đăng nhập vào Google từ khắp nơi trên thế giới.
SB: Wow, OK. Tôi thì không nhận ra nó là gì khi lần đầu tiên nhìn thấy.
Nhưng đây là thứ đã giúp tôi thấy nó.
Chúng tôi sử dụng nó trong văn phòng, nó hoạt động theo thời gian thực.
Chỗ này lượng đăng nhập hơi thưa thớt.
Bạn có thể thấy trên khắp thế giới mọi người đang dùng Google như thế nào.
Và mỗi chấm đang xiên lên đó biểu thị cho khoảng từ 20 đến 30 tìm kiếm, hay gần như thế.
Và chúng đang được đánh dấu bằng màu sắc, ngôn ngữ.
Các bạn thấy ở đây: chúng ta đang ở Mỹ, và chúng đang là màu đỏ.
Và đây là Monterey -- mong là tôi đoán đúng.
Và Nhật Bản đang náo nhiệt về đêm, ngay ở đây.
Và đây là Tokyo ở Nhât.
Ở Trung Quốc hiện hoạt động rất mạnh.
Ấn Độ cũng sôi nổi không kém.
Vùng Trung Đông hơi trầm lắng.
Và châu Âu. giờ đang là buổi trưa hoạt động tìm kiếm rất mạnh mẽ với đa dạng ngôn ngữ,
Nếu tôi quay nó như thế này, thì các bạn có thể thấy -- hy vọng tôi sẽ không lắc trái đất quá nhiều.
Nhưng cũng có thể thấy là ở một số nơi, tần suất dùng Google không nhiều lắm.
Ví dụ như Úc, vì nước này không nhiều dân số lắm.
Và đây là dự án chúng tôi đang thực hiện, ở châu Phi nơi lượng dùng không đáng kể chủ yếu ở Nam Phi và một vài thành phố đô thị khác.
Nhưng căn bản, chúng tôi nhận thấy các truy vấn đến với tần suất hàng nghìn truy vấn trên giây ở bất kỳ nơi nào có điện.
Và hầu như nơi nào có điện, ở đó có Internet.
Và thậm chí ở Nam Cực -- ít nhất gần đây chúng tôi thỉnh thoảng thấy một truy vấn lóe lên.
Và nếu chúng tôi lập bản đồ chính xác thì theo tôi Trạm Không Gian Quốc Tế cũng gửi truy vấn.
Đây là một vài thử thách mà chúng tôi đang gặp phải bạn thấy đấy, thật khó để có -- chúng ta bắt đầu nào.
Đây là cách chúng tôi di chuyển các bit để lấy các đáp án cho câu hỏi của mọi người.
Các bạn có thể thấy rất nhiều dữ liệu đang chạy.
Nó phải đi đến khắp thế giới: qua cáp quang, qua vệ tinh, qua mọi hình thức kết nối.
Chúng tôi đã tốn nhiều công sức để duy trì độ trễ thấp nhất có thể. Mong rằng trải nghiệm của các bạn đều tốt đẹp.
Nhưng bạn có thể thấy một lần nữa -- một số nơi kết nối nhiều hơn nơi khác, và có thể thấy toàn bộ băng thông khắp nước Mỹ, tăng lên khắp châu Á, Âu theo hướng còn lại, và ngược lại.
Và giờ tôi muốn cho các bạn thấy một giây của hoạt động này sẽ trông như thế nào.
Và nếu chúng ta có thể chuyển sang các slide -- đây, được rồi.
Cái này được làm chậm lại.
Một giây là thế này đây.
Và chúng tôi đã bỏ nhiều thời gian làm công việc này để đảm bảo chúng tôi có thể theo kịp lưu lượng tải.
Nào, mỗi truy vấn này đều có một cuộc đời thú vị và câu chuyện riêng.
Ý tôi là, nó có thể liên quan đến sức khỏe, sự nghiệp của ai đó, một thứ quan trọng với họ.
Cũng có thể chỉ là sốt cà chua hoặc trong trường hợp này, là sốt cà chua nấm.
Đây là một truy vấn chúng tôi đã nhận được -- tôi đoán đó là một nhóm nhạc nổi tiếng nhất ở một số nơi trên thế giới.
Bạn có thể thấy truy vấn bắt đầu ở đây.
Ở Mỹ và Tây Ban Nha, nó phổ biến cùng một thời điểm.
Nhưng số lần chọn kết quả ở Mỹ
khác với ở Tây Ban Nha.
Và từ Tây Ban Nha, nó tới Ý, và tiếp đến khá sôi động ở Đức, và bây giờ ở Anh đang thưởng thức rồi.
Và tôi đoán người Mỹ cuối cùng đã bắt đầu thích nó.
Và tôi muốn các bạn được nghe bài hát đó.
Dù sao các bạn có thể tự nghe sau -- hy vọng tìm kiếm đó sẽ hiệu quả.
Một phần của -- một phần của những việc chúng tôi muốn làm để phát triển công ty chính là có thêm các tìm kiếm.
Nghĩa là mong muốn của chúng tôi là ngày càng có thêm nhiều người mạnh khỏe và có học vấn.
Có thêm các các động vật nữa, nếu chúng cũng bắt đầu tìm kiếm.
Nhưng một phần vì chúng tôi muốn làm thế giới trở nên tốt đẹp hơn, nên chúng tôi đang bắt tay vào thực hiện là tổ chức Google Foundation, và hiện chúng tôi đang trong quá trình thành lập.
Chúng tôi cũng có một chương trình tên là Google Grants, hiện đang đóng góp cho hơn 150 quỹ từ thiện khác nhau trên thế giới, và đây là một số quỹ từ thiện trong đó.
Và bản thân tôi thấy rất hào hứng khi được góp một phần trong chương trình đó.
Thực ra, nhiều tổ chức ở đây -- chúng tôi đã đưa vào hoạt động tổ chức Appro TEC, còn Quỹ Acumen thì tôi không chắc -- và nhiều diễn giả ở TED cũng đang hoạt động thông qua Google Grants.
Họ cho phát quảng cáo của Google và chúng tôi xác nhận điều đó qua đó các tổ chức sẽ biết.
Một trong những kết quả ban đầu của chúng tôi -- chúng tôi có một doanh nhân người Singapore hiện đang tài trợ việc học tập của 25 nữ sinh Việt Nam trong một ngôi làng, và đó là một trong các kết quả ban đầu. Và như tôi đã nói, hiện giờ rất nhiều câu chuyện như thế đang diễn ra vì chúng tôi có hàng trăm quỹ từ thiện ở đó và tổ chức Google Foundation sẽ có những nỗ lực rộng hơn nữa.
Nào, có quý vị nào biết người này không?
A-ha!
Khán giả: Đó là Orkut.
SB: Vâng! Có người đã trả lời đúng.
Đây là Orkut. Có ai ở đây đã dùng mạng Orkut chưa?
Có quý vị nào không ạ?
Ok, không nhiều người biết về mạng xã hội này.
Tôi sẽ giải thích đôi điều về nó.
Đây là một trong các kỹ sư của chúng tôi.
Chúng tôi thấy rằng chúng hiệu quả hơn khi được bao phủ bằng lá.
Đó là cách chúng tôi tung sản phẩm ra thị trường.
Orkut đã nhận thức khá rõ khi tạo ra một mạng xã hội.
Tôi biết các bạn đang nghĩ, "Chỉ là một mạng xã hội khác thôi mà."
Nhưng đó là ước mơ của anh ấy, và khi mọi người mong muốn làm điều gì đó, chúng tôi sẽ để họ làm.
Và đây là sản phẩm anh đã xây dựng nên.
Tháng trước, chúng tôi mới ra mắt Orkut trong quá trình thử nghiệm. và nó đang cất cánh.
Đây là phó chủ tịch phụ trách kỹ thuật của chúng tôi.
Bạn có thể thấy mái tóc đỏ và không biết các bạn có thể thấy chiếc khuyên mũi ở đây không.
Và đây là bạn của anh ấy.
Và đây là cách -- chúng tôi mới triển khai nó -- chúng tôi mới quyết định rằng mọi người sẽ gửi cho nhau lời mời dùng dịch vụ và chúng tôi đã nhờ các đồng nghiệp trong công ty xung phong phát chúng đi.
Và giờ chúng tôi đã phát triển tới hơn 100,000 thành viên.
Và lượng thành viên lớn lên rất nhanh, vượt ra ngoài nước Mỹ.
Bạn có thể thấy, dù lượng người dùng Mỹ vẫn là chủ yếu ở đây -- nhưng chỉ chiếm 30% lưu lượng sử dụng của chúng tôi. Nhưng nó đang tiến tới Nhật, Anh và châu Âu, cùng các nước khác.
Thế nên đó là một dự án nho nhỏ khá vui vẻ.
Có các số liệu nhân khẩu, nhưng xin yên tâm vì tôi sẽ không làm các bạn chán ngấy với nó đâu.
Đó là chương trình chúng tôi làm cho vui và để xem nó sẽ đi đến đâu.
Và -- Xin quý vị chờ một chút.
Larry, cậu hãy giải thích cái này với mọi người đi.
Larry page: Cảm ơn cậu, Sergey.
Một điều là -- cả Sergey và tôi đều học ở trường Montessori, và thiết nghĩ, ở một khía cạnh nào đó việc đó có liên quan tới Google.
Và Sergey vừa nhắc tới Orkut, chương trình mà anh Orkut đã muốn thực hiện, và chúng tôi gọi nó -- ở Google, chúng tôi đã gọi nó là " thời gian 20% ," dựa trên ý tưởng 20% thời gian hành chính của bạn, nếu đang làm việc tại Google, bạn có thể làm những gì mà bản thân cho là tốt nhất.
Và rất nhiều sản phẩm ở Google đã ra đời từ đó, như là Orkut và Google News.
Và tôi nghĩ nhiều thành tựu khác trên thế giới cũng ra đời từ đó.
Mendel, một giáo viên trung học đã khám phá ra các định luật di truyền -- vì nghiên cứu sinh học là sở thích của ông.
Suy ra rất nhiều thứ hữu ích đã ra đời từ khả năng được làm theo ý muốn.
Và Google News mà tôi vừa đề cập do một nhà nghiên cứu khởi xướng.
Sau sự kiện 11/9, anh trở nên quan tâm tới tin tức.
Và anh ấy nói, " Tại sao mình không xem tin kỹ hơn nhỉ?"
Thế là, anh bắt đầu nhóm tin tức theo loại, và sử dụng nó, sau đó bạn bè anh cũng bắt đầu dùng theo.
Và sau đó, không để nó phát triển ở quy mô nhỏ như thế chúng tôi đã biến nó thành Googlette, cũng chỉ là một dự án nhỏ tại Google thôi.
Ba người cùng nhau làm một sản phẩm.
Và chúng tôi không chắc chắn liệu nó sẽ hiệu quả hay không.
Và trong trường hợp của News, lúc đầu có vài người dùng nó, sau đó ngày càng nhiều người bắt đầu sử dụng nó, và cuối cùng chúng tôi mở ứng dụng đó trên mạng, kết quả là rất rất nhiều người đang dùng nó.
Và hiện nay nó là một dự án nở rộ được ngày càng nhiều người dùng.
Và đây là cách chúng tôi duy trì cái mới, các sáng kiến.
Tôi nghĩ, khi các công ty phát triển lớn mạnh hơn, họ thường thấy rất khó để có các dự án cải tiến cỡ nhỏ.
Và chúng tôi cũng đã từng gặp vấn đề này, và chúng tôi nói rằng, " Chúng ta đang rất cần một ý tưởng mới."
Các bạn biết đó, Googlettes -- một dự án nhỏ mà chúng tôi không chắc nó sẽ hiệu quả hay không. Nhưng chúng tôi mong nó sẽ hiệu quả và nếu chúng tôi thực hiện đủ các dự án nhỏ, thì một vài trong số đó sẽ thực sự hiệu quả và thành công, như Google News chẳng hạn.
Nhưng sau đó chúng tôi lại gặp một khó khăn khác khi đã có hơn 100 dự án lớn nhỏ.
Và không biết các bạn thế nào nhưng tôi gặp khó khăn khi phải trữ 100 dự án trong đầu cùng lúc.
Và chúng tôi thấy rằng nếu viết tất cả ra rồi sắp xếp theo thứ tự -- mấy cái này đã được thay đổi.
Các bạn đừng chú ý đến chúng.
Ví dụ, " Buy Iceland" là từ một bài báo về truyền thông.
Chúng tôi sẽ không bao giờ làm một điều điên khùng như thế. Nhưng -- dẫu sao, chúng tôi thấy rằng nếu viết và sắp xếp chúng, thì hầu hết mọi người sẽ tán thành thứ tự đúng.
Và điều này khiến tôi khá ngạc nhiên, nhưng chúng tôi thấy rằng miễn là nhớ được 100 công việc trong đầu bằng cách ghi hết ra thì chúng ta có thể dễ dàng quyết định nên làm gì và quyết định nơi để đầu tư các tài nguyên của mình.
Và về cơ bản, đó là việc chúng tôi đã làm kể từ khi bắt đầu tiến hành cách đây vài năm, và theo tôi nó đã cho phép chúng tôi sáng tạo và duy trì tổ chức hiệu quả.
Một điều nữa chúng tôi phát hiện ra là mọi người thích làm những việc quan trọng, và do đó, họ tiến tới các công việc là ưu tiên hàng đầu.
Tôi muốn nhấn mạnh một số thứ mới mà các bạn có thể chưa biết.
Trước hết phải kể đến Deskbar.
Bao nhiêu bạn ở đây sử dụng Google Toolbar?
Các bạn giơ tay lên nhé.
Có bao nhiêu bạn dùng Deskbar ạ?
Các bạn thấy chưa? Các bạn nên thử nó đi.
Nhưng nếu bạn vào trang của chúng tôi và tìm kiếm "Deskbar," các bạn sẽ được kết quả này.
Ý tưởng là, như một thanh công cụ, nó luôn hiển thị ở đáy màn hình và các bạn có thể tìm kiếm dễ dàng.
Nó giống một phiên bản thanh công cụ tốt hơn.
Cảm ơn cậu, Sergey.
Đây là một ví dụ khác nữa về một dự án, một số nhân viên ở Google rất nhiệt huyết và mong muốn được làm -- và họ đã làm được một sản phẩm cực kỳ tuyệt vời, sản phẩm này đã được ra mắt.
Chúng tôi đã bắt đầu Google Answers, nó rất tuyệt, chỉ từ 5 đến 100 $ bạn có thể gõ một câu hỏi sau đó sẽ có một nhóm các nhà nghiên cứu nghiên cứu vấn đề đó cho bạn, dịch vụ rất đảm bảo và bạn có thể tìm được đáp án đúng cho các câu hỏi mà không cần bỏ ra ngần ấy thời gian quý giá của mình.
Froogle giúp bạn tìm kiếm các thông tin mua sắm, và Blogger giúp bạn xuất bản các bài viết.
Đây đều là các sản phẩm sáng tạo mà chúng tôi đã phải thử rất nhiều sản phẩm khác trong công ty.
Chúng tôi cũng muốn cải tiến không gian làm việc của mình, và nhận thấy trong các cuộc họp, chúng ta phải đợi khá lâu để tắt và bật máy chiếu, và máy chiếu khá ồn nên ai cũng muốn tắt nó đi cho rảnh.
Và chúng tôi cũng không thích cái cảnh ấy nên chúng tôi đã chế tạo các phụ kiện đi kèm nho nhỏ này để đóng các máy chiếu, nhờ đó có thể để máy mở suốt mà hoàn toàn không có tiếng ồn.
Kế đó, chúng tôi đã tạo một phần mềm giúp quản lý cuộc họp, nên khi bạn bước vào phòng họp nó sẽ lên danh sách tất cả các cuộc họp đang diễn ra, bạn có thể dễ dàng ghi chép, các ghi chép đó tự động được gửi e-mail đến tất cả những người tham dự cuộc họp.
Và vì chúng tôi đang dần trở thành một công ty toàn cầu, chúng tôi thấy những thứ này thực sự tác động đến chúng ta -- các bạn thử nghĩ xem, chúng ta có thể làm việc hiệu quả với những người không có trong phòng không?
Và các trường hợp tương tự như thế. Và những điều giản đơn như thế có thể tạo nên sự khác biệt lớn.
Chúng tôi cũng có nhiều kỹ sư trong các cuộc họp này, và họ không giặt là đồ thường xuyên cho lắm.
Và thế là, chúng tôi thấy các máy giặt đồ thật cần thiết và hữu ích, đặc biệt là cho các nhân viên trẻ tuổi của chúng tôi, và ...
chúng tôi cũng cho phép mang chó đến công ty, các vật cưng nữa. Và tôi nghĩ chúng tôi đã có một nền văn hóa rất vui vẻ trong công ty, nó giúp mọi người làm việc và tận hưởng thoải mái công việc họ đang làm.
Đây là "bức tranh văn hóa" của công ty.
Tôi sẽ chiếu rất nhanh thôi.
Chúng tôi đã để nó trên website một thời gian, nhưng chúng tôi thấy rằng sau khi để nó trên website, chúng tôi không nhận được đơn xin việc nào nữa.
Nhưng dẫu sao, mỗi năm cả công ty chúng tôi đi chơi trượt tuyết một lần.
Nhiều điều thú vị diễn ra trong các công ty, xuất phát từ việc các nhân viên biết nhau ngoài công ty.
Và theo tôi, chúng tôi đã khích lệ thành công việc đó.
Nó biến Google trở thành một công ty vui vẻ.
Cùng với đó là các logo của chúng tôi, tôi nghĩ các logo đó thực sự thể hiện được nền văn hóa của công ty khi chúng tôi thay đổi mọi thứ.
Trong những ngày đầu, chúng tôi được khuyên không nên thay đổi logo vì chúng tôi nên xây dựng nhãn hiệu của công ty và vì chẳng công ty nào muốn thay đổi logo của nó cả.
Ai cũng muốn duy trì logo một cách chắc chắn.
Và chúng tôi nói, " Haiz, như thế thì còn gì là vui nữa.
Tại sao chúng ta không thử thay đổi logo hằng ngày?"
Một trong những dự án chúng tôi đang thực hiện mà tôi hứng thú nhất là AdSense, và đây là một tín hiệu báo trước -- trước khi Dean tiết lộ.
Nhưng ý tưởng lấy từ một tờ báo, ví dụ như chúng tôi cho các bạn xem các quảng cáo quan trọng.
Và chữ hơi nhỏ và khó đọc, nội dung là về "Cuộc chiến cho New Hampshire: Howard Dean và chiếc ghế tổng thống" - bài báo về Howard Dean.
Và các quảng cáo này tự động hiển thị -- như trong trường hợp này, trên tờ Washington Post -- từ nội dung trên bài viết.
Và chúng tôi sử dụng hơn 150,000 nhà quảng cáo và hàng triệu quảng cáo, chọn một quảng cáo trong số đó phù hợp nhất với thứ bạn đang xem, mặc dù chúng tôi thực hiện dựa trên tìm kiếm.
Tóm lại, ý tưởng của chúng tôi là khiến quảng cáo trở nên hữu ích hơn, chứ không chỉ là đống phiền toái nữa, phải không?
Và điều tốt đẹp là, chúng tôi có một chương trình tự phục vụ, hàng nghìn trang web đã đăng ký chương trình này giúp họ kiếm tiền. Và tôi -- có nhiều người tôi đã gặp -- ở một buổi tiệc, tôi đã gặp anh chàng điều hành một trang web bảo tồn, và anh ấy nói, " Anh biết không, trước đây tôi chẳng kiếm được đồng nào
tôi mới dùng chương trình này trên trang web của tôi và giờ đang kiếm được 10,000$ một tháng.
Cảm ơn anh.
Giờ tôi không phải làm thêm nữa."
Và tôi nghĩ điều này đối với chúng tôi thật quan trọng, vì nó khiến Internet hiệu quả hơn.
Nó khiến nội dung dễ tiếp cận hơn và công việc tìm kiếm hiệu quả hơn, khi mọi người có thể kiếm sống từ việc tạo ra nội dung chất lượng.
Chúng tôi định dành những phút còn lại để nói về tương lai, nên tôi sẽ nói đôi điều về nó.
Ý tưởng đằng sau nó là, để giỏi trong việc tìm kiếm, bạn phải thông minh.
Vì bạn có thể gõ vào Google mọi thứ, và chờ đợi một kết quả phản hồi, đúng không?
Nhưng việc tìm kiếm cũng lắm gian truân và bạn cần trí thông minh.
Và công cụ tìm kiếm tốt nhất cũng cần thông minh.
Đó là trí thông minh nhân tạo.
Và đó là công việc chúng tôi hiện đang làm, thậm chí chúng tôi còn có một số nhân viên đủ nhiệt huyết và điên khùng để làm viêc này. Đó chính là mục tiêu họ nhắm tới.
Chúng tôi luôn mong muốn Google sẽ thực sự thông minh, nhưng thực sự rất ngạc nhiên khi mọi người luôn nghĩ Google đã thông minh rồi.
Thế nên tôi muốn đưa ra một ví dụ vui sau.
Đây là một blog từ Iraq, nó không hẳn nó thứ tôi sắp nói tới, tôi chỉ muốn các bạn xem ví dụ sau.
Sergey, cậu bôi vàng cái này giúp mình với.
Chúng tôi đã quyết định -- à, bôi vàng được rồi.
Cảm ơn cậu. "các tìm kiếm liên quan," ở đó. Các bạn không thể thấy nó rõ lắm, chúng tôi đã quyết định đặt tính năng này vào chương trình quảng cáo AdSense của chúng tôi, mang tên "các tìm kiếm liên quan."
Và chúng tôi sẽ nói, "Có phải bạn định tìm kiếm thông tin liên quan đến," trong trường hợp này là, "Saddam Hussein," vì blog này viết về Iraq -- và bên cạnh các quảng cáo, chúng tôi nghĩ tính năng này là một ý tưởng hay.
Và blog này là của một thanh niên trầm cảm, cậu ấy nói, "Các bạn biết không, mình ngủ rất nhiều."
Cậu ấy viết về cuộc đời mình.
Và các phép toán của chúng tôi -- dĩ nhiên không phải một người, nhưng các phép toán của chúng tôi, các máy tính của chúng tôi -- đọc blog của cậu ấy và quyết định rằng tìm kiếm liên quan là, " Mình đang chán chết đây."
Và cậu ấy đã đọc nó và nghĩ rằng, ai đó đã kết luận cậu ấy thật nhàm chán, thật là xui xẻo, và cậu ấy nói,"Cái quái gì thế này, mấy tên đểu cáng ở Google kia?
Tại sao không thích blog của mình chứ?"
Và sau khi đọc blog của cậu ấy, thì diễn biến trở nên tệ hơn, khi máy tính quyết định tìm kiếm liên quan là, "Người đần."
Và tiếp đó thì cậu ấy lại càng điên tiết hơn, và viết tiếp, còn bắt đầu chửi thề nữa.
Và thế là chúng tôi đưa ra tìm kiếm liên quan "Đồ ngu."
và cuối cùng kết thúc với "Đá *."
Cơ bản là, cậu ấy nghĩ mình đang tiếp xúc với một thứ rất thông minh và tất nhiên là sau khi viết chương trình đó, chúng tôi đã thử nghiệm nhưng nó không hiệu quả lắm nên chúng tôi không duy trì tính năng đó nữa.
Và với ví dụ đó, tôi xin khép bài diễn thuyết tại đây,
Trước khi kết thúc tôi muốn nói rằng có nhiều thứ khiến tôi hào hứng khi làm việc với Google, và một trong số đó là chúng tôi có thể kiếm tiền qua dịch vụ quảng cáo, và một trong những lợi ích tôi không lường trước được là việc chúng tôi có thể giúp đỡ mọi người trên khắp thế giới, cả những nơi đang phát triển mà không phải lo lắng gì.
Chúng tôi không phải lo về việc các sản phẩm bán rẻ hơn ở các khu vực còn nghèo và sau đó được tái nhập khẩu vào Mỹ -- ví dụ như ngành dược phẩm.
Và tôi nghĩ chúng tôi thật may mắn khi có mô hình kinh doanh như thế vì ai ai cũng truy cập được vào dịch vụ tìm kiếm của chúng tôi, và thiết nghĩ đó là một lợi ích cực kỳ to lớn.
Một điều nữa tôi muốn nhắn đến là chúng tôi có khả năng và trách nhiệm cung cấp thông tin đúng cho mọi người, và tự coi chúng tôi như một tờ báo hay một tờ tạp chí -- mà chúng tôi cần cung cấp thông tin khách quan.
Thế nên chúng tôi không bao giờ nhận phí trả cho các kết quả tìm kiếm cả.
Chúng tôi nhận tiền trả cho dịch vụ quảng cáo, và marketing dịch vụ đó.
Điều đó khiến chúng tôi khác biệt với các đối thủ khác.
Tôi nghĩ các quyết định mà chúng tôi có thể đưa ra giống như thế gây tác động rất lớn đến thế giới, và khiến tôi rất tự hào được làm việc tại Google.
Xin cảm ơn.
Tôi muốn bắt đầu bằng một ý tưởng
Hãy tưởng tượng 4000 năm sau này
Nền văn minh của chúng ta đã không còn tồn tại không còn những cuốn sách, không còn những thiết bị điện không Facebook hay Twitter
Mọi hiểu biết về tiếng Anh lẫn bảng chữ cái của nó đã biến mất.
Giờ hãy tưởng tượng về những nhà khảo cổ đào bới xuyên đống đổ vụn từ một trong những thành phố của chúng ta
Họ sẽ tìm thấy được những gì?
Có lẽ là những miếng nhựa hình chữ nhật với những kí hiệu lạ lẫm trên đó.
Có lẽ vài mảnh kim loại tròn.
Có lẽ là vài vật chứa hình trụ với những kí hiệu trên đó.
Có lẽ một nhà khảo cổ sẽ ngay lập tức nổi tiếng khi cô tìm ra chôn dưới những ngọn đồi đâu đó ở Bắc Mỹ phiên bản lớn của những kí hiệu giống vậy.
Bây giờ, chúng ta hãy tự hỏi mình những di vật đấy có thể nói gì về chúng ta với những người của 4000 năm sau?
Đây không phải là câu hỏi chỉ mang tính giả thuyết
Thực ra, đây chính là vấn đề mà chúng ta phải đối mặt khi chúng ta cố gắng để tìm hiểu về nền văn minh thung lũng Indus tồn tại 4000 năm trước.
Nền văn minh Indus được phỏng đoán là cùng thời với những nền văn minh nổi tiếng khác như Ai Cập hay Lưỡng Hà nhưng nó thật ra còn lớn hơn bất kì một trong hai cái trên.
Nó chiếm giữ một diện tích cỡ khoảng 1 triệu kilomet vuông bao phủ Parkistan ngày nay, Tây bắc Ấn Độ và một phần của Afghanistan và Iran.
Vì nó là một nền văn minh rộng lớn bạn có lẽ nghĩ rằng nó có những người cai trị đầy mạnh mẽ, những vị vua chúa và những lăng tẩm khổng lồ để tưởng niệm những ông vua quyền lực đó.
Thực tế là những nhà khảo cổ không tìm thấy bất kì thứ gì như vậy.
Họ đã tìm được những vật thể nhỏ như thế này.
Đây là ví dụ cho một trong số chúng.
Đương nhiên, đây chỉ là một bản sao.
Nhưng đây là ai?
Một ông vua? Một vị thần?
Một thầy tế?
Hay chỉ là một người bình thường như bạn và tôi?
Chúng ta không biết.
Nhưng người Indus cũng đã để lại những hiện vật với chữ viết lên đó
Tất nhiên, Không phải những mảnh nhựa nhưng là những con dấu bằng đá, những miếng đồng những món đồ gốm, và ngạc nhiên hơn một tấm bảng lớn được chôn gần cổng của một thành phố.
Chúng ta giờ vẫn không biết nếu nó viết Hollywood hay thậm chí là Bollywood.
Sự thật là, chúng ta vẫn không biết được rằng những vật này nói lên điều gì, vì chữ viết của người Indus chưa được giải mã.
Chúng ta vẫn không biết rằng những kí hiệu này mang ý nghĩa gì.
Những kí hiệu thường thấy nhất trên những con dấu.
Bạn có thể thấy một cái tương tự như vậy
Đó là một vật thế hình vuông với hình một con thú như là kì lân trên đấy.
Đây là một mảnh nghệ thuật tuyệt tác.
Bạn nghĩ nó lớn cỡ nào?
Lớn như thế này?
Hay lớn như vậy?
Để tôi chỉ cho bạn.
Dưới đây là bản sao của một con dấu như vậy.
Nó chỉ có kích thước 1 inch vuôn -- khá là nhỏ.
Vậy chúng được dùng để làm gì?
Chúng tôi biết rằng chúng được sử dụng để dập thẻ đất sét mà đã được gắn vào hàng hóa gửi đi từ nơi này sang nơi khác.
Vì vậy, bạn có để ý những phiếu đóng gói bạn nhận được trên hộp FedEx của bạn?
Những vật này được sử dụng để làm những phiếu đóng gói.
Bạn có thể hiếu kỳ ý nghĩa của những chữ viết là gì.
Có lẽ chúng là họ tên của người gửi hoặc một số thông tin về hàng hóa đang được gửi từ nơi này sang nơi khác - chúng ta không biết.
Chúng tôi cần phải giải mã các con chữ để trả lời câu hỏi đó.
Giải mã chữ viết không chỉ là một câu đố trí tuệ, nó thực sự trở thành một câu hỏi mà liên kết trực tiếp với nền chính trị và lịch sử văn hóa của Nam Á.
Trong thực tế, chữ viết đã trở thành một bãi chiến trường giữa ba nhóm người khác nhau.
Trước tiên, có một nhóm người tin tưởng vững chắc rằng rằng hệ thống chữ Indus không đại diện cho một thứ ngôn ngữ.
Những người này tin rằng những biểu tượng rất giống với các loại biểu tượng mà bạn tìm thấy trên biển báo giao thông hoặc các biểu tượng bạn tìm thấy trên những cái khiên.
Nhóm người thứ hai thì tin rằng hệ thống chữ Indus đại diện cho một loại ngôn ngữ Ấn-Âu.
Nếu bạn nhìn vào một bản đồ Ấn Độ ngày nay, bạn sẽ thấy rằng hầu hết các ngôn ngữ được nói ở Bắc Ấn Độ thuộc họ ngôn ngữ Ấn-Âu.
Vì vậy, một số người tin rằng hệ thống chữ Indus đại diện cho một ngôn ngữ Ấn-Âu cổ như tiếng Phạn.
Còn nhóm người cuối cùng, những người tin rằng người Indus là tổ tiên của người dân sống ở miền Nam Ấn Độ ngày nay.
Những người này tin rằng hệ thống chữ Indus đại diện cho một hình thức cổ xưa thuộc ngôn ngữ Dravidian, là họ ngôn ngữ được sử dụng tại phần lớn miền Nam Ấn Độ ngày nay.
Và những người ủng hộ giả thuyết này chỉ ra rằng một nhóm nhỏ người nói tiếng Dravidian ở miền Bắc, thực sự gần Afghanistan, và họ nói rằng có lẽ, đã có lúc trong quá khứ Ngôn ngữ Dravidian được nói trên khắp Ấn Độ và rằng điều này cho thấy nền văn minh Indus có lẽ cũng chính là nền văn minh Dravidian.
Giả thuyết nào trong số chúng có thể là sự thật?
Chúng ta không biết, nhưng có lẽ nếu bạn giải mã được những con chữ bạn sẽ có thể trả lời cho câu hỏi này.
Nhưng giải mã chữ viết là một nhiệm vụ rất khó khăn.
Trước nhất, ta không có Rosetta Stone.
Tôi không nói tới một phần mềm Ý tôi là một tạo tác cổ đại có chứa trong cùng một văn bản vừa là văn bản đã biết vừa là một văn bản chưa rõ ràng.
Chúng ta không có một cổ vật cho hệ thống chữ Indus.
Và hơn nữa, chúng tôi thậm chí không biết họ nói ngôn ngữ gì.
Và làm cho vấn đề càng khó hơn, hầu hết các chữ viết chúng ta có rất là ngắn.
như tôi đã cho các bạn thấy , chúng thường được tìm thấy trên các con dấu mà rất, rất nhỏ.
Và trước những trờ ngại to lớn như vậy người ta có thể tự hỏi và lo lắng liệu ai sẽ có thể giải mã hệ thống chữ Indus.
Trong phần còn lại của bài nói chuyện, tôi muốn kể cho các bạn về cách tôi đã học để ngừng lo lắng và yêu thích thách thức đặt ra bởi hệ thống chữ Indus.
Tôi luôn bị cuốn hút bởi chúng kể từ khi tôi đọc về nó trong một cuốn sách giáo khoa trung học.
Và tại sao tôi lại bị lôi cuốn?
Vâng, vì đó là một đại ngôn ngữ cuối cùng chưa được giải mã trong thế giới cổ đại.
Con đường sự nghiệp của tôi đã dẫn tôi trở thành một nhà thần kinh học tính toán, trong công việc thường ngày của tôi, tôi tạo ra mô hình máy tính của não để cố gắng hiểu cách bộ não ra các dự đoán, cách thức bộ não đưa ra các quyết định, cách thức bộ não học và vân vân.
Nhưng vào năm 2007, con đường tôi đi một lần nữa đưa tôi đến hệ thống chữ Indus.
Đó là khi tôi còn ở Ấn Độ, và tôi đã có cơ hội tuyệt vời để gặp một số nhà khoa học Ấn Độ những người đã sử dụng mô hình máy tính để cố gắng phân tích những đoạn văn.
Và do đó, đấy cũng là lúc tôi nhận ra đây là cơ hội cho tôi để cộng tác với các nhà khoa học, và vì vậy tôi liền bắt lấy cơ hội đó.
Và tôi muốn mô tả một số kết quả mà chúng tôi đã được tìm thấy.
Hoặc tốt hơn, tất cả chúng ta hãy cùng giải mã.
Bạn đã sẵn sàng chưa?
Việc đầu tiên mà bạn cần làm khi bạn có một loại ngôn ngữ chưa được giải mã là cố gắng tìm ra hướng của ngôn ngữ đó.
Đây là hai văn bản có chứa một số biểu tượng trên chúng.
Bạn có thể nói cho tôi chiều viết của văn bản là phải sang trái hoặc trái sang phải?
Tôi sẽ cho bạn một vài giây.
Được. Phải sang trái, bao nhiêu người đồng ý?
Đuợc. Được. Trái sang phải?
Ồ, gần như là 50/50.
Đuợc. Câu trả lời là: nếu bạn nhìn vào phía bên trái của hai văn bản, bạn sẽ nhận thấy rằng có một dấu hiệu của sự dồn chữ và nó có vẻ như 4.000 năm trước đây, khi người ghi chép viết từ phải sang trái, họ thiếu chỗ để viết
Và vì vậy họ đã phải nhồi nhét những dấu hiệu.
một dấu hiệu khác là dưới dòng chữ trên đầu trang.
Điều này cho thấy hướng viết có lẽ là từ phải sang trái, và vì vậy, đó là một trong những điều đầu tiên chúng ta đã biết, hướng viết là một khía cạnh rất quan trọng của ngôn ngữ.
Và hệ thống chữ Indus có tính chất đặc biệt này
Văn bản này còn cho ta thấy những tính chất nào khác của ngôn ngữ?
Ngôn ngữ chứa các kiểu mẫu.
Nếu tôi cho bạn chữ Q và yêu cầu bạn dự đoán các chữ cái tiếp theo, bạn nghĩ rằng sẽ là chữ cái gì?
Hầu hết các bạn nói U, đúng.
Bây giờ nếu tôi hỏi bạn dự đoán một chữ cái nữa, bạn nghĩ nó sẽ là gì?
Chúng ta có vài ý tưởng. E, cũng có thể là I. Nó cũng có thể là A, nhưng chắc chắn không phải B, C hoặc D, phải không?
Hệ thống chữ Indus cũng cho thấy các mẫu tương tự.
Có rất nhiều các văn bản bắt đầu với biểu tượng hình kim cương này.
Và theo sau lần lượt thường là bằng biểu tượng giống như dấu ngoặc kép này.
Và tương tự như ví dụ với chữ Q và U.
Theo sau biểu tượng này lần lượt có thể là các biểu tượng như hình cá và một số biểu tượng khác, nhưng không bao giờ bằng những dấu hiệu ở phía dưới.
Và hơn nữa, có một số dấu hiệu thường nằm ở kết thúc văn bản, chẳng hạn như kí tự có hình chiếc hũ này và kí tự này, trên thực tế, là kí tự thường gặp nhất trong các đoạn văn.
Với mô hình như vậy, đây là ý kiến của chúng tôi.
Ý kiến ở đây là sử dụng một máy tính để tìm hiểu những mô hình, và vì vậy chúng tôi đã cho máy tính các đoạn văn đã tìm được.
Và các máy tính đã học được một mô hình thống kê trong đó các ký hiệu có xu hướng xuất hiện cùng nhau và biểu tượng mà có xu hướng đi theo nhau.
Theo mô hình của máy tính, chúng ta đánh giá mô hình bằng khảo sát bản chất của chúng
Vì vậy, chúng tôi cố ý xóa một số ký hiệu, và chúng tôi có thể yêu cầu nó dự đoán những biểu tượng đã bị xóa
Dưới đây là một số ví dụ.
Bạn có thể xem đây có lẽ như môt trò chơi cố nhất của "Bánh Xe Vận Mệnh."
Chúng tôi tìm thấy các máy tính đã thành công trong 75 phần trăm các trường hợp trong việc dự đoán các biểu tượng chính xác.
Trong các trường hợp còn lại, thường thì dự đoán chính xác nằm ở lần thứ hai hay ba.
Ngoài ra còn có ứng dụng thực tế cho quy trình đặc biệt này.
Có rất nhiều những văn bản bị hư hỏng.
Dưới đây là một ví dụ về một văn bản như vậy.
Và chúng ta có thể sử dụng mô hình máy tính hiện nay để cố gắng hoàn thành văn bản này và thực hiện một dự đoán tốt nhất.
Dưới đây là một ví dụ về một biểu tượng mà đã được dự đoán.
Và điều này có thể thực sự hữu ích khi chúng tôi cố gắng giải mã các văn bản bằng cách tạo ra nhiều dữ liệu mà chúng tôi có thể phân tích.
Bây giờ đây là một điều khác bạn có thể làm với các mô hình máy tính.
Hãy tưởng tượng một con khỉ ngồi ở trước bàn phím.
Tôi nghĩ rằng bạn có thể nhận được một mớ chữ cái lộn xộn ngẫu nhiên trông như thế này.
Mớ trộn lộn ngẫu nhiên như thế của các chữ cái có mức độ ngẫu nhiên (entropy) cao.
Đây là một thuật ngữ lý thuyết vật lý và thông tin.
Nhưng chỉ cần tưởng tượng đó là một mớ chữ cái lẫn lộn ngẫu nhiên.
Bao nhiêu người trong các bạn đã đổ cà phê lên bàn phím?
Bạn có thể dính phải việc kẹt phím vì vậy một biểu tượng được lặp đi lặp lại nhiều lần.
Kiểu trình tự này được cho là có mức độ ngẫu nhiên (entropy) rất thấp bởi vì không có sự thay đổi nào cả.
Ngôn ngữ, mặt khác, có độ ngẫu nhiên trung bình; nó không phải quá cứng nhắc, cũng không quá ngẫu nhiên.
Còn hệ thống chữ Indus thì sao?
Dưới đây là một biểu đồ hiển thị mức độ hỗn loạn của một nhóm
Bạn có thể thấy ở cao nhất là những chuỗi thống nhất ngẫu nhiên, đó là một mớ lộn xộn ngẫu nhiên của các chữ cái, và hay nữa, chúng tôi cũng tìm thấy trình tự DNA trong hệ gen của con người và nhạc cụ.
Và cả hai đều rất, rất linh hoạt, đó là lý do tại sao bạn tìm thấy chúng trong phạm vi rất rộng.
Vào cuối thấp của quy mô, bạn tìm thấy một chuỗi cứng nhắc, một chuỗi toàn điểm A, và bạn cũng tìm thấy một chương trình máy tính, trong trường hợp này bằng ngôn ngữ Fortran, mà tuân theo quy tắc thực sự nghiêm ngặt.
Văn bản ngôn ngữ nằm ở khoảng giữa.
Còn hệ thống chữ Indus thì sao?
Chúng tôi thấy rằng hệ thống chữ Indus thực sự nằm trong phạm vi của các văn bản.
Khi kết quả này được công bố đầu tiên, nó đã gây nhiều tranh cãi.
Có những người kêu la phản đối, và những người này là những người tin tưởng rằng hệ thống chữ Indus không đại diện cho ngôn ngữ.
Tôi thậm chí bắt đầu nhận được những lá thư căm ghét
Học sinh của tôi nói rằng tôi nên thực sự nghiêm túc xem xét việc phòng thân.
Ai có thể nghĩ giải mã có thể là một nghề nguy hiểm không?
Kết quả này đã cho thấy những điều gì?
Nó cho thấy rằng hệ thống chữ Indus chia sẻ một tính chất quan trọng của ngôn ngữ.
Vì vậy, như câu nói xưa, nếu nó trông giống như một hệ thống ngôn ngữ và nó hoạt động như một hệ thống ngôn ngữ thì có lẽ chúng ta có thể có một hệ thống ngôn ngữ trong tay.
Có bằng chứng nào khác chữ viết liệu có thể mã hóa được ngôn ngữ?
Vâng chữ viết thực sự có thể mã hóa nhiều ngôn ngữ.
Vì vậy, ví dụ, đây là một câu viết bằng tiếng Anh và cùng một câu được viết bằng tiếng Hà Lan sử dụng các chữ cái tương tự của bảng chữ cái.
Nếu bạn không biết tiếng Hà Lan và bạn chỉ biết tiếng Anh và tôi đưa cho bạn một số từ bằng tiếng Hà Lan, bạn sẽ cho tôi biết rằng những từ này chứa một số mẫu rất bất bình thường.
Một số chữ có vẻ không đúng, và bạn sẽ nói những từ này có lẽ không phải từ tiếng Anh.
Điều tương tự cũng xảy ra trong trường hợp của hệ thống chữ Indus.
Máy tính đã tìm thấy một số văn bản đây là hai trong số chúng, có cấu trúc rất không bình thường.
Ví dụ như mẫu đầu tiên có tới hai kí hiệu hình cái hũ
Đây là dấu hiệu thường được bắt gặp nhất trong những văn bản tiếng Indus, và nó chỉ có trong văn bản này mà có tới hai cái cùng lúc
Tại sao lại có trường hợp như vậy?
Chúng tôi đã đi lại và tìm nơi mà các văn bản cụ thể đã được tìm thấy và hóa ra chúng đã được tìm thấy rất, rất xa từ thung lũng Indus.
Chúng đã được tìm thấy ở Iraq ngày nay và Iran.
Và tại sao chúng lại được tìm thấy ở đó?
Những gì tôi đã chưa nói với bạn là người Indus đã rất, rất khéo kinh doanh
Họ đã từng giao dịch với những người khá xa nơi họ sống, và do đó, trong trường hợp này, họ đã đi bằng đường biển lên tới tận Lưỡng Hà, Iraq ngày nay.
Và những gì có vẻ như đã xảy ra ở đây là các thương gia Indus, các thương gia, đã sử dụng chữ viết này để viết một ngôn ngữ nước ngoài.
Nó giống như ví dụ về tiếng Anh và Hà Lan.
Và đó sẽ giải thích tại sao chúng ta có những mô hình kỳ lạ mà chúng khác xa với loại chữ viết được tìm thấy nơi thung lũng Indus.
Điều này gợi nên ý nghĩ rằng, chữ viểt Indus có thể đã được sử dụng để viểt nhiều thứ ngôn ngữ khác nhau.
Kết quả chúng ta đã có dường như chỉ đến kết luận rằng hệ thống chữ Indus có thể đại diện cho ngôn ngữ.
Nếu nó đại diện cho ngôn ngữ, làm thế nào để chúng ta đọc các biểu tượng?
Đó là thách thức lớn tiếp theo của chúng tôi.
Bạn có thể để ý thấy nhiều kí hiệu trông giống như hình ảnh của con người, của các loài côn trùng, của các loài cá, các loài chim.
Hầu hết các chữ viết cổ xưa sử dụng các nguyên tắc đố tên, đó là, sử dụng hình ảnh đại diện cho các từ.
ví dụ, đây là một từ.
Bạn có thể viết nó bằng cách sử dụng hình ảnh không?
Tôi sẽ cho bạn một vài giây.
Xong chưa?
Được rồi, tốt
Đây là đáp án của tôi
Bạn có thể sử dụng hình ảnh của một con ong theo sau là một ảnh của một chiếc lá - và đó là "niềm tin", bên phải.
Có thể có các giải pháp khác.
Trong trường hợp của hệ thống chữ Indus, vấn đề là ngược lại.
Bạn phải tìm ra các âm thanh của mỗi hình ảnh như vậy toàn bộ chuỗi mới có ý nghĩa.
Vì vậy, đây là giống như một trò đố ô chữ, ngoại trừ việc này như là mẹ của tất cả các trò đố ô chữ bởi vì hậu quả rất cao nếu ta giải mã nó.
Đồng nghiệp của tôi, Iravatham Mahadevan và Asko Parpola, đã có một số cải tiến cụ thể về vấn đề này
tôi muốn cung cấp cho bạn một ví dụ nhanh về công việc của Parpola
Dưới đây là một đoạn thực sự ngắn.
Nó chứa bảy nét thẳng đứng tiếp theo là dấu hiệu giống cá này.
Và tôi muốn đề cập rằng con dấu này đã được sử dụng cho dập thẻ đất sét mà đã được gắn vào bó của hàng hóa, vì vậy nó rất có thể là những thẻ này, ít nhất là một số trong số chúng. chứa tên của thương gia.
Và hóa ra rằng ở Ấn Độ có một truyền thống lâu đời tên được dựa trên lá số tử vi và chòm sao có mặt tại thời điểm sinh.
Trong các ngôn ngữ Dravidian, từ cho cá là "meen" điều cũng xảy ra với từ ngữ cho chữ sao
Và như vậy bảy ngôi sao sẽ có nghĩa là "elu meen," đó là từ Dravidian cho chòm Bắc Đẩu.
Tương tự như vậy, có một chuỗi sáu sao, và dịch thành "aru meen," đó là tên Dravidian cũ cho chòm sao Tua Rua (Pleiades).
Và cuối cùng, có những kết hợp khác, chẳng hạn như kí hiệu này như hình con cá với mái nhà trên đỉnh đầu.
Và đó có thể được dịch thành "mey meen," đó là tên Dravidian cũ cho sao Thổ.
Vì vậy, đó là khá thú vị.
Có vẻ như chúng ta đang đi tới đâu đó.
Nhưng liệu điều này chứng minh rằng con dấu này chứa tên Dravidian dựa trên các hành tinh và các chòm sao sao?
Cũng chưa.
Vì vậy, chúng tôi không có cách nào chứng thực những con chữ cụ thể, nhưng nếu càng có nhiều câu trở nên có nghĩa hơn và nếu những chuỗi càng dài hơn trở nên đúng, thì chúng ta biết rằng mình đang đi đúng hướng.
Hôm nay, chúng ta có thể viết một từ như TED trong chữ tượng hình Ai Cập và trong chữ hình nêm, vì cả hai đã được giải mã trong thế kỷ 19.
Các giải mã của hai ngôn ngữ cho phép những nền văn minh nầy trò chuyện với chúng ta cách trực tiếp.
Người Maya bắt đầu nói với chúng ta trong thế kỷ 20, nhưng nền văn minh Indus vẫn im lặng.
Tại sao chúng ta phải quan tâm?
Nền văn minh Indus không thuộc về những người Ấn Độ hay Nam Bắc Ấn Độ hoặc người Pakistan; nó thuộc về tất cả chúng ta.
Đây là những tổ tiên của chúng ta - của bạn và tôi.
Họ im lặng bởi một tai nạn đáng tiếc của lịch sử.
Nếu chúng ta giải mã được chữ viết, chúng ta sẽ giúp họ nói chuyện với chúng ta lần nữa
Họ sẽ nói với chúng ta về điều gì?
Chúng ta sẽ tìm thấy gì ở họ?
Về chúng ta? Tôi rất mong đợi để tìm hiểu.
Cảm ơn
(Vỗ tay)
Thật là tuyệt vời khi chúng ta ở đây nói về khoảng thời gian số lượng bệnh nhân tăng lên
Bạn đã nghe những câu chuyện về những bệnh nhân đang kiểm soát được căn bệnh của họ, những người cho rằng " Bạn biết không, tôi biết các rủi ro, nhưng tôi đang tìm kiếm thêm thông tin
và xác định đâu là thời khắc thành công của mình."
Tôi sẽ chia sẻ với bạn, cái cách mà bốn năm trước đây, tôi gần như đã chết, tìm ra bản thân mình thế nào, thực tế, tôi gần như đã chết. và cái tôi tìm ra là bước tiến của bệnh nhân điện tử.
Tôi sẽ giải thích nó là gì.
Tôi từng viết blog dưới cái tên "bệnh nhân Dave" và khi tôi khám phá ra điều này, tôi đã đặt lại tên mình là Dave.
Nhắc đến từ "bệnh nhân": Khi lần đầu tiên cách đây vài năm tôi bắt đầu tham gia chăm sóc sức khỏe và tham gia cuộc họp như người quan sát bình thường Tôi nhận thấy rằng người ta nói về các bệnh nhân như thể không có ai đang ở trong phòng này vậy người nào đó ngoài kia.
Vài cuộc trò chuyện chúng ta vẫn làm như vậy.
Nhưng tôi ở đây để nói với bạn rằng: "bệnh nhân" không phải là người thứ ba.
Được chứ?
Bản thân bạn sẽ thấy chính mình trên giường bệnh hoặc mẹ của bạn, con của bạn có vài người đồng tình, họ nói " Đúng, tôi hiểu ý của bạn"
Vậy nên khi bạn lắng nghe những gì tôi sắp nói ở đây hôm nay trước tiên, tôi muốn nói rằng tôi ở đây thay mặt cho các bệnh nhân, mà tôi đã gặp, và cả những người tôi chưa từng gặp.
Điều này là để cho bệnh nhân đóng vai trò chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe và điều trị bệnh tật.
Một trong những vị bác sĩ có thâm niên tại bệnh viện chúng tôi Charlie Safran, và đồng nghiệp ông ấy, Warmer Slack đã đề cập từ lâu thất bại lớn nhất về việc sử dụng nguồn lực trong chăm sóc sức khỏe là bệnh nhân.
Họ đã nói như vậy từ những năm 1970.
Giờ đây, tôi sẽ quay trở lại lịch sử.
Tháng 7 năm 1969.
Tôi là một sinh viên năm nhất, đây là lần đầu tiên con người đặt chân lên Mặt trăng.
Và đó cũng là lần đầu tiên chúng ta đã nhìn thấy từ một bề mặt khác đó là nơi bạn và tôi đang ở đây nơi chúng ta sống.
Nó thay đổi theo cách mà không ai có thể biết trước.
Một vài tuần sau đó, Woodstock đã diễn ra.
Nó kéo dài trong ba ngày với âm nhạc và niềm vui.
Đây là một bằng chứng mang tính xác thực. Một bức ảnh của tôi vào năm đó.
(cười) Đúng vậy, mái tóc xoăn, đôi mắt xanh-- nó thật sự là gì đó
Mùa thu năm 1969. tờ The Whole Earth catalog đã được xuất bản.
Đó là một tờ báo tư nhân nổi loạn.
Chúng tôi nghĩ những thanh niên lập dị là những người theo chủ nghĩa khoái lạc. thế nhưng có một thành phần mạnh mẽ và tôi ở trong chuyển biến đó thành phần rất mạnh mẽ tự chịu trách nhiệm về bản thân họ.
Đề tựa quyển sách là "Access to Tools" (Tiếp cận các công cụ).
Cuốn sách nói về cách xây nên ngôi nhà của chính bạn, làm thế nào để tự cung cấp thức ăn, tất cả những thứ kiểu như vậy.
Vào những năm 1980, một bác sĩ trẻ, Tom Ferguson, đã từng là biên tập viên y khoa của tờ Whole Earth Catalog.
Anh ta nói rằng chủ yếu chúng ta làm trong y học và chăm sóc sức khỏe là tự chăm sóc bản thân.
Thực tế, anh ta nói rằng 70-80% là cách chúng ta thực sự chăm sóc cơ thể mình.
Anh thấy rằng chăm sóc sức khỏe chuyển qua chăm sóc y tế bởi nhiều bệnh nguy hiểm hơn, điều mấu chốt giữ ta lại là truy cập thông tin.
và khi web ra đời, mọi thứ thay đổi bởi vì chúng ta không chỉ tìm kiếm thông tin, chúng ta còn có thể tìm kiếm những người giống như chúng ta, người có thể kết giao, người có thể mang đến thông tin cho ta.
Anh đã tạo ra thuật ngữ "e-Patients" bệnh nhân ảo được trang bị, gắn kết, cấp quyền kích hoạt.
Rõ ràng ở giai đoạn này của cuộc đời, ông có vẻ trang nghiêm và đứng đắn hơn trước kia.
Giờ đây, tôi đã là một bệnh nhân dài hạn trước khi tôi nghe về định nghĩa này
Năm 2006, tôi gặp bác sĩ để khám sức khỏe thường xuyên, tôi từng nói, " tôi đau vai."
Tôi đã chụp X-quang, buổi sáng ngày hôm sau, bạn có thể hiểu, những người từng trải cuộc khủng hoảng y học sẽ hiểu được điều này.
Buổi sáng ngày hôm đó, một vài diễn giả đặt tên ngày mà khi họ tìm ra tình trạng của họ.
Với tôi, đó là lúc 9 giờ sáng. ngày 3 tháng 1 năm 2007.
Tôi ở trong văn phòng, bàn làm việc đã được lau dọn sạch sẽ.
Điện thoại reo và đó là bác sỹ của tôi gọi.
Ông nói, "Dave, tôi đã gửi ảnh chụp X-quang lên màn hình máy tính ở nhà."
Ông nói, " Vai của anh rồi sẽ ổn thôi, nhưng Dave, có cái gì đó trong phổi anh."
Và nếu nhìn vào hình tròn đỏ kia, bóng của nó lẽ ra không phải ở đó.
Để tóm gọn câu chuyện dài này, tôi hỏi, " Vậy tôi có cần quay lại chỗ ông không?"
Ông đáp, " Chúng tôi sẽ chụp CT lồng ngực của anh."
Khi kết thúc, tôi hỏi thêm, " tôi cần làm gì nữa không?"
Ông nói-- nghĩ về điều này thôi Đây là lời khuyên bác sỹ dành cho bạn: " Chỉ cần về nhà và thưởng thức ly rượu vang cùng vợ của mình."
Tôi thực hiện quét CAT.
Kết quả cho thấy năm đốm như vậy trong phổi của tôi.
Vì điểm này mà chúng tôi biết đó là ung thư.
Chúng tôi biết đó không phải ung thu phổi.
Điều đó có nghĩa có nó đã bị di căn từ đâu đó.
Câu hỏi đặt ra là: từ đâu?
Vì vậy tôi đã siêu âm.
Tôi phải làm cái nhiều phụ nữ phải làm, bôi chất lòng trong suốt lên bụng và " Buzzz!"
Vợ tôi đến với tôi.
Cô ấy là một bác sĩ thú y. Vì vậy cô ấy đã nhìn thấy siêu âm nhiều lần.
Ý tôi là, cô biết tôi không phải là một chú chó.
(Cười lớn) Đây là ảnh MRI
Kết quả sẽ sắc nét hơn siêu âm.
Những gì chúng ta thấy trong thận là những đốm lớn ở đó.
Thực ra trong số những đốm này có hai loại: một là phát triển ra phía trước đã vỡ ra và bám vào ruột.
Phần còn lại phát triển ra phía sau và bám vào phần cơ lưng, đó là phần cơ lớn ở lưng mà tôi chưa bao giờ nghe đến. nhưng rồi vì điều đột ngột này mà tôi quan tâm đến nó.
(Cười lớn) Tôi đã về nhà.
Bây giờ, tôi lên google Tôi dùng máy tính từ 1989, trên CompuServe.
Tôi đã về nhà, và tôi biết bạn không thể đọc các chi tiết tại đây; điều đó không quan trọng.
Ý tôi là tôi đã truy cập trang mạng y học uy tín, WebMD, vì tôi biết cách lọc ra những trang không chất lượng.
Tôi cũng thấy vợ tôi trên mạng.
Trước khi tôi gặp cô ấy, Tôi đã tối ưu một số kết quả tìm kiếm.
(Cười) Vì vậy, tôi đã tìm được thông tin chất lượng.
Có rất nhiều cái đáng tin nguồn tin nào đáng tin cậy?
Nơi nào chấm dứt cơ thể tôi và cuộc xâm nhập bắt đầu?
Ung thư, khối u, là cái gì đó phát triển vượt ra ngoài mô.
Điều này diễn ra như thế nào?
Nơi năng lực y tế kết thúc và bắt đầu là đâu?
Cái tôi đọc được trên WebMD: "Dự đoán tiến trình ung thư thận thường rất kém.
Hầu hết bệnh nhân đều không thể chữa được"
Tôi đã tìm kiếm trên mạng đủ lâu để biết rằng nếu tôi không ưa kết quả đầu tiên tôi có được Tôi sẽ tra cứu thêm.
Và cái tôi tìm thấy trên những trang mạng khác là, thậm chí kết quả của trang thứ ba trên Google: " Viễn cảnh ảm đạm."
" Tiên lượng dè dặt."
Và tôi đang nghĩ, " Cái quái gì đây?"
Tôi đã chẳng hề thấy ốm yếu chút nào.
Ý tôi là, tôi đã thường xuyên thấy mệt mỏi và buổi chiều tối, nhưng tôi chỉ 56 tuổi, bạn biết không?
Cân nặng của tôi đã giảm nhẹ, nhưng với tôi, đó là điều bác sĩ nói tôi làm.
Đó thực sự là một cái gì đó.
Và đây là sơ đồ của ung thư thận giai đoạn bốn từ loại thuốc cuối cùng tôi nhận được.
Hoàn toàn trùng hợp, có thứ đó ở trong phổi của tôi.
Ở trong xương đùi trái, còn có một thứ khác nữa.
Tôi còn một chân. Chân tôi cuối cùng đã bị gãy.
Có một thứ trong hộp sọ, và rồi nhờ phương pháp đo tốt, tôi đã có thêm những khối u khác, bao gồm, vào lúc trị liệu của tôi bắt đầu, khối u đã phát triển vượt ra khỏi lưỡi của tôi.
Khối u thân của tôi đã di căn ra lưỡi.
Và những gì tôi đọc được, tôi còn sống 24 tuần.
Điều này thật tệ.
Tôi đã nghĩ rằng, " Gương mặt mẹ tôi sẽ thế nào vào ngày tang lễ của tôi?"
Tôi buộc phải ngồi lại và nói với con gái "tình hình là vầy"
Bạn trai nó đang ở với nó.
tôi nói "bố không muốn tụi con kết hôn sớm, chỉ là được làm vậy khi bố còn sống"
Điều này nghiêm trọng thật.
Nếu bạn tự hỏi tại sao bệnh nhân được truyền động lực và muốn giúp đỡ, nghĩ về điều này.
Bác sĩ của tôi kê đơn cho một cộng đồng bệnh nhân, Acor.org một mạng lưới bệnh nhân ung thư, của tất cả những điều tuyệt diệu.
Rất nhanh họ nói với tôi rằng, " Ung thư thận là một căn bệnh không phổ biến.
Có lẽ anh cần đến một trung tâm chuyên khoa.
Tuy rằng không có cách chữa, nhưng đôi khi vẫn có ngoại lệ điều này không thường xảy ra gọi là thuốc điều biến đáp ứng sinh học liều cao.
Hầu hết các bệnh viện không cung cấp dịch vụ này, nên họ thậm chí còn không rằng nó tồn tại.
Trước tiên đừng để họ đưa cho bạn cái gì khác.
Và đây, là bốn bác sĩ ở Hoa Kì là những người có loại thuốc này, còn đây là số điện thoại của họ."
Điều này mới tuyệt vời làm sao!
(Vỗ tay) Đây là thứ đó: Chúng ta ở đây, sau bốn năm, bạn không thể tìm ra trang web cung cấp thông tin như vậy cho bệnh nhân.
Chính phủ đã phê duyệt Hiệp hội ung thư Mỹ, nhưng bệnh nhân biết bệnh nhân muốn biết gì.
Đó là sức mạnh của mạng lưới các bệnh nhân.
Một thứ chất tuyệt vời, một lần nữa, tôi đề cập đến: nơi nào trên cơ thể tôi sẽ dừng hoạt động?
Bác sĩ điều trị ung thư cho tôi và tôi đã nói chuyện rất nhiều những ngày này bởi tôi cố giữ cho cuộc nói chuyện thật xác đáng chính xác.
Và ông nói, " Anh biết không, hệ thống miễn dịch rất giỏi tìm ra những kẻ xâm nhập, những vi khuẩn từ bên ngoài, nhưng khi những mô ung thư phát triển dần, đó lại là một vấn đề khác."
Và tôi thực sự đã trải qua những bài tập rèn luyện tinh thần, bởi tôi đã thành lập một cộng đồng hỗ trợ bệnh nhân trên web một trong những người bạn của tôi, một người bà con thực sự, đã nói " Nhìn kìa, Dave, ai đã làm nên điều này?
Anh đang tự mình thiết lập tự tấn công tinh thần chính mình sao?"
Rồi chúng tôi đã cùng thực hiện.
Và câu chuyện diễn ra như thế nào đều ở trong cuốn sách này.
Dù sao thì, đây là cách những con số bị che dấu đi.
Tôi là tôi, tôi đặt những con số từ trang web của bệnh viện từ kích cỡ khối u. vào trong một trang tính.
Đừng lo lắng về những con số.
Thật bất ngờ, hai dòng kẻ màu vàng đó là vị trí tôi đã tiêm hai liều điều biến đáp ứng sinh học trong hai tháng.
Và nhìn vào độ sâu kích cỡ hai khối u ở giữa.
Chỉ là không thể tin được.
Ai biết được cái chúng ta có thể làm khi chúng ta học cách tận dụng điều đó.
Phần khó khăn là một năm rưỡi sau, Tôi đã ở đó khi người phụ nữ tuyệt vời, con gái tôi kết hôn.
Và khi nó đi xuống những bước này, chỉ còn tôi và nó vào khoảnh khắc ấy, tôi đã rất vui mừng khi con gái tôi không phải nói với mẹ của nó, " Con ước gì bố cũng ở đây."
Và đây là cái chúng ta đang làm khi chúng ta chăm sóc sức khỏe tốt hơn
Giờ đây tôi muốn nói ngắn gọn về những bệnh nhân khác những người đang làm mọi thứ để cải thiện chăm sóc sức khỏe.
Đây là Regina Holliday, một họa sĩ ở Washington D.C, chồng bà chết vì ung thư thận một năm sau khi tôi mắc bệnh.
Cô ấy đang vẽ một bức tranh tường vào những tuần cuối cùng đầy kinh khủng của chồng trong bệnh viện.
Một trong những thứ bà đã khám phá ra là bệnh án của chồng trong tập hồ sơ này khá lộn xộn.
Và bà đã nghĩ, " Nếu tôi có một nhãn hiệu thành phần dinh dưỡng ở một bên hộp ngũ cốc, vậy tại sao không có một thứ gì đó đơn giản nói với mỗi y tá mới đang làm nhiệm vụ, mỗi vị bác sĩ mới, về tình trạng của chồng tôi?"
Vì vậy bà đã vẽ nhãn thông tin dinh dưỡng những thứ kiểu như thế, trong sơ đồ của chồng bà.
Cô đã nghiên cứu về chăm sóc sức khỏe giống như tôi vậy.
Cô đã nhận ra có rất nhiều người người đã viết những cuốn sách ủng hộ bệnh nhân những cuốn sách mà bạn không chỉ nghe về các hội nghị y tế.
Bệnh nhân là một nguồn tài nguyên chưa sử dụng đúng cách.
Như những gì tôi nói ở phần giới thiệu, Tôi biết chút chút khi nói rằng bệnh nhân phải truy cập số liệu của họ.
Thực ra tôi đã nói ở một hội nghị cách đây vài năm, " Đưa cho tôi đống tài liệu chết tiệt đó, vì các người không đáng tin để giữ chúng rõ ràng đâu."
Và ở đây cô đã có đống dữ liệu chết tiệt đó-- Đó chỉ là chơi chữ thôi-- cái bắt đầu để phá vỡ, bắt đầu để vượt qua nước tượng trưng cho dữ liệu của chúng tôi.
Và thực tế, tôi muốn làm một chút gì đó mang tính đối đáp cho bạn ở đây.
Đây là một gã trên Twitter mà tôi biết, người làm sức khỏe IT ở ngoài Boston và anh ta đã viết một đoạn rap về e-Patient (bệnh nhân điện tử).
Nó như thế này.
(Cười) (Beatbox) (Rap) Đưa dữ liệu chết tiệt của tôi đây Tôi muốn là bệnh nhân điện tử như Dave Đưa dữ liệu chết tiệt của tôi đây, vì cuộc sống của tôi cần được cứu (Giọng thường) bây giờ, tôi không đi xa hơn nữa (vỗ tay)(hoan hô) Cảm ơn. thời gian khá ngắn
(cười) Nghĩ về những khả năng.
tại sao iPhones và iPads tiến nhanh và xa hơn các dụng cụ y tế có sẵn cho bạn để hỗ trợ việc chăm sóc gia đình?
Đây là một trang mạng, VisibleBody.com, mà tôi tình cờ truy cập vào.
Và tôi nghĩ, " Bạn biết đấy, tôi tự hỏi bó cơ chân của tôi là gì?"
Bạn có thể nhấn vào những thứ này và loại bỏ nó.
Tôi đã thấy, " Aha, đây là thận và cơ bắp chân."
Và tôi đã xoay nó theo ba chiều và nói, " Giờ thì mình đã hiểu."
Và rồi điều này gợi nhắc tôi về Google Earth, nơi bạn có thể đến bất kì địa chỉ nào.
Lúc ấy tôi đã nghĩ, " Tại sao không dùng cái này và kết nối với những dữ liệu số và có một Google Earth cho chính cơ thể mình?"
Google đã ra mắt gì vào năm nay?
Bây giờ đã có trình duyệt Google Body.
Nhưng bạn thấy đấy, nó vẫn có điểm chung.
Đó không phải là dữ liệu của tôi.
Nhưng nếu chúng ta có thể nhận được những dữ liệu đó từ phía sau kênh đào những nhà sáng tạo phần mềm có thể chộp lấy nó cái cách mà họ vẫn thường làm, Ai biết được ta sẽ còn có những gì.
Một câu chuyện cuối cùng
Kelly Young,một bệnh nhân viêm khớp dạng thấp từ Florida
Đây là câu chuyện có thât, hé lộ chỉ vài tuần trước.
bệnh nhân RA, cách họ tự gọi mình-- trang blog của cô ấy là RA Warrior-- gặp vấn đề nghiêm trọng bởi vì 40% trong số họ đều không có triệu chứng rõ ràng.
Và nó rất khó để nói rằng tình trạng bệnh đang diễn tiến ra sao. Một vài bác sĩ cho rằng, " Hẳn là rất đau đớn."
Thông qua những tìm kiếm trên mạng, cô đã tìm ra một hình thức quét xương hạt nhân vẫn thường được sử dụng trong các trường hợp ung thư, nhưng nó cũng sẽ phát hiện ra những dấu hiệu viêm.
Và cô thấy rằng nếu như không có viêm kết quả sẽ là một màu xám đồng nhất.
Vì vậy cô đã tiến hành kiểm tra.
Báo cáo chẩn đoán hình ảnh cho thấy, "không có ung thư được tìm thấy"
Đó không phải là điều cô định làm với nó.
Vì vậy cô muốn nó được đọc lại và rồi bác sĩ đã sa thải cô.
Cô cầm CD lên.
Bác sỹ nói, " Nếu như không làm theo hướng dẫn của tôi, đi đi"
Cô cầm lại CD ảnh chụp scan, và xem xét lại tất cả các điểm nóng.
Và cô đang tích cực tham gia vào blog của mình tìm kiếm sự giúp đỡ trong việc chăm sóc sức khỏe tốt hơn.
Đây là một bệnh nhân được ủy quyền -- không được đào tạo y tế.
Là chúng ta, là bạn, là nguồn lực chưa được tận dụng trong chăm sóc sức khỏe.
Những gì cô ấy có thể làm là bởi vì cô ấy đã truy cập vào những dữ liệu thô.
Làm thế nào có một thỏa thuận lớn như vậy?
Vâng, vào Ted2009, Tim Berners- Lee, nhà phát minh ra Web, đã có một cuộc nói chuyện về điều to lớn tiếp theo không phải là để trình duyệt tìm những dữ liệu từ bài báo của người khác mà là dữ liệu thô.
Ông đã nhắc lại vào cuối buổi nói chuyện nhiều lần, " Bây giờ là dữ liệu thô! bây giờ là dữ liệu thô!
Và tôi yêu cầu bạn, ba từ, làm ơn, để cải thiện chăm sóc sức khỏe: Để bệnh nhân giúp.
Để bệnh nhân giúp.
Để bệnh nhân giúp.
Để bệnh nhân giúp.
Cảm ơn.
( Vỗ tay) Cho tất cả những bệnh nhân trên khắp thế giới đang theo dõi bài nói chuyện này, chúa phù hộ bạn, tất cả mọi người- để bệnh nhân giúp
Dẫn chương trình: Phù hộ cho anh. Cảm ơn rất nhiều.
Đường ray Highline là một đường ray cũ và được xây dựng trên cao có độ dài khoảng một dặm rưỡi (2,4 km) xuyên qua Manhattan.
Và nó vốn là đường ray chuyên trở hành hóa chạy dọc hết Đại lộ số 10.
Sau này đại lộ đó được biết đến với cái tên "Đại lộ Chết" bởi vì có quá nhiều người bị chèn chết bởi tàu hỏa đến nỗi mà ngành đường sắt phải thuê một chàng trai cưỡi ngựa chạy phía trước tàu, và anh ta được biết đến như một "Cao Bồi Miền Viễn Tây."
Nhưng kể cả khi có chàng cao bồi, thì mỗi tháng một người cũng chết do bị tàu chèn.
Vì vậy đường ray được nâng lên trên cao.
Họ đã xây đường ray cách 30 ft (9,1 m) so với mặt đất, xuyên qua ngay giữa khoảng không của thành phố.
Nhưng với sự phát triển của xe tải chạy xuyên bang, đường ray này được sử dụng ngày càng ít đi.
Và tới năm 1980, chuyến tàu cuối cùng đã lăn bánh.
Đó là chuyến tàu chở đầy gà tây đông lạnh trong đúng Ngày lễ Tạ ơn xuất phát từ Quận Meatpacking.
Và sau đó, đường ray này bị bỏ hoang.
Và tôi là người sống gần đó, tôi đọc về đoạn đường ray này lần đầu tiên ở trên tờ báo New York Times, trong một bài báo nói rằng nó sẽ bị phá hủy.
Và tôi đinh ninh rằng nếu có ai đó đang hành động để bảo tồn hoặc cứu nó thì tôi có thể làm một tình nguyện viên, nhưng tôi nhận ra rằng, chẳng ai có ý định đó cả.
Tôi tham gia một cuộc họp hội đồng bang -- mà trước đó tôi chưa từng thực hiện điều này bao giờ -- và tôi ngồi cạnh một anh chàng tên là Joshua David, vốn là một nhà văn du lịch.
Và tới cuối buổi họp, chúng tôi nhận ra rằng chúng tôi là hai người duy nhất có cùng chung ý tưởng; đa số mọi người, ai cũng muốn phá hủy đường ray này.
Rồi chúng tôi trao đổi danh thiếp, và thường xuyên gọi cho nhau rồi quyết định thành lập tổ chức này, tổ chức có tên Những người bạn của High Line.
Và mục đích đầu tiên của tổ chức là cứu đường ray khỏi bị phá hủy, nhưng sau đó chúng tôi muốn nghĩ cách xem có thể làm gì với đoạn đường ray này.
Và thứ đầu tiên tạo ấn tượng với tôi, hay nói cách khác là khiến tôi thấy thú vị, đó là cảnh này nhìn từ dưới đường -- đó là cả một cơ cấu thép, có phần rỉ sét, một di tích của một nền công nghiệp.
Nhưng khi tôi đi lên tới trên, nó là một đường dài dặm rưỡi (2,4 km) toàn cây cỏ dại chạy giữa không trung của thành phố Manhattan kết hợp cùng với cảnh của tòa nhà Empire State và tượng Nữ thần Tự do và dòng sông Hudson.
Và đó là nơi chúng tôi khởi đầu ý tưởng, ý tưởng thống nhất tất cả cảnh quan lại, và biến chúng thành một công viên, và nguồn cảm hứng chính đến từ sự hoang sơ.
Hiện nay, có rất nhiều sự phản đối.
Thị trưởng Giuliani thì muốn phá hủy nó.
Tôi sẽ phải đối phó với nhiều vấn đề luật pháp và tìm kiếm sự ủng hộ từ cộng đồng.
Thị trưởng Bloomberg đã tới văn phòng chúng tôi, ông ta rất ủng hộ, nhưng chúng tôi vẫn phải lập đề án kinh tế.
Kể từ sau ngày 11 tháng 9; thành phố đã phải trải qua những thời điểm khó khăn.
Vì vậy chúng tôi đã tiến hành một nghiên cứu về lợi ích kinh tế để lập nên một đồ án.
Và kết quả là, chúng tôi đã tính toán sai.
Chúng tôi đã nghĩ chỉ tốn 100 triệu đô la để xây dựng.
Nhưng đến nay, nó đã tốn khoảng 150 triệu.
Nhưng vấn đề chính là, dự án này sẽ đem lợi về kinh tế cho thành phố.
chúng tôi đã khẳng định rằng sau khoảng thời gian 20 năm, giá trị của dự án so với sự tăng giá trị của thành phố và thuế gia tăng sẽ khoảng 250 triệu.
Và đó cũng đủ để thành phố chấp nhận dự án này.
Nhưng rồi chúng tôi tính sai về những lợi ích của công viên.
Bây giờ người ta ước tính, công viên đã tạo ra khoảng nửa tỉ đô la, và tương lai, nó sẽ tạo ra thêm nửa tỉ đô la nữa, về lợi nhuận thuế cho thành phố.
Chúng tôi đã thành lập một cuộc thi và lựa chọn ra một đội thiết kế.
Chúng tôi làm việc với họ để thực sự tạo ra một bản thiết kế xuất phát từ cảm hứng của sự hoang sơ.
Có tất cả ba khu vực.
Chúng tôi đã mở cửa khu vực đầu tiên vào năm 2009.
Và đó là sự thành công vượt xa mơ ước của chúng tôi.
Năm vừa rồi chúng tôi có khoảng hai triệu lượt khách tham quan, gấp 10 lần con số chúng tôi dự kiến.
Đây là cảnh mà tôi yêu thích ở khu vực một này,
khán đài vòng cung ngay trên Đại lộ số 10.
Và hiện nay, khu vực một này kết thúc ở Đường 20.
Một điều nữa là công viên rõ ràng đã tạo ra một giá trị kinh tế lớn; và tôi nghĩ công viên này cũng tạo cảm hứng cho rất nhiều các kiến trúc sư.
Có một điểm ở công viên mà bạn có thể đứng và ngắm nhìn các tòa nhà được thiết kế và xây dựng bởi các kiến trúc sư Frank Gehry, Jean Nouvel, Shigeru Ban, Neil Denari.
Và bảo tàng Whitney đang được chuyển tới trung tâm thành phố và cũng đang xây dựng một bảo tàng mới ngay tại chân của High Line.
Và nó được thiết kế bởi Renzo Piano.
Và họ sẽ động thổ vào tháng Năm.
Và chúng tôi cũng đã khởi công khu vực hai.
Đây là những cảnh mà tôi yêu thích, cầu vượt này cao hơn 8 feet so với bề mặt của đường ray High Line, chạy xuyên qua các tán cây.
Đường ray High Line trước đây được che bởi các khung quảng cáo, và chúng tôi có ý tưởng rất thú vị thay vì đặt các tranh quảng cáo vào khung, chúng tôi sẽ đặt con người vào khung đó từ hướng nhìn của thành phố.
Khung này vừa mới được lắp đặt vào tháng trước.
Và khu vực cuối cùng sẽ chạy vòng qua bãi đậu tàu, vốn là khu vực chưa phát triển rộng lớn nhất ở Manhattan.
Và thành phố đã lập kế hoạch -- không biết tốt hơn hay xấu đi -- phát triển 12 triệu feet vuông (111,4 héc ta) mà công viên High Line sẽ vòng qua.
Nhưng tôi nghĩ điều mà thật sự khiến công viên High Line trở nên đặc biệt đó là con người tới đây.
Thật lòng mà nói, mặc dù tôi yêu những thiết kế mà chúng tôi đang xây, tôi vẫn luôn sợ rằng tôi sẽ không thật sự yêu nó, bởi vì tôi đã đem lòng yêu vẻ hoang sơ ban đầu -- và làm cách nào bạn có thể tái tạo điều kì diệu đó?
Nhưng những gì tôi thấy đó là trong con người tới đây và cách mà họ sử dụng công viên mà với tôi, làm công viên này thực sự đặc biệt.
Chỉ một ví dụ nhanh, tôi thấy rằng ngay sau khi mở cửa mọi người tới đây đều nắm tay nhau trong công viên High Line.
Và tôi nhận ra rằng người dân New York không bao giờ nắm tay nhau; chúng tôi đơn giản không làm điều đó ngoài đường.
Nhưng bạn có thể thấy điều gì đang diễn ra ở công viên High Line, và tôi nghĩ đó là sức mạnh mà không gian công cộng có thể đem lại để làm thay đổi cách con người sống và trải nghiệm trong thành phố của họ và giao tiếp với nhau.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Một vài năm trước, tôi có cảm giác như mình đang sống mòn, và vì thế tôi quyết định đi theo con đường của nhà triết học vĩ đại người Mĩ, Morgan Spurlock, và thử làm một điều gì đó mới trong vòng 30 ngày.
Ý tưởng thực ra rất đơn giản.
Hãy nghĩ về những điều mà bạn đã mong muốn được thực hiện suốt cả cuộc đời và thử làm nó trong 30 ngày tới.
Hóa ra, 30 ngày là một khoảng thời gian vừa đủ để thêm vào hay loại bỏ một thói quen -- như là xem tin tức chẳng hạn -- trong cuộc sống của bạn.
Tôi đã học được một số điều trong khi thực hiện thử thách 30 ngày đó.
Điều đầu tiên là, thay vì có những tháng trôi qua dần bị lãng quên, thì thời gian trở nên đáng nhớ hơn nhiều.
Đây là một ví dụ trong thử thách chụp mỗi ngày một bức ảnh trong một tháng.
Và tôi nhớ chính xác nơi tôi đã ở và những việc tôi làm vào ngày hôm đó.
Và tôi cũng nhận thấy rằng khi tôi bắt đầu thực hiện những thử thách 30 ngày nhiều hơn và chăm chỉ hơn, thì sự tự tin của tôi tăng lên.
Tôi chuyển từ một nhân viên say mê máy tính suốt ngày dính chặt vào bàn làm việc thành một người đàn ông đạp xe đi làm --
chỉ cho vui mà thôi.
Thậm chí vào năm ngoái, tôi đã leo lên đỉnh Kilimanjaro, ngọn núi cao nhất châu Phi.
Tôi chưa từng thích phiêu lưu đến vậy trước khi tôi bắt đầu thử thách 30 ngày đó.
Và tôi cũng đã tìm ra rằng nếu bạn có đủ khát khao để làm một việc gì đó, bạn có thể làm mọi việc trong 30 ngày.
Bạn đã bao giờ muốn viết một tiểu thuyết chưa? Cứ mỗi tháng 11,
mười ngàn người cố gắng để việt những tiểu thuyết dài 500,000 từ của họ từ con số không trong vòng 30 ngày.
Việc đó có nghĩa, tất cả những gì bạn phải làm là viết 1,667 từ mỗi ngày trong vòng một tháng.
Và tôi đã làm điều đó.
Nhân tiện, bí quyết ở đây là không đi ngủ cho tới khi bạn đã viết được số từ yêu cầu cho một ngày.
Bạn có thể bị thiếu ngủ, nhưng bạn sẽ hoàn thành tác phẩm của mình.
Vậy tác phẩm của tôi có phải là một tiểu thuyết vĩ đại tiếp theo của nước Mĩ?
Không. Tôi viết nó trong một tháng.
Nó rất kinh khủng.
Nhưng trong suốt phần đời còn lại của mình, nếu tôi có gặp John Hodgman trong một buổi tiệc của TED, tôi không phải giới thiệu rằng, "Tôi là một chuyên gia máy tính."
Không, không, và nếu tôi muốn tôi có thể nói, "Tôi là một tiểu thuyết gia."
(Tiếng cười) Và đây là điều cuối cùng tôi muốn đề cập.
Tôi học được rằng khi tôi đạt được những thay đổi nhỏ và dễ duy trì, những việc tôi có thể tiếp tục làm, thì chúng sẽ dễ trở thành thói quen của tôi hơn.
Chẳng có vấn đề gì với những thử thách lớn lao hay điên cuồng.
Trên thực tế, chúng chứa cả tấn điều thú vị.
Nhưng chúng thường khó duy trì hơn.
Khi tôi kiêng đường trong 30 ngày, ngày thứ 31 sẽ như thế này đây.
(Tiếng cười) Và đây là câu hỏi dành cho các bạn: Bạn còn chờ đợi gì nữa?
Tôi đảm bảo với bạn rằng 30 ngày tới đang sắp sửa qua đi dù bạn có muốn hay không, vậy tại sao không nghĩ về việc gì đó bạn đã luôn muốn được thử và bắt đầu thực hiện nó
trong 30 ngày tới.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi sẽ kể cho bạn một chút về cách tái hiện các món ăn.
Tôi thấy thích thú với các món ăn trong một thời gian dài.
Tôi đã tự học cách nấu từ một đống sách giống như thế này.
Tôi đã từng tới trường đào tạo đầu bếp tại Pháp.
Và có một cách mà cả thế giới hình dung về thức ăn, cách mà cả thế giới viết và học về thức ăn.
Và đó đa phần là những gì bạn sẽ tìm thấy trong các cuốn sách này.
Và đó là một điều tuyệt vời.
Nhưng có vài điều đã diễn ra từ khi ý tưởng của tôi về thức ăn được hình thành.
Trong 20 năm qua, con người đã nhận ra rằng khoa học có một vai trò vô cùng to lớn đối với thức ăn.
Thực tế, việc tìm hiểu về quá trình nấu ăn, đòi hỏi sự hiểu biết khoa học về nấu nướng -- một chút kiến thức về hóa học, một chút về vật lý và hơn thế nữa.
Nhưng những điều đó lại không có trong bất kỳ cuốn sách này.
Đồng thời cũng có số lượng khổng lồ các kĩ năng mà các đầu bếp đã cải tiến, một số kĩ năng về thẩm mỹ, một cách tiếp cận mới về thức ăn.
Có một đầu bếp ở Tây Ban Nha tên là Ferran Adria.
Anh ta đã phát triển một cách nấu rất tiên phong;
một chàng trai ở Anh tên là Heston Blumenthal, anh ta cũng đã phát triển một cách nấu nướng mới.
Nhưng không một kỹ năng nào mà những người này từng cải tiến trong khoảng thời gian 20 năm qua có trong bất kì cuốn sách này.
Những kĩ năng đó không bao giờ được dạy trong trường.
Để học được chúng, bạn phải đi làm trong những nhà hàng.
Và cuối cùng, cách thức truyền thống đề quan sát món ăn là cách thức cũ
Và trong vài năm trước -- 4 năm trước, nếu nói chính xác -- Tôi đã tự đặt câu hỏi, liệu có cách nào chúng ta có thể kết nối khoa học, các kĩ năng và sự kì diệu với nhau?
Liệu có cách nào chúng ta có thể thể hiện cho con người thấy thức ăn theo cách mà họ chưa từng thấy bao giờ?
Vì vậy chúng tôi đã cố gắng, và tôi sẽ cho các bạn thấy những gì chúng tôi làm được.
Đây là một bức ảnh được gọi là mặt cắt.
Đây thật ra là tấm ảnh đầu tiên tôi đã chụp cho cuốn sách.
Ý tưởng ở đây là giải thích những gì diễn ra khi bạn hấp bông cải xanh.
Và cách nhìn kì diệu này cho bạn thấy tất cả những gì đang diễn ra trong khi bông cải xanh đang được hấp.
Và mỗi mảnh thông tin xung quanh tấm hình giải thích các sự thật.
Và chúng tôi hi vọng hai điều.
Điều thức nhất có thể giúp bạn giải thích những gì diễn ra khi bạn hấp bông cải xanh.
Nhưng một điều nữa có thể chúng tôi sẽ khiến mọi người say mê về những thứ có chút liên quan nhiều tới kỹ năng, có thể mang một chút khoa học, hoặc một chút tính chuyên nghiệp hơn những gì trước đó đã có.
Bời vì nhờ tấm ảnh đẹp kia, mà tôi có thể gói gọn trong khung nhỏ này nói về việc làm sao hấp và luộc trên thực tế mỗi cách lại cần lượng thời gian khác nhau.
Hấp có thể nhanh hơn.
Nhưng thực tế lại không phải vậy bởi một thứ gọi là ngưng tụ bề mặt, và điều đó giải thích được vấn đề.
Tấm ảnh mặt cắt đầu tiên đã thành công, thế nên chúng tôi bảo, "Được, chúng ta hãy làm thêm vài tấm nữa."
Và đây là tấm ảnh khác.
Chúng tôi phát hiện ra tại sao chảo bán nguyệt lại có hình dáng như vậy.
Với hình dạng này của chiếc chảo, việc sử dụng không được thuận lợi lắm; chảo bắt lửa tới ba lần.
Nhưng chúng tôi có một câu châm ngôn, rằng nó chỉ đẹp trong một phần nghìn giây.
(Tiếng cười) Và đây là một trong những ảnh mặt cắt đồ hộp.
Một khi bạn cắt đôi mọi thứ, bạn sẽ cảm thấy rất thích thú, và bạn có thể thấy chúng tôi đã cắt đôi cái lọ cũng như cái chảo.
Và ở mỗi một đoạn ghi chú kia giải thích điểm chính đang xảy ra.
Trong trường hợp này, đun sôi là để dành cho thứ đồ hộp mà đã mang một lượng axit tương đối.
Bạn không cần phải đun nó thật nóng cũng như tạo sức ép lên nó bởi vì các vi khuẩn không thể phát triển trong môi trường axit.
Bởi vậy đây là một điều rất tuyệt cho những rau quả muối, là những thứ mà chúng ta đang thấy đây.
Đây là mặt cắt của miếng hamburger.
Một trong những triết lý trong cuốn sách là không có một món nào ngon hơn món khác về mặt bản chất.
Vì vậy bạn có thể sử dụng mọi sự chăm chút, mọi kĩ năng, lên miếng hamburger như bạn làm với món ăn ưa thích.
Và nếu bạn sử dụng nhiều kĩ thuật nhất có thể cố gắng tạo ra chiếc bánh hamburger hảo hạng cao nhất, thì sẽ hơi phức tạp một chút.
Báo New York Times đã có một đoạn viết sau khi cuốn sách của tôi bị trì hoãn và đoạn báo có tiêu đề "Đợi chờ chiếc bánh kẹp làm trong 30 tiếng giờ phải đợi thêm."
Bởi công thức làm bánh mì kẹp của chúng ta, một công thức đỉnh cao, nếu bạn làm bánh, bạn ướp thịt và làm hết thảy mọi thứ phải cần tới 30 tiếng.
Tất nhiên, bạn thực ra không phải làm việc liên tục.
Phần lớn thời gian là bạn ngồi một chỗ.
Mục đích của việc chụp mặt cắt là để cho mọi người thấy những miếng hamburger theo cách mà họ chưa từng thấy bao giờ và để giải thích tính vật lý học của miếng hamburger và cả tính hóa học của nó, bởi vì, bạn tin hay không thì tùy, có một thứ liên quan tới vậy lý và hóa học, đó chính là những ngọn lửa ở dưới cái bánh.
Phần lớn đặc tính của hương vị nướng không phải đến từ củi hay than.
Sử dụng than củi sẽ không tạo ra sự khác biệt nhiều lắm trong mùi vị.
Mà phần lớn đến từ việc nhiệt phân chất béo, hay cháy chất béo.
Và khi chất béo rỏ xuống và cháy lên chính điều đó tạo ra tính chất của mùi vị.
Và bây giờ bạn có thể phân vân làm sao chúng tôi tạo ra những ảnh mặt cắt?
Đa số mọi người nghĩ chúng tôi sử dụng Photoshop.
Và câu trả lời là: không, không hoàn toàn vậy, chúng tôi sử dụng một xưởng cơ khí.
Và hóa ra, cách tốt nhất để cắt đôi thứ gì đó. là phải thật sự cắt chúng thành đôi.
Thế nên chúng tôi sở hữu 2 nửa của một gian bếp tốt nhất trên thế giới.
(Tiếng cười) Chúng tôi đã cắt đôi một lò nướng nhà hàng trị giá $5000.
Nhà sản xuất đã nói, "Nó đem lại cho anh những gì mà anh phải cắt đôi nó ra?"
Tôi trả lời: "Nó phải được tự do lộ diện"
Và khi nó đã được lộ ra, chúng tôi đã sử dụng nó trong một thời gian ngắn. chúng tôi cắt đôi nó.
Và bây giờ các bạn có thể thấy được làm sao mà chúng tôi chụp được những tấm hình kia.
Chúng tôi đã dán một miếng kính Pyrex hoặc một tấm kính chống nhiệt ở phía trước.
Chúng tôi đã sử dụng một chất silicon màu đỏ và có nhiệt độ cao để làm điều đó.
Điều tuyệt vời là ở chỗ khi bạn cắt một nửa vật gì đó ra, thì bạn có một nửa còn lại.
Vì thế bạn có thể chụp nửa này ở chính xác cùng một vị trí, rồi bạn có thể thay thế -- và phần đó có sử dụng Photoshop -- chỉ với các cạnh thôi.
Nó gần giống với việc làm một bộ phim Hollywood khi một chàng bay trên không trung, được đỡ bởi các sợi dây, và sau đó họ xóa dây đi bằng kĩ thuật số và bạn đang bay trên không trung.
Tuy vậy, đa số trường hợp không hề sử dụng miếng kính.
Giống như ảnh bánh kẹp, chúng tôi chỉ đơn giản cắt cái bếp nướng làm đôi.
Và vì thế mà than cứ liên tục rơi ra, và chúng tôi liên tục gắp chúng lên.
Nhưng một lần nữa, tấm ảnh chỉ đẹp trong một phần ngàn giây.
Chiếc chảo bán nguyệt bắt lửa 3 lần.
Điều xảy ra khi bạn cắt chảo bán nguyệt làm đôi là dầu trong chảo cứ chảy vào lửa và phù!
Một đầu bếp của chúng tôi đã mất đi lông mày là do vậy.
Nhưng này, chúng mọc trở lại mà.
Ngoài các tấm hình mặt cắt, chúng tôi cũng giải thích các vấn đề vật lý.
Trong định luật Fourier về dẫn nhiệt.
Đó là phương trình vi phân riêng phần.
Chúng tôi có cuốn sách dạy nấu ăn duy nhất trên thế giới có phương trình vi phân riêng phần trong đó.
Nhưng để làm chúng trông ngon miệng, chúng tôi đã cắt đôi một chiếc đĩa thép và để nó trên lửa và chụp nó như thế này.
Có rất nhiều món ngon trong cuốn sách này.
Mọi người biết rằng mọi dụng cụ khác nhau đều có công suất, đúng không nào?
Nhưng có thể bạn không biết rõ về James Watt
Nhưng bây giờ bạn sẽ biết, chúng tôi đã đưa tiểu sử của James Watt vào.
Đó là một vài đoạn nhỏ để giải thích lý do tại sao chúng ta gọi watt là đơn vị đo công suất, và nơi mang đến nguồn cảm hứng cho ông.
Hóa ra ông đã từng làm cho một nhà máy rượu thuộc Scotland nhằm tìm hiểu tại sao người ta lại phải đốt cháy nhiều than bùn đến vậy để chưng cất rượu Whiskey.
Chúng tôi đã tính toán nhiều phép tính.
Tôi đã tự mình viết hàng nghìn dòng mã lệnh để viết nên cuốn sách này.
Đây là kết quả tính toán thể hiện cường độ nhiệt của quá trình nướng, hoặc nguồn nhiệt bức xạ khác, sẽ giảm dần khi bạn di chuyển ra xa nguồn nhiệt.
Vậy khi bạn di chuyển lên trên khỏi bề mặt này, nhiệt giảm dần.
Khi bạn di chuyển sang bên cạnh, nhiệt giảm dần.
Chỗ có hình chiếc sừng kia là chỗ chúng tôi gọi là điểm lý tưởng.
Đó là nơi mà nhiệt độ chia đều hoặc chỉ chênh nhau 10%.
Vì vậy đó chính là điểm mà bạn thật sự muốn nấu.
Và nó có hình dáng chiếc sừng trông rất buồn cười, mà cho tới nay tôi được biết đây là cuốn sách dạy nấu đầu tiên làm điều này.
Bây giờ, nó cũng có thể là cuốn sách dạy nấu cuối cùng làm đều này.
Như bạn biết, có hai cách bạn có thể tạo ra một sản phẩm.
Bạn có thể bỏ ra nhiều công sức để nghiên cứu thị trường rồi nghiên cứu tập trung vào các nhóm khách hàng và tìm ra điều mà mọi người thực sự muốn hoặc bạn là người luôn cố gắng làm hết sức mình viết nên cuốn sách mà bạn muốn rồi hy vọng mọi người sẽ thích nó.
Đây là từng bước minh họa việc xay hamburger.
Nếu bạn thực sự muốn một cái hamburger tuyệt hảo, thì sẽ có sự khác biệt nếu bạn sắp xếp thẳng hàng những chiếc bột.
Nó rất đơn giản, như bạn có thể thấy ở đây.
Khi nó ra khỏi máy xay, bạn chỉ cần một cái khay nhỏ và bạn lấy nó ra một ít chất nó lên, cắt theo chiều dọc.
Đây là cái hamburger sau cùng.
30 tiếng làm nên cái hamburger.
Ta đã quan sát mọi phía cùa cái hamburger
Rau diếp được ngâm trong khói lỏng.
Chúng tôi cũng có vài điều về việc làm thế nào để làm ra miếng bánh kẹp.
Gồm nấm, sốt cà chua -- vân vân.
Bây giờ hãy quan sát cẩn thận. Đây là bắp rang.
Tôi sẽ giải thích về chúng. Bắp rang ở đây minh họa cho một nguyên tắc vật lý.
Nó thật đẹp phải không nào.
Chúng tôi có một máy quay tốc độ cao, nhờ nó mà chúng tôi đã có nhiều thứ thú vị trong cuốn sách này.
Nguyên tắc vật lý quan trọng ở đây là khi nước đun sôi chuyển thành hơi nước nó nở ra với hệ số 1600.
Đó cũng là điều xảy đến với nước bên trong bắp rang.
Thật là một minh họa tuyệt vời.
Bây giờ tôi sẽ đưa ra một đoạn phim hơi bất thường.
Chúng tôi có hẳn một chương về các chất kết dính.
Và vì nhiều người đang xem loạt phim Mythbusters và CSI Tôi nghĩ, tốt thôi, hãy đặt vào trong công thức một loại chất kết dính đạn đạo.
Nếu bạn có một chiếc máy quay tốt độ cao, và bạn có một khối chất kết dính này nằm xung quanh, rất nhanh chóng khi ai đó thực hiện việc này.
(Thở hổn hển) Điều tuyệt vời bây giờ là loại chất keo đạn đạo này có thể tái hiện lại điều xảy đến với cơ thể khi bạn bị bắn --- đó là lý do vì sao bạn không nên bị bắn.
Một điều tuyệt vời khác, khi chất keo này chảy ra, nó rơi xuống thành từng khối rất đẹp.
Dù sao đi nữa, đây chính là cuốn sách.
Nó đây.
2.438 trang.
Và chúng cũng là những trang to đẹp.
(Vỗ tay) Một người bạn của tôi phàn nàn rằng cuốn sách này quá to và quá đẹp để mang vào bếp, vì thế tập thứ sáu này sử dụng giấy chống thấm nước và có thể rửa được.
(Vỗ tay)
Bạn có biết có bao nhiêu loài thực vật nở hoa không?
Có hơn ¼ triệu loài -- ít nhất chúng là những loài chúng ta biết đến -- ¼ triệu loài thực vật nở hoa.
Và hoa thực sự là một vấn đề rắc rối.
Sản sinh những bông hoa là rất khó khăn đối với thực vật.
Chúng cần một lượng năng lượng khổng lồ và rất nhiều nguồn tài nguyên.
Vậy tại sao thực vật lại đi đến sự phiền phức đó làm gì?
Và câu trả lời tất nhiên, cũng giống như nhiều thứ khác trên thế giới, là giao phối.
Tôi biết cái gì trong đầu bạn khi bạn nhìn những tấm ảnh này.
Và lý do là sự sinh sản hữu tính rất quan trọng -- thực vật có thể thực hiện nhiều cách khác để sinh sản.
Bạn có thể cắt chúng; chúng có thể giao phối với nhau; chúng có thể tự thụ phấn;
nhưng chúng thực sự cần nhân rộng nguồn gene của chúng để hòa lẫn với những gene khác, để chúng có thể thích nghi với những ổ sinh thái (environmental niches).
Sự tiến hóa xảy ra theo cách đó.
Vậy cách mà thực vật truyền thông tin di truyền là thông qua hạt phấn.
Vài người trong các bạn có thể đã nhìn thấy những hình ảnh này trước đó.
Như tôi nói, mọi ngôi nhà nên có một kính hiển vi điện tử quét (Scanning electron microscope-SEM) để có thể quan sát những thứ này.
Có rất nhiều loại phấn hoa khác nhau tương ứng với số thực vật nở hoa.
Và điều đó thực sự khá hữu dụng hơn về tính pháp y và vân vân.
Đa số phấn hoa gây cảm mạo cho chúng ta là từ những thực vật phát tán hạt phấn nhờ gió. Đó là một quy trình rất không hiệu quả, là nguyên nhân khiến chúng ta nhảy mũi rất nhiều.
Bởi vì bạn phải tống ra hàng đống hàng đống hạt phấn, với hi vọng rằng những tế bào giới tính, những tế bào giới tính đực của bạn, chứa trong hạt phấn, bằng một cách nào đó sẽ đến được những bông hoa khác một cách tình cờ.
Vì vậy tất cả những loài thân cỏ, nghĩa là tất cả những loài ngũ cốc, và hầu hết cây cối có hạt phấn phát tán nhờ gió.
Nhưng hầu hết các loài đều sử dụng côn trùng để đặt cái giá của chúng. Và đó là một cách thông minh hơn, bởi vì thực vật không cần quá nhiều hạt phấn.
Côn trùng và những loài khác có thể mang hạt phấn, chuyển chúng trực tiếp đến nơi cần thiết.
Vậy rõ ràng là chúng ta thấy được mối quan hệ giữa côn trùng và thực vật.
Một mối quan hệ cộng sinh, liệu những loài biết bay như chim hay ong, chúng có nhận lại được thứ gì không, và thứ mà chúng nhận lại là mật hoa.
Thỉnh thoảng sự cộng sinh này đã dẫn tới một sự thích nghi tuyệt diệu -- bướm chim ruồi (hummingbird hawk-moth) là một ví dụ.
Thực vật có thứ gì đó, và bướm diều hâu phát tán hạt phấn đi những nơi khác.
Thực vật đã tiến hóa để tạo ra những đường bay nhỏ ở đây và ở kia để làm cho những con ong bị lạc đường.
Thực vật cũng có nhiều kiểu đánh dấu trông như là những con côn trùng.
Đây là những bao phấn của hoa huệ tây. được tạo ra một cách thông minh để khi một con côn trùng tin cậy đậu lên, cái bao phấn búng lên và đập vào lưng con côn trùng với rất nhiều hạt phấn sẽ được đưa đến những cây khác sau đó.
Và đây là một bông hoa lan có thể nó trông giống cái hàm của bạn. Và bằng cách của nó, nó buộc con côn trùng bò ra ngoài, với rất nhiều phấn hoa phủ lên người mà con côn trùng sẽ mang đi nơi khác.
Hoa lan: có ít nhất 20 000 loài hoa lan -- đa dạng một cách đáng kinh ngạc.
Và chúng thực hiện tất cả các loại mưu mẹo.
Chúng phải cố gắng và thu hút những tác nhân thụ phấn để đặt cái giá của chúng.
Cây lan này, là lan Darwin bởi vì nó là cây lan được ông nghiên cứu và có một sự tiên đoán tuyệt vời khi ông nhìn thấy nó. Bạn có thể thấy rằng có một cái ống mật rất dài bắt nguồn từ hoa lan.
Và về cơ bản côn trùng phải làm gì -- đây là chính giữa một bông hoa -- nó phải dính cái vòi nhỏ của nó ngay vào chính giữa và theo đường ống mật đi xuống để hút mật.
Và Darwin đã nói, khi quan sát bông hoa này, "Tôi đoán có thứ gì đó đã đồng tiến hóa với bông hoa này"
Và đủ chắc chắc rằng, đó chính là côn trùng.
Và ý tôi là, thông thường cái vòi ở dạng cuộn lại, nhưng trong dạng duỗi thẳng đứng, nó trông như thế này.
Bây giờ bạn có thể hình dung thế này nếu mật hoa là một thứ giá trị và đắt đỏ đối với thực vật và mật hoa thu hút nhiều tác nhân thụ phấn, sau đó, cũng giống như giao phối ở con người mọi người có thể bắt đầu đánh lừa.
Họ có thể nói, "Tôi có một ít mật hoa. Anh có muốn ghé thăm và lấy nó không?
Bây giờ là một thực vật.
Ờ đây có một loài thực vật mà côn trùng ở Nam Phi rất thích. Và chúng đã tiến hóa với cái vòi dài để lấy mật từ đáy hoa.
Còn đây là một sự bắt chước.
Loài thực vật này đang bắt chước loài thực vật đầu tiên.
Còn đây là một con ruồi vòi dài nó không lấy được tí mật hoa nào từ sự bắt chước này. Bởi vì sự bắt chước không cho nó bất kì mật hoa nào. Nó đã nghĩ là nó sẽ lấy được một ít.
Không những con ruồi này không lấy được mật hoa từ những thực vật ngụy trang, mà nó còn -- nếu bạn nhìn rất gần hơn nữa ngay cuối đầu của nó, bạn có thể thấy nó dính một ít phấn hoa mà nó sẽ mang đến những cây khác, nếu một vài nhà thực vật học không đến và dính nó vào một tấm thẻ màu xanh.
(Cười) Giờ đây sự lừa dối lan truyền khắp thế giới thực vật.
Bông hoa này có những chấm đen: đối với chúng ta có thể chúng cũng chỉ là những chấm đen, nhưng nếu tôi nói với bạn rằng, đối với một con côn trùng đực đúng loài, chúng sẽ trông như hai con cái đang sẵn sàng làm tình đấy.
(Cười) Và khi con côn trùng đến đó và đậu trên nó; dập mình nó trong phấn hoa, tất nhiên, nó sẽ mang phấn hoa đến cây khác, nếu bạn quan sát tấm ảnh từ kính hiển vi điện tử quét - mọi - nhà - nên - có, bạn có thể thấy thực ra có vài sự trang trí 3 chiều ở đó.
Điều này có lẽ làm cho côn trùng cảm thấy tuyệt, cũng như trông rất đẹp.
Và những tấm ảnh từ kính hiển vi này -- đây là một cây lan bắt chước côn trùng -- bạn có thể nhìn thấy nhiều phần cấu trúc khác nhau có màu sắc và kết cấu khác nhau đối với mắt chúng ta, có rất rất nhiều kết cấu khác nhau để côn trùng có thể nhận biết được.
Còn cây này tiến hóa để bắt chước một bề mặt bóng loáng như kim loại mà bạn thấy ở một vài bọ cánh cứng.
Dưới kính hiển vi điện tử quét, bạn có thể nhìn thấy bề mặt đó -- thật sự khác biệt so với những bề mặt mà chúng ta đã quan sát.
Thỉnh thoảng cả một cây bắt chước một côn trùng, thậm chí đối với chúng ta.
Ý tôi là, tôi nghĩ nó trông giống như một loại động vật hay thú nuôi đang bay.
Nó là một thứ tuyệt vời, kinh ngạc.
Cây này rất là thông minh. Nó được gọi là đá vỏ chai.
Thỉnh thoảng tôi nghĩ về nó như một thứ gây đau đớn
Với đúng loài ong, nó sẽ trông giống một con ong rất hung dữ và con ong sẽ đến và húc vào phần đầu lần này đến lần khác cố gắng đuổi nó đi, và tất nhiên, con ong tự bao phủ chính nó với phấn hoa.
Nó còn có một mánh khác nữa nó bắt chước một cây lan khác có nguồn dự trữ thức ăn tuyệt vời cho côn trùng.
Nhưng thực ra nó không có bất cứ thứ gì cho côn trùng cả.
Vì vậy nó đã đánh lừa ở hai cấp độ -- thật là khó tin.
(Cười) Ở đây chúng ta nhìn thấy một cây hoàng lan, một thành phần của rất nhiều dầu thơm.
Thật ra tôi đã ngửi thấy một vài người có mùi này từ sớm hơn.
Những bông hoa này không phải lòe loẹt.
Chúng đang gửi một chuỗi mùi thơm tuyệt vời đến bất kì côn trùng nào thích nó.
Cây này thì mùi không tuyệt lắm.
Hoa này có mùi rất rất buồn nôn và nó được thiết kế, một lần nữa, được tiến hóa, để trông giống một xác thối.
Vì vậy những con ruồi thích nó.
Chúng bay đến và thụ phấn.
Đây là hoa helicodiceros, hay còn gọi là hoa loa kèn ngựa chết.
Tôi không biết thực sự mùi ngựa chết như thế nào, nhưng hoa này gần như có mùi rất giống mùi đó.
Nó thực sự rất kinh khủng.
Và những con ruồi xanh không thể kìm chế được.
Chúng lao vào thứ này, và chúng bay vào trong nó.
Chúng đẻ trứng, và nghĩ rằng đây là một cái xác thối tuyệt vời, mà không nhận ra rằng không hề có chút thức ăn nào cho những cái trứng, rằng những cái trứng này đang chết dần, nhưng trong khi ấy loài cây này lại được lợi, bởi vì những lông tơ giải phóng và con ruồi bay đi để thụ phấn cho bông hoa tiếp theo -- thật tuyệt vời.
Đây là một cây loa kèn, Arum maculatum, quý tộc và quý bà, hay cây chân bê ở đất nước này.
Tôi chụp ảnh thứ này tuần trước ở Dorset.
Nó đang tăng nhiệt cao hơn nhiệt độ ngoài môi trường đến 15 độ -- thật đáng kinh ngạc.
Và nếu bạn nhìn vào trong nó, có một loại đập ngăn sau cái trụ dài, ruồi bị thu hút bởi nhiệt độ -- nhiệt độ làm bốc hơi những chất hóa học bay hơi, những con ruồi nhuế (loài ruồi nhỏ bay thành đàn) chúng bị bẫy dưới cái khoang chứa này.
Chúng uống mật ngon và sau đó tất cả chúng đều trở nên dính.
Đến tối chúng bị bao phủ bởi phấn hoa trút xuống chúng, và sau đó những cái lông tơ mà chúng ta đã thấy trước đó, chúng cong xuống và cho phép những con ruồi chui ra ngoài với rất nhiều phấn hoa -- một thứ tuyệt vời.
Bây giờ nếu bạn nghĩ thứ đó tuyệt vời, thì đây là một trong những thứ ưa thích nhất của tôi.
Đây là cây Trầu bà tay Phật (Philodendron selloum).
Bất kì ai ngồi đây đến từ Bazil, hẳn biết cây này.
Nó là thứ đáng kinh ngạc nhất.
Ở đó có một thứ hình thù như dương vật dài khoảng 1 foot.
Và nó làm vài thứ mà không loài thực vật nào tôi biết làm điều đó, và đó là khi nó nở hoa -- có một cái trụ dài chính giữa ở đó -- trong khoảng 2 ngày, nó chuyển hóa theo một cách tương tự như động vật.
Vì vậy thay vì ăn tinh bột, thức ăn của thực vật, nó ăn một thứ tương tự như mỡ nâu và đốt cháy nó với tốc độ như đang đốt cháy mỡ, đang chuyển hóa, gần giống tốc độ của một con mèo nhỏ.
Và năng lượng phát ra gấp đôi so với một con chim ruồi, cùng khối lượng -- hoàn toàn kinh ngạc.
Nó còn thực hiện vài điều kì lạ khác nữa.
Nó không chỉ sẽ tăng nhiệt độ của chính nó lên 115 độ F, 43 đến 44 độ C trong hai ngày, mà còn duy trì nhiệt độ ổn định.
Có một cơ chế điều hòa nhiệt để giữ cho nhiệt độ ổn định.
Bây giờ tại sao nó lại làm như vậy? Tôi nghe thấy bạn hỏi câu này.
Bạn sẽ không biết rằng, có một vài bọ cánh cứng thích làm tình ở nhiệt độ đó.
Và chúng chui vào trong, chúng làm mọi thứ trong đó.
(Cười) Và thực vật này trút phấn hoa xuống chúng, và khi kết thúc chúng bay đi và thụ phấn.
Nó là một thứ tuyệt vời làm sao.
Hầu hết những tác nhân thụ phấn mà chúng ta nghĩ đến là côn trùng, nhưng tuy vậy ở vùng nhiệt đới, nhiều loài chim và bướm lại thụ phấn.
Và nhiều loài hoa vùng nhiệt đới có màu đỏ, đó là bởi vì bướm và chim nhìn tương tự như chúng ta, chúng ta nghĩ và có thể nhìn màu đỏ rất tốt.
Nhưng nếu bạn quan sát quang phổ, chim và chúng ta nhìn màu đỏ, xanh lục và xanh lam và nhìn thấy phổ đó.
Côn trùng nhìn thấy màu xanh lục, xanh lam và cực tím, và chúng nhìn được nhiều dải màu cực tím.
Đó là những thứ xuất hiện ở phía cuối phổ.
"Và sẽ rất tuyệt nếu chúng ta có thể nhìn thấy đó là cái gì."
Tôi nghe thấy bạn hỏi vậy. Vâng chúng ta có thể chứ.
Vậy một con côn trùng đang nhìn thấy gì?
Tuần trước tôi chụp những bức ảnh về hoa hồng đá, helianthemum, ở Dorset.
Đây là những bông hoa vàng nhỏ như tất cả chúng ta đều thấy, hoa vàng nhỏ bao phủ nơi này.
Và đây là những bông hoa với ánh sáng nhìn thấy được.
Nếu bạn lấy đi màu đỏ, trông chúng sẽ như thế này.
Hầu hết những con ong không nhận biết màu đỏ.
Và sau đó tôi đặt thêm bộ phận lọc tia cực tím vào máy ảnh của tôi và phơi sáng rất rất lâu với những tần số ánh sáng cực tím đặc biệt và đây là cái tôi thu được.
Và đó là một cái mắt bò thực sự tuyệt vời.
Bây giờ chúng ta không biết chính xác con ong nhìn thấy gì, bạn chỉ biết cái tôi đang nhìn thấy khi tôi gọi nó là màu đỏ.
Chúng ta không biết điều gì đang diễn ra, hãy để yên cho đầu óc côn trùng, đầu óc của bất kì con người nào.
Nhưng sự đối lập sẽ thấy một vài thứ như thế. Vậy tuyệt hơn rất nhiều từ nền tảng.
Đây là một bông hoa nhỏ khác -- dải tần số ánh sáng cực tím khác, bộ phận lọc khác để phù hợp với những tác nhân thụ phấn.
Và đó là một thứ đáng xem.
Chỉ trong trường hợp bạn nghĩ rằng tất cả những bông hoa vàng đều có tài sản này -- không bông hoa nào bị hại trong quá trình chụp tấm ảnh này, nó chỉ là được gắn vào giá đỡ, nó không bị làm hại đâu-- sau đó dưới ánh sáng cực tím, nhìn nó kìa
Và đó có thể là nền tảng của kem chống nắng, bởi vì kem chống nắng hấp thụ ánh sáng cực tím.
Vì vậy có thể chất hóa học trong đó hữu dụng.
Cuối cùng, có một cây hoa anh thảo buổi tối mà Bjorn Rorslett gửi cho tôi từ Norway -- họa tiết ẩn tuyệt vời.
Và tôi thích ý tưởng về những thứ ẩn dấu.
Tôi nghĩ có một vài thứ nên thơ ở đây. Những bức ảnh này được chụp với bộ phận lọc tia cực tím, phần lọc này được dùng chủ yếu cho những nhà thiên văn học để chụp ảnh về sao Kim -- thực ra là những đám mây của sao Kim.
Đó là mục đich sử dụng chính của máy lọc này.
Sao Kim, tất nhiên, là thần tình yêu và ái tình, là câu chuyện về hoa.
Và chỉ vì những bông hoa rất nỗ lực cố gắng thu hút tác nhân thụ phấn để đặt cái giá của chúng. bằng cách nào đó chúng cũng được sắp xếp để thuyết phục chúng ta trồng những cánh đồng lớn đầy hoa và tặng chúng cho những người khác vào ngày sinh và ngày mất, và đặc biệt là vào ngày cưới, khi bạn nghĩ về nó, nó là khoảng khắc gói gọn sự vận chuyển vật liệu di truyền từ một sinh vật sang sinh vật khác.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Có một thời gian trong cuộc đời tôi mà mọi thứ đều có vẻ hoàn hảo.
Tất cả những nơi tôi đến, tôi cảm thấy thoải mái như ở nhà.
Mỗi người tôi gặp, Tôi cảm thấy như đã biết họ từ lâu.
Và tôi muốn chia sẻ với các bạn cách mà tôi đến được nơi đó Và điều tôi học được từ lúc tôi rời bỏ nơi đó.
Đây là nơi câu chuyện bắt đầu.
Và nó khơi dậy một câu hỏi về sự tồn tại, là nếu tôi trải qua trải nghiệm này với sự nhận thức hoàn toàn và sự liên kết hoàn chỉnh. sao không thấy tôi trong tấm hình đây là đâu , khi nào ?
Đây là Los Angeles, bang California, nơi tôi sống
và đây là bức hình của cảnh sát. Đó chính là xe của tôi.
Chúng tôi chỉ cách bệnh viện lớn nhất Los Angeles chưa đến 1 dặm. bệnh viện tên là Cedars-sinai.
Và tình huống là một chiếc xe chở những trợ y đang trên đường về từ bệnh viện sau giờ làm việc chạy qua một đống mảnh vụn, họ được cảnh sát bảo rằng không ai sống sót trong chiếc xe rằng người tài xế đã chết, rằng tôi đã chết.
và cảnh sát đang đợi đội cứu hoả đến để mở chiếc xe để lôi thi thể cuả người tài xế ra.
và khi họ làm điều đó, họ tìm thấy họ tìm thấy tôi --
xương sọ của tôi vỡ vụn và xương cổ thì bị nghiền nát? Ngoại trừ xương sườn, xương chậu và hai cánh tay còn tất cả đều bị nghiền nát nhưng vẫn còn tiếng tim đập.
Và thế là họ đưa tôi đến bệnh viện gần đó Cedars-Sinai, ở đó tôi đã nhận 45 đơn vị máu bởi tôi bị mất máu ở trong-- điều đó có nghĩa là tôi thay toàn bộ lượng máu trong người-- trước khi họ có thể cầm được máu.
tôi được cho vào pháp trợ sinh hoàn toàn tôi bị nghẽn mạch máu nặng, não tôi rơi vào tìng trạng hôn mê.
Tình trạng hôn mê được đo trên mức độ 3 đến 15
15 là mức hôn mê nhẹ . 3 là mức hôn mê sâu nhất.
Và nếu nhìn bạn có thể thấy rằng chỉ có một cách bạn có thể hôn mê đến mức độ 3.
Đó là khi hoàn toàn không có dấu hiệu của sự sống từ bên ngoài.
Tôi ở tình trạng hôn mê mức 3 đó hơn một tháng trời. và ở bên trong tôi là cấp độ hôn mê sâu nhất, giữa vành sự sống và cái chết tôi trải nghiệm mối liên kết hoàn toàn và sự nhận thức toàn diện của thế giới bên trong.
Gia đình tôi thì nhìn vào từ bên ngoài cố gắng tìm giải đáp một câu hỏi về sự tồn tại về khả năng kết nối từ não bộ hôn mê mà họ đang nhìn đến não bộ thực cái mà tôi định nghĩa đơn giản là chức năng của bộ não còn lại trong đầu tôi
Để đặt tình trạng này vào một bối cảnh rộng hơn, tôi muốn các bạn hãy tưởng tượng rằng mình là một người ngoài hành tinh bất diệt nhìn trái đất từ không gian và chương trình yêu thích của bạn trên đài truyền hình vệ tinh giải ngân hà là kênh Trái Đất, và chương trình yêu thích của bạn là chương trình người trái đất .
Và lý do mà tôi nghĩ nó sẽ rất thú vị với bạn là vì sự nhận thức rất thú vị
Nó rất khó lường trước được và thật mỏng manh.
Và đây là cách chúng ta bắt đầu .
Chúng ta đều bắt đầu ở thung lũng Awash ở Ethiopia.
Chương trình bắt đầu với những hiệu ứng đặc biệt hoành tráng, bởi có sự biến đổi khí hậu đầy đe doạ-- điều này khá thú vị ngang với hiện tại
Bởi trái đất quay quanh trục của nó và sự biến đổi khí hậu đầy đe doạ kia, chúng ta phải tìm ra cách tìm được thức ăn ngon hơn và chúng ta phải học -- Lucy kìa;đó chính là cách chúng ta bắt đầu -- Chúng ta phải học cách làm bể xương thú vật, dùng dụng cụ để làm điều đó và ăn tuỷ chúng để bộ não chúng ta lớn dần.
Vì thế chúng ta thực ra nuôi dưỡng sự nhận thức của mình bằng cách đối chọi với sự đe doạ của trái đất.
Bây giờ bạn hãy tiếp tục xem sự nhận thức tiến hoá đến điểm mà tại đây ở Madhya Pradesh,Ấn độ có một trong hai hòn đá nghệ thuật nổi tiếng được tìm thấy.
đó là một bộ phận hình chén mà phải tốn 40 đến 50000 nhát chạm khắc bằng dụng cụ đồ đá mới tạo nên được, và nó là sự biểu hiện của nghệ thuật được biết đến đầu tiên trên hành tinh này.
Và lý do mà nó liên kết chúng ta với sự nhận thức ngày nay là cái mà tất cả chúng ta vẫn có ngày nay, hình đầu tiên chúng ta vẽ khi còn là một đứa trẻ là một vòng tròn.
và rồi thứ tiếp theo chúng ta làm là vẽ một dấu chấm ở giữa vòng tròn
chúng ta vẽ một con mắt-- và con mắt đó tiến hóa qua lịch sử của chúng ta.
Đây một vị thần Ai Cập Horus, là biểu tưởng của sự giàu có ,sự khôn ngoan và sức khỏe.
và cái đó quay về ngay với hiện tại với tờ dollar ở nước Mĩ có một con mắt trời.
Xem tất cả những điều này trong chương trình tivi từ vũ trụ, bạn nghĩ chúng tôi biết,chúng tôi hiểu rằng tài nguyên quí giá nhất trên hành tinh xanh này là sự nhận thức của chúng tôi.
Vì đó là thứ đầu tiên chúng tôi vẽ; chúng tôi bao quanh mình hình ảnh của nó; nó có lẽ là hình ảnh chung nhất của trái đất.
Nhưng chúng tôi không hề như thế.Chúng tôi xem nhận thức của mình là điều hiển nhiên.
Khi tôi sản xuất ở Los Angeles,tôi chưa bao giờ nghĩ về nó một giây.
Cho đến khi nó bị lấy ra khỏi tôi, tôi chưa bao giờ nghĩ về nó.
Và điều mà tôi học được từ tai nạn đó và trong suốt thời gian hồi phục là sự nhận thức đang bị đe dọa trên hành tinh này ở cách mà nó chưa bao giờ được đe dọa trước đây.
Đây là một số ví dụ.
Và lý do tôi được vinh dự đứng đây để nói hôm nay tại Ấn độ là bởi vì Ấn độ có một sự khác biệt đau lòng của một đất nước là trung tâm thế giới về chấn thương sọ não.
Những con số thống kê thật đau lòng.
Không có sự ngắt quãng mạnh và đột ngột nào được tạo ra giữa não bộ thật và tiềm năng não bộ hơn là chân thương sọ não trầm trọng.
mỗi một người có thể sẽ phải chịu cả mười năm điều trị hồi sức, có nghĩa là nếu không thay đổi điều gì, Ấn độ đang chồng chất một nhu cầu của nghìn năm điều trị hồi sức,
Điều bạn tìm thấy ở Mỉ là cứ 20 giây có một chấn thương-- là 1 nghìn rưỡi mỗi năm-- mỗi 40 giây là một cơn đột quỵ và có ai đó mắc bệnh mất trí nhớ Alzheimer mỗi 70 giây
tất cả những căn bệnh này biểu hiện sự cắt đứt giữa não bộ ảo và não bộ thực.
và nếu bạn nhìn toàn bộ trái đất, đây là một vài loại khác .
Tổ chức sức khỏe thế giới nói với chúng tôi rằng u sầu là căn bệnh số một trên thế giới về khía cạnh những năm sống với sự ốm yếu.
Chúng tôi tìm thấy nguồn thứ 2 của sự ốm yếu là chứng u sầu trong độ tuổi từ 15 đến 44.
Bọn trẻ cuả chúng ta đang trở nên trầm cảm với mức phát triển nhanh chóng đáng hoảng sợ.
Tôi khám phá trong quá trình hồi phục cuả mình rằng nguyên nhân thứ 3 về cái chết cuả thiếu niên là tự tử.
Nếu bạn nhìn vào những thứ khác -- sự chấn động não.
Một nửa ca nhập viện vào E.R cuả thanh niên là vì chấn động não.
Và nếu tôi nói về chứng đau nửa đầu, 40% dân số chịu đựng cơn đau đầu từng cơn .
15% chịu đựng chứng đau nửa đầu tiêu diệt họ từng ngày .
Tất cả những điều này là do -- chứng nghiện máy tính, thêm vào đó, thứ chúng ta làm thường xuyên nhất là sử dụng những máy móc điện tử đó.
Một thiếu niên trung bình gửi 3300 tin nhắn mỗi tháng.
Chúng ta đang nói về xã hội rút lui vào trầm uất và sự tách rời khi chúng ta có khả năng sẽ đối diện với sự thay đổi khí hậu thảm khốc tới.
Vì thế mà thứ bạn đang tự hòi khi xem chương trình người hành tinh là chúng ta đang đối diện và nhắm vào sự thay đổi khí hậu khủng khiếp đang tiến về phía chúng ta bằng cách phát triển sự nhận thức cuả chúng ta, hay chúng ta lại tiếp tục rút lui?
Và điều đó có thể sẽ dẫn bạn tới một ngày nào đó xem một tập tại trung tâm y tế Cedars-Sinai và nghĩ về sự khác biệt giữa bộ não tiềm năng và bộ não thật.
Có một hàng EEG MRI dày đặc lần dấu vết của 156 kênh thông tin.
Đây không phải là EEG của tôi tại Cedars; đây là EEG cuả bạn tối nay và tối qua.
Đó là thứ mà bộ não chúng ta làm mỗi tối để tiêu hoá một ngày và chuẩn bị liên kết từ bộ não tiềm năng khi chúng ta ngủ với bộ não thực khi chúng ta thức dậy vào buổi sáng hôm sau
Đây là tình trạng của tôi khi tôi trở về từ bệnh viện sau gần 4 tháng.
Hình móng ngựa mà bạn có thể nhìn thấy trong não sọ cuả tôi là nơi họ phẫu thuật và đi vào trong não tôi để làm những cuộc phẫu thuật
Nhưng nếu bạn nhìn vào con mắt cuả sự nhận thức, một con mắt mà bạn có thể thấy, tôi đang nhìn xuống, nhưng hãy để tôi kể cho bạn tôi cảm thấy thế nào lúc đó.
Tôi không cảm thấy trống rỗng. Tôi cảm thấy mọi thứ cùng một lúc.
Tôi cảm thấy đói và no,nóng và lạnh, vui vẻ và trầm uất. Bởi nãi là chiếc máy tính đa chức năng đầu tiên của thế giới, nó chứa nhiều tình trạng cùng một lúc.
và với tất cả máy điều chỉnh bên trong não tôi đã bị phá huỷ, tôi cảm giác được tất cả mọi thứ cùng một lúc.
Nhưng hãy quay vòng và nhìn vào trứơc mặt tôi.
Đây là cảnh quay tiến đến thời điểm mà hệ thống sức khoẻ của tôi được tháo ra
hãy nhìn vào đôi mắt kia. Tôi không có khả năng tập trung đôi mắt đó.
Tôi không thể đọc một hàng trong một cuốn sách.
Nhưng hệ thống đã giúp tôi hồi phục bởi gia đình tôi bắt đầu khám phá ra không có khái niệm lâu dài trong hệ thống sức khoẻ
tổn thương thần kinh ,10 năm phục hồi, yêu cầu một cái nhìn lâu dài.
Nhưng hãy nhìn say đôi mắt của tôi.
Đây là máy quét phóng xạ gamma sử dụng phóng xạ gamma để vẽ ra chức năng 3 chiều trong não bộ.
Cần một phòng thí nghiệm để thấy trên 3 chiều nhưng tôi nghĩ bạn có thể thấy trên 2 chiều sự cân đối đẹp và sự phát sáng cuả bộ não bình thường khi làm việc.
Đây là não cuả tôi.
đây là kết quả cuả hơn một phần ba não phải của tôi bị hùy hoại bởi cơn đột quỵ.
Vì thế khi chúng ta tiến về phía trước và khám phá về hệ thống sức khỏe đã đưa chúng ta đi gia đình tôi phải cố tìm ra giải pháp và câu trả lời.
Và trong quá trình tốn nhiều năm đó -- một trong những bác sĩ nói rằng sự hồi phục cuả tôi, mức độ tiến triển cuả tôi, từ số chấn thương đầu mà tôi chịu thật là thần kì.
Và đó là khi tôi bắt đầu viết một cuốn sách, bởi tôi không nghĩ nó thần kì,
tôi nghĩ đã có những yếu tố thần kì, nhưng tôi cũng không nghĩ là ai đó phải đấu tranh và tìm câu trả lời là đúng khi đây là bệnh dịch trong xã hội chúng ta.
Vì thế từ kinh nghiệm trong sự hồi phục cuả mình, tôi muốn chia sẻ 4 khía cạnh riêng -- Tôi gọi là 4 chữ C cuả sự nhận thức -- giúp tôi phát triển bộ não tiềm năng tiến về lại với não thật tôi dùng mỗi ngày .
Chữ C đầu tiên là cuộc huấn luyện nhận thức.
không giống như đống nát vụn cuả xe tôi, sự dẻo dai của não có nghĩa là luôn có khả năng điều trị huấn luyện bộ não để bạn có thể lấy lại mức độ nhận thức và ý thức.
Sự dẻo dai có nghĩa là luôn có hy vọng cho lý do cuả chúng ta -- hy vọng cho khả năng cuả chúng ta xây lại chức năng đó
Thật vậy, bộ não có thể xác định lại chính nó, và điều này được chứng minh bởi hai chuyên gia Hagen và Silve trong những năm 1970
Trên toàn cầu sẽ có tới 30% trẻ em ở trường học có những điểm yếu trong học hành mà không tự sửa chữa được, nhưng với điều trị đúng cách, chúng có thể được kiểm tra ,phát hiện và sửa chữa và tránh những thất bại tri thức.
Nhưng cái mà tôi khám phá ra là hoàn toàn không thể tìm ra ai cung cấp điều trị đó hay quan tâm.
Đây là cái bác sĩ thần kinh đưa cho tôi khi tôi thực sự tìm được ai đó ứng dụng được nó.
Tôi không phải là bác sĩ, vì thế tôi không nói về nhiều lần khám khác nhau.
Hãy chỉ nói về thang điểm IQ
IQ cao nhất là xử lý thần kinh bạn nắm bắt thông tin ghi nhớ và nhớ lại thông tin nhanh thế nào-- Điều đó cần thiết cho thành công trong cuộc sống ngày nay.
Và bạn có thể thấy ở đây có ba cột
chưa được kiểm tra-- đó là khi tôi chìm trong hôm mê
Và khi mà tôi dần đến điểm mà tôi đạt 79 điểm, đây là mức điểm dưới trung bình.
Trong hệ thống chăm sóc sức khoẻ , nếu bạn đạt mức trung bình , bạn ổn .
đó là khi tôi được xuất khỏi hệ thống.
IQ trung bình có nghĩa là gì?
Nó có nghĩa là khi tôi có 2 tiếng rưỡi để làm bài kiểm tra mà bất cứ ai ở đây chỉ tốn 50 phút tôi có lẽ sẽ đạt điểm F
Đây là mức rất rất thấp để được ra khỏi hệ thống chăm sóc y tế.
Rồi sau đó tôi được huấn luyện nhận thức.
để tôi cho bạn thấy điều gì xảy ra với cột bên phải Khi tôi tập luyện nhận thức qua thời gian
Điều này đáng lẽ không xảy ra
IQ đáng lẽ phải ổn định và vững chắc lúc 8 tuổi.
Tờ báo của hiệp hội y tế quốc gia kiểm tra cuốn hồi ký của tôi toàn diện điều này thật kì lạ
Tôi không phải là một bác sĩ.Tôi không có chút kiến thức y học nào.
Nhưng họ thấy những bằng chứng rằng có những thông tin giá trị và quan trọng trong cuốn sách này, và họ sẽ bình luận về nó khi họ kiểm tra nó toàn diện.
Nhưng họ có hỏi một câu hỏi. Họ hỏi rằng " điều này có thể lặp lại không?"
Đó là một câu hỏi khá hay bởi hồi ký của tôi đơn giản tôi đã tìm giải pháp cho mình như thế nào
Câu trả lời là có, và lần đầu tiên tôi rất vui có thể chia sẻ hai ví dụ.
Đây là một vài người và điều họ làm trong cuộc huấn luyện nhận thức lúc 7 và 11 tuổi.
Và đây là một người nữa ở phổ thông và đại học
Và người này đặc biệt thú vị.
Tôi sẽ không đi vào sự phân tán bên trong của những lần khám, nhưng họ vẫn còn có một vấn đề thần kinh.
Nhưng người đó có lẽ bị coi là không có khả năng học.
Và họ đi học đại học Và có một cuộc đời đầy cơ hội
Khía cạnh thứ hai: Tôi vẫn bị chứng đau nửa đầu.
Hai yếu tố có hiệu quả với tôi là đầu tiên 90% cơn đau đầu và cổ là do sự mất cân bằng của cơ bắp và xương.
Hệ thống xương hàmđóng vai trò quan trọng
Và khi tôi trải qua điều đó và tìm giải pháp, Đây là sự liên hệ giữa TMJ và răng.
Gần 30% dân số bị rối loạn, nhiễm bệnh hay răng hàm không hoạt động ảnh hưởng đến toàn cơ thể.
Tôi may mắn tìm được vị nha sĩ áp dụng toàn bộ công nghệ của vụ trụ mà bạn sắp thấy để chứng minh rằng nếu ông ta xếp lại răng hàm tôi những cơn đau đầu sẽ dần biến mất, và thế răng tôi đã không ở đúng chỗ.
Rồi ông ta chỉnh hàm tôi đúng vị trí trong khi xếp răng tôi thẳng hàng
Vậy rõ ràng răng giữ hàm tôi đúng vị trí.
Điều này ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể tôi.
Điều này nghe thật lạ hơn là một tuyên bố táo bạo-- Làm thế nào mà hàm lại ảnh hươtng đến toàn cơ thể? Để tôi đơn giản chỉ cho bạn thấy, Nếu mai tôi bảo bạn nhét một hạt cát vào giữa răng và đi dạo Bạn sẽ đi bộ được bao xa trước khi bỏ hạt cát ra?
Đó chỉ là một sự không thẳng hàng nhỏ.
Nhớ rằng , không có dây thần kinh trong răng
Đó là lý do trước và sau chương trình này đã chứng minh rằng Thật khó để thấy sự khác biệt.
Giờ bạn hãy nhét vài hạt cát vào giữa răng và thấy sự khác biệt.
Tôi vẫn bị chứng đau nửa đầu
Vấn đề tiếp theo xuất hiện là 90% cơn đau đầu và cổ gây ra bởi sự mất thăng bằng, 10% còn lại hầu hết là do, nếu bạn bỏ chứng phình mạch , ung thư não và những vấn đề về hormon-- vòng tuần hoàn máu.
Tôi được bảo thế này tại trung tâm y học UCLA, hình dung máu chảy khắp cơ thể bạn như một hệ thống kín.
Có một đường ống lớn máu chảy qua và xung quanh la dây thấn kinh lấy nguồn cung cấp chất dinh dưỡng từ máu.
Đơn giản thế.
Nếu bạn ấn vào đường ống bịt kín hai đầu Nó sẽ làm phình một chỗ nào khác.
Nếu chỗ phình đó ở trong dây thần kinh lớn nhất trong cơ thể, bộ não Bạn sẽ bị chứng đau nửa đầu
Đây là mức độ đau mà chỉ những người bị mới biết.
Sử dụng công nghệ này, Nó vẽ biểu đồ 3 chiều
MRI, MRA, MRV, một khối MRI.
Sử dụng công nghệ này, chuyên gia tại trung tâm y học UCLA có thể xác định Đường ống mạch máu bị nén ở đâu.
Một phẫu thuật mạch gỡ bỏ gần hết mạch gân đầu tiên ở hai bên cơ thể tôi
Trong những năm tháng sau đó Tôi cảm thấy dòng chảy thần kinh của chính sự sống quay về.
Giao tiếp - Communication - là chữ C tiết theo.
Nó rất quan trong. Tất cả nhận thức là về giao tiếp.
Và ở đây, may mắn thay, một trong những khách hàng của bố tôi có chồng làm việc tại Hội nghiên cứu khoa học của tổ chức Alfred Mann
Alfred Mann là một nhà vật lý và nhà cải cách tài giỏi ông bị mê hoặc với sự lấp đầy lỗ hổng trong nhận thức, phục hồi thính giác cho người điếc,thị giác cho người mù hay hoạt động cho người liêt.
Tôi sẽ cho bạn một ví dụ hôm nay về hoạt động cho người liệt.
Tôi mang theo từ Nam California chiếc máy FM này
Nó được cầm bằng tay.
Nó nặng không đến 1 gram
Vì thế cấy 2 chiếc vào cơ thể sẽ không nặng đến 1 dime.
Năm chiếc cũng chưa nặng bằng 1 đồng rupee.
Nó sẽ đi đâu bên trong cơ thể?
nó đã được thử nghiệm và kiểm tra mức chịu đựng trong cơ thể hơn 80 năm.
Nó đi vào và ở trong đó.
Đây là những nơi được cấy vào.
Khái niệm rằng chúng làm việc--chúng đang làm mẫu-- là ta đặt chúng tại những điểm cơ động của cơ thể nơi chúng được cần đến.
Đơn vị chính sẽ đi vào bên trong não.
một chiếc máy FM, ở trong vỏ của não, vỏ động cơ , sẽ gửi những tín hiệu trực tiếp từ những điểm cơ động trong những cơ bắp tương ứng để người đó có thể di chuyển cánh tay cùng lúc nếu họ mất kiểm soát cánh tay của mình.
Những chiếc FM khác cấy trong đầu ngón tay, ngay mặt tiếp xúc, sẽ gửi tin trở lại vỏ não cảm ứng , để người đó cảm giác được cảm giác chạm vào.
Đây có phải là khoa học viễn tưởng? Không. Bởi tôi đang mang trên mình sự ứng dụng đầu tiên của công nghệ này.
Tôi không có khả năng kiểm soát chân trái của mình.
Chiếc radio đang kiểm soát từng bước chân tôi đi. bộ cảm ứng nhấc chân cho tôi mỗi lần tôi bước đi.
Để kết thúc,tôi muốn chia sẻ lý do riêng tư khiến điều này có nghĩa thật nhiều với tôi và thay đổi hướng đi cuộc đời tôi.
Khi tôi hôn mê, một trong những sự tồn tại mà tôi cảm nhận được là có ai đó bảo vệ mình.
Khi tôi tỉnh khỏi hôn mê, tôi nhận ra gia đình mình , nhưng tôi không nhớ quá khứ của mình.
Dần dần ,tôi nhớ ra người bảo vệ đó là vợ tôi.
Và tôi thì thầm tin tốt đó qua quai hàm bị vỡ bị đóng chặt với người y tá đêm.
Và buổi sáng hôm sau , mẹ tôi tới giải thích rằng tôi đã không luôn trên giường trong căn phòng này, mà tôi làm việc ở hãng film ,đài truyền hình và rằng tôi bị tai nạn xe hơi và rằng tôi đã kết hôn , nhưng Marcy bị mất ngay trong tai nạn
trong thời gian tôi bị hôn mê, cô ấy được chôn ở quê nhà của cô ấy ở Phoenix.
Trong những năm tháng sau đó, tôi phải cố tìm ra cái gì còn lại với mình. nếu mọi thứ khiến hôm nay đặc biệt đều biến mất.
và tôi phát hiện những đe doạ này với nhận thức và cách nó đi khắp thế giới bao phủ cuộc sống của càng ngày càng nhiều người tôi khám phá ra cái thực sự còn lại
Tôi tin rằng chúng ta có thể vượt qua đe doa với nhận thức, rằng chương trình người trái đất sẽ vẫn được chiếu hàng thế kỉ nữa.
Tôi tin rằng chúng ta tất cả đều có thể vùng lên và toả sáng.
Cảm ơn rất nhiều.
(vỗ tay) Lakshmi Pratury: hãy ở lại một chút.
(vỗ tay) Các bạn biết không, khi tôi nghe về câu chuyện của Simon Hãy ngồi xuống;Tôi chỉ muốn nói chuyện với ông ấy một chút khi tôi đọc cuốn sách của ông ấy, tôi đã đến LA để gặp ông ấy
Và thế là tôi đã ngồi trong nhà hàng này đợi một người đàn ông đến người mà dĩ nhiên sẽ có chút khó khăn
Tôi không biết mình đã nghĩ gì vậy!
Và ông ta đến
Tôi đã không nghĩ rằng người mà tôi sắp gặp là ông ấy.
Rồi chúng tôi gặp và nói chuyện, Và ông ấy không giống như giống như một người không có gì hết
Và tôi ngạc nhiên trước vai trò của công nghệ trong sự hồi phục của ông.
Chúng tôi có quyển sách của ông ngoài kia ở quầy sách.
Thứ làm tôi ngạc nhiên là sự chi tiết từng tí một mà ông ấy viết về mỗi một bệnh viện ông ấy đến mỗi một điều trị ông ấy trải qua, mỗi một lần suýt thoát nạn của ông ấy, và sự tình cờ thế nào khi ông ấy gặp những công nghệ cách tân
Vì tôi nghĩ chi tiết nhỏ lướt qua con người rất nhanh.
Hãy kể chúng tôi nghe một ít về thứ ông đang mang ở chân
Simon Lewis: Tôi biết mình đã canh đến lúc này như không có thời gian để làm gì hết -- được thôi. Đây là thiết bị điều khiển.
nó ghi lại mỗi bước chân cuả tôi trong 5 ,6 năm qua
và nếu tôi làm thế này,có lẽ chiếc micro sẽ không nghe thấy.
tiếng kêu nhỏ đó nối tiếp 2 tiếng kêu nưã đã được bật/
khi tôi ấn lần nữa ,nó sẽ kêu 3 lần điều đó nghĩa là nó đã sẵn sàng để hoạt động.
đó chính là bạn tôi. ý tôi là, tôi sạc nó mỗi tối .
và nó hoạt động. Nó hoạt động .
và điều tôi sẽ nói thêm nhưng vì không có thời gian...
nó làm điều gì ư? hãy để tôi cho các bạn xem dưới đây.
ngay dưới đây,nếu chiếc camera có thể thấy, là một chiếc anten nhỏ
ngay dưới gót chân tôi có một thiết bị cảm ứng phát hiện khi chân tôi rời mặt đất-- nó được gọi là thiết ị nâng gót .
nó lúc nào cũng nhấp nháy . tôi sẽ gỡ nó ra để các bạn có thể thấy
nó luôn nhấp nháy . Nó đang gửi tính hiệu tức thời .
và nếu bạn đi nhanh hơn, nếu tôi đi nhanh hơn, nó nhận ra cái gọi là quãng thời gian là quãng giữa mỗi lần nâng gót
và nó tăng mức độ kích thích .
thứ khác mà họ đang thí nghiệm -- mà tôi đã không có thời gian để nói trong bài diễn thuyết của mình -- là họ phục hồi chức năng thính giác cho hàng ngàn người điếc .
tôi có thể kể cho bạn câu chuyện ;đây sẽ là một công nghệ bị bỏ rơi, nhưng Alfred Mann gặp người bác sĩ sắp nghỉ hưu bác sĩ Schindler ông ấy sắp nghỉ hưu -- tất cả kĩ thuật sắp bị mất đi, bời không một nhà y tế nào tiếp nối vì đó chỉ là một vấn đề nhỏ.
Nhưng có hàng triệu người điếc trên thế giới, và phương pháp câý Cochlear đã mang lại thính giác cho hàng nghìn người.
Nó hiệu quả.
một kĩ thuật khác họ đang thử nghiệm trên võng mạc nhân taọ cho người mù.
và đây là thế hệ có thể cấy.
tôi đã không nói đến trong bài diễn thuyết đây thực ra là bộ xương ngoài .
tôi nên làm rõ điều này.
vì thế hệ đầu tiên là xương ngoài nó bao quanh chân quanh phần bị ảnh hưởng
tôi phải nói với các bạn rằng,chúng kì diệu -- có hàng trăm con người luôn làm việc trong toà nhà đó-- kĩ sư, nhà khoa học, thành viên đội khác --
Alfred Mann đã thành lập tổ chức này để thúc đẩy cuộc nghiên cứu này bởi ông ta thất không có công ty nào sẽ đâu tư vào đây
khán giả quá ít
bạn nghĩ có rất nhiều người bại liệt trên thế giới, nhưng khán giả quá ít và lượng thời gian và số nghiên cưú những khoản thanh toán FDA thời gian thu lợi lại quá nhiều để V.C có thể quan tâm đến .
Vì thế ông ấy thấy nhu cầy và ông ấy nhảy vào
Ông ta là một con người rất vượt trội.
Ông ta tạo ra rất nhiều khoa học đỉnh cao.
LP: Khi bạn có dịp , hãy dành chút thời gian với Simon.
Cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Xin chào buổi sáng tất cả các bạn.
Tôi đang làm việc với những sinh vật bé xíu tên là tế bào.
Và hãy để tôi kể các bạn nghe việc nuôi cấy những tế bào trong phòng thí nghiệm diễn ra như thế nào.
Phòng thí nghiệm nơi tôi làm việc là nơi những tế bào được tách ra khỏi môi trường tự nhiên của chúng.
Chúng tôi đặt chúng vào những cái đĩa mà chúng tôi hay gọi là đĩa petri .
Và chúng tôi cho chúng ăn - tất nhiên là vô trùng - phương tiện nuôi cấy tế bào - giống như thức ăn của chúng - và chúng tôi nuôi chúng trong những tủ ấp.
Tại sao tôi thực hiện điều này?
Chúng tôi quan sát những tế bào trên đĩa, và chúng chỉ ở trên bề mặt.
Nhưng điều chúng tôi thực sự đang làm trong phòng thí nghiệm là lấy mô ra khỏi tế bào.
Thế nghĩa là gì?
Nghĩa là chúng tôi đang nuôi một trái tim thật, hoặc có thể nói là, một mảnh xương mà có thể cấy vào trong cơ thể.
Không chỉ vậy, chúng còn có thể được dùng làm các mô hình bệnh tật.
Với mục đích này, những kĩ thuật nuôi cấy tế bào truyền thống thật sự không đảm đương được.
Những tế bào tỏ ra nhớ nhà; cái đĩa không giống như nhà của chúng.
Nên chúng tôi cần tái tạo môi trường sống tự nhiên cho chúng để giúp chúng tồn tại.
Chúng tôi gọi cách thức này là mô hình mô phỏng sinh học - sao chép môi trường trong phòng thí nghiệm.
Lấy quả tim làm ví dụ, \
Điều gì khiến quả tim khác biệt?
Quả tim đập một cách nhịp nhàng, không ngừng nghỉ và miệt mài.
Chúng tôi sao chép đặc điểm này vào trong phòng thí nghiệm bằng cách áp dụng hệ thống nuôi cấy tế bào với các điện cực.
Những điện cực này hoạt động giống như những máy điều hòa nhịp tim tí hon giúp tế bào hợp tác trong phòng thí nghiệm.
Chúng ta còn biết điều gì nữa về trái tim?
Tế bào cơ tim khá tham lam.
Cơ chế tự nhiên nuôi sống tế bào cơ tim trong cơ thế bạn bằng đường cung máu dày đặc.
Trong phòng thí nghiệm, chúng tôi tách các phần thành những khuôn nhỏ trong những vật liệu sinh học nơi chúng tôi nuôi tế bào. Và cách này giúp việc nuôi cấy tế bào được trôi chảy, thức ăn của tế bào qua những cái giàn nơi chúng tôi nuôi tế bào - rất giống với những gì bạn tưởng tượng từ ống mao dẫn trong quả tim.
Nên tôi rút ra bài học đầu tiên: Những gì lớn lao của cuộc sống đều từ những điều bé nhỏ.
Hãy lấy sự kích điện làm ví dụ.
Hãy xem chỉ một yếu tố có thể mang tầm quan trọng như thế nào.
Góc bên trái, bạn nhìn thấy hình ảnh một mô cơ tim đang hoạt động mà tôi tách từ tế bào của chuột thí nghiệm.
Nó khoảng cỡ của một cây thục quỳ nhỏ.
Và sau một tuần, nó bắt đầu đập.
Bạn hãy nhìn lên góc trên bên trái.
Không sao cả nếu bạn không nhìn thấy rõ.
Thật tuyệt vời khi thấy những tế bào đó đập.
Nhưng điều thật sự tuyệt vời hơn nữa là khi những tế bào đó được kích thích bằng điện như dùng máy điều hòa nhịp tìm, thì chúng đập càng mạnh hơn.
Và tôi lại có thêm bài học thứ hai: tế bào làm hết mọi việc.
Đôi khi, những kĩ sư mô tế bào gặp phải vài sự khủng hoảng nhân dạng, vì những kiến trúc sư xây cầu và xây những thứ to lớn, những kĩ sư máy tính thì làm ra máy tính, còn việc chúng tôi làm là thúc đẩy những tế bào tự tạo ra công nghệ cho nó.
Điều này nghĩa là gì?
Hãy lấy ví dụ thật đơn giản.
Hãy tự nhủ bản thân rằng tế bào không phải một khái niệm trừu tượng.
Hãy nhớ rằng tế bào của chúng ta duy trì sự sống cho ta theo một cách rất tự nhiên.
"Chúng ta là những thứ chúng ta ăn," có thể diễn đạt lại là," Chúng ta là những gì tế bào của ta ăn."
Và trong trường hợp những thực vật trong ruột của ta, những tế bào này có thể không phải là người.
Nhưng cũng cần lưu ý là những tế bào cũng hỗ trợ quá trình sống của chúng ta.
Sau những thính giác, thị giác, xúc giác, vị giác và khứu giác là tập hợp tế bào tiếp nhận thông tin và phiên dịch cho chúng ta.
Một câu hỏi được đặt ra là: chúng ta có nên mở rộng khả năng quản lí môi trường ra gồm cả hệ sinh thái của chính cơ thể chúng ta không?
Tôi mời các bạn cùng thảo luận tiếp với tôi về chủ đề này, và tôi cũng chúc các bạn nhiều may mắn.
Chúc cho những tế bào không bị ung thư của bạn không trở thành sinh vật bị đe dọa.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Sau khi tự cắt cổ tay bằng mảnh gương vỡ cô gái rơi vào giấc ngủ chập chờn, mệt mỏi ở một ga xe lửa
Vào sáng sớm, khi nhà vệ sinh ở ga tàu mở cửa Cô thấy hai chân đau rã rời, nhưng vẫn cố gắng bước đi
Khi cô thấy hình ảnh mình trong gương, cô bắt đầu khóc.
Gương mặt cô bẩn thỉu và đẫm nước mắt; áo của cô rách rưới và dính đầy máu
Cô ấy trông như thể đã ở ngoài đường 3 tháng chứ không phải mới 3 ngày.
Cô cố gắng hết sức kỳ rửa bản thân
Tay và bụng cô ấy đau khủng khiếp
Cô cố rửa vết thương, Nhưng mỗi khi cô ấy ấn vào nó, máu lại bắt đầu chảy.
Cô cần được khâu vết thương, nhưng cô chắc chắn sẽ không tới bệnh viện
Họ đã từng gửi trả cô về nhà
Về với ông ta.
Cô thắt chặt áo khoác của mình -- phải, thắt chặt áo khoác để cầm máu
Cô nhìn lại mình trong gương.
Cô trông khá hơn trước một chút nhưng vẫn cần được chăm sóc.
Lúc ấy, cô chỉ biết làm một việc duy nhất.
Cô đi ra khỏi nhà ga và đến một tủ điện thoại công cộng gần đó.
(Tiếng chuông điện thoại) (Tiếng chuông điện thoại) Giọng nữ: Samaritans, tôi có thể giúp gì?
Xin chào, đây là Samaritans. Tôi có thể giúp gì?
Cô gái: (Khóc) Em -- Em không biết.
Giọng nữ: Chuyện gì đã xảy ra? Giọng em nghe rất đau khổ.
(Cô gái khóc) Sao chúng ta không bắt đầu với tên em?
Tôi là Pam. Tôi có thể gọi em là gì?
Em đang nói chuyện từ đâu?
Em an toàn chứ?
Đây là một tủ điện thoại ở London.
Giọng em nghe rất trẻ. Em bao nhiêu tuổi?
Mười bốn tuổi.
Và điều gì đã khiến em đau khổ đến vậy?
Em chỉ muốn chết. Mỗi ngày em tỉnh dậy và ước mình đã chết.
Nếu ông ta không giết em thì em nghĩ, em muốn tự mình làm việc đó.
Pam: Tôi vui vì em đã gọi.
Hãy kể từ đầu nào.
Sophie Andrews: Pam tiếp tục dịu dàng kêu cô gái nói về bản thân.
Cô không nói nhiều; Có rất nhiều đoạn im lặng.
Nhưng cô biết cô ở đó, và việc có Pam ở bên kia đầu dây khiến cô cảm thấy an lòng.
Cô gái 14 tuổi gọi cuộc điện thoại đó chính là tôi.
Tôi chính là người ở trong tủ điện thoại.
Tôi đã chạy trốn khỏi nhà, ngủ bụi trên những con đường ở London.
Lúc ấy tôi đang bị lạm dụng tình dục bởi cha tôi và bạn ông ta.
Tôi tự làm đau mình mỗi ngày, tôi đã thử tự tử.
Lần đầu tôi gọi cho Samaritans, tôi mới 12 tuổi và hoàn toàn tuyệt vọng.
Khi đó mẹ đã bỏ rơi tôi được một vài tháng. bà ra đi và để tôi ở lại nhà.
Và sự lạm dụng mà tôi phải trải qua dưới bàn tay của cha tôi và bạn ông ta đã khiến tôi bị hủy hoại hoàn toàn.
Tôi đã chạy trốn, tôi đã bỏ học, Tôi đã say xỉn về nhà.
Tôi mất tất cả hy vọng và chỉ muốn chết.
Và đó là khoảnh khắc Samaritans xuất hiện.
Samaritans đã phổ biến từ năm 1953.
Đó là một đầu số trợ giúp 24/7 ở Anh dành cho bất cứ ai cảm thấy tuyệt vọng hoặc muốn tự vẫn.
Điều mà tôi đã trải qua.
Tình nguyện viên trả lời các cuộc gọi suốt 24h mọi ngày trong năm mọi cuộc gọi đều được giữ bí mật
Trong thời niên thiếu của tôi khi tôi tuyệt vọng nhất, Samaritans trở thành cứu tinh của tôi.
Họ cam kết với tôi một sự bí mật tuyệt đối.
Và điều đó cho phép tôi tin tưởng họ.
Dù cho câu chuyện của tôi có gây khó chịu đến thế nào,
họ đều không thể hiện ra. Họ luôn ở đó với tôi, luôn lắng nghe mà không hề phán xét.
Hầu hết trường hợp, họ động viên tôi tìm kiếm sự trợ giúp; Tôi chưa bao giờ cảm thấy mất kiểm soát với họ kể cũng thú vị vì tôi cảm thấy mình mất kiểm soát hoàn toàn với mọi thứ trong cuộc sống.
Cảm giác như hành động tự hại bản thân là điều duy nhất tôi có thể kiểm soát.
Vài năm trước, tôi đã xoay xở để kiểm soát một số thứ trong cuộc đời mình.
Và tôi đã có sự hỗ trợ thích hợp xung quanh tôi cho phép tôi sống với những gi đã xảy ra.
Tôi đã trở thành một người sống sót từ nạn lạm dụng thay vì một nạn nhân.
Ở tuổi 21, tôi liên lạc lại với Samaritans
Lần này là vì tôi muốn trở thành một tình nguyện viên
Muốn được đền đáp bằng một điều gì đó cho tổ chức đã thực sự cứu vớt cuộc đời tôi.
Tôi biết chỉ đơn giản là lắng nghe một cách đồng cảm cũng có thể mang đến tác động vô cùng lớn.
Tôi biết việc có ai đó lắng nghe tôi mà không hề phán xét sẽ mang đến một sự khác biệt to lớn.
Nên tôi bắt kịp chương trình học tìm một người tôi có thể thuyết phục để cho tôi một công việc và tận hưởng việc làm tình nguyện viên ở Samaritans.
Và khi tôi nói "thưởng thức", đó là một từ kì cục vì không ai lại muốn suy nghĩ về một người hoàn toàn khốn cùng hoặc đau đớn.
Nhưng tôi biết tác động to lớn của một đôi tai biết lắng nghe và việc có ai đó ở bên tôi trong giờ phút tuyệt vọng đó tạo nên tác động to lớn nhất và tôi có một cảm giác rất trọn vẹn khi tôi có thể giúp đỡ mọi người như một "Samaritan".
Trong những năm tôi làm việc ở Samaritans, tôi được yêu cầu thực hiện nhiều vai trò.
Nhưng tôi nghĩ đỉnh điểm là năm 2008, Khi tôi được yêu cầu giữ chiếc ghế quản lý tổ chức trong ba năm.
Vậy là tôi đã từ một người gọi điện tổn thương từ tủ điện thoại, tuyệt vọng tìm sự giúp đỡ thành người đứng đầu của một tổ chức cấp quốc gia và chịu trách nhiệm cho 22.000 tình nguyện viên.
Tôi thật sự thường đùa rằng nếu bạn cứ gọi điện đến hoài có khi sau này bạn sẽ quản lý chỗ đó luôn
(Tiếng cười) Vốn là điều tôi đã làm.
Trong thế giới này, nơi mà chúng ta cố chuyên nghiệp hóa mọi thứ, tôi đoán vậy tôi thật sự hiểu hành động lắng nghe đơn giản đó có thể thay đổi cuộc đời một con người.
Tôi nghĩ nó là một hình mẫu đơn giản có thể áp dụng vào mọi khía cạnh của cuộc sống.
Những năm 1980, khi tôi gọi đến Samaritans lạm dụng trẻ em là một vấn đề không ai muốn nói đến.
Nạn nhân thường bị đổ lỗi, nạn nhân thường bị phán xét.
Và nó là một chủ đề xấu hổ, không ai thực sự muốn nói về nó.
Ngày hôm nay, sự phán xét và nỗi xấu hổ vây quanh một vấn đề khác.
Có một vết nhơ khác ở ngoài kia.
Và vết nhơ của ngày hôm nay là việc bàn về sự cô đơn.
Sự cô đơn và cô lập gây nên những ảnh hưởng lớn đến sức khỏe.
Việc sống cơ đơn có thể gây ra một tác động rõ rệt lên cơ thể bạn.
Những nghiên cứu có hệ thống gần đây cho thấy nó thật sự làm gia tăng tỉ lệ tử vong, hay tỉ lệ chết trẻ, đến hơn 30 phần trăm.
Nó có thể làm tăng huyết áp, tăng mức độ trầm cảm và thật sự tương đương với tỉ lệ tử vong do lạm dụng rượu bia hay thuốc lá.
Cô đơn thậm chí gây hại hơn hút 15 điếu thuốc
Trong 1 ngày.
Không phải một đời, mà chỉ trong một ngày.
Nó cũng góp phần làm trầm trọng thêm bệnh giảm sút trí tuệ.
Nên nghiên cứu gần đây cũng chỉ ra người cô đơn có nguy cơ mắc Alzheimer cao gấp đôi người bình thường.
Tất nhiên, có nhiều người sống một mình nhưng không cô đơn.
Tuy nhiên chăm sóc một người bị bệnh suy giảm trí tuệ có thể là một việc rất cô đơn.
Một nghiên cứu nổi bật gần đây chỉ ra một định nghĩa rất rõ ràng về sự cô đơn.
Cô đơn là một cảm giác khó chịu khách quan bởi việc thiếu hoặc mất kết nối giữa người với người
Và nó xảy ra khi có sự chênh lệch giữa mức độ chất và lượng của những mối quan hệ mà chúng ta có với mức độ mà chúng ta muốn.
Trong đời tôi, sự giúp đỡ tốt nhất mà tôi từng nhận được đến từ những mối liên kết cá nhân và việc được lắng nghe một cách đầy cảm thông.
Những chuyên gia, tôi biết rõ tôi đang nói chuyện trong căn phòng đầy chuyên gia, là vô cùng quan trọng
Nhưng đối với tôi, một tình nguyện viên hi sinh thời gian cá nhân để lắng nghe tôi một cách bí mật và không phán xét có một tác động to lớn, làm thay đổi cuộc đời tôi.
Và đó là một điều thật sự ở lại bên tôi.
Nên như bạn có thể thấy, trong thời niên thiếu của tôi tôi hoàn toàn lạc lối, tôi tồn tại mỗi ngày tự hỏi không biết ngày mai mình có còn sống hay không
Nhưng tác động to lớn của việc có người lắng nghe tôi duy trì trong tôi.
Khi tôi cuối cùng đã có mục đích sống khi tôi cảm thấy mình có thể sống với những chuyện đã xảy ra tôi muốn đền đáp.
Và theo kinh nghiệm của tôi, những người đã được giúp đỡ theo một cách khiến cuộc đời họ thay đổi luôn luôn muốn đền đáp lại.
Nên tôi đền đáp bằng cách bỏ ra 25 năm làm tình nguyện viên cho Samaritans.
Và sau đó, vào năm 2013, Nhận ra toàn bộ vấn đề của sự cô đơn tôi thành lập một đường dây trợ giúp quốc gia mới ở Anh cho người già, gọi là The Silver Line, với mục đích hỗ trợ người già neo đơn.
Trong thời gian ngắn hoạt động, chúng tôi đã nhận 1.5 triệu cuộc gọi.
Và tôi biết chúng tôi đã tạo ra tác động lớn lao, dựa trên những phản hồi nhận được
Một số người gọi đến chỉ để có một cuộc trò chuyện thân thiện cũng có thể để tìm thông tin về dịch vụ công ở địa phương.
Một số khác gọi đến vì họ muốn tự tử.
Một số gọi đến để báo cáo về việc bị lạm dụng.
Và một số chỉ đơn giản, như tôi đã từng, đầu hàng trước cuộc sống.
Tôi nghĩ thành lập một đường dây trợ giúp là một ý tưởng thật sự đơn giản.
Tôi nhìn lại những ngày đầu, khi tôi có một danh xưng kiêu kì, tổng giám đốc, Tôi là tổng giám đốc của chính tôi.
Phải nói rằng, tôi đã có cuộc gặp tuyệt nhất trong sự nghiệp của mình (Tiếng cười) làm tổng giám đốc của chính mình.
Nhưng mọi chuyện cứ tiến triển, và giờ năm 2017 chúng tôi có một đội ngũ 200 người lắng nghe những người lớn tuổi mỗi ngày trong năm, 24/7.
Chúng tôi cũng có 3000 tình nguyện viên thực hiện những cuộc gọi hàng tuần từ nhà của họ.
Với những người thích thư tay, Chúng tôi cũng cung cấp Silver Letters, chúng tôi ghi những lá thư tay cho những người già vẫn thích việc nhận thư.
Và chúng tôi đã giới thiệu một thứ gọi là Silver Circles -- bạn hẳn để ý tôi làm chủ từ "Silver" -- đặt "silver" trước một thứ và thứ đó của chúng tôi
Silver Circles là một cuộc gọi nhóm nơi mọi người nói về những sở thích tương đồng.
Nhóm ưa thích của tôi là nhóm âm nhạc, nơi mọi người, mỗi tuần, chơi nhạc cụ cho nhau nghe qua điện thoại.
Không phải lúc nào cũng cùng một nốt ở cùng một thời điểm.
(Tiếng cười) Nhưng họ thật sự vui.
Và "vui" là một từ thú vị, vì tôi đã nói rất nhiều về sự tuyệt vọng, cô đơn và lẻ loi.
Nhưng nếu bạn đến đường dây của chúng tôi ở Anh, bạn sẽ nghe thấy tiếng cười
Vì ở Silver Line, chúng tôi muốn nuôi dưỡng cuộc sống tuyệt vời của những người già cùng tất cả những trải nghiệm mà họ mang đến.
Và đây là một ví dụ, một trích đoạn của một trong số những cuộc gọi của chúng tôi
(Âm thanh) Chào buổi sáng, bạn đang gọi đến Silver Line.
Tôi là Alan, tôi có thể giúp gì? Giọng nữ: Chào buổi sáng Alan.
Alan: Xin chào. Giọng nữ: (hớn hở) Xin chào!
Alan: Sáng nay bạn cảm thấy thế nào?
Giọng nữ: Tôi ổn, cảm ơn.
Alan: Tôi vui khi biết thế.
Giọng nữ: Điện thoại thật tuyệt vời, anh biết chứ?
Alan: Nó là một phát minh đặc biệt, nhỉ?
Giọng nữ: Tôi nhớ khi tôi còn là một đứa bé rất nhiều năm về trước, nếu anh muốn gọi điện cho ai đó anh phải tới cửa hàng và dùng điện thoại ở cửa hàng trả tiền sử dụng điện thoại cho cửa hàng và sau đó thực hiện cuộc gọi.
Nên anh không thể gọi điện bất cứ khi nào anh muốn.
Alan: Ồ, thật bất ngờ.
Giọng nữ: (Tiếng ho) Ồ, tôi xin lỗi.
(Tiếng ho) Thứ lỗi cho tôi.
Anh phải, anh biết đấy, để dành cuộc gọi của mình cho những lúc thật sự quan trọng.
Và giờ, tôi ở đây, ngồi trong nhà của mình vẫn còn mặc chiếc váy ngủ, vẫn sử dụng được điện thoại, điều đó không tuyệt vời sao?
Alan: Vâng, đúng vậy. (Tiếng cười) SA: Và đó là một cuộc gọi điển hình mà chúng tôi thường nhận được.
Một người thật sự xem chúng tôi như người trong gia đình.
Nên tôi nghĩ, Silver Line đang giúp những người già giống như cách mà Samaritans đã giúp tôi.
Họ ở đó 24/7, họ lắng nghe một cách bí mật và thường không cho lời khuyên nào cả.
Chúng tôi lắng nghe mà không đưa ra lời khuyên thường xuyên đến mức nào?
Điều đó thật sự rất khó.
Thường trên cuộc gọi, một cụ già sẽ nói, "Anh cho tôi vài lời khuyên được không?" Và 20 phút sau, họ nói, "Cám ơn vì lời khuyên của anh"
và chúng tôi nhận ra mình chưa đưa lời khuyên nào cả.
(Tiếng cười) Chúng tôi lắng nghe và lắng nghe, và chúng tôi không hề ngắt lời
Nhưng với người đó, có lẽ chúng tôi đã cho lời khuyên.
Gần đây chúng tôi có khảo sát trên The Silver Line với 3000 người lớn tuổi, hỏi về cảm nghĩ của họ với dịch vụ của chúng tôi.
Và một cụ già đơn giản quay lại và nói, lần đầu tiên trong đời bà, bà có được cái mà chúng tôi gọi trong trò cricket là một thủ thành và là cái mà các bạn gọi trong trò bóng chày là người bắt bóng.
Tôi đã ở đây 48 tiếng, và tôi đang nói tiếng Anh Mỹ
họ sẽ không nhận ra khi tôi về nhà.
(Tiếng cười) Nhưng lần đầu tiên trong đời, bà ấy có một người bắt bóng, điều này rất, rất quan trọng.
Và giờ nó trở thành một vòng tuần hoàn, vì thật sự, những người đã gọi đến Silver Line để tìm kiếm một người bắt bóng nay trở thành người bắt bóng bằng cách đền đáp lại trở thành những tình nguyện viên và là một phần trong gia đình chúng tôi
Nên tôi kết thúc bài nói chuyện của mình tại chính nơi tôi đã bắt đầu, về trải nghiệm của chính tôi.
Vì khi tôi nói về cuộc đời mình tôi luôn nói rằng tôi đã may mắn
Và mọi người thường hỏi tôi tại sao.
Đó là vì, ở mọi giai đoạn trong đời mình tôi đều may mắn có được ai đó ở cạnh mình vào đúng thời điểm một ai đó tin tưởng tôi, vốn là điều đã giúp tôi tin tưởng vào bản thân thêm một chút, đó thật rất quan trọng.
Và mọi người đều cần một người bắt bóng ở một thời điểm nào đó trong cuộc đời họ.
Đây là người bắt bóng của tôi.
Cô ấy chính là Pam.
Và cô ấy đã trả lời cuộc gọi của tôi khi tôi mới 14 tuổi, trong tủ điện thoại hơn 30 năm về trước.
Cho nên đừng bao giờ đánh giá thấp khả năng của một kết nối đơn giản giữa người với người
Vì nó thường mang sức mạnh có thể cứu cả một cuộc đời.
Cám ơn các bạn.
(Tiếng vỗ tay)
Vâng, Tôi bắt đầu với một quảng cáo được truyền cảm hứng bởi George Orwell mà Công ty Apple đã phát hành vào năm 1984
(Phim) Big Brother: Chúng ta là một tập thể với một ý chí, một quyết tâm, một sự nghiệp.
Kẻ thù của chúng ta sẽ tự nói cho đến chết, và chúng ta sẽ chiến đấu khi họ đang bối rối.
Chúng ta sẽ đánh bại họ.
Narrator: vào ngày 24 tháng 1, Hãng máy tính Apple sẽ giới thiệu chiếc Macitosh
Và bạn sẽ thấy tại sao năm 1984 không hề giống "1984"
Rebecca MacKinnon: Vâng, thông điệp cốt yếu của đoạn phim vẫn còn rất mạnh mẽ cho đến tận hôm nay.
Công nghệ được tạo ra bởi những công ty cách tân sẽ tạo ra tự do cho chúng ta.
Hơn hai thập kỷ sau đó, Apple ra mắt iPhone ở Trung quốc và bỏ Đức Đạt Lai Lạt Ma ra cùng với một số ứng dụng nhạy cảm về chính trị khác theo đề nghị của chính phủ Trung quốc cho những ứng dụng tiếng Trung.
Nhà vẽ tranh biếm họa chính trị Mỹ, Mark Fiore cũng có ứng dụng biếm họa của mình được kiểm duyệt ở Mỹ bởi vì một số nhân viên Apple lo lắng rằng nó sẽ gây khó chịu cho một vài nhóm.
Ứng dụng của ông đã không được chấp thuận cho đến khi ông giành được giải Pulizer.
Một tạp chí tin tức của Đức, Stern, đã có những ứng dụng bị loại bỏ bởi vì bộ phận chăm sóc khách hàng của Apple cho rằng nó có một chút gì đó bất bình thường đối với người sử dụng bất chấp thực tế rằng đây là một tạp chí hợp hoàn toàn hợp pháp để bán ở các sạp báo trên toàn nước Đức.
Và đã có nhiều tranh luận hơn, gần đây Apple đã loại bỏ một ứng dụng phản kháng của người Palestine sau khi chính phủ Israel tuyên bố những mối quan tâm rằng nó có thể được sử dụng để tổ chức các cuộc tấn công bạo động.
Vì vậy, đây là vấn đề của chúng ta,
chúng ta có một tình huống là những công ty tư nhân đang áp dụng các tiêu chuẩn kiểm duyệt một cách khá tùy tiện và thông thường là hẹp hơn so với những tiêu chuẩn hiến pháp về tự do ngôn luận mà chúng ta đang có ở các nền dân chủ.
Hoặc là họ đang họ đáp ứng những yêu cầu kiểm duyệt của những chế độ độc tài không phản ánh sự đồng tình của người dân về cai trị.
Hoặc họ đang đáp ứng những yêu cầu và các mối quan tâm của chính phủ không có thẩm quyền đối với phần lớn hoặc hầu hết những người dùng hoặc người xem đang tương tác với các nội dung câu hỏi.
Vì vậy trong tình huống này.
Trong thế giới tiền Internet, chủ quyền đối với những tự do vật lý, hoặc tương tự, là đang bị điều khiển hoàn toàn bỏi chính quyền các quốc gia.
Nhưng bây giờ chúng ta có những nhận thức mới về chủ quyền cá nhân trong không gian mạng.
Và quyết định của họ về luật phần mềm, kĩ thuật, thiết kế, điều khoản dịch vụ tất cả các hoạt động như luật qui định những gì chúng ta có thể hoạt không thể làm đối với cuộc sống 'số'.
Và những chủ quyền, có tính chất xuyên xuốt, liên kết với nhau một cách toàn cầu này, theo một vài cách nào đó thách thức chủ quyền của các quốc gia theo những cách rất thú vị nhưng đôi khi cũng hành động vượt ra và mở rộng nó vào khi mà điều khiển vượt quá những gì mọi người có thể hoặc không thể làm với thông tin có nhiều tác động hơn bao giờ hết đối với việc thi hành quyền lực trong thế giới vật chất.
Sau tất cả, dù cho các nhà lãnh đạo của thế giới tự do cần một chút giúp đỡ từ những qui định Hồi giáo trên Facebookistan nếu anh muốn tái đắc cử vào năm tới.
Và những nền tảng này đã chắc chắn là rất hữu dụng đối với các nhà hoạt động chính trị ở Tuy-ni-di và Hy lạp trong mùa xuân trước và sau đó.
Như Wael Ghonim, nhà điều hành Google người Ai Cập hằng ngày, nhà hoạt động Facebook bí mật ban đêm đã nói rất hay với CNN sau khi Mubarak đã bị lật đổ, nếu bạn muốn một xã hội tự do dân chủ chỉ cần cho họ Internet."
Nhưng, lật đổ chính phủ là một chuyện và việc xây dựng một nền dân chủ ổn định là chuyện phức tạp hơn.
Ở bên trái, có một bức ảnh chụp bởi một nhà hoạt động Ai Cập người là một phần cuộc nổi dậy ở cơ quan an ninh Ai cập hồi tháng 3.
Và nhiều nhân viên đã băm nhỏ nhiều tài liệu đến mức có thể và để lại phía sau hàng đống,
Tuy nhiên, một số các tập tin được bỏ lại phía sau còn nguyên vẹn, và một số nhà hoạt động chính trị đã tìm thấy hồ sơ giám sát của riêng mình đầy những bản ghi chép trao đổi thư điện tử của họ, những trao đổi qua tin nhắn điện thoại của họ, ngay cả những cuộc trao đổi thoại trực tuyến trên Skype.
Và một nhà hoạt động chính trị thực sự đã tìm thấy một hợp đồng của một công ty phương tây bán công nghệ giám sát cho các lực lượng an ninh Ai Cập.
Và các nhà hoạt động chính trị Ai Cập cho rằng các công nghệ giám sát này vẫn đang còn tiếp tục được sử dụng bởi những chính quyền quá độ vận hành những hệ thống mạng đó.
Và ở Tuy-ni-di, sự kiểm duyệt thực sự bắt đầu trở lại vào tháng năm -- không hoàn toàn rộng khắp như dưới thời Tổng thống Ben Ali.
Nhưng bạn sẽ thấy ở đây, một trang bị chặn những gì xảy ra khi bạn cố gắng vào dĩ nhiên Facebook và một vài website khác mà những chính quyền quá độ đã khống chế, có thể gây ra bạo động.
Để phản đối vấn đề này, blogger Slim Amamou, người đã bị tống giam dưới thời Ben Ali và sau đó trở thành một phần của chính phủ quá độ sau cuộc nổi dậy, Ông đã từ chức để phản đối.
Nhưng đã có nhiều tranh luận ở Tuy-ni-di về làm thế nào để giải quyết vấn đề này
Thực tế, trên Twitter, có rất nhiều người ủng hộ cho cuộc cách mạng họ nói, "Vâng thực sự, chúng tôi rất muốn dân chủ và tự do bày tỏ ý kiến, nhưng có một vài loại phát ngôn cần được giới hạn bởi vì nó quá bạo lực và có thể gây mất ổn định cho nền dân chủ của chúng tôi
Nhưng vấn đề là làm sao để bạn quyết định ai có quyền quyết định và làm thế nào để bạn chắc chắn là họ không lạm dụng quyền lực của họ?
Như Riadh Guerfali, một cựu chiến binh về thông tin, hoạt động ở Tuy-ni-di nhận xét xự kiện này, "Trước đây mọi chuyện khá đơn giản: bạn có những người tốt ở một bên và những kẻ xấu ở phía khác.
Ngày nay, mọi chuyện phức tạp hơn nhiều"
Xin chào đến với dân chủ, các bạn Tuy-ni-di và Ai cập của chúng ta.
Sự thật là dù cho các cộng đồng dân chủ ngày nay chúng ta không có câu trả lời thích đáng cho việc làm sao để cân bằng nhu cầu về an ninh và thực thi luật, ở một mặt và sự bảo vệ quyền tự do dân sự và quyền tự do ngôn luận ở mặt khác trong những hệ thống mạng kĩ thuật số của chúng ta.
Thực tế, ở Hoa Kỳ, bất cứ điều gì bạn nghĩ về Julian Assange, dù cho mọi người không cần là người ủng hộ anh ta thì cũng bị thu hút bởi chính cái cách mà chính phủ Hoa Kì và một số công ty đã xử lý Wikileaks.
Dịch vụ lưu trữ trực tuyến Amazon đã đưaWikileaks ra khỏi danh sách khách hàng sau khi nhận được chỉ thị của Thượng nghị sĩ Joe Lieberman, dù cho sự thực là Wikileaks không bị buộc tội, để bị đơn phương kết án, về bất kỳ tội danh nào.
Vì vậy chúng tôi cho rằng Internet là một công nghệ vượt biên giới.
Đây là bản đồ mạng xã hội toàn cầu, và dĩ nhiên Facebook đã chinh phục nhiều nơi trên thế giới - nó vừa tốt mà cũng vừa xấu, tùy thuộc vào quan điểm của bạn về cách Facebook quản lý dịch vụ của họ.
Nhưng biên giới vẫn tiếp tục tồn ại ở một vài nơi trên hệ thống không gian mạng.
ở Brazil và Nhật, đó là vì những lý do khác biệt về ngôn ngữ và văn hóa.
Nhưng nếu quan sát Trung quốc, Việt Nam và một số quốc gia theo hình mẫu nhà nước Xô Viết những gì xảy ra ở đó là đang có vấn đề.
Bạn có một tình huống mà mối quan hệ giữa chính phủ và các công ty mạng xã hội nội địa đang tạo ra một tình huống tại đây, thực sự, sự thúc đẩy tiềm năng về những nền tảng này là bị khống chế bởi những mối quan hệ giữa các công ty và chính phủ.
Hiện nay ở Trung quốc, có một "bức tưởng lửa cực lớn", mà mọi người đều biết, nó chặn Facebook và Twitter và bây giờ là Google + và rất nhiều trang web từ nước ngoài.
không thể phủ nhận rằng điều này đã thực hiện được một phần nhờ công nghệ của phương Tây.
Nhưng đây mới chỉ là một nửa câu chuyện.
Phần còn lại của câu chuyện là những yêu cầu mà chính phủ Trung quốc đưa ra đối với tất cả những công ty hoạt động trên Internet Trung quốc, được biết như là một hệ thống kỷ luật tự giác.
Trong tiếng Anh, điều này nghĩa là kiểm duyệt và giám sát người dùng.
Và đây là một nghi lễ mà tôi đã tham dự vào năm 2009 sự kiện mà cộng đồng Internet của Trung quốc trao giải thưởng cho 20 công ty hàng đầu đã có thực hiện tốt nhất những qui tắc tự giác ví dụ như kiểm soát nội dung.
Và Robin Li, CEO của Bai du, Công cụ tìm kiếm thống trị ở Trung quốc là một trong những ví dụ điển hình.
Ở nước Nga, người ta không chặn Internet như vậy và cũng không trực tiếp kiểm duyệt những trang web.
Nhưng, đây là một trang web có tên gọi là Rospil một trang chống tham nhũng.
Và vào đầu năm nay, có một vấn đề rắc rối đã xảy ra Mọi người hiến tặng cho Rospil qua một hệ thống xử lý thanh toán được gọi là Yandex Money đột nhiên nhận được những cuộc gọi đe dọa từ những thành viên của một đảng dân tộc chủ nghĩa người đã có được chi tiết về những người hiến tặng cho Rospil thông qua những thành viên của những dịch vụ an ninh người mà bằng những cách nào đó đã tiếp cận được những thông tin này từ những người trong Yandex Money.
Điều này có một ảnh hưởng khủng khiếp đối với khả năng sử dụng Internet của mọi người để làm cho chính phủ có trách nhiệm.
Vì vậy, chúng ta có một vấn đề trong thế giới ngày nay khi mà ở nhiều và nhiều quốc gia mối quan hệ giữa công dân và chính phủ là được thực hiện thông qua Internet, chủ yếu là bao gồm những dịch vụ hoạt động và tư nhân.
Vì vậy, tôi cho rằng vấn đề quan trọng không phải là cuộc tranh cãi về vấn đề Internet sẽ giúp những người tốt nhiều hơn hay người xấu nhiều hơn.
Dĩ nhiên, nó sẽ tạo sức mạnh cho bất kỳ ai có kỹ năng sử dụng công nghệ và hiểu rõ nhất về Internet và đối thủ của họ cũng như vậy.
Câu hỏi cấp thiết nhất mà chúng ta cần nêu ra lúc này là làm thế nào để chắc chắn rằng Internet mở ra một thói quen thường ngày của công dân.
Bởi vì tôi nghĩ tất cả các bạn sẽ đồng ý rằng mục đích chính đáng duy nhất của chính phủ là phục vụ công dân. Và tôi sẽ tranh cãi rằng mục đích chính đáng duy nhất của công nghệ chính là cải thiện cuộc sống của chúng ta, không phải là thao túng hay biến chúng ta thành nô lệ.
Vì vậy, vấn đề ở đây là, chúng ta phải biết làm sao để chính phủ phát huy tinh thần trách nhiệm.
chúng ta không cần phải làm thường xuyên, nhưng chúng ta cần phải biết phương pháp để làm điều đó một cách khôn ngoan và có tổ chức.
Bằng cách nào bạn làm cho chủ quyền không gian mạng có trách nhiệm với lợi ích công cộng trong khi phần đông những giám đốc điều hành cho rằng bổn phận chính của họ là tạo lợi nhuận tối đa cho những cổ đông?
Và những qui định của chính phủ thường là không cải thiện nhiều lắm.
Ví dụ như, bạn có những tình huống ở nước Pháp Nơi mà tổng thống Sarkozy nói với những giám đốc điều hành của các công ty Internet, "Chúng ta là những đại diện chính đáng duy nhất cho lợi ích công cộng"
Nhưng rồi ông ấy đi và những luật quán quân như là luật "quá tam ba bận" về chống vi phạm bản quyền cắt kết nối Internet của công dân bởi vì họ chia sẻ tập tin, Luật mà đã bị báo viên đặc biệt của Liên hợp quốc chỉ trích ở trên diễn đàn Tự do ngôn luận như là một vi phạm không cân xứng của quyền công dân đối với thông tin liên lạc, và đã làm tăng sự nghi ngờ ở giữa những nhóm xã hội dân sự về vấn đề có hay không một vài đại diện chính phủ là có xu hướng bảo vệ lợi ích của công nghiệp giải trí hơn là bảo vệ quyền của công dân.
Và đây là ở nước Anh cũng có một sự quan tâm đến Luật hoạt động kinh tế kỹ thuật số đã đặt ra nhiều nhiệm vụ hơn đối với những trung gian tư nhân để kiểm soát những hành vi của công dân.
Vì vậy, điều chúng ta cần phải nhận ra là nếu chúng ta muốn có một hệ thống Internet phục vụ công dân trong tương lai, chúng ta cân một phong trào tự do về Internet rộng hơn và vững chắc hơn.
Cuối cùng, các công ty đã không dừng việc làm ô nhiễm nước ngầm như là một vấn đề chính hoặc thuê một đứa trẻ 10 tuổi là quan trọng, chỉ bởi vì các cơ quan hành pháp thức giấc mỗi ngày và quyết định nó là điều đúng đắn phải làm.
Đó là kết quả hàn chục năm của phong trào chủ nghĩa tích cực bền vững, sự ủng hộ tích cực của những người liên quan và sự ủng hộ của người tiêu dùng.
Tương tự như vậy, chính phủ không ban hành luật lao đọng và môi trường trí tuệ chỉ bởi vì những chính trị gia thức giấc mỗi ngày.
Đó là kết quả của chủ nghĩa tích cực chính trị bền vững và trường tồn khi đó bạn có những qui định đúng, và khi đó bạn có những hành vi hợp tác đúng đắn
Chúng ta cần phải tiếp cận như vậy đối với Internet.
Chúng ta cũng sẽ cần cuộc cải cách chính trị.
Khoảng 800 về trước, những quý tộc nước Anh đã quyết định rằng quyền thiêng liêng của các vị vua không còn có ý nghĩa quan trọng đối với họ, và họ buộc vua John ký vào bản Hiến chương Magna Carta, công nhận dù cho nhà vua người ban hành những luật lệ thiêng liêng vẫn phải tuân thủ một bộ quy tắc cơ bản.
Điều này làm nổi bật vòng tròn về cái mà chúng ta có thể gọi là cải cách chính trị, để cuối cùng dẫn đến ý tưởng về sự đồng tình của người dân -- và được thực hiện lần đầu tiên bởi chính phủ cách mạng triệt để ở trên khắp nước Mỹ.
Nhưng bây giờ chúng ta cần tìm ra làm sao để tạo sự thống nhất về hệ thống mạng
Và trông như thế nào?
Trong lúc này, chúng ta vẫn chưa biết.
Nhưng sẽ có yêu cầu đổi mới có nghĩa rằng không chỉ cần tập trung vào chính trị trong địa chính trị nhưng nó cũng sẽ cần để trả lời những câu hỏi về quản lý kinh doang, và hành vi đầu tư, sự lựa chọn của khách hàng và thậm chí cả thiết kế và kỹ thuật phần mềm..
Mỗi người và tất cả chúng ta có một phần vai trò quan trọng trong việc xây dựng một thế giới mà trong đó chính phủ và công nghệ phục vụ người dân trên toàn thế giới chứ không phải là một điều gì khác.
Cám ơn rất nhiều.
(vỗ tay)
Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao sự cực đoan có vẻ như đang tăng cao trên những nước mà người Hồi Giáo chiếm đa số trong suốt thập kỷ qua?
Bạn đã bao giờ tự hỏi làm thế nào để xoay ngược tình thế ấy?
Bạn đã bao giờ nhìn vào những cuộc nổi dậy của người Ả Rập và nghĩ, "Làm sao để đoán trước được điều này?
hoặc là "Làm sao để chuẩn bị kỹ càng hơn cho tình huống này?"
Câu chuyện của cá nhân tôi, hành trình của cá nhân tôi, điều đưa tôi đến với sân khấu của TED ngày hôm nay, là một sự diễn giải chính xác điều đã đang xảy ra trên các đất nước mà Hồi giáo chiếm đa số trong suốt những thập niên qua, ít nhất là như vậy và hơn thế nữa.
Tôi muốn chia sẻ vài câu chuyện với các bạn, và cả một vài quan niệm của tôi về sự thay đổi và vai trò của các phong trào xã hội tạo ra sự thay đổi ở các xã hội đa số là Hồi giáo.
Hãy để tôi bắt đầu với việc đưa ra một tóm lược rất, rất ngắn gọn về lịch sử thời gian, nếu tôi có thể tự cho phép.
Ở xã hội trung đại có các bổn phận được định nghĩa rõ ràng.
Và nhân dạng được định nghĩa đơn thuần bởi tôn giáo.
Và rồi chúng ta chuyển tới một thời kỳ vào thế kỷ 19 với sự đi lên của một nhà nước châu Âu nơi mà nhân dạng và lòng bổn phận được đánh giá bởi chủng tộc.
Vậy nhân dạng được định nghĩa đơn thuần bởi chủng tộc, và liên bang thể hiện điều này.
Trong kỷ nguyên toàn cầu hóa, chúng ta tiến lên.
Tôi gọi đó là kỷ nguyên của tính công dân -- nơi mà người ta có thế đa chủng tộc nhưng đều là công dân bình đẳng của một nhà nước.
bạn có thể là một người Ý gốc Mỹ, một người Ireland gốc Mỹ, Một người Pakistan gốc Anh.
Nhưng tôi tin rằng bây giờ chúng ta đang tiến tới một kỷ nguyên mới, và kỷ nguyên mà tờ New York Times đề cập gần đây như là "Kỷ nguyên của phép cư xử"
Cách tôi định nghĩa kỷ nguyên của sự cư xử là một thời gian của các bổn phận liên quốc gia, nơi mà nhân dạng được định nghĩa nhiều hơn bởi quan niệm và các chuyện kể.
Và những quan niệm và câu chuyện đó đẩy con người ta qua các biên giới đang nhanh chóng bắt đầu ảnh hưởng tới cách cư xử của con người.
Bây giờ đó không nhất thiết phải là tin tốt, bởi tôi cũng tin rằng sự thù ghét cũng đạt tính toàn cầu ngang với sự yêu thương.
Nhưng thật ra tôi tin là những người đã và đang thực sự có lợi ích trong kỷ nguyên của phép cư xử cho tới nay, cho tới gân đây, cho tới sáu tháng trở lại đây, những người đã và đang giành được nhiều lợi ích nhất trong kỷ nguyên của phép cư xử và các mối liên minh xuyên quốc gia, sử dụng các hoạt động điện tử và các loại kỹ thuật không biên giới khác, những người hưởng lợi nhờ điều này là những kẻ cực đoan.
Và đó là điều tôi muốn phân tích ở đây.
Nếu chúng ta nhìn vào các tín đồ Hồi giáo, nếu chúng ta nhìn vào hiện tượng của phát xít cánh hữu, một điều mà họ rất giỏi, một điều mà thực ra họ đã vượt xa, là liên lạc xuyên biên giới, sử dụng kỹ thuật để tổ chức lại, để truyền bá thông điệp của họ và để tạo nên những hiện tượng toàn cầu.
Bây giờ tôi biết, bởi trong suốt 13 năm của cuộc đời mình, tôi tham gia vào một tổ chức Hồi giáo cực đoan.
Và tôi thực ra đã là một nguồn lực mạnh mẽ trong việc truyền bá các ý tưởng xuyên biên giới. Và tôi đã chứng kiến sự đi lên của Hồi giáo cực đoan khác hẳn so với đức tin Hồi giáo, và cách thức nó gây ảnh hưởng tới những tín đồ đồng giáo phái khắp thế giới.
Và câu chuyện của tôi, câu chuyện của cá nhân tôi, là bằng chứng xác đáng cho kỷ nguyên của phép cư xử mà tôi đang định phân tích ở đây.
Nhân thể, tôi là một gã trai Essex, sinh ra và lớn lên ở Essex ở Anh,
Tất cả những người từ Anh quốc đều biết đến tiếng tăm của những người vùng Essex.
Nhưng được sinh ra ở Essex, ở tuổi 16, tôi gia nhập một tổ chức.
Ở tuổi 17, tôi đã tuyển những người từ Đại học Cambridge vào tổ chức này.
Ở tuổi 19, tôi đã là nhà lãnh đạo quốc gia của nước này ở Vương quốc Anh.
Ở tuổi 21, tôi đồng sáng lập tổ chức này ở Pakistan.
Ở tuổi 22, tôi đồng sáng lập tổ chức này ở Đan Mạch.
Tới năm 24 tuổi, tôi bị bắt giữ tại Ai Cập, bị liệt vào danh sách đen ở 3 quốc gia vì đã cố gắng lật đổ chính phủ của họ, bị tình nghi và thấm vấn bằng vũ lực tại các nhà tù Ai Cập và bị tuyên án 5 năm tù.
Bây giờ cuộc hành trình đó, và điều đưa tôi từ Essex đến khắp thế giới -- nhân tiên, chúng tôi cười vào mặt lũ hoạt động dân chủ
chúng tôi cảm thấy họ đến từ ngày hôm qua.
Họ đã hết thời.
Tôi học cách sử dụng email từ tổ chức cực đoan mà tôi tham gia.
Tôi học cách liên lạc hiệu quả xuyên biên giới mà không bị phát hiện.
Cuối cùng tôi cũng bị phát hiện, tất nhiên, ở Ai Cập.
Nhưng cách mà tôi học để sử dụng công nghệ vào mục đích của mình là bởi vì tôi là một phần của một tổ chức cực đoan bị ép buộc phải suy nghĩ vượt lên các trò vặt vãnh của các quốc gia.
Kỷ nguyên của phép cư xử: nơi mà các ý tưởng và các câu chuyện tượng trưng cho cách cư xử và nhân dạng và các bổn phận.
Như tôi đã noi, chúng tôi nhìn vào các khuôn mẫu xã hội và lôi chúng ra làm trò đùa.
Và không chỉ các tín đồ Hồi giáo cực đoan làm điều này.
Nhưng thậm chí nếu bạn nhìn qua khung cảnh châu Âu trong thời gian gần đây, chủ nghĩa phát xít cánh tả cũng bắt đầu quay trở lại.
Một dạng bài Hồi giáo cũng đang phát triển và nó phát triển liên quốc gia.
Và hậu quả là nó ảnh hưởng tới bầu không khí chính trị trên khắp Châu Âu.
Và điều đang thực sự xảy ra là điều chúng ta trước đó gọi là cá nhân hoặc các nhóm cực đoan bị phân lập đã trở nên liên thông một cách toàn cầu hóa và nhờ thế trở thành, hoặc đang trở thành, điều thường thấy.
Bởi vì Internet và các kỹ thuật kết nối đang kết nối họ vòng quanh thế giới.
Nếu bạn nhìn vào sự gia tăng của chủ nghĩa phát xít trên khắp châu Âu gần đây, bạn sẽ nhìn thấy điều đang xảy ra đang ảnh hưởng tới chính trị đối nội, nhưng hiện tượng này lại là liên quốc gia.
Ở một số nước, các tòa tháp Hồi giáo bị cấm.
Ở một số nước khác, khăn trùm đầu bị cấm.
Ở các nước khác, sự chay tịnh và cách giết mổ kiểu Hồi giáo bị cấm. ngay lúc này.
Và mặt ngược lại, chúng ta có những tín đồ Hồi giáo cực đoan cũng đang làm điều tương tự với cộng đồng của họ.
Và họ là những nhóm mang chủ nghĩa địa phương đang được kết nối theo một cách mà khiến họ cảm thấy họ thật thời thượng.
Bây giờ điều mà không thể xảy ra trước kia.
Họ đã có thể cảm thấy bị phân lập cho tới khi các kỹ thuật kiểu này xuất hiện và kết nối họ theo một cách khiến họ cảm thấy như một phần của một hiện tượng lớn hơn.
Vậy những người khao khát dân chủ đang ở đâu?
Tôi tin rằng bọn họ đang bị bỏ xa.
Và tôi sẽ cho bạn một ví dụ ngay tại đây.
Nếu có ai đó trong số các bạn nhớ kịch bản đánh bom ngày Noel: Có một người đàn ông tên Anwar al-Awlaki.
Công dân Mỹ, gốc Yemen, đang trốn ở Yemen, người đã gợi ý cho một người Nigeria, con trai của Thống đốc ngân hành quốc gia Nigeria.
Sinh viên người Nigeria học tại Anh, được huấn luyện tại Yemen, đón một chuyến bay ở Amsterdam để đánh bom nước Mỹ.
Trong lúc đó, kẻ tâm thần được đại diện bởi cha của mình, Thống đốc ngân hàng quốc gia Nigeria, cảnh báo CIA rằng con trai đẻ của ông sắp tấn công, và lời cảnh báo này bị bỏ ngoài tai.
kẻ tâm thần, như bị đánh giá bởi nhà nước, chưa hoàn toàn bước vào kỷ nguyên của phép cư xử, không nhận ra tầm ảnh hưởng của các phong trào xã hội xuyên quốc gia, bị bỏ lại sau.
Và kế hoạch đánh bom ngày Noel suýt thành công trong việc tấn công Hợp chủng quốc Hoa kỳ.
Một lần nữa với ví dụ cánh hữu: chúng tôi thấy rằng, mỉa mai thay, các nhà dân tộc bài ngoại đang tối đa hóa các lợi ích của toàn cầu hóa.
Vậy tại sao họ thành công?
Và tại sao những người khao khát dân chủ bị tụt lại?
Chúng ta cần hiểu sức mạnh của các hoạt động xã hội.
Và một phong trào xã hội bao gồm, theo ý tôi, nó bao gồm 4 phần chính.
Nó bao gồm các quan niệm và các câu chuyện và các biểu tượng và các nhà lãnh đạo.
Tôi sẽ kể cho các bạn một ví dụ, một ví dụ mà mọi người ở đây đều sẽ biết, và đó là ví dụ về Al-Qaeda.
Nếu tôi hỏi bạn về quan niệm của Al-Qaeda, đó là thứ ập tới trong tâm trí bạn ngay lập tức.
Nếu tôi yêu cầu bạn nghĩ về các câu chuyện của họ -- Phương Tây trong cuộc chiến với Đạo Hồi, nhu cầu bảo vệ Đạo Hồi trước Phương Tây -- những câu chuyện này ập tới trong tâm trí bạn ngay lập tức.
Tình cờ, sự khác nhau giữa các quan niệm và các câu chuyện: quan niệm là căn nguyên mà người ta tin vào; còn câu chuyện là cách để truyền bá căn nguyên đó -- sựt tuyên truyền, nếu bạn thích, của căn nguyên.
Vậy các quan niệm và câu chuyện của Al-Qaeda ập tới tâm trí bạn ngay lập tức.
Nếu tôi yêu cầu bạn nghĩ về các biểu tượng của họ và những người lãnh đạo của họ, chúng ập tới tâm trí bạn ngay lập tức.
Một trong số những kẻ cầm đầu đã bị giết ở Pakistan gần đây.
Vậy những biểu tượng và những kẻ cầm đầu xuất hiện ngay trong đầu bạn.
Và đó là sức mạnh của các phong trào xã hội.
Chúng liên quốc gia, gắn với những quan niệm và câu chuyện và những biểu tượng và những kẻ lãnh đạo.
Tuy nhiên, nếu tôi yêu cầu bạn tập trung vào Pakistan, và yêu cầu bạn nghĩ về các biểu trưng và các nhà lãnh đạo dân chủ ở Pakistan ngày nay, bạn sẽ gặp khó khăn để nghĩ xa hơn vụ ám sát Benazir Bhutto.
Điều này có nghĩa là, vị lãnh tụ này không còn tồn tại nữa.
Một trong những vấn đề chúng ta đang đối mặt là, trong hướng nhìn của tôi, là không có những phong trào xã hội mang tính toàn cầu, được dẫn dắt bởi những người trẻ, những thường dân, cổ động cho văn hóa dân chủ ở các xã hội mà Hồi giáo chiếm chủ yếu.
Không có đối thủ của Al-Qaeda, không phải là khủng bố, cho dân chủ ở các xã hội mà Hồi giáo chiếm chủ yếu.
Không có quan niệm, câu chuyện, nhà lãnh đạo, và biểu trưng cố động văn hóa dân chủ trong dân chúng.
Điều này dẫn tới câu hỏi tiếp theo.
Tại sao các tổ chức cực đoan, cánh hữu hoặc Hồi giáo cực đoan -- những người muốn áp đặt một phiên bản của đạo Hồi lên phần còn lại của xã hội -- lý do tại sao họ đang thành công trong việc tổ chức một cách toàn cầu, trong khi những người khao khát văn hóa dân chủ tụt lại phía sau?
Và tôi tin rằng đó là vì 4 lý do.
Tôi tin rằng, lý do số 1, là sự hài lòng.
Bởi vì những người mong muốn văn hóa dân chủ đang cầm quyền, hoặc có những xã hội đang dẫn dắt những xã hội hùng mạnh, toàn cầu hóa, những quốc gia hùng mạnh.
Và cấp độ của sự hài lòng đồng nghĩa với việc họ không cảm thấy sự cần thiết để cổ động cho văn hóa ấy.
Thứ hai, tôi tin là, là sự đúng đắn về chính trị.
Chúng ta có một sự chần chừ khi tấn thành sự phổ biến văn hóa dân chủ, vì chúng ta đang liên hệ nó với -- chúng ta liên hệ sự tin tưởng vào sự phổ biến của các giá trị của chúng ta -- với sự cực đoan.
Vậy mà thực ra, bất kể khi nào chúng ta nói về nhân quyền, chúng ta nói rằng Nhân Quyền mang tính phổ thông.
Nhưng thực ra tiến hành cổ động hướng nhìn đó là liên quan tới hoặc sự tân bảo thủ hoặc với Hồi giáo cực đoan.
Nói chung rằng tôi tin rằng văn hóa dân chủ là điều tốt nhất chúng ta đạt được như một hình thức tổ chức chính trị liên hệ với sự cực đoan.
Và lý do thứ ba, sự lựa chọn dân chủ ở các xã hội mà Hồi giáo chiếm đa số bị hạ cấp thành một sự lựa chọn chính trị, có nghĩa là các đảng chính trị ở nhiều xã hội trong số ấy yêu cầu người ta bỏ phiếu cho họ với tư cách đảng dân chủ, nhưng rồi các đảng khác yêu cầu người ta bỏ phiếu cho họ với tư cách đảng quân sự -- muốn nắm quyền bằng sự độc tài quân sự.
Và có đảng thứ ba nói rằng "Bỏ phiếu cho chúng tôi, chúng tôi sẽ thiết lập một chế độ Thần Quyền"
Vậy dân chủ đã đơn thuần trở thành một sự lựa chọn chính trị giữa nhiều dạng lựa chọn khác có thể có trong các xã hội đó/.
Và hậu quả là khi những đảng phái được bầu cử, và không thể tránh được việc thất bại, hoặc không thể trành khỏi chuyện họ gây ra các sai lầm chính trị, dân chủ bị đổ tội cho những sai lầm chính trị ấy.
Và khi người ta nói, "Chúng tôi đã thử chế độ dân chủ.
Chả hiệu quả lắm. Hãy đem quân đội trở lại."
Và lý do thứ tư, tôi tin rằng, là điều tôi đã dán mác ở đây như tư tưởng chống đối.
Điều tôi muốn nói là, nếu cộng sản nắm đa số quyền lực ở thế giới ngày nay, sẽ dễ dàng hơn cho các nhà hoạt động dân chủ để sự dụng các hoạt động dân chủ như một hình thức đấu tranh với chủ nghĩa thực dân, hơn là tình hình hiện nay với nước Mỹ nắm đa số quyền, chiếm những vùng đất nhất định và cổ xúy các quan niệm dân chủ.
Và gần như đó là 4 lý do gây nhiều khó khăn để phát tán văn hóa dân chủ như một sự lựa chọn văn minh, chứ không đơn thuần là một sự lựa chọn chính trị.
Khi nói về những lý do đó, hãy phân tích một số định đề.
Có phải là do sự bất bình?
Sự thiếu hiểu biết?
Theo các số liệu, phần lớn những người tham gia các tổ chức cực đoan đều rất hiểu biết.
Theo các số liệu, trình độ học vấn trung bình của họ cao hơn trình độ học vấn trung bình của xã hội Phương Tây.
Không khó để cho thấy rằng nếu sự nghèo đói là lý do duy nhất, thì ừm, Bin Laden đến từ một trong những gia đình giàu có nhất vùng Saudi Arabia.
Người được ủy thác của ông ta, Ayman al-Zawahiri, vốn là một bác sĩ nhi -- không phải một kẻ vô học.
Sự trợ giúp quốc tế cho phát triển đã kéo dài hàng năm trời, nhưng sự cực đoan ở những xã hội đó, ở rất nhiều xã hội trong số đó đang có chiều hướng đi lên.
Và điều tôi tin là thiếu sót chính là các hoạt động thực chất từ nhân dân trong bộ phận dân chúng, bên cạnh sự trợ giúp quốc tế, bên cạnh giáo dục, bên cạnh y tế.
Không tách biệt với những thứ trên, mà đặt vào bên cạnh chúng, trong việc cổ động một nhu cầu đúng mức cho nền dân chủ trong dân chúng.
Và đây là điều tôi tin rằng trường phái tân bảo thủ đã đi ngược lại.
Trường phái này có triết lý rằng bạn bước tới qua đường lối tiếp viện để áp đặt các giá trị dân chủ từ trên xuống.
Trong khi các tổ chức Hồi giáo và cánh tả, trong suốt các thập kỷ qua, đã xây dựng các nhu cầu về tư tưởng hệ trong dân chúng.
Họ đã và đang gây dựng các nhu cầu nhân sinh cho các giá trị của họ trong dân chúng, và chúng ta đã và đang nhìn thấy sự chuyển dịch chậm chạp của những xã hội đó thành những xã hội đòi hỏi một hình thức của Hồi giáo.
Các phong trào quần chúng ở Pakistan đã được đưa ra sau sự nổi dậy của Ả rập chủ yếu bởi các tổ chức thừa nhận Chủ nghĩa Thần quyền, hơn là một cuộc nổi dậy vì dân chủ.
Bởi vì từ trước khi chia cắt, họ đã gây dựng nhu cầu tư tưởng hệ của họ trong dân chúng.
Và điều cần thiết là một phong trào đúng đắn liên quốc gia, được dẫn dắt bởi những người trẻ hiệu quả trong việc chủ động cổ vũ cho văn hóa dân chủ -- điều còn cần thiết hơn là các cuộc bầu cử.
Nhưng không có tự do ngôn luận, không thể có các cuộc bầu cử tự do và bình đẳng.
Không có nhân quyền, không thể có sự bảo vệ cho vận động bầu cử.
Không có quyền tự do tín ngưỡng, không thể có quyền gia nhập các tổ chức.
Vậy điều cần có là những tổ chức trong lòng dân tự cổ vũ cho văn hóa dân chủ để tạo ra nhu cầu trong dân chúng về văn hóa này.
Điều nó sẽ làm được là tránh khỏi vấn đề tôi đã nhắc đến trước đó, khi mà hiện nay chúng ta có các đảng phái đại diện cho dân chủ đơn thuần như một sự lựa chọn chính trị ở những xã hội đó bên cạnh các sự chọn lựa khác như là độc tài quân sự và Thần quyền.
Khi mà nếu chúng ra bắt đầu gây dựng nhu cầu trong dân chúng trên một cấp độ văn minh, hơn là đơn thuần trên một cấp độ chính trị, một cấp độ vượt lên chính trị -- những phong trào không phải là các đảng chính trị mà là để tạo nên nhu cầu văn minh cho nền văn hóa dân chủ.
Điều chúng ta cuối cùng sẽ đạt được là ý tưởng mà bạn thấy trên màn hình ở đây -- ý tưởng cho rằng người ta nên bỏ phiếu trong một nền dân chủ đang tồn tại, chứ không phải cho một nền dân chủ.
Nhưng để tiến tới đó, nơi mà dân chủ dệt nên sợi vải của xã hội và các sự lựa chọn chính trị bên trong sợi vải đó, nhưng chắc chắn không phải là Thần học và độc tài quân sự -- có nghĩa là bạn đang bỏ phiếu trong một nền dân chủ, một nền dân chủ đang tồn tại, và nền dân chủ đó không chỉ đơn thuần là một trong những sự lựa chọn trên lá phiếu.
Để tiến tới đó, chúng ta thực sự cần gây dựng nhu cầu trong những xã hội đó từ dân chúng.
Để kết thúc, làm thế nào để điều đó xảy ra?
Ai Cập là một khởi đầu tốt.
Các cuộc nổi dậy ở Ả râp thể hiện rằng điều này đang xảy ra.
Nhưng điều đã xảy ra trong các cuộc nổi dậy ở Ả rập và điều đã xảy ra ở Ai Cập đặc biệt có tính thanh trừ.
Điều xảy ra ở đó là một liên minh chính trị tập trung lại với nhau vì một mục tiêu chính trị, và mục tiêu đó là loại bỏ người lãnh đạo.
Chúng ta cần bước tiếp một bước nữa.
Chúng ta cần cho thấy cách chúng ta có thể giúp đỡ các xã hội đó chuyển từ sự hợp tác chính trị, sự hợp tác chính trị lỏng lẻo, thành sự hợp tác văn minh phục vụ cho quan niệm và các câu chuyện của văn hóa dân chủ đại chúng.
Bởi vì nó là không đủ để loại đi một nhà lãnh đạo, hoặc kẻ cầm quyền hoặc kẻ độc tài.
Điều này không bảo đảm rằng tiếp sau đó sẽ có một xã hội xây dựng trên nền tảng các giá trị dân chủ.
Nhưng về căn bản, xu thế khởi nguồn từ Ai Cập đã phát tán khắp khu vực MENA -- khu vực Trung Đông và Bắc Mỹ.
Vậy khi chủ nghĩa xã hội Ả rập bắt đầu ở Ai Cập, nó phát tán khắp khu vực.
Trong thập niên 80 và 90 khi Đạo Hồi bắt đầu ở khu vực này, nó phát tán khắp toàn bộ khu vực MENA.
Và khao khát mà chúng ta có ở thời điểm này -- như những người Ả rập trẻ tuổi đang minh chứng và cùng lúc thanh tẩy bản thân họ sẵn sàng hy sinh vì những điều lớn hơn khủng bố -- và có một cơ may rằng văn hóa dân chủ có thể bắt đầu ở khu vực này và phát tán ra khắp phần còn lại của các nước xung quanh đó.
Nhưng điều này yêu cầu giúp đỡ các xã hội đó chuyển dịch từ các hợp tác chính trị đơn thuần sang xây dựng các phong trào xã hội đại chúng cổ động cho văn hóa dân chủ.
Và chúng ta đã bắt đầu ở Pakistan với một phong trào gọi là Khudi, nơi chúng ta làm việc trong dân để khuyến khích giới trẻ tạo ra các cam kết đúng đắn cho văn hóa dân chủ.
Và với điều này tôi sẽ kết thúc.
Thời gian của tôi đã hết, cảm ơn đã lắng nghe.
(Vỗ tay)
Có ai ở đây đã từng đến Aspen, Colorado?
Đây không phải đùa; đó không phải những câu nói đùa.
Liệu điều này như thế nào?
Gần đây tôi đã đến Aspen và tình cờ đến với bài hát này.
♫ Người đàn ông da đen đến Aspen ♫ ♫ và thuê ngôi nhà gỗ đầy màu sắc. ♫ ♫ Cười khúc khích vào những câu hỏi ♫ ♫ nâng cao sự hiện diện của họ. ♫ ♫ Dành cho quý ông ♫ ♫ chúng tôi chí ít cũng không giống nhau. ♫ "Có phải bạn...?"
"Không."
♫ Đó là một thiên đường mùa đông ♫ ♫ trong bụng của quái vật. ♫ ♫ Và người đàn ông da đen trượt tuyết. ♫ ♫ Người đàn ông da đen trượt tuyết. ♫ ♫ Người đàn ông da đen gửi lại sushi ♫ ♫ với sự tinh tế trong ánh mắt khinh miệt của Yakuza.♫ ♫ Chúng tôi làm nghệ thuật hiện đại ♫ ♫ với mỡ trong thịt xông khói♫ ♫ và mái tóc được chải bóng mượt.♫ ♫ Chúng tôi bí mật chơi nhạc Beethoven ♫ ♫ bên điện thoại của mình.♫ ♫ Chúng tôi có thể kể bạn nghe nó tuyệt thế nào ♫ ♫ nhưng không thể cho bạn thấy nó có cảm giác thế nào ♫ ♫ khi người đàn ông da đen trượt tuyết. ♫ ♫ Khi người đàn ông da đen trượt tuyết. ♫ ♫ Người đàn ông da đen giờ là học sinh ♫ ♫ nhạy cảm chuyện đồng tính.♫ ♫ Chúng tôi mặc áo thun mang ý mỉa mai ♫ ♫ ngâm trong mã vạch mờ đếm đến ba. ♫ ♫ Chúng tôi rửa tội trong hồ Walden ♫ ♫ giữa một đám héo úa ♫ ♫ bởi vì dòng máu sạch của Chúa ♫ ♫ không thể làm công việc uyên thâm. ♫ ♫ Người đàn ông da đen trượt tuyết.♫ ♫ Người đàn ông da đen trượt tuyết.♫ ♫ Người Trung Quốc có thể nhảy rất cao♫ ♫ và người Đức nấu thức ăn bằng tâm hồn ♫ ♫ Những chàng da trắng đọc rap và dân hippie thì ngủ trưa ♫ ♫ nỗi sợ của họ dẫn đến việc trông họ có vẻ khiếm nhã. ♫ ♫ Jazz bây giờ ở ngoại ô ♫ ♫ đó là Marsalisly sạch sẽ. ♫ ♫ Và bây giờ chúng tôi đã có Viagra ♫ ♫ mọi người là một chiếc máy sex. ♫ ♫ Vì thế người đàn ông da đen trượt tuyết♫ Ta có thể làm gì nữa?
♫ Người đàn ông da đen trượt tuyết. ♫ ♫ Người đàn ông da đen trượt tuyết. ♫ ♫ Người đàn ông da đen trượt tuyết. ♫ ♫ Vài đứa trẻ tôi sẽ miêu tả như bạn bè ♫ ♫ nói tôi bị cuộc đua ám ảnh.♫ ♫ Sự xa hoa của ý kiến của bạn ♫ ♫ cho thấy bạn được ban phước. ♫ ♫ Nhìn đi, tôi có những bài thơ về hoàng hôn ♫ ♫ những bông hoa và cơn mưa. ♫ ♫ Tôi đã đọc nó cho những cảnh sát ♫ ♫ nhưng nó đều là hư vô. ♫ ♫ Vì thế người đàn ông da đen trượt tuyết♫ ♫ Người đàn ông da đen trượt tuyết...♫ thật thanh lịch.
♫ Người đàn ông da đen trượt tuyết. ♫ ♫ Người đàn ông da đen trượt tuyết. ♫
Đó là Chiến Tranh Thế Giới Thứ 2
tại một trại tù binh ở Đức
và người đàn ông này Archie Cochrane là một tù binh chiến tranh đồng thời là bác sĩ, và ông ấy gặp phải vấn đề.
Đó là những người ông ta chăm sóc đang phải chịu đựng trạng thái đau đớn và suy nhược mà Archie không thực sự hiểu được.
Triệu chứng ở đây là sự sưng phồng lên của những mô mềm dưới da.
Nhưng ông ta không biết rằng đó là do bệnh truyền nhiễm hay thiếu chất dinh dưỡng.
Ông ấy cũng không biết chữa trị nó như thế nào cả.
Và ông ta đang hoạt động trong nơi ở của kẻ địch.
Và người ta làm những điều tồi tệ trong chiến tranh.
Những tên lính canh gác người Đức, họ cảm thấy buồn chán.
Họ xả súng vào trại tù nhân một cách ngẫu nhiên để giải trí.
Trong một dịp nọ, Một trong những người lính gác đã ném một quả lựu đạn vào phòng vệ sinh của tù nhân trong khi tất cả họ đang ở đó.
Anh ta nói rằng đã nghe thấy giọng cười khả nghi.
Và Archie Cochrane, với tư cách là bác sĩ của trại, đã là một trong những người đầu tiên dọn dẹp đống lộn xộn.
Chúng ta cũng nên biết thêm một điều là: chính Archie bản thân cũng đang phải trải qua căn bệnh này.
Cho nên mọi chuyện có vẻ hơi tuyệt vọng.
Nhưng Archie Cochrane là một người có khả năng xoay xở tốt.
Chính ông đã từng lén đưa vitamin C vào trong trại, và bây giờ ông quyết định nắm giữ nguồn cung cấp marmite trên thị trường chợ đen.
Hẳn là bây giờ các bạn sẽ đang thắc mắc marmite là gì.
Thực ra nó là một loại bơ yêu thích cho bữa sáng của người Anh.
Nó nhìn giống như dầu thô.
Và có vị ...
kích thích.
Nhưng quan trọng hơn cả, đó là nguồn cung cấp dồi dào vitamin B12
Chính vì thế, Archie cố hết sức để chia những bệnh nhân thành 2 nhóm bằng nhau.
Ông đưa nhóm đầu tiên vitamin C.
B12 cho nhóm còn lại.
Và rất cẩn thận, tỉ mỉ ghi chép kết quả vào một cuốn sổ tay.
Chỉ vài ngày sau, mọi thứ đã dần sáng sủa rằng cho dù cái gì gây ra căn bệnh đi chăng nữa, thì marmite chính là thuốc chữa.
Vì thế ngay sau đó Cochrane chạy đến gặp những người Đức đang quản lý nhà tù.
Và bây giờ bạn có thể tưởng tượng và thời điểm đó -- quên tấm hình này đi, và tưởng tượng gã đàn ông này với bộ râu quai nón và bộ tóc đỏ bù xù.
Ông ấy không thể cạo râu -- một hình mẫu của Billy Connolly.
Cochrane bắt đầu huênh hoang với những người Đức với giọng Scottish -- trôi chảy bằng tiếng Đức, nhưng vẫn là giọng Scottish và giải thích với họ cái cách mà nền văn hóa của người Đức đã là như vậy cái mà đã đưa Schiller và Goethe đến với thế giới.
Và ông ta không thể hiểu rằng làm sao những hành động man rợ này có thể được tha thứ. Sau khi trút hết sự thất vọng của mình.
Ông ấy quay trở lại về nơi đóng quân của mình, suy sụp và khóc bởi vì ông ấy tin rằng mọi thứ đã trở nên vô vọng.
Nhưng một bác sĩ trẻ người Đức vô tình nhặt được quyển sổ ghi chép của Archie Cochrane và nói với những đồng nghiệp của mình rằng, "Bằng chứng này là không thể chối cãi được.
nếu chúng ta không cung cấp vitamin cho tù nhân, thì đó đúng là một tội ác chiến tranh."
Sáng hôm sau, Vitamin B12 đã đuợc chuyển tới trại, và những bệnh nhân bắt đầu hồi phục.
Tôi không kể các bạn câu chuyện này vì tôi nghĩ Archie Cochrane là một gã công tử bột mặc dù ông ấy chính là như vậy.
Và tôi thậm chí cũng không kể cho các bạn nghe câu chuyện này bởi vì tôi nghĩ chúng ta nên tiến hành những thí nghiệm ngẫu nhiên trong tầm kiểm soát một cách cẩn thận trong tất cả lĩnh vực của chính sách xã hội, mặc dù tôi nghĩ điều đó hoàn toàn tuyệt vời.
mà tôi kể cho các bạn nghe câu chuyện này bởi vì Archie Cochrane, cả cuộc đời ông ấy, đấu tranh chống lại nỗi đau đớn. để rồi nhận ra rằng nó làm suy nhược cá thể và hủy hoại cộng đồng.
Và rồi đặt tên cho nó.
Ông ấy gọi nó là God complex.
Bây giờ tôi có thể diễn tả những triệu chứng của God complex một cách rất, rất dễ dàng.
Những triệu chứng đó là, cho dù vấn đề có phức tạp đến đâu đi chăng nữa, bạn chắc chắn phải có một niềm tin mãnh liệt rằng bạn đúng một cách không thể sai về giải pháp của mình.
Archie đã từng là một bác sĩ. Nên ông ấy qua lại với những bác sĩ khác rất nhiều.
Và rất nhiều trong số bác sĩ cũng đều phải chịu đựng God complex.
Tôi bây giờ là một nhà kinh tế học, không phải là bác sĩ, nhưng tôi lúc nào cũng có thể thấy được God complex xung quanh ở những đồng nghiệp của tôi.
Tôi thấy nó ở những nhà kinh doanh của chúng ta.
Tôi thấy nó ở những nhà chính trị gia mà chúng ta bầu -- Những người mà, đối diện với thế giới siêu phức tạp, nhưng bị thuyết phục tuyệt đối rằng họ hiểu cách mà thế giới vận hành.
Và bạn có biết, với cái tương lai hàng tỉ năm mà chúng ta vẫn nghe nói đến thế giới đơn giản là quá phức tạp để hiểu như thế.
Để tôi cho bạn một ví dụ.
Hãy tưởng tượng một lúc rằng, thay vì Tim Harford đang trước mặt bạn, mà là Hans Rosling đang thuyết trình về biểu đồ của anh ta .
Bạn biết Hans chứ một Mick Jagger của TED.
(Tiếng cười) Và ông ấy có thể đưa ra những thống kê đầy ấn tượng, những diễn xuất hoạt hình tuyệt vời.
Và chúng đều phi thường, đó là thành quả thần kỳ.
Nhưng một kiểu biểu đồ của Hans Rosling: hãy nghĩ một chút, đó không phải là cái mà nó đưa ra, nhưng thay vào đó hãy nghĩ về cái mà nó để lại.
Nó cho ta biết GDP, dân số, tuổi thọ, đó chỉ là vậy.
Ba dữ liệu của mỗi quốc gia -- ba dữ liệu.
Ba dữ liệu đó không là gì cả.
Ý của tôi là, hãy nhìn vào biểu đồ này xem.
Nó được làm bởi nhà vật lý học Cesar Hidalgo.
Ông ta đang ở MIT.
Và bạn sẽ không thể hiểu được thậm chí là 1 chút, nhưng đó là cái cách mà nó xuất hiện.
Cesar đã tạo ra cơ sở dữ liệu của hơn 5,000 sản phẩm khác nhau, và ông đã dùng kĩ thuật của hệ thống phân tích để tìm hiểu cơ sở dữ liệu này và vẽ biểu đồ thể hiện mối quan hệ giữa những sản phẩm khác nhau.
Và đó là một thành quả tuyệt vời.
Bạn chỉ ra tất cả những mối quan hệ nối kết, tất cả những mối tương quan này.
Và tôi nghĩ nó hết sức hữu dụng trong việc tìm hiểu cách mà nền kinh tế tăng trưởng.
Một thành quả lỗi lạc.
Cesar và tôi đã cố để viết một phần cho tờ New York Times để giải thích cách mà nó vận hành.
Và những gì chúng tôi học được là thành quả của Cesar quá dễ để giải thích trong tạp chí New York Times.
5,000 sản phẩm -- vẫn chưa là gì cả.
5,000 sản phẩm -- tưởng tượng bạn đang đếm mỗi loại sản phẩm trong dữ liệu của Cesar Hidalgo.
Tưởng tượng bạn có một giây cho mỗi loại sản phẩm.
Trong khoảng thời gian đó, bạn có lẽ đếm được hết 5,000.
Bây giờ hãy tưởng tượng bạn làm điều tương tự cho mỗi loại sản phẩm bày bán khác nhau ở Walmart.
Có khoảng 100,000 loại. Bạn sẽ tốn cả ngày.
Bây giờ hãy tưởng tượng để đếm mỗi sản phẩm và dịch vụ khác nhau đang được bán ở một nền kinh tế lớn như Tokyo, London hay New York.
Nó thậm chí còn khó hơn ở Edinburgh bởi vì bạn phải đếm tất cả whisky và vải tartan.
Nếu bạn muốn đếm từng sản phảm và dịch vụ được yêu cầu ở New York -- nó là 10 tỉ -- điều này sẽ khiến bạn tốn 317 năm.
Và đó là sự phức tạp của nền kinh tế mà chúng ta đã tạo nên.
Và tôi chỉ mới đang đếm những lò nướng bánh ở đây.
Chứ chưa thử để giải quyết vấn đề ở Trung Đông.
Sự phức tạp ở đây là không thể tin được.
Và đó mới chỉ là 1 phần nhỏ của bối cảnh này -- cái xã hội mà bộ não của chúng ta mở ra có khoảng 300 sản phẩm và dịch vụ.
Bạn có thể đếm chúng trong vòng 5 phút.
Và điều này chính là sự phức tạp của thế giới quanh chúng ta.
Có lẽ đó là lý do tại sao chúng ta thấy rằng God complex quá cám dỗ.
Chúng ta có xu hướng rút lui và nói rằng, "Chúng tôi có thể vẽ một bức tranh, vài biểu đồ, và hiểu nó, chúng tôi đã hiểu nó vận hành thế nào."
Chúng ta không hiểu.
Không bao giờ hiểu.
Tôi không có gắng để truyền tải một thông điệp vô hình ở đây.
Và tôi cũng không nói rằng chúng ta không thể giải quyết những vấn đề phức tạp trong cái thế giới phức tạp này.
Rõ ràng là chúng ta có thể.
Nhưng cái cách để giải quyết chúng là với sự nhún nhường -- để loại bỏ đi God complex và sử dụng những kỹ thuật giải quyết vấn đề hiệu quả.
Và chúng ta có một giải pháp sẽ có hiệu quả.
Bây giờ các bạn hãy cho tôi xem một hệ thống phức tạp thành công, và tôi sẽ cho các bạn thấy một hệ thống mà được rút ra từ phép thử và sai sót.
Đây là một ví dụ.
Đứa bé này là sản phẩm của phép thử và sai sót.
Tôi nhận ra rằng đó là một phát biểu tối nghĩa.
Có lẽ tôi nên làm rõ điều này.
Đứa bé này là một cơ thể con người: nó đã tiến hóa.
Sự tiến hóa ở đây là gì?
Sau hàng triệu năm, đa dạng và chọn lọc, đa dạng và chọn lọc -- thử và sai sót, thử và sai sót.
Và nó không chỉ là hệ thống sinh học mà tạo ra phép màu qua phép thử và sai sót.
Bạn có thể dùng nó trong một bối cảnh công nghiệp.
Vì vậy hãy nói rằng bạn muốn tạo chất tẩy rửa.
Hãy nói bạn là Unilever và bạn muốn làm sạch một nhà máy ở gần Liverpool.
Bạn làm điều đó như thế nào?
Bây giờ bạn có một thùng lớn này chứa đầy chất tẩy dạng lỏng.
Bạn bơm nó bằng một cái vòi dưới một áp suất cao.
Và tạo ra bình phun thuốc tẩy.
Sau khi bình phun khô đi, nó sẽ đọng lại thành bột.
Chúng rơi xuống sàn nhà.
Bạn bốc nó lên. Và bạn đặt nó vào những cái thùng các-tông.
Bạn bán nó tại siêu thị.
Kiếm thật nhiều tiền.
Làm cách nào bạn thiết kế cái vòi đó?
Điều đó trở nên rất quan trọng.
Bây giờ nếu bạn đổ tại cho God complex, cái mà bạn làm là bạn thấy mình là một vị thần nhỏ.
Bạn phát hiện ra bản thân mình là nhà toán học, bạn phát hiện ra mình là nhà vật lý -- ai đó hiểu được động lực của chất lỏng này.
Và anh ta hoặc cô ấy sẽ, tính toán hình dáng tốt nhất của chiếc vòi.
Và bây giờ Unilever đã làm điều đó và nó không hoạt động -- quá phức tạp.
Thậm chí vấn đề này, quá phức tạp.
Nhưng giáo sư di truyền học Steve Jones đã mô tả cái cách mà Unilever thực sự đã giải quyết vấn đề này -- phép thử và sai sót, đa dạng và chọn lọc.
Bạn lấy một cái vòi và tạo 10 kiểu dáng ngẫu nhiên từ chiếc vòi đó
Bạn thử hết tất cả 10 cái, rồi giữ lại cái hoạt động tốt nhất.
Bạn tạo 10 cái khác nhau từ cái vòi đó.
Thử hết 10. Bạn giữ lại cái hoạt động tốt nhất.
Bạn thử hết 10 cái khác nhau từ cái cái đó
Bạn thấy cách mà nó hoạt động, đúng không.
Và sau 45 thế hệ, bạn sẽ có chiếc vòi không thể tin được.
Nó trông giống ô cờ một chút -- hoạt động tuyệt đối phi thường.
Chúng ta không có một chút ý kiến nào về việc tại sao nó lại hoạt động, không một chút nào.
Và khoảnh khác mà bạn lùi lại một bước từ God complex -- hãy thử tạo cho mình một đống việc, và hãy dùng một cách có hệ thống để quyết định xem cái nào hoạt động và cái nào không -- bạn có thể giải quyết vấn đề của bạn.
Bây giờ quá trình phép thử và sai sót quả thực phổ biến hơn cả trong những tổ chức thành công hơn là chúng ta quan tâm để nhận ra.
Và chúng ta đã được nghe nhiều về cái cách mà những nền kinh tế hoạt động.
Nền kinh tế Mỹ vẫn là nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Làm cách nào mà nó trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới?
Tôi có thể đưa cho các bạn đủ loại số liệu và sự kiện về nền kinh tế Mỹ, nhưng tôi nghĩ cái dễ thấy nhất là: 10% của những công ty tập đoàn Mỹ biến mất hằng năm.
Đó là một tỉ lệ thất bại khổng lồ.
Phải nói là nó cao hơn rất nhiều so với tỉ lệ thất bại của người Mỹ.
10% người Mỹ không biến mất mỗi năm.
Điều đó dẫn chúng ta đến kết luận Các công ty Mỹ đi xuống nhanh hơn cả người Mỹ, và vì vậy họ phát triển nhanh hơn người Mỹ.
Để rồi cuối cùng, họ đã phát triển đến đỉnh cao của sự hoàn mỹ mà họ sẽ khiến chúng ta thành những con vật cưng -- (Tiếng cười) dĩ nhiên là nếu họ không làm như vậy.
Đôi lúc tôi vẫn băn khoăn.
Nhưng đó là quá trình của phép thử và sai sót giải thích cho sự phân kỳ tuyệt vời này, thành quả phi thường này của các nền kinh tế phương Tây.
Nó đã không đến vì lý do bạn bỏ vào đó những con người thông minh tuyệt đỉnh để đảm nhiệm.
Nó tới thông qua phép thử và sai sót.
Bây giờ tôi có vẻ nói nhiều về điều này trong vài tháng qua và mọi người thỉnh thoảng nói với tôi, "Tim à, điều đó là hiển nhiên.
Rõ ràng là phép thử và sai sót rất quan trọng.
Thí nghiệm hiển nhiên là rất quan trọng.
Tại sao bạn cứ phải nói quanh quẩn về những điều rất hiển nhiên này?"
Vì vậy tôi nói, được, ổn thôi.
Bạn nghĩ nó rõ ràng?
Tôi sẽ thừa nhận nó rõ ràng Khi trường học bắt đầu dạy những đứa trẻ rằng có những vấn đề không có một câu trả lời chính xác
Hãy dừng việc đưa cho chúng danh sách những câu hỏi mà mỗi câu đều có một câu trả lời.
Và có một người thông thái ở trong góc đằng sau bàn giáo viên và biết tất cả đáp án.
Và nếu bạn không thể tìm ra câu trả lời, rõ ràng là bạn lười biếng hoặc ngu ngốc.
Khi nào trường học dừng làm thế trong mọi lúc, tôi sẽ thừa nhận rằng, đúng vậy, nó quá rõ ràng để thấy phép thử và sai sót là một điều tốt.
Khi một nhà chính trị gia đứng dậy vận động cho văn phòng bầu cử và nói, "Tôi muốn chỉnh sửa lại hệ thống chăm sóc sức khỏe của chúng ta.
Tôi muốn chỉnh sửa lại hệ thống giáo dục của chúng ta.
Tôi chẳng có biết sẽ thực hiện điều đó như thế nào.
Tôi có một nửa tá ý tưởng.
Chúng ta sẽ thử nghiệm chúng. Và tất cả có lẽ sẽ thất bại.
Sau đó chúng ta lại thử nghiệm một vài ý tưởng khác.
Chúng ta sẽ tìm ra cái gì đó hiệu quả. Và sẽ xây dựng dựa trên đó.
Chúng ta sẽ loại bỏ những cái mà không hiệu quả. Khi một nhà chính trị vận động trên nền tảng đó, và quan trọng hơn cả, khi những người bầu cử như bạn và tôi sẵn sàng bỏ phiếu cho kiểu chính trị gia như vậy, thì khi đó tôi sẽ thừa nhận rằng nó quá rõ ràng để phép thử và sai sót vận hành, và như thế - cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay) Cho tới lúc đó, cho tới lúc đó Tôi sẽ vẫn nói về phép thử và sai sót và tại sao chúng ta nên loại bỏ God complex.
Bởi vì thật khó để thừa nhận khả năng gây ra sai lầm của chính chúng ta.
Điều đó thật khó chịu.
Và Archie Cochrane đã hiểu điều đó cũng như ai khác.
Đây là phép thử mà ông ấy đã làm nhiều năm sau Chiến Tranh Thế Giới Thứ 2
Ông ấy muốn thử nó và câu hỏi là, nó đâu rồi những người bệnh nhân đó nên bình phục từ những cơn đau tim?
Liệu họ nên bình phục trong một phòng đặc trị về tim tại bệnh viện, hay họ nên bình phục tại nhà?
Tất cả những bác sĩ tim đều cố gắng để bắt ông ấy im lặng.
Họ đều có God complex.
Họ biết rằng bệnh viện của họ là nơi tốt cho những bệnh nhân. Và họ biết điều đó là trái với đạo đức để tiến hành bất kì phép thử hay thí nghiệm nào.
Tuy nhiên, Archie đã sắp xếp để có sự cho phép làm điều này.
Ông ấy đã tiến hành phép thử của mình.
Và sau khi thí nghiệm được vận hành một thời gian, ông ấy tập hợp tất cả đồng nghiệp của mình lại quanh bàn làm việc của mình, và nói, "vâng, thưa các ngài, chúng ta có một vài kết quả sơ bộ.
Chúng không có ý nghĩa về mặt thống kê.
Nhưng chúng ta có thứ này.
Hóa ra là các bạn đúng và tôi sai.
Điều đó nguy hiểm cho những bệnh nhân để hồi phục từ những cơn đau tim tại nhà.
Họ nên ở bệnh viện."
Mọi người ồn lên, và các bác sĩ bắt đầu đập bàn và nói, "Chúng tôi đã luôn nói ông là trái với đạo đức, Arichie.
Ông giết những con người đó với những thử nghiệm lâm sàn. Ông cần phải dừng điều đó lại ngay lập tức.
Dừng nó lại ngay bây giờ"
Và có một sự náo loạn.
Archie để đám đông lặng xuống.
Và rồi ông ta lại nói, "Quả thực điều đó rất thú vị, thưa quý ông, bởi vì khi thôi đưa ra bảng kết quả, Tôi đã hoán đổi hai cột lại với nhau.
Và điều này thành ra chính bệnh viện của các ông mới đang giết chết mọi người, và họ đáng lẽ ra nên ở nhà.
Các ông muốn dừng những thử nghiệm ngay lập tức, hay chúng ta nên đợi cho đến khi có những kết quả chính xác hơn?"
Sự trầm lắng chạy khắp căn phòng họp.
Nhưng Cochrane phải làm việc đó.
Và lý do để ông ấy làm cái việc như vậy là vì ông ấy hiểu sẽ cảm thấy tốt hơn rất nhiều khi đứng đó và nói rằng, "Đây là thế giới nhỏ bé của tôi, Tôi là chúa, tôi hiểu mọi thứ.
Tôi không muốn những quan điểm của tôi được thử thách.
Tôi không muốn những kết luận của tôi được kiểm tra."
Điều đó cảm thấy thoải mái hơn hẳn đơn giản là hãy bỏ đi những luật lệ.
Cochrane hiểu rằng sự không chắc chắn đó, sai lầm đó, mà đang được thử thách, họ sẽ bị tổn thương.
Và thỉnh thoảng bạn cần phải sốc vì điều đó.
Bây giờ tôi sẽ không giả bộ mà nói rằng điều này là dễ dàng.
Nó không dễ.
Thậm chí còn rất đau đớn.
Và từ khi tôi bắt đầu nói về chủ đề này và tìm hiểu nó, Tôi thực sự bị ám ảnh bởi cái gì đó một nhà toán học người Nhật Bản đã nói về chủ đề này.
Một thời gian ngắn sau chiến tranh, người đàn ông trẻ này, Yutaka Taniyama, đã phát triển sự phỏng đoán phi thường này gọi là sự phỏng đoán Taniyama-Shimura
Hóa ra nó đã trở thành công cụ thực sự cho nhiều thập kỉ sau này trong việc chứng minh định lý cuối cùng của Fermat.
Thực tế, nó thành ra là tương đương với việc chứng minh học thuyết cuối cùng của Fermat.
Bạn chứng minh cái này, bạn chứng minh cái khác.
Nhưng nó vẫn luôn là một sự phỏng đoán.
Taniyama đã cố, cố và cố và ông ấy đã không bao giờ có thể chứng minh nó là đúng.
Không lâu sau sinh nhật lần thứ 30 của ông vào năm 1958, Yutaka Taniyama đã tự tử.
Bạn của ông ấy, Goro Shimura -- người cùng làm việc với ông ấy -- một vài thập kỉ sau, dựa trên cuộc đời của Taniyama.
Ông ấy nói, "Anh ta không phải là một con người cẩn thận dưới tư cách là một nhà toán học.
Anh ta phạm rất nhiều lỗi.
Nhưng anh ta lại phạm những lỗi đó theo một hướng đi tốt.
Tôi luôn cố để cạnh tranh với anh ta, nhưng tôi nhận ra rằng điều đó rất là khó để phạm phải một lỗi tốt."
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Pat Mitchell: Chị đã mang đến các bức ảnh từ Thời báo Yemen.
và sẽ cho chúng tôi xem, để giới thiệu một Yemen khác với chúng tôi.
Nadia Al-Sakkaf: Tôi rất sung sướng được ở đây.
Và tôi muốn chia sẻ với tất cả các bạn một số bức ảnh cho thấy tình hình hiện tại ở Yemen.
Bức ảnh này cho thấy một cuộc cách mạng do phụ nữ khởi xướng. Và nó cho thấy phụ nữ và đàn ông đang dẫn đầu một cuộc biểu tình chung.
Bức ảnh kia cho thấy nhu cầu thay đổi đang lan rộng.
Rất nhiều người ở đó.
Cuộc nổi dậy rất căng thẳng.
Bức ảnh này cho thấy cách mạng đã cho phép ta có cơ hội để đào tạo, và giáo dục.
Những phụ nữ này đang học cách sơ cưú và học về quyền lợi của họ theo hiến pháp.
Tôi rất thích bức này.
Tôi chỉ muốn cho các bạn thấy rằng hơn 60 phần trăm dân số Yemen không quá 15 tuổi.
Và họ bị loại khỏi các quyết định quốc gia giờ đây họ lại tràn ngập ở các tin tức nóng nhất tay giương cao cờ.
Tiếng Anh - Bạn sẽ thấy. Đây là quần jeans tất bó, và một câu tiếng Anh -- khả năng cho thế giới cùng biết những gì đang xảy ra trong đất nước của mình.
Và các câu nói này đã đánh thức nhiều tài năng
Người Yemen đang sử dụng hoạt hình và nghệ thuật, các bức hoạ, tranh truyện, để kể cho thế giới và cho nhau nghe về những gì đang diễn ra.
Hiển nhiên, luôn có một mặt trái của sự việc.
Và đây là một trong những bức ảnh ít gây sốc về cuộc cách mạng và cái giá chúng tôi phải trả.
Sự đoàn kết của hàng triệu người Yemen ở khắp đất nước chỉ đòi hỏi có một thứ.
Và cuối cùng, rất nhiều người đang cho rằng cuộc cách mạng của Yemen sẽ làm đất nước này tan vỡ.
Có nghiã là sẽ thành nhiều quốc gia khác nhau?
Sẽ như là một Somalia khác?
Nhưng chúng tôi muốn nói cho thế giới biết rằng: không, dưới cùng một bóng cờ, chúng tôi sẽ vẫn là người Yemen.
PM: Cảm ơn chị đã cho xem những bức ảnh đó.
Và theo nhiều cách, chúng đúng là kể một câu chuyện khác hơn là câu chuyện về Yemen, một quốc gia hay xuất hiện trong bản tin.
Và vậy nhưng bản thân chị lại phủ nhận những lời miêu tả về Yemen đó.
Ta hãy dành một chút thời gian nói về chuyện đời của chính chị.
Cha của chị bị sát hại.
Thời báo Yemen đến nay là một tờ báo độc lập bằng tiếng Anh đã có danh tiếng vững chắc.
Vậy ngày đầu, chị đã làm thế nào để đi đến quyết định đảm nhận vai trò chỉ huy một tờ báo trong thời điểm xung đột như vậy?
NA: À, để tôi cảnh báo các bạn trước nhé rằng tôi không phải là một cô gái Yemen truyền thống.
Tôi đoán đến phút này, hẳn bạn đã nhận thấy điều đó.
(cười) Ở Yemen, đa số phụ nữ đeo mạng che mặt. và ngồi trong nhà không tham gia nhiều vào đời sống bên ngoài.
Nhưng có thật nhiều tiềm năng,
Tôi ước gì tôi có thể cho bạn thấy Yemen của tôi.
Tôi ước gì bạn có thể thấy Yemen qua đôi mắt tôi.
Lúc đó, bạn sẽ biết rằng có thật nhiều điều thật đẹp về nó.
Tôi may mắn vì được sinh ra trong một gia đình có một người cha luôn khích lệ các con, trai lẫn gái
Ông nói chúng tôi đều bình đẳng như nhau.
Ông là một người thật xuất chúng.
Và mẹ tôi cũng vậy -- tôi nợ gia đình mình -
một câu chuyện. Tôi học ở Ấn Độ.
Vào năm thứ ba, tôi bắt đầu thấy hoang mang vì tôi người Yemen nhưng đồng thời hoà lẫn với nhiều bạn học trong trường đại học.
Thế là tôi về nhà và hỏi: "Cha ơi, con chẳng biết mình là ai,
Con không hoàn toàn Yemen, cũng không phải người Ấn."
Và ông đáp: "Con là chiếc cầu nối."
Và đó là một điều tôi ghi trong tâm mãi mãi.
Thế là từ đó, tôi là chiếc cầu và rất nhiều người đã dẫm lên tôi mà đi
PM: Tôi không nghĩ vậy. NA: Nhưng điều đó giúp cho thấy rằng một số người là người tạo ra thay đổi trong xã hội.
Và khi tôi thành tổng biên tập thực ra là sau bước anh trai tôi -- cha tôi qua đời vào năm 1999, và anh tôi kế nghiệp đến năm 2005 -- và mọi người đếu cược rằng tôi sẽ không đủ khả năng gánh vác.
"Con bé này từ đâu chõ vào và khoe mẽ chỉ bởi vì nhà nó sở hữu tờ báo đó," hay đại loại vậy.
Mới đầu rất khó khăn.
Tôi không muốn mâu thuẫn với mọi người.
Nhưng nói xin mạn phép nam giới, và đặc biệt là cánh đàn ông lớn tuổi, họ không muốn tôi làm cùng.
Bạn biết đấy, thành ra rất khó để thực hiện thẩm quyền của mình.
Nhưng một phụ nữ phải làm điều mà một phụ nữ phải làm.
(vỗ tay) Và trong năm đầu, tôi buộc phải sa thải một nửa trong số họ.
(cười) (vỗ tay) Tuyển nhiều phụ nữ hơn.
Tuyển nhiều thanh niên trẻ hơn.
Và ngày nay chúng tôi có một ban tin tức cân bằng về giới hơn.
Một điều khác là sự chuyên nghiệp.
Mấu chốt là phải chứng minh bạn là ai và làm được gì.
Tôi không biết có phải mình đang huênh hoang không, nhưng chỉ trong năm 2006, chúng tôi đã giành ba giải thưởng quốc tế.
Một trong số đó là IPI Giải Truyền thông Tiên phong Tự do.
Đó chính là câu trả lời cho tất cả nhân dân Yemen.
Ở đây, tôi muốn một điều được ghi nhận vì chồng tôi đang ở đằng kia trong phòng này.
Xin anh đứng dậy một chút giúp em.
Anh ấy đã luôn rất ủng hộ tôi.
(vỗ tay) PM: Và ta nên ghi chú là anh ấy cũng cùng làm việc với chị trong toà báo
Trong việc đảm nhận trọng trách này và thực hiện nó từ trước đến nay, chị đã trở thành chiếc cầu nối giữa một xã hội truyền thống xưa cũ hơn và một xã hội khác mà chị đang xây dựng với tờ báo của mình
Vậy cùng với việc thay đổi nhân sự chị cũng phải đối mặt với xác định lại vị trí của mình điều chúng ta luôn phải đối diện, đặc biệt với phụ nữ, và điều đó liên quan đến hình ảnh bên ngoài chiếc váy đầm, chiếc mạng che mặt.
Vậy chị đã giải quyết chuyện đó ra sao với bản thân mình và với các nữ nhân viên của mình?
NA: Như các bạn đã biết, hình ảnh của nhiều phụ nữ Yemen là rất nhiều vải đen là những người phụ nữ che mặt, đậy kín cơ thể.
Điều đó đúng.
Và phần lớn lý do là vì phụ nữ không được phép, không được tự do cho bản thân thấy khuôn mặt của chính mình.
Phần lớn đó là cách áp đặt truyền thống của những người có quyền hành như đàn ông, như ông bà và tương tự vậy.
Và điều đó liên quan đến năng lực kinh tế và khả năng của một người phụ nữ dám nói "Tôi đang cống hiến cho gia đình này cũng bằng hoặc nhiều hơn anh."
Phụ nữ càng được trao quyền thì họ sẽ càng có thể vứt tấm mạng che mặt đi, chẳng hạn, hay tự lái xe hay có công việc riêng hay có thể đi du lịch.
Nên một gương mặt khác của Yemen thực chất là gương mặt nằm đằng sau tấm mạng. Và phần lớn chính việc trao quyền kinh tế sẽ cho phép người phụ nữ dỡ mạng đi.
Tôi đã làm điều này thông qua công việc của mình.
Tôi đã liên tục cố khích lệ các thiếu nữ trẻ.
Chúng tôi bắt đầu bằng việc khích lệ họ cởi mạng khi ở chỗ làm.
Và sau đó, khi đi công tác, bạn có thể cởi mạng ra.
Vì tôi không tin rằng anh có thể là nhà báo mà đeo mạng làm sao anh có thể nói chuyện với mọi người với một khuôn mặt bị che kín? Nhiều chuyện như vậy. Nó là một phong trào
và ở Yemen, tôi đóng vai trò hình mẫu.
Nhiều người nể trọng tôi.
Nhiều thiếu nữ trẻ nể trọng tôi.
Và tôi cần chứng minh cho họ thấy rằng, đúng vậy, bạn vẫn có thể kết hôn vẫn có thể làm mẹ vẫn có thể được xã hội tôn trọng nhưng đồng thời điều đó không có nghiã là bạn phải lẫn đi vào đám đông.
Bạn có thể là chính mình, có khuôn mặt của mình.
PM: Nhưng thông qua việc công khai đấu tranh vừa đưa ra một hình ảnh khác về phụ nữ Yemen vừa giúp phụ nữ làm ở toà báo đạt được nhiều thứ khác -- việc đó có đẩy bản thân chị vào nguy hiểm không?
NA: Thời báo Yemen, qua 20 năm, đã trải qua nhiều biến cố.
Chúng tôi đã bị khởi tố tờ báo bị đóng cửa hơn ba lần rồi.
Nó là một tờ báo độc lập, nhưng cứ đi mà nói điều ấy với các nhà chức trách.
Họ cho rằng cứ có thứ gì phản đối họ, thì có nghiã là chúng tôi là tờ báo phe chống đối.
Có những thời điểm thực sự khó khăn.
Một số phóng viên của tôi bị bắt bớ.
Một số vụ phải đến hầu toà.
Cha tôi bị ám sát.
Ngày nay, tình hình tốt hơn rất nhiều.
Chúng tôi đã tạo được uy tín.
Và ở những thời điểm cách mạng hay nhiều biến động như hôm nay, điều cực kỳ quan trọng là kênh truyền thông độc lập phải có tiếng nói riêng.
Điều quan trọng là bạn sẽ vào trang YemenTimes.com, và quan trọng là bạn sẽ lắng nghe tiếng nói của chúng tôi.
Đây có lẽ là điều tôi sẽ chia sẻ cùng bạn trên kênh truyền thông phương Tây -- về thực tế là có rất nhiều định kiến -- người ta nghĩ về Yemen chỉ trong một khung hình: Yemen tóm lại là như thế này.
Như vậy không công bằng.
Không công bằng đối với tôi và với đất nước tôi.
Rất nhiều ký giả đến Yemen và muốn viết về Al-Qaeda hay nạn khủng bố.
Tôi chỉ muốn chia sẻ cùng bạn: câu chuyện về một ký giả đã đến
và muốn quay một phim tài liệu mà những người biên tập yêu cầu.
Và rốt cuộc, anh ta lại viết một câu chuyện mà làm chính tôi ngạc nhiên hip hop -- những thanh niên Yemen trẻ bộc lộ bản thân qua khiêu vũ và puchu puchu
(cười) Cái đó đó. (PM: Rap. Break dance.) Đúng rồi, break dance.
Tôi chẳng già đến vậy đâu.
Chỉ không cập nhật với chuyện đó.
(cười) (vỗ tay) PM: Đúng vậy.
Thật ra đó là một phim tài liệu có thể xem online
NA: ShaketheDust.org
PM: "Shake the Dust." (NA: "Shake the Dust.") PM: ShaketheDust.org
Và rõ ràng nó cho thấy một Yemen khác.
Các bạn đã bàn về trách nhiệm của báo giới.
Chắc chắn rằng khi nhìn vào cách chúng ta cách biệt bản thân mình khỏi những người khác chúng ta tạo ra sự sợ hãi và nguy hiểm từ việc thiếu hiểu biết, thiếu sự thấu hiểu thực thụ, Bạn nghĩ gì về cách báo chí phương Tây nói riêng đang nói về những chuyện đang xảy ở những khu vực khác đặc biệt là chuyện ở nước bạn?
NA: À, có câu nói thế này "Người ta sợ điều mình không biết, và căm ghét điều mình sợ."
Nên về căn bản, đó là do thiếu nghiên cưú.
Nó gần như là việc bạn phải nghiên cứu trước đi chứ hãy dấn thân vào
Chẳng thể nào viết bài về nhảy dù sau khi đã nhảy dù 2 ngày vào một quốc gia khác và cho rằng bạn đã nghiên cứu đủ và hoàn tất câu chuyện.
Thế nên tôi mong rằng thế giới sẽ biết Yemen của tôi, đất nước tôi, dân tộc tôi.
Tôi là một ví dụ, và còn nhiều người khác nữa như tôi.
Có thể những người như chúng tôi chưa nhiều, nhưng nếu chúng tôi được quảng bá như là những hình mẫu tích cực thì sẽ có nhiều người khác - nam và nữ - cũng sẽ dần dần thu hẹp khoảng cách -- và trở thành cầu nối -- giữa Yemen và thế giới và kể những câu chuyện về sự giác ngộ về sự thông tri và đồng cảm.
Tôi nghĩ Yemen sắp sửa bước vào một tình thế rất tồi tệ trong hai ba năm tới..
Điều đó là lẽ tất nhiên.
Nhưng sau hai năm - chính là cái giá chúng tôi sẵn lòng trả, thì chúng tôi sẽ lại đứng dậy trên đôi chân mình trong một nước Yemen mới với một dân tộc trẻ hơn, mạnh hơn một dân tộc dân chủ.
(vỗ tay) PM: Nadia, tôi nghĩ chị vừa mang cho chúng tôi một cách nhìn Yemen rất khác thường..
Và chắc chắn rằng bản thân chị và điều chị làm đã cho chúng tôi thấy được tương lai mà chúng tôi sẽ đón nhận và cảm kích.
Chúc chị mọi điều may mắn nhất.
YemenTimes.com
NA: Và trên Twitter nữa nhé.
PM: Chị thât là cập nhật.
(vỗ tay)
Tôi yêu Internet.
Thật.
Hãy nghĩ đến tất cả những thứ mà nó mang lại cho chúng ta.
Hãy nghĩ đến tất cả những dịch vụ mà chúng ta dùng tất cả những khả năng kết nối tất cả những hình thức giải trí tất cả những việc kinh doanh, thương mại
Tất cả đều đang diễn ra trong một vòng đời của chúng ta
Tôi gần như chắc chắn rằng một ngày chúng ta sẽ viết sách lịch sử hàng trăm năm kể từ bây giờ. Lúc đó thế hệ của chúng ta sẽ được nhớ đến như cái thế hệ mà đã lên mạng cái thế hệ mà đã xây dựng được một cái gì đó thật sự mang tính toàn cầu.
Nhưng mà đồng thời, cũng đúng là Internet có vấn đề, thậm chí là những vấn đề nghiêm trọng vấn đề về an ninh và vấn đề về riêng tư.
Tôi đã rành cả sự nghiệp chống lại những vấn đề này.
Hãy để tôi chỉ cho các bạn đôi điều.
cái này là Bộ Não (Brain)
đó là một cái đĩa mềm đĩa mềm loại 5¼ inch bị nghiễm bệnh Brain A
Đó là con vi-rút đầu tiên mà chúng ta đã tìm ra cho máy tính PC.
Và thật ra chúng ta biết Bộ Não đến từ đâu.
Chúng ta biết vì có ghi thế trong cái mã.
Cùng xem nhé.
Được rồi.
Đó là phần boot sector của một đĩa mềm bị nhiễm vi-rút Và nếu chúng ta nhìn sâu hơn vào bên trong chúng ta sẽ thấy rằng ngay ở đó có ghi là: "Chào mừng đến ngục tối"
Và tiếp là 1986, Basit và Amjad,
Basit và Amjad là tên Pakistani là tên.
Thực ra, có một số điện thoại và địa chỉ ở Pakistan.
(cười) 1986
Bây giờ là 2011.
Đấy là 25 năm trước.
Cái vấn đề với vi-rút cho máy PC này đã được 25 tuổi.
Nửa năm trước, tôi đã quyết định tự mình đi Pakistan
Để xem nào, đây là một vài bức hình tôi chụp ở Pakistan
Đây là thành phố Lahore, khoảng 300 km phía nam của Abbottabad, nơi mà Bin Laden bị bắt.
Đây là một cái nhìn điển hình.
Và đây là cái phố hoặc đường dẫn đến cái toà nhà này, ở chỗ 730 Nizam ở thị trấn Allama Iqbal.
Tôi gõ cửa.
(cười) Đoán xem ai ra mở cửa?
Basit và Amjad; họ vẫn còn ở đấy.
(cười) (vỗ tay) Người đang đứng là Basit.
Người đang ngồi là anh trai Amjad.
Đây là người đã viết ra vi-rút đầu tiên cho máy PC.
Và đươc nhiên, chúng tôi đã có một cuộc nói chuyện rất thú vị.
Tôi hỏi họ tại sao.
Tôi hỏi họ họ cảm thấy thế nào khi họ bắt đầu.
Tôi khá là toại nguyện khi biết rằng cả Basit và Amjad đều bị nhiễm vài chục lần những con vi-rút không liên quan những năm kế tiếp.
Đời này thật ra cũng có công lý chứ không phải không.
Nhưng cái con vi-rút mà chúng ta thấy ở những năm 1980, 1990 hẳn nhiên không phải là vấn đề nữa.
Vì vậy hãy để tôi cho các bạn một vài ví dụ để xem máy con vi-rút đấy đã trông như thế nào.
Tôi đang chạy một hệ thống mà có khả năng đế chạy những chương trình cũ trên máy tính hiện đại.
Vì vậy, hãy để tôi gắn kết một số ổ đĩa.
Đi qua đó. Những gì chúng tôi có ở đây là một danh sách các virus cũ.
Nào, hãy để tôi chạy một số virus trên máy tính của tôi.
Ví dụ, chúng ta hãy đi với virus Centipede.
Và bạn có thể thấy ở phía trên của màn hình, có cái centipede rượt qua máy tính của bạn khi bạn bị nhiễm cái này.
Bạn biết rằng bạn bị nhiễm, bởi vì nó hiện ra.
Đây là một con vi-rút khác tên là Crash phát minh ở Nga vào năm 1992.
Hãy để tôi chỉ cho bạn xem một con vi-rút mà thực sự làm ra một số âm thanh.
(tiếng ồn) ví dụ cuối cùng hãy đoán xem con vi-rút Walker làm gì nào.
Có, có một chàng trai đi bộ qua màn hình của bạn khi bạn bị nghiễm.
Khá là dễ để biết rằng mày bạn đã bị vi-rút khi chúng được tạo ra bởi những người với sở thích này hoặc bởi thanh thiếu niên.
Ngày nay, vi-rút con còn được tao ra bởi những người có sở thích tạo ra vi-rút và thanh thiếu niên.
Ngày nay, vi-rút là một vần đề toàn cầu.
Những gì chúng tôi có ở đây trên nền là một ví dụ về hệ thống của chúng tôi mà chúng tôi chạy trong phòng thí nghiệm, nơi chúng tôi theo sự lan nhiễm của virus trên toàn thế giới.
Vì vậy, chúng tôi thực sự có thể thấy trong thời gian thực mà chúng tôi đã chặn vi-rút ở Thụy Điển và Đài Loan Nga và một số nơi khác.
Trong thực tế, nếu tôi chỉ cần kết nối với các hệ thống phòng thí nghiệm của chúng tôi qua mạng, chúng tôi có thể thấy trong thời gian thực chỉ một vài giả thuyết về việc có bao nhiêu loại vi-rút bao nhiêu mẫu về phần mềm độc hại ta có thể tìm thấy hằng ngày
Đây là con vi-rút mới nhất mà chúng tôi tìm thấy năm trong tệp tin tên là Server.exe
Và chúng tôi tìm thấy nó ở đây ba giây trước và con trước đó, sáu giây trước.
Và nếu ta kéo xuống thì quá là khủng khiếp.
Chúng tôi tìm thấy hàng chục ngàn, thậm chí hàng trăm ngàn,
chỉ trong vòng 20 phút trước đay trên những phần mềm độc hại hằng ngày.
Vậy thì chúng nó từ đâu ra?
Ngày nay, đó là các băng nhóm tội phạm có tổ chức viết ra những con vi-rút này bởi vì họ kiếm tiền với virus của họ.
Những bang nhóm như là hãy đi đến GangstaBucks.com.
Đây là một trang hoạt đông ở Moscow nơi mà những kẻ này mua máy tính bị nhiễm vi-rút.
Vì vậy, nếu bạn là một người viết virus và bạn đang có khả năng lây nhiễm các máy tính Windows, nhưng bạn không biết phải làm gì với nó, bạn có thể bán những máy tính bị nhiễm máy tính của người khác - cho những kẻ này.
Và họ thực sự sẽ trả tiền cho các máy tính này.
Làm thế nào để những kẻ này làm ra tiền bằng những cái máy tính bị vi-rút này.
Có nhiều cách, chẳng hạn như trojan cho ngân hàng sẽ ăn cắp tiền từ tài khoản ngân hàng trực tuyến của bạn khi mà bạn lên tài khoản trức tuyến, hoặc keyloggers.
Keyloggers nằm trên máy bạn và bạn không nhìn thấy, và chúng lưu lại tất cả những gì bạn đánh.
bạn đang ngồi trên máy tính của bạn và bạn đang thực hiện tìm kiếm của Google.
Mỗi Google tìm kiếm bạn gõ được lưu và gửi đến những tên tội phạm.
Tất cả các email bạn viết sẽ được lưu và gửi đến những tên tội phạm.
với tất cả các mật khẩu, và tất cả những thứ khác.
Nhưng cái mà bọn nó đang thực sự tìm kiếm hầu hết là những buổi nơi bạn lên trực tuyến và mua hàng trực tuyến trong bất kỳ cửa hàng trực tuyến nào.
Bởi vì khi bạn mua hàng tại các cửa hàng trực tuyến, bạn sẽ được gõ vào tên của bạn, địa chỉ giao hàng, số thẻ tín dụng và mã số thẻ tín dụng bảo mật.
Và đây là một ví dụ của một tập tin chúng tôi tìm thấy từ một máy chủ một vài tuần trước đây.
Đó là số thẻ tín dụng, đó là ngày hết hạn, đó là mã bảo vệ, và đó là tên của chủ sở hữu của thẻ.
Một khi bạn có được truy cập vào thông tin thẻ tín dụng của người khác, bạn có thể đi trực tuyến và mua bất cứ điều gì bạn muốn với thông tin này.
rõ ràng đây là một vấn đề.
Bây giờ chúng ta có cả một thị trường ngầm và hệ sinh thái kinh doanh xây dựng xung quanh tội phạm trực tuyến.
Một ví dụ về những kẻ này thực sự có khả năng kiếm tiền từ hoạt động của mình như thế nào. Chúng tôi đã có một cái nhìn tại các trang của INTERPOL và tìm kiếm những kẻ bị truy nã.
Chúng tôi tìm thấy những người như Bjorn Sundin, từ Thụy Điển, với đồng phạm, cũng được liệt kê trên trang những kẻ bị truy nã của INTERPOL Anh Shaileshkumar Jain, một người Mỹ
Những kẻ đang chạy một hoạt động gọi là IMU, một hoạt động tội phạm mạng mà thông qua nó những kẻ này ghi được hàng triệu.
Cả hai cái này đều vẫn đang chạy trốn.
Không ai biết chúng nó đang ở đâu.
Các quan chức Mỹ, chỉ cần một vài tuần trước đây, đóng một tài khoản ngân hàng Thụy Sĩ của anh Jain này, và tài khoản ngân hàng có 14.900.000 đô la Mỹ.
Số lượng tội phạm tiền trực tuyến tạo ra là rất đáng kể.
Và điều đó có nghĩa là rằng bọn tội phạm trực tuyến khác thực sự có thể đủ khả năng để đầu tư vào các cuộc tấn công của chúng.
Chúng ta biết rằng bọn tội phạm trực tuyến đang thuê lập trình viên, thuê người kiểm tra, mật mã của chúng, để có hệ thống back-end với cơ sở dữ liệu SQL.
Và họ có thể đủ khả năng để xem làm thế nào chúng ta làm việc - như là làm thế nào an ninh làm việc - và tìm cách đi phá vỡ bất kỳ biện pháp phòng ngừa an ninh chúng ta xây dựng.
Chúng nó cũng sử dụng tính chất toàn cầu của Internet làm lợi thế.
Ý tôi là, Internet là quốc tế.
Chính vì vậy nó mới gọi là Internet.
Nếu bạn thử nhìn vào những gì đang xẩy ra trên thế giới trực tuyến đây là một cái video được tạo nên trên Clarified Networks, nó minh họa làm thế nào một phần mềm độc hại duy nhất là có thể di chuyển trên khắp thế giới.
Hoạt động này, được cho là từ Estonia, chuyển động từ nước này sang nước khác ngay sau khi trang web bị bắt đóng.
Vì vậy, chúng ta không thể loại được mấy kẻ này.
Chúng nó chuyển từ nước này sang nước khác, từ quyền lực pháp lý này sang quyền lực pháp lý khác -- di chuyển xung quanh thế giới, bằng cách sử dụng thực tế là chúng ta không có khả năng để làm cảnh sát toàn cầu hoạt động như thế này.
Internet là như thể là một người được cho vé máy bay miễn phí để gặp những tôi phạm trực tuyến của toàn thế giới.
Bây giờ, bọn tội phạm, những người không có khả năng tìm được chúng ta trước kia có thế nắm được thông tin của chúng ta.
Vậy thì làm thế nào bây giờ để tìm bọn tôi phạm trực tuyến?
Làm thế nào để bạn thực sự theo dõi chúng.
Để tôi cho bạn một ví dụ.
Cái chúng ta có ở đây là một tập tin khai thác.
Ở đây, tôi đang nhìn đến bãi chứa Hex của một tập tin hình ảnh, mà có chứa một sự khai thác.
về cơ bản, nó có nghĩa là nếu bạn đang cố gắng xem tập tin hình ảnh trên máy tính Windows của bạn,, nó thật ra chiếm lấy máy tính của bạn và chạy mã lệnh.
Bây giờ, nếu bạn nhìn vào cái ảnh này có cái tiêu đề hình ảnh, và đây là khi mà mã lệnh thực tế của cuộc tấn công bắt đầu.
Và mã số đó đã được mã hóa, vậy thì hãy giải mã nó.
Nó đã được mã hóa với chức năng XOR 97.
Bạn phải tin tôi. Thật đấy, thật đấy.
Và chúng ta có thế đi ra đây và thật sự bắt đầu giải mã nó.
Cái phần màu vàng của mã này đã được giải mã.
Tôi biết, trông nó chả khác máy với bản gốc.
Nhưng mà bạn cứ tiếp tục nhìn kỹ mà xem.
Bạn sẽ thấy những gì thực sự ở đây bạn sẽ thấy một cái đỉa chỉ của website unionseek.com/d/ioo.exe Bạn có thể thấy hình này trên máy tính nó thật ra sẽ tải về và chạy chương trình này.
Đây là cái cửa sau mà sẽ lâm chiếm cái máy tính của bạn.
Nhưng mà thú vị hơn, Nếu chúng ta tiếp tục giải mã, chúng ta sẽ thấy một thứ rất bí hiểm, là cái O600KO78RUS.
Cái mã này ở ngay dưới cái mã hoá như thể là một thế loại chữ ký.
Chẳng dùng đế làm gì.
Tôi nhìn vào nó, cố gằng tìm hiểu xem nó là cái gì.
Và đương nhiên là tôi đã tìm nó trên google,
không có kết quả, nó không có trên google.
Vì vậy tôi nói chuyện với mấy anh ở phòng thí nghiệm,
Chúng tôi có mấy người Nha ở phòng thí nghiệm của chúng tôi, mà một sống số họ bảo là phần cuối của cái mã này la rus như là Russia (Nga)
và 78 là mã số của thành phố St. Petersburg
Ví dụ như là, bạn có thể tìm thấy nó trong số điện thoại hoặc là biển số xe, mấy thứ như vậy.
Vì vậy, tôi đi tìm liên lạc ở St. Petersburg, Qua một con đường dài, chúng tôi đã tìm thấy cái trang web này
Có một anh chàng người Nga này đã hoạt động trực tuyến từ nhiều năm có trang web riêng, có một cái blog trên trang Live Journal nổi tiêng.
Anh ta viết blog về cuộc đời của mình, và cuộc sống của anh ta ở St. Petersburg, anh ta ở những năm đầu của tuổi 20 -- về con mèo của anh ta, về cô bạn gái.
Anh ta có một cái xe ô tô rất xịn
Quả thật, anh ta láy một chiếc Mercedes-Benz S600 V12 với một động cơ 6 lít với hơn 400 mã lực.
Quả là một cái xe xin cho một anh chàng hơn 20 một chút ở St. Petersburg.
Làm sao tôi biết về cái xe của anh ta?
Anh ta viết blog về cái xe ô tô nốt.
Thật ra anh ta đã bị tai nạn ô tô
ở trung tâm thành phố St. Petersburg, thật ra anh ta đã đâm xe mình vào một xe khác
anh ta đã cho lên blog những hình ảnh của vụ tai nạn đây chính là con Mercedes của anh ta -- và đây là con Lada Samara và anh ta đâm vào.
và bạn có thể thấy là cái biển xe của con Samara kết thúc với 78RUS.
Và nếu bạn nhìn kỹ vào cảnh của bức tranh, bạn sẽ thấy là cái biển xe của con Mercedes có ghi O600KO78RUS.
Tôi không phải là luật sư, nhưng mà nếu là luật sư, và tôi sẽ nói "tôi xong trường hợp này"
(cười) Vậy thì chuyện gì xẩy ra khi tôi phạm trực tuyến bị bắt?
Thật ra thì phần lớn thường là mọi chuyện không đi xa đến thế này.
Phần lớn của những tội án trực tuyến chúng ta còn không biết cuộc tấn công được làm từ châu lục nào.
Và kể cả khi chúng ta tìm ra chúng tôi phạm trực tuyến thường thì không có kết quả gì hết.
Cảnh sát địa phương không hành động, hoặc nếu họ làm, không có đủ bằng chứng, hoặc vì một lý do nào đó, chúng ta không thể bắt chúng.
Tôi ước gì mọi chuyện đã dễ dàng hơn, thật không may là không được như vậy.
Nhưng mọi chuyện đang thay đổi rất nhanh chóng.
Bạn đã nghe đến những thứ như Stuxnet.
Nếu bạn nhìn đến những gì Stuxnet đã làm nó đã làm nhiễm những cái này
Đó là một cái Siemens S7-400 PLC lập trình logic [điều khiển]
Và đây là những gì chạy cơ sở hạ tầng của chúng tôi.
Đây là những gì chạy tất cả mọi thứ xung quanh chúng ta.
PLC, những hộp nhỏ mà không có màn hình hiển thị, không bàn phím được lập trình, được đưa ra, và chúng nó làm công việc của chúng.
Ví dụ, cầu thang máy trong toà nhà này nhiều khả năng được điều khiển bởi một trong những cái này.
Và khi Stuxnet làm nhiễm một trong mấy cái này, đó là một cuộc cách mạng lớn về các loại rủi ro mà chúng ta phải lo lắng.
Bởi vì tất cả mọi thứ xung quanh chúng ta đang được chạy bởi những cái này.
Ý tôi là, chúng ta có cơ sở hạ tầng quan trọng.
Bạn đi đến bất kỳ nhà máy, bất kỳ nhà máy điện nào, bất kỳ nhà máy hóa chất, bất kỳ nhà máy chế biến thực phẩm nào, bạn nhìn quanh -- tất cả mọi thứ đang được điều hành bởi máy tính.
tất cả mọi thứ đang được điều hành bởi máy tính.
Mọi thứ đều phụ thuộc vào các máy tính này.
Chúng ta trở nên rất phụ thuộc vào Internet, vào những điều hết sức cơ bản nhỡn tiền như điện vào máy tính để làm việc
và điều này thực sự trở thành một vấn đê của chúng ta
Chúng ta cần tìm ra một cách để tiếp tục làm việc thậm chí cả khi máy tính bị hỏng
(cười) (vỗ tay) vì vậy sự chuẩn bị có nghĩa là chúng ta có thể làm nhiều thứ ngay cả khi những điều không có ở đây
Đó thực sự là những điều cơ bản khi nghĩ về tính liên hoàn, nghĩ về những phương án dự phòng nghĩ về những việc có thể thực sự trở thành vấn đề
Bây giờ tôi nói với các bạn (cười) tôi yêu Internet, tôi rất yêu
hãy nghĩ về tất cả những dịch vụ mà chúng ta bằng trực tuyến
Hãy nghĩ về tất cả những gì nó có thể tước đoạt đi từ bạn nếu một ngày bạn không thật sự có nó vì lý do này hay lý do kia
Tôi nhìn thấy cái đẹp trong tương lai của Internet nhưng tôi lo lắng rằng chúng ta không thấy điều đó
Tôi lo lắng vì chúng ta đâm đầu vào vấn đế bởi vì tội phạm trực tuyến
Tội phạm trực tuyến là một điều có thể có thể tước bỏ những khả năng đó khỏi chúng ta
(cười) Tôi đã giành cả đời mình bảo vệ mạng Và tôi thực sự cảm thấy rằng nếu chúng ta không đấu tranh chống lại tội phạm trực tuyến thì chúng ta sẽ rơi vào khả năng rủi ro mất tất cả những điều này.
Chúng ta cần làm việc này trên toàn cầu và chúng ta cần làm ngay bây giờ
Điều chúng ta cần phải làm là tăng cường luật pháp toàn cầu, để tìm ra trực tuyến những băng đảng tội phạm những băng đảng tội phạm này làm hàng triệu đô la từ những cuộc tấn công.
Điều này trở nên quan trọng hơn là những chương trình chống vi-rút hoặc chạy tường lửa
Những điều thực sự quan trọng là chúng ta thực sự cần tìm ra những người đứng đắng sau những việc tấn công này Và thậm chí quan trọng hơn nữa là chúng ta cần tìm ra người có liên quan có thể trở thành một phần của tội phạm trực tuyến thế giới này nhưng hiện nay họ chưa làm điều đó
Chúng ta cần tìm ra người có những kỹ năng nhưng không có cơ hội và trao cho họ cơ hội để sử dụng những kỹ năng của mình cho điều tốt đẹp
Xin cảm ơn rất nhiều
(vỗ tay)
Đón nhận sự khác biệt.
Lần đầu tiên nghe thấy điều này, tôi đã nghĩ, đón nhận sự khác biệt tức là đón nhận chính bản thân mình.
Và cuộc hành trình đến với sự thấu hiểu và chấp nhận quả thật rất thú vị đối với tôi, Nó đã mang đến cho tôi một cái nhìn sâu sắc và toàn diện về ý niệm bản ngã của mỗi người, và tôi muốn chia sẻ điều này với các bạn ngày hôm nay.
Mỗi chúng ta đều có một cái tôi, nhưng tôi không nghĩ rằng nó có sẵn ở đó từ khi chúng ta được sinh ra.
Các bạn có biết rằng những đứa bé sơ sinh đồng nhất chúng với toàn bộ thế giới xung quanh; rằng chúng không hề khác biệt hay tách rời nhau.
Thế nhưng ý niệm về sự đồng nhất với thế giới xung quanh ấy nhanh chóng biến mất.
Giai đoạn ban đầu đã kết thúc -- ý thức về sự đồng nhất: thuở ấu thơ, thời kỳ non nớt, trạng thái nguyên thuỷ.
Chúng không còn hiện hữu nữa.
Thay vào đó là sự khác biệt. Một lúc nào đó trong những năm tháng đầu đời, trong bạn đã có một bản ngã xuất hiện.
Một mẩu nhỏ bé trong cái ý niệm đồng nhất tách rời ra, và lớn dần với những niềm tin bao bọc xung quanh nó. Tất cả những điều này, quan điểm, tư tưởng, trở thành sự thật, và bắt đầu hình thành nên tính cách của chúng ta, giá trị của chúng ta.
Chính cái tôi ấy trở thành phương tiện điều khiển cách thức chúng ta ứng xử trong cuộc sống thực tại.
Nhưng bản thân cái tôi đó là một sự phản chiếu dựa trên sự phản chiếu của người khác.
Đó có thật là chúng ta hay không?
Hay đó là con người mà chúng ta muốn trở thành, hay nên trở thành?
Đi tìm lời giải đáp cho sự tương tác giữa cái tôi và giá trị thực của bản thân là một điều vô cùng khó khăn trong suốt thời kỳ trưởng thành của tôi.
Cái bản ngã mà tôi mang theo vào đời đã bị từ chối hết lần này đến lần khác.
Tôi hoảng loạn khi thấy nó không thể hòa nhập vào bất cứ nơi đâu, Và tôi hoang mang khi thấy nó bị từ chối. Tất cả những điều đó khiến tôi sợ hãi, tự ti và vô vọng. Tôi đã sống trong sự ám ảnh về bản thân suốt một thời gian dài.
Nhưng ngược lại, cái tôi của tôi bị hủy hoại nhiều đến mức tôi bắt đầu nhận ra nó tồn tại theo một mô thức nào đó.
Bản ngã của tôi biến đổi, bị tác động, bị phá huỷ nhưng một điều gì đó đã trỗi dậy - có lúc mạnh mẽ hơn, có lúc đầy hận thù, và nó không muốn ở đó chút nào.
Cái thực thể gọi là bản ngã ấy luôn biến đổi.
Và không biết bao nhiêu lần bản ngã của tôi mất đi trước khi tôi nhận ra rằng nó chưa bao giờ tồn tại?
Tôi lớn lên ở bờ biển Anh quốc vào những năm 70.
Cha tôi là người da trắng đến từ Cornwall và mẹ tôi là người da đen đến từ Zimbabwe.
Ngay cả ý nghĩ rằng chúng tôi là một gia đình cũng khó chấp nhận đối với nhiều người.
Nhưng Tạo hóa có cách thức riêng của Người, và một đứa trẻ da nâu ra đời.
Nhưng khi tôi được chừng 5 tuổi, Tôi nhận ra rằng mình không giống những đứa trẻ khác.
Tôi là một đứa bé da đen, không tôn giáo theo học tại một ngôi trường Thiên chúa của người da trắng.
Tôi là một người không bình thường. Và bản ngã của tôi đã phải chạy vòng quanh để xác định nơi tôi thuộc về, để tôi cố gắng hoà mình vào nơi đó.
Bởi vì cái tôi của tôi muốn hòa nhập, muốn nhân bản chính nó, muốn cảm giác được thuộc về một nơi nào đó.
Điều đó khẳng định sự tồn tại và tầm quan trọng của nó.
Và điều này rất quan trọng.
Nó đóng một vai trò vô cùng thiết yếu.
Không có cái tôi, chúng ta không thể đối mặt với những thứ khác.
Chúng ta không thể ấp ủ những dự định, bước lên bậc thang danh vọng, đến ngưỡng cửa thành công.
Nhưng màu da của tôi không ổn.
Mái tóc của tôi không ổn.
Cuộc đời tôi cũng không ổn.
Bản thân tôi là một cá thể khác biệt, nghĩa là, trong xã hội này tôi không thực sự tồn tại.
Và tôi biệt lập ngay trước khi tôi trở thành bất cứ thứ gì khác ngay cả trước khi trở thành một cô gái.
Tôi chỉ là một con số không biệt lập.
Nhưng một thế giới khác đã mở ra quanh tôi, đó là: nghệ thuật biểu diễn và khiêu vũ.
Nỗi ám ảnh của cái tôi không còn đeo đẳng khi tôi nhảy múa.
Tôi hoàn toàn quên mất bản thân mình.
Và thực sự, tôi là một vũ công giỏi.
Tôi muốn mang tất cả cảm xúc của mình vào trong điệu nhảy.
Tôi nhìn thấy một con người hoàn toàn khác so với tôi trong đời thực.
Vào tuổi 16, Tôi bắt gặp một cơ hội khác, tôi nhận vai diễn đầu tiên trong một bộ phim.
Thật khó khăn để diễn đạt bằng ngôn từ cảm giác bình yên mà tôi có được khi hóa thân vào vai diễn.
Cái bản ngã trúc trắc của tôi đã thực sự hòa nhập vào một cá thể riêng biệt khác. Cảm giác ấy thật tuyệt vời.
Đó là lần đầu tiên tôi cảm nhận sự tồn tại của mình bên trong một cá thể hoàn chỉnh - mà tôi có thể chế ngự, định đoạt và mang hơi thở sự sống đến cho nó.
Nhưng rồi bộ phim kết thúc, tôi trở về với cái tôi tan vỡ của mình.
19 tuổi, Tôi đã là một diễn viên chuyên nghiệp, nhưng vẫn hoang mang trên con đường tìm kiếm bản thân mình.
Tôi đăng ký ngành nhân chủng học tại trường đại học.
Giáo sư Phyllis đã phỏng vấn tôi, Bà hỏi tôi : "Em định nghĩa như thế nào về chủng tộc?"
Ồ, tôi nghĩ mình có câu trả lời cho câu hỏi này. Và tôi nói, "Màu da."
"Vậy có nghĩa là về sinh học, di truyền học?"
Bà hỏi. Bởi vì, Thandie này, điều đó không chính xác.
Thực ra có rất nhiều sự khác biệt về mặt di truyền giữa một người da đen Kenya và một người da đen Uganda hơn là giữa một người da đen Kenya và một người da trắng Na Uy.
Và vì nguồn gốc của tất cả chúng ta đều bắt đầu từ Châu Phi,
vậy nên ở châu Phi, chúng ta sẽ có nhiều cơ hội hơn để tạo ra sự đa dạng di truyền."
Nói một cách khác xuất phát điểm của chủng tộc không bắt nguồn từ dữ liệu sinh học hay khoa học.
Một mặt, kết quả.
Đúng không?
Mặt khác, định nghĩa của tôi về bản ngã đã mất đi nhiều tính tin cậy của nó.
Nhưng điều gì mới là đúng đắn, dữ liệu sinh học và khoa học là gì, có thực là tất cả chúng ta đều đến từ Châu Phi - trên thực tế, là từ một người phụ nữ tên Eva sống cách đây 160,000 năm.
Và chủng tộc là một ý niệm phi logic mà con người tạo ra từ chính sự sợ hãi và thiếu hiểu biết của mình.
Kỳ lạ thay, những kiến thức mới mẻ này cũng không chữa trị được căn bệnh tự ti, và ám ảnh khác biệt của tôi.
Khao khát được biến mất của tôi vẫn rất mãnh liệt.
Tôi tốt nghiệp Cambridge; Tôi có một sự nghiệp tươi sáng; nhưng tôi vẫn mang trong mình một cái tôi tan rã, vụn vỡ. Tôi cố chữa lành vết thương bằng cách ăn uống vô độ và rồi tìm đến một bác sĩ trị liệu.
Và đương nhiên là tôi đã làm như thế.
Tôi vẫn tin rằng cái tôi của mình vẫn luôn luôn như vậy
Tôi vẫn đặt niềm tin vào giá trị bản thân lên trên tất cả mọi thứ khác. Và ngoài ra thì còn có thể gợi ý gì được nữa?
Chúng ta đã tạo ra một hệ thống giá trị hoàn chỉnh và một thực tế khách quan để làm điểm tựa cho giá trị của bản thân.
Hãy nhìn vào ngành công nghiệp xây dựng hình ảnh bản thân những loại hình công việc nó sản sinh ra, doanh thu nó mang lại.
Chúng ta đã chính xác với giả thuyết rằng bản ngã của mỗi người là một thực thể sống.
Nhưng không phải vậy, nó chỉ đơn thuần là một sự phản chiếu, bộ não thông minh của chúng ta vẽ ra để lừa gạt chính chúng ta từ một thực tế bất động.
Nhưng có một điều có thể mang lại cho cái tôi một sự nối kết sơ khai và vô tận -- đó chính là sự đồng nhất là cốt lõi nguyên thủy của chúng ta.
Cuộc đấu tranh của cái tôi trong hành trình tìm kiếm chính bản thân nó sẽ không bao giờ có điểm dừng trừ khi xuất hiện một kết nối giữa nó và người tạo ra nó - một kết nối với các bạn và với tôi.
Và đó là khi bạn ý thức về sự hợp nhất sơ khai và sự phản chiếu của cái tôi.
Đầu tiên, chúng ta hãy nghĩ về những thời điểm chúng ta quên đi chính bản thân mình.
Đó là những khi tôi nhảy múa, hay hóa thân vào vai diễn.
Tôi được nối kết với bản chất nguyên thủy của mình, và bản ngã của tôi tan biến.
Trong những thời điểm đó, tôi cảm thấy mình được nối kết với mọi thứ chung quanh mặt đất, không khí, âm thanh, nguồn năng lượng từ khán giả.
Tất thảy giác quan của tôi đều sống động như cách một đứa bé cảm nhận về thế giới chung quanh nó - cảm giác về sự hợp nhất.
Và khi diễn xuất, tôi hóa thân vào một cái tôi khác, tôi truyền sự sống vào bản thể đó. Vì khi cái tôi biến mất thì sự khác biệt, phán xét cũng không còn tồn tại.
Tôi đảm nhận mọi vai diễn từ một hồn ma chất chứa thù hận trong chế độ chiếm hữu nô lệ đến một vị bộ trưởng ngoại giao năm 2004.
Dù là vai diễn nào tất cả đều gắn liền với bản thân tôi.
Tôi thực sự tin rằng chìa khóa thành công trong sự nghiệp điện ảnh cũng như trong hành trình tìm kiếm bản thân tôi chính là sự từ bỏ cái bản ngã đã từng khiến tôi sợ hãi và bất an.
Tôi luôn tự hỏi vì sao mình lại có thể cảm nhận nỗi đau của người khác một cách sâu sắc vì sao tôi có thể nhìn thấy một điều gì đó đặc biệt từ một người rất đỗi bình thường.
Đó là vì tôi không để cái tôi ảnh hưởng đến cảm nhận và đánh giá của mình.
Tôi nghĩ bản thân mình đã thiếu mất một thứ gì đó và việc tôi có khả năng thấu hiểu cảm giác của người khác đồng nghĩa với việc tôi không có bất kỳ cảm nhận gì về bản thân mình.
Cái tôi đầy mặc cảm thực chất lại dẫn tôi đến với con đường của sự khai sáng.
Khi tôi nhận ra và hiểu rõ rằng bản ngã của tôi chỉ là một sự phản chiếu và nó có một chức năng nào đó, một điều thú vị đã xảy ra.
Tôi không để nó tác động quá nhiều đến mình nữa.
Tôi xác lập quyền lợi cho nó.
Tôi tìm kiếm liệu pháp cho nó.
Tôi bắt đầu quen với sự thất thường của nó.
Nhưng tôi không e dè về bản ngã của mình nữa.
Tôi tôn trọng bản ngã của tôi và những đặc tính của nó.
Dần dà, tôi luyện tập thói quen sống theo bản chất sơ khai của mình.
Một khi bạn làm được điều này phép màu sẽ đến.
Tôi đến Congo vào tháng 2, ca hát và nhảy múa với những người phụ nữ đã vượt qua sự hủy hoại của bản ngã một cách kỳ diệu Những cá thể trên mảnh đất tươi đẹp đó đang bị hủy hoại vì chính những iPods, Pads va Bling, Tất cả những thứ tiện nghi này đang tước đi khả năng đồng cảm, thấu hiểu nỗi đau và mất mát của những người bên cạnh chúng ta.
Bởi vì nếu chúng ta tiếp tục sống với cái tôi sai lầm của mình tức là chúng ta đang làm giảm giá trị cuộc sống đồng thời tự tách mình ra khỏi thế giới chung quanh.
Và trong thế giới tan rã đó, chúng ta xây dựng hàng loạt nhà máy tối tăm kín bưng phá hủy thế giới đại dương và cưỡng hiếp phụ nữ trong những cuộc chiến tranh cuồng nộ.
Hãy nhìn lại cái tôi của mỗi người và bạn sẽ thấy: Những đứt gãy đã bắt đầu xuất hiện trong một thế giới mà ta đã dày công xây dựng Đại dương tiếp tục trào dâng cơn thịnh nộ qua những vệt nứt gãy dầu hỏa và biển máu.
Điều quan trọng là chúng ta chưa biết làm thế nào để sống hài hòa với thiên nhiên và vạn vật.
Chúng ta chỉ đang điên cuồng tìm cách để sống với chính loài người chúng ta mà thôi -- hàng tỷ con người chúng ta.
Mà cũng không hẳn là thế, chính xác hơn là những cái tôi của chúng ta đang cố tìm cách để sống với nhau và rồi sự tan rã trong mối dây cố kết con người dần trở nên sâu sắc hơn.
Chúng ta hãy cùng sống với nhau nghỉ ngơi mỗi khi cần.
Khi từ bỏ gánh nặng của bản ngã, chúng ta sẽ đến gần hơn với ánh sáng của tri thức, và tìm thấy bản chất sâu thẳm bên trong mình, sự kết nối với vũ trụ và hàng vạn sinh linh khác.
Chúng ta đã từng nghiệm chứng sự hợp nhất này từ thuở ấu thơ.
Đừng sợ hãi sự trống rỗng vô biên.
Nó thực hơn tất thảy những gì chúng ta tự tạo ra.
Hãy nghĩ đến một cuộc sống khi chúng ta đề cao tính vô ngã, trân trọng những đặc ân của cuộc đời và tin tưởng vào tương lai diệu kỳ.
Cuộc sống bắt đầu từ sự nhận thức giản đơn.
Cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Đây là một bức ảnh được chụp bởi họa sĩ Michael Najar, và nó thực sự có thật, theo đúng nghĩa nào đó khi anh ta tới Argentina để chụp bức ảnh.
Nhưng nó cũng là 1 sự hư cấu. Đã có rất nhiều hành động đi sâu vào tìm hiểu
Và những gì người nghệ sĩ đó đã làm được là anh ta đã thực sự thiết kế lại, số liệu hóa từng đường nét của những ngọn núi dựa theo sự bất ổn lên xuống của chỉ số chứng khoán Dow Jones.
Như vậy những gì các bạn đang thấy hình ảnh những vách núi đá cao cùng với thung lũng này chính là hình ảnh của nền khủng hoảng kinh tế năm 2008.
Bức ảnh này được chụp khi chúng ta đang chìm trong chính cái thung lũng này.
Tôi không rõ chúng ta hiện tại đang đứng ở đâu.
Bức ảnh này tượng trưng cho chỉ số chứng khoán Hang Seng ở Hồng Kông.
và cũng với một địa hình tương tự.
Tôi phân vân không biết vì sao.
Đây là nghệ thuật . Đây là một sự ẩn dụ.
Nhưng tôi nghĩ vấn đề là đây là phép ẩn dụ thực sự hiệu quả. Và cùng với những ảnh hưởng này điều tôi muốn nói đến ngày hôm nay là chúng ta nên nhìn lại một chút về vai trò của nền Toán học đương đại không chỉ là toán kinh tế nói riêng, mà là toán học nói chung.
Rằng thời kỳ chuyển tiếp của nó từ một thứ mà con người tách ra và tìm thấy căn nguyên từ vạn vật trở thành một thứ bắt đầu có hình dạng -- thế giới quanh ta và bên trong ta.
Và các thuật toán đặc trưng mà căn bản là phép toán mà các máy tính sử dụng để quyết định các thứ.
Chúng yêu cầu sự nhạy bén thực sự, bởi vì chúng được lặp đi lặp lại. Chúng trở nên cứng nhắc và hóa vôi, và chúng trở thành thật.
Và tôi đã nghĩ về điều này, ở mọi chỗ, ở trên một chuyến bay vượt Đại Tây Dương vài năm về trước, vì tôi tình cờ ngồi cạnh một nhà vật lý học người Hungari khoảng bằng tuổi tôi và chúng tôi đã nói chuyện về cuộc sống của các nhà vật lý Hungary trong thời chiến tranh lạnh.
Và tôi nói, "Vậy các anh đã làm gì?"
Và anh ta nói, "Ừ thì chúng tôi đã hầu như vô hiệu hóa máy bay tàng hình."
Và tôi nói, "Đó là một công việc tốt đấy.
Thú vị thật. Thế nó hoạt động như thế nào?"
Và để hiểu vấn đề này, bạn cần phải hiểu một chút về cách thức hoạt động của máy bay tàng hình.
Và vì thế -- đây là một sự tối giản qua mức -- nhưng căn bản, nó không phải như là bạn có thể phát một tín hiệu radar xuyên qua khối sắt 156 tấn trên trời.
Nó sẽ không biến mất.
Nhưng nếu bạn có thể chọn thứ to lớn dường đó, và có thể biến nó thành hàng triệu thứ nhỏ xíu -- thứ gì đó như một đàn chim -- vậy và khi radar dò nó có thể nhìn thấy mọi đàn chim trên trời.
Và nếu bạn là một cái radar, thì đó là một việc tồi tệ
Và anh ta nói, "À. Nhưng đó là nếu anh là một chiếc radar.
Vậy chúng tôi không dùng radar. chúng tôi tạo một chiêc hộp đen dò các tín hiệu điện, truyền tin điện tử.
Và bất kỳ khi nào chúng tôi nhìn thấy một đàn chim có thiết bị điện tín, chúng tôi nghĩ nó có liên quan tới người Mỹ." Và tôi nói, "Ừ.
Hay đấy.
Vậy các anh đã phủ nhận hoàn toàn 60 năm nghiên cứu hàng không.
Hành động tiếp theo của các anh là gì?
Các anh làm gì khi trưởng thành?"
Và anh ta nói, "À thì, các dịch vụ kinh tế."
Và tôi nói, "Ồ."
Bởi vì các dịch vụ này đã xuất hiện trong các bản tin gần đây.
Và tôi nói, "Thế nó hoạt động như thế nào?"
Và anh ta nói, "À thì đang có khoảng 2,000 nhà vật lý ở Wall Street, và tôi là một trong số đó."
Và tôi nói, "Thế chiếc hộp đen của Wall Street là gì vậy?"
Và anh ta nói, "Thật buồn cười khi anh hỏi thế, vì thực sự nó được gọi là "Thương mại hộp đen" - Black Box Trading.
Đôi khi được gọi là Algo Trading -- Thương mại thuật toán."
Và thương mại thuật toán đã phần nào tiến hóa vì các nhà buôn thuộc các tổ chức có chung vấn đề mà Không quân Hoa Kỳ gặp phải, đó là họ chuyển những vị trí này -- dù là Proctor & Gamble hay là Accenture, gì cũng được -- họ đang chuyển hàng triệu cổ phiếu của thứ gì đó quanh thị trường.
Và nếu họ đồng loạt làm như vậy, nó như là chơi poker và cược tất cả ngay lập tức.
Bạn chỉ cần lật tay.
Vậy họ phải tìm một cách -- và họ dùng các thuật toán để làm điều này -- phá vỡ thứ to lớn đó thành một triệu giao dịch nhỏ.
Và phần kỳ diệu và đáng sợ là đó là chính phép toán được dùng để chia nhỏ những thứ to lớn thành hàng triệu thứ nhỏ hơn cũng có thể dùng để tìm hàng triệu thứ nhỏ rồi vá chúng lại với nhau và tìm hiểu xem điều gì đang thực sự xảy ra trên thị trường.
Vậy nếu các bạn cần có hình dung về điều đang xảy ra trên thị trường cổ phiếu ngay lúc này, điều các bạn có thể hình dung là một mớ các thuật toán được lập trình để che giấu, và một mớ các thuật toán khác được lập trình để tìm kiếm chúng và hành động.
Và tất cả đều vận hành trơn tru.
Và đó là 70% của thị trường chứng khoán Mỹ, 70% của hệ thống vận hành trước đó được biết đến như tiền trợ cấp của các bạn, tiền cầm cố của các bạn.
Và điều tồi tệ nào có thể xảy ra chứ?
Điều tồi tệ đó là một năm trước, chín phần trăm của toàn bộ thị trường biến mất trong năm phút, và người ta gọi đó là Flash Crash of 2:45 - Sự sụp đổ chớp nhoáng lúc 2h45.
Đột nhiên, 9% biến mất, và tới ngày nay chưa một ai nhất trí về việc đã xảy ra, bởi vì không ai đặt trước, không ai yêu cầu nó xảy ra.
Không ai kiểm soát được điều đã xảy ra.
Tất cả những gì họ đã có chỉ là một màn hình trước mặt họ có các con số trên đó và chỉ một nút đỏ ghi chữ "Stop"
Vậy đó, chúng tôi đang viết các thứ, chúng ta đang viết những thứ mà chúng ta không còn có thể đọc được.
Và chúng ta đã và đang tiếp tay cho một thứ gì đó bất hợp pháp. Và chúng ta mất đi ý thức về điều đang thực sự xảy ra trong thế giới mà chúng ta đã tạo nên.
Và chúng ta bắt đầu con đường của riêng chúng ta.
Có một công ty ở Boston tên là Nanex, và họ dùng toán và phép màu và thứ gì đó tôi không biết, và họ chạm được tới mọi dữ liệu trên thị trường và họ tìm thấy, đôi lúc, vài thuật toán.
Và khi họ tìm chúng, họ lôi chúng ra và gắn chúng lên tường như gắn những con bướm.
Và họ làm điều chúng ta đã luôn làm khi đối mặt với số lượng lớn dữ liệu mà ta không hiểu được -- đó là đặt cho chúng một cái tên và một câu chuyện.
Và đây là một thứ họ tìm thấy, họ gọi là Knife - Con Dao, Carnival - Lễ hội hóa trang, Boston Shuffle - Lập lờ Boston, Twilight - Chạng vạng
Và điều khôi hài là tất nhiên, những thuật toán này không chỉ chạy quanh thị trường.
Bạn có thể tìm thấy những thứ này ở bất cứ nơi đâu một khi bạn học cách tìm kiếm chúng.
Bạn có thế tìm được nó ở đây: cuốn sách về loài ruồi mà bạn có thể đang tìm trên Amazon.
Bạn có thể đã để ý khi giá khởi điểm của nó là 1.7 Triệu dollar.
Dù vậy nó vẫn hết hàng...
(Tiếng cười) Nếu bạn mua nó ở giá 1.7 triệu ấy vẫn còn là rẻ.
Vài tiếng sau, nó tăng giá tới 23.6 Triệu dollar chưa kể vận chuyển.
Và câu hỏi là: Không ai mua bán gì; chuyện gì vừa xảy ra thế?
Và bạn thấy điều này trên Amazon cũng như trên Wall Street.
Và khi bạn thấy các hành động tương tự, bạn thấy bằng chứng của các thuật toán mâu thuẫn, các thuật toán bị khóa trong các vòng lặp, mà không có sự giám sát của con người, không có sự giám sát của con người để nói rằng, "Thực ra thì, 1.7 triệu là khá nhiều."
(Tiếng cười) Và cũng như đối với Amazon, chuyện tương tự xảy ra với Netflix.
Và vì vậy Netflix đã trải qua vài thuật toán khác nhau qua các năm.
Họ bắt đầu với Cinematch và đã thử một vài thuật toán khác: Dinosaur Planet (hành tinh khủng long), Gravity (lực hấp dẫn).
Họ đang dùng Pragmatic Chaos (mớ hỗn độn thực dụng)
Pragmatic Chaos, giống như mọi thuật toán của Netflix, đang cố gắng làm cùng một điều.
Đó là cố gắng nắm bắt bạn, trên vỏ sụn bên trong xương sọ, để nó có thể gợi ý bộ phim nào bạn muốn xem tiếp -- một điều cực kỳ khó.
Nhưng độ khó của vấn đề và sự thật là chúng ta chưa hoàn toàn giải quyết được nó, không kéo đi hiệu ứng của Pragmatic Chaos.
Pragmatic Chaos, cũng như mọi thuật toán của Netflix, quyết định, 60% số lượng phim được thuê.
Vì thế một mẩu thông tin mã hóa về bạn chịu trách nhiệm cho 60% số phim đó.
Nhưng chuyện gì sẽ xảy ra nếu bạn có thể đánh giá những bộ phim đó trước khi chúng được làm nên?
Thế có phải tiện không?
Vài nhà khoa học số liệu từ Anh đang ở Hollywood, và họ có các thuật toán dựng truyện -- một công ty gọi là Epagogix.
Và bạn có thể chạy thử kịch bản của mình qua đó, và họ có thể nói cho bạn, một cách định lượng, rằng đó là một bộ phim 30 triệu đô hay 200 triệu đô.
Và vấn đề là đây không phải Google.
Đó không phải thông tin.
Đó không phải là thống kê tài chính; đó là văn hóa.
Và cái mà bạn nhìn thấy ở đây, hoặc cái mà bình thường bạn không thực sự thấy là vật lý của văn hóa.
Và nếu như những thuật toán này, như những thuật toán ở Wall Street, ngày nào đó bị sập và trở nên xiên xẹo, làm thế nào mà ta biết được,
nó sẽ trông như thế nào?
Và nó đang ở trong nhà bạn. Chúng đang ở trong nhà bạn.
Có 2 loại thuật toán đấu tranh cho phòng khách nhà bạn.
Đó là 2 con robot lau chùi khác nhau có nhiều quan niệm rất khác nhau về định nghĩa của sự sạch sẽ.
Và bạn có thể thấy điều đó nếu bạn quay chậm và gắn đèn lên chúng. Và chúng như kiểu những kiến trúc sư bí ẩn trong phòng ngủ của bạn.
Và ý tưởng rằng chính kiến trúc bằng cách nào đó hướng tới sự tối ưu hóa thuật toán là không hề viển vông.
Nó siêu thực và nó đang diễn ra quanh bạn.
Bạn cảm thấy rõ nhất khi bạn ở trong một chiếc hộp kim loai được hàn kín, một thang máy kiểu mới, chúng được gọi là thang máy kiểm soát đích đến.
Đó là những chiếc tháng máy mà bạn phải ấn nút tầng mà bạn sẽ tới trước khi bạn bước vào thang máy.
Và nó sử dụng cái được gọi là bin packing algorithms -- thuật toán đóng gói
Vậy không chiếc thang nào cho phép tất cả mọi người vào buồng thang máy họ thích.
Tất cả những người muốn vào tầng 10 vào xe số 2, và tất cả những người muốn vào tầng 3 vào xe số 5.
Và vấn đề là người ta sợ.
Người ta hoảng hốt.
Và bạn hiểu tại sao. Bạn hiểu tại sao.
Bởi vì chiếc thang máy thiếu một vài bộ phận quan trọng, như những cái nút.
(Tiếng cười) Như những thứ mà con người sử dụng.
Tất cả những gì nó có chỉ là con số đi lên hoặc đi xuống và chiếc nút đỏ ghi chữ "Stop"
Và đó là thứ chúng ta đang thiết kế.
Chúng ta đang thiết kế cho loại ngôn ngữ máy móc này
Và bạn có thể chịu đến bao xa? Bạn có thể chịu đến bao xa?
Bạn có thể chịu được rất, rất xa.
Vậy để tôi đưa vấn đề trở về Wall Street.
Bởi vì thuật toán của Wall Street phụ thuộc vào một tiêu chí hơn hẳn các tiêu chí khác, đó là tốc độ.
Và chúng vận hành trên đơn vị phần nghìn và phần triệu giây.
Và để cho bạn hiểu một phần triệu giây là gì nó tốn 500 000 phần triệu giây cho một cú click chuột.
Nhưng nếu bạn là một thuật toán ở Wall Street và bạn chậm 5 phần triệu giây, bạn là kẻ thua cuộc.
Vậy nếu bạn là một thuật toán, bạn sẽ kiếm tìm một kiến trúc sư như người tôi gặp ở Frankfurt người lúc đó đang moi ruột một tòa nhà chọc trời -- ném ra ngoài toàn bộ đồ đạc, mọi thiết bị hạ tầng phục vụ nhu cầu con người, và chỉ đặt những thanh sắt trên sàn nhà sẵn sàng đặt những server vào đó -- Tất cả để cho một thuật toán có thế tiến gần hơn tới Internet
Và bạn nghĩ về Internet như một hệ thống được phân bố.
Và tất nhiên, chính thế, nhưng nó được phân bố thành các không gian
Ở New York, nó được phân bố từ khách sạn Carrier trên phố Hudson.
Và đó là nơi mà các sợi dây nối đến thành phố trực tiếp.
Và sự thật là bạn càng xa nơi đó, bạn sẽ bị trễ vài phần nghìn giây
Những anh chàng phố Wall, Marco Polo và Cherokee Nation, họ chậm 8 phần triệu giây so với những anh chàng ở trong những tòa nhà bị moi ruột quanh khách sạn Carrier.
Và điều đó sẽ tiếp tục xảy ra
Chúng ta đang tiếp tục khoét rỗng chúng, bởi vì các bạn, từng inch một từng bảng một và từng dollar một không một ai trong số các bạn có thể vắt ra tiền từ không gian đó như thuật toán Boston Shuffle.
Nhưng nếu bạn nhìn rộng ra, nếu bạn nhìn rộng ra, bạn sẽ thấy một bán kính 825 dặm giữa New York và Chicago được xây dựng trong vài năm qua bởi một công ty tên là Spread Networks.
Đây là một sợi cáp quang được đặt giữa 2 thành phố để truyền một tín hiệu nhanh gấp 37 lần thời gian một cú click chuột -- chỉ để cho những thuật toán ấy, chỉ để cho Carnival và Knife.
Và khi bạn nghĩ về điều này, rằng chúng ta đang cho chạy qua nước Mỹ với thuốc nổ và cưa đá để một thuật toán có thể kết thúc một hợp đồng nhanh hơn 3 phần triệu giây, tất cả vì một khuôn mẫu liên lạc mà không con người nào có thể biết được đó là một kiểu định mệnh được định trước và sẽ luôn tìm những biên giới mới.
Không may thay, chúng ta đã cắt giảm công việc của mình.
Đây chỉ là lý thuyết
Có vài nhà toán học ở MIT
và sự thật là tôi không thực sự hiểu phần lớn những gì họ nói.
Nó bao gồm dải sáng hình nón và chồng chập lượng tử, và tôi không hiểu hết chỗ đó.
Nhưng tôi có thể đọc chiếc bản đồ này. Và chiếc bản đồ này ghi rằng nếu bạn đang định kiếm tiền ở những thị trường có chấm đỏ, đó là nơi người ta ở, là các thành phố, bạn phải đặt các server ở chỗ các chấm xanh để làm điều đó hiệu quả nhất.
Và điểu mà bạn có thể đã để ý về những chấm xanh đó là rất nhiều chấm ở giữa đại dương.
Và đó là điều ta sẽ làm, ta sẽ dựng những bong bóng hay thứ gì đó tương tự, hay cái phà.
Chúng ta sẽ thực sự chia cắt mặt nước để kéo tiền ra khỏi không khí, bởi vì đó là một tương lại tươi sáng nếu bạn là một thuật toán,
(Tiếng cười) Và đó không phải là tiền bạc
mà đó là động lực được tiền bạc thúc đẩy. Rằng chúng ta đang thực sự đất liền hóa Trái đất với kiểu hiệu suất thuật toán này.
Và trong ánh sáng đó, bạn quay trở lại và bạn nhìn vào những bức ảnh của Michael Najjar, và bạn nhận ra chúng không phải là phép ẩn dụ, chúng là lời tiên đoán.
Chúng là lời tiên đoán cho kiểu hiệu ứng đất liền, và hoạt động địa chất của loại toán mà chúng ta đang tạo ra.
Và hình sdangs phối cảnh luôn được tạo ra bởi sự hợp tác kỳ là, không mấy dễ dàng này giữa thiên nhiên và con người.
Nhưng giờ đây có một lực thứ ba song song hợp tác: thuật toán -- Boston Shuffler, Carnival.
và chúng ta phải hiểu chúng như tự nhiên, và theo một cách nào đó thì đúng thế.
Xin cảm ơn
(Tiếng vỗ tay)
Con người có một ước mơ là có thể bay như chim.
Chim là loài rất lẹ làng.
Chúng bay mà không cần bộ phận nào quay, mà bay chỉ bằng cách vỗ cánh.
Do đó chúng tôi quan sát các loài chim, và cố gắng tạo ra một mô hình siêu nhẹ, và phải có chất lượng khí động học hoàn hảo để có thể tự nó bay được và chỉ bằng cách vỗ cánh.
Vì thế còn gì tốt hơn là mô phỏng theo Chim mòng biển, với cách nó tự do bay lượn và bổ nhào trên biển, và sử dụng nó như là mô hình chính?
Rồi chúng tôi lập một nhóm.
Bao gồm cả những người không chuyên và chuyên trong lĩnh vực khí động lực học trong ngành chế tạo tàu lượn.
Nhiệm vụ là chế tạo một mô hình bay siêu nhẹ trong nhà có thể bay lượn đầu các bạn.
Vì thế các bạn hãy cẩn trọng nhé.
Có một vấn đề: để chế tạo ra mô hình nhẹ đến mức không gây nguy hại cho ai nếu nó rơi xuống.
Vậy tại sao chúng tôi làm công việc này?
Chúng tôi là một công ty trong ngành tự động học, và chúng tôi muốn tạo ra một kết cấu rất nhẹ vì nó tiết kiệm năng lượng. Và chúng tôi cũng muốn học thêm về khí lực hoá và hiện tượng dòng khí.
Bây giờ tôi muốn các bạn hãy đeo thắt lưng an toàn vào và đội mũ lên.
Có thể chúng ta sẽ thử cho SmartBird bay một lần.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) (Vỗ tay) (Vỗ tay) Bây giờ chúng ta có thể quan sát chú SmartBird.
Đây là con chim không hề có da.
Sải cánh của nó khoảng 2 mét.
Chiều dài khoảng 1,6 mét, và trọng lượng, của nó chỉ 450 gram.
Và tất cả làm bằng sợi các bon.
Ở bên trong ta có một mô tơ, và bộ phận truyền động trong đó. chúng tôi dùng bộ phận truyền động để truyền dẫn chuyển động của mô tơ.
bên trong mô tơ, ta có ba bộ cảm biến từ trường, nhờ đó ta biết chính xác cánh đang ở đâu.
Và nếu chúng ta vỗ lên vỗ xuống ... chúng ta có khả năng bay như chim.
Vì thế nếu bạn đi xuống, bạn sẽ có diện tích đẩy lớn Và nếu bạn đi lên, cánh không còn rộng như thế nữa, và nó dễ kéo lên hơn.
Rồi, việc tiếp theo chúng tôi làm, hay chính là thách thức chúng tôi đã làm là định hướng cho chuyển động này.
Chúng tôi phải chuyển nó, đi lên và đi xuống.
Chúng tôi phải tách cánh.
Với cái cánh đã tách này chúng tôi có phần nâng ở phần cánh trên, và phần đẩy ở phần cánh dưới.
Chúng tôi cũng biết được làm thế nào để tính toán hiệu suất khí động lực.
Chúng tôi có kiến thức về hiệu năng điện cơ rồi sau đó chúng tôi có thể tính toán hiệu suất khí động lực.
Vì vậy, nó nâng lên từ xoắn thụ động sang xoắn chủ động từ 30% lên tới 80%.
Việc tiếp theo chúng tôi làm, chúng tôi phải kiểm soát và điều chỉnh toàn bộ kết cấu.
Chỉ khi bạn kiểm soát và điều chỉnh nó, bạn sẽ đạt được hiệu suât khí động lực mong muốn.
Tổng lượng năng lượng tiêu thụ vào khoảng 25 watt để cất cánh và từ 16 đến 18 watt trong khi bay.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Bruno Giussani: Markus, tôi nghĩ rằng chúng ta nên cho nó bay thêm một lần nữa.
Markus Fischer: Vâng, chắc chắn rồi.
(Cười)
(Kinh ngạc) (Hoan hô) (Vỗ tay)
Câu hỏi ngày hôm nay không phải là: Tại sao chúng ta xâm lược Afghanistan?
Câu hỏi là: Tại sao chúng ta vẫn ở Afghanistan sau một thập niên?
Tại sao chúng ta chi 135 tỷ dollar?
Tại sao chúng ta có 130,000 quân lính trên chiến trận?
Tại sao nhiều người bị sát hại hơn trong tháng trước so với bất kỳ tháng nào trước đó của cuộc xung đột này?
Làm thế nào chuyện này lại xảy ra?
20 năm qua đã trở thành thời đại của sự can thiệp, và Afghanistan chỉ là một hồi đơn giản trong một bi kịch năm hồi.
Chúng ta bước ra khỏi cuộc Chiến tranh Lạnh trong nỗi tuyệt vọng.
Chúng ta đối đầu với Rwanda; với Bosnia; và tìm lại được sự tự tin của mình.
Trong hồi thứ ba, chúng ta tới Bosnia và Kosovo và có vẻ như là chúng ta đã thành công.
Trong hồi thứ tư, với sự ngạo mạn, và với sự tự tin thái quá đang lớn dần lên, chúng ta xâm lược Iraq và Afghanistan. Và trong hồi thứ năm, chúng ta ngập sâu trong một mớ lộn xộn đáng xấu hổ.
Vậy câu hỏi là: Chúng ta đang làm gì?
Tại sao chúng ta vẫn bế tắc ở Afghanistan?
Và câu trả lời, tất nhiên, mà chúng ta vẫn cứ nhận được là như sau: Chúng ta được bảo rằng chúng ta tới Afghanistan bởi vụ khủng bố 11/9, và chúng ta ở đó bởi vì quân phiến loạn Taliban là một mối đe dọa tồn tại cho an ninh toàn cầu.
Theo lời tổng thống Obama, "Nếu quân Taliban trở lại nắm quyền, chúng sẽ kéo theo quân khủng bố Al-Qaeda, những người sẽ cố gắng giết càng nhiều người của chúng ta càng tốt."
Câu chuyện chúng ta được nghe kể là có một sự in dấu nhẹ nhàng ban đầu -- theo một cách nói khác, chúng ta mắc vào một tình huống không có đủ quân, không có đủ trang thiết bị, và người Afghan đã chán nản. Họ không cảm thấy có chút tiến triển nào cũng như sự phát triển kinh tế và an ninh, và vì vậy quân Taliba trở lại. Chúng ta đáp trả vào năm 2005 và 2006 bằng quân tiếp viện, nhưng chúng ta vẫn chưa đưa đủ quân lính lên chiến trận.
Và chỉ tới năm 2009, khi tổng thổng Obama cho phép tăng viện, chúng ta mới có đủ, theo lời của Clinton, "chiến thuật, sự lãnh đạo và nguồn lực,"
vì thế, như tổng thống cam đoan lại với chúng ta, chúng ta đang tiến dần tới việc thực hiện mục tiêu của mình.
Tất cả đều sai.
Từng câu khẳng định đó đều sai.
Afghanistan không hề đưa ra một đe dọa tồn tại tới an ninh toàn cầu.
Và cũng vô cùng khó xảy ra chuyện quân Taliban có thể giành lại chính quyền -- vô cùng khó để chúng có thể chiếm giữ Kabul.
Họ đơn giản là không có lựa chọn quân sự thông thường.
Và nếu ngay cả khi họ có thể làm vậy, ngay cả khi tôi sai, cũng vô cùng khó xảy ra trường hợp quân Taliban sẽ mời gọi quân khủng bố Al-Qaeda.
Từ góc nhìn của quân Taliban, đó là sai lầm lớn nhất của họ lần trước đó.
Nếu họ đã không mời Al-Qaeda trở lại, họ vẫn nắm quyền tới ngày hôm nay.
Và ngay cả khi tôi nhầm lẫn về hai điều đó, ngay cả khi họ có thể chiếm lại đất nước, ngay cả khi họ mời quân khủng bố quay trở lại, cũng vô cùng khó khăn để Al-Qaeda có thể tăng cường mạnh mẽ khả năng gây tổn hại tới nước Mỹ hoặc Châu Âu.
Bởi đây không còn là những năm 90 nữa.
Nếu căn cứ của Al-Qaeda được đóng gần Ghazni, chúng ta có thể tấn công mạnh vào đó, và sẽ rất khó khăn để quân Taliban có thể bảo vệ chúng.
Hơn nữa, nó không chỉ đơn giản rằng sai lầm tại Afghanistan là bước in dấu nhẹ nhàng.
Theo kinh nghiệm của tôi, thực ra là, bước in dấu nhẹ nhàng cực kỳ có lợi.
Và những quân lính chúng ta mang thêm vào -- là hình ảnh chuẩn xác về David Beckham trên những khẩu súng máy chìm -- làm tình hình trở nên tồi tệ hơn, chứ không tốt hơn.
Khi tôi đặt chân tới Afghanistan vào mùa đông 2001 - 2002, tôi đã nhìn thấy những quang cảnh như thế này.
Một cô bé, nếu may mắn, trong góc phòng tối -- may mắn có thể đọc được kinh Koran.
Nhưng trong những ngày đầu đó khi chúng ta được bảo là chúng ta không có đủ quân lực, chúng ta đã tạo ra nhiều tiến triển ở Afghanistan.
Trong vài tháng, đã có thêm hơn 2,5 triệu bé gái được đến trường.
Tại Sangin nơi tôi bị ốm vào năm 2002, phòng khám gần nhất cách ba ngày đi bộ.
Ngày nay, có 14 phòng khám chỉ riêng trong khu vực đó.
Đã có những tiến bộ tuyệt vời.
Chúng ta từ chỗ hầu như không có người Afghan nào có điện thoại di động dưới thời Taliban tới một tình huống là, gần như sau một đêm, 3 triệu người Afghan có di động.
Và chúng ta đã có những tiến bộ về truyền thông tự do.
Chúng ta có những tiến bộ về bầu cử -- tất cả đi kèm với thứ mà ta gọi là "bước in dấu nhẹ nhàng".
Nhưng khi chúng ta bắt đầu đổ thêm nhiều tiền, khi chúng ta bắt đầu đầu tư vào nhiều trang thiết bị hơn, mọi thứ trở nên tồi tệ chứ không tốt hơn.
Sao vậy? Đầu tiên hãy nhìn vào việc nếu bạn đổ 125 tỉ dollar một năm vào một đất nước như Afghanistan nơi mà tổng thu nhập quốc dân là 1 tỉ dollar 1 năm, bạn sẽ nhấn chìm mọi thứ.
Nó không chỉ đơn thuần là sự tham nhũng và lãng phí mà bạn tạo nên; bạn đã về bản chất thay thế những ưu tiên của chính phủ Afghanistan, chính phủ có được nhờ bầu cử, với những xu hướng quản lý vi mô của khách nước ngoài trong các chuyến du lịch ngắn ngày với những ưu tiên của riêng họ.
Và điều tương tự xảy ra với quân lính.
Khi tôi tới Afghanistan, tôi đã ở với những người như thế này.
Đây là Sĩ quan Haji Malem Mohsin Khan của Kamenji.
Sĩ quan Haji Malem Mohsin Khan của Kamenji là một vị chủ nhà tuyệt vời.
Ông ấy rất rộng lượng như rất nhiều người Afghan tôi đã từng ở cùng.
Nhưng ông ấy cũng khá bảo thủ, khá bài ngoại, và mang đậm tinh thần Hồi giáo hơn là chúng ta muốn biết.
Ví dụ như người này, Mullah Mustafa, đã cố bắn tôi.
Và lý do tôi trông tôi hơi bối rối trong tấm ảnh này là tôi đã hơi e sợ, và tôi đã quá e sợ trong trường hợp này để hỏi anh ta, người đã chạy một tiếng qua sa mạc tới tị nạn ở ngôi nhà này, tại sao anh ta lại đến đó và muốn chụp bức ảnh này cùng tôi.
Nhưng 18 tháng sau, tôi đã hỏi anh ta tại sao anh ta lại muốn bắn tôi.
Và Mullag Mustafa -- người đàn ông cầm giấy bút -- giải thích rằng người đàn ông đứng ngay phía bên trái tấm hình, Nadir Shah đã cược rằng anh ta không thể đánh tôi.
Ý tôi không phải là Afghanistan là nơi có đầy những người như Mullah Mustafa.
Không hề; đó là một nơi tuyệt vời căng tràn sức sống và sự thông minh đến khó tin.
Nhưng đó là một nơi mà sự tăng viện binh đã làm tăng sự bạo lực, hơn là làm giảm nó.
Vào năm 2005, Anthony Fitzherbert, một kỹ sư nông nghiệp, có thể du hành qua Helmand, có thể ở Nad Ali, Sangin và Ghoresh, những ngôi làng mà giờ đang diễn ra các cuộc tranh đấu.
Ngày nay, anh ấy sẽ không thể làm được điều đó.
Vậy tôi cho rằng việc chúng ta thêm viện binh để đáp trả cho sự nổi loạn của Taliban là sai lầm.
Thay vì rút lui, quân Taliban nối đuôi quân tiếp viện. Như tôi để ý thấy, viện binh khiến họ quay trở lại.
Đây có phải là một quan điểm mới không?
Không, đã có rất nhiều người khẳng định như vậy suốt bảy năm qua.
Tôi điều hành một trung tâm ở Harvard từ năm 2008 đến 2010. Và đã có những người như Michael Semple ở đó những người nói tiếng Afghan trôi chảy, những người đã đặt chân tới hầu hết các thành phố trên đất nước.
Ví như Andrew Wilder, được sinh ra ở khu vực biên giới Pakistan - Iran, phục vụ cả đời tại Pakistan và Afghanistan.
Paul Fishstein người bắt đầu làm việc tại đó vào năm 1978 -- làm việc cho "Save the Children" (Hội bảo vệ trẻ em) điều hành đơn vị nghiên cứu và đánh giá khu vực Afghan.
Đó là những người có thể khẳng định chắc chắn rằng sự tăng viện đã khiến Afghanistan trở nên bất ổn hơn chứ không phải ngược lại -- và chiến thuật chống phản loạn đã không có tác dụng và sẽ không có tác dụng.
Dù vậy, chẳng ai nghe họ.
Thay vào đó, lại là một sự lạc quan đáng ngạc nhiên.
Từ năm 2004, các tướng quân đều nói, "Tôi đã nhận (từ người tiền nhiệm) một tình trạng hỗn loạn, nhưng cuối cùng tôi có những nguồn lực cần thiết và chiến thuật đúng đắn, sẽ có kết quả như mong đợi." theo lời tướng Barno vào năm 2004, "năm quyết định".
Đoán thử xem nào? Kết quả không như mong đợi.
Nhưng như vậy là chưa đủ để ngăn tướng Abuzaid nói rằng ông có chiến thuật và nguồn lực để đem đến kết quả, vào năm 2005, "năm quyết định"
Hoặc tướng David Richards khi nhậm chức vào năm 2006, nói rằng ông có chiến thuật và nguồn lực để đem lại "năm vang dội"
Hoặc vào năm 2007, thứ trưởng bộ ngoại giao Na Uy, Espen Eide, cho rằng sẽ đem tới "năm quyết định"
Hoặc vào năm 2008, Đại tướng Champoux xuất hiện và nói ông sẽ đem tới "năm quyết định"
Hoặc vào năm 2009, người bạn tốt của tôi, tướng Stanley McChrystal, nói rằng ông đã "ngập sâu tới đầu gối trong năm quyết định."
hoặc vào năm 2010, thư ký ngoại giao Anh, David Miliband, người nói rằng cuối cùng chúng ta sẽ mang tới "năm quyết định."
Và các bạn sẽ rất hài lòng khi nghe rằng vào năm 2011, năm nay, Guido Westerwelle, bộ trưởng ngoại giao của Đức, bảo đảm với chúng ta rằng chúng ta đang có "năm quyết định."
(Vỗ tay) Làm thế nào mà chúng ta cho phép những chuyện này xảy ra?
Vâng câu trả lời, tất nhiên, là, nếu bạn chi 125 hoặc 130 tỉ dollar một năm ở một nước, bạn thu phục hầu hết mọi người,
kể cả các đại diện cứu trợ -- những người bắt đầu nhận những khoản tiền kếch xù từ các chính phủ Mỹ và Châu Âu để xây trường học và trạm xá -- đã hầu như mất đi xu thế thách thức quan niệm rằng Afghanistan là một mối đe dọa tồn tại đối với an ninh toàn cầu.
Họ lo lắng là, theo cách khác, rằng nếu bất cứ ai tin rằng nó không phải là mối đe dọa -- Oxfam, Save the Children -- sẽ không được nhận tiền để xây các bệnh viện và trường học.
Nó cũng rất khó cho một tướng với huân chương trên ngực áo.
Khó cho một chính trị gia, vì bạn lo rằng nhiều sinh mạng đã mất trong vô vọng.
Bạn cảm thấy tội lỗi sâu sắc.
Bạn phóng đại các nỗi sợ hãi. Và bạn hoảng loạn về nỗi nhục nhã của việc bị đánh bại.
Vậy đâu là giải pháp cho vấn đề này?
Vâng giải pháp cho vấn đề này là chúng ta cần tìm một con đường để những người như Michael Semple và những người khác, những người đang nói sự thật, những người hiểu rõ đất nước ấy, những người đã dành 30 năm trên mảnh đất ấy -- và hơn hết thảy, thành phần bị bỏ sót -- chính những người Afghan, những người hiểu rõ điều đang xảy ra.
Chúng ta cần bằng một cách nào đó đưa thông điệp của họ tới với những người hoạch định chính sách.
Và điều này rất khó thực hiện bởi cấu trúc tư pháp của chúng ta.
Điều đầu tiên chúng ta cần thay đổi là cấu trúc của chính phủ của ta.
Rất, rất đáng buồn, các ban đối ngoại, Liên Hợp Quốc, quân đội ở những nước đó biết rất ít về điều đang xảy ra.
Một lính Anh trung bình chỉ tới diễu qua trong sáu tháng; lính Ý, bốn tháng; quân đội Mỹ, 12 tháng.
Các quan hệ ngoại giao chỉ gói gọn trong hệ thống các đại sứ quán.
Khi họ ra ngoài, họ du hành trong những chiếc xe bóc sắt bí ẩn với những đội vệ sĩ đôi chút đáng sợ những người sẵn sàng từ 24 giờ trước đó những người nói bạn chỉ có thể đứng trên mặt đất trong 1 giờ đồng hồ
Trong đại sứ quán Anh ở Afghanistan trong năm 2008, gồm 350 người, chỉ có 3 người có thể nói tiếng Dari, ngôn ngữ chính của Afghanistan, ở trình độ chấp nhận được.
Và không có một người nói tiếng Pashto nào.
Ở phân khu Afghan ở London chịu trách nhiệm quản lý chính sách về Afghan, tôi được kể vào năm ngoái rằng không có một thành viên nào của văn phòng đối ngoại ở khu vực đó từng phục vụ tại một trạm nào ở Afghanistan.
Vì thế chúng ta cần thay đổi văn hóa quan liêu ấy.
Và tôi có thể đưa ra quan điểm tương tự về nước Mỹ và Liên Hợp Quốc.
Điều thứ hai, chúng ta cần kéo sự lạc quan của các tướng quân xuống.
Chúng ta cần bảo đảm là chúng ta hơi hoài nghi một chút, rằng chúng ta tin rằng sự lạc quan có trong DNA của quân đội, rằng chúng ta không đáp trả nó với sự sốt sắng như hiện tại.
Và thứ ba, chúng ta cần có sự nhún nhường.
Chúng ta cần bắt đầu từ vị trí mà sự hiểu biết và quyền lực và tính pháp lý của chúng ta bị giới hạn.
Điều này không có nghĩa là sự can thiệp diễn ra quanh thế giới là một thảm họa.
Không hề.
Bosnia và Kosovo là những thành công ghi dấu, những thành công to lớn.
Ngày nay khi bạn tới Bosnia gần như là không thể tin được rằng điều chúng ta thấy vào đầu thập niên 90 đã xảy ra.
Gần như không thể tin được những tiến triển chúng ta tạo ra từ năm 1994.
Dân tị nạn quay trở lại, điều mà Ủy ban Cao cấp về Tị nạn của Liên hiệp quốc cho rằng không thể xảy ra, đã xảy ra trên diện rộng.
Một triệu bất động sản được trao trả.
Biên giới giữa lãnh thỗ người Bosnia theo đạo Hồi và lãnh thổ người Bosnia Serbi đã bình ổn.
Quy mô quân đội quốc gia đã thu hẹp.
Tỉ lệ tội phạm ở Bosnia ngày nay còn thấp hơn ở Thụy Điển.
Điều này đã được thực hiện nhờ một cố gắng đến khó tin và đầy nghiêm khắc của cộng đồng quốc tế, và, tất nhiên, trên hết, của chính người Bosnia.
Nhưng chúng ta cần nhìn vào hoàn cảnh.
Và đây là những gì chúng ta đã mất ở Afghan và Iraq.
Bạn cần hiểu rằng ở những nơi đó điều thực sự có giá trị là, đầu tiên, vai trò của Tudman và Milosevic trong việc tiến tới thỏa thuận, và cả sự thực mà những người đó trải qua, là tình hình khu vực đã cải thiện, và Liên minh Châu Âu có thể đưa ra cho Bosnia một đề nghị đặc biệt: cơ hội trở thành một phần của một câu lạc bộ mới, cơ hội để tham gia một thứ lớn hơn.
Và cuối cùng, chúng ta cần hiểu rằng ở Bosnia và Kosovo, bí mật của điều ta làm được, bí mật của sự thành công, chính là sự nhún nhường của chúng ta -- chính là bản chất ngập ngừng của sự cam kết.
Chúng ta chỉ trích rất nhiều người ở Bosnia vì đã chậm chạp thách thức các tội phạm chiến tranh.
Chúng ta chỉ trích họ vì đã chậm chạp đưa những người tị nạn trở lại.
Nhưng sự chậm chạp đó, sự cẩn trọng đó, sự thực là tổng thống Clinton đã nói từ đầu rằng lính Mỹ sẽ chỉ tiếp viện trong một năm, trở thành một thế mạnh, và nó giúp chúng ta thẳng thắn đặt ra các thứ tự ưu tiên.
Một trong những điều đáng buồn nhất về sự can thiệp của chúng ta ở Afghanistan là chúng ta không quản lý được các ưu tiên của mình.
Chúng ta không kết nối được nguồn lực với các ưu tiên.
Bởi vì nếu điều chúng ta quan tâm là khủng bố, thì Pakistan đáng lo ngại hơn Afghanistan.
Nếu chúng ta quan tâm tới bình ổn khu vực, Ai Cập còn quan trọng hơn.
Nếu điều chúng ta lo lắng là sự nghèo đói và chậm phát triển, khu vực châu Phi hạ Sahara còn quan trọng hơn.
Điều này không có nghĩa là Afghanistan không quan trọng, nhưng đó chỉ là một trong 40 nước trên thế giới mà chúng ta cần liên kết.
Vậy nếu tôi có thể kết thúc với một phép ẩn dụ cho sự can thiệp, điều chúng ta cần nghĩ tới là sự giải cứu trên núi.
Tại sao lại là giải cứu trên núi?
Bởi vì khi người ta nói về can thiệp chính trị, họ tưởng tượng các lý thuyết khoa học -- tập đoàn Rand đi loanh quanh đếm 43 cuộc nổi loạn trước đó chế ra công thức toán học nói rằng bạn cần một người chống nổi loạn được đào tạo bài bản cho mỗi 20 người dân.
Đó là cách nghĩ sai lầm.
Bạn cần nhìn vào nó như cách bạn nhìn vào một cuộc giải cứu trên núi.
Khi bạn đang giải cứu trên núi, bạn không tìm lấy người có bằng tiến sỹ về giải cứu trên núi, bạn tìm ai đó hiểu biết về địa hình.
Nó phụ thuộc vào hoàn cảnh.
Bạn hiểu rằng bạn có thể chuẩn bị, nhưng sự chuẩn bị của bạn là có giới hạn. Bạn có thể trữ nước, trữ một tấm bản đồ, chuẩn bị một ba lô đồ.
Nhưng điều quan trọng là 2 vấn đề -- vấn đề xảy ra ở trên núi mà bạn không thể tính trước được, ví dụ như, băng trên sườn dốc, nhưng thứ đó bạn có thể tránh được, và những vấn đề bạn không thể đoán trước được và cũng không thể đi vòng qua được, như một trận bão tuyết bất ngờ hoặc một trận lở tuyết hoặc thay đổi thời tiết.
Và chìa khóa cho điều này là một hướng dẫn viên người đã ở trên ngọn núi đó, trong mọi điều kiện nhiệt độ, ở mọi thời điểm -- một hướng dẫn viên mà, trên hết, hiểu khi nào phải quay lại, người không cố sống cố chết dấn bước khi điều kiện không thuận lợi.
Điều chúng ta tìm kiếm ở lính cứu hỏa, người leo núi, và cảnh sát, và điều chúng ta cần tìm ở cuộc can thiệp, là những người đón nhận mạo hiểm khôn khéo -- không phải những kẻ nhắm mắt lao xuống vực, không phải những kẻ lao vào căn phòng đang cháy, mà là những người biết cân nhắc lợi hại, cân nhắc trách nhiệm.
Bởi điều tồi tệ nhất chúng ta làm ở Afghanistan là cho rằng thất bại không phải là một sự lựa chọn.
Điều này khiến thất bại trở nên không thể thấy được, không thể tưởng tượng được và không thể tránh được.
Và nếu chúng ta có thể cản lại câu khẩu hiệu điên khùng này, chúng ta sẽ khám phá ra -- ở Ai Cập, ở Syria, ở Libya, và bất kể nơi nào chúng ta tới trên thế giới -- rằng nếu chúng ta thường làm được ít hơn là chúng ta ra vẻ là làm được, chúng ta có thể làm được nhiều điều hơn chúng ta sợ.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Cảm ơn. Cảm ơn rất nhiều.
Cảm ơn. Cảm ơn rất nhiều.
Cảm ơn. Cảm ơn rất nhiều.
Cảm ơn. (Vỗ tay) Cảm ơn.
Cảm ơn. Cảm ơn.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Bruno Giussani: Rory, anh có nhắc tới Libya ở cuối câu chuyện.
Ngắn gọn thôi, anh nghĩ gì về những sự kiện mới xảy ra ở đó và sự can thiệp?
Rory Stewart: Được thôi, tôi nghĩ Libya đặt ra vấn đề kinh điển.
Vấn đề ở Libya là chúng ta luôn thúc ép cho trắng đen rõ ràng.
Chúng ta tưởng tượng là chỉ có 2 lựa chọn: hoặc là cam kết trọn vẹn và cử viện binh hoặc biệt lập hoàn toàn.
Chúng ta luôn bị cám dỗ để dấn sâu vào.
Chúng ta nhúng chân vào và bị ngập tới tận cổ.
Điều chúng ta lẽ ra nên làm ở Libya là chúng ta đã nên bám vào giải pháp của LHQ.
Chúng ta nên kiềm chế bản thân một cách nghiêm ngặt tới sự bảo vệ của dân số ở Benghazi.
Chúng ta lẽ ra có thể làm được điều đó.
Chúng ta lập nên một vùng cấm bay trong vòng 48 tiếng bởi vì Gaddafi không có chiếc máy bay nào trong vòng 48 tiếng.
Thay vào đó, chúng ta cho phép chúng ta bị cám dỗ bởi sự thay đổi chế độ cai trị.
Bằng cách đó chúng ta phá hoại sự tin cậy của mình với hội đồng bảo an, có nghĩa là rất khó để có một giải pháp về Syria, và chúng ta đang tiến gần tới thất bại.
Một lần nữa, sự nhún nhuờng, sự kiềm chế, sự chân thành, những mong đợi phù hợp với thực tế và chúng ta có thể đạt được những điều đáng tự hào.
BG: Rory, cảm ơn anh rất nhiều.
RS: Cảm ơn. (BG: Cảm ơn.)
Các thành phố là cái nôi của nhân loại.
Chúng đã và đang mở rộng, đô thị hóa vẫn đang mở rộng với tốc độ cấp mũ trong suốt 200 năm qua, mà khi đến nửa sau của thế kỷ này trái đất sẽ hoàn toàn bị các thành phố chi phối.
Các thành phố là nguồn gốc phát sinh của hiện tượng nóng lên toàn cầu gây ảnh hưởng lên môi trường, sức khỏe, sự ô nhiễm, bệnh tật, tài chính kinh tế, năng lượng -- Đó là tất cả những vấn đề mà chúng ta phải đối mặt bởi có các thành phố.
Các thành phố là khởi điểm của tất cả các vấn đề trên.
Và một cơn sóng thần của những vấn đề mà chúng ta cảm thấy mình đang gặp phải xét trên phương diện những thắc mắc về sự bền vững, thực chất lại là sự phản chiếu của sự gia tăng vượt bậc của quá trình đô thị hóa diễn ra trên hành tinh này.
Đây là một vài con số.
200 năm trước, Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ chỉ mới được đô thị hóa chưa tới vài phần trăm.
Hiện nay đô thị hóa của nó đã chiếm tới hơn 82%.
Trái đất đã vượt qua mốc đô thị hóa một nửa vài năm trước.
Trung Quốc đang xây nên 300 thành phố nữa trong 20 năm tới.
Các bạn hãy lắng nghe điều này: Cứ mỗi tuần trong tương lai không xa, cho đến năm 2050, cứ mỗi tuần lại có hơn một triệu người đang dồn về sống ở các thành phố.
Điều này sẽ ảnh hưởng đến mọi thứ.
Mọi người trong căn phòng này, nếu bạn vẫn sẽ còn sống, các bạn sẽ bị ảnh hưởng bởi những điều đang diễn ra tại các thành phố trong hiện tượng phi thường này.
Tuy nhiên, các thành phố, cho dù có một mặt tiêu cực như vậy, nhưng đồng thời cũng chính là giải pháp.
Bởi lẽ các thành phố là những chiếc máy hút bụi và nam châm đã thu hút những người sáng tạo để tạo ra các ý tưởng, những sự đồi mới cách tân, của cải, vâng vâng...
Cho nên chúng ta có kiểu bản chất kép như vậy
Và vì vậy có một nhu cầu cấp bách cho một lý thuyết khoa học về các thành phố.
Đây là những chiến hữu của tôi.
Nghiên cứu này đã được thực hiện bởi một nhóm người đặc biệt và họ làm tất các các công việc, còn tôi chỉ là một gã cực kỳ vớ vẩn cố gắng ghép mọi thứ lại với nhau.
(Tiếng cười) Vậy đây là vấn đề: Đây là cái tất cả chúng ta đều muốn.
10 tỉ người sống trên trái đất vào năm 2050 muốn sống ở những nơi như thấy này, sở hữu những điều như thế này, làm những việc như thế này, với nền kinh tế thì phát triển như thế này, không nhận ra rằng thước đo của sự mất trật tự tạo ra những điều như thế này, điều này, điều này, và điều này nữa.
Và câu hỏi đặt ra là: Liệu đó có phải là bộ mặt của thành phố Edinburgh và London và New York trong năm 2050 không, hay sẽ trông giống như thế này?
Đó là câu hỏi.
Tôi phải nói rằng, rất nhiều các chỉ số cho thấy rằng nó sẽ giống như điều này nhưng chúng ta hãy bàn về chuyện đó.
Cho nên phát biểu khiêu khích của tôi là chúng ta khao khát một lý thuyết khoa học nghiêm túc về các thành phố.
Và lý thuyết khoa học có nghĩa là có thể định lượng được -- dựa trên những nguyên tắc chung cơ bản mà có thể đưa được vào một khuôn khổ có thể đoán định được.
Đó là đòi hỏi của chúng ta.
Các bạn có hiểu được không?
Có quy luật chung nào không?
Có hai câu hỏi mà tôi đã đặt ra trong đầu kể từ khi tôi nghĩ về vấn đề này.
Câu hỏi thứ nhất là: Các thành phố có phải là một phần của sinh thái học?
London có phải là một con cá voi lớn không?
Edinburgh có phải là một con ngựa không?
Microsoft có phải là một ụ kiến lớn?
Chúng ta học được gì từ đó?
Chúng ta sử dụng chúng một cách ẩn dụ -- ADN của một công ty, sự trao đổi chất của một thành phố, vân vân -- đó chỉ là những điều nhảm nhí, nhảm nhí theo nghĩa ẩn dụ, hay thực sự có những tố chất nghiêm túc trong đó?
Và nếu đó là sự thật, tại sao giết chết một thành phố lại khó khăn đến vậy?
Bạn có thể thả một quả bom nguyên tử xuống một thành phố, và 30 năm sau nó vẫn sống sót.
Rất ít thành phố sụp đổ.
Tất cả các công ty đều chết, tất cả.
Và nếu bạn có một giả thuyết nghiêm túc, có thể bạn sẽ tiên đoán được khi nào Google sụp đổ.
Liệu đó có phải chỉ là một phiên bản khác của điều này?
Chúng tôi hiểu rất rõ nó.
Nghĩa là, bất cứ câu hỏi chung chung nào mà bạn đặt ra về nó -- có bao nhiêu cái cây cùng một kích cỡ nao đó, có bao nhiêu nhánh cây cùng một kích cỡ nào đó mà một cái cây có, có bao nhiêu chiếc lá năng lượng chảy qua cành cây là bao nhiêu kích thước của tán lá, nó tăng trưởng như thế nào, tuổi thọ đạt bao nhiêu?
chúng ta có một khung toán học dựa trên các nguyên tắc chung của vũ trụ mà có thể trả lời những câu hỏi trên.
Và câu hỏi là chúng ta có thể làm tương tự đối với điều này không?
Như vậy con đường đặt ra là nhận ra được một trong những điều phi thường nhất về cuộc sống đó là nó có thể đi theo tỉ lệ, nó có thể có tác dụng trên một phạm trù vô cùng rộng.
Thật ra đây chi là một phạm trù rất nhỏ hẹp; chính chúng ta, loài động vật có vú, chúng ta là một trong số đó.
Cùng chung nguyên tắc, cùng chung động lực, cùng một tổ chức đang hoạt động trong thất cả chúng, bao gồm cả chúng ta và nó có thể tăng lên tới kích cỡ hơn 100 triệu.
Và đó là một trong những lý do chính khiến cuộc sống trở nên kiên cường và vững mạnh như vậy -- khả năng tăng theo tỉ lệ.
Chúng ta sẽ thảo luận điều đó trong một chốc nữa.
Nhưng bạn biết đấy, trong mức độ nội bộ, bạn phát triển theo tỉ lệ, mọi người trong căn phòng này phát triển theo tỉ lệ
Nó được gọi là sự tăng trưởng.
Đây là cách mà bạn tăng trưởng.
Chuột, đó là một con chuột -- có thể là bạn.
Tất cả chúng ta ít nhiều gì cũng đều như nhau cả.
Và bạn thấy đấy, bạn rất quen thuộc với điều này.
Bạn tăng trưởng rất nhanh và rồi bạn dừng lại.
Và đường thẳng kia là tiên đoán từ cùng cái lý thuyết, dựa trên cùng những nguyên tắc, mà đã mô tả khu rừng nọ.
Và đây là cho sự tăng trưởng của một con chuột. Và những điểm trên kia là những điểm dữ liệu.
Đây chỉ là cân nặng so với tuổi tác.
Và bạn thấy đấy, nó thôi tăng trưởng rồi.
Rất, rất tốt cho sinh học -- và cũng là một trong những lý do giải thích sự kiên trì dai dẳng của nó.
Rất, rất xấu cho các nền kinh tế, các công ty và các thành phố trong mô hình hiện tại của chúng ta.
Đây là điều mà chúng ta tin tưởng.
Đây là điều mà cả nền kinh tế của chúng ta đang đè nén lên chúng ta. được minh họa riêng trong góc bên tay trái những cây gậy khúc côn cầu.
Đây là một nhóm các công ty phần mềm -- và đây là lợi nhuận so với tuổi của chúng tất cả đều được thu nhỏ và mọi người đang làm ra hàng triệu hàng tỉ đô la
OK, chúng ta phải hiểu điều này như thế nào?
Trước tiên chúng ta hãy nói về sinh học.
Cái này dứt khoát chỉ ra cho bạn thấy sự vật tăng trưởng theo tỉ lệ như thế nào. Và đây là một biểu đồ thực sự đáng chú ý.
cái được vẽ ra ở đây là tỉ lệ trao đổi chất -- bao nhiêu năng lượng cần cho một ngày để bạn sống sót -- so với trọng lượng, khối lượng của bạn, cho toàn bộ khối cơ thể của tất cả chúng ta.
Và nó được vẽ ra theo cách buồn cười là tăng theo thừa số 10, nếu không bạn chẳng thể thể hiện được mọi thứ trên biểu đồ.
Và cái mà bạn thấy nếu bạn vẽ nó ra trong cái cách hơi lạ lùng này, đó là tất cả mọi người đều nằm trên cùng một đường.
Mặc dù đây là hệ thống phức tạp và đa dạng nhất trong vũ trụ, có một sự đơn giản đến kỳ lạ được thể hiện bởi cái này.
Nó đặc biệt đáng ngạc nhiên bởi lẽ mỗi một cơ quan trong số này, mỗi một hệ thống phụ, mỗi một loại tế bào, mỗi một gien, đều đã tiến hóa trong cái hốc môi trường độc nhất của nó cùng với lịch sử độc nhất của riêng nó.
Và dù thế, mặc cho tất cả những thứ trong thuyết tiến hóa của Darwin và chọn lọc tự nhiên, chúng đã bị ép phải nằm trên cùng một đường.
Còn điều gì khác đang diễn ra.
Trước khi tôi nói về điều đó, tôi đã viết ra ở dưới kia độ dốc của đường cong này, đường thẳng này.
Nó ở khoảng ba phần tư, nghĩa là nhỏ hơn một -- và chúng tôi gọi nó là cận tuyến tính.
Và mục đích của nó là đây.
Nó nói rằng, nếu nó là tuyến tính, cái dốc thẳng đứng nhất, thì tăng kích cỡ của nó lên gấp đôi bạn sẽ yêu cầu một lượng năng lượng gấp đôi.
Nhưng nó là cận tuyến tính, nghĩa là nếu bạn tăng kích cỡ của cơ quan lên gấp đôi, thực chất bạn chỉ cần 75% năng lượng nữa thôi.
Vì vậy một điều tuyệt vời về sinh học đó là nó thể hiện tính chất kinh tế lạ thường của tỉ lệ.
Bạn càng to lớn bao nhiêu về mặt hệ thống, theo những quy luật rất rõ ràng, năng lượng trên đầu người càng giảm.
Bây giờ, bất cứ biến số sinh lý học nào mà bạn có thể nghĩ đến, bất cứ lịch sử cuộc đời nào bạn có thể nghĩ đến, nếu bạn vẽ nó ra theo cách này, sẽ trông như thế này.
Có một sự đều đặn phi thường.
Bạn cho tôi kích thước của một động vật có vú, tôi có thể cho bạn biết ở mức 90% tất cả mọi thứ về nó về các khoản sinh lý học, lịch sử đời sống, vâng vâng...
Lý do của điều này là do hệ thống mạng lưới.
Toàn bộ sự sống được chi phối bởi các mạng lưới -- từ trong nội bào ra ngoài thể đa bào ra đến cấp độ hệ sinh thái.
Và bạn rất quen thuộc với những mạng lưới này.
Đó là những điều nhỏ nhặt trong một tổng thể to lớn.
Và đây là một tóm tắt của điều mà tôi đang nói.
Nếu bạn đem những mạng lưới này ra, cái ý tưởng về mạng lưới này, và bạn áp dụng những nguyên tắc vũ trụ lên nó, những nguyên tắc tính toán được của vũ trụ, tất cả những cách tỉ lệ và những sức ép theo sau, bao gồm cả mô tả về khu rừng, mô tả về hệ tuần hoàn của bạn, mô tả bên trong các tế bào.
Một trong số những điều tôi đã không nhấn mạnh ở phần mở đầu đó là, tốc độ của sự sống, một cách có hệ thống, càng giảm khi bạn càng trở nên to lớn hơn.
Nhịp tim chậm hơn; bạn sống lâu hơn; sự khuếch tán ô xy và các dưởng chất khác qua thành tế bào chậm lại, vâng vâng...
Câu hỏi đặt ra là: Những điều này có đúng không khi áp dụng lên các thành phố và các công ty?
Vậy London là bản phóng to của Birmingham, Birmingham là bản phóng to của Brighton.
vân vân...? New York có phải là bản phóng to của San Francisco, đến lượt nó lại là bản phóng to của Santa Fe?
Chẳng biết nữa. Chúng ta sẽ thảo luận về chúng.
Nhưng chúng là những mạng lưới. Và mạng lưới quan trọng nhất của các thành phố chính là các bạn.
Các thành phố chỉ là biểu hiện tự nhiên của những tương tác của bạn, những tương ác của chúng tôi, và việc các cá nhân tập trung lại thành nhóm.
Đây chỉ là một hình ảnh tượng trưng của điều đó.
Và đây là sự tăng trưởng theo tỉ lệ của các thành phố.
Nó cho thấy trong ví dụ rất đơn giản này, mà hóa ra là một ví dụ bình thường về số lượng trạm xăng như là một chức năng của kích cỡ -- đã được thể hiện với cùng một cách của sinh học -- bạn thấy một điều y chang như vậy.
Có một sự gia tăng theo tỉ lệ.
Rằng số lượng những trạm xăng trong thành phố giờ được giao lại cho bạn khi bạn cho tôi biết kích cỡ của nó.
Độ dốc của nó còn thấp hơn tuyến tính nữa.
Sự gia tăng theo tỉ lệ có tính kinh tế của nó.
Càng ít trạm xăng trên đầu người thì quy mô của bạn càng lớn, điều này chẳng có gì ngạc nhiên cả.
Điều đáng ngạc nhiên là đây.
Sự gia tăng theo tỉ lệ xuất hiện ở khắp mọi nơi theo cùng một cách.
Đây chỉ là ở các nước châu Âu, nhưng nếu bạn làm vậy ở Nhật hay Trung Quốc hay Columbia, điều tương tự luôn luôn xảy ra với cùng quy luật gia tăng theo tỉ lệ tới cùng một mức độ.
Và bất cứ cơ sở hạ tầng nào mà bạn nhìn vào -- cho dù đó là độ dài của những con đường, độ dài của các đường dây điện -- bất cứ điều gì bạn nhìn thấy cũng có cùng quy luật như vậy.
Đó là một hệ thống thống nhất đã tiến hóa vượt trên mọi kế hoạch và vân vân.
Nhưng càng ngạc nhiên hơn nữa nếu bạn nhìn vào các chỉ số kinh tế xã hội, các chỉ số không có mối tương quan gì với sinh học, đã tiến hóa từ khi chúng ta bắt đầu hình thành nên các cộng đồng tám đến mười nghìn năm trước.
Con số trên đỉnh là lương như một chức năng của kích thước được vẽ theo cùng một cách.
Và con số ở đáy là cái mà bạn rút thăm chọn -- những sự siêu sáng tạo được vẽ theo cùng một cách.
Và cái mà bạn thấy là hiện tượng gia tăng theo tỉ lệ.
Nhưng quan trọng nhất ơ đây, Con số biểu thị tương đương với ba phần tư kia cho tốc độ trao đổi chất, là lớn hơn 1 -- nó nằm khoảng 1.15 đến 2
Đây là con số nói lên rằng bạn càng lớn bao nhiêu bạn càng có nhiều hơn trên đầu người, không như sinh học -- bạn có nhiều lương hơn, nhiều những người siêu sáng tạo hơn, nhiều bằng sáng chế, nhiều tội phạm hơn trên đầu người.
Và chúng tôi đã nghiên cứu mọi thứ: các trường hợp bị AIDS, cảm cúm, vân vân...
Và ở đây, chúng được vẽ cùng nhau.
Để cho bạn thấy điều chúng tôi đã biểu thị, đây là thu nhập, GDP -- GDP của thành phố -- tội phạm và các bằng sáng chế trên cùng một biểu đồ.
Và bạn thấy đấy, chúng cùng đi theo một đường.
Và đây là kết luận.
Nếu bạn nhân đôi kích cỡ của một thành phố từ 100,000 lên 200,000, từ một triệu lên hai triệu, từ 10 triệu lên 20 triệu, kiểu nào cũng được, thì một cách hệ thống bạn sẽ thấy một sự gia tăng ở mức 15% về lương, của cải, số ca nhiễm AIDS, số cành sát, bất cứ thứ gì bạn có thể nghĩ đến.
Chúng điều tăng lên 15%. Và bạn sẽ có 15% tiết kiệm dành cho cơ sở hạ tầng.
Không còn nghi ngờ gì nữa, đây là lý do mà cứ mỗi tuần lại có một triệu người tụ tập vào các thành phố.
Bỡi lẽ họ nghĩ tất cả những điều kỳ diệu đó, như những con người sáng ạto, của cải, thu nhập, là điều cuốn hút họ, quên đi những điều xấu xa và nguy hiểm.
Lý do cho điều này là gì?
Tôi không có đủ thời gian để giải thích với các bạn về toán học ở đây, nhưng đằng sau nó là mạng lưới xã hội bởi vì đây là một hiện tượng toàn cầu.
Cái quy luật 15% này sẽ đúng cho dù bạn ở bất cứ nơi nào trên hành tinh này -- Nhật Bản, Chile, Bồ Đào Nha, Scotland, ở đâu không quan trọng.
Dữ liệu luôn luôn cho thấy cùng một kết quả, cho dù các thành phố đã tiến hóa một cách độc lập.
Có một điều gì đó đang diễn ra trên khắp toàn cầu.
Để lặp lại, tính vũ trụ, đó là chúng ta -- chúng ta chính là thành phố.
Và đó chính là những tương tác của chúng ta và sự tập hợp những tương tác đó.
Nên nó đây này, tôi vừa nói lại điều đó.
Nên nếu chính là bởi những mạng lưới và cấu trúc toán học của chúng không giống như sinh học, tăng trưởng cận tuyến tính, quy luật thay đổi theo tỉ lệ bạn sẽ thấy tốc độ sống chậm lại khi bạn trở nên lớn hơn.
Nếu các mạng lưới xã hội thay đổi tỉ lệ siêu tuyến tính -- càng tăng theo đầu người -- thì theo lý thuyết bạn sẽ tăng tốc độ sống.
Bạn càng lớn hơn, cuộc sống diễn ra càng nhanh hơn.
Bên trái là nhịp tim theo sinh học.
Bên phải là tốc độ bước đi trong một nhóm các thành phố ở châu Âu, cho thấy sự gia tăng đó.
Cuối cùng, tôi muốn nói về sự tăng trưởng.
Để lặp lại, đây là cái mà chúng ta có trong sinh học,
Cơ cấu của sự thay đổi theo tỉ lệ tạo điều kiện cho hành vi thiên về hai hướng trái ngược nhau này.
Bạn phát triển nhanh chóng sau đó chững lại -- một phần của sự cưỡng lại của chúng ta.
Điều này không tốt cho các nền kinh tế và các thành phố.
Và thực sự, một trong những điều kỳ diệu về lý thuyết này là nếu bạn thay đổi tỉ lệ theo hướng siêu tuyến tính từ sự cải tiến và tạo ra của cải vật chất, thì từ cùng lú thuyết đó, thực sự bạn nhận được một đường cong hướng lên theo hàm mũ -- rất đẹp.
Và thực sự nếu bạn so sánh nó với số liệu, nó sẽ rất khít khao với sự phát triển của các thành phố và các nền kinh tế.
Nhưng nó có một nhược điểm kinh khủng. Đó là hệ thống sẽ sụp đổ theo định mệnh.
Vì nhiều lý do -- lý do theo chủ nghĩa Malthus -- bạn hết ngồn lực.
Và làm thế nào để tránh điều đó? Chúng ta đã từng làm một lần rồi.
Điều chúng ta làm là, khi chúng ta phát triển và đến gần sự sụp đổ, một sự đổi mới lớn đã diễn ra và chúng ta bắt đầu lại từ đầu. Và cứ thế chúng ta bắt đầu lại từ đầu mỗi khi đến gần với sự sụp đổ.
Nên vòng đổi mới cứ liên tiếp diễn ra điều đó là cần thiết để giữ vững tăng trưởng và tránh sự suy tàn.
Tuy nhiên, nhược điểm của điều này là bạn phải đổi mới nhanh hơn và nhanh hơn và nhanh hơn nữa
Cho nên hãy hình dung là không chỉ chúng ta đang ở trên một guồng xoay đang chạy càng lúc càng nhanh, mà chúng ta còn phải thay đổi cái guồng quay đó càng lúc càng nhanh.
Chúng ta phải tăng tốc liên tục.
Và câu hỏi đặt ra là, liệu chúng ta, với tư cách là những cá thể kinh tế xã hội, chúng ta có thể tránh được một cơn đột quỵ?
Và cuối cùng, tôi sẽ kết thúc bài phát biểu này trong một hay hai phút bằng cách hỏi về các công ty.
Bạn thấy đấy, các công ty cũng thay đổi tỉ lệ.
Thật ra, cái trên đầu là Walmart bên tay phải.
Cùng một câu chuyện đã xảy ra.
Đó là việc thu nhập và tài sản tỉ lệ với kích thước của công ty được thể hiện bởi số nhân viên trong công ty đó.
Chúng ta có thể sử dụng doanh số, bất cứ thứ gì bạn muốn.
Nó đây: sau khi trải qua một số thăng trầm ở giai đoạn đầu, khi các công ty đang đổi mới chúng gia tăng theo tỉ lệ một cách đẹp đẽ.
Và chúng ta đã thấy 23 nghìn công ty, ở Mỹ, nếu tôi được phép nói.
Và tôi chỉ cho bạn thấy một phần nhỏ của điều này.
Điều đáng ngạc nhiên về các công ty là chúng giai tăng theo tỉ lệ cân tuyến tính giống như sinh học, điều đó ám chỉ là chúng bị thống trị. không phải bời siêu tuyến tính đổi mới và ý tưởng, chúng trở nên bị thống trị. bởi quy luật của sự thay đổi theo tỉ lệ.
Theo cách hiểu đó, bởi sự quan liêu và quản trị và chúng diễn ra rất tuyệt vời, tôi có thể nói.
Nên nếu các bạn hỏi tôi về kích cỡ của một số công ty, một số công ty nhỏ, tôi cũng có thể đoán được kích cỡ của Walmart.
Nếu nó gia tăng theo tỉ lệ cần tuyến tính, lý thuyết cho rằng chúng ta có thể có sự tăng trưởng
Kia là Walmart. Trông không có vẻ như vậy lắm.
Đó là điều chúng ta thích, những cây gậy hockey.
Nhưng nếu bạn để ý, thì tôi đã gian lận. Bởi vì tôi chỉ mới đi tới năm 94 mà thôi.
Chúng ta hãy tiến đến năm 2008.
Đường màu đỏ kia là từ lý thuyết.
Nên nếu tôi đã làm điều này vào năm 1994, tôi đã có thể đoán ra Walmart sẽ như thế nào vào hiện tại.
Và rồi điều này lại được lặp lại thông qua toàn bộ hình ảnh của các công ty.
Chúng ở kia. Đó là 23,000 công ty.
Tất cả chúng đều bắt đầu trông giống như gậy hockey, chúng điều bẻ cong, và chúng đều chết như bạn và tôi.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi sẽ nói về, những sự vui sướng hay lạc thú trong đời sống hàng ngày.
Nhưng trước hết, tôi sẽ kể các bạn nghe một câu chuyện về một người đàn ông khác thường và khá khủng khiếp
tên là Hermann Goering.
Goering chính là phụ tá đắc lực của Hitler trong thế chiến thứ 2, ông cũng là người kế vị của Hitler sau này.
Giống như tiền nhiệm của mình, Goering tự cho rằng ông là một nhà sưu tập nghệ thuật.
Ông ấy đã đi qua khắp các quốc gia Châu Âu trong thế chiến thứ 2, vừa cướp giật vừa moi móc, và thỉnh thoảng là mua nhiều bức tranh khác nhau để bổ sung vào bộ sưu tập của mình.
Dù vậy, thứ ông ta thật sự mong muốn là một bức vẽ của Vermeer.
Hitler đã có hai tác phẩm của danh họa này, còn Goering vẫn chưa sở hữu bức nào.
Cuối cùng ông ta tìm thấy một người buôn bán tranh đến từ Hà Lan tên anh này là Han van Meegeren, và mua được một tuyệt tác của Vermeer với giá trị gần bằng 10 triệu đô la Mỹ.
Bức tranh đó trở thành bản vẽ yêu thích nhất của Goering mãi về sau.
Rồi cuộc chiến cũng kết thúc, Goering bị bắt và xét xử tại Nuremberg cuối cùng ông bị kết tội chết.
Quân đồng minh khám xét bộ sưu tập của Goering và tìm thấy những bức tranh mà ông đã lưu giữ, họ tìm kiếm những người đã bán chúng cho Goering.
Một ngày nọ, cảnh sát Hà Lan tiến vào Amsterdam và bắt Van Meegeren.
Anh ta bị xử tội phản quốc, một tội danh với kết cục duy nhất là cái chết.
Trong 6 tháng bị giam giữ, Van Meegeren thú nhận tội danh của mình
nhưng anh không cho rằng mình đã phản bội lại tổ quốc.
Anh nói "Tôi không hề bán một kiệt tác cho tên Đức quốc xã đó.
Tôi đã tự vẽ bức tranh ấy, tôi là một người chép tranh mà!"
Nhưng lúc bấy giờ không ai tin anh ta.
Và anh ấy lại tiếp tục, "Tôi sẽ chứng minh điều đó.
Hãy mang cho tôi một cái giá vẽ và một ít màu. Rồi tôi sẽ tạo nên một bức Vermeer đẹp hơn nhiều lần bức tranh mà tôi đã bán cho con người đáng ghê tởm đó.
Tôi cũng cần một ít cồn và morphine, vì đó là thứ duy nhất giúp tôi vẽ."
(Cười lớn) Và họ mang đến cho anh ấy tất cả những thứ được yêu cầu.
Van tạo nên một bức Vermeer tuyệt đẹp.
Tội danh phản quốc được xóa bỏ.
Dĩ nhiên anh chàng này vẫn bị phạt vì đã giả mạo tranh. Nhưng mức án lúc này chỉ còn 1 năm tù giam thôi, anh ta thậm chí còn trở thành một người hùng đối với nước Hà Lan.
Còn rất nhiều điều đáng nói về Van Meegeren, nhưng bây giờ chúng ta hãy trở lại với Goering trước. Đây là bức ảnh của Goering đang bị thẩm tra tại Nuremberg.
Và lúc này, với tất cả những điều đã gây ra, Goering trở thành một người đàn ông kinh khủng
Ngay cả với người Đức, ông ta cũng thật đáng sợ.
Thẩm vấn viên người Hoa Kỳ mô tả ông ta nhưng một kẻ tâm thần thân thiện.
Và bạn có thể thấy cảm thông với hành động của Goering khi ông ta biết rằng bức tranh yêu thích đó chỉ là thứ đồ giả mạo.
Tiểu sử của người này kể lại rằng "Khuôn mặt của Goering lúc đó giống như thể đây là lần đầu tiên trong cuộc đời ông ta biết rằng cái ác đang tồn tại."
(Cười lớn) Không lâu sau, Goering tự sát.
Ông ta nhận ra rằng sau tất cả, bức tranh mà ông ấy nghĩ là thứ tuyệt hảo, thực ra chỉ là đồ giả.
Mọi chi tiết đều như thật, nhưng nó không cùng nguồn gốc, đó là một tác phẩm hoàn toàn khác.
Dĩ nhiên, không chỉ mình Goering bị sốc khi biết sự thật này.
Trong phiên xét xử của mình, Van Meegeren cứ liên tục huyên thuyên
về những kệt tác mà anh ta đã tự vẽ và gán vào tên của những nghệ sĩ khác.
Tiêu biểu nhất là bức "Đức chúa Jesu ở Emmancer". Hầu hết mọi người đều cho rằng đây chính là tác phẩm đỉnh cao trong sự nghiệp của Vermeer người ta có thể vượt hàng nghìn dặm đường từ khắp nơi chỉ để chiêm ngưỡng bức tranh này nhưng thực ra nó chỉ là một thứ đồ giả.
Đây không phải là tác phẩm của Vemeer mà chỉ là một bức tranh do Van Meegeren vẽ thay cho chính danh họa này.
Khi điều đó được phát hiện, bức vẽ mất hết mọi giá trị và bị gỡ khỏi bảo tàng.
Tại sao điều này lại nghiêm trọng đến thế?
Là một nhà tâm lý học, bạn có biết vì sao nguồn gốc lại có tầm ảnh hưởng lớn đến thế không?
Vì sao chúng ta phản ứng thái quá với hiểu biết của chúng ta về xuất xứ của một sự vật nào đó?
Có một ý kiến nhận được sự đồng tình của khá nhiều người.
Nhiều nhà xã hội học như Veblen và Wolfe cho rằng lý do khiến chúng ta quá quan tâm về nguồn góc là vì chúng ta đua đòi, hợm hĩnh, vì chúng ta đề cao vị trí trong xã hội.
Ngoài những yếu tố khác, nếu bạn muốn tỏ ra mình giàu có và quyền uy như thế nào, cách tốt nhất là sở hữu một thứ chính gốc hơn là đồ giả mạo. Đơn giản vì đồ hiệu thì lúc nào cũng có ít hơn đồ nhái.
Tôi đồng ý rằng quan điểm này có đôi chút thuyết phục, nhưng hôm nay tôi muốn chứng minh cho bạn thấy còn một điều khác ẩn sau tính cách này.
Tôi muốn chứng minh rằng ở một mức độ nào đó, dù nhiều hay ít, chúng ta là những kẻ theo trường phát bản chất luận.
Ý tôi là chúng ta không chỉ phản ứng lại với thế giới qua những gì thấy được, cảm nhận được, nghe được.
Thật ra, phản ứng của chúng ta được điều chỉnh bởi niềm tin về bản chất, về nguồn gốc về nguyên liệu hay cốt lõi ẩn dấu sau một sự vật nào đó.
Điều này không chỉ đúng khi chúng ta nghĩ về điều gì đó mà còn áp dụng cho cách chúng ta phản ứng với những thứ này.
Niềm vui hay sự lạc thú là một điều gì đó rất sâu sắc điều này không chỉ đúng với những nỗi vui sướng ở mức độ cao như khi hội họa mang lại mà còn chính xác với những niềm vui rất giản đơn bị ảnh hưởng bởi niềm tin của chúng ta về "cốt lõi ẩn dấu".
Ví dụ đơn giản như thức ăn nhé.
Bạn sẽ ăn thứ này chứ?
Một câu trả lời điển hình sẽ là "Tùy thôi.
Đó là gì vậy?" Vài người trong số các bạn sẽ ăn nếu như đó là thịt heo chứ không phải thịt bò.
Những người khác sẽ dùng nếu đó là thịt bò chứ không phải heo.
Rất ít người sẽ thử nếu đó là thịt chuột hay....thịt người.
Và vài người sẽ ăn nếu như đó là một miếng đậu hũ có màu sắc khác lạ.
Đâu có gì ngạc nhiên phải không nào.
Điều thú vị hơn là mùi vị của thức ăn sẽ phụ thuộc rất lớn vào suy nghĩ "mình đang ăn thứ này nè."
Bằng chứng rõ ràng nhất chính là những đứa trẻ.
Làm cách nào bạn khiến con của mình dù không thích ăn cà rốt và uống sữa cảm thấy thích thú hơn với những thức ăn này hoặc là cảm thấy những thứ này thiệt ngon miệng?
Dễ thôi, hãy nói với chúng đây là đồ ăn từ cửa hàng McDonald's.
Những đứa trẻ tin rằng thực phẩm của McDonald lúc nào cũng ngon và điều đó khiến chúng tin rằng thứ mà chúng đang ăn thiệt là ngon.
Làm cách nào bạn khiến cho những người lớn uống rượu đầy hứng thú?
Cũng thật đơn giản. Hãy rót rượu ra từ một cái chai mắc tiền.
Bây giờ có hàng tá, thậm chí hàng trăm nghiên cứu chứng minh rằng nếu bạn tin bạn đang uống một thứ mắc tiền nó sẽ trở nên ngon hơn.
Tôi có thể đưa ra bằng chứng khoa học hẳn hoi đây.
Họ sử dụng một chiếc máy scan dMRI để chụp ảnh não bộ. Những người tham gia sẽ được đưa vào máy và họ uống rượu thông qua một chiếc ống.
Trước mặt họ là một màn hình ghi thông tin về loại rượu.
Dĩ nhiên là tất cả mọi người đều uống chung một loại rượu.
Nhưng nếu họ tin rằng thứ đồ uống đó rất mắc tiền thì những phần não bộ liên quan tới sự khoái lạc sẽ sáng lấp lánh như một cây thông Nô-en.
Điều đó có nghĩa không chỉ lời nói của bạn thể hiện rằng điều đó thật dễ chịu, bạn nói rằng bạn thích nó hơn mà có nghĩa bạn thực sự đang cảm nhận theo một cách khác hẳn.
Hay là ví dụ trong chuyện lứa đôi nhé.
Có một vài dạng kích thích tôi thường ứng dụng khi nghiên cứu vấn đề này.
Nếu bạn chỉ cho những người tham gia nhìn thấy các bức ảnh, họ sẽ nói rằng đó chỉ là những người tương đối hấp dẫn.
Nhưng họ cảm thấy hấp dẫn như thế nào, lãng mạn và khoái cảm như thế nào khi nhìn thấy những bức ảnh này phụ thuộc phần lớn vào suy nghĩ "Mình đang nhìn thấy ai?
". Bạn có thể nghĩ bức ảnh bên trái là một người đàn ông, bên phải là phụ nữ.
Nếu như niềm tin đó sai lạc, sự hứng thú sẽ thay đổi nhiều đấy!
(cười lớn) Và cũng sẽ khác biết nếu như nhân vật trong ảnh trẻ hơn hay già hơn nhiều so với suy nghĩ của bạn.
Và còn khác hơn nữa nếu bạn phát hiện ra con người mà bạn đang nhìn với ánh mắt thèm muốn ấy thực ra chính là hình dạng cải trang của con trai hay con gái bạn, hoặc tệ hơn nữa, cha hay mẹ bạn.
Khi biết đó là hình ảnh của người thân thì sự hào hứng sẽ mất ngay thôi.
Có lẽ, một trong số những phát hiện tích cực nhất từ môn "Tâm lý học về sự khoái lạc" đó là bạn có thể đẹp hơn nhiều so với diện mạo chân thực của chính bạn.
Nếu bạn yêu thích ai đó, họ sẽ trở nên xinh xắn hơn trong mắt bạn.
Đó là lý do tại sao những cặp vợ chồng với hôn nhân hạnh phúc thường nghĩ rằng vợ hay chồng của họ đẹp hơn nhiều so với trong suy nghĩ của bất kì người nào khác.
(Cười lớn) Một ví dụ kinh điển cho phát hiện này có thể được nhìn thấy trong một loại rối loạn thần kinh tên "Hội chứng Capgras".
Người mắc hội chứng này sẽ có một loại ảo tưởng đặc biệt.
Họ tin rằng những người mà họ yêu quý nhất trên đời đã bị thay thế bởi một bản sao hoàn hảo.
Kết quả của căn bệnh này thường rất đau thương.
Bệnh nhân giết chết người mà họ yêu quý với niềm tin rằng họ chỉ khiến cho kẻ mạo danh kia biến mất.
Nhưng có ít nhất một trường hợp người mắc bệnh Capgras đã có kết cục hạnh phúc.
Chuyện xảy ra vào năm 1931.
"Có một người phụ nữ mắc chứng Capgras, cô ta luôn than phiền về người chồng yếu sinh lý trước khi cô mắc phải căn bệnh này.
Nhưng sau đó
cô ta hào hứng kể lại rằng anh chồng này có một nhân cách khác rất giàu có, rắn rỏi, đẹp trai và quý phái".
Dĩ nhiên người đàn ông vẫn vậy, chỉ có sự nhìn nhận của cô ta khác đi thôi.
Ví dụ thứ ba là về những người đi mua hàng hóa.
Thông thường mọi người thích những thứ tiện dụng,
Bạn có thể đi giày vào chân, chơi gôn trên sân gôn, nhai sing gum....toàn là những việc không có ích cho bạn.
Thực ra mỗi hoạt động này đều có giá trị riêng, nằm vượt xa và ẩn náu bên dưới các tác dụng trước mắt mà bạn thấy dựa trên lịch sử của chúng.
Các câu lạc bộ đánh gôn của John F. Kennedy được bán với giá 3/5 triệu đô la trong một buổi đấu giá.
Những miếng kẹp sing gum được thổi bởi ngôi sao nhạc pop Britney Spears được người ta mua bằng hàng trăm đô la.
Thậm chí, gần đây phát triển rộ lên thị trường chuyên bán những thức ăn dở dang của người nổi tiếng!
(Cười lớn) Những đôi giày này chắc là thứ đáng giá nhất đó.
Dựa theo nguồn tin chưa được kiểm chứng, một gã triệu phú Ả rập muốn bỏ ra 10 triệu đô chỉ để mua đôi giày này.
Chúng chính là đôi giày mà người ta quẳng vô Georger Bush tại một buổi họp báo ở Iraq vài năm về trước.
(Vỗ tay) Xu hướng bị cuốn hút bởi những thứ đặc biệt không chỉ đúng trong trường hợp các vật dụng nổi tiếng.
Mỗi người, hay nói đúng hơn là hầu hết chúng ta đều có những "báu vật" không thể thay thế được. Chúng đáng giá bởi chính lịch sử của chúng đó có thể là chiếc nhẫn cưới hay đôi giày của con bạn, một khi những vật này bị mất đi, bạn không thể lấy lại được nữa.
Bạn có thể mua một đồ vật giống y chang hay từa tựa nó nhưng rõ ràng đó là một món đồ khác rồi.
Cùng với 2 người cộng sự George Newman và Gil Diesendruck, chúng tôi tìm hiểu những yếu tố, những sự kiện gây ảnh hưởng tới các món đồ vật mà con người ưa thích.
Trong một thí nghiệm nọ, chúng tôi yêu cầu các tình nguyện viên nêu tên của một người nổi tiếng mà họ hâm mộ, hay một người nào đó còn sống mà họ thích.
Một trong những câu trả lời là George Clooney.
Chúng tôi lại hỏi: Bạn sẽ trả bao nhiêu để mua chiếc áo len của George?
Con số được đưa ra khá là cao, hơn hẳn số tiền bạn thường trả cho một chiếc áo len mới tinh tươm, hay cho một chiếc áo len của người mà bạn không ưa.
Tiếp sau đó chúng tôi hỏi một nhóm tình nguyện khác, và đưa ra một số giới hạn, một số điều kiện khác.
Ví dụ, chúng tôi nói với họ "Thế này nhé, giả sử bạn có thể mua cái áo len ấy, nhưng bạn không thể kể với ai, cũng không bán lại được."
Và hệ quả hiển nhiên là mức giá được đưa ra giảm đi, chứng tỏ đây chính là một lý do tại sao chúng ta ưa thích một món đồ bất kỳ.
Nhưng yếu tố thực sự có tác động là lời nói: "Này nhé, bạn có thể bán lại, có thể ba hoa về cái áo, nhưng trước khi tới tay bạn, chiếc áo đã hoàn toàn bạc màu."
Khi chúng tôi nói như vậy, giá trị của chiếc áo giảm thậm tệ.
Như khi vợ tôi đùa: "Anh đã giặt sạch những con rận của Clooney rồi còn gì!"
(Cười lớn) Bây giờ quay lại một ví dụ về nghệ thuật nhé.
Tôi thích Chagall. Tôi yêu những bức tranh của ông ấy.
Nếu bạn muốn tặng tôi thứ gì đó sau buổi tọa đàm này, một bức Chagall là lựa chọn tốt đấy.
Nhưng đừng đưa tranh chép cho tôi, ngay cả khi tôi chẳng biết nó là đồ thật hay giả.
Điều đó không có nghĩa là, chắc chắn không chỉ đơn giản là tôi là một kẻ hợm hĩnh và muốn khoác loác về bức tranh gốc đâu.
Thiệt ra, là do tôi muốn một thứ gì đó, với lịch sử đặc trưng của nó.
Đối với hội họa, lịch sử vô cùng cần thiết.
Nhà triết học Denis Dutton đã viết trong cuốn "Tài năng hội họa bẩm sinh" "Giá trị của một tác phẩm nghệ thuật có nguồn gốc từ những giả định của chúng ta về cách mà người ta sáng tạo ra nó".
Và điều đó lý giải rất rõ cho sự khác biệt giữa một bức tranh gốc và bản sao.
Dù có y chang nhau, nhưng lịch sử tạo ra chúng hoàn toàn khác biệt.
Bức tranh gốc hiển nhiên là sản phẩm của sáng tạo nghệ thuật, còn anh bạn hàng giả kia thì không hề.
Cách tiếp cận này có thể giải thích được sự khác biệt về sở thích nghệ thuật của mỗi người.
Đây là một tác phẩm của Jackson Pollock.
Có quý vị nào thích tranh của họa sĩ này không?
Ưm, tốt. Còn có ai ở đây không để tâm tới những bức vẽ này?
Họ chỉ đơn giản là không thích thôi.
Tôi sẽ không phân tích chuyện ai đúng hay sai, nhưng tôi sẽ dựa trên kinh nghiệm để nói về trực giác của mỗi người, đại khái là, nếu bạn thích tranh của Jackson, bạn thường có xu hướng tin rằng những tác phẩm này đòi hỏi nhiều công sức để tạo nên, cần phải bỏ ra nhiều tiền bạc, thời gian, và năng lượng sáng tạo để vẽ nên chúng.
Tôi lấy Jackson làm một ví dụ là bởi có một nữ họa sĩ người Mỹ rất trẻ. Tranh vẽ của cô này đậm chất của Jackson Pollock, và các tác phẩm đó đáng giá hàng chục ngàn đô la, phần lớn là vì người tạo ra chúng còn quá trẻ.
Đây là Marla Olmstead hầu hết những tác phẩm của Marla được vẽ khi cô mới 3 tuổi.
Điều thú vị về Marla chính là một sai lầm to lớn của gia đình cô bé khi mời chương trình ti vi "60 phút II" đến nhà họ để quay phim cô bé đang vẽ tranh.
Thế là các phóng viên loan tin rằng cha của cô bé đã huấn luyện cô.
Khi đoạn phim được chiếu trên ti vi giá trị các bức vẽ của Marla không còn gì hết.
Dù rằng về mặt thực thể thì vẫn là các tác phẩm đó nhưng lịch sử tạo ra chúng thì không còn như cũ nữa.
Nãy giờ tôi đã nói khá nhiều về hội họa bây giờ sẽ là hai ví dụ từ lĩnh vực âm nhạc.
Đây là Joshua Bell, một nghệ sĩ violin rất nổi tiếng.
Nhà báo Gene Weingartin của tờ Washington Post quyết định làm một thí nghiệm táo bạo với Joshua.
Câu hỏi đặt ra là: người ta sẽ thích nghệ sĩ này và âm nhạc của anh ta đến mức nào nếu họ không hề hay biết rằng họ đang nghe nhạc của Joshua?
Để trả lời cho điều đó, anh chàng nhà báo yêu cầu Joshua mang cây đàn violin trị giá hàng triệu đô đi xuống nhà ga điện ngầm của thành phố Washington D.C. và đứng ở một góc chơi đàn, xem là chàng nghệ sĩ sẽ kiếm được bao nhiêu từ công việc này.
Đây là một đoạn phim ngắn về thí nghiệm này
(nhạc violin) Sau 45 phút chàng nghệ sĩ kiếm được 32 đô la.
Không tồi. Nhưng cũng chẳng cao là mấy.
Rõ ràng là để cảm nhận được âm nhạc của Joshua bạn phải biết rằng bạn đang nghe nhạc của anh ta.
Thiệt ra anh ta kiếm được thêm 20 đô nữa nhưng mà không tính vào đây.
Vì người phụ nữ trong khúc cuối của đoạn phim bạn thấy đó, người phụ nữ này đã biết về Joshua.
Cô từng nghe anh ta chơi đàn tại thư viện của quốc hội vài tuần trước trong một bữa tiệc rất trịnh trọng.
Cô ta thật sự choáng váng khi thấy Joshua chơi đàn trong một ga tàu điện ngầm
Vị khác trỗi lòng thương hại.
Thế là cô ta lấy ví ra và rút 20 đô đưa cho chàng nghệ sĩ.
(cười lớn!) (vỗ tay) Ví dụ thứ hai liên quan tới âm nhạc là về bản nhạc của John Cage mang tên "4 phút 33 giây".
Nhiều người trong số bạn chắc đã nghe qua đây là bản nhạc mà các nghệ sĩ piano chỉ ngồi đó mở cây đàn lên ngồi như vậy không làm gì hết trong 4 phút 33 giây một khoảng thời gian im lặng.
Nhiều người có cách nhìn khác nhau đối với tác phẩm độc đáo này.
Nhưng mà, điều tôi muốn nói chỉ là bạn có thể mua nó dễ dàng từ iTunes.
(cười lớn) Chỉ cần 1 đô và 99 cent là bạn có thể lắng nghe sự im lặng đó một thứ tĩnh lặng khác với các dạng im lặng khác.
(cười lớn) Nãy giờ tôi đã nói khác nhiều về sự hài lòng rồi nhỉ nhưng điều tôi muốn nói là tất cả những lý luận đó có thể được áp dụng cả cho sự đau khổ nữa.
Suy nghĩ của bạn về điều bạn đang trải qua, niềm tin của bạn về bản chất điều đó sẽ ảnh hưởng tới mức độ đau đớn mà nó gây ra.
Một ví dụ thú vị được thực hiện bởi Kurt Gray và Dan Wegner.
Họ lôi cuốn các sinh viên đại học của Havard với một chiếc máy sốc điện.
Họ cho những sinh viên này trải qua một loạt cú sốc điện
Một loạt cú sốc khá đau đớn.
Một nửa trong số này được cho biết về những cú sốc đó bởi người nào đó ở bên căn phòng khác, nhưng người bên phòng kia không biết rằng họ đang sốc điện những sinh viên này.
Dĩ nhiên là không có ác ý gì, những người ở phòng bên kia chỉ đơn giản là nhấn nút thôi.
Cú sốc đầu tiên được ghi nhận là rất đau.
Cú sốc thứ hai thì giảm một chút vì họ đã quen dần.
Và cứ thể cho tới cú thứ ba, tư hay năm.
Sự đau đớn giảm dần.
Nửa số sinh viên còn lại cũng bị sốc điện, và được thông tin rằng người ở bên kia phòng sốc điện họ với một mục đích nào đó, người ở bên kia biết rằng đang sốc điện các sinh viên này.
Cú sốc đầu tiên đau như trời giáng.
Cú sốc thứ hai cũng đau y như vậy Rồi cú thứ ba, thứ tư và thứ năm.
Mỗi lúc lại đau hơn. nếu bạn biết ai đó đang làm một điều với bạn là có mục đích cụ thể.
Ví dụ cực đoan nhất cho lý luận này chính là trong một số chuyện đau đớn khi được đặt trong tình huống hợp lý có thể trở thành hạnh phúc.
Con người có một thuộc tính vô cùng thú vị đó là tìm kiếm những sự đau đớn ở liều thấp trong những tình huống kiểm soát được để đơn giản là tìm sự vui thú giống như khi chúng ta ăn ớt hay tiêu hoặc chơi trò tàu lượn siêu tốc vậy.
Những điều tôi vừa nói có thể được tóm tắt một cách hoàn hảo bởi bài thơ của John Milton rất ngắn thôi, "Tâm trí của ta ở ngay trong chính nó và từ đó sinh ra thiên đường của địa ngục hay địa ngục của thiên đường."
Tôi sẽ kết thúc ở đây. Cảm ơn các bạn!
(Tiếng vỗ tay)
Sau nhiều năm làm viêc trong thương mại và kinh tế, bốn năm trước, tôi nhận ra tôi đang làm việc ở những nơi kề cận sự cùng khổ của con người.
Tôi tìm thấy tôi ở những nơi mà con người phải tranh đấu hàng ngày để tồn tại và thậm chí không thể có nổi một bữa ăn.
Chiếc cốc mầu đỏ này đến từ Rwanda từ một đứa trẻ tên Fabian.
Và tôi luôn mang nó bên mình như một biểu tượng thực sự của sự thử thách và niềm hy vọng.
Bởi vì một cốc lương thực mỗi ngày đủ để thay đổi hoàn toàn cuộc đời của Fabian.
Nhưng điều tôi muốn nói ngày hôm nay là thực tế rằng trong buổi sáng nay, đã có khoảng 1 tỷ người trên thế giới -- hay nói cách khác, cứ 1 trong 7 người -- thức dậy mà không biết được làm cách nào để đổ đầy chiếc cốc này.
Cứ 7 người lại có 1 người.
Trước hết, tôi sẽ hỏi bạn vì sao bạn nên quan tâm đến điều này?
Vì sao chúng ta nên quan tâm?
Đối với hầu hết mọi người, khi họ nghĩ về sự đói khát, họ không cần phải lùi lại quá xa lịch sử gia đình họ -- có thể ngay trong chính cuộc đời họ, hay cuộc đời cha mẹ họ, hay cuộc đời của ông bà họ -- họ đã có thể hồi tưởng được những trải nghiệm của sự đói khát.
Hiếm khi tôi tìm được một thính giả nào phải lùi lại rất xa trong quá khứ để lấy lại ký ức đó.
Một số người được thúc đẩy bởi lòng trắc ẩn, một cảm xúc mà có lẽ là những hành động cơ bản của lòng nhân đạo.
Như Gandhi đã nói, "Đối với một người đang bị đói, một mẩu bánh mỳ chính là gương mặt của Chúa."
Những người khác thì lo ngại về hòa bình và sự an toàn, ổn định của thế giới.
Chúng ta đã chứng kiến khủng hoảng lương thực vào năm 2008, sau cái mà tôi gọi là trận sóng thần lặng lẽ của cơn đói đã quét qua địa cầu khi giá lương thực tăng gấp đôi chỉ trong một đêm.
Hiệu ứng gây bất ổn định của trận đói đã được biết đến xuyên suốt lịch sử loài người.
Một trong những hành động nền tảng của nền văn minh là để đảm bảo cho con người có thể có đủ lương thực.
Những người khác thì nghĩ về cơn ác mộng Malthusian.
Liệu chúng ta có thể nuôi sống được một số dân cư sẽ lên đến 9 tỷ chỉ sau vài thập kỷ nữa?
Đói, không phải là thứ có thể thương lượng.
Con người cần phải ăn.
Và sẽ có rất nhiều người.
Nó sẽ tác động tới công việc và cơ hội lên hoặc xuống trong cả chuỗi giá trị.
Nhưng tôi thực sự nhìn nhận vấn đề này theo một khía cạnh khác.
Đây là bức ảnh của tôi và ba đứa con tôi.
Vào năm 1987, tôi lần đầu tiên làm mẹ với đứa con đầu tiên khi đó tôi đang bế con gái và cho con bé bú thì một hình ảnh rất giống bức ảnh này hiện lên trên màn hình ti vi.
Đó là một nạn đói ở Ethiopia mà chúng ta đã biết.
Hai năm trước đó đã khiến hơn 1 triệu người bị chết.
Nhưng nó chưa bao giờ khiến tôi xúc động như giây phút đó, bởi vì trong tấm ảnh đó là một người phụ nữ đang cố gắng cho con cô bú, nhưng cô không còn sữa.
Và tiếng khóc của đứa trẻ thực sự đâm vào tim tôi, một người mẹ.
Và tôi đã nghĩ, không có gì dễ bị ám ảnh hơn tiếng khóc của một đứa trẻ không được đáp ứng cơn đói của mình -- mong đợi cơ bản nhất của mỗi một con người.
Và chính là vào thời điểm đó trong người tôi tràn ngập một cảm giác của thử thách và tức giận bởi thực sự chúng ta biết làm thế nào để giải quyết vấn đề này.
Đây không phải là một căn bệnh nan y mà chúng ta không có cách chữa.
Chúng ta biết làm thế nào để giải quyết cơn đói.
100 năm trước, chúng ta không thể.
Nhưng bây giờ chúng ta có công nghệ và các hệ thống.
Và tôi choáng váng điều này không nên xảy ra.
Ở tại thời đại của chúng ta, những bức hình này không nên có.
Và bạn có thể đoán được không?
Điều này mới chỉ xảy ra tuần trước ở Bắc Kenya.
Nhưng một lần nữa, sự chết đói lại hiển hiện ở một mức độ lớn với hơn 9 triệu người đang hoang mang với câu hỏi liệu họ có thể chống chọi được tiếp cho tới ngày hôm sau.
Trong thực tế, chúng ta giờ đã biết rằng cứ 10 giây chúng ta lại bị mất một đứa trẻ vì chết đói.
Nó còn nhiều hơn tổng số nạn nhân của HIV/AIDS, bệnh sốt xuất huyết và bệnh lao cộng lại.
Và chúng ta biết rằng vấn đề không chỉ nằm ở chỗ sản xuất lương thưc.
Một trong những người thầy của cuộc đời tôi là Norman Borlaug, anh hùng của lòng tôi.
Nhưng ngày hôm nay tôi muốn nói về việc tiếp cận với nguồn lương thực, bởi vì thực sự năm nay và năm ngoái, và trong suốt khủng hoảng lương thực năm 2008, chúng ta có đủ lương thực để có thể cung cấp cho mỗi người trên Trái đất 2,700kcal.
Vậy tại sao chúng ta có tới 1 tỷ người không thể tìm thấy miếng ăn?
Và tôi cũng muốn nói về cái mà chúng ta gọi là gánh nặng mới của tri thức.
Vào năm 2008, tạp chí Lancet (một tạp chí y khoa hàng đầu) đã tập hợp lại tất cả các nghiên cứu và đưa ra dẫn chứng hết sức thuyết phục rằng nếu một đứa trẻ mà trong vòng 1000 ngày đầu tiên của sự sống -- kể từ khi bắt đầu thành phôi thai cho đến năm hai tuổi -- không được cung cấp đủ dinh dưỡng, thì sự tổn hại sẽ không thể cứu chữa được.
Trí não và cơ thể sẽ không thể phát triển.
Và đây các bạn nhìn thấy phim chụp bộ não của 2 đứa trẻ -- một đã được cung cấp đủ dinh dưỡng, đứa kia thì bị bỏ mặc và bị suy dinh dưỡng một cách trầm trọng.
Và chúng ta có thể nhìn thấy thể tích não nhỏ hơn tới 40% trong đứa trẻ bị suy dinh dưỡng này.
Và đây trong hình này bạn thấy các nơ-ron và các khớp thần kinh của não không được hình thành.
Và chúng ta biết điều này có ảnh hưởng to lớn tới nền kinh tế, mà một lát sau chúng ta sẽ nói về nó.
Mặt khác khả năng kiếm tiền của những đứa trẻ này cũng bị giảm đi một nửa trong suốt cuộc đời do não bị chậm phát triển trong những năm đầu tiên của cuộc đời.
Chính vì biết điều này mà tôi cảm thấy có một gánh nặng thôi thúc.
Bởi chúng ta thực sự biết làm thế nào để giải quyết vấn đề một cách rất đơn giản.
Vậy mà, vẫn còn nhiều nơi có tới một phần ba số trẻ em, mới có 3 tuổi mà đã đang phải đối mặt với một cuộc sống gian khổ chỉ vì bị thiếu dinh dưỡng.
Tôi muốn nói về những điều mà tôi đã trông thấy trên những mảnh đất đói nghèo, một vài điều mà tôi đã học được bằng cách vận dụng kiến thức kinh tế và thương mại và kinh nghiệm của tôi trong khu vực tư nhân.
Tôi muốn nói cho các các bạn lỗ hổng của kiến thức nằm ở đâu.
Trước hết, tôi muốn nói về phương pháp dinh dưỡng lâu đời nhất trên Trái đất, nuôi con bằng sữa mẹ.
Bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng cứ 22 giây có một đứa trẻ có thể được cứu nếu đứa bé được bú sữa trong 6 tháng đầu tiên của cuộc đời.
Nhưng lấy ví dụ ở Niger, chỉ có dưới 7% trẻ em được cho bú sữa hoàn toàn trong sáu tháng đầu tiên.
Ở Mauritania thì dưới 3%.
Nhưng điều này có thể được thay đổi bằng kiến thức.
Thông điệp này, câu nói này có thể được hiểu rằng đây không phải là cách làm truyền thống; mà là một cách thông minh để cứu cuộc đời đứa trẻ của bạn.
Vì vậy mà bây giờ chúng ta không chỉ tập trung phân phát lương thực, mà còn cần phải đảm bảo rằng người mẹ cũng có đủ dinh dưỡng, và dạy cho họ biết về việc nuôi con bằng sữa mẹ.
Điều thứ hai mà tôi muốn nói đến: đó là nếu bạn sống trong một làng quê hẻo lánh ở đâu đó, con bạn không được khỏe mạnh, và nơi bạn ở đang bị hạn hán, hoặc lũ lụt, hoặc bạn bị rơi vào hoàn cảnh mà không có đủ đa dạng dinh dưỡng cần thiết, bạn sẽ làm gì?
Bạn có nghĩ rằng bạn có thể tới một cửa hàng bách hóa, chọn lựa giữa những thanh dinh dưỡng, như chúng tôi có thể làm, và nhặt lấy một cái phù hợp nhất?
Tôi đã tìm thấy những cặp cha mẹ trên những vùng đất đó nhận thức rất rõ rằng con của họ đang phải chịu số phận thật bi đát.
Và tôi tới các cửa hàng, nếu như có, hoặc ra ngoài đồng để xem họ có thể kiếm được gì, nhưng họ không thể có được nguồn thực phẩm nào.
Ngay cả khi họ biết họ phải làm gì, họ cũng chẳng có gì để thực hiện.
Và tôi cảm thấy rất nóng ruột về vấn đề này, bởi vì một lĩnh vực mà chúng ta đang làm là chuyển giao những công nghệ mà rất phổ biến trong công nghệ thực phẩm trở thành phổ biến cho các vụ mùa truyền thống.
Thứ này được làm bởi đậu xanh, sữa bột và một loạt vitamin phù hợp hoàn toàn với nhu cầu của bộ não.
Nó chỉ tốn có 17 xu để có thể sản xuất nó thứ, mà như tôi gọi, thực phẩm nhân văn.
Chúng tôi đã làm ra nó cùng với các chuyên gia công nghệ thực phẩm ở Ấn độ và Pakistan -- chỉ khoảng 3 người
Nhưng nó đang làm thay đổi tới 99% số trẻ được hưởng gói dinh dưỡng này.
Một gói dinh dưỡng, chỉ mất 17 xu, cho một ngày -- và thế là sự suy dinh dưỡng được giải quyết.
Bởi vậy tôi rất tin tưởng rằng chúng ta có thể sử dụng những công nghệ phổ biến ở những nước giầu có hơn để biến đổi lương thực.
Và nó không bị tác động bởi khí hậu.
Nó không cần nước hay phải làm lạnh, là những thứ thường xuyên bị thiếu.
Và những công nghệ này, có tiềm năng, như tôi thấy, giải quyết được nạn đói và suy dinh dưỡng ở những vùng đất hiểm nghèo đó.
Điều tiếp theo tôi muốn nói đến là dinh dưỡng học đường.
80% người trên thế giới không có mạng an toàn thực phẩm.
Khi thảm họa ập tới -- nền kinh tế bị chao đảo, người người thất nghiệp, lụt lội, chiến tranh, mâu thuẫn, chính phủ tồi tệ, tất cả những thứ đó -- chúng ta hoàn toàn không có nguồn dự trữ để có thể sử dụng
Và thường thì các tổ chức hội -- như nhà thờ, chùa chiền, hay các tổ chức khác -- không có nguồn dự trữ để có thể cung cấp một mạng an ninh lương thực.
Cái mà chúng tôi đã nhận ra khi làm việc với Ngân hàng Thế giới là đối với người nghèo thì an toàn lương thực, sự đầu tư tốt nhất, chính là dinh dưỡng học đường.
Và nếu bạn đổ đầy chiếc cốc với các nông phẩm từ những nông trại nhỏ, bạn sẽ đạt được một hiệu ứng có tính thay đổi.
Nhiều trẻ em trên thế giới không thể tới trường bởi các em phải đi ăn xin và kiếm ăn.
Bởi vậy việc cung cấp thực phẩm sẽ có tác dụng thay đổi.
Nó chỉ tốn chưa đến 25 xu một ngày để có thể thay đổi cuộc sống của một đứa trẻ.
Nhưng điều ngạc nhiên nhất là hiệu quả đối với các bé gái.
Ở những quốc gia mà các bé gái không đến trường khi bạn tặng các em một bữa ăn ở trường, thì tỷ lệ các em gái nhập học sẽ đạt được mức 50%.
Chúng ta nhận thấy sự thay đổi đối với vấn đề các bé gái đến trường học.
Và không có gì phải tranh cãi, bởi vì nó thực sự là có tính thúc đẩy.
Các gia đình cần được giúp đỡ.
Và chúng tôi phát hiện rằng nếu chúng ta giữ được các bé gái tới trường, họ sẽ tiếp tục học cho tới khi họ 16 tuổi, và sẽ không lập gia đình nếu có thực phẩm trong trường học.
Hay nếu như họ có thêm khẩu phần thức ăn vào cuối tuần -- nó chỉ tốn có 50 xu -- cũng giữ được các bé gái ở trường, và họ sẽ sinh ra những đứa con khỏe mạnh hơn, bởi vì tình trạng dinh dưỡng của cơ thể có tính di truyền qua các thế hệ.
Chúng ta biết có những chu kỳ bùng nổ nạn đói.
Chúng ta biết điều này.
Ngay bây giờ ở vùng sừng châu Phi cũng đã trải qua nó.
Vậy đây có phải là một nguyên nhân không có cách giải quyết?
Hoàn toàn không.
Tôi muốn nói về cái mà tôi gọi là những kho hy vọng.
Ở Cameroon, bắc Cameroon, các chu kỳ bùng nổ nạn đói xảy ra hàng năm đã hàng thập kỷ nay.
Cứu trợ lương thực được đưa đến hàng năm khi người dân đang chết đói trong những thời kỳ mất mùa.
Hai năm trước, chúng tôi quyết định, hãy thay đổi mô hình chống lại nạn đói, thay vì chỉ xuất ra thực phẩm, chúng tôi đặt vào các ngân hàng thực phẩm,
Và chúng tôi nói, hãy lắng nghe, hãy rút thực phẩm ra trong thời kỳ mất mùa.
Bạn có thể tổ chức, các làng quê có thể tổ chức những kho thực phẩm này.
Và trong mùa thu hoạch, hãy gửi vào kho cùng với một lợi tức, lợi tức lương thực.
Hãy đặt vào thêm 5 hay 10% lương thực.
Trong hai năm vừa rồi đã có 500 trong những làng tổ chức kho thực này không cần tới viện trợ lương thực - họ tự cung cấp đủ cho họ.
Và các ngân hàng lương thực tiếp tục phát triển.
Và những chương trình dinh dưỡng học đường cho trẻ em đang được khởi động bởi những người dân trong làng.
Nhưng họ chưa bao giờ có khả năng xây dựng cơ sở hạ tầng cơ bản hay các nguồn tài nguyên.
Tôi rất thích một ý tưởng xuất phát từ làng xã: chỉ cần 3 chìa khóa để mở kho dự trữ.
Ở đó thức ăn là vàng.
Và những ý tưởng đơn giản có thể thay đổi bộ mặt, của không chỉ những khu vực nhỏ, mà là những khu vực rộng lớn của thế giới.
Giờ tôi muốn nói về cái mà tôi gọi là lương thực số hóa.
Công nghệ đang thay đổi tình trạng thiếu lương thực ở những nơi đói kém truyền thống.
Amartya Sen đã giành được giải Nobel khi nói rằng: "Hãy thử đoán xem, nạn đói đang xảy ra trong sự hiện hữu của lương thực bởi vì con người không có khả năng để mua nó".
Chúng ta chắc chắn đã nhìn thấy điều đó trong năm 2008.
Chúng ta đang nhìn thấy điều này xảy ra ở vùng Sừng châu Phi. Nơi mà giá lương thực ở một số khu vực tăng tới 240% trong năm ngoái.
Lương thực không thiếu nhưng con người không thể mua nó.
Bức ảnh này tôi chụp khi đang ở Hebron trong một cửa hàng nhỏ, cửa hàng này thay vì bán lương thực, thật chúng tôi cung cấp lương thực số hóa, một tấm thẻ.
Nó có dòng chữ "chúc ngon miệng" bằng tiếng Arap.
Và những người phụ nữ có thể quẹt thẻ để lấy 9 loại thực phẩm.
Đó phải là những thực phẩm giầu chất dinh dưỡng, và phải sản xuất được ở địa phương.
Và điều đã xảy ra chỉ trong năm ngoái là ngành công nghiệp sản xuất bơ sữa -- nơi tấm thẻ được sử dụng cho sữa, sữa chua trứng và các món khai vị -- đã tăng trưởng 30%.
Các chủ cửa hàng đã thuê thêm người.
Đây là một tình huống tất cả chúng ta đều thắng thúc đẩy nền kinh tế lương thực chuyển động.
Hiện giờ chúng tôi đã chở lương thực tới hơn 30 quốc gia thông qua điện thoại di động, và thậm chí đã làm thay đổi làn sóng tị nạn ở những quốc gia này và những vấn đề khác.
Có lẽ điều hấp dẫn nhất đối với tôi là ý tưởng rằng Bill Gates, Howard Buffett và những người khác đã ủng hộ mạnh mẽ, khi đặt câu hỏi: Điều gì xảy ra nếu thay vì nhìn nạn đói như những nạn nhân -- và hầu hết họ là những tiểu nông không thể sản xuất đủ lương thực hay bán lương thực để giúp cho chính gia đình họ -- điều gì xảy ra nếu chúng ta nhìn họ như là cách giải quyết, như một chuỗi giá trị để đánh bại nạn đói?
Điều gì xảy ra nếu từ những người phụ nữ châu Phi những người không thể bán được bất kỳ loại thực phẩm nào -- vì những nơi đó không có đường xá, nhà kho thậm chí còn không có vật để nhặt lương thực -- điều gì xảy ra nếu chúng ta tạo ra một môi trường có điều kiện để họ có thể cung cấp lương thực cho những đứa trẻ đang bị đói ở đâu đó?
Và ngày nay chương trình Mua để Phát triển đang được tiến hành ở 21 quốc gia.
Và hãy đoán xem?
Trong gần như hầu hết các trường hợp, khi những người nông dân nghèo được đảm bảo về thị trường -- nếu bạn nói, "Cái này chúng tôi sẽ mua 300 tấn.
Chúng tôi sẽ thu hoạch nó. Chúng tôi sẽ đảm bảo nó được bảo quản đúng cách." -- thì năng xuất của họ sẽ tăng lên 2, 3, 4 lần và họ biết điều đó, bởi vì đó là cơ hội chắc chắn đầu tiên mà họ có được trong đời.
Và chúng ta đang nhìn thấy người dân thay đổi cuộc sống của họ.
Hôm nay, viện trợ lương thực của chúng ta -- một bộ máy khổng lồ -- 80% là được đưa tới các nước đang phát triển.
Một sự thay đổi tổng thể mà thực sự có thể thay đổi từng con người đang cần lương thực.
Giờ bạn sẽ hỏi, chúng ta có thể làm được gì ở tầm tổng thể này?
Đã có những ý tưởng lớn, hay những ý tưởng ở cấp làng xã.
Tôi muốn nói về Brazil, bởi vì tôi đã từng tới Brazil trong vòng hai năm vừa qua, khi tôi đọc được rằng Brazil đang đánh bại nạn đói nhanh hơn bất kỳ một quốc gia nào trên thế giới hiện nay.
Và điều mà tôi đã nhận ra là, thay vì đầu tư tiền vào trợ cấp lương thực và những thứ khác, họ đầu tư vào chương trình dinh dưỡng học đường.
Và họ yêu cầu rằng một phần ba của số thực phẩm đó phải đến từ những nông trại nhỏ nhất nơi không có cơ hội.
Và họ đang thực hiện điều này trên một quy mô rộng lớn sau khi Tổng thống Lula đã tuyên bố mục tiêu của ông là đảm bảo cho tất cả mọi người có 3 bữa ăn mỗi ngày.
Và chương trình xóa đói hoàn toàn này chỉ tốn có 5% của GDP và đã đưa được hàng triệu người thoát khỏi sự nghèo đói.
Nó đã làm thay đổi bộ mặt của nạn đói ở Brazil, và nó đang tạo ra những cơ hội.
Tôi đã tới đó; tôi đã gặp gỡ các tiểu nông những người đã gây dựng được phương kế sinh nhai dựa trên cơ hội và nền tảng được cung cấp bởi chương trình này.
Bây giờ nếu chúng ta nhìn vào tính cấp bách của nền kinh tế ở đây, đây không chỉ là vấn đề về lòng trắc ẩn.
Thực tế là các nghiên cứu đã chỉ ra cái giá của sự suy dinh dưỡng và nạn đói -- mà xã hội phải trả, gánh nặng mà xã hội phải gánh vác -- chiếm 6% ở mức trung bình, hay ở một số quốc gia lên tới 11%, GDP của mỗi năm.
Và nếu bạn nhìn vào 36 quốc gia đang có vấn nạn dinh dưỡng trầm trọng nhất, chúng ta đã mất đi tương đương với 260 tỷ của một nền kinh tế năng động mỗi năm
Ngân hàng Thế giới dự đoán chúng ta cần tới 10 tỷ đô la -- 10.3 -- để giải quyết vấn nạn dinh dưỡng của những nước này.
Bạn hãy nhìn vào các phân tích chi phí - hiệu quả, và mơ ước của tôi là đưa vấn đề này không chỉ dừng ở các cuộc tranh luận nhân đạo, mà tới các bộ trưởng tài chính trên thế giới, và nói với họ rằng chúng ta không thể không đầu tư để có thể có cung cấp đủ lương thực cần thiết cho tất cả mọi người.
Điều kinh ngạc mà tôi nhận ra là sẽ không thể có sự thay đổi ở tầm vĩ mô nếu thiếu sự quyết tâm của nhà lãnh đạo.
Chỉ cần một nhà lãnh đạo nói, "Tôi sẽ chịu trách nhiệm" thì mọi thứ sẽ bắt đầu thay đổi.
Cả thế giới sẽ có thể vào cuộc và tạo ra những điều kiện và cơ hội để thực hiện.
Và thực tế rằng việc Pháp đặt vấn đề lương thực thành trọng tâm của G20 là cực kỳ quan trọng.
Bởi vì lương thực là vấn đề không thể giải quyết bởi từng người hay từng quốc gia.
Chúng ta phải cùng hợp lực với nhau.
Và tôi đã nhìn thấy những quốc gia ở Châu Phi.
WFP đã không phải bận tâm 30 quốc gia bởi vì những quốc gia này đã thay đổi được bộ mặt đói nghèo của họ.
Điều tôi muốn đề xuất ở đây là một thử thách.
Tôi tin rằng chúng ta đang sống trong một giai đoạn lịch sử mà ta không thể chấp nhận được khi một đứa trẻ thức dậy và không biết tìm thức ăn ở đâu.
Không chỉ là một thách thức, xóa đói còn là một cơ hội, nhưng tôi nghĩ chúng ta cần phải thay đổi cách nghĩ của chúng ta.
Tôi cảm thấy rất vinh hạnh khi được có mặt ở đây cùng với những nhà cải cách và các nhà tư tưởng hàng đầu của thế giới.
Và tôi muốn bạn hãy tham gia cùng với tất cả lòng nhân đạo để vẽ ra một đường trên cát và nói, "Không thể được.
Chúng ta sẽ không thể chấp nhận điều này thêm nữa".
Và chúng ta muốn kể cho cháu của chúng ta rằng đã có quãng thời gian tồi tệ trong lịch sử khi mà có tới 1 phần 3 số trẻ em bị liệt não và cơ thể nhưng điều này sẽ không còn xuất hiện nữa.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi là một nhà văn - đạo diễn, người kể những câu chuyện về sự thay đổi của xã hội vì tôi tin rằng chúng khiến trái tim ta rung động.
Những câu chuyện khơi dậy lòng nhân đạo và dạy ta biết cảm thông.
Những câu chuyện thay đổi chúng ta.
Khi viết kịch bản và đạo diễn, tôi luôn cường điệu hóa tiếng nói của những người kém may mắn, tôi chống lại việc tự kiểm duyệt đã ngăn cản nhiều nghệ sĩ Uganda đem chính trị và xã hội lên sân khấu, kể từ sự kiện cựu tổng thống Uganda, Idi Amin ngược đãi giới nghệ sĩ.
Quan trọng nhất, tôi đang phá vỡ sự im lặng khơi gợi những đối thoại có ý nghĩa về những vấn đề bị cấm đoán, những vấn đề mà "Im lặng là vàng".
Các cuộc đối thoại rất quan trọng bởi chúng cung cấp thông tin và thách thức suy nghĩ của chúng ta, và thay đổi bắt đầu từ đấy.
Một trong những khó khăn của tôi với chủ nghĩa tích cực là bản chất một chiều thường làm ta cảm thấy mù quáng, làm tê liệt sự đồng cảm, làm ta cho rằng những người không cùng quan điểm là thờ ơ, căm ghét bản thân, bị tẩy não, tự phụ, hay đơn thuần là ngu ngốc.
Tôi tin rằng chẳng có ai là ngốc nghếch cả.
Chúng ta đều là những chuyên gia, chỉ khác nhau về lĩnh vực.
Đây là lý do, với tôi, câu nói "Kiên định với sự thật của bạn" lại dễ gây hiểu lầm.
Bởi nếu bạn luôn ở trong sự thật của mình, theo lô-gic ấy, người mà bạn cho là sai cũng ở trong sự thật của họ, đúng chứ?
Vì thế, những gì bạn có là hai thái cực loại trừ mọi khả năng đàm phán.
Tôi tạo ra các bộ phim và vở kịch có tính khơi gợi để chạm đến, nhân cách hóa và khiến các bên không đồng tình đi đến bàn đàm phán để nối kết các hiểu lầm.
Tôi biết việc lắng nghe từng người sẽ không tự nhiên giải quyết được vấn đề.
Nhưng nó tạo cơ hội tìm ra các phương thức để cùng nhau hành động, giải quyết các vấn đề của nhân loại.
Vở kịch đầu tay của tôi, "Những giọng nói câm lặng" dựa trên buổi phỏng vấn với nạn nhân cuộc chiến phía Bắc Uganda giữa chính phủ và nhóm nổi dậy LRA của Joseph Kony, tôi tập hợp các nạn nhân, nhà lãnh đạo chính trị, tôn giáo, lãnh đạo văn hóa, Ủy ban ân xá và lãnh đạo tư pháp chuyển đổi xung quanh những đàm phán quan trọng về các vấn đề pháp lý cho nạn nhân phạm tội chiến tranh, lần đầu tiên trong lịch sử Uganda.
Và nhiều điều có sức ảnh hưởng đã xảy ra, mà tôi không thể kể hết bây giờ.
Các nạn nhân có được cơ hội ngồi vào bàn với lãnh đạo Ủy ban ân xá, và bày tỏ những bất công lớn lao mà họ phải gánh chịu khi Ủy ban phớt lờ thay vì tạo điều kiện cho họ tái định cư.
Ủy ban ân xá nhận thức được nỗi đau của các nạn nhân và giải thích ẩn ý đằng sau cách tiếp cận sai sót của họ.
Nhưng một điều tôi luôn nhớ là trong chuyến lưu diễn ở Bắc Uganda, một người đàn ông đã tiếp cận tôi và tự giới thiệu là cựu lính nổi loạn của Joseph Kony.
Ông ấy nói rằng không muốn tôi rời đi trong thất vọng, bởi tràng cười mà tôi cho là không đúng lúc.
Ông giải thích rằng đó là tiếng cười của sự xấu hổ và là nhận thức về sự xấu hổ của riêng ông.
Ông thấy mình trong những vai diễn trên sân khấu và sự vô nghĩa của các hành động trong quá khứ của ông.
Rồi, tôi nói: hãy chia sẻ sự thật của ông.
Hãy lắng nghe sự thật của người khác.
Bạn sẽ nhận ra có một sự thật hợp nhất, mạnh mẽ hơn nằm ở giữa.
Khi sống ở Mỹ, nhiều người bạn Mỹ của tôi bị sốc trước sự thờ ơ của tôi trước các món ăn phương Tây như lasagna.
(Tiếng cười) Và câu hỏi của tôi dành cho họ là: "Vậy bạn có biết malakwang không?"
Và rồi tôi sẽ kể cho họ về malakwang, một món rau tuyệt hảo từ nền văn hóa của mình.
Và họ sẽ kể với tôi về lasagna
Và chúng tôi trở thành các cá nhân đầy đủ và giàu có hơn.
Vì thế, hãy chia sẻ sự thật theo công thức của bạn.
Nó sẽ giúp bữa ăn thêm ngon.
Xin cảm ơn
(Vỗ tay)
Xin cảm ơn. Được đứng đây là một vinh dự đối với tôi, trong ngày cuối cùng là một cô bé tuổi teen.
Hôm nay tôi muốn nói về tương lai, nhưng trước tiên, tôi sẽ kể lại một chút về quá khứ.
Câu chuyện bắt đầu từ trước khi tôi sinh ra.
Bà của tôi ở trên tàu lửa đến Auschwitz, trại tử thần.
Bà đang đi trên đường ray, đến đoạn phân nhánh.
Và một cách nào đó- chúng ta không biết chính xác toàn bộ câu chuyện- nhưng đoàn tàu đi sai đường và đến một trại lao động, thay vì trại tử thần.
Bà tôi đã sống sót và kết hôn với ông tôi.
Họ sống ở Hungary, và sinh ra mẹ tôi.
Và khi mẹ tôi 2 tuổi, cách mạng Hungary nổ ra, và họ quyết định trốn khỏi Hungary.
Họ lên 1 chiếc tàu thủy, và lại trớ trêu thay, con tàu hoặc sẽ tới Canada hoặc sẽ tới Úc.
Họ lên tàu mà không biết sẽ đi đâu, cuối cùng họ đã tới Canada.
Để tóm tắt lại, họ đã tới Canada.
Bà tôi là nhà hóa học. Bà làm tại Viện Banting ở Toronto, và bà mất ở tuổi 44 vì ung thư dạ dày. Tôi chưa bao giờ gặp bà tôi, nhưng tôi mang tên bà -- chính xác tên bà, Eva Vertes -- và tôi thích ý nghĩ rằng mình cũng mang theo cả niềm đam mê khoa học của bà.
Tôi nhận thấy đam mê của mình chỉ vừa đây, chính xác là lúc tôi lên 9 tuổi.
Gia đình tôi trên đường dã ngoại qua Grand Canyon.
Và tôi chưa bao giờ thích đọc sách khi còn nhỏ -- bố tôi muốn tôi đọc Hardy Boys; tôi lại đọc Nancy Drew; tôi đã thử tất cả -- và tôi thực sự không thích đọc sách.
Mẹ tôi đã mua quyển sách này khi chúng tôi ở Grand Canyon, đó là quyển "Khu vực nóng". Nó nói về sự bùng phát virus Ebola.
Và có thứ gì đó cứ lôi cuốn tôi vào nó.
Có hình một loại virus trông ngoằn nghèo trên bìa, và tôi chỉ muốn đọc nó thôi. Tôi chọn quyển sách đó, và khi chúng tôi đi từ dọc Grand Canyon tới Big Sur và tới- thực ra là ở nơi chúng ta đang ở- Monterey. Tôi đã đọc quyển sách đó, và từ lúc tôi đọc, tôi đã biết mình muốn cống hiến trong ngành y.
Tôi muốn giống những nhà thám hiểm mà tôi đọc trong sách, những người tới khu rừng rậm châu Phi, vào phòng thí nghiệm để nghiên cứu và tìm hiểu virus gây chết người đó là gì. Từ lúc đó, tôi đọc tất cả sách y học mà tôi có, và tôi rất yêu thích nó.
Tôi đã từng là người ngoài cuộc mà quan sát thế giới y học.
Cho tới khi tôi vào cấp 3, tôi nghĩ "Có thể bây giờ -- là học sinh trung học -- tôi có thể trở thành một thành phần hữu ích của thế giới y học to lớn này".
Lúc đó tôi 14 tuổi, và tôi gửi mail cho các giảng viên ở trường đại học địa phương để xem liệu tôi có thể làm trong phòng thí nghiệm.
Hầu như chẳng ai trả lời Nhưng tôi cũng nghĩ là sao họ phải trả lời một đứa 14 tuổi chứ.
Và tôi đi tới hỏi một giảng viên, tiến sĩ Jacobs, người cho phép tôi vào phòng thí nghiệm.
Lúc đó, tôi rất thích thú với khoa học thần kinh và muốn thực hiện dự án nghiên cứu về thần kinh học -- đặc biệt là quan sát những tác động của kim loại nặng lên hệ thống thần kinh.
Vì vậy tôi đã bắt đầu, và làm trong đó khoảng 1 năm, và tìm thấy kết quả mà tôi nghĩ mọi người đều đoán được khi bạn cho ruồi giấm ăn kim loại nặng -- nó thực sự hủy hoại hệ thần kinh.
Tủy sống có những vết nứt. Nơron thần kinh chồng chéo lên nhau.
Từ đó tôi không chỉ muốn tìm hiểu sự hủy hoại, mà cả cách ngăn ngừa nó.
Đó là lí do dẫn tôi đến bệnh Alzheimer's. Tôi đã bắt đầu đọc về căn bệnh này và cố làm quen với các nghiên cứu, khi tôi đang ở trong thư viện -- tôi đến thư viện y học, và tôi đọc được một bài báo về "các chất dẫn xuất của purine"
Chúng có vẻ có thành phần kích thích tế bào tăng trưởng.
Và vì chưa biết gì về lĩnh vực này, tôi chỉ nghĩ là "Ồ, bạn có tế bào chết của bệnh Alzheimer gây ra suy giảm trí nhớ, và rồi bạn có hợp chất này -- chất dẫn xuất purine -- là thứ kích thích tế bào tăng trưởng."
Và tôi nghĩ "Có lẽ nếu nó kích thích tế bào tăng trưởng, thì nó cũng có thể cản trở tế bào chết"
Đó là dự án mà tôi theo đuổi năm đó, và tiếp tục tới bây giờ. Tôi đã tìm ra rằng một dẫn xuất purine được gọi là "guanidine" ngăn cản sự phát triển tế bào khoảng 60%.
Sau đó tôi trình bày kết quả này ở Hội chợ Khoa học quốc tế, đó là một trong những trải nghiệm tuyệt vời nhất của tôi.
Và tôi đã được trao "Giải nhất về y học", nó giúp tôi ít nhất đặt được 1 chân vào thế giới y học rộng lớn.
Từ lúc đó, và vì bây giờ tôi đã ở trong thế giới thú vị ấy, tôi muốn khám phá tất cả. Tôi muốn tất cả, nhưng điều đó là không thể.
Và tôi tình cờ đến với "tế bào gốc ung thư"
Đây là điều mà tôi thực sự muốn nói hôm nay- về ung thư.
Khi lần đầu tiên tôi nghe về tế bào gốc ung thư, tôi không biết sao có thể kết hợp 2 thứ đó với nhau. Tôi đã nghe về tế bào gốc, và tôi nghe về chúng như một thần dược -- để điều trị bách bệnh trong tương lai.
Nhưng tôi lại nghe về ung thư như loại bệnh đáng sợ nhất hiện nay, làm sao kết hợp 1 thứ tốt với 1 thứ xấu?
Hè vừa rồi, tôi làm trong Đại học Stanford để nghiên cứu về tế bào gốc ung thư.
Và lúc đó, tôi đọc các bài về ung thư cố gắng làm quen với lĩnh vực y học mới mẻ này.
Có vẻ như các khối u thực sự hình thành từ tế bào gốc.
Nó khiến tôi say mê. Càng đọc tôi càng nhìn nhận khác đi về ung thư và có vẻ như ít e sợ nó hơn.
Ung thư có vẻ là hậu quả trực tiếp của việc bị thương tổn.
Nếu bạn hút thuốc, bạn hủy hoại mô phổi, và làm xuất hiện ung thư phổi.
Nếu bạn uống rượu, bạn hủy hoại gan, và dẫn tới ung thư gan.
Nó thực sự thú vị -- có rất nhiều bài báo liên quan nếu bạn bị gãy xương, thì có thể dẫn tới ung thư xương.
Bởi vì tế bào gốc -- là những tế bào có khả năng biệt hóa thành bất kì loại mô nào.
Vì vậy, nếu cơ thể báo rằng bạn bị tổn thương một bào quan tức là bắt đầu xuất hiện ung thư, nó gần như là phản hồi mang tính sửa chữa.
Và khi cơ thể nói rằng mô phổi đang bị tổn thương thì ta cần chữa phổi. Ung thư sẽ bắt đầu từ phổi nó cố sửa chữa -- vì bạn có thừa sự tăng trưởng của những tế bào này mang tiềm năng trở thành mô phổi.
Gần như khi cơ thể bắt đầu phản hồi một cách khéo léo, nhưng lại không thể kiểm soát nó.
Nó chưa đủ hoàn chỉnh để kết thúc những gì đã bắt đầu.
Vì thế, nó thực sự làm tôi say mê.
Tôi đoán chúng ta không thể nghĩ về ung thư- nói chi đến các bệnh khác- với những khái niệm đen trắng như vậy.
Nếu chúng ta tiêu diệt ung thư theo cách ta đang làm, với hóa trị và xạ trị, là ta đang tàn phá cơ thể với chất độc, phóng xạ, đang cố giết chết ung thư.
Dường như ta đang quay lại điểm bắt đầu.
Ta cố loại bỏ tế bào ung thư, nhưng ta lại phơi bày ra những tổn thương trước đó mà cơ thể đã cố sửa chữa.
Sao chúng ta không nghĩ tới kiểm soát nó, thay vì loại bỏ?
Nếu một cách nào đó ta có thể làm những tế bào này phân hóa để trở thành mô xương, mô phổi, mô gan, làm những điều mà ung thư vốn phải làm nó sẽ trở thành quá trình sửa chữa. Ta sẽ khỏe hơn cả trước khi bị ung thư.
Điều này đã thay đổi suy nghĩ của tôi về ung thư.
Khi tôi đọc những bài báo về ung thư, có vẻ như rất nhiều bài báo đều tập trung về cấu trúc di truyền của ung thư vú cùng sự hình thành và tiến triển của bệnh -- theo dõi ung thư trong cơ thể, nơi chúng trú ngụ, di chuyển,
Nhưng điều ấn tượng là tôi chưa bao giờ nghe tới ung thư tim, hay ung thư cơ xương.
Cơ xương cấu thành nên 50% cơ thể hoặc hơn. Vì vậy lúc đầu tôi nghĩ "Có lẽ có một vài lí do hiển nhiên mà cơ xương không có ung thư -- ít nhất là tôi chưa biết tới"
Nên tôi đã nghiên cứu sâu hơn, tìm thật nhiều bài báo và thật đáng ngạc nhiên -- vì có rất ít tài liệu.
Một vài bài báo đi sâu tới mức nói rằng mô cơ xương chống lại được ung thư, và không chỉ vậy, nó còn chống di căn ung thư đến cơ xương.
Di căn là khi 1 phần khối u bị tách ra và di chuyển theo dòng máu tới các bào quan khác nhau.
Đó là di căn. Đó là phần nguy hiểm nhất của ung thư.
Nếu ung thư chỉ xuất hiện tại 1 điểm, ta có thể loại bỏ nó, hoặc một cách nào đó có thể kiềm chế nó.
Nhưng một khi nó bắt đầu di chuyển khắp cơ thể, là lúc nó gây chết người.
Thực tế là không chỉ ung thư không bắt nguồn từ cơ xương mà nó còn có vẻ không đi tới cơ xương- hình như có điều gì đó ở đây.
Những bài báo đó nói "Di căn tới cơ xương là rất hiếm"
Nhưng chỉ dừng lại ở đó, không ai giải thích tại sao.
Vì vậy tôi quyết định tìm hiểu. Đầu tiên tôi gửi mail tới các giáo sư thuộc chuyên ngành giải phẫu cơ xương, và nói: "Có vẻ ung thư không tới cơ xương
Có lí do nào cho việc này không?" Có nhiều câu trả lời tôi nhận được nói rằng cơ xương là mô biệt hóa giai đoạn cuối.
Nghĩa là bạn có tế bào cơ, nhưng chúng không phân chia, nên nó không phải mục tiêu dễ dàng để ung thư tấn công.
Nhưng lí do này có vẻ không chắc lắm về việc di căn không tới cơ xương.
Hơn nữa, mô thần kinh- não- có ung thư, dẫu tế bào não biệt hóa giai đoạn cuối.
Vì vậy, tôi đưa ra một vài giả thuyết mà tôi sẽ nghiên cứu vào tháng Năm này tại Viện Ung thư Sylvester ở Miami.
Tôi nghĩ mình sẽ nghiên cứu cho tới khi tìm được câu trả lời.
Nhưng trong khoa học, khi bạn có câu trả lời không thể tránh việc sẽ có thêm nhiều nghi vấn mới.
Nên chắc tôi sẽ làm việc này cho tới cuối đời.
Vài giả thuyết của tôi cho rằng điều đầu tiên bạn nghĩ tới cơ xương, là có rất nhiều mạch máu tới đó.
Và điều đầu tiên làm tôi suy nghĩ là mạch máu là con đường của tế bào khối u.
Tế bào khối u có thể di chuyển theo mạch máu.
Và càng nhiều mạch máu trong mô, càng nhiều khả năng có ung thư hoặc di căn
Đầu tiên tôi nghĩ: "Chẳng phải sẽ thuận tiện hơn cho ung thư tới cơ xương sao?" Và ung thư cũng cần quá trình hình thành mạch máu. Thực chất là khối u dùng mạch máu để tự vận chuyển chất dinh dưỡng cho sự phát triển của nó.
Nếu không có sự hình thành mạch máu, khối u chỉ to bằng đầu cây kim và vô hại.
Vì vậy sự hình thành mạch máu là quá trình then chốt cho sự sinh bệnh của ung thư.
Và một bài báo đã thực sự ấn tượng với tôi khi tôi đang cố tìm hiểu tại sao ung thư không tới cơ xương, bài báo đó ghi lại 16% di căn tới cơ xương qua khám nghiệm tử thi.
16%! Nghĩa là có những khối u nhỏ như đầu kim này trong cơ xương nhưng chỉ 16% thực sự di căn -- tức là có lẽ cơ xương có thể kiểm soát sự hình thành mạch máu, có thể kiểm soát những khối u cần những mạch máu đó.
Chúng ta sử dụng cơ xương rất nhiều. Đó là một phần của cơ thể -- tim của chúng ta luôn đập. Chúng ta luôn hoạt động cơ.
Có thể các cơ biết một cách trực quan rằng nó cần được cung cấp máu? Nó cần co lại liên tục, do đó nó có vẻ ích kỉ. Nó muốn các mạch máu cho bản thân mình.
Vì vậy, khi một khối u đi vào mô cơ xương, nó không được cung cấp máu, không thể phát triển.
Điều này có nghĩa là có thể có một nhân tố ngăn việc hình thành mạch máu trong cơ xương- và có thể còn hơn thế, như là nhân tố định hướng, và nó có thể điều hướng mạch phát triển -- đây có thể là liệu pháp trong tương lai để chữa ung thư.
Một điều thú vị khác là cách khối u di chuyển trong cơ thể, nó là một hệ thống phức tạp- và có một thứ được gọi là mạng lưới chemokine.
Chemokine là những chất hấp dẫn hóa học. và chúng là tín hiệu "đi" hay "dừng" của ung thư.
Khối u đưa ra những thụ quan chemokine, và bào quan khác -- 1 bào quan ở đâu đó trong cơ thể -- sẽ đưa ra hồi đáp chemokine tương ứng. Khối u thấy chemokine sẽ đi về hướng đó.
Liệu cơ xương có thể đưa ra loại phân tử này không?
Một điều thú vị khác nữa trong một vài báo cáo, khi cơ xương bị tổn thương đó là thứ tương quan với quá trình di căn tới cơ xương.
Hơn nữa, khi cơ xương bị hư tổn, nó tạo ra chemokines -- tín hiệu báo rằng: "Ung thư có thể tới đây", đó là "đèn xanh" cho khối u nó khiến chemokines được thể hiện rõ rệt.
Có rất nhiều sự tương tác ở đây.
Ý tôi là có rất nhiều cách giải thích cho lí do khối u không tới cơ xương.
Nhưng có vẻ như khi nghiên cứu bằng cách tấn công ung thư, tìm xem nơi nào không có ung thư, hẳn phải có điều gì đó -- điều gì đó làm cho loại mô này chống được ung thư.
Liệu chúng ta có thể tận dụng đặc tính này hợp chất này, thụ quan này, hay bất cứ thứ gì kiểm soát được đặc tính chống khối u và ứng dụng nó vào liệu pháp ung thư chung?
Một thứ gắn kết khả năng chống ung thư của cơ xương -- với loại ung thư xảy ra do phản hồi sửa chữa bị mất kiểm soát -- đó là 1 nhân tố của cơ xương, tên là MyoD.
MyoD làm tế bào biệt hóa thành tế bào cơ. Vì vậy MyoD, đã được thử nghiệm trên nhiều loại tế bào khác nhau và thực sự chuyển hóa những loại tế bào đa dạng này thành tế bào cơ xương.
Vì vậy, liệu có khả năng tế bào khối u có đi tới mô cơ xương nhưng khi vào trong mô cơ xương, MyoD tác động lên chúng và biến chúng thành tế bào cơ xương?
Có lẽ tế bào khối u được che đậy dưới dạng tế bào cơ xương, đó là lí do tại sao nó lại hiếm như vậy.
Nó không có hại, nó chỉ sửa chữa lại cơ.
Cơ liên tục được sử dụng- liên tục bị tổn thương.
Nếu mỗi lần chúng ta làm rách cơ hay mỗi lần ta duỗi cơ hay di chuyển sai cách, ung thư đều xuất hiện- như vậy mọi người đều sẽ có ung thư.
Tôi rất ghét phải nói điều đó. Nhưng có vẻ dù cho tế bào cơ, có thể là do chức năng của nó, đã thích nghi nhanh hơn các mô khác trong việc phản hồi thương tổn, để tạo ra phản hồi sữa chữa này và thực sự có khả năng kết thúc quá trình mà cơ thể muốn. Tôi thực sự tin rằng cơ thể con người rất thông minh, và ta không thể chống lại những thứ mà cơ thể nói rằng phải làm.
Điều này sẽ khác khi vi khuẩn vào cơ thể - đó là vật ngoại lai -- ta muốn loại bỏ chúng.
Nhưng khi cơ thể thực sự bắt đầu một quá trình ta gọi là bệnh tật, sự loại bỏ không phải giải pháp thích hợp. Do đó từ đây, dù cho có khó tin trong tương lai có thể ung thư sẽ được sử dụng như một liệu pháp.
Nếu những căn bệnh nơi các mô bị hư hỏng- ví dụ như Alzheimer's, nơi tế bào não chết và ta cần tạo ra những tế bào não mới, những tế bào chức năng mới -- điều gì sẽ xảy ra nếu ta có thể sử dụng ung thư trong tương lai? Một khối u đặt trong não và khiến chúng biệt hóa thành tế bào não?
Đó là 1 ý tưởng rất khó tin, nhưng tôi tin nó có thể xảy ra.
Các tế bào rất linh hoạt, các tế bào ung thư này cũng vậy – chúng ta chỉ cần sử dụng chúng đúng cách.
Một lần nữa, 1 số ý tưởng có thể hơi khó tin, nhưng tôi nghĩ nếu có nơi nào để trình bày những ý tưởng như vậy thì hẳn phải tại TED xin trân trọng cám ơn. (Vỗ tay)
Chúng ta đang mất đi khả năng lắng nghe của mình
Chúng ta dành gần 60% thời gian giao tiếp cho việc nghe, nhưng lại không nghe tốt.
Chúng ta chỉ ghi nhớ 25% những gì nghe được
Không phải quý vị, không phải bài nói này, mà nói chung chung là vậy.
Hãy thử định nghĩa lắng nghe là việc làm âm thanh trở nên có nghĩa.
Đó là một hoạt động trí não và là một quá trình trích rút.
Chúng ta sử dụng vài kỹ thuật khá là hay để làm điều này Một trong số đó là nhận diện kiểu mẫu.
(Tiếng ồn đám đông) Nên trong một buổi tiệc như thế này,
nếu tôi nói "Chú ý, David, Sara" một số trong quý vị chỉ giật mình.
Chúng ta nhận diện các kiểu mẫu để phân biệt tiếng ồn và tín hiệu và đặc biệt là tên mình.
Phân biệt là một kỹ thuật khác mà chúng ta sử dụng
Nếu tôi để mặc tiếng ồn ào này tiếp tục hơn hai phút chính xác là quý vị sẽ không nghe nó nữa Chúng ta lắng nghe sự khác biệt
chúng ta không để ý những âm thanh giống nhau.
Và rồi có một dãy bộ lọc
Tất cả âm thanh khi đi qua những bộ lọc này chỉ được giữ lại những gì chúng ta muốn chú ý.
Hầu hết mọi người hoàn toàn không hay biết về những bộ lọc này.
Nhưng chúng, trên một phương diện nào đó, tạo ra hiện thực, bởi vì chúng cho biết điều chúng ta đang tập trung vào lúc này.
Cho quý vị một ví dụ về điều này:
Mục đích đóng vai trò rất quen trọng trong âm thanh, trong sự lắng nghe.
Khi tôi cưới vợ, tôi hứa là tôi sẽ luôn lắng nghe cô ấy mỗi ngày như những ngày đầu mới quen. Bây giờ hình như mỗi ngày tôi chỉ còn nghe một ít ngắn ngủi nhất định.
(Tiếng cười) Nhưng đó là một mục tiêu rất đáng có trong một mối quan hệ.
Nhưng không phải tất cả. Âm thanh đặt chúng ta vào không gian và thời gian.
Nếu ngay bây giờ quý vị nhắm mắt lại ở trong căn phòng này, quý vị nhận biết được kích cỡ căn phòng nhờ âm thanh vang và dội trên bề mặt. Và quý vị nhận biết có bao nhiêu người xung quanh nhờ có những tiếng động rất nhỏ mà quí vị đang nhận được.
Âm thanh còn đặt chúng ta vào thời gian nữa bởi vì thời gian luôn luôn gắn liền với âm thanh.
Thực ra, tôi cho rằng lắng nghe là cách thức chính mà chúng ta nhận biết dòng chảy thời gian từ quá khứ tới tương lai
Vì thế, có một câu nói nổi tiếng là "Độ vang là thời gian và có ý nghĩa" Như tôi nói lúc đầu, chúng ta đang mất đi sự lắng nghe của mình.
Vì sao tôi nói vậy?
Có nhiều lý do để giải thích
Đầu tiên là chúng ta phát minh ra cách ghi lại -- đầu tiên là viết lại, rồi thu âm lại và giờ có cả ghi hình nữa.
Động lực để lắng nghe chính xác và cẩn thận đã biến mất một cách giản vậy.
Thứ hai là, thế giới bây giờ quá ồn ào (Tiếng ồn) dễ dàng nhìn thấy và nghe thấy tạp âm như vậy vẫn diễn ra chỉ là khó lắng nghe mà thôi thật mệt mỏi để lắng nghe.
Nhiều người lẩn tránh bằng việc đeo tai nghe headphone nhưng họ lại mở lớn tiếng ra ngoài như thế này chia trường âm thanh thành hàng triệu bong bóng âm nhỏ riêng rẽ.
Trong tình huống này, không ai lắng nghe ai cả
Chúng ta đang trở nên thiếu kiên nhẫn Chúng ta không thích nghe giảng đạo nhà thờ nữa
chúng ta thích đọc "âm thanh"
Và nghệ thuật giao tiếp đang được thay thế, mà theo tôi nghĩ là rất nguy hiểm, bằng việc phát sóng cho từng cá nhân.
Tôi không biết có bao nhiêu điều được lắng nghe trong buổi trao đổi này thật tiếc là điều này rất bình thường, đặc biệt là ở nước Anh.
Chúng ta trở nên lãng tai
Các phương tiện truyền thông quất vào chúng ta những kiểu tít thế này để thu hút sự chú ý.
Và điều đó có nghĩa là chúng ta lại khó tập trung hơn khi nghe gì đó yên tĩnh, tinh tế nhẹ nhàng.
Đây là một vấn đề nghiêm trọng, chúng ta đang mất đi khả năng lắng nghe
Đây không phải là chuyện nhỏ. Bởi lắng nghe là cách chúng ta tiếp cận để hiểu.
Việc nghe có ý thức luôn dẫn đến việc nắm bắt vấn đề. Và chỉ khi không chủ định lắng nghe thì những điều này mới xảy ra --
một thế giới nơi mà chúng ta không hề lắng nghe lẫn nhau thật là một nơi rất đáng sợ.
Vì thế tôi muốn chia sẻ với quý vị năm bài luyện tập đơn giản, những công cụ quý vị có thể đem theo bên mình để nâng cao khả năng nghe có chủ ý. Quý vị thích chứ?
(Khán giả: Có) Tốt
Điều đầu tiên là sự yên lặng
Chỉ cần ba phút yên lặng mỗi ngày là một bài tập tuyệt vời để khởi động lại và cân chỉnh lại đôi tai để quý vị lại có thể nghe được sự yên tĩnh Nếu quý vị không thể có được sự yên tĩnh hoàn toàn
hãy đi tìm chỗ yên tĩnh, điều đó hoàn toàn ổn.
Thứ hai, tôi gọi là trộn lẫn.
(Tiếng ồn) Để thậm chí nếu quý vị ở vào một môi trường ồn ào như thế này -- mà phần lớn thời gian của tất cả chúng ta có mặt ở những nơi như vậy -- ngồi trong quán bar và lắng nghe có bao nhiêu kênh âm thanh tôi có thể nghe?
Có bao nhiêu kênh riêng biệt trong đám hỗn độn đó mà tôi đang nghe?
Quý vị cũng có thể thực hành ở một nơi cảnh đẹp, như là ở một cái hồ
Có bao nhiêu con chim đang hót?
Chúng đang ở đâu? Những âm thanh đó vọng đến từ đâu?
Đó là một bài tập tuyệt vời để cải thiện chất lượng nghe của quý vị.
Thứ bai, bài tập này tôi gọi là sự nhấm nháp và là một bài tập dễ thương.
Bài tập này là để thưởng thức âm thanh đời thường
Đây là một ví dụ, cái máy sấy tóc của tôi
Đó là một điệu van Một, hai, ba. Một, hai, ba. Một hai ba.
Tôi yêu điều này
Hoặc chỉ cần thử
(Máy xay cà phê) Wow!
Những âm thanh cuộc sống thế này thực sự thú vị nếu bạn để ý Tôi gọi đó là dàn đồng ca ẩn dấu
Nó lúc nào cũng hiện diện quanh chúng ta.
Bài tập tiếp theo có thể là phần quan trọng nhất nếu quý vị chỉ có thể thực hiện được một thứ.
Đây là những vị trí nghe -- ý tưởng ở đây là quý vị có thể di chuyển vị trí của mình để nghe đúng cái mà quý vị đang nghe Đây là cách thư giãn với những bộ lọc đó
Quý vị có nhớ là lúc mới vào đầu tôi đã nói về những bộ lọc này
Hãy bắt đầu thử với chúng để làm đòn bẫy
lắng nghe chúng rõ ràng và di chuyển qua những chỗ khác.
Đây chỉ là một vài vị trí nghe hay là các cấp độ của các vị trí nge mà quý vị có thể dùng
Có nhiều vị trí như vậy.
Hãy tận hưởng điều đó. Nó rất thú vị.
Và cuối cùng, một cụm từ viết tắt.
Quý vị có thể dùng cách này để nghe, trong giao tiếp
Nếu quý vị là một trong số những người kia mà tôi nghĩ có thể là tất cả mọi người đang nghe bài nói này -- từ viết tắt là RASA, đó là một từ tiếng Phạn có nghĩa là nước cốt, hay là bản chất.
RASA là viết tắt của chữ Receive (Thu nhận) có nghĩa là chú ý đến người khác Appreciate (Biết ơn), tạo ít tiếng ồn như là "hmmm, ô, tốt" Summarize (Tóm tắt), từ "vì vậy" rất quan trọng trọng trong giao tiếp và Ask (Hỏi), đặt câu hỏi.
Bây giờ, thanh âm là đam mê của tôi, là cuộc sống của tôi.
Tôi viết cả một cuốn sách về nó. Vì thế mà tôi sống để nghe.
Điều đó là quá sức với rất nhiều người.
Nhưng tôi tin rằng mỗi một con người đều cần lắng nghe một cách có ý thức để sống một cách trọn vẹn -- kết nối với không gian và thời gian với thế giới vật chất quanh ta kết nối thấu hiểu lẫn nhau chưa kể đến sự kết nối tinh thần, bởi vì mỗi một dòng chảy tinh thần mà tôi biết về bản chất đều chứa đựng lắng nghe và suy ngẫm.
Đó là lý do vì sao chúng ta cần dạy kỹ năng lắng nghe ở trường học.
Tại sao nó lại không được dạy? Bởi nó thật điên rồ.
Nhưng nếu chúng ta có thể dạy kỹ năng nghe ở trường học chúng ta có thể đưa chúng ta ra khỏi con dốc trơn tuột dẫn tới thế giới đáng sợ và nguy hiểm mà tôi đã nói tới và đưa tới một nơi mà mọi người lúc nào cũng lắng nghe sáng suốt -- hoặc ít nhất là có khả năng làm được.
Giờ tôi vẫn chưa tìm ra cách thực hiện điều đó, nhưng đây là TED và tôi nghĩ cộng đồng TED có khả năng làm bất cứ điều gì.
Vì thế mà tôi mời quý vị kết nối với tôi, kết nối với nhau thực hiện nhiệm vụ này và hãy dạy cách lắng nghe ở trường học,
để trong vòng một thế hệ, biến thế giới này thành một thế giới biết cách lắng nghe -- một thế giới của những kết nối, một thế giới thấu hiểu và một thế giới hòa bình
Cảm ơn đã lắng nghe tôi hôm nay.
(Vỗ tay)
Đến cuối năm nay, sẽ có gần một tỉ người trên hành tinh này thường xuyên sử dụng các mạng xã hội.
Điểm chung của họ đó là họ đều sẽ chết.
Đó có thể là một ý nghĩ khá tối tăm, nhưng tôi cho rằng nó có một số ý nghĩa sâu xa đáng để khám phá.
Điều đầu tiên khiến tôi suy nghĩ về chuyện này là một bài viết trên blog vào đầu năm nay của Derek K. Miller, một nhà báo chuyên về khoa học kỹ thuật và đã mất vì ung thư.
Miller đã nhờ gia đình và bạn bè viết một bài để đăng lên ngay sau khi anh ta mất.
Đây là đoạn anh ấy đã viết mở đầu.
Anh ấy viết "Thế đấy. Tôi đã chết và đây là bài viết cuối cùng trên blog của tôi.
Trước đó, tôi đã yêu cầu rằng ngay sau khi cơ thể tôi ngưng sống vì căn bệnh ung thư, gia đình và bạn bè tôi sẽ cho đăng mẩu tin nhắn mà tôi đã viết sẵn -- phần mở đầu cho quá trình biến một trang web đang hoạt động thành một kho lưu trữ."
Khi còn là một nhà báo, kho lưu trữ của Miller có thể đã được viết ra và quản lý cẩn thận hơn tất cả, điều mấu chốt đó là tất cả chúng ta hiện nay đều tạo ra một kho lưu trữ hoàn toàn khác với mọi thứ mà được tạo ra bởi các thế hệ trước.
Hãy suy ngẫm về một số dữ liệu sau.
Ngay hiện tại có 48 giờ video đang được đăng tải lên YouTube mỗi phút.
Có 200 triệu Tweets đang được đăng lên mỗi ngày.
Và một người dùng Facebook bình thường tạo ra 90 đơn vị nội dung mỗi tháng.
Giờ nghĩ về bố mẹ hay ông bà của bạn, nhiều nhất họ có thể làm được vài video quay tại nhà hay một số bức ảnh, hay một cuốn nhật ký đặt trong một cái hộp ở đâu đó.
Nhưng hiện nay chúng ta đang tạo ra một kho dữ liệu số đồ sộ mà sẽ tồn tại mãi mãi trong không gian số sau khi ta đã biến mất.
Và tôi nghĩ rằng điều này sẽ tạo ra nhiều cơ hội đầy tiềm năng cho các kỹ sư.
Để cho rõ ràng, tôi là một nhà báo chứ không phải một nhà kỹ thuật học, vì vậy tôi muốn một cách ngắn gọn khắc họa bức tranh hiện tại và tương lai.
Ngay bây giờ chúng ta đã có một số dịch vụ được thiết kế để cho ta quyết định điều gì sẽ xảy ra đối với hồ sơ online và các tài khoản mạng xã hội của bản thân sau khi mình chết.
Thật ra một trong số chúng, rất vừa vặn, tìm tới tôi khi tôi đang đăng nhập vào một nhà hàng ở New York bằng ứng dụng Foursquare.
(Ghi âm) Adam Ostrow: Chào.
Tử thần: Adam?
AO: Vâng.
Tử thần: Cái chết có thể tìm đến người mọi nơi, mọi lúc, ngay cả khi đang ăn.
AO: Ai đó?
Tử thần: Truy cập ifidie.net trước khi quá muộn.
(Tiếng cười) Adam Ostrow: Khá ghê rợn, đúng không?
Dịch vụ này, rất đơn giản, cho phép bạn tạo một tin nhắn hoặc video để đưa lên Facebook sau khi bạn chết.
Một dịch vụ khác tên là 1000 Kỷ niệm.
Nó cho phép bạn tạo cho người thân một vật tưởng nhớ online, trong đó có ảnh và video và những câu chuyện mà họ có thể đưa lên mạng sau khi bạn qua đời.
Nhưng điều tiếp theo còn thú vị hơn.
Có lẽ rất nhiều trong số các bạn đã quen thuộc với Deb Roy người mà tháng Ba năm nay đã cho thấy làm cách nào anh ta có thể phân tích hơn 90,000 giờ các video tự quay tại nhà.
Tôi nghĩ rằng trong khi khả năng hiểu ngôn ngữ người và xử lý khối lượng dữ liệu lớn của máy móc liên tục được cải thiện, việc phân tích cả một đời người sẽ trở nên khả thi -- Tweets, ảnh, video, bài viết blog -- những thứ chúng ta đang tạo ra với số lượng khổng lồ.
Và tôi nghĩ khi điều đó xảy ra, con người số của chúng ta sẽ có thể tiếp tục tương tác với thế giới thực sau khi ta đã mất nhờ vào sự đồ sộ của khối lượng nội dung chúng ta đang tạo ra và khả năng thấu hiểu chúng của công nghệ.
Chúng ta vừa mới bắt đầu một vài thí nghiệm.
Một dịch vụ tên là Tweet Tiếp Theo Của Tôi phân tích toàn bộ tài khoản twitter của bạn, mọi thứ bạn đã đăng lên Twitter, để dự đoán điều gì bạn sẽ nói tiếp theo.
Ngay lúc này, các bạn thấy đấy, kết quả có thể còn hơi hài hước.
Các bạn có thể tượng tượng một điều như thế này trong 5, 10 hay 20 năm nữa khi mà công nghệ của ta đã được cải thiện.
Bước một bước xa hơn, phòng thí nghiệm truyền thông của MIT đang phát triển những robot có khả năng tương tác giống con người hơn.
Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu những robot này có thể tương tác theo những tính cách đặc biệt của một người dựa trên hàng trăm nghìn nội dung mà người đó tạo ra lúc còn sống?
Cuối cùng, hãy xem lại cảnh quay nổi tiếng này từ đêm bầu cử 2008 tại Hoa Kỳ, khi CNN chiếu ảnh ba chiều thực của nghệ sĩ hip hop Will.i.am vào phòng quay của họ cho một cuộc phỏng vấn với Anderson Cooper.
Sẽ ra sao nếu chúng ta có thể dùng công nghệ tương tự để chiếu hình ảnh người thân vào phòng khách của ta -- giao tiếp như thật dựa trên những gì họ tạo ra khi còn sống.
Tôi nghĩ rằng điều đó hoàn toàn là khả thi bởi khối lượng dữ liệu ta đang sử dụng và khả năng thấu hiểu chúng của công nghệ đều đang tăng lên theo cấp số bội.
Để kết thúc, tôi cho rằng chúng ta nên nghĩ về việc liệu ta có muốn điều đó trở thành hiện thực hay không -- và nếu như vậy, điều gì mới là định nghĩa của cuộc sống và những điều tiếp sau đó.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Bạn có biết rằng chúng ta có 1,4 triệu trạm thu phát sóng lắp đặt trên thế giới?
Và chúng là các trạm cố định.
Và chúng ta cũng có hơn 5 tỉ các loại thiết bị.
Đó là điện thoại di động.
Và với những chiếc điện thoại di động, chúng ta truyền hơn 600 terabytes dữ liệu mỗi tháng.
Một con số 6 với 14 con số 0 -- một con số rất lớn.
Và giao tiếp không dây trở thành một công cụ như điện và nước vậy.
Chúng ta dùng nó mỗi ngày. Chúng ta dùng nó trong cuộc sống hằng ngày -- cho công việc riêng tư, cho công việc kinh doanh.
Và chúng ta thậm chí đôi khi được hỏi, một cách tế nhị, là tắt điện thoại vào những sự kiện như thế này.
Và nó quan trọng tại sao tôi quyết định nhìn vào những vấn đề mà công nghệ này có, vì nó rất cơ bản cho cuộc sống của chúng ta.
Và một trong những vấn đề là khả năng.
Cách mà chúng ta truyền dữ liệu vô tuyến là bằng cách sử dụng sóng điện từ -- cụ thể là sóng radio.
Và sóng radio thì hạn chế.
Chúng khan hiếm; chúng mắc; và chúng ta chỉ có một khoảng nhất định.
Và chính hạn chế đó không theo kịp với nhu cầu truyền tải dữ liệu không dây và số lượng byte và dữ liệu được truyền tải mỗi tháng.
Và chúng đơn giản là cạn dải quang phổ.
Có một vấn đề khác.
Đó là vấn đề hiệu quả.
1,4 triệu trụ tín hiệu đó, hay trạm cố định, tiêu thụ rất nhiều năng lượng.
Và để nhắc nhở các bạn, hầu hết năng lượng khổng phải dùng để truyền tải sóng radio, mà được sử dụng để làm mát trạm cố định.
Và hiệu của các trạm cố định đó chỉ có 5%.
Và nó tạo nên một vấn đề lớn.
Rồi có một vấn đề khác mà các bạn nhận thấy.
Các bạn phải tắt điện thoại di động trong lúc bay.
Trong bệnh viện, đó là vấn đề an ninh.
Và an ninh là một vấn đề khác.
Những sóng radio đó xuyên qua tường.
Chúng có thể bị can thiệp, và ai đó có thể dùng mạng của các bạn nếu người đó có ý định xấu.
Vì vậy có 4 vấn đề chính.
Nhưng mặt khác, chúng ta có 14 tỉ những cái này: bóng đèn, ánh sáng.
Và ánh sáng là một phần của dải quang phổ điện từ.
Vì vậy nhìn vào toàn bộ dải phổ điện từ, ở đây chúng ta có tia gamma.
Các bạn không muốn gần tới các tia gamma đâu, nó rất nguy hiểm.
Tia X, hữu dụng khi bạn đi bệnh viện.
Rồi có tia cực tím.
Nó tốt cho làm nâu da, nhưng mặt khác nguy hiểm cho cơ thể người.
Tia hồng ngoại -- vì vấn đề an toàn mắt, các bạn chỉ có thể dùng nó với năng lượng nhỏ.
Và rồi các bạn có sóng radio, chúng có các vấn đề mà tôi vừa kể.
Và ở giữa, chúng ta có dải quang phổ ánh sáng thấy được.
Đó là ánh sáng, và ánh sáng có mặt hàng triệu triệu năm rồi.
Và thực ra, nó tạo ra chúng ta, tạo ra sự sống, tạo ra tất cả sự sống.
Vì vậy nó có thể nói là an toàn để sử dụng.
Và nó không tuyệt sao khi có thể dùng để giao tiếp không dây.
Không chỉ vậy, tôi so sánh nó với toàn bộ dải quang phổ.
Tôi so sánh dải sóng radio -- kích thước của nó -- với kích thước của dải quang phổ ánh sáng thấy được.
Và thấy gì?
Chúng ta có hơn 10.000 lần hơn sóng radio, cho chúng ta sử dụng.
Vì vậy không chỉ chúng ta có lượng khổng lồ quang phổ này, thử so sánh với các số liệu mà tôi vừa kể.
Chúng ta có 1,4 triệu trạm thu phát sóng mắc, không hiệu quả.
Và nhân nó lên 10.000, và chúng ta có 14 tỉ.
14 tỉ là số lượng bóng đèn đang được sử dụng.
Vì vậy chúng ta có một cơ sở hạ tần sẵn có.
Nhìn lên trần nhà, bạn thấy tất cả những bóng đèn này.
Nhìn xuống sàn, các bạn cũng thấy bóng đèn.
Chúng ta có thể dùng chúng để giao tiếp?
Có thể.
Chúng ta cần phải làm gì?
Điều chúng ta cần làm là chúng ta phải thay thế những bóng đèn dây tóc không hiệu quả này, đèn huỳnh quang, với công nghệ đèn LED, bóng đèn LED.
Một bóng đèn LED là một chất bán dẫn.
Một thiết bị điện. Và nó có một đặc tính rất hay.
Độ sáng của nó có thể thay đổi với tốc độ rất nhanh, và nó có thể bật tắt rất nhanh.
Và đây là một đặc tính cơ bản mà chúng tôi khám phá với công nghệ của chúng tôi.
Và để xem chúng tôi là như thế nào.
Hay xem dải quang phổ gần nhất với ánh sáng thấy được -- cái điều khiển từ xa.
Các bạn biết rằng cái điều khiển từ xa có một đèn LED hồng ngoại -- cơ bản là bạn bật nó, và nếu nó tắt, bạn tắt nó.
Và nó tạo ra một luồng dữ liệu tốc độ thấp, đơn giản vào khoảng 10.000 bits một giây, 20.000 bits một giây.
Không dùng được cho phim YouTube.
Cái mà chúng tôi đã làm là chúng tôi phát triển một công nghệ với cái mà chúng tôi có thể thay thế xa hơn cái điều khiển từ xa của bóng đèn.
Chúng tôi truyền tải với công nghệ của chúng tôi, không chỉ một luồng dữ liệu, chúng tôi truyền tải hàng nghìn luồng dữ liệu song song, với tóc độ thậm chí cao hơn.
Và công nghệ chúng tôi phát triển -- được gọi là SIM OFDM.
Và nó là một sự uốn không gian -- đó là những thuật ngữ kỹ thuật duy nhất, tôi không đi vào chi tiết -- nhưng đây là cách mà chúng tôi làm cho nguồn sáng đó truyền tải dữ liệu.
Bạn sẽ nói, "Được thôi, hay đó -- một đoạn phim tạo ra trong 10 phút."
Nhưng không chỉ vậy.
Cái mà chúng tôi đã làm là chúng tôi đã phát triển một máy chiếu.
Và tôi biểu diễn lần đầu tiên ngoài cộng đồng máy chiếu ánh sáng thấy được này.
Và cái mà chúng tôi có ở đây là một cái đèn bàn bình thường.
chúng tôi gán bóng đèn LED, với giá 3 đô-la Mỹ, gắn vào công nghệ xử lý tính hiệu của chúng tôi.
Và rồi cái mà chúng tôi có ở đây là một cái lỗ nhỏ.
Và ánh sáng đi xuyên qua lỗ đó.
Có một bộ nhận tín hiệu.
Bộ nhận tín hiệu sẽ chuyển đổi những thay đổi nhỏ mà chúng tôi tạo ra thành tín hiệu điện tử.
Và tín hiệu điện tử đó được chuyển đổi trở lại thành luồng dữ liệu tốc độ cao.
Trong tương lai chúng tôi hy vọng rằng chúng ta có thể tích hợp cái lỗ nhỏ này và những chiếc điện thoại thông minh.
Và không chỉ tích hợp nhận diện hình ảnh, mà có thể sử dụng camera bên trong.
Vì vậy cái diễn ra khi tôi bật đèn lên.
Như các bạn trông chờ, đây là một cái đèn bàn.
Đặt sách bên dưới và bạn có thể đọc.
Nó thắp sáng.
Nhưng cùng lúc đó, các bạn thấy đoạn video này ở trên đây.
Và đó là một đoạn video, video chất lượng cao được truyền tải thông qua ánh sáng.
Các bạn chỉ trích.
Các bạn nghĩ, "Ha, ha, ha.
Đây là một trò đùa thôi."
Nhưng để tôi làm thế này.
(Vỗ tay) Lần nữa.
Vẫn không tin?
Đó là bóng đèn này truyền dữ liệu video chất lượng cao thành những luồng nhỏ.
Và nếu bạn nhìn vào cái đèn, nó thắp sáng như là các bạn trông đợi.
Các bạn không cảm nhận với mắt người.
Các bạn không nhận thấy các thay đổi biên độ nhỏ mà chúng tôi làm với bóng đèn này.
Nó vẫn chiếu sáng, nhưng cùng lúc, chúng tôi có thể chuyển tải dữ liệu.
Và các bạn vừa thấy, thậm chí ánh sáng từ trần nhà chiếu xuống bộ nhận tín hiệu.
Nó có thể loại bỏ ánh sáng liên tục đó, vì cái mà bộ nhận tín hiệu quan tâm là các thay đổi nhỏ.
Các bạn cũng có câu hỏi quan trọng bây giờ. Các bạn nói, "Được rồi, tôi có cần phải để nó sáng mọi lúc để nó làm việc không?"
Và câu trả lời là phải.
Nhưng các bạn có thể giảm ánh sáng tới mức độ mà nó như là tắt.
Và các bạn vẫn có thể truyền tải dữ liệu -- điều đó là có thể.
Và tôi cũng nói tới 4 thách thức.
Khả năng: Chúng ta có hơn 10.000 lần dải quang phổ, 10.000 lần nhiều bóng đèn LED được gắn trong cơ sở hạ tầng.
Các bạn có thể đồng ý với tôi, hy vọng vậy, không có vấn đề về khả năng nữa.
Hiệu quả: Đây là truyền tải bằng chiếu sáng -- nó là thiết bị truyền tải chiếu sáng đầu tiên.
Và nếu các bạn tính toán về năng lượng, truyền tải dữ liệu miễn phí -- hiệu quả năng lượng cao.
Tôi không kể tới hiệu quả năng lượng cao của những bóng đèn LED.
Nếu toàn thế giới sử dụng chúng, các bạn có thể tiết kiệm được hàng trăm nhà máy điện.
Riêng điều đó thôi.
Và rồi tôi nói đến tính sẵn có.
Các bạn sẽ đồng ý với tôi rằng chúng ta có ánh sáng trong bệnh viện.
Chúng ta cần nhìn thấy cái mà chúng ta làm.
Các bạn có ánh sáng trên máy bay.
Vì vậy ánh sáng ở khắp nơi.
Nhìn xung quanh. Mọi thứ. Nhìn vào chiếu điện thoại thông minh của các bạn.
Nó có đèn pin, một đèn pin LED.
Đó là những nguồn sáng tiềm năng cho truyền tải dữ liệu tốc độ cao.
Và rồi về bảo mật.
Các bạn có thể đồng ý với tôi rằng ánh sáng không xuyên qua tường.
Vì vậy không ai, nếu tôi có ánh sáng ở đây, nếu tôi có dữ liệu mật, không ai ở mặt bên kia của căn phòng thông qua bức tường có thể đọc được dữ liệu.
Và chỉ có dữ liệu khi mà có ánh sáng.
Vì vậy nếu tôi không muốn bộ nhận tín hiệu nhận dữ liệu, thì cái mà tôi có thể làm, là xoay nó đi.
Vì vậy dữ liệu đi về hướng đó, không ở đây nữa.
Bây giờ chúng ta thực sự thấy dữ liệu đang đi đâu.
Vì vậy với tôi, áp dụng của nó, với tôi, là ngoài sự tưởng tượng lúc này.
Chúng ta có một thể kỷ thật tuyệt, các nhà phát triển ứng dụng thông minh.
Và các bạn chỉ phải nhận thấy, nơi chúng ta có ánh sáng, thì đó là tiềm năng để truyền tải dữ liệu.
Nhưng tôi có thể cho các bạn một vài ví dụ.
Các bạn có thể thấy tác động ngay bây giờ.
Đây là một cái điều khiển phương tiện giao thông dưới biển.
Và chúng dùng ánh sáng để chiếu sáng dưới đó.
Và ánh sáng này có thể được dùng để truyền tải dữ liệu không dây rằng những thứ này được dùng để liên lạc với nhau.
Các môi trường an toàn về bản chất như là nhà máy hóa dầu này -- các bạn không thể dùng RF, chúng có thể tạo ra tia lửa từ ăng-ten, nhưng có thể dùng ánh sáng -- các bạn thấy nhiều đèn.
Trong bệnh viện, với các thiết bị y tế mới; trên đường đèn giao thông.
Các xe hơi có đèn chiếu sáng LED, đèn LED sau, và xe hơi có thể liên lạc với nhau và tránh tai nạn bằng cách trao đổi thông tin.
Đèn giao thông có thể liên lạc với xe và nhiều nữa.
Và khi bạn có màng triệu những cái đèn đường lắp đặt quanh thế giới.
Và mọi đèn đường có thể là một điểm truy cập miễn phí.
Chúng tôi gọi nó, thực sự là, một Li-Fi, ánh sáng-trung thực.
Và rồi chúng ta những buồng máy bay.
Có hàng trăm bóng đèn trong một buồn máy bay, và mỗi bóng đèn đó có thể trở thành một cái truyền tín hiệu không dây.
Và các bạn có thể xem TED video trên đường bay dài về nhà.
Cuộc sống trên mạng. Và tôi nghĩ điều đó có thể.
Và, tất cả chúng ta cần làm là gắn một con chíp nhỏ vào mỗi thiết bị chiếu sáng.
Và nó sẽ gộp 2 chức năng cơ bản: chiếu sáng và truyền tải dữ liệu không dây.
Và sự cộng sinh đó, cá nhân tôi tin rằng có thể giải quyết 4 vấn đề cơ bản mà chúng ta đối mặt trong liên lạc không dây hiện tại.
Và trong tương lai, các bạn sẽ không chỉ có 14 tỉ bóng đèn, các bạn có thể có 14 tỉ Li-Fis lắp đặt khắp thế giới -- cho một tương lai sạch hơn, xanh hơn, và thậm chí sáng hơn
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Mỗi chúng ta sở hữu một đặc trưng mạnh mẽ nhất, nguy hiểm nhất, có tính nổi loạn nhất mà chọn lọc tự nhiên đã để lại.
Đó là một kỹ thuật ở hệ thần kinh thính giác để mắc nối với tâm trí người khác.
tôi đang nói về ngôn ngữ, tất nhiên, bởi nó cho phép bạn cấy một suy nghĩ của bạn trực tiếp vào tâm trí người khác, và họ cũng có thể làm vậy với bạn, mà không ai trong số các bạn phải tiến hành phẫu thuật.
Thay vào đó, khi bạn nói, bạn đang thực chất sử dụng một dạng truyền tín hiệu không mấy khác biệt so với chiếc điều khiển tivi của bạn.
Chỉ là, khi mà thiết bị đó phụ thuộc vào những xung sáng hồng ngoại, ngôn ngữ của bạn phụ thuộc vào những nhịp điệu những nhịp điệu rời rạc, của thanh âm.
Và như khi bạn dùng chiếc điều khiển để thay thế sự cài đặt bên trong của chiếc TV cho phù hợp với tâm trạng của bạn, bạn dùng ngôn ngữ để thay thế sự sắp đặt bên trong não bộ của người khác cho phù hợp với sở thích của bạn.
Ngôn ngữ là tiếng nói của di truyền, giành lấy thứ chúng muốn.
Hãy tưởng tượng sự thích thú của một em bé khi khám phá ra rằng, chỉ đơn thuần bởi phát ra một âm thanh, nó có thể đưa các vật di chuyển quanh phòng như thể một phép màu, và thậm chí vào miệng nó.
Bây giờ tính nổi loạn của ngôn ngữ được nhận ra qua từng lứa tuổi trong kiểm duyệt, trong những cuốn sách bạn không được đọc những cụm từ bạn không được dùng và những từ bạn không thể nói.
Thật ra, câu chuyện về Tòa Tháp Babel trong Kinh thánh là một truyện ngụ ngôn, một lời cảnh báo về sức mạnh của ngôn ngữ.
Chiểu theo câu chuyện đó, loài người từ thời xa xưa đã phát triển những lời nói dí dỏm bằng cách sử dụng ngôn ngữ để làm việc với nhau, họ có thể dựng một tòa tháp có thể đưa họ tới thiên đường.
Chúa trời, tức giận bởi sự cố gắng để vượt bậc khả năng của ngài, phá hủy tòa tháp, và để chắc chắn rằng nó sẽ không thể được xây lại, ngài phân tán con người bằng cách cho họ nhiều loại ngôn ngữ khác nhau -- làm họ bối rối bằng cách cho họ nhiều loại ngôn ngữ khác nhau.
Và điều này dẫn đến một sự trớ trêu rằng các ngôn ngữ xuất hiện để ngăn cản chúng ta giao tiếp với nhau.
Thậm chí ngày nay, chúng ta biết rằng có những từ chúng ta không thể dùng, cụm từ chúng ta không thể nói, bởi nếu ta làm vậy, chúng ta có thể bị bắt, cầm tù, hoặc thậm chí bị giết.
Và tất cả những điều này xuất phát từ một luồng hơi từ miệng chúng ta.
Bây giờ tất cả những sự nhặng xị về một đặc trưng đơn giản của loài chúng ta nói cho chúng ta biết có những điều đáng giải thích.
Và đó là làm thế nào và tại sao đặc trưng tiêu biểu này tiến hóa, và tại sao nó chỉ tiến hóa trong loài của chúng ta?
Bây giờ đó là một chút ngạc nhiên rằng để có câu trả lời cho vấn đề đó, chúng ta phải sử dụng tới loài tinh tinh.
Bây giờ những con tinh tinh này biết sử dụng dụng cụ, và chúng ta coi đó là dấu hiệu của sự tinh khôn.
Nhưng nếu chúng thực sự tinh khôn, tại sao chung lại dùng một cái que để tìm những con mối trong lòng đất chứ không phải một cái xẻng?
Và nếu chúng thực sự tinh khôn, tại sao chúng lại đập vỏ hạt bằng hòn đá?
Tại sao chúng không đi vào một cửa hàng và mua một túi quả hạch mà ai đó đã đập sẵn cho chúng?
Sao không? Ý tôi là, đó là điều chúng ta làm.
Lý do khiến loài tinh tinh không làm việc đó là bởi chúng thiếu cái mà các nhà tâm lý học và nhân chủng học gọi là học hỏi từ xã hội.
Chúng có vẻ thiếu khả năng để học từ những người khác bằng cách bắt chước hoặc đơn giản là quan sát.
Kết quả là chúng không thể phát triển trên ý tưởng của con khác hoặc học từ những lỗi sai của các con khác -- lợi ích từ trí khôn của những con khác.
Vì vậy chúng làm những điều giống nhau hết lần này tới lần khác.
Thực tế là, chúng ta có thể đi đâu đó 1 triệu năm nữa và quay trở lại và lũ tinh tinh vẫn làm điều đó với những cái que đó để đào mối và những hòn đá đó để đập quả hạch.
Có thể điều này nghe kênh kiệu, hoặc thậm chí đầy ngạo mạn.
Làm sao mà ta biết được điều đó?
Bởi vì đó chính là cách mà tổ tiên chúng ta, người đứng thẳng -- Homo erectus, đã làm.
Những con khỉ hình người biết đứng thẳng đó đã tiến hóa trên các xavan ở Châu Phi khoảng 2 triệu năm trước, và họ làm ra những chiếc rìu tay tuyệt vời vừa khít với tay bạn.
Nhưng nếu chúng ta nhìn vào những hóa thạch, chúng ta nhận ra rằng họ làm đúng những chiếc rìu đó hết lần này tới lần khác trong suốt một triệu năm.
Bạn có thể lần theo các mẫu hóa thạch.
Bây giờ nếu chúng ta đoán xem người đứng thẳng Homo erectus đã sống bao lâu, khoảng cách mỗi thế hệ là bao nhiêu, thì đó là vào khoảng 40,000 thế hệ từ cha mẹ tới con cái và những cá nhân khác quan sát, mà trong đó không hề có thay đổi về chiếc rìu.
Nó không hề rõ ràng rằng họ hàng gần về gene của chúng ta, người Neanderthal, có học hỏi từ xã hội.
Chắc chắn, dụng cụ của họ tinh vi hơn là của những người đứng thẳng, nhưng họ cũng cho thấy rất ít thay đổi trong suốt 300,000 năm mà người Neanderthal, sống ở lục địa Á Âu.
Được rồi, điều này cho chúng ta biết rằng ngược lại với câu ngạn ngữ, "bắt chước như khỉ" điều ngạc nhiên thực sự là tất cả các loài động vật khác đều không thể làm được như vậy -- ít nhất là không làm được nhiều.
Và ngay cả bức tranh này có dấu vết đáng ngờ rằng đã bị cắt ghép -- thứ gì đó từ rạp xiếc Barnum & Bailey.
Nhưng nếu so sánh, chúng ta có thể học.
Chúng ta có thể học bằng cách quan sát người khác rồi bắt chước những điều họ có thể làm.
Chúng ta có thể chọn, từ một loạt các lựa chọn, ra cái tốt nhất.
Chúng ta hưởng lợi ích từ ý tưởng của người khác.
Chúng ta phát triển trên nền tảng trí tuệ của họ.
Và kết quả là các ý tưởng của chúng ta được nhân rộng, và kỹ thuật được cải tiến.
Sự thích nghi văn hóa có tính tích lũy này, như các nhà nhân chủng học gọi sự nhân rộng ý tưởng, là nguyên do của mọi thứ quanh bạn trong cuộc sống hàng ngày hối hả.
ý tôi là thế giới đã thay đổi toàn diện so với những gì chúng ta nhận ra thậm chí là 1000 hay 2000 năm trước.
và tất cả bởi vì sự thích nghi văn hóa có tính tích lũy.
Chiếc ghế bạn ngồi, những ngọn đèn trong trường quay, chiếc microphone của tôi, iPad, iPod mà các bạn mang theo mình đều là kết quả của sự thích nghi văn hóa có tính tích lũy.
Đối với nhiều nhà bình luận hiện nay, sự thích nghi văn hóa có tính tích lũy, hay sự học hỏi từ xã hội, đã hoàn thiện.
Loài của chúng ta có thể chế tạo các dụng cụ vì thế chúng ta đã thành công theo một cách mà chưa loài nào khác làm được.
Trên thực tế, chúng ta còn có thể tạo ra "các công cụ cuộc sống" -- và như tôi vừa nói, mọi thứ quanh ta.
Nhưng thực chất khoảng 2000 năm trước, khi loài chúng ta mới xuất hiện và đạt được khả năng học hỏi từ xã hội, đó mới chỉ là khởi đầu của câu chuyện, chứ không phải là điểm kết thúc.
Bởi việc giành được khả năng học hỏi từ xã hội tạo ra một nghịch lý xã hội và tiến hóa, giải pháp cho nghịch lý này, công bằng mà nói, sẽ không chỉ định hình tương lai của tâm lý học, mà còn là tương lai của cả thế giới.
Và quan trọng nhất, nó sẽ cho chúng ta biết tại sao chúng ta có ngôn ngữ.
Và tại sao nghịch lý lại xuất hiện liệu có phải là sự học hỏi xã hội là một hành vi trộm cắp qua hình ảnh.
Nếu tôi có thể học hỏi bằng cách quan sát bạn, tôi có thể lấy đi ý tưởng tốt nhất của bạn, và tôi có thể hưởng lợi từ nỗ lực của bạn, mà không cần phải dành ra thời gian và công sức như bạn để phát triển chúng.
Nếu tôi có thể quan sát cách bạn bắt một con cá, hay cách bạn đục rìu, để làm nó tốt hơn, hoặc nếu tôi bí mật theo chân bạn tới khoảng đất trồng nấm của bạn tôi có thể hưởng lợi ích từ kiến thức và trí tuệ và kỹ năng của bạn và thậm chí có thể bắt được con cá đó trước cả bạn.
Sự học hỏi từ xã hội là hành vi trộm cắp qua hình ảnh.
Và ở bất kỳ loài nào có kỹ năng này, nó sẽ khiến bạn cảm thấy cần thiết phải che giấu những ý tưởng hay nhất của mình, nếu không ai đó sẽ lấy cắp chúng.
Và vì vậy khoảng 200,000 năm trước, loài chúng ta đối mặt với khủng hoảng này.
Và chúng ta chỉ có 2 lựa chọn để đối mặt với sự mâu thuẫn mà hành vi trộm cắp hình ảnh mang lại.
Một là chúng ta có thể rút lui về các nhóm gia đình nhỏ.
Bởi vì khi ấy ích lợi từ kiến thức và trí tuệ sẽ chỉ trôi về họ hàng chúng ta.
Nếu chúng ta chọn cách này, 200,000 năm trước, chúng ta có thể vẫn đang sống như người Neanderthal khi chúng ta tới Châu Âu 40,000 năm trước.
Và bởi vì ở trong các nhóm nhỏ có ít ý tưởng hơn, có ít cải tiến hơn.
Và các nhóm nhỏ dễ gặp tai nạn và kém may mắn hơn.
Vậy nếu chúng ta đã chọn con đường đó, con đường tiến hóa của chúng ta đã hướng vào rừng rậm -- và chắc chắn đã trở thành một con đường ngắn ngủi
Lựa chọn khác là phát triển hệ thống liên lạc cho phép chúng ta chia sẻ các ý tưởng và hợp tác với những người khác.
Chọn cách này có nghĩa là một nguồn kiến thức và trí tuệ được nhân rộng ở quy mô lớn hơn rất nhiều sẽ trở nên sẵn có cho bất kỳ cá nhân nào so sánh với chỉ trong một gia đình cá thể hay với chỉ một cá nhân.
Chúng ta chọn cách thứ hai, và ngôn ngữ là kết quả.
Ngôn ngữ tiến hóa để giải quyết khủng hoảng của hành vi trộm cắp qua hình ảnh.
Ngôn ngữ là một phần của kỹ năng xã hội để gia tăng lợi ích của sự cộng tác -- để đạt được các thỏa thuận, để ký kết hợp đồng và để phối hợp các hoạt động của chúng ta.
Và bạn có thể thấy rằng trong một xã hội đang phát triển bắt đầu nắm bắt được ngôn ngữ, thì không có ngôn ngữ sẽ như một chú chim không có cánh.
Giống như đôi cánh mở ra bầu trời cho những chú chim khám phá, ngôn ngữ mở ra sự hợp tác cho loài người khám phá.
và chúng ta coi điều này là hiển nhiên, bởi vì chúng ta là một loài tự nhiên với ngôn ngữ. Nhưng bạn phải nhận thấy rằng thậm chí hành động trao đổi đơn giản nhất chúng ta tham gia cũng hoàn toàn phụ thuộc vào ngôn ngữ.
Và để nhận thấy tại sao, hãy nhìn nhận hai hoàn cảnh lúc đầu của quá trình phát triển.
Hãy tưởng tượng rằng bạn rất giỏi trong việc làm đầu mũi tên, nhưng bạn vô vọng khi làm những ngọn giáo có đính lông vũ.
Bạn biết hai người làm giáo rất giỏi, nhưng lại vô vọng khi làm mũi tên.
Vậy điều bạn làm là -- một trong hai chưa nắm được ngôn ngữ.
Và hãy giả dụ là người còn lại có khả năng ngôn ngữ tốt.
Vậy điều bạn làm là bạn lấy một số đầu mũi tên, và tới chỗ người chưa nói được tốt, và đặt các đầu mũi tên xuống trước mặt anh ta, hy vọng rằng anh ta sẽ hiểu bạn muốn đổi các đầu mũi tên lấy các ngọn giáo.
Nhưng anh ta nhìn vào các đầu mũi tên, nghĩ rằng chúng là một món quà, nhặt chúng lên, cười, rồi quay đầu đi thẳng.
Bây giờ bạn đuổi theo anh ta, khoa tay múa chân rối rít.
Một cuộc ẩu đả xảy ra và bạn bi đâm bởi một trong các đầu mũi tên của chính mình.
Được rồi, bây giờ bạn tua lùi cảnh này lại, và bạn đang tiến tới chỗ người có ngôn ngữ.
Bạn đặt các đầu mũi tên xuống và nói, "Tôi muốn đổi những đầu mũi tên này lấy các ngọn giáo.
Tôi sẽ chia anh 50/50" Người còn lại nói, "Tốt thôi. Tôi thấy thế cũng được.
Làm thế đi."
Và công việc thế là xong.
Một khi chúng ta có ngôn ngữ, chúng ta có thể gộp lại các ý tưởng và hợp tác để có thành công mà chúng ta không có được trước khi có ngôn ngữ.
Và đây là lý do loài chúng ta đã thành công trên khắp thế giới trong khi các loài khác ngồi sau song sắt vườn bách thú, héo hon mòn mỏi.
Đó là lý do chúng ta xây các tàu con thoi và thánh đường trong khi phần còn lại của thế giới chọc que vào lòng đất để đào mối.
Được rồi, nếu cách nhìn này về ngôn ngữ và giá trị của nó trong việc giải quyết khủng hoảng của hành vi trộm cắp hình ảnh là đúng, bất kỳ loài nào có khả năng này sẽ thể hiện sự bùng nổ về sáng tạo và thịnh vượng.
Và đây chính xác là điều mà di chỉ khảo cổ thể hiện.
Nếu bạn nhìn vào tổ tiên của chúng ta, Người Neanderthal và người đứng thẳng, các tổ tiên gần chúng ta nhất, họ chỉ sống hạn chế trong những vùng nhỏ trên trái đất.
Nhưng khi loài cảu chúng ta xuất hiện khoảng 200,000 năm trước, gần như sau đó chúng ta nhanh chóng bước ra khỏi Châu Phi và lan ra khắp thế giới, chiếm đóng hầu hết các hệ sinh thái trên Trái đất.
Bây giờ khi các loài khác bị hạn chế trong những nơi mà gene của chúng đã thích ứng, với khả năng học hỏi và ngôn ngữ, chúng ta có thể thay đổi môi trường cho phù hợp với nhu cầu của mình.
Và chúng ta thành công theo một cách mà chưa loài nào làm được.
Ngôn ngữ thực sự là đặc trưng hữu dụng nhất từng tiến hóa.
Đó là đặc trưng giá trị nhất chúng ta có để chuyển đổi những vùng đất và tài nguyên mới thành nhiều người hơn và nhiều gene hơn hơn hẳn so với sự chọn lọc tự nhiên.
Ngôn ngữ thực sự là tiếng nói của di truyền.
Bây giờ mặc dù đã hình thành ngôn ngữ, chúng ta đã làm một điều rất lạ, thậm chí kỳ quái.
Bởi chúng ta lan ra khắp thế giới, chúng ta phát triển hàng ngàn loại ngôn ngữ khác nhau.
Hiện tại, có khoảng bảy, tám nghìn loại ngôn ngữ được nói trên khắp trái đất.
Bây giờ bạn có thể nói, ừ thì, cũng là tự nhiên.
Bởi chúng ta phân tách ra nên ngôn ngữ của chúng ta cũng phân tách ra một cách tự nhiên
Nhưng rắc rối và sự trớ trêu thật sự là mật độ các ngôn ngữ khác nhau lớn nhất được tìm thấy ở những nơi con người sống gần nhau nhất.
Nếu chúng ta tới đảo Papua New Guinea, chúng ta có thể tìm được khoảng 800 cho tới 1,000 ngôn ngữ khác biệt, ngôn ngữ khác biệt, chỉ trên hòn đảo đó.
Có những nơi trên đảo mà bạn có thể gặp loại ngôn ngữ mới trong mỗi vòng bán kính 2 hoặc 3 dặm.
Bây giờ, nghe hơi khó tin, tôi tùng gặp một người dân bản địa và tôi hỏi anh ta liệu có đúng là như vậy không.
Và anh ta nói với tôi, "Ồ không.
Còn gần hơn thế nhiều ấy chứ."
Đúng như vậy: có những nơi trên hòn đảo bạn có thể gặp loại ngôn ngữ mới trong bán kính dưới một dặm.
Và điều này cũng đúng trong những hòn đảo xa.
Và có vẻ như là chúng ta dùng ngôn ngữ, không chỉ để hợp tác, mà còn để vạch ra những vòng ranh giới quanh nhóm hợp tác của chúng ta và để thiết lập nhân dạng, và có lẽ để bảo vệ kiến thức, trí tuệ, và kỹ năng của chúng ta khỏi bị nghe lén.
Và chúng ta biết điều này bởi vì, khi chúng ta học những nhóm ngôn ngữ khác nhau và liên hệ với văn hóa của họ, chúng ta thấy rằng những ngôn ngữ khác nhau làm chậm đi dòng chảy ý tưởng giữa các nhóm.
Chúng làm chậm đi dòng chảy của công nghệ.
Và chúng thậm chí làm chậm đi dòng chảy của gene.
Tôi không thể nói hộ bạn được, nhưng có vẻ như đây là trường hợp chúng ta không giao phối với những người chúng ta không thể nói chuyện cùng.
(Tiếng cười) Bây giờ chúng ta phải đối mặt với, mặc dù, ngược với những bằng chứng chúng ta được nghe rằng chúng ta có thể có vài chuyện lăng nhăng không có chọn lọc di truyền với người Neanderthal và người Denisovan.
(Tiếng cười) Được rồi, chúng ta có xu hướng, một xu hướng có vẻ tự nhiên, về sự biệt lập, về việc giữ riêng cho mình, lao vào thế giới hiện đại.
Hình ảnh đáng chú ý này không phải là bản đồ thế giới.
Thực ra đó là một bản đồ đường link bạn bè của Facebook.
Và khi bạn đánh dấu những đường link bạn bè bằng kinh độ và vĩ độ, chúng tạo nên bản đồ thế giới.
Thế giới hiện đại của chúng ta đang giao tiếp với chính nó và người khác nhiều hơn nó đã từng ở bất kỳ thời điểm nào trong quá khứ.
Và sự liên lạc, sự kết nối vòng quanh thế giới đó, sự toàn cầu hóa tạo ra một gánh nặng.
Bởi vì những ngôn ngữ khác nhau này tạo ra một hàng rào, như chúng ta vừa thấy, đối với sự thuyên chuyển của hàng hóa và ý tưởng và công nghệ và trí tuệ.
Và chúng tạo ra một rào chắn với sự hợp tác.
Và không ở nơi nào chúng ta thấy rõ vấn đề hơn ở Liên Minh Châu Âu, với 27 nước thành viên nói 23 thứ tiếng chính thức.
Liên Minh Châu Âu đang dành hơn một tỷ euro mỗi năm cho việc dịch tài liệu giữa 23 thứ tiếng chính thức của họ.
Đó là vào khoảng 1.45 tỷ đô la Mỹ riêng cho chi phí phiên dịch.
Bây giờ hãy nghĩ tới sự vô lý của việc này.
Nếu 27 cá nhân từ 27 nước đó ngồi xung quanh một chiếc bàn, nói 23 thứ tiếng, vài phép tính đơn giản sẽ cho bạn thấy bạn cần một đội quân 253 phiên dịch viên đề phòng mọi trường hợp trao đổi giữa các bên.
Liên Minh Châu Âu tuyển một đội ngũ thường trực gồm khoảng 2,500 phiên dịch viên.
Và chỉ trong năm 2007 -- và tôi chắc là có những con số gần đây hơn -- khoảng 1.3 triệu trang văn bản đã được dịch sang tiếng Anh.
Và nếu ngôn ngữ thực sự là giải pháp cho khủng hoảng trộm cắp bằng hình ảnh, nếu ngôn ngữ thực sự là đường dẫn cho sự hợp tác, kỹ thuật mà loài chúng ta phát triển để thúc đẩy dòng chảy tự do, trao đổi các quan niêm, trong thế giới hiện đại, chúng ta đối mặt với một câu hỏi.
Và câu hỏi đó là liệu trong thế giới hiện đại, toàn cầu hóa này chúng ta có thể giữ toàn bộ các ngôn ngữ đó,
Nói theo cách khác, tự nhiên không biết tới một trường hơp khác mà song song tồn tại các đặc trưng cùng chức năng.
Một trong số đó luôn vượt trội, còn lại sẽ bị mai một.
Và chúng ta thấy điều này trong cuộc hành quân không gì lay chuyển nổi tiến tới sự chuẩn hóa.
Có rất nhiều cách để đong đếm moi vật -- cân, đo kích thước -- nhưng hệ đo lường đơn bị mét đang giành phần thắng.
Có rất nhiều cách đong đếm thời gian, nhưng một hệ cơ số 60 kỳ quái được biết đến như là giờ, phút, giây gần như phổ biến trên toàn thế giới.
Có rất, rất nhiều cách để in CD hoặc DVD, nhưng chúng cũng đang dần được chuẩn hóa.
Và bạn có thể nghĩ được rất, rất nhiều thứ khác trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
Và vậy thế giới hiện đại của chúng ta hiện nay đang thách thức chúng ta với một nghịch lý.
Và đó là nghịch lý mà người đàn ông Trung Quốc này phải đối mặt, ngôn ngữ của ông ta được nói bởi nhiều người trên thế giới hơn bất cứ ngôn ngữ nào khác, vậy mà ông ta đang ngồi trước bảng đen dịch các cụm từ tiếng Trung sang tiếng Anh.
Và điều này dẫn đến khả năng là trong một thế giới mà trong đó chúng ta muốn thúc đẩy sự hợp tác và trao đổi, và trong một thế giới mà sự lệ thuộc vào hợp tác là hơn bao giờ hết để duy trì và gia tăng cấp độ thành công của chúng ta, hành động của ông ta gợi ý chúng ta rằng có thể không thể tránh được rằng chúng ta phải đối mặt với ý tưởng cho rằng số phận của chúng ta là trở thành một thế giới với một ngôn ngữ.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Matt Ridley: Mark, một câu hỏi thôi.
Svante tìm ra rằng gene FOXP2, gene cho thấy sự liên hệ với ngôn ngữ, cũng được tìm thấy ở người Neanderthal.
Chúng ta có ý tưởng nào về cách thức chúng ta vượt lên người Neanderthal nếu họ cũng có ngôn ngữ?
Mark Pagel: Một câu hỏi rất hay.
Vậy bao nhiêu trong số các bạn sẽ quen với ý tưởng rằng có một gene gọi là FOXP2 có vẻ là liên quan theo cách nào đó đến cơ chế kiểm soát hoạt động liên hệ với ngôn ngữ.
Lý do tại sao tôi không tin rằng người Neanderthal có ngôn ngữ là -- đây là một suy luận đơn giản: Các xe Ferrari đều có động cơ.
Xe của tôi có một động cơ, nhưng nó không phải là một xe Ferrari.
Bây giờ câu trả lời đơn giản cho vấn đề đó là chỉ riêng một mình yếu tố gene không quyết định kết quả của một thứ phức tạp như ngôn ngữ.
Điều chúng ta biết về FOXP2 và người Neanderthal là họ có thể đã có cơ chế kiểm soát miệng rất tốt -- ai mà biết được.
Nhưng nó không có nghĩa là họ nhất thiết phải có ngôn ngữ.
MR: Cảm ơn anh rất nhiều.
(Vỗ tay)
Con người trong thời đại ngày nay dành hơn 90% thời gian ở trong nhà, nơi họ hít thở và tiếp xúc với hàng ngàn sinh vật mà mắt thường không thể quan sát được: những vi sinh vật.
Các tòa nhà là những hệ sinh thái phức tạp là nơi trú ngụ của những vi khuẩn có lợi, cũng như những vi khuẩn có hại.
Yếu tố nào quyết định đến chủng loại và sự phân bố của vi khuẩn trong nhà chúng ta?
Những vi khuẩn lơ lửng trong không khí tràn ngập khắp các tòa nhà Chúng có thể đi vào qua các cửa sổ hoặc qua những hệ thống thông gió.
Và chính con người và các sinh vật khác mang vi khuẩn vào.
Số phận của những vi khuẩn này phụ thuộc vào những tương tác phức tạp giữa chúng với con người, và với môi trường do con người tạo ra bên trong tòa nhà
Hiện nay, các kĩ sư và các nhà sinh học đang hợp tác với nhau để thiết kế ra những kiểu nhà thông minh và từ đó xây dựng những công trình có lợi cho sức khỏe.
Chúng ta dành phần lớn thời gian bên trong những tòa nhà với điều kiện không khí được kiểm soát chặt chẽ ví dụ như căn phòng này-- là nơi có hệ thống thông gió bao gồm hệ thống lọc khí, sưởi ấm và điều hòa.
Vì chúng ta ở trong nhà trong thời gian dài, nên việc tìm hiểu sự tác động của vi khuẩn lên sức khỏe con người là rất quan trọng
Tại Trung tâm Sinh học và Môi trường Xây dựng, chúng tôi thực hiện một nghiên cứu trong bệnh viện chúng tôi lấy mẫu không khí và làm xét nghiệm DNA của những vi khuẩn trong mẫu khí đó.
Và chúng tôi nghiên cứu ba loại phòng khác nhau.
Loại thứ nhất là những phòng có hệ thống thông gió tự động, được thể hiện bằng những điểm màu xanh.
Loại thứ hai là những phòng được thông gió tự nhiên, bệnh viện đã cho phép chúng tôi tắt hệ thống thông gió trong một phía tòa nhà và mở hết các cửa sổ vốn được đóng kín từ lâu, họ đã cho mở những cửa đó để phục vụ cuộc nghiên cứu.
Sau cùng, chúng tôi lấy mẫu không khí ngoài trời.
Khi nhìn vào trục hoành của đồ thị bạn sẽ thấy việc lọc không khí -- mà chúng ta vẫn thường làm, chúng ta dùng hệ thống thông gió cho việc đó.
Nếu bạn nhìn vào những điểm xanh lá cây, biểu thị cho không khí ngoài trời, bạn sẽ nhận ra sự đa dạng về số lượng, cũng như chủng loại vi khuẩn.
Nhưng khi bạn quan sát những điểm xanh dương, biểu thị không khí đã được lọc, có thể thấy độ đa dạng đã giảm.
Nhưng có ít loại vi khuẩn hơn không có nghĩa là sức khỏe chúng ta được tốt hơn.
Nếu nhìn vào trục tung, bạn sẽ thấy rằng khi ở trong không khí đã được lọc, bạn càng có nhiều khả năng tiếp xúc với vi khuẩn gây bệnh, hay vi trùng, nhiều hơn khi ở ngoài trời.
Để tìm hiểu nguyên nhân của hiện tượng này, chúng tôi sắp xếp dữ liệu theo dạng biểu đồ, để tạo thành một bản đồ thống kê để nhằm nói lên mối quan hệ giữa các hệ vi sinh vật trong các mẫu khí khác nhau.
Những điểm nằm gần nhau hơn sẽ có những hệ vi khuẩn giống nhau hơn so với những điểm cách xa nhau.
Và điểm đáng chú ý đầu tiên trên đồ thị là khi bạn nhìn vào những chấm xanh dương, đại diện cho không khí được lọc bằng máy, chúng không chỉ là tập hợp con của những chấm xanh lá cây, biểu thị không khí ngoài trời.
Chúng tôi phát hiện rằng không khí trong phòng thông gió tự động trông hệt như cơ thể người.
Chúng cũng có vi khuẩn bám trên bề mặt da người và trong miệng, trong nước bọt.
Đó là bởi vì chúng ta phát tán vi khuẩn mọi lúc mọi nơi.
Tất cả mọi người ngồi đây cũng đang trao đổi vi khuẩn cho nhau.
Và khi bạn ở ngoài trời, những chỗ không khí nhiều vi khuẩn thường tập trung ở lá cây hoặc trong bụi đất.
Tại sao cần quan tâm đến vấn đề này?
Đó là vì ngành y tế là ngành tiêu thụ điện nhiều thứ hai ở Mỹ.
Các bệnh viện dùng năng lượng gấp 2.5 lần các tòa nhà văn phòng.
Và những mẫu thiết kế chúng ta đang áp dụng trong các bệnh viện, và trong rất nhiều tòa nhà khác, là để lọc không khí bên ngoài.
Và kiểu thiết kế này có thể không có lợi ích gì cho sức khỏe.
Và vì có rất nhiều ca nhiễm trùng bệnh viện, hoặc bị lây nhiễm khi ở bệnh viện, đây là dịp tốt để chúng ta xem xét lại những thói quen hiện tại của mình.
Giống như việc quản lí các khu vườn quốc gia, chúng ta có thể tiến hành gây giống những loài này trong khi lại kiềm chế những loài khác, chúng tôi đang tiến tới việc xem xét thiết kế những tòa nhà hoạt động như một hệ sinh thái trong đó chúng tôi có thể khuyến khích sự sinh trưởng của những loại vi khuẩn mà chúng tôi muốn có bên trong ngôi nhà.
Mọi người thường nói khỏe từ bên trong cơ thể.
Vì lí do này, nhiều người ăn sữa chua men sống probiotic để có một hệ tiêu hóa tốt.
Và mục đích của chúng tôi là dùng chính ý tưởng này để làm tăng số lượng vi khuẩn có lợi bên trong cơ thể con người.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Trong suốt một thời gian dài, đó đã là tôi và cơ thể tôi.
Tôi đã là sự tổng hợp của nhiều câu chuyện, của lòng tham, sự nỗ lực,, của khao khát hướng tới tương lai.
Tôi đã thử để không phải hậu quả từ quá khứ dữ dội của bản thân nhưng sự chia rẽ xảy ra giữa tôi và cơ thể của tôi đã gây ra một hệ lụy khá lớn.
Tôi đã luôn cố gắng để trở thành một thứ gì đó, một ai đó.
Tôi chỉ đã sống trong sự cố gắng.
Cơ thể tôi thường cũng theo cách này.
Tôi như một cái đầu mông lung, vô định.
Thật vậy, trong nhiều năm liền tôi đã đội mũ
như một cách để giữ đầu mình luôn ở đúng vị trí
như một cách để tôi biết mình đang ở đâu
Tôi đã lo lắng rằng nếu bỏ mũ xuống thì tôi sẽ không còn đứng đây được nữa.
Thực tế là đã có một bác sĩ chuyên khoa nói với tôi rằng, "Eve, cô đã đến đây được hai năm rồi, và, thành thật mà nói, tôi chưa bao giờ nghĩ cô có một cơ thể."
Suốt thời gian tôi sống ở thành phố này, bởi vì, thú thật là tôi sợ cây cối.
Tôi chưa bao giờ có con vì những cái đầu không thể sinh con.
Rõ ràng những đứa trẻ không thể sinh ra từ miệng bạn
Vì không có bất kì khái niệm nào về cơ thể mình, nên tôi đã bắt đầu hỏi những người phụ nữ khác về cơ thể họ -- đặc biệt là cơ quan sinh dục, vì tôi nghĩ rằng đó là một bô phận khá quan trọng.
Và cuốn " Lời tự bạch về cơ quan sinh dục " ra đời trong hoàn cảnh đó, nó đã gây ra cho tôi một nỗi ám ảnh dai dẳng tôi nói về cơ quan sinh dục của phụ nữ ở bất cứ đâu có thể
thậm chí trước mặt những người lạ.
Một đêm nọ, tôi đã thật sự khám phá cơ quan sinh dục của chính mình.
Một trải nghiệm đầy mê hoặc.
Nó khiến tôi sợ hãi, nhưng nó cho tôi năng lượng để rồi sau đó trở thành một người có định hướng, một cơ quan sinh dục có định hướng.
Tôi bắt đầu thấy cơ thể mình như một thứ, một thứ có thể di chuyển nhanh, và có thể đạt được những điều khác nữa, nhiều thứ lắm, trong cùng một lúc.
Tôi bắt đầu thấy cơ thể mình giống như một cái iPad hoặc một chiếc xe hơi.
Tôi sẽ lái và ra lệnh cho nó.
Chẳng có giới hạn nào cả. Nó là bất khả chiến bại.
Tôi đã chinh phục và làm chủ cơ thể mình cũng như trái đất vậy.
Tôi không nhận lời khuyên từ nó; không, tôi tổ chức và chỉ đạo đó.
Tôi chẳng hề kiên nhẫn với cơ thể của mình: Tôi tách nó thành hình thành dạng tôi muốn.
Tôi thật tham lam.
Tôi sử dụng nhiều hơn những gì cơ thể tôi có.
Nếu mệt thì tôi uống nhiều cafe espresso.
Nếu sợ hãi, tôi đi đến những nơi nguy hiểm hơn.
Oh chắc chắn, chắc chắn rằng, tôi cũng có những có những lúc trân trọng cơ thể mình, theo kiểu giống như những ông bố bà mẹ thích ngược đãi thì thỉnh thoảng vẫn tử tế với con mình.
Như cha tôi đã thực sự tốt vào sinh nhật thứ 16 của tôi chẳng hạn.
Ngày qua ngày, tôi cứ nghe mọi người xì xầm rằng tôi nên yêu cơ thể mình hơn. Vì vậy tôi đã học để làm điều này.
Tôi là một người ăn chay trường. Sống điều độ và không hút thuốc.
Nhưng suy cho cùng tất cả chỉ là một cách tinh vi hơn để tận dụng cơ thể mình -- một sự tách rời, giống như việc trồng rau cải ngay trên đường cao tốc vậy.
Và kết quả của việc nói quá nhiều về cơ quan sinh dục của mình là, nhiều phụ nữ đã bắt đầu kể tôi nghe về cái đó của họ -- những câu chuyện về cơ thể họ.
Thật vậy, những câu chuyện này đã giục tôi đi khắp thế giới, và cho tới giờ, tôi đã đến được 60 quốc gia rồi.
Tôi được nghe hàng ngàn câu chuyện. Và tôi phải nói ra điều này, luôn luôn có những người phụ nữ chia sẻ với tôi về cái thời điểm mà họ cảm thấy tách rời với cơ thể của chính mình -- khi trở về nhà.
Tôi cũng nghe nói về những người phụ nữ bị quấy rầy quá nhiều ngay trên giường của họ, vật lộn trong những chiếc áo kín từ đầu đến chân, để rồi bị từ bỏ đến chết trong những bãi đỗ xe, bị tạt axit ngay trong gian bếp nhà mình.
Một số phụ nữ trở nên câm lặng và biến mất.
Số khác thì trở nên điên loạn, sống như một cái máy giống tôi.
Vào giai đoạn giữa của cuộc hành trình đó, tôi đã 40 tuổi và bắt đầu thấy chán ghét cơ thể mình, Thật ra, đó đã là tiến bộ rồi đó, vì ít nhất cơ thể tôi vẫn tồn tại đủ để tự ghét lấy chính nó.
Ah, cái bụng của tôi - tôi ghét nó,
bằng chứng là tôi chẳng hề đo đếm gì cả, rằng tôi già, không lung linh và cũng chẳng hoàn hảo hoặc là có thể phù hợp với một hình ảnh tổng thể đẹp đẽ nào đó được xác định trước.
Cái bụng là bằng chứng rõ nhất cho sự thất bại của tôi điều đó khiến tôi bất lực, nó hỏng thật rồi.
Rồi tôi sống như là để rũ bỏ nó đi và luôn bị ám ảnh về điều đó.
Thật vậy, nó đã trở nên quá thể. và tôi viết một vở kịch về nó.
Nhưng càng nói về nó, thì cơ thể tôi càng trở nên hiện hữu và đứt đoạn.
Nó trở thành một thú tiêu khiển; Nó trở thành một loại hàng hóa mới, một thứ gì đó mà tôi bán.
Sau đó tôi đi đến một nơi khác.
Tôi đi ra bên ngoài những gì tôi cho là mình biết.
Tôi đi đến đất nước Congo
Và nghe được nhiều câu chuyện chúng làm tiêu tan hết những câu chuyện khác.
Tôi nghe nhiều câu chuyện mà thấm vào da thịt tôi.
Tôi nghe kể về một cô bé người mà không thể nào dừng tè dầm bởi vì có nhiều tên lính tráng to xác đã nhét cái ấy của họ vào bên trong cô bé.
Tôi cũng nghe kể về một bà già 80 tuổi với đôi chân tật nguyền và bị kéo ra khỏi vòng qua đầu mình vì những tên lính đã cưỡng hiếp bà ấy như thế.
Có hàng ngàn câu chuyện thế này. Và nhiều lắm những người phụ nữ với những cái lỗ trên cơ thể họ -- những cái lỗ, đường rò -- do bạo lực chiến tranh gây ra -- những cái lỗ trên tấm vải của tâm hồn họ.
Những câu chuyện này đã làm đơ cứng những tế bào cũng như dây thần kinh của tôi. Và thành thật, tôi đã không ngủ được trong suốt ba năm sau đó.
Tất cả những câu chuyện đó đã bắt đầu đổ máu cũng nhau.
Sự cưỡng bức Trái Đất, cướp bóc khoáng sản, phá hủy cơ quan sinh dục phụ nữ -- chúng không tách rời với nhau hoặc với tôi.
Những tên dân quân thậm chí đã cưỡng hiếp những em bé 6 tháng tuổi để mà đất nước của họ có thể tiếp cận được tới nguồn tài nguyên vàng và coltan để sản xuất iPhone và máy vi tính.
Cơ thể tôi đã không chỉ trở thành một cỗ máy có định hướng mà bây giờ còn chịu trách nhiệm cho việc phá hoại cơ thể của những phụ nữ khác trong sự try lùng điên cuồng nhầm tạo ra nhiều cỗ máy khác nữa tấ cả dành cho việc hỗ trợ cỗ máy của tôi.
Sau đó, tôi mắc chứng ung thu hoặc là tôi đã phát hiện tôi bị ung thư
Nó đến nhanh như một con chim đang bay nhanh rồi đâm vào một ô cửa sổ.
Đột nhiên tôi thấy mình có một cơ thể, một cơ thể đã bị châm chích, bị chọc khuấy và bị đục lỗ, một cơ thể bị cắt rời, một cơ thể với các cơ quan bị phá hủy bị dịch chuyển, sắp xếp và cơ cấu lại, một cơ thể bị quét và tìm thấy có nhiều cái ống được nhét trong đó, một cơ thể đang cháy vì hóa chất
Bệnh ung thư đã nổ tung bưc tường của sự mất kết nối.
Tôi đột nhiên hiểu rằng cuộc khủng hoảng trong cơ thể mình cũng chính là cuộc khủng hoảng trên thế giới, và nó đã không xảy ra sau đó, nó đang xảy ra bây giờ.
Một cách đột ngột, chứng ung thư của tôi có mặt ở khắp nơi loại ung thư của sự thô lỗ, của lòng tham, bệnh ung thư đi vào trong tất thảy những ai sống trên những con đường xuất phát từ những nhà máy hóa chất -- và họ thường nghèo -- bệnh ung thư bên trong phổi của những người thợ mỏ, bệnh ung thư do áp lực vì chưa đạt đủ những thứ mình muốn, bệnh ung thư từ những chấn thương đã lâu, bệnh ung thư đến cả những con gà trong chuồng và cá bị ô nhiễm, bệnh ung thư tử cung của phụ nữ do bị cưỡng hiếp, bệnh ung thư mà có mặt ở khắp nơi do chính sự bất cẩn của chúng ta.
Trong cuốn sách mới và đầy tầm nhìn của mình, cuốn "Con người mới, thế giới mới" nhà văn Philip Shepherd có nói rằng, "Nếu bạn bị tách rời với cơ thể mình, thì cũng chính là tách rời với cả thế giới, cái mà sau đó xuất hiện thành một người khác hoặc riêng rẽ với bạn, hơn là một quần thể sống mà bạn thuộc về."
Trước khi ung thư xuất hiện, thế giới chúng ta là một thứ gì đó khác.
Nó giống như nếu tôi đang sống trong một cái hồ ứ đọng nước và ung thư phá hủy hết tảng đá cuội thứ mà giúp chia tách tôi và đại dương rộng lớn.
Bây giờ tôi đang bơi trong nó.
Bây giờ tôi nằm trên bãi cỏ và chà xát cơ thể tôi, và tôi yêu cái thứ bùn dính trên chân và bàn chân mình.
Hiện tại tôi làm một cuộc du hành mỗi ngày đến thăm những cây liễu đang thả mình bên dòng sông Seine và tôi thèm khát những đồng cỏ xanh trong những rừng cây bụi bên ngoài Bukavu.
Và mỗi khi có mưa lớn, tôi hét lên và chạy lòng vòng,
Tôi biết rằng mọi thứ được kết nối bây giờ, và vết sẹo chạy dọc thân trên của tôi là vết tích của động đất đó.
Và tôi ở đấy cùng với 3 triệu người trên những con đường ở Port-au-Prince.
Và ngọn lửa đang cháy trong tôi từ ngày thứ ba cho đến ngày thứ sáu chạy hóa trị chính là ngọn lửa đang thiêu đốt trong những cánh rừng trên thế giới.
Tôi biết rằng những vết rổ mọc xung quanh vết thương sau khi phẫu thuật, 16 cái miệng, là vịnh Mexico ô nhiễm, và có những con bồ nông bị uống no dầu cư ngụ bên trong tôi và cả những con cá nổi lềnh bềnh nữa.
Và những ống thông đường tiểu họ nhét vào cơ thể tôi một cách vô tội vạ làm tôi hét to lên giống như cách mà trái đất của chúng ta đang khóc vì những dàn khoan dầu.
Trong cuộc điều trị hóa chất lần thứ hai, mẹ tôi đã bị ốm rất nặng và tôi đã đi thăm bà ấy.
Và như được kết nối, điều duy nhất bà ấy muốn trước khi qua đời là được về nhà ở vịnh Mexico yêu dấu ấy.
Vì vậy, chúng tôi đã đưa bà ấy trở về nhà, và tôi đã cầu nguyền rằng dầu đừng có tràn vào bờ biển của bà ấy trước khi bà ấy qua đời.
Và biết ơn làm sao, mọi thứ diễn ra đúng như lời tôi cầu nguyện.
Rồi mẹ tôi qua đời ở chính cái chốn thân thuộc của mình.
Vài tuần sau đó, tôi đến New Orleans, và một người bạn xinh đẹp, mê tính đã bảo sẽ làm lành vết thương cho tôi.
Thật là vinh hạnh.
Rồi tôi đến nhà cô ấy vào một buổi sáng, ánh sáng mặt trời ở New Orleans xuyên qua rèm cửa.
và bạn tôi đang chuẩn bị một cái tô lớn, tôi hỏi, "Cái gì thế ?"
Cô ấy trả lời, "Dành cho bạn đó.
Những bông hoa khiến nó trở nên xinh đẹp, và mật ong cho nó sự ngọt ngào."
Rồi tôi hỏi," Thế phần nước kia là gì ?"
Và như được kết nối, cô ấy nói, "Oh, vịnh Mexico đấy."
Tôi nói, " Tất nhiên rồi."
Rồi mấy người phụ nữ khác đến và họ ngồi theo vòng tròn, rồi Michaela gội đầu cho tôi với loại nước thánh đó.
và hát -- ý tôi là toàn thân cô ấy hát luôn.
Những người phụ nữ kia cũng hòa nhịp và họ cầu nguyện cho tôi và mẹ tôi.
Và với cái "vịnh" gội ở trên đầu mình tôi nhận ra rằng nó tạo ra điều tốt nhất và tồi tệ nhất trong mỗi chúng ta.
Sự tham lam và sự tàn phá đã dẫn đến việc nổ dàn khoan dầu đó.
Toàn là những lời dối trá được nói ra trước và sau vụ việc.
Chính mật ong ở trong nước đã làm cho nó trở nên ngọt ngào, chính dầu đã làm cho nó ốm.
Nó là cái đầu đã từng trọc lóc của tôi và tôi cảm thấy thoải khi không đội nón.
Chính là bản thân tôi tan chảy trong lòng của Michaela
Chính là cái thứ nước mắt bị hòa lẫn trong cái vịnh đó đang chảy xuống má tôi.
Tới cuối cùng nó chính là cơ thể của tôi.
Nó chính là một nỗi buồn kéo dài rất lâu
Nó đang tìm nơi tôi sống và cả trách nhiệm to lớn đi cùng sự kết nối.
Nó là cuộc chiến tranh phá hoại ở Congo và sự thờ ơ của thế giới.
Nó chính là những người phụ nữ Congo đang tăng lên từng ngày.
Nó là người mẹ ra đi, ngay khi tôi được sinh ra.
Đó là tôi lúc nhận ra mình rất gần với cái chết-- theo đúng kiểu của trái đất, mẹ của chúng ta, đang khó lòng níu giữ, theo kiểu của 75% của hành tinh này đang khó lòng chống lại, theo cái kiểu mà giống như chỉ có một liều thuốc cho sự sống xót.
Những gì tôi học được là phải hành động với sự toàn tâm và với các nguồn lực mà mọi người xứng đáng.
Nó là những người bạn hết mình và một người chị bé nhỏ.
Nó là những bác sĩ giỏi và các loại thuốc chuyên sâu và các bác sĩ phẫu thuật biết sử dụng đôi tay của họ
Nó là việc lót tay và những y tá thật sự đáng yêu.
Nó là người chữa bệnh kì diệu và những loại dầu thơm phức
Nó chính là những con người với tâm niệm về thần chú và những lễ nghi.
Nó đã tồn tại một tầm nhìn về tương lai và một thứ gì đó để đấu tranh cho, bởi vì tôi biết rằng cuộc chiến đấu này không phải là của riêng mình tôi.
Nó là của một triệu người cầu nguyện
Nó là một ngàn bài hát ca ngợi chúa và một triệu huy chương.
Nó là nhiều lắm sự giận dữ, những sự hài hước điên cuồng, nhiều sự chú ý và tổn thương.
Nó là năng lượng, tình yêu và niềm vui sướng.
Nó là tất cả những thứ này.
Nó là tất cả những thứ này.
Nó là tất cả những thứ này ở trong nước, trên thế giới, và trong cơ thể tôi.
(Vỗ tay)
Ngày hôm này, tôi muốn chúng ta cùng suy nghĩ về sự yếu kém của các chàng trai.
Các chàng trai mau chán học; họ bị hút hồn bởi các cô nàng hoặc hình ảnh tươi mát với người đẹp
Ngoài vấn đề đó ra thì chắc chẳng đáng nói.
Vậy thì những dữ liệu này là cái gì?
Tỉ lệ bỏ học thật đáng ngạc nhiên.
Nam nhiều hơn 30% so với nữ về tỉ lệ bỏ học
Tại Canada, 5 nam bỏ học so với 3 nữ.
Các cô gái vượt trội hơn hẳn các chàng trai ở mọi trình độ, từ tiểu học đến sau đại học
Sự khác biệt là 10% giữa việc bắt đầu đại học và các chương trình sau đại học của các chàng trai kém hơn so với các cô gái
Hai phần ba sinh viên của chương trình giáo dục phục hồi là con trai.
Và cũng như các bạn đã biết Số chàng trai nhiều gấp năm lần các cô gái về việc được coi là có các triệu chứng rối loạn thần kinh và do đó chúng ta sử dụng thuốc chống trầm cảm
Bằng chứng của việc mất kiểm soát là gì?
Đầu tiên, đó là sợ các hành động thân mật
Thân mật hiểu theo nghĩa thông thường, là sự kết nối cảm xúc giữa người với người -- và đặc biệt là với một người khác giới cái người khiến bạn cảm thấy mê mẩn bị thu hút như ánh sáng đom đóm vậy.
(Cười) Và hàng năm đều có một cuộc khảo sát về sự nhút nhát giữa các sinh viên đại học.
và chúng ta đang thấy tỉ lệ này tăng đều hàng năm đối với các chàng trai.
Và có 2 vấn đề.
Một là sự ngại giao tiếp
Cái nhút nhát đó đã biết thành nỗi sợ bị từ chối.
Cái nhút nhát đó khiến bạn lạc lõng như ở nước ngoài.
Họ không biết nói cái gì, không biết làm cái gì, đặc biệt là khi đối thoại với người khác giới
Họ không biết thể hiện sự biểu cảm là thứ không thể hiện bằng lời hoặc mệnh lệnh sẽ khiến bạn cảm thấy thật dễ chịu khi nói chuyện với bất cứ ai hay lắng nghe bất cứ ai
Sau đây là đề tài tôi đã công bố, được gọi là hội chứng cường độ xã hội để cố gắng giải thích tại sao cánh đàn ông lại thực sự thích ngồi với nhau hơn là buôn chuyện với một "em gái".
Hóa ra, từ khi còn nhỏ các cậu bé, và sau đó là các chàng trai thích "chơi theo bầy" bầy đàn đúng nghĩa.
Và có một sự hứng thú trong đầu khi ta nhìn vào, khi các chàng trai cùng với nhau trong nhóm, trong câu lạc bộ, trong các băng đảng, trong các hội đoàn, đặc biệt là trong quân sự, và trong các quán rượu
Và đỉnh cao tại giải Super Bowl Sunday khi các chàng trai thay vì ngồi trong quán bar với người lạ, ngồi xem lối chơi diêm dúa của Aaron Rodger trên sân Packers, chứ không phải là xem Jennifer Lopez trần truồng trong phòng ngủ.
Vấn đề của họ bây giờ là thích thế giới Internet không đồng bộ. để tạo ra sự tương tác tự phát trong các mối quan hệ xã hội
Nguyên nhân là gì? Vâng, đó là một hậu quả khó lường.
Tôi nghĩ đó là sự lạm dụng quá mức Internet nói chung, cũng như việc chơi video game, hay truy cập nhiều vào các nội dung khiêu dâm vậy.
Vấn đề là sự kích thích khoái cảm.
Nghiện ma quý, đơn giản là bạn muốn nhiều hơn nữa
Kích thích khoái cảm, bạn muốn sự khác biệt.
Ma túy, bạn muốn nhiều thứ giống nhau -- khác nhau.
Do đó bạn cần cảm giác lạ để các khoái cảm được duy trì.
Và vấn đề là nền công nghiệp đáp ứng điều đó.
Jane McGonigal nói với chúng ta năm ngoái rằng các chàng trai ở tuổi 21, cậu ta tiêu tốn 10.000 giờ vào trò chơi điện tử hầu hết là chơi một mình.
Và các bạn cũng nhớ là, Cindy Gallop đã thốt lên đàn ông không biết thế nào là sự khác biệt giữa "làm tình" và "đóng phim người lớn".
Trung bình một chàng trai xem 50 clip khiêu dâm một tuần.
Và một số anh chàng xem tới 100, rõ ràng là như vậy.
(cười lớn) Và ngành công nghiệp khiêu dâm là ngành công nghiệp phát triển nhanh nhất ở Mỹ -- 15 tỷ đô-la hàng năm.
Với mỗi 400 xưởng phim tại Hollywood, có khoảng 11.000 phim khiêu dâm được làm ra.
Do vậy sức lan tỏa rất nhanh, đó là sự kích thích mới.
Não của các chàng trai gắn với thế giới số một cách hoàn toàn mới về sự thay đổi, sự mới lạ và khoái cảm liên tiếp.
Điều đó có nghĩa là họ hoàn toàn quên đi các cảm giác cơ bản, để cảm nhận cảm giác mới một cách thụ động.
Họ cũng hoàn toàn mất đi sự đồng bộ trong các mối quan hệ xã hội, thứ chỉ được xây lên băng sự chăm chút và tỉ mỉ.
Vậy giải pháp là gì? Đó không phải chuyện của tôi.
Tôi ở đây để cảnh báo. Giải quyết như thế nào là chuyện của các bạn.
(Cười) (Vỗ tay) Nhưng ai nên quan tâm? Chỉ có một số người nên quan tâm về vấn đề này chính là phụ huynh của các cậu ấm cô chiêu, chính là nền giáo dục, các game thủ, các nhà làm phim và các cô gái muốn có một bạn trai đích thực người mà họ có thể tâm sự, cùng khiêu vũ, và cùng cảm nhận tình yêu một cách từ từ. và góp phần tạo lên động lực thúc đẩy để giúp các chàng trai thoát khỏi khiếp sên vàng.
Không có ý xúc phạm đến những người bảo hộ của các chú sên vàng.Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi chưa từng bị bắt giữ hay qua đêm trong ngục, chưa từng có người thân nào bị tống vào xe cảnh sát hay đi tù, hay bị kiểm soát bởi một hệ thống pháp luật đáng sợ, khó hiểu mà lúc bình thường chỉ thấy sự vô cảm, còn khi tệ nhất thì chẳng khác nào loài ác quái.
Nước Mỹ đã tống giam nhiều người hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, và Louisiana là nhà tù lớn nhất.
Hầu hết các bạn có lẽ đều như tôi - May mắn.
Tội ác và sự trừng phạt gần nhất mà ta từng thấy chỉ là trên TV.
Khi đang thực hiện "Unprisoned," tôi gặp một phụ nữ cũng từng giống chúng ta - Sheila Phipps.
(Ghi âm) Sheila Phipps: Trước khi con tôi vào tù, tôi từng thấy trên TV người ta đấu nhau: "Người này không làm điều đó và anh ta vô tội"
Còn bạn thì làm lơ hoặc phản bác họ, kiểu như: "Ờ, sao cũng được.
Không quan tâm" Đừng hiểu nhầm, ý tôi là vẫn có nhiều người đáng bị vào tù.
Nhưng cũng có nhiều người vô tội phải vào tù.
EA: Con trai Sheila, McKinley, thuộc số những người vô tội đó.
Anh đã thụ án 17 năm cho bản án 30 năm tội ngộ sát.
Anh ta chưa hề có tiền sự, không hề có bằng chứng pháp y tại hiện trường.
Anh bị kết tội chỉ bởi lời khai của nhân chứng, và hàng thập kỷ nghiên cứu cho thấy lời khai nhân chứng không đáng tin như ta vẫn nghĩ.
Các nhà khoa học cho rằng trí nhớ không chính xác.
Nó giống với việc lắp ghép hơn là kể lại chính xác sự kiện.
Từ năm 1989, kể từ khi áp dụng việc thử DNA để thả người vô tội, trên 70% các vụ kết án sai đều là dựa trên lời khai nhân chứng.
Năm ngoái, công tố viên quận truy tố vụ án của McKinley bị truy tố nhiều bản án tham ô khác nhau.
Khi công tố viên với 30 năm kinh nghiệm này "ngã ngựa", những nhân chứng vụ McKinley đã bước ra khai rằng họ bị công tố viên này ép cung, bao gồm cả việc hù dọa bỏ tù.
Dù vậy, McKinley vẫn còn ở trong tù.
(Ghi âm) SP: Trước khi chuyện xảy ra, tôi chưa bao giờ nghĩ tới nó.
Thật khó tưởng tượng điều như vậy sẽ xảy ra, cho tới khi nó ập đến với con trai tôi.
Nó làm tôi sáng mắt.
Thực sự, thực sự khiến tôi sáng mắt.
Tôi không lừa các bạn đâu.
EA: Ước tính số người vô tội bị giam cầm từ 1% đến 4% số tù nhân, thoạt nghe có vẻ không nhiều, thực tế lại lên tới gần 87.000 người những người mẹ, người cha, con trai thường bị cầm tù tới cả thập kỷ, vì tội ác mà họ không hề gây ra.
Chưa kể đến gần nửa triệu người chưa hề bị kết tội - nghĩa là vẫn được xem là vô tội, nhưng quá nghèo để có thể trả tiền bảo lãnh nên phải ngồi tù vài tuần đến vài tháng, chờ đến khi bản án được xét xử - hay đúng hơn là, đợi chỉ để tự bào chữa và ra tù.
Tất cả họ đều có gia đình ở ngoài kia.
(Ghi âm) Kortney Williams: Anh tôi bỏ lỡ ngày tốt nghiệp phổ thông của tôi vì đêm trước đó, anh ấy phải vào tù.
Anh ấy bỏ lỡ tiệc sinh nhật của tôi vì hôm ấy, anh bị tống giam.
Anh tôi lỡ cả ngày sinh nhật của mình vì anh đã ở không đúng nơi, không đúng thời điểm.
(Ghi âm) EA: Trong suốt thời gian cậu ấy ở tù, liệu đã có bản án nào chưa hay chỉ bị bắt giam vậy thôi?
KW: Đáng ra lúc đó đã kết án và có thông báo về tiền bảo lãnh, thì bản án sẽ bị bãi bỏ ...
vì chẳng có bằng chứng nào cả.
EA: Tôi đã gặp Kortney Williams khi đến lớp đại học của cô để nói về "Unprisoned."
(Thả tù) Rồi cuối cùng, trong một tập, cô ấy lại phỏng vấn dì mình,Troylynn Robertson,
(Ghi âm) KW: Sau tất cả những điều xảy ra với con dì, dì có muốn khuyên cháu điều gì khi cháu có con không?
(Ghi âm) Troylynn Roberston: Dì sẽ nói rằng khi cháu có con, điều đầu tiên cháu nghĩ đến sẽ là tình thương và sự chở che, nhưng dì nói cháu này, kể cả khi có thừa sự chở che để nuôi nấng chúng với kiến thức về hệ thống pháp luật - cháu biết đó, ta luôn kể lũ trẻ nghe về ông kẹ, về kẻ xấu - những kẻ chúng phải dè chừng nhưng ta không dạy chúng cách đề phòng hệ thống luật pháp.
EA: Vì hệ thống luật hình sự đang phân chia không công bằng đối với người da màu, chẳng lạ gì khi người trẻ như Kortney nhận được lời khuyên như thế.
Khi mới vào trường cấp 3 nói với học sinh về "Unprisoned", tôi nhận ra gần 1/3 khán giả của tôi có người thân đi tù.
(Ghi âm) Bé gái: Điều khó nhất là tìm ra nơi ông ở hay ngày ông ra tòa.
Bé gái: Dạ, ổng vào tù đúng sinh nhật 1 tuổi của cháu.
Bé gái: Ba cháu làm bảo vệ.
Ba chứng kiến chú vào tù.
Và chú ấy bị chung thân.
EA: Theo Annie E. từ Quỹ Casey, số người trẻ có cha đi tù đã tăng 500% từ 1980 tới 2000.
Hơn 5 triệu trẻ em ngày nay sẽ chứng kiến cha hoặc mẹ vào tù vào lúc nào đó trong thời thơ ấu.
Nhưng con số này đặc biệt ảnh hưởng lên trẻ gốc Phi.
Khi chúng lên 14, 1 trên 4 trẻ gốc Phi sẽ phải tiễn cha mình vào tù
so với tỉ lệ 1/30 ở trẻ da trắng.
Một yếu tố chính quyết định tương lai thành công của cả tù nhân và con họ là liệu họ có thể duy trì mối quan hệ trong quá trình giam giữ hay không. Thế nhưng, cuộc gọi về nhà của tù nhân có thể mắc gấp 20 tới 30 lần cuộc điện thoại thông thường, nên nhiều gia đình chọn lựa liên lạc qua thư.
(Ghi âm: Đang mở thư) Anissa Christmas: Anh hai thân yêu, Năm nay, em sắp sang tuổi 16, LOL.
Chẳng còn bé bỏng gì nhỉ?
Anh vẫn sẽ đưa em đi dạ hội chứ?
Em nhớ anh lắm.
Anh là người duy nhất luôn thành thật với em.
Ước gì anh ở đây để nghe em xả hết tâm sự.
Rất nhiều chuyện xảy ra từ lần cuối em gặp anh.
(Giọng vỡ òa) Em có tin vui nè.
Em đạt giải nhất hội trại khoa học.
Em là mọt sách.
Bọn em sắp thi quốc gia, tin nổi không?
Thời phổ thông qua nhanh dữ dội.
Chưa tới 2 năm nữa, là anh sẽ thấy em tốt nghiệp.
Em nghĩ nên viết cho anh vì biết trong đó buồn lắm
Em muốn làm anh vui.
Anissa viết thư cho anh mình khi em còn học lớp 11.
Cô bé nhét những lá thư của anh mình trên khung gương phòng ngủ, và đọc đi đọc lại mãi.
Tôi hi vọng rằng có lý do chính đáng cho việc anh của Anissa phải ngồi tù.
Chúng ta đều muốn bánh xe công lý vận hành một cách đúng đắn nhưng khi ta nhận ra lý tưởng hào nhoáng ta được học lại khác rất xa với những gì xảy ra trong nhà tù, buồng giam và phòng xử án.
(Ghi âm) Danny Engelberg: Bạn bước vào phòng xử án và.... Dù đã theo nghề khá lâu, nhưng mỗi lần như vậy,
tôi vẫn không khỏi bất ngờ: "Nhiều người da màu quá", và tự hỏi người gốc Phi chiếm không tới 90% dân thành phố vậy sao lại có tới 90% tù nhân là người Mỹ gốc Phi?
(Ghi âm) EA: Luật sư công Danny Engelberg không phải người duy nhất để ý số lượng người gốc Phi ra tòa bang hay bất kỳ phiên tòa nào.
Thật khó để không nhận ra.
Họ trông ra sao?
(Ghi âm) Nam: Phần lớn là gốc Phi, như tôi.
Nam: Phần lớn, tôi cho là, 85%
đứng trước vành móng ngựa hoặc bị giam giữ là người da đen .
Nam: Ai đứng đợi? Toàn dân da đen.
Tuy cũng có vài người da trắng ở đây.
Nữ: Tôi cho là khoảng 85% đang đứng ở đây là Mỹ gốc Phi.
EA: Làm sao để một thanh niên da đen lớn lên ở Mỹ ngày nay hiểu được công lý là gì?
Một câu chuyện "Unprisoned" khác là về một nhóm nhảy đã biên đạo bài múa có tên "Hoods Up" (Đội mũ lên) mà họ biểu diễn trước hội đồng thành phố.
Khi đó, Dawonta White đang học lớp 7.
(Ghi âm) Dawonta White: Chúng cháu mặc hoodie đen vì Trayvon Martin, đã bị sát hại khi mặc hoodie.
Chúng cháu suy nghĩ kỹ và quyết định mặc hoodie giống Trayvon Martin.
(Ghi âm) EA: Ai nảy ra ý tưởng đó?
DW: Cả nhóm đều nhất trí.
Cháu đã hơi sợ nhưng rồi cũng quen. Cháu thấy đó là quyết định đúng để thu hút sự chú ý của mọi người.
(Ghi âm) EA: Shraivell Brown là biên đạo và diễn viên múa khác của "Hoods Up."
Cậu cảm giác bị phán xét vì những gì người da đen khác có thể đã làm.
EA: Em muốn cảnh sát nhìn mình thế nào, và muốn họ nghĩ ra sao?
EA: Vì sao họ lại nghĩ vậy?
Em nói em 14 tuổi?
SB: Dạ, em 14, nhưng vì ổng nói có nhiều thằng da đen là trộm cướp hay gangster các loại, em không muốn họ nghĩ vậy về em.
EA: Cho những người da trắng như tôi, điều dễ dàng và thoải mái nhất là không quan tâm -- rồi cho là hệ thống pháp luật hình sự vẫn đang làm tốt.
Nhưng nếu không phải là ta có trách nhiệm hoài nghi về nó thì ai sẽ làm việc này?
Có một giáo đường Do Thái ở đây giảng về sự bắt giam tập thể, và nhiều giáo sĩ đã kết luận rằng vì bắt bớ tập thể đã ném quá nhiều đời người vào hố sâu, nó càng tạo ra nhiều tội ác -- khiến người ta càng dễ gặp nguy hiểm.
Theo giáo sĩ Teri Hunter, bước đầu để tiến tới hành động là sự thấu hiểu.
Việc tất cả chúng ta nhận ra trách nhiệm của mình đối với vấn đề này là rất quan trọng kể cả khi không dễ để nhận ra điều đó.
(Ghi âm) Teri Hunter: Bổn phận của chúng ta không phải là đóng sầm cửa lại rồi dửng dưng nói: "Chẳng phải mình".
Người Do Thái chúng ta đã kinh qua điều đó: "Không phải ta" (Thế chiến thứ 2)
Và khi xã hội quay lưng, hậu quả đã được ghi trong lịch sử.
Trách nhiệm của người Do Thái và của thành viên của cộng đồng này là giáo dục cộng đồng -- chí ít là tại giáo đường của ta -- ở mức độ mà ta có thể.
EA: Tôi vẫn dùng đại từ "ta" và "chúng ta" vì đây là hệ thống pháp luật của cả ta và con em chúng ta.
Ta bầu chọn công tố viên quận, thẩm phán và nhà làm luật để điều hành những hệ thống này cho chúng ta - người dân.
Là một xã hội, ta sẵn sàng bắt nhầm người vô tội còn hơn bỏ sót kẻ có tội.
Ta bầu cử những chính trị gia sợ mang tiếng "dễ dãi với tội ác" cổ vũ họ thông qua những đạo luật hà khắc và chi nguồn lực khổng lồ để bắt bớ.
Khi một tội ác xảy ra, ham muốn trừng phạt chớp nhoáng đã nuôi lớn văn hóa cảnh sát bẻ hướng chú trọng tìm tội phạm thật nhanh, trong khi thường thiếu nguồn lực để điều tra xuyên suốt hay thiếu sự kiểm soát trong quá trình điều tra.
Chúng ta không "kiểm định" công tố viên.
Trên cả nước, những thập kỷ gần đây, trong khi đói nghèo và tội phạm đều giảm số công tố viên tuyển vào và số vụ án họ ghi nhận lại tăng lên.
Công tố viên quyết định có hay không việc chống lại lệnh bắt giam và tên bản án ghi lại là gì, ảnh hưởng trực tiếp đến thời gian bị cáo có thể phải ngồi tù.
Chỉ có một lần ta "kiểm định" công tố viên, đó là phần biện hộ.
Hãy tưởng tượng Nữ thần Tự do: người phụ nữ bịt mắt giữ cán cân đại diện cho sự cân bằng của hệ thống luật pháp.
Rủi thay, cán cân bị lệch.
Phần lớn luật sư biện hộ trong nước là do chính quyền chỉ định.
Những luật sư công này nhận được tiền công ít hơn khoảng 30% so với công tố viên quận, và họ thường có lượng việc lớn hơn rất nhiều so với đề xuất của Hiệp hội Luật sư Hoa Kỳ (ABA).
Sheila Phipps đã nói, có những người đáng phải vào tù nhưng khó để buộc tội người vô tội khi kết quả của ai cũng quá giống nhau.
Chúng ta đều mưu cầu công lý.
Nhưng khi quy trình chèn ép bị cáo một cách quá nặng nề, rất khó để đạt được công lý.
Hệ thống luật pháp hoạt động vì người dân chúng ta.
Nếu chúng ta không thích những gì đang diễn ra, thì chính ta phải là người thay đổi nó.
Xin cảm ơn!
(Vỗ tay)
Hãy xem xét tuyên bố sau: Con người vốn chỉ sử dụng 10 phần trăm khả năng của bộ não
Là một nhà thần kinh học, tôi có thể nói với bạn mặc dù Morgan Freeman nói điều này với sự truyền cảm bậc thầy đặc trưng cho diễn xuất của ông điều này hoàn toàn là sai lầm.
(Tiếng cười) Sự thật là, con người lúc nào cũng đang sử dụng 100 phần trăm thể tích não bộ.
Bộ não là một cơ quan cực kì hiệu quả, đòi hỏi nhiều năng lượng vốn được sử dụng triệt để và mặc dù lúc nào cũng hoạt động hết công suất, nó vẫn có vấn đề về quá tải thông tin
Lượng thông tin xung quanh là quá nhiều so với khả năng xử lí của nó.
Nên để giải quyết vấn đề quá tải, tiến hóa đã sinh ra một giải pháp, đó là hệ thống chú ý của bộ não.
Sự chú ý cho phép chúng ta nhận thấy, chọn lọc và chỉ dẫn nguồn lực tính toán của bộ não tới một nhóm vấn đề đang hiện hữu.
Chúng ta có thể xem sự chú ý là người chỉ dẫn của bộ não.
Bất cứ nơi nào sự chú ý hướng tới, phần còn lại của bộ não đi theo.
Nói một cách khác, nó là sếp của bộ não
Và trong hơn 15 năm, tôi đã nghiên cứu về hệ thống chú ý của bộ não.
Trong tất cả các nghiên cứu, tôi đặc biệt hứng thú với một câu hỏi.
Nếu quả thật sự chú ý là sếp của bộ não, vậy nó có phải một vị sếp tốt?
Nó có thật sự hướng dẫn tốt cho chúng ta?
Và để tìm lời giải cho câu hỏi lớn này, tôi muốn biết ba điều.
Thứ nhất, làm thế nào sự chú ý điều khiển sự nhận thức của chúng ta?
Thứ hai, tại sao nó thường thất bại, để lại trong ta cảm xúc mơ hồ và lơ đãng?
Thứ ba, chúng ta có thể làm gì với sự mơ hồ này, liệu chúng ta có thể huấn luyện bộ não để tập trung tốt hơn?
để có được sự tập trung mạnh mẽ và ổn định trong những công việc ta làm hàng ngày?
Nên tôi muốn cho các bạn một cái nhìn sơ bộ về cách mà chúng tôi xem xét vấn đề này
Một ví dụ đầy thương tâm về cách mà sự chú ý ngừng hoạt động
Và điều tôi muốn làm là sử dụng một ví dụ từ một người mà tôi biết khá rõ.
Anh là một phần của một nhóm người mà chúng tôi làm việc cùng, những người mà với họ sự chú ý là vấn đề sống còn.
Hãy nghĩ tới những chuyên viên y tế, lính cứu hỏa, binh sĩ hoặc hải quân.
Đây là câu chuyện của một chỉ huy lính thủy, Đại úy Jeff Davis.
Và khung cảnh mà tôi chia sẻ với bạn, như bạn có thể thấy, không phải là về khoảng thời gian của anh ấy ở chiến trường.
Thật ra anh ấy đang qua một cây cầu ở Florida.
Nhưng thay vì chú ý tới phong cảnh xung quanh , ngắm nhìn khung cảnh tuyệt đẹp và cảm nhận làn gió đại dương mát mẻ, anh đã chạy rất nhanh với ý định tông thẳng khỏi cây cầu đó.
Và sau đó anh ấy đã kể với tôi anh đã cố hết sức để không làm điều đó.
Bạn thấy đấy, anh ấy vừa mới trở về từ Iraq.
Và trong khi cơ thể anh ở trên cây cầu đó, tâm trí anh, sự chú ý của anh hướng về nơi cách xa cả ngàn dặm.
Anh đang bị nỗi đau khổ giày vò.
Tâm trí anh tràn ngập lo lắng và bị chiếm giữ bởi những kí ức căng thẳng và sự khiếp sợ cho tương lai.
Và tôi thật sự nhẹ nhõm vì anh ấy đã không từ bỏ cuộc sống.
Vì anh ấy, là một người chỉ huy, biết rằng mình không phải người duy nhất bị dày vò; rất nhiều đồng đội của anh chắc hẳn cũng phải chịu đựng như vậy.
Năm 2008, anh ấy cộng tác với tôi trong một dự án tiên phong cho phép chúng tôi kiểm tra và đề xuất một thứ gọi là bài huấn luyện sự chú tâm tới những binh sĩ đang tại ngũ.
Nhưng trước khi tôi nói với bạn bài huấn luyện sự chú tâm là gì, hay kết quả của nghiên cứu đó, Tôi nghĩ chúng ta nên biết được cách thức hoạt động của hệ thống chú ý
Việc chúng tôi làm trong phòng thí nghiệm phần lớn là yêu cầu đo sóng não trong phần lớn các nghiên cứu
Khi đo sóng não, mọi người được đội một cái mũ thú vị trông giống như mũ bơi, có những điện cực gắn ở bên trong.
Những điện cực này thu thập những hoạt động điện diễn ra trong não bộ
Và chúng làm điều đó với độ chính xác đến từng miligiây.
Nên chúng tôi có thể thấy những biến đổi điện áp rất nhỏ đó theo thời gian.
Với cách này, nhóm có thể vẽ ra sơ đồ chính xác hoạt động của bộ não theo thời gian.
Khoảng 170 miligiây sau khi chúng tôi cho người tham gia nghiên cứu xem 1 khuôn mặt trên màn hình Chúng tôi nhận thấy một dấu hiệu có thể đo được và đáng tin cậy của bộ não.
Nó phát ra ngay bên dưới gáy, phía trên vùng não chịu trách nhiệm xử lý khuôn mặt.
Việc này xảy ra một cách nhất trí và đúng lúc, như một tín hiệu nhận diện khuôn mặt của bộ não đến nỗi chúng tôi đã đặt cho thành phần sóng não này một cái tên.
Chúng tôi gọi đó là thành phần N170.
Và chúng tôi sử dụng thành phần này trong rất nhiều nghiên cứu của mình.
Nó cho phép ta thấy tác động mà sự chú ý có thể gây ra cho nhận thức của ta.
Tôi sẽ cho các bạn một hình dung về những thí nghiệm mà chúng tôi đã thực hiện.
Chúng tôi sẽ cho người tham gia xem những bức ảnh như thế này.
Bạn có thể thấy 1 khuôn mặt và 1 khung cảnh nằm chồng lên nhau.
Điều chúng tôi làm là yêu cầu người tham gia trong khi xem một sê-ri những bức ảnh chồng lên nhau như thế này, hãy chú ý vào một điều gì đó.
Trong một số thử nghiệm, chúng tôi yêu cầu họ chú ý vào khuôn mặt.
Và để đảm bảo họ làm việc đó, chúng tôi yêu cầu họ trả lời, bằng cách nhấn một cái nút, rằng khuôn mặt xuất hiện là nam hay nữ.
Trong những thử nghiệm khác, Chúng tôi yêu cầu họ miêu tả khung cảnh -- nó là cảnh trong nhà hay ngoài trời?
Và với cách này, chúng tôi có thể khống chế sự chú ý và xác nhận rằng người tham gia thực sự thực hiện điều được yêu cầu.
Giả thuyết của chúng tôi về sự chú ý là như sau: nếu sự chú ý thực sự làm việc và ảnh hưởng đến nhận thức, có thể nó hoạt động giống như một bộ khuyếch đại.
Điều đó có nghĩa khi ta hướng sự chú ý vào khuôn mặt, nó sẽ trở nên rõ ràng và nổi bật hơn, và dễ dàng nhìn thấy hơn.
Nhưng khi ta hướng sự chú ý vào cảnh vật, khuôn mặt sẽ trở nên khó nhận thấy vì chúng ta phải xử lý thông tin của cảnh vật.
Nên điều mà chúng tôi muốn làm là quan sát thành phần sóng não liên quan đến nhận diện khuôn mặt N170 và xem liệu nó sẽ thay đổi theo đối tượng người tham gia phải chú ý -- là khung cảnh hay khuôn mặt.
Và đây là điều chúng tôi tim ra.
Khi họ chú ý vào khuôn mặt, sóng N170 cao hơn.
Và khi họ chú ý vào khung cảnh, như bạn thấy ở đường màu đỏ, nó thấp hơn
và khoảng trống bạn thấy giữa đường màu xanh và đường màu đỏ có ý nghĩa rất lớn.
Nó cho thấy sự chú ý, vốn là điều duy nhất thực sự thay đổi, vì hình ảnh họ thấy giống nhau trong cả hai trường hợp -- đã thay đổi nhận thức.
Và nó làm điều đó rất nhanh.
Chỉ 170 miligiây sau khi thấy khuôn mặt.
Trong những nghiên cứu tiếp theo, chúng tôi muốn biết điều gì sẽ xảy ra, làm cách nào để chúng ta xáo trộn hoặc giảm thiểu tác động này.
Linh cảm của chúng tôi là nếu bạn đặt một người vào hoàn cảnh cực kì căng thẳng, nếu bạn làm xao nhãng họ bằng những hình ảnh khó chịu và tiêu cực, như ảnh đau đớn hoặc bạo lực -- những thứ bạn thường không may phải nhìn thấy trên bản tin -- thì việc đó sẽ ảnh hưởng đến sự chú ý của họ.
Và đó chính là điều chúng tôi tìm được.
Nếu chiếu những hình ảnh căng thẳng trong khi họ làm thí nghiệm này, khoảng trống trong đồ thị bị rút ngắn, năng lượng của sóng bị giảm bớt.
Nên trong một số nghiên cứu khác, Chúng tôi muốn thấy, hừm... thật tệ khi stress đã gây ra điều này cho não -- nhưng nếu vấn đề nằm ở chỗ stress có ảnh hưởng mạnh mẽ như vậy lên sự chú ý qua yếu tố gây sao lãng bên ngoài, nếu chúng ta không cần yếu tố gây sao lãng bên ngoài thì sao? nếu chúng ta tự làm sao lãng bản thân thì sao?
Để làm điều này, về cơ bản chúng tôi cần thực hiện một thí nghiệm trong đó chúng tôi tạo điều kiện để mọi người tự gây sao lãng tâm trí họ.
Nghĩa là phải suy nghĩ vẩn vơ khi chúng ta đang tham gia một hoạt động nào đó.
Bí quyết để làm tâm trí sao lãng là về cơ bản, làm mọi người thấy chán.
Nên hy vọng là không có quá nhiều sự sao lãng xảy ra ngay lúc này.
Khi chúng ta làm mọi người thấy chán, họ vui vẻ tạo ra đủ thứ trong đầu để chúng choán hết suy nghĩ của họ.
Nên chúng tôi đã nghĩ ra một thí nghiệm có thể nói là một trong những trải nghiệm chán nhất trên đời.
Những gì người tham gia thấy là một chuỗi khuôn mặt trên màn hình, xuất hiện kế tiếp nhau,
Họ nhấn nút mỗi khi họ thấy một khuôn mặt.
Đơn giản vậy thôi.
Điều đặc biệt là thỉnh thoảng, khuôn mặt sẽ bị lật úp, và nó rất ít khi xảy ra.
Trong trường hợp đó họ được nói là kiềm chế không bấm nút.
Rất nhanh, chúng tôi có thể nói rằng họ đã lơ đãng "thành công", vì họ nhấn nút khi khuôn mặt bị lật úp.
Ngay cả khi có thể thấy rất rõ ràng rằng nó bị lật úp.
Vậy là chúng tôi muốn xem điều gì xảy ra khi tâm trí mọi người lơ đãng.
Và cái chúng tôi tìm được là giống như căng thẳng bên ngoài và yếu tố gây sao lãng bên ngoài trong môi trường, yếu tố gây sao lãng bên trong, chính tâm trí lơ đãng của chúng ta, cũng tạo nên khoảng trống trên đồ thị sự chú ý.
Nó làm giảm khả năng chú ý.
Vậy tất cả những nghiên cứu này cho chúng ta biết điều gì?
Chúng cho ta biết rằng sự chú ý rất mạnh mẽ trong việc ảnh hưởng đến nhận thức.
Nhưng ngay cả khi nó rất mạnh mẽ, nó cũng mong manh và dễ tổn thương.
Những thứ như sự căng thẳng và lơ đãng làm giảm sút khả năng của nó.
Nhưng đó là những gì xảy ra trong môi trường thí nghiệm được kiểm soát tốt.
Còn ở thế giới thật thì sao?
Còn ở cuộc sống thường nhật thì sao?
Ngay bây giờ thì sao?
Sự chú ý của bạn đang ở đâu?
Để tóm tắt, tôi sẽ làm một tiên đoán về sự chú ý của bạn trong thời gian còn lại.
Bạn đã sẵn sàng chưa?
Đây là lời tiên đoán.
Bạn sẽ không ý thức được những gì tôi nói trong 4 phút của 8 phút tiếp theo.
(Tiếng cười) Đó là một thử thách, nên xin chú ý.
Tại sao tôi lại nói thế?
Tôi chắc chắn là các bạn sẽ vẫn ngồi đây và, bạn biết đấy, lịch sự nhìn tôi khi tôi nói.
Nhưng có một lượng lớn các tài liệu chỉ ra chúng ta là những kẻ lơ đãng, chúng ta mang tâm trí rời xa nhiệm vụ trước mặt trong khoảng 50% thời gian chúng ta thức.
Đó có thể là những chuyến dạo chơi nhỏ mang theo những suy nghĩ riêng tư.
Khi sự lơ đãng này diễn ra, nó có thể trở thành rắc rối.
Tôi không nghĩ là sẽ có hậu quả nghiêm trọng với các bạn đang ngồi ở đây hôm nay, nhưng hình dung một chỉ huy quân sự bỏ qua 4 phút chỉ thị của quân đội, hoặc một thẩm phán lạc mất 4 phút lời khai.
Một bác sĩ phẫu thuật hoặc lính cứu hỏa bỏ qua bất cứ khoảng thời gian nào.
Hậu quả trong những trường hợp đó có thể rất kinh khủng.
Nên chúng ta sẽ hỏi tại sao chúng ta làm vậy?
Tại sao chúng ta lơ đãng quá nhiều?
Một phần câu trả lời là tâm trí chúng ta là một chuyên gia về du hành thời gian.
Nó có thể du hành thời gian rất dễ dàng.
Sẽ dễ hình dung hơn nếu chúng ta xem tâm trí như một chiếc máy nghe nhạc.
Chúng ta có thể lùi về quá khứ để phản ánh đến những sự kiện đã xảy ra, phải không?
Hoặc chúng ta có thể tiến đến tương lai, để lên kế hoạch cho điều ta muốn làm.
Chúng ta đến quá khứ hoặc tương lai trong chế độ du hành bằng suy nghĩ này rất thường xuyên.
Và chúng ta ở đó rất thường xuyên mà không nhận ra, hầu hết thời gian là ta không nhận ra, ngay cả khi chúng ta muốn chú ý.
Hãy nghĩ về lần cuối bạn cố gắng đọc một quyển sách, khi bạn đọc đến cuối trang sách mà không biết mình đang đọc cái gì.
Điều đó xảy ra với tất cả chúng ta.
Khi điều đó xảy ra, khi ta lơ đãng mà không nhận thức được điều đó, nó sẽ kéo theo hậu quả.
Chúng ta tạo ra sai lầm.
Đôi lúc chúng ta lỡ mất những thông tin sống còn.
Và chúng ta gặp khó khăn khi ra quyết định.
Khi chúng ta căng thẳng thì còn tệ hơn.
Khi trí óc chúng ta bị "quá tải".
Ta không chỉ thấy quá khứ khi tâm trí ta lùi lại, mà cuối cùng chúng ta ở trong đó luôn, ta suy tư, trải nghiệm lại hay hối hận về những sự kiện đã xảy ra.
Hay dưới áp lực, tâm trí ta tua tới tương lai
Không phải để lên những kế hoạch hữu ích,
mà để lo lắng và trầm trọng hóa những sự kiện chưa xảy ra và có khi sẽ không bao giờ xảy ra.
Nên đến đây, bạn hẳn đang nghĩ về bản thân rằng tốt thôi, sự lơ đãng diễn ra rất thường xuyên.
Ta thường không thể nhận thức được nó.
Và khi căng thẳng, nó thậm chí tệ hơn -- sự lơ đãng diễn ra càng mạnh mẽ và thường xuyên hơn.
Liệu rằng chúng ta có thể giải quyết vấn đề này?
Tôi vui mừng mà nói rằng câu trả lời là có.
Từ nghiên cứu của mình, chúng tôi thấy rằng đối lập với căng thẳng và lơ đãng là sự chú tâm.
Sự chú tâm là việc chú ý tới khoảnh khắc thực tại và ta nhận thức nó
mà không tạo ra phản hồi về mặt cảm xúc với điều đang xảy ra.
Nó là việc giữ cho tinh thần luôn sẵn sàng để trải nghiệm từng khoảnh khắc mở ra trong cuộc sống.
Sự chú tâm không chỉ là một khái niệm lý thuyết.
Nó liên quan nhiều hơn đến thực hành, bạn phải mang sự chú tâm vào cuộc sống thì mới nhận được lợi ích từ nó.
Một số lượng lớn những việc mà chúng tôi đang làm là cung cấp những chương trình mang đến cho những người tham gia một tập hợp các bài luyện tập mà họ phải làm mỗi ngày để vun đắp thật nhiều sự chú tâm vào đời sống của họ.
Với nhiều nhóm mà chúng tôi làm việc cùng, những nhóm chịu áp lực cao, như tôi đã nói -- binh sĩ và chuyên viên y tế -- với họ, sự lơ đãng có thể gây hậu quả khủng khiếp.
Nên chúng tôi muốn chắc rằng mình cung cấp cho họ bài tập dễ thực hiện, ít gò bó về thời gian để tối ưu hóa chúng và mang lợi ích đến cho người tham gia.
Khi làm việc này, điều chúng tôi có thể làm là ghi nhận những gì xảy ra, không chỉ trong cuộc sống thường nhật của họ mà còn trong những tình huống khắt khe nhất mà họ có thể phải đối mặt.
Tại sao chúng tôi muốn làm việc này?
Chúng tôi muốn, ví dụ, mang nó đến các bạn học sinh ngay trong mùa thi cử.
Hoặc chúng tôi sẽ mang bài tập đến những nhân viên kế toán trong kì nộp thuế.
Hoặc chúng tôi sẽ đưa nó cho binh sĩ khi họ được triển khai.
Tại sao vậy?
Vì đó là những khoảnh khắc mà sự chú ý của họ rất dễ bị phá vỡ bởi sự căng thẳng và lơ đãng.
Và đó cũng là những khoảnh khắc mà chúng ta muốn sự chú ý của họ đạt đến tới hạn nhờ đó họ có thể thực hiện tốt nhiệm vụ.
Nên điều chúng tôi làm trong nghiên cứu là cho họ làm những bài kiểm tra sự chú ý.
Chúng tôi ghi nhận sự chú ý của họ ở đầu giai đoạn áp lực cao, và sau hai tháng, chúng tôi tiến hành ghi nhận lại, và so sánh xem có sự khác biệt nào không.
Liệu những bài tập chú tâm có mang lại lợi ích?
Liệu chúng ta có thể chống lại những sai sót trong sự chú ý vốn thường gia tăng khi chịu áp lực cao?
Đây là điều chúng tôi tìm ra.
Qua giai đoạn áp lực cao, thật không may, sự thật là nếu chúng ta không làm gì, sự chú ý sẽ giảm sút, mọi người trở nên tệ hơn ở cuối giai đoạn chịu áp lực cao so với khi trước đó.
Nhưng nếu thực hiện những bài tập chú tâm, ta có thể ngăn chặn điều này.
Họ giữ trạng thái ổn định, dù cũng như những nhóm khác, họ phải chịu đựng áp lực cao.
Điều thậm chí ấn tượng hơn là nếu họ thực hiện chương trình luyện tập nhiều hơn khoảng 8 tuần, và hoàn toàn hoàn thành những bài tập chú tâm hàng ngày vốn cho phép họ học cách tập trung vào thực tại, thì họ sẽ giỏi hơn theo thời gian, ngay cả khi họ đang phải chịu áp lực cao.
Điểm cuối cùng này rất quan trọng, vì nó cho chúng ta biết bài tập chú tâm rất giống với bài tâp thể dục: nếu bạn không thực hiện, bạn sẽ không hưởng lợi.
Nhưng nếu bạn luyện tập sự chú tâm, bạn làm càng nhiều, bạn càng hưởng lợi.
Tôi muốn quay lại đề cập về Đại úy Jeff Davis.
Như tôi đã đề cập trong phần đầu, lính thủy dưới quyền anh ấy tham gia vào một trong những dự án đầu tiên cung cấp bài tập chú tâm.
Và họ cho thấy hình mẫu chính xác này, vốn là điều mang tính khích lệ rất lớn.
Chúng tôi cung cấp cho họ bài tập chú tâm ngay trước khi họ được điều đến Iraq.
Và khi trở về, Đại úy Davis chia sẻ với chúng tôi anh ấy cảm nhận được lợi ích từ chương trình.
Anh ấy nói không như lần trước, sau đợt triển khai này, họ nhận thức thực tại rõ hơn.
Họ trở nên sáng suốt.
Họ không dễ kích động.
Trong một số trường hợp, họ thật sự cảm thông hơn với nhau và với những người họ gặp gỡ.
Anh ấy nói, theo nhiều cách anh ấy cảm nhận những bài tập chú tâm mà chúng tôi cung cấp là những công cụ thật sự quan trọng để họ chống lại sự phát triển của chứng rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD) và thậm chí cho phép họ chuyển nó thành "sự tăng trưởng sau chấn thương" (PTG).
Với chúng ta, điều này rất hấp dẫn.
Và cuối cùng thì Đại úy Davis và tôi -- bạn biết đấy, từ 1 thập kỉ trước, từ năm 2008 -- giữ liên lạc với nhau đến tận ngày hôm nay.
Anh ấy vẫn còn tiếp tục tự luyện tập sự chú tâm hằng ngày
Anh đã được thăng chức lên Thiếu tá, nhưng sau đó anh ấy thật sự đã rời khỏi Thủy Quân Lục Chiến.
anh ly hôn để cưới một người khác, có thêm một đứa con và lấy bằng Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh (MBA).
Trong khi trải qua tất cả những thử thách, biến chuyển và niềm vui trong cuộc đời, anh ấy vẫn tiếp tục luyện tập sự chú tâm.
Như thể định mệnh, vài tháng trước, Đại úy Davis chịu đựng một cơn đau tim dữ dội ở tuổi 46.
Cuối cùng anh ấy gọi điện cho tôi cách đây một vài tuần.
Anh nói : "Tôi muốn kể cô nghe một việc.
Tôi biết những bác sĩ đó đã chữa trị cho tôi, họ đã cứu trái tim tôi, nhưng chính sự chú tâm đã cứu mạng tôi.
Sự tỉnh táo mà tôi có để dừng chiếc xe cứu thương mà sau đó đã đưa tôi đến bệnh viện," -- bản thân anh ấy, dòng suy nghĩ mà anh ấy phải tập trung vào mà không bị bóp nghẹt bởi sự sợ hãi và lo lắng đang diễn ra -- anh nói: "Với tôi, nó là món quà của sự chú tâm."
Tôi thấy nhẹ nhõm khi biết anh ấy ổn.
Nhưng tôi cũng thấy được động viên khi biết anh đã chuyển đổi sự chú ý của mình.
Anh ấy chuyển từ có một ông chủ xấu -- một hệ thống chú ý đã suýt đẩy anh ấy rơi xuống cầu -- đến có một chỉ huy tuyệt vời, đã dẫn dắt và cứu mạng anh.
Nên tôi muốn kết thúc bằng cách chia sẻ lời kêu gọi của tôi đến các bạn.
Và nó đây.
Chú ý vào sự chú ý của bạn.
Được chứ?
Chú ý vào sự chú ý của bạn và đưa bài tập chú tâm thành một trong những hoạt động sức khỏe thường nhật, để chế ngự tâm trí lơ đãng của bạn và cho phép sự chú ý trở thành người hướng dẫn đáng tin cậy của cuộc đời bạn.
Cám ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Thay đổi khí hậu vốn đã là một vấn đề nghiêm trọng, và nó đang ngày càng nghiêm trọng hơn bởi vì chúng ta nhận thức được rằng mình cần làm nhiều hơn bây giờ
Chúng ta nhận thức được rằng, trên thực tế, chúng ta những người sống trong một thế giới phát triển cần thực sự đẩy mạnh việc loại bỏ khí thải.
Rằng, một cách hòa nhã, giờ đây đó không phải cái chỉ ở trên kế hoạch được
và dường như có một chút gì đấy hơi quá khi ta nhìn vào những gì ở thực tế ngày nay và tính nghiêm trọng của vấn đề mà chúng ta đối mặt.
Và khi chúng ta đối mặt với những vấn đề cấp bách, chúng ta có xu hướng tìm kiếm những câu trả lời giản đơn.
Và tôi nghĩ đây là điều mà chúng ta vẫn đang làm với sự thay đổi khí hậu.
Chúng ta nhìn vào nơi phát sinh khí thải -- chúng phát sinh ra từ những ống xả động cơ, những ống khói và những thứ tương tự, và rằng, được rồi, vấn đề là chúng phát sinh từ những nhiên liệu hóa thạch mà chúng ta đang tiêu thụ, và do đó, câu trả lời phải là để thay thế các nhiên liêu hóa thạch đó bằng những nguồn năng lượng sạch .
Và trong khi, tất nhiên, chúng ta cần năng lượng sạch, Tôi muốn nói với các bạn rằng có khả năng với việc nhìn nhận thay đổi khí hậu như là một vấn đề của việc kiến tạo các nguồn năng lượng sạch, chúng ta trên thực tế đang gài bẫy mình và không giải quyết những khó khăn đó.
Và nguyên nhân là do chúng ta đang sống trên một hành tinh đang được đô thị hóa một cách nhanh chóng
đó có lẽ không phải là tin mới đối với chúng ta.
Tuy nhiên, đôi khi thật khó khăn để đề cập tới mức độ của việc đô thị hóa này.
Cho đến giữa thế kỷ này, chúng ta sẽ có khoảng 8 tỷ người -- có thể hơn thế -- những người sống tại những thành phố hoặc trong phạm vi một ngày đi lại.
Chúng ta sẽ quá tập trung tại những thành phố.
Để cung cấp loại năng lượng cần thiết cho 8 tỷ người sống tại các thành phố phần nào giống với những thành phố mà những người trong chúng ta ở vùng bắc bán cầu đang sống hiện nay, chúng ta sẽ phải sản xuất một lượng năng lượng khổng lồ.
Và rất có thể chúng ta không đủ khả năng để tạo ra lượng năng lượng sạch lớn như vậy
Vì vậy nếu chúng ta thảo luận một cách nghiêm túc về giải quyết vấn đề thay đổi khí hậu trên một hành tinh đang được đô thị hóa, chúng ta cần phải tìm giải pháp ở những nơi khác.
Giải pháp, trên thực tế, có thể ở trong tầm tay hơn là chúng ta nghĩ. Bởi vì tất cả những thành phố mà chúng ta đang xây dựng đều có thể là những cơ hội.
Mỗi thành phố xác định một cách rõ ràng các cư dân thành phố sẽ tiêu thụ bao nhiêu năng lượng.
Chúng ta thường nghĩ về tiêu thụ năng lượng như là một việc mang tính hành vi -- giống như tôi lựa chọn bật chiếc đèn này -- nhưng thực sự, lượng năng lượng khổng lồ mà chúng ta tiêu thụ đã được xác định từ trước bởi tính chất của những cộng đồng và thành phố mà chúng ta sống.
Hôm nay tôi sẽ không đưa ra thật nhiều những biểu đồ nhưng nếu tôi có thể tập trung dù chỉ một chút vào điều đó, nó sẽ thực sự cho chúng ta thấy rất nhiều những điều chúng ta cần biết -- đó đơn giản là nều bạn nhìn vào, chẳng hạn giao thông, một nguồn chính của khí thải môi trường có một mối liên hệ trực tiếp giữa việc một thành phố đông đúc là như nào và lượng khí thải mà cư dân thành phố đó thải ra không khí.
Và sự tương quan, tất nhiên, là những nơi có mật độ cao hơn thường có lượng khí thải thấp hơn -- đó là điều không khó để hình dung, nếu các bạn nghĩ về nó.
Một cách căn bản, chúng ta thay thế, trong cuộc sống, sự tiếp cận với những thứ mà chúng ta muốn.
chúng ta ra ngoài và nhảy vào trong xe rồi chúng ta lái xe từ nơi này sang nơi khác.
Và chúng ta căn bản là sử dụng sự chuyển động để đến những nơi chúng ta cần.
Nhưng khi chúng ta sống trong một cộng đồng có mật độ cao hơn, đột nhiên, điều chúng ta tìm thấy, tất nhiên, là những thứ chúng ta cần thì ở gần.
vì một chuyến đi bền vững nhất là chuyến đi mà bạn không bao giờ phải khởi hành ngay từ đầu đột nhiên cuộc sống của chúng ta bỗng nhiên trở bền vững hơn
Và đương nhiên chúng ta có thể tăng mật độ của những cộng đồng xung quanh chúng ta
Một số nơi đang làm điều đó với những khu sinh thái mới, phát triển những khu phụ cận mới ổn định, đó là những công việc tuyệt vời nếu bạn có thể làm được. Nhưng phần lớn thời gian, cái mà chúng ta thảo luận, trên thực tế, là tái cấu trúc lại các kết cấu đô thị mà chúng ta đã có.
Và như vậy chúng ta đang nói về những thứ như phát triển theo kiểu lấp chỗ trống: những thay đổi rất nhỏ cho những tòa nhà, cho những nơi mà chúng ta đang phát triển.
Sự bổ sung đô thị: tạo ra các khoảng không gian và cách sử dụng khác nhau từ những địa điểm vốn sẵn có.
chúng ta đang ngày càng nhận ra rằng chúng ta thậm chí chẳng cần bao phủ toàn bộ thành phố.
thay vào đó cái mà chúng ta cần là một sự bao phủ trung bình mà tăng theo cấp độ mà ở đó chúng ta không đi lại quá nhiều và cả những việc tương tự.
Và điều đó có thể thực hiện bằng cách nâng cao mật độ bao phủ ở những nơi nhất định
Các bạn có thể liên tưởng về chúng như những cột lều thực sự nâng cao mật độ bao phủ toàn bộ thành phố.
Và chúng ta nhận ra khi chúng ta thực hiện nó, Chúng ta thực tế có thể cho một số địa điểm siêu dày đặc vào trong giới hạn những khoảng không gian rộng hơn điều này có thể thoải mái hơn một chút và đạt được cùng một kết quả.
Hiện tại chúng ta có thể nhận ra rằng có những địa điểm mà thực sự, thực sự là rất dày đặc và người ta vẫn còn bám vào những chiếc xe của họ, nhưng thực tế là,nhìn bao quát cái mà chúng ta thấy khi có quá nhiều người với nhau trong cùng một điều kiện là một hiệu ứng ngưỡng (chuẩn bị cho sự thay đổi) , khi mọi người đơn giản là ngừng việc di chuyển quá nhiều, và ngày càng nhiều người như thế nếu họ được tập trung ở những nơi mà họ cảm thấy như ở nhà, và bỏ đi những chiếc xe của mình.
đây là một sự tiết kiệm năng lượng cực kỳ, cực kỳ lớn, vì thứ xuất phát từ những ống xả, chỉ là sự bắt đầu của câu chuyện về khí thải từ xe hơi
Chúng ta có sự sản xuất xe hơi , sự huỷ bỏ chúng tất cả các bãi đậu xe và đường cao tốc và khác nữa.
Khi bạn thoát khỏi chúng vì mọi người thực sự không sử dụng chúng nữa bạn nhận thấy mình thực sự có thể cắt bớt lượng khí thải xuất phát từ phương tiện giao thông đến mức độ 90 phần trăm.
Và mọi người đang theo xu hướng này.
Khắp thế giới, chúng ta thấy rằng ngày càng có nhiều người đi theo xu hướng sống này.
Họ nói rằng nó chuyển từ ý tưởng về một ngôi nhà trong mơ sang một vùng sống trong mơ.
và khi bạn chồng chúng lên với các loại hình thông tin liên lạc ở khắp nơi mà chúng ta bắt đầu thấy, cái bạn thấy, thực tế là ngày càng nhiều lối vào không gian
Một trong số đó là giao thông.
Đây là tấm bản đồ phóng đại, cho tôi biết, trong tình huống này, tôi có thể đi được bao xa từ nhà trong 30 phút sử dụng phương tiện giao thông công cộng.
Một trong số chúng là việc đi bộ. Nó cũng không hẳn đã hoàn hảo.
Đây là Bản đồ Đường bộ Google.
Tôi hỏi làm thế nào để tới được đường lớn Ridgeway và nó cho biết tôi nên đi thẳng qua Guernsey.
Nó cho tôi biết lộ trình này tuy có lẽ hơi thiếu mất vỉa hè và đường dành cho người đi bộ.
(tiếng cười) Nhưng công nghệ thông tin đang ngày càng tiến bộ hơn, Và chúng ta đang bắt đầu tiếp cận với loại hướng dẫn chỉ đường này
Và như chúng ta đã biết trước đó, tất nhiên, chúng tôi cũng học được cách làm thế nào để đặt thông tin lên các đối tượng ngẫu nhiên.
Những thứ mà chẳng có nguồn phát nào bên trong, Chúng tôi cũng học cách làm thế nào để thêm vào trong các hệ thống ký hiệu và điều hướng này.
Cái phần mà chúng ta đang tìm kiếm đó là cái mà chúng ta cho là điểm chính yếu của quá trình sản xuất và tiêu dùng, để có một đống thứ, thực tế không phải là cách chúng ta thực sự sống tốt nhất trong môi trường mật độ cao
Cái mà chúng ta đang tìm kiếm là cái mà chúng ta muốn là chìa khóa dẫn đến khả năng của sự vật.
Ví dụ ưa thích của tôi là cái khoan. Có ai ở đây sở hữu một cái khoan, một cái khoan máy ở nhà không?
Ok. Tôi cũng có.
Trung bình một cái khoan được sử dụng khoảng 6 đến 20 phút trong suốt quá trình sử dụng, phụ thuộc vào người bạn hỏi.
Và nên cái chúng ta làm là chúng ta mua những chiếc khoan này mà chứa đựng khả năng tiềm ẩn của hàng nghìn lần khoan, dùng một đến hai lần để tạo một cái lỗ trên tường và đặt chúng xuống.
tôi muốn chỉ ra cho các bạn những thành phố của chúng ta là phần năng lực thừa dự trữ này.
trong khi chúng ta đang thử và tìm hiểu những cách mới để sử dụng các khả năng đó -- như là nấu ăn và làm băng điêu khắc hay là thậm chí một cú đánh mafia -- cái mà chúng ta có lẽ sẽ tìm ra đó là, thực tế, chuyển các sản phẩm đó đưa vào các dịch vụ mà chúng ta có quyền sử dụng khi chúng ta muốn, là hướng đi thông minh hơn nhiều
Và thực tế, thậm chí chính khoảng không được đưa vào dịch vụ.
Chúng ta đang nhận ra rằng mọi người có thể chia sẻ cùng những khoảng không giống nhau, làm những thứ với các không gian còn khuyết.
Các toà nhà đang dần trở thành các gói dịch vụ.
Nên chúng ta có những thiết kế mới. đang giúp chúng ta sử dụng tốt hơn các loại máy móc gây tiêu tốn năng lượng -- như là sưởi nóng, làm mát -- và chuyển chúng thành những thứ mà chúng ta tránh tiêu tốn năng lượng vào.
chúng ta chiếu sáng các tòa nhà bằng ánh sáng ban ngày.
Làm mát bằng gió. Làm nóng bằng ánh sáng mặt trời.
Thực tế, khi chúng ta sử dụng tất cả những thứ này, cái mà chúng ta tìm ra, trong một số trường hợp,là năng lượng sử dụng trong các tòa nhà có thể giảm tới 90 phần trăm.
Mà đưa đến một hiệu ứng ngưỡng khác Tôi thích gọi là lò sưởi vô dụng, khá là đơn giản, Nếu bạn có một toàn nhà mà không cần làm ấm bằng lò sưởi, bạn tiết kiệm được một đống tiền trước mắt.
Những thứ này thực tế là rẻ hơn những thứ khác tương tự .
Hiện tại khi chúng ta nhìn vào khả năng cắt giảm sử dụng sản phẩm, phương tiện giao thông, cắt giảm sử dụng năng lượng của các tòa nhà, chúng thật tuyệt vời, nhưng vẫn còn sót một số điều.
Và nếu muốn các thành phố của chúng ta thực sự bền vững, Chúng ta cần suy nghĩ khác biệt một chút.
Đây là một cách làm.
Đây là cơ quan truyền giáo của Vancouver về như thế nào là một thành phố xanh.
Và dĩ nhiên có rất nhiều người đã tâm niệm ý tưởng mà về một thành phố vững bền được bao phủ bởi màu xanh.
Nên chúng ta có những tầm nhìn như thế này.
Như thế này. Như thế này.
Hiện tại những dự án này là ổn, nhưng chúng thực sự đang bỏ quả vấn đề quan trọng mà không phải là về những cái lá ở trên, nó là về cái hệ thống bên dưới.
chẳng hạn chúng có giữ được nước mưa để mà chúng ta có thể giảm bớt lượng nước sử dụng?
Nước là nguồn năng lượng dồi dào.
Liệu chúng, có lẽ, bao gồm cả các cơ sở hạ tầng xanh, để chúng ta có thể kiểm soát và nước chảy ra khỏi các ngôi nhà chúng ta rửa trôi và thải lọc chúng và nuôi lớn cây cối trong thành phố?
Liệu chúng có gắn kết chúng ta trở lại với hệ thống xanh xung quanh chúng ta bằng cách, như là, nối chúng ta với các dòng sông và cho một sự phục hồi?
Họ có cho phép quá trình thụ phấn, các con đường của loài thụ phấn nơi mà các loài ong, bướm và tương tự có thể quay trở lại các thành phố của chúng ta?
Liệu chúng thậm chí có thể giải quyết các vấn đề mà liên quan đến phế thải thực phẩm, chất xơ và khác nữa, đưa chúng trở lại trong đất và cô lập khí cácbon -- thải loại khí cacbon trong quá trình sử dụng các thành phố của chúng ta ?
Tôi muốn xác nhận với các bạn rằng tất cả những điều này không chỉ có khả năng, chúng vẫn đang được thực hiện bây giờ, và đó là là một việc quá tốt.
Vì ngay bây giờ, nền kinh tế của chúng ta về mọi mặt vận hành như điều mà Paul Hawken đã nói, ''bằng cách lấy trộm tương lai, bán ở hiện tại và gọi nó là GDP''.
Và nếu chúng ta có 8 tỉ khác hoặc bảy tỉ, hay sáu tỉ, thậm chí, con người, sống trên một hành tinh nơi mà các thành phố của họ cũng đánh cắp tương lai, chúng ta đang mất tương lai thực sự nhanh chóng.
Nhưng nếu chúng ta suy nghĩ khác đi, Tôi nghĩ, thực tế, chúng ta có thể có những thành phố mà không chỉ có lượng khí thải bằng không, mà cả những khả năng không giới hạn khác nữa.
Cám ơn các bạn rất nhiều
(Vỗ tay)
Từ rất lâu mà tôi có thể nhớ, Tôi đã cảm nhận được một sự kết nối sâu sắc với động vật và với đại dương.
Vào cái tuổi ấy, thần tượng của cá nhân tôi là chú cá heo Flipper.
Và khi lần đầu tiên tôi biết về những loài có nguy cơ tuyệt chủng, tôi đã thực sự đau khổ khi biết rằng mỗi ngày qua đi, nhiều động vật đã bị xóa sổ khỏi bề mặt trái đất này mãi mãi.
Và tôi muốn làm một điều gì đó để giúp nhưng tôi luôn tự hỏi một người có thể làm được gì để tạo ra sự khác biệt?
Và có thể sẽ mất 30 năm, nhưng cuối cùng tôi đã có lời giải đáp cho câu hỏi đó.
Khi những hình ảnh đau lòng về những chú chim chìm trong dầu cuối cùng đã bắt đầu xuất hiện năm ngoái từ Vịnh Mexico trong vụ tràn dầu kinh khủng của BP, một nhà sinh học người Đức tên là Silvia Gaus đã được trích dẫn nói rằng "Chúng ta đơn giản nên giết để giải thoát đau đớn cho tất cả những chú chim dính dầu bởi vì các nghiên cứu đã chỉ ra rằng có ít hơn một phần trăm trong số chúng sống sót sau khi được thoát ra."
Và tôi hoàn toàn không đồng ý.
Hơn thế nữa, tôi tin rằng mỗi động vật bị dính dầu xứng đáng có một cơ hội sống thứ hai.
Và tôi muốn cho bạn biết tại sao tôi cảm thấy mạnh mẽ trong việc này.
Vào ngày 23 tháng 6 năm 2000, một con thuyền tên là Treasure bị chìm ở ngoài khơi bờ biển Capetown, Nam Phi tràn 1.300 tấn dầu đã làm ô nhiễm môi trường sống của gần một nửa số lượng chim cánh cụt châu Phi.
Bây giờ, con tàu đã chìm giữa đảo Robben về phía nam và đảo Dassen về phía bắc. Và đây là hai trong số những hòn đảo sinh sống chính của chim cánh cụt.
Và chính xác trước đó sáu năm, ba ngày vào ngày 20 tháng 6 năm 1994, một con thuyền tên là Apollo đã chìm gần đảo Dassen phủ dầu 10.000 con chim cánh cụt một nửa số chúng đã chết.
Bây giờ, khi tàu Treasure chìm năm 2000, đây chính là cao điểm của mùa sinh sản tốt nhất mà các nhà khoa học đã ghi nhận được về chim cánh cụt châu Phi-- một loài vào lúc đó được liệt vào một trong những loài có nguy cơ tuyệt chủng.
Và chẳng bao lâu, gần 20.000 con chim cánh cụt đã bị bao phủ bởi thứ dầu độc hại này.
Và một trung tâm cứu hộ chim biển địa phương, tên là SANCCOB ngay lập tức đã triển khai một đợt giải cứu qui mô -- và cuộc giải cứu này đã trở thành cuộc giải cứu động vật lớn nhất đã từng thực hiện.
Và khi đó, tôi đang làm việc trên đường phố.
Tôi đã là một người chăm sóc chim cánh cụt tại Vườn sinh vật biển New England.
Và chính xác cách ngày hôm qua 11 năm, chuông điện thoại đã reo ở văn phòng chim cánh cụt.
Và với cuộc gọi đó, cuộc đời tôi đã thay đổi mãi mãi.
Đó là Estelle van der Meer gọi từ SANCCOB, nói rằng, "Xin hãy đến giúp.
Chúng tôi có hàng ngàn con chim cánh cụt bị nhiễm dầu và hàng ngàn tấm lòng của những tình nguyện viên nhưng họ hoàn toàn không có kinh nghiệm.
Và chúng tôi cần những chuyên gia về chim cánh cụt đến để hướng dẫn và quản lý họ."
Vì vậy, hai ngày sau, Tôi đã lên máy bay đến Capetown với một đội ngũ các chuyên gia về chim cánh cụt.
Và hình ảnh bên trong tòa nhà này là kinh khủng và kỳ quái.
Sự thật, nhiều người đã so sánh nó với một khu vực chiến tranh.
Và tuần trước, một bé gái 10 tuổi đã hỏi tôi, "Cô cảm thấy như thế nào khi lần đầu tiên bước vào tòa nhà đó và nhìn thấy quá là nhiều những con chim cánh cụt nhiễm dầu?"
Và đây là những gì đã xảy ra.
Tôi ngay lập tức được đưa trở lại cái khoảng khắc thời gian đó.
Chim cánh cụt là loài rất hay kêu và thực sự, thực sự ồn ào. Và vì vậy, tôi xác định trước để bước vào tòa nhà và sẵn sàng cho những âm thanh chói tai của tiếng còi, tiếng kêu inh tai, tiếng quác quác,
nhưng ngược lại, khi chúng tôi bước qua cánh cửa và vào bên trong tòa nhà, đó là một sự im lặng đến kỳ lạ.
Vâng, nó quá rõ ràng đây là những con chim đã bị căng thẳng, bị bệnh và bị tổn thương.
Điều đáng chú ý khác là con số tuyệt đối những tình nguyện viên.
Lên đến 1000 người mỗi ngày đã đến trung tâm cứu hộ này.
Và cuối cùng, suốt quá trình giải cứu này, hơn 12.500 tình nguyện viên đã từ khắp mọi nơi trên thế giới đến Capetown để giúp giải cứu những con chim này.
Và điều đáng ngạc nhiên là không một ai trong họ phải có mặt ở đó --
nhưng họ đã ở đó.
Vì vậy, đối với một vài người trong số chúng tôi ở đó với vai trò chuyên môn, thì phản ứng tình nguyện khác thường này đối với tai họa động vật này là sự cảm động sâu sắc và đầy nhiệt huyết.
Vì vậy, vào ngày sau khi chúng tôi đến, hai trong số chúng tôi đến từ vườn sinh vật biển đã được chuyển đến phòng số 2.
Và phòng số 2 có hơn 4000 chim cánh cụt dính dầu trong đó.
Bây giờ xin các bạn nhớ cho, ba ngày trước đó, chúng tôi có 60 con chim cánh cụt được chăm sóc. Nên chúng tôi đã hoàn toàn quá tải và một chút lo sợ -- ít nhất là tôi.
Cá nhân mà nói, tôi thực sự không biết rằng tôi có đủ khả năng để thực hiện cái công việc khổng lồ này không.
Và nói chung, chúng tôi thực sự không biết là mình có thể hoàn thành việc này hay không.
Bởi vì tất cả đều biết rằng chỉ trước đó 6 năm, một nửa số chim cánh cụt đã bị dính dầu và được giải cứu nhưng chỉ một nửa trong số chúng đã sống sót.
Vì vậy, với khả năng của con người có thể cứu được số chim cánh cụt nhiều như thế này không?
Chúng tôi, đơn giản là đã không biết được. Nhưng điều làm chúng tôi hy vọng
chính là những tình nguyện viên tận tụy và dũng cảm -- ba trong số họ ở đây là là lực lượng cho chim cánh cụt ăn.
Và bạn có thế để ý thấy rằng họ mang những găng tay rất dày.
Và điều bạn nên biết về chim cánh cụt châu Phi là chúng có những chiếc mỏ sắc như dao cạo.
Và ngay bây giờ, cơ thể của chúng tôi đã bị phủ đầy từ đầu đến ngón chân với những vết thương nham nhở được gây ra bởi những chú chim sợ hãi.
Bây giờ, vào ngày sau khi chúng tôi đến, một cuộc khủng hoảng mới bắt đầu.
Vết dầu loang bây giờ đã lan rộng về phía bắc đến đảo Dassen, và những nhà cứu hộ tuyệt vọng, bởi vì họ biết nếu dầu ập đến, thì sẽ không thể cứu thêm được bất kỳ con chim dính dầu nào nữa.
Và thực sự không có giải pháp nào tốt cả.
Nhưng rồi cuối cùng, một trong những nhà nghiên cứu đã bật ra một ý tưởng điên rồ.
Anh ấy nói, " Được rồi, tại sao chúng ta không cố gắng và tập hợp những con chim đang chịu sự nguy hiểm về dầu nhất""-- họ đã gom 20.000 con -- "và chúng ta sẽ đưa chúng đi xa 500 dặm trên bờ biển tới cảng Elizabeth trong những chiếc xe tải thoáng khí và rồi thả chúng xuống vùng nước sạch ở đó và rồi để chúng tự bơi về nhà."
(Cười) Do đó, ba trong số những con chim cánh cụt -- Peter, Pamela và Percy -- được mang những chiếc thẻ vệ tinh. Và các nhà nghiên cứu đã làm dấu may mắn và hy vọng rằng đúng vào lúc chúng trở về nhà, dầu đã được dọn sạch ở hòn đảo của chúng. Và may mắn thay, ngày chúng về đến,
dầu đã được dọn sạch.
Vâng, đó chính là một vụ cá cược lớn, nhưng nó đã được đền đáp.
Và vì vậy, bây giờ họ đã biết rằng họ có thể sử dụng chiến lược này cho những vụ tràn dầu trong tương lai.
Vâng, trong cuộc giải cứu cuộc sống hoang dã, cũng như trong đời sống chúng ta học từ những kinh nghiệm trước đó, và chúng ta học từ cả những thành công cũng như thất bại của chúng ta.
Và vấn đề chính rút ra được từ cuộc giải cứu Apollo Sea và năm 94 là phần lớn những con chim cánh cụt đó đã chết do việc sử dụng vô tình những chiếc xe tải và những chiếc hộp vận chuyển thông khí kém -- bởi vì họ đơn giản đã không được chuẩn bị để vận chuyển quá nhiều chim cánh cụt dính dầu cùng một lúc.
Vì vậy, trong sáu năm giữa hai vụ tràn dầu này, họ đã sản xuất hàng ngàn chiếc hộp thông khí tốt.
Và kết quả, trong cuộc giải cứu Treasure, chỉ có 160 con chim cánh cụt bị chết trong quá trình vận chuyển, so với con số 5000.
Vì vậy, chỉ riêng điều này đã là một chiến thắng vĩ đại.
Một số chuyện khác học được từ cuộc giải cứu Apollo là cách huấn luyện những con chim cánh cụt để chúng có thể thoải mái lấy cá từ tay, sử dụng những chiếc hộp huấn luyện này.
Và chúng tôi đã sử dụng lại những kỹ thuật này trong cuộc giải cứu Treasure.
Nhưng có một điều thú vị đáng chú ý trong quá trình huấn luyện.
Những con chim cánh cụt đầu tiên có thể tự ăn được là những con có mang một tấm kim loại trên cánh của chúng từ vụ tràn dầu Apollo Sea sáu năm trước đó.
Vì vậy, chim cánh cụt cũng học từ những kinh nghiệm trước đó.
Vâng, tất cả những con chim cánh cụt đó đã phải được làm sạch sẽ dầu trên cơ thể của chúng. Và cần hai người trong ít nhất một giờ đồng hồ
chỉ để làm sạch cho 1 con chim cánh cụt.
Và khi bạn làm sạch một con chim cánh cụt, điều đầu tiên là bạn phải xịt nó với một chiếc máy tẩy nhờn.
Và đây là điều đem tôi đến một câu chuyện thú vị từ cuộc giải cứu Treasure.
Khoảng một năm trước vụ tràn dầu này, một sinh viên 17 tuổi đã phát minh ra một chiếc máy tẩy nhờn.
Và họ đã sử dụng nó rất thành công ở SANCCOB, vì vậy, họ bắt đầu sử dụng nó trong cuộc giải cứu Treasure.
Nhưng chưa được bao lâu thì không còn chiếc máy tẩy nhờn nào nữa.
Do đó, trong cơn hốt hoảng, Estelle từ SANCCOB đã gọi điện cho cậu sinh viên và nói, "Xin cậu hãy làm thêm nhiều chiếc máy hơn nữa."
Vâng, cậu ấy đã chạy đến phòng thí nghiệm và sản xuất đủ số để làm sạch toàn bộ số chim còn lại.
Vì vậy, tôi chợt nghĩ thật là một điều tuyệt vời khi một thiếu niên đã phát minh ra một sản phẩm giúp cho việc giải cứu cuộc sống của hàng ngàn động vật.
Vâng, điều gì đã xảy ra với 20.000 con chim cánh cụt bị dính dầu đó?
Và Silvia Gaus có đúng không? Chúng ta có nên giết để giải thoát đau đớn
tất cả những con chim bị dính dầu vì dù sao phần lớn trong số chúng cũng sẽ chết?
Vâng, cô ấy đã hoàn toàn sai.
Sau một nửa triệu giờ đồng hồ lao động tình nguyện vất vả, hơn 90% những con chim cánh cụt dính dầu đã thành công trở về với tự nhiên.
Và chúng tôi biết được từ những nghiên cứu tiếp theo rằng chúng đã sống đủ dài như những con chim cánh cụt chưa bao giờ dính dầu, và sinh sản hầu như thành công.
Hơn thế nữa, khoảng 3000 con chim cánh cụt non đã được cứu và nuôi dưỡng.
Và lần nữa, chúng tôi biết được từ việc theo dõi dài hạn rằng những con chim non được người nuôi dưỡng sống đến trưởng thành và tuổi sinh sản nhiều hơn những con chim non do chính cha me chúng nuôi dưỡng. Vì vậy, với kiến thức này
SANCCOB có một dự án giúp đỡ chim non. Và mỗi năm họ giải cứu và nuôi lớn những chú chim non bị lạc bố mẹ. Và họ có một tỷ lệ rất ấn tượng 80% thành công
Và điều này là cực kỳ quan trọng Bởi vì, cách đây một năm, chim cánh cụt châu Phi đã được tuyên bố là có nguy cơ tuyệt chủng.
Và chúng có thể tuyệt chủng trong dưới 10 năm, nếu chúng ta không làm một điều gì đó ngay từ bây giờ để bảo vệ chúng.
Vâng, tôi đã học được điều gì từ những kinh nghiệm sâu sắc và không thể quên được này?
Một cách cá nhân, tôi đã biết được rằng tôi có khả năng xử lý nhiều hơn những gì tôi mơ ước có thể.
Và tôi học được rằng một người có thể tạo ra một sự khác biệt lớn.
Hãy nhìn vào cậu thiếu niên 17 tuổi.
Và khi chúng ta đến với nhau làm việc như một, chúng ta có thể đạt được những kỳ tích.
Và thực sự, trở thành một phần của những điều lớn hơn chính bản thân bạn rất nhiều là trải nghiệm bổ ích nhất mà bạn có thể có.
Vì vậy, tôi muốn để các bạn tự rút ra kết luận và thách thức, tùy các bạn.
Nhiệm vụ của tôi, một người phụ nữ chim cánh cụt là nâng cao nhận thức và kinh phí để bảo vệ chim cánh cụt,
nhưng tại sao các bạn quan tâm về chim cánh cụt?
Vâng, bạn nên quan tâm bởi vì, chúng là một loài dự báo.
và chỉ cần đặt, nếu chim cánh cụt chết, có nghĩa là đại dương của chúng ta đang chết,
và chúng ta cuối cùng cũng sẽ bị ảnh hưởng, bởi vì như Sylvia Earle nói, "Các đại dương là hệ thống hỗ trợ cho sự sống của chúng ta"
Và có hai mối nguy hiểm chính đối với chim cánh cụt hiện nay là nạn đánh bắt quá mức và sự nóng lên toàn cầu. Và đây là hai điều
mà mỗi chúng ta thực sự có sức mạnh để làm điều gì đó.
Vì vậy, nếu mỗi chúng ta làm một phần, cùng với nhau, chúng ta có thể tạo ra một sự khác biệt, và chúng ta có thể bảo vệ chim cánh cụt thoát khỏi sự tuyệt chủng.
Con người đã luôn là mối đe dọa lớn nhất đối với chim cánh cụt, nhưng giờ chúng ta là hy vọng duy nhất của chúng. Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi thực sự quan tâm đến những điều gì đang diễn ra trên thế giới này
Và tôi không thể hiểu được Nghèo đói, sự phá hoại, giết hại những người vô tội.
Để có thể hiểu được ý nghĩa của những điều đó thật không dễ chút nào.
Khi tôi 12 tuổi, tôi đã trở thành một diễn viên.
Tôi đứng chót lớp. Tôi không đạt được chứng chỉ nào hết.
Họ nói rằng tôi mắc chứng khó đọc.
Thực ra thì tôi cũng có khả năng.
Tôi được điểm D trong giờ làm gốm, là thứ duy nhất tôi có được-- nhưng lại hoàn toàn hữu ích.
Và việc đáng quan tâm là mọi thứ xuất phát từ đâu.
Và sau đó, trở thành một diễn viên, tôi đã làm nhiều thứ khác nhau. Và tôi đã cảm nhận ý nghĩa của việc mà tôi làm không tốt như mong đợi, nhưng chắc chắn phải hơn như thế.
Lúc đó, tôi đọc một cuốn sách của Frank Barnaby, một nhà vật lý hạt nhân tuyệt vời, và ông ta nói rằng phương tiện truyền thông có trách nhiệm, rằng tất cả những khía cạnh của xã hội có một trách nhiệm để cùng nhau cố gắng và thúc đẩy mọi thứ đi lên.
Điều đó đã hấp dẫn tôi, bởi vì tôi đã gắn bó với cái máy quay hầu hết cả cuộc đời tôi.
Và sau đó tôi đã nghĩ, ừh, tôi nên làm điều gì đó.
Có lẽ tôi có thể trở thành một nhà làm phim.
Có lẽ tôi có thể dùng các thể loại phim một cách ý nghĩa để bằng cách nào đó tạo một sự khác biệt.
Có lẽ là nhũng thay đổi nhỏ mà tôi có thể giúp được.
Do đó tôi bắt đầu nghĩ về hòa bình, và tôi đã thực sự, như tôi đã nói, rất cảm động vì những hình ảnh này, khi cố gắng hiểu ra ý nghĩa của chúng.
Liệu rằng tôi có thể nói với những người lớn tuổi hơn và hiểu biết hơn họ sẽ nói cho tôi cách họ cảm nhận những điều đang diễn ra?
Bởi vì nó rõ ràng là đáng sợ một cách khủng khiếp.
Nhưng tôi nhận ra, do từng tiếp xúc với nhiều thứ với tư cách là một diễn viên rằng những bài phát biểu hay thôi là không đủ, rằng phải có những ngọn núi cần phải vượt qua, rằng phải là cần những thành trình mà tôi thực hiện.
Và nếu tôi thực hiện cuộc hành trình này, dù là nó thành công hay thất bại, nó thực sự chẳng liên quan.
Vấn đề là tôi sẽ có những thứ cần thiết để tạo nên những câu hỏi -- Có phải nhân loại vốn là độc ác?
Có phải sự hủy hoại của thế giới là không thể tránh khỏi? Chúng ta có nên có con cái hay không?
Có phải đó là trách nhiệm phải làm?
Vân vân... Do đó tôi nghĩ về hòa bình, và rồi tôi suy nghĩ, nơi nào là điểm bắt đầu của hòa bình?
Và đó là khi tôi có ý tưởng.
Không có điểm bắt đầu cho hòa bình.
Không có ngày của thế giới thống nhất.
Không có ngày của sự hợp tác trao đổi văn hóa.
Không có ngày nhân loại đến với nhau, rũ bỏ mọi thứ mà chỉ chia sẻ với nhau -- rằng chúng ta cần phải hợp sức lại và rằng nếu chúng ta thống nhất và chúng ta hợp tác trao đổi văn hóa, đó có thể là chìa khóa cho sự tồn tại của nhân loại
Điều đó có thể dịch chuyển mức độ ý thức xung quanh những vấn đề cơ bản mà con người đối diện -- nếu chúng ta làm điều đó chỉ trong một ngày.
Rõ ràng rằng chúng ta không có tiền.
Tôi đang sống cùng mẹ tôi.
Và tôi bắt đầu viết thư tới mọi người.
Các bạn nhanh chóng nhận ra thứ các bạn cần làm để giải nghĩa những điều đó.
Làm như thế nào bạn tạo ra một ngày bình chọn bởi mỗi cá nhân đứng đầu trên thế giới để tạo nên ngày ngừng bắn, không bạo lực đầu tiên, ngày 21 tháng 9?
Và tôi muốn đó là ngày 21 tháng 9 vì nó là con số yêu thích của ông nội tôi
Ông ấy là một tù nhân chiến tranh
Ông ấy nhìn thấy boom rơi ở Nagasaki.
Điều này đầu độc máu ông ấy. Ông mất khi tôi lên 11.
Vì vậy ông như người anh hùng của tôi.
Và là lý do 21 là con số 700 người đàn ông ra đi, 23 người trở lại, hai người mất trên thuyền và 21 đến được đất liền.
Và đó là điều tại sao tôi muốn là ngày 21 tháng 9.
Chúng tôi bắt đầu cuộc hình trình này, và chúng tôi đã triển khai năm 1999
Và chúng tôi đã viết tới những người đứng đầu nhà nước, những đại sứ của họ, Giải thưởng Nobel hòa bình, tổ chức phi chính phủ, những đức tin, các tổ chức khác nhau -- viết tới mọi người.
Và rất nhanh, vài lá thư bắt đầu trở lại.
Và chúng tôi bắt đầu gây dựng
Và tôi nhớ lá thư đầu tiên.
Một trong số những lá thư đầu tiên từ Đạt Lại Lạt Ma.
Và tất nhiên chúng tôi đã không có tiền, chúng tôi chơi ghita và kiếm tiền cho những tem thư chúng tôi gửi đi
Một lá thư đến từ Đạt Lại Lạt Ma nói rằng, "Đây là một điều tuyệt vời. Hãy đến và gặp tôi.
Tôi sẽ nói với anh về ngày đầu tiên của hòa bình."
Và tôi đã không có tiền cho chuyến bay.
Và tôi gọi ngài Bob Ayling, CEO của hãng hàng không Anh lúc đó và nói rằng, "Chào bạn, chúng tôi có lời mời.
Anh có thể cho tôi một chuyến bay không? Vì chúng tôi muốn đi gặp ông ta."
Và tất nhiên, chúng tôi đã đi và gặp ông ấy, thật tuyệt vời.
Và rồi Giáo sư Oscar Arias đến
Xin được quay trở lại slide trước, vì khi chúng tôi khởi đầu nó năm 1999 -- ý tưởng này nhằm tạo ngày ngừng bắn và không bạo lực đầu tiên -- chúng tôi đã mời hàng ngàn người.
không phải hàng ngàn -- hàng trăm người, rất nhiều người -- một đám đông, vì chúng tôi sắp thử tạo nên ngày Hòa Bình Thế Giới đầu tiên, một ngày hòa bình.
và chúng tôi đã mời mọi người, và không có ai đến từ phía nhà báo.
Đã có 114 người -- họ hầu hết là bạn và và người thân của tôi.
Và đó như là sự khởi đầu.
Nhưng điều đó không vấn đề gì vì chúng tôi đã được ghi nhận, và đó mới chính là vấn đề.
Với tôi, điều quan trọng thực sự là quá trình
không phải về kết quả cuối cùng.
Và đó là điều tuyệt với về máy ảnh.
Người ta thường nói ngòi bút mạnh hơn thanh kiếm.
Tôi nghĩ máy ảnh thì cũng vậy. Và chỉ trong khoảnh khắc khi mà mọi thứ trở nên đẹp đẽ và thực sự được tôn lên vẻ đẹp đó.
Do vậy, dù sao chúng tôi cũng đã bắt đầu hành trình
Và tại đây bạn có thể gặp những người như Mary Robinson, Tôi đã tới Geneva.
Tôi đã cắt tóc, lúc ngắn lúc dài, vì mỗi lần tôi nhìn thấy Kofi Annan, Tôi thực sự lo lắng ông ấy nghĩ rằng tôi là một hippie và tôi phải cắt tóc đi. Và đó là những gì đã diễn ra.
(Cười) Vâng, bây giờ tôi đã không lo lắng về điều này
Thế rồi Mary Robinson nói với tôi rằng "Đó là một ý tưởng đã tới thời điểm chín muồi.
Nó phải được tạo nên." Kofi Anna nói rằng, "Điều đó sẽ có lợi cho quân đội của tôi"
Tổ chức thống nhất châu Phi, vào lúc đó, lãnh đạo bởi Samlim Ahmed Salim, nói rằng: "Tôi phải cho các nước châu Phi tham gia."
Ngài Oscar Arias, người được trao giải thưởng Nobel hòa bình, tổng thống Costa Rica, nói rằng, "Tôi sẽ làm mọi điều có thể"
Do đó tôi đến gặp Amr Moussa tại các tiểu vương quốc Ả rập Xê út.
Tôi đã gặp Mandela tại các cuộc nói chuyện hòa bình Arusha Vân vân và vân vân trong khi tôi đang nghĩ làm sao để chứng tỏ ý tưởng này là thực sự có ý nghĩa.
Và sau đó chúng tôi lắng nghe mọi người. Chúng tôi được ghi nhận ở khắp mọi nơi.
Tôi đã đến 76 nước trong vòng 12 năm trở lại đây
Và tôi luôn nói với phụ nữ và trẻ em tại những nơi tôi tới.
Tôi đã ghi nhận 44.000 người trẻ tuổi.
Tôi đã ghi lại khoảng 900 giờ về những suy nghĩ của họ.
Tôi thực sự hiểu rõ những người trẻ tuổi suy nghĩ thế nào khi bạn nói với họ về ý tưởng này về thời điểm bắt đầu hành động cho một thế giới hòa bình hơn qua thơ, nghệ thuật, văn học của họ ca nhạc, thể thao của họ, mọi thứ có thể.
Và chúng tôi đã lắng nghe mọi người.
Và đó là một điều khó tin, làm việc với liên hiệp quốc
với tổ chức phi chính phủ và làm lớn mạnh vấn đề này.
Tôi đã cảm nhận thấy tôi đang đưa ra vấn đề thay mặt cộng đồng thế giới để cố gắng và tạo ra ngày này.
Và để nó mạnh mẽ hơn và cụ thể hơn, cơ hội tốt hơn mà chúng ta có để tạo dựng ngày này.
Và,rồi còn việc này, đó là nơi tôi thực sự bắt đầu bắt đầu nghĩ rằng dù bất kì chuyện gì xảy ra, điều đó chẳng có ý nghĩ gì
Nó không là hề có ý nghĩ nếu không tạo nên một ngày hòa bình
Thực tế là, nếu tôi cố gắng và điều đó không diễn ra, sau đó tôi có thể có lời tuyên bố rằng toàn thể thế giới này không mong muốn sự thống nhất. cho tới khi, tôi nhìn thấy em bé này ở Somalia
Cô bé còn nhỏ xíu với đôi chân bị nhiễm trùng nặng nề và không có thuốc kháng sinh. còn bé trai này là một người lính trẻ cậu ta nói với tôi là em đã giết người -- em khoảng 12 tuổi -- những điều này làm tôi nhận ra rằng đó không phải là một bộ phim mà tôi có thể dừng lại
Và quả thật, tại thời điểm đó có những điều rất lạ đã xảy ra với tôi một sức mạnh thúc đẩy đôi "Tôi nhất định sẽ quay phim
Nếu đó là bộ phim duy nhất tôi thực hiện Tôi vẫn sẽ tiếp tục quay cho tới khi nào điều đó trở thành hiện thực."
Bởi vì chúng tôi cần ngăn lại, chúng tôi cần làm điều gì đó khi chúng ta liên hiệp lại -- bỏ qua mọi chính trị và tôn giáo nhưng thời điểm đó tôi có chút bối rối vì còn khá trẻ.
Tôi không biết làm sao tham gia vào quá trình.
Và rồi ngày 7 tháng 9, tôi được mời tới New York.
Chính phủ Costa Rica và chính phủ Anh đưa tới hội đồng Liên hiệp quốc, với 54 đồng tài trợ, ý tưởng của một ngày "Ngừng bắn không bạo lực" như một ngày lịch cố định, ngày 21 tháng 9, và nó được đồng chấp nhận bởi tất cả nguyên thủ trên thế giới.
(Vỗ tay) Thật tuyệt, có hàng trăm người đã cùng chung tay để giúp ước mơ của tôi trở thành hiện thực.
Tôi muốn gửi lời cảm ơn đến tất cả bọn họ.
Đó là một khoảnh khắc khó tin.
Tôi ở trên đại hội đồng và nhìn xuống, cảm nhận điều đó diễn ra.
Và như tôi đã đề cập, khi điều đó bắt đầu chúng tôi đang ở Globe, và không có báo chí.
Và giờ tôi đang nghĩ, "Ồ, báo chí sẽ thực sự lắng nghe câu chuyện này."
Bất ngờ thay, chúng tôi bắt đầu thể chế hóa ngày này.
Kofi Annan đã mời tôi vào một buổi sáng ngày 11 tháng 9. để làm một cuộc họp báo.
Và lúc 8 giờ 00 khi tôi đứng ở đó
Và tôi đang đợi ông ta xuống, và tôi biết ông ta đang đi theo hướng của mình.
Nhưng rõ ràng là ông ấy không bao giờ xuống. Tuyên bố không bao giờ được đưa ra.
Thế giới chưa từng được kể rằng có một ngày ngừng bắn và không bạo lực toàn cầu.
Và nó rõ ràng là một khoảnh khắc bi thảm cho hàng ngàn người bị mất cuộc sống của họ, và sau đó lá kéo theo toàn bộ thế giới.
Điều đã không bao giờ diễn ra.
Và tôi nhớ về suy nghĩ: "Chính vì những sự thảm khốc này mà chúng ta thậm chí phải làm chăm chí hơn.
Và chúng tôi phải làm ngày này trở thành hiện thực
Nó đã được tạo ra nhưng chưa có bất kì ai biết.
Nhưng chúng tôi phải tiếp tục hành trình này, và chúng tôi phải nói với mọi người, và chúng tôi phải chứng tỏ nó sẽ hiệu quả.
Và tôi đã dời New York một cách không mong muốn, nhưng đã được tiếp thêm sức mạnh
Và tôi thấy ngập tràn cảm hứng bởi vô số các khả năng giả sử ngày ấy đã thành sự thật, có thể chúng tôi không thể thấy được những điều như thế.
tôi nhớ đưa bộ phim này ra và gặp những người hoài nghi.
Tôi chiếu phim, và tôi nhớ ở Israel và nó chắc bị chắc chắn bị hủy hoại. bởi một số kẻ đã xem bộ phim -- rằng đó chỉ là một ngày hòa bình, điều đó chẳng có ý nghĩa gì cả.
Điều đó sẽ không có hiệu lực, bạn sẽ không ngăn cuộc chiến tại Afghanistan; Taliban sẽ không lắng nghe, vân vân.
Đó chỉ là hình tượng hóa.
Và nó còn tệ hơn nhiều hơn điều thực sự chỉ diễn ra theo nhiều hướng khác nhau bởi vì nó không thể không trở thành sự thật.
Tôi nên phát biểu ở Somalia, Burundi, Gaza, bờ Tây, Ấn Độ, Sri Lanka, Congo, dù là bất cứ nơi đâu và tất cả họ sẽ nói rằng: "Nếu anh có thể tạo một của sổ của cơ hội, chúng tôi có thể viện trợ, có thể tiêm chủng cho trẻ em.
Trẻ em có thể đứng đầu kế hoạch của họ.
Họ có thể liên hiệp lại. Họ có thể đến với nhau. Nếu người ta có thể dừng lại, cuộc sống sẽ được cứu rỗi."
Đó là những gì tôi đã nghe.
Và tôi nghe từ những người thấu hiểu sâu sắc về mâu thuẫn.
Sau đó tôi quay trở lại Liên hợp quốc.
Tôi quyết định tiếp tục làm phim và làm bộ phim khác.
Và tôi đã trở lại Liên hợp quốc trong vài năm.
Chúng tôi đã bắt đầu đi quanh hành lang của hệ thống Liên hợp quốc, các chính phủ và các tổ chức phi chính phủ, cố gắng liều lĩnh tìm ai đó để bước tiếp và đi đến tận cùng mơ ước để thấy rằng chúng ta sẽ làm được điều đó.
Và sau khi rất nhiều những cuộc gặp gỡ, Tôi đã được truyền cảm hứng với người đàn ông này, Ahmad Fawzi, một trong những anh hùng của tôi, một cố vấn thực sự ông ấy đã khiến cho UNICEF tham gia vào công việc này.
Và UNICEF, Chúa ban phước cho họ, họ nói, "OK, chúng tôi sẽ đi một chyến."
Và sau đó UNAMA can thiệp vào Afghanistan.
Đó là một sự kiện lịch sử. Liệu nó có thể thực hiện tại Afghanistan với UNAMA và WHO và cộng đồng dân cư,...?
Và tôi sẽ đưa tất cả lên phim và tôi đang quay điều đó, tôi đang nghĩ: "Nó đây rồi. Đây là một trong những cách để hiện thực hóa ngày đình chiến
Nhưng nếu không phải thì ít nhất cánh cửa được mở và đấy là một cơ hội."
Và do vậy tôi quay trở lại London, tôi đi và gặp chàng trai này, Jude Law.
tôi đã gặp anh ta bởi anh ta là một diễn viên, tôi cũng đã là một diễn viên. tôi có sự kết nối với anh ta, bởi chúng tôi cần có báo chí, chúng tôi cần sự thu hút này, chúng tôi cần sự tham gia của thông tin đại chúng.
Vì nếu chúng tôi khuếch trương lên một chút, có thể nhiều người hơn sẽ lắng nghe và có nhiều hơn -- khi chúng tôi tiến tới một khu vực nào đó, có thể có nhiều người quan tâm hơn.
Và có thể chúng tôi được trợ giúp tài chính thêm một ít nữa, tài chính là một trong những trở ngại rất lớn.
Tôi sẽ không đi sâu vào điều này.
Jude nói rằng: "OK, tôi sẽ làm một số phát biểu cho anh."
Trong khi tôi đang làm phim về những phát biểu này, anh ta nói với tôi: "Nơi nào tiếp theo chúng ta sẽ tới?"
Tôi nói: "Tôi sẽ tới Afghanistan."
Anh ta nói, "Thật ư?" Và tôi có thể đánh giá qua cái nhìn thoáng qua vào sự quan tâm của anh ta.
© Tôi nói với anh ta: "Anh có muốn đi với tôi không?
Thực là rất thích thú nếu anh đi.
Nó sẽ giúp và mang đến sự chú ý.
Và sự chú ý này sẽ giúp thúc đẩy tình trạng, cũng như tất cả các mặt khác của vấn đề."
Tôi nghĩ có một số điều căn bản tới thành công
Một là bạn có một ý tưởng tuyệt vời.
Điều khác là bạn có một người tán thành, bạn có tài chính, và bạn có thể gây chú ý.
Và thực tế là tôi không thể gây chú ý, bất kể những điều tôi đã đạt được.
Do đó những người này tuyệt đối quan trọng.
Anh ta nói đồng ý, và chúng tôi đã tìm thấy chính mình tại Afghanistan.
Đó thực sự là một điều đáng kinh ngạc khi tôi hạ cánh xuống đây, tôi đã nói chuyện với nhiều người khác nhau, và họ nói với tôi, "Anh phải khiến cho tất cả mọi người ở đây tham gia
Anh không thể chỉ kì vọng điều đó được thực hiện.
Anh phải đi và làm việc." Và chúng tôi đã làm, chúng tôi đã đi, và chúng tôi đã nói với những người lớn tuổi, các bác sĩ, chúng tôi nói với các y tá, chúng tôi tổ chức các hội thảo, chúng tôi đi với những người lính, chúng tôi đã ngồi với ISAF, với NATO, chúng tôi đã ngồi với chính phủ Anh.
Ý tôi là, chúng tôi cơ bản đã ngồi với tất cả mọi người -- bên ngoài và bên trong các trường học với bộ trưởng giáo dục, tổ chức các cuộc hội thảo, với sự tham gia của báo chí và tất cả mọi người.
Có một điều thú vị nằm trong những điều đã diễn ra.
Người phụ nữ tuyệt vời mang tên Fatima Magalani là một phần vô cùng quan trọng đối với những điều đã diễn ra, như cô ấy là diễn giả cho sự phản đối lại người Nga.
Và mạng lưới người Afghanistan của cô ấy thực sự ở bất cứ đâu.
Và cô ấy thực sự quan trọng trong việc mang tới thông điệp.
Rồi chúng tôi trở về nhà. Chúng tôi gần như đã làm được.
Chúng tôi phải chờ đợi và xem điều gì diễn ra.
Tôi trở về và tôi nhớ một người trong nhóm mang lá thư đến cho tôi từ Taliban.
Và lá thư nói đại khái rằng: "Chúng tôi sẽ chứng kiến ngày này.
Nhất định sẽ chứng kiến nó
Chúng tôi sẽ nhìn nó như một cánh cửa cơ hội.
Và chúng tôi sẽ không tham gia. Chúng tôi sẽ không tham gia."
Điều nó có nghĩa là những người làm nhân đạo sẽ không bị bắt có hay bị giết.
Và sau đó đột nhiên, tôi nhận thấy rõ ràng rằng tại thời điểm này, có một cơ hội.
Và những ngày sau, 1.6 triệu trẻ em được tiêm chủng bại liệt như một kết quả của việc chúng tôi đã dừng mọi người lại.
(Vỗ tay) Chũng như mọi sự đoàn kết khác, tđiều đó là điều tốt đẹp nhất, khoảnh khắc tuyệt vời nhất.
sau đó chúng tôi kết hợp các thước phim và tập trung lại vì chúng tôi phải đi trở lại.
Chúng tôi đưa nó tới Dari và Pashto. Chúng tôi đưa lồng tiếng địa phương vào đó.
Chúng tôi quay trở lại Afghanistan, vì năm mới sắp tới và chúng tôi muốn được hỗ trợ.
Nhưng quan trọng hơn, chúng tôi muốn quay trở lại, vì những người ở Afghanistan là những vị anh hùng.
Họ là những người tin ở hòa bình và khả năng của nó, vân vân. -- và họ làm nó thành hiện thực.
Chúng tôi đã quay trở lại là chiếu cho họ bộ phim đó và nói: "Nhìn này, các bạn làm nó thành có thể.
Cảm ơn các bạn rất nhiều." Chúng tôi chiếu bộ phim nhiều lần.
Rõ ràng rằng nó được chiếu, và nó đáng kinh ngạc.
Và năm đó, chính là năm đó, năm 2008, tuyên bố của ISAF từ Kabul Afghanistan, 17 tháng 9: " Thưa tướng Stanley McChrystal, chỉ huy của tổ chức lực lượng hỗ trợ an ninh quốc tế tại Afghanistan, công bố hôm nay ISAF sẽ không thực hiện các hoạt động tấn công quân sự vào ngày 21 tháng 9."
Họ nói họ sẽ ngừng lại.
Và sau có tuyên bố khác đến từ sở an ninh và an toàn nói rằng, tại Afghanistan, nhờ nỗi lực của chúng tôi, bạo lực giảm xuống 70%.
trong ngày này, bạo lực đã giảm xuống ít nhất 70%.
Ôi, tin tức đó làm tôi sung sướng kinh khủng hơn hầu hết bất kì thứ gì.
Tôi nhớ bị mắc kẹt tại New York, vào lúc đó bởi vì núi lửa cái mà tuyệt đối ít có hại hơn.
Và tôi nghĩ về điều sẽ diễn ra.
Và tôi tiếp tục nghĩ về con số 70% này.
giảm 70% bạo lực -- mà mọi người nói điều đó hoàn toàn không thể và anh không thể làm được.
Và điều đó làm tôi nghĩ rằng, nếu chúng tôi có 70% ở Afghnistan, sau đó chắc chắn chúng tôi sẽ có được 70% ở bất kì đâu.
Chúng tôi phải tiến lên cho một thỏa thuận ngừng bắn toàn cầu.
Chúng tôi cần làm cho ngày này là của ngừng bắn và không bạo lực và nỗ lực cho một thỏa thuận ngừng bắn toàn cầu, nỗ lực cho "Sự loại bỏ thù địch" lớn nhất từ trước tới nay, cả trong nước và quốc tế, một kỉ lục chưa từng được ghi nhận.
Đó chính xác là điều chúng tôi phải làm.
Và vào ngày 21 tháng 9 năm nay, chúng tôi sẽ khởi động chiến dịch tại O2 Arena tiến lên vì hoạt động đó,♪ để cố gắng tạo ra kỉ lục lớn nhất về sự loại bỏ thù địch.
Và chúng tôi sẽ dùng tất cả mọi cách dù là khiêu vũ hay và phương tiện truyền thông xã hội và sự ghé thăm vào Facebook và các trang web, kí với đơn kiến nghị.
Và bằng 6 ngôn ngữ hành chính của Quốc hội.
Chúng tôi sẽ gắn kết với các chính phủ trên toàn cầu, các tổ chức liên quốc gia vô chính phủ, giáo dục, các hiệp hội, thể thao.
Và các bạn có thể thấy phần "giáo dục" ở đó
Tại thời điểm đó, chúng tôi có nguồn lực tại 174 quốc gia cố gắng khiến những người trẻ tuổi nắm quyền đằng sau tầm nhìn của ngừng bắn toàn cầu.
Và rõ ràng là nhiều người hơn đã được cứu mạng, ý tưởng này thực sự có ích.
Liên kết với Olympic -- Chúng tôi đã tới và gặp Seb Coe. Tôi nói: "London năm 2012 về thỏa thuận ngừng bắn.
Rốt cuộc, đó là những điều về nó."
Vì sao chúng tôi không họp nhóm tất cả lại? Sao chúng tôi không mang thỏa thuận ngừng bắn vào cuộc sống?
Tại sao bạn không ủng hộ hành động thỏa thuận ngừng bắn lớn nhất từng có?
Chúng tôi sẽ làm một bộ phim mới về hành động này.
Chúng tôi sẽ dùng thể thao và bóng đá.
Vào ngày hòa bình, người ta chơi hàng ngàn trận đấu bóng đá, từ bờ biển Brazil tới tất cả nơi nào có thể được.
Do vậy, áp dụng tất cả con đường để truyền cảm hứng những hành động riêng lẻ.
Và cuối cùng, chúng ta cần cố gắng.
Chúng ta cần phải làm cùng nhau.
Và khi tôi đứng ở đây, trước mặt các bạn, và những người xem chương trình, tôi thấy hào hứng, thay mặt cho những người tôi đã gặp, rằng có một khả năng thế giới chúng ta có thể thống nhất, rằng chúng ta có thể đến với nhau như là một, rằng chúng ta có thể thay đổi ý thức về những vấn đề căn bản xung quanh, được mang tới bởi những cá thể.
Tôi với Brahimi, ngài đại sứ Brahimi.
Tôi nghĩ rằng ông ta là một trong số những người đàn ông đáng kinh ngạc nhất trong mối liên hệ với vấn đề chính trị quốc tế -- tại Afghnistan, tại Iraq.
Ông ta là một người đàn ông đáng ngạc nhiên.
Và tôi đã ngồi với ông ấy một vài tuần trước.
Và tôi nói với ông ấy: "Thưa ngài Brahimi, liệu điều vướng mắc này có thể tiến tới thỏa thuận toàn cầu không?
Điều đó có thể phải không? Có phải việc chúng ta có thể làm điều này là có hoàn toàn có khả năng?"
Ông ta nói: " Nó tuyệt đối có thể."
Tôi nói: "Ngài có thể làm điều gì vậy?
Ngài có thể đến chính phủ và hành lang nghị viện, sử dụng hệ thống?"
Anh ta nói: "Không, Tôi nên nói chuyện riêng"
Đó là tất cả về những cá thể.
Tất cả về bạn và tôi.
Tất cả là về các đối tác.
Tất cả về khu vực của bạn, kinh doanh của bạn.
Vì với nhau, bằng cách làm việc cùng nhau, Tôi thực sự tin rằng chúng ta có thể thay đổi nhiều thứ.
Và đó là một người đàn ông tuyệt vời đang ngồi ở vị trí khán giả, và tôi không biết anh ta ở đâu, người đã nói với tôi và ngày trước -- vì tôi làm một diễn tập nhỏ -- và anh ta nói: "Tôi đang nghĩ về ngày này và hình dung nó như một ô vuông với 365 ô vuông, và một trong số chúng màu trắng."
Và sau đó, nó làm tôi nghĩ về một cốc nước, mộ thứ sạch sẽ.
Nếu bạn tạo nên một giọt, một giọt của một điều gì đó, lên trên nước nó sẽ thay đổi nó mãi mãi
Cùng chung tay, chúng ta có thể tạo nên một ngày hòa bình.
Xin cảm ơn TED. Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn rất nhiều
(Vỗ tay) Cảm ơn rất nhiều. Xin cảm ơn.
Sự xấu xí tiềm tàng của môi trường hàng ngày ở Mỹ là mớ hỗn độn thấy rõ
Không thể làm quá về sự tuyệt vọng của chúng ta đối với ở những nơi như vậy.
Cơ bản là tôi muốn thuyết phục rằng chúng ta phải làm tốt hơn, Nếu chúng ta muốn tiếp tục mục tiêu văn minh của nước Mỹ.
Nhân tiện, điều đó không giúp gì cả.
Không ai sống tốt hơn vì điều đó
Bạn có thể mô tả nó bằng nhiều cách.
Tôi thích gọi là "khu ổ chuột quốc gia di động"
Bạn có thể gọi nó là đô thị hóa.
Tôi nghĩ nó hợp khi được gọi là sự phân bố sai nguồn lực lớn nhất trong lịch sử.
Bạn có thể gọi là cụm ảnh hưởng ngoại lai.
Và nó là một vấn đề khủng khiếp.
Vấn đề quan trọng nhất là, đó là những nơi không đáng quan tâm.
Chúng ta sẽ nói nhiều hơn về điều này.
Nhận thức về không gian là khả năng tạo ra những nơi ý nghĩa, chất lượng và đặc sắc, phụ thuộc hoàn toàn vào khả năng xác định không gian với các tòa nhà và mượn những từ ngữ, ngữ pháp, cú pháp, nhịp điệu, và mẫu mã của kiến trúc để thể hiện chúng ta là ai.
Các khu vực công cộng ở Mỹ có hai vai trò: Là nơi ở và cuộc sống của công dân chúng ta, và là biểu hiện vật chất của những lợi ích chung.
Khi bạn phá hủy khu vực công cộng, đồng nghĩa bạn hủy luôn cả chất lượng sống của mình và của tất cả các đạo luật cộng đồng và cuộc sống chung diễn ra ở đây.
Khu vưc công cộng ở Mỹ đa số xuất phát từ việc mở đường phố vì chúng ta không có các khuôn viên nhà thờ 1000 tuổi. và quảng trường thương mại của những nền văn hóa cổ xưa.
Năng lực xác định không gian và tạo ra nơi chốn là đáng được quan tâm tất cả đến từ nền văn hóa mà tôi gọi là nền văn hóa thiết kế vì cộng đồng
Đây là một tổng thể của kiến thức, phương pháp, kỹ năng, nguyên tắc mà chúng ta đã ném vào thùng rác từ sau Thế chiến thứ 2 và quyết định không cần nó nữa, chúng ta sẽ không sử dụng nó
và rồi chúng ta có thể thấy hậu quả từ xung quanh mình.
Các khu vực công cộng không chỉ cho biết ta ở đâu về mặt địa lý, mà còn cho biết ta ở đâu trong nền văn hóa,
ta đến từ đâu, thuộc chúng tộc nào, bằng cách đó, nó cần làm cho chúng ta lờ mờ nhận ra con đường chúng ta đi để cho phép chúng ta sống trong thực tại đầy hy vọng
và nếu có một điều phi thường, nếu có một thảm họa khủng khiếp ở nơi chúng ta xây dựng, môi trường chúng ta đã xây dựng cách đây 50 năm, nó ngăn chúng ta khỏi khả năng sống trong thực tại đầy hy vọng
Môi trường mà ta đang sống đây, phổ biến là như vậy
Nó xảy ra với
Để có một không gian chất lượng và đặc sắc bạn phải biết xác định không gian
Làm cách nào để làm tốt điều đó?
Nếu đứng trên đường băng của Walmart ở đằng này, và nhìn cửa hàng Target ở đằng kia bạn không thể thấy được do độ cong của Trái Đấi. Đó là cách tự nhiên nói rằng bạn định nghĩa không gian rất tồi
Dần dần, chẳng ai muốn ở những nơi ấy
và chúng trở thành những nơi chẳng đáng quan tâm
Hiện nay trên nước Mỹ, chúng ta có khoảng 38,000 nơi chẳng đáng để quan tâm.
Đến một lúc nào đó, chúng ta có một quốc gia chẳng đáng để bảo vệ
Tôi muốn bạn nghĩ về điều này khi mà bạn nghĩ về những người trẻ ở các nơi như Iraq, đổ máu trên cát, và bạn tự hỏi về điều cuối cùng họ nghĩ về Tổ quốc.
Hy vọng nó không phải là vát bó vỉa hè giữa Chuck E. Cheese và cửa hàng Target bởi nó không đủ để người Mỹ phải đổ máu chúng ta cần những nơi tốt hơn
Một không gian công cộng tốt
Một nơi đáng để tâm, nơi được định nghĩa tốt
Dứt khoát phải là một nơi công cộng ngoài trời
Nó có điều gì đó rất quan trọng-- Nó có một lớp màng thẩm thấu xung quanh bề mặt.
Đó là cách đặc biệt để nói rằng nó có cửa hàng, quầy ăn, điểm đến mọi thứ đi vào đi ra. Nó có thể thẩm thấu
Bia đi vào đi ra, nữ bồi bàn đi vào đi ra, điều đó kích hoạt và biến nơi đó thành nơi người ta muốn đến
Những nơi như thế ở những nền văn hóa khác, người ta tự đến vì họ thích chúng
Không cần triển lãm đồ thủ công để kéo họ tới (cười) không cần có một Lễ hội Kwanzaa.
Người ta đến đơn giản vì chúng làm người ta muốn đến đó.
Nhưng đó là cách chúng ta làm ở Mỹ
Có lẽ không gian công cộng thất bại nhất nước Mỹ, thiết kế bởi Harry Cobb và I.M. Pei, hai kiến trúc sư hàng đầu thời đó, Boston City Hall Plaza
nơi ảm đạm cả người say xỉn vô gia cư cũng không muốn đến Chúng ta không thể sửa nó vì I.M. Pei vẫn còn sống, mỗi năm Havard và M.I.T có một ủy ban chung để sửa nó
và năm nào họ cũng thất bại vì sợ làm I.M.
Pei tổn thương Mặt khác, tòa nhà này là
giải nhất một cuộc thi quốc tế về thiết kế vào khoảng năm 1966
Không phải do Pei và Cobb, mà một công ty khác thiết kế không đủ Prozac để người ta bình tĩnh trước sự xuống cấp của tòa nhà
Mặt sau của Boston City Hall Plaza công trình dân sự lớn nhất ở Albany, - xin lổi - ở Boston.
Thông điệp được gửi tới, từ ngữ và ngữ pháp từ công trình này gửi tới là gì? làm cách nào nó cho chúng ta biết chúng ta là ai?
Sẽ khá hơn nếu đặt ở tòa nhà những bức khảm chân dung của Josef Stalin, Pol Pot, Saddam Hussein, và những nhà bạo quyền khác của thế kỷ 20 vì chúng ta sẽ được nghe điều mà toà nhà thực sự muốn nói
đó là một tòa nhà bạo quyền nó muốn chúng ta thấy mình như mối mọt Đây là trên một phương diện nhỏ hơn: mặt sau cùa khu dân sự Saratoga Spring, New York.
Khi tôi cho một nhóm Kiwanis ở chỗ tôi xem trình chiếu này Họ đều giận dữ đến mức bỏ dở món gà sốt kem Họ hét vào mặt tôi và nói: "Trời đang mưa lúc ông chụp tấm ảnh đó!"
Nó được tin là do sự cố thời tiết. Đó là một công trình được thiết kế như một máy phát DVD lỗ cắm âm thanh, lỗ sạc -- những thứ này là việc quan trọng của các công ty kiến trúc
Ta thuê họ để thiết kế những thứ này
Điều gì đã xảy ra: 3 giờ sáng tại một buổi họp thiết kế
8 tiếng trước hạn chót 4 kỹ sư cố gắng hoàn thành đúng hạn
Họ ngồi trên bàn họp với các bản vẽ, mô hình, với những hộp đồ ăn Hoa nẳm trên bàn Ý tôi là, họ đã nói về cái gì? Bởi bạn đã biết từ cuối cùng, câu cuối cùng của cuộc họp đó Đó là: "Mẹ nó" (Vỗ tay) (Cười)
Đó là thông điệp cùa kiểu kiến rúc này chính là "Bọn tao đ** quan tâm"
Trở lại ngày đẹp nhất của năm, để làm một phép thử thực tế thực ra, anh ta thậm chí sẽ không đi xuống vì (cười) nó không đủ hấp dẫn khách hàng bạn biết đấy, bọn trộm cướp
không đủ giàu để phải xuống đó
OK
Kiểu của đại lộ Main Street ở Mỹ kiểu của những tóa nhà trung tâm, khá phổ biến khắp thế giới
Không phức tạp như vậy những tòa nhà nhiều tầng, xậy ngay mặt tiền để tất cả mọi người đều đến,
Những hoạt động khác thì ở những tầng dưới như chung cư, văn phòng,...
Bạn cung cấp hoạt động gọi là mua sắm dưới mặt đất
Họ không làm điều đó ở Monterey.
Nếu bạn đến góc của giao lộ chính ngay trước trung tâm hội nghị sẽ thấy một giao lộ với bốn bức tường cho mỗi góc.
Thật không thể tin được
dù vậy, đó là cách tạo và tập hợp một tòa nhà thương mại trung tâm Và đây là những gì xảy ra ở Glen Falls, New York khi ta cố làm lại, nơi nó đã mất
Đầu tiên họ nhích cửa hàng ra ngoài 1/2 vỉa hè để nó trông thể thao hơn
Điều đó phà hủy hoàn toàn quan hệ giữa doanh nghiệp và vỉa hè, theo lý thuyết đó là chỗ cho người đi bộ (cười) Tất nhiên chẳng có người khi vẫn còn tình trạng này
Và rồi do đã cắt đứt quan hệ, ta đặt một dốc xe lăn ở đó, và để cảm thấy tốt hơn, ta để một cái Band-Aid tự nhiên ở trước nó
Đó là cách chúng ta làm
Tôi gọi là "Band-Aids tự nhiên" bởi nhìn chung người Mỹ cho rằng thiên nhiên là giải pháp cho đô thị hóa bị hủy hoại.
Thực tế, đó phải là đô thị hóa tốt và các tòa nhà tốt
không chỉ là bồn hoa hay tranh vẽ núi Sierra Nevada
Điều đó chưa đủ
Cần xây những tòa nhà tốt
Cây xanh thành phố có 4 nhiệm vụ là: đánh dấu khu vực vỉa hè, bảo vệ người đi bộ khỏi xe cộ trên đường, tạo bóng râm cho vỉa hè và giảm sự thô cứng của các tòa nhà. và tạo một mái vòm tốt nhất khắp đường phố
Đó là chức năng của cây xanh bên đường
Chúng không phải để làm cảnh ở các khu rừng phái Bắc. không phải để làm nền cho "Những người Mohican cuối cùng"
một vấn đề của ngoại ô là nó xóa hiểu biết của chúng ta về sự khác biệt giữa làng và thị trấn giữa đô thị và nông thôn
Chúng không giống nhau
và chúng ta lại cứu chữa bằng cách kéo nông thôn vào với đô thị nhiều người chúng ta luôn cố làm vậy
Nói hẹp hơn, thuyền mẹ đã hạ cánh, R2-D2 và C-3PO đã bay đi thăm dò để xem chúng có sống được trên hành tinh này không (cười) Phần lớn do thực tế kinh khủng của đô thị công nghiệp ở Mỹ nuôi lớn ác cảm sâu sắc đối với thành thị, lối sống ở đó và những gì liên quan
Nên cái mà chúng ta thấy từ khá sớm vào khoảng giữa thế kỷ 19, ý kiến cho rằng cần có giải pháp cho thành phố công nghiệp để trở thành nơi sinh sống cho tất cả mọi người
Và nó bắt đầu bằng hình thức ngoại ô đường sắt ngôi nhà nông thôn dọc theo đường sắt cho phép con người tận hưởng sự thoải mái nơi đô thị, và trở về nông thôn vào mỗi tối.
Không có Wal-Mart hay cửa hàng tiện lợi nào cả Cuộc sống nông thôn đích thực
Tuy nhiên nó biến đổi hơn 80 năm sau và trở thành một mầm mống gây hại
Thành bức hý họa ngôi nhà miền quê, trong bức hý họa về một đất nước
Đó là nỗi đau không dứt của ngoại ô và lý do nó bị xem là trò cười
Bởi nó không làm được điều nó đã hứa nửa thế kỷ qua
và đây là kiểu nhà phổ biến ở đây,
ngôi nhà không có thứ gì trên tường vì nó muốn nhấn mạnh rằng: "Tôi là ngôi nhà nhỏ trong rừng. Không có gì trên tường
Trên đầu tôi không có mắt. Tôi không thể nhìn"
Đó là lớp vỏ trước đây của ngôi nhà mặt tiền, bức tranh của ngôi nhà.
Bởi vì, - hãy để ý hiên nhà
Trừ phi ở đây là người Munchkin, không thì chẳng ai dùng nó
Thực tế nó là một TV show 24/7 có tên "Chúng tôi bình thường"
Chúng tôi bình thường (x5)
Hãy tôn trọng, chúng tôi bình thường
Có điều gì trong những ngôi nhà đó
Chúng ta biết ở đó Skippy bé bỏng đang vác súng tiểu liên sẵn sàng cho phòng tụ tập (cười) chúng ta biết cô chị Heather 14 tuổi, làm trò để có thể chơi thuốc
Vì những nơi đó, thói quen đó, gây nên nỗi lo âu và trầm cảm nghiêm trọng cho trẻ và chúng lại không có kinh nghiệm về thuốc men
nên chúng dùng thứ thường thấy trước
Không tốt cho người Mỹ
Đây là những trường ta gửi chúng đến trường trung tâm Hannibal Lecter, Las Vegas, Nevada
Trường học đích thực!
Nhưng người ta tin chắc rằng nếu thả những tù nhân trong đó ra họ sẽ giật một người xuống đường và nuốt gan của anh ta
thế nên mọi nỗ lực là để họ ở yên trong tòa nhà
Chú ý rằng tự nhiên là hiện tại (cười) Phải thay đổi dù muốn dù không
Chúng ta đang bước vào thời kỳ thế giới thay đổi, kể cả nước Mỹ đánh dấu bằng sự chấm dứt của kỷ nguyên xăng dầu giá rẻ
Nó sẽ thay đổi mọi thứ
Chris bảo tôi đừng dài dòng về điều này, vâng, trừ nói rằng sẽ không có nên kinh tế Hydro
Quên đi. Nó không xảy ra đâu
Thay vào đó, có thứ cần phải làm
Cần phải hạ giá, định giá lại và điều chỉnh quy mô của hầu như mọi thứ của nước Mỹ, chúng ta đã không thể bắt đầu sớm
Chúng ta cần phải sống gần hơn nơi chúng ta làm việc.
Chúng ta phải sống gần nhau.
Cần phải trồng nhiều thực phẩm gần nơi chúng ta ở
Thời kỳ của món salad Caesar 3000 dặm sắp hết rồi
Chúng ta sắp có hệ thống đường sắt sẽ làm người Bulgari thấy xấu hỗ
Phải làm tốt hơn thế nữa
Lẽ ra ta nên bắt đầu từ 3 ngày trước
May mắn là 10 năm trở lại đây, những người dân đô thị mới đã ở đó khai quật lại những thông tin đã bị vứt vào sọt rác bởi thế hệ của bố mẹ chúng ta sau Thế Chiến 2
Vì chúng ta cần nó để dựng lại các đô thị
cần lấy lại những phương pháp, nguyên tắc và kỹ năng để học lại cách tạo ra những nơi ý nghĩa, nơi thiết yếu là một thực thể sống chứa đựng các cơ quan của đời sống công dân và đời sống cộng đồng, triển khai trong một kiẻu mẫu liên đới,
để các khu dân cư có nghĩa triển khai trong mối liên hệ với doanh nghiệp, văn hóa và quản trị
Phải học lại về những tòa nhà của các thứ ấy đường phố, tòa nhà, cách tạo ra nơi công cộng lớn nhỏ khoảng sân, quảng trường dân sự và làm cách nào để tận dụng những tài sản này.
Có thể thấy vài ý tưởng đầu tiên để tái tạo lại các tài sản thảm họa trên đất Mỹ
Những tòa nhà chết: ta sẽ làm gì với chúng?
thực tế là, phần lớn chúng --
sẽ không được tái tạo lại không là vùng cứu hộ cho tương lai
Tuy vậy chúng ta sẽ sửa lại một số
bằng cách đặt chúng trở lại trên đường và khu nhà và trở lại tòa nhà nhiều lần vì sự phát triển bình thường
Nếu may mắn, ta sẽ phục hồi trung tâm và khu vực lân cận và -- những thị trấn và đô thị đang có
Thị trấn và đô thị là chính nó, lớn lên tại nơi của nó bởi chúng giữ những điều quan trọng
phần lớn chúng vẫn sẽ ở đó mặc dù kích thước có thể giảm bớt
Chúng ta có nhiều việc phải làm
chúng ta không chờ được cứu bởi siêu xe hay nhiên liệu thay thế
Không một số lượng hay sự kết hợp nhiên liệu thay thế cho phép chúng ta tiếp tục tàn phá, cái cách chúng ta đang phá
Chúng ta sẽ làm mọi thứ theo một cách khác
Và nước Mỹ không chuẩn bị
chúng ta sẽ mộng du trong tương lai
Chúng ta chưa sẵn sàng cho những điều sẽ đến
Tôi giục các bạn hãy làm những gì bạn có thể
Cuộc sống giữa thế kỷ 21 sẽ là cuộc sống nơi đây
chuẩn bị để trở thành hàng xóm tốt
hãy định hướng để bản thân có ích với hàng xóm và công dân trong nước
Điều cuối - tôi bị nó phiền khá lâu nhưng tôi nghĩ nó rất quan trọng cho những ai ngồi đây
Làm ơn, đừng coi mình là "người tiêu dùng"
Người tiêu dùng khác với công dân
Họ không có nghỉa vụ, trách nhiệm hay bổn phận đối với dồng loại của họ.
nếu còn từ "người tiêu dùng" khi tranh luận công cộng bạn sẽ làm giảm chất lượng cuộc tranh luận
Và chúng ta tiếp tục mù tịt trong tương lai khó khăn mà chúng ta phải đối mặt.
Cảm ơn rất nhiều.
Hãy ra ngoài và biến vùng đất này thành những nơi đáng được quan tâm và một quốc gia đáng được bảo vệ. (Vỗ tay)
Những hệ hành tinh bên ngoài Hệ Mặt Trời giống như những thành phố xa xăm với ánh đèn thoắt ẩn thoắt hiện, mà chúng ta không bao giờ có thể đặt chân tới.
Bằng cách nghiên cứu thứ ánh sáng chớp tắt ấy, chúng ta có thể biết được cách các ngôi sao và hành tinh tương tác với nhau để hình thành một "hệ sinh thái" của riêng chúng nơi sự sống có thể sinh sôi và phát triển.
Trong bức hình toàn cảnh Tokyo về đêm này, tôi đã giấu một số dữ liệu của chiếc kính thiên văn mới nhất, Kepler Mission.
Các bạn phát hiện ra nó không?
Nó đây.
Đây chỉ là một bộ phận nhỏ bầu trời mà Kepler đang quan sát, nhắm tìm kiếm những hành tinh bằng cách đo lượng ánh sáng của hơn 150.000 ngôi sao, cùng một lúc, cứ 30 phút một lần, và cực kì chính xác.
Thứ chúng tôi đang tìm kiếm là những điểm sáng nhỏ bé mờ nhạt gây ra bởi một hành tinh di chuyển ngang qua một ngôi sao và chặn bớt ánh sáng từ ngôi sao đó truyền đến đây.
Chỉ sau 2 năm đưa vào vận hành, chúng tôi đã phát hiện ra hơn 1.200 hệ hành tinh tiềm tàng quanh các ngôi sao.
Để các bạn dễ hình dung, trong suốt 2 thập kỉ vừa qua, chúng ta chỉ thấy khoảng 400 hệ trước khi có Kepler.
Khi chúng tôi dò được những đốm sáng này, chúng tôi có thể xác định được nhiều thứ.
Ví dụ, chúng tôi biết rằng có một hành tinh tồn tại ở đó, chúng tôi cũng đo được kích cỡ của nó và khoảng cách của nó đến ngôi sao chính trong hệ.
Việc xác định khoảng cách rất quan trọng vì nó chúng tôi biết lượng ánh sáng mà hành tinh ấy nhận được.
Việc biết khoảng cách và xác định lượng quang năng rất quan trọng, hãy tưởng tượng như việc chúng ta đang ngồi quanh đống lửa trại. Bạn cần ngồi đủ gần để giữ ấm, nhưng không quá gần đến nỗi bạn bị thiêu rụi.
Tuy nhiên, có nhiều thứ để tìm hiểu về những ngôi sao này, hơn là việc bạn nhận được bao nhiêu ánh sáng từ chúng.
Và đây là lí do.
Đây là ngôi sao của chúng ta: Mặt Trời.
thể hiện bằng ánh sáng nhìn thấy được.
Đó là loại ánh sáng mà bạn có thể quan sát được bằng mắt thường.
Bạn sẽ nhớ lại rằng nó trông khá giống một quả cầu màu vàng -- thứ Mặt Trời mà trẻ con hay vẽ.
Nhưng bạn cũng để ý thấy thứ khác, rằng trên bề mặt Mặt Trời có những đốm màu đen.
Những thứ này được gọi là vết đen, và chúng chỉ là một trong số các biểu hiện của từ trường Mặt Trời.
Chúng khiến ánh sáng từ ngôi sao mất ổn định.
Và chúng tôi có thể đo lường sự bất ổn này một cách rất chính xác nhờ Kepler, và truy ra những ảnh hưởng của chúng.
Tuy vậy đây chỉ là phần nổi của tảng băng.
Nếu mắt chúng ta nhìn được tia cực tím hay tia X, chúng ta sẽ thấy rõ những biến động mạnh mẽ trong từ trường của Mặt Trời -- những biến động này cũng diễn ra trên các ngôi sao khác.
Thử nghĩ rằng kể cả khi trời nhiều mây, những sự kiện này vẫn luôn diễn ra ngay trên đầu chúng ta.
Vậy nên khi chúng tôi muốn tìm hiểu xem một hành tinh có phù hợp với sự sống hay không, chúng tôi không chỉ muốn biết tổng lượng quang năng mà nó nhận được hay lượng nhiệt năng có phù hợp không, mà chúng tôi còn muốn xác định điều kiện không gian xung quanh hành tinh đó -- bao gồm loại bức xạ năng lượng cao như thế này, và những tia tử ngoại và tia X do ngôi sao chính sinh ra tràn ngập trong màn bức xạ năng lượng cao này.
Vì vậy, chúng ta không thể quan sát những hành tinh xung quanh các ngôi sao đó một cách chi tiết như khi chúng ta quan sát các hành tinh trong Hệ Mặt Trời.
Đây là ảnh của Kim Tinh, Trái Đất và Hỏa Tinh -- 3 hành tinh trong Hệ Mặt Trời có kích cỡ gần giống nhau, nhưng chỉ một trong số chúng có điều kiện thích hợp cho sự sống.
Nhưng ngay lúc này chúng ta có thể đo lường cường độ ánh sáng từ các ngôi sao và qua đó hiểu về mối quan hệ giữa các hành tinh và ngôi sao chính của hệ nhằm tìm ra lời giải về việc hành tinh nào sẽ là ứng viên cho việc truy tìm sự sống ngoài vũ trụ.
Kepler tuy không thể lúc nào cũng tìm ra những hành tinh trong mọi ngôi sao nó quan sát.
Nhưng tất cả những phép đo mà nó thực hiện đều rất quý giá, vì nó cho chúng ta biết về mối quan hệ giữa các vì sao và các hành tinh, và những ngôi sao nào có thể đã đặt nền móng cho việc hình thành sự sống.
Kính thiên văn Kepler chỉ là dụng cụ để quan sát, chính chúng ta mới là những người đóng vai trò quyết định.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi là một ảo thuật gia, và kĩ thuật mà tôi ưa thích là loại sử dụng công nghệ để tạo ảo giác.
Vì thế tôi muốn cho các bạn xem một vài thứ tôi đang xây dựng.
Đó là một ứng dụng mà tôi nghĩ là sẽ có ích cho những người nghệ sĩ -- đặc biệt là những nghệ sĩ sử dụng truyền thông đa phương tiện.
Nó đồng bộ hóa các đoạn băng qua những màn hình khác nhau của các thiết bị di động.
Và tôi mượn những chiếc máy iPods này từ một số những khán giả ở đây để cho các bạn xem những gì tôi vừa nói.
Và tôi chuẩn bị sử dụng chúng để bàn với các bạn một chút về chủ đề ưa thích của tôi: sự giả dối.
(Âm nhạc) Một trong những ảo thuật gia mà tôi thích là Karl Germain.
Ông ta có một tuyệt kĩ là làm cho một khóm hoa hồng nở ngay trước mắt các bạn.
Nhưng việc tạo ra một con bướm mới là cái tuyệt diệu nhất.
(Đoạn băng ghi âm) Giọng nói: Thưa quí bà và quí ông, sự khởi nguồn của cuộc sống.
(Vỗ tay) (Âm nhạc) Marco Tempest: Khi được hỏi về sự lừa dối, Ông ấy đã trả lời: Giọng nói: Ảo thuật là nghề nghiệp trung thực duy nhất.
Một ảo thuật gia hứa sẽ đánh lừa bạn -- và anh ta thực hiện điều đó.
MT: Tôi thích cái suy nghĩ rằng mình là một giảo thuật gia trung thực.
Tôi dùng rất nhiều thủ thuật nghĩa là một vài lúc tôi cũng phải lừa dối các bạn.
Giờ tôi cảm thấy điều đó thật không tốt.
Nhưng con người ta lừa dối hàng ngày.
(Chuông kêu) Chờ chút.
Người phụ nữ trong điện thoại: Này, anh đang ở đâu đấy?
MT: Bị kẹt xe. Anh sẽ tới đó sớm thôi.
Tất cả các bạn đều đã làm điều đó.
(Tiếng cười) Người phụ nữ: Em sẽ xong trong vòng một phút nữa, anh yêu.
Người đàn ông: Đó là điều mà anh vẫn hằng mong muốn.
Cô gái: Trông anh thật tuyệt.
MT: Sự lừa dối, là một phần tất yếu của cuộc sống.
Và những cuộc thăm dò cho thấy đàn ông nói dối nhiều gấp hai lần phụ nữ -- nếu giả sử rằng tất cả những người phụ nữ được hỏi trả lời thành thật.
(Tiếng cười) Chúng ta lừa dối để giành lấy lợi ích và để che giấu khuyết điểm của mình.
Tôn Tử, một vị tướng của Trung Quốc đã nói rằng tất cả các cuộc chiến tranh đều dựa trên sự lừa gạt.
Oscar Wilde khẳng định điều tương tự trong tình yêu.
Một số người lừa đảo vì tiền.
Giờ hãy cùng chơi một trò.
Ba là bài, ba khả năng.
Giọng nói: Đặt 5 bạn sẽ có 10, đặt 10 bạn sẽ có 20.
Bây giờ, người phụ nữ ở đâu?
Quân nữ hoàng ở đâu?
MT: Cái này ư?
Xin lỗi. Bạn sai rồi.
Đấy, tôi đâu có lừa các bạn.
Các bạn tự lừa mình.
Sự tự lừa dối bản thân.
Đó là khi chúng ta tự thuyết phục mình rằng một sự lừa dối là sự thật.
Đôi khi rất khó để phân biệt hai cái đó.
Những người hăng đánh bạc là những bậc thầy trong khoản tự lừa dối.
(Tiếng máy đánh bạc) Họ tin rằng họ có thể thắng.
Họ quên những lần thất bại.
Bộ não rất giỏi việc lãng quên.
Những trải nghiệm không vui rất dễ bị quên mất.
Những trải nghiệm không vui biến mất rất nhanh.
Đó là lí do vì sao trong cả vũ trụ rộng lớn và lạnh lẽo này, chúng ta đều thật lạc quan.
Sự tự lừa dối bản thân trở thành một ảo giác tích cực -- tại sao phim ảnh lại có thể đưa chúng ta vào những cuộc phiêu lưu kì thú; tại sao chúng ta lại tin Romeo khi anh ta nói anh ta yêu Juliet; và tại sao nhũng nốt nhạc đơn độc, khi được cất lên cùng nhau, lại trở thành một bản sô-nát và tạo ra ý nghĩa.
Đó là bản "Clair de Lune."
Ngưởi sáng tác có tên Debussy đã nói rằng nghệ thuật là sự lừa dối lớn nhất trong tất cả.
Nghệ thuật là sự lừa dối tạo nên những cảm xúc chân thực -- một sự dối trá tạo nên sự thật.
Và khi bạn bị đã thuyết phục bởi sự lừa dối đó, nó trở thành ảo thuật.
(Vỗ tay) Cảm ơn. Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi đã ở trong bệnh viện một thời gian dài.
Và một vài năm sau khi ra viện, tôi đã quay lại và ông chủ tịch khoa bỏng đã rất vui mừng khi gặp lại tôi -- ông nói, "Dan, tôi có một cách chữa trị mới rất tuyệt vời dành cho cậu."
Tôi thấy rất phấn khởi. Tôi đi cùng ông ấy tới phòng làm việc.
Và ông ấy giải thích với tôi rằng, khi tôi cạo râu, Tôi có một vài chấm đên ở bên trái khuôn mặt nơi tóc mọc, nhưng ở bên phải khuôn mặt tôi bị bỏng nặng nên tóc không mọc được, và điều đó rất mất cân đối.
Và ý tưởng tuyệt vời của ông ấy là gì vậy?
Ông ấy định xăm một số chấm đen lên bên phải của mặt tôi, khiến khuôn mặt tôi trở nên cân đối hơn.
Nghe thật thú vị. Ông ấy yêu cầu tôi đi cạo râu.
Tôi muốn nói rằng, đây là một kiểu cạo râu rất kì lạ, bởi vì khi tôi suy ngẫm về nó tôi nhận ra rằng cái cách mà mình cạo râu sẽ không bao giờ thay đổi trong suốt quãng đời còn lại của mình-- bởi vì tôi phải giữ cho bề ngang không đổi.
Khi tôi quay trở lại phòng làm việc của ông ấy, tôi cũng không chắc có làm theo ông ấy nói hay không.
Tôi nói, "Tôi có thể xem một số minh chứng cho phương pháp đó được không?"
Thế là ông ấy cho tôi xem một số bức ảnh chụp bên má với một số chấm đen -- không hữu ích cho lắm.
Tôi nói, "Điều gì sẽ xảy ra khi tôi già đi và tóc của tôi bạc?
Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?"
"Ồ, đừng lo về việc đó," ông ấy trả lời.
"Chúng tôi có máy la-ze, chúng tôi có thể tẩy trắng nó."
Nhưng tôi vẫn còn thắc mắc, nên tôi hỏi, "Ông biết không, tôi sẽ không làm việc đó đâu."
Và sau đó tôi tôi bước vào một tâm trạng xấu hổ trong khoảng thời gian dài nhất của đời mình.
Điều này được nói ra từ một người Do Thái, vậy nên nó có ý nghĩa rất lớn.
(Tiếng cười) Và ông ấy hỏi, "Dan, có chuyện gì vậy?
Anh thích vẻ ngoài không cân đối ư?
Chả lẽ anh lại có cảm giác lạc thú sai lầm từ nó?
Có phải các cô gái cảm thấy thương hại anh và quan hệ tình dục với anh thường xuyên hơn?"
Tất cả đều không phải.
Và điều này khiến tôi rất ngạc nhiên, bởi vì tôi đã trải qua rất nhiều phương pháp điều trị -- và tôi cũng đã quyết định không thực hiện nhiều phương pháp -- nhưng tôi chưa bao giờ cảm thấy xấu hổ (bởi các câu hỏi của bác sĩ) đến mức này.
Nhưng tôi đã quyết định không theo phương pháp này.
Rồi tôi đến gặp ông phó trưởng khoa và hỏi, "Chuyện gì đang xảy ra vậy?
Sự xấu hổ này từ đâu mà có?"
Và ông ấy giải thích là họ đã thực hiện pháp đồ đó với hai bệnh nhân rồi, và họ cần bệnh nhân thứ ba để hoàn thành báo cáo.
(Tiếng cười) Giờ có thể bạn nghĩ rằng người đàn ông này là một kẻ đáng khinh.
Thật vậy, ông ta có vể đúng là như thế.
Nhưng hãy để tôi đưa ra một cách nhìn khác đối với một câu chuyện tương tự.
Một vài năm trở lại đây, tôi đang thực hiện một số thí nghiệm của mình.
Và khi chúng tôi tiến hành thí nghiệm, chúng tôi thường hi vọng rằng một nhóm sẽ cư sử khác đi.
Vì thế chúng tôi lập một nhóm mà tôi hi vọng rằng họ sẽ đạt được thành tích rất cao, và một nhóm khác mà tôi tin rằng sẽ chỉ đạt kết quả thấp. Và khi tôi có kết quả, nó đúng như dự kiến -- Tôi cảm thấy rất hạnh phúc -- trừ với một người.
Có một người ở trong nhóm được kì vọng có thành tích cao thực tế đạt kết quả rất tồi tệ.
Và ông ta làm cho chỉ số trung bình hạ thấp, làm hỏng tính đáng kể của số liệu trong đợt thí nghiệm.
Do đó tôi quan sát ông ta rất kĩ.
Ông ấy già hơn tất cả những người tham gia khoảng 20 tuổi.
Và tôi chợt nhớ lại rằng ông già say rượu đến với phòng thí nghiệm chỉ mong kiếm được chút tiền chính là ông ta.
"Thật tuyệt!" Tôi nghĩ. "Tống cổ lão ta đi thôi.
Có ai mà lại cho một lão già say xỉn vào một thí nghiệm?"
Nhưng một vài ngày sau đó, chúng tôi đã suy nghĩ về vấn đề này với những học trò của tôi, và chúng tôi nói, "Điều gì sẽ xảy ra nếu ông già say đó không ở trong điều kiện ấy?
Điều gì sẽ xảy ra nếu ông ta ở trong một nhóm khác?
Nếu thế chúng tôi sẽ đuổi ông ấy đi không?"
Chúng tôi có thể không cần phải xem xét số liệu, và nếu chúng tôi có nghiên cứu số liệu, chúng tôi chắc sẽ nói rằng, "Thậy tuyệt! Một người đàn ông thật thông minh đạt kết quả thật tồi," bởi vì ông ấy sẽ kéo điểm trung bình của nhóm thấp xuống thấp hơn nữa, mang lại cho chúng tôi kết quả còn mạnh hơn.
Vì thế chúng tôi quyết định không đuổi ông ta đi và tiếp tục thí nghiệm
Nhưng bạn biết không, những câu chuyện đó, và rất nhiều nghiên cứu mà chúng tôi thực hiện bị ảnh hưởng bởi sự xung đột giữa các mục tiêu, về cơ bản mang lại hai điều nổi bật đối với tôi.
Điều đầu tiên là trong cuộc sống có nhiều lúc chúng ta gặp những người, mà theo một cách nào đó, muốn xăm khuôn mặt của chúng ta.
Họ đơn giản là có những động cơ khiến họ trở nên mù quáng với thực tại và đưa ra cho chúng ta những lời khuyên sai lệch.
Và tôi chắc chắn rằng đó là một thứ chúng ta đều nhận ra, và chúng ta chứng kiến nó xảy ra.
Có thể chúng ta không nhận ra nó mọi lúc, nhưng chúng ta đều hiểu là nó có xảy ra.
Điều khó khăn nhất, tất nhiên, là nhận ra rằng chính chúng ta cũng đôi lúc cũng bị động cơ của chính mình che mắt.
Và đó là một bài học khó hơn rất nhiều.
Bởi vì chúng ta không nhận ra sự xung đột bên trong ảnh hưởng như tới bản thân thế nào.
Khi tôi đang tiến hành những thí nghiệm đó, trong tâm trí mình, tôi luôn nghĩ là mình đang giúp ích cho khoa học.
Tôi loại bỏ những kết quả để có được những kết quả theo mong muốn.
Không phải tôi đang làm điều xấu.
Tôi tự nghĩ mình là một kị sĩ cố gắng để đưa khoa học tiến lên.
Nhưng quả thực điều đó không đúng.
Thực tế là tôi đã làm méo mó quá trình với những mục đích tốt.
Và tôi tin rằng thử thách thực sự là nhận ra nhưng sự kiện trong cuộc sống nơi những xung đột bên trong ảnh hưởng tới chúng ta, và cố gắng để vượt qua nó mà không dựa vào những cảm tính chủ quan, mà cố gắng để làm những điều giữ cho chúng ta không trở thành nạn nhân của những hành động đó, bởi vì chúng ta có thể sẽ tạo ra nhiều kết quả không mong muốn.
Tôi có mong rằng mình sẽ để lại trong các bạn một suy nghĩ tích cực.
Ý tôi là, tất cả những điều tôi vừa nói chắc là rất ảm đạm -- con người có những xung đột trái chiều thật khó nhận ra, và nhiều điều tương tự.
Quan điểm tích cực, tôi cho rằng, là nếu chúng ta hiểu được những lúc mình đang phạm sai lầm, nếu chúng ta hiểu được những lí do và thời khắc chúng ta thất bại, chúng ta thực sự có thể sửa chữa chúng.
Và điều đó, tôi cho rằng, đáng để hi vọng.
Cảm ơn các bạn rất nhiều. (Tiếng vỗ tay)
Điều tôi muốn chia sẻ với các bạn hôm nay là những gì chúng ta có thể học hỏi được qua sự nghiên cứu về bộ thông tin di truyền của người cận đại và người tuyệt chủng.
Nhưng trước khi đề cập đến vấn đề này, tôi muốn tóm tắt lại những gì các bạn đã biết: bộ thông tin di truyền của chúng ta, những vật chất di truyền, được cất trữ trong hầu hết các tế bào ở cơ thể chúng ta trong các nhiễm sắc thể dưới dạng ADN, là phân tử cấu trúc xoắn kép được biết tới.
Và thông tin di truyền được chứa đựng trong chuỗi của bốn loại cơ bản viết tắt với những chữ cái A, T, C và G.
Và những thông tin di truyền được lưu trữ trong hai bản sao -- mỗi bản trên một chuỗi ADN -- điều này rất quan trọng vì khi những tế bào mới được hình thành, hai chuỗi ADN này được kéo rời, và những chuỗi mới được tái tạo theo bản sao của hai chuỗi cũ trong một quá trình gần như là hoàn hảo.
Dĩ nhiên trong tự nhiên không có gì là hoàn toàn hoàn hảo, cho nên đôi khi có những sai sót và chữ cái không phù hợp bị chèn vào.
Và vì vậy chúng ta thấy được kết quả của những đột biến như vậy khi chúng ta so sánh các chuỗi ADN của tất cả chúng ta trong căn phòng này, ví dụ thế.
Nếu chúng ta so sánh bộ thông tin di truyền của tôi và của các bạn, sẽ có khoảng 1200 đến 1300 chữ cái khác nhau.
Và những đột biến này cứ chồng chất theo hàm số của thời gian.
Cho nên nếu chúng ta xem xét thêm một loài động vật như con tinh tinh, chúng ta sẽ thấy nhiều sự khác biệt hơn nữa.
Khoảng một, trong 100 chữ cái của chúng ta sẽ khác nhau với một con tinh tinh.
Và nếu các bạn quan tâm đến lịch sử của một mẫu ADN, hay của cả bộ thông tin di truyền, các bạn có thể tái dựng lịch sử ADN với những sự khác nhau mà các bạn nhận thấy.
Nói chung, chúng ta có thể miêu tả những ý tưởng về lịch sử này dưới dạng những cái cây như sau.
Trong trường hợp này, nó rất đơn giản
Hai trình tự ADN của loài người có chung một tổ tiên gần đây nhất.
Đi xa hơn nữa về quá khứ thì có một trình tự ADN của loài người giống với loài tinh tinh.
Và vì những đột biến này xảy ra xấp xỉ theo hàm số với thời gian, các bạn có thể biến đổi những sự khác biệt này để ước tính thời gian khi hai con người có chung một tổ tiên khoảng nửa triệu năm về trước, và với con tinh tinh thì khoảng năm triệu năm về trước.
Trong những năm gần đây, với sự bùng nổ của những công nghệ thông tin đã cho phép các bạn xem xét nhiều mẫu ADN nhanh chóng.
Hiện tại trong tíc tắc vài giờ đồng hồ chúng ta có thể xác định cả bộ thông tin di truyền của loài người.
Dĩ nhiên trong mỗi người chúng ta có hai bộ thông tin di truyền -- một từ mẹ chúng ta và một từ cha chúng ta.
Và chúng dài khoảng ba tỉ chữ cái.
Và chúng ta sẽ thấy rằng trong hai bộ thông tin di truyền của tôi, hoặc chỉ một bộ của tôi mà chúng ta muốn sử dụng, sẽ có khoảng ba triệu sự khác biệt về sự xắp xếp.
Và như vậy các bạn cũng có thể bắt đầu hỏi xem sự khác biệt di truyền này được phân phối trên thế giới.
Và khi làm như vậy, các bạn sẽ tìm thấy một số biến thể di truyền nhất định ở châu Phi.
Nếu các bạn để ý đến những nơi ngoài lục địa châu Phi, các bạn sẽ thấy có ít biến thể di truyền hơn.
Đây là một điều bất ngờ, dĩ nhiên, vì số lượng người sống trong châu Phi ít hơn khoảng sáu đến tám lần số lượng người sống ngoài châu Phi.
Nhưng những người sống trong châu Phi lại có nhiều dạng biến thể di truyền hơn.
Hơn nữa gần như những dạng biến đổi di truyền ở ngoài Châu Phi đều có trình tự ADN rất tương đồng với những gì tìm thấy trong Châu Phi.
Nhưng nếu các bạn chỉ xem xét trong châu Phi, thì có một thành phần trong những dạng biến đổi di truyền không hề có họ hàng nào ngoài lục địa.
Vì vậy một giải thích cho hiện tượng này là một phần của những sự biến đổi di truyền ở châu Phi, không phải tất cả, đã rời khỏi lục địa và chiếm lĩnh những mảnh đất còn lại trên thế giới.
Và tất cả những phương pháp để xác minh thời gian của những sự khác biệt về di truyền này đã giúp dẫn tới một điều là loài người cận đại -- những con người mà không thể phân biệt được giữa các bạn và tôi -- đã tiến hóa ở châu Phi trong thời gian rất gần đây, khoảng 100 đến 200 ngàn năm về trước.
Và sau đó khoảng 100 đến 50 ngàn năm về trước, đã di cư khỏi châu Phi để định cư ở những nơi khác của thế giới.
Vậy điều tôi thường hay nói là xét trên phương diện di truyền, chúng ta đều là người châu Phi.
Chúng ta hoặc là đang sống ở châu Phi hiện tại, hoặc là đã rời khỏi lục địa này gần đây.
Một hệ quả khác liên quan đến nguồn gốc này của người cận đại là những sự biến đổi di truyền thường được phân bố khắp nơi trên thế giới, ở nhiều địa điểm, và chúng thường thay đổi theo gradien, như từ tầm nhìn của một con chim.
Và vì có nhiều sự biến đổi di truyền, và chúng thường có gradien khác nhau, có nghĩa là nếu chúng ta muốn xác định trình tự ADN -- một bộ thông tin di truyền của một cá nhân nào đó -- chúng ta có thể ước lượng khá chính xác người đó từ đâu đến, với điều kiện là bố mẹ hay ông bà của cá nhân này không di chuyển thường xuyên.
Nhưng liệu như vậy có nghĩa là, như nhiều người có xu hướng nghĩ rằng, sẽ có sự khác biệt di truyền khá lớn giữa những nhóm người trên những lục địa khác nhau?
Chúng ta có thể bắt đầu đưa ra những câu hỏi này.
Ví dụ đang có một dự án để xác định trình tự bộ thông tin di truyền của hàng ngàn cá nhân từ những địa điểm khác nhau của thế giới.
Họ đã xác định được trình tự bộ thông tin di truyền của 185 người châu Phi của hai dân cư trên lục địa này.
Và họ cũng đã xác định trình tự bộ thông tin di truyền của khoảng từng đấy người ở Châu Âu và Trung Quốc.
Và chúng ta bắt đầu có thể khẳng định được bao nhiêu sự biến đổi, bao nhiêu chữ cái đã thay đổi trong ít nhất một trong những bộ thông tin di truyền này.
Và sự biến đổi này rất lớn: 38 triệu vị trí biến thiên.
Nhưng chúng ta có thể hỏi: có sự khác biệt nào tuyệt đối giữa những người châu Phi và những người khác?
Có lẽ sự khác biệt lớn nhất mà phần đông chúng ta có thể tưởng tượng ra là có thật.
Với sự khác biệt tuyệt đối -- và tôi muốn đề cập đến sự khác biệt với tất cả những người sống ở châu Phi ở một vị trí nào đó, tất cả - 100 phần trăm - đều có một chữ cái, và những người ngoài châu Phi có một chữ cái khác.
Và câu trả lời là trong số cả triệu sự khác biệt đó không có một vị trí nào như vậy cả.
Điều này có thể bất ngờ.
Có thể một cá nhân bị phân loại sai.
Nên chúng ta có thể thả lỏng tiêu chuẩn một chút và đặt vấn đề: có bao nhiêu vị trí mà 95% người ở châu Phi chỉ có một sự biến đổi, 95 phần trăm một sự biến đổi khác, và con số là 12 vị trí.
Đây quả thật là một điều bất ngờ.
Nó có nghĩa là khi chúng ta nhìn vào một người và thấy một người từ châu Phi và một người từ châu Âu hay châu Á, ở bất cứ một vị trí nào trong bộ thông tin di truyền, chúng ta không thể ước đoán với 100 phần trăm độ chính xác là người đó sẽ mang trong mình ADN gì.
Và chỉ có 12 vị trí mà chúng ta hy vọng có thể ước đoán với 95 phần trăm độ chính xác.
Điều này có thể gây bất ngờ, vì dĩ nhiên, chúng ta có thể nhìn những người này và đoán một cách dễ dàng họ hay tổ tiên của họ đến từ đâu.
Như vậy có nghĩa là những đặc điểm mà chúng ta thấy và dễ dàng nhận diện như: những nét đặc trưng trên khuôn mặt, màu da, cấu trúc của sợi tóc -- không được quyết định bởi một di tố nào với những tác động quá lớn nhưng được quyết định bởi nhiều dạng biến thể di truyền với tần số khác nhau ở khắp mọi nơi trên thế giới.
Còn một vấn đề với các đặc điểm này mà chúng ta hay dễ dàng quan sát mà tôi tin là đáng quan tâm, đó là, theo nghĩa đen, chúng chính là ở bề ngoài cơ thể của chúng ta.
Chúng là những gì chúng ta vừa nêu -- những nét đặc trưng trên khuôn mặt, màu da, cấu trúc của sợi tóc.
Cũng có rất nhiều đặc điểm khác mà thay đổi giữa các lục địa như cách chúng ta tiêu hóa thực phẩm, hay cách bộ phận thể kháng của chúng ta chống lại vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể của chúng ta.
Nhưng tất cả những bộ phận đó của cơ thể là nơi mà ta giao tiếp với môi trường một cách trực tiếp nhất.
Thật dễ dàng để hình dung những bộ phận đó bị ảnh hưởng bởi sự lựa chọn của môi trường và thay đổi tần số những di tố liên quan đến những bộ phận này.
Nhưng nếu chúng ta xem xét những bộ phận khác trên cơ thể, những nơi mà chúng ta không trực tiếp tiếp xúc với môi trường -- gan, thận, tim -- không có cách nào, chỉ bằng cách nhìn những cơ quan này, và biết chúng từ đâu đến.
Một điều thú vị nữa xuất phát từ điều là con người có nguồn gốc chung gần đây nhất ở châu Phi, và đó là lúc mà những con người này xuất hiện khoảng chừng 100,000 năm về trước họ đã không phải cô độc sống trên hành tinh này.
Có những dạng người khác ở xung quanh, có lẽ nổi tiếng nhất là người Neanderthal -- những dạng người tráng kiệt này, ở bên trái, được so sánh với bộ xương của người cận đại, ở bên phải -- đã tồn tại ở Tây Á cũng như châu Âu từ khoảng vài trăm ngàn năm về trước.
Và câu hỏi thú vị đó là, chuyện gì đã xảy ra khi chúng gặp nhau?
Chuyện gì đã xảy ra với người Neanderthal?
Và để bắt đầu trả lời những câu hỏi như vậy, nhóm nghiên cứu của tôi - gần 25 năm nay - đã tìm những biện pháp để tách ADN từ những di tích của người Neanderthal và những động vật đã tuyệt chủng khoảng mười ngàn năm tuổi.
Công trình này gặp phải nhiều vấn đề kỹ thuật trong việc tách ADN, trong việc biến đổi chúng thành dạng mà ta có thể xâu chuỗi được.
Chúng tôi đã phải làm rất cẩn thận để tránh lẫn vào ADN của bản thân.
Và điều này, cùng với sự kết hợp của những phương pháp xâu chuỗi các phân tử ADN một cách nhanh chóng, đã giúp chúng tôi vào năm ngoái trình bày phiên bản đầu tiên của bộ thông tin di truyền của người Neanderthal, để bất cứ ai trong quý vị cũng có thể tra khảo trên mạng về bộ di truyền của người Neanderthal, hay ít nhất là 55 phần trăm mà chúng tôi đã tái dựng lại.
Và quý vị có thể so sánh nó với những bộ thông tin di truyền của người cận đại.
Và một câu hỏi mà quý vị muốn đặt ra: Chuyện gì đã xảy ra khi chúng ta gặp nhau?
Chúng ta đã có giao hợp với nhau không?
Và cách để đặt vấn đề là nhìn vào những người Neanderthal đến từ miền Nam châu Âu và so sánh với những bộ thông tin di truyền của người cận đại.
Và sau đó chúng tôi xem xét một cặp cá nhân, bắt đầu với 2 người châu Phi, xem xét hai bộ thông tin di truyền châu Phi, tìm những nơi mà chúng khác nhau, và trong mỗi trường hợp như vậy, đặt câu hỏi: Người Neanderthal như thế nào?
Nó có tương xứng với người châu Phi này hay người châu Phi kia không?
Chúng ta mong rằng sẽ không có sự khác biệt nào vì người Neanderthal chưa bao giờ sống ở châu Phi.
Bộ thông tin di truyền của chúng không có lý do nào để giống hơn bộ thông tin di truyền của một người châu Phi này hơn người châu Phi kia.
Và đúng là trường hợp như vậy.
Theo thống kê thì không có sự khác biệt nào về sự tương xứng giữa một người Neanderthal với một người châu Phi này hay người châu Phi kia.
Nhưng trường hợp này sẽ khác nếu chúng ta xem xét một cá nhân ở châu Âu và một cá nhân ở châu Phi.
Tần suất trong sự tương xứng giữa người Neanderthal và người châu Âu, cao hơn là giữa người Neanderthal và người châu Phi.
Trường hợp cũng tương tự như vậy nếu chúng ta xem xét một người Trung Hoa và một người châu Phi, người Neanderthal sẽ có sự tương xứng với người Trung Hoa nhiều hơn.
Đây cũng là điều bất ngờ vì người Neanderthal chưa bao giờ ở Trung Quốc.
Vì vậy mô hình mà chúng tôi đề xuất để giải thích cho hiện tượng này là khi người cận đại di cư khỏi châu Phi khoảng 100,000 năm về trước, họ đã gặp người Neanderthal.
Có thể đoán chừng là họ đã gặp nhau trước tiên ở Trung Đông, nơi mà người Neanderthal đang sống lúc ấy.
Nếu họ đã giao hợp ở nơi này, thì những người cận đại mà đã trở thành tổ tiên của tất cả mọi người ở ngoài châu Phi đã mang trong họ bộ thông tin di truyền với một phần Neanderthal đến những nơi còn lại trên thế giới.
Để rồi hiện tại, những người sống ở ngoài châu Phi có khoảng 2.5 phần trăm ADN của họ từ người Neanderthal.
Vậy thì khi có bộ thông tin di truyền của người Neanderthal để dùng tham khảo và những công nghệ để xem xét những di vật cổ và để trích xuất ADN, chúng ta có thể bắt đầu áp dụng chúng ở tất cả mọi nơi trên thế giới.
Và nơi đầu tiên là miền Nam Siberia ở dãy núi Alta ở một điạ phương có tên gọi là Denisova, một hang động ở đây, nơi mà những nhà khảo cổ học vào năm 2008 đã tìm thấy một mảnh xưong bé tí -- đây là một bản sao của nó -- mà họ phát hiện ra đó là của một đốt ngón tay cuối cùng của ngón tay út của một con người.
Và nó đã được bảo khá tốt để chúng tôi xác minh ADN của người đó, ở mức độ rộng hơn là của một người Neanderthal, và bắt đầu so sánh nó với bộ thông tin di truyền của người Neanderthal và người cận đại.
Và chúng tôi thấy rằng người này có trình tự ADN với nguồn gốc giống như của người Neanderthal khoảng 640,000 năm về trước.
Và đi xa hơn nữa, khoảng 800,000 năm về trước có cùng một nguồn gốc với người cận đại.
Vậy thì cá nhân này đến từ một dân cư có cùng nguồn gốc với người Neanderthal, nhưng xa hơn nữa trong quá khứ thì lại có một lịch sử độc lập.
Chúng tôi gọi nhóm người này mà chúng tôi đã mô tả lần đầu tiên từ một mảnh xương nhỏ xíu, là người Denisovans, từ nơi mà họ đã được tìm thấy đầu tiên.
Vậy chúng ta có thể hỏi về người Denisovans điều giống như người Neanderthals: Họ đã có giao hợp với tổ tiên của người cận đại không?
Nếu chúng ta đặt câu hỏi này và so sánh bộ thông tin di truyền của người Denisovan với mọi người trên thế giới, chúng ta sẽ bất ngờ nhận ra rằng không có bất kỳ bằng chứng nào của ADN Denisova trong những người sống gần Siberia hiện tại.
Nhưng chúng ta tìm thấy ADN Denisovan ở Papua New Guinea và những hòn đảo khác ở Melanesia và Thái Bình Dương.
Vậy đây có thể là vì những người Denisovan này đã sống rải rác khắp nơi hơn trong qua khứ, vì chúng tôi không nghĩ rằng tổ tiên của người Malanesia đã sống ở Siberia.
Từ sự nghiên cứu về những bộ thông tin di truyền của người tuyệt chủng, chúng ta có thể bắt đầu hình dung được bức tranh thế giới khi người cận đại di cư khỏi châu Phi.
ở phương Tây có người Neanderthal; ở phương Đông có người Denisovans và có thể những dạng người khác nữa mà chúng ta chưa tìm ra.
Chúng ta không biết chắc được biên giới của những người này ở đâu, nhưng chúng ta biết rằng ở miền Nam Siberia, nơi có cả người Neanderthal và người Denisovan, ít nhất là trong một thời gian nào đó ở quá khứ.
Vậy loài người cận đại đã đến từ một nơi nào đó ở châu Phi, di cư khỏi châu Phi, và đoán chừng đã đến Trung Đông.
Họ đã gặp và giao hợp với người Neanderthal, tiếp tục di cư đến khắp nơi trên thế giới, và ở một nơi nào đó ở Đông Nam Á, họ đã gặp và giao hợp với người Denisovan, và tiếp tục đến những mảnh đất xung quanh Đại Tây Dương.
Và rồi những dạng người trước đó biến mất, nhưng trong hiện tại một phần của họ vẫn tồn tại trong một số chúng ta -- trong những người sống ngoài châu Phi có khoảng 2.5 phần trăm ADN của họ từ người Neanderthal, và những người sống ở Melanesia có thêm khoảng 5 phần trăm từ người Denisovan.
Vậy điều này có nghĩa là cuối cùng cũng có những sự khác biệt tuyệt đối giữa người sống ngoài châu Phi và người sống trong châu Phi ỡ chỗ những người sống ngoài châu Phi có một phần cũ của loài người tuyệt chủng trong ADN của họ, trong khi những người ở trong châu Phi không có?
Thật ra tôi không nghĩ trường hợp là như vậy.
Đoán chừng, người cận đại đã xuất hiện ở một nơi nào đó trong châu Phi.
Họ đã rải rác khắp nơi trong lục đại này, và có những dạng người cũ hơn, già hơn đã ở đó.
Và vì chúng ta giao hợp ở một điểm nào đó, Tôi chắc chắn rằng sẽ có một ngày khi chúng ta sẽ có một bộ thông tin di truyền của những dạng người cũ hơn ở trong châu Phi chúng ta sẽ tìm thấy là họ cũng đã giao hợp với loài người cận đại ban đầu trong châu Phi.
Tóm gọn lại, chúng ta đã đúc kết được những gì từ việc nghiên cứu bộ thông tin di truyền của loài người cận đại và loài người tuyệt chủng?
Chúng ta biết được rất nhiều điều, nhưng một điều quan trọng mà tôi thấy cần đề cập là chúng ta là kết quả của sự pha trộn.
Chúng ta đã pha trộn với những dạng người cũ hơn, khi chúng ta gặp họ và chúng ta đã pha trộn với nhau từ khi đó.
Cám ơn sự quan tâm của quý vị
Vỗ tay
Tôi là nhà làm phim.
Trong 8 năm qua, Tôi đã dành đời mình để ghi lại một công trình của người dân Ixraen và Palextin những người đang cố gắng chấm dứt xung đột bằng biện pháp hòa bình.
Khi tôi đi công tác giữa Châu Âu và Mỹ, một câu hỏi thường xuất hiện: Gandhi của Palextin đâu rồi?
Tại sao người Palextin không đấu tranh phi bạo lực?
Thách thức tôi gặp phải khi nghe câu hỏi này thường có khi tôi quay về từ vùng Trung Đông nơi tôi dành thời gian quay cảnh hàng chục người Palextin đang dùng biện pháp phi bạo lực để bảo vệ vùng đất của họ và nguồn nước khỏi quân lính và người định cư Ixraen
Những người lãnh đạo này đang cố gắng thúc đẩy một phòng trào phi bạo lực rộng trãi trên cả nước nhằm chấm dứt sự chiếm đóng và xây dựng hòa bình trong khu vực.
Nhưng, đa số quý vị có thể chưa nghe tới họ.
Sự khác biệt giữa những gì diễn ra trong thực tế và quan niệm của người ngoài là một trong những lý do chính mà chúng ta chưa có một phong trào đấu tranh hòa bình Palextin thành công.
Do vậy tôi tới đây ngày hôm nay để nói về sức mạnh của sự quan tâm sức mạnh của sự quan tâm của quý vị, và sự hình thành và phát triển của những phong trào phi bạo lực ở Bờ Tây, Gaza và những nơi khác -- nhưng ngày hôm nay, đề tài trình bày của tôi sẽ là về Palextin.
Tôi tin rằng yếu tố còn thiếu nhất để phát triển phong trào phi bạo lực không phải là để người dân Palextin bắt đầu tiến hành phi bạo lực, mà là chúng ta phải bắt đầu quan tâm tới những người đã tiến hành rồi.
Cho phép tôi nói rõ hơn điểm này bằng cách đưa quý vị tới ngôi làng có tên là Budrus
Khoảng bảy năm trước, dân làng này có nguy cơ bị xóa sổ, vì Ixaren tuyên bố họ sẽ xây hàng rào chắn và một phần của hàng rào này sẽ được xây trên ngôi làng
Họ sẽ mất 40% diện tích đất và bị bao bọc, nên họ sẽ mất quyền đi lại tự do tới những nơi khác của Bờ Tây
Nhờ sự lãnh đạo nhiệt tình của địa phương họ đã khởi động chiến dịch đấu tranh hòa bình để ngăn việc đó diễn ra.
Tôi sẽ cho quý vị xem một vài đoạn ngắn, để quý vị có ý niệm về thực tế đã diễn ra như thế nào
(Nhạc) Người phụ nữ Palextin: Chúng tôi được biết là bức tường sẽ chia cắt Palextin khỏi Ixaren.
Ở Budrus này, chúng tôi hiểu rằng bức tường này sẽ cướp đất của chúng tôi.
Người đàn ông Ixaren: Thực tế là bức rào chắn là một giải pháp kinh hoàng.
Người đàn ông: Hôm nay quý vị được mời tham dự diễu hành hòa bình
Tham gia cùng quý vị là hàng chục người anh em Ixaren
Nhà hoạt động người Ixaren: Không gì khiến quân đội sợ hơn là chống đối phi bạo lực.
Người phụ nữ: Chúng tôi thấy những người đàn ông đang cố đẩy quân lính, nhưng không ai trong số họ có thể làm được điều đó.
Nhưng tôi nghĩ phũ nữ có thể làm được.
Thành viên Đảng Fatah: Chúng ta phải xóa bỏ suy nghĩ về lối tư duy truyền thống
Thành viên Đảng Hamas: Chúng tôi hoàn toàn hòa hợp, và chúng tôi muốn chia sẻ điều đó tới mọi người Palextin
Đồng thanh: Đất nước thống nhất.
Fatah, Hamas và Mặt trận Nhân dân Giải phóng!
Phóng viên: Các cuộc xung đột giữa khu hàng rào tiếp tục.
Phóng viên: Bộ đội biên phòng Ixaren được điều tới để giải tán đám đông.
Họ được phép sử dụng mọi vũ lực cần thiết.
(Tiếng súng) Người đàn ông: Đấy là đạn thật.
Nó giống như Falluja. Súng bắn khắp nơi.
Nhà hoạt động Ixaren: Tôi đã tin là chúng tôi sẽ chết
Nhưng có những người khác quanh tôi thậm chí không run sợ.
Quân lính Ixaren: Biểu tình phi bạo lực sẽ không chấm dứt [không rõ].
Người biểu tình: Đây là cuộc diễu hành hòa bình.
Không cần dùng bạo lực.
Đồng thanh: Chúng ta có thể làm được. Chúng ta có thể làm được.
Chúng ta có thể làm được!
Julia Bacha: Khi tôi lần đầu nghe đến câu chuyện của làng Budrus, tôi ngạc nhiên là truyền thông quốc tế đã không đề cập tới loạt sự kiện đặc biệt này đã xảy ra bảy năm trước đây, vào năm 2003.
Điều còn ngạc nhiên hơn là một thực tế rằng Budrus đã thành công.
Người dân, sau 10 tháng đấu tranh hòa bình, đã thuyết phục chính phủ Ixaren dời tuyến rào chắn khỏi vùng đất của họ và sang đường màu xanh, là biên giới được quốc tế công nhận giữa Ixaren và Lãnh thổ Palextin
Cuộc kháng chiến ở Budrus kể từ đó đã lan sang các làng trong vùng Bờ Tây và tới những khu người Palextin ở Jerusalem.
Nhưng truyền thông vẫn chủ yếu im lặng đối với những chuyện này.
Sự im lặng này dẫn tới nhiều hậu quả sâu sắc đối với khả năng để đấu tranh phi bạo lực có thể phát triển, hoặc thậm chí tồn tại, ở Palextin.
Đấu tranh bạo lực và đấu tranh phi bạo lực có một điểm chung quan trọng; chúng đều là một dạng nhà hát tìm kiếm khán giả vì mục tiêu của họ.
Nếu những diễn viên bạo lực là những người duy nhất liên tục xuất hiện trên trang bìa và thu hút sự chú ý của quốc tế tới vấn đề Palextin, sẽ rất khó cho những người lãnh đạo phi bạo lực giải thích với cộng đồng của họ rằng sự bất tuân dân sự là một giải pháp khả thi để giải quyết tình hình của họ.
Sức mạnh của sự quan tâm có lẽ không là điều ngạc nhiên với những bậc cha mẹ trong phòng này.
Cách chắc chắn nhất để bắt con quý vị bớt cơn tam bành là quan tâm tới chúng ngay khi chúng nổi cơn.
Cơn tam bành sẽ trở thành, theo cách gọi của các nhà tâm lý trẻ em một hành vi chức năng, vì đứa trẻ đã biết rằng nó có thể có sự quan tâm của cha mẹ nhờ việc đó.
Cha mẹ có thể khuyến khích hoặc không khuyến khích hành vi chỉ bằng cách mang tới hoặc từ bỏ sự quan tâm tới con cái họ.
Nhưng điều này cũng đúng với người lớn.
Trên thực tế, hành vi của cả cộng đồng và quốc gia có thể bị ảnh hưởng, tùy thuộc vào nơi cộng đồng thế giới muốn tập trung sự quan tâm.
Tôi tin rằng cốt lõi để chấm dứt xung đột ở Trung Đông và mang tới hòa bình là chúng ta phải biến đấu tranh phi bạo lực thành một hành vi chức năng bằng cách quan tâm hơn tới những người lãnh đạo phi bạo lực đang hoạt động ngày nay.
Trong quá trình mang bộ phim của tôi tới những ngôi làng ở Bờ Tây và Gâz và Đông Jerusalem, Tôi đã thấy được tác động mà chỉ một bộ phim tài liệu có thể mang lại để tác động tới sự thay đổi.
Tại làng Wallejeh, rất gần Jerusalem, cộng đồng ở đây đang đối mặt với một tình huống rất giống với làng Budrus.
Họ sắp bị bao vây, mất rất nhiều đất đai và không có tự do đi lại sang Bờ Tây hoặc Jerusalem.
Họ đã dùng biện pháp phi bạo lực khoảng hai năm, những đã dần tỉnh mộng vì không ai quan tâm.
Do đó chúng tôi đã tổ chức chiếu phim.
Một tuần sau, họ đã tổ chức biểu tình có đông người tham dự nhất và kỷ luật nhất từ trước tới nay.
Người tổ chức nói rằng dân làng, sau khi xem câu chuyện về Budrus chiếu trên một bộ phim, đã cảm thấy họ thực sự là những người làm theo những gì họ đang làm, và mọi người đã quan tâm.
Nên họ tiếp tục cố gắng.
Về phía Ixaren, có một phong trào hòa bình mới gọi là Solidariot, nghĩa là đoàn kết theo tiếng Do Thái.
Người lãnh đạo của phong trào này đã dùng Budrus làm công cụ tuyển mộ chính.
Họ nói rằng những người Ixaren chưa bao giờ tích cực trước đây, sau khi xem phim, đã hiểu sức mạnh của phi bạo lực và bắt đầu tham gia những hoạt động.
Ví dụ về Wallajeh và phong trào Solidariot cho thấy một bộ phim độc lập với chi phí thấp có thể đóng vai trò biến đấu tranh phi bạo lực thành một hành vi chức năng.
Bây giờ hãy tưởng tượng sức mạnh mà những tổ chức truyền thông lớn có thể có nếu họ bắt đầu đưa tin về những cuộc biểu tình phi bạo lực diễn ra trong những ngôi làng như Bil'in, Ni'lin, Wallajeh trong các vùng lân cận Jerusalem như Sheikh Jarrah và Silwan -- những thủ lĩnh phi bạo lực sẽ được nhiều người biết tới hơn, được tôn trọng và có hiệu quả trong công việc của họ.
Tôi tin điều quan trọng nhất là hiểu rằng nếu chúng ta không quan tâm tới những nỗ lực này, chúng sẽ trở nên vô hình, và như thể chúng chưa bao giờ xảy ra.
Nhưng tôi đã trực tiếp hiểu rằng nếu chúng ta quan tâm, những nỗ lực đó sẽ nhân lên.
Khi được nhân lên, ảnh hưởng của chúng sẽ lớn dần trong cuộc xung đột chung giữa Ixaren và Palextin.
Và đó là kiểu ảnh hưởng mà cuối cùng có thể ngăn chặn được tình hình.
Những người lãnh đạo này đã chứng tỏ rằng đấu tranh phi bạo lực mang lại kết quả ở những nơi như Budrus
Hãy quan tâm tới họ để họ có thể chứng tỏ phương pháp này có hiệu quả ở mọi nơi.
Xin cảm ơn
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi muốn giới thiệu với các bạn tương lai của cách mà chúng ta tạo nên đồ vật.
Tôi tin rằng sớm thôi, nhà cửa và máy móc sẽ tự lắp ráp, sao chép và sửa chữa bản thân chúng,
Nên tôi sẽ giới thiệu với các bạn điều mà tôi tin là tình trạng xây dựng hiện nay, và so sánh nó với một vài hệ thống tự nhiên.
Trong tình trạng xây dựng hiện nay, chúng ta có những tòa nhà chọc trời -- thời gian xây lắp là hai năm rưỡi, 500,000 đến một triệu linh kiện, những công nghệ khá là phức tạp, mới mẻ, đầy hấp dẫn từ thép, bê tông, và thủy tinh.
Chúng ta có những cỗ máy thú vị có thể đưa ta vào không gian -- mất 5 năm lắp ráp, 2,5 triệu phần nhỏ.
Nhưng mặt khác, nếu các bạn nhìn vào các hệ thống tự nhiên, + bao gồm hai triệu loại, có thể tự xoắn lại trong 10,000 phần tỉ giây, hoặc ADN với ba tỉ cặp bazơ nitơ mà chúng ta có thể sao chép trong vòng một giờ.
Đó là toàn bộ sự phức tạp trong hệ thống tự nhiên của chúng ta, nhưng chúng cực kỳ hiệu quả, hiệu quả hơn rất nhiều so bất kỳ thứ gì ta có thể tạo ra, phức tạp hơn rất nhiều so với bất kỳ thứ gì ta có thể tạo ra.
Chúng hiệu quả hơn nhiều về mặt năng lượng.
Chúng hiếm khi mắc lỗi.
Và chúng có thể tự sửa chữa để đảm bảo tuổi thọ.
Vậy nên có điều gì đó cực kỳ thú vị về những hệ thống tự nhiên.
Và nếu ta có thể giải mã được điều đó để đưa vào môi trường xây dựng của chúng ta, thì sẽ có nhiều tiềm năng hấp dẫn cho cách thức mà chúng ta xây dựng.
Và tôi nghĩ chìa khóa ở đây chính là sự tự lắp ráp.
Nếu chúng ta muốn áp dụng sự tự lắp ráp vào môi trường vật chất, thì tôi nghĩ có bốn điểm quan trọng.
Thứ nhất là chúng ta cần giải mã mọi tính phức tạp của thứ mà chúng ta muốn xây dựng -- bao gồm cả các tòa nhà và máy móc.
Và chúng ta cần giải mã điều đó thành những chuỗi đơn giản -- cơ bản đó chính là ADN về cách vận hành của những thứ mà ta tạo ra.
Sau đó chúng ta cần những phần có thể lập trình được có khả năng nhận được chuỗi trình tự và sử dụng nó để tự xếp lại, hoặc cấu hình lại.
Chúng ta cần một chút năng lượng để kích hoạt quá trình đó, redundan
Và chúng ta cần một phương thức sửa lỗi dư thừa để đảm bảo rằng ta xây dựng thành công cái ta muốn.
Vậy nên tôi sẽ giới thiệu với các bạn một số dự án mà tôi và các đồng nghiệp tại viện MIT đang thực hiện để đạt tới tương lai của sự tự lắp ráp.
Hai dự án đầu tiên là MacroBot và DeciBot.
Hai dự án này là những con rô bốt cỡ lớn có thể cấu hình lại -- hững protein dài 2,4 mét, 3,7 mét.
Chúng được gắn bằng những thiết bị cơ điện những bộ cảm biến.
Bạn giải mã thứ bạn mà muốn chúng xếp nên, thành một chuỗi các góc -- ở đây là âm 120, âm 120, 0, 0, 120, âm 120 -- đại loại như vậy, một chuỗi các góc, hoặc các chiều, và bạn gửi chuỗi đó qua đường dây.
Mỗi đơn vị nhận thông tin của nó -- âm 120. Nó sẽ quay tới góc đó, kiểm tra xem đã đúng chưa và rồi chuyển tiếp đến phần tiếp theo.
Đây là những nhà khoa học , các kĩ sư, nhà thiết kế xuất chúng đã thực hiện dự án này.
Và tôi nghĩ rằng chúng ta cần làm sáng tỏ: Điều này thật sự có thể nhân rộng không?
Ý tôi là, hàng ngàn đô la, rất nhiều giờ làm việc để làm nên con rô bốt dài 2,5 mét.
Liệu chúng ta có thể thực sự nhân rộng nó lên? Liệu chúng ta có thể gắn robot vào từng phần hay không?
Bước tiếp theo đưa ra câu hỏi và nhìn vào bản chất bị động, hoặc đang cố gắng cấu hình lại khả năng lập trình một cách bị động.
Nhưng điều này đi đến một tầm cao hơn, và cố gắng để có sự ước tính thực sự.
Về cơ bản ta sẽ gắn những khối xây dựng nền tảng có thể tính toán, được gọi là những cổng logic kĩ thuật số, trực tiếp vào từng mảnh nhỏ.
Đây là cổng NAND.
Bạn có một khối tứ diện, đó chính là cái cổng sẽ thực hiện phần tính toán cho bạn, và bạn có hai khối tứ diện đầu vào.
Một trong số đầu vào đó là từ người dùng,giống như bạn đang xây những viên gạch.
Đầu vào còn lại là từ viên gạch liền trước vừa xếp xong.
Và rồi nó sẽ cho bạn một sản phẩm trong không gian 3D.
Vậy nên, điều này có nghĩa là người dùng có thể bắt đầu khởi động bất cứ thứ gì họ muốn những viên gạch làm.
Chúng sẽ ước tính trước đó chúng đã làm gì và những gì bạn muốn chúng làm.
Và bây giờ chúng bắt đầu chuyển động trong không gian ba chiều -- lên rồi xuống.
Ở phía bên tay trái, đầu vào [1,1] tương đương kết quả đầu ra là 0, đi xuống.
Ở phía tay phải, đầu vào [0,0] là kết quả đầu ra là 1, đi lên.
Điều này thực sự có nghĩa là các cấu trúc của chúng ta bây giờ đã có những bản thiết kế của cái chúng ta định xây.
Chúng có tất cả thông tin cần thiết của việc xây dựng.
Điều này đồng nghĩa với việc chúng ta sẽ có vài hình thức tự sao chép.
Trong trường hợp này tôi gọi nó là sao chép tự định hướng, bởi vì cấu trúc của bạn có những bản thiết kế chính xác rồi.
Nếu bạn gặp lỗi, bạn có thể thay thế từng phần.
Tất cả thông tin cục bộ được gắn vào để cho bạn biết làm thế nào để sửa chữa.
Nên bạn có thể có một thứ gì đó chạy dọc theo và đọc nó và có thể xuất ra từng phần một.
Nó đã được gắn vào trực tiếp nên không cần phải có những chỉ dẫn từ bên ngoài.
Dự án cuối cùng mà tôi muốn giới thiệu có tên là Những Chuỗi Lệch. và đây có lẽ là ví dụ hấp dẫn nhất mà chúng ta có lúc này nói về những hệ thống tự lắp ráp bị động.
Hệ thống sử dụng khả năng cấu hình và khả năng lập trình để tạo nên một hệ thống bị động hoàn chỉnh.
Đơn giản là bạn có một chuỗi các nguyên tố,
Mỗi nguyên tố hoàn toàn giống nhau, và chúng bị lệch.
Mỗi chuỗi hay mỗi nguyên tố muốn quay sang phải hay trái.
Nên khi bạn lắp ráp chuỗi thì bạn đang lập trình căn bản cho nó.
Bạn đang yêu cầu mỗi đơn vị nên quay sang phải hay trái.
Khi bạn lắc cái chuỗi, nó sẽ xoắn lại thành bất kỳ hình dạng nào mà bạn đã lập trình như trong trường hợp này là hình xoắn ốc, hay trong trường hợp này là hai khối hộp kề nhau.
Bạn có thể lập trình căn bản bất kỳ hình dạng ba chiều nào -- hay 1 chiều, 2 chiều nào thành chuỗi hoàn toàn bị động này.
Vậy điều này nói gì với chúng ta về tương lai?
Tôi nghĩ điều nó nói lên ở đây là có những khả năng mới cho việc tự lắp ráp, sao chép, sửa chữa trong những cấu trúc vật lý, những tòa nhà, máy móc.
Những phần này sẽ có một khả năng lập trình mới.
Và từ đó bạn sẽ có những khả năng tính toán mới.
Chúng ta sẽ có sự tính toán không gian.
Thử tưởng tượng nếu những tòa nhà, những cây cầu, máy móc, tất cả những viên gạch của chúng ta thật sự có thể tính toán.
Đó là sự kỳ diệu của năng lực tính toán song song và phân phối, những khả năng thiết kế mới.
Điều này thật sự rất có tiềm năng.
Tôi nghĩ những dự án tôi vừa giới thiệu với các bạn chỉ là một bước nhỏ để đi đến tương lai của việc chúng ta sẽ sử dụng những công nghệ mới này để tạo ra một thế giới mới của sự tự lắp ráp hay không.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi muốn nói về vấn đề lòng trắc ẩn.
Lòng trắc ẩn có nhiều bộ mặt.
Một số thì mãnh liệt; một số thì phẫn nộ; Một số lại dịu dàng, và một số thì sáng suốt.
Có một câu mà Dalai Latma đã từng nói, ông nói, "Tình yêu và lòng trắc ẩn là những điều thiết yếu.
Chúng không phải là những hàng xa xỉ.
Thiếu chúng, loài người không thể tồn tại."
Và tôi sẽ đề nghị rằng, Đó không chỉ là loài người sẽ không sống sót, mà đó còn là tất cả các sinh linh trên hành tinh này mà chúng ta đã biết đến cho tới ngày hôm nay.
Đó có thể là những con mèo lớn, và đó cũng có thể là những sinh vật phù du.
Hai tuần trước, tôi đã ở Banglarore tại Ấn Độ.
Đó thực sự là một đặc ân cho tôi khi tôi có thể được dạy ở một nhà tế bần ở vùng ngoại ô Bangalore.
Và sáng sớm hôm đó, tôi đã bước vào khu đó.
Trong nhà tế bần đó, có 31 người đàn ông và phụ nữ đang hấp hối.
Tôi đã đi tới bên một giường bệnh của một người phụ nữ cao tuổi đang thở dồn dập, yếu ớt, và hiển nhiên là đang ở giai đoạn sau của sự hấp hối.
Tôi nhìn vào khuôn mặt bà.
Tôi nhìn vào gương mặt người con trai của bà đang ở ngay cạnh, và khuôn mặt anh ta như vừa bị xé nát bởi sự sầu khổ và bối rối.
Và tôi đã nhớ một câu trong Mahabharata, thiên sử thi vĩ đại của Ấn độ: "Trên thế giới này điều gì kinh ngạc nhất, Yudhisthira?"
Và Yudhisthira trả lời, "Điều kinh ngạc nhất trên thế giới là mọi nơi xung quanh chúng ta mọi người đều có thể chết và chúng ta không nhận ra điều đó cũng có thể xảy ra với chính chúng ta.
Tôi ngước lên.
Chăm sóc 31 con người đang kề cận với cái chết đó là những người phụ nữ trẻ đến từ những làng quê xung quanh Bangalore.
Tôi nhìn vào gương mặt của một trong những người phụ nữ đó, và tôi đã nhìn thấy từ gương mặt đó một sức mạnh phát sinh khi lòng trắc ẩn tự nhiên thực sự hiện hữu.
Tôi theo dõi những bàn tay của cô khi cô đang tắm cho một người đàn ông cao tuổi.
Rồi ánh mắt chăm chú của tôi hướng về một người phụ nữ trẻ khác khi cô đang lau mặt cho một người đàn ông đang hấp hối khác.
Nó nhắc nhở tôi lý do để tôi hiện hữu ở đó.
Cứ khoảng chừng mỗi năm, tôi lại có đặc ân thực hiện vài nhiệm vụ ở các vùng cao nguyên Himalayas và Tibetan.
Chúng tôi mở các bệnh viện thực hành ở những khu vực rất hẻo lánh nơi không hề có bất kỳ một phương tiện chăm sóc y tế nào.
Và trong ngày đầu tiên của tôi ở Simikot tại Humla, xa xôi về phía tây của Nepal, vùng đất kiệt quệ nhất của Nepal, một người đàn ông cao tuổi bước vào tay ôm một bọc vải rách nát.
Khi anh ta bước vào, rồi ai đó nói điều gì đó với anh ta, chúng tôi đã nhận ra anh ta bị điếc, rồi chúng tôi nhìn vào bọc vải, ở đó chúng tôi thấy một cặp mắt.
Những miếng vải được gỡ ra để lộ ra một cô bé với cơ thể đã bị bỏng một cách nặng nề.
Một lần nữa, những ánh mắt và bàn tay của Phật Quan âm (Avalokiteshvara) xuất hiện.
Đó là những người phụ nữ trẻ, những phụ tá sức khỏe, đã lau sạch, và băng bó các vết thương trên người cô bé.
Tôi biết những bàn tay và ánh mắt đó; chúng cũng làm tôi xúc động.
Chúng đã khiến tôi xúc động khi đó.
Chúng đã khiến tôi xúc động trong suốt 68 năm của tôi.
Chúng khiến tôi xúc động từ lúc tôi mới 4 tuổi và bị mất thị lực, bị liệt một phần.
Khi đó gia đình tôi đã dẫn tới một người phụ nữ có mẹ đã từng là nô lệ để chăm sóc tôi.
Và người phụ nữ đó không có lòng trắc ẩn ủy mị.
Cô ấy có một sức mạnh nhận thức bằng giác quan.
Và thực sự chính là sức mạnh của cô, tôi tin như vậy, đã phát triển thành một thứ lực hấp dẫn soi sáng chỉ đường cho cuộc đời tôi.
Vậy thì chúng ta có thể hỏi: Lòng trắc ẩn bao gồm những gì?
Và nó gồm nhiều khía cạnh khác nhau.
Có lòng trắc ẩn có tham chiếu và có lòng trắc ẩn không có tham chiếu.
Nhưng trước hết, lòng trắc ẩn phải bao gồm năng lực nhận thức rõ ràng bản chất của nỗi đau.
Đó là khả năng có thể đứng một cách rất vững vàng để cũng nhận ra rằng tôi không tách rời khỏi nỗi đau này.
Nhưng điều đó là không đủ, bởi vì lòng trắc ẩn, mà kích hoạt võ não vận động, có nghĩa là chúng ta phải thực sự khao khát, chúng ta phải thực sự khao khát làm biến đổi nỗi đau.
Và nếu chúng ta thật may mắn, chúng ta tiến hành những hoạt động có thể làm biến đổi nỗi đau.
Nhưng lòng trắc ẩn còn có một nhân tố khác, và nhân tố đó thực sự rất cần thiết.
Nhân tố này là chúng ta không thể bị trói buộc với kết quả.
Cho tới giờ tôi đã làm việc với những người hấp hối được hơn 40 năm.
Tôi có đặc ân được làm việc ở những trại tử tù với sự bảo vệ tối đa trong sáu năm.
Và tôi đã nhận ra rất rõ bằng kinh nghiệm cuộc sống của bản thân, khi làm việc với những người sắp chết và những học viên chăm sóc rằng bất cứ sự bị ảnh hưởng nào bởi kết quả sẽ bóp méo một cách sâu sắc năng lực của bản thân tôi để có thể hiện hữu một cách đầy đủ trong toàn bộ tấm thảm kịch.
Và khi tôi làm việc trong hệ thống nhà tù, tôi đã cảm nhận được một cách rất rõ ràng, rằng: nhiều người trong số chúng ta ở trong phòng này, và hầu hết tất cả những người mà tôi đã cùng làm việc ở trại tử tù, hạt giống lòng từ bi của chính họ chưa bao giờ được chăm tưới.
Lòng trắc ẩn thực sự là một phẩm chất mang tính di truyền của con người.
Nó ở đó trong tất cả mọi người.
Nhưng những điều kiện khiến cho lòng trắc ẩn được bộc lộ, được tỉnh thức, lại là những điều kiện cụ thể.
Tôi có điều kiện đó, ở một chừng mực nhất định, xuất phát từ sự ốm đau hồi nhỏ của tôi.
Eve Ensler, người mà các bạn sẽ lắng nghe tiếp theo, cũng đã có điều kiện đó được kích hoạt một cách kinh ngạc trong cô qua vô số những đau khổ mà cô đã phải trải qua.
Và một điều thú vị là lòng trắc ẩn cũng có kẻ thù, kẻ thù đó là những thứ như sự thương hại, xúc phạm nhân phẩm, hay sự sợ hãi.
Và các bạn biết đấy, chúng ta đang có một xã hội, một thế giới, bị liệt bởi nỗi sợ hãi.
Và trong sự tê liệt này, dĩ nhiên, khả năng thương xót của chúng ta cũng sẽ bị liệt.
Chính cái từ nỗi sợ hãi mang tính toàn cầu
Chính cái cảm giác của nỗi sợ hãi là có tính toàn cầu.
Bởi vậy công việc của chúng ta, với một cách nhất định là nhắm tới hình tượng này, loại khuôn mẫu này, thứ đã xâm chiếm toàn bộ tinh thần của trái đất chúng ta.
Chúng ta đã biết từ khoa học thần kinh rằng lòng trắc ẩn có những phẩm chất to lớn đặc biệt.
Ví dụ như: Một người khi nuôi dưỡng lòng trắc ẩn trong lúc họ đang sống trong nỗi đau, họ sẽ cảm nhận được nỗi đau đó sâu sắc hơn rất nhiều so với nhiều người khác.
Tuy nhiên, họ cũng sẽ lấy lại thăng bằng sớm hơn rất nhiều.
Điều này gọi là khả năng hồi phục.
Nhiều người trong số chúng ta nghĩ rằng lòng trắc ẩn sẽ làm chúng ta kiệt sức nhưng tôi cam đoan với bạn là chính nó là một cái gì đó có thể khiến chúng ta phấn chấn.
Một điều khác về lòng trắc ẩn là nó thực sự tăng cường khả năng phân tích của các nơ ron thần kinh.
Nó khơi dậy tất cả các ngóc ngách của bộ não.
Một điều nữa, mà đã được phát hiện bởi nhiều nhà nghiên cứu khác nhau ở Emory và ở Davis, v.v... là lòng trắc ẩn khiến cho hệ miễn dịch của chúng ta mạnh hơn.
Hey, chúng ta đang sống trong một thế giới rất độc hại.
(Tiếng cười từ khán giả) Hầu hết chúng ta co vào khi đối mặt với những chất độc tinh thần và thể chất, những chất độc của xã hội chúng ta.
Nhưng lòng trắc ẩn, sự phát sinh của lòng trắc ẩn, sẽ có tác dụng huy động sự miễn dịch của chúng ta.
Bạn biết không, nếu lòng trắc ẩn thực sự có ích cho chúng ta, tôi có một câu hỏi:
Tại sao chúng ta không dạy dỗ con cái chúng ta về lòng trắc ẩn?
(Tiếng vỗ tay) Nếu lòng trắc ẩn thực sự tốt cho chúng ta, tại sao chúng ta không đào tạo những nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe về lòng trắc ẩn để họ có thể làm được những việc mà họ cần phải làm, để có thể chuyển hóa thực sự nỗi đau?
Và nếu như lòng trắc ẩn thực sự tốt cho chúng ta, tại sao chúng ta không bầu cho nó?
Tại sao chúng ta không bầu cho các chính khách hoạt động dựa trên lòng trắc ẩn? Để chúng ta có thể có một thế giới quan tâm chu đáo hơn.
Trong đạo Phật, chúng ta nói: "Hãy có một tấm lưng vững vàng và một gương mặt dịu dàng".
Chúng ta cần có một sức mạnh to lớn phía sau để có thể giữ chúng ta vững vàng trước mọi hoàn cảnh.
Và đó cũng là khả năng bình thản về mặt tinh thần.
Nhưng chúng ta cũng cần phải có một gương mặt dịu dàng - khả năng rộng mở tâm hồn để chấp nhận thế giới như chính nó, để có thể có một trái tim không nghi kỵ đề phòng.
Và trong đạo Phật hình mẫu này là Avalokiteshvara, Phật Quan âm.
Đó là nguyên mẫu của một người phụ nữ: nghe thấu được tiếng khóc từ những nỗi đau của thế giới.
Bà có 1000 tay, và trong mỗi cánh tay có một phương tiện để giải phóng nỗi đau, và trong lòng mỗi bàn tay có những đôi mắt, đó là những đôi mắt của sự hiểu biết.
Tôi cho rằng, từ hàng ngàn năm nay, những người phụ nữ đã sống như, là ví dụ minh chứng cho hình mẫu của Avalokitsevara, của Quan Âm, người nghe thấu được tiếng khóc đau khổ của thế giới chúng ta.
Từ hàng ngàn năm nay, những người phụ nữ đã biểu lộ sức mạnh của lòng trắc ẩn theo một cách mà không qua chọn lọc, không qua trung gian để nghe thấu được nỗi đau như chính nó.
Họ đã truyền lòng tốt vào xã hội, và chúng ta đã thực sự cảm thấy được điều đó khi nhìn những người phụ nữ tiếp nối nhau đứng trên sân khấu này trong suốt một ngày rưỡi qua.
Họ đã hiện thực hóa lòng trắc ẩn qua những hành động trực tiếp.
Jody Williams có nói: Ngồi thiền rất tốt.
Tôi xin lỗi nhưng bà phải làm một chút việc Jody.
Hãy lùi lại, để cho mẹ bạn được nghỉ ngơi, okay.
(Tiếng cười) Nhưng mặt khác của sự cân bằng là bạn phải thoát ra khỏi hang động của bạn.
Bạn phải bước vào thế giới như Asanga, người đã mong đợi để được nhìn thấy Phật Di Lặc sau 12 năm ngồi trong hang động.
Ông nói: "Tôi đã bước ra ngoài".
Rồi ông đi dọc theo con đường.
Ông nhìn thấy một cái gì đó trên đường.
Ông nhìn vào, đó là một con chó, ông bèn quỳ xuống.
Ông nhìn thấy con chó đó có một vết thương lớn ở chân.
Vết thương đã bị phủ bởi đầy giòi bọ.
Ông đã dùng lưỡi của mình để gạt những con giòi đó, để không làm hại chúng.
Và vào thời điểm đó, con chó đã được cảm hóa trở thành Phật của tình yêu và lòng tốt.
Tôi tin rằng ngày nay những người phụ nữ và các cô gái cần phải kết hợp một cách mạnh mẽ với những người đàn ông --- với những người cha, những đứa con trai, những người anh em trai, với những người thợ hàn chì, những người dựng cầu đường, những người trông nom trẻ con và người già, các bác sĩ, luật sư, với tổng thống của chúng ta, và với tất cả sinh linh.
Những người phụ nữ đang ngồi đây chính là những bông sen trong biển lửa.
Cầu mong sao chúng ta có thể hiện thực hóa năng lực đó của người phụ nữ ở khắp mọi nơi.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Không phải lúc nào tôi cũng thích những kết quả ngoài mong đợi, nhưng tôi đã học cách trân trọng chúng.
Tôi hiểu rằng chúng thật sự cần thiết cho sự phát triển, thậm chí cả khi chúng có vẻ tệ hại.
Và tôi muốn ôn lại vai trò của những kết quả ngoài mong đợi.
Hãy quay trở về 40.000 năm trước vào thời kì bùng nổ văn hóa khi mà âm nhạc, nghệ thuật và công nghệ, cùng rất nhiều thứ chúng ta đang tận hưởng rất nhiều thứ đã được sinh ra và đang được diễn thuyết ở TED.
Nhà nhân chủng học Randall White từng đưa ra một nhận xét thú vị rằng nếu tổ tiên của chúng ta 40.000 năm trước có thể nhận thức được những việc họ đã làm, họ sẽ thật sự không hiểu được.
Họ chỉ đang phản ứng lại với những vấn đề cấp thiết.
Nhờ có họ, chúng ta có thể làm điều họ từng làm, mặc dù rằng họ không thể thật sự hiểu rõ họ đã làm điều đó như thế nào.
Bây giờ, hãy trở về 10.000 năm trước
Đây chính là lúc mọi thứ trở nên thú vị.
Về sự thuần hóa lúa?
Về khởi nguồn ngành nông nghiệp?
Tổ tiên chúng ta 10.000 năm trước sẽ nói gì nếu họ được tiếp cận với công nghệ?
Và tôi có thể tưởng tượng ra cảnh ủy ban báo cáo lại với họ nơi mà nông nghiệp sẽ dẫn loài người đến, trong ít nhất là hàng trăm năm nữa.
Đó là tin xấu.
Đầu tiên, dinh dưỡng kém, có thể là tuổi thọ thấp.
Điều đó thật tồi tệ với người phụ nữ.
Xương cốt còn lại từ thời kì đó cho thấy họ đã xay hạt cả sáng, chiều, tối.
Thật là tệ về mặt chính trị.
Đó là khởi đầu của một chế độ giai cấp bất bình đẳng giữa người với người.
Nếu có sự đánh giá lý trí về công nghệ, Tôi nghĩ họ rất có thể sẽ nói rằng "Hãy hoãn mọi thứ lại."
Ngay cả bây giờ, lựa chọn của chúng ta đang có những tác động ngoài ý muốn.
Về mặt lịch sử, ví dụ như đôi đũa - theo một nhà nhân chủng học Nhật người đã viết bài luận án về đũa tại đại học Michigan -- Đũa đã gây ra những biến đổi lâu dài về cấu trúc xương hàm và răng của cộng đồng người Nhật.
Và hàm răng của chúng ta cũng đang thay đổi tại thời điểm này.
Có bằng chứng cho thấy Răng và miệng của loài người đang thu nhỏ lại.
Đó không hẳn là kết quả xấu.
Nhưng tôi nghĩ từ quan điểm của người Neanderthal, sẽ có nhiều sự phản đối với bộ răng yếu ớt mà ta đang có.
Vậy nên những điều này phần nào liên quan đến nơi bạn và tổ tiên bạn đang sống.
Trong thế giới cổ đại kết quả ngoài ý muốn rất được tôn trọng, và có ý thức tốt vê sự thận trọng, mà được phản ánh trong Cây tri thức, trong Hộp Pandora, và đặc biệt là trong thần thoại Prometheus Điều đó đã trở nên vô cùng quan trọng về ẩn dụ trong công nghệ.
Và tất cả đều rất đúng đắn.
Những thầy thuốc cổ đại -- đặc biệt là những người Ai Cập, những người đã nghiên cứu dược thuật ấy đã có ý thức rõ ràng về những bệnh họ có thể và không thể chữa.
Bản dịch những văn bản còn lại ghi rằng, "Tôi sẽ không chữa cái này. Tôi không thể chữa cái này."
Nhận thức của họ rất rõ ràng.
Cả những môn đệ của Hippocrates cũng thế
Bản ghi chép của người Hippocates theo những nghiên cứu gần đây -- cũng lập lại tầm quan trọng của việc không làm thiệt hại.
Gần đây hơn, Harvey Cushing, người đã phát triển giải phẫu thần kinh đã thay đổi nó từ một lĩnh vực y học có số ca lớn tử vong từ phẫu thuật trở thành một lĩnh vực đầy triển vọng, ông đã ý thức rõ rằng không phải lúc nào ông cũng làm đúng
Nhưng ông đã cố hết sức, và ông cất giữ những bản ghi chép chi tiết đã giúp ông thay đổi lĩnh vực y học ấy.
Bây giờ nếu chúng ta nhìn tới thế kỷ 19, ta sẽ thấy một đặc điểm mới về công nghệ,
Thứ chúng ta tìm thấy, không còn là những công cụ đơn giản nữa, mà là những hệ thống.
Ta thấy càng nhiều hơn những máy móc lắp ráp phức tạp thì càng gây khó khăn trong việc phát hiện sai những thứ đang diễn ra.
Và những người đầu tiên thấy được điều đó là những nhân viên điện báo giữa thế kỷ 19 họ là những tay hacker đầu tiên.
Thomas Edison hẳn sẽ vô cùng thoải mái trong thời đại phần mềm ngày nay
Và những hacker đó sử dụng 1 từ dùng để chỉ những lỗi kỹ thuật bí ẩn trong hệ thống điện báo họ gọi là BUGS
có nguồn gốc từ từ "bug-con bọ"
Tuy nhiên, phần lớn dân chúng khó mà nhận thức được một sớm một chiều thậm chí là những người am hiểu
Samuel Clemens, Mark Twain, là một nhà đầu tư lớn vào loại máy móc phức tạp nhất mọi thời đại -- tồn tại đến năm 1918 -- được ký nhận bởi cơ quan xét và cấp bằng sáng chế Hoa Kỳ.
Đó là máy sắp chữ do Paige phát minh.
Loại máy này có tất cả 18.000 phần.
Bằng sáng chế có 64 trang văn bản và 271 hình vẽ minh họa.
Cỗ máy này thật sự tuyệt vời vì nó làm được mọi thứ con người đã làm trong việc sắp chữ -- bao gồm đặt chữ lại đúng vị trí cũ, một công việc rất khó khăn.
Và Mark Twain, người biết tuốt về sắp chữ thật sự bị cỗ máy này thu hút.
Thật không may, ông ấy bị thu hút theo nhiều cách, vì nó làm ông phá sản ông phải đi diễn thuyết khắp nơi để có thể phục hồi tài chính.
Và đó là một sự kiện quan trọng về công nghệ thế kỉ 19, cho thấy rằng tất cả những mối liên hệ này có thể làm ý tưởng xuất sắc nhất bị đỗ vỡ, ngay khi được các chuyên gia đánh giá cao.
Dù vậy, đầu thế kỉ 20 cũng có vài thứ khác làm mọi việc trở nên phức tạp hơn nhiều
Đó là việc tự trang bị công nghệ an toàn mà có thể gây rủi ro nếu không có.
Từ bài học Titanic, với nhiều người đương thời, là phải trang bị đủ thuyền cứu hộ cho mọi người trên tàu.
Và đó chính là hậu quả khi mà hàng trăm nạn nhân phải bỏ mạng vì không có thuyền để lên.
Tuy nhiên, trong 1 vụ khác, quận Eastland, 1 con tàu lật úp ở cảng Chicago năm 1915 làm 841 người thiệt mạng -- nhiều gấp 14 lần so với con số thiệt mạng vụ tàu Titanic
Về nguyên nhân, một phần, do lượng thuyền cứu sinh được thêm vào khiến con tàu lúc đầu đã không vững này càng không giữ được thăng bằng.
Và điều đó một lần nữa chứng minh rằng khi nói về những hậu quả ngoài ý muốn, là không dễ chút nào để rút ra được những bài học đúng đắn
Nó thật sự là 1 vấn đề có hệ thống, làm sao tàu chở được hàng không chở hàng và nhiều thứ khác nữa.
Rồi, đến thế kỉ 20 ta lại thấy được thực tế phức tạp nhiều hơn thế nữa, nhưng vẫn còn có mặt tích cực
cho thấy rằng việc sáng chế có thể có giá trị từ những trường hợp khẩn cấp
có thể có lợi từ những thảm kịch.
Và ví dụ ưa thích của tôi về nó là -- dù không được biết đến rộng rãi như một phép lạ công nghệ, nhưng nó có lẽ là một trong những sự vĩ đại nhất mọi thời đại, là sự bùng nổ penicilin trong thế chiến II.
Penicillin được phát hiện vào năm 1928 nhưng đến trước năm 1940 không một lượng thuốc có ích về mặt y học và thương mại nào được sản xuất.
Một số công ty dược tiến hành nghiên cứu,
Họ làm một cách độc lập, và chẳng đi đến đâu.
Thế là Cục Nghiên cứu Chính phủ tụ tập các đại diện lại và bảo họ rằng phải làm được một điều gì đó
Và họ không những làm được mà còn trong vòng 2 năm họ đã mở rộng quy mô penicillin từ những lọ 1 lít thành những thùng 10.000 gallon.
Đó là cách penicillin được sản xuất nhanh và là một trong những bước tiến y học bậc nhất.
Cũng trong thế chiến II sự tồn tại của bức xạ mặt trời được chứng minh bởi nghiên cứu giao thoa và được các trạm radar Anh phát hiện.
Vậy là đã có nhiều lợi ích trong những tai họa lợi ích đối với khoa học thuần túy, cũng như với khoa học ứng dụng và y học.
Giờ chúng ta cùng đến với giai đoạn sau thế chiến II những kết quả ngoài ý muốn còn thú vị hơn nhiều.
Và ví dụ ưa thích của tôi là xuất hiện lần đầu năm 1976, khi khám phá ra được loại vi khuẩn gây ra bệnh Legionaire luôn có trong môi trường nước tự nhiên, nhưng nhiệt độ chính xác của nước có trong hệ thống sưởi, thông gió và điều hòa mới tạo ra nhiệt độ thích hợp cho sự sinh sôi nảy nở tối đa của vi khuẩn Legionella.
Vâng, công nghệ đối mặt với sự cứu nguy.
Thế là các nhà khoa học tiến hành làm việc và họ đã phát minh ra thuốc sát trùng được dùng rộng rãi trong các hệ thống này.
Nhưng 1 thứ khác đã xảy ra đầu những năm 80 và đó là một loại dịch bộc phát bí ẩn về việc hàng loạt các băng đĩa bị hỏng khắp đất nước Mỹ
Và IBM, hãng tạo ra chúng, đã không biết phải làm gì.
Họ triệu tập một nhóm các nhà khoa học xuất sắc nhất để điều tra, và họ tìm thấy rằng tất cả những chiếc băng đĩa này đều được đặt gần ống thông gió.
Thuốc sát trùng này được tạo ra có những vụn thiết nhỏ tinh vi
Những hạt thiếc này đã lắng trên đầu băng và phá hủy đầu băng.
Vậy nên các nhà khoa học đã làm lại công thức thuốc sát trùng.
Nhưng điều thú vị đối với tôi là trường hợp đầu tiên về một thiết bị máy móc, ít nhất là gián tiếp, chịu ảnh hưởng từ bệnh của con người.
Vì thế nó cho thấy chúng ta đang ở cùng nhau,
(Cười) Sự thật là, nó cũng cho thấy thứ gì đó thú vị dù năng lực của chúng ta và nền công nghệ đang được mở rộng theo cấp số nhân. thật không may, khả năng chúng ta điều chỉnh hành vi lâu dài mà cũng đang tăng nhưng chỉ tăng theo cấp số cộng.
Nên một trong những vấn đề đặc trưng trong thời đại này là làm thế nào thu hẹp khoảng cách này giữa những khả năng xảy ra và tầm nhìn.
Một hệ quả rất tích cực khác của công nghệ thế kỉ 20, mặc dù, là cách thức mà các loại tai họa có thể dẫn đến những tiến bộ tích cực.
Có 2 nhà sử học về kinh doanh tại Đại học Maryland, Brent Goldfarb and David Kirsch, họ đã làm vài công việc cực kì thú vị nhiều trong số đó chưa được công bố, về lịch sử các thay đổi trọng đại.
Họ đã tập hợp danh sách các cải tiến lớn và họ đã khám phá ra số lượng lớn nhất, thập niên lớn nhất, về các đổi mới nền tảng, như được phản ánh trong tất cả các danh sách mà người khác đã làm một số danh sách họ gộp lại -- là cuộc Đại suy thoái.
Và không ai biết tại sao lại như vậy, nhưng một câu chuyện có thể phản ánh một phần nào đó về nó
Đó là nguồn gốc của máy phô tô Xerox, hãng đã mừng lễ kỷ niệm lần thứ 50 vào năm ngoái.
Và Chester Carlson, nhà phát minh, là một luật sư bằng sáng chế
Ông thật sự không có ý định làm việc trong nghiên cứu sáng chế, nhưng ông không thể tìm được một công việc kĩ thuật thay thế.
đây là công việc tốt nhất ông có thể nhận
Ông ấy thất vọng về chất lượng thấp và chi phí cao của những bằng sáng chế hiện có, vì thế ông ấy bắt đầu phát triển một hệ thống sao chép khô, là cái ông đã sáng chế cuối ~ năm 30 và trở thành máy phô tô khô đầu tiên có tác dụng thực tiễn thương mại hóa năm 1960.
Vậy nên đôi khi chúng ta thấy rằng, như kết quả của những sự cố, như kết quả của những người, rời bỏ công việc dự định ban đầu của học và đi sâu vào một việc khác nơi sự sáng tạo có thể tạo nên sự khác biệt, rằng những cuộc khủng hoảng và cả những sự kiện không may khác có thể có tác dụng kích thích nghịch lý vào sự sáng tạo.
Điều này có nghĩa gì?
Nghĩa là, theo tôi nghĩ, ta đang sống trong thời đại của ~ khả năng ngoài ý muốn
Hãy nghĩ về thế giới tài chính, ví dụ
Cố vấn của Warren Buffett, Benjamin Graham đã tự phát triển ra hệ thống đầu tư giá trị như là kết quả từ những vụ thua lỗ trong cuộc khủng hoảng năm 1929
Và ông ấy đã công bố cuốn sách ấy vào đầu những năm 1930, và nó vẫn còn được xuất bản sau này và vẫn còn là cuốn sách giáo khoa căn bản
Vậy nên quá nhiều thứ sáng tạo có thể xảy ra khi con người học hỏi từ những thảm họa.
Giờ nghĩ về những bệnh dịch lớn và nhỏ chúng ta đang có rệp, ong sát thủ, rác -- và rất có thể là các giải pháp cho những thứ này sẽ thật sự vượt tầm ngoài câu hỏi ngay lập tức.
Nếu chúng ta nghĩ, ví dụ, về Louis Pasteur sống trong những năm 1860 được yêu cầu nghiên cứu về những bệnh của tằm trong ngành tằm tơ, và các phát hiện của ông là sự khởi đầu của thuyết mầm bệnh
Vì thế mà rất thường xuyên, một số thảm họa -- thường là các hậu quả, ví dụ về sự canh tác quá mức của tằm đó là 1 vấn đề ở Châu Âu vào thời điểm đó có thể là gợi ý cho điều gì đó to lớn hơn
Vì vậy điều này có nghĩa rằng chúng ta cần có một cái nhìn khác về những hậu quả không lường trước.
Chúng ta cần có một cái nhìn thật tích cực.
Chúng ta cần xem họ có thể làm gì cho ta.
Chúng ta cần học hỏi từ những người mà tôi đã đề cập.
Chúng ta cần học hỏi, ví dụ, từ Tiến sĩ Cushing người đã làm chết các bệnh nhân trong những ca phẫu thuật đầu đời
Ông ấy đã có sai sót, cũng đã mắc sai lầm
Và ông ấy tự học từ những sai lầm ấy
Và kết quả là, khi ta nói, "Cái này không phải ca mổ não", để nhấn mạnh nó khó khăn cỡ nào cho bất cứ ai để họ học hỏi từ những sai lầm trong lĩnh vực y học được coi là không có hi vọng
Và chúng ta cũng còn nhớ làm thế nào mà các công ty dược đã sẵn sàng chia sẻ vốn kiến thức, kinh nghiệm của họ, khi đối mặt với tình trạng khẩn cấp, mà họ đã không làm vậy trong từng năm qua
Có lẽ họ đã có thể làm điều đó sớm hơn.
Thông điệp, sau đó, đối với tôi về các hậu quả ngoài ý muốn là khi hỗn loạn xảy ra; chúng ta hãy tận dụng nó tốt hơn
Cảm ơn các bạn rất nhiều
(Vỗ tay)
Điều tôi đang cố gắng và sẽ làm trong 15 phút tới hoặc hơn là nói cho bạn biết một ý tưởng về việc làm thế nào chúng ta có thể khiến các vật chất sống dậy.
Hiện tại điều này dường như hơi quá tham vọng, nhưng khi các bạn nhìn lại chính mình, nhìn vào bàn tay mình bạn nhận ra rằng bạn đang sống.
Vì vậy đây là điểm khởi đầu.
Cuộc tìm kiếm này bắt đầu trên Trái Đất từ bốn tỷ năm trước đây.
Đã có một cuộc sống kéo dài bốn tỷ năm cho các vật chất hữu cơ và sinh học.
Và với tư cách là nhà hóa học vô cơ, bạn bè tôi và các đồng nghiệp của tôi phân biệt giữa thế giới vật chất hữu cơ, sinh vật sống và thế giới vô cơ, sinh vật chết.
Và điều tôi đang cố và sẽ làm là nuôi dưỡng một vài ý tưởng về việc làm sao chúng ta có thể chuyển đổi những vật chất vô cơ không có sức sống sang dạng vật chất sống và sang dạng sinh học vô cơ.
Vì vậy, trước khi chúng ta làm điều đó, tôi muốn đặt sinh học vào đúng chỗ của nó.
Và tôi hoàn toàn say mê môn sinh học.
Tôi thích làm sinh học nhân tạo tổng hợp.
Tôi thích những thứ sống.
Tôi thích kiểm soát cấu trúc sinh học.
Tuy nhiên trong cấu trúc đó chúng ta phải nhớ rằng động lực của sinh học thực ra đến từ sự tiến hóa.
Và sự tiến hóa, dù đã được Charles Darwin và nhiều người khác xác định, cách đây trên 100 năm, thuyết tiến hóa vẫn còn một chút khó hiểu.
Khi tôi nói về thuyết tiến hóa của Darwin, tôi chỉ muốn đề cập đến một điều duy nhất, đó chính là sự tồn tại của cá thể mạnh nhất.
Và vì thế hãy quên khái niệm tiến hóa về mặt lý thuyết.
Hãy nghĩ về sự tiến hóa theo cách đấu tranh sinh tồn của các loài, và có một số đã thắng.
Vì thế xin nhớ rằng với tư cách là nhà hóa học, tôi muốn tự hỏi bản thân mình một câu hỏi liên quan đến sinh học: Đơn vị nhỏ nhất của vật chất có khả năng tiến hóa theo thuyết của Darwin là gì?
Và đây thực sự là một câu hỏi sâu sắc.
Với tư cách là nhà hóa học, hàng ngày chúng tôi không quen với những câu hỏi như thế.
Vì thế khi tôi nghĩ về nó, tôi lập tức nhận ra rằng sinh học đã cho chúng ta câu trả lời.
Và trên thực tế, đơn vị nhỏ nhất của vật chất có thể tự tiến hóa độc lập trên thực tế chính là một tế bào đơn -- một vi khuẩn
Điều này lại đặt ra ba câu hỏi thực sự quan trọng, đó là: Cuộc sống là gì?
Sinh học có đặc biệt?
Các nhà sinh vật học dường như thường cho là thế.
Vật chất có thể tiến hóa không?
Bây giờ, nếu chúng ta trả lời những câu hỏi này theo thứ tự đảo ngược câu hỏi thứ 3 -- vật chất có thể tiến hóa không? -- nếu chúng ta trả lời điều đó, thì chúng ta sẽ biết ngành sinh học đặc biệt như thế nào, và có thẻ, chỉ có thể thôi nhé, chúng ta sẽ có một vài ý tưởng về khái niệm về cuộc sống.
Và đây là một vài thể vô cơ.
Đây là một hạt tinh thể chết, và tôi sẽ làm một vài thứ với nó, và nó sẽ trở thành sinh vật sống.
Và bạn có thể thấy một số hoạt động dạng như thụ phấn, nảy mầm, sinh trưởng.
Đây là một cái ống vô cơ.
Và tất cả những hạt tinh thể ở đây nằm dưới kính hiển vi cách đây một vài phút đều là vật vô tri, và chúng trông giống như đang sống.
Tất nhiên, chúng không sống.
Đây là một thí nghiệm hóa học, trong đó tôi đã tạo ra một vườn tinh thể.
Nhưng khi tôi nhìn thấy chúng, tôi đã thực sự bị thu hút, bởi chúng trông giống như những sinh vật sống.
Và khi tôi tạm dừng trong một vài giây, nhìn vào màn hình.
Bạn có thể thấy một cấu trúc đang lớn dần lên, lấp đầy khoảng trống.
Và nó là vật vô tri.
Vì thế tôi đã lạc quan cho rằng nếu chúng ta có thể bằng cách nào đó tạo ra những vật chất có khả năng bắt chước sinh vật thì chúng ta hãy tiến lên một bước nữa.
Hãy xem xem liệu chúng ta có thể thực sự khiến vật chất trở nên có sức sống.
Tuy nhiên có một vấn đề, do cho tới tận một thập kỷ trước, chúng ta thường được dạy rằng cuộc sống là không thể có thực và rằng chúng ta là sinh vật tuyệt vời nhất trên vũ trụ.
Trên thực tế, chúng ta đã là loài người duy nhất trong vũ trụ.
Hiện nay, điều này hơi chán.
Vì thế, với tư cách là nhà hóa học tôi muốn nói rằng," Chờ một chút. Điều gì đang diễn ra ở đây?
Có phải cuộc sống là điều không chắc chắn có thực?"
Và đây thực sự là một câu hỏi khó.
Tôi cho rằng có lẽ sự xuất hiện của các tế bào đầu tiên có thực giống như sự xuất hiện của các ngôi sao.
Và trên thực tế, hãy tiến thêm một bước nữa.
Hãy nói rằng nếu vật lý học của sự hợp nhất đã được mã hóa trong vũ trụ, thì có thế vật lý của cuộc sống cũng có quy trình tương tự.
Và vì vậy vấn đề với nhà hóa học -- và điều này cũng là một lợi thế lớn -- là chúng ta thích tập trung vào các yếu tố của chúng ta.
Trong sinh học, carbon đứng ở vị trí trung tâm.
Và carbon tồn tại trong vũ trụ, và trong sinh học hữu cơ, chúng ta có một cuộc sống đa dạng một cách tuyệt vời.
Trên thực tế, chúng ta có những dạng sống đáng kinh ngạc mà chúng ta có thể điều khiển được.
Chúng tôi rất cẩn thận trong thí nghiệm cố tránh những lỗi sai sinh học.
Còn về vật chất thì sao?
Nếu chúng ta có thể khiến vật chất sống được, chúng ta có tạo ra những sai sót vật chất?
Hãy nghĩ đi, đây là câu hỏi nghiêm túc.
Nếu chiếc bút của bạn có thể nhân đôi, điều đó có trở thành một vấn đề.
Vì thế chúng ta phải nghĩ khác đi nếu chúng ta có thể khiến vật chất vô cơ thành hữu cơ.
Và chúng ta cũng phải nhận thức được các vấn đề.
Tuy nhiên chúng ta có thể tạo ra cuộc sống, hãy suy nghĩ một chút về những đặc trưng của cuộc sống.
Và hãy bỏ qua biểu đồ phức tạp.
Đây chỉ là bộ sưu tập các lộ trình trong tế bào.
Và tế bào rõ ràng là một thứ rất hay.
Những nhà sinh vật học tổng hợp đang điều khiển nó.
Các nhà hóa học đang cố nghiên cứu những phân tử nhằm tìm kiếm bệnh.
Và các bạn đều có tất cả những lộ trình diễn ra cùng lúc.
Bạn có sự kiểm soát; thông tin được sao chép; chất xúc tác được tạo, mọi việc tự nhiên diễn ra.
Nhưng một tế bào thì có chức năng gì?
Nó phân chia, cạnh tranh, nó tồn tại.
Và tôi nghĩ rằng nó là nơi chúng ta phải bắt đầu khi nghĩ về việc xây dựng ý tưởng về cuộc sống.
Tuy nhiên cuộc sống còn có những đặc tưng nào khác?
Tôi thích nghĩ về nó như một ngọn lửa trong một cái chai.
Và vì thế cái chúng ta đang có ở đây chính là sự miêu tả của các tế bào đơn đang phân chia, chuyển hóa, đốt cháy qua các thí nghiệm hóa học.
Và chúng ta phải hiểu rằng nếu chúng ta tạo ra cuộc sống nhân tạo hoặc hiểu về nguồn gốc của cuộc sống, chúng ta cần phải tiếp sức cho nó bằng cách nào đó.
Vì thế trước khi chúng ta thực sự bắt đầu tạo ra cuộc sống, chúng ta phải thực sự nghĩ về việc nó đến từ đâu.
Và trong một lá thư gửi đồng nghiệp, Darwin cũng bối rối khi ông nghĩ rằng cuộc sống có thể xuất hiện tại một vũng nước ấm nhỏ bé ở một nơi nào đó -- có thể ở Scotland, có thể ở Châu Phi, và có thể ở nơi nào khác.
Nhưng câu hỏi trung thực nhất là, chúng ta chỉ không biết, bởi vì có vấn đề với nguồn gốc.
Hãy quay trở về 4,5 tỷ năm trước đây, thời kỳ đó có vô số vật chất làm từ sự pha trộn hóa học.
Và từ vật chất đó, chúng ta được hình thành.
Vì thế, khi bạn nghĩ về bản chất nguồn gốc không chắc chắn của những gì tôi sẽ nói với bạn trong những phút tiếp theo, hãy nhớ là, chúng ta được tạo thành từ những vật chất trên hành tinh Trái Đất.
Và cúng ta trải qua vô số thế giới.
Những người RNA có thể nói về thế giới RNA.
Chúng ta có protein và DNA.
Sau đó chúng ta tiến đến thời tổ tiên gần đây nhất.
Tiến hóa bắt đầu -- và đó là giai đoạn rất thú vị.
Và giờ có chúng ta ở đây.
Tuy nhiên có những trở ngại mà các bạn không thể vượt qua.
Các bạn có thể giải mã gen, và có thể xem lại, bạn có thể kết nối chúng ta với nhau bằng một phân tử DNA, tuy nhiên chúng ta không thể đi quá thời đại tổ tiên gần nhất của mình, tế bào có thể nhìn được gần nhất mà chúng ta có thể suy ra hoặc tưởng niệm về lịch sử.
Vì thế chúng ta không biết làm thế nào chúng ta có thể đến đây.
Có hai lựa chọn, thiết kế thông minh, trực tiếp và gián tiếp -- vì Chúa, hoặc các bạn tôi.
Bây giờ, nói về cuộc sống của chúng ta bắt nguồn từ ngoài Trái Đất, hoặc tương tự, sẽ chỉ đưa vấn đề rồi rắm hơn.
Tôi không phải một nhà chính trị, tôi là một nhà khoa học.
Có một điều khác chúng ta cần suy nghĩ đó chính là sự hiện diện của các hợp chất hóa học.
Đây là điều có khả năng nhất.
Vì thế chúng tôi có một số loại hỗn hợp căn bản
Và nó hóa ra là nguồn tốt với tất cả 20 axit amin.
Và bằng cách nào đó những axit amin này được kết hợp, và cuộc sống bắt đầu.
Nhưng cuộc sống bắt đầu, có nghĩa là gì?
Cuộc sống là gì? Những vật chất của cuộc sống là gì?
Vào những năm 1950, Miller-Urey đã tiến hành thí nghiệm hóa học Frankenstein thú vị, trong thí nghiệm này họ đã tiến hành như trong thế giới hóa học.
Họ có những nguyên vật liệu cơ bản, đặt chúng vào một bình đơn và đốt cháy chúng và cho nhiều điện cực đi qua.
Và họ đã quan sát những gì có trong hỗn hợp thu được, và họ đã tìm thấy các axit amin, nhưng không có gì xuất hiện, không có tế bào.
Vì thế cả thí nghiệm đã đi đến bế tắc trong một thời gian, và quay trở lại trong thập niên 80 khi khoa học phân tích và công nghệ máy tính ra đời.
Trong phòng thí nghiệm của tôi, cách chúng tôi cố tạo ra cuộc sống hữu cơ bằng cách sử dụng những định dạng tương tác khác nhau.
Vì thế cái chúng tôi đang cố làm là tạo ra phản ứng -- không phải trong 1 bình thót cổ, mà trong 10 bình thót cổ, và kết nối chúng với nhau, như bạn có thể thấy trong hệ thống sơ đồ này, tất cả những đường ống.
Chúng tôi có thể tạo ra dòng chảy loãng siêu nhỏ, chúng tôi có thể tạo ra bản in đá, chúng tôi có thể tạo ra trên máy in 3D, chúng tôi có thể in ra thành tờ rơi cho các đồng nghiệp.
Và điều quan trọng là có nhiều hợp chất hóa học chỉ là dạng bong bóng.
Nhưng đó có thể đưa đến thất bại, vì thế chúng tôi cần tập trung.
Và câu trả lời, tất nhiên nằm ở những con chuột.
Đây là điều tôi nhớ về tố chất để trở thành nhà hóa học.
Tôi nói,"Tôi cần phân tử."
Nhưng tôi cần sự trao đổi chất, tôi cần năng lượng.
Tôi cần thêm thông tin, và tôi cần một bình đựng.
Bởi nếu tôi muốn sự tiến hóa, tôi cần thùng đựng để chúng có thể cạnh tranh.
Nếu bạn có một hộp đựng, nó giống như vào trong xe ô tô của bạn.
"Đây là xe của tôi, và tôi sẽ lái xe đi dạo và khoe với mọi người."
Và tôi tưởng tượng bạn có điều tương tự trong sinh học tế bào với sự xuất hiện của cuộc sống.
Có lẽ, những điều này kết hợp với nhau cho chúng ta sự tiến hóa.
Và cách thử nó trong phòng thí nghiệm là tạo ra một mẫu vật nhỏ.
Vì thế những gì chúng tôi đang cố làm và làm là tạo ra phân tử dạng khối Lego vô cơ.
Hãy quên các phân tử trên màn hình, nhưng chúng là những dạng rất đơn giản.
Có thể chỉ có ba hoặc bốn dạng khác nhau của các khối hình xây lắp.
Và chúng tôi có thể kết hợp chúng với nhau và tạo ra hàng nghìn, hàng nghìn phân tử nano cực to có kích thước tương tự kích thước phân tử DNA và protein, nhưng không có carbon.
Carbon bị cấm.
Và với bộ Lego này, chúng tôi có sự đa dạng cần thiết để lưu trữ thông tin phức tạp mà không cần DNA.
Nhưng chúng tôi cần tạo ra một vài hộp đựng.
Và chỉ vài tháng trước trong phòng thí nghiệm của tôi, chúng tôi đã có thể mang những phân tử tương tự và tạo ra các tế bào với chúng.
Và bạn có thể thấy trên màn hình một tế bào nhân tạo.
Và chúng tôi hiện đang cho vào bên trong một số chất hóa học và làm một số hóa học bên trong tế bào này.
Và tất cả những gì tôi muốn cho các bạn thấy đó là chúng ta có thể tạo ra phân tử trong màng sinh chất, trong tế bào thật, và sau đó tạo ra một loại lý thuyết Darwin về phân tử, sự tồn tại phân tử của vật chất khỏe mạnh nhất.
Và đây là đoạn phim chỉ ra sự cạnh tranh giữa các phân tử.
Phân tử cạnh tranh vì vật chất.
Chúng được tạo ra từ cùng vật chất, nhưng chúng muốn hình dạng của mình chiến thắng.
Chúng muốn hình dạng của chúng tiếp tục tồn tại.
Và đó là chìa khóa.
Nếu chúng ta có thể bằng cách nào đó khuyến khích những phân tử này nói chuyện với nhau và tạo ra những hình dạng đúng và cạnh tranh, chúng sẽ bắt đầu tạo thành các tế bào có khả năng nhân bản và cạnh tranh.
Nếu chúng ta muốn làm được điều đó, hãy quên những chi tiết về phân tử.
Hãy nhìn vào những gì có thể có ý nghĩa.
Vì vậy chúng ta có lý thuyết tiến hóa đặc biệt này vốn chỉ áp dụng trong sinh học hữu cơ, đối vói chúng ta.
Nếu chúng ta có thể tạo ra sự tiến hóa trong thế giới vật chất, thì tôi xin đề xuất chúng ta nên có học thuyết tiến hóa chung.
Và điều đó rất đáng được cân nhắc.
Liệu rằng sự tiến hóa có kiểm soát tính phức tạp của vật chất trong vũ trụ?
Liệu có tồn tại lực thúc đẩy sự tiến hóa cho phép vật chất có thể cạnh tranh với nhau hay không?
Điều đó có nghĩa là chúng ta có thể bắt đầu phát triển những nền móng khác nhau nhằm khai thác được sự tiến hóa này.
Bạn hãy tưởng tượng, nếu chúng ta có thể tạo ra dạng sống nhân tạo có khả năng tự cung tự cấp, thì nó không chỉ cho chúng ta biết về nguồn gốc sự sống -- có khả năng rằng vũ trụ không cần carbon để tồn tại; nó có thể sử dụng bất cứ cái gì -- chúng ta có thể tiến sâu hơn một bước và phát triển công nghệ mới, bởi vì chúng ta có thể sử dụng các phần mềm kiểm soát vào quá trình tiến hóa để mã hóa chúng.
Hãy tưởng tượng rằng chúng ta có thể tạo ra một tế bào nhỏ.
Chúng ta muốn đặt nó vào môi trường, và chúng ta muốn nó nhận năng lượng từ Mặt Trời.
Những gì chúng ta làm là phát triển nó trong một chiếc hộp có ánh sáng.
Và chúng ta không sử dụng thiết kế nữa. Chúng ta nhận thấy nó có tác dụng.
Chúng ta nên tạo cảm hứng từ sinh học.
Sinh học không quan tâm đến thiết kế trừ khi nó có tác dụng.
Vì thế điều này sẽ tái tổ chức cách chúng ta thiết kế mọi thứ.
Nhưng không chỉ có vậy, chúng ta bắt đầu nghĩ về cách chúng ta có thể bắt đầu xây dựng mối quan hệ cộng sinh với sinh học.
Điều đó không tuyệt sao nếu các bạn có thể lấy những tế bào sinh học nhân tạo và kết hợp chúng với các tế bào sinh học để sửa chữa những vấn đề mà chúng ta chưa thể thực sự giải quyết?
Vấn đề chính trong sinh học tế bào là chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được mọi thứ, bởi vì đó là vấn đề đa chiều do sự tiến hóa phát sinh ra.
Sự tiến hóa không thể tách rời được.
Bằng cách nào đó các bạn cần tìm ra chức năng nổi bật nhất.
Và tôi nghiệm ra một cách sâu sắc rằng, nếu điều đó đúng, khái niệm về loại gen ích kỷ sẽ được nâng cấp, và chúng ta thực sự bàn về vật chất ích kỷ.
Và điều đó có ý nghĩa gì trong một vũ trụ nơi chúng ta hiện đang là dạng sống cao nhất?
Các bạn đang ngồi trên ghế.
Chúng là những vật vô tri, chúng không có sức sống.
Nhưng các bạn đều do các vật chất tạo nên và bạn đang sử dụng vật chất, và đang biến vật chất thành nô lệ.
Vì thế sử dụng sự tiến hóa trong sinh học và trong sinh học vô cơ, đối với tôi khá cuốn hút, khá thú vị.
Và chúng ta thực sự sẽ dần hiểu những bước cơ bản để biến vật vô tri trở nên có sức sống.
Và một lần nữa, khi bạn đang nghĩ về việc điều này thật không tưởng, hãy nhớ rằng, 5 tỷ năm trước, chúng ta không ở đây, và không có cuộc sống.
Vậy điều gì cho chúng ta biết về nguồn gốc sự sống và ý nghĩa của cuộc sống?
Có lẽ, với tư cách là nhà hóa học, tôi muốn tránh dùng thuật ngữ chung chung; tôi muốn nghĩ về từ cụ thể.
Vậy còn về việc định nghĩa cuộc sống?
Chúng ta đang thực sự gặp khó khăn trong việc này.
Và tôi cho rằng, nếu chúng ta có thể tạo ra ngành sinh học vô cơ, chúng ta có thể khiến vật chất tiến hóa, và điều đó sẽ định nghĩa được cuộc sống.
Tôi cho rằng vật chất có thể tiến hóa là dạng vật chất sống, và điều này cho chúng ta ý tưởng tạo ra các vật chất có thể tiến hóa.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay) Chris Anderson: Chỉ là một câu hỏi nhanh
Anh có tin rằng anh sẽ thành công với dự án này?
Khi nào?
Lee Cronin: Nhiều người nghĩ rằng cuộc sống cần hàng triệu năm để tiến hóa.
Chúng tôi đề xuất làm điều này chỉ trong vài giờ, khi chúng tôi thiết lập công thức hóa học đúng đắn.
CA: Theo anh khi nào điều này sẽ xảy ra?
LC: Hy vọng trong vòng 2 năm tới.
CA: Đó sẽ là một câu chuyện gây chấn động.
(Cười) Theo anh, anh tin tưởng như thế nào cơ hội đi bộ quanh các hành tinh khác ở những nơi cuộc sống không dựa vào carbon, đi bộ hay có nước hoặc điều gì khác?
LC: Tôi nghĩ có 100 % cơ hội.
Bởi sự thực là chúng ta quá dựa dẫm vào sinh học, nếu anh bỏ carbon đi, những thứ khác sẽ có thể xảy ra.
Những thứ khác nếu chúng ta có thể tạo ra cuộc sống không dựa vào carbon, có thể chúng ta sẽ nói cho NASA biết họ thực sự cần tìm kiếm điều gì.
Đừng cố đi và tìm carbon, hãy đi và tìm những vật chất tiến hóa.
CA: Lee Cronin, xin chúc may mắn. (LC: Cảm ơn anh rất nhiều.) (Vỗ tay)
Chào mọi người.
Tôi là một nghệ sĩ và một người bố -- lần thứ hai.
Cảm ơn.
Và tôi muốn chia sẻ với các bạn dự án nghệ thuật mới nhất của tôi.
Đó là một cuốn sách trẻ em cho iPad.
Nó hơi kỳ quặc và buồn cười.
Tên nó là "Pop-It", Cuốn sách viết về những điều nho nhỏ trẻ em làm với cha mẹ.
(Âm nhạc) Đây là tập đi vệ sinh -- như hầu hết các bạn, tôi hy vọng, đã biết.
Các bạn có thể di di cái thảm.
Bạn có thể khiến đứa bé đi ị.
Bạn có thể làm mọi trò.
Có thể thổi vỡ bong bóng.
Các bạn có thể vẽ vời, bởi mọi người nên làm thế.
Nhưng bạn biết đấy, tôi có một vấn đề với sách cho trẻ em. Tôi cho rằng chúng đầy những tài liệu tuyên truyền.
Ít ra thì một người Ấn Độ đang cố mua một cuốn sách Mỹ như thế này ở Park Slope, quên đi.
Đó không phải là cách tôi được nuôi nấng.
Thế nên tôi nói "Tôi sẽ chống lại điều này với cách tuyên truyền của chính tôi."
Nếu bạn để ý kỹ, đây là một cặp đồng tính đang nuôi con.
Bạn không thích thế?
Lắc nó lên, và bạn có một cặp đồng tính nữ.
(Tiếng cười) Lắc nó lên, và bạn có một cặp đôi một nam một nữ.
Bạn biết đấy, tôi còn không tin vào khái niệm một gia đình lý tưởng.
Tôi phải kể với các bạn về tuổi thơ của mình.
Tôi đi học tại một trường Cơ đốc truyền thống được dạy bởi các xơ, các cha, các anh, các chị.
Về cơ bản, tôi được nuôi dưỡng để trở thành một Sa-ma-ri tốt, và tôi đúng là như thế.
Kết thúc một ngày tôi sẽ đến một nhà Ấn Độ giáo truyền thống, có lẽ là nhà Ấn Độ giáo duy nhất trong một khu chủ yếu là đạo Hồi.
Về cơ bản. tôi tán thành mọi nghi lễ tôn giáo.
Thực tế là, khi có một đám cưới của nhà hàng xóm, tất cả chúng tôi sẽ sơn nhà mình.
Tôi nhớ mình đã khóc như mưa khi những con dê chúng tôi chơi cùng trong mùa hè trở thành những món biriani.
(Tiếng cười) Tất cả chúng tôi đều phải nhịn ăn suốt tháng lễ Ramadan.
Đó là một quãng thời gian rất tuyệt vời.
Nhưng tôi phải nói, tôi sẽ không bao giờ quên, năm 13 tuổi, chuyện đó xảy ra.
Babri Masjid -- một trong những ngôi đền đẹp nhất ở Ấn Độ, xây dựng bởi Vua Babur, tôi nghĩ là vào thế kỷ 16 -- bị phá hủy bởi những nhà hoạt động Ấn Độ giáo.
Chuyện đó dẫn đến những vụ bạo loạn lớn trong thành phố của tôi.
Và lần đầu tiên, tôi bị tác động bởi bất ổn trong xã hội.
Đứa bé 5 tuổi nhà hàng xóm chạy vào và nói "Rags, Rags.
Biết gì không bọn Ấn Độ giáo đang giết người Hồi giáo chúng ta.
Cẩn thận đấy." Tôi bảo "Nhóc, tao là Ấn Độ giáo."
(Tiếng cười) Thằng bé thế này "Huh!"
Bạn biết đấy, tác phẩm của tôi lấy cảm hứng từ những sự việc như thế.
Thậm chí trong các triển lãm phòng tranh của tôi, tôi đã cố gắng lật lại những sự kiện lịch sử như Babri Masjid, chỉ đưa vào đó những cảm xúc còn lại và hình dung về cuộc sống của tôi.
Tưởng tượng lịch sử được dạy khác đi.
Các bạn còn nhớ quyển sách trẻ em mà lắc lên thì giới tính của người lớn thay đổi không?
Tôi có một ý tưởng khác.
Đó là một cuốn sách trẻ em dạy về nền độc lập của Ấn Độ -- rất yêu nước.
Nhưng khi bạn lắc lên, bạn có góc nhìn của người Pakistan.
Lắc lần nữa, và bạn có góc nhìn của người Anh.
(Tiếng vỗ tay) Bạn phải phân biệt sự thật với định kiến, đúng không.
Ngay cả những cuốn sách của tôi cũng có những con thú đáng yêu.
Nhưng chúng chính đang đóng vai chính trị địa lý.
Chúng đang đóng vai Israel-Palestine, Ấn Độ - Pakistan.
Tôi đang đưa ra một luận điểm vô cùng quan trọng.
Và luận điểm của tôi là cách duy nhất để dạy sự sáng tạo là bằng cách dạy trẻ em những góc nhìn khác nhau ngay từ những giai đoạn đầu tiên.
Dù gì sách cho trẻ em cũng là những cuốn hướng dẫn cách dạy trẻ, nên bạn nên cho chúng những cuốn sách trẻ em dạy về nhiều góc nhìn.
Và ngược lại, chỉ khi được dạy về các góc nhìn khác nhau một đứa trẻ mới có thể hình dung và đặt mình vào tư thế của một ai đó khác mình.
Tôi đang đưa ra ý kiến rằng nghệ thuật và sáng tạo là những công cụ vô cùng quan trọng cho sự đồng cảm.
Bạn biết đấy, tôi không thể hứa với con mình một cuộc sống không có thành kiến -- chúng ta đều có thành kiến -- nhưng tôi hứa sẽ khiến con mình có thành kiến từ nhiều góc nhìn đa dạng.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
Chủ đề của tôi là về sự phát triển kinh tế ở Trung Quốc và Ấn Đô.
Và câu hỏi tôi muốn tìm hiểu cùng với bạn là có hoặc không việc nền dân chủ đã giúp đỡ hay gây cản trở sự phát triển kinh tế.
Bạn có thể nói là nó không công bằng, bởi vì tôi chọn hai quốc gia chỉ để tạo nên một bằng chứng chống lại nền dân chủ.
Tuy nhiên, điều ngược lại chính là những gì tôi sắp làm.
Tôi sẽ dùng hai quốc gia này để tạo nên một cuộc tranh luận kinh tế vì nền dân chủ, chứ không phải chống lại dân chủ.
Câu hỏi đầu tiên là tại sao Trung Quốc lại phát triển nhanh hơn là Ấn Độ.
Hơn 30 năm nay, xét về chỉ số phát triển GDP, Trung Quốc đã phát triển gấp 2 lần Ấn Độ.
Trong vòng 5 năm lại đây, hai quốc gia đã bắt đầu khá cân bằng nhau về sự phát triển kinh tế.
Nhưng trong vòng 30 năm, chắc chắn Trung Quốc đã làm được nhiều thứ hơn là Ấn Độ.
Một câu trả lời đơn giản là Trung Quốc có Thượng Hải và Ấn Độ có Mumbai.
Hãy nhìn đường chân trời tại Thượng Hải.
Đây là khu vực Pudong.
Bức ảnh về Ấn Độ là khu ổ chuột Dharavi ở Mumbai tại Ấn Độ.
Ý nghĩa nằm phía sau hai bức hình là việc chính phủ Trung Quốc có thể hành động không dựa nguyên tắc pháp luật.
Nó có thể được đặt ra chỉ vì lợi ích lâu dài cho đất nước và trong quá trình đó, đuổi đi hàng triệu người -- và đó chỉ là số liệu ít ỏi.
Tuy nhiên ở Ấn, bạn không thể làm như vậy, vì bạn phải lắng nghe dân chúng.
Bạn bị ép buộc bởi ý kiến của số đông.
Ngay cả Thủ tướng Chính phủ Manmohan Singh đồng ý với quan điểm trên.
Trong một cuộc phỏng vấn được đăng trên tờ báo tài chính của Ấn, ông ta nói rằng ông ta muốn biến Mumbai trở thành Thượng Hải.
Đây là một nhà kinh tế được đào tạo từ Oxford người tin tưởng vào quyền lợi của con người, cũng phải đồng ý với chiến thuật gây sức ép của Thượng Hải.
Vậy hãy gọi Thượng Hải là mô hình của sự phát triển kinh tế, nhấn mạnh vào những đặc điểm sau để thúc đẩy sự phát triển kinh tế: cơ sở hạ tầng, sân bay, đường cao tốc, cầu, và những thứ tương tự.
Và bạn cần một chính quyền vững chắc để làm việc đó, vì bạn không thể quá tôn trọng quyền lợi sỡ hữu cá nhân.
Bạn không thể bị chi phối bởi ý kiến dư luận.
Bạn cũng cần nói rõ về quyền sở hữu, nhất là với tài sản đất đai, để cho việc thi công và xây dựng cơ sở hạ tầng thật nhanh chóng.
Kết quả của mô hình đó là việc nền dân chủ trở thành thứ cản trở cho sự phát triển kinh tế, hơn là sự hỗ trợ cho sự phát triển kinh tế.
Đây mới là câu hỏi quan trọng.
Cơ sở hạ tầng quan trong như thế nào đối với sự phát triển kinh tế?
Đây là một vấn đề quan trọng.
Nếu bạn tin rằng cơ sở hạ tầng là quan trọng cho sự phát triển kinh tế, thì bạn nên tranh luận việc một chính quyền vững chắc có là quan trọng để thúc đẩy sự phát triển.
Nếu bạn tin rằng cơ sở hạ tầng không hẳn là quan trọng như mọi người nghĩ, thì bạn sẽ đặt bớt tầm quang trọng về một chính quyền vững chắc.
Vậy nên để minh họa câu hỏi đó, tôi sẽ cho bạn hai quốc gia,
và để cho ngắn gọn, Tôi sẽ gọi quốc gia Quốc gia 1 và quốc gia kia là Quốc gia 2
Quốc gia 1 có một lợi thế hơn Quốc gia 2 về cơ sở hạ tầng.
Quốc gia 1 có nhiều điện thoại hơn, và Quốc gia 1 có hệ thống tàu sắt dài hơn.
Vậy nên tôi hỏi bạn, "Đâu là China và đâu là India, và Quốc gia nào thì sẽ phát triển nhanh hơn?"
Nếu bạn tin vào sự quan trọng của sơ sở hạ tầng, bạn sẽ nói rằng, "Quốc gia 1 phải là Trung Quốc.
Nó phải làm tốt hơn, nhất là về sự phát triển kinh tế.
Và Quốc gia 2 hẳn phải là Ấn Độ."
Thực tế là quốc gia với nhiều điện thoại hơn là Liên Xô, và số liệu được lấy từ năm 1989.
Sau khi quốc gia này báo cáo những số liệu đáng kinh ngạc về điện thoại, quốc gia này sụp đổ.
Điều này không hề tốt.
Bức hình trên là ông Khrushchev.
Tôi biết là vào năm 1989 ông ta không còn thống trị Liên Xô, nhưng đó là bức hình tốt nhất mà tôi tìm được.
(Cười) Điện thoại, cơ sở hạ tầng không bảo đảm về sự phát triển kinh tế.
Quốc gia 2, nơi mà có ít điện thoại hơn, là Trung Quốc.
Từ năm 1989, quốc gia này đã phát triển với tỷ lệ nhanh chóng mỗi năm kể từ 20 năm trở lại đây.
Nếu bạn không biết gì về Trung Quốc và Liên Xô ngoài sự thật về số lượng điện thoại của họ, thì bạn có thể đã dự đoán sai về sự phát triển kinh tế trong vòng 2 thập kỉ tới.
Quốc gia 1, nơi mà có hệ thống đường sắt lâu hơn, lại là Ấn Độ.
Và quốc gia 2 là Trung Quốc.
Đây là những sự thật ít người biết về hai quốc gia này.
Vâng, bây giờ Trung Quốc có lợi thế về cơ sở hạ tầng hơn Ấn Độ.
Nhưng trong nhiều năm, cho đến tận những năm cuối 1990s, Trung Quốc vẫn có những bất lợi về cơ sở hạ tầng so với Ấn Độ.
Ở những nước đang phát triển phương tiện di chuyển thông dụng nhất vẫn là xe lửa, và người Anh đã xây dựng rất nhiều đường ray ở Ấn Độ.
Ấn Độ là quốc gia nhỏ hơn nhưng lại có hệ thống đường ray dài hơn cho đến những năm cuối của 1990s.
Rõ ràng, cơ sở hạ tầng không giải thích được vì sao Trung Quốc lại làm tốt hơn trước những năm cuối 1990s hơn là Ấn Độ.
Thực tế, nếu bạn nhìn vào chứng cứ ở mọi nơi, thì chứng cứ sẽ thiên về việc cơ sở hạ tầng thực sự là kết quả của sự phát triển kinh tế.
Kinh tế phát triển, chính phủ sẽ tích lũy được nhiều nguồn tài nguyên hơn, và họ có thể dùng đó để đầu tư vào cơ sở hạ tầng-- hơn là việc lấy cơ sở hạ tầng làm lý do cho việc phát triển kinh tế.
Và đây thực sự là câu chuyện lý giải về sự phát triển kinh tế của Trung Quốc.
Giờ tôi sẽ xem xét câu hỏi này một cách trực tiếp.
Vậy thì dân chủ trì hoãn sự phát triển kinh tế?
Hãy nhìn vào hai quốc gia, Quốc gia A và Quốc gia B.
Quốc gia A, vào năm 1990, có khoảng 300$ bình quân mỗi người so với Quốc gia B, có khoảng 460$ bình quân mỗi người.
Đến năm 2008, Quốc gia A đã vượt qua Quốc gia B với 700$ bình quân đầu người so với 650$ bình quân đầu người.
Cả hai quốc gia đều ở châu Á.
Nếu tôi hỏi bạn, "Hai quốc gia ở châu Á này là gì?
Và quốc gia nào có nền dân chủ?"
Bạn có thể phát biểu, "Vâng, có thể Quốc gia A là Trung Quốc còn quốc gia B là Ấn Độ."
Thực tế, Quốc gia A là Ấn Độ với nền dân chủ, còn Quốc gia B là Pakistan -- quốc gia có một thời gian dài nằm trong chế đô quân trị.
Và nó sẽ khá phổ biến nếu chúng ta so sánh Ấn Độ và Trung Quốc.
Đó là bởi vì hai quốc gia này có cùng quy mô về dân số.
Nhưng sự so sánh tự nhiên hơn thì phải là giữa Ấn Độ và Pakistan.
Hai quốc gia này tương tự nhau về địa lý.
Họ có lịch sử phức tạp, nhưng có nhiều điểm chung.
Với sự so sánh đó, nền dân chủ trông khá tốt trong việc phá triển kinh tế.
Vậy tại sao các nhà kinh tế lại yêu chế độ độc tài?
Một lý do là do mô hình Đông Á.
Ở Đông Á, chúng ta có những câu chuyện về tăng trưởng kinh tế thành công ví dụ như Hàn Quốc, Đài Loan, Hồng Kông và Singapore.
Một vài những nền kinh tế trên được cai trị theo chế độ độc tài trong những thập niên 60, 70 và 80.
Vấn đề của cách suy nghĩ đó thì như là việc hỏi những người chiến thắng xổ số vậy, "Có phải bạn đã thắng xổ số?"
Và ai cũng sẽ nói rằng, "Phải, chúng tôi thắng xổ số."
Và sau đó bạn sẽ rút ra kết luận tỷ lệ của việc chiến thắng xổ số là 100%.
Lý do là bạn không bao giờ tìm hiểu và hỏi những người thua cuộc những ai mà cũng mua phiếu xổ số nhưng lại không thắng cuộc.
Với mỗi sự thành công của chế độ độc tài ở Đông Á, có một thất bại đi cùng.
Nam Hàn thành công, Bắc Hàn thì không.
Đài Loan thành công, Trung Quốc dưới thời Mao Trạch Đông thì không.
Miến Điện cũng không thành công.
Philippines cũng không thành công.
Và nếu bạn nhìn vào các con số thống kê trên toàn thế giới, thì thực sự không có gì đủ để kết luận rằng chế độ độc đài có lợi thế hơn nền dân chủ về mặt tăng trưởng kinh tế.
Vì vậy mô hình Đông Á có sự lựa chọn sai lầm to lớn-- nó được biết đến như việc chọn một biến phụ thuộc, thứ mà chúng ta đều nói học sinh cần phải tránh..
Vậy chính xác tại sao cho Trung Quốc lại phát triển nhanh như vậy?
Tôi sẽ đưa bạn đến cuộc Cách Mạng Văn Hóa, khi Trung Quốc phát triển dữ dội, và lấy Trung Quốc ra để so sánh với Ấn Độ dưới thời Indiara Gandhi.
Câu hỏi là: Đất nước nào làm tốt hơn, Trung Quốc hay Ấn Độ?
Trung Quốc thì đang trong cuộc Cách Mạng Văn Hóa.
Nhưng hóa ra là ngay cả khi trong cuộc Cách Mạng Văn Hóa, Trung Quốc vẫn hơn Ấn Độ về chỉ số phát triển GDP với trung bình khoảng 2.2% mỗi năm về chỉ số phát triển GDP theo đầu người.
Đó là lúc mà Trung Quốc phát triển dữ dội.
Cả đất nước đều phát triển dữ dội.
Điều đó có nghĩa là đất nước này có điều gì đó rất lợi thế cho chính nó trong việc phát triển kinh tế để vượt qua những khó khăn trong cuộc Cách Mạng Văn Hóa.
Lợi thế mà đất nước này có là con người -- không có gì khác ngoài con người.
Đây là chỉ số dữ liệu của sự phát triển của thế giới trong những năm đầu 1990.
Và đây là số liệu sớm nhất mà tôi tìm được.
Tỉ lệ người lớn biết chữ ở Trung Quốc là 77% so với 48% ở Ấn Độ.
Sự trái ngược về tỉ lệ biết chữ thì khá là rõ ràng giữa phụ nữ Trung Quốc và phụ nữ Ấn Độ.
Tôi chưa cho bạn về định nghĩa của việc biết chữ.
Ở Trung Quốc, ý nghĩa của việc biết chữ là khả năng đọc và viết 1500 kí tự Trung Quốc.
Ở Ấn độ, ý nghĩa của việc biết chữ, đúng như định nghĩa của biết chữ, là khả năng, khả năng to lớn, để có thể viết tên của bạn theo cái ngôn ngữ mà bạn đang nói chuyện.
Sự khác biệt giữa 2 quốc gia về việc biết chữ thì còn quan trọng hơn nhiều so với những số liệu được nêu ra.
Nếu bạn nhìn vào những nguồn số liệu khác ví dụ như Chỉ số phát triển con người, hàng loạt số liệu đó, hãy quay về lại những năm đầu 1970, bạn sẽ thấy được sự tương phản rõ rệt.
Trung Quốc có một lợi thế lớn về mặt con người so với Ấn Độ.
Tuổi thọ trung bình: vào khoảng năm 1965, Trung Quốc có lợi thế lớn về tuổi thọ trung bình.
Trung bình, nếu là một người Trung Quốc vào năm 1965, bạn sống 10 năm lâu hơn là nếu bạn là người Ấn Độ.
Nên nếu bạn có sự lựa chọn giữa thành một người Trung Quốc hay người Ấn Độ, bạn sẽ muốn trở thành người Trung Quốc để có thể sống thêm 10 năm nữa.
Nếu bạn quyết định như vậy vào năm 1965, điều bất lợi là vào năm sau bạn sẽ phải trải qua Cách mạng Văn hóa.
Nên bạn cần phải suy nghĩ cẩn thận về những sự lựa chọn này.
Nếu bạn không thể chọn đất nước mình, vậy bạn sẽ muốn trở thành người đàn ông Ấn Độ.
Vì nếu là đàn ông Ấn Độ, bạn sẽ có tuổi thọ trung bình hơn 2 năm so với phụ nữ Ấn Độ.
Đây là sự thật khá khác thường.
Ở các nước khác thì rất hiếm để có thể xảy ra điều này.
Nó cho thấy sự phân biệt đối xử và thành kiến ở xã hội Ấn Độ về phụ nữ.
Tin tốt là, vào năm 2006, Ấn Độ đã thu nhỏ khoảng cách giữa nam và nữ về độ tuổi trung bình.
Ngày nay, phụ nữ Ấn Độ lại có tuổi thọ trung bình lớn hơn là đàn ông Ấn.
Vậy nên Ấn Độ đang trở lại bình thường.
Nhưng Ấn Độ còn rất nhiều việc phải làm về mặt bình đẳng giới tính.
Có hai bức hình được lấy từ nhà máy may mặc ở quận Quảng Đông và nhà máy may mặc ở Ấn Độ.
Ở Trung Quốc thì đều là phụ nữ.
60 đến 80% lực lượng lao động ở Trung Quốc là phụ nữ ở phần ven biển của đất nước, trong khi ở Ấn Độ thì toàn là đàn ông.
Tạp chí Financial Times in tấm hình này của một nhà máy may mặc Ấn Độ với tựa đề, "India sắp vượt qua Trung Quốc trong may mặc."
Bằng cách nhìn vào 2 tấm hình, Tôi nói không, sẽ còn lâu để có thể thể vượt qua China.
Nếu bạn nhìn vào những nước Đông Á phụ nữ có một vai trò quan trọng về khởi đầu nền kinh tế -- về việc tạo ra phép lạ trong việc sản xuất ở các nước Đông Á.
Ấn Độ vẫn còn lâu mới có thể bắt kịp được với Trung Quốc.
Vấn đề là, hệ thống chính trị của Trung Quốc thì ra sao?
Bạn nói về con người, bạn nói về giáo dục và sức khỏe cộng đồng,
Vậy thì hệ thống chính trị thế nào?
Không phải là hệ thống chính trị 1 đảng là cơ sở cho sự phát triển kinh tế Trung Quốc chứ?
Thực tế, câu trả lời thì sâu sắc và tinh tế hơn như vậy.
Nó phụ thuộc vào sự khác biệt mà bạn thấy được giữa sự bảo thủ của hệ thống chính trị và sự năng động của hệ thống chính trị đó.
Một cách bảo thủ thì Trung Quốc là hệ thống 1 đảng, độc tài -- không có gì phải thắc mắc về điều nó.
Một cách năng động, nó đã thay đổi theo thời gian để trở thành ít độc tài hơn và trở nên dân chủ hơn.
Khi bạn giải thích về thay đổi -- ví dụ, sự phát triển kinh tế; phát triển kinh tế là sự thay đổi -- nếu bạn giải thích về thay đổi, bạn sử dụng những thứ đã thay đổi để giải thích sự thay đổi, hơn là sử dụng sự không thay đổi để giải thích sự thay đổi
Đôi khi một hiệu ứng cố định có thể giải thích sự thay đổi, nhưng hiệu ứng cố định đó chỉ giải thích sự thay đổi mà có tương tác với những thứ thay đổi.
Về mặt thay đổi trong chính trị, họ đã mang đến các cuộc tranh cử khu vực.
Họ đã gia tăng sự đảm bảo cho các chủ sỡ hữu,
Và họ đã gia tăng sự đảm bảo cho việc thuê đất dài hạn.
Có các cải cách tài chính ở cách vùng nông thôn Trung Quốc.
Và cũng có cuộc cách mạng về kinh doanh ở nông thôn Trung Quốc.
Theo tôi, tốc độ thay đổi trong chính trị thì quá chậm, quá từ từ.
Và nhận định của tôi là nước đó sẽ phải đối mặt một số thử thách đáng kể vì họ đã không đi xa hơn và nhanh hơn trong việc cải cách chính trị.
Nhưng dù thế nào đi nữa, hệ thống chính trị đó đã trở nên tự do hơn, trở nên dân chủ hơn.
Bạn có thể áp dụng cùng một quan điểm năng động đó ở Ấn Độ.
Thực tế, khi Ấn Độ đang phát triển ở tốc độ Hindu -- khoảng một đến hai phần trăm một năm -- đó là lúc Ấn Độ ít dân chủ nhất.
Vào năm 1975, Indira Gandhi tuyên bố tình trạng khẩn cấp.
Chính phủ Ấn Độ đã sở hữu và điều hành tất cả các đài truyền hình.
Một thực tế ít người biết về Ấn Độ những năm 1990 là việc đất nước này không chỉ thực hiện những cải cách kinh tế, mà họ còn thực hiện những cải cách về chính trị bằng cách bắt đầu các khu vực tự trị, tư nhân hóa phương tiện truyền thông và bắt đầu quy định tự do về ngôn luận.
Vậy nên quan điểm năng động này thích hợp với cả Trung Quốc và Ấn Độ về mặt định hướng.
Tại sao nhiều người tin rằng Ấn Độ là một thảm họa tăng trưởng?
Một lý do là họ luôn so sánh Ấn Độ với Trung Quốc.
Nhưng Trung Quốc là siêu sao trong việc tăng trưởng kinh tế.
Nếu bạn là một cầu thủ NBA và bạn luôn bị so sánh với Michael Jordan, bạn sẽ trông không có ấn tượng gì cả.
Nhưng điều đó không có nghĩa là bạn là một cầu thủ bóng rổ tồi tệ.
So sánh với một siêu sao là một chuẩn mực sai lầm.
Thực tế, nếu bạn so sánh Ấn Độ với một quốc gia phát triển trung bình ngay cả trước thời gian gần đây về sự tăng trưởng nhanh chóng của Ấn Độ -- giờ thì Ấn Độ đang tăng trưởng khoảng 8% đến 9% -- ngay cả trước thời gian này, Ấn Độ xếp hạng 4 về sự tăng trưởng kinh tế trong những nền kinh tế mới nổi.
Đây thực sự là một thành tựu đáng kể.
Hãy cùng nghĩ về tương lai: một con rồng so với một con voi.
Quốc gia nào có động lực tăng trưởng?
Tôi tin Trung Quốc vẫn có một số nguyên tắc cơ bản tuyệt vời -- chủ yếu là nguồn vốn xã hội, sức khỏe cộng đồng, ý thức về sự bình đẳng mà bạn không thể tìm thấy ở Ấn Độ.
Nhưng tôi tin là Ấn Độ cũng có động lực.
Ấn Độ có những nền tảng tiến bộ.
Chính phủ đã đầu tư vào nền tảng giáo dục, đầu tư vào nền tảng sức khỏe.
Tôi tin rằng chính phủ cần phải làm nhiều hơn, tuy nhiên, con đường mà Ấn Độ đang đi là con đường đúng đắn.
Ấn Độ có những điều kiện cần thiết để phát triển kinh tế, trong khi Trung Quốc thì vẫn đang vật lộn với cải cách chính trị.
Tôi tin rằng cải cách chính trị là một điều phải làm ở Trung Quốc để duy trì tăng trưởng.
Và điều này rất quan trọng để có cải cách chính trị, để có thể chia sẽ lợi ích từ sự tăng trưởng kinh tế.
Tôi không biết điều này có xảy ra hay không, nhưng tôi khá lạc quan.
Mong rằng, năm năm sau, tôi sẽ có thể báo cáo với TEDGlobal rằng cải cách chính trị sẽ xảy ra ở Trung Quốc.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Mặc dù chủ đề lần này không mang bản-sắc-TED cho lắm, nhưng hãy bắt đầu chiều nay với một thông điệp từ một nhà tài trợ bí ẩn.
Anonymous: Thân gửi Fox News, thật đáng tiếc khi chúng tôi nhận thấy cả tên lẫn bản chất của Anonymous đã bị tàn phá.
Chúng tôi là tất cả mọi người. Chúng tôi cũng không là ai cả.
Chúng tôi là những kẻ vô danh. Chúng tôi là không đếm xuể.
Chúng tôi không tha thứ. Chúng tôi không quên.
Chúng tôi là căn nguyên của sự hỗn loạn.
Misha Glenny: Thưa quí ông, quí bà; Anonymous một tổ chức tinh vi gồm các tin tặc chính trị lộ diện vào năm 2011.
Họ khá là đáng sợ.
Bạn sẽ không bao giờ biết lần tấn công kế tiếp diễn ra lúc nào, ai hay hậu quả là gì.
Nhưng có điều thú vị là họ rất có khiếu hài hước.
Những gã này đã hack tài khoản Twitter của Fox News để thông báo về việc tổng thống Obama bị ám sát.
Hẳn các bạn cũng có thể tưởng tượng được sự kinh hoàng trong phòng tin tức tại Fox rồi đấy.
"Chúng ta phải làm sao bây giờ?
Nên đeo khăn tang hay cụng ly ăn mừng đây?"
(Cười vang) Và tất nhiên, ai có thể không thấy mỉa mai khi thành viên trong tập đoàn tin tức của ngài Rupert Murdoch
là nạn nhân của một vụ hack ác ý chứ.
(Cười vang) (Vỗ tay) Thi thoảng bạn xem tin tức và nghĩ: " Còn ai để hack nữa không nhỉ?"
Hệ thống Sony Playstation- xong Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ- tích, Cơ quan Tội phạm Nghiêm trọng Có tổ chức của Anh- tan biến, CIA- xong nốt.
Thực ra, một người bạn của tôi trong ngành bảo mật vừa nói với tôi mấy hôm trước rằng có hai loại công ty trên thế giới: những công ty biết họ bị hack, và những công ty thì không.
Ý tôi là ba công ty chuyên cung cấp dịch vụ bảo mật mạng cho FBI đều đã bị hack.
Lạy chúa lòng thành, giờ không còn gì bất khả xâm phạm nữa sao?
Dẫu sao thì, nhóm Anonymous bí ẩn này -- họ cũng tự nói rồi đó -- họ đang cung cấp một dịch vụ bằng cách cho ta thấy rằng các công ty vô dụng thế nào trong việc bảo vệ dữ liệu của chúng ta.
Nhưng Anonymous cũng có một vấn đề rất nghiêm trọng -- họ bị kích thích bởi các ý thức hệ.
Họ tự nhận rằng họ phải đấu tranh chống lại một âm mưu hèn nhát.
Họ nói chính phủ đang cố chiếm lĩnh Internet và điều khiển nó, còn họ, Anonymous, là những tiếng nói phản đối đáng tin cậy có thể chống chế độ độc tài ở Trung Đông, chống lại các tập đoàn truyền thông toàn cầu, hay các cơ quan tình báo, hoặc bất cứ ai.
Và loại chí hướng này không hẳn là quá thiếu hấp dẫn.
Thật thì họ có chút sơ khai.
Hiện hữu luồng tư tưởng vô chính phủ nửa vời mạnh mẽ trong họ.
Nhưng có điều này là đúng: chúng ta mới chỉ đang ở thời kì khởi đầu của một cuộc tranh chấp nảy lửa trong việc nắm quyền điều khiển Internet.
Các trang mạng liên kết mọi thứ, và sẽ sớm thôi nó sẽ trở thành trung gian cho mọi hoạt động sống của con người.
Vì Internet đã thiết kế ra một môi trường mới đầy phức tạp cho một tình thế tiến thoái lưỡng nan cũ rích khi yêu cầu bảo mật được nâng cao cùng lúc với khát khao tự do.
Đây là cuộc đấu tranh vô cùng phức tạp.
Và thật không may, đám người thường như tôi và bạn, chúng ta khó có thể hiểu rõ nó.
Tuy nhiên, trong một phút giây bất ngờ đầy ngạo mạn từ vài năm trước, tôi quyết định sẽ thử làm việc đó.
Tôi hiểu được phần nào.
Có rất nhiều thứ mà tôi đã quan sát được trong lúc cố gắng tìm hiểu nó.
Nhưng muốn giải thích toàn bộ quá trình đó thì chắc tôi cần thêm 18 phút nữa mất, nên các bạn phải tin tôi lần này thôi, và để tôi khẳng định lại những vấn đề này đều liên quan đến quản trị và bảo vệ mạng theo cách này hay cách khác, trong một cấu trúc mà ngay cả Stephen Hawking chắc cũng sẽ thấy khó khăn khi phải dùng não để xử lý.
Các bạn thấy đấy.
Chính giữa chỗ này là người ta đều quen thuộc, các hacker.
Hacker hẳn nhiên là đầu não cho nhiều hoạt động chính trị, xã hội, kinh tế ảnh hưởng tới mạng máy tính.
Và, vì vậy tôi tự ngẫm rằng "Ồ, mình muốn được đàm đạo với những người này."
Và bạn biết không chẳng ai từng nói chuyện với các hacker.
Họ hoàn toàn vô danh.
Mặc dù chúng ta bắt đầu đổ hàng tỉ, trăm tỉ đô-la vào việc bảo mật mạng; những giải pháp chuyên môn tối ưu nhất -- chẳng ai muốn hỏi ý kiến những người này, các hacker, những người trực tiếp thực hiện mọi thứ.
Thay vào đó, ta lại thích chọn những giải pháp hào nhoáng tốn kém gấp nhiều lần.
Thế là các hacker chẳng nhận được gì.
Dù tôi chưa nói đến, nhưng thật ra có một đội nghiên cứu nhỏ ở Turin, Ý gọi là Dự án Lập hồ sơ Hackers.
Tại đây họ có một số nghiên cứu vô cùng thú vị về đặc điểm, năng lực, và khả năng hòa nhập của các hacker.
Nhưng vì họ thuộc Liên hợp quốc nên hình như chính phủ cùng các công ty tư nhân không quá là hứng thú.
Cũng vì lẽ đó nên dĩ nhiên, họ thiếu kinh phí.
Nhưng cá nhân tôi cho rằng việc họ đang làm rất quan trọng.
Mặc dù chúng ta có nhiều kiến thức về công nghệ trong ngành công nghiệp an ninh mạng, ta vẫn gặp hạn chế về - cứ nói tôi cổ lỗ sĩ đi - trí thông minh con người.
Tới giờ tôi đã từng đề cập tới các hacker từ Anonymous, những hacker mang mục đích chính trị.
Tất nhiên, hệ thống tư pháp hình sự coi họ như những tội phạm tiêu chuẩn.
Thú vị ở chỗ, Anonymous không dùng thông tin hack được để vụ lợi tài chính.
Còn tội phạm mạng thật sự thì sao?
Tội phạm có tổ chức trên Internet bắt đầu xuất hiện từ 10 năm trước khi một nhóm hacker Ucraina tài năng thành lập một web dẫn phát sự công nghiệp hóa của tội phạm mạng.
Chào mừng trở lại với đế chế bị lãng quên của CarderPlanet.
Đấy là cách họ quảng cáo về mình từ 10 năm trước đây trên Mạng.
CarderPlanet vô cùng đáng chú ý.
Tội phạm vào đây để mua bán thông tin thẻ tín dụng bị trộm trao đổi thông tin về các phần mềm độc hại mới ra lò.
Xin hãy nhớ rằng, đây là thời điểm khi ta lần đầu tiền biết đến cái người ta gọi là phần mềm độc hại.
Nó được bóc tem, sẵn sàng khởi động và bạn có thể cài đặt ngay cả khi bạn không phải một hacker điệu nghệ.
Và thế là CarderPlanet trở thành một cái siêu thị dành riêng cho tội phạm mạng.
Những người sáng lập ra nó rất thông minh và có đầu óc kinh doanh, vì họ phải đối mặt với một thách thức khổng lồ khi mang tư cách tội phạm mạng.
Thử thách đó là: Bạn định kinh doanh thế nào, làm sao để tin tưởng ai đó trên mạng bạn muốn hợp tác làm ăn dù biết người đó là tội phạm?
(Cười) Việc họ có hơi ranh ma là điều dễ thấy, và hiển nhiên họ cũng muốn móc sạch túi bạn nữa.
Thế là gia chủ, các thành phần cốt cán của CarderPlanet đã nghĩ ra một ý tưởng tuyệt vời gọi là hệ thống giao kèo có bên thứ ba.
Họ chỉ định một nhân viên thành trung gian giữa người mua và người bán.
Người bán đã lấy trộm được thông tin thẻ tín dụng còn người mua thì muốn sở hữu chúng.
Người mua sẽ gửi cho nhân viên nọ vài đô-la ảo, và người bán sẽ bán đi thông tin thẻ bị trộm.
Nhân viên lúc này sẽ giúp kiểm tra xem thẻ tín dụng kia có hoạt động không.
Nếu có, hắn sẽ đưa tiền cho người bán và đưa thẻ cho người mua.
Chính thứ giao dịch này đã hoàn toàn cách mạng hóa tội phạm mạng trên Internet.
Từ sau đó, tất cả bắt đầu mất kiểm soát.
Những thành viên được gọi là Carders đó có cả thập kỷ hả hê ăn mừng chiến thắng.
Tôi từng được nói chuyện với 1 Carder, ta tạm gọi là RedBrigade, dù đó không phải nickname chính thức của anh ta nhưng tôi đã hứa không tiết lộ thông tin về người này rồi.
Anh ấy kể rằng vào tầm 2003, 2004, anh ta có thể vô tư tiêu xài tại New York, lấy 10,000$ từ ATM này, rồi lấy 30,000$ từ cái ATM kia bằng thẻ tín dụng nhái.
Trung bình một tuần anh ta kiếm được tầm 150,000$, miễn thuế.
Anh ta kể là có lúc anh ta có nhiều tiền giấu trong căn hộ khu phía Đông đến mức anh ta chẳng biết làm gì với nó và thực sự bị rơi vào khủng hoảng.
Nhưng đó lại là một chuyện hoàn toàn khác mà bây giờ tôi không muốn đi vào quá sâu.
Điều thú vị về RedBrigade anh ấy không phải hacker chuyên nghiệp.
Anh ta hiểu ít nhiều về công nghệ, và anh ta nhận ra rằng bảo mật là vô cùng quan trọng nếu muốn là một Carder, nhưng anh ấy không dành ngày đêm ngồi lì trước máy tính, ăn pizza uống cô ca, hay bất kể loại gì giống vậy.
Anh ấy đi ra ngoài thị trấn hưởng thụ cuộc sống sung túc.
Và bởi vì hackers là nhân tố duy nhất trong doanh nghiệp tin tặc.
Họ là nhân tố dễ tổn thương nhất
Và tôi muốn giải thích điều này với bạn bằng cách giới thiệu sáu nhận vật mà tôi đã gặp khi đang làm nghiên cứu.
Dimitry Golubov, hay được biết là SCRIPT sinh ở Odessa, Ucraina vào năm 1982
Hắn đã phát triển địa bàn trên cảng Biển Đen trong những năm 90.
Đây là một môi trường khó lường trước nơi mà sự phạm tội hay các hoạt động xấu xa là hoàn toàn cần thiết nếu bạn muốn sống sót
Giống như một người dùng máy tính thành thạo, những gì mà Dimitry đã làm là đưa hệ thống cai trị đầu gấu trong thành phố của anh ta lên mạng toàn cầu.
Và anh ta đã làm rất tốt.
Nhưng bạn cũng phải hiểu rằng từ sinh nhật năm anh ta 9 tuổi, cái môi trường duy nhất anh ấy biết đến là hang ổ của bọn đầu gấu.
Anh ấy không biết cách nào khác để kiếm sống và kiếm tiền.
Sau đó chúng ta có Renukanth Subramaniam, hay được biết là JiLsi người tạo ra Chợ Đen sinh ra ở Colombo, Sri Lanka.
Năm 8 tuổi, anh ấy và bố mẹ tị nạn đến thủ đô Sri Lanka vì băng đản Singhalese đang lục tung cả thành phố, tìm giết những người như Renu.
11 tuổi, anh ấy bị thẩm vấn bởi quân đội Sri Lanka, và bị buộc tội là một tên khủng bố, và bố mẹ anh đã gửi anh đến Anh như một người tị nạn đang tìm nơi nương náu chính trị.
Năm 13 tuổi, chỉ với một chút tiếng Anh và bị bắt nạt ở trường học, anh ấy đã trốn vào thế giới của những chiếc máy tính nơi anh cho thấy tài công nghệ của mình, nhưng rồi anh ấy sớm bị cám dỗ bởi một số người trên mạng.
Anh ta bị kết tội gian lận thế chấp và thẻ tín dụng, và anh ta đã được thả tự do khỏi nhà tù Wormwood Scrubs ở London vào năm 2012.
Matrix001, là một quản trị viên của Chợ Đen.
Được sinh ra ở phía nam nước Đức trong một gia đình trung lưu ổn định và được trọng vọng sự ám ảnh về trò chơi điện tử của anh ta dẫn tới việc hack.
Và anh ta sớm đã kiểm soát được những máy chủ khổng lồ trên thế giới nơi anh ta lưu những trò chơi của mình mà anh ta đã bẻ khoá và sao chép lậu.
Sự sa ngã của anh ta vào con đường tội phạm ngày càng tăng.
Và cuối cùng anh ta thức tỉnh và hiểu tình trạng đó, rằng anh ta đã lún quá sâu.
Max Vision, được biết với tên ICEMAN -- chủ mưu của CardersMarket.
Sinh ra tại Meridian, Idaho,
Max Vision là một trong những nhà kiểm thử bảo mật giỏi nhất làm việc tại Santa Clara, California cuối những năm 90 cho các công ty tư nhân và tự nguyện vào FBI.
Cuối những năm 90, anh ấy phát hiện một lỗ hổng trong mạng lưới của chính phủ Mỹ, và anh ta đã ra tay khắc phục nó vì trong đó có bao gồm các cơ sở nghiên cứu hạt nhân - cứu chính phủ Mỹ khỏi một sự xấu hổ lớn về bảo mật.
Tuy nhiên, vì anh ấy là một hacker, theo thói quen anh ta để lại một lỗ giun số nho nhỏ qua đó anh ta có thể xâm nhập được.
Nhưng việc này đã bị phát hiện bởi một điều tra viên tinh mắt, và anh ta đã bị kết tội.
Tại nhà tù mở, anh chịu ảnh hưởng của kẻ lừa đảo tài chính và những kẻ này thuyết phục anh ta làm việc cho chúng vào ngày anh ta được thả.
Và người đàn ông có bộ não thiên tài này hiện đang thụ án tù 13 năm tại California.
Adewale Taiwo, được biết với tên FreddyBB -- bậc thầy bẻ khoá tài khoản ngân hàng từ Abuja, Nigeria.
Hắn đã đặt tên nhóm tin của hắn, bankfrauds@yahoo.co.uk trước khi đến Anh năm 2005 để học khoá học thạc sĩ về kỹ thuật hóa tại Đại học Manchester.
Hắn đã gây ấnh tượng trong khu vực tư nhân, khi phát triển ứng dụng hoá học vào ngành công nghiệp dầu mỏ đồng thời điểu hành một ngân hàng toàn cầu và một tổ chức lừa đảo thẻ tín dụng trị giá hàng triệu đô đến khi bị bắt năm 2008.
Cuối cùng, Cagatay Evyapan, được biết với tên Cha0 -- là một trong những hacker tiếng tăm nhất từ Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ.
Hắn kết hợp các tuyệt kỹ của một tên mọt sách cùng với kĩ năng đánh cắp thông tin trơn tru của bậc thầy tội phạm.
Một trong số những người thông minh nhất mà tôi đã gặp.
Hắn còn có một thiết lập an ninh mạng cá nhân hiệu quả nhất mà cảnh sát đã từng gặp trong số những tin tặc toàn cầu.
Điều quan trọng về những người này là họ có cùng một đặc điểm mặc dù họ đến từ những môi trường rất khác nhau.
Họ đều học các kĩ năng để hack giữa độ tuổi thiếu niên.
Họ là những người đã thể hiện khả năng vượt trội trong toán học và các môn tự nhiên.
Hãy nhớ rằng, khi họ phát triển các kĩ năng hack, đạo đức của họ chưa phát triển hoàn toàn.
Và đa số, trừ SCRIPT và Cha0, họ không thể hiện kĩ năng giao tiếp thực tế nào ở ngoài đời thực - mà chỉ ở trên mạng.
Và một điều nữa là tỉ lệ hacker như họ những người mà có tính cách tương đồng với hội chứng Asperger.
Tôi đã tranh luận vấn đề này với giáo sư Professor Simon Baron-Cohen giáo sư về phát triển tâm lý học tại Đại học Cambridge.
Và ông đã có những thành tựu tiên tiến về bệnh tự kỉ và xác nhận, cho các nhà chức trách ở đây, rằng Gary McKinnon -- người đang bị truỵ nã bởi chính phủ Mỹ vì đã hack vào Lầu Năm Góc mắc phải hội chứng Asperger's và bị trầm cảm mức độ 2.
Và Baron-Cohen giải thích rằng một vài khuyết tật nhất định có thể tự biểu hiện trong thế giới máy tính và hack như những kĩ năng tuyệt vời, và rằng chúng ta không nên tống giam những người có những khuyết tật và kĩ năng này vì họ đã mất cơ hội để hoà nhập với cộng đồng hoặc bị lừa.
Tôi nghĩ là chúng ta đã bỏ qua một thủ thuật ở đây, vì tôi không nghĩ những người như Max Vision nên bị ngồi tù.
Để tôi giải thích việc này.
Ở Trung Quốc, Nga và nhiều nước khác, họ đang phát triển khả năng tấn công mạng, đây là những gì họ làm.
Họ chiêu mộ các hacker cả trước và sau khi họ trở nên có liên quan tới tội phạm và các hoạt động gián điệp công nghiệp, họ thay mặt nhà nước kêu gọi các hacker.
Chúng ta cần tham gia và tìm cách để đưa ra những hướng dẫn cho những người trẻ này, bởi vì họ là những người kiệt xuất.
Và nếu ta trông cậy, như ta đang làm, hoàn toàn vào hệ thống tư pháp hình sự và đe dọa bằng các mức án phạt, ta sẽ nuôi dưỡng một con quái vật mà ta không thể thuần hoá.
Cảm ơn vì đã lắng nghe.
(Vỗ tay) Vậy ý tưởng xứng đáng để lan truyền của ông là thuê các hacker.
Làm sao để một người có thể vượt qua nỗi sợ hãi rằng hacker họ thuê có thể để lại một lỗ giun bé tí tẹo?
Tôi nghĩ, ở một mức độ nào đó, bạn phải hiểu rằng các hacker cũng sẽ làm vậy thôi.
Họ không do dự và bị ám ảnh về những việc họ làm.
Nhưng tất cả những người tôi đã nói chuyện qua những người đã phạm pháp, họ đều nói rằng, "Làm ơn, hay cho chúng tôi một cơ hội để làm việc cho nền công nghiệp hợp pháp.
Chúng tôi chỉ không biết làm sao để đến đó.
Chúng tôi muốn làm việc với các anh."
Được rồi, điều này có ý nghĩa đó. Cám ơn rất nhiều Misha.
(Vỗ tay)
Tên tôi là Kate Hartman.
Tôi thích chế tạo các thiết bị đóng vai trò hỗ trợ cho các phương thức mà chúng ta liên hệ và giao tiếp với nhau.
Nên tôi đặc biệt quan tâm đến việc làm thế nào mà con người chúng ta, liên hệ với bản thân, người khác và thế giới quanh ta.
(Tiếng cười) Nên chỉ là cho các bạn biết một chút về bối cảnh câu chuyện, như June đã nói, tôi là một nghệ sỹ, một kỹ thuật viên, và một nhà giáo.
Tôi giảng dạy các khóa học về điện toán vật lý và các trang thiết bị điện tử trên người.
Và phần lớn những gì tôi làm thì hoặc là mặc trên người hoặc một cách nào đấy liên quan tới nhân dạng.
Và bất cứ khi nào tôi nói về việc tôi làm, tôi thích tóm lược nhanh lý do tại sao cơ thể lại quan trọng.
Điều này khá đơn giản.
Ai cũng có một cơ thể -- tất cả các bạn.
Tôi có thể đảm bảo, mọi người trong khán phòng này, những người ở đằng kia, những người ngồi trên hàng ghế đệm, những người ở tận phía trên với những chiếc laptop -- chúng ta đều có cơ thể.
Đừng xấu hổ.
Đó là điểm chung của chúng ta và chúng hoạt động giống như là giao diện căn bản của ta với thế giới.
Nên khi làm việc với tư cách là một nhà thiết kế tương tác, hay là một nghệ sỹ làm việc với sự tham gia -- sáng tạo ra những vật sống trên, trong, và xung quanh nhân dạng -- Đó thực sự là một khoảng không mãnh liệt để làm việc.
Thế nên trong công việc của cá nhân tôi, tôi sử dụng các vật liệu và thiết bị đa dạng.
Nên tôi liên lạc thông qua mọi thứ từ những bộ thu phát radio cho đến cả những cái phễu và ống nhựa.
Và để kể cho các bạn biết một chút về những thứ tôi làm, điểm dễ dàng nhất để bắt đầu câu chuyện là với một cái mũ.
Và thế là tất cả đã bắt đầu từ một vài năm về trước, một tối muộn khi tôi đang ở trên tàu điện ngầm trở về nhà, và khi đó tôi đang suy nghĩ.
Tôi là kiểu người nghĩ rất nhiều và nói rất ít.
Nên tôi nghĩ rằng sẽ thật tuyệt vời như thế nào nếu tôi có thể đưa những âm thanh ồn ã này -- giống như tất cả những âm thanh của những dòng suy nghĩ trong đầu tôi -- nếu tôi có thể phân tách chúng ra thành một dạng thức cụ thể để mà tôi có thể chia sẻ với một ai đó.
Và nên, tôi về nhà, chế tạo ra mô hình của chiếc mũ này đây.
Và gọi nó là Chiếc mũ biết Thì thầm, vì nó phát ra những âm thanh này. Bạn có thể đội chiếc mũ và cột vào đầu nhưng cũng có thể tháo ra và dùng chung với người khác.
(Tiếng cười) Rồi tôi chế tạo ra những chiếc mũ khác theo mô hình này.
Cái này gọi là Chiếc mũ Tự Thoại
(Tiếng cười) Công bằng mà nói, nó như là một kiểu tự diễn giải.
Nó sẽ tạo ra không gian đối thoại cho một người.
Và khi bạn nói thành tiếng âm thanh này thực tế sẽ được dẫn ngược về tai bạn.
(Tiếng cười) Và nên khi chế tạo những chiếc mũ này, vật thể tự nó không quan trọng mà quan trọng hơn là những khoảng trống giao tiếp xung quanh nó.
Vậy điều gì đã xảy ra khi một người đội chiếc mũ này lên?
Họ sẽ có những trải nghiệm gì?
Và họ sẽ có những chuyển biến như thế nào khi đội nó?
Nhiều trong số các thiết bị này thực sự hướng đến những phương thức chúng ta liên hệ với chính mình.
Thiết bị đặc biệt này có tên là "Máy khám ruột"
Nó là một công cụ mà thực tế cho phép một người nghe được những âm thanh phát ra từ ruột của mình.
(Tiếng cười) Và vài trong số những thiết bị này thực sự hướng đến việc thể hiện cảm xúc và giao tiếp.
Và vì thế chúng ta có "Trái tim phập phồng" là một bộ phận ngoài cơ thể người đeo nó có thể dùng để diễn tả cảm xúc bản thân
bằng cách thổi phồng lên hoặc làm xẹp xuống tùy theo trạng thái cảm xúc của mình.
Họ có thể biểu lộ tất cả mọi dạng cảm xúc, từ ngưỡng mộ, ham muốn cho đến lo lắng hay giận dữ.
(Tiếng cười) Một số thiết bị khác thì lại dùng để điều hòa các trải nghiệm
Thế là chúng ta có Thiết bị Ngắt giao tiếp, công cụ sử dụng trong các cuộc tranh luận.
(Tiếng cười) Và nên thực tế nó cho phép một sự chuyển giao cảm xúc một cách mạnh mẽ, nhưng nhằm mục đích hấp thu một cách cụ thể những từ ngữ được chuyển giao
(Tiếng cười) Và cuối cùng, một trong số những thứ này đóng vai trò như những lời mời.
Thiết bị "Uốn Lỗ Tai" thật sự chìa ra thứ gì đó để ai đó có thể nhón vào tai bạn và nói cái điều mà họ phải nói.
Nên, mặc dù tôi thực sự hứng thú với mối quan hệ giữa người với người, tôi cũng cân nhắc những phương cách mà trong đó chúng ta liên hệ với thế giới quanh mình.
Trở lại một vài năm trước khi lần đầu tiên tôi sống ở New York, Tôi đã nghĩ rất nhiều những hình mẫu kiến trúc quen thuộc vây quanh tôi và làm thế nào mà tôi có thể liên kết với chúng tốt hơn
Và tôi đã nghĩ, "Vâng, này!
Có lẽ nếu tôi muốn liên kết tốt hơn với những bức tường, có lẽ bản thân tôi cần phải tường hóa hơn.
Nên tôi đã tạo ra bộ trang phục bức tường mà tôi có thể mặc như đeo một cái ba lo.
Và nên tôi có thể mặc nó và thay đổi diện mạo của mình để mà tôi có thể hoặc là đóng góp hoặc là phê phán những không gian xung quanh tôi.
(Tiếng cười) Và nên khi thoát khỏi điều đó, nghĩ sâu xa về đưa việc xây dựng một môi trường vào trong thế giới tự nhiên, Tôi đang tiến hành một dự án có tên gọi Tiếng gọi Sinh học --mà thực sự có thế cho phép những cây trồng trong gia đình tận dụng những phương thức kết nối của con người.
Nên khi chúng thiếu nước, chúng có thể gọi điện hay để lại một tin nhắn trên Twitter.
Và nên điều này thực sự làm thay đổi sự tương tác con người/cây cối, vì một cây trồng đơn lẻ trong gia đình có thể biểu đạt những điều nó cần đến với hàng ngàn người cùng một lúc.
Khi suy nghĩ về quy mô, nỗi ám ảnh lớn nhất của tôi là với những tảng băng -- đương nhiên rồi.
Băng là những vật thể kì vĩ, và có rất nhiều lí do để trở nên ám ảnh với chúng, nhưng tôi thật sự bị lôi cuốn bởi mối liên kết con người-băng.
(Tiếng cười) Bởi vì dường như có một vấn đề.
Những tảng băng thật sự đang bỏ rơi chúng ta.
Chúng đang dần chìm đi và biến mất -- và một số đã biến mất cùng nhau.
Hiện giờ tôi đang sống ở Canada, và tôi đã đến thăm một vùng băng ở địa phương
Và cái này thật sự thú vị, bởi vì, trên tất cả các vùng băng ở Bắc Mĩ, nó có lưu lượng giao thông cao nhất tính trong một năm.
Có những chuyến xe buýt đã chạy qua bờ băng tích và thả hành khách xuống mặt băng.
Và điều này thật sự làm tôi suy ngẫm về trải nghiệm của lần chạm mặt đầu tiên.
Khi tôi gặp một khối băng lần đầu tiên, tôi sẽ làm gì?
Không có giao thức xã hội nào cho điều này.
Thậm chí tôi còn không biết sẽ nói xin chào bằng cách nào.
Tôi có phải khắc một thông điệp lên tuyết?
Hay tôi sẽ tạo một cái như vậy từ các chấm và gạch bằng nước đá -- mã Mooc-xơ bằng nước đá.
Hoặc có thể tôi sẽ cần một thiết bị nói chuyện, như là một chiếc loa phóng thanh "băng" mà tôi có thể phóng đại tiếng của mình khi chĩa nó vào tảng băng.
Nhưng trải nghiệm làm tôi hài lòng nhất là hành động lắng nghe, mà cũng là điều cần thiết trong bất kì mối quan hệ nào.
Và tôi thật sự ngạc nhiên bởi cách nó tác động đến tôi.
Sự chuyển đổi rất cơ bản trong định hướng về thể chất giúp tôi thay đổi quan điểm của mình trong mối quan hệ với băng.
Và bởi vì chúng ta dùng các thiết bị để tìm cách kết nối với thế giới ngày nay, tôi đã thật sự tạo ra một thiết bị gọi là "Trang phục ôm băng"
(Tiếng cười) Và nó được chế tạo từ một vật liệu phản ánh nhiệt dùng để điều hòa sự khác biệt về nhiệt độ giữa cơ thể người và băng,
Và một lần nữa, đó là một lời mời con người nằm trên tảng băng và cho nó một cái ôm.
Vậy thì thực sự đây chỉ là sự khởi đầu.
Đây là những suy nghĩ đầu tiên về dự án này.
Như là với những bức tường, về cách mà tôi muốn "tường hóa" hơn với dự án này, tôi thật sự muốn tiến thêm một bước nữa.
Vậy nên ý định của tôi là thật sự sẽ dành 10 năm tới để thực hiện một xê-ri các dự án hợp tác mà trong đó tôi sẽ làm việc với những người từ các lĩnh vực khác nhau -- các nghệ sĩ, kĩ thuật viên, nhà khoa học -- để hợp tác trên dự án về cách mà chúng ta có thể cải thiện mối liên hệ con người-băng
Vậy trên hết, để dừng lại tôi muốn đề cập rằng chúng ta đang ở thời đại của truyền thông và sự tăng nhanh của các thiết bị và điều đó thật to lớn, phấn khích và hấp dẫn nhưng theo tôi điều thật sự quan trọng là suy nghĩ về cách chúng ta có thể đồng thời duy trì cảm giác ngạc nhiên và một ý thức phản biện về những công cụ mà chúng ta sử dụng, và những cách mà trong đó chúng ta liên hệ với thế giới
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Thưa quý ông quý bà, Tôi trình bày cho quý vị bộ gen người,
(Vỗ tay) Nhiễm sắc thể, góc trên cùng bên trái. Bên tay phải phía dưới là nhiễm sắc thể giới tính.
Phụ nữ có hai nhiễm sắc thể X lớn, đàn ông chỉ có một X Và tất nhiên là thêm một nhiễm sắc thể nhỏ Y.
Xin lỗi các chàng trai, nhưng chỉ có một điều nhỏ nhưng làm các cậu khác biệt.
Vì thế nếu bạn nhìn kĩ vào bộ gen này, thì những gì bạn thấy, tất nhiên, là một cấu trúc xoắn kép -- mật mã của sự sống được giải qua bốn kí hiệu hóa sinh này, hoặc chúng ta gọi chúng là các bazơ , đúng vậy: A, X, G, và T.
Có bao nhiêu bazơ trong bộ gen người?
Ba tỉ. Đó có phải là con số lớn không?
Tất nhiên là, ai cũng có thể đưa ra những con số lớn.
Nhưng sự thật là, nếu tôi phải đặt chỉ một bazơ trên một điểm ảnh của chiếc màn hình có độ phân giải 1280 nhân 800 này, thì chúng ta sẽ cần đến 3000 màn hình để có thể nhìn thấy hết bộ gen.
Vì thế con số đó thật sự là lớn.
Và có lẽ bởi vì kích thước của nó, một nhóm người - tất cả đều có nhiễm sắc thể Y - quyết định họ muốn xác định trình tự nó.
(Cười) Vì thế trong 15 năm, thực sợ là, khoảng 4 tỉ đô la sau đó, toàn bộ gen được xác lập trình tự và xuất bản.
Năm 2003, phiên bản cuối được xuất bản, và họ vẫn đang tiếp tục cải thiện nó.
Nó đã hoàn toàn được làm bằn chiếc máy giống thế này. Mỗi bazơ tốn mất 1 đô la -
một cách làm rất chậm.
Các bạn, hôm nay tôi đến đây để nói với mọi người rằng thế giới đã hoàn toàn thay đổi và không ai trong chúng ta biết được điều đó.
Vì vậy những gì chúng tôi làm bây giờ là lấy một hệ gen, chúng tôi sao chép nó thành khoảng 50 bản, chúng tôi cắt tất cả các bản sao thành những mảnh nhỏ 50 bazơ rồi chúng tôi xác lập trình tự chúng, thành những hàng song song lớn.
Sau đó chúng tôi đưa thông tin đó vào phần mềm, và chúng tôi ghép nó lại và kể cho các bạn toàn bộ câu chuyện. Và chỉ để cho các bạn hình dung cái này trông như thế nào,
Dự Án Hệ Gen Người: 3 tỉ bazơ , đúng vậy. Một người thử chạy bằng một trong các máy sau:
200 tỉ bazơ một tuần.
Và con số 200 tỉ đó sẽ chuyển thành 600 tỉ vào mùa hè này, và không có một dấu hiệu nào cho thấy tốc độ này sẽ giảm dần.
Vì vậy cái giá cho 1 bazơ, để xác định trình tự 1 bazơ, đã giảm xuống 100 triệu lần.
Điều đó tương tự như việc bạn đổ xăng cho xe hơi vào năm 1998, và đợi đến năm 2011, và bây giờ bạn có thể lái xe đến sao Mộc và trở về, hai lần.
(Cười) Dân số thế giới, những chiếc máy tính cá nhân, và kho lưu trữ các tài liệu y khoa, định luật Moore, cách làm cũ liệt kê gen, và bây giờ là tất cả những thứ mới mẻ. Các bạn, đây là biểu đồ log;
bạn bình thường không thấy các đường đi lên như vậy.
Vì vậy công suất xác định trình tự gen người của thế giới là khoảng 50,000 đến 100,000 bộ gen người trong năm nay.
Và chúng ta biết điều này dựa vào máy móc được chọn.
Co số này được trông chờ sẽ tăng cấp hai, gấp ba, và có thể gấp bốn qua từng năm trong một tương lai có thể dự đoán được.
Trên thực tế, có một phòng thí nghiệm chuyên biệt thực hiện 20% tổng số công suất đó. Nó được gọi là Viện Gen Bắc Kinh,
Người Trung Quốc đang thực sự chiến thắng trong cuộc đua đến Mặt Trăng mới.
Điều này có nghĩa là gì trong Y Học?
Một người phụ nữ 37 tuổi. Cô ấy đang ở giai đoạn 2 ung thư vú thụ thể dương tính với estrogen.
Cô ấy được điều trị với phẫu thuật, hóa trị và phóng xạ.
Cô ấy trở về nhà.
Hai năm sau, cô ấy quay lại với ung thư buồng trứng C, giai đoạn 3. Thật không may mắn, lại được điều trị bằng cách phẫu thuật và hóa trị,
cô ấy quay lại ba năm sau ở tuổi 42 với nhiều tế bào ung thư buồng trứng hơn, nhiều hóa trị hơn.
Sáu tháng sau, cô ấy quay lại với ung thư bạch cầu cấp tính.
Cô ấy sau đó bị suy hô hấp và qua đời tám ngày sau.
Đầu tiên là, cách mà cô ấy được điều trị, chỉ trong khoảng 10 năm ngắn ngủi, chỉ giống như là mất máu vô ích.
Và đó là bởi vì những người như đồng nghiệp tôi, Rich Wilson, ở Viện Gen trường Đại Học Washington, người quyết định khám nghiệm tử thi của người phụ nữ này. Và ông ta xác định trình tự gen, lấy tế bào da, những tế bào khỏe mạnh,
và tủy xương bị ung thư, và anh ấy xác định tình tự toàn bộ hệ gen của hai mẫu đấy, trong có khoảng vài tuần, không có kết quả gì đáng kể.
Sau đó anh ấy so sánh hai bộ gen này trên phần mềm, và những gì anh ấy thấy, trong số những yếu tố khác, là một sự hủy hoại, 2000 bazơ bị hủy hoại trong số 3 tỉ bazơ trên một gen cụ thể tên là TP53. Nếu bạn có đột biến hại trên chiếc gen này,
thì 90% bạn có nguy cơ bị ung thư trong cuộc đời.
Vì vậy thật không may mắn, điều đó không giúp được gì cho người phụ nữ này, nhưng nó có thể có một ý nghĩa quan trọng, sâu sắc, cho gia đình cô ấy.
Ý tôi là, nếu họ có cùng chung một đột biến, và họ kiểm tra di truyền này, và họ hiểu nó, thì họ có thể đến và kiểm tra thường xuyên, họ có thể phát hiện được ung thư sớm và có khả năng sống thọ thêm một thời gian đáng kể.
Tôi xin giới thiệu với bạn cặp song sinh Beery, được chuẩn đoán bị bại não năm hai tuổi.
Mẹ của họ là một người phụ nữ can đảm người mà không tin rằng những triệu chứng này không phù hợp với nhau, và qua nhiều nỗ lực phi thường và rất nhiều cuộc tìm kiếm trên mạng,
bà ấy đã có thể thuyết phục cả cộng đồng y học rằng, thực tế là, con bà có cái gì đó khác. Cái mà chúng bị là Loạn Trương Lực phản ứng với levodopa - (dạng tổng hợp của dopamine - chất hóa học não).
Và chúng được chỉ định dùng L-Dopa, và triệu chứng của chúng được cải thiện, nhưng chúng không hoàn toàn mất hết triệu chứng.
Những triệu chứng quan trọng vẫn còn.
Hóa ra người đàn ông trong bức ảnh này tên là Joe Beery, người may mắn được làm Giám Đốc Công Nghệ Thông Tin của một công ty tên là Công Nghệ Cuộc Sống. Đó là một trong hai công ty
sản xuất ra hàng loạt những dụng cụ để xác lập trình tự gen.
Và những gì ông ấy đã làm là xác định trình tự gen chính những đứa con mình.
và họ tìm thấy một chuỗi đột biến trên gen tên là SPR, đảm trách việc sản xuất serotonin, cùng với những thứ khác,
Và trên cả L-Dopa, họ đưa cho những đứa trẻ này thuốc tiền-serotonin và chúng bây giờ hoàn toàn bình thường.
Mọi người, điều này sẽ không bao giờ thành hiện thực nếu không có việc xác lập trình tự gen.
Và vào thời điểm đó- vài năm trước - tốn 100 nghìn đô la. Bây giờ là 10 nghìn đô la.
Năm tới sẽ là 1 nghìn đô la. Năm sau đó nữa sẽ là một trăm đô, khoảng một năm. Điều đó cho thấy việc này đang diễn ra nhanh chóng như thế nào.
Đây là bé Nick --
thích Người Dơi và Súng nước.
Và cuối cùng Nick xuất hiện ở một bệnh viện nhi với chiếc bụng phình ra như một nạn nhân của nạn đói.
Không phải là do nó không ăn gì, mà là khi cậu bé ăn, dạ dày cơ bản là mở rộng ra và phân trào ra tràn vào ruột của nó.
Sau một trăm cuộc phẫu thuật sau đó, cậu bé nhìn mẹ mình và nói: "Mẹ,
làm ơn cầu nguyện cho con. Con đau lắm."
Bác sĩ nhi khoa của cậu tình cờ có kiến thức về di truyền học lâm sàng và ông ta không hiểu chuyện gì đang diễn ra, nhưng ông ta nói: "Hãy xác định trình tự gen của cậu bé này."
Và thứ mà họ tìm thấy là một điểm đột biến trên một gen chịu trách nhiệm điều hòa sự chết một cách hệ thống của tế bào.
Vì vậy lý thuyết là cậu bé đang gặp các phản ứng miễn dịch đối với các loại thức ăn cần thiết,
đó là một phản ứng tự nhiên gây nên các tế bào chết theo lịch trình. Nhưng gen điều hòa nó đã bị đột biến.
Điều này cho biết, trong số những thứ khác, tất nhiên, một cách điều trị cho tủy xương cấy ghép, mà ông ta đảm trách. Và sau chín tháng phục hồi mệt mỏi,
cậu bé ấy giờ đang ăn thịt bò với nước sốt A1. (Cười)
Tương lai của việc sử dụng bộ gen trong việc chẩn đoán phổ quát phụ thuộc vào chúng ta hôm nay. Hôm nay, tại đây.
Ý nghĩa mà việc đó mang lại cho tất cả chúng ta
đó là mỗi người trong căn phòng này có thể sống thọ thêm 5, 10, 20 năm nữa chỉ nhờ một thứ này thôi.
Thật là một câu chuyện kì diệu, trừ khi bạn nghĩ về dấu chân loài người trên hành tinh này và khả năng của chúng ta sản xuất thức ăn.
Vì vậy nó chứng tỏ rằng cùng công nghệ đó đang được sử dụng để nuôi các dòng mới của ngô, lúa mạch, đậu nành, và các vụ khác mà thích nghi cao với hạn hán, lũ lụt, sâu bệnh và thuốc trừ sâu.
Bây giờ nhìn đây, khi mà chúng ta tiếp tục gia tăng dân số, chúng ta sẽ phải tiếp tục trồng và ăn các loại thức ăn biến đổi gen, và đó là lựa chọn duy nhất chúng ta sẽ phải chọn hôm nay.
Trừ khi có ai đó ở trong số khán giả ở đây sẽ tình nguyện bỏ ăn?
Không, không một ai.
Đây là một cái máy đánh chữ một sản phẩm chủ lực trên mọi bàn giấy trong nhiều thập kỷ.
Và thực tế là, chiếc máy đánh chữ đó đã bị huỷ diệt bởi thứ này.
Và sau đó là nhiều phiên bản khác của máy xử lý văn bản ra đời.
Nhưng cuối cùng, đó là thất bại này chồng chất thất bại.
Chính Bob Metcalfe người phát minh ra cáp mạng và việc kết nối tất cả những chiếc máy tính này về cơ bản đã thay đổi mọi thứ.
Và bỗng chốc chúng ta đã có Netscape, và chúng ta có Yahoo
Và chúng ta có, quả thật, cả một loạt bong bóng dot-com.
(Cười) Nhưng không phải lo lắng gì cả, nó đã được giải cứu bởi iPod, Facebook và, thực sự, Angry Birds.
(Cười) Nhìn xem, đó là vị trí của chúng ta lúc này.
Đây là một cuộc cách mạng gen. Đây là vị trí của chúng ta. Vì vậy điều mà tôi muốn bạn xem xét là:
Điều đó có ý nghĩa gì khi những dấu chấm này không tượng trưng cho từng bazơ độc lập của bộ gen, mà chúng nối với các bộ gen trên khắp hành tinh này?
Vì thế gần đây tôi phải mua bảo hiểm nhân thọ. và người ta yêu cầu trả lời các câu hỏi: A. Tôi chưa bao giờ xét nghiệm gen, B. Tôi đã từng một lần, tiếp theo và C. Tôi đã từng một lần và tôi sẽ không nói gì cả.
May mắn thay, tôi đã có thể trả lời là A, và tôi nói một cách trung thực rằng trong trường hợp nhân viên bảo hiểm đang lắng nghe.
Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi chọn C?
Những ứng dụng dành cho gen, họ sẽ kiếm bội.
Bạn có muốn biết xem là bạn thích ứng về mặt di truyền với bạn gái của bạn hay không? Chắc chắn rồi. Xác định trình tự ADN trên iPhone của bạn?
Có hẳn một dứng dụng cho nó.
(Cười) Hãy xoa bóp cho gen cá nhân chứ mọi người?
Hiên nay đã có hẳn một phòng thí nghiệm kiểm tra gen đẳng vị 334 trên gen AVPR1, gen người ta hay gọi là "gen lừa dối." Vì vậy bất cứ ai ở đây hôm nay với người đó của mình,
chỉ cần quay sang và lau miệng họ, và gửi đến phòng nghiên cứu và chắc chắn các bạn sẽ biết điều đó. (Cười)
Bạn có thực sự muốn bầu cử một tổng thống có bộ gen liên quan đến nhồi máu cơ tim? Bây giờ nghĩ về nó, năm 2016
và một ứng cử viên đang dẫn đầu không những đưa ra tờ khai truy thu thuế trong bốn năm mà còn có cả bộ gen cá nhân của mình. và điều đó thật sự tốt.
Và bà ấy thách thức tất cả đối thủ làm điều giống như vậy. Bạn không nghĩ là điều đó sẽ xảy ra ư?
Bạn có nghĩ điều đó sẽ giúp McCain chứ?
(Cười)
Có bao nhiêu người trong số khán giả ở đây có cùng họ là Resnick giống tôi?
Giơ tay lên ạ. Có ai không? Không ai cả.
Thường thì có một hoặc hai người.
Cha của cha tôi là một trong 10 anh em nhà Resnick.
Tất cả bọn họ ghét lẫn nhau.
Vì thế họ chuyển đến sống ở nhiều nơi khác nhau trên thế giới.
Vậy thì có vẻ như tôi có họ hàng với tất cả những ai tên Resnick mà tôi gặp, nhưng bạn không biết điều đó.
Nhưng tưởng tượng rằng nếu bộ gen của tôi được nhận dạng lại, lưu trong phần mềm, và bộ gen của người anh em họ thế hệ thứ ba cũng được lưu trữ ở đó, và có một phần mềm mà có thể so sánh hai mẫu này và đưa ra những điểm tương đồng. Không khó để tưởng tượng.
Công ty tôi có một phần mềm có thể làm điều đó ngay bây giờ.
và hãy tưởng tượng chỉ 1 điều nữa thôi: rằng phần mềm đó có khả năng hỏi cả hai phía về một thỏa thuận chung, "Bạn có sẵn lòng muốn gặp người anh em họ thế hệ thứ ba của mình không?"
Nếu cả hai đều đồng ý,
Thì đây! Chào mừng đến với LinkedIn Di Truyền.
(Cười) Bây giờ điều này có thể là tốt, đúng không?
Bạn có một cuộc đoàn tụ dòng họ và tương tự thế.
Nhưng có thể đó cũng là một điều xấu.
Có bao nhiêu ông bố trong phòng? Xin mời giơ tay ạ.
Được thôi, các chuyên gia nghĩ rằng từ một đến ba phần trăm trong các bạn không phải là bố đẻ của con bạn.
(Cười) Nhìn đây - (Cười) Những bộ gen này, gồm 23 cặp nhiếm sắc thể, chúng không thể hiện bất cứ chuẩn mực của các mối quan hệ hay bản chất của xã hội chúng ta - ít nhất là chưa. Và giống như bất cứ công nghệ mới nào,
đó thực sự nằm trong tầm tay của loài người có nên sử dụng nó để cải thiện nhân loại, hay là không. Và vì thế tôi thúc giục các bạn tình dậy và tập trung
và tạo ảnh hưởng lên cuộc cách mạng gen đang diễn ra xung quanh bạn.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi muốn nói một cách chân thành rằng, so với những bài diễn thuyết đáng khâm phục và những ý tưởng tuyệt vời đang được lan truyền, tôi ở trong một tình huống không đẹp mắt chút nào khi đứng ở đây ngày hôm nay và nói với các bạn về các chương trình tivi.
Hầu như tất cả mọi người xem tivi.
Chúng ta thích nó hoặc phần nào đó của nó.
Đây ở nước Mỹ, mọi người thực sự yêu thích tivi.
Trung bình một người Mỹ xem tivi gần năm tiếng một ngày.
Ok?
Tôi vô tình lại kiếm sống qua tivi, thế nên điều đó đối với tôi là rất tốt.
Nhưng có nhiều người không hề thích cái ý nghĩ đó
Thực ra họ còn nhiếc móc nó.
Họ gọi nó là ngu xuẩn, hoặc tệ hơn thế nữa, tin tôi đi.
Mẹ tôi, khi bà lớn lên, bà gọi nó là "cái hộp ngu ngốc."
Nhưng tôi ở đây ngày hôm nay không phải để tranh luận về cái ý tưởng của tivi tốt hay tivi xấu; tôi ở đây ngày hôm nay là để nói cho bạn biết là tôi tin rằng các chương trình truyền hình đều có lương tâm.
Lý do tôi tin rằng tivi có lương tâm là bởi vì tôi thực sự tin rằng các chương trình truyền hình phản ánh trực tiếp các nhu cầu về đạc đức, chính trị, xã hội và xúc cảm của đất nước này -- rằng tivi là cách mà chúng ta thực sự truyền đi toàn bộ hệ thống giá trị của xã hội này.
Tất cả những điều đó là đặc trưng của con người, và chúng hội tụ lại thành ý tưởng về lương tâm.
Vì thế ngày hôm nay, chúng ta sẽ không nói về TV tốt hay xấu.
Chúng ta sẽ nói về TV đại chúng.
Chúng ta sẽ bàn luận về các chương trình nằm trong tóp mười Nielsen trong vòng năm chục năm trở lại đây.
Bằng cách nào mà những bản xếp hạng Nielsen này phản ánh không chỉ những gì mà bạn vừa nghe thấy, những ý tưởng vô thức của tập thể xã hội, mà những bảng xếp hạng này, qua năm chục năm qua còn phản ánh lương tâm của xã hội chúng ta.
? Bằng cách nào mà truyền thông đã tiến hóa trong những năm vừa qua, và điều đó nói gì về xã hội này?
Nói về sự tiến hóa, có thể bạn sẽ nhớ từ môn sinh học rằng thế giới động vật, bao gồm con người, có bốn bản năng nguyên sơ.
Đói khát, dục vọng, quyền lực và lòng tham.
Làm người, điều quan trọng cần phải ghi nhớ là chúng ta đã phát triển và tiến hóa theo thời gian để điều chỉnh, hoặc chế ngự những bản năng động vật đó.
Chúng ta có khả năng để cười và khóc.
Chúng ta cảm thấy kinh sợ, và chúng ta có lòng trắc ẩn.
Điều đó phân biệt và ngăn cách con người với động vật.
Một điều khác về loài người là chúng ta muốn được giải trí.
Chúng ta thích xem tivi.
Điều đó rõ ràng ngăn cách chúng ta với thế giới loài vật.
Động vật có thể thích chơi và vận động, nhưng chúng không thích xem.
Thế nên tôi có một tham vọng là tìm ra bài học ẩn chứa sau mối quan hệ đầy tính nhân bản giữa các chương trình truyền hình và ý thức con người.
Vì sao truyền thông lại tiến hóa theo cái cách mà nó đã tiến hóa?
Tôi nghĩ về điều đó như kiểu hoạt hình thiên thần và ác quỷ ngồi trên hai vai ta.
Có thật là tivi đóng vai trò của lương tâm con người, dụ dỗ và ban thưởng chúng ta cùng một lúc?
Để bắt đầu trả lời những câu hỏi trên, chúng tôi đã làm một nghiên cứu.
Chúng tôi quay lại năm mươi năm, đến mùa tivi những năm 1959/1960.
Chúng tôi tham khảo những shows nằm trong tóp 20 Nielson, từng năm trong vòng 50 năm, một nghìn shows.
Chúng tôi nói chuyện với hơn 3,000 người -- gần 3,600 người -- tuổi từ 18 đến 70, hỏi về cảm giác của họ:
Bạn cảm thấy thế nào khi xem từng show đó?
Bạn có cảm thấy một sự mơ hồ về đạo đức?
Bạn có cảm thấy phẫn nộ?
Hay buồn cười? Nó có nghĩa lý gì với bạn?
Với đội ngũ khán giả toàn cầu của TED, tôi muốn nói rằng mẫu tham khảo này là của nước Mỹ.
Nhưng bạn có thể thấy rằng, những nhu cầu xúc cảm này thực sự phổ biến trên toàn thế giới.
Đứng từ một góc độ thực tế, trên 80% những shows được yêu thích của nước Mỹ được chiếu ra trên toàn thế giới.
Thế nên tôi thực sự hy vọng là khán giả toàn cầu có thể kết nối với ý tưởng này.
Tôi muốn gửi lời cảm tạ đến hai người trước khi bắt đầu trang dữ liệu đầu tiên: Người đã truyền cảm hứng cho tôi giúp tôi khai phá ý tưởng của lương tâm và những mưu mẹo mà lương tâm chúng ta dùng để điều khiển chúng ta trong cuộc sống hàng ngày. Tôi muốn cảm ơn vị giáo sĩ huyền thoại, Jack Stern.
Và cho cái cách mà tôi sắp dùng để trình bày các dữ liệu này, tôi muốn cảm ơn ngôi sao sáng của cộng đồng TED, Hans Rosling, người mà các bạn có thể vừa mới nhìn thấy đây.
Ok, bây giờ chúng ta có thể bắt đầu.
Ở đây các bạn có thể thấy, từ năm 1960 đến 2010, năm chục năm của cuộc nghiên cứu.
Hai điều mà chúng ta sẽ bắt đầu với, nguồn cảm hứng và sự mơ hồ đạo đức trong giới hạn mục đích của buổi nói chuyện ngày hôm nay, nguồn cảm hứng là bao gồm các chương trình truyền hình làm cho tôi cảm thấy phấn chấn, làm cho tôi cảm thấy lạc quan hơn về thế giới này.
Còn sự mơ hồ đạo đức là các chương trình mà tôi không phân biệt được sự khác biệt giữa đúng và sai.
Và chúng ta bắt đầu, như bạn có thể thấy trong năm 1960 nguồn cảm hứng được duy trì một cách vững chắc.
Nó là lý do chúng ta xem tivi.
Sự mơ hồ đạo đức bắt đầu tăng lên.
Về cuối những năm 60, sự mơ hồ đạo đức tăng cao cảm hứng trở thành hết thời.
Vì sao?
Vụ rắc rối với tên lửa của Cuba, JFK bị bắn, phong trào đòi quyền bình đẳng của người da đen, những cuộc chiến chủng tộc, chiến tranh Việt Nam MLK bị bắn, Bobby Kennedy bị bắn, Watergate.
Hãy nhìn xem chuyện gì đã xảy ra.
Năm 1970, những nguồn cảm hứng tụt dốc thảm hại,
thay vào đó là sự tăng cao của sự mơ hồ đạo đức.
Chúng gặp nhau, nhưng Ronald Reagan, vị Tổng thống ăn hình của chúng ta, đang cầm quyền.
Nó cố gắng phục hồi.
Nhưng xem này, nó không thể: AIDS, vụ Iran-Contra, thảm họa của con tàu Kẻ thức thách, Chernobyl.
Sự mơ hồ đạo đức trờ thành chủ đề chính thống trị các chương trình truyền hình trong vòng 20 năm kể từ năm 1990.
Hãy xem thử biểu đồ này.
Nó cũng ghi lại những xu hướng tương tự.
Nhưng trong trường hợp lại, chúng ta có sự an ủi -- hình tròn màu đỏ này -- những bình luận xã hội và sự thiếu tôn trọng trong màu xanh da trời và xanh lá cây.
Lần này trên TV chúng ta có "Bonanza," đừng quên, chúng ta còn có "Gunsmoke". "Andy Griffith," chúng ta có những show gia đình về sự an ủi.
Hình tròn màu đỏ đi lên. Sự an ủi vẫn được giữ nguyên.
Sự thiếu tôn trọng bắt đầu gia tăng.
Bình luận xã hội tăng lên đột biến
Hãy xem năm 1969 chuyện gì đã xảy ra
Sự an ủi, thiếu tôn trọng và bình luận xã hội, không chỉ xung đột trong xã hội chúng ta, mà thực sự còn có 2 chương trình xác minh -- "Gunsmoke" và "Gomer Pyle" -- trong năm 1969 chúng là những chương trình truyền hình xếp thứ 2 và thứ 3.
Vậy thì chương trình nào xếp thứ nhất?
Chương trình những thanh niên lập dị chống lại những qui ước của xã hội, "Rowan and Martin's Laugh-In."
Tất cả các chương trình này tồn tại song song với nhau.
Khán giả đã phản ứng rất dữ dội
Hãy nhìn vào sự tăng đột biến trong năm 1966 của chương trình truyền hình.
Khi nghe đến thuật ngữ công nghiệp "a breakout hit", các bạn nghĩ nó có nghĩa là gì?
Điều này có nghĩa là trong các chương trình truyền hình năm 1966, chương trình "Smothers Brothers" đã xuất hiện hết sức bất ngờ.
Đây là chương trình đầu tiên cho phép khán giả nói, "Lạy chúa, tôi có thể trình bày cảm nhận của mình về cuộc chiến tranh Việt Nam, về tổng thống thông qua ti vi chăng?"
Chúng tôi gọi đó là một chương trình bùng nổ.
Tiếp theo, hãy nhìn vào phần cuối của biểu đồ và xem chuyện gì xảy ra.
Vào năm 1970, giới hạn đã bị phá vỡ.
Sự an ủi không còn là lí do tại sao chúng ta xem ti vi nữa.
Bình luận xã hội và sự bất kính gia tăng vào những năm 70.
Nào hãy nhìn lên màn hình.
Những năm 70 có nghĩa là ai?
Norman Lear. Chúng ta có các chương trình "All in the Family," "Sanford and Son," và chương trình chiếm ưu thế -- trong top 10 chương trình của những năm 70 -- "MAS*H."
Trong suốt những năm 50 khi chúng tôi nghiên cứu về ti vi, có 7 trong số 10 chương trình xếp hạng là có sự bất kính cao nhất xuất hiện trong suốt chiến tranh Việt Nam, 5 trong top 10 chương trình là trong nhiệm kì của tổng thống Nixon.
Chỉ trong vòng có một thế hệ, 20 năm, và chúng ta đã phát hiện ra rằng, Ôi! Ti vi có thế làm được như vậy ư?
Nó có thể làm cho chúng ta cảm thấy thế này sao?
Nó có thể thay đổi chúng ta?
Do đó với những người thông minh ở đây, tôi cũng muốn nhấn mạnh rằng những người làm công nghệ không gây ra sự phá hoại.
Archie Bunker bị đuổi khỏi chiếc khế dễ chịu cùng với những người còn lại như chúng ta 40 năm trước đây.
Trên đây là một biểu đồ nhanh. Sau đây là một biểu đồ minh họa khác tính tưởng tượng, là những chương trình được giải thích là "mang tôi ra khỏi lĩnh vực thường nhật của mình" và "làm tôi cảm thấy tốt hơn."
Điều này trái ngược với điểm màu đỏ, sự thất nghiệp, chính là một thống kê đơn giản của Văn phòng cục quản lí Lao động.
Các bạn nhìn này, mỗi lần tính tưởng tượng tăng lên, nó kéo theo sự tăng đột biến của thất nghiệp.
Liệu rằng bạn có muốn xem chương trình về những người tiết kiệm tiền và bị thất nghiệp không?
Không. Vào những năm 70 chúng ta có chương trình "Những phụ nữ robot" mà đã leo lên top 10 trong năm 1973, và chỉ theo sau "Người đàn ông 6 triệu đô la" và "Những thiên thần của Charlie."
Trong năm những 1980 lại có một chiều hướng tăng đột biến khác là các chương trình về kiểm soát và quyền lực.
Vậy những chương trình này là gì?
Quyến rũ và giàu có
"Dallas," Hòn đảo tưởng tượng"
Bản vẽ không thể tin được về tinh thần quốc gia với một vài thực tế khắc nghiệt và khó thay đổi: thất nghiệp.
Và sau đây là biểu đồ yêu thích của tôi, bởi đây chính là kết quả trong 20 năm cuối của cuộc nghiên cứu.
Cho dù bạn có ở trong ngành của tôi hay không, thì chắc hẳn là bạn cũng đã có đọc hoặc nghe nói về sự suy giảm của chương trình sitcom 3 máy camera và sự gia tăng của chương trình truyền hình thực tế.
Vâng, như chúng tôi nói trong vấn đề này, X chỉ điểm.
Trong thập kỉ 90, xuất hiện các chương trình mang tính hài hước, chúng ta được xem "Friends," "Frasier," "Cheer" và 'Seinfield."
Mọi thứ đều tốt đẹp, tỉ lệ thất nghiệp thấp.
Nhưng hãy nhìn chỗ điểm X chỉ.
Năm 2001, trong các chương trình Ti vi vào tháng 9 năm 2001, yếu tố hài hước chắc chắn đã không vượt qua những đánh giá.
Vậy lí do là ở đâu?
Năm 2000 diễn ra cuộc bầu cử tổng thống do tòa án tối cao quyết định.
Năm này cũng xảy ra bùng nổ bong bóng Internet.
Và sự kiện 11/9.
Bệnh than đã trở thành một thuật ngữ xã hội.
Hãy xem những gì xãy ra khi chúng ta tiếp tục.
Vào đầu thế kỉ này, Internet trở nên phổ biến, chương trình truyền hình thực tế cũng phát triển mạnh mẽ.
Vào thời điểm đó thì mọi người đã mong chờ gì ở Ti Vi của họ?
Tôi đã muốn trả thù hoặc là cảm thấy hoài cổ.
Hãy an ủi tôi; thế giới đang đổ sập trước mắt tôi.
Không, họ muốn được đánh giá.
Tôi có thể bầu cho anh bị mất chức
Tôi có thể làm cho con gái của Sarah Palin khiêu vũ.
Tôi có thể chọn thần tượng tiếp theo của nước Mĩ.
Anh bị loại Tất cả đều hết sức tuyệt vời phải không?
Do đo rất khác so với những chương trình truyền hình này, các chương trình giả trí theo ý nghĩa đích thực của nó đã đi qua cách đây 50 năm -- tôi đã bắt đầu từ đâu nhỉ? -- vẫn còn một bản năng cơ bản.
Chúng ta là động vật, và chúng ta cũng cần có mẹ.
Không có thời kì nào mà ti vi lại không có các chương trình rõ ràng và phổ biến về mẹ.
Thập niên 50: June Cleever trong chương trình an ủi phiên bản gốc, "Leave it to Beaver."
Lucille Ball luôn luôn làm chúng ta bật cười thông qua sự tăng lên của ý thức xã hội trong những năm 60.
Maude Findlay, hình ảnh thu nhỏ của yếu tố bất kính trong những năm 70, người đã cản trợ nạn phá thai, li hôn, thậm chí cả sự mãn kinh trên ti vi.
Trong thập niên 80, chúng ta đã biết đến hình ảnh loài báo corgar qua hình ảnh Alexis Carrington.
Murphy Brown giữ chức phó tổng thống khi bà đưa ra ý tưởng chỉ cần bố hoặc mẹ nuôi dạy con cái.
Đây là thời kì của những bà mẹ, Bree Van de Kamp.
Tôi không biết liệu đây là ác quỷ hay thiên thần đang ngự trị trong lương tâm chúng ta, ở trên những chương trình truyền hình, chỉ biết rằng tôi hoàn toàn yêu thích hình ảnh này.
Vậy đối với tất cả các bạn, nhưng người phụ nữ của TEDWomen, những người đàn ông của TEDWomen các khán giả trên khắp toàn cầu của TEDWomen, cảm ơn vì đã lắng nghe tôi trình bày ý kiến của mình về lương tâm của các chương trình truyền hình.
Tôi cũng xin cảm ơn những người làm chương trình tuyệt vời của chúng ta những người thức dậy hàng ngày và đưa các ý tưởng lên màn ảnh trong mọi thời đại của truyền hình.
Chắc chắn họ đã đem lại sự sống cho truyền hình, nhưng chính các bạn, những khán giả, thông qua ý thức xã hội tập thể, có thể đem lại sự sống, tồn tài lâu dài hoặc sức mạnh cho các chương trình hoặc là không.
Xin cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Chúng ta hãy nói về tỷ.
Hãy cùng nói về quá khứ và tương lai của tỷ.
Chúng ta biết rằng khoảng 106 tỷ người đã từng sống.
Và chúng ta biết rằng rất nhiều trong số họ đã chết.
Và chúng ta cũng biết rằng hầu hết những người đó đang và đã sống ở Châu Á.
Và chúng ta cũng biết rằng có có những người đã và đang rất nghèo -- đã không sống được thọ.
Hãy cùng nói về tỷ.
Cùng nói về những thứ của cải trị giá 195.000 tỉ đô-la trong thế giới ngày nay.
Chúng ta biết rằng hầu hết những của cải này có được sau năm 1800.
Và chúng ta biết rằng đa phần trong số chúng hiện được sở hữu bởi những người mà chúng ta gọi là những người Phương Tây: người châu Âu, người Bắc mĩ, người Úc.
19% dân số thế giới ngày nay người châu Âu sở hữu 2/3 của cải.
Các nhà sử gia kinh tế gọi đó là "Sự Khác Biệt Lớn".
Và đồ thị này là một sự đơn giản hoá tốt nhất về câu chuyện của Sự Khác Biệt Lớn mà tôi có thể mang lại cho bạn.
Nó cơ bản là 2 tỷ lệ GDP theo đầu người, tổng sản phầm trong nước theo đầu người, mức thu nhập trung bình,
Đường màu đỏ là tỷ lệ giữa người Anh và người Ấn độ thu nhập theo đầu người.
Và đường màu xanh là tỷ lệ của người Mỹ và người Trung quốc.
Và biểu đồ này quay ngược thời gian trở lại năm 1500.
Bạn có thể thấy ở đây có 1 sự khác biệt lớn theo luật số mũ.
Chúng bắt đầu khá gần nhau.
Thực tế, năm 1500, người trung quốc với mức thu nhập trung bình giàu hơn người Bắc Mỹ có mức thu nhập trung bình.
Những năm 1970, cũng là sự kết thúc của biểu đồ, người Anh có mức thu nhập trung bình giàu hơn gấp 10 lần người Ấn độ có mức thu nhập trung bình.
Và điều đó dẫn đến sự khác nhau giữa các khoản chi phí của cuộc sống.
Nó dựa trên sức mua tương đương.
Người Mỹ trung bình gần như giàu gấp 20 lần người Trung quốc có thu nhập trung bình vào những năm 1970.
Vậy tại sao?
Đó không chỉ là một bài toán kinh tế.
Nếu bạn quan sát 10 quốc gia mà đã trở thành những đế chế phương Tây năm 1500, họ đã rất nhỏ bé -- chỉ chiếm 5% mặt đất thế giới, 16% dân số thế giới, khoảng 20% thu nhập.
Trước năm 1913, 10 nước này, có thêm Hoa Kỳ, kiểm soát những đế chế toàn cầu lớn -- chiếm 58% lãnh thổ thế giới, về cùng chiếm từng đấyphần trăm dân số, và thực sự rất lớn, gần ¾ sản lượng kinh tế toàn cầu.
Và nhận thấy rằng, hầu hết của cải đó trở về mẫu quốc, trở về nhà vua, chứ không phải các thuộc địa.
Bây giờ bạn không thể chỉ đổ lỗi đó cho chủ nghĩa đế quốc -- mặc dù rất nhiều người đã cố gắng làm điều đó -- bởi 2 lý do:
Thứ nhất, đế chế là thứ mà không chỉ có ở các nước phương Tây sau năm 1500.
Tất cả mọi đều xây dựng đế chế.
Họ đã đánh bại từ trước các đế chế phương Đông như Mughals và Ottomans.
Vì vậy thực sự đế chế chưa phải là một lời giải thích tuyệt vời cho Sự Khác Biệt Lớn.
Trong mọi trường hợp, như bạn có thể biết, Sự Khác Biệt Lớn đạt đỉnh cao vào những năm 1970, một khoảng thời gian đáng kể sau khi phi thực dân hoá.
Đó ko phải là một câu hỏi mới.
Samuel Johnson, nhà từ điển học tuyệt vời, phản đối nó thông qua nhân vật của ông Rasselas trong tiểu thuyết của ông "Rasselas, Hoàng tử xứ Absissinia," xuất bản năm 1759.
"Tại sao những người Châu Âu lại mạnh mẽ; hoặc tại sao, vì họ có thể dễ dàng đến châu Á và châu Phi để buôn bán hoặc xâm lược, mà không phải là người châu Á và người châu Phi xâm chiếm lãnh thổ của họ, xây dựng thuộc địa ở các cảng của họ, và đưa ra luật pháp cho hoàng tử của họ?
Ngọn gió đã mang họ trở lại cũng sẽ mang chúng ta tới đó?"
Đó là một câu hỏi tuyệt vời.
Và bạn biết không, câu hỏi này cũng được hỏi ở cùng thời điểm bởi những người Resterners -- bởi những người còn lại của thế giới -- như Ibrahim Muteferrika, một công chức Ottaman, người đã đưa ra in ấn rất muộn cho đế chế Ottoman -- là người nói trong một quyển sách xuất bản năm 1731, " Tại sao các quốc gia theo Đạo thiên chúa rất yếu trong quá khứ, trái ngược với quốc gia theo đạo Hồi bắt đầu chiếm rất nhiều đất trong thời kì hiện đại và thậm chí một lần đánh bại quân đội Ottoman hùng mạnh?"
Khác Rasselas, Muteferrika đã có câu trả lời cho câu hỏi đó, mà rất đúng.
Ông nói rằng đó là vì họ có pháp luật và các quy tắc hợp lý.
Đó không phải là địa lý.
Có thể bạn nghĩ chúng ta có thể giải thích Sự Khác Biệt Lớn về mặt địa lý.
Đó là sai lầm, vì chúng ta đã thực hiện 2 thí nghiệm tự nhiên lớn trong thế kỉ 20 để xem địa lý có quan trọng hơn thể chế không.
Chúng ta thực hiện trên tất cả người Đức, chúng ta chia họ làm 2, và cho 1 nửa tiếp thu chủ nghĩa cộng sản phương Đông, và đây là kết quả.
Trong vòng một khoảng thời gian rất ngắn, những người sống trong Cộng hoà dân chủ liên bang Đức sản xuất Trabants, một trong những chiếc ô tô tồi tệ nhất thế giới, trong khi những người ở phương Tây sản xuất ra Mercedes Benz.
Nếu bạn vẫn không tin tôi, chúng ta cũng thực hiện thí nghiệm đó ở bán đảo Hàn quốc.
Và chúng ta đã quyết định chúng tôi sẽ thực hiện trên người Hàn quốc trong một khu vực địa lý giống nhau với cùng một nền văn hoá, và chúng ta chia họ làm 2, và chúng ta cho những người phía Bắc chủ nghĩa cộng sản.
Và kết quả là một sự khác biệt lớn hơn trong một không gian ngắn hơn ở Đức.
Thừa nhận là không có sự khác nhau lớn về thiết kế thống nhất để bảo vệ ranh giới, nhưng ở hầu hết các khía cạnh khác, đó là một khác biệt lớn.
Điều đó làm tôi nghĩ rằng đó không phải do đặc điểm quốc gia hay địa lý, những giải thích phổ biến cho loại này, quan trọng.
Đó là ý tưởng.
Đó là thể chế.
Điều đó phải đúng vì một người Xcot-len đã nói vậy.
Và tôi nghĩ tôi là người Xcot-len duy nhất ở đây, Edinburgh TED.
Vì vậy, để tôi giải thích cho bạn rằng người thông minh nhất đã từng là người Xcot-len.
Người đó là Adam Smith -- không phải Billy Connolly hay Sean Connery -- mặc dù anh ấy thực sự rất thông minh.
(Cười) Smith - và tôi muốn các bạn đến và cúi mình trước tượng đài ông ấy ở Royal Mile; đó là một bức tượng tuyệt vời -- Smith, trong "Sự giàu có của các quốc gia" xuất bản năm 1776 -- đó là một điều quan trong nhất đã xảy ra vào năm đó ...
(Cười) Tôi dám cá điều đó.
Đã có 1 số khó khăn ở 1 vài thuộc địa của chúng tôi, nhưng ...
(Cười) "Trung quốc dường như vẫn đứng lại rất lâu, và hầu như cách đây rất lâu đã nhận được những lời khen ngợi về sự giàu có mà khá phù hợp với luật pháp và các quy tắc tự nhiên của nó.
Nhưng lời khen ngợi có lẽ khá nhiều ý xấu với những luật pháp và quy tắc, đất, khí hậu và tình trạng đã chấp nhận".
Điều đó rất đúng và tuyệt.
Và ông ấy đã nói về nó cách đây 1 thời gian dài
Nhưng như bạn biết, đây là một thính giả của TED, và nếu tôi tiếp tục nói về các quy tắc, bạn sẽ tắt TV.
Vì vậy tôi dịch nó sang ngôn ngữ mà bạn có thể hiểu.
Hãy gọi họ là những ứng dụng sát thủ.
Tôi muốn giải thích cho bạn rằng có 6 ứng dụng sát thủ mà khiến miền Tây xa rời phần còn lại của thế giới.
Và chúng giống những ứng dụng trên điện thoại của bạn, theo cách hiểu đó, chúng khá đơn giản.
Chúng chỉ là những biểu tượng, và bạn click vào chúng.
Nhưng đằng sau biểu tượng, có cả mật mã phức tạp.
Rất giống với các quy tắc.
Có 6 lý do mà tôi nghĩ là giải thích cho Sự Khác biệt lớn.
Một, cạnh tranh.
Hai, cách mạng khoa học.
Ba, quyền tài sản.
Bốn, thuốc hiện đại.
Năm, xã hội người tiêu dùng.
Và sáu, đạo đức công việc.
Bạn có thể chơi trò chơi và thử và tìm một lý do mà tôi đã quên mất, hoặc cố gắng và rút ngắn xuống 4, nhưng bạn sẽ thua thôi.
(Cười) Tôi sẽ nói lại một cách ngắn gọn những gì tôi muốn nói, tổng hợp lại công việc của nhiều nhà sử gia kinh tế theo quá trình.
Cạnh tranh nghĩa là không chỉ có 100 thành phần chính trị khác nhau ở châu Âu năm 1500, mà trong mỗi thành phần, đã có sự cạnh tranh giữa các hiệp hội cũng như chủ quyền.
Tổ tiên của các hiệp hội ngày nay là Hiệp hội Thành phố London đã tồn tại ở thế kỉ thứ 12.
Không có 1 sự tồn tại như thế này ở Trung Quốc, nơi có một bang rộng lớn bao phủ 1/5 nhân loại, và tất cả mọi người với mọi tham vọng phải vượt qua kì kiểm tra tiêu chuẩn hoá, mất khoảng 3 ngày và rất khó và liên quan đến một số lượng đặc điểm về trí nhớ và những bài luận rất phức tạp của những người theo Nho giáo.
Cuộc các mạng khoa học rất khác so với khoa học của các nước phương Đông trong một số điểm quan trọng, mà điểm quan trọng nhất qua cách "làm thí nghiệm" con người có thể điều khiển thiên nhiên theo 1 cách mà trước đây dường như là không thể.
Ví dụ: ứng dụng khác thường của Benjamin Robins về vật lý Newton đến đạn đạo học.
Một khi bạn làm vậy, việc nghiên cứu pháo của bạn sẽ rất chính xác.
Điều đó nghĩa là gì.
Đó thực sự đó là một ứng dụng sát thủ.
(Cười) Trong lúc ấy, không hề có một cuộc cách mạng khoa học nào khác.
Đế chế Ottaman khá giống châu Âu, nhưng cũng không có cách mạng khoa học nào ở đó.
Thực tế, họ đánh đổ đài thiên văn của Taqi al-Din bởi vì nó bị xem là báng bổ khi điều tra tâm trí của Chúa.
Quyền về tài sản: Nó không phải chế độ dân chủ, truyền thống; mà có quy định của luật dựa trên quyền về tài sản riêng.
Điều đó tạo nên sự khác nhau giữa Bắc Mĩ và Nam Mĩ.
Bạn có thể đến Bắc Mĩ ký một bản giao kèo và nói "Tôi sẽ làm việc không công trong 5 năm.
Bạn chỉ phải cho tôi ăn"
Nhưng cuối cùng, bạn có 100 mẫu Anh đất.
Đây là những đất thưởng ở nửa dưới của slide thuyết trình.
Điều đó là không thể ở Mĩ Latin nơi mà đất được giữ bởi những tầng lớp cao quý con cháu của những kẻ xâm chiếm người Tây Ban Nha.
Và bạn có thể thấy ở đây là sự khác nhau lớn về sự sở hữu tài sản giữa Bắc và Nam.
Hầu hết mọi người ở khu vực nông thôn Bắc Mĩ làm chủ vài mảnh đất trước 1900.
Ít ai ở Nam Mĩ làm được.
Đó là một ứng dụng sát thủ khác.
Các loại thuốc mới vào cuối thế kỉ 19 đã tạo nên sự đổi mới chính chống lại các bệnh lây nhiễm mà đã giết chết bao nhiêu người.
Và đó là một ứng dụng sát thủ khác -- một sự đối lập hoàn toàn với một sát thủ, bởi vì nó nhân đuôi tuổi thọ của con người.
Điều đó thậm chí đã xảy ra ở các đế chế châu Âu.
Thậm chí ở những nơi như Senegal, đầu thế kỉ 20, có sự đổi mới lớn trong lĩnh vực sức khoẻ cộng đồng, và tuổi thọ con người bắt đầu tăng.
Nó không tăng nhanh hơn sau khi những nước này trở thành những nước tự do.
Những đế chế không phải tất cả đều tồi.
Xã hội tiêu thụ là những gì bạn cần cho Cách mạng công nghiệp để có một dấu mốc.
Bạn cần nhiều người để mặc rất nhiều quần áo.
Bạn mua một lô quần áo vào cuối tháng; Tôi đảm bảo điều đó.
Đó là một xã hội tiêu thụ, và nó thúc đẩy sự phát triển kinh tế hơn hẳn những thay đổi công nghệ.
Nhật bản là một xã hội không phải phương Tây đầu tiên chấp nhận nó.
Sự thay thế, mà được đưa ra bởi Mahatma Gandhi, là thể chế hoá và tạo nên nghèo đói vĩnh viễn.
Rất ít người Ấn Độ ngày nay mong muốn rằng Ấn Độ sẽ đi theo con đường của Mahatma Gandhi.
Cuối cùng, hệ thống đạo đức.
Max Weber nghĩ rằng đó chỉ dành cho người theo đạo Tin lành.
Và ông ấy đã sai.
Mọi nền văn hoá đều có thể có hệ thống đạo đức nếu có các quy tắc để tạo ra những khích lệ để làm việc.
Chúng ta biết bởi vì ngày nay hệ thống đạo đức không còn là hiện tượng phương Tây, Tin Lành.
Thực tế, các nước này đã mất hệ thống đạo đức của họ.
Ngày nay, Người Hàn Quốc trung bình làm việc hơn 1000 giờ 1 năm hơn người Đức trung bình -- 1000 giờ.
Đó là một phần của một hiện tượng rất kì lạ, và đó là sự kết thúc của Sự khác biệt lớn.
Nước nào có hệ thống đạo đức hiện nay?
Hãy nhìn những thành tựu về Toán học 15 năm tuổi.
Đứng đầu bảng liên đoàn quốc tế theo nghiên cứu mới nhất của PISA, là Thượng Hải, Trung Quốc.
Khoảng cách giữa Thượng Hải và Vương quốc Anh và Hoa Kì lớn ngang khoảng cách giữa Vương quốc Anh và Hoa Kì
và Albania và Tunisia.
Bạn chắc chắn cho rằng vì iPhone được thiết kế ở California nhưng lại lắp ráp ở Trung quốc nên phương Tây vẫn dẫn đầu về đổi mới công nghệ.
Đó là một sai lầm.
Về bằng sáng chế, không còn nghi ngờ gì về sự dẫn đầu ở phương Đông.
Không chỉ có Nhật Bản dẫn đầu một thời gian, Nam Hàn đứng vị trí thứ 3, và Trung Quốc sắp sửa vượt Đức.
Tại sao?
Vì các ứng dụng sát thủ có thể được tải xuống.
Đó là một nguồn mở.
Mọi xã hội có thể làm theo những quy tắc này, và khi họ làm, họ có thể đạt được những gì mà phương Tây có sau 1500 -- thậm chí nhanh hơn.
Đó là sự Hội tụ lại, và đó là câu chuyện lớn nhất của đời bạn.
Đó là cái đang diễn ra.
Chính thế hệ của chúng ta đang chứng kiến sự kết thúc của sự vượt trội của phương Tây.
Người Mỹ trung bình trước đấy giàu hơn 20 lần người Trung Quốc trung bình.
Bây giờ, chỉ còn 5 lần, và ko lâu nữa sẽ là 2.5 lần.
Vì vậy tôi muốn đặt ra 3 câu hỏi cho những tỉ phú tương lai, đầu năm 2016, khi mà Hoa Kì sẽ mất vị trí kinh tế số 1 cho Trung Quốc.
Câu hỏi đầu tiên là có thể bạn sẽ xoá những ứng dụng này, và chúng ta liệu có đang làm điều đó ở thế giới phương Tây?
Câu thứ 2 sự sắp xếp của việc tải xuống có quan trọng không?
Và liệu có phải châu Phi đã mắc phải sự sắp xếp sai?
Một sự liên quan rõ ràng của lịch sử kinh tế hiện đại là khá khó để quá độ đi lên chế độ dân chủ trước khi bạn thành lập quyền bảo vệ tài sản.
Cảnh báo: có thể sẽ ko hiệu quả.
Và thứ 3, Trung quốc có thể làm vậy không nếu ko có ứng dụng sát thủ 3?
Đó là cái mà John Locke sắp xếp theo hệ thống khi ông ấy nói rằng tự do là gốc rễ của quyền tài sản tư và sự bảo vệ của luật pháp.
Đó là cơ sở cho mô hình của chính phủ đại diện phương Tây.
Bức tranh này thể hiện sự phá huỷ xưởng vẽ của Ai Weiwei - nghệ sĩ người Trung Quốc ở Thượng Hải trong đầu năm nay.
Giờ anh ấy được tự do sau khi bị đã ngăn cản, như các bạn biết, 1 thời gian.
Nhưng tôi không nghĩ là xưởng vẽ của anh đã được xây dựng lại.
Winston Churchill một lần đã định nghĩa nền văn minh trong một bài giảng của ông trong cái năm định mệnh 1938.
Và tôi nghĩ những từ này đã thực sự ghìm chặt nó: "Đó là một xã hội được xây dựng trên ý kiến của nhân dân.
Điều đấy nghĩa là bạo lực, quân nhân, ông chủ chuyên chế, các điều kiện của chiến tranh, nổi loạn và bạo ngược, tạo điều kiện cho nghị viện và toà án xét xử tự do tại đó luật pháp đã được lưu giữ trong một thời gian dài.
Đó là nền văn minh -- và trong sự phát triển không ngừng, tự do, mưu cầu và văn hoá," tất cả những gì mà các TEDsters quan tâm nhất.
"Khi nền văn minh ngự trị ở mọi đất nước, một cuộc sống sâu rộng và bớt lo âu sẽ đến với rất rất nhiều người"
Rất chính xác.
Tôi không nghĩ sự đi xuống của nền văn minh phương Tây chắc chắn sẽ xảy ra, bởi vì tôi nghĩ rằng lịch sử kết hợp trong mô hình vòng đời này, được minh hoạ rất sinh động bởi những bức tranh "Course of Empire" của Thomas Cole.
Đó không phải cái cách của lịch sử đã làm.
Đó không phải cái cách mà phương Tây đi lên, và tôi không nghĩ nó lại là cách mà phương Tây sẽ đi xuống.
Phương Tây có thể sụp đổ rất bất ngờ.
Nền văn minh phức tạp sẽ làm như vậy, bởi vì chúng có tác dụng, hầu hết như vậy, trên khía cạnh của sự hỗn độn.
Đó là một trong những sự thấu hiểu sâu sắc nhất để thoát ra từ những nghiên cứu lịch sử về các quy tắc phức tạp như các nền văn minh.
Không, chúng ta có thể duy trì mặc dù những gánh nặng nợ lớn mà chúng ta đã chồng chất, mặc dù thực tế chúng ta đã mất hệ thống đạo đức và những thành phần khác của sức mạnh lịch sử.
Nhưng một thứ là chắc chắn, Sự khác biệt lớn đã qua.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Bruno Giussani: Niall, Tôi chỉ tò mò về chuyến đi của bạn ở những khu vực đang bùng nổ, đó là Mỹ Latin.
Bạn có suy nghĩ gì?
Niall Ferguson: Tôi thực sự không đang nói về sự đi lên của phương Đông; Tôi đang nói về sự đi lên của phần còn lại, và gồm có Nam Mĩ.
Một lần tôi hỏi 1 người bạn của tôi ở Harvard, "Này, có phải Nam Mĩ là một phần của phương Tây?"
Anh ấy là một chuyên gia về lịch sử Mỹ Latinh.
Anh ấy nói rằng, "Tôi không biết, tôi phải suy nghĩ đã"
Điều đó nói với bạn một vài thứ rất quan trọng.
Tôi nghĩ rằng khi bạn nhìn những gì đang xảy ra ở Brazil, Chile, theo nhiều cách đã dẫn đến việc biến đổi các quy định của đời sống kinh tế, thực sự có một tương lai rất tươi sáng.
Câu chuyện của tôi thực ra là về sự khác biệt ở đó ở Châu Mỹ như sự khác biệt đó ở châu Âu.
BG: Và có một điểm đáng chú ý rằng Bắc Mĩ và châu Âu thực sự không chú ý đến những hướng này.
Hầu như họ lo lắng về nhau.
Người Mĩ nghĩ rằng mô hình của châu Âu sắp vỡ vụn mai sau.
Người châu Âu lại nghĩ rằng các Đảng của Mĩ rồi sẽ tiêu tan.
Và đó là tất cả những gì mà chúng tôi quan tâm đến gần đây.
NF: Tôi nghĩ rằng cuộc khủng hoảng tài chính mà chúng ta thấy ở những nước phát triển -- ở cả 2 bên của Tây Đại Dương -- về cơ bản là giống nhau nhưng khác nhau về văn hoá chính trị.
Và cuộc khủng hoảng mà mặt cấu trúc -- một phần làm với nhân khẩu học.
Nhưng rồi nó cũng xảy ra với cuộc khủng cực lớn theo sau sự đòn bẩy quá mức, mượn quá mức ở khu vực tư nhân.
Cuộc khủng hoảng đó, đã tập trung đc rất nhiều sự chú ý, trong đó có tôi, Tôi nghĩ là một hiện tượng phụ.
Cuộc khủng hoảng tài chỉ là một hiện tượng lịch sử khá nhỏ, chỉ vừa tăng tốc tới sự thay đổi vị trí này, đã kết thúc 500 năm uy lực của phương Tây.
Tôi nghĩ rằng đó mới thực sự rất quan trọng.
BG: Niall, cảm ơn. (NF: Cảm ơn rất nhiều, Bruno.) (Vỗ tay)
Erez Lieberman Aiden : Mọi người đều biết một bức ảnh đáng giá một nghìn từ.
Nhưng chúng tôi, tại Harvard luôn thắc mắc liệu điều đó có thật sự đúng.
(Tiếng cười) Vì vậy chúng tôi tập hợp một đội những chuyên gia, từ khắp Harvard , MIT, Từ điển Di sản Mỹ, Bách khoa toàn thư Britannica và cả nhà tài trợ tự hào của chúng tôi, Google.
Chúng tôi đã ngẫm nghĩ về điều này trong khoảng bốn năm.
Và chúng tôi đã đi đến một kết luận đầy sửng sốt.
Xin thưa với quí vị rằng, một bức tranh không đáng một nghìn từ.
Thực tế, chúng tôi đã tìm thấy bức tranh đáng giá 500 nghìn triệu từ!
Jean-Baptiste Michel: Vậy làm thế nào chúng tôi lại đi đến kết luận này?
Erez và tôi đã suy nghĩ cách nắm bắt được bức tranh toàn cảnh về nền văn hoá nhân loại và lịch sử loài người thay đổi qua thời gian.
Có rất nhiều cuốn sách được viết ra trong nhiều năm.
Vậy nên chúng tôi nghĩ rằng, vậy cách tốt nhất để học từ chúng là đọc hết hàng triệu cuốn sách này.
Tất nhiên, nếu có thang đo về độ hoành tráng của dự án này, thì nó hoàn toàn, hoàn toàn hoành tráng.
Nhưng vấn đề là còn có một trục ngang cho việc đánh giá này, đó là đánh giá về mức độ thực tế.
Thì điều này rất rất ít tính thực tế.
(Vỗ tay) Thế là người ta có khuynh hướng tìm cách khác, đó là chọn ra một số nguồn sách và đọc chúng thật cẩn thận.
Cách này cực kì thực tiễn nhưng không hoành tráng cho lắm.
Điều mà chúng ta muốn thật sự là một cách thức vừa hoành tráng vừa thực tiễn.
Và hoá ra có một công ty gọi là Google đã bắt đầu một dự án số hoá từ một vài năm trước khiến ta thực hiện được cách thức đó.
Họ đã số hoá hàng triệu cuốn sách.
Điều đó có nghĩa là, ta có thể dùng máy móc để đọc tất cả các cuốn sách trong một cú nhấn chuột.
Cách này rất thực dụng và cực kì hoành tráng.
ELA: Để tôi nói cho các bạn biết một chút về nơi những cuốn sách đó bắt nguồn.
Từ thời xa xưa đã có những nhà sáng tác.
Những nhà sáng tác này nỗ lực viết những cuốn sách.
Và việc này trở nên khá dễ dàng hơn nhờ sự phát triển của công nghệ in ấn vài thế kỉ trước.
Từ đó, các nhà sáng tác đã có được 129 triệu cơ hội xuất bản những cuốn sách.
Bây giờ nếu những cuốn sách đó không lạc vào lịch sử, thì chúng sẽ ở đâu đó trong một thư viện nào đó, và nhiều trong số đó được lưu trữ và số hoá bởi Google, nơi đến nay đã quét được 15 triệu cuốn sách.
Bây giờ khi Google số hoá một cuốn sách, họ sẽ đưa nó vào một định dạng thật đẹp.
Chúng ta có dữ liệu, thêm vào đó chúng ta có siêu dữ liệu.
Chúng ta có thông tin về những thứ như là cuốn sách đó được xuất bản khi nào, ai là tác giả, nó được xuất bản khi nào.
Và điều chúng tôi làm là lướt qua tất cả những bộ dữ liệu đó và loại bỏ hết những cái không phải là những dữ liệu chất lượng nhất.
Cái còn lại là một tập hợp của 5 triệu cuốn sách. 500 tỉ từ, một chuỗi kí tự dài hơn hàng ngàn lần hệ gien con người -- một bản chữ mà khi viết ra sẽ dài bằng từ đây đi đến mặt trăng rồi vòng lại hơn 10 lần -- một mảnh thực của hệ gien văn hoá cuả chúng ta.
Tất nhiên, điều chúng tôi đã làm khi đối diện với một sự phóng đại tàn bạo như thế ...
(Tiếng cười) là điều mà bất kì nhà nghiên cứu đáng kính nào cũng sẽ làm.
Chúng tôi trích ra một trang trong chuỗi XKCD và chúng tôi nói "Khoan đã.
Chúng tôi sẽ thử thí nghiệm chúng."
(Tiếng cười) JM : Tất nhiên, chúng tôi đã nghĩ là trước tiên hãy thử đưa dữ liệu ra cho người ta thí nghiệm.
Và chúng tôi suy nghĩ, dữ liệu nào có thể đem ra đây?
Tất nhiên, các bạn muốn lấy những cuốn sách và tung ra hết nguyên bản của 5 triệu cuốn sách.
Google, cụ thể là Jon Orwant, đã bảo cho chúng tôi một công thức mà chúng tôi nên nghĩ tới.
Chúng tôi có 5 triệu cuốn sách, tức bằng với năm triệu tác giả và năm triệu đơn kiện cho một cuộc kiện tụng khổng lồ.
Vì thế, dù cách này rất rất hoành tráng, nhưng một lần nữa lại cực kì cực kì không thực tế.
(Tiếng cười) Một lần nữa chúng tôi lại nhượng bộ Chúng tôi đã thử cách thực tế nhất nhưng ít hoành tráng
Chúng tôi nói rằng, được rồi, thay vì phát hành nguyên cả văn bản, chúng tôi sẽ tung ra thống kê về những quyển sách đó.
Hãy lấy một ví dụ cụm từ "Tia sáng hạnh phúc"
Đây là cụm bốn từ; chúng tôi gọi đó là một four-gram.
Chúng tôi sẽ cho các bạn biết một four-gram sẽ xuất hiện bao nhiêu lần trong những cuốn sách năm 1801, 1802, 1803, cho đến tận năm 2008.
Qua đó chúng ta sẽ có được một chuỗi thời gian cho ta biết một câu nhất định được dùng với tần suất thế nào qua thời gian.
Chúng tôi làm như thế với tất cả từ ngữ và nhóm từ trong những cuốn sách đó, kết quả chúng tôi có được một bảng khổng lồ của hai tỉ đường cho chúng tôi thấy cách nền văn hoá thay đổi qua thời gian.
ELA: Chúng tôi gọi hai tỉ đường đó là hai tỉ n-gram.
Chúng cho ta biết điều gì ư?
Đó là mỗi n-gram đo xu hướng của nền văn hoá.
Để tôi cho bạn một ví dụ.
Thử giả định rằng tôi đang phát triển Mai tôi muốn nói cho các bạn biết tôi đã phát triển thế nào.
Và có lẽ tôi sẽ nói là "Yesterday, I throve" ("Ngày hôm qua, tôi đã phát triển")
Hay nói cách khác rằng " Yesterday, I thrived." ("Ngày hôm qua, tôi đã phát triển")
Tôi nên nói theo cách nào?
Làm sao biết được?
Nếu là sáu tháng trước tính nghệ thuật trong lĩnh vực này là chẳng hạn bạn sẽ tìm đến nhà tâm lý học có bộ tóc tuyệt vời này và nói rằng, "Steve, anh là chuyên gia về động từ bất quy tắc.
Tôi nên chia động từ đó theo cách nào?"
Và ông ta sẽ nói với bạn rằng " Phần lớn người ta chia động từ đó thành "thrived", nhưng một vài người dùng "throve"."
Ít nhiều bạn cũng biết rằng nếu bạn quay ngược lại 200 năm trước và hỏi nhà chính trị có bộ tóc tuyệt vời ngang ngửa này (Tiếng cười) "Tom, tôi nên nói thế nào?"
Ông ta sẽ nói rằng " Ở thời kì của tôi, hầu hết người ta dùng "throve", nhưng một số dùng "thrived"."
Giờ tôi sẽ cho các bạn xem dữ liệu sống
Hai hàng trích ra từ bảng của hai tỷ dữ liệu kia
Cái bạn đang nhìn thấy là tần số xuất hiện từng năm của "thrived" và "throve"
Đây chỉ là hai trong số hai tỉ hàng.
Vì thế toàn bộ dữ liệu này sẽ hoành tráng hơn cả tỉ lần cái slide này.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) JM: Vậy có bao nhiêu bức tranh khác đáng 500 tỉ từ ngữ.
Ví dụ như cái này
Nếu bạn chọn dịch cúm, bạn sẽ thấy những thời điểm cao trào mà bạn biết khi mà những dịch cúm lớn tiêu diệt con người khắp nơi.
ELA: Nếu bạn vẫn chưa tin mực nước biển đang tăng, khí CO2 và nhiệt độ trái đất cũng thế.
JM: Các bạn chắc cũng muốn xem cái n-gram này, nó nói cho Nietzsche biết rằng chúa không chết, dù bạn có lẽ sẽ đồng ý rằng ông ta cần một nhà báo giỏi hơn.
(Tiếng cười) ELA : Bạn có thể nắm được một số khái niệm khá trừu tượng đại loại thế này.
Để tôi kể cho bạn nghe về lịch sử của năm 1950.
Phần lớn trong lịch sử chẳng ai đếm xỉa gì về năm 1950 cả
Năm 1700, 1800, 1900, chẳng ai quan tâm.
Trong suốt những năm 30 và 40, cũng chẳng ai quan tâm .
Bất ngờ vào giữa những năm 40 bắt đầu có một chút động đậy.
Người ta bắt đầu nhận ra 1950 sắp đến và có thể nó sẽ rất hoành tráng!
(Tiếng cười) Nhưng không có bất cứ thứ gì có thể làm cho người ta chú ý đến năm 1950 như chính năm 1950.
(Tiếng cười) Người ta đi lại xung quanh, bị ám ảnh.
Họ không thể dừng nói về tất cả những thứ họ làm trong năm 1950 tất cả những thứ họ đang định làm trong năm 1950 tất cả những giấc mơ họ muốn đạt được trong năm 1950.
Thực tế 1950 tuyệt vời đến nỗi nhiều năm sau đó, người ta vẫn cứ nói đến những điều kinh ngạc đã xảy ra. trong năm 51, 52, 53.
Cuối cùng thì đến năm 1954, có người mới thức tỉnh và nhận ra rằng 1950 đã qua lâu rồi!
(Tiếng cười) Và cứ như thế, bong bóng nổ!
(Tiếng cười) Câu chuyện của năm 1950 là câu chuyện của từng năm mà chúng ta lưu lại được, với một chút sự biến hóa nhỏ bởi giờ chúng ta có những biểu đồ hay ho này
Và bởi vì chúng ta có những biểu đồ hay ho này, chúng ta có thể đo đạc nhiều thứ
Chúng ta có thể hỏi rằng ""Bong bóng nổ" nhanh như thế nào?"
Và chúng ta có thể đo đạc điều đó một cách chính xác.
Các phương trình được tính toán, các đồ thị được vẽ ra, và kết quả cuối cùng là chúng ta phát hiện ra "bong bóng nổ" ngày càng nhanh qua từng năm.
Chúng ta mất dần sự quan tâm đến quá khứ một cách nhanh chóng.
JM: Bây giờ chúng tôi sẽ chia sẻ một vài lời khuyên về sự nghiệp cho bạn.
Cho những ai muốn nổi tiếng, chúng ta có thể học từ 25 hình tượng chính trị gia nổi tiếng nhất, các nhà sáng tác, diễn viên, v.v.v
Vì vậy nếu bạn muốn nổi tiếng sớm, bạn nên làm diễn viên, bởi tiếng tăm của bạn sẽ ngày càng tăng cuối những năm 20 của bạn -- bạn vẫn còn trẻ, điều đó thật tuyêt.
Nếu bạn có thể đợi một chút, bạn nên làm tiểu thuyết gia, bởi rồi bạn sẽ đầy tiếng tăm như Mark Twain, cực kì nổi tiếng.
Nhưng nếu bạn muốn vươn đến đỉnh cao nhất, bạn đừng hài lòng sớm mà hãy trở thành nhà chính trị.
Bạn sẽ trở nên nổi tiếng cuối những năm 50 tuổi và sẽ càng nổi tiếng hơn sau đó
Những nhà khoa học cũng trở nên nổi tiếng khi họ già đi.
Ví dụ như là nhà sinh học, nhà vật lý học có khuynh hướng nổi tiếng gần bằng diễn viên.
Có một sai lầm mà bạn không nên phạm phải là trở thành nhà toán học.
(Tiếng cười) Nếu bạn làm điều đó bạn có thể sẽ nghĩ rằng "Thật tuyệt. Mìng sẽ cố gắng hết sức trong những năm tuổi 20."
Nhưng đoán thử đi, làm gì có ai quan tâm.
(Tiếng cười) ELA: Còn có nhiều ghi chú nghiêm túc hơn thế này trong những n-gram đó.
Ví dụ, đây là đường phát triển của Marc Chagall, một nghệ sĩ sinh năm 1887.
Và nó giống con đường phát triển bình thường của một người nổi tiếng.
Ông ta càng ngày càng nổi tiếng, trừ khi bạn nhìn vào nước Đức.
Nếu bạn nhìn vào nước Đức, bạn sẽ thấy một thứ hoàn toàn lạ một thứ bạn chưa bao giờ thấy, đó là sự cực kì nổi tiếng của ông ấy và rồi bất ngờ tụt dốc thảm hại, cho đến tận cùng trong những năm 1933 và 1945 , rồi lại hồi phục danh tiếng sau đó.
Dĩ nhiên là chúng ta nhận ra rằng sự thật thì Marc Chagall là một nghệ sĩ do thái của quốc xã Đức.
Bây giờ, những dấu hiệu này thực sự rất chuẩn đến mức mà chúng ta không cần ai phải kiểm duyệt chúng.
Chúng ta tự nhận ra sự việc bằng cách xử lý những dấu hiệu thật cơ bản.
Đây là một trong những cách đơn giản.
Chẳng hạn như một dự đoán hợp lý rằng danh tiếng trong một khoảng thời gian nhất định sẽ bằng trung bình của danh tiếng trước và sau đó chia ra.
Đó là thứ chúng ta dự đoán.
Rồi chúng ta so sánh nó với mức độ nổi tiếng chúng ta quan sát được.
Chúng ta chia cái nó với mức độ dự đoán kia. để được cái gọi là "mức độ danh tiếng bị kìm hãm"
Nếu mức độ danh tiếng bị kìm hãm rất rất nhỏ , thì bạn có lẽ đang bị kìm hãm.
Nếu nó rất rất lớn, thì có lẽ bạn đang được lợi từ cơ quan tuyên truyền
JM: Giờ bạn hãy nhìn vào sự phân phối của mức độ bị kìm hãm trên toàn dân số.
Ví dụ ở đây -- mức độ danh tiếng bị kìm hãm này của 5000 người chọn ra trong những cuốn sách tiếng anh không có sự kìm hãm được biết đến -- nó sẽ như thế này, hầu như gần bằng 1.
Điều bạn mong muốn đơn giản chính là điều bạn quan sát được.
Đây là sự phân phối được thấy ở Đức -- rất khác, nó được dịch chuyển về bên trái.
Người ta đã nói về nó ít hơn hai lần nó đáng được.
Nhưng quan trọng hơn hết là sự phân phối này trải rộng hơn nhiều .
Có nhiều người cuối cùng lại ở xa hơn về phía trái của sự phân phối này những người được ít hơn đến 10 lần danh tiếng mà họ đáng có.
Nhưng đồng thời cũng có rất nhiều người ở xa phía bên phải họ dường như đang hưởng lợi từ giới tuyên truyền.
Bức tranh này chính là dấu đóng của sự kiểm duyệt sách.
ELA: Chúng tôi gọi phương pháp này là văn hoá học.
Giống như di truyền học.
Khác ở chỗ di truyền học là ống kính của sinh học qua cửa sổ nhìn vào chuỗi nền tảng trong hệ gen của con người.
Văn hoá học cũng tương tự.
Nó là sự ứng dụng của sự phân tích hàng loạt dữ liệu trên qui mô lớn vào việc nghiên cứu văn hoá con người.
Tại đây, qua ống kính của dữ liệu lịch sử đã được số hoá. thay vì qua ống kính của hệ gien.
Điều tuyệt vời về văn hoá học là ai cũng có thể thực hiện được nó.
Tại sao mọi người đều có thể thực hiện?
Mọi người đều có thể làm điều đó là nhờ ba người , Jon Orwant, Matt Gray và Will Brockman của Google nhìn thấy bản đồ mẫu của Ngram Viewer, và nói rằng "Cái này thật hay!
Chúng ta phải làm thứ này cho mọi người dùng."
Thế là trong chỉ hai tuần -- hai tuần trước khi bài luận văn của chúng tôi hoàn thành -- họ đã lập trình một phiên bản của NGram Viewer cho công chúng.
Bạn có thể đánh một từ nào đó mà bạn thích và xem n-gram của nó ngay lập tức -- và cũng có thể xem ví dụ của tất cả các cuốn sách khác nhau mà n-gram xuất hiện trong đó.
JM : Nó được sử dụng hơn một triệu lần vào ngày đầu tiên, và đây thực sự là câu chất vấn hay nhất.
Người ta muốn cố gắng hết sức, bước bước chân chắc nhất về phía trước.
Nhưng hoá ra vào thế kỉ 18, người ta không hề thực sự quan tâm đến điều đó .
Họ không muốn là "best", họ chỉ muốn là "beft".
Dĩ nhiên thật ra đó chỉ là một lỗi chính tả.
không có gì to tát cả, chỉ là S từng được viết theo cách khác, gần giống chữ F.
Dĩ nhiên, Google lúc đó đã không để ý đến điều này, nên chúng tôi đã viết về điều đó trong một bài báo cáo khoa học.
Nhưng hoá ra đây chỉ là một sự nhắc nhở rằng dù có hay đến đâu chăng nữa thì khi bạn tìm cách hiểu những biểu đồ này, bạn phải vô cùng cẩn thận, và bạn phải áp dụng những chuẩn mực nền tảng trong khoa học.
ELA : Người ta dùng phương pháp này cho đủ thứ mục đích hài hước.
(Tiếng cười) Thực ra chúng tôi không nhất thiết phải nói, chúng tôi sẽ chỉ cho các bạn xem tất cả những bức hình này và giữ yên lặng.
Người này muốn biết về lịch sử của sự giận dữ.
Có rất nhiều loại giận dữ.
Nếu bạn bị vấp chân, đó sẽ là một chữ A "argh".
Nếu trái đất bị xâm chiếm bởi người Vogons để làm đường giữ thông tin liên lạc giữa các vì sao. đó sẽ là tám chữ A "aaaaaaaarg"
Người này nghiên cứu tất cả "arghs" từ một cho đến tám chữ "A".
Và kết quả là Từ "arghs" với ít chữ A tất nhiên tương ứng với những thứ gây nhiều tức giận hơn. ngoại trừ trong những năm đầu của thập niên 80, thật kì lạ!
Chúng tôi cho rằng điều này có lẽ có liên quan đến Reegan.
(Tiếng cười) JM: Có rất nhiều cách sử dụng dữ liệu này, nhưng điều mấu chốt là hồ sơ lịch sử đang được số hoá.
Google đã số hoá 15 triệu cuốn sách.
Đó là 12 phần trăm của tất cả những cuốn sách đã từng được xuất bản.
Đó là một tảng lớn đáng kể của văn hoá loài người.
Còn rất nhiều của nền văn hoá: nào là những bản viết tay, nào là báo chí, nào là những thứ không phải là chữ mà là nghệ thuật và những bức tranh.
Những thứ này tình cờ lại có trong máy tính của chúng ta, trên những chiếc máy tính trên khắp thế giới.
Khi điều đó xảy ra, nó sẽ thay đổi cách chúng ta hiểu về quá khứ, hiện tại và nền văn hóa con người.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi là một nhà tiếp thị cải cách, và bây giờ tôi làm việc về vấn đề phát triển quốc tế.
Vào tháng mười, tôi trải qua một khoảng thời gian ở Cộng Hòa Dân Chủ Công Gô, đất nước lớn [thứ hai] châu Phi.
Trên thực tế, đất nước này lớn gần bằng Tây Âu, nhưng mà chỉ có 300 dặm đường nhựa.
Cộng Hòa Công Gô là một nơi đầy nguy hiểm.
Trong 10 năm qua, năm triệu người đã chết do chiến tranh ở phía Đông.
Nhưng chiến tranh không phải là lý do duy nhất làm cho cuộc sống ở Cộng Hòa Công Gô trở nên khó khăn,
Cũng còn có rất nhiều vấn đề về sức khỏe nữa.
Trên thực tế, tỷ lệ lan truyền HIV là 1.3 phần trăm trong những người trưởng thành.
Điều này nghe không giống như một số lượng lớn, nhưng trong một đất nước với 76 triệu người, nó có nghĩa là 930 ngàn người đã bị lây nhiễm.
Và bởi vì cơ sở hạ tầng còn nghèo nàn, chỉ có 25 phần trăm những người này nhận được thuốc chữa trị mà họ cần.
Chính vì vậy mà một phần các cơ quan hỗ trợ cung cấp bao cao su với giá thấp hoặc miễn phí.
Và thế là trong khi tôi ở Công Gô tôi sử dụng rất nhiều thời gian nói chuyện với mọi người về bao cao su, bao gồm Damien.
Ông Damien quản lý một khách sạn ở ngoại ô Kinshasa.
Đó là một khách sạn chỉ mở cửa tới nửa đêm, vì vậy nó không phải là một nơi bạn có thể ở.
Mà là một nơi những cô gái mại dâm và khách của họ đến.
Lúc này Damien đã biết mọi thứ về bao cao su, nhưng ông ta không bán chúng.
Ông ta nói chúng không được chuộng.
Điều đó không có gì là ngạc nhiên bởi chỉ có 3% người ở Cộng Hoà Công Gô dùng bao cao su.
Joseph và Christine, điều hành một nhà thuốc nơi họ bán nhiều loại bao cao su, cho biết rằng bất chấp sự việc các cơ quan hỗ trợ cung cấp bao cao su giá rẻ hoặc miễn phí, và họ cũng có những chiến dịch tiếp thị đi kèm với các loại bao cao su này, nhưng khách hàng vẫn không mua các loại có thương hiệu.
Họ thích hàng địa phương.
Và với vai trò nhà tiếp thị, tôi thấy tò mò.
Và vì thế tôi bắt đầu xem xét hình thức tiếp thị.
Và hoá ra là có 3 thông điệp chính mà các cơ quan hỗ trợ sử dụng cho các loại bao cao su này đó là: nỗi sợ hãi, cấp vốn và sự tin tưởng.
Họ đặt tên bao cao su là Vive, nghĩa là "sống" hay Trust (Sự tin cậy).
Họ gói nó bằng dây ruy băng đỏ để nhắc nhở chúng ta về HIV, và đặt vào những chiếc hộp để nhắc nhở rằng ai đã trả tiền. trương lên các bức hình vợ chồng bạn và nói bạn hãy bảo vệ họ hoặc là nên hành động một cách cẩn trọng.
Lúc này đây lại không phải là những thứ mà ai đó nghĩ tới ngay trước khi họ đi mua bao cao su.
(Cười) Các bạn nghĩ đến điều gì ngay trước khi đi mua bao cao su?
Tình dục!
Và các công ty tư nhân bán bao cao su tại những nơi này, họ hiểu điều này.
Công tác tiếp thị của họ hơi khác biệt.
Tên gọi thì có lẽ không khác nhiều, nhưng hình ảnh thì có.
Một vài nhãn hiệu tràn trề ham muốn, và chắc chắn là bao bì rất gây kích thích.
Và điều này giúp tôi nghĩ rằng có lẽ các cơ quan hỗ trợ đã bỏ qua một khía cạnh quan trọng của tiếp thị đó là: hiểu được ai là khách hàng.
Và rủi thay, đối với các cơ quan hỗ trợ khách hàng hóa ra chính là những người thậm chí không sống trong quốc gia mà họ đang công tác.
Mà chính là những người ở quê nhà, những người hỗ trợ cho công việc của họ, những người như thế này.
Nhưng nếu những gì mà chúng ta đang nỗ lực thực hiện là ngăn chặn sự lây lan của HIV, thì chúng ta cần suy nghĩ về khách hàng, những người mà cần thay đổi hành vi của họ -- các cặp vợ chồng, thiếu nữ, thanh niên -- những người sống phụ thuộc vào nó.
Và vì thế bài học là như sau: Những gì mà bạn đang bán thật sự không phải là vấn đề; mà bạn phải suy nghĩ xem ai là khách hàng của bạn, và các thông điệp mà sẽ khiến họ thay đổi hành vi của mình là gì.
Có lẽ điều đó sẽ cứu được cuộc sống của họ.
Xin cám ơn
(Vỗ tay)
Mọi người đều biết bệnh ung thư, nhưng chúng ta thường không nghĩ ung thư là một căn bệnh truyền nhiễm.
Loài Tasmanian devil đã cho chúng ta thấy rằng ung thư không chỉ là một căn bệnh truyền nhiễm, mà nó còn có thể đe dọa cả loài tuyệt chủng.
Vậy đầu tiên, Tasmanian devil là gì?
Nhiều người trong số các bạn có lẽ quen thuộc với Taz, một nhân vật hoạt hình, con vật xoay vòng…vòng…vòng.
Nhưng nhiều người không biết đó là con vật có thật, được gọi là Tasmanian devil, và nó là thú ăn thịt có túi lớn nhất trên thế giới.
Thú có túi là động vật có vú với chiếc túi giống như loài kangaroo.
Cái tên Tasmanian devil xuất phát từ tiếng gào rú rất đáng sợ lúc về đêm của nó phát ra.
(Tiếng gào rú) (Tiếng cười) Loài Tasmanian devil phần lớn ăn xác thối, và chúng sử dụng những cái hàm khỏe mạnh và những chiếc răng sắc nhọn của mình để nhai xương của những con vật đang bị thối rữa.
Loài Tasmanian devil chỉ được tìm thấy trên đảo Tasmania, đó là một hòn đảo nhỏ nằm ở phía nam của đất liền ở nước Úc.
Mặc dù có hình dáng hung tợn, loài Tasmanian devil thực sự là những con vật nhỏ nhắn rất đáng yêu.
Trên thực tế, lớn lên trên đảo Tasmania, chúng tôi luôn thích thú khi chúng tôi có dịp trông thấy một con Tasmanian devil trong hoang dã.
Nhưng số lượng loài Tasmanian devil liên tục trải qua sự sụt giảm nhanh cực kỳ.
Thực tế, có một mối lo ngại là chủng loài này có thể đi đến tuyệt chủng ở nơi hoang dã trong vòng 20 đến 30 năm.
Và lý do của việc đó là sự nổi lên của một căn bệnh mới, bệnh ung thư truyền nhiễm.
Câu chuyện bắt đầu vào năm 1996 khi một nhà nhiếp ảnh về đời sống hoang dã đã chụp được tấm hình này của một con Tasmanian devil có một khối u lớn trên mặt.
Vào lúc đó, điều này được cho là xảy ra chỉ một lần.
Động vật cũng giống như con người đôi khi cũng bị những khối u lạ.
Tuy nhiên, lúc này chúng tôi tin rằng đây là lần chứng kiến đầu tiên về một căn bệnh mới, mà bây giờ là một bệnh dịch lây lan ra toàn đảo Tasmania.
Căn bệnh này được thấy đầu tiên ở phía đông bắc của đảo Tasmania vào năm 1996 và đã lan truyền khắp Tasmania như một làn song khổng lồ.
Bây giờ chỉ còn một phần nhỏ số lượng của loài này là chưa bị lây nhiễm
Căn bệnh này xuất hiện đầu tiên như những khối u, thường thường nằm trên mặt hoặc bên trong miệng của những con Tasmanian devil bị nhiễm.
Những khối u này chắc hẳn phát triển thành những khối u lớn hơn như những cái này đây.
Và hình ảnh tiếp theo tôi sắp chiếu lên thì rất kinh khủng.
Nhưng chắc chắn là những khối u này phát triển thành những khối u to và lở loét như khối u này.
Hình ảnh này đặc biệt khắc sâu trong tâm trí tôi, vì đây là trường hợp đầu tiên chính tôi tận mắt chứng kiến.
Và tôi nhớ nỗi kinh hoàng đó khi nhìn thấy con devil cái nhỏ này bị khối u lỡ loét to lớn và hôi thối bên trong miệng đã phá hủy hoàn toàn hàm dưới của nó.
Nó đã không ăn được trong nhiều ngày.
Những con giun kí sinh thì bơi trong ruột nó.
Những khối u nhỏ khác đã làm cơ thể của nó thủng lỗ chỗ.
Song, nó đang nuôi 3 con Tasmanian devil nhỏ trong túi.
Tất nhiên là chúng cũng đã chết cùng với mẹ chúng.
Chúng còn quá nhỏ nên không thể sống sót mà không có mẹ.
Thực tế là, ở khu vực nơi nó xuất hiện, hơn 90% số lượng loài Tasmanian devil đã chết vì căn bệnh này.
Các nhà khoa học trên thế giới đã bị thu hút bởi căn bệnh này, căn bệnh ung thư truyền nhiễm này mà lây lan ra toàn loài Tasmanian devil.
Và chúng tôi lập tức nghĩ ngay đến bệnh ung thư cổ ở phụ nữ do một con vi rút lây lan, và bệnh dịch AIDS mà có liên quan với nhiều loại bệnh ung thư khác nhau.
Tất cả bằng chứng làm cho chúng tôi nghĩ bệnh ung thư của loài devil này do một con vi rút lây lan.
Tuy nhiên, bây giờ tôi sẽ nói cho các bạn biết là chúng tôi biết căn bệnh này không phải lây lan do vi rút.
Trên thực tế, tác nhân truyền nhiễm của bệnh ung thư này là cái gì đó còn có hại hơn, và cái gì đó trước đây chúng ta chưa từng nghĩ đến.
Nhưng để tôi giải thích đó là gì, trước hết tôi cần dành vài phút để nói rõ hơn về bản thân căn bệnh ung thư.
Ung thư là một căn bệnh gây ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới.
Trong số 3 người thì 1 người ở phòng này sẽ phát bệnh ung thư ở một giai đoạn nào đó trong cuộc đời.
Chính tôi đã được cắt bỏ một khối u trong ruột già khi tôi chỉ mới 14 tuổi.
Ung thư xảy ra khi một đơn bào bên trong cơ thể bạn giành được một loạt những biến đổi ngẫu nhiên ở những gien quan trọng, mà làm cho tế đó bắt đầu sản sinh ra nhiều và nhiều và nhiều bản sao của chính nó.
Nghịch lý thay, khi đã hình thành, quá trình chọn lọc tự nhiên lại tạo điều kiện cho ung thư tiếp tục phát triển.
Quá trình chọn lọc tự nhiên là sự sống sót của cá thể thích nghi.
Và khi bạn có một lượng tế bào ung thư phân chia nhanh, nếu một trong số chúng chiếm được những biến đổi mới mà khiến chúng phát triển nhanh hơn, sẽ lấy đi chất dinh dưỡng dễ dàng hơn, xâm chiếm cơ thể, thì chúng là được chọn bởi sự tiến hóa.
Đó là lý do tại sao ung thư là một trong những căn bệnh khó chữa trị như vậy.
Nó tiến hóa.
Cho nó một loại thuốc, và những kháng tế bào sẽ phát triển trở lại.
Một sự thật kinh ngạc là, trong môi trường thuận lợi và những chất dinh dưỡng thích hợp, một tế bào ung thư có khả năng phát triển mãi mãi.
Tuy nhiên, ung thư buộc phải sống bên trong cơ thể của chúng ta, và tiếp tục phát triển, nó lây lan khắp cơ thể và ăn dần ăn mòn mô của chúng ta, dẫn đến cái chết của bệnh nhân ung thư và cũng dẫn đến cái chết của chính nó.
Vì vậy ung thư có thể được coi như một dạng sống lạ, thời gian sống ngắn, và tự tiêu diệt -- một ngõ cụt của sự tiến hóa.
Nhưng đó là cái mà bệnh ung thư của loài Tasmanian devil có được sự thích nghi tiến hóa đáng kinh ngạc.
Và câu trả lời đến từ việc nghiên cứu ADN của bệnh ung thư loài Tasmanian devil.
Đây là công việc của nhiều người, nhưng tôi sẽ giải thích công việc này thông qua một cuộc thí nghiệm mà tôi đã thực hiện cách đây vài năm.
Trang kế tiếp sẽ ghê rợn đấy.
Đây là Jonas.
Nó là một con Tasmanian devil chúng tôi đã tìm thấy với một khối u lớn trên mặt.
Là một nhà di truyền học, tôi luôn thích thú xem ADN và những sự biến đổi.
Vì vậy tôi đã nhân cơ hội này để thu thập một số mẫu từ khối u của Jonas và một số mẫu từ những bộ phận khác trên cơ thể nó.
Tôi lấy những mẫu này trở về phòng thí nghiệm.
Tôi đã chiết ADN từ những mẫu này.
Và khi tôi nhìn vào chuỗi ADN này, và so sánh chuỗi ADN từ khối u của Jonas với từ bộ phận còn lại của cơ thể nó tôi đã khám phá ra rằng chúng có mô tả sơ lược gien hoàn toàn khác.
Thực ra là, Jonas và khối u của nó khác với nhau như bạn và người ngồi bên cạnh bạn.
Vần đề mà điều này nói với chúng ta là khối u của Jonas đã không sinh ra từ tế bào của chính cơ thể nó.
Trên thực tế, việc mô tả sơ lược gien đã cho chúng tôi biết khối u này của Jonas có lẽ đã sinh ra đầu tiên từ tế bào của con Tasmanian devil cái -- và rõ ràng Jonas là một con đực.
Vậy thì tại sao khối u xuất hiện từ tế bào của cá thể khác lại đang phát triển trên măt của Jonas?
Bước đột phá tiếp theo đến từ việc nghiên cứu trên hàng trăm căn bệnh ung thư của loài Tasmanian devil trên khắp đảo Tasmania.
Chúng tôi nhận thấy rằng tất cả những căn bệnh ung thư này đều có cùng ADN.
Nghĩ kỹ thêm một chút.
Điều đó có nghĩa là tất cả những căn bệnh ung thư này thực chất là cùng một bệnh ung thư trước kia đã phát sinh từ một cá thể devil, chúng thoát ra từ cơ thể con devil đầu tiên đó và lan rộng ra toàn số lượng loài Tasmanian devil.
Nhưng làm thế nào mà bệnh ung thư có thể lan ra toàn loài>
Rồi mảnh ghép của cuối cùng của bức tranh cũng đã đến khi chúng tôi nhớ tới những con devil cư xử như thế nào khi chúng gặp nhau ở nơi hoang dã.
Chúng hay cắn lẫn nhau, rất hung dữ và thường là ở trên mặt.
Chúng tôi nghĩ rằng những tế bào ung thư thoát ra khỏi khối u và lẫn vào nước bọt.
Khi một con devil này cắn một con devil khác, theo tự nhiên nó lây nhiễm những tế bào ung thư sống qua con devil đó, vì vậy khối u tiếp tục phát triển.
Vậy nên bệnh ung thư của con Tasmanian devil này có lẽ là bệnh ung thư gốc.
Nó không buộc phải sống bên trong cơ thể, nơi làm cho nó lớn lên.
Nó lan truyền ra khắp số lượng loài, có những sự biến đổi cho phép nó tránh được hệ thống miễn dịch, và nó là căn bệnh ung thư duy nhất mà chúng ta biết đang đe dọa toàn bộ loài tuyệt chủng.
Nhưng nếu căn bệnh này có thể xảy ra ở loài Tasmanian devils, thì tại sao nó không xảy ra ở loài động vật khác hoặc thậm chí là con người?
Câu trả lời là có xảy ra.
Đây là Kimbo.
Nó là một con chó thuộc sở hữu của một gia đình ở Mombasa thuộc Kenya.
Năm ngoái, chủ của nó để ý thấy những giọt máu chảy ra từ bộ phận sinh dục của nó.
Bà ấy đã dẫn nó đến bác sĩ thú y và người bác sĩ thú y đó đã khám phá ra một thứ rất ghê tởm.
Và nếu như các bạn hay dễ buồn nôn thì bây giờ xin hãy nhìn sang chổ khác.
Ông ấy đã khám phá ra cái này, một khối u lớn đang chảy máu ở phần gốc dương vật của con Kimbo.
Bác sĩ thú y đó đã chuẩn đoán đây là khối u bị lây chuyền qua đường sinh dục, bệnh ung thư lây qua đường sinh dục làm ảnh hưởng đến loài chó.
Và như là bệnh ung thư của loài Tasmanian devil dễ lây nhiễm nhờ sự lan truyền tế bào sống, thì bệnh ung thư ở loái chó cũng vậy.
Nhưng bệnh ung thư của con chó này rất đáng chú ý, vì nó lây lan ra toàn thế giới.
Và thực tế, những tế bào tương tự đang ảnh hưởng đến con Kimbo ở đây cũng đang gây ảnh hưởng đến những con chó ở thành phố New York, ở những ngôi làng trên dãy núi Himalaya, và ở vùng xa xôi hẻo lánh của nước Úc.
Chúng tôi cũng tin rằng căn bệnh ung thư này có lẽ đã có từ rất lâu.
Thực tế là, việc mô tả sơ lược gien nói lên rằng nó có lẽ nó đã mười ngàn năm tuổi, tức là bệnh ung thư này có lẽ đã xuất hiện đầu tiên từ tế bào của một con chó sói sống dọc theo vùng Neanderthals.
Bệnh ung thư này rất đáng để ý.
Nó là một dạng sống bắt nguồn từ động vật có vú mà chúng ta biết được.
Nó là di tích sống của quá khứ xa xôi.
Vì vậy chúng tôi thấy rằng căn bệnh này có thể xảy ra ở nhiều loài động vật.
Những căn bệnh ung thư cũng có thể lây nhiễm giữa người với người chăng?
Đây là câu hỏi đã thu hút Chester Southam, một bác sĩ về ung thư ở những năm 1950.
Và ông ấy đã quyết định thử nghiệm căn bệnh này bằng cách cố ý tiêm bệnh ung thư vào con người từ một người khác.
Và đây là một bức ảnh về tiến sĩ Southam năm 1957 đang tiêm bệnh ung thư vào một người tình nguyện, trong trường hợp này là một tù nhân của nhà lao bang Ohio.
Hầu hết những người được tiến sĩ Southam tiêm đều không phát triển bệnh ung thư từ tế bào được tiêm.
Nhưng một số lượng nhỏ trong số họ đã phát triển bệnh ung thư, và họ hầu hết là những người đang ốm -- mà hệ thống miễn dịch có vẻ như đã thỏa hiệp với căn bệnh.
Thí nghiệm này nói với chúng ta rằng, bỏ qua những vấn đề về đạo đức, đó là…
(Tiếng cười) những căn bệnh ung thư hầu như rất hiếm lây truyền trong con người.
Tuy nhiên, trong một số hoàn cảnh nào đó, nó có thể xảy ra.
Và tôi nghĩ rằng đây là điều các bác sĩ chuyên khoa về ung thư và các bác sĩ nghiên cứu về dịch bệnh nên quan tâm đến trong tương lai.
Cuối cùng, bệnh ung thư là kết quả không thể tránh khỏi của khả năng phân chia và thích nghi với môi trường của tế bào.
Nhưng nó không có nghĩa là chúng ta sẽ từ bỏ hi vọng đấu tranh chống bệnh ung thư.
Trên thực tế, tôi tin rằng, với vốn kiến thức về quá trình tiến hóa phức tạp làm bệnh ung thư phát triển, chúng ta có thể đánh bại bệnh ung thư.
Mục đích của riêng tôi là tiêu diệt bệnh ung thư Tasmananian devil.
Chúng ta hãy ngăn chặn loài Tasmanian devil trở thành loài động vật đầu tiên bị tuyệt chủng bởi ung thư.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Nhìn chung có một hiện tượng về nhân khẩu đang diễn ra.
Và nước nào có tỉ lệ vượt ngưỡng 50% là dân đô thị nghĩa là nền kinh tế đã chạm mức đỉnh. Hiện nay thế giới là bản đồ kết nối.
Trước đây thì Paris, London và New York là các thành phố lớn nhất.
Giờ đây, phương Tây đã không còn nổi lên như trước nữa.
Các số liệu tổng thể đã vượt mức.
Thật sự chuyện gì đang diễn ra thế này? Vâng, các làng mạc trên khắp thế giới
đang trong cảnh vườn không nhà trống.
Tại sao vậy? Sự thật không hề lãng mạn tí nào là -- và không khí đô thị khiến bạn cảm thấy tự do (như trong bài hát Downtown) ở Đức thời kỳ Phục Hưng mọi người vẫn nói thế. Thế là một số người chuyển tới những nơi như Thượng Hải, nhưng đa phần là chuyển đến các thành phố nhảy dù đầy tính thẩm mỹ.
Và họ không phải những người bị nghèo đói hành hạ
mà là những người muốn thoát khỏi đói nghèo càng nhanh càng tốt.
Họ là những nhà thầu và nhà thiết kế tài ba.
Họ sống một cuộc sống đô thị sôi động, trong cơ sở hạ tầng tự phát.
Mumbai đóng góp 1/6 GDP của Ấn Độ.
Người dân địa phương không ngừng cải thiện cuộc sống với sự giúp đỡ hiếm hoi từ chính phủ.
Giáo dục là vấn đề chính tại các thành phố.
Trên đường phố ở Mumbai có những gì?
Al Gore là người tường tận hơn ai hết. Nói chung, đường phố Mumbai rất náo nhiệt với mọi hoạt động diễn ra.
Tại các thành phố nhảy dù không có chuyện thất nghiệp đâu nhé.
Ai cũng ra sức làm việc. 1/6 nhân loại ở đó. Và con số đó sẽ sớm tăng lên.
Đây là điểm nút thứ nhất trong câu chuyện. Các thành phố đã tháo ngòi quả bom dân số.
Và đây là điểm nút thứ hai.
Đó là tin tốt đến từ vùng trung tâm thành phố.
Các vì sao đã tỏa sáng xuống sự sống trên trái đất hàng tỷ năm qua.
Và giờ chúng ta đang tỏa sáng rọi lên đó.
Xin cảm ơn.
Vâng, tôi chỉ muốn kể cho các bạn nghe câu chuyện của tôi.
Tôi đã có thời gian dài dạy người lớn về sử dụng ngôn ngữ hình ảnh và vẽ vô định ở nơi làm việc.
Và rất tự nhiên, tôi gặp phải rất nhiều sự phản kháng, bởi vì nó bị coi như là phản tri thức và đối lập với việc học hành nghiêm túc.
Nhưng tôi không đồng ý với quan điểm đó, bởi vì tôi biết được rằng vẽ vô định có một ảnh hưởng rất sâu sắc đến cách chúng ta xử lý thông tin và cách chúng ta giải quyết vấn đề.
Vì vậy tôi rất tò mò là tại sao lại có sự tách rời giữa cái cách mà cộng đồng chúng ta nhìn nhận về vẽ vô định và cái cách mà thực tế chỉ ra.
Do đó, tôi đã phát hiện một vài điều rất thú vị.
Ví dụ, không có những điều như định nghĩa mơ hồ về từ doodle (vẽ vô định).
Vào thế kỷ 17, từ doodle (vẽ vô định) được xem là ngốc nghếch hay là trò đùa -- như trong Yankee Doodle.
Trong thế kỷ 18, nó trở thành một động từ, và có nghĩa là lừa đảo, nhạo báng hay là đùa cợt mọi người.
Đến thế kỷ 19, nó có nghĩa là một chính trị gia thối nát.
Và ngày nay, chúng ta có một định nghĩa có thể được xem là phổ biến nhất, ít nhất là theo tôi nghĩ, là như thế này: Một cách chính thức, vẽ vô định có nghĩa là giết thời gian, bỏ phí thời gian, mất thì giờ, để tạo ra những nét nguệch ngoạc không ý nghĩa, để làm việc gì đó hầu như không có giá trị, không đem lại lợi ích và không có ý nghĩa, và -- theo cách của cá nhân tôi -- để làm "không gì cả".
Mọi người không thích vẽ vô định trong khi làm việc là một điều hiển nhiên.
Làm "không gì cả" trong khi làm việc là đồng nghĩa với việc tự hủy hoại; nó hoàn toàn không phù hợp.
(Cười) Hơn thế nữa, tôi đã nghe những câu huyện kinh khủng từ những người bị giáo viên quở mắng, dĩ nhiên, là bởi vì họ vẽ vô định khi đang học.
Và những người bị lãnh đạo phê bình đã vẽ vô định khi đang họp.
Có một quan điểm văn hóa rất mạnh mẽ chống lại vẽ vô định trong phạm vi mà chúng ta cho là học một cái gì đó.
Và thật không may mắn, xu hướng chung là ủng hộ quan điểm này khi người ta báo cáo về một hình ảnh vẽ vô định của một người quan trọng tại một phiên điêu trần hay tương tự -- họ thường hay sử dụng những từ như "phát hiện ra" "bắt được", hay là "tìm thấy" như thể có một vài hành vi phạm tội đã được cấu thành.
Và hơn thế nữa, có một sự ác cảm đối với vẽ vô định -- cảm ơn, Freud.
Vào thập niên 1930, Freud đã chỉ ra tất cả rằng bạn có thể phân tích tinh thần của mọi người dựa vào những nét vẽ kỳ quặc của họ.
Điều này không hoàn toàn chính xác, nhưng nó đã đúng với trường hợp của ông Tony Blair tại Diễn đàn Davos năm 2005, khi những nét vẽ kỳ quặc của ông ấy, dĩ nhiên, "được phát hiện ra" và từ đó ông ấy đã bị gán với những điều này.
Bây giờ, hóa ra đó là những nét vẽ của Bill Gates.
(Cười) Và Bill, nếu bạn ở đây, không có ai nghĩ bạn là người hoang tưởng tự đại cả.
Nhưng điều đó thực sự đã khiến mọi người không muốn chia sẻ những nét vẽ kỳ quặc của họ.
Và đây là sự thỏa thuận thực sự. Nó là những gì tôi tin tưởng.
Tôi nghĩ rằng văn hóa của chúng ta tập trung quá vào thông tin lời nói mà chúng ta hầu như không nhận thấy giá trị của việc vẽ vô định.
Và tôi không đồng ý với điều này.
Vì vậy, với những gì tôi biết, tôi nghĩ rằng cần phải lên tiếng, Tôi có mặt ở đây để đem tất cả chúng ta đến với sự thật.
Và đây là sự thật: Vẽ vô định là một công cụ cực kỳ mạnh mẽ, và nó là một công cụ mà chúng ta cần để nhớ và học lại.
Do đó, đây là một định nghĩa mới cho việc vẽ vô định.
Và tôi hy vọng, có một người nào đó ở đây đến từ The Oxford English Dictionary, bởi vì tôi muốn nói chuyện sau buổi này.
Đây là một định nghĩa thực sự: Vẽ vô định là tạo ra những nét vẽ hay ký tự một cách tự nhiên để giúp người ta suy nghĩ.
Đó là lý do tại sao hàng triệu người hay vẽ vô định.
Đây là một sự thật thú vị khác về vẽ vô định: Những người vẽ vô định khi phải tiếp xúc với thông tin lời nói sẽ tiếp thu được nhiều hơn so với những người không vẽ.
Chúng ta cho rằng vẽ vô định là điều gì đó bạn làm khi bị mất tập trung, nhưng thực ra đó là một phương pháp để ngăn chặn sự mất tập trung.
Hơn nữa, nó có một ảnh hưởng sâu sắc đến giải quyết vấn đề một cách sáng tạo và quá trình xử lý thông tin theo chiều sâu.
Có bốn cách mà người học tiếp thu thông tin rồi từ đó có thể đưa ra quyết định.
Đó là nhìn, nghe, đọc, viết và vận động cảm giác.
Bây giờ để chúng ta thực sự nghiền ngẫm thông tin và làm một điều gì đó với nó, Chúng ta phải kết hợp ít nhất là hai trong những phương pháp này, hoặc là chúng ta phải kết hợp một trong những phương pháp ấy thành cặp với một trải nghiệm cảm xúc.
Đóng góp to lớn của vẽ vô định là nó đã kết hợp tất cả 4 phương pháp cùng một lúc với khả năng về trải nghiệm cảm xúc
Đây là một đóng góp đầy ý nghĩa đối với một hành vi được xem là "không làm gì cả"
Quả là đáng xấu hổ, nhưng nó đã làm tôi gào lên khi khám phá ra điều này.
Vì vậy, người ta đã tiến hành những nghiên cứu có tính nhân loại học vào việc khai thông những hoạt động mỹ thuật của trẻ em, và kết quả tìm thấy xuyên suốt thời gian và không gian là tất cả trẻ em thể hiện sự phát triển giống nhau về lô gích hình ảnh khi chúng lớn.
Nói một cách khác, trẻ em có cùng một phương thức phát triển về ngôn ngữ hình ảnh xảy ra trong một trật tự có thể đoán được.
Và tôi nghĩ đó là điều thật là khác thường.
Tôi cho rằng điều đó có nghĩa vẽ vô định là bản năng tự nhiên của chúng ta và chúng ta đơn giản là đang không thừa nhận bản năng này.
Và cuối cùng, tuy nhiều người đã không dám nói ra nhưng vẽ vô định là một tiền thân đối với một vài giá trị văn hóa lớn nhất của chúng ta.
Và đây là một ví dụ: Đây là bản phác của kiến trúc sư Frank Gehry về Guggenheim ở Abu Dhabi
Và đây là điều tôi muốn nói: Thay vì, loại bỏ việc vẽ vô định ra khỏi mọi tình huống từ một lớp học, một phòng họp hay là ngay cả phòng tác chiến.
Ngược lại, vẽ vô định nên được đề cao trong chính những tình huống đó khi mà mật độ thông tin rất dày đặc và nhu cầu để xử lý những thông tin đó là rất cao
Và tôi sẽ giải thích cho các bạn thấy nhiều hơn.
Bởi vì việc vẽ vô định là rất dễ dàng và nó không đáng sợ như một môn nghệ thuật, nó có thể được xem như là một cánh cửa qua đó chúng ta đưa mọi người đến một bậc cao hơn về kỹ năng hình ảnh.
Các bạn thân mến, vẽ vô định chưa bao giờ là kẻ gây hại cho tư duy trí tuệ.
Thực ra, nó chính là một trong những trợ thủ đắc lực nhất.
Xin chân thành cảm ơn.
(Vỗ tay)
Ngày 13 tháng 6 năm 2014 bắt đầu như một thứ sáu bình thường tại bệnh viện Redemption ở Monrovia, thủ đô Liberia.
Redemption là bệnh viện công miễn phí lớn nhất trong thành phố.
Chúng tôi được kêu gọi để phục vụ hàng trăm nghìn người.
Lúc cao điểm, nó tạo áp lực lên nguồn lực của chúng tôi.
Trợ cấp hàng tháng hết trong vòng vài tuần, và bệnh nhân không có giường nằm phải ngồi trên ghế.
Mùa hè đó, chúng tôi có một y tá đã bị ốm một thời gian.
Bệnh đủ nặng để nhập viện chúng tôi.
Nhưng việc điều trị đã không có tác dụng với cô; Triệu chứng của cô tệ hơn: tiêu chảy, đau bụng cấp, sốt và rất yếu.
Ngày thứ sáu đó, cô khởi phát suy liệt hô hấp cấp tính, và mắt cô ngầu đỏ.
Một trong các bác sĩ, bác sĩ phẫu thuật tổng quát, nghi ngờ tình trạng bệnh của cô.
Ông nói triệu chứng của cô giống với bệnh Ebola.
Chúng tôi tiếp tục giám sát cô, chúng tôi cố gắng giúp cô.
Chúng tôi điều trị cho cô bệnh sốt rét, thương hàn và viêm dạ dày.
Chúng tôi không biết bệnh đó, nhưng sau đó đã quá muộn.
Sáng hôm sau, tôi vào kiểm tra bệnh nhân của mình.
Tôi có thể nói bằng cách nhìn vào mắt cô rằng cô đang rất sợ hãi.
Tôi gắng an ủi cô, nhưng chẳng bao lâu sau...
cô ấy chết vì Ebola.
Với tôi, cái chết của cô rất cá nhân.
Nhưng nó chỉ là bắt đầu.
Một quả bom sinh học thực sự đã phát nổ.
Nhưng tin tức lan nhanh hơn cả virus, và sự hoảng loạn trải khắp bệnh viện.
Tất cả bệnh nhân bỏ chạy.
Sau đó, tất cả y tá và bác sĩ bỏ chạy.
Đây là bắt đầu của trận sóng thần y khoa của chúng tôi -- virus Ebola hủy diệt nó để lại một vết sẹo không mờ trong lịch sử nước tôi.
Tôi không được đào tạo về nó.
Tôi chỉ mới tốt nghiệp trường y hai năm trước.
Thời điểm đó, Toàn bộ kiến thức của tôi về Ebola đến từ một bài viết một trang. Tôi đã đọc được ở trường y.
Tôi nhận thức được bệnh này rất nguy hiểm, Một trang này cũng đủ thuyết phục tôi chạy khỏi bệnh viện, vào thời khắc mà tôi nghe về ca bệnh Ebola.
Nhưng cuối cùng khi nó xảy ra, tôi đã ở lại và quyết định cứu chữa.
Và rất nhiều chuyên gia y tế can đảm khác cũng làm vậy.
Nhưng chúng tôi đã phải trả một cái giá đắt.
Rất nhiều người và chuyên gia y tế có rủi ro nhiễm bệnh cao.
Nó có nghĩa là 21 ngày tính cho khả năng bị bệnh hoặc chết.
Hệ thống y tế của chúng tôi rất yếu, nhân viên y tế thì thiếu kỹ năng và đào tạo.
Trong nhiều tuần và tháng sau đó, nhân viên y tế chịu ảnh hưởng bởi bệnh Ebola.
Hơn 400 y tá, bác sĩ và chuyên gia y tế khác bị nhiễm bệnh.
Không may, bạn tôi, bác sĩ phẫu thuật đại cương người nhận ra đúng triệu chứng của ca bệnh đầu tiên đó trở thành một trong những nạn nhân.
Ngày 27 tháng 7, tổng thống Liberia áp đặt sự cách ly cho những vùng chịu ảnh hưởng nhiều nhất.
Bà đóng cửa tất cả trường học và trường đại học và ngừng các sự kiện cộng đồng lớn.
Bốn ngày sau đó, Lực lượng hòa bình của Mỹ rời Liberia, Siera Leone và Guinea vì bệnh Ebola.
Vào tháng tám, sáu tuần sau khi nữ y tá chết, hàng trăm người đã chết vì bệnh này mỗi tuần.
Người chết ở khắp các đường phố.
Nhiều tháng sau đó, Tây Phi đã mất đi hàng nghìn người vì Ebola.
Tháng tám, tôi tham gia một đội để thiết lập cơ sở điều trị Ebola tại bệnh viện JFK ở Monrovia.
Tôi phụ trách quản lý cơ sở điều trị Ebola thứ hai trong thành phố.
Cơ sở của chúng tôi đem hi vọng tới hàng nghìn bệnh nhân, gia đình và cộng đồng.
Tôi không chỉ mang đến sự chăm sóc, mà tôi đối mặt với Ebola.
Sống mỗi ngày với rủi ro cao nhiễm bệnh Ebola trong đợt bùng phát tệ hại nhất là trải nghiệm tệ nhất của tôi.
Tôi bắt đầu đếm số 21 ngày mỗi ngày.
Tôi sống mỗi giây phút dè trước triệu chứng bệnh này.
Tôi đo nhiệt độ cơ thể nhiều lần.
Tôi tắm với nước khử trùng clo, cô đặc hơn được khuyên dùng.
Tôi khử trùng điện thoại, quần, tay và xe ô tô của tôi.
Quần áo của tôi bị tẩy trắng.
Những ngày đó bạn chỉ có một mình, mọi người sợ chạm vào người khác.
Mọi người được xem như một lây nhiễm tiềm ẩn.
Chạm vào có thể làm họ bị bệnh.
Tôi bị nhạo báng.
Nhưng nếu đó là những gì với tôi, người không có triệu chứng gì, hãy tưởng tượng những gì với người mà thực sự có triệu chứng, người mà bị Ebola.
Chúng tôi biết rằng để điều trị Ebola thành công, chúng tôi phải tạm dừng một số quy tắc xã hội thông thường.
Tổng thống thông báo một tình trạng khẩn cấp vào tháng tám và tạm ngừng một số quyền lợi.
Cảnh sát quốc gia thậm chí hỗ trợ công việc của chúng tôi đối phó với Ebola
Vào tháng hai, 2015, các thành viên băng đảng đến cho việc cách ly trong cơ sở cách ly Ebola của chúng tôi.
Họ cũng được biết đến như VIP Boys của Monrovia, những người nghiện thuốc nhẹ đáng sợ mà sự có mặt của họ có thể gây ra một mỗi sợ khủng khiếp, mặc dù họ không thể hợp phát mang súng.
Họ trải qua thời gian cách ly 21 ngày trong cơ sở chúng tôi và không bị bắt.
Chúng tôi đã nói với cảnh sát, "Nếu các anh bắt giữ họ ở đây, họ sẽ dừng việc đến đây, họ sẽ không được điều trị.
Và virus Ebola sẽ tiếp tục lan rộng."
Cảnh sát đồng ý, và chúng tôi có thể điều trị cho VIP Boys, và họ đã không phải lo lắng về việc bị bắt trong khi ở đây.
Suốt cuộc bùng phát, Tây Phi có gần 29,000 ca bệnh.
Hơn 11,000 người chết.
Trong đó có 12 đồng nghiệp của tôi tại bệnh viện John F.Kennedy ở Monrovia.
Tháng sáu, 2016, chính xác 23 tháng sau khi bệnh nhân Ebola đầu tiên chết, Liberia thông báo đợt bùng phát của nó kết thúc.
Chúng tôi đã nghĩ khi cuộc bùng phát kết thúc, các vấn đề cũng kết thúc.
Chúng tôi đã hi vọng cuộc sống sẽ trở lại bình thường.
Hiện tại có hơn 17,000 người sống sót ở Tây Phi.
Những người thực sự đã bị nhiễm virus Ebola, đã trải qua nó và sống sót.
Chúng tôi tính tỉ lệ sống sót như một thành công: Kết thúc nỗi đau cho bệnh nhân và mang niềm vui cho các gia đình.
Mỗi người rời cơ sở là một khoảng khắc hoan hỉ.
Ít nhất chúng tôi đã nghĩ vậy.
Mô tả đúng nhất của khoảng khắc rời viện và một cái liếc mắt hiếm hoi khi đó chỉ rõ cuộc sống sau Ebola của chúng tôi được diễn tả sinh động bằng lời của bạn tốt nhất của tôi và bác sĩ Philip Ireland, trong cuộc phỏng vấn với "The Times".
Ông nói tại thời điểm ông ra viện, "Có rất nhiều người ở bệnh viện JFK: gia đình tôi, anh trai tôi, vợ tôi ở đó.
Rất nhiều bác sĩ khác cũng ở đó và các nhân viên truyền thông ở đó.
Và tôi cảm giác như Nelson Mandela, giống như "Hành trình dài đến tự do," và tôi đi và giơ tay chạm đến thiên đường, cảm ơn Chúa vì cứu sống tôi."
Và Philip nói, "Sau đó tôi thấy một thứ khác.
Có rất nhiều người đang khóc mọi người hạnh phúc khi thấy tôi.
Nhưng khi tôi lại gần bất cứ ai, họ lùi ra xa."
Với những người sống sót sau Ebola, xã hội dường như vẫn lùi xa, thậm chí khi họ vật lộn về lại cuộc đời bình thường.
Với những người sống sót, cuộc sống có thể so với ca cấp cứu khác.
Họ có thể chịu chứng suy khớp và nỗi đau thể xác.
Nỗi đau dần giảm đi qua thời gian.
Tuy nhiên, nhiều người tiếp tục chịu những cơn đau bất chợt.
Một vài người sống sót bị mù, những người khác bị dị tật thần kinh.
Một vài người sống sót chịu sự nhạo báng mỗi ngày theo nhiều cách.
Rất nhiều đứa trẻ mồ côi.
Một vài người sống sót chịu chứng rối loạn stress sau sang chấn.
Và một vài người sống sót thiếu đi cơ hội giáo dục.
Thậm chí các gia đình có thể bị chia lìa bởi nỗi sợ Ebola.
Không có phương thuốc cho lây nhiễm virus Ebola qua tình dục.
Tuy nhiên, có những can thiệp thành công cho việc ngăn ngừa nó.
Chúng tôi đã làm vật cật lực về thử nghiệm tinh trùng. tư vấn hành vi, nghiên cứu và khuyến khích tình dục an toàn.
Trong năm trước, không có ca nào bị lây nhiễm qua tình dục.
Nhưng một vài người nam giới sống sót đã mất vợ trong nỗi sợ họ sẽ bị lây nhiễm Ebola.
Đó là lý do các gia đình bị chia rẽ.
Một thách thức đáng sợ với bệnh nhân Ebola sống sót là có được chăm sóc y tế đầy đủ.
Theo lý thuyết, các dịch vụ y tế công của Liberia là miễn phí.
Trên thực tế, hệ thống y tế của chúng tôi thiếu trợ cấp và khả năng để mở rộng chăm sóc tới tất cả các điểm cần thiết.
Nhiều người sống sót đã đợi nhiều tháng để phẫu thuật để chữa lành bệnh đục thủy tinh thể.
Một vài người phải nhớ lại trải nghiệm kinh hoàng, khi máu họ được thử cho Ebola tại các điểm tiếp nhận.
Một vài người sống sót chịu sự tiếp nhận muộn hoặc trì hoãn do sức chứa giường hạn chế.
Không có giường nào cho hơn một bệnh nhân.
Đây không phải chính sách quốc gia hay quy chế chính thức, nhưng nhiều người vẫn sợ sự trỗi dậy bất chợt của virus Ebola.
Hậu quả có thể rất thảm hại.
Tôi từng gặp Beatrice, một người sống sót, rất nhiều lần.
Cô ấy 26 tuổi.
Nhiều thành viên gia đình cô bị lây bệnh, nhưng cô may mắn sống sót.
Nhưng từ ngày cô được xuất viện năm 2014 để cổ vũ nhân viên y tế, cuộc sống của cô không bao giờ như cũ.
Cô bị mù như di chứng của Ebola.
Năm 2014, con của bạn thân tôi mới chỉ hai tháng tuổi, khi cả cha mẹ và em phải nhập vào một cơ sở điều trị Ebola ở Monroniva.
May mắn, họ đã sống sót.
Con của bạn tôi bây giờ đã gần ba tuổi, nhưng không thể đứng, không thể đi hay nói được.
Cậu bé bị chậm phát triển.
Có nhiều chịu đựng bị ẩn giấu và nhiều câu chuyện chưa được kể.
Những người sống sót sau Ebola xứng đáng có sự hỗ trợ và quan tâm.
Cách duy nhất chúng ta có thể đánh bại bệnh dịch này là khi chúng ta chắc thắng trong trận chiến cuối cùng này.
Cơ hội tốt nhất của chúng ta là đảm bảo rằng mỗi người sống sót nhận sự chăm sóc đầy đủ tại điểm cần thiết mà không có bất cứ sự nhạo báng và phí tổn nào cho họ.
Làm sao xã hội có thể nghĩ nó tự lành khi toàn bộ danh tính của một người được xác định bởi thực tế rằng họ phục hồi từ bệnh Ebola?
Một bệnh trước kia mà một người không bị nữa có nên trở thành toàn bộ danh tính của họ, người nhận dạng hộ chiếu của họ phát hiện ra bạn đang đi tìm kiếm chăm sóc y tế ở nước ngoài?
Đơn giản thẻ nhận dạng từ chối chăm sóc y tế cho bạn.
Hoặc ngăn bạn có mối quan hệ với bạn đời của mình.
Hoặc từ chối bạn có một gia đình, bạn bè hay một mái nhà.
Hoặc ngăn bạn từ việc làm công việc bình thường của mình, để bạn có thể đặt thức ăn lên bàn hay có một mái nhà trên đầu.
Ý nghĩa của quyền sống là gì khi cuộc đời bạn bị che phủ bởi vết nhơ và rào cản để xóa vết nhơ đó?
Cho đến khi bạn có câu trả lời tốt hơn tới những câu hỏi này ở Tây Phi, công việc của chúng tôi vẫn chưa kết thúc.
Người Liberia là những người kiên cường.
Và chúng tôi biết cách đối mặt với thách thức, thậm chí một thứ hủy diệt.
Ký ức đẹp nhất của tôi về đợt bùng phát tâm điểm lên những người mà sống sót, nhưng tôi không thể quên các y tá, bác sĩ, tình nguyện viên và nhân viên vất vả những người chấp nhận rủi ro an toàn của chính họ trong phục vụ nhân loại.
Và một vài người thậm chí đã thiệt mạng trong quá trình này.
Trong thời gian lây nhiễm tệ hại nhất nó đã giúp chúng tôi tiếp tục hành trình hàng ngày nguy hiểm tới các khu Ebola.
Chúng tôi có đam mê cho việc cứu người.
Tôi có sợ trong đợt bùng phát Ebola không?
Dĩ nhiên là tôi sợ.
Nhưng với tôi, cơ hội để bảo vệ an ninh y tế toàn cầu của chúng ta và giữ cộng đồng an toàn ở trong và ngoài nước là một niềm vinh hạnh.
Khi nguy hiểm lớn hơn, nhân loại trở nên mạnh mẽ hơn.
Chúng ta đối mặt với nỗi sợ hãi.
Cộng đồng y tế toàn cầu làm việc cùng nhau để đánh bại Ebola. và rằng...
đó là cách tôi biết rằng chúng ta có thể chiến thắng hậu quả của nó trong trái tim, tâm hồn và cộng đồng của chúng ta.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi lớn lên trong một gia đình trung lưu, da trắng và không theo đạo vào những năm 1950 tại Mỹ.
Điều này nghĩa là được ngắm pháo hoa vào Ngày Quốc Khánh 4/7, cho kẹo hay bị ghẹo vào Halloween và được nhận quà dưới cây thông vào Giáng Sinh.
Nhưng theo thời gian, những truyền thống đó trở nên sáo rỗng, chỉ vì mục đích kinh doanh và khiến tôi cảm thấy thật trống rỗng.
Vậy nên từ khi còn rất trẻ tôi đã tìm cách để lấp đầy khoảng trống đó để kết nối với thứ gì đó to lớn hơn.
Cả thế kỉ, chưa từng có Lễ Trưởng Thành nào trong nhà nên tôi nghĩ mình nên thử một lần. (Tiếng cười) Điều tồi tệ đã xảy ra khi tôi nói chuyện một giáo sĩ Do Thái, ông ấy rất cao, như một vị thần, với mái tóc trắng bồng bềnh, ông hỏi tôi tên đệm của tôi là gì để có thể điền vào biểu mẫu.
À vâng, chỉ có thế thôi.
(Tiếng cười) Vậy nên dù cầm bút, tôi không hề cảm nhận được sự thân thuộc và tự tin mà mình tìm kiếm.
Nhiều năm sau, tôi không thể chịu được ý nghĩ con trai mính lên 13 mà không hề được trải qua một nghi lễ nào.
Do đó, tôi nảy ra ý tưởng tổ chức một chuyến đi vào sinh nhật thứ 13 và nói với Murphy rằng tôi sẽ đưa thằng bé tới bất cứ đâu mà nó muốn.
Là một đứa trẻ yêu tự nhiên và say mê loài rùa, nó ngay lập tức chọn quần đảo Galapagos.
Và khi con gái tôi, Katie, bước sang tuổi 13, tôi và con bé dành hai tuần dưới chân hẻm núi Grand Canyon, nơi mà Katie lần đầu tiên nhận ra rằng mình rất mạnh mẽ và dũng cảm.
Kể từ đó, vợ tôi, Ashton, và rất nhiều bạn bè và họ hàng của chúng tôi, đã cho con họ đi du lịch vào sinh nhật lần thứ 13 và mọi người nhận thấy thay đổi tích cực ở cả đứa trẻ và cha mẹ chúng.
Tôi không được dạy cách cầu nguyện
Nhưng suốt 20 năm qua, chúng tôi vẫn luôn nắm tay nhau trước mỗi bữa ăn.
Đó là một khoảng lặng tuyệt vời gắn kết chúng tôi trong khoảnh khắc.
Ashton bảo mọi người: "hãy bỏ qua việc siết chặt tay" vì cô ấy không sùng đạo.
(Tiếng cười) Vậy nên khi gần đây, khi gia đình bảo tôi hãy làm gì đó với hơn 250 thùng đồ mà tôi thu thập trong suốt cuộc đời, bản năng sáng tạo "nghi lễ" thôi thúc tôi phải làm gì đó.
Tôi tự hỏi liệu có thể làm gì đó hơn là "Dọn mình chờ chết".
"Dọn mình chờ chết" là thuật ngữ từ Thuỵ Điển chỉ việc dọn sạch tủ tầng hầm và gác mái trước khi chết, để con bạn không phải làm việc đấy sau đó.
(Tiếng cười) Tôi có chụp một bức ảnh lũ con tôi mở từng hộp ra và thắc mắc tại sao tôi lại giữ một đống thứ vô dụng như thế.
(Tiếng cười) Và rồi tôi tưởng tượng ra việc chúng nhìn vào bức ảnh của tôi và một phụ nữ xinh đẹp và hỏi: "Người này là ai vậy Bố?"
(Tiếng cười) Đó là lúc một ý tưởng loé lên trong đầu tôi.
Những gì tôi cất giữ không quan trọng bằng câu chuyện đi kèm, thứ đem lại ý nghĩa cho nó.
Liệu rằng việc dùng những vật dụng để kể lại câu chuyện có là khởi nguồn của một nghi lễ mới, một nghi lễ - không dành cho trẻ 13, mà những người già hơn?
Vì vậy tôi bắt đầu thử nghiệm.
Tôi lấy một số thứ ra khỏi thùng, đặt chúng vào một căn phòng, sau đó, tôi mời mọi người đến, mời họ hỏi về bất kì thứ gì hấp dẫn họ.
Kết quả thật đáng kinh ngạc.
Một câu chuyện hay đặt nền móng cho một cuộc tranh luận sâu sắc hơn, giúp các vị khách của tôi có được những liên tưởng ý nghĩa hơn đến cuộc sống của mình.
Derrius [Quarles] hỏi tôi về cái áo thun hình Leonard Peltier mà tôi thường mặc vào thập niên 80, và buồn thay, không là quá vãng, ngày hôm nay.
Cuộc trò chuyện của chúng tôi chuyển hướng nhanh chóng, từ số lượng lớn tù nhân chính trị trong nhà tù Mỹ, tới việc Derrius tự hỏi về di sản của Phong trào Giải phóng Người da đen những năm 60 và cuộc sống của thằng bé sẽ thế nào nếu lớn lên trong thời gian đó, thay vì khoảng 30 năm sau.
Vào cuối buổi nói chuyện, Derrius hỏi tôi liệu có thể cho nó cái áo đó.
Và việc tặng cái áo cho thằng bé khiến tôi cảm thấy rất tuyệt.
Những cuộc nói chuyện này đã tạo ra những điểm chung, đặc biệt là giữa các thế hệ. Tôi nhận ra mình đã mở ra một nơi chốn mà mọi người có thể nói về những thứ thực sự quan trọng với họ.
Và tôi nhận ra rằng mình có một sứ mệnh mới - không phải là một gã già nua sắp chết, mà là một người có trách nhiệm tiếp tục tiến bước.
Khi tôi lớn lên, phần lớn cuộc sống của mọi người dừng ở tuổi 70.
Hiện tại, mọi người sống lâu hơn, và lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại, việc bốn thế hệ sống cùng nhau là điều bình thường.
Tôi 71 tuổi, và nếu may mắn một tí, tôi vẫn còn 20 hay 30 năm phía trước.
Cho đi những vật dụng của tôi và chia sẻ nó với bạn bè, người thân, và mong rằng với cả người lạ, có vẻ là cách hoàn hảo để tôi bước vào giai đoạn kế tiếp của cuộc đời.
Hoá ra những gì mà tôi cả đời tìm kiếm là: một nghi lễ, thay vì hướng về cái chết, lại mở rộng vòng tay đón nhận mọi điều sắp đến.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay) Tiến lên!
(Tiếng vỗ tay)
Vài tháng trước, một phụ nữ 40 tuổi tới phòng cấp cứu của một bệnh viện gần chỗ tôi ở. Chị nhập viện trong trạng thái không còn tỉnh táo.
Huyết áp chị cao đáng báo động - ở mức 230/170.
Trong vài phút, tim chị ngừng đập.
Chị được hồi sức cấp cứu, đưa vào trạng thái ổn định, nhanh chóng chuyển qua phòng chụp X-quang cắt lớp ngay bên cạnh phòng cấp cứu, vì các bác sĩ lo rằng có máu đông trong phổi.
Và ảnh chụp cắt lớp cho thấy không hề có máu tụ trong phổi, nhưng nó lại cho thấy hai khối bướu trong ngực, có thể nhìn thấy và sờ thấy được - khối u vú đã di căn ra khắp toàn bộ cơ thể.
Và bi kịch thật sự ở chỗ, nếu bạn xem xét hồ sơ bệnh án của chị bệnh nhân, chị đã đi khám ở bốn hoặc năm trung tâm y tế khác nhau trong hai năm trở lại đây.
Bốn hoặc năm cơ hội để thấy khối u, chạm vào khối u, và can thiệp y tế ở giai đoạn sớm hơn nhiều so với khi chúng tôi gặp chị.
Thưa quí vị, đây không phải câu chuyện bất thường gì.
Không may mắn là nó xảy ra mọi lúc mọi nơi.
Tôi hay đùa là, mà thực ra là nửa đùa nửa thật, là nếu bạn nhập viện với một chiếc cẳng đứt lìa, chả ai sẽ tin bạn cả cho đến khi họ nhận được ảnh chụp cắt lớp, cộng hưởng từ, hay hội ý với khoa chỉnh hình.
Tôi không phải là kẻ sợ công nghệ mới.
Tôi dạy ở Đại học Stanford.
Tôi là bác sĩ, chữa bệnh bằng những công nghệ tối tân.
Nhưng tôi muốn chứng minh cho các bạn thấy trong 17 phút tới là khi ta lược bỏ việc trực tiếp kiểm tra cơ thể, khi y sĩ chuộng việc xét nghiệm hơn là nói chuyện và trực tiếp kiểm tra bệnh nhân, ta không chỉ bỏ sót những căn bệnh đơn giản mà đáng lẽ có thể được chẩn đoán từ giai đoạn đầu, dễ điều trị, mà ta còn mất nhiều hơn thế.
Ta đang mất đi một nghi thức đặc biệt.
Ta đang mất một nghi thức mà tôi tin là có sức mạnh thay đổi siêu việt, nghi thức cốt lõi trong mối quan hệ y sĩ - bệnh nhân.
Có lẽ thuyết trình điều này ở TED nghe như dị giáo vậy, nhưng tôi muốn giới thiệu cho các bạn đổi mới quan trọng nhất, theo ý kiến của tôi, với nền y học trong 10 năm tới, và đó là sức mạnh của bàn tay con người -- để ấn chạm, để xoa dịu, để chẩn đoán, và để giúp điều trị.
Tôi muốn giới thiệu cho các bạn nhân vật này hình ảnh của ông có bạn sẽ nhận ra, có bạn không.
Đây là Ngài Arthur Conan Doyle.
Vì chúng tôi ở Edinburgh, tôi vô cùng hâm mộ Conan Doyle.
Có lẽ bạn không biết là Conan Doyle theo học trường y ở Edinburgh đây, và nhân vật của ông, Sherlock Holmes, được lấy cảm hứng từ Ngài Joseph Bell.
Joseph Bell là một người thầy phi thường, ai cũng nói vậy.
Và Conan Doyle, khi viết về Bell, mô tả cuộc hội thoại sau giữa Bell và các học sinh của ông.
Hãy tưởng tượng Bell đang ngồi trong khoa ngoại trú, với sinh viên đứng quanh, bệnh nhân bắt đầu đăng kí trong phòng cấp cứu và được ghi tên và đưa vào phòng.
Có một phụ nữ đi vào cùng đứa con, và Conan Doyle mô tả lại đoạn hội thoại sau.
Chị kia nói, "Chào buổi sáng."
Bell nói, "Chị đi phà qua sông từ Burntisland có suôn sẻ không?"
Chị đáp, "Chuyến đi tốt lắm."
Rồi ông nói, "Thế cháu bé còn lại chị gửi ở đâu?"
Chị đáp, "Tôi gửi cháu chỗ nhà chị tôi ở Leith."
Và ông nói, "Chị đi đường tắt qua Inverleith Row để đến bệnh xá này đúng không?"
Chị kia đáp, "Đúng thế."
Và rồi ông nói, "Sau đây chị sẽ tiếp tục làm ở nhà máy thảm lót sàn chứ?"
Chị trả lời, "Vâng."
Rồi sau đó Bell giải thích cho học sinh của mình.
Ông nói, "Các em thấy đó, khi chị kia nói, 'Chào buổi sáng,' Tôi nhận ra chị ấy nói giọng vùng Fife.
Và chuyến phà gần nhất đến từ vùng Fife xuất phát từ Burntisland.
Thế nên nhất định chị này phải đi phà sang.
Các em có thấy là cái áo khoác chị ta cầm theo quá nhỏ cho cháu bé đi cùng không, thế nên, lúc khởi hành nhất định chị đó dắt theo hai đứa con, nhưng gửi lại một đứa ở đâu đó giữa đường.
Các em thấy vết đất sét trên gót chân chị kia đó.
Đất sét đỏ như thế, trong cả trăm dặm quanh Edinburgh không đâu có, ngoại trừ trong vườn bách thảo.
Thế nghĩa là, chị ấy đi lối tắt qua Inverleith Row để tới đây.
Và cuối cùng, chị ấy bị viêm da ở trên ngón tay phải chỗ viêm da mà duy chỉ thợ ở nhà máy thảm lót sàn ở Burntisland có mà thôi."
Và tới khi Bell thật sự yêu cầu bệnh nhân cởi áo bắt đầu kiểm tra kĩ, các bạn có thể tưởng tượng ông còn khám phá ra bao nhiêu thứ nữa.
Là một thầy giáo y khoa, và cũng là một học sinh, tôi được câu chuyện đó truyền rất nhiều cảm hứng.
Nhưng có lẽ các bạn không nhận ra được rằng khả năng quan sát cơ thể, theo cách đơn giản này, chỉ dùng các giác quan, khá là mới mẻ.
Bức tranh tôi chiếu cho các bạn đây là Leopold Auenbrugger người mà, vào cuối thế kỉ 18, khám phá ra việc gõ để chẩn bệnh.
Chuyện kể rằng Leopold Auenbrugger là con trai một ông chủ quán rượu.
Ba của ông từng đi xuống tầng hầm để gõ vào thành các thùng rượu để xem rượu còn bao nhiêu và có nên đặt tiếp hay không.
Và thế là khi Auenbrugger trở thành bác sĩ, Ông cũng làm như vậy.
Ông gõ nhẹ vào ngực của bệnh nhân, vào khoang bụng.
Và, về cơ bản, tất cả những gì ta biết về gõ chẩn bệnh, một phương pháp mà đối với người thời đó cũng như là sóng siêu âm vậy -- các cơ quan phù nề, dịch quanh tim, dịch trong phổi, thay đổi trong ổ bụng -- tất cả những điều này ông mô tả lại trong một bản thảo tuyệt vời "Inventum Novem," "Phát minh mới," mà đáng lẽ đã chìm vào quên lãng, nếu không nhờ vị bác sĩ này, Corvisart, một bác sĩ nổi tiếng người Pháp -- nổi tiếng chỉ vì ông ta là bác sĩ riêng của một nhà quí tộc -- Corvisart giới thiệu lại và khiến công trình kia lại được ưa chuộng.
Và một hay hai năm sau đó Laennac khám phá ra ống nghe khám bệnh.
Laennec, người ta kể, đang đi bộ trên đường phố Paris, và thấy hai đứa trẻ đang chơi một cái gậy.
Một em cào một đầu của cái gậy, và em kia lắng nghe ở đầu bên kia.
Và Laennec nghĩ đây sẽ là một cách tuyệt vời để nghe tiếng động trong ngực hay trong bụng dùng cái mà ông gọi là "cái ống trụ."
Sau đó ông đặt tên nó là cái ống nghe.
Và chiếc ống nghe và phương pháp thính chẩn được khai sinh.
Thế là trong một vài năm, cuối thể kỉ 19, đầu thế kỉ 20, đột nhiên thợ cạo kiêm phẫu thuật gia nhường chỗ cho người bác sĩ chẩn bệnh.
Nếu bạn nhớ lại, thời trước đó, dù bạn đau ốm thế nào, bạn sẽ đến gặp thợ cạo kiêm phẫu thuật gia, người sẽ ráng sức hút chân không bạn, làm bạn chảy máu, thanh lọc cơ thể bạn,
Và, ồ vâng, nếu bạn muốn, gã ta sẽ cắt tóc cho bạn nữa -- hai bên ngắn, đằng sau dài -- và nhổ răng bạn trong quá trình đó.
Gã ta hoàn toàn không bỏ tí công nào để chẩn bệnh.
Trên thực tế, có thể vài người trong số bạn sẽ biết, cái cột trước các hàng thợ cạo, có xoắn đỏ trắng, tượng trưng cho vết băng nhuốm máu của thợ cạo kiêm phẫu thuật gia, và hai đế ở hai đầu tượng trưng cho các bình hứng máu.
Nhưng sự ra đời của phương pháp thính chẩn và gõ chẩn bệnh chính là một thay đổi lớn lao trời biển, thời khắc y sĩ bắt đầu xem xét bên trong cơ thể.
Và bức tranh này, tôi nghĩ, thể hiện đỉnh cao, đỉnh điểm, của kỉ y khoa đó.
Đây là một bức họa rất nổi tiếng: "Người Bác sĩ" của Luke Fildes.
Luke Fildes được yêu cầu vẽ bức tranh này bởi Tate, người sắp sáng lập Phòng tranh Tate.
Tate yêu cầu Fildes vẽ một bức họa có tầm quan trọng xã hội.
Và thật thú vị là Fildes chọn đề tài này.
Con trai cả của Fildes, Philip, qua đời lúc chín tuổi vào đêm Giáng Sinh, sau cơn bạo bệnh ngắn ngủi.
Và Fildes vô cùng cảm động trước người y sĩ túc trực bên giường bệnh hai, ba đêm liền, đến mức ông quyết định thử mô tả người y sĩ trong thời đại này -- như để tỏ lòng tôn kính với vị y sĩ ngày xưa.
Thế là bức tranh "Người Bác sĩ," một họa phẩm nổi tiếng ra đời.
Nó đã được in trên lịch, tem thư ở nhiều nước khác nhau.
Tôi thường băn khoăn không biết Fildes sẽ làm gì nếu ông được đề nghị vẽ bức tranh này trong thế kỉ hiện đại, vào năm 2011?
Liệu ông có thế một màn hình máy tính vào chỗ người bệnh không?
Tôi từng gặp rắc rối ở Thung lũng Silicon vì dám nói rằng bệnh nhân trong giường gần như chỉ là một biểu tượng cho bệnh nhân thật trong máy tính kia.
Tôi đã đặt ra một từ mới cho cái thực thể trong máy tính kia.
Tôi gọi nó là iPatient (bệnh nhân ảo).
iPatient được chăm sóc một cách hoàn hảo trên khắp nước Mỹ.
Còn bệnh nhân thật thì thắc mắc, mọi người đâu hết cả rồi?
Bao giờ mới có người đến giải thích mọi thứ cho tôi?
Ai là quản lí?
Thật sự có sự khác nhau trên quan điểm của bệnh nhân và quan điểm của giới y sĩ chúng tôi, về thế nào là chăm sóc y tế tốt nhất.
Tôi muốn cho các bạn thấy một bức ảnh cho thấy những vòng đi khám bệnh trông như thế nào khi tôi còn đang thực tập.
Tâm điểm chú ý là bệnh nhân.
Chúng tôi đi từ giường bệnh này sang giường bệnh kia. Bác sĩ trực tiếp điều trị điều hành thảo luận.
Thường thì ngày nay, việc khám bệnh trông như thế này: nơi cuộc thảo luận diễn ra là một căn phòng xa chỗ bệnh nhân.
Toàn bộ thảo luận xoay quanh hình ảnh trên máy tính, dữ liệu.
Và mảnh ghép quan trọng bị thiếu là người bệnh nhân.
Giờ đây, cách nghĩ của tôi được tác động bởi hai câu chuyện cá nhân tôi muốn chia sẻ với các bạn.
Một chuyện là về một người bạn của tôi bị ung thư vú, cô ấy có một khối ung thư vú đã được phát hiện -- được cắt bỏ khối u tại thị trấn chỗ tôi ở.
Đây là hồi tôi còn ở Texas.
Và rồi cô ấy dành rất nhiều thời gian tìm hiểu để tìm trung tâm điều trị ung thư tốt nhất trên thế giới để được chăm sóc sau đó.
Và cô ấy tìm thấy một chỗ và quyết định tới đó, và đã đến đó.
Đấy là lí do tại sao tôi vô cùng ngạc nhiên khi vài tháng sau lại thấy cô ấy trong thị trấn của tôi, để được bác sĩ ung thư riêng cũ chăm sóc.
Tôi nài ép cô ấy, tôi hỏi, "Tại sao bạn lại quay về chữa bệnh ở đây?"
Và cô ấy rất ngại phải nói cho tôi.
Cô ấy nói, "Trung tâm điều trị ung thư tuyệt vời lắm.
Cơ sở vật chất rất đẹp, tiền sảnh khổng lồ, có người đậu xe cho, có đàn piano tự chơi, có nhân viên bảo vệ đưa mọi người đi đây đi đó.
Nhưng," cô ấy nói, "họ hoàn toàn không chạm vào ngực mình."
Bây giờ các bạn và tôi có thể cãi là có thể bác sĩ không cần phải chạm vào ngực của cô bạn kia thật.
Họ cho cô ấy chụp ảnh cắt lớp từ trong ra ngoài.
Họ hiểu về khối u trong ngực cô đến tầm phân tử; thế nên chẳng cần phải chạm đến ngực.
Nhưng với cô ấy, việc đó quan trọng vô cùng.
Đến mức cô ấy quyết định điều trị sau đó với bác sĩ ung thư riêng người mà, lần nào cô ấy đến khám, kiểm tra cả hai bầu ngực, kể cả mô dưới cánh tay, kiểm tra vùng dưới cánh tay kĩ càng, kiểm tra vùng cổ, vùng bẹn, kiểm tra vô cùng kĩ lưỡng.
Và với cô ấy, việc đó thể hiện sự chú ý cẩn thận mà cô ấy cần.
Tôi bị câu chuyện kể ấy tác động rất mạnh.
Tôi cũng bị tác động bởi một trải nghiệm khác, lại cũng hồi tôi còn ở Texas, trước khi chuyển tới Stanford.
Tôi vốn nổi tiếng là rất quan tâm tới các bệnh nhân bị mệt mỏi kinh niên.
Cái danh tiếng này chắc bạn không nỡ rủa cho kẻ thù tệ nhất của mình phải mang đâu.
Tôi nói vậy bởi có những người bệnh rất khó tính.
Họ thường bị gia đình chối bỏ, có những trải nghiệm tệ hại với chăm sóc y tế họ đến gặp bạn để khám trên tinh thần là bạn sẽ nối dài danh sách những con người sẽ làm họ thất vọng.
Và tôi sớm nhận ra với người bệnh đầu tiên là tôi không thể đánh giá đúng bệnh nhân vô cùng phức tạp này với cả đống hồ sơ họ mang vào trong một buổi khám có 45 phút được.
Hoàn toàn không có cách nào.
Và nếu tôi có cố thì cũng chỉ làm họ thất vọng mà thôi.
Và thế nên tôi sử dụng phương pháp này tôi đề nghị bệnh nhân kể câu chuyện đời của họ trong suốt lần khám đầu tiên, và tôi cố gắng không ngắt lời họ.
Chúng ta biết rằng bình thường một bác sĩ ở Mỹ sẽ ngắt lời bệnh nhân trong 14 giây.
Và nếu tôi được chọn lên thiên đàng thì đó là bởi vì tôi đã khóa môi trong 45 phút và không ngắt lời bệnh nhân của tôi.
Sau đó tôi xếp lịch kiểm tra cơ thể hai tuần sau đó, và khi bệnh nhân đến khám thật, tôi có thể kiểm tra cơ thể vô cùng kĩ lưỡng vì tôi chẳng còn phải làm gì nữa.
Tôi muốn nghĩ là tôi kiểm tra cơ thể kĩ lưỡng, nhưng bởi vì cả chuyển viếng thăm bây giờ chỉ tập trung vào cơ thể thôi, tôi kiểm tra cực kì cực kì kĩ lưỡng.
Và tôi nhớ bệnh nhân đầu tiên của tôi trong hàng loạt bệnh nhân đó tiếp tục kể cho tôi nghe nhiều chuyện đời hơn trong lần khám mà đáng lẽ dành kiểm tra cơ thể thôi.
Và tôi bắt đầu nghi lễ của riêng tôi.
Tôi bắt đầu bằng cách xem mạch, rồi kiểm tra bàn tay, rồi tôi xem xét nền móng tay, và đẩy tay lên tới hạch bạch huyết cánh tay, và tôi đang trong quá trình thực hành nghi lễ.
Và khi nghi lễ của tôi bắt đầu, bệnh nhân nói nhiều này bắt đầu im tiếng dần.
Và tôi nhớ tôi cảm thấy lạnh tóc gáy rằng bệnh nhân này và tôi đã quay lại với một nghi lễ nguyên thủy trong đó tôi có vai trò riêng và bệnh nhân cũng có vai trò riêng.
Và khi tôi đã xong, bệnh nhân nói với tôi với vẻ kính sợ, "Tôi chưa bao giờ được kiểm tra như thế này."
Vâng, nếu đó là đúng, thì nó thật sự là lời chỉ trích mạnh mẽ tới hệ thống chăm sóc sức khỏe của chúng ta, bởi vì kiểm tra như vậy ở nơi khác cũng có.
Tiếp đó tôi nói với bệnh nhân, khi anh ta đã mặc quần áo, cái điều căn bản mà nhất định anh ta đã được nghe ở các cơ sở khám bệnh khác, rằng, "Mệt mỏi không phải do anh tưởng tượng trong đầu.
Nó có thật đấy.
Tin tốt là, không phải là ung thư, không phải lao phổi, không phải nhiễm khuẩn sa mạc hay bệnh nhiễm nấm quái đản nào đó.
Tin xấu là chúng tôi không biết đích xác căn nguyên bệnh là gì, nhưng đây là điều anh nên làm, đây là điều chúng ta nên làm."
Và tôi trình bày tất cả các giải pháp điều trị tiêu chuẩn mà bệnh nhân đã nghe đâu đó rồi.
Và tôi luôn cảm thấy rằng nếu bệnh nhân của tôi từ bỏ việc tìm kiếm người bác sĩ màu nhiệm, phác đồ điều trị màu nhiệm và cùng với tôi bắt đầu hành trình tìm lại sức khỏe, là bởi vì tôi đã giành được quyền nói cho họ về những điều này thông qua cuộc kiểm tra.
Một điều quan trọng đã xảy ra trong quá trình trao đổi ấy.
Tôi mang việc này đến với đồng nghiệp khoa Nhân học ở Đại học Stanfod và kể cho họ câu chuyện ấy.
Và ngay lập tức họ nói với tôi, "Ồ anh đang mô tả lại một nghi lễ kinh điển."
Và họ giúp tôi hiểu rằng cốt lõi của các nghi lễ là sự biến đổi.
Chúng ta lập gia đình, lấy ví dụ thế, với bao nhiêu hoa mĩ, lễ nghi và phí tổn, đế đánh dấu sự xa rời khỏi một cuộc sống lẻ loi, khốn khổ, cô đơn đến một cuộc sống hạnh phúc vĩnh viễn.
Tôi chả biết tại sao các bạn lại cười nhỉ.
Mục đích ban đầu là như vậy, đúng không?
Chúng ta đánh dấu sự chuyển giao quyền lực bằng các nghi lễ.
Chúng ta đánh dấu sự ra đi của một sinh mạng với các nghi lễ.
Nghi lễ quan trọng khủng khiếp.
Chúng là cốt lõi của sự biến đổi.
Vâng tôi muốn trình bày cho các bạn rằng nghi lễ trong đó một người đến với một người khác và kể cho người kia nghe nhiều thứ mà họ còn không kể cho cha đạo hoặc giáo sĩ của mình, và rồi, thật không tin nổi, bên cạnh đó, còn trút bỏ quần áo và cho phép ấn chạm -- tôi sẽ nói với bạn đó và một nghi lễ quan trọng vô cùng.
Và nếu bạn lược bỏ nghi lễ đó bằng cách không cởi quần áo bệnh nhân, bằng cách đặt ống nghe lên trên áo khoác, bằng cách không kiểm tra toàn diện, bạn đã bỏ lỡ cơ hội được thắt chặt mối quan hệ y sĩ - bệnh nhân.
Tôi cũng là nhà văn, và tôi muốn kết bài bằng cách đọc cho các bạn nghe một đoạn nhỏ mà tôi viết có liên quan rất lớn với khung cảnh này.
Tôi là một bác sĩ bệnh truyền nhiễm, và trong buổi sơ khai của HIV, trước khi ta có thuốc điều trị, tôi đã chịu trách nghiệm với bao nhiêu cảnh như thế này.
Tôi nhớ, mỗi lần tôi tới giường bệnh nhân đang lâm chung, dù ở bệnh viện hay ở nhà, tôi nhớ cảm giác thất bại của mình -- cảm giác tôi không biết tôi phải nói gì; tôi không biết tôi có thể nói được gì; Tôi không biết đáng lẽ tôi phải làm gì.
Và từ cảm giác thất bại ấy, tôi nhớ, tôi sẽ luôn kiểm tra bệnh nhân.
Tôi sẽ lật mí mắt,
tôi sẽ kiểm tra lưỡi.
Tôi sẽ gõ vào ngực. Tôi sẽ nghe tim.
Tôi sẽ sờ vào bụng.
Tôi nhớ có biết bao nhiêu bệnh nhân, tên của họ vẫn còn lưu rõ ràng nơi cuống họng tôi, gương mặt họ vẫn rõ nét.
Tôi nhó biết bao nhiêu cặp mắt khổng lồ, trống rỗng, bất an, chằm chằm nhìn tôi khi tôi thực hiện nghi thức này.
Và rồi ngày hôm sau, tôi sẽ lại tới, và tôi lại làm điều đó.
Và tôi muốn đọc cho các bạn đoạn kết này về một bệnh nhân.
"Tôi nhớ có một bệnh nhân ở thời khắc đó chẳng hơn gì một bộ xương trong một bộ da nhăn nhúm, không thể nói gì, miệng anh ta bị vẩy nấm bao chặt mà thuốc thang thế nào cũng không làm thuyên giảm."
Khi anh ta thấy tôi vào cái giờ mà hóa ra sẽ là giờ cuối cùng của anh trên dương gian, tay anh ta di chuyển như trong phim quay châm."
Và khi tôi đang thắc mắc không biết anh ta định làm gì, những ngón tay như que củi của anh lần mò đến cái áo pijama của anh, loay hoay với cái nút.
Tôi nhận ra rằng anh ta đang muốn cởi trần bộ ngực như cái giỏ tre cho tôi xem.
Nó là một tặng phẩm, một lời mời gọi.
Tôi không từ chối.
Tôi gõ. Tôi bắt mạch. Tôi lắng nghe khoang ngực.
Tôi nghĩ tới lúc đó hẳn anh ấy đã biết điều đó là tối quan trọng với tôi cũng như cần thiết cho anh ta.
Không ai trong hai chúng tôi có thể bỏ qua nghi lễ này được, dù nghi lễ chẳng liên quan gì tới việc phát hiện ra tiếng lục đục trong phổi, hay là nhịp nhảy cóc tiêu biểu cho suy tim.
Không, nghi lễ này dẫn tới duy chỉ một thông điệp mà y sĩ luôn cần truyền tải tới bệnh nhân.
Dù, có Chúa Trời biết, gần đây, với sự kiêu ngạo của nghề nghiệp chúng tôi chúng tôi đã bỏ quên.
Chúng tôi dường như đã quên mất rằng -- dù, trong thời bùng nổ tri thức, cả bản đồ gen của con người bày ra dưới chân, chúng tôi bị dụ dỗ tới mức lơ đễnh, quên mất cái nghi lễ thanh lọc với y sĩ, và cần thiết cho bệnh nhân -- quên mất rằng cái nghi lễ ấy có ý nghĩa và thông điệp duy nhất truyền tải tới bệnh nhân.
Và thông điệp mà khi ấy tôi không thật sự hiểu rõ, ngay cả khi tôi đã truyền thông điệp ấy, thông điệp mà ngày nay tôi đã hiểu rõ hơn là như thế này" Tôi sẽ mãi mãi, mãi mãi, mãi mãi ở đó.
Tôi sẽ chăm sóc anh qua cơn đau này.
Tôi sẽ không bao giờ từ bỏ anh.
Tôi sẽ ở bên anh tới khi mọi chuyện kết thúc."
Xin cám ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Những gì tôi muốn nói hôm nay là một ý tưởng.
Ý tưởng về một loại hình trường học, mà thay đổi rất nhiều cách nghĩ thông thường của chúng ta về việc trường học để làm gì và hoạt động như thế nào.
Và chẳng bao lâu nữa nó có thể đến với khu vực gần chỗ bạn.
Nơi nó bắt nguồn chính là tổ chức tên là Young Foundation, một tổ chức mà trong nhiều thập niên qua, đã đưa ra nhiều cải cách trong giáo dục, giống như Đại học Mở và các loại hình như Trường học Mở rộng, Trường học dành cho Doanh nhân Xã hội, các Đại học Hè, và Trường học của Tất cả mọi thứ.
Và cách đây 5 năm, chúng ta đã hỏi là điều cần thiết quan trọng nhất đối với cải cách giáo dục ở Vương Quốc Anh là gì.
Và chúng ta thấy rằng vấn đề ưu tiên quan trọng nhất chính là đưa ra cùng lúc hai vấn đề.
Một đó là rất nhiều thanh thiếu niên chán chường những người không thích học, cũng như không thấy được mối liên hệ giữa những gì được học ở trường với công việc trong tương lai.
Và người sử dụng lao động thì luôn than phiền rằng những người trẻ mới ra trường vẫn chưa thật sự sẵn sàng cho các công việc thực tế và không có thái độ đúng đắn cũng như kinh nghiệm.
Và chúng tôi đã cố gắng đặt ra câu hỏi: Loại trường học nào mà các thanh thiếu niên đang ganh đua nhau để thi vào, và loại nào không muốn thi vào?
Và sau hàng trăm cuộc đối thoại, với các thanh thiếu niên, giáo viên và các bậc phụ huynh các chủ doanh nghiệp và trường học từ Paraguay cho tới Úc, và sau khi xem qua một vài bản nghiên cứu học thuật, mà chỉ ra tầm quan trọng của thứ được gọi là kỹ năng phi nhận thức - các kỹ năng về sức bật và thích ứng cao và chỉ ra rằng các kỹ năng này cũng quan trọng như các kỹ năng nhận thức -- đó là các kỹ năng học thuật chính quy. Chúng tôi đã đưa ra một câu rả lời, một câu trả lời rất đơn giản, đó chính là Trường học Thực tiễn.
Và chúng tôi gọi nó Trường học Thực tiễn để trở lại ý tưởng đầu tiên về một xưởng nghệ thuật ở Thời Phục Hưng nơi tích hợp giữa học và làm.
Bạn làm qua việc học, và bạn học bằng cách làm việc.
Kế hoạch mà chúng tôi đưa ra có các đặc điểm như sau.
Trước hết, chúng tôi muốn các trường nhỏ -- khoảng 300, 400 học viên -- tuổi từ 14 đến 19, và quan trọng là khoảng 80% chương trình học được thực hiện không phải từ việc ngồi học trong lớp, mà thông qua các đồ án đời thực, thực tế, làm việc nhận hoa hồng cho các doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ và tổ chức khác.
Mỗi học viên sẽ có một người hướng dẫn, giống như các giáo viên, những người này sẽ có thời gian biểu giống môi trường làm việc ở doanh nghiệp hơn rất nhiều.
Tất cả kế hoạch này sẽ được thực hiện trong hệ thống công, tài trợ bởi tiền của xã hội, nhưng hoạt động độc lập.
Và sẽ không có thêm khoản phí nào, không có tuyển chọn, và cho tất các học viên đều được phép học đại học, ngay cả nếu như nhiều người trong số họ muốn trở thành doanh nhân, cũng như làm việc bằng tay chân.
Nền tảng cho điều này là vài ý tưởng rất đơn giản đó chính là rất nhiều thanh thiếu niên học rất tốt qua việc thực hành, học tốt nhất khi làm việc theo nhóm và học tốt nhất khi làm điều gì đó thực tế -- tất cả điều đó đều ngược lại với xu hướng đào tạo hiện nạy.
Đó là một ý tưởng thật tuyệt, vì thế chúng tôi đã nhanh chóng chuyển sang giai đoạn thử nghiệm.
Chúng tôi đã thử, cái đầu tiên là ở Luton -- một nơi rất nổi tiếng với các sân bay và e rằng hầu như không có gì khác -- và ở Blackpool -- nổi tiếng với các bãi biển và là nơi để vui chơi.
Rồi chúng tôi nhận ra rằng -- chúng tôi gặp nhiều sai lầm và rồi chúng tôi cải thiện nó -- tuy nhiên chúng tôi thấy rằng những người trẻ tuổi rất thích nó.
Chúng thấy rằng nó tạo ra nhiều động lực hơn, và hào hứng hơn so với giá dục truyền thống.
Và có lẽ quan trọng hơn hết, hai năm sau đó khi mà kết quả kỳ thi được thông qua, thì những học viên mà được đưa vào chương trình thử nghiệm này, những đứa mà trước đây nằm trong nhóm học lực yếu nhất, đã nhảy lên nhóm dẫn đầu -- thực tế là, nằm trong nhóm 10% học sinh có học lực tốt nhất theo chứng chỉ GCSE, là hệ thống chấm điểm của Anh.
Lúc này không có gì đáng ngạc nhiên, điều đó khiến vài người nghĩ rằng chúng tôi đã chứng tỏ được điều gì đó.
Thứ trưởng bộ giáo dục ở khu vực Nam Luân Đôn coi mình như là một "người hân mộ cuồng nhiệt."
Và các tổ chức doanh nghiệp cũng nghĩ rằng chúng tôi đã làm được điều gì đó trên phương diện là đã trang bị cho trẻ em các công việc đời thực tốt hơn rất nhiều.
Và thật sự, người đứng đầu Phòng Thương mại hiện nay là chủ tịch của Studio Schools Trust và đang hỗ trợ nó, không chỉ với các doanh nghiệp lớn, mà còn với các doanh nghiệp nhỏ trên khắp cả nước.
Chúng tôi khởi đầu với hai trường.
Năm nay tăng lên mười trường,
Và năm tới, chúng tôi hy vọng khoảng 35 trường sẽ được mở trên khắp nước Anh, và 40 khu vực khác cũng muốn mở các ngôi trường riêng -- ý tưởng này lan rộng khá nhanh
Thật thú vị, khi mà điều này diễn ra hoàn toàn không có phương tiện truyền thông nào đưa tin.
Nó diễn ra mà hoàn toàn không cần phần phải sử dụng đến một số tiền lớn
Nó lan rộng ra hoàn toàn bằng truyền miệng, giống như vi rut vậy, lan ra từ giáo viên, phụ huynh những người làm công tác giáo dục.
Nó lan rộng là do sức mạnh của ý tưởng -- một ý tưởng rất, rất đơn giản về việc thay đổi ngành giáo dục và sắp đặt lại các thứ vốn được xem là ngoài lề, như là làm việc theo nhóm, thực hiện các hoạt động thực tiễn và đặt chúng vào trọng tâm của việc học, hơn là ngoài lề.
Lúc này đây sẽ có một loạt các trường mới sẽ được mở ra vào mùa thu năm nay.
Đây là một ngôi trường ở Yorkshire nơi mà tôi hy vọng là cháu trai của tôi có thể theo học.
Và ngôi trường này tập trung vào các ngành sáng tạo và truyền thông.
Các ngôi trường khác sẽ tập trung vào chăm sóc y tế, du lịch, kỹ sư và các lĩnh vực khác.
Chúng tôi nghĩ rằng mình đã làm được một điều gì đó.
Nó chưa thật sự hoàn hảo, nhưng chúng tôi nghĩ rằng đây là một ý tưởng có thể thay đổi cuộc sống của hàng ngàn, có thể là hàng triệu, thanh thiếu niên những đứa hoàn toàn chán trường lớp.
Trường học không tạo động lực cho chúng.
Chúng không giống như tất cả các bạn có thể ngồi đây và nghe những gì người khác nói hết giờ này đến giờ khác.
Chúng muốn làm thứ gì đó, chúng muốn đôi tay mình đầy vết bẩn, chúng muốn giáo dục là để phục vụ thực tế.
Và tôi hy vọng rằng vài người trong các bạn ở đây có thể giúp được chúng tôi.
Chúng tôi nghĩ rằng mình đang ở giai đoan bắt đầu của cuộc hành trình thử nghiệm và nâng cấp để biến ý tưởng Trường học Thực tiễn thành một thứ gì đó mà ngày nay, mặc dù chưa thể được xem là giải pháp toàn cầu cho tất cả trẻ em, nhưng ít nhất cũng là một một giải pháp cho một số đứa trẻ ở khắp nơi trên thế giới.
Và tôi hy vọng là ít nhất một vài người trong các bạn sẽ giúp chúng tôi thực hiện điều này.
Cám ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi được sinh ra ở Thụy Sĩ và lớn lên ở Ghana, Tây Phi.
Ghana là một nơi yên bình đối với tôi khi còn nhỏ.
Tôi đã sống tự do, tôi hạnh phúc.
Đầu thập niên 70 đánh dấu một thời kỳ tuyệt vời của âm nhạc và hội họa ở Ghana.
Nhưng rồi vào cuối thập niên ấy, đất nước đã rơi trở lại thời kỳ bất ổn chính trị và mất quyền quản lý.
Vào năm 1979, lần đầu tiên trong đời tôi thấy cuộc đảo chính quân sự.
Chúng tôi, những đứa trẻ tập hợp lại ở nhà của 1 người bạn.
Đó là một ngôi nhà nhỏ tối tăm.
Ở đó có một chiếc ti vi đen trắng tồi tàn lập lòe phía sau, và một vị cựu tướng lĩnh, lãnh đạo bang bị bịt mắt và bị trói vào 1 cái cọc.
Một đội bắn đứng ngắm và bắn -- rồi vị tướng ấy chết.
Việc đó đã được truyền hình đưa trực tiếp.
Và một thời gian ngắn sau đó, chúng tôi rời khỏi đất nước này, và trở lại Thụy Sĩ.
Nhưng châu Âu trở thành cú sốc đối với tôi và tôi nghĩ tôi bắt đầu cảm thấy cần phải lột da để mà có thể sống được ở đây.
Tôi đã muốn có thể đổi màu như tắc kè hoa.
Tôi nghĩ đó là cách để mà tồn tại.
Và tôi đã làm được, hay là tôi nghĩ vậy.
Vì vậy tại đây năm 2008, tôi tự hỏi đâu là cuộc sống của mình.
Và tôi cảm thấy tôi diễn kịch như một diễn viên.
Tôi đã luôn diễn vai của người Phi lai.
Tôi cũng đã diễn vai của người gốc Phi mạnh mẽ, một tay khủng bố gốc Phi.
Và tôi đã nghĩ, bao nhiêu vai khủng bố tôi có thể diễn trước khi thực sự là chính mình?
Và tôi trở nên hổ thẹn vì con người khác, con người gốc Phi trong tôi.
Và may mắn là năm 2008 tôi quyết định trở lại Ghana, sau 28 năm vắng mặt.
Tôi muốn làm một bộ phim tài liệu về cuộc bầu cử tổng thống năm 2008.
Anh ở đó, tôi đã bắt đầu bằng cách tìm kiếm những "dấu chân" thời trai trẻ của mình.
Và trước khi tôi hiểu về nó tôi đã bất ngờ bởi 1 sân khấu được vây quanh bởi hàng nghìn người đang cổ vũ trong cuộc đua chính trị.
Và tôi nhận ra rằng, khi tôi rời khỏi đất nước này, những cuộc bầu cử tự do và bình đẳng trong một không khí dân chủ chỉ là một giấc mơ.
Và giờ đây khi tôi trở lại, giấc mơ ấy đã trở thành hiện thực, dù đó là hiện thực mong manh.
Và tôi đã nghĩ rằng phải chăng Ghana đã tìm lại chính mình như tôi đã tìm lại bản thân tôi?
Điều gì đã xảy ra ở Ghana giống như 1 phép ẩn dụ cho những gì đã xảy ra trong tôi?
Và như thể qua những tiêu chuẩn của đời sống phương Tây, tôi đã không lớn lên với toàn bộ tiềm năng của mình.
Ý tôi là, Ghana cũng vậy, mặc dùng chúng tôi đã cố gắng rất nhiều.
Vào năm 1957, Ghana là quốc gia đầu tiên thuộc khu vực sa mạc Sahara có được độc lập chủ quyền.
Vào cuối thập niên 50, Ghana và Singapore có cùng mức GDP.
Ý tôi là, ngày nay, Singapore là 1 quốc gia hàng đầu thế giới và Ghana thì không.
Nhưng có thể đó là quãng thời gian chứng minh với tôi rằng vâng, thực sự quan trọng khi hiểu về quá khứ, thực sự quan trọng khi nhìn về nó ở một cái nhìn khác, nhưng cũng có thể chúng ta nên nhìn vào những điểm mạnh trong văn hóa riêng của chúng ta và xây dựng trên những nền tảng đó.
Vì vậy tôi đã có mặt tại đây vào mùng 7 tháng 12 năm 2008.
Những điểm bầu cử mở cửa cho cử tri vào 7 giờ sáng, nhưng cử, tri háo hức quyết định số mệnh chính trị bằng chính tay họ, đã bắt đầu xếp hàng từ 4 giờ sáng.
Và họ đã đi bầu từ khắp nơi xa gần, bởi vì họ muốn tiếng nói của họ được lắng nghe.
Và tôi đã hỏi một trong những cử tri, tôi nói: "Bạn định bầu ai?"
Và anh ấy nói: "Tôi xin lỗi, tôi không thể nói cho anh biết."
Anh ấy nói người mà anh ấy bầu nằm trong tim anh ấy.
Và tôi đã hiểu, đó là cuộc bầu cử của họ, và họ đã không để cho bất kỳ ai lấy mất đi cái quyền đó của họ.
Cuộc bầu cử lần thứ nhất đã không lựa chọn được người thắng cuộc rõ ràng -- vì không ai đạt được đa số phiếu -- vì vậy cuộc bầu cử thứ hai tiến hành ba tuần sau đó.
Những ứng viên tiếp tục trở lại đường đua; họ đang thực hiện chiến dịch tranh cử.
Tài hùng biện của các ứng viên, tất nhiên, thay đổi.
Cuộc tranh cử đã nóng lên.
Và rồi lời nói sáo rỗng dần ám ảnh chúng tôi.
Đã xuất hiện những xác nhận về sự hăm dọa ở những điểm bỏ phiếu, những thùng phiếu bị ăn cắp.
Những kết quả giả tạo dần dần sáng tỏ và những đám đông bắt đầu vượt ra khỏi sự điều hành.
Chúng tôi đã chứng kiến bạo lực nổ ra trên những đường phố.
Dân chúng bị đánh một cách tàn bạo.
Quân đội bắt đầu nổ súng. Dân chúng hoảng loạn.
Đó thực sự là 1 cuộc hỗn loạn.
Và trái tim tôi lặng xuống, bởi vì tôi nghĩ, vậy là mọi thứ lại trở lại một lần nữa.
Đây là một bằng chứng khác rằng người châu Phi không có khả năng điều hành chính họ.
Và không vậy, tôi đang làm phim về nó, làm phim về những khiếm khuyết văn hóa của chính mình.
Vì vậy khi những tiếng súng dội vang kéo dài, đã nhanh chóng bị dìm tắt bởi tiếng hát của đám đông, và tôi đã không tin những gì tôi nghe thấy.
Họ đã hát, "Chúng tôi muốn hòa bình.
Chúng tôi muốn hòa bình."
Và tôi nhận ra điều đó đã đến, từ dân chúng.
Sau tất cả, họ quyết định, và họ đã làm.
Và những âm thanh đó trước đó bị bóp méo và ầm ĩ, đã đột nhiêu trở thành một giai điệu.
Những âm thanh của những giọng hát du dương
Vì điều đó có thể xảy ra.
Một nền dân chủ có thể được xây nên một cách hòa bình.
Điều đó là có thể, bằng nguyện vọng của toàn dân những người đã khẩn thiết mong muốn với tất cả trái tim và ý chí của họ vì hòa bình.
Đây là một sự so sánh thú vị.
Chúng ta ở phương tây, chúng ta ủng hộ những giá trị, ánh vàng chói lọi của nền dân chủ, chúng ta là ví dụ sáng chói của dân chủ.
Nhưng khi điều đó đến với nó, Ghana tìm thấy chính họ với cùng một vị trí nơi mà cuộc bầu cử của Mỹ đã đổ vỡ với cuộc bầu cử tổng thống năm 2000 -- Bush đấu với Gore.
Nhưng thay vì sự miễn cưỡng của những ứng viên cho phép hệ thống tiến lên và dân chúng quyết định, Ghana tôn kính nền dân chủ và dân chúng của họ.
Họ đã không để cho tòa án tối cao quyết định dân chúng quyết định.
Giờ đây cuộc bầu cử vòng hai cũng chẳng đem lại người thắng cuộc hoàn toàn.
Ý tôi là, nó thực sự là một sự kết thúc không ngờ.
Ủy viên hội đồng bầu cử tuyên bố với sự tán thành của các đảng, để làm điều chưa từng có chạy lại cuộc bầu cử lần thứ hai.
Vì vậy dân chúng lại đi bỏ phiếu để quyết định tổng thống của họ, chứ không phải hệ thống luật pháp.
Và đoán đi, điều đó đã xảy ra
Ứng viên thất bại đã từ bỏ quyền lực để rộng đường cho Ghana chuyển sang một chu trình dân chủ mới.
Ý tôi là, vào thời điểm tuyệt đối cho nhu cầu tuyệt đối về nền dân chủ, họ đã không lạm dụng quyền lực.
Niềm tin của họ về một nền dân chủ thực sự và vào con người đã trở nên mạnh mẽ chứng minh rằng người dân châu Phi có khả năng điều hành chính họ.
Giờ đây cuộc chiến khó khăn cho Ghana và cho châu Phi vẫn chưa kết thúc, nhưng tôi có bằng chứng rằng mặt khác của dân chu vẫn tồn tại, và rằng chúng ta không được cho rằng điều đó là hiển nhiên.
Giờ tôi đã học được rằng chỗ của tôi không chỉ là phương Tây hay ở châu Phi, và tôi vẫn đang tìm kiếm bản thân mình nhưng tôi đã thấy Ghana tạo ra một nền dân chủ hơn.
Ghana đã dạy tôi nhìn vào con người một cách khác đi và nhìn vào chính mình một cách khác đi.
Và vâng, chúng tôi những người châu Phi có thể làm được.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi vốn là một bác sĩ, nhưng lại chuyển sang làm nghiên cứu và bây giờ tôi là nhà dịch tễ học.
Thực sự, không ai biết dịch tễ học là gì.
Dịch tễ học là ngành khoa học giúp chúng ta nhận biết trong thế giới thực tế điều gì tốt cho bạn hay xấu cho bạn.
Và dịch tễ học được hiểu rõ nhất thông qua thí dụ khoa học với những tiêu đề điên rồ, quái gở.
Và đây là vài ví dụ.
Những ví dụ này lấy từ tờ Daily Mail. Mỗi quốc gia trên thế giới đều có một tờ báo như thế.
Nó đang tiến hành dự án kì quặc về triết học
nhằm phân chia những thứ vô tri vô giác trên thế giới thành những thứ có thể gây ra hoặc ngăn ngừa ung thư.
Vì vậy, đây là một số thứ gần đây người ta cho là gây ung thư: ly hôn, Wi-Fi, đồ dùng làm vệ sinh và cà phê. Còn đây là vài thứ họ cho là ngăn ngừa ung thư:
vỏ cây, hạt tiêu, cam thảo và cà phê. Vậy ngay lập tức bạn có thể thấy có nhiều mâu thuẫn.
Cà phê vừa gây ra và vừa ngăn ngừa ung thư
Và khi quý vị bắt đầu đọc tiếp, quý vị có thể thấy
có một số vấn đề xung đột đằng sau bài báo này.
Và với phụ nữ, việc nhà ngăn ngừa ung thư vú, nhưng đối với nam giới, mua sắm có thể làm cho bạn liệt dương.
Vậy, chúng ta biết cần phải bắt đầu làm rõ tính khoa học đằng sau những điều này.
Và những gì tôi muốn trình bày là làm rõ những tuyên bố không đáng tin. Việc làm rõ bằng chứng đằng sau những báo cáo không đáng tin này không phải là hành động trách cứ ác ý; về mặt xã hội nó có ích,
nó còn có giá trị như một công cụ chú giải. Bởi vì khoa học thực sự là về xem xét các bằng chứng cho luận điểm của ai đó. Đó là những gì diễn ra trong các tạp chí chuyên ngành,
trong các hội thảo hàn lâm. Phiên họp vấn đáp đưa ra những thông tin sau một cuộc giải phẫu thường là một cuộc tắm máu.
Chả có ai quan tâm điều đó. Nhưng chúng ta chủ động tiếp nhận nó.
Giống như việc chấp nhận một hoạt động bạo dâm trí óc.
Vậy, những gì tôi sắp trình bày là tất cả những điểm chính trong nguyên tắc của tôi -- y học dựa vào chứng cứ
Tôi sẽ nói chuyện với quý vị và chứng minh cách chúng hoạt động, thông qua ví dụ của những người đang mắc sai lầm.
Bây giờ, chúng ta bắt đầu với loại chứng cứ dễ bị đánh bại nhất quen thuộc với con người, và đó là quyền lực. Trong khoa học, chúng tôi không quan tâm có bao nhiêu từ trong tên của bạn
Trong khoa học, chúng tôi muốn biết lý do khiến bạn tin vào một cái gì đó. Làm thế nào bạn biết nó tốt cho chúng ta
hay có hại cho chúng ta?
Nhưng chúng tôi cũng không bị lay động trước quyền lực, vì nó quá dễ đoán.
Đây là người được mệnh danh là bác sĩ, tiến sĩ Gollian McKeith, hay chính xác hơn, Gillian McKeith.
(Tiếng cười) Mỗi nước đều có những người thế này. Bà ấy là quân sư về ăn kiêng trên tivi.
Bà ấy có 5 chương trình giờ cao điểm, đưa ra rất nhiều lời khuyên kì lạ về sức khỏe.
Hóa ra, bà ấy có một cái bằng tiến sĩ hàm thụ không chính thức đâu đó ở Mỹ.
Bà ấy cũng khoe rằng mình là chuyên gia được chứng nhận của Hội cố vấn dinh dưỡng Hoa Kỳ, nghe có vẻ thú vị và hấp dẫn. Bạn có 1 cái bằng và tất cả mọi thứ.
Cái này là của con mèo đã chết của tôi, Hetti. Nó là một con mèo kinh khủng.
Bạn chỉ cần vào một trang web, điền vào mẫu, trả 60 đô, và nó sẽ đến bưu điện. Ngày nay, đó không phải là lý do duy nhất khiến chúng ta nghĩ người này là một kẻ khờ.
Bà ấy đi ra và nói những điều như
bạn nên ăn nhiều lá xanh, bởi vì nó chứa nhiều chất diệp lục và nó sẽ làm tăng lượng oxi trong máu của bạn Và những ai đã từng học sinh học nên nhớ rằng
chất diệp lục và lạp lục chỉ tạo ra oxi trong ánh nắng mặt trời, và nó hoàn toàn tối đen trong ruột sau khi bạn ăn rau bi-na.
Tiếp theo, chúng ta cần có khoa học đúng, chứng cứ đúng.
Vậy, "Rượu van đỏ có thể giúp ngăn ngừa ung thư vú".
Đây là tựa đề từ tờ Daily Telegraph ở Vương quốc Anh. "Một ly rượu van đỏ mỗi ngày có thể ngăn ngừa ung thư vú"
Như vậy là bạn đi và thấy bài báo này, và những gì bạn tìm được
thực sự là một mẩu tin khoa học .
Nó mô tả về những thay đổi của một enzim khi bạn nhỏ một giọt hóa chất chiết xuất từ vỏ nho màu đỏ vào vài tế bào ung thư trên một cái đĩa đặt trên ghế băng trong một phòng thí nghiệm nào đó.
Và đó thực sự là thứ hữu ích để mô tả trong một bài báo khoa học,
nhưng với câu hỏi về nguy cơ mắc bệnh ung thư vú nếu bạn uống rượu vang đỏ nó sẽ không nói với bạn điều gì cả. Thực sự, nguy cơ ung thư vú của bạn
tăng dần dần với mỗi lượng cồn mà bạn uống.
Vì thế chúng ta cần những nghiên cứu trên người thật.
Và đây là một ví dụ khác.
Đây là từ nhà ăn kiêng và dinh dưỡng hàng đầu nước Anh trong tờ Daily Mirror, tờ báo bán chạy đứng thứ hai của chúng ta. "Vào năm 2001, một cuộc nghiên cứu
đã chỉ ra rằng dầu ô-liu khi kết hợp với rau quả và các hạt đậu sẽ tạo ra khả năng bảo vệ vừa phải chống nhăn da". Sau đó họ cho bạn lời khuyên: "Nếu bạn dùng dầu ô-liu với rau sống, bạn sẽ có ít nếp nhăn hơn". Và họ rất sẵn lòng nói cho bạn cách tìm bài báo đó.
Vì thế bạn đi tìm bài báo, và những gì bạn tìm được là một bài nghiên cứu quan sát Rõ ràng là không ai có thể
trở lại thời điểm năm 1930, tập trung những người được sinh ra trong nhóm sản phụ lại và một nửa trong số họ ăn nhiều rau quả với dầu ô liu và một nửa ăn đồ ăn nhanh McDonald's, sau đó, đếm xem bạn có bao nhiêu nếp nhăn.
Bạn phải ghi nhanh bây giờ họ như thế nào. Và tất nhiên những gì bạn tìm được là
người ăn rau quả với dầu ôliu có ít nếp nhăn hơn.
Nhưng đó là vì những người mà ăn rau quả và dầu ô-liu, họ kì dị, họ bất thường, họ giống bạn; họ đến với những sự kiện này.
Họ là người bề trên, họ giàu có, có thể họ ít làm việc ở bên ngoài hơn, có thể họ ít phải lao động tay chân hơn, họ có trợ cấp xã hội tốt hơn, có thể họ ít hút thuốc hơn như vậy, vì một loạt những lý do đan xen về văn hóa, chính trị, xã hội, họ có thể có ít nếp nhăn hơn. Điều đó không có nghĩa là do rau và dầu ô liu.
(Tiếng cười)
Vì vậy, lý tưởng nhất, những gì bạn muốn làm là thử nghiệm.
Và mọi người rằng nghĩ họ rất quen thuộc với khái niệm thử nghiệm.
Những thử nghiệm đã quá cũ. Cuộc thử nghiệm đầu tiên là trong Kinh thánh -- Daniel 1:12.
Rất dễ hiểu, bạn lấy một nhóm người, chia họ ra hai nửa, bạn đối xử nhóm này theo cách này, nhóm khác theo cách khác, và sau một thời gian ngắn, bạn theo dõi họ
và quan sát những gì xảy ra đối với mỗi người. Vậy, tôi sẽ nói cho bạn về một thí nghiệm,
mà có thể đó là thí nghiệm được ghi chép tốt nhất trong các phương tiện truyền thông Anh suốt hơn thập kỷ qua. Đây là thí nghiệm về những viên dầu cá.
Và kết luận là dầu cá làm cải thiện hành vi và thành tích học tập
của những trẻ bình thường Họ còn nói: "Chúng tôi vừa làm một thí nghiệm
Tất cả các thí nghiệm trước đây đều tích cực, và chúng tôi biết thí nghiệm này cũng sẽ như vậy."
Vấn đề đó nên được cảnh báo thường xuyên
Vì bạn đã biết kết quả của cuộc thí nghiệm thì bạn không nên làm thí nghiệm đó.
Hoặc là bạn phác họa nó, hoặc bạn thu thập dữ liệu, do đó không cần phải chọn người ngẫu nhiên nữa
Vậy đây là những gì người ta định làm trong thí nghiệm. Họ có 3000 đứa trẻ, họ cho chúng những viên dầu cá lớn, 6 viên mỗi ngày và một năm sau, họ đánh giá kết quả học tập ở trường của chúng và so sánh kết quả học tập đó với những gì mà họ dự đoán kết quả học tập sẽ đạt được khi chúng không có những viên dầu cá đó.
Bây giờ có ai tìm lỗ hổng trong thử nghiệm này?
Không có vị giáo sư nào chuyên về phương pháp thí nghiệm lâm sàn nào được quyền trả lời câu hỏi này
Do đó, dù không có sự kiểm soát hay nhóm kiểm soát nào
nhưng nghe có vẻ chuyên nghiệp. Đó là một thuật ngữ chuyên môn.
Những đứa trẻ có thuốc, thì kết quả của chúng được cải thiện.
Nó có thể là gì khác nếu như đó không phải là do những viên thuốc?
Chúng lớn hơn. Chúng ta đều trưởng thành qua thời gian.
Và tất nhiên, cũng có sự ảnh hưởng của giả dược. Ảnh hưởng của giả dược là một trong những điều tuyệt vời nhất trong nền y học. Không hẳn chỉ việc dùng thuốc, thì thành tích và cơn đau của bạn sẽ trở nên tốt hơn.
Đó là do những niềm tin và mong đợi của bạn. Đó là ý nghĩa văn hóa của trị liệu.
Và nó được chúng minh trong phần lớn các cuộc nghiên cứu lý thú so sánh giả dược này với giả dược khác.
Vì thế, ví dụ, ta biết rằng 2 viên thuốc bằng đường mỗi ngày là cách trị liệu có hiệu quả hơn để loại bỏ bệnh loét dạ dày hơn so với một viên thuốc đường. Hai viên thuốc đường sẽ đánh bại một viên thuốc đường mỗi ngày.
Và đó là một phát hiện thái quá và vô lý, nhưng đó là sự thật.
Chúng ta biết từ ba nghiên cứu khác nhau với ba loại cơn đau khác nhau rằng truyền dịch là một phương pháp giảm đau hiệu quả hơn so với dùng thuốc đường, uống một viên thuốc giả không có thuốc trong đó -- không phải vì việc tiêm thuốc hay những viên thuốc làm gì đối với cở thể, mà bởi vì tiêm thuốc tạo một cảm giác giống như tạo ra sự can thiệp lớn hơn.
Vì vậy, chúng ta biết rằng niềm tin và sự kỳ vọng có thể bị ngụy tạo, là lý do khiến chúng ta làm thử nghiệm ở nơi mà chúng ta kiểm tra giả dược -- nơi mà một nửa số người được điều trị thực sự và một nửa khác dùng giả dược.
Nhưng điều đó vẫn chưa đủ.
Những gì tôi đã trình bày là những ví dụ bằng những cách rất đơn giản và dễ hiểu mà các nhà báo và người bán rong thuốc bổ sung dinh dưỡng và những nhà trị liệu dựa vào thiên nhiên có thể bóp méo bằng chứng vì mục đích riêng.
Những gì tôi cảm thấy thực sự thú vị là ngành công nghiệp dược phẩm sử dụng chính xác các loại thủ thuật và các thiết bị, nhưng phức tạp hơn một chút, để xuyên tạc bằng chứng mà họ cung cấp cho các bác sĩ và bệnh nhân, mà chúng ta dùng để đưa ra những quyết định quan trọng.
Vì vậy, trước hết là những thử nghiệm chống lại giả dược: mọi người nghĩ rằng họ biết là một thử nghiệm nên được so sánh các loại thuốc mới ra chống lại giả dược. Nhưng trên thực tế điều đó sai trong nhiều tình huống.
Bởi vì hiện nay chúng ta đã có sẵn phương pháp điều trị rất tốt,
vì vậy chúng ta không muốn biết rằng cách điều trị mới tốt hơn so với không có gì. Chúng ta muốn biết rằng đó là cách điều trị tốt nhất hiện nay mà chúng ta có.
Tuy nhiên, hết lần này đến lần khác, bạn vẫn thấy người ta làm thử nghiệm vẫn chống lại giả dược.
Và bạn có thể nhận được giấy phép để mang thuốc ra thị trường với những thông tin cho thấy thà có còn hơn không, mà vô dụng đối với một bác sĩ như tôi khi phải đưa ra quyết định. Nhưng đó không phải là cách duy nhất mà bạn có thể bóp méo dữ liệu
Bạn còn có thể bóp méo dữ liệu
bằng cách tạo ra thứ để bạn phân biệt thuốc mới với rác rưởi thực sự. Bạn có thể đưa ra loại thuốc có tính cạnh tranh với liều lượng rất nhỏ,
để mọi người không được điều trị đúng cách. Bạn có thể cung cấp cho các loại thuốc có tính cạnh tranh với một liều lượng cao,
để mọi người chịu những tác dụng phụ. Và đây đúng là những gì đã xảy ra
đối với thuốc làm giảm rối loạn thần kinh để trị chứng tâm thần phân liệt.
Cách đây 20 năm, một thế hệ thuốc chống loạn thần mới đã được đưa ra và hứa hẹn rằng chúng sẽ có ít tác dụng phụ hơn.
Vì vậy, người ta bắt đầu làm thử nghiệm các loại thuốc mới này để chống lại các loại thuốc cũ,
nhưng họ đã sử dụng thuốc cũ với liều lượng cao một cách lố bịch -- 20 mg dược phẩm tổng hợp một ngày. Và đó là một kết luận đã được dự tính trước,
nếu bạn đưa ra thuốc với liều cao nó sẽ có tác dụng phụ nhiều hơn và loại thuốc mới của bạn trông có vẻ tốt hơn.
Cách đây 10 năm, lịch sử lại lặp lại một cách thú vị, khi thuốc risperidone, loại thuốc đầu tiên của thế hệ thuốc chống loạn thần mới, bị lộ bản quyền, vậy là bất cứ ai cũng có thể sao chép lại.
Mọi người đều muốn khoe thuốc của họ tốt hơn so với risperidone, vì thế bạn thấy một loạt các thử nghiệm so sánh thuốc chống loạn thần mới chống lại thuốc risperidone với tám mg một ngày. Một lần nữa, nó không phải một đơn thuốc vô lý, bất hợp pháp
nhưng quá cao so với mức bình thường. Vì vậy, bạn khiến cho thuốc của bạn trông tốt hơn.
Và không phải ngạc nhiên khi nhìn chung, những thử nghiệm được hỗ trợ công nghệ có thể cho kết quả tích cực cao gấp 4 lần so với những thử nghiệm tự bỏ tiền ra.
Nhưng - đó là một chữ nhưng lớn (Tiếng cười) hóa ra, khi bạn nhìn các phương pháp của các thử nghiệm do công nghiệp y dược tài trợ, chúng thật sự tốt hơn nhiều so với những thử nghiệm tự tài trợ.
Tuy nhiên, họ luôn đạt kết quả mà họ muốn.
Vậy việc này là thế nào ?
Làm thế nào chúng ta có thể giải thích hiện tượng lạ này?
Hóa ra những gì đã xảy ra là những thông tin tiêu cực đều đã mất tích nó được giấu kín khỏi các bác sĩ và các bệnh nhân.
Và đây là phần quan trọng nhất của toàn câu chuyện. Nó là đỉnh cao của bằng chứng.
Chúng ta cần phải có tất cả dữ liệu từ cuộc điều trị đặc biệt
để biết nó có thật sự đạt hiệu quả hay không. Và đây là 2 cách mà bạn có thể phát hiện
một số dữ liệu đã bị mất tích hay không.
Bạn có thể sử dụng các số liệu thống kê hay những mẩu chuyện.
Riêng tôi, tôi thích số liệu thống kê hơn, vị vậy, đó là những gì tôi sẽ nói trước.
Đây là biểu đồ phân tích tổng hợp.
Và biểu đồ phân tích tổng hợp là cách phát hiện thông minh nếu những tư liệu tiêu cực biến mất, bị mất tích.
Đây là biểu đồ của tất cả các cuộc thử nghiệm đã được thực hiện dựa trên một cuộc điều trị đặt biệt.
Và khi các bạn hướng lên trên đỉnh của biểu đồ, những gì bạn thấy là mỗi chấm nhỏ là một thử nghiệm.
Khi bạn nhìn lên, những cái chấm đó là những thử nghiệm lớn hơn, vì thế nó ít mắc lỗi hơn. Cho nên chúng có ít những kết quả dương tính, âm tính sai một cách tùy tiện.
Do đó chugs bó lại với nhau.
Những thử nghiệm lớn này gần với đáp án đúng.
Sau đó đi xa hơn xuống phía dưới, những gì bạn thấy ở phía trên bên này là những kết quả âm tính sai, và phía trên bên này là những kết quả dương tính sai.
Nếu có sự thiếu khách quan nguồn dữ liệu, nếu những thử nghiệm âm tính nhỏ biến mất, bạn có thể thấy nó trên một trong số các biểu đồ này.
Vậy bạn có thể thấy ở đây, những thử nghiệm âm tính nhỏ này nên ở phía dưới bên trái đã không xuất hiện.
Đây là biểu đồ chứng minh sự thiếu khách quan nguồn dữ liệu trong các nghiên cứu về sự thiếu khách quan nguồn dữ liệu. Và tôi cho rằng đó là lời nói đùa hài hước nhất về dịch tễ học
từng được nghe
Rằng làm thế nào để chứng minh điều đó theo số liệu thống kê, nhưng còn theo các câu chuyện thì sao?
À, chúng cực kì tàn ác, thực sự là vậy.
Đây là một loại thuốc gọi là reboxetine.
Đây là thuốc mà tự tay tôi đã kê đơn cho các bệnh nhân.
Và tôi là một bác sĩ đam mê các hoạt động trí não.
Tôi hy vọng tôi cố gắng đi ra khỏi chuyên môn của mình để cố đọc và hiểu các tài liệu. Tôi đọc các thử nghiệm về điều này.Tất cả đều tích cực.
Tất cả đều được thực hiện tốt.. Tôi không tìm thấy lỗi.
Thật không may, hóa ra
rất nhiều trong số những thử nghiệm này bị che giấu.
Thực sự, có 76% trong tất cả các thử nghiệm được thực hiện với loại thuốc này bị giấu kín khỏi các bác sĩ và bệnh nhân. Giờ đây nếu bạn nghĩ về nó,
nếu tôi tung đồng xu 100 lần, và tôi có quyền giữu kín với bạn các đáp án trong một nửa số lần sau đó tôi có thể thuyết phục bạn rằng tôi có một đồng xu hai mặt.
Nếu chúng ta bỏ một nửa dữ liệu, chúng ta không bao giờ biết được hiệu quả thực sự của những viên thuốc này là gì.
Và đây không phải là một vấn đề riêng biệt. Khoảng một nửa trong tất cả các dữ liệu thử nghiệm về thuốc chống suy nhược đã bị giữ kín.
nhưng nó đi xa hơn.
Tập đoàn Cochrane ở Bắc Âu đã cố gắng giữ lại các dữ liệu đó để gộp chúng lại với nhau. Các tập đoàn Cochrane là tổ chức hợp tác quốc tế phi lợi nhuận
đã đưa ra bài phê bình hệ thống về tất cả các dữ liệu đã được trình diện. Và họ cần phải tiếp cận với tất cả các dữ liệu từ thử nghiệm.
Tuy nhiên, các công ty giữ tư liệu đó,
và Cơ quan y tế châu Âu cũng làm vậy trong ba năm liền.
Đây là vấn đề đang thiếu một giải pháp.
Và để chỉ rõ nó lớn thế nào, thì đây là một loại thuốc gọi là Tamiflu, mà các chính phủ trên thế giới đã chi hàng tỷ hàng tỷ đô la.
Họ bỏ tiền ra với cam đoan đây là một loại thuốc sẽ làm giảm tỷ lệ biến chứng bệnh cúm.
Chúng ta đã có dữ liệu cho thấy nó sẽ làm giảm thời gian bệnh cúm của bạn trong vài giờ.
Nhưng tôi thực sự không quan tâm điều đó. Chính phủ không quan tâm điều đó. Tôi rất tiếc nếu bạn bị cúm, tôi biết là nó kinh khủng,
nhưng chúng tôi sẽ không chi hàng tỷ đô la chỉ để giảm thời gian các triệu chứng cúm của bạn trong nửa ngày.
Chúng tôi kê đơn những loại thuốc này, chúng tôi dự trữ nó cho những trường hợp khẩn cấp
với suy nghĩ rằng chúng sẽ làm giảm số lượng biến chứng, đó là viêm phổi và đó là cái chết. Các tập đoàn Cochrane về bệnh truyền nhiễm có trụ sở tại Ý
đã cố gắng để thu thập đầy đủ dữ liệu hữu dụng ra khỏi các công ty dược phẩm để họ có thể đưa ra kết luận đầy đủ về việc thuốc này có hiệu quả hay không, và họ không thể nhận được thông tin đó.
Không còn nghi ngờ gì nữa, đây đơn giản là vấn đề đạo đức lớn nhất đang đối mặt với y học hiện nay.
Chúng ta không thể đưa ra quyết định khi thiếu tất cả các thông tin.
Cho nên, từ đó có chút khó khăn để đưa ra vài câu kết luận tích cực.
Nhưng tôi phải nói điều này: Tôi nghĩ rằng ánh nắng là chất diệt vi khuẩn tốt nhất.
Mọi vấn đề đang diễn ra với cái nhìn đơn điệu, và chúng được che mắt bởi một phạm vi ảnh hưởng nhàm chán.
Tôi nghĩ rằng, với tất cả những vấn đề trong khoa học, một trong những điều tốt nhất mà chúng ta có thể làm là phơi bày sự thật, chỉ tay vào quy trình và quan sát kĩ. Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Nền văn minh phát triển có thể được phản ánh qua sự phát triển của bản đồ Làm thế nào ta hiểu về thế giới xung quanh?
Một trong những tấm bản đồ nổi tiếng nhất vì nó không hẳn là một tấm bản đồ.
[Điều nhỏ nhặt. Ý nghĩa lớn lao] [Michael Bierut và bản đồ tàu điện ngầm London] Tàu điện ngầm ở London bắt đầu hoạt động vào năm 1908, khi tám đường ray độc lập hợp nhất thành một hệ thống.
Họ cần một tấm bản đồ mô tả hệ thống đó để mọi người biết phải đi tàu nào.
Tấm bản đồ họ làm ra rất phức tạp.
Bạn có thể thấy sông, hồ, rừng và công viên-- tất cả ga tàu được nhồi nhét vào giữa, thậm chí, có vài địa điểm không thể điền vào hết ở lề.
Về mặt địa lý, nó rất chính xác, nhưng lại không tiện dụng.
Nói về Harry Beck.
Harry Beck ở tuổi 29 là một nhân viên kỹ thuật làm việc theo hợp đồng cho Hệ thống tàu điện ngầm London.
Ông đã rút ra được một điều, tất cả người đi tàu không thực sự quan tâm điều đang xảy ra trên mặt đất.
Họ chỉ muốn biết từ ga này đến ga kia -- "Tôi sẽ lên ở chỗ nào? Xuống ở chỗ nào?"
Hệ thống mới quan trọng, chứ không phải là địa lý.
Ông đã nhìn ra được sự phức tạp, lộn xộn ấy, và đã đơn giản hoá nó.
Các đường ray chỉ đi theo ba hướng: Hướng ngang, hướng dọc, hoặc hướng xiên một góc 45 độ.
Ông còn đặt các ga cách đều nhau, và đường ray nào đi qua ga tàu nào sẽ có màu tương ứng, ông đã sửa toàn bộ bản đồ cũ và giờ, nó không còn là bản đồ
mà là một sơ đồ giống như bảng mạch. Không phải là loại bảng mạch với các đường dây kim loại để tải điện, mà là các đường ray của tàu điện ngầm chở người đi từ điểm này tới điểm kia.
Năm 1933, the Underground quyết định thử nghiệm bản đồ của Harry Beck.
The Underground đã đưa vào dùng thử một nghìn bản đồ bỏ túi.
Việc đi lại chỉ mất một giờ.
Họ nhận thấy nó vô cùng hiệu quả, nên đã cho in hơn 750,000 bản, và đó là tấm bản đồ bạn thấy ngày hôm nay.
Thiết kế của Beck thực sự trở thành khuôn mẫu cho việc tạo ra các bản đồ tàu điện ngầm ngày nay.
Tokyo, Paris, Berlin, São Paulo, Sydney, Washington, D.C. Sự phức tạp của bản đồ địa lý đều trở thành những hình vẽ đơn giản.
Tất cả đều sử dụng màu sắc khác nhau để phân biệt các đường tàu, tất cả đều sử dụng các ký hiệu đơn giản để phân biệt các loại ga tàu.
Tất cả điều đó trở thành ngôn ngữ chung toàn cầu.
Tôi cá Harry Beck không hề biết thứ gọi là giao diện người dùng (UI), nhưng thiết kế của ông đã làm rất tốt điều đó. Ông đã chia nhỏ khó khăn thành ba quy tắc cơ bản gần như có thể áp dụng khi gặp vấn đề trong mọi thiết kế.
Đầu tiên là tập trung.
Tập trung vào đối tượng bạn hướng tới.
Thứ hai là sự đơn giản.
Đâu là con đường ngắn nhất để đáp ứng nhu cầu đó?
Điều cuối cùng là: tư duy đa chiều, đa ngành.
Ai có thể nghĩ rằng một kỹ sư ngành điện lại là người biết cách đơn giản hoá một trong những hệ thống phức tạp nhất thế giới. Tất cả đều bắt đầu từ một người với cây bút chì và ý tưởng.
Hoodie là một thứ đáng kinh ngạc,
Nó là một trong những thứ bất hủ mà ta hầu như không nghĩ tới, vì chúng hiệu quả đến mức đã trở thành một phần trong cuộc sống.
Ta gọi chúng là "tuyệt tác khiêm tốn."
[Vật dụng nhỏ.] [Ý tưởng lớn.] [Paola Antonelli về Hoodie] Hoodie đã ra đời từ trước tên gọi đó, nó là biểu tượng xuyên suốt lịch sử vì lí do tốt lẫn xấu.
Những cái hoodie sớm nhất mà ta có thể tìm thấy đến từ Ai Cập và La Mã cổ đại.
Thời Trung Đại, bạn thấy rất nhiều thầy tu mặc áo giống áo choàng, cùng với mũ trùm đầu, và đó là "hoodie."
Những quý cô thế kỷ 17 sẽ mặc hoodie như một cách để che giấu bản thân khi gặp người yêu.
Và,dĩ nhiên, cũng có truyền thuyết, tưởng tượng.
Đó là hình ảnh hoodie gắn với thần chết,
Hình ảnh hoodie gắn với người hành hình.
Đó là mặt tối của hoodie.
Hiện thân hiện đại của hoodie, một cái áo được làm từ bông đan len, kèm mũ trùm với dây rút, đôi khi có túi ở bụng, được giới thiệu lần đầu vào những năm 1930
bởi công ty Knickerbocker Knitting mà hiện nay là Champion.
Nó là cách giữ ấm cho vận động viên.
Dù, tất nhiên, nó là loại áo nhiều chức năng và thoải mái đến nỗi rất nhiều công nhân mặc nó ở khắp nơi.
Sau đó, những năm 1980, nó cũng được dân hip-hop, B-boys và dân chơi ván trượt mặc và hòa vào văn hóa đường phố của giới trẻ.
Vừa cực kỳ thoải mái, hoàn hảo cho đường phố vừa tăng thêm tính ẩn danh khi cần.
Và rồi, ta có Mark Zuckerberg, người thách thức quy chuẩn quần áo chỉnh tề của doanh nhân.
Thú vị là, nó cũng là cách cho thấy quyền lực đã thay đổi.
Nếu mặc côm lê hai mảnh, bạn có lẽ là vệ sĩ.
Người có quyền lực thực sự sẽ mặc hoodie với áo sơ mi và quần jean.
Thật dễ để nghĩ đến những khía cạnh bên ngoài của hoodie.
Bạn có thể ngay lập tức đội mũ lên, và cảm nhận sự ấm áp sự bảo vệ, nhưng đồng thời, bạn có thể cảm nhận những khía cạnh tâm lý của nó.
Ý tôi là, trùm mũ hoodie, ngay lập tức, bạn cảm thấy được bảo vệ, bạn cảm giác được ở trong vỏ bọc của chính mình.
Ta biết rất rõ rằng những gì hoodie đã thể hiện nhiều năm trước ở Mỹ.
Khi Travon Martin, một cậu bé Phi-Mỹ 17 tuổi, bị dân phòng khu vực bắn. Và Biểu tình Triệu Hoodie đã xảy ra trên khắp nước Mỹ, nơi mà mọi người mặc hoodies với mũ trùm đầu, và biểu tình trên khắp các đường phố chống lại định kiến này.
Không mấy khi, có một loại quần áo mang tính biểu tượng và lịch sử và có nhiều công năng đến vậy như hoodie.
Nên, như tất cả các loại quần áo, đặc biệt là những quần áo thiết thực, hoodie tối giản trong thiết kế
nhưng lại chứa đựng đồng thời, cả một vũ trụ tiềm năng.
Tôi nghĩ âm thanh là điều quan trọng của trải nghiệm dùng bút chì, nó có tiếng lạo xạo có thể nghe thấy được.
[Lạo xạo] [Vấn đề nhỏ. Ý tưởng lớn.] [Caroline Weaver về Bút chì] Bút chì là một vật dụng rất đơn giản.
Nó làm bằng gỗ với nhiều lớp sơn một đầu tẩy và lõi bút được làm từ than chì, đất sét và nước.
Phải mất hàng trăm người, hàng thế kỷ để thiết kế được bút chì như ngày nay.
Và đó là một quá trình hợp tác lâu dài mà với tôi, đã khiến bút chì trở nên hoàn hảo.
Câu chuyện về cây bút chì bắt đầu từ than chì.
Con người bắt đầu tìm kiếm những ứng dụng cho loại nguyên liệu mới này.
Họ cắt chúng ra thành từng que nhỏ và cuộn chúng trong dây thừng, da cừu hoặc giấy rồi bán chúng trên đường phố London để viết hoặc vẽ hoặc, với nông dân và người chăn cừu là đánh dấu lên con vật của mình.
Ở Pháp, Nicolas-Jacques Conté tìm ra phương pháp nghiền nhỏ than chì, trộn với bột đất sét và nước thành bột nhão.
Bột nhão sẽ được đổ vào khuôn và nung trong lò, cho ra một lõi than chì chắc chắn khó gãy, rất mịn, dễ sử dụng -- đó là thứ tốt nhất lúc bấy giờ, cho đến nay, bút chì vẫn được sản xuất bằng cách đó.
Cùng lúc đó ở Mỹ, bang Concord hay Massachusetts, Henry David Thoreau nghĩ ra tỷ lệ đo lường độ cứng của bút chì.
Nó gồm bốn mức, Mức hai là độ cứng lý tưởng để sử dụng thông thường.
Bút chì càng mềm càng chứa nhiều than chì, đường vẽ càng đậm và mượt hơn.
Bút chì càng bền càng chứa nhiều đất sét nét vẽ nhạt và mảnh hơn.
Ban đầu, khi được làm bằng tay, bút chì có hình tròn.
Vì chúng rất khó sản xuất, người Mỹ đã cơ giới hóa nghề thủ công này.
Nhiều người cho rằng Joseph Dixon là một trong những người đầu tiên phát triển máy móc thực hiện việc cắt thanh gỗ, tạo rãnh, đổ hồ dán...
Họ nhận ra rằng sẽ dễ dàng và ít tốn kém hơn khi làm bút chì hình lục giác, và dần trở thành chuẩn mực hiện nay.
Từ những ngày đầu, mọi người thích khả năng dễ tẩy xoá của chúng.
Ban đầu, người ta dùng vụn bánh mì để xoá đi những vết bút chì sau này, dùng cao su và đá bọt.
Năm 1858, tẩy được đính vào, khi người bán văn phòng phẩm Hymen Lipman sáng chế cây bút chì đầu tiên có đính kèm tẩy, làm thay đổi lịch sử của bút chì.
Cây bút chì màu vàng đầu tiên là KOH-I-NOOR 1500.
KOH-I-NOOR làm một việc điên rồ là sơn 14 lớp màu vàng lên thân bút và mạ bằng vàng 14k.
Ai cũng có một cây bút chì, và mỗi cây bút chì đều có một câu chuyện.
Cây "Cánh đen 602" rất nổi tiếng vì nhiều nhà văn đã sử dụng nó, đặc biệt là John Steinbeck và Vladimir Nabokov.
Sau đó, công ty bút chì Dixon ra đời.
Họ chịu trách nhiệm cho Dixon Ticonderoga.
Nó là một biểu tượng mà mọi người sẽ nghĩ đến khi nói về bút chì, cũng như về trường lớp.
Tôi nghĩ rằng, bút chì là một thứ, mà người dùng sẽ ít khi tự hỏi chúng được tạo ra thế nào và vì sao, bởi chúng vẫn luôn như thế.
Theo tôi, không có cách nào có thể làm bút chì trở nên tốt hơn.
Nó hoàn hảo.
Bao nhiêu người chán nản tại bàn trong bao nhiêu giờ mỗi ngày và bao nhiêu ngày mỗi tuần, và bao tuần mỗi năm trong bao nhiêu năm trong đời?
[Vật nhỏ. Ý tưởng lớn.] [Daniel Engber nói về thanh tiến độ] Thanh tiến độ là một công cụ chỉ báo trên máy tính về thứ gì đó đang diễn ra bên trong.
Loại cổ điển được dùng suốt nhiều năm là thanh ngang.
Ý tôi là, thanh này có từ những phiên bản tiền máy tính trên sổ cái, mọi người sẽ điền vào một thanh ngang từ trái sang phải để biểu thị bao nhiêu phần công việc đã hoàn thành tại nhà máy.
Đây là một thứ tương tự trên màn hình.
Điều đã diễn ra những năm 70 thường được nhắc tới như "cuộc khủng hoảng phần mềm" khi mà đột nhiên, các máy tính trở nên phức tạp hơn nhanh hơn những gì mà người thiết kế ra nó dự đoán.
Mọi người đã sử dụng chỉ báo phần trăm hoàn thành theo những cách khác nhau.
Có thể là hình ảnh đồng hồ đếm ngược hay một dãy hoa thị chạy từ trái sang phải trên màn hình.
Nhưng chưa ai tiến hành khảo sát có hệ thống về những thứ này và cố gắng để hiểu: Cách chúng thực sự ảnh hưởng tới trải nghiệm của người dùng khi ngồi trước máy tính?
Một sinh viên tốt nghiệp tên là Brad Myer, đã quyết định nghiên cứu điều này vào năm 1985.
Anh phát hiện ra rằng việc chỉ báo phần trăm hoàn thành có chỉ ra con số chính xác hay không.
không quan trọng. Điều quan trọng là nó ở đó.
Nhìn thấy nó ở đó khiến mọi người thấy thoải mái hơn, và đó là điều đáng ngạc nhiên nhất.
Anh ta nghĩ về những việc thứ này có thể làm.
Nó có thể làm người ta thư giãn hiệu quả.
Cũng có thể cho phép người ta rời mắt khỏi máy tính và làm điều gì khác trong quãng thời gian đó.
Họ sẽ nhìn và nói: "Ồ, tiến độ đến được một nửa rồi.
Cần năm phút nữa.
Và giờ tôi có năm phút để gửi cái fax này đi", hoặc bất kỳ thứ gì người ta làm vào năm 1985.
Cả hai điều trên đều sai.
Kiểu như, khi bạn nhìn vào thanh tiến độ, nó thu hút sự chú ý của bạn và biến trải nghiệm chờ đợi thành một câu chuyện thú vị mở ra ngay trước mắt: bằng cách nào đó, thời gian bạn dành để chờ đợi trong ức chế để máy tính làm một việc gì đó, đã được biến hóa thành: "Tiến độ! Ồ! Những thứ tuyệt vời đang diễn ra!"
[Tiến độ...] Nhưng một khi bắt đầu nghĩ về thanh tiến độ như một thứ gì đó hơn là xoa dịu nỗi đau chờ đợi, thì bạn có thể bắt đầu lấn sân sang tâm lý học.
Nếu có một thanh tiến độ chạy với tốc độ không đổi -- dù đó là điều thực sự đang diễn ra bên trong máy tính, nó khiến người ta cảm thấy nó đang chạy chậm dần.
Chúng ta thấy chán.
Vâng, giờ bạn có thể cải thiện bằng cách làm cho nó dường như chạy nhanh hơn thực tế, làm nó chạy nhanh hơn ban đầu, như một cú tăng tốc.
Thật thú vị, người ta nghĩ: "Ồ! Nó đang thực sự hoạt động!"
Rồi bạn có thể quay trở lại tốc độ tự nhiên hơn của thanh tiến độ
Bạn cho rằng người ta tập trung vào sự qua đi của thời gian -- cố chờ xem cỏ mọc, cố chờ xem một bình nước, đến lúc nó sôi và bạn cố gắng làm điều đó trở nên bớt chán, bớt vất vả và ức chế hơn trước đây.
Thanh tiến độ ít nhất cũng cho bạn một cái nhìn về sự bắt đầu và kết thúc và việc bạn đang tiến đến một mục tiêu.
Tôi nghĩ bằng nhiều cách, nó xoa dịu nỗi sợ hãi cái chết.
Có quá không?
(Nhạc) ♫tôi không hiểu nổi chính bản thân mình,♫ ♫tại sao họ cứ mãi nói về tình yêu,♫ ♫nếu họ đến gần tôi,♫ ♫nếu họ nhìn vào mắt và hôn lên tay tôi.♫ ♫Tôi không hiểu nổi chính mình,♫ ♫tại sao họ nói về phép màu,♫ ♫mà không ai chịu đựng được,♫ ♫nếu anh ấy nhìn thấy tôi, nếu anh ấy lướt qua.♫ ♫Nhưng nếu đèn đỏ được bật sáng♫ ♫ ngay giữa đêm tối♫ ♫và mọi người lắng nghe bài hát của tôi,♫ ♫vậy thì mọi thứ sẽ quá rõ ràng.♫ ♫Đôi môi của tôi, chúng trao những nụ hôn nồng cháy,♫ ♫đôi chân tôi, chúng trắng ngần và mềm mại.♫ ♫Số mệnh tôi viết trên những vì sao,♫ ♫anh hãy yêu, anh hãy hôn.♫ ♫Đôi chân tôi, chúng lướt đi và trôi nổi,♫ ♫đôi mắt tôi, chúng quyến rũ và rực sáng.♫ ♫Và tôi nhảy múa như thể bị thôi miên, vì tôi biết,♫ ♫đôi môi tôi trao những nụ hôn quá đỗi nồng nàn.♫ ♫Trong những mạch máu của tôi,♫ ♫chảy dòng máu của người nghệ sĩ múa,♫ ♫bởi vì người mẹ xinh đẹp của tôi♫ ♫là Nữ hoàng của những điệu múa♫ ♫trong cung điện mạ vàng Alcazar.♫ ♫Bà ấy thật là đẹp,♫ ♫tôi thường nhìn thấy bà ấy trong những giấc mơ.♫ ♫Nếu bà ấy đánh vào chiếc lục lạc♫ ♫theo nhịp điệu nhảy quyến rũ của mình, mọi con mắt sẽ ánh lên sự ngưỡng mộ.♫ ♫Bà ấy đã thức tỉnh trong tôi♫ ♫và tôi cũng rất giống như vậy.♫ ♫Tôi nhảy múa như bà ấy vào nửa đêm♫ ♫và thẩm sâu bên trong mình tôi cảm thấy:♫ ♫Đôi môi của tôi, chúng trao những nụ hôn nồng cháy,♫ ♫đôi chân tôi, chúng trắng ngần và mềm mại.♫ ♫Nó được viết cho tôi trong những vần sao♫ ♫anh hãy hôn, anh hãy yêu.♫ ♫ Và tôi nhảy múa như thể bị thôi miên, vì tôi biết♫ ♫Đôi môi tôi trao những nụ hôn quá đỗi nồng nàn♫ (Vỗ tay)
Nếu bạn nói đúng, bạn sẽ nghe như thế này: tíc - tắc, tíc - tắc, tíc - tắc, ...
Nếu bạn kêu sai, nó sẽ như sau: tịt - tác, tịt - tác, ...
[Những điều nhỏ.] [Ý tưởng lớn.] Sợi dây nhảy vốn là một vật đơn giản.
Chúng được tạo bởi dây thừng, dây phơi quần áo hay bông sợi xe.
Có lẽ là với một vài vòng xoắn nữa. (cười) Tôi không chắc là nên diễn tả thế nào.
Điều quan trọng là nó có một trọng lượng nhất định, và có cả âm thanh tựa như "whip" nữa.
Chúng ta không biết chắc rằng nguồn gốc của dây nhảy đến từ đâu.
Có vài bằng chứng cho rằng chúng bắt nguồn từ Ai Cập, Phoenicia, và sau đó được đưa đến Bắc Mỹ bởi những người định cư Hà Lan.
Sợi dây dần trở nên lớn lao khi trang phục của phụ nữ trở nên phù hợp hơn và cũng là lúc quần chẽn ra đời.
Những bé gái khi xưa đã có thể chơi nhảy dây bởi vì váy của họ không thể chạm vào sợi dây nữa.
Những nữ gia sư khi xưa cũng tập cho những đứa trẻ nhảy dây.
Ngay cả những đứa trẻ nộ lệ Châu Phi trước thời kì nội chiến ở Nam Mỹ trước kia cũng nhảy dây.
Trong những năm 1950, ở Harlem, Bronx, Brooklyn, Queens, bạn có thể thấy những cô gái chơi nhảy dây ở trên vỉa hè.
Đôi khi, họ có thể xoắn hai sợi dây làm một để cùng nhảy với nhau. nhưng bạn cũng có thể tách nó ra và xoay vòng như một cái máy đánh trứng.
Sợi dây nhảy giống như một khoảng thời gian liên tục đều đặn. tíc, tíc, tíc, tíc ... cho đến khi bạn thêm vần điệu, nhịp điệu và câu hát vào.
Những sợi dây tạo nên khoảng trống ở giữa nơi chúng ta có thể góp sức cho một điều gì đó tuyệt vời hơn nhiều so với khu hàng xóm.
Kiểu nhảy dây đôi luôn là biểu tượng đặc trưng của nền văn hóa và danh tính của người phụ nữ da đen.
Trở lại những năm 1950 đến năm 1970, con gái không được cho phép chơi thể thao.
Con trai được hơi bóng chày, bóng rổ và bóng đá, còn con gái thì không.
Nhiều thứ đã thay đổi, nhưng trong khoảng thời gian ấy các bạn gái đã kiểm soát cả sân chơi.
và họ không muốn con trai vào chơi cùng.
Bởi vì đó là nơi của họ - không gian quyền lực của con gái.
và đó cũng là nơi họ tỏa sáng.
Nhưng tôi nghĩ nơi đó cũng dành cho nam bởi vì các bạn ấy đã được nghe lén những âm thanh mà các nghệ sĩ Hip hop lấy làm giai điệu từ trò chơi của các bạn nữ da đen.
(Bài hát) cold, thick shake, act like you know how to flip, Filet-O-Fish, Quarter Pounder, french fries, ice cold, thick shake, act like you know how to jump.
Vì sao "Country Grammar" của Nelly thắng giải thưởng Grammy cho đĩa ghi âm Bởi vì mọi người đều biết: (Bài hát) "We're going down down baby your street in a Range Rover" Đó là lời bài hát bắt đầu của "Down down, baby, down down the roller coaster, sweet, sweet baby, I'll never let you go."
Bất kì ai trưởng thành ở đô thị của người dân da đen đều biết khúc ca đó.
Và vì vậy, bài hát trở thành một bản hit có sẵn
Những lần nhảy dây đôi đã giúp duy trì những bài hát, lời ca và cả điệu nhảy đi kèm, đều là những điều rất tự nhiên và tôi gọi nó là "vận động truyền đạt" - ngôn ngữ của lời nói và của cơ thể
Đó là thứ được truyền bá qua nhiều thế hệ
Trong những cách thức thì sợi dây nhảy cũng là một cách để truyền đạt.
Bạn cần một vài vật gì đó để lưu trữ kí ức qua thời gian.
Vậy, bạn có thể dùng sợi dây nhảy để làm nhiều việc khác nhau.
Nó vượt qua mọi nền văn hóa.
Và tôi nghĩ nó vẫn sẽ còn tiếp tục bởi vì con người cần di chuyển.
Và tôi cũng cho rằng, những vật đơn giản nhất lại là vật được sử dụng theo cách sáng tạo nhất.
Không có nút xấu, Chỉ người tệ mà thôi.
Bạn nghĩ sao?
[Đồ vật nhỏ.] [Ý tưởng lớn.] [Isaac Mizrahi nói về những cái nút] Không ai biết ai là người phát minh ra nút áo.
Có lẽ là từ đầu những năm 2000 năm trước công nguyên.
Thời gian đầu, nó là vật trang trí, Chỉ là thứ xinh xắn được may vào quần áo.
3000 năm sau, khuyết áo ra đời và đột nhiên nút áo trở nên có ích.
Nút và khuyết áo thật là một phát minh tuyệt vời.
Dễ dàng chui qua khuyết áo, nó giữ mọi thứ đúng vị trí, khiến ta cảm thấy an tâm, rằng không gì có thể bị tuột.
Từ thời trung đại, những thiết kế về nút không thay đổi nhiều.
Nó là một trong những thiết kế bền bỉ nhất trong lịch sử.
Đối với tôi, cái nút tốt nhất thường sẽ là hình tròn.
Hoặc là một nút vòm với một cái đuôi nhỏ, có loại hình tròn có viền hoặc không viền. Có thể 2 lỗ hoặc 4 lỗ.
Quan trọng hơn nút là khuyết áo.
Một cách để tính là: lấy đường kính cộng chiều rộng nút, thêm một khoảng trừ hao. Trước khi có nút, quần áo thường thùng thình -
Quần áo không có kích thước cụ thể, Và người ta thì bơi trong quần áo hoặc như thể lấy chúng làm mền.
Sau đó, thời trang phù hợp với cơ thể hơn khi ta tìm ra công dụng của nút áo.
Có thời điểm, đó là cách duy nhất khiến áo quần vừa khít cơ thể.
Tôi nghĩ lí do để nút áo tồn tại lâu đến như vậy là vì chúng thật sự khiến quần áo gọn gàng.
Dây kéo có thể hư, khóa dán gây tiếng ồn và bị hỏng theo thời gian.
Nếu nút bị tuột ra thì bạn chỉ cần may nó lại.
Nút áo là một thứ trường tồn.
Nó không chỉ là yếu tố cơ bản nhất trong thiết kế mà còn có thể là điểm nhấn điên rồ.
Khi còn nhỏ, mẹ tôi đã đan cho tôi cái áo len rất đẹp.
Tôi không thích nó tí nào cho đến khi tìm thấy cái nút này,
lúc những chiếc nút được đính lên áo, tôi lại thích nó mê mệt.
Nếu bạn không có gu ăn mặc tốt và không thể chọn một cái nút, Hãy để ai đó chọn thay bạn. Nghiêm túc đấy!
Tôi nghĩ cầu thang có lẽ là một trong những thứ truyền tải nhiều cảm xúc nhất mà kiến trúc sư có thể tác động tới.
[Điều nhỏ. Ý tưởng lớn] [David Rockwell nói về Cầu thang] Hiểu đơn giản, cầu thang là thứ giúp ta đi từ A đến B ở độ cao khác nhau.
Cầu thang có một ngôn ngữ chung.
"Bậc thang", chính là thứ bạn bước lên.
Vách đứng là thanh bản dọc ngăn cách hai bậc
Rất nhiều cầu thang có nẹp tạo góc cạnh
và nối lại với nhau bằng dầm cầu thang
Mọi cầu thang đều được tạo nên từ những bộ phận này.
Tôi cho rằng cầu thang ra đời từ khi có người bảo: "Tôi muốn đến vách đá cao hơn từ vách đá thấp này"
Người ta đã dùng mọi cách để leo cao những khúc gỗ dốc, thang và những con đường tự nhiên được đi mòn theo năm tháng.
Vài chiếc "cầu thang" cổ xưa nhất như kim tự tháp ở Chichén Itzá hay đường đến đỉnh Tai ở Trung Quốc đều nhằm đưa ta đến những nơi cao hơn, để thành tâm nguyện cầu hay được bảo vệ.
Kĩ thuật và thiết kế ngày càng phát triển.
Cầu thang giờ được làm từ đủ mọi vật liệu.
Có cái thẳng đứng, có cái uốn khúc.
Có cái ở trong nhà hay cả ngoài trời.
Và chúng rất có ích trong trường hợp khẩn cấp.
Ngoài ra, cầu thang còn là hình thức nghệ thuật
Khi ta đi trên cầu thang, kiểu dáng của nó cũng ảnh hưởng đến cách ta đi, cảm xúc, cảm giác an toàn và sự kết nối với không gian xung quanh.
Hãy thử hình dung ta bước xuống bậc thềm rắn chắc, rộng lớn như ở quảng trường.
Từ những bậc thang này, ta quan sát được cả con đường và phố người tấp nập. Bước đi của ta vững vàng chậm rãi vì bậc thang quá rộng.
Một cảm giác hoàn toàn khác so với cầu thang chật hẹp như ở quán ăn có thể làm ta trượt chân.
Ta cũng có thể gặp những bậc thang cao buộc ta phải đi nhanh hơn.
Cầu thang cũng giúp thêm kịch tính.
Đánh dấu sự xuất hiện của người quan trọng, ngôi sao của bữa tiệc.
Cầu thang là dấu tích anh hùng.
Chiếc cầu thang vẫn trụ vững sau vụ tấn công ngày 11/9 vào Tháp Bắc Trung tâm Thương mại Thế giới được gọi là "Cầu thang của người sống sót" vì nó đã giúp hàng trăm người thoát đến nơi an toàn.
Chiếc cầu thang nhỏ cũng tạo nên bao điều lớn lao.
Bậc thềm là nơi láng giềng tụ họp nghe nhạc, ngắm nhìn thành phố.
Thật kì diệu khi thấy người ta hẹn nhau nơi cầu thang.
Tôi nghĩ chúng phần nào lấp đầy nhu cầu của ta được cư ngụ nơi đâu đó khác mặt đất bằng.
Nên, khi ngồi ở lưng chừng cầu thang, với ta, giống như ở chốn thần tiên vậy.
Tôi nhớ từng tự nhủ: "Điều này sẽ thay đổi toàn bộ cách chúng ta giao tiếp."
[Điều nhỏ] [Ý tưởng lớn] [Margaret Gould Stewart nói về Hyperlink] Hyperlink (đường dẫn) là một yếu tố của giao diện, và ý tôi là, khi bạn dùng phần mềm trên điện thoại hoặc máy tính, có rất nhiều mã đằng sau giao diện cung cấp tất cả những hướng dẫn để máy tính hoạt động, nhưng giao diện là cái mà con người tương tác: Khi ta nhấn vào đây, điều gì đó sẽ xảy ra.
Khi lần đầu tiên xuất hiện, chúng khá là đơn giản, và không có vẻ gì hào nhoáng.
Các nhà thiết kế ngày nay có rất nhiều lựa chọn.
Hyperlink được dùng như một ngôn ngữ đánh dấu : HTML.
Nó là một chuỗi nhỏ gồm các mã.
Và bạn ghi vào địa chỉ nơi bạn muốn gửi người đó đi.
Vô cùng đơn giản để học.
Và như vậy, toàn bộ các tài liệu tham khảo thông tin ở những nơi khác trên Internet là tên miền của hyperlink.
Khi tôi còn đi học -- đây là thời điểm trước khi Internet phát triển. Nếu làm một bài nghiên cứu, tôi phải lết xác tới thư viện, và nếu nơi đó có cuốn sách tôi cần thì tuyệt cú mèo.
Đôi khi phải đợi sách được gửi trả, nên quá trình kéo dài cả tuần.
Giờ nghĩ lại, khá là điên rồ, nhờ tất cả những đổi mới tuyệt vời, không lâu sau, ta có thể tiếp cận những thứ mà hiện nay, ta xem là hiển nhiên.
Năm 1945, có một người đàn ông, tên Vannevar Bush.
Ông làm việc cho chính phủ Mỹ, và một trong những ý tưởng mà ông nỗ lực phát triển là: "Wow, con người đã tạo ra rất nhiều thông tin, và ta không còn có thể theo dõi những cuốn sách đã đọc hay sự liên kết giữa những ý tưởng quan trọng."
Và ông nảy ra ý tưởng tên là "memex", nơi mà bạn có thể tạo một thư viện cá nhân, cho tất cả các cuốn sách và tài liệu mà bạn có quyền truy cập.
Và ý tưởng kết nối các nguồn thông tin đã bắt đầu thành hình.
Sau đó, vào những năm 1960, Ted Nelson đã khởi động Dự án Xanadu, ông nói: "Sẽ thế nào nếu nó không chỉ giới hạn ở những gì tôi có?
Sẽ thế nào nếu tôi có thể kết nối ý tưởng giữa một khối lượng thông tin lớn hơn?"
Năm 1982, các nhà nghiên cứu tại đại học Maryland phát triển một hệ thống gọi là HyperTIES.
Họ là những người đầu tiên dùng văn bản chính như điểm đánh dấu liên kết.
Họ tìm ra rằng liên kết màu xanh trên nền xám hoạt động hiệu quả hơn so với các màu khác, và nhiều người có thể nhìn thấy nó.
Apple phát minh ra HyperCard vào năm 1987.
Bạn có những tấm thẻ này và có thể tạo ra những liên kết giữa chúng.
HyperCard cho phép ta nhảy cóc đến nhiều phần khác nhau trong câu chuyện.
Những khái niệm kể chuyện phi tuyến tính này được thúc đẩy mạnh mẽ khi hyperlink ra đời, bởi nó cho họ nhiều cơ hội tạo ra ảnh hưởng đến mạch chuyện.
Những ý tưởng và phát minh này đã truyền cảm hứng cho Tim Berners-Lee nhà phát minh World Wide Web.
Hyperlink giống như một khối LEGO, khối xây dựng cơ bản tạo nên trang web phức tạp gồm nhiều kết nối có mặt khắp thế giới.
Hyperlink được tạo ra không chỉ cho nhiều người sử dụng mà còn cho phép nhiều người tạo ra chúng.
Với tôi, đây là một trong những thiết kế dân chủ nhất từ trước tới nay.
Đêm trước khi tôi đến X-cốt-len Tôi được mới tới dẫn vòng chung kết của chương trình "Tài năng Trung Quốc" ở Thượng Hải với 80,000 khán giả trong sân vận động.
Các bạn đoán xem ai là vị khách mời biểu diễn?
Susan Boyle
Và tôi nói với bà ấy, "Tôi sẽ tới X-cốt-len ngày mai."
Bà ấy đã hát rất hay. và còn nói được một vài từ tiếng Trung Quốc. [Tiếng Trung Quốc] Nên nó không giống như "Xin chào" hay "cảm ơn," một câu nói thông thường.
Mà nó có nghĩa "hành lá miễn phí."
Tại sao bà ấy lại nói thế?
Bởi vì đó là một đoạn của một Susan Boyle khác của nước Trung Quốc chúng tôi, - một phụ nữ khoảng 50 tuổi, làm nghề bán rau ở Thượng Hải bà này yêu thích opera phương Tây, nhưng không hiểu tiếng Anh hay tiếng Pháp hay tiếng Ý, nên bà đã thêm vào lời nhạc bằng những tên loại rau bằng tiếng Trung Quốc.
(Cười) Và câu cuối cùng của bản Nessun Dorma bà ấy đang hát ở sân vận động là "hành lá miễn phí."
Nên khi Susan Boyle nói câu đó, 80,000 khán giả đồng thanh hát.
Rất vui nhộn.
Nên tôi nghĩ cả Susan Bolye và người bán rau này ở Thượng Hải là những người đặc biệt.
Không ai nghĩ rằng họ có thể thành công trong ngành có tên là giải trí, nhưng sự dũng cảm và tài năng của họ đã giúp họ vượt qua.
Và một chương trình và một cái bục đã cho họ sân khấu để thực hiện giấc mơ của họ.
Vâng, tạo ra sự khác biệt không quá khó.
Chúng ta đều khác nhau với những quan điểm khác nhau.
Nhưng tôi nghĩ rằng sự khác biệt là điều tốt, vì quý vị đưa ra một quan điểm khác.
Quý vị có thể có cơ hội tạo ra ảnh hưởng đặc biệt.
Thế hệ của tôi đã rất may mắn khi chứng kiến và tham gia vào sự biến đổi mang tính lịch sử của Trung Quốc đã tạo ra nhiều thay đổi trong 20, 30 năm qua.
Tôi nhớ rằng vào năm 1990, khi tôi tốt nghiệp đại học, tôi xin việc ở phòng kinh doanh của một khách sạn 5 sao ở Bắc Kinh, Great Wall Sheraton -- khách sạn đó vẫn còn.
Sau khi được phỏng vấn bởi vị giám đốc người Nhật trong nửa giờ, ông này cuối cùng nói, "Vâng, cô Yang, cô có câu hỏi nào dành cho tôi không?"
Tôi lấy hết can đảm và bình tĩnh và nói, "Vâng, nhưng ông có thể cho tôi biết, ông thực sự bán cái gì?"
Tôi không biết phòng kinh doanh là thế nào trong một khách sạn 5 sao.
Đó là ngày đầu tiên tôi đặt chân vào một khách sạn 5 sao.
Trong thời gian đó tôi đi thử giọng -- đợt thử giọng lần đầu công khai của đài truyền hình quốc gia Trung Quốc -- với một nghìn những người tốt nghiệp đại học khác.
Người sản xuất nói với chúng tôi họ đang tìm kiếm một khuôn mặt dễ thương, ngây thơ và trẻ đẹp.
Nên khi tới lượt tôi, tôi đứng dậy và nói, "Tại sao những phụ nữ nổi tiếng trên truyền hình lúc nào cũng phải đẹp, dễ thương, ngây thơ và, như anh biết, còn phải được việc?
Tại sao họ không thể có ý kiến riêng và tiếng nói riêng?"
Tôi nghĩ là tôi đã xúc phạm họ.
Nhưng thực ra, họ ấn tượng với lời nói của tôi.
Và do đó tôi vào vòng thi thứ hai, và sau đó là vòng 3 và vòng 4.
Sau 7 vòng thi, chỉ còn lại tôi.
Vậy là tôi phụ trách một chương trình truyền hình quốc gia vào giờ vàng.
Và quý vị tin hay không, nhưng đó là chương trình đầu tiên trên truyền hình Trung Quốc cho phép người dẫn nói lên suy nghĩ của riêng họ mà không đọc lời thoại được phê duyệt trước.
(Vỗ tay) Và khán giả hàng tuần của tôi ở thời điểm đó là từ 200 đến 300 triệu người.
Chỉ sau vài năm, tôi quyết định tới Mỹ và trường Đại học Columbia để học bằng sau đại học, và sau đó thành lập một công ty truyền thông riêng, mà tôi đã không nghĩ tới trong những năm tôi bắt đầu sự nghiệp.
Chúng tôi đã làm nhiều việc.
Tôi đã từng phỏng vấn hơn một nghìn người.
Và đôi khi một số bạn trẻ đến với tôi và nói, "Cô Lan, cô đã thay đổi đời cháu," và tôi thấy tự hào về việc đó.
Nhưng sau đó chúng tôi cũng rất may khi chứng kiến sự cải cách của cả nước.
Tôi đã ở trong nhóm đấu thầu của Bắc Kinh để tổ chức Thế Vận Hội.
Tôi đại diện cho Triển lãm Thượng Hải.
tôi đã thấy Trung Quốc đang hội nhập với thế giới và ngược lại.
Nhưng đôi khi tôi nghĩ, thế hệ trẻ ngày nay sẽ làm gì?
Họ khác nhau thế nào, và họ sẽ tạo ra những ảnh hưởng đặc biệt gì để hình thành tương lai của Trung Quốc, hay nói rộng hơn, là thế giới?
Nên ngày hôm nay tôi muốn nói với các bạn trẻ thông qua kênh truyền thông xã hội.
Trước hết, họ là ai? Họ trông như thế nào?
Vâng, đây là cô gái có tên là Guo Meimei -- 20 tuổi, xinh đẹp.
Cô khoe những chiếc túi, quần áo và xe hơi đắt tiền của mình trên một tiểu blog của cô ấy, là phiên bản tiếng Trung Quốc của Twitter.
Và cô tự nhận là tổng giám đốc của Hội Chữ Thập Đỏ ở Phòng Thương Mại.
Cô ấy đã không biết rằng rằng cô đã động chạm tới một vấn đề rất nhạy cảm và khiến cả nước nghi ngờ giống như là một vụ lùm xùm chống lại sự trung thực của Hội Chữ Thập Đỏ
Vụ tranh cãi này quá nóng tới mức Hội Chữ Thập Đỏ phải mở một cuộc họp báo để làm rõ và cuộc điều tra đang diễn ra.
Cho tới ngày hôm nay chúng tôi biết rằng chính cô gái đó đã bịa ra tiêu đề đó-- có thể là do cô ấy cảm thấy tự hào khi liên quan tới hoạt động nhân đạo.
Tất cả những đồ đắt tiền đó được bạn trai cô ta tặng làm quà anh này đã từng là ủy viên trong một tiểu ban của Hội Chữ Thập Đỏ ở Phòng Thương Mại.
Rất khó giải thích.
Nhưng dù sao, công chúng vẫn không chấp nhận.
Nó vẫn là đề tài nóng hổi
Nó cho thấy nhiều người không tin vào chính phủ hoặc những cơ quan được chính phủ hậu thuẫn, những tổ chức trước đấy thiếu tính minh bạch.
Và nó cũng cho chúng ta thấy sức mạnh và tác động của truyền thông xã hội ví dụ như tiểu blog.
Tiểu blog bùng nổ trong năm 2010, với số người viếng thăm tăng gấp đôi và thời gian tiêu tốn vào nó tăng gấp 3
Sina.com, một cổng tin tức lớn, chỉ riêng nó đã có hơn 140 triệu người dùng tiểu blog.
Trên Tencent, đó là 200 triệu.
Người viết blog được yêu thích nhất -- không phải tôi -- mà là một ngôi sao điện ảnh, cô ấy có hơn 9.5 triệu người theo dõi, hay người hâm mộ.
Khoảng 80% những người dùng tiểu blog là thanh niên, dưới 30 tuổi.
Và bởi vì, như quý vị biết, truyền thông truyền thống vẫn bị chính phủ kiểm soát gắt gao, truyền thông xã hội tạo một cơ chể mở để cho phép thả lỏng một chút.
Nhưng vì quý vị không có nhiều cơ chế mở khác, sức nóng từ nút mở này đôi khỉ rất mạnh mẽ và thậm chí mãnh liệt.
Như vậy thông qua sử dụng tiểu blog, chúng ta thậm chí có thể hiểu rõ hơn thanh niên Trung Quốc.
Vậy họ khác nhau như thế nào?
Trước hết, phần lớn họ được sinh ra trong những năm 80 và 90 theo chính sách một con.
Và vì việc phá thai có chọn lọc bởi những gia đình trọng nam khinh nữ, giờ đây kết quả là chúng ta có số nam nhiều hơn nữ là 30 triệu.
Điều đó có thể gây hiểm họa cho xã hội, nhưng ai mà biết được; chúng ta đang ở trong một thế giới toàn cầu hóa, nên họ có thể tìm kiếm bạn gái ở những nước khác.
Phần lớn họ được giáo dục khá tốt.
Tỉ lệ mù chữ ở Trung Quốc trong thế hệ này là dưới 1%.
Ở thành phố, 80% trẻ em đi học đại học.
Nhưng họ đang đối mặt với một Trung Quốc già hóa với dân số trên 65 tuổi lên tới khoảng 7% trong năm nay và khoảng 15% đến năm 2030.
Và quý vị biết chúng tôi có truyền thống là người trẻ hỗ trợ người già về mặt tài chính, và chăm sóc họ khi họ ốm.
Nên điều này có nghĩa là đôi vợ chồng trẻ sẽ phải nuôi 4 bố mẹ có tuổi thọ trung bình là 73.
Do vậy, việc kiếm sống không dễ dàng đối với thanh niên.
Người có trình độ đại học không thiếu.
Ở vùng thành thị, người có trình độ đại học có lương khởi điểm khoảng 400 đô la Mỹ một tháng, còn tiền thuê nhà trung bình trên $500.
Vậy họ làm gì? Họ phải ở chung -- chen chúc trong một không gian chật hẹp để tiết kiệm tiền và họ tự gọi là "lũ kiến"
Và với những người chuẩn bị xây dựng gia đình và mua căn hộ riêng, họ tính họ phải làm việc từ 30 đến 40 năm mớ đủ tiền mua căn hộ đầu tiên.
Với tỉ lệ đó ở Mỹ một cặp vợ chồng chỉ cần kiếm tiền trong 5 năm, nhưng ở Trung Quốc, đó là 30 đến 40 năm vì giá bất động sản tăng phi mã.
Trong 200 triệu người lao động nhập cư, 60% là thanh niên.
Họ thấy mình như bị kẹp giữa khu vực nông thôn và thành thị.
Phần lớn không muốn quay lại miền quê, nhưng họ không có cảm giác thuộc về thành thị.
Họ làm việc nhiều giờ hơn với ít thu nhập hơn, ít phúc lợi xã hội hơn.
Và họ dễ bị mất việc, chịu đựng lạm phát, ngân hàng xiết chặt vốn vay, sự tăng giá của đồng nhân dân tệ hay sự giảm sút nhu cầu của châu Âu hay châu Mỹ đối với những sản phẩm họ sản xuất.
Tuy nhiên, năm ngoái, một vụ việc kinh hãi ở một tổ hợp sản xuất thiết bị OEM ở Trung Quốc: 13 công nhân trẻ tuổi khoảng 18-19 và 20-21 tuổi đã tự vẫn từng người một giống như một căn bệnh truyền nhiễm.
Nhưng họ đã chết vì tất cả những lí do cá nhân khác nhau.
Nhưng toàn bộ vụ này đã khiến cả xã hội bất bình về sự cách ly cả về mặt thể chất và tinh thần, của những công nhân nhập cư này.
Với những người quay trở về quê, họ thấy mình được địa phương rất chào đón, vì vơi kiến thức, kỹ năng và mạng lưới họ đã họ ở thành phố, với sự trợ giúp của Internet, họ có thể tạo ra nhiều việc làm hơn, cải thiện nông nghiệp và tạo ra doanh nghiệp mới ở những thị trường kém phát triển hơn.
Nên trong vài năm qua, khu vực duyên hải đã thấy thiếu lao động.
Những biểu đồ này cho thấy một bức tranh xã hội tổng quát hơn.
Đầu tiên là hệ số Engels thể hiện chi phí nhu cầu thiết yếu hàng ngày đã giảm tỉ lệ trong suốt thập kỷ qua, về mặt thu nhập gia đình, tới khoảng 37%
Nhưng sau đó trong 2 năm qua, nó tăng lại tới 39%, cho thấy chi phí sinh hoạt tăng.
Hệ số Gini đã vượt qua mức nguy hiểm là 0.4
Giờ là 0.5 -- thậm chí còn tệ hơn là ở Mỹ -- thể hiện sự mất cân đối trong thu nhập.
Và như vậy quý vị thấy cả xã hội đang trở nên bức xúc vì mất đi một phần tính linh động.
Và sự cay đắng và thậm chí thù ghét với người giàu và người có quyền khá sâu rộng.
Vậy nên mọi cáo buộc tham nhũng hoặc giao dịch đi cửa sau giữa chính quyền và doanh nghiệp sẽ dấy lên sự bất bình trong xã hội hay thậm chí là nghi ngờ
Vậy là nhờ một số chủ đề nóng nhất trên tiểu blog, chúng ta có thể thấy điều mà giới trẻ quan tâm nhất.
Sự công bằng xã hội và trách nhiệm của chính phủ là điều họ cần trước tiên.
Trong khoảng thập kỷ qua, sự đô thị hóa và phát triển nhanh chóng cho chúng ta thấy nhiều báo cáo về việc phá hủy cưỡng chế nhà riêng của người dân.
Và nó đã gây ra sự giận dữ và bức xúc trong giới trẻ của chúng ta.
Đôi khi có người bị giết, và có người tự thiêu để phản đối.
Nên khi những vụ này được đưa tin ngày càng thường xuyên trên Internet, người ta kêu gọi chính chủ có hành động ngăn chặn việc này.
Một tin tốt lành là đầu năm nay, hội đồng nhà nước đã thông qua một quy định mới về việc trưng dụng và phá dỡ nhà và đã thông qua quyền ra lệnh phá dỡ cưỡng chế từ chính quyền địa phương tới tòa án.
Tương tự, nhiều vấn đề khác về sự an toàn của người dân là đề tài nóng trên Internet.
Chúng ta đã nghe tới không khí bị ô nhiễm, nước bị ô nhiễm, thực phẫm nhiễm độc.
Và quý vị biết không, chúng tôi có cả thịt bò giả
Người ta có những loại nguyên liệu mà quý vị quết lên miếng thịt gà hay cá, và nó biến thành thứ trông giống thịt bò.
Và gần đây, người dân rất quan ngại về dầu ăn, vì hàng nghìn người đã bị phát hiện chế biến dầu ăn từ nước thải của các nhà hàng.
Tất cả những việc này đã gây ra sự phản đối kịch liệt trên Internet.
Và thật may mắn, chúng tôi đã thấy chính phủ ứng phó kịp thời hơn cũng như thường xuyên hơn đối với những quan ngại của người dân.
Tuy thanh niên dường nhưng rất chắc chắn về sự tham gia của họ đối với việc thiết lập chính sách công, nhưng đôi khi họ hơi mất định hướng về thứ họ muốn cho cuộc sống cá nhân của họ.
Trung Quốc chẳng bao lâu sẽ vượt Mỹ
là thị trường số một của những thương hiệu xa xỉ -- đó là chưa tính tới chi tiêu của người Trung Quốc ở Châu Âu và những nơi khác.
Nhưng quý vị biết đó, một nửa những người tiêu dùng này có lương dưới 2,000 đô la Mỹ.
Họ không giàu chút nào cả.
Họ đang lấy những cái túi và quần áo kia để thể hiện cái tôi và vị trí xã hội.
Và đây là cô gái đã nói thẳng trên một chương trình hò hẹn trên truyền hình rằng cô thà khóc trong một chiếc xe BMW hơn là cười trên một chiếc xe đạp.
Nhưng dĩ nhiên, chúng tôi có những thanh niên vẫn muốn cười hơn, dù đó là ở trong xe BMW hay là trên xe đạp.
Trong bức tranh tiếp theo, quý vị thấy một hiện tượng rất phổ biến gọi tên là đám cưới 'trần', hay hôn nhân 'trần'.
Nó không có nghĩa là họ không mặc gì trong đám cưới, mà nó thể hiện những đôi trẻ này sẵn sàng cưới mà không có nhà, xe hơi, nhẫn kim cương và không có tiệc cưới, để cho thấy quyết tâm của họ với một tình yêu chân chính.
Người dân cũng đang làm việc tốt thông qua truyền thông xã hội.
Và bức tranh đầu tiên cho chúng ta thấy một xe tải đang nhốt 500 con chó bị bắt cóc và không nhà cửa để chế biến thức ăn đã bị phát hiện và bị chặn trên đường cao tốc và cả nước đang theo dõi thông qua tiểu blog.
Người dân đang quyên góp tiền, thức ăn cho chó và làm công tác tình nguyện để chặn xe tải đó.
Và sau nhiều giờ thương lượng, 500 con chó đã được giải thoát.
Và đây là cảnh người dân đang giúp tìm trẻ lạc.
Một người cha đăng ảnh của con trai mình trên Internet.
Sau hàng ngàn tin đi tin lại, đứa trẻ đã được tìm thấy, và chúng tôi đã chứng kiến gia đinh đoàn tụ thông qua tiểu blog.
Như vậy, hạnh phúc là từ phổ biến nhất chúng ta đã nghe trong vòng hai năm qua.
Hạnh phúc không chỉ liên quan tới những trải nghiệm cá nhân và giá trị cá nhân, mà đó còn là môi trường.
Người dân đang suy nghĩ về những câu hỏi sau: Chúng ta liệu sẽ đánh đổi môi trường của chúng ta hơn nữa để tạo ra GDP cao hơn?
Chúng ta sẽ thực hiện cải cách chính trị và xã hội như thế nào để theo kịp với tăng trưởng kinh tế, để giữ sự ổn định và bền vững?
Và hệ thống có khả năng tự sửa chữa như thế nào để khiến ngày càng nhiều người hài lòng với mọi loại bất đồng xảy ra cùng một lúc?
Theo tôi, đây là những câu hỏi người dân sẽ tự trả lời.
Và thế hệ trẻ của chúng ta sẽ thay đổi đất nước này đồng thời chính họ cũng thay đổi.
Xin cảm ơn quý vị rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
Tôi có một nghề nghiệp khá lạ.
Tôi biết điều đó vì mọi người gặp tôi, giống như các đồng nghiệp, và nói, "Chris này, anh có một công việc thật lạ lùng."
(tiếng cười) Và tôi hiểu ý họ, vì tôi đã bắt đầu sự nghiệp của mình bằng việc làm một nhà vật lý thuyết nguyên tử.
Và tôi đã suy nghĩ về hạt quark và gluon và những vụ va chạm ion mạnh, khi tôi mới 14 tuổi. Không phải, lúc đó tôi không 14 tuổi.
Nhưng sau đó, tôi thực sự có riêng một phòng thí nghiệm trong phòng sinh học thần kinh máy tính, và tôi không làm bất kỳ sinh học thần kinh nào.
Sau đó, tôi làm về gen tiến hóa, và sinh học hệ thống.
Nhưng tôi sẽ nói với quý vị về một thứ khác trong ngày hôm nay.
Tôi sẽ kể với quý vị về việc tôi đã biết về sự sống như thế nào.
Và tôi thực ra đã là kĩ sư hàng không vũ trụ gian.
Tôi không thực sự là kĩ sư hàng không vũ trụ gian, nhưng tôi đang làm tại Phòng thí nghiệm Phản lực ở bang California đầy nắng ấm, nhưng giờ thì tôi ở vùng Tây Trung Bộ với thời tiết lạnh.
Nhưng tôi hứng thú với trải nghiệm này.
Một ngày nọ, người quản lý của NASA tới văn phòng tôi, ngồi xuống và nói, "Xin anh cho biết, làm cách nào chúng ta tìm thấy sự sống ngoài Trái đất?"
Tôi rất bất ngờ, vì tôi thực ra được thuê làm về tính toán lượng tử.
Nhưng tôi đã có một câu trả lời hay. Tôi nói, "Tôi không biết"
Và ông ấy nói với tôi, "Dấu hiệu sinh học, chúng tôi cần tìm dấu hiệu sinh học."
Và tôi nói, "Đó là gì?"
Ông ta nói, "Đó là bất kỳ hiện tượng có thể định lượng cho phép chúng ta chỉ ra sự tồn tại của sự sống."
Và tôi nói, "Vậy à?
Vì cái đó rất dễ mà?
Ý tôi là chúng ta có sự sống.
Sao chúng ta không áp dụng một định nghĩa, giống như là, một định nghĩa giống Tòa án Tối cao về sự sống?"
Và sau đó tôi suy nghĩ một chút về việc này và nói, "Dễ như vậy sao? vậy nếu bạn thấy một thứ như thế này
thì được rồi, tôi sẽ gọi đó là sự sống - chắc chắn là thế.
Nhưng có một thứ thế này "
Và ông ta nói tiếp"Đó cũng là sự sống.
Tôi biết thế mà" Trừ phi các bạn cho rằng sự sống được định nghĩa bởi những thứ đã chết, bạn sẽ không may mắn với điều này, bởi nó thực sự là một sinh vật rất kì lạ.
Nó phát triển tới giai đoạn trưởng thành như vậy và rồi trải qua một giai đoạn Benjamin Button, và cứ thế trở lại như cũ cho đến khi nó lại là một tế bào nhỏ bé. và thực tế là lại lớn lên, rồi nhỏ lại và lớn lên-- cứ như vậy-- và không bao giờ chết.
Đó thực ra là sự sống, nhưng thực sự lại không phải là cái mà chúng ta tưởng là sự sống
và rồi bạn nhìn thấy một thứ như thế này
Và ông ta đã như thế này" Chúa ơi, sao lại có loại sự sống như vậy?" Có ai biết không ?
Nó thực tế không phải sự sống mà là một tinh thể.
Một khi các bạn bắt đầu nhìn và nhìn vào những thứ nhỏ hơn-- thì người này đã viết cả một bài báo nói rằng," Này, đó chính là vi khuẩn đấy."
Trừ phi, bạn nhìn kĩ hơn một chút, bạn có thể thấy rằng nó quá nhỏ để là một thứ gì tương tự như vậy.
Vậy nên ông ta bị thuyết phục, nhưng, thực tế, phần lớn mọi người không như vậy.
Và rồi, tất nhiên, NASA đã có một thông báo lớn, và Tổng thống Clinton đã có một cuộc họp báo, về khám phá kì diệu về sự sống trong một thiên thạch từ sao Hỏa.
Tuy nhiên, ngày nay điều này vẫn đang được tranh cãi gay gắt.
Nếu bạn hiểu về những bức ảnh này, thì bạn sẽ nhận ra rằng, trên thực tế, nó không hề đơn giản. Có thể tôi thực sự rất cần
một định nghĩa về sự sống để làm rõ sự khác biệt đó.
Vậy thì sự sống có thể được định nghĩa không? Nếu có thì chúng ta sẽ làm thế nào?
Vâng tất nhiên,
bạn có thể dùng Bách Khoa toàn thư nước Anh và lật tới vần L.
Không tất nhiên là bạn sẽ không làm như vậy, bạn sẽ gõ nó trên Google.
Và bạn có thể tìm thấy cái gì đó.
Và cái bạn có thể tìm thấy-- và bất cứ định nghĩa nào mà chúng ta đã quen với, bạn sẽ bỏ nó đi. Và bạn sẽ nảy ra một thứ như thế này.
Và nó đề cập tới một thứ vô cùng phức tạp
với rất rất nhiều khái niệm.
Ai lại có thể viết ra một thứ phức tạp và rắc rối và điên rồ như thế?
Nhưng nó thực tế lại là các khái niệm rất rất rất quan trọng đấy.
Tôi chỉ nhấn mạnh một số từ và nêu ra định nghĩa như sau dựa trên những thứ mà không dựa trên amino acid hay bất cứ thứ gì mà chúng ta vẫn biết, mà chỉ dựa trên những quá trình. Và nếu bạn xem xét nó,
đây là điều tôi đã viết trong một cuốn sách về các dạng sống nhân tạo.
Và điều này giải thích tại sao giám đốc NASA đã tới văn phòng của tôi.
Vì ý tưởng là, với những khái niệm như thế, chúng ta có thể sản xuất một dạng sống.
Nếu bạn tự hỏi mình, "Sự sống nhân tạo là cái quái gì ? ", hãy để tôi đưa bạn đi một chuyến đi lốc xoáy về việc làm cách nào những thứ này xảy ra.
Nó xảy ra cũng lâu rồi khi một người nào đó đã tạo ra thành công một trong những loại virus máy tính đầu tiên.
Đối với những người trong số các bạn còn quá trẻ, các bạn không thể có bất cứ một ý niệm gì về cách mà sự lây nhiễm này hoạt động-- qua những chiếc đĩa mềm.
Nhưng điều thú vị về sự lây nhiễm những lại virus máy tính này là, nếu bạn thấy tốc độ mà chúng lây nhiễm, chúng cho thấy hành vi dữ dội mà bạn đã thấy ở virus cảm cúm.
Và điều này thực tế là do sự chạy đua vũ trang giữa những tên hacker và những người thiết kế hệ thống điều hành mà mọi thứ cứ thay đổi liên tục.
Và kết quả là sự phát triển của đời sống của những loại virus này, giống như sự phát sinh loài. tương tự như dạng sự sống mà chúng ta đã biết, ít nhất là ở cấp độ virus.
Vậy đó có được coi là sự sống? Theo tôi được biết thì không.
Tại sao?Vì thực thể này không tự nó phát triển.
Thực tế thì những hacker đã lập trình nên chúng.
Nhưng ý tưởng này đã nhanh chóng được cân nhắc sâu sa hơn khi một nhà khoa học làm việc tại Viên Khoa học quyết định, "Tại sao chúng ta không gói gọn những con virus nhỏ này trong thế giới nhân tạo bên trong máy tính và để chúng phát triển?"
Và đây là Steen Rasmussen.
Ông đã thiết kế ra hệ thống này, nhưng nó thực sự không hoạt động, vì những con virus của ông ý thực tế là tàn phá lẫn nhau.
Nhưng có một nhà khoa học khác cũng theo dõi điều này, một nhà sinh thái học
Và ông ý về nhà và nói"Tôi biết cách chữa nó."
Và ông ta đã viết hệ Tiera , trong cuốn sách của tôi, thực tế là một trong những hệ thống sự sống nhân tạo đầu tiên-- ngoại trừ việc những chương trình này không thực sự phát triển về mức độ phức tạp.
Nên quan sát việc này,nghiên cứu một chút về chúng và đây là lúc tôi bắt tay vào
Và tôi đã quyết định tạo ra một hệ thống có tất cả các thành phần cần thiết để quan sát được sự tiến hóa của mức độ phức tạp, càng nhiều các vấn đề phức tạp tiến hóa liên tục xuất hiện.
và tất nhiên,vì tôi không biết lập trình, tôi được trợ giúp trong việc này tôi có hai sinh viên đại học
tai Học viện Khoa học Kĩ thuật California làm việc với tôi. Bên tay trái là Charles Offria , và bên tay phải là Titus Brown.
Họ bây giờ đã là những giáo sư có danh tiếng tại Đại học Michigan, nhưng tôi có thể đảm bảo với các bạn rằng, trở lại những ngày trước kia, chúng tôi không phải là một đội có tiếng.
Và tôi thực sự hạnh phúc vì không có bức ảnh nào còn sót lại mà có cả 3 chúng tôi chụp chung.
Nhưng hệ thống này trông như thế nào? Tôi không thể đi vào chi tiết,
nhưng những gì mà các bạn thấy ở đây là những phần thiết yếu nhất.
Nhưng cái mà tôi muốn tập trung vào là loại cấu trúc tập thể này.
Có khoảng 10,000 chương trình ở đây.
Và tất cả những mối khác nhau có màu khác nhau.
Và bạn có thấy rằng có những nhóm phát triển trên những nhóm khác, vì chúng đang lan rộng.
Bất cứ khi có một chương trình nó có thể phát triển tốt hơn trong thế giới đó, vì cho dù nó có bất kì sự biến đổi nào, nó cũng sẽ lan rộng ra tất cả những cái khác và khiến cho những cái khác tuyệt chủng.
Vì thế tôi sẽ cho các bạn xem một đoạn phim về sự vận động đó. Và hình thức thử nghiệm này được khởi đầu
với chương trình mà chúng tôi tự viết.
Chúng tôi tự viết nó, tự nhân bản nó, và rất tự hào về bản thân chúng tôi.
Và chúng tôi thử nghiệm nó, và cái mà bạn sẽ nhìn ngay sau đây là luôn luôn có làn sóng đổi mới.
Nhân tiện. nó đã được tăng tốc cao, nên nó có vẻ như có cả nghìn thế hệ trong một giây.
Tuy nhiên, ngay lập tức hệ thống này sẽ như thể, "Có loại mã lệnh nào lại như thế này?"
Nó có thể được cải tiến bằng rất nhiều cách một các nhanh chóng."
Các bạn có thể thấy có rất nhiều làn sóng các thế hệ mới tràn vào các loại đã có.
Và chuyển động này diễn ra trong một khoảng thời gian, cho đến khi những thứ chính đã được thu lại bởi chương trình.
Và sau đó thì bạn thấy có một dạng như sự ứ lại tràn lên khi mà hệ thống sẽ chờ cho một dạng mới , như cái này, sẽ lan ra ra tất cả các đổi mới đã có từ trước và xóa đi các gen đã có từ trước, cho đến khi đạt tới một cấp độ phức tạp cao hơn.
Và quá trình này cứ diễn ra liên tục.
Những gì chúng ta quan sát thấy ở đây là một hệ thống sống theo một cách rất giống với cách mà chúng ta quen với sự sống.
Nhưng cái mà NASA đã hỏi tôi thực sự là, "Có phải chúng có một dấu hiệu sinh học?
Liệu chúng ta có thể đo được dạng sự sống này?
Vì nếu chúng ta có thể, có thể chúng ta có cơ hội tìm ra sự sống ở một nơi nào đó mà không định kiến về những thứ như amino acid."
Vậy thì tôi nói," có lẽ chúng ta nên xây dựng một dấu hiệu sinh học dựa trên sự sống như một quá trình tổng thể.
Thực tế, có lẽ nó nên tận dụng những khái niệm mà tôi đã phát triển để thu được một hệ thống sự sống đơn giản sẽ như thế nào."
Và thứ mà tôi đã nảy ra -- trước hết tôi phải giới thiệu với các bạn ý tưởng này, và có lẽ nó như một máy phát hiện ý nghĩa, hơn là máy phát hiện sự sống.
Và cái cách mà chúng tôi làm điều đó -- Tôi muốn xem xem bằng cách nào mà tôi có thể phân biệt đoạn văn được viết bởi cả triệu con khỉ, với đoạn văn được viết trong cuốn sách của chúng tôi.
Và tôi muốn thực hiện điều đó theo cái cách mà tôi không nhất thiết phải biết đọc ngôn ngữ đó, vì tôi biết rằng tôi cũng không thể làm như vậy. Miễn là tôi biết tới có một hệ thống chữ cái như vậy.
đây sẽ là biểu đồ tần suất
về mức độ mà bạn tìm thấy mỗi chữ cái trong bảng chữ cái 26 chữ trong một đoạn văn được viết bởi những con khỉ bất kì.
Và rõ ràng là mỗi chữ cái này xuất hiện với tần suất khá giống nhau.
Nhưng nếu bạn nhìn vào sự phân bố chữ cái trong một đoạn văn Tiếng Anh, nó y như vậy.
Và tôi có thể nói với các bạn rằng, điều này rất phổ biến trong những đoạn văn Tiếng Anh.
Và nếu bạn nhìn vào một đoạn văn tiếng Pháp, nó sẽ hơi khác một chút, hay tiếng Ý, tiếng Đức. Chúng đều có tần suất phân bố riêng biệt,
nhưng rất phổ biến. Không kể nó nói về chính trị hay khoa học.
Không kể nó là thơ hay một đoạn về toán học.
Nó là một dấu hiệu rất mạnh, và rất ổn định.
Miễn là những quyển sách của chúng tôi được viết bằng tiếng Anh -- vì mọi người vẫn đang viết lại nó và sao chụp lại -- nó sẽ vẫn như thế.
Điều này khiến tôi nghĩ tới, điều gì sẽ xảy ra nếu tôi cố gắng sử dụng ý tưởng này không phải với mục đích phát hiện ra những đoạn trích bất kì từ những đoạn có ý nghĩa, mà để phát hiện ra những ý niệm có ý nghĩa trong những phần tử cấu thành nên sự sống.
Nhưng đầu tiên tôi phải hỏi: những khối , như là bảng chữ cái, nguyên tố mà tôi cho các bạn xem là gì?
Hóa ra chúng ta có rất nhiều phương án khác nhau cho nhưng khối đó. Chúng ta có thể dùng amino acid,
dùng nucleic acid,carboxylic acids,và acid béo.
Thực tế, hóa học rất phong phú và cơ thể ta đang sử dụng nó rất nhiều.
Vậy nên chúng tôi, để kiểm nghiệm ý tưởng này, đầu tiên kiểm tra amino acid và một số carboxylic acids.
Và đây là kết quả.
Đây là những thứ bạn có được nếu bạn, ví dụ, xem sự phân bố của các amino acid trên một sao chổi hay trong khoảng không gian giữa các ngôi sao hay thực tế là ở trong một phòng thí nghiệm, nơi mà bạn chắc chắn rằng ở tình trạng nguyên thủy không có bất cứ một thứ tạp chất sống nào. Thứ bạn tìm thấy phần lớn là glycine và rồi alanine
và có một số dấu vết của một số nguyên tố khác.
Nó cũng rất mạnh -- thứ mà bạn tìm thấy trong những hệ thống như Trái Đất nơi mà có amino acid, nhưng không có sự sống.
Giả sử bạn lấy một ít bụi bẩn và đào sâu và nó và rồi đặt nó vào những cái máy phổ này, vì có vi khuẩn ở khắp mọi nơi; hay như bạn mang nước đi khắp nơi trên Trái Đất, vì nó có đầy ắp sự sống, và bạn thực hiện những phân tích tương tự; hình ảnh sẽ hoàn toàn khác biệt.
Tất nhiên sẽ vẫn có glycine và alanine, nhưng thực tế thì có rất nhiều nguyên tố nặng nữa, những amino acid nặng này, mà được sản sinh ra bởi vì nó có giá trị đối với sinh vật.
Và một số cái khác mà không được sử dụng trong bộ 20, chúng sẽ thậm chí không xuất hiện dưới bât kì dạng cô cạn nào.
Điều này vì thế cũng rất tràn đầy sức sống.
Không kể bất kì loại cặn nào mà bạn xay nghiền ra, cho dù nó là vi khuẩn hay thực vật, động vật gì.
Bất cứ nơi đâu có sự sống, bạn cũng sẽ có sự phân bố này, đối nghịch với sự phân bố kia.
Nó được tìm thấy không chỉ ở amino acid.
Bây giờ bạn có thể hỏi: thế còn những Avidian thì sao?
Avidians là những công dân của thế giới máy tính nơi mà chúng hoàn toàn sao lại và phát triển về mức độ phức tạp.
Vậy đây là sự phân bố mà bạn có được khi mà thực tế là không có sự sống.
Có khoảng 28 loại cấu trúc này.
Và nếu bạn có một hệ thống mà chúng bị thay thế cái này bởi cái khác, nó như là những con khỉ đánh máy . Mỗi cấu trúc xuất hiện
với tần suất tương đối tương đương.
Nhưng nếu bạn lấy một bộ bản sao như ở trong video mà bạn xem, nó trong như thế này. Vậy thì có một số những cấu trúc
mà cực kì có giá trị với sinh vật, và tần suất của chúng sẽ rất cao.
Thực tế thì có một số cấu trúc mà bạn chỉ sử dụng duy nhất có một lần.
Chúng hoặc độc hại hoặc thực sự cần được sử dụng ở một cấp độ nào ít hơn mức độ bất kì .
Trong trường hợp này, tần suất thấp hơn.
các bạn có thể thấy, có phải nó là một dấu hiệu tràn đầy sự sống?
Thực sự là nó có, bởi loại quang phổ này, như bạn đã nhìn thấy trong sách, và cũng như thứ mà bạn đã quan sát ở amno acid, không kể bạn có thay đổi môi trường hay không, nó rất mạnh, nó sẽ phản ánh môi trường.
Bây giờ tôi sẽ cho các bạn thấy một ít thí nghiệm mà chúng tôi đã làm. và tôi phải giải thích cho các bạn rằng,
đỉnh của biểu đồ này cho thấy sự phân bố tần suất mà tôi đã nói tới
Trên thực tế thì đây là môi trường không sự sống nơi mà mỗi cấu trúc xảy ra ở một tần sất tương đương.
Và dưới đây, tôi cho các bạn thấy tỉ lệ biến đổi trong môi trường.
Và tôi bắt đầu ở một mức độ biến đổi khá cao mà thậm chí nếu bạn giảm đột ngột chương trình sao bản nó vẫn sẽ tiếp tục phát triển để lấp đầy cả thế giới, nếu bạn thả nó vào, nó sẽ biến đổi tới chết ngay lập tức.
Vậy thì không có sự sống tồn tại tại mức độ biến đổi đó.
Nhưng rồi tôi sẽ từ từ giảm nhiệt độ tới ngưỡng cửa của sự sống nơi mà phù hợp cho bản sao có thể sống.
Và chúng ta sẽ thả anh chàng này vào bát súp đó.
Vậy thì hãy xem chuyện gì xảy ra. Đầu tiên, không có gì, không có gì, không có gì.
Quá nóng, quá nóng.
Bây giờ thì ngưỡng của sựu sống đã đạt tới, và tần suất phân bố đã biến đổi nhanh chóng và ổn định. Điều mà tôi đã làm
là,tôi đã hơi ác, tôi lại tăng nhiệt độ lên.
và tất nhiên nó chạm ngưỡng sự sống.
Và tôi chỉ muốn cho các bạn thấy một lần nữa vì nó khá đẹp.
Bạn chạm tới ngưỡng sống.
Sự phân bố thay đổi sang "sống"
và rồi bạn lại chạm ngưỡng sống nơi mà mức biến đổi quá lớn mà bạn không thể tự tái tạo, không thể sao thông tin chuyển tới cho con cái của bạn mà không có quá nhiều lỗi đấy là khả năng sao của bạn đã biến mất.
Và dấu hiệu bị mất.
Chúng ta có thể rút ra gì từ điều đó?
Tôi nghĩ rằng chúng ta đã học được nhiều điều từ đó.
Một trong số đó là, nếu chúng ta có thể nghĩ về sự sống theo một cách trừu tượng -- và chúng ta không nói về những thứ như thực vật, và chúng ta không nói về amino acid, và cũng không về vi khuẩn, mà chúng ta nghĩ về những quá trình -- vậy thì chúng ta bắt đầu quan niệm về sự sống, không phải như một thứ đặc biệt nào đó chỉ thuộc về Trái Đất, mà như một thứ tồn tại ở khắp mọi nơi.
Vì nó chỉ liên quan tới những khái niệm thông tin, việc lưu trữ thông tin trong cơ sở thể chất -- bất cứ thứ gì: bit, nucleic acid, bất kì thứ gì mà là chữ cái -- và đảm bảo rằng có một số quá trình mà thông tin có thể được lưu trữ lâu hơn mà bạn nghĩ về thời gian để thông tin bị phân hủy.
Và nếu mà bạn có thể làm như vậy, vậy thì bạn đã có sự sống.
Vậy thì thứ đầu tiên bạn học được là hoàn toàn có thể định nghĩa sự sống về phương diện quá trình thôi, mà không phải đè cập tới những thứ mà chúng ta quan tâm, như là dạng sống trên Trái Đất là gì.
Và nó lại loại bỏ chúng ta, như tất cả các khám phá khoa học, nhiều trong số chúng -- nó là sự liên tục phế truất con người -- về sự đặc biệt mà chúng ta nghĩ tới chúng ta vì chúng ta sống
Chúng ta có thể tạo ra sự sống.Chúng ta có thể tạo sự sống trong máy tính.
Cho rằng nó hữu hạn, nhưng chúng ta cũng đã hiểu được rằng bằng cách nào mà nó có thể xây dựng nên.
Chúng ta hiểu rằng, đó không còn là một điều khó khăn nữa nếu chúng ta hiểu bản chất quá trình mà không đề cập tới bất kì cơ sở cụ thể nào, vậy chúng ta có thể ra ngoài và tìm kiếm những thế giới khác, xem liệu có chữ cái hóa học nào đang ở đó, tìm hiểu đủ về hóa học thường rồi, địa hóa của hành tinh này, để chúng ta có thể biết được sự phân bố này như thế nào mà không có sự sống, và tìm kiếm sự lệch lạc khỏi nó -- mà khẳng định rằng, "Hóa chất này không thể ở đây."
Chúng ta không biết có sự sống ở đó, nhưng chúng ta có thể nói, "Ít nhất thì tôi sẽ cân nhắc kĩ càng chính xác hóa chất này và xem nó từ đâu tới."
Đó có thể là cơ hội của chúng ta để tìm kiếm sự sống mà chúng chúng ta có thể không thể nhìn thấy bằng mắt thường.
Và đấy là thông điệp đáng nhớ duy nhất mà tôi muốn truyền tải tới các bạn.
Sự sống có thể ít bí ẩn hơn thực tế mà chúng ta vẽ nó lên. khi mà chúng ta nghĩ về sự sống trên những hành tinh khác.
Và nếu chúng ta loại bỏ đi sự bí ẩn của sự sống, thì tôi nghĩ rằng mọi thứ sẽ dề dàng hơn nhiều cho chúng ta khi nghĩ về cách mà chúng ta sống, và sự đặc biệt mà chúng ta có lẽ không phải như chúng ta vẫn hằng nghĩ.
Đó là những điều tôi muốn truyền tải tới các bạn.
Cám ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Trong hộp này có gì?
Dù nó là gì thì chắc cũng khá quan trọng, vì tôi đã đi lại cùng nó, di chuyển nó, từ căn hộ nọ tới căn hộ kia.
(Cười) (Vỗ tay) Nghe có vẻ quen nhỉ?
Quý vị có biết rằng người Mỹ chúng tôi có không gian sống gấp ba lần so với 50 năm trước đây?
Gấp ba lần.
Vậy quý vị có nghĩ rằng, với lượng không gian thêm này, chúng ta sẽ có dư chỗ cho mọi đồ đạc của chúng ta.
Không.
Có một ngành mới trong thành phố, một ngành trị giá 22 tỉ đô-la với khoảng 0.6 tỉ mét vuông: đó là ngành lưu trữ cá nhân.
Vậy là chúng ta có không gian rộng gấp ba, nhưng chúng ta đã mua sắm nhiều tới mức chúng ta cần thêm nhiều không gian.
Vậy hệ quả của việc này là gì?
Nợ thẻ tín dụng nhiều, vấn đề môi trường quá lớn, và có lẽ không phải ngẫu nhiên, mức hạnh phúc của chúng ta giữ nguyên trong 50 năm qua.
Tôi tới đây để đề xuất một phương thức tốt hơn, rằng ít hơn lại hóa ra nhiều hơn.
Tôi cá là hầu hết chúng ta trong một lúc nào đó đã trải qua niềm vui của của việc mang ít đồ: ở trường đại học - trong ký túc xá, du lịch - trong phòng khách sạn, cắm trại - dựng trại rất sơ sài, có thể là một cái thuyền.
Dù nó là gì, tôi nghĩ rằng, trong những thứ khác, việc này mang lại cho quý vị một chút tự do hơn, một chút thời gian hơn.
Nên tôi sẽ đề xuất rằng ít đồ đạc hơn và ít không gian hơn sẽ có nghĩa là sẽ khai thác môi trường ít hơn.
Nó thực sự là một cách tuyệt vời để tiết kiệm tiền cho quý vị.
Và nó sẽ đem lại sự thoải mái hơn cho cuộc sống của quý vị.
Nên tôi đã khởi xướng một dự án gọi là Sắp Xếp Lại Cuộc Sống tại trang web lifeedited.org để phát triển thêm chủ đề này và để tìm ra một số giải pháp tốt trong lĩnh vực này.
Trước hết: xử lý căn hộ rộng 150 mét vuông của tôi ở Manhattan cùng những đối tác là Mutopo và Jovoto.com.
Tôi muốn mọi thứ -- văn phòng tại nhà, chỗ ăn tối cho 10 người ngồi, phòng cho khách, và tất cả đồ chơi diều của tôi.
Với hơn 300 ý kiến đóng góp từ khắp thế giới, tôi đã có nó, chiếc hộp nhỏ quý báu của tôi.
Bằng cách mua một không gian rộng 150 mét vuông,
thay vì 200 mét vuông, ngay lập tức tôi đã tiết kiệm được 200,000 đô la.
Không gian nhỏ hơn sẽ dành cho những tiện ích nhỏ hơn - tiết kiệm nhiều tiền hơn, nhưng chỉ chiểm không gian nhỏ hơn.
Và bởi vì nó thực sự được thiết kế quanh một bộ tài sản đã được điều chỉnh - những thứ yêu thích của tôi -- và thực sự được thiết kế cho tôi, Tôi thực sự muốn ở đó,
Vậy làm thế nào quý vị có thể sống với không gian nhỏ?
Có ba cách chính.
Trước hết, quý vị phải thay đổi triệt để.
Chúng ta phải làm sạch những mạch máu của cuộc sống chúng ta.
Và cái áo tôi đã không mặc trong nhiều năm?
Đã tới lúc tôi phải vứt nó đi.
Chúng ta phải vứt bỏ những đồ thừa ra khỏi cuộc sống của mình. và chúng ta phải học cách ngăn chặn những thứ thêm vào.
Chúng ta cần nghĩ kỹ trước khi mua đồ.
Hãy tự hỏi, "Thứ đó liệu có thực sự làm ta hạnh phúc hơn?
Có thực thế không?" Chắc chắn, chúng ta nên mua và sở hữu vài thứ quan trọng.
Nhưng chúng ta muốn những thứ chúng ta sẽ yêu mến trong nhiều năm, không chỉ là đồ vật thường.
Thứ hai, câu thần chú mới của chúng ta: nhỏ mới là đẹp.
Chúng ta muốn không gian hiệu quả.
Chúng ta muốn những thứ được thiết kế sao cho chúng có thể được sử dụng nhiều, không chỉ là một vài lần.
Tại sao phải dùng lò 6 bếp khi mà chúng ta ít khi dùng đến 3 bếp?
Vậy nên chúng ta muốn mọi thứ lồng vào nhau, xếp lên nhau và chúng ta muốn nó được số hóa.
Quý vị có thể lấy giấy tờ, sách vở, phim ảnh, và quý vị có thể làm cho chúng biến mất - như ảo thuật.
Cuối cùng, chúng ta muốn không gian và đố dùng đa chức năng - bồn rửa kết hợp cùng nhà vệ sinh, bàn ăn thành giường - cũng không gian đó, một bàn bên nhỏ kéo thành ghế cho 10 người.
Trong một sơ đồ Cải tạo Cuộc sống trình bày ở đây, chúng tôi kết hợp tường di động với đồ đạc đa năng để có thể tiết kiệm nhiều không gian.
Hãy nhìn cái bàn uống nước - nó tăng về chiều cao và bề rộng để thành cái ghế cho 10 người.
Văn phòng của tôi có thể gập lại, dễ dàng dấu biến đi.
Chỉ dùng hai ngón tay, giường của tôi từ tường nhảy ra.
Khi có khách thì sao? Chỉ cần di chuyển cái tường di động, có một vài cái giường gấp cho khách.
Và tất nhiên, phòng chiếu phim của riêng tôi.
Vậy tôi không nói rằng tất cả chúng ta cần sống trong diện tích 150 mét vuông.
Nhưng hãy cân nhắc những lợi ích của một cuộc sống được sắp xếp lại.
Từ 3,000 tới 2,000, 1,500 tới 1,000.
Hầu hết chúng ta, có thể là tất cả, mọi người ở đây khá hài lòng trong một vài ngày với vài cái túi, có thể là một không gian nhỏ, một căn phòng khách sạn.
Nên khi chúng ta về nhà và chúng ta đi qua cửa trước, hãy dành vài giây tự hỏi, "Liệu tôi có thể thay đổi cuộc sống của mình một chút?
Liệu điều đó có cho tôi thêm tự do một chút?
Có thể là thêm chút thời gian?"
Trong hộp này có gì?
Điều này không quan trọng.
Tôi biết là tôi không cần nó.
Còn những cái hộp của quý vị thì sao?
Có thể, chỉ có thể là có thể ít hơn có nghĩa là nhiều hơn.
Vậy hãy dành chỗ cho những đồ đạc hữu dụng.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi là một người thu lượm rác.
Và bạn sẽ tìm thấy điều đó thật là thú vị khi tôi trở thành một người lượm rác, bởi vì tôi ghét sự lãng phí.
Tôi hi vọng trong vòng 10 phút, tôi sẽ thay đổi cách suy nghĩ của bạn về rất nhiều thứ trong cuộc đời của bạn.
Và tôi muốn bắt đầu với ngày đầu tiên.
Hẫy nghĩ lại khi chúng ta còn là một đứa trẻ.
Chúng ta nhìn những thứ cần thiết cho cuộc đời chúng ta như thế nào?
Có lẽ nó chỉ đơn giản là giống như những luật này: Nó là của tôi nếu tôi nhìn thấy nó đầu tiên.
Một đường ống dài là của tôi nếu tôi sắp xếp một thứ gì.
Càng nhiều thứ tôi có, điều đó càng tuyệt vời.
Dĩ nhiên, nó là của người khác chỉ khi nó bị hỏng.
(Cười) Và, sau 20 năm tái chế trong công nghiệp tái chế, với tôi nó trở nên rõ ràng rằng chúng ta không cần phải vứt đi những đồ chơi trẻ con sau khi chúng ta phát triển thành người lớn.
Và hãy để tôi nói cho bạn biết tại sao tôi có quan điểm đó.
Bởi vì hàng ngày qua những khu tái chế trên toàn thế giới, chúng ta có thể có được khoảng một triệu bảng từ những đồ vứt đi đó.
Bây giờ một triệu bảng một ngày dường như là rất nhiều thứ nhưng nó chỉ là một phần rất nhỏ của những thứ được thải ra mỗi năm, hàng năm trên thế giới-- ít hơn 1%.
Thực tế, Liên Hợp Quốc đã thống kê có khoảng 80 tỷ bảng một năm từ việc lãng phí nguồn điện mà thế giới đã thất thoát mỗi năm -- và đây cũng là một nguồn thất thoát nhiều nhất trong trong sự lãng phí đó.
Và nếu bạn vứt những vật dụng bền khác như ô tô và những thứ tương tự, thì con số sẽ tăng gấp đôi.
Và dĩ nhiên những nước càng phát triển, thì nó sẽ là những ngọn núi khổng lồ.
Khi chúng ta nhìn lên nó, hầu hết chúng ta nghĩ về rác thải.
Nghĩa là chúng ta sẽ thấy được những mỏ trên mặt đất.
Và lý do chúng ta thấy được những mỏ đó chính là có rất nhiều nguyên liệu thô giá trị được lấy từ những thứ bỏ đi này ngay từ lúc đầu tiên.
Và nó càng quan trọng khi chúng ta chỉ ra cách làm thế nào để lấy ra nguồn nguyên liệu từ những đống láng phí hỗn độn này.
Bằng việc nghe TED trong tuần thế giới này càng ngày trở nên bé nhỏ với nhiều người hơn muốn có nhiều hơn nữa những thứ vật dụng.
Tất nhiên là họ muốn đồ chơi và dụng cụ mà chúng ta đã thường phớt lờ.
Và những gì làm nên những dụng cụ và trò chơi đó mà chúng ta chỉ sử dụng trong một ngày duy nhất?
Hầu hết đều được làm từ nhựa và nhiều loại kim loại khác nhau.
Với kim loại, chúng ta chỉ lấy được từ quặng sắt mà chúng ta khai thác ở những mỏ quặng càng lớn và thậm chí sâu hơn trên khắp thế giới.
Còn nhựa chúng ta lấy từ dầu mỏ, mà chúng ta phải đi thật xa khoan những giếng thật sâu để lấy được nó.
Và những hoạt động này có tác động đáng kể tới môi trường và kinh tế mà chúng ta nhận thấy hiện nay.
Một tin tốt là chúng ta đang bắt đầu tìm ra nguồn nguyên liệu từ những thứ bỏ đi và bắt đầu tái chế từ những thứ hết hạn sử dụng, đặc biệt là ở những vùng như Châu Âu mà có những chính sách tái chế cho việc tái chế những đồ dùng này là yêu cầu mang tính trách nhiệm.
Hầu hết những gì lấy được từ những thứ bỏ đi, nếu nó được đưa vào tái chế, đều là kim loại.
Nhìn nhận một cách lạc quan -- ở đây, tôi sử dụng thép là một ví dụ điển hình cho kim loại, bởi lẽ nó là nguồn kim loại phổ biến -- nếu những món đồ của bạn được đưa vào máy tái chế, thì hơn 90% kim loại sẽ được tái sản xuất và được sử dụng cho một mục đích khác.
Trong khi đó nhựa lại hoàn toàn ngược lại: ít hơn 10% được tái chế.
Thực tế chỉ khoảng hơn 5%.
Hầu hết chúng được đốt thành tro hoặc chôn dưới đất.
Bây giờ, hầu như họ nghĩ rằng nhựa là những thứ vứt đi, hay có giá trị thấp.
Nhưng thực tế nhựa có giá trị cao gấp mấy lần thép.
Và sản phẩm nhựa lại được sản xuất và tiêu thụ nhiều hơn trên thế giới với con số rất lớn hơn thép rất nhiều.
Vậy tại sao một nguồn nguyên liệu phong phú và đa dạng như vậy lại không được tái chế với một tỷ lệ tương xứng với những nguyên liệu có giá trị thấp hơn?
Nó chủ yếu là do kim loại dễ dàng tái chế hơn từ những nguồn nguyên liệu khác nhau và từ những thứ khác nhau.
Chúng có tỷ trọng khác nhau.
Có từ tính và điện tích khác nhau.
Và màu sắc cũng rất khác nhau.
Vì vậy cả con người hay máy móc đều dễ dàng tách chúng từ nguồn nguyên liệu khác nhau và từ những cái khác nhau.
Trong khi đó nhựa lại có mật độ dày đặc hỗn độn trong một khoảng không nhỏ.
Chúng còn có cả tính đặc trưng hay sự giống nhau về điện tích và từ tính.
Và nhựa có thể có tất cả các màu sắc, mà bạn có thể biết.
Vì thế cách phân loại truyền thống kim loại đơn giản là không phù hợp với nhựa.
Một lí do khác nữa là kim loại dễ dàng được con người tái chế là vì rất nhiều thứ đồ từ những nước phát triển -- đặc biệt là ở nước Mỹ, nơi không hề có một chính sách tái chế nào như ở Châu Âu -- tìm ra phương pháp đối với những nước đang phát triển cho tái chế chi phí thấp.
Những người có thu nhập ít hơn 1 USD một ngày sẽ thu lượm những thứ bỏ đi.
Họ lấy những gì họ có thể, nhưng chủ yếu là kim loại -- và những thứ tương tự -- và họ để lại những gì họ không thể tái sử dụng được nữa, một lần nữa lại là nhựa.
Hay họ đốt những tấm nhựa này để lấy kim loại trong những ngôi nhà như bạn thấy ở đây.
Họ lấy kim loại bằng tay.
Trong khi đây có thể xem là giải pháp cho nền kinh tế thấp, và cũng tất nhiên là thiếu luôn tính môi trường hay sự an toàn và sức khỏe cua con người.
Tôi gọi đây là sự cá cược với môi trường.
Nó không an toàn cũng không công bằng và dĩ nhiên cũng không bền vững.
Bây giờ, vì nhựa quá phông phú -- chính vì thế, rõ ràng những giải pháp trên không đưa đến việc tái sử dụng nhựa -- nhưng con người lại đang cố gắng dùng lại nhựa.
Đây chỉ là một ví dụ.
Đây là bức ảnh tôi chụp ở trên mái nhà ở Mumbai, Ấn Độ, một khu ổ chuột lớn nhất thế giới.
Họ để nhựa trên trần nhà.
Họ đưa chúng dưới những mái nhà tới những cửa hàng nhỏ giống như thế này, và người ta rất cố gắng phân loại chúng, bằng màu sắc, hình dạng và cảm giác, và bằng bất cứ kĩ thuật nào họ có.
Và đôi khi họ phải sử dụng đến kĩ thuật “đốt và ngửi” mà họ sẽ đốt nhựa và ngửi mùi của chúng để phán đoán loại nhựa.
Không một cách nào trên đây dẫn đến bất cứ cách tái chế theo đúng nghĩa của nó.
Vì thế, đừng sử dụng những phương pháp trên ở nhà.
Vậy những gì chúng ta sẽ phải làm cho nguồn nguyên liệu phong phú này, ít nhất những gì chúng ta thường gọi nguyên liệu bền vững với thời gian, những loại nhựa này?
Tôi chắc chắn rằng nó rất phong phú và rất giá trị để bị quên lãng dưới mặt đất hay bị bốc thành mây khói.
Vì thế, khoảng 20 năm trước, tôi bắt đầu theo đuổi việc tái chế rác, và cố gắng tìm ra cách tách chúng thành những nguyên liệu giống nhau từ những nguồn khác nhau, và cuối cùng thu nạp những người bạn của tôi, trong những khu khai thác mỏ hay là nơi làm ra nhựa, và chúng tôi bắt đầu từ những phòng thí nghiệm khai khoáng khắp trên thế giới.
Trên hết, chúng tôi đang khai khoáng trên bề mặt trái đất.
Và chúng tôi cũng đã vén được màn bí mật.
Đây là bước cuối cùng trong việc tái chế.
Đây là nguồn nguyên liệu phổ biến cuối cùng được tái chế với lượng lớn trên Trái Đất.
Và chúng tôi đã tìm ra được phương thức làm thế nào để làm được chúng.
Trong quy trình này, chúng tôi bắt đầu vẽ lại làm thế nào để công nghiệp nhựa làm ra nhựa.
Các thức truyền thống để làm ra nhựa là với dầu mỏ hay hợp chất dầu mỏ.
Người ta phá vỡ mô hình phân tử, sau đó liên kết chúng lại theo những cách thức cụ thể, để làm nên những loại nhựa tốt mà chúng ta sử dụng hàng ngày.
Chúng tôi khẳng định rằng, có phương pháp bền vững hơn để sản xuất nhựa.
Khôngh chỉ đứng trên quan điểm môi trường mà còn đứng trên lập trường kinh tế.
Một nơi tốt để bắt đầu với sự lãng phí.
Tất nhiên nó không tốn kém như dầu mỏ, và nó cũng rất phong phú, như tôi mong muốn bạn thấy được từ những bức ảnh này.
Và vì chúng ta không thể bẻ gãy nhựa thành phân tử cũng như liên kết chúng lại, vậy chúng ta hãy tiếp cận phương pháp khai khoáng để tách chúng.
Chúng ta sẽ phải tốn rất ít chi phí trong việc trang bị máy móc.
Đương nhiên chúng ta cũng tiết kiệm được nhiều năng lượng.
Hiện nay tôi không biết có bao nhiêu công trình khác trên hành tinh này có thể tiết kiệm được 80 đến 90% năng lượng so với cách làm truyền thống.
Thay vì phải bỏ ra vài trăm triệu đôla để xây dựng những nhà máy hóa chất mà chỉ để tạo ra nhựa cung cấp cho đời sống của chúng ta, đề án của chúng tôi có thể sản xuất ra bất cứ loại nhựa nào mà chúng tôi đưa vào.
Chúng ta làm nên chất thay thế cho nhựa được làm từ hợp chất dầu mỏ.
Người sử dụng có thể tham gia vào việc tiết kiệm một lượng lớn CO2.
Chúng tạo nên một vòng tròn khép kín với sản phẩm của chúng.
Tất nhiên nó cũng tạo ra những sản phẩm bền vững.
Trong một khoảng thời gian ngắn mà tôi có, tôi muốn chỉ ra cách làm như thế nào để tái chế chúng qua một ít hiểu biết của tôi.
Đầu tiên hãy bắt đầu với cái máy kim loại, chúng sẽ cắt đồ thành những miếng nhỏ.
Họ thu lấy kim loại để lại những thứ cặn bã dư thừa -- đó chính là sự lãng phí -- một hỗn hợp của nhiều thứ nguyên liệu trộn lẫn với nhau, nhưng chủ yếu là nhựa.
Chúng ta loại những gì không phải là nhựa, như kim loại lẫn với mụn bào, bọt, cao su, gỗ, thủy tinh, giấy, vân vân.
Nhiều khi là cả động vật chết.
Đây là bước đầu tiên trong quá trình tái chế, nó giống với cách tái chế truyền thống.
Chúng ta lọc lấy nguyên liệu bằng việc sử dụng nam châm, sử dụng cách phân loại của không khí.
Tại thời điểm này nó nghe giống như quy trình nhà máy Willy Wonka.
Cuối quy trình chúng ta sẽ có được hỗn hợp chất dẻo: gồm nhiều loại nhựa và nhiều lớp nhựa.
Tiếp đó, bước quan trọng công phu hơn sẽ được tiến hành, và thực sự công đoạn khó khăn, nhiều giai đoạn phân tách mới được bắt đầu.
Chúng nghiền nhựa thành những miếng nhỏ như móng tay.
Sau đó, chúng sử dụng quy trình tự động hóa để phân loại nhựa, Không chỉ là loại mà ngay cho cả lớp.
Và sau cuối của quy trình này đưa lại một lớp nhựa: một loại, một lớp.
Sau đó, chúng ta dùng phương pháp quan sát màu sắc để phân loại nguyên liệu này.
Chúng ta sẽ trộn nó trong những silo 50,000-lb.
Sau đó đưa chúng vào máy đúc và hóa hơi chúng, và đưa chúng vào những lỗ nhỏ, rồi làm thành sợi.
Và cắt những sợi này thành viên.
Và nó trở thành phổ biến trong ngành công nghiệp chất dẻo.
Đây là nguyên liệu cùng loại với nguyên liệu chúng ta lấy từ dầu mỏ.
Và ngày nay, chúng ta có thể sản xuất từ những thứ đồ cũ của chúng ta. để nó trở thành một thứ đồ dùng mới.
(Vỗ tay) Vậy, ngay từ bây giờ thay vì vứt chúng trên những ngọn đồi ở những nước đang phát triển hay để chúng tan thành mây khói, bạn người có thể biến những thứ đồ cũ thành những thứ đồ mới trên bàn, trong văn phòng, hay tại nơi làm việc trong nhà.
Đây chỉ là một trong số ít ví dụ về những công ty đang mua những sản phẩm nhựa của chúng tôi, thay vì nhựa nguyên chất, để sản xuất những sản phẩm mới.
Vì thế, tôi hi vọng bạn sẽ thay đổi cách nhìn ít nhất về những thứ đồ dùng của bạn.
Có thể lấy dẫn chứng từ tự nhiên.
Tự nhiên lãng phí rất ít, và tái sử dụng tất cả mọi thứ.
Và tôi cũng hi vọng bạn sẽ từ bỏ cách suy nghĩ bạn là người tiêu dùng -- đây là điều mà tôi ghét nhất -- mà hãy nghĩ rằng chúng ta sử dụng tài nguyên trong một dạng, cho tới khi chúng biến sang dạng khác và sẽ là dạng khác cho lần sử dụng khác sau đó.
Cuối cùng, tôi hi vọng mọi người sữ đồng ý với tôi để thay đổi quy tắc cuối cùng của đứa trẻ lúc nãy thành “Nếu nó bị hỏng, nó vẫn là đồ dùng của tôi”
Cảm ơn các bạn đã lắng nghe.
(Vỗ tay)
Tôi là một nhạc trưởng, và tôi ở đây để nói về niềm tin.
Công việc của tôi phụ thuộc vào nó.
Giữa tôi và dàn giao hưởng, phải có một niềm tin không thể lay chuyển nổi, sinh ra từ sự tôn trọng lẫn nhau, mà qua đó chúng tôi có thể tạo ra bản nhạc mà tất cả chúng tôi đều tin vào.
Vào những ngày trước, việc chỉ huy dàn nhạc, chơi nhạc ít có liên quan đến vấn đề niềm tin, và thực sự mà nói, liên quan đến sự bắt buộc .
Cho tới khoảng Chiến tranh Thế giới lần thứ hai, nhạc trưởng luôn luôn là những kẻ độc tài -- những nhân vật chuyên chế này sẽ diễn tập, không chỉ toàn bộ với cả dàn nhạc, mà còn với cả từng người trong đó, một cách rất khắt khe.
Nhưng tôi rất vui mừng được nói rằng thế giới đã tiến bộ lên rồi, âm nhạc đã thoát khỏi thời kỳ đó.
Chúng ta giờ có cái nhìn và cách chơi nhạc dân chủ hơn -- một con đường 2 chiều.
Với tư cách là một nhạc trưởng, tôi tới buổi diễn tập với một cảm quan sắc bén về kiến trúc bên ngoài của âm nhạc, mà bên trong sẽ là sự tự do cá nhân rộng lớn cho các thành viên dàn nhạc có thể tỏa sáng.
Đối với tôi, tất nhiên, tôi hoàn toàn tin tưởng vào ngôn ngữ hình thể của mình.
Đó là tất cả những gì tôi có.
Đó là cử chỉ yên tĩnh.
Tôi không thể quát tháo ra những lời chỉ huy khi đang chơi nhạc
(Âm nhạc) Thưa quý ông và quý bà, Dàn giao hưởng Scotland.
(Vỗ tay) Vậy để thực hiện công việc này, tôi rõ ràng phải có niềm tin.
Tôi phải có niềm tin vào dàn nhạc, và, thậm chí quan trọng hơn, tôi phải có niềm tin vào bản thân.
Hãy thử nghĩ: nếu bạn đứng ở vị trí không có niềm tin, ban sẽ làm gì?
Bạn sẽ cố gắng hạn chế những sai sót một cách thái quá
Và trong nghề nghiệp của tôi, thì đó có nghĩa là khoa tay múa chân quá đà.
Cuối cùng bạn sẽ trở thành một chiếc cối xay gió điên dại.
Và khi điệu bộ của bạn càng quá đà nó sẽ càng trở nên khó hiểu và, thực sự mà nói, là vô dụng đối với dàn nhạc.
Bạn sẽ trở thành kẻ bị chế nhạo. Sẽ không còn sự tin tưởng nữa, chỉ còn sự nhạo báng.
Và tôi nhớ vào đầu sự nghiệp của tôi, lúc nào cũng vậy, trong những buổi diễn thảm hại với dàn nhạc, tôi sẽ gần như điên loạn lên trên bục điều khiển, cố gắng tạo ra một đoạn cao trào tăng lên đột ngột nho nhỏ về âm lượng.
Nhưng khốn nỗi, giàn nhạc không thể làm được điều đó.
Những năm đầu tiên đó tôi dành rất nhiều thời gian khóc lóc một cách thầm lặng trong phòng thay đồ.
Và khi đó, những lời khuyên từ một vị nhạc trưởng kì cựu người Anh, ngài Colin Davis, cũng trở nên vô nghĩa với tôi. ông nói rằng, "Charles, chỉ huy dàn nhạc giống như cầm một con chim nhỏ ở trong tay vậy.
Nếu cậu giữ nó quá chặt, cậu sẽ nghiến chết nó.
Nếu cậu giữ nó quá lỏng, nó sẽ bay mất."
Tôi phải nói rằng, hồi đó, tôi thậm chí không thể thực sự tìm được con chim nào cả
Bây giờ tôi sẽ nói về một trải nghiệm có thể nói là rất căn bản và hệ trọng đối với tôi trong lĩnh vực âm nhạc, đó là chuyến đi của tôi tới Nam Phi, một đất nước mà theo ý kiến của tôi, cuộn tròn trong âm nhạc, nhưng đó là nơi, thông qua văn hóa âm nhạc, đã dạy tôi một bài học căn bản nhất: đó là thông qua chơi nhạc ta có thể chạm tới những tầng lớp sâu hơn của việc trao gửi niềm tin cuộc sống
nhớ lại năm 2000, khi tôi có cơ hội tới Nam Phi để xây dựng một công ty opera mới.
Tôi đã đến đó, và tổ chức những buổi thử giọng, chủ yếu là ở những vùng nông thôn trên khắp đất nước.
Tôi đã nghe khoảng 2000 cả sĩ hát và sau kéo tất cả về một công ty gồm 40 nghệ sĩ trẻ tuyệt vời nhất, và phần đông trong số đó là người da đen, nhưng vẫn có một số người da trắng.
Và có một điều xuất hiện ở ngay buổi tập dượt đầu tiên đó là một trong những người da trắng hồi trước đã là một thành viên của lực lượng công an Nam Phi.
Và vào những năm cuối của chế độ cũ, anh ấy thường được ra lệnh tới những thành phố nhỏ để gây hấn với người dân ở đây
Bây giờ bạn có thể tưởng tượng điều này ảnh hưởng như thế nào tới nhiệt độ trong phòng, tới không khí chung.
Và thực tế,
ở Nam Phi, mối quan hệ không có niềm tin nhất là mối quan hệ giữa những cảnh sát da trắng và cộng đồng da đen.
Vậy chúng vượt qua khó khăn này như thế nào, thưa quý ông và quý bà?
Đơn giản là thông qua ca hát.
Chúng tôi hát, hát, hát, và niềm tin mới lớn dần lên một cách đáng ngạc nhiên, và tình bạn đã nở rộ.
Và điều đó cho tôi mấy một sự thật cơ bản, đó là âm nhạc và những hình thức sáng tạo khác có thể đến được những nơi mà lời nói không thể đến được.
Chúng tôi có một số bài, và bắt đầu diễn chúng trên quốc tế.
Một trong số đó là bản "Carmen".
Sau đó chúng tôi nghĩ là sẽ làm 1 bộ phim về "Carmen", Đoạn phim đã được quay tại một địa điểm trong một thành phố nhỏ bên ngoài Capetown, tên là Khayelitsha.
Bản nhạc được hoát toàn bộ bằng tiếng Xhosa, đây là một ngôn ngữ âm nhạc tuyệt đẹp, có thể bạn không biết điều này.
Nó được gọi là "U-Carmen e-Khayelitsha" -- nghĩa là "Carmen của Khayelitsha".
Tôi muốn cho các bạn xem một phần nhỏ của đoạn clip lý do chính là tôi muốn cho các bạn thấy bằng chứng chứng minh là làm âm nhạc ở Nam Phi không hề tầm thường chút nào
(Âm nhạc) (Vỗ tay) Một điều mà tôi thấy rất thích thú về âm nhạc Nam Phí đó là nó miễn phí.
Âm nhạc Nam Phi hoàn toàn miễn phí.
Và tôi nghĩ rằng, một cách không nhỏ, đó là do một thực tế quan trọng: họ không bị bó buộc bởi hệ thống nốt nhạc.
Họ không đọc nhạc.
Họ tin vào đôi tai của mình.
Bạn có thể dạy một vài người Nam Phi một giai điệu chỉ trong 5 giây ngắn ngủi.
Và sau đó, như thể là có phép lạ, họ sẽ tự động ứng biến với một đoạn nhạc xung quanh giai điệu đó bởi họ có thể làm vậy.
Những người ở phương Tây như chúng ta, hy vọng là tôi có thể dùng cách gọi này tôi nghĩ là chúng ta có một thái độ, hoặc là cảm giác về âm nhạc bị bó hẹp -- với chúng ta, âm nhạc là vấn đề về kỹ năng và hệ thống.
Và do đó nó chỉ dành cho một số ít những người tài năng, có năng khiếu.
Nhưng thưa quý ông và quý bà, bất cứ người nào trong chúng ta sống trên hành tinh này có lẽ đều có mối liên hệ với âm nhạc hằng ngày.
Và nếu tôi có thể nới rộng điều này trong 1 giây nữa, tôi cá rằng mỗi người người trong phòng này sẽ rất vui khi được nói với một sự tự tin và cái nhìn sắc sảo về phim ảnh, hoặc có thể là về văn học.
Nhưng có bao nhiêu trong số các bạn có thể quyết đoán nói về một bản nhạc giao hưởng?
Tại sao lại như vậy?
Và những gì tôi muốn nói bây giờ là muốn thôi thúc các bạn hãy vượt qua sự thiếu tự tin to lớn đó đi, để lao vào, tin tưởng rằng bạn có thể tin vào đôi tai của mình, bạn có thể thấy nghe một vài lớp cơ bắp quan trọng, chất xơ, ADN, mà khiến cho một bản nhạc trở nên tuyệt vời.
Tôi có một thí nghiệm nho nhỏ mà tôi muốn cho các bạn thấy.
Các bạn có biết rằng từ TED có một giai điệu?
Một giai điệu rất đơn giản dựa trên 3 nốt -- T, E, D.
Giờ hãy đợi một chút.
Tôi biết rằng các bạn sẽ nói rằng, "Nốt T không hề có trong âm nhạc."
Thưa quý ông và quý bà, có một hệ thống từ rất lâu, mà các nhạc sĩ đã sử dụng từ hàng trăm năm nay, chứng minh rằng nốt T có tồn tại trong âm nhạc
Nếu tôi hát trong thang âm nhạc: A, B, C, D, E, F, G -- và tôi tiếp tục với những chữ cái tiếp theo trong bản chữ cái, cùng một gam: H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T -- và đây.
T, nó giống với nốt F trong âm nhạc.
Vậy T chính là F.
Do đó T, E, D cũng giống với F, E, D.
Bây giờ bản nhạc mà chúng tôi đã chơi ở phần đầu của buổi nói chuyện này nằm rất sâu ở giữa chủ đề, đó là TED.
Hãy nghe này.
(Âm nhạc) Bạn có nghe thấy không?
Hay tôi ngửi thấy mùi của sự nghi ngờ trong khán phòng?
Được rồi, chúng tôi sẽ chơi lại từ đầu ngay bây giờ, và chúng tôi sẽ làm nổi bật, sẽ thọc chữ TED ra.
Các bạn sẽ thông cảm với điệu bộ của tôi.
(Âm nhạc) Ôi trời ơi, nó rất to và rõ ràng, chắc chắn đấy.
Tôi nghĩ tôi nên khiến cho nó được bộc lộ rõ ràng hơn.
Thưa quý ông và quý bà, sắp đền giờ uống trà rồi.
Các bạn cso nghĩ là chúng ta nên hát để uống trà không?
Tôi nghĩ là chúng ta cần hát để uống trà.
Chúng ta sẽ hát 3 nốt nhạc kỳ diệu này: T, E, D.
Các bạn sẽ hát theo tôi chứ?
Khán giả: T, E, D.
Charles Hazlewood: Vâng, các bạn hát giống những con bò hơn là con người.
Chúng ta sẽ thử lại lần nữa nhé?
Và xem này, nếu bạn thích phiêu lưu, bạn sẽ hát tới quãng này.
T, E, D.
Khán giả: T, E, D.
CH: Một lần nữa, mạnh hơn. (Khán giả: T, E, D.) Vâng bây giờ tôi lại như một cái cối xay gió một lần nữa, bạn thấy đấy.
Giờ chúng ta sẽ đặt nó vào trong ngữ cảnh âm nhạc.
Nhạc sẽ nổi lên, và khi nhận được tín hiệu từ tôi, các bạn sẽ hát nốt đó nhé
(Âm nhạc) Một lần nữa, thêm cảm xúc nữa đi, thưa quý ông và quý bà.
Các bạn đã không vào đúng điệu rồi.
Đúng rồi, thưa quý ông và quý bà.
Không phải là buổi ra mắt quá tệ cho dàn nhạc TED, không tệ chút nào.
Bây giờ, có một dự án mà tôi đang bắt đầu mà tôi cảm thấy rất háo hức và muốn chia sẻ cho các bạn, bởi nó là dự án về thay đổi sự nhận thức, và, thực ra, là xây dựng một tầm cao mới của niềm tin.
Đứa con nhỏ nhất của tôi khi sinh ra đã bị chứng liệt não, mà bạn có thể tưởng tượng rằng, nếu bạn chưa trải qua nó bao giờ, đó là một thứ rất kinh khủng mà ta phải chấp nhận.
Nhưng món quà mà cô con gái xinh xắn đó đã cho tôi, ngoài việc mà cháu được sinh ra, chính là việc cháu đã đã mở rộng tầm mắt tôi đến với một cộng đồng vốn luôn bị bỏ quên, cộng đồng những người khuyết tật.
Và khi tôi nhìn vào những cuộc thi Paralympics, tôi nghĩ rằng thật khó tin công nghệ đã phát triển để chứng tỏ rằng sự tàn tật không còn là rào cản đến với trình độ cao nhất của thành tích thể thao.
Tất nhiên có một khía cạnh ác nghiệt hơn về sự thực này, rằng thực sự phải mất hàng thập kỷ, thế giới mới có thể đến được vị trí của sự tin tưởng, để hoàn toàn tin rằng người khuyết tật và thể thao có thể đến được với nhau theo một cách rất thú vị và thuyết phục.
Do đó tôi tự hỏi: thế còn âm nhạc thì ở đâu?
Các bạn sẽ không thể nói với tôi rằng chẳng có hàng triệu người khuyết tật, chỉ tính riêng ở Anh, có khả năng lớn về âm nhạc.
Do đó tôi quyết định tạo ra một bệ đỡ cho các tài năng âm nhạc đó.
Nó sẽ trở thành dàn nhạc giao hưởng quốc gia đầu tiên dành cho người khuyết tật đầu tiên ở Anh.
Dàn nhạc có tên là Paraorchestra.
Tôi sẽ cho các bạn xem một đoạn clip về buổi tập ứng biến đầu tiên mà chúng tôi có.
Đó quả là một khoảnh khắc đặc biệt.
Chỉ có tôi và bốn nhạc công khuyết tật nhưng đầy tài đến kinh ngạc.
Bình thường khi bạn ứng biến -- và tôi làm thế mọi lúc trên thế giới -- sẽ có một khoảnh khắc đầu sợ hãi, như nỗi sợ sẽ bị ném những chiếc mũ lên sân khấu, có thể sẽ là một khoảng lặng buồn.
Và đột nhiên, như thể có phép màu, bùm! Chúng ta ở trong đó và nó trở nên hoàn toàn hỗn loạn. Bạn không thể nghe bất cứ thứ gì.
Không một ai nghe. Không một ai tin.
Không một ai hưởng ứng ai.
Và trong căn phòng này với bốn nhạc công khuyết tật, trong vòng 5 phút nữa các bạn sẽ lắng nghe rất say sưa, và hưởng ứng nhiệt tình những đoạn âm nhạc đẹp tuyệt diệu
(Video) (Âm nhạc) Nicholas:: Tên tôi là Nicholas McCarthy.
Tôi 22 tuổi và là một nghệ sĩ piano chơi bằng tay trái/
Và tôi được sinh ra không có tay trái -- tay phải.
Tôi làm lại một lần nữa được không?
(Âm nhạc) Lyn: Khi tôi chơi nhạc, tôi cảm giác như một phi công đang lái máy bay
Tôi cảm thấy như mình đang sống.
(Âm nhạc) Clarence: Tôi muốn lại được chơi một loại nhạc cụ hơn cả ước mong có thể đi được.
Có rất nhiều niềm vui và nhiều thứ tôi có được nhờ chơi nhạc và biểu diễn.
Nó giúp tôi thoát khỏi một vài chứng bại liệt.
(Âm nhạc) (Vỗ tay) CH: Tôi ước rằng một vài nhạc công này có thể đến với chúng ta ngày hôm nay, để bạn có thể trực tiếp thấy được họ tuyệt vời như thế nào.
Tên của dự án là Dàn giao hưởng cho người khuyết tật (Paraorchestra)
Nếu bất cứ ai trong số các bạn muốn giúp tôi bằng cách nào đó để đạt được giấc mơ mà vào thời điểm này khá là khó khăn và có vẻ không khả thi, xin hãy cho tôi biết nhé
Bây giờ phần kết thúc của tôi là một bản nhạc của Joseph Haydn, nhạc sĩ thiên tài người Áo sống ở nửa sau của thế kỷ 18 -- đã dành cả đời mình làm việc cho Hoàng tử Nikolaus Esterhazy, cùng với dàn giao hưởng của ông ấy.
Vị hoàng tử này rất yêu âm nhạc, nhưng ông ấy cũng yêu tòa lâu đài ở vùng nông thôn mà ông ấy đã sống suốt cả cuộc đời, nằm ở biên giới giữa Áo và Hungary, đó là nơi có tên gọi là Esterhazy -- rất xa thành phố Vienna rộng lớn.
Vào một ngày nọ, năm 1772, vị hoàng tử ra lệnh rằng gia đình của những nhạc công, gia đình của nhạc công dàn nhạc giao hưởng, không được sống trong lâu đài nữa.
Họ không được phép ở đây nữa, họ phải trở về Vienna -- mà như tôi đã nói, đó là cả một chặng đường dài vào thời đó.
Bạn có thể tưởng tượng, các nhạc công đã hết sức thất vọng.
Haydn khuyên can hoàng tử, nhưng không được.
Do biết rằng vị hoàng tử yêu âm nhạc, Haydn quyết định sẽ viết một bản giao hưởng để nói lên suy nghĩ.
Và chúng tôi sẽ chơi đoạn cuối của bản giao hưởng ngay bây giờ.
Và bạn sẽ thấy dàn nhạc như đang chống lại một cách buồn bã.
Và tôi rất vui khi nói rằng, vị hoàng tử đã thấu hiểu sự tình từ bài biểu diễn của dàn nhạc, và các nhạc công đã được đoàn tụ với gia đình của họ.
Nhưng tôi nghĩ câu chuyện này đúc rút lại bài nói chuyện của tôi rất hay rằng ở đâu có niềm tin, ở đó có âm nhạc -- mở rộng ra cuộc sống.
Ở đâu không có niềm tin, ở đó âm nhạc sẽ biến mất.
(Âm nhạc) (Vỗ tay)
Tôi sinh năm 1947, đã rất lâu trước đây, và khi tôi 18 tháng tuổi, Tôi mắc bệnh bại liệt.
Tôi ở trong lồng phổi nhân tạo khoảng ba tháng và ra vào bệnh viện khoảng ba năm.
Bây giờ, chúng tôi có rất nhiều hàng xóm trong vùng Brooklyn, và một vài người trong số họ đã rất tích cực giúp đỡ cha mẹ tôi.
Một vài người trong số họ lại thực sự sợ bị lây bệnh, và họ thậm chí không dám đi qua trước cửa nhà chúng tôi.
Họ đã phải đi ngang qua đường.
Tôi nghĩ đó là thời gian khi gia đình tôi bắt đầu nhận ra khuyết tật có nghĩa là gì với một số người: nỗi sợ hãi.
Và một điều không chắc rằng tôi có thể sống ở nhà, mặc dù tôi đã không biết về điều này cho đến khi tôi 36 tuổi.
Tôi đã có cuộc trò chuyện với cha mình vào một đêm, và ông nói, "Con biết không, khi con hai tuổi, một trong các bác sĩ đã gợi ý với mẹ con và cha để con sống trong một cơ sở chuyên biệt, để họ có thể tiếp tục cuộc sống của mình và nuôi con của họ và đại loại giải quyết xong với tất cả những thứ liên quan đến khuyết tật.
Tôi đã không tin cha mình, không phải vì ông là kẻ nói dối, mà là tôi chưa bao giờ nghe về chuyện này, và thực tế là mẹ tôi đã công nhận điều đó.
Bà đã không bao giờ muốn nói với tôi.
Nhưng thực tế, tôi không biết tại sao tôi đã rất ngạc nhiên bởi chuyện này, vì khi tôi năm tuổi, và mẹ tôi, giống như những bà mẹ và ông bố khác ở khắp nước Mỹ, đã đưa tôi đến trường để đăng ký học, bà đẩy xe lăn của tôi tới trường nơi không xa nhà chúng tôi, kéo xe lăn lên các bậc thềm tới trường, và chúng tôi được chào đón bởi hiệu trưởng.
Không thực sự chào đón.
Nhưng hiệu trưởng đã nói, không, tôi không thể đến trường đó vì nó không hỗ trợ người khuyết tật.
Nhưng ông nói chúng tôi không cần lo lắng, vì Hội đồng giáo dục sẽ cử một giáo viên tới nhà tôi.
Và họ đã làm thế cho khoảng hai tiếng rưỡi một tuần.
(Khán giả thì thầm) Nhưng như cử chỉ đẹp, họ cử thêm một nhà vật lý trị liệu người dạy tôi những kỹ năng cơ bản nhất của việc thêu chữ thập.
(Cười) Tôi không thêu hôm nay.
(Cười) Tôi đã không đến trường trong một tòa nhà xây dựng thực sự cho đến khi tôi chín tuổi, và sau đó tôi ở trong các lớp với những trẻ khuyết tật trong một trường mà có chủ yếu trẻ không khuyết tật.
Và trong các lớp học của tôi, có những học sinh ở tuổi 21.
Và sau đó, sau tuổi 21, họ đến một nơi gọi là hội thảo cho người khuyết tật với công việc phục dịch mà không kiếm được gì hoặc dưới mức lương tối thiểu.
Tôi đã hiểu được sự kỳ thị.
Cha mẹ tôi cũng đã hiểu được sự kỳ thị.
Cha mẹ tôi đến từ Đức.
Họ là người Đức gốc Do Thái đã rời đi vào thập niên 1930, chạy khỏi nạn diệt chủng Holocaust.
Cha mẹ tôi lạc mất gia đình và họ mất đi cha mẹ mình.
Cả cha và mẹ tôi đã mất cha mẹ trong nạn diệt chủng Holocaust.
Và vì thế họ nhận ra rằng họ không thể im lặng vì những thứ sai trái đến với tôi trong cuộc đời tôi.
Không phải chỉ cá nhân tôi, mà cả những thứ xung quanh tôi.
Họ biết rằng vì tôi sử dụng xe lăn, không trường cấp ba nào ở New York, hay trong toàn bộ thành phố, có hỗ trợ cho xe lăn, vì vậy những gì cho rằng xảy đến là tôi sẽ quay trở lại giáo dục tại nhà cùng với rất nhiều học sinh khác.
Cha mẹ tôi đã nhóm hợp lại với những cha mẹ khác.
Họ đi tới Hội đồng giáo dục và họ yêu cầu Hội đồng giáo dục tạo ra một số trường cấp ba có thể tiếp cận được.
Và họ đã làm vậy.
Vì vậy tôi và nhiều học sinh khác cuối cùng có thể đến trường cấp ba, một trường cấp ba bình thường, và có các lớp học bình thường.
Vậy chuyện gì xảy ra tiếp theo?
Tôi đã học được nhiều hơn về sự kỳ thị là thế nào, và quan trọng, tôi biết được rằng tôi cần trở thành người ủng hộ của chính mình.
Tôi đã vào trường đại học, Đại học Long Island, và tôi luôn muốn trở thành một giáo viên, tôi học chuyên ngành phụ và tham gia tất cả các khóa học tương ứng, sau đó khi đến thời điểm để tôi có một chứng nhận, tôi phải làm một bài thi viết, một bài thi nói, và một bài kiểm tra sức khỏe.
Tại thời điểm đó, cả ba bài thi này đều được đưa ra ở những khu nhà không hỗ trợ người khuyết tật, tôi có những người bạn mà đưa tôi lên xuống các bậc thang cho những kỳ thi này, không phải trong xe lăn gắn máy.
(Cười) Trong một chiếc xe lăn thường.
Nhưng tôi đã vượt qua bài thi nói.
Tôi đã vượt qua bài thi viết.
Bài thi sức khỏe của tôi là một thứ hoàn toàn khác.
Một trong những câu hỏi đầu tiên bác sĩ đã hỏi tôi là liệu tôi có thể cho cô xem cách tôi đi đến nhà tắm.
Tôi lúc đó 22 tuổi và bạn biết khi bạn đến bất cứ buổi phỏng vấn nào, bạn nghĩ về tất cả các loại câu hỏi mà người ta có thể hỏi bạn?
(Cười) Câu này không trong số đó.
Và tôi đã rất kinh ngạc vì tôi nghe nói rằng không có người khuyết tật nào đang sử dụng xe lăn là giáo viên ở New York, nên mỗi bước đi dọc con đường mà tôi đang kỳ vọng là điều gì đó rất tệ.
Nên tôi đã nói với cô, nó có phải là một yêu cầu giáo viên phải cho sinh viên xem cách đi tới nhà tắm không?
Nếu là vậy, tôi có thể làm điều đó.
Và không có gì ngạc nhiên, tôi bị trượt vì tôi đã không vượt qua bài kiểm tra sức khỏe.
Lý do chính thức mà tôi bị từ chối công việc là chứng liệt của di chứng bại liệt - Tôi xin lỗi.
Liệt cả hai chân, di chứng của bệnh bại liệt.
Thật tình, tôi đã không biết từ "di chứng" nghĩa là gì, nên tôi đã xem một từ điển, và nó có nghĩa là "bởi vì".
Tôi bị từ chối giấy cấp bằng vì tôi không thể đi.
Vậy tôi sẽ phải làm gì?
Đây là thời gian thực sự quan trọng trong đời tôi. vì nó có thể là lần đầu tiên tôi có thể thách thức cơ chế này, chính tôi, và dù tôi đang làm việc với rất nhiều bạn khác cũng bị khuyết tật những người đang khích lệ tôi tiến về phía trước, thì nó vẫn khá đáng sợ.
Nhưng tôi thực sự rất may mắn.
Tôi có một người bạn là một sinh viên khuyết tật ở Đại học Long Island và cũng là cộng tác viên tại tờ " Thời báo New York" và khi anh có thể trở thành một phóng viên để viết một bài thực sự tốt về những gì đã xảy ra và tại sao anh nghĩ những gì đã xảy ra là sai trái.
Ngày tiếp theo có một bài xã luận ở tờ "Thời báo New York" với tựa đề "Con người và Hội đồng giáo dục" và tờ "Thời báo New York" đã ra mặt hỗ trợ cho việc tôi lấy bằng giảng dạy.
(Vỗ tay) Cùng ngày hôm đó, tôi nhận được cuộc gọi từ một luật sư đang viết cuốn sách về quyền công dân.
Và ông đã gọi để phỏng vấn tôi, và tôi cũng đang phỏng vấn ông.
Ông đã không biết điều đó.
Và cuối buổi trò chuyện, tôi nói, "Liệu ông có sẵn lòng đại diện cho tôi? tôi muốn kiện Hội đồng giáo dục."
Và ông đồng ý.
Giờ đây, đôi khi tôi nói rằng những ngôi sao đã xếp hàng quanh phiên tòa ấy, vì chúng tôi có một thẩm phán tuyệt vời: thẩm phán nữ Mỹ Phi đầu tiên -- (Cười) Constance Baker Motley.
(Vỗ tay) Và bà biết sự kỳ thị khi bà thấy nó.
(Cười) Bà mạnh mẽ kêu gọi Hội đồng giáo dục cho tôi một bài kiểm tra sức khỏe khác, và họ đã làm vậy.
Và tôi nhận được bằng của mình, trong khi mất một vài tháng để tôi thực sự có được đề xuất công việc từ một hiệu trưởng, Cuối cùng tôi đã có việc và bắt đầu giảng dạy mùa thu đó trong trường mà tôi đã đến học, lớp hai.
Vậy rồi-- (Vỗ tay) Đó là một buổi hội thảo Ted khác.
(Cười) Nhưng tôi biết cũng như bạn bè tôi, và những người tôi không biết khắp đất nước này, rằng chúng tôi phải là những người ủng hộ chính mình, rằng chúng tôi cần chiến đấu chống lại quan điểm của người khác rằng nếu bạn bị khuyết tật, bạn cần được chữa trị, rằng sự bình đằng không phải là một phần của sự công bằng.
Và chúng tôi đã học được từ cuộc vận động quyền công dân và từ cuộc vận động về quyền phụ nữ.
Chúng tôi đã học từ họ về chủ nghĩa hoạt động của họ và khả năng của họ để đến với nhau, không chỉ để thảo luận vấn đề mà còn thảo luận các giải pháp.
Và những gì được tạo ra chúng tôi gọi là Cuộc vận động quyền người khuyết tật.
Tôi muốn nói với bạn một vài điều khó hiểu.
Bạn nghĩ có bao nhiêu người điều phối giao thông ở đại lộ Madison trong suốt giờ cao điểm ở New York?
Bạn có đoán được không?
Bao nhiêu? (Khán giả hét câu trả lời) Năm mươi.
Một người có thể quá ít.
Năm mươi người.
Và không có xe tuần tra hỗ trợ người khuyết tật, họ đã phải tìm cách xoay sở với chúng tôi.
(Cười) (Vỗ tay) Nhưng hãy để tôi nói cho bạn một điều khác.
Có bao nhiêu người điều phối xe buýt ở New York khi họ từ chối để bạn lên vì bạn ngồi xe lăn?
Một. Đó là câu trả lời đúng.
Vậy bạn phải làm gì di chuyển xe lăn của mình -- (Cười) trượt vào đúng nơi ngay trước bậc lên xuống và đẩy một chút xuống phía dưới, và sau đó xe buýt không thể chạy.
(Cười) Bất cứ ai trong các bạn muốn học cách làm điều đó, nói với tôi sau buổi này.
(Cười) Năm 1972, tổng thống Nixon phủ quyết đạo luật tái hòa nhập cộng đồng.
Chúng tôi đã chống đối. Ông đã ký phê chuẩn nó.
Sau đó các quy định cần được ban hành để thi hành luật đó đã không được ký thông qua.
Chúng tôi biểu tình. Chúng đã được ký thông qua.
Và khi những người Mỹ với đạo luật về người khuyết tật, ADA, Tuyên ngôn giải phóng nô lệ của chúng tôi, được xem như không được thông qua ở Thượng viện và Hạ viện Mỹ, những người khuyết tật từ khắp nước Mỹ tập hợp lại với nhau và họ bò lên các bậc của trụ sở Quốc hội Hoa Kỳ.
Đó là một ngày kỳ diệu, Thượng viện và Hạ viện đã thông qua đạo luật ADA.
Và sau đó tổng thống Bush đã ký đạo luật ADA.
Đó là một bức ảnh tuyệt vời.
Tổng thống Bush ký đạo luật ADA trên thảm cỏ Nhà Trắng.
Đó là một ngày tuyệt diệu, và có khoảng 2.000 người ở đó.
Đó là ngày 26 tháng 7 năm 1990.
Và một trong những lời phát biểu nổi tiếng nhất trong bài diễn văn của ông là "Hãy để những bức tường ngăn cách đáng hổ thẹn này sụp đổ."
Với bất cứ ai trong phòng này người 50 tuổi hoặc nhiều hơn, có thể hay thậm chí 40 hoặc nhiều hơn, bạn có nhớ thời kỳ không có những bờ dốc trên đường phố, khi xe buýt không hỗ trợ người khuyết tật, khi tàu hỏa không hỗ trợ người khuyết tật, nơi mà nhà vệ sinh không có lối đi cho xe lăn ở các siêu thị mua sắm, nơi bạn không có một người phiên dịch ngôn ngữ ký hiệu, hay chú thích, hoặc chữ nổi hoặc bất cứ loại hỗ trợ khác.
Những điều này đang thay đổi, và chúng đang truyền cảm hứng cho thế giới.
Và những người khuyết tật khắp thế giới muốn có luật như của chúng tôi, và họ muốn những luật đó có hiệu lực.
Và những gì chúng ta vừa thấy được gọi là Hiệp ước về Quyền cho những người khuyết tật.
Nó là một hiệp ước được thông qua năm 2006.
Nó đang tổ chức lễ kỷ niệm 10 năm.
Hơn 165 quốc gia tham gia hiệp ước này.
Đây là hiệp ước nhân quyền quốc tế đầu tiên dành hoàn toàn cho người khuyết tật.
Nhưng tôi rất buồn khi phải nói rằng Thượng viện Mỹ của chúng ta đã không đề xuất tới tổng thống để phê chuẩn hiệp ước này.
Chúng ta đã ký nó năm 2009, nhưng nó vẫn chưa có hiệu lực cho đến khi được phê chuẩn, và tổng thống -- không tổng thống nào có thể phê chuẩn một hiệp ước mà không có sự đồng ý của Thượng viện.
Chúng tôi cảm thấy thực sự cần thiết rằng Thượng viện Mỹ cần làm công việc của mình, rằng Thượng viện cần để chúng ta có thể như những người Mỹ không chỉ có khả năng hỗ trợ người khuyết tật và chính phủ khắp thế giới biết về công việc tốt đẹp mà chúng ta đang làm, mà nó thực sự quan trọng rằng người khuyết tật cũng có những cơ hội để du lịch, học tập và làm việc ở nước ngoài như bất cứ ai trong nước ta.
Và khi nhiều nước không có cùng luật như chúng ta và không làm nó có hiệu lực nếu họ có nó, cơ hội cho người khuyết tật vẫn bị hạn chế nhiều hơn.
Khi tôi đi ra nước ngoài, tôi luôn gặp những phụ nữ khuyết tật, và những phụ nữ đó kể cho tôi những câu chuyện về việc họ trải qua bạo lực và chiếm đoạt như thế nào và nhiều trường hợp những dạng bạo lực này đến từ thành viên gia đình và những người họ biết, những người mà có thể đang làm việc cho họ.
Và những vụ việc này thường không được xét xử.
Tôi gặp những người khuyết tật những người được mời làm việc bởi các doanh nghiệp vì họ sống trong một đất nước nơi có một chế độ hạn mức, và để tránh bị phạt, họ sẽ thuê bạn và sau đó nói với bạn, "Bạn không cần đến làm việc vì chúng tôi thực sự không cần bạn trong nhà máy."
Tôi đã thăm các cơ sở nơi có mùi hôi hám nồng nặc để trước khi bạn mở cửa phương tiện của bạn, bạn gần như bị đẩy lùi lại, và khi vào trong những cơ sở này nơi mọi người nên sống trong cộng đồng với những hỗ trợ tương ứng và nhìn mọi người gần như trần trụi, những người dùng chất hóa học và những người đang sống cuộc đời tuyệt vọng.
Có những thứ mà Mỹ cần làm nhiều hơn để sửa đổi nó.
Chúng ta biết sự kỳ thị khi chúng ta thấy nó, và chúng ta cần cùng nhau chống lại nó.
Vậy chúng ta có thể làm gì cùng nhau?
Tôi khuyến khích tất cả các bạn nhận ra rằng khuyết tật là gia đình bạn có thể tham gia bất cứ lúc nào trong đời.
Tôi muốn xem bằng các cánh tay bao nhiêu người ở đây từng gẫy xương?
Và sau đó, như bạn trở về hôm nay, tôi muốn bạn có thể viết một vài câu về những gì thời gian đó giống như đối với bạn, vì tôi thường nghe mọi người nói, "Bà biết đấy, tôi không thể làm điều này hay làm điều kia.
Mọi người nói với tôi theo cách khác. Họ hành động khác đối với tôi."
Và đó là những gì tôi thấy và những người khuyết tật khác thấy trong những bức thư gửi nhanh.
Nhưng chúng ta trong căn phòng này, những người nghe và xem bài hội thảo Ted này -- chúng ta có thể cùng nhau tạo ra sự khác biệt.
Chúng ta có thể cùng nhau lên tiếng cho công lý.
Chúng ta có thể cùng nhau giúp thay đổi thế giới này.
Cảm ơn. Tôi phải đi bắt xe buýt đây.
(Vỗ tay)
Điều gì đang diễn ra trong suy nghĩ của đứa trẻ này?
Nếu bạn hỏi mọi người điều này ba mươi năm trước, đa số họ, bao gồm cả những nhà tâm lý học, sẽ nói rằng đứa trẻ này khác thường, thiếu lô-gic, tự kỉ -- rằng bé không nhận thức được người khác hay hiểu về nguyên nhân và ảnh hưởng.
Trong hai mươi năm gần đây, khoa học tiến bộ đã hoàn toàn bác bỏ tình cảnh đó.
Theo cách nào đó, chúng ta cho rằng suy nghĩ của đứa trẻ này giống như những nhà khoa học thông minh nhất.
Hãy để tôi cho các bạn thấy một ví dụ cụ thể.
Có một điều em bé này có thể đang nghĩ về, trong tâm trí của đứa trẻ ấy, đó là cố gắng hình dung ra điều gì đang ở trong suy nghĩ của một đứa trẻ khác.
Cuối cùng, một trong những điều khó nhất mà chúng ta phải làm là tìm ra điều mà người khác đang nghĩ hay cảm nhận.
Và có lẽ điều buồn nhất đó là tìm ra điều mà người khác nghĩ và cảm nhận thực sự không chính xác như những gì chúng ta nghĩ và cảm nhận.
Bất cứ ai theo đuổi chính trị có thể làm chứng việc đó khó thực hiện như thế nào đối với vài người.
Chúng ta muốn biết liệu em bé và trẻ nhỏ có thể hiểu được thực sự được những điều sâu sắc về người khác không.
Và giờ câu hỏi là: Làm sao chúng ta có thể hỏi chúng?
Tất cả những em bé đều không thể nói chuyện, và nếu bạn bảo một bé ba tuổi kể cho bạn nghe bé nghĩ gì, bạn sẽ nhận được một màn độc thoại của ý thức về những con ngựa non, sinh nhật, và những thứ tương tự như thế.
Vậy làm thế nào chúng ta đặt ra câu hỏi cho chúng?
Bí mật té ra lại là bông cải xanh.
Những điều chúng tôi làm -- Betty Rapacholi, một trong những học trò của tôi, và cả tôi -- thực ra là đưa cho trẻ con hai bát thức ăn: một bát là bông cải xanh tươi và bát kia là bánh quy cá vàng đầy hấp dẫn.
Tất cả trẻ con, ngay cả ở Berkley, đều mê bánh quy, và không thích bông cải xanh tươi.
(Tiếng cười) Điều mà Betty làm là trộn một ít vị thức ăn từ mỗi bát
Và cô ấy sẽ tỏ ra như mình thích nó hoặc ghét nó.
Một nửa khoảng thời gian, cô tỏ ra là mình thích bánh quy và không thích bông cải tươi -- giống như trẻ con hay bất kì một người bình thường.
Một nửa thời gian khác, cô nếm một ít bông cải tươi và nói, "Mmmmm, bông cải xanh.
Cô vừa nếm thử nó xong.
Mmmmm" Và rồi, cô nhấm nháp một ít bánh quy, và nói, "Eo ôi, bánh quy kinh quá.
Cô vừa nếm thử bánh quy. Thật kinh khủng."
Lần này, cô tỏ ra như việc cô ấy muốn là đối lập lại với những gì trẻ con muốn.
Chúng tôi làm thí nghiệm này với những trẻ 15 và 18 tháng tuổi.
Rồi cô ấy xoè tay ra và nói, "Cháu có thể cho cô xin thêm một ít thức ăn nữa không?"
Câu hỏi ở đây là: đứa trẻ sẽ đưa cho cô thứ gì, thứ mà chúng thích hay thứ cô thích?
Và điều kì diệu là, những trẻ 18 tháng tuổi, chỉ đi dạo và nói chuyện, đưa cho cô bánh quy nếu cô thích chúng, và đưa bông cải xanh nếu cô thích nó.
Ngược lại, những đứa trẻ 15 tháng tuổi nhìn cô chằm chằm khá lâu để xem liệu cô có giả vờ thích bông cải xanh hay không, như thể chúng không thể phân biệt rành rọt được.
Sau khi quan sát một hồi lâu, chúng đưa cho cô bánh quy, thứ chúng nghĩ ai ai cũng thích ăn.
Vậy là, có hai điều thực sự đáng chú ý trong chuyện này.
Điều đầu tiên là, những đứa trẻ 18 tháng tuổi đã nhận ra rằng sự thực sâu xa về bản chất con người đó là chúng ta không có cùng một mong muốn.
Chúng thấy rằng chúng thực sự phải giúp những người khác có được thứ họ muốn.
Và điều đáng nói hơn đó là trên thực tế, những đứa trẻ 15 tháng tuổi không làm điều này giả định rằng những đứa trẻ 18 tháng tuổi đã nhận ra sự thực sâu sắc về bản chất loài người này trong vòng ba tháng từ khi chúng còn 15 tháng tuổi.
Trẻ con biết nhiều hơn và học nhiều hơn những gì chúng ta từng nghĩ.
Và đây chỉ là một trong số hàng trăm nghiên cứu trong vòng 20 năm gần đây thực sự chỉ ra điều đó.
Câu hỏi đặt ra là: Tại sao trẻ con lại học được nhiều như thế?
Và tại sao chúng có thể tiếp thu được nhiều thứ trong một khoảng thời gian quá ngắn như vậy?
Ý tôi là, sau cùng, nếu bạn nhìn nhận trẻ con một cách hời hợt, thì chúng chỉ là những người vô dụng.
Trên thực tế, theo nhiều cách, chúng còn tệ hơn là vô dụng, bởi chúng ta phải tốn quá nhiều thời gian và công sức giúp chúng sống sót.
Nhưng nếu chúng ta mở rộng câu trả lời cho vấn đề này rằng tại sao chúng ta lại dành quá nhiều thời gian chăm sóc những đứa trẻ vô dụng này, thì hoá ra đó lại là một câu trả lời thực sự.
Nếu chúng ta quan sát nhiều, rất nhiều loại động vật khác nhau, không chỉ động vật linh trưởng, mà còn bao gồm cả động vật có vú, chim, cả thú có túi như căng-gu-ru và gấu túi, té ra, có một mối quan hệ giữa độ dài quãng thời thơ ấu của một loài và não của chúng to đến mức nào so với cơ thể chúng và chúng thông minh, khéo léo đến mức nào.
Một loài posterbird cho ý tưởng này là những con chim trên kia.
Một mặt là đám New Caledonia.
Đám quạ, quạ, vvv..., những loài rất thông minh.
Về vài mặt, chúng thông minh như những con tinh tinh.
Và đây, một con chim đại diện cho khoa học học được cách dùng công cụ để tìm thức ăn.
Mặt khác, chúng ta có người bạn là loài gà công nghiệp.
Gà, vịt, ngỗng, và gà tây về căn bản đều dốt.
Chúng thực sự rất rất giỏi tìm thóc, ngoài việc đó ra thì chúng chẳng làm được gì nữa cả.
Té ra, những con chim New Caledonia non còn đang lớn.
Chúng dựa dẫm vào mẹ mớm sâu vào những cái miệng bé nhỏ đang mở trong vòng gần hai năm, một khoảng thời gian khá dài trong cuộc đời của một con chim.
Trong khi loài gà thì lại khá cứng cáp trong vòng một vài tháng.
Khoảng thời gian thơ ấu là lý do giải thích tại sao loài quạ lại được ở trang bìa của Khoa học và loài gà lại kết thúc đời mình trong nồi súp.
Có một điều về thời thơ ấu dài đó nghe có vẻ có liên quan tới kiến thức và việc học.
Chúng ta nên giải thích điều này bằng cách nào?
Một số loài động vật, như gà, có vẻ như hoàn toàn hợp với việc chỉ làm một thứ khá tốt.
Chúng tỏ ra khá thành thạo ở việc bới thóc trong một môi trường.
Những loài khác, như quạ, thì lại không làm được điều gì tử tế cụ thể, nhưng lại học luật của các môi trường khác nhau khá giỏi.
Và dĩ nhiên, chúng ta, loài người, ở vị trí còn xa hơn quạ.
Chúng ta sở hữu bộ não tương quan với cơ thể mình lớn hơn bất kì loài vật nào.
Chúng ta thông minh hơn, khéo léo hơn, học được nhiều hơn, sống sót trong nhiều môi trường khác nhau hơn, chúng ta di cư bao phủ toàn bộ thế giới và thậm chí ra cả ngoài vũ trụ.
Những đứa trẻ, con cháu phụ thuộc vào chúng ta lâu hơn những sinh vật non của các loài khác.
Con trai tôi 23 tuổi.
(Tiếng cười) Ít nhất là cho tới khi chúng 23 tuổi, chúng tôi vẫn phải mớm mồi cho những cái mỏ há mồm đó.
Tai sao chúng ta nhận ra tương quan này?
Có một lí do, đó là chiến lược học đó, thực sự là một cách hiệu quả, tuyệt vời để sống trên thế giới, nhưng nó có một nhược điểm lớn.
Nhược điểm đó là, cho tới khi bạn thực sự áp dụng tất cả những điều được học đó, bạn sẽ vẫn chỉ là kẻ bất lực.
Bạn không muốn loài voi răng mấu đuổi theo mình và nói với bản thân, "Súng cao su hay một ngọn giáo chắc sẽ có tác dụng.
Nhưng cái nào thực sự tốt hơn?" Bạn muốn biết tất cả những điều đó trước khi loài voi răng mấu thực sự xuất hiện.
Cách những tiến hoá xem ra đã giải quyết được vấn đề đó là đi kèm với việc phân công lao động.
Ý tưởng đó là, chúng ta đều có giai đoạn tuổi thơ được bảo vệ tuyệt đối.
Chúng ta không phải làm gì cả. Tất cả những gì phải làm chỉ là học.
Và khi trưởng thành, chúng ta vận dụng những thứ đã học được khi còn bé biến chúng thành hiện thực, đưa chúng ra thế giới.
Có một cách nghĩ về vấn đề này đó là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ giống như sự phân chia nghiên cứu và phát triển của loài người.
Chúng là những đứa trẻ trời cho, được bảo vệ, chỉ việc ra ngoài học và có những ý tưởng tốt, còn chúng ta là nhà sản xuất và tiếp thị.
Chúng ta phải đưa tất cả những ý tưởng ấy những điều đã được học khi còn nhỏ vận dụng chúng vào thực tế.
Một hướng tư duy khác về vấn đề này đó là thay vì việc nghĩ về trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ như thể những cá thể lớn khiếm khuyết, chúng ta nên nghĩ về chúng như một giai đoạn phát triển khác trong cùng một giống loài -- đại loại như sâu bướm và bướm -- ngoại trừ việc chúng thực sự là những con bướm sặc sỡ lượn quanh khu vườn và tìm thức ăn, chúng là sâu bướm những sinh vật nhỏ đang dần đi tới ngưỡng cửa của sự trưởng thành.
Nếu điều này đúng, nếu những đứa trẻ đó được sinh ra để học -- câu chuyện về tiến hoá này sẽ nói lên rằng trẻ con sinh ra để học, đó là điều chúng phải làm -- chúng ta mường tượng rằng chúng sẽ là những cơ cấu học tập hiệu quả.
Trên thực tế, não bộ của trẻ em là chiếc máy tính học tuyệt vời nhất trên thế giới.
Nhưng những cỗ máy thực sự thì tốt hơn rất nhiều.
Và gần đây, có một cuộc cách mạng trong suy nghĩ về việc học một cách máy móc.
Tất cả là nhờ vào suy nghĩ của người đàn ông này, Reverend Thomas Bayes, một nhà thống kê và toán học của thế kỷ 18.
Và điều Bayes thực sự làm đó là tạo ra cách máy móc, sử dụng lí thuyết xác suất để phác hoạ, miêu tả, cách các nhà khoa học nghiên cứu về thế giới.
Điều các nhà khoa học làm đó là họ có một giả thuyết mà họ nghĩ có khả năng bắt tay vào thực hiện.
Họ thử nghiệm đi ngược lại bằng chứng.
Bằng chứng khiến họ thay đổi giả thuyết.
Rồi họ thử nghiệm giả thuyết mới đó và cứ thế lặp đi lặp lại.
Điều mà Bayes chỉ ra đó là một cách máy móc, chúng ta có thể thực hiện được.
Và toán học là cốt lõi của những chương trình học trên máy mà chúng ta có hiện nay.
Và 10 năm trước, tôi giả định rằng trẻ con cũng có thể làm được điều tương tự như vậy.
Nếu bạn muốn biết điều gì đang diễn ra đằng sau những đôi mắt nâu đẹp đẽ kia, tôi nghĩ nó thực ra trông giống như thế này.
Đây là sổ của Reverend Bayes.
Tôi nghĩ những đứa trẻ đó thực sự đang làm những phép tính phức tạp với những xác suất điều kiện mà chúng đang xem xét lại để tìm ra cách thế giới vận hành.
Bây giờ điều đó có vẻ như ở tầm với quá cao để thực sự chứng minh.
Bởi sau cùng, nếu bạn hỏi những người trưởng thành về thống kê, họ trông thực sự rất ngu ngốc.
Vậy tại sao trẻ con lại có thể làm những phép thống kê được chứ?
Để kiểm tra điều này, chúng tôi dùng một cỗ máy được gọi là Blicket Detector.
Đây là một cái hộp phát ra ánh sáng và nhạc khi bạn đặt một số thứ trên cái hộp ấy mà không phải những thứ khác.
Cách sử dụng cỗ máy này rất đơn giản, phòng thí nghiệm của tôi và các nơi khác đã thực hiện hàng tá những cuộc nghiên cứu chỉ ra những đứa trẻ học về thế giới tốt như thế nào.
Hãy để tôi đưa ra một trường hợp chúng tôi thử nghiệm với Tumar Kushner, một học sinh của tôi.
Nếu tôi đưa cho bạn chiếc máy dò này, có lẽ bạn sẽ bắt đầu nghĩ về cách khiến nó chạy sẽ là đặt một khối trên chiếc máy dò.
Thực tế, chiếc máy dò này hoạt động theo cách hoàn toàn khác.
Bởi nếu bạn để một khối trên chiếc máy dò đó, bạn không thể nghĩ có thể bắt đầu, nó sẽ thực sự kích hoạt nhanh hai trong số ba lần.
Trong khi đó, nếu bạn thực hiện điều tương tự, đặt khối đó trên chiếc máy, nó sẽ chỉ kích hoạt hai trên sáu lần,
Vậy giả thuyết ít khả quan thực sự có bằng chứng thuyết phục hơn.
Nó giống như thể sóng là một phương pháp hữu hiệu hơn những phương pháp khác.
Chúng ta thực hiện nó; chỉ cho những đứa trẻ bốn tuổi bằng chứng này, và yêu cầu chúng khiến chiếc máy hoạt động.
Và như chắc chắn, những đứa trẻ đó vận dụng bằng chứng ấy để đặt vật lên trên chiếc máy dò.
Có hai điều thực sự thú vị ở đây.
Điều đầu tiên đó là, tôi nhắc lại, hãy nhớ rằng, đây là những đứa trẻ bốn tuổi.
Chúng mới chỉ học đếm.
Nhưng theo một cách vô thức, chúng đang làm các phép tính quá phức tạp khiến chúng phải đo đếm xác suất điều kiện.
Và điều thú vị còn lại đó là chúng vận dụng bằng chứng đó để đưa ra một ý tưởng, một giả thuyết về thế giới, điều nghe chừng không thể bắt đầu.
Và trong các nghiên cứu chúng tôi thực hiện ở phòng thí nghiệm, những nghiên cứu tương tự, chúng tôi chỉ ra rằng những đứa trẻ bốn tuổi thực sự rất giỏi trong việc chỉ ra một giả thuyết khó xảy ra hơn người lớn khi chúng ta đưa cho họ cùng một nhiệm vụ.
Vậy trong những trường hợp này, trẻ con sử dụng thống kê để tìm hiểu về thế giới, nhưng sau cùng, các nhà khoa học cũng tiến hành các thí nghiệm, và chúng ta muốn biết liệu trẻ con có thực sự làm thí nghiệm hay không.
Khi trẻ con làm thí nghiệm, chúng ta gọi đó là "chĩa mũi vào mọi chuyện" hay "nghịch ngợm."
Gần đây, có một loạt những nghiên cứu thú vị chỉ ra rằng cái gọi là nghịch ngợm này thực ra lại là một loại chương trình thí nghiệm dựa trên kinh nghiệm.
Đây là từ phòng thí nghiệm của Cristine Legare.
Điều mà Cristine làm đó là sử dụng những cỗ máy dò Blicket.
Và điều cô ấy làm là cho trẻ con thấy những thứ màu vàng sẽ giúp máy di chuyển, còn những thứ màu đỏ thì không, và cô chỉ cho chúng sự bất quy tắc.
Những gì bạn thấy sau đây đó là cậu bé này vượt qua năm giả thuyết trong vòng hai phút.
(Video) Cậu bé: Thế còn mặt này?
Giống như cái kia.
Alison Gopnik: Uhm, vậy giả thuyết đầu tiên của cậu bé đã bị giả mạo.
(Tiếng cười) Cậu bé: Mặt này sáng, mặt này thì chẳng có gì cả.
AG: Được rồi, cháu đã vượt qua cuốn sổ thí nghiệm này.
Cậu bé: Thứ gì làm cho nó sáng lên.
(Tiếng cười) Cháu không biết.
AG: Mỗi nhà khoa học sẽ nhận ra biểu hiện của sự thất vọng đó.
(Tiếng cười) Cậu bé: Ồ, đó là bởi điều này cần phải như vậy, và điệu này cần phải như vậy.
AG: Thôi được, giả thuyết thứ hai.
Cậu bé: đó là lý do.
Ồ
(Tiếng cười) AG: Bây giờ là ý tưởng tiếp theo của cậu bé.
Cậu bé nói với nhà thí nghiệm làm điều này, cố gắng đặt nó ở một nơi khác.
Vẫn không hoạt động.
Cậu bé: Ồ, đó là vì ánh sáng chỉ tới được đến đây, chứ không phải chỗ này.
Đấy, đáy cái hộp này có chứa điện, nhưng cái này không có điện.
AG: Được rồi, đó là giả thuyết thứ tư.
Cậu bé: Nó đang sáng lên.
Khi bạn đặt bốn cái.
Bạn đặt bốn chiếc hộp trên đó và làm nó sáng lên hai chiếc này và làm nó sáng lên.
AG: Được rồi, đó là giả thuyết thứ năm.
Đây là một cậu bé rất -- vô cùng đáng ngưỡng mộ và thông minh, nhưng điều mà Cristine phát hiện ra đó là điều này rất phổ biến.
Nếu bạn nhìn cách trẻ con chơi đùa, bạn yêu cầu chúng giải thích một điều gì đó, điều chúng thực sự làm đó là tiến hành một loạt các thí nghiệm.
Đây thực sự là điều khá điển hình với những đứa trẻ bốn tuổi.
Vâng, cảm giác khi là sinh vật này là gì vậy?
Trở thành con bướm với khả năng kiểm chứng năm giả thuyết trong vòng hai phút có cảm giác như thế nào?
Nếu quay trở lại với những nhà tâm lí học và triết gia kia, rất nhiều người trong số họ nói rằng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ hầu như không ý thức được việc chúng có ý thức hay không.
Tôi nghĩ điều ngược lại là đúng.
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thực ra có ý thức hơn người lớn chúng ta.
Đây là điều chúng ta biết về cách vận hành ý thức của người lớn.
Sự chú ý và ý thức của người lớn giống như một đốm sáng.
Điều xảy đến với người lớn đó là chúng ta quyết định điều gì là có liên quan hay quan trọng, chúng ta thường để tâm đến nó.
Ý thức về việc mà chúng ta để ý trở nên cực kì sáng lạn và nổi bật, còn mọi thứ khác thì tối đen đi.
Chúng ta còn biết cách bộ não tiến hành việc này.
Những gì xảy ra khi chúng ta chú tâm đó là vỏ não trước, trung khu điều hành của bộ não, gửi tín hiệu khiến não chúng ta trở nên linh hoạt đôi chút, dẻo dai hơn, học tốt hơn, và chấm dứt hoạt động ở phần còn lại của bộ não.
Chúng ta có một sự chú ý rất tập trung, có mục đích.
Nếu quan sát trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, chúng ta thấy điều hoàn toàn khác.
Theo tôi, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dường như giống như một chiếc đèn ý thức hơn là một đốm sáng ý thức.
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ quá tồi trong việc tập trung vào một thứ.
Nhưng chúng lại giỏi tiếp nhận nhiều thông tin từ nhiều nguồn khác nhau cùng một lúc.
Nếu quan sát não chúng, bạn nhận ra rằng chúng chứa đầy những chất dẫn truyền thần kinh chất thúc đẩy sự học và độ dẻo dai, còn các phần ức chế chưa xuất hiện
Khi ta nói trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ không giỏi tập trung, ý của chúng ta là chúng rất tồi trong việc không tập trung.
Chúng không giỏi trong việc loại bỏ những thứ thú vị mà có thể cho chúng biết điều gì đó và chỉ quan sát thứ quan trọng.
Đó là một loại chú ý, một loại ý thức, mà chúng ta mong đợi từ những con bướm được thiết kế để học.
Nếu chúng ta muốn nghĩ cách thử thứ ý thức trẻ con này như người lớn, tôi nghĩ điều tốt nhất đó là nghĩ về các trường hợp khi chúng ta rơi vào một tình huống mà mình chưa gặp phải trước đó -- khi yêu thích một ai đó, hay khi lần đầu tiên đến một thành phố mới.
Điều xảy ra không phải là sự thu nhỏ ý thức, nó mở rộng, và ba ngày ở Paris dường như đầy ý thức và trải nghiệm hơn tất cả những tháng năm đi lại, nói chuyện, tham dự họp báo như một thây ma khi ta ở nhà.
Nhân tiện, loại cà phê đó, thứ cà phê tuyệt vời bạn vừa uống ở dưới tầng, thực ra là bắt chước ảnh hưởng của chất dẫn truyền thần kinh trẻ con.
Vậy có cảm giác như thế nào khi là một đứa trẻ con?
Giống như lần đầu say đắm Paris sau khi uống hết ba cốc double-espresso.
(Tiếng cười) Đó là cảm giác tuyệt vời nhưng nó có thể khiến bạn thức dậy, khóc òa lên vào lúc ba giờ sáng.
(Tiếng cười) Thật tuyệt khi là một người trưởng thành.
Tôi không nói quá nhiều về việc trẻ con kỳ diệu ra sao.
Thật tuyệt khi là một người trưởng thành.
Chúng ta có thể làm những việc như thắt dây giày và tự mình đi qua đường.
Và nó hoàn toàn hợp lý khi chúng ta khiến đứa trẻ nghĩ giống như người lớn.
Nhưng nếu điều chúng ta muốn là được như những con bướm kia, tư duy mở, học sáng tạo, trí tưởng tượng, óc sáng tạo, cải tiến, hay ít nhất là trong một khoảng thời gian, người lớn chúng ta nên bắt đầu nghĩ như trẻ con nhiều hơn.
(Vỗ tay)
Khi tôi còn là một đứa trẻ và tất nhiên là tôi đã từng nhỏ xíu (tiếng cười) cha tôi đã kể cho tôi một câu chuyện về một người thợ đồng hồ vào thế kỷ thứ 18
Việc anh ấy đã từng làm là: sản xuất ra những chiếc đồng hồ đẹp một cách khó tin
Rồi ngày nọ, một vị khách đến cửa hàng của anh và để nghị anh làm sạch chiếc đồng hồ mình đã mua.
Người thợ mở chiếc đồng hồ ra và kéo ra từ đó một chiếc vòng điều chỉnh.
Ngay lúc ấy, vị khách hàng đã để ý rằng ở phía mặt sau của chiếc vòng điều chỉnh là một dấu chạm trổ, là những mẫu tự.
Vị khách hàng nói với người sửa đồng hồ, "Sao anh lại khắc nó vào mặt sau để không ai có thể thấy được nó?"
người thợ xoay người lại và trả lời, "Chúa trời có thể thấy nó."
Thật ra thì tôi không sùng đạo, và cha tôi cũng thế, nhưng vào lúc đó, tôi để ý có gì đó đang diễn ra.
Tôi cảm nhận được một điều gì đó bên trong cái mạng lưới chằng chịt của mạch máu và dây thần kinh này, và tất nhiên cũng có một số cơ bắp trong đó nữa, tôi đoán thế.
tôi đã cảm nhận được một điều gì đó.
Đó là một phản ứng sinh lý học.
và rồi từ đó trở đi, từ cái tuổi của tôi lúc ấy, tôi bắt đầu suy nghĩ khác hẳn về mọi việc.
Và khi tôi bắt đầu sự nghiệp của mình là một nhà thiết kế, tôi bắt đầu hỏi bản thân mình câu hỏi đơn giản: Thật sự chúng ta suy nghĩ về vẻ đẹp, hay chúng ta cảm nhận nó?
Hẳn các bạn đã có câu trả lời.
Bạn có thể nghĩ rằng, thực ra tôi không chắc quý vị nghĩ thế nào, nhưng tôi nghĩ rằng chúng ta cảm nhận cái đẹp.
Và khi tôi bắt đầu thăng tiến trong sự nghiệp nhà thiết kế của mình và bắt đầu tìm thấy nhiều điều thú vị.
Một trong những công việc đầu tiên là thiết kế ô tô -- có những phần rất thú vị trong công việc đó.
Và trong thời gian ấy, chúng tôi tìm khám phá ra một điều, hay nói đúng hơn là tôi đã khám phá ra, một điều đã làm tôi say mê, và có thể bạn có thể nhớ nó là điều gì.
Bạn có nhớ những lúc bóng đèn tắt mở, cạch cạch, khi các bạn đóng cửa xe không?
Và một người nào đó, tôi nghĩ là hãng BMW, đã giới thiệu một loại đèn tắt từ từ.
bạn nhớ chứ?
Tôi nhớ rất rõ.
Bạn có nhớ lần đầu tiên khi đang ở trong một chiếc xe và điều đó xảy ra?
Tôi nhớ là đã ngồi trong chiếc xe và nghĩ...đây thật là một điều kỳ diệu.
Thật sự thì tôi chưa từng gặp người nào mà không thích loại đèn mờ dần và tắt đi như thế.
Tôi đã nghĩ, chuyện gì đã xảy ra vậy?
Tôi bắt đầu suy nghĩ về điều này.
Và câu hỏi đầu tiên tôi đặt ra cho mọi người: "Bạn thích chứ?"
"Vâng, rất thích." "Vì sao?" Và họ đã trả lời, "Vì nó làm cho tôi cảm thấy tự nhiên," hay, "Nó rất dễ chịu."
Tôi nghĩ, như vậy vẫn chưa đủ.
Chúng ta có thể đi sâu hơn chút không, bởi vì là một nhà thiết kế, tôi cần từ vựng, tôi cần bàn phím, để diễn tả chính xác nó xảy ra như thế nào.
Và vì vậy, tôi đã làm một số thí nghiệm.
Và tôi bỗng dưng nhận ra rằng có một thứ cũng làm giống y chang như vậy -- sáng chuyển sang tối trong vòng sáu giây -- chính xác là như vậy.
Các bạn có biết là gì không?
Có ai biết không? Nào hãy sử dụng một chút, một chút suy nghĩ, một chút động não.
Đó không phải là lý trí, mà là cảm xúc.
Xin hãy giúp tôi điều này
Trong vòng khoảng 14 phút tới hãy cảm nhận mọi vật?
Tôi không cần bạn suy nghĩ nhiều, chỉ cần bạn cảm nhận nó thôi.
Tôi đã cảm nhận được sự thoải mái được hòa quyện với sự háo hức mong đợi.
Và thứ mà tôi tìm thấy chính là rạp chiếu phim hay nhà hát.
Điều đó cũng mới xảy ra tại đây -- sáng chuyển sang tối trong vòng sáu giây.
Và khi nó diễn ra, bạn có ngồi đó và nói rằng, "Ôi không, bộ phim sắp bắt đầu rồi," hay bạn nghĩ, "Đó là điều tuyệt vời.
Tôi mong đợi nó." Tôi thấy được đâu đó sự phấn khích của mong đợi"?
tôi không phải là một nhà thần kinh học
Tôi thậm chí còn không biết có thứ được gọi là phản xạ có điều kiện.
Nhưng có lẽ là có thứ đó.
Bởi vì những người tôi đã nói chuyện ở Bắc bán cầu hay đi đến rạp chiếu phim và họ cũng nhận thấy điều đó.
còn một số người khác chưa bao giờ đến rạp chiếu phim hay đến nhà hát thì lại không cảm nhận giống như vậy.
Mọi người đều thích nó, nhưng một số thích nó hơn cả.
Điều này làm tôi nghĩ theo một cách khác.
Chúng ta không cảm nhận cái đẹp. Chúng ta nghĩ về nó theo một hệ thống phản ứng-- nếu đó không phải là một ý tưởng lỗi thời.
có nhiều điểm tập trung thành trung tâm khoái cảm, và có lẽ những thứ tôi nhìn thấy, cảm giác, và cảm nhận được đang lờ đi những suy nghĩ của tôi.
Các dây kết nối từ bộ máy giác quan tới trung tâm khoái cảm thì ngắn hơn những dây phải đi qua vỏ não nơi suy nghĩ hình thành.
Nên cảm nhận đến trước.
Vậy thực sự thì chúng ta làm nó hoạt động như thế nào?
và bao nhiêu phần phản ứng trong đó là tùy thuộc vào những điều chúng ta đã biết hoặc những gì chúng ta sẽ học, về một điều gì đó?
Đây là một trong những thứ đẹp nhất tôi biết.
Nó là một túi ni lông
Lần đầu tiên nhìn thấy nó, tôi đã nghĩ rằng nó chẳng có gì đẹp đẽ cả
Nhưng rồi tôi nhận ra ngay sau đó rằng, khi tôi đặt nó vào một vũng bùn nhơ hay một nơi đầy vi khuẩn và những thứ gớm ghiếc đại loại thế những giọt nước sẽ dịch chuyển qua thành chiếc túi bằng sự thẩm thấu và cuối cùng nằm trong túi một cách sạch sẽ, và có thể uống được.
Thật bất ngờ, chiếc túi ni lông trở nên vô cùng đẹp đẽ đối với tôi
Giờ tôi để nghị các bạn một lần nữa hãy trở lại với trạng thái cảm xúc.
Xin hãy đừng dùng lý trí, mà hãy cảm nhận điều này.
Nhìn này. Bạn cảm thấy gì?
Nó có đẹp hay gợi sự thích thú không?
Tôi đang quan sát các bạn rất kỹ càng đấy.
Một vài quý ông trong có vẻ nhàm chán và một vài quý bà tỏ vẻ thích thú ai có thể nhận thấy điều gì từ nó.
Có lẽ nó có một chút ngây thơ.
Giờ tôi sẽ nói cho bạn biết đó là gì.
Sẵn sàng chưa? Đây là hành động cuối cùng của một bé gái tên Heidi, 5 tuổi, trước khi bé lìa đời vì chứng ung thư cột sống
Đó là điều cuối cùng cô bé làm, là hành động cuối cùng.
Nào hãy nhìn bức tranh.
Nhìn vào sự thơ ngây, nhìn vào nét đẹp bên trong nó.
Giờ thì nó đã đẹp lên chưa?
Dừng lại. Dừng lại. Giờ bạn thấy thế nào?
Bạn cảm nhận thấy nó từ đâu?
Tôi cảm nhận nó từ đây.
Và tôi đang quan sát vẻ mặt các bạn, vì chúng đang nói cho tôi một vài thứ.
Một phụ nữ đằng kia đang khóc.
Nhưng bạn đang làm gì?
Tôi quan sát những điều bạn làm.
Tôi quan sát những khuôn mặt.
Tôi quan sát sự phản ứng.
Vì tôi cần phải biết con người phản ứng với sự vật như thế nào.
Và nét mặt được bắt gặp nhiều nhất khi đối diện với cái đẹp, đẹp đến sửng sốt, là thứ mà tôi gọi là "Ôi chúa ơi".
Và, không hề có nét hài lòng nào trên khuôn mặt ấy.
Nó không phải là "Ồ, thật tuyệt vời!"
Chân mày như thế này, đôi mắt như bị lệch đi, miệng mở to.
Đó không phải là biểu hiện của sự sung sướng.
Có một cái gì đó khác nữa ở trong đó.
Một thứ lạ lùng gì đó đang diễn ra.
Sự thoải mái có lẽ bị khắc chế bởi một loạt sự kiện khác nhau.
sâu sắc là một từ mà tôi, một nhà thiết kế, cảm thấy thích nhất.
Nó kích thích một sự phản ứng cảm xúc mạnh mẽ, thường là buồn, nhưng nó là một phần của cuộc sống.
Nó không hẳn là thú vị.
Và đó chính là sự mâu thuẫn của cái đẹp.
Bằng trực quan, chúng ta cảm nhận mọi thứ -- hỗn hợp của mọi thứ theo cách tốt, xấu, thú vị hoặc đáng sợ và chúng luôn đến thông qua trực quan của chúng ta, cảm nhận mọi thứ đang diễn ra.
Cảm xúc xuất hiện như khi chúng ta vừa nhìn thấy bức tranh của cô bé.
Đi kèm theo đó là niềm hân hoan, cảm xúc của sự siêu việt, theo kiểu "Tôi chưa hề biết nó. Đó là một điều hoàn toàn mới lạ."
Điều đó đã được tích hợp sẵn.
Và ngay khi chúng ta tập hợp lại những công cụ này, từ góc nhìn thiết kế, tôi vô cùng thích thú về nó, vì những điều này, như tôi đã nói, chúng đi đến trong não bộ, có vẻ như, trước cả nhận thức, trước cả khi chúng ta có thể thay đổi nó -- thủ thuật điện hóa.
Điều mà tôi cũng thấy hứng thú nữa là: Liệu có thể tách rời vẻ đẹp bản chất và vẻ đẹp bề ngoài?
Ý tôi là, những vẻ đẹp thuộc về bản chất, những thứ đẹp một cách sắc sảo và thanh tú, mới thực sự là vẻ đẹp toàn diện.
Cực kỳ khó tìm. Có thể bạn cũng có vài ví dụ về nó.
Rất khó tìm một thứ nào đó, mà tất cả mọi người đều cho rằng nó đẹp mà không có chút thông tin đi kèm trước đó.
Vì vậy rất nhiều trong số đó có chỉ là vẻ đẹp bề ngoài
nó đã bị điều chỉnh bởi thông tin trước khi chúng được nhận thức.
Hoặc là thông tin được bổ sung sau đó. như là bức vẽ của cô bé tôi đã cho các bạn xem.
Khi nói về cái đẹp bạn không thể phủ nhận một thực tế là rất nhiều thí nghiệm đã được thực hiện bằng cách này bằng khuôn mặt và những gì bạn đang có.
Và điều tẻ nhạt nhất, theo tôi, chính là việc nói cái đẹp phải có cấu trúc đối xứng.
Hoàn toàn không phải vậy.
Có một sự thật thú vị khi một nửa khuôn mặt được bày ra cho một số người, sau đó đưa nó vào một danh sách từ đẹp nhất đến ít đẹp nhất sau đó trình ra cả khuôn mặt.
Và họ khám phá ra rằng có một trùng hợp ngẫu nhiên.
vẻ đẹp không phải là về sự đối xứng.
Thật ra, cô gái này có khuôn mặt ít nhiều không đối xứng, cả hai phần của khuôn mặt đều đẹp.
Nhưng chúng khác nhau.
Là một nhà thiết kế, tôi không thể không can thiệp vào điều này, tôi phân tích nó thành những thành phần nhỏ, và cố tìm hiểu mỗi thành phần, và cảm nhận theo cách riêng của tôi.
Giờ tôi có thể cảm nhận sự thích thú và nét đẹp khi tôi nhìn thẳng vào đôi mắt ấy.
Tôi không nói về chân mày.
Hay là lỗ tai.
Tôi không chắc nó có giúp ích gì cho tôi, nhưng nó vô cùng có ích để dẫn tôi đến nơi mà những tín hiệu được phát ra.
Và như tôi nói, tôi không phải là một nhà thần kinh học, nhưng để hiểu được làm thế nào tôi có thể tập hợp mọi thứ mà rất nhanh chóng vượt qua phần suy nghĩ. và mang lại cho tôi sự thoải mái trước cả sự nhận thức.
Anais Nin và Talmud đã nói rất nhiều lần rằng chúng ta thấy mọi vật không phải là chính nó, mà là như chúng ta muốn thấy nó như thế nào.
Tôi sẽ trình bày ra cho các bạn một cách không e thẹn, một thứ mà tôi nghĩ là đẹp.
Nó chính là chiếc F1 MV Agusta.
Ahhhh.
Nó thật sự là... Tôi không thể nói gì về vể đẹp hoàn hảo của nó.
Nhưng tôi hiểu được vì sao nó lại làm cho tôi mê mẩn đến thế, vì nó giống như là tấm palimxet của đồ vật.
Nó là khối lượng của hàng ngàn lớp.
Đây chỉ là một phần nhỏ nhô ra trong thế giới vật chất của chúng ta.
Nó rộng lớn hơn thế.
Những tính chất huyền thoại, thể thao và chi tiết của nó tạo nên tiếng vang lớn.
Bạn sẽ hiểu nếu tôi nói sơ qua một vào đặc điểm của nó-- Tôi biết dòng về chảy thành lớp khi đi xuyên qua những vật nhọn xuyên không khí, và nó diễn ra một cách hoàn hảo, bạn có thể nhìn thấy được điều đó.
Đó là điều làm tôi thấy thích thú.
Và tôi cảm nhận điều đó ở đây.
Cái bí mật lớn nhất của thiết kế máy móc tự động -- quản lý sự tương phản.
Nó không hoàn toàn liên quan đến hình dáng, mà chính là cách những hình thù ấy phản chiếu ánh sáng.
Ánh sáng thấp thoáng qua nó khi bạn di chuyển. nó trở thành một vật động, cho dù nó đang đứng yên -- nhờ vào sự thiết kế hoàn hảo trong phần phản chiếu.
Cái đệm nghỉ ở chân đối với người lái xe đồng nghĩa với việc có một điều gì đó đang diễn ra bên dưới nó -- trong trường hợp này, có lẽ dây xích truyền động đang chậy với vận tốc 300 dặm một giờ lấy năng lượng từ động cơ.
Tôi thấy vô cùng thích thú khi trí óc và đôi mắt tôi lướt nhìn qua nó.
Lớp sơn titan phía trên nó.
Tôi không thể diễn tả hết sự tuyệt diệu của nó.
Đó là cách bạn ngăn không cho đai ốc văng ra khỏi bánh xe khi chạy ở tốc độ cao.
Tôi thật sự cảm nhận được nó lúc này.
Và tất nhiên, một chiếc xe đua không cần thiết phải có cái gióng xoay để giữ hai bánh trước của nó, nhưng chiếy này lại là một chiếc xe đường trường, nó được gấp vào trong khoảng trống nhỏ này.
Nên nó biến mất.
Tôi cũng không thể nói cho bạn rằng nó khó như thế nào để làm bộ tản nhiệt cong này.
Vì sao lại làm thế?
Vì tôi biết chúng ta cần phải để bánh xe gần bộ khí động học.
Nên nó mắc hơn, nhưng lại tuyệt vời hơn.
Và để kết luận, sự trung thành đối với thương hiệu -- Agusta, Count Agusta, từ lịch sử lâu đời của nó.
phần mà bạn không biết đó là nhà thiên tài, người sáng tạo ra nó.
Massimo Tamburini
Người ta gọi ông ta là "Thợ hàn chì" ở Ý, hay "nhà soạn nhạc đại tài", vì thật ra ông ta là một kỹ sư đồng thời cũng là một thợ thủ công và điêu khắc
Chỉ có một chút thỏa hiệp trong nó, bạn không thể thấy được.
Nhưng không may thay, những thứ giống tôi và những người giống tôi luôn phải thỏa hiệp với cái đẹp.
Chúng tôi phải đối mặt với nó.
Cho nên tôi phải làm việc với chuỗi cung ứng, cũng như là công nghệ, và mọi thứ khác nữa. và những thỏa hiệp bị ràng buộc vào đó.
hãy nhìn cô gái này
Tôi có một chút thỏa hiệp phải làm.
Tôi phải di chuyển phần đó một tí, chỉ một mi-li-met.
Không ai để ý cả
Bạn có thấy tôi đã làm gì không?
Tôi dịch chuyển ba thứ một mi-li-met
xinh không?
Có. Đẹp không? Ít đẹp đi một chút.
Nhưng rồi sau đó, tất nhiên khách hàng nói không sao cả.
Vậy thì tốt rồi, đúng không?
Nhưng nếu thêm 1 mi-li-met nữa thì sao?
Sẽ chẳng ai để ý những thay đổi vụn vặt đó cả.
Thật dễ dàng để đánh mất cái đẹp, vì cái đẹp vô cùng khó khăn để tạo ra.
Và rất ít người có thể tạo ra nó.
Một nhóm tập trung cũng không thể làm ra nó.
Một đội cũng khó mà làm được.
Nó đòi hỏi vỏ não trung tâm, để có thể dàn xếp tất cả mọi thành phần cùng một lúc.
Đây là một chai nước đẹp -- một số trong các bạn biết nó -- được thiết kế bởi nhà thiết kế Ross Lovegrove
Nó rất gần với cái đẹp chính gốc. Chính nó, miễn là bạn biết được nước như thế nào bạn có thể trải nghiệm điều này.
Nó đẹp vì nó là hiện thân của một điều gì đó thuần khiết và thoải mái.
Có thể tôi thích nó nhiều hơn bạn, vì tôi biết nó khó thế nào để tạo ra được nó.
Nó vô cùng khó khăn để tạo ra một thứ có thể làm khúc xạ ánh sáng như thế, nó được tạo ra một cách chuẩn xác, mà không hề có một lỗi nào cả.
Ẩn sâu trong nó, giống như câu chuyện về thiên nga, chính là hàng triệu thứ rất khó để làm.
Tất cả đổ dồn vào đó.
Nó là một ví dụ tuyệt vời, một vật thể đơn giản,
Nhưng tất nhiên thứ mà tôi vừa giới thiệu trước đó cho các bạn lại cực kỳ phức tạp.
Và chúng đều đẹp bằng nhiều cách khác nhau.
Tôi đoán tất cả các bạn, cũng giống như tôi, thích xem nghệ sĩ ba-lê múa.
Và sự thích thú khi xem chính là bạn biết nó khó khăn đến thế nào.
Bạn cũng nhận thấy rằng nó cự kỳ đau đớn.
Đã có ai từng nhìn thấy những ngón chân của nghệ sỹ ba-lê khi họ trình diễn xong?
Khi cô ấy đang trình diễn những tư thế uốn lượn, có một điều vô cùng khủng khiếp diễn ra ở phía dưới.
Nhận thức được điều đó làm chúng ta cảm nhận một cách mạnh mẽ hơn về cái đẹp của những gì đang xảy ra.
Giờ tôi đang sử dụng một phần trăm giây một cách không đúng ở đây, hay bỏ qua cho tôi.
nhưng cái mà tôi phải làm bây giờ, cảm nhận một lần nữa, điều tôi cần làm chính là cung cấp đủ cho những enzim, những kích thích trong phần đầu của quá trình mà bạn nhận biết không phải bằng lý trí, mà bằng cảm xúc.
Giờ chúng ta có một thí nghiệm nhỏ.
Bạn sẵn sàng chưa? Giờ tôi sẽ chiếu cho bạn xem một khoảnh khắc rất rất ngắn.
Sẵn sàng chưa?
Ok. Bạn có nghĩ rằng nó là một chiếc xe đạp khi tôi chiếu cho bạn xem không?
Nó không phải.
Hãy nói với tôi, bạn có nghĩ là nó nhanh không khi bạn lần đầu thấy nó.
Vâng, bạn có. Bạn có nghĩ là nó hiện đại không?
Vâng bạn có. Điểm sáng đó, thông tin đó, chạy thẳng vào đầu bạn.
Và bởi vì não bạn bắt đầu suy nghĩ từ đó, giờ thì nó đã phải đối mặt với thông tin đó.
Và điều tuyệt vời là, chiếc mô tô đã được thiết kế theo cách này đặc biệt là để sinh ra một cảm giác nó là công nghệ xanh và nó tốt cho bạn nó nhẹ và nó là một phần của tương lai.
Vậy làm như vậy có sai không?
Trong trường hợp này thì không, vì nó là công nghệ sinh thái âm thanh.
bạn là nô lệ của giây lát đầu tiên.
Chúng ta là nô lệ của những phần trăm giây đầu tiên -- và đó chính là nơi công việc của tôi phải tập trung vào phải thắng hoặc thua, trên kệ của một cửa hàng.
Thắng hay thua ngay tại thời điểm đó.
Bạn có thể thấy 50, 100 hay 200 thứ trên kệ khi bạn bước vào, nhưng tôi phải làm việc trong lãnh vực đó, để đảm bảo rằng vật cần mua làm bắt mắt bạn trước nhất.
Và cuối cùng, một mảng kiến thức mà tôi yêu thích
Tôi chắc rằng một số các bạn sẽ quen thuộc với điều này.
Điều tuyệt diệu về điều này, và cách mà tôi trở lại vấn đề sẽ nói đến một việc mà có thể bạn ghét hoặc làm bạn chán như xếp quần áo, và nếu bạn có thể làm được như thế này -- Ai có thể làm điều đó? Có ai đã từng thử chưa?
Có không?
Điều đó thật tuyệt diệu, đúng không?
Nhìn này. Bạn có muốn xem lại một lần nữa không?
Hết giờ rồi. Chúng ta chỉ còn hai phút thôi.
Nhưng hãy lên mạng, vào Youtube, tìm "folding T-shirt."
Đó chính là cách những người trẻ tuổi làm không công đang phải xếp áo của bạn.
Có lẽ bạn không biết.
Nhưng bạn cảm nhận thế nào?
Thật tuyệt vời khi bạn làm thế, bạn mong chờ được thử làm như vậy và khi bạn kể với ai đó về nó -- như là bạn đã từng làm -- bạn trông rất thông minh.
kiến thức ở khắp mọi nơi, thứ mà miễn phí, bởi vì kiến thức là miễn phí -- gom chúng với nhau và chúng ta sẽ được gì?
Hình thức noi theo chức năng?
Thỉnh thoảng thôi.
Hình thức là chứng năng. Hình thức chính là chức năng.
Nó nói cho chúng ta rằng, nó cho ta câu trả lời ngay cả khi ta chưa kịp nghĩ về nó.
Và tôi đã dừng sử dụng những từ như "hình thái" và là một nhà thiết kế, tôi cũng thôi không sử dụng như từ như "chức năng".
Tôi đang cố gắng theo đuổi một chức năng cảm nhận của mọi thứ.
Vì nếu tôi có thể làm đúng như vậy, tôi sẽ có thể làm cho nó trở nên tuyệt vời, và lập lại sự tuyệt vời đó nhiều lần.
Và bạn biết những sản phẩm và dịch vụ đó, vì bạn sở hữu chúng.
Đó là những thứ bạn phải vồ lấy nếu cháy nhà.
Tạo ra một sự liên kết về cảm xúc giữa bạn và những thứ này chính là một mánh lới của những thành phần điện hóa xảy ra ngay khi bạn chưa kịp nghĩ về nó.
Cám ơn quý vị rất nhiều.♪♫
(Vỗ tay)
Chúng ta đều biết rằng World Wide Web đã thực sự thay đổi việc xuất bản, truyền thanh truyền hình, thương mại và kết nối xã hội, nhưng nó từ đâu mà ra?
Tôi sẽ trích dẫn từ 3 nhân vật sau: Vannevar Bush, Doug Engelbart và Tim Berners-Lee.
Và hãy cùng điểm qua về họ.
Đây là Vannevar Bush.
Vannevar Bush đã từng là cố vấn khoa học cấp cao của chính phủ Mỹ trong thời chiến.
Và vào năm 1945, ông đã xuất bản một bài báo trong tờ tạp chí tên là Atlantic Monthly.
Và tựa đề bài báo là "Như Chúng Ta Nghĩ."
Và những gì Vannevar Bush nói đó là về cách thức mà chúng ta sử dụng thông tin bị rời rạc.
Chúng ta không làm việc giống như thư viện hay hệ thống danh mục, hay tương tự.
Não bộ làm việc bằng sự liên kết.
Đang suy nghĩ một việc này, nó có thể chuyển ngay tức thời đến việc khác.
Và cách mà thông tin được xây dựng thì không có khả năng theo kịp quá trình này của não bộ.
Và do đó ông ấy đã đề xuất ra một cỗ máy, mà ông ý gọi là memex.
Và chiếc máy này sẽ kết nối thông tin, từ một mẩu thông tin này tới một mẩu thông tin khác và cứ thế.
Đây là thời điểm năm 1945.
Hồi đó, máy tính là thứ gì đó mà các cơ quan mật vu đã từng sử dụng để phá mã.
Và không ai biết một tí gì về nó.
Đây là thời điểm mà máy tính bình thường chưa được phát minh.
Và ông ấy đã đề xuất chiếc memex này.
Và ông ấy có một bước đệm để các bạn kết nối các thông tin với nhau, rồi có thể xem nó lại bất cứ lúc nào.
Đến nhân vật tiếp theo, có một người tên là Doug Engelbart đã đọc bài báo này, và ông ấy là sĩ quan Không Quân Mỹ.
Và ông đã đọc nó tại một thư viện ở vùng Viễn Đông.
Ông ấy hoàn toàn bị ấn tượng bởi bài báo này, nó như là chiếc kim chỉ đường cho phần đời còn lại của ông.
Và vào giữa những năm 1960, ông ấy đã có thể thực hiện điều này khi làm việc cho Phòng Thí Nghiệm Nghiên Cứu Stanford ở California.
Ông đã xây dựng một hệ thống
Hệ thống này được thiết kế để tăng cường trí thông minh con người.
Như là một điềm báo trước của thế giới ngày nay về đám mây điện toán và phần mềm dịch vụ, hệ thống của ông tên là NLS dùng cho hệ thống trực tuyến.
Và đây là Doug Engelbart.
Ông đang thuyết trình Hội Thảo Máy Tính Liên Kết Mùa Thu vào năm 1968.
Hãy xem những gì ông trình bày -- ông ta ngồi trên bục giống như vậy, và trình bày hệ thống của mình.
Ông ấy đeo tai nghe gắn micro giống tôi.
Và ông ta vận hành hệ thống này.
Như các bạn thấy, ông ấy đang làm việc với những tài liệu và đồ thị, vân vân.
Và ông điều khiển tất cả mọi thứ bằng thiết kế nền tảng này, với chiếc bàn phím năm ngón và với con chuột máy tính đầu tiên, mà ông đã thiết kế riêng để vận hành với hệ thống này.
Đây cũng chính là thời điểm mà chuột máy tính ra đời.
Và đây là Doug Engelbart.
Một vấn đề với hệ thống của Doug Engelbart đó là những chiếc máy tính khi đó có giá tới vài triệu bảng.
Do đó để có một chiếc máy tính cá nhân, vài triệu bảng đắt chẳng khác gì một chiếc máy bay cá nhân; nó hoàn toàn không thực tế.
Nhưng tới những năm 80 Khi mà máy tính cá nhân xuất hiện, lúc này hệ thống này đã có chỗ đứng trong các máy tính cá nhân.
Và công ty của tôi, OWL đã xây dựng một hệ thống tên là Hướng dẫn cho hệ máy Apple Macintosh.
Và chúng tôi đã đưa ra hệ thống siêu văn bản đầu tiên trên thế giới.
Nó bắt đầu trở thành tiên phong.
Apple cho ra đời ứng dụng tên là HyperCard, và họ đã hơi quá chú trọng đến nó.
Họ có bài báo dài 12 trang trên tờ Wall Street Journal khi nó được giới thiệu.
Và những tạp chí khác bắt đầu nói về nó.
Tạp chí Byte và Truyền thông tại ACM có những số báo đặc biệt về siêu văn bản.
Chúng tôi phát triển phiên bản PC cho hệ thống này cũng như phiên bản Macintosh.
Và phiên bản PC trở nên khá hoàn chỉnh.
Có một số ví dụ về hệ thống này trong thực tế vào cuối những năm 80.
Bạn có thể gửi tải liệu, có thể thực hiện điều đó thông qua mạng.
Chúng tôi đã phát triển một hệ thống mà nó có một ngôn ngữ đánh dấu dựa trên html.
Chúng tôi gọi nó là hml: ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản.
Và hệ thống này có thể xử lý một hệ thống văn bản rất rất lớn thông qua các mạng máy tính.
Tôi mang hệ thống này tới một buổi triển lãm thương mại ở Versailles gần Paris vào cuối tháng 11 năm 1990.
Và một thanh niên tử tế tên là Tim Berners-Lee tiếp cận tôi và hỏi, "Ông có phải Ian Ritchie?" và tôi trả lời, "Đúng vậy."
Và anh ta nói, "Tôi cần nói chuyện với ông."
Và anh ta kể với tôi về một hệ thống mà anh ta đã đề xuất, gọi là World Wide Web.
Và tôi nghĩ rằng đó quả là một tên gọi tự phụ , bởi vì toàn bộ hệ thống được chạy trên chiếc máy tính của anh ta.
Nhưng anh ta hoàn toàn tin tưởng rằng World Wide Web sẽ chiếm lĩnh thế giới vào một ngày nào đó.
Và anh ta cố thuyết phục tôi để viết trình duyệt cho nó, bởi hệ thống của ông ấy không có đồ họa, font chữ hay bố cục hay bất cứ thứ gì; nó chỉ có chữ bình thường.
Các bạn biết đấy, tôi nghĩ khá là thú vị, nhưng chẳng lẽ một chàng trai từ CERN lại không làm được điều này.
Thế là chúng tôi không làm.
Trong một vài năm sau, cộng đồng siêu văn bản cũng không chấp nhận anh ta.
Năm 1992, bài thuyết trình của ông bị từ chối tại Hội thảo Siêu văn bản.
Năm 1993, trong một cuộc họp bàn tại hội thảo ở Seattle, một chàng trai tên là Marc Andreessen đã trình bày trình duyệt nhỏ của mình cho World Wide Web.
Và tôi thấy nó, và nghĩ, đúng là nó rồi.
Và vào năm sau, năm 1994, chúng tôi có một hội thảo tại Edinburgh, và tôi không hề phản đối việc Tim Berners-Lee là diễn giả chủ đạo.
Điều này đã đưa tôi vào một công ty khá danh tiếng.
Có một anh chàng tên là Dick Rowe ở hãng thu âm Decca Records và đã từ chối đề nghị của The Beatles.
Có một anh chàng tên là Gary Kildall người đang lái máy bay riêng đúng lúc IBM tới để tìm một hệ điều hành cho máy tính cá nhân IBM, nhưng anh ấy không có ở đó, nên họ đã quay lại tìm Bill Gates.
Và 12 nhà xuất bản đã từ chối cuốn Harry Potter của J.K. Rowling, tôi đoán vậy.
Ở một khía cạnh khác, chính Marc Andreessen là người đã viết nên trình duyệt đầu tiên cho World Wide Web.
Và theo tạp chí Fortune, anh ấy đáng giá 700 triệu dollars.
Nhưng liệu anh ấy có vui không?
(Cười) (Vỗ tay)
(Tiếng ghita bắt đầu) Tôi đã tìm kiếm nhiều ngày nay Chúng đã đi đâu rồi?
Chúng đã đi đâu rồi?
Mẹ nói với tôi ngày trước rằng tôi đã đánh mất nhiều thứ quý giá, tôi biết chúng sẽ không trở lại. Chúng đã đi đâu rồi?
Mẹ nói với tôi ngày trước Chẳng ai nói với tôi rằng tôi nên bỏ rơi bạn bè. Những ngày hạnh phúc, rảo bước trên bờ biển Những ngày hạnh phúc, rảo bước trên bờ biển Những ngày hạnh phúc, rảo bước trên bờ biển Chẳng có ai nói với tôi rằng tôi nên bỏ đi những kí ức đẹp Tôi đã nhìn thấy rất nhiều thứ đẹp đẽ Nhưng giờ đây, chúng chẳng còn ý nghĩa. Lắng nghe một bài hát. Mẹ đã nói với tôi ngày trước Chẳng ai nói với tôi rằng tôi nên nghi ngờ những ngày xưa cũ Những ngày hạnh phúc, rảo bước trên bờ biển Những ngày hạnh phúc, rảo bước trên bờ biển Những ngày hạnh phúc, rảo bước trên bờ biển Chẳng có ai nói với tôi rằng tôi nên bỏ rơi những kí ức đẹp bỏ rơi những kí ức đẹp bỏ rơi những kí ức đẹp (Nhạc kết thúc) (Tiếng vỗ tay) Cảm ơn các bạn.
(TIếng vỗ tay) Cảm ơn vì đã cho tôi cơ hội được biểu diễn tại TED New York đêm nay.
Tôi là một fan và là một khán giả lâu năm của TED, và tôi đã từng sống ở Manhattan khi còn nhỏ, New York như là ngôi nhà thứ hai với tôi, cảm giác được quay trở lại thật là tuyệt.
Bài hát tôi vừa trình diễn có tên là "My Mama" (Mẹ tôi) và bài hát tiếp theo tôi sẽ trình bày là sáng tác khác của tôi tên là "Black Banana" (Chuối đen).
Bài hát này tôi viết về tầm quan trọng của sự kiên trì với những ước mơ của bạn.
Bởi tôi nghĩ những cố gắng thì luôn được tưởng thưởng xứng đáng.
Giống như trái cây sẽ chín khi thời điểm đến.
Nên đây là cách hiểu của tôi về việc xây dựng tương lai.
(Tiếng ghita) Vỗ tay nào các bạn.
Một!
Hai!
Một, hai, một, hai, ba, bốn.
Ngồi ở đây, giết thời gian, tôi làm như vậy cả ngày Tôi đã luôn thông minh khi nói đến việc đi xa Lấy một lon soda và lấp thật đầy cái đầu trống rỗng Khi thời điểm đến tôi sẽ đi thế nên đừng quá lo lắng Những cô gái mặc đồ tắm rửa xe vào mỗi Chủ nhật. Họ lừa dối mình, đừng nghĩ bản thân ngu ngốc quá sớm. Trái chuối ngoài cửa vẫn đang đợi ngày rục chín Thời điểm đúng lúc tôi sẽ bước đi nên đừng quá lo lắng Trái chuối-uối-uối xin đừng đi Trái chuối-uối-uối hãy đợi nó đi Trái chuối-uối-uối đến khi chỉ còn một Trái chuối đen, trái chuối đen Trái chuối-uối-uối-uối-uối Nhớ lại tháng 12 ngày trước khi ta cùng nhau đi ăn pizza. Là một đứa ngỗ nghịch, chạy thật nhanh về nhà trước giờ giới nghiêm Tôi thật ngu ngốc, vấp một phát, suýt tông vào xe hơi. Khi thời điểm đến, tôi sẽ cất bước thế nên đừng quá lo lắng Trái chuối-uối-uối đừng vội Trái chuối-uối-uối hãy đợi nó đi! Trái chuối-uối-uối đến khi chỉ còn một chút. Trái chuối đen, trái chuối đen Trái chuối-uối-uối-uối-uối Trái chuối-uối-uối đừng thúc giục tôi người ơi Trái chuối-uối-uối tất cả những gì tôi muốn là buông thả Trái chuối-uối-uối bạn phải kiên nhẫn đợi trái chín cây Trái chuối đen, trái chuối đen Trái chuối-uối-uối Trái chuối-uối-uối đừng vội Trái chuối-uối-uối nó bao gồm Trái chuối-uối-uối hãy để đêm dài tự lo Trái chuối đen, trái chuối đen Trái chuối-uối-uối Trái chuối-uối-uối Trái chuối-uối-uối (Hết nhạc) Xin cảm ơn.
(TIếng vỗ tay) (Tiếng ghita) (Hết nhạc) (Tiếng vỗ tay)
Được rồi, không phải tôi muốn cảnh báo những người ngồi đây, nhưng cần lưu ý rằng người ngồi bên phải bạn là kẻ nói dối.
(Tiếng cười) Người ngồi bên trái bạn cũng là kẻ nói dối.
Và cả người ngồi sát cạnh bạn cũng là kẻ nối dối.
Tất cả chúng ta đều nói dối.
Những gì tôi làm hôm nay là cho các bạn thấy những nghiên cứu giải thích tại sao tất cả chúng ta đều là kẻ nói dối, và làm thế nào để trở thành người phát hiện nói dối và tại sao bạn lại muốn đi cả một chặng đường dài từ phát hiện nói dối tới tìm ra sự thật, và cuối cùng là xây dựng niềm tin.
Nói về sự tin tưởng, kể từ khi tôi viết cuốn "Phát hiện nói dối," không ai muốn gặp tôi trực diện nữa, không, không, không, không, không.
Họ nói, "Được rồi mà, chúng tôi sẽ email cho cô."
(Tiếng cười) Tôi thậm chí còn không uống được cà phê tại Starbucks.
Chồng tôi thì nói, "Em yêu, sự lừa dối ư?
Có lẽ em nên chuyên tâm vào việc nấu nướng đi thì hơn.
Món Pháp chẳng hạn?" Vì vậy, trước khi bắt đầu, tôi sẽ làm rõ mục đích của mình, không phải là để dạy các bạn một trò chơi kiểu “Trúng rồi”.
Người phát hiện nói dối không phải là những đứa trẻ thích soi mói, những đứa trẻ núp sau căn phòng la hét, "Trúng rồi!
Trúng rồi! Lông mày của cậu co giật. Lỗ mũi của cậu phập phồng.
Tôi đã xem chương trình “Thử nói dối đi. Tôi biết bạn đang nói dối."
Không, người phát hiện nói dối được trang bị những kiến thức khoa học để phát hiện những lời nói dối.
Họ dùng nó để đến được với sự thật, và họ làm điều mà những nhà lãnh đạo kì cựu làm mỗi ngày; có những cuộc đối thoại khó nhằn với những người khó đoán, đôi khi còn trong những thời điểm cũng rất khó khăn.
Và họ bắt đầu hành trình đó bằng cách chấp nhận một nhận định cốt lõi, đó là: Nói dối là một hành động tương hỗ.
Thử nghĩ xem, lời nói dối tự thân nó chỉ là một lời thốt ra từ miệng.
Nó chỉ có sức nặng khi có người tin vào nó.
Vì vậy, dù nghe giống kiểu tình yêu trái ngang, nhưng nghĩ xem, nếu có lúc bạn bị lừa dối, là do bạn đã đồng ý để bị gạt.
Sự thật số một về nói dối: Nói dối là một hành động tương hỗ.
Không phải mọi lời nói dối đều gây hại.
Đôi khi ta sẵn sàng nói dối, vì các giá trị xã hội, vì phải giữ kín một bí mật cần được giữ kín thật kín.
Ta nói, "Bài hát hay."
"Em yêu, trông em không hề béo trong bộ cánh đó."
Hay câu nói yêu thích của dân mạng, "Bạn xem, tôi mới lục thấy nó trong đống thư rác của mình.
Thành thật xin lỗi."
Tuy nhiên, cũng có lúc chúng ta không sẵn sàng nói dối.
Và nó có thể khiến chúng ta phải trả giá đắt.
Năm ngoái 997 tỷ USD tổn thất do các vụ lừa đảo công ty tại Hoa Kỳ.
Đó chỉ là giọt nước so với con số hàng nghìn tỷ đô la.
Đó là bảy phần trăm doanh thu.
Nói dối có thể có giá tới hàng tỷ đô.
Hãy nhớ lại vụ Enron, Madoff, cuộc khủng hoảng cho vay thế chấp.
Hoặc vụ việc về các gián điệp hai mang và những kẻ phản bội, như Robert Hanssen hoặc Aldrich Ames, nói dối có thể đẩy đất nước vào vực thẳm, làm hại đến an ninh, gây suy yếu nền dân chủ, giết chết những người bảo vệ chúng ta.
Lừa dối là một công việc hẳn hoi.
Tên lừa đảo Henry Oberlander, quả là một tay lừa có hạng. Chính quyền Anh từng nói ông ta gần như đã làm suy yếu toàn bộ hệ thống ngân hàng phương Tây.
Và bạn không thể tìm ra ông ta trên Google, hay bất cứ đâu. Ông ta từng được phỏng vấn một lần, và đã nói.
"Nhìn này, tôi có một quy tắc."
Và đây là quy tắc của Henry, ông ta nói,
"Nhìn xem, mọi người luôn sẵn sàng cho bạn cái gì đó.
Họ sẵn sàng cho bạn cái gì đó để có được thứ họ đang khao khát."
Và đó là mấu chốt của vấn đề.
Nếu bạn không muốn bị lừa gạt, bạn phải biết, bạn đang khao khát điều gì?
Tất cả chúng ta đều ghét phải thừa nhận điều đó.
Chúng ta luôn ước rằng phải chi mình là người chồng, người vợ tốt hơn, thông minh hơn, mạnh mẽ hơn, cao to hơn, giàu có hơn – và vân vân.
Nói dối là một nỗ lực để thu hẹp khoảng cách, kết nối mong muốn và lý tưởng của chúng ta về những người, những gì chúng ta muốn trở thành, với bản thân mình thực tại.
Và chúng ta sẵn sàng khỏa lấp những khoảng trống cuộc đời đó bằng sự dối trá.
Vào một ngày nhất định, nghiên cứu cho thấy rằng bạn có thể nói dối ở bất cứ đâu, từ 10 đến 200 lần.
Tạm cho rằng hầu hết trong số đó là những lời nói dối vô hại.
Nhưng một nghiên cứu khác cho thấy rằng một người lạ sẽ nói dối ba lần trong 10 phút đầu tiên gặp gỡ.
(Tiếng cười) Khi nghe thấy điều này lần đầu, chúng ta tất thảy đều giật mình.
Chúng ta không thể tin rằng nói dối thịnh hành đến vậy.
Bản chất ta chống lại sự dối trá.
Nhưng nếu xem xét kĩ, sự thật đang ẩn sâu bên trong.
Ta nói dối với người lạ nhiều hơn là với đồng nghiệp.
Người hướng ngoại nói dối nhiều hơn người hướng nội.
Đàn ông nói dối về mình tám lần hơn là về người khác.
Phụ nữ nói dối phần nhiều là để bảo vệ người khác.
Nếu bạn là một đôi vợ chồng bình thường, bạn sẽ nói dối với bạn đời của mình một trong 10 lần trò chuyện.
Bạn có thể nghĩ đó là điều xấu xa.
Nếu bạn chưa lập gia đình, con số đó giảm xuống còn ba.
Nói dối rất phức tạp.
Nó đã đan xen thành một phần cuộc sống và công việc của ta .
Chúng ta mâu thuẫn sâu sắc về sự thật.
Chúng ta xem đó như một căn bản tất yếu, đôi khi vì những lý do rất tốt, khi khác chỉ vì chúng ta không thể hiểu được những khoảng trống trong cuộc đời mình.
Đó là sự thật số hai về nói dối.
Chúng ta chống lại sự dối trá, nhưng lại ngầm cho nó tự tác như cách mà xã hội đã từng chấp nhận trong nhiều nhiều thế kỷ qua.
Nó tồn tại cũng lâu như hơi thở vậy.
Nó là một phần của văn hóa, của lịch sử của chúng ta.
Hãy nhớ đến Dante, Shakespeare, Kinh Thánh, Tin tức thế giới.
(Tiếng cười) Dối trá có ý nghĩa tiến hóa tương đương một loài.
Các nhà nghiên cứu từ lâu đã biết rằng các loài thông minh hơn, thì tân vỏ não sẽ lớn hơn, và nhiều khả năng nó được sử dụng để đánh lừa.
Hãy nhớ đến Koko.
Còn ai nhớ Koko, cô nàng gorilla từng được dạy ngôn ngữ ký hiệu?
Koko được dạy để giao tiếp thông qua ngôn ngữ ký hiệu.
Đây là Koko với con mèo của cô nàng.
Chú mèo cưng lông lá nhỏ bé dễ thương của cô nàng.
Koko từng đổ lỗi cho thú cưng làm tràn nước bể chứa.
(Tiếng cười) Chúng ta được cài đặt để trở thành những nhà lãnh đạo hoàn hảo.
Việc đó bắt đầu từ rất, rất sớm.
Như thế nào?
Trẻ sơ sinh thì giả khóc, dừng và chờ đợi xem có ai đang đến không, rồi lại khóc tiếp.
Một tuổi ta học giấu diếm.
(Tiếng cười) Hai tuổi ta lừa gạt.
Năm tuổi ta nói dối rành rành.
Phỉnh nịnh là cách giúp ta thực tập nó.
Chín tuổi, ta là chuyên gia bao biện.
Lúc vào đại học, ta nói dối mẹ mình một trong năm lần trò chuyện.
Lúc đi làm và trở thành người lao động chính, ta bước vào một thế giới chồng chất những thư rác, những người bạn ảo, phương tiện truyền thông đảng phái, những tên trộm ẩn danh tài tình, những vụ đầu tư lừa đảo đẳng cấp thế giới, một đại dịch của sự dối trá -- nói ngắn gọn, như một tác giả từng gọi -- một xã hội sau sự thật.
Nó khiến chúng ta bối rối suốt một thời gian dài.
Bạn sẽ làm gì?
Chúng ta cần thực hiện vài bước để kéo mình ra khỏi mớ hỗn độn này.
Người phát hiện nói dối chuyên nghiệp sẽ biết được sự thật 90% thời gian.
Còn chúng ta chỉ có được 54% sự thật
Sao chuyện đó lại dễ dàng học được?
Có người nói dối giỏi thì cũng có người nói dối kém.
Không ai bẩm sinh đã nói dối . Tất cả chúng ta đều mắc những sai lầm tương tự.
Vì vậy, tôi sẽ cho các bạn xem hai mẫu của việc nói dối.
Và sau đó chúng ta sẽ cùng nhìn vào các điểm nổi và xem liệu có thể tự tìm ra chúng hay không. Đầu tiên là lời nói.
(Video) Bill Clinton: Tôi muốn bạn lắng nghe tôi.
Tôi sẽ lặp lại điều này một lần nữa.
Tôi không có quan hệ tình dục với người phụ nữ đó, cô Lewinsky.
Tôi chưa bao giờ bảo người khác nói dối, không lúc nào, không bao giờ.
Những cáo buộc này là sai.
Và tôi cần quay trở lại làm việc vì lợi ích của người dân Mỹ.
Cảm ơn.
Pamela Meyer: Được rồi, những biểu hiện lộ liễu này là gì đây?
Đầu tiên, những gì chúng ta nghe thấy có vẻ như một sự chối tội.
Nghiên cứu cho thấy rằng những người quá tập trung trong việc phủ nhận sẽ sử dụng lối nói trịnh trọng thay vì lối nói thông thường.
Chúng ta đã nghe những từ ngữ ám chỉ xa xôi như: "người phụ nữ đó."
Chúng ta biết rằng người nói dối sẽ vô thức tách mình ra khỏi chủ đề sử dụng ngôn ngữ như một công cụ.
Bây giờ nếu Bill Clinton nói, "Vâng, nói thật là..."
hoặc câu nói yêu thích của Richard Nixon, "Bằng sự ngay thẳng..."
ông ta sẽ ngay lập tức bị lật tẩy với bất kỳ người phát hiện nói dối nào khi biết rằng cái gọi là ngôn ngữ chuẩn, sẽ càng phủ nhận chính người sử dụng.
Giờ đây nếu ông ta lặp lại toàn bộ câu hỏi, hoặc thêm mắm muối vào lời khai của mình nhiều chi tiết thừa hơn -- mừng là ông đã không làm điều đó -- ông ta sẽ tiếp tục đánh mất uy tín của mình.
Freud đã đúng.
Freud nói, nhìn đi, có nhiều thứ trong đó hơn là chỉ một bài diễn văn: "Không một người nào có thể giữ được bí mật.
Nếu miệng của anh ta đóng, anh ta đang trò chuyện bằng các ngón tay."
Và tất cả chúng ta đều vậy, dù bạn có là người quyền lực đi chăng nữa.
Tất cả chúng ta đều trò chuyện bằng các ngón tay của mình.
Và hãy xem Dominique Strauss-Kahn, cùng với Obama, những người đang trò chuyện bằng các ngón tay.
(Tiếng cười) Điều đó đưa chúng ta đến với mẫu kế tiếp, ngôn ngữ cơ thể.
Với ngôn ngữ cơ thể, đây là những gì bạn cần làm.
Chỉ cần đưa ra những giả định.
Hãy để khoa học kiểm chứng lại kiến thức của bạn một chút.
Chúng ta nghĩ rằng người nói dối lúc nào cũng đứng ngồi không yên.
Và đoán xem, nửa trên cơ thể của họ lạnh đi khi nói dối.
Chúng ta nghĩ rằng người nói dối sẽ không dám nhìn thẳng vào mắt ta.
Và đoán xem, họ nhìn thật sâu vào mắt ta để bù lại cái lời đồn đó.
Chúng ta nghĩ rằng sự ấm áp và nụ cười truyền tải sự trung thực và chân thành.
Nhưng một người phát hiện nói dối chuyên nghiệp có thể phát hiện ra nụ cười giả tạo cách đó chục mét.
Tất cả mọi người đều có thể phát hiện ra những nụ cười giả tạo ở đây chứ?
Cơ má của bạn co lại một cách chủ ý.
Nhưng nụ cười thực sự trong mắt, những nếp nhăn quanh khóe mắt.
Chúng không thể tự ý nheo lại, đặc biệt là nếu bạn lạm dụng Botox (1 loại thuốc chống nếp nhăn).
Đừng lạm dụng Botox, sẽ không một ai nghĩ rằng bạn đang thật lòng.
Bây giờ hãy nhìn vào các điểm nổi.
Bạn có thể biết chuyện gì đang diễn ra trong cuộc đối thoại không?
Các bạn có thể tìm giúp tôi các điểm nổi để thấy sự khác biệt giữa lời nói và hành động của một ai đó không?
Tôi biết điều này nghe có vẻ hiển nhiên, nhưng khi bạn trò chuyện với một người mà bạn nghi ngờ là đang nói dối, thái độ là thứ dễ nhận ra nhưng lại hay bị bỏ qua nhất.
Một người trung thực sẽ rất hợp tác.
Họ cho ta thấy họ đứng về phía ta.
Họ rất nhiệt tình.
Họ có thiện chí và tỏ ra hữu ích trong việc tìm kiếm sự thật.
Họ sẵn sàng động não, nêu lên nghi ngờ, cung cấp thông tin.
Họ sẽ nói, "Này, có thể những kẻ trong biên chế đã làm giả những hóa đơn đó."
Họ sẽ tức điên lên nếu có cảm giác bị buộc buộc tội sai lầm trong suốt quá trình điều tra, không chỉ trong nháy mắt; họ sẽ tức điên lên trong suốt quá trình thẩm vấn. Và nếu bạn hỏi một người trung thực
phải xử lý thế nào với những kẻ làm giả hóa đơn, họ có khuynh hướng đề nghị một biện pháp nghiêm khắc thay vì một hình phạt khoan dung.
Bây giờ hãy nghĩ rằng bạn có một cuộc đối thoại y hệt với một người dối trá.
Người đó lúc thì lùi, thi thoảng lại nhìn xuống, hạ giọng. có khi bất chợt tạm dừng.
Hãy yêu cầu người dối trá nói về mình, họ sẽ thêm mắm dặm muối vô vàn chi tiết đôi chỗ còn không phù hợp.
Và sau đó sẽ kể lại câu chuyện đó theo thứ tự thời gian nghiêm ngặt.
Và những gì một người thẩm vấn chuyên nghiệp làm là vào đề một cách tự nhiên diễn tiến quá trình kéo dài hàng giờ, họ sẽ yêu cầu người đó kể chuyện theo trình tự ngược lại, và xem họ xoay sở, và ghi nhận các câu hỏi chứa nhiều sự dối trá nhất.
Tại sao lại phải làm vậy? Thực ra chúng ta cũng đã làm những việc tương tự.
Chúng ta trau chuốt cho lời nói, nhưng hiếm khi luyện tập những cử chỉ của mình.
Chúng ta nói "có", chúng ta lắc đầu khi nói "không."
Chúng ta vừa kể những câu chuyện rất thuyết phục vừa hơi nhún vai.
Chúng ta phạm những tội ác khủng khiếp, và cười thỏa mãn vì đã thoát tội.
Bây giờ trong kinh doanh nụ cười đó được gọi là "thú vui lừa đảo."
Và chúng ta sẽ nhìn thấy điều đó trong những video tiếp theo đây, và để bắt đầu - với những ai chưa biết về người đàn ông này, ông là ứng cử viên tổng thống John Edwards, người từng gây kinh ngạc toàn nước Mỹ khi có con riêng.
Chúng ta hãy xem ông ta nói về việc làm xét nghiệm quan hệ huyết thống.
Hãy xem liệu bạn có thể nhận ra ông ta nói "có" trong khi lắc đầu nói "không," và hơi nhún vai hay không.
(Video) John Edwards: Tôi rất vui khi thực hiện nó.
Tôi biết đứa trẻ này không thể là con của mình, bởi mốc thời gian của các sự kiện.
Vậy nên tôi biết đó là điều không thể.
Tôi rất vui khi làm xét nghiệm quan hệ huyết thống, và sẽ tiến hành nó.
Phóng viên: Ngài sẽ sớm thực hiện nó chứ? Có ai - JE: À, tôi chỉ là một bên. Tôi chỉ là một bên trong xét nghiệm.
Nhưng tôi rất vui khi tham gia.
PM: Được rồi, những cái lắc đầu đó sẽ dễ phát hiện hơn một khi bạn đã chú ý. Đôi lúc
một người biểu đạt một kiểu trong khi khoác lên mình một nét mặt khác và chỉ bị lộ ra trong nháy mắt.
Kẻ giết người được xem là lộ ra nỗi buồn.
Đối tác liên doanh mới của bạn có thể bắt tay, ăn mừng, ra ngoài ăn tối với bạn và sau đó lộ ra sự giận dữ.
Và không phải tất cả chúng ta đều trở thành chuyên gia nhận diện nét mặt ở đây, nhưng có một điều tôi có thể dạy các bạn, một điều rất nguy hiểm và dễ nắm bắt, và đó là biểu hiện khinh thường.
Với sự tức giận, ta có hai đối thủ ngang sức trên sàn đấu.
Đó vẫn còn là mối quan hệ lành mạnh.
Nhưng khi cơn giận chuyển thành sự khinh thường, bạn đã bị loại.
Nó gắn liền với sự vượt trội đạo đức.
Với lý do đó, rất, rất khó khôi phục lại như cũ.
Thế này đây.
Nó đánh dấu bằng việc môi cong vểnh lên trên.
Đó là biểu hiện bất đối xứng duy nhất.
Và khi tồn tại sự khinh thường, dù có đi kèm theo với sự lừa dối hay không -- và không phải lúc nào cũng kèm theo -- nghĩ một cách khác, đi một hướng khác, xem xét lại vấn đề, và nói, "Không, cảm ơn. Tôi không tìm ra điều này chỉ để ngủ ngon hơn vào ban đêm.
Cám ơn." Khoa học đã tìm ra nhiều nhiều hơn nữa những dấu hiệu.
Chúng ta biết, ví dụ, người nói dối sẽ có tỷ lệ chớp mắt thay đổi, hướng đôi chân của mình về phía lối ra.
Họ sẽ đặt rào chắn giữa bản thân mình với người phỏng vấn họ.
Họ thay đổi âm vực, thường làm cho nó thấp đi nhiều.
Đây chính là điểm cần bàn.
Hành vi chỉ đơn thuần là hành vi.
Không thể là bằng chứng cho sự dối trá.
Đó là những cảnh báo nguy hiểm.
Chúng ta là con người.
Chúng ta hành xử dối trá khắp nơi trong cả ngày .
Những hành vi đó tự thân chúng vô nghĩa khi đứng đơn lẻ.
Nhưng khi bạn nhìn thấy hàng tá trong số chúng, đó là tín hiệu cảnh báo.
Nhìn, nghe, thăm dò, hỏi một số câu khó, vứt bỏ cái vẻ biết tuốt thong thả đó, nhập cuộc trong tư thế tò mò, đặt nhiều câu hỏi hơn, giữ lại chút tự trọng, hòa nhã với người mình đang nói chuyện.
Đừng cố bắt chước những người trong chương trình "An ninh & Trật tự" và những chương trình khác, dùng vũ lực khiến đối phương phải phục tùng. Đừng quá hung hãn, không hiệu quả đâu.
Bây giờ chúng ta sẽ nói rõ hơn về việc làm thế nào để nói chuyện với một người đang nói dối và làm thế nào để phát hiện ra một lời nói dối.
Và như đã hứa, chúng ta sẽ cùng xem xét xem sự thật trông như thế nào.
Tôi sẽ cho các bạn xem hai video về hai bà mẹ - một nói dối ,một nói thật.
Đây là những phương diện được thực hiện bởi nhà nghiên cứu David Matsumoto ở California.
Và tôi thấy rằng chúng là những ví dụ tuyệt vời minh họa cho việc sự thật trông như thế nào.
Người mẹ này, Diane Downs, bắn những đứa con của mình ở cự ly gần, lái xe đến bệnh viện trong khi máu lũ trẻ chảy vương khắp xe, khẳng định rằng một người lạ râu tóc bờm xờm đã làm chuyện đó.
Và bạn sẽ thấy khi xem video, cô ta thậm chí không thể giả vờ là một người mẹ đang đau đớn.
Những gì mà bạn sẽ thấy là một sự khác biệt đáng kinh ngạc giữa các sự kiện khủng khiếp mà cô ta mô tả với thái độ rất, rất bình thản của cô ta.
Và nếu nhìn kỹ, bạn sẽ phát hiện thấy thú vui lừa đảo trong suốt video này.
(Video) Diane Downs: Ban đêm khi nhắm mắt lại, tôi có thể nhìn thấy Christie đang với tay về phía mình khi tôi đang lái xe, và máu cứ chảy ra liên tục từ miệng nó.
Và điều đó -- có thể nó sẽ phai mờ theo thời gian -- nhưng tôi không nghĩ vậy.
Đó là điều khiến tôi phiền muộn nhất.
PM: Bây giờ tôi sẽ cho các bạn xem video của Erin Runnion -- một người mẹ đau khổ thực sự, khi đối mặt với kẻ đã tra tấn và giết chết con gái mình tại tòa án.
Ở đây không hề thấy chút cảm xúc giả tạo nào, chỉ đơn thuần là biểu hiện sự đau đớn tột cùng của một người mẹ.
(Video) Erin Runnion: Tôi viết những lời này vào kỷ niệm lần thứ ba cái đêm mà ông đã mang con bé đi, và ông làm tổn thương con bé, và ông đã nghiền nát nó, ông đã làm nó sợ hãi đến khi tim ngừng đập.
Và con bé đã chống trả, tôi biết con bé đã chống trả lại ông.
Nhưng tôi biết con bé đã nhìn ông với đôi mắt nâu xinh đẹp đó, vậy mà ông vẫn muốn giết nó.
Tôi không thể hiểu được, và sẽ không bao giờ hiểu.
PM: Được rồi, không còn gì phải bàn cãi về tính chân thực của những cảm xúc đó.
Bây giờ công nghệ xoay quanh việc xem xét sự thật đang trên đà phát triển, cả một ngành khoa học về nó.
Chúng ta biết, ví dụ như hiện đã có các thiết bị chuyên ngành theo dõi chuyển động mắt, chụp quét não hồng ngoại, MRI giải mã các tín hiệu cơ thể truyền đi khi chúng ta đang cố nói dối.
Và các công nghệ này sẽ được bày bán trên thị trường cho tất cả mọi người như một liều thuốc chữa căn bệnh dối trá, chúng sẽ vô cùng hữu ích sau này.
Nhưng trong lúc đó bạn hãy tự hỏi bản thân: Bạn muốn ai đứng về phía mình trong cuộc họp, những người được đào tạo tìm ra sự thật hay những người sẽ kéo theo một cái máy điện não đồ nặng 400 pound bước vào phòng?
Người phát hiện nói dối sử dụng các công cụ của con người.
Như một câu nói, họ biết rằng "Tính cách thực sự của bạn đang lẩn khuất trong bóng tối."
Và điều thú vị là ngày nay chúng ta có quá ít góc tối.
Thế giới của chúng ta được thắp sáng 24 giờ một ngày.
Nó sáng rành rành với blog và các mạng xã hội đưa tin về sự trỗi dậy của một lớp thế hệ hoàn toàn mới với những người lựa chọn cách sống công khai.
Nó trở thành một thế giới khá ồn ào.
Thế nên có một thách thức mà ta cần nhớ, đó là chia sẻ quá mức không phải là chân thành.
Những lời tweet và tin nhắn vô độ có thể khiến chúng ta mù quáng đến mức tin rằng sự khéo léo trong ứng xử -- tính cách toàn diện -- là những gì quan trọng, và luôn luôn quan trọng.
Vì vậy, trong cái thế giới ồn ào này, chúng ta nên hiểu và rõ ràng hơn trong tiêu chuẩn đạo đức của chính mình.
Khi bạn kết hợp khoa học phát diện nói dối với nghệ thuật tìm kiếm và lắng nghe, bạn sẽ tránh được việc phải hợp tác nói dối.
Bạn chỉ việc bắt đầu hành trình của mình bằng cách dứt khoát hơn một chút, bởi bạn đang ra tín hiệu cho những người xung quanh, bạn nói, "Này, thế giới của tôi, thế giới của chúng ta, sẽ là một thế giới trung thực.
Thế giới mà tôi hướng tới là một nơi sự thật được coi trọng và dối trá bị nhận diện và loại thải."
Và khi làm điều đó, mặt đất nơi bạn đang đứng đã bắt đầu chuyển động một chút.
Và đó là sự thật. Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi ở đây để giải thích vì sao tôi lại mặc bộ đồ ninja này.
Và để làm như vậy, đầu tiên tôi sẽ nói về các độc tố môi trường trong cơ thể chúng ta.
Một vài người trong các bạn có thể đã biết về chất hóa học Bisphenol A, viết tắt là BPA.
Đó là một chất làm đông cứng và là một hoóc môn sinh dục nữ tổng hợp mà có thể tìm thấy trên vỏ nhãn của thức ăn hộp và một số đồ nhựa.
Vì vậy BPA mô phỏng chính các loại hoóc môn của chúng ta và gây ra các vấn đề liên quan đến thần kinh và sinh sản.
Đặc biệt nó có ở mọi nơi.
Một nghiên cứu gần đây tìm thấy chất BPA ở trong 93 phần trăm những người từ sáu tuổi trở lên.
Nhưng đó chỉ là một chất hóa học.
Trung Tâm Kiểm Soát Bệnh Dịch Mỹ
tuyên bố rằng chúng ta có 219 loại độc tố tồn tại trong cơ thể, và nó bao gồm các chất bảo quản, thuốc trừ sâu, và một số kim lại nặng như chì và thủy ngân.
Đối với tôi, điều này chứng tỏ ba thứ.
Đầu tiên, đừng có ăn thịt người.
Thứ hai, chúng ta phải chịu trách nhiệm và đồng thời cũng là nạn nhân của ô nhiễm môi trường.
Và thứ ba, cơ thể chúng ta là màng lọc và là nơi dự trữ cho các độc tố từ môi trường.
Vậy điều gì sẽ xảy ra cho các chất độc này khi chúng ta chết?
Câu trả lời ngắn gọn là: Chúng quay trở lại với môi trường theo cách này hoặc cách khác, để tiếp tục chu kì độc tố.
Nhưng việc tổ chức tang lễ của chúng ta hiện nay làm cho tình trạng trở nên tồi tệ hơn.
Nếu bạn được hỏa táng, tất cả chất độc mà tôi vừa nêu trên sẽ được thải ra khí quyển.
Nó bao gồm 5,000 pao thủy ngân (khoảng 2268 kilograms) chỉ riêng từ việc hàn răng mỗi năm.
Và trong một tang lễ truyền thống của Mỹ, một cơ thể người chết sẽ được bao phủ bởi chất làm đầy và mỹ phẩm để làm cơ thể trông giống như đang sống.
Sau đó nó sẽ được bơm với foocmađêhít độc (foóc môn) để làm chậm lại quá trình phân hủy - một hành động gây nên các bệnh hô hấp và ung thư cho các nhân viên tang lễ.
Vì vậy bằng cách bảo quản các xác chết, chúng ta phủ nhận cái chết, đầu độc sự sống và làm hại thêm cả môi trường.
Việc chôn cất xanh hay chôn cất tự nhiên mà không sử dụng các chất ướp xác, là một bước đúng đắn, mà không để lại các chất độc hại ở cơ thể chúng ta.
Tôi nghĩ vẫn còn một cách khác tốt hơn.
Tôi là một nghệ sĩ, vì vậy tôi muốn đưa ra một đề nghị khiêm tốn ở nơi giao thoa giữa nghệ thuật, khoa học và văn hóa.
Dự án Chôn Cất Vô Cùng, một hệ thống chôn cất mới sử dụng nấm để phân hủy và làm sạch độc tố trên cơ thể.
Dự Án Chôn Cất Vô Cùng đã bắt đầu từ vài năm trước với một hy vọng tạo lập nên Loài Nấm Vô Cùng -- một loài nấm lai mới có thể phân hủy xác chết, làm sạch các loại độc tố và sản sinh ra dưỡng chất nuôi rễ cây, cho ra phân bón hữu cơ sạch.
Nhưng tôi nhận ra rằng gần như không thể tạo ra một loại nấm lai mới.
Tôi cũng học được rằng một trong số những loại nấm ngon nhất của chúng ta đã có thể làm sạch độc tố môi trường có ở trong đất.
Vì vậy tôi nghĩ tôi có thể huấn luyện một đội quân làm bằng các loại nấm ăn và có khả năng làm sạch độc tố để tiêu hóa cơ thể tôi.
Vì vậy hôm nay, tôi thu thập những thứ tôi lột ra được tóc, da và móng - và tôi bón chúng cho các loại nấm ăn.
Khi mà nấm bắt đầu lớn, tôi chọn chiếc nào ăn nhiều nhất để trở thành Loại Nấm Vô Cùng.
Đây là một dạng của quá trình tổ hợp và chọn lọc chăn nuôi cho thế giới bên kia.
Vì vậy khi tôi chết, Loại Nấm Vô Cùng sẽ nhận ra cơ thể tôi và có khả năng tiêu hóa nó.
Được rồi, có thể đối với một vài trong số các bạn, Điều này thực sự, thực sự điên rồ.
(Cười) Chỉ một chút thôi.
Tôi nhận rằng đây không phải là dạng quan hệ mà chúng ta thường ước có được ở thức ăn.
Chúng ta muốn ăn, không phải bị ăn, bởi thức ăn của chúng ta.
Nhưng khi tôi quan sát các cây nấm mọc lên và tiêu hóa cơ thể tôi, tôi tưởng tượng ra Loài Nấm Vô Cùng như một biểu tượng cho một cách nhìn mới về cái chết và cho mối quan hệ giữa cơ thể và môi trường.
Tôi thấy nuôi trồng loại Nấm Vô Cùng vượt trên cả thí nghiệm khoa học hay làm vườn hoặc chăm sóc vật nuôi, đó là cả một bước tiến đến việc chấp nhận sự thật rằng một ngày nào đó chúng ta sẽ chết và thối rữa.
Đó cũng là một bước tiến đến việc gánh lấy trách nhiệm cho chính những gánh nặng của chúng ta trên hành tinh.
Trồng một cây nấm cũng là một phần của một mục đích lớn hơn nuôi trồng các loại sinh vật phân hủy được gọi là "Văn hóa phân hủy", một khái niệm được xây dựng bởi một nhà nghiên cứu sâu bọ, Timothy Myles.
Loại Nấm Vô Cùng là một tập con của những chất làm phân hủy Tôi gọi "Phân Hủy Cơ Thể" và "Khắc Phục Độc Tố" là quá trình nuôi trồng các loài sinh vật phân hủy và làm sạch chất độc trong cơ thể.
Và bây giờ, về bộ đồ ngủ ninja này,
Một khi nó được hoàn thiện, tôi dự định hợp nhất Loài Nấm Vô Cùng thành một một số đồ vật.
Đầu tiên, một bộ đồ tang lễ được ngấm bào tử nấm, gọi là Đồ Tang Lễ Nấm.
(Cười) Tôi đang mặc nguyên mẫu thứ hai của bộ đồ tang lễ này.
Nó được phủ bởi một chiếc lưới móc đã được gắn với bào tử cây nấm.
Cái mẫu vẽ hình cây mà bạn đang nhìn thấy đây mô phỏng sự lớn lên của nấm sợi, tương đương với rễ cây.
Tôi cũng làm một bộ dụng cụ những chất làm phân hủy, một chiếc cốc tai từ bao nang chứa bào tử của Loài Nấm Vô Cùng và nhiều thành phần khác làm tăng tốc độ phân hủy và chuyển đổi chất độc.
Những chiếc bao nang này được ngấm với một loại thạch giàu dinh dưỡng, giống như một làn da thứ hai, có khả năng tan nhanh chóng và trở thành thức ăn sơ sinh cho các cây nấm đang mọc.
Vì thế, tôi lập kế hoạch hoàn thành bộ dụng cụ nấm và những chất phân hủy trong một hoặc hai năm tới, sau đó tôi sẽ bắt đầu thử nghiệm chúng, đầu tiên với thịt quá hạn ngoài siêu thị và sau đó với loài người.
Và tin hay không, thì một vài người đã đề nghị được hiến cơ thể họ cho dự án để được ăn bởi nấm.
(Cười) Điều tôi học được từ việc nói chuyện với những người này là chúng tôi có chung một khát khao để hiểu và chấp nhận cái chết và để giảm thiểu tối đa ảnh hưởng của cái chết đối với môi trường.
Tôi đã tâm huyết vào ý tưởng này cũng như loài nấm, vì vậy tôi đã lập nên Nhóm Văn hóa Phân hủy, một nhóm người được gọi là những phân hủy gia. những người nhiệt tình tìm kiếm các lựa chọn sau khi chết của họ, tìm kiếm việc chấp nhận cái chết và nuôi dưỡng các loài sinh vật phân hủy như Loài Nấm Vô Cùng.
Nhóm Văn hóa Phân hủy có chung một hướng nhìn về một bước chuyển trong văn hóa từ văn hóa đương đại của việc từ chối cái chết và bảo toàn xác cho đến văn hóa của sự phân hủy, một sự chấp nhận cấp tiến về cái chết và sự phân hủy.
Chấp nhận cái chết nghĩa là chấp nhận rằng chúng ta là các sinh vật có quan hệ mật thiết với môi trường, như một nghiên cứu về độc tố môi trường đã chứng nhận.
Một câu châm ngôn nói rằng, chúng ta đến từ cát bụi và sẽ trở về với cát bụi.
Và một khi chúng ta hiểu rằng chúng ta có liên hệ với môi trường, chúng ta nhìn thấy rằng sự sống sót của loài người phụ thuộc và sự sống sót của hành tinh này.
Tôi tin rằng đây là sự khởi đầu của trách nhiệm thật sự về môi trường.
Xin cảm ơn.
(Vỗ Tay)
Tôi muốn đưa bạn sang một thế giới khác.
Và tôi muốn chia sẻ một chuyện tình 45 tuổi với người nghèo sống dưới 1 đôla 1 ngày.
Tôi đã đến với nền giáo dục hợm hĩnh dành riêng cho người giàu, đắt đỏ ở Ấn Độ, và điều đó làm tôi khó chịu.
Tôi đã được định sẵn để trở thành nhà ngoại giao, giáo viên, bác sĩ -- tất cả đều được bày sẵn.
Vậy mà tôi chẳng đoái hoài đến, tôi từng là nhà vô địch bóng quần quốc gia của Ấn Độ trong 3 năm.
(Cười) Cả thế giới trải ra trước mắt tôi.
Mọi thứ đều ở dưới chân của tôi.
Có thể tôi không làm sai chuyện gì.
Và sau đó tôi đã rất tò mò, tôi muốn sống và làm việc và đơn giản là muốn chứng kiến cảnh làng quê là như thế nào.
Vì thế vào năm 1965, tôi đã tiếp xúc với nạn đói Bihar nặng nhất ở miền Đông Bắc Ấn Độ, và tôi đã chứng kiến cái đói, cái chết, những người chết vì đói, lần đầu tiên.
Nó đã thay đổi cuộc đời tôi.
Tôi trở về nhà, nói với mẹ tôi “Con muốn sống và làm việc ở ngoài làng”.
Mẹ tôi đã rơi vào trạng thái hôn mê.
(Tiếng cười) “Gì đây?
Cả thế giới đã bày ra trước mắt con, những công việc tốt nhất đang trước mắt con, giờ con lại muốn ra đi và làm việc tại một ngôi làng à?
Ý mẹ là, có chuyện gì với con vậy?"
Tôi nói “Không, con đã được giáo dục tốt,
và nó khiến con băn khoăn.
Và con muốn đáp lại theo cách của con.”
“Con muốn làm gì ở cái làng đó?
Không công việc, không tiền bạc, không an toàn, không tương lai”.
Tôi trả lời “Con muốn sống và đào giếng trong 5 năm."
"Đào giếng trong 5 năm ư?
Con đi học ở trường đắt nhất Ấn Độ, và giờ con muốn đào giếng trong 5 năm ư?”
Bà ấy không nói chuyện với tôi trong một thời gian dài, vì bà nghĩ rằng tôi đã hạ thấp gia đình.
Sau đó, tôi phát hiện những kiến thức và kĩ năng lạ thường mà những người nghèo có, những kiến thức và kĩ năng chưa từng được đưa vào trào lưu -- chưa bao giờ được đồng hóa, phản ánh, hay vận dụng trong quy mô lớn.
Vậy là tôi đã nghĩ đến chuyện xây dựng trường Barefoot -- trường dành riêng cho người nghèo.
Những gì người nghèo nghĩ rất quan trọng cần được đưa vào trường học.
Tôi đã đến ngôi làng này lần đầu tiên.
Những người lớn đã đến gặp tôi và hỏi “Cậu trốn cảnh sát à?”
Tôi nói “Không.”
(Tiếng cười) “Cậu thi rớt à?”
Tôi nói “Không.”
“Cậu không kiếm được việc công chức à?” Tôi nói “Không”.
“Vậy cậu làm gì ở đây?
Tại sao cậu lại ở đây?
Hệ thống giáo dục ở Ấn Độ hướng cậu tìm đến Pari, New Delhi và Zuritch mà; cậu đang làm cái gì ở cái làng này?
Có chuyện gì mà cậu chưa nói cho chúng tôi không?”
Tôi nói “Không, tôi thật sự muốn xây trường chỉ dành cho những người nghèo.
Tư duy của người nghèo rất quan trọng cần được phản ánh ở trường học.”
Vậy là, những người này đã cho tôi vài lời khuyên sâu sắc và chí lý.
Họ nói “ Làm ơn đừng đưa nhưng ai có bằng cấp và có trình độ vào trường của cậu.”
Vì vậy, nó là trường đại học duy nhất ở Ấn Độ, nơi mà nếu bạn có bằng tiến sĩ hay bằng giáo sư, bạn sẽ không có tư cách đến đây.
Bạn phải là người hay trốn tránh trách nhiệm, người làm gì cũng thất bại, hay người bỏ học nửa chừng nếu muốn đến trường này.
Bạn phải làm việc bằng tay.
Bạn phải có phẩm chất lao động tốt.
Bạn phải thể hiện rằng bạn có những kĩ năng ra lệnh cho công chúng và cung cấp dịch vụ cho công chúng.
Do đó, chúng tôi đã xây dựng trường đại học Barefoot, và định nghĩa lại từ chuyên gia.
Chuyên gia là ai ?
Một chuyên gia là người biết kết hợp năng lực, sự tự tin và niềm tin với nhau.
Một thợ dò mạch nước là một chuyên gia.
Một bà đỡ truyền thống là một chuyên gia.
Một người thợ làm gốm là một chuyên gia.
Đây là những chuyên gia trên khắp thế giới.
Bạn có thể thấy họ ở bất kỳ ngôi làng xa xôi nào khắp thế giới.
Chúng tôi nghĩ những người này nên được đưa vào giáo dục bình thường và thể hiện cho người ta thấy những kiến thức và kĩ năng mà họ có được đều rất phổ thông.
Nó cần được sử dụng, cần được vận dụng, cần được thể hiện ra thế giới bên ngoài -- những kiến thức và kĩ năng này thậm chí còn phù hợp với thời nay.
Do đó trường hoạt động theo phong cách làm việc và cách sống của Mahatma Gandhi.
Bạn ăn trên sàn nhà, ngủ trên sàn, làm việc trên sàn.
Không có giao ước, không có hợp đồng.
Bạn có thể ở lại với tôi 20 năm, ra đi ngày hôm sau.
Nhưng không ai kiếm được hơn 100 đôla một tháng.
Nếu bạn đến vì tiền thì đừng đến trường Barefoot.
Nếu bạn đến để làm việc và để thử thách thì bạn sẽ đến trường Barefoot.
Đó là nơi chúng tôi muốn bạn thử thách và sáng tạo những ý tưởng của bạn.
Bất kể là ý tưởng gì bạn có, hãy đến đây và trải nghiệm chúng.
Không có vấn đề gì nếu như bạn thất bại.
Bạn tơi tả, bạn đau khổ, bạn có thể làm lại.
Đó là ngôi trường duy nhất giáo viên là học viên và học viên chính là giáo viên.
Đó còn là ngôi trường duy nhất không cấp giấy chứng nhận.
Bạn chỉ được công nhận bằng chính cộng đồng mà bạn đang phục vụ.
Bạn không cần một tờ giấy để treo lên tường để nói lên rằng bạn là một kĩ sư.
Vì vậy, khi tôi nói điều này, họ đã nói “Vậy hãy thể hiện những gì có thể đi.
Ông đang làm gì vậy? Nó sẽ rất khó hiểu nếu ông không thể cho chúng tôi thấy."
Vậy là chúng tôi đã xây dựng nên trường Barefoot đầu tiên vào năm 1986.
Do 12 kiến trúc sư Barefoot, những người không biết đọc, biết viết xây dựng với 1,50 đôla trên một bộ vuông.
150 người đã sống và làm việc tại đó.
Họ đã đoạt giải Aga Khan về kiến trúc năm 2002.
Nhưng sau đó, người trao giải nghi ngờ, họ nghĩ rằng đã có một kiến trúc sự khác đằng sau nữa.
Tôi nói “Đúng, họ đã vẽ bản thiết kế nhưng những kiến trúc sư Barefoot mới thực sự là người xây nên ngôi trường đó.”
Chúng tôi là những người duy nhất đã trả lại giải thưởng 50,000 đôla vì họ không tin tưởng chúng tôi, nên chúng tôi cho rằng họ thật sự đang bôi nhọ những kiến trúc sư trường Barefoot ở Tilonia.
Tôi đã hỏi một nhân viên kiểm lâm – một chuyên gia có uy thế và bằng cấp sao -- tôi hỏi “Ngài có thể xây cái gì nơi này?”
Ông ta nhìn khu đất một lúc rồi nói, “Quên nó đi.
Vô phương. Thậm chí còn không đáng.
Không nước, đất thì sỏi đá”.
Tôi ở lại thêm một lúc
rồi nói “Được rồi, tôi sẽ đi hỏi một ông lão trong làng rằng 'Tôi nên làm gì để phát triển ở vùng đất này?'" Ông ta nhìn tôi im lặng rồi nói “Cậu xây dựng cái này, xây dựng cái này, đặt cái này vào và nó sẽ hoạt động.”
Đây là những gì được trông thấy hôm nay.
Khi trèo lên mái nhà, tất cả những người phụ nữa nói “Quét dọn đi.
Đàn ông nên quét dọn đi vì chúng tôi không muốn chia sẻ kỹ thuật này cho đàn ông.
Cái này sẽ chống thấm nước cho mái nhà.”
(Tiếng cười) Nó gồm vật liệu thô, và một vài thứ gì đó mà tôi không biết.
Nhưng thực sự nó không làm dột nước.
Từ năm 1986, nó vẫn không dột.
Cái kỹ thuật đó, những người phụ nữa đã không chia sẻ cho đàn ông.
(Cười) Đó là ngôi trường duy nhất hoạt động hoàn toàn bằng năng lượng mặt trời.
Tất cả năng lượng được lấy từ năng lượng mặt trời.
Những tấm bảng 45KW nằm trên mái nhà.
Và mọi thứ sẽ hoạt động không cần có mặt trời trong 25 năm tới.
Nếu mặt trời còn chiếu sáng, thì chúng tôi sẽ không có vấn đề gì với năng lượng cả.
Nhưng cái hay là nó được lắp bởi một vị linh mục, vị linh mục theo đạo Hindu, người chỉ làm việc 8 năm cho trường tiểu học-- chưa hề đến trường, chưa hề đến trường đại học.
Ông là biết nhiều về năng lượng mặt trời hơn bất kỳ ai mà tôi biết trên thế giới, cam đoan là như vậy.
Nếu bạn đến trường Barefoot, thức ăn đều được nấu nhờ năng lượng mặt trời.
Tuy nhiên những người tạo ra bếp nhật năng là những người phụ nữ mù chữ, họ đã tạo ra bếp năng lượng mặt trời tinh vi nhất.
Đó là bếp nhật năng có dạng hình pa-ra-bôn.
Thật không may, hầu như họ có một nửa là người Đức, họ rất tỉ mỉ.
(Cười) Bạn sẽ không bao giờ tìm ra những người phụ nữ Ấn nào tỉ mỉ như vậy.
Chắn chắn không dù một chút, họ có thể làm ra cái bếp đó.
Nhờ đó mà chúng tôi có 60 bữa cơm 2 lần mỗi ngày. được nấu bằng năng lượng mặt trời.
Chúng tôi có một nha sĩ -- bà ấy là một bà ngoại nha sĩ mù chữ.
Bà ấy đã chăm sóc răng của 7000 trẻ em.
Kỹ thuật của những người đi chân trần, vào năm 1986 -- không một kỹ sư, kiến trúc sư nào nghĩ đến -- nhưng chúng tôi đang giữ nước mưa từ những mái nhà.
Rất ít nước mưa bị lãng phí.
Toàn bộ mái nhà đều được nối với lòng đất đến một bể chứa nước 400,000 lit, thế là không có giọt nước nào bị lẵng phí.
Nếu chúng tôi có 4 năm hạn hán, chúng tôi sẽ có nước sử dụng từ khu sân bãi, vì chúng tôi đã trữ nước mưa.
60% trẻ em không đến trường là vì chúng phải chăm sóc súc vật như -- cừu, dê -- những việc vặt trong nhà.
Vì thế chúng tôi đã nghĩ đến việc xây dựng buổi học ban đêm cho chúng.
Nhờ những lớp ban đêm ở Tilonia, trên 75,000 trẻ em đi học những buổi học ban đêm.
Vì đó là quyền lợi của trẻ em, không phải vì quyền lợi của giáo viên.
Cho nên, những gì chúng tôi dạy trong trường này là gì?
Nền dân chủ, quyền công dân, cách tính đất đai, những gì nên làm khi bị bắt, những gì nên làm khi những con vật của bạn bị bệnh.
Đó là những gì chúng tôi dạy ở lớp học ban đêm.
Có điều toàn bộ trường học có ánh sáng từ nhật năng.
Cứ 5 năm một lần, chúng tôi có một cuộc bầu chọn.
Những đứa trẻ từ 6 đến 14 tuổi đều tham gia vào quá trình dân chủ, và chúng chọn ra một thủ tướng chính phủ.
Vị thủ tướng chính phủ này 12 tuổi.
Con bé chăm sóc cho 20 con dê vào buổi sáng, nhưng làm thủ tướng chính phủ vào buổi tối.
Con bé có một nội các riêng, một bộ trưởng về giáo dục, một bộ trưởng về năng lượng, một bộ trưởng về sức khỏe.
Họ kiểm tra và giám sát 150 trường học dành cho 7000 đứa trẻ.
Con bé đã nhận giải thưởng thiếu nhi thế giới cách đây 5 năm, và sau đó đi đến Thụy Điển.
Lần đầu tiên trong đời ra khỏi làng.
Chưa bao giờ thấy Thụy Điển.
Không ngạc nhiên với tất cả những gì đang xảy ra.
Rồi nữa hoàng Thụy Điển, đứng đó, đi về phía tôi và nói “Ông có thể hỏi đứa trẻ này sự tự tin của cô bé có từ đâu không?
Cô bé chỉ mới 12 tuổi mà lại không kinh ngạc với bất cứ thứ gì.”
Và cô bé, người đứng bên trái nữ hoàng, hướng về phía tôi rồi nhìn thẳng vào mắt nữ hoàng và nói, “Làm ơn nói với cô ấy tôi là thủ tướng chính phủ."
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Nơi có tỉ lệ phần trăm người mù chữ cao, chúng tôi đã sử dụng nghệ thuật múa rối.
Những con rối là cách chúng tôi giao tiếp.
Bạn có Jaokim Chacha, người đã 300 tuổi.
Ông ta là một nhà phân tích tâm lý học.
Là giáo viên của tôi. Là bác sĩ của tôi. Là luật sư của tôi.
Là nhà quyên góp của tôi.
Ông ấy quyên góp tiền, giải quyết những cuộc tranh luận của tôi.
Ông ấy đã giải quyết những vấn đề của tôi trong làng.
Nếu có xung đột trong làng, nếu việc tham gia lớp học không thuận lợi và nếu có bất đồng giữa giáo viên và phụ huynh, những con rối này kêu gọi các giáo viên và phụ huynh ra trước làng và nói “Bắt tay đi.
Việc tham gia lớp học không được bỏ dở."
Những con rối này được làm từ những tờ báo Ngân hàng thế giới đã được tái chế.
(Cười) (Vỗ tay) Như vậy, cách tiếp xúc phi tập trung hóa, phi thần thánh hóa như thế này với những ngôi làng lấy điện từ mặt trời, chúng tôi đã rải đi khắp Ấn Độ từ Ladakn tới Bhutan -- tất cả những ngôi làng tích điện từ mặt trời nhờ những người đã được đào tạo.
Rồi chúng tôi đến Ladakh, chúng tôi hỏi một người phụ nữ -- ở đây, ở -40 độ C, bạn phải đi ra khỏi nhà, vì không còn nơi nào nữa, toàn bộ nơi này bị tuyết bao phủ ở cả 2 bên -- chúng tôi hỏi người phụ nữa này rằng, “Bà thấy có những ích lợi gì từ năng lượng mặt trời?"
Sau đó bà ấy nghĩ một phút rồi nói, “Đây là lần đầu tiên tôi thấy mặt chồng tôi vào mùa đông.”
(Tiếng cười) Đi đến Afghanistan.
Một bài học chúng tôi đã học được ở Ấn Độ là đàn ông rất khó đàn tạo
(Tiếng cười) Đàn ông rất năng động, rất tham vọng, đàn ông là chiếc di động bị ép buộc nên họ đều muốn có giấy chứng nhận.
(Tiếng cười) Trên toàn cầu, bạn luôn gặp xu hướng đàn ông muốn có một tờ giấy chứng nhận.
Tại sao ? Vì họ muốn rời khỏi làng và đến một thành phố, tìm một công việc.
Vì thế, chúng tôi đã phát hiện ra một phương pháp rất hay: đào tạo những bà cụ.
Cách tốt nhất để kết nối với thế giới là gì?
Ti vi? Không.
Điện tín? Không.
Điện thoại?
Không. Mà là nói với 1 người phụ nữ.
(Cười) (Vỗ tay) Vậy là chúng tôi đến Afghanistan lần đầu tiên, sau đó chúng tôi chọn 3 người phụ nữ và nói “Chúng tôi muốn đưa bà đến Ấn Độ.”
Họ nói “Không thể được. Họ thậm chí còn không đi ra khỏi phòng, vậy mà ông muốn đưa họ đến Ấn Độ.”
Tôi trả lời, " Vậy thì tôi sẽ nhượng bộ. Tôi sẽ đưa những ông chồng đi theo luôn."
Vậy là tôi đã đưa cả những ông chồng đi theo.
Tất nhiên, những người phụ nữ này thông minh hơn đàn ông nhiều.
Trong 6 tháng, chúng tôi đã làm thế nào để thay đổi những phụ nữ này?
Ngôn ngữ ký hiệu.
Bạn không chọn ngôn ngữ viết.
Bạn không chọn ngôn ngữ nói.
Bạn sử dụng ngôn ngữ ký hiệu.
Thế là trong 6 tháng, họ có thể trở thành những kỹ sư năng lượng mặt trời.
Họ trở về nhà và tích điện năng lượng mặt trời cho làng của họ.
Người phụ nữ này đã về làng và tích điện từ năng lượng mặt trời cho làng, xây dựng nhà xưởng -- ngôi làng đầu tiên được tích điện từ nhật năng ở Afghanistan nhờ 3 người phụ nữ này.
Người phụ nữ này là một người bà đặt biệt.
55 tuổi và bà ấy đã tích điện từ nhật năng giúp tôi cho 200 ngôi nhà ở Afghanistan.
Và chúng hoạt động rất tốt.
Bà ấy đã đi và nói cho ban kỹ sư ở Afghanistan và nói với người đứng đầu của ban về sự khác nhau giữa AC và DC.
Ông ta không hiểu.
Ba người phụ nữ này đã đào tạo cho 27 phụ nữ khác và tích điện nhật năng cho 100 ngôi làng ở Afghanistan.
Chúng tôi đến Châu Phi, rồi chúng tôi bắt gặp hoàn cảnh tương tự.
Tất cả phụ nữ ngồi ở một cái bàn từ 8 – 9 quốc gia trò chuyện với nhau, không hiểu một lời nào vì họ đang nói những ngôn ngữ khác nhau.
Tuy nhiên, ngôn ngữ hình thể thì rất tuyệt.
Họ nói chuyện với nhau và trở thành những kỹ sư nhật năng.
Tôi lại đến Sierra Leone, vị bộ trưởng này lái xe vào giữa đêm, băng qua ngôi làng này,
trở lại, tiến vào làng, nói, “Ủa, chuyện này là sao?”
Họ nói “Hai cụ bà này…” "Cụ bà?" Vị bộ trưởng không thể tin những gì đang xảy ra.
“Họ đã đi đâu?” “Đi Ấn Độ và trở về”.
Sau đó đi thẳng đến dinh tổng thống.
Ông ta nói “Ngài có biết có một ngôi làng được tích điện nhật năng ở Sierra Leone này không?”
Ông ta nói “Không”. Một nửa phòng nội các đã đi thăm những cụ bà vào ngày hôm sau.
“Có chuyện gì vậy?”
Thế là ông ấy lệnh gọi tôi rồi hỏi “Ông có thể đào tạo cho tôi 150 cụ bà không?”
Tôi trả lời “Tôi không thể, thưa tổng thống.
Nhưng họ. Những bà cụ sẽ làm.”
Do đó, ông ấy đã xây dựng trung tâm đào tạo Barefoot đầu tiên ở Sierre Leone.
Và 150 cụ bà được đào tạo ở Sierre Leone.
Ở Gambia: chúng tôi đã đi chọn một cụ bà ở Gambia.
Đến với ngôi làng này.
Tôi biết tôi nên chọn bà cụ nào.
Công chúng hội ý và nói “Hãy đưa 2 cụ bà này đi đi.”
Tôi nói “Không, tôi muốn đưa cụ bà này đi.”
Họ nói “Tại sao? Bà ấy không biết gì về ngôn ngữ.
Ông không biết bà ấy đâu”. Tôi đáp “Tôi thích ngôn ngữ hình thể. Tôi thích cách bà ấy nói.”
“Ông chồng khó tính, không thể được đâu.”
Tôi gọi người chồng của bà ấy, ông ấy đến vênh váo, khéo léo, chiếc di động trên tay.
“Không thể được”. “Sao lại không?” “Người phụ nữ này trông mới đẹp làm sao!”
Tôi nói “Đúng vậy, bà ấy thật xinh đẹp”.
“Chuyện gì sẽ xảy ra nếu bà ấy bỏ đi với một gã Ấn Độ?”
Đó là nỗi sợ lớn nhất của ông ta.
Tôi nói “Bà ấy sẽ hạnh phúc. Bà ấy sẽ gọi cho ông qua di động.”
Bà ấy ra đi như một cụ bà nhưng trở về lại như một con hổ.
Bà ấy xuống khỏi máy bay và nói với toàn bộ đám đông như thể bà ấy là một cựu chiến binh vậy.
Bà ấy điều khiển báo chí quốc gia, và bà ấy là một ngôi sao.
Khi tôi trở lại sau 6 tháng. Tôi nói “Chồng bà đâu?”
“À, đâu đó thôi. Không quan trọng.”
(Cười) Một câu chuyện có hậu.
(Cười) (Vỗ tay) Tôi sẽ kết thúc bằng câu châm ngôn mà tôi nghĩ bạn không phải tìm những lời giải ở bên ngoài,
Hãy tìm lời giải ở bên trong bạn.
Và hãy lắng nghe những người có những lời giải đáp trước mặt bạn.
Họ ở khắp nơi trên thế giới.
Đừng lo lắng.
Đừng nghe lời Ngân hàng Thế giới, hãy nghe lời những người trên mảnh đất này.
Họ có tất cả những giải pháp trên thế giới.
Tôi sẽ chốt lại bằng một câu trích của Mahatma Gandhi.
“Đầu tiên là họ lờ bạn đi, sau đó họ cười vào bạn, sau đó họ chống đối bạn rồi bạn chiến thắng.”
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tại sao chúng ta không giải quyết nổi những vấn đề này?
Chúng ta biết những vấn đề này là gì.
Dường như luôn có một thứ gì đó ngăn cản chúng ta.
Tại sao?
Tôi nhớ ngày 15 tháng 3 năm 2000.
Tảng băng B15 vỡ ra khỏi bãi băng Ross.
Báo chí viết rằng "đây chỉ là một phần của quá trình tự nhiên bình thường."
Thậm chí bài báo còn đi xa hơn khi viết rằng "một sự mất mát mà bình thường sẽ mất khoảng 50 đến 100 năm để bãi băng có thể tái tạo lại."
Cùng một từ đó, "bình thường" nhưng có đến hai nghĩa gần như trái ngược nhau.
Nếu chúng ta đi thăm tảng băng B15 sau buổi nói chuyện hôm nay, chúng ta sẽ gặp một thứ cao 300 mét, dài 120 kilômét, rộng gần 30 kilômét, và nặng hai tỷ tấn.
Xin lỗi nhé, điều này không phải là bình thường đâu.
Và tôi nghĩ chính quan điểm của con người chúng ta khi nhìn ra thế giới qua cặp kính của sự bình thường chính là một trong những rào cản ngăn chúng ta phát triển những giải pháp thực sự.
Chỉ 90 ngày sau sự kiện này thôi, khám phá có thể coi là vĩ đại nhất của thế kỷ vừa rồi đã xuất hiện.
Đó là lần đầu tiên người ta đã phác thảo thành công bản đồ gen của con người
Đây chính là mật mã nằm trong mỗi tế bào của 50 ngàn tỷ tế bào làm nên con người chúng ta.
Và chỉ cần chúng ta lấy một chuỗi mã từ một tế bào và tháo nó ra, nó dài đến 1 mét, và dày 2 nanomet
Hai nanomet tương đương với độ dày của 20 nguyên tử.
Và tôi tự hỏi, điều gì sẽ xảy nếu câu trả lời dành cho vấn đề lớn nhất của chúng ta lại nằm ở những nơi bé nhỏ nhất, ở nơi mà sự khác nhau giữa cái có giá trị và cái vô giá trị chỉ là sự thêm vào hay bớt đi một vài nguyên tử?
Và điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta có thể kiểm soát được bản chất của năng lượng, tức là hạt điện tử?
Vậy là tôi bắt đầu đi khắp thế giới tìm kiếm những nhà khoa học xuất sắc nhất và tài năng nhất mà tôi có thể tìm ở các trường đại học mà các khám phá tập thể của họ đã mang lại cơ hội đưa chúng tôi đến những chân trời mới, và chúng tôi đã lập một công ty để phát triển tiếp những ý tưởng phi thường của họ.
Sáu năm rưỡi sau, một trăm tám mươi nhà nghiên cứu, họ đã mang lại những tiến triển bất ngờ trong phòng thí nghiệm, và hôm nay tôi sẽ giới thiệu với các bạn ba trong số những phát minh này, những phát minh giúp chúng ta ngừng đốt rụi hành tinh của mình và thay vào đó, chúng ta có thể tạo ra tất cả năng lượng mà mình cần ở ngay nơi chúng ta đang ở, sạch, an toàn, và tiết kiệm.
Hãy nghĩ đến khoảng không gian mà chúng ta dành nhiều thời gian nhất ở đó.
Một lượng năng lượng khổng lồ mà mặt trời mang lại cho chúng ta.
Chúng ta thích ánh sáng mặt trời chiếu vào phòng, nhưng độ giữa hè, tất cả sức nóng lại tràn vào căn phòng mà chúng ta đang cố mọi cách để giữ mát.
Vào mùa đông, mọi thứ lại trái ngược hoàn toàn.
Chúng ta cố sưởi ấm không gian mà chúng ta đang ở, nhưng mọi hơi ấm đều thoát ra qua cửa sổ.
Chẳng phải sẽ rất tuyệt nếu chiếc cửa sổ có thể đánh bật sức nóng này vào ngược lại trong phòng khi chúng ta cần được ấm và đánh bật chúng ra ngoài trước khi chúng có thể nhảy vào trong?
Một trong những vật liệu có thể làm được điều này là một vật liệu rất đặc biệt, đó là loại carbon đã bị thay đổi trạng thái trong phản ứng tuyệt đẹp đến khó tin này. Trong thí nghiệm này, than chì sẽ được làm cho bốc hơi, và khi carbon bốc hơi ngưng tụ lại, chúng ngưng tụ thành một dạng hoàn toàn khác: dạng lưới bắt gà được cuộn lại,
Nhưng carbon dạng lưới bắt gà này, gọi là carbon dạng ống nano, nhỏ hơn gấp ngàn lần so với chiều rộng sợi tóc của chúng ta,
Nhưng nó lại có tính dẫn tốt gấp ngàn lần so với đồng.
Sao có thể như thế được?
Một trong những đặc điểm khi làm việc ở mức độ nano đó là mọi thứ đều có bề ngoài và cách thức hoạt động khác so với bình thường.
Bạn nghĩ carbon màu đen.
Carbon ở kích cỡ nano thực ra lại trong suốt và dẻo.
Và khi nó ở thể này, nếu tôi kết hợp nó với polyme và gắn nó vào cửa sổ của bạn khi nó ở trạng thái có màu, nó sẽ đánh bật mọi sức nóng và ánh sáng ra ngoài, và khi nó ở trạng thái không có màu nó sẽ cho phép mọi ánh sáng và sức nóng đi xuyên qua và bất kỳ sự kết hợp nào ở giữa hai trạng thái đó,
Và để thay đổi trạng thái của nó, chỉ cần 2 vôn từ một xung điện mili giây.
Và một khi bạn thay đổi trạng thái của nó, nó sẽ ở yên đó cho đến khi bạn đổi lần nữa.
Trong lúc chúng tôi đang thực hiện nghiên cứu khó tin này ở Đại học Florida, chúng tôi được mời đi dọc xuống hành lang để gặp một nhà khoa học khác, và ông ấy đang nghiên cứu một thứ khá là kinh ngạc khác.
Thử tưởng tượng nếu chúng ta không phải phụ thuộc vào ánh sáng nhân tạo để đi trong đêm.
Chúng ta cần nhìn mọi vật vào ban đêm, đúng không?
Thứ này sẽ giúp bạn làm được điều đó.
Đó là một vật liệu nano, hai vật liệu nano, một máy dò và một máy hình.
Tổng chiều rộng của nó nhỏ hơn gấp 600 lần chiều rộng của một vị trí thập phân.
Và nó thu mọi tia hồng ngoại trong đêm, chuyển chúng vào một hạt điện tử nằm giữa hai tấm phim nhỏ, và tạo ra một hình ảnh mà bạn có thể nhìn thấu được.
Lần đầu tiên tôi sẽ cho các thành viên của TED xem, nó hoạt động ra sao.
Trước tiên tôi sẽ cho bạn thấy nó trong suốt như thế này.
Tính trong suốt chính là chìa khóa.
Đây là một tấm phim mà bạn có thể nhìn xuyên qua được.
Và rồi tôi sẽ tắt đèn.
Và bạn có thể thấy, thông qua một tấm phim bé xíu, sắc nét đến khó tin.
Trong lúc đang nghiên cứu vấn đề này, một ý nghĩa chợt lóe lên: vật này có thể tiếp nhận bức xạ hồng ngoại, các bước sóng, và biến đổi chúng thành các điện tử.
Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta kết hợp nó với cái này?
Đột nhiên bạn đã chuyển hóa năng lượng vào trong một điện tử đặt trên một bề mặt chất dẻo mà bạn có thể dán lên cửa sổ nhà mình.
Nhưng bởi vì nó dẻo, chúng ta có thể dán nó lên bất kỳ bề mặt nào.
Nhà máy điện trong tương lai là không có nhà máy điện nào cả.
Chúng tôi đã nói về việc tạo ra và sử dụng.
Bây giờ chúng tôi muốn nói đến việc dự trữ năng lượng, và không may là thứ hay ho nhất mà chúng tôi có thể nghiên cứu được là một thứ đã được phát triển ở Pháp 150 năm trước, pin axit chì.
Nếu xét trên góc độ chi phí, đơn giản thứ này là giải pháp tốt nhất.
Chúng tôi hiểu rằng chúng ta sẽ không chứa đến 50 cục pin này dưới tầng hầm nhà mình để trữ năng lượng, vì thế chúng tôi tìm đến một nhóm nghiên cứu tại Đại học Texas ở Dallas, và chúng tôi đưa họ xem biểu đồ này.
Thật ra đó là một bữa ăn tối bên ngoài sân bay Dallas/Fort Worth
Chúng tôi nói, "Các anh làm cái này được không?"
Và những nhà khoa học này, thay vì cười vào mặt chúng tôi, đã nói rằng, "Được chứ."
Và thứ mà họ làm ra chính là eBox.
EBox thử nghiệm các vật liệu nano mới để có thể giữ một điện tử ở bề mặt bên ngoài, giữ nó ở yên đó cho đến khi nào bạn cần dùng, và sau đó có thể giải phóng và chuyển nó đi.
Làm được điều đó có nghĩa là tôi có thể tạo ra năng lượng sạch, hiệu quả và tiết kiệm ngay tại nơi tôi đang đứng.
Đó là năng lượng của tôi.
Và nếu tôi không cần dùng, tôi có thể chuyển hóa nó ngược lại lên cửa sổ thành năng lượng, ánh sáng, phát nó đi, thẳng đến chỗ bạn.
Và vì vậy tôi không cần đến một lưới điện nào giữa chúng ta.
Lưới điện tương lai sẽ là không có lưới điện nào cả, và năng lượng, thứ năng lượng sạch và hiệu quả, một ngày nào đó sẽ được giải phóng.
Nếu bạn làm điều này, bạn sẽ có được mảnh ghép cuối cùng, đó chính là nước.
Mỗi người chúng ta, mỗi ngày, chỉ cần 8 cốc thứ này, vì chúng ta là con người.
Khi chúng ta thiếu nước, như đã xảy ra ở một số nơi trên thế giới và sớm thôi điều đó sẽ xảy ra ở những nơi khác nữa, khi đó chúng ta sẽ phải lấy thứ này từ biển và điều đó đòi hỏi chúng ta phải xây các nhà máy khử muối.
19 ngàn tỷ đô la chính là cái giá chúng ta phải trả.
Những nhà máy này lại cần một nguồn năng lượng khổng lồ.
Trên thực tế, nó sẽ cần gấp hai lần nguồn dầu của thế giới để chạy các máy bơm để tạo ra nước.
Chúng ta chỉ đơn giản là sẽ không làm như vậy.
Nhưng trong một thế giới mà năng lượng được giải phóng và có thể chuyển đi được một cách dễ dàng và tiết kiệm, chúng ta có thể lấy được nước ở bất kỳ nơi đâu và chuyển nó thành bất kỳ thứ gì chúng ta cần.
Tôi rất hân hạnh được làm việc với những nhà khoa học tài giỏi phi phàm và tốt bụng, họ không tốt bụng hơn nhiều người trên thế giới này nhưng họ có một cái nhìn kỳ diệu đối với thế giới.
Và tôi rất mừng khi chứng kiến những phát minh của họ bước ra khỏi phòng thí nghiệm và ứng dụng vào đời sống.
Với tôi thì mọi chuyện bắt đầu từ trước đây rất lâu.
Cách đây 18 năm, tôi nhìn thấy một tấm ảnh trên báo.
Được chụp bởi Kevin Carter người đã đến Sudan để làm phim tài liệu về nạn đói ở đó.
Tôi đã mang tấm ảnh này bên mình hằng ngày kể từ khi đó.
Đó là tấm hình chụp một bé gái đang chết dần vì khát.
Điều này thật tệ hại, theo bất kỳ chuẩn mực nào.
Không gì khác ngoài sự tệ hại.
Chúng ta có thể làm tốt hơn thế này.
Chúng ta nên làm tốt hơn thế này.
Và bất kỳ khi nào tôi đi quanh và gặp ai đó nói với tôi rằng, "Anh biết gì không, anh đang làm một điều quá khó.
Anh không làm được đâu. Anh không có đủ tiền.
Anh không có đủ thời gian.
Quanh đây còn nhiều thứ thú vị hơn nhiều," Tôi bảo, "Thử đi mà nói điều đó với con bé xem."
Tôi thầm bảo như vậy đấy. Và tôi chỉ nói với anh ta "cám ơn," và bỏ đi nói chuyện với người khác.
Đây là lý do tại sao chúng ta phải giải quyết những vấn đề của mình và tôi biết câu trả lời chính là làm sao để kiểm soát được một khối kiến trúc của tạo hóa, thứ chất liệu tạo nên cuộc sống: đó đơn giản là những hạt điện tử.
Cám ơn các bạn đã lắng nghe.
(Vỗ tay)
Tôi làm hai việc. Tôi thiết kế máy tính di động và tôi nghiên cứu não bộ.
Và buổi nói chuyện hôm nay là về bộ não và, ê, ngoài kia có một fan của não kìa.
(Cười) Tôi sẽ, nếu chiếu được slide đầu tiên lên đây, và bạn sẽ thấy tựa bài nói và hai chỗ mà tôi làm việc.
Thế thì tôi định bàn về tại sao ta không có một lý thuyết tốt về não bộ. Vì sao phát triển một lý thuyết như vậy quan trọng và ta có thể làm được gì.
Tôi sẽ thử giải thích trong vòng 20 phút tới.
Tôi có 2 chỗ làm. Hầu hết các bạn biết tôi từ những ngày ở Palm và Handspring,
nhưng tôi cũng điều hành một viện nghiên cứu phi lợi nhuận gọi là Viện Khoa học Thần kinh Redwood ở Menlo Park,
và chúng tôi nghiên cứu khoa học thần kinh lý thuyết, và bọn tôi nghiên cứu cách vỏ não (neocortex) hoạt động.
Tôi sẽ nói về cái đó.
Tôi có một slide về cuộc sống kia của tôi, cuộc đời máy tính, đó là slide này. Đây là vài sản phẩm mà tôi đã làm trong 20 năm qua,
bắt đầu từ chiếc laptop nguyên thủy nhất cho đến những máy tablet đầu tiên và cứ thế, gần đây nhất là máy điện thoại Treo, và chúng tôi cứ tiếp tục làm chuyện này.
Và tôi làm điều này bởi vì tôi thực sự tin rằng tính toán di động là tương lai của tính toán cá nhân, và tôi cố làm cho thế giới tốt hơn một chút bằng việc thực hiện những thứ này.
Nhưng phải thú nhận rằng chuyện này là tình cờ thôi.
Thật ra tôi đâu có muốn làm bất kì sản phẩm nào
và khi bắt đầu sự nghiệp tôi đã quyết định là sẽ không theo đuổi công nghiệp máy tính.
Và trước khi tôi kể về chuyện đó, tôi chỉ phải nói với bạn tấm hình nhỏ kia là một bức graffiti tôi lấy trên mạng hôm trước.
Tôi đang ngắm bức graffiti, dòng chữ nhỏ về ngôn ngữ nhập liệu
và tôi thấy một website ngợi khen những giáo viên muốn làm những thứ này, bạn biết đó, viết mã trên đầu bảng đen, và họ đã thêm graffiti vô đó, và tôi xin lỗi về chuyện đó.
(Cười) Chuyện xảy ra là, khi tôi còn trẻ và mới tốt nghiệp trường kĩ sư, ở Cornell năm 79, tôi quyết định là đi làm cho Intel. Tôi làm trong ngành công nghiệp máy tính, và sau ba tháng,
tôi xiêu lòng với một thứ khác, và tôi nói, "Mình chọn nghề sai rồi," và tôi trở nên yêu bộ não.
Đây không phải là não thật.
Đây là bức tranh của não, vẽ theo nét.
Nhưng tôi không còn nhớ chính xác nó xảy ra thế nào nữa, nhưng tôi có một hồi ức rất mạnh trong tâm trí.
Vào tháng 9 năm 1979, tờ Scientific America có ra một số với một chủ đề duy nhất về bộ não.
Và nó rất hay. Đó là một trong những số hay nhất từ trước tới giờ.
Và họ đã bàn về neuron và sự phát triển, về bệnh tật, về tầm nhìn và mọi thứ mà bạn muốn biết về bộ não.
Rất là ấn tượng. Người ta thường hay có ấn tượng là chúng ta đã biết rất nhiều về não.
Nhưng bài báo cuối của số đó do Francis Crick, người nổi tiếng nhờ DNA, viết.
Tôi nghĩ hôm này là ngày kỉ niệm 50 năm khám phá ra DNA.
Và ông ấy đã viết một câu chuyện nói đơn giản rằng, à, thật ra thì hay đó, nhưng bạn biết gì không, là chúng ta không biết một chút gì về bộ não và không ai có ý niệm gì về cách nó hoạt động, vậy thì đừng có tin những gì người khác nói với bạn.
Đây là câu trích trong bài viết đó. Ông ấy nói, "Cái đang thiếu rõ ràng nhất," ông ấy là đúng là một quý ông Anh quốc đích thực nên mới nói, "Cái đang thiếu rõ ràng nhất là một cơ cấu khái quát của các ý tưởng để diễn giải các cách tiếp cận khác nhau." Tôi nghĩ rằng dùng từ "cơ cấu" là rất hay.
Ông ấy không nói là chúng ta thậm chí còn không có một lý thuyết.
Ông nói là chúng ta thậm chí còn không biết bắt đầu nghĩ về nó như thế nào --
chúng ta còn chưa có một cơ cấu.
Ta đang ở trong những ngày của tiền mô thức (pre-paradigm) nếu nói theo Thomas Kuhn.
Và tôi phải lòng với chuyện này, và tự nói với mình rằng nhìn xem
ta đã có tất cả các kiến thức này về não.
Còn có thể khó như thế nào nữa? Và đây là thứ mà tôi có thể làm cả đời. Tôi cảm thấy rằng mình có thể tạo sự khác biệt,
và tôi cố rời bỏ máy tính để theo đuổi bộ não.
Đầu tiên tôi đến MIT, lab về trí tuệ nhân tạo ở đó,
và tôi nói là tôi cũng muốn tạo các máy móc thông minh, nhưng cách tôi muốn làm là tìm hiểu cách bộ não hoạt động trước.
Và họ nói là, ồ, anh không cần làm vậy đâu.
Chúng ta chỉ lập trình máy tính, đó là mọi thứ cần làm.
Và tôi nói, không, các anh phải tìm hiểu về não.
Họ nói là, ồ, anh biết không,
anh sai rồi. Và tôi nói, không, các anh mới sai, và tôi đã không được nhận.
(Cười) Nhưng tôi hơi thất vọng -- còn trẻ mà, nhưng tôi quay lại lần nữa vào vài năm sau và lần này thì ở California, tôi tới Berkeley. Và tôi nói là tôi sẽ đi theo hướng sinh học.
Thế là tôi được nhận vào chương trình tiến sĩ ngành lý sinh, tôi xem như ổn.
Giờ tôi học về não, và tôi nói, được rồi, tôi muốn nghiên cứu lý thuyết.
Và họ nói, không được, anh không nghiên cứu lý thuyết về não được.
Đó không phải thứ anh cần làm. Anh không được tài trợ đâu.
Nếu là nghiên cứu sinh, anh không thể làm chuyện đó.
Thế là tôi nói, trời ơi.
Tôi rất buồn phiền. Tôi nói là nhưng tôi có thể tạo ra sự khác biệt cho ngành này.
Thế là tôi quay trở lại ngành máy tính và tự nói là mình sẽ phải làm ở đây một thời gian, làm cái gì đó.
Đó là lúc tôi thiết kế tất cả những sản phẩm máy tính đó.
(Cười) Tôi nói là tôi muốn làm chuyện này 4 năm thôi, kiếm chút tiền, cứ như là đang có gia đình, rồi tôi sẽ trưởng thành hơn, và biết đâu ngành khoa học thần kinh sẽ trưởng thành hơn một chút.
Chà, mất hơn 4 năm đó. Khoảng chừng 16 năm.
Nhưng giờ tôi đang làm chuyện đó, và tôi sẽ nói cho các bạn về nó.
Thế thì tại sao chúng ta nên có một lý thuyết về não tốt?
Ồ, có nhiều lý do người ta làm khoa học.
Lý do cơ bản nhất là người ta muốn hiểu biết.
Chúng ta tò mò, và chúng ta bước ra ngoài để tìm hiểu?
Tại sao chúng ta lại nghiên cứu về kiến?
Ồ, vì nó thú vị. Có thể ta sẽ biết được cái gì đó hữu dụng về nó, nhưng nó thú vị và quyến rũ.
Nhưng đôi khi, một ngành khoa học có những thuộc tính khác làm cho nó rất là thú vị.
Đôi khi một ngành khoa học chỉ ra điều gì đó về bản thân chúng ta, nó nói chúng ta là ai.
Thỉnh thoảng có chuyện như thuyết tiến hóa nói thế này hay Copernicus nói thế kia để giúp ta hiểu được chúng ta là ai.
Suy cho cùng, chúng ta chính là bộ não. Não tôi đang nói chuyện với não bạn.
Cơ thể chỉ là đi kèm mà thôi, nhưng não tôi đang nói chuyện với não bạn. Và nếu ta muốn hiểu được ta là ai và ta cảm xúc và nhận thức thế nào,
ta sẽ thật sự hiểu được bộ não là gì. Còn một chuyện khác là đôi khi khoa học
dẫn đến những lợi ích lớn cho xã hội, công nghệ, hay là việc kinh doanh, thứ gì cũng được.
Và đây cũng là một lợi ích bởi vì khi ta hiểu được cách não hoạt động, ta sẽ có thể tạo nên các máy móc thông minh, và tôi nghĩ là điều đó rất tốt cho mọi thứ,
và nó sẽ có lợi ích cực lớn cho xã hội như là một công nghệ cơ bản.
Thế thì tại sao chúng không có một lý thuyết tốt cho bộ não?
Và con người đã nghiên cứu nó trong 100 năm qua.
Trước tiên hãy xem khoa học thông thường trông như thế nào.
Đây là khoa học thông thường.
Khoa học thông thường là một sự cân bằng khéo léo giữa lý thuyết và thực nghiệm.
Và khi người làm lý thuyết nói, ồ, tôi nghĩ nó diễn ra thế này, và người làm thực nghiệm nói, không, anh sai rồi. Và nó cứ qua lại như vậy, bạn thấy không?
Cách này phù hợp cho vật lý, cho địa lý.
Nhưng nếu đó là khoa học thông thường, còn khoa học thần kinh thì như thế nào? Khoa học thần kình như thế này.
Chúng ta có một núi dữ liệu, bao gồm giải phẫu học, sinh lý học và hành vi.
Bạn không thể tưởng tượng bao nhiêu chi tiết có được về bộ não.
Có 28.000 người đến dự hội nghị về khoa học thần kinh năm nay, và mỗi người đều làm nghiên cứu về não.
Rất nhiều dữ liệu.
Nhưng không có lý thuyết.
Và lý thuyết chưa hề có vai trò chủ đạo nào trong khoa học thần kinh.
Thật đáng xấu hổ.
Nhưng tại sao lại như vậy?
Nếu bạn hỏi một nhà thần kinh học, tại sao lại như thế? Trước tiên họ sẽ thú thật là vậy.
Nhưng rồi họ sẽ nói, ồ, có nhiều lý do chúng tôi không có được một lý thuyết về não tốt.
Vài người sẽ nói, ồ, chúng tôi chưa có đủ dữ liệu, cần có thêm thông tin, còn rất nhiều thứ chưa biết.
Vậy thì tôi mới nói với bạn rằng có quá nhiều dữ liệu được tạo ra.
Chúng ta có quá nhiều thông tin; chúng ta không biết bắt đầu tổ chức thế nào.
Vậy thì có nhiều hơn lợi ích chỗ nào?
Có thể chúng ta sẽ may mắn khám phá ra điều gì đó kỳ diệu, nhưng tôi không nghĩ vậy.
Đây thật sự là triệu chứng của việc chúng ta không có một lý thuyết.
Chúng ta không cần thêm dữ liệu -- mà cần một lý thuyết tốt về dữ liệu đó.
Đôi khi người ta còn nói là bộ não quá phức tạp, cần thêm 50 năm nữa.
Tôi thậm chí còn nghĩ là Chris đã nói cái gì giống vậy ngày hôm qua. Tôi không chắc anh đã nói gì, Chris, nhưng kiểu như là, ồ, nó là thứ phức tạp nhất của vũ trụ.
Điều đó không đúng. Bạn còn phức tạp hơn não của bạn.
Bạn sở hữu một bộ não mà. Và mặc dù bộ não nhìn rất phức tạp,
mọi thứ còn phức tạp cho đến lúc nào bạn hiểu chúng.
Luôn luôn là như vậy. Vậy thì tất cả những gì ta có thể nói
là lớp vỏ não của tôi, phần não mà tôi quan tâm đến, có 30 tỉ tế bào.
Nhưng bạn biết gì không?
Điều này rất phổ biến. Sự thật là nó cứ như được lặp đi lặp lại nhiều lần vậy.
Nó không phức tạp như nhìn thế đâu. Đó không phải là vấn đề.
Có người nói là bộ não không thể hiểu được bộ não.
Như là công án thiền.
Bạn biết đấy-- (Cười) Nghe hay đây, nhưng tại sao? Ý tôi là mục đích là gì?
Nó chỉ là một mớ tế bào. Bạn hiểu được lá gan của mình.
Nó cũng có nhiều tế bào phải không?
Nên bạn biết đó, tôi không nghĩ có gì phức tạp cả.
Và cuối cùng, có những người nói là Tôi không cảm thấy như là một mớ tế bào.
Tôi tỉnh táo. Tôi có kinh nghiệm, tôi sống trong thế giới.
Tôi không thể là một mớ tế bào đâu.
Ồ, bạn biết không, người ta đã thường tin rằng có một năng lực tinh thần để ta tồn tại, và giờ thì ta biết chuyện đó hoàn toàn không đúng.
Và thật ra không có bằng chứng gì ngoài việc người ta chỉ không tin rằng tế bào có thể hoạt động theo cách của nó.
Thế thì nếu ai đó đã rơi vào bẫy của thuyết nhị nguyên siêu hình, những người giỏi lắm đấy, nhưng ta có thể bác bỏ mọi thứ đó.
(Cười) Không, tôi sắp nói cho bạn là có một thứ khác, và nó rất là cơ bản, nó là thế này: có một lý do khác tại sao chúng ta không có một lý thuyết về não tốt, đó là vì chúng ta có một sự thừa nhận rất vững chắc bằng trực giác nhưng lại không chính xác đã ngăn cản chũng ta thấy được câu trả lời.
Có một thứ mà ta tin tưởng nhưng rõ ràng là sai lầm.
Bây giờ, có cả một lịch sử về nó trong khoa học và trước khi tôi nói nó là gì, tôi sẽ nói một chút về lịch sử của nó.
Bạn hãy nhìn về các cuộc cách mạng khoa học khác, và trong trường hợp này, tôi nói về hệ mặt trời, đó là Copernicus, thuyết tiến hóa Darwin, về đĩa kiến tạo, đó là Wegener.
Chúng có nhiều điểm chung với khoa học não bộ.
Đầu tiên là chúng có nhiều dữ liệu chưa giải thích.
Rất là nhiều. Nhưng nó trở nên dễ quản lý hơn khi đã có một lý thuyết.
Những trí tuệ xuất sắc nhất đã chịu thua, những người sáng láng nhất.
Chúng ta giờ không thông minh hơn họ ngày xưa đâu. Nó chỉ là rất khó để suy nghĩ về những thứ đó, nhưng một khi bạn đã nghĩ rồi, khá dễ để hiểu được nó.
Các con gái tôi hiểu ba lý thuyết này về mặt cơ bản trước khi chúng vào mẫu giáo.
Và không có gì khó cả, bạn biết đấy, đây trái táo, đây là trái cam, trái đất thì hình cầu, đại loại như vậy.
Cuối cùng, còn một điều nữa là câu trả lời luôn nằm sẵn, nhưng ta dường như lờ nó đi chính vì cái điều rõ ràng đó.
Đó chính là niềm tin trực giác vững chắc nhưng sai lầm.
Đối với hệ mặt trời, ý tưởng trái đất xoay vòng và bề mặt trái đất có vận tốc như là một ngàn dặm một giờ, và trái đất đi trong hệ mặt trời khoảng một triệu dặm một giờ. Điên rồ quá. Ai cũng biết là trái đất không có dịch chuyển.
Bạn có cảm thấy là mình đang đi một ngàn dặm một giờ không? Dĩ nhiên là không.
Bạn biết là nếu có ai từng nói là trái đất đang quay trong không gian và nó rất là lớn, người ta sẽ nhốt bạn lại, ngày xưa họ làm vậy đó. (Cười)
Vật thì nó rất trực giác và rõ ràng. Thế còn thuyết tiến hóa thì sao?
Cũng vậy thôi. Chúng ta đã dạy trẻ con là Kinh thánh nói rằng,
Chúa tạo ra mọi giống loài, mèo là mèo, chó là chó, người là người, cây cỏ là cây cỏ, chúng không hề thay đổi. Noah đưa chúng lên tàu theo trật tự đó, đại loại thế.
Và bạn biết chứ, sự thật là nếu bạn tin vào thuyết tiến hóa, chúng ta đều có chung ông tổ,
có cùng một tổ tiên với cái cây ngoài hành lang.
Đó là điều mà thuyết tiến hóa dạy ta. Và đó là sự thật.
Không thể tin được. Đĩa kiến tạo thì cũng vậy thôi.
Tất cả núi non và đại lục đều nổi trên bề mặt của địa cầu. Thấy không, nó không có nghĩa gì hết.
Nó là sự thừa nhận trực giác nhưng không chính xác, đã khiến chúng ta không hiểu được bộ não?
Giờ tôi sắp nói với bạn, và nó trông đương nhiên đến mức là chính xác,
và là điểm cốt yếu, phải không? Thế thì tôi sẽ phản biện rằng tại sao bạn đã sai về các thừa nhận khác.
Cái trực giác và đương nhiên là bằng cách nào đó trí thông minh được định nghĩa bằng hành vi, rằng chúng ta thông minh là vì cách chúng ta làm việc và cư xử một cách thông minh, tôi sẽ nói với bạn như vậy là sai.
Trí thông minh được định nghĩa bằng khả năng tiên đoán.
Và tôi sẽ chỉ cho bạn trong mấy slide sắp tới, cho bạn một ví dụ điều đó nghĩa là gì.
Các kĩ sư thích quan sát các hệ thống thế này.
Khoa học gia cũng vậy. Họ nói rằng chúng ta có một thứ trong cái hộp, chúng ta có dữ liệu và kết quả.
Người làm trí tuệ nhân tạo nói vật trong hộp là một máy tính đã được lập trình vì nó tương đương với một bộ não, ta sẽ cấp cho nó vài dữ liệu
bắt nó làm gì đó, có được hành vi nào đó.
Và Alan Turing định nghĩa bài test Turing, về cơ bản nói rằng, chúng ta biết được thứ gì đó thông minh nếu nó cư xử như con người. Đó là thước đo sự thông minh, và nó đã tồn tại trong đầu chúng ta rất lâu.
Nhưng trong thực tế tôi gọi nó là trí thông mình thật.
Trí thông minh thật được tạo nên từ những thứ khác.
Chúng ta trải nghiệm thế giới qua một chuỗi các mẫu hình, và ta lưu chúng lại, và nhớ lại chúng. Khi nhớ lại, ta so sánh chúng với thực tế
và chúng ta luôn tiên đoán.
Đó là thước đo vĩnh viễn. Một thước đo của chúng ta để nói là chúng ta có hiểu thế giới không. Tôi có đang dự đoán không?
Cứ như thế. Bạn đang thông minh ngay lúc này, nhưng bạn không làm gì cả. Có thể bạn đang gãi, hoặc đang móc mũi,
Tôi không biết, nhưng bạn không làm gì hết lúc này,
nhưng bạn vẫn thông minh, bạn hiểu tôi đang nói gì.
Chính vì bạn thông minh và biết tiếng Anh, bạn biết cái từ ở cuối của cái -- (Yên lặng) câu này. Từ đó đến với bạn, và bạn luôn luôn tiên đoán.
Thế thì cái tôi đang nói là khả năng tiên đoán vĩnh viễn là kết quả trong vỏ não. Và bằng cách nào đó, sự tiên đoán dẫn tới ứng xử thông minh.
Cách nó làm là thế này. Hãy thử với một bộ não không thông minh. Tôi sẽ lý luận với bộ não không thông minh, lấy một bộ não xưa cũ,
không phải của loài có vú, lấy của bò sát vậy, chẳng hạn như cá sấu. Ta có một con cá sấu.
Con cá sấu có vài cơ quan cảm thụ rất phức tạp.
Nó có mắt tốt và tai và cơ quan cảm giác, miệng và mũi. Nó có hành xử rất phức tạp.
Nó có thể chạy và trốn. Nó biết sợ và biết cảm xúc.
Nó có thể ăn thịt bạn. Nó có thể tấn công. Làm được mọi thứ.
Nhưng ta không xem con cá sấu thông minh lắm, không như con người.
Nhưng hành xử của nó đã phức tạp rồi.
Thế thì trong quá trình tiến hóa, cái gì đã xảy ra?
Đầu tiên là với loài có vú, ta bắt đầu phát triển cái gọi là vỏ não.
Tôi sẽ đại diện vỏ não bằng cái hộp chui ra khỏi phần đầu của não cũ.
Võ nào là một lớp mới nằm trên não của bạn.
Nếu bạn chưa biết, nó là thứ nhăn nheo ở trên đầu bạn, nó nhăn bởi vì bị nhét vô mà không vừa.
(Cười) Không thật ra nó là vậy. Nó có cỡ một tấm khăn ăn. Và nó không vừa nên bị nhăn.
Giờ hãy nhìn xem tôi vẽ.
Bộ não cũ vấn đó. Bạn vẫn có não của con cá sấu.
Đúng vậy.
Đó là não dành cho cảm xúc. Đó dành cho những phản ứng bản năng của bạn.
Và bên trên nó, ta có hệ thống bộ nhớ được gọi là vỏ não.
Và hệ thống bộ nhớ nằm bên trên phần cảm nhận của não.
Và khi các dữ liệu cảm nhận đến với bộ não cũ, nó cũng đến vỏ não.
Và vỏ não chỉ ghi nhớ lại.
Nó ngồi đó và nói là, việc của mình là nhớ hết những gì diễn ra. mình đã ở đâu, gặp ai, nghe thấy gì, cứ như vậy.
Và trong tương lai, khi nó thấy thứ gì tương tự lần nữa, trong một môi trường tương tự, hay đúng là môi trường cũ, nó sẽ gợi lại. Nó bắt đầu gợi lại. À, tôi đã từng ở đây. Và anh cũng ở đây khi trước, có chuyện này đã xảy ra.
Nó cho phép bạn, theo đúng nghĩa đen là đưa lại tín hiệu vào não bạn, nó cho phép bạn thấy được cái gì sắp xảy ra, sẽ cho bạn nghe được từ "câu" trước khi tôi nói ra.
Và nó gửi thông tin đến bộ não cũ để cho bạn có thể quyết định thông minh hơn.
Đây là slide quan trọng nhất của buổi nói chuyện, nên tôi dừng ở đây lâu một chút.
Vậy thì bạn luôn có thể nói là, ồ, tôi có thể tiên đoán sự vật. Nếu bạn là một con chuột đi trong mê cung, bạn sẽ học được mê cung, lần kế tiếp bạn đến mê cung, bạn sẽ cư xử y hệt,
nhưng đột nhiên, bạn sẽ thông minh hơn vì bạn sẽ nói, à, tôi nhận ra mê cung này, tôi biết đi thế nào, tôi đã từng ở đây, tôi có thể thấy được tương lai.
Đó là cái xảy ra cho con người và cũng đúng cho mọi loài có vú,
nó đúng cho các loài có vú, và ở con người, nó tệ hơn nhiều.
Ở con người, chúng ta thật ra phát triển phần trước của vỏ não. Và tự nhiên đã có một mẹo.
Nó chép lại phần sau, là phần cảm giác, và đưa lên phía trước.
Nên chỉ độc nhất con người có cơ chế hệt như vậy ở phía trước, nhưng ta dùng nó để điều khiển chuyển động (motor control)
Nên ta có thể tạo các chuyển động phức tạp.
Tôi không có thời gian để nói về mọi thứ, nhưng nếu bạn muốn hiểu cách não hoạt động, bạn phải hiểu cách phần đầu của vỏ não của động vật có vú hoạt động, cách chúng ta lưu lại mẫu hình và tiên đoán. Vậy để tôi cho bạn vài ví dụ về tiên đoán.
Tôi đã nói từ "câu". Trong âm nhạc,
nếu bạn đã nghe một bài hát trước kia, nếu đã nghe Jill hát những bài đó, khi cô ấy hát, nốt kế tiếp sẽ bật lên trong đầu bạn -- bạn mong đợi nó. Nếu nó là một album,
thì hết một album, bài kế tiếp bật lên trong đầu bạn.
Và những chuyện này luôn xảy ra. Bạn làm ra các dự đoán.
Tôi có cái gọi là thí nghiệm trong đầu "cửa bị sửa" (thought experiment).
Thí nghiệm này nói là, bạn có một cái cửa ở nhà, khi bạn đang ở đây, tôi đổi nó đi, tôi có người ở nhà bạn ngay lúc này, dịch cái cửa sang chỗ khác, họ lấy tay cầm và dịch nó đi 2 inch.
Và khi tối nay bạn về nhà, bạn đưa tay lên, với tới tay cầm và bạn sẽ nhận thấy là nó không đúng chỗ, bạn sẽ nói, chà, có gì xảy ra đây.
Chắc mất chừng một giây để hiểu được, nhưng có gì đó đã xảy ra.
Giờ tôi có thế đổi tay cầm theo cách khác. Làm cho nó lớn lên hay nhỏ đi, đổi từ bằng đồng sang bằng bạc, Tôi có thể chuyển nó thành cái cần. Có thể đổi cửa, sơn màu lên, Có thể đặt cửa sổ. Tôi có thể đổi hàng ngàn thứ với cái cửa của bạn,
và chỉ trong 2 giây bạn mở cửa, bạn sẽ nhận ra có gì đó thay đổi.
Giờ thì, cách tiếp cận kĩ thuật, cách tiếp cận thông minh nhân tạo với vấn đề này, là tạo nên một cơ sơ dữ liệu cửa. Nó có tất cả các thuộc tính của cái cửa.
Và bạn sẽ đến bên cái cửa, bạn biết đó, hãy kiểm tra mỗi lần một thứ. Cửa, cửa, cửa, bạn biết chứ, màu sắc, bạn biết tôi muốn nói gì.
Chúng ta không làm chuyện đó.
Não của bạn không làm chuyện đó. Cái não làm là luôn tiên đoán ngay lập tức cái gì sắp xảy ra trong môi trường của bạn.
Nếu tôi để tay lên ban, tôi mong là nó sẽ ngừng lại.
Khi tôi đi mỗi bước, nếu tôi lỡ khoảng 1/8 inch, tôi biết là có gì đã thay đổi.
Bạn liên tục dự đoán về môi trường của mình.
Tôi sẽ nói về tầm nhìn một chút.
Đây là hình của một người phụ nữ.
Và khi bạn nhìn con người, mắt bạn sẽ chuyên động 2 đến 3 lần trong một giây.
Bạn không ý thức được chuyện này, nhưng mắt bạn luôn dịch chuyển. Khi bạn nhìn mặt ai đó,
một cách đặc trưng, bạn sẽ đi từ mắt sang mắt rồi mũi rồi miệng.
Nếu bạn chuyển từ mắt sang mắt, mà có cái gì đó ở đó như là một cái mũi, bạn thấy cái mũi thay vì phải là con mắt, bạn sẽ thốt lên, chết rồi --
(Cười) Người này có gì đó kì quặc.
Đó là vì bạn đang tiên đoán.
Nó không phải là bạn nhìn qua rồi nói, tôi thấy gì đây? Mũi hả, cũng ok. Không, bạn mong đợi cái bạn sắp thấy.
(Cười)
Trong mỗi khoảng khắc.
Ta kiểm tra nó bằng sự tiên đoán. Từ kế tiếp ở đây là gì?
Cái này ứng với cái này cũng như cái này với cái kia. Số kế tiếp là gì trong câu này?
Đây là ba hình hiển thị của một đối tượng. Thế thì cái thứ tư là gì?
Đó là cách chúng ta kiểm tra nó. Toàn là về tiên đoán.
Vậy thì công thức cho lý thuyết não là gì?
Đầu tiên, chúng ta phải có cơ cấu đúng.
Và đó là cơ cấu bộ nhớ, không phải là cơ cấu hành xử hay tính toán. Đó là cơ cấu bộ nhớ. Làm thế nào mà bạn lưu và gợi lại các chuỗi hay mẫu hình này?
Đó là mẫu không và thời gian. Rồi thì trong cơ cấu đó, bạn dùng một nhóm các nhà lý thuyết.
Nhà sinh học thường không phải là nhà lý thuyết giỏi. Không phải luôn là vậy, nhưng thường hay vậy, không có một lịch sử hay về lý thuyết trong sinh học.
Cho nên tôi thấy những người tốt nhất là nhà vật lý, kĩ sư và toán học, nhưng người hay nghĩ theo thuật toán.
Rồi thì họ phải học về giải phẫu học, về sinh lý học.
Bạn phải làm cho các lý thuyết này thật thực tế theo nghĩa giải phẫu học.
Ai mà đứng lên nói với bạn lý thuyết về não mà không nói được chính xác nó hoạt động trong não thế nào và cách nó kết nối trong não, thì đó không phải là lý thuyết. Và đó là việc chúng tôi đang là ở viện khoa học thần kinh Redwood.
Tôi rất muốn có thêm thời gian để nói rằng chúng tôi đang tiến những bước tuyệt vời, và mong rằng sẽ có dịp quay lại sân khấu này, chắc sẽ có dịp khác không lâu để kể với các bạn. Tôi rất là háo hức.
Sẽ không mất đến 50 năm đâu.
Thế thì lý thuyết về não nó như thế nào?
Trước hết, nó sẽ là lý thuyết về bộ nhớ.
Hầu như không như bộ nhớ máy tính đâu.
Nó rất là khác. Và nó là bộ nhớ của các khuôn mẫu
nhiều chiều, như những thứ đi từ mắt của bạn.
Nó cũng là bộ nhớ của các chuỗi. Bạn không thể học hay gợi lại cái gì ở ngoài một chuỗi.
Một bài hát phải được nghe theo trình tự thời gian, và được chơi lại theo trình tự thời gian.
Và các chuỗi này được gọi lại một cách liên đới tự động, nên nếu tôi thấy gì đó, tôi nghe gì đó, nó gợi cho tôi về nó, và tự động trở lại. Đó là quá trình trở lại tự động.
Và tiên đoán dữ liệu tương lại là kết quả mong muốn.
Và khi tôi nói, lý thuyết phải chính xác về mặt sinh học, nó phải có thể kiểm chứng, và bạn phải biết cách xây dựng nó.
Nếu bạn không xây dựng nó, bạn không hiểu nó.
Thế thì, thêm một slide nữa nhé. Vậy kết quả của việc này là gì?
Có phải ta sẽ thật sự tạo nên các máy thông minh?
Đương nhiên vậy.
Và nó sẽ khác với cái mọi người nghĩ.
Không nghi ngờ gì nó sẽ xảy ra, theo suy nghĩ của tôi.
Đâu tiên, chúng tôi sẽ tạo nó từ silicon.
Cùng một kĩ thuật mà chúng tôi dùng để tạo bộ nhớ silicon của máy tính, ta có thể dùng được ở đây.
Nhưng chúng là loại bộ nhớ rất khác.
Và chúng tôi sẽ gắn các bộ nhớ này vào các cảm biến, và các cảm biến sẽ cảm nhận dữ liệu của thế giới thật, những thứ này sẽ học về môi trường của chúng.
Nhiều phần những thứ đầu tiên bạn thấy sẽ không phải là robot.
Không phải là robot vô dụng và người ta có thể tạo được robot.
Nhưng robot là phần khó nhất. Đó là não cũ, là cái khó nhất.
Bộ não mới thật ra dễ hơn não cũ.
Nên việc đầu tiên chúng tôi làm là những thứ không đòi hỏi nhiều về robot.
Nên bạn sẽ không thấy C-3PO đâu.
Bạn sẽ thấy nhiều thứ như xe hơi thông minh thật sự hiểu được giao thông và lái xe là gì và đã học được rằng những xe chớp đèn trong hơn nửa phút chắc là sẽ không quẹo đâu, những thứ như vậy đó.
(Cười) Ta cũng có thể tạo ra các hệ thống an ninh thông minh.
Ở bất kì nơi nào mà ta đơn giản là dùng bộ não, nhưng không động chân động tay. Đó là những thứ sẽ xảy ra trước.
Nhưng cuối cùng, thế giới chính là giới hạn.
Tôi không biết nó sẽ trở nên thế nào.
Tôi biết nhiều người đã đầu tư vào bộ vi xử lý
và nếu bạn nói chuyện với họ, họ đã biết rằng cái họ làm rất quan trọng, nhưng họ thật ra đã không biết cái gì sẽ xảy ra.
Họ không chờ đợi điện thoại di động, internet hay những thứ khác.
Họ chỉ biết là, ờ, phải tạo nên máy tính và bộ điều khiển tín hiệu giao thông. Nhưng rồi nó sẽ phát triển lớn lắm.
Cũng hệt như vậy, đây là khoa học về não vào bộ nhớ
sẽ trở thành công nghệ cơ bản, và sẽ dẫn đến nhưng thay đổi không thể tin được trong 100 năm nữa.
Và tôi háo hức nhất về cách chúng ta sẽ dùng chúng trong khoa học.
Tôi nghĩ là hết giờ rồi, tôi xong rồi và xin dừng bài nói ở đây.
Xin chào.
Nếu như bạn đang theo dõi những thông tin ngoại giao trong những tuần qua, bạn có lẽ sẽ nghe về một cuộc khủng hoảng mới giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ
liên quan đến cuộc tấn công mạng chống lại một công ty Hoa kỳ là Google.
Rất nhiều thứ đã được đưa ra bàn luận về vấn đề này.
Vài người gọi đó là chiến tranh công nghệ cao thứ mà thực tế có thể là một tổ chức gián điệp -- và một cách rõ ràng, chưa được giải quyết đúng mức.
Tuy nhiên khi vụ việc này đã gây ra nỗi lo sợ đang gia tăng tại các nước phương tây liên quan tới sự nổi lên của các vũ khí công nghệ cao.
Sự kiện trên cũng cho thấy rằng những vũ khí này rất nguy hiểm.
Đó chính là một thực tế mới: rằng chúng có thể dẫn dắt cả thế giới tới xung đột công nghệ điều có thể biến thành một cuộc chiến thực sự.
Những vũ khí ảo này cũng đồng thời có thể huỷ hoại thế giới thực.
Năm 1982, trong cuộc chiến tranh lạnh tại Siberia, Xô viết cũ, một đường ống đã phát nổ với với khối lượng khoảng 3000 tấn, tương đương với 1/4 quả bom nguyên tử Hiroshima.
Ngày nay, chúng ta biết rằng, sự thật đã được hé mở bởi Thomas Reed, thư ký lực lượng không quân thời Ronald Reagan -- rằng vụ nổ này thực chất là kết quả của hoạt động phá hoại từ CIA, mà họ đã lập kế hoạch thâm nhập vào hệ thống quản lý công nghệ cao của đường ống đó.
Gần đây nhất, chính phủ Hoa Kỳ đã tiết lộ rằng tháng 9 năm 2008, hơn 3 triệu người tại bang Espirito Santo của Brazil đã rơi vào khủng hoảng, -- nạn nhân của hoạt động tội phạm khủng bố quả mail bởi những tên tội phạm công nghệ.
Thậm chí đáng lo ngại hơn đối với người dân Hoa Kỳ, vào tháng 12 năm 2008, một trong những ngày linh thiêng nhất, hệ thống máy tính của CENTCOM, trung tâm điều hành kiểm soát cuộc chiến tại Irag và Afghanistan, đã bị thâm nhập bởi tin tặc những kẻ đã sử dụng những chiếc khóa USB bị nhiễm virus.
Và với những chiếc khóa này, họ có thể đột nhập vào hệ thống CENTCOM để theo dõi mọi thứ, và thậm chí làm lây nhiễm virus trong hệ thống.
Do đó, người dân Hoa Kỳ tỏ ra cực kỳ nghi ngại trước mối hiểm hoạ này.
Tôi xin trích dẫn câu nói của Đại tướng James Cartwright, Phó chủ tịch ban quản trị tập đoàn, người phát biểu trong một báo cáo tại quốc hội rằng các cuộc tấn công công nghệ cao có tác dụng phá huỷ mạnh mẽ như những vũ khí huỷ diệt hàng loạt.
Thêm vào đó, người Mỹ đã quyết định chi hơn 30 tỷ đô trong vòng 5 năm tới để xây dựng tiềm lực chiến tranh công nghệ.
Và xuyên suốt thế giới ngày nay, chúng ta chứng kiến một loạt cuộc chạy đua vũ khí công nghệ cao với những thiết bị hiện đại xây dựng bởi các quốc gia như Triều tiên hay thậm chí là Iran.
Và những thứ bạn chưa từng nghe tới từ người phát ngôn của lầu năm góc hay Lực lượng phòng thủ Pháp rằng câu hỏi không phải là ai là đối thủ, mà thực tế là bản chất của vũ khí công nghệ cao.
Để hiểu được nguyên nhân, chúng ta phải quan sát cách mà những công nghệ chiến tranh đã duy trì hay phá huỷ hoà bình hoà bình thế giới trong lịch sử.
Ví dụ như, nếu như chúng ta có TEDxParis 350 năm trước, chúng ta sẽ nói về sản phẩm sáng tạo quân sự thời đó -- những công sự được vũ trang theo kiểu Vauban -- và chúng ta có thể dự đoán về một thời kỳ yên ổn trên thế giới hay tại Châu Âu
cái mà thực tế đã diễn ra ở Châu Âu giữa những năm 1650 và 1750.
Tương tự, nếu chúng ta có cuộc thảo luận này 30, 40 năm trước, chúng ta sẽ thấy sự gia tăng của vũ khí hạt nhân, và mối đe doạ huỷ diệt song song mà chúng ám chỉ, ngăn cản 1 cuộc chiến trực tiếp giữa 2 cường quốc.
Tuy nhiên nếu như chúng ta có cuộc nói chuyện này 60 năm trước, chúng ta sẽ quan sát thấy quá trình nổi lên của máy bay chiến đấu và xe tăng hiện đại, tạo ra lợi thế cho kẻ tấn công, khiến cho chủ nghĩa chớp nhoáng trở thành hiện thực và gây ra nguy cơ chiến tranh tại châu Âu.
Do đó, công nghệ trong quân đội có thể ảnh hưởng tới toàn thế giới có thể tạo nên hoặc phá vỡ hoà bình thế giới -- và nó bao gồm những vũ khí công nghệ cao.
Vấn đề đầu tiên: Hãy tưởng tượng kẻ đối địch tiềm tàng thông báo rằng chúng đang chế tạo vũ khí công nghệ cao, nhưng chỉ vì lý do an ninh quốc gia.
Được thôi, song cái gì có thể phân biệt chúng với những vũ khí tấn công?
Điều này trở nên phức tạp hơn khi mà mục đích sử dụng chúng lại càng mơ hồ.
Chỉ 3 năm trước, cả Mỹ và Pháp đều tuyên bố rằng họ đang đầu tư vào hệ thống công nghệ, để bảo vệ hệ thống thông tin của họ.
Nhưng ngày này cả hai nước đều cho rằng cách tốt nhất để tự vệ là tấn công.
Vì vậy, họ đã tham gia với Trung Quốc, quốc gia có chính sách trong vòng 15 năm vừa tự vệ vừa tấn công.
Vấn đề thứ hai là: Đất nước của bạn có thể bị tấn công mạng và toàn bộ đất nước bị tàn phá, và bạn thậm chí còn không thể biết ai đã tấn công bạn.
Vũ khí công nghệ cao có những đặc điểm khác biệt: chúng có thể được sử dụng mà không để lại dấu vết.
Chúng đem lại lợi thế rất lớn cho kể tấn công, bởi vì người phòng thủ không biết được đối thủ để phản công lại.
Và nếu như người bị tấn công phản công lại nhầm hướng, họ có thể tạo thêm kẻ thù cho chính họ và kết thúc bởi việc bị cô lập hoàn toàn.
Vấn đề này không chỉ là lý thuyết.
Trong tháng 5 năm 2007, Estonia là nạn nhân của các vụ tấn công công nghệ cao đã phá huỷ hệ thống thông tin liên lạc và hệ thống ngân hàng.
Estonia đã đổ tội cho Nga.
Nhưng Nato, mặc dùng bảo vệ Estonia, đã phản ứng rất thận trọng.
Tại sao? Bởi vì Nato không thể hoàn toàn chắc chắn rằng điện Kremlin có thực sự nằm sau những cuộc tấn công này.
Nói tóm lại, một mặt khi một đối thủ tiềm năng thông báo rằng họ đang xây dựng các thiết bị công nghệ cao, bạn sẽ không thể biết rằng nó được sử dụng để tấn công hay tự vệ.
Mặt khác, chúng ta biết rõ rằng những vũ khí này tạo lợi thế cho việc tấn công.
Trong một bài báo được xuất bản năm 1978, Giáo sư Robert Jervis của đại học Columbia New York đã mô tả một mô hình để nhận biết về việc những xung đột có thể gia tăng như thế nào.
Trong hoàn cảnh mà bạn không biết liệu đối thủ của bạn có đang chuẩn bị cho tấn công hay phòng thủ, và nếu như những thứ vũ khí tạo ra lợi thế cho việc tấn công, thì trong tình huống này sẽ dễ dàng gây ra một cuộc xung đột.
Đây là một tình huống đã được tạo ra bởi các vũ khí công nghệ cao ngày nay, và trong lịch sử nó đã là tình huống ở Châu Âu tại khởi đầu Chiến tranh Thế giới thứ Nhất.
Vì vậy các vũ khí công nghệ cao rất nguy hiểm, nhưng thêm vào đó, nó đang nổi lên trong một môi trường đầy biến động hiện nay.
Nếu bạn nhớ tới chiến tranh lạnh, đó là một cuộc chơi khá gian khổ, nhưng một đối thủ mạnh thi đấu với hai đối thủ khác, điều này cho phép những sự hợp tác giữa hai thế lực rất mạnh.
Ngày này chúng ta đang ở thế giới đa cực với những mối quan hệ đã trở nên phức tạp hơn rất nhiều, như chúng ta đã chứng kiến ở Copenhagen.
Và những mối liên hệ thậm chí có thể chỉ là trò lừa bịp với sự ra đời của vũ khí công nghệ cao.
Tại sao? Bởi vì không có quốc gia nào biết chắc về việc các quốc gia lân cận có ý định tấn công hay không.
Vì vậy những quốc gia có lẽ đang đối mặt với những hiểm hoạ mà Thomas Schelling -- người đạt giải Nobel gọi là "sự sợ hãi bị tấn công bất ngờ," giống như tôi không biết chắc người hàng xóm của mình có định tấn công mình không -- và tôi cũng có thể không bao giờ biết -- vì thế tôi sẽ cao tay tấn công trước.
Vừa trong tuần qua, trên tờ báo New York Times ra ngày 26/1/2010, lần đầu tiên nó đã khám phá ra những quan chức tại Hội đồng An ninh Quốc gia đang cân nhắc khả năng sẽ tấn công trước trong trường hợp Mỹ dự đoán sẽ bị tấn công.
Và những cuộc tấn công sớm này có thể không chỉ dừng lại trong không gian ảo.
Vào tháng 5/2009, Đại tướng Kevin Chilton, lãnh đạo của cơ quan nguyên tử Mỹ, nhấn mạng rằng nếu như cuộc chiến công nghệ cao chống Mỹ diễn ra, tất cả quyết định đã sẵn sàng.
Vũ khí công nghệ cao sẽ không thay thế những vũ khí truyền thống hay vũ khí nguyên tử -- chúng chỉ tăng thêm mức độ mới cho hệ thống khủng bố vốn có.
Nhưng khi làm thế, chúng cũng gia tăng chính mối hiểm hoạ gây ra một cuộc chiến tranh -- nhưng chúng ta vừa chứng kiến, một mối đe doạ nghiêm trọng -- và một rủi ro mà chúng ta phải đối mặt với những giải pháp an ninh bao gồm tất cả chúng ta: đồng minh Châu Âu, thành viên NATO, những đồng minh và người bạn của Hoa Kỳ; những đồng minh phương Tây khác, và thậm chí bị ép buộc tham gia, Nga và Trung Quốc.
Công nghệ thông tin mà Joel de Rosnay đã nói về, nơi mà sinh ra từ các nghiên cứu về lĩnh vực quân sự, đang trên đà phát triển một khả năng tấn công có thể gây ra sự phá huỷ, mà trong nay mai nếu chúng ta không thận trọng, sẽ phá vỡ hoàn toàn hoà bình thế giới.
Cảm ơn
(Vỗ tay)
Hôm nay, tôi muốn nói với các bạn về bộ phận điện tử. Thuật ngữ này rất phổ biến trong lĩnh vực khoa học thay thế bộ phận trong cơ thể sống, bằng một thiết bị cơ điện tử hay máy.
Những thứ mang sự sống kết hợp với máy móc là điều tất yếu.
Đặc biệt, tôi muốn nói với các bạn về quá trình tiến hóa của bộ phận điện tử cho những người bị mất đi cánh tay.
Đây là động lực của chúng tôi.
Cắt bỏ đi cánh tay gây ra một khuyết tật nghiêm trọng.
Ý tôi là sự khiếm khuyết về chức năng rất rõ ràng.
Tay của chúng ta là công cụ tuyệt vời,
và khi ta bị mất đi một cánh tay, thậm chí cả hai, thì sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong những việc mà cần đến thể lý.
Tiếp đó là ảnh hưởng nghiêm trọng về cảm xúc.
Thực tình, tôi dành nhiều thời gian ở phòng khám giúp bệnh nhân điều chỉnh cảm xúc, cùng với khuyết tật về thể lí.
Cuối cùng là ảnh hưởng sâu sắc về mặt xã hội.
Chúng ta sử dụng tay khi nói,
khi chào hỏi,
và tương tác với thế giới vật chất qua đôi tay.
Khi chúng bị khiếm khuyết, thì đó là một rào cản.
Cắt đi cánh tay thường gây ra chấn thương tâm lí, trong những trường hợp như tai nạn lao động, đụng xe, hay trường hợp bi tráng hơn là chiến tranh.
Cũng có một số trẻ em sinh ra đã không có tay đó là khiếm khuyết chi bẩm sinh.
Không may, chúng ta chưa đạt được thành tựu lớn về bộ phận chi trên giả.
Có hai thế hệ chi giả.
Loại thứ nhất được gọi là chi giả phục hồi chức năng cơ thể, được sáng chế sau cuộc nội chiến ở Mỹ, và hoàn thiện trong chiến tranh thế giới thứ 1 & 2.
Các bạn thấy mô hình ở đây là của cánh tay giả năm 1912.
Cũng không khác biệt lắm so với mô hình ta thấy ở bệnh nhân của tôi.
Chúng hoạt động bằng cách lấy lực từ vai.
Khi vai gồng lên chúng kéo sợi cáp nối,
sợi cáp này sẽ có thể làm co duỗi một bàn tay, một cái móc hay gập cùi chỏ.
Chúng ta vẫn sử dụng mô hình này phổ biến vì chúng rất mạnh và là thiết bị khá đơn giản.
Nhưng mô hình đạt chuẩn nghệ thuật là cái chúng tôi gọi là bộ phận giả cơ điện.
Chúng là những thiết bị cơ giới hóa được điều khiển bằng các tín hiệu điện nhỏ từ cơ bắp của ta.
Khi cơ bắp ta co duỗi, nó phóng ra luồng điện nhỏ mà ta có thể thu thập bằng ăng ten hay điện cực và sử dụng để chạy thiết bị giả cơ giới hóa.
Chúng hoạt động rất tốt trên những người vừa bị mất đi bàn tay, vì các cơ của bàn tay vẫn còn đó.
Ta nắm tay lại, các cơ co lại.
Ta mở tay ra, các cơ duỗi ra.
Có thể cảm nhận bằng trực giác, nó hoạt động rất tốt.
Vậy với mức độ cụt chi nghiêm trọng hơn?
Trường hợp này ta mất cánh tay từ trên cùi trỏ,
không những ta bị mất đi các cơ,
mà còn mất đi cùi chỏ và bàn tay. Ta phải làm sao đây?
Các bệnh nhân phải sử dụng những hệ thống mã phức tạp, các cơ cánh tay để điều khiển các chi máy.
Chúng ta có các loại chi máy.
Một số có sẵn trên thị trường như các bạn thấy ở đây.
Nó chỉ bao gồm bàn tay có thể co duỗi, một bộ xoay cổ tay và cùi chỏ.
Không có chức năng nào khác.
Nếu có thì sao chúng ta có thể điều khiển chúng?
Chúng tôi tự tạo cánh này tại Viện Phục Hồi Chức Năng ở Chicago, chúng tôi đã thêm vào một số cơ gấp cổ tay và các khớp vai, Để đạt được sáu máy hay sáu độ tự do.
Chúng tôi đã có cơ hội làm việc với những cánh tay giả rất tiên tiến, được tài trợ bởi quân đội Mỹ, sử dụng những kiểu mẫu này, mẫu mà có được 10 độ tự do. Bao gồm những bàn tay có thể di chuyển.
Nhưng quan trọng là, làm sao để điều khiển cánh tay máy này?
Làm sao để kiểm soát nó? Chúng ta cần một giao diện thần kinh, cách để kết nối với hệ thần kinh của ta, hay với quá trình suy nghĩ của ta nó mang tính trực giác, tự nhiên, như đối với các bạn và tôi.
Cơ thể ta hoạt động nhờ một lệnh máy trong não bộ, chạy dọc theo dây cột sống, đến dây thần kinh và ngoại vi,
và sự đối nghịch chuẩn xác về cảm giác của ta.
Khi ta chạm vào mình, sẽ có một sự kích thích truyền tới những dây thần kinh đó và chạy ngược về não.
Khi ta mất đi cánh tay, hệ thống dây thần kinh đó vẫn còn hoạt động.
Chúng có thể phát ra những hiệu lệnh.
Nếu tôi đập nhẹ vào phần cuối dây thần kinh trên người cựu binh Thế chiến thứ 2 này,
ông vẫn còn có thể cảm nhận cánh tay đã bị mất. Vậy nên có lẽ bạn có ý kiến, hãy đặt thiết bị vào não để thu thập những tín hiệu này, Hay đặt tại phần cuối của dây thần kinh ngoại vi và thu thập tín hiệu tại đó.
Đây là những khu vực rất thú vị để nghiên cứu, nhưng cũng rất khó khăn.
Ta phải đặt vào hàng trăm vi sợi để thu thập từ từng dây thần kinh nhỏ bé— các loại sợi thường phát ra những tín hiệu cực nhỏ mà có đơn vị chỉ phần triệu của vôn.
Cũng quá khó để sử dụng hiện nay và cho cả bệnh nhân.
Vậy nên chúng tôi phát triển một sự tiếp cận khác.
Chúng tôi sử dụng máy khuếch đại sinh học, để khuếch đại những tín hiệu thần kinh— cơ bắp.
Cơ bắp sẽ khuếch đại tín hiệu thần kinh gấp khoảng một ngàn lần, để chúng ta có thể thu thập chúng từ lớp trên cùng của da, Như các bạn đã thấy vừa rồi.
Sự tiếp cận của chúng tôi được gọi là phục hồi phân bổ dây thần kinh mục tiêu.
Hãy hình dung, người nào đó mất hoàn toàn một cánh tay, vẫn còn đó 4 dây thần kinh chính, nối xuống dưới cánh tay.
Chúng tôi lấy đi dây thần kinh trong cơ ngực đặt những dây thần kinh này vào phát triển trong đó.
Khi ta nghĩ “nắm tay lại”, một bộ phận trong ngực sẽ co bóp.
Khi bạn nghĩ “gập cùi chỏ xuống,” một bộ phận khác sẽ co bóp. Chúng ta có thể dùng các điện cực hay ăng ten,
để dò thu tín hiệu và lệnh cho cánh tay di chuyển.
Ý tưởng là thế.
Đây là người đầu tiên chúng tôi thử nghiệm.
Tên ông là Jesse Sullivan.
Ông ấy đúng là được thánh thần phù trợ-- 54 tuổi làm nghề gác đường rày, ông chạm nhầm vào dây dẫn hai cánh tay bị bỏng nặng Họ phải tháo tay từ bả vai.
Jesse đến với chúng tôi tại RIC Để được trang bị những thiết bị mang tính nghệ thuật này, như các bạn thấy đây.
Tôi vẫn đang sử dụng công nghệ cũ đó với một cáp nối ở bên phải ông.
Ông chọn khớp nào mình muốn di chuyển bằng nút chuyển ở cằm.
Bên trái ông có một bộ phận chi máy giả hiện đại có 3 khớp nối, và ông điều khiển những tấm nhỏ trên vai mà chạm vào sẽ làm cánh tay chuyển động.
Jesse là một người điều khiển cần cẩu khéo léo, Ông điều khiển rất ổn theo tiêu chuẩn của chúng tôi.
Ông cũng được yêu cầu mổ chấn chỉnh vùng ngực.
Điều đó mang đến cho chúng tôi cơ hội, Để phục hồi phân bổ dây thần kinh mục tiêu
Đồng nghiệp của tôi là bác sỹ Greg Dumanian, thực hiện cuộc phẫu thuật
Trước tiên chúng tôi cắt bỏ dây thần kinh nối đến cơ bắp của ông ấy, sau đó lấy dây thần kinh ở tay rồi dịch chuyển chúng xuống dưới ngực, rồi khâu lại.
Sau khoảng 3 tháng, những dây thần kinh thần phát triển chút ít và chúng tôi có thể khiến nó co giựt.
Sau 6 tháng, những dây thần kinh phát triển toàn toàn, ta có thể thấy sự co duỗi rất mạnh.
Nó trông thế này đây.
Đây là điều xảy ra khi Jesse nghĩ duỗi và nắm bàn tay của mình, gập hay duỗi thẳng cùi chỏ.
Ta có thể thấy chuyển động trong ngực ông, và những dấu khóa nhỏ kia là chỗ chúng tôi đặt ăng ten hay các điện cực.
Tôi thách thức bất kì ai trong đây, làm ngực mình chuyển động được như thế này.
Não ông đang nghĩ về cánh tay.
Ông vẫn chưa biết cách khiến ngực có thể làm được vậy.
Không có một tiến trình học tập nào cả.
Đó là lí do tại sao nó mang tính trực giác
Đây là Jesse trong kì kiểm tra nhỏ đầu tiên của chúng tôi,
Bên tay trái, ta có thể thấy bộ phận giả nguyên thủy, ông đang sử dụng những công tắc đó để dịch chuyển những khối nhỏ từ hộp này qua hộp kia.
Ông sử dụng cánh tay đó được 20 tháng nên điều khiển rất tốt.
Bên tay phải, là 2 tháng sau khi được lắp đặt bộ phận giả phục hồi phân bổ dây thần kinh mục tiêu-- thứ mà giống như cánh tay thật sự, chỉ khác biệt về cách hoạt động-- Ta có thể thấy ông chuyển động nhanh hơn nhiều, và nhuần chuyễn hơn nhiều khi dịch chuyển những khối nhỏ này.
Và chúng tôi chỉ mới có thể sử dụng 3 trong số các tín hiệu trong lần này.
Chúng tôi đã đạt được một vài ngạc nhiên nhỏ trong khoa học.
Nên rất có động lực để tạo ra công nghệ điều khiển bằng máy, để điều khiển cánh tay máy.
Sau một vài tháng, ta có thể chạm vào ngực Jesse, và ông có thể cảm nhận bàn tay đã mất của mình.
Xúc giác của bàn tay đã lại được phục hồi trong ngực, có lẽ vì chúng tôi đã lấy đi nhiều lớp mỡ, nên lớp da chạm sát vào cơ bắp, Chúng tôi cũng loại bỏ phân bổ dây thần kinh, ở lớp da, nếu có thể.
Nên khi ta chạm vào Jesse ở đây, ông cảm nhận được ngón cái của mình; ta chạm vào đây ông cảm nhận được ngón út.
Ông có thể cảm nhận lực chạm nhẹ nhỏ tới mức 1 gram.
Ông cảm nhận được nóng, lạnh, sắc, cùn, như những bàn tay đã mất từng cảm nhận, hay của cả bàn tay và ngực, nhưng ông có thể chú trọng vào cả hai.
Điều này thực sự thú vị với chúng tôi, vì giờ đây chúng tôi đã có một cửa ngõ, hay một đường lối đầy tiềm năng để phục hồi cảm giác, để ông có thể cảm nhận những gì mình chạm vào bằng cánh tay giả của mình.
Hãy hình dung những cảm biến trên bàn tay, xuất hiện và tạo áp lực lên da của bàn tay mới này.
Nên rất là thú vị.
Chúng tôi cũng đã tiếp tục triển khai với đối tượng chính trong kế hoạch ban đầu, là những người bị mất chi từ trên cùi chỏ.
Chúng tôi ngắt các dây thần kinh hay cắt bỏ đi, chỉ từ một phân khúc nhỏ của cơ, và để yên những phần còn lại phần mà truyền tải tín hiệu lên-xuống, Và 2 phân khúc khác mà giúp chúng ta đóng mở tín hiệu.
Đây là một trong những bệnh nhân đầu tiên của chúng tôi, Chris.
Ta thấy anh ấy sử dụng thiết bị nguyên thủy của mình, bên trái là sau 8 tháng sử dụng, bên phải là sau 2 tháng.
Tốc độ điều khiển của ông nhanh hơn 4-5 lần khi theo dõi bằng bảng số liệu thành tích đơn giản nhỏ bé này.
Thế đấy.
Một trong những phần việc thú vị nhất của tôi là làm việc với những bệnh nhân rất tuyệt vời người mà cũng là những nhà đồng cộng tác viên nghiên cứu.
Và chúng tôi rất vinh hạnh, có sự tham gia của Amanda Kitts ở đây.
Chào mừng Amanda Kitts. (Vỗ tay)
Amanda này, cho chúng tôi biết vì sao cô mất cánh tay nhé?
Amanda Kitts: Tất nhiên rồi, tôi bị tai nạn xe hơi năm 2006,
trên đường về nhà sau khi xong việc, một chiếc xe tải đi hướng ngược chiều lấn qua làn đường tôi chạy chạy đè lên xe tôi và trục xe tải làm đứt lìa cánh tay tôi.
Todd Kuiken: sau khi cắt bỏ chi, cô đã hồi phục
và được lắp cánh tay giả kiểu cũ này.
Nó hoạt động như thế nào?
AK: có chút ít khó khăn vì tôi phải làm việc với một cơ nhị đầu và một cơ tam đầu .
Nên đối với việc đơn giản như cầm thứ gì đó lên, tôi phải gập cùi chỏ rồi phải đồng thời co duỗi để nó thay đổi chế độ.
Khi tôi làm thế, Tôi phải dùng đến cơ nhị đầu để điều khiển bàn tay nắm lại, sử dụng cơ tam đầu khiến nó mở ra, đồng thời co duỗi lần nữa, khiến cùi chỏ hoạt động trở lại.
TK:Có chút chậm chạm phải không?
AK: có chút chậm chạm, và hơi khó để điều khiển
Cô phải tập trung lắm nhỉ.
TK: Được rồi, tôi nghĩ 9 tháng sau, sau khi cô được phẫu thuật tái phân bố dây thần kinh mục tiêu, cần đến 6 tháng để tái phân bố tất cả dây thần kinh.
Rồi chúng tôi gắn bộ phận giả này cho cô ấy.
Nó hoạt động như thế nào trên cơ thể cô? AK: nó hoạt động rất tốt,
tôi đã có thể sử dụng cùi chỏ của mình, cùng lúc với bàn tay.
Tôi có thể điều khiển chỉ bằng ý nghĩ
Nên tôi không phải thực hiện bất kì cử động cùng co duỗi nào
TK: Nhanh hơn chút nào không?
AK: Nhanh hơn chút ít. Dễ dàng và tự nhiên hơn nhiều,.
TK: Được rồi, đây là mục tiêu của tôi.
20 năm qua, mục tiêu của tôi là khiến ai đó, có thể sử dụng cùi chỏ của mình và bàn tay bằng trực giác, cùng lúc. Giờ thì chúng tôi có hơn 50 bệnh nhân trên khắp thế giới
đã được phẫu thuật dạng này, bao gồm hơn một tá những binh sĩ bị thương trong quân đội Mỹ.
Tị lệ thành công trong việc dịch chuyển các dây thần kinh là rất cao.
Khoảng 96%.
Vì chúng tôi đặt một dây thần kinh to bản vào một mẩu cơ,
Mà cho phép việc điều khiển bằng trực giác.
Những thử nghiệm chức năng nhỏ kia, tất cả đều cho thấy chúng nhanh hơn và dễ dàng hơn nhiều.
Điều quan trọng nhất là, các bệnh nhân của chúng tôi trân trọng nó.
Tất cả điều đó rất thú vị.
Nhưng chúng tôi muốn làm tốt hơn.
Có rất nhiều thông tin trong những tín hiệu thần kinh kia, và chúng tôi muốn thu thập được nhiều hơn nữa.
Ta có thể di chuyển từng ngón tay, ngón trỏ và cổ tay.
Chúng ta có thể làm được hơn thế không?
Chúng tôi đã tiến hành một số thực nghiệm, chúng tôi gắn hàng tỉ tỉ điện cực vào các bệnh nhân, sau đó bắt họ thực hiện hai tá các nhiệm vụ khác biệt-- từ ngoe nguẩy một ngón tay đến di chuyển cả cánh tay, với đến thứ gì đó-- rồi thu thập dữ liệu.
Sau đó chúng tôi sử dụng một số thuật toán mà gần giống như thuật toán nhận diện giọng nói, được gọi là nhận diện quy luật.
Thấy chưa
(Cười) Ta thấy ở đây, trên ngực của Jesse khi ông vừa cố gắng làm 3 điều khác biệt, ta thấy có 3 quy luật khác biệt.
Nhưng tôi không thể đặt vào đó một điện cực, và sai nó, “Đi đến đó đi.” được.
Nên chúng tôi hợp tác với các đồng nghiệp tại đại học New Brunswick, nghĩ ra quy luật điều khiển bằng thuật toán, mà Amanda có thể minh họa ngay đây.
AK: Tôi điều khiển cùi chỏ gập lên, xuống,
xoay cổ tay, như thế này, nó có thể xoay ngược lại.
Tôi có cơ uốn và cơ duỗi cổ tay.
Và tôi điều khiển bàn tay nắm, duỗi.
TK: Cám ơn Amanda.
Đây là cánh tay thử nghiệm, nhưng nó được làm từ những vật liệu công nghiệp từ đây trở xuống, và một vài thứ mà tôi mượn từ khắp nơi trên thế giới.
Nó nặng khoảng hơn 3kg, xấp xỉ trọng lượng cánh tay của tôi nếu tôi mất đi cánh tay từ vị trí này.
Hiển nhiên là nó nặng đối với Amanda.
Thực tế, nó thậm chí nặng hơn nhiều, vì nó không được gắn vào cùng vị trí.
Cô ấy phải chịu sức nặng qua các bộ dây.
Điểm thú vị là nó không mang tính cơ điện tử cho lắm, nhưng mang tính điều khiển.
Nên chúng tôi đã phát triển một vi máy tính, thứ mà đang nhấp nháy đâu đó sau lưng cô ấy, và đang điều khiển cánh tay này, chỉ qua cách cô ấy điều khiển nó sử dụng từng tín hiệu cơ của mình.
Amanda này, khi cô mới sử dụng cánh tay này, cô mất bao lâu làm quen với nó?
AK: Chỉ mất khoảng 3 đến 4 tiếng để học cách điều khiển nó.
Tôi phải nối nó với máy tính, nên không phải ở chỗ nào cũng làm được.
Nếu nó dừng hoạt động, tôi phải tháo nó ra
Giờ thì nó có thể điều khiển được chỉ bằng một thiết bị nhỏ sau lưng.
Tôi có thể đeo nó suốt.
Nếu nó dừng hoạt động vì lí do nào đó, tôi có thể điều khiển lại nó.
Chỉ mất khoảng 1 phút.
TK: Chúng tôi rất háo hức, vì giờ đây đã có thể có những thiết bị y khoa thực tiễn.
Và đó là mục tiêu của chúng tôi-- là có được thiết bị y khoa thực tiễn gắn lên người.
Chúng tôi cũng khiến Amanda có thể sử dụng một số cánh tay tân tiến hơn mà tôi giới thiệu lúc đầu.
Đây là Amanda đang sử dụng một cánh tay chế tạo bởi Tập Đoàn Nghiên Cứu DEKA.
Và tôi tin rằng Dean Kamen đã trình bày tại TED vài năm trước.
Ta có thể thấy Amanda điều khiển nó rất tốt.
Đều là nhờ công nghệ nhận diện quy luật.
Giờ ta đã có một bàn tay có thể thực hiện nhiều kiểu cầm nắm
Điều chúng tôi làm là khiến cho bệnh nhân tự do nghĩ đến, “Quy luật cầm nắm của bàn tay nào tôi cần?”
Nó sẽ chuyển qua cơ chế đó, Và rồi ta có thể thực hiện được năm hoặc sáu cử động cầm nắm bằng bàn tay này.
Amanda, cô có thể thực hiện được bao nhiêu cử động với cánh tay DEKA này?
AK: Tôi có thể làm được 4 cử động.
Tôi làm được cử động cầm nắm toàn bàn tay, cầm nắm bằng các ngàm ngón tay. Tôi cũng nắm được bàn tay thật mạnh, và có thể nhéo nhẹ (ai đó).
Nhưng cử động yêu thích nhất của tôi là duỗi bàn tay ra, vì tôi làm việc với con nít, nên cần phải vỗ tay và hát liên tục, Giờ đây tôi lại có thể làm thế, thực sự rất tuyệt.
TK: Vỗ bằng bàn tay đó không được tốt cho lắm.
AK: Không thể vỗ tay với cái này.
TK: Đươc rồi, thật phấn khích làm sao với những thành tựu chúng ta sẽ đạt được bằng công nghệ cơ điện tử tốt hơn nếu chúng ta cải tiến những thiết bị này tốt hơn nữa, để đưa ra thị trường và trải nghiệm lĩnh vực này.
Tôi muốn bạn quan sát kỹ.
(Phim) Claudia: ồ!
TK: Đó là Claudia, và đó là lần đầu đâu tiên cô cảm nhận được cảm giác qua bộ phận giả.
Có một bộ cảm biến ở cuối bộ phận giả mà khi cô ấy chà lên những bề mặt khác nhau, cô có thể cảm nhận các kết cấu khác biệt của giấy nhám, các mặt nhám khác biệt và cáp dẹp khi chúng đè lên các dây thần kinh tái phân bố ở da bàn tay.
Cô nói khi bàn tay lướt trên bàn, các ngón tay giống như nảy lên.
Đó là một thực nghiệm trong phòng thí nghiệm rất thú vị về khả năng phục hồi một số cảm giác ở da.
Nhưng còn những đoạn phim khác về một số thử thách của chúng tôi.
Đây là Jesse đang bóp đồ chơi bằng xốp.
Ông càng bóp mạnh—ta thấy một điểm màu đen nhỏ ở giữa mà đang đè lên phần da của ông để thấy ông đang bóp mạnh đến thế nào.
Nhưng hãy nhìn vào những điện cực xung quanh đó.
Đó là rắc rối lớn.
Đáng lẽ ta phải đặt một đống những thứ này vào đó, nhưng mô tơ gây nhiều tiếng ồn ngay cạnh các điện cực.
Chúng tôi thực sự đang bị thử thách về việc phải giải quyết phần đó ra sao.
Tương lai vẫn tươi sáng.
Chúng tôi rất hào hứng về những gì đã đạt được và nhiều điều mình muốn làm.
Vì dụ như, thứ nhất là loại bỏ được vấn đề lớn kia để có được những tín hiệu tốt hơn.
Chúng tôi muốn phát triển những viên nhộng nhỏ bé này bằng kích cỡ của hạt gạo trong món cơm Ý để có thể đặt vào cơ và ghi nhận những tín hiệu EMG, rồi không còn phải lo lắng về các điện cực tiếp xúc nữa.
Công khai vấn đề lớn kia, để có được nhiều hơn những phản ứng cảm giác.
Chúng tôi muốn chế tạo một cánh tay tốt hơn.
Cánh tay này—chúng luôn được chế tạo-- phù hợp cho 50% dân số nam-- Điều đó có nghĩa chúng quá lớn với năm phần tám dân số thế giới.
Nên thay vì làm những cánh tay cực mạnh, cực nhanh, chúng tôi tạo ra những cánh tay-- có thể nói là, dành cho 25% dân số phụ nữ-- mà có thể làm được nhiều việc như, duỗi ra mọi hướng và nhiều mức độ, đạt khoảng 2 độ tự do ở phần cổ tay và cùi chỏ.
Nên nó sẽ nhỏ hơn và nhẹ hơn cánh tay thông minh nhất từng được chế tạo
Một khi chúng ta có thể làm nó nhỏ đến vậy thì việc làm nó to ra cũng dễ hơn nhiều.
Đó là một trong những mục tiêu của chúng tôi.
Chúng tôi trân trọng sự hiện diện của các bạn hôm nay.
Tôi muốn nói một chút về mặt trái của nó, trong bối cảnh ngày hôm qua.
Số là Amnada bị mệt sau chuyến bay cô sử dụng cánh tay và rồi mọi thứ đều hỏng cả.
Máy tính trục trặc, dây bị hư bộ chuyển quang điện tóe lửa,
chúng tôi phá hỏng nguyên mạch điện trong khách sạn, suýt nữa khiến chuông báo cháy khởi động.
Đó là những vấn đề tôi không có khả năng giải quyết, nhưng tôi có một đội nghiên cứu rất nhanh nhạy,
Và cũng cám ơn bác sỹ Annie Simon đã đi cùng chúng tôi, và đã làm việc rất vất vả hôm qua để sửa chữa cánh tay.
Khoa học mà.
May mắn là nó hoạt động lại hôm nay.
Cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
(Âm nhạc) Những gì bạn vừa nghe à sự tương tác của áp suất, gió và nhiệt độ khí quyển đã được ghi chép lại về cơn bão Noel vào năm 2007
Các nhạc công đã chơi một đồ thị ba chiều về dữ liệu thời tiết như thế này.
Mỗi một hạt màu, mỗi một dải màu, thể hiện một yếu tố thời tiết mà có thể được đọc thành một nốt nhạc.
Tôi nhận thấy thời tiết cực kỳ thú vị.
Thời tiết là một hỗn hợp các hệ thống vốn đã vô hình đối với hầu hết chúng ta.
Vì vậy tôi dùng đến các đường nét và âm nhạc để làm nó, không chỉ rõ ràng , mà còn dễ thấy và dễ nghe.
Tất cả công việc của tôi bắt đầu rất đơn giản.
Tôi thu thập thông tin từ một môi trường cụ thể sử dụng các thiết bị thu thập dữ liệu công nghệ thấp -- thường là tất cả những gì tôi có thể tìm thấy trong ổ đĩa cứng.
Sau đó tôi so sánh thông tin của tôi với những thứ tôi tìm trên mạng -- các hình ảnh vệ tinh, dữ liệu thời tiết từ các trạm báo thời tiết hay các trung tâm cứu hộ xa bờ.
Đó là dữ liệu biến thiên cũng như dữ liệu thực.
Và sau đó tôi sắp xếp tất cả những con số này trên vùng kẹp dữ liệu mà bạn có thể nhìn thấy ở đây.
Những vùng kẹp dữ liệu này hoàn toàn là các con số.
Và từ tất cả những con số này, tôi bắt đầu với chỉ hai hoặc ba biến số.
Từ đó bắt đầu quy trình chuyển hóa của tôi.
Phương tiện chuyển hóa của tôi là một hình rổ rất đơn giản.
Một hình rổ được tạo thành từ các yếu tố theo chiều ngang và chiều dọc.
Khi tôi ấn các giá trị cho các yếu tố theo chiều ngang và chiều dọc đó, tôi có thể sử dụng của những thay đổi của những điểm dữ liệu này theo thời gian để hình thành nên khuôn khổ.
Tôi sử dụng các mũi tên tự nhiên vì mũi tên tự nhiên có rất nhiều tính năng trong nó, cái mà tôi không thể kiểm soát hoàn toàn được.
Điều đó có nghĩ là chỉ có các con số mới kiểm soát được cấu trúc, không phải tôi.
Những gì tôi đưa ra là những cấu trúc như thế này.
Những cấu trúc này hoàn toàn được tạo thành từ dữ liệu thời tiết hay dữ liệu khoa học.
Mỗi hạt màu, chuỗi màu, biểu thị một yếu tố thời tiết.
Và những yếu tố này cùng với nhau không chỉ cấu thành nên cấu trúc, chngs còn thể hiện các mối quan hệ về mặt hành vi mà chúng không tình cờ đụng phải qua một biểu đồ 2 chiều.
Khi bạn đứng gần hơn, bạn mới thực sự hiểu rằng thực ra tất cả được cấu thành từ các con số.
Các yếu tố cực trị được chỉ định theo các giờ cụ thể trong ngày.
Vì vậy chung quy lại, bạn có khung thời gian khoảng 24 tiếng.
Tuy nhiên nó cũng được dùng để ký hiệu một phạm vi nhiệt độ.
vV vậy dựa vào lưới tọa độ đó, tôi có thể kết nối được các chỉ số thủy triều cao, nhiệt độ nước, nhiệt độ không khí và các giai đoạn của Mặt Trăng.
Tôi còn chuyển hóa các dữ liệu thời tiết thành các bản nhạc.
Và ký hiệu nhạc giúp tôi có một cách tinh tế hơn để chuyển hóa thông tin mà không ảnh hưởng đến nó.
Vì vậy tất cả các bản nhạc được hình thành từ dữ liệu thời tiết.
Mỗi một màu sắc, một dấu chấm, mỗi một dòng, là 1 yếu tố thời tiết.
Và các biến này cùng tạo thành một bản.
Tôi sử dụng những bản này để cộng hưởng với các nhạc công.
Đây là Trio 1913 trình diễn một trong những tác phẩm của tôi tại Bảo tàng Nghệ thuật Milwaukee.
Trong khi đó, tôi sử dụng những bản này như những sơ đồ để chuyển hóa thành các hình thức điêu khắc giống như thế này, mà chức năng đó vẫn có nghĩa là một bản đồ thời tiết ba chiều, nhưng ngày nay chúng đang thể hiện ma trận trực quan bằng điểm nhạc, do đó nó có thể được hiểu như một bản nhạc.
Những gì tôi yêu thích ở công việc này là việc nó thử thách những giả định của chúng ta về loại ngôn ngữ trực quan thuộc về thế giới nghệ thuật so với khoa học
Ở đây phần này được đọc rất khác nhau phụ thuộc vào nơi mà bạn đặt nó.
Bạn đặt nó trong một bảo tàng nghệ thuật, nó trở thành một tác phẩm điêu khắc.
Bạn đặt nó trong một bảo tàng khoa học, nó trở thành một bản đồ ba chiều về các dữ liệu.
Bạn đặt nó trong một hội trường âm nhạc, đột nhiên nó sẽ trở thành một bản nhạc.
Và tôi thực sự thích điều đó, bởi vì người xem thực sự bị kích thích vì ngôn ngữ hình ảnh là một phần của khoa học nghệ thuật so sánh với âm nhạc.
Lý do khác vì sao tôi thực sự thích điều này là bởi vì nó đưa ra một hướng tiếp cận khác tới sự phức tạp của khoa học.
Và không phải ai cũng có một cái bằng tiến sĩ khoa học.
Vì vậy, với tôi, đó là cách tôi tiếp cận nó.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Các bạn đều biết về sự thật mà tôi sắp nói đây.
Tôi nghĩ theo trực giác rằng bất bình đẳng gây nên chia rẽ và ăn mòn xã hội đã tồn tại từ trước Cách mạng Pháp.
Cái đã thay đổi là giờ chúng ta có thể nhìn vào những chứng cứ rõ ràng, chúng ta có thể so sánh những xã hội khác nhau, mà sự bình đẳng ít hơn hay nhiều hơn, và thấy được sự bất bình đẳng ảnh hưởng những gì.
Tôi sẽ đưa bạn qua những dữ liệu đó và sau đó giải thích tại sao những mối liên hệ mà tôi sẽ trình bày là tồn tại thật sự.
Nhưng đầu tiên, hãy xem chúng ta đang rất khốn khổ như thế nào.
(Tiếng cười) Tôi muốn bắt đầu bằng một nghịch lý.
Nó chỉ ra rằng tuổi thọ trung bình tương quan với tổng thu nhập quôc dân -- và mức độ giàu có trung bình của các quốc gia.
Và bạn thấy những nước ở bên phải, như Na Uy và Mỹ, giàu gấp đôi Israel, Hy Lạp, Bồ Đào Nha ở phía bên trái.
mà chẳng có sự khác biệt nào về tuổi thọ trung bình hết.
Không có gợi ý nào về mối quan hệ ở đó cả.
Nhưng nếu chúng ta nhìn vào chính xã hội của chúng ta, có đường dốc đặc biệt trong vấn đề sức khỏe giữa các tầng lớp xã hội.
Đây, một lần nữa, là tuổi thọ trung bình.
Đây là những khu vực nhỏ của nước Anh và xứ Wales -- những người nghèo nhất ở bên phải, giàu nhất ở bên trái.
Có rất nhiều khác biệt giữa những người nghèo và những người còn lại.
Thậm chí những người chỉ ngay dưới mức giàu nhất cũng có sức khỏe kém hơn những người giàu nhất.
Vậy thu nhập có ý nghĩa nào đó rất quan trọng trong xã hội của chúng ta, nhưng lại chẳng có liên quan gì giữa các xã hội.
Giải thích cho nghịch lý này là, trong chính xã hội của chúng ta, chúng ta đang nhìn vào thu nhập tương đối hoặc vị trí, địa vị xã hội -- nơi mà chúng ta có mối quan hệ với nhau và khoảng cách của sự khác biệt giữa chúng ta.
Ngay khi bạn có ý nghĩ này, có thể bạn băn khoăn ngay: điều gì xảy ra nếu chúng ta nới rộng sự khác biệt này, hoặc thu hẹp nó, làm cho sự khác biệt thu nhập lớn hơn hoặc nhỏ đi?
Và đó là những gì tôi sẽ trình bày với bạn.
Tôi không sử dụng dữ liệu giả thuyết nào cả.
Tôi lấy dữ liệu từ Liên Hợp Quốc -- nó cũng giống với dữ liệu của Ngân hàng Thế giới -- trên thang đo sự khác biệt về thu nhập tại các nước dân chủ có thị trường đã phát triển.
Đơn vị đo chúng tôi sử dụng, vì nó dễ hiểu và bạn có thể tải về, là mức độ mà nhóm 20% những người giàu nhất giàu hơn 20% những người nghèo nhất tại mỗi đất nước.
Và bạn thấy là tại những nước bình đẳng hơn ở bên trái -- Nhật Bản, Phần Lan, Na Uy, Thụy Điển -- nhóm 20% giàu nhất giàu hơn khoảng ba phẩy năm đến bốn lần so với nhóm 20% nghèo nhất.
Nhưng ở phía bất bình đẳng hơn -- Anh, Bồ Đào Nhà, Mỹ, Sing-ga-po -- sự khác biệt lớn gấp đôi.
Trên đơn vị đo này, chúng ta đang có sự bất bình đẳng gấp đôi so với một số nền dân chủ khác.
Bây giờ tôi sẽ trình bày với các bạn điều đó ảnh hưởng gì đến xã hội của chúng ta.
Chúng tôi thu thập dữ liệu về các vấn đề liên quan đến bất bình đẳng xã hội, những vẫn đề mà thường thấy nhiều hơn ở các tầng lớp thấp của xã hội.
Từ sự so sánh dữ liệu quốc tế về tuổi thọ trung bình, về điểm Toán và Văn của học sinh, về tỉ lệ trẻ tử vong, tỉ lệ giết người, tỉ lệ dân số ngồi tù, sinh sản vị thành niên, mức độ niềm tin, béo phì, triệu chứng tâm thần -- trong sự phân loại chuẩn gồm nghiện ma túy và nghiện rượu -- và tính linh động của xã hội.
Chúng tôi đặt tất cả vào cùng một chỉ số.
Tất cả đều có trọng số bằng nhau.
Một đất nước mà có chỉ số này ở mức trung bình,
thì ở đó, bạn sẽ thấy nó liên hệ với đơn vị đo sự bất bình đẳng mà tôi vừa nói đến, đơn vị mà tôi sẽ sử dụng liên tục trong các dữ liệu.
Ở đất nước càng bất bình đẳng thì các chỉ số càng tệ trên tất cả các vấn đề xã hội trên.
Có một sự tương quan gần đến lạ thường.
Nhưng nếu bạn nhìn vào cùng các chỉ số này về sức khỏe và các vấn đề xã hội so sánh với thu nhập bình quân trên đầu người, tổng thu nhập quốc nội, chẳng có gì cả, không có mối tương quan nào.
Chúng tôi đã lo một chút rằng mọi người có thể nghĩ là chúng tôi đã chỉ chọn các vấn đề phù hợp với luận điểm của mình và tự làm ra các chứng cứ hiển nhiên này, nên chúng tôi cũng viết một bài báo trên Tạp chí Y học Anh trên các chỉ số của UNICEF về đời sống của trẻ em.
Nó có 40 phần được hợp lại từ những người khác nhau.
Nó gồm như đứa trẻ có nói chuyện với cha mẹ không, chúng có sách ở nhà không, tỷ lệ tiêm chủng như thế nào, có bị bắt nạt ở trường không.
Mọi điều đều được đánh giá.
Đây, nó có mối tương quan với đơn vị đo sự bất bình đẳng.
Đời sống của trẻ em càng tồi tệ hơn trong xã hội càng bất bình đẳng.
Một mối tương quan đáng chú ý.
Nhưng một lần nữa, nếu bạn nhìn vào chỉ số của đời sống trẻ em, trong mối tương quan với thu nhập bình quân đầu người, thì chẳng có mối liên hệ nào cả. không có gợi ý gì cho một mối liên hệ.
Tất cả dữ liệu mà bạn vừa được xem nãy giờ nói lên cùng một điều.
Phúc lợi của cả xã hội chúng ta không còn phụ thuộc vào thu nhập quốc dân và tăng trưởng kinh tế.
Điều này rất quan trọng đối với những nước nghèo, mà không phải những nước đã phát triển.
Nhưng sự khác biệt giữa chúng ta và vị trí của chúng ta trong mối quan hệ với nhau bây giờ rất quan trọng.
Tôi sẽ cho bạn xem từng thành phần nhỏ trong chỉ số của chúng tôi.
Đây, ví dụ là lòng tin.
Nó đơn giản là tỉ lệ dân số đồng ý rằng đa số mọi người là đáng tin.
Nó đến từ Khảo sát những Giá trị Thế giới (World Values Survey).
Bạn thấy đó, ở phía bất bình đẳng hơn, thì khoảng 15 phần trăm dân số cảm thấy rằng có thế tin tưởng người khác.
Nhưng ở những xã hội bình đẳng hơn, tỉ lệ lên tới 60 hoặc 65 phần trăm.
Và nếu bạn nhìn vào mức độ tham gia vào các sinh hoạt cộng đồng hoặc góp vốn xã hội, mối quan hệ tương tự mật thiết với sự bất bình đẳng.
Tôi có thể nói là, chúng tôi đã làm việc này đến hai lần.
Đầu tiên là với những đất nước phát triển và giàu có này, và sau đó với cách thức kiểm tra tách biệt, chúng tôi làm lại trên 50 bang Hoa Kỳ -- hỏi chung một câu hỏi: liệu những bang mà bất bình đẳng hơn có những tiêu chí trên kém hơn hay không?
Đây là tiêu chí "lòng tin" từ một cuộc khảo sát chung của chính quyền liên bang liên quan đến sực bất bình đẳng.
Sự phân bố rất giống trên những mức độ lòng tin tương tự.
Những điều giống nhau đang lặp lại.
Một cách cơ bản, chúng tôi nhận ra rằng hầu như bất cứ gì liên quan đến lòng tin trên bình diện quốc tế thì cũng liên quan đến lòng tin trong 50 bang này trong cách thức kiểm tra riêng biệt.
Chúng tôi chỉ nói về một sự trùng hợp ngẫu nhiên.
Đây là bệnh tâm thần.
WHO tổng hợp lại các con số từ cùng một kiểu phỏng vấn chẩn đoán trên những người ngẫu nhiên trong đất nước cho phép chúng tôi so sánh tỉ lệ bệnh tâm thần trong mỗi xã hội.
Đây là tỉ lệ trong dân số với bất kỳ triệu chứng tâm thần nào trong năm trước.
Và tỉ lệ này đi từ khoảng tám phần trăm lên tớ gấp ba lần -- tất cả xã hội gấp ba lần về tỉ lệ bệnh tâm thần so với các xã hội khác.
Và một lần nữa, gắn liền với sự bất bình đẳng.
Đây là về bạo lực.
Các chấm đỏ là các bang của Hoa Kỳ, và các tam giác xanh là các tỉnh của Canada.
Hãy nhìn vào sự khác biệt này.
Đi từ 15 tội giết người trên một triệu dân lên đến 150.
Còn đây là tỉ lệ dân số ngồi tù.
Sự khác nhau khoảng mười lần, đồ thị tăng theo hàm mũ.
Nó đi từ khoảng 40 lên 400 người ngồi tù (trên 100.000 dân).
Mối quan hệ đó không phải chủ yếu bởi vì nhiều tội phạm hơn.
Ở một số nơi thì tội phạm là một phần của nó rồi.
Mà chủ yếu là vì có nhiều bản án trừng phạt hơn, khắt khe hơn.
Và xã hội càng bất bình đẳng thì dường như càng duy trì án tử hình.
Đây chúng ta có tỷ lệ học sinh trung học bỏ học.
Lại một khác biệt khá lớn.
đó một sự thiệt hại bất thường, nếu như bạn đang nói về sử dụng nhân tài trong nhân dân.
Đây là mức di động xã hội
Nó thật ra là thước đo sự linh động trong sự thay đổi tầng lớp dựa trên thu nhập.
Về cơ bản, câu hỏi là: liệu những người cha giàu sẽ có những đứa con giàu và những người cha nghèo sẽ có những đứa con nghèo, hay không có mối liên hệ nào giữa họ cả?
Và ở phía bất bình đẳng hơn, thu nhập của người cha quan trọng hơn -- tại Anh và Mỹ.
Và ở các nước Scan-di-na-vi, thu nhập của người cha ít quan trọng hơn.
Mức linh động xã hội ở đây lớn hơn.
Như chúng ta hay nói -- và tôi biết có rất nhiều người Mỹ trong khán phòng này -- nếu người Mỹ muốn sống giấc mơ Mỹ, thì họ nên đến Đan Mạch.
(Cười) (Vỗ tay) Tôi vừa trình bày với bạn một vài điều in nghiêng trên đây.
Tôi có thể nêu lên một số các vấn đề khác nữa.
Tất cả những vấn đề này có xu hướng giống nhau hơn ở tầng lớp dưới của xã hội.
Nhưng có vô vàn những vấn đề với sự phân cấp xã hội càng tệ hơn nhiều ở những xã hội bất bình đẳng -- không chỉ là tệ hơn một chút, mà phổ biến là gấp đôi đến gấp mười lần
Hãy nghĩ về cái giá mà con người phải trả vì nó.
Tôi muốn quay lại biểu đồ này mà tôi đã chiếu trước đó tại đó chúng ta tổng hợp lại để đưa ra hai điểm.
Một là, trong tất cả các đồ thị, chúng ta thấy là những đất nước biểu hiện tệ hơn, dù hậu quả là gì, dường như là những đất nước bất bình đẳng hơn. và những nước biểu hiện tốt như các nước Bắc Âu và Nhật Bản.
Vì thế,cái mà chúng ta đang nhìn vào là sự rối loạn chức năng xã hội nói chung liên quan đến sự bất bình đẳng.
Không phải chỉ một hay hai thứ đi sai hướng, mà là hầu hết mọi thứ.
Điểm thật sự quan trọng khác tôi muốn tạo ra trên biểu đồ này là, nếu bạn nhìn xuống phía dưới, Thụy Điển và Nhật Bản, Họ là những đất nước rất khác nhau trên nhiều phương diện.
Vị thế của người phụ nữ, và mức gắn bó với gia đình như thế nào, ở trên hai cực đối diện trong trường hợp của các nước phát triển.
Nhưng một sự khác biệt nữa cũng thật sự quan trọng là làm thế nào mà họ đạt được mức công bằng đó.
Người dân Thụy Điển có thu nhập khác nhau rất lớn, và chính quyền thu hẹp khoảng cách này bằng thuế, phúc lợi cơ bản, trợ cấp hào phóng, vân vân.
Nhật Bản thì lại khác.
Khoảng cách trong thu nhập trước thuế của người dân nhỏ hơn nhiều.
Họ có thuế thấp hơn.
Phúc lợi xã hội ít hơn.
Và trong những phân tích của chúng tôi với các bang Hoa Kỳ, chúng tôi cũng tìm thầy sự tương phản như vậy.
Một số bang làm rất tốt qua việc phân phối lại, một số bang làm cũng tốt vì họ có khoảng cách trong thu nhập trước thuế nhỏ hơn.
Nên chúng tôi kết luận là vấn đề không phải là đạt được sự bình đẳng như thế nào, có nhiều cách để đạt được bình đẳng xã hội.
Tôi không nói về sự bình đẳng hoàn hảo, Tôi đang nói về điều đang tồn tại ở các nền dân chủ phát triển giàu có.
Một phần khác của bức tranh thật sự bất ngờ là không chỉ những người nghèo mới bị ảnh hưởng bởi sự bất bình đẳng.
Có vẻ một vài điều rất đúng trong câu nói của John Donne "Không ai là một ốc đảo cả"
Và trong một số nghiên cứu, có thể so sánh là Người dân như thế nào ở các đất nước ít hay nhiều bình đẳng hơn ở mỗi tầng lớp xã hội.
Đây là một ví dụ.
Tỷ lệ trẻ tử vong.
Một số anh bạn Thụy Điển đã phân loại rất nhiều các con số trẻ tử vong theo phân loại kinh tế-xã hội của nước Anh.
Sẽ là chưa đầy đủ nếu phân loại chỉ dựa trên nghề nghiệp của người cha, mà phải là cả người cha và người mẹ.
Tầng lớp mà người ta gọi là "tầng lớp xã hội thấp" là những người lao động chân tay không có chuyên môn.
Tiến tới các nghề lao động chân tay có chuyên môn ở tầng lớp giữa, Rồi lao động trí óc, lên mức cao hơn là các nghề nghiệp chuyên môn -- bác sĩ, luật sư, giám đốc các công ty lớn.
Bạn thấy là ở Thụy Điển biểu hiện tốt hơn Anh trên tất cả các phân lớp xã hội.
Khác nhau lớn nhất là ở đáy của xã hội.
Nhưng ngay cả ở tầng lớp trên, có vẻ là lợi ích nhỏ hơn trong xã hội có sự bình đẳng hơn.
Chúng tôi đưa ra điều này dựa trên năm bộ dữ liệu khác nhau bao gồm kết quả giáo dục và sức khỏe trong nước Mỹ và trên toàn thế giới.
Đó có vẻ là bức tranh chung -- sự bình đẳng làm nên khác biệt lớn nhất ở tầng lớp dưới của xã hội, nhưng cũng đem lại lợi ích cả ở tầng lớp trên.
Tôi nên nói một chút về những gì đang diễn ra.
Tôi nghĩ tôi đang nhìn vào và nói về ảnh hưởng tâm lý xã hội của sự bất bình đẳng.
liên quan nhiều đến cảm giác ưu việt và thấp kém, đến việc được đánh giá cao hoặc thấp, được tôn trọng và không tôn trọng.
Và đương nhiên, những cảm giác đó về trạng thái cạnh tranh bắt nguồn từ đó điều khiển sự bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng trong xã hội.
Nó cũng dẫn tới trạng thái bất an.
Chúng ta lo lắng nhiều hơn rằng chúng ta được người khác đánh giá như thế nào, liệu chúng ta có hấp dẫn, thông minh, đại loại như vậy.
Sự đánh giá của xã hội làm tăng thêm nỗi lo sợ sự đánh giá đó.
Thú vị là, một số nghiên cứu song song trên lĩnh vực tâm lý xã hội: một số người đã xem xét 208 nghiên cứu khác nhau trong đó tình nguyện viên được mời vào một phòng thí nghiệm tâm lý thông số về hooc-môn stress, những phản ứng của họ khi làm làm các yêu cầu khó, đều được ghi nhận lại.
Tổng kết lại, điều mà họ quan tâm theo dõi là kiểu stress sẽ làm tăng cao mức cortisol, hooc-môn stress trung ương.
Và kết luận là những yêu cầu có đe dọa bị đánh giá xã hội -- đe dọa đến lòng tự trọng hoặc vị thế xã hội khi người khác có thể đánh giá tiêu cực khả năng của bạn.
Kiểu stress này có tác động rất đặc thù lên sinh lý cơ thể.
Chúng tôi cũng bị chỉ trích.
Dĩ nhiên, sẽ có người không thích chủ đề này và cũng có người thấy nó thật bất ngờ.
Tôi nên nói với bạn rằng có người chỉ trích chúng tôi đã lựa chọn các dữ liệu, chúng tôi chẳng bao giờ lựa chọn dữ liệu cả.
Chúng tôi có một quy tắc tuyệt đối là nếu nguồn dữ liệu của chúng tôi cung cấp dữ liệu về một nước mà chúng tôi đang tìm, dữ liệu sẽ được đưa vào quá trình phân tích.
Nguồn cung cấp dữ liệu này sẽ quyết đinh liệu dữ liệu có tin cậy không, không phải chúng tôi.
Nếu không như vậy sẽ sinh ra thành kiến.
Vậy còn với các nước khác thì sao?
Có 200 nghiên cứu về sức khỏe trong quan hệ với thu nhập và sự bình đẳng trên những tạp chí khoa học.
Không phải chỉ giới hạn ở các nước này, những minh chứng rất đơn giản.
Những đất nước giống nhau, cùng một mức độ bất bình đẳng, thì các vấn đề nối tiếp nhau.
Tại sao chúng ta không kiểm soát các nhân tố khác?
Chúng tôi vừa cho bạn thấy là thu nhập bình quân trên đầu người chẳng tác động gì nhiều.
Một số nước sử dụng những cách thức phức tạp để cải thiện đói nghèo và giáo dục, và tương tự.
Thế nguyên nhân là gì?
Những mối liên hệ trên bản thân chúng không chứng minh được nguyên nhân.
Chúng tôi cũng dành một chút thời gian nghiên cứu.
Và thật ra, mọi người đã biết khá rõ nguyên nhân của một số hậu quả rồi.
Sự thay đổi lớn trong hiểu biết của chúng ta về các bệnh mãn tính trong các nước phát triển là stress kinh niên từ các nguyên nhân xã hội ảnh hưởng như thế nào đến hệ miễn dịch, và hệ tim mạch.
Ví dụ, lý do mà bạo lực phổ biến hơn ở các xã hội bất bình đẳng là bởi vì nhiều người mong muốn được để ý như kẻ mạnh.
Để đối phó với điều này, thì chúng ta phải đối phó với vấn đề thuế, cả trước-thuế và sau-thuế.
Chúng ta phải kiềm chế thu nhập và văn hóa hưởng thụ của những người giàu.
Tôi nghĩ chúng ta phải khiến các ông chủ có trách nhiệm với nhân viên của mình theo một cách nào đó.
Tôi nghĩ thông điệp đáng quý ở đây là chúng ta có thể cải thiện chất lượng cuộc sống của con người bằng cách giảm cách biệt trong thu nhập giữa chúng ta.
Và thật bất ngờ chúng ta có ngay giải pháp cho hạnh phúc của toàn xã hội, và nó thật tuyệt vời.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Cảm ơn.
Rất hân hạnh được đến đây.
Lần cuối cùng tôi phát biểu ở TED tôi nghỉ là khoảng 7 năm trước.
Tôi đã nói về nước sốt mì Ý.
Và tôi đoán là đã có nhiều người xem những cái video đó.
Từ đó có nhiều người khi gặp tôi thì hay hỏi về nước sốt mì Ý, đó là một điều tuyệt vời trong thời gian ngắn -- (Cười) nhưng thật ra không tuyệt vời lắm nếu kéo dài suốt 7 năm.
Vì thế tôi nghĩ là tôi đến đây và cố gắng đưa nước sốt mì vào quá khứ.
(Cười) Chủ đề của phiên sáng nay là Những Thứ Mà Chúng Ta Tạo Ra.
Cho nên tôi nghĩ là tôi sẽ kể một câu chuyện về một người đã tạo ra một trong những vật quý giá nhất trong thế hệ của anh ta.
Tên của anh ta là Carl Norden.
Carl Norden sinh năm 1880.
Và anh là người Thụy Sĩ.
Và tất nhiên, người Thụy Sĩ có thể được chia ra thành hai nhóm, nói chung: những người làm ra các vật nhỏ, tinh tế mắc tiền, và những người quản lý tiền bạc của những người mua các vật nhỏ, tinh tế đắt tiền đó.
Và Carl Nordon hoàn toàn nằm trong nhóm thứ nhất.
Anh là một kỹ sư.
Anh học ở Đại học kỹ thuật quốc gia ở Zurich.
Trên thực tế, một trong những bạn học của anh là một chàng trai tên Lenin một người sau này phá vỡ những vật nhỏ, đắt tiền và tinh tế.
Carl là một kỹ sư Thụy Sĩ.
Và ý tôi là một kỹ sư Thụy Sĩ chính gốc.
Anh mặc com-lê; anh có một bộ râu mép rất rất nhỏ và quan trọng anh ta độc đoán anh ta đề cao bản thân có động lực và anh ta có một cái tôi khác thường; và anh ta làm việc 16 giờ một ngày; anh ta có một cảm giác mạnh mẽ về dòng điện hai chiều; anh ta cảm thấy rằng tắm nắng là dấu hiệu của đạo đức kém; anh uống rất nhiều ca phê; và anh làm việc hiệu quả nhất khi ngồi hàng giờ trong nhà bếp của nhà mẹ anh ở Zurich trong im lặng hoàn toàn với không gì hơn là một cây thước kẻ.
Dù sao đi nữa, Carl Norden di dân sang Hoa Kỳ ngay trước Chiến tranh thế giới thứ nhất và mở một cửa tiệm trên đường Lafayette ở trung tâm Manhattan.
Và anh ta bị ám ảnh bởi câu hỏi là làm sao có thể thả bom từ máy bay.
Các bạn thử nghĩ xem, trong thời đại trước thiết bị định vị toàn cầu và máy ra đa, đó hiển nhiên là một câu hỏi rất khó.
Đó là một vấn đề vật lý rất phức tạp.
Ta có một máy bay ở vài ngàn bộ trên không trung, đang bay với tốc độ hàng trăm dặm một giờ, và bạn cố gắng thả một vật, một quả bom, trúng một mục tiêu trong ảnh hưởng của các loại gió và mây, và bao nhiêu trở ngại khác.
Có rất nhiều người, trước chiến tranh thế giới thứ nhất và giữa hai cuộc chiến, đã cố gắng giải quyết vấn đề đó, và hầu như tất cả mọi người đều không thành công.
Những thiết bị ngắm bom thời đó đều cực kỳ thô sơ.
Nhưng Carl Norden chính là người hoàn toàn giải được vấn đề đó.
Và anh đã tạo ra một thiết bị cực kỳ phức tạp.
Nó nặng khoảng 23kg.
Nó được gọi là thiết bị ngắm bom Norden Mark 15.
Nó có không biết bao nhiêu là đòn bẩy và vòng bi và phụ tùng và giác kế.
Anh ta tạo ra một cái thiết bị phức tạp này.
Và điều mà anh ta giúp mọi người làm là anh ta cho phép người ném bom mang thiết bị này lên máy bay, ngắm mục tiêu bằng mắt thường, bởi vì những người này ở trong lồng kính của máy bay ném bom, và họ nhập vào độ cao của máy bay, tốc độ của máy bay, tốc độ của gió và tọa độ của mục tiêu.
Và thiết bị ngắm bom sẽ cho anh ta biết khi nào ném bom.
Và như Norden đã nói một cách nổi tiếng, "Trước khi có thiết bị ngắm bom đó, những quả bom thường xuyêt trật mục tiêu ít nhất là một dặm."
Nhưng anh ta nói, với thiết bị ngắm bom Mark 15 Norden, anh ta có thể ném bom trúng một thùng dưa muối từ độ cao 20,000 bộ.
Tôi không thể cho bạn biết là quân đội Hoa Kỳ đã phấn khích như thế nào khi nghe tin về thiết bị ngắm bom Norden.
Nó giống như là thức ăn từ thiên đường vậy.
Đây là một quân đội vừa mới trải qua thế chiến thứ nhất, với hàng triệu lính chiến đấu trong các chiến hào, không đi đâu được, và không có tiến triển gì, và ở đây là một người tạo ra một thiết bị cho phép họ bay trên trời cao trên lãnh thổ của địch và hủy diệt tất cả những gì họ muốn với độ chính xác cực kỳ cao.
Và quân đội Hoa Kỳ chi ra 1.5 tỷ đô la -- 1.5 tỷ đô la trong năm 1940 -- để phát triển thiết bị ngắm bom Norden.
Để so sánh rõ hơn, tổng chi phí của dự án Manhattan là 3 tỷ đô la.
Số tiền được chi ra cho thiết bị ngắm bom Norden bằng phân nửa số tiền chi ra cho dự án quân sự nổi tiếng nhất của thời hiện đại.
Và có nhiều người, những nhà chiến lược trong quân đội Hoa Kỳ, thật sự nghĩ rằng chỉ một thiết bị này thôi sẽ là tạo ra sự khác biệt giữa chiến thắng và thất bại khi đối đầu với quân Quốc xã, và đối đầu với quân Nhật.
Và đối với Norden, thiết bị này có một giá trị đạo đức cự kỳ quan trọng, vì Norden là một người sùng đạo Thiên Chúa giáo.
Trên thực tế, anh ta rất khó chịu khi mọi người xem thiết bị ngắm bom đó là phát minh của anh, bởi vì trong mắt anh, chỉ có Chúa mới phát minh ra các vật.
Anh đơn giản chỉ là một dụng cụ của ý muốn của Chúa.
Và ý muốn của Chúa là gì?
Ý muốn của Chúa là những mất mát trong bất cứ cuộc chiến nào cũng đều được giảm đến mức tối thiểu.
Và thiết bị ngắm bom Norden làm được gì?
Nó giúp chúng ta làm được điều đó.
Nó giúp chúng ta chỉ ném bom những gì mà chúng ta hoàn toàn cần phải hủy diệt.
Vì vậy trong những năm gần trước Thế chiến thứ hai, quân đội Hoa Kỳ mua 90000 thiết bị ném bom Norden với giá 14000 đô la một cái -- một lần nữa, đô la trong năm 1940, đó là số tiền rất lớn.
Và họ huấn luyện 50000 lính ném bom để xử dụng những thiết bị đó -- những khóa huấn luyện chuyên sâu dài vài tháng -- bởi vì những thiết bị này căn bản là những máy điện toán thô sơ; chúng không phải dễ sử dụng.
Và họ bắt những người lính ném bom này thề là nếu họ bị bắt, họ sẽ không tiết lộ một chi tiết nào về thiết bị này cho quân địch, bởi vì điều bắt buộc là kẻ thù không thể sờ vào được cái mẩu công nghệ cực kỳ thiết yếu này.
Và mỗi khi thiết bị ngắm bom Norden được đem lên máy bay, nó được hộ tống bằng nhiều vệ sĩ có vũ trang.
Và nó được di chuyển trong một cái hộp với một mảnh vải che lại.
Và cái hộp này được còng vào tay của những người vệ sĩ.
Nó không bao giờ được chụp hình.
Và có một thiết bị thiêu hủy nhỏ ở bên trong, để nếu mà máy bay bị rơi, thì nó sẽ bị thiêu hủy và kẻ địch sẽ không bao giờ lấy được thiết bị đó.
Thiết bị ngắm bom Norden là chiếc cốc thánh.
Vậy thì điều gì đã xảy ra trong Thế chiến thứ hai?
Hóa ra thiết bị này không phải là chiếc cốc thánh.
Trong thử nghiệm, thiết bị ngắm bom Norden có thể thả bom trúng một thùng dưa muối từ 20000 bộ, nhưng đó là trong những điều kiện hoàn hảo.
Và tất nhiên, trong chiến tranh, điều kiện không bao giờ hoàn hảo.
Trước hết, thiết bị này rất khó dùng -- thật sự rất khó dùng.
Không phải ai trong số 50000 người lính nem bom cũng có khả năng lập trình đúng một máy điện toán cơ bản.
Thứ hai nữa, nó hay bị hỏng.
Nó chứa đầy các loại con quay, ròng rọc, phụ tùng và vòng bi, và những thứ này không hoạt động tốt như mong muốn trong chiến đấu.
Thứ ba, khi Norden tính toán, anh giả định là máy bay sẽ bay ở một tốc độ tương đối chậm ở một độ cao thấp.
Nhưng trong chiến tranh, bạn không làm thế được; bạn sẽ bị bắn rớt.
Vì vậy họ bay ở những độ cao lớn với những tốc độ rất nhanh.
Và thiết bị ngắm bom Norden không hoạt động tốt được trong những điều kiện như vậy.
Nhưng quan trọng hơn hết, thiết bị ném bom Norden đòi hỏi người ném bom phải nhìn thấy được mục tiêu.
Nhưng tất nhiên, điều gì xảy ra trong thực tế?
Mây, đúng không.
Nó cần một bầu trời không mây thì mới chính xác được.
Vậy thì có bao nhiều ngày mà trời không có mây bạn nghĩ ở Trung Âu từ 1940 đến 1945?
Không nhiều lắm.
Và để dẫn chứng cho các bạn là thiết bị ngắm bom Norden thiếu chính xác như thế nào, có một sự kiện nổi tiếng vào năm 1944 khi quân Đồng minh ném bom một nhà máy hóa chất ở Leuna, Đức.
Và nhà máy hóa chất này rộng 757 mẫu Anh.
Và trong hơn 22 chiến dịch ném bom, quân Đồng minh ném 85000 trái bom trên nhà máy hóa chất rộng 757 mẫu Anh này, sử dụng thiết bị ngắm bom Norden.
Bao nhiêu phần trăm của những quả bom này các bạn nghĩ đã rơi trong phạm vi 700 mẫu Anh của nhà máy này?
10 phần trăm. 10 phần trăm.
Và trong số 10 phần trăm rơi trúng, 16 phần trăm không nổ; chúng bị tịt ngòi.
Nhà máy hóa chất Leuna, sau một trong những cuộc ném bom kịch liệt nhất trong lịch sử chiến tranh, hoạt động trở lại trong vòng vài tuần.
Hơn thế nữa, tất cả các biện pháp phòng ngừa để tránh thiết bị ngắm bom Norden lọt vào tay của quân Quốc xã thì sao?
Hóa ra rằng Carl Norden, một người Thụy Sĩ thật thụ, rất phục những kỹ sư Đức.
Vì vậy trong những năm 1930, anh ta đã thuê rất nhiều những người này, và một trong số đó là một người tên Hermann Long, người mà vào năm 1938, đã đưa tất cả các kế hoạch chi tiết của thiết bị ngắm bom Norden cho quân Quốc Xã.
Vì vậy họ cũng có thiết bị ngắm bom Norden riêng của họ trong suốt cuộc chiến -- và tất nhiên, những thiết bị đó cũng không hoạt động tốt được.
(Cười) Vậy thì tại sao chúng ta lại nói về thiết bị ngắm bom Norden?
Bởi vì chúng ta đang sống trong một thời đại có rất rất nhiều những thiết bị ngắm bom Norden.
Chúng ta sống trong một thời đại mà có rất nhiều những người rất rất thông minh nói rằng họ đã phát minh ra những thiết bị sẽ thay đổi thế giới mãi mãi.
Họ phát minh ra các trang web giúp chúng ta tự do.
Họ phát minh ra thứ này, thứ kia hoặc thứ nọ để làm thế giới mãi mãi tốt hơn.
Nếu bạn đi vào quân đội, bạn sẽ tìm thấy rất nhiều Carl Norden.
Nếu bạn đi tới Lầu Năm Góc, họ sẽ nói "Bạn biết không, bây giờ chúng tôi thật sự có thể ném một quả bom trúng một thùng dưa muối từ 20.000 bộ."
Và bạn biết không, đó là sự thật; họ thật sự có thể làm như vậy.
Nhưng chúng ta cần nhận thấy rất rõ là điều đó có rất ít ý nghĩa.
Trong cuộc chiến ở Iraq, vào thời điểm ban đầu của cuộc chiến, quân đội Hoa Kỳ, không quân, gửi hai phi đội F-15E Fighter Eagles tới sa mạc Iraq trang bị với những máy chụp hình trị giá 5 triệu đô la có khả năng thấy được bề mặt của sa mạc.
Và nhiệm vụ của họ là tìm và huỷ diệt -- các bạn có nhớ những máy phóng tên lửa Scud, những tên lửa đất đối không mà người Iraq phóng vào những người Israel?
Nhiệm vụ của hai phi đội này là hủy diệt tất cảc các bệ phóng tên lửa Scud đó.
Vì vậy họ bay ngày và đêm, thả hàng ngàn quả bom, phóng hàng ngàn tên lửa với hy vọng loại trừ cái tai họa đó.
Sau khi cuộc chiến kết thúc, có một cuộc kiểm tra -- giống như quân đội và không quân luôn làm -- và họ đề ra một câu hỏi: chúng ta đã hủy diệt được bao nhiêu tên lửa Scud?
Bạn có biết câu trả lời là gì không?
Con số 0, không được cái nào hết.
Tại sao lại như vậy?
Có phải vì vũ khí của họ không chính xác?
Ô không, chúng chính xác cự kỳ.
Chúng có thể hủy diệt cái hộp nhỏ ngay đây từ 25000 bộ.
Vấn đề là họ đã không biết những bệ phóng tên lữa Scud nằm ở đâu.
Vấn đề của bom và thùng dưa muối không phải là thả trái bom vào thùng dưa muối, mà là biết tìm thùng dưa muối ở đâu.
Đó luôn luôn là vấn đề khó hơn trong chiến tranh.
Hãy lấy cuộc chiến ở Afghanistan làm ví dụ.
Cái gì là vũ khí tiêu biểu của cuộc chiến của CIA ở Tây Bắc Pakistan?
Đó là máy bay không người lái. Máy bay không người lái là gì?
Đó chính là cháu của thiết bị ngắm bom Norden 15.
Nó là mộ vũ khí tàn phá chính xác.
Trong 6 năm vừa qua, ở Tây Bắc Pakistan, CIA đã bay hàng trăm chiến dịch máy bay không người lái, và họ đã sử dụng những máy bay này để giết 2000 lính Pakitstan và Taliban bị tình nghi.
Vậy thì độ chính xác của những máy bay này như thế nào?
Nó rất là phi thường.
Chúng ta nghĩ là chúng ta đang ở độ chính xác 95% trong tấn công bằng máy bay không người lái.
95 phần trăm những người chúng ta giết là cần giết, đúng không?
Đó là một trong những kỷ lục phi thường trong lịch sử của chiến tranh.
Nhưng các bạn có biết điều quan trọng ở đây là gì không?
Trong cùng khoảng thời gian mà chúng tả sử dụng những máy bay với độ tàn phá chính xác đó, thì con số của các cuộc tấn cộng, của những vụ nổ bom tự xác, và những cuộc tấn công khủng bố, nhắm vào quân đội Hoa Kỳ ở Afghanistan đã tăng lên gấp 10 lần.
Khi chúng ta trở nên ngày càng hiệu quả hơn trong tiêu diệt họ, họ đã trở nên ngày càng giận dữ hơn, và ngày càng hăng hái hơn để tiêu diệt chúng ta.
Tôi đã không kể cho các bạn nghe một câu chuyện thành công.
Tôi miêu tả cho các bạn một câu chuyện trái ngược của thành công.
Và đó chính là vấn đề về sư say mê của chúng ta đối với những thứ chúng ta tạo ra.
Chúng ta nghĩ là những thứ chúng ta tạo ra sẽ giải quyết được những vấn đề của chúng ta, nhưng những vấn đề của chúng ta lại phức tạp hơn thế rất nhiều.
Vấn đề không phải là chúng ta có bom chính xác như thế nào, vấn đề là chúng ta sử dụng bom như thế nào, và quan trọng hơn nữa, chúng ta có nên sử dụng bom hay không.
Có một tái bút cho câu chuyện của Norden về Carl Norden và thiết bị ngắm bom tuyệt vời của anh.
Đó là, vào ngày 6 tháng 8 năm 1945, một chiếc may bay ném bom B-29 tên Enola Gay bay qua Nhật và sử dụng thiết bị ngắm bom Norden, thả một trái bom nguyên tử rất lớn lên thành phố Hiroshima.
Và giống như thường lệ đối với thiết bị ngắm bom Norden, quả bom đó trật mục tiêu khoảng 800 bộ.
Nhưng tất nhiên, điều đó không là vấn đề gì cả.
Và đó chính là điều trớ trêu lớn nhất trong mọi thứ khi nói đến thiết bị ngắm bom Norden.
Thiết bị ngắm bom trị giá 1.5 tỷ đô la của không quân được sử dụng để ném một quả bom giá 3 tỷ đô la, một quả bom không cần thiết bị ngắm nào cả.
Trong khi đó, ở New York, không ai nói cho Carl Norden biết rằng thiết bị ngắm bom của anh được sử dụng ở Hiroshima.
Anh là một người sùng đạo Thiên Chúa giáo.
Anh nghĩ là anh đã thiết kế một thiết bị làm giảm đi thiệt hại của chiến tranh.
Nó có thể sẽ làm anh đau khổ.
(Vỗ tay)
Tôi chuyển đến Boston 10 năm trước, từ Chicago, với hứng thú nghiên cứu về ung thư và hóa học.
Bạn có thể đã biết Hóa Học là môn khoa học về chế tạo phân tử -- hoặc đối với tôi, chế tạo thuốc chữa ung thư mới.
Và bạn cũng có thể đã biết rằng, đối với khoa học và y học, Boston hơi giống như một cửa hàng kẹo.
Bạn không thể vượt qua một biển dừng ở Cambridge mà không đâm phải một sinh viên cao học.
Quán bar được gọi là Điều Kì Diệu Của Khoa Học.
Biển quảng cáo nói "Không gian thí nghiệm có sẵn."
Và công bằng mà nói trong 10 năm nay, chúng ta đã hoàn toàn chứng kiến sự khởi đầu của một cuộc cách mạng khoa học -- trong y học gen. Chúc ta biết nhiều về bệnh nhân đến phòng khám bây giờ
hơn bao giờ hết. Và chúng ta có thể, cuối cùng, trả lời câu hỏi
mà đã gây áp lực trong nhiều năm: tại sao tôi lại bị ung thư?
Thông tin này khá là choáng.
Bạn có thể đã biết rằng, đến thời điểm hiện tại - bình minh của cuộc cách mạng, chúng ta đã biết rằng có khoảng 40,000 loại đột biến độc lập ảnh hưởng tới hơn 10,000 gen, và rằng có khoảng 500 trong số các gen này là những nguyên nhân trực tiếp, gây nên bệnh ung thư.
Nhưng một cách tương đối, chúng ta có khoảng một tá dược phẩm chiến lược.
Và sự thiếu thốn trong thuốc điều trị ung thư thực sự đã ập đến nhà tôi khi bố tôi được chuẩn đoán bị ung thư tuyến tụy.
Chúng tôi không đưa ông ấy đến Boston.
Chúng tôi đã không giải mã hệ gen của ông ấy.
Chúng ta đã biết hàng thế kỉ cái gì gây nên căn bệnh quái ác này.
Có ba loại protein -- Ras, MIC và P53.
Đây là những thông tin cũ rích chúng ta đã biết từ những năm 80, nhưng vẫn chưa có loại thuốc nào tôi có thể kê cho một bệnh nhân với căn bệnh này hay với bất kì khối u rắn nào bị gây nên bởi ba kị sĩ
của ngày tận thế bệnh ung thư.
Không có bất kì thuốc nào chữa Ras, MIC, hay P53.
Và bạn có thể đặt câu hỏi: Tại sao lại thế?
Và một câu hỏi rất khó thỏa mãn, nhưng một cái khoa học là, nó quá khó.
Vì vậy cho bất cứ lí do nào, ba loại protein này đã chạm đến lĩnh vực mà theo ngôn ngữ ngành gọi là các gen vô phương cứu chữa -- điều này giống như việc không thể dùng một chiếc máy tính hay không thể đi bộ trên Mặt Trăng.
Đó là một thuật ngữ kinh khủng trong ngành.
Nhưng nó có nghĩa là chúng ta đã thất bại trong việc nhận biết một bao mỡ ở những loại protein này, chuyển đổi thành cái mà chúng ta, như những thợ khóa của phân tử, có thể thiết kế thành một loại phân tử hữu cơ nhỏ hoạt động hay một thành phần thuốc.
Và bây giờ khi mà tôi đã học ngành Y Học Lâm Sàng và huyết học và ung thư cũng như cấy ghép tế bào, cái mà chúng ta có, chảy qua mạng lưới quy định của FDA (Cục Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm), là những chất này -- thạch tín, thalidomide (thuốc an thần) và dẫn xuất hóa học của khí nitơ mù tạt.
Và đây là thế kỉ 21.
Và vì vậy, tôi đoán bạn có thể nói rằng không hài lòng với hiệu quả và chất lượng của những loại thuốc này, tôi đã quay trở lại học Hóa với ý tưởng rằng có lẽ với việc học ngành khám phá hóa học và tiếp cận nó với bối cảnh thế giới mới đầy mạo hiểm của các nguồn mở, và các nguồn số đông, một mạng lưới hợp tác mà chúng ta truy cập thông qua các học viện, chúng ta có thể nhanh chóng mang đến phương pháp chữa trị chiến lược và hiệu quả đến bệnh nhân của chúng ta.
Vì vậy làm ơn coi đây là một công việc dang dở, nhưng tôi hôm nay muốn kể cho các bạn một câu chuyện về một loại ung thư hiếm gặp gọi là ung thư biểu mô đường chính diện, về loại protein ác tính, loại protein nan y đã gây nên căn bệnh ung thư này, gọi là BRD4, và về một loại phân tử được phát triển trong phòng thí nghiệm của tôi ở Học Viện Ung Thư Dana Farber gọi là JQ1, mà tôi đặt tên một cách trân trọng từ Jun Qi, nhà hóa học đã tạo nên loại phân tử này.
BRD4 là một loại protein thú vị.
Bạn có thể hỏi bản thân mình, với tất cả những gì ung thư đang cố để có thể giết chết bệnh nhân, làm sao nó có thể nhớ là đó là ung thư? Khi nó hé mở hệ gen,
chia tách thành hai tế bào và giải mã lại, tại sao nó lại không trở thành một con mắt, hay một lá gan, khi mà chúng có tất cả các gen cần thiết như vậy?
Nó nhớ nó chính là ung thư.
Và lí do vì sao ung thư, như bất cứ tế bào khác trong cơ thể, đặt các thẻ nhớ phân tử nhỏ, những miếng dán nhắc nhở nhỏ, để nhắc các tế bào "Tôi là ung thư; Tôi nên tiếp tục sinh sôi."
Và những miếng dán nhắc nhở đó tham gia vào việc protein này và các protein khác cùng loại -- gọi là brodomain.
Vì vậy chúng tôi tìm ra một ý tưởng, một lý do, rằng có thể, nếu chúng tôi tạo ra một nguyên tử có thể phòng ngừa được sự dính những mảnh giấy nhớ bằng cách thâm nhập vào các bao mỡ nhỏ nằm ở đáy của những tế bào protein quay, thì có thể chúng tôi sẽ thuyết phục được những tế bào ung thư, những tế bào liên kết với protein BRD4, rằng chúng không phải ung thư.
Và vì vậy chúng tôi bắt đầu tập trung vào vấn đề này,
Chúng tôi thành lập những thư viện hợp chất và cuối cùng tìm ra cái này và những chất tương tự được gọi là JQ1.
Không phải là một công ty dược phẩm, chúng tôi có thể làm một số thứ nhất định, chúng tôi có sự linh hoạt nhất định, mà một công ty dược phẩm không có.
Chúng tôi bắt đầu gửi nó cho bạn bè chúng tôi.
Tôi có một phòng nghiên cứu nhỏ.
Chúng tôi đã nghĩ chỉ gửi đến cho mọi người và xem xem các phân tử phản ứng như thế nào. Và chúng tôi gửi nó đến Oxford, Anh
nơi mà một nhóm các nhà tinh thể học tài năng cung cấp bức ảnh này, cái đã giúp chúng tôi hiểu một cách chính xác các phân tử hiệu quả như thế nào đối với loại protein đặc biệt này. Đó là cái chúng tôi gọi là một sự kết hợp hoàn hảo
của sự phù hợp hình dạng, cực kì gần gũi. Đây là một loại ung thư hiếm gặp,
ung thư BRD4. Vì vậy chúng tôi làm việc với các mẫu vật chất
thu thập được từ những nhà bệnh lý ở Bệnh Viện Phụ Nữ Brigham.
Và chúng tôi chữa những tế bào đó với loại phân tử này, và quan sát thấy thứ gì đó vô cùng ngạc nhiên.
Các tế bào ung thư, nhỏ, tròn và sinh sản nhanh, mọc lên những cái tay và phần mở rộng này.
Chúng đang thay đổi hình dạng.
Thực sự, tế bào ung thư đã quên chúng là ung thư và trở thành một tế bào bình thường.
Điều này làm chúng tôi vô cùng phấn khởi.
Bước tiếp theo là áp dụng phân tử này lên chuột.
Vấn đề duy nhất là không có mẫu chuột cho loại ung thư hiếm này.
Vì vậy trong khoảng thời gian chúng làm thí nghiệm này, tôi đang chăm sóc cho một anh lính cứu hỏa 29 tuổi từ Connecticut người đang gần kề cái chết chính bởi bệnh ung thư hiểm nghèo này.
Loại ung thư liên kết BRD4 này phát triển trong phổi trái của anh ta,
và khi anh ta cho một ống phổi mà trong đó đã rỉ ra nhiều mảnh sạn. Và trong mỗi ca khám
chúng tôi sẽ ném cái đó ra.
Và chúng tôi tiếp cận bệnh nhân này và hỏi nếu anh ta muốn hợp tác với chúng tôi.
Có thể nào chúng tôi lấy loại chất ung thư quý giá và hiếm có này thông qua ống ngực và mang nó sang thành phố và chuyển đến cho loài chuột rồi thử nghiệm lâm sàng với nguyên mẫu thuốc? Điều này có thể vô lý, và thực sự là bất hợp pháp nếu áp dụng trên người. Và anh ta đã đồng ý.
Ở Trung Tâm Gia Đình Lurie cho Hình Ảnh Động Vật, đồng nghiệp của tôi, Andrew Kung, thành công đưa loại ung thư này lên chuột mà không cần phải chạm vào nhựa.
Và bạn có thể nhìn thấy mẫu chụp cắt lớp giải phóng Pezitron (PET) của một con chuột -- cái mà chúng tôi gọi là thú PET.
Ung thư đang phát triển ở cái khối màu đỏ khổng lồ phía sau chi của loài vật.
Và khi chúng tôi áp dụng hợp chất, sự liên kết với đường, thì sự phát triển nhanh chóng dần biến mất.
Và trên cái con ở bên phải, bạn có thể thấy rằng tế bào ung thư đang phản ứng.
Chúng tôi đã đang hoàn thiện các thí nghiệm lâm sàng trên bốn mẫu chuột của loại bệnh này. Và mỗi lần, chúng tôi đều nhìn thấy chỉ một thứ chung.
Những con chuột bị ung thư mà sử dụng loại thuốc này sống, và những con mà không dùng thuốc bị chết.
Vì vậy chúng tôi bắt đầu suy nghĩ, một công ty dược phẩm sẽ làm gì ở thời điểm đó?
Chắc là họ sẽ giữ bí mật cho đến khi họ mang nguyên mẫu thuốc biến nó thành một dược phẩm hoạt tính.
Và chúng tôi đã làm ngược lại. Chúng tôi xuất bản một tài liệu
miêu tả tìm tòi này từ giai đoạn nguyên mẫu sơ khai nhất.
Chúng tôi cung cấp cho thế giới đặc tính hóa học của phân tử này, nhìn chung theo quy tắc thì là một bí mật.
Chúng tôi nói cho mọi người chính xác làm thế nào để tạo ra nó.
Chúng tôi đưa cho họ địa chỉ thư điện tử của mình, gợi ý rằng nếu họ viết cho chúng tôi, chúng tôi sẽ gửi cho họ miễn phí một mẫu phân tử.
Chúng tôi cơ bản đã cố tạo ra một môi trường cạnh tranh hết mức có thể cho nghiên cứu này. Và điều này, thật không may, đã thành công.
(Cười)
Bởi vì bây giờ khi chúng tôi chia sẻ phân tử này, chỉ mới tháng 12 năm ngoái, tới 40 phòng thí nghiệm trên toàn Hoa Kì và hơn 30 phòng ở Châu Âu -- rất nhiều trong số họ là những công ty dược phẩm đang tìm cách để len vào bộ môn này, để chữa được căn bệnh ung thư hiểm nghèo đã, ơn trời, khá là mong muốn được nghiên cứu trong ngành đó.
Nhưng thứ khoa học mà trở lại từ tất cả những phòng thí nghiệm về việc sử dụng loại phân tử này đã mang đến cho chúng tôi thông tin mà chúng tôi không thể một mình tìm ra được.
Tế bào bạch cầu được chữa với loại hợp chất này chuyển thành những tế bào bạch cầu khỏe mạnh.
Chuột bị bệnh u tủy, một loại bệnh không thể chữa được trong tuỷ xương, phản ứng mạnh mẽ với cách chữa trị bằng loại thuốc này.
Bạn có thể biết rằng chất béo có trí nhớ. Thật tuyệt là có thể diễn đạt điều đó cho bạn.
Và trong thực tế, loại phân tử này ngăn ngừa chất béo ở tế bào gốc này, khỏi việc nhớ là làm thế nào để béo lên cũng như việc chuột theo một chế độ ăn giàu chất béo, giống như bạn bè ở quê hương Chicago của tôi, thất bại trong việc chế tạo gan béo, một vấn đề y học lớn.
Điều mà nghiên cứu này dạy chúng tôi -- không chỉ với phòng thí nghiệm của tôi, mà cả học viện của chúng tôi, và Trường Y Harvard một cách tổng quát -- đó là việc chúng tôi có những nguồn đặc biệt ở các học viện cho việc phát minh ra thuốc -- các trung trâm của chúng ta mà đã thử nghiệm các tế bào ung thư một cách khoa học nhiều hơn bất kì nơi nào khác, chưa hề tạo ra được điều này.
Với tất cả các lí do bạn thấy liệt kê ở đây, chúng tôi nghĩ rằng có một cơ hội lớn cho các trung tâm giáo dục tham gia vào việc nghiên cứu sớm nhất, đau đầu, và sáng tạo trong việc sản xuất nguyên mẫu thuốc.
Vậy cái gì tiếp đây?
Chúng ta có phân tử này, nhưng nó hiện chưa phải là một loại thuốc.
Và nó không có sẵn.
Chúng ta cần phải sửa đổi nó sao cho chúng ta có thể kê cho các bệnh nhân.
Và mọi người trong phòng thí nghiệm, theo dõi sát sao phản ứng với bệnh nhân, cảm thấy khá miễn cưỡng khi tạo ra một y phẩm tạo nên từ phân tử này. Ở đây tôi phải nói rằng
chúng tôi có thể sử dụng sự giúp đỡ, am hiểu và sự tham gia hợp tác của bạn.
Không giống như một công ty dược phẩm, chúng tôi không có nguồn hàng để có thể đặt cọc những phân tử này vào. Chúng tôi không có một đội ngũ bán hàng và nhân viên marketing
có thể bảo chúng tôi làm thế nào để cạnh tranh loại thuốc này với các loại khác.
Cái mà chúng tôi có chính là sự linh hoạt của một trung tâm học thuật để làm việc với những con người cạnh tranh, tâm huyết, năng nổ, hy vọng là được tài trợ đầy đủ để có thể mang những tế bào này đến các phòng khám khi cùng lúc duy trì khả năng để chia sẻ mẫu thuốc này toàn cầu.
Phân tử này sẽ sớm rời khỏi những chiếc ghế và đi vào một công ty mới thành lập nhỏ tên là Dược Phẩm Tensha.
Và đây thực sự là phân tử thứ 4 đại khái là tốt nghiệp từ những ống tiêm nhỏ trong quá trình tìm kiếm thuốc của chúng tôi, hai trong số đó -- một loại thuốc tại chỗ cho các tế bào bạch huyết của da, một chất miệng cho việc điều trị hàng loạt u tủy -- sẽ thực sự đến bên giường bệnh cho lần thử lâm sàng đầu tiên tháng 7 năm nay. Đối với chúng ta, đây là một cột mốc lớn và đáng quan tâm.
Tôi muốn để lại với các bạn chỉ hai ý.
Đầu tiên là nếu có bất kì cái gì đặc biệt ở nghiên cứu này, thì nó ít tính khoa học hơn là tính chiến lược --
rằng điều này đối với chúng ta là một thí nghiệm mang tính xã hội, một thí nghiệm mà chỉ xảy ra nếu chúng ta cởi mở và trung thực trong giai đoạn sớm nhất của nghiên cứu hóa học phát minh nếu có thể.
Dãy số và chữ và biểu tượng và đóng mở ngoặc mà có thể được nhắn tin, tôi giả dụ, hoặc thông qua Twitter trên toàn cầu, là đặc tính hóa học của hợp chất đặc biệt.
Và đó là những thông tin mà ta cần nhất từ các công ty dược phẩm, những thông tin về cơ chế hoạt động của những loại thuốc nguyên mẫu đầu tiên.
Nhưng những thông tin này vẫn còn là điều bí mật.
Và tôi thật sự tìm kiếm để tải về hai quy luật từ những thành công tuyệt vời của ngành công nghiệp khoa học máy tính: một của nguồn mở và một của nguồn số đông để nhanh chóng, một cách trách nhiệm tăng tốc cho sự ra đời của phương pháp chữa bệnh nan y cho bệnh nhân bị ung thư.
Bây giờ mô hình kinh doanh sẽ bao gồm tất cả các bạn.
Nghiên cứu này được tài trợ bởi cộng đồng.
Nó được tài trợ bởi các tổ chức.
Và một điều tôi học được ở Boston rằng bạn, con người sẽ làm tất cả mọi điều cho ung thư -- và tôi trân trọng tất cả điều đó.
Bạn đạp xe xuyên bang. Bạn đi bộ xuôi và ngược dòng sông.
(Cười) Tôi chưa bao giờ thấy sự ủng hộ đặc biệt này cho việc nghiên cứu ung thư ở đâu cả.
Và vì vậy tôi muốn cảm ơn các bạn vì đã tham gia, hợp tác và trên hết tin tưởng vào những ý tưởng của chúng tôi.
(Vỗ tay)
(Vỗ tay) (Vỗ tay) Tôi là người cắt giấy.
(Cười) Tôi cắt để tạo nên những câu chuyện.
Vì thế nên quá trình làm việc của tôi rất chân phương.
Tôi lấy một mẩu giấy, mường tượng ra một câu chuyện, thỉnh thoảng tôi phác thảo vài nét, nhưng cũng có lúc tôi không cần phải làm việc này.
Và vì những gì tôi tưởng tượng đã thật sự hiển hiện trên giấy, nên tôi chỉ cần cắt bỏ đi những thứ rườm rà, không liên quan đến mẩu chuyện.
Vậy nên tôi không cắt giấy theo một đường thẳng.
Thật ra, Tôi xem nó như một đường trôn ốc.
Tôi không được sinh ra với một chiếc dao gắn trên tay
Và tôi không nhớ là mình đã từng cắt giấy khi còn nhỏ.
Khi đến tuổi thiếu niên, Tôi phác họa và vẽ, Tôi mơ ước trở thành một họa sĩ.
Nhưng đó cũng là thời điểm tôi trở nên nổi loạn.
Tôi từ bỏ tất cả mọi thứ và làm nhiều nghề quái lạ.
Trong số đó, Tôi từng làm người chăm sóc cừu, người lái xe tải, công nhân phân xưởng, nhân viên lau dọn,
Tôi làm trong ngành du lịch khoảng 1 năm ở Mexico và ở Ai Cập một năm.
Tôi chuyển đến sống trong hai năm ở Đài Loan.
Cuối cùng tôi dừng chân ở New York và trở thành hướng dẫn viên du lịch ở đấy.
Và tôi vẫn làm việc với tư cách người dẫn đầu tour du lịch, tôi di chuyển như con thoi giữa Trung Quốc, Tây Tạng và Trung Á.
Đương nhiên những việc này tốn rất nhiều thời gian, cho đến khi tôi đã gần bước sang tuổi 40, tôi quyết định rằng đã đến thời điểm để bắt đầu công việc nghệ thuật của mình.
(Vỗ tay) Tôi đã chọn việc cắt giấy bởi vì giấy có giá thành thấp, nhẹ, và ta có thể biến hóa nó theo nhiều cách khác nhau.
Tôi đã chọn thể hiện qua ngôn ngữ của những cái bóng bởi vì nó rất hiệu quả về mặt hình ảnh.
Và nó cũng thể hiện thứ cốt yếu nhất của mọi điều.
Từ "bóng" -- "Silhouette" bắt nguồn từ tên một vị bộ trưởng tài chính tên là Etienne de Silhouette.
Ông ta đã mạnh tay cắt giảm ngân sách đến nỗi mà mọi người không còn khả năng mua được những bức vẽ được nữa, và họ cần có những bức chân dung cho riêng mình "a la silhouette."
(Cười) Vì thế tôi đã tạo nên một chuỗi hình ảnh với những đường cắt sửa, rồi sau đó ghép nối chúng lại với nhau
Mọi người bảo tôi rằng chúng giống như 36 góc nhìn của tòa nhà Empire Sate họ nói với tôi rằng, "Cậu sẽ làm một cuốn sách về nghệ thuật chứ."
Có rất nhiều định nghĩa về một cuốn sách nghệ thuật.
Chúng được thiết kế với nhiều kiểu dáng khác nhau.
Nhưng đối với tôi những cuốn sách nghệ thuật ấy vô cùng thú vị để có thể tường thuật lại một câu chuyện theo lối giàu hình tượng.
Có thể dùng chữ nhưng cũng có thể không.
Tôi có một niềm đam mê cháy bỏng đối với những bức vẽ và những con chữ.
Tôi thích cách chơi chữ và sự liên hệ về mặt tiềm thức.
Tôi yêu những điều kì lạ của ngôn ngữ.
Ở bất cứ nơi đâu tôi cũng tìm tòi học những thứ ngôn ngữ được sử dụng ở đấy, nhưng chẳng bao giờ giỏi được.
Vì vậy tôi luôn luôn tìm những từ có cùng gốc nhưng thực không phải vậy hoặc là những từ giống nhau giữa các ngôn ngữ.
Chắc các bạn cũng đoán được rằng ngôn ngữ mẹ đẻ của tôi là tiếng Pháp.
Còn ngôn ngữ tôi sử dụng hằng ngày là tiếng Anh.
Vậy nên tôi đã bắt tay vào làm một chuỗi công việc về những từ giống nhau giữa tiếng Pháp và tiếng Anh.
Một trong số đó chính là "Spelling Spider"
Spelling Spider (chú nhện đánh vần) cùng họ hàng với từ spelling bee (chú ong đánh vần)
(Cười) Nhưng liên quan đến Web nhiều hơn cả.
(Cười) Và con nhện này dệt nên một bảng chữ cái song ngữ.
Vì thế các bạn có thể đọc được từ "architecture active" hoặc "active architecture." (kiến trúc chủ động)
Con nhện này lần lượt bò khắp bảng chữ cái tìm những tính từ và danh từ giống nhau
Vì thế nếu như không biết những ngôn ngữ này bạn có thể học được ngay lập tức.
Một điều mang dáng dấp cổ xưa của cuốn sách này chính là những cuộn giấy.
Chúng rất tiện lợi, vì bạn có thể tạo ra một bức tranh lớn trên một chiếc bàn nhỏ.
Những kết quả không ngở đến của phương thức này chính là việc bạn chỉ có thể thấy một phần bức tranh của mình, do đó nó tạo nên một lối kiến trúc tự do.
Và giờ thì tôi đang tạo ra các kiểu cửa sổ.
Đừng chỉ nhìn riêng những gì được thể hiện ở bề mặt
mà hãy quan sát nhiều thế giới riêng biệt.
Tôi thường là một kẻ ngoài cuộc
để nhìn xem mọi thứ vận hành như thế nào và điều gì đang diễn ra.
Mỗi chiếc cửa sổ kia là một bức tranh là cả thế giới mà tôi thường xuyên ghé thăm nhiều lần.
Và mỗi khi hòa mình vào thế giới này ngẫm nghĩ về bức tranh hay những từ nhàm chán miêu tả dự định trong tương lai, và những từ thường được sử dụng trong đời sống hằng ngày, mà chúng ta thường dùng với cảm xúc.
Đó chính là tất cả những gì có thể.
Điều gì sẽ xảy ra nếu như chúng ta đang sống trong những ngôi nhà bằng bong bóng nhỉ?
Hẳn sẽ là một thế giới bay bổng, bồng bềnh trong không gian đây.
Và chúng ta hầu như sẽ rất ít chạm chân đến hành tinh này.
Sẽ nhẹ tênh.
Vì thế thỉnh thoảng tôi ở trong ngắm nhìn ra xa mọi vật, chẳng hạn như thành phố EgoCentri và những vòng tuần hoàn khép kín.
Đôi khi đấy chính là một cái nhìn mang tính toàn cầu, về những cội nguồn chung của chúng ta và việc làm thế nào để sử dụng chúng mà đạt được ước mơ.
Ta cũng có thể xem chúng nhưng một tổ ấm an bình.
Và nguồn cảm hứng của tôi vô cùng đa dạng.
Tôi ảnh hưởng bởi những gì mình đọc, những thứ mình thấy.
Tôi có vài câu chuyện cười, ví dụ như "Những nhịp đập câm lặng."
(Cười) Còn lại thuộc thể loại lịch sử.
Và đây là "Thành phố Kẹo Ngọt."
Nó không phải là một lịch sử được xoa dịu bởi đường ngọt.
Đây là câu chuyện về việc mua bán nô lệ cho đến việc tiêu thu đường quá mức với những khoảnh khắc ngọt ngào đan xen.
Thỉnh thoảng tôi cảm thấy xúc động trước một số mẩu tin tức, chẳng hạn như tin về trận động đất ở Haiti vào năm 2010.
Cũng có khi lại chẳng liên quan đến những câu chuyện của riêng tôi.
Mọi người tâm sự với tôi về cuộc sống của họ, về những kỷ niệm, những khát khao cháy bỏng, và tôi mường tượng ra một cảnh quan tâm trí.
Tôi phân luồng câu chuyện quá khứ của họ để họ sẽ có một nơi để quay trở lại để quan sát cuộc sống của họ và những khả năng có thể xảy ra.
Tôi gọi chúng là những thành phố của Freud.
Tôi không thể thay mặt phát ngôn cho tất cả những bức tranh của mình, vì vậy tôi sẽ chỉ lướt qua một vài thế giới được đặt tên.
Thành Phố Modi.
Thành phố điện năng.
Sự tăng trưởng điên loạn trong vòng tuần hoàn Colombus.
Thành phố san hô.
Mạng lưới thời gian.
Thành phố hỗn loạn.
Những trận chiến thường ngày.
Thành phố hạnh phúc"
Quần đảo nổi.
Về một khía cạnh, Tôi đã phải hoàn thành" Cả 9 yards."
Thật sự nó đúng là một mẩu giấy được cắt dài chín yards.
(Cười) Trong cuộc sống cũng như trong những mẩu giấy, mọi thứ đều có mối liên hệ với nhau.
Câu chuyện này dẫn đến câu chuyện khác.
Bên cạnh đó tôi cũng rất hứng thú với sức mạnh thể chất của loại hình này, bởi vì bạn phải di chuyển nếu muốn thấy được nó.
Và song song với công việc cắt giấy tôi còn phải chạy.
Tôi bắt đầu từ những bức vẽ nhỏ, với vài dặm ngắn.
Bức tranh lớn hơn thì tôi như phải chạy marathon vậy
Sau đó tôi đã chạy được 50K, rồi 60K.
Rồi 50 dặm - hơn cả marathon.
Và tôi vẫn có cảm giác như mình đang chạy, Đó chính là sự rèn luyện để có thể trở thành một vận động viên cắt giấy đường dài
(Cười) Việc chạy như vậy giúp tôi nạp nhiều năng lượng.
Đây là một cuộc chạy marathon để cắt giấy trong vòng 3 tuần ở bảo tàng nghệ thuật và thiết kế tại thành phố New York.
Kết quả là "Địa ngục và Thiên đường."
Nó bao gồm hai mảnh giấy cao 13 ft.
Được đặt trên tầng hai của bảo tàng, nhưng thật ra nó là một bức vẽ chung nhất.
Tôi gọi nó là "Địa ngục và Thiên đường" vì sự luân phiên theo ngày của chúng.
Không tồn tại lằn ranh phân chia giữa hiên đường và địa ngục.
Có những người sinh ra từ địa ngục, và đấu tranh lại tất cả, họ vươn đến thiên đàng.
Nhưng lại có những kẻ thực hiện môt chuyến du hành đối lập.
Đó chính là ranh giới.
Dưới địa ngục bạn thấy sự bóc lột lao động
Trên thiên đường bạn thấy những người thuê đôi cánh để đeo trên vai.
Và rồi bạn có tất cả những câu chuyện riêng tư này nơi mà ta đôi khi hành xử giống nhau, và kết quả mang lại sẽ đưa ta lên thiên đàng hay vùi sâu dưới địa ngục.
Vì thế "Địa ngục và Thiên đường" kể về ý chí tự do và về sự ràng buộc của số mệnh.
Và thông qua việc tạo hình với giấy, bạn có được cả bức vẽ và cấu trúc của nó.
Vì thế bạn có thể tháo nó khỏi tường.
Đây là một cuốn sách nghệ thuật được gọi là "Dự án nhận dạng."
Không phải là về những đặc điểm cá nhân.
Mà có phần nghiêng về xã hội hơn.
Bạn chỉ việc đứng phía sau và khoác lên.
Nó giống như bao gồm nhiều lớp khác nhau về nguồn gốc của chúng ta và những gì mà ta mang đến thế giới này là một nét đặc trưng riêng.
Đó chính là một dự án sách nghệ thuật khác.
Thực tế, hai thứ này bao gồm trong một bức tranh.
Giống như cái tôi đang mặc và cái đang được triển lãm tại trung tâm sách nghệ thuật ở thành phố New York
Tại sao tôi lại gọi nó là một cuốn sách?
"Bản tuyên bố về thời trang," có những lời trích dẫn khác nhau về thời trang, vậy nên bạn có thể đọc, và cũng có thể, vì định nghĩa về sách nghệ thuật là muôn hình muôn vẻ.
Vì thế bạn dỡ những cuốn sách nghệ thuật khỏi tường.
Bạn mặc nó đi dạo.
Bạn cũng có thể giới thiệu loại hình nghệ thuật này đến với công chúng.
Đây là ở Scottsdale, Arizona, nó được gọi là "Những ký ức nổi."
là những miền ký ức và ngẫu nhiên lay động bởi gió.
Tôi yêu nghệ thuật công chúng.
Và tôi đã tham gia nhiều cuộc thi trong một thời gian dài.
Sau 8 năm thua cuộc, tôi hào hứng với lời đề nghị đầu tiên về việc thiết kế Phần trăm dành cho Nghệ Thuật ở New York.
Nó được dùng làm một trạm nổi cho những công nhân và lính cứu hỏa cấp cứu.
Tôi làm một cuốn sách nghệ thuật bằng thép không gỉ thay vì giấy.
Tôi gọi nó là "Đồng chí hướng trong công việc."
Nhưng tôi thêm chong chóng gió vào cả hai bên để thể hiện rằng họ bao quát tất cả phương hướng.
Với nghệ thuật công chúng, Tôi cũng có thể cắt thủy tinh.
Đây là mảnh thủy tinh nhẵn ở Bronx
Và mỗi lần tôi thực hiện nghệ thuật trước công chúng, Tôi mong muốn gửi gắm một điều gì đấy thật sự liên quan tới nơi được dùng để thực hiện.
Do đó đối với tàu điện ngầm ở NY, Tôi đã nhận thấy sự liên hệ giữa việc đi bằng tàu điện ngầm và việc đọc.
Đó chính là du lịch kịp thời, du lịch đúng giờ.
Nền văn học Bronx, tất cả đều về những nhà văn ở Bronx và tác phẩm của họ.
Một dự án về thủy tinh khác được trình diễn ở thư viện công cộng tại San Jose, Californa.
Tôi đưa ra quan điểm về sự tăng trưởng thực vật ở San Jose.
Tôi bắt đầu ở trung tâm thành phố trước với quả sồi đối với nền văn minh Ohlone Indian
Sau đó tôi lấy trái từ châu Âu đem đến cho những chủ đồn điền.
Và rồi là quả từ khắp thế giới cho thung lũng Silicon ngày nay
Và nó vẫn đang mọc.
về mặt kỹ thuật, nó được cắt, phun luồng cát, khắc và in thủy tinh thành những mảnh đậm chất kiến trúc.
Bên ngoài thư viện, Tôi muốn tạo nên một nơi để khai thác tâm tư các bạn.
Tôi lấy những cuốn sách trong thư viện có hình trái cây trên tựa đề và tôi dùng nó để làm khu vườn dành cho đi bộ với những quả ngọt kiến thức.
Tôi trồng cả cây biblio.
Đó là một cái cây, mà trong thân cây là những bộ rễ ngôn ngữ.
Về hệ thống viết chữ quốc tế.
Và trên những cành cây là những cuốn sách thư viện đang đâm chồi nảy lộc, ngày một lớn lên.
Bạn cũng có thể dùng chức năng và hình thái trong nghệ thuật công chúng.
Vậy nên ở Aurora, Colorado đó là một chiếc ghế dài.
Nhưng chiếc ghế dài này có một điểm cộng.
Vì nếu bạn ngả lưng một hồi lâu trên chiếc ghế dài này vào mùa hè, bạn sẽ đứng dậy đi và tạm khoe yếu tố câu chuyện trên hai bắp đùi của mình
(Cười) Một chức năng hữu dụng khác, nằm ở phía nam Chicago dành cho trạm ga điện ngầm.
Tên là " Hạt giống ngày mai, gieo trồng hôm nay."
Đó là một câu chuyện về việc chuyển giao và những mối liên kết.
Nó có tác dụng như một tấm màn chắn để bảo vệ tàu và người di chuyển, và ngăn không cho vật lạ xuất hiện trên đường ray.
Để có thể biến những hàng rào chắn và cửa sổ bảo vệ thành những bông hoa thật là tuyệt.
Tôi đã làm việc ở đây trong vòng ba năm vừa qua với một nhà phát triển đến từ phía Nam Bronx để mang nghệ thuật đến với cuộc sống đến với những tòa nhà tiền lương thấp và những căn hộ vừa phải.
Mỗi tòa nhà có nét đặc trưng riêng.
Đôi khi là về di sản của khu dân cư, hay như ở Morrisania, chúng nói về lịch sử nhạc jazz.
Những dự án khác, như cái ở Paris, là về tên một con đường.
Gọi là Rue des Prairies -- có nghĩa là đường Đồng cỏ
Tôi mang đến đó con thỏ, con chuồn chuồn, đặt trên con đường đấy
và vào năm 2009 Tôi được yêu cầu thiết kế một tấm poster để trưng bày trong những chiếc xe điện ngầm ở New York trong một năm.
việc đó quả như những thính giả phải lắng nghe miễn cưỡng.
Và tôi muốn giải thoát cho họ
Tôi tạo nên "Vòng quanh thị trấn."
Tôi cắt giấy trước, sau đó tôi trang trí màu trên máy vi tính.
Do đó tôi có thể gọi nó là sản phẩm kết hợp giữa thủ công và công nghệ.
Theo đó Tôi cắt giấy và sử dụng vài kỹ thuật khác.
Nhưng kết quả chung nhất vẫn là tạo nên những câu chuyện.
Những câu chuyện với nhiều khả năng tình tiết.
với nhiều viễn cảnh phía trước.
Tôi không biết những câu chuyện đó.
Tôi lấy những bức vẽ từ sự tưởng tượng ở khắp nơi trên trái đất của chúng ta, từ những từ ngữ nhàm chán, những thứ ta luôn nghĩ đến, từ lịch sử.
Mỗi người là một người kể chuyện, vì ai cũng có một câu chuyện để kể.
Nhưng quan trọng hơn cả là mọi người phải làm khiến câu chuyện ấy trở nên hợp lý trong thế giới này.
Và ở trong tất cả những vũ trụ này, sự tưởng tượng giống như một phương tiện dùng để truyền tải nhưng tâm hồn chúng ta chính là điểm đến và việc chúng ta có thể tái kết nối như thế nào với những điêu thiết yếu và thần kỳ.
Đây chính là tất cả những gì liên quan đến việc cắt những câu chuyện.
(Vỗ tay)
Xin chào quý vị. Tôi là Hasan và là một nghệ sĩ.
Và thường thì khi nghe tôi nói tôi là nghệ sĩ, họ thường nhìn tôi và hỏi "Anh có vẽ không?"
hay "Anh làm việc với vật liệu gì?"
Nói chung hầu hết những gì tôi làm thường liên quan một chút đến những phương pháp làm việc hơn là thực sự về một lĩnh vực gì cụ thể hay một kỹ thuật nào đặc biệt.
Vì vậy những gì tôi thực sự quan tâm là việc giải quyết các vấn đề một cách sáng tạo.
Và một vài năm trước tôi đã gặp chút rắc rối.
Cho phép tôi nói một chút về điều này.
Mọi thứ bắt đầu ở đây.
Đây là sân bay Detroit vào ngày 19 tháng 6 năm 2002.
Lúc đó tôi đang quay trở lại Mỹ sau một cuộc triển lãm ở nước ngoài.
Và khi tôi quay trở lại, tôi đã bị FBI bắt, gặp một nhân viên FBI, và bước vào một căn phòng nhỏ, và anh ta hỏi tôi một loạt các câu hỏi -- "Anh đã ở đâu? Anh đã làm gì? Anh nói chuyện với ai?
Tại sao anh lại ở đó? Ai trả tiền cho chuyến đi của anh?" -- tất cả mọi chi tiết trên đời.
Và sau đó đúng là bất thình lình, anh ta hỏi tôi, "Anh đã ở đâu vào ngày 12 tháng 9?"
Và khi hầu hết chúng ta được hỏi "Bạn đã ở đâu vào ngày 12 tháng 9?"
hay bất kì kiểu ngày tháng nào như vậy, thì ta thường trả lời, "Tôi không nhớ chính xác nhưng tôi có thể tra lại cho anh."
Vì vậy tôi đã lôi cái PDA nhỏ của tôi ra, (PDA: Thiết bị kỹ thuật số hỗ trợ cá nhân) và tôi nói rằng, "Ok chúng ta sẽ thử tìm lại xem tôi đã có cuộc hẹn nào vào ngày 12 tháng 9."
Vào ngày 12 tháng 9 -- từ 10 giờ sáng đến 10:30 sáng tôi trả hóa đơn lưu trữ hàng hóa.
Từ 10:30 sáng đến 12 giờ, tôi gặp Judith -- một trong những người bạn cùng thời đại học với tôi.
Từ 12 giờ trưa đến 3 giờ chiều, tôi dạy một lớp học đại cương, 3 giờ chiều đến 6 giờ tối, tôi dạy lớp nâng cao.
"Anh ở đâu vào ngày 11?" "Anh ở đâu vào ngày 10?"
"Ở đâu vào ngày 29?
30?" "Anh ở đâu vào ngày 5 tháng 10?"
Chúng tôi đã xem khoảng sáu tháng trong lịch của tôi.
Và tôi không nghĩ là anh ấy mong chờ tôi có thêm những bản ghi nhớ chi tiết như thế về những gì tôi đã làm.
Nhưng tôi đã làm được một điều tốt vì tôi không hợp với màu cam.
(Cười) Thế nên anh ấy đã hỏi tôi -- (vỗ tay) "Kho dự trữ hàng hóa mà tôi đã trả tiền thuê, có cái gì trong đó?"
Đây là ở Tampa, Florida, nên tôi trả lời, "Đồ mùa đông mà tôi không bao giờ cần đến ở Florida.
Tất cả đồ đạc mà tôi không thể nhét vào căn hộ ổ chuột của tôi.
Chỉ là những đống đồ lỉnh kỉnh từ những đợt bán đồ ga-ra, vì tôi là một gã lượm thượm với rất nhiều đồ."
Và anh đó đã nhìn tôi đầy hoang mang rồi nói, "Không có chất nổ à?"
(Cười) Tôi nói ngay, "Không, không, tôi khá chắc là không hề có thuốc nổ.
Vì nếu có thì tôi đã phải nhớ thứ đó."
Tuy nhiên anh ta vẫn còn chút phân vân, nhưng tôi nghĩ là bất cứ ai nói chuyện với tôi trong vài phút cũng đều có thể nhận ra rằng tôi chắc chắn không phải là một mối đe doạ khủng bố.
Thế là chúng tôi ngồi ở đó, sau khoảng một tiếng, một tiếng rưỡi cứ đi tới lui với cái vấn đề đó, anh ấy nói "Được rồi, tôi đã có đủ thông tin cần thiết ở đây."
Tôi sẽ đưa những thứ này đến văn phòng ở Tampa. Mọi người ở đó là những người khởi xướng vụ này.
Họ sẽ thông báo lại cho anh, và chúng tôi sẽ lo vụ việc này."
Tôi nói, "Tuyệt."
Tôi vừa về nhà thì chuông điện thoại đã kêu. Người đàn ông trong điện thoại tự giới thiệu.
Đại ý là, đây là cái văn phòng FBI ở Tampa, nơi mà tôi đã dành 6 tháng cuộc đời mình -- đi đi về về, chứ không phải 6 tháng liên tục.
Nhân tiện đây, các bạn cũng biết là ở Mĩ, chụp ảnh các tòa nhà liên bang là phạm pháp, nhưng Google có thể giúp bạn làm điều đó.
Cho nên xin gửi lời cảm ơn tới các bạn ở Google.
(Vỗ tay) Vậy là tôi dành khá nhiều thời gian ở tòa nhà này.
Những câu hỏi kiểu như: "Anh đã từng chứng kiến hay tham gia vào bất cứ hoạt động nào mà nó có thể gây hại cho Mĩ hoặc bất cứ một quốc gia nào?"
Và các bạn hãy tưởng tượng tâm trạng bạn như thế nào khi phải làm tất cả những chuyện này.
Cơ bản là bạn phải mặt đối mặt với một người mà có thể quyết định bạn sống hay chết.
Hay những câu hỏi như -- thực sự trong suốt cuộc điều tra bằng máy dò nói dối, mà thực ra sau chín cuộc liên tiếp như vậy thì nó kết thúc như thế này -- một trong những câu hỏi là...
câu đầu tiên là "Tên anh là Hasan phải không?"
"Đúng thế." "Chúng ta đang ở Florida?" "Đúng." "Hôm nay là thứ Ba nhỉ?"
"Đúng." Vì chỉ được trả lời đúng hay sai thôi.
Nên tất nhiên câu hỏi tiếp tiếp theo là: "Anh có thuộc vào bất cứ một nhóm nào mong muốn phá hoại nước Mỹ không?"
Tôi làm việc ở trường đại học.
(Cười) Thế là tôi trả lời, "Có lẽ các anh nên hỏi trực tiếp đồng nghiệp của tôi."
Nhưng họ lại nói, "Được rồi, ngoài những gì chúng ta đã trao đổi, "anh có thuộc vào bất cứ một nhóm nào muốn phá hoại nước Mỹ không?"
Tôi trả lời, "Không."
Vì thế sau sáu tháng và chín buổi điều tra liên tiếp, họ nói "Mọi thứ ổn rồi."
Và tôi nói "Tôi biết. Đó là những gì tôi cố gắng nói với các anh suốt mấy tháng nay.
Tôi biết mọi thứ ổn."
và họ nhìn tôi như sinh vật lạ vậy.
Kiểu như tôi đang nói, "Này, tôi đi du lịch rất nhiều."
Nhưng là với FBI.
Và tôi nói là "Tất cả những gì chúng ta cần là Alaska không lấy bản ghi nhớ cuối cùng," và thế là chúng tôi lại quay lại làm mọi thứ từ đầu."
Có một sự quan tâm chân thành ở nơi đó.
Anh ấy nói rằng, "Anh biết đấy, nếu tôi gặp bất cứ phiền phức nào, thì hãy gọi điện cho chúng tôi, chúng tôi sẽ xử lý nó."
Kể từ đó, trước khi đi đâu, tôi thường gọi điện cho FBI.
Tôi nói với họ, "Này các anh, tôi sẽ đến đây.
Đây là chuyến bay của tôi. Chuyến bay số 7 của hãng Northwest đến Seattle vào ngày 12 tháng 3" hoặc bất cứ điều gì.
Một vài tuần sau đó, tôi gọi lại cho họ và thông báo cho họ biết.
Đó không phải là việc tôi phải làm nhưng tôi chọn làm điều đó.
Vì tôi chỉ muốn nói rằng, "Này các anh,
tôi không muốn làm như là tôi đang hành động quá bất ngờ."
(Cười) "Tôi không muốn các anh nghĩ rằng tôi đang chuồn.
Chỉ cho các anh biết vậy thôi."
Vậy là tôi cứ làm thế, rồi lại làm thế, cứ lặp đi lặp lại.
Sau đó các cuộc điện thoại chuyển thành email, các email thì mỗi ngày lại dài hơn...
kèm với các bức hình, và những lời khuyên khi du lịch.
Sau đó tôi đã làm một trang web.
Tôi làm nó ở đây, để tôi quay lại.
Tôi thiết kế website này vào năm 2003.
Cái này truy ra tôi ở đâu tại bất kì thời điểm nào.
Tôi đã viết mã cho điện thoại di động của mình.
Cơ bản tôi quyết định là được rồi, các anh muốn theo dõi tôi hả, được thôi.
Nhưng tôi sẽ tự theo dõi mình.
Vậy được mà. Các anh sẽ không phải lãng phí năng lượng hay tài nguyên.
Và tôi sẽ giúp đỡ các anh.
Trong quá trình làm thì tôi bắt đầu nghĩ xem còn cái gì nữa họ có thể biết về tôi?
Có lẽ họ có tất cả những lưu trữ về các chuyến bay của tôi. Nên tôi quyết định đưa tất cả những chuyến bay tôi đã từng đi từ lúc đẻ ra lên mạng.
Như các bạn có thể thấy, đây là kí hiệu chuyến bay Delta 1252 đi từ thành phố Kansas tới Atlanta.
Và bạn cũng có thể nhìn thấy đây là những bữa ăn tôi đã ăn trên máy bay.
Còn đây là Delta 719 đi từ JFK tới San Francisco.
Quý vị thấy không? Họ sẽ không để tôi lên máy bay với cái đó, nhưng lên máy bay rồi họ sẽ đưa nó cho tôi.
(Cười) Đây là những sân bay tôi đã dạo chơi, vì tôi rất thích các sân bay.
Đó là sân bay Kennedy, ngày thứ Ba, 19 tháng 5.
Đây là ở Warsaw.
Singapore. Bạn có thể thấy nó không có gì cả
Những bức hình này được chụp nặc danh bởi bất kì ai.
Nhưng nếu bạn liên hệ chúng với những dữ liệu khác, thì bạn cơ bả là đang làm công việc của một nhân viên FBI và xếp tất cả chúng lại với nhau.
Khi mà bạn ở trong một tình huống mà bạn phải giải thích từng thời khắc bạn tồn tại, bạn bị đặt vào một tình huống khiến bạn phản ứng khác đi.
Thời điểm mà cái này đang diễn ra, điều cuối cùng trong tâm trí của tôi là "một dự án nghệ thuật."
Đương nhiên tôi không hề nghĩ đây sẽ là một dự án mới của tôi.
Nhưng sau khi trải qua tất cả những thứ này, sau khi tự hỏi, cái gì vừa xảy ra vậy,
sau khi ghép các mảnh lại với nhau, cái này và cái kia, thì cái cách để tự hiểu chuyện gì vừa xảy ra với chính tôi cuối cùng phát triển thành cái này, và nó thực sự đã trở thành cái dự án này.
Đây là những cửa hàng tôi đi mua sắm, vì họ cần biết cả điều đó.
Đây là tôi đang mua pa-tê vịt ở đường 99 thành phố Daly vào ngày Chủ nhật, 15 tháng 11.
Đây là ở siêu thị Coreana, tôi đang mua kimchi vì tôi rất thích kimchi.
Và tôi cũng mua thêm một ít cua ở gần đó, và một ít chitlin ở đường Safeway tại Emoryville.
Và bột giặt ở West Oakland. À xin lỗi, East Oakland.
Và sứa ngâm giấm tại siêu thị Hồng Kông trên đường 18, East Brunswick.
Nếu các bạn xem qua sổ sách tài chính của tôi, các bạn thực sự sẽ thấy được nhiều thứ. Vậy là các bạn biết được rằng vào ngày 9 tháng 5 tôi đã mua hết 14.79 đô nhiên liệu trên Safeway Vallejo.
Không chỉ là tôi đưa các thông tin ra ở đây và kia, mà bây giờ còn có một bên thứ ba, một bên độc lập, ngân hàng của tôi, để mà xác nhận đúng là tôi đã ở đó vào thời điểm đó.
Như vậy từ một vài điểm này có thể thấy rằng chúng thực sự có liên quan đến nhau.
Và có một sự xác nhận rõ ràng.
Đôi khi chỉ là những cuộc mua bán rất nhỏ được thể hiện.
Ví dụ phí giao dịch nước ngoài là 34 xu.
Tất cả những dữ liệu này được tìm thấy trực tiếp từ tài khoản ngân hàng của tôi, và mọi thứ hiện ra ngay lập tức.
Nhiều lúc có một lượng thông tin khổng lồ.
Đây chính xác là căn hộ cũ của tôi ở San Francisco.
Và nhiều khi bạn tìm thấy thế này.
Nhiều lúc thì lại chỉ có thế này, chỉ là một hành lang trống không ở Salt Lake City. Ngày 22 tháng 1.
Và tôi có thể nói cho quý vị biết chính xác tôi đang ở với ai, đang ở đâu, vì đây là những điều tôi đã phải làm với FBI.
Tôi phải nói cho họ biết từng chi tiết rất nhỏ.
Tôi ở ngoài đường khá nhiều.
Đây là một công viên ở Elko, Nevada bên ngoài Xa lộ 80 lúc 8:01 tối, ngày 19 tháng 8.
Tôi cũng hay đến những cây xăng -- những trạm tàu điện không người...
Vậy là có rất nhiều cơ sở dữ liệu,
và hàng nghìn, hàng nghìn, hàng nghìn tấm ảnh.
Thực sự là có 46.000 hình ảnh ngay trên website của tôi, và FBI đã xem tất cả chúng -- ít nhất thì tôi cũng tin tưởng là họ đã xem hết.
Nhưng đôi khi các bạn lại chẳng lấy được thông tin gì hết, mà chỉ là một cái giường trống không.
Đôi khi các bạn lại có được rất nhiều thông tin văn bản mà không hề có hình ảnh.
Cho nên bạn sẽ thấy một thứ giống như thế này.
Còn cái này là cửa hàng bán sandwich yêu thích của tôi ở California -- bánh sandwich Việt Nam.
Có nhiều các khác nhau phân loại những bữa ăn được ăn ngoài đường, ở những ga tàu trống, trạm xăng không người.
Đây là những bữa ăn tôi đã nấu ở nhà.
Nhưng làm sao các bạn biết đây là những bữa ăn tại nhà?
À cùng một chiếc dĩa cứ xuất hiện cả chục lần.
Và như vậy, một lần nữa, bạn phải làm công việc thám tử ở đây.
Đôi khi các dữ liệu lại rất cụ thể.
Đây là tất cả những cái bánh taco tôi đã ăn ở thành phố Mexico gần ga tàu điện từ ngày 5 tới ngày 6 tháng 7.
Vào lúc 11:39 sáng là cái này.
Còn 1:56 chiều là cái này. Lúc 4:59 chiều là cái này.
Vậy là cứ vài khoảnh khắc trôi qua tôi lại đánh dấu mốc thời gian của cuộc đời mình.
Cứ vài khoảnh khắc tôi lại chụp một tấm ảnh.
Bây giờ tất cả được làm bằng IPhone của tôi, và được kết nối trực tiếp tới máy chủ của tôi, và máy chủ của tôi sẽ làm tất cả công việc ở hậu trường, phân loại mọi thứ và ghép tất cả lại.
FBI cần biết nơi tôi đang làm việc, vì họ muốn biết về công việc của tôi.
Cho nên: vào ngày 4 tháng 12, tôi đã đi đến đây.
Và ngày Chủ nhật, 14 tháng 6 năm 2009 -- đây là khoảng 2 giờ chiều ở Skowhegan, Maine -- đây là căn hộ của tôi ở đó.
Như vậy những gì các bạn đang nhìn thấy ở đây là tất cả những mảnh ghép -- toàn bộ các thông tin.
Nếu các bạn tới website của tôi, sẽ có hàng tấn thứ để thấy.
Và thực sự là nó không có giao diện thân thiện lắm.
Thật ra giao diện khá lá không thân thiện.
Một trong những lý do là mọi thứ đều ở đó, nhưng cần phải xử lý và chọn lọc thông tin kĩ càng.
Vì tôi đã để tất cả thông tin ra đó, cơ bản là tôi đang nói với các bạn rằng tôi đang nói cho các bạn mọi thứ.
Trong cái mớ hỗn tạp ồn ào mà tôi đang đưa ra đây, thực sự tôi sống rất khép kín và bí mật.
Và bạn thật sự biết rất ít về tôi.
Tôi đang đi đến kết luận rằng cách bạn có thể bảo vệ sự riêng tư của mình, đặc biệt trong thời đại mà mọi thứ đều bị liệt kê ra hết và mọi thứ đều được lưu trữ và tất cả đều được ghi nhận, bạn cũng không cần xóa thêm bất cứ thông tin nào nữa.
Thế bạn làm gì khi tất cả mọi thứ đều được công khai?
Bạn phải kiểm soát chúng.
Nếu tôi trực tiếp đưa cho các bạn thông tin, đó là một loại nhân dạng rất khác, khác với nếu bạn chỉ có vài mẩu tin để lọc và lượt.
Một điều thú vị khác là những cơ quan tình báo -- cơ quan nào cũng vậy -- họ đều hoạt động trong một ngành mà sản phẩm chính là thông tin, hay khả năng tiếp cận thông tin hạn chế.
Các thông tin của họ có giá trị là vì không ai khác có thể có được nó.
Và khi tôi làm người cắt ngang đứng ở giữa và đưa thẳng thông tin cho các bạn, thì những thông tin mà FBI có không còn giá trị nữa, và vì thế tiền tệ của họ bị mất giá trị.
Tôi hiểu rằng, xét trên góc độ cá nhân, điều này hoàn toàn chỉ có tính biểu tượng.
Nhưng nếu 300 triệu người ở Mỹ
bắt đầu làm chuyện này, chúng ta sẽ phải thiết kế lại toàn bộ hệ thống tình báo từ bước khởi đầu.
Vì nó sẽ không hoạt động nếu mọi người đều chia sẻ mọi thứ.
Và chúng ta đang tiến gần đến điều đó.
Khi tôi bắt tay vào dự án này, mọi người đều nhìn tôi và nói "Tại sao anh lại muốn nói với mọi người anh đang làm gì hay đang ở đâu?
Tại sao anh lại đưa những bức hình này lên?"
Đó là cái thời đại trước khi ai cũng dùng Twitter -- trước khi 750 triệu người liên tục cập nhật "trạng thái" hay "poke" nhau.
Vì thế ở góc độ nào đó, tôi lấy làm vui vì mình hoàn toàn lỗi thời.
Tôi vẫn đang làm dự án này nhưng nó không có mới mẻ gì vì tất cả các bạn đều đang làm điều tương tự.
Đây là một chuyện mà chúng ta làm hàng ngày, bất kể chúng ta có ý thức được hay không.
Vì thế chúng ta đang tạo ra và lưu trữ lại những dữ liệu của chính mình
Và như các bạn biết đấy, một vài người bạn của tôi luôn nói, "Này, anh chỉ toàn hoang tưởng. Tại sao anh lại làm cái này?
Vì không ai thực sự xem chúng hết.
Chẳng có ai sẽ làm phiền anh hết."
Vì thế nên một trong những thứ tôi làm là xem qua việc truy cập vào máy chủ của mình.
Vì nó là sự kiểm soát.
Tôi đang để ý xem ai đang để ý tôi.
Và tôi đã thu lượm được những cái gì.
Đây là một mẩu danh sách truy cập của tôi.
Các bạn có thể nhìn thấy một vài cái ở đó.
Tôi đã dọn lại danh sách một ít để các bạn có thể nhìn thấy.
Các bạn có thể thấy An ninh Nội địa rất thích ghé thăm -- Bộ An ninh Nội địa.
Các bạn có thể thấy Cơ quan An ninh Quốc gia cũng rất hay ghé qua.
Thật ra thì tôi vừa dời đến khá gần họ. Bây giờ tôi sống ngay cùng con đường với họ.
Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA).
Văn phòng hành pháp của Tổng Thống.
Tôi cũng không hiểu sao họ lại truy cập vào, nhưng mà thật sự là như vậy.
Tôi nghĩ họ thích nhìn một tác phẩm nghệ thuật.
Và tôi vui vì chúng ta có những nhà bảo trợ cho các môn nghệ thuật thuộc các lĩnh vực này.
Cám ơn, cám ơn các bạn.
(Vỗ tay) Hasan, tôi chỉ tò mò một chút.
Anh vừa nói là "Bây giờ thì mọi thứ tự động đi từ iPhone của tôi" nhưng thực sự là anh chụp ảnh và đưa thông tin vào.
Vậy anh mất bao nhiêu giờ một ngày để làm việc đó?
Gần như là không mất gì cả.
Nó không khác gì việc gửi một tin nhắn.
Cũng chẳng khác việc kiểm tra email là mấy.
Chỉ là một trong những thứ mà chúng ta đã từng vui vẻ làm trước khi có tin nhắn hay là email.
Nên cũng giống như một ngày lại qua thôi.
Ý tôi là khi chúng ta cập nhật một "trạng thái" mới trên Facebook, chúng ta thật sự không nghĩ sẽ mất bao lâu cho việc đó.
Chỉ đơn giản là nhấp nhiều cú đúp trên điện thoại, rồi gửi đi, và thế là xong.
Mọi thứ đều được tự động hóa ở khúc sau rồi.
Thế khi anh ở một nơi không có mạng thì FBI có nổi điên không?
À, nơi mới nhất tôi ở thì là như vậy.
Nên tất cả phụ thuộc vào điểm cuối cùng.
Nếu tôi ở trên một chuyến bay 12 tiếng, anh sẽ thấy sân bay cuối cùng mà từ đó tôi khởi hành.
Hasan, cám ơn anh rất nhiều. (Vỗ tay)
Liệu có điều gì đó khiến con người trở nên độc đáo?
Có đấy!
Chúng ta là những sinh vật duy nhất với tình cảm đạo đức được phát triển đầy đủ.
Là những sinh vật xã hội, chúng ta bị ám ảnh bởi đạo đức.
Chúng ta cần biết tại sao người ta lại đang làm những việc họ đang làm.
Và cá nhân tôi cũng bị ám ảnh bởi đạo đức.
Tất cả là do người phụ nữ này, bà Mary Marastela, mẹ tôi.
Khi còn là một tiểu đồng trong các buổi lễ ban thánh thể, tôi đã hít vào rất nhiều hương khói, và tôi đã học được vài cụm từ tiếng Latin, nhưng tôi cũng có thời gian để suy nghĩ liệu đạo đức cao vời của mẹ tôi có phù hợp với tất cả mọi người hay không.
Tôi đã thấy cả những người theo đạo và không theo đạo đều bị ám ảnh bởi vấn đề đạo đức như nhau.
Tôi nghĩ, có thể có một số nền tảng khả thi cho các quyết định đạo đức.
Nhưng tôi đã muốn đi xa hơn để nói rằng não bộ khiến chúng ta trở nên đạo đức.
Tối muốn biết liệu có một hóa chất cho đạo đức hay không.
Tôi muốn biết liệu có một phân tử đạo đức hay không.
Sau 10 năm thí nghiệm, tôi đã tìm ra nó.
Bạn có muốn thấy nó không? Tôi mang một chút theo mình đây.
Cái ống nhỏ này có chứa phân tử đạo đức.
(Cười) Nó được gọi là oxytocin.
Oxytocin là một phân tử đơn giản và lâu đời chỉ được tìm thấy ở loài có vú.
Ở các loài gặm nhấm, nó được biết đến là đã khiến cho các bà mẹ chăm sóc cho con cái chúng, và trong một số loài khác, nó cho phép lòng cảm thông giữa những động vật cùng hang.
Nhưng ở loài người, nó chỉ được biết đến trong việc hỗ trợ trong giai đoạn sinh đẻ và cho con bú của phụ nữ, và nó được giải phóng ở cả hai giới trong khi quan hệ tình dục.
Tôi có ý tưởng rằng oxytocin có thể là phân tử đạo đức.
Tôi đã làm điều mà hầu hết chúng ta làm -- tôi đã thử nó trên một số đồng nghiệp.
Một trong số họ nói với tôi, "Paul, đó là ý tưởng ngu ngốc nhất trên thế giới.
Nó chỉ là một phân tử của phái yếu mà thôi," anh ta nói.
Nó không thể quan trọng như anh nghĩ."
Nhưng tôi bác lại, "Não bộ của nam giới cũng tạo ra nó mà.
Hẳn là có lý do của nó."
Nhưng anh ta đã đúng, đó quả thật là một ý tưởng ngu ngốc.
Nhưng mà là quá ngu ngốc để có thể kiểm chứng.
Nói cách khác, tôi đã nghĩ tôi có thể thiết kế một thí nghiẹm để xem liệu oxytocin có khiến con người ta trở nên đạo đức hay không.
Nhưng hóa ra nó lại không quá dễ dàng như vậy.
Đầu tiên, oxytocin là một phân tử rất nhát.
Các mức độ chuẩn là gần như bằng không, mà không có những kích thích khiến nó phóng thích.
Và khi nó được sản sinh, nó có chu kỳ phân rã trong ba phút, và phân rã càng nhanh hơn ở nhiệt độ phòng.
Thí nghiệm mà tôi phải thiết kế sẽ phải tạo ra sự phóng thích oxytocin, nhanh chóng chộp lấy nó và giữ nó trong một môi trường lạnh.
Tôi nghĩ tôi có thể làm được điều đó.
Điều may mắn là, oxytocin đã được sản sinh cả trong não bộ và trong máu, nên tôi có thể làm thí nghiệm này mà không cần biết gì về phẫu thật thần kinh.
Rồi sau đó tôi còn phải đo đạc sự đạo đức.
Nói về đạo đức với chữ Đ viết hoa là một chủ đề rất rộng.
Tôi đã bắt đầu từ một vấn đề nhỏ hơn.
Tôi nghiên cứu một phẩm chất duy nhất: sự đáng tin cậy.
Tại sao? Tôi đã đề cập vào đầu những năm 2000 các quốc gia có số lượng người đáng tin cậy cao hơn thì giàu có và phát triển hơn.
Ở các quốc gia này, nhiều giao dịch kinh tế diễn ra hơn và nhiều của cải được tạo ra hơn, tình trạng nghèo đói được giảm nhiều.
Các quốc gia nghèo nhìn chung là các quốc gia có sự tin cậy thấp.
Vậy là nếu tôi hiểu hóa chất của lòng tin, tôi có thể giúp giảm bớt nghèo đói.
Nhưng tôi cũng là một người hoài nghi.
Tôi không muốn chỉ hỏi mọi người, "Anh có phải là người đáng tin không?"
Thay vì thế, tôi sử dụng cách tiếp cận của Jerry Maguire để nghiên cứu:
Nếu bạn là người đức hạnh, hãy cho tôi tiền của bạn.
Những gì chúng tôi làm trong phòng thí nghiệm là chúng tôi dùng tiền để thử xem mọi người đạo đức hay không.
Để tôi cho bạn xem chúng tôi đã làm như thế nào.
Chúng tôi đã thuê một số người để làm thí nghiệm.
Tất cả đều nhận được 10 đô la nếu họ đồng ý tham dự.
Chúng tôi đưa cho họ rất nhiều chỉ dẫn, và chúng tôi không bao giờ lừa họ.
Sau đó chúng tôi chia họ thành từng cặp bằng máy tính.
Và trong mỗi cặp đôi đó, một người nhận được thông điệp nói rằng, "Bạn có muốn bỏ 10$ bạn kiếm được ở đây để cho ai đó trong thí nghiệm này?"
Vấn đề là bạn không thể nhìn thấy người đó, bạn không thể nói chuyện với người đó.
Bạn chỉ có thể làm việc đó một lần.
Giờ thì bất kể bạn bỏ ra bao nhiêu tiền nó đều nhân lên gấp ba lần trong tài khoản của người kia
Bạn sẽ giúp họ giàu hơn nhiều,
Và họ sẽ nhận được một lời nhắn qua máy tính rằng có một người đã gửi cho bạn khoản tiền này.
Bạn có muốn ôm hết số tiền này không, hay bạn muốn gửi lại một ít cho chủ nhân của nó?
Vậy thử nghĩ đôi chút về thí nghiệm này nhé.
Bạn sẽ phải ngồi trên mấy chiếc ghế cứng này trong một giờ rưỡi.
Một nhà khoa học điên khùng nào đó sẽ đâm kim tiêm vào tay bạn và lấy ra bốn ống máu.
Và bây giờ bạn lại muốn tôi từ bỏ số tiền này và gửi nó cho một người lạ ư?
Chính điều này sinh ra kinh tế học ma cà rồng.
Hãy quyết định đi và cho tôi chút máu.
Thực ra, các nhà kinh tế học thực nghiệm đã làm thử nghiệm này ở nhiều nơi trên thế giới, với chi phí lớn hơn nhiều, và nhất trí quan điểm rằng số đo từ người thứ nhất đến người thứ hai là số đo lòng tin, và số tiền người thứ hai gửi lại cho người thứ nhất chính là thước đo mức độ đáng tin cậy.
Nhưng trên thực tế, các nhà kinh tế lại bị lúng túng với câu hỏi tại sao người thứ hai lại trả lại tiền.
Họ cho rằng tiền là tốt vậy sao không giữ lại hết?
Nhưng đó không phải là những gì chúng tôi phát hiện ra.
Cái chúng tôi phát hiện chính là 90% những người ra quyết định đầu tiên đều gửi tiền đi, và có 95% những người nhận được tiền đã gửi trả lại một ít cho chủ nhân của nó.
Nhưng tại sao?
Bằng việc đo nồng độ oxytocin chúng tôi phát hiện ra rằng người thứ hai càng nhận được nhiều tiền, thì não của họ cũng tạo ra nhiều oxytoxin hơn, và càng có nhiều oxytocin họ càng trả lại nhiều tiền hơn.
Vậy là chúng ta có một bài sinh vật học về mức độ đáng tin cậy.
Nhưng khoan. Thí nghiệm này sai sót ở chỗ nào?
Có hai điều.
Một là không có thứ gì trong cơ thể lại có thể đơn độc xảy ra cả.
Vậy là chúng tôi đo thêm 9 phân tử khác có phản ứng với oxytocin, nhưng chúng không mang lại kết quả gì.
Còn điều thứ hai là tôi chỉ tìm ra một mối liên hệ gián tiếp giữa oxytocin và độ đáng tin cậy.
Tôi không biết chắc được liệu oxytocin có tạo nên sự đáng tin cậy không.
Tôi biết, để thực hiện thí nghiệm này, tôi phải vào sâu bên trong bộ não và trực tiếp điều chỉnh lượng oxytocin.
Tôi đã dùng bất kể thứ gì, chỉ thiếu điều dùng hẳn một cái khoan, để đưa oxytocin vào bên trong não của mình.
Và tôi khám phá ra rằng tôi có thể làm được điều đó với một chiếc thông mũi.
Vậy là cùng với các đồng nghiệp ở Zurich, chúng tôi cho 200 người sử dụng hoặc là oxytocin hoặc là thuốc giả (không có tác dụng gì cả) và tiến hành thử nghiệm lòng tin bằng tiền y như vậy, và chúng tôi phát hiện ra những người có sử dụng oxytocin không những chỉ biểu hiện một lòng tin mạnh mẽ hơn, chúng tôi còn phát hiện ra số người gửi tiền cho người lạ tăng gấp đôi -- tất cả đều không có thay đổi về cảm xúc hay nhận thức nào cả.
Như vậy oxytocin chính là phân tử lòng tin, nhưng liệu đó có phải là phân tử đạo đức không?
Chúng tôi đã tiến hành nhiều nghiên cứu hơn nữa sử dụng thông mũi có chứa oxytocin.
Chúng tôi đã chứng minh rằng truyền oxytocin làm tăng sự rộng lượng đến 80% trong các lần chuyển khoản đơn phương.
Chúng tôi cũng cho thấy rằng oxytocin làm tăng tiền quyên góp vào từ thiện thêm 50%.
Chúng tôi cũng đã thử nghiên cứu các phương pháp làm tăng lượng oxytocin mà không sử dụng thuốc.
Các phương pháp này bao gồm mát-xa, khiêu vũ và cầu nguyện.
Vâng, mẹ tôi rất hài lòng với phương pháp cuối.
Và bất kể khi nào chúng tôi tăng lượng oxytocin, người ta lại sẵn lòng mở hầu bao và chia sẻ tiền của cho người lạ.
Nhưng tại sao họ lại làm như vậy?
Cảm giác sẽ như thế nào nếu não của bạn tràn ngập oxytocin?
Để trả lời cho câu hỏi này, chúng tôi đã tiến hành một thí nghiệm. Chúng tôi cho người ta xem một đoạn video về một người cha và đứa con trai 4 tuổi. Thằng bé bị ung thư não thời kỳ cuối.
Sau khi xem video, chúng tôi yêu cầu họ đánh giá cảm xúc của mình và lấy máu cả trước và sau khi xem video để đo lượng oxytocin.
Sự thay đổi mức oxytocin có thể dự báo được sự cảm thông của họ.
Vậy là chính sự cảm thông đã liên kết chúng ta với những người khác.
Chính là sự cảm thông đã khiến chúng ta biết giúp đỡ kẻ khác.
Chính sự cảm thông khiến chúng ta sống có đạo đức.
Ý tưởng này chẳng có gì mới cả.
Một nhà triết học ít được biết đến thời bấy giờ tên là Adam Smith đã viết một quyển sách vào năm 1759 tựa là "Lý thuyết về các tình cảm luân lý."
Trong quyển sách này, Smith lập luận rằng chúng ta là những sinh vật sống có đạo đức, không phải vì một lý do từ trên xuống mà là từ dưới lên.
Ông cho rằng chúng ta là các sinh vật xã hội, vì thế chúng ta chia sẻ cảm xúc với đồng loại.
Thế nên nếu tôi làm điều gì đó khiến bạn bị tổn thương, tôi cũng cảm thấy sự đau đớn đó.
Vì thế tôi có xu hướng tránh làm những việc như vậy.
Nếu tôi làm điều gì đó khiến bạn vui, tôi cũng cùng chia sẻ niềm vui đó với bạn.
Vì thế tôi có xu hướng làm những điều này.
Và đây cũng chính là Adam Smith 17 năm sau người đã viết một quyển sách nhỏ tựa đề là "Của cải của các quốc gia" -- tài liệu nền tảng của kinh tế học.
Nhưng thực ra ông ấy lại là một nhà triết học về đạo đức, và ông ta đã đúng về lý do tại sao chúng ta sống có đạo đức.
Tôi vừa tìm ra thứ phân tử đứng đằng sau đạo đức.
Nhưng thật quý giá khi biết đến phân tử này, vì nó cho chúng ta biết cách làm thế nào để kích thích những hành vi này và loại bỏ những hành vi khác.
Đặc biệt là, nó cho chúng ta biết vì sao chúng ta có thể nhận thấy sự vô đạo đức.
Vậy là để tìm hiểu về sự vô đạo đức, hãy để tôi đưa bạn về thời kỳ 1980.
Lúc đó tôi làm việc ở một cây xăng ở vùng ngoại thành Santa Barbara, California.
Bạn mà ngồi ở cây xăng cả ngày xem, bạn sẽ thấy rất nhiều điều có đạo đức và vô đạo đức, để tôi kể cho mà nghe.
Vào một buổi chiều Chủ nhật, một người đàn ông bước vào quầy thu ngân của tôi với một hộp nữ trang xinh xắn.
Mở nó ra và bên trong là một dây chuyền ngọc trai.
Và anh ta bảo: "Nè, vừa nãy tôi ở trong phòng vệ sinh nam.
Và tôi thấy cái này. Anh nghĩ xem ta nên làm gì với nó đây?"
"Tôi không biết, gửi nó cho phòng giữ đồ bị thất lạc đi."
"Chà cái này đáng giá lắm đó.
Chúng ta phải tìm xem ai là chủ nhân của nó."
Tôi đáp: "Phải." Thế là chúng tôi đang cố gắng quyết định xem nên làm gì với nó vừa lúc điện thoại reo.
Và người đàn ông trong điện thoại nói với giọng rất hứng khởi, "Lúc nãy tôi có ghé chỗ cây xăng của anh, và tôi có mua nữ trang cho vợ của tôi, nhưng tôi không tài nào tìm lại được."
Tôi đáp: "Dây chuyền ngọc trai đúng không?"
"Vâng." "Nè, có anh bạn vừa tìm thấy nó đấy."
"Ôi, anh vừa cứu đời tôi. Đây là số điện thoại của tôi.
Anh bảo anh ấy chờ tôi nửa tiếng nữa nhé.
Tôi sẽ đến đó ngay và hậu ta anh ấy 200 đô la."
Tuyệt quá, vậy là tôi bảo với người đàn ông kia: "Nghe này, thư giãn đi.
Hãy tận hưởng phần thưởng ngọt ngào nhé. Cuộc đời mới đẹp làm sao."
Anh ta đáp: "Tôi không làm thế được anh à.
Tôi có một cuộc phỏng vấn xin việc ở Galena trong 15 phút nữa, và tôi rất cần công việc này, tôi phải đi thôi."
Anh ta lại hỏi tôi, "Anh nghĩ chúng ta nên làm gì đây?"
Tôi đang học trung học. Tôi không biết phải làm gì cả.
Thế nên tôi nói: "Tôi sẽ giữ giúp anh vậy."
Anh ta đáp: "Anh biết không, anh thật là tốt bụng, vậy chúng ta cưa đôi tiền thưởng nhé."
Tôi sẽ đưa anh sợi dây chuyền, anh đưa tôi một trăm đô la, và khi anh bạn kia tới... " Bạn thấy đó. Tôi bị lừa.
Đây là trò lừa cổ điển được gọi tên là trò bồ câu nhả thư, và tôi chính là con bồ câu.
Cách thức hoạt động của các chiêu lừa này không phải là làm sao cho nạn nhân tin mình, mà làm sao để cho nạn nhân thấy là mình tin nạn nhân.
Giờ thì chúng ta biết chuyện gì đã xảy ra,
Não bộ của nạn nhân giải phóng oxytocin, và bạn sẽ mở hầu bao ra và ném tiền cho kẻ khác.
Vậy thì ai là kẻ điều khiển hệ thống oxytocin của chúng ta?
Sau khi thí nghiệm với hàng ngàn cá nhân, chúng tôi khám phá ra rằng năm phần trăm dân số không giải phóng oxytocin khi bị kích thích.
Vì vậy nếu bạn tin họ, não bộ của họ cũng không giải phóng oxytocin.
Nếu có tiền trên bàn, họ sẽ giữ hết làm của riêng.
Và vậy là trong phòng thí nghiệm của tôi có một từ chuyên môn hẳn hoi để gọi nhóm người này.
Chúng tôi gọi họ là những thằng khốn.
(Tiếng cười) Bạn sẽ chẳng muốn đi uống bia với những gã này đâu.
Họ có nhiều đặc tính giống những người bị tâm thần.
Có những cách khác nữa để ức chế hệ thống này.
Một trong những cách đó là nuôi dưỡng không đúng cách.
Vì thế chúng tôi đã nghiên cứu những phụ nữ bị lạm dụng tình dục, và khoảng một nửa trong số họ không giải phóng oxytocin khi bị kích thích.
Bạn cần phải nuôi dưỡng đúng cách thì hệ thống này mới phát triển bình thường được.
Hơn nữa, mức độ căng thẳng cao cũng ức chế oxytocin.
Chúng ta đều biết rằng, khi thực sự bị căng thẳng, chúng ta không có được những hành vi tử tế nhất có thể.
Một cách ức chế oxytocin cũng khá thú vị là thông qua hoạt động của testosterone.
Vậy là trong các thí nghiệm của mình, chúng tôi đã tiêm thêm testosterone vào những người đàn ông.
Và thay vì chia sẻ tiền với nhau, họ lại trở nên rất ích kỷ.
Nhưng điều thú vị là, những người nam có hàm lượng testosterone cao cũng có xu hướng sử dụng tiền của chính mình để trừng phạt những kẻ ích kỷ khác.
(Tiếng cười) Thử nghĩ xem nhé. Điều này có nghĩa là, bên trong con người sinh học của chúng ta, chúng ta có sự hài hòa âm dương của đạo đức.
Chúng ta có oxytocin giúp chúng ta liên kết với mọi người, khiến chúng ta cảm thấy những gì họ cảm thấy.
Và chúng ta có testosterone.
Và đàn ông có lượng testosterone cao gấp 10 lần phụ nữ, vì thế đàn ông thường làm điều này nhiều hơn phụ nữ -- chúng ta có testosterone khiến chúng ta muốn trừng phạt những kẻ có hành vi trái đạo đức.
Chúng ta không cần Chúa Trời hay chính phủ để dạy bảo chúng ta phải làm gì.
Tất cả đều nằm bên trong con người chúng ta.
Vậy là có lẽ bạn đang tự hỏi: đây là những thí nghiệm khoa học rất tuyệt vời, nhưng liệu chúng có ứng dụng vào đời sống thực tế không?
Vâng, tôi cũng lo lắng về điều đó.
Thế nên tôi đã bước ra khỏi phòng thí nghiệm và xem thử liệu nó có ứng dụng gì trong thực tế hay không.
Vậy là mùa hè năm ngoái, tôi đã tới dự tiệc cưới ở miền Nam nước Anh.
200 người có mặt trong dinh thự xây kiểu Victoria này.
Tôi không hề quen biết bất kỳ ai trong số họ.
Và tôi lái chiếc Vauxhall mới thuê này đến dự.
Và tôi mang ra một chiếc máy ly tâm và đá khô và kim và ống tiêm.
Rồi tôi lấy máu của cô dâu và chú rể những người đến dự tiệc, gia đình họ hàng và bạn bè trước và ngay sau khi họ tuyên thệ.
(Tiếng cười) Đoán xem điều gì xảy ra nào?
Đám cưới tạo ra sự giải thoát của oxytocin nhưng việc đó diễn ra một cách rất đặc biệt.
Nếu đám cưới là hệ mặt trời thì ai là trung tâm?
Cô dâu.
Cô dâu là người có mức oxytocin tăng cao nhất.
Ai là người thích đám cưới đó nhiều gần bằng cô dâu?
Là mẹ của cô ấy, đúng vậy.
Mẹ của cô dâu là con số hai.
Sau đó đến bố của chú rể, và đến chú rể, rồi đến gia đình, sau đó đến bạn bè -- vây quanh cô dâu như các hành tinh khác vây quanh mặt trời.
Nên tôi tin rằng điều đó cho thấy rằng chúng ta tạo ra cái chu trình này để gắn chúng ta với cặp đôi mới này bằng tình cảm.
Tại sao vậy? Vì chúng ta cần họ để tạo ra một thế hệ mới để duy trì giống nòi này.
Tôi cũng lo ngại rằng thí nghiệm về lòng tin của tôi với một số tiền nhỏ không thực sự cho thấy được chúng ta thực sự tin tưởng vào những người lạ thường xuyên như thế nào.
Nên dù tôi là người sợ độ cao, mà gần đây tôi cũng giăng mình cho một người khác và bước ra khỏi máy bay ở độ cao 12,000 feet (3720 m).
Tôi lấy máu trước và sau đó, và oxytocin của tôi tăng rất cao.
Và có nhiều cách mà chúng ta gắn kết mình với mọi người.
Ví dụ, thông qua các phương tiện truyền thông xã hội.
Hiện nay rất nhiều người sử dụng Tweeter.
Nên chúng tôi đã cố tìm hiểu về vai trò của mạng xã hội và thấy rằng sử dụng mạng xã hội làm cho oxytocin tăng theo hàng chục.
Nên tôi quyết định làm thử nghiệm gần đây cho Hệ thống Truyền thông Hàn Quốc.
Họ cho vài phóng viên và nhà sản xuất tham gia.
Và một trong những người này, có anh đó khoảng chứng 22 tuổi, oxytocin của anh ta tăng 150%.
Ý tôi là, điều này rất đáng ngạc nhiên vì không ai như vậy cả.
Hóa ra anh ta dùng mạng xã hội một cách kí đáo.
Khi tôi viết báo cáo của mình cho phía Hàn Quốc, tôi đã nói là "Tôi không biết anh này đang làm gì" nhưng tôi đoán là nói chuyện với mẹ và bạn gái của anh ta.
Họ đã kiểm tra.
Anh ta nói chuyện với bạn gái mình trên Facebook.
Đó chính là kết nối, là gắn kết.
Nên có hàng tá cách để mà chúng ta liên kết với những người khác, và điều này có vẻ toàn cầu.
Hai tuần trước, Tôi mới vừa trở về từ Papua New Guinea ở đó tôi đi lên các vùng cao nguyên -- nơi mà các bộ lạc sống cuộc sống rất đơn giản của những nông dân cứ như vậy cả hàng thiên niên kỷ.
Có khoảng 800 ngôn ngữ khác nhau tại những vùng cao nguyên này.
Đây là những người với một cuộc sống thô sơ nhất trên thế giới này.
Và việc thoát oxytocin cũng diễn ra với họ.
Nên oxytocin gắn kết chúng ta với những người khác.
Oxytocin cho chúng ta cảm nhận được điều mà người khác cảm nhận.
Và điều này cũng dễ dàng làm cho não của người khác giải thoát oxytocin.
Tôi biết cách làm điều đó, và cách mà tôi yêu thích, mà cũng là cách dễ nhất, là...
Để tôi chỉ cho các bạn.
Nào. Ôm tôi một cái.
(tiếng cười) Như vậy đấy.
(Vỗ tay) Việc thích ôm người khác đã cho tôi một tên hiệu, đó là Bác sĩ Tình Yêu.
Tôi rất vui khi chia sẻ một chút tình yêu trên thế giới này, điều đó thật tuyệt, và đây là đơn thuốc từ Bác sĩ Tình Yêu dành cho các bạn: tám cái ôm một ngày.
Chúng tôi nhận thấy rằng những người với lượng oxytocin phóng thích cao hơn là những người vui vẻ hơn.
Và họ vui vẻ hơn vì họ có được mối quan hệ tốt hơn đối với tất cả mọi loại người.
Bác sĩ Tình Yêu đã nói tám cái ôm trong một ngày.
Tám cái ôm trong một ngày -- bạn sẽ vui vẻ hơn và thế giới trở nên tốt đẹp hơn.
Và hiển nhiên là nếu bạn không thích chạm vào người khác, tôi luôn có thể nhét cái này vào mũi bạn.
(Tiếng cười) Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi xin được bắt đầu buổi tối nay bằng một điều gì đó hoàn toàn khác biệt đề nghị các bạn cùng với tôi cất bước khỏi mặt đất và hòa vào biển khơi trong giây lát.
90% không gian sống trên hành tinh này là biển khơi và đó là nơi mà cuộc sống - chủ đề của hội thảo hôm nay - nơi cuộc sống bắt đầu.
Đó là một nơi đáng sống và đáng yêu, nhưng chúng ta đang thay đổi đại dương một cách nhanh chóng-- không chỉ với việc đánh cá quá mức, đánh cá vô trách nhiệm của chúng ta việc sử dụng các chất gây ô nhiễm như phân bón trồng trọt mà gần đây, với biến đổi khí hậu và Steve Schneider, tôi chắc anh ấy sẽ tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này.
Bây giờ, chúng ta tiếp tục vá víu đại dương rất nhiều báo cáo dự đoán môi trường biển mà ta đang tạo ra sẽ là môi trường của sinh vật năng lượng thấp như sứa và vi sinh vật.
Và đây có thể là môi trường biển mà ta hướng đến.
Loài sứa có sức thôi miên kì lạ và đẹp, bạn sẽ thấy nhiều loài rực rỡ ở thủy cung vào thứ sáu, nhưng chúng chích rất đau, sushi sứa và sashimi không thể làm bạn no đâu.
Khoảng 100 gam sứa tương đương 4 ca-lo.
Nó có thể tốt cho vùng thắt lưng nhưng nó sẽ không làm bạn no quá lâu.
Và vùng biển chứa đầy những con sứa không tốt cho các sinh vật khác sống dưới biển, trừ phi bạn ăn sứa.
Và một loài ham ăn háo hức khởi đầu cuộc tấn công lén lút vào con sứa nhỏ bé tội nghiệp này, loài sứa buồm.
Và kẻ săn mồi đó là cá thái dương biển khổng lồ, Mola mola và sứa chính là những con mồi chủ yếu của chúng.
Loài vật này nằm trong "Sách kỉ lục Guinness" là loài cá có xương nặng nhất thế giới.
Nó cần tới khoảng 5000 pao, chủ yếu là sứa trong mỗi bữa ăn.
Và tôi nghĩ là có một sự hội tụ vũ trụ học ở đây bởi Mola mola, tên thường gọi là cá mặt trời món ăn ưa thích của nó là sứa mặt trăng.
Vậy thật tuyệt khi mặt trời và mặt trăng gặp nhau theo cách này, ngay cả khi cái này ăn cái kia.
Đó là những gì đặc trưng nhất về cá thái dương nguồn gốc tên thường gọi của chúng.
Chúng thích phơi nắng.
Chúng nằm trên bề mặt biển ta sẽ nghĩ chúng bị bệnh hoặc lười nhác nhưng đó là thói quen điển hình chúng nằm và phơi mình trên mặt nước.
Tên khác của chúng, Mola mola giống tiếng Hawaii nhưng thật ra đó là chữ Latin, nghĩa là đá cối xay, cái tên giải thích cho hình dạng hơi tròn, kỳ lạ, bị hõm của cá.
Như thể khi lớn lên, chúng không còn phần đuôi.
Và cái lôi cuốn tôi đến với Mola trước nhất đó là hình dạng kỳ lạ của chúng.
Khi bạn quan sát cá mập, chúng có dáng thuôn và bóng và khi nhìn cá ngừ, chúng như cá đuối điện Chúng chú ý tới việc di trú và sức bền, rồi bạn lại nhìn cá thái dương.
(Cười) Và đây là bí ẩn nhẹ nhàng, nó thật sự có sức mạnh hơn cả một con cá ngừ đấy.
Tôi ngạc nhiên muốn biết câu chuyện về loài động vật này là gì?
Trong sinh học, không gì có lý ngoại trừ ánh sáng của sự tiến hóa.
Mola cũng không ngoại lệ.
Chúng xuất hiện ngay sau khi khủng long biến mất 65 triệu năm trước, ở thời điểm khi cá voi vẫn còn có chân và chúng có nguồn gốc từ một nhóm cá nóc nhỏ nổi loạn -- tôi sẽ kể chuyện theo phong cách của Kipling.
Dĩ nhiên tiến hóa là ngẫu nhiên, khoảng 55 triệu năm trước có một nhóm cá nóc nhỏ nổi loạn như đã nói, trên cái đăng với những rạn san hô ta đang hướng đến những biển mực nước cao.
Và qua rất nhiều thế hệ, nhiều sự tiến hóa cá nóc đã biến thành Mola.
Nếu bạn cho mẹ thiên nhiên đủ thời gian thì đó là thứ mà mẹ sẽ tạo ra.
Có lẽ chúng giống loài tiền sử và chưa hoàn thiện, còn hạn chế nhưng trên thực tế, chúng cạnh tranh cho vị trí của loài cá tiến hóa nhất ở biển bên cạnh là cá bẹt.
Mọi thứ về loài cá đó đều đã bị thay đổi.
Xét về loài cá -- Cá xuất hiện cách đây 500 triệu năm, và chúng khá hiện đại chỉ 50 triệu năm, thật thú vị, chúng tiến hóa không còn giống tổ tiên nữa.
Chúng được sinh ra như những quả trứng nhỏ, và chúng có tên trong "Sách kỉ lục Guinness" lần nữa do với số lượng trứng nhiều nhất trong số các loài có xương sống trên hành tinh.
Một con cái 4 feet sinh khoảng 300 triệu trứng, có thể mang 300 triệu trứng trong buồng trứng - hãy tưởng tượng và chúng sẽ dài hơn 10 feet. Nó mang rất nhiều trứng.
Và từ cái trứng nhỏ đó, chúng trải qua hình dạng nhím lông nhọn ở giai đoạn thành cá, giống tổ tiên chúng và phát triển, đây là giai đoạn thời niên thiếu.
Chúng hợp thành đàn thời niên thiếu, và trở thành loài lớn đơn độc khi trưởng thành.
Ở trong góc đó chính là người thợ lặn.
Chúng lại có tên trong "Sách kỉ lục Guiness" lần nữa vì là loài có xương sống phát triển to lớn nhất trên thế giới.
Và vì kích thước bé nhỏ của trứng, ở giai đoạn ấu trùng đến khi trưởng thành, chúng mất khoảng 600 triệu lần để tăng trọng lượng.
600 triệu. Hãy tưởng tượng nếu bạn sinh một đứa bé, và bạn cho nó ăn.
Có nghĩa là bạn mong trọng lượng của con bạn nặng bằng 6 con tàu Titanic.
Tôi không biết làm thế nào bạn cho một đứa trẻ ăn như vậy nhưng ta không biết Mola lớn nhanh đến mức nào trong tự nhiên, nhưng nghiên cứu sinh trưởng trong môi trường nuôi ở Monterey Aquarium một trong những nơi đầu tiên nuôi chúng -- Có một con đạt 800 pao trong 14 tháng.
Tôi đã nói, đó đúng là một người Mỹ thật sự.
(Cười) (Vỗ tay) Là một kẻ đơn độc là điều tuyệt vời, đặc biệt là trong đại dương ngày nay vì hợp thành đàn từng giúp bảo vệ loài cá, nhưng giờ làm thế chính là tự sát.
Nhưng không may cho loài Mola, cả khi không hợp thành đàn, chúng vẫn bị bắt vì bị giăng lưới.
Nếu ta có ý định cứu thế giới khỏi sự thống trị của loài sứa, thì ta sẽ phải tìm hiểu loài sứa săn gì -- chúng sống như thế nào, cũng như loài Mola.
Nhưng không may, phần lớn chúng không thoát khỏi sự đánh bắt ở California -- chiếm tới 26% mẻ lưới.
Và ở Địa Trung Hải, trong đánh bắt cá kiếm chúng chiếm tới 90%.
Ta phải hiểu được chúng sống thế nào.
Bằng cách nào?
Bạn thực hiện việc đó với một loài vật -- có ở rất ít nơi trên thế giới.
Đây là một sinh vật biển khơi. Nó không biết đến ranh giới, nó không lên bờ.
Làm thế nào bạn thấy được nó?
Làm thế nào bạn dụ dỗ một sinh vật như nó tiết lộ bí mật?
Có vài công nghệ mới tuyệt vời gần đây được sử dụng và nó là công cụ để thấy được các sinh vật biển khơi.
Mọi thứ được ghi hình ở ngay đây, một thẻ đeo nhỏ ở đó.
Cái thẻ đeo nhỏ này có thể ghi lại nhiệt độ, độ sâu, cường độ ánh sáng, theo thời gian, từ đó ta có thể truy ra vị trí.
Và nó có thể lưu dữ liệu đến 2 năm và giữ trong thẻ, truy xuất vào thời gian được lập trình từ trước, trôi trên mặt biển, tải mọi dữ liệu, toàn bộ hành trình, đến vệ tinh, gửi trực tiếp đến máy tính và ta thu được toàn bộ dữ liệu. ta chỉ phải đánh dấu con vật và sau đó ta về nhà và ngồi xuống.
Vậy điều tuyệt vời về Mola là khi ta đánh dấu chúng -- nếu bạn nhìn ở đây đó là hình động, là chỗ ta đánh dấu.
Và điều này chỉ xảy ra khi có vật kí sinh trên Mola.
Mola nổi tiếng vì mang rất nhiều kí sinh.
Có hàng vạn kí sinh, ngay cả kí sinh của chúng cũng có kí sinh.
Tôi nghĩ Donne đã viết một bài thơ về điều này.
Nhưng chúng có 40 loài kí sinh và ta chỉ biết một số ít kí sinh, thật sự không nhiều.
Chúng trở thành phương tiện tốt để chuyên chở trong giới đại dương.
Chúng chẳng lấy làm phiền gì việc đó.
Vậy ta đang cố gắng tìm kiếm gì? Ta đang tập trung về Thái Bình Dương.
Ta đang theo dấu trên bờ biển California, trên Đài Loan và Nhật Bản.
Ta muốn tìm hiểu các loài vật này sử dụng dòng chảy ra sao, sử dụng nhiệt độ, đại dương mở để sống sót thế nào.
Ta thích theo dấu ở Monterey.
Monterey là một trong số ít nơi trên thế giới tập trung lượng lớn Mola.
Không phải tại thời điểm này trong năm -- mà vào khoảng tháng mười.
Và ta thích theo dấu nó ở đây -- đây là ảnh chụp Monterey từ trên không nhưng không may, Mola ở đây lại trông như thế này vì có một sinh vật địa phương rất thích Mola, nhưng là thích ăn.
Sư tử biển California ăn Mola ngay khi chúng vào đến vịnh, xé toạc vây cá, theo phong cách Mola, Frisbee và sau đó lôi chúng ra qua lại.
Tôi không hề phóng đại, thỉnh thoảng chúng không ăn Mola, chỉ tỏ ra thù hằn.
Người địa phương nghĩ đó là hành vi kinh khủng, thật là khủng khiếp khi chứng kiến cảnh này ngày qua ngày.
Con Mola tội nghiệp tiến đến, bị xé thành từng miếng nhỏ, ta sẽ đi về phía nam, đến San Diego.
Không có nhiều sư tử biển ở đây.
Và Mola ở đây, có thể dễ thấy chúng với máy bay chỉ điểm và chúng thích nổi dưới đám tảo bẹ.
Ẩn dưới đám tảo -- đó là lý do chúng đến đây vì đây chính là thời gian đi spa cho Mola.
Khi chúng ở dưới các đám tảo, cá lau chùi bơi đến.
Và chúng đến bạn thấy chúng bơi vào các vị trí nhỏ, "Tôi không có ý đe dọa, nhưng tôi cần mát-xa."
(Cười) Chúng để vây ra ngoài và đưa mắt ra đằng sau đầu bầy cá đến lau chùi, lau chùi và lại lau chùi -- vì Mola chỉ như một món ăn gồm các kí sinh.
Và đi xuống phía nam cũng rất tuyệt vời vì nước thì ấm và Mola ở đây thì thân thiện.
Ý tôi là với các loại cá khác, nếu bạn tiến gần chúng, sẽ nói, "OK, làm xước da tôi bây giờ"
Bạn thật sự có thể bơi cùng Mola -- chúng rất hiền lành và nếu bạn lại gần chúng, bạn có thể vuốt ve chúng và chúng thích vậy.
Ta cũng theo dấu Mola ở một phần của Thái Bình Dương ta đã tới một phần khác của Thái Bình Dương và ta cũng theo dấu ở Đài Loan, Nhật Bản.
Và những nơi đó, Mola bị bắt trong những lưới đặt sẵn ở các quốc gia này.
Và chúng không được ném lại, chúng bị ăn thịt.
Chúng tôi đã được phục vụ một bữa Mola 9 món sau khi theo dấu Mola.
Dĩ nhiên không phải là con mà ta theo dấu!
Và mọi thứ từ thận đến tinh hoàn, xương sống đến cơ vây cá -- Tôi nghĩ là cả con cá -- đều trở thành món ăn.
Vậy phần khó nhất của việc theo dấu, giờ là sau khi bạn đeo thẻ, phải đợi hàng tháng.
Và bạn tự hỏi, hi vọng cá được an toàn hi vọng nó có thể sống tự nhiên trong suốt quá trình theo dấu.
Các thẻ đánh dấu là 3500 đô cho mỗi con, truyền vệ tinh thì tốn thêm 500 đô nên hi vọng là thẻ đánh dấu sẽ ổn.
Và sự chờ đợi chờ là phần khó nhất.
Tôi sẽ cho bạn xem dữ liệu mới nhất.
Và nó chưa được công bố, nó là thông tin mật dành riêng cho TED.
Khi ta nhìn vào dữ liệu này, ta sẽ nghĩ, các con vật này có vượt qua xích đạo không?
Chúng có vượt Thái Bình Dương không?
Và chúng tôi phát hiện ra là chúng thuộc loại chỉ ru rú xó nhà.
Chúng không phải là loài ưa di trú. Đây là dấu vết của chúng: chúng tôi đã triển khai theo dấu ở Tokyo và ở Mola trong một tháng tìm hiểu ở dòng nước Kuroshio.
Và sau 4 tháng, ra khỏi phần phía bắc của Nhật Bản.
Và đó như là lãnh thổ của chúng.
Nó rất quan trọng, vì nếu ở đó có nhiều áp lực đánh cá, thì số lượng cá không thể phục hồi.
Đó là một phần rất quan trọng của dữ liệu.
Nhưng cái cũng quan trọng là chúng không lười biếng.
Chúng cực kì siêng năng.
Và đây là một ngày của Mola -- Chúng lên và xuống, lên và xuống lên và xuống, khoảng 40 lần một ngày.
Khi mặt trời lên, bạn thấy đường màu xanh là chúng bắt đầu lặn.
Xuống -- và khi mặt trời lên cao hơn, chúng xuống sâu hơn một chút.
Chúng xuống độ sâu 600 mét, nhiệt độ là 1độ C. và đây là lí do bạn thấy chúng trên mặt nước -- ở dưới rất lạnh.
Chúng phải trồi lên, lấy năng lượng mặt trời, và lặn sâu xuống, rồi lại bơi lên xuống.
Chúng tới tầng nước ở dưới, gọi là tầng sâu phân tán-- nơi đây chứa một lượng đa dạng thức ăn.
Vậy không phải là kẻ lười biếng thích phơi nắng, chúng rất chăm chỉ nhảy điệu nhảy hoang dã giữa mặt nước và đáy bất chấp cả nhiệt độ.
Ta thấy mẫu hình giống nhau -- bây giờ với những thẻ này ta thấy một mẫu hình giống nhau của cá kiếm, cá đuối, cá ngừ, một trò chơi ba chiều thực thụ.
Đây là một phần của chương trình lớn hơn gọi là Kiểm tra sự sống biển, nơi mà chúng được theo dấu trên khắp thế giới và Mola cũng như thế.
Và cái thú vị -- bạn đều du lịch và biết điều tuyệt vời nhất trong du lịch là có thể tìm được người địa phương, và tìm đến những nơi tuyệt vời bằng kiến thức địa phương.
Với Điều tra sự sống biển, ta có thể chậm rãi đi tới những người địa phương và khám phá 90% không gian sống, với kiến thức địa phương.
Chưa bao giờ thú vị hơn trở thành nhà sinh học như thế.
Điều cuối cùng tôi muốn nói và tôi nghĩ đó cũng là điều thú vị nhất.
Tôi đã tạo ra một trang web vì tôi nhận được rất nhiều câu hỏi về Mola và cá thái dương.
Và tôi đã tìm câu trả lời cho các câu hỏi, và tôi muốn cảm ơn những người đã gây quỹ ủng hộ, như National Geographic và Lindbergh.
Nhưng mọi người viết vào web tất cả câu chuyện về các động vật này và muốn giúp tôi lấy các mẫu phân tích gen.
Và cái tôi thấy tuyệt vời nhất là mọi người chia sẻ -- chia sẻ yêu thương và sự đam mê với đại dương.
Tôi đã nhận các báo cáo từ các sơ Công giáo, các thầy giảng Do Thái, các tín đồ Hồi giáo, Cơ đốc giáo -- mọi người đều viết vào web mọi thứ được kết hợp bằng tình yêu cuộc sống.
Và theo tôi -- những lời của Bard bất tử không thể tuyệt vời hơn: "Một cái chạm của tự nhiên làm thế giới gần nhau."
Nó có thể chỉ là một con cá ngu ngốc to lớn già cỗi nhưng lại có ích.
Nếu nó giúp nối kết thế giới, tôi nghĩ đó chắn chắc là loài cá của tương lai.
Xe bay thì như thế nào nhỉ ?
Chúng ta mơ về điều này cả trăm năm rồi.
Lịch sử đã ghi nhận những nỗ lực mà đã thành công về mặt kỹ thuật ở một mức độ nào đó.
Nhưng chúng ta vẫn chưa đạt tới mức độ mà trên đường đi tới đây sáng nay, bạn sẽ bắt gặp được một thứ gì có thể nối liền một mạch thế giới 2 chiều nơi ta đang sinh sống thoải mái với chiều thứ 3 là bầu trời. Tôi không biết các bạn thế nào, nhưng tôi thật sự thích trải nghiệm điều đó.
Hãy cùng nhìn lại chặng đường lịch sử và nhận ra rằng, mặc dù sự thật là chúng ta có rất nhiều cải tiến để có được ngày hôm nay, những điều mà trong quá khứ không thể có được: chúng ta có vật liệu tổng hợp chúng ta có động cơ máy bay tiết kiệm nhiên liệu và đạt hiệu suất cao nhất từ xưa tới nay, chúng ta có kính chuyên dụng dành cho buồng lái để truyền đạt các thông tin cần thiết khi bay thẳng tới buồng lái. Thế nhưng về cơ bản, ta lại không nhìn nhận vấn đề theo một góc độ khác. Chúng ta nhận ra mình đạt được những gì mà cha ông ta đã tạo ra từ hàng trăm năm trước rồi. Đó không phải là điều mà chúng ta muốn.
Do đó, thay vì cố gắng chế tạo một chiếc xe có thể bay, chúng tôi quyết định chế tạo chiếc máy bay mà ta có thể lái đi trên đường.
Điều đó dẫn đến sự ra đời của chiếc Terrafugia Trasition.
Đó là một chiếc máy bay 2 chỗ ngồi, 1 động cơ và vận hành giống như những chiếc máy bay con khác.
Cất cánh và hạ cánh ở sân bay địa phương
Sau khi đáp xuống đất, bạn chỉ cần gập cánh lại rồi lái về nhà, đậu vào nhà xe.
Thế là xong.
Sau 2 năm cải tiến về thiết kế và cấu trúc, chúng tôi thử nghiệm lần đầu tiên trước công chúng vào năm 2008.
Đến thời điểm này, cũng giống như các sáng chế khác, không phải lần thử nghiệm nào cũng thành công.
Nhưng chúng tôi đã rút ra được một bài học thú vị. Đó là: Khi thất bại, bạn lại học được nhiều điều hơn so với việc chỉ cốt làm sao đạt được các mục tiêu thử nghiệm ngay từ lần đầu.
Đến nay, chúng tôi vẫn muốn nhìn thấy chiếc máy bay mà mình đã dày công chế tạo cất cánh khỏi mặt đất như nó vốn phải như vậy đây.
Đến lần thử nghiệm thứ 3, vào một buổi sáng rét buốt ở ngoại ô phía Bắc New York, chiếc "xe bay" đã cất cánh lần đầu tiên.
Bức hình sau lưng tôi được chụp bởi phi công phụ của máy bay theo dõi vào khoảnh khắc ngay sau khi bánh xe nhấc lên khỏi mặt đất, lần đầu tiên.
Chúng tôi đã rất hãnh diện khi hình ảnh ấy trở thành biểu tượng của việc đạt được một điều mà chẳng mấy ai tin rằng có thể tồn tại trên thế gian này.
Chuyến bay thử nghiệm sau đó được tiến hành ở mức độ giảm thiểu rủi ro hết sức có thể, nhưng cuộc thử nghiệm vẫn đạt được mục tiêu đặt ra để có thể tiến hành bước kế tiếp và để đủ độ an toàn cần thiết cho động thái thâm nhập vào thị trường hàng không và thỏa mãn điều kiện về thiết kế máy bay dân dụng, đặc biệt là ở Mỹ.
Một năm trước, FAA (Cục quản lý hàng không liên bang) đã miễn thuế cho chiếc Transition để cho phép chúng tôi thêm 110 lbs (~ 50 kg)
trong phân khúc máy bay thể thao hạng nhẹ.
Bây giờ có vẻ không hay ho cho lắm, nhưng cũng rất quan trọng bởi việc dễ dàng vận chuyển Transition như một chiếc máy bay hạng nhẹ sẽ dễ dàng để chứng thực nó hơn và cũng dễ hơn để học lái nó.
Bạn có thể được cấp bằng phi công thể thao khi đạt tối thiểu 20 giờ bay.
Và với 110 lbs (~50 kg ) cũng dễ cho bạn điều khiển nó hơn.
Hóa ra rằng việc tạo ra mẫu thiết kế dễ dàng sử dụng mà vẫn vượt qua rào cản pháp lý, còn khó hơn là lái chúng.
Với những người chủ yếu dành thời gian ở trên mặt đất như chúng tôi, điều này có lẽ là khác thường, nhưng lái xe thì có ổ gà, đá cuội, người đi bộ, những tài xế khác và một danh sách khá dài và chi tiết những tiêu chuẩn an toàn của liên bang cần phải được tuân theo.
May mắn thay, cái khó mới ló cái khôn, và rất nhiều mẫu thiết kế cho chiếc máy bay này mà chúng tôi cãm thấy tự hào nhất đã ra đời để hóa giải những vấn đề đặc biệt nhất về việc vận hành nó trên mặt đất: Mọi thứ từ hộp số có tỉ số truyền biến thiên vô cấp và hệ thống làm mát bằng chất lỏng cho phép sử dụng động cơ máy bay để dừng hay di chuyển tới hộp số được thiết kế đặc biệt nhằm vận hành cánh quạt khi đang bay hay bánh xe khi đáp xuống mặt đất, tới hệ thống cánh gập tự động mà chúng ta sẽ thấy ở ngay đây, cho đến các tính năng đảm bảo an toàn khi va chạm.
Chúng tôi có khoang ngồi bằng sợi cacbon nhẹ hơn 10% trọng lượng so với khung gầm bằng sắt của xe thông thường để bảo vệ phi công.
Bây giờ, những điều này có vẻ như vẫn chưa đủ.
Quy định dành cho xe lưu thông trên đường chưa hề được viết ra để dành cho một chiếc máy bay.
Nên chúng tôi cần một chút hỗ trợ từ Cục quản lý an toàn giao thông quốc gia.
Bạn có thể thấy thông tin này mới đây thôi. Chúng xuất hiện vào cuối tháng trước với một số ngoại lệ đặc biệt sẽ cho phép bày bán Transition trong cùng phân khúc xe như SUV hay xe tải loại nhẹ.
Là một phương tiện chở người đa dụng, giờ đây nó chính thức "được thiết kế để sử dụng không thường xuyên trên nhiều địa hình."
(Cười) Giờ, chúng ta hãy xem nó hoạt động thế nào.
Bạn có thể thấy rằng cánh được gập thẳng đứng dọc theo hai bên chiếc máy bay.
Bạn không điều khiển cánh quạt mà điều khiển bánh xe.
Và vì nó cao dưới 7ft (~2 m), bạn có thể đậu nó vừa vặn vào nhà xe có cấu trúc tiêu chuẩn.
Và đó là hệ thống duỗi cánh tự động.
Đó là lúc nó vận hành.
Bạn chỉ cần nhấn vài nút trong khoang lái và cánh sẽ duỗi ra.
Và khi cánh duỗi ra hoàn toàn, một ổ khóa bằng máy từ trong buồng lái sẽ cố định nó lại.
Và giờ chiếc Transition hoàn toàn có khả năng đảm nhận bất kì tải trọng nào trong các chuyến bay chỉ như là việc hạ mui xe xuống vậy.
Và rồi tất cả điều bạn nghĩ là hàng xóm của bạn sẽ nghĩ sao khi thấy nó.
(Video) Phi công lái thử : Khi nó bay lên, 75% nguy cơ nằm ở lần đầu tiên.
Radio: Nó thật sự bay rồi kìa.
Tuyệt! Radio 2 : Thật sự thần kỳ.
Radio : Cậu nghĩ sao về việc này?
Mọi thứ trông thật tuyệt từ trên này.
AMD: Đấy, chúng tôi thật sự phấn khích khi "chú thỏ nhỏ" ấy rời mặt đất.
Sau chuyến bay đầu tiên, phi công lái thử của chúng tôi đưa ra phản hồi tốt nhất mà bạn có thể nhận được từ phi công lái thử, đó là: "[Dễ dàng đến] Không thể nhận ra một cách đáng ghi nhận".
Anh ta còn nói rằng chiếc Transition là chiếc dễ tiếp đất nhất trong cả sự nghiệp 30 năm làm phi công lái thử của mình.
Vì thế, dù cho việc tạo ra thứ gì đó có vẻ mang tính cách mạng, chúng tôi thực sự chú tâm vào việc làm mới từng chút một.
Chúng tôi tận dụng rất nhiều công nghệ hiện đại từ hàng không và từ xe đua.
Khi ctạo ra thứ gì đó thật đột phá, chúng tôi sử dụng một quy trình thiết kế, xây dựng, thử nghiệm, tái thiết kế và điều đó giúp giảm thiểu rủi ro từng chút một.
Từ lúc khởi tạo hãng Terrafugia 6 năm về trước, chúng tôi đã có nhiều bước chập chững.
Chúng tôi bắt đầu từ ba người làm việc ở tầng hầm trường MIT khi chưa tốt nghiệp, đến bây giờ, chúng tôi có 12 người làm việc ở cơ sở sản xuất ban đầu ngoài Boston.
Chúng tôi đã vượt qua thử thách như việc giữ cho khối lượng ở dưới mức dành cho xe phân khúc thể thao nhẹ , mà tôi đã nói tới, tìm kiếm cách trả lời thật lịch sự khi người quản lý nói rằng: "Nó sẽ không lọt được vào trạm thu phí với đôi cánh mở thế kia", (Tiếng cười) tới những vấn đề khác về độ bền và kỹ thuật mà chúng tôi đã nói đến khi nó hoạt động trên mặt đất.
Nếu mọi thứ diễn ra như mong muốn khi thử nghiệm và xây dựng 2 dòng sản phẩm đầu tiên mà chúng tôi vẫn đang làm đây, những đơn hàng đầu tiên từ khoảng 100 khách hàng tính tới thời điểm này sẽ bắt đầu vào cuối năm sau.
Chiếc Transition sẽ có giá phù hợp so với những chiếc máy bay cỡ nhỏ khác.
Và tôi chắc chắn nó sẽ không thay thế chiếc Chevy của bạn, nhưng tôi nghĩ Transition sẽ là chiếc máy bay kế tiếp của bạn.
Lý do ở đây:
Khi mà hầu hết các chuyến bay thương mại trên thế giới bay qua một số ít các sân bay lớn, có rất nhiều nguồn lực chưa được tận dụng.
Có hàng ngàn bãi đáp không được sử dụng để phục vụ các chuyến bay ở mức độ tối ưu.
Trung bình, cứ khoảng 20-30 dặm (~32-48 km) lại có 1 bãi đáp trên toàn nước Mỹ.
Chiếc Transition giúp bạn tận dụng nguồn lực đó một cách an toàn hơn, tiện lợi hơn và thú vị hơn.
Đối với những ai chưa trở thành phi công, việc bạn không bay nhiều như mong muốn là do 4 lý do chính sau: thời thiết (chủ yếu) chi phí, thời gian di chuyển lâu và sự linh động khi di chuyển.
Giờ đây, khi thời tiết xấu dần, chỉ cần hạ, gập cánh rồi lái về nhà.
Đừng lo, nếu trời có hơi mưa, bạn đã có cần gạt nước rồi.
Thay vì tốn tiền để giữ máy bay trong bãi đáp, bạn chỉ cần đậu trong nhà xe.
Và nhiên liệu không chì mà chúng tôi sử dụng sẽ rẻ hơn và tốt hơn cho môi trường so với xăng dầu truyền thống.
Thời gian di chuyển giảm đáng kể, bởi vì bây giờ, thay vì thu gom hành lý, tìm chỗ đậu, cởi giày ra hay phải đẩy máy bay ra khỏi bãi, giờ bạn chỉ cần dành thời gian đi đến nơi bạn muốn.
Và sự linh động khi di chuyển không còn là vấn đề.
Chỉ cần gập cánh lại và đi tiếp.
Chiếc Transition mở rộng chân trời của bạn trong khi khiến thế giới nhỏ bé hơn, và dễ dàng khám phá hơn.
Nó cũng khiến cuộc hành trình trở nên tuyệt vời.
Tôi hy vọng bạn sẽ dành thời gian chiêm nghiệm cách mà bạn có thể sử dụng một thứ như thế để tự khám phá thế giới, và khiến chuyến hành trình thuận tiện và nhiều niềm vui hơn.
Cảm ơn vì đã cho tôi cơ hội để chia sẻ điều này với các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi là một nhà thần kinh học.
Trong Khoa học Thần kinh (khoa học nghiên cứu thần kinh), chúng tôi phải đối mặt với nhiều vấn đề hóc búa liên quan đến bộ não con người.
Song, tôi muốn bắt đầu với một câu hỏi đơn giản nhất và đây là điều mà bạn thực sự muốn tự hỏi chính mình một lúc nào đó trong cuộc đời của bạn, bởi nó là một câu hỏi quan trọng nếu chúng ta muốn hiểu về chức năng của bộ não con người.
Và câu hỏi đó là "Tại sao chúng ta và các loài vật khác có bộ não?"
Không phải tất các các sinh vật trên hành tinh Trái Đất đều có bộ não, vì thế nếu chúng ta muốn biết bộ não có vai trò gì, hãy nghĩ về lý do tại sao chúng ta lại trở thành loài sinh vật tiến hóa.
Bây giờ các bạn có thể lý luận rằng chúng ta có bộ não để nhận biết thế giới hoặc để suy nghĩ, và điều đó hoàn toàn sai.
Nếu bạn suy nghĩ về câu hỏi này trong bao lâu đi nữa, cũng không thể nào biết được tại sao chúng ta có bộ não.
Chúng ta có bộ não vì một và chỉ một lý do duy nhất, và đó chính là để tạo ra những vận động phức tạp và linh hoạt.
Không còn lý do nào khác về sự tồn tại của bộ não.
Hãy suy nghĩ về điều này.
Vận động là cách duy nhất bạn có để gây ảnh hưởng/ tác động đến thế giới xung quanh bạn.
Bây giờ điều này không thực sự đúng đắn. Còn có một cách khác, và đó chính là qua quá trình đổ mồ hôi.
Nhưng ngoài ra, mọi thứ khác đều quay quanh sự co rút của các khối cơ
Vì thế hãy nghĩ về sự giao tiếp -- lời nói, cử chỉ, văn viết, ngôn ngữ ký hiệu -- tất cả đều được điều hoà thông qua sự co rút của của các khối cơ.
Vì thế thực sự cần phải nhớ rằng các quá trình cảm nhận, ghi nhớ và nhận thức đều rất quan trọng, nhưng những hoạt động này chỉ quan trọng khi thúc đẩy hoặc ngăn cản những vận động trong tương lai.
Đây có thể không phải là ưu điểm của quá trình tiến hóa để thiết lập nên hồi ức về thời thơ ấu hoặc để cảm nhận màu sắc của hoa hồng nếu nó không gây ảnh hưởng đến cách bạn sẽ chuyển động sau này
Cho những ai không tin vào lập luận này, chúng ta có cây cối và cỏ dại không có bộ não trên hành tinh của chúng ta, tuy nhiên chứng cứ xác thực là loài vật này ở đây con hải tiêu nhỏ bé này.
Loài động vật sơ cấp này, có hệ thần kinh, bơi quanh đại dương khi chưa trưởng thành.
Và vào một thời điểm nào đó trong cuộc sống của mình, hải tiêu bám vào đá.
Và điều đầu tiên nó làm khi bám vào tảng đá, nơi nó không bao giờ rời đi, chính là tiêu hóa cả bộ não và hệ thần kinh của chính nó như một loại thức ăn.
Vì thế một khi bạn không cần vận động, bạn không cần sự xa xỉ của một bộ não.
Và loài động vật này thường được lấy làm ví dụ tương tự cho những gì xảy ra trong các trường đại học khi các giáo sư được phong hàm, nhưng đây là một chủ đề khác.
(Vỗ tay) Vì thế tôi là một người theo chủ nghĩa di chuyển.
Tôi tin rằng sự vận động là chức năng quan trọng nhất của bộ não con người -- đừng để bất kỳ ai đó nói với bạn rằng đó không phải là sự thực.
Bây giờ, nếu chuyển động quan trọng đến vậy, chúng ta đã làm tốt đến đâu để hiểu phương thức bộ não chỉ huy chuyển động của cơ thể?
Và câu trả lời là chúng ta chưa làm được gì nhiều cả; đây chính là vấn đề khó khăn nhất.
Tuy nhiên chúng ta có thể biết được chúng ta làm tốt đến đâu bằng cách nghĩ về việc chúng ta lắp ráp máy móc tốt đến đâu đây là những thiết bị có thể làm những việc mà con người có thể làm.
Hãy nghĩ về trò chơi cờ vua.
Chúng ta làm tốt đến đâu trong việc quyết định đi nước cờ nào?
Nếu bạn muốn cho kỳ thủ Gary Kasparov tại đây, khi ông chưa bị giam, thi đấu cờ vua với chiếc máy tính Deep Blue của IBM, thì câu trả lời là chiếc Deep Blue của IBM sẽ thắng.
Và tôi nghĩ rằng nếu cho chiếc Deep Blue của IBM thi đấu với bất kỳ ai trong khán phòng này, nó sẽ luôn thắng.
Vấn đề này đã được giải quyết.
Thế còn về vấn đề chọn nước cờ để đi, thao tác khéo léo và đặt nó trở lại bàn cờ?
Nếu bạn so sánh sự khéo léo của một đứa trẻ 5 tuổi với một chiếc rô-bốt tốt nhất ngày nay, câu trả lời thật đơn giản: đứa trẻ sẽ thắng dễ dàng.
Ở đây không có cuộc thi nào cả.
Tại sao vấn đề này lại quá dễ và mấu chốt của vấn đề lại quá khó?
Một lý do là một đứa trẻ 5 tuổi rất thông minh có thể cho bạn biết thuật toán cho vấn đề quan trọng đó -- tìm tất cả những nước đi có thể để kết thúc trò chơi và chọn một nước đi có thể khiến bạn thắng.
Vì thế nó là một thuật toán rất đơn giản.
Tất nhiên còn có những nước cờ khác, nhưng với vô số máy tính chúng tôi ước lượng đưa đến gần hơn với giải pháp tối ưu.
Khi trở nên thành thạo thậm chí là không rõ được thuật toán nào mà bạn phải giải quyết để trở nên khéo léo.
Và chúng tôi sẽ cho rằng bạn có cả nhận thức và hành động tác động đến thế giới, là nơi vốn có nhiều vấn đề.
Tuy nhiên hãy để tôi cho bạn thấy robot thế hệ mới nhất.
Ngày nay, có nhiều robot rất ấn tượng, nhưng sự thao tác của robot thực sự mới chỉ ở giai đoạn đầu.
Vì vậy, đây là kết thúc của một dự án Tiến Sĩ từ một trong những viện nghiên cứu rô-bốt tốt nhất.
Và những sinh viên đã từng huấn luyện người máy này rót nước vào cốc.
Đây là một công việc khó khăn vì nước thường bị bắn tung tóe, nhưng người máy có thể làm việc đó.
Tuy nhiên người máy không rót nước khéo léo theo cách mà con người thường làm.
Nếu bạn muốn người máy làm những nhiệm vụ khác, thì phải cần đến chương trình Tiến Sĩ kéo dài 3 năm nữa.
Không có cái gì gọi là tổng quá hoá hết từ một nhiệm vụ đến nhiệm vụ khác trong ngành nghiên cứu người máy.
Bây giờ chúng ta có thể so sánh điều này với hiệu suất hoạt động tiên tiến nhất của con người
Những gì tôi sắp chứng minh cho bạn chính là Emily Fox đạt kỷ lục thế giới về xếp chồng cốc.
Những khán giả người Mỹ trong khán phòng này sẽ biết về cuộc thi xếp cốc.
Đây là một môn thể thao trong trường học Với môn này, bạn có 12 chiếc cốc để xếp và tách ra ngược chiều kim đồng hồ theo thứ tự cho trước.
Và đây là màn thi lập kỷ lục thế giới của cô ấy theo thời gian thực.
(Cười) (Vỗ tay) Và cô bé khá hạnh phúc.
Chúng ta không biết điều gì diễn ra trong bộ não của cô bé khi cô chơi trò này, và đó chính là điều chúng tôi muốn biết.
Vì thế trong nhóm của tôi, những điều chúng tôi cố gắng làm là khám phá ra cơ chế con người điều khiển chuyển động của mình.
Và nó dường như là một vấn đề dễ.
Các bạn gửi mệnh lệnh xuống, nó khiến các cơ co bóp.
Cánh tay hay cơ thể của bạn chuyển động, và bạn nhận được phản hồi về cảm giác từ tầm nhìn, da, từ các cơ bắp và vân vân.
Vấn đề ở đây là những tín hiệu này không phải là những tín hiệu hay như bạn mong đợi.
Vì thế một điều khiến việc điều khiển chuyể động khó khăn là, ví dụ, phản hồi giác quan thường gây nhiễu.
Với từ "nhiễu", tôi không có ý nhắc đến âm thanh.
Chúng tôi sử dụng thuật ngữ này trong ngày kỹ thuật và ngành khoa học nghiên cứu thần kinh với ý nghĩa là nhiễu bất kỳ có thể gây gián đoạn đến 1 tín hiệu.
Vì thế trước đây khi chưa có vô tuyến kỹ thuật số, khi bạn chuyển kênh trên đài radio bạn nghe thấy tiếng "crrcckkk" tại kênh bạn muốn nghe, đó chính là nhiễu.
Nhưng xét trên diện rộng hơn, tiếng nhiễu này là cái gì đó có thể gây gián đoạn tín hiệu.
Ví dụ, nếu bạn muốn đặt tay dưới một chiếc bàn và cố định vị bằng một tay khác, bạn có thể chệch vài centimet do nhiễu trong quá trình phản hồi cảm giác.
Tương tự, khi bạn đặt đầu ra của động cơ lên đầu ra chuyển động, nó gây ra nhiễu lớn.
Hãy quên việc cố đánh mắt bò... chỉ nhắm đến một điểm liên tục.
Bạn bị phân tán do tính biến đổi của việc vận động.
Và hơn thế nữa, thế giới bên ngoài, hay nhiệm vụ đều mơ hồ và hay thay đổi
Một ấm trà có thể đang đầy, hoặc có thể đang cạn
Nó thay đổi theo thời gian.
Vì vậy chúng ta làm việc trong sự vận động thuộc cảm giác với tín hiệu nhiễu.
Bây giờ tín hiệu nhiễu này lớn đến nỗi xã hội đặt một phần thưởng khổng lồ cho ai trong chúng ta có thể giảm được các hậu quả của nhiễu.
Vì vậy nếu bạn đủ may mắn để có thể đánh một trái banh trắng nhỏ vào một lỗ cách xa đó hàng trăm dặm với một cây gậy bằng sắt dài, xã hội chúng ta sẽ sẵn lòng thưởng công cho bạn bằng hàng trăm triệu đô la.
Bây giờ, những gì tôi cố gắng thuyết phục các bạn là bộ não cũng phải trải qua rất nhiều nỗ lực để giảm thiểu các hậu quả xấu của loại tín hiệu nhiễu và tính biến đổi này.
Và để làm điều đó, tôi sẽ nói với các bạn về một giải pháp rất phổ biến trong thống kê và máy học trong vòng 50 năm qua được gọi là thuyết quyết định Bayes.
Và nó gần như là trở thành một phương thức thống nhất để nghĩ về cách bộ não đối phó với sự không chắc chắn như thế nào.
Và ý tưởng cơ bản là bạn muốn thực hiện suy luận và sau đó mới hành động.
Vậy hãy thử nghĩ về việc suy luận.
Bạn muốn tạo ra niềm tin về thế giới
Vậy niềm tin là gì?
Niềm tin có thể là: những mục tiêu của tôi ở đâu trong vũ trụ này?
Tôi đang nhìn thấy một con mèo hay một con cáo?
Nhưng chúng tôi sẽ giới thiệu niềm tin bằng xác suất.
Vì thế chúng tôi sẽ giới thiệu một niềm tin bằng một con số giữa 0 và 1 -- 0 nghĩa là: tôi không tin chút nào, 1 nghĩa là tôi hoàn toàn chắc chắn.
Và những con số giữa hai cột mốc này cho biết mức độ không chắc chắn.
Và ý tưởng chính cho thuyết suy luận Bayes. là bạn có hai nguồn thông tin mà từ đó bạn có thể suy luận.
Bạn có dữ liệu. và dữ liệu trong thần kinh học là những dữ liệu đầu vào thuộc cảm giác.
Vì vậy tôi có dữ liệu đầu vào thuộc cảm giác, mà tôi thể lấy để tao thành niềm tin.
Nhưng cũng có một nguồn thông tin khác, đó là kiến thức sẵn có.
Bạn tích lũy kiến thức trong suốt cuộc sống của bạn trong ký ức.
Và quan điểm về thuyết quyết định Bayes là nó mang lại cho bạn cơ sở toán học của phương thức tối ưu để kết hợp kiến thức sẵn có với bằng chứng về cảm giác của bạn để phát sinh ra niềm tin mới.
Và tôi đã viết công thức lên đó.
Tôi sẽ không giải thích công thức đó là gì, nhưng nó trông rất tuyệt.
Và nó mang vẻ đẹp và sức mạnh giải thích thật sự.
Và những gì nó thật sự nói lên và những gì bạn muốn ước lượng, là xác suất của các niềm tin khác nhau ứng với dữ liệu đầu vào thuộc cảm giác của bạn.
Vì vậy, tôi sẽ đưa ra một ví dụ trực quan
Thử tưởng tượng là bạn đang học chơi tennis và bạn muốn quyết định quả banh sẽ nảy về hướng nào khi nó bay qua lưới về hướng bạn.
Có hai nguồn thông tin định luật Bayes cho biết như vậy.
Có bằng chứng về cảm giác -- bạn có thể sử dụng thông tin trực quan, và điều đó có thể cho biết là quả bóng sẽ rơi vào điểm đỏ.
Nhưng bạn biết rằng các cảm giác của bạn không phải là hoàn hảo, và do đó có một vài biến đổi về nơi quả bóng sẽ rơi được miêu tả bằng một quầng màu đỏ, biểu diễn các con số ở giữa 0.5 và có thể là 0.1
Thông tin đó có sẵn trong bức ảnh hiện tại, nhưng có một nguồn thông tin khác không có sẵn trong bức ảnh hiện tại, mà chỉ có sẵn bằng những kinh nghiệm lặp đi lặp lại trong các trận đấu tennis và rằng quả banh không nảy lên với cùng xác suất qua sân trong suốt trận đấu.
Nếu bạn đang thi đấu với một đấu thủ rất giỏi, anh ta có thể phát quả banh vào vùng màu xanh đó, là vùng phân phối sẵn có, làm cho bạn khó mà đánh trả quả banh ngược về.
Bây giờ cả hai nguồn thông tin đều mang thông tin quan trọng.
Và định luật Bayes cho biết rằng tôi nên nhân các con số trong vùng màu đỏ với các con số trong vùng màu xanh để có được các con số trong vùng màu vàng, mang hình eclipse, và đó là niềm tin của tôi.
Vì vậy đó là phương thức tối ưu của việc kết hợp thông tin.
Bây giờ tôi sẽ không kể cho các bạn về tất cả những điều này nếu không phải là cách đây một vài năm, chúng tôi đã chứng minh đây chính xác là những gì mà người ta làm khi họ học về các kỹ năng vận động mới.
Và nó có nghĩa là chúng ta thật sự là các cỗ máy suy luận Bayes
Khi chúng ta đi xung quanh, chúng ta học về sự thống kê của thế giới và đặt nó xuống nhưng chúng ta cũng học được rằng bộ máy cảm giác của chính chúng ta bị nhiễu như thế nào, và khi đó kết hợp những thứ này theo phương thức của Bayes.
Bây giờ, phần chính yếu thuộc về Bayes là phần công thức này.
Và những gì phần công thức này thật sự cho biết là tôi phải dự đoán xác suất của các phản hồi thuộc cảm giác khác nhau ứng với các niềm tin của tôi.
Điều đó có nghĩa là tôi phải dự đoán về tương lai.
Và tôi muốn thuyết phục các bạn rằng bộ não thật sự thực hiện việc dự đoán về các phản hồi cảm giác mà bộ não sắp sửa nhận được.
Và hơn nữa, điều này thay đổi một cách sâu sắc các nhận thức của bạn với những gì bạn làm.
Và để làm điều đó, tôi sẽ cho các bạn biết về bộ não xử lý như thế nào đối với các dữ liệu đầu vào thuộc cảm giác.
Vì vậy khi bạn gửi một mệnh lệnh ra, bạn nhận được một phản hồi thuộc cảm giác trả về, và phép biến đổi đó được điều khiển bằng trạng thái vật lý của cơ thể và bộ máy cảm giác của bạn.
Nhưng bạn có thể tưởng tượng nhìn vào bên trong bộ não.
Và đây thật sự là bên trong bộ não
Bạn có thể có một bộ dự đoán nhỏ, một bộ mô phỏng thuộc thần kinh, của trạng thái vật lý của cơ thể và các cảm giác của bạn
Vì vậy khi bạn gửi một lệnh vận động xuống, bạn vỗ nhẹ vào bản sao đó và đưa nó vào bộ giả lập thần kinh để lường trước những hậu quả cảm giác hành động của bạn
Vì vậy khi tôi lắc cái hộp tương cà này, Tôi nhận được các phản hồi cảm giác thật sự như hàm số theo thời gian ở hàng dưới cùng
Và khi tôi đã có được một thiết bị dự báo tốt, nó sẽ dự đoán cùng một kiểu.
Tại sao tôi lại phải làm điều đó ?
dù sao đi nữa, tôi cũng sẽ nhận được cùng một phản hồi
Sau đây là các lý do để giải thích cho việc này.
Thử tưởng tượng, khi tôi lắc cái lọ tương cà này, và có một người nào đó tiến về phía tôi và vỗ lên mặt sau của hộp tương cà hộ tôi.
Khi đó, tôi nhận được một nguồn thông tin cảm giác nữa gây ra bởi sự tương tác bên ngoài này.
Vì vậy tôi nhận được hai nguồn cảm giác
Tôi có được cảm giác là bạn đang vỗ lên nó và cảm giác là tôi đang lắc nó. nhưng xét trên quan điểm giác quan của tôi chúng được kết hợp với nhau thành một nguồn thông tin.
Bây giờ, có lý do để bạn tin rằng bạn muốn có thể phân biệt được các sự kiện xảy ra bên ngoài cơ thể với các sự kiện xảy ra từ bên trong cơ thể
Bởi vì các sự kiện xảy ra từ bên ngoài cơ thể có liên quan nhiều nhiều đến hành vi hơn là cảm giác mọi thứ đang diễn ra trong cơ thể tôi.
Vì vậy có một phương pháp để tái tạo lại điều đó là so sánh các dự đoán ( chỉ căn cứ trên các mệnh lệnh vận động của bạn) so với thực tế.
Nếu có bất kỳ sự khác nhau nào thì hầu như là nó là từ bên ngoài cơ thể.
Vì vậy khi tôi đi vòng quanh thế giới Tôi đang dự đoán những gì tôi sẽ nhận được, và loại trừ chúng ra.
Mọi thứ còn lại đối với tôi là từ bên ngoài
Có chứng cứ nào cho việc này không ?
Có một ví dụ minh hoạ rất rõ khi một cảm giác được phát sinh ra từ chính bản thân tôi sẽ rất khác biệt so với nếu nó được phát sinh ra bởi một người nào khác.
Và vì vậy chúng ta đã biết được nơi nên bắt đầu là với việc gây kích thích.
Người ta đã biết từ lâu rằng bản thân con người không thể tự gây kích thích cũng như là những người khác có thể làm điều đó.
Nhưng nó chưa thật sự được chứng minh, đó là bởi vì khi bạn có một bộ giả lập thần kinh mô phỏng theo chính cơ thể bạn và loại trừ cảm giác đó ra.
Vì vậy chúng ta có thể mang các thí nghiệm của thế kỉ 21 bằng cách áp dụng các công nghệ robot vào vấn đề này.
Và trên thực tế, chúng ta sẽ dùng một thiết bị như cây gậy trên một tay và được gắn vào một robot, và chúng có thể chuyển động tới lui.
Và kế tiếp chúng ta theo dõi chuyển động đó với một máy vi tính và sử dụng nó để điều khiển một robot khác, mà con robot này sẽ kích thích bàn tay với một cây gậy khác.
Và khi đó chúng ta có thể ước lượng được nhiều thứ bao gồm cả triệu chứng "đụng vào là cười"
Tôi sẽ trình diễn cho các bạn thấy chỉ một phần trong nghiên cứu của chúng tôi.
Và đây, khi tôi di chuyển robot, nhưng thật sự là di chuyển tay phải tới lui theo hình sin
Và khi làm lại điều đó với tay còn lại với một khoảng thời gian chờ
hoặc không có thời gian chờ, trong trường hợp đó, ánh sáng chỉ kích thích vào bàn tay bạn, hoặc là với một khoảng thời gian chờ khoảng 2/10 hoặc 3/10 của một giây.
Và điều quan trọng là tay phải luôn luôn chỉ làm đúng một chuyện -- di chuyển theo hình sin.
tay trái luôn luôn giữ thiết bị chiếu sáng hình sin
Những gì chúng ta đang thực hiện là phương pháp nhân quả có nhịp độ.
Và khi chúng ta đi từ 0 đến 0.1 giây, nó trở nên càng bị kích thích
Khi bạn đi từ 0.1 đến 0.2, nó trở nên bị kích thích về phía cuối.
Và ở mức 0.2 của một giây nó bị kích thích một cách tương đương với con robot mà chỉ vừa mới kích thích bạn trong khi bạn không làm gì cả.
Vì vậy cho dù là cái gì đi nữa chịu trách nhiệm cho sự triệt tiêu này thì cũng kết hợp cực kỳ chặt chẽ với phương pháp nhân quả có nhịp độ.
Và dựa trên sự minh hoạ này, chúng ta đã thật sự thuyết phục chúng ta rằng trong lĩnh vực này bộ não đã tạo nên các dự đoán chính xác và loại trừ chúng khỏi từ các sự cảm nhận.
Bây giờ, tôi phải thừa nhận rằng, đây là những nghiên cứu tệ hại nhất của tôi được thực hiện ở phòng thí nghiệm.
Bởi vì việc cảm nhận kích thích trên lòng bàn tay chỉ thoáng qua, bạn cần số lượng lớn các đối tượng đóng vai trò chính làm cho chúng trở nên đáng kể.
Vì vậy chúng tôi đã tìm kiếm một phương pháp khách quan hơn để đánh giá hiện tượng này.
Và trong những năm vào thời điểm đó, tôi có hai con gái.
Và một điều mà bạn thấy rằng khi trẻ con ngồi ở ghế sau của xe trên các chuyến đi dài, đó là chúng đánh đấm lẫn nhau -- mà bắt đầu là đứa này làm điều gì đó với đứa kia, và đứa kia đánh trả lại.
Và càng lúc trở nên gay cấn hơn.
Và khi trẻ con có xu hướng chuyển đánh đấm lên đến mức bạo lực.
Khi đó tôi phải thét lên gọi bọn trẻ ngừng lại, thỉnh thoảng chúng đều nói với tôi rằng đứa kia đánh chúng mạnh hơn.
Và bây giờ tôi tình cờ biết là bọn trẻ không nói dối, vì vậy tôi nghĩ, với tư cách là một nhà khoa học về thần kinh, điều quan trọng là tôi có thể giải thích như thế nào như thế nào mà chúng nói những sự thật mâu thuẫn nhau.
Và chúng ta đặt ra giả thiết dựa trên nghiên cứu của việc kích thích rằng khi một đứa trẻ đánh vào đứa kia, chúng tạo ra mệnh lệnh vận động.
Chúng dự đoán các hậu quả dựa trên cảm giác và loại trừ nó đi.
Vì vậy chúng thật sự nghĩ là chúng đã đánh đứa kía ít mạnh hơn hơn là đứa kia đánh chúng -- cũng giống như việc kích thích.
Trong khi đứa bị đánh thụ động không dự đoán, cảm nhận trọn vẹn lực của cú đánh.
Vì vậy nếu chúng trả đũa lại với cũng một lực, đứa đầu tiên sẽ nghĩ lực đó mạnh hơn.
Vì vậy chúng tôi đã quyết định thực hiện kiểm tra điều này trong phòng thí nghiệm.
(tiếng cười) Bấy giờ chúng tôi không thực nghiệm với trẻ con, không thực nghiệm bằng việc đánh nhau, nhưng ý tưởng thực nghiệm là giống nhau.
Chúng tôi mang vào hai người lớn. Chúng tôi bảo họ chơi một trò chơi.
Và người chơi thứ nhất và thứ hai ngồi đối diện với nhau.
và trò chơi thì đơn giản.
Chúng tôi bắt đầu với một động cơ môtô với một đòn bẩy nhỏ, một bộ phận truyền lực nhỏ.
Và chúng tôi sử dụng cái động cơ này để tạo áp lực xuống ngón tay của người chơi trong vòng ba giây và ngừng lại.
Và người chơi được dặn trước rằng hãy ghi nhớ lực tác động đó và sử dụng ngón tay kia tạo ra cùng một lực tác động xuống ngón tay của người kia thông qua bộ phận truyền lực -- và họ sẽ làm như vậy.
Người chơi thứ hai cũng được dặn trước rằng hãy ghi nhớ lực tác động đó.
Sử dụng tay kia để tạo lực tác động ngược lại.
Và họ cứ làm như vậy lần lượt đế tạo lực tác động mà họ vừa mới trải nghiệm lẫn nhau.
Nhưng một cách nghiêm túc mà nói, họ đã tường thuật lại quy tắc của trò chơi trong các gian phòng khác nhau.
Vì vậy họ không biết về quy tắc của người chơi còn lại.
Và những gì chúng tôi đo lường được là lực tác động như là một hàm số trong một khoảng thời gian ngắn.
Và nếu chúng ta xem lại những gì lúc bắt đầu, một phần tư lực Newton, với một số lượt, tốt nhất là ở đường gạch đỏ.
Và những gì chúng ta thấy trong cặp đối tượng này là -- một mức tăng thêm 70% của lực tác động cho mỗi lượt.
Vì vậy nó thực sự gợi ra rằng, khi thực hiện điều này -- dựa trên nghiên cứu này và những nghiên cứu khác mà chúng tôi đã thực hiện -- rằng bộ não đang bỏ qua các hậu quả thuộc cảm giác và đánh giá thấp lực tác động mà nó sản sinh ra.
Vì vậy điều đó lại cho thấy rằng bộ não tạo ra các dự đoán và về cơ bản là thay đổi các nguyên lý.
Vì vậy chúng ta đã tạo ra các suy luận, chúng ta tạo ra các dự đoán, bây giờ chúng ta phải phát sinh ra các hành động.
Và định luật Bayes nói rằng, với sự tin tưởng của tôi, hành động nên ở một mức độ tối ưu.
Nhưng chúng ta có một vấn đề ở đây.
Các nhiệm vụ mang tính tượng trưng -- Tôi muốn uống, tôi muốn nhảy -- nhưng hệ vận động phải co rút lại 600 cơ bắp theo một trình tự cụ thể nào đó.
Và có một khoảng cách lớn giữa nhiệm vụ và hệ vận động.
Vì vậy nó có thể là cầu nối theo nhiều cách khác nhau.
hãy nghĩ về việc chuyển động từ một điểm đến một điểm khác.
Tôi có thể chọn hai đường này trong vô số các con đường.
Sau khi đã chọn một đường cụ thể nào đó, Tôi có thể giữ tay trên đường đó theo nhiều kiểu cấu hình khớp xương khác nhau.
Và tôi cũng có thể giữ tay theo một kiểu cấu hình khớp nhất định nào đó hoặc là rất là cứng nhắc hoặc là rất thoải mái
Vì vậy tôi có rất rất nhiều sự lựa chọn khác nhau.
Nhưng hoá ra là chúng ta cực kỳ theo khuôn mẫu.
Chúng ta di chuyển hầu như theo cùng một cách.
Và vì vậy hoá ra là chúng ta quá theo khuôn mẫu, bộ não của chúng ta có các mạch thần kinh chuyên dụng để giải mã kiểu khuôn mẫu này.
Vì vậy nếu tôi lấy một vài điểm và đặt chúng trong sự chuyển động với chuyển động sinh học, mạch trong bộ não sẽ hiểu ngay lập tức cái gì đang xảy ra.
Bây giờ nếu là một chùm điểm chuyển động.
bạn sẽ biết rằng người này đang làm gì đó, có thể là vui, buồn, già, trẻ -- một lượng thông tin khổng lồ.
Nếu các điểm này là các xe đang trên đường đua, bạn sẽ tuyệt đối không biết cái gì đang xảy ra.
Tại sao lại như vậy rằng chúng ta di chuyển theo các cách cụ thể ?
Hãy nghĩ về những gì thật sự xảy ra.
Có thể là chúng ta không hoàn toàn di chuyển theo cùng một cách.
Có thể là có sự biến động trong dân số.
Và có thể một số người, mà di chuyển tốt hơn những người còn lại, có nhiều cơ hội hơn trong việc đưa con cái của họ vào thế hệ kế tiếp.
Vì vậy trong các nấc thang tiến hoá, sự vận động trở nên tốt hơn.
Và có lẽ là trong cuộc sống, sự vận động trở nên tốt hơn thông qua việc học.
Vậy thế nào là một sự di chuyển tốt hoặc xấu ?
Thử tưởng tượng là tôi muốn chặn trái banh này lại.
Có hai đường có thể dẫn đến trái banh đó.
Nếu tôi chọn con đường bên tay trái, Tôi có thể tính toán được các lực tác động cần thiết trong các cơ bắp của tôi như là các hàm số của thời gian.
Nhưng có sự nhiễu thêm vào đây.
Vì vậy những gì tôi thật sự có được, với lực tác động bằng phẳng và mong đợi là một phiên bản bị nhiễu
Vì vậy nếu tôi chọn cùng một mệnh lệnh qua nhiều lần, tôi sẽ có được một phiên bản bị nhiễu cho mỗi lần, bởi vì tín hiệu nhiễu thay đổi cho mỗi lần.
Những gì tôi có thể trình diễn cho các bạn thấy là tính biến đổi của sự vận động sẽ tiến triển như thế nào nếu tôi chọn cách đó.
Nếu tôi chọn cách thức di chuyển khác -- chẳng hạn về bên tay phải -- khi đó tôi sẽ có một mệnh lệnh khác, một tín hiệu nhiễu khác, thực hiện thông qua một hệ thống bị nhiễu, là rất phức tạp.
Những gì chúng ta có thể chắc chắn là tính biến đổi sẽ khác nhau.
Nếu tôi di chuyển theo cách thức cụ thể này, tôi sau cùng có được một sự biến thiên nhỏ hơn qua nhiều lần chuyển động.
Vì vậy nếu tôi phải chọn giữa hai cách thức này, tôi sẽ chọn cách bên phải bởi vì nó ít bị biến đổi hơn.
Và ý tưởng cơ bản là bạn muốn lập kế hoạch cho các sự vận động để tối thiểu hoá các hậu quả xấu của tín hiệu nhiễu.
Và một nhận thức có được là thật sự số lượng nhiễu hoặc tính biến đổi mà tôi trình bày ở đây trở nên lớn hơn khi lực tác động mạnh hơn.
Vì vậy nên tránh các lực tác động mạnh là một nguyên lý.
Chúng ta đã chứng minh rằng sử dụng điều này sẽ có thể giải thích được một lượng lớn dữ liệu -- rằng chính xác là con người chuẩn bị cho cuộc sống bằng cách lên kế hoạch cho các sự vận động để tối thiểu hoá các hậu quả xấu của tín hiệu nhiễu.
Vì vậy tôi hy vọng rằng tôi đã thuyết phục được các bạn rằng bộ não hiện hữu và tiến hoá để điều khiển sự vận động
và đó là một thử thách về mặt trí óc để hiểu được chúng ta làm điều đó như thế nào.
Nhưng điều này cũng có liên quan đến bệnh tật và sự hồi phục.
Có nhiều bệnh tật gây ảnh hưởng đến sự vận động.
và hy vọng là nếu chúng ta hiểu được cách chúng ta điều khiển sự vận động như thế nào chúng ta có thể áp dụng vào công nghệ robot.
Và sau cùng, tôi muốn nhắc nhở các bạn rằng, khi các bạn thấy các con vật làm những gì trông giống như là các tác vụ đơn giản, thực chất của sự phức tạp đang diễn ra bên trong bộ não của chúng là hoàn toàn ấn tượng.
Cám ơn các bạn rất nhiều.
(tiếng vỗ tay) Chris Anderson: một câu hỏi nhanh cho ông, Dan.
vậy ông vận động -- (DW: Người yêu nước) -- người yêu nước.
Có phải điều đó có nghĩa là ông nghĩ rằng những thứ khác chúng ta đang nghĩ trong não về -- giấc mơ, sự khát khao, sự yêu đương và tất cả những thứ này -- là một loại thứ yếu, một sự tình cờ ?
DW: Không, không, thật sự tôi nghĩ chúng tất cả đều quan trọng để điều khiển hành vi vận động một cách đúng đắn để có thể tái tạo lại khi kết thúc.
Vì vậy tôi nghĩ người ta học cảm nhận hoặc ghi nhớ mà không nhận biết tại sao họ đang thiết lập các hồi ức của thời thơ ấu
Chẳng hạn, việc chúng ta quên hầu hết thời thơ ấu, có lẽ là cũng tốt thôi, bởi vì nó không ảnh hưởng đến sự vận động sau này của chúng ta trong cuộc sống.
Bạn chỉ cần lưu trữ những thứ thật sự có ảnh hưởng đến việc vận động.
CA: vì vậy ông nghĩ là người ta nghĩ về bộ não, sự nhận thức nói chung, có thể có được sự hiểu biết thấu đáo bằng cách nói rằng, sự vận động đóng vai trò ở đâu trong trò chơi này ?
DW: chẳng hạn người ta đã nhận ra rằng học tưởng tượng mà thiếu nhận thức rằng tại sao họ lại có sự tưởng tượng là một sai lầm
Phải học tưởng tượng với sự nhận thức rằng hệ vận động đang sử dụng sự tưởng tượng như thế nào
và hệ vận động sử dụng nó rất khác nhau mỗi khi bạn nghĩ về nó theo cách đó.
CA: Điều này hoàn toàn là rất thú vị.
Thật sự các ơn ông. (tiếng vỗ tay)
Vậy phép thuật là một lĩnh vực hướng nội
Trong khi các nhà khoa học thường xuyên phát hành công trình nghiên cứu mới nhất của họ, chúng tôi, những nhà ảo thuật, không thích chia sẻ các phương pháp và mánh khóe của mình.
Điều này còn đúng ngay cả với các đồng nghiệp.
Nhưng nếu bạn nhìn thực hành sáng tạo là một hình thức nghiên cứu hoặc nghệ thuật sáng tạo là sự nghiên cứu và phát triển cho loài người vậy sao một nhà ảo thuật mạng như tôi lại chia sẻ nghiên cứu của anh ấy
Bây giờ sự đặc biệt của tôi là sự kết hợp của công nghệ kĩ thuật số và ảo thuật.
Và khoảng ba năm trước tôi bắt đầu một bài tập về sự cởi mở và tính toàn diện bằng cách tiếp cận cộng đồng phần mềm mã nguồn mở để chế tạo ra một công cụ kĩ thuật số mới cho ảo thuật - công cụ mà cuối cùng có thể chia sẻ được với các nghệ sĩ khác để bắt đầu thêm vào quá trình để có thơ nhanh hơn.
Hôm nay, tôi muốn cho các bạn thấy sự hợp tác đó đã đem đến cái gì.
Nó là một sự cường điệu thực tế đánh dấu bài trình chiếu và lập bản đồ hệ thống, hoặc một công cụ kể chuyện kĩ thuật số.
Vui lòng tắt bớt đèn?
Cảm ơn. Vậy hãy thử.
Và tôi sẽ sử dụng nó để cho bạn biết quan điểm của tôi về cuộc sống trên các công cụ của cuộc sống.
(Vỗ tay) (Nhạc) Rất xin lỗi, tôi quên mất cái sàn.
Dậy đi.
Này.
Thôi nào.
(Nhạc) Làm ơn đi mà.
(Nhạc) Thôi nào
Ồ, xin lỗi về điều đó
Quên cái này.
(Nhạc) Hãy thử một lần nữa.
Được rồi.
Anh ấy đã khám phá ra cách thức rồi.
(Nhạc) (Tiếng cười) (Vỗ tay) (Nhạc) Ồ
(Nhạc) Được rồi. Hãy cùng thử cái này
Thôi nào
(Nhạc) (Cười lớn) (Nhạc) Này.
(Nhạc) Bạn nghe cô ấy rồi, cứ làm đi
(Cười lớn) (Vỗ tay) Xin chào.
(Vỗ tay)
Trong lịch sử luôn luôn có sự phân biệt rạch ròi giữa những gì con người cho rằng, một bên là những cơ thể không sống và bên kia là những cơ thể sống.
Thế nên ta đi từ, ví dụ như, khối tinh thể phức tạp và tuyệt đẹp này như một vật thể không sống, và mặt khác, chú mèo phức tạp và xinh đẹp này là vật thể sống.
Trong khoảng một trăm năm mươi năm qua, khoa học đã gần như xóa mờ sự khác biệt này giữa những cơ thể sống và không sống, và giờ chúng ta xét thấy rằng có thể có một sự chuyển giao tồn tại giữa hai thứ.
Thử lấy một ví dụ ở đây: một con vi-rút là một sinh vật tự nhiên đúng không nào?
Nhưng nó rất đơn giản, rất thô sơ.
Nó không thực sự thỏa mãn tất cả điều kiện, nó không có những tính chất của cơ thể sống và thực tế nó là một vật kí sinh trên những cơ thể sống khác để, ví dụ như, sinh sản và tiến hóa.
Nhưng những gì chúng ta chuẩn bị nói tới ở đây tối nay là những thí nghiệm được làm trên thái cực của phi sự sống -- thực tế là làm thí nghiêm hóa học trong phòng thí nghiệm, trộn những chất không-sống với nhau để tao ra một cấu thể mới, và những cấu thể này có thể có những đặc điểm của cơ thể sống.
Thật sự những gì tôi nói tới ở đây là tạo ra một sự sống nhân tạo.
Và tôi đang nói đến những đặc điểm gì? Chính là đây.
Trước hết chúng tôi xét thấy rằng sự sống cần phải có một cơ thể.
Giờ ta cần phải phân biệt giữa cá thể và môi trường.
Sự sống còn có cả sự trao đổi chất. Đây là một quá trình mà vật thể sống có thể chuyển hóa vật chất từ môi trường thành năng lượng sống để có thể tự duy trì và phát triển.
Sự sống còn phải có thông tin di truyền.
Chúng ta, con người, lưu trữ thông tin này qua DNA ở trong gen, và ta truyền lại thông tin này cho con cháu.
Nếu ta gộp hai tính chất đầu tiên lại -- cơ thể và sự trao đổi chất -- chúng ta có thể tạo ra một cơ thể có khả năng di chuyển và tái tạo, còn nếu chúng ta gộp những tính chất này với thông tin di truyền, ta có thể tạo ra một cơ thể giống sự sống hơn, và có thể còn tiến hóa nữa.
Thế nên đây là những thứ chúng tôi đang cố gắng thực hiện trong phòng thí nghiệm: làm thí nghiệm để tạo ra một trong những đặc điểm của sự sống hoặc nhiều hơn thế.
Vậy chúng tôi đã làm thế nào? Chúng tôi sử dụng một cơ thể mẫu mà chúng tôi gọi là tế bào nguyên mẫu.
Bạn có thể xem cái này như là một tế bào nguyên thủy. Nó là một mẫu hóa học rất cơ bản của một tế bào sống, và ví dụ nếu bạn xem xét một tế bào trong cơ thể mà cần hàng triệu loại phân tử khác nhau gộp lại, tương tác với nhau trong một hệ thống vô cùng phức tạp để tạo ra cái mà ta gọi là sự sống.
Trong phòng thí nghiệm những gì chúng tôi muốn làm cũng tương tự như thế, nhưng chỉ với hàng chục loại phân tử khác nhau -- giảm đáng kể về mặt phức tạp, nhưng vẫn cố gắng tạo ra một thứ giống như sự sống.
Và đó là những gì chúng tôi làm, chúng tôi bắt đầu đơn giản và tiến tới những cơ thể sống.
Ta hãy xem lời dẫn trích này của Leduc, khoảng một trăm năm trước, khi ông xem xét một loại sinh học tổng hợp: “Sự tổng hợp của sự sống, nếu có diễn ra, sẽ không phải là một sự phát hiện kì diệu mà chúng ta thường liên tưởng đến ý tưởng này.”
Đó là lời đầu tiên của ông ấy. Thế nên nếu chúng ta có thực sự tạo ra sự sống trong phòng thí nghiệm, có thế nó cũng chẳng ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng ta cả.
“Nếu chúng ta chấp nhận giả thuyết tiến hóa, thì những ý tưởng đầu tiên về sự tổng hợp của sự sống phải bao gồm sự tạo thành của những thể chất trung gian giữa thế giới vô cơ và hữu cơ, hoặc giữa thế giới sống và không sống, những thể chất chỉ mang một số yếu tố cơ bản của sự sống” -- thế nên, những gì tôi vừa nhắc tới -- “những yếu tố khác sẽ dần dần được cộng thêm trong quá trình phát triển qua những bước tiến hóa của môi trường.”
Thế nên chúng tôi bắt đầu rất đơn giản, chúng tôi tạo ra những cấu trúc có những đặc điểm này của sự sống, và sau đó phát triển để nó trở nên giống sự sống hơn.
Đây là cách chúng tôi có thể bắt đầu làm một tế bào nguyên mẫu.
Chúng tôi dựa trên ý tưởng của sự tự liên kết.
Có nghĩa là, tôi trộn một số hóa chất với nhau trong một ống nghiệm trong phòng thí nghiệm, và những hóa chất này bắt đầu tự liên kết với nhau tạo thành một cấu trúc lớn dần và lớn dần.
Thế nên khi hàng chục nghìn, hàng trăm nghìn phân tử liên kết lại với nhau sẽ tạo thành một cấu trúc lớn chưa từng tồn tại trước đó.
Và cụ thể trong ví dụ này, những gì tôi sử dụng là một vài phân tử màng, trộn với nhau trong một môi trường thích hợp, và trong vòng vài giây nó sẽ tạo ra những cấu trúc khá là phức tạp và xinh đẹp như thế này.
Những lớp màng này cũng khá giống với màng tế bào trong cơ thể bạn, về cấu trúc cũng như chức năng, và chúng ta có thể sử dụng chúng, như đã nói, để tạo ra cơ thể cho một tế bào nguyên mẫu.
Tương tự, chúng tôi có thể làm với những cơ thể dầu và nước.
Như các bạn biết đấy, khi bạn đặt dầu và nước cạnh nhau, chúng không hòa lẫn vào nhau, nhưng qua quá trình tự liên kết, chúng tôi có thể có một giọt dầu xinh xắn được tạo thành, và thực ra ta có thể sử dụng nó như cơ thể cho sinh vật nhân tạo hay tế bào nguyên mẫu, như tí nữa bạn sẽ thấy.
Thế là tạo ra được cơ thể rồi phải không nào?
Một số cấu trúc.
Thế còn những tính chất khác của cơ thể sống thì sao?
Chúng tôi tạo ra một mẫu tế bào nguyên mẫu như tôi cho các bạn xem ở đây.
Chúng tôi bắt đầu với một mẫu đất sét, gọi là montmorillonit.
Đây là một chất tự nhiên từ môi trường, mẫu đất sét này.
Nó hình thành một bề mặt có tính chất hóa học.
Nó có thể tự thực hiện quá trình trao đổi chất.
Một số loại phân tử đặc biệt có xu hướng kết hợp với đất sét. Ví dụ, trong trường hợp này, RNA, màu đỏ, -- nó là bà con với DNA, một phân tử mang thông tin di truyền -- nó có thể đến gần và bắt đầu kết hợp với bề mặt của mẫu đất sét.
Cấu trúc này, sau đó, có thể sắp xếp tạo ra một lớp màng bao quanh chính nó, để có thể tạo ra một cơ thể phân tử lỏng xung quanh, và nó có màu xanh trong bức ảnh này.
Và thế là chỉ với quá trình tự liên kết, trộn các thứ lại với nhau trong phòng thí nghiêm, chúng tôi đã tạo ra, một bề mặt trao đổi chất với một số phân tử thông tin đính kèm bên trong cơ thể màng này, đúng không nào?
Và thế là chúng ta đang trên đường tiến tới những cơ thể sống rồi.
Nhưng nếu bạn thấy tế bào nguyên mẫu này, bạn sẽ không nhầm nó với một vật sống khác.
Thực ra nó gần như phi sự sống. Một khi được tạo thành, nó không thực sự làm cái gì cả.
Thế nên, có cái gì đó đang thiếu ở đây.
Ta đang thiếu cái gì đó.
Và cái ta đang thiếu chính là, ví dụ, nếu bạn có một nguồn năng lượng qua một cơ thể, những gì chúng tôi muốn là một tế bào nguyên mẫu có khả năng hấp thụ một phần năng lượng đó để duy trì bản thân, giống như một cơ thế sống.
Thế nên chúng tôi tạo ra một tế bào nguyên mẫu khác và nó thực ra còn đơn giản hơn cái trước đó.
Trong mẫu tế bào này chỉ là một giọt dầu, nhưng có một sự trao đổi chất hóa học trong đó, có thể khiến tế bào nguyên mẫu này sử dụng năng lượng để làm cái gì đó, để trở nên năng động, như chúng ta thấy ở đây.
Bạn cho thêm một giọt nữa vào trong hệ thống.
Có một vũng nước, và tế bào nguyên mẫu bắt đầu tự chuyển động trong hệ thống này.
Được chứ? Giọt dầu hình thành qua quá trình tự liên kết, có sự trao đổi chất hóa học bên trong để nó có khả năng sử dụng năng lượng, và dùng năng lượng đó để tự chuyển động xung quanh trong môi trường.
Như ta nghe vừa nãy, sự chuyển động rất quan trọng đối với những cơ thể sống này.
Nó chuyển động, khám phá môi trường xung quanh, và tổ chức lại môi trường, như bạn thấy, bằng những làn sóng hóa học tạo ra bởi tế bào nguyên mẫu.
Thế nên có thể nói nó hoạt động như một cơ thể sống đang cố gắng duy trì bản thân.
Chúng ta lấy cùng tế bào nguyên mẫu này, và ta đặt nó vào một thí nghiệm khác, cho nó chuyển động. Sau đó tôi sẽ cho thêm một số thức ăn vào trông hệ thống này, và bạn thấy nó màu xanh nhé?
Và tôi cho thêm một chút thức ăn vào hệ thống này.
Tế bào nguyên mẫu bắt đầu chuyển động.
Nó gặp phải thức ăn. Nó tự biến dạng và sau đó có khả năng leo tới những nơi có nồng độ thức ăn cao nhất trong hệ thống và ngừng ở đó.
Được chưa? Thế là không chỉ hệ thống này có một cơ thể, nó có quá trình trao đổi chất, nó có thể sử dụng năng lượng, nó chuyển động vòng quanh.
Nó còn có thể cảm nhận môi trường xung quanh và thực sự tìm ra những nguồn năng lượng trong môi trường để duy trì bản thân.
Nào, nó không có não, nó không có một hệ thống thần kinh. Nó chỉ là một chút hóa chất mà có thể có được những hoạt động thú vị và phức tạp giống thật như thế.
Nếu chúng ta đếm số hóa chất trong hệ thống đó, tính cả nước trong đĩa, ta có năm hóa chất mà có thể làm được điều này.
Thế nên khi ta đặt những tế bào nguyên mẫu này trong một thí nghiệm đơn giản để xem chúng sẽ làm gì, và tùy vào điều kiện môi trường, ta có một số tế bào nguyên mẫu ở bên trái chuyện động vòng quanh và thích chạm vào những cấu trúc khác trong môi trường.
Mặt khác ta có hai tế bào nguyên mẫu chuyển động thích xoay vòng quanh nhau, và chúng tạo ra kiểu như một điệu nhảy, một điệu nhảy phức tạp với nhau.
Đúng không? Thế là không chỉ những tế bào nguyên mẫu có hoạt động riêng biệt, những hoạt động chúng ta nhận thấy trong hệ thống này, mà chúng ta còn có một hoạt động mang tính chất cộng đồng tương tự như sinh vật sống.
Thế là giờ bạn đã siêu sao về tế bào nguyên mẫu rồi, chúng ta sẽ chơi một trò chơi với những tế bào này.
Chúng ta sẽ làm hai loại khác nhau.
Tế bào A có một loại hóa chất đặc biệt trong nó, mà khi được kích thích, tế bào bắt đầu rung và nhảy nhót.
Nhớ nhé, đây là những thứ hết sức thô sơ, nên những tế bào nguyên mẫu nhảy múa, khá là thú vị đấy. (Tiếng cười) Tế bào nguyên mẫu thứ hai có một loại hóa chất khác bên trong, mà khi được kích thích, tế bào sẽ gộp lại với nhau và hợp nhất thành một khối lớn.
Đúng không? Và chúng ta sẽ cho 2 cái vào với nhau trong cùng một hệ thống.
Có loại A có loại B, và sau đó ta kích thích hệ thống và tế bào nguyên mẫu B có màu xanh lam, chúng tiến về phía nhau. Chúng hợp nhất để tạo thành một viên tròn to, và tế bào nguyên mẫu kia chỉ nhảy múa xung quanh. Và cái này sẽ tiếp tục cho đến khi tất cả năng lượng của hệ thống bị dùng hết, và sau đó, trò chơi kết thúc.
Sau đó tôi lặp lại thí nghiệm này rất nhiều lần, và có một lần một điều rất thú vị đã xảy ra.
Tôi cho những tế bào nguyên mẫu này vào hệ thống, và tế bào A và tế bào B hợp nhất lại với nhau tạo ra một tế bào tổng hợp AB.
Điều này chưa từng xảy ra trước đó.
Và giờ thì có rồi. Giờ ta có tế bào AB trong hệ thống này.
Tế bào AB thích nhảy nhót vòng quanh một chút, trong khi tế bào B hợp nhất, ôkê?
Nhưng sau đó một điều còn thú vị hơn nữa xảy ra.
Nhìn xem khi hai tế bào nguyên mẫu lớn này, những tế bào lai, hợp nhất với nhau.
Giờ chúng ta có một tế bào nguyên mẫu nhảy múa và quá trình tự tái tạo. Đúng rồi. (Tiếng cười) Cũng lại chỉ với một chút hóa chất.
Cách làm việc của hệ thống này là, bạn có một cơ thể đơn giản chỉ với năm hóa chất, một cơ thế đơn giản ở đây. Và khi chúng lai với nhau, bạn tạo ra một thứ khác lúc trước nó phức tạp hơn trước đó, và bạn thấy xuất hiện một loại hoạt động sống mà trong trường hợp này là sự tái tạo.
Và vì chúng ta có thể làm một số tế bào nguyên mẫu thú vị mà ta thích, màu sắc thú vị và hoạt động thú vị, và chúng rất dễ làm, và chúng có những đặc điểm sống thú vị, có thể những tế bào nguyên mẫu này nói lên điều gì đó về nguồn gốc của sự sống trên Trái đất. Có thế chúng tượng trưng một bước ảnh hưởng dễ dàng, một trong những bước đầu tiên khi sự sống bắt đầu trên Trái đất.
Chắc hẳn, phải có những phân tử có mặt trên Trái đất ngày xưa, nhưng chúng không thể nào là những hợp chất tinh khiết mà ta sử dụng trong phòng thí nghiệm và trong những thí nghiệm tôi cho các bạn xem.
Hơn thế, chúng phải là những hợp chất phức tạp của tất cả các loại, bởi vì phản ứng hóa học không được kiểm soát tạo ra một hỗn hợp các hợp chất hữu cơ vô cùng đa dạng.
Xem nó như một chất bùn nguyên thủy nhé?
Và nó đúng là một đống thứ rất khó để có thể mô tả một cách đầy đủ thậm chí với phương pháp hiện đại, và sản phẩm nhìn nâu nâu, như chút nhựa đường ở đây, phía bên trái. Một hợp chất tinh khiết được đặt phía bên phải, để thấy sự khác biệt.
Bạn sẽ thấy điều tương tự khi bạn lấy ít tinh thể đường tinh trong bếp, bạn cho vào trong chảo và cung cấp năng lượng.
Bạn đun nóng, bạn bắt đầu tạo ra hoặc phá hủy những liên kết hóa học trong đường, tạo ra đường caramen màu nâu, đúng không?
Nếu bạn cứ đun như thế không điều chỉnh, bạn sẽ tiếp tục tạo ra và phá hủy liên kết hóa học, tạo ra một hỗn hợp còn đa dạng hơn bao gồm những phân tử mà sau đó tạo ra thứ màu đen giống hắc ín này trong chảo, đúng, và nó rất khó để rửa sạch. Và sự khởi đầu của sự sống nhìn giống như thế đó.
Bạn cần phải lấy sự sống ra khỏi cái đống này mà tồn tại trên Trái đất xa xưa, bốn, bốn tỉ rưỡi năm trước đây.
Và thử thách là, bỏ tất cả những hóa chất tinh khiết trong phòng thí nghiệm, và cố làm một loại tế bào nguyên mẫu với đặc điểm sống từ những chất bùn nguyên thủy này.
Và sau đó chúng ta có thể thấy quá trình tự liên kết của những giọt dầu này lại lần nữa như chúng ta thấy vừa nãy, và những đốm đen ở trong đó tượng trưng thứ hắc ín màu đen này -- thứ hắc ín hữu cơ màu đen rất phức tạp, đa dạng này.
Và chúng ta cho chúng cùng vào một trong những thí nghiệm, như bạn thấy vừa nãy, và sau đó ta thấy xuất hiện những chuyển động rất sinh động.
Chúng nhìn rất tốt, những chuyển động rất xinh xắn, và chúng còn có vẻ như có một dạng hoạt động kiểu như xoay quanh lẫn nhau và theo sau nhau, tương tự như những gì chúng ta đã thấy -- nhưng một lần nữa, chỉ với những điều kiện hết thức nguyên thủy, không hợp chất tinh khiết.
Những tế bào nguyên mẫu hắc ín này, chúng còn có khả năng phát hiện nguồn vật chất trong môi trường.
Tôi sẽ cho thêm một chút vật chất vào bên trái, ở đây, hòa vào môi trường, và bạn có thể thấy, chúng rất thích điều đó.
Chúng trở nên rất hoạt động, và có thể tìm nguồn vật chất trong môi trường, giống như những gì ta thấy trước đó.
Nhưng lại lần nữa, những điều này được làm trong điều kiện nguyên thủy, những điều kiện cực kì hỗn độn, chứ không phải những điều kiện vô trùng trong phòng thí nghiệm.
Đây là những tế bào nguyên mẫu bé nhỏ bẩn thỉu, thực tế là vậy. (Tiếng cười) Nhưng chúng có đặc điểm sống, đó mới quan trọng.
Vậy nên, làm thí nghiệm sự sống nhân tạo như thế này giúp chúng ta định nghĩa một ranh giới tiềm tàng giữa cơ thế sống và không sống.
Và không chỉ có vậy, nó còn giúp chúng ta mở rộng tầm hiểu biết vế sự sống là gì và có thế có những sự sống nào ngoài kia -- sự sống có thế rất khác biệt với sự sống mà ta thấy trên Trái đất.
Và nó dẫn tôi đến thuật ngữ tiếp theo, đó là "sự sống kì dị".
Đây là một thuật ngữ tạo ra bởi Steve Benner.
Nó được dùng trong một bản báo cáo năm 2007 bởi Hiệp hội Nghiên cứu Quốc gia ở Hoa Kỳ, trong đó họ cố gắng tìm cách hiểu làm sao chúng ta có thể tìm kiếm sự sống ở những nơi khác trong vũ trụ, ôkê, đặc biệt là nếu sự sống đó rất khác biệt với sự sống trên Trái đất. Nếu chúng ta đi tới một hành tinh khác và chúng ta nghĩ là có thể có sự sống ở đó làm thế nào chúng ta có thể nhận ra đó là sự sống?
Nào, họ nghĩ ra ba tiêu chuẩn rất cơ bản. Đầu tiên -- và nó được liệt kê ra ở đây.
Đầu tiên là, một cơ thể phải ở trạng thái không cân bằng. Có nghĩa là cơ thể không được chết, đơn giản là như thế.
Thực ra nó có nghĩa là, bạn có một nguồn năng lượng cung cấp cho cơ thể mà sự sống có thế sử dụng để duy trì bản thân.
Đây cũng giống như có Mặt trời chiếu sáng trên Trái đất, thúc đẩy quá trình quang hợp, duy trì hệ sinh thái.
Không có Mặt trời, rất có thể sẽ không có sự sống trên hành tinh này.
Thứ hai, sự sống cần phải ở dạng chất lỏng, có nghĩa là thậm chí nếu chúng ta có một số cấu trúc thú vị, phân tử thú vị với nhau nhưng chúng là chất rắn bị đông cứng, thì đây không còn là nơi đất lành cho sự sống nữa.
Và thứ ba, chúng ta cần có khả năng tạo ra và phá hủy liên kết hóa học. Và một lần nữa, điều này rất quan trọng bởi vì sự sống chuyển hóa vật chất từ môi trường thành năng lượng sống để duy trì bản thân.
Hôm nay tôi kể cho các bạn nghe về những tế bào nguyên mẫu rất kì dị và lạ lùng -- một số có chứa đất sét, một số có chất bùn nguyên thủy trong chúng, một số chỉ đơn giản là chứa dầu thay vì nước ở trong.
Hầu hết chúng không có chứa DNA, thế nhưng chúng vẫn có những đặc điểm của sự sống.
Nhưng những tế bào nguyên mẫu thỏa mãn những điều kiện chung này của cơ thể sống.
Vì thế bằng những thí nghiệm hóa học này trên sự sống nhân tạo, chúng tôi hy vọng không chỉ hiểu thêm những điều căn bản về nguồn gốc của sự sống và sự tồn tại của sự sống trên hành tinh này, mà còn những sự sống có thể tồn tại ngoài vụ trụ.
Cám ơn. (Vỗ tay)
Xin chào. Hôm nay tôi sẽ giới thiệu sơ qua với các bạn về 8 dự án của tôi, được hoàn thành với sự cộng tác của nghệ sĩ Đan Mạch Soren Pors.
Chúng tôi gọi mình là Pors & Rao và chúng tôi sống và làm việc ở Ấn Độ.
Tôi muốn bắt đầu bằng tác phẩm đầu tiên của mình mà tôi gọi là "Điện thoại dành cho Chú"
Dự án này lấy cảm hứng từ thói quen kỳ lạ của chú tôi là liên tục sai tôi làm việc cho chú, cứ như thể tôi là 1 phần phụ thêm của cơ thể chú ấy vậy. là bật đèn hay đem cho chú 1 ly nước, lấy gói thuốc.
Khi tôi lớn lên thì điều này càng tệ hơn, và tôi bắt đầu nghĩ tới nó như là 1 hình thức điều khiển.
Những dĩ nhiên, tôi không bao giờ có thể nói gì cả, bởi vì Chú là 1 nhân vật được kính trọng trong gia đình người Ấn Độ.
Và tình cảnh mà làm cho tôi khó chịu và hoang mang nhất chính là việc sử dụng điện thoại để bàn của chú.
Chú sẽ cầm ống nghe và chờ đợi tôi quay số.
Nên như là một sự hồi đáp và một món quà cho chú, tôi đã làm cho chú chiếc "Điện thoại dành cho Chú"
Nó dài đến nỗi phải cần tới hai người để sử dụng nó.
Chính xác đó là cách mà chú tôi sử dụng cái điện thoại được thiết kế cho 1 người dùng.
Nhưng vấn đề ở chỗ là khi tôi rời khỏi nhà và đi học đại học thì tôi lại bắt đầu nhớ những mệnh lệnh của chú.
nên tôi đã làm cho chú một cái máy đánh chữ bằng vàng mà thông qua nó chú có thể gửi đi những mệnh lệnh của mình đến những đứa cháu trai và cháu gái ở khắp nơi trên thế giới dưới dạng email.
Cho nên việc mà chú cần làm là lấy một mảnh giấy, bỏ nó vào trục quay, gõ email hoặc mệnh lệnh của mình và kéo giấy ra.
Thiết bị này sẽ tự động gửi đến người được chỉ định 1 bức thư dưới dạng email.
Nên ở đây các bạn có thể thấy là chúng tôi đã gắn rất nhiều thiết bị điện có khả năng hiểu tất cả những hoạt động cơ học và số hoá chúng.
Vậy nên chú tôi chỉ tiếp xúc với một giao diện cơ học.
Và dĩ nhiên, cái máy phải rất oai vệ và đầy nghi thức theo kiểu mà chú tôi thích.
Dự án tiếp theo là hệ thống nhạy cảm âm thanh mà chúng tôi trìu mến gọi là "Những Chú Lùn".
Chúng tôi đã muốn làm việc với cảm giác được bao bọc bởi 1 nhóm những sinh vật ngọt ngào, nhạy cảm và rất hay xấu hổ.
Nên chúng tôi có những tấm panô này trên tường và ẩn náu đằng sau chúng là những sinh vật bé nhỏ.
Khi không gian im lặng thì những sinh vật này sẽ thò ra ngoài.
Nếu im lặng hơn nữa thì chúng sẽ đưa cổ lên.
Và chỉ cần âm thanh nhỏ nhất thì chúng sẽ ẩn náu trở lại.
Chúng tôi gắn những tấm panô này lên 3 mặt tường của phòng
và có khoảng 500 chú lùn bé nhỏ ẩn náu đằng sau.
Và đây là cách nó hoạt động.
Đây là đoạn phim đầu tiên.
Khi không gian im lặng thì chúng bắt đầu chui ra khỏi tấm panô.
Chúng nghe như con người hay những sinh vật thật sự.
Nên sau một lát thì chúng trở nên miễn nhiễm với âm thanh từng làm chúng sợ.
Và chúng không phản ứng với những âm thanh nền.
Sau đây bạn sẽ nghe tiếng còi xe lửa mà chúng không hề có phản ứng.
(Tiếng xe lửa) Nhưng chúng phản ứng với âm thanh phía trước .
Các bạn nghe nhé! (Huýt sáo) Chúng tôi đã làm việc rất chăm chỉ để làm chúng trở nên giống như thật hết mức có thể.
Mỗi chú lùn có hành vi, tâm hồn, tính cách, tâm trạng lên xuống riêng, v.v...
Đây là những nguyên mẫu đầu tiên.
Dĩ nhiên sau đó chúng tốt hơn.
Và chúng tôi làm cho chúng phản ứng lại với mọi người, nhưng chúng tôi nhận ra mọi người cũng khá nghịch ngợm và trẻ con như chúng vậy.
Đây là hệ thống hình ảnh gọi là "Người Mất Tích".
Và chúng tôi khá là thích thú khi "chơi đùa" với khái niệm tàng hình.
Làm thế nào để có thể trải nghiệm sự tàng hình?
Nên chúng tôi hợp tác với 1 công ty chuyên về camera giám sát và đề nghị họ cùng chúng tôi phát triển 1 phần mềm sử dụng camera mà có thể quan sát người trong phòng, theo dấu họ và thay thế 1 người bằng phông nền, làm cho họ tàng hình.
Tôi sẽ cho các bạn xem một mẫu đầu tiên.
Ở bên phải các bạn có thể thấy Soren, đồng nghiệp của tôi có mặt trong phòng.
Và bên trái, bạn sẽ thấy video quá trình mà camera làm tàng hình anh ấy.
Soren bước vào phòng. Pop! Anh ấy tàng hình rồi.
Bạn có thể thấy camera đã theo dấu và xóa hình ảnh anh ấy đi.
Đây là video đầu tiên nên chúng tôi vẫn chưa xử lý các phần đè lên nhau và những cái khác, nhưng nó đã được lọc lai không lâu sau đó.
Và chúng tôi đã sử dụng nó trong 1 căn phòng có camera quay lại không gian, chúng tôi có 1 màn chiếu trên mỗi bức tường.
Khi mọi người bước vào phòng họ sẽ thấy bản thân trên màn hình, trừ 1 điều khác biệt: là có 1 người luôn luôn tàng hình dù họ di chuyển đến đâu trong phòng.
Đây là tác phẩm "Bóng Mặt Trời".
Và nó giống như 1 tờ giấy, như 1 mảnh cắt ra từ bức vẽ ngây ngô của 1 vết dầu loang hay mặt trời.
Từ đằng trước, vật này trông có vẻ rất cứng cáp và khỏe mạnh, nhưng nhìn bên hông thì có vẻ như nó rất yếu.
Thế là mọi người đi vào phòng và gần như bỏ qua nó, nghĩ rằng đó 1 thứ bỏ đi nằm ở đó.
Nhưng chỉ cần mọi người đi ngang qua thì nó sẽ bắt đầu bò lên tường theo cách cực kỳ cứng nhắc.
Và lần nào nó cũng bắt đầu kiệt sức rồi trườn xuống.
(Tiếng cười) Tác phẩm này là tranh biếm họa chổng ngược của 1 người.
Đầu anh ta đầy những suy nghĩ nặng nề, nặng tới nỗi nó rơi vào trong mũ luôn, còn cơ thể của anh ta thì trông như 1 cái cây.
Việc mà anh ta làm là đi vòng vòng bằng cái đầu như người say với những cử động cực kỳ chậm chạp và không thể nào đoán nổi.
Và cử động được hạn chế trong cái vòng tròn đó.
Bởi vì nếu không có cái vòng tròn đó thì sàn nhà sẽ y chang nhau, và nó sẽ bắt đầu lang thang trong không gian.
Và ở đây không có dây điện nào cả.
Tôi sẽ cho các bạn thấy 1 thí dụ, mọi người bước vào phòng sẽ kích hoạt vật này.
Rất chậm rãi, sau khoảng vài phút thì nó sẽ khổ sở mà dựng đứng lên, lấy đà, và nhìn giống như là nó sắp ngã vậy.
Nhưng đây là 1 khoảnh khắc quan trọng, vì chúng tôi muốn truyền cho người xem cái bản năng gần như đi tới và giúp hay đỡ lấy nó.
Những thật sự nó không cần điều đó, bởi vì 1 lần nữa nó tự xoay sở để dựng đứng lên được.
Tác phẩm này thật sự là 1 thử thách kỹ thuật với chúng tôi, và chúng tôi đã làm việc rất chăm chỉ qua nhiều năm như đối với hầu hết các tác phẩm, để có được các nguyên lý cơ học đúng đắn, sự thăng bằng và động lực.
Điều này rất quan trọng với chúng tôi để thiết lập khoảnh khắc chính xác mà nó sẽ đổ, bởi vì nếu chúng tôi làm nó đổ nhào thì nó sẽ hư hỏng, nhưng nếu nó nghiêng không đủ thì nó sẽ không truyền tải được thuyết định mệnh hay là ý thức muốn chạy tới và giúp đỡ.
Nên tôi sẽ cho các bạn xem một đoạn phim ngắn nơi chúng tôi dựng hiện trường kiểm tra - như vậy nhanh hơn nhiều
Đây là đồng nghiệp của tôi. Anh ta thả nó rơi.
Bây giờ anh ta trở nên lo lắng nên anh ta sẽ chạy tới đỡ nó.
Nhưng anh ta không cần phải làm vậy vì nó tự xoay sở để nhấc bổng nó lên lại được.
Đây là tác phẩm mà chúng tôi đã rất hứng thú khi làm việc với sự thẩm mỹ của lông và gắn hàng ngàn sợi cáp quang lấp lánh như bầu trời đêm nhỏ xíu kích cỡ khác nhau lại.
Và nó có kích thước của 1 bầu trời đêm.
Chúng tôi bọc mảng lông này vào 1 vật có hình thù là 1 chú gấu bông đang treo trên trần nhà.
Ý tưởng này nhằm để sắp xếp lại sự tương phản của 1 thứ rất lạnh và xa và trừu tượng như vũ trụ thành hình thù gấu bông quen thuộc rất thoải mái và thân thiết.
Ý tưởng này nhằm để đến 1 lúc nào bạn sẽ thôi nhìn vào hình thù của gấu bông mà sẽ xem nó như 1 lỗ hổng trong không gian, như thể bạn đang nhìn vào bầu trời sao lấp lánh vậy.
Đây là tác phẩm cuối cùng, vẫn đang trong giai đoạn phát triển, và nó được gọi là "Kẻ lấp đầy không gian"
Thử tưởng tượng 1 khối lập phương to cỡ này đứng trước mặt các bạn ở giữa phòng, và khi bạn tiến gần đến nó, nó sẽ thử đe dọa bạn bằng cách lớn lên thành 1 khối cao gấp 2 lần và lớn hơn gấp 8 lần thể tích của nó.
Vật thể này liên tục co giãn để tạo nên 1 động lực với những người di chuyển xung quanh nó, như thể nó đang cố gắng để che giấu 1 điều gì đó hay 1 bí mật ở bên trong những đường may.
Chúng tôi làm việc rất nhiều với công nghệ, nhưng thật sự chúng tôi không yêu công nghệ, vì nó làm chúng tôi khổ sở năm nay qua năm khác.
Nhưng chúng tôi sử dụng nó vì chúng tôi thích thú với việc nó có thể giúp chúng tôi bày tỏ cảm xúc và hành vi của những sinh vật mà chúng tôi tạo ra.
Môt khi chúng tôi nảy sinh ra ý nghĩ về 1 sinh vật nào đó thì nó giống như 1 quá trình sáng tạo để khám phá ra cách mà sinh vật này muốn tồn tại, hình dạng nào nó muốn và kiểu chuyển động nào nó muốn vậy.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi xin được bắt đầu với một câu chuyện ngắn.
Câu chuyện về một cậu bé. Cha cậu ấy là một người say mê lịch sử. Ông thường nắm tay cậu bé dắt đi tham quan những di tích của một thủ đô cổ đại ở ngoại thành nơi họ dựng trại.
Họ luôn dừng lại để thăm những con bò có cánh đã từng canh gác những cánh cổng của thủ đô cổ ấy, và cậu bé từng cảm thấy rất sợ những con bò có cánh này, nhưng đồng thời cũng bị kích động lắm.
Người cha thường dùng những con bò để kể cho câu bé nghe những câu chuyện về nền văn minh đó và những công trình của họ.
Hãy tua nhanh đến khu vực Vịnh San Francisco nhiều thập kỉ sau đó, nơi tôi bắt đầu một công ty kĩ thuật mang đến cho thế giới hệ thống quét bằng la-de 3 chiều đầu tiên.
Để tôi cho các bạn biết nó hoạt động thế nào.
"Quét la-de diện rộng bằng cách gửi đi những tia la-de.
Hệ thống đo tín hiệu thời gian di chuyển của tia sáng, đo quãng thời gian để ánh sáng chạm vào mặt vật chất và quay trở về.
Với hai cái gương, chiếc máy quét tính số đo các góc ngang và dọc, rồi đưa ra chính xác tọa độ x, y, z.
Điểm này sau đó được ghi lại trong chương trình 3 chiều hóa.
Tất cả đều xảy ra trong vài giây.
Bạn có thể thấy là hệ thống này cực kì nhanh.
Chúng thu thập hàng ngàn điểm cùng một lúc với độ chính xác rất cao và độ phân giải rất cao.
Một nhà giám định với công cụ giám định truyền thống sẽ phải vất vả để giám định 500 điểm trong một ngày.
Những chiếc máy này có thể giám định khoảng 10.000 điểm trong một giây.
Vì thế, các bạn có thể tưởng tượng được rằng đây là một sự thay đổi về nguyên tắc trong giám định và xây dựng cũng như trong cả ngành công nghiệp tái hiện thực tế.
Khoảng 10 năm trước, tôi và vợ bắt đầu một tổ chức từ thiện, và ngay lúc đó, những tượng phật lớn ở Bamiyan, cao 180 feet ở Afghanistan, bị bọn Taliban làm cho nổ tung.
Những tượng phật đó biến mất trong chớp mắt.
Và thật không may là, không hề có một tài liệu chi tiết nào về những tượng Phật đó.
Điều này làm tôi đau lòng vô cùng. Tôi không thể không nghĩ đến số phận của người bạn cũ của tôi -- những con bò có cánh kia, và cả số phận của rất rất nhiều những di sản khác trên toàn thế giới.
Cả tôi và vợ đều xúc động đến nỗi chúng tôi quyết định mở rộng sứ mệnh của tổ chức của mình để bao gồm việc bảo vệ gìn giữ những di sản thế giới bằng cách số hóa chúng.
Chúng tôi gọi dự án này là CyArk, viết tắt của Cyber Archive (Hệ thống lưu trữ điện tử).
Ngày nay, với sự giúp đỡ của những cộng sự trên mạng lưới toàn cầu, chúng tôi đã hoàn tất gần 50 dự án.
Để tôi cho các bạn xem một vài cái trong số đó: Chichen Itza, Rapa Nui -- cái các bạn đang nhìn thấy ở đây chính là những đám mây điểm -- Babylon, Rosslyn Chapei, Pompeii, và dự án gần đây nhất , Núi Rushmore, một trong những dự án thách thức nhất của chúng tôi.
Các bạn thấy đấy, chúng tôi phải phát triển một cái cần để mang chiếc máy quét lên gần nhất.
Kết quả công trình của chúng tôi được sử dụng để sản xuất các sản phẩm truyền thông và các bản mô hình để gửi đến những nhà bảo vệ môi trường và các nhà nghiên cứu.
Chúng tôi cũng sản xuất truyền thông để truyền bá trong công chúng -- miễn phí thông qua trang web của CyArk.
Những hình ảnh này có thể dùng trong giáo dục du lịch văn hóa v.v..
Cái bạn đang nhìn thấy đây là chương trình phân tích hình ảnh 3 chiều mà chúng tôi chế tạo ra. Nó có thể hiển thị và kiểm soát các đám mây điểm trong thời gian thực, cắt chúng thành nhiều phần, và tách ra từng chiều.
Đây là đám mây điểm của Tikal.
Ở đây các bạn thấy hình 2 chiều truyền thống, hình vẽ bởi các kĩ sư kiến trúc dùng cho mục đích bảo tồn, và dĩ nhiên chúng tôi kể chuyện bằng cách cho người xem bay xuyên qua.
Đây là một thước phim bay xuyên qua đám điểm của Tikal, và đây bạn thấy nó phô bày toàn bộ và ghi lại kết cấu trên ảnh bằng những tấm ảnh của địa điểm mà chúng tôi ghi lại.
Vì thế đây thực ra không phải là một đoạn video
mà thật sự là những điểm 3D với độ chính xác đến 2-3mm.
Và dĩ nhiên dữ liệu có thể sử dụng để phát triển mô hình 3 chiều đặc biệt chính xác và chi tiết.
Đây, bạn đang xem một mô hình được triết xuất từ đám điểm của lâu đài Stirling.
Nó được sử dụng cho nghiên cứu, trong mô phỏng, và trong giáo dục.
Cuối cùng, chúng tôi sản xuất phần mềm cho di động bao gồm những công cụ ảo có thuyết minh.
Tôi càng đến làm việc ở nhiều khu di sản, tôi càng nhận ra rằng chúng ta đang mất dần những di tích và những câu chuyện kể nhanh hơn là chúng ta có thể bảo vệ chúng.
Dĩ nhiên, động đất và tất cả những thiên tai như lũ lụt, lốc xoáy, v.v.. gây ra thiệt hại của chúng.
Tuy nhiên, điều tôi nhận ra là sự hủy diệt của con người, nó không chỉ gây ra những hủy hoại đáng kể, mà thực chất còn đang ngày càng tăng lên.
Như là đốt phá, sự bành trướng của đô thị, mưa axit, đấy là chưa kể đến khủng bố và chiến tranh.
Ngày càng rõ ràng hơn rằng chúng ta đang thua trong trận chiến này.
Chúng ta đang mất dần những địa danh, những câu chuyện, và đơn giản là chúng ta đang mất đi một mảnh -- một mảnh quan trọng -- trong kí ức chung của tất cả chúng ta.
Thử tưởng tượng khi loài người không biết mình đến từ đâu.
May mắn thay, trong gần 2, 3 thập kỉ gần đây công nghệ số phát triển đã giúp chúng ta chế tạo ra những công cụ giúp chúng ta trong công cuộc bảo tồn bằng kĩ thuật số, trong cuộc chiến bảo tồn bằng kĩ thuật số.
Ví dụ như những hệ thống quét la-de 3 chiều, những chiếc máy tính cá nhân mạnh hơn bao giờ hết, đồ họa 3D, ảnh số với độ phân giải cao, và cả Internet.
Vì mức độ huy diệt ngày càng tăng, chúng tôi nhận ra là mình cần phải thử thách chính mình và các cộng sự để tăng tốc công việc.
Chúng tôi tạo ra một dự án chúng tôi gọi là thử thách CyArk 500 -- làm sao bảo tồn bằng kĩ thuật số 500 di sản thế giới trong vòng 5 năm.
Chúng tôi có đủ kĩ thuật cần thiết có thể đo đạt được, và mạng lưới cộng sự của chúng tôi trên khắp thế giới đang được mở rộng và có thể mở rộng nữa với tốc độ rất nhanh, vì thế chúng tôi tự tin cho rằng dự án này có thể được hoàn thành.
Tuy nhiên, với tôi con số 500 này thực sự chỉ là con số 500 đầu tiên.
Để bảo quản những công trình của chúng tôi đến tương lai, chúng tôi sử dụng những trung tâm kĩ thuật nơi chúng tôi cộng tác với những trường đại học và cao đẳng để mang kĩ thuật của chúng tôi đến cho họ, để họ có thể giúp chúng tôi bảo tồn những di sản của họ, và cùng lúc đó, họ có được một kĩ thuật có ích trong tương lai.
Để tôi kết thúc với một câu chuyện ngắn khác.
Hai năm trước, một trong những cộng sự của chúng tôi yêu cầu chúng tôi bảo tồn bằng kĩ thuật số một di sản quan trọng -- một di tích UNESCO ở Uganda, những lăng mộ hoàng gia Kasubi.
Công trình được hoàn tất thành công và dữ liệu được lưu trữ và quảng bá cho công chúng qua trang web của CyArt.
Tháng ba vừa qua chúng tôi nhận được một tin buồn
rằng lăng mộ hoàng gia Royal Tombs đã bị phá hủy người ta nghi ngờ là do đốt phá.
Vài ngày sau đó, chúng tôi nhận được một cuộc gọi: "Dữ liệu đó có còn không? Có thể dùng nó để xây dựng lại khu lăng mộ không?"
Câu trả lời của chúng tôi, dĩ nhiên, là có.
Để tôi kết thúc bằng một suy nghĩ cuối cùng này.
Di sản của chúng ta có giá trị hơn một kí ức tập thể -- nó là kho báu tập thể.
Chúng ta có trách nhiệm với con cái của chúng ta, cháu chắt và những thế hệ sau mà chúng ta sẽ không bao giờ gặp là phải đảm bảo an toàn và truyền lại cho chúng kho báu này.
Cảm ơn.
(tiếng vỗ tay) Cảm ơn
Cảm ơn.
Cảm ơn.
Vâng, tôi vẫn còn ở đây bởi vì chúng tôi muốn cho các bạn xem sức mạnh của công nghệ này. Trong khi tôi đang nói các bạn đều đã bị quét.
(Cười) Hai nhà pháp sư của tôi ở cánh gá sẽ giúp tôi đưa kết quả lên màn hình.
(Vỗ tay) Tất cả đều là 3D và dĩ nhiên bạn có thể băng ngang qua đám điểm.
Bạn có thể nhìn từ phía trên, từ trần nhà.
Bạn có thể nhìn từ nhiều góc độ khác nhau, nhưng tôi sẽ nhờ Doug phóng to vào một cá thể trong đám đông, để xem chúng tôi có thể có những chi tiết nhỏ cỡ nào.
Vậy là bạn đã được bảo tồn bằng kĩ thuật số. chỉ trong khỏang 4 phút.
(Cười) Tôi muốn cảm ơn những nhà pháp sư đây.
Chúng ta may mắn có 2 trong số những cộng sự của chúng tôi tham gia ngày hôm nay: tổ chức Historic Scotland, và Trường Nghệ thuật Glasgow.
Tôi muốn đặc biệt cảm ơn những nỗ lực của David Mitchell, Giám đốc Bảo tồn tại Historic Scotland.
David.
(Vỗ tay) Và xin cảm ơn Doug Pritchard, Trưởng ban Mô phỏng tại Trường Nghệ thuật Glasgow.
Hãy cho họ một tràng pháo tay.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
Đã từ rất lâu, nhân loại đã tìm hiểu về bộ não của con người.
Chúng tôi vẽ biểu đồ nó, mô tả, phác họa, và mô hình hóa nó.
Giờ đây nó giống như các bản đồ vật lý của thế giới bị ảnh hưởng sâu sắc bởi công nghệ như Google Maps, như GPS và điều tương tự đang xảy ra đối với việc lập bản đồ bộ não, thông qua sự biến đổi.
Chúng ta hãy nói về não bộ.
Hầu hết mọi người, khi nhìn thấy một bộ não còn tươi nguyên, họ nói, "Nó nhìn không giống với những vật thường thấy khi một ai đó chỉ cho bạn xem một bộ não."
Điển hình là, bạn đang nhìn thấy một bộ não đã cố định.
Nó màu xám. Và lớp vỏ ban ngoài này, đây là hệ mạch máu nằm một cách lạ thường quanh não bộ.
Đây là các mạch máu.
20% oxy đến từ phổi 20% máu được bơm từ tim, là để phục vụ cho cơ quan này.
Và, kích cỡ của bộ não thì chỉ nhỉn hơn một chút so với hai nắm tay của bạn để gần nhau.
Các nhà khoa học ở cuối thế kỷ 20 nhận ra rằng họ có thể lần theo đường đi của dòng máu để lập bản đồ não bộ một cách an toàn nhất khi các hoạt động đang diễn ra trong bộ não.
Ví dụ như, họ có thể nhìn thấy phần phía sau của bộ não , đó là phần quay vòng vòng ở ngay kia.
Ở đó là phần hành tủy, nó giúp cho bạn giữ thăng bằng.
Nó giúp tôi đứng thẳng. Bộ phận này điều phối các cử động cần có sự phối hợp.
Nằm bên cạnh đó, là vỏ thái dương.
Đây là khu vực nơi các thông tin âm thanh được xử lý sơ bộ, và nhờ vậy bạn đang nghe thấy tôi, bạn đang gửi chúng tơi các trung tâm xử lý ngôn ngữ ở mức độ cao hơn.
Nằm về phía trước của bộ não, là khu vực hình thành hầu hết các suy nghĩ phức tạp cũng như ra quyết định - đó là bộ phận được trưởng thành sau cùng ở người lớn.
Tất cả quá trình ra quyết định hay lựa chọn của bạn đều xảy ra ở đây.
Đó là nơi mà ngay bây giờ bạn đang quyết định điều gì đó chẳng hạn như, có lẽ tối nay bạn sẽ không ăn bít tết.
Nếu như bạn nhìn sâu hơn vào bộ não. có một điều, nếu bạn nhìn vào giải phẩu cắt ngang của nó, bạn có thể nhận ra rằng, bạn không thể nhìn thấy tất cả mọi cấu trúc ở đây.
Nhưng thật ra ở đây có vô vàn cấu trúc.
Đó là những tế bào hay dây thần kinh, tất cả được đan bện vào nhau.
khoảng một trăm năm trước đây, một số nhà khoa học đã phát minh ra một phương pháp nhuộm trên tế bào.
Nó được minh họa ở đây, với màu xanh rất sáng.
Bạn có thể nhìn thấy các khu vực ở đó những thể tế bào bình thường bị nhuộm.
Và điều bạn sẽ nhận thấy là, chúng vô cùng không đồng nhất.
Có vô số cách kết cấu khác nhau. Phần ngoài cùng của não là phần áo não mới.
Nó là một bộ phận xử lý thông tin liên tục, nếu bạn muốn biết.
Nhưng bạn cũng có thể thấy những thứ khác nằm bên dưới đó nữa.
Tất cả những khu vực trống này chính là nơi mà các dây thần kinh đi xuyên qua.
Và sẽ có ít tế bào hơn.
Thường thì bộ não có kỏoảng 86 tỉ tế bào thần kinh.
Như bạn đã thấy đó, chúng được bố trí không đồng đều.
Và sự phân bố này thực sự hữu ích đối với vai trò của chúng.
Và dĩ nhiên, như tôi đã nói. vì từ nay chúng ta có thể lập bản đồ chức năng của não bộ, chúng ta có thể bắt đầu kết nối chúng với từng tế bào.
Bây giờ hãy nhìn sâu hơn, kĩ hơn nhé.
Thử với tế bào thần kinh xem.
Như tôi nói rồi đấy, có khoảng 86 tỉ tế bào thần kinh.
Ở đó có những tế bào nhỏ hơn mà bạn sẽ thấy nữa.
Đó là các tế bào nuôi dưỡng - astrocyte glia.
Và các dây thần kinh chính là địa điểm tiếp nhận thông tin đưa vào.
CHúng lưu trữ những thông tin này, chúng đang xử lý nó.
Mỗi tế bào thần kinh được kết nối thông qua các xy náp với hơn 10.000 tế bào thần kinh khác trong não của bạn.
Và mỗi tế bào này tương đối đặc biệt.
Sự khác biệt trong chính mỗi tế bào, và của mỗi tế bào nằm trong một bộ sưu tập của não bộ được xác lập bởi những đặc điểm căn bản thuộc về tính chất hóa sinh của chúng.
Đó chính là các protein
Chúng là những protein điều hòa những quá trình ví dụ như sự di chuyển qua các kênh tế bào.
Chúng đang điều khiển những sự kết nối của các tế bào trong hệ thần kinh.
Và trên thực tế, về căn bản chúng chỉ huy tất cả mọi thứ mà hệ thần kinh cần phải làm.
Nếu như chúng ta đi sâu hơn nữa. tất cả những protein này được mã hóa bởi hệ gen của chúng ta/
Mỗi người có 23 cặp nhiễm sắc thể.
Trong mỗi cặp này, một chiếc từ cha, một từ mẹ.
Trên các nhiễm sắc thể đó, chúng ta có khoảng 25000 gen.
Chúng được mã hóa trong DNA.
Bản chất của một tế bào bất kì liên quan tới những đặc tính hóa sinh được ghi trong 25000 gene này sẽ được khởi động và chúng chỉ được mở lên ở một mức nào đó.
Và dự án của chúng tôi đang tìm kiếm cách nào đó để nhận biết được những thông tin này, để hiểu xem trong số 25000 gene này gene nào được khởi đông.
Để tiến hành dự án như vậy, dĩ nhiên chúng tôi cần nhiều bộ não.
Và chúng tôi gửi những kĩ thuật viên phòng thí nghiệm đi khắp nơi.
Chúng tôi tìm kiếm các bộ não người bình thường.
Điểm khởi đầu thực sự của chúng tôi là văn phòng của một người giám định y khoa.
Đây là nơi mà các thi thể được đưa đến.
Chúng tôi tìm kiếm các bộ não bình thường.
Và chúng tôi có nhiều tiêu chí để chọn ra những bộ não đó.
Chúng tôi muốn đảm bảo rằng có thể thu được những bộ não người trong độ tuổi từ 20-60, và họ chết bởi những lý do tự nhiên không bị tổn thương não bộ, không có bất kì bệnh tâm thần nào và chũng không dùng các loại thuốc kích thích. do đó chúng tôi thực hiện một thử nghiệm độc tính học.
Và chúng tôi rất cẩn thận về những bộ não sẽ được chọn ra.
Chúng tôi cũng lựa chọn những bộ não mà chúng tôi có thể lấy ra các mô, và chúng tôi có thể được chấp thuận để lấy mô trong vòng 24 giờ sau cái chết.
Bởi vì thông tin chúng tôi muốn đo đạc, các RNA - - sản phẩm từ gene - rất dễ bị phân hủy vì vậy chúng tôi cần di chuyển cực kỳ nhanh chóng.
Đây là một ghi chú khi thu thập các bộ não: Bởi vì cách mà chúng tôi thu thập, và bởi vì chúng tôi yêu cầu sự chấp thuận, trên thực tế chúng tôi thu được nhiều bộ não nam giới hơn là não của phụ nữ.
Đàn ông thường có nguy cơ đột tử vào giai đoạn đỉnh cao trong cuộc đời họ.
Và đàn ông thường yêu cầu người bạn đời của họ, chẳng hạn như vợ, đồng ý cho đi bộ não hơn là điều ngược lại.
(Tiếng cười) Và việc đầu tiên chúng tôi làm tại địa điểm thu nhận là thu thập thứ được gọi là MR.
Đây là một kĩ thuật chụp ảnh cộng hưởng từ - MRI.
Đây là một khuôn mẫu chuẩn chúng tôi dùng để lưu trữ các dữ liệu còn lại.
Do vậy chúng tôi thu thập các MR này.
Và bạn có thể nghĩ về nó như một hình ảnh vệ tinh cho bản đồ của chúng tôi.
Việc tiếp theo cần làm là thu thập các ảnh chụp ten-xơ thẩm thấu.
Dạng ảnh này phác họa lại các kết nối chủ đạo trong bộ não.
Bạn có thể nghĩ đến nó như bản đồ các đường cao tốc liên bang của chúng ta, nếu bạn muốn.
Bộ não được tách khỏi hộp sọ và cắt thành những lớp mỏng 1cm.
Sau đó chúng được làm đông cứng rồi chuyển tới Seattle.
Và tại Seattle, chúng tôi lấy các mẫu này ra -đây là toàn bộ bán cầu não của con người- chúng tôi đưa chúng vô một chiếc máy cắt lát thịt nổi tiếng nhất.
Có một lưỡi dao ở đây, nó sẽ cắt ngang qua một phần của mô và chuyển nó tới lam kính hiển vi
Rồi chúng tôi sẽ nhuộm các mẫu này theo cách nào đó và sau đó scan nó lên.
Thế là chúng tôi có được bản đồ đầu tiên.
Tiếp tới là các chuyên gia đến họ làm bài tập định danh giải phẫu cơ bạn.
Bạn có thể tưởng tượng đây là các đường bao quanh tiểu bang, nếu như bạn muốn khi nhìn vào những đường viền xinh đẹp đó.
Từ đây, chúng tôi có thể phân tích bộ não kĩ lưỡng hơn nữa, cắt nhỏ thành nhiều mảnh và các mảnh nhỏ này được bỏ vô một máy điều lạnh.
Bạn có thể nhìn thấy ở đây mô đông lạnh này đang được cắt ra.
Nó dày khoảng 20 micromet, chỉ vào khoảng chiều dày sợi tóc của một em bé
Và nên nhớ là chusngd dược đông lạnh.
Và bạn có thể thấy ở đây công nghệ cổ xưa của chiếc cọ vẽ được áp dụng.
Chúng tôi lấy một lam kính hiển vi
Và cẩn thận làm tan chảy mẫu lên trên lam kính.
Sau đó chuyển lam vô một máy robot để tiến hành nhuộm mẫu.
Các nhà giải phẫu học sẽ đến và phân tích mẫu nhuộm thật kĩ càng
Một lần nữa, đây là thứ họ sẽ thấy bên dưới kính hiển vi/
Bạn có thể thấy các tập hợp và hình thể của những tế bào lớn nhỏ nằm tụ lại với nhau và ở nhiều điểm khác nhau/
Rồi từ đó, những hoạt động này trở thành thường nhật. Họ đã biết cách làm thế nào để thực hiện nó.
Và họ có thể, trên căn bản, làm nên một cuốn chiếu thư atlas.
Đây là một bản đồ chi tiết hơn.
Và các nhà khoa học dùng nó để truy ngược lại một mảnh khác trong mô để thực hiện thủ thuật cắt lát bằng tia laze
Các kĩ thuật viên sẽ nhận hướng dẫn.
Họ khoanh vùng dọc theo điểm đó.
Rồi các tia laze bắt đầu cắt.
Bạn có thể nhìn thấy tia xanh đó thực hiện quá trình cắt.
Rồi các mô rời ra. Bạn sẽ nhìn thấy trên các lam kính hiển vi ở đây, đó chính là điều diễn ra trên thực tế.
Có một vật chứa nằm bên dưới để thu thập các mô này.
Chúng tôi dùng những mô này và tách RNA ra khỏi nó sử dụng vài kĩ thuật căn bản, sau đó chúng tôi gắn một đuôi phát huỳnh quang lên chúng.
Chúng tôi lấy các vật liệu được gắn đuôi đó và đưa vào máy microarray.
Bây giờ, bạn sẽ thấy chúng giống như hàng trăm đốm sáng, nhưng mỗi đốm sáng riêng biệt đó thực ra chính là một mảnh đặc trưng của bộ gene người chúng tôi sẽ chấm xuống thủy tinh.
Có kỏoảng 60000 thành tố ở đây và chúng tôi đo đạc các gene một cách lập đi lập lại trong 25000 gene trong bộ gene người
Chúng tôi lấy một mẫu và lai với khuôn. từ đó sẽ cho ra một dấu vân tay đặc trưng, nếu bạn muốn hình dung theo cách đó, một dấu ấn đặc trưng về hàm lượng của gene được biểu hiện trong mẫu đó.
Bây giờ chúng tôi thực hiện việc này lặp đi lặp lại, cho tất cả các bộ não khác.
Chúng tôi lấy khoảng 1000 mẫu từ mỗi bộ não.
Đây là phần đồi hãi mã của não.
Nó góp phần quan trọng trong quá trình học hỏi và trí nhở.
Chúng tôi lấy kỏoảng 70 mẫu từ vùng này trong tổng số một ngàn mẫu.
Mỗi mẫu này cung cấp khoảng 50000 điểm dữ liệu chúng tôi lặp lại các phép đo đạc cho một ngàn mẫu.
Tính ra, chúng tôi có tổng cộng 50 triệu điểm dữ liệu đối với mỗi bộ não.
Mới đây chúng tôi mới hoàn thành dữ liệu của hai bộ não.
Chúng tôi tổng hợp các thông tin lại với nhau thành một thứ duy nhất, tôi sẽ cho bạn thấy dữ liệu tổng hợp đó nhìn như thế nào.
Về căn bản, nó là một tập hợp thông tin lớn hơn và nó có thể được tra cứu một cách miễn phí bởi bất kì nhà khoa học nào trên thế giới.
Thậm chí họ không cần đăng nhập mới dùng được các công cụ này, khai thác các dữ liệu này hay tìm ra những điều quan trọng thú vị từ nó.
Đây là các mô thức chúng tôi tổng hợp lại.
Bạn sẽ bắt đầu nhận thấy những thứ này từ các dữ liệu chúng tôi thu thập trước đó.
Đây là các MR. Nó cung cấp khung nền.
Có một thanh công cụ bên phải cho phép bạn lật qua lật lại, nó giúp bạn phóng to thu nhỏ và còn cho phép bạn tô đậm những phần cấu trúc riêng biệt.
Nhưng quan trọng nhất, bây giờ chúng tôi đưa bản đồ vào khung nền giải phẫu này, nó là một khung nền phổ biến giúp mọi người hiểu các gene được biểu hiện ở đâu.
Mức độ đỏ là nơi gene được hoạt động ở một mức cao độ.
Màu xanh lá là các khu vực mà gene không hoạt động.
Và mỗi gene cho chúng ta một dấu vân tay.
Nhớ là chúng ta đã kiểm tra tất cả 25000 gene trong hệ gene và chuyển tất cả các thông tin lên nguồn dữ liệu này.
Như vậy, các nhà khoa học có thể biết được điều gì từ những dữ liệu này?
Chúng tôi chỉ mới bắt đầu tự mình khai thác những dữ liệu này.
Có một số điều căn bạn mà bạn sẽ muốn hiểu.
Hai ví dụ kinh điển nhất là về các loại thuốc. Prozac và Wellbutrin.
Chúng là các loại thuốc trầm cảm thường được kê đơn cho bán cho những bệnh nhân.
Và nhớ lại, chúng tôi đang phân tích gene.
Gene đưa ra các chỉ thị để tạo nên protein.
Protein chính là đích ngắm của thuốc.
Thuốc gắn lên protein. và "tắt" đi chức năng của những protein này hay tác động gì đó khác.
Nếu bạn muốn hiểu hoạt động của thuốc, bạn sẽ cần phải hiểu bằng cách nào chúng hoạt động theo những cách mà bạn muốn, cũng như những cách mà bạn không muốn.
Trong hồ sơ ghi tác động phụ và những dữ liệu khác, bạn muốn biết những gene đó được bật lên ở đâu.
Và lần đầu tiên trong lịch sư, chúng tôi thực sự có thể làm như vậy.
Chúng tôi có thể làm điều đó trong nhiều cá thể khác nhau mà chúng tôi đang tiến hành phân tích cho tới thời điểm này.
Chúng tôi có thể nhìn xuyên thấu từng ngóc ngách của bộ não.
Chúng tôi có thể thấy những dấu vân tay đặc trưng này.
Và chúng tôi được kiểm chứng.
Chúng tôi biết được chắc chăn trằng, trên thực tế, gene được bật lên cho những loại thuốc như Prozac, trong các cấu trúc sinh serotonin, đây là các cấu trúc từng được biết đến là bị các loại thuốc này tác động - nhưng chúng tôi thậm chí có thể nhìn thấy một cách toàn diện.
Chúng tôi tìm hiểu những khu vực mà trước đó chưa ai từng phân tích, và rồi chúng tôi thấy các gene này được mở lên ở đó.
Nó cũng thú vị tương tự như một tác dụng phụ vậy.
Một điều khác mà bạn có thể làm với nó đó là bạn có thể, bởi vì đó là một bài tập liên hệ các mẫu hình bởi vì ở đó có những dấu vân tay đặc biệt, chúng tôi thực sự có khả năng quét qua toàn bộ hệ gene và tìm kiếm các protein khác có dấu vân tay tương tự.
Như vậy nếu bạn làm trong ngành nghiên cứu dược phẩm, ví dụ, bạn có thể đọc qua một danh sách liệt kê toàn bộ những thông tin có được từ hệ gene để tìm kiếm đích tác động hữu hiệu hơn của thuốc và tối ưu hóa nó.
Hầu hết các bạn có lẽ đều quen thuộc với các nghiên cứu "Liên đới toàn bộ hệ gene" thông qua những tin tức đại chúng ví dụ như. "Các nhà khoa học vừa mới tìm ra một gene trong số các gene tác động lên X.
Và các dạng nghiên cứu này được công báo thường xuyên bởi các nhà khoa học và chúng rất tuyệt vời. Họ phân tích các quần thể lớn.
Họ nhìn vào toàn thể bộ gene, và cố gắng tìm kiếm các điểm tập trung của những hoạt động được liên kết với những gene gây bệnh.
Nhưng nếu bạn tiến hành nghiên cứu dạng này, cái mà bạn biết được chỉ đơn thuần là một danh sách các gene.
Nó trả lời cho câu hỏi "cái gì", nhưng nó không trả lời được câu hỏi "ở đâu".
Do vậy, điều đó rất quan trọng đối với những nhà nghiên cứu này, khi chúng tôi tạo ra một nguồn dữ liệu như thế này.
Bây giờ họ có thể tới họ có thể bắt đầu tìm kiếm những chứng cớ về các hoạt động.
Họ có thể bắt đầu bằng cách phân tích những con đường phổ biến - những cách khác mà họ chưa từng có khả năng để thực hiện trước đó.
Do vậy tôi nghĩ khán giả này, theo một cách đặc biệt, có thể hiểu được tầm quan trọng của tính cá thể.
Và tôi nghĩ mỗi người chúng ta đều có một hệ di truyền khác nhau chúng ta sống những cuộc đời riêng biệt.
Nhưng sự thật là hệ gene của chúng ta giống nhau tới hơn 99%.
Chúng ta giống nhau ở mức độ di truyền.
Và cái mà chúng ta đang tìm kiếm thực ra là, thậm chí ở mức độ sinh hóa của bộ não, chúng ta khá tương tự nhau.
Và điều này chỉ ra, không phải 99% mà là gần 99% tương quan ở một định mức hợp lý vậy gần như mọi thứ trong đám mây mù đều có tương quan.
Sau đó chúng tôi tìm một số thứ nằm ở bên ngoài, những thứ nằm vượt ra khỏi đám mây.
Những gene này rất thú vị. nhưng chúng cực kì ít ỏi.
Nên tôi nghĩ có một thông điệp quan trọng để chúng ta ghi nhớ đó là dù chúng ta vui mừng với mọi sự khác biệt của chúng ta, chúng ta thực sự khá giống nhau thậm chí ở mức độ não bộ.
Vậy thì, những sự khác biệt đó trông như thế nào?
Đây là một ví dụ của nghiên cứu chúng tôi thực hiện để theo sát và hiểu rõ chính xác những sự khác biệt đó là gì chúng khá ít ỏi.
Có những gene chỉ được bật lên trong một tế bào riêng lẽ.
Ở đây có hai gene có thể làm ví dụ tốt mà chúng tôi tìm thấy.
Một cái là RELN - nó liên quan tới việc phát triển những tín hiệu sớm.
DISC1 là một gene được phát hiện trong bệnh tâm thần phân liệt
Đây không phải là những người bị tâm thần phân liệt nhưng họ mang một số biến thể ở mức quần thể.
Và điều mà bạn đang nhìn thấy ở đây trong người cho số 1 và số 4 tức là ngoại lệ của hai số còn lại đó là gene đã được bật lên trong những nhóm tế bào đặc biệt
Những đốm tím bên trong tế bào cho phép chúng ta biết chúng được bật lên ở đâu
Việc những biểu hiện này là do sự khác biệt về di truyền hay về kinh nghiệm sống, chúng tôi chưa biết.
Các nghiên cứu dạng đó đòi hỏi một quần thể lớn hơn.
Tôi sắp gửi đến bạn một thông điệp cuối cùng về sự phức tạp của bộ não và về quãng đường bao xa mà chúng ta cần phải đi.
Tôi nghĩ các nguồn thông tin này vô cùng có giá trị, tới mức không thể tin được.
Nó cung cấp một sự hướng dẫn cho các nhà nghiên cứu về địa điểm cần phải đi tới.
Nhưng chúng ta mới chỉ nhìn thấy cuốn hướng dẫn của từng cá thể tại thời điểm này.
Chúng ta nhất định phải đi xa hơn nữa.
Tôi vừa mới kết thúc bằng cách nói Các công cụ đang ở đó, Nó thực sự giống như một lục địa chưa được khai thác và khám phá.
Nó là chân trời mới, nếu bạn muốn nghĩ vậy.
Và như vậy đối với những người không bị nghi ngờ nhưng bị chế giễu bởi độ phức tạp của bộ não, tương lai đang đón chờ bạn.
Cảm ơn!
(Tiếng vỗ tay)
Bạn đã bao giờ ở vị trí quan sát được sự trỗi dậy của thung lũng SIlicon và ước rằng giá như mình biết được chuyện sắp xảy ra?
(Cười) Tôi ở đây để nói về điều tôi cho rằng sẽ trở thành sự gián đoạn sâu sắc nhất của thế giới công nghệ trong vòng 15 năm qua.
Và tôi tin rằng kết cục của nó sẽ hoàn toàn nói về sự gắn kết.
Thực tế thì, tôi nghĩ nó có thể thay đổi hoàn toàn cách chúng ta nghĩ về sự gắn kết.
Bạn sẽ làm gì nếu hôm nay bạn biết rằng sẽ có một chu kỳ công nghệ quan trọng bắt đầu trong vài năm tới, và bạn có thể tham gia vào đó?
Bạn sẽ làm gì?
(Khán giả) Nhảy vào!
Đây là tình huống tôi gặp phải: Tôi là một nhà đầu tư chuyên nghiệp vào ban ngày.
Tôi đã để ý kĩ từ trước đó, và giờ tôi biết tôi cần ngủ 10 tiếng vào ban đêm. Khá là khó, bởi vì tối qua chương trình kết thúc lúc 12h30, chương trình ở Santa Rosa, vậy nên tôi đã về nhà muộn một chút.
Tôi muốn bạn hiểu rằng tôi đã nghiên cứu thế giới công nghệ, và mọi thứ đã bắt đầu thay đổi.
Nhưng chúng đang thay đổi theo những cách mà không có nhà bình luận nào nhắc đến hiện nay.
Tôi sẽ tập trung vào sáu điều đang diễn ra
Tôi muốn các bạn hiểu rằng, mỗi điều trong này đều là giả thuyết, đều có thể điều chỉnh,
thậm chí là có thể bị loại bỏ.
Nhưng tôi muốn các bạn hiểu rằng tôi đã nghiên cứu nhóm giả thuyết này 10 tháng rồi và điều thực sự thú vị là tôi đã đem chúng cho rất nhiều người trong ngành xem, và ai cũng thấy khó hiểu.
Vậy nên tôi sẽ chia sẻ với các bạn hôm nay vì tôi nghĩ cùng nhau chúng ta có cơ hội để lý giải chúng.
Điều đầu tiên, tôi nghĩ nó khá rõ ràng là Windows đang chết dần.
Và (vỗ tay) Tôi không có ý báng bổ Microsoft, vì tôi nghĩ, trên thực tế, Microsoft là công ty có thể làm rất nhiều thứ để duy trì sự tăng trưởng, nhưng máy tính bàn sẽ không nằm trong số đó.
Và dấu hiệu chính ở đây, thứ duy nhất bạn cần biết để hiểu chuyện gì đang diễn ra ở đây, đó là điện thoại thông minh về cơ bản đã khiến Windows từ việc có 96% thiết bị kết nối internet ba đến bốn năm trước xuống chỉ còn dưới 50% hiện nay.
Và con số này đang giảm mạnh, và rồi sẽ chỉ còn dưới 30%, có lẽ trong khoảng một năm rưỡi nữa thôi.
Microsoft có thể làm nhiều thứ.
Họ có thể rút về chỉ tập trung vào Exchange và tăng giá lên.
Nhưng lý do khiến điều này quan trọng là Windows và các phần mềm Doanh nghiệp liên quan -- như SAP và các công ty tương tự -- những công ty đó chiếm hàng trăm tỷ đô doanh thu.
Và tôi đề nghị chúng ta sẽ phải tung bóng cho số doanh thu đó.
Và trong một thế giới nơi nền kinh tế Mỹ đang không phát triển nhanh đến thế, để ai đó rời đi là cách đơn giản nhất để tạo chỗ trống cho các ngành công nghiệp mới
Và đây là nơi doanh thu bắt nguồn.
Nhưng đoán xem? Giống như quảng cáo dao Ginsu, không chỉ có thế!
(Tiếng cười) Hóa ra Microsoft không phải là công ty duy nhất hiện đang gặp nguy hiểm.
Một công ty khác là Google.
Bây giờ, bạn có thể đã không tập trung vào điều này nhưng bốn năm trước tìm kiếm chủ mục chiếm 90% tổng số lượng tìm kiếm
Nhưng một điều thú vị đã xảy ra.
Google trở nên thành công đến mức thông số không còn quan trọng nữa.
Trên thực tế, toàn bộ mạng lưới toàn cầu đã trở nên đầy rác.
Nếu bạn nghĩ về điều đó, mạng gần như đã trở thành một Detroit ảo.
(Tiếng cười) Nếu bạn nhìn kĩ, bạn có thể tìm thấy những thứ vô cùng thú vị.
Nhưng nếu bạn không cẩn thận, bạn có thể bị trấn lột.
(Tiếng cười) Và chẳng có gì đáng ngạc nhiên khi mỗi người trong chúng ta và tất cả mọi người ngoài kia đều đã tìm ra những cách khác khau để tìm thứ chúng ta cần.
Chúng ta bắt đầu với Wikipedia, nhưng sau đó Facebook xuất hiện cho những vấn đề về gu thẩm mĩ và tiền, Twitter xuất hiện cho tin tức thực tế, LinkedIn cho những thứ chuyên nghiệp; Match.com cho những thứ ít chuyên nghiệp hơn; TripAdvisor cho du lịch, Yelp cho nhà hàng, Realtor.com cho tìm nhà, Dictionary.com cho từ vựng, Wordnik cho ngôn ngữ.
Mọi thứ đã thực sự thay đổi.
Và đây là điều thú vị: giống như Microsoft, Google có nhiều cách để đối phó với việc phát triển doanh nghiệp.
Nhưng cái họ không thể làm là khôi phục ưu thế của họ trên mạng Internet.
Tôi tin rằng khi khi Google xuất hiện vào năm 1998, Internet là một thế giới nguồn mở, "đuôi dài", không có người lãnh đạo.
Và Google bước vào khoảng trống này, đem đến sự lãnh đạo và tiến hành một chiến lược biến mọi loại nội dung thành hàng hóa một cách có hệ thống.
Cách dễ thấy nhất là nhìn vào một trang kết quả của Google: logo duy nhất trên trang đó là của Google; mọi thứ khác đều có cùng font chữ
Cách biến mọi thứ thành hàng hóa đó đem lại lợi ích cực lớn cho Google và kinh khủng cho hầu hết mọi người.
Và tôi tin là, về cơ bản, nó đã kết thúc -- không phải vì tìm kiếm chủ mục sắp biến mất, mà bởi vì, giống như xử lý văn bản. Từ ứng dụng quan trọng nhất chúng ta có, nó trở thành một thứ bình thường ta vẫn làm.
Các bạn thấy điều này trong điện thoại di động.
Bởi vì trong điện thoại di động, con người đã tìm ra nhiều cách khác để tìm cái họ muốn.
Tìm kiếm chủ mục trên điện thoại di động quá rắc rối, do đó tỉ lệ tìm kiếm chủ mục trên di động chỉ chiếm một phần nhỏ so với trên máy tính bàn.
Và nó cho thấy rằng sự phục hồi của Google sẽ là trong một thứ khác chứ không phải là tìm kiếm.
Giả thiết thứ ba mà tôi có đã không còn gây tranh cãi nữa nhưng việc hiểu được điều gì đã xảy ra là rất quan trọng.
Nếu như phần bên trái của phương trình này là mạng lưới toàn cầu nguồn mở, cùng với niềm tin của nó vào khái niệm "cái đuôi dài", niềm tin vào sự không có luật lệ, không có bảo mật và quản lý, nó thực sự là một giới hạn.
Apple xuất hiện với một tầm nhìn khác.
Họ nói: "Chúng tôi nghĩ mạng lưới toàn cầu đã chết.
Chúng tôi sẽ lên mạng internet, bởi vì đó là kho dữ liệu lớn, và chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn những nội dung có thương hiệu, sâu sắc, có giá trị và được bảo vệ bản quyền."
Và số người chọn tầm nhìn của Apple áp đảo số chọn Google.
Trong ba năm qua, Apple từ một kẻ thua cuộc trong lĩnh vực máy tính đến năm nay họ sẽ bán gần 100 triệu thiết bị có kết nối internet.
Một trăm triệu.
Họ có lẽ chỉ thiếu một chút xíu nữa là đến.
Vấn đề ở đây là đó là thế giới của Apple.
Ta may mắn là một phần của nó, bởi vì Steve khá khó tính với những người ông ấy cho vào.
(Tiếng cười) Nhưng hãy nghĩ về điều này: Tưởng tượng Georgia trong nội chiến.
OK? Apple là tướng Sherman, mạng lưới toàn cầu là tướng Joe Johnston.
Và họ đã thua.
Vậy nên mạng lưới nhìn vào điều này và nói: "Chúa ơi, chúng ta phải trở lại."
Và cái giá để làm việc này là họ phải hi sinh Google.
Vậy nên Google đã đẩy con lắc công nghệ tới giới hạn tuyệt đối của sự tiện nghi hóa, tới mức những người dành cả cuộc đời phát triển những chương trình giải trí thực sự có giá trị và hấp dẫn, những bài báo thực sự có giá trị và hấp dẫn và những cuốn tiểu thuyết thực sự có giá trị và hấp dẫn, không thể kiếm ra tiền nữa.
Vậy là mạng lưới toàn cầu nói: "Được rồi, nếu Google kết thúc ở đây và Apple ở đây, HTLM 5, thế hệ kế tiếp, sẽ ở phía bên kia của Apple."
Do đó trận chiến mới, thay vì là sự tiện nghi hóa đối đầu với App Store, sẽ là giữa App Store và những nội dung khác biệt.
Nếu bạn không biết HTML 5 là gì thì để tôi giúp.
Nó là một ngôn ngữ lập trình.
Nhưng nó là một ngôn ngữ quan trọng.
Bởi vì lần đầu tiên, bạn sẽ có thể xây dựng một trang web hoàn toàn có thể gắn tính tương tác vào, có thể có video, âm thanh, bất cứ thứ gì bạn muốn.
Nhưng không cần Flash nữa.
Đó là một thay đổi vĩ đại, bởi vì nó mở ra một bức tranh mới.
Và không chỉ cho Thời báo New York, mà cho tất cả mọi người trên Wordpress, cho mọi hội nhóm...
Bởi vì đột nhiên, khả năng sản xuất một sản phẩm khác biệt, vô cùng hấp dẫn, có giá trị -- thậm chí là có thể tiền tệ hóa -- xuất hiện.
Và điều thực sự thú vị là, nhờ có Apple, các nhà tiện nghi hóa không thể làm gì bạn cả.
Apple có thể cố ngăn chúng ta, nhưng tôi không nghĩ họ sẽ làm thế.
Tôi nghĩ họ thông minh hơn thế.
Vậy nên vấn đề chính là, tôi không biết chúng ta sẽ dừng lại ở đâu khi con lắc đưa lại.
Nhưng tôi nghĩ những ngày của sự siêu tiện nghi hóa đã qua.
Và tất cả chúng ta đều có thể tham gia.
Lát nữa tôi sẽ nói cho các bạn cách làm của cá nhân tôi.
Máy tính bảng.
Đây là mặt kia của lý do tại sao Windows đã chết.
Nếu có ai trong số các bạn không sở hữu một chiếc iPad -- Tôi không sở hữu bất cứ sản phẩm nào của Apple, nên tôi không có mục đích cá nhân trong đây, nhưng nghiêm túc mà nói, nếu bạn không có iPad, bạn không thể hiểu những điều quan trọng nhất đang diễn ra.
(Tiếng cười) Tôi thực sự nghiêm túc về việc này.
và tôi nghĩ cái quan trọng nhất là những tay chơi khác trên thị trường, ở thời điểm hiện tại, không có tầm ảnh hưởng.
Và hãy nhớ, chính sự đầu tư của chúng ta đã xây dựng nên webOS của Palm mà HP sắp bán, sớm thôi, một ngày nào đó.
(Tiếng cười) Tôi nghĩ Apple rất có khả năng thắng với thị phần gần với số họ có trên iPod hơn là trên iPhone.
Ở trong khoảng 70 hay 80%.
Nếu đúng thì Apple sẽ có giá trị lớn hơn 50 đến 100 tỷ đô trong một vài năm tới, so với hiện tại.
Và tôi thực sự không thấy bất cứ ai thách thức họ.
Rất cần phải hiểu rằng cơ cấu chi phí của Apple khá dễ chịu so với những hãng khác, khó có thể tưởng tượng bất kỳ hãng điện thoại khác bắt kịp, nhất là các hãng điện thoại Android.
Bởi vì tỷ lệ lãi gộp của Apple vượt xa giá bán lẻ của hầu hết điện thoại Android.
Đây là cái tôi muốn để lại cho các bạn trước nhất là như một ý tưởng đầu tư.
Phố Wall phát cuồng về mạng xã hội
Mạng xã hội là một buổi diễn phụ.
Và tôi nói điều này với tư cách một người đầu tư phần lớn tiền vào Facebook.
Nó chỉ xảy ra một lần rồi thôi.
Đây không phải...
mượn cách nói từ phim Star Wars thì: đây không phải là cơn cuồng bạn đang tìm kiếm.
Cái chúng ta đang nói tới sẽ to lớn hơn rất nhiều.
Facebook đã thắng.
Nó là Windows mới.
Được chứ? Một vài kẻ khác -- Twitter, Yelp, Skype, LinkedIn -- đang xây dựng những nền tảng thành công nhỏ hơn rất nhiều so với Facebook.
Và họ sẽ thành công.
Nhưng mọi kẻ khác đi cùng sẽ phải theo mô hình Zynga.
Họ sẽ phải tự khiến mình lệ thuộc vào nền tảng của Facebook.
Và việc Zynga không thể phát triển thành công bất cứ gì từ Facebook, theo tôi, là lý do chính cho sự thành công của nền tảng này.
Nên nếu hiện tại bạn khởi nghiệp trong thế giới mạng xã hội, hãy xây dựng trên Facebook.
Đó là lời khuyên duy nhất tôi có thể cho các bạn.
Nhưng lời khuyên quan trọng nhất là: quên mạng xã hội đi.
Giờ mạng xã hội là một tính năng.
Không phải một nền tảng. Gắn mạng xã hội vào, như cách Catherine nói, "Gắn game hóa vào mọi thứ."
Tất cả là vì sự gắn kết.
Tương lai sẽ rất khác.
Và câu hỏi cốt lõi là: Tất cả chúng ta sẽ làm gì về điều đó?
Những gì tôi làm rất đơn giản: Tôi tin vào đầu tư với sự tiếp xúc đầy đủ.
Vì thế tôi xem xét HTLM 5 khoảng một năm trước, và tôi nói: "Thứ này có thể rất quan trọng. Làm sao mình biết được?"
Thế nên ban nhạc của tôi, Moonalice, một vài năm trước, chúng tôi ra một album với T Bone Burnett, mà chúng tôi nghĩ sẽ thành một hit lớn thế này thế nọ...
Chà, chúng tôi đã biết được là chẳng ai quan tâm đến mấy ông già chơi nhạc hippie -- (Tiếng cười) Thế nên chúng tôi đưa hết lên mạng, lên Facebook và Twitter.
Chúng tôi bắt đầu làm cái gọi là "Twittercasts," những concert live đầu tiên và sau đó là những concert ghi hình sẵn phát trên Twitter.
Sau đó chúng tôi bắt đầu dùng live stream, giống như cái chúng ta đang dùng ở đây, để làm live video các buổi diễn của trên internet.
Và gần đây, chúng tôi đã mua một mạng vệ tinh.
Tại sao? Vì nó tốn ít hơn ba tháng tiền thuê quản lý của chúng tôi.
(Tiếng cười) Và bây giờ, chúng tôi phát mọi buổi diễn của chúng tôi -- bên cạnh những buổi diễn của U2 -- trực tiếp, bằng HTML 5, qua vệ tinh, trên một hệ thống mà chúng tôi kiểm soát hoàn toàn.
Chúng tôi có một ứng dụng sẽ được bán trong tháng tới.
Nó -- "ứng dụng" là một từ sai; website của chúng tôi đang được nâng cấp lên HTLM 5.
Và trong đó, bạn có thể nghe, từ mọi điện thoại, mọi nơi, bất kỳ bài hát nào chúng tôi từng chơi trực tuyến và xem bất kỳ video live nào chúng tôi có, gồm khoảng 150.200 buổi diễn.
Gần như không tốn đồng nào để làm việc này.
Và chúng tôi là một band nhạc nhỏ xíu.
Giờ, tôi biết nhiều về công nghệ hơn phần lớn mọi người, nhưng đó chỉ là vì tôi biết nhiều hơn phần lớn những người đã 55 tuổi.
Nhưng những người từ 18 đến 20 tuổi, đang sống trên thế giới này, sẽ có thể dùng những nền tảng này vào âm nhạc và mọi thứ khác theo một cách hoàn toàn khác.
Tôi nghĩ sự sáng tạo đang quay trở lại.
Moonalice là một thứ được xây dựng quanh điều đó.
Chúng tôi có họa sĩ thiết kế poster cho từng buổi diễn.
Chúng tôi có các nhiếp ảnh gia và họa sĩ làm việc trong từng buổi diễn.
Và quan điểm là, tôi tin rằng sự sáng tạo bị kiềm chế, không phải bởi công nghệ, mà bời sự xuống cấp nói chung của nền văn hóa Mỹ -- bạn biết đấy, sự miễn cưỡng của mọi người khi được giáo dục, quan điểm rằng chúng ta phải dựa vào lễ nghi và niềm tin, thay vì sự thật.
Nhưng tôi nghĩ công nghệ cuối cùng sẽ giúp ích cho chúng ta
Tôi nghĩ cuối cùng nó sẽ đem lại những công cụ để giúp chúng ta độc lập
Và có một chút tia sáng le lói, phải không?
Chúng ta thấy Mùa xuân Ả Rập và ảnh hưởng của Twitter và Facebook.
Khá thú vị.
Nhưng hãy tưởng tượng một thế giới nơi mọi thứ đều là một ứng dụng.
Trong HTLM 5, Detroit ảo bị thay thế bằng thứ này nơi mọi dòng tweet là một ứng dụng, mọi quảng cáo là một ví dụ của một cửa hàng.
Hãy nghĩ xem nó có nghĩa là gì.
Thay vì nhìn thấy một quảng cáo của Amazon, bạn thấy một của hàng, ví dụ như, trên báo New York Times Book Review.
Bạn có thể vừa tạo ra nhu cầu vừa thỏa mãn nó ngay tại chỗ.
Tại sao?
Bời vì mọi người đều được lợi.
Tiết kiệm thời gian, tăng sự gắn kết, bởi vì nó giữ bạn ở lại trên trang.
Chúng ta đang đi từ một mạng kiểu thang máy, nơi mà bạn đi đến những nơi khác nhau, bạn thoát ra khỏi các trang và bạn mất kết nối, tới một mô hình bảng điều khiển.
Và đoán xem ai sẽ làm được điều đó?
Chính bạn.
Cảm ơn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
Tôi thành lập nhóm Improv Everywhere khoảng 10 năm trước khi tôi chuyển đến New York với niềm yêu thích diễn xuất và hài kịch.
Vì tôi mới đến thành phố nên tôi không có cách nào lên được sàn diễn, vì thế tôi quyết định tạo sàn diễn của mình ở những nơi công cộng.
Cái màn đầu tiên mà chúng ta sắp thấy là chuyến đi tàu điện không quần lần đầu tiên. Đoạn phim này xảy ra vào tháng 1 năm 2002.
Và người phụ nữ này là ngôi sao của đoạn phim này.
Cô ấy không biết mình đang bị quay phim.
Cô ấy bị quay bằng chiếc máy quay trộm.
Đây là chuyến tàu số 6 ở thành phố New York.
Và đây là trạm dừng đầu tiên trên tuyến.
Có hai người đàn ông Đan Mạch
bước lên và ngồi cạnh chiếc máy quay trộm đó.
Và đó là tôi trong chiếc áo khoác nâu. Lúc đó nhiệt độ khoảng 30 độ F ở bên ngoài.
Tôi đội mũ và quàng khăn. Và cô gái kia đang để ý đến tôi kìa.
(Cười) Và như các bạn thấy đấy, tôi không mặc quần.
(Cười) Và ngay lúc đó -- ngay lúc đó cô ấy nhìn thấy tôi, nhưng ở New York luôn có những gã kì dị trên bất cứ toa tàu nào. Một người thì đâu có gì bất thường.
Cô ta quay lại đọc cuốn sách của mình, trớ trêu thay cuốn sách tựa là "Cưỡng hiếp."
(Cười)
Vậy là cô ấy phát hiện điều bất thường, nhưng cô ấy quay lại với cuộc sống bình thường của mình.
Trong lúc đó, tôi có 6 người bạn đang đợi ở 6 trạm kế tiếp cũng chỉ với chiếc quần lót như tôi.
Họ sẽ bước vào từng người một. Chúng tôi sẽ giả vờ như chúng tôi không hề biết nhau.
Chúng tôi giả vờ như thể đó chỉ là một sai lầm rủi ro chúng tôi đã phạm phải, quên mặc quần trong tháng một lạnh thế này.
(Cười) Và vào lúc này, cô ta quyết định cất cuốn sách "cưỡng hiếp" đi.
(Cười) Và cô ta quyết định để ý hơn về những gì xung quanh.
Trong lúc ấy, hai người đàn ông Đan Mạch bên trái chiếc máy quay họ đang cười sặc sụa. Họ nghĩ đây là việc buồn cười nhất từ trước đến giờ.
Và để ý xem cô ta giao tiếp bằng mắt với họ ngay lúc này.
(Cười) Tôi thích giây phút đó trong đoạn băng, bởi vì trước khi nó trở thành một trải nghiệm chung, nó là một thứ gì đó có lẽ hơi chút đáng sợ. hoặc ít nhất một cái gì đó khó hiểu đối với cô ấy.
Và một khi nó đã trở thành một trải nghiệm chung nó hài hước và là một cái gì đó mà cô ấy có thể cười. Và bây giờ chuyến tàu đang sắp đến
(Cười) Cuốn băng không chiếu tất cả. Nó quay tiếp hết 4 trạm dừng tiếp theo.
Tổng cộng 7 người đàn ông nặc danh bước vào đều chỉ mặc quần lót.
Tại trạm dừng thứ 8, một cô gái bước vào đeo một cái túi vải lớn và thông báo rằng cô ta có nhiều quần giảm giá 1 đôla -- giống như người ta bán pin hay kẹo trên tàu.
Tất cả chúng tôi đều điềm nhiên mua một cái quần và mặc vào và nói "Cảm ơn. Đây là chính là cái tôi cần hôm nay," và xuống tàu mà không để lộ chuyện gì đang diễn ra và đi về những hướng khác nhau.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
Đây vẫn là từ cuộn băng đó.
Tôi rất thích phản ứng của cô gái đó.
Và xem lại đoạn băng đó đã truyền cảm hứng cho tôi tiếp tục làm cái tôi làm.
Và một trong những mục tiêu của Improv Everywhere là dàng cảnh ngay ở những nơi công cộng để tạo một trải nghiệm tích cực cho mọi người.
Đó là một trò đùa tinh quái, nhưng là một trò đùa đem đến cho ai đó một câu chuyện tuyệt vời để kể.
Và phản ứng của cô ta truyền cảm hứng cho tôi để làm chuyền đi tàu điện không quần hàng năm lần thứ hai.
Và chúng tôi tiếp tục làm nó mỗi năm.
Tháng một này, chúng tôi đã làm chuyến đi tàu điện không quần hàng năm lần thứ 10 với một nhóm đa dạng khoảng 3500 người lên tàu chỉ với quần lót ở New York -- trên hầu hết các tuyến tàu trong thành phố. Và ở 50 thành phố khác khắp thế giới,
người ta cũng tham gia. (Cười)
Khi tôi bắt đầu học lớp hài kịch ứng khẩu ở nhà hát Upright Citizens Brigade và gặp những con người sáng tạo khác và những nghệ sĩ, diễn viên hài khác, tôi bắt đầu tích luỹ một danh sách địa chỉ email của những người muốn làm những dự án loại này. Như thế tôi có thể làm những dự án tầm cỡ hơn.
Một ngày tôi đang đi bộ qua quãng trường Union,
Có một cô bé đứng sau một cái cửa sổ và cô ta đang nhảy múa. Cảnh đó rất kì lạ,
bởi vì lúc đó trời đã tối, nhưng cô bé được bao bọc bởi ánh đèn huỳnh quang, và cô bé giống như đang trên sân khấu vậy,
và tôi không biết tại sao cô bé lại làm như thế. Sau khoảng 15 giây, bạn cô bé xuất hiện
cô bé đã ẩn náu sau một màn hình -- và bọn trẻ cười, ôm nhau rồi chạy đi.
Có vẻ là cô bẻ đã bị thách để làm điều đó.
Và tôi được truyền cảm hứng.
Hãy nhìn toàn cảnh -- có tới 70 cửa sổ và tôi biết mình phải làm gì. (Cười)
Và dư án này được gọi là "Look Up More" (Nhìn lên nữa).
Chúng tôi có 70 diễn viên mặc đồ đen. Điều này hoàn toàn không được cho phép.
Chúng tôi không cho các cửa hàng biết chúng tôi đang đến.
Và tôi đứng ở công viên làm dấu.
Dấu hiệu đầu tiên là báo mọi người giơ cao dòng chữ lớn này lên nó đánh vần "Look Up More" tên của dự án này.
Dấu hiệu thứ hai là cho mọi người nhảy.
Bạn sẽ thấy nó bắt đầu ngay đây.
(Cười) Rồi chúng tôi nhảy. Tất cả mọi người cùng nhảy.
Rồi chúng tôi để từng người nhảy một mình và những người còn lại chỉ vào người đó. (Cười)
Rồi tôi đưa ra dấu hiệu mới cho người nhảy đơn tiếp theo phía dưới trong Forever 21 và anh ta nhảy. Còn vài hoạt động khác.
Chúng tôi có người nhảy lên xuống,
Còn tôi thì đứng một cách nặc danh mặc một chiếc áo len, bỏ tay lên và xuống một cái thùng rác để ra dấu hoạt động kế tiếp.
Vì đó là ở công viên quãng trường Union, ngay ga tàu điện ngầm, nên có hàng trăm người dừng lại và nhìn lên xem chúng tôi đang làm gì.
Đây là một bức ảnh đẹp hơn về hoạt động này.
Sự kiện này được khơi dậy bằng một khoảnh khắc mà tôi tình cờ bắt gặp.
Hoạt động tiếp theo mà tôi muốn giới thiệu đến với tôi qua một email từ một người lạ.
Một cậu bé học trung học ở Texas viết cho tôi năm 2006 và nói "Anh nên kiếm thật nhiều người càng nhiều càng tốt cho họ mắc áo thun sơ mi xanh và quần khaki đi vào một cửa hàng Best Buy và đứng loanh quanh ở đó."
(Cười) (Vỗ tay) Và tôi trả lời cậu bé đó ngay lập tức, tôi nói "Đúng thế. Em đúng đó. Anh nghĩ anh sẽ làm thử ngay cuối tuần này.
Cảm ơn." Và đây là đoạn video.
Một lần nữa, đây là năm 2005.
Đây là một cửa hàng Best Buy ở thành phố New York.
Chúng tôi có khoảng 80 người xuất hiện để tham gia bước vào cửa hàng từng người một.
Có một cô bé 8 tuổi, một cô bé 10 tuổi.
Có cả một cụ 65 tuổi đến tham gia.
Đó là một nhóm người rất đa dạng.
Và tôi bảo họ, "Đừng làm việc. Đừng thực sự làm việc."
Nhưng cũng đừng mua sắm.
Chỉ đứng loang quanh đó và đừng nhìn vào các sản phẩm."
Bạn có thể nhìn thấy những nhân viên bình thường là những người có bảng tên màu vàng trên áo họ.
Những người còn lại đều là diễn viên của chúng tôi.
(Cười) Nhưng nhân viên cấp dưới nghĩ điều này rất hài hước. Thực tế, nhiều người trong số họ còn đi lấy máy ảnh từ phòng nghỉ
và chụp hình với chúng tôi. Nhiều người trong số họ còn đùa là dắt chúng tôi vào kho hàng
để lấy những chiếc tivi nặng cho khách hàng.
Những người quản lý và nhân viên bảo vệ thì ngược lại, không thấy hài hước chút nào. Bạn có thể thấy họ trong đoạn phim này.
Họ mặc áo vàng hoặc áo đen.
Và chúng tôi ở đó khoảng 10 phút trước khi những người quản lý quyết định gọi 911.
(Cười) Thế là họ bắt đầu chạy vòng vòng báo với mọi người rằng cảnh sát đang tới đó, cẩn thận, cảnh sát đang tới đó.
Và bạn có thể thấy cảnh sát ở cảnh này ngay đây.
Đó là một cảnh sát mặc đồ đen ngay đây đang bị quay trộm.
Cuối cùng thì cảnh sát phải báo với quản lý của Best Buy rằng thực tế là mặc áo thun polo xanh và quần khaki không hề phạm pháp.
(Cười) (Vỗ tay) Cảm ơn.
(Vỗ tay) Thế là chúng tôi ở đó khoảng 20 phút; chúng tôi sẵn sàng vui vẻ ra khỏi tiệm.
Một điều mà mấy người quản lý cố làm là tìm lấy những chiếc máy quay của chúng tôi.
Họ bắt được một số người của chúng tôi giấu những chiếc máy quay trong túi.
Nhưng có một chiếc máy quay họ không bao giờ phát hiện được là một người đã vào với một cuộn băng trắng đi lướt đến khu máy quay của Best Buy và bỏ cuộn băng vào một trong những chiếc máy quay của họ và giả vờ đang mua sắm.
Tôi thích khái niệm dùng chính kỹ thuật của họ để chống lại họ
(Cười) Tôi nghĩ những dự án hay nhất của chúng tôi là những dự án tại những địa điểm rõ ràng và xảy ra ở một chỗ nhất định vì một lý do nào đó. Và một buổi sáng, tôi đang đi trên tàu điện.
Tôi phải chuyển tàu ở trạm 53rd St.
nơi có hai cái thang cuốn khổng lồ này. Và nó là một nơi rất buồn rầu vào buổi sáng, nó rất đông.
Vì thế tôi quyết định thử và diễn một cái gì đó
Đây là mùa đông năm 2009 -- 8:30 sáng.
Đó là giờ cao điểm vào buổi sáng.
Người người đang đi vào từ Queens, đang đổi từ chuyến tàu E sang chuyến tàu số 6.
Và họ đang đi lên chiếc thang cuốn to lớn này trên đường đi làm.
(Cười) (Cười) (Vỗ tay) Cảm ơn.
Đây là một tấm ảnh minh họa cảnh này tốt hơn một chút.
Anh ta đã đánh tay với khoảng 2000 người ngày hôm đó, anh ta có rửa tay trước và sau đó và không hề bị bệnh. Và hoạt động đó cũng được làm mà không có giấy phép,
mặc dù chẳng ai có vẻ quan tâm đến chuyện đó. Vì thế tôi nói là qua nhiều năm
một trong những phê bình thông thường nhất về Improv Everywhere trên Youtube là :"Mấy người này thật là dư thời gian."
Và bạn biết rồi đấy, không phải ai cũng thích điều bạn làm và tôi chắc chắn đã có được một bản mặt dày nhờ những lời phê bình trên Internet, nhưng điều đó lúc nào cũng làm tôi bực mình, bởi vì chúng tôi không có nhiều thời gian cho lắm. Những người tham gia hoạt động của Improv Everywhere
có lượng thời gian thư giãn như bất kì người New York nào họ chỉ thỉnh thoảng quyết định dùng nó một cách hơi khác thường.
Bạn biết đấy, mỗi thứ 7 và chủ nhật hành trăm nghìn người mỗi mùa thu tụ tập đến sân vận động bóng bầu dục để xem các trận đấu. Và tôi chưa thấy ai phê bình, khi xem một trận bóng bầu dục,
nói là "Tất cả mọi người trong sân vận động thật dư thời gian." Và dĩ nhiên họ không hề có lắm thời gian.
Nó hoàn toàn là một cách tuyệt vời dành cho buổi chiều cuối tuần,
xem bóng bầu dục ở sân vận động. Nhưng tôi nghĩ nó cũng là một hoạt cách hoàn toàn đúng
khi dành một buổi trưa đứng bất động tại chỗ với 200 người ở nhà ga Grand Central hoặc ăn mặc như "ghostbuster" và chạy trong thư viện công cộng New York.
(Cười) Hoặc cùng nghe một cái MP3 giống như 3000 người khác và nhảy một cách im lặng trong công viên, hoặc huýt sáo một bài hát trong cửa hàng rau quả trong một phần của một vở nhạc kịch tự phát, hoặc nhảy vào biển ở đảo Coney với bộ quần áo chỉn chu.
Bạn biết đấy, khi là trẻ con, chúng ta được dạy là phải chơi đùa. Và chúng ta chưa bao giờ được nói cho lý do tại sao chúng ta nên chơi đùa.
Chúng ta chỉ chấp nhận là chơi đùa là một điều tốt.
Tôi nghĩ đó chính là ý chính của Improv Everywhere.
Nó có nghĩa là không có lý do gì hết, và không cần phải có một lý do. Chúng tôi không cần có lý do.
Miễn là nó vui và có vẻ sẽ là một ý tưởng hài hước và có vẻ những người chứng kiến nó cũng có một thời gian vui vẻ thế là đủ với chúng tôi.
Và tôi nghĩ rằng, là người lớn, chúng ta cần biết rằng không có đúng hay sai khi chơi đùa. Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Cảm ơn anh rất nhiều, Chris. Tất cả mọi người lên trên này đều nói rằng họ sợ. Tôi không biết mình có sợ không nhưng đây là lần đầu tiên tôi nói trước một nhóm khán giả như thế này.
Và tôi không có công nghệ thông minh nào cho các bạn nhìn vào.
Không có slide nào, nên các bạn sẽ phải chịu đựng cùng tôi.
(Cười). Những gì tôi muốn làm vào buổi sáng hôm nay là chia sẻ với các bạn vài câu chuyện và nói về một châu Phi khác.
Ngay sáng nay đã có một vài sự ám chỉ đến châu Phi mà bạn lúc nào cũng nghe đến: châu Phi của HIV/AIDS, châu Phi của bệnh sốt rét, của nghèo đói, xung đột, và châu Phi của thảm họa.
Đúng là những điều đó đang diễn ra, vẫn còn có một châu Phi mà bạn không nghe đến nhiều.
Và đôi khi tôi rất bối rối, tôi tự hỏi mình tại sao.
Đây là một châu Phi đang thay đổi, mà Chris đã ám chỉ tới.
Châu Phi của cơ hội.
Là một châu Phi nơi người dân muốn có trách nhiệm về tương lai của bản thân mình và định mệnh của mình.
Đây là châu Phi nơi mọi người tìm kiếm sự hợp tác để thực hiện điều đó. Đó là điều tôi muốn nói ngày hôm nay.
Và tôi muốn bắt đầu bằng việc kể cho bạn nghe về câu chuyện về sự thay đổi đó ở châu Phi.
Vào ngày 15 tháng 9 năm 2005, Ông Diepreye Alamieyeseigha một ủy viên của một trong những bang có trữ lượng dầu lớn của Nigeria, bị bắt bởi cảnh sát thành phố London trong chuyến thăm đến London.
Ông bị bắt bởi đã có một số chuyển khoản trị giá 8 triệu đô la vào những tài khoản không hoạt động của ông và gia đình.
Cuộc bắt giữ diễn ra bởi sự hợp tác giữa cảnh sát thành phố London và Uỷ Ban Tội Phạm Kinh Tế và Tài Chính Nigeria -- lãnh đạo bởi một trong những người có khả năng và dũng cảm nhất của chúng ta: Ngài Nuhu Ribadu.
Alamieyeseigha bị buộc tội ở London.
Do có một vài thay đổi, ông ta đã thoát được trong khi giả dạng phụ nữ và chạy khỏi London về đến Nigeria, nơi mà theo luật của chúng tôi, những người làm công sở như ủy viên, tổng thống -- như ở rất nhiều nước khác -- được miễn nhiễm và không bị xử tội. Nhưng người dân đã rất nổi giận bởi hành vi này đến nỗi cơ quan lập pháp của bang đã kết tội và tống ông ta khỏi nhiệm sở.
Ngày hôm nay, Alams -- theo cách chúng tôi gọi tắt tên ông ta -- đang ở trong tù.
Đây là câu chuyện về sự thật rằng người dân ở châu Phi không còn muốn chịu đựng tham nhũng của các nhà lãnh đạo,
Đây là câu chuyện về sự thật rằng người dân muốn các tài nguyên được quản lý một cách hợp lý vì quyền lợi của họ, và không bị lấy đi khi chúng chỉ mang lợi cho một vài người cấp cao.
Và do đó, khi bạn nghe về một châu Phi bị tham nhũng -- tham nhũng mọi lúc -- tôi muốn bạn hiểu rằng người dân và các chính phủ đang chiến đấu để chống lại điều này ở một vài nước, và đang có những thành công.
Điều đó có nghĩa là vấn đề đã kết thúc?
Câu trả lời là không. Quãng đường còn rất dài, nhưng đã có quyết tâm.
Và trong cuộc đấu này đang có những thành công được ghi dấu.
Do đó khi bạn nghe nói đến tham nhũng, đừng chỉ nghĩ rằng không có ai làm gì với nó -- rằng bạn không thể làm ăn ở bất cứ nước châu Phi nào vì nạn tham nhũng quá mức.
Không phải thế. Đã có ý chí chiến đấu và ở nhiều nước, cuộc chiến đó đang diễn ra và nó đang dành phần thắng. Ở các nước khác, như nước tôi, nơi đã có lịch sử lâu đời về sự độc tài ở Nigeria, cuộc chiến vẫn tiếp diễn và chúng tôi còn có một chặng đường dài.
Nhưng sự thật của vấn đề là điều này đang diễn ra.
Kết quả đang cho thấy: sự giám sát độc lập bởi Ngân hàng thế giới và các tổ chức khác cho thấy rằng trong rất nhiều ví dụ, chiều hướng tham nhũng đang giảm và sự lãnh đạo đang được cải tiến.
Một nghiên cứu bởi Ủy ban kinh tế Châu Phi cho thấy xu hướng đi lên rõ ràng về sự lãnh đạo của 28 nước châu Phi.
Và tôi sẽ nói thêm một điều nữa trước khi kết thúc vấn đề lãnh đạo.
Đó là con người đang nói về tham nhũng, tham nhũng.
Lúc nào khi họ nói về điều đó bạn ngay lập tức nghĩ đến châu Phi.
Đó chính là hình ảnh những nước châu Phi. Nhưng tôi sẽ nói rằng nếu Alams có thể chuyển 8 triệu đô la vào một tài khoản ở London -- nếu những người khác đã lấy tiền ước tính rằng 20 đến 40 tỉ của các nước đang phát triển giờ đang nằm ở các nước phát triển -- nếu họ có thể làm điều đó, nó là gì? chẳng phải là tham nhũng đó sao?
Ở đất nước này, nếu bạn nhận đồ ăn cắp, chẳng nhẽ bạn không bị xử phạt?
Do đó khi chúng ta nói đến kiểu tham nhũng này, chúng ta hãy nghĩ về những điều đang xảy ra ở bên kia địa cầu -- nơi tiền đang được chuyển đến và làm cách nào để chặn nó.
Tôi đang làm một kế hoạch cùng với Ngân hàng thế giới, về phụ hồi tài sản, cố gắng làm những gì có thể để lấy lại số tiền bị đem ra ngoài -- số tiền của các nước đang phát triển -- để đem trở lại.
Bởi nếu chúng ta có thể lấy lại 20 tỉ đô ở bên ngoài về, đối với nhiều nước nó sẽ còn nhiều hơn tất cả các khoản viện trợ cộng lại.
(Vỗ tay). Vấn đề thứ hai tôi muốn nói đến là ý chí cải cách.
Những người châu Phi -- họ đã mỏi mệt, chúng tôi cũng mệt khi phải làm mục tiêu của sự hảo tâm là quan tâm của mọi người.
Chúng tôi rất biết ơn, nhưng cũng biết rằng chúng tôi có thể tự lo đến vận mệnh của mình nếu có ý chí thay đổi.
Và những điều đang diễn ra ở nhiều nước châu Phi hiện giờ là sự nhận thức rằng không ai có thể làm được điều đó ngoài chúng tôi.
Chúng tôi phải làm điều đó. Chúng tôi có thể mời các cộng sự để ủng hộ mình, nhưng chúng tôi cần phải tự bắt đầu.
Chúng tôi phải thay đổi nền kinh tế, thay đổi sự lãnh đạo, trở nên dân chủ hơn, mở rộng hơn cho sự thay đổi và cho thông tin.
Và đây là những gì chúng tôi đã làm ở một trong những nước rộng nhất châu lục, Nigeria.
Trên thực tế, nếu bạn không ở Nigeria có nghĩa là bạn không ở châu Phi.
Tôi muốn nói với bạn điều đó.
(Cười) Một trong bốn người châu Phi bán Sahara là người Nigeria, và nó có 140 triệu người -- hỗn độn -- những là những người rất thú vị. Bạn sẽ không bao giờ biết chán.
(Cười). Những gì chúng tôi bắt đầu làm là nhận thức rằng chúng tôi phải nhận trách nhiệm và đổi mới mình.
Và với sự ủng hộ của một nhà lãnh đạo người sẵn sàng, tại thời điểm đó, để thực hiện những cải cách chúng tôi sẽ tiến hành một chương trình cải cách toàn diện mà chúng tôi đã tự mình phát triển.
Không phải Quỹ tiền tệ quốc tế. Không phải Ngân hàng thế giới, nơi tôi đã làm việc 21 năm và làm đến chức phó chủ tịch.
Không ai có thể làm điều đó cho bạn.
Bạn phải tự mình làm. Chúng tôi tiến hành một chương trình mà: bước một: đưa nhà nước ra khỏi việc kinh doanh mà nó không có liên quan gì đến.
Nhà nước không nên tham gia vào việc sản xuất hàng hóa và dịch vụ bởi nó không có hiệu quả và không có tính cạnh tranh.
Do đó chúng tôi đã quyết định tư nhân hóa rất nhiều doanh nghiệp của mình.
(Vỗ tay). Kết quả là, chúng tôi đã quyết định tự do hóa rất nhiều thị trường.
Bạn có tin được rằng trước khi cải cách -- bắt đầu vào cuối năm 2003, khi tôi rời Washinton về nhận vị trí bộ trưởng Tài chính -- chúng tôi có một công ty viễn thông chỉ đủ để phát triển 4,500 đường dây đấu đất trong suốt 30 năm lịch sử?
(Cười). Có điện thoại ở đất nước tôi là sự xa xỉ lớn.
Bạn không thể có được nó. Bạn phải hối lộ để có nó.
Phải làm bất cứ điều gì để có được đường điện thoại.
Khi tổng thống Obasanjo ủng hộ và tiến hành tự do hóa ngành viễn thông, chúng tôi phát triển từ 4,500 đường dây đến 32 triệu đường GSM và vẫn còn nhiều nữa.
Thị trường viễn thông ở Nigeria là thị trường phát triển nhanh thứ hai thế giới, sau Trung Quốc. Chúng tôi đang thu hút đầu tư khoảng 1 tỉ đô la mỗi năm cho truyền thông. Và không ai biết tới thị trường này, trừ một vài người thông minh.
(Cười). Người thông minh nhất tiến vào đầu tiên chính là công ty MTN của Nam Phi.
Và trong vòng 3 năm tôi là Bộ trưởng Tài chính, họ kiếm được lợi nhuận trung bình 360 triệu đô một lăm.
360 triệu trong một thị trường -- ở một đất nước là nước nghèo, với thu nhập bình quân đầu người chỉ đạt dưới 500 đô.
Vậy là vẫn có thị trường.
Khi họ che dấu nó, vẫn nhanh chóng có những người khác biết được điều đó.
Người Nigeria bắt đầu tự phát triển một vài công ty truyền thông không dây, và ba hoặc bốn công ty nữa tiến vào thị trường.
Nhưng có một thị trường rộng lớn và mọi người không biết hoặc không muốn biết về nó.
Do vậy tư nhân hóa là một trong những thứ mà chúng tôi đã làm.
Một việc khác chúng tôi làm quản lý tài chính tốt hơn.
Bởi vì không ai sẽ giúp đỡ hoặc ủng hộ bạn nếu bạn không biết quản lý tốt tài chính của chính mình.
Ở Nigeria, với ngành dầu khí, đã có tai tiếng về nạn tham nhũng và không quản lý tài chính công tốt.
Chúng tôi đã cố gắng làm gì? Chúng tôi giới thiệu một bộ luật tài khóa tách rời ngân sách khỏi giá dầu.
Trước đó chúng tôi sử dụng ngân quỹ cho mọi số lượng dầu làm ra bởi vì dầu khí là ngành lớn nhất và đem lại doanh thu cao nhất cho nền kinh tế: 70% lợi nhuận của chúng tôi đến từ dầu.
Chúng tôi tách rời điều đó, và ngay khi chúng tôi làm thế, chúng tôi bắt đầu đặt ngân quỹ tại giá thấp hơn giá dầu một chút và có thể tiết kiệm được phần chênh lệch.
Chúng tôi không biết mình có thành công được không, thời điểm đó rất gây tranh cãi.
Nhưng những cái nó làm được ngay lập tức đó là sự thay đổi nhanh chóng đã từng có trong sự phát triển kinh tế -- nơi mà, khi giá dầu càng lên cao, chúng tôi phát triển càng nhanh.
Khi dầu mất giá, chúng tôi cũng bị khốn đốn.
Và chúng tôi hầu như không thể chi trả bất cứ cái gì, kể cả tiền lương.. trong nền kinh tế.
Cải cách mọi thứ dễ chịu đi. Chúng tôi có thể tiết kiệm được, ngay trước khi tôi thôi nhiệm, 27 tỉ đô. Và nó đi vào dự trữ quốc gia --trong khi đó- khi tôi đến vào năm 2003, chúng tôi chỉ có dự trữ 7 tỉ đô.
Vào lúc tôi đi, chúng tôi đã tăng đến mức gần 30 tỉ đô. Và khi chúng ta đang ngồi đây, chúng tôi có 40 tỉ đô dự trữ nhờ vào sự quản lý tài chính hợp lý.
Và nó thúc đẩy nền kinh tế, khiến nó trở nên bền vững.
Tỉ giá hối đoái đã từng dao động mọi lúc giờ khá ổn định và đang được quản lý, để những nhà kinh doanh có khả năng dự đoán giá cả của nền kinh tế.
Chúng tôi hạ mức lạm phát từ 28% xuống còn 11%.
Và tăng GDP từ trung bình 2.3% ở thập kỉ trước lên tới khoảng 6.5% hiện giờ.
Do vậy tất cả những thay đổi và cải cách mà chúng tôi có thể làm được đã có hiệu quả có thể đo được trong nền kinh tế.
Và điều quan trọng hơn, vì chúng tôi muốn thoát khỏi dầu, đa dạng hóa nền kinh tế -- và còn rất nhiều cơ hội khác ở đất nước to lớn này, cũng như nhiều nước khác ở châu Phi -- điều đáng lưu ý là rất nhiều trong số những tăng trưởng này đến không đến từ ngành dầu khí, mà từ các ngành phi dầu khí.
Nông nghiệp tăng trưởng hơn 8%.
Cũng như ngành viễn thông, nhà ở và xây dựng, và tôi có thể liệt kê mãi mãi. Điều này nhằm minh họa với bạn rằng một khi bạn có được nền kinh tế vĩ mô ổn định, những cơ hội ở các ngành khác là vô cùng.
Như tôi nói, chúng tôi có nhiều cơ hội trong nông nghiệp,
chúng tôi có cơ hội ở quặng khoáng. Chúng tôi có rất nhiều khoáng sản mà chưa ai từng đầu tư hoặc khám phá. Và chúng tôi nhận ra rằng thiếu những pháp chế thích hợp để biến nó thành có thể, thì điều đó sẽ không xảy ra. Giờ chúng tôi đã có luật khoáng sản có thể so sánh với một vài luật tốt nhất trên thế giới.
Chúng tôi có những cơ hội về nhà cửa và địa ốc.
Đã từng không có một thứ gì trong đất nước 140 triệu người -- không có khu mua sắm như bạn đang thấy.
Đây là một cơ hội đầu tư cho người thực sự muốn đầu tư.
Và giờ chúng tôi có những doanh nghiệp ở khu mua sắm này đạt được gấp 4 lần doanh thu dự kiến.
Vậy đó, một vấn đề lớn khác là các ngành xây dựng, địa ốc, thị trường nhà đất. Dịch vụ tài chính: chúng tôi có 89 nhà băng,rất nhiều trong số đó không thực sự làm công việc của mình.
Chúng tôi củng cố lại từ 89 xuống còn 25 nhà bằng bằng cách yêu cầu họ tăng vốn -- vốn đầu tư.
Và nó tăng từ 25 triệu lên đến 150 triệu đô.
Ngành ngân hàng -- những ngân hàng đang được củng cố, và ổn định lại hệ thống ngân hàng đã thu hút được rất nhiều đầu tư bên ngoài.
Ngân hàng Barclays của nước Anh đang mang đến 500 triệu.
Standard Chartered mang đến 140 triệu.
Và tôi có thể liệt kê thêm. Những đồng đô la, cứ nhiều nữa được đưa vào hệ thống.
Cũng tương tự với ngành bảo hiểm.
Vậy trong dịch vụ tài chính, chúng tôi có rất nhiều cơ hội.
Ngành du lịch, rất nhiều nước châu Phi cũng có cơ hội lớn.
Và đó là điều nhiều người biết đến Đông Phi với cuộc sống hoang dã, những chú voi, và nhiều nữa.
Nhưng quản lý thị trường du lịch theo một cách có thể làm lợi cho mọi người là rất quan trọng.
Vậy tôi đang cố nói gì? Tôi đang cố nói với bạn rằng có một làn sóng mới trong lục địa.
Một làn sóng của sự mở cửa và dân chủ hóa mà, kể từ năm 2000, hơn hai phần ba các nước châu Phi đã có bầu cử dân chủ nhiều đảng.
Không phải tất cả họ đều hoàn hảo, hoặc sẽ hoàn hảo, nhưng xu hướng là rất rõ rệt.
Tôi đang cố nói với bạn rằng kể từ 3 năm trở lại đây, tỉ lệ tăng trưởng trung bình của châu lục đã tăng từ 2.5 đến khoảng 5% một năm.
Điều này tốt hơn ở các nhiều nước OECD.
Vậy đã rõ ràng là mọi thứ đang thay đổi.
Mâu thuẫn dần lắng ở châu lục; từ khoảng 12 xung đột ở thập kỉ trước, chúng ta còn có 3 đến 4 xung đột. Một trong những xung đột lớn nhất, tất nhiên, là Darfur.
Và bạn biết đấy, bạn phải chịu hiệu ứng của các nước láng giềng nơi mà nếu một vài vấn đề đang xảy ra ở một phần của châu lục, nó làm dường như cả châu lục bị ảnh hưởng.
Nhưng bạn cũng nên biết rằng châu lục này không vậy -- nó là châu lục của rất nhiều nước, không phải chỉ một nước.
Và nếu chúng ta giảm xuống còn 3 đến 4 xung đột, nó có nghĩa là có rất nhiều cơ hội để đầu tư vào những nền kinh tế hấp dẫn, đang phát triển ổn định khi có rất nhiều cơ hội đầu tư.
Và tôi chỉ muốn nêu một điểm về sự đầu tư này.
Phương pháp tốt nhất để giúp những người châu Phi ngày nay là giúp họ đứng lên bằng chính đôi chân của mình.
Và cách tốt nhất để làm điều đó là giúp tạo thêm việc làm.
Tôi không phản đối việc chống lại căn bệnh sốt rét và thêm tiền vào đó để cứu sống trẻ em. Điều này thất sự rất tuyệt.
Nhưng hãy tưởng tưởng tầm ảnh hưởng đến một gia đình: nếu bố mẹ có việc làm và đảm bảo rằng con cái họ được đến trường, họ có thể mua thuốc để chống lại bệnh tật.
Nếu chúng ta có thể đầu tư vào những nơi mà bạn tự kiếm được tiền trong lúc tạo ra nhiều việc làm và giúp mọi người đứng vững tự thân mình, đó không phải là cơ hội rất tuyệt vời sao? Chẳng phải đó chính là cách làm đúng?
Và tôi muốn nói rằng một trong những người tốt nhất nên đầu tư vào châu lục này chính là phụ nữ.
(Vỗ tay). Tôi có chiếc CD ở đây. Tôi xin lỗi là tôi đã không nói mọi thứ đúng giờ.
Không thì tôi đã có thể cho các bạn xem cái này.
Nó có tựa "Châu Phi: Mở cửa cho việc kinh doanh"
Và nó là một bộ phim đã được giải phim tư liệu hay nhất của năm.
Hãy hiểu rằng người phụ nữ làm ra nó chuẩn bị đến Tanzaniz, nơi người ta có buổi họp vào tháng 6.
Nhưng nó cho bạn thấy người châu Phi, và phụ nữ châu Phi nói riêng, những người đã phát triển doanh nghiệp, một vài trong số đó có đẳng cấp thế giới.
Một trong những phụ nữ trong bộ phim này, Adenike Ogunlesi đang sản xuất quần áo trẻ em -- và bà đã bắt đầu từ một việc giải trí và phát triển nó thành việc kinh doanh.
Pha trộn những nguyên liệu châu Phi mà chúng tôi có với những vật liệu từ các nơi khác.
Do đó, bà ấy đã làm một đôi quần lao động với nhung kẻ, với nguyên liệu từ châu Phi trong đó. Những mẫu thiết kế rất sáng tạo. Và đã phát triển đến độ bà ấy còn có đơn đặt hàng từ Wal-Mart.
(Cười) Cho 10:00 chiếc.
Nó cho bạn thấy rằng chúng tôi có những người có khả năng.
Và phụ nữ thường rất chăm chỉ: họ tập trung và làm việc chăm chỉ.
Tôi có thể tiếp tục đưa ra nhiều ví dụ: Beatrice Gakuba ở Rwanda, người đã mở doanh nghiệp hoa và giờ đang xuất khẩu sang khu đấu giá của người Hà lan ở Amsterdam mỗi buổi sáng, và đang tuyển dụng 200 phụ nữ và đàn ông khác để làm việc cùng bà.
Tuy vậy, rất nhiều trong số này đang cần đến vốn để mở rộng, bởi không ai tin rằng vượt ra ngoài đất nước của chúng tôi những điều chúng tôi có thể làm là cần thiết. Không ai nghĩ đến một thị trường.
Không ai nghĩ đến cơ hội.
Nhưng tôi đứng ở đây và nói rằng những người lỡ cơ hội ngày hôm nay, sẽ lỡ nó mãi mãi.
Do đó nếu bạn muốn ở châu Phi, hãy nghĩ đến việc đầu tư.
Nghĩ đến những Beatrice và Adenike của thế giới này, những người đang làm những điều tuyệt diệu, mang họ lại với nền kinh tế thế giới, trong lúc đảm bảo rằng những người đàn ông và phụ nữ của đất nước họ có việc làm, và lũ trẻ trong nhà được giáo dục bởi bố mẹ chúng đang có mức lương xứng đáng.
Do đó tôi mời bạn đến khám phá những cơ hội.
Khi bạn đến Tanzania, hãy lắng nghe kĩ lưỡng, bởi tôi chắc chắn rằng bạn sẽ nghe đến rất nhiều sự khai trương mà sẽ có chỗ cho bạn tham gia và làm lợi cho lục địa này, cho người dân và cho bản thân bạn.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi được đề nghị nhận chức phó giáo sư bộ môn Y học và trưởng nhóm minh họa khoa học ở Đại học Yale, Khoa Y.
Và nhiệm vụ của tôi là viết thật nhiều thuật toán và mã để NASA có thể làm phẫu thuật ảo chuẩn bị cho các phi hành gia sắp bay vào vũ trụ dài kì, để chắc chắn họ có thể sống trong bộ áo giáp máy.
Một trong những điểm vô cùng lôi cuốn về công việc hiện nay của chúng tôi là chúng tôi được chiêm ngưỡng, thông qua các kĩ thuật scan mới, những thứ chưa ai được nhìn thấy -- ý tôi là, không chỉ trong lĩnh vực phòng chống điều trị bệnh tật,
mà cả những thứ cho chúng tôi thấy những đặc điểm của cơ thể khiến ta trầm trồ kinh ngạc.
Tôi nhớ ngay từ những lần đầu tiên chúng tôi quan sát collagen.
Và toàn bộ cơ thể bạn, mọi thứ -- tóc, da, xương, móng -- mọi thứ đều được tạo nên từ collagen.
Và nó là một loại cấu trúc giống như dây thừng xoắn xoáy như thế này.
Và chỗ duy nhất mà collagen thay đổi cấu trúc là ở giác mạc của mắt. Trong mắt bạn,
nó sắp xếp thành dạng mạng lưới, và nhờ đó, nó trở nên trong suốt, chứ không phải mờ đục.
Một cấu trúc được xếp đặt hoàn hảo đến nỗi nhất định phải do bàn tay thánh thần tạo nên.
Bởi vì ta cứ thấy cái này hết lần này qua lần khác ở các vị trí khác nhau của cơ thể.
Một trong những cơ hội tôi có được là khi có anh bạn này đang nghiên cứu một chiếc máy chụp siêu từ cộng hưởng rất thú vị, ở Viện Sức khỏe Quốc gia.
Và điều chúng tôi chuẩn bị làm là chụp một dự án mới về quá trình phát triển của phôi, từ lúc thụ thai đến lúc chào đời bằng những loại công nghệ mới này.
Thế là tôi viết thuật toán mã hóa, và anh này dựng phần cứng -- Paul Lauterbur -- anh này sau đó giành giải thưởng Nobel vì phát minh ra ảnh chụp bằng cộng hưởng từ.
Còn tôi giành được một đống dữ liệu.
Và tôi sẽ cho các bạn xem một đoạn mẫu trong tác phẩm thành quả, "Từ thời khắc thụ thai đến lúc chào đời."
(Nhạc) Chữ trên video: "Từ thời khắc thụ thai đến lúc chào đời" Trứng Tinh trùng Trứng được thụ tinh 24 giờ: Lần phân bào đầu tiên của em bé Vài giờ sau khi trứng kết hợp với tinh trùng, trứng đã thụ tinh chia làm hai... Và cứ mỗi 12 đến 15 giờ lại phân bào một lần. Phôi giai đoạn đầu Noãn bào vẫn nuôi dưỡng em bé. 25 ngày: Các ngăn tim trong quá trình phát triển 32 ngày: Cánh tay và bàn tay trong quá trình phát triển 36 Ngày: Bắt đầu có đốt sống sơ khai Những tuần này là giai đoạn phôi phát triển nhanh nhất. Nếu phôi lớn với tốc độ này trong suốt chín tháng, em bé lúc sinh sẽ nặng 1,5 tấn. 45 ngày Tim của phôi đập nhanh gấp đôi tim của người mẹ. 51 ngày 52 ngày: Màng lưới mắt, mũi và ngón tay trong quá trình phát triển Sự chuyển động liên tục của bào thai trong bụng mẹ là rất cần thiết cho sự phát triển cơ xương. 12 tuần: Bộ phận sinh dục chưa phát triển -- chưa biết là bé trai hay bé gái 8 tháng Quá trình sinh: giai đoạn em bé bắt đầu ra Thời khắc chào đời (Vỗ tay) Alexander Tsiaras: Xin cám ơn các bạn. Nhưng như bạn thấy đó,
khi bạn thực sự bắt tay vào làm việc với những dữ liệu này, thật ngoạn mục vô cùng.
Và chúng tôi cứ scan thêm mãi, làm việc cho dự án này, quan sát hai tế bào đơn giản này, chúng có một bộ máy bên trong thật đáng kinh ngạc có thể tạo ra phép nhiệm màu là chính bạn đây.
Và chúng tôi cứ làm việc với những dữ liệu này, quan sát các phần nhỏ trong cơ thể, những mảnh mô tế bào bé nhỏ này vỏ phôi phát triển từ phôi giai đoạn đầu, đột nhiên làm tổ ở thành tử cung, nói rằng, "Con đến ở đây."
Đột nhiên, trò chuyện trao đổi với các hóc-môn estrogen, progesterone, nói rằng, "Tôi đến ở đây, hãy trồng tôi chắc chắn ở chỗ này," cấu thành nên bào thai ba chiều phi thường này mà trong vòng 44 ngày sẽ trở thành, một thực thể bạn có thể nhận ra được, và rồi sau chín tuần, thì thực sự là một sinh linh bé nhỏ của loài người rồi.
Điều kì diệu trong tất cả những thông tin này là: Làm thế nào chúng tôi có được cơ chế sinh học này trong cơ thể ta để thấy được các dữ liệu này?
Tôi sẽ cho các bạn xem một thứ khá là độc đáo. Đây là tim người lúc 25 tuần tuổi.
Cơ bản nó chỉ là hai sợi.
Và như một tác phẩm origami tuyệt diệu, các tế bào đang phát triển với tốc độ 1 triệu tế bào mỗi giây, lúc bốn tuần tuổi, và nó cứ tự gấp mình thôi.
Trong vòng năm tuần, các bạn có thể bắt đầu thấy tâm nhĩ và tâm thất sơ khai.
Sáu tuần, các nếp gấp đang bắt đầu với chỗ nhú lên trong tim đã có thể kéo xuống từng van tim một cho tới khi bạn có một trái tim phát triển hoàn chính -- và rồi, về cơ bản, sự phát triển của cả cơ thể người.
Phép màu nhiệm phía sau các cơ chế bên trong mỗi cấu trúc gen cho biết chính xác từng tế bào thần kinh nằm ở chỗ nào -- sự phức tạp của các model toán học mô phỏng những quá trình trên khiến con người không thể hiểu nổi. Dù tôi là một nhà toán học,
tôi cũng phải trầm trồ chiêm ngưỡng làm cách nào mà các bản hướng dẫn tài tình không phạm sai lầm khi chúng dựng nên chúng ta?
Đó là một bí ẩn, đó là phép màu, đó là bàn tay tạo hóa.
Và rồi bạn bắt đầu xem xét cơ thể đã trưởng thành.
Hãy nhìn mớ mao mạch nhỏ này nhé.
Nó chỉ là một cấu trúc rất rất phụ, bé xíu, hiển vi.
Nhưng về cơ bản, khi đã chín tháng tuổi và được sinh ra, bạn có gần 60,000 dặm mạch máu trong cơ thể.
Ý tôi là thế, và chỉ có một dặm là thấy được thôi.
59 999 dặm đưa dưỡng chất đến và mang chất thải đi.
Sự phức tạp của việc dựng nên hệ đó, trong một hệ thống duy nhất một lần nữa, lại nằm ngoài tầm hiểu biết của toán học ngày nay.
Và bản hướng dẫn đó, từ tế bào đến mọi phần khác của cơ thể -- hãy chiêm ngưỡng sự phức tạp của các nếp gấp não.
Làm thế nào mà nó biết được nếu gấp lại thì có thể lưu nhiều thông tin hơn. thế nên, khi bạn xem quá trình phát triển của bộ não em bé
và đây là một trong những điều chúng tôi hiện đang nghiên cứu.
Thực ra chúng tôi đang khởi động hai nghiên cứu mới scan não của các em bé từ thời khắc chào đời.
Sáu tháng một lần, tới khi các bé sáu tuổi -- chúng tôi sẽ nghiên cứu chừng 250 em bé -- theo dõi chính xác các phần của não gấp lại như thế nào để xem làm thế nào mà quá trình phát triển hoành tráng này tạo ra kí ức, và điều kì diệu là chúng ta đây.
Và không chỉ là sự tồn tại của chính chúng ta, nhưng làm thế nào mà cơ thể của người phụ nữ có thể hiểu được phải có một cấu trúc gen, không chỉ tạo nên cơ thể của riêng chị, mà còn có đủ hiểu biết cho phép chị trở thành một hệ thống miễn dịch, tim phổi biết đi về cơ bản là một hệ thống lưu động có thể nuôi dưỡng, bảo bọc em bé một cách nhiệm màu điều này, một lần nữa, nằm ngoài tầm hiểu biết của chúng ta -- phép màu ấy là sự tồn tại, là chính chúng ta?
Xin cám ơn các bạn.
(Vỗ tay)
(Nhạc) JETMAN: YVES ROSSY GRAND CANYON Nhiều cuộc thử nghiệm đã được tiến hành khi Yves mang chiếc cánh vào vì cơ thể Yves là một phần tạo nên chiếc tàu bay.
CÁC CUỘC THỬ NGHIỆM TRONG ĐƯỜNG HẦM GIÓ Cánh bay không có bộ phận điều khiển lái, không cánh gập, không bánh lái.
Yves dùng chính cơ thể của anh để lái chiếc cánh.
STEFAN VON BERGEN: Anh ta đổi hướng bằng cách quay đầu về một phía nào đó.
Và đôi khi anh hỗ trợ thêm bằng tay, thậm chí đôi khi bằng chân.
Có thể nói anh đóng vai trò là thân máy bay.
Và điều đó quả là độc nhất vô nhị.
Khi anh cong lưng lại anh sẽ bay cao hơn.
Khi anh duỗi vai về phía trước, anh sẽ lao xuống.
VÙNG NÚI AN-PƠ - THỤY SĨ EO BIỂN GIBRALTAR EO BIỂN MANCHE (EO BIỂN ANH) Anh ấy đây rồi.
Đó là Yves Rossy.
Tôi nghĩ chiếc cánh đang mở, vâng nó đang mở.
Đây là khoảnh khắc quan trọng đầu tiên của chúng ta, nó đang mở.
Anh ta đang rơi xuống. Có phải anh đang bay không?
Hình như anh đã lấy lại thăng bằng. Anh đang bắt đầu lên cao.
Đây chính là động tác quay 90 độ mà anh đang nói tới, nó làm anh ta tách ra.
Anh ta đang bay phía trên eo biển. Đó là Yves Rossy.
Bây giờ thì không còn quay lại được nữa.
Anh ta đang ở trên eo biển Manche và đang tiếp tục hành trình.
Thưa quý vị, một chuyến bay lịch sử đã bắt đầu.
Và khi tiếp đất anh ta sẽ kéo những cái chốt này để nhả ga, để giảm tốc độ lại một chút, và sau đó làm một cú hạ cánh thật đẹp.
Anh ấy đây rồi. Yves Rossy đã hạ cánh xuống nước Anh.
Và bây giờ anh đang ở Edinburgh. Yves Rossy.
(Vỗ tay) Và cả những thiết bị của anh nữa.
Chào mừng anh, Yves. Thật đáng kinh ngạc.
Những cảnh vừa rồi được ghi lại trong hơn 3 năm qua trong những thời khắc khác nhau của anh. Và còn rất nhiều, rất nhiều nữa.
Vậy là việc bay lượn như chim đã trở nên khả thi.
Ở trên đó cảm giác thế nào vậy?
- Rất vui. Rất vui.
(Cười) Tôi không có lông vũ.
Nhưng đôi khi tôi có cảm giác như một chú chim.
Đó quả thực là một cảm giác rất ảo, vì bình thường thì bạn có một cái gì đó rất to, một chiếc máy bay, bao quanh mình.
Khi tôi đeo những cái dây nhỏ này vào, chiếc cánh bay nhỏ này, tôi thực sự cảm thấy mình giống như một chú chim.
- Anh đã bắt đầu trở thành một Jetman như thế nào?
- Cách đây 20 năm khi tôi khám phá ra môn rơi tự do.
Khi ta rời khỏi một chiếc máy bay ta gần như trơ trụi.
Ta giữ tư thế như thế này.
Và đặc biệt khi ta ở một tư thế duỗi thẳng, ta sẽ có cảm giác là ta đang bay.
Và đó là thứ gần nhất với mơ.
Không có cái máy nào xung quanh ta.
Mà ta ở trong chính môi trường đó.
Cú rơi rất ngắn và chỉ có một hướng.
Cho nên ý tưởng nằm ở chỗ giữ cảm giác tự do ấy, nhưng thay đổi hướng lái và tăng thời gian lên.
- Tôi tò mò một chút, tốc độ tối đa của anh là bao nhiêu?
- Khoảng 300 km/giờ trước khi nhào lộn.
Nghĩa là khoảng 190 dặm/giờ.
- Khối lượng của thiết bị anh mang theo là bao nhiêu?
- Khi tôi ra khỏi máy bay với đầy đủ nhiên liệu, tôi nặng khoảng 55 ký.
Tô có 55 ký trên lưng.
- Và anh không hề lái?
Không cần điều khiển, không có bánh lái?
Chỉ đơn thuần là cơ thể anh, và chiếc cánh bay trở thành một phần của cơ thể anh và ngược lại?
- Mục tiêu thật sự là như vậy, bởi vì nếu anh cho bánh lái vào, thì tức là anh sáng chế lại chiếc máy bay.
Tôi muốn giữ cảm giác tự do trong chuyển động.
Cũng giống như bọn trẻ chơi máy bay.
Tôi muốn đi xuống như vậy. Tôi trèo lên, rồi tôi quay.
Đó đúng là bay thuần túy.
Không phải là cầm lái, mà đó là bay.
- Cá nhân anh tập luyện gì, cho việc đó?
- Thực sự thì tôi chỉ cố gắng để cơ thể khỏe mạnh.
Tôi không tập bài tập vật lý đặc biệt nào.
Chỉ giữ cho cơ thể linh hoạt bằng những hoạt động mới.
Chẳng hạn, mùa đông vừa rồi tôi đã bắt đầu chơi môn lướt ván diều.
Vậy thôi, những thứ mới mẻ.
Anh cần phải thích nghi.
Vì điều này là -- vì là phi công nên tôi có kinh nghiệm quản lý hệ thống -- nhưng với điều này thì anh thật sự cần tính lưu động, anh cần phải nhanh nhẹn và còn phải thích ứng thật nhanh.
- Vài người trong số khán giả hỏi tôi rằng, "Làm sao anh ta thở được trên đó?"
vì anh di chuyển rất nhanh và ở trên độ cao chừng 3000 mét.
- Chà, trên độ cao 3000 mét, ôxi không phải là một vấn đề lớn.
Chẳng hạn như những người đi xe máy, họ cũng có tốc độ như vậy.
Chỉ với một loại mũ bảo hiểm gắn tích hợp, thì chuyện hô hấp là không thành vấn đề. - Sẵn đây có thiết bị của anh, xin anh hãy mô tả nó.
- Tôi có 4 động cơ của Breitling.
- Sải cánh dài 2 mét.
Mặt nghiêng siêu vững.
Bốn động cơ nhỏ, mỗi động cơ công suất đẩy 22 ki-lô, các tuabin chạy bằng dầu.
Dây cương, dù.
Thiết bị duy nhất của tôi là thiết bị đo độ cao và thời gian.
Tôi biết tôi có nhiên liệu dùng được trong 8 phút. Nên phải kiểm tra trước khi nó hết.
(Cười) Vâng, chỉ vậy thôi.
Có hai chiếc dù.
Nghĩa là, nếu tôi có vấn đề gì với cái thứ nhất mà tôi kéo, thì tôi vẫn có thể mở cái thứ hai.
Và đây là mạng sống của tôi.
Cái này thực sự quan trọng để đảm bảo an toàn.
Trong 15 năm qua tôi đã sử dụng nó được khoảng 20 lần --
chưa bao giờ với loại cánh đó, mà vào khoảng thời gian đầu.
Tôi có thể thả cánh ra khi tôi đang quay tròn hay đang không thăng bằng.
- Chúng ta vừa chứng kiến chuyến bay vượt qua eo biển Gibraltar năm 2009 khi mà anh bị mất kiểm soát và lao xuống những đám mây và rơi xuống biển.
Vậy đó là một trong những trường hợp mà anh thả hai chiếc cánh ra đúng không?
- Đúng vậy. Tôi đã cố gắng xoay sở trong đám mây, nhưng lúc đó bị mất phương hướng hoàn toàn.
Nên tôi đã cố lần nữa, để leo tới một độ cao.
Tôi đã nghĩ, được rồi, tôi sẽ ra ngoài thôi.
Nhưng hình như tôi đã làm động tác như thế này.
- Một động tác nhìn có vẻ không an toàn.
- Nhưng anh cảm thấy rất tuyệt, chỉ là anh không ở một độ cao thích hợp.
Vì thế thứ tiếp theo tôi nhìn thấy là một màu xanh nước biển.
Đó là biển.
Tôi vẫn còn một chiếc máy đo độ cao bằng sóng âm.
Vì vậy tôi ở độ cao tối thiểu theo chiều này -- rất nhanh -- rồi tôi kéo cái đó.
Và sau đó tôi có mở dù ra.
- Vậy là những chiếc cánh bay có dù riêng của chúng và anh cũng có hai chiếc dù riêng cho mình.
- Chính xác. Có một chiếc dù cứu nạn cho chiếc cánh vì hai lý do: nhờ đó mà tôi có thể sửa chữa về sau, và đặc biệt là nhờ vậy không ai có thể lấy được nó, khi nó nằm ngay trên đầu.
- Tôi hiểu. Anh có thể quay lại đây không?
Đây thực sự là một thứ mạo hiểm.
Nhiều người đã chết khi cố làm những điều như thế này.
Và anh trông không giống như một gã điên; anh là một phi công người Thụy Sỹ, anh có vẻ là một người sẽ kiểm tra kĩ lưỡng mọi thứ.
Tôi nghĩ là anh có những tiêu chuẩn nhất định.
- Vâng. Tôi không có danh sách để kiểm tra cho cái đó.
- Chúng ta đừng nói cho sếp của anh biết.
- Không, đó thực sự là hai thế giới khác nhau.
Chúng ta đã biết quá rõ hàng không dân sự.
Chúng ta có một trăm năm kinh nghiệm.
Và ta có thể thích ứng rất chính xác.
Còn với chuyện rơi tự do này, tôi phải tập thích ứng với những thứ mới mẻ.
Tức là, ứng biến.
Đó thật sự là một cách vận dụng giữa hai phương pháp tiếp cận.
Một thứ mà tôi biết rất rõ -- những nguyên lý này, chẳng hạn như
chúng ta có hai động cơ trên một chiếc Airbus, nhưng chỉ với một động cơ, anh có thể làm cho nó bay được. Vì thế, phương án B -- luôn có một phương án B.
Trên một chiến đấu cơ, anh có một chiếc ghế tự bung.
Kia là chiếc ghế tự bung của tôi.
Vì vậy tôi tiếp cận theo cách của một phi công chuyên nghiệp với lòng tôn kính của một người tiên phong trước Mẹ thiên nhiên.
- Anh nói rất hay. Rất hay.
Điều gì sẽ xảy ra nếu như một trong số các động cơ ngưng hoạt động?
- Tôi làm một động tác lộn vòng.
Sau đó tôi cân bằng lại, và tùy vào độ cao của tôi, mà tôi tiếp tục với hai hay ba động cơ.
Điều đó đôi khi là khả thi -- cũng khó giải thích --
nhưng tùy theo tải trọng của tôi, tôi có thể tiếp tục với hai động cơ và cố gắng tìm một nơi thích hợp để hạ cánh, và sau đó tôi mở dù ra.
- Vậy là lúc bắt đầu của chuyến bay là anh nhảy ra khỏi máy bay hay trực thăng, và tiếp tục lao xuống và tăng tốc các động cơ, và sau đó cơ bản là anh anh cất cánh đâu đó trên không trung.
Và sau đó màn hạ cánh, như chúng ta vừa thấy, xuống phía kia của eo biển, là bằng một chiếc dù.
Tôi tò mò một chút, anh đã hạ cánh ở đâu khi bay qua Grand Canyon?
Có phải là anh đã hạ cánh trên rìa núi, hay phía dưới đáy?
- Ở dưới đáy.
Sau đó tôi quay lại trên xe kéo của chiếc trực thăng.
Nhưng ở đó có quá nhiều đá và đầy những cây xương rồng phía trên.
- Đó chính xác là lý do tôi hỏi anh. - Và còn có những dòng chảy rất buồn cười ở đó nữa.
Có một hoạt động nhiệt lớn, và cũng rất khác nhau tại các độ cao.
Vì vậy nên sẽ an toàn hơn nhiều cho tôi nếu hạ cánh ở phía dưới đáy.
- Tôi nghĩ lúc này đây, có nhiều thính giả đang thắc mắc, "Thế thì lúc nào anh tạo ra một chiếc ghế đôi để họ có thể bay cùng anh?"
- Tôi có một câu trả lời chuẩn.
Các bạn đã từng nhìn thấy những con chim bay song đôi chưa?
- Một câu trả lời hoàn hảo.
(Vỗ tay) Câu hỏi cuối cùng dành cho anh, Yves.
Điều gì tiếp theo cho anh đây? "Jetman" sẽ có sự kiện gì tiếp theo?
- Trước hết tôi muốn dạy lại cho một anh chàng trẻ tuổi hơn.
Tôi muốn chia sẻ, và làm những chuyến bay đội hình.
Và tôi dự định xuất phát từ một vách đá, giống như phóng ra từ một vách đá.
- Thay vì nhảy ra khỏi máy bay đúng không?
- Đúng thế, mục tiêu cuối cùng là để cất cánh, nhưng với tốc độ ban đầu.
Thực sự thì tôi tiến hành từng bước một.
Nghe có vẻ hơi điên khùng, nhưng không phải vậy.
Hiện tại cũng đã có thể bắt đầu ngay, chỉ là quá nguy hiểm.
(Cười) Nhờ có sự phát triển của công nghệ, công nghệ tốt hơn, chuyện này sẽ trở nên an toàn hơn. Và tôi hy vọng nó sẽ dành cho tất cả mọi người.
- Cảm ơn anh rất nhiều, Yves. Yves Rossy. (Vỗ tay)
Tôi luôn có một niềm đam mê với máy tính và công nghệ, và tôi đã làm một vài ứng dụng cho iPhone, iPod Touch và iPad.
Tôi muốn chia sẻ một số ứng dụng với các bạn ngày hôm nay.
Ứng dụng đầu tiên của tôi là ứng dụng bói toán độc đáo gọi là Earth Fortune nó sẽ hiển thị màu sắc Trái Đất khác nhau dựa trên lời tiên đoán của bạn là gì.
Ứng dụng thành công và yêu thích nhất của tôi là Bustin Jieber, nó là (Cười lớn) nó là trò Đập Chuột phiên bản Justin Bieber.
Tôi tạo ra nó vì nhiều người ở trường học hơi không thích Justin Bieber, nên tôi quyết định làm chương trình này.
Vậy nên tôi bắt tay viết chương trình này và tôi tung ra nó ngay trước kỳ nghỉ năm 2010
Nhiều người hỏi tôi, tôi đã tạo ra chúng như thế nào?
Phần lớn là vì người hỏi những câu hỏi đó cũng muốn tạo ra một ứng dụng tương tự.
Nhiều đứa trẻ ngày nay thích chơi game, nhưng bây giờ chúng muốn làm ra chúng nữa, và điều này khá là khó, bởi vì không có nhiều đứa trẻ biết đi đâu để học cách tạo ra một chương trình.
Ý tôi là, trong bóng đá, bạn có thể một tham gia vào một đội bóng.
hay chơi violin, bạn có thể đi học violin.
Nhưng nếu bạn muốn làm một ứng dụng thì sao?
và bố mẹ của họ, của bọn trẻ đó có thể đã làm được những điều đó khi họ còn trẻ nhưng không nhiều bậc cha mẹ đã từng viết ứng dụng.
(Cười lớn) vậy, bạn đi đâu để tìm hiểu cách tạo một ứng dụng?
Đây là cách mà tôi tiếp cận với nó. Đây là điều tôi đã làm.
Đầu tiên, tôi viết chương trình trong nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau để nắm được căn bản, ví dụ Python, C, Java, vân vân.
Rồi Apple tung ra iPhone, và với nó, dụng cụ phát triển phần mềm iPhone ( iPhone software development kit), và dụng cụ phát triển phần mềm iPhone là một công cụ thích hợp để tạo và lập trình một ứng dụng iPhone.
Nó đã mở ra một thế giới mới đầy khả năng cho tôi, và sau khi vọc dụng cụ phát triển phần mềm iPhone từng chút một, tôi làm vài ứng dụng, tôi làm vài ứng dụng để thử nghiệm.
Một trong chúng là Earth Fortune, và tôi đã sẵn sàng đưa Earth Fortune lên App Store, thế là tôi thuyết phục bố mẹ trả phí 99 đô để có thể đưa ứng dụng của tôi lên App Store.
Họ đồng ý, và giờ tôi có ứng dụng trên App Store.
Tôi nhận được nhiều quan tâm và ủng hộ từ gia đình, bạn bè, thầy cô và cả những người làm ở Apple Store, và điều đó sự trợ giúp lớn với tôi.
Tôi lấy nhiều cảm hứng từ Steve Jobs, và tôi bắt đầu một câu lạc bộ ứng dụng tại trường và một giáo viên trong trường vui lòng tài trợ cho câu lạc bộ app của tôi.
Và học sinh trong trường có thể đến và học cách thiết kế ứng dụng.
Đây là để tôi chia sẻ trải nghiệm của tôi với mọi người.
Có một chương trình tên là iPad Pilot Program, và vài quận có nó.
và tôi may mắn được tham gia chương trình đó.
Một thử thách lớn là, những cái iPad nên được sử dụng như thế nào, và ứng dụng nào ta nên đưa lên iPad?
Chúng tôi nhận được phản hồi từ thầy cô ở trường xem kiểu ứng dụng nào mà họ muốn.
Nếu chúng tôi thiết kế ứng dụng và bán chúng, nó sẽ miễn phí với khu vực đó và các khu khác nơi chúng tôi bán, tất cả tiền từ đó sẽ đưa vào quỹ giáo dục địa phương.
Ngày nay, học sinh thường biết nhiều hơn thầy cô một chút về công nghệ.
(Cười lớn) Nên -- (Cười lớn) -- xin lỗi nhá -- (Cười lớn) --
nên đây là một nguồn tài nguyên dành cho thầy cô, và các nhà giáo dục mà họ nên nhận ra nguồn tài nguyên này và tận dụng tốt chúng.
Tôi muốn kết thúc bằng cách nói về điều mà tôi muốn làm trong tương lai.
Trước tiên, tôi muốn tạo ra thêm ứng dụng, game.
Tôi đang làm việc với những nhà tài trợ để làm một ứng dụng.
Tôi muốn tham gia lập trình và phát triển Android, và tôi muốn tiếp tục phát triển câu lạc bộ ứng dụng của tôi, và tìm những cách khác cho các bạn học sinh chia sẻ kiến thức với nhau. Xim cảm ơn. (Vỗ tay)
Tôi đang trò chuyện với các bạn bằng ngôn ngữ
bởi vì tôi có thể.
Đây là một trong những khả năng kì diệu của con người.
Ta có thể truyền tải cả những suy nghĩ phức tạp nhất.
Và điều tôi đang làm, ngay lúc này, chính là tạo ra âm thanh từ miệng khi thở ra.
Tôi tạo ra âm điệu, tiếng rít và cả tiếng thở, và tất cả cùng tạo nên sự rung động trong không khí.
Những rung động này được truyền tới chỗ các bạn, tác động vào màng nhĩ. Sau đó, bộ não tiếp nhận những dao động này từ màng nhĩ và biến chúng thành suy nghĩ.
Tôi hi vọng là như vậy.
(Tiếng cười) Hi vọng nó đang diễn ra.
Chính nhờ khả năng này mà con người có thể truyền tải những ý tưởng trong phạm vi không gian và thời gian rộng lớn.
Ta có thể truyền tải kiến thức tới mọi người.
Tôi có thể đem một ý tưởng kỳ quái vào tâm trí bạn ngay lúc này.
tôi có thể nói, "Hãy tưởng tượng một con sứa vừa nhảy điệu valse trong thư viện vừa nghĩ về cơ học lượng tử "
(tiếng cười) Nếu mọi thứ trong cuộc sống trước nay đều tương đối suôn sẻ, có lẽ bạn chẳng bao giờ suy nghĩ như thế này.
(Tiếng cười) Nhưng giờ tôi khiến bạn nghĩ về nó thông qua ngôn ngữ.
Và dĩ nhiên, thế giới không chỉ có một ngôn ngữ, có khoảng 7.000 ngôn ngữ được dùng trên toàn thế giới
Trên mọi khía cạnh, các ngôn ngữ đều có điểm khác nhau.
Một số ngôn ngữ khác nhau về cách phát âm, từ vựng, và cũng có thể khác nhau về cấu trúc... cấu trúc khác nhau, vô cùng quan trọng.
Điều này đặt ra câu hỏi: Liệu ngôn ngữ ta nói có định hình cách ta suy nghĩ?
Đây là một câu hỏi từ xa xưa
mà con người vẫn không ngừng nghiên cứu.
Charlemagne, hoàng đế của đế chế La Mã, từng nói "Nói được thêm một ngôn ngữ chính là có thêm một tâm hồn" một nhận định mạnh mẽ rằng ngôn ngữ tạo ra thực tại.
Song ở một khía cạnh khác, Juliet của Shakespeare từng nói: "Cái tên nói lên điều gì?
Một bông hồng dù có tên khác vẫn cứ sẽ ngọt ngào",
cho thấy phải chăng ngôn ngữ không tạo nên thực tế.
Những cuộc tranh luận như thế diễn ra nhiều lần suốt hàng nghìn năm qua.
Nhưng cho đến nay, vẫn chưa có tài liệu nào giúp ta tìm ra hướng đi đúng.
Gần đây, nhiều phòng thí nghiệm trên thế giới, đã bắt đầu nghiên cứu. và hiện đã có được những dữ liệu khoa học xác đáng để trả lời câu hỏi này.
Tôi sẽ kể cho các bạn một vài ví dụ yêu thích.
Bắt đầu với ví dụ từ một cộng đồng thổ dân ở Úc mà tôi từng có cơ hội làm việc cùng.
Đây là tộc người Kuuk Thaayorre,
Họ sống ngay tại Pormpuraaw tại bờ Đông của Cape York.
Và điều thú vị về tộc Kuuk Thaayorre là, Người Kuuk Thaayorre không dùng những từ như "trái" hay "phải" thay vào đó, mọi thứ được xác định theo bốn hướng: Bắc, Nam, Đông và Tây.
Và khi tôi nói mọi thứ, ý của tôi là mọi thứ.
Bạn sẽ nói, ví dụ như, "Ô, có một con kiến trên chân Tây Nam của bạn kìa."
Hoặc, "Dịch cốc sang hướng Bắc-Đông Bắc chút đi."
Thực tế, cách bạn nói "xin chào" trong tiếng Kuuk Thaayoore sẽ là: "Bạn đi hướng nào đấy?"
Và câu trả lời nên là, "Xa xa hướng Bắc- Đông Bắc.
Thế còn bạn?"
Hãy tưởng tượng bạn đi bộ cả ngày, với mỗi người bạn gặp, bạn phải báo cáo hướng đi của mình.
(Cười lớn) Điều đó vô hình khiến bạn định hướng khá nhanh, phải không?
Bởi bạn không thể đơn thuần đi ngang qua và nói "xin chào" nếu không biết mình đang đi đâu.
Thực tế, những người nói ngôn ngữ như vậy định hướng khá tốt.
Họ định hướng tốt hơn nhiều so với người bình thường.
Ta thường nghĩ con người tệ hơn nhiều loài sinh vật vì một vài lý do sinh học: "Oh, chúng ta không có nam châm trong mỏ hoặc vây."
Không; nếu ngôn ngữ và văn hoá huấn luyện bạn, bạn có thể làm được.
Có nhiều người trên thế giới định hướng rất tốt.
Và để ta đồng thuận về sự đa dạng trong cách làm điều này, tôi muốn các bạn cùng nhắm mắt trong một giây và chỉ về hướng Đông Nam.
(Cười lớn) Tiếp tục nhắm mắt và chỉ tay.
Ok, giờ bạn có thể mở mắt.
Tôi thấy các bạn chỉ tay hướng kia, kia, kia, kia, kia..
Chính tôi cũng không biết hướng của mình (Cười lớn) Các bạn không giúp được gì mấy.
(Cười lớn) Nên có thể nói độ chính xác trong phòng này không cao.
Đây là sự khác biệt lớn về khả năng nhận thức của các ngôn ngữ, nhỉ?
Khi mà một nhóm - rất ưu tú như các bạn - Không rõ hướng nào là hướng nào Nhưng trong một nhóm khác, tôi sẽ hỏi trẻ lên năm và chúng sẽ biết
(Cười lớn) Có những sự khác biệt khác về cách mọi người nghĩ về thời gian.
Ở đây, tôi có hình của ông tôi ở những độ tuổi khác nhau.
Và nếu tôi hỏi một người nói tiếng Anh sắp xếp theo thứ tự thời gian, họ có thể xếp từ trái sang phải.
Liên quan tới cách viết.
Nếu nói tiếng Do Thái hoặc Ả Rập bạn có thể sẽ viết theo hướng ngược lại, từ phải qua trái.
Vậy người Kuuk Thaayorre, bộ tộc mà tôi vừa đề cập đến sẽ xếp thế nào?
Họ không dùng những từ như "trái" hay "phải".
Để tôi gợi ý cho các bạn.
Khi ngồi đối mặt hướng Nam, họ sắp xếp từ trái qua phải.
Khi ngồi đối mặt hướng Bắc, họ sắp xếp từ phải qua trái.
Khi ngồi đối mặt hướng Đông, sắp xếp theo thời gian hướng về cơ thể.
Vậy kiểu mẫu ở đây là gì?
Đông tới Tây, phải không?
Với họ, thời gian không bó buộc với cơ thể mà là với không gian
Như vậy, tôi hướng mặt về phía này, thời gian sẽ theo phía này. Hướng mặt phía này, thời gian theo phía này.
Tôi đối mặt và, thời gian theo hướng này -- thật là vị kỷ khi thấy thời gian đuổi theo mình, mỗi khi xoay người.
Với người Kuuk Thaayorre thời gian bó buộc với không gian
Một cách nghĩ về thời gian hoàn toàn khác biệt.
Còn đây là một mẹo khác rất thông minh.
Giả dụ tôi hỏi có bao nhiêu con chim cánh cụt.
Tôi cá các bạn có thể trả lời bằng cách,
bắt đầu, "1,2,3,4,5,6,7,8."
gán mỗi con với một con số, và số cuối cùng là số chim cánh cụt.
Đó là mẹo nhỏ khi ta học đếm hồi nhỏ.
Bạn học về dãy số và áp dụng chúng.
Một mẹo ngôn ngữ nhỏ.
Một vài ngôn ngữ không làm như vậy vì không có chữ số đếm chính xác.
Những ngôn ngữ đó không có từ như "bảy" hay "tám".
Thực tế, người nói những ngôn ngữ đó không đếm. Họ gặp vấn đề với việc đánh dấu số lượng chính xác
Ví dụ, nếu tôi yêu cầu bạn gán số lượng chim cánh cụt với số lượng vịt tương ứng, bạn có thể làm điều đó bằng việc đếm.
Nhưng những người không có mẹo ngôn ngữ đó không làm được điều này.
Ngôn ngữ khác nhau trong cả cách phân chia phổ màu - thế giới thị giác.
Một số ngôn ngữ có rất nhiều từ chỉ màu sắc, số khác lại chỉ có vài từ, "nhạt" và "đậm".
Ngôn ngữ cũng khác nhau trong cách đặt giới hạn giữa màu sắc.
Ví dụ, trong tiếng Anh, có từ "xanh da trời" bao hàm tất cả các màu bạn nhìn thấy trên màn hình, nhưng tiếng Nga, không có từ nào như vậy.
Thay vào đó người nói tiếng Nga phải phân biệt giữa xanh nhạt, "goluboy" và xanh đậm, "siniy".
Thế nên, người Nga có kinh nghiệm trong ngôn ngữ, để phân biệt hai màu sắc này.
Kết quả kiểm tra khả năng phân biệt màu sắc qua giác quan, cho thấy người nói tiếng Nga nhanh hơn
trong việc phân biệt giữa xanh nhạt và xanh đậm trong giới hạn ngôn ngữ.
Khi nhìn vào não bộ của họ khi quan sát những màu sắc này cùng với sự dịch chuyển chậm rãi từ nhạt đến đậm, não bộ những người dùng từ khác nhau chỉ xanh đậm và xanh nhạt sẽ cho ra phản ứng đáng ngạc nhiên khi màu sắc chuyển từ nhạt sang đậm, như thể, " Ồ, có sự thay đổi rõ rệt kìa," trong khi não bộ của những người nói tiếng Anh, ví dụ, không có sự phân biệt rõ ràng này, không có gì ngạc nhiên, vì không có gì thay đổi rõ rệt.
Mỗi ngoại ngữ đều có nét riêng về mặt cấu trúc.
Điều mà tôi rất thích.
Rất nhiều ngôn ngữ có cấu trúc giới tính: mỗi danh từ được gán một giới tính, thường là giống đực hoặc cái
và giới tính này khác nhau giữa những ngôn ngữ khác nhau.
Ví dụ, mặt trời giống cái trong tiếng Đức nhưng giống đực trong tiếng Tây Ban Nha và mặt trăng thì ngược lại.
Liệu điều này có ảnh hưởng đến cách suy nghĩ của mọi người?
Liệu người nói tiếng Đức có nghĩ mặt trời nữ tính hơn, và mặt trăng nam tính hơn?
Thực tế đúng như vậy.
Thế nên, nếu bạn yêu cầu người nói tiếng Đức và Tây Ban Nha tả cây cầu thì sẽ như thế này - "cái cầu" trong tiếng Đức mang giống cái, trong tiếng Tây Ban Nha mang giống đực, Người nói tiếng Đức sẽ tả chúng "đẹp" hay "trang nhã" hay những từ miêu tả sự nữ tính.
Trong khi, người nói tiếng Tây Ban Nha thường miêu tả nó "chắc chắn", hoặc "dài", những từ nam tính.
(Cười lớn) Ngôn ngữ cũng miêu tả sự việc theo cách khác nhau, đúng chứ?
Ví dụ, một vụ tai nạn.
Tếng Anh thường nói "Anh ta làm vỡ cái bình",
trong khi tiếng Tây Ban Nha, lại thường là: "Cái bình bị vỡ". hay "Cái bình tự vỡ."
Đó là tai nạn, bạn sẽ không nói ai làm vỡ.
Trong tiếng Anh, khá là kỳ quặc, khi ta thậm chí có thể nói: "Tôi làm gãy tay."
Trong nhiều ngôn ngữ, không thể dùng cấu trúc này trừ phi bạn có vấn đề về đầu óc và cố tình tự đánh gãy tay. (Cười lớn) Và bạn đã thành công.
Nếu đó là một vụ tai nạn, bạn có thể dùng cấu trúc khác.
Và điều đó có những hệ quả.
Những người nói ngôn ngữ khác nhau sẽ tập trung vào những thứ khác nhau phụ thuộc vào việc ngôn ngữ của họ yêu cầu họ phải làm gì.
Khi đưa cùng một vụ tai nạn cho người nói tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha, những người nói tiếng Anh sẽ nhớ ai gây ra chuyện đó, vì tiếng Anh yêu cầu bạn nói: "Anh ta làm đấy, anh ta làm vỡ bình hoa."
Trong khi những người nói tiếng Tây Ban Nha lại ít nhớ ai gây ra, mà thường nhớ đó là một vụ tai nạn.
Họ thường nhớ đến sự kiện.
Như vậy, hai người chứng kiến cùng một sự việc, nhưng, cuối cùng, sẽ nhớ những thứ khác nhau về sự việc đó.
Điều này tất nhiên liên quan mật thiết đến bằng chứng tận mắt thấy.
Nó cũng liên quan tới việc quy trách nhiệm và hình phạt
Nếu là người nói tiếng Anh và tôi mới chỉ cho bạn ai đó làm vỡ cái bình, và nói: "Anh ta làm vỡ bình," thay vì "Cái bình bị vỡ," dù bạn có thể chứng kiến tận mắt, bạn có thể xem video, bạn có thể thấy việc phạm lỗi, bạn sẽ có xu hướng trừng phạt ai đó, đổ lỗi cho ai đó khi tôi nói: "Anh ta làm vỡ," thay vì: "Nó bị vỡ."
Ngôn ngữ dẫn dắt những suy luận về sự việc.
Tôi đã đưa các bạn một vài ví dụ về việc ngôn ngữ có thể định hình sâu sắc lối suy nghĩ của ta, theo vô vàn cách.
Thế nên, ngôn ngữ có thể ảnh hưởng lớn, lên không gian, thời gian, người ta có thể xếp chúng theo những khuôn mẫu hoàn toàn khác nhau.
Ngôn ngữ thật sự có những ảnh hưởng sâu sắc tới cách ta nhìn nhận những con số.
Có những số đếm trong ngôn ngữ của bạn, có những từ chỉ số, mở ra một thế giới toán học.
Tất nhiên, nếu không đếm, bạn không thể có đại số, bạn hầu như chẳng làm được gì trước yêu cầu xây một căn phòng như thế này, hay phát sóng chương trình này.
Những mẹo chữ số đưa bạn từng bước bước tới một vương quốc ý thức.
Ngôn ngữ có thể có ảnh hưởng từ rất sớm đến cách ta nhìn nhận màu sắc.
Những quyết định tiềm thức đơn giản và cơ bản.
Chúng ta đưa ra hàng nghìn quyết định như vậy, và ngôn ngữ đóng vai trò quan trọng trong cả những quyết định nhỏ nhặt nhất.
Ngôn ngữ có thể có ảnh hưởng rộng lớn.
Trường hợp giới tính trong ngữ pháp có vẻ hơi ngớ ngẩn, nhưng đồng thời, giới tính trong ngôn ngữ áp dụng cho mọi danh từ,
Nghĩa là ngôn ngữ có thể định hình cách ta nghĩ về bất cứ điều gì được gọi bằng danh từ.
Có rất nhiều thứ như vậy.
Cuối cùng, tôi cho các bạn ví dụ về cách ngôn ngữ định hình đánh giá của cá nhân những ý nghĩ như đổ lỗi, hình phạt hay ký ức.
Chúng quan trọng trong cuộc sống hàng ngày.
Giờ, vẻ đẹp của sự đa dạng ngôn ngữ cho ta thấy tâm trí con người có thể thông minh và linh hoạt đến thế nào.
Tâm trí con người đã sáng tạo không chỉ một mà là 7.000 vũ trụ nhận thức - 7.000 ngôn ngữ được sử dụng trên thế giới.
Và ta có thể tạo ra nhiều hơn-- ngôn ngữ, tất nhiên, là những cá thể sống, những thứ ta có thể mài dũa, thay đổi để phù hợp với nhu cầu.
Điều đáng buồn là ta đang mất đi sự đa dạng ngôn ngữ này. Ta mất đi một ngôn ngữ mỗi tuần,
Và theo thống kê, một nửa số ngôn ngữ trên thế giới sẽ biến mất trong hơn trăm năm tới.
Điều tệ hơn là ở thời điểm hiện tại, hầu hết mọi thứ ta biết về não bộ và trí tuệ con người chủ yếu dựa trên nghiên cứu của người Mỹ nói tiếng Anh tại các trường đại học.
Một nhóm thiểu số, phải không ?
Nên những điều ta biết về não bộ người thực tế khá hạn hẹp và chủ quan, và vì thế, cần phải thay đổi.
Tôi muốn để lại cho các bạn suy nghĩ cuối cùng.
Tôi đã chia sẻ cách những người nói ngôn ngữ khác nhau suy nghĩ khác nhau nhưng tất nhiên, đó không phải là cách mà người nơi khác nghĩ,
mà là chính bạn.
Ngôn ngữ bạn nói định hình cách bạn nghĩ.
Và điều đó cho bạn cơ hội tự hỏi: "Tại sao mình lại nghĩ theo cách này?"
"Làm thế nào nghĩ khác đi?"
và "Tôi mong muốn khơi gợi suy nghĩ gì?"
Xin cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Bạn đã bao giờ muốn duy trì sự trẻ trung của mình lâu hơn chút nữa và trì hoãn sự già đi chưa?
Đó đã hẳn là ước mơ của thời đại
Nhưng, từ rất lâu rồi, các nhà khoa học đã nghĩ rằng điều đó là không thể xảy ra
Họ cho rằng bạn sẽ chỉ lão hoá và già đi, bạn không thể làm bất cứ điều gì để ngăn chặn điều đó. giống như thể bạn là một chiếc giày cũ mòn vậy
Nhưng nếu bạn nhìn vào tự nhiên, bạn hẳn sẽ thấy là các loài động vật khác nhau có tuổi thọ khác nhau
Chúng khác nhau bởi chúng mang những bộ gen khác nhau
Điều đó cho thấy ở đâu đó trong những gen này, ở đâu đó trên ADN, tồn tại gen cho sự lão hoá và già đi, gen cho chúng tuổi thọ khác nhau
Vậy nếu tồn tại những gen như thế, thì chúng ta có the tưởng tượng rằng nếu bạn có thể thay đổi một gen trong một thí nghiệm, gen lão hoá, thì có thể bạn sẽ làm chậm lại quá trình lão hoá và kéo dài tuổi thọ.
Và nếu bạn có thể làm như vậy, thì bạn sẽ tìm được gen quyết định vấn đề lão hoá.
Và nếu chúng tồn tại và bạn tìm thấy chúng, thì chúng ta chắc chắn có thể làm gì đó với chúng
Vậy nên chúng tôi đã được phân công để nghiên cứu tìm ra đoạn gen kiểm soát lão hoá đó
Và chúng tôi không nghiên cứu trên những loài động vật
thay vào đó, chúng tôi nghiên cứu một loài sâu tròn rất nhỏ tên là C. elegans, chúng chỉ bé bằng dấy phẩy trong một câu mà thôi.
Và chúng tôi rất lạc quan rằng chúng tôi có thể tìm được gì đó bởi vì đã có một báo cáo về một cá thể đột biến sống lâu.
Vậy nên chúng tôi bắt đầu thay đổi gen một cách ngẫu nhiên để đi tìm cá thể sống lâu đó.
Và chúng tôi thực sự đã rất may mắn tìm thấy đột biến đó với tổn thương một gen duy nhất tên là daf-2 đã kéo dài gấp đôi tuổi thọ của chú sâu bé nhỏ.
Như các bạn có thể thấy trên đường màu đen, sau một tháng loài sâu này có tuổi thọ rất thấp, đó là lí do chúng tôi chọn chúng cho nghiên cứu về vấn đề lão hoá đường màu đen biểu diễn sau một tháng các con sâu bình thường đều chết.
Nhưng vào lúc đó, phần lớn những cá thế đột biến đều sống sót
Và chỉ sau 2 lần khoảng thời gian đó, chúng mới chết
Và bây giờ tôi muốn cho các bạn xem chúng thực trông như thế nào trong đoạn phim sau đây.
Điều đầu tiên các bạn sẽ thấy là những chú sâu bình thường vào lúc chúng khoảng tầm tuổi của những sinh viên - những ngừoi trẻ tuổi.
Chúng thực sự rất đáng yêu.
Và tiếp theo các bạn sẽ thấy những con sâu đột biến khi chúng còn trẻ
Và những con này sẽ sống lâu gấp đôi.
Trông chúng có chút đau đớn nào không? Hoàn toàn không hề như vậy
Chúng khoẻ mạnh. Và bạn dường như không thể chỉ ra bất cứ khác nhau nào giữa chúng
Và chúng hoàn toàn có khả năng sinh sản bình thường, sinh ra một số lượng sâu con giống như của những chú sâu bình thường
Và bây giờ hãy xem
Chỉ trong 2 tuần bạn sẽ thấy, Những con sâu bình thường đã già đi.
Bạn có thể thấy cái đàu bé tí dịch chuyển ở góc dưới màn hình kia.
nhưng những phần còn lại chỉ nằm yên đó
con vật này hẳn đã vào trong viện dưỡng lão rồi
Và nếu bạn nhìn vào những mô của con vật, chúng đã bắt đầu phân huỷ
Bạn biết điều đó kể cả khi bạn chưa nhìn thấy một chú sâu C. elegans bao giờ mà hẳn là phần lớn các bạn đều chưa thấy chúng bao giờ bạn có thể biết được chúng già hay không - rất thú vị phải không?
Vậy là có điều gì đó về lão hoá mà gần như đúng trong mọi trường hợp nhỉ
Và bây giờ là cá thể mang gen daf-2 đột biến
Chỉ một gen được thay đổi trong 20,000 gen, và hãy nhìn chúng.
Nó cùng tuổi với con sâu trước nhưng nó không phải vào viện dưỡng lão. nó như đang truọt tuyết vậy
Đây là điều thú vị: nó già đi chậm hơn.
Chú sâu này mất 2 ngày để trở nên già được bằng chú sâu bình thường kia già đi trong một ngày.
Và khi tôi nói với mọi người về điều này. họ thường nghĩ về một người 80 hay 90 tuổi mà trông trẻ hơn tuổi
Nhưng thực sự nó như thế này: giả sử bạn là một anh chàng 30 hay chừng ngoài 30 một chút bạn độc thân và đang hẹn hò nhiều người
Và nếu bạn gặp một người bạn rất thích và muốn làm quen với cô ấy.
Khi đến nhà hàng, bạn hỏi, "Vậy em bao nhiểu tuổi rồi?"
Cô ta nói "Em 60."
Và đó là cảm giác của bạn. Bạn sẽ không thể biết được.
Sẽ không thể biết được, trừ phi cô ta nói cho bạn biết.
(Cười) Được rồi.
Vậy hãy xem daf-2 gene là gì?
Bạn biết đấy, Gen là một đoạn ADN, chúng như là một bản hướng dẫn cho quá trình tổng hợp protein để làm gì đó.
Và gen daf-2 này mã hoá cho một cơ quan cảm ứng hóc môn
Và cái bạn đang thấy trong bức hình trên, là một tế bào với cơ quan cảm ứng hóc môn màu đỏ. đâm xuyên qua thành tế bào
Một phần của nó trông giống như là găng tay bóng chầy vậy.
Một phần của nó ở ngoài tế bào và nó tóm lấy những hóc môn đến với nó, được kí hiệu bởi màu xanh.
Và phần còn lại của nó nằm trong tế bào, với nhiệm vụ là truyền tín hiệu trong tế bào
Được rồi, vậy thì cơ quan cảm ứng daf-2 cố nói gì với tế bào?
Tôi chỉ vừa mới nói với bạn là nếu làm đột biến gen daf-2, thì bạn sẽ làm cơ quan cảm ứng đó hoạt đông kém đi; và con vật sống lâu hơn.
Vậy nên chức năng cơ bản của cơ quan cảm ứng hóc môn này là làm tăng tốc quá trình lão hoá.
Đó chính là ý nghĩa của mũi tên đó.
Nó có nghĩa la làm tăng tốc lão hoá. Khiến nó diễn ra nhanh hơn.
Vậy dường như là con vật có một Thần Chết ở ngay bên trong nó, làm tăng tốc lão hoá.
Vậy tựu chung lại, đây là một điều hết sức thú vị.
Nó nói rằng quá trình lão hoá phụ thuộc vào sự kiểm soát của các gen. và các hóc môn cụ thể.
Vậy những loại hóc môn đó là gì?
Có rất nhiều hóc môn. Có Testosterone, Adrenalin.
Các bạn hẳn biết rất nhiều về chúng
Những hóc môn này giống như những hóc môn chúng ta có trong cơ thể
Cơ quan cảm ứng daf-2 cũng rất giống cơ quan cảm ứng của hóc môn Insulin va IGF-1.
Đến giờ thì chắc ít nhất là ai cũng đã biết về insulin
Insulin là hóc môn kiểm soát sự hấp thụ dinh dưỡng vào trong các mô của bạn sau bữa ăn.
Và hóc môn IGF-1 giúp cho quá trình tăng trưởng
Và những chức năng này của chúng đều đã được biết đến từ lâu rồi, nhưng nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng có lẽ chúng còn có 1 chức năng thú 3 mà chẳng ai biết đến, có thể chúng ảnh hướng đến quá trình lão hoá.
Và có vẻ thì thực sự như vậy.
Vậy là sau khám phá với C. elegans bé nhỏ, những người đang nghiên cứu trên những loài vật khác đặt ra câu hỏi, liệu nếu chúng tôi tạo ra đột biến daf-2 đột biến cơ quan cảm ứng hóc môn trên những loài vât khác chúng sẽ sống lâu hơn chứ?
Và đó là trường hợp của loài ruồi
Nếu bạn thay đổi hóc môn này trên ruồi, chúng sẽ sống lâu hơn.
Và kể cả ở trên chuột nữa - và chuột cũng là loài thú có vú như chúng ta.
Vậy chúng tuân theo một quy luật từ tổ tiên, vì chúng đã tồn tại từ rất nhiều năm trước trong tiến hoá. mà vẫn hiện hữu trong các loài động vật này.
Và cũng chính những tổ tiên đó đã sinh ra loài người.
Vậy thì có lẽ nó cũng sẽ có tác dụng tương tự trên người.
Và đã có nhưng gợi ý cho điều đó.
Một ví dụ là đã có một nghiên cứu thực hiện với một nhóm người Do Thái Ashkenaz ở thành phố New York
Và cũng giống như những nhóm dân cư khác, phần lớn trong số họ sống đến khoảng 70 hoặc 80, nhưng một vài sống đến 90 rồi 100.
Và điều họ tìm được, đó là những người sống đến 90 hay 100 đều hầu như mang đột biến daf-2 đó là sự thay đổi trên gen mã hoá cho cơ quan cảm ứng hóc môn IGF-1.
Và những thay đổi này khiến cho gen đó không hoạt động giống như cách gen bình thường hoạt động.
Nó gây tổn thương cho gen.
Vậy là đã có những bằng chứng gợi ý rằng con người có thể kháng cự lại tác dụng của hóc môn gây lão hoá.
Vậy câu hỏi tiếp theo tất nhiên sẽ là: Liệu nó có tác dụng nào với các bệnh liên quan đến tuổi già không?
Khi bạn già đi, bạn sẽ dễ mắc phải ung thư hay Alzheimer đau tim, và những bệnh kiểu như thế.
Kết quả là những cá thể đột biến này chống chọi tốt hơn với các bệnh trên.
Họ hầu như không mắc phải ung thư, và nếu có thì chúng không quá nghiêm trọng.
Vậy là những kết quả thực sự ấn tượng, và chúng cũng rất có lý ở chỗ, rằng nếu họ còn trẻ, tại sao họ lại có thể dễ mắc phải những bệnh của người già?
Vậy, nó cho thấy rằng nếu chúng ta có một đơn thuốc điều trị để lặp lại những tác dụng như thế trên con người, thì có thể chúng ta sẽ có cách, để chống chọi với những bệnh liên quan đến người già tất cả cùng một lúc.
Vậy bằng cách nào mà một hóc môn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình lão hoá?
Chúng hoạt động như thế nào?
Thưc sự thì trong đột biến daf-2, rất nhiều gen đã được kích hoạt trên DNA mà chúng mã hoá cho nhứng protein giúp bảo vệ tế bào và các mô, và sửa chữa nhưng tổn thương.
Và chúng được kích hoạt bởi một protein điều hoà gen tên là FOXO
Vậy là trong đột biến daf-2, bạn nhìn thấy là tôi có 1 dấu X ở đây trên cơ quan cảm ứng
Cơ quan cảm ứng không còn làm việc nữa.
Trong điều kiện đó, FOXO protein có màu xanh lam đã thâm nhập vào nhân tế bào cái phần nhỏ kia ở giữa tế bào và nằm trên một gen đang kết nối với nó.
Bạn chỉ thấy một gen chứ thực ra có rất nhiều gen kết hợp với FOXO.
Và nó chỉ nằm trên một trong số đó.
Vậy là FOXO kích hoạt rất nhiều gen.
Và những gen mà nó kích hoạt bao gồm cả gen chống các độc tố gan mà tôi gọi là những gen cho cà rốt, mà những protein của chúng giúp cho các protein khác hoạt động tốt để cuộn lại chính xác và hoạt động chính xác.
Và nó có thể áp tải chúng đến thùng rác của tế bào và sửa chữa chúng nếu chúng bị hỏng.
Những gen sửa chữa ADN cũng năng động hơn trong những loài vật này.
Và hệ miễn dịch mạnh hơn.
Và trong rất nhiều gen chúng ta đã chỉ ra thực sự góp phần kéo dài tuổi thọ của những cá thể đột biến daf-2.
Vậy nó rất thú vị.
Những động vật này mang trong mình khả năng sống sót lâu dài hơn bình thường.
Chúng có khả năng bảo vệ bản thân khỏi nhiều chấn thương, và chúng ta nghĩ rằng điều đó khiến chúng sống lâu hơn.
Vậy thì về những con sâu bình thường thì sao?
Khi mà cơ quan cảm ứng daf-2 hoạt động Nó kích hoạt một chuỗi những sự kiện ngăn chặn FOXO khỏi thâm nhập nhân tế bào nơi chứa ADNA
Và FOXO không thể kích hoạt những gen đó được.
Vậy đó là cách mà nó hoạt động. Đó là lý do chúng ta không thấy một tuổi thọ lâu dài cho đến khi có đột biến daf-2.
Những điều đó có lợi như thế nào cho loài sâu?
Chúng ta nghĩ rằng insulin và hóc môn IGF-1 là những hóc môn thực sự năng động trong nhưng điều kiện thuận lợi - trong những thời điểm tốt - khi thức ăn nhiều và khi ta không bị căng thẳng.
Vậy thì chúng giúp xúc tiến khả năng hấp thụ dinh dưỡng.
Bạn có thể lưu trữ thức ăn, sử dụng năng lượng của chúng, phát triển, vv...
Nhưng điều chúng tôi nghĩ là dưới điều kiên căng thẳng, lượng hóc môn giảm ví dụ như khi nguồn cung cấp thức ăn có hạn.
Và chúng tôi nghĩ rằng, chúng được hiểu bởi động vật như là một dấu hiệu cho sự nguy hiểm, một dấu hiệu chứng tỏ mọi chuyện không ổn và nó sẽ tăng cường khả năng bảo vệ của mình.
Và điều này kích hoạt FOXO, FOXO sẽ đến với DNA, và kích hoạt sự thể hiện của các gan này nhằm tăng cường các khả năng của tế bào bảo vệ và sửa chữa nó.
Và đó là lí do chúng tôi nghĩ những con vật đó sống lâu hơn.
Vậy bạn có thể nghĩ về như FOXO giống như là một người quản lý công trình.
Có thể nó hơi lười nhác một chút, nhưng anh ta ở đó và chăm sóc toà nhà.
Nhưng nó đang tàn lụi đi.
Và rồi bất ngờ, anh nhận được tin sẽ có một cơn bão.
Vậy là anh ta thực sự không tự làm gì nhiều.
Anh ta đến bên chiếc điện thoại giống như FOXO đến bên ADN và anh ta gọi thợ sửa mái nhà, thợ sửa cửa kính, thợ sơn, người lau dọn.
Và tất cả bọn họ đều đến để củng cố căn nhà.
Và khi cơn bão tới, và căn nhà ở trong trạng thái vững vàng hơn rất nhiều so với bình thường.
Không chỉ như thế, nó sẽ tồn tại lâu hơn, kể cả khi không có một cơn bão nào đó.
Vậy đó là khái niệm cho cách hiểu của chúng ta về sự tôn tại của kéo dài tuổi thọ.
Còn bây giờ là một điều rất thú vị về FOXO đó là nó có nhiều dạng.
Chúng ta đều có những gen FOXO, nhưng chúng ta không thực sự có cùng dạng gen FOXO.
Giống như là chúng ta đều có mắt, nhưng một vài người thì có mắt xanh lam và một vài thì có nâu.
Và có những dạng nhất định của gen FOXO được tìm thấy ở phần lớn ở những người sống đến 90 hay 100 tuổi.
Và đó là những trường hợp trên khắp thế giới, Như bạn có thể thấy từ những ngôi sao này
Mỗi ngôi sao đại diện cho một nhóm dân cư nơi mà các nhà khoa học đã hỏi "Liệu có sự khác nhau giữa những gen FOXO trong những người sống lâu không?"
và câu trả lời là có. Chúng tôi không biết cụ thể chúng hoạt động như thế nào, những chúng tôi biết rằng gen FOXO có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ con người.
Và đó nghĩa rằng, nếu chúng ta tận dụng được nó, chúng ta có thể kéo dài tuổi thọ con người.
Vậy điều này thực sự rất thú vị đối với tôi.
Một FOXO là một protein được tìm thấy trong những con sâu trong nhỏ bé, nhằm ảnh hưởng đến tuổi thọ và ở đây là tuổi thọ con người.
Và chúng tôi đã thử nghiêm trong phong thí nghiệm để điều chế một loại thuốc mà nó sẽ kích hoạt tế bào FOXO sử dụng tế bào cơ thể người nhằm cố gắng tạo nên một loại thuốc trì hoãn quá trình lão hoá và các bệnh liên quan đến tuổi già.
Và tôi thực sự rất lạc quan về những gì đang diễn ra.
Có rất nhiều protein khác nhau ảnh hưởng đến quá trình lão hoá.
Và ít nhất cho một trong số đó, có một loại thuốc.
Có một thứ gọi là TOR, cũng là một màng lọc dinh dưỡng khác giống như cơ chế của insulin vậy.
Và đột biến gây tổn thương gen TOR giống như với đột biến daf-2 giúp kéo dài tuổi thọ của sâu ruồi và chuột.
Nhưng trong trường hợp này, đã có một loại thuốc tên là rapamycin giúp kết nối các protein TOR và ngăn cản hoạt động của chúng.
Và bạn có thể cho chuột dùng rapamycin ngay cả khi nó đã khá già như một ông già 60 tuổi, đó là rất già cho chuột, nếu bạn cho chuột dùng rapamycin, nó sẽ sống lâu hơn.
Bây giờ, tôi không muốn các bạn dùng rapamycin.
Nó là thuốc cho người, nhưng lí do ở chỗ nó lám yếu hệ miễn dịch trên người.
Cho nên người ta uống nó để ngăn chặn các bộ phận cấy ghép bị từ chối.
Vậy nên nó không phải là một vị thuốc hoàn hảo để sống trẻ lâu hơn.
Xong, ở đây, năm 2011, có một vị thuốc có thể dùng cho chuột ở tuổi khá già có thể kéo dài tuổi thọ của chúng, mà xuất phát từ nghiên cứu khoa học này, nó đã được thử nghiệm trên nhiều loài động vật khác nhau.
Vậy nên tôi rất lấy làm lạc quan, và tôi nghĩ rằng sẽ không lâu nữa, tôi hy vọng như vậy, trước khi ước mơ tuổi già trở thành hiện thực.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay) Matt Ridley: Cảm ơn, Cynthia.
Để tôi nói thẳng nhé.
Dù cô đang cố gắng tìm ra một loại thuốc có thể giải quyết vấn đề lão hoá đối với một người già như tôi những điều cô đã làm được khá tốt trong phòng thí nghiệm, nếu bạn được cho phép làm việc trên cơ sở đạo đức để bắt đầu một cuộc sống của con người từ lúc khởi đầu với những gen được thay đổi mà sẽ khiến họ sống lâu hơn?
CK: À, loại thuốc mà tôi đang nói tới sẽ không thay đổi gen chúng sẽ chỉ gắn kết protein và thay đổi hoạt động của chúng thôi.
Vậy nếu dừng sử dụng thuốc, protein sẽ trở lại bình thường.
Bạn có thể thay đổi bản chất của một gen.
Nhưng chưa có công nghệ để thực hiện việc đó.
Nhưng tôi không nghĩ đó là một ý tưởng hay.
Và lí do là những hóc môn này, giống như là insulin hay IGF hóc môn va con đường TOR, chúng là tối quan trọng.
Nếu loại bỏ chúng hoàn toàn, bạn sẽ không thể khoẻ mạnh.
Vậy có lẽ là bạn chỉ nên điều chỉnh nó rất cẩn thận thôi nhằm thu nhặt những kết quả có lợi mà không gặp vấn đề gì.
Và tôi tin như thế sẽ tốt hơn, những kiểm soát như vậy tôt hơn hết nên được làm dưới dạng thuốc.
Và, cũng còn một cách nữa để kích hoạt FOXO mà chẳng hề liên quan đến insulin hay IGF-1 mà có thể còn an toàn hơn.
MR: Tôi không đề nghĩ là tôi sẽ thử cách đó nhưng mà...
(Cười) Có một hiện tượng mà cô đã từng viết về vá nói rất nhiều về chúng đó là nhưng sự lão hoá không đáng kể.
Có một vài sinh vật trên thế giới này không hề bị già đi.
Xin hãy di chuyển sang bên này, nếu cô không phiền.
CK: Đúng là có. Có nhiều loài động vật dường như không bị già đi.
Ví dụ là loài được gọi là Rùa Blanding
Chúng phát triển đến cỡ này.
Chúng đã được đánh dấu và chúng đã được tìm thấy khi 70 tuổi.
Và hãy nhìn những con rùa 70 tuổi này, bạn sẽ không thể nào phân biệt được chỉ bằng cách nhìn chúng, với những con rùa 20 tuổi.
Và những con 70 tuổi, thực sự giỏi hơn trong việc tìm kiếm một nơi để dựng tổ, và chúng cũng có nhiều con hơn hàng năm
Và cũng có những ví dụ khác của loài động vật kiểu này, ví dụ như là một vài loai chim cụ thể giống như vậy.
Và không ai thực sự biết chúng có sống mãi được hay không, hay cái gì khiến chúng không già đi.
Điều đó không rõ ràng.
Nếu bạn quan sát những chú chim, sống rất lâu. Tế bào của nó có xu hướng chống chọi tốt hơn với rất nhiều ức chế từ môi trường như là nhiệt độ cao hay hydrogen peroxide, và những thứ tương tự như thế.
Và những cá thể đột biến cũng như vậy.
Chúng chống chọi tốt hơn với những ức chế đó.
Vậy nó có thế là con đường mà tôi đã nói về, đã được diễn ra rất nhanh ở trên loài sâu có tuổi thọ rất khác so với con gì đó như loài chim chẳng hạn, chim sống lâu hơn rất nhiều.
Và có lẽ, chúng sẽ rất khác nhau về tuổi thọ ngay cả với động vật gần như không chịu bất cứ lão hoá nào - nhưng chúng ta không rõ về điều này.
MR: Và cái cô đang nói ở đây không phải là về kéo dài tuổi thọ người bằng cách ngăn chạn cái chết, cũng như là kéo dài thời gian trẻ của con người.
CK: Vâng, đúng như vậy
Nó giống như là, nếu bạn là một con chó.
Bạn nhận ra là mình đang già đi và bạn nhìn vào một con người và bạn nghĩ, "tại sao con người không già đi?"
Họ không già đi trong vòng đời của một con chó.
Nó giống như vậy hơn.
Nhưng bây giờ thì chúng ta là con người đang nhìn và tưởng tượng ra một người khác.
MR: Thực sự cảm ơn cô rất nhiều, Cynthia Kenyon.
(Vỗ tay)
Trước hết, tôi muốn xin lỗi các bạn bởi vì tôi không có một dạng thuyết trình bằng PowerPoint.
Vì vậy, chúng ta sẽ làm thế này thỉnh thoảng, tôi sẽ làm cử chỉ này, và trong tinh thần của dân chủ PowerPoint, các bạn có thể tưởng tượng những gì các bạn muốn thấy.
Tôi dẫn một chương trình phát thanh.
Chương trình phát thanh đó gọi là "Lồng khỉ vô hạn."
Nó nói về khoa học, nó nói về lý luận học.
Vì vậy, chúng tôi nhận rất nhiều than phiền hàng tuần -- những than phiền chúng tôi hay nhận nhất, nói là cái tên của chương trình, "Lồng khỉ vô hạn," tán dương ý tưởng của một dạng tra tấn.
Chúng tôi đã cố gắng làm cho họ thấy rõ ràng rằng một lồng khỉ vô hạn rất là rộng.
(Cười) Chúng còn có những người khác nói rằng, "'Lồng khỉ vô hạn' là một ý tưởng nực cười.
Một số lượng vô hạn các con khỉ cũng không bao giờ viết được những tác phẩm của Shakespeare.
Chúng tôi biết điều đó vì chúng tôi đã thí nghiệm thử."
Vâng, chúng tôi đưa cho 12 con khỉ một máy đánh chữ trong một tuần, và sau một tuần, chúng chỉ dùng nó làm toilet.
(Cười) Nhưng cái thành phần chính, cái than phiền chính mà chúng tôi nhận được -- và cái làm tôi lo ngại nhất -- là nhiều người nói, "Ô, tại sao anh cứ cố gắng làm mất đi sự huyền bí?
Anh đem khoa học vào, và nó làm mất đi sự huyền diệu."
Tôi là một sinh viên cao học về nghệ thuật; Tôi yêu huyền thoại và sự huyền bí và chủ nghĩa hiện sinh và tự chế diễu.
Đó là công việc của tôi.
Nhưng tôi không hiểu là làm sao nó làm mất đi sự huyền bí.
Tất cả những huyền bí, tôi nghĩ, có lẽ bị lấy đi bởi khoa học lại được thay thế bằng những thứ khác cũng tuyệt vời như vậy.
Ví dụ như chiêm tinh học: cũng như những người duy lý khác, tôi thuộc chòm sao song ngư.
(Cười) Nói về chiêm tinh học -- chúng ta bỏ đi cái ý tưởng tầm thường là cuộc đời của của chúng ta có thể được phỏng đoán; là có lẻ một ngày nào đó, bạn sẽ gặp một người đàn ông may mắn người mà đang đội một cái nón.
Điều đó không còn nữa.
Nhưng nếu chúng ta muốn nhìn lên trời và nhìn thấy những dự đoán, chúng ta vẫn có thể.
Chúng ta có thể thấy dự đoán của sự hình thành của các dãi thiên hà, của những thiên hà va vào nhau, và của những thái dương hệ khác.
Đó là một điều tuyệt diệu.
Nếu mặt trời một ngày nào đó có thể -- và ngay cả Trái Đất -- nếu Trái Đất có thể đọc bản chiêm tinh và thiên văn học của chính mình, một ngày nào đó nó sẽ nói, "Không phải là một ngày tốt để lên kế hoạch.
Bạn sẽ bị nuốt chửng bởi một người khổng lồ màu đỏ."
Và điều đó đối với tôi, nếu như bạn nghĩ là tôi lo lắng về việc mất đi các thế giới, thật ra, lý thuyết đa thế giới -- một trong những ý tưởng đẹp, hấp dẫn, và đôi khi đáng sợ nhất xuất phát từ sự giải thích của thuyết lượng tử -- là một điều rất tuyệt vời.
Điều mà mỗi người ở đây, mỗi quyết định mà các bạn có ngày hôm nay, và một quyết định mà các bạn có trong cuộc đời của bạn, bạn thật ra không đặt ra quyết định đó, mà thật ra, mỗi hoán vị của tất cả các quyết định đó được tạo ra, và mỗi quyết đinh đi vào một thế giới mới.
Đó là một ý tưởng tuyệt vời.
Nếu có lúc nào bạn nghĩ cuộc đời của bạn đáng bỏ đi, hãy luôn nhớ rằng ở một thế giới nào đó khác bạn còn có những quyết định tồi tệ hơn thế nữa.
(Cười) Nếu như có lúc nào đó bạn nghĩ, "A, tôi muốn mọi thứ chấm dứt," đừng chấm dứt mọi thứ.
Hãy nhớ rằng trong phần lớn các thế giới, bạn không hề tồn tại.
Điều này đối với tôi, ở một góc độ kỳ lạ nào đó, rất rất là an ủi.
Thuyết tái sinh, đó một thứ nữa bị mất đi -- thế giới bên kia.
Nhưng nó thật ra không mất đi.
Khoa học thật ra nói rằng chúng ta sẽ sống mãi mãi.
Thật ra là có một điều kiện.
Chúng ta thật ra sẽ không sống mãi mãi. Các bạn sẽ không sống mãi mãi.
Ý thức của các bạn, cái tôi của các bạn, cái tôi của tôi -- những cái đó chỉ có một cơ hội này thôi.
Nhưng tất cả các thứ tạo ra chúng ta, mỗi nguyên tử trong chúng ta, đã tạo ra vô số những thứ khác và sẽ tiếp tục tạo ra vô số những thứ khác mới.
Chúng ta đã từng là những ngọn núi những trái táo, những chòm sao xung, và đầu gối của người khác.
Ai mà biết được, có thể là một trong những nguyên tử của bạn đã từng là đầu gối của Napoleon.
Đó là một điều tốt.
Không giống như thứ cư ngụ trong vũ trụ, chính bản thân vũ trụ không hề hoan phí.
Chúng ta hoàn toàn tái chế được.
Và khi chúng ta chết đi, chúng ta không cần được đặt vào những túi tái chế.
Đó là một điều tuyệt vời.
Sự hiểu biết, đối với tôi, không hề lấy đi sự huyền diệu và niềm vui.
Ví dụ như, vợ tôi có thể quay sang tôi và cô ta có thể nói, "Tại sao anh yêu em?"
Và tôi có thể hoàn toàn thành thật nhìn vào mắt cô ấy và nói, "Bởi vì pheromone của anh và em hợp với khứu giác của nhau."
(Cười) Mặc dù có lẽ tôi sẽ nói một vài điều về tóc và tính cách của cô ấy nữa.
Và đó là một điều tuyệt vời ở đây.
Tình yêu không mất đi vì điều đó.
Cơn đau cũng không mất đi.
Đó là một điều khủng khiếp, mà dù tôi hiểu về cơn đau.
Nếu ai đó đấm tôi -- và bởi vì tính cách của tôi, đó là một điều hay xảy ra gần đây -- Tôi hiểu là cơn đau đến từ đâu.
Trên cơ bản nó là động lượng biến thành năng lượng khi mà vector bốn là hằng số -- cơ bản nó là thế.
Nhưng tôi không thể phản ứng và nói, "Ha! Có phải đó là động lượng sang năng lượng vector bốn hằng số tốt nhất mà mày có?"
Không, tôi chỉ phun ra một cái răng.
(Cười) Và đó cũng giống như những thứ khác -- tình yêu dành cho con cái của tôi.
Tôi có một đứa con trai. Tên cháu là Archie.
Tôi rất là may mắn, bởi vì nó tốt hơn tất cả những đứa trẻ khác.
Bây giờ tôi biết là các bạn không nghĩ vậy.
Các bạn có thể cũng có con cái và nghĩ rằng, "Ồ không, con tôi là tốt nhất."
Đó là một điều tuyệt vời về tiến hóa -- sự thiên vị để nghĩ rằng con của chúng ta là tốt nhất.
Thật ra trong nhiều khía cạnh, đó là tính sinh tồn.
Cái sự thật mà chúng ta thấy là một phương tiện duy trì gene của chúng ta, và vì vậy chúng ta yêu nó.
Nhưng chúng ta không ý thức điều đó; chúng ta chỉ yêu một cách không điều kiện.
Đó là một điều tuyệt vời.
Mặc dù tôi nên nói là con trai của tôi là tốt nhất. và tốt hơn con cái của các bạn.
Tôi đã làm một số xét nghiệm.
Và tất cả những điều này đối với tôi đem lại niềm vui, sự phấn khích và sự huyền diệu.
Ngay cả thuyết cơ học lượng tử đưa cho bạn một cách thối thác để có một căn nhà bừa bộn chẳng hạn.
Có lẻ là bạn đã ở nhà một mình một tuần.
Căn nhà của bạn hết sức bề bộn.
Vợ của bạn sắp sửa về.
Bạn nghĩ bạn nên làm gì?
Đừng làm gì hết.
Tất cả những gì bạn cần làm là, khi cô ấy bước vào, sử dụng một giải thích bằng thuyết lượng tử, nói là, "Anh xin lỗi.
Anh dừng quan sát nhà mình một chút, và khi anh bắt đầu quan sát lại, thì mọi thứ đã như vậy."
(Cười) Đó là nguyên lý vị nhân mạnh của hút bụi.
Đối với tôi, đó là một điều rất quan trọng.
Ngay cả chuyến đi của tôi tới đấy -- niềm vui mà tôi có mỗi khi đi đến đây.
Nếu bạn thật sự suy nghĩ, khi bạn bỏ đi huyền thoại thì vẫn còn một cái gì đó tuyệt vời.
Khi tôi đang ngồi trên một chiếc xe lửa.
Mỗi khi tôi hít thở, tôi hít vào hàng triệu tỉ tỉ các nguyên tử oxi.
Khi tôi đang ngồi trên một cái ghế.
Mặc dù tôi biết là cái ghế được làm từ những nguyên tử và vì vậy có rất nhiều những khoảng trống, tôi vẫn cảm thấy thoải mái.
Tôi nhìn ra ngoài cửa sổ, và tôi nhận ra rằng mỗi khi chúng ta dừng lại và nhìn ra cửa sổ, trong cái khung cửa sổ đó, bất kể chúng ta đang ở đâu, tôi đang nhìn thấy nhiều sự sống hơn tất cả những gì có trong phần còn lại của vũ trụ bên ngoài Trái Đất.
Nếu bạn đi trên một chuyến du mục trên sao Thổ hay sao Mộc, bạn sẽ rất thất vọng.
Và tôi nhận ra rằng tôi đang nhìn mọi thứ bằng một bộ não, bộ não của con người, một thứ phức tạp nhất mà chúng ta biết trong vũ trụ.
Điều đó, đối với tôi, là một điều khó có thể tưởng tượng được.
Và bạn biết không, điều đó có thể là vừa đủ.
Steven Weinberg, một người đoạt giải Nobel, từng nói, "Khi vũ trụ càng trở nên dễ hiểu, thì nó càng trở nên vô nghĩa."
Đối với một số người điều này có vẻ dẫn tới ý tưởng của thuyết hư vô.
Nhưng đối với tôi, nó không phải vậy. Nó là một điều tuyệt vời.
Tôi mừng là vũ trụ vô nghĩa.
Nó có nghĩa là khi tối đến cuối cuộc đời, vũ trụ không thể xoay sang tôi và nói, "Mày đã làm được gì, thằng ngốc?
Nó không phải là như vậy."
Tôi có thể tạo ra mục đích riêng của mình.
Bạn có thể tạo ra mục đích riêng của bạn.
Chúng ta có cái quyền lực cá nhân để nói, "Đây là cái mà tôi muốn làm."
Và trong một vũ trụ vô nghĩa, đối với tôi đó là một điều tuyệt vời.
Tôi đã chọn viết ra những câu đùa ngớ ngẩn về thuyết cơ học lượng tử và cách giải thích Copenhagen.
Các bạn, tôi nghĩ rằng, có thể làm nhiều thứ tốt hơn với thời gian của các bạn.
Xin cảm ơn rất nhiều.
Xin chào. (Vỗ tay)
Tôi 36 tuổi
và lần trải nghiệm đầu tiên của tôi với thị trường trò chơi điện tử là khi người hàng xóm khá giả mang về nhà trò chơi Atari 2600.
Đó là khoảnh khắc quyết định của tôi.
Hồi còn đi học, tôi đã dùng máy Apple II chơi một trò tên là "Carmen Sandiego ở đâu?"
một game tuyệt vời. Đó là lần đầu tiên tôi chơi game trong phạm vi trường học.
Và khi bạn hỏi mọi người về trò chơi điện tử và ảnh hưởng của nó, hầu hết mọi người nghĩ rằng Atari 2006 là mối liên hệ, chất xúc tác của thị trường game điện tử.
Nhưng tôi nghĩ rằng "Carmen Sandiego ở đâu?"
mới là trò chơi quan trọng nhất chủ yếu bởi vì nó là lần đầu cũng là lần cuối phụ huynh, giáo viên và trẻ nhỏ đều đồng ý rằng game điện tử thật tuyệt.
(Cười) Đó là một thời gian dài về trước.
Thực tế, nó là năm 1987,
và bạn có thể bất ngờ khi biết rằng "Carmen Sandiego ở đâu?" tiếp tục là cú thành công to lớn quan trọng trong thị trường giải trí, mặc cho thực tế là năm 1987 đã qua từ rất lâu, và tôi chỉ mới 36 tuổi, bạn có thể tính xem.
Ngày nay mọi thứ đều rất khác so với trước đây.
Như một ví dụ đơn giản, năm 1987, chúng ta nghĩ rằng người này bị điên.
Sau đó chúng ta gặp người này, người đã thay đổi quan điểm của chúng ta về đối tượng đó.
(Tiếng cười) Mọi thứ đã thay đổi.
(Tiếng cười) Trò đùa chính trị chống đối Bush khá phổ biến ở Tây Âu.
(Tiếng cười) Từ năm 1987 đến bây giờ tôi đã chìm đắm trong một trò có tên "Đô thị hóa" được thiết kế bởi một người tên là Sid Meier.
Trên thực tế, tôi đã dành 8-10 tiếng mỗi ngày chơi "Đô thị hóa" đó là khoảng thời gian dài mà tôi nên dành cho việc học.
Tuy nhiên, tôi đã biến chính tình yêu trò chơi điện tử thành công việc được thực hiện lần đầu ở Hội nghị nhà phát triển game, giúp đỡ để bắt đầu công ty phân bố kĩ thuật số thành công đầu tiên về game, tên là Trymedia, và giờ tôi viết blog Gamification.
Tôi là tác giả của hai cuốn sách về chủ đề trò chơi hóa bao gồm "Gamification by Design", được xuất bản bởi O'Reilly mới đây.
Và tôi ngồi ở ghế Hội nghị cấp cao là một sự kiện kết nối mọi thứ với nhau.
Theo nhiều cách, tôi là giấc mơ của các phụ huynh về cách một người có thể đổi lối sống ít vận động của việc chơi game thành một nghề thật thụ có thể kiếm được tiền.
Và khi tôi nhận lời mời tới sự kiện như thế này tôi chắc rằng tất cả mọi người nghĩ tôi sẽ đứng đây và nói "Game thật tuyệt vời cho trẻ nhỏ"
Phải không? Bởi vì tôi làm về game và đây là cách tôi kiếm sống.
(Vỗ tay) Game sẽ giúp trẻ em.
Nhưng thay vào đó, tôi muốn hỏi bạn một câu hỏi khác: Ai cần sự giúp đỡ của game?
Tôi bắt đầu quá trình này sau khi đọc một bài báo trong New York Times gần đây.
Trong bài báo, một nhà thần kinh học nói về cách trẻ em thể hiện bản thân với sự rối loạn thiếu hụt chú ý.
Cha mẹ của chúng sẽ tới và nói: "Con của tôi không thể bị ADD, bởi vì chúng rất giỏi trong việc tập trung vào game điện tử. Nhưng khi chúng tới trường, chúng thật sự tệ."
Nhà thần kinh học vạch trần ý tưởng này trong bài báo,
cô ấy chỉ ra những nhà nghiên cứu như Tiến sĩ Christopher Lucas tại NYU, người từng nói game không dạy đúng loại khả năng chú ý khi mà những đứa trẻ duy trì sự chú ý nơi chúng không được các phần thưởng thật sự.
Và cô ta chỉ ra các chuyên gia như Tiến sĩ Dimitri Christakis ở trường đại học Washington, đã nói rằng trẻ em chơi nhiều trò chơi điện tử có thể thấy thế giới thực không hấp dẫn và không thú vị, như kết quả việc sự nhạy cảm hóa với game.
Rồi tôi ngồi và gãi đầu suy nghĩ: liệu trẻ nhỏ bị ADD, hay thế giới chúng ra quá chậm để lôi cuốn trẻ nhỏ?
(Vỗ tay) Nghiêm túc suy xét bức tranh bạn đang nhìn ngay lúc này, trong thời đại của tôi, ngay cả thời ông bà việc ngồi đọc sách uống trà vào môt buổi chiều chủ nhật, tôi phải nói rằng tôi không nghĩ trẻ em ngày nay sẽ làm điều đó.
Bằng chứng ở trong trò chơi mà chúng chơi.
Lấy ví dụ trò chơi điện tử "World of Warcraft"
Khi tôi lớn lên kĩ năng tối đa tôi mong đợi từ trò chơi điện tử là sự phối hợp tay mắt đơn giản một cần điều khiến và một nút bắn.
Trẻ em ngày nay chơi game có thể gửi tin nhắn văn bản và giọng nói, vận hành một nhân vật, đi theo những mục tiêu ngắn và dài hạn, và giải quyết việc cha mẹ lúc nào cũng cản trở để nói chuyện với chúng.
(Tiếng cười) Trẻ phải có một kĩ năng đa năng đặc biệt để có thể đạt được mọi thứ hôm nay.
Chúng ta chưa bao giờ phải vậy.
Hóa ra tất cả điều đó làm bạn thông minh hơn.
Nghiên cứu bởi Arne May et AI tại trường đại học Regensburg ở Đức thấy rằng khi họ đưa những người tham gia- điều này thực hiện trên người lớn-- một nhiệm vụ đơn giản để học, như tung hứng trong vòng 12 tuần, người được yêu cầu học tung hứng hiển thị một sư gia tăng chất xám rõ rệt trong não bộ.
Từ máy cộng hưởng từ, bạn có thể thấy người ta nhận nhiều chất xám hơn sau 12 tuần học tung hứng.
Năm 2008, họ trở lại và làm lại nghiên cứu để thấy vì sao chất xám tăng lên.
Họ phát hiện chính việc học đã sản sinh chất não bộ, chứ không phải việc thực hiện hành động tung hứng. Đó là một phát hiện thú vị.
Nó cũng củng cố một ý tưởng tương tự rằng người nói được nhiều ngôn ngữ làm tốt hơn người chỉ biết một thứ tiếng trên hầu hết các bài kiểm tra tiêu chuẩn khoảng 15%.
Điều gì đó đã xảy ra trong não từ hành động đó.
Andrea Kuszewski, phát biểu tại Harvard, nói về năm thứ mà con người làm để tăng chất xám của họ và tự dạy mình để tăng trí tuệ lỏng của họ.
"Trí tuệ lỏng" là trí tuệ chúng ra dùng để xử lí vấn đề.
Nó khác biệt với trí tuệ kết tinh. Nó giúp xử lí vấn đề.
Cô ấy nhận ra từ việc nghiên cứu, rằng có năm thứ bạn có thể làm: tìm kiếm sự mới lạ, thử thách bản thân, suy nghĩ sáng tạo, không chọn cách dễ dàng và tạo kết nối.
Nghĩ về năm thứ đó xem.
Ai trong số các bạn chơi game?
Nó có giống kiểu mẫu cơ bản của một game với bạn không?
Đó là năm thứ mà luôn có trong những trò chơi điện tử thành công.
Nó cũng được kết nối với sự gia tăng theo cấp số mũ và liên tục trong việc học.
Game vốn dĩ trình bày một quá trình liên tục của việc học với người dùng.
Chúng không chỉ học trong một khoảng thời gian rồi dừng lại.
Chúng liên lục phát triển và tiến lên.
Cuối cùng, nó có thể giúp chúng ta giải thích hiện tượng Flynn.
"Hiện tượng Flynn" cho những người không biết, là kiểu mẫu mà trí tuệ loài người đang phát triển trong suốt thời gian.
Nếu bạn nhìn về lịch sử IQ, con người thực tế đang thông minh hơn.
Ở Mỹ bây giờ, IQ trung bình đang tăng tại 0.36 điểm mỗi năm.
Điều thú vị là trong một số nước -- tôi không muốn gọi tên cụ thể, nhưng Đan Mạch và Na Uy -- trong một số nước, tổng IQ kết tinh đã dừng hoặc giảm nhẹ hoặc suy giảm.
Nhưng ở những nước khác, đặc biệt khi nhìn vào IQ lỏng, trí tuệ lỏng, số liệu đang tăng và tỷ lệ gia tăng trí tuệ lỏng đang tăng bắt đầu vào những năm 1990.
Trùng hợp ư? Tôi không nghĩ vậy.
(Tiếng cười) Thực tế, game được kết nối để tạo ra một loại phản ứng trong con người
nên chúng ta có được sự gia tăng não bộ học sự kết nối gia tăng não đa năng, và chúng ta cũng có một mạch dopamine khỏe mạnh trong não.
Như một game thể hiện sự thử thách và bạn vật lộn để đạt được và vượt qua nó, dopamine được giải phóng trong não bạn
và nó tạo ra một sự củng cố bên trong.
Theo lời Judy, nó tạo ra sự củng cố bên trong khiến bạn phải trở lại và tiếp tục tìm kiếm hoạt động đó lặp đi lặp lại.
Nên nó thực sự là thứ quyền lực.
Tôi muốn giới thiệu với bạn một nhà giáo dục hiểu điều này rất chi tiết có tên Ananth Pai.
Ananth là một doanh nhân cực kì thành công người làm việc trong tái kỹ thuật quá trình.
Khi con ông tới trường White Bear Lake, Minnesota, vùng ngoại ô của Minneaolis-Saint Paul, ông ấy thấy hệ thống giáo dục và quyết định phải làm gì đó.
Như một người lớn, ông ấy trở về và lấy bằng thạc sĩ giáo dục và đảm nhận một lớp học tại trường tiểu học White Bear Lake.
Ananth Pai thay thế chương trình giáo dục tiêu chuẩn với trò chơi điện tử dựa trên chương trình giáo dục của ông phân chia trẻ nhỏ theo phong cách học tập và đưa cho chúng máy Nintendo DS's và trò chơi máy tính. Mọi thứ được làm sẵn, không điều chỉnh gì đưa cho chúng máy Nintendo DS's và trò chơi máy tính những thứ mà cả cá nhân lẫn số đông đều chơi, để dạy cho chúng toán học và ngôn ngữ.
Để tôi kể cho bạn điều gì đã xảy ra.
Trong khoảng 18 tuần, lớp của Pai đi từ trình độ dưới lớp 3 trong đọc và toán tới trình độ giữa lớp 4 trong đọc và toán
trong 18 tuần của chương trình giáo dục trên cơ sở game.
Quan trọng hơn, khi bạn nói với bọn trẻ khi chúng được phỏng vấn trên TV, thậm chí cách xa ông Pai, chúng nói đi nói lại hai thứ, giúp chúng học trong lớp: Học là niềm vui, và học là nhiều người cùng chơi.
Liệu chúng sử dụng từ ngữ chính xác hay không, chúng nói học rất vui và học là nhiều người chơi.
Đây chính là chìa khóa để tạo ra trải nghiệm thành công cho trẻ.
Nó cũng rất đúng rằng chúng ta cần nói về mối quan hệ giữa trẻ và bạo lực trong game.
Nhiều nghiên cứu rõ ràng nói rằng game bạo lực không khiến trẻ bạo lực.
Tuy nhiên, chúng ta cũng phải nhận ra nếu bạn có trẻ bị dẫn vào bạo lực, game bạo lực có thể khiến trẻ thành một đứa bạo lực hơn.
Nếu chúng huấn luyện trẻ để làm việc khác, chúng cũng sẽ huấn luyện điều đó và chúng ta cần chấp nhận nó, và chúng ta cần bắt đầu hiểu sự kết nối giữa các trò chơi như một cách huấn luyện.
Ta không thể bao che rằng chúng không ảnh hưởng trẻ.
Nó không đúng.
Tôi muốn gọi một nhóm người dẫn dắt xu hướng này là "Thế hệ G"
Có 126 triệu thanh niên ở Hoa Kỳ và Châu Âu cộng với những đứa trẻ chúng ta không đếm được, đã hình thành Thế hệ G.
Và cách mà Thế hệ G rất khác với thế hệ X, Y, và tất cả thế hệ khác mà chúng ta có thể thuộc về, ở chỗ trò chơi điện tử là hình thức giải trí căn bản mà Thế hệ G sử dụng.
Nó là hình thức giải trí căn bản.
Điều này bắt đầu có một ảnh hướng lớn đến xã hội.
Xung quanh chúng ta, mong muốn Thế hệ G trải nghiệm giống như game sẽ tái định hình nền công nghiệp, từ Foursquare, dẫn tới sự bắt đầu của Hệ thống mạng lưới xã hội di động tới những công ty như Nike, Coke, Chase, và cũng như Kozinga, đạt được nhiều thành công nhờ vào game.
Xu hướng làm cơ sở toàn bộ kiểu mẫu này được gọi là "Trò chơi hóa" (gamification)
Đó là từ mà nhiều trong số bạn, đã từng nghe.
Định nghĩa đơn giản trò chơi hóa có nghĩa là một quá trình sử dụng suy nghĩ trò chơi và cơ học trò chơi để thu hút khản giả và giải quyết vấn đề.
Một phần lý do trò chơi hóa trở nên một chủ đề nổi bật hiện nay là bởi vì ảnh hưởng của Thế hệ G vào văn hóa và xã hội.
Những kì vọng của họ khác nhau.
Một vài ví dụ của trò chơi hóa mà bạn có thể đã thấy mà rất hấp dẫn với tôi là sự nổi lên của trò chơi in-dash trong xe hơi.
Ngày nay, nếu bạn mua một chiếc hybrid hoặc một phương tiện điện, bạn hầu như chắc chắn sẽ thấy sản phẩm dụng cụ có giá 100 triệu đô và nghiên cứu và phát triển, trong hình dạng của một trò chơi phong cách Tamagotchi trong bảng đồng hồ được thiết kế để khiến bạn trở thành tài xế sinh thái hơn.
Hầu hết cơ học trò chơi rất đơn giản: cây phát triển khi bạn lái một cách sinh thái hơn và tàn đi nếu bạn không làm, giống như thú cưng ảo Tamagotchi.
Đây là một ví dụ đơn giản của trò chơi hóa tại nơi làm việc.
Một ví dụ thú vị khác là một thứ được gọi là "Xổ số camera tốc độ" được thiết kế bởi Kevin Richardson, có trụ sở tại San Francisco, làm cho MTV.
Anh chàng tuyệt vời.
Đây là định nghĩa trong Xổ số camera tốc độ bạn biết đó camera tốc độ mà bạn đi qua và chúng chụp hình bạn và gửi bạn vé.
Ở nhiều quốc gia Scandinavian, vé bạn nhận được thực chất không chỉ dựa vào tốc độ bạn chạy còn dựa vào bạn kiếm được bao nhiêu tiền: bạn kiếm càng nhiều, chiếc vé lớn hơn.
Kevin tái thiết kế một camera tốc độ ở Thụy Điển thay cho việc chỉ đưa vé cho những người vượt quá giới hạn tốc độ khi đi ngang qua camera, những ai lái dưới giới hạn sẽ nhận được vé chơi xổ số để thắng số tiền của người quá tốc
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Đó là lối suy nghĩ trò chơi -- mà tôi đã đặt ra trước đó, nền tảng cốt lõi của trò chơi hóa -- trong hình thức đẹp nhất và thuần túy nhất của nó: lấy một mạch củng cố âm tính lớn biến thành mạch củng cố dương tính nhỏ.
Nó có tác dụng làm giảm 20% tại thời điểm can thiệp.
Các tập đoàn cũng nhận thức được xu hướng của trò chơi hóa và ảnh hưởng của game tới con người như thế hệ G.
Nhóm Gartner nói rằng năm 2015, 70% của Global 2000, những công ty lớn nhất trên thế giới sẽ chủ động áp dụng trò chơi hóa và 50% quá trình đổi mới sẽ được trò chơi hóa. Đó là một điều đáng kinh ngạc.
Nó là một thay đổi lớn.
Thứ mà điều này nhắm tới là một tương lai khá khác với thế giới chúng ta sống ngày nay.
Thế hệ G và những thế hệ khác dẫn dắt trò chơi hóa đang ủng hộ cho một thế giới khác.
Nó là một thế giới nơi mà mọi thứ di chuyển ở tốc độ cao hơn so với thời của bạn và tôi.
Nó là thế giới nơi mà những phần thưởng khắp mọi nơi cho hành động con người làm.
Phần thưởng không cần phải là tiền mặt.
Chúng có thể là phần thưởng ý nghĩa, phần thưởng truy cập ý nghĩa, phần thưởng năng lượng ý nghĩa.
Một thế giới nơi có phạm vi hoạt động cộng tác mở rộng.
Đây là một trong nhiều thứ mà Thế hệ G khác rất nhiều so với thế hệ của tôi.
Tôi nhớ khi tới trường và giáo viên vật lộn với các bài thể dục mà chúng tôi có thể làm theo đội và sẽ được chấm điểm như một đội.
Cuối cùng, những bài thể dục nhóm luôn luôn chia thành điểm số cá nhân, bóp méo cách thức mà con người đã hành xử.
Nhưng Thế hệ G chơi rất nhiều trò chơi mà hoàn toàn mang tính hợp tác, nơi có giá trị đội nhóm.
Nó cũng sẽ ảnh hưởng thế giới theo một cách nào đó.
Và Thế hệ G, tương lai vui tuơi, là một thế giới toàn cầu hơn.
Hóa ra chúng ta đã mất liên lạc.
Chúng ta là thế hệ mất liên hệ nhiều nhất với trẻ em ở hiện tại hay tương lai hơn bất kì thế hệ nào trong lịch sử.
Chúng ta nghĩ rằng cha mẹ thời kì bùng nổ trẻ sơ sinh mất liên lạc nhiều nhất với mọi người trên thế giới.
Họ là nghững người phải sống với mùa hè tình thương vấn đề sinh lí, thuốc và tất cả những thứ khác.
Chúng ta vẫn gọi điện.
(Tiếng cười) Ý tôi là chúng ta là những người có vấn đề và chúng ta sẽ trở thành thế hệ xa cách nhất trong lịch sử.
Đương nhiên, nó cũng đúng, và tôi ở đây để nói với bạn: Trẻ nhỏ vẫn ổn.
Chúng sẽ vẫn ổn.
Chúng ta không cần phải lo lắng, nói một cách nghiêm khắc về trẻ và game, và ảnh hưởng của nó tới thế giới.
Không chỉ trẻ nhỏ sẽ ổn; nói thẳng ra thì, những đứa trẻ sẽ trở nên rất tuyệt vời.
Nhưng nó sẽ cần bạn giúp để giúp trẻ trở nên tuyệt vời.
Tôi có kế hoạch cho bạn.
Đây là đơn thuốc tốt nhất trong cuộc đời của bạn.
Tôi sẽ viết cho bạn ngay bây giờ, trong đầu bạn, vì tôi không có tập giấy.
Tôi phải đính chính là: tôi không phải bác sĩ.
(Tiếng cười) Tuy nhiên, tôi sẽ kê đơn cho tất cả các bạn.
Đây là kế hoạch: Nếu bạn có con hoặc làm việc với trẻ nhỏ, hoặc bạn mong được làm việc với trẻ, hoặc bạn muốn thay đổi thế giới, đây là điều cực kì hữu ích nhất mà bạn có thể làm từ giờ đến khi bạn nghỉ hưu trong căn nhà ở bãi biển Tây Ban Nha hay trong thế giới ảo, bất kì nơi nào bạn chọn để nghỉ hưu, đó là đi cùng với trẻ vào trong game.
Ngừng chống lại xu hướng game nếu bạn đang làm thế.
Đừng chống lại xu hướng game, Trở thành một người chơi game.
Gia nhập vào game. Hiểu được nó.
Hiểu được động lực làm thế nào trẻ chơi những trò mà chúng chơi.
Hiểu cách tâm trí chúng hoạt động từ bên trong bối cảnh của trò chơi chứ không phải là từ thế giới bên ngoài nhìn vào.
Thế giới chúng ta đang sống, thế giới của buổi chiều Chủ Nhật, uống một ly trà thảo dược, đọc vài cuốn sách cũ, thư giãn bên cửa số, nó đã kết thúc.
(Tiếng cười) Không sao cả.
Có nhiều thứ khác chúng ta có thể làm rất vui và hấp dẫn.
Nếu bạn nhớ một điều từ bài thuyết trình này. Tôi hy vọng đó là bạn có cơ hội để chơi cùng trẻ.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi thực sự rất sợ. Tôi nghĩ, chúng ta sẽ không làm được đâu.
Có lẽ tới giờ hầu hết các bạn đã nghe bài thuyết trình tuyệt vời của Al Gore.
Một thời gian ngắn sau khi xem nó, tôi đã mời vài người bạn ăn tối với gia đình tôi. Cuộc nói chuyện về sự nóng lên toàn cầu, và tất cả mọi người đều đồng ý rằng, có một vấn đề thực sự.
Chúng ta đang đối mặt với khủng hoảng khí hậu.
Vì thế, chúng tôi đã luân phiên thảo luận về những gì chúng ta nên làm.
Khi tới lượt Mary, cô con gái 15 tuổi của tôi.
Nó nói, "Con đồng ý với tất cả những điều trên.
Con cảm thấy sợ và phẫn nộ". Nó quay sang tôi và nói, "Ba à, thế hệ của ba tạo ra vấn đề này, vậy ba nên khắc phục nó đi".
Cuộc trò chuyện chấm dứt. Tất cả các con mắt đổ dồn về tôi.
(Cười) Tôi đã không biết phải nói sao. Theo như quy tắc thứ 2 của Kleiner thì "Có những thời điểm, sự sợ hãi là lời hồi đáp thích hợp nhất."
(cười) Và thời điểm đó đã tới. Chúng ta không thể đánh giá thấp vấn đề này. Nếu chúng ta đối mặt với những hậu quả thảm khốc và không thể tránh khỏi, chúng ta phải hành động, thật quyết đoán.
Đối với tôi, mọi thứ đã thay đổi kể từ buổi tối ngày hôm đó.
Vì thế, các cộng sự của tôi và tôi đã bắt đầu sứ mệnh này để học hỏi nhiều hơn, nỗ lực nhiều hơn.
Và thế là chúng tôi lên đường. Chúng tôi bay tới tới Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ, tới Bentonville, Arkansas, Washington D.C Sacramento.
Giờ tôi muốn chia sẻ với các bạn những gì chúng tôi học được từ những cuộc hành trình đó.
Bởi vì chúng ta học được càng nhiều, nhận thức của chúng ta càng trưởng thành.
Bạn biết đấy, tôi và những cộng sự ở Kleiner được được kết nối với nhau, và vì vậy khi chúng tôi nhận thấy một vấn đề hay cơ hội lớn như dịch cúm gia cầm hay việc y học cá thể hóa, chúng tôi gặp mặt người giỏi nhất chúng tôi biết.
Đối với cuộc khủng hoảng khí hậu này, chúng tôi đã gây dựng một mạng lưới những siêu sao từ những nhà hoạt động chính trị đến những nhà khoa học, doanh nhân, và những lãnh đạo doanh nghiệp.
Khoảng 50 người. Tôi cũng muốn chia sẻ với các bạn về những gì chúng tôi học hỏi được từ đó và bốn bài học tôi lĩnh hội được trong năm ngoái.
Bài học đầu tiên chính là những doanh nghiệp có những tác động rất lớn, và điều này quan trong rất nhiều. Đây là câu chuyện về cách War-Mart đầu tư dự án xanh và ý nghĩa của nó.
Hai năm trước, CEO Lee Scott tin rằng sống xanh là bước tiến lớn tiếp theo, và vì thế Wal-mart đã đưa mục tiêu xanh trở thành ưu tiên số một.
Họ cam kết rằng họ sẽ đóng những cửa hàng hiện có và cắt giảm 20% năng lượng tiêu thụ, giảm 30% số cửa hàng mới, trong vòng bảy năm.
Ba nguồn tiêu thụ năng lượng lớn nhất trong một cửa hiệu là hệ thống sưởi và điều hòa, sau đó là hệ thống chiếu sáng và sau đó là hệ thống giữ lạnh.
Hãy nhìn những gì mà họ đã làm.
Họ sơn trắng mái ngói của tất cả cửa hiệu.
Họ thiết kế các cửa sổ trần thông minh để có thể tận dụng ánh sáng ban ngày và giảm nhu cầu về đèn chiếu sáng.
Thứ ba, họ đặt những hàng hóa cần giữ lạnh sau những cánh cửa đóng kín với đèn LED.
Tại sao các bạn lại muốn chạy hệ thống giữ lạnh cả cửa hàng?
Có những giải pháp đơn giản, hiệu quả dựa trên công nghệ sẵn có.
Tại sao Wal-mart có ảnh hưởng lớn như vậy?
Họ quá lớn. Họ là công ty tư lớn nhất tại Mỹ.
Họ là khách hàng tiêu thụ điện nhiều nhất.
Họ sở hữu số phương tiện đường bộ lớn thứ hai.
Và họ có một trong những chuỗi cung ứng khổng lồ nhất, với 60,000 nhà cung cấp. Nếu Wal-mart là một quốc gia, họ sẽ là đối tác thương mại lớn thứ sáu của Trung Quốc.
Và có lẽ quan trọng nhất, họ có ảnh hưởng đáng kể tới các công ty khác.
Khi Wal-mart tuyên bố họ sẽ sống xanh và tạo ra lợi nhuận, nó có ảnh hưởng mạnh mẽ tới những tổ chức lớn khác.
Vì thế, hãy để tôi nói với bạn điều này: Khi Wal-mart cắt giảm được 20% năng lượng tiêu thụ, nó sẽ mang lại ảnh hưởng cực kỳ lớn. Tuy vậy, tôi e rằng, như vậy vẫn chưa đủ.
Chúng ta cần Wal-mart và tất cả các công ty khác làm giống nhau.
Điều thứ hai chúng tôi học được đó là ảnh hưởng từ các cá nhân, và đó là sức ảnh hưởng khổng lồ.
Tôi kể một câu chuyện khác về Wal-mart cho các bạn nhé?
Wal-mart có hơn 125 triệu khách hàng Mỹ.
Đó là 1/3 dân số Mỹ.
65 triệu bóng đèn huỳnh quang được tiêu thụ năm ngoái.
Wal-Mart cam kết sẽ bán 100 triệu bóng đèn khác vào năm tới. Đó không phải là việc dễ dàng.
Người tiêu dùng không thực sự thích những chiếc bóng đèn đó.
Ánh sáng của chúng khá tức cười, hơi mờ, và tốn thời gian khởi động.
Nhưng hiệu quả nó mang lại thì thật lớn lao.
100 triệu đèn huỳnh quang đồng nghĩa với việc chúng ta tiết kiệm 600 triệu đô la trong hóa đơn tiền điện, và giảm 20 triệu tấn CO2 mỗi năm.
Thực sự không dễ dàng để khiến khách hàng lựa chọn đúng đắn.
Có một điều ngớ ngẩn là chúng ta dùng hai tấn thép, thủy tinh, nhựa để mang lời xin lỗi tới các khu mua sắm.
Thật ngớ ngẩn khi chúng ta đóng chai nước tại Fiji và vận chuyển tới đây.
(cười) Thật khó để thay đổi hành vi khách hàng, bởi khách hàng không hiểu rõ những chi phí này.
Các bạn có biết không? Các bạn có biết có bao nhiêu CO2 thải ra khi các bạn lái xe hoặc bay tới đây?
Tôi không biết, và tôi nên biết điều đó.
Những ai quan tâm đến tất cả điều này sẽ hành động tốt đẹp hơn nếu chúng ta biết cái giá thực sự là gì.
Nhưng nếu chúng ta vẫn giả vờ rằng CO2 tự nhiên, nếu những nguồn sử dụng gần như là vô hạn, làm sao chúng ta có thể tạo ra thay đổi?
Tôi thực sự e ngại, vì tôi nghĩ, những thay đổi được trông đợi từ cá nhân hiển nhiên là không đủ.
Bài học thứ ba của chúng tôi nhận được là sức ảnh hưởng của chính trị.
Trên thực tế, chính sách là tối thượng.
Tôi muốn kể một câu chuyện hậu trường với bạn về mạng lưới công nghệ xanh mà tôi đã mô tả
Vào cuối buổi họp đầu tiên, chúng tôi cùng nhau bàn luận về các bước hành động, và cách giám sát.
Và Bob Epstein giơ tay.
Anh ấy đứng dậy. Bạn biết đấy, Bob là chuyên gia công nghệ ở Berkerley, người sáng lập Sybase.
Bob nói, điều quan trọng nhất chúng ta có thể làm hiện giờ là chỉ rõ ra tại Sacramento, California, rằng chúng ta cần một hệ thống quản trị dựa trên thị trường, để cắt giảm lượng khí thải nhà kính tại California.
Đó là điều thực sự cần thiết, và đương nhiên là quan trọng. Nó sẽ tốt cho nền kinh tế California.
Thế nên, tám chúng tôi tới Sacramento vào tháng 8, gặp gỡ bảy nhà lập pháp còn lưỡng lự, và vận động cho đạo luật AB32.
Các bạn biết không? Sáu trong số bảy đã ủng hộ đạo luật này, đạo luật đó do vậy được thông qua, với 47phiếu thuận và 32 phiếu chống.
(vỗ tay) Cảm ơn các bạn.
Tôi nghĩ đó là đạo luật quan trọng nhất năm 2006.
Tại sao ư? Vì California là bang đầu tiên ở Mỹ đặt mục tiêu giảm 25% khí thải nhà kính trước năm 2020.
Kết quả là, chúng ta sẽ tạo ra 83,000 việc làm mới, 4 tỷ đô la trong thu nhập hàng năm, và giảm lượng CO2 phát thải bởi 174 triệu tấn một năm.
California chiếm khoảng 7% lượng CO2 phát thải của Mỹ.
Nó chỉ chiếm 1.5% tổng lượng CO2 phát thải trên cả nước. Đó là một sự khởi đầu tốt, nhưng, tôi đã rất e ngại khi mới bắt đầu.
Thực tế là, tôi dám chắc rằng chỉ California là không đủ.
Đây là một câu chuyện về chính sách quốc gia mà chúng ta cần học hỏi.
Bạn biết đấy, Tom Friedman từng nói, "Nếu không đi, làm sao bạn biết"?
Thế là chúng tôi tới Brazil để gặp tiến sỹ Jose Goldemberg.
Ông là cha đẻ của cuộc cách mạng ethanol.
Ông nói rằng chính phủ Brazil đã yêu cầu mỗi trạm xăng sẽ cung cấp cả ethanol.
Và họ cũng yêu cầu các phương tiện mới sẽ linh hoạt trong sử dụng nhiên liệu.
Chúng sẽ chạy bằng cả ethanol hoặc xăng thông thường.
Và, đây là những gì đã diễn ra ở Brazil.
Hiện tại có 29,000 máy bơm ethanol -- so với con số 700 máy ở Mỹ, và con số 2 nhỏ bé ở California -- trong ba năm tới, những dòng xe mới sẽ tăng từ 4% lên 85% về độ sử dụng nhiên liệu linh hoạt.
So sánh với cả nước Mỹ: 5% trong sử dụng nhiên liệu linh hoạt.
Các bạn biết gì không? Hầu hết khách hàng không biết xe của họ có tính năng đó.
Tại Brazil, họ đã thay thế 40% lượng xăng tiêu thụ bởi xe hơi bằng ethanol.
Nó tương đương 59 tỷ đô la, từ năm 1975 mà họ không vận chuyển tới Trung Đông.
Nó đã tạo ra hàng triệu việc làm, và giảm 32 triệu tấn CO2. Thực sự rất đáng kể.
Nó tương đương 10% tổng lượng CO2 phát thải của cả nước.
Tuy vậy, Brazil chỉ chiếm 1.3% tổng lượng CO2 phát thải trên thế giới.
Do đó, phép màu ethanol tại Brazil, tôi e rằng, thực sự là chưa đủ.
Trên thực tế, tôi e rằng, những chính sách tốt nhất của chúng ta đều sẽ là chưa đủ.
Bài học thứ tư, và cuối cùng, của chúng tôi là về tiềm năng của những cải cách cơ bản.
Tôi muốn nói về một vấn đề nhức nhối và một bước nhảy vọt trong công nghệ.
Mỗi năm có 1.5 triệu người chết vì những căn bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa. Đó là bệnh sốt rét.
6000 người chết 1 ngày. Chỉ cần hai đô la là đủ cho một liều thuốc và mua dễ dàng tại một hiệu thuốc.
Vậy mà, hai đô la lại là quá đắt đối với châu Phi.
Một đội ngũ các nhà nghiên cứu Berkerley với 15 triệu đô la từ quỹ Gates đang nghiên cứu, thiết kế một phương cách mới để chế tạo ra những thành phần chủ đạo, còn gọi là artemisinin, và giá thành của thuốc sẽ giảm 10 lần.
Họ sẽ cứu được hàng triệu con người -- ít nhất một triệu người mỗi năm. Một triệu người được sống.
Công nghệ đột phá ở đây chính là sinh học tổng hợp.
Điều này ngang với hàng triệu năm tiến hóa bằng việc tái cấu trúc vi khuẩn để tạo ra những sản phẩm hữu ích.
Giờ đây, việc các bạn làm đó là, thâm nhập vào vi khuẩn, thay đổi cơ chế trao đổi chất, và tạo ra một nhà máy hóa học sống.
Các bạn có thể đặt câu hỏi, John, vậy nó liên quan gì tới sống xanh và khủng hoảng khí hậu?
Liên quan rất nhiều đấy.
Chúng tôi đã thành lập công ty Amyris, công nghệ họ sử dụng có thể tạo ra những nguồn nhiên liệu sinh học tốt hơn.
Đừng bỏ qua chúng. Chúng thực sự rất đáng kể.
Điều đó đồng nghĩa rằng chúng ta có thể điều khiển, tối ưu hóa các phân tử trong chuỗi nhiên liệu.
Nếu như mọi việc suôn sẻ, chúng ta sẽ có những vi khuẩn được thiết kế trong những bể có nhiệt độ ấm sẽ ăn và tiêu hóa đường, sau đó bài tiết ra nhiên liệu sinh học tốt hơn.
Nhờ những con vi khuẩn đó, có lẽ cuộc sống sẽ tốt hơn.
Alan Kay nổi tiếng vì đã nói Các tốt nhất để dự đoán tương lai là tạo ra chúng
Dĩ nhiên, tại Kleiner, chúng tôi hơi xin lỗi khi nói cách tốt thứ hai chính là đầu tư cho nó.
Vậy nên chúng tôi đã đầu tư 200 triệu đô la cho những công nghệ đa dạng và thực sự đột phá phục vụ cho những cải tiến công nghệ xanh.
Và chúng tôi khuyến khích những người khác làm tốt như vậy.
Chúng tôi đã nói rất nhiều về điều này.
Năm 2005, 600 triệu đô la đã được đầu tư cho những công nghệ mới mà các bạn đang thấy. Vào năm 2006, nó tăng gấp đôi thành 1.2 tỷ đô.
Tuy vậy, tôi e rằng, chúng ta cần nhiều, nhiều hơn thế nữa.
Thực trạng thứ nhất, Doanh thu của Exxon năm 2005 là một tỷ đô một ngày.
Bạn có biết, họ chỉ đầu tư 0.2% doanh thu vào lĩnh vực nghiên cứu phát triển không?
Thực trạng thứ hai: ngân sách của tổng thống mới dành cho năng lượng tái tạo mới vừa đủ một tỷ đô.
Ít hơn doanh thu một ngày của Exxon.
Thực trạng thứ ba: tôi dám chắc các bạn không biết rằng nguồn năng lượng trong những lớp đá nóng đủ đáp ứng cho nhu cầu của cả nước Mỹ trong một ngàn năm tới. Và ngân sách liên bang chỉ đòi hỏi 20 triệu đô cho việc nghiên cứu phát triển năng lượng địa nhiệt.
Quả là một tội ác khi chúng ta không đầu tư thêm vào việc nghiên cứu năng lượng ở đất nước này.
Và tôi thực sự e ngại rằng ngân sách đó chắc chắn là không đủ.
Trong một năm học hỏi, chúng tôi chứng kiến rất nhiều bất ngờ.
Ai mà nghĩ rằng một nhà bán lẻ hàng đầu có thể tạo ra lợi nhuận từ sống xanh? Ai sẽ nghĩ rằng một doanh nghiệp về cơ sở dữ liệu có thể thay đổi luật pháp California?
Ai sẽ nghĩ rằng phép màu năng lượng sinh học ethanol tới từ một nước đang phát triển ở Nam Mỹ?
Ai sẽ nghĩ rằng những nhà khoa học đang tìm kiếm phương thuốc cho sốt rét lại có bước đột phá ở nhiên liệu sinh học?
Và ai sẽ nghĩ rằng chừng ấy hành động là chưa đủ?
Chưa đủ để ổn định lại khí hậu.
Chưa đủ để giữ cho băng tại Greenland không tan chảy.
Các nhà khoa học nói rằng -- họ chỉ đang dự đoán-- rằng chúng ta cần giảm lượng phát thải khí nhà kính một nửa, càng nhanh càng tốt.
Bây giờ, chúng ta đã có sự đồng thuận chính trị tại Mỹ về vấn đề này, nhưng, chúng ta chỉ có một bầu khí quyển, và bằng cách nào đó, chúng ta cần có sự đồng thuận này trên toàn thế giới.
Đặc biệt là Trung Quốc. Hãy hình dung quy mô vấn đề, Trung Quốc thải ra 3.3 triệu tấn CO2; Mỹ thải ra 5.8 triệu tấn Theo kịch bản "tiêu chuẩn", Trung Quốc sẽ thải ra 23 triệu tấn vào năm 2050.
Nó tương đương lượng CO2 trên toàn thế giới hiện nay.
Tiếp tục kịch bản "tiêu chuẩn", chúng ta sẽ bị diệt vong.
Khi tôi ở Davos, thị trưởng Đại Liên, Trung Quốc bị thúc ép về các chiến lược giảm CO2, và ông ấy đã nói với những người theo dõi, "Nước Mỹ phát thải CO2 trên đầu người cao gấp bảy lần Trung Quốc."
"Vậy tại sao Trung Quốc phải hy sinh tăng trưởng của mình để phương Tây tiếp tục xả thải vô tội vạ?"
Có ai trả lời được câu hỏi này không?
Tôi không trả lời được. Chúng ta cần xây dựng một định chế để tất cả mọi người, tất cả quốc gia sẽ đi tới một kết quả đúng đắn, có lợi, và thích hợp nhất.
Ngành năng lượng thế giới trị giá 6000 tỷ.
Nó là cội rễ của mọi thị trường.
Các bạn còn nhớ Internet chứ? Công nghệ xanh -- sống xanh -- lớn hơn cả Internet.
Nó là cơ hội kinh tế lớn nhất trong thế kỷ 21.
Hơn nữa, nếu thành công, nó sẽ là bước ngoặt quan trọng nhất cho cuộc sống trên hành tinh này tới thời điểm hiện tại, như Bill Joy nói, chúng ta đã đi từ metan tới oxi trong khí quyển
Hiện tại đây là câu hỏi khó, nếu như quỹ đạo của tất cả các công ty, cá nhân, chính sách, cải cách trên toàn thế giới là không đủ, vậy chúng ta phải làm gì?
Tôi không biết. Mỗi người chúng ta đều muốn thay đổi thế giới và tạo ra sự khác biệt, bằng mọi cách.
Vì vậy, chúng tôi kêu gọi hành động của các bạn -- tôi kêu gọi các bạn -- hãy đặt mục tiêu sống xanh lên hàng đầu.
Các bạn có thể làm gì ư? Các bạn trở thành cacbon trung tính.
Truy cập ClimateCrisis.org, hay CarbonCalculator.com và mua tín dụng cacbon. Tham dự cùng các nhà lãnh đạo trong việc quy định, vận động hành lang trong việc giảm lượng khí nhà kính tại Mỹ.
Có sáu đạo luật đang đệ trình quốc hội. Hãy khiến một đạo luật được thông qua.
Điều quan trọng nhất mà các bạn làm được đó là sử dụng sức mạnh cá nhân, danh thiếp để lãnh đạo doanh nghiệp, tổ chức của bạn sống xanh.
Hãy làm như Wal-mart, thực hiện sống xanh vì khách hàng, nhà cung cấp, và vì chính tổ chức của bạn nữa.
Phá vỡ tư duy lối mòn.
Bạn có thể hình dung sức ảnh hưởng tạo ra khi chính bạn khiến Amazon, eBay, Google, Microsoft hay Apple thực hiện sống xanh không?
Nó sẽ lớn hơn Wal-mart rất nhiều.
Tôi đang nóng lòng chờ đợi những hành động của cộng đồng TED trong cuộc khủng hoảng này.
Tôi thực sự mong rằng chúng ta sẽ nhân rộng sức mạnh, tài năng, và ảnh hưởng của mỗi chúng ta để giải quyết vấn đề này.
Bởi vì nếu chúng ta làm được, tôi có thể trông chờ vào một cuộc trò chuyện mà tôi sẽ có với con gái tôi vào 20 năm tới.
(vỗ tay)
Tôi muốn nói với bạn về một thứ khá to lớn.
Chúng ta sẽ bắt đầu từ đây.
65 triệu năm trước loài khủng long có một ngày đen tối.
(Cười) Một mảnh đá rộng khoảng 6 dặm (9.6km), di chuyển với tốc độ khoảng 50 lần tốc độ của một viên đạn súng trường, va vào Trái Đất.
Nó phát ra toàn bộ năng lượng ngay lập tức, và đó là một vụ nổ khó có thể tưởng tượng nổi.
Nếu bạn đem tất cả các quả bom nguyên tử được chế tạo trong đỉnh điểm của cuộc chiến tranh lạnh, gộp chúng lại và làm chúng nổ cùng một lúc, đó sẽ là một phần triệu của lượng năng lượng phát ra vào lúc đó.
Loài khủng long đã có một ngày rất tồi tệ.
Đúng không?
Một mảnh đá rộng 6 dặm rất là lớn.
Tất cả chúng ta sống ở Boulder.
Nếu bạn nhìn ra cửa sổ, bạn có thể thấy ngọn Long's Peak, và bạn có lẽ quen thuộc với nó. Bây giờ, bưng ngọn Long's Peak, và đặt nó
vào trong không gian. Đem Meeker, núi Meeker.
Gộp vào đó và đặt luôn nó vào không gian,
rồi đỉnh Everest, và K2,
và những ngọn Indian. Bây giờ thì bạn bắt đầu có thể hiểu được
chúng ta đang nói về chừng nào đá rồi đúng không?
Chúng ta biết là nó lớn như thế nào bởi vì chúng ta biết được sự tác động nó có và cái vực thẳm mà nó để lại.
Nó va vào chổ mà bây giờ chúng ta gọi là Yucatan, vịnh Mexico.
Bạn có thể thấy ở đây, đây là bán đảo Yucatan, nếu bạn nhận ra Cozumel nằm ngoài bờ biển ở đó.
Đây là độ lớn cái vực thẳm mà nó để lại.
Nó khổng lồ.
Để các bạn có cảm giác nó lớn thế nào, thì cái tỷ lệ ở đây là
50 dặm ở bề mặt, 100 km
ở dưới đáy. Cái đó rộng khoảng 300 km -- 200 dặm -- một mảnh đất trủng khổng lồ đã bới lên một lượng đât rất lớn để văng ra xung quanh Trái Đất và đốt cháy khắp hành tinh, làm tung bụi lên che hết ánh nắng mặt trời.
Nó hủy diệt khoảng 75% các loài trên Trái Đất.
Thật ra không phải thiên thạch nào cũng lớn như vậy.
Một số thiên thạch nhỏ hơn vậy.
Đây là một cái đã bay qua Hòa Kỳ vào tháng 10 năm 1992.
Nó bay tới vào một đêm thứ sáu.
Tại sao điều đó lại quan trọng?
Bởi vì khi đó, máy quay phim vừa mới bắt đầu trở nên phổ biến, và mọi người hay đem nó, cha mẹ hay đem theo nó đến các trận bóng bầu dục của bọn trẻ họ để quay con cái chơi bóng.
Và bởi vì nó bay đến ngày thứ sáu, nhiều người đã quay được cảnh tuyệt vời của vật thể này bị phá vở khi nó bay qua West Virgina, Maryland, Pennsylvania và New Jersey cho đến khi nó làm thế này cho một chiếc xe ở New York.
(Cười) Đây không phải là một chổ trủng rộng 200 dặm, nhưng bạn có thể thấy mảnh đá nằm ở đây, bự khoảng quả bóng bầu dục, đâm vào chiếc xe đó và gây ra thiệt hại như vậy.
Cái thiên thạch này có lẽ bự khoảng một chiếc xe buýt khi nó mới bắt đầu đi vào Trái Đất.
Nhưng nó bắt đầu bị vỡ ra bởi áp xuất khí quyển, nó xụp đổ, và những mảnh vở nhỏ bay ra và gây ra thiệt hại.
Tất nhiên bạn không muốn nó bay vào chân bạn hay đầu của bạn, bởi vì nó sẽ gây ra thiệt hại như vậy. Đó là điều xấu.
Nhưng nó sẽ không hủy diệt tất cả sự sống trên Trái Đất, vì vậy nó cũng ổn thôi.
Nhưng hóa ra, bạn không cần mảnh đá rộng 6 dặm để gây ra nhiều thiệt hại.
Có một điểm trung bình giữa một hòn đá nhỏ và một hòn đá khổng lồ, và thật ra, nếu các bạn có bao giờ tới gần Winslow, Arizona, có một chổ trũng trong sa mạc ở đó, nó mang tính biểu tượng tới nỗi nó được gọi là chổ thủng thiên thạch.
Để các bạn có cảm nhận về độ lớn, nó rộng khoảng 1 dặm.
Nếu bạn nhìn vào phần trên, đó là một bãi đậu xe, và đó là những chiếc xe giải trí ở đó.
Nó rộng khoảng 1 dặm, sâu khoảng 600 bộ (200m).
Cái vật tạo ra chỗ thủng này có lẽ rộng từ 30 đến 50 thước anh (10-15m), bằng khoảng kích thước của phòng hội họp Mackey này.
Nó bay vào với một tốc độ phi thường, đâm vào mặt đất, nổ tung và phát ra một năng lượng khoảng chừng một qua bom nguyên tử 20 megaton -- một quả bom nặng.
Đây là khoảng 50,000 năm trước, vì vậy nó có lẽ đã hủy diệt một vài con trâu hay sơn dương, hay cái gì tương tự trong sa mạc, nhưng nó không gây ra thảm họa toàn cầu.
Hóa ra những thiên thể này không cần đâm vào mặt đất mới gây ra thiệt hại.
Ở đây, vào năm 1908, ở Siberia, gần vùng Tunguska -- đối với những ai hâm mộ Dan Aykroyd và đã xem "Ghosbusters", khi anh ta nói về cái rạn nứt đa chiều lớn nhất từ vụ nổ ở Siberia 1909, anh ta đã nói sai ngày, nhưng điều đó không sao.
(Cười) Nó là vào năm 1908. Điều đó cũng không sao. Tôi có thể chấp nhận điều đó. (Cười)
Một mảnh đá nữa bay vào khí quyển Trái Đất và mảnh đá này nổ tung ở phía trên mặt đất, vài dặm phía trên bề mặt Trái Đất.
Lượng nhiệt từ vụ nổ này làm cháy khu rừng bên dưới nó, và sau đó sóng xung kích đi xuống và đánh ngã cây cối trong vòng hàng trăm dặm vuông.
Cái mảnh đá đó đã gây ra thiệt hại khổng lồ.
Một lần nữa, cái mảnh đá đó có lẽ cũng chừng kích cở của phòng hội họp mà chúng ta đang ngồi.
Trong trường hợp của chổ thủng thiên thạch, nó được làm từ kim loại và kim loại cứng hơn nhiều, vì vậy nó có khả năng đâm vào mặt đất.
Cái thiên thạch ở Tunguska có lẻ làm bằng đá, và nó dễ vở hơn, vì vậy
nó đã nổ tung trong không trung. Dù sao đi nữa, đây là những vụ nổ phi thường, 20 megaton.
Giờ, khi những thiên thể này nổ, chúng sẽ không gây ra những thiệt hại sinh thái toàn cầu.
Chúng sẽ không gây ra những gì giống như cái đã giết khủng long.
Chúng không đủ lớn.
Nhưng chúng sẽ gây ra thiệt hại kinh tế toàn cầu, bởi vì chúng không cần phải đâm vào mặt đất để gây ra những thiệt hại như vậy.
Chúng không cần phải gây ra hủy hoại toàn cầu.
Nếu một trong những thiên thạch này đâm vào bất cứ ở đâu, nó sẽ gây hoảng sợ. Nhưng nếu nó va vào một thành phố, một thành phố quan trọng --
không phải là có thành phố nào quan trọng hơn thành phố nào, nhưng chúng ta phụ thuộc nhiều vào một số thành phố hơn về mặt kinh tế toàn cầu -- nó sẽ tạo ra một thiệt hại to lớn cho chúng ta
dưới dạng một nền văn minh. Vậy thì bây giờ sau khi tôi đã hù các bạn hết hồn ... (Cười) thì chúng ta có thể làm gì về vấn đề này?
Đây là một mối đe dọa có thể xảy ra.
Hãy để tôi nhấn mạnh là chúng ta chưa có một va chạm khổng lồ như cái giết chết loài khủng long 65 triệu năm trước.
Những vụ va chạm nhỏ xảy ra thường xuyên hơn, nhưng có lẽ với tần số thiên niên kỷ, mỗi vài thế kỷ hoặc vài ngàn năm,
nhưng nó vẫn là vấn đề cần quan tâm.
Vậy thì chúng ta làm gì đối với chúng?
Việc đầu tiên chúng ta cần làm là tìm ra chúng.
Đây là hình của một thiên thạch bay ngang qua chúng ta vào năm 2009.
Nó ngay ở đây.
Nhưng bạn có thể thấy là nó rất mờ.
Tôi cũng không biết là các bạn ở hàng cuối
có thấy không. Những cái này chỉ là sao thôi.
Đây là một hòn đá rộng khoảng 30 thước anh (10m), ví thế nó cùng kích thước với cái đã nổ phía trên Tunguska và đâm vào Arizona 50.000 năm trước.
Những thứ này rất mờ.
Chúng rất khó thấy, và bầu trời thì thật sự rất lớn.
Chúng ta phải tìm những thiên thạch này trước.
Tin tốt ở đây là chúng ta đang tìm kiếm chúng.
NASA đã đầu tư tiền vào việc này. Viện khoa học quốc gia, và các nước khác cũng làm việc này.
Chúng ta đang xây dựng những kính thiên văn để tìm ra những đe dọa.
Đó là một bước đầu tiên tuyệt vời, vậy thì bước thứ hai là gì?
Bước thứ hai là nếu chúng ta nhìn thấy một cái nào hướng về chúng ta,
chúng ta phải chặn nó. Chúng ta chặn bằng cách nào? Có lẽ các bạn đã nghe nói về thiên thạch
Apophis. Nếu chưa, thì bạn sẽ nghe bây giờ.
Nếu bạn đã nghe nói về ngày tận thế của người Maya vào 2012, bạn sẽ nghe nói về thiên thạch Apophis, bởi vì đằng nào bạn cũng luôn chú ý lắng nghe những thông tin về ngày tận thế.
Apophis là một thiên thạch được khám phá vào năm 2004.
Nó rộng khoảng 250 thước anh (80m), vì thế nó tương đối lớn, bạn biết rồi đó, nó lớn hơn một sân bóng bầu dục -- và nó sẽ bay
ngang qua Trái Đất vào tháng tư năm 2029.
Và nó sẽ bay gần chúng ta đến nỗi, nó thật ra sẽ bay bên dưới những vệ tinh thời tiết của chúng ta.
Lực hấp dẫn của Trái Đất sẽ làm cong quỹ đạo của thiên thạch này đến nỗi nếu nó vừa đủ, nếu nó bay qua phần không gian này, khu vực hình quả thận gọi là lỗ khóa này, lực hấp dẫn của Trái Đất sẽ làm cong nó vừa đủ để bảy năm sau vào ngày 13 tháng tư, một ngày thứ sáu năm 2036 ... (Cười) -- bạn không thể nào lên những kế hoạch như vậy được -- Apophis sẽ va vào chúng ta.
Với chiều rộng khoảng 250 thước Anh, nó sẽ gây ra thiệt hại không thể tưởng tượng nổi.
Tin tốt ở đây là cái khả năng nó thật sự bay qua cái lỗ khóa và va vào chúng ta lần kế tiếp là một phần triệu, khoảng như vậy -- một xác xuất rất thấp, vì thế bản thân tôi
không mất ngủ ban đêm vì lo về vấn đề này chút nào cả.
Tôi không nghĩ Apophis là một vấn đề. Thật ra, Apophis là một cơ hội rất tốt,
vì nó đánh thức chúng ta về mối nguy hiểm của những thiên thạch này.
Cái thiên thạch này được khám phá một vài năm trước và nó có thể va vào chúng ta trong vài năm sau.
Nó sẽ không va, nhưng nó cho chúng ta một cơ hội để nghiên cứu những loại thiên thạch này.
Chúng ta đã không thật sự hiểu được những lỗ khóa này, và bây giờ chúng ta hiểu, và hóa ra điều thật sự quan trọng là làm sao bạn biết cách ngăn chặn những thiên thạch như thế này?
Để tôi hỏi bạn, điều gì sẽ xảy ra, nếu bạn đang đứng giữa đường và một chiếc xe
chạy về hướng bạn? Bạn sẽ làm gì? Bạn làm như vầy.
Đúng không? Dịch ra chỗ khác. Chiếc xe sẽ chạy ngang qua bạn.
Nhưng chúng ta không di chuyển được Trái Đất, ít nhất là không dễ dàng, nhưng chúng ta có thể di chuyển một thiên thạch.
Và hóa ra, chúng ta đã từng làm việc đó.
Vào năm 2005, NASA phóng một vệ tinh thăm dò gọi là Deep Impact, nó va vào -- va một mảnh của nó vào trung tâm của một sao chổi.
Sao chổi cũng gần giống như thiên thạch vậy.
Mục đích không phải là đẩy nó đi chỗ khác. Mục đích là tạo một chỗ trủng để bới lên những vật liệu và xem xem có gì bên dưới bề mặt của sao chổi, mà chúng ta đã biết khá nhiều rồi.
Chúng ta đã di chuyển cái sao chổi đó một ít, không nhiều lắm, nhưng đó không phải là điểm chính.
Tuy nhiên, hãy nghĩ như thế này. Cái sao chổi này quay quanh mặt trời với tốc độ 10, 20 dặm một giây.
Chúng ta phóng một vệ tinh và cho va vào nó. Đúng không?
Hãy tưởng tượng xem điều đó khó thế nào, và chúng ta đã làm được.
Điêu đó có nghĩa là chúng ta có thể làm một lần nữa.
Nếu chúng ta cần, nếu chúng ta thấy một thiên thạch đang bay về hướng chúng ta, và nó hướng chính xác về chúng ta, và chúng ta có hai năm.
Chúng ta phóng trúng nó.
Bạn có thể thử -- bạn biết đó, nếu bạn xem phim, bạn có thể nghĩ, tại sao chúng ta không dùng vũ khí hạt nhân?
Bạn có thể thử làm vậy, nhưng vấn đề là thời điểm.
Bạn phóng một vũ khí hạt nhận vào vật này, bạn phải làm nổ nó trong vòng vài phần ngàn giây nếu không bạn sẽ trượt mất nó. Và có nhiều vấn đề khác nữa
khi làm vậy.
Nó rất khó làm. Nhưng đó chỉ là đâm thôi mà?
Điều đó dễ chứ. Tôi nghĩ ngay cả NASA cũng làm được điều đó,
và họ đã chứng tỏ là họ làm được. (Cười) Vấn đề là, khi bạn phóng trúng cái thiên thạch này, nó thay đổi quỹ đạo, ban đo cái quỹ đạo đó và bạn phát hiện rằng, chúng ta vừa mới đẩy nó vào cái lỗ khóa, và bây giờ nó sẽ va vào chúng ta trong 3 năm.
Vậy thì ý kiến của tôi là tốt thôi.
Đúng không? Nó sẽ không va vào chúng ta trong 6 tháng. Đó là điều tốt. Bây giờ chúng ta có 3 năm để làm cái gì khác.
Và bạn có thể phóng trúng nó lần nữa.
Cái này thì lại vẻ vụng về. Bạn có lẽ sẽ đẩy nó vào một lỗ khóa thứ ba hay cái gì tương tự, vì vậy bạn không làm vậy. Và đây là phần quan trọng, đây là phần mà tôi yêu thích.
(Cười) Sau cái màn vũ lực "Rrrr bùm! Chúng ta sẽ phóng thẳng vào mặt cái thiên thạch này," rồi chúng ta đeo găng tang.
(Cười) Có một nhóm các nhà khoa học và kỹ sư và phi hành gia, và họ gọi nhau là Nhóm B612.
Những ai đã từng đọc "Hoàng tử nhỏ", sẽ hiểu được ngụ ý ở đây, tôi hy vọng vậy. Hoàng tử nhỏ sống trên một thiên thạch gọi là B612.
Đây là những người rất thông minh -- cả nam và nữ -- phi hành gia, giống như tôi đã nói, kỹ sư.
Rusty Schweickart, phi hành gia trên Apollo 9,
nằm trong nhóm này. Dan Durda, một người bạn của tôi đã tạo ra hình ảnh này, làm việc ở đây tại viện nghiên cứu Tây Nam ở Boulder,
trên đường Walnut. Anh đã tạo ra những hình ảnh này, và anh thật ra là một trong những phi hành gia
làm việc với họ.
Nếu chúng ta thấy một thiên thạch sắp sửa va vào Trái Đất và chúng ta có đủ thời gian, chúng ta có thể phóng trúng nó để di chuyển nó vào một quỹ đạo tốt hơn.
Nhưng cái mà chúng ta làm là chúng ta phóng một vê tinh thăm dò nặng khoảng 1 hoặc 2 tấn.
Nó không cần phải lớn -- chỉ vài tấn, không lớn lắm -- và chúng ta đậu nó gần cái thiên thạch.
Bạn không đậu trên nó, bởi vì những thiên thạch này
luôn xoay vòng vòng. Rất khó có thể đậu trên chúng. Thay vì vậy, bạn đậu gần nó.
Lực hấp dẫn của cái thiên thạch sẽ kéo cái vệ tinh, và cái vệ tinh thì có trọng lượng một vài tấn.
Nó có một lực hấp dẫn rất nhỏ, nhưng cũng đủ để kéo cái thiên thạch, và bạn có tên lửa đặt sẵn, cho nên bạn có thể -- ô bạn gần thấy được nó ở đây, nhưng có những chùm tên lửa -- và bạn cơ bản, là những cái này được kết nối bởi lực hấp dẫn riêng của chúng, và nếu bạn di chuyển cái vệ tinh một cách rất chậm, rất rất nhẹ nhàng, bạn có thể rất dễ dàng khéo léo di chuyển cái thiên thạch đó vào một quỹ đạo an toàn.
Bạn có thể đặt nó vào quỹ đạo xung quanh Trái Đất để bạn có thể khai thác nó, mặc dù đó là một việc hoàn toàn khác. Tôi sẽ không đi vào đó.
(Cười) Nhưng chúng ta sẽ giàu!
(Cười) Hãy nghĩ về việc đó, đúng không?
Có những hòn đá khổng lồ bay trong không trung, và chúng chuẩn bị va vào chúng ta, và chúng chuẩn bị gây thiệt hại chúng ta, nhưng chúng ta đã khám phá ra cách để
đối phó, và đã có tất cả các thứ cần thiết để làm điều đó.
Chúng ta có phi hành gia với những kính thiên văn đang tìm kiếm chúng.
Chúng ta có những người thông minh, rất rất thông minh quan tâm đến vấn đề này và đang tìm ra cách để giải quyết và chúng ta có công nghệ để làm việc này.
Cái vệ tinh đó thật ra không thể sử dụng tên lửa hóa học.
Tên lửa hóa học có lực đẩy quá mạnh, mạnh hơn cần thiết.
Cái vệ tinh chỉ sẽ bay đi chỗ khác. Chúng ta đã phát minh ra một cái gọi là động cơ ion,
đó là một động cơ có sức đẩy rất rất rất thấp.
Nó tạo ra một lực bằng với lực một tờ giấy đặt lên trên bàn tay của bạn, vô cùng nhẹ, nhưng nó có thể chạy hàng tháng và hàng năm, cung cấp cái lực đẩy rất nhẹ đó.
Nếu có ai ở đây là người hâm mộ của phim Star Trek, họ gặp một chiếc phi thuyền ngoài hành tinh có động cơ ion, và Spock đã nói "Họ có công nghệ rất phức tạp.
Họ đi trước chúng ta hàng trăm năm với động cơ này."
Vâng, bây giờ chúng ta có một động cơ ion. (Cười)
Chúng ta không có chiếc Enterprise, nhưng hiện nay chúng ta đã có một động cơ ion.
(Vỗ tay) Spock.
(Cười) Vậy thì ...
đó là điểm khác biệt, đó là điểm khác biệt giữa chúng ta và loài khủng long.
Cái này đã xảy ra với chúng.
Nó sẽ không xảy ra với chúng ta.
Điểm khác biệt giữa loài khủng long và chúng ta là chúng ta có một chương trình không gian và chúng ta có thể bầu cử, và vì thế chúng ta có thể thay đổi tương lai của chúng ta.
(Cười) Chúng ta có khả năng thay đổi tương lai của chúng ta.
65 triệu năm sau, chúng ta sẽ không phải có xương của chúng ta bám bụi trong một viện bảo tàng.
Xin cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
XIn giới thiệu với mọi người, robot Rezero
Người bạn bé nhỏ này được triển khai bởi một nhóm 10 sinh viên đại học tại Phòng thí nghiệm hệ thống tự động ở ETH-Zurich
Chú robot này thuộc dòng robot tên là Ballbots.
Thay vì dùng bánh xe, robot Ballbot giữ thăng bằng và di chuyển chỉ trên một trái bóng.
Điểm đặc trưng của hệ thống này là chỉ có một điểm duy nhất tiếp xúc với nền đất.
Điều đó có nghĩa là robot này vốn khó giữ thăng bằng.
Giống như là việc tôi phải đứng trên một chân.
Các bạn chắc tự nhủ mình rằng, lợi ích của con robot bấp bênh này là gì ?
Ngay bây giờ, chúng tôi sẽ giải thích một chút.
Đầu tiên, tôi sẽ giải thích làm cách nào Rezero thật sự giữ được thăng bằng.
Rezero giữ thăng bằng nhờ vào việc liên tục xác định góc nghiêng với một bộ cảm biến.
Sau đó nó sẽ tương tác lại và tránh ngã xuống nhờ sự điều chỉnh hài hào các động cơ motor.
Sự điều chỉnh này diễn ra 160 lần mỗi giây, và nếu có bất kì sai sót nào trong tiến trình này, Rezero sẽ ngã ngay lập tức xuống sàn.
Để di chuyển và giữ thăng bằng, Rezero cần phải xoay quả bóng.
Quả bóng được điều khiển nhờ vào 3 bánh xoay đặc biệt giúp Rezero có thể di chuyển bất kì hướng nào và cũng có thể xoay quanh tại chỗ cùng một thời điểm.
Do đặc trưng bấp bênh của mình nên Rezero luôn luôn vận động. Đó là thủ thuật.
Chính xác là nhờ vào dự dao động bấp bênh đã giúp cho robot di chuyển linh động hơn.
Hãy thử nào.
Bạn chắc hẳn tự hỏi điều gì sẽ xảy ra Nếu tôi đẩy nhẹ vào con robot.
Trong trường hợp này, nó sẽ cố gắng giữ nguyên vị trí của nó.
Trong phần giới thiệu tiếp theo, tôi xin giới thiệu mọi người các đồng nghiệp của tôi là Michael, phụ trách máy tính, và Thomas, người sẽ giúp tôi trên sân khấu.
Trong trạng thái tiếp theo, Rezero sẽ bị động, và chúng tôi có thể di chuyển nó lòng vòng.
Không cần dùng nhiều lực, tôi có thể điều khiển vị trí và tốc độ của nó.
Tôi cũng có thể làm nó xoay vòng tròn
Và trạng thái tiếp theo, chúng tôi sẽ để Rezero đi theo một người.
Nó luôn luôn giữ một khoảng cách cố định với Thomas.
Nhờ vào một bộ cảm biến la-ze được gắn trên đỉnh của Rezero.
Cùng cách này, chúng tôi có thể cho nó đi xung quanh một người.
Chúng tôi gọi đây là chế độ quỹ đạo.
Được rồi, cảm ơn anh Thomas.
(Tiếng vỗ tay) Vậy thì ứng dụng của công nghệ này là gì ?
Hiện tại, đó chỉ là 1 thử nghiệm, nhưng tôi sẽ chỉ ra cho bạn thấy những ứng dụng khả thi trong tương lai.
Rezero có thể được sử dụng trong phòng triễn lãm hay công viên.
Với một màn hình, nó có thể giới thiệu thông tin hoặc hướng dẫn mọi người đi đây đó một cách vui vẻ và thú vị.
Còn trong bệnh viện, thiết bị này có thể được dùng để vận chuyển các thiết bị y tế.
Nhờ vào hệ thống Ballbot, nó có dấu chân rất nhỏ và có thể dễ dàng di chuyển đây đó.
Và dĩ nhiên, ai lại không muốn ngồi trên một trong những chú robot này
Và còn rất nhiều những ứng dụng thiết thực khác.
Nó còn có một điều thú vị nữa với công nghệ này
♫ (Nhạc) ♪(Tiếng vỗ tay) Cảm ơn mọi người
♪(Vỗ tay) Cảm ơn mọi người
Thưa quý vị có mặt hôm nay.
Tôi rất muốn chia sẻ với các bạn một câu chuyện.
Ngày xửa ngày xưa hồi thế kỷ 19 ở nước Đức, chỉ có sách.
Trong suốt thời gian đó, sách là ông vua kể chuyện.
Sách thật thiêng liêng.
Sách ở khắp mọi nơi.
Nhưng mà nó hơi nhàm chán.
Bởi vì trong 400 năm tồn tại của mình, những người kể chuyện chẳng bao giờ phát triển sách trở thành một thiết bị kể chuyện.
Nhưng rồi có một tác giả xuất hiện, và ông ấy thay đổi cuộc diện mãi mãi.
(Nhạc) Tên ông ấy là Lothar, Lothar Meggendorfer.
Lothar Meggendorfer muốn chấm dứt điều này, và nói: "Cái gì đủ thì cũng đã đủ rồi!"
Ông nắm lấy cái bút, và vồ lấy cái kéo.
Người đàn ông này từ chối tuân theo các quy ước thông thường và quyết định làm khác đi.
Lịch sử sẽ biết về Lothar Meggendorfer như là -- ai khác nữa nhỉ? -- người đầu tiên trên thế giới phát minh sách động cho trẻ em.
(Nhạc) Vì sự thú vị, và sự kỳ diệu này, mọi người đều thích thú.
(Tiếng chúc mừng) Họ hạnh phúc vì câu chuyện sẽ lưu truyền lâu hơn, và rằng trái đất vẫn tiếp tục quay.
Lothar Meggendorfer không phải là người đầu tiên phát triển cách thức kể chuyện, và nhất định không phải là người cuối cùng.
Dù những người kể chuyện có nhận ra hay không, họ đang nối tiếp tinh thần của Meggendorfer khi họ phát triển nhạc kịch thành đại nhạc hội, tin tức phát thanh thành nhạc kịch phát thanh, phim chụp đến phim chuyển động rồi phim có tiếng, phim màu, phim 3D, trên bằng từ và trên DVD.
Dường như không có cách gì chống lại ảnh-hưởng-Meggendorfer này.
Và rồi mọi thứ còn thú vị hơn nhiều khi Internet xuất hiện.
(Tiếng cười) Bởi vì, không những mọi người có thể phát câu chuyện của mình ra khắp thế giới, mà họ còn có thể sử dụng một số lượng thiết bị dường như vô hạn.
Ví dụ như, một công ty có thể kể một câu truyện tình yêu qua chính bộ máy tìm kiếm của mình.
Một hãng sản xuất phim Đài Loan có thể thể hiện chính trị nước mỹ bằng 3D.
(Tiếng cười) And một người đàn ông sẽ kể câu chuyện về cha anh ta bằng một cổng giao tiếp tên là Twitter để nói về những thứ không hay mà cha anh ta đã thể hiện.
Sau tất cả những điều này, mọi người dừng lại; bước lùi một bước.
Họ nhận ra rằng, trong 6.000 năm của việc kể chuyện, họ đã đi từ vẽ hình săn bắn lên vách hang động đến diễn tả lại Shakespeare trên trang Facebook.
Đó là lý do để ăn mừng.
Nghệ thuật kể chuyện vẫn không thay đổi.
Và phần lớn là, các câu chuyện được xào nấu lại.
Nhưng cách mà người ta kể chuyện luôn phát triển với sự đổi mối tinh tế và nhất quán.
Và họ nhớ về một người, một người Đức tuyệt vời, mỗi khi một thiết bị kể chuyện mới được ra lò.
Và vì thế, những khán giả -- đáng yêu và xinh đẹp -- sẽ mãi mãi sống hạnh phúc.
(Tiếng vỗ tay)
Khi tôi tốt nghiệp đại học UCLA, tôi chuyển tới sống ở Bắc California. Đến một thị trấn gọi là Elk. Nó nằm bên bờ biển Mendocino.
Lúc đó không có điện thoại hay TV, nhưng mà có dịch vụ đưa thư.
Cuộc sống hồi đó khá là an nhàn, nếu như bạn còn chút kí ức về nó.
Tôi đến tiệm bách hóa mua một cốc cà phê... ... và cả một cái bánh sô-cô-la hạnh nhân. Sau đó tôi đặt chuyển về một bộ phim... ... tới San Francisco, và xem kìa, chỉ 2 ngày sau... ... nó đã được chuyển tới nhà. Còn nhanh hơn là nhích từ chút trong làn xe kẹt cứng... ... ở Hollywood.
Hồi đó tôi không có nhiều tiền... Nhưng tôi có thời gian và sự hiếu kỳ.
(Tiếng nhạc nổi lên) Vậy là tôi bắt đầu chụp ảnh theo kĩ thuật quay nhanh.
Tôi mất cả tháng trời để có được một khung ảnh dài bốn phút. Bởi vì tôi chỉ có đủ tiền để chụp nhiêu đó.
Tôi say mê chụp các bức ảnh hoa nở nhanh... Không ngừng nghỉ, liên tục 24/7. Và làm như thế suốt 30 năm liền.
Nhìn những bông hoa như đang múa làm tôi quên đi tất cả mệt mỏi.
Vẻ đẹp từ màu sắc, hương vị, và xúc giác mà chúng mang lại khiến chúng ta ngỡ ngàng.
Nó còn là nguồn thực phẩm cho chúng ta hằng ngày.
(Tiếng nhạc dịu nhẹ) Vẻ đẹp và sự quyến rũ chính là vũ khí sinh tồn của tự nhiên. Bởi vì chúng ta bảo vệ những gì mà mình yêu mến.
Nó khiến chúng ta mở lòng... Và nhận ra rằng chúng ta là một phần không thể tách rời của thiên nhiên.
Khi chúng ta hòa mình vào thiên nhiên... ... nó khiến chúng ta kết nối lại với nhau... Vì rõ ràng rằng tất cả chúng ta là một.
Khi người ta ngắm các bức ảnh tôi chụp, rất nhiều lần họ thốt lên rằng: "Ôi trời đất tôi."
Từ "ôi" cho biết bạn đã thực sự bị thu hút... Nó làm bạn thức tỉnh, đánh thức sự quan tâm của bạn.
Từ "tôi" nghĩa là nó đã chạm tới sâu thẳm... ... trong tâm hồn bạn.
Nó mở rộng cánh cửa để tiếng nói từ nội tâm được vang lên và được lắng nghe.
Còn "trời đất?"
Đó chính là một cuộc hành trình cá nhân mà ai trong chúng ta đều muốn được đi tới... ... được truyền cảm hứng, được thấy rằng chúng ta thực sự hòa vào vũ trụ... Ở nơi mà chứa đầy sự sống.
Bạn có biết 80% thông tin... .. mà chúng ta nhận được là từ đôi mắt? Và nếu bạn so sánh năng lượng ánh sáng với khoảng âm... ... thì nó chỉ tương đương với một quãng tám mà một đôi mắt trần có thể thấy được. ... có nghĩa là rơi đúng vào khoảng giữa.
Và chúng ta không cảm thấy may mắn khi bộ não của chúng có thể... ... chuyển xung lực điện từ năng lượng ánh sáng... ... để tạo thành hình ảnh truyền tới mắt, cho chúng ta tha hồ khám phá thế giới xung quanh.
Và bạn không thấy hạnh phúc sao khi trái tim đập trong lồng ngực... ... mang lại một cảm rung động... ... khi chúng ta thưởng thức và đắm chìm trong sự vỡ òa... ... trước vẻ đẹp của thiên nhiên đất trời? (Tiếng nhạc vang lên)
Vẻ đẹp của thiên nhiên chính là món quà... ... mang đến sự nhận thức biết ơn sâu sắc. (Tiếng nhạc)
Vậy nên món quà mà tôi muốn chia sẻ với mọi người hôm nay... ... chính là dự án tôi đang thực hiên mang tên: Vén Màn Hạnh Phúc
Dự án này cho chúng ta biết sơ qua hạnh phúc là gì... ... từ cái nhìn của một đứa bé tới một ông lão... ... ở thế giới ấy.
Khi cháu xem TV... Nó giống như một chương trình truyền hình, cảm giác không có thật...
Nhưng khi thực sự khám phá... ... bạn sẽ hình dung ra nhiều thứ hơn bạn tưởng... Và khi tiếp nhận nhiều sự tưởng tượng... ... nó khiến cho bạn muốn đi sâu hơn... ... để có thể được nhìn thấy nhiều cảnh đẹp hơn... Nó như một con đường vậy, nó có thể dẫn đến một bãi biển xanh mát... Hoặc cũng có thể là một thứ khác, tươi đẹp hơn. (Âm nhạc)
Tiếng ông lão: Bạn nghĩ hôm nay chỉ là một ngày bình thường như bao ngày khác ư?
Thực ra không phải vậy.
Đây chính là một ngày được trao cho bạn... Ngày hôm nay.
Nó được ban tặng, là một món quà.
Là món quà mà chỉ có khoảnh khắc này bạn mới có...
Và phản ứng thích hợp nhất... ... chính là cảm thấy may mắn.
Nếu như bạn luôn có một tấm lòng biết ơn... ... đối với món quà to lớn là ngày đặc biệt hôm nay bạn nhận được... Nếu bạn học cách đón nhận như thế... ... như thể đây là ngày đầu tiên... ... và cuối cùng của cuộc đời bạn... ... thì một ngày của bạn trôi qua rất có ý nghĩa.
Bắt đầu một ngày mới bằng cách mở to đôi mắt... ... và thích thú với việc bạn có thể mở to đôi mắt... ... trước những dãy màu cuộc sống phơi bày trước mắt... ... chỉ để cho húng ta thưởng thức.
Hãy nhìn lên bầu trời đi.
Chúng ta hiếm khi ngước nhìn lên trời.
... nên chúng ta ít khi nhận ra nó khác biệt thế nào... Lúc trước và lúc sau đều khác biệt, với những đám mây đến rồi đi.
Chúng ta chỉ để ý đến thời tiết. Mà với thời tiết, chúng ta cũng chẳng để ý nhiều. Ta không quan tâm đến sự thay đổi đa dạng của nó.
... mà chỉ biết có thời tiết tốt và thời tiết xấu.
Ngày hôm nay, thời tiết rất đặc biệt. Nó có thể chỉ xảy ra một lần trong đời... ... và không bao giờ có lần thứ hai.
Những vần mây trên trời sẽ không bao giờ như thế... ... giống như lúc này đây.
Hãy mở to đôi mắt, và ngắm nhìn xung quanh.
Hãy nhìn những gương mặt mà bạn đã gặp gỡ.
Mỗi người đều có một câu chuyện riêng của chính mình đằng sau gương mặt ấy. Một câu chuyện mà bạn có lẽ không bao giờ thấu hiểu... ... không chỉ có câu chuyện của họ, mà cả của tổ tiên họ.
Chúng ta lướt qua quá khứ... ... và ngay khoảnh khác này đây, ngày hôm nay... ... những người bạn đã gặp, những cuộc đời qua nhiều thế hệ... ... và ở khắp nơi trên khắp trái đất này... ... cùng chảy về đây và gặp bạn tại nơi này... ... như một dòng nước mát đầy sinh lực, nếu như bạn chịu mở rộng tấm lòng và uống nó.
(Tiếng nhạc) Hãy mở lòng và đón nhận những món quà mà nền văn minh nhân loại... ... đã ban cho chúng ta.
Như khi bạn bật công tắc, đèn điện phát sáng.
Như khi vặn vòi nước, nước ấm, nước lạnh tuôn ra... ... và thậm chí cả nước uống được.
Đó là món quà mà hàng triệu triệu người trên thế giới này... ... sẽ không bao giờ nhận được.
Đây chỉ là vài trong vô số món quà... ... có thể khiến chúng ta mở rộng trái tim.
Và tôi ước rằng bạn sẽ mở lòng... ... trước những điều may mắn ấy và để nó chảy trong con người bạn... ... và để những người bạn gặp được hôm nay... ... sẽ cảm thấy may mắn vì con người bạn... Vì đôi mắt bạn... Vì nụ cười của bạn... Vì cái khẽ chạm của bạn... Hay chỉ vì sự hiện diện của bạn.
Hãy để sự biết ơn này ngập tràn... ... trong trái tim bạn và những người xung quanh...
... như thế, hôm nay sẽ là một ngày thật tuyệt vời.
(Âm nhạc) (Tiếng vỗ tay) Louie Schwartzberg: Xin cảm ơn.
Cảm ơn rất nhiều. (Tiếng vỗ tay)
Tôi, cũng như nhiều người, là một trong 2 tỉ người trên trái đất
sống ở thành phố. Và có những ngày -- không biết các bạn thì sao -- nhưng có những ngày tôi cảm thấy mình lệ thuộc quá nhiều vào người khác cho rất nhiều thứ trong cuộc sống của tôi.
Và những ngày này, điều đó trở nên hơi đáng sợ.
Nhưng cái mà tôi nói hôm nay là cách mà chính sự phụ thuộc lẫn nhau đó thật sự trở thành một cơ sở hạ tầng xã hội cực mạnh mà chúng ta có thể thực sự khai thác để giúp giải quyết một số vấn đề xã hội sâu nhất, nếu chúng ta áp dụng hình thức cộng tác mở.
Một vài năm trước, Tôi đọc một bài báo viết bởi Michael Pollan, một ký giả tờ New York Times trong đó anh ta tranh luận rằng trồng một số thực phẩm của chúng ta là một trong những điều tốt nhất mà chúng ta có thể làm cho môi trường.
Và vào thời điểm tôi đọc bài báo đó, trời đang giữa mùa đông và tôi không có chỗ để chứa đất trong căn hộ chung cư ở New York của tôi.
Vì vậy tôi cơ bản là chỉ muốn sắp xếp để đọc tạp chí Wired số tới và tìm hiểu xem làm cách nào mà các chuyên gia có thể tìm ra cách để giải quyết tất cả các vấn đề đó cho chúng ta vào tương lai.
Nhưng đó thật ra lại chính là vấn đề mấu chốt mà Michael Pollan muốn nói trong bài viết này -- là khi chúng ta chuyển giao trách nhiệm về tất cả mọi thứ cho các chuyên gia thì chúng ta cũng tạo ra cái mớ hổn độn mà chúng ta thấy trong hệ thống thực phẩm.
Vì tôi cũng biết một chút, từ công việc của chính tôi, về cách mà NASA đã sử dụng cách trồng cây trong nước để trồng thực phẩm trong không gian.
Và bạn có thể thực sự đạt được mức thu hoạch tối ưu bằng cách sử dụng đất lỏng cao cấp chạy qua rễ cây.
Và đối với cây, căn hộ chung cư của tôi cũng biệt lập giống như ngoài không gian vậy.
Nhưng tôi có thể cung cấp ánh sáng tự nhiên và khí hậu điều hòa quanh năm. 2 năm sau đó:
chúng tôi có những nông trại trên cửa sổ, là những hệ thống trồng cây bằng nước xếp thẳng đứng để trồng thực phẩm trong nhà.
Và cách hoạt động của nó là có một cái bơm ở dưới đáy, thỉnh thoảng bơm chất lỏng có chứa chất dinh dưỡng lên trên, rồi chất lỏng đó thấm xuống hệ thống rễ của cây trong khi các rễ này được treo, bọc trong những hạt đất sét -- và không có đất ở đây.
Ánh sáng và nhiệt độ khác nhau ở mỗi tiểu khí hậu ở mỗi cửa sổ, vì vậy nông trại cửa sổ cần một nông dân, và người đó phải quyết định loại cây gì người đó sẽ trồng trong nông trại của cô ta, và cô ta sẽ sử dụng phân hữu cơ hay không.
Trở về thời gian đó, nông trại cửa sổ lúc đầu chỉ là một ý tưởng kỹ thuật khá phức tạp và cần nhiều thử nghiệm (để hoàn thiện).
Và tôi thực sự rất muốn nó trở thành một dự án mở, vì trồng cây bằng nước là một trong những lĩnh vực có nhiều đăng ký bản quyền nhất ở Mỹ hiện tại và có thể trở thành 1 lĩnh vực tương tự như Monsanto, khi mà công ty tư nhân nắm độc quyền trong lĩnh vực thực phẩm cho con người.
Vì vậy tôi quyết định rằng, thay vì tạo ra 1 sản phẩm, cái tôi sẽ làm là mở dự án này cho nhiều người đồng phát triển.
Những hệ thống đầu tiên của chúng tôi, hoạt động cũng tương đối.
Chúng tôi thực sự có thể trồng khoảng một vụ xà lách một tuần© trong một cửa sổ ở 1 căn hộ chung cư bình thường ở New York.
Và chúng tôi đã có thể trồng cà chua dâu và dưa leo, nhiều thứ lắm. Nhưng những hệ thống đầu
bị rỉ nước, ồn và hao điện tới nỗi Martha Stewart chắc chắn sẽ không bao giờ chấp nhận.
(Cười) Vì vậy để thu hút thêm những người cùng phát triển, chúng tôi đã tạo ra một trang thông tin trên mạng xã hội trên đó chúng tôi đưa lên các kiểu thiết kế, chúng tôi giải thích chúng hoạt động như thế nào, và chúng tôi thậm chí đi xa hơn là chỉ ra các điểm không tốt trong những hệ thống đó.
Và rồi chúng tôi mời mọi người trên khắp thế giới xây dựng và thử nghiệm với chúng tôi.
Và hiện tại trên trang web này, chúng tôi có 18.000 người.
Và chúng tôi có nông trại cửa sổ trên toàn thế giới.
Cái mà chúng tôi đang làm là cái mà NASA hay là một công ty lớn gọi là R&D, hay là nghiên cứu và phát triển.
Nhưng cái mà chúng tôi gọi nó là R&D-I-Y, hay là nghiên cứu và tự mình phát triển nó.
Ví dụ, Jackson có một đề nghị là chúng tôi sử dụng bơm không khí thay vì bơm nước.
Để làm được điều này thì cần phải xây dựng hàng đống hệ thống, nhưng khi mà nó hoạt động, chúng tôi đã có thể giảm lượng cạc-bon gần phân nửa.
Tony ở Chicago thì chuyên về trồng thử các loại cây, cũng như nhiều người trồng cây trên cửa sổ, và anh ta đã có thể làm cho cây dâu của mình cho quả trong chín tháng trong điều kiện ít ánh sáng bằng cách đơn giản là thay đổi chế độ dinh dưỡng cho cây.
Và các người trồng cây ở Phần Lan đã thay đổi các nông trại cửa sổ của mình để thích ứng với những ngày tối vào mùa đông bằng cách đặt thêm đèn LED giúp cây tăng trưởng và hiện tại họ đang truyền bá kinh nghiệm này như một phần của dự án.
Vì vậy nông trại cửa sổ đã phát triển qua một quá trình biến đổi nhanh chóng tương tự như phần mềm.
Cũng như với mọi dự án nguồn mở, quyền lợi thực sự là sự hợp tác giữa các nhóm với các mối quan tâm cụ thể cùng phát triển các hệ thống của họ phục vụ cho các mối tâm của họ và với các mối quan tâm chung.
Vì vậy đội nòng cốt của tôi và tôi có thể tập trung vào các phát triển mang lại lợi ích chung cho mọi người.
Và chúng tôi có thể giúp đỡ những người mới tham gia.
Vì vậy cho những người thích tự làm, chúng tôi cung cấp miễn phí các hướng dẫn đã được thử nghiệm vì vậy mọi người, ở bất cứ đâu trên thế giới, có thể tự làm những hệ thống đó miễn phí.
Và bảng quyền của các hệ thống này cũng được đăng ký và được giữ bởi cộng đồng.
Và để có quỹ cho dự án, chúng tôi hợp tác để tạo các sản phẩm mà chúng tôi bán cho trường học và cho các cá nhân những người mà không có thời gian để tự làm hệ thống của họ.
Và trong cộng đồng của chúng tôi, một loại hình văn hóa đã xuất hiện.
Trong văn hóa đó, tốt hơn là bạn là một người thử nghiệm để hỗ trợ ý tưởng của người khác hơn là chỉ là người đưa ra ý tưởng.
Cái mà chúng tôi có được ở dự án này là chúng tôi có sự hỗ trợ cho công việc của chính mình, đồng thời là một thử nghiệm, nhưng lại có đóng góp thực sự cho cách mạng môi trường trong một cách, khác hơn với chỉ lắp đặt các bóng đèn thế hệ mới.
Nhưng tôi nghĩ là Eileen thể hiện tốt nhất cái mà chúng tôi thực sự làm được từ dự án này, đó là sự thích thú trong khi cộng tác.
Cô ấy nói cái này giống như thấy một người nào đó ở nửa vòng bên kia trái đất thích thú với ý tưởng của bạn, xây dựng nó lên và rồi ghi công ý tưởng đó là đóng góp của bạn.
Nếu chúng ta thực sự muốn thấy cách ứng xử của người tiêu dùng thay đổi rộng khắp theo hướng mà chúng ta đang nói tới như là các nhà môi trường và thực phẩm, có thể chúng ta chỉ cần đào sâu thuật ngữ "người tiêu dùng" và thấu hiểu những người đang làm ra sản phẩm.
Các dự án nguồn mở thường có một động lực phát triển riêng của họ.
Và cái mà chúng ta thấy là R&D-I-Y đã phát triển vượt ra mô hình nông trại trên cửa sổ và đèn LED thành các tấm thu năng lượng mặt trời và hệ thống nước.
Và chúng tôi đang xây dựng trên các sáng kiến của các thế hệ đang vượt qua chính chúng tôi.
Và chúng tôi nhìn về những thế hệ phía trước và thấy họ thực sự cần chúng ta thay đổi cách sống của mình từ bây giờ.
Vì vậy chúng tôi muốn các bạn hãy cùng chúng tôi khám phá lại các giá trị của sự hợp tác công dân, và để tuyên bố rằng tất cả chúng ta vẫn là những người đi đầu.
(Vỗ tay)
Nếu cuộc sống là một cuốn sách, và bạn là tác giả , bạn muốn câu chuyện của mình sẽ diễn ra như thế nào?
Đó là câu hỏi đã làm thay đổi cuộc đời tôi mãi mãi.
Sinh ra và lớn lên ở vùng sa mạc Las Vegas nóng nực, tất cả những gì tôi muốn là tự do.
Tôi mơ mộng được đi du lịch vòng quanh thế giới, sống ở nơi có tuyết rơi và hình dung ra tất cả những câu chuyện mà mình muốn kể.
Lên 19 tuổi, một ngày sau khi tốt nghiệp cấp 3, tôi dọn đến sống ở nơi có tuyết và trở thành một nhà trị liệu mát-xa.
Tất cả những gì tôi cần là đôi bàn tay và chiếc bàn mát-xa bên cạnh và tôi có thể đi tới bất cứ nơi đâu.
Lần đầu tiên trong đời, tôi cảm thấy tự do, không phụ thuộc và hoàn toàn làm chủ được cuộc sống của mình.
Cho tới khi cuộc đời tôi đi tới một bước ngoặt.
Một ngày nọ, tôi đi làm về sớm vì nghĩ rằng mình bị cảm, chưa tới 24 giờ sau đó tôi đã ở trong bệnh viện được hỗ trợ bởi thiết bị duy trì sự sống, với chưa tới 2% khả năng sống sót.
Cho tới nhiều ngày sau đó, khi tôi đang hôn mê bác sỹ đã chẩn đoán tôi bị viêm màng não do vi khuẩn, một căn bệnh lây nhiễm qua đường máu, có thể ngăn chặn bằng vắc-xin.
2 tháng rưỡi sau đó, tôi mất đi lá lách và thận khả năng nghe bên tai trái và cả hai cẳng chân.
Khi bố mẹ đẩy tôi bằng xe lăn ra khỏi bệnh viện, tôi cảm thấy mình như vừa được lắp ráp lại, như một con búp bê bị chắp vá.
Tôi nghĩ điều tồi tệ nhất đã qua đi cho đến khi tôi nhìn thấy đôi chân mới của mình lần đầu tiên.
Đôi cẳng chân được tạo bởi một khối kim loại kềnh càng với những cái ống được chốt lại tạo nên mắt cá chân và một bàn chân cao su màu vàng với dây cao su được đắp nổi từ ngón chân tới mắt cá để trông như mạch máu.
Tôi không biết nên mong đợi gì và cũng không mong đợi gì cả.
Mẹ đứng bên cạnh tôi và những giọt nước mắt lăn dài trên má cả hai mẹ con. Tôi đeo đôi chân giả to đùng và đứng dậy.
Nó rất đau đớn và hạn chế sự hoạt động tất cả những gì tôi có thể nghĩ tới là làm thế nào tiếp tục chu du thế giới với thứ này?
Làm thế nào để tiếp tục sống một cuộc sống phiêu lưu với những câu chuyện như tôi từng mong muốn?
Và bằng cách nào có thể tiếp tục trượt ván tuyết?
Ngày hôm đó, tôi về nhà, lết lên giường, và cuộc sống của tôi trông như thế này trong mấy tháng tiếp theo. Tôi mất đi ý thức, chạy trốn khỏi thực tại với đôi chân giả đặt ngay bên cạnh.
Tôi hoàn toàn tuyệt vọng, cả về thể xác lẫn tinh thần.
Nhưng tôi biết rằng để có thể tiếp tục bước về phía trước, tôi phải từ bỏ Amy của ngày hôm qua và học cách đón nhận một Amy mới.
Đó là khi tôi nhận ra rằng không nhất thiết cứ phải cao 5.5 ft (1m68) nữa.
Tôi có thể cao theo ý muốn!
(Cười) (Vỗ tay) Hay thấp chừng nào tôi thích tùy vào việc tôi đang hẹn hò với ai.
(Cười) Và nếu tôi lại trượt ván tuyết, chân của tôi sẽ không bao giờ bị lạnh.
(Cười) Hơn hết, tôi nghĩ tôi có thể điều chỉnh kích cỡ bàn chân để vừa với mọi đôi giày trên kệ giảm giá. Và tôi đã làm điều đó!
Có rất nhiều lợi ích.
Cũng chính lúc này, tôi tự hỏi câu hỏi về định nghĩa cuộc sống: Nếu cuộc đời tôi là một cuốn sách và tôi là tác giả, tôi sẽ viết nên một câu chuyện như thế nào?
Và tôi bắt đầu tưởng tượng.
Tôi mơ mộng như hồi còn bé, và hình dung chính mình đang sải bước duyên dáng, giúp đỡ những người khác trên hành trình của mình và lại trượt ván tuyết.
Tôi không chỉ nhìn thấy mình đang lao xuống một ngọn núi đầy tuyết mà còn thực sự cảm thấy thế.
Tôi có thể cảm nhận gió ập vào mặt, nhịp tim đập nhanh, như thể điều đó đang xảy ra trong khoảnh khắc ấy.
Đó là lúc mở ra một chương mới của cuộc đời tôi.
Bốn tháng sau, tôi quay lại với chiếc ván trượt, mặc dù mọi việc không như tôi mong muốn: Đầu gối và mắt cá chân của tôi không gập lại được và lúc đó, tôi đã làm tất cả những người trên cáp treo hoảng hồn khi ngã, mà chân vẫn còn dính vào ván trượt (Cười) rồi nó tiếp tục văng xuống núi trong khi tôi thì vẫn ở yên vị ở trên đỉnh núi.
Tôi đã rất sốc, cũng như bất cứ ai, tôi sốc và rất nản lòng, nhưng tôi biết rằng nếu có thể tìm được một đôi chân phù hợp, tôi có thể lại tiếp tục chơi.
Đó là khi tôi nhận ra rằng đối với giới hạn và chướng ngại: chỉ có hai cách đối mặt một, khiến chúng ta phải dừng bước, hoặc hai, buộc chúng ta phải sáng tạo.
Tôi đã nghiên cứu cả năm trời, mà vẫn không thể tìm ra được loại chân giả nào phù hợp, không thể tìm được nguồn hỗ trợ nào.
Vì vậy, tôi quyết định tự mình làm lấy một đôi.
Người làm chân giả và tôi gắn các bộ phận một cách ngẫu nhiên và tạo ra một đôi chân giả có thể dùng để trượt ván tuyết.
Như mọi người thấy, những chiếc chốt gỉ, cao su, gỗ và ruy-băng hồng.
Và vâng, tôi còn có thể đổi màu móng chân nữa.
Đôi chân giả này và món quà sinh nhật thứ 21 tuyệt vời nhất mà tôi từng được nhận - một quả thận mới từ bố tôi đã cho phép tôi lại theo đuổi giấc mơ của mình.
Tôi bắt đầu trượt ván tuyết. rồi quay lại làm việc, và tiếp tục đi học.
Đến năm 2005, tôi đồng sáng lập một tổ chức phi lợi nhuận cho thanh niên và những người tàn tật trẻ tuổi có thể tham gia vào những hoạt động thể thao.
Từ đó, tôi có cơ hội tới Nam Phi, giúp hàng ngàn đứa trẻ được đi giày để chúng có thể tới trường.
Và chỉ mới Tháng Hai vừa qua, tôi đã giành được 2 huy chương vàng Thế Giới liên tiếp. (Vỗ tay) Điều đó giúp tôi giành được vị trí cao nhất về khả năng thích nghi trong môn trượt ván tuyết dành cho nữ.
11 năm trước, khi mất đi đôi chân, tôi hoàn toàn không biết điều gì sẽ tới.
Nhưng nếu bạn hỏi tôi hôm nay rằng liệu tôi có muốn thay đổi hoàn cảnh của mình, tôi sẽ nói không.
Bởi vì đôi chân không làm tôi què quặt. Nếu có bất cứ điều gì cản trở tôi,
nó buộc tôi phải dựa vào trí tưởng tượng và tin tưởng vào những điều khả dĩ và đó là lý do tôi tin rằng trí tưởng tượng có thể là công cụ để phá bỏ những rào cản, bởi vì trong tâm trí, chúng ta có thể làm bất cứ điều gì, trở thành bất cứ thứ gì.
Tin tưởng vào ước mơ và đối mặt với nỗi sợ hãi cho phép chúng ta sống cuộc sống vượt qua mọi giới hạn.
Và tuy rằng chủ đề hôm nay là sự đổi mới không biên giới, tôi phải nói rằng trong cuộc đời mình, sự đổi mới chỉ có thể xảy ra nhờ những giới hạn của chính tôi.
Tôi đã học được rằng biên giới là nơi thực tế kết thúc nhưng cũng là nơi trí tưởng tượng và câu chuyện bắt đầu.
Điều mà tôi muốn thử thách các bạn ngày hôm nay là thay vì chỉ nhìn vào những chướng ngại và sự hạn chế như thứ gì đó rất tiêu cực và tồi tệ, ta có thể bắt đầu nghĩ đến nó như những phúc lành, những món quà tuyệt vời thắp lên sự sáng tạo và giúp ta tiến xa hơn ra khỏi những gì ta nghĩ mình có thể.
Đây không phải là phá bỏ những biên giới
mà là ra khơi cùng với chúng và nhìn ngắm những miền đất kì diệu mà chúng có thể mang ta tới.
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Hãy gặp Tony. Anh ta là sinh viên của tôi.
Anh ta tầm tuổi tôi, và anh ta đang ở trong nhà tù San Quentin State.
Khi Tony 16 tuổi một ngày nọ, trong một khoảnh khắc, "Đó là súng của mẹ.
Hãy bắn nó, đe dọa gã ta. Hắn là một tên du côn.
Hắn lấy tiền của ta, chúng ta phải lấy tiền của hắn.
Điều đó sẽ dạy hắn một bài học. Rồi vào phút cuối cùng, tôi nghĩ, 'Không thể làm thế. Điều này là sai lầm.' Bạn tôi nói 'Thôi nào, hãy làm đi.' Tôi nói 'Ừ thì làm.' Và ba từ này, Tony sẽ nhớ, bởi vì điều tiếp theo anh ta biết, là anh ta nghe thấy tiếng nổ.
Có một tên côn đồ đang nằm trên mặt đất, lênh láng máu.
Và đó là tội mưu sát -- từ 25 năm đến tử hình, có thể được thả vào năm 50 tuổi nếu may mắn và Tony không cảm thấy may mắn nhiều như thế.
Nên khi chúng tôi gặp nhau tại lớp học triết học trong tù, và Tôi nói "Trong lớp học này, chúng ta sẽ thảo luận về nguồn gốc của đạo đức," Tony ngắt lời tôi.
"Ông sắp dạy tôi về đúng và sai?
Tôi biết cái gì là sai. Tôi đã từng sai.
Tôi được nhắc nhở điều này hằng ngày, bởi mọi khuôn mặt tôi thấy, mọi bức tường trước mặt, rằng tôi đã sai.
Nếu như tôi có thể thoát khỏi đây, sẽ luôn có một điều gắn với tên tôi.
Tôi là tù nhân, tôi bị đóng mác 'sai'. Vậy ông còn định dạy cho tôi những gì nữa về đúng và sai?"
Tôi nói với Tony rằng, "Xin lỗi, nhưng nó tệ hơn cậu nghĩ.
Cậu nghĩ cậu biết về đúng và sai?
Vậy cậu có thể nói tôi biết thế nào là sai?
Không, đừng chỉ đưa tôi một ví dụ.
Tôi muốn biết bản chất của cái sai, ý tưởng về sự sai.
Ý tưởng đó là gì?
Cái gì làm cho một thứ trở nên sai?
Làm sao chúng ta biết được là nó sai? Có thể bạn và tôi không cùng quan điểm.
Có thể một trong 2 chúng ta sai về sự sai.
Có thể là bạn, có thể là tôi -- nhưng chứng ta không phải ở đây để trao đổi ý kiến; mỗi người đều có một ý kiến riêng.
Chúng ta ở đây vì kiến thức.
Kẻ thù của chúng ta là sự lười tư duy.
Đây là triết học." Và điều gì đó đã thay đổi với Tony.
"Có thể tôi đã sai. Tôi mệt mỏi vì sai trái.
Tôi muốn biết thế nào là sai.
Tôi muốn biết điều tôi biết."
Những gì Tonay thấy ở khoảnh khắc đó là sự phản chiếu của triết học, sự phản chiếu mà bắt đầu bằng sự nghi ngờ -- điều được Kant gọi là "sự ngưỡng mộ và sợ hãi với bầu trời đầy sao và những định luật đạo đức bên trong."
Những điều gì mà sinh vật như chúng ta có thể biết được?
Đó là sự phản chiếu luôn mang chúng ta trở về với điều kiện của sự tồn tại -- điều mà Heidegger gọi là "luôn luôn có mặt ở đó."
Đó là sự phản chiếu của sự thắc mắc về những gì chúng ta tin tưởng và tại sao chúng ta lại tin tưởng -- như Socrates gọi là "cuộc đời bị kiểm tra."
Socrates là người đủ thông thái để biết rằng ông ta không biết gì cả.
Socrates mất trong tù, triết học của ông vẫn nguyên vẹn.
Từ đó Tony bắt đầu làm bài tập về nhà của mình.
Anh ta học những lí do và duyên cớ, những nguyên nhân và hệ quả, những điều hợp lí, những điều bất hợp lí
Nói chung, Tony đã nhận thấy được cốt lõi của triết học.
Cơ thể anh ta ở trong tù, nhưng trí óc anh được tự do.
Tony học về sự lộn xộn mang tính bản thể, sự lo lắng mang tính nhân thức, sự mơ hồ mang tính đạo đức, sự lố bịch siêu hình.
Đó là của Plato, Descartes, Nietzsche và Bill Clinton
Và khi anh ta đưa tôi bản báo cáo của anh, trong đó anh ta chỉ ra rằng sự phân loại bắt buộc đôi khi quá cương quyết để giải quyết những xung đột ảnh hưởng cuộc sống hằng ngày và anh ta yêu cầu tôi nói cho anh ta biết có thực sự chúng ta đáng bị lên án về đạo đức suy đồi, tôi trả lời "Tôi không biết.
Chúng ta hãy nghĩ về nó."
Bởi vì ở khoảnh khắc đó, không còn dấu hiệu cho cái tên của Tony, đó chỉ còn hai chúng tôi đứng đó.
Đó không còn là giáo sư và tù nhân, đó chỉ là hai trí tuệ sẵn sàng để thực hành triết học.
Và tôi nói với Tony "Hãy nghĩ nào."
Cảm ơn
(Tiếng vỗ tay)
Đây là Johnny Depp, dĩ nhiên rồi.
Còn đây là vai của Johnny Depp.
Và đó là vết xăm vai nổi tiếng của Johnny Depp.
Một số các bạn có thể đã biết rằng, năm 1990, Depp đã đính hôn với Winona Ryder, và anh ta đi xăm vai phải của mình "Mãi mãi Winona."
Và rồi 3 năm sau đó -- công bằng mà nói, cũng có thể gọi là mãi mãi so với tiêu chuẩn Hollywood -- họ chia tay nhau, và Johnny đi sửa sang lại một chút.
Và giờ trên vai của anh ta là, "Mãi mãi Wino."
(Tiếng cười) Cũng như Johnny Depp, và 25 phần trăm người Mỹ giữa độ tuổi 16 và 50, tôi có một vết xăm.
Lúc đầu tôi nghĩ đến việc vẽ xăm vào lúc trung tầm 20 tuổi, nhưng sau đó tôi cố tình đợi một thời gian rất dài
Bởi vì chúng ta đều biết những người có vết xăm khi họ mới 17 tuổi hoặc 19 hoặc 23 và hối hận về điều đó khi họ 30 tuổi.
Điều đó không xảy ra với tôi.
Tôi đi xăm năm 29 tuổi, và tôi đã hối hận ngay lập tức.
Và với "hối hận", ý tôi là tôi bước ra khỏi nơi làm vết xăm -- nó chỉ cách đây khoảng vài dặm về Phía Hạ Đông, và tôi có một cơn khủng hoảng tinh thần vô cùng lớn trong ánh sáng ban ngày rực rỡ trong góc đường Đông Broadway và đường Canal.
(Tiếng cười) Một nơi rất tốt để khổ sở vì chẳng ai thèm quan tâm cả.
(Tiếng cười) Và rồi tối hôm đó tôi về nhà, tôi chịu một cơn khủng hoảng tinh thần còn lớn hơn, mà tôi sẽ kể trong ít phút nữa.
Và tất cả những điều này khiến tôi khá sửng sốt, vì trước đó, tôi luôn tự hào về bản thân vì đã sống hoàn toàn không có nuối tiếc gì cả.
Tôi đã phạm khá nhiều lỗi lầm và có những quyết định ngu xuẩn, dĩ nhiên.
Tôi hay như thế lắm.
Nhưng lúc nào tôi cũng cảm thấy, bạn biết không, là tôi đã cố hết sức mình với thực lực của mình lúc đó, và những thông tin tôi có trong tay.
Tôi đã nhận được một bài học từ đó.
Nó gần như đã đưa tôi trở thành người như ngày hôm nay.
Và được rồi, tôi sẽ không thay đổi nó đâu.
Nói cách khác, tôi đã thấm nhuần văn hóa Kool-Aid của chúng ta về sự hối hận, tức là hối tiếc những điều đã xảy ra trong quá khứ đúng là lãng phí thời gian, và chúng ta luôn luôn nên hướng về phía trước chứ không phải nhìn lại sau lưng, và rằng một trong những thứ tốt và cao quý nhất chúng ta có thể làm là cố gắng sống một cuộc sống không nuối tiếc.
Ý tưởng này được thể hiện một cách tinh tế trong câu nói: "Những thứ không có cách chữa thì không nên quan tâm; cái gì qua rồi thì hãy cho qua."
Và ban đầu nó giống như kiểu một dạng triết lí rất đáng ngưỡng mộ -- mà chúng ta có lẽ đều đồng tình với triết lí đó...
cho tới khi tôi cho các bạn biết ai đã nói điều đó.
Đúng, đây là Cô nương MacBeth đơn giản là bảo chồng cô ta đừng có quá mềm yếu cảm thấy tội lỗi vì đã giết người.
Và khi điều này xảy ra, Shakespeare đang tính toán điều gì đó, như ông ấy thường làm.
Bởi vì không có khả năng trải nghiệm sự hối hận thực ra là một trong những đặc điểm đã được chẩn đoán của những người bị rối loạn nhân cách chống xã hội.
Tiện thể, nó còn là một đặc điểm của một số dạng chấn thương não bộ.
Vì thế mà những người bị chấn thương vòm tiền não thường không có khả năng cảm nhận sự hối hận thậm chí sau khi có những quyết định rõ ràng rất dở tệ.
Thế nên thực tế là nếu bạn muốn sống một cuộc sống không nuối tiếc, luôn có một lựa chọn sẵn sàng cho bạn.
Nó gọi là phẫu thuật não.
Nhưng nếu bạn muốn hoạt động hoàn toàn bình thường, và hoàn toàn con người và có lòng nhân ái, tôi nghĩ bạn nên học cách sống, không phải là sống không nuối tiếc, mà sống với những nuối tiếc đó.
Thế nên ta hãy bắt đầu bằng việc định nghĩa một số thuật ngữ.
Nuối tiếc là gì?
Nuối tiếc là cảm xúc chúng ta trải nghiệm khi chúng ta nghĩ rằng tình huống hiện tại của chúng ta có thể tốt hơn hoặc hạnh phúc hơn nếu chúng ta đã làm khác đi trong quá khứ.
Thế nên nói cách khác, sự nuối tiếc yêu cầu hai thứ.
Thứ nhất, nó yêu cầu một hoạt động trung gian -- trước hết chúng ta phải lập một quyết định.
Và thứ hai, nó cần sự tưởng tượng.
Chúng ta cần phải có khả năng tưởng tượng quay ngược lại quá khứ và đi theo một lựa chọn khác, và sau đó chúng ta cần có khả năng kéo dài trí tưởng tượng này đến thời hiện tại và tưởng tượng xem giờ mọi thứ sẽ như thế nào.
Và thực tế là, chúng ta tưởng tượng càng nhiều một trong những thứ này, càng có nhiều hoạt động trung gian và sự tưởng tượng liên hệ với một sự nuối tiếc nào đó, thì sự nuối tiếc đó càng sâu sắc.
Ví dụ như, bạn đang trên đường tới tiệc cưới của người bạn thân nhất của mình và bạn đang cố đi đến sân bay mà lại bị mắc kẹt vì tắc đường, cuối cùng bạn cũng đến cổng sân bay, và bạn nhỡ mất chuyến bay.
Bạn sẽ tiếc hơn nhiều trong trường hợp đó nếu bạn nhỡ chuyến bay mất ba phút hơn là nếu bạn nhỡ 20 phút.
Tại sao?
Đó là bởi vì, nếu bạn nhỡ chuyến bay trong 3 phút, rất dễ dàng tưởng tượng ra rằng bạn có thế lập những quyết định khác mà có thể sẽ dẫn tới những kết quả tốt đẹp hơn.
"Đáng ra tôi phải đi lên cầu chứ không phải qua cái đường hầm.
Đáng ra tôi nên vượt đèn vàng."
Đây là những điều kiện rất phổ thông để tạo ra sự nuối tiếc.
Chúng ta thấy nuối tiếc khi ta nghĩ là ta có trách nhiệm với những quyết định tồi tệ, mà suýt nữa thành công.
Bây giờ trong cái khung sườn đó, chúng ta rõ ràng có thể thấy tiếc nuối về rất nhiều thứ,
Chương trình ngày hôm nay là về kinh tế hành vi học.
Và hầu hết những gì ta biết về sự nuối tiếc đến với chúng ta từ chính lĩnh vực đó.
Ta có một kho tài liệu to lớn về khách hàng và những quyết định tài chính và những nuối tiếc liên quan đến chúng -- hay đơn giản là sự nuối tiếc của người mua.
Thế nhưng cuối cùng thì, các nhà nghiên cứu cũng phải nhìn lại và nói rằng, tốt thôi, thế nhưng nhìn chung, chúng ta nuối tiếc điều gì nhất trong cuộc sống?
Đáp án như thế này đây.
Và sáu sự nuối tiếc lớn nhất -- những thứ chúng ta nuối tiếc nhất trong cuộc sống: Thứ nhất là giáo dục.
33 phần trăm sự hối hận của chúng ta liên quan đến những quyết định về giáo dục.
Ta mong ước ta có thể đã có hơn.
Ta ước ta có thể đã sử dụng nền kiến thức của chúng ta tốt hơn.
Ta ước ta có thể đã chọn một ngành học khác.
Những thứ khác cũng xếp hạng rất cao trong bảng danh sách hối hận bao gồm sự nghiệp, tình cảm, phụ huynh, vô số các quyết định và lựa chọn khác về ý thức về bản thân chúng ta và cách chúng ta dành thời gian thư giãn -- hoặc thực ra cụ thể hơn, cách chúng ta không biết dành thời gian thư giãn.
Những sự hối hận còn lại liên quan đến những thứ sau: tài chính, vấn đề gia đình không liên quan đến tình cảm hay phụ huynh, sức khỏe, bạn bè, tinh thần và cộng đồng.
Nói cách khác, chúng ta biết hầu hết những gì chúng ta đã biết về sự nuối tiếc bằng tài chính học.
Nhưng thực tế là, khi bạn nhìn tổng quát với những gì con người nuối tiếc trong cuộc sống, bạn biết không, những quyết định tài chính của chúng ta không xếp hạng gì hết.
Chúng chỉ đóng góp khoảng 3 phần trăm tổng số hối hận của chúng ta.
Và nếu bạn ngồi đó lo lắng về mũ lớn với mũ nhỏ, hoặc công ty A với công ty B, hoặc nên mua Subaru hay Prius, bạn biết không, bỏ qua đi.
Kỳ quặc là, bạn sẽ không còn quan tâm đến nó nữa trong năm năm tới.
Thế nhưng với những thứ mà ta thật sự quan tâm đến và thực sự thấy nuối tiếc sâu sắc, cảm giác đó sẽ như thế nào?
Chúng ta đều biết câu trả lời ngắn gọn.
Rất kinh khủng. Cảm giác hối hận thật tồi tệ.
Thế nhưng thực ra hối hận kinh khủng tuân theo 4 cách cụ thể và kiên định.
Yếu tố kiên định đầu tiên của sự hối hận đơn giản là sự phủ nhận.
Khi tôi về nhà tối hôm đó sau khi đi làm vết xăm của mình, tôi thức trắng cả đêm.
Và trong vòng vài giờ đồng hồ đầu tiên, chí có một suy nghĩ duy nhất trong đầu tôi.
Và suy nghĩ đó là, "Làm nó biến mất đi!"
Đây là một phản ứng cảm xúc đơn giản không thể tin được.
Ý tôi là, nó ở ngay đó và nói "Tôi muốn mẹ tôi!"
Chúng ta không cố gắng giải quyết vấn đề.
Chúng ta cũng không cố gắng hiểu xem vấn đề đó xảy đến thế nào.
Chúng ta chỉ muốn nó biến mất.
Đặc điểm thứ hai của sự hối hận là cảm giác bối rối.
Một điều khác mà tôi nghĩ trong phòng ngủ của mình tối hôm đó là, "Sao mình có thể làm việc đó được nhỉ?
Mình đã nghĩ gì vậy?"
Đây là cảm giác ghét bỏ từ một phần trong ta đã đưa ra những quyết định khiến ta hối hận.
Chúng ta không thể nhận biết phần người đó.
Chúng ta không hiểu phần người đó.
Và chúng ta chắc chắn không có chút gì cảm thông cho phần người đó -- điều này giải thích yếu tố kiên định thứ ba của sự nuối tiếc, chính là một khao khát mãnh liệt được trừng phạt bản thân.
Đó là lí do tại sao, khi đối mặt với sự hối hận, chúng ta luôn luôn nói, "Giá mà tôi được đá đít chính mình."
Yếu tố thứ tư ở đây là cái mà những nhà tâm lý học gọi là Sự hối hận dai dẳng.
Dai dẳng có nghĩa là tập trung một cách ám ảnh và lặp đi lặp lại cùng một việc.
Hậu quả của sự dai dẳng đơn giản là lấy 3 yếu tố đầu tiên của sự hối hận và đặt chúng vào một vòng tròn vô tận.
Thế nên nó không phải là tôi ngồi đó trong phòng ngủ tối hôm đó, nghĩ rằng, "Làm nó biến mất đi."
Mà là tôi ngồi đó và nghĩ, "Làm nó biến mất đi. Làm nó biến mất đi.
Làm nó biến mất. Làm nó biến mất đi."
Thế nên nếu bạn nhìn vào những tài liệu tâm lí, có bốn yếu tố có tính kiên định quyết định sự hối hận.
Nhưng tôi muốn chỉ ra rằng còn có yếu tố thứ năm nữa.
Và tôi nghĩ về nó như một dạng báo động về sự tồn tại.
Tối hôm đó trong căn hộ của tôi, sau khi tôi đã đá đít mình hoặc các thứ khác xong, tôi nằm trên giường một lúc lâu, và tôi nghĩ về những mảnh da ghép.
Và sau đó tôi nghĩ về cách, giống như bảo hiểm du lịch không bao gồm những hành động của Chúa, có thể bảo hiểm sức khỏe của tôi cũng không bao gồm những hành động ngu ngốc.
Thực tế mà nói, không có bảo hiểm nào bao gồm những hành động ngu ngốc cả.
Điều cốt yếu về những hành động ngu ngốc đó là chúng khiến bạn không thể có bảo hiểm, chúng khiến bạn phơi bày với thế giới và phơi bày với chính sự yếu đuối và sai lầm của mình khi đối mặt với, thành thực mà nói, một vũ trụ khá là thờ ơ.
Đây rõ ràng là một trải nghiệm hết sức đau đớn.
Và tôi nghĩ là nó đặc biệt đau đớn cho chúng ta ở phương Tây hiện giờ trong sự kiểm soát mà đôi khi tôi coi như một nền văn hóa Control-Z -- Control-Z như một lệnh máy tính, hủy bỏ.
Chúng ta quá quen với việc không phải đối mặt với những thực tế khó khăn của cuộc sống, trên một phương diện nào đó.
Chúng ta nghĩ rằng chúng ta có thể giải quyết vấn đề bằng tiền hoặc bằng công nghệ -- chúng ta có thể hủy bỏ và thờ ơ và không theo đuổi.
Và vấn đề là có một số thứ nhất định xảy ra trong cuộc sống mà chúng ta khát khao thay đổi nhưng ta không thể.
Đôi khi thay vì Control-Z, chúng ta thực chất chẳng có quyền kiểm soát nào cả.
Và cho những ai luôn kiểm soát sự ngông cuồng và là người cầu toàn, và tôi biết chỗ mà tôi đang nói đấy nhé -- điều này khó làm lắm, bởi vì chúng ta muốn tự làm mọi thứ và ta muốn làm nó thật đúng.
Giờ có một trường hợp như sau về những người kiểm soát sự ngông cuồng và cầu toàn không nên có vết xăm, và tôi sẽ nói lại điều đó trong ít phút nữa.
Nhưng trước hết tôi muốn nói rằng mức độ và sự cố chấp mà chúng ta trải qua những cảm giác của sự hối hận cùng, thay đổi rõ ràng tùy theo những thứ cụ thể mà bạn thấy nuối tiếc.
Ví dụ, đây là một trong những máy tự động sản xuất hối hận yêu thích của tôi trong cuộc sống hiện đại.
(Tiếng cười) Chữ: Trả lời tất cả.
Và thứ tuyệt vời nhất về sự sáng tạo kĩ thuật hết sức xảo quyệt này đó là thậm chí chỉ với một thứ này thôi, chúng ta có thể trải qua một tràng cám giác hối tiếc kinh khủng.
Bạn có thể nhấn "Trả lời tất cả" cho một cái email, và phá hỏng một mối quan hệ.
Hoặc bạn có thể chỉ có một ngày xấu hổ không tưởng tượng được ở chỗ làm.
Hoặc bạn có thể có ngày làm việc cuối cùng.
Và nó thậm chí không đả động đến những hối hận sâu thẳm nhất của cuộc đời.
Bởi vì tất nhiên, đôi khi chúng ta có những quyết định đưa đến những hậu quả kinh khủng và không thể sửa chữa được, cho sức khỏe, hạnh phúc và công việc của bản thân bạn hay của người khác và trong trường hợp xấu nhất, thậm chí là cả mạng sống của họ.
Giờ rõ ràng là, những sự hối hận đó, vô cùng dai dẳng và đau đớn.
Ý tôi là, thậm chí cả sự hối hận về "Trả lời tất cả" có thế khiến chúng ta đau đớn dữ dội trong nhiều ngày.
Làm sao chúng ta sống nổi với điều này?
Tôi muốn khuyên rằng có 3 thứ có thể giúp chúng ta sống hòa bình với sự hối hận.
Và điều đầu tiên là biết chấp nhận sự phổ biến của nó.
Nếu bạn tra Google chữ hối hận và vết xăm, bạn sẽ có 11.5 triệu kết quả.
(Tiếng cười) FDA ước tính rằng trong số tất cả những người Mỹ có vết xăm, 17 phần trăm hối hận vì đã đi xăm.
Đó là Johnny Depp, tôi và 7 triệu người bạn khác.
Và đó chỉ là sự hối hận về vết xăm thôi nhé.
Chúng ta đều có trong đó.
Cách thứ hai chúng ta có thể chấp nhận sự hối hận là cười vào bản thân ta.
Trong trường hợp của tôi, đây không thực sự là một vấn đề, vì thực ra cười vào bản thân mình rất dễ khi bạn 29 tuổi và bạn muốn mẹ bạn bởi vì bạn không thích vết xăm mới của mình.
Nhưng nó dường như là một sự gợi ý tàn nhẫn hoặc xảo quyệt khi chúng ta nói đến những hối hận sâu sắc hơn.
Nhưng tôi không nghĩ có trường hợp như vậy đâu.
Trong tất cả chúng ta ai đã trải qua những sự nuối tiếc mà vô cùng đau khổ và hối hận sẽ hiểu rằng óc hài hước và thậm chí là sự hài hước xấu xa đóng vai trò quan trọng giúp chúng ta tồn tại.
Nó kết nối những trái cưc của cuộc sống lại với nhau, cực dương và cực âm, và nó gửi một chút dòng chảy của cuộc sống lại cho ta.
Cách thứ ba mà tôi nghĩ có thể giúp ta chấp nhận sự hối hận là thời gian, mà, như ta biết, chữa lành mọi vết thương -- ngoại trừ những vết xăm, chúng là vĩnh viễn.
Thế là đã vài năm rồi kể từ khi tôi có vết xăm.
Và các bạn có muốn nhìn nó không?
Được rồi.
Thật ra, bạn biết gì không, tôi nên nói trước là bạn sẽ thất vọng đấy nhé.
Bởi vì thực ra nó nhìn cũng không kinh khủng lắm đâu.
Tôi không xăm hình mặt của Marilyn Manson trên những phần cơ thể không cẩn thận hay đại loại thế.
Khi người ta nhìn thấy vết xăm của tôi, hầu hết bọn họ thích nó.
Chỉ là tôi không thích nó trông như thế.
Và như tôi nói lúc trước, tôi là một người cầu toàn.
Nhưng dù sao tôi cũng sẽ cho các bạn xem.
Đây là vết xăm của tôi.
Tôi có thể đoán được các bạn đang nghĩ gì.
Thế nên để tôi đảm bảo với các bạn một điều.
Một số những sự hối hận của bạn không xấu xa như bạn nghĩ đâu.
Tôi có vết xăm này bởi vì tôi dành hầu hết những năm tuổi đôi mươi của mình sống xa quê hương và du lich đây đó.
Và khi tôi trở lại và ổn định ở New York sau đó, Tôi lo rằng tôi sẽ quên mất một số bài học quan trọng nhất mà tôi học hỏi được trong quãng thời gian đó.
Đặc biệt hai thứ mà tôi học được về bản thân mình mà tôi không muốn quên đi đó là tiếp tục khám phá quan trọng như thế nào và, cùng lúc đó, để ý đến những giá trị thực của bản thân cũng quan trọng không kém.
Và điểm mà tôi yêu thích nhất về chiếc la bàn này đó là nó bao gồm cả hai ý tưởng này trong cùng một hình ảnh.
Và tôi nghĩ nó có thể dùng như một thiết bị ghi nhớ vĩnh viễn.
Và tôi đã xăm nó.
Thế nhưng hóa ra, nó chẳng gợi tôi nhớ tới những thứ như tôi nghĩ, nó thường xuyên gợi tôi nhớ tới một thứ khác.
Thực ra nó gợi tôi nhớ tới một trong những bài học quan trọng nhất mà sự hối hận dạy ta, một trong những bài học quan trọng nhất mà cuộc đời dạy ta.
Và trớ trêu thay, tôi nghĩ đó có thể là thứ quan trọng duy nhất tôi có thể đã xăm lên người mình -- như là một nhà văn, nhưng còn như một con người nữa.
Đó là, nếu chúng ta có mục tiêu và ước mơ và chúng ta muốn làm thật tốt và nếu chúng ta yêu con người và không muốn làm họ tổn thương hay đánh mất họ, chúng ta nên cảm thấy đau khổ khi ta phạm phải sai lầm.
Cái chính không phải là sống không nuối tiếc.
Cái chính là không ghét bỏ bản thân vì có những nuối tiếc đó.
Bài học mà tôi cuối cùng nhận được từ vết xăm của mình và rằng tôi muốn chia sẻ với các bạn hôm nay đó là: Chúng ta cần phải biết học cách yêu những thứ bị lỗi và không hoàn hảo mà chúng ta tạo ra và cách tha thứ bản thân vì đã tạo ra chúng.
Hối hận không nhắc nhở ta rằng ta đã làm việc tồi tệ.
Nó nhắc nhở ta rằng ta biết ta có thể làm tốt hơn.
Cám ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Vào năm 1994, tôi đến thăm một tù nhân ở Cam-pu-chia, và tôi đã gặp một cậu bé 12 tuổi. Cậu bé đã bị tra tấn và không được quyền có luật sư bảo vệ.
Khi nhìn vào đôi mắt của cậu bé, tôi nhận ra rằng mặc cho hàng trăm lá thư tôi đã viết cho các tù nhân chính trị, lúc ấy tôi không bao giờ sẽ viết một lá thư cho cậu bé ấy vì cậu bé mới 12 tuổi, cái tuổi mà chưa thể làm được gì quan trọng cho người khác.
Cậu bé không phải là một tù nhân chính trị.
Cậu là một cậu bé 12 tuổi đã ăn cắp một chiếc xe đạp.
Lúc ấy tôi cũng nhận ra rằng điều này không chỉ xảy ra ở Cam-pu-chia, mà còn ở 113 nước đang phát triển mà ở đó vẫn còn hiện tượng tra tấn, 93 nước trong số các nước này đều có luật được thông qua nói rằng các tù nhân đều có quyền có luật sư và có quyền không bị tra tấn.
Và những gì tôi nhận ra đã mở ra một cánh cửa cơ hội tuyệt vời cho chúng ta tiến tới xây dựng một cộng đồng cùng nhau chấm dứt tra tấn trong việc điều tra.
Chúng ta thường nghĩ về tra tấn như tra tấn chính trị hay khai thác chỉ nhằm mục đích xấu, nhưng trong thực tế 95 phần trăm các cuộc tra tấn ngày nay không dành cho các tù nhân chính trị.
Nó dành cho những người sống trong những hệ thống pháp luật thối nát và không may thay bởi tra tấn là cách điều tra rẻ tiền nhất -- nó rẻ hơn là có một hệ thống pháp luật tử tế, rẻ hơn là thuê luật sư hay được người tư vấn -- hầu như lúc nào cũng vậy.
Tôi tin rằng ngày nay chúng ta có thể có một cộng đồng thế giới tốt đẹp hơn, nếu chúng ta quyết định tiến tới cùng nhau xoá bỏ tra tấn trong việc điều tra, nhưng điều này đòi hỏi 3 thứ.
Thứ nhất là đào tạo, trao quyền hành, và sự kết nối toàn cầu của những người bào chữa.
Thứ hai là việc đảm bảo một cách hệ thống quyền cho người phạm tội được có người tư vấn ngay từ đầu.
Và thứ ba là cam kết tham gia đến cùng.
Và vậy là trong năm 2000, tôi bắt đầu tự hỏi điều gì xảy ra nếu chúng ta đi cùng hợp lực?
Chúng ta có thể làm gì cho 93 đất nước này?
Và tôi đã thành lập Những Cầu nối Quốc tế đến Công lý với một sứ mệnh đặc biệt là chấm dứt tra tấn như một công cụ điều tra và đảm bảo đầy đủ những quyền lợi trong quá trình xét xử ở 93 nước bằng việc thay thế các luật sư cũ ở các cơ quan cấp dưới của sở cảnh sát và ở trong các phòng xử án.
Kinh nghiệm đầu tiên của tôi là ở Cam-pu-chia, và tôi vẫn còn nhớ lần đầu đến Cam-pu-chia năm 1994 và nơi đó vẫn có ít hơn 10 luật sư trong nước bởi Khơ-me đỏ đã giết tất cả bọn họ.
Và kể cả 20 năm sau, vẫn chỉ có đúng 10 luật sư trong nước, bởi vậy hậu quả là bạn bước vào nhà tù và không chỉ gặp những cậu bé 12 tuổi, mà bạn sẽ gặp phụ nữ, và bạn nói, "Tại sao cô lại ở đây?" Người phụ nữ đáp lại, "Tôi đã ở đây được 10 năm bởi vì chồng tôi phạm tội ác, nhưng họ không thể tìm ra hắn."
Bởi vậy đó là nơi mà không có luật lệ nào hết.
Nhóm đầu tiên của những người bào chữa đã cùng nhau đứng lên và tôi vẫn còn nhớ, khi tôi đi huấn luyện, tôi nói, "Được rồi, thế các bạn muốn điều tra những gì?
Đã có một sự im lặng dài trong lớp, cuối cùng một phụ nữ đứng lên, và cô ấy nói " Khrew", nghĩa là "giáo viên."
Cô ấy nói, "Tôi đã biện hộ cho hơn 100 người, và tôi không bao giờ làm một cuộc điều tra nào, bởi vì tất cả bọn họ đều thú tội."
Và chúng tôi đã nói chuyện, như một lớp học, thực tế là thứ nhất, những lời thú tội có thể không phản ánh sự thật, nhưng thứ hai, chúng tôi không muốn khuyến khích cảnh sát tiếp tục làm thế, đặc biệt là điều đó chống lại luật pháp.
Và phải có rất nhiều cố gắng cho những người biện hộ để quyết định là họ muốn bắt đầu đứng lên và bảo vệ lẫn nhau để thực thi đúng những điều luật này.
Và tôi vẫn nhớ trường hợp đầu tiên khi mà họ đến, đủ 25 con người, cô ấy đứng lên, và họ ở phía sau, ủng hộ cô ấy, và thẩm phán giữ nguyên phán quyết, "Không, không, không, không, ta sẽ làm theo chính xác cách mà chúng ta vẫn thường làm."
Nhưng một ngày, một vụ hoàn hảo xảy ra, và đó là người đàn bà làm nghề bán rau, bà ấy ngồi ngoài một ngôi nhà.
Bà ấy nói bà ấy thực sự nhìn thấy một người chạy ra ngoài mà bà ấy nghĩ là đã ăn trộm một số nữ trang, nhưng cảnh sát đến, họ bắt bà ấy, và không có gì trên người bà ấy.
Lúc ấy bà ấy đang mang thai. Bà ấy có những vết đốt của điếu thuốc lá trên người.
Kết cục bà ấy đã sảy thai. Và khi người ta mang trường hợp người này tới thẩm phán, lần đầu tiên ông ta đứng lên và nói, "Vâng, không có bằng chứng ngoại trừ lời thú tội từ tra tấn của nghi phạm. và nghi phạm sẽ được phóng thích."
Và những người bào chữa bắt đầu gặp hết vụ này đến vụ khác, và bạn sẽ thấy, họ đã bước những bước đầu tiên để thay đổi lịch sử đất nước Cam-pu-chia.
Nhưng Cam-pu-chia không phải là đất nước duy nhất thay đổi.
Tôi đã từng nghĩ, chỉ là Cam-pu-chia thôi sao?
Hay còn là những đất nước?
Nhưng có quá nhiều nước.
Tại Burundi, tôi đi vào nhà tù và đó không phải là một cậu bé 12 tuổi nữa, mà là một cậu bé 8 tuổi lấy trộm một chiếc điện thoại di động.
Hoặc một người phụ nữ, tôi bế đứa con cô ấy, đó thực sự là một đứa trẻ dễ thương, và tôi đã nói: "Cháu bé nhà cô thật dễ thương"
Nhưng đó không phải là một đứa bé, cô bé đã 3 tuổi rồi.
Và cô ấy nói, "Vì con bé này mà tôi phải ở đây," bởi vì cô ấy đã bị buộc tội trộm cắp 2 chiếc tã lót và đồ dùng cho đứa bé gái và cô ấy vẫn ở trong tù.
Và khi tôi đến gặp quản lý trại giam, tôi nói: "Ngài phải để họ đi.
Thẩm phán sẽ tha cho họ ra ngoài."
Và ông ta nói, " Được thôi, chúng ta có thể nói về chuyện này, nhưng nhìn tù nhân của tôi xem. 80 phần trăm của hai nghìn người ở đây không có luật sư. Liệu chúng tôi có thể làm gì đây?"
Bởi vậy những luật sư bắt đầu can đảm cùng nhau đứng lên tổ chức một hệ thống nơi họ có thể tiếp nhận các vụ kiện, sự việc
Nhưng ta nhận ra rằng cái làm nên sự khác biệt không phải là việc huấn luyện các luật sư, mà chính là sự hợp lực hành động của họ.
Ví dụ, ở Cam-pu-chia, có một người phụ nữ không đi một mình mà có tận 24 luật sư cùng cô ấy đứng lên. Và tương tự, ở Trung Quốc, họ luôn kể với tôi, "Nó giống như một ngọn gió mát lành cho sa mạc khi chúng ta có thể cùng nhau đứng lên."
Hoặc ở Zim-ba-bu-ê, tôi còn nhớ ông Innocent, sau khi rời nhà tù nơi mọi người đã đứng lên cùng nhau và nói "Tôi đã ở đây trong vòng 1 năm, 8 năm, 12 năm mà không có 1 luật sư nào," ông ấy đến và chúng tôi đã cùng nhau huấn luyện và ông ấy nói, "Tôi đã nghe nói rằng" -- bởi vì ông ấy nghe người ta lầm bầm và càu nhàu -- "Tôi đã nghe họ nói rằng chúng tôi không thể giúp tạo ra công lý bởi chúng tôi không có nguồn lực cần thiết."
Và sau đó ông ta nói, "Nhưng tôi muốn anh biết rằng sự thiếu hụt nguồn lực không bao giờ là một lý do bào chữa cho sự không công bằng."
Và với điều đó, ông ta đã thành công tổ chức 68 luật sư tiếp nhận hồ sơ vụ việc một cách hệ thống.
Nhưng điều quan trọng ở đây mà chúng ta thấy là việc huấn luyện và sớm có luật sư bảo hộ.
Gần đây tôi có đi Ai Cập, và thực sự được truyền cảm hứng khi gặp một nhóm luật sư, và những gì họ kể với tôi là, "Này, hãy nhìn đi, chúng tôi không có cảnh sát trên đường phố bây giờ. Và cảnh sát là một trong những lý do chính tại sao chúng tôi có một cuộc cách mạng. Họ đã từng tra tấn bất kì ai bất kì lúc nào."
Và tôi nói, "Nhưng gần đây có những 10 triệu đô-la đổ vào việc phát triển của hệ thống pháp luật ở đây."
Đã có chuyện gì vậy?"
Tôi đã tiếp xúc với một trong những cơ quan phát triển, và họ đang đào tạo những người khởi tố và các thẩm phán, mà đây thường là định kiến chống lại những người bào chữa.
Và họ đã chỉ cho tôi một cuốn sách hướng dẫn và đúng là một cuốn sách rất tốt.
Tôi nói, "Tôi sẽ sao chép nó"
Nó chứa mọi điều trong đó. Luật sư có thể đến sở cảnh sát. Nó thực sự rất hoàn hảo.
Bên khởi tố có được đào tạo rất hoàn hảo.
Nhưng tôi nói với họ, "Tôi chỉ có một câu hỏi, đó là, lúc mọi người đến được trụ sở uỷ viên công tố, đã có chuyện gì xảy ra với họ?"
Và sau một thoáng ngừng, họ nói, "Họ đã bị tra tấn."
Bởi vậy, những mẩu nhỏ, không chỉ là chứng cứ cho các luật sư, mà là giúp tìm ra một cách thực thi một cách hệ thống quyền được có luật sư tư vấn, bởi vì trong hệ thống thì chúng là cái để bảo vệ cho những người đang bị tra tấn.
Và lúc tôi nói với các bạn, tôi cũng ý thức được rằng nó nghe như thể, "Ồ, được thôi, nghe như chúng ta có thể làm được đấy, nhưng thực sự chúng ta có thể làm được không?"
Bởi vì nó nghe rất to tát.
Và có rất nhiều lí do tại sao tôi tin chuyện này là có thể.
Lý do đầu tiên là những người trên mặt đất mà cố gắng tìm ra cách để tạo ra phép màu bởi sự cống hiến của họ.
Không phải chỉ là ông Innocent ở Zim-ba-bu-ê, người mà tôi đã kể cho các bạn, mà còn là những người bào chữa trên khắp thế giới đang trông đợi ở những mảnh ghép này.
Chúng ta có một chương trình gọi là Người Tạo ra Công lý, và chúng ta thừa nhận có những con người rất dũng cảm và muốn hành động, nhưng chúng ta có thể ủng hộ họ như thế nào?
Do đó, một cuộc thi online đã ra đời. Chỉ với 5 nghìn đô-la, nếu bạn có thể nghĩ ra một ý tưởng mới mẻ để đổi mới cho việc thi hành công lý.
Và đã có 30 Người Tạo ra Công lý đến từ khắp nơi trên thế giới, từ Sri Lanka đến Swaziland và DRC, những người mà với chỉ 5 nghìn đô đã làm nên những điều kì diệu, thông qua chương trình SMS, thông qua chương trình luật pháp song song, qua bất kì thứ gì họ có thể làm được.
Và không chỉ những Người Tạo ra Công lý, mà cả những người mà chúng ta thấy rất can đảm đang tìm hiểu những ai trong mạng lưới của họ và họ có thể đẩy nó tiến tới như thế nào.
Vì thế ở Trung Quốc, ví dụ, những điều luật tốt được ban hành quy định rằng cảnh sát không thể tra tấn người và họ sẽ bị trừng phạt nếu làm thế.
Tôi đã ngồi bên cạnh một trong luật sư rất can đảm của chúng tôi, và tôi nói, "Làm thế nào để chúng ta có thể biến điều luật này thành hiện thực? Làm thế nào chúng ta có thể đảm bảo rằng nó được thi hành?"
Điều luật này đúng là rất tuyệt. " Và anh ấy đã nói với tôi, "Ồ, bạn có tiền không?" Tôi trả lời, "Không." Và anh ấy nói, "Không sao, chúng ta vẫn có thể tìm ra cách nào đó."
Và vào ngày 4 tháng 12, anh ấy đã huy động được 3000 thành viên của Đoàn Thanh niên Cộng sản, từ 14 trường luật hàng đầu, những người có thể tự tổ chức, phát triển những tấm áp phích về điều luật mới, đến từng đồn cảnh sát và bắt đầu cái mà anh ấy gọi là một cuộc cách mạng luật pháp không bạo lực để bảo vệ quyền công dân.
Vậy là tôi đã nói về thực tế rằng chúng ta cần phải đào tạo và ủng hộ những luật sư bào chữa.
Chúng ta cần có một hệ thống đảm bảo quyền được sớm có luật sư tư vấn.
Nhưng thứ ba và quan trong nhất là chúng ta cần tạo ra lời cam kết cho nỗ lực này.
Và người ta thường nói với tôi, "Bạn biết đấy, điều này thật tuyệt, nhưng nó cũng lý tưởng quá.
Sẽ không bao giờ xảy ra đâu."
Và lý do tôi nghĩ rằng những từ này khá thú vị, là vì chúng là những loại từ giống nhau được dùng cho những người quyết định họ sẽ chấm dứt nạn nô lệ, hay chấm dứt phân biệt chủng tộc.
Bắt đầu với một nhóm người nhỏ quyết định muốn đóng góp.
Có một bài thơ chúng tôi rất thích mà những người bào chữa chia sẻ với nhau, đó là: "Hãy can đảm lên những người bạn, đường còn dài, lối mòn không bao giờ quang, và cũng rất cam go mạo hiểm, nhưng sâu thẳm trong lòng, bạn không hề cô đơn."
Và tôi tin rằng nếu chúng ta có thể cùng nhau đứng lên như một cộng đồng thế giới ủng hộ không chỉ những người bào chữa, mà tất cả những ai trong hệ thống những ai đang chờ đợi nó, chúng ta có chấm dứt tra tấn dùng như một công cụ điều tra tội phạm.
I kết thúc luôn, bởi tôi chắc câu hỏi sẽ là -- và tôi sẽ rất vui được trả lời bạn bất kì lúc nào -- "Nhưng chúng ta thực sự có thể làm gì?"
Ô, tôi nên nói điều này. Trước tiên, bạn biết bạn có thể làm gì. Nhưng thứ hai là, tôi nên kết thúc với một câu chuyện của Vishna, người truyền cảm cho tôi để bắt đầu tổ chức Những Cầu nối Quốc tế đến Công lý.
Vishna lúc ấy là một cậu bé 4 tuổi sinh ra trong tù ở Cam-pu-chia ở tỉnh Kandal. Nhưng bởi vì anh ấy sinh ra trong tù, mọi người yêu quý anh ấy, kể cả những người lính canh, bởi thế anh ấy là người duy nhất được cho phép chui ra vô các chấn song sắt nhà tù.
Cho nên, bạn biết đấy, có những chấn song sắt. Và theo thời gian Vishna lớn lên, điều đó nghĩa là điều gì lớn hơn?
Đầu cậu ta lớn hơn. Và cậu ta vượt qua chấn song đầu tiên cái thứ hai và sau đó là cái thứ ba, và sau đó thực sự chậm rãi di chuyển đầu cậu ta để có thể dễ dàng qua lọt, và trở lại, cái thứ ba, thứ hai và thứ nhất. Và cậu ta chộp lấy ngón út của tôi, bởi vì những gì cậu ta muốn làm hàng ngày là cậu ta được đi thăm.
Tôi biết, cậu ta không bao giờ thăm được tất cả mọi người mỗi ngày, nhưng cậu ta muốn được thăm tất cả 156 tù nhân. Và tôi bế cậu ta lên, và cậu ta luồn ngón tay vào.
Hay nếu nó là những gian tù tối, nó giống như những hộp sắt bị đập dẹp lại, và cậu ta sẽ luồn những ngón tay vào.
Và phần lớn tù nhân nói rằng cậu ấy là sự niềm vui và tia nắng ấm áp của họ, và họ mong đợi cậu ấy. Và tôi đã nói, Vishna đấy. Cậu bé 4 tuổi.
Cậu ấy sinh ra trong tù mà hầu như chẳng có gì, không có sự chăm sóc tốt, nhưng có bản tính phiêu lưu anh hùng, cái mà tôi tin rằng tất cả chúng ta sinh ra đều có. Cậu ấy nói, "Có lẽ tôi không thể làm mọi thứ.
Nhưng tôi là một con người. Tôi có thể làm gì đó.
Và tôi sẽ làm điều mà tôi có thể làm."
Thế nên tôi cảm ơn các bạn vì đã có trí tưởng tượng đầy tiên tri để tưởng tượng một thế giới mới mà trong đó có tất cả chúng ta bên nhau, và mời các bạn cùng bước vào chuyến hành trình với chúng tôi.
Cảm ơn.
Vỗ tay) Cám ơn.
(Vỗ tay) Cám ơn.
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi xin trình bày về chủ đề nhận thức.
Với chủ đề này, tôi có một câu đố.
Các bạn đã sẵn sàng chưa?
Quá trình nhận thức bắt đầu từ khi nào?
Để trả lời câu hỏi này, có thể các bạn đang nghĩ về ngày đầu tiên ở trường tiểu học, hoặc nhà trẻ, lần đầu tiên mà trẻ con ở trong phòng học cùng giáo viên.
Hoặc cũng có thể chúng ta liên tưởng đến lúc còn nhỏ khi trẻ con học đi, học nói và học cách dùng nĩa.
Hoặc có thể chúng ta sẽ nghĩ ngay đến giai đoạn từ 1 đến 3 tuổi, thời kỳ quan trọng nhất của quá trình nhận thức là những năm tháng đầu đời.
Vì thế câu trả lời cho câu hỏi của tôi sẽ là: Việc học bắt đầu từ khi trẻ sinh ra.
Hôm nay tôi xin được trình bày cùng các bạn một chủ đề mà có thể sẽ làm cho các bạn ngạc nhiên và có vẻ sẽ làm các bạn hoài nghi. Nhưng vấn đề này đã được chứng minh qua các bằng chứng mới nhất từ ngành tâm lý học và cả ngành sinh học.
Đó chính là: Một vài quá trình nhận thức quan trọng nhất của mỗi người đã diễn ra trước khi chúng ta được sinh ra, tức là, chúng diễn ra khi chúng ta còn trong bụng mẹ.
Hiện nay tôi là một phóng viên mảng khoa học.
Tôi viết báo và các chuyên đề tạp chí.
Và tôi cũng là một người mẹ,
Và hai vai trò này cùng được thể hiện trong cuốn sách tôi đã viết có tên gọi "Nguồn Gốc".
"Nguồn gốc" là phần khởi đầu quan trọng của một lĩnh vực mới và thú vị được gọi là nguồn gốc bào thai.
Nguồn gốc bào thai là một nguyên lý khoa học chỉ vừa mới xuất hiện trong hai thập kỷ vừa qua, và nó được dựa trên một lý thuyết cho rằng sức khỏe và thể trạng trong suốt cuộc đời của chúng ta bị ảnh hưởng chủ yếu bởi khoảng thời gian chín tháng chúng ta nằm trong bụng mẹ.
Lý thuyết này không chỉ hấp dẫn tôi về mặt khoa học thuần túy,
mà tôi còn bị thu hút với tư cách của một người sắp làm mẹ trong lúc đang nghiên cứu về đề tài này.
Và một trong những điều thú vị nhất mà tôi gặt hái được từ công việc này, đó là tất cả chúng ta đều đang tìm hiểu và khám phá về thế giới trước cả khi chúng ta chào đời.
Khi lần đầu bồng ẵm những đứa bé trên tay, chúng ta nghĩ rằng chúng là những tinh thể trong suốt, vô tri vô giác về mặt chức năng, nhưng thực tế, chính chúng ta đã góp phần định hình nên các bé từ chính thế giới mình đang sống.
Hôm nay tôi muốn chia sẻ cùng các bạn những điều kỳ diệu mà các nhà khoa học đang khám phá về quá trình nhận thức của bào thai khi chúng vẫn còn trong bụng mẹ.
Trước tiên hết chúng nhận biết được giọng nói của người mẹ.
Vì các âm thanh từ thế giới bên ngoài phải đi qua lớp màn bụng dưới và qua bọc nước ối, những âm thanh bào thai nhận biết được, bắt đầu từ tháng thứ tư, là không âm hoặc âm bị rò.
Một nhà nghiên cứu cho rằng những âm thanh đó nghe giống như tiếng của thầy của Charlie Brown trong bộ phim hoạt hình xưa "Những hạt đậu phụng"(Peanuts).
Nhưng tiếng nói của người mẹ vang lại trong cơ thể của mình, và truyền đến bào thai dễ dàng hơn.
Và bởi vì bào thai luôn nằm bên trong người mẹ, nên nó có thể cảm nhận được âm thanh của người mẹ nhiều hơn.
Một khi em bé chào đời, nó sẽ nhận ra được giọng nói của mẹ và trẻ nhỏ luôn muốn nghe giọng của mẹ mình hơn giọng của những người khác.
Từ đâu chúng ta biết được điều này?
Trẻ sơ sinh hầu như chưa thể làm được điều gì, ngoại trừ một việc chúng rất giỏi: đó là bú.
Các nhà nghiên cứu đã dựa vào thực tế này để lắp đặt hai núm vú cao su. Khi em bé bú một núm vú cao su, thì nó sẽ nghe được giọng của mẹ mình trong tai nghe. Và nếu nó bú vào núm vú còn lại thì nó sẽ nghe giọng của một người phụ nữ khác.
Đứa bé sẽ thể hiện ngay rằng nó thích giọng của mẹ mình bằng cách chọn cái núm vú đầu tiên.
Các nhà khoa học cũng chỉ ra rằng trẻ sẽ giảm tốc độ bú khi bị hấp dẫn bởi một điều gì đó, và bú bình thường trở lại khi chúng bắt đầu chán.
Đây là những gì mà các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra: Khi những người mẹ cứ đọc đi đọc lại một đoạn của tác phẩm "Con Mèo trong cái nón" của Giáo sư Seuss trong lúc họ đang mang thai, thì những đứa bé khi chào đời cũng sẽ nhận biết được đoạn văn đó.
Một kiểu thí nghiệm mà tôi rất thích đó là khi những phụ nữ đang mang thai xem một bộ phim truyền hình dài tập nào đó trong suốt quá trình mang thai thì đứa bé của họ khi sinh ra có thể nhận biết được nhạc nền của bộ phim đó.
Các bào thai còn nhận biết được cả ngôn ngữ được dùng trong môi trường chúng được sinh ra.
Một nghiên cứu năm ngoái cho thấy rằng từ khi sinh ra, từ thời điểm được sinh ra, trẻ khóc theo ngữ giọng đặc trưng tiếng mẹ đẻ của chúng.
Trẻ em Pháp khóc theo nốt cao trong khi trẻ em Đức kết thúc bằng nốt trầm, bắt chước theo tông điệu của những ngôn ngữ này.
Vậy tại sao quá trình nhận thức trong giai đoạn bào thai này lại hữu dụng?
Đó có thể là cách giúp giúp bé tồn tại.
Ngay từ thời điểm được sinh ra, trẻ em đáp lại giọng nói của người chăm sóc chúng nhiều nhất - đó là người mẹ.
Thậm chí cả khi khóc, tiếng khóc cũng giống như tiếng nói của mẹ, và chính điều này càng thắt chặt tình mẫu tử hơn, Cũng có thể chính điều này là một lực đẩy giúp bé học, hiểu và nói tiếng mẹ đẻ.
Nhưng âm thanh không phải là điều duy nhất mà bào thai nhận biết được khi còn trong bụng mẹ.
Còn cả khứu giác và vị giác.
Trong bảy tháng đầu tiên, các chồi vị giác của bào thai được phát triển hoàn toàn, đồng thời, các thụ quan khứu giác giúp trẻ tiếp nhận và phân biệt mùi vị bắt đầu hoạt động.
Mùi vị thức ăn mà người mẹ hấp thụ truyền qua lớp nước ối, được hấp thụ một lần nữa bởi bào thai.
Trẻ nhỏ thường nhớ và có xu hướng thích những mùi vị này một khi được sinh ra đời.
Trong một cuộc thăm dò, một nhóm phụ nữ có thai được yêu cầu uống nhiều nước ép cà rốt trong 3 tháng cuối của quá trình mang thai, trong khi một nhóm khác chỉ uống nước lọc.
Sáu tháng sau, người ta để cho các bé uống hỗn hợp nước ép cà rốt và ngũ cốc, đồng thời ghi nhận lại những nét mặt và biểu cảm của các bé khi chúng uống.
Những đứa bé có mẹ đã uống nước ép cà rốt trước đó thì uống thứ hỗn hợp này nhiều hơn. Và vẻ mặt của các bé cho thấy dường như chúng muốn uống thêm nhiều hơn nữa.
Một thí nghiệm khác của Pháp diễn ra ở Dijon đã chỉ ra rằng những người mẹ hấp thụ thức ăn có vị cam thảo và hoa hồi trong quá trình mang thai thì đứa bé sẽ thể hiện sự ưa thích của mình đối với vị hoa hồi trong ngày đầu tiên của đời mình, và được chứng thực lại một lần nữa trong ngày thứ tư sau khi chào đời.
Những đứa bé mà mẹ chúng không ăn hoa hồi trong quá trong quá trình mang thai thì cho rằng hoa hồi "ghê quá".
Điều này nghĩa là người mẹ đã dạy cho bào thai nhận biết những món ăn nào ngon và an toàn cho chúng.
Bào thai cũng được dạy về nền văn hóa đặc trưng mà trẻ sắp trở thành một thành viên trong đó thông qua một trong những yếu tố quan trọng của văn hóa, đó là thức ăn.
Trẻ được giới thiệu những đặc trưng về mùi vị của nền văn hóa ẩm thực địa phương trước cả khi chúng được sinh ra.
Mà thật ra những bào thai này còn được dạy những bài học lớn hơn.
Nhưng trước khi bàn về vấn đề đó, Tôi muốn nhắc đến một chuyện mà chắc các bạn đang thắc mắc.
Ý niệm về quá trình nhận thức của bào thai có thể khuyến khích các bạn càng nỗ lực hơn trong việc nuôi dưỡng bào thai - bằng cách mở nhạc Mozart cho các bé nghe thông qua những headphones được đặt trên bụng.
Nhưng thực ra, quá trình mang thai chín tháng, quá trình hình thành và phát triển diễn ra trong bụng lại có sức ảnh hưởng lớn hơn thế.
Hầu hết những điều mà phụ nữ mang thai gặp phải hàng ngày -- bầu không khí, đồ ăn thức uống, các loại dược phẩm, thậm chí cả cảm xúc của người mẹ -- đều ảnh hưởng đến bào thai.
Chúng là một chuỗi ảnh hưởng mang đặc tính cá nhân như bản thân của người phụ nữ.
Bào thai tiếp nhận những đặc tính này vào trong cơ thể, và biến chúng thành một phần của chính cơ thể mình.
Không chỉ thế,
bào thai còn tiếp nhận những đặc trưng của người mẹ như một nguồn thông tin mà tôi gọi là những tấm danh thiếp di truyền từ thế giới bên ngoài.
Vậy nên những gì bào thai nhận biết được khi còn trong bụng mẹ không phải là bản nhạc "Magic Flute" của Mozart mà là những câu trả lời đóng vai trò thiết yếu cho sự tồn tại của chính đứa bé.
Liệu đứa bé sẽ được sinh ra trong một gia cảnh sung túc hay thiếu thốn?
Được chở che, chăm sóc hay phải đối mặt với những hiểm nguy và đe dọa?
Liệu trẻ có được sống một cuộc sống dài lâu và tươi đẹp hay ngắn ngủi và vội vã?
Đặc biệt, mức độ ăn kiêng và căng thẳng của người phụ nữ mang thai cũng đưa ra những gợi ý quan trọng về điều kiện tồn tại của bé, như một ngón tay lớn lên trong gió.
Sự điều chỉnh có định hướng của bộ não thai nhi và các bộ phận khác trong cơ thể là một trong những đặc tính riêng biệt chỉ con người mới sở hữu. Khả năng thích ứng linh hoạt, khả năng ứng phó trước sự đa dạng của môi trường sống, từ nông thôn đến thành phố, từ lãnh nguyên lạnh giá đến sa mạc cằn cỗi.
Để kết thúc phần này, tôi muốn kể cho các bạn nghe hai câu chuyện về cách thức mà những người mẹ đã dạy cho đứa bé biết về thế giới xung quanh trước khi chúng chào đời.
Vào mùa thu năm 1944 những ngày đen tối nhất của Chiến Tranh Thế Giới thứ II, Quân đội Đức phong tỏa phía Tây của Hà Lan, và cùng lúc, vứt bỏ hết các chuyến hàng chở lương thực, thực phẩm.
Cuộc vây hãm của Đảng Quốc Xã này đã diễn ra ngay trong mùa đông buốt giá - một trong những mùa đông khắc nghiệt nhất trong vài thập kỷ qua. Trời lạnh đến nỗi các con kênh đều bị đóng băng.
Thực phẩm nhanh chóng trở nên khan hiếm, nhiều người Hà Lan chỉ được tiêu thụ 500 calo cho một ngày - chỉ bằng một phần tư so với khẩu phần ăn trước chiến tranh.
Khi việc thiếu lương thực kéo dài hàng tháng liền, một vài người đã phải ăn củ của hoa tulip.
Đầu tháng năm, nguồn lương thực dự trữ vốn dĩ đã hạn chế của quốc gia bị cạn kiệt hoàn toàn.
Bóng ma chết chóc của nạn đói bao trùm khắp nơi.
Và đến ngày 5 tháng 5 năm 1945, cuộc vây hãm kết thúc đột ngột khi Hà Lan được giải phóng với sự trợ giúp của Các Nước Liên Bang.
Người ta cho rằng "Mùa Đông Đói kém" này đã giết chết khoảng 10,000 người và làm cho hàng ngàn người khác lâm vào bệnh tật.
Và một phần dân số khác cũng bị ảnh hưởng -- 40,000 bào thai trong bụng mẹ vào thời điểm cuộc vây hãm đang diễn ra.
Sự suy dinh dưỡng trong quá trình mang thai đã để lại một vài hậu quả rõ ràng ngay sau đó. Tỷ lệ trẻ bị chết non, dị dạng, suy dinh dưỡng và chết yểu cao hơn.
Nhưng những hậu quả khác thì chưa hiển hiện ra ngoài trong nhiều năm sau đó.
Hàng thập niên sau "Mùa Đông Đói", các nhà nghiên cứu đã ghi nhận lại những trường hợp một số người ra đời trong thời kỳ đó có khuynh hướng mắc phải bệnh béo phì, tiểu đường và các bệnh liên quan đến tim mạch khi về già hơn những người có điều kiện phát triển bình thường trong bụng mẹ.
Những cá thể đã trải qua tình trạng thiếu dinh dưỡng trong thời kỳ còn là bào thai có vẻ như đã thay đổi cơ thể họ theo vô số hướng khác nhau.
Họ phải chịu chứng cao huyết áp, thiếu cholesterol, hạ đường huyết, và chứng tiền tiểu đường.
Tại sao việc thiếu dinh dưỡng trong bụng mẹ lại gây ra những chứng bệnh như vậy?
Người ta lý giải rằng đó là vì các bào thai đã cố tồn tại trong điều kiện khắc nghiệt nhất.
Khi thực phẩm trở nên khan hiếm, các bào thai đã chuyển nguồn dinh dưỡng đến bộ phận thiết yếu nhất trong cơ thể, đó là não, và dành ít dưỡng chất hơn cho những bộ phận khác, như tim và gan.
Điều này sẽ giúp bào thai duy trì sự sống trong thời gian ngắn, nhưng hệ quả tất yếu sẽ đến sau này - những bộ phận bị thiếu dinh dưỡng trước đó dễ tổn thương và dễ mắc bệnh.
Nhưng có thể đó chưa phải là tất cả những gì đang diễn ra.
Dường như những bào thai được chỉ dẫn từ trong bụng mẹ để điều chỉnh chức năng sinh lý một cách phù hợp.
Chúng tự trang bị cho mình để thích nghi với thế giới mà chúng sắp phải đối mặt ngay bên ngoài bụng mẹ.
Bào thai điều chỉnh quá trình trao đổi chất và các quá trình sinh lý học để phù hợp với môi trường đang chờ đợi nó.
Và cơ sở thông tin cho các bào thai đó là dựa vào những gì mẹ chúng ăn.
Bữa ăn mà một phụ nữ mang thai hấp thụ được xem như một câu chuyện, một chuyện cổ tích về sự sung túc đủ đầy hoặc một chuỗi của những thiếu thốn, nghèo khổ.
Câu chuyện này truyền đạt thông tin đến bào thai và giúp bào thai cấu trúc cơ thế và hệ cơ quan của nó -- để phù hợp với những điều kiện sống sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự tồn tại của nó trong tương lai.
Đối mặt với nguồn lực cực kỳ khan hiếm, một đứa trẻ có thể trạng nhỏ bé với nhu cầu năng lượng khiêm tốn thực ra sẽ có nhiều cơ hội hơn để sống đến tuổi trưởng thành.
Vấn đề chỉ thật sự xuất hiện khi những người phụ nữ mang thai, theo một cách nào đó, lại là những người kể chuyện không chính xác, khi các bào thai nhận được thông tin về một thế giới khan hiếm bên ngoài bụng mẹ nhưng cuối cùng, chúng lại được sinh ra trong một gia cảnh đầy đủ, sung túc.
Đây là những gì xảy ra với những đứa trẻ của Hà Lan vào "Mùa Đông Đói".
Và tỷ lệ cao hơn của bệnh béo phì, tiểu đường và bệnh tim mạch là kết quả của việc đó.
Những cơ thể mà trước đây phải chắt chiu từng calorie thì nay lại được cung cấp một nguồn calories dồi dào từ chế độ dinh dưỡng thời hậu chiến tranh phía Tây.
Thế giới mà chúng nhận thức trong bụng mẹ hóa ra lại không giống với thế giới mà chúng được sinh ra.
Và đây là một câu chuyện khác.
Vào lúc 8:46 sáng ngày 11 tháng 09 năm 2001, có khoảng hàng ngàn người trong khu Trung Tâm Thương Mại Thế Giới tại New York -- đã đổ xô ra khỏi tàu lửa, các cô phục vụ chuẩn bị bàn ghế cho một buổi sáng đông đúc, các nhà môi giới đang làm việc trên điện thoại tại phố Wall.
1.700 người trong số những người này là các phụ nữ đang mang thai.
Khi chứng kiến cảnh máy bay đâm thẳng vào hai tòa tháp và chúng đổ sập xuống, rất nhiều phụ nữ mang thai đã bị ám ảnh bởi nỗi kinh hoàng đó - nó cũng ảnh hưởng đến những người sống sót khác trong thảm họa này - sự hỗn loạn tràn ngập khắp nơi, những đám mây cuộn tròn bụi và xà bần, nỗi sợ hãi về cái chết làm tim đập liên hồi.
Một năm sau sau thảm họa 9/11, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra một nhóm phụ nữ mang thai đã từng chứng kiến cuộc tấn công vào Tòa Nhà thương mại thế giới.
Những đứa con của những người phụ nữ này bắt đầu có những dấu hiệu của chứng rối loạn hậu chấn thương tâm lý, gọi tắt là PTSD, vì những gì họ đã trải qua. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một đặc điểm về mặt sinh học có khả năng dẫn đến chứng PTSD - một tác động được nhắc đến nhiều nhất đối với những đứa trẻ có mẹ đã trải qua những biến cố trong ba tháng cuối của thai kỳ.
Hay nói cách khác, những người mẹ với chứng rối loạn hậu chấn thương tâm lý sẽ chuyển tiếp tình trạng dễ tổn thương của mình vào đứa con trong lúc chúng vẫn còn trong bụng.
Và bây giờ hãy nghĩ về điều này: Chứng rối loạn hậu chấn thương tâm lý là một phản ứng sai lệch của cơ thể nhằm chống lại căng thẳng, khiến cho nạn nhân phải chịu đựng vô vàn đau đớn một cách không cần thiết.
Nhưng có một cách nghĩ khác về PTSD.
Cái hiện tượng mà chúng ta xem như một bệnh lý đôi khi lại là một sự thích nghi hữu dụng trong một vài trường hợp.
Nhất là trong một môi trường nguy hiểm, những biểu hiện đặc trưng của PTSD -- sự chú ý thái quá đến môi trường xung quanh, khả năng phản ứng nhanh đối với nguy hiểm -- có thể cứu được bản thân người đó.
Có người cho rằng sự di truyền triệu chứng PTSD từ trong bụng mẹ mang tính thích ứng chỉ là suy đoán mà thôi, nhưng tôi cảm thấy ý kiến này tương đối hợp lý.
Nó có nghĩa là, thậm chí trong thời kỳ thai nghén, những người mẹ đã báo hiệu cho đứa bé rằng ngoài kia là một thế giới dữ dội, họ nói với chúng rằng, "Cẩn thận con nhé."
Cho tôi được giải thích thêm.
Nghiên cứu về bào thai không nhằm đổ lỗi cho người mẹ về những gì xảy ra trong quá trình mang thai,
mà là tìm ra cách tốt nhất để cải thiện sức khỏe và thể trạng của thế hệ tiếp theo.
Nỗ lực quan trọng phải bao gồm việc tập trung vào quá trình nhận thức của bào thai trong chín tháng ở trong bụng mẹ.
Nhận thức là một trong những hoạt động trọng yếu nhất của con người và nó bắt đầu ở một giai đoạn sớm hơn nhiều so với những gì chúng ta từng nghĩ.
Xin cảm ơn.
Vỗ tay
Thứ mà tôi sẽ trình bày đến các bạn trước, một cách nhanh nhất có thể là một công trình cơ bản, một công nghệ mới mà chúng tôi đã mang đến Microsoft trong cuộc sát nhập cách đây một năm.
Đây là Seadragon. Là một môi trường mà bạn có thể tương tác trong phạm vi xa hoặc gần với nhiều loại dữ liệu hình ảnh.
Chúng ta đang nhìn thấy rất nhiều Gb ảnh điện tử ở đây và gần như đang liên tục thu hẹp lại, xoay trái phải, xếp đặt lại chúng bằng mọi cách mà ta muốn
Và không quan trọng chuyện lượng thông tin ta cần đến lớn bao nhiêu, những bộ sưu tập này và những hình ảnh đó lớn bao nhiêu.
Tất cả đều là những hình ảnh chụp từ máy ảnh số, nhưng cái này chẳng hạn, là bản quét từ Thư viện Quốc hội, và có khối lượng khoảng 300 mega điểm ảnh.
Những cũng chẳng có gì khác biệt vì điều duy nhất làm giới hạn khả năng của một hệ thống như thế này chính là số điểm ảnh trên màn hình của bạn
tại bất cứ thời điểm nào. Kiến trúc của nó cũng rất đa dạng.
Đây là một quyển sách, ví dụ về dữ liệu không hình ảnh.
Đây là quyển Ngôi nhà lạnh lẽo của Dickens.
Mỗi cột là một chương.
Để chứng minh với các bạn rằng đây chính là một văn bản và không phải là hình ảnh, chúng ta có thể làm như thế này, để thực sự thấy rằng đây là phần trình bày của một văn bản; nó không phải là một bức tranh.
Có thể đây là một cách để đọc một quyển sách điện tử
Tôi không khuyến khích cách này.
Đây là một trường hợp thực tế hơn. Đây là một số báo của tờ The Guardian.
Mỗi bức ảnh to bắt đầu một mục.
Và nó thực sự mang lại cho bạn sự hứng khởi và vui vẻ khi đọc một tờ báo thực sự và là một phương tiện đa dạng xuyên suốt.
Chúng tôi đã làm thay đổi một chút với góc của tờ báo The Guardian này.
Chúng tôi đã tạo ra một mẩu quảng cáo với độ phân giải cao-- cao hơn hẳn cái thường có ở quảng cáo thông thường -- và chúng tôi đính thêm nhiều nội dung khác.
Nếu bạn muốn xem các nét đặc trưng của chiếc xe này, bạn có thể xem ở đây.
Cũng có thể xem các mẫu khác, thậm chí cả đặc tính kĩ thuật.
Và điều này mang đến một vài ý tưởng về việc vượt qua giới hạn trên màn hình.
Chúng tôi mong rằng điều này có nghĩa là sẽ không còn các quảng cáo dạng pop-up và các dạng tương tự -- chúng không cần thiết.
Tất nhiên, bản đồ là một trong những ứng dụng thiết yếu cho công nghệ dạng này.
Và tôi sẽ không dành thời gian nói nhiều về nói ngoài việc nói rằng chúng tôi cũng đóng góp vào lĩnh vực này.
Nhưng đó là những con đường ở nước Mỹ
được xếp chồng trên bản đồ của NASA.
Nên hãy kéo lên, bây giờ, xem một thứ khác.
Nó đã có ở trên trang web và bạn có thể tìm hiểu thêm.
Đây là một dự án tên gọi Photosynth, kết hợp hai công nghệ khác nhau.
Một trong số đó là Seadragon và công nghệ còn lại là một nghiên cứu tầm nhìn điện tử bởi Noah Snavely, sinh viên cao học của trường đại học Washington, đồng chỉ đạo bởi Steve Seitz ở UW
và Rick Szeliski ở Trung tâm nghiên cứu Microsoft.
Dự án này đã có trên mạng. Được cấp nguồn bởi Seadragon.
Bạn có thể thấy khi chúng tôi tiến hành thử những góc nhìn này, khi chúng tôi lướt qua các hình ảnh và có sự trải nghiệm về sự phân giải nhiều lớp.
Nhưng sự sắp đặp không gian của các hình ảnh ở đây rất có ý nghĩa.
Các thuật toán máy tính đã xắp xếp những hình ảnh này cùng nhau. và chúng tương ứng với không gian thật, trong đó những bức hình này -- tất cả được chụp gần Grassi Lakes ở Canadian Rockies -- Giờ các bạn có thể thấy ở đây những yếu tố
của slide-show được ổn định hoặc toàn bộ hình ảnh, và những thứ này được liên hệ không gian với nhau.
Tôi không chắc mình có đủ thời gian để trình bày về các môi trường khác.
Có một vài môi trường với nhiều không gian hơn rất nhiều.
Tôi muốn đề cập thẳng đến một trong những bộ dữ liệu nguyên bản của Noah -- có nguồn gốc từ một mẫu nguyên thủy của Photosynth mà chúng tôi bắt đầu nghiên cứu lần đầu vào mùa hè -- để trình bày cho các bạn những gì tôi nghĩ là điểm nút đằng sau công nghệ này, công nghệ Photosynth. Và nó thực sự không rõ rệt nếu chỉ nhìn vào những môi trường được tạo dựng trên trang web.
Chúng tôi đã phải lo lắng về luật sư và những điều khác.
Đây là bản tái thiết nhà thờ Notre Dame đã được làm hoàn toàn bằng máy tính
từ những hình ảnh lấy từ Flickr. Bạn chỉ cần đánh "Notre Dame" vào Flickr, và bạn có thể thấy hình ảnh những cậu sinh viên mặc áo phông, hoặc ảnh của trường
và nhiều nữa. Và mỗi hình nón màu cam này báo hiệu một hình ảnh được coi là thuộc mẫu hình này.
Và đây là tất cả những hình ảnh lấy từ Flickr, và chúng được liên kết không gian theo cách này.
Chúng ta chỉ cần tìm hiểu chúng một cách rất đơn giản.
(Vỗ tay). Bạn biết đấy, tôi chưa từng nghĩ rằng cuối cùng mình lại làm việc ở Microsoft.
Và thật phấn khởi khi được đón nhận như thế này.
(Cười). Tôi nghĩ các bạn có thể thấy ở đây có rất nhiều các loại máy ảnh: nó có tất cả từ máy ảnh điện thoại đến máy SLR chuyên nghiệp, một số lớn trong chúng được cài vào trong môi trường này.
Và nếu có thể, tôi sẽ tìm những loại kì cục nhất. Có rất nhiều loại được bít kín bởi các mặt, và nhiều hơn nữa.
Vài nơi trong này thực ra đã có một series các bức ảnh -- chúng ta bắt đầu.
Đây là một bức ảnh của Notre Dame được đăng kí đúng.
Chúng ta có thể khám phá bức ảnh này để có cái nhìn của môi trường này.
Ý chính ở đây là chúng ta có thể làm những điều tương tự với môi trường xã hội.
Giờ nó đang lấy dữ liệu từ tất cả mọi người -- từ một bộ nhớ về hình ảnh trái đất và nối chúng lại với nhau.
Tất cả những bức ảnh đó được nối lại với nhau và nó tạo nên những thứ còn tuyệt vời hơn tất cả các phần góp lại.
Giờ ta có một mẫu mô phỏng toàn bộ Trái đất.
Hãy coi nó như bản thêm của chương trình Trái đất Ảo của Stepehn Lawler.
Và đây là thứ mà càng trở nên phức tạp khi người ta sử dụng, và lợi ích từ nó càng trở nên lớn hơn cho người dùng.
Những bức ảnh của người dùng sẽ được đính với dữ liệu dang meta khi một người khác nhập vào.
Nếu có ai đó có thể tag tất cả những vị thánh này và điền thông tin về họ, thì bức ảnh về nhà thờ Notre Dame của tôi sẽ cập nhật những thông tin này luôn, và tôi có thể dùng nó như điểm vào để lướt vào không gian đó, dữ liệu đó, sử dụng hình ảnh của những người khác, và thực hiện thao tác xuyên mô hình và xuyên mạng lưới người xử dụng.
Và tất nhiên, sản phẩm đi kèm sau đó là những mô hình giàu tính hình ảnh về những khu vực thú vị của thế giới, được thu thập không chỉ từ những ảnh chụp từ trên máy bay hay vệ tinh mà còn từ bộ nhớ có tính năng thu thập dữ liệu.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay) Chris Anderson: Không biết tôi hiểu có đúng không?
Rằng điều mà phần mềm của ngài đang cho phép, đó là tại một thời điểm nào đó, trong vòng vài năm tới, tất cả những bức ảnh được chia sẻ bởi bất cứ ai trên thế giới chúng sẽ được kết nối với nhau?
BAA: Đúng vậy. Những gì phầm mềm này là để khám phá. Nó tạo nên những siêu kết nối giữa những hình ảnh.
Và nó làm điều đó dựa trên nội dung bên trong bức ảnh.
và điều đó làm bạn thực sự phấn khích khi nghĩ đến những thông tin phong phú mà những hình ảnh này có. Chẳng hạn khi bạn thực hiện lệnh tìm kiếm hình ảnh trên mạng,
bạn gõ vào những cụm từ, và những từ khóa trên trang web chứa rất nhiều thông tin về bức ảnh đó. Giờ, nếu bức ảnh đó được kết nối với tất cả những bức ảnh của bạn thì sao?
Thì khối lượng của liên kết ngữ nghĩa
và khối lượng thông tin phong phú kèm với nó là rất lớn. Đây chính là hiệu ứng mạng lưới điển hình.
CA: Blaise, điều này thực sự kì diệu.
Xin chúc mừng. BAA: Cảm ơn rất nhiều.
(Âm nhạc) Chào buổi trưa.
Chắc là các bạn đều biết, chúng ta đang đối mặt với thời điểm kinh tế khó khăn.
Tôi tìm đến các bạn với một đề xuất khiêm tốn để làm nhẹ gánh nặng tài chính.
Ý tưởng này xuất hiện khi tôi trò chuyện cùng một người bạn của tôi là một nhà vật lý học ở trường MIT.
Anh ấy đã rất vất vả để giải thích cho tôi về: một thực nghiệm tuyệt vời, trong đó dùng tia hồng ngoại (laser) để làm nguội dần vật chất.
Thật ra anh ấy đã làm tôi nhức đầu ngay từ lúc bắt đầu, bởi vì ánh sáng không làm nguội.
Nó làm mọi thứ nóng lên. Nó đang diễn ra ngay tại đây, vào lúc này.
Lý do mà các bạn có thể nhìn thấy tôi đang đứng ngay đây bởi vì căn phòng này chứa hơn 100 nhân mười luỹ thừa mười tám quang tử (photon), và chúng đang chuyển động ngẫu nhiên trong không gian, gần bằng với vận tốc của ánh sáng.
Tất cả chúng có màu sắc khác nhau, chúng đang gợn sóng với các tần số khác nhau, và chúng đang nảy lên từ mọi bề mặt, kể cả tôi, một số trong chúng đang bay thẳng vô mắt các bạn, đó là lý do não của các bạn cấu thành một hình ảnh tôi đang đứng đây.
Tia hồng ngoại là chuyện khác.
Nó cũng dùng các quang tử (photon), nhưng chúng đều được đồng bộ hoá, và nếu bạn tập trung chúng thành một chùm, bạn có được một thứ công cụ vô cùng hữu dụng.
Sự kiểm soát của một tia hồng ngoại là cực kỳ chuẩn xác đến mức bạn có thể thực hiện phẫu thuật bên trong một con mắt, bạn có thể sử dụng nó để lưu trữ một lượng lớn các dữ liệu, và bạn có thể sử dụng nó trong cái thực nghiệm hay ho này cái thực nghiệm mà bạn tôi đã rất vất vả để giải thích.
Đầu tiên, bạn nhốt các nguyên tử (atom) trong một cái chai đặc biệt.
Nó sử dụng các trường điện từ để cô lập các nguyên tử từ tiếng ồn của môi trường.
Bản thân các nguyên tử thì khá là bạo lực. nhưng nếu bạn bắn các tia hồng ngoại một cách thật chính xác để điều chỉnh cho đúng tần số, một nguyên tử sẽ nhanh chóng hấp thụ những quang tử và có xu hướng làm chúng chậm lại.
Từng chút một, nó lạnh dần cho đến cuối cùng thì nó tiếp cận điểm không tuyệt đối.
Bây giờ nhé, nếu bạn sử dụng đúng loại nguyên tử và bạn làm nó đủ lạnh chuyện thực sự kỳ lạ xảy ra.
Nó không còn ở dạng chất rắn, chất lỏng hay khí nữa.
Nó đi vào một trạng thái mới được gọi là trạng thái siêu lỏng (superfluid).
Các nguyên tử đã mất đi đặc điểm nhận diện đặc biệt của chúng, các quy tắc của thế giới lượng tử giành quyền kiểm soát, và điều đó khiến cho các chất siêu lỏng mang những thuộc tính kỳ quặc.
Ví dụ nhé, nếu bạn chiếu sáng thông qua một chất siêu lỏng, nó có thể làm các quang tử chuyển động chậm lại còn vận tốc 60 cây số / giờ.
Một thuộc tính kỳ quặc khác nữa là nó lưu động mà hoàn toàn không có độ nhớt hay là ma sát, vậy nên, nếu bạn mở nắp chai ra, nó sẽ không ở yên bên trong chai nữa.
Một màng phim mỏng sẽ bò lên thành chai từ bên trong, chảy tràn qua miệng chai và trào ra ngoài.
Tất nhiên, ngay khoảnh khắc mà chất siêu lỏng này va chạm với môi trường bên ngoài, nhiệt độ của nó tăng lên, dù chỉ là một phần rất nhỏ của một độ, và ngay lập tức trở lại trạng thái vật chất bình thường.
Các chất siêu lỏng là một trong những thứ mong manh nhất mà chúng tôi đã từng khám phá.
Còn đây là niềm vui thú tuyệt vời của khoa học: sự thất bại của trực giác chúng tôi qua thực nghiệm.
Nhưng thực nghiệm không là điểm kết thúc của câu chuyện, bởi vì bạn vẫn phải truyền lại kiến thức cho người khác.
Tôi có bằng tiến sĩ ngành sinh học phân tử.
Tôi vẫn hầu như không hiểu những điều mà phần lớn các nhà khoa học đang nói đến.
Vì vậy, khi bạn tôi cố gắng giải thích về thực nghiệm kể trên, hình như anh ấy nói càng nhiều, thì tôi càng mù mờ.
Bởi vì nếu bạn đang cố gắng để vẽ nên cho ai đó một bức tranh toàn cảnh về một ý tưởng phức tạp, để thực sự nắm bắt bản chất của vấn đề, bạn dùng càng ít từ, người ta càng dễ tiếp thu.
Trong thực tế, hay nhất có thể là không nói gì cả.
Tôi nhớ đã nghĩ rằng phải chi bạn tôi đã có thể đã giải thích về toàn bộ thử nghiệm đó chỉ với một điệu nhảy.
Tất nhiên, dường như chẳng bao giờ có người vũ công nào xung quanh khi bạn cần họ.
Thật ra, ý tưởng này không điên khùng như nó nghe có vẻ như thế.
Bốn năm trước, tôi đã bắt đầu một cuộc thi gọi là "Hãy để bằng tiến sỹ của bạn nhảy múa" (Dance Your Ph.D)
Thay vì giải thích nghiên cứu của mình bằng từ ngữ, các nhà khoa học phải giải thích nó với điệu nhảy.
Đáng ngạc nhiên là, cách đó có vẻ hiệu nghiệm.
Khiêu vũ thực sự có thể làm khoa học dễ hiểu hơn.
Nhưng đừng tin lời tôi.
Lên Internet và tìm kiếm từ khoá "Hãy để bằng tiến sỹ của bạn nhảy múa" ("Dance Your Ph.D.")
Hiện có hàng trăm các nhà khoa học nhảy múa chờ đợi bạn.
Điều đáng ngạc nhiên nhất mà tôi rút ra được trong khi điều hành cuộc thi này là một số nhà khoa học đang làm việc trực tiếp với vũ công trong nghiên cứu của họ.
Ví dụ nhé, tại trường đại học Minnesota, có một kỹ sư ngành y sinh tên David Odde, ông làm việc với các vũ công để tìm hiểu cách các tế bào di chuyển.
Các tế bào di chuyển bằng cách thay đổi hình dạng của chúng.
Khi một tín hiệu hóa học giạt vào một phía, nó kích thích các tế bào mở rộng hình dạng của chúng về phía đó, vì các tế bào liên tục tiếp xúc vào và kéo dãn trong môi trường.
Vì vậy, nó cho phép các tế bào rỉ ra dọc theo các hướng đúng.
Nhưng điều mà có vẻ rất chậm rãi và thanh nhã khi nhìn bên ngoài lại thực sự rất hỗn loạn bên trong, bởi vì các tế bào kiểm soát hình dáng của chúng bằng một bộ khung của các sợi protein bền vững, và những sợi này liên tục rơi rụng.
Nhưng ngay vào lúc chúng tiêu tan, lại có thêm nhiều protein gắn vào các điểm cuối và mọc dài ra, vậy nên, tế bào thay đổi liên tục chỉ để duy trì hiện trạng y như lúc ban đầu.
David xây dựng các mô hình toán học về điều đó, sau đó ông kiểm tra chúng trong phòng thí nghiệm, nhưng trước khi làm việc đó, ông làm việc với các vũ công để tính toán xem những loại mô hình nào cần được xây dựng đầu tiên.
Nó cơ bản là một thảo luận tự do hiệu quả, và khi tôi ghé thăm David để tìm hiểu về nghiên cứu của anh, anh đã sử dụng các vũ công để giải thích cho tôi chứ không phải phương pháp thường dùng: PowerPoint.
Và chuyện đó khiến tôi nêu lên đề xuất khiêm tốn này.
Tôi nghĩ rằng những bài thuyết trình PowerPoint dở là một mối đe dọa nghiêm trọng cho nền kinh tế toàn cầu.
(Cười rộ) (Vỗ tay) Tất nhiên, nó còn phụ thuộc vào cách thức mà bạn tính nó, nhưng có ước tính chuyện đó tiêu hao 250 triệu đô la mỗi ngày.
Thử giả định các bài thuyết trình trong nửa tiếng cho một nhóm khán giả trung bình gồm bốn người với tiền lương 35,000 đô la, và giả sử một cách dè dặt rằng khoảng một phần tư của các bài thuyết trình là hoàn toàn lãng phí thời gian, và cho rằng có khoảng 30 triệu bài thuyết trình PowerPoint được tạo ra mỗi ngày, sẽ làm tổng con số lãng phí hàng năm lên đến 100 tỷ đô la.
Tất nhiên, đó chỉ là thời gian mà chúng ta đang mất đi với các bài thuyết trình.
Còn những chi phí khác nữa, bởi vì PowerPoint chỉ là một công cụ, và giống như bất kỳ công cụ nào khác, nó có thể và sẽ bị lạm dụng.
Mượn một khái niệm từ CIA nước tôi, nó giúp làm đối tượng khán giả của bạn uỷ mị đi.
Nó làm sao lãng khán giả với nhiều hình ảnh đẹp, những dữ liệu không liên quan.
Nó cho phép bạn tạo ra ảo tưởng về năng lực, ảo tưởng về tính đơn giản, và tiêu cực nhất, những ảo tưởng về sự hiểu biết.
Thời điểm này, nước tôi hiện ngập trong 15 ngàn tỷ đô la nợ nần.
Các nhà lãnh đạo của chúng tôi đang làm việc không mệt mỏi để cố tìm ra cách tiết kiệm tiền.
Một kế hoạch là cắt giảm triệt để các tài trợ công cho nghệ thuật.
Ví dụ tại Quỹ Quốc Gia Tài Năng về Nghệ Thuật của chúng tôi (NEA), với ngân sách 150 triệu đô la, cắt giảm chương trình đó ngay lập tức sẽ làm giảm khoản nợ quốc gia xuống khoảng một phần ngàn của một phần trăm.
Một người chắc chắn không thể tranh luận với những con số đó.
Tuy nhiên, một khi chúng ta loại bỏ nguồn tài trợ công cho nghệ thuật, sẽ có một số mặt hạn chế.
Các nghệ sĩ trên đường phố sẽ gia nhập vào hàng ngũ của đội quân thất nghiệp.
Nhiều người trong số đó sẽ chuyển sang lạm dụng ma túy và mại dâm, và điều đó không tránh khỏi làm giảm đi giá trị bất động sản trong các khu dân cư đô thị.
Tất cả các chuyện đó có thể làm mất sạch các khoản tiết kiệm chúng ta hy vọng có thể thực hiện được lúc ban đầu.
Đến đây, tôi xin khiêm nhường đề xuất những ý kiến của riêng tôi mà tôi hy vọng sẽ không phải chịu trách nhiệm với các phản đối dù nhỏ nhất.
Một khi chúng ta loại bỏ nguồn tài trợ công dành cho các nghệ sĩ, hãy đưa họ trở lại với công việc bằng dùng họ thay PowerPoint.
Như một trường hợp thử nghiệm, tôi đề nghị chúng ta hãy bắt đầu với các vũ công người Mỹ.
Xét cho cùng, họ là những người dễ chết nhất trong nhóm này, dễ bị tổn thương và rất lâu để chữa lành bởi vì hệ thống chăm sóc sức khỏe của chúng ta.
Thay bằng để các bằng tiến sỹ nhảy múa, chúng ta nên sử dụng nhảy múa để giải thích tất cả các vấn đề phức tạp.
Hãy tưởng tượng xem khi các chính trị gia của chúng ta sử dụng các điệu nhảy để giải thích lý do tại sao chúng ta phải xâm lược một quốc gia nào đó hay bảo lãnh một ngân hàng đầu tư.
Điều đó chắc chắn có ích.
Tất nhiên là một ngày nào đó, trong tương lai xa, một công nghệ thuyết phục thậm chí mạnh hơn PowerPoint có thể được phát minh, để các vũ công không còn cần thiết trong vai trò công cụ hùng biện nữa.
Tuy nhiên, tôi tin tưởng rằng vào ngày đó, chúng ta đã vượt qua tai hoạ tài chính hiện nay.
Có lẽ khi đó chúng ta có đủ khả năng tận hưởng sự xa xỉ của việc ngồi trong hàng ghế khán giả không có mục đích nào khác ngoài việc chứng kiến các hình thái con người chuyển động.
(Âm nhạc) (Vỗ tay)
Khi chúng ta nghĩ tới những giác quan của chúng ta, chúng ta thường không mấy để ý tới lí do tại sao chúng lại có thể phát triển, từ góc nhìn của sinh học
Thật sự chúng ta không nghĩ tới sự tiến hóa cần được bảo vệ bởi các giác quan, nhưng có lẽ chính vì vậy mà các giác quan của chúng ta thực sự tiến hoá để đảm bảo an toàn cho chúng ta và cho phép chúng ta sống
Trên thực tế, khi chúng ta nghĩ tới các giác quan của chúng ta, hay khi nghĩ tới việc mất một giác quan nào đó, chúng ta thực sữ nghĩ tới một thứ cụ thể hơn là: khả năng chạm vào thứ gì lộng lẫy, hay nếm thứ gì đó ngon ngửi thấy hương thơm nào đó, hay nhìn thấy cái gì đó đẹp.
Đây chính là thứ chúng ta muốn từ giác quan của chúng ta
Chúng ta muốn cái đẹp; chúng ta không chỉ muốn chức năng.
Và khi nói tới việc hồi phục giác quan, chúng ta vẫn còn rất xa với việc mang đến cái đẹp
Và đó là điều tôi muốn nói với các bạn hôm nay
Cũng như là nghe.
Khi chúng ta nghĩ tới việc tại sao chúng ta nghe, chúng ta thường không liên tưởng tới việc khả năng nghe chuông báo thức hay còi báo động, mặc dù đó là việc rất quan trọng
Thật sự cái mà chúng ta muốn nghe là âm nhạc
(Âm nhạc) Chắc hẳn nhiều người trong số các bạn biết đây là bản nhạc giao hưởng số 7 của Beethoven
Nhiều người biết rằng Beethoven bị điếc, hay gần như điếc hoàn toàn, khi ông ý viết bản nhạc này.
Bây giờ tôi muốn cho các bạn nhận thấy rõ việc chúng ta có thể nghe nhạc tuyệt vời như thế nào
Âm nhạc là một trong những thứ kì lạ nhất từng có
Đó là những rung động âm thanh trong không gian, những sóng năng lượng rất nhỏ trong không gian kích thích màng tai
bằng cách nào đó trong việc kích thích màng tai cái mà truyền năng lượng xuống các xương âm thanh rồi được chuyển thành 1 dạng xung lực biến đổi bên trong ốc tai và sau đó chuyển thành 1 dạng tín hiệu điện trong dây thần kinh thính giác của chúng ta cái mà bằng cách nào đó kích thich não bộ của chúng ta như là sự nhận thức về một bài hát hay một bản nhạc hay.
Qúa trình này hoàn toàn trừu tượng và rất rất kì lạ.
Và chúng ta có thể mất nhiều ngày bàn luận về mỗi chủ đề này thôi. để thực sự cố gắng tìm hiểu làm thế nào chúng ta có thể nghe thấy một thứ gì đó cảm động chỉ từ một thứ gì đó bắt đầu là một rung động trong không gian?
Cho nên nếu bạn mất thính giác, hầu hết những người mất thính giác mất bộ phận gọi là ốc tai, hay tai trong.
Và chỉ hoàn toàn với cấp độ lông tế bào mà chúng có thể làm được điều này.
Nếu bạn phải chọn mất đi một giác quan, tôi phải rất thành thật với các bạn là chúng ta có thể hồi phục khả năng nghe tốt hơn hồi phục bất kì giác quan nào khác.
Trên thực tế, chẳng có cái gì thật sự đạt được đến khả năng hồi phục thính giác.
Là một thầy thuốc cũng như một bác sĩ phẫu thuật, tôi có thể khẳng định vói bệnh nhân của tôi rằng nếu bạn phải chọn mất một giác quan, chúng tôi đống tình nhất với thính giác về cả mặt y khoa lẫn phẫu thuật.
Là một nhạc công, tôi có thể nói với các bạn rằng nếu tôi phải thực hiện cấy ghép ốc tai, Tôi sẽ đau lòng.Tôi rõ ràng đau lòng, bởi tôi biết rằng âm nhạc sẽ không bao giờ nghe giống như trước đối với tôi.
Đây là một đoạn quay tôi sẽ cho các bạn xem về một bé gái bị điếc bẩm sinh.
Cô ấy được giúp đỡ rất nhiều.
Mẹ cô ấy đang làm mọi thứ bà có thể.
Được rồi, xin hãy cho chiếu đoạn phim.
(Phim) Mẹ: Đó là một con cú.
Cú đấy.
Cú.Cú.
Ừ
Em bé. Em bé.
Con có muốn nó không?
(Hôn) Charles Limb: Mặc cho mọi thứ làm cho đứa trẻ về mặt hỗ trợ từ gia đình và về việc truyền cảm hứng học đơn giản, luôn có một giới hạn mà một đứa trẻ bị điếc, một đứa bé bị điếc bẩm sinh có trên thế giới này về mặt cơ hội làm việc, học tập, xã hội.
Tôi không nói rằng họ không thể sống một cuộc sống vui vẻ, tuyệt vời.
Tôi chỉ nói rằng họ sẽ đối mặt với nhiều trở ngại mà hầu hết những người có thính giác bình thường sẽ không gặp phải.
Mất thính giác và việc chữa trị nó đã thật sự phát triển trong vòng 200 năm qua.
Ý tôi là theo nghĩa đen, họ đã từng làm những thứ như cài những vật có dạng tai lên tai của bạn và gắn phễu vào.
Và đó là điều tốt nhất bạn có thể làm cho việc mất thính giác
Trước đó bạn thậm chí không thể xem màng tai.
Vì vậy điều đó không có gì quá bất ngờ là không có cách chữa trị nào hiệu quả cho chứng mất thính giác.
Và ngày nay chúng ta có công nghệ cấy ghép ốc tai nhiều kênh hiện đại một thủ tục điều trị ngoại trú.
Nó được đặt vào tai trong bằng phương pháp phẫu thuật.
Nó chỉ mất một tiếng rưỡi dến hai tiếng, tùy thuộc vào nơi nó được thực hiện. trong trạng thái gây mê toàn bộ.
Và cuối cùng, bạn có thể có được môt thứ như thế này nơi mà có một dãy điện cực được gài vào bên trong ốc tai.
Trên thực tế, thiết bị này khá là thô so với tai trong thông thường của chúng ta.
Tuy nhiên đây là vẫn là bé gái trước kia, người bây giờ đã được cấy ghép.
Đây là cô ấy 10 năm sau.
Và đây là một đoạn phim được ghi lại bởi người thầy phẫu thuật của tôi, tiến sĩ John Niparko, người đã cấy ghép cho cô ấy.
Xin làm ơn chạy đoạn phim.
(Phim) John Niparko: Vậy là cháu đã viết hai cuốn sách?
Cô bé: Vâng cháu đã viết hai cuốn sách. (Mẹ: Cuốn kia là một cuốn sách hay là một bài trên tạp chí?) Cô bé: Không, cuốn kia là một cuốn sách. (Mẹ: ừ thôi được) JN: Vậy là cuốn sách này có 7 chương. và chương cuối có tên là "Những điều tốt đẹp khi bị điếc"
Cháu có nhớ đã viết gì trong chương này không?
Cô bé: Có chứ ạ. Cháu nhớ từng chương cháu viết.
JN: Uh.
Cô bé: Thực ra thì thỉnh thoảng em cháu hơi phiền một chút.
Nên nó rất hữu dụng để không bị làm phiền bởi em ý
JN: Bác hiểu.Và đấy là ai nhỉ?
Cô bé: Holly. (JN: ừ) Mẹ: Em cô bé. (JN:Em cô bé .)
Cô bé: Em cháu. JN: Vậy làm cách nào cháu có thể tránh không bị làm phiền?
Cô bé: cháu chỉ cần tháo CI ra, và thế là cháu không nghe thây gì cả.
(Cười lớn) Nó khá là hữu dụng.
JN: Vậy cháu không muốn nghe bất kì thứ gì ngoài đó à?
Cô bé: Không ạ.
CL: Vậy là cô bé thật là phi thường.
Và bạn không thể nào không coi việc đó là một thành công vĩ đại.
Nó chính là vậy. Nó là một thành công lớn lao trong ngành y học hiện đại.
Tuy nhiên, dù cho có phương tiện không thể tin này mà những người được cấy ghép ốc tai thể hiện với ngôn ngữ bạn bật đài radio và đột nhiên họ hầu như không thể nghe thấy bất cứ tiếng nhạc nào
Thực tế, hầu hết những người tham gia cấy ghép gặp trở ngại và không thích âm nhạc bới nó nghe khá tệ.
Vì vậy khi noi đến ý tưởng trả lại cái đẹp cho cuộc sống của ai, chúng ta còn khá xa khi nói tới việc nghe.
Có rất nhiều lí do cho điều này.
Tôi đã đề cập trước đó về việc âm nhạc là một khả năng rất khác bởi vì nó trừu tượng.
Ngôn ngữ lại rất khác. Ngôn ngữ thì chính xác.
Trên thực tế, lí do chính mà chúng ta sử dụng nó là bởi nó có sự cụ thể về ngữ nghĩa.
Khi bạn nói một từ cái bạn quan tâm là liệu từ đó có được hiểu một cách chính xác không
Bạn không quan tâm liệu từ đó nghe có hay không khi nó được nói ra.
Âm nhạc lại hoàn toàn khác.
Khi bạn nghe âm nhạc, nếu nó không hay thì còn nghĩa lí gì?
? Chẳng có lí do nào để nghe âm nhạc khi nó không hay cả.
Âm học của âm nhạc khó hơn nhiều so với của ngôn ngữ.
Bạn có thể thấy trên số liệu này rằng phạm vi tần số và phạm vi đề-xi-ben, phạm vị động lực của âm nhạc thì hỗn tạp hơn nhiều.
Vì thế nếu muốn thiết kế một ốc tai cấy ghép hoàn hảo, điều mà chúng ta nên cố gắng là hướng mục tiêu tới việc nó có thể cho phép việc truyền tải âm nhạc
Vì tôi luôn xem âm nhạc là đỉnh cao của thính giác.
Nếu bạn có thể nghe nhạc bạn có thể nghe bất kì thứ gì khác.
Bây giờ vấn đề trước nhất là với việc nhận thức độ cao.
ý tôi là hầu hết chúng ta đều biết đô cao là nền tảng xây dựng âm nhạc
nếu không có khả năng nhân thức tốt được độ cao âm nhạc và giai điệu là những điều rất khó để làm-- Hãy quên đi hòa âm và những thứ tương tự như vậy.
Đây là một bản biên soạn MIDI của khúc dạo đầu của Rachmaninoff
Bậy giờ xin hãy chơi chúng.
(Âm nhạc) Thôi được nếu chúng ta coi như đối với một bệnh nhân được cấy ghép ốc tai việc nhận thức độ cao có thể như là hai quãng tám hãy xem chuyện gì xảy ra. khi chúng ta thực hiện ngẫu nhiên điều này trong vòng nửa cung
Chúng ta sẽ run lên nếu chúng ta có được sự nhận thức độ cao nửa cung ở người được cấy ghép ốc tai.
Hãy tiếp tục chơi đoạn này.
(Âm nhạc) Mục đích cuả việc cho các bạn thấy điều này là cho các bạn thấy âm nhạc không phải thoái hóa mạnh
Các bạn làm nó méo mó một chút, đắc biệt là về độ cao, và bạn đã thay đổi nó.
Và điều đó có thẻ là bạn như vậy.
Đây dường như là người bị thôi miên.
Nhưng đó chắc chắn không phải là cách mà âm nhạc được chủ ý dùng
Và bạn cũng không nghe một thứ mà hầu hết mọi người có thính giác bình thường nghe thấy.
Một vấn đề khác thêm vào đó không chỉ là khả năng phân biệt độ cao, mà còn là khả năng phân biệt tiếng động.
Hầu hết các bệnh nhân được cấy ghép ốc tai không thể phân biệt sự khác nhau của các nhạc cụ.
Nêu chúng tôi chơi hai đoạn âm thanh này liên tiếp,
(Kèn trumpet) Kèn trumpet
Và loại thứ hai
(đàn vi-ô-lông) Đây là đàn violin
Chúng có cùng dạng sóng. Chúng đều là nhạc cụ kéo dài.
Những người được cấy ghép ốc tai không thể phân biệt sự khác nhau. giữa các nhạc cụ này.
Âm sắc âm thanh, hay tiếng động của âm thanh là cách mà tôi muốn miêu tả âm sắc, màu sắc của âm-- họ cũng không thể phân biệt những thứ này.
Việc cấy ghép này không truyền tải âm sắc của âm nhạc mà thường cho thấy những điều như sự ấm áp
Nếu bạn nhìn vào não bộ của một cá nhân được cấy ghép ôc tai và bạn sắp xếp cho họ nghe một bài diễn văn, sắp xếp cho họ nghe một vài nhịp điệu và giai điệu bạn sẽ thấy rằng vỏ não thính giác hoạt động tích cực nhất xuyên suốt bài diễn văn
Bạn có thể nghĩ rằng những cấy ghép này là dành riêng cho lời nói chúng được thiết kế cho lời nói
Nhưng trên thực tế nếu bạn nhìn vào giai điệu, bạn có thể thấy rằng có rất it hoạt động của vỏ não ở những người sử dùng cấy ghép so vói những người có thính giác bình thường.
Vì vậy cho dù bất cứ lí do nào, việc cấy ghép này không thành công trong việc kích thích vỏ não thính giác trong việc nhận thức giai điệu.
Câu hỏi tiếp theo được đặt ra là, thực sự thì nó nghe như thế nào?
Chúng tôi đã thực hiện một số nghiên cứu để hiểu được âm sắc âm thanh như thể nào đối với những người được cấy ghép.
Tôi sẽ cho cho các bạn nghe 2 đoạn clip của Usher. một đoạn bình thường và một đoạn gẫn như không có tần số cao lẫn tần số thấp và thậm chí cũng không nhiều tân số vừa.
Mời chơi nhạc.
(Âm nhạc) (Nhạc hạn chế tần số) Tôi có những bệnh nhân nói vói tôi rằng những âm thanh này giống nhau.
Họ không thể phân biệt chất lượng âm thanh giữa hai đoạn nhạc.
Một lần nữa, chúng ta còn rất rất xa để vươn tới những thứ chúng ta muốn.
Bây giờ câu hỏi đặt ra ra: liệu có hy vọng nào không?
Tất nhiên là có, có hy vọng.
Tôi không biết là liệu có ai biết đây là ai không.
Đây là.... có ai biết không?
Đây là Beethoven.
Tại sao chúng ta lại biết trông hộp sọ của Beethoven như thế nào?
Bởi vì phần mộ của ông ý đã được khai quật.
Và hóa ra là xương của ông ý đã được giữ lại khi ông ý qua đời để cố gắng tìm hiểu lý do cái chết của ông ta. tại sao ông ấy có cơ thể khuôn và bộ não của ông ý phình ra phía bên cạnh.
Tuy nhiên Beethoven sáng tác nhạc khá lâu sau khi ông khi ông ta mất thính giác.
Điều được giả thuyết là, thậm chí trong trường hợp mất thính giác, khả năng tiếp thu âm nhạc vẫn tồn tại.
Não bộ vẫn cảm nhận được âm nhạc
Tôi đã rất may mắn được làm việc với tiến sĩ David Ryugo nơi mà tôi đã được làm việc với những chú mèo trắng bị điếc và cố gắng tìm hiểu điều gì xảy ra khi chúng tôi cấy ghép ốc tai cho chúng.
Đây là một chú mèo đã được huấn luyện để phản ứng với tiếng kèn gọi ăn.
(Âm nhạc) Đề: Beethoven không kích thich nó
(Âm nhạc) Khúc mở màn 1812 cũng không đánh thức được nó.
(Tiếng kèn trumpet) Nhưng cô ý dựng dậy khi được gọi làm nhiệm vụ!
(Tiếng kèn trumpet) CL: Tôi không muốn nói rằng chú mèo nghe thấy tiếng kèn trumpet như cách chúng ta nghe nó.
Tôi chỉ giả thuyết rằng bằng việc huấn luyện bạn có thể làm cho tiếng nhạc trở nên quan trọng, thậm chí với cả một chú mèo.
Nếu chúng ta hướng nỗ lực vào việc dạy những người được cấy ghép ốc tai nghe nhạc-- Vì hiện tại hầu như không có nỗ lực nào như vậy. không có chiến lược tập luyện lại, rất ít những tiến bộ công nghệ mà thực sự cải thiện âm nhạc-- chúng ta sẽ rất thành công.
Bây giờ tôi muôn cho các bạn xem đoạn phim cuối cùng
Và đây là của một học sinh cuả tôi tên là Joseph người mà tôi đã có may mắn lớn làm việc cùng ở phòng thí nghiệm trong 3 năm
Anh ấy bị điếc và anh ấy học chơi đàn piano sau khi được thực hiện cấy ghép ốc tai.
Đây là phim về Joseph.
(Âm nhạc) (Phim) Joseph: Tôi sinh vào năm 1986.
Và khi được khoảng bốn tháng tuổi, tôi được chẩn đoán là mắc chứng mất khả năng nghe trầm trọng
Không lâu sau đó, tôi được lắp máy trợ thính.
Nhưng mặc dù những chiếc máy trợ thính này là những chiếc máy trợ thính tốt nhất trên thị trường lúc bấy giờ, chúng không hữu dụng lắm.
Vì thế, tôi phải dựa rất nhiều vào thuật đọc môi và tôi hầu như không nghe thấy mọi người nói gì.
Khi tôi 12 tuổi, tôi là một trong những người đầu tiên ở Singapore trải qua phẫu thuật cấy ghép ốc tai.
Và không lâu sau khi tôi được cấy ghép, tôi bắt đầu học chơi đàn piano.
Và nó hoàn toàn tuyệt vời.
Từ đó, tôi không bao giờ nhìn lại quá khứ.
CL: Joseph đúng là phi thường. Anh ý thật sự xuất sắc.
Anh ấy hiện là học sinh y khoa tại đại học Yale. và anh ý dự định theo ngành phẫu thuật-- một trong những cá nhân bị điếc đầu tiên xem xét theo đuổi ngành phẫu thuật.
Hầu như không có bác sĩ phẫu thuật nào bị điếc ở bất kì đâu.
Và điều này cũng chưa được nghe thấy bao giờ và điều này cũng bởi công nghệ này.
Và thực tế là anh ấy có thể chơi đàn piano như vậy là bằng chứng rõ nhất của não bộ anh âý.
Sự thật của vấn đề là bạn có thể chơi đàn piano mà không cần cấy ghép ốc tai. vì tất cả những gì bạn phải làm là nhấn các phím đúng lúc.
Bạn thực tế khong cần phải nghe nó.
Tôi biết rằng anh ấy không nghe tốt, vì tôi đã nghe anh ấy hát karaoke.
(Cười lớn) Và nó là một trong những điều tệ nhất-- cảm động , nhưng tệ.
(Cười) Và vì vậy có rất nhiều hy vọng. nhưng có nhiều hơn thế cần làm.
Vì thế tôi chỉ muốn kết luận bằng những điều sau:
Khi nói tới việc phục hồi khả năng nghe, chúng ta đã rất thành công, rất rất thành công.
và chúng ta còn cần tiến xa hơn khi nói tới việc phục hồi hoàn toàn khả năng nghe.
Để tôi nói cho bạn điều này, chúng ta hài lòng với khả năng nói thì tốt thôi.
Nhưng tôi muốn nói rằng, nếu chúng ta mất đi khả năng nghe, nếu bắt kì ai tại đây đột nhiên mất đi khả năng nghe, bạn sẽ muốn khả năng nghe hoàn hảo trở lại.
Bạn không muốn thính giác tốt, mà muốn thính giác hoàn hảo.
Phục hồi chức năng cảm nhận cơ bản là then chốt.
Tôi không có ý đánh giá thấp việc phục hồi chức năng cơ bản quan trọng như thế nào.
Nhưng nó đúng là việc phục hồi khả năng cảm nhận cái đẹp cái mà chúng ta thấy cảm hứng.
Và tôi không nghĩ là chúng ta nên từ bỏ cái đẹp.
Và tôi muốn cảm ơn thời gian các bạn dành cho tôi.
(Vỗ tay)
Tôi muốn bắt đầu bằng việc rào trước một điều: công việc của tôi tối nay có thể sẽ khiến các bạn thất vọng.
Vậy nên hãy kiên nhẫn một lát và nghĩ rằng sau đây, mọi việc sẽ tươi sáng và dễ dàng hơn.
Bắt đầu nào.
Tôi biết các bạn đều đã nghe châm ngôn của khách du lịch, "Không lấy gì ngoài những bức ảnh, không để lại gì ngoài dấu chân."
Tôi muốn nói rằng Tôi không nghĩ điều đó lại dễ dàng hay đơn giản như vậy, Nhất là với những người thuộc nền công nghiệp miêu tả con người ở các nước nghèo, ở các nước đang phát triển và mô tả những người nghèo.
Và những người thuộc nền công nghiệp đó là kí giả, nhà nghiên cứu và nhân viên từ NGOs; Tôi cho là có nhiều người như vậy đang là khán giả ở đây.
Chúng ta ra nước ngoài và mang về những bức ảnh như thế này: những kẻ túng quẫn tột cùng bị trục xuất hay đói ăn hay lao động trẻ em hay những kẻ ngoại lai.
Giờ đây, Susan Sontag nhắc nhở chúng ta rằng những bức ảnh, một phần giúp xác định những gì ta có quyền quan sát. Nhưng quan trọng hơn cả, chúng là đạo đức trong nhìn nhận.
Và tôi cho rằng bây giờ là lúc chúng ta nhìn nhận lại đạo đức quan sát, vì ngành công nghiệp: ký giả, nghiên cứu và hoạt động của NGOs đang sụp đổ và đổi thay, một phần bởi vì những biến động của nền kinh tế.
Nhưng nó khiến chúng ta tạo dựng những mối quan hệ mới.
Và những mối quan hệ đó có một số gianh giới mơ hồ.
Tôi làm việc ở rìa của một số gianh giới đó, và tôi muốn chia sẻ với các bạn một số quan sát của mình.
Đạo đức quan sát của tôi được hình thành bởi 25 năm làm phóng viên của mình lấy tin về những nền kinh tế mới nổi và các mối quan hệ quốc tế.
Và tôi tin vào một nền báo chí tự do và độc lập.
Tôi tin rằng ngành báo là một loại hàng hóa công.
nhưng công việc này ngày càng khó khăn hơn, một phẩn bởi vì sự sa thải lớn, vì quỹ phóng sự quốc tế không còn nữa, công nghệ mới và những nền tảng mới đòi hỏi nội dung mới, và có rất nhiều loại báo chí mới ra.
báo chí chính trị, báo chí nhân đạo, báo chí vì hòa bình, và chúng tôi đều muốn đưa tin về những câu chuyện quan trọng của thời đại.
Vậy nên chúng tôi đến NGOs và hỏi xem liệu chúng tôi có thể tham gia vào dự án.
Một phần vì họ đang làm công việc quan trọng ở những nơi thú vị.
Đây là một ví dụ: đây là một sự án mà tôi làm việc tại sông Blue Nile ở Ethiopia.
NGOs hiểu lợi ích của việc có thẻ phóng viên trong đội ngũ của họ.
Họ cần công chúng, và đang phải chịu áp lực rất lớn, Họ đang đấu tranh trong một thị trường đông đúc để giành được sự thông cảm.
Vậy nên họ đang dựa vào các phóng viên và tuyển các phóng viên tự do để giúp họ phát triển quan hệ công chúng và truyền thông.
Giờ đây, các nhà nghiên cứu cũng đang chịu sức ép.
Sức ép nhằm truyền đạt khoa học ra ngoài tháp ngà hàn lâm.
Vì thế họ đang hợp tác với các phóng viên, vì đối với nhiều nhà nghiên cứu, rất khó để họ viết được một câu chuyện đơn giản hay rõ ràng.
Và lợi ích cho những phóng viên là việc đưa tin về nghiên cứu hiện trường là một trong số những công việc tuyệt nhất.
Bạn không chỉ đưa tin về khoa học, mà còn được gặp những nhà khoa học thú vị, như cố viên nghiên cứu của tôi, Revi Sterling, cô là một nhà nghiên cứu hàng đầu.
Và chính cuộc thảo luận với Revi đã đưa chúng tôi đến điểm trọng yếu giữa nhà nghiên cứu và phóng viên, chính là ranh giới mờ nhạt đó.
Tôi nói với cô, "Tôi đang mong đợi được đến các nước đang phát triến và làm nghiên cứu cùng lúc với đưa tin."
Cô ấy nói, "Tôi không nghĩ vậy đâu gái."
và sự bối rối đó, giữa cả hai chúng tôi, khiến chúng tôi đăng một bài báo về mâu thuẫn trong đạo đức và thực hành xét trên nghiên cứu và phóng sự.
Chúng tôi bắt đầu với hiểu biết rằng các nhà nghiên cứu và phóng viên là anh chị em họ hàng xa, tương tự như người kể chuyện và các nhà phân tích xã hội.
Nhưng chúng tôi không nhìn nhận hay mô tả cộng đồng đang phát triển giống nhau.
Sau đây là một ví dụ điển hình. Đây là Somalia vào năm 1992.
Có thể là Somalia ngày nay.
Đây là một quy trình vận hành tiêu chuẩn cho rất nhiều thước phim và bức ảnh đưa tin mà bạn thấy, nơi mà một nhóm phóng viên sẽ được lên xe tải, và được hộ tống đến một vùng thảm họa, họ sẽ lấy ra thiết bị, chụp ảnh và tiến hành phỏng vấn, và họ sẽ được hộ tống trở ra.
Đây chắc chắn không phải là bối cảnh cho nghiên cứu.
Hiện tại, đôi khi chúng tôi đưa những tin bài đặc biệt.
Đây là bức ảnh tôi chụp một người phụ nữ tại làng Bhongir ở Andhra Pradesh, Ấn Độ.
Cô ấy đang ở buổi họp về tài chính vi mô.
Đó là một câu chuyện thú vị.
Điều quan trọng là rất dễ nhận ra cô ấy.
Bạn có thể thấy khuôn mặt của cô.
Đây cũng không phải một tấm ảnh phục vụ nghiên cứu.
Đây là điển hình của một bức ảnh phục vụ nghiên cứu.
Đó là khu vực nghiên cứu: bạn thấy những cô gái trẻ tiếp cận những công nghệ mới.
Nó giống nhu một dấu hiệu thời gian hơn, là tài liệu trong nghiên cứu.
Tôi không thể dùng bức ảnh để đưa tin.
Nó chưa kể hết câu chuyện và không thể bán.
Nhưng sau đó, sự khác biệt thậm chí còn sâu sắc hơn.
Revi và tôi phân tích nhiệm vụ của các nhà nghiên cứu.
Họ phải chịu rất nhiều quy định nghiêm khắc. từ hội đồng xét duyệt nghiên cứu ở các trường đại học xét về nội dung và tính bảo mật.
Các nhà nghiên cứu bắt buộc phải thu thập Giấy chấp thuận sau khi đã thông hiểu.
Là phóng viên, nếu tôi đeo micrô lên người nào đó, đó chính là thỏa thuận.
Và khi nói đến việc tạo một câu chuyện, tôi cần phải xác thực như một phóng viên, nhưng tôi không mời các công ty tạo nên câu chuyện đó, trong khi nhà khoa học, nghiên cứu xã hội đặc biệt là nhiều nhà nghiên cứu cùng tham gia, sẽ thường xây dựng chuyện kể cùng với cộng đồng.
Và khi nhắc đến việc ra giá cho thông tin, "Báo chí ghi séc" không được ủng hộ, một phần vì tính thiên vị trong loại thông tin mà bạn có.
Nhưng các nhà khoa học xã hội hiểu rằng thời gian là quý giá nên họ trả cho khoảng thời gian đó.
Nên trong khi nhà báo được đến đúng nơi để truyền tải vẻ đẹp của tiến trình khoa học -- và tôi xin thêm vào, tiến trình NGO -- Vậy còn những điều không hay?
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu một dự án khoa học không được thiết kế đặc biệt tốt, hoặc một dự án phi chính phủ không đạt được mục tiêu?
Hay những điều không hay khác, bạn biết đấy, điều gì xảy ra sau khi trời tối khi đã uống vài ly.
Môi trường nghiên cứu, các chuyến đi báo cáo và các dự án NGO là những môi trường rất thân mật; bạn giao du với những người bạn tốt khi đang làm tốt công việc.
nhưng sẽ có một vài chén khi trời tối, và điều gì sẽ xảy ra giữa ranh giới của việc lấy tin và "chuyện ấy"?
Hay bạn sẽ làm gì với những hành động kì quặc và xấu xĩ?
Điểm mấu chốt là bạn sẽ muốn thương lượng trước hết điều gì ở ghi lại trên máy quay và khi đã tắt máy.
Tôi sẽ chuyển sang NGO mà một vài khán giả ở đây sẽ thấy rất quen thuộc.
(Video): Với khoảng 70 cent, bạn đã có thể mua một lon nước ngọt, loại thường hoặc ăn kiêng.
Ở Ethiopia, chỉ với 70 cent mỗi ngày, bạn có thể cho đứa trẻ như Jamal những bữa ăn bổ dưỡng.
Chỉ với khoảng 70 cent, bạn cũng có thể mua một tách cà phê.
Ở Guatemala, với 70 cent mỗi ngày, bạn có thể giúp đứa trẻ như Vilma có quần áo mặc đến trường.
Dodson: Bây giờ, sẽ là một vài hình ảnh khá phổ biến đã xuất hiện khoảng 40 năm.
Nó thuộc chiến dịch chống đói của Sally Struthers.
Một số rất quen thuộc; Đó là Madonna và đứa trẻ.
Trẻ em và phụ nữ rất là hiệu quả trong chiến dịch tuyên truyền của NGO.
Chúng ta đã thấy các hình ảnh này từ rất lâu, trong hàng trăm năm; Madonna và đứa trẻ.
Đây là [Duccio], và đây là Michelangelo.
Mối quan tâm của tôi là: chúng ta chỉ đang quan tâm đến một giới trong những câu chuyện về đói nghèo ở các quốc gia đang phát triển?
Có phải phụ nữ luôn là nạn nhân, và đàn ông luôn là thủ phạm?
Họ có phải là người đeo khẩu AK-47 hay những chàng lính?
Vì điều đó không tạo chỗ cho những câu chuyện như người đàn ông bán kem ở trại tị nạn tại Nam Sudan, nơi chúng tôi làm dự án, hay câu chuyện về người đàn ông làm việc trên cầu ở sông Blue Nile.
Thế nên tôi tự hỏi: Liệu những câu chuyện như vậy không thuận tiện cho mô tả của chúng ta?
Vậy câu chuyện sau đây thì sao?
Đây là một trò chơi thu phí, và mục đích là khiến sự phát triển thêm vui nhộn.
Câu hỏi đặt ra là: Họ có vô tình tạo trò cười?
Và hàng tá câu hỏi khác: Đâu là quyền của những đứa trẻ?
Chúng có những quyền công khai và riêng tư nào?
Chúng có được trả tiền?
Hay nên được trả tiền?
Chúng có được chia sẻ lợi nhuận?
Đây là một trò chơi vì lợi nhuận.
Họ đã kí vào giấy khước từ tài năng?
Tôi phải sử dụng những nguồn này khi làm việc cùng NGOs và các nhà làm phim tài liệu trên khắp nước Mỹ.
Tại Mỹ, chúng ta xem xét quyền công khai và quyền riêng tư một cách nghiêm túc.
Vậy điều gì xảy ra khi bạn lên một chuyến bay đường dài điều mà khiến cho những quyền này biến mất?
Tôi không muốn chỉ chọn ra một vài người trong trò chơi; Hãy chuyển sang ngành đồ hoạ , nơi mà chúng ta thường thấy những câu chuyện cứng nhắc và đồng nhất về một quốc gia Châu Phi rộng lớn
Nhưng Châu Phi không phải một quốc gia, nó là một châu lục.
Gồm có 54 quốc gia và hàng ngàn ngôn ngữ.
Câu hỏi của tôi là: Hình ảnh này liệu có hữu dụng? hay vô dụng?
Tôi biết điều này rất phổ biến.
USAID vừa khởi xướng một chiến dịch có tên "Tiến lên" -- Về Nạn đói, Chiến tranh và Hạn hán.
Và chỉ cần nhìn thôi, bạn sẽ nghĩ điểu đó vẫn luôn xảy ra, trên khắp Châu Phi.
Nhưng đây là về những gì đang xảy ra ở vùng Sừng châu Phi.
Tôi vẫn đang cố hiểu về châu Phi như trong một mẩu của hãng Wonder Bread.
Tôi vẫn đang tự hỏi về điều đó.
Germaine Greer cũng tự vấn điều tương tự và cô ấy nói, "Vào buổi sáng và tối, chúng ta có thể làm sâu sắc thêm nỗi khao khát với vô số chất liệu trần trụi về chiến tranh, diệt chủng, nghèo túng và bệnh tật."
Cô ấy đúng. Chúng ta làm sâu sắc thêm nỗi thèm khát.
Nhưng chúng ta cũng có thể làm sâu sắc thêm hiểu biết.
Không phải lúc nào cũng là chiến tranh, sự nổi dậy và bệnh tật.
Đây là bức tranh về Nam Sudan. chỉ vài tháng trước khi quốc gia mới ra đời.
Tôi sẽ tiếp tục làm nghiên cứu và ký giả ở các nước đang phát triển, nhưng tôi sẽ làm việc với một đạo đức nhận thức khác.
Tôi hỏi bản thân liệu những bức ảnh kia có đang nối giáo cho giặc, liệu chúng có góp phần tạo nên hình mẫu rập khuôn, liệu hình ảnh có phù hợp với thông điệp, Liệu tôi nên thỏa mãn hay chỉ mang tội đồng lõa?
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
(Hát) Tôi thấy trăng. Trăng thấy tôi.
Trăng nhìn thấy người tôi không thấy.
Chúa chúc lành cho mặt trăng và Chúa chúc lành cho tôi.
Và Chúa chúc lành cho những người mà tôi không nhìn thấy
Nếu tôi lên thiên đàng, trước cả bạn, Tôi sẽ đào một cái lỗ và kéo bạn qua.
Và tôi sẽ viết tên bạn trên từng vì sao, và đó là cách mà thế giới có vẻ không giống thế nữa.
Phi hành gia sẽ không làm việc ngày hôm nay.
Anh ta đang bệnh.
Anh ta tắt điện thoại di động, laptop, sách vở, đồng hồ báo thức.
Có con mèo mập ú đang ngủ trên sofa của anh ấy, mưa va vào cửa sổ và không có dấu hiệu nào của cà phê trong không gian bếp.
Mọi người đang bối rối.
Các kỹ sư ở tầng 15 đã dừng làm việc với máy móc hạt phân tử.
Căn phòng phản trọng lực đang rò rỉ, và kể cả đứa bé đầy tàn nhang đeo kính, công việc của nó là đi đổ rác, nó cũng đang lo lắng, lục tung cái túi, làm rơi vỏ chuối và cái cốc giấy.
Không ai để ý cả.
Họ quá bận rộn tính toán lại ý nghĩa của thời gian đã qua.
Có bao nhiêu ngân hà ta mất đi mỗi giây?
Bao lâu nữa tên lửa tiếp theo sẽ được phóng?
Ở đâu đó một electron bay khỏi đám mây năng lượng của nó.
Một lỗ đen được tạo ra.
Người mẹ đã dọn bàn ăn tối xong.
Cuộc marathon luật và trật tự đang bắt đầu.
Phi hành gia đang ngủ.
Ông ta đã quên tắt đồng hồ, đồng hồ tíc tóc, như một luồng kim loại chống lại cổ tay.
Ông ta không nghe thấy.
Ông ta mơ đến san hô đá ngầm và sinh vật phù du.
Các ngón tay ông ta tìm cột buồm của cái bao gối.
Ông ta trở mình, mở mắt ra cùng lúc.
Ông ta nghĩ rằng làm thợ lặn là việc tuyệt vời nhất trên đời.
Có nhiều nước để lướt qua!
(Vỗ tay) Cám ơn quý vị.
Khi tôi còn bé, tôi không hiểu được khái niệm rằng ta chỉ có thể sống một cuộc sống.
Không phải một cách ẩn dụ.
Ý tôi là, tôi nghĩ đến cái tôi cần phải làm mọi thứ cần phải làm và là những gì mà nó phải trở thành.
Vấn đề chỉ là thời gian.
Và không có giới hạn nào cho tuổi tác hay giới tính. hoặc chủng tộc hay kể cả khoảng thời gian phù hợp.
Tôi chắc rằng tôi đang thực sự trải qua cảm giác làm một lãnh đạo của phong trào dân quyền hoặc một đứa trẻ 10 tuổi sống trong nông trại trong vòng xoáy bụi bặm hay là hoàng đế nhà Đường của Trung Hoa.
Mẹ tôi nói rằng khi người ta hỏi tôi muốn làm gì khi tôi lớn, câu trả lời của tôi thường là: công chúa-vũ công balle-phi hành gia.
Và điều mẹ tôi không khiểu chính là tôi không cố gắng phát minh ra một combo nghề siêu phàm.
Tôi chỉ liệt kê ra những gì tôi nghĩ tôi sẽ làm: một nàng công chúa và một vũ công balle và một phi hành gia.
Tôi chắc rằng danh sách sẽ còn tiếp tục.
Tôi thường cắt ngắn đi đấy chứ.
Chưa bao giờ có câu hỏi rằng tôi sẽ phải làm gì nhưng là những câu hỏi khi nào tôi làm.
Và tôi chắc chắn rằng nếu tôi làm tất cả mọi thứ, thì điều đó có nghĩa tôi phải hành động khá nhanh, bởi vì có nhiều thứ tôi cần làm.
Nên cuộc sống của tôi luôn ở tình trạng vội vã.
Tôi luôn sợ rằng mình bị bỏ lại phía sau.
Và vì tôi lớn lên ở New York, theo như tôi biết, "vội vã" là điều bình thường.
Nhưng, tôi lớn lên, tôi đã nhận ra rằng tôi sẽ không sống hơn nhiều hơn một cuộc đời.
Tôi chỉ biết rằng vậy thì có vẻ giống cô gái tuổi teen ở New York, không phải mộ,t cậu trai tuổi teen ở New Zealand không phải nữ hoàng tiệc tùng ở Kansas.
Tôi chỉ cần nhìn qua lăng kính của mình.
Và chính thời gian này, tôi bắt đầu bị ám ảnh với những câu chuyện, bởi vì qua các câu chuyện tôi mới có thể thấy bằng lăng kính của người khác, dù ngắn gọn hay chưa hoàn hảo.
Và tôi bắt đầu khát khao lắng nghe kinh nghiệm của người khác bởi tôi quá ghen tị với những cuộc sống hoàn hảo mà tôi chưa bao giờ được sống, và tôi muốn nghe về tất cả những gì tôi đã bỏ lỡ.
Và nhờ thuộc tính bắc cầu, tôi nhận ra rằng một vài người không bao giờ có có thể biết cảm giác thế nào khi là cô gái trẻ ở New York.
Nó có nghĩa là họ không biết cảm giác thế nào khi tàu điện rời bến sau nụ hôn đầu tiên, hay bình yên thế nào khi tuyết rơi.
Và tôi muốn họ biết, tôi muốn nói với họ.
Và điều này trở thành tâm điểm sự ám ảnh trong tôi.
Tôi bận rộn với chính mình, kể, chia sẻ, và sưu tầm những câu chuyện.
Và không phải chỉ mới đây tôi nhận ra rằng tôi không thể vội vã với thơ được.
Vào tháng tư, tháng thơ ca quốc gia , có một thử thách mà nhiều nhà thơ từ các công đồng thơ văn tham gia, và nó được gọi là thách thức 30/30.
Ý tưởng là bạn viết bài thơ mới mỗi ngày trong cả tháng tư.
Và năm trước, lần đầu tôi thử và tôi rùng mình bởi khả năng tôi có thể làm thơ.
Nhưng cuối tháng, tôi nhìn lại 30 bài thơ tôi đã viết và nhận ra rằng chúng đang cố kể cùng một câu chuyện, nó đã lấy đi của tôi 30 lần thử để hình dung ra cách mà nó phải được kể.
Và tôi nhận ra rằng đúng ra có lẽ các câu chuyện khác trên phương diện rộng hơn.
Tôi có câu chuyện tôi đã cố kể trong nhiều năm, viết lại viết lại và liên tục tìm kiếm những từ phù hợp.
Có một bài thơ Pháp và là nhà văn tiểu luận, tên là Paul Valery ông nói bài thơ không bao giờ hoàn chỉnh, nó chỉ bị bỏ rơi.
Và điều này làm tôi sợ bởi nó ám chỉ tôi có thể tiếp tục chỉnh sửa lại và viết lại nhiều lần và nó phụ thuộc vào quyết định của tôi khi nào bài thơ có thể hoàn tất và khi nào tôi có thể bước ra khỏi nó.
Và điều này đi ngược lại bản chất ám ảnh tôi để cố gắng tìm câu trả lời đúng và ngôn từ hoàn hảo, dạng hoàn hảo.
Và tôi dùng thơ trong cuộc sống của tôi, như cách để điều hướg và làm việc qua mọi thứ.
Nhưng chỉ vì tôi kết thúc bài thơ, không có nghĩa tôi đã giải quyết những gì mà tôi đang khó xử.
Tôi thích xem lại bài thơ cũ bởi nó chỉ cho tôi chính xác tôi đã ở đâu vào thời điểm đó và điều gì tôi đã cố gắng hướng đến và những từ ngữ tôi đã chọn để giúp tôi.
Bây giờ, tôi có câu chuyện tôi đã và đang sai lầm từ năm này sang năm khác và tôi không chắc tôi đã tìm trạng thái hoàn hảo chưa, hay đây chỉ là một cố gắng mà thôi và tôi sẽ cố gắng viết lại khi tìm ra cách tốt hơn để kể nó.
Nhưng tôi không biết sau này, khi nhìn lại tôi có thể biết được đây là nơi tôi đang ở trong quá khứ và đây là điều tôi đang cố hướng đến, với những từ này, tại đây, trong phòng này với quý vị.
Như vậy Cười
Không phải nó luôn như vậy.
Có những lúc ta phải nhúng tay vào.
Khi ta trong bóng tối, đa phần là thế, ta phải mò mẫm.
Nếu ta cần thêm tương phản, thêm bão hòa tối tăm hơn và sáng hơn, họ gọi nó là sự phát triển mở rộng.
Nó có nghĩa là bạn đã hít thuốc dài hơn, dài hơn cổ tay áo.
Không phải lúc nào cũng dễ.
Ông Stewart là nhiếp ảnh gia hải quân.
Trẻ, đầy nhiệt huyết và xông xáo, nắm đấm ông như bọc tiền nén chặt, ông giống như thủy thủ Popeye hồi sinh
Nụ cười khúc khích, chòm râu ở ngực, ông đã chiến đấu trong Thế chiến II, với điệu cười và sở thích.
Khi họ hỏi ông rằng ông biết chụp hình chứ, Ông nằm, ông học cách đọc bản đồ Châu Âu, đọc ngược, từ độ cao của một máy bay chiến đấu, Máy ảnh chụp, mí mắt chớp, màu tối hơn màu tối và sáng hơn màu sáng.
Ông học về chiến tranh như ông đọc đường về nhà.
Khi người lính khác trở về, họ cho vũ khí nghỉ ngơi nhưng ông mang theo những thấu kính và máy ảnh về nhà.
Mở một cửa tiệm, biến nó thành một gia đình.
Cha tôi được sinh ra trong thế giới đen và trắng.
Đôi tay bóng rổ của ông học được những lần bấm máy ảnh, những thấu kính vào khung, những thước phim vào camera hóa chất vào thùng nhựa..
Ông biết các thiết bị nhưng ông không biết về nghệ thuật.
Ông biết màu tối nhưng không biết sáng
Cha tôi học ảo thuật, ông dành thời gian theo ánh sáng.
Ông từng đi xuyên qua đất nước để theo một ngọn lửa rừng, săn ngọn lửa với máy ảnh của ông trong cả tuần.
"Đi theo ánh sáng", ông nói.
"Đi theo ánh sáng".
Đây là những phần trong tôi mà tôi chỉ nhận ra từ những bức ảnh.
Gác xép trên Đường Wooster với hành lang kẽo kẹt, trần nhà 12ft (3.6m), bức tường trắng và sàn nhà lạnh.
Đây là nhà mẹ tôi, trước khi bà làm mẹ.
Trước khi bà làm vợ, bà là nghệ sĩ.
Và chỉ có hai phòng trong căn nhà, với những bức tường chạm tới trần nhà, và những cánh cửa mở rồi đóng, có phòng tắm và phòng tối.
Phòng tối do mẹ tự xây, với chậu thép không rỉ tự làm, một bàn kéo 8x10 di chuyển lên xuống bởi cái máy quay tay to đùng, một dải ánh sáng các màu cân bằng, một bức tường kính trắng để xem bản in, một khay phơi kéo ra vào từ bức tường.
Mẹ tôi tự xây cho bà một phòng tối.
Biến nó thành nhà của bà.
Yêu một người đàn ông với đôi bàn tay bóng rổ, với cách ông nhìn vào ánh sáng.
Họ cưới nhau. Rồi có con.
Chuyển đến căn nhà gần công viên.
Nhưng họ vẫn giữ gác xép ở đường Wooster cho tiệc sinh nhật và săn châu báu.
Đứa bé chỉ vào sắc xám, nhét đầy album ảnh của ba mẹ nó với những bóng đỏ và kẹo vàng.
Đứa trẻ lớn lên thành một cô gái không có tàn nhang, với nụ cười khúc khích, cô không hiểu tại sao bạn bè cô không có phòng tối trong nhà, cô chưa bao giờ thấy cha mẹ hôn nhau, cô chưa bao giờ thấy họ nắm tay.
Nhưng một ngày, có đứa bé xuất hiện,
với tóc thẳng và đôi má mọng
Người ta gọi cậu là khoai tây.
Khi cậu cười, cậu cười thật to cậu sợ chú chim bồ câu trên lối thoát hiểm. Và bốn người họ sống trong căn nhà gần công viên.
Cô gái không tàn nhang, chàng trai khoai tây, người cha bóng rổ và người mẹ phòng tối và họ thắp nến, cầu nguyện, và góc ảnh cong lên.
Ngày nọ, vài ngọn tháp đổ.
Và căn nhà gần công viên trở thành căn nhà dưới bụi tro, và họ chạy đi với ba lô, trên xe đạp đến những phòng tối Nhưng gác xép trên đường Wooster được xây cho một nghệ sỹ, không phải cho một gia đình bồ câu, và tường không chạm trần đã không đứng vững được trong gào thét và người đàn ông với đôi tay bóng rổ để vũ khí của ông nghỉ ngơi.
Ông không thể chiến đấu trong cuộc chiến, và không có bản đồ về nhà
Tay ông không còn vừa với máy ảnh nữa, không vừa với vợ của ông, không vừa với thân ông.
Chàng trai khoai lang nghiền nắm đấm vào miệng anh cho đến khi chẳng còn gì để nói.
Do đó, cô gái không tàn nhang trân trọng săn đón chính cô ấy.
Và trên đường Wooster, trong tòa nhà với hành lang kẽo kẹt và gác xép với trần 12 ft (3.6m) và phòng tối với những cái chậu dưới ánh sáng cân bằng màu, cô tìm được mẩu ghi chú, đính lên tường với một cái ghim, nó ở đây một thời gian trước tòa tháp trước khi có những đứa trẻ.
Và mẩu ghi chú viết: "Một gã đã yêu cô gái làm việc trong phòng tối."
Đó là một năm trước khi cha tôi cầm máy ảnh lần nữa.
Lần đầu của ông, ông đi theo ánh sáng Giáng sinh, nhấp nháy trên đường từ những ngọn cây của New York, những đốm sáng nhỏ, nhấp nháy từ những góc tối hơn cả màu tối.
Một năm sau ông đi dọc đất nước để đi theo ngọn lửa trong rừng, ở đó cả tuần và đi săn với máy ảnh của ông nó tàn phá bờ biển phía Tây ngốn xe tải 18 bánh trong bước đi của nó.
Ở phía bên kia của đất nước, tôi đến lớp và viết thơ bên lề tập vở.
Chúng ta học nghệ thuật của việc nắm bắt.
Có thể chúng ta đang học nghệ thuật níu giữ.
Có thể chúng ta đang học nghệ thuật của việc cho đi.
(Vỗ tay)
Xin chào. Tôi rất vinh dự được có mặt tại TEDxKrakow này.
Hôm nay tôi sẽ bàn về 1 hiện tượng mà có thể và đang thực sự thay đổi thế giới, tên là sức mạnh quần chúng.
Tôi sẽ bắt đầu với 1 giai thoại,hay đối với những bạn yêu thích Monty Python, 1 phác họa kiểu Monty Python.
Chuyện là đây.
Ai đó cho bạn đặt cược. Bạn sẽ nhìn vào quả cầu tiên tri và thấy tương lai. Tương lai chính xác như thế.
Nhưng bạn phải chia sẻ điều đó với thế giới.
Okay? Sự tò mò nguy hiểm chết người. Bạn nhận cược. Bạn nhìn vào quả cầu tiên tri.
1 giờ sau, bạn đang ngồi trong 1 tòa nhà trên kênh truyền hình quốc gia và kể chuyện trong 1 chương trình talkshow.
“Trước khi hết năm 2011, Ben Ali và Mubarak và Gaddafi sẽ thoái vị và bị truy tố.
Saleh ở Yemen và Assad ở Syria sẽ bị đấu tranh hoặc bị lật đổ.
Osama bin Laden sẽ chết, và Ratko Mladic sẽ bị đưa ra tòa án quốc tế La Hague.”
Người dẫn chương trình đăm đăm nhìn bạn với vẻ mặt thất thần,
và để kết thúc, bạn bổ sung, “Và hàng ngàn thanh niên từ Athens, Madrid và New York sẽ biểu tình vì công lý xã hội, tuyên bố rằng họ theo gương Ả Rập.”
Bạn chỉ biết sau đó có 2 anh chàng mặc đồ trắng xuất hiện. Họ đưa cho bạn 1 chiếc t-shirt kì lạ, chuyển bạn đến bệnh viện tâm thần gần nhất.
Tôi muốn nói 1 chút về hiện tượng là nguyên nhân làm xấu đi 1 năm đã rất tệ cho những người xấu tính, hiện tượng được gọi là sức mạnh quần chúng.
Sức mạnh quần chúng đã ở đó lâu rồi.
Nó giúp Gandhi đẩy người Anh khỏi Ấn Độ. Giúp Martin Luther King thắng cuộc chiến phân biệt chủng tộc lịch sử.
Nó giúp người dân Lech Walesa đuổi 1 triệu quân Soviet khỏi Ba Lan và khởi đầu cho hồi kết của Liên bang Soviet như ta đã biết.
Vậy có gì mới? Điều có vẻ rất mới,
là ý tưởng mà tôi muốn chia sẻ hôm nay, rằng có 1 tập hợp kỹ năng và quy luật có thể dạy và học để thực hiện đấu tranh phi vũ trang thành công.
Nếu điều này là thật, ta có thể giúp các phong trào này.
Trước hết, kĩ năng phân tích.
Mọi chuyện khởi đầu từ vùng Trung Đông,
trong rất nhiều năm chúng tôi sống với nhận thức hoàn toàn sai lầm về Trung Đông.
Nó như 1 vùng băng giá, y như 1 cái tủ lạnh,
nơi đó chỉ có 2 loại bữa ăn:
thịt nướng, biểu trưng Mubarak, Ben Ali-một kiểu chế độ độc tài quân cảnh hoặc khoai tây, biểu trưng cho chính trị thần quyền kiểu Tehran.
Mọi người đều kinh ngạc khi tủ lạnh mở ra và hàng triệu người trẻ, đa phần là tục dân, bước ra để thay đổi.
Biết sao không? Họ không xem nhân khẩu học.
Tuổi trung bình của người Ai Cập là bao nhiêu?
24. Mubarak đã cầm quyền bao lâu?
31 năm. Hệ thống này đã lỗi thời. Chúng hết hạn dùng,
và những người trẻ tuổi từ Thế giới Ả Rập đã thức tỉnh vào 1 sáng và hiểu sức mạnh nằm trong tay họ.
Còn lại là nằm phía trước chúng ta.
Và biết sao không? Vẫn là Thế hệ Epsilon với các quy luật, các công cụ, các trò chơi của họ và ngôn ngữ, mà thoạt nghe thì nghe hơi lạ tai với tôi.
Bạn có thấy độ tuổi của người dân trên đường phố Châu Âu?
Có vẻ như Thế hệ Epsilon đang tới.
Giờ cho phép tôi đưa 1 ví dụ khác.
Tôi sẽ gặp nhiều người trên khắp thế giới, họ là, bạn biết đấy, các học giả và giáo sư và bác sĩ, và họ luôn nói về các điều kiện.
Họ nói, “Sức mạnh quần chúng chỉ có khi chính quyền không quá áp bức.”
Họ nói, “Sức mạnh quần chúng chỉ có khi thu nhập hàng năm của đất nước là từ X đến Z.”
Họ nói, “Sức mạnh quần chúng chỉ có khi có áp lực từ nước ngoài.”
Họ nói, “Sức mạnh quần chúng chỉ có khi ở đó không có dầu mỏ.”
Ý tôi là có 1 tập hợp các điều kiện. Vâng,Tin mới là kĩ năng mà bạn [chính bạn] đưa vào cuộc xung đột
có vẻ là quan trọng hơn các điều kiện,
cứ gọi chúng là thống nhất, kế hoạch và duy trì kỷ luật phi vũ trang.
Cho phép tôi đưa ví dụ.
Tôi đến từ 1 quốc gia tên Serbia.
Chúng tôi cần tới 10 năm để quy tụ 18 lãnh đạo đảng phái đối lập với cái tôi vĩ đại của họ về phía sau 1 ứng viên duy nhất để chống lại nhà độc tài Balkan Slobodan Milosevic.
Rồi sao? Đó là ngày ông ta bị đánh bại.
Hãy nhìn người dân Ai Cập, họ nổ súng trên Quảng trường Tahrir, vứt bỏ những biểu tượng cá nhân. Họ xuất hiện trên đường phố chỉ với lá cờ Ai Cập.
Tôi sẽ đưa 1 ví dụ đối lập.
Bạn thấy 9 ứng viên tổng thống chạy đua chống lại Lukashenko. Bạn biết ngay kết quả.
Thống nhất là điều to tát, và có thể đạt được.
Kế hoạch cũng vậy.
Đã có ai lừa phỉnh bạn về cách mạng phi vũ trang tự phát và thành công?
Điều đó không có trên đời đâu.
Khi nào bạn thấy người trẻ trên đường cố gắng làm thân với cảnh sát hoặc quân đội, thì đã có người nghĩ về chuyện đó rồi.
Cuối cùng, là kỷ luật phi vũ trang,
có nó có thể là yếu tố quyết định.
Nếu duy trì được kỷ luật phi vũ trang, bạn sẽ thắng oanh liệt.
Bạn có 100.000 người biểu tình phi vũ trang, và 1 tên ngốc hay kẻ kích động nào đó ném đá,
tất cả camera sẽ quay vào đâu?
Chính anh chàng đó.
Chỉ một hành động bạo lực duy nhất có thể hủy diệt phong trào của bạn.
Giờ cho phép tôi đến chỗ khác.
Đó là lựa chọn của chiến lược và chiến thuật.
Có những quy luật đấu tranh phi vũ trang nhất định mà bạn nên theo.
Đầu tiên, bắt đầu với việc nhỏ.
Thứ 2, chọn những trận chiến mà bạn có thể thắng.
Chúng ta chỉ có 200 người trong căn phòng này.
Chúng ta không thể gọi đó là Biểu tình của Hàng triệu người.
Nhưng nếu chúng tôi tổ chức vẽ graffiti suốt đêm trên khắp thành phố Krakow?
Chúng tôi chọn chiến thuật phù hợp với sự kiện, chúng tôi đặc biệt gọi điều này là chiến thuật lan truyền.
Chúng rất hữu dụng trong áp bức vũ trang.
Chúng tôi tự minh chứng cho một trong những chiến thuật tốt nhất.
Trên Quảng trường Tahrir, nơi cộng đồng quốc tế liên tục lo sợ rằng những người Islam sẽ chiếm lấy cách mạng.
Thực ra, họ tổ chức người Công giáo bảo vệ người Đạo Hồi, những người đang cầu nguyện, 1 đám cưới kiểu Coptic được hàng ngàn người Đạo Hồi chúc mừng. Thế giới đã thay đổi bức tranh, nhưng có người đã nghĩ về nó từ trước.
Có rất nhiều điều bạn có thể làm thay vì tụ tập ở 1 nơi, la hét và biểu diễn trước lực lượng cảnh vệ.
Ở đây cũng có 1 động lực rất quan trọng,
mà động lực này các nhà phân tích thường không thấy.
Đó là động lực giữa 1 bên là sự sợ hãi và lãnh đạm với bên kia là nhiệt huyết và hài hước
Nó diễn ra như trong trò chơi điện tử.
Bạn được mọi người sợ hãi, bạn có địa vị.
Bạn có nhiều nhiệt huyết cao hơn, bạn thấy nỗi sợ dần tan đi.
Ngày thứ 2, người ta chạy đến phía cảnh sát thay vì từ đó chạy đi.
Ở Ai Cập, có thể nói điều đó đang xảy ra.
Về tính hài hước. Hài hước cũng là yếu tố quyết định
mạnh mẽ như vậy, và tất nhiên nó đã rất lớn ở Ba Lan.
Bạn biết đấy, chúng tôi chỉ là 1 nhóm nhỏ những sinh viên điên rồ ở Serbia khi viết vở kịch trào phúng này.
Chúng tôi đặt 1 thùng xăng lớn có dán hình Ngài Tổng thống
ở giữa Main Street. Có 1 cái lỗ phía trên
để bạn có thể đến, ném tiền vào, hay lấy gậy bóng chày, và bùm, đập vào mặt ông ta.
Vang to lắm. Trong vòng vài phút, chúng tôi ngồi
ở quán cafe gần đó, thấy người ta xếp 1 hàng dài chờ làm điều đáng yêu này.
Đó mới chỉ là màn mở đầu show diễn.
Show diễn thực sự bắt đầu khi cảnh sát xuất hiện.
Họ sẽ làm gì? Bắt giữ chúng tôi?
Còn lâu mới thấy chúng tôi.
Chúng tôi quan sát ở quán espresso bar cách đó 3 dãy nhà.
Bắt giữ người mua hàng và trẻ em?
Chẳng có lí nào.
Tất nhiên, bạn có thể nghĩ họ làm điều ngu ngốc nhất:
Họ bắt giữ cái thùng.
Và giờ tấm hình có cái mặt méo mó trên thùng cùng cảnh sát lê lết về đồn cảnh sát, đó là ngày tuyệt nhất mà các nhiếp ảnh gia của các báo có được.
Ý tôi là đó là những việc bạn có thể làm,
và luôn làm được với sự hài hước.
Còn 1 chuyện to tát nữa với sự hài hước: nó rất đau,
vì những quý ngài này quá tự coi trọng bản thân.
Khi bạn mỉa mai họ, thì rất đau.
Giờ đây, ai cũng nói về Hoàng gia, Internet, và đó cũng là kĩ năng rất hữu dụng, nhưng đừng vội
đặt tên chúng như Cách mạng Facebook, Cách mạng Twitter.
Đừng lẫn công cụ với vật chất.
Thực sự là Internet và truyền thông hiện đại rất hữu dụng để làm việc nhanh hơn và rẻ hơn.
Chúng cũng an toàn hơn cho người tham gia vì chúng cho phép nặc danh.
Chúng ta đang xem 1 ví dụ to lớn mà Internet làm được.
Nó có thể đặt các mức giá cho bạo lực được chính quyền tài trợ đối với người biểu tình phi vũ trang.
Đây là nhóm nổi tiếng, họ là Khaled Said, lập nên bởi Wael Ghonim ở Ai Cập và bạn bè.
Đây là khuôn bị rách của người bị cảnh sát đánh.
Anh ta trở nên nổi tiếng, và có thể trở thành giọt nước làm tràn ly.
Nhưng còn đây là tin xấu.
Cuộc chiến phi vũ trang chiến thắng trong đời thực,
trên đường phố. Bạn sẽ chẳng thay đổi xã hội hướng về dân chủ hay kinh tế nếu chỉ ngồi và click chuột.
Có những rủi ro được đưa ra và những người thực đang chiến thắng cuộc đấu tranh.
Câu hỏi đáng giá triệu đô: Điều gì sẽ xảy ra ở Thế giới Ả Rập?
Dù người trẻ từ Thế giới Ả Rập đã khá thành công trong việc đánh bại 3 nhà độc tài, làm rung chuyển khu vực, thuyết phục những nhà vua thông thái ở Jorgan và Morocco làm tái thiết từ gốc, kết quả cuối cùng vẫn chưa đến,
người Ai Cập và Tunisie có vượt qua cuộc chuyển đổi hay sẽ kết thúc bằng xung đột tôn giáo và sắc tộc đẫm máu, người Syria có duy trì được kỷ luật phi vũ trang, đối mặt với bạo lực tàn nhẫn hàng ngày vốn đã giết chết hàng ngàn người, hay họ sẽ trượt vào cuộc đấu tranh vũ trang và châm ngòi cho cuộc nội chiến xấu xí.
Những cuộc cách mạng có toàn diện như chuyển đổi sang nền dân chủ hay bị chiếm lĩnh bởi quân đội hay đủ kiểu người cực đoan?
Phương Tây cũng vậy, nơi bạn thấy tất cả những người trẻ phấn khích đang biểu tình khắp thế giới, thực hiện điều này, thực hiện điều kia.
Họ có trở thành làn sóng toàn cầu?
Họ có tìm thấy các kĩ năng, nhiệt huyết, và chiến lược để có được những gì họ thực sự mong muốn và thúc đẩy tái thiết, hay họ sẽ chỉ dừng lại và phàn nàn về vô vàn những điều họ căm ghét?
Đây là sự khác biệt giữa 2 thành phố.
Bây giờ, các thống kê có gì?
Sách của bạn tôi, Maria Stephan, nói rất nhiều về đấu tranh vũ trang và phi vũ trang, trong đó có 1 số dữ liệu sửng sốt.
Nếu nhìn lại 35 năm qua và những biến chuyển xã hội từ độc tài sang dân chủ, bạn sẽ thấy trong số 67 trường hợp khác nhau, 50 trường hợp là đấu tranh phi vũ trang đó là sức mạnh cốt lõi.
Có thêm 1 lí do để theo dõi hiện tượng này. Thêm 1 lí do để theo dõi Thế hệ Epsilon,
đủ cho tôi tin tưởng và hi vọng vào họ rằng họ sẽ tìm được kĩ năng và can đảm để sử dụng đấu tranh phi vũ trang và sửa chữa ít nhất là 1 phần của đống hỗn độn mà thế hệ chúng ta đang tạo ra trên thế giới này.
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Bao nhiêu trong các bạn phải điền một vài mẫu trang web nào đó mà bạn được yêu cầu là đọc một chuỗi ký tự bị làm nhiễu như thế này? Bao nhiêu trong các bạn thấy là nó thật sự là rất phiền?
Tuyệt. Vì tôi đã sáng chế ra nó đó.
(Tiếng cười)
Hay là tôi là một trong những người đã tạo ra nó. Cái đó được gọi là CAPTCHA.
Và lý do nó ở đó là để chắc chắn rằng bạn, thực thể đang điền cái biểu mẫu,
thực sự là con người mà không phải là một loại chương trình máy tính nào đó được viết để điền biểu mẫu hàng triệu triệu lần. Và lý do nó hoạt động được vì con người,
ít nhất là những người không bị khiếm thị, không có vấn đề gì khi đọc những ký tự bị làm nhiễu, trong khi các chương trình máy tính đơn giản là không thể làm điều đó tốt được.
Ví dụ như là trang Ticketmaster (một trang bán vé đủ mọi thể loại của nước ngoài), lý do bạn phải gõ những từ bị nhiễu kia là để chống lại những kẻ đầu cơ vé viết các chương trình máy tính có thể mua hàng triệu vé, 2 vé một lần.
CAPTCHA được dùng khắp Internet.
Và vì chúng được dùng quá thường xuyên, nhiều lần các chuỗi ký tự ngẫu nhiên được đưa ra cho người dùng gõ không hay chút nào. Ví dụ này là từ trang đăng ký của Yahoo.
Chuỗi ký tự ngẫu nhiên xuất hiện là W, A, I, T (wait nghĩa là chờ đợi trong tiếng Anh), mà đánh vần được một từ.
Nhưng phần hay nhất là tin nhắn mà ban trợ giúp của Yahoo nhận được 20 phút sau.
Tin nhắn: "Giúp tôi với! Tôi đã đợi hơn 20 phút, và không có gì xảy ra." (Tiếng cười) Người đó nghĩ là anh ta phải đợi.
Điều đó tất nhiên là không tệ bằng người tội nghiệp này.
(Tiếng cười) Dự án CAPTCHA là dự án mà chúng tôi đã làm ở Carnegie Mellon hơn 10 năm trước, và nó được dùng khắp mọi nơi.
Để tôi kể cho các bạn về dự án mà chúng tôi làm vài năm sau đó, nó giống như là bước tiến hóa của CAPTCHA. Dự án này mà chúng tôi gọi là reCAPTCHA,
là dự án mà chúng tôi đã bắt đầu ở Carnegie Mellon, rồi chúng tôi biến nó thành một công ty. Và rồi khoảng một năm rưỡi sau,
Google thực sự mua lại công ty này.
Vì vậy để kể các bạn nghe cái mà dự án này bắt đầu. Dự án này đã bắt đầu từ những nhận xét sau:
Thống kê là khoảng 200 triệu CAPTCHA được con người gõ mỗi ngày khắp thế giới.
Khi tôi mới nghe điều này, tôi khá là tự hào về bản thân. Tôi đã nghĩ là: nhìn xem sự ảnh hưởng của nghiên cứu của tôi như thế nào.
Nhưng rồi tôi bắt đầu cảm thấy buồn.
Và đây là lý do: mỗi lần bạn gõ một CAPTCHA
cơ bản là bạn phí phạm 10 giây thời gian của bạn.
Và nếu bạn nhân thời gian đó lên 200 triệu, và bạn sẽ thấy là nhân loại, gộp lại, phí phạm khoảng 500.000 giờ mỗi ngày gõ những cái CAPTCHA phiền phức đó.
Vì vậy tôi cảm thấy tồi tệ. (Tiếng cười)
Và rồi tôi nghĩ: tất nhiên là chúng ta không thể bỏ CAPTCHA, vì bảo mật trên Web dựa vào chúng. Nhưng rồi tôi bắt đầu nghĩ, có cách nào mà chúng ta có thể dùng những lần gõ CAPTCHA đó
cho cái gì đó tốt cho nhân loại?
Chính vậy.
Trong khi các bạn gõ CAPTCHA, trong 10 giây đó, não của các bạn đang làm điều gì đó phi thường.
Não của các bạn đang làm điều mà máy tính chưa thể làm được. Vì vậy chúng tôi có thể làm cho bạn làm một việc có ích trong 10 giây đó không?
nói cách khác,
có một vấn đề lớn mà chúng ta không thể làm cho máy tính giải được, nhưng chúng ta có thể chia nhỏ ra thành các phần 10 giây là thời gian mà một người nào đó gõ một cái CAPTCHA họ giải một phần nhỏ của vấn đề?
Và câu trả lời là "có", và đây chính là cái mà chúng tôi đang làm. Vì vậy cái mà các bạn không biết là hiện tại, trong khi các bạn đang gõ CAPTCHA,
không chỉ bạn đang chứng thực bạn là con người, mà hơn nữa bạn đang thực sự giúp đỡ chúng tôi điện tử hóa sách. Để tôi giải thích nó hoạt động như thế nào.
Có nhiều dự án đang cố gắng số hóa sách.
Google có một cái.
The Internet Archive có một cái. Amazon, hiện tại với Kindle, đang cố gắng số hóa sách.
Cơ bản cách nó hoạt động
là bạn bắt đầu với một cuốn sách cũ.
Bạn đã từng thấy rồi phải không? Một quyển sách ấy mà?
(Tiếng cười)
Và các bạn bắt đầu với một cuốn sách, và rồi các bạn scan nó. Bây giờ scan một cuốn sách
giống như là chụp mỗi trang sách.
Nó tạo ra một tấm hình cho mỗi trang sách. Đây là hình ảnh với chữ cho mỗi trang sách.
Bước kế tiếp
là máy tính cần phải có thể giải mã tất cả các từ trong bức ảnh. Bằng cách sử dụng một công nghệ gọi là OCR,
viết tắt của nhận dạng ký tự quang học (Optical Character Recognition), nó nhận một bức ảnh có văn bản và cố gắng nhận dạng văn bản trong đó.
Hiện tại vấn đề là OCR không hoàn hảo.
Đặc biệt là với các sách cũ mà mực đã phai màu và giấy đã ngã vàng, OCR không thể nhận diện được nhiều từ.
Ví dụ, với những cuốn sách được viết cách đây trên 50 năm, Máy tính không thể nhận diện được 30 phần trăm.
Vì vậy cái mà chúng tôi đang làm hiện tại là chúng tôi đang đem tất cả những từ mà máy tính không thể nhận diện và chúng tôi để con người đọc chúng cho chúng tôi trong khi họ đang gõ CAPTCHA trên Internet.
Vì vậy lần tới khi bạn gõ CAPTCHA, những từ các bạn gõ là những từ thật sự được lấy ra từ những cuốn sách đang được số hóa mà máy tính không thể nhận diện
Và lý do hiện tại bạn thấy hai từ thay vì một từ là vì, bạn thấy, một trong hai từ là từ mà hệ thống lấy ra từ một cuốn sách, hệ thống không biết nó là cái gì, và nó đưa cho bạn.
Nhưng vì nó không biết câu trả lời, nó không thể kiểm tra bạn.
Vì vậy cái mà chúng tôi làm là đưa bạn một từ khác, từ mà hệ thống biết câu trả lời.
Chúng tôi không nói cho bạn biết cái nào là cái nào, xin hãy gõ cả hai. Và nếu bạn gõ một từ chính xác
cho từ mà hệ thống biết câu trả lời, nó cho rằng bạn là con người, và nó cũng tin tưởng rằng bạn gõ từ còn lại đúng. Và nếu chúng ta lặp lại quá trình này cho 10 người khác nhau
và tất cả họ đồng ý với từ mới, thì chúng ta có một từ được điện tử hóa đúng. Và đó là cách mà hệ thống làm việc.
Và cơ bản, từ khi chúng tôi đưa nó vào hoạt động 3 hay 4 năm trước,
rất nhiều trang web đã bắt đầu chuyển từ CAPTCHA cũ, cái mà người ta phí phạm thời gian, sang dùng CAPTCHA mới, cái mà người ta giúp số hóa sách. Ví dụ, Ticketmaster.
Và mỗi lần bạn mua vé trên Ticketmaster, bạn đã giúp số hóa sách. Facebook: Mỗi lần bạn thêm bạn mới hay chọc ai đó,
bạn giúp số hóa sách. Twitter và khoảng 350.000 trang web khác tất cả đang sử dụng reCAPTCHA.
Và thực sự, số lượng trang web đang sử dụng reCAPTCHA là rất cao đến nỗi số lượng từ mà chúng tôi số hóa mỗi ngày thực sự rất lớn. Khoảng 100 triệu từ một ngày,
tương đương khoảng 2 triệu rưỡi quyển sách mỗi năm.
Và tất cả đều được làm từng từ một bằng những người gõ CAPTCHA trên Internet. (Vỗ tay)
Tất nhiên, vì chúng tôi làm quá nhiều từ mỗi ngày, những điều buồn cười có thể xảy ra. Và đây là điều có thật vì bây giờ chúng tôi đang đưa cho người ta
2 từ tiếng Anh ngẫu nhiên cạnh nhau. để những điều buồn cười có thể xảy ra.
Ví dụ, chúng tôi đã đưa ra từ này.
Nó là từ "Christians" (nghĩa là người theo công giáo); không có gì sai ở đây.
Nhưng nếu bạn để nó cạnh một từ ngẫu nhiên,
điều tồi tệ có thể xảy ra. Và chúng tôi có từ này.
Trên màn hình: bad christians (nghĩa là người công giáo xấu xa)
Nó thậm chí tồi tệ hơn, bởi vì trang web đưa ra từ này tình cờ lại là trang The Embassy of the Kingdom of God (Một trang web về đạo công giáo). (Tiếng cười)
Oops.
(Tiếng cười) Đây là một ví dụ rất tệ khác. JohnEdwards.com (một trang ủng hộ cho chính trị gia này, ông này thuộc đảng dân chủ)
Màn hình: Damn liberal (nghĩa là Đảng dân chủ khốn kiếp) (Tiếng cười) Và chúng tôi tiếp tục lăng mạ người ta mỗi ngày.
Và, tất nhiên, chúng tôi không chỉ lăng mạ người khác. Đây là vấn đề, vì chúng tôi đưa ra 2 từ ngẫu nhiên,
điều thú vị có thể xảy ra. Và điều này thực sự tạo nên
của một trào lưu trên Internet mà hàng vạn người tham gia, được gọi là nghệ thuật CAPTCHA.
Tôi chắc rằng vài người trong số các bạn đã nghe tới nó.
Và cách nó hoạt động như sau.
Tưởng tượng bạn đang dùng Internet và bạn thấy một cái CAPTCHA mà bạn nghĩ là nó thú vị, giống như cái CAPTCHA này. Màn hình: máy nướng tàng hình (invisible toaster)
Rồi cái mà bạn làm là bạn chụp màn hình đó lại. Và dĩ nhiên, bạn điền cái CAPTCHA
vì bạn giúp chúng tôi số hóa sách.
Nhưng đầu tiên là bạn chụp màn hình, và rồi bạn vẽ vời cái gì đó liên quan tới cụm từ đó. (Tiếng cười)
Nó như vậy đó.
Có hàng vạn tác phẩm như vậy.
Vài tác phẩm rất dễ thương. Màn hình: Clenched it (nghiến nó)
(Tiếng cười) Vài tác phẩm buồn cười hơn. Văn bản: stoned founders (các nhà sáng lập hóa đá, founder ở đây ý nói những vị lãnh tựu thành lập nước Mỹ)
(Tiếng cười) Và cái, như là "paleontological shvisle",
chúng có "Snoop Dogg".
(Tiếng cười) Và đây là còn số yêu thích của tôi về reCAPTCHA.
Và đây là điều yêu thích của tôi về dự án này.
Đây là số lượng người khác nhau đã giúp chúng tôi số hóa ít nhất một từ trong sách thông qua reCAPTCHA: 750 triệu, hơn 10% dân số thế giới một chút, đã giúp chúng tôi số hóa kiến thức nhân loại.
Và những con số như vậy đã là động lực thúc đẩy công tác nghiên cứu của tôi.
Vì vậy câu hỏi thúc đẩy nghiên cứu của tôi là: Nếu bạn nhìn vào các thành tựu lớn của nhân loại, những cái thực sự lớn mà nhân loại đã tập hợp lại và cùng làm nên lịch sử -- ví dụ như là xây các kim tự tháp ở Ai Cập hay là kênh đào Panama hay là đưa người lên mặt trăng -- có một sự thật đáng tò mò về họ, và đó chính là các điều đó được làm với số lượng người gần giống nhau. Nó thật lạ; tất cả điều đó được làm với khoảng 100.000 người.
Và lý do là vì, trước khi có Internet,
điều hành hơn 100.000 người, đừng nói đến là cả trả lương họ, dường như là không tưởng rồi.
Nhưng với Internet, chúng tôi chỉ mới cho các bạn xem một dự án mà chúng tôi có 750 triệu người giúp chúng tôi số hóa kiến thức nhân loại.
Vì vậy câu hỏi thúc đẩy nghiên cứu của tôi là, nếu chúng ta có thể đưa người lên mặt trăng với 100.000 người, chúng ta sẽ có thể làm gì với 100 triệu?
Và dựa trên câu hỏi này, chúng tôi đã có nhiều dự án khác nhau mà chúng tôi đang làm.
Để tôi kể các bạn về một cái mà tôi hứng thú nhất.
Đây là cái mà chúng tôi đã làm một cách bán-lặng lẽ trong khoảng một năm rưỡi. Nó vẫn chưa ra mắt.
Nó được gọi là Duolingo. Vì nó chưa ra mắt nên, suỵt!
(Tiếng cười)
Vâng, tôi có thể tin tưởng các bạn. Và dự án này, nó bắt đầu thế này.
Nó bắt đầu bằng việc tôi đưa ra một câu hỏi cho sinh viên sau đại học của tôi,
Severin Hacker.
Vâng, đó là Severin Hacker. Và tôi đă ra một câu hỏi cho sinh viên sau đại học của tôi.
Các bạn nghe rõ chứ,
họ của anh ta là Hacker.
Và tôi đưa ra câu hỏi này cho anh ta: Làm cách nào chúng ta có thể làm cho 100 triệu người dịch trang web sang tất cả các ngôn ngữ chính miễn phí?
Vâng, có nhiều thứ để nói về câu hỏi này. Đầu tiên, dịch trang web.
Hiện tại web được phân vùng thành nhiều ngôn ngữ.
Phần lớn là Tiếng Anh.
Nếu bạn không biết Tiếng Anh, bạn không thể sử dụng chúng được.
Nhưng có một phần lớn khác là các ngôn ngữ khác,
và nếu bạn không biết những ngôn ngữ đó, bạn không thể sử dụng được. Vì vậy tôi muốn dịch tất cả trên Web, hay là ít nhất là phần lớn Web,
sang tất cả ngôn ngữ chính.
Và đó là cái mà tôi muốn làm.
Vài người trong các bạn có thể nói, tại sao chúng ta không thể sử dụng máy tính để dịch? Tại sao không dịch bằng máy?
Dịch bằng máy hiện tại bắt đầu dịch vài câu lẻ tẻ. Tại sao chúng ta không dùng nó để dịch các trang web?
Thực ra vấn đề là dịch máy chưa đủ tốt
và nó có thể sẽ không đủ tốt trong 15 hay 20 năm tới. Nó có nhiều sai lầm.
Thậm chí khi nó không mắc sai lầm, vì nó mắc nhiều sai lầm, bạn không biết khi nào nên tin nó hay là không.
Để tôi lấy một ví dụ cho các bạn về vài thứ đã được dịch bằng máy. Thực ra nó là một bài đăng trên forum.
Có ai đó muốn hỏi một câu hỏi về JavaScript.
Nó được dịch từ tiếng Nhật sang tiếng Anh.
Và tôi sẽ để các bạn tự đọc.
Người này bắt đầu bằng việc xin lỗi về việc bài đăng này được dịch với một máy tính.
Và câu kế là phần mào đầu của câu hỏi.
Và anh ta chỉ giải thích gì đó. Nên nhớ, nó là một câu hỏi về JavaScript.
Chữ: Thường xuyên, thời gian dê cài đặt một lỗi là nôn (Máy tính dịch) (Tiếng cười) Và rồi tới phần đầu của câu hỏi.
Chữ: Làm thế nào nhiều lần như gió, trụ, và con rồng? (Tiếng cười) Và rồi tới phần yêu thích nhất của tôi trong câu hỏi này.
Chữ: Điều này xúc phạm đến đá của cha? (Tiếng cười) Và rồi đến phần cuối, phần yêu thích nhất của tôi trong toàn bộ. Chữ: Xin vui lòng xin lỗi cho sự ngu dốt của bạn.
Có một rất nhiều cảm ơn bạn. (Tiếng cười) Đó là tại sao dịch bằng máy chưa đủ tốt. Và quay lại câu hỏi.
Chúng tôi cần người để dịch toàn bộ Web.
Và câu hỏi tiếp theo bạn có thể có là, tại sao bạn không trả công cho người ta để dịch? Chúng tôi có thể trả cho chuyên gia dịch thuật để dịch toàn bộ Web.
Chúng tôi có thể làm điều đó.
Nhưng không may là nó sẽ cực kỳ mắc.
Ví dụ, dịch một phần nhỏ, rất nhỏ của toàn bộ Web, trang Wikipedia, sang một ngôn ngữ khác, tiếng Tây Ban Nha chẳng hạn.
Wikipedia có phiên bản tiếng Tây Ban Nha, nhưng nó rất nhỏ so với phiên bản tiếng Anh. Nó khoảng 20 phần trăm kích thước của bản tiếng Anh.
Nếu chúng ta muốn dịch 80 phần trăm kia sang tiếng Tây Ban Nha,
nó sẽ tốn tối thiểu 50 triệu đô la Mỹ -- và thậm chí đây là một quốc gia nhận dịch thuật rẻ nhất (ý nói đến Mexico, không phải nói tới Tây Ban Nha) Nó sẽ rất mắc.
Vì vậy cái mà chúng tôi muốn làm là có 100 triệu người
dịch Web sang mọi ngôn ngữ chính miễn phí.
Hiện tại nếu đây là cái mà bạn muốn làm, bạn sẽ sớm nhận ra bạn sẽ gặp phải 2 trở ngại khá lớn, 2 trở ngại lớn.
Đầu tiên là thiếu người biết 2 thứ tiếng.
Và tôi thậm chí không biết nếu mà tồn tại 100 triệu người đang sử dụng Web mà biết hai thử tiếng đủ để giúp chúng tôi dịch.
Đó là một vấn đề lớn.
Vấn đề khác bạn sẽ gặp phải là thiếu động lực.
Làm cách nào bạn thúc đẩy người ta dịch trang web miễn phí?
Bình thường bạn phải trả công cho người ta để làm điều này.
Vì vậy làm cách nào bạn thúc đẩy họ làm điều này miễn phí?
Khi mà chúng tôi bắt đầu nghĩ về điều này, chúng tôi đã bị vướng 2 điều trên. Nhưng rồi chúng tôi nhận ra, thực sự có một cách
để giải quyết cả 2 vấn đề này với cùng một lời giải. Cố một cách mà một mũi tên bắn trúng 2 con nhạn.
Đó là biến đổi dịch thuật
thành một thứ mà hàng triệu người muốn làm, và điều đó cũng giải quyết vấn đề thiếu người biết song ngữ, và đó là dạy tiếng.
Hiện tại, có hang 1,2 tỉ người học tiếng nước ngoài.
Người ta rất, rất muốn học một ngoại ngữ. Và nó không chỉ vì họ bị bắt buộc phải học.
Ví dụ, chỉ ở đơn cử ở Mỹ,
có hơn 5 triệu người đã trả hơn 500 đô la Mỹ để mua phần mềm học ngoại ngữ.
Vì người ta rất, rất muốn học ngoại ngữ. Vì vậy cái mà chúng tôi đang làm trong một năm rưỡi nay là một trang web mới --
nó được gọi là Duolingo -- với ý tưởng cơ bản là mọi nguwofi học một ngôn ngữ mới miễn phí trong khi dịch Web.
Và cơ bản là học học bằng cách làm. Và cách nó hoạt động
là khi bạn là một người mới học, chúng tôi cho các bạn những câu rất, rất đơn giản.
Và tất nhiên là có rất nhiều câu rất đơn giản trên Web. Chúng tôi cho các bạn những câu rất, rất đơn giản
cùng với nghĩa của mỗi từ.
Và trong khi các bạn dịch chúng, và thấy cách người khác dịch chúng, bạn bắt đầu học ngoại ngữ đó. Và càng ngày bạn càng tiến bộ,
chúng tôi cho các bạn các câu phức tạp hơn để dịch.
Nhưng toàn bộ thời gian, các bạn học bằng cách làm.
Và điều điên rồi về phương pháp này là nó thực sự khả thi.
Đầu tiên, người ta rất, rất muốn học ngoại ngữ.
Chúng tôi hầu như xây dựng xong nó, và chúng tôi đang thử nghiệm nó.
Người ta có thể thực sự học ngoại ngữ với nó. Và họ học nó tốt như là với các phần mềm ngôn ngữ hàng đầu.
Vì vậy người ta thực sự học ngoại ngữ.
Và không chỉ học nó,
mà còn học một cách thú vị.
Vì bạn thấy với Duolingo, người ta thực sự học với nội dung thực.
Ngược lại với học bằng những câu nghĩ ra, người ta học với nội dung thật, những câu thực sự thú vị.
Vì vậy họ thực sự học một ngôn ngữ. Nhưng thậm chí bất ngờ hơn,
bản dịch mà chúng tôi lấy từ người dùng trang web, thậm chí họ chỉ là người mới học, bản dịch từ học chính xác như là những người dịch chuyên nghiệp, điều đó rất bất ngờ. Để tôi lấy một ví dụ cho bạn xem.
Đây là một câu được dịch từ tiếng Đức sang tiếng Anh. Trên cùng là tiếng Đức.
Ở giữa là bản dịch tiếng Anh được dịch bởi một người dịch chuyên nghiệp được trả 20 xu cho mỗi từ mà anh ta dịch. Và dưới cùng là câu được dịch bởi những người dùng Duoling,
không ai trong số họ từng biết tiếng Đức trước khi họ dùng trang web.
Các bạn có thể thấy là nó khác là hoàn hảo.
Hiện tại, tất nhiên là chúng tôi dùng mẹo ở đây để làm cho những bản dịch đó tốt như là người dịch chuyên nghiệp. Chúng tôi kết hợp bản dịch của nhiều người mới học lại
để tạo nên một bản dịch chất lượng cao.
Và thậm chí khi chúng tôi kết hợp các bản dịch, trang web vẫn thực sự dịch khá nhanh.
Để tôi cho các bạn xem, đây là ước lượng của chúng tôi về việc dịch Wikipedia nhanh như thế nào từ tiếng Anh sang tiếng Tây Ban Nha. Nên nhớ, đây là một dự án đáng giá 50 triệu đô la Mỹ.
Và nếu chúng tôi muốn Wikipedia sang tiếng Tây Ban Nha, chúng tôi có thể làm trong vòng 5 tuần với 100.000 người dùng.
Và chúng tôi có thể làm trong vòng 80 giờ với một triệu người dùng.
Vì tất cả các dự án nhóm chúng tôi từng làm tới hiện tại đều có hàng triệu người dùng, chúng tôi hy vọng rằng chúng tôi sẽ có thể dịch cực nhanh bằng dự án này.
Và điều mà tôi hứng thú nhất về Duolingo là tôi nghĩ điều này cung cấp một hình mẫu kinh tế công bằng cho giáo dục ngoại ngữ. Đó chính là:
Hình mẫu kinh tế hiện tại của giáo dục ngoại ngữ là học sinh trả tiền, và cụ thể là, học sinh trả cho Rosetta Stone 500 đô la Mỹ. (Tiếng cười)
Đó là hình mẫu kinh tế hiện tại. Vấn đề với hình mẫu kinh tế này
là 95 phần trăm dân số thế giới không có 500 đô la Mỹ.
Vì vậy nó cực kỳ bất công với người nghèo.
Điều này hoàn toàn nghiên về người giàu. Và bây giờ, với Duolingo,
vì trong khi bạn học bạn thực sự đang tạo ra giá trị, bạn đang dịch web -- và công việc đó, bạn có thể tính tiền ai đó cho việc dịch của bạn. Và đây chính là cách mà chúng tôi có thể lưu hành nó.
Vì người ta đang tạo ra giá trị trong khi họ đang học, họ không phải trả tiền, họ trả bằng thời gian của họ.
Nhưng điều kỳ diệu ở đây là họ trả với thời gian của họ, mà thời gian đó dù sao cũng phải dùng để học ngoại ngữ.
Vì vậy điều tuyệt diệu ở đây về Duolingo là tôi nghĩ nó cung cấp một hình mẫu kinh tế công bằng -- người ta không phân biệt đối xử với người nghèo. Và đây là trang web.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Và đây là trang web. Chúng tôi chưa ra mắt, nhưng nếu bạn vào, bạn đăng ký sử dụng bản thử nghiệm, sẽ bắt đầu khoảng 3 hay 4 tuần nữa. Chúng tôi vẫn chưa ra mắt Duolingo.
Tiện thể, tôi là người đang nói ở đây,
nhưng thực sự Duolingo là sản phẩm của một đội ngũ tuyệt vời, vài người trong số họ có mặt tại đây. Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi đến đây để chia sẻ với mọi người về sự kì diệu của loài nhện và những gì chúng ta có thể học từ chúng.
Nhện là những công dân toàn cầu thực thụ.
Chúng ta có thể tìm thấy chúng ở hầu hết môi trường trên cạn.
Chấm đỏ này đánh dấu Đại Bồn địa Hoa Kì (Bắc Mỹ) và tôi đang tham gia dự án đa dạng sinh học ở núi cao tại đây với một số đồng nghiệp.
Đây là 1 trong những địa điểm thực nghiệm, và để bạn có cái nhìn rõ ràng hơn, đốm màu xanh dương này, là 1 trong những đồng nghiệp của tôi.
Đây là 1 cảnh quan gồ ghề và khô cằn, nhưng vẫn có vài chú nhện sống ở đây.
Lật các hòn đá lên bạn sẽ thấy 1 con nhện cua đang ghì chặt một con bọ cánh cứng.
Nhện không có mặt ở khắp nơi, nhưng chúng rất đa dạng.
Có khoảng 40,000 loài nhện được thống kê.
Để có cái nhìn rõ ràng hơn, đây là biểu đồ so sánh 40,000 loài nhện với 400 loài linh trưởng.
Nhện có hai cấp độ khuếch đại so với loài tinh tinh.
Loài nhện cũng rất cổ.
Ở đáy cùng này là niên đại địa chất, và con số ở trên biểu thị hàng triệu năm kể từ hiện tại và con số 0 ở đây là thời điểm hôm nay.
Con số chỉ ra rằng loài nhện tồn tại cách đây hơn 380 triệu năm.
Để rõ ràng hơn, thanh dọc màu đỏ này đánh dấu thời kỳ phân rã của loài người so với loài vượn (tinh tinh), khoảng 7 tỷ năm về trước.
Mọi con nhện đều nhả tơ tại một thời điểm nào đó trong đời.
Hầu hết chúng nhả một lượng lớn tơ và tơ có vai trò quan trọng với sự tồn tại và sinh sản của chúng.
Kể cả loài nhện hóa thạch cũng nhả tơ. như bạn có thể nhìn thấy từ dấu vết này của lỗ nhả tơ trên con nhện hóa thạch này.
Điều này có nghĩa là loài nhện và tơ của chúng đã xuất hiện khoảng 380 triệu năm.
Không cần mất nhiều thời gian tìm hiểu về loài nhện để thấy tầm quan trọng của tơ với các khía cạnh trong đời sống của chúng.
Nhện dùng tơ của chúng cho nhiều mục đích, bao gồm làm dây kéo dẫn đường an toàn, bao bọc trứng khi sinh sản, màng bảo vệ khi rút lui và bắt con mồi.
Có nhiều loại tơ nhện.
Ví dụ, loài nhện vườn có thể tạo ra 7 loại tơ khác nhau.
Khi nhìn vào mạng lưới này, có thể thấy nhiều loại thớ tơ,
Khung và những đường bán kính của mạng nhện này được làm từ một loại tơ. trong khi phần xoắn ốc được kết hợp từ 2 loại tơ khác nhau: sợi tơ và giọt keo.
Làm cách nào để 1 con nhện có thể tạo ra nhiều loại tơ như vậy?
Để trả lời, bạn phải nhìn gần hơn vào lỗ nhả tơ của chúng.
Tơ được tạo ra từ lỗ tơ, và theo các nhà tơ nhện học thì đây là "hậu môn" của chúng. ( Cười) Chúng tôi dành nhiều ngày....
Xin đừng cười! Đó là cuộc sống của tôi.
( Cười) chúng tôi dành nhiều ngày đêm nghiên cứu bộ phận này của loài nhện.
Và đây là điều chúng tôi thấy.
Bạn có thể thấy nhiều sợi tơ đi ra từ lỗ nhả tơ, vì trên mỗi lỗ có nhiều vòi.
1 trong những sợi tơ đi ra từ một vòi, và nếu tìm ngọn của sợi tơ trên thân nhện thì đây là điều bạn sẽ thấy mỗi vòi gắn với tuyến tơ riêng của nó. Mỗi tuyến tơ nhìn giống 1 cái túi với nhiều protein tơ bị tắc bên trong.
Nếu bạn từng có dịp khám nghiệm một chú nhện "dệt" mạng hình cầu Orb-web, ,và tôi mong là bạn có dịp, thì cái bạn thấy là lượng lớn những tuyến tơ mờ lộng lẫy.
Bên trong mỗi con nhện có hàng trăm, có khi hàng ngàn tuyến tơ.
Những tuyến này được nhóm thành 7 loại.
Chúng khác nhau về kích thước, số lượng và thậm chí có khi cả về màu sắc.
Bên trong 1 con nhện orb-web, bạn có thể thấy 7 loại tuyến tơ, và đó là cái tôi miêu tả ở hình này, hãy bắt đầu từ hướng 1 giờ, đây là những tuyến tubuliform dùng để tạo ra tơ bọc ngoài túi trứng.
Ở đây có sự kết hợp và các tuyến tơ flagelliform kết hợp để tạo ra phần trôn ốc của mạng nhện.
Tuyến tơ Pyriform tạo nền xi măng , đó là loại tơ dùng để kết dính các sợi tơ với chất nền.
Ở đây cũng có tơ aciniform, dùng để tóm và gói con mồi.
Tơ nhỏ ampullate dùng trong cấu trúc mạng nhện.
Và loại tơ được nghiên cứu nhiều nhất là tơ đại ampullate.
Loại này dùng để tạo khung và đường bán kính của mạng nhện, và dây kéo bảo vệ.
Nhưng, chính xác thì tơ nhện là gì?
Tơ nhện chủ yếu là Protein
Hầu hết các protein này có thể được giải thích bởi một hệ gien, vậy sự đa dạng của các loại tơ mà ta thấy ngày nay được mã hóa bởi một hệ gien, vậy giả thiết rằng tổ tiên của loài nhện đã tạo ra một loại tơ, và trong suốt hơn 380 triệu năm, gien tơ đó đã nhân đôi sau đó phân kỳ, chuyên biệt lại nhiều lần để tạo ra một lượng lớn các loại tơ đa dạng mà chúng ta có ngày nay.
Các loại tơ này có một số điểm chung. Chúng có cùng thiết kế. ví dụ, chúng đểu rất dài. chúng dài một cách kì lạ so với các protein khác.
Chúng lặp lại liên tục và rất giàu các axit amin như glycine và alanine.
Để giúp mọi người hiểu được protein tơ nhện giống như thế nào, Đây là protein của sợi kéo, đây chỉ là một phần của nó, lấy từ một con nhện quá phụ.
Đây là một chu trình mà tôi thích quan sát ngày lẫn đêm. ( Cười). Bạn nhìn thấy đây là một chữ cái viết tắt cho axit amin, và tôi đã tô các glycerin với màu xanh lá, và các alanine với màu đỏ, vậy bạn có thể thấy nó chỉ có nhiều G và A
Bạn cũng có thể thấy có nhiều đoạn mô típ được lặp đi lặp lại nhiều lần, ví dụ như ở đây có nhiều polyalanine hay tích phân A, AAAAA. Đây là GGQ. Đây là GGY
Bạn có thể coi những mô típ ngắn lặp lại này như những từ, và những từ này xuất hiện trong những câu.
Vậy trong ví dụ này, đây là một câu, và bạn có thể hiểu vùng màu xanh và polyalanine màu đỏ được lặp lại nhiều lần, và chúng lặp lại hàng trăm, hàng trăm lần bên trong mỗi phân tử tơ.
Những sợi tơ được tạo ra từ một con nhện có thể có các chu trình lặp lại rất khác nhau.
Ở đầu màn hình, bạn đang thấy những đơn vị lặp lại từ sợi tơ kéo của một con nhện vườn.
Nó ngắn. Và ở cuối, là chu trình lặp lại của một túi trứng, hay protein sợi tubuliform, từ cùng một con nhện. Và bạn có thể thấy sự khác biệt lớn của các sợi protein này. Đây chính là vẻ đẹp trong sự đa dạng của họ tơ nhện.
Bạn có thể thấy các đơn vị lặp lại khác nhau về độ dài. Chúng cũng khác nhau về trình tự.
Nên một lần nữa tôi đã tô các glycine bằng màu xanh lá, alanine màu đỏ, và các serine là chữ S màu tím. Bạn có thể thấy đơn vị lặp phía trên có thể được giải thích hầu hết bởi màu xanh và đỏ, và đơn vị lặp ở phía dưới có một lượng lớn màu tím.
Điều mà các nhà tơ nhện học làm là cố gắng liên hệ các trật tự, các mẫu axit amin vào tính chất cơ học của những sợi tơ.
Giờ đây, thật tiện khi mà các chú nhện sử dụng tơ của chúng hoàn toàn bên ngoài cơ thể chúng.
Nó giúp việc kiểm tra tơ nhện trở nên dễ dàng trong phòng thí nghiệm vì bạn biết đấy, chúng ta kiểm tra nó trong không khí, đó chính xác là môi trường mà chúng hiện dùng protein tơ của mình.
Việc này giúp định lượng tính chất tơ bằng phương pháp như kiểm tra độ co dãn bằng cách kéo mạnh một đầu của sợi tơ rất dễ dàng.
Đây là biểu đồ ứng suất có được từ một thí nghiệm kiểm tra độ đàn hồi của 5 sợi tơ từ cùng 1 con nhện.
Bạn có thể nhìn thấy ở đây là 5 sợi tơ với 5 dạng khác nhau.
Đặc biệt là khi nhìn vào cột dọc, đó là cột lực. Nếu bạn nhìn vào giá trị lực lớn nhất cho mỗi một sợi tơ, bạn sẽ thấy có nhiều biến số, thực tế là tơ kéo hay tơ ampullate, là sợi chắc nhất trong số đó.
Chúng ta nghĩ vậy là vì tơ kéo được dùng để làm khung và đường bán kính của mạng nhện nên phải rất chắc.
Mặt khác, nếu bạn nhìn vào cột bề mặt, nó cho thấy diện tích mà 1 sợi tơ có thể dãn ra đến mức nào, nếu bạn nhìn vào giá trị cực đại ở đây, có rất nhiều biến số và người thắng cuộc là sợi flagelliform hay sợi tơ xoắn ốc.
Trên thực tế, sợi flagelliform có thể kéo dãn gấp 2 lần chiều dài ban đầu.
Vậy các thớ tơ đa dạng về sức bền cũng như độ dãn.
Trường hợp của phần trôn ốc, nó cần phải rất đàn hồi để hấp thụ lực tác động của con mồi đang bay.
Nếu nó không thể co dãn như vậy thì khi côn trùng va vào mạng, nó sẽ nẩy ra khỏi mạng ngay.
Vậy nếu mạng được làm hoàn toàn từ tơ kéo thì côn trùng sẽ văng ngược ra ngay. Nhưng nhờ khả năng kéo dãn của tơ trôn ốc, mạng tơ hoàn toàn có thể hấp thụ được tác động của con mồi đang bị vướng lại.
Có một chút khác biệt trong những sợi tơ mà 1 con nhện tạo ra.
Ta có thể gọi đó là bộ đồ nghề của chúng.
Đó là những gì nó có để tương tác với môi trường.
Vậy còn sự khác biệt giữa các loài nhện, khi nhìn vào 1 loại tơ và nhìn vào các loài nhện khác nhau?
Đó là khía cạnh chưa được khám phá nhiều nhưng tôi có vài dữ liệu để chia sẻ ở đây.
Đó là bảng so sánh về độ dai của sợi tơ kéo được phun ra bởi 21 loài nhện.
Một số trong chúng là loài xe tơ và có một số là loài không xe tơ.
Có giả thiết cho rằng, loài nhện xe tơ giống như nhện Argiope loài có mạng tơ bền nhất vì chúng phải chặn các con mồi đang bay.
Bạn có thể thấy trên biểu đồ về độ dai này cao hơn so với chấm đen trên biểu đồ, càng cao thì càng bền.
21 loài được biểu thị ở đây bởi phát sinh học, cây phát sinh này biểu thị mối quan hệ về gien và tôi đã tô loài nhện xe tơ với màu vàng.
Nếu bạn nhìn ở đây sẽ có 2 mũi tên màu đỏ, nó chỉ vào giá trị độ dai của các sợi tơ kéo của loài nhện chuối và loài nhện vương miện.
Đây là 2 loài nhện được đầu tư nhiều thời gian và tiền bạc trong nghiên cứu tơ nhện tổng hợp để sao chép protein tơ kéo của chúng.
Tuy nhiên, tơ kéo của chúng chưa phải là chắc nhất.
Thực ra, loại chắc nhất trong khảo sát là ở vùng màu trắng này, là loài không xe tơ.
Đây là tơ kéo xe bởi loài scytodes, là nhện phun tơ
Loài này không dùng mạng để bắt mồi. Thay vào đó nó ẩn nấp và chờ con mồi đến gần rồi làm tê liệt chúng bằng cách phun tơ độc vào con côn trùng đó.
Giống như việc bắt mồi bằng bình xịt tạo bọt dạng sợi.
Đó là cách mà loài này bắt mồi.
Ta không biết tại sao loài này cần cần tơ kéo chắc như vậy, nhưng kết quả ngoài mong đợi này khiến việc điều tra hoạt chất sinh học trở nên có giá trị và thú vị hơn.
Nó giải phóng những hạn chế trong tưởng tượng của chúng ta.
Bây giờ tôi sẽ đánh dấu các giá trị về độ dai của sợi ni-lon sợi tơ tằm- hay sợi tơ tằm thuần-- sợi len, sợi Kevlar và sợi carbon.
Và bạn có thể thấy, hầu hết các tơ nhện đều vượt mặt các sợi trên.
Chính sự kết hợp về độ bền, độ dãn, và độ dai đã làm cho tơ nhện thật đặc biệt và nó thu hút sự chú ý của các nhà phỏng sinh vật khiến họ dựa vào thiên nhiên để tìm những giải pháp mới.
Độ bền, độ dãn, độ dai của tơ nhện kết hợp với việc tơ nhện không tìm thấy đáp ứng miễn dịch, thu hút sự quan tâm về việc sử dụng tơ nhện trong ứng dụng chế phẩm sinh học, ví dụ như 1 thành phần của gân nhân tạo, phục vụ cho việc tái tạo thần kinh và làm bệ đỡ cho sự phát triển của mô.
tơ nhện còn có tiềm năng trong khả năng chống đạn.
Các sợi tơ có thể được kết hợp trong cơ thể và thiết bị bảo vệ để chúng nhẹ và linh hoạt hơn áo chống đạn ngày nay.
Bên cạnh những ứng dụng phỏng sinh học của tơ nhện, cá nhân tôi thấy việc nghiên cứu tơ nhện bản thân nó rất thú vị.
Tôi yêu thích khi ở trong phòng thí nghiệm, và một chuỗi tơ nhện ra đời.
Đó là điều tuyệt nhất. (Cười) Nó giống như những chú nhện đang chia sẻ bí mật cổ đại với tôi, và đó là lý do tôi sẽ dành phần còn lại của cuộc đời mình nghiên cứu về tơ nhện.
Lần sau nều bạn thấy một mạng nhện, xin hãy dừng lại và quan sát nó gần hơn.
Bạn sẽ thấy 1 trong những chất liệu hiệu suất cao mà con người được biết đến.
Cho tôi mượn lời từ một tác phẩm về chú nhện Charlotte, Tơ nhện rất kì diệu.
Xin cảm ơn. ( Vỗ tay) (Vỗ tay).
Trong vòng 13 năm trở lại đây -- một, ba, mười ba năm -- Tôi tham gia một nhóm đặc biệt ở InSightec tại Israel và các đối tác trên khắp thế giới để tập trung vào ý tưởng này, quan niệm này, phẫu thuật không cần dao kéo, từ phòng thí nghiệm cho tới ứng dụng lâm sàng thường ngày.
Và đây là điều tôi sẽ kể cho quí vị.
13 năm -- vài người trong số quí vị có thể thấu hiểu con số đó.
Còn riêng với tôi, giờ đây, vào ngày hôm nay, thì đó giống như trải qua lần "bar mitzvah" thứ hai vậy.
(Tiếng cười) Giấc mơ này thực sự được hỗ trợ nhờ sự kết hợp của hai công nghệ ta đã biết.
Một là sóng siêu âm tập trung, và hai là hiển thị hình ảnh bằng cộng hưởng từ.
Đầu tiên hãy nói về sóng siêu âm tập trung.
Tôi đang cầm trong tay một mô hình mô phỏng mô tế bào.
Nó được làm bằng silicon.
Nó trong suốt, và được chế tạo riêng cho quí vị.
Quí vị thấy đấy, tất cả đều nguyên vẹn, trong suốt tuyệt đối.
Giờ tôi sẽ dẫn quí vị tới phòng thí nghiệm âm thanh.
Quí vị thấy mô hình trong bể này chứ.
Hệ thống này tôi lắp đặt trong phòng thí nghiệm vật lý.
Ở phía bên phải, là một bộ dò sóng siêu âm.
Bộ dò sóng siêu âm này cơ bản là phát ra một chùm tia siêu âm hội tụ vào bên trong mô hình.
Khi qúi vị nghe thấy tiếng cạch, thì đó là lúc năng lương bắt đầu phát tán qúi vị thấy có một vết thương nhỏ phía bên trong mô hình.
Rồi, thế là mọi thứ quanh nó đều còn nguyên vẹn.
Đó chỉ là một vết thương bên trong.
Hãy hình dung đây là bên trong não của quí vị .
Chúng ta cần tiếp cận một mục tiêu bên trong não.
Và chúng ta có thể làm mà không gây tổn thương đến các tế bào khác.
Tôi nghĩ rằng đây là hệ thống phẫu thuật y học đầu tiên hợp lệ cuả người Do Thái
(Tiếng cười) Thôi, hãy nói một chút về sóng siêu âm, sức mạnh của sóng siêu âm.
Tất cả quí vị đều biết được đúng không, về ảnh chụp siêu âm.
Và quí vị cũng biết về phẫu thuật nghiến sỏi -- đánh tan sỏi thận.
Nhưng sóng siêu âm có thể được định dạng để làm bất cứ việc gì, bởi nó là một lực cơ khí.
Về cơ bản, đó là lực tác động lên một tế bào mà sóng siêu âm đi qua.
Quí vị có thể thay đổi cường độ, tần số thời lượng, và nhịp của sóng siêu âm để tạo ra bất cứ thứ gì từ một chiếc bình xịt đến một cái búa.
Tôi sẽ chỉ cho quí vị thấy nhiều ứng dụng trong lĩnh vực y học có thể thực hiện được chỉ bằng việc tập trung, tập trung về mặt thể chất.
Đây là ý tưởng của việc sử dụng sóng siêu âm tập trung nhằm điều trị những tổn thương trong não bộ không phải là điều gì mới.
Khi tôi sinh ra, ý tưởng này đã được ấp ủ bởi những nhà tiên phong như anh em nhà Fry và Lars Leksell, người được biết tới như là nhà phát minh ra con dao gamma.
Nhưng có lẽ qúi vị không biết rằng ông đã cố thực hiện những ca phẫu thuật thần kinh trong não, không gây thương tổn, bằng việc sử dụng sóng siêu âm tập trung, trong thập niên 50.
Ông đã thất bại, và rồi ông chế tạo ra con dao gamma.
Việc này khiến qúi vị suy ngẫm xem tại sao những nhà tiên phong đó lại thất bại.
Và có một điều cốt yếu mà họ thiếu.
Họ thiếu tầm nhìn xa.
Chỉ tới khi cộng hưởng từ được phát minh ra và thực chất là sự kết hợp của cộng hưởng từ và sóng siêu âm tập trung thì ta mới có thể thu thập được phản hồi -- của cả giải phẫu học và sinh lý học để có một qui trình giải phẫu hoàn toàn không gây thương tổn và khép kín.
Thế là, nó trông như thế này, quí vị biết đó, phòng phẫu thuật của tương lai như ta thấy ngày nay.
Đây là một phòng cộng hưởng từ với hệ thống sóng siêu âm tập trung.
Và tôi sẽ cho quí vị xem nhiều ví dụ.
Ví dụ đầu tiên là ở trong não.
Một trong những bệnh thần kinh mà sóng siêu âm tập trung có thể chữa được là các bất thường trong cử động, như là bệnh Parkinson hoặc là bệnh run tay không tự chủ.
Điểm tiêu biểu cho những bệnh này, ví dụ như là cho bệnh run tay, là sự mất khả năng uống hay là ăn canh hoặc là cháo mà không làm đổ vương vãi mọi thứ ra quanh mình, hay viết một cách rõ ràng cho mọi người đọc được, và sống một cuộc sống độc lập không cần sự trợ giúp của người khác.
Tôi muốn quí vị gặp John.
John là một giáo sư Sử học đã nghỉ hưu tới từ Virginia.
Ông đã bị bệnh run tay từ nhiều năm nay.
Và thuốc thang không còn tác dụng gì nữa.
Và rất nhiều bệnh nhân như vậy từ chối tham gia giải phẫu để cho người khác mổ xẻ não của họ.
Và chừng bốn, năm tháng trước, ông trải qua mội qui trình đang còn được thử nghiệm.
Qui trình ấy được chấp thuận thử nghiệm bởi Cơ quan Quản lí Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ tại Đại học Virginia ở Charlottesville dùng sóng siêu âm tập trung để cắt bỏ một phần đồi thị não của bệnh nhân.
Và đây là chữ viết tay của ông.
"Vào ngày 20 tháng 6," nếu qúi vị đọc được, "2011."
Đây là chữ viết tay của ông vào buổi sáng của ngày điều trị, trước khi đi vào máy cộng hưởng từ. Bây giờ tôi sẽ cho quí vị xem một quá trình điển hình như vậy trông ra sao, phẫu thuật không dao kéo trông như thế nào.
Thế là chúng tôi đặt bệnh nhân lên bàn cộng hưởng từ.
Chúng tôi gắn một bộ chuyển đổi, trong trường hợp này, là vào não, nhưng nếu cần điều trị cơ quan khác, thì bộ chuyển đổi gắn vào bệnh nhân cũng sẽ khác.
Và bác sĩ sau đó sẽ chụp cộng hưởng từ như bình thường.
Và mục đích của việc đó là gì?
Tôi không có bút laser trình chiếu ở đây, nhưng qúi vị có thấy vùng màu xanh lá cây, đại để như hình chữ nhật hay hình thang kia không?
Đây là vùng chung để điều trị.
Nó là giới hạn an toàn xung quanh mục tiêu.
Đó là một mục tiêu ở trong đồi thị não.
Thế là, một khi đã có các bức ảnh rồi, và bác sĩ đã vạch ra tất cả giới hạn an toàn, vân vân, cơ bản là ông ta sẽ chọn một điểm -- bạn thấy cái điểm tròn ở tâm, chỗ con trỏ đó -- và anh ta sẽ nhấn một nút màu xanh gọi là "sonicate."
Chúng tôi gọi thời khắc truyền năng lượng này, chúng tôi gọi nó là sonication.
Việc thủ công duy nhất bác sĩ phải làm ở đây là di con trỏ.
Đây là dụng cụ duy nhất ông ta cần trong quá trình điều trị.
Thế là ông ta nhấn "sonicate," và điều xảy ra là thế này đây.
Quí vị thấy bộ chuyển đổi ở đây, màu xanh dương nhạt.
Có nước giữa xương sọ và bộ chuyển đổi.
Và nó đột ngột bùng phát năng lượng.
Làm tăng nhiệt độ.
Đầu tiên ta cần kiểm chứng rằng chúng ta vẫn theo đúng mục tiêu.
Thế nên lần truyền năng lượng (sonication) đầu tiên dùng năng lượng ở mức thấp hơn.
Nó không gây ra bất kỳ thương tổn nào cả. Nhưng nó làm nhiệt độ tăng lên chừng vài độ.
Và một trong số những tính năng độc đáo mà chúng tôi tận dụng với máy cộng hưởng từ là khả năng đo nhiệt độ một cách không xâm lấn.
Đây thật sự là một tính năng độc đáo của máy cộng hưởng từ.
Tính năng này không được tận dụng trong việc chụp siêu âm thông thường.
Nhưng ở đây ta có thể thu thập được cả hình ảnh giải phẫu và bản đồ nhiệt độ ngay lập tức.
Và quí vị có thể thấy các điểm trên biểu đồ.
Nhiệt độ được tạm thời tăng lên tới 43 độ C.
Việc này không gây ra chút thương tổn nào cả.
Quan trọng là chúng ta đang ở đúng mục tiêu.
Thế là, một khi bác sĩ đã xác minh là điểm tụ sóng âm trúng với mục tiêu đã chọn, thì ta sẽ tiến tới thực hiện một cú cắt bỏ dùng năng lượng cực đại như qúi vị thấy ở đây.
Và thấy nhiệt độ tăng tới 55 hay 60 độ C.
Nếu quí vị cứ giữ thế trong hơn một giây, thì nó đủ để phá hủy prô-tê-in của các tế bào.
Đây là kết quả từ góc độ bệnh nhân -- trong cùng ngày, sau ca điều trị.
Bệnh nhẹ đi ngay tức khắc.
(Vỗ tay) Xin cám ơn.
John là một trong chừng một tá những người vô cùng anh hùng và can đảm mà đã xung phong thí nghiệm điều trị.
Và quí vị phải hiểu họ phải đấu tranh tinh thần thế nào khi họ sẵn sàng chấp nhận rủi ro.
Và John đã nói thế này sau khi viết những dòng trên.
Ông nói, "Thật là kì diệu."
Và vợ ông nói , "Đây là giây phút hạnh phúc nhất đời tôi."
Và quí vị sẽ thắc mắc tại sao.
Ý tôi là, một trong những thông điệp tôi muốn truyền bá là, thế còn việc bảo vệ chất lượng đời sống thì sao?
Ý tôi là, những người đó đã mất cuộc độc lập.
Họ phải phụ thuộc vào người khác.
Và John giờ đây đã hoàn toàn độc lập.
Ông đã quay lại với nhịp sống bình thường.
Ông còn chơi golf nữa, việc mọi người làm ở Virginia khi nghỉ hưu.
Rồi, vậy là ở đây qúi vị thấy điểm này.
Nó chừng ba milimet ở trung tâm não bộ.
Không có chút thương tổn gì bên ngoài.
Ông không bị tổn thương gì ở hệ thần kinh.
Không cần hồi sức, chả cần gì hết.
Ông quay về cuộc sống bình thường.
Giờ hãy chuyển qua Một vấn đề đau đớn hơn.
Đau nhức là một thứ có thể khiến cuộc sống của bạn trở nên khốn khổ.
Và người ta phải chịu đủ thứ đau nhức như là đau thần kinh, đau lưng dưới, và đau do ung thư di căn vào xương, khi ung thư di căn vào tới tận xương, đôi khi vô cùng đau đớn.
Tất cả những bệnh tôi kể ở đây đều đã được chứng minh là đã được điều trị thành công bởi sóng siêu âm tập trung làm giảm đau, lần nào cũng thế, vô cùng nhanh.
Và tôi muốn kể cho quí vị chuyện về ông PJ.
Ông là một nông dân 78 tuổi bị bệnh -- tôi biết nói thế nào đây nhỉ? -- nó gọi là đau đít.
Ông bị ung thư di căn tới mông bên phải, và không thể ngồi được dù có dùng thuốc đi nữa.
Ông phải từ bỏ mọi hoạt động trên nông trại.
Ông được điều trị bằng phóng xạ, trị liệu phóng xạ tối tân nhất, nhưng không đỡ được gì.
Rất nhiều bệnh nhân như vậy muốn dùng trị liệu phóng xạ hơn.
Và ở ca này, ông xung phong tham gia một nghiên cứu quan trọng mà chúng tôi thực hiện trên khắp thế giới, ở cả nước Mỹ nữa.
Và vợ ông đưa ông đến.
Họ lái xe những ba giờ đồng hồ từ trang trại đến bệnh viện.
Ông phải ngồi trên gối đệm, đứng yên, không di chuyển, vì đau đớn vô cùng.
Ông được điều trị, và trên đường về, ông tự lái xe tải được.
Lại một lần nữa, bệnh nhẹ đi ngay tức khắc.
Và quí vị phải hiểu những người ấy cảm thấy thế nào và gia đình họ trải qua cảm giác gì khi điều kì diệu xảy ra.
Ông quay trở lại với nhịp sống hàng ngày trên trang trại.
Ông lái máy kéo.
Ông đều đặn cưỡi ngựa đến túp lều trên núi.
Và ông hạnh phúc vô cùng.
Nhưng bây giờ, quí vị có thể hỏi tôi, thế còn cuộc chiến, cuộc chiến chống ung thư thì sao?
Cho chúng tôi thấy vài ca ung thư quan trọng.
Ta có thể làm được gì?
Thế nên tôi có tin tốt và tin xấu.
Tin tốt là: có thể làm được rất nhiều điều.
Và điều này thực tế đã được chứng minh ở ngoài nước Mỹ.
Và làm việc đó ở trên nước Mỹ
thì vất vả vô cùng.
Tôi không thể tưởng tượng được, nếu đất nước này không coi đó là mong ước chung hay là mục tiêu quốc gia để thực hiện nó sẽ không thành hiện thực.
Không đơn giản chỉ là vì qui tắc; mà vì số tiền không lồ ta cần tới dưới hệ thống y học dựa vào bằng chứng hiện tại và qui mô các cuộc thử nghiệm, vân vân, để làm nó thành hiện thực.
Thế là hai ứng dụng đầu tiên là ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt.
Hai bệnh đầu tiên điều trị bằng sóng siêu âm tập trung.
Và chúng tôi có được kết quả còn tốt hơn giải phẫu thông thường ở ngực.
Nhưng tôi có thông điệp gửi tới quí ông ở đây.
Ngày hôm qua chúng ta đã nghe Quyên thuyết trình về phản ứng không mong muốn trong ung thư tuyến tiền liệt.
Giờ đây có một cơ hội duy nhất với sóng siêu âm tập trung, điều khiển bằng cộng hưởng từ, bởi vì chúng ta thực tế có thể nghĩ tới chuyện cắt chọn lọc tuyến tiền liệt -- chỉ điều trị chỗ tổn thương thôi và không cắt bỏ nguyên cả tuyến, và bằng cách đó, tránh khỏi mọi vấn đề liên quan tới liệt dương và tiểu tiện không tự chủ.
Vâng, có các khối u khác trong ổ bụng -- rất nguy hiểm, cực kỳ nguy hiểm -- tụy, gan, thận.
Thách thức ở đây với một bệnh nhân đang thở và tỉnh táo -- và trong mọi ca điều trị của chúng tôi, bệnh nhân đều tỉnh táo và minh mẫn và nói chuyện được với bác sĩ -- là bạn phải dạy cho máy cộng hưởng từ vài cách làm sao để làm việc trong suốt quá trình.
Và điều này sẽ mất thời gian.
Sẽ mất hai năm.
Nhưng bây giờ, tôi có một thông điệp tới các quí bà quí cô.
Đó là, vào năm 2004, Cục quản lí Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ đã chấp thuận dùng sóng siêu âm tập trung để điều trị u xơ tử cung.
Nữ giới mắc căn bệnh đó.
Tất cả những khối u ấy chảy rất nhiều máu trong kỳ kinh, đau bụng, đau lưng, tiểu thường xuyên.
Và đôi khi, họ không thể thụ thai vì u xơ.
Đây là Frances.
Chị được chẩn đoán có khối u xơ to bằng quả bưởi.
Đây là khối u xơ rất to.
Chị được đề nghị cắt bỏ dạ con, nhưng đây là đề nghị không thể chấp nhận được với những người còn có nguyện vọng sinh con.
Thế nên chị được chọn chữa trị bằng sóng siêu âm tập trung vào năm 2008.
Và vào năm 2010, chị lần đầu làm mẹ, sinh được một em bé khỏe mạnh.
Một cuộc sống mới chào đời.
(Tiếng vỗ tay) Vậy nên, kết luận là, tôi muốn để lại bốn thông điệp cho quí vị.
Một là, hãy nghĩ xem ta có thể giảm biết bao nhiêu đau khổ cho bệnh nhân với phẫu thuật không dao kéo, và cả gánh nặng tài chính và tinh thần đỡ được cho gia đình họ và công đồng và cho cả xả hội nữa -- và tiện thể, tôi nghĩ là cho cả bác sĩ điều trị của họ nữa.
Và điều khác tôi muốn quí vị suy ngẫm là mối quan hệ mới giữa bác sĩ và bệnh nhân khi ta có bệnh nhân trên bàn phẫu thuật vẫn tỉnh táo và có thể điều khiển quá trình điều trị.
Trong mọi ca điều trị của chúng tôi, bệnh nhân giữ một nút "dừng sonication."
Anh ta có thể dừng phẫu thuật bất kỳ lúc nào.
Và với đó, tôi muốn cảm ơn các bạn vì đã lắng nghe.
(Vỗ tay)
Bây giờ, tôi không biết chúng tôi sẽ chơi gì.
Tôi không thể nói đó là bản nhạc gì cho đến khi chúng tôi thật sự chơi nhạc.
Tôi cũng chưa biết bản nhạc sẽ như thế nào.
Nên tôi nghĩ là tôi sẽ bắt đầu với âm thanh tôi vừa mới nghe thấy.
(Âm nhạc) (Vỗ tay) Được rồi, đầu tiên, hãy chào mừng anh Jamire Williams, người chơi trống, (Vỗ tay) Burniss Travis chơi bass, (Vỗ tay) và Christian Sands chơi piano.
(Vỗ tay) Và, sân khấu, đúng như cách chúng ta gọi nó là một nơi tuyệt vời,
một nơi thực sự thiêng liêng.
Và một trong những điều thiêng liêng của sân khấu đó là việc bạn không có cơ hội để nghĩ đến tương lai, hay quá khứ.
Trên sân khấu, tại thời điểm này, bạn thực sự cảm đang sống.
Có rất nhiều lựa chọn phải đưa ra khi bạn bước trên sân khấu.
Chúng tôi không có khái niệm gì về gam nhạc chúng tôi sẽ chơi.
Giữa chừng, chúng tôi sẽ tự biến tấu thành bài hát có tên gọi là "Titi Boom".
Điều đó có thể sẽ xảy ra, hoặc cũng có thể không.
Mọi người thì lắng nghe, còn chúng tôi thì tự đối phó với điệu nhạc.
Không có thời gian cho các ý tưởng đã được chuẩn bị sẵn.
Cho nên, quan niệm về sự sai lầm: một nhạc công nhạc jazz sẽ nhẹ nhàng hơn khi nói chuyện về lỗi lầm của ai đó.
Cho nên, cách mà tôi nhìn nhận sai lầm khi tôi đứng trên sân khấu là trước tiên, chúng tôi không coi đó là sai lầm.
Sai lầm duy nhất chỉ là khi tôi không thể nhận ra được người khác đang chơi cái gì.
Mọi "sai lầm" đều là cơ hội trong nhạc jazz.
Nên thậm chí tôi thấy rất khó để mô tả một nốt nhạc buồn cười là thế nào.
Thử lấy ví dụ nhé, nếu tôi chơi một nốt, như chúng tôi dùng một bảng màu, mà nghe giống thế này...
(Âm nhạc) Và nếu Christian chơi một nốt nhạc -- như nốt Pha.
(Âm nhạc) Bạn thấy đó, tất cả đều nằm trong một dải bảng màu.
Nếu bạn chơi nốt Mi.
Thấy không, tất cả vẫn đều nằm bên trong một bảng màu âm cảm xúc chung mà chúng tôi đang vẽ lên.
Nhưng nếu bạn chơi nốt Pha thăng, (Tiếng khó nghe) thì đối với phần lớn mọi người, họ sẽ thấy đó là một sai lầm.
Giờ tôi sẽ cho các bạn thấy, chúng tôi sẽ chuẩn bị chơi nhạc trong giây lát.
Và chúng tôi sẽ chơi trên bảng màu này.
Và cùng lúc đó, Christian sẽ chơi nốt nhạc này.
Còn chúng tôi sẽ không phản ứng lại với nốt nhạc đó.
Anh ấy sẽ chơi nốt nhạc đó 1 lát và sau đó tôi sẽ dừng lại, và nói một chút.
Chúng ta hãy cùng xem chuyện gì sẽ xảy ra khi chúng ta chơi với bảng màu này.
(Âm nhạc) Có thể ai đó có thể sẽ coi đây là sai lầm.
Nhưng cách duy nhất mà tôi có thể gọi đây là sai lầm chính là việc chúng tôi đã không phản ứng lại với nốt nhạc đó.
Thực ra đó là một cơ hội đã bị bỏ qua.
Thật là khó đoán trước. Chúng tôi sẽ vẽ lại bảng màu này.
Anh ấy sẽ chơi nốt nhạc đó. Tôi cũng không biết chúng tôi sẽ phản ứng lại thế nào, nhưng sẽ có sự thay đổi.
Chúng tôi sẽ có chấp nhận ý tưởng của anh ấy, hoặc không.
(Âm nhạc) Bạn thấy đấy, anh ấy đã chơi nốt nhạc,
còn tôi thì tạo ra được một giai điệu từ nốt nhạc đó.
Bối cảnh lần này đã thay đổi về tiết tấu.
Nó được chơi có nhịp điệu hơn, và nhanh hơn một chút trong việc phản ứng với việc tôi phản ứng với nó.
Cho nên, không hề có sai lầm nào cả.
Sẽ chỉ có sai lầm khi tôi không nhận ra, mỗi nhạc công không nhận ra và chấp nhận người bạn trong ban nhạc của mình để có thể phối hợp ý tưởng với nhau và khi chúng tôi không sáng tạo.
Do đó, với nhạc jazz, sân khấu này là một điều tuyệt vời.
Đó là một trải nghiệm rất thanh khiết.
Và thực ra tôi đang thay mặt cả ban nhạc nói với các bạn rằng chúng tôi không coi đó là điều đương nhiên.
Chúng tôi đều biết rằng được lên sân khấu và chơi nhạc là một điều rất may mắn
Vậy việc này thì có liên quan gì đến vấn đề tài chính hành vi?
Chúng tôi là các nghệ sĩ nhạc jazz, theo lẽ thường thì chúng tôi không có mối quan hệ tốt lắm với tài chính.
(Cười) Dù sao thì tôi cũng chỉ muốn cho các bạn thấy cách mà chúng tôi xử lý nó.
Và một động lực khác khi chơi nhạc đó là không có ai áp đặt ý tưởng riêng của mình lên cả ban nhạc.
Nếu có ai đó làm như thế,
thì kết quả là khả năng nghệ sĩ sẽ bị hạn chế.
Nếu tôi lên sân khấu và ra lệnh cho ban nhạc rằng tôi muốn chơi bản nhạc như thế này, như thế kia, và tôi cứ thế...
sẵn sàng nhé, chúng ta sẽ chơi thử.
Một, hai, một, hai, ba, bốn.
(Âm nhạc) Quả là một sự hỗn độn bởi vì tôi đang tự phá các ý tưởng của mình.
Tôi đang nói với họ: "Các bạn chơi cùng tôi theo cách này"
Nếu tôi thực sự muốn bản nhạc phát triển theo cách đó, cách tốt nhất là tôi phải lắng nghe.
Đây là khoa học về sự lắng nghe.
Nó liên quan nhiều đến cái tôi có thể nhận thức được hơn là cái tôi có thể làm đươc.
Vì thế nếu tôi muốn bản nhạc đạt đến độ mạnh nào đó, bước đầu tiên tôi phải làm là kiên nhẫn và lắng nghe những điều đang diễn ra và lấy ra từ một điều gì đó đang xảy ra xung quanh.
Khi bạn làm điều đó, bạn đang hòa hợp và tạo cảm hứng cho các nghệ sĩ khác và họ lại cho bạn nhiều hơn, rồi dần dần âm nhạc hình thành.
Xin hãy xem. Một, hai, một, hai, ba, bốn.
(Âm nhạc) Một trải nghiệm hoàn toàn khác khi tôi lắng nghe và lấy ý tưởng.
Nó hài hòa hơn. Nó nhiều sắc thái hơn.
Đây không phải là việc áp đặt cái nhìn của tôi hay điều gì tương tự.
Mà là việc tôi đang ở đây, ngay lúc này, chấp nhận những người khác và cho phép sự sáng tạo bay cao.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Xin chào mọi người, Cảm ơn vì chào đón tôi hôm nay.
Tôi có chút chấn thương nhỏ, nhưng cần nhiều hơn một chiếc ô tô để ngăn tôi trò chuyện với các bạn.
(Cười) (Vỗ tay) Có lẽ là một cái xe tăng?
Hôm nay, tôi muốn nói về máy in siêu nhỏ, về công việc của tôi, cách mọi thứ bắt đầu, những gì là động lực của tôi cho việc tạo ra máy in 3-D nhỏ nhất thế giới.
Hãy bắt đầu với công việc hàng ngày của tôi.
Lĩnh vực làm việc thường nhật của tôi là việc trùng hợp hai photon.
Nó nghe rất kỹ thuật, nó thực sự rất kỹ thuật.
(Cười) Những gì chúng ta cần để làm thứ này?
Bạn cần một hệ thống laze phức tạp, gọi là Hệ thống Laze femtô giây, mà bạn phải tập trung vào một điểm rất nhỏ -- rất rất nhỏ -- và thứ này rất đắt, không phải hệ thống laze lâu bền. (Cười) Mặt khác, bạn cần một hệ thống xác định vị trí rất phức tạp.
Chúng tôi gọi nó là "Agathe" vì nó rất nặng, và chúng tôi đã nghĩ Agathe là một cái tên đẹp.
(Cười) Và bạn cần hệ thống này để đưa tia laze đi qua, ví dụ, tại mức chính xác, khoảng 200 nanomet, rất chính xác.
Và những gì bạn có thể làm với nó?
Bạn có thể làm những thứ mà bạn không thể nhìn bằng mắt thường.
Bạn có thể in bất cứ thứ gì bạn muốn, bạn có thể in một cái cầu tháp, bạn có thể in cả chồng của Agathe...
(Cười) Nhưng thứ gì làm nó trở nên đáng kinh ngạc?
Bạn có thể chú ý thang chia này, và nó là 100 micron cho cầu tháp và 20 micron cho một người béo phì.
Để so sánh, thì đường kính của tóc người là khoảng 50 micron.
Những vật thể này giống như phân tử bụi, thậm chí nhỏ hơn, nên bạn không thể nhìn thấy chúng.
Những gì bạn có thể làm và những gì chúng tôi đang làm là cải thiện hệ thống này, cải thiện chất keo, vật liệu chúng ta sử dụng để bắt sâu hay cái gì đó.
Bên trong chất keo, chúng tôi để laze đi qua chất keo, nó bị polime hóa, và chúng tôi bắt một sinh vật sống, đây, một con sâu đặc biệt.
Những gì chúng tôi đang cố làm, hay bước tiếp theo sẽ là gì, là làm polime thích ứng sinh học và có thể viết một vài thứ bên trong cơ thể bạn hoặc bên trong cơ thể một con sâu, hoặc gắn phân tử vào kết cấu của chúng ta, vân vân.
Nhưng đó là lĩnh vực làm việc thường nhật của tôi.
Hôm nay, tôi muốn kể một câu chuyện đằng sau chiếc máy in siêu nhỏ.
Điều gì là động lực của tôi?
Mọi thứ bắt đầu vào sáng ngày thứ hai, lúc 6:30.
Ok, đó là một lời nói dối. Có lẽ nó lúc 10 giờ.
(Cười) Tôi đã đi tới phòng thí nghiệm laze gần Karlsplatz, ở Freihaus, tại trường đại học công nghệ Viên.
Tôi đi vào trong và nhìn thấy hệ thống laze này đã bị hỏng, và tôi đã cố sửa nó.
Sau đó, tôi thấy có một vấn đề lớn với nguồn bơm.
Tôi không thể tự mình sửa nó; tôi phải gọi kỹ thuật viên.
Và từ thời điểm đó, tôi thấy mình có thời gian để nghĩ.
Tôi nghĩ, "Làm gì bây giờ? Có lẽ bắt đầu viết luận văn tiến sĩ."
(Cười) Không, không, nó không phải ý tưởng hay.
Tôi lại bắt đầu nghĩ, có lẽ viết một bài luận khoa học.
Cũng không phải ý tưởng hay.
Và sau đó, vào thứ bảy, sau một tuần suy nghĩ. Tôi nghĩ ra ý tưởng tạo ra chiếc máy in siêu nhỏ 3-D nhỏ nhất thế giới.
(Cười) Hoặc, chiếc máy in 3-D nhỏ nhất thế giới này.
(Vỗ tay) Tôi gọi giáo sư của mình và nói với ông về nó.
"Hey, hãy cùng nhau tạo ra thứ này!
Tôi có thời gian. Ok?" "Làm tới đi, tạo ra nó."
Tôi đi đến trường đại học, và từ thời điểm đó, Tôi đặt mọi thứ trong đầu mình vào trong chiếc máy vi tính để làm kết cấu CAD của toàn bộ thứ này.
Và sau một vài tháng, chúng tôi có thử nghiệm đầu tiên với hệ thống này.
Nó hoạt động hoàn hảo từ thử nghiệm đầu tiên, và nó có cùng độ phân giải như hệ thống trị giá 60,000 euro, và chúng tôi chỉ mất 1,500 euro cho hệ thống này, không bao gồm lương của tôi, nhưng nó không thêm quá nhiều.
(Cười) OK, nó hoạt động như thế nào?
Tôi mang cho bạn một đoạn phim mà chỉ cách bạn có thể đặt trong tệp tin ba chiều.
Đoạn phim này được ghi bởi bạn của tôi, Junior Veloso.
Và bạn có thể thấy, bạn có một giàn thiết bị di chuyển lên.
Và bên dưới giàn thiết bị này, có một chất lỏng, mà nó trở nên đông đặc bởi ánh sáng.
Và từng lớp một, bạn tạo ra một mô hình, bạn thực sự kéo nó ra ngoài chất lỏng.
Và nó chỉ phụ thuộc vào độ lớn mô hình của bạn.
Có lẽ bạn có 100 lớp, 1,000 hay 10,000 lớp.
Đó là cách nó hoạt động.
Đương nhiên, nó là một cỗ máy lớn hơn nhiều máy in siêu nhỏ, nhưng nó sử dụng ít nhiều cùng loại nguyên tắc, đó là những gì tôi muốn chỉ cho bạn thấy.
Và cuối cùng, chiếc đầu này, chiếc đầu kỳ lạ này, được gắn vào vào bệ kết cấu, và khi quá trình hoàn thiện, bạn đơn giản gỡ cái đầu này từ cấu trúc bệ đỡ bạn cần, và sau đó mọi sẵn sàng.
Vậy thôi.
OK, nhưng máy in siêu nhỏ trông như thế nào?
Có lẽ một vài người trong các bạn đã nhìn thấy bức ảnh này.
Tôi đã mang nó đến đây cho bạn, nên tôi muốn giới thiệu với bạn chiếc máy in siêu nhỏ 3-D nó trông như thế này.
Nó rất nhỏ, nó thực sự là một phiên bản để bàn.
Nó là một hệ thống rất phải chăng.
Và chúng tôi thực sự tự hào về nó, thực sự vậy, và -- (Cười) Và bạn có hệ thống nhỏ xíu này; có những chiếc lớn hơn.
Những gì bạn có thể làm với hệ thống rẻ và vừa phải này?
Ví dụ, tất cả các bạn biết những chiếc trợ thính này?
Họ phải được sản xuất riêng lẻ cho từng người, vậy đây là một ví dụ hoàn hảo cho việc sử dụng kỹ thuật này để tạo ra vỏ cho một máy trợ thính.
Thông thường, bạn đi đến cửa hàng, họ quét tai của bạn, họ gửi dữ liệu tới Đức qua email, và -- (Cười) và sau đó họ in nó ra với một -- (Vỗ tay) Cảm ơn.
(Vỗ tay) Sau đó họ in nó ra với một cỗ máy lớn, và sau đó, khi nó sẵn sàng để gửi lại Viên hoặc bất cứ nơi nào bạn ở -- qua bưu điện -- rồi họ đặt linh kiện điện tử vào.
Khi bạn có chiếc máy in siêu nhỏ trong cửa hàng, bạn có thể đi tới cửa hàng, họ quét tai của bạn, họ chỉ ấn nút "In", Mô hình 3-D cắt lớp, và bạn có thể đi uống cafe, bạn có thể đi đến trường đại học, bất cứ thứ gì bạn muốn. và thay vì năm ngày, bạn có thể có chiếc vỏ máy hay chiếc máy trợ thính chỉ trong một ngày.
Và đó là một ví dụ về cách những chiếc máy nhỏ xíu này hay máy in 3-D rẻ tiền khác có thể thay đổi cuộc sống của chúng ta.
Cảm ơn rất nhiều, và hãy bắt đầu in bất cứ thứ gì bạn muốn, bất cứ thứ gì bạn cần.
(Vỗ tay)
Frank Gehry: Tôi có nghe nhà khoa học này nói chuyện sáng nay,
và Tiến sĩ Mullis đã nói về các thí nghiệm của ông, và tôi nhận ra chút nữa mình cũng trở thành một nhà khoa học.
Năm tôi 14 tuổi bố mẹ mua cho tôi một bộ dụng cụ hóa học. Tôi quyết định mình sẽ tạo ra nước.
(Tiếng cười) Vậy là tôi chế tạo một máy tạo khí hidro và một máy tạo khí oxi. Tôi lắp hai ống dẫn khí vào một bình thí nghiệm, và ném một que diêm vào.
(Tiếng cười) Và thủy tinh -- man mắn thay là tôi quay lại. Tôi bị kính găm đầy vào lưng. Và lúc đó tôi đã đứng xa 15 feet.
Tường nhà phủ đầy --
tôi gặp một vụ nổ.
Richard Saul Wurman: Thật à?
FG: Mọi người trên phố đến và đập cửa xem tôi có ổn không.
(Tiếng cười) RW: Tôi muốn bắt đầu lại -- bắt đầu cuộc trò chuyện này lại.
Quý ông ngồi bên trái tôi đây là con người vô cùng nổi tiếng, có lẽ nổi tiếng quá mức, Frank Gehry.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Frank này, anh đã tiến tới một nấc đáng kinh ngac trong cuộc đời.
Ý tôi là rất đáng kinh ngac đối với một nghệ sĩ -- đối với một kiến trúc sư -- khi thưc sự trở thành một biểu tượng và một huyền thoai của thời đại mình.
Anh đã trở thành, dù anh có cười vì nó khôi hài hay không -- anh biết đấy, đó là một ý nghĩ kỳ lạ. Công trình của anh là một biểu tượng. Anh có thể vẽ một bức tranh nhỏ về tòa nhà đó, nó có thể được đưa vào nhiều quảng cáo. Và anh đã đạt được -- không hẳn là địa vị của một ngôi sao nhạc rock, nhưng địa vị của một người nổi tiếng vì đã làm những điều anh muốn trong cả cuộc đời mình.
Tôi biết rằng chặng đường đã rất khó khăn.
Và không có vẻ như những công trình của anh, dù chúng là gì, chúng đều vĩ đại.
Anh đã không ngừng vươn lên trong một cuộc sống mà phải lệ thuộc vào việc làm việc dưới quyền người khác.
Nhưng đó là một điều thú vị đối với một người sáng tạo.
Rất nhiều trong số chúng ta làm cho người khác. Chúng ta nằm trong tay họ.
Đó là một trong những vấn đề nan giải -- chúng ta đang ở trong buổi tọa đàm về tính sáng tạo -- đó là một trong những vấn đề nan giải nhất của tính sáng tạo. Làm thế nào để cho ra những tác phẩm lớn và không chạy theo lợi nhuận.
Và anh đã làm được điều đó. Việc đó khiến anh thắng lớn gấp đôi gấp ba.
Đây không phải là một câu hỏi, nhưng anh có thể bình luận.
Đó là một vấn đề lớn.
FG: Thực ra tôi chỉ --
Tôi chưa bao giờ thực sự đi tìm công việc cho mình.
Tôi luôn đợi việc rơi vào đầu mình.
Khi tôi mới bắt đầu, tôi nghĩ rằng kiến trúc sư là một loại dịch vụ kinh doanh, và rằng anh phải làm hài lòng khách hàng và những người khác.
Và tôi nhân ra, khi tôi tới những cuộc hop với những tấm tôn lượn sóng và các chi tiết móc xích, và mọi người nhìn tôi như thể tôi mới rơi từ sao Hỏa xuống.
Nhưng tôi không thể làm khác.
Đó là giải pháp của tôi đối với con người đó và thời điểm đó.
Thực ra đó là giải pháp của tôi đối với các khách hàng mà không có quá nhiều tiền, họ không thể chi trả nhiều.
Tôi nghĩ nó phụ thuộc nhiều vào hoàn cảnh.
Cho tới khi tôi có nhà riêng, khi mà khách hàng chính là vợ tôi.
Chúng tôi mua căn nhà nhỏ này ở Santa Monica và với 50 000 đô tôi xây một biệt thự ở đó.
Và một số người thấy nó khá thú vị.
Có lần tôi tới thăm một nghệ sĩ, Michael Heizer, tại một nơi nào đó trong sa mạc, gần Las Vegas.
Anh ta đang xây một tòa lâu đài khổng lồ.
Lúc đó là tối muộn, chúng tôi uống khá nhiều.
Chỉ có chúng tôi ngoài sa mạc và anh ta nói -- nghĩ về nhà tôi -- anh ta nói, "Anh đã bao giờ nghĩ là nếu anh xây bằng vật liệu kiên cố hơn thì khoảng 2000 năm sau sẽ có ai đó thấy thích nó."
(Tiếng cười) Thế là tôi nghĩ -- vâng, đó có thể là một ý kiến hay.
May mắn thay, tôi bắt đầu có một số khách hàng với nhiều tiền hơn, và vật liệu xây dựng cũng có chút kiên cố hơn.
Nhưng tôi cũng phát hiện ra rằng thế giới không tồn tại lâu đến thế. Anh chàng này mới hỏi chúng ta hôm trước.
Giờ ta đi về đâu?
Trở lại -- mọi thứ đều thật ngắn ngủi.
Tôi không đồng ý với cách quan niệm của anh.
Đối với tôi, mỗi ngày lại là một điều mới.
Tôi đến với mỗi dự án trong một sự lo lắng mới, giống như đó là dự án đầu tiên của mình và lo lắng đến toát mồ hôi. Tôi bắt tay vào làm việc, không rõ mình sẽ đi đến đâu. Nếu tôi biết mình sẽ đến đâu tôi sẽ không làm việc đó.
Khi tôi có thể dự đoán hay lên sẵn kế hoạch, tôi sẽ không làm công việc đó.
Tôi bỏ lại.
Vậy nên tôi tiếp cận dự án đó trong sự run sợ như mọi khi.
Dĩ nhiên, qua thời gian, tôi đã thêm tin tưởng rằng mọi chuyện sẽ ổn.
Tôi điều hành một loại hình kinh doanh. Tôi có 120 con người. Và tôi phải trả lương cho họ. Vậy nên có rất nhiều trách nhiệm trong đó. Nhưng công việc thực sự, theo tôi, đi cùng với sự lo lắng cần thiết.
Và như nhà viết kịch nào đó đã nói hôm trước -- Tôi có thể hiểu anh ấy muốn nói gì -- Anh không bao giờ thấy chắc chắn.
Khi Bilbao được hoàn thành và tôi nhìn vào nó, tôi thấy mọi sai lầm.
Chúng không phải là sai lầm. Tôi thấy những thứ mà đáng ra phải làm theo cách khác. Và tôi thấy xấu hổ vì điều đó.
Tôi cảm nhận sự hổ thẹn -- thế nào mà tôi lại làm như vậy?
Sao tôi có thể tạo ra những hình dáng như thế, hay làm những chi tiết như thế?
Phải mất 7 năm tôi mới có thể nhìn nó một cách công bằng và nói, khi bạn đi qua góc rẽ và một phần của công trình rất hợp với con đường và khu phố, và chúng dường như có quan hệ với nhau, khi đó tôi mới bắt đầu thấy thích nó.
RW: Công trình tại New York đến đâu rồi?
FG: Tôi không rõ lắm.
Tom Krens đến gặp tôi với Bilbao và giải thích mọi thứ với tôi. Khi đó tôi tưởng hắn điên,
và tôi không cho rằng hắn biết mình đang làm gì. Hắn ta rút nó lại.
Vậy nên tôi nghĩ hắn là kết hợp của Icarus và Phoenix.
(Tiếng cười) Hắn đã tới đó -- và hắn trở lại.
Họ vẫn đang bàn về việc này.
Sự kiện 11/9 khiến một vài người nghĩ tới việc chuyển nó qua Ground Zero. Tôi kịch liệt phản đối chuyện đó.
Tôi thấy không thoải mái khi phải nói về hay xây bất cứ thứ gì trên Ground Zero, Tôi đã nghĩ trong thời gian dài.
RW: Bức ảnh trên màn hình, có phải là Disney không?
FG: Vâng.
RW: Chỗ đấy còn kéo dài đến đâu nữa, và bao giờ thì hoàn tất?
FG: Nó sẽ hoàn thành trong năm 2003 -- Tháng chín, tháng mười. Và tôi hy vọng Kyu, và Herbie, và Yo yo và tất cả những nhân vật đó sẽ đến chơi đùa cùng chúng tôi ở đây.
May mắn thay, hiện tại hầu hết những người đang làm việc cùng tôi đều là những người tôi rất thích.
Richard Koshalek có thể là một trong những lý do chính khiến Lâu đài Disney đến với tôi.
Anh ta đã ủng hộ mạnh mẽ trong một thời gian khá dài.
Không có nhiều người mà thực sự liên quan đến giới kiến trúc với tư cách khách hàng.
Anh biết đấy, nếu anh nghĩ về cả thế giới hay thậm chí là chỉ những khán giả ở đây thôi, phần lớn trong số chúng ta có liên quan đến các công trình.
Không phải là thứ anh gọi là kiến trúc, đúng không?
Và tìm được một người -- một người như thế, anh bám riết lấy hắn ta, anh biết không?
Anh ta trở thành giám đốc Trung tâm Nghệ thuật, và có một tòa nhà thiết kế bởi Craig Ellwood ở đó.
Tôi quen biết Craig và tôn trọng anh ấy.
Họ muốn đưa thêm vào tòa nhà đó. Và thật khó để bao gồm một tòa nhà như thế. Nó là một công trình đẹp, tối giản, xây bằng thép đen, và Richard muốn đưa một thư viện cũng như các cơ sở cho sinh viên vào. Và việc đấy tốn rất nhiều diện tích.
Tôi thuyết phục anh ta cho tôi gọi thêm một kiến trúc sư khác đến từ Bồ Đào Nha, Alvaro Siza.
RW: Sao anh lại muốn thế?
FG: Tôi biết anh sẽ hỏi câu đó.
Trực cảm.
(Tiếng cười) FG: Alvaro Siza sống và làm việc tại Bồ Đào Nha, và có lẽ được coi là kiến trúc sư chủ chốt của Bồ Đào Nha.
Tôi đến thăm hắn vài năm trước và hắn cho tôi xem những công trình khi hắn mới bắt đầu làm việc. Những công trình của hắn khá giống với những công trình đầu tiên của tôi.
Khi tốt nghiệp đại học, tôi bắt đầu làm những việc xung quanh Nam California. Và bắt đầu đi vào nguyên lý của những mái vòm khổng lồ Tây Ban Nha hay những thứ tương tự.
Tôi cố gắng hiểu thứ ngôn ngữ đó như bước khởi đầu, như bước đệm để nhảy lên. Và rồi có quá nhiều việc đươc giao cho những công ty chuyên xây dựng, khiến nó trở nên quá lặt vặt đến nỗi nó không --
Tôi phải dừng lại.
Ý tôi là, Charlie Moore đã làm rất nhiều phần việc, nhưng tôi thấy nó không ổn.
Siza, mặt khác, tiếp tục tại Bồ Đào Nha, nơi có công việc thực sự và phát triển một thứ ngôn ngữ hiện đại có mối liên hệ với ngôn ngữ của quá khứ.
Và tôi luôn cảm thấy anh ấy nên đến Nam California và thực hiện một công trình.
Tôi đã cố gắng tìm cho anh ta một vài công việc nhưng đều không thành công.
Tôi thích ý tưởng được cộng tác với những người như thế, và nó thúc đấy anh.
Tôi đã làm cùng Claes Oldenburg và cùng Richard Serra, người không cho rằng kiến trúc là nghệ thuật.
Anh có thấy cái thứ đó không?
RW: Hắn ta nói gì?
FG: Hắn gọi kiến trúc là "xây dựng hệ thống ống nước"
(Tiếng cười) FG: Dù sao thì, chuyện với Siza.
Đó là một trải nghiệm phong phú hơn thế.
Chắc hẳn khi Kyu cộng tác với những nhạc sĩ cũng như thế. Tôi tưởng tượng chúng sẽ giống nhau. Anh ở -- sao?
Khán giả: Kiến trúc lỏng.
FG: Kiến trúc lỏng.
(Tiếng cười) Giống như nhạc jazz vậy -- bạn ngẫu hứng, bạn phối hợp cùng nhau, bạn thử thách nhau, bạn sáng tạo ra điều gì đó, họ sáng tạo ra điều gì đó.
Và tôi nghĩ đó là một cách -- đối với tôi, đó là một cách để cố gắng hiểu thành phố đó, và hiểu điều gì có thể diễn ra trong thành phố.
RW: Cái đó sẽ xây gần khuôn viên hiện tại chứ?
Hay là gần --
FG: Không, gần khuôn viên bây giờ.
Dù sao thì, hắn ta giống như một người bảo trợ.
Không phải tiền của hắn, tất nhiên.
(Tiếng cười) RW: Kế hoạch của anh ấy là gì?
FG: Tôi không biết.
Kế hoạch là gì, Richard?
Richard: Bắt đầu từ năm 2004.
FG: 2004.
Anh có thể tới buổi khánh thành.
Tôi mời anh. Không, nhưng vấn đề của một thành phố dựa trên dân chủ cũng khá đáng quan tâm vì điều đó tạo ra hỗn loạn, đúng không?
Mỗi người chăm chăm làm việc của người ấy tạo ra một môi trường mất trật tự, và nếu anh có thể nghĩ cách để họ cộng tác với nhau -- không ý tôi là -- nếu anh có thể tìm được một nhóm những người mà họ tôn trọng công việc của nhau và tranh đấu lẫn nhau, anh có thể tạo ra kiểu mẫu để xây dựng thành phố mà không cần tới bất kỳ kiến trúc sư nào,
như kiểu của Trung tâm Rockefeller, một nơi giống như tồn tại từ thời đại khác.
RW: Tôi tìm được một thứ rất đáng xem xét.
Trước khi thăm Bilbao tôi nghĩ đó là một công trình tuyệt vời, và bạn đi vào trong và sẽ có những khoảng không gian lộng lẫy.
Tôi đã thấy những bức vẽ anh chiếu ở đây, tại TED.
Sự bất ngờ của Bilbao nằm trong vị trí của nó đối với thành phố.
Đó là sự ngạc nhiên khi đi qua sông, lên đường cao tốc vòng xung quanh nó rồi xuống phố và tìm thấy nó.
Đó là điều bất ngờ mà Bilbao chứa đựng.
FG: Nhưng anh biết đấy, Richard, hầu hết các kiến trúc sư khi trình bày công trình của họ -- hầu hết những người chúng ta biết, họ đứng dậy và nói về tác phẩm của mình gần giống như việc anh bảo cho mọi người biết mình là một người tốt đẹp bằng cách nói "Nhìn xem, tôi lo lắng về bối cảnh xung quanh, tôi lo lắng về thành phố, tôi lo lắng về khách hàng của tôi, tôi lo lắng cho ngân sách, vì thế tôi đã làm đúng hạn."
Bla bla bla vân vân.
Và trò đó giống như làm sạch bản thân trước, để sau đó anh có thể --
việc nói những lời như vậy có nghĩa là công trình của anh cũng tốt đẹp.
Tôi nghĩ rằng mọi người -- Tôi nghĩ rằng việc đó phải là điều tất nhiên, như lực trọng trường vậy.
Anh sẽ không chống lại trọng trường.
Anh phải làm việc với sở quy hoạch.
Nếu anh không làm đúng ngân sách, anh sẽ không tìm được nhiều việc làm.
Nếu nó bị rò rỉ-- Bilbao không rò rỉ --
Tôi quá tự hào.
(Tiếng cười) Dự án của MIT -- họ phỏng vấn tôi cho MIT, và họ cử nhân viên cơ sở vật chất đến Bilbao.
Tôi gặp họ ở Bilbao.
Họ đến 3 ngày.
RW: Đây là trung tâm máy tính sao?
FG: Đúng vậy, trung tâm máy tính.
Họ ở đó 3 ngày, và trời hôm nào cũng mưa. Họ cứ đi lại loanh quanh. Tôi để ý thấy họ nhìn xuống dưới đồ đạc, và đi tìm cái này cái nọ. Và họ muốn biết những cái xô được giấu ở đâu, anh biết không?
Mọi người lấy xô ra.
Tôi trong sạch! Không có chỗ rò rỉ nào. Thật tuyệt vời.
Nhưng cũng phải -- vâng, lúc đó moi tòa nhà đều bi dột, nên điều này --
(Tiếng cười) RW: Frank khá là --
FG: Hãy hỏi Miriam!
RW: -- khá là có danh tiếng -- anh ấy nổi tiếng ở L.A một thời gian vì chuyện vừa rồi.
(Tiếng cười) FG: Các bạn đều đã nghe câu chuyện của Frank Lloyd Wright, khi người phụ nữ gọi đến và nói, "Ngày Wright, tôi đang ngồi trên ghế sofa,, và nước thì đang dội xuống đầu tôi."
Và ông ấy nói: "Quý bà hãy dịch ghế của bà ra."
(Tiếng cười) Vài năm sau tôi có thiết kế một tòa nhà, một ngôi nhà nhỏ trên bãi biển cho Norton Simon. Và thư ký của anh ta, một bà văn thư khá dữ tợn, gọi cho tôi và nói, "Ngày Simon đang ngồi tại bàn và nước thì đang nhỏ xuống đầu ông ấy."
Tôi kể bà ấy nghe câu chuyện của Frank Lloyd Wright.
RW: Không có tiếng cười nào cả.
FG: Không, giờ cũng thế.
(Tiếng cười) Nhưng ý tôi là -- và tôi gọi nó là "Rồi sao?"
OK, anh đã giải quyết được tất cả các vấn đề. Anh hoàn thành mọi việc. Anh làm rất tốt. Anh yêu mến khách hàng của mình. Anh yêu mến thành phố này. Anh là một người tốt -- anh là một con người tốt.
Rồi thì sao?
Anh đem đến gì cho nó?
Tôi cho rằng đó chính là điều tôi đã luôn luôn quan tâm đến, đó là một cách thể hiện mang tính cá nhân.
Bilbao, tôi nghĩ, cho thấy rằng bạn có thể có sự thể hiện cá nhân đấy, trong khi vẫn đạt những tiêu chuẩn cần thiết để phù hợp với thành phố.
Đó là điều khiến tôi nghĩ về nó.
Và tôi nghĩ đó là vấn đề, anh biết đó. Đó là cái điều "Rồi sao?" đó mà hầu hết các khách hàng -- khách hàng không thuê kiến trúc sư vì điều đó.
Họ thuê kiến trúc sư để làm xong việc, làm việc cho vừa ngân sách. Anh biết đấy -- để cho lịch sự. Và họ đang làm mất đi giá trị thực của một kiến trúc sư.
RW: Tại một thời điểm nhất định vài năm trước, khi Michael Graves còn khá nổi, trước khi ấm pha trà ra đời --
FG: Tôi làm một cái ấm trà và không ai mua nó.
(Tiếng cười) RW: Bị thủng à?
FG: Không.
(Tiếng cười) RW: Mọi người muốn một công trình thiết kế bởi Michael Graves.
Có phải một sự xúc phạm không khi người ta muốn môt công trình Bilbao?
FG: Đúng thế. Tôi đã được gọi điện đến.
Từ khi Bilbao mở cửa -- giờ đã là 4 hay 5 năm, tôi không biết -- cả Krens và tôi đã được gọi đến với, tôi không biết, ít nhất là 100 cơ hội. Trung Quốc, Brazil, những nơi khác ở Tây Ban Nha. Đến đó và tạo ra hiệu ứng Bilbao.
Và tôi đã gặp một số người trong số họ.
Thường thì tôi từ chối ngay lập tức, nhưng một số đến đem theo cả dự trù kế hoạch, và họ có vẻ có định tốt. Họ gặp anh ít nhất một hay hai lần.
Một trường hợp tôi đã bay đến tận Malaga với cả đội hỗ trợ, vì tài liệu của họ được ký kết và đóng đủ các loại dấu -- anh biết đấy -- rất chính thức từ thành phố. Và họ muốn tôi đến xây một công trình tại cảng của họ.
Tôi hỏi họ công trình loại gì.
"Khi anh đến đây chúng tôi sẽ giải thích - bla bla bla."
Thế là bốn người chúng tôi đến.
Họ cho chúng tôi ở một khách sạn cap cấp nhìn ra vịnh. Họ đưa chúng tôi lên thuyền ra khơi và cho chúng tôi ngắm mọi cảnh đẹp của bến cảng.
Mỗi cảnh lại đẹp hơn cảnh trước.
Sau đó chúng tôi về ăn trưa với thị trưởng, và sẽ ăn tối với những người tối quan trọng ở Malaga.
Và ngay trước khi ăn trưa với ngài thị trưởng, chúng tôi tới gặp ban lãnh đạo cảng.
Có một cái bàn dài như tấm thảm này và ngài lãnh đạo ở đó, tôi ở đây, và đồng nghiệp của tôi.
Chúng tôi ngồi xuống uống nước, và mọi người đều im lặng.
Vị đó nhìn tôi và nói, "Giờ tôi có thể làm gì cho ngài, ngài Gehry?"
(Tiếng cười) RW: Lạy chúa.
FG: Thế là tôi đứng dậy.
Tôi nói với cả đội, "Ra khỏi đây thôi."
Chúng tôi đứng dậy đi ra ngoài.
Họ đi theo -- anh bạn kéo chúng tôi tới đó đã đi theo và nói, "Ông không định ăn trưa với thị trưởng sao?"
Tôi nói "Không."
"Ông không định dự bữa tối sao?"
Họ chỉ gọi chúng tôi đến để gây căng thẳng với nhóm này -- anh biết đấy, tạo ra một dự án nào đó.
Và chúng tôi đã quá quen với chuyện đó.
May mắn thay, tôi đã đủ già để, anh biết đấy, xin kiếu. Không đi xa được.
(Tiếng cười) Tôi chưa có chuyên cơ của mình.
RW: Chà, tôi sẽ kết thúc, kết thúc cuộc gặp này, vì nó đã khá dài.
Nhưng để tôi nói vài lời.
FG: Tôi nói được không?
Anh đang định nói về tôi hay về anh?
(Tiếng cười) (Vỗ tay) RW: Một lần tồi tệ, luôn luôn tồi tệ!
FG: Vì tôi cũng muốn được khán giả đứng lên vỗ tay như mọi người khác, nên --
RW: Anh sẽ được như thế! Anh sẽ được như thế!
(Tiếng cười) RW: Tôi làm cho!
FG: Không, không.
Đợi đã! (Vỗ tay)
Cảm ơn.
Tôi cảm thấy đêm nay thật tuyệt vời.
Tôi cảm thấy nó giống như Vimalakirti Sutra, một công trình cổ đại của Ấn Độ cổ đại, trong đó đức Phật xuất hiện ngay từ đầu và rất nhiều người đến để xem Ngài từ thành phố lớn nhất trong vùng, Vaisali, và mang theo 1 loại lọng dù trang trí dâng lên Ngài.
Tất cả người trẻ tuổi, thật ra, từ thành phố
-- những con người cổ hủ không đến vì họ nổi điên với đức Phật, vì khi Ngài đến thành phố của họ mà Ngài đã đồng ý -- Ngài luôn chấp nhận lời mời đầu tiên được đưa ra, bất kể từ ai, và những vũ nữ địa phương, những người giống như ngôi sao điện ảnh, kéo theo những người già trong thành phố và mời Ngài đầu tiên.
Nên Ngài đã đi với những ngôi sao điện ảnh, và tất nhiên họ đã lầm bầm: "Ngài đáng lẽ phải sùng đạo lắm.
Những vệc Ngài đang làm tại nhà Amrapali với 500 nhà sư khác," và còn nữa. Tất cả họ đều lầm bầm, và rồi họ tẩy chay Ngài.
Họ không đi nghe Ngài nữa.
Nhưng tất cả những người trẻ đã đến.
Họ mang theo loại dù trang sức này và đặt chúng dưới đất.
Ngay khi họ đã đặt xuống, tất cả những đống dù trang trí của họ mà họ thường mang ở Ấn Độ cổ đại, Ngài trình diễn một hiệu ứng đặc biệt, biến nó thành một mô hình vũ trụ khổng lồ, làm kinh ngạc cả tạo hóa. Mọi người nhìn vào đó và họ thấy sự kết nối toàn diện của cuộc sống trong vũ trụ.
Và tất nhiên, trong tư tưởng Phật giáo có hàng triệu, hành tỉ hành tinh có sự sống con người, và những tạo vật được khai sáng có thể nhìn thấy sự sống ở hành tinh khác.
Nên họ không thấy, khi họ nhìn ra và trông thấy ánh sáng mà bạn cho họ thấy trên bần trời, họ không chỉ thấy vật chất cháy tàn đá, lửa, hay khí phát nổ.
Họ thực sự nhìn thấy những khung cảnh của con người sống các vị thần và rồng, rắn, thần thánh và những điều như thế.
Ngài tạo ra hiệu ứng đặc biệt đó ngay từ đầu để mọi người nghĩ về sự kết nối lẫn nhau và cách mọi vật trong cuộc sống liên kết với nhau.
Và tồi Leikei -- tôi còn biết tên khác của ông ta -- nói cho chúng tôi về sự kết nối đó, và cách chúng ta hoàn tòn kết nối với nhau, cách chúng ta biết nhau. Và tất nhiên trong vũ trụ Phật giáo, chúng ta đã làm việc này hàng tỉ năm, trong nhiều kiếp trước.
Tôi không phải lúc nào cũng nói về nó. Chính là bạn, và chúng tôi phải theo dõi bạn, cứ như vậy.
Chúng tôi vẫn đang cố gắng, tôi đoán là cố gắng trở thành những TEDster, nếu đó là một hình thức hiện đại của việc khai sáng.
Tôi đoán vậy. Bởi vì theo cách nào đó, nếu một TEDster có liên quan đến sự liên kết toàn diện của máy tính và mọi thứ, đó sẽ là sự tiến lên của một ý thức rộng rãi, của nơi mà mọi người biết hết mọi thứ đang diễn ra mọi nơi trên hành tinh này.
Và như vậy việc này trở nên quá quắt -- lòng trắc ẩn là gì, là nơi việc này trở nên không chịu đựng nổi cho chúng ta, rất quá quắt rằng chúng ta ngồi đây thoải mái và tận hưởng mọi thứ cuộc sống tâm linh hay bất kì là thứ gì, và có những người đang khốn khổ với bệnh tật họ không thể có một tí máu và họ không có chỗ, hay họ bị hành hung bởi những con người tàn bạo và cứ như vậy.
Nó cứ trở nên quá quắt.
Tất cả chúng ta biết mọi thứ, chúng ta dường như được công nghệ đẩy đi để trở thành những vị Phật hay gì đó, để được khai sáng.
Và tất nhiên, chúng ta sẽ rất thất vọng nếu điều đó xảy ra.
Vì chúng ta nghĩ rằng vì ta chán nản với những việc ta làm, một chút chán nản, chúng ta lao xuống dốc.
Chúng ta trải qua cơn đau khổ theo một cách nào đó.
Chúng ta cố quên đi nỗi đau bằng cách chạy đi đâu đó, nhưgng cơ bản là chúng ta có nỗi đau chung là chúng ta đều mắc kẹt dưới da và mọi người khác thì ở ngoài.
Và thỉnh thoảng chúng ta gặp gỡ người khác cũng bị kẹt dưới da và hai chúng ta thông cảm cho nhau, và mỗi người đều chán nản để bước ra khỏi vỏ bọc của mình, và cuối cùng nó thất bại, tất nhiên, và chúng ta quay trở lại điều này.
Vì quan niệm ích kỉ -- theo phương diện Phật giáo, một nhận thức sai lầm -- là tất cả của chúng ta đều nằm dưới da.
Và bên trong và bên ngoài, bản thân và người khác, và người khác là hoàn toàn khác biệt.
Và mọi người ở đây không may là đều mang tư tưởng đó, một chút ít, đúng chứ?
Bạn biết đấy, ai đó ngồi cạnh bạn trên ghế -- điều đó thì ổn thôi vì bạn đang ở trong nhà hát, nhưng nếu bạn ngồi trên ghế công viên và ai bước tới ngồi cạnh bạn, bạn sẽ điên lên.
Họ muốn gì ở tôi? Như là, ai vậy?
Và vì vậy bạn sẽ không ngồi quá gần một ai đó vì bạn để ý rằng bạn đang đi ngược tự nhiên -- đó là tất cả những gì đức Phật tìm ra.
Vì cái ý tưởng vĩ đại rằng tất cả chúng ta, mỗi người chúng ta, và mọi người khác đều khác biệt, thế nên cái gì đưa chúng ta vào tình thế không xoay xở được, phải không?
Ai sẽ được cả thế giới chú ý?
Ai sẽ rút ra được đầy đủ từ thế giới?
Ai sẽ không bị hằng hà sa số những sự vật khác vuợt mặt -- nếu bạn khác biệt với tất cả những sự vật còn lại?
Nơi tình thương có mặt chính là nơi bạn phát hiện ra mình đánh mất bản thân bằng một cách nào đó: qua nghệ thuật, qua y tế, qua kiến thức và thấu hiểu lẫn nhau, biết rằng bạn không có một giới hạn như vậy, biết sự liên kết của bạn với mọi vật khác
Bạn có thể trải nghiệm bản thân như những sự vật khác khi bạn trông thấy qua ảo tưởng là đã bị tách rời khỏi chúng.
Khi bạn làm như vậy, bạn bị ép buộc phải cảm thấy như chúng.
May mắn rằng, họ nói -- tôi vẫn chưa chắc chắn -- nhưng may mắn, họ nói khi bạn đạt đến điểm đó bởi vì vài người đã nói trong Văn Học Phật giáo, họ nói, ooh, ai thực sự muốn có được nhiệt huyết?
Thật tệ! Tôi thật thảm thương.
Đầu tôi đau buốt. Xương tôi cũng đau. Tôi đi từ khi ra đời đến lúc chết đi.
Tôi không bao giờ hài lòng. Tôi không bao giờ có đủ, dù có là tỉ phú tôi vẫn không có đủ.
Tôi cần cả trăm tỉ, như vậy đó.
Tưởng tượng nếu tôi phải cảm nhận nỗi đau của hàng trăm người.
Thật kinh khủng.
Nhưng rõ ràng, đây là một nghịch lí kì lạ của cuộc sống.
Khi bạn không còn bị khóa trong chính bản thân mình nữa, và như trí tuệ. hay trí thông minh, hay kiến thức khoa học thuộc về bản chất của thế giới, thứ cho phép bạn mở rộng trí óc, và thấu cảm, và nhấn mạnh khả năng thấu cảm cơ bản của con người, và nhận ra bạn chính là những tạo vật khác, một cách nào đó qua sự mở rộng này, bạn nhìn thấy bản chất sâu xa hơn của cuộc sống, nếu bạn có thể, bạn tránh xa khỏi cái vòng lẩn quẩn đáng sợ tôi, tôi, tôi, của tôi, như nhóm the Beatles đã hát đấy.
Bạn biết đấy, chúng tôi thực sự đã học được tất cả vào những năm 60.
Thật tệ là không ai từng nhận ra điều đó, và họ cố gắng phủ định nó từ đấy.
Tôi, tôi, tôi, của tôi. Như một khúc ca tuyệt vời, bài hát đó.
Một sự dạy dỗ tuyệt vời. Nhưng khi chúng ta thoát khỏi đó, chúng ta phần nào hứng thú hơn với những sự vật khác.
Chúng ta cảm thấy bản thân mình khác.
Hoàn toàn khác lạ. Hoàn toàn khác lạ.
Đức Đạt Lai Lạt Ma luôn thích nói rằng -- Ngài nói rằng khi trong tâm trí bạn cho ra đời lòng trắc ẩn, đó là vì bạn nhận ra rằng bản thân và nỗi đau và niềm vui tất cả quá nhỏ để vừa vào trí thông minh của bạn.
Thật chán nếu bạn cảm thấy thế này hay thế kia, hay sao đi nữa, bạn biết đấy -- và bạn càng chú ý vào cảm xúc của mình thì nó càng tồi tệ hơn thôi.
Như là, ngay khi bạn có thời gian hạnh phúc, khi nào thời gin đó sẽ qua đi?
Thời gain hạnh phúc sẽ qua khi bạn nghĩ vậy, nó tốt đến chừng nào?
Và hạnh phúc sẽ không bao giờ là đủ.
Tôi yêu lới nói của Leilei rằng cách giúp những người đang đau khổ tột cùng về thể xác hay về những phương diện khác là có một thời gian hạnh phúc, làm việc đó bằng các có một thời gian hạnh phúc.
Tôi nghĩ Đạt Lai Lạt Ma đã từng nghe điều này.
Tôi ước ông ta ở đó để nghe. Ộng ta từng nói với tôi -- ông ta trông có vẻ buồn; Ông ta lo rất nhiều về những thứ đã có và chưa có.
Ông ta trông thoáng buồn, vì ông nói, vâng, 100 năm trước, chúng tới và cướp lấy tất cả những thứ có được.
Bạn biết chứ, cuộc nổi dậy Cộng sản quy mô lớn, Nga và Trung Quốc và cứ thế.
Họ hung hăng chiếm hết tất cả, và nói rằng họ sẽ chia cho mọi người, và rồi họ còn tệ hơn.
Họ không giúp đỡ ai cả.
Nên thứ gì có thể thay đổi khoảng cách kinh khủng đã mở ra thế giới ngày nay?
Và rồi ông ta nhìn tôi.
Nên tôi nói, "Vâng, ông biết đó, tất cả là bản thân ông. Ông dạy: tất cả là sự độ lượng," là tất cả những gì tối ó thể nghĩ về.
Đức hạnh là gì? Nhưng tất nhiên, tôi nghĩ chìa khóa để cứu thế giới, chìa khóa của lòng thương cảm, là có nhiều niềm vui hơn.
Điều này nên được làm bằng niềm vui. Sự rộng lượng càng vui hơn nữa.
Chìa khóa là đây. Mọi người đều có suy nghĩ sai. Họ nghĩ đức Phật thật là chán, và họ ngạc nhiên khi gặp Đạt Lai Lạt Ma và ông ta thật tràn đầy năng lượng.
Ngay khi tín đồ của ông đang bị đàn áp -- và tin tôi đi, ông cảm thấy từng nỗi đau trông tâm trí từng bà mẹ già, trong mọi ngục tù Trung Hoa. Ông ta cảm thấy điều đó.
Ông ta cảm thấy cách người ta đang sử dụng bò Tây tạng ngày nay.
Tôi sẽ không nói họ làm gì. Nhưng ông ta cảm thấy điều đó.
Và nhưng ông rất sung sức. Cực kì sung mãn.
Vì khi bạn rộng mở như vậy, thì bạn sẽ không thể -- làm được việc tốt gì để làm người hoạn nạn càng thêm khốn khổ?
Bạn phải tìm ra hướng đi nơi bạn tìm thấy ánh sáng, tìm ra cách thay đổi.
Nhìn vào thứ đẹp đẽ này mà Chiho đã cho chúng tôi xem. Cô ta hù dọa chúng tôi với người đàn ông dung nham.
Cô ta dọa chúng tôi là người dung nham đang đến, rồi sóng thần đang đến, và cuối cùng chỉ có hoa, và cây, chúng rất đẹp.
Thật đáng yêu.
Nên, lòng trắc ẩn nghĩa là cảm nhận được cảm xúc của người khác, và bản thân con người chính là lòng trắc ẩn.
Con người dường như đã không còn thời gian.
Con người chính là tình thương vì não chúng ta để làm gì?
Bây giờ, não của Jim đang nhớ lại cuốn niêm giám.
Nhưng anh ta có thể nhớ tất cả những nhu cầu của bản thân, sẽ như vậy, đã như vậy.
Anh ta có thể nhớ tất cả mọi thứ tuyệt vời để giúp mọi tạo vật.
Và anh ta sẽ cực kì phấn khích khi làm việc đó.
Nên người đầu tiên trở nên vui, khi bạn không còn chú tâm vào tình trạng cá nhân của, tôi vui như thế nào, khi bạn luôn không hài lòng -- như Mick Jagger đã nói với chúng tôi, bạn sẽ không bao giờ được hài lòng theo cách đó.
Nên rồi bạn quyết định, vâng, tôi chán ngấy bản thân mình.
Tôi sẽ nghĩ đến việc người khác vui như thế nào.
Buổi sáng tôi sẽ thức dậy và nghĩ, tôi còn có thể làm gì cho người khác, ngay cả là con chó hay mèo của tôi, con vật nuôi, con bướm của tôi.
Và người đầu tiên hạnh phúc khi bạn làm như vậy, bạn không làm gì cho ai khác, nhưng bạn trở nên vui tươi hơn, chính bản thân bạn, vì cái nhìn của bạn được mở rộng, bạn chợt nhìn thấy cả thế giới và mọi người trên đó.
Và bạn nhận ra điều này -- được chung bước với những con người này -- chính là vườn hoa mà Chiho đã cho chúng tôi thấy.
Đó là Nirvana.
Thời giờ của tôi đã hết. Tôi biết yêu cầu của TED.
Xin cảm ơn.
Hãy cùng nói về sự tằn tiện.
Tằn tiện là khái niệm của việc giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế sản phẩm và trên khía cạnh kinh tế, việc làm này có khả năng tạo sự thay đổi lớn.
Bà tôi cũng biết đến khái niệm này.
Đây là lọ chứa dây của bà.
Bà không mua dây để bỏ vào
mà đơn giản là lấy dây
từ những người bán thịt hoặc trong các hộp quà.
Bà đặt chúng trong lọ và dùng khi cần.
Sau khi dùng xong, ví dụ như để buộc hoa hồng hay cố định bộ phận xe đạp, bà sẽ cất chúng lại vào lọ.
Đây là một ý tưởng tằn tiện tuyệt vời. Chỉ dùng thứ bạn cần và vì chẳng mua gì nên bạn tiết kiệm được tiền.
Trẻ con vốn cũng biết đến khái niệm này.
Khi bạn vứt một hộp carton, một đứa trẻ sẽ nói: "Đừng! Con muốn dùng nó làm đầu của rôbốt, hoặc một cái thuyền nhỏ để thả xuống sông".
Chúng hiểu giá trị của việc tái sử dụng đồ vật.
Vậy nên, tôi cho rằng tằn tiện là một đối trọng tuyệt vời trong thời đại mà ta đang sống.
Các sản phẩm ngày nay đều có thể được thay mới.
Bạn mua một món đồ chơi mới toanh để thay thế món đồ cũ đã vứt đi.
Thoạt nghe có vẻ rất tuyệt nhưng khó khăn là, nếu cứ tiếp tục như thế, ta vô tình gây rắc rối.
Đó là, thực ra, không có sự "vứt bỏ" nào cả.
Khi bạn "vứt bỏ" thứ gì đó , nó thường sẽ được đưa đến bãi rác.
Bãi rác không tự nhiên biến mất mà càng ngày càng bành trướng.
Hiện tại, mỗi năm, có khoảng 1.3 tỉ tấn rác được đưa đến bãi rác.
Và đến năm 2100, con số này sẽ tăng lên đến bốn tỉ tấn.
Sẽ tốt hơn nếu chúng ta bắt đầu tằn tiện.
Hãy cân nhắc đến các vật liệu tạo thành sản phẩm, khi chúng được sử dụng, và không sử dụng nữa: khi nào ta có thể tái sử dụng chúng?
Quan niệm này sẽ thay đổi cách ta nhìn nhận về rác thải, "rác thải" sẽ không còn là một từ bẩn thỉu -- chúng ta sẽ không cần dùng đến nó.
Tất cả những gì ta thấy là "tài nguyên".
Tài nguyên tạo nên sản phẩm này được tái chế thành sản phẩm khác.
Chúng ta từng rất giỏi tằn tiện.
Bà tôi đã từng dùng những túi đựng hạt cây để dán tường nhà tắm.
Tôi nghĩ vẫn còn nhiều công ty xem trọng và đang tuyên truyền giá trị này.
Rất nhiều các công nghệ mới được phát triển giúp "giảm thiểu", "tái sử dụng" và "tằn tiện" hiệu quả hơn.
Là một nhà vật liệu học, tôi quan sát được trong vài thập kỷ qua, các công ty đã tằn tiện thông minh hơn, hiểu hơn về quan niệm này, và thu lợi nhuận từ nó.
Tôi sẽ đưa ra hai ví dụ.
Một ví dụ tích cực, và một ví dụ không mấy tích cực.
Đầu tiên là ngành công nghiệp ô tô.
Tuy không phải là ngành tiên tiến và phát triển nhất nhưng ngành này tái chế rất hiệu quả.
Khoảng 95% xe ngoài thị trường là xe tái chế. Trong số đó, khoảng 75% của một chiếc xe
được tái sử dụng hoàn toàn.
Bao gồm các linh kiện nhôm, thép, cũng như nhựa từ các phụ tùng nội thất, thuỷ tinh từ cửa sổ, kính chiếu hậu, và lốp xe. Họ có cả một ngành công nghiệp
chuyên xử lý các xe đã qua sử dụng. Họ phuc hồi các linh kiện, và tái sử dụng chúng như là xe mới hoặc sản phẩm mới khác.
Ngay cả với xe chạy pin, các công ty tuyên bố có thể tái chế lên đến 90% vật liệu, trong tổng số 11 triệu tấn pin được sử dụng vào năm 2020.
Mặc dù nó không hoàn hảo, nhưng đó là một khởi đầu tốt, và ngày càng trở nên tốt hơn.
Bên cạnh đó, ngành kiến trúc lại là một dẫn chứng không mấy tích cực.
Khi xây dựng, ta không nghĩ đến việc dỡ bỏ.
Chúng ta không tháo dỡ mà là phá hủy.
Đó là một thử thách vì 1/3 rác thải ở Mỹ là rác thải xây dựng.
Chúng ta cần nghĩ khác về vấn đề này.
Có những cách để giảm thiểu những rác thải đó.
Một ví dụ điển hình:
những viên gạch này được làm từ phế liệu xây dựng bao gồm thủy tinh, cao su và bê tông.
Bạn đổ mọi thứ vào máy nghiền, bật nhiệt, và làm ra chúng để phục vụ các công trình khác.
Nhưng đó chỉ là phần nhỏ trong những thứ ta cần.
Tôi hy vọng với nguồn dữ liệu lớn và việc gắn thẻ địa lý ta có thể tạo ra thay đổi. Ta sẽ tằn tiện hơn khi xây dựng.
Nếu có một tòa nhà sắp bị phá hủy, liệu có những nguyên liệu ta có thể dùng cho những tòa nhà đang được xây?
Ta có thể hiểu rằng các vật liệu của ngôi nhà đó vẫn còn có thể tái sử dụng?
Liệu có thể dùng chúng cho những toà nhà mới, mà vẫn đảm bảo chất lượng?
Nào, giờ thì hãy nghĩ đến những lĩnh vực khác.
Những ngành khác đang làm gì để tằn tiện?
Chà, hóa ra có rất nhiều ngành đang tính đến rác thải và xem liệu có thể làm gì với nó.
Ví dụ như là khí thải mà họ thải ra trong quá trình công nghiệp.
Đa phần các lò nung kim loại thải ra khá nhiều các-bon đi-ô-xít.
Một công ty tên Land Detector làm việc ở Trung Quốc và Nam Phi có thể nhận lượng khí thải đó khoảng 700.000 tấn mỗi lò và biến nó thành 400.000 tấn ê-tha-nôn, tương đương với nhiên liệu cho 250.000 xe ô tô trong một năm.
Đó là cách tái chế rất hiệu quả.
Vậy còn những thứ gần gũi hơn với chúng ta?
Đây là một giải pháp đơn giản
vẫn xoay quanh việc giảm thiểu và tái sử dụng nhưng cũng đem lại lợi ích kinh tế.
Một sự thay đổi đơn giản trong việc cắt may. Có từ 20-30 nguyên liệu được sử dụng, được cắt ra từ một miếng vải lớn, sau đó, may lại hoặc được đính vào nhau, họ thay đổi bằng cách đan chiếc giày.
Lợi ích của việc này không chỉ là đơn giản hóa công việc mà còn: "Tôi sử dụng một loại nguyên liệu, tôi không lãng phí gì cả" và cũng là:"Tôi có thể tái chế nó khi nó bị vứt bỏ"
Sản xuất kỹ thuật số đang cho phép ta tiết kiệm hiệu quả hơn.
Trong trường hợp này, nó thực sự tạo ra giới hạn lý thuyết của sức bền. Đây là hình dạng bền chắc nhất của mọi loại vật chất.
Đó là một hình khối đơn giản. Nhưng ý tưởng là, tôi có thể từ đó, tạo ra một dạng lớn hơn, có thể là toà nhà, cây cầu, cánh máy bay hoặc những đôi giày.
Ý tưởng ở đây là: tối thiểu lượng nguyên liệu.
Đây là một ví dụ tốt từ kiến trúc.
Thường thì, những đốt kim loại này được dùng để cố định bạt lớn.
Trong trường hợp này, nó được dùng cho một trung tâm mua sắm ở Hague.
Họ dùng 1600 đốt bên trái.
Điểm khác biệt là, bằng cách sử dụng đốt bên phải, họ giảm số bước từ bảy xuống còn một vì đốt bên trái được hàn đốt bên phải được in (3D)
Điều đó giúp loại bỏ rác thải hoàn toàn, tốn ít tiền hơn, đồng thời, vì được làm từ thép, nó có thể được tái chế khi không còn sử dụng.
Tự Nhiên cũng tằn tiện khá hiệu quả.
Tự Nhiên không có rác thải.
Mọi thứ đều có tác dụng cho một quá trình nào đó.
Trong trường hợp này là na-nô xen-lu-lô-zơ. Đây là một cấu trúc của xen-lu-lô-zơ, một trong những thành phần giúp cây khỏe mạnh. Bạn có thể tách nó, và nó hoạt động hệt như sợi các-bon.
Vậy nên, tách từ một cái cây, chuyển nó thành sợi, rồi dùng chúng để làm mọi thứ chắc chắn hơn như cho máy bay, nhà cửa, xe cộ.
Lợi ích của việc này là không chỉ có nguồn gốc thực vật, một nguồn tài nguyên tái tạo được mà nó còn trong suốt nên có thể dùng trong điện gia dụng cũng như đóng gói đồ ăn
Không tệ với một nguyên liệu có nguồn gốc từ chính khu vườn của bạn.
Một thứ khác có nguồn gốc sinh học là tơ nhện tổng hợp.
Khá khó khăn để làm tơ nhện tự nhiên
Bạn có thể lấy nó từ những con nhện nhưng nhện có xu hướng giết và ăn thịt lẫn nhau, vậy nên, khá khó khăn để làm được tơ nhện tự nhiên so với tơ thường.
Vậy thay vào đó, bạn lấy DNA từ nhện, đưa nó vào những thứ khác nhau.
Bạn có thể đưa nó vào vi khuẩn, vào các loại men, có thể cho vào sữa.
Và sau đó, bạn thấy, sữa hoặc vi khuẩn sinh ra nhiều hơn, và từ đó, xe chỉ, tạo ra một miếng vải hoặc sợi dây.
Những thứ có nguồn gốc sinh học có sức mạnh rất lớn như sợi Kevlar nên họ dùng nó cho những thứ như áo chống đạn, mũ bảo hiểm và áo khoác.
Nó có ứng dụng tuyệt vời.
Và vì có nguồn gốc sinh học nên khi không sử dụng nữa, nó có thể được dùng làm phân trộn và trở thành một nguyên liệu mới.
Cuối cùng, tôi xin giới thiệu một thứ có nguồn gốc sinh học mà theo tôi, là thứ có tính tằn tiện nhất.
Một ví dụ về sự lạm dụng:
Đó là chai nước.
Chúng ta có quá nhiều chai nước, ở khắp mọi nơi, gây vấn đề cho đại dương.
Chúng ta làm gì với chúng?
Quá trình này không chỉ giúp tái chế chúng, mà còn là tái chế vĩnh viễn.
Sao nó lại thú vị ?
Bởi khi ta nghĩ đến tái chế và tái sử dụng, kim loại, thủy tinh, những thứ tương tự, có thể tái chế bao nhiêu lần tuỳ ý.
Phần kim loại trong xe bạn có thể đến từ một chiếc Oldsmobile đời 1950, vì bạn có thể tái chế nó mãi mãi mà giảm chất lượng.
Sản phẩm từ nhựa chỉ có thể tái chế một hoặc hai lần, khi nó là chai, khi nó là ghế, bất cứ là gì, có thể là thảm - sau hai lần tái chế, hoặc là trở thành một cái ghế khác, vân vân... nó sẽ mất đi sức mạnh.
Chỉ cần dùng một vài loại en-zim, ta có thể tái chế chúng mãi mãi.
Tôi lấy một cái chai hoặc cái ghế, hoặc thứ gì đó làm từ nhựa, đưa vào đó một vài loại en-zim, làm nó trở về dạng phân tử gốc.
Và từ những phân tử đó, bạn có thể làm ra ghế hoặc một cái thảm khác.
Sự tái chế này là vĩnh viễn
Lợi ích của việc này, chắc chắn là bạn không lãng phí bất kì một nguyên liệu nào.
Một sự tằn tiện hoàn hảo.
Để kết luận, tôi muốn các bạn nghĩ về việc - nếu các bạn làm thứ gì đó, nếu bạn làm công việc thiết kế hoặc trang trí lại nhà cửa, bất cứ khía cạnh nào, hãy nghĩ xem liệu sản phẩm của bạn có thể được tái sử dụng. lần một, hai, ba hoặc bốn.
Hãy thiết kế để nó có thể được phân rã.
Với tôi, đó là sự tằn tiện tốt nhất, và tôi nghĩ đó là điều mà bà tôi hằng mong muốn.
(vỗ tay)
Những chuyến đi của tôi đến Afganistan bắt đầu từ nhiều nhiều năm trước trên phía biên giới miền đông của đất nước tôi, quê hương tôi, Phần Lan.
Tôi đang đi bộ qua những khu rừng trong những câu chuyện của bà tôi.
Một mảnh đất nơi mà cứ mỗi một cánh đồng ẩn dấu một ngôi mộ nơi hàng triệu người bị đầy ải hay bị giết trong thế kỉ 20
sau trận hủy diệt, tôi tìm thấy nơi của những linh hồn
tôi gặp những con người khiêm tốn
tôi nghe họ cầu nguyện và ăn bánh mì của họ
rồi tôi đi về phía đông trong 20 năm từ Đông Âu đến Trung Á-- qua núi Caucasus Trung đông Bắc Phi Nga
và tôi từng gặp những con người nhún nhường hơn nữa
và tôi chia sẻ bánh mì và lời cầu nguyện với họ
Đây là lý do tại sao tôi đã đến Afganistan
Một ngày, tôi băng qua cầu bắc ngang sông Oxus
tôi đi bộ một mình
và một người lính Afghan ngạc nhiên nhìn thấy tôi đến nỗi mà ông ta quên đóng dấu hộ chiếu của tôi
nhưng ông ta cho tôi một ly trà
và tôi hiểu rằng ông ta ngạc nhiên bởi sự bảo vệ mình của tôi
tôi đã đi và du lịch bằng ngựa,bằng bò,bằng xe tải,hay đi nhờ xe từ biên giới Iran đến tận cùng rìa của Wakhan Corridor
và bằng cách này tôi đã có thể tìm được ánh sáng bị che dấu của Afghanistan.
vũ khí duy nhất của tôi là cuốn sổ và chiếc máy ảnh Leica
tôi nghe những lời cầu nguyện của Sufi-- những người hồi giáo nhún nhường bị người Taliban ghét bỏ
con sông Hidden nối sự thần bí từ Gbibarltar đến Ấn độ
nhà thờ giáo nơi những người nước ngoài đáng kính được gội rửa bằng những lời chúc phụng và nước mắt và được chào mừng bởi những món quà
chúng ta biết gì về đất nước ,con người mà chúng ta giả vờ bảo vệ về những ngôi làng mà thứ thuốc duy nhất để hết đau và đói là thuốc phiện
Đây là những con người nghiện thuốc phiện trên mái nhà của Kabul 10 năm sau khi chiến tranh xảy ra.
Đây là những cô gái bình thường trở thành gái cho những nhà buôn Afghan
chúng ta biết gì về phụ nữ 10 năm sau chiến tranh
mặc túi nylon làm từ trung quốc với tên gọi Burqa (Trang phục truyền thống của phụ nữ Afghan).
một ngày kia tôi đã thấy ngôi trường lớn nhất ở Afghanistan một trường nữ
13000 bé gái đang học ở đó trong những căn phòng dưới nền nhà, đầy những con bọ cạp.
nhưng niềm yêu thích học hành của chúng lớn đến nỗi tôi òa khóc.
chúng ta biết gì về mối đe dọa sẽ chết bởi bọn Taliban được đóng đinh trên cửa bởi những con người dám cho con gái họ đi học như ở Balkh?
khu vực không an toàn và đầy bọn Taliban, nhưng họ vẫn làm
Mục đích của tôi là lên tiếng cho những con người im lặng cho mọi người thấy những ánh sáng bị ẩn khuất sau tấm màn của trò chơi lớn những thế giới nhỏ bị thờ ơ bởi giới truyền thông, những lời tiên tri của xung đột thế giới
cảm ơn
(tiếng vỗ tay)
Tôi muốn kể với các bạn về một trong những thần thoại lớn nhất trong y học và đó là một ý tưởng mà tất cả chúng ta cần là nhiều hơn những đột phá y học và từ đó tất cả những vấn đề của chúng ta sẽ được giải quyết
Xã hội chúng ta yêu thích lãng mạn hóa một ý tưởng của một nhà phát minh đơn độc người đang làm việc trễ ở phòng thí nghiệm vào một đêm tạo ra một phát minh chấn động địa cầu qua một đêm thì mọi thứ đã thay đổi
Đó là một bức tranh rất hấp dẫn, tuy nhiên, nó không có thật.
Thực tế, y học ngày nay là một môn thể thao nhóm.
Và theo nhiều cách, nó đã luôn như vậy.
Tôi muốn chia sẻ với các bạn một câu chuyện về việc tôi đã trải nghiệm sâu sắc điều này như thế nào trong công việc của tôi.
Tôi là một bác sĩ phẫu thuật, và chúng tôi, những nhà phẫu thuật luôn có mối quan hệ đặc biệt với ánh sáng.
Khi tôi thực hiện một vết mổ bên trong cơ thể bệnh nhân, đó là bóng tối
Chúng tôi cần chiếu sáng để thấy những gì mình đang làm.
và đó là lý do tại sao, theo truyền thống những ca phẫu thuật luôn bắt đầu lúc sáng sớm -- để tận dụng ánh sáng ban ngày.
và nếu các bạn nhìn vào những hình ảnh lịch sử của những phòng phẫu thuật đầu tiên, chúng đặt trên đỉnh những tòa nhà.
Ví dụ, đây là phòng phẫu thuật lâu đời nhất ở phương Tây, London nơi phòng phẫu thuật thực sự ở nơi cao nhất của nhà thờ với ánh sáng bầu trời chiếu vào
và sau đây là hình ảnh của một trong những bệnh viện nổi tiếng nhất nước Mỹ.
Mass General ở Boston.
và các bạn có biết phòng phẫu thuật ở đâu không?
Nó ở đây trên đỉnh của tòa nhà với vô số cửa sổ để ánh sáng vào.
Ngày nay trong phòng phẫu thuật chúng ta không còn cần sử dụng ánh sáng mặt trời
và bởi vì chúng ta không còn cần chúng nữa chúng ta có những ánh sáng đặc biệt được dùng cho phòng phẫu thuật.
chúng ta có cơ hội để mang những lọai ánh sáng -- có thể cho phép chúng ta thấy những gì chúng ta hiện không thấy
và đây là điều tôi nghĩ là điều kì diệu của hùynh quang.
Cho phép tôi trở lại một chút.
Khi chúng ta ở trường y, chúng ta học giải phẫu từ những minh họa như thế này nơi mà mọi thứ được màu sắc hóa.
những dây thần kinh có màu vàng, động mạch có màu đỏ, tĩnh mạch màu xanh.
thật dễ dàng cho mọi người để có thể trở thành một nhà phẫu thuật phải không?
tuy nhiên, khi chúng ta có một bệnh nhân thật ở trên bàn mổ, như là giải phẫu cổ thật không dễ để chỉ ra sự khác biệt giữa những cấu trúc khác nhau.
Chúng ta đã nghe trong những ngày qua một vấn đề cấp bách ung thư vẫn còn trong cộng đồng của chúng ta, một nhu cầu cấp bách cho chúng ta là không phải có một bệnh nhân chết mỗi phút.
Nếu ung thư có thể phát hiện sớm, đủ sớm để bệnh nhân được cắt bỏ khổi u bằng phẫu thuật, Tôi không quan tâm nó có là gen này hay gen kia hay không, hay là protein này hay protein kia không, nó đã ở trong lọ.
xong, khối u ra, bạn được chữa khỏi ung thư
Đây là cách chúng tôi cắt bỏ những khối u.
Chúng tôi cố gắng hết sức, dựa trên trải nghiệm và biểu hiện của ung thư với cảm tính của chúng tôi và sự liên quan của nó với những cấu trúc khác và tất cả kinh nghiệm của chúng tôi chúng tôi nói, bạn biết đó, ung thư đã biến mất.
Chúng tôi đã làm một việc tốt. Chúng tôi đã lấy nó ra.
Đó là những gì một nhà phẫu thuật đang nói trong phòng mổ. Khi bệnh nhân nằm trên bàn.
Nhưng sau đó chúng tôi thiệt tình không biết rằng nó được cắt bỏ hòan tòan.
Chúng tôi thực sự phải lấy mẫu từ giường mổ, những mẫu còn trong người bệnh nhân, và sau đó gửi chúng tới phòng thí nghiệm bệnh lý.
Trong khi đó, bệnh nhân đang trên bàn mổ.
Y tá, bác sĩ gây mê, nhà phẫu thuật, tất cả phụ tá đang đợi bên ngòai.
Và chúng ta đợi.
Nhà nghiên cứu bệnh học lấy mẫu đó, làm đông nó, cắt nó, nhìn dưới kính hiển vi từng cái một sau đó gọi lại vào phòng.
tốn khỏang 20 phút mỗi phần
nên nếu bạn gửi 3 mẫu, câu trả lời đến sau 1 giờ.
và thông thường chúng tôi nói, "Bạn biết đó, những điểm A và B thì đạt, nhưng điểm C, bạn vẫn còn vài khối u sót lại.
Hãy cắt nó ra."
Nên chúng tôi quay lại và làm lần nữa, lần nữa
đó là tòan bộ quá trình: "Xong, chúng ta ổn
Chúng tôi nghĩ tòan bộ khối u đã tách bỏ"
Nhưng thông thường vài ngày sau đó khi bệnh nhân đã về nhà, chúng tôi thực hiện một cuộc gọi: "Tôi rất tiếc, khi chúng tôi nhìn lần cuối vào mẫu bệnh phẩm, khi chúng tôi nhìn mẫu cuối cùng, chúng tôi thật sự đã phát hiện rằng có vài chấm khác nơi mà thử nghiệm dương tính.
Vẫn còn ung thư trong bệnh nhân."
Do đó bây giờ chúng tôi đối đầu với việc nói với bệnh nhân của bạn, trước hết, rằng họ có thể cần phải có cuộc phẫu thuật khác, hay chúng ta cần thêm vào phương pháp trị liệu như là hóa trị hay xạ trị.
và không rõ cái nào tốt hơn nếu chúng ta có thể thực sự nói, nếu một nhà phẫu thuật có thể thực sự nói, liệu rằng có còn ung thư trong vùng phẫu thuật?
Ý tôi là, theo nhiều cách, mà chúng ta đang làm, chúng ta vẫn đang phẫu thuật trong bóng tối.
Do đó năm 2004, trong thời gian tôi phẫu thuật, tôi đã có cơ hội may mắn lớn để gặp Giáo sư Roger Chen, người đã được giải Nobel Hóa học năm 2008.
Roger và nhóm của ông đang làm việc để phát hiện ung thư, và họ đã có một phân tử rất thông minh mà họ đã phát triển.
Phân tử đó có 3 phần
Phần chính của nó là màu xanh, nhựa dương điện, về cơ bản, nó rất dính với mỗi phân tử trong cơ thể bạn.
Hãy tưởng tượng rằng bạn tạo một dung dịch đầy những vật liệu dính và tiêm nó vào trong ven của người mắc ung thư, mọi thứ đang sáng lên.
Không có gì đặc biệt.
Không có gì nổi bật ở đây.
Nên chúng ta thêm hai thành phần vào.
Phần đầu tiên là mảnh nhựa âm điện, họat động như phần không dính như miếng sau của một tấm dính
và khi hai phần này dính với nhau, phân tử trung hòa và không có gì bị vướng lại.
và hai mảnh sau đó được dính liền chỉ bị cắt bởi một phân tử "cắt" phù hợp ví dụ, một lọai của enzym protease mà những khối u làm ra.
Trong tình huống này, nếu bạn làm ra một dung dịch đầy những phân tử có 3 phần này cùng với một chất nhuộm hiện màu lục, và bạn tiêm nó vào ven của bệnh nhân ung thư những tế bào bình thường không thể cắt nó.
Một phân tử sẽ đi qua và bị bài tiết.
Tuy nhiên, trong sự hiện diện của một khối u, giờ đây có những phân tử cắt có thể bẻ gãy phân tử thành từng phần ở đây tại vùng phân tách.
và giờ đây, đùng đùng khối u tự dán nhãn và nó phát quang.
và đây là ví dụ của một vùng thần kinh nơi có khối u xung quanh nó.
Bạn có thể nói khối u ở đâu không?
Tôi không thể khi làm việc với nó.
Nhưng ở đây. Nó phát quang.
Bây giờ nó màu lục.
Bạn thấy không, từng vị khán giả ở đây bây giờ có thể nói vị trí ung thư.
Chúng ta có thể nói trong phòng mổ, trong vùng này, ở mức một phân tử, nơi mà ung thư và những nhà phẫu thuật cần làm và mức độ họ cần làm thêm để cắt nó ra.
Và điều tuyệt vời về hùynh quang là nó không chỉ phát sáng, nó còn thật sự có thể chiếu sáng qua mô.
Ánh sáng mà hùynh quang phát ra có thể đi qua mô.
Vì vậy thậm chí nếu khối u không nằm trên bề mặt, bạn sẽ vẫn có thể thấy nó.
Trong đoạn phim này, bạn có thể thấy là khối u có màu lục.
Thật ra có những tế bào bình thường nằm trên nó.
Bạn thấy không? Và tôi đang tách các cơ đi.
Nhưng thậm chí trước khi tôi tách các cơ đi, bạn đã thấy có một khối u bên dưới.
Thật tuyệt vời khi khối u được xác định bằng hùynh quang.
Bạn có thể nhìn thấy không những các vùng biên ở mức độ phân tử, mà còn có thể thấy ngay khi nó không ở trên bề mặt -- ngay khi nó ở bên dưới tầm nhìn.
Và điều này cũng hiệu quả với các hạch bạch huyết di căn.
Việc tách các hạch bạch huyết trọng yếu đã thật sự thay đổi cách chúng ta quản lý ung thư vú, ác tính.
Phụ nữ đã từng thực sự có những cuộc phẫu thuật mệt mỏi để lọai bỏ tất cả các hạch bạch huyết ở nách.
Nhưng khi hạch bạch huyết trọng yếu được đưa vào phác đồ điều trị của chúng tôi, về cơ bản một nhà phẫu thuật tìm kiếm một hạch riêng lẻ đó là hạch đầu tiên phát triển thành ung thư.
Và sau đó nếu hạch có ung thư, phụ nữ sẽ tiếp tục có sự bóc tách các nút bạch huyết.
Điều đó có nghĩa là nếu hạch bạch huyết không gây ung thư, phụ nữ sẽ được cứu khỏi những phẫu thuật không cần thiết.
Các hạch bạch huyết trọng yếu, cách mà chúng tôi làm ngày nay, giống như có một bản đồ chỉ để biết hướng đi.
Nếu bạn đang lái trên đường cao tốc và bạn muốn biết trạm xăng kế tiếp ở đâu, bản đồ nói trạm xăng ở cuối đường.
Nó không báo trạm đó có xăng hay không.
Bạn phải lấy nó ra, mang nó về nhà, cắt nhỏ, nhìn vào bên trong và nói, "À vâng, nó có xăng."
Do đó tốn nhiều thời gian.
Những bệnh nhân vẫn ở trên bàn mổ.
Bác sĩ gây mê, nhà phẫu thuật vẫn đang đợi xung quanh.
Điều đó tốn thời gian.
Do đó với kĩ thuật của chúng tôi, chúng ta có thể nói ngay.
Bạn thấy nhiều hạt nhỏ, lồi lên hơi tròn ở đây.
Một trong số này là hạch bạch huyết sưng có vẻ lớn hơn những cái khác một chút.
Ai trong chúng ta chưa từng sưng hạch bạch huyết khi bị cảm lạnh?
Điều đó không có nghĩa là có ung thư bên trong.
Với công nghệ của chúng tôi, nhà phẫu thuật có thể nói ngay hạch nào có ung thư.
Tôi sẽ không đi sâu chi tiết, nhưng với công nghệ này, bên cạnh việc có thể đánh dấu khối u và hạch bạch huyết di căn với hùynh quang, chúng ta cũng có thể sử dụng những phân tử 3 phần để đánh dấu nguyên tố Gd trong hệ thống và bạn có thể làm điều này một cách không hệ thống
Bệnh nhân có ung thư, bạn muốn biết liệu hạch bạch huyết có ung thư thậm chí trước khi bạn đi vào.
Bạn có thể nhìn thấy nó trên MRI (ảnh cộng hưởng từ hạt nhân)
Trong phẫu thuật, rất quan trọng để biết chỗ để cắt ra.
nhưng cũng quan trọng không kém là để giữ lại điều đó quan trọng cho chức năng.
Rất quan trọng để tránh những vết thương vô ý
Và tôi đang nói về những dây thần kinh.
Thần kinh, nếu chúng bị tổn thương, có thể gây tê liệt, gây đau đớn.
Trong sự hình thành ung thư tuyến tiền liệt, tới 60% đàn ông sau phẫu thuật ung thư tiền luyệt có thể tiểu không kiểm sóat và rối lọan chức năng cương.
rất nhiều người mắc phải nhiều vấn đề -- và thậm chí trong điều gọi là phẫu thuật bỏ qua thần kinh, nghĩa là nhà phẫu thuật nhận thức được vấn đề, và họ cố gắng tránh những dây thần kinh.
Nhưng bạn biết đó, những dây thần kinh rất nhỏ, trong hòan cảnh của ung thư tiền liệt, chúng thực sự không bao giờ được thấy.
Chúng được theo dõi chỉ bởi con đường giải phẫu đã biết dọc theo mạch máu.
và chúng được biết bởi ai đó đã nghiên cứu chúng, nghĩa là chúng ta vẫn đang học hỏi nơi chúng ta đang ở đâu
Thật điên rồ khi nghĩ rằng chúng ta đang phẫu thuật, Chúng ta đang cắt bỏ ung thư mà chúng ta không biết ung thư là gì.
Chúng ta đang cố gắng bảo tòan hệ thần kinh nhhưng chúng ta không biết chúng ở đâu
Như tôi đã nói, liệu rằng có tốt nếu chúng ta có thể tìm ra con đường để thấy thần kinh với hùynh quang?
và trước hết điều này đã không nhận được nhiều ủng hộ.
Mọi người nó, " Chúng ta đang làm điều này những năm vừa qua.
Có vấn đề gì đâu?
Chúng tôi không có nhiều những phức tạp."
Nhưng dù sao tôi cũng đã đi trước
Và Roger đã giúp tôi.
Và ông đã mang tòan bộ nhóm của ông theo ông.
Và một lần nữa, đó là làm việc nhóm.
Và chúng ta thậm chí đã phát minh ra những nguyên tử mà rất đặc biệt để đánh dấu thần kinh.
Và khi chúng ta đã tạo một dung dịch này, đánh dấu với hùynh quang và tiêm vào cơ thể chuột, thần kinh của chúng thực sự sáng.
Bạn có thể thấy chúng đang ở đâu.
Ở đây bạn đang nhìn vào thần kinh háng của chuột, và bạn có thể thấy phần béo, lớn rất dễ dàng
nhưng thực sự, tại đỉnh nơi tôi đang mổ, thực sự có những bó thần kinh rất tốt mà không thật sự có thể nhìn thấy.
Bạn thấy giống như nhiều đầu rắn đang đi ra.
Chúng ta có thể thấy những thần kinh cho biểu hiện khuôn mặt, cử động mặt và thở -- mỗi sợi thần kinh -- những sợi thần kinh cho chức năng tiểu xung quanh tiền liệt
Chúng ta cũng có thể thấy một sợi thần kinh.
Khi chúng ta đặt hai bó với nhau ...
Và khối u ở đây.
Bạn có biết rìa khối u ở đâu?
Bây giờ thì có.
Còn những sợi thần kinh xung quanh?
Đó là phần trắng rất dễ để thấy.
Những phần xung quanh khối u thì sao?
Bạn có biết chúng đi đâu?
Bây giờ thì có.
Về cơ bản, chúng ta đang đi đến vết mô và vùng phẫu thuật được mã màu.
Đây là một phần của đột phá.
Tôi nghĩ nó sẽ thay đổi cách chúng ta phẫu thuật.
Chúng tôi đã xuất bản kết quả nghiên cứu trong quá trình đến Viện Khoa Học hàn lâm quốc gia và tạp chí Công nghệ Sinh học Tự nhiên
Chúng tôi đã nhận được bình luận từ tạp chí Khám phá, và Tạp chí Nhà Kinh tế.
Và chúng tôi đã trình bày nó với những đồng nghiệp phẫu thuật.
Họ nói, "Thật ngạc nhiên
Tôi có những bệnh nhân sẽ hưởng lợi từ việc này.
Tôi nghĩ rằng nó sẽ có kết quả trong những cuộc phẫu thuật của tôi với kết quả tốt hơn và ít hơn những phức tạp."
Điều cần xảy ra bây giờ là phát triển xa hơn cho công nghệ của chúng ta cùng với sự phát triển của thiết bị cho phép chúng ta thấy hùynh quang trong phòng thí nghiệm.
Mục tiêu cuối cùng là để chúng ta đưa nó tới bệnh nhân.
Tuy nhiên, chúng tôi đã khám phá rằng thật sự không có cơ chế đơn giản để phát triển một phân tử cho sử dụng một lần.
Có thể hiểu, phần chính của công nghiệp y khoa được tập trung cho thuốc đa chức năng, như là thuốc dùng hằng ngày lâu dài.
Chúng tôi được tập trung để làm ra công nghệ tốt hơn.
Chúng tôi được tập trung vào thêm thuốc, thêm những yếu tố phát triển, đang giết chết thần kinh và gây ra vấn đề không nằm xung quanh tế bào.
Chúng ta biết rằng điều này có thể làm được và chúng tôi được cam đoan để làm điều đó.
Tôi muốn gửi lại thông điệp cuối cùng.
Sáng tạo thành công Không phải là một đột phá đơn lẻ.
Nó không phải là cuộc chạy nước rút.
Nó thậm chí không phải là một sự kiện cho người chạy đơn lẻ.
Sáng tạo thành công là một đội ngũ, là cuộc chạy đua tiếp sức.
Nó đòi hỏi một đội cho sự đột phá và một đội khác để biến đột phá đó được chấp nhận và thông qua.
và điều này cần sự can đảm ổn định lâu dài của những đấu tranh ngày này qua ngày khác để giáo dục, để thuyết phục và để chến thắng sự chấp thuận.
Và đó là ánh sáng tôi muốn chiếu vào trong sức khỏe và y khoa ngày nay.
Cám ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Chào buổi tối, chào mừng các bạn đến với New Orleans.
Tôi không biết liệu các bạn có biết, trong vòng 15 phút tới, các bạn sẽ ở bên một trong những dòng sông lớn nhất thế giới: sông Mississippi.
Sông Old Man (Lão ông), Big Muddy (Bùn Lớn).
Và nó chảy dài về phía Bắc tới bang Minnesota về phía Đông tới bang New York, về phía Tây tới bang Montana,
Và 160 km từ nơi này, nó đổ lượng nước ngọt và trầm tích ra vịnh Mexico.
Thế là xong môn Địa tiết học số 101 nhé.
(Cười) Giờ chúng ta sẽ xem xét trong dòng sông đó có những gì.
Ngoài trầm tích, còn có các phân tử, ni-tơ và phốt-pho.
Những phân tử đó, qua quá trình sinh học hình thành nên các khu vực, gọi là "vùng chết"
"Vùng chết" nghe có vẻ đáng lo ngại nếu bạn là một con cá hay một con cua.
(Cười) Thậm chí là một con giun nhỏ trong lớp trầm tích.
Điều này nghĩa là nơi đó không có đủ oxy cho những sinh vật đó tồn tại.
Vậy, vì sao điều gì đã xảy ra?
Ni-tơ và phốt-pho kích thích sự tăng trưởng của loài vi thực vật, gọi là thực vật phù du.
Những động vật nhỏ bé hay động vật phù du ăn loài thực vật phù du, cá nhỏ ăn động vật phù du, cá to lại ăn cá nhỏ và cứ thế tiếp diễn tạo nên lưới thức ăn.
Vấn đề là hiện nay có quá nhiều lượng ni-tơ và phốt-pho dẫn đến có một lượng lớn động vật phù du bị rơi xuống tầng đáy và bị phân hủy bởi loài vi khuẩn tiêu thụ hết lượng oxy.
Đó là sinh học.
Các bạn không thể thấy nó từ mặt nước, cũng không thể thấy nó từ các hình ảnh vệ tinh, vậy làm cách nào chúng ta biết nó tồn tại?
Một tàu đánh cá có thể nói cho bạn biết, khi thả và kéo lưới trong vòng 20 phút mà vẫn không thu được gì, khi đó nó biết rằng, nó đang ở trong 'vùng chết'.
Và họ phải di chuyển đến nơi khác.
Nhưng phải đi đâu nếu khu vực đó rộng đến hơn 20 ngàn km vuông?
Khoảng kích thước của bang New Jersey.
Bạn quyết định đi xa hơn, kiếm được ít tiền lời hơn, hoặc trở lại bến tàu.
Là một nhà khoa học, tôi sử dụng thiết bị công nghệ cao cho phép đặt bên hông tàu nghiên cứu, nó đo lượng ô-xy và nhiều thông số khác.
Chúng tôi bắt đầu tại sông Mississippi, di chuyển chéo qua lại vịnh Mexico, đến tận Texas, tôi thậm chí thỉnh thoảng còn lẻn vào Texas để kiểm nghiệm nguồn nước.
Nhờ số liệu lượng oxy tầng đáy -- từ đó vẽ một bản đồ mọi số liệu đều nhỏ hơn hai, bạn sẽ biết được con số thần kỳ cho thấy cá bắt đầu rời đi.
Tôi thậm chí còn lặn ở 'vùng chết' này.
Chúng tôi cho đặt các thiết bị đo ô-xy ở ngoài khơi tính toán liên tục lượng oxy cao hay thấp.
Khi bơi dưới nước, bạn sẽ thấy rất nhiều cá
hàng tấn cá, đủ loại cá, kể cả anh bạn của tôi đây, một chú cá nhồng tôi đã bắt gặp.
Ai cũng bơi hướng này, còn tôi bơi hướng này với máy quay.
(Cười) Sau đó, khi xuống độ sâu hơn chín mét, số lượng cá bắt đầu ít đi.
Và khi tới tầng đáy,
bạn không còn thấy cá nữa.
Không hề có sự sống ở đây, không có sinh vật nào bơi quanh đó.
Và bạn biết bạn đang ở trong 'vùng chết'.
Vậy điều gì liên kết giữa vùng trung Hoa Kỳ và vịnh Mexico?
Hầu hết lưu vực sông là đất nông nghiệp.
Cụ thể là trồng luân phiên bắp-đậu nành.
Ni-tơ có trong phân hóa học và phốt-pho ngấm vào đất, chảy ra sông Mississippi và cuối cùng đổ ra vịnh Mexico.
Lượng ni-tơ hiện nay có trong dòng Mississippi đã tăng gấp ba lần so với thập niên 50.
Tận ba lần.
Còn phốt-pho thì gấp đôi.
Điều đó có nghĩa là nhiều thực vật phù du chìm xuống đáy hơn và ít ô-xy hơn.
Đó không phải là đặc điểm tự nhiên của vịnh mà là do con người gây ra.
Quang cảnh không còn như xưa nữa.
Ở đó từng là đồng cỏ, rừng, các ao vũng thảo nguyên, khu vực sống của vịt, và nhiều thứ khác nữa.
Giờ thì không còn nữa - chỉ có các luống hoa màu.
Có những cách có thể áp dụng cho hình thức nông nghiệp này sử dụng ít phân bón hơn, có lẽ là sử dụng chính xác hơn.
Và thử nghiệm một số mô hình nông nghiệp bền vững như cỏ lúa mì lâu năm, là loại có rễ mọc sâu hơn so với loại rễ 15 cm của bắp, để có thể giữ ni-tơ lại trong đất và tránh xói mòn đất.
Làm thế nào để thuyết phục người hàng xóm ở phía Bắc, có lẽ cách 1.6 ngàn cây số hoặc hơn, rằng các hoạt động của họ đang gây hại đến chất lượng nước ở vịnh Mexico?
Đầu tiên, chúng ta có thể đưa họ về sân sau nhà họ.
Nếu hè này bạn muốn đi bơi ở Wisconsin trong hồ nước yêu thích của mình có thể bạn sẽ gặp thứ này trông như sơn màu lục bị đổ ra, mùi cũng giống vậy loang ra trên bề mặt nước.
Đây là hiện tượng tảo nở hoa lam lục độc hại nó không tốt cho sức khỏe của bạn.
Tương tự, ở hồ Erie vào mùa hè hai năm trước hiện tượng tảo nở hoa lam lục này kéo dài mấy trăm dặm thành phố Toledo, bang Ohio không thể uống nước hồ này trong vài ngày liền.
Nếu theo dõi tin tức, bạn sẽ biết rằng rất nhiều nơi đang gặp vấn đề với nước uống.
Tôi là một nhà khoa học.
Không biết các bạn có nhận ra không.
(Cười) Dựa vào nền tảng khoa học vững chắc, tôi công bố các kết quả nghiên cứu đồng nghiệp của tôi đọc chúng, tôi được trích dẫn.
Nhưng tôi tin rằng, là một nhà khoa học lấy tiền hầu hết từ quỹ liên bang để sử dụng cho việc nghiên cứu, tôi có trách nhiệm chia sẻ vốn hiểu biết của mình với người dân, những người đứng đầu các cơ quan và đại biểu quốc hội để họ có thể vận dụng nó và hy vọng là, đưa ra những quyết định đúng đắn về các chính sách môi trường
(Vỗ tay) Cảm ơn
(Vỗ tay) Một trong những cách để làm điều đó là công bố cho giới truyền thông.
Và Joby Warrick ở tờ "Washington Post" đăng bức ảnh này lên báo ngay trên trang bìa vào sáng chủ nhật, ngay phía trên nếp gấp tờ báo.
Đó là một sự kiện lớn.
Và thượng nghị sĩ John Breaux, ở bang Louisiana, nói rằng: "Chúa ơi, họ nghĩ vịnh Mexico trông tệ đến thế à"
Tôi đáp: "Đúng vậy, ngài biết đấy, có bằng chứng mà.
Và ta phải làm gì đó để khắc phục chuyện này".
Cùng lúc đó, Thượng nghị sĩ Olympia Snowe ở bang Maine cũng đang gặp rắc rối với tảo nở hoa độc hại ở vịnh Maine.
Họ đã cùng phối hợp lực lượng, đây là trường hợp hai đảng phái. (Cười) (Vỗ tay) Họ mời tôi đến giải trình trước quốc hội và tôi nói "Tôi chỉ biết đuổi bắt mấy con cua ở Nam Texas thôi, không biết giải trình đâu"
(Cười) Nhưng tôi đã làm được.
(Tiếng hoan hô) Thậm chí, dự luật được thông qua,
nó được gọi là - yeah, yay!
Nó được gọi là Tảo Nở Hoa Gây Hại và Nghiên cứu máu thiếu ô-xy và Đạo luật kiểm soát năm 1998.
(Cười) (Vỗ tay) Cảm ơn.
Đó là lý do tại sao chúng tôi gọi nó là dự luật Snowe-Breaux.
(Cười) Chúng tôi tham dự hội thảo năm 2001 do Học viện Khoa học Quốc gia tổ chức bàn về các loại phân bón, ni-tơ và chất lượng nước kém.
Tất cả các diễn giả đều là cựu thống đốc của bang New Jersey.
Và cô ấy ...
Tôi biết cô ấy hoàn toàn nghiêm túc khi nhìn xuống khán giả và tự nhủ "Chắc chắn cô ấy đang nhìn mình"
"Tôi thật sự mệt mỏi khi họ cứ gọi việc này là New Jersey.
Chọn một bang khác đi, bang nào cũng được, tôi không muốn nghe cái tên đó nữa"
Nhưng cô ấy đã thuyết phục được tổng thống George H.W. Bush's chấp nhận kế hoạch hành động nhờ vậy chúng tôi có được các mục tiêu về môi trường và tìm ra cách giải quyết chúng.
Vùng Trung Tây Hoa Kì không cung cấp lương thực cho cả thế giới.
Nơi này chỉ tập trung chăn nuôi gà, lợn và gia súc và sản xuất ethanol có trong xăng điều này đã được quy định trong chính sách liên bang.
Chúng ta có thể làm tốt hơn thế
Chúng ta cần đưa ra những quyết định để trở nên tiết kiệm hơn và giảm sự lệ thuộc vào ni-tơ.
Nó giống như giảm dấu chân các-bon vậy
nhưng lần này là giảm dấu chân ni-tơ.
Tôi đã thực hiện việc này bằng cách không ăn nhiều thịt, thi thoảng tôi vẫn ăn một ít, không sử dụng dầu ăn từ bắp chạy loại xe không sử dụng nhiên liệu từ khí ethanol mà lại đi được xa hơn.
Chỉ những điều như thế cũng đủ tạo nên sự khác biệt.
Vì vậy tôi muốn không chỉ các bạn, mà là tất cả mọi người đặc biệt là những người ở vùng Trung Tây Hoa Kì hãy nghĩ xem bạn đang sử dụng đất trồng ra sao và làm thế nào để tạo ra khác biệt.
Những việc tôi làm chỉ là những bước nhỏ.
Để có thể thay đổi cả một nền nông nghiệp ở Mỹ sẽ cần nhiều bước tiến lớn hơn.
Để biến điều này sự thật, cần sự góp sức của chính phủ và người dân.
Chúng ta có thể làm được.
Tôi có niềm tin mãnh liệt rằng ta có thể áp dụng khoa học cùng với các chính sách và tạo nên sự phát triển cho môi trường này
Tất cả chúng ta đều muốn có môi trường trong lành.
Ta có thể cùng bắt tay thực hiện điều đó để không còn những "vùng chết" ở vịnh Mexico nữa.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi đến đây để nói chuyện với các bạn về giá trị kinh tế vô hình của tự nhiên
Tin xấu là văn phòng của mẹ thiên nhiên không hoạt động nên những hoá đơn kia không được phát hành.
Nhưng chúng ta cần phải làm một điều gì đó với vấn đề này
Tôi bắt đầu cuộc đời mình với tư cách một nhà chuyên môn về những thị trường và tiếp tục niềm đam mê nhưng gần đây tôi đặt phần lớn nỗ lực của mình vào việc nghiên cứu giá trị của thiên nhiên đối với con người cái mà hiện nay không được thị trường định giá.
Một dự án có tên là TEEB được bắt đầu năm 2007, nó được sáng lập bởi một nhóm bộ trưởng môi trường của nhóm các nước G8+5.
Và nguồn cảm hứng của họ là bản báo cáo về môi trường của Lord Stern cho chính phủ Anh.
Họ đã tự hỏi mình một câu hỏi nếu nhà kinh tế có thể đưa ra lập luận thuyết phục như thế về việc sớm bắt tay hành động chống lại biến đổi khí hậu, thế tại sao lại không làm như thế cho công tác bảo tồn?
Tại sao chúng ta lại không có một hành động tương tự cho thiên nhiên ?
Và câu trả lời là : Có chứ, điều đó là có thể.
Nhưng nó không rõ ràng như thế được.
Sự đa dạng sinh học, kết cấu sống của hành tinh này, không phải ở thể khí.
Nó tồn tại ở nhiều tầng lớp, hệ sinh thái, chủng loài sinh vật và gien ở mọi cấp độ -- những cộng đồng địa phương, quốc gia, quốc tế -- và điều mà Lord Stern cùng đồng đội của ông đã làm cho thiên nhiên thật không hề dễ dàng.
Dù gì chúng tôi cũng đã bắt đầu.
Chúng tôi đã bắt đầu dự án với một bản báo cáo tạm thời, chúng tôi nối kết những thông tin đã được các nhà nghiên cứu thu thập từ rất lâu về đề tài này.
Trong số những kết quả mà chúng tôi biên soạn được, có một tiết lộ đầy kinh ngạc rằng trên thực tế, chúng ta đang mất dần nguồn vốn tự nhiên -- nguồn lợi mà chúng ta lấy được từ thiên nhiên.
chúng ta đang đánh mất nó ở cấp độ bất thường, mà thực tế đó là một lượng vốn tự nhiên đáng giá 2 đến 4 ngàn tỷ đô-la
Điều này được phát hiện năm 2008, tất nhiên, đúng ngay thời điểm của cuộc khủng hoảng ngân hàng mà chúng ta đã mất một lượng vốn tài chính khoảng 2.5 ngàn tỷ đô-la.
Vậy nên đây là một lượng thất thoát đáng kể.
Rồi chúng tôi tiếp tục đưa ra hội đồng quốc tế, chính phủ, chính quyền địa phương và các nhà kinh doanh, người dân, bạn và tôi một mớ những bản báo cáo được đưa ra tại Liên Hiệp Quốc năm ngoái nhằm nói đến giá trị kinh tế vô hình của tự nhiên và miêu tả những giải pháp cho vấn đề này.
Bức tranh này nói về gì ư?
một bức tranh quen thuộc với các bạn -- những khu rừng nhiệt đới Amazon.
Đó là một khối dự trữ các bon khổng lồ, một khu bảo tồn đa dạng sinh học tuyệt vời đến kinh ngạc, nhưng điều mà người ta không biết là đây còn là một nhà máy sản xuất mưa.
Khi những luồng gió đông bắc di chuyển qua vùng Amazon, chúng sẽ mang theo một lượng hơi nước lớn.
Khoảng gần 20 triệu tấn hơi nước mỗi ngày bị hút vào những luồng gió đông bắc đó và dần ngưng tụ thành mưa, những cơn mưa trải khắp vùng La Plata Basin.
Chính chu trình mưa này, nhà máy sản xuất mưa này, đang nuôi dưỡng một nền kinh tế nông nghiệp thịnh vượng đáng giá tầm 240 triệu đô ở châu Mĩ La Tinh.
Nhưng câu hỏi được đưa ra là : thế thì liệu Uruguay, Paraguay, Argentina và ngay cả bang Mato Gross ở Brazil có phải trả nguồn chi phí đầu vào này cho vùng Amazon, nơi sản xuất ra lượng mưa đó hay không?
câu trả lời là không, hoàn toàn không.
Đó chính là giá trị kinh tế vô hình của tự nhiên.
Nhưng chúng ta không thể cứ thế mãi được, bởi những động lực và trở ngại kinh tế đều rất mạnh.
Mức độ thịnh vượng của nền kinh tế định hướng sự lưu hành của các chính sách.
Nếu không xác định được giá trị vô hình này, thì chúng ta sẽ ngày càng gánh chịu những hậu quả đang hiển hiện trước mắt mình, đó là sự thiệt giảm và mất mát dần tài sản tự nhiên quí giá này.
Vấn đề không chỉ nằm ở Amazon, hay các rừng mưa nhiệt đới.
Dù bạn nhìn ở mức độ nào chăng nữa, từ hệ sinh thái đến chủng loài, đến hệ gien, chúng ta thấy một vấn đề như nhau lập đi lập lại.
Chu kì mưa và qui trình điều chỉnh lượng nước của những khu rừng mưa nhiệt đới ở tầm hệ sinh thái.
Ở mức độ chủng loài sinh vật, sự thụ phấn nhờ côn trùng, hay ong thụ phấn cho cây .v.v được ước tính đáng giá tầm 190 triệu đô la.
Con số này tương đương với 8% mức sản lượng nông nghiệp trên toàn thế giới.
Điều này diễn ra ngay dưới màn hình sóng ra-đa.
Nhưng ong đã khi nào đưa bạn hoá đơn thanh toán chưa?
Hoặc nếu bạn nhìn nhận vấn đề ở mức độ gien, 60% các loại dược phẩm đã được điều chế, được tìm ra đầu tiên ở một khu rừng nhiệt đới hay dải san hô.
Một lần nữa, hầu hết những hóa đơn này không được thanh toán.
Và điều đó dẫn tôi đến một khía cạnh khác của vấn đề này, đó là ai nên là người trả ?
Những vật liệu gien đó, nếu thuộc về sở hữu của ai đó, thì có lẽ nên là hội người nghèo địa phương, người đã chia sẻ những kiến thức giúp nhà nghiên cứu tìm ra phân tử làm nên dược phẩm đó.
Họ là những người không được trả công.
Và nếu bạn nhìn vào mức độ sinh vật, bạn thấy các loài cá.
Ngày nay ,sự suy giảm của các loài cá đại dương lớn đến nỗi nó ảnh hưởng đến sinh kế của những người nghèo, những người dân chài, những người kiếm sống bằng nghề chài lưới để nuôi gia đình họ.
Khoảng 1 triệu con người đang sống phụ thuộc vào nghề đánh cá, và số lượng cá ở biển.
Một triệu người xem cá như nguồn cung cấp protein chính của họ.
Và với tốc độ mà chúng ta đang mất dần lượng cá, thì đây là một vấn đề lớn của con người, một vấn đề sức khoẻ mà chúng ta chưa từng thấy trước đây.
Và cuối cùng, ở mức độ hệ sinh thái, dù là phòng chống lũ lụt hay hạn hán bằng những khu rừng nhiệt đới, hay dù khả năng của những người nông dân nghèo ra ngoài và nhặt lá rải chuồng cho gia súc và đàn dê của họ, hay dù khả năng của những người vợ ra ngoài và nhặt củi từ rừng về, thì người nghèo vẫn là người phụ thuộc nhiều nhất vào hệ sinh thái.
Chúng tôi đã ước tính trong cuộc nghiên cứu của mình rằng với những đất nước như Brazil, India và Indonesia, dù hệ sinh thái -- những lợi ích mà thiên nhiên mang đến cho con người nói chung -- không chiếm một lượng lớn GDP -- 2,4,8,10,15 % -- nhưng ở những đất nước này, nếu chúng ta đo lường giá trị của thiên nhiên đối với đối tượng là những người nghèo, thì câu trả lời vào khoảng 45%,75%,90%.
Đó là sự khác biệt.
Bởi đây là nguồn lợi ích quan trọng cho người nghèo.
Một mô hình phát triển toàn vẹn không thể tồn tại nếu cùng lúc, bạn lại huỷ hoại hoặc tạo điều kiện cho sự tàn phá vốn tài sản đó - loại tài sản quan trọng nhất, tài sản dẫn đường cho sự phát triển, đó là kết cấu hạ tầng sinh thái.
Tình hình có thể tồi tệ thế nào ư?
Đây là một bức tranh mô tả chỉ số phong phú loài trung bình (MSA).
Đây đơn giản là thước đo cho biết số lượng của các loài hổ, cóc, ve hay bất cứ loài nào ở một vùng diện tích nhất định.
Màu xanh chỉ phần trăm
Bắt đầu với màu xanh, nó tầm 80 đến 100%
Màu vàng chỉ khoảng tầm 40 đến 60%.
Và những phần trăm này là so với tình trạng ban đầu, thời kì trước công nghiệp hoá, năm 1750.
Giờ tôi sẽ cho bạn thấy thế giới kinh doanh ảnh hưởng đến bức tranh này như thế nào.
Hãy nhìn sự thay đổi màu ở Ấn độ, Trung quốc và châu Âu, châu phi hạ Saharan, khi chúng ta tiếp tục tiêu thụ nguồn nhiên liệu sinh học toàn cầu ở mức độ mà hệ sinh thái sẽ không thể chịu đựng được nữa.
Hãy nhìn một lần nữa.
Nơi duy nhất còn màu xanh -- đây không phải là tin tốt -- là những nơi như sa mạc Gobi, Tundra và Sahara.
Nhưng điều này không nói lên điều gì bởi vốn dĩ đã có rất ít sinh vật và số lượng sinh khối ở đó ngay từ ban đầu.
Đây là một thử thách.
Theo tôi, lý do của việc này chung quy vào một vấn đề cơ bản, Đó là chúng ta không có khả năng nhìn thấy sự khác biệt giữa những lợi ích cộng đồng và lợi ích cá nhân.
Chúng ta luôn có khuynh hướng phớt lờ sự thịnh vượng của cộng đồng, đơn giản chỉ vì đó là của cải chung, đó là một thứ tài sản công.
Và đây là một ví dụ từ Thái Lan, nơi chúng tôi tìm thấy rằng, bởi giá trị của rừng đước không nhiều -- chỉ khoảng 600$ cho khu rừng 9 năm tuổi - so với giá trị của nó nếu là một đầm tôm, thì đáng giá hơn nhiều, khoảng 9600$. Dần dần, người ta bắt đầu xoá bỏ những khu rừng đước và chuyển chúng thành những đầm nuôi tôm.
Nhưng tất nhiên, nếu bạn nhìn thật kỹ, khoảng 8000 đô la trong mức lợi nhuận đó thực tế là trợ cấp của chính phủ.
Vì thế nếu bạn so sánh hai mặt của vấn đề bạn sẽ thấy, thật ra mình đang so sánh 1200$ với 600$.
Chênh lệch này không phải là quá lớn.
Nhưng mặt khác, nếu bạn bắt đầu đo lường chi phí thực sự để cải tạo diện tích đất của đầm tôm phục vụ cho hoạt động sản xuất là bao nhiêu?
Một khi sự kết tủa muối và hoá học bắt đầu để lại hậu quả, thì câu trả lời cho chi phí phục hồi là khoảng 12000$.
Và nếu bạn thấy được lợi ích của rừng đước trong việc phòng bão và gió xoáy, vai trò của nó đối với các loài cá, đối với việc nuôi thả cá, để cung cấp cho người nghèo, thì câu trả lời là 11000$.
Giờ hãy nhìn qua những lăng kính khác.
Nếu bạn tính đến mức độ thịnh vượng của cộng đồng trái ngược với ống kính lợi ích cá nhân, bạn sẽ thấy một câu trả lời hoàn toàn khác, sự bảo tồn tự nhiên chứ không phải là sự hủy hoại, mới là điều thực sự ý nghĩa.
Đây chỉ là câu chuyển từ miền nam Thái Lan ư?
Không, đây là câu chuyện toàn cầu.
Và đây là một phép tính tương tự, được tính gần đây, khoảng hơn 10 năm bởi một tổ chức gọi là TRUCOST.
Họ tính toán những khả năng mà việc kinh doanh của 3000 tập đoàn lớn nhất có thể tác động lên môi trường là gì?
Nói một cách khác, cái giá của việc kinh doanh là gì?
Đó không phải là một việc làm phi pháp, chỉ đơn giản là một công việc bình thường, nhưng là nguyên nhân gây ra khí thải dẫn đến sự biến đổi khí hậu, và tất yếu một phí tốn kinh tế phát sinh.
Nó sản sinh ra chất thải, và lại một phí tổn kinh tế phát sinh, kèm theo cái giá phải trả cho sức khỏe, cùng nhiều thức khác nữa.
Hãy sử dụng nước tự nhiên.
Nếu bạn lấy nước tự nhiên gần một nông trại để làm cô la, điều này là hợp pháp, nhưng nó sẽ gây tổn thất cho cộng đồng.
Chúng ta có thể dừng chuyện này không ?
Và bằng cách nào? Tôi nghĩ điều đầu tiên chúng ta phải làm là xác định nguồn vốn tự nhiên.
Về cơ bản, mọi thứ trong cuộc sống đều là nguồn vốn tự nhiên, chỉ cần nhận diện và hợp nhất chúng vào trong hệ thống của chúng ta.
Khi chúng ta xem GDP như một thước đo năng lực kinh tế quốc gia, chúng ta đã bỏ qua tài sản lớn nhất của quốc gia chúng ta.
Khi chúng ta đánh giá hoạt động của doanh nghiệp, chúng ta đã phớt lờ những tác động của mình đến tự nhiên cũng như những tổn thất mà xã hội phải gánh chịu từ công việc kinh doanh của chúng ta.
Chúng ta phải chấm dứt việc này lại.
Thực chất, đây chính là nguồn cảm hứng cho tôi trong giai đoạn này.
Tôi bắt đầu một dự án gọi là Dự án kế toán xanh.
Những năm đầu tiên của thập niên trước, khi cả đất nước Ấn Độ sục sôi tăng trưởng GDP và xem đó như một cứu cánh để đưa đất nước đi lên -- chúng tôi nhìn vào sự tăng trưởng đáng ngưỡng mộ của Trung Quốc với tỷ lệ 8,9,10% và tự nhủ sao chúng ta không thể làm như họ?
Tôi và một số người bạn quyết định rằng điều này chẳng có ý nghĩa gì.
Nó sẽ gây ra nhiều và nhiều hơn nữa những tổn thất về mặt xã hội.
Vì thế chúng tôi quyết định thực hiện một loạt những tính toán và bắt đầu đưa ra những khoản mục môi trường cho Ấn Độ và các vùng của nó
Tôi đã bắt đầu say mê của mình như thế và bắt tay vào dự án TEEB.
Công việc tính toán ở tầm quốc gia không dễ, và nó đã bắt đầu.
Ngân hàng thế giới đã công nhận nó và họ bắt đầu một dự án có tên là WAVES -- Định giá và thanh toán cho những dịch vụ của hệ sinh thái.
Nhưng tính toán ở cấp độ kế tiếp, tức là ở từng ngành kinh tế, là công việc rất quan trọng.
Và thực tế, chúng tôi đã hoàn thành công việc này trong dự án TEEB.
Chúng tôi vấp phải một trường hợp cực kì khó, đó là trường hợp phá rừng ở Trung Quốc
Việc này rất quan trọng, vì ở Trung Quốc vào năm 1997 sông Hoàng Hà bị khô đọng trong 9 tháng trời gây ra mất mùa trầm trọng và đau khổ và mất mát cho xã hội.
Một năm sau sông Dương Tử ngập nước, làm 5500 thiệt mạng.
Rõ ràng đó là vấn đề của nạn phá rừng
Nó đi liền với nền công nghiệp xây dựng
và chính phủ Trung Quốc đã phản ứng kịp thời, ra lệnh cấm chặt đốn rừng.
Nhìn lại 40 năm chúng ta thấy rằng nếu chúng ta phải trả cho những chi phí đó-- chi phí của tầng đất mặt chi phí của đường thủy sự thất thoát về năng suất sản xuất, sự mất mát cho cộng đồng địa phương và sự sa mạc hóa v.v-- hậu quả của tất cả những yếu tố này những chi phí này hầu như gấp đôi giá thị trường của gỗ.
Thực tế, giá gỗ ở chợ Bắc Kinh phải gấp 3 lần giá hiện hành của nó thì mới phản ánh đúng những mất mát và chi phí thực đối với xã hội Trung Quốc.
Tất nhiên sau một lần con người sẽ khôn ra.
Cách làm là thực hiện ở điều đó ở cấp doanh nghiệp để sự lãnh đạo lên trước , thực hiện với những lĩnh vực quan trọng có phát sinh chi phí cơ hội này và công khai câu trả lời.
Ai đó từng hỏi tôi "Bên nào tốt hơn, Unilever hay P&G khi nói đến sự ảnh hưởng của chúng lên những khu rừng nhiệt đới ở Indonesia?
Tôi không thể trả lời vì không công ty nào tốt hơn cả dù họ là những công ty giỏi và chuyên nghiệp, đừng tính và công khai những tác động đó.
Nhưng nếu chúng ta nhìn vào những công ty như PUMA-- Jochen Zeitz, tổng giám đốc và chủ tịch hội đồng quản trị của họ có lần đã thử thách tôi ở một phương trình nói rằng ông sẽ áp dụng dự án của tôi trước khi tôi hoàn thành nó
Tôi nghĩ rằng chúng tôi có vẻ là thực hiện cùng lúc nhưng ông đã xong rồi.
Ông ấy đã tính toán khoản chi phí cho PUMA.
PUMA có 2.7 tỷ doanh thu, 300 triệu đô lợi nhuận 200 triệu đô sau thuế, 94 triệu là những lượng chi phí bên ngoài của hoạt động kinh doanh
Đây không phải là tình trạng tốt cho họ, nhưng họ đã có tự tin và bản lĩnh để tiến về phía trước và nói "Đây là những gì chúng tôi tính toán."
Chúng tôi đo lường nó vi chúng tôi hiểu rằng chúng ta không thể quản lý những gì ngoài tầm tính toán của mình."
Đó là một ví dụ cho chúng ta nhìn vào giúp ta cảm thấy dễ chịu.
Nếu nhiều công ty hơn nữa làm điều này, nếu nhiều ngành cùng tham gia vào, chúng ta có thể có những nhà phân tích, những nhà phân tích kinh tế, những người bình thường như chúng ta, người tiêu dùng, và những tổ chức phi chính phủ quan sát và so sánh hoạt động xã hội của các doanh nghiệp.
Hiện nay chúng ta chưa làm được điều đó, nhưng tôi nghĩ con đường đã được vạch sẵn.
Chúng ta có thể làm được.
Và tôi thấy thích thú khi Hiệp hội kế toán ở Anh
đã thiết lập một liên minh để làm điều này, một liên minh quốc tế.
Một giải pháp khác mà tôi thấy thích thú là việc tạo ra thị trường các bon xanh.
Nhân tiện , đây là những giải pháp ưa thích của tôi -- những phép tính về yếu tố ngoại vi và thị trường các bon xanh.
TEEB có hơn một tá những giải pháp riêng biệt bao gồm phép đánh giá những vùng môi trường cần được bảo tồn và việc thanh toán cho những dịch vụ của hệ sinh thái và những chứng nhận môi trường mà các bạn biết rồi đấy, nhưng chúng phải là những giải pháp được ưa chuộng.
Các bon xanh là gì?
Cái chúng ta có ngày nay cơ bản chỉ là thị trường các bon nâu.
Đó là khí thải năng lượng .
Khối châu âu ETS là thị trường chính.
Nó hoạt động không tốt lắm. Chúng ta đang được phân phát quá nhiều.
Giống như kiểu lạm phát : khi bạn in tiền quá nhiều bạn sẽ thấy kết quả là sự mất giá.
Nhưng đó là về năng lượng và công nghiệp.
Nhưng cái chúng ta không nhận ra là những khí thải khác như các bon đen, đó là bồ hóng.
Cái chúng ta bỏ sót nữa là các bon xanh dương nhân tiện, đó là lượng các bon lớn nhất -- chiếm hơn 55%.
May mắn là, luồng khí, hay nói cách khác là nguồn khí thải từ đại dương vào không khí và ngược lại thì tương đối cân bằng.
Trên thực tế, cái bị hấp thụ là khoảng 25% khí thải của chúng ta cái dẫn đến hiện tượng axit hoá và giảm lượng kiềm trong đại dương.
Chẳng bao lâu nữa thì còn nhiều thế.
Và cuối cùng là nạn phá rừng, và sự thải metan từ nông nghiệp
các bon xanh, khí thải của nông nghiệp và nạn phá rừng, cùng với các bon xanh dương chiếm khoảng 25% lượng khí thải.
Chúng ta đã có công cụ trong tay qua một cấu trúc, qua một cơ chế, gọi là REDD Plus -- một kế hoạch để giảm lượng khí thải từ cánh rừng bị tàn phá và xuống cấp.
Na Uy đã cung cấp 1 tỷ đô la cho Indonesia và Brazil để thực hiện kế hoạch này của hội chữ thập đỏ.
Vì thế chúng tôi có một vài hoạt động phía trước.
Nhưng những việc phải làm còn nhiều hơn thế.
Liệu giải pháp này có giải quyết được vấn đề? Liệu kinh tế học có giải quyết mọi thứ?
Tôi e là không.
Chúng ta có đại dương và những rặng san hô.
Như các bạn có thể thấy, nó xuyên suốt toàn lục địa từ Micronesia qua Indonesia, Malaysia, India, Madagascar rồi đến phía Tây Caribbean.
Những chấm đỏ, những vùng đỏ này, về cơ bản là cung cấp thức ăn và kế sinh nhai cho hơn nửa tỷ người.
Chiếm 1/8 xã hội loài người.
Và điều tệ hại là những rặng san hô này đang mất đi -- những nhà khoa học nói rằng bất kì một lượng CO2 nào trong không khí vượt mức 350 đều quá nguy hiểm cho sự sống còn của rặng san hô -- chúng ta không chỉ đang mạo hiểm gây ra sự tuyệt chủng của toàn bộ loài san hô, san hô vùng nước ấm, chúng ta không chỉ mạo hiểm làm biến mất 1/4 loài cá ở đại dương, mà chúng ta còn mạo hiểm cuộc sống và kế sinh nhai của hơn 500 triệu con người đang sống ở những nước nghèo đang phát triển.
Và việc chọn mục tiêu 450 phần mỗi một triệu và chọn 2 độ ở cuộc thương lượng khí hậu, việc chúng ta làm là đưa ra một quyết định đạo đức.
Chúng ta thực chất đã đi đến một lựa chọn mang tính đạo đức xã hội là không giữ những rặng san hô.
Tôi nói với bạn rằng chúng ta có lẽ đã làm chuyện này rồi.
Hãy nghĩ về điều này và ý nghĩa của nó, nhưng xin đừng làm thêm nữa.
Bởi mẹ thiên nhiên chỉ có bấy nhiêu trong cấu trúc hạ tầng môi trường và bấy nhiêu nguồn vốn tự nhiên.
Tôi không nghĩ chúng ta có thể trả nổi cho những lựa chọn đạo đức như thế.
Xin cảm ơn.
(vỗ tay)
Ben Roche: Nhân tiện tôi là Ben.
Homaro Cantu: Và tôi là Homaro.
BR: Và chúng tôi là những bếp trưởng. Khi Moto khai trương vào năm 2004, mọi người chưa thực sự biết phải trông đợi điều gì. Rất nhiều người tưởng rằng nó là một nhà hàng Nhật, và có thể là do cái tên, có thể là do logo cửa hàng trông giống một chữ Nhật nhưng dù sao thì chúng tôi đã có những yêu cầu về món Nhật, mà thực ra chúng tôi không làm. Và sau khoảng mười ngàn yêu cầu cho món cuốn maki, chúng tôi quyết định phục vụ mọi người thứ họ muốn. Và tấm hình này là một ví dụ của đồ ăn được in ra, và đây là bước thử sức đầu tiên trong lĩnh vực mà chúng tôi muốn gọi là sự biến đổi hương vị. Và đây là toàn bộ những nguyên liệu, hương vị, mà bạn biết, của món cuốn maki thông thường, được in lên một tờ giấy.
HC: Và khách hàng của chúng tôi bắt đầu thấy chán với ý tưởng này, và chúng tôi quyết định phục vụ họ một món ăn hai lần, và ở đây chúng tôi thực sự lấy một phần từ cuộn maki và chụp một bức ảnh của món ăn đó và rồi phục vụ bức ảnh với món ăn.
Cái món này căn bản chỉ là sâm panh và hải sản.
Loại nho sâm panh mà các bạn nhìn thấy thực chất là nho bão hòa CO2. Một chút hải sản và một chút crème fraiche (kem chua) và bức ảnh thực sự nếm như chính món ăn vậy. (Cười) BR: Nhưng nó không chỉ toàn là những bức ảnh ăn được.
Chúng tôi quyết định làm một điều gì đó khác lạ và biến đổi những hương vị quen thuộc -- như trường hợp này, chúng tôi có bánh cà rốt.
Vậy là chúng tôi lấy một miếng bánh cà rốt, đặt nó vào một máy xay và chúng tôi có một thứ nước cốt bánh cà rốt, và rồi trút nó vào trong một quả bóng được đông cứng trong Nitơ lỏng để tạo ra một cái vỏ rỗng bằng kem bánh cà rốt và, theo ý tôi, sau đó nó trông giống như là, bạn biết đấy, Mộc tinh đang lơ lửng quanh đĩa của bạn vậy.
Và thế là, chúng tôi đang biến đỗi những thứ này thành những thứ bạn không hề liên tưởng tới.
HC: Và đây là một thứ mà chúng ta không nghĩ là sẽ ăn được. Đây là một điếu xì gà, và căn bản nó là một điếu xì gà Cuba làm từ bánh sanwich thịt heo Cuba, chúng tôi lấy những gia vị dùng để thấm thịt vai, rồi trang trí chúng như tro. Chúng tôi lấy bánh kẹp và kẹp chúng lại trong lá cải xanh, dán lên một nhãn ăn được trông khác hẳn so với một nhãn xì gà Cohiba, và chúng tôi đặt nó lên một chiếc gạt tàn giá $1.99 và tính các bạn khoảng 20 đô cho món này. (Cười) HC: Ngon lành.
BR: Tuy nhiên nó không như vậy.
Thay vì làm thức ăn trông giống như những thứ bạn sẽ không ăn, chúng tôi quyết định làm những nguyên liệu trông giống những món bạn biết.
Vậy đây là một đĩa nacho.
Điểm khác biệt giữa món nacho của chúng tôi và của nơi khác, là món này thực chất là món tráng miệng.
Những miếng bánh ngô là kẹo, thịt bò xay là chocolate, và pho mát chính là kem xoài đá được bào vào nitơ lỏng để trông giống pho mát.
Và sau khi làm tất cả các bước phân tách và tái tạo hình những nguyên liệu này, chúng tôi nhận ra rằng nó khá là thú vị, bởi vì khi chúng tôi phục vụ nó, chúng tôi nhận ra rằng cái món đó trông giống như thật, khi pho mát bắt đầu tan ra.
Vì vậy khi bạn đang nhìn thấy món này ở nhà hàng, bạn có cảm giác rằng đây thật sự là một đĩa nacho, và chỉ cho tới khi bạn nếm nó bạn mới nhận ra đây là một món tráng miệng, và nó như một mánh lừa.
(Cười) HC: Vậy là chúng tôi đã và đang tạo ra những món ăn từ một cái nhà bếp giống một xưởng cơ khí hơn là một nhà bếp, và bước tiếp theo cho chúng tôi là lắp đặt một phòng thí nghiệm hiện đại, và đây là cái chúng tôi có ở đây.
Chúng tôi đặt nó dưới tầng hầm, và chúng tôi thực sự nghiêm túc với đồ ăn như thể đang tiến hành thí nghiệm nghiêm chỉnh.
BR: Một trong những điều thú vị về phòng thí nghiệm, ngoài việc chúng tôi có một phòng thí nghiệm khoa học trong nhà bếp, là bạn biết đấy, với thiết bị mới này, và cách tiếp cận mới này, tất cả những cánh cửa khác biệt hướng tới sáng tạo mà chúng tôi chưa hề biết bắt đầu mở ra, và vì thế các thí nghiệm và các món ăn mà chúng tôi tạo ra, chúng ngày một tiến xa hơn và xa hơn.
HC: Hãy nói về sự biến đổi hương vị, và hãy thực sự làm một vài thứ thực sự thú vị.
Bạn nhìn thấy một con bò thè lưỡi ra.
Cái tôi thấy là một con bò chuẩn bị ăn một thứ gì đó thơm ngon. Vậy thì con bò đang ăn gì?
Và tại sao nó lại ngon?
Thức ăn căn bản của bò bao gồm 3 thứ chính: ngô, củ cải, và lúa mạch, và điều mà tôi làm là tôi thực sự thách thức các nhân viên của tôi với những ý tưởng điên khùng. Liệu chúng ta có thể lấy thứ con bò ăn, loại bỏ con bò, và tạo ra món hamburger?
Và căn bản là phản ứng thường tương tự như thế này. (Cười) BR: Vâng đó là đầu bếp chính của chúng tôi, Chris Jones. Đây không phải là người duy nhất khó chịu khi chúng tôi đưa ra một nhiệm vụ kỳ quặc, nhưng phần lớn các ý tưởng này thực sự khá khó hiểu.
Chúng khó để nắm bắt một cách tự nhiên.
Có rất nhiều nghiên cứu và rất nhiều thất bại, thử nghiệm và sai lầm -- tôi chắc rằng phần lớn là sai lầm -- khi chế tạo mỗi món như vậy, ví thế chúng tôi không luôn làm đúng và thường mất một thời gian chúng tôi mới có thể giải thích nó cho mọi người.
HC: Vì vậy sau một ngày tôi và Chris đọ mắt với nhau, chúng tôi đã làm được một thứ khá giống với miếng hamburger, và bạn có thể thấy là nó có cấu trúc gần giống như thịt hamburger.
Nó được làm từ 3 nguyên liệu: củ cải đường, lúa mạch, ngô, và nó nấu giống như thịt hamburger, trông và có vị giống thịt hamburger, và không chỉ vậy mà căn bản nó loại bỏ con bò ra khỏi phương trình.
Vì thế tái tạo thức ăn, và nâng nó lên một tầng cao hơn là điều chúng tôi đang hướng tới.
(Vỗ tay) BR: Và nó chắc chắn là miếng burger chay chảy máu đầu tiên trên thế giới, và đó là một tác dụng phụ thú vị.
Và "trái dâu thần", nếu bạn không quen thuộc với nó, là một nguyên liệu tự nhiên, và nó chứa một đặc tính nổi bật.
Đó là một loại protein glyco gọi là miraculin, một thứ có trong tự nhiên. Tôi vẫn phát hoảng mỗi lần ăn nó, nhưng nó có một khả năng độc đáo là nó che đậy vài dây thần kinh vị giác trên lưỡi bạn, thường là dây thần kinh thụ cảm vị chua, vì thế những thứ bình thường có vị chua hoặc chát, bỗng trở nên rất ngọt.
HC: Bạn chuẩn bị ăn một quả chanh, và nó có vị như nước chanh.
Hãy dừng một chút và nghĩ về lợi ích kinh tế của một điều như vậy.
Chúng ta có thể hoàn toàn loại bỏ đường trong các loại đồ ngọt và trong sôđa, và chúng ta có thể thay thế nó với trái cây tươi tự nhiên.
BR: Ở đây bạn thấy chúng tôi đang cắt vài miếng dưa hấu. Ý tưởng ở đây là chúng tôi sẽ loại trừ hàng tấn đồ ăn, năng lượng lãng phí, và sự đánh bắt cá ngừ quá mức bằng cách tạo ra cá ngừ, hoặc bất cứ nông sản lạ hay sản phẩm nào từ một nơi rất xa bằng các sản phẩm hữu cơ địa phương; vậy chúng tôi có một quả dưa hấu từ Wisconsin.
HC: Nếu "trái dâu thần" biến những món chua thành những món ngọt, chúng tôi có thứ bột tiên này mà chúng tôi rắc lên miếng dưa hấu, và nó chuyển từ món ngọt sang món mặn.
Sau khi làm vậy, chúng tôi đặt nó vào một túi chân không, thêm một ít rong biển, một ít gia vị, rồi chúng tôi cuộn lại, và nó bắt đầu trông giống cá ngừ.
Bây giờ điều quan trọng là làm sao để nó phản ứng như cá ngừ.
BR: Và sau khi nhúng nhanh vào nitơ lỏng để làm tái một cách hoàn hoản, chúng tôi có một thứ trông giống, có vị giống, và phản ứng giống cá ngừ thật.
HC: Và điều quan trọng để ghi nhớ là chúng ta không thực sự quan tâm cá ngừ thật sự là gì.
Miễn là nó tốt cho bạn và cho môi trường, điều đó không quan trọng.
Nhưng điều này dẫn tới đâu?
Làm cách nào để chúng ta đem cái ý tưởng đánh lừa vị giác này và biến nó thành một thứ mà chúng ta có thể biến thành một kỹ thuật ẩm thực bất thường?
Và đây là thử thách tiếp theo.
Tôi bảo nhân viên, hãy lấy một đám cây dại và coi chúng như nguyên liệu thức ăn. Miễn là chúng không độc hại với cơ thể con người, đi quanh các vỉa hè ở Chicago, nhổ chúng, xay trộn chúng, nấu chúng và rồi làm mọi người bị "lừa lưỡi" ở Moto.
Hãy tính tiền thật cao và xem xem họ sẽ nghĩ gì. (Cười) BR: Vâng, vậy là bạn có thể tưởng tượng, một nhiệm vụ như thế này -- đây là một trong số những nhiệm vụ mà nhân viên nhà bếp vì nó mà ghét chúng tôi. Nhưng chúng tôi đã gần như phải học lại được cách nấu ăn thông thường, bởi vì đây là những nguyên liệu, như các bạn biết, các loại cây mà chúng ta, thứ nhất, không quen thuộc, và thứ hai, chúng ta không biết cách nào để nấu những thứ này bởi vì mọi người không ăn chúng.
Vì vậy chúng tôi buộc phải nghĩ ra những cách sáng tạo mới để tăng hương vị, cách mới để nấu và để thay đổi kết cấu -- và đó là vấn đề chính của thử thách này.
HC: Đây là nơi chúng ta bước tới tương lai và phóng về phía trước.
Những quốc gia đang phát triển và những quốc gia phát triển, tưởng tượng rằng các bạn có thể nhổ những cây dại này và tiêu thụ chúng, sự vận chuyển thức ăn trên căn bản chuyển thành sự tự nhổ lấy thức ăn của mình.
Cái cách nghĩ khác thường về thức ăn này sẽ mở rộng cuốn bách khoa toàn thư về các nguyên liệu thô, ngay cả khi chúng ta chỉ thay thế, ví dụ, một trong số những thứ này cho bột, nó sẽ loại bỏ rất nhiều năng lượng và rất nhiều chất thải.
Và để cho bạn thấy một ví dụ đơn giản về những thứ chúng tôi phục vụ những khách hàng này, đây là một ít cỏ khô và vài quả táo tây dại.
Và căn bản chúng tôi dùng rơm và táo dại để làm sốt barbecue từ hai nguyên liệu đó.
Mọi người thề là họ đang ăn sốt barbecue, và đây là đồ ăn miễn phí.
BR: Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi thật sự sắp chia sẻ với các bạn vài điều mà tôi đã không nói đến có lẽ trong hơn 10 năm rồi.
Thế nên hãy kiên nhẫn với tôi một chút khi tôi đưa các bạn qua cuộc hành trình này.
Khi tôi 22 tuổi tôi đi làm về, buộc dây con chó của tôi và chạy bộ như thường lệ
Tôi không biết rằng tại thời điểm đó cuộc đời của tôi sắp thay đổi mãi mãi.
Trong khi tôi đang chuẩn bị buộc con chó để chạy bộ, một người đàn ông vừa uống xong ở quán rượu, cầm lấy chìa khóa, vào xe và tiến về hướng nam, hay bất cứ nơi nào anh ta đến. Tôi đang chạy băng qua đường,
và điều duy nhất mà tôi thật sự nhớ là cảm thấy như lựu đạn nổ trong đầu mình.
Và tôi nhớ đã đặt tay mình trên mặt đường và cảm thấy máu của sự sống của tôi đang chảy hết ra ngoài cổ và miệng.
Chuyện đã xảy ra là anh ta vượt đèn đỏ và đâm vào tôi và con chó của tôi.
Nó chết dưới gầm chiếc xe.
Tôi bay ra phía trước xe, và sau đó xe của anh ta cán ngang đôi chân của tôi.
Chân trái của tôi bị kẹt trong bánh xe -- và khiến nó quay vòng vòng.
Cái giảm xóc của chiếc xe đập vào cổ họng của tôi, và cứa banh nó.
Tôi kết thúc với chấn thương dập vùng ngực.
Động mạch chủ của chúng ta chỉ ở ngay sau tim. Đó là động mạch chính, và giờ nó đã bị cắt lìa, vì vậy mà máu ộc ra miệng của tôi.
Rồi sủi bọt, phải, những điều khủng khiếp đó đã xảy ra với tôi.
Tôi đã không nhận thức được chuyện gì đang xảy ra, nhưng những người lạ đã can thiệp, giữ cho trái tim của tôi tiếp tục động đậy, tiếp tục đập.
Tôi nói động đậy bởi vì nó đang run lẩy bẩy và họ cố gắng làm cho nó đập trở lại.
Ai đó thông minh đã gim một cây viết mực Bic vào cổ của tôi để mở đường dẫn khí và nhờ vậy mà tôi vẫn có thể có được khí thở vào cơ thể.
Phổi của tôi bị dập, nên ai đó đã mổ tôi và đặt một cái ống ở trong đó để ngăn chặn chuyện thê thảm xảy ra.
Không biết bằng cách nào nhưng cuối cùng tôi đã ở trong bệnh viện.
Tôi được quấn trong nước đá và sau đó rơi vào tình trạng hôn mê do thuốc.
18 tháng sau tôi tỉnh dậy.
Tôi bị mù, tôi không thể nói, và tôi không thể đi.
Tôi chỉ còn nặng 64 pound.
Bệnh viện thật sự không biết phải làm gì với người như vậy.
Và lúc đó, họ bắt đầu gọi tôi là Gomer (người ngốc).
Nhưng đó là một câu chuyện khác mà chúng ta sẽ không đi sâu vào.
Tôi đã trải qua rất nhiều cuộc phẫu thuật để vá cổ của tôi lại, để phục hồi trái tim của tôi trong vài lần.
Vài thứ đã hoạt động, vài thứ không. Tôi đã phải nhận nhiều chất Titan vào trong cơ thể,
chất xương của người đã chết để cố gắng giúp bàn chân tôi di chuyển đúng cách.
Và tôi kết thúc với một cái mũi nhựa, răng sứ và tất cả các loại vật liệu khác.
Nhưng cuối cùng tôi đã bắt đầu nhìn thấy lại con người.
Đôi lúc thật khó khăn để kể lại những điều này, bởi vậy hãy kiên nhẫn với tôi.
Tôi đã có hơn 50 cuộc phẫu thuật.
Nhưng ai tính đây?
Vì thế cuối cùng, bệnh viện quyết định đã đến lúc cho tôi đi.
Họ cần chỗ cho một ai đó mà họ họ nghĩ có thể quay trở lại sau bất cứ điều gì họ sắp trải qua.
Mọi người mất lòng tin vào việc tôi có thể hồi phục.
Vì vậy đại loại là họ đặt một tấm bản đồ lên tường, phóng phi tiêu, và nó đáp trúng vào một viện dưỡng lão ở đây tại Colorado.
Và tôi biết tất cả những gì đang gào lên trong đầu các bạn : ”Một viện dưỡng lão ư? Bạn có thể làm được gì ở đó cơ chứ?"
Nhưng nếu cho rằng
tất cả những kỹ năng và tài năng đang hiện diện ở trong phòng này ngay lúc này, thì đó là những gì mà một viện dưỡng lão có. Vâng, tất cả những kỹ năng và tài năng
là những gì mà viện dưỡng lão có.
Một lợi thế mà họ có nhiều hơn hầu hết các bạn là sự thông thái, nhờ vào cuộc sống khá dài của mình.
Và tôi cần sự thông thái đó ngay thời điểm đó trong cuộc đời của tôi. Nhưng tưởng tượng xem họ cảm thấy thế nào
khi tôi xuất hiện ở ngưỡng cửa của họ?
Lúc đó, tôi đã lên được 4 pound, thế là tôi nặng 68 pound.
Tôi bị trọc đầu. Tôi đang mặc đồng phục của bệnh viện.
Và ai đó tặng cho tôi đôi giày tennis.
Và tôi có một cái gậy màu trắng trong một tay và một cái vali đầy những bản ghi chép y tế trong tay kia.
Và thế nên những người người cao tuổi này nhận ra rằng họ cần tổ chức một cuộc họp khẩn cấp.
(Tiếng cười) Vì vậy họ lùi lại rồi nhìn nhau và họ nói, “Thôi được rồi, chúng ta ở đây có những kỹ năng gì nhỉ?
Sẽ có rất nhiều việc phải làm với đứa trẻ này."
Thế là cuối cùng họ bắt đầu kết nối những tài năng và kỹ năng của họ cho tất cả những gì tôi cần. Nhưng một trong những điều đầu tiên họ cần làm
là xác định ngay lập tức là tôi cần gì. Tôi cần tìm cách
để ăn như một người bình thường, vì tôi đang ăn qua một cái ống ở trong ngực và qua mạch máu.
Vì thế tôi phải nỗ lực cố gắng ăn trở lại.
Và họ đã vượt qua quá trình đó. Và sau đó họ phải tìm ra:
“À cô ấy cần đồ đạc trong nhà.
Cô ấy đang ngủ trong góc của căn hộ này.”
Thế là họ đi đến những tủ chứa đồ cũ của họ và thu thập tất cả những đồ dùng mà họ không cần-- họ đưa cho tôi vài cái nồi và chảo, chăn, tất cả.
Và sau đó thứ kế đến mà tôi cần là chỉnh trang.
Vì thế bộ đồng phục xanh được bỏ đi và bộ đồ vải polyester với vài hình bông hoa được khoác vào.
(Tiếng cười) Chúng ta sẽ không nói về những kiểu tóc mà họ cố làm cho tôi khi tóc của tôi mọc trở lại.
Nhưng tôi đã nói không với màu tóc xanh dương. (Tiếng cười)
Và cuối cùng thì tiếp theo là họ quyết định rằng, à tôi cần phải học nói.
Vì bạn không thể là một người độc lập nếu bạn không thể nói và không nhìn.
Thế là họ bàn rằng không thể nhìn thấy là một việc, nhưng họ cần làm cho tôi nói được.
Thế là trong khi Sally, giám đốc, đã dạy tôi nói trong ngày đó -- thật khó, bởi vì khi bạn là một đứa trẻ, bạn cho đó là điều hiển nhiên làm được
Bạn có thể học nhiều điều một cách vô thức.
Nhưng với tôi, tôi là một người trưởng thành và điều đó khiến tôi bối rối, và tôi phải học cách để phối hợp cái cổ họng mới với lưỡi của tôi và răng mới và môi của tôi, và cách thu lấy không khí và nói ra chữ.
Thế là tôi hành động như một đứa trẻ 2 tuổi và từ chối làm.
Nhưng những người đàn ông có một ý hay hơn.
Họ làm trò vui cho tôi. Thế là họ dạy tôi trò ráp chữ Scrabble để chửi bới vào ban đêm,
(Tiếng cười) và sau đó, một cách kín đáo, họ dạy tôi làm sao để tuyên thệ như một thủy thủ.
Và giờ tôi sẽ để cho các bạn tưởng tượng những từ đầu tiên của tôi là gì khi Sally cuối cùng cũng đã xây dựng được lòng tin cho tôi.
(Tiếng cười) Thế là tôi tiếp tục từ đó.
Và một cựu giáo viên đã từng bị bệnh Alzheimer đã nhận nhiệm vụ dạy cho tôi viết.
Có nhiều người thật sự tốt cho tôi.
Thế là chúng tôi cứ thế mà tiếp tục.
(Tiếng cười) Một trong những thời điểm quan trọng cho tôi là khi tôi thật sự học cách băng qua đường lần nữa như một người mù.
Các bạn hãy nhắm mắt lại.
Và bây giờ tưởng tượng bạn phải băng qua đường. Bạn không biết đoạn đường đó bao xa
và bạn không biết bạn có nên đi thẳng
rồi bạn nghe xe cộ rít còi ngược xuôi, mà bạn đã từng có một tai nạn kinh hoàng giáng xuống bạn chính trong tình huống giống thế này.
Thế là có 2 thử thách mà tôi phải vượt qua.
Một là chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương.
Mỗi lần tôi đến gần góc đường hay lề đường là tôi sẽ hoảng loạn.
Và việc thứ hai là thật sự cố gắng tìm ra cách để băng qua đường.
Thế là một trong những người nhiều thâm niên hơn đến bên tôi, và bà đẩy tôi đến góc đường rồi nói, “Khi bạn nghĩ đã đến lúc phải đi, chỉ cần đưa cái gậy ra đó.
Nếu nó bị xe đụng, đừng băng qua đường.”
(Tiếng cười) Hoàn toàn hợp lý.
Nhưng khi cái gậy thứ ba bị cuốn vèo qua đường, họ nhận ra rằng họ cần thu góp các nguồn lực lại, và họ gây quỹ để tôi có thể đi đến viện Braille để học một cách nghiêm túc các kỹ năng của một người mù và cũng để có được một con chó dẫn đường con vật mà đã thay đổi cuộc sống của tôi. Và tôi đã có thể trở lại trường đại học
nhờ những người lớn tuổi đã đầu tư vào tôi, và con chó dẫn đường cũng như những kỹ năng tôi đã có được.
10 năm sau tôi lấy lại được ánh sáng.
Không phải bằng phép lạ. Tôi đã chọn tham gia 3 cuộc phẫu thuật, và một trong số đó vẫn còn đang giai đoạn thử nghiệm.
Thật ra đó là cuộc phẩu thuật sử dụng robot. Họ lấy đi khối máu tụ từ dưới mắt tôi.
Thay đổi lớn nhất cho tôi là thế giới đã tiến bộ, có những sáng tạo và tất cả những thứ mới mẻ -- điện thoại di động, máy vi tính xách tay, tất cả những thứ này tôi chưa từng thấy trước đây.
Và là người mù, những ký ức hình ảnh mất dần và bị thay thế bằng các cảm giác cảm nhận mọi thứ xung quanh các âm thanh của sự vật và mùi vị của chúng.
Thế là một ngày nọ khi tôi ở trong phòng mình tôi đã nhìn thấy vật này đang ngồi trong phòng của tôi và tôi đã nghĩ đó là một quái vật.
Thế là tôi đi vòng quanh nó.
Và tôi đi, “ Tôi chỉ định chạm vào nó”.
Rồi tôi đã chạm vào nó và tôi đi, “Ôi Chúa ơi, đó là cái rổ quần áo của tôi. ”(Tiếng cười)
Mọi thứ đều khác hẳn khi bạn vẫn nhìn thấy được bởi vì bạn cho đó là điều hiển nhiên. Nhưng khi bạn bị mù
bạn chỉ còn ký ức về mọi thứ bằng xúc giác.
Thay đổi lớn nhất với tôi là khi nhìn xuống hai bàn tay của mình và thấy rằng tôi đã mất 10 năm của cuộc đời.
Tôi đã nghĩ quãng thời gian đó đứng yên vì một số lý do và trôi đi đối với gia đình và bạn bè.
Nhưng khi tôi nhìn xuống, tôi nhận ra quãng thời gian đó cũng đã trôi qua đối với cả tôi nữa và tôi cần phải bắt kịp,
để có thể tiếp tục nó.
Chúng ta đã không có các từ ngữ như như tìm nguồn cung ứng từ đám đông hay sự cộng tác triệt để khi tôi gặp tai nạn. Nhưng khái niệm thì vẫn đúng --
người làm việc với người để hồi phục lại tôi; người làm việc với người để dạy lại tôi.
Tôi sẽ không thể đang đứng đây hôm nay nếu không nhờ có sự cộng tác cực kỳ triệt để.
Cám ơn các bạn rất nhiều
(Tiếng vỗ tay)
Tên tôi là Roger Doiron và tôi có 1 âm mưu phá hoại
(Cười) (Vỗ tay) Nó thực phá hoại, thực ra nó có tiềm năng để thay đổi triệt để cán cân công lí không chỉ ở đất nước ta mà còn là cả thế giới
Giờ tôi nhận ra, mình nghe có vẻ (Cười) hơi giống Dr Evil
Tôi hiểu điều đó.
Hãy tin tôi, chúng tôi thực rất khác nhau
Âm mưu của ông ta toàn về huỷ diệt ẩn giấu trong khi của tôi là sáng tạo rộng mở
Thực ra, mưu đồ của tôi chỉ hiệu quả nếu tôi chia sẻ càng nhiều người càng tốt
nên tôi sẽ share nó với các bạn nhưng phải hứa rằng bạn sẽ lần lượt share
Và nó là đây.
Nó ko quá tuyệt nhỉ?
Không gì cấp tiến phát triển ở đám cỏ này
Thú vị bắt đầu khi biến nó thành thứ này
Giờ tôi muốn gợi ý các bạn rằng việc làm vườn là thứ việc phá hoại
(Cười) Hãy nghĩ: thực phẩm là 1 loại năng lượng
Thứ cơ thể cần để làm việc nhưng cũng là một dạng quyền lực
Khi khuyến khích mọi người trồng thực phẩm tức là động viên họ nắm quyền trong tay hơn cả chế độ ăn hơn cả sức khoẻ một vài thứ quyền lực hơn cả túi tiền
Vì thế nó khá tệ, và ta cũng cần nói về việc tước quyền ấy từ kẻ nào khác từ 1 vài người trong xã hội hiện tại có ảnh hưởng hơn cả thức ăn và sức khoẻ
Bạn có thể nghĩ những người đó là ai
Làm vườn như 1 liều thuốc nghiện lành mạnh có thể nói, với các loại kiểm soát thức ăn
Sẽ k lâu sau khi bạn trồng vườn và nói "Hey, mình cần học nấu ăn thôi"
(Cười) Tôi sẽ nhìn vào việc bảo quản đồ ăn hoặc tra xem chợ nông dân địa phương toạ lạc ở đâu trong làng tôi
Việc khác, dĩ nhiên, liên quan trồng vườn đặc biệt là khu vườn trước Nhà Trắng trên bãi cỏ phía Nam đầy nắng là bạn, k bao giờ biết bạn sẽ ảnh hưởng ai
(Cười) tôi k thực sự chắc ảnh hưởng của khu vườn đến Đệ Nhất Phu Nhân ra sao nhưng tôi có thể nói rằng bà ấy ảnh hưởng lớn đến tôi từ ngày tôi làm vườn bà ấy
Giờ thì ko (Cười) Chưa nói đến thời trang
Tôi hiểu bà ấy hoàn toàn trội hơn và tôi ko cố để tranh đấu đâu
Nhưng bà truyền cảm hứng cho tôi nghĩ sâu về vai trò tôi muốn có trong việc làm vườn
Đó là thể loại tôi mong chờ nơi đây.
(Cười) Khá khiêm tốn đúng ko
Tôi thích bức hình này
Nó tả tôi khá ổn dù tôi ko có kết nối thần thánh nào nhưng tôi thích biểu cảm gương mặt vì tôi có 1 biểu cảm lo lắng ko phải vì tôi có trái bí 9kg trên đầu mà vì tôi có những suy nghĩ nặng đầu
Và tôi muốn chia sẻ chúng ngay lúc này bắt đầu với 1 video tôi làm cho các bạn là nỗ lực lớn tổng hợp lịch sử ẩm thực trong 15 giây
(Zarathustra) (Cười) Và ta ở đây
(Vỗ tay) Đó là 1 clip nhỏ hài hước nhưng nó sẽ vui hơn nếu k quá bi kịch và ko quá đúng
Thực tế chúng ta đang ở giữa dịch béo phì nó ko chỉ giới hạn ở nước ta
nó đang lan ra toàn thế giới lúc này
Và trong sự tồn tại song song chúng ta thấy cái đói leo thang
Hơn 900 triệu người bị ảnh hưởng bởi nó.
Gấp 3 lần số dân nước Mĩ.
Cùng lúc đó, giá thức ăn thế giới đang tăng cao và dân số tăng, dự đoán đạt 10 triệu người vào cuối thế kỉ.
Điều khác về dân số ta biết nó đang tăng nhưng rất nhiều k nhận ra nó cũng đang đổi
Một trào lưu căn bản đang diễn ra.
2007 ta từ 1 hành tinh nông thôn căn bản chuyển thành đô thị căn bản hàm ý làm cách nào nuôi những người này làm sao ta đưa thức ăn đến dân thành phố
Tưởng tượng có 1 vài fan của Stephen King trong những khán giả đây tôi là 1 trong số họ
Nhưng tôi chưa hề đọc thứ gì đáng sợ hơn bảng thống kê này để theo kịp dân số tăng nhanh cần trồng nhiều thức ăn trong 50 năm tới hơn là trong 10 000 năm trước gộp lại
Điều làm việc này trở nên khó hơn là cần trồng tất cả số lương thực với ít khi tôi nói ít nghĩa là 1 vài thứ gì đó
Ít dầu hơn chẳng hạn
Hầu hết các nhà địa chất học uy tín tin ta đã chạm đỉnh sản xuất dầu thế giới
Bạn nghĩ ko có liên kết giữa thức ăn - dầu nhưng thực sự có 1 mối liên quan rõ rệt
Cần 10 calo nhiên liệu hoá thạch trong hệ thống hiện đại hoá thực phẩm để sản xuất 1 calo năng lượng thực phẩm
Ta cần trồng nhiều thức ăn với ít nước
Ba hình này đến từ 3 nơi khác nhau nhưng cùng kể chung 1 câu chuyện hạn hán
Ta cần trồng nhiều thức ăn với ít đất
Đây, áp lực khác từ nơi này tới nơi kia
Nam Bán Cầu, ta thấy sa mạc hoá ở phía Bắc, ta thấy sự mở rộng ngoại ô
Cần trồng nhiều thức ăn ít ổn định khí hậu ít đa dạng gen
Và đây thực sự quan trọng
Ta cần sự đa dạng gen nó như sự bảo đảm chống biến đổi khí hậu
Ta đã nghe nói đừng đặt tất cả những gì bạn có vào 1 nơi
Ta cũng k nên làm tương tự với đám cà chua
Ta cần trồng nhiều thức ăn mà ít thời gian
Tôi ko đơn thuần nói quả bom đang hẹn giờ đó là dân số thế giới
Mà nói về thời gian ta có để dọn 1 bữa ăn lên bàn
Và số liệu 31 đó ko phải thứ gì tuỳ tiện
Là thời gian trung bình gia đình Mĩ dùng để chuẩn bị ăn và dọn dẹp bữa ăn mỗi ngày
31 phút
Ta cần tương thích với việc trồng thức ăn
Phải ko?
Và tôi nghĩ ta cần làm vậy điều đó cũng đồng nghĩa việc ngay lúc đó thứ gì đó cần được trao đi
Và cho ta cảm nhận như thế này
(Cười) Bạn biết không?
Đến lúc rời thị trấn, thậm chí hành tinh.
Nhưng ta đi đâu?
Đi đâu khi ta chỉ có 1 hành tinh?
Và ta đi đâu khi đường càng khó khăn?
Nếu ta nghe các chính khách dẫn đầu nói ta có lẽ đi mua sắm.
Đúng không?
Bởi ta có 1 niềm tin ko lay chuyển đặc biệt trong văn hoá chính trị Mĩ mua sắm theo bất kì cách nào thật dễ dàng
Nhưng thực tế thì khác
Ta sẽ giải quyết vấn đề thực phẩm sức khoẻ đơn giản đổi từ lon Coke thường sang một thói quen xanh hơn
Dù các công ti thực phẩm lớn muốn ta tin họ đã cung cấp vitamin khoáng cho con trẻ các chất tăng cường miễn dịch bọn trẻ cần mà ko phải bỏ bữa ngũ cốc socola (Cười) Sự thật là 1 thứ hơi khác
Giờ là thứ hơi rắc rối thức ăn lành mạnh k phải lúc nào cũng tốt, ta dần mất niềm tin vào hệ thống thực phẩm
Nó dần to hơn và phức tạp hơn.
Và ta thấy nó thường xuyên
Đây là ảnh từ 1 cuộc đại dịch E.coli
Truong trường hợp này là ở châu Âu ta nghĩ nó bắt nguồn từ đậu nảy mầm
Giờ ta có sự phân vân của người mua hàng
Ta có tất cả các thứ thực phẩm này 30 000 loại trong 1 cửa hiệu thực phẩm nhưng ta k còn tin tưởng về chúng và cả những người đặt chúng lên kệ
Tôi nghĩ cần định nghĩa lại thực phẩm tốt
Đây là 1 bức ảnh thú vị từ Berlin Đức khi ai đó trồng cây vào xe đẩy và để đấy
Nhân tiện, đó là khoai tây
Bên cạnh việc tái định nghĩa thực phẩm tốt ta cần tái định nghĩa không gian sống
thay vì nhìn chúng như 1 cái sân ta cần nhìn như 1 cửa tiệm xanh tiện nghi
Đó là sân nhà tôi, cách tôi nhìn nó.
Đó là thứ tôi biến sân nhà thành và tôi nghĩ thông điệp quan trọng là khu vườn trồng ra thực phẩm tốt
Và khi tôi nói thực phẩm tốt ý tôi là có rất nhiều thứ
Thực phẩm an toàn, thực phẩm lành mạnh thực phẩm trông hoàn toàn đẹp mắt và ngon.
Một thông điệp quan trọng khác vườn tạo ra đứa trẻ, gia đình khoẻ mạnh
Điều đó xảy ra với cậu trai nhỏ của tôi chúng trông mạnh khoẻ và chúng mạnh khoẻ tôi nghĩ chúng lớn lên trong khu vườn chúng biết thực phẩm tốt đến từ đâu
Và chúng biết trồng 1 số loại
Trong nền KT hiện tại, cần biết rằng khu vườn góp phần vào kinh tế gia đình
Bạn có thể tin tôi vì ngoài việc nghiền rau củ vài năm trước vợ và tôi nghiền cả những con số và chúng tôi nhận ra phút cuối tiết kiệm hơn 2000$ nhờ tự trồng thực phẩm
Giờ thì bạn sẽ hỏi Vườn thật tuyệt vời, làm sao có thêm vườn?
Câu hỏi này, với tổ chức của tôi Kitchen Gardens International, đang tự hỏi và trả lời
Và câu trả lời cần thiết là Chúng tôi cần đòn bẩy nguồn tài nguyên mà khu vườn và ng làm vườn có để trồng trọt và truyển cảm hứng hơn nữa.
Như đã nói, bạn k biết bạn sẽ ảnh hưởng ai
(Cười) Nếu chiến dịch thành công, tôi ko nghĩ chỉ vì ta có Đệ Nhất Phu Nhân sống ở Nhà Trắng góp 1 phần lớn vào mà còn vì các đầu bếp, tác giả danh tiếng nói rằng đây là 1 ý kiến tuyệt vời.
Tôi nghĩ cuối cùng cũng thành công vì có rất nhiều người muốn nó xảy ra
Có 1 phong trào khiến nó xảy ra
Và tổ chức của tôi cố phân loại năng lượng của phong trào và chuyển thẳng tới Nhà Trắng
Và chúng tôi thật may mắn về phần đưa thông điệp đến đại chúng
Có 1 cuộc bỏ phiếu trên FB, 110000 chữ kí
Chúng tôi có hình ảnh, video rộng khắp. chúng tôi làm thứ điên khùng như rao bán thảm cỏ Nhà Trắng tượng trưng ở Ebay
Nhưng chúng tôi cần làm thêm và thứ chúng tôi cố gắng để kết nối trực tuyến và cả tận mặt mọi người.
Đây - bức ảnh từ chuyến đi chơi chúng tôi sáng tạo nên, "World Kitchen Garden Day".
Cuối tháng tám hằng năm, chỉ là việc tụ tập mọi người trong vườn học tập lẫn nhau trải nghiệm vườn như trải nghiệm cộng đồng
Chúng tôi cần tạo thế hệ làm vườn kế tiếp và chúng tôi đang làm ở Mĩ và nước ngoài.
Nhưng vẫn còn nhiều thứ cần làm Và tôi nghĩ đây là những thứ cần tiếp tục
Cần bản đồ đường bộ và tôi chọn slide này vì lí do
Chúng tôi có vườn xe đạp, bên trái bản đồ Hà Lan bên phải
Tôi ở Hà Lan vào khoảng sớm năm nay và tôi kinh ngạc bởi số xe đạp trên đường 26% các chuyến đi ở Hà Lan đều bằng xe đạp nó khiến tôi nghĩ Làm sao áp dụng cho thực phẩm, khu vườn?
Làm sao để 26% nông sản đến từ vườn nhà?
Nghe có vẻ nhiều. vì có lẽ chúng tôi chỉ đạt 2% lúc này
Nhưng nếu nghĩ kĩ đỉnh cao của phong trào vườn thế kỉ trước 40% nông sản đến từ vườn nhà.
Chúng ta sẽ làm lại điều đó lần nữa.
Và tôi nghĩ đây là khởi đầu tốt.
Vườn Nhà Trắng đầy cảm hứng.
Đó là ảnh chụp 1 khu vườn trông ra sao khi chúng được trồng sớm xuân này rất đa dạng, rất nhiều cây trồng khoẻ mạnh
Tuy nhiên, đây ko phải 1 sự trình bày ổn về chính sách nông nghiệp liên bang.
(Cười) Nếu lấy ví dụ, biểu đồ của khu vườn kia biến ra chính sách nông nghiệp liên bang ta có thứ này hàng tỉ tỉ đô cần để hỗ trợ 1 vụ mùa thương phẩm nhỏ lẻ chỉ với 1 tí nhỏ dành cho rau quả.
Thật tai hoạ. Tai hoạ.
Ta cần làm gì với nó.
Nơi ta bắt đầu là mã số thuế.
Dùng mã thuế khuyến khích vận chuyển xanh và chỗ trú xanh.
Sao ko là thực phẩm xanh?
Chúng ta đang nói đến nâng cao bao bì.
Sao k là nâng cao cho nhà vườn?
Tại sao không?
(Vỗ tay) Về những thứ ta cần làm ta cần chuyển xuống cấp độ địa phương và chắc rằng khu vườn hợp pháp.
Đây là 1 khu vườn bất hợp pháp.
Đã từng. Ở Michigan đầu năm nay.
Trồng bởi 1 phụ nữ, mẹ của 4 đứa con, và bà ta gần như nhận án 93 ngày giam vì đã trồng ở sân trước.
Chúng ta có luật từ thế kỉ 20.
Ta cần đem những luật lệ về hiện tại.
Tìm cách đem mọi người đến gần với vườn những người ko có sân.
Tôi nghĩ nên để kinh doanh vườn miễn phí tôi vui khi nói, như người Mainer chúng ta đang dẫn đầu trong lĩnh vực này.
Đầu năm nay, một số làng Maine ra luật chủ quyền với thực phẩm địa phương cho phép dân làng ko chỉ trồng ở nơi họ muốn trồng mà còn bán theo cách họ muốn cho người họ muốn bán.
Đó là 1 cách khuyến khích.
Có rất nhiều nhà làm vườn ngoài kia. rất hứng thú với việc mở rộng sản xuất nếu họ có khuyến khích tài chính.
Tôi nghĩ ta cũng cần xem xét các phần của phong trào ngay lúc này.
(Cười) Nếu phong trào là bãi biển thập niên 60 nó sẽ là "Where The Boys Aren't.
(Cười) Nên giờ tôi sẽ đem bạn tới phần cần làm
K đúng hay công bằng sức ép trách nhiệm cảm giác đất nước ta và thế giới nên cùng với phụ nữ.
ok?
(Vỗ tay) Tôi sẽ thách thức phụ nữ tìm ra cách thông minh sáng tạo để các anh cũng vào vườn.
(Cười) Mặc áo tắm chăng?
(Cười) Trên hết, cần xem xét lại cơ sở hạ tầng mà ta có thay vì là vườn.
Tôi nghĩ ta cần cơ sở hạ tầng mới.
1 trong những thứ tổ chức của tôi đang làm công trình thông tin dựa trên địa điểm cho phép người cùng khu vực kết nối nhau và giúp đỡ nhau.
Tôi nghĩ ta đang thiếu thứ này ngay bây h (Cười) nhưng ta có thể làm
Công nghệ hẳn là ở đó.
Hơn nữa, ta cần 1 loại cơ sở hạ tầng khác.
Sẽ thật tốt nếu ta làm cùng nhau.
Nếu ta học đc gì từ kinh nghiệm TED. thì đó là sức mạnh mang mọi người gần nhau tôi nghĩ cũng nên làm thế ở cấp địa phương
Ta có thể lấy cảm hứng từ 1 phong trào cũ phong trào vựa lúa phong trào nông thôn tụ họp nông dân gặp gỡ, học tập để trở thành nông dân giỏi
tôi nghĩ ta cần mạng lưới của vựa lúa ngoại ô ngay giờ.
Một trong những thứ cuối ta cần là ko đc mất niềm vui vào thực phẩm.
Nó tốt nhất khi ngon, là 1 phần cộng đồng và vườn nhà sẽ lấy lại cảm hứng đó.
Tôi sẽ đi sau khi cho bạn xem video cuối tôi sẽ ghé lại video ngắn ban nãy nhưng tôi sẽ gợi ý 1 kết thúc khác.
Và kết thúc này trong tầm tay ta nhưng nó cần ta làm cùng nhau.
Đây là lịch sử mới của ẩm thực.
(Zarathustra) (Vỗ tay) (Vỗ tay và chúc mừng) Cảm ơn, cảm ơn rất nhiều. Cảm ơn.
"Liệu bệnh tàn rụi do nấm sẽ tuyệt diệt cây hạt dẻ?
Người làm nông cho rằng điều đó là không thể.
Nó cứ âm ỉ ở gốc cây. và làm đâm chồi mới cho tới khi một loại ký sinh khác đến và tận diệt bệnh tàn rụi."
Đầu thế kỷ hai mươi, số lượng cây hạt dẻ Tây Bắc Mỹ, ước tính gần bốn tỷ cây, đã hoàn toàn mất đi vì nhiễm nấm.
Nấm là những sinh vật gây bệnh ở thực vật nguy hại nhất, bao gồm cả các loại cây có tầm quan trọng về mặt kinh tế.
Bạn có thể tưởng tượng nổi rằng ngày nay mỗi năm, các vụ mất mùa do nhiễm nấm có giá trị ước tính đến hàng tỷ đô la trên khắp thế giới không?
Nó tương ứng với lượng thực phẩm đủ cho nửa tỷ người.
Và điều này dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, bao gồm cả nạn đói ở những nước đang phát triển, giảm thu nhập cho nhà nông và nhà phân phối, giá thành cao cho người tiêu dùng và rủi ro phơi nhiễm mycotoxine, chất độc sinh ra bởi nấm.
Vấn đề mà chúng ta đang gặp phải là biện pháp hiện dùng để ngăn chặn và chữa trị những căn bệnh khủng khiếp này, như kiểm soát gen, khai thác nguồn kháng bệnh tự nhiên, luân canh hoặc xử lý hạt, và nhiều cách khác, vẫn bị hạn chế hoặc sớm mất tác dụng.
Chúng phải được cải tiến liên tục.
Vì thế, chúng ta cần nhanh chóng phát triển các chiến lược hiệu quả hơn và để làm được việc này, cần phải nghiên cứu xác định các cơ chế sinh học có khả năng đưa đến những phương pháp diệt nấm mới.
Một đặc điểm của nấm là chúng không thể di chuyển và chỉ tăng trưởng bằng việc trải rộng thành mạng lưới phức tạp, được gọi là hệ sợi nấm.
Năm 1884, Anto de Bary, cha đẻ ngành bệnh học ở thực vật, là người đầu tiên cho rằng nấm được chỉ dẫn bởi tín hiệu phát ra từ thực vật chủ, một cây mà nó có thể ký sinh và tiếp tục sinh sống, những tín hiệu đó hoạt động như ngọn hải đăng để nấm định vị, phát triển, vươn tới và cuối cùng là xâm lấn và chiếm giữ cây.
Anto hiểu rằng việc nhận ra các tín hiệu đó là chìa khoá mở ra những thúc đẩy chiến lược trong việc ngăn chặn tương tác giữa nấm và thực vật.
Tuy nhiên, việc thiếu phương pháp hợp lý tại thời điểm đó đã ngăn ông tìm ra cơ chế này ở mức độ phân tử.
Sử dụng phương pháp chiết lọc và tiếp cận gen đột biến, cũng như kỹ thuật đo lường sự phát triển trực tiếp của nấm, ngày hôm nay, tôi vui mừng chia sẻ với các bạn rằng sau 130 năm, đội ngũ cũ của tôi và tôi, cuối cùng, đã có thể xác định những tín hiệu đó bằng nghiên cứu tương tác giữa một loại nấm sinh bệnh gọi là Fusarium oxysporum và một trong những cây chủ của nó, cây cà chua.
Đồng thời, chúng tôi có thể mô tả đặc điểm của thụ thể nấm nhận những tín hiệu này và một phần của phản ứng cơ bản xảy ra trong thể nấm và dẫn đến sự tăng trưởng trực tiếp trên thực vật.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Hiểu biết về những quá trình phân tử như vậy mang đến một loạt các phân tử tiềm năng có thể được dùng để tạo ra các cách trị nấm mới.
Và những cách trị nấm này sẽ phá vỡ tương tác giữa nấm và thực vật cũng như chặn các tín hiệu phát ra từ thực vật hoặc hệ thống tiếp nhận những tín hiệu đó ở nấm.
Lây nhiễm nấm đã phá hủy mùa vụ nông nghiệp.
Hơn thế, chúng ta đang trong kỷ nguyên mà nhu cầu về năng suất mùa vụ gia tăng đáng kể,
do tăng trưởng dân số, phát triển kinh tế, biến đổi khí hậu và nhu cầu nhiên liệu sinh học.
Hiểu biết của chúng ta về cơ chế phân tử của sự tương tác giữa nấm và thực vật chủ, mà ở đây là cây cà chua, có thể là một bước tiến quan trọng cho việc phát triển chiến lược hiệu quả hơn trong trận chiến với nấm từ đó, giải quyết các vấn đề ảnh hưởng đến cuộc sống con người, an ninh lương thực và tăng trưởng kinh tế.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi đến đây để nói về điều kì diệu và bí ẩn của tư duy ý thức.
Điều kì diệu là ở chỗ mỗi chúng ta khi thức dậy vào sáng nay và chúng ta đều sở hữu sự trở lại diệu kỳ của ý thức.
Chúng ta hồi phục lại tư duy vỡi một "nhận thức về bản ngã" hoàn chỉnh, và một nhận thức trọn vẹn về sự tồn tại của chính chúng ta, thế mà chúng ta hiếm khi dành đôi phút để nghĩ về điều kì diệu này.
Thực ra chúng ta rất nên làm như vậy, vì trên thực tế, nếu không có sự tồn tại của tư duy ý thức, chúng ta sẽ chẳng có kiến thức hay những thứ tương tự như thế về loài người chúng ta; chúng ta sẽ không biết chút gì về thế giới.
Chúng ta không biết thế nào là đau đớn, nhưng cũng không biết thế nào là vui vẻ.
Và ta cũng không có cách nào biết yêu là gì, hay biết về khả năng sáng tạo.
Và dĩ nhiên, như một câu nói nổi tiếng của Scott Fitzgerald, "người đã tạo ra nhận thức sẽ được gán cho rất nhiều tội danh."
Nhưng Fitzgerald lại quên mất rằng, nếu không có nhận thức, ông ấy đâu thể nào tìm được đến hạnh phúc thật sự hay thậm chí là khả năng của sự ưu việt.
Quá nhiều về điều kỳ diệu rồi, giờ tới sự bí ẩn nhé.
Đây là một điều bí ẩn cực kỳ khó để được làm sáng tỏ.
Trên tất cả các nẻo đường trở lại với những chân lý triết học và chắc chắn là xuyên suốt lịch sử của thần kinh học, điều này đã trở thành một bí ẩn, nó đã từ chối mọi nỗ lực làm sáng tỏ, và luôn nhận được nhiều sự tranh cãi nhất.
Và thực ra đã có rất nhiều người nghĩ rằng chúng ta thậm chí không nên động tới đề tài này; chúng ta hãy để nó yên, nó không phải là thứ dành để tìm hiểu hay tháo gỡ.
Tôi không tin điều đó, và tôi nghĩ rằng tình thế đang thay đổi.
Thật là nực cười khi khẳng định rằng chúng ta biết rằng chúng ta tạo nên ý thức bằng cách nào trong não của chúng ta, nhưng ít nhất chắc chắn chúng ta có thể bắt đầu tiếp cận với câu hỏi. và chúng ta có thể bắt đầu hình dung được đáp án.
Một điều kì diệu nữa đáng để ăn mừng đó là hiện tại ta đã có những kĩ thuật hình ảnh cho phép chúng ta đi vào bên trong bộ não của con người và có thể làm được những việc, ví dụ như, điều mà bạn đang thấy ngay lúc này.
Đây là những hình ảnh đến từ phòng thí nghiệm của Hanna Damasio, cho bạn thấy, bên trong một bộ não đang sống, sự tái cấu trúc của chính bộ não này.
Và đây là một người đang sống.
Đó không phải một thi thể đang bị nghiên cứu.
Và hơn thế nữa - đây là một điều mà mọi người có lẽ thực sự bị choáng ngợp điều mà tôi sắp cho bạn thấy đây, diễn ra ngay bên dưới bề mặt của bộ não và thực sự nhìn bên trong bộ não sống tại những kết nối thực thời, những hành trình thật.
Như vậy tất cả những đường kẻ màu sắc đó tương ứng với một búi axon, axon là những sợi nối kết giữa các phần tế bào với các synapse.
Và tôi rất xin lỗi vì làm bạn thất vọng, chúng không có màu sắc.
Nhưng dù sao đi nữa, chúng đều ở đó.
Màu sắc này mã hóa cho phương hướng, mà từ một điểm nó đi tới hay đi lui hoặc nghĩ lại.
Vậy suy cho cùng, ý thức là gì?
Tư duy có ý thức là gì?
Và chúng ta có thể có một vài góc nhìn đơn giản, và rồi nói, à ừ, nó là thứ mà chúng ta mất đi khi chúng ta đi ngủ mà không nằm mơ, hoặc khi chúng ta bị gây mê, và nó là thứ mà ta có được khi ta tỉnh giấc hay khi thuốc mê hết tác dụng.
Nhưng chính xác thì, thực ra những thứ mà chúng ta mất đi khi bị gây mê hay trong những giấc ngủ sâu không mộng mị, là gì?
Ừm, trước hết, nó là một dạng tinh thần, một dạng trí tuệ. một dòng chảy của các hình ảnh tinh thần.
Và dĩ nhiên cân nhắc các hình ảnh mà có thể là các chuỗi mẫu hình thuộc giác quan, liên quan tới thị giác, giống như thứ mà bạn đang có bây giờ trong mối tương quan với sân khấu và tôi, hay các hình ảnh mang tính âm thanh giống như thứ mà bạn đang có liên quan tới ngôn từ của tôi.
Những hình ảnh về tinh thần đó được gọi là "trí tuệ".
Nhưng có những thứ khác mà tất cả chúng ta có thể cảm nhận trong căn phòng này
Chúng ta không phải người tiếp thu thụ động các hình ảnh về thị giác, thính giác hoặc xúc giác.
Chúng ta có bản ngã.
Chúng ta có "Tôi" Đó là một sự hiện hữu tự động trong tâm trí của chúng ta ngay lúc này.
Chúng ta sở hữu tâm trí của chính mình.
Và chúng ta có cảm nhận rằng mỗi người trong chúng ta những người đang trải nghiệm điều này không phải là người đang ngồi cạnh bạn.
Vậy để hiểu được trạng thái ý thức của tinh thần, bạn có một bản ngã bên trong ý thức đó.
Như vậy một tư duy ý thức là một tư duy với bản ngã ngay bên trong nó.
Bản ngã này mang đến khía cạnh về "chủ thể" bên trong tư duy, và chúng ta chỉ thực sự có ý thức khi bản ngã đến với tư duy.
Và điều chúng ta cần để chạm vào được bí ẩn này, chính là, số một, làm cách nào tư duy - tinh thần được sắp xếp bên trong bộ não, và, số hai, làm cách nào bản ngã được cấu tạo.
Phần đầu tiên, vấn đề đầu tiên, tương đối dễ - nó không hẳn là quá dễ dàng nhưng ít là có thể được trả lời một cách dần dần với thần kinh học.
Và khá rõ ràng rằng, để tạo nên tinh thần hay tư duy, chúng ta cần phải cấu trúc nên bản đồ thần kinh.
Hãy tưởng tượng một mạng lưới, một hệ thông chấn song như cái mà tôi đang chiếu ở đây và bây giờ tưởng tượng, bên trong mạng lưới đó bên trong phiến hai chiều đó, tưởng tượng về các tế bào thần kinh.
Và mường tượng ra, nếu như bạn muốn, một bảng thông báo, một bản thông báo điện tử, nơi mà bạn có các yếu tố có thể được chiếu sáng hoặc không.
Tùy thuộc vào cách mà bạn sáng tạo nên những kiểu mẫu đó của việc chiếu sáng hay không chiếu sáng các yếu tố điện tử, hoặc, với trường hợp này, các tế bào thần kinh bên trong phiến, bạn sắp có khả năng cấu trúc nên một bản đồ.
Đây là, dĩ nhiên, là một bản đồ thị giác mà tôi đang cho bạn thấy nhưng nó có thể được áp dụng với bất kì loại bản đồ nào về thính giác, ví dụ như trong mối liên hệ với tần số âm thanh, hoặc về những bản đồ chúng ta tạo nên với da của chúng ta trong mối liên hệ với một vật thể mà chúng ta cảm nhận.
Bây giờ quay trở lại với vấn đề chính đó là khoảng cách của mối liên hệ giữa những đường kẻ của tế bào thần kinh và sự sắp xếp theo địa hình về hoạt động cả các tế bào thần kinh và những trải nghiệm tinh thần của chúng ta. Tôi sắp kể cho bạn nghe một câu chuyện riêng tư.
Và nếu tôi che mắt bên trái lại tôi đang nói chỉ về riêng tôi chứ không phải toàn bộ các bạn nếu tôi che mắt bên trái, tôi nhìn vào những đường kẻ này - gần giống như thứ mà tôi đang cho bạn thấy.
Mọi thứ đều gọn ghẽ và vuông góc.
Nhưng một thời gian trước đây, tôi khám phá ra nếu tôi che mắt trái lại, thay vì nhìn thấy những điều này,
tôi nhìn vào các đường kẻ và thấy một khúc cong vênh ở vùng biên ngoài, tại phía giữa của bên trái.
Rất kì lạ - tôi đã bắt đầu phân tích hiện tượng này một thời gian khá dài.
Nhưng một thời gian trước, với sự giúp đỡ của một đồng nghiệp - một bác sĩ chuyên khoa mắt tên là Carmen Puliafito, người đã phát triển máy scan laze lớn hơn, tôi tìm ra một số điều như sau.
Nếu tôi rà soắt võng mạc của mình xuyên qua mặt phẳng đường chân trời mà bạn thấy ở góc nhỏ đó, tôi sẽ nhận được những điều như thế này.
Owe bên phải, võng mạc của tôi đối xứng một cách hoàn hảo.
Bạn nhìn thấy sự đi xuống về phía thị giác nơi các dây thần kinh thị giác xuất phát.
Nhưng với võng mạc bên trái thì có một chỗ u lên được đánh dấu bởi mũi tên màu đỏ.
Và nó tương ứng với một cái u nang nhỏ nằm phía bên dưới.
Và đó chính xác là điều đã tạo nên sự méo mó trong hình ảnh thị giác của tôi.
Và tôi nghĩ rằng: bạn có một đường kẻ, một mạng lưới các tế bào thần kinh, và giờ thì bạn có một sự thay đổi mặt phẳng cơ học về vị trí của các đường kẻ, và bạn nhận thấy một sự chênh vênh trong trải nghiệm tinh thần.
Và đó chính là sự gần gũi giữa trải nghiệm trong tâm trí bạn và các hoạt động của tế bào thần kinh trong võng mạc, hay chính là một phần của bộ não được đặt trong cầu mắc, hoặc, trong chuyện này, một phiến của lớp vỏ thị giác.
Như vậy từ võng mạc bạn đi vào vỏ thị giác.
Và dĩ nhiên, bộ não thêm vào đó rất nhiều thông tin thêm vào những thứ đang diễn ra trong tín hiệu đến từ võng mạc.
Và trong bức ảnh đó ở tại đây, bạn nhìn thấy nhiều hòn đảo khác nhau của những thứ mà tôi gọi là các vùng dựng hình ảnh trong bộ não.
Ví dụ như bạn có màu xanh lá tương quan với những thông tin về xúc giác, hoặc vùng màu xanh dương tương quan với thông tin thính giác.
Và một điều gì đó khác xảy ra đó là những vùng dựng hình ảnh nơi mà bạn có các định vị của tất cả các bản đồ thần kinh này, có thể cung cấp các tín hiệu tới đại dương của màu tím mà bạn thấy xung quanh, mà đó lại là vùng võ não tương ứng, nơi bạn có thể ghi nhận những điều đã xảy ra trong các đảo ghi nhận hình ảnh.
Và điều đẹp đẽ ở đây chính là bạn có thể đi từ các kí ức ở các vùng võ não tương quan để tái tạo các hình ảnh trong chính những khu vực có thể tạo nên được nhận thức đó.
Hãy nghĩ xem, bộ não của chúng ta thật vô cùng tiện lợi mà lười nhác biết bao.
Nó cung cấp những khu vực nhất định cho nhận thức và cho việc dựng hình ảnh.
Và đó là những vùng trùng lấp mà được dùng để đánh dấu hình ảnh nơi chúng ta sẽ triệu hồi lại thông tin.
Như vậy, bí ẩn của tư duy ý thức đã được thu giảm phần nào bởi chúng ta đã hiểu được một cách đại khái bằng cách nào chúng ta tạo nên những hình ảnh này.
Nhưng còn bản ngã thì sao?
Đó thực sự là một vấn đề rất khó nắm bắt.
Và trong suốt một thời gian dài, thậm chí không ai muốn chạm tới nó, bởi vì họ nói, "Bằng cách nào chúng ta có một điểm tham khảo cố định, một điểm bền vững cần thiết để duy trì sự liên tục của bản ngã từ ngày này qua ngày khác?"
Và tôi nghĩ về một giải pháp cho vấn đề này.
Chỉ ngay sau đây thôi.
Chúng tôi phác họa ra bản đồ não bộ của phần cơ thể phái bên trong và dùng chúng như phần khảo chiếu cho tất cả các bản đồ khác.
Hãy để tôi kể cho bạn nghe bằng cách nào tôi đi đến giải pháp này.
Tôi làm được điều đó, bởi vì nếu bạn có một khảo chiếu mà chúng ta biết là bản ngã, là cái Tôi, cái chính bản thân Tôi, bên trong chính sự chuyển biến của chúng ta - chúng ta cần có điều gì đó ổn định, điều gì đó không thay đổi quá nhiều theo thời gian.
Điều hiển nhiên là chúng ta có một cơ thể duy nhất.
Chỉ một chứ không phải hai hay ba.
Và đó là sự bắt đầu.
Chỉ có một khảo chiếu duy nhất, chính là cơ thể.
Nhưng rồi, dĩ nhiên là cơ thể có nhiều phần, và chúng được tăng trưởng với tốc độ khác nhau, và chúng có kích cỡ khác nhau, những người khác nhau, tuy nhiên, phần bên trong thì không như vậy.
Điều mà chúng ta phải làm với cái được gọi là môi trường nội quan của chúng ta ví dụ như, sự quản lý toàn cục các hóa chất bên trong cơ thể trên thực tế, được duy trì tuyệt đối từ ngày này qua ngày khác vì một lý do tốt đẹp.
Nếu bạn thay đổi quá nhiều trong phạm vi gần với đường trung bình của khoảng tồn tại cho phép của sự sống bạn sẽ bị bệnh hoặc chết.
Như vậy chúng ta có một hệ thống cố hữu ngay bên trong sự sống của chúng ta đảm bảo cho một sự liên tục nhất định.
Tôi thích gọi nó là một sự bất biến không dừng lại từ ngày này qua ngày khác.
Nếu bạn không có sự bất biến đó, nói một cách sinh lý học thì bạn có thể bị ốm hoặc sẽ chết.
Và đó là một yếu tố cần thiết cho sự bất biến này.
Và điều cuối cùng đó là ở đây có một sự kết nối rất chặt chẽ giữa sự điều hòa của cơ thể do não bộ đảm nhận và chính cơ thể đó khác với tất cả sự kết nối khác.
Ví dụ như, tôi tạo nên một hình ảnh của bạn và không có bất kì cầu nối sinh lý nào giữa hình ảnh mà tôi có về bạn như một khán giả và bộ não của tôi.
Nhưng, có một cầu nối rất gần và được duy trì vĩnh viễn giữa phần não bộ điều khiển cơ thể và chính cơ thể ta.
Và đây là hình ảnh của nó. Hãy nhìn vào các vùng đó.
Đó là thân não nằm giữa phần võ não và cột sống.
Và bên trong vùng đó vùng mà tôi sắp nhấn mạnh ngay bây giờ, bên trong đó chúng ta có tất cả những công cụ điều hòa sự sống còn của cơ thể
Điều này đặc biệt tới mức, ví dụ như, nếu bạn nhìn vào vùng được tô màu đỏ ở phần trên của thân não nếu bạn làm tổn thương vùng đó sau một dư chấn nào đó như đột quỵ, bạn sẽ bị hôn mê sẽ rơi vào trạng thái thực vật đó là một trạng thái, hiển nhiên là, tư duy hay ý thức sẽ biến mất, ý thức của bạn sẽ biến mất.
Điều gì xảy ra sau đó thực tế sẽ là bạn đánh mất nền tảng của bản ngã, bạn sẽ không còn có thể chạm vào hay nhận biết các cảm giác về sự tồn tại của chính mình. và, trên thực tế, ở đây có những hình ảnh đang tiếp diễn đang được hình thành trong võ não ngoại trừ việc bạn không biết chúng đang ở đó.
Bạn đã, như một hậu quả, mất đi ý thức khi bạn có những tổn thương ở những vùng màu đỏ trong thân não.
Nhưng nếu bạn nghĩ tới vùng màu xanh của thân não, không có điều gì tương tự xảy ra.
Nó đặc biệt như thế đó.
Vậy trong phần xanh của thân não, nếu bạn bị tổn thương, và nó thường xuyên xảy ra, bạn sẽ bị bại liệt, nhưng tư duy ý thức của bạn thì vẫn được duy trì.
Bản cảm thấy, bạn biết rồi đó, bạn có một tư duy hoàn chỉnh mà bạn có thể tường thuật lại một cách không trực tiếp.
Đây là một tình trạng cực kỳ tồi tệ. Bạn không muốn biết tới nó đâu.
Và người ta, trong tình trạng đó, thực ra giống như bị giam cầm trong cơ thể của chính họ, nhưng họ vẫn có tư duy, vẫn có tinh thần.
Có một bộ phim rất thú vị, thực ra là một trong những bộ phim hay hiếm hoi trong lịch sử điện ảnh, về một tình huống tương tự như vậy, được thực hiện bở Julian Schanbel vài năm về trước về một bệnh nhân trong tình trạng như thế này.
Và giờ tôi sẽ cho bạn thấy một hình ảnh.
Tôi hứa sẽ không nói bất kì điều gì về nó, ngoại trừ nó dùng để hù họa bạn.
Nó chỉ nói cho bạn biết trong khu vực màu đỏ của bộ não ở đó, nói một cách đơn giản, có những ô vuông nhỏ tương quan tới các mô đun tạo nên bản đồ bộ não của một khía cạnh khác của phần bên trong chúng ta, một khía cạnh khác của cơ thể chúng ta.
Chúng là những phân bố tinh tế và chúng được kết nối một cách vô cùng tinh tế trong một mạng lưới kiểu mẫu đệ quy.
Và điều nằm ở bên ngoài thứ này, bên ngoài sự kết nối chặt chẽ này giữa bộ não và cơ thể là điều mà tôi tin rằng tôi có thể sai, nhưng tôi không nghĩ tôi sai đâu không sai nếu bạn tạo ra bản đồ của cơ thể một thứ tham chiếu cho nền tảng của bãn ngã và đến từ hình dạng của những cảm xúc những cảm xúc nguyên thủy, trên thực tế là vậy.
Và bức ảnh chúng ta có ở đây là gì?
Hãy nhìn vào vỏ não, hãy nhìn vào thân não nhìn vào vơ thể, và bạn sẽ thấy hình ảnh của sự kết nối mà từ đó thân não tạo ra nền tảng cho bản ngã trong một sự kết nối chặt chẽ với cơ thể
Và bạn có vỏ não cung cấp một khung cảnh hùng tráng của tư duy trong chúng ta với vô số các hình ảnh và đó thực ra chính là những thứ được hàm chứa trong tinh thần của chúng ta và chúng ta thường hay quan tâm đến, bởi vì chúng ta nên như thế, bởi vì nó thực sự giống như những thước phim đang chạy qua trong tâm trí chúng ta
Nhưng hãy nhìn vào những mũi tên đó.
Chúng không phải ở đó cho việc nhìn ngắm.
Chúng ở đó bởi vì có một sự tương tác rất gần nhau.
Bạn không thể có được một tư duy ý thức nếu bạn không có tương tác giữa vỏ não và thân não.
Bạn không thể có một tư duy ý thức nếu bạn không có sự tương tác giữa thân não và cơ thể.
Một điều thú vị khác đó lại thân não của chúng ta khá giống với thân não của nhiều loài khác.
Như vậy xuyên suốt lớp có xương sống,. cấu trúc của thân não tương tự như của chúng ta, đó là một lý do khiến tôi tin rằng những loài động vật đó cũng có tư duy ý thức giống như chúng ta.
Ngoại trừ việc nó không phong phú như của chúng ta, vì chúng không có vỏ não
Đó chính là điểm khác biệt.
Và tôi hoàn toàn không đồng ý với quan điểm ý thức cần phải được xem xét như một sản phẩm của võ nảo.
Chỉ dựa trên sự giàu có trong tâm trí chúng ta, thì không phải là một bằng chứng tốt cho việc chúng ta có bản ngã mà chúng ta có thể dẫn dụ ra sự tồn tại của chính mình, và rằng chúng ta có bất kì ý niệm nào về bản thân.
Bây giờ có ba khía cạnh của bản ngã cần quan tâm bao gồm tiền tố, cốt lõi và tự truyện.
Hai cái đầu tiên được chia sẻ với rất nhiều loài sinh vật khác và chúng thực sự có nguồn gốc phần lớn từ thân não và không cần biết những giống loài đó có vỏ não hay không.
Chính là bản ngã tự thuật là cái chỉ vài loài có, tôi nghĩ vậy.
Loài giáp xác và linh trưởng cũng có một bản ngã tự thuật ở một mức độ nhất định.
Và bất kì con chó nào chúng ta nuôi ở nhà cũng có một bản ngã tự thuật tới một mức nào đó.
Nhưng điều mới mẻ là ở đây.
Bản ngã tự thuật được xây dựng phần lớn dựa trên các kí ức và kí ức về những kế hoạch mà chúng ta từng làm; nó sống trong quá khứ và dự đoán tương lai.
Và bản ngã tự thuật đã phát triển các kí ức được kéo dài, khả năng lý luận, tưởng tượng, sáng tạo và ngôn ngữ.
Và từ đó mang tới những công cụ cho văn hóa, tôn giáo, đạo lý, thương mại, nghệ thuật, khoa học, công nghệ.
Và nó nằm ngay bên trong các văn hóa mà chúng ta có thể nhận lấy và đó là điều mới mẻ - một điều gì đó mà không hoàn toàn được quy định bởi các thành tố sinh học của chúng ta.
Nó được phát triển trong các nền văn hóa.
Nó phát triển trong sự phối hợp của nhân loại
Và nó, dì nhiên, là nền văn hóa nơi mà chúng ta phát triển thứ mà tôi hay gọi là sự điều hòa xã hội - văn hóa.
Và cuối cùng, bạn có thể hỏi ngay, vì sao phải quan tâm tới những điều này?
Vì sao phải quan tâm tới thân não hay vỏ não và vì sao nó được tạo ra?
Có ba lý do. Thứ nhất, sự tò mò.
Linh trưởng cực kỳ tò mò và tò mò nhất trong số đó là loài người.
Nếu ta quan tâm điều gì đó, ví dụ như, sự thật về lực phản trọng lượng đang kéo dãi ngân hà xa khỏi trái đất, vì sao chúng ta lại không quan tâm tới điều gì đang diễn ra bên trong chính con người?
Thứ hai, sự hiểu biết về xã hội và văn hoá.
Chúng ta nên biết bằng cách nào xã hội và văn hoá trong sự điều hoà xã hội - văn hoá này đang vận hành liên tục.
Và cuối cùng, y học.
Đừng quên rằng một trong những căn bệnh nghiêm trọng nhất của loài người là những bệnh như trầm cảm, Alzheimer, nghiện ngập.
Nghĩ về đột quỵ có thể tàn phá tâm trí bạn hoặc gây ảnh hưởng tới sự vô thức của bạn.
Bạn không có bất kì lời cầu nguyện nào để chữa các bệnh này hiệu quả và theo một cách không may mắn nếu như bạn không biết chúng vận hành ra sao.
Như vậy, đó là một lý do rất tốt vượt qua sự tò mò cho thấy sự cần thiết của những điều ta đang làm, để xác tín việc so đôi chút hứng thú với những điều đang xảy ra trong bộ não.
Cảm ơn đã lắng nghe!
(Võ tay)
Tôi nghiên cứu cách não bộ xử lí thông tin. Nghĩa là, cách não bộ thu lượm thông tin từ thế giới bên ngoài, và chuyển nó thành các kiểu hình xung điện, và rồi cách não dùng các kiểu hình ấy để cho ta làm được mọi thứ -- để nhìn, nghe, để với lấy đồ vật.
Thế, tôi thật sự là một nhà khoa học cơ bản, không phải là y sĩ, nhưng trong một năm rưỡi gần đây tôi đã bắt đầu chuyển qua lĩnh vực đó, để dùng cái mà chúng tôi đã tìm hiểu được về những kiểu hình hoạt động xung điện này để phát triển các thiết bị giả, và điều tôi muốn làm hôm nay là cho các bạn thấy một ví dụ.
Đây thật sự là bước đi tiên phong của chúng tôi vào lĩnh vực này.
Đó là sự phát triển của một thiết bị nhân tạo để chữa bệnh khiếm thị.
Tôi sẽ mở đầu bằng vấn đề này nhé.
Có 10 triệu người chỉ riêng ở nước Mỹ
và rất nhiều người khác trên toàn thế giới bị khiếm thị hay là cận kề tình trạng khiếm thị do các bệnh về võng mạc, bệnh như là thoái hóa điểm vàng, và gần như là chẳng có biện pháp nào cứu chữa được cho họ cả.
Có vài phương án chữa bệnh bằng thuốc, nhưng chúng chỉ hiệu quả trên một phần nhỏ trong tổng số người bệnh. Và thế là, với phần lớn người bệnh, hi vọng lớn lao nhất cho việc khôi phục thị lực được gửi gắm vào các thiết bị nhân tạo.
Vấn đề là thiết bị nhân tạo hiện nay làm việc chưa tốt lắm. Thị lực mà chúng tạo ra vẫn vô cùng hạn chế.
Và thế là, bạn biết đấy, ví dụ như, với những thiết bị này, bệnh nhân có thể thấy những vật thể đơn giản như là ánh sáng mạnh và các đường nét tương phản rõ ràng, ngoài ra không còn mấy nữa, tức là chưa thể đạt được gần mức thị lực bình thường.
Điều tôi sẽ trình bày với các bạn hôm nay là một thiết bị chúng tôi đang phát triển mà tôi nghĩ có tiềm năng tạo ra sự khác biệt - có thể hiệu quả hơn nhiều - và điều tôi muốn làm là cho các bạn thấy nó hoạt động như thế nào. Vâng, giờ tôi sẽ quay lại một chút và trình bày cho các bạn màng lưới mắt bình thường hoạt động như thế nào, để bạn thấy được vấn đề ta cần giải quyết ở đây.
Ở đây, bạn có một võng mạc.
Bạn có hình ảnh, võng mạc, và não bộ.
Khi bạn nhìn vào cái gì đó, như hình ảnh gương mặt em bé này, nó đi vào trong mắt bạn và tới võng mạc, vào các tế bào ở phần phía trước, tế bào cảm thụ ánh sáng.
Và rồi điều sẽ xảy ra là mạng mạch trong võng mạc, phần giữa, xử lí thông tin, nhiệm vụ của nó là thực hiện các thao tác, thu thập thông tin từ hình ảnh, và chuyển thông tin đó thành một mật mã.
Mật mã này ở dạng các kiểu hình xung điện, sẽ được gửi lên não, và thế là vấn đề chính là hình ảnh cuối cùng sẽ được chuyển hóa thành một mật mã. Và khi tôi dùng từ mật mã, ý tôi đúng là mật mã nghĩa đen.
Như là kiểu hình các xung điện này thật sự nghĩa là "mặt em bé" và thế là khi não bộ nhận được kiểu hình xung điện này, nó biết cái ngoài kia là gương mặt một em bé, và nếu nó nhận được một kiểu hình khác, nó sẽ biết là cái ngoài kia, ví dụ nhé, là một chú chó, hoặc một kiểu hình khác sẽ có nghĩa là cái nhà.
Đại khái bạn có thể hình dung đuợc rồi đấy.
Và tất nhiên, trong đời thực, tất cả luôn biến chuyển, nghĩa là nó luôn luôn thay đổi, tức là các kiểu hình xung điện đang thay đổi liên tục bởi vì thế giới ta đang chiêm ngưỡng cũng đang liên tục thay đổi.
Thế nên, bạn biết đấy, cái này khá phức tạp. Bạn có những kiểu hình xung điện này phát ra từ mắt mỗi phần nghìn của giây báo cáo cho não bộ bạn đang nhìn thấy cái gì.
Thế nên, điều gì xảy ra khi một người mắc một chứng bệnh thoái hóa võng mạc như là thoái hóa điểm vàng? Điều xảy ra là, các tế bào phía trước chết đi, tế bào cảm thụ ánh sáng chết đi, và, qua thời gian, tất cả các tế bào và mạng mạch được nối với chúng cũng chết.
Cho tới khi cái duy nhất anh còn lại là những tế bào này, tế bào đầu ra, các tế bào gửi tín hiệu lên não, nhưng bởi vì những sự thoái hóa nói trên, chúng không gửi tín hiệu nào nữa.
Chúng không được cung cấp chút dữ liệu nào, nên não người bệnh không còn nhận được bất kì thông tin hình ảnh nào -- tức là, anh hoặc chị ấy đã bị khiếm thị.
Thế, một giải pháp cho vấn đề này là xây dựng một thiết bị có thể mô phỏng các hoạt động của mạng lưới phía trước ấy và gửi tín hiệu cho các tế bào đầu ra của võng mạc, và các tế bào này có thể quay lại làm nhiệm vụ bình thường là gửi tín hiệu lên não.
Thế, đây là vấn đề chúng tôi đang nghiên cứu, và đó chình là cái mà thiết bị nhân tạo của chúng tôi làm.
Nó có hai phần mà chúng tôi gọi là bộ phận mã hóa và bộ phận dẫn truyền.
Và bộ phận mã hóa làm chính cái việc tôi đang nói: nó mô phỏng các hoạt động của mạng lưới phía trước -- thế là nó trữ lại hình ảnh và chuyển hóa hình ảnh thành mật mã của võng mạc.
Và rồi bộ phận dẫn truyền khiến các tế bào đầu ra gửi mật mã lên não, và kết quả là một võng mạc nhân tạo có thể tạo ra thành phẩm như võng mạc bình thường.
Thế là, một võng mạc hoàn toàn không hoạt động, ngay cả một cái hoàn toàn không có mạng mạch phía trước, không có tế bào cảm thụ ánh sáng, giờ có thể gửi tín hiệu bình thường, tín hiệu mà não bộ có thể hiểu được.
Không thiết bị nào khác cho tới nay có thể làm được điều này.
Được rồi, thế tôi chỉ muốn dành một hoặc hai câu trình bày một chút về bộ phận mã hóa và hoạt động của nó, bởi vì nó thật sự là phần chủ chốt và nó khá là thú vị và "ngầu."
Tôi không chắc "ngầu" có phải là từ đúng không, nhưng các bạn biết ý tôi rồi đấy.
Và việc nó làm là, nó thay thế cho mạng mạch võng mạch, thực tế là phần chính của mạng mạch võng mạc, bằng một tập hợp các phương trình, một tập hợp các phương trình ta có thể cài trên một con chíp. Thế nên chỉ là toán học thôi.
Nói cách khác, không phải ta đang thay thế các phần của võng mạc theo đúng nghĩa đen.
Không phải như là chúng ta làm một thiết bị xinh xinh thu nhỏ cho mỗi loại tế bào khác nhau.
Vừa đây chúng ta đã nói sơ lược về việc võng mạc làm gì với một tập hợp các phương trình rồi.
Và thế là, theo một cách nào đó, các phương trình có vai trò như là cuốn sách giải mã. Một hình ảnh tới, được xử lí qua tập hợp các phương trình, và một chuỗi các xung điện được phát ra ngoài, cứ như một võng mạc bình thường tạo ra vậy.
Nào, nói có chứng, hãy để tôi cho các bạn thấy rằng ta thật sự có thể tạo đầu ra bình thường, và ý nghĩa của việc này là như thế nào.
Đây là ba tập hợp các kiểu hình được phát ra. Cái trên cùng là từ một động vật bình thường, cái ở giữa là từ một động vật mù đã được chữa bằng thiết bị mã hóa-dẫn truyền này, và cái dưới cùng là từ một động vật mù điều trị bằng thiết bị nhân tạo thông thường hiện nay.
Thế, cái dưới cùng là thiết bị tối tân nhất có mặt trên thị trường hiện nay, làm từ các bộ phận cảm quan ánh sáng, nhưng không có bộ phận mã hóa. Thế, điều chúng tôi làm là chiếu phim của những vật thể hàng ngày -- con người, trẻ em, ghế đá công viên, bạn biết đến, những thứ vẫn xảy ra bình thường -- và chúng tôi ghi lại phản hồi từ võng mạc của ba nhóm động vật này.
Nào, để định hướng cho các bạn nhé, mỗi ô cho thấy kiểu phát xung điện của vài tế bào, và cũng như trong các slide trước vậy, mỗi hàng là một tế bào khác nhau, và tôi chỉ làm các xung điện nhỏ hơn và hẹp hơn một chút, để tôi có thể cho các bạn thấy chuỗi dữ liệu dài hơn.
Thế, như bạn thấy đấy, các kiểu hình phát xung điện từ động vật mù điều trị bằng thiết bị mã hóa-dẫn truyền thật sự là rất giống với kiểu hình bình thường -- và nó không hoàn hảo, nhưng nó khá là tốt -- và động vật mù điều trị bằng thiết bị nhân tạo thông thường, phản hồi thật sự không giống.
Và thế là với phương pháp thông thường, các tế bào cũng phát tín hiệu, chỉ là chúng không phát ra các kiểu hình bình thường vì chúng không có mật mã đúng.
Điều này quan trọng tới đâu?
Đâu là tiềm năng ảnh hưởng lên khả năng nhìn của bệnh nhân?
Thế, đơn giản tôi sẽ cho các bạn xem một thí nghiệm mấu chốt trả lời cho câu hỏi này, và dĩ nhiên tôi còn rất nhiều dữ liệu nữa, nên nếu các bạn có quan tâm, tôi rất hân hạnh được trình bày thêm. Thí nghiệm này được gọi là thí nghiệm tái tạo lại.
Điều chúng tôi làm là chọn một thời điểm nhất định từ các bản lưu này và hỏi: Thời điểm đó võng mạc nhìn thấy cái gì?
Liệu ta có thể tái tạo cái mà võng mạc đang nhìn thấy từ những phản hồi từ các kiểu hình phát xung điện không?
Thế là, khi chúng tôi làm điều này với các phản hồi, từ phương pháp thông dụng và từ thiết bị mã hóa-dẫn truyền của chúng tôi.
Để tôi cho các bạn thấy nhé, và tôi sẽ bắt đầu bằng phương pháp thông dụng trước.
Các bạn có thể thấy rằng còn khá nhiều hạn chế, và bởi vì các kiểu hình phát điện không được mã hóa đúng, chúng rất hạn chế trong việc báo cho ta biết rằng có cái gì ngoài kia. Thế là, bạn có thể nhìn thấy ngoài kia có cái gì đấy, nhưng không rõ là "cái gì đấy" cụ thể là cái gì, và điều này đưa ta quay lại điểm mà tôi trình bày từ đầu, rằng với phương pháp thông dụng, bệnh nhân có thể thấy các đường nét tương phản sắc nét, họ có thể thấy ánh sáng, nhưng không dễ mà nhìn gì rõ hơn. Vậy hình ảnh đó là cái gì vậy? Đó là gương mặt một em bé.
Thế còn phương pháp tiếp cận của chúng tôi, thêm mật mã vào thì sao? Và các bạn có thể thấy là tốt hơn nhiều. Bạn không chỉ có thể nói rằng đây là gương mặt một em bé, mà bạn còn có thể nói cụ thể đây là gương mặt em bé này, một nhiệm vụ khó khăn vô cùng.
Phía bên trái là riêng bộ phận mã hóa thôi, và phía bên phải là từ một võng mạc bị mù thật, có cả bộ phận mã hóa và dẫn truyền.
Nhưng điểm mấu chốt thật ra là chỉ mình bộ phận mã hóa thôi, vì chúng tôi có thể ghép bộ phận mã hóa này với bộ phận dẫn truyền khác.
Đây thật ra chỉ là bộ phận dẫn truyền đầu tiên mà chúng tôi thử.
Tôi chỉ muốn nói điều gì đó về phương pháp thông dụng.
Khi mới xuất hiện, nó thật sự là một thứ vô cùng lý thú, cái ý tưởng rằng ta có thể làm cả một võng mạc bị mù phản ứng lại chút ít.
Nhưng có tác nhân hạn chế này, sự phát ra mật mã, và làm sao để cho tế bào phản ứng tốt hơn, tạo ra các phản hồi bình thường, và thế là đây là đóng góp của chúng tôi.
Giờ, đã đến lúc tôi kết thúc, và như tôi đã đề cập trước đây, dĩ nhiên tôi có rất nhiều dữ liệu khác nếu các bạn quan tâm, nhưng tôi chỉ muốn đưa ra ý tưởng cơ bản này về khả năng giao tiếp với não bộ bằng ngôn ngữ của nó, và sức mạnh tiềm tàng của khả năng đó.
Điều này rất khác với thiết bị nhân tạo cơ học với đó bạn phải bắc cầu giao tiếp từ não bộ đến một thiết bị. Ở đây ta phải bắc cầu giao tiếp từ thế giới bên ngoài vào trong não, và được hiểu, được não hiểu.
Và rồi, điều cuối cùng tôi muốn nói, thật sự thì, tôi muốn nhấn mạnh rằng ý tưởng này có thể tổng quát hóa lên được.
Chính chiến lược mà chúng tôi sử dụng để tìm mật mã cho võng mạc, chúng tôi cũng có thể dùng để tìm mật mã cho các khu vực khác, ví dụ như hệ thính giác và hệ cơ xương, để điều trị khiếm thính và rối loạn chuyển động.
Chính bằng cách chúng tôi bỏ qua mạng mạch bị hỏng hóc trong võng mạc để tới các tế bào đầu ra của võng mạc, ta cũng có thể bỏ qua mạng mạch bị hỏng hóc trong ốc tai để tới dây thần kinh thính giác, hay là bỏ qua các khu vực hư hỏng trong vỏ não, trong vùng vỏ não vận động, để trám vào khe hở mà đột quỵ tạo ra.
Tôi chỉ muốn kết thúc bằng một thông điệp đơn giản rằng hiểu được mật mã thật sự, thật sự vô cùng quan trọng, và nếu ta có thể hiểu được mật mã, ngôn ngữ của não bộ, điều mà trước đây có vẻ không tưởng sẽ trở thành có thể.
Xin cám ơn. (Vỗ tay)
Tôi tin rằng chúng ta đang ở kỷ nguyên "điêu khắc hang động" của giao diện máy tính.
Chúng không có chiều sâu và không cuốn hút như là chúng có thể và tôi muốn thay đổi điều đó.
(máy chiếu bật)
Đây là giao diện hiện tại đúng không?
Nó rất tẻ nhạt, có phần cứng nhắc.
Nó có thể hấp dẫn hơn với giao diện thu hút của Mac, nhưng thật ra đó cũng chỉ là thứ cũ kĩ mà chúng ta đã có trong 30 năm trở lại đây.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Tôi nghĩ chúng ta đã thật sự chịu đựng rất nhiều với máy tính.
Nó chỉ, nhấp chuột, có bảng kê, hình tượng trưng, nó chẳng khác gì cả.
Một trong những nơi tôi lấy cảm hứng là bàn làm việc của mình.
Nó .... hơn và thực thi hơn rất nhiều lần. ta có thể thấy rõ được cái nào ra cái nấy.
Và tôi muốn đưa trải nghiệm này lên màn hình máy tính.
Vậy nên đây là BumpTop.
Nó giống như một cách đề cập mới về màn hình máy tính.
Bạn có thể đụng chạm -- chúng hoàn toàn có thể điều khiển.
Thay vì chỉ và nhấp, bạn sẽ đẩy và kéo, mọi thứ đụng nhau như bạn nghĩ, giống như trên bàn làm việc thật vậy. Tôi có thể -- để tôi vơ lấy đống này đã -- tôi có thể biến chúng thành một chồng thay vì thành một thư mục như chúng ta đang có.
Khi đã chất chồng, tôi có thể lướt qua chúng bằng cách sắp xếp thành lưới hoặc lật như lật sách cũng có thể trải ra như bài.
Khi được trải ra, tôi có thể kéo chúng qua chỗ khác, xóa hoặc chỉ đơn giản là nhanh chóng sắp xếp lại thứ tự.
Nó rất dễ dàng chứ không giật như những thứ bạn thấy bây giờ.
Vậy khi muốn thêm vào chồng đó thì phải làm sao?
Chỉ cần ném nó vào chồng là nó sẽ ở ngay phía trên.
Khá là đẹp mắt. Ta cũng có thể làm một số thứ, ví dụ những cái hình tượng trưng này, chúng tôi tự hỏi làm sao để tận dụng tư tưởng của một hình tượng và tiến xa hơn nữa?
Một trong những điều tôi có thể làm là phóng to nó khi tôi muốn nó được nhấn mạnh và trở nên quan trọng hơn.
Nhưng điều thật sự tuyệt vời là tính mô phỏng của lý học của nó. Do nó nặng hơn nên những cái nhẹ hơn không thể di chuyển được nó. trừ phi tôi ném nó vào những cái nhẹ hơn.
(Tiếng cười) Không chỉ dễ thương mà nó còn là một cách chuyển tải thông điệp khôn khéo.
Vì nó nặng nên nó có vẻ quan trọng hơn.
Điều này khá là thú vị. Cho dù máy tính ở khắp mọi nơi, giấy vẫn chưa biến mất, do nhiều đặc tính giá trị của nó, tôi nghĩ vậy.
Chúng tôi đã kết hợp một trong số đó với hình tượng trong hệ thống này.
Thế nên một trong những điều có thể làm là gấp nếp như giấy, để ghi nhớ.
Hoặc, nếu muốn hủy, bạn chỉ cần vò nó và ném vào một góc.
Giống như giấy, ở nơi làm việc của mình ta hay ghim một số thứ lên tường để ghi nhớ, và tôi có thể làm điều tương tự ở đây. Bạn thường thấy giấy ghi chú ở xung quanh văn phòng.
Tôi có thể gỡ chúng ra khi cần chúng.
Tuy nhiên, một trong những điều phê bình về cách sắp xếp này là ví dụ "Bàn làm việc của tôi rất lộn xộn, tôi không muốn máy tính của mình cũng thế"
Chúng tôi có cách để đối phó, đó là sắp xếp ngay ngắn kiểu lưới. Nó ngay ngắn như màn hình truyền thống vậy.
Tẻ nhạt hơn nhưng vẫn có thể làm những điều như đụng, va chạm,
và có thể làm cả kệ trên màn hình.
Thôi làm gãy cái kệ đi.
Và nó đã gãy. Tôi nghĩ ta có thể tiến xa hơn với hệ thống này, nó có thể được áp dụng vào nhiều thứ khác, chứ không chỉ riêng hình tượng.
Tôi nghĩ chúng ta có thể xem hình ảnh một cách phong phú hơn và ném chúng vào hộp, trưng lên bàn ăn, kiểu như vậy.
Tôi có thể ném chúng lung tung. Chúng rõ ràng và dễ cầm hơn rất nhiều. Và tôi có thể nhấp đôi khi tôi muốn tấm hình nào đó.
Và tôi vẫn có thể làm tất cả những điều tôi vừa cho bạn xem lúc nãy.
Tôi có thể chồng chúng lên, lật qua tấm, vân vân Bây giờ chuyển tấm này ra phía sau và xóa tấm này đi. Tôi nghĩ đây là một cách tổng hợp dữ liệu phong phú hơn.
Và đó là BumpTop. Cám ơn!
Bạn có còn nhớ câu chuyện về Odysseus và mỹ nhân ngư trong những năm học cấp hai hay là cấp ba?
Có một người anh hùng, Odysseus, đang trở về nhà sau cuộc triến thành Ngựa Gỗ.
Và ông ấy đang đứng trên boong tàu, nói chuyện với một phó thuyền trưởng của mình và ông ấy nói. "Ngày mai chúng ta sẽ phải vượt qua những rạng đá kia, và có những phụ nữ rất đẹp đang ngồi trên đó được gọi là mỹ nhân ngư.
Và những người phụ nữ này có một bài hát rất hay, một bài hát thật lôi cuốn đến mức mà những thuỷ thủ nào khi nghe nó đều đâm vào đá rồi chết."
Vậy bây giờ, các bạn hẳn sẽ nghĩ rằng, họ sẽ chọn một còn đường khác để tránh những nàng mỹ nhân ngư nhưng thay vào đó Odysseus nói, "Tôi muốn nghe bài hát đó.
Và những điều tôi sẽ làm là đổ sáp nến vào tai của anh và tất cả người đang ở với tôi để các anh không thể nghe thấy bài hát đó, và rồi thì tôi sẽ bắt anh trói chặt tôi vào cột buồm để tôi có thể nghe và chúng ta có thể vượt qua không hề hấn gì."
Vậy thì đây là một thuyền trưởng đặt tính mạng của mọi người vào hiểm nguy để ông ta có thể nghe một bài hát.
Và tôi sẽ nghĩ chuyện đó sẽ xảy ra như thế này, họ có thể đã luyện tập một vài lần.
Odysseus hẳn đã nói, "Được rồi, hãy thử làm một lần.
Anh buộc tôi vào cột buồm, và tôi sẽ cầu xin và năn nỉ.
Và bất kể tôi nói điều gì, anh không được cởi trói cho tôi khỏi cột buồm.
Được rồi, anh buộc tôi vào cột buồm đi."
Và phó thuyền trưởng cầm lấy sợi giây trói Odysseus vào cột buồm với nút thắt thật chặt.
Và Odysseus diễn xuất rất đạt và nói, "Cởi trói cho tôi, cởi trói ra.
Tôi muốn được nghe bài hát đó.
Cởi trói ra" Và vị thuyền phó khôn khéo từ chối ,không cởi trói cho Odysseus.
Và rồi Odysseus nói, "Được rồi, tôi có thể thấy là anh biết cách làm việc đó.
Được rồi, hãy cới trói cho tôi và chúng ta cùng ăn tối."
Và viên thuyền phó chần chừ.
Anh phân vân. "Liệu đây có còn là bài luyện tập hay không, hay là nên cới trói cho ông ta?"
Và thuyền phó nghĩ, "Rồi thì cũng phái có lúc bài luyện tập đó kết thúc."
Vậy nên anh ta đã cởi trói cho Odysseus và Odysseus nhảy xồ ra.
Anh ấy mắng, "Ngươi là đồ ngu xuẩn.
Ngươi là tên đần độn. Nếu ngày mai ngươi cũng làm như thế, Ta sẽ chết, ngươi sẽ chết, Và từng người một sẽ chết
Bây giờ dù dù có chuyện gì xảy ra chăng nữa cũng đừng cởi trói ta ."
Anh ta quăng quăng thuyền phó xuống sàn.
Nó cứ tiếp tục lặp đi lặp lại như thế suốt đêm diễn tập, trói vào cột buồm tìm cách thoát ra, đánh đập viên thuyền phó tàn bạo.
Hẳn phải vui lắm.
Trói mình vào cột buồm có lẽ là cách cổ nhất được ghi lại về cái mà các nhà tâm lí học gọi là bộ phận trách nhiệm
Nó là một quyết định mà bạn đưa ra để ràng buộc bản thân khi đầu óc còn thoải mái để bạn không làm gì đó đáng ân hận khi bạn đang căng thẳng.
Bởi vì có hai luồng tư tưởng trong một con người khi bạn nghĩ về nó.
Nhiều học giả đã từ lâu tạo ra một phép ẩn dụ về hai nhân dạng này khi nói đến vấn đề về sự thèm muốn.
Trước hết là nhân dạng của hiện tại.
Giống như của Odysseus khi anh ta nghe bài hát.
Anh ta chỉ muốn đến hàng ghế đầu để nghe.
Anh ta chỉ nghĩ đến ngay bây giờ tại đây với những lợi ích tức thời ,
Nhưng còn một nhân dạng nữa, đó là nhân dạng của tương lai.
Đó là Odysseus lúc về già Một người chẳng muốn gì hơn ngoài việc nghỉ hưu ở một điền trang ấm áp ánh nắng với cô vợ Penelope của mình ở ngoài thành Ithaca.
Vậy tại sao chúng ta cần có bộ phận trách nhiệm này?
Chống lại những cám dỗ rất khó, giống như nhà kinh tế người Anh thế kỷ 19 Nasau William Senior đã nói, "Để kiềm chế lại những tận hưởng trong quyền lực của chúng ta, hay là để tìm những thứ xa xôi hơn là những lợi ích tức thời, là những cố gắng đau đớn nhất trong ý muốn của con người."
Nếu bạn đặt ra những mục tiêu cho bản thân và bạn giống như nhiều người khác, hẳn sẽ nhận ra không phải là những mục tiêu không thể khiến bạn không đạt được chúng mà là sự thiếu kỷ luật của bạn để kiên trì cố gắng.
Giảm cân là hoàn toàn có thể.
Tập luyên thể dục cũng hoàn toàn là có thể.
Nhưng từ chối cám dỗ là khó khăn.
Một lí do nữa khiến từ chối sự thèm muốn khó khăn là bởi vì nó là một trận chiến không cân sức giữa hai nhân dạng của hiện tại và tương lai.
Ý tôi là, hãy đối mặt với nó, nhân dạng hiện tại là chuyện của hiện tại.
Nó đang nắm quyền kiểm soát.
Ngay bây giờ. Nó có những cánh tay chắc chắn và khoẻ mạnh có thể đưa nhưng chiếc bánh doughnut vào miệng bạn.
Còn nhân dạng tương lai thậm chí còn không ở đây.
Nó ở tương lai cơ mà. Và nó thật yếu.
Nó còn không có cả một luật sư ở hiện tại
Chẳng có ai muốn bám vào nhân dạng tương lai cả.
Và nhân dạng hiện tại có thể dành được tất cả những ước mơ của nó.
Vậy là tồn tại một cuộc chiến giữa hai nhân dạng đó, và chúng ta cần bộ phận trách nhiệm để nâng tầm cuộc chiến giữa hai nhân dạng đó.
Bây giờ tôi thực sự rất ưa thích bộ phận trách nhiệm.
Trói mình vào cột buồm là cách cũ nhất, nhưng còn nhiều cách khác như là khoá thẻ tín dụng vào trong tủ với một chiếc khoá hay là không mang thức ăn vặt vào trong nhà để hạn chế ăn chúng hay là rút dậy cắm mạng ra để bạn có thể dùng máy tính.
Tôi đã tự tạo ra những bộ phận trách nhiệm từ rất lâu trước khi tôi biết đến chúng.
Vậy khi tôi còn đang là một tiến sỹ rất đói khát tại đại học Columbia, tôi đã chìm trong trạng thái hoặc xuất bản một cái gì đó hoặc phải chôn chân ở đây.
Tôi đã viết năm trang một ngày trên giấy hoặc tôi sẽ mất năm đô la
Và khi bạn sử dụng những bộ phận trách nhiệm theo cách này, bạn mới nhận ra con quỷ trong bạn một cách rõ ràng.
Bởi vì rất khó có thể từ bỏ dễ dàng năm dô la.
Ý tôi là bạn không thể đốt chúng; nó là phạm pháp.
Và tôi nghĩ, được thôi tôi sẽ dùng chúng làm từ thiện hoặc là đưa vợ hay làm gì đó kiểu thế.
Nhưng rồi tôi nghĩ, ồ, tôi đang gửi cho bản thân những thông điệp khác nhau.
Bởi vì không viết là rất xấu còn làm từ thiện là tốt.
Vậy nên tôi sẽ kiếm cớ cho việc không viết bằng cách tặng đi một món quà.
Và tôi lật đi lật lại vấn đề và nghĩ, tôi có thể cho Nazi thế hệ mới.
Nó còn tệ hơn cả việc viết tốt. nên nó sẽ không hiệu quả
Vậy nên cuối cùng tôi quyết định sẽ để lại một phong bì tại đường tàu địa ngầm.
có lúc một người tốt sẽ tìm thấy nó, có lúc một người xấu sẽ tìm thấy nó.
nói chung, nó hoàn toàn là một việc hoán đổi tiền vô nghĩa mà tôi sẽ hối hận.
(Cười) Đó là với bộ phận trách nhiệm.
Nhưng dù tôi rất thích sử dụng chúng, có hai mối quan tâm dai dẳng mà tôi luôn nghĩ đến về bộ phận trách nhiệm, và bạn có lẽ sẽ cảm thấy khi sử dụng chúng.
Cái thứ nhất là, khi sử dụng những bộ phận đó, ví dụ như bản hợp đồng viết hằng ngày hoặc trả tiền, nó chỉ là một sự nhắc nhở thường suyên mà bạn không hề có chút tự chủ nào.
Bạn chỉ nói rằng, "Nếu không có mày, bộ phận trách nhiệm, tao chẳng là gì cả, tao không có kỉ luật."
và có thể là bạn ở trong tình huống mà bạn không có bộ phận trách nhiệm -- như là "Ôi trời ơi, anh ta mời mình một cái bánh doughnut, và mình không thể kiềm lại được," và bạn ăn nó.
Vậy là bạn không thích cái cách chúng lấy đi mất quyền lực của bạn.
Tôi nghĩ rằng kỉ luật là một điều gì đó giống như là cơ bắp.
Khi bạn luyện tập nhiều, nó sẽ khoẻ hơn.
Một vấn đề nữa với bộ phận trách nhiệm là bạn luôn luôn có thể tìm cách tránh né chúng.
Bạn nói rằng, "Ồ, tất nhiên tôi không thể viết hôm nay, vì tôi sẽ có một bài nói tại TEDTalk và có năm cuộc họp báo, và rồi tôi sẽ phải đến một tiệc cocktail và sau đó thì sẽ say.
Và rồi sẽ chẳng có cách nào để làm việc đâu."
Và bạn như thể là Odysseus và viên thuyền phó trong cùng một con người.
Bạn buộc mình, ràng buộc mình, tìm cách trốn tránh, và sau đó sẽ đánh đập mình.
Vậy là tôi đã và đang làm việc gần một thập kỉ nay để tìm những cách khác để thay đổi quan hệ của con người với nhân dạng tương lai của họ mà không phải dùng đến những bộ phận trách nhiệm.
Một cách cụ thể, tôi quan tâm đến mối quan hệ đến vấn đề tài chình của nhận dạng tương lai.
Và đây là một vấn đề thường thấy.
Tôi đang nói đến việc tiết kiệm.
Bây giờ thì tiết kiệm đã là một vấn để kinh điển giữa hai nhân dạng.
Nhân dạng hiện tại chẳng muốn tiết kiệm chút nào.
Nó muốn tiêu pha.
Trong khi đó nhân dạng tương lai lại muốn nhân dạng hiện tại tiết kiệm.
Vậy nó là một vấn đề hiện hữu thường xuyên.
Chúng ta hãy nhìn vào tỉ lệ tiết kiệm nó đã giảm tính từ những năm 1950
Cùng lúc đó, chỉ số rủi ro khi nghỉ hưu khả năng mà bạn không thể chi trả cho cuộc sống sau khi nghỉ hưu, ngày càng tăng cao.
Và bây giờ chúng ta đang rơi voà tình trạng với mỗi người thuộc thế hệ baby boomer, Tổ chức toàn cầu McKinsey dự báo hai người sẽ không thể chi trả cho những chi tiêu trước khi nghỉ hưu của mình khi họ nghỉ hưu.
Vậy chúng ta có thể làm gi?
Có một nhà triết học tên là Derek Parfit, Người đã nói một vài lời rất động viên tôi và những đồng tác giả với tôi.
Anh ta nói rằng, "Chúng ta có lẽ sẽ mặc kệ nhân dạng tương lai của mình bởi những thất bại hay niềm tin hay trí tưởng tượng."
Điều đó còn phải kể đến chúng ta có thể không tin rằng chúng ta sẽ già đi, hay không thể tưởng tượng là chúng ta sẽ già vào một ngày nào đó.
Mặt khác, nó nghe thật lố bịch.
Tất nhiên rồi ai cũng sẽ già.
Nhưng không phải có những thứ chúng ta tin và không tin cùng lúc hay sao?
Vậy là tôi và đồng nghiệp sử dụng những chiếc máy tính, công cụ vĩ đại nhất trong thời đại của chúng ta, để trợ giúp trí tưởng tượng của con người và giúp họ tưởng tượng thế giới sẽ ra sao trong tương lai.
Và tôi sẽ cho bạn xem một vài công cụ đó ở đây ngay bây giờ.
Cái đầu tiên được gọi là xây dựng phân phối.
Nó cho con người thấy tương lai sẽ ra sao bằng cách chỉ ra hàng trăm khả năng tương đương nhau có thể xảy ra trong tương lai.
mỗi khả năng được biểu diễn bằng những vạch này, và mỗi cái được đặt trên một hàng ngang mà nó tương trưng mức độ tài sản và nghỉ hưu.
Ở vị trí cao đồng nghĩa với việc bạn được nhận thu nhập cao khi nghỉ hưu.
Ở phia dưới có nghĩa là bạn sẽ phải vật lộn để chi tiêu.
Khi bạn đầu tư, cái bạn nói là, "Tôi đồng ý rằng một trong 100 thứ này có thể xảy ra với tôi và quyết định lượng tài sản của tôi."
Bây giờ bạn có thể cố thay đổi kết quả của bạn một chút.
Bạn có thể cố thay đổi số phận như là người này đang làm, nhưng nó cúng khiến bạn phải trả giá gì đó để làm.
Nó có nghĩa là bạn sẽ phải tiết kiệm nhiều hơn ngày hôm nay.
Và một khi bạn tìm được một mối đầu tư hài lòng, điều mọi người làm là bấm vào "đồng ý" và những vạch đó sẽ biến mất, chậm chạp, từng cái một.
Nó gợi nên cảm giác khi đầu tư một cái gì đó và đợi sự đầu tư đó phát triển.
Cuối cùng, sẽ chỉ còn lại một vạch thôi và nó sẽ quyết định mức độ của cái khi ta về hưu.
Vâng, người nay đã nghỉ hưu với mức thu nhập bằng 150% thu nhập.
Họ đã làm ra tiền ngay cả khi đã nghỉ hưu nhiều hơn cả lúc đi làm.
Nếu như bạn giống hầu hết mọi người, chỉ nhìn vào những thứ giúp bạn cảm thấy vui thú một chút chỉ nghĩ rằng nên làm ra 50% số tiền lương lúc về già.
Tuy nhiên, nếu bạn ở vùng thấp của bảng, nó sẽ cho bạn một chút cảm giác ghê hoặc buồn nôn khi nghĩ về việc vật lộn lúc nghỉ hưu.
Bằng cách sử dụng công cụ này nhiều lần và giả lập những kết quả nhiều lần, con người có thể hiểu rằng những đầu tư và tiết kiệm họ làm ngày hôm nay quyết định mức độ giàu có của họ trong tương lai.
Bây giờ con người lấy cảm hứng từ cảm xúc, nhưng những người khác nhau lấy cảm xúc từ những nơi khác nhau.
Đây là một hệ giả lập sử dụng đồ hoạ, nhưng những người khác thấy sự khích lệ từ những thứ tiền bạc có thể mang lại, không chỉ bằng những con số.
Và đây tôi đang tạo ra máy xây dựng phân bố nó sẽ không chỉ ra những kết quả dưới dạng những con số mà cho họ thấy những kết quả đó sẽ đưa bạn đến đâu, với một căn hộ củ thể bạn có thể chi trả nếu nghỉ hưu với 3000 hay 2500, 2000 đô la cho một tháng, vân vân.
Khi bạn hạ thấp dần những căn hộ đó, bạn có thể thấy chúng ngày một tệ hơn.
Một vài nơi trong số đó giống như thể nơi tôi từng sống khi vừa tốt nghiệp.
Và khi bạn xuống đến dưới cùng, bạn đối mặt với một vấn đề thật tệ hại rằng bạn không hề tiết kiệm gì cho lúc nghỉ hưu, bạn không thể chi trả cho bất cứ loại nhà ở nào.
Đó chính là hình ảnh thật của căn hộ thật sự được thuê với giá như được đăng quảng cáo trên internet.
Điều cuối cùng tôi muốn cho bạn thấy, cỗ máy hành vi theo thời gian mới nhất, là một thứ tôi cùng tạo ra với Hal Hershfield, ngừơi đã được giới thiệu đến với tôi bởi một đồng tác giả của dự án trước, Bill Sharpe.
Và nó là cuộc du ngoạn và trong một cõi hiện thực ảo.
Điều chúng tôi làm là chụp ảnh những người này trong trường hợp này là những người đang học đại học và dùng phần mềm để làm già họ đi và cho những người này thấy ảnh họ lúc già đi khi họ 60, 70 hay 80 tuổi.
Và chúng tôi thử kiểm tra liệu rằng thực sự việc hỗ trợ trí tưởng tượng bằng cách nhìn thấy khuôn mặt của mình trong tương lai có làm thay đổi cách đầu tư của bạn
Và đây là một trong những thí nghiệm của chúng tôi.
Ở đây chúng ta có thể thấy mặt của nhưng đối tượng trẻ ở bên trái.
Anh ấy được cung cấp một phần điều khiển giúp anh ấy điều chỉnh mức dộ tiết kiệm của mình.
Khi anh ấy giảm tiết kiệm, gần như là chẳng tiết kiệm được gì khi nó ở tận cùng bên trái này.
Bạn có thể thấy mức thu nhập hiện tại đây là phần trăm của những phiếu séc anh ta có thể mang về nhà hôm nay nó khá cao, tầm 91%, nhưng mức thu nhập về hưu khá thấp.
Anh ấy sẽ nghỉ hưu với 44% của nhưng gì anh ấy từng kiếm được khi đang đi làm.
Nếu anh ấy tiết kiệm ở mức tối đa, thu nhập khi nghỉ hưu của anh ấy tăng, nhưng anh ấy không vui vẻ bởi vì anh ấy có ít tiền để tiêu hơn ở phía bên trái cho hôm nay.
Những hoàn cảnh khác cho thấy nhân dạng tương lai của con người.
Và từ góc nhìn của nhân dạng tương lai, mọi thứ đảo lộn.
Nếu bạn tiết kiêm rất ít, nhân dạng tương lai sẽ không hề vui vẻ sống với 44$ thu nhập.
Trong khi nếu nhân dạng hiện tai tiết kiệm nhiều, nhân dạng tương lai sẽ rất vui, khi mà thu nhập gần như đạt mức 100%
Để đưa điều này đến với nhiều thính giả hơn, tôi đã cùng làm việc với Hal và Allianz để tạo ra cái mà chúng ta gọi la máy vượt thời gian điều chỉnh hành vi, nơi mà bạn chỉ có thể thấy mình trong tương lai, nhưng bạn sẽ thấy những phản ứng về cảm xúc đã được dự đoán đối với những mức độ tài sản khác nhau lúc về hưu.
Ví dụ, Đây là một người sủ dụng công cụ đó.
Và chỉ cần nhìn thay đổi trên khuôn mặt khi họ di chuyển thanh trượt.
Khuôn mặt trẻ trở nên vui vẻ hơn và vui vẻ hơn, chẳng cần tiết kiệm gì.
Khuôn mặt già thì buồn rượi.
Và từ từ chuyển nó đến mức tiêu dùng trung bình.
Và rồi mức tiết kiệm cao.
Khuôn mặt trẻ trở nên buồn hơn.
Khuôn mặt già khá hài lòng với quyết định đó.
Chúng ta sẽ xem điều này có ý nghĩa gì với những việc con người đang làm.
Và điều thật tuyệt là nó không phải là một điều mà phụ thuộc vào thành kiến của mỗi người, bởi vì khi một mặt cười, một mặt mếu.
Nó không cho bạn thấy bạn phải di chuyển thanh trượt như thế nào, nó chỉ nhắc bạn rằng bạn trực tiếp liên quan và kết nối tới nhân dạng tương lai này.
Quyết định của bạn ngày hôm nay sẽ quyết định mức độ giàu có.
Và đó là một cái gì đó khá dễ quên
Cách sử dụng thực tế ảo không chỉ tốt cho việc khiến con người già đi.
Đây là những chương trình bạn có thể thu được để xem một người trông như thế nào nếu họ hút thuốc, nếu họ phơi nắng quá nhiều, nếu họ tăng cân, vân vân.
Và điều tốt đẹp là, không giống như thí nghiệm mà Hal và tôi cùng thử với Russ Smith, bạn không phải lập trình chúng để có thể thấy thực tế ảo.
Đây là những chương trình bạn có thể có được trên điện thoại chỉ với vài đô la mà chúng làm việc tương tự.
Đây thực sự là một bức ảnh cua Hal, đồng tác giả với tôi.
Bạn có thể nhận ra anh ta từ bản thử nghiệm trước.
Và chúng ta chạy qua nhanh bức hình của anh ta bằng những phần mềm tăng độ hói, già và tăng cân để xem anh ta ra sao.
Hal đang ở đây. Tôi nghĩ chúng ta nợ anh ấy bức ảnh đó cũng như là các bạn để không lạm dụng bức ảnh vừa rồi.
Và tôi sẽ dừng ở đây.
Thay mặt cho Hal và bản thân tôi, tôi muốn chúc điều tốt đẹp nhất đến nhân dạng hiện tại và tương lai của bạn.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi đã ở Afghanistan 21 năm.
Tôi là bác sỹ vật lý trị liệu làm việc cho hội Chữ Thập Đỏ.
Công việc của tôi là làm ra tay và chân giả -- chà, cũng không hoàn toàn đúng vậy.
Chúng tôi làm nhiều hơn thế.
Chúng tôi cung cấp cho bệnh nhân, những người dân Afghanistan tàn tật, đầu tiên là sự phục hồi thể chất sau đó là sự tái hội nhập xã hội.
Đó là một kế hoạch rất logic, nhưng nó đã không lúc nào cũng giống thế này.
Trong nhiều năm, chúng tôi đã chỉ cung cấp cho họ chân tay nhân tạo.
Đã mất rất nhiều năm để chương trình này trở thành như nó bây giờ.
Hôm nay, tôi muốn kể cho các bạn một câu chuyện, một câu chuyện về một thay đổi to lớn, câu chuyện của những người đã làm cho sự thay đổi này xảy ra.
Tôi tới Afghanistan năm 1990 để làm việc trong một bệnh viện dành cho những nạn nhân chiến tranh.
và sau đó,không chỉ có những nạn nhân chiến tranh, nhưng tất cả mọi loại bệnh nhân.
Tôi cũng làm việc cho trung tâm chỉnh hình, chúng tôi gọi nó như thế.
Đây là nơi mà chúng tôi làm những cái chân giả.
Khoảng thời gian đó tôi thấy mình ở vào một tình thế rất kì lạ.
Tôi đã cảm thấy như mình chưa sẵn sàng cho công việc đó.
Có quá nhiều thứ để học.
Quá nhiều điều mới mẻ với tôi.
Nhưng đó là một công việc tuyệt vời.
Nhưng khi cuộc chiến trở nên căng thẳng, chương trình phục hồi thể chất bị tạm hoãn.
có rất nhiều thứ khác để làm
Vậy nên trung tâm chỉnh hình bị đóng cửa bởi vì chương trình phục hồi thể chất không còn được coi là ưu tiên hàng đầu nữa.
Đó là một cảm giác rất kì lạ.
Dù sao chăng nữa, các bạn biết không mỗi khi tôi nói bài diễn văn này -- vâng đây không phải lần đầu tiên -- nhưng đó là một sự xúc động.
Nó là một cái gì đó thoát ra từ quá khứ.
Đã 21 năm, nhưng chúng vẫn còn cả đây.
Dù sao thì, trong năm 1992, phe Mujahideen chiếm toàn bộ Afghanistan.
Và trung tâm chỉnh hình bị đóng cửa.
Tôi được phân công làm phần việc về những người vô gia cư, những người bị tản cư nội tại
Nhưng một ngày, điều gì đó đã xảy ra.
Tôi đang đi về từ một trung tâm phân phối thực phẩm lớn trong một nhà thờ hồi giáo nơi mà hàng chục chục người đang ngồi xổm trong tình cảnh rất kinh khủng.
Tôi muốn về nhà. Tôi đang lái xe.
Bạn biết đấy, khi bạn muốn quên, bạn không muốn nhìn thấy gì nữa, thế nên bạn chỉ muốn đi về phòng mình, nhốt mình bên trong và nói rằng, "Đủ rồi."
Một quả bom rớt xuống không xa chiếc xe của tôi -- à, cũng đủ xa, nhưng tiếng nổ thì lớn.
Và tất cả mọi người biến mất khỏi con đường.
Xe cộ cũng biến mất.
Tôi né xuống.
Và chỉ còn một bóng dáng còn lại trên đường.
Đó là một người đàn ông trên chiếc xe lăn đang cố lùi ra xa một cách tuyệt vọng.
Tôi không phải là người đặc biệt can đảm, tôi phải thừa nhận như vậy, nhưng chỉ là tôi không thể lờ anh ta đi.
Vậy nên tôi dừng xe đi lại chỗ đó để giúp.
Người đàn ông đó không còn chân và chỉ còn một tay.
Đằng sau anh ta là một đứa trẻ, con trai anh ta, mặt ửng đỏ cố sức đẩy cha đi
Vậy là tôi đưa anh ta vào một chỗ an toàn.
Và tôi hỏi, "Anh đang làm gì trên đường trong tình cảnh này vậy?"
"Tôi làm việc," anh ta nói.
Tôi ngạc nhiên, việc gì?
Và sau đó tôi hỏi câu ngu ngốc hơn thế: "Tại sao anh không có bộ phận giả?
Tại sao anh không có chân nhân tạo?"
Anh ta nói," Hội Chữ Thập Đỏ đóng cửa rồi."
Thế là không cần suy nghĩ, tôi nói với anh ta "Hãy đến vào ngày mai.
Chúng tôi sẽ cho anh một đôi chân giả."
Người đàn ông, anh ta tên Mahmoud, và đứa bé tên Rafi, cáo biệt.
Và sau đó tôi nghĩ, "Chúa ơi, con đã nói gì thế này?
Trung tâm bị đóng cửa, không còn nhân viên nào ở đó.
Có thể máy móc bị hỏng.
Ai sẽ làm chân cho anh ta?"
Thế là tôi hy vọng anh ta đừng đến.
Đây là đường phố tại Kabul trong thời điểm đó.
Vậy nên tôi nghĩ, "À tôi sẽ cho anh ta ít tiền."
Rồi ngày tiếp theo Tôi đi tới trung tâm chỉnh hình.
và nói với người gác cổng.
Tôi đã sẵn sàng nói với anh ta, "Nghe này, giả dụ có người đến vào ngày mai, làm ơn nói với anh ta rằng đã có sự nhầm lẫn.
Chúng tôi không thể làm được gì nữa.
Hãy cho anh ta ít tiền."
Nhưng Mahmoud và con trai anh ta đã ở đó từ bao giờ.
Và họ không đi một mình.
Có khoảng 15 hay 20 người giống anh ta, chờ đợi.
Và còn có vài nhân viên nữa.
Trong số đó có cả người thân tín của tôi, Najmuddin.
Và người gác cổng nói với tôi rằng, "Họ đến mỗi ngày để xem khi nào trung tâm lại mở cửa."
Tôi nói, "Không.
Chúng tôi phải rời nơi này. Chúng tôi không thể ở lại."
Họ đang dội bom -- không gần lắm -- nhưng bạn có thể nghe thấy tiếng ồn của bom.
Thế nên, "Chúng tôi không thể ở lại, nguy hiểm lắm.
Đây không phải là ưu tiên số một."
Nhưng Najmuddin nói với tôi, "Nghe này, chúng ta đã ở đây rồi."
Chí ít chúng ta có thể bắt đầu sửa chữa những bộ phận giả, những bộ phận giả bị hư hại của mọi người và có lẽ cố gắng làm điều gì đó cho những người như Mahmoud."
Tôi nói, "Không, hãy làm ơn. Chúng ta không thể làm thế.
Thực sự rất nguy hiểm.
Chúng ta còn nhiều thứ khác để làm."
Nhưng họ cố nài nỉ.
Khi bạn có 20 người đứng trước mặt, nhìn bạn và bạn là người duy nhất phải quyết định...
Thế là chúng tôi bắt đầu làm vài công việc sửa chữa.
Một trong những bác sỹ vật lý trị liệu cũng báo cáo là Mahmoud có thể được cung cấp một cái chân giả, nhưng không phải là ngay lập tức.
Đôi chân sưng lên và đầu gối bị xơ cứng, vậy nên anh ta cần một sự chuẩn bị dài ngày.
Tin tôi đi, tôi đã rất lo lắng bởi vì tôi đang làm trái quy định.
Tôi đang làm điều mà lẽ ra không nên làm.
Vào buổi tối đó, tôi đi nói chuyện với các ông sếp tại tổng hành dinh, và tôi nói với họ --tôi đã nói dối -- tôi nói, "Nghe này, chúng ta sẽ bắt đầu chỉ một vài giờ mỗi ngày, làm một vài việc sửa chữa."
Có thể một vài người trong số họ đang ngồi ở đây hôm nay.
(Cười) Vậy là chúng tôi bắt đầu
Tôi đi làm mỗi ngày, giúp đỡ những người vô gia cư.
Và Najmuddin có mặt tại đó, làm mọi thứ và báo cáo tình hình bệnh nhân.
Anh ta nói với tôi, "Bệnh nhân đang đến."
Chúng tôi biết rằng còn nhiều bệnh nhân không thể đến, bị ngăn trở bởi cuộc chiến.
Nhưng nhiều người đang đến.
Và Mahmoud đến mỗi ngày.
Và từ từ, tuần này sang tuần khác đôi chân của anh ấy dần tiến triển.
Mẩu cụt hoặc khuôn của bộ phận giả được làm, và anh ấy bắt đầu chương trình hồi phục thể chất thật sự.
Anh ấy đến mỗi ngày, vượt qua chiến tuyến.
Tôi đã vượt qua chiến tuyến một vài lần cũng ngay tại chỗ mà Mahmoud và con trai vượt qua.
Tôi nói cho bạn biết, đó là điều rất mạo hiểm và tôi bị kinh ngạc bởi việc anh ta có thể làm điều đó hằng ngày.
Nhưng cuối cùng thì ngày tuyệt vời đã tới.
Mahmoud được cho về với đôi chân mới.
Đó là vào tháng tư, tôi còn nhớ, một ngày rất đẹp trời.
Tháng Tư ở Kabul rất đẹp, đầy hoa hồng, đầy hoa cỏ.
Chúng ta có lẽ khó mà ở trong nhà với đầy những túi cát tại các cửa sổ
Rất buồn, tối tăm.
Vậy nên chúng tôi chọn một địa điểm nhỏ trong vườn.
và Mahmoud đeo những bộ phận giả vào, những bệnh nhân khác cũng làm tương tự, và họ bắt đầu tập luyện lần cuối cùng trước khi được cho về.
Đột nhiên, người ta bắt đầu bắn nhau.
Hai nhóm Mujahideen bắt đầu bắn nhau.
Chúng tôi có thể nghe được trong không trung những viên đạn bay qua.
Thế là chúng tôi lao đi, tất cả mọi người về nơi trú ẩn
Mahmoud túm lấy con trai, tôi túm lấy một người khác.
Mọi người đều túm lấy cái gì đó.
Và chúng tôi chạy.
Bạn biết đấy, 50 mét có thể là khoảng cách rất dài nếu bạn hoàn toàn trong tình thế nguy hiểm nhưng chúng tôi đã xoay xở tới được nơi trú ẩn.
Bên trong, tất cả mọi người thở hồng hộc, tôi ngồi một lúc và nghe tiếng của Rafi và cha cậu bé, "Cha ơi, cha có thể chạy nhanh hơn con đấy."
(Cười) Và Mahmoud, "Tất nhiên là cha có thể.
Cha có thể chạy, và bây giờ con có thể tới trường.
Không cần phải ở bên cha suốt ngày để đẩy xe cho cha nữa."
Sau đó, chúng tôi đưa họ về nhà.
Và tôi sẽ không bao giờ quên Mamoud và con trai đi bên nhau đẩy chiếc xe lăn trống trơn.
Và rồi tôi hiểu, sự phục hồi thể chất thật sự là một ưu tiên.
Nhân phẩm không thể chờ đến thời điểm nào tốt hơn.
Từ ngày đó trở đi, chúng tôi chưa đóng cửa lấy một ngày.
À, có đôi lúc chúng tôi đình chỉ trong vài giờ nhưng chúng tôi chưa bao giờ đóng cửa lại lần nào.
Tôi gặp Mamoud một năm sau đó.
Anh ta trong tình trạng rất tốt -- có gầy đi đôi chút.
Anh ta cần thay bộ phận giả-- một đôi bộ phận giả mới.
Tôi hỏi về con trai anh ta.
Anh ta nói với tôi, "Nó ở trường. Nó đang học rất tốt."
Nhưng tôi hiểu anh ta muốn nói gì đó với tôi.
Vậy nên tôi hỏi, "Có điều gì thế?"
Anh ta toát mồ hôi.
Giống như bị xấu hổ.
Và anh ta đứng trước mặt tôi, đầu cúi xuống.
Anh ta nói, "Ông đã dạy tôi bước đi.
Cám ơn ông rất nhiều.
Giờ đây xin hãy giúp để tôi không phải làm người ăn xin nữa."
Thì ra đó là công việc anh ta làm.
"Bọn trẻ nhà tôi đang lớn dần.
Tôi thấy xấu hổ.
Tôi không muốn chúng bị trêu chọc ở trường bởi bạn học."
Tôi nói, "Được rồi."
Tôi nghĩ, mình có bao nhiêu tiền trong túi nhỉ?
Đưa cho anh ta ít tiền.
Đó là cách dễ nhất.
Anh ta đọc được suy nghĩ của tôi, và anh ta nói, "Tôi hỏi xin một công việc làm."
Và rồi anh ta nói thêm một điều mà suốt cuộc đời này tôi sẽ không bao giờ quên.
Anh ta nói, "Tôi là một thứ phế thải của con người, nhưng nếu ông giúp, tôi sẵn sàng làm bất cứ điều gì, thậm chí nếu phải bò trên đường."
Và rồi anh ta ngồi xuống.
Tôi cũng ngồi xuống sởn da gà khắp người.
Không chân, chỉ còn một tay, không biết chữ, không nghề nghiệp -- việc gì cho anh ta bây giờ?
Najmuddin nói với tôi, "À chúng ta còn vị trí trống trong xưởng mộc."
"Cái gì?". Tôi nói, "Thôi đi."
"À vâng, chúng ta cần gia tăng việc sản xuất chân giả.
Chúng ta cần tuyển ai đó để dán và siết con vít ở lòng bàn chân.
Chúng ta cần gia tăng sản xuất."
"Xin lỗi?"
Tôi không thể tin.
Và rồi anh ta nói, "Không, chúng ta có thể điều chỉnh lại cái ghế làm việc có thể đặt một chiếc ghế đặc biệt với cái đe đặc biệt, với cái mỏ cặp đặc biệt, và có thể một chiếc tuốc nơ vít bằng điện."
Tôi nói, "Nghe này, điều này thật điên rồ.
Và thậm chí là tàn nhẫn khi nghĩ về những điều như thế này.
Dây chuyền sản xuất đó rất nhanh.
Sẽ thật là nhẫn tâm nếu cho anh ta làm công việc đó khi đã biết anh ta sẽ thất bại."
Nhưng với Najmuddin, chúng tôi không thể bàn luận.
Vậy nên điều duy nhất mà tôi đã xoay sở để có được là một sự thoả hiệp tế nhị.
Chỉ một tuần -- chỉ một tuần thử việc và không thêm một ngày nào.
Một tuần sau, Mahmoud là người nhanh nhất trong dây chuyền sản xuất.
Tôi nói với Najmuddin, "Đó là trò bịp.
Tôi không thể tin chuyện này."
Sản xuất tăng 20 phần trăm.
"Đó là bịp bợm, bịp bợm," tôi nói.
Và rồi tôi đòi thẩm tra.
Và điều đó là thật.
Lời bình luận của Najmuddin là Mahmoud cảm thấy cần phải chứng minh một điều gì đó.
Tôi hiểu một lần nữa mình đã sai.
Mahmoud trông cao hẳn.
Tôi còn nhớ anh ta ngồi sau chiếc ghế làm việc và mỉm cười.
Anh ta là một con người mới, cao lớn hơn.
Tất nhiên, tôi hiểu điều khiến anh ta trở lên cao hơn đúng rồi là do đôi chân, cám ơn rất nhiều -- nhưng điều đầu tiên đó là nhâm phẩm.
Anh ta lấy lại được toàn bộ nhân phẩm nhờ công việc đó.
Thế là tất nhiên, tôi hiểu.
Và rồi chúng tôi bắt đầu một chính sách mới -- một chính sách hoàn toàn khác.
Chúng tôi quyết định tuyển dụng càng nhiều người khuyết tật có thể để đào tạo họ trong bất kì công việc nào họ có thể làm được.
Nó trở thành một chính sách về "sự phân biệt đối xử tích cực," mà ngày nay chúng tôi gọi nó như vậy.
Và bạn biết không?
Điều này có lợi cho tất cả mọi người.
Mọi người đều hưởng lợi từ nó -- những người được tuyển dụng, tất nhiên, bởi vì họ có được việc làm và nhân phẩm.
Nhưng cả những người mới đến nữa.
Có khoảng 7000 người mỗi năm -- những người đến lần đầu.
Và bạn có thể trông thấy khuôn mặt của những người này khi họ nhận ra những người đang giúp mình cũng giống mình.
Đôi lúc bạn thấy họ, trông giống thế này, "Ồ."
Và bạn thấy những khuôn mặt.
Và rồi sự ngạc nhiên biến thành niềm hy vọng.
Và điều này cũng dễ dàng hơn cho tôi trong việc đào tạo ai đó người mà đã trải nghiệm qua sự tàn tật.
Đùng một cái, họ học nhanh hơn -- sự thúc đẩy, sự đồng cảm họ có thể thiết lập với bệnh nhân là hoàn toàn khác, hoàn toàn.
Không có cái gọi là bản phế thải của con người.
Người giống như Mahmoud là nhân tố của thay đổi.
Và khi bạn bắt đầu thay đổi, bạn không thể dừng lại.
Vậy là tuyển dụng thêm người, vâng, nhưng chúng tôi cũng bắt đầu lên trương trình cho những dự án về tài chính vi mô, về giáo dục.
Và khi bạn bắt đầu, bạn không thể dừng lại.
Bạn làm tập huấn hướng nghiệp, giáo dục tại gia cho những người không thể đến trường.
Các phép vật lí trị liệu có thể thực hiện, không chỉ tại trung tâm chỉnh hình, nhưng còn tại nhà của mọi người.
Lúc nào cũng có nhiều cách tốt hơn để thực hiện điều gì đó.
Đó là Najmuddin, người với chiếc áo choàng trắng.
Najmuddin ghê gớm, chính là người đó.
Tôi đã học rất nhiều từ những người như Najmuddin, Mahmoud, Rafi.
Họ là thầy giáo của tôi.
Tôi có ước muốn, ước muốn rất lớn, đó là cách làm việc này, cách nghĩ này, sẽ được thực hiện tại những quốc gia khác.
Còn rất nhiều quốc gia đang có chiến tranh như Afghanistan.
Điều đó là có thể và nó không khó.
Tất cả những gì chúng ta phải làm là lắng nghe những người mà chúng ta định giúp đỡ, khiến họ trở thành một phần trong quá trình quyết định chính sách để rồi sau đó, tất nhiên, thích ứng.
Đây là tâm nguyện lớn nhất của tôi.
Tôi không nghĩ là những sự thay đổi ở Afghanistan đã dừng lại. Không hề. Chúng tôi đang tiếp tục.
Gần đây chúng tôi vừa bắt đầu một chương trình thể thao -- bóng rổ cho những người ngồi xe lăn.
Chúng tôi vận chuyển xe lăn đến mọi nơi
Chúng tôi có vài đội tại những khu vực chính ở Afghanistan.
Và ngay từ đầu, khi Anajulina nói với tôi, "Chúng tôi muốn bắt đầu ý tưởng này." Tôi đã lưỡng lự.
Tôi nói, "Không được," bạn có thể hình dung được rồi đấy.
Tôi nói, "Không, không, không, không, chúng ta không thể."
Và rồi tôi hỏi một câu thường tình: "Đó có phải là điều ưu tiên không?"
Nó có cần thiết không?"
Bạn nên thấy tôi bây giờ.
Tôi không bao giờ bỏ lỡ một buổi tập luyện nào.
Đêm trước trận đấu tôi vô cùng hồi hộp.
Và bạn nên nhìn tôi trong giữa trận đấu.
Tôi la hét như một người Ý thực thụ.
(Cười) Điều gì tiếp theo? Thay đổi tiếp theo là gì?
Chà tôi vẫn chưa biết, nhưng tôi chắc rằng Najmuddin và những người bạn của anh ta đã có sẵn ý tưởng trong đầu rồi.
Đó là câu chuyện của tôi. Cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi đã dành cả một thập kỷ thử nghiệm khả năng chịu đựng sự khó chịu và bẽ bàng hy vọng cho một hệ quả tốt đẹp sự tự hoàn thiện
Tôi đã thực hiện theo 3 phần.
Đầu tiên tôi bắt đầu với trí tuệ
Và tôi quyết định cố gắng để trở nên thông thái hơn bằng cách đọc toàn bộ cuốn Bách khoa toàn thư từ đầu đến cuối hay, chính xác hơn là từ a-ak (âm nhạc cổ của Đông Á) đến Zywiec (một thị trấn ở Balan được biết đến qua Bia).
Và đây là một hình ảnh nho nhỏ.
Một năm đáng nhớ.
Đó thực sự là một chuyến đi thú vị.
Đôi khi nó thực sự khó chịu, đặc biệt là với những người xung quanh tôi.
Vợ tôi bắt đầu phạt tôi một dollar cho những điều ngớ ngẩn mà tôi nói.
Do vậy nó cũng có những mặt trái.
Nhưng sau đó, tôi quyết định chuyển sang mảng tinh thần.
Như tôi đã đề cập vào năm ngoái, tôi không theo một tôn giáo nào cả.
Tôi là người Do Thái, nhưng Do Thái theo cách mà Olive Garden là người Italia.
(tiếng cười) Cũng không hẳn thế.
Nhưng tôi quyết định tìm hiểu về Kinh Thánh và Di sản bằng việc thực sự đắm chìm sống hết mình và mê say trong nó.
Nên tôi đã tuân theo tất cả các lời răn trong Kinh Thánh.
Và từ 10 lời răn của Chúa để nuôi một bộ râu -- vì Leviticus nói rằng bạn không được cạo râu.
Chính vì thế mà đây là tôi sau đó.
Cảm ơn bạn vì phản ứng đó .
(tiếng cười) Trông tôi hơi giống Moses, hay là Ted Kaczynski.
Tôi giống cả 2 người đó.
Nên mới có sự tạo hình cho giống ở đây.
Và đây, một con cừu.
Bây giờ, phần cuối cùng tôi hướng sự tập trung vào cơ thể cố gắng để trở thành một người khỏe mạnh nhất có thể, một người hoàn toàn khỏe mạnh.
Đó là điều mà tôi hiện vẫn đang làm trong suốt 2 năm nay.
Và nó cũng vừa mới kết thúc cách đây 2 tháng.
Và tôi phải nói rằng, cảm ơn Chúa.
Vì việc sống lành mạnh đang làm hại tôi.
(tiếng cười) Nó́ thực sự là quá tải, bởi vì tất cả những điều mà bạn phải làm, nhiều ngoài sức tưởng tượng.
Tôi đã nghe theo các chuyên gia và trao đổi với cả một loạt các Hội đồng cố vấn về sức khỏe.
Và họ đã nói với tôi tất cả những điều mà tôi phải làm.
Tôi phải ăn uống tốt, tập thể dục, tập thiền, nuôi chó, vì việc đó giúp giảm huyêt áp.
Tôi đã viết sách trên máy chạy bộ, và tôi đã phải chạy đến cả ngàn dặm để viết cuốn sách đó.
Tôi đã phải bôi kem chống nắng.
Việc này rất kỳ công, vì nếu bạn lắng nghe ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa da liễu, họ nói rằng bạn cần phải dùng một cốc thủy tinh cũ đầy kem chống nắng.
Và bạn phải bôi lại sau mỗi 2 đến 4 giờ.
Nên tôi nghĩ rằng phân nửa tiền viết cuốn sách được trả trước của tôi là để trả cho kem chống nắng
Tôi giống như một cái bánh rán đờ đẫn trong suốt năm vậy.
Còn đây là việc rửa tay.
Tôi đã phải làm điều đúng cách.
và nhà nghiên cứu miễn dịch học của tôi nói với tôi rằng tôi cũng nên vứt hết tất cả các loại điều khiển từ xa và cả chiếc iphone trong nhà tôi, vì những vật đó là nơi trú ngụ của rất nhiều vi khuẩn gây bệnh.
Điều đó thực sự tốn thời gian.
Tôi cũng đã cố gắng để được an toàn nhất có thể, vì nó là một phần của sự khỏe mạnh.
Tôi đã được khích lệ bởi Hội đồng Y Tế Đan Mạch.
Họ đã khởi động một chiến dịch cộng đồng có tên gọi: “Mũ bảo hiểm đi bộ là một cái mũ bảo hiểm tốt”
Họ tin rằng, bạn không chỉ nên đội mũ bảo hiểm khi đi xe đạp, mà cả khi đi bộ nữa.
Và mọi người thấy đấy họ đang mua hàng với những chiêc mũ bảo hiểm trên đầu.
(tiếng cười) Vâng, tôi đã thử việc đó.
Tôi thừa nhận là nó có hơi cực đoan một chút
Nhưng nếu bạn suy nghĩ về điều này, nó thực sự là vấn đề mà các tác giả của cuốn sách “Kinh tế quái đản” đã đề cập đó là ngày càng có nhiều người chết trên mỗi dặm đường từ việc say rượu khi đi bộ hơn là từ việc say rượu khi lái xe
Nên, đó là một số điều để nghĩ trong tối nay nếu như bạn có một số.
Tôi đã hoàn thành xong dự án này và nó là một sự thành công.
Mọi thứ đã đi theo đúng hướng.
Lượng Cholesterol giảm xuống, tôi đã giảm cân, vợ tôi không còn nói rằng trông tôi như người mang thai.
điều đó thật tuyệt.
Nói chung là thành công.
Nhưng tôi cũng phát hiện ra rằng tôi đã quá khỏe mạnh, và như vậy là không khỏe mạnh.
Tôi đã quá tập trung làm tất cả những việc đó đến nỗi mà tôi đã bỏ qua bạn bè và gia đình.
Và như Dan Buettner có thể cho bạn biết có một mối quan hệ xã hội vững chắc là điều quyết định cho sức khỏe của bạn.
Thế nên tôi kết thúc nó.
Và tôi hơi quá mức vào tuần lễ sau khi mà dự án này kết thúc.
Tôi đã vào "phía tối" và tôi đã nuông chiều bản thân mình.
Nó giống như một cái gì đó của Caligula. (Tên thường gọi của Hoàng đế La Mã)
(tiếng cười) mà không có tình dục
Vì tôi có ba đứa con nhỏ, nên điều đó không xảy ra.
nhưng tôi thực sự ăn quá nhiều, uống quá nhiều.
Và cuối cùng tôi cũng ổn định
Nên giờ đây, tôi đã quay trở lại để áp dụng nhiều hơn -- không phải với tất cả: Tôi không còn đội mũ bảo hiểm nữa -- nhưng với hàng tá các thói quen có ích cho sức khoẻ mà tôi đã thực hiện trong suốt năm qua.
đó thực sự là một dự án thay đổi cuộc đời
Và tôi, tất nhiên, không có thời gian để nói về tất cả
Tôi sẽ cho mọi người biết nhanh hai điều.
Đầu tiên là –điều này là ngạc nhiên với tôi; tôi không mong nó xảy ra -- đó là hiện tại tôi sống một cuộc sống trầm lặng hơn
chúng ta sống trong một thế giới quá ồn ào.
Những chiếc tàu, máy bay, ôtô va Bill O'Reillỳ, ông ta thực sự rất ồn ào.
(tiếng cười) Và đây thực sự mối hiểm họa sức khỏe bị xem thường và coi nhẹ-- không chỉ bởi vì nó gây hại đến thính giác của chúng ta, rõ ràng là vậy, mà nó còn thực sự kích hoạt những phản xạ tấn công hay phòng thủ
Tiếng ồn sẽ khiến phản xạ tấn công hay phòng thủ của bạn diễn ra
Và điều này, theo năm tháng, có thể gây nên những hiểm họa, hiểm họa tim mạch.
Tổ chức Y Tế Thế Giới đã thực hiện một nghiên cứu lớn được công bố năm nay.
Nghiên cứu được thực hiện ở Châu Âu.
Và họ đã ước lượng được rằng 1,6 triệu năm sống khỏe mạnh mất đi hằng năm ở Châu Âu do ô nhiễm tiếng ồn.
Nên họ cho rằng nó thực sự có hại.
Nhân tiện, Nó cũng thật tệ cho não bộ của bạn.
Nó thực sự làm suy yếu nhận thức.
Và các nhà lãnh đạo của chúng ta cũng đã biết về điều này
Khi họ viết Hiến pháp, họ đã đổ đất lên đá sỏi bên ngoài hội trường để mà họ có thể tập trung.
Nên nếu không có kỹ thuật khử tiếng ồn, đất nước chúng ta đã không thể tồn tại.
vì thế, là một người yêu nước, tôi cảm thấy điều đó thực sự quan trọng -- Tôi dùng các loại bịt tai và tai nghe, và chúng thực sự đã cái thiện cuộc sống của tôi theo một cách đầy bất ngờ và không mong đợi.
Và vấn đề thứ hai mà tôi muốn đưa ra, vấn đề cuối cùng, đó là – Và nó thực sự chính là chủ đề của TEDMED -- niềm vui là điều quan trọng đối với sức khỏe của chúng ta đến nỗi rất ít trong những hành động này sẽ gắn kết với tôi trừ khi tôi cảm thấy chúng có những niềm vui và ý nghĩa tồn tại bên trong.
Và chỉ là một ví dụ để cho mọi người biết: Thực phẩm.
Ngành công nghiệp thức ăn nhanh thực sự giỏi trong việc làm thỏa mãn chúng ta Và tìm ra điều gì có thể tạo sự thỏa mãn vô cùng.
Nhưng tôi nghĩ có thể dùng các kỹ thuật của họ và áp dụng chúng đối với các thức ăn có lợi cho sức khỏe.
Một ví dụ, Chúng ta thích đồ ăn có vị giòn, cảm nhận khi ăn.
Nên về cơ bản tôi đã cố gắng phối hợp chúng vào các công thức nấu ăn của tôi-- cho vào một ít hạt giống hoa hướng dương.
Và bạn gần như có thể tự lừa phỉnh bản thân bằng việc nghĩ rằng bạn đang ăn Doritos (Snack).
(tiếng cười) Và nó đã làm cho tôi trở thành một người khỏe mạnh.
Vậy đấy.
Cuốn sách sẽ xuất bản vào tháng Tư.
Nó có tên gọi là" Từ bỏ lối sống thiếu lành mạnh".
Hy vọng rằng tôi không bị ốm vì các buổi giới thiệu cuốn sách này.
Đó là hy vọng lớn nhất của tôi.
Xin cảm ơn rất nhiều
(Vỗ tay)
Đã có rất nhiều cuộc cách mạng trong thế kỉ vừa qua, nhưng có lẽ không có cái nào có tầm vóc quan trọng như cuộc cách mạng về sự trường thọ.
Ngày nay chúng ta sống trung bình 34 năm lâu hơn các cụ của chúng ta đã từng sống. Hãy nghĩ về chuyện đó.
Đó là cả một quãng đời thứ hai trên cương vị người trưởng thành được cộng thêm vào tuổi thọ của chúng ta.
Tuy nhiên, về phần lớn, văn hóa của chúng ta vẫn chưa làm quen được với ý nghĩa của việc này.
Chúng ta vẫn đang sống với lối suy nghĩ cũ về tuổi tác như một vòng cung.
Đó là lối ẩn dụ, một lối ẩn dụ cũ.
Bạn được sinh ra, lên tới đỉnh cao tại tuổi trung niên rồi lùi dần vào sự già nua.
(cười) Tuổi tác như một căn bệnh. Nhưng nhiều người ngày nay --
triết gia, họa sĩ, bác sĩ, nhà khoa học - đang đánh giá lại thứ mà tôi gọi là hồi thứ ba, hay còn gọi là ba thập kỉ cuối của cuộc đời.
Họ nhận ra rằng đây thật sự là giai đoạn sống dành cho sự phát triển với một tầm quan trọng riêng biệt - và khác với tuổi trung niên như thời thiếu niên khác biệt với thời thiếu nhi vậy.
Và họ đang hỏi - tất cả chúng ta đều nên hỏi - chúng ta nên dùng khoảng thời gian này thế nào?
Làm thế nào để tận dụng nó một cách thành công nhất?
Phép ẩn dụ mới nào sẽ là phù hợp hơn dành cho quá trình lão hóa?
Tôi dành một năm vừa qua để nghiên cứu và viết về chủ đề này.
Và tôi đã tìm ra rằng một phép ẩn dụ phù hợp hơn cho sự lão hóa là một cái cầu thang -- sự đi lên của tinh thần, đưa chúng ta đến tri thức, sự trọn vẹn và tính xác thực.
Tuổi già không đồng nghĩa với bệnh tật;
mà là tiềm năng.
Và đoán xem?
Tiềm năng này không phải chỉ cho một số ít người may mắn.
Hóa ra, phần lớn người trên 50 tuổi đều cảm thấy tốt hơn, ít bị căng thăng hơn ít thù hằn và lo lắng hơn.
Chúng ta thường nhìn thấy những điểm tương đồng hơn là những điểm khác biệt.
Vài nghiên cứu thậm chí còn nói rằng chúng ta hạnh phúc hơn.
Tin tôi đi, đây không phải là điều tôi hằng mong đợi. Tôi đã đi qua một con đường trầm cảm dài.
Và ở đoạn cuối độ tuổi 40 của mình, mỗi khi tôi thức dậy vào buổi sáng sáu ý nghĩ đầu tiên của tôi đều là tiêu cực. Và tôi đã rất sợ.
Tôi nghĩ, trời ơi,
Mình sắp sửa trở thành một bà già cáu kỉnh.
Nhưng giờ đây tôi đang ở ngay giữa hồi thứ 3 của cuộc đời mình, tôi nhận ra rằng tôi chưa bao giờ cảm thấy hạnh phúc hơn thế.
Tôi có một cảm giác khỏe khoắn không lẫn vào đâu được.
Và tôi đã khám phá ra rằng khi bạn đặt mình vào trong tuổi già. thay vì nhìn vào nó từ phía ngoài, nỗi sợ hãi lắng dần.
Bạn nhận ra rằng, bạn vẫn là bản thân mình -- thậm chí còn là bản thân mình nhiều hơn trước kia.
Picasso đã từng nói: "Cần phải trải qua rất lâu để trở nên trẻ trung."
(cười) Tôi không muốn lãng mạn hóa sự già nua.
Tất nhiên, không thể có sự bảo đảm rằng nó chắc chắn sẽ là quãng thời gian của sự gặt hái thành quả và sự trưởng thành. Một vài phần là yếu tố may mắn.
Một số khác, đương nhiên, là di truyền.
Thậm chí, một phần ba là yếu tố di truyền.
Và chúng ta không thể làm gì nhiều để thay đổi điều đó.
Nhưng đó cũng có nghĩa là hai phần ba phụ thuộc vào việc chúng ta sẽ sống hồi thứ ba đó như thế nào, và chúng ta có thể làm một điều gì đó.
Chúng ta sẽ thảo luận xem chúng ta có thể làm gì để làm những năm tháng được cho thêm này thực sự thành công và dùng chúng để tạo nên sự khác biêt.
Bây giờ, hãy cho phép tôi nói vài điều về cái cầu thang, một ẩn dụ có vẻ như khá kì quặc về tuổi già, với một thực tế là có rất nhiều người già cảm thấy e ngại với cầu thang.
(cười) Bao gồm cả tôi nữa.
Như bạn biết đấy, cả thế giới vận động theo một quy tắc chung: entropy, nguyên lý thứ hai của nhiêt động lực học.
Entropy nghĩa là mọi thứ trên thế giới, tất cả mọi thứ, đều đang ở trong trạng thái suy giảm và phân rã, một vòng cung đi xuống.
Và chỉ có một ngoại lệ cho nguyên lý quốc tế này, đó là tinh thần con người. thứ mà có thể tiếp tục đi lên -- như một chiếc cầu thang -- đưa chúng ta đến sự trọn vẹn, tính xác thực và tri thức.
Và đây là một ví dụ về điều tôi mà muốn nói đến.
Sự đi lên này có thể xảy ra ngay cả trong những thử thách sức lực khó khăn nhất.
Khoảng ba năm về trước, tôi đọc được một bài báo trên The New York Times.
Nó nói về một người đàn ông tên là Neil Selinger -- 57 tuổi, một luật sư đã về hưu -- một người đã tham gia nhóm viết văn ở trường Sarah Lawrence nơi ông tìm thấy tiếng nói của con người văn chương nơi mình.
Hai năm sau đó, ông được chẩn đoán bị ALS, tên thường gọi là bệnh Lou Gehrig.
Đó là một căn bệnh khủng khiếp. Chết người.
Nó ăn mòn cơ thể, nhưng trí óc vẫn còn nguyên vẹn.
Trong bài báo này, ngài Selinger đã viết những dòng này để miêu tả những gì đang xảy ra với ông.
Và tôi xin trích dẫn lại: "Khi các cơ của tôi yếu dần, văn chương của tôi lại ngày càng mạnh lên.
Khi tôi dần mất đi khả năng phát âm, tôi tìm thấy tiếng nói của mình.
Khi tôi biến mất dần, tôi lớn dần lên.
Khi tôi mất đi biết bao nhiêu thứ, tôi cuối cùng đã tìm thấy chính mình."
Neil Selinger, với tôi, là một biểu tượng của sự bước tới trên bậc cầu thang trong hồi thứ ba của cuộc đời ông ấy.
Giờ đây, chúng ta đều được sinh ra với tinh thần ấy, tất cả chúng ta, nhưng đôi lúc nó bị chùng xuống giữa những thử thách của cuộc đời, bạo lực, ngược đãi, quên lãng.
Có thể cha mẹ chúng ta đã trải qua sự trầm cảm. Có thể họ đã không thể yêu chúng ta
hơn những gì chúng ta làm được trong cuộc sống.
Có thể chúng ta vẫn đang vật lộn với một nỗi đau tâm lý, một vết thương.
Có thể chúng ta đang cảm thấy nhiều mối quan hệ của mình chưa có một kết thúc rõ ràng. Và vì vậy chúng ta cảm thấy dang dở.
Có lẽ nhiệm vụ của hồi thứ ba này là hoàn thành nhiệm vụ dang dở để làm trọn vẹn bản thân.
Đối với tôi, nó bắt đầu khi tôi tiến gần đến hồi thứ ba của mình, sinh nhật thứ 60.
Tôi phải sống nó như thế nào đây?
Tôi phải đạt được điều gì trong hồi cuối cùng này?
Và tôi nhận ra rằng, để biết mình nên đi đâu, tôi phải biết mình đã ở đâu.
Và thế nên tôi quay lại và tìm hiểu về hai hồi đầu tiên của mình, cố gắng nhìn lại xem tôi đã là ai hồi ấy, tôi đã thực sự là ai --♪ chứ không phải người mà cha mẹ hay người khác bảo tôi phải trở thành, hay đối xử với tôi như thể tôi là người ấyi. Nhưng tôi đã là ai?
Cha mẹ tôi đã là ai --
không phải với cương vị là cha mẹ, mà như những con người?
Ông bà tôi đã là ai?
Họ đã đối xử với cha mẹ tôi như thế nào?
Những chuyện đại loại như vậy
Tôi đã khám phá ra vài năm sau đó rằng quá trình mà tôi đã trải qua này được các nhà tâm lí học gọi là "thực hiện một bản đánh giá về cuộc đời."
Họ nói rằng nó có thể mang lại tầm quan trọng mới ,sự rõ ràng và ý nghĩa cho cuộc sống của một con người.
Bạn có thể nhận ra, như tôi đã từng, rằng có rất hiều việc bạn từng nghĩ là lỗi của bạn, nhiều thứ bạn từng nghĩ về bản thân, thật ra chẳng hề liên quan đến bạn.
Nó không phải là lỗi của bạn, bạn hoàn toàn ổn.
Và bạn vẫn có thể quay lại và tha thứ cho chúng
và tha thứ cho chính mình. Bạn có thể giải phóng bản thân
khỏi quá khứ của mình. Bạn có thể cố gắng để thay đổi
mối quan hệ của bạn với quá khứ.
Giờ đây,khi viết về vấn đề này, tôi vô tình tìm thấy một quyển sách tên là "Cuộc tìm kiếm của loài người về ý nghĩa" bởi Viktor Frankl. Viktor Frankl là một nhà ngoại cảm người Đức
người đã từng sống 5 năm ở một trại tập trung của Đức quốc xã.
Ông viết rằng, khi đang ở trong trại, ông có thể đoán trước người nào sẽ được thả, người nào sẽ ổn và người nào không.
Và ông viết rằng: Tất cả mọi thứ bạn có trong cuộc đời đều có thể bị tước khỏi bạn ngoại trừ một việc, tự do trong việc chọn lựa cách bạn ứng xử trước những tình huống.
Đây là điều quyết định chất lượng của cuộc sống chúng ta -- không phải là sự giàu nghèo, nổi tiếng hay vô danh, khỏe mạnh hay đau đớn.
Điều quyết định chất lượng cuộc sống chúng ta là cách chúng ta nhìn nhận những thực tế ấy, những ý nghĩa mà chúng ta gắn cho chúng, thái độ mà chúng ta bấu víu vào trước chúng, và tâm thế mà chúng ta cho phép chúng khơi gợi nên."
Có lẽ mục đích trung tâm của hồi thứ ba là quay lại và cố gắng, nếu hợp lí, để thay đổi mối quan hệ của ta với quá khứ.
Hóa ra là nghiên cứu về não bộ cho thấy khi chúng ta có thể làm được điều này, nó thể hiện qua não bộ -- liên kết nơ ron được tạo ra.
Bạn thấy đấy, nếu theo thời gian, bạn ứng xử một cách tiêu cực trước các sự kiện và con người trong quá khứ, liên kết nơ ron được tạo ra bởi các tín hiệu điện và hóa học gửi đến não bộ.
Theo thời gian, những liên kết nơ ron này tiếp tục được gia cố, và trở thành một chuẩn mực--
ngay cả khi đó là một điều xấu đối với chúng ta vì chúng khiến ta bị căng thẳng và lo lắng.
Tuy nhiên, nếu ta có thể quay lại và thay đổi mối quan hệ của mình, nhìn nhận lại mối quan hệ với những con người và sự kiện trong quá khứ, các liên kết nơ ron có thể thay đổi.
Và nếu ta có thể duy trì những cảm xúc tích cực về quá khứ, nó sẽ trở thành một chuẩn mực mới.
Như thể cài đặt lại bộ điều chỉnh nhiệt vậy.
Không phải là việc có được nhiều kinh nghiệm khiến chúng ta thông thái hơn,
mà là sự đánh giá lại những kinh nghiệm đã có giúp chúng ta trở nên thông thái -- và hoàn thiện, mang đến (cho ta) sự thông thái và tính xác thực.
Điều đó giúp ta trở thành những gì chúng ta mà lẽ ra chúng ta đã có thể trở thành.
Phụ nữ bắt đầu một cách trọn vẹn, đúng không?
Ý tôi là, khi còn là những bé gái, chúng ta bắt đầu một cách mạnh mẽ và đầy quyết tâm -- "Yeah, ai bảo đấy?"
Chúng ta có khả năng hành động. Chúng ta là chủ thể của cuộc sống của chính mình.
Nhưng rất thường xuyên,
rất nhiều người, nếu không muốn nói là phần lớn chúng ta, khi đến độ tuổi dậy thì, ta bắt đầu lo lắng về việc hòa nhập và cố gắng để được yêu thích.
Và chúng ta trở thành chủ thể và vật thể của cuộc sống của những người khác.
Nhưng giờ đấy, đến hồi thứ ba của chính mình, chúng ta hoàn toàn có thể, có thể quay lại điểm khởi đầu và thật sự làm quen với nó như lần gặp gỡ vậy. Và nếu chúng ta có thể thực hiện điều đó,
sẽ là không chỉ tốt cho chúng ta mà còn hơn thế nữa.
Phụ nữ lớn tuổi là thành phần lớn nhất trong dân số thế giới.
Nếu chúng ta có thể quay lại và định nghĩa lại bản thân và trở nên hoàn thiện, điều đó sẽ tạo ra một xu hướng văn hóa mới trên thế giới, và đưa ra cho giới trẻ một tấm gương để chúng có thể tự nhìn nhận lại cuộc sống trong quãng đời riêng của chúng.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(vỗ tay)
Có một bài thơ của một nhà thơ nổi tiếng người Anh viết vào cuối thể kỷ 19
Được cho là vang vọng trong tâm trí của Churchill ở thập niên 1930
Bài thơ viết rằng: "Ở một ngọn đồi mùa hè yên tĩnh, biếng lười với suối dòng chảy tuôn nghe, tôi nghe thấy một tiếng trống xa tiếng trống như âm vang mơ ảo xa và gần và nhỏ và lớn hơn trên những con đường trần thế trải ra cho những người bạn những người lính hành quân rồi sẽ chết."
Cho những ai thích thơ ca, bài thơ này là "A Shropshire Lad" được viết bởi A.E.Housman.
Nhưng cái mà Housman đã hiểu được và cả cái bạn nghe thấy trong bản hòa phối Nielsen là những mùa hè dài và nóng bỏng nơi thôn quê đó của sự ổn định vào thế kỉ 19 đang đến gần và chúng ta sắp đi đến một trong những thời kì đáng sợ đó của lịch sử khi quyền lực thay đổi.
và thưa với quí vị, đó luôn là những thời kì đi kèm với sự náo loạn và tất cả thường bằng máu (chiến tranh)
và lời tôi muốn nhắn gửi là tôi tin rằng chúng ta buộc phải sống vào một trong những khoảnh khắc đó của lịch sử khi mà trục quay mà trên đó trật tự của quyền lực đang bắt đầu thay đổi và diện mạo mới của thế giới những thế lực mới tồn tại trên thế giới đang bắt đầu hình thành.
và những thời kì này -- ngày nay chúng ta thấy rõ ràng rằng -- gần như lúc nào cũng rất hỗn loạn, rất khó khăn và tất cả đều thường đẫm máu
và điều đó thường diễn ra khoảng một lần mỗi thế kỉ
bạn có thể phản biện lại rằng đó là lần cuối điều đó xảy ra -- đó là cái mà Housman cảm thấy đang đến gần và cả Churchill cũng vậy Đó là khi quyền lực từ những quốc gia cũ, những quyền lực cũ của Châu âu, trên suốt vùng đại tây dương chuyển sang cho những quyền lực mới của nước Mĩ thế kỉ của người Mỹ khởi đầu
và tất nhiên, ở một nơi xa xôi nơi mà quyền lực châu Âu cũ từng thống trị là hai cuộc chiến thảm hoạ đẫm máu của thế kỉ vừa qua-- một ở nửa đầu , một ở nửa sau:hai cuộc chiến tranh thế giới
Mao Zedong từng ví hai cuộc chiến như là cuộc nội chiến châu âu. và đó có lẽ là một cách chính xác hơn để miêu tả chúng
kính thưa quí ông quí bà, chúng ta sống trong một trong những thời điểm đó.
nhưng hôm nay tôi muốn nói về 3 yếu tố
cái đầu tiên, hai cái đầu tiên là về sự chuyển nhượng quyền lực
cái thứ hai là về một chiều hướng mới chưa bao giờ xảy ra theo cách mà nó đang xảy ra ngày nay.
Nhưng hãy để tôi nói về sự thay đổi quyền lực đang diễn ra với thế giới
Cái đang diễn ra ngày nay ở một mặt nào đó thật đáng sợ bởi nó chưa bao giờ diễn ra trước đây
chúng ta đã chứng kiến những thay đổi quyền lực -- quyền lực chuyển từ tay Hy Lạp sang tay Ý và sự thay đổi quyền lực đã xảy ra trong thời kì văn minh châu Ãu -- nhưng chúng ta nhìn thấy một thứ gì đó hơi khác
bởi quyền lực không di chuyển ngang từ đất nước này sang đất nước khác
nó còn di chuyển dọc
điều xảy ra hôm nay là quyền lực được đóng gói chuyển cho nơi có trách nhiệm, nơi cầm quyền bên trong những tổ chức của quốc gia giờ đang di chuyển lên tầm quốc tế
sức mạnh toàn cầu chúng ta nói về thị trường toàn cầu nhưng thực tế đó là sức mạnh toàn cầu
và nơi tầng cấp quốc gia sức mạnh được chuyển cho nhà cầm quyền tuân theo luật lệ nhưng ở tầm quốc tế thì không
ở tầm quốc tế và toàn cầu nơi những quyền lực sau tồn tại quyền lực của internet, quyền lực của phát sóng vệ tinh quyền lực của tiền tệ-- vòng xoay chuyển tiền bạc này đã xoay chuyển gấp 32 lần số lượng tiền cần thiết cho giao dịch mà nó nên làm để đầu tư -- những nhà luân chuyển tiền tệ, hay nếu bạn thích những nhà tài chính khiến cho chúng ta phải khuỵ gối thường xuyên sức mạnh của những tập đoàn đa quốc gia đang phát triển vốn thường lớn hơn những nước cỡ vừa.
những tập đoàn này hoạt động trong không gian toàn cầu nơi không được quản lý không có luật lệ và ở đó người ta không bị ràng buộc
việc này thích hợp với những nhà cầm quyền cho đến một thời điểm nào đó
nó luôn phù hợp cho những người quyền lực nhất hoạt động mà không bị kiềm chế nhưng bài học của lịch sử là, sớm hay muộn thì nơi không được quản lý-- nơi không có luật lệ trở nên tràn ngập, không phải chỉ bởi những thứ bạn muốn -- giao dịch quốc tế, interenet, v.v-- nhưng còn bởi những thứ bạn không muốn -- tội phạm quốc tế , khủng bố quốc tế
sự kiện 9/11 cho chúng ta biết rằng ngay cả nếu bạn là quốc gia hùng mạnh nhất trên thế giới chăng nữa, những người chiếm định vùng đó có thể tấn công bạn ngay cả tại nơi là biểu tượng của những thành phố vào một buổi sáng tháng 9 đẹp trời
người ta nói rằng 60% của 4 triệu đô la được đưa vào quĩ 9/11 đã thông qua luật lệ toà tháp đôi mà 9/11 phá huỷ
các bạn thấy đó, những kẻ thù của chúng ta dùng không gian này -- không gian của du hành hàng loạt, mạng internet , phát sóng vệ tinh để đi xung quanh và rải chất độc của chúng huỷ hoại những hệ thống của chúng ta và cách làm của chúng ta
sớm hay muộn sớm hay muộn quy luật của lịch sử là nơi mà sức mạnh đến là nơi mà sự thống trị theo sau
và nếu đó là trường hợp hiện nay, như tôi tin là thế thì một trong những hiện tượng của thời đại chúng ta là sức mạnh toàn cầu và nó dẫn theo một trong những thử thách của thời đại chúng ta là mang sự thống trị lên tầng lớp toàn cầu
và tôi tin rằng hàng thế kỉ trước chúng ta sẽ trở nên hỗn loạn hơn hay ít hỗn loạn hơn phụ thuộc vào việc chúng ta có thể dành được mục tiêu hoặc không thể mang sự thống trị lên tầm toàn cầu.
hãy chú ý, tôi không nói về chính phủ
tôi không nói về việc thiết lập những điều khoản dân chủ toàn cầu
cách nhìn riêng của tôi, thưa quí vị là chúng ta không chỉ tạo ra nhiều luật lệ
nếu chúng ta không có U.N, chúng ta phải sáng tạo ra nó
thế giới cần một diễn đàn liên quốc gia
thế giới cần một phương tiện hợp pháp hoá hành động liên quốc gia
nhưng khi nói đến vấn đề quản lý không gian toàn cầu tôi đoán điều đó sẽ không xảy ra thông qua việc tạo ra những luật lệ liên bang
nó thực ra xảy ra bằng cách những sức mạnh tập hợp lại với nhau và xây dựng một hệ thống dựa trên những thoả hiệp những đồng ý dựa trên những hiệp ước để quản lý không gian toàn cầu
và nếu bạn quan sát, bạn có thể thấy chúng đang xảy ra
tổ chức thương mại thế giới : một tổ chức dựa trên hiệp ước toàn bộ dựa trên hiệp ước và đủ mạnh để buộc nước Mĩ quốc gia hùng mạnh nhất phải chịu trách nhiệm nếu cần thiết
Kyoto: những khởi đầu của sự cố gắng tạo ra một tổ chức dựa trên hiệp ước
hiệp hội G20 giờ đây chúng ta biết rằng phải cùng tạo ra một tổ chức có khả năng mang sự cai quản đến khu vực tài chính để quản lý đầu tư tài chính
và đó là G20, một tổ chức dựa trên các hiệp ước
và có một vấn đề ở đây chúng ta sẽ trở lại với nó ngay trong vài phút tới điều đó nói lên rằng nếu bạn đưa những quyền lực mạnh nhất lại với nhau để quyết định những luật lệ trong các tổ chức dựa hiệp ước để lấp đầy khoảng trống của sự cai quản đó thì điều gì sẽ xảy đến với những nước yếu hơn ?
đó chính là một vấn đề lớn và chúng ta sẽ quay lại với nó trong một vài giây tơi
vậy nên điều nhắn nhủ đầu tiên của tôi là nếu bạn sắp bước qua những thời kì hỗn loạn này hỗn loạn nhiều hay ít thì sự thành công của chúng ta trong đó phần lớn sẽ phụ thuộc vào khả năng mang đến một sự cai quản hợp lý cho không gian toàn cầu đó.
và quan sát sự cai quản đó bắt đầu diễn ra
điều thứ hai tôi muốn nói là và tôi biết mình không phải nói cho những khán giả thế này về một thứ như thế nhưng sức mạnh không chỉ di chuyển theo chiều dọc mà nó cũng di chuyển theo chiều ngang
bạn có thể tranh cãi rằng câu chuyện, lịch sử của những nền văn minh là những nền văn minh được tạo nên quanh biển-- với những nền văn minh đầu tiên xung quanh Địa Trung Hải những nền văn minh cận đại hơn theo sau sức mạnh phương tây quanh Đại Tây Dương
điều đó với tôi có vẻ là nhìn chung chúng ta đang nhận thấy sự chuyển dịch cơ bản về quyền lực ra khỏi những quốc gia xung quanh Đại Tây Dương đến những quốc gia quanh Thái Bình Dương
Bây giờ, điều đó bắt đầu với sức mạnh kinh tế nhưng đó là cách mà nó luôn bắt đầu
bạn đã bắt đầu nhận thấy sự phát triển của những chính sách nước ngoài sự gia tăng ngân sách dành cho quân sự đang diễn ra ở các nước phát triển
tôi nghĩ thực ra đây chưa hẳn là sự chuyển dịch từ Tây sang Đông mà là một thứ gì khác đang diễn ra
Tôi đoán là, vì nó đáng như thế nước Mỹ sẽ vẫn là đất nước hùng mạnh nhất trong 10,15 năm tới nhưng bối cảnh mà nước Mỹ đang nắm giữ quyền lực giờ đây đang hoàn toàn chuyển mình; nó đang hoàn toàn thay đổi
chúng ta đang đi qua những 50 năm những năm bất thường nhất, của lịch sử khi mà chúng ta có một thế giới thống trị một cực duy nhất khi mà mỗi chiếc kim la bàn quay ra hay quay vào đều phải xem vi trí của nó so với Washinton-- cả thế giới bị cai trị bởi một sức mạnh khổng lồ
nhưng đó không phải là một trường hợp bình thường trong lịch sử
thực tế, cái đang nổi lên hiện nay là một hiện tượng lịch sử bình thường hơn rất nhiều
bạn đang bắt đầu nhận thấy sự xuất hiện của thế giới đa cực
cho tới lúc này nước Mỹ đang thống trị thế giới của chúng ta
Họ sẽ vẫn là quốc gia hùng mạnh nhất nhưng nước Mỹ sẽ là nước hùng mạnh nhất trong một thế giới đang ngày càng trở nên đa cực
các bạn bắt đầu nhìn thấy những trung tâm quyền lực khác được xây dựng nên ở Trung Quốc, tất nhiên rồi dù dự đoán của tôi là con đường đi lên quyền lực của Trung Quốc không được thuận lợi cho lắm
nó sẽ diễn ra có vẻ là với nhiều vấp váp khi Trung Quốc bắt đầu dân chủ hóa xã hội sau khi tự do hóa nền kinh tế
nhưng đó là một vấn đề khác
các bạn thấy Ấn Độ, các bạn thấy Brazil
bạn thấy càng ngày thế giới thực sự trông đối với những người Châu Âu như chúng ta rất giống với Châu Âu hồi thế kỉ 19
Châu Âu thế kỉ 19 được một tổng thư kí Anh, Ngài Canning từng miêu tả là "buổi hòa nhạc quyền lực của châu Âu"
Đó là một sự cân bằng, một sự cân bằng 5 phía
nước Anh luôn đóng vai trò cân bằng
nếu Pháp hợp sức với Đức Anh sẽ hợp sức với Áo và Ý để tạo ra thế cân bằng
Nào hãy chú ý đến một thời kì mà thế giới là một cực chúng ta có những phe đồng minh nhất định khối NATO,khối Warsaw
những cực quyền lực nhất định hàm nghĩa những đồng minh nhất định
nhưng quyền lực đa cực có nghĩa là sự dịch chuyển và thay đổi phe đồng minh
và đó là thế giới chúng ta đang tiến tới nơi mà chúng ta sẽ càng ngày càng nhìn thấy những đồng minh của mình không được cố định
Canning,bộ trưởng bộ ngoại giao Anh từng nói "Nước Anh có chung quyền lợi nhưng không có chung đồng minh"
và chúng ta sẽ thấy càng ngày ngay cả ở thế giới phương Tây sẽ vươn ra ngoài, phải vươn ra ngoài ra khỏi vòng quyền lực Đại Tây Dương dễ chịu để tìm đồng minh với những quốc gia khác nếu chúng ta muốn đứng được trên thế giới
Chú ý rằng, khi chúng ta vào Libya sẽ là không an toàn khi là nước phương Tây duy nhất chúng ta phải đi cùng với các nước khác.
chúng ta phải mang theo , trong trường hợp này là Đội quân Ả rập
Tôi đoán rằng Iraq và Afganistan là trường hợp gần đây nhất khi các nước phương Tây cố thử làm điều đó một mình và chúng ta đã không thành công.
tôi đoán rằng chúng ta đang đi đến thời kì đầu của việc kết thúc 400 năm -- tôi nói 400 năm bởi vì đó là kết thúc của thời đại Ottoman -- của quyền bá chủ của thế lực phương Tây, những tập đoàn phương Tây và giá trị phương Tây.
các bạn biết đấy ,cho đến lúc này, nếu phương Tây cùng nhau ra tay nó có thể đề ra và bố trí lại trong từng ngõ nghách của thế giới
Nhưng điều đó không còn đúng nữa
hãy xem vụ khủng hoảng tài chính gần đây nhất sau chiến tranh thế giới thứ hai
các nước phương Tây đã hợp lại cùng nhau-- hiệp hội Bretton Woods, Ngân hàng thế giới, quĩ tiền tệ thế giới -- vấn đề được giải quyết
Giờ chúng ta phải gọi thêm những nước khác vào
chúng ta phải tạo ra nhóm G20
giờ chúng ta phải vượt ra khỏi vòng tròn lười biếng của những người bạn phương Tây
Hãy để tôi cho các bạn một dự báo điều sẽ làm các bạn kinh ngạc hơn nữa
tôi nghi ngờ rằng ' chúng ta đang tiến đến kết thúc của 400 năm khi quyền lực phía Tây đi đến giới hạn
người ta nói với tôi rằng "Dĩ nhiên Trung Quốc họ sẽ không bao giờ dính đến bảo vệ hoà bình thế giới, bảo vệ hoà bình giữa các cực trên thế giới
Đúng thế ư? Tại sao không?
Có bao nhiêu đội quân Trung Quốc đang phục vụ dưới đội quân hòa bình , phục vụ dưới lá cờ hòa bình phục vụ cho Liên Hiệp Quốc trên thế giới ngày nay?
3700
Có bao nhiêu người Mỹ?
11 người Đội hải quân lớn nhất đang làm gì để giải quyết vấn đề hải tặc Somali?
đội hải quân của trung quốc.
Và dĩ nhiên họ là một quốc gia hám lợi
họ muốn giữ đường biển mở
Càng ngày, chúng ta càng phải làm việc với những người mà chúng ta không có chung giá trị mà là với những người, chúng ta chia sẻ lợi ích chung trong một khoảng thời gian
đó là một cách hoàn toàn khác để nhìn thế giới, đang xuất hiện đó
và đây là yếu tố thứ ba hoàn toàn khác
Ngày nay ở thế giới hiện đại của chúng ta nhờ internet nhờ những thứ mà người ta đang bàn tán tới, tại đây mọi thứ đều được liên kết
chúng ta phụ thuộc lẫn nhau
chúng ta giờ được cài vào nhau như những quốc gia, như những cá nhân theo cách mà chưa bao giờ có trước đây chưa từng có
Mối liên hệ giữa các quốc gia luôn tồn tại
Nền dân chủ là để quản lý mối liên hệ giữa các quốc gia
nhưng giờ chúng ta bị khoá mật thiết vào với nhau
bạn bị mắc dịch cúm heo ở Mexico đó là một vấn đề lớn cho sân bay Charles de Gaulle 24 tiếng sau
Lehman Brothers sụp đổ, tất cả đều sụp đổ
cháy rừng ở thảo nguyên Nga khủng hoảng thực phẩm ở châu Phi
chúng ta liên kết với nhau rất rất chặt chẽ
và điều đó có nghĩa là ý tưởng về một quốc gia hành động một mình , không liên kết với những nước khác , không làm việc cùng những nước khác không còn là một đề nghị có thể thực hiện
bởi những hành động của một quốc gia không còn là của riêng nó nữa, hay là đủ hiệu quả cho bản thân quốc gia đó để kiểm soát lãnh thổ của mình bởi hiệu quả ảnh hưởng bên ngoài đất nước đó đang bắt đầu ảnh hưởng tới những gì xảy ra bên trong
tôi đã từng là một người lính trẻ vào thời kì cuối cuộc chiến đế chế ở Anh
lúc đó, quốc phòng của đất nước tôi đã chỉ dựa trên một và chỉ một thứ mà thôi: đó là quân đội của chúng tôi mạnh như thế nào, không quân của chúng tôi mạnh như thế nào hải quân của chúng tôi mạnh như thế nào và đồng minh của chúng tôi mạnh như thế nào
đó là khi quân địch ở ngoài bức tường
giờ đây quân địch là ở bên trong bức tường
Giờ đây nếu tôi muốn nói về mức độ phòng thủ của đất nước mình tôi phải nói với bộ sức khoẻ bởi bệnh dịch là mối đe doạ đến sự an toàn của tôi tôi phải nói với bộ trưởng bộ Nông nghiệp bởi sự an toàn thực phẩm là mối đe doạ tôi phải nói chuyện với bộ trưởng bộ Công nghiệp bởi sự mong manh của hạ tầng công nghệ của chúng ta chính là điểm tấn công của kẻ thù-- như chúng ta nhìn thấy từ cuộc chiến số tôi phải nói chuyện với bộ trưởng bộ nội vụ bởi ai vào đất nước tôi ai sống trong ngôi nhà có sân thượng đó trong thành phố đó có ảnh hưởng trực tiếp đến những gì xảy ra trong đất nước tôi- chúng ta đã thấy tại London 77 cuộc ném bom
không còn là vấn đề an ninh quốc gia nữa chỉ đơn giản là vấn đề của quân đội và bộ quốc phòng
giờ vấn đề là khả năng khóa chặt với nhau của các tổ chức
và điều này nói lên một thứ rất quan trọng
nó nói cho bạn rằng, trên thực tế, chính phủ của chúng ta, được xây dựng theo cấu trúc dọc được xây dựng trên mô hình kinh tế của cuộc cách mạng công nghiệp -- nhiều tầng theo chiều dọc, chuyên môn hoá những cấu trúc có sẵn-- hoàn toàn là những cấu trúc sai lầm
các bạn biết trong thế giới kinh doanh cấu trúc điển hình của chúng ta, thưa quí vị, là mạng lưới
khả năng tạo mạng lưới của bạn mới là quan trọng cả trong và ngoài chính phủ
đây là luật thứ ba của Ashdown
nhưng đừng hỏi tôi về luật thứ hai và ba của Ashdown vì tôi chưa nghĩ ra chúng lúc nào nói là định luật thứ ba nghe cũng hay hơn mà đúng không?
Định luật thứ ba của Ashdown nói rằng trong thời hiện đại, nơi mà mọi thứ liên quan đến nhau điều quan trọng nhất về những gì bạn có thể làm là những gì bạn có thể làm với người khác,
Mẩu quan trọng nhất về cấu trúc của bạn dù là chính phủ hay quân đội hay giới kinh doanh-- đó là những điểm dừng và các liên kết của bạn khả năng bạn kết nối với người khác
bạn hiểu điều đó nhưng chính phủ thì không.
giờ còn một điều cuối cùng.
Nếu đó là trường hợp, thưa quý vị, mà chúng ta giờ đang bị khoá lại với nhau theo cách mà chưa từng có từ trước thì đó cũng có nghĩa là chúng ta đang có chung một vận mệnh
lần đầu tiên bất chợt hàng rào phòng thủ chung đã chiếm lĩnh chúng ta khi mà khái niệm để bảo vệ riêng đất nước của mình, không còn là đủ nữa.
Từng có trường hợp nếu dân tộc tôi mạnh hơn dân tộc họ, chúng tôi sẽ an toàn đất nước tôi mạnh hơn đất nước họ, chúng tôi sẽ an toàn hội đồng minh của tôi như NATO mạnh hơn hội đồng minh của họ, chúng tôi sẽ an toàn
Nhưng không còn như thế nữa
Sự xuất hiện đầy quan trọng của sự liên kết lẫn nhau và của những vũ khí phá huỷ hàng loạt có nghĩa là càng ngày tôi càng có chung vận mệnh với kẻ địch của mình
khi tôi là nhà ngoại giao việc thương lượng hiệp ước giải trừ quân bị với Hồng Quân Nga ở Geneva năm 1970s chúng tôi đã thàng công vì chúng tôi hiểu được mình chia sẻ chung số phận với họ
An ninh tập thể là không đủ.
Hoà bình đến với Bắc Ireland bởi hai bên nhận ra rằng trò chơi một mất một còn không thể có hiệu quả
Họ cùng chung số phận với kẻ địch của họ
Một trong những rào cản hoà bình ở Trung Đông là cả hai phía Israel và Palestine đều không hiểu là họ có chung một số phận
và bất chợt thưa quí vị cái mà đã từng là lời đề nghịi của những nhà thơ hay những người người mơ mộng trở thành cái mà chúng ta phải suy nghĩ nghiêm túc như một vấn đề về chính sách quốc gia
tôi đã bắt đầu với một bài thơ tôi sẽ kết thúc cũng bằng một bài thơ
bài thơ tuyệt vời của John Donne
"Gửi cho những người còn sống"
bài thơ tên là "Không ai là một hòn đảo cả"
và nó như thế này "mỗi cái chết của một con người ảnh hưởng đến tôi, bởi tôi thuộc về loài người, gửi mà không báo cho những người đã khuất chuông rung ba hồi"
với John Donne, đó là một lời đề nghị luân lý
Đối với chúng ta, tôi nghĩ rằng đó là một phần cho sự sống còn của mình
Cảm ơn rất nhiều
(vỗ tay)
Hiện nay có hơn 1000 cuộc nói chuyện trên trang mạng TED.
Và tôi đoán rằng nhiều người trong số các bạn ở đây nghĩ rằng điều đó thật là vĩ đại. trừ tôi.Tôi không nghĩ vậy.
Tôi nghĩ rằng chúng ta có 1 vấn đề ở đây.
Vì nếu bạn nghĩ về điều này, 1000 cuộc nói chuyện trên TED, đó là hơn 1000 ý tưởng đáng được truyền bá.
Làm cách nào mà bạn có thể truyền bá 1000 ý tưởng?
Kể cả nếu bạn cố gắng nhồi nhét tất cả những ý tưởng đó vào đầu bằng việc xem cả nghìn video TED đó, thì nó cũng phải tiêu tốn của bạn hơn 250 giờ để làm điều này.
Và tôi đã làm một vài phép tính toán như sau. Thiệt hại đối với nền kinh tế nếu mỗi người làm điều này
là khoảng 15000 đô la Mỹ.
Vậy nên thấy được mối nguy hiểm này đối với nền kinh tế, tôi nghĩ rằng, chúng ta cần phải tìm ra 1 giải pháp cho vấn đề này. Đây là phương pháp của tôi.
Bạn có thể thấy tình hình là
bạn có 1000 cuộc nói chuyện TED.
Mỗi bài nói TED này có độ dài trung bình khoảng tầm 2300 từ.
Hãy cộng nó lại với nhau và tóm lại bạn có tới 2.3 triệu từ trong các bài nói chuyện, bằng với khoảng ba quyển Kinh Thánh.
Câu hỏi hiển nhiên ở đây là, 1 bài nói chuyện TED có thực sự cần tới 2300 từ?
Không thể ngắn hơn sao? Ý tôi là nếu bạn có 1 ý tưởng đáng được lan truyền,
bạn chắc chắn có thể biến nó trở thành 1 cái gì đó ngắn hơn 2300 từ.
Câu hỏi chỉ là bạn có thể làm nó ngắn đến mức nào?
Số từ ít nhất mà bạn cần để tạo nên 1 bài nói chuyện TED là bao nhiêu?
Khi tôi đang trăn trở về câu hỏi này, tôi đã tình cờ biết được 1 truyền thuyết mới về Ernest Hemingway, người được cho là tuyên bố rằng 6 từ sau: "Bán: giày em bé, còn mới" là cuốn tiểu thuyết vĩ đại nhất ông ấy từng viết.
Và tôi cũng bắt gặp 1 dự án tên là Những truyện ký 6 từ ở đó mọi người được hỏi rằng, xem xét cả cuộc đời của bạn và tóm tắt nó trong vòng 6 từ, như thể dưới đây: "Tìm thấy tình yêu đích thực , cưới một người khác" hay" Sống trong sự trống rỗng rất tệ"
Tôi thực sự rất thích cái này.
Thế nên nếu một cuốn tiểu thuyết có thể gói gọn trong 6 từ và cả một truyện ký có thể viết trong 6 từ, bạn không cần quá 6 từ cho một bài nói chuyện TED
và như vậy thì chúng ta đã có thể kết thúc vào giờ trưa. Ý tôi là ...
Và nếu bạn làm điều này đối với cả nghìn bài nói chuyện TED, bạn có thể giảm từ 2.3 triệu từ xuống còn 6000.
Vì vậy tôi nghĩ việc này khá đáng làm. Vì vậy tôi đã bắt đầu hỏi các bạn của tôi,
hãy chọn một bài nói chuyện TED yêu thích và gói gọn nó trong 6 từ.
Và đây là một vài kết quả tôi thu được.Tôi nghĩ rằng nó khá khả quan. Thí dụ, bài nói của Dan Pink về sự thúc đẩy,
một bài khá hay nếu bạn chưa xem nó: "Bỏ cà rốt.Bỏ gậy.Mang tới ý nghĩa" Đó căn bản là tất cả những gì ông ta đã nói tới trong vòng 18 phút rưỡi.
một số thậm chí còn bao gồm cả những tham khảo của người nói,
ví dụ như phong cách nói của Nathan Myhrvold, hoặc của Tim Ferriss, phong cách mà có thể coi là đôi lúc hơi căng thẳng. Thách thức ở đây là, nếu tôi cố gắng thực hiện điều này một cách có hệ thống,
cuối cùng tôi sẽ có thể phải làm việc với rất nhiều tóm tắt, nhưng không phải với nhiều bạn. Vì vậy tôi phải tìm ra một giải pháp khác,
tốt hơn cả là chỉ liên quan tới người lạ.
Và may mắn thay có một trang web như thế tên là Mechanical Turk, một trang web mà bạn có thể đăng tải các công việc mà bạn không muốn tự mình làm, ví dụ như" Hãy tóm tắt đoạn văn bản này trong 6 từ".
Và tôi không chấp nhận cho bất kì một quốc gia giá thấp nào làm việc này, nhưng tôi phát hiện ra rằng tôi sẽ nhận được 1 bản tóm tắt 6 từ chỉ với 10 xu, cái mà tôi nghĩ rằng là một cái giá khá hợp lí. Thậm chí khi đó, thật không may,
không thể tóm tắt riêng từng bài nói chuyện TED.
Vi nếu bạn làm một phép toán, bạn có cả nghìn bài nói chuyện TED, rồi trả 10 xu mỗi bài, bạn sẽ phải làm hơn một bản tóm tắt cho mỗi bài nói này, vì nhiều bản trong chúng sẽ có thể rất tệ.
Vì vậy tôi đã phải trả hàng trăm đô la.
Vì thế tôi đã nghĩ ra một cách khác. bằng việc nghĩ rằng những bài nói này xoay quanh những chủ đề nhất định.
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu tôi không để mọi người tóm tắt từng bài nói một bằng 6 từ, mà giao cho họ 10 bài nói TED cùng một lúc và nói rằng" Hãy làm bản tóm tắt 6 từ cho chúng"
Tôi có thể giảm đến 90% chi phí. Thế nên với 60 đô la,
tôi có thể tóm tắt cả nghìn bài nói chuyện TED thành 600 bản tóm tắt, điều này khá là hay.
Ngay bây giờ nhiều người trong số các bạn cũng có thể đang nghĩ, thật sự là điên rồ khi tóm tắt 10 bài nói chuyện TED chỉ trong 6 từ.
Nhưng thật sự là không như vậy, vì có một ví dụ bởi giáo sư thống kê, Hans Rosling.
tôi đoán chắc rằng nhiều người trong số các bạn đã xem một trong số các bài nói của ông ý. Ông ấy có 8 bài nói trên mạng,
và tất cả chúng cơ bản đều có thể tóm gọn lại trong 4 từ, vì căn bản đó là tất cả những gì ông ấy cho chúng ta thấy, giác quan của chúng ta thực sự tệ.
Ông ấy luôn chứng tỏ rằng chúng ta sai. Vì vậy một số người trên mạng Internet không làm tốt lắm.
Ý tôi là,khi tôi yêu cầu họ tóm tắt 10 bài nói chuyện TED cùng một lúc, một số chọn cách dễ là Họ chỉ bình luận chung chung.
Cũng có một số khác mà tôi thấy khá táo tợn. Họ dùng chính 6 từ của họ để cãi lại tôi và hỏi tôi là liệu có phải gần đây tôi đã dựa dẫm quá nhiều vào Google không.
và tôi cũng chẳng bao giờ hiểu điều này, một số người tự nảy ra một phiên bản của riêng họ về sự thật.
tôi không hề biết bất kì một bài nói chuyện TED nào mà có ý tưởng này.
Nhưng, tuy nhiên thì cuối cùng,
và nó thực sự rất kì diệu, với mỗi chùm 10 bài TED mà tôi đăng, tôi thực tế đã nhận được nhiều bản tóm tắt giàu ý nghĩa Đây là một số bản yêu thích của tôi.
Ví dụ như với tất cả các bài nói chuyện TED về thực phẩm,
một người nào đó đã tóm tắt nó thành "Thức ăn hình thành cơ thể, bộ não và môi trường," cái mà tôi nghĩa là khá hay. Hay hạnh phúc: " phấn đấu vươn tới hạnh phúc =
tiến tới bất hạnh." Và nay tôi như thế này.
Tôi đã bắt đầu với 1000 bài nói chuyện TED
và tôi có 600 bản tóm tắt 6 từ cho chúng.
Thực tế thì ý tưởng ban đầu khá hay, nhưng khi bạn nhìn thấy 600 bản tóm tắt, nó vẫn khá nhiều. Nó là một bản danh sách khổng lồ.
Vì vậy tôi nghĩ rằng, tôi vẫn cần tiến xa thêm một bước nữa và tạo nên tóm tắt của tóm tắt -- và đấy chính xác là những điều tôi thực hiện.
Tôi đã lấy 600 bản tóm tắt tôi có, chia chúng thành 9 nhóm, theo mức đánh giá phân loại mà các bài nói đã được nhận ban đầu trên TED.com và tôi yêu cầu mọi người tóm tắt chúng.
Thêm một lần nữa có những hiểu nhầm.
Thí dụ như tôi có một nhóm các bài nói đẹp, có người nghĩ rằng tôi chỉ đang cố tìm ra lời tán tỉnh hay nhất. Nhưng cuối cùng, thật kì diệu,
một lần nữa, có những người có thể làm được. Ví dụ như những bài nói TED về dũng cảm:
"Con người đang chết" hay Con người phải chịu đựng," là những cái như vậy, "với những giải pháp đơn giản xung quanh" hay công thức cho những bài nói TED gây sốc lớn:
"Những bức ảnh Flickr của nhà soạn nhạc cổ điển đại tài ở giữa các thiên hà."
Ý tôi là đó là cái phần quan trọng nhất.
Bây giờ tôi đã có 9 nhóm, nhưng ý tôi là nó quả là sự cắt giảm lớn.
Tuy nhiên, mọt khi bạn đã đi xa như vậy thì bạn sẽ không thỏa mãn.
Tôi muốn đi tới tận nhà máy cất, bắt đầu với 1000 bài nói TED. Tôi muốn có 1000 bài nói TED tóm gọn chỉ trong 6 từ-
nó sẽ là một sự cắt giảm tới 99.9997% về nội dung.
Và tôi sẽ chỉ phải trả 99.5 đô la.-- thậm chí là dưới 100 đô la cho việc tóm tắt. Vì vậy tôi phải tóm gọn 50 bản tóm tắt.
Lần này tôi trả 25 xu
vì tôi nghĩ rằng công việc khó hơn một chút.
Nhưng không may khi tôi nhận được câu trả lời đầu tiên -- và đây bạn có thể thấy 6 từ của câu trả lời -- tôi đã hơi thất vọng.
vì tôi nghĩ rằng bạn sẽ đồng ý rằng họ sẽ tóm tắt một vài khía cạnh của TED, nhưng với tôi chúng có vẻ hơi chung chung, hay chúng chỉ có một số lượng nhất định khía cạnh của TED trong chúng.
Vì vậy tôi đã gần như chuẩn bị từ bỏ khi một đêm tôi chơi chữ với những câu này và phát hiện ra rằng thực sự có một giải pháp rất hay ở trong đây.
Và nó đây, một nguồn đông đảo 6 từ tóm tắt cho cả nghìn bài nói TED chỉ với 99.5 đô la: "Tại sao phải lo lắng? Tôi thà thắc mắc còn hơn." Cám ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi được mời tới đây và kể cho các bạn tất cả những câu chuyện Nhưng những gì tôi muốn làm là thay vào đó Cho bạn biết tại sao tôi ngi ngờ nhữg câuchuyện vì sao chúg khiến tôi lo
Thực tế, một câu chuyện càng truyền cảm hứng cho tôi, thường thường, tôi càng trở nên lo lắng.
(Cười) Vậy nên những câu chuyện hay nhất thường là khó khăn nhất.
Điều tốt và xấu về những câu chuyện đó là chúng là một dạng đồ lọc.
Chúng chứa rất nhiều thông tin, và chúng bỏ đi một vài điều, và giữ một vài thông tin lại.
Nhưng một điều về cái máy lọc này là chúng luôn để những điều giống nhau lại.
Bạn luôn rời đi với một vài câu chuyện đơn giản giống nhau.
Có một câu nói mà mọi câu chuyện đều có thể được tóm tắt lại là "một người lạ ở thị trấn".
Có một quyển sách của Christopher Booker, trong đó anh ấy nói rằng thực sự có bảy thể loại câu chuyện.
Có quái vật, những người từ nghèo trở nên giàu, điều tra, du hành và quay trở về, chuyện hài, bi kịch, hồi sinh.
Bạn không nhất thiết phải đồng tình với danh sách đó, nhưng mục đích chính là: nếu bạn nghĩ về những câu chuyện, bạn đang nói đi nói lại với chính mình những điều giống nhau.
Đã từng có một cuộc khảo sát, chúng tôi hỏi một vài người -- họ được yêu cầu miêu tả cuộc sống của họ.
Khi được hỏi miêu tả về cuộc sống của mình, điều thú vị là chỉ có vài người nói "mớ hỗn độn".
(Cười) Đó có thể là câu trả lời tốt nhất, tôi không có ý xấu đâu.
"Mớ hỗn độn" có thể là tự do, "mớ hỗn độn" có thể là quyền lực, "mớ hỗn độn" có thể là một cách rút ra được nhiều điểm mạnh.
Nhưng điều mà mọi người muốn nói là, "Cuộc sống của tôi là một cuộc hành trình"
51% họ muốn biến cuộc sống của mình thành một câu chuyện.
11% nói "Cuộc sống của tôi là một trận chiến". Một lần nữa, đó là một dạng của câu chuyện.
8% nói, "Cuộc sống của tôi là một cuốn tiểu thuyết" 5% nói, "Cuộc sống của tôi là một vở kịch."
Tôi không nghĩ có ai nói, "cuộc sống của tôi là một chương trình truyền hình thực tế"
(Cười) Nhưng một lần nữa, chúng ta đang áp đặt trật tự lên sự lộn xộn mình chứng kiến, và nó có cùng một mô hình, và khi một điều gì đó đang ở trong dạng một câu chuyện, thường, chúng ta nhớ đến nó khi mà chúng ta không nên.
Vậy có bao nhiêu người trong số các bạn, biết câu chuyện về George Washington và cây cherry?
Nó không rõ ràng là chuyện đó đã thực sự xảy ra.
Câu chuyện về Paul Revere, cũng không rõ đó là chuyện thực sự đã xảy ra.
Nên một lần nữa, chúng ta nên nghi ngờ những câu chuyện.
Chúng ta được lập trình về mặt sinh học để đáp lại những câu chuyện.
Chúng chứa đựng rất nhiều thông tin. Chúng có sức mạnh cộng đồng.
Chúng kết nối ta với người khác.
Vậy nên chúng như viên kẹo mà chúng ta ăn khi tiêu thụ thông tin chính trị, khi chúng ta đọc những cuốn tiểu thuyết.
Khi chúng ta đọc những quyển sách thực tế, chúng ta được cung cấp những câu chuyện thực.
Sự không hư cấu, theo một ý nghĩa, chính là sự hư cấu mới.
Quyển sách có thể nói những điều đúng, nhưng một lần nữa, mọi thứ đều có cùng hình thức với những câu chuyện này.
Vậy, những vấn đề của việc phụ thuộc quá nhiều vào những câu chuyện là gì?
Bạn nhìn cuộc đời mình như thế này thay vì nó là, hoặc nó nên là một sự lộn xộn.
Nhưng cụ thể hơn, tôi nghĩ một vài vấn đề chính khi chúng ta nghĩ quá nhiều về sự kể chuyện.
Thứ nhất, những lời kể thường quá đơn giản, vì mục đích của một lời kể chuyện đó là lược bỏ không chỉ trong 18 phút, mà đa số những câu chuyện bạn có thể diễn đạt chỉ trong 1 hay 2 câu
Khi bạn lược bỏ chi tiết, bạn có xu hướng kể những câu chuyện về cái thiện và cái ác, cho dù đó là câu chuyện về của đời bạn hoặc câu chuyện về chính trị.
Tôi biết một vài điều thực sự là cái thiện chống cái ác, chúng ta đều biết, phải không?
Nhưng tôi nghĩ, như một nguyên tắc chung, chúng ta rất có thiên hướng kể câu chuyện cái thiện cái ác.
Giống như quy tắc ngón tay cái đơn giản, hãy tưởng tượng mỗi lần bạn kể câu chuyện cái thiện chống cái ác, bạn đang đơn giản tự làm giảm IQ của mình đi 10 điểm hoặc hơn.
Nếu bạn chỉ nhận nó như một dạng thói quen tinh thần, theo tôi, đó là một cách để trở nên thông minh hơn một cách nhanh chóng.
Bạn không cần phải đọc bất kỳ quyển sách nào
Hãy chỉ tưởng tượng mình đang nhấn một cái nút mỗi lần bạn kể chuyện cái thiện chống cái ác, và bằng cách nhấn nút đó, bạn giảm IQ của mình đi 10 điểm hoặc hơn.
Một dạng truyện phổ biến khác -- nếu bạn biết những bộ phim của Oliver Stone hay Michael Moore, bạn không thể làm nên một bộ phim và nói: "Tất cả chỉ là một sự tình cờ."
Không, nó cần phải có một âm mưu, mọi người dựng kịch bản cùng nhau, bởi vì trong một câu chuyện, một câu chuyện là về một mục đích.
Một câu chuyện không phải về một thứ tự không gò bó hay các tổ chức con người phức tạp những điều là sản phẩm của hành động của con người, nhưng không phải của con người thiết kế.
Không, một câu chuyện là về những người xấu lên kế hoạch cùng nhau.
Vì thế khi bạn nghe những câu chuyện về những âm mưu, hay thậm chí những câu chuyện về người tốt lên kế hoạch cùng nhau, như khi bạn xem những bộ phim, đây, một lần nữa, là lý do để nghi ngờ.
Theo quy tắc ngón tay cái, nếu như bạn hỏi: "Khi tôi nghe một câu chuyện, khi nào thì tôi nên đặc biệt nghi ngờ?"
Nếu bạn nghe một câu chuyện và bạn nghĩ: "Ồ, nó có thể làm nên một bộ phim hay!"
(Cười) Đó là khi phản ứng "uh-oh" nên bật lên, và bạn nên bắt đầu nghĩ về việc tất cả có thể là một phần của một sự hỗn độn.
Một câu chuyện hay cốt truyện phổ biến khác là lời tuyên bố chúng ta "phải trở nên cứng rắn"
Bạn sẽ nghe điều này trong rất nhiều ngữ cảnh.
Chúng ta phải cứng rắn với ngân hàng. Chúng ta phải cứng rắn với công đoàn.
Chúng ta cần cứng rắn với một đất nước nào đó khác, một nhà độc tài ngoại quốc nào đó, một người chúng ta đang thương lượng cùng.
Một lần nữa, vấn đề không phải ở việc chống lại việc trở nên cứng rắn.
Đôi khi, chúng ta nên cứng rắn.
Việc chúng ta cứng rắn với Đức Quốc xã là một điều tốt.
Nhưng đây một lần nữa lại là một câu chuyện chúng ta phải dùng đến quá dễ dàng, quá nhanh chóng.
Khi chúng ta không thực sự biết vì sao điều gì đó đã xảy ra, chúng ta đổ lỗi cho ai đó, và nói: "Chúng ta cần cứng rắn với họ!"
Như thể điều đó chưa bao xảy ra với cha ông bạn, cái ý tưởng của việc cứng rắn này.
Tôi thường xem nó như một dạng của sự lười biếng tinh thần.
Đó là một câu chuyện đơn giản mà bạn kể: "Chúng ta cần trở nên cứng rắn, chúng ta đã cần trở nên cứng rắn, chúng ta sẽ phải cứng rắn."
Thường thì, đó như một dạng của một dấu hiệu cảnh báo.
Một kiểu vấn đề khác với các câu chuyện là bạn chỉ có thể lấp đầy nhiều câu chuyện vào tâm trí bạn ngay lập tức, hoặc trong một ngày, hoặc thậm chí cả cuộc đời.
Vậy nên những câu chuyện của bạn đang phục vụ rất nhiều lý do.
Ví dụ, chỉ bước ra khỏi giường vào buổi sáng, bạn kể câu chuyện cho chính mình rằng công việc của bạn rất quan trọng, điều bạn đang làm là rất quan trọng. (Cười) và có thể là đúng vậy, nhưng tôi kể cho tôi câu chuyện đó kể cả khi không như vậy.
Và bạn biết gì không? Câu chuyện đó có tác dụng.
Nó khiến tôi bước ra khỏi giường.
Nó như một dạng tự đánh lừa bản thân, nhưng vấn đề xuất hiện khi tôi cần thay đổi câu chuyện đó.
Mục đích của câu chuyện là việc tôi nắm lấy nó và tôi giữ nó, và nó khiến tôi bước ra khỏi giường.
Vì thế, khi tôi đang làm một việc mà thực sự chỉ là một sự lãng phí thời gian, trong mớ lộn xộn của cuộc sống của tôi, tôi quá ràng buộc với câu chuyện khiến tôi bước ra khỏi giường, và một cách lý tưởng, tôi nên có một bản đồ câu chuyện đầy phức tạp trong đầu, bạn biết đấy, với những tổ hợp và một ma trận của tính toán, và những điều tương tự nhưng đó không phải là cách những câu chuyện vận hành.
Những câu chuyện muốn vận hành cần phải đơn giản, dễ hiểu, dễ kể cho người khác, dễ nhớ.
Như thế, những câu chuyện sẽ phục vụ những mục đích kép và đối lập, và thường chúng sẽ khiến chúng ta lạc lối.
Tôi từng nghĩ tôi đã ở giữa một nhóm những nhà kinh tế, tôi là một trong số những người tốt, và tôi liên kết với với những người tốt khác, và chúng tôi đã chiến đấu những lý tưởng của những người xấu.
Tôi đã từng nghĩ như vậy đó!
Và có lẽ, tôi đã lầm.
Có thể thi thoảng, tôi là một trong số những người tốt, nhưng trong một vài trường hợp, tôi nhận ra: "Này, mình đâu phải một trong số những người tốt."
Tôi không chắc tôi đã là kẻ xấu theo nghĩa có ý đồ xấu, nhưng nó rất khó với tôi để tránh khỏi câu chuyện đó.
Một điều thú vị về các xu hướng nhận thức là chúng là chủ đề của rất nhiều quyển sách ngày nay.
Có sách Nudge, sách Sway, sách Blink, những quyển sách một tựa đề, tất cả đều về những cách chúng ta làm hỏng việc.
Và có rất nhiều cách, nhưng điều mà tôi thấy thú vị là không một quyển sách nào nhận ra, đối với tôi, phương thức duy nhất, trọng tâm, quan trọng nhất chúng ta làm hỏng việc là gì, và đó là việc chúng ta kể cho chính mình quá nhiều câu chuyện, hoặc chúng ta bị mê hoặc một cách quá dễ dàng bởi những câu chuyện.
Tại sao những quyển sách này không nói với chúng ta điều đó?
Bởi vì chính những quyển sách đều về những câu chuyện.
Bạn càng đọc nhiều những quyển sách này, bạn đang học thêm về thành kiến của mình nhưng bạn đang khiến một vài thành kiến khác trở nên tệ hơn.
Vì thế chính những quyển sách là một phần của thành kiến trong nhận thức của bạn.
Thường, mọi người mua chúng như một dạng bùa, như là: "Tôi mua quyển sách này. Tôi sẽ không 'Phi lý trí'."
(Cười) Như thể mọi người muốn nghe điều tệ nhất, vậy nên theo tâm lý, họ có thể chuẩn bị cho nó hoặc bảo vệ mình khỏi nó.
Đó là lý do tại sao có cái gọi là thị trường cho tính bi quan.
Nhưng nghĩ việc mua một quyển sách sẽ đưa bạn đến đâu đó, điều đó có thể là sự sai lầm lớn hơn.
Nó như thể là bằng chứng cho thấy những con người nguy hiểm nhất là những người đã được dạy kiến thức tài chính.
Họ là những người đã đi và mắc những sai lầm tệ nhất.
Họ là những người nhận ra họ không biết gì cả, và rốt cuộc lại làm rất tốt.
Và vấn đề thứ 3 với những câu chuyện là những người ngoài cuộc dùng những câu chuyện kiểm soát chúng ta, và chúng ta đều thích nghĩ rằng quảng cáo chỉ có tác dụng với người khác, nhưng, tất nhiên, đó không phải là đúng, quảng cáo có tác dụng với tất cả chúng ta.
Vậy nên nếu bạn quá bị ràng buộc vào những câu chuyện, điều sẽ xảy ra là những người bán hàng sẽ đi theo, và họ sẽ gộp mặt hàng của mình với một câu chuyện.
Bạn sẽ, "Kìa, một câu chuyện miễn phí!"
Và rồi rốt cục bạn mua sản phẩm, bởi vì sản phẩm và câu chuyện đó đi liền với nhau.
(Cười) Nếu bạn nghĩ về cách chủ nghĩa tư bản hoạt động, có một thành kiến ở đây.
Hãy cùng cân nhắc 2 dạng câu chuyện về ô tô.
Câu chuyện A là : "Mua chiếc xe này, và bạn sẽ có những đối tác xinh đẹp, lãng mạn và một cuộc sống đầy hấp dẫn"
(Cười) Có rất nhiều người có động cơ về mặt tài chính để thúc đẩy câu chuyện đó.
Nhưng, một câu chuyện thay thế là: "Bạn không thực sự cần một chiếc xe tốt như thu nhập của bạn sẽ biểu lộ ra.
Điều bạn thường làm là nhìn vào việc bạn của bạn làm và bắt chước họ.
Đó là một cách tự học tốt cho rất nhiều vấn đề, nhưng khi nhắc tới ô tô, hãy chỉ mua một chiếc Toyota."
(Cười) Có thể Toyota có động cơ ở đó, nhưng thậm chí Toyota cũng kiếm nhiều tiền hơn từ những chiếc xe sang trọng, và ít tiền hơn từ những chiếc xe rẻ hơn.
Nên nếu bạn nghĩ nhóm truyện nào bạn sẽ nghe, bạn rốt cục sẽ nghe những câu chuyện đầy mê hoặc, đầy quyến rũ, và một lần nữa, tôi nói với các bạn, đừng tin chúng.
Có những người lợi dụng tình yêu dành cho những câu chuyện của bạn để điều khiển bạn.
Cản lại và nói: "Những thông điệp, những câu chuyện gì mà không ai có động lực để kể?"
Bắt đầu nói với chính mình những điều đó, và xem liệu những quyết định của bạn có thay đổi.
Đó là một cách đơn giản.
Bạn có thể không bao giờ thoát ra được cách suy nghĩ về những câu chuyện, nhưng bạn có thể cải thiện mức độ bạn nghĩ trong những câu chuyện, và ra những quyết định tốt hơn.
Vì thế nếu tôi đang nghĩ về bài nói này, tôi tự nhủ, tất nhiên rồi, bạn rút được gì từ bài nói này?
Câu chuyện gì bạn rút ra được từ Tyler Cowen?
Một câu chuyện bạn có thể giống câu chuyện về một sự điều tra.
"Tyler là một người đàn ông trong một cuộc tìm kiếm.
Tyler tới đây, và anh bảo chúng tôi rằng đừng nghĩ quá nhiều về những câu chuyện."
Đó sẽ là một câu chuyện bạn có thể kể về bài nói này.
(Cười) Nó sẽ phù hợp với một khuôn mẫu khá phổ biến.
Bạn có thể nhớ nó. Bạn có thể kể nó cho người khác.
"Anh chàng kỳ lạ này đến, và anh nói 'Đừng nghĩ về những câu chuyện. Để tôi kể cho bạn điều đã xảy ra trong hôm nay!" (Cười) Và bạn kể câu chuyện của bạn.
(Cười) Một khả năng khác là bạn có thể kể chuyện về sự hồi sinh.
Bạn có thể nói, "Tôi từng nghĩ quá nhiều về những câu chuyện (Cười) nhưng rồi tôi nghe Tyler Cowen (Cười) và tôi nghĩ ít hơn về những câu chuyện!"
Đó cũng có thể là một lời kể bạn sẽ nhớ, bạn có thể kể cho người khác, và một lần nữa, nó sẽ gắn với bạn.
Bạn cũng có thể kể câu chuyện về một bi kịch sâu đậm.
"Anh chàng Tyler Cowen này đến (Cười) và nói với chúng tôi rằng đừng nghĩ về các câu chuyện, nhưng tất cả những gì anh ấy có thể làm là kể cho chúng tôi những câu chuyện (Cười) về việc những người khác nghĩ quá nhiều về các câu chuyện như thế nào."
(Cười) Vậy, hôm nay, sẽ là câu chuyện nào? Một cuộc tìm kiếm, sự hồi sinh, nỗi bi kịch?
Hay có thể một chút kết hợp của cả 3?
Tôi không thật sự chắc chắn, và tôi không ở đây để bảo các bạn đốt đầu đĩa DVD của mình và vứt bộ sách Tolstoy đi.
Suy nghĩ về các câu chuyện cơ bản là thuộc tinh con người.
Có một cuốn hồi ký Gabriel Garcia Marquez "Sống để kể một câu chuyện" mà chúng ta sử dụng ký ức trong các câu chuyện để hiểu những gì chúng ta đã làm, để đưa ra ý nghĩa đối với cuộc sống, để tạo ra những sự kết nối với người khác.
Không gì trong những điều này sẽ biến mất, nên biến mất, hay có thể biến mất.
Nhưng một lần nữa, với tư cách một nhà kinh tế, tôi nghĩ về cuộc sống trên bờ vực, một quyết định bổ sung.
Chúng ta có nên nghĩ nhiều hơn, hay ít hơn về các câu chuyện?
Khi chúng ta nghe những câu chuyện, chúng ta có nên nghi ngờ nhiều hơn?
Và những dạng truyện gì chúng ta nên thấy nghi ngờ?
Một lần nữa, tôi nói với các bạn đó là những câu chuyện, thường thường, là bạn thích nhất, rằng bạn thấy đáng được thưởng nhất, truyền cảm hứng nhất.
Những câu chuyện không tập trung vào chi phí cơ hội, hay hậu quả phức tạp, không lường trước của những hành động của con người, bời vì rất thường xuyên, điều đó không tạo nên một câu chuyện hay.
Nên thường, một câu chuyện là một câu chuyện về sự chiến thắng, về sự đấu tranh; có những thế lực đối lập, có thể ác hoặc ngu dốt; có một người đang được tìm kiếm, một người thực hiện một cuộc du hành, và một người lạ đến với thị trấn.
Và những người là loại người bạn thích, nhưng đừng để họ khiến bạn hạnh phúc quá.
(Cười) Thay vào đó, ở bên lề - một lần nữa, không đốt Tolstoy nhé - nhưng chỉ lộn xộn hơn một chút.
Nếu tôi thực sự phải sống những cuộc hành trình đó, và những cuộc tìm kiếm, những trận chiến, nó sẽ thật ngột ngạt với tôi!
Như thể, chúa tôi, tôi không thể có cuộc sống của tôi trong đống lộn xộn của nó - tôi ngần ngại khi sử dụng từ này - sự vinh quang bình thường nhưng đó là niềm vui với tôi?
Tôi có thực sự phải theo một cách kể chuyện nào đó?
Tôi không thể chỉ sống thôi sao?
Hãy thoải mái hơn với những sự lộn xộn.
Hãy thoải mái hơn với sự vô thần, và ý tôi là về những điều khiến bạn cảm thấy vui.
Nó thực dễ dàng để chọn ra một vài phạm vi để không biết về nó, và cảm thấy tốt về điều đó, như là, "Tôi không thể biết về tôn giá, hay chính trị."
Đó là một bước đi trong bộ hồ sơ để bạn trở nên giáo điều hơn trong phạm vi khác, phải không?
(Cười) Đôi khi, những người đáng tin nhất về trí tuệ là những người chỉ chọn một phạm vi, và họ hoàn toàn giáo điều về nó, không hợp lý một cách bướng bỉnh, đến nỗi bạn nghĩ, "Sao họ có thể tin điều đó?"
Nhưng nó làm tăng thêm sự cứng đầu của họ, và rồi, với những điều khác, họ có thể khá cởi mở.
Vậy nên đừng rơi vào cái bẫy của suy nghĩ bởi vì bạn bất khả tri về một vài điều, rằng bạn cơ bản là có lý về sự tự lừa dối bản thân, về những câu chuyện và về sự cởi mở của bạn.
(Cười) [Nghĩ về] sự do dự, sự lơ lửng trong nhận thức, và sự lộn xộn, và sự không hoàn thiện, [và bằng cách nào] không phải mọi thứ đều buộc quanh trong một cái cung, và bạn đang thực sự không trong một cuộc hành trình.
Bạn ở đây vì một hay nhiều lý do lộn xộn nào đó, và có thể bạn không biết đó là gì, có thể tôi không biết đó là gì, nhưng dù sao, tôi vui vì được mời tới đây, và cảm ơn các bạn vì đã lắng nghe.
(Cười) (Vỗ tay)
Đây là một nghĩa trang thiết bị.
Điểm đến cuối cùng đặc trưng của thiết bị y tế từ các bệnh viện châu Phi.
Sao lại thế?
Hầu hết thiết bị y tế ở châu Phi đều được nhập khẩu, và thường không phù hợp với điều kiện ở đây.
Khi thì chúng cần kĩ thuật viên có trình độ để vận hành, bảo trì và sửa chữa. Khi thì chúng không chịu được nhiệt độ và độ ẩm cao và đòi hỏi một nguồn điện ổn định liên tục.
Ví dụ về một thiết bị y tế, cuối cùng, sẽ bị tống vô bãi rác vào lúc nào đó là máy siêu âm điện tim cho thai nhi.
Đây là thiết bị chăm sóc tiêu chuẩn ở các nước phát triển.
Nhưng trong điều kiện thiếu nguồn lực, tiêu chuẩn chăm sóc thường là một bà mụ nghe nhịp tim thai qua ống nghe.
Cách tiếp cận này đã được dùng từ hơn một thế kỉ.
Nó phụ thuộc rất nhiều vào kĩ năng và kinh nghiệm của bà mụ.
Vài năm trước, hai nhà sáng chế trẻ từ Uganda đã đến thăm phòng khám tiền sản tại một bệnh viện địa phương khi là sinh viên ngành công nghệ thông tin.
Họ nhận thấy, các bà mụ thường không thể nghe tim thai bằng chiếc ống nghe này.
Vậy nên, họ đã sáng chế ra thiết bị nghe tim thai của riêng mình.
Họ lắp ống nghe và nối nó với điện thoại thông minh.
Ứng dụng trên điện thoại sẽ ghi lại nhịp tim, đánh giá và cung cấp cho bà mụ một loạt thông tin về tình trạng thai nhi.
Những nhà sáng chế này - (Vỗ tay) là Aaron Tushabe và Joshua Okello.
Một người nữa là Tendekayi Katsiga, làm việc cho tổ chức phi lợi nhuận tại Botswana,
sản xuất các thiết bị trợ thính. Anh nhận ra những thiết bị trợ thính này cần được thay pin thường xuyên, điều vượt quá khả năng của phần lớn người sử dụng.
Đáp lại, với vai trò một kĩ sư, anh đã phát minh máy sạc pin năng lượng mặt trời cùng pin sạc, có thể dùng được cho các thiết bị trợ thính.
Anh đồng sáng lập một công ty tên Deaftronics, hiện đang sản xuất Solar Ear, một thiết bị trợ thính được vận hành bởi phát minh của anh.
Đồng nghiệp của tôi, Sudesh Sivarasu, đã sáng chế găng tay thông minh cho bệnh nhân hủi.
Dù bệnh hủi có thể được chữa khỏi, kết quả của những tổn thương thần kinh sẽ khiến nhiều người mất đi xúc giác.
Điều này khiến họ rất dễ bị thương.
Chiếc găng có những cảm biến giúp xác định nhiệt độ và áp lực và cảnh báo người dùng.
Nó hoạt động hiệu quả như một xúc giác nhân tạo và ngăn ngừa tổn thương.
Sudesh đã phát minh chiếc găng này sau khi quan sát những người từng mắc bệnh sinh hoạt hàng ngày, và nhận thấy những rủi ro và nguy hiểm trong môi trường của họ.
Những nhà sáng chế mà tôi vừa nói tới đã kết hợp công nghệ với chăm sóc y tế.
Đó là điều mà kĩ sư y sinh làm.
Tại Đại học Cape Town, chúng tôi tổ chức khóa học có tên Sáng kiến Sức khỏe và Thiết kế.
Nhiều sinh viên tốt nghiệp ngành kỹ sư y sinh đã tham dự.
Mục tiêu khóa học là giới thiệu cho các học viên triết lý của giới thiết kế.
Các sinh viên được khuyến khích gắn kết với cộng đồng khi tìm kiếm giải pháp cho các vấn đề sức khỏe.
Một trong các cộng đồng mà chúng tôi đang làm việc cùng là nhóm những người cao tuổi tại Cape Town.
Nhiệm vụ của một dự án gần đây của lớp là xác định tình trạng khiếm thính ở những người cao tuổi này.
Các học viên, nhiều người là kỹ sư, tin rằng họ có thể thiết kế một thiết bị trợ thính tốt hơn.
Họ dành thời gian với người cao tuổi, trò chuyện với những nhà cung cấp dịch vụ y tế và các điều dưỡng viên.
Họ nhanh chóng nhận ra, thật ra, thiết bị trợ thính thích hợp đã tồn tại, nhưng những người cần lại không có được chúng.
Và những người có lại không dùng.
Các học viên nhận ra rằng nhiều người cao tuổi không chấp nhận việc mình bị khiếm thính.
Một nỗi xấu hổ khi phải mang thiết bị trợ thính.
Họ cũng khám phá ra rằng môi trường mà những người cao tuổi này đang sống không hỗ trợ cho tình trạng khiếm thính của họ.
Ví dụ, nhà và trung tâm cộng đồng đầy ắp những tiếng vọng làm cản trở khả năng nghe.
Vậy nên, thay vì phát triển và thiết kế một thiết bị trợ thính mới tốt hơn, các học viên kiểm tra bối cảnh xung quanh, với hi vọng cải thiện chất lượng âm thanh.
Họ cũng nghĩ ra một chiến dịch để nâng cao nhận thức về khiếm thính và chống lại nỗi xấu hổ khi phải mang thiết bị trợ thính.
Việc này thường xảy ra khi ta tập trung vào người dùng - trường hợp này, là người cao tuổi - và nhu cầu cùng bối cảnh của họ.
Ta sẽ phải chuyển hướng tập trung khỏi công nghệ và tái cấu trúc vấn đề.
Cách tiếp cận vấn đề thông qua việc tham gia và lắng nghe này không mới, nhưng thường không được các kĩ sư áp dụng trong quá trình phát triển công nghệ.
Một trong những học viên của tôi có kinh nghiệm làm kĩ sư phần mềm.
Anh từng tạo ra nhiều sản phẩm mà các khách hàng chẳng thích một chút nào.
Khi khách hàng từ chối một sản phẩm, là chuyện thường ở công ty anh khi tuyên bố rằng họ không biết họ muốn gì.
Hoàn thành xong khóa học, anh gửi phản hồi rằng giờ đây, anh đã nhận ra anh mới là người không hiểu khách hàng muốn gì.
Một học viên khác gửi phản hồi rằng cô đã học được cách thiết kế với sự đồng cảm, thay vì theo chức năng, như được dạy ở trường.
Tất cả những điều này cho thấy chúng ta thường không thấy được nhu cầu thật sự khi đuổi theo công nghệ.
Nhưng chúng ta cần công nghệ.
Chúng ta cần máy trợ thính. Chúng ta cần thiết bị nghe tim thai.
Vậy làm thế nào để tạo ra nhiều thành công hơn cho các thiết bị y tế từ châu Phi?
Làm thế nào tạo ra nhiều nhà sáng chế, thay vì phụ thuộc vào vài cá nhân đặc biệt có thể nhìn thấy được nhu cầu thật sự và đáp lại một cách phù hợp?
Chúng ta sẽ tập trung vào nhu cầu, con người và bối cảnh.
"Nhưng đó là điều hiển nhiên", bạn có thể nói vậy, "Bối cảnh dĩ nhiên là quan trọng."
Nhưng châu Phi là một lục địa đa dạng, với cách biệt cực lớn về sức khỏe, giáo dục, tài sản và thu nhập.
Nếu cho rằng kĩ sư và các nhà sáng chế của mình đã đủ hiểu biết về bối cảnh khác nhau của người dân châu Phi để có thể giải quyết các vấn đề của những cộng đồng khác nhau kể cả cộng đồng tách biệt nhất, thì chúng ta đã sai.
Mặt khác, nếu chính chúng ta ở Châu Phi mà cũng không hiểu hết về nó, thì ai sẽ có đủ kĩ năng và sự tận tụy có thể bay đến, dành thời gian để lắng nghe và hòa nhập rồi bay đi cùng với đủ hiểu biết để sáng chế cho lục địa này?
Việc hiểu rõ bối cảnh không phải là một tương tác hời hợt
mà là sự ràng buộc sâu sắc, và sự dấn thân vào thực tại và sự phức tạp của bối cảnh.
Và chúng ta đã làm được.
Chúng ta đã có một nền tảng kiến thức giàu và mạnh để, từ đó, bắt đầu tìm kiếm giải pháp cho vấn đề của mình.
Thế nên, đừng ỷ lại vào người khác khi ta đang sống trên một lục địa đầy những tài năng chưa được khai thác.
Xin cảm ơn
(Vỗ tay)
Nếu bạn đi ăn ngoài tiệm và muốn có một lựa chọn tốt cho sức khỏe, thì bạn sẽ chọn gì, gà nướng hay gà rán?
Hiện nay hầu hết mọi người sẽ trả lời là gà nướng, và đúng là gà nướng chứa ít chất béo và có ít calo hơn.
Tuy nhiên, gà nướng có một nguy cơ tiềm ẩn.
Nguy cơ đó là chất heterocyclic amine đặc biệt là phenomethylimidazopyridine, hay PhIP -- (cười) là kháng nguyên hay hợp chất gây ung thư
Chất gây ung thư là bất kỳ vật chất hay tác nhân hóa học nào mà gây ra sự phát triển bất bình thường của các tế bào và còn có thể làm chúng di căn và phát tán
Chúng cũng là các hợp chất hữu cơ trong đó một hay nhiều hơn các hydro trong dung dịch amoniac được thay thế bởi một nhóm phức tạp hơn.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng các chất chống oxi hóa có khả năng giảm các heterocyclic amin đó.
Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào chỉ ra bằng cách nào hay tại làm sao.
Có năm tổ chức khác nhau phân loại các chất gây ung thư.
Và như quý vị có thể thấy, không có tổ chức nào xem các tổ hợp trên là an toàn, điều này chứng tỏ rằng cần phải cắt giảm chúng trong chế độ ăn kiêng của chúng ta.
Có thể các bạn đang tự hỏi làm sao mà một cô bé 13 tuổi có thể nghĩ ra ý kiến này.
Và tôi đã đến với nó từ một chuỗi các sự kiện.
Đầu tiên tôi biết về nó qua một đơn kiện mà tôi đã đọc trong văn phòng bác sỹ của tôi -- (cười) đó là vụ kiện giữa Ủy ban Y sĩ về Trách nhiệm Y học và bảy nhà hàng thức ăn nhanh khác nhau.
Họ không bị kiện vì có những chất gây ung thư trong gà của họ, mà họ bị kiện vì Nghị định 65 của California, trong đó phát biểu rằng nếu có bất kỳ mối nguy hại nào trong sản phẩm thì các công ty sản xuất phải đưa ra một cảnh báo rõ ràng.
Vì vậy tôi đã rất ngạc nhiên về điều này.
Và tôi đã tự hỏi tại sao không ai biết nhiều hơn về loại gà nướng nguy hiểm mà có vẻ như là vô hại này.
Nhưng rồi một tối nọ, mẹ tôi đang làm món gà nướng cho bữa tối, và tôi để ý rằng các góc cạnh của con gà, những phần mà đã được ướp trong nước cốt chanh, đã chuyển thành màu trắng.
Và sau đó trong lớp sinh học, tôi được biết rằng đó là một quá trình được gọi là biến chất, trong đó các protein sẽ biến đổi hình dạng và mất khả năng hóa học.
Vì thế tôi tổng hợp hai ý tưởng này và lập ra một giả thiết, rằng, có thể nào các chất gây ung thư được giảm xuống nhờ việc ướp và có thể xảy ra điều đó nhờ sự khác nhau về độ PH không?
Vậy là ý tưởng của tôi đã được hình thành, và tôi đã có kế hoạch và giả thiết cho dự án, vậy thì bước tiếp theo của tôi là gì?
Đương nhiên tôi phải tìm một phòng thí nghiệm để làm việc bởi vì tôi không có thiết bị gì ở trường.
Tôi đã nghĩ điều này thì đơn giản thôi, nhưng tôi gửi thư điện tử cho 200 người trong bán kính cách nơi tôi sống 5 giờ chạy xe, và tôi nhận được một phản hồi tích cực nói rằng họ có thể làm việc với tôi.
Hầu hết những người còn lại không bao giờ hồi âm, nói rằng họ không có thời gian hay không có thiết bị phù hợp và không thể giúp tôi.
Cho nên đó phải là một cam kết nghiêm túc lắm mới có thể lái xe tới phòng thí nghiệm để làm việc nhiều lần như vậy.
Tuy nhiên, đó cũng là một cơ hội tuyệt vời để được làm việc trong một phòng thí nghiệm thật sự -- nhờ vậy mà cuối cùng tôi cũng có thể khởi động dự án của tôi.
Giai đoạn đầu tiên được hoàn thành tại nhà bao gồm việc ướp gà, nướng gà, tập hợp lại và chuẩn bị để mang tới phòng thí nghiệm.
Giai đoạn thứ hai được hoàn tất tại phòng thí nghiệm khuôn viên chính Đại học Penn State. Tại đó tôi đã chiết xuất các hóa chất, thay đổi độ PH để có thể đưa nó qua thiết bị và tách các hợp chất tôi cần từ phần còn lại của con gà.
Giai đoạn cuối cùng là khi tôi cho các mẫu đi qua một máy đo phổ công suất cao bằng chất lỏng ghi sắc ở áp suất cao. Cái máy này tách các hợp chất và phân tích các hóa chất và cho tôi biết một cách chính xác hàm lượng chất gây ung thư tôi có trong con gà của tôi.
Do vậy khi tôi đọc qua các dữ liệu, tôi đã có các kết quả rất đáng ngạc nhiên, bởi vì tôi thấy rằng có bốn trong số năm thành phần ướp thực sự đã ngăn chặn sự hình thành chất gây ung thư.
Khi so sánh với gà chưa được ướp, là cái tôi dùng để kiểm nghiệm so sánh, tôi thấy rằng nước cốt chanh cho kết quả tốt nhất, làm giảm các chất gây ung thư đến khoảng 98 phần trăm.
Ướp bằng nước muối và đường nâu cũng cho kết quả rất tốt, làm giảm các chất gây ung thư khoảng 60 phần trăm.
Dầu ô-liu cũng làm giảm nhẹ sự hình thành chất PhIP, nhưng hầu như không đáng kể.
Và kết quả với xì dầu chưa được ngã ngũ vì phạm vi dữ liệu quá lớn, nhưng có vẻ như xì dầu thực ra lại làm tăng các chất gây ung thư tiềm ẩn.
Một chỉ số quan trọng khác mà tôi không đưa vào lúc đầu là thời gian nấu.
Và tôi thấy rằng nếu tăng thời gian nấu, thì lượng chất gây ung thư sẽ tăng lên nhanh chóng.
Trên cơ sở của những điều này thì cách tốt nhất để ướp gà là không nấu quá tái, nhưng tuyệt đối không được nấu quá kỹ và làm cháy gà, và ướp gà bằng nước cốt chanh, đường đen hay nước muối.
(Vỗ tay) Dựa vào những phát hiện trên, tôi có một câu hỏi cho các bạn.
Các bạn có sẵn lòng thực hiện một thay đổi đơn giản trong cách ăn uống mà có thể có khả năng cứu sinh mạng của mình?
Không phải là tôi nói rằng nếu các bạn ăn gà nướng mà chưa được ướp thì chắc chắn sẽ bị ung thư và chết.
Tuy nhiên, bất cứ thứ gì quý vị có thể làm để giảm nguy cơ các chất gây ung thư tiềm tàng chắc chắn có thể làm tăng chất lượng cuộc sống.
Điều đó nghe có đáng không?
Các bạn sẽ nấu món gà thế nào bây giờ?
(Vỗ tay) Chào mọi người. Tôi là Shree Bose.
Tôi là người chiến thắng trong nhóm tuổi 17-18 và sau đó giành được giải thưởng cho toàn cuộc thi.
Tôi muốn tất cả các bạn hình dung một cô bé đang cầm một cây rau bi-na chết màu xanh dương.
Và cô bé đang đứng trước các bạn và cô bé sẽ giải thích cho các bạn rằng những đứa trẻ sẽ ăn rau trong dĩa ăn của chúng nếu rau có nhiều màu khác nhau.
Nghe thật ngớ ngẩn phải không.
Nhưng đó là tôi những năm trước đây.
Và đó là đề tài khoa học đầu tiên của tôi.
Câu chuyện sẽ phức tạp hơn một chút.
Anh trai tôi Panaki Bose dành hàng giờ để giải thích cho tôi về các nguyên tử khi mà tôi vừa mới chập chững biết đến môn đại số.
Bố mẹ tôi đã kinh qua nhiều đề tài khoa học của tôi hơn nhiều, bao gồm một thùng rác điều khiển từ xa.
(Cười) Và sau đó mùa hè sau năm học cấp ba đầu tiên của tôi đến, khi ông bà tôi qua đời vì căn bệnh ung thư.
Và tôi nhớ khi chứng kiến gia đình tôi trải qua chuyện đó và nghĩ rằng tôi không bao giờ muốn một gia đình khác phải cảm thấy sự mất mát như vậy.
Vì vậy, được trang bị tất cả kiến thức từ lớp Sinh vật cho học sinh năm đầu, tôi đã quyết định là tôi muốn nghiên cứu về ung thư lúc 15 tuổi.
Kế hoạch hoàn hảo.
Vậy là tôi đã bắt đầu gửi thư điện tử tới tất cả các giáo sư trong khu vực của tôi yêu cầu một vị trí làm việc trong phòng thí nghiệm dưới sự hướng dẫn của họ.
Tất cả từ chối tôi, chỉ trừ một người.
Và kỳ nghỉ hè tiếp theo tôi lại tiếp tục làm việc với Tiến sĩ Basu. tại trung tâm sức khỏe UNT tại Fort Worth, Texas.
Và đó là nơi nghiên cứu bắt đầu.
Ung thư buồng trứng là một trong những bệnh ung thư mà hầu hết mọi người không biết đến, hay không để ý nhiều.
Nhưng đó là bệnh ung thư gây tử vong cao thứ năm trong số những phụ nữ Mỹ.
Trên thực tế, có một trong 70 phụ nữ được chẩn đoán mắc bệnh ung thư buồng trứng.
Một trên 100 phụ nữ sẽ tử vong vì căn bệnh này.
Hóa trị liệu, một trong những cách hiệu quả nhất được dùng để điều trị ung thư ngày nay, bao gồm việc đưa vào bệnh nhân những liều hóa chất cao để cố gắng giết các tế bào ung thư.
Cisplatin là một loại thuốc thông dụng dùng trong chữa trị ung thư cổ tử cung bằng hóa trị liệu -- một phân tử khá đơn giản được làm ra tại phòng thí nghiệm gây ra hư tổn cho DNA của các tế bào ung thư và làm cho chúng tự giết chính mình.
Nghe thật tuyệt phải không?
Nhưng có một vấn đề: đôi khi các bệnh nhân kháng thuốc, và sau nhiều năm sau khi họ được cho là không còn ung thư, họ quay trở lại.
Và tại thời điểm này, họ không còn phản ứng với thuốc nữa.
Đó là một vấn đề lớn.
Trong thực tế, đó là một trong những vấn đề lớn nhất với hóa trị liệu hiện nay.
Vì vậy chúng tôi muốn biết làm cách nào các tế bào ung thư cổ tử cung trở nên đề kháng với loại thuốc gọi là Cisplatin này.
Và chúng tôi muốn biết điều này, bởi vì nếu chúng tôi biết được, thì chúng tôi có thể khiến cho hiện tượng kháng thuốc không bao giờ xảy ra.
Đó là việc mà chúng tôi muốn làm ngay từ đầu.
Và chúng tôi nghĩ rằng phải có liên quan tới loại protein được gọi là AMP kinase, một protein năng lượng.
Vì thế chúng tôi thực hiện các cuộc kiểm tra chặn protein này lại, và chúng tôi đã thấy được sự thay đổi lớn.
Ý tôi là, trên màn hình, các bạn có thể thấy rằng trên phần nhạy cảm của chúng ta, những tế bào mà phản ứng lại với thuốc, khi ta chặn protein lại, thì số lượng các tế bào chết -- những dấu chấm có màu -- chúng đang giảm xuống.
Nhưng trên mặt bên này, với cùng biện pháp điều trị, chúng tại đang tăng lên -- thật thú vị.
Nhưng đó là những dấu chấm trên màn hình cho các bạn; chính xác thì điều đó có nghĩa là gì?
Cơ bản thì điều đó có nghĩa là protein này đang thay đổi từ tế bào nhạy cảm đến tế bào kháng thuốc.
Và thực tế, nó có thể thay đổi chính các tế bào để làm cho các tế bào trở nên kháng thuốc.
Và điều đó rất quan trọng.
Trên thực tế, điều đó có nghĩa là nếu một bệnh nhân đến và họ kháng lại thuốc này, thì nếu chúng ta cho họ một hóa chất để chặn protein này lại, thì chúng ta có thể điều trị lại cho họ với cùng loại thuốc đó.
Và điều đó thật lớn lao đối với hiệu quả của hóa trị liệu nói chung -- có thể là với nhiều loại ung thư khác nhau.
Đó là công việc của tôi, và đó là cách tôi hình dung lại tương lai của nghiên cứu, với việc khám phá ra chính xác protein này làm gì, nhưng cũng là vì tương lai của hiệu quả của hóa trị liệu -- để biết đâu tất cả những ông bà mắc phải ung thư sẽ có thêm một ít thời gian dành cho con cháu.
Nhưng công việc của tôi không chỉ là về nghiên cứu.
Đó là cả một quá trình tìm kiếm đam mê.
Đó là lý do tại sao việc trở thành người chiến thắng giải thưởng cao quý của Hội chợ Khoa học Toàn cầu của Google -- bức ảnh dễ thương phải không -- đó là một niềm phấn khích với tôi và là một vinh dự lớn lao.
Và kể từ đó, tôi đã được làm một số việc rất thú vị -- từ gặp gỡ tổng thống cho đến việc đứng trên sân khấu này để nói với tất cả các bạn.
Nhưng như tôi đã nói, chuyến hành trình của tôi không chỉ là nghiên cứu, mà còn là tìm kiếm đam mê của bản thân, và đó là về việc tạo cho chính tôi những cơ hội khi tôi thậm chí không biết mình đang làm gì.
Đó là về cảm hứng và quyết tâm và không bao giờ từ bỏ niềm yêu thích của bản thân dành cho khoa học và học tập và trưởng thành.
Xét cho cùng thì câu chuyện của tôi bắt đầu với một cây rau bi-na héo úa đã chết và câu chuyện chỉ trở nên tốt đẹp hơn từ đó.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay) Naomi Shah: Chào mọi người. Tôi là Naomi Shah, và hôm nay tôi sẽ kể cho các bạn về nghiên cứu của tôi về chất lượng không khí trong nhà và các bệnh nhân hen phế quản.
Có 1,6 triệu cái chết trên toàn thế giới.
Mỗi 20 giây lại có một người chết.
Con người dành trên 90 phần trăm cuộc đời ở trong nhà.
Và gánh nặng kinh tế của bệnh hen hơn cả gánh nặng của HIV và bệnh lao cộng lại.
Những thống kê đó đã tác động mạnh mẽ tới tôi, nhưng điều thực sự đã làm dấy lên niềm yêu thích nghiên cứu của tôi là việc chứng kiến cả bố tôi và anh tôi chịu đựng bệnh dị ứng kinh niên quanh năm.
Nó làm tôi bối rối; tại sao những triệu chứng dị ứng đó cứ dai dẳng khi mùa phấn hoa đã qua?
Với câu hỏi này trong đầu, tôi bắt đầu nghiên cứu, và tôi sớm biết được rằng thành phần gây ô nhiễm không khí trong nhà chính là thủ phạm.
Ngay khi tôi nhận ra điều này, tôi đã khảo sát mối liên hệ đằng sau giữa bốn thành phần gây ô nhiểm không khí phổ biến và ảnh hưởng của chúng tới phổi đối với bệnh nhân hen.
Lúc đầu tôi chỉ muốn biết chất nào trong số bốn chất ô nhiễm có tác động xấu nhất tới sức khỏe đối với phổi của bệnh nhân hen.
Nhưng không lâu sau đó, tôi đã phát triển một mô hình toán học mới lạ mà cơ bản định lượng ảnh hưởng của các chất ô nhiễm môi trường lên phổi của bệnh nhân hen.
Và điều làm tôi bất ngờ là không có mô hình nào tồn tại hiện nay mà có thể định lượng ảnh hưởng của các chỉ số môi trường lên sức khỏe của phổi, bởi vì mối liên hệ đó có vẻ rất quan trọng.
Với suy nghĩ đó trong đầu, tôi bắt đầu nghiên cứu sâu hơn, tôi bắt đầu khảo sát nhiều hơn, và tôi đã rất đam mê.
Bởi vì tôi nhận ra rằng nếu chúng ta có thể tìm được một cách để hướng tới việc cải tạo môi trường, chúng ta cũng có thể tìm một cách để chữa trị bệnh nhân hen hiệu quả hơn.
Ví dụ, các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi là các chất hóa học gây ô nhiễm mà ta có thể tìm thấy ở trường học, ở nhà hay công sở.
Chúng ở khắp mọi nơi.
Những chất hóa học ô nhiễm này hiện tại không phải là chất gây ô nhiễm không khí theo định nghĩa của Đạo luật Không khí Sạch của Mĩ.
Điều đó làm tôi bất ngờ, bởi vì những chất hóa học gây ô nhiễm này, qua nghiên cứu, tôi chứng tỏ rằng chúng có ảnh hưởng rất xấu đối với sức khỏe phổi của bệnh nhân hen và do đó cần được điều tiết.
Vì vậy hôm nay tôi muốn chỉ cho các bạn mô hình phần mềm tương tác mà tôi tạo.
Tôi sẽ trình diễn cho các bạn thấy trên máy tính của tôi.
Và tôi có một tình nguyện viên trong số khán giả hôm nay, Julie.
Và tất cả dữ liệu của julie đã được chuẩn bị từ trước nằm trong mô hình phần mềm tương tác của tôi.
Và phần mềm này có thể được sử dụng bởi bất kỳ ai.
Vì vậy tôi muốn các bạn tưởng tượng rằng các bạn đang chính là Julie, hay người nào đó rất gần gũi với bạn người mà phải chịu đựng bệnh hen hay một rối loạn phổi khác.
Thế này: Julie đi đến văn phòng bác sỹ của cô để được chữa trị cho bệnh hen.
Và bác sỹ bảo cô ngồi xuống, và ông đo tốc độ thở ra đỉnh của cô -- đó cơ bản là tốc độ thở ra của cô, hay lượng không khí cô ấy có thể thở ra trong một nhịp thở.
Tốc độ thở ra tối đa đó, tôi đã đưa nó vào mô hình phần mềm tương tác.
Tôi cũng đưa vào tuổi, giới tính và chiều cao của cô ấy.
Tôi đã giả thiết rằng cô ấy sống trong một hộ gia đình tầm trung với các mức ô nhiễm không khí trung bình.
Vì vậy bất kỳ người dùng nào đều có thể đi vào đây và bấm vào "báo cáo chức năng phổi" và nó sẽ lấy những số liệu đó để cho ra bản báo cáo này mà tôi đã tạo ra.
Bản báo cáo này thực sự cho thấy điểm then chốt trong nghiên cứu của tôi.
Vì vậy cái mà nó chỉ ra -- nếu như các bạn muốn tập trung vào phần trên cùng của đồ thị ở góc bên phải -- nó chỉ ra rằng tốc độ thở ra đỉnh của Julie trên thực tế nằm trong thanh màu vàng.
Đây là phép đo mà cô ấy đã tiến hành trong văn phòng bác sỹ của cô ấy.
Ở thanh màu xanh nằm dưới cùng của đồ thị nó chỉ ra rằng tốc độ thở ra đỉnh, tốc độ thở ra hay sức khỏe phổi của cô ấy thế nào, mà đúng ra cô ấy phải có, dựa trên tuổi tác, giới tính và chiều cao của cô ấy.
Do vậy bác sỹ thấy được sự khác biệt giữa thanh vàng và thanh màu xanh, và ông ấy nói, "Ồ, chúng ta cần cho cô ấy xteoit, thuốc và máy hô hấp."
Nhưng tôi muốn mọi người ở đây hình dung lại một thế giới trong đó thay vì việc kê toa xteoit, máy thở và thuốc, ông bác sỹ quay lại với Julie và nói, "Sao cháu không về nhà và làm sạch bộ lọc khí nhà cháu.
Làm sạch các ống dẫn khí trong nhà cháu, ở nơi làm việc, ở trường của cháu.
Đừng dùng hương và nến nữa.
Và nếu cháu có thể thiết kế lại nhà, hãy bỏ hết các tấm thảm và thay vào đó là sàn bằng gỗ cứng."
Bởi vì những giải pháp đó là tự nhiên, những giải pháp đó là bền vững, và những giải pháp đó là sự đầu tư dài hạn -- sự đầu tư dài hạn mà chúng ta đang tiến hành cho thế hệ của chúng ta và cho các thế hệ tương lai.
Bởi vì những giải pháp thân thiện với môi trường đó mà Julie có thể tiến hành tại nhà, tại nơi làm việc và trường học của cô ấy cũng tác động tới tất cả mọi người sống xung quanh.
Vì vậy tôi rất đam mê công việc nghiên cứu này và tôi thực sự muốn tiếp tục và mở rộng nó cho nhiều bệnh nhân bị rối loạn bên cạnh bệnh nhân hen nhiều rối loạn hô hấp hơn, cũng như về chất gây ô nhiễm nhiều hơn.
Nhưng trước khi tôi kết thúc buổi nói chuyện hôm nay, Tôi muốn gửi lại các bạn một câu nói.
Rằng di truyền nạp đạn cho khẩu súng, nhưng môi trường mới là cái kéo cò.
Câu nói đó tác động mạnh mẽ tới tôi khi tôi thực hiện nghiên cứu này.
Bởi vì điều mà tôi cảm thấy, là rất nhiều người trong chúng ta nghĩ rằng môi trường nằm ở một mức vĩ mô, mà chúng ta không thể làm gì để thay đổi chất lượng không khí hay thay đổi khí hậu hay bất cứ cái gì.
Nhưng nếu mỗi người trong chúng ta bắt đầu ngay từ trong nhà, ở trường học và trong công sở của mình, chúng ta có thể tạo ra một thay đổi lớn lao về chất lượng không khí.
Bởi vì các bạn hãy nhớ rằng, chúng ta dành tới 90 phần trăm cuộc đời ở trong nhà.
Và chất lượng không khí cũng như các chất gây ô nhiễm không khí tác động rất lớn tới sức khỏe phổi của bệnh nhân hen, tới bất kỳ ai bị rối loạn hô hấp, và thực sự thì là tới tất cả chúng ta nói chung.
Vì vậy tôi muốn các bạn hình dung lại một thế giới với chất lượng không khí tốt hơn, chất lượng cuộc sống tốt hơn, cho tất cả mọi người, kể cả các thế hệ tương lai.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Đúng không nào.
Shree và Lauren nhanh lên đây được không?
Đây là những Quán quân Hội chợ Khoa học Google của các bạn.
Những người chiến thắng của các bạn.
(Vỗ tay)
Trong số tất cả những thâm hụt phiền phức mà chúng ta đang phải vật lộn để vượt qua -- thường thì chúng ta chủ yếu nghĩ về tài chính và kinh tế -- điều khiến tôi quan tâm nhất là sự thâm hụt trong đối thoại chính trị -- khả năng chúng ta giải quyết các cuộc xung đột hiện đại đúng với bản chất của chúng, để đi tới nguồn gốc của vấn đề và để hiểu những nhân vật chủ chốt trong cuộc xung đột để có cách giải quyết với họ.
Chúng ta những nhà ngoại giao đã được huấn luyện để đối phó với các cuộc xung đột và các vấn đề giữa các quốc gia.
Và tôi có thể cho bạn biết, chương trình nghị sự của chúng ta luôn đầy ắp.
Bởi những vấn đề về thương mại, giải trừ quân bị, những mối quan hệ xuyên biên giới.
Nhưng bức tranh đang thay đổi và chúng ta đang thấy những nhân vật then chốt mới bước vào bức tranh.
Chúng ta gọi họ không chính thức là "các nhóm".
Họ có thể đại diện cho thực trạng về xã hội, tôn giáo, chính trị, kinh tế hay quân đội.
Và chúng ta phải vật lộn tìm cách đối phó với họ.
Nguyên tắc của đối thoại là: làm thế nào để nói chuyện với họ, khi nào thì nói và đối phó với họ như thế nào.
Tôi sẽ cho các bạn xem 1 slide minh họa đặc tính của các cuộc xung đột kể từ năm 1946 cho đến nay.
Bạn nhìn thấy màu xanh lá cây là xung đột có tính truyền thống giữa các quốc gia mà chúng ta vẫn thường được đọc.
Màu đỏ là xung đột hiện đại, những cuộc xung đột bên trong một quốc gia.
Những cuộc xung đột này khá khác nhau, và chúng nằm ngoài tầm hiểu biết của ngoại giao hiện đại.
Và thực chất những diễn viên chính là những nhóm người đại diện cho các quyền lợi khác nhau bên trong các quốc gia.
Và cách họ đối phó với những cuộc xung đột này sẽ nhanh chóng lây lan sang các nước khác.
Bởi vậy ở một chừng mực, đây là việc của tất cả mọi người.
Một điều khác chúng ta nhận thấy trong những năm gần đây, là có rất ít các cuộc xung đột quốc gia và giữa các quốc gia có thể giải quyết được bằng quân sự.
Các biện pháp quân sự có thể đi kèm khi giải quyết xung đột, chứ không giải quyết được xung đột.
Chúng cần những giải pháp chính trị.
Và bởi vậy mà chúng ta gặp rắc rối, bởi vì chúng vượt ra khỏi ngoại giao truyền thống.
Và có một vấn đề là các quốc gia đều không sẵn lòng đối phó với chúng.
Thêm vào đó, trong thập kỷ qua, chúng ta đã phải ở trong trạng thái đối phó với những nhóm nguy hiểm về mặt nhận thức và chính trị.
Sau sự kiện 9/11, hoặc bạn cùng phía với chúng tôi, hoặc là chống lại chúng tôi.
Đó là đen hoặc trắng.
Và rất thường xuyên các nhóm bị dán nhãn là "khủng bố".
Và có ai muốn nói chuyện với các nhóm khủng bố chứ?
Phương Tây, như tôi nhìn thấy, đã bị yếu đi sau thập kỷ đó, bởi vì chúng ta không chịu hiểu các nhóm đó.
Do đó chúng ta đã tiêu tốn thời gian nhiều hơn vào biện minh vì sao chúng ta không nên đối thoại với họ, hơn là tìm ra cách để đối thoại với họ.
Tôi không ngây thơ.
Đúng là không phải lúc nào bạn cũng có thể đối thoại được với tất cả mọi người.
Có những lúc bạn sẽ phải bỏ đi.
Và đôi khi sự can thiệp quân sự là cần thiết.
Tôi đã từng tin rằng can thiệp quân sự vào Libya và Afghanistan là cần thiết.
Và rất rõ ràng là đất nước chúng ta phụ thuộc vào sự bảo vệ qua các đồng minh quân sự.
Nhưng chúng ta vẫn có sự thâm hụt lớn về việc đối phó và thấu hiểu xung đột hiện đại.
Hãy quay lại Afghanistan.
10 năm sau sự can thiệp vũ trang, an ninh cho đất nước đó vẫn còn xa vời.
Trung thực mà nói thì tình thế rất nghiêm trọng.
Bởi vậy mà một lần nữa, quân sự là cần thiết, nhưng không phải là cách để giải quyết vấn đề.
Khi tôi lần đầu tiên đến Afghanistan vào năm 2005 với tư cách Ngoại trưởng, tôi đã gặp chỉ huy của lực lượng vũ trang quốc tế ISAF.
Và ông nói với tôi rằng: "Chúng ta có thể giành chiến thắng bằng quân sự, thưa ngài Ngoại trưởng.
Chúng ta chỉ cần phải kiên trì."
Bây giờ đã qua bốn thế hệ ISAF, chúng ta lại được nghe thông điệp khác: "Chúng ta không thể chiến thắng bằng quân sự.
Chúng ta cần sự hiện diện của binh lính, nhưng chúng ta cần chuyển sang động thái chính trị.
Chúng ta chỉ có thể giải quyết xung đột bằng một giải pháp chính trị.
Và không phải chúng ta mà chính người Afghanistan phải giải quyết nó."
Nhưng họ cần một tiến trình chính trị khác với cái họ được đưa cho vào năm 2001, 2002.
Họ cần một tiến trình có tính phổ quát mà những cơ cấu thực sự của xã hội phức tạp này có thể giải quyết những vấn đề của chính họ.
Mọi người đều có vẻ đồng ý với điều đó.
3, 4, 5 năm năm trước thì điều này vẫn còn rất gây tranh cãi.
Bây giờ thì tất cả mọi người đều đồng ý.
Nhưng bây giờ, khi chúng ta chuẩn bị đối thoại, chúng ta nhận ra chúng ta biết rất ít.
Bởi vì chúng ta đã không đối thoại.
Chúng ta đã không hiểu những gì xảy ra.
Ủy ban quốc tế Chữ thập đỏ, ICRC, nói chuyện với tất cả các bên, và họ làm như vậy vì họ hoàn toàn trung lập.
Và đó là một lý do tại sao tổ chức này có lẽ là nhân vật then chốt hiểu biết nhiều nhất về xung đột hiện đại -- bởi vì họ đối thoại.
Quan điểm của tôi là bạn không cần phải giữ thái độ trung lập khi nói chuyện.
Bạn không cần phải đồng ý với các bên khi bạn ngồi xuống nói chuyện.
Bạn luôn có thể đứng dậy bỏ đi.
Nhưng nếu bạn không nói, bạn không thể thương lượng được bên kia.
Và cái bên bạn muốn thương lượng lại chính là bên mà bạn đang có sự bất đồng sâu sắc.
Thủ tướng Rabin đã từng nói khi ông tiến hành tiến trình Oslo rằng, "Bạn không tạo ra hòa bình với bạn bè của mình, bạn tạo ra hòa bình với kẻ thù."
Đó là một điều khó nhưng cần thiết.
Hãy để tôi nói cụ thể hơn.
Đây là quảng trường Tahrir.
Có một cuộc cách mạng đang xảy ra.
Mùa xuân Ả Rập đã kéo dài tới mùa thu và giờ đang chuyển qua mùa đông.
Nó sẽ kéo dài trong một thời gian dài nữa.
Và ai mà biết được đến cuối cùng nó sẽ được gọi là gì.
Đó không phải là vấn đề.
Vấn đề là chúng ta đang được chứng kiến, có lẽ lần đầu tiên trong lịch sử của thế giới Ả Rập, một cuộc cách mạng từ dưới lên -- cách mạng của nhân dân.
Các nhóm dân sự đang chiếm lĩnh các đường phố.
Và chúng ta nhận ra ở phương Tây, chúng ta biết rất ít về những gì đang xảy ra.
Bởi vì chúng ta không bao giờ nói chuyện với người ở những nước này.
Hầu hết các chính phủ theo sự đòi hỏi của các nhà lãnh đạo độc tài đã tránh xa những nhóm này, vì họ được coi là khủng bố.
Vì vậy, khi mà bây giờ họ đang chiếm lĩnh đường phố và chúng ta chào mừng cuộc cách mạng dân chủ, chúng ta mới nhận ra chúng ta biết rất ít.
Hiện tại vẫn đang có cuộc thảo luận, "Chúng ta có nên nói chuyện với các thân hữu Hồi giáo?
Chúng ta có nên nói chuyện với Hamas?
Nếu chúng ta nói chuyện với họ, có nghĩa là chúng ta đã hợp pháp hóa họ."
Tôi nghĩ rằng đó là suy nghĩ sai lầm.
Nếu bạn biết cách nói chuyện, bạn có thể làm rõ rằng đối thoại không có nghĩa là đồng ý.
Và làm thế nào chúng ta có thể khiến các anh em Hồi giáo điều mà chúng ta nên làm, phải tôn trọng quyền của dân tộc thiểu số khi mà chúng ta không chấp nhận quyền của đa số?
Bởi vì họ có thể chính là đa số.
Làm thế nào chúng ta có thể tránh được tiêu chuẩn kép nếu chúng ta cùng một lúc vừa đề cao dân chủ nhưng lại không muốn giải quyết cùng với những nhóm đóng vai trò đại diện?
Chúng ta sẽ phải đàm thoại thế nào đây?
Giờ đây những nhà ngoại giao của tôi được hướng dẫn để đối thoại với những nhóm này.
Nhưng đối thoại có thể được thực hiện theo những cách khác nhau.
Chúng tôi phân biệt rõ ràng giữa đối thoại ở cấp độ ngoại giao và ở cấp độ chính trị.
Đối thoại có thể đi kèm sự trợ giúp hoặc không.
Đối thoại có thể kèm theo sự bao hàm hoặc không.
Có rất nhiều cách để nói chuyện.
Bởi vậy nếu chúng ta từ chối giao tiếp với những nhóm mới mà trong tương lai sẽ thống trị các bản tin, chúng ta sẽ càng khiến mọi thứ cực đoan hơn, tôi tin vậy.
Chúng ta sẽ làm cho con đường chuyển từ các hoạt động bạo lực sang chính trị khó đi hơn.
Và chúng ta không thể chứng minh cho các nhóm này rằng nếu các anh hướng tới dân chủ, nếu các anh chuyển hướng cùng tham gia vào các tiêu chuẩn văn minh và bình thường giữa các quốc gia, sẽ có những phần thưởng dành cho các anh từ phía đối phương.
Nghịch lý ở đây là thập kỷ qua có thể là một thập kỷ thất bại cho tiến trình này.
Và nghịch lý là thập kỷ trước thập kỷ vừa rồi thì tiến trình này lại đầy hứa hẹn -- bởi chủ yếu là ở một lý do.
Lý do này là những gì đã xảy ra ở Nam Phi: Nelson Mandela.
Khi Mandela ra khỏi tù sau 27 năm bị giam cầm, nếu như ông nói với người dân của mình rằng, "Đã đến lúc chúng ta cần vũ trang. Đã đến lúc phải chiến đấu", ông sẽ được mọi người nghe theo.
Và tôi nghĩ cộng đồng thế giới sẽ nói: "Điều đó là công bằng.
Họ có quyền chiến đấu".
Nhưng các bạn cũng đã biết, Mandela đã không làm điều đó.
Trong hồi ký của mình, "Chặng đường dài tới tự do", ông viết rằng sở dĩ ông đã sống sót trong những năm bị giam cầm vì ông luôn nhìn kẻ áp bức mình như là một con người, như là một con người.
Vì vậy, ông tiến hành quá trình đối thoại chính trị, không phải ở vị trí của một kẻ yếu mà theo chiến lược của một kẻ mạnh.
Và ông đã tiến hành đối thoại một cách thực sự sâu sắc bằng cách đi vào những vấn đề khó khăn nhất thông qua một tiến trình tôn trọng sự thật và hòa giải, mà mọi người đến và nói chuyện.
Giờ những người bạn Nam Phi sẽ biết đó là một quá trình rất khó nhọc.
Vậy chúng ta có thể học được gì từ tất cả những điều này?
Đối thoại không dễ dàng chút nào -- dù là giữa các cá nhân, giữa các nhóm, hay giữa các chính phủ -- nhưng nó lại rất cần thiết.
Nếu chúng ta định giải quyết các cuộc xung đột theo hướng chính trị, nếu chúng ta định tìm hiểu những nhóm mới nổi lên từ tầng dưới xã hội nhưng được hỗ trợ bởi công nghệ, là thứ có sẵn cho tất cả mọi người, chúng ta những nhà ngoại giao sẽ không thể đơn thuần ngồi lại ở bàn tiệc và tin rằng chúng ta đang giải quyết các mối quan hệ liên quốc gia.
Chúng ta phải kết nối với những sự thay đổi sâu sắc này.
Và đối thoại thực sự là gì?
Khi tôi tham gia vào đối thoại, tôi thực sự hy vọng rằng phía bên kia sẽ chấp nhận quan điểm của tôi, rằng tôi sẽ gây ấn tượng cho họ với những ý tưởng và giá trị của tôi.
Nhưng tôi không thể làm điều đó trừ khi tôi gửi đi tín hiệu rằng tôi sẽ sẵn lòng lắng nghe tín hiệu từ phía bên kia.
Chúng ta còn cần phải học nhiều về cách thức để làm được điều này và còn phải thực hành nhiều hơn nữa khả năng xúc tiến giải quyết vấn đề.
Từ kinh nghiệm bản thân chúng ta biết rằng đôi khi sẽ rất dễ dàng nếu chúng ta chỉ cần bỏ đi, và đôi khi chiến đấu là cần thiết.
Và tôi sẽ không nói đó là điều sai trái trong mọi tình huống.
Đôi khi bạn phải làm vậy.
Nhưng chiến lược đó hiếm khi đưa bạn đi được xa.
Một cách khác là có một chiến lược cho sự cam kết và đối thoại mang tính nguyên tắc.
Và tôi tin rằng chúng ta cần phải tăng cường phương pháp này trong ngoại giao hiện đại, không chỉ giữa các quốc gia, mà còn trong phạm vi một quốc gia.
Chúng ta đang nhìn thấy một số dấu hiệu mới.
Chúng ta đã có thể không thực hiện được công ước cấm mìn sát thương cá nhân và hiệp ước chống bom chùm nếu chúng ta không tiến hành ngoại giao khác với truyền thống, bằng cách tham gia với xã hội dân sự.
Hoàn toàn bất ngờ, các tổ chức phi chính phủ đã không chỉ đứng trên đường phố, hô to các khẩu hiệu của họ, mà họ còn đưa chúng vào các cuộc đàm phán, một phần vì họ đại diện cho nạn nhân của những vũ khí này.
Và họ đã mang đến đàm phán sự hiểu biết của họ.
Và đã có một sự tương tác giữa ngoại giao và sức mạnh từ phía dưới.
Điều này có lẽ là một yếu tố đầu tiên cho một sự thay đổi.
Trong tương lai, tôi tin rằng, chúng ta cần lấy các ví dụ từ những câu chuyện khác nhau, rằng sẽ không có thứ ngoại giao mà hoàn toàn không có liên hệ với con người và xã hội dân sự.
Và chúng ta cũng phải vượt ra khỏi ngoại giao truyền thống để giải quyết vấn đề sống còn của thời đại chúng ta, đó là biến đổi khí hậu.
Làm thế nào chúng ta có thể giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu thông qua đàm phán, trừ khi chúng ta có thể khiến cho xã hội dân sự và người dân không phải là một phần của vấn đề, mà là một phần của giải pháp?
Nó sẽ đòi hỏi một quá trình ngoại giao tổng quát rất khác với cách chúng ta đang thực hiện ngày nay khi hướng tới những vòng đàm phán mới khó khăn về thay đổi khí hậu, nhưng khi chúng ta hướng tới một điều gì đó mà đòi hỏi một sự huy động rộng lớn,
thì quan trọng là phải hiểu được những xã hội từ phía dưới, bởi tác động của kỹ thuật và bởi toàn cầu hóa, tôi tin là vậy.
Chúng ta những nhà ngoại giao cần phải biết nguồn vốn xã hội của các cộng đồng.
Nó là gì mà làm cho mọi người tin tưởng lẫn nhau, không chỉ giữa các quốc gia, mà còn trong cùng một quốc gia?
Tính hợp pháp của ngoại giao, của giải pháp mà chúng ta đưa ra với tư cách nhà ngoại giao sẽ là gì nếu chúng không thể được phản ánh và hiểu rõ bởi các lực lượng rộng lớn hơn của xã hội mà chúng ta tạm gọi là "nhóm"?
Điều tốt là chúng ta không bất lực.
Chưa bao giờ chúng ta lại có nhiều phương tiện truyền thông, phương tiện kết nối, phương tiện tiếp cận, phương tiện tập hợp như vậy.
Thực sự là hộp công cụ ngoại giao có đầy đủ các công cụ khác nhau mà chúng ta có thể sử dụng để tăng cường cho giao tiếp.
Nhưng vấn đề là chúng ta đã mất một thập kỷ sợ chạm vào nó.
Bây giờ, tôi hy vọng, trong những năm tới, chúng ta có thể chứng minh thông qua một số ví dụ cụ thể rằng nỗi lo sợ đang được rút xuống và chúng ta có thể can đảm liên minh với xã hội dân sự ở các quốc gia khác nhau để hỗ trợ họ giải quyết vấn đề, như vấn đề giữa những người Afghanistan, giữa những người Palestine, và giữa người Palestine và Israel.
Và khi chúng ta đang cố gắng để hiểu phong trào rộng lớn lan khắp thế giới Ả Rập, chúng ta không phải là bất lực.
Nhưng chúng ta cần phải cải thiện các kỹ năng cần thiết, và chúng ta cần can đảm để sử dụng chúng.
Ở nước tôi, tôi đã thấy hội đồng của các nhóm Hồi giáo cực đoan và các nhóm Kitô giáo đến gặp nhau, không phải theo một sáng kiến của chính phủ, mà là theo sáng kiến riêng của họ để thiết lập liên lạc và đối thoại trong những khoảng thời gian khi mọi thứ đã bớt căng thẳng.
Và khi căng thẳng tăng lên, thì vì họ đã có đối thoại, nên họ có sức mạnh để đối phó với các vấn đề khác nhau.
Xã hội hiện đại phương Tây của chúng ta phức tạp hơn so với trước đây, trong thời đại di cư này.
Làm thế nào chúng ta có thể giải quyết và xây dựng cái "Chúng ta" lớn hơn để đối phó với các vấn đề của chúng ta nếu chúng ta không cải thiện kỹ năng giao tiếp?
Vì vậy, có nhiều lý do, và bởi vì tất cả những lý do này, đây chính là thời điểm và nguyên nhân tại sao chúng ta cần phải nói chuyện.
Cảm ơn sự lắng nghe của các bạn.
(Vỗ tay)
Thứ tôi sắp sửa cho các bạn xem là những cỗ máy phân tử kỳ diệu đã tạo ra toàn bộ cơ cấu sự sống của cơ thể các bạn.
Những phân tử này thực sự, thực sự nhỏ xíu.
Và khi tôi nói là nhỏ xíu, thì chúng thực sự như vậy.
Chúng còn nhỏ hơn một bước sóng ánh sáng, vì vậy chúng ta không thể quan sát chúng trực tiếp.
Nhưng qua khoa học, chúng ta vẫn có thể biết được tương đối tốt chuyện gì đang xảy ra ở mức độ phân tử.
Vì thế những gì chúng tôi có thể làm là kể với các bạn về những phân tử này, nhưng chúng tôi lại không có cách nào giúp bạn nhìn trực tiếp những phân tử đó.
Có một cách khác để làm việc này là vẽ.
Và ý tưởng này thực sự không mới.
Các nhà khoa học vẫn luôn tạo ra những bức vẽ như là một phần của quá trình suy nghĩ và khám phá của họ.
Họ vẽ ra những thứ họ đang quan sát dưới con mắt của họ, thông qua những thiết bị như kính thiên văn và kính hiển vi, cũng như những gì họ đang nghĩ trong đầu.
Tôi xin lấy hai ví dụ nổi tiếng, chúng rất nổi tiếng về sự biểu đạt khoa học thông qua nghệ thuật.
Đầu tiên là Galileo người đã sử dụng kính thiên văn đầu tiên trên thế giới để quan sát Mặt Trăng.
Và ông đã thay đổi nhận thức của chúng ta về Mặt Trăng.
Theo quan niệm ở thế kỷ 17 thì Mặt Trăng là một trái cầu hoàn hảo.
Nhưng cái mà Galileo nhìn thấy lại là một vùng đất cằn cỗi và nhiều đá, như ông đã diễn tả qua những bức tranh mầu nước của mình.
Một nhà khoa học với những ý tưởng rất lớn khác, một siêu sao của ngành sinh học, là Charles Darwin.
Ở mục ghi chép nổi tiếng trong cuốn sổ của ông, ông bắt đầu ở góc trái với, "Tôi nghĩ là", rồi phác họa ra cây sự sống đầu tiên, mà đồng thời cũng là quan điểm của ông về mối liên hệ giữa các loài, các sinh vật trên Trái đất, thông qua lịch sử tiến hóa -- nguồn gốc của muôn loài qua chọn lọc tự nhiên và sự phân nhánh từ một quần thể tổ tiên ban đầu.
Mặc dù cũng là một nhà khoa học, nhưng khi nghe bài giảng của các nhà sinh học phân tử tôi đã hoàn toàn không hiểu gì, với tất cả những ngôn ngữ kỹ thuật mầu mè và các biệt ngữ mà họ sử dụng để nói về công việc của họ, cho đến khi tôi thấy những bức ảnh minh họa của David Goodsell, một nhà sinh học phân tử ở viện Scripps.
Và các bức hình của ông, tất cả đều chính xác và đúng tỷ lệ.
Những bức vẻ của ông đã giúp tôi thấy rõ thế giới phân tử bên trong chúng ta như thế nào.
Đây là một lát cắt ngang qua mạch máu.
Ở góc trái trên cùng, bạn nhìn thấy khu vực màu xanh vàng này.
Đó là huyết tương, với nước là chủ yếu, nhưng cũng có cả kháng thể, đường, hoóc môn, những thứ đại loại vậy.
Và vùng màu đỏ là một lát cắt của một tế bào hồng cầu.
Những phân tử màu đỏ là hemoglobin.
Chúng có màu đỏ; và vì vậy tạo nên màu đỏ của máu. Và hemoglobin hoạt động như một miếng xốp phân tử
hấp thu khí oxi từ phổi của bạn rồi vận chuyển nó tới những bộ phận khác của cơ thể. Bức ảnh này đã gây cảm hứng mạnh mẽ cho tôi từ nhiều năm trước,
và tôi tự hỏi liệu chúng ta có thể sử dụng đồ họa máy tính để miêu tả thế giới phân tử. Nó sẽ trông như thế nào?
Và đó là khi tôi bắt đầu ý tưởng.
Vậy ta hãy bắt đầu.
Đây là ADN ở dạng chuỗi xoắn kép.
Và nó được xác định bởi tinh thể học tia X, cho nên mô hình này khá là chuẩn.
Giờ nếu chúng ta tháo chuỗi xoắn kép và mở tách hai chuỗi ra, chúng ta sẽ nhìn thấy chúng giống như hàm răng. Đó là những ký tự của mã di truyền,
là 25,000 gen được viết vào phân tử ADN của bạn.
Đây là cái mà chúng ta vẫn luôn nói về -- mã di truyền -- đây là cái chúng ta đang thảo luận. Nhưng tôi muốn nói về một khía cạnh khác của khoa học ADN,
và đó là bản chất vật lý của ADN. Đó là 2 chuỗi này chạy theo 2 hướng ngược nhau
vì những lý do mà tôi không đi vào chi tiết lúc này.
Nhưng chúng chạy theo hai hướng ngược chiều nhau, dẫn tới rất nhiều sự phức tạp trong tế bào cơ thể, mà các bạn sắp sửa thấy đây, cụ thể nhất là khi ADN bắt đầu được sao chép.
Và bởi vậy cái mà tôi sẽ cho bạn xem là một sự miêu tả chính xác về hoạt động thật sự của bộ máy sao chép DNA đang xảy ra bên trong bạn, ít nhất là vẫn còn đúng vào năm 2002.
Và đây là ADN đang đi vào phạm vi sản xuất từ phía bên trái, và đâm vào khu vực tập hợp những bộ máy hóa sinh nhỏ, mà đang kéo tách một phần chuỗi ADN và tạo ra một bản copy chính xác.
Vậy là ADN đi vào và chạm vào kết cấu mầu xanh hình bánh rán rồi bị xé thành hai chuỗi. Một chuỗi có thể được sao chép một cách trực tiếp,
và bạn có thể nhìn thấy chúng đang được cuộn vào cho tới tận cùng đây.
Nhưng mọi sự không hề đơn giản cho chuỗi còn lại bởi vì nó phải được sao chép theo hướng ngược lại. Vậy là nó bị quẳng ra ngoài một cách lặp đi lặp lại qua những vòng này
và mỗi lần như vậy lại được sao chép một phần, để tạo ra hai phân tử ADN mới.
Giờ bạn có hàng tỷ những cỗ máy này đang làm việc ngay lúc này bên trong bạn, sao chép ADN của bạn với độ tin cậy cao. Đây là một sự miêu tả chính xác,
và rất gần với tốc độ chính xác những gì đang xảy ra bên trong bạn. Dù tôi đã bỏ sót quá trình sửa lỗi và nhiều thứ khác.
Đây là công trình từ nhiều năm về trước. Cảm ơn. Công trình này đã cũ rồi,
nhưng thứ tôi sẽ cho các bạn xem sau đây là công nghệ khoa học đã được cập nhật. Nào hãy bắt đầu lại với ADN.
Và nó đang lắc lư và xóc xóc nhẹ bởi vì xung quanh nó là rất nhiều phân tử khác,
mà giờ tôi sẽ dẹp đi để bạn có thể nhìn thấy thứ gì đó. ADN chỉ rộng cỡ khoảng 2 nm
nó rất nhỏ. Nhưng bên trong mỗi tế bào của bạn,
mỗi chuỗi ADN dài khoảng 30 - 40 triệu nm.
Bởi vậy để giữ cho ADN ở trạng thái có tổ chức và để điều khiển việc tiếp cận mã di truyền, nó được cuốn quanh những phân tử protein mầu tím này -- tôi đã đánh dấu mầu tím ở đây. Nó được gói ghém và bó lại.
Và cái chúng ta đang nhìn là một chuỗi đơn ADN.
Gói ADN lớn này được gọi là nhiễm sắc thể.
Chúng ta sẽ nói về nhiễm sắc thể sau một phút.
Giờ chúng ta đang gỡ ra, thu nhỏ lại, nhìn qua một lỗ hổng của nhân, mà chính là cổng để tới nơi đang giữ tất cả ADN và ta gọi nơi đó là nhân tế bào.
Tất cả những gì chúng ta nhìn thấy có giá trị ngang với một học kỳ của môn sinh học, và tôi chỉ gói trong 7 phút. Chẳng lẽ ngày nay chúng ta sẽ không thể làm được điều này?
Và tôi được trả lời là "Không thể."
Đây là tế bào sống được nhìn qua một chiếc kính hiển vi.
Và nó đã được quay thành phim, bởi vậy mà bạn nhìn thấy nó đang chuyển động.
Vỏ nhân bị phá hủy. Và những thứ có hình xúc xích này là nhiễm sắc thể, và chúng ta sẽ chú ý tới chúng.
Chúng trải qua một sự chuyển động cực kỳ ấn tượng
mà được tập trung ở những chấm đỏ này.
Khi tế bào cảm thấy nó đã sẵn sàng, nó sẽ xé nhiễm sắc thể làm đôi.
Một bộ ADN sẽ tới một phía, và bộ ADN còn lại sẽ tới phía kia -- đó là hai bản giống nhau của ADN.
Và sau đó tế bào chia cắt ở giữa.
Và tiếp tục, chúng ta có hàng tỷ tế bào đang thực hiện quá trình này ngay bên trong bạn.
Giờ chúng ta tua lại đoạn phim và chỉ tập trung vào nhiễm sắc thể, quan sát cấu trúc và miêu tả nó.
Nào bây giờ chúng ta đang ở mặt phẳng xích đạo. Các nhiễm sắc thể xếp thành hàng dọc.
Và nếu chúng ta tách một nhiễm sắc thể,
chúng ta sẽ kéo nó ra và nhìn vào cấu trúc của nó. Đây là một trong những cấu trúc phân tử lớn nhất trong cơ thể bạn,
ít nhất là với những gì chúng ta hiện giờ biết được.
Và đây là một nhiễm sắc thể đơn. Và bạn có hai chuỗi ADN trong mỗi nhiễm sắc thể.
Một chuỗi bó lại thành một chiếc xúc xích.
Chuỗi kia bó lại thành một chiếc xúc xích khác. Còn những thứ mà trông giống như lông mèo mà đang vắt qua từ hai phía tế bào
là những giàn giáo linh động nâng đỡ tế bào.
Chúng được gọi là vi ống. Tên không quan trọng lắm. Cái mà chúng ta cần chú ý là khu vực đỏ này -- Tôi dán nhãn đỏ ở đây --
và đó là mặt phân giới giữa hệ vi ống và nhiễm sắc thể.
Nó hiển nhiên là trung tâm cho sự chuyển động của nhiễm sắc thể.
Và chúng ta không biết thực sự nó đạt được sự chuyển động này bằng cách nào.
Chúng ta đã tập trung nghiên cứu rất sâu cái gọi là vùng gắn thoi (kinetochore) hơn 100 năm nay rồi, và chúng ta vẫn mới chỉ bắt đầu khám phá nó thực sự là cái gì. Đó là một tập hợp của hơn 200 loại protein khác nhau,
tổng cộng là hàng ngàn protein.
Nó là một hệ thống truyền tín hiệu.
Nó truyền tin thông qua những tín hiệu hóa học để nói với phần còn lại của tế bào khi nào nó sẵn sàng, khi nào nó cảm thấy mọi thứ đã được sắp xếp và sẵn sàng để bắt đầu quá trình phân chia nhiễm sắc thể.
Nó có thể nối các sợi vi ống đang trải rộng và co ngắn với nhau.
Nó cũng tham gia vào quá trình phát triển các vi ống, và có thể nhất thời gắn vào vi ống.
Nó cũng là một hệ thống cảm biến. Nó có thể cảm giác được khi nào thì tế bào đã sẵn sàng,
khi nào nhiễm sắc thể đã xếp hàng ở đúng vị trí. Nó đang chuyển sang màu xanh ở đây
vì nó cảm thấy tất cả mọi thứ đã chín muồi.
Và bạn sẽ thấy, vẫn còn một chút xíu ở đây vẫn còn nguyên màu đỏ. Và nó được đưa dọc xuống vi ống.
Đó là hệ thống truyền tín hiệu đang phát đi tín hiệu ngừng.
Và nó đã được đưa đi. Ý tôi là, nó khá máy móc.
Nó giống một chiếc đồng hồ phân tử.
Và đây là những gì đang hoạt động ở cấp độ phân tử.
Và để cho vào một chút khiếu thẩm mỹ, chúng ta có kinesin, những thứ có mầu da cam.
Chúng là những phân tử chuyển phát nhanh chỉ đi theo một chiều.
Và đây là dynein. Chúng vận chuyển hệ thống truyền tin đó.
Và chúng có những đôi chân dài để có thể bước qua những chướng ngại vật. Và một lần nữa, tất cả đều đã được tạo ra một cách chính xác
từ khoa học.
Vấn đề là chúng tôi không thể giúp bạn nhìn thấy bằng bất cứ cách nào khác.
Khám phá tại giới hạn của khoa học, ở ngưỡng cửa của sự hiểu biết của con người là một thử thách hấp dẫn.
Việc khám phá ra công cụ này chắc chắn sẽ là một động lực thú vị cho nghiên cứu khoa học.
Nhưng với hầu hết những nhà nghiên cứu y khoa -- việc khám phá ra công cụ này đơn giản chỉ là những bước trên con đường tới những mục tiêu lớn để quét sạch bệnh tật, loại bỏ những đau đớn và khốn khổ mà bệnh tật gây ra và đưa con người thoát khỏi đói nghèo. Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
(Nhạc) ♫ Họ đã đứng cùng nhau ♫ ♫ dưới một gốc cây trên bãi cỏ cao ♫ ♫ trên TV ♫ ♫ kể với thế giới ♫ ♫ câu chuyện của họ ♫ ♫ Chúng ta sẽ bị bỏ rơi để lang thang ♫ ♫ và phai nhạt đi ♫ ♫ Những người lính đã đến và mang chồng chúng tôi đi♫ ♫ giữa giờ nghỉ trong ngày ♫ ♫ Chúng tôi sẽ sống ♫ ♫ và phai nhạt đi ♫ ♫ Những người lính đã đến và giết con chúng tôi ♫ ♫ giữa giờ nghỉ trong ngày ♫ ♫ Những phụ nữ của hy vọng ♫ ♫ Những phụ nữ của thay đổi ♫ ♫ Những phụ nữ của chiến tranh và khổ đau ♫ ♫ Tôi tin ♫ ♫ Tôi tin đấng tòan năng biết mỗi người và tất cả các bạn ♫ ♫ bởi tên của các bạn ♫ ♫ Những phụ nữ của hy vọng ♫ ♫ Những phụ nữ của thay đổi ♫ ♫ Những phụ nữ của tình yêu, niềm vui và không xấu hổ ♫ ♫ Bạn đã có một ít trong cuộc sống nhỏ bé này ♫ ♫ không bao giờ có thể mang đi ♫ ♫ Chạy xuyên qua màn tối của đêm ♫ ♫ với một đứa trẻ trên tay ♫ ♫ Trời ơi, liệu bạn có không cho họ ♫ ♫ ánh sáng của sự chở che ♫ ♫ Trời ơi, liệu bạn có không cho họ ♫ ♫ ánh sáng của sự chở che ♫ ♫ Bình minh mang đến tín hiệu của sự sống mới ♫ ♫ với sức mạnh để đứng lên ♫ ♫ Vượt qua biên giới ♫ ♫ cô đã nói, "Con sẽ lớn lên tự do trên mảnh đất này" ♫ ♫ Những phụ nữ của hy vọng ♫ ♫ Những phụ nữ của thay đổi ♫ ♫ Những phụ nữ của chiến tranh và khổ đau ♫ ♫ Tôi có thể cảm thấy sức mạnh của bạn ♫ ♫ trong những từ mà cô ta nói ♫ ♫ Nếu bạn đang cảm thấy vô ích ♫ ♫ hãy giúp một ai đó ♫ ♫ Nếu bạn đang cảm thấy vô ích ♫ ♫ hãy giúp một ai đó ♫ ♫ Không ai thực sự biết ♫ ♫ Họ sẽ đi xa bao nhiêu ♫ ♫ để tiếp tuc sống ♫ ♫ Không ai thực sự biết ♫ ♫ Họ sẽ đi xa bao nhiêu ♫ ♫ để tiếp tục cho đi ♫ ♫ và tha thứ ♫ ♫ Aung San Suu Kyi ♫ ♫ đang bị bắt giữ trong nhà ♫ ♫ bởi cuộc biểu tình ôn hòa của cô ta ♫ ♫ bị bắt trong nhà ♫ ♫ bởi cuộc biểu tình ôn hòa của cô ta ♫ ♫ Khi những người của cô hỏi về một thông điệp ♫ ♫ cô đã nói ♫ ♫ Nếu bạn đang cảm thấy vô ích ♫ ♫ hãy giúp một ai đó ♫ ♫ Nếu bạn đang cảm thấy vô ích ♫ ♫ hãy giúp một ai đó ♫ ♫ Nếu bạn đang cảm thấy vô ích ♫ ♫ hãy giúp một ai đó ♫ ♫ Nếu bạn đang cảm thấy vô ích ♫ ♫ hãy giúp một ai đó ♫ Giở đây chúng ta biết những từ đó, hãy hát lên.
♫ Nếu bạn đang cảm thấy vô ích ♫ ♫ hãy giúp một ai đó ♫ ♫ Nếu bạn đang cảm thấy vô ích ♫ ♫ hãy giúp một ai đó ♫ ♫ Nếu bạn đang cảm thấy vô ích ♫ ♫ hãy giúp một ai đó ♫ ♫ Nếu bạn đang cảm thấy vô ích ♫ ♫ hãy giúp một ai đó ♫ ♫ Những người của hy vọng ♫ ♫ Những người của thay đổi ♫ ♫ Những người của tình yêu, niềm vui và không xấu hổ ♫ ♫ Tôi tin đấng tòan năng ♫ ♫ biết từng người và tất cả các bạn ♫ ♫ bởi tên ♫ Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Bệnh tả vừa được phát hiện tại Haiti, lần đầu tiên trong suốt 50 năm qua, vào tháng 10 vừa rồi.
Không có cách nào để dự đoán trước chúng có thể lan rộng bao xa thông qua nguồn nước, và tình huống có thể tồi tệ đến mức nào.
Và khi không biết được nơi nào cần giúp đỡ thì chắc chắn rằng luôn thiếu sự giúp đỡ ở những nơi cần nhất.
Chúng ta đã tiến bộ trong dự đoán và phòng tránh bão, trước khi chúng cướp đi những sinh mạng vô tội và gây ra những thiệt hại không thể tránh khỏi, nhưng chúng ta vẫn chưa thể làm vậy với nguồn nước, và đây là lý do tại sao.
Bây giờ, nếu bạn muốn kiểm tra nước trên cánh đồng, bạn cần một kỹ thuật viên thành thạo, những thiết bị đắt tiền như thế này, và bạn phải chờ trong một ngày cho những phản ứng hóa học xảy ra và cho kết quả.
Quá lâu để có một bức tranh về những điều kiện trên mặt đất trước khi chúng thay đổi, quá đắt để thực hiện trên tất cả những vùng cần kiểm tra.
Trong khi đó, có một thực tế là người ta vẫn cần uống nước.
Hầu hết những thông tin mà chúng tôi thu thập được từ sự bùng phát dịch tả, không phải từ việc kiểm tra nguồn nước; mà đến từ những hình thức như thế này đây, những tài liệu từ tất cả những người mà chúng tôi đã không thể giúp.
Vô số người đã được cứu nhờ những con chim hoàng yến ở mỏ than -- một cách đơn giản và ít tốn kém để những thợ mỏ biết họ có được an toàn không.
Tôi được truyền cảm hứng chính từ sự đơn giản đó khi làm việc về vấn đề này cùng những con người chăm chỉ và giỏi giang nhất mà tôi từng biết.
Chúng tôi đều cho rằng có một giải pháp đơn giản hơn cho vấn đề này -- một giải pháp được sử dụng cho những người phải đối mặt với những điều kiện như thế hàng ngày.
Đây là hình dáng lúc đầu của nó, nhưng giờ thì nó trông thế này đây.
Chúng tôi gọi nó là: Máy kiểm tra nước Hoàng Yến.
Nó là một thiết bị nhanh và rẻ để trả lời cho một câu hỏi quan trọng: Liệu nguồn nước này có bị ô nhiễm?
Nó chẳng đòi hỏi bất kỳ sự đào tạo đặc biệt nào.
Và thay vì phải chờ đợi cho những phản ứng hóa học xảy ra, nó sử dụng ánh sáng.
Nghĩa là chẳng cần chờ đợi những phản ứng hóa học xảy ra nữa, chẳng sợ những chất phản ứng có thể bị hết, hay phải là một chuyên gia mới có thể có những thông tin hữu ích.
Để kiểm tra nguồn nước, bạn chỉ cần đưa vào một mẫu thử, và trong vài giây, nó sẽ hiện ra ánh sáng đỏ để chỉ rằng nước bị ô nhiễm, hoặc ánh sáng xanh để chỉ rằng mẫu này an toàn.
Chiếc máy sẽ làm điều này khả thi cho bất cứ ai muốn thu thập những thông tin về cứu thủy nạn và giám sát điều kiện chất lượng nước khi các thông tin đó được thể hiện ra.
Trên hết, chúng tôi cũng tích hợp một mạng không dây trong một thiết bị giá cả phải chăng với Hệ thống định vị toàn cầu GPS và Hệ thống thông tin di động toàn cầu GSM.
Điều này có nghĩa là: mỗi kết quả đo sẽ tự động chuyển về máy chủ để vẽ một bản đồ theo thời gian thực.
Với đủ số người dùng, những bản đồ như vậy sẽ khiến công tác phòng tránh dịch bệnh trở nên khả thi, ngăn chặn những hiểm họa trước khi chúng trở nên nguy cấp phải cần tới hàng năm trời mới có thể phục hồi.
Và, thay vì mất hàng ngày trời, để phổ biến thông tin này đến những người cần chúng nhất, nó có thế diễn ra tự động.
Nhờ mạng phân phối, các thông tin và dữ liệu lớn có thể làm biến đổi xã hội.
Tôi nghĩ đã đến lúc chúng ta nên sử dụng chúng đối với nguồn nước.
Mục tiêu của chúng tôi trong năm tới là đưa Máy kiểm tra nước Hoàng Yến ra đồng ruộng và mở mã nguồn cho phần cứng để bất cứ ai cũng có thể đóng góp vào sự phát triển và đánh giá nó, nhờ vậy chúng ta có thể cùng nhau khắc phục vấn đề này.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Một trong những cách thông dụng được dùng để phân định thế giới đó là chia ra làm 2 bên - những người có đức tin và những người không tin-- những người theo đạo và những người vô thần.
Và trong suốt thập kỷ vừa rồi, việc một người vô thân là như thế nào đã trở nên rất rõ ràng
Có một vài người vô thần lớn tiếng đã chỉ ra, rằng tôn giáo không những sai lạc, mà nó còn lố bịch.
Những người này, mà rất nhiều trong số đó sống ở North Oxford, đã tranh cãi-- họ tranh cãi rằng việc tin tưởng vào Chúa cũng giống như tin vào thần tiên và thực chất toàn bộ là một trò chơi trẻ con.
Tôi nghĩ là nó quá dễ dàng.
Tôi nghĩ quá dễ dàng để bác bỏ toàn bộ tôn giáo theo cách đó.
Dễ như chơi vậy.
Và thứ mà tôi muốn mở đầu ngày hôm nay đó là làm một người vô thần theo cách mới-- hay nói cách khác, một phiên bản mới của chủ nghĩa vô thần bạn có thể gọi nó là Chủ Nghĩa Vô Thần 2.0.
Vậy Chủ Nghĩa Vô Thần 2.0 là gì?
À nó bắt đầu từ một tiền đề rất cơ bản: tất nhiên, không có Chúa nào cả.
Tất nhiên, không có thượng đế hay thánh thần siêu nhiên nào cả hay cả như Thiên Thần, v..v....
Vậy hãy tiếp tục nào; câu chuyện không dừng tại đây, đó chỉ là phần mở đầu mà thôi.
Tôi rất có hứng thú về những cử tri có cách nghĩ gần giống như thế này: nghĩ rằng, " Ta chẳng thể tin vào bất cứ điều gì trong đống hổ lốn này.
chẳng tin vào những học thuyết.
Ta không cho rằng những học thuyết này là đúng.
Nhưng," một từ "nhưng" rất quan trọng, " Tôi thích những Bài Hát Giáng Sinh.
Tôi thực sự thích nghệ thuật của Mantegna.
Tôi thực sự thích nhìn những nhà thờ cổ.
Tôi thích giở những trang sách trong Kinh Cựu Ước."
Dù nó là gì chăng nữa, bạn cũng hiểu điều mà tôi đang nói đến đấy-- Những người bị lôi cuốn về mặt lễ nghi, mặt đạo đức, mặt cộng đồng của tôn giáo, nhưng lại không thể chấp nhận học thuyết.
Cho đến giờ đây, những người này phải đối mặt với sự lựa chọn khá khó khăn.
Hoặc bạn phải chấp nhận học thuyết và rồi bạn có thể có tất cả những điều tốt đẹp trên kia, hoặc bạn bác bỏ học thuyết và cứ thế sống trong tình trạng cằn cỗi tâm linh dưới sự dìu dắt của CNN và Wallmart.
Vâng đó quả là một lựa chọn khó khăn.
Tôi không nghĩ là chúng ta phải chọn lựa.
Tôi nghĩ có một cách thay thế.
Tôi nghĩ có những cách phải nói rằng tôi là người vừa rất tôn trọng nhưng cũng rất bất tuân -- có những cách ăn trộm từ những tôn giáo
Nếu như bạn không tin vào một tôn giáo nào, vậy chẳng có gì sai trong việc lựa chọn và hoà trộn, chọn ra những mặt tốt nhất của tôn giáo.
Và theo tôi, Chủ Nghĩa Vô Thần 2.0 là về cả hai mặt đó, như tôi nói, vừa tôn trọng mà cũng bất tuân chúng ta có thể xem xét các tôn giáo và nói, "Chúng ta có thể áp dụng thứ gì từ những thứ này?"
Thế giới thế tục đầy những lổ hổng.
Chúng ta đã trần tục hoá tồi, tôi cho là vậy.
Và một nghiên cứu kỹ càng về tôn giáo có thể đem tới cho chúng ta thêm nhiều hiểu biết về những phạm vi còn hạn chế của cuộc sống.
Và tôi cũng muốn nói lướt qua một vài điều đó trong ngày nay.
Tôi muốn bắt đầu bằng việc xem xét về giáo dục.
Hiện tại giáo dục là một lãnh vực mà thế giới trần tục thực sự tin vào.
Khi chúng ta nghĩ về việc làm thế nào để làm cho thế giới thành một nơi tốt hơn, chúng ta nghĩ đến giáo dục; đó là lãnh vực chúng ta đổ rất nhiều tiền vào.
Giáo dục sẽ cho chúng ta không chỉ là những kỹ năng kinh tế, công nghiệp, mà còn khiến chúng ta trở thành người tốt hơn.
Bạn biết rồi đấy, phát biểu vào ngày ra trường, và những nghi lễ tốt nghiệp, những lời tuyên bố vần điệu nền giáo dục, quá trình giáo dục--đặc biệt là giáo dục bậc cao-- sẽ khiến chúng ta trở lên cao quý hơn và thành người tốt hơn.
Đó là một ý tưởng thú vị.
Thú vị là ở chỗ nó phát sinh từ đâu.
Vào đầu thế kỷ thứ 19, Số người theo nhà thờ ở Tây Âu bắt đầu trượt xuống rất đột ngột, và mọi người hoảng hốt.
Họ hỏi bản thân câu hỏi sau.
Họ hỏi, rồi đây con người tìm giá trị đạo đức nơi nào Nơi nào để tìm sự dìu dắt, và nơi nào con người sẽ tìm được nguồn an uỉ?
Và những giọng nói đầy uy thế xuất hiện với một câu trả lời.
Họ nói rằng đó là nền văn hoá.
Nền văn hoá đó là cái mà chúng ta nên tìm đến để tìm kiếm sự dìu dắt, niềm an ủi, đạo đức.
Hãy xem xét những vở kịch của Shakespeare, Những mẩu hội thoại của Plato, những tiểu thuyết của Jane Austen.
Tại đó, chúng ta sẽ tìm thấy rất nhiều sự thật mà có lẽ trước đó chúng ta đã thấy trong Phúc Âm của Thánh John.
Tôi nghĩ đó là một ý tưởng rất hay và đúng đắn.
Họ đã muốn thay thế kinh thánh bằng văn hoá
Và đó là một ý tưởng hợp lẽ.
Đó cũng là ý tưởng mà chúng ta đã quên.
Nếu bạn theo học tại một trường Đại Học hàng đầu-- giả dụ bạn học tại Havard hay Oxford hay Cambridge-- và bạn nói, "Tôi đến đây bởi vì tôi đang trong quá trình tìm kiếm đạo đức, sự hướng dẫn và niềm an ủi Tôi muốn biết phải sống ra sao." họ có lẽ sẽ chỉ bạn đường đến nhà thương điên.
Đây đơn giản không phải là điều khiến những cơ sở giảng dạy giáo dục bậc cao lâu đời nhất và tốt nhất này tập trung vào.
Tại sao? Họ không nghĩ là chúng ta cần nó.
Họ không nghĩ là chúng ta thực ra đang rất cần trợ giúp.
Họ coi chúng ta như những người trưởng thành, đầy lí trí.
Cái chúng ta cần đó là thông tin.
Chúng ta cần dữ liệu, chúng ta không cần giúp đỡ.
Còn nhiều tôn giáo khởi đầu từ vị trí rất khác biệt.
Tất cả tôn giáo, những tôn giáo chính, từ những cái nhìn khác nhau đều gọi chúng ta là con trẻ
Và giống như trẻ con, họ tin rằng chúng ta đang rất cần sự trợ giúp.
Chúng ta chỉ đang cố gắng cầm cự.
Có lẽ chỉ mình tôi, có lẽ bạn nữa
Nhưng dù gì đi nữa, chúng ta chỉ đang cố gắng cầm cự.
Và chúng ta cần giúp đỡ. Tất nhiên, chúng ta cần giúp đỡ.
Và vì vậy chúng ta cần sự hướng dẫn và cần sự học hỏi mang tính mô phạm
Bạn biết không, ở thế kỷ 18 tại Vương quốc Anh, người thuyết giáo vĩ đại nhất, người thuyêt giáo tôn giáo vĩ đại nhất là người đàn ông tên John Wesley người đã đi ngang dọc đất nước truyền tải những bài thuyết pháp, khuyên nhủ mọi người về việc họ có thể sống ra sao.
Ông truyền tải nhưng bài thuyết pháp về trách nhiệm của cha mẹ với con cái và con cái với cha mẹ mình, những trách nhiệm của người giàu với người nghèo và người nghèo với người giàu
Ông ấy cố gắng nói với mọi người rằng họ nên sống như thế nào qua phương tiện là những bài thuyết pháp, phương tiện cổ điển để truyền tải của tôn giáo.
Hiện tại chúng ta đã từ bỏ từ lâu những bài thuyết pháp
Nếu như bạn có ý định nói với một cá nhân theo chủ nghĩa tự do, "Này, anh nghĩ gì về một bài thuyết pháp?"
Họ sẽ nói rằng, "Không, không. Tôi không cần bất cứ bài nào trong đó cả.
Tôi là một người độc lập, một cá nhân riêng lẻ"
Vậy có điều gì khác biệt giữa một bài thuyết pháp với cách truyền tải bài thuyết trình theo hướng hiện đại, trần tục?
Một bài thuyết pháp muốn thay đổi cuộc đời bạn còn bài thuyết trình muốn đưa lại cho bạn một chút thông tin.
Và tôi nghĩ chúng ta cần quay lại với truyền thống sử dụng thuyết pháp đó.
Truyền thống sử dụng thuyết pháp có giá trị to lớn, vì chúng ta đang cần sự hướng dẫn, đạo đức và niềm an ủi-- và tôn giáo biết điều đó.
Điểm khác nữa là về giáo dục: chúng ta có khuynh hướng tin rằng trong trần thế hiện đại nếu bạn nói với ai điều gì đó một lần họ sẽ nhớ nó.
Bắt họ ngồi trong lớp học, nói với họ về Plato Ở lứa tuổi 20, đẩy họ ra ngoài ngoài làm công việc tư vấn quản lý trong 40 năm và bài học đó sẽ theo họ.
Tôn giáo thì nói rằng, "Vô lý.
Bạn cần phải lặp đi lặp lại bài học 10 lần một ngày.
Vậy nên quỳ xuống và lập lại nó."
Đó là cái mà tất cả mà tôn giáo nói với chúng ta "Quỳ xuống và lập lại nó 10,20,15 lần một ngày."
Không thì trí óc của chúng ta như những cái sàng vậy.
Thế thì tôn giáo là văn hoá của sự lặp đi lặp lại.
Chúng lặp lại những sự thật vĩ đại nhất hết lần này đến lần khác
Chúng ta gắn sự lặp đi lặp lại với sự buồn tẻ.
"Đưa cho chúng tôi cái mới," chúng ta luôn nói thế.
"Cái mới tốt hơn cái cũ."
Nếu tôi nói với bạn,"Được rồi, chúng ta sẽ không có TED mới.
Chúng ta chỉ xem qua tất cả những cái cũ và xem chúng năm lần vì chúng thật sự rất thật.
Chúng ta sẽ xem Elizabeth Gillbert năm lần vì những điều cô ấy nói thật thông minh," bạn sẽ cảm thấy như bị lừa.
Sẽ không như vậy nếu như bạn chấp nhận một lối suy nghĩ kiểu tôn giáo.
Những điều khác mà tôn giáo làm là sắp xếp thời gian.
Tất cả những tôn giáo chính cho chúng ta những thời gian biểu.
Thời gian biểu là gì?
Một thời gian biểu là cách để đảm bảo rằng suốt trong năm bạn sẽ buộc bị gợi nhớ tới một vài điều quan trọng nào đó.
Trong Trong Bảng Niên Đại Công Giáo, lịch Công Giáo, Cuối tháng ba bạn sẽ nghĩ về Thánh Jerome cũng như những phẩm hạnh của ông, về sự nhún nhường và lòng hào hiệp và tính hào phóng của ông với người nghèo.
Bạn không tự nhiên lại làm thế; bạn sẽ làm thế vì bạn được dẫn dắt làm thế.
Chúng ta giờ không nghĩ theo cách đó.
Trong cuộc sống hiện đại chúng ta nghĩ, "Nếu có một ý tưởng quan trọng tồn tại, tôi khắc sẽ gặp phải nó.
Tôi sẽ gặp phải nó."
Vô lý, quan điểm tôn giáo thế giới lên tiếng.
Quan điểm tôn giáo cho rằng chúng ta cần thời gian biểu, chúng ta cần kết cấu thời gian, chúng ta cần đồng bộ hoá (sự kiện) gặp phải.
Điều này tương tự cái cách mà tôn giáo sắp đặt những nghi lễ xung quanh những cảm nhận quan trọng.
Lấy mặt trăng (làm ví dụ). Quan sát mặt trăng là rất quan trọng
Bạn biết đấy, khi bạn nhìn mặt trăng, bạn nghĩ, "Tôi thực sự rất nhỏ bé. Những vấn đề của tôi là gì chứ?"
Nó sắp đặt nhiều thứ theo viễn cảnh v.v và v.v....
Chúng ta nên ngắm mặt trăng thường xuyên hơn một chút.
Nhưng chúng ta không làm thế. Tại sao không? Bởi chẳng có gì nói chúng ta rằng, "Hãy nhìn mặt trăng."
Nhưng nếu bạn là Phật Tử phái thiền tông giữa tháng 9, bạn sẽ bị yêu cầu ra khỏi nhà, bị bắt đứng tại chỗ đứng theo quy tắc và phải ăn mừng lễ hội Tsukimi, lúc đó bạn sẽ được trao cho những bài thơ để đọc để tỏ lòng tôn kính với mặt trăng và thời gian trôi qua và sự mỏng manh của sự sống mà điều đó nên nhắc nhở chúng ta.
Bạn sẽ được trao cho bánh gạo.
Mặt trăng và sự phản chiếu của nó sẽ có vị trí vững chắc trong tim bạn
Điều này rất tốt.
Điều khác nữa mà tôn giáo thật sự nhận biết được đó là: diễn thuyết tốt -- Ở đây tôi làm việc đó không được tốt lắm --- nhưng tài hùng biện tuyệt đối là chìa khoá của tôn giáo.
Trong thế giới trần tục,bạn có thể vượt qua hệ thống trường đại học và trở thành một người nói năng chẳng ra sao mà vẫn có sự nghiệp lừng lẫy.
Nhưng thế giới tôn giáo không nghĩ thế.
Những gì bạn nói phải được nâng đỡ bằng cách nói đầy thuyết phục.
Nếu bạn tới một nhà thờ Ngũ Tuần Phi-Mỹ tại Nam Mỹ và bạn nghe cách họ nói, trời ạ, họ nói tốt lắm.
Sau mỗi luận điểm thuyết phục, mọi người làm thế này, "Amen, amen, amen."
cuối mỗi đoạn đọc hào hứng, họ đều đứng dậy, và làm thế này, "Cám ơn Giê Su, Cám ơn Chúa Giê-Su, Cám ơn Đấng Cứu Thế."
Giả sử chúng ta đang làm giống họ-- thôi đứng làm vậy, nhưng nếu chúng ta làm thế-- Tôi sẽ nói với bạn về điều gì đó giống như là," Văn Hoá nên thay thế Kinh Thánh."
và bạn sẽ làm thế này, "Amen, amen, amen."
Và rồi khi bài nói của tôi kết thúc, Tất cả sẽ đứng dậy và làm thế này,"Cám ơn Plato, cám ơn Shakespeare, cám ơn Jane Austen."
Và chúng ta sẽ biết được rằng mình sẽ có một nhịp điệu thực sự
Được rồi, được rồi. Chúng ta sắp đến phần đó rồi.Chúng ta sắp đến phần đó rồi
Vỗ Tay Điều khác nữa mà tôn giáo biết đó là chúng ta không chỉ là những bộ não chúng ta còn là những cơ thể.
Và khi họ dạy chúng ta một bài học, họ làm thông qua cơ thể.
Ví dụ, lấy quan điểm về tha thứ của Do Thái giáo làm ví dụ.
Người Do Thái rất có hứng thú với sự tha thứ và làm thế nào chúng ta bắt đầu lại và bắt đầu làm lại.
Họ không chỉ truyền tải thuyết pháp về điều này cho chúng ta.
Họ không chỉ đưa cho chúng ta sách hay từ ngữ viết về vấn đề này
Họ bảo chúng ta đi tắm.
Vậy nên trong những cộng đồng Chính Thống Giáo Do Thái, mỗi thứ sáu bạn đi đến Mikveh.
Nhấn chìm cơ thể dưới nước, và đó là cách một hành động thể chất giúp thể hiện một ý niệm triết học.
Chúng ta không định làm thế.
Đầu óc của chúng ta ở một nơi mà hành xử của ta với cơ thể ở một nơi khác
Tôn giáo lôi cuốn ở cách mà chúng cố và hoà trộn hai điều này.
Hãy xem xét về nghệ thuật.
Nghệ thuật là cái gì đó trong trần thế, mà chúng ta đánh giá cao. Chúng ta nghĩ rằng nghệ thuật rất quan trọng.
Rất nhiều của cải dư dả của chúng ta được đưa vào những viện bảo tàng vv...
Chúng ta thi thoảng nghe rằng Những viện bào tàng là Nhà Thánh Đường mới, những nhà thờ mới của chúng ta.
Bạn đã nghe đến câu nói đó
Tôi nghĩ tiềm năng tồn tại, nhưng tự chúng ta đã làm bản thân mình thất vọng.
Và lí do chúng ta tự làm bản thân thất vọng đó là chúng ta không nghiên cứu một cách phù hợp cách mà tôn giáo vận dụng nghệ thuật.
Có hai quan điểm tệ hại mà đang trôi nổi thế giới hiện tại khiến kìm hãm khả năng học được từ nghệ thuật của chúng ta: Ý tưởng thứ nhất là nghệ thuật vị nghệ thuật-- một ý tưởng lố bịch-- một ý tưởng mà nghệ thuật nên tồn tại trong một bọt bong bóng kín mít và không nên cố làm gì hết trong thế giới rắc rối này.
Tôi không thể phản đối hơn.
Điều còn lại mà chúng ta tin vào đó là nghệ thuật không nên tự diễn giải cho chính nó, rằng nghệ sĩ không nên nói ra những gì họ đang dự định làm, bởi vì nếu họ nói ra điều đó, điều đó sẽ làm phá hỏng cái đẹp và chúng ta sẽ có lẽ thấy nó quá dễ dàng.
Đó là lý do chúng ta khi bước chân vào bảo tàng hay có một cảm xúc chung thế này -- hãy thú nhận -- rằng, "Tôi chẳng hiểu nó đang nói cái gì."
Nhưng nếu chúng ta là những người nghiêm túc, chúng ta không thú nhận như thế.
Nhưng cảm xúc bối rối là chắc chắn có với nghệ thuật đương đại.
Tôn giáo có một thái độ đúng mực hơn với nghệ thuật.
Chúng dễ dàng nói cho chúng ta biết nghệ thuật là về cái gì
Trong những quan điểm tôn giáo chính, nghệ thuật là về hai thứ
Trước tiên, nó đang cố nhắc nhở bạn của việc cần yêu cái gì.
Thứ hai là, nó đang cố nhắc nhở bạn về việc nên sợ hãi và căm ghét cái gì.
Và nghệ thuật là như thế đó.
Nghệ thuật là một cuộc gặp gỡ bản năng với những quan niệm quan trọng nhất trong hệ thống đức tin của bạn.
Vậy nên khi bạn đi quanh một nhà thờ, hoặc một nhà thờ hồi giáo hay một thánh đường cái mà bạn đang cố thu nhận, qua mắt nhìn, qua các giác quan, sự thật đến với trí óc bạn.
Thực chất nó là sự tuyên truyền.
Rembrandt là một nhà tuyên truyền theo quan điểm của Tin Lành.
Từ "Tuyên truyền" có lẽ có sắc thái nghĩa khiến chúng ta cảnh giác.
Chúng ta nghĩ về Hitler,chúng ta nghĩ về Stalin.
Nhất thiết đừng, Tuyên truyền là một dạng mang tính mô phạm để tỏ kính trọng với cái gì đó
Và nếu điều đó tốt, không có vấn đề gì với nó cả.
Quan điểm của tôi là viện bảo tàng nên sao chép từ tôn giáo
Và họ nên chắc chắn rằng khi bạn bước vào một viện bảo tàng-- nếu là một người phụ trách viện bảo tàng, Tôi sẽ làm một căn phòng cho tình yêu, một căn phòng cho sự rộng lượng
Mọi tác phẩm nghệ thuật đang nói cho chúng ta biết về nhiều điều.
Và nếu như chúng ta có thể sắp xếp không gian nơi mà chúng ta có thể xem các tác phẩm nơi mà chúng ta được chỉ bảo, hãy sử dụng những tác phẩm nghệ thuật này để làm vững chắc hơn những ý tưởng này trong trí não bạn, chúng ta sẽ đạt được nhiều thứ hơn từ nghệ thuật.
Nghệ thuật sẽ nắm trách nhiệm mà nó đã từng có mà chúng ta đã bỏ qua vì một số quan niệm hình thành sai lầm.
Nghệ thuật cần là một trong số những công cụ giúp chúng ta cải tiến xã hội.
Nghệ thuật nên mang tính mô phạm.
Hãy đi tìm một ví dụ khác.
Con người trong xã hội hiện đại, trong thế giới trần tục, những người quan tâm tới vấn đề về tâm linh, những vấn đề về tinh thần, và những mối quan tâm liên quan tới mức độ linh hồn cao hơn, có khuynh hướng là những cá nhân cô đơn.
Họ là những nhà thơ, nhà triết học, thợ nhiếp ảnh, nhà làm phim.
Và họ có khuynh hướng đơn độc.
Họ là nền công nghiệp thủ công của chúng ta. Họ yếu đuối, những con người đơn lẻ.
Và tự bản thân họ rơi vào chán nản và buồn phiền.
Họ không thực sự thay đổi nhiều.
Hãy nghĩ về tôn giáo, nghĩ về những tôn giáo có tổ chức.
Vậy những tôn giáo đó làm điều gì?
Chúng quy tụ nhau lại, lập lên những thể chế.
Và điều đó mang lại nhiều thuận lợi.
Trước hết là quy mô, sức mạnh.
Nhà thờ Thiên Chúa Giáo thu về 97 tỉ đô la năm ngoái theo như Tạp Chí Wall Street.
Đó là những cỗ máy đồ sộ
Chúng có tính hợp tác, có thương hiệu, đa quốc gia, là lại còn có tính kỷ luật cao.
Đây là những phẩm chất rất tốt.
Chúng ta nhận ra chúng trong mối tương quan với những tập đoàn kinh doanh
Và những tập đoàn kinh doanh rất giống với tôn giáo theo nhiều mặt, ngoại trừ việc các tập đoàn này nằm dưới cùng trong kim tự tháp về nhu cầu
Họ đang bán cho chúng ta giày và xe hơi.
Trong khi đó những người mà đang bán cho chúng ta những thứ cao cấp hơn-- những nhà trị liệu, nhà thơ là những người đơn độc và không có ảnh hưởng họ không có sức mạnh.
Vậy nên tôn giáo là ví dụ trước nhất về một thể chế đấu tranh cho những vấn đề về tâm hồn.
Chúng ta có lẽ không đồng ý với những gì tôn giáo đang dạy dỗ, nhưng chúng ta có thể ngưỡng mộ hệ thống của nó mà các tôn giáo này đang thực hiện
Chỉ sách vở thôi, những quyển sách viết bởi những cá nhân cô độc, sẽ không thay đổi được gì.
Chúng ta cần nhóm họp lại với nhau.
Nếu bạn muốn thay đổi thế giới, bạn phải nhóm họp lại với nhau, bạn phải có tính cộng tác.
Và đó là điều mà tôn giáo làm.
Họ có tính đa quốc gia, như tôi nói, họ có thương hiệu, họ có nhận dạng rõ ràng thế nên họ không bị lạc lối trong thế giới đông đúc náo nhiệt.
Đó là điều gì đó chúng ta có thể học hỏi
Tôi muốn kết luận.
Thực sự cái mà tôi muốn nói là đối với các bạn, những người đang hoạt động trong những lĩnh vực khác nhau, chúng ta có thể học hỏi từ tôn giáo-- thậm chí khi bạn không tin vào bất cứ điều gì trong đó.
Nếu bạn có tham dự vào bất kỳ điều gì có tính cộng đồng, mà liên quan đến việc nhiều người xích lại với nhau, có những điều dành cho bạn trong tôn giáo.
Nếu bạn làm việc, giả như, trong ngành du lịch, hãy nhìn vào cuộc hành hương.
Xem xét thật kỹ cuộc hành hương
Chúng ta thậm chí vẫn chưa chạm đến bề nổi của du lịch lữ hành thực sự là gì bởi vì chúng ta chưa quan sát cái mà tôn giáo tác động lên du lịch.
Nếu bạn hoạt động trong thế giới nghệ thuật, hãy xem xét cách tôn giáo đang tác động lên nghệ thuật.
Và nếu bạn là một nhà sư phạm theo mặt nào đó lại lần nữa, quan sát xem làm thế nào tôn giáo đang truyền bá những ý tưởng.
Bạn có lẽ không đồng ý với những ý tưởng đó, nhưng trời ạ, chúng là những bộ máy vô cùng hiệu quả trong việc tuyên truyền.
Vậy thực sự kết luận của tôi là bạn có lẽ không đồng ý với tôn giáo nhưng suy cho cùng thì, tôn giáo rất huyền ảo, rất phức tạp, rất khôn ngoan về nhiều mặt mà chúng không nên chỉ để dành cho những người mộ đạo; chúng dành cho tất cả mọi người chúng ta.
Cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Chris Anderson: đây thực sự là một bài diễn thuyết can đảm, bởi gần như ông đang tự đặt mình vào vị trí dễ bị nhạo báng ở nhiều phía.
AB: Ông có thể bị công kích từ cả hai hướng.
Ông có thể bị công kích bởi những người vô thần cứng đầu, ông có thể bị công kích bởi những người có đức tin mạnh mẽ.
CA: tên lửa phóng đến từ North Oxford bất cứ lúc nào.
AB: Thực vậy
CA: Nhưng ông đã bỏ qua một khía cạnh của tôn giáo mà rất nhiều người có lẽ sẽ nói tới bài nói của ông có thể có thêm, theo một nghĩa-- thứ có lẽ là quan trọng nhất với những người theo đạo của trải nghiệm tâm linh, của sự kết nối với thứ gì đó tầm cỡ to lớn hơn chính con người bạn.
còn chỗ trống nào cho loại trải nghiệm đó trong Thuyết Vô Thần 2.0 không?
AB: Hoàn toàn chắc chắn, tôi, giống như nhiều người trong các bạn, gặp gỡ mọi người nói những điều như, "Nhưng không phải còn có điều to lớn hơn chúng ta sao?, điều gì khác nữa?.
Và tôi nói," Tất nhiên." Và họ nói, "Thế thì anh giống như một tín đồ tôn giáo còn gì?"
Và tôi phản ứng, "Không." Tại sao sự bí ẩn, hay quy mô lớn lao của vũ trụ, lại cần phải đi cùng với một trạng thái cảm xúc huyền bí?
Khoa học và sự quan sát không thôi đã đem cho ta cái cảm giác đó rồi, vậy nên tôi không cảm thấy cần thiết phải có tôn giáo.
Vũ trụ thì bao la còn chúng ta quá bé nhỏ, không cần tới cấu trúc thượng tầng tôn giáo.
Vậy nên một người có thể có cái gọi là những khoảnh khắc tâm linh mà không có niềm tin vào thần thánh.
CA: Thực ra, hãy cho tôi hỏi một câu.
Bao nhiêu người tại đây sẽ nói rằng tôn giáo rất quan trọng với họ?
Có cái quy trình tương đương nào mà theo đó có cái kiểu như cái cầu giữa cái anh đang nói và cái mà anh sẽ nói với họ?
AB: Tôi sẽ nói có rất nhiều, rất nhiều kẽ hở trong cuộc sống trần tục và chúng có thể được trám lại.
Nó không giống, như tôi đang cố gợi ý, Nó không giống như là việc hoặc bạn có tín ngưỡng và sau đó bạn phải chấp nhận mọi điều mọi thứ hoặc bạn không có tín ngưỡng và sau đó bạn bị cắt đứt với những điều tốt đẹp.
Thật buồn khi chúng ta liên tục nói rằng, "Tôi không tin vậy nên tôi không có cộng đồng, vậy nên tôi bị dứt ra khỏi đạo đức, vậy nên tôi không thể đi hành hương."
Người nào đó muốn nói,"Vô lý,tại sao?"
Và đó thực sự là tinh thần của bài diễn thuyết của tôi.
Có rất nhiều thứ chúng ta có thể tiếp thu
Chủ nghĩa vô thần không nên cắt đứt bản thân nó khỏi những nguồn gốc phong phú của tôn giáo
CA: Dường như với tôi có rất nhiều người trong cộng đồng TED là người vô thần.
Nhưng có lẽ hầu hết mọi người trong cộng đồng chắc chắn không nghĩ rằng tôn giáo sẽ biến mất trong thời gian gần và họ muốn tìm thứ ngôn ngữ để có một cuộc hội thoại mang tính xây dựng và để cảm nhận rằng chúng ta thực ra có thể nói chuyện với nhau và chỉ ít chia sẻ điểm chung nào đó
Có phải chúng ta khờ khạo khi chủ quan về khả năng có một thế giới nơi mà, thay vì tôn giáo là sự kêu gọi mạnh mẽ về sự phân biệt và chiến tranh, tìm gọi cầu nối ở đó?
AB: Không, Chúng ta cần lịch sự khi bàn tới những khác biệt của con người.
Lịch thiệp là một đức tính hay bị bỏ qua
Nó được coi là đạo đức giả.
Nhưng chúng ta cần phải xem xét tới cái giai đoạn khi mà bạn là người vô thần và người nào đó nói rằng, "anh biết đấy, hôm nọ tôi đã cầu nguyện," bạn lờ đi một cách lịch sự
Bạn tiếp tục
Bới vì bạn đã đồng ý 90% về điều đó, bởi vì bạn có một quan điểm chung về rất nhiều thứ, nhưng bạn lại khác biệt, một cách lịch sự.
Và tôi nghĩ rằng đó là cái mà những cuộc chiến tranh tôn giáo gần đây đã phớt lờ.
Họ đã phớt lờ khả năng của sự bất đồng trong hòa bình.
CA: Và sau cùng, liệu cái điều mới mẻ mà anh đang đề nghị không phải là một tôn giáo mà là điều gì khác, nó có cần một người lãnh đạo không, và ông sẽ xung phong làm giáo trưởng chứ?
(Cười) AB: À, có một điều mà tất cả chúng ta đều rất hồ nghi đó là những cá nhân lãnh đạo.
Nó không cần đến .
Cái mà tôi đã cố gắng sắp đặt là một khuôn khổ và tôi hy vọng mọi người có thể lấp vào những khung đó
tôi đã phác thảo ra một khuôn khổ rộng
Nhưng bất cứ bạn đang ở đâu, như tôi nói, nếu như bạn làm việc trong ngành du lịch, hãy thực hiện phần du hành đó
Nếu bạn ở trong ngành công nghiệp cộng đồng, hãy nhìn vào tôn giáo và thực hiện phần việc cộng đồng đó
Vậy nên nó là một dự án wiki
(cười) CA: Alain, cám ơn ông về việc khuấy động rất nhiều những cuộc đàm luận về sau này
Vỗ tay
Vào thập kỷ 80 tại Đông Đức cũ nếu bạn sở hữu một chiếc máy đánh chữ bạn sẽ phải đăng ký nó với chính quyền
Không những vậy, bạn còn phải đăng ký một bản tài liệu mẫu được xuất ra từ chiếc máy đánh chữ đó.
Mục đích của việc này là để chính quyền có thể biết được nguồn gốc của những tài liệu đó Nếu chính quyền phát hiện ra những tài liệu
mang những tư tưởng không đúng đắn họ có thể truy ra ai là chủ nhân của những "tư tưởng lệch lạc" này.
Và chúng ta, ở phương Tây không thể hiểu tại sao những điều đó lại có thể là sự thật khi những phương thức đó là kẻ thù của tự do ngôn luận.
Chúng ta sẽ không bao giờ làm như vậy tại chính những quốc gia của mình.
Nhưng ngày hôm nay, tại chính thời khắc năm 2011 này nếu bạn có mua một chiếc máy in laser màu từ bất kỳ nhà sản xuất máy in có tên tuổi nào và nếu bạn có thử in ra một trang giấy kết quả là trang giấy đó sẽ có những chấm nhỏ màu vàng nhạt được đánh dấu trên tất cả các tài liệu bạn in ra theo một kiểu ký hiệu nào đó, để từ trang giấy này có thể truy ngược lại nguồn gốc là từ bạn và chiếc máy in của bạn.
Điều này đang diễn ra với chúng ta ngày hôm nay.
Và có vẻ như không ai định "làm ầm lên" về chuyện này.
Đây chính là một ví dụ về cách mà chính phủ của chúng ta đang sử dụng công nghệ để chống lại chúng ta, những công dân của đất nước.
Và đây cũng chính là một trong ba nguồn gốc chính cho những vấn đề trên mạng hiện nay.
Nhìn lại những gì đang thật sự diễn ra trong thế giới mạng, chúng ta có thể phân loại các hoạt động tấn công mạng dựa trên những kẻ tấn công
Có ba nguồn tấn công chính.
Từ những tội phạm mạng
Như ở đây, chúng ta có Dimitry Golubov đến từ thành phố Kiev, Ukraine Và động lực của loại tội phạm mạng này
rất đơn giản và dễ hiểu.
Kiếm tiền !
Họ sử dụng các hoạt động tấn công trực tuyến để kiếm thật nhiều tiền, rất rất nhiều tiền.
Một số ví dụ điển hình về những triệu phú đến từ thế giới mạng những người kiếm được bộn tiền từ hoạt động tấn công mạng.
Đây là Vladimir Tsastsin đến từ Tartu, Estonia
Alfred Gonzalez. Stephen Watt.
Bjorn Sundin.
Matthew Anderson, Tariq Al-Daour vân vân và vân vân.
Họ tìm kiếm sự giàu có từ hoạt động trên mạng, thông qua các cách thức bất hợp pháp như việc sử dụng các trojans tấn công hệ thống ngân hàng để lấy cắp tiền từ tài khoản của chúng ta khi chúng ta thực hiện các giao dịch trực tuyến hoặc với các phần mềm ghi lại thao tác bàn phím giúp họ có được thông tin thẻ tín dụng khi chúng ta mua hàng trực tuyến từ những máy tính bị lây nhiễm.
Cơ quan mật vụ Hoa Kỳ, 2 tháng trước đã đóng băng tài khoản ngân hàng Thụy Sỹ của Sam Jain, người trong ảnh với 14.9 triệu đô la trong tài khoản tại thời điểm bị đóng băng. Jain hiện đang lẩn trốn;
và không ai biết anh ta đang ở đâu.
Và tôi khẳng định rằng ngày nay nguy cơ mà chúng ta trở thành nạn nhân của tội phạm mạng còn lớn hơn nguy cơ trong thế giới thực này.
Và một sự thật rõ ràng là những hiểm họa này đang ngày càng trở nên tồi tệ hơn.
Trong tương lai không xa, phần lớn các vụ phạm pháp sẽ xảy ra ở trên thế giới mạng.
Loại tấn công mạng thứ hai mà chúng ta thấy hiện nay không đến vì mục đích kiếm tiền.
Họ được thúc đẩy vì những mục đích khác -- chống đối chính phủ, bất đồng chính kiến, và đôi khi cũng chỉ để vui đùa.
Các nhóm như Anonymous đã nổi dậy trong 12 tháng qua và đã trở thành một lực lượng trọng yếu trong cuộc chơi tấn công mạng này.
Như vậy chúng ta có ba nhóm tấn công chính: những kẻ tội phạm với mục đích kiếm tiền bất chính những hackers như Anonymous hoạt động để phản kháng và cuối cùng chính là chính phủ của chúng ta, chính phủ đang tấn công chúng ta.
Có rất nhiều trường hợp giống như những gì đã xảy ra tại DigiNotar.
Đây là một ví dụ điển hình về những gì sẽ xảy ra khi chính phủ thực hiện tấn công chống lại người dân của chính họ. DigiNotar là một công ty cấp phép chứng thực
đến từ Hà Lan -- hoặc ít nhất họ cũng đã từng là như vậy. Họ đã phải nộp đơn xin phá sản
mùa thu năm ngoái vì hệ thống mạng của họ đã bị phá hủy. Ai đó đã xâm nhập vào hệ thống
và phá hủy nó hoàn toàn.
Vào tuần trước, trong một buổi gặp với đại diện chính phủ Hà Lan, Tôi có đặt câu hỏi cho một lãnh đạo của họ rằng liệu ông có thấy là hợp lý không nếu có ai đó phải chết vì việc DigiNotar bị tấn công.
Và "CÓ" là câu trả lời của ông ta.
Làm thế nào mà việc tấn công này có thể khiến ai đó mất mạng được?
DigiNotar là một công ty cung cấp dịch vụ chứng thực
Họ bán các chứng chỉ bảo mật
Bạn sẽ làm gì với những chứng chỉ đó?
Thực tế thì bạn cần một chứng thực như vậy nếu bạn có một trang web sử dụng giao thức https với dịch vụ mã hóa SSL, là kiểu dịch vụ mà Gmail đang sử dụng.
Tất cả chúng ta, hoặc ít nhất là phần lớn chúng ta đang sử dụng Gmail hoặc một ứng dụng email tương tự khác, và những dịch vụ này đặc biệt phổ biến tại các quốc gia chuyên chế như Iran, nơi mà các nhà bất đồng chính kiến sẽ sử dụng các dịch vụ từ nước ngoài như Gmail bởi họ biết rõ Gmail đáng tin cậy hơn các dịch vụ nội địa khác và nó còn được mã hóa bởi giao thức SSL do đó chính phủ không thể nghe lén được các thông tin mà họ trao đổi.
Nhưng mọi thứ sẽ khác, nếu chính phủ có thể tấn công vào các đơn vị cung cấp chứng chỉ bảo mật và tạo ra các chứng chỉ giả mạo.
Và đó chính xác là điều đã xảy ra với DigiNotar.
Vậy còn chiến dịch Mùa xuân Ả Rập và những điều đã xảy ra tại Ai Cập thì sao?
Tại Ai Cập, khi những kẻ nổi loạn chiếm đóng trụ sở của đơn vị cảnh sát mật Ai Cập vào tháng 04 năm 2011 họ đã phát hiện ra rất nhiều tài liệu mật.
Trong đó, có tập tài liệu được đánh dấu "FINFISHER"
Trong tài liệu này là những ghi chú từ một công ty có trụ sở ở Đức đã bán cho chính phủ Ai Cập rất nhiều công cụ kỹ thuật cao để có thể nghe lén trên một quy mô lớn tất cả những liên lạc và trao đổi của người dân.
Họ đã bán những công cụ này cho chính phủ Ai Cập với giá 280,000 Euros.
Đây chính là trụ sở chính của công ty đó.
Vậy là những chính phủ phương Tây đang cung cấp cho các chính phủ độc tài những công cụ để chống lại người dân của họ.
Nhưng chính phủ phương Tây cũng thực hiện điều đó ngay tại quốc gia của mình
Ví dụ như ở Đức, vài tuần trước đây người ta đã phát hiện ra Trojan Scuinst, là một loại trojan được nhân viên chính phủ Đức sử dụng để điều tra người dân của họ.
Nếu bạn đang bị nghi ngờ có dính líu đến một tội ác nào đó, thì điều chắc chắn là điện thoại của bạn đang có "rệp". Nhưng mọi chuyện không chỉ dừng ở đó.
Họ nghe lén đường truyền Internet của bạn.
Họ thậm chí sẽ sử dụng những công cụ như Trojan Scuinst
để lây nhiễm vào máy tính của bạn, và từ đó họ có thể có được mọi thông tin bạn trao đổi, có được mọi cuộc hội thoại qua mạng của bạn, và có được mật khẩu của bạn.
Tuy nhiên sẽ có người khi xem xét vấn đề này sẽ phản ứng như sau "Ok, nghe tệ thật đấy, nhưng nó không ảnh hưởng gì đến tôi vì tôi là một công dân gương mẫu Vậy tại sao tôi phải lo lắng?
Tôi hoàn toàn không có gì khuất tất phải che dấu.
Nhưng lập luận này là không hợp lý.
Quyền riêng tư phải được đảm bảo.
Quyền riêng tư không cần phải tranh luận.
Đây không phải là vấn đề giữa quyền riêng tư và an ninh của đất nước.
Đây là một vấn đề giữa tự do và sự kiểm soát.
Và trong khi chúng ta vẫn tin tưởng vào chính phủ ngay lúc này, ngay tại đây, vào năm 2011 này rằng mọi quyền lợi chúng ta mất đi đều là vì những thứ tốt đẹp hơn.
Và liệu chúng ta có còn tin tưởng, một cách mù quáng vào bất kỳ chính phủ tương lai nào, một chính phủ mà chúng ta có thể có trong 50 năm tới?
Đó chính là câu hỏi mà chúng ta sẽ phải lo lắng trong 50 năm tiếp theo.
Tôi sẽ bắt đầu ờ đây.
Đây là một kí hiệu viết tay xuất hiện ở cửa hàng bánh Mom and Pop ở khu ở cũ của tôi tại Brooklyn vài năm trước.
Cửa hàng sở hưữ một trong những chiếc máy đó Chúng có thể in trên những chiếc đĩa bằng đường
và lũ trẻ có thể mang tranh tới và nhờ cửa hàng in một đĩa bằng đường để trên chiếc bánh sinh nhật của chúng
Nhưng không may là,một trong những thứ mà bọn trẻ thích vẽ là nhân vật hoạt hình.
Chúng thích vẽ nàng tiên cá Chúng thích vẽ xì trum, chúng thích vẽ chuột Micky
Nhưng việc này lại là phạm pháp khi in tranh chuột Mickey của một đứa trẻ lên một chiếc đĩa kẹo đường
Việc này vi phạm bản quyền
và để giải quyết luật vi phạm bản quyền cho bánh sinh nhật của trẻ con thật là phức tạp đến nỗi tiệm bánh nói "các ông biết không, chúng tôi sẽ thôi không làm dịch vụ đó nữa
nếu anh là một tay nghiệp dư anh không được chạm vào cái máy đó một lần nào nữa
nếu bạn muốn một cái bánh sinh nhật có in hình bạn phải dùng một trong những hình làm sẵn của chúng tôi -- chỉ cho những nhà chuyên nghiệp"
vì thế hai điều luật trong quốc hội lúc này
một gọi là SOPA ,một gọi là PIPA
SOPA là viết tắt của luật phòng chống việc vi phạm bản quyền tác giả trên mạng
nó được đưa ra từ thượng viện
PIPA là viết tắt của PROTECTIP viết tắt của Preventing Real Online Threats (chống những đe dọa thật sự trên internet) khỏi sự ăn cắp tài sản trí tuệ và sáng tạo kinh tế bởi những nghị sĩ quốc hội đặt tên cho những thứ này có quá nhiều thời gian trong tay họ
và cái mà SOPA và PIPA muốn làm chính là cái họ muốn làm
họ muốn tăng giá của những thỏa hiệp bản quyền đến mức độ mà người ta đơn giản là không còn có thể sử dụng khả năng của những con người không chuyên nghiệp
Giờ cách mà họ đang đề ra để thực hiện điều này là tìm ra những trang web vi phạm luật bản quyền trầm trọng-- dù cách mà những trang web đó được tìm ra không bao giờ được đề cập đầy đủ trên điều luật -- và khi họ muốn xóa bỏ trang đó trên hệ thống tên miền
họ muốn mang chúng ra khỏi hệ thống tên miền
Hệ thống tên miền là một thứ chuyện địa chỉ web từ tên con người có thể đọc được như Google.com sang dạng địa chỉ mà máy móc xử lý -- 74.125.226.212
vấn đề với mô hình kiểm duyệt này là định ra trang web đó và rồi cố gắng xóa nó khỏi hệ thống tên miền không hữu hiệu.
và bạn sẽ nghĩ đó đơn giản là một vấn đề lớn của luật nhưng quốc hội dường như không để cho điều đó làm phiền muộn họ nhiều
lý do mà nó không hiệu quả là nếu bạn vẫn có thể gõ 74.125.226.212 vào thanh địa chỉ hay làm nó thành một đường link và bạn vẫn có thể vào Google.
nên kẽ hở của luật chung quanh vấn đề trở nên sự đe dọa thật sự
để hiểu được làm cách nào mà quốc hội viết một bộ luật không hòan thành mục tiêu quốc gia nhưng sẽ sản xuất ra rất nhiều hiệu ứng phụ nguy hiểm bạn phải hiểu một chút về câu chuyện phía sau của nó
và câu chuyện đó là SOPA và PIPA là một luật được soản thảo nháp bởi những công ty truyền thông thành lập từ thế kỉ 20
thế kỉ 20 là thời kì hoàng kim của các công ty truyền thông bởi thứ mà bạn thực sự có bên mình là sự hiếm hoi
nếu bạn làm một chương trình Tivi nó không cần phải hay hơn tất cả những chương trình tivi từng có nó chỉ cần phải hay hơn hai chương trình tivi khác cùng lên sóng -- những chương trình đó ở ngưỡng cửa thấp hơn về tính cạnh tranh
điều đó có nghĩa là nếu bạn có một nội dung trung bình bạn đã có một phần ba dân số mĩ -- 10triệu người chỉ bằng cách đơn giản là làm một thứ không quá kinh khủng
điều này giống như có giấy phép in tiền và một thùng mực miễn phí
nhưng công nghệ tiếp tục phát triển
và từ từ đến cuối thế kỉ 20 sự hiếm hoi đã cạn -- và ý tôi không phải là công nghệ số ý tôi là công nghệ analog
băng các sét, đầu ghi hình các sét ngay cả một chiếc máy Xerox khiêm tốn cũng đã tạo những cơ hội mới cho chúng ta hành động theo cách làm kinh ngạc giới truyền thông
bởi hóa ra chúng ta không chỉ là những con người ngồi hàng ngày trên sofa xem tivi
chúng ta không thật sự chỉ thích tiêu thụ
chúng ta thích tiêu thụ thật, nhưng mỗi khi một dụng cụ mới ra đời nó khiến chúng ta cũng muốn sản xuất và chúng ta muốn chia sẻ
và điều này làm cho giới truyền thông hoảng sợ -- nó lần nào cũng làm họ hoảng sợ
Jack Valentu người vận động chính cho Hiệp hội điển ảnh Hoa Kì (MPAA) có một lần so sánh chiếc đầu thu video cát sét với Jack the Ripper và một Hollywod nghèo nàn vô vọng với một người phụ nữ ở nhà một mình
đó là một mức độ tu từ
và thế là nền công nghiệp truyền thông năn nỉ, khăng khăng yêu cầu rằng quốc hội hãy làm gì đó
và quốc hội đã làm
vào trước những năm 90, quốc hội thông qua một bộ luật đã thay đổi tất cả.
và luật đó có tên là luật Audio Home Recording Act vào năm 1992
điều mà luật Audio Home Recording Act năm 1992 nói là nếu người ta thu âm và làm đĩa cho bạn của họ thì không phải là phạm pháp .
thu âm và ghi đĩa và chia sẻ với bạn bè thì không sao cả
nếu bạn sản xuất thật nhiều những bản sao chép chất lượng cao và bán chúng thì không được .
nhưng ghi đĩa thì không sao
và họ nghĩ là họ đã giải quyết vấn đề bởi họ định ra sự khác biệt rõ ràng giữa hành động sao chép hợp pháp và không hợp pháp
nhưng đó không phải là điều giới truyền thông muốn
họ muốn quốc hôi ra luật cấm sao chép hoàn toàn
thế nên khi luật Audio Home Recording Act năm 1992 được thông qua giới truyền thông từ bỏ ý tưởng phân biệt hành vi sao chép phạm pháp và không phạm pháp bởi nó quá rõ ràng rằng quốc hội đang họat động trong mức độ của họ họ có thể làm tăng quyền của người dân tham gia vào môi trường truyền thông
vì thế họ lập ra kế hoạch B
họ phải mất một chút thời gian để dàn dựng kế hoạch B
kế hoạch B xuất hiện dưới hình dạng đầu tiên của nó vào năm 1998-- gọi là Digital Millennium Copyright Act .
đó là một luật phức tạp với nhiều phần thay đổi
nhưng ý lớn của nó là việc bán cho bạn một sản phẩm số không thể sao chép được là hợp pháp -- ngoại trừ không có cái nào gọi là sản phẩm số không thể sao chép được
như là phép so sánh nổi tiếng của Ed Felton từng nói "như chuyển nước mà không bị ướt"
bits có thể được sao chép. đó là việc mà máy tính làm
đó là hiệu quả đi kèm của một hoạt động bình thường
vì thế để làm giả khả năng bán những bits không thể sao chép được DMCA làm nó hợp pháp để buộc bạn sử dụng những hệ thống làm hỏng chức năng sao chép của những máy móc của bạn
mỗi chiếc DVD và máy chơi game ti vi và máy tính bạn mang về nha bất cứ cái gì bạn tưởng là sẽ đem về nhà khi mua -- có thể bị làm hỏng bởi những nền công nghiệp truyền thông đại chúng nếu họ muốn đặt điều kiện khi bán cho bạn những tác phẩm nghệ thuật
và để bạn không nhận ra hay không phát hiện ra khả năng của chúng như những thiết bị máy tính chung họ cũng làm việc bạn cố gắng thiết định lại khả năng sao chép nội dung tác phẩm nghệ thuật đó là phạm pháp
luật DMCA đánh dấu thời điểm khi giới truyền thông từ bỏ hệ thống luật pháp của việc phân biệt sao chép hợp pháp và bất hợp pháp và chỉ đơn giản cố gắng ngăn sự sao chép qua các phương tiện kĩ thuật
giờ đây DMCA vẫn tiếp tục có những hiệu ứng phức tạp khác nhưng trong một vùng hạn chế sự chia sẻ nó hầu như không hiệu quả
và lý do mà nó không hiệu quả là Internet trở nên quá phổ biến và có sức mạnh hơn bất cứ ai có thể tưởng tuợng được
mixtape hay fanzine không thể so sánh được với cái chúng ta đang thấy hiện nay về Internet
chúng ta đang ở thế giớ mà hầu hết những công dân mĩ hơn 12 tuổi chia sẻ với nhau trên mạng
chúng ta chia sẻ những văn bản,hình ảnh âm thanh và phim ảnh
một số là những thứ chúng ta tạo ra
một số là những thứ chúng ta tìm được
một số chúng ta chia sẻ lại là những thứ chúng ta tạo ra từ những thứ chúng ta tìm được và tất cả làm nền công nghiệp đó sợ hãi
vì thế mà PIPA và SOPA là vòng hai
nhưng nơi mà DMCA bị mỏ xẻ chúng ta đi sâu vào máy tính của mình chúng ta đi sâu vào chiếc tivi ,vào chiếc máy chơi game và ngăn chặn chúng làm việc mà người ta nói chúng làm ở cửa hàng -- PIPA và SOPA là năng lượng hạt nhân và họ nói chúng tôi muốn đi đến bất kì đâu trên thế giới và kiểm định nội dung
và cách làm việc này như tôi nói là bạn cần đưa mọi người đến những địa chỉ IP đó
bạn cần đưa họ ra khỏi những chiếc máy tìm kiếm bạn cần phải mang họ ra khỏi những danh mục trên mạng bạn cần phải mang họ ra khỏi danh sách người dùng
và vì những nhà sản xuất lớn nhất trên mạng không phải là google hay yahoo mà là chúng ta chúng ta là những con người bị khống chế
bởi cuối cùng mối đe dọa thật sự cho luật PIPA và SOPA là khả năng chia sẻ của chúng ta với người khác
vì thế cái mà PIPA và SOPA liều làm là mang khái niệm hợp pháp hàng thế kỉ nay từ vô tội thành có tội có bằng chứng và đảo ngược nó có tội thành vô tội có bằng chứng
bạn không thể chia sẻ cho đến khi bạn cho chúng tôi thấy rằng bạn chằng chia sẻ thứ mà chúng tôi không thích
đột nhiên một đống phiền phức chứng cớ hợp pháp và không hợp pháp rơi ngay vào chúng ta vào những dịch vụ có thể cho chúng ta những khả năng mới
và nếu nó tốn một xu để giám sát một người dùng sẽ làm hư một dịch vụ có một trăm triệu người dùng
nên đây là internet mà chúng ta có trong đầu
hãy tưởng tượng dấu hiệu này có ở khắp nơi -- nhưng hãy tưởng nó không ghi College Bakery, mà ghi là YouTube Facebook, hay Twitter
tưởng tưởng nó ghi là TED bởi những lời bình không thể bị khống chế ở một mức giá có thể chấp nhận được
ảnh hưởng thực tế của SOPA và PIPA sẽ khác hoàn toàn với hiệu quả được mong chờ.
mối đe doạ, thực chất là sự đảo ngược của những bằng chứng đột nhiên khiến chúng ta bị đối xử như những tên trộm mỗi khi chúng ta được cho quyền tự do sáng tạo để sản xuất hoặc chia sẻ
và những người cho chúng ta những khả năng đó Youtube, Facebook, Twitter và Ted ở trong ngành phải khống chế chúng ta hay bị móc câu vì tội đồng phạm
có hai thứ bạn có thể làm giúp dừng việc này một việc đơn giản và một việc phức tạp một dễ dàng và một khó khăn
thứ đơn giản và dễ dàng là: nếu bạn là công dân Mĩ gọi cho người đại diện của bạn, nghị sĩ của bạn
khi bạn nhìn thấy người kí tên trên điều luật SOPA người kí tên đồng ý cho POPA bạn thấy họ đang nhận hàng triệu hàng triệu đô la từ những doanh nghiệp truyền thông truyền thống
bạn không có hàng triệu hàng triệu đô la nhưng bạn có thể gọi nghị sĩ của bạn bạn có thể nhắc nhở họ rằng bạn bầu cử và bạn có quyền yêu cầu không bị đối xử như một tên ăn trộm và bạn có thể đề nghị rằng bạn muốn mạng internet không bị phá hoại
và nếu bạn không phải là công dân hoà kì bạn có thể liên lạc với công dân hoa kì mà bạn biết khuyến khích họ là điều tương tự
bởi đây có vẻ là một vấn đề quốc gia nhưng nó không phải là chỉ là một vấn đề quốc gia
những nền công nghiệp đó sẽ không chịu chấp nhận với việc huỷ hoại internet
nếu huỷ hoại nó, họ sẽ huỷ hoại của tất cả mọi người
đấy là việc dễ dàng
đấy là việc đơn giản
việc khó khăn là hãy chuẩn bị sẵn sàng vì nhiều luật lệ hơn sẽ ra đời
SOPA đơn giản chỉ là sự trở lại của COICA, luật được đưa ra năm ngoái nhưng không được thông qua
và tất cả luật này quay trở về với thất bại của DMCA không chấp nhận chia sẻ bằng những phương thức công nghệ
và DMCA trở lại với luật Audio Home Recording Act đã làm sợ hãi những nền công nghiệp đó
bởi cả một nền thương mại đang thực chất đề nghị người ta phá luật và đang thu thập chứng cứ chứng minh rằng điều đó thật sự bất tiện
"chúng tôi không thích làm thế nữa" những nền công nghiệp truyền thông nói thế
và điều họ muốn làm
họ không muốn sự phân biệt pháp lý giữa việc chia sẻ hợp pháp và không hợp pháp
họ chỉ muốn không có sự chia sẻ nào
PIPA và SOPA không lạ thường và kì dị chúng không phải sự kiện
chúng là bước đi tiếp theo của đoàn đã đi 20 năm nay
và nếu chúng ta đánh bại nó, như chúng ta hy vọng sẽ có nhiều thứ hơn sẽ đến
bởi cho đến khi chúng ta thuyết phục được quốc hội rằng cách để giải quyết vấn đề vi phạm bản quyền là cách việc vi phạm bản quyền được giải quyết với Napster và Youtube đó là có một phiên toà với bằng chứng và tranh luận triệt để những yếu tố và đáng giá những giải pháp diễn ra trong xã hội dân chủ
đó là cách giải quyết vấn đề này
trong lúc đó điều khó khăn phải làm là chuẩn bị sẵn sàng.
bởi đó chính là lời nhắn gửi thực sự của PIPA và SOPA
mà Time Warner đã nói tợ và họ muốn chúng ta ngồi lại vào ghế chỉ tiêu thụ không sản xuất hay chia sẻ chúng ta nên nói "Không!"
xin cảm ơn
(vỗ tay)
Bạn có biết bạn thực hiện bao nhiêu sự lựa chọn trong 1 ngày ?
Bạn có biết bạn thực hiện bao nhiêu sự lựa chọn trong 1 tuần ?
Gần đây, tôi đã khảo sát với hơn 2.000 người Mỹ, và trung bình số lựa chọn mà người châu mỹ điển hình đã làm là khoảng 70 lần trong 1 ngày
Đã có cuộc khảo sát được hoàn thành với các CEO mà chúng tôi đã theo các CEO suốt 1 tuần
Và những nhà khoa học đã dẫn ra tất cả những nhiệm vụ khác nhau mà những CEO đó tham gia và họ đã tốn bao nhiều thời gian để thực hiện những quyết định liên qua đén những nhiệm vụ đó
Và họ phát hiện ra là trung bình CEO đã làm khoảng 139 nhiệm vụ trong 1 tuần
Dĩ nhiên, mỗi nhiệm vụ được bao gồm rất nhiều lựa chọn nhỏ
50 % trong số quyết định của CEO mất 9 phút hoặc ít hơn
Và chỉ có khoang 12% sự quyết định được họ thực hiện thực hiện trong 1 tiếng hoặc hơn thế.
Bây giờ, nghĩ về những sự lựa chọn của chính bạn
Bạn có biết bao nhiêu sự lựa chọn làm bạn mất trong khoảng 9 phút so với 1 tiếng ?
Bạn nghĩ mình giỏi đến đâu trong việc quản lý các lựa chọn đó?
Hôm nay, tôi muốn nói về 1 trong những rắc rối lớn nhất về sự lựa chọn của chúng ta đó là vấn đề quá tải với nhiều lựa chọn.
Tôi muốn nói về những vấn đề và những cách giải quyết khả thi.
Và khi tôi nó về vấn đề này, Tôi sẽ có vài câu hỏi cho bạn và tôi hy vọng được biết câu trả lời từ bạn
Cho nên khi tôi hỏi bạn 1 câu hỏi Cho là tôi không nhìn thấy gì, nếu bạn muốn đốt 1 lượng calo, chỉ cần giơ tay cao
(Tiếng cười) Nếu không thì, khi tôi hỏi, và nếu bạn trả lời có, Xin bạn vui vòng vỗ tay,
Giờ là câu hỏi đầu tiên của ngày hôm nay, Bạn có sẵn sàng để nghe về vấn đề quá tải trong lựa chọn ?
(Tiếng vỗ tay) Cảm ơn.
Khi tôi là sinh viên tốt nghiệp từ đại học Stanford, tôi đã từng vào rất nhiều cửa hàng tạp hóa mắc tiền, lúc đó, tôi thật sự khá giàu,
Đây là cửa hàng với tên Drager's
Bây giờ, nó gần như trở thành công viên giải trí.
Họ có 250 loại giấm và mù tạc khác nhau và hơn 500 loại trái cây và rau rủ khác nhau và hơn 2 tá loại nước khác nhau và đó là thời gian chúng tôi thực sự thường uống nước máy..
Tôi đã từng rất thích vào cửa hàng này, nhưng tự nhiên, tôi đã từng tự hỏi mình Làm sao bạn đến và không mua thứ gì ?
Đây là gian hàng dầu olive của họ.
Họ có hơn 75 loại dầu olive khác nhau, bao gồm cả những loại trong tủ khóa do chúng làm từ những cây olive hàng trăm tuổi
Cho nên, 1 ngày, tôi quyết định lại chỗ người quản lý, và tôi hỏi, "Cái cách mời gọi mọi người những lựa chọn này có thực sự hiệu quả?"
Và anh ta chỉ và đám đông khách du lịch thường xuyên vào mỗi ngày, được máy camera quay lại thường xuyen,
Chúng tôi đã quyết định thực hiện 1 thí nghiệm nhỏ, và chúng tôi đã lấy mứt cho cuộc thí nghiệm.
Đây là gian hàng bán mứt của họ
Họ có hơn 348 loại mứt khác nhau.
Chúng tôi đã mở 1 quầy nếm thử nhỏ ngay gần cửa vào cửa hàng.
Chúng tôi đã đem ra 6 loại mứt mùi khác nhau hay 24 loại mứt mùi khác nhau, Và chúng tôi nhận ra 2 điều: Điều thứ nhất, trong trường hợp nào mọi người muốn dừng lại, nếm thử vài loại mứt ?
Nhiều người đã dừng lại, khoảng 60% khi chúng tôi đưa ra 24 loại mứt, Và khi chỉ có 6 loại, thì chỉ có 40%.
Điều tiếp theo, chúng tôi nhận ra Trong trường hợp nào mọi người thích mua 1 chai mứt.
Bây giờ chúng ta thấy hiệu ứng ngược lại.
Trong số những người dừng lại khi chúng tôi đưa ra 24 loại, Chỉ có 3% trong số họ mua 1 chai mứt.
Còn trong số những người dừng lại khi chỉ có 6 loại mứt, Bất ngờ khi chúng tôi thấy tới 30% trong số đó mua 1 chai mứt.
Bây giờ, thử làm 1 bài toán ít nhất gấp 6 lần số người muốn mua 1 chai mứt khi họ thấy 6 loại hơn là khi họ thấy 24 loại.
Bây giờ không bàn về lựa chọn mua chai mứt có lẽ tốt hơn cho chúng ta ít nhất là sẽ tốt hơn cho vòng eo chúng ta Ví dụ trên đã chỉ ra rằng vấn đề quá tải trong sự lựa chọn ảnh hưởng chúng ta trong mỗi quyết định quan trọng
Chúng ta chọn không chọn gì cả thậm chí khi điều đó đi ngược lại với những điều chỉ tốt cho chúng ta.
Chủ đề hôm nay sẽ tiếp tục với : Tiết kiệm tài chính
Bây giờ, tôi sẽ kể cho bạn 1 bài học tôi đã có với Gur Huberman, Emir Kamenica, Wei Jang nơi chúng ta nhìn vào những quyết định tiết kiệm tiền hưu trí của gần 1 triệu người mỹ từ khoảng 650 kế hoạch ở mỹ.
Và điều chúng ta thấy được là liệu số lượng nguồn tài trợ có sẵn trong kế hoạch tiết kiệm hưu trí kê hoạch số 401 có ảnh hưởng tới khả năng có thể để tiết kiệm hơn cho ngày mai
Và điều chúng tôi phát hiện ra là trong đó tồn tại một sự tương quan
Cho nên trong những kế hoạch đó, chúng tôi đã có 657 kế hoạch được trải dài từ những người tình nguyện ở mọi nơi từ 59 nguồn tại trợ khác nhau
Và chúng tôi phát hiện rằng Càng nhiều nguồn được đưa ra thì thật sự, tỉ lệ tham gia càng ít
Cho nên nếu bạn nhìn kĩ hơn nữa những kế hoạch mà tài trợ cho bạn 2 nguồn tài chính tỉ le tham gia vào khoảng giữa những năm 70 vẫn không cao như chúng tôi muón
Trong những kế hoạch tài trợ gần 60 nguồn tài chính tỉ lệ tham gia hiện tại đã giảm khoảng 1 trong những 60 nguồn đó.
Bây giờ, nó chỉ ra rằng thậm chí bạn có chọn tham gia khi có nhiều hơn sự lựa chọn hiện tại thậm chí, có có những hậu quả tiêu cực
Đối với những ai đã lựa chọn tham gia Càng nhiều sự lựa chọn hơn nữa thì càng nhiều người tham gia để tránh sự tồn kho.
Càng nhiều sự lựa chọn Càng nhiều người gửi tất cả tiền của họ vào những tài khoản thị trường tài chính
Bây giờ không phải là những sự lụa chọn đó là những sự lựa chọn mà bất cứ ai trong chúng ta cũng khuyên cho mọi người khi bạn xem xét sự khả thi tài chính cho họ
Hơn 1 thập kỉ trong quá khứ Chúng ta đã chứng kiến 3 hậu quả tiêu cực chính khi đưa ra cho mọi người nhiều sự lựa chọn
họ thích trì hoãn sự lựa chọn Sự trì hoãn thậm trí khi nó đi ngược lại lợi ích tốt nhất cho bản thân họ.
Họ dường như đưa ra những sự lựa chọn tệ hơn tệ hơn trong tài chính,y tế.
Họ dường như chọn những điều làm họ ít hài lòng hơn khi họ có khả năng làm tốt hơn
Lý do chính ở đây là bởi gì chúng ta có thể yêu thích nhìn vào những bức tường to lớn của sốt ma-yo, mù tạc, giấm, mứt nhưng chúng ta không thể thực hiện bài toán của sự so sách và sự tương phản và thậm chí từ sự cho thấy ngạc nhiên
cho nên điều tôi muốn đề nghị bạn hôm nay là 4 kĩ thuật đơn giản Những kĩ thuật mà chúng tôi đã kiểm tra bằng nhiều cách trong nhiều bản khảo sát mà bạn có thể áp dụng dễ dàng trong kinh doanh của bạn
Đầu tiên: Cắt giảm
Bản đã nghe điều đó trước đây nhưng điều đó không đúng so với hiện nay mà ít hơn thì nhiều hơn
Mọi người luôn luôn lúng túng khi tôi nói, "cắt giảm"
Họ luôn lo lắng họ sẽ sắp sửa mất vị trí của họ
Nhưng thực tế, điều chúng ta càng ngày thấy được là nếu bạn sẵn sàng cắt giảm loại bỏ nhiều lựa chọn ngoài luồng Tồn tại sự gia tăng doanh thu bán hàng giảm xuống các chi phí, Và đó là sự cải thiện trong kinh nghiệm lựa chọn
Khi Proctor & Gamble giảm từ 26 loại Head & Shoulders xuống 15 Họ nhận thấy sự gia tăng doanh số bán hàng lên 10%
Khi tập đoàn Golden Cat loại bỏ 10 sản phẩm bán tệ nhất dành cho mèo Họ nhận thấy sự gia tăng trong lợi nhuận lên 87 % 1 hàm của sự gia tăng lợi nhuận và sự cắt giảm chi phí
Bạn biết đó, trung bình các cửa hàng tạp hóa ngày nay đưa ra cho bạn 45000 sản phẩm
Walmart thời nay đưa cho bạn tới 100.000 sản phẩm
Nhưng cửa hảng bán lẻ lớn thứ 9 cửa hàng bán lẻ đứng thứ 9 trên thế giới hiện nay là Aldi Và nó chỉ đưa ra 1400 sản phẩm 1 loại sốt cà được đóng hộp
Bây giờ trong thế giới tiết kiệm tài chính, Tôi nghĩ rằng 1 trong những ví dụ tốt nhất để làm sao đưa ra những sự lựa chọn tốt nhất đó là việc David Laibson liên quan đến việc thiết kế Đó là chương trình ở Harvard
Mỗi người làm công ở Harvad được đăng kí tự động trong 1 nguồn.
Đối với những ai thực sự muốn chọn Họ đưa ra 20 nguồn tài chính không phải 300 hay hơn đó.
Người ta thường nói "Tôi không biết làm sao để cắt giảm"
Tất cả đều là sự lựa chọn quan trọng
Và điều đầu tiên tôi làm là yêu cầu những người đó "Nói cho tôi biết những sự lựa chọn khác nhau như thế nào.
Và nếu người làm công của bạn không thể phân biệt. thì người tiêu dùng của bạn cũng vậy.
Ttrước khi chúng tôi bắt đầu phần chúng tôi buổi chiều nay Tôi đã có cuộc nói chuyện với Gary
Và Gary nói rằng anh ta sẵn sàng giúp đỡ mọi người trong buổi này 1 kì nghĩ tốn tiền miễn phí tới con đường đẹp nhất thế giới.
Đây là miêu tả của con người
Và tôi nghĩ bạn nên đọc nó.
Bây giờ tôi sẽ cho bạn vài giây để đọc nó sau đó tôi muốn bạn vỗ tay nếu bạn sẵn sàng nhận sự lời đề nghị của Gary
(Tiếng vỗ tay nhẹ) Tốt. Những ai sẵn sàng nhận sự đề nghị của Gary.
đọc xong chứ ?
Bây giờ tôi sẽ cho bạn thấy nhiều hơn
(Tiếng cười) Bạn biết đây là sự lừa đảo, phải không nào.
(Tiếng còi ô tô) Bây giờ, ai sẵn sàng cho chuyến đi này nào ?
(tiếng vỗ tay) (Tiếng cười) Tôi nghĩ là tôi sẽ nghe được nhiều tiếng vỗ tay hơn
Được rồi
Thưc tế thì Bạn có nhiều thông tin khách quan Lần đâu tiên sau đó lần thứ hai nhưng tôi sẽ đoán thử rằng bạn cảm thấy nó thực hơn trong lần thứ hai
Bởi vì bức tranh làm nó thực tế hơn với bạn
Điều đó mnag cho tôi kĩ thuật thứ hai trong việc giải quyết vấn đề quá tải lựa chọn mà rất cụ thể
Rằng để cho mọi người hiểu sự khác nhau giữa các sự lựa chọn Họ phải có khả năng hiểu ra kết quả tương ứng với mỗi sự lựa chọn và những kết quả đó cần được cảm thấy thật rõ ràng, thật sâu sắc
Tại sao mọi người sử dụng trung bình 15 đến 30% khi họ sử dụng thẻ ATM hay thẻ tín dụng so với tiền mặt ?
Bởi vì nó không giống như tiền thật
Và điều đó chỉ ra rằng làm nó càng rõ ràng, cụ thể thì càng trở thành 1 công cụ hiệu quả để giúp mọi người tiết kiệm hơn
Cho nên bài học tôi đã làm với Shlomo Benartzi và Alesssandro Previtero Chúng tôi đã làm 1 bài với mọi người ở ING Những nhân viên mà làm việc tại ING và giờ đây những người đó đã trong 1 giai đoạn họ có thể tuyển sinh cho kế hoạch 401(k)
Và trong suốt giai đoạn này chúng tôi giữ lại giai đoạn trước đây nhưng chỉ thêm 1 điều nhỏ
Điều nhỏ chúng tôi thêm vào đó là chúng tôi yêu cầu mọi người chỉ nghĩa về những điều tích cực sẽ xảy ra trong tương lai của họ nếu họ tiết kiệm hơn nữa
Bằng cách làm đơn giản đó lượng đăng ký tham gia tăng đến 20% và càng nhiều người sẵn sàng tiết kiệm hay lượng tiền họ sẵn sàng tiết kiệm tăng đến 40%
Kĩ thuật thứ 3 : Sự phân loại
Chúng ta có thể giải quyết nhiều sự phân loại hơn là chúng ta giải quyết những sự lựa chọn
Ví dụ, Đây là 1 buổi chúng tôi đã làm ở gian hàng tạp chí
Nó chỉ ra rằng Những tiệm tạp hóa Wegmans trên và dưới hành lang phía đông bắc gian hàng tạp chí ở mọi nơi từ 331 các loại tạp chí khác nhau đến tạn 664
nhưng bạn biết điều gì không ?
Nếu tôi chỉ ra cho bạn 600 loại tạp chí Và tôi chia nó ra làm 10 loại so với khi tôi chỉ cho bạn 400 tạp chí và chia nó ra thành 20 loại Bạn tin rằng tôi đã đưa cho bạn nhiều sự lựa chọn và những trải nghiệm lựa chọn tốt hơn nếu tôi cho bạn 400 hơn là tôi chỉ cho bạn 600
Bởi vì sự phân chia cho tôi biết làm sao phân chia chúng
bây giờ là 2 loại nữ trang khác nhau
Một thứ được gọi là "Jazz" còn cái kia được gọi là "Swing"
Nếu bạn nghĩ hình bên trái là Swing và hình bên phải là Jazz thì xin mời bạn vỗ tay
(Tiếng vỗ tay nhẹ) tốt, có vài người.
Còn nếu bạn nghĩ bên trái là Jazz và bên phải là Swing thì xin mời bạn vỗ tay.
Tốt rồi, nhiều hơn 1 chút.
Bây giờ, nó chỉ ra rằng bạn đã đúng.
Bên trái là Jazz và bên phải là Swing, Nhưng bạn biết điều gì không
Đây là sự sắp xếp rất vô ích.
(Tiếng cười) Sự phân chia cần phải nói lên điều gì đó tới người chọn chứ không phải là người thực hiện sự lựa chọn
Và bạn thường thấy rằng vấn đề đó khi nó giảm xuống trong danh sách dài của tất cả nguồn tài chính
Ai là người trông mong được thông tin ?
Kĩ thuật thứ 4 của tôi : Điều kiện cho sự phức tạp
Nó chỉ ra rằng chúng ta thực sự có thể giải quyết rất nhiều thông tin hơn chúng ta có thể Chúng ta có thể làm chúng 1 cách dễ hơn
Chúng ta phải dần dần tăng độ phức tạp.
Tôi chuẩn bị cho bạn 1 ví dụ về điều tôi đang nói đến
Hãy suy nghĩ đến 1 sự lựa chọn khó khăn: Mua 1 chiếc xe.
Đây là hãng xe của Đức mà cho bạn có cơ hội để tùy chỉnh xe theo ý bạn bạn muốn
Bạn có hơn 60 quyết định khác nhau, Để hoàn thành trang trí cho xe của bạn.
Và những lựa chọn đó làm thay đổi 1 lượng sự lựa chọn mà họ đưa ra mỗi quyết định.
Màu xe, màu bên ngoài Tôi có tói 56 sựa lựa chọn
Động cơ, sang số- Có 4 lựa chọn
Cho nên điều tôi sẽ làm là tôi sẽ thay đổi sự đặt hàng mà những quyết định đó tồn tại
Cho nên 1 nửa khách hàng đi từ nhiều sự lựa chọn, 56 màu xe, tới 4 sự lựa chọn, 4 động cơ sang số.
Còn 1 nửa khách hàng còn lại, đi từ sự lựa chọn thấp hơn, 4 động cơ sang số sau đó tới sự lựa chọn cao hơn, 56 màu xe.
Điều tôi muốn nói là gì?
Bạn thật bận rộn đó.
Nếu bạn cứ nhấn nút "mặc định" cho mỗi quyết định Điều đó có nghĩa bạn đang bị quá nhiều lựa chọn, Điều đó có nghĩa là bạn thua tôi rồi
Điều bạn tìm kiếm đó là mọi người đi từ sự lựa chọn nhiều xuống thấp hơn nọ đang nhấn nút "mặc định" tiếp và tiếp tục lần nữa.
Chúng tôi đang thua họ
Họ đi từ sự lựa chọn thấp lên cao hơn thì họ đang mắc kẹt ở đó.
Với cùng nguồn thông tin, cùng số lượng sự lựa chọn.
Điều duy nhất tôi hoàn thành là Tôi đã thay đổi đơn đặt hàng mà thông tin đó được biểu hiện trong đó
Nếu tôi bắt đầu với bạn dễ dàng, tôi học làm thế nào lựa chọn.
Thậm chí chọn động cơ sang số không nói tôi bất kì điều gì về sự quan tâm với trang trí bên trong, Nó vẫn cho giúp tôi biết làm sao lựa chọn
Nó cũng cho tôi sự hào hứng về sản phẩm to lớn này mà tôi gắn bó với nó so nên tôi rất vui được thúc đẩy và tôi bận rộn
Để tôi khái quát lại.
Tôi đã nói về bốn kĩ thuật để giải quyết vấn để quá tải trong sự lựa chọn Cắt giảm - Giảm thiểu tối đa những khả năng ngoài luồng. Cụ thể hóa - Làm cho nó thực tế hơn. Phân loại - Chúng ta giải quyết nhiều sự phân loại hơn, thì càng ít sự lựa chọn hơn Điều kiện cho sự phức tạp.
Tất cả những kí thuật mà tôi giới thiệu bạn hôm nay được thiết kế để giúp bạn điều khiển sự lựa chọn của bạn tốt hơn và bạn có thể ứng dụng cho bản thân Người bạn phục vụ cũng tốt hơn
Bởi vì tôi tin rằng chìa khóa để chọn cái tốt nhất từ sự lựa chọn đó là sự kĩ càng trong lựa chọn
và chúng ta càng có thê kĩ lưỡng hơn trong lựa chọn Chúng ta càng có thể tốt hơn trong việc thực hành nghệ thuật lựa chọn
Cảm ơn các bạn rất nhiều
(Tiếng vỗ tay)
Tất cả mọi người đều từng đi bar, phải không?
(Tiếng cười) Nhưng đã khi nào các bạn vào quán bar và đi ra với một vụ làm ăn 200 triệu đô chưa?
Đó là điều đã xảy ra với chúng tôi khoảng mười năm trước.
Đó là một ngày tồi tệ.
Một khách hàng lớn khiến chúng tôi rất đau đầu.
Là một công ty tư vấn phần mềm, nhưng chúng tôi không tìm được giải pháp lập trình nào phù hợp giúp khách hàng triển khai hệ thống điện toán đám mây tiên tiến.
Chúng tôi có rất nhiều kĩ sư, nhưng không ai có thể làm hài lòng khách hàng này.
Và chúng tôi sắp bị hủy hợp đồng.
Nên chúng tôi đi bar, trò chuyện Jeff, một nhân viên pha chế rượu chúng tôi quen. Như tất cả người pha chế rượu tử tế khác, thông cảm với chúng tôi, giúp chúng tôi cảm thấy tốt hơn, chia sẻ nỗi buồn với chúng tôi, và nói: "Khách hàng của các anh nghiêm trọng hóa vấn đề rồi.
Đừng lo lắng." Cuối cùng, anh ấy thản nhiên đề nghị:
"Các anh có muốn tôi thử gặp họ không?
tôi sẽ tìm được cách."
Sáng hôm sau, chúng tôi có buổi họp nhóm, và tất cả mọi người đều chếnh choáng say..
(Tiếng cười) và tôi, nửa đùa nửa thật nói rằng:
"Này, chúng ta thật sự sắp bị hủy hợp đồng đấy."
Tôi nói tiếp: "Hay ta cứ đưa Jeff đến đi, chàng pha rượu ấy?"
(Tiếng cười) Một vài giây im lặng, một vài ánh mắt nghi ngờ.
Cuối cùng, đội trưởng nói rằng: " Ý hay đấy."
(Tiếng cười) " Jeff rất lanh lợi. Anh ấy rất thông minh.
Anh ấy sẽ tìm ra cách.
Hãy đưa anh đến đó."
Jeff không phải là lập trình viên.
Trên thực tế, anh học Triết tại Đại học Pennsylvania, nhưng đã bỏ học.
Nhưng anh ấy rất giỏi, và có thể đào sâu vào vấn đề, và chúng tôi thì sắp bị hủy hợp đồng.
Nên chúng tôi đã đưa anh đến đó.
Sau một vài ngày đầu chờ đợi, anh ấy vẫn ở đó.
Họ vẫn chưa bắt anh ấy nghỉ việc.
Tôi không thể tin được.
Anh ấy đã làm gì?
Đây là điều tôi học được.
Anh đã xóa bỏ định kiến của khách hàng trong kỹ thuật lập trình.
Thay đổi cuộc trò chuyện, thậm chí, cả những thứ chúng tôi đang xây dựng.
Cuộc trò chuyện giờ đây là về chúng ta muốn tạo ra thứ gì và tại sao.
Vâng, Jeff đã tìm ra giải pháp, và khách hàng đó trở thành người giới thiệu tốt nhất của chúng tôi.
Khi ấy, công ty tôi mới có 200 người, và nửa số nhân viên thuộc ngành công nghệ thông tin và kĩ sư, nhưng bài học từ Jeff đã khiến chúng tôi tự hỏi: "Việc này có nên tiếp tục?"
Vì thế, chúng tôi thay đổi cách tuyển dụng và đào tạo.
Và dù chúng tôi vẫn săn đón kĩ sư máy tính và công nghệ thông tin, chúng tôi tuyển mộ xen lẫn các nghệ sĩ, nhạc sĩ, nhà văn..
Và những câu chuyện tương tự như của Jeff đã xuất hiện nhiều hơn.
Trưởng phòng công nghệ của chúng tôi tốt nghiệp ngành ngôn ngữ Anh, và ông từng là người giao hàng ở Manhattan.
Hiện tại, chúng tôi có hàng ngàn nhân viên, nhưng chưa đến một trăm người có bằng kĩ sư hay công nghệ thông tin.
Và chúng tôi vẫn là công ty tư vấn phần mềm.
Chúng tôi là công ty đầu ngành.
Chúng tôi làm việc với các gói phần mềm tăng trưởng cao và đạt được doanh thu mười tỷ đô mỗi năm.
Như vậy, sự thay đổi đó có hiệu quả.
Đồng thời, thúc đẩy giáo dục theo hướng khoa học kĩ thuật ( STEM-based) ở nước ta, chú trọng vào: khoa học, công nghệ, kĩ thuật, toán học, rất quyết liệt.
Việc này rất đáng kinh ngạc.
Và đây là một sai lầm lớn.
Từ năm 2009 đến nay, số sinh viên theo học các ngành khoa học kỹ thuật ở Mỹ tăng 43 phần trăm, trong khi các ngành khoa học xã hội vẫn không thay đổi.
Cựu tổng thống của chúng ta đầu tư hơn một tỉ đô la vào các ngành khoa học kĩ thuật, mà thiếu quan tâm đến những ngành học khác, và tổng thống đương thời của chúng ta vừa chuyển 200 triệu đô từ quỹ Giáo dục đầu tư vào ngành công nghệ thông tin.
Và các tổng giám đốc luôn than phiền về việc thiếu kĩ sư.
Những hành động này, cùng với thành công không thể phủ nhận của nền kinh tế công nghệ -- hãy đối mặt với thực tế, bảy trên mười công ty có giá trị nhất trên thế giới là những công ty về công nghệ- những điều này tạo nên một lối suy nghĩ rằng tương lai các ngành khoa học kĩ thuật sẽ chiếm ưu thế.
Tôi hiểu điều đó.
Về lý thuyết, điều này là hợp lý,
Và rất hấp dẫn.
Nhưng nó đã bị thổi phồng.
Giống như toàn bộ đội bóng đuổi theo trái bóng vào một góc, chỉ vì nó ở đó.
Chúng ta không nên quá đề cao khoa học kỹ thuật.
Chúng ta không nên coi trọng khoa học tự nhiên hơn khoa học xã hội.
Có một vài lý do cho điều này.
Thứ nhất, công nghệ ngày nay rất dễ tiếp cận.
Lí do khiến chúng ta có thể tuyển dụng nhân lực từ nhiều ngành và có chuyên môn hóa cao vì xã hội hiện đại có thể hoạt động mà không cần viết mã.
Chúng như LEGO: dễ lắp ráp, dễ học, dễ thao tác, luôn có sẵn một lượng thông tin khổng lồ phục vụ cho việc học.
Đồng ý rằng, lực lượng lao động cần có kỹ năng chuyên sâu, nhưng những kĩ năng đó ngày càng ít phụ thuộc vào một nền giáo dục cứng nhắc và quy cũ như nó đã từng.
Thứ hai, kỹ năng buộc phải có trong thế giới công nghệ dễ dàng tiếp cận này, là kỹ năng giúp ta làm việc cùng nhau, nơi khó khăn nằm ở việc hình dung ra sản phẩm cuối cùng và những công dụng tuyệt vời của nó, đòi hỏi kinh nghiệm thực tế, sự phán đoán và bối cảnh lịch sử.
Câu chuyện của Jeff dạy chúng ta rằng khách hàng đặt trọng tâm vào sai chỗ.
Đây là một điều thường gặp: Kỹ thuật viên gặp khó khăn trong giao tiếp với doanh nghiệp và người dùng, doanh nghiệp thất bại trong việc nói rõ nhu cầu của mình.
Tôi thấy điều này mỗi ngày.
Chúng ta chỉ sử dụng được một phần khả năng của mình để trao đổi và sáng tạo cùng nhau. Khoa học tự nhiện dạy chúng ta cách tạo nên một vật, khoa học xã hội lại giúp ta định hướng và tìm ra ý nghĩa của chúng.
Cả hai đều quan trọng như nhau, và đều khó như nhau.
Tôi cảm thấy rất khó chịu
khi thấy mọi người xem thường khoa học xã hội, như những điều dễ dàng.
Thôi nào!
Khoa học xã hội cho ta thấy bối cảnh xã hội.
Chúng dạy ta cách tư duy phản biện.
Chúng được thiết kế không theo hệ thống, còn các môn khoa học tự nhiên lại có một hệ thống rõ ràng.
Chúng dạy ta cách thuyết phục, cung cấp ngôn ngữ, để chúng ta truyền tải cảm xúc, rồi từ đó suy nghĩ và hành động.
Và chúng cần được xem trọng như các môn khoa học tự nhiên.
Các bạn có thể thuê nhiều nghệ sĩ để xây một công ty công nghệ và đạt được nguồn lợi khủng.
Tôi đến đây không phải để chê bai khoa học kỹ thuật.
Tôi không đến đây để nói rằng các bé gái không nên học lập trình.
(Tiếng cười) Làm ơn.
Những cây cầu mà ta sẽ đi qua, hay những cái thang máy ta sẽ sử dụng-- nhất định phải có bàn tay kỹ sư đằng sau chúng.
(Tiếng cười) Nhưng để bản thân bị cuốn vào hoang tưởng các công việc tương lai sẽ tập trung ở nhóm ngành khoa học kỹ thuật là một điều hết sức nực cười.
Nếu các bạn có bạn bè, con cái, họ hàng, cháu trai, cháu gái..
hãy khuyến khích họ trở thành bất cứ gì họ muốn.
(Vỗ tay) Việc làm sẽ vẫn còn đó.
Những giám đốc công nghệ đang hô hào đòi các sinh viên ngành khoa học kỹ thuật, bạn có biết họ đang tuyển dụng những ai không?
Google, Apple, Facebook.
65% công việc của những công ty này không liên quan gì đến kĩ thuật: Nhân viên tiếp thị, thiết kế, quản lý dự án, quản lý chương trình, quản lý sản phẩm, luật sư, quản lý nhân sự, huấn luyện viên, nhân viên mua hàng, nhân viên bán hàng, vân vân.
Đây là những công việc họ tuyển.
Và còn một điều nữa lực lao động tương lai của chúng ta cần-- và tôi nghĩ chúng ta đều nhất trí-- đó là sự đa dạng.
Nhưng sự đa dạng không chỉ dừng lại ở phạm vi giới tính hay chủng tộc.
Chúng ta cần sự đa dạng trong chuyên ngành và kĩ năng, với những người hướng nội và hướng ngoại, các lãnh đạo và những người làm theo.
Đó là lực lượng lao động tương lai của chúng ta.
Sự thật là công nghệ đang ngày càng dễ sử dụng và truy cập giải phóng lực lượng lao động để làm mọi điều họ muốn.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Điều tôi sẽ làm bây giờ là giải thích cho các bạn về một ý tưởng "siêu xanh" đã được phát triển tại trung tâm nghiên cứu Glenn của NASA tại Cleveland, Ohio.
Nhưng trước đó, chúng ta phải xem xét định nghĩa thế nào là "xanh", vì khái niệm "xanh" có thể được hiểu theo nhiều cách khác nhau.
"Xanh" là điều được tạo ra thông qua việc ý thức được vấn đề môi trường và xã hội.
Hiện nay, rất nhiều thứ cũng được gắn mác "xanh".
Vậy "xanh" thực ra nghĩa là gì?
Chúng tôi sử dụng 3 tiêu chuẩn để xác định "xanh".
Tiêu chuẩn đầu tiên là liệu nó có bền vững không?
Điều đó nghĩa là bạn có đang giữ lại thứ mình đang có để dùng sau đó không? hay cho thế hệ tương lai không?
Liệu có thay thế được không? Có khác gì thứ chúng ta đang sử dụng? hay có giảm được lượng khí thải các-bon hơn cách sử dụng truyền thống không?
Thứ ba là: Có thể tái tạo được không?
Có xuất phát từ nguồn tài nguyên thiên nhiên luôn sẵn có trên Trái đất như là mặt trời, gió và nước hay không?
Lúc này, nhiệm vụ của tôi ở NASA là nghiên cứu thế hệ mới cho nhiên liệu hàng không.
"Siêu xanh". Tại sao lại là hàng không?
Hàng không tiêu tốn nhiều nhiên liệu hơn so với tổng tổ hợp các ngành khác. Chúng ta cần tìm nguồn thay thế.
Và đây cũng là định hướng của ngành hàng không quốc gia.
Một trong những mục tiêu của ngành là phát triển một thế hệ nhiên liệu mới, nhiên liệu sinh học, sử dụng nguồn cung cấp trong nước, an toàn và thân thiện.
Bây giờ, để vượt qua thử thách đó, Ta phải đáp ứng được 3 tiêu chuẩn — 'Siêu xanh' là sự kết hợp ba trong một; đó là lý do tại sao lại có dấu + ở đây.
Như tôi đã nói. Rồi bộ ba trong GRC. Một tiêu chuẩn khác.
97% lượng nước trên thế giới là nước mặn.
Tại sao lại không sử dụng? Kết hợp với điều số 3.
Không sử dụng đất canh tác.
Vì hoa màu đã được trồng trên đó, loại đất này rất hiếm trên thế giới.
Điều 2: Không cạnh tranh với cây lương thực.
Chúng vốn là thực thể rồi, không cần thâm nhập thêm.
Và cuối cùng, nguồn tài nguyên đáng quý nhất trên trái đất là nước ngọt. Không sử dụng nước ngọt.
Nếu 97.5% nước trên thế giới là nước mặn, thì 2.5% là nước ngọt. Ít hơn nửa phần trăm cho con người sử dụng.
Nhưng 60% dân số sống với 1% đó.
Vì vậy, giải quyết vấn đề của mình, tôi cần năng lượng siêu xanh và đáp ứng bộ ba kia. Thưa quý ông quý bà, chào mừng đến với Sở nghiên cứu GreenLab.
Đây là cơ sở chuyên dụng cho thế hệ nhiên liệu hàng không kế tiếp sử dụng halophyte.
Halophyte là một loài thực vật chịu mặn.
Hầu hết thực vật không thích ứng được với muối trừ halophyte.
Chúng tôi cũng đang sử dụng hạt giống và cũng sử dụng tảo.
May mắn là viện nghiên cứu chúng tôi đã có 3600 người tham quan trong 2 năm qua.
Nghĩ xem vì sao lại vậy?
Vì chúng tôi đang làm 1 điều đặc biệt.
Bạn có thể thấy rõ ràng GreenLab bên dưới, và tảo phía bên phải bạn.
Nếu bạn muốn kinh doanh nhiên liệu ngành hàng không tiếp tới thì tảo là một lựa chọn khả thi, có rất nhiều nguồn tài trợ hiện nay, và ta có tảo cho chương trình nhiên liệu.
Có 2 loại tảo đang sinh trưởng.
Một là lò phản ứng quang sinh khép kín, như bạn thấy trên đây, và mặt bên kia là giống tảo gần đây chúng tôi đang sử dụng một giống tảo gọi là đơn bào Tảo lục.
Công việc của chúng tôi ở NASA là tiến hành thí nghiệm, tính toán và pha trộn theo tỷ lệ để tạo lò phản ứng quang sinh học khép kín.
Nhưng vấn đề với lò phản ứng này là: Khá đắt đỏ, và tự động hóa, rất khó để đạt được với số lượng lớn.
Với quy mô lớn, chúng ta làm như nào?
Chúng tôi sử dụng hệ thống ao rộng. Giờ đây trên thế giới Có rất nhiều tảo đang được nuôi trồng với thiết kế vây kín Như bạn thấy đấy. như một guồng tàu bầu dục hỗn độn, khi nó quay vòng điểm vòng cuối, cái mà tôi gọi là vòng 4 — bị kìm kẹp.
Chúng tôi đã có biện pháp.
Trong hệ thống ao rộng lớn ở GreenLab chúng tôi sử dụng một thứ trong tự nhiên: sóng
Chúng tôi tạo kỹ thuật sóng trên hệ thống ao.
Giải quyết được 95% sự hỗn độn và hàm lượng lipit cao hơn hẵn hệ thống quang sinh học khép kín, điều này rất có ý nghĩa.
Tuy nhiên, có một vấn đề với tảo: Chúng rất đắt.
Có cách nào để sản xuất tảo rẻ hơn?
Câu trả lời là: Có.
Chúng tôi tiến hành tương tự với Halophyte, và đó là: sự thích nghi khí hậu.
Ở GreenLab, chúng tôi có 6 hệ sinh thái cơ bản phạm vi từ nước ngọt đến các kiểu nước mặn.
Chúng tôi tiến hành: lấy các mẫu tiềm năng, bắt đầu với nước ngọt, và thêm muối dần dần, bể thứ hai ở đây giống hệt hệt sinh thái ở Brazil— ngay cạnh các đồng mía có các nhà máy đường— bể tiếp theo đại diện cho Châu Phi, bể tiếp nữa là Aiona, tiếp là Florida, Califonia hay đại dương cho bể tiếp.
Chúng tôi đang cố gắng tạo ra một loại giống riêng biệt mà có thể sinh tồn mọi nơi trên thế giời, ngay cả ở sa mạc cằn cỗi
Tới giờ, chúng tôi đã đang thành công.
Bây giờ, một trong những vấn đề là
Nếu bạn là một nhà nông, cần có 5 thứ để thành công: hạt giống đất đai, nước, mặt trời và cuối cùng là phân bón.
Hầu hết mọi người dùng phân bón hóa học.
Nhưng thử đoán xem? Chúng tôi chả dùng tí phân hóa học nào cả.
Chờ chút! Tôi đã thấy rất nhiều nhà kính ở GreenLad.
Dĩ nhiên phải dùng phân bón. Tin hay không, trong bài phân tích về hệ sinh thái nước mặn của chúng tôi 80% thứ chúng tôi cần là chính những cái bể này.
20% còn lại là khí Nito và Photpho.
Chúng tôi có một giải pháp tự nhiên: Cá.
Không, chúng tôi không cắt những con cá và đặt chúng vào đó.
Chất thải từ cá là điều chúng tôi cần. Thực tế, chúng tôi sử dụng cá bảy màu nước ngọt, bằng kỹ thuật tạo sự thích nghi từ cho nước ngọt và tất thảy bể nước mặn.
Cá nước ngọt: rẻ, sinh sản nhanh, và thích quẩy mình trong nước.
Càng đắm mình trong nước, càng nhiều phân bón thu được, càng trở nên hữu ích, tin được không.
Nên nhớ rằng, chúng tôi sử dụng cát và đất như cát ở biển. San hô hóa thạch.
Nhiều người đã hỏi tôi "Bạn bắt đầu bằng cách nào thế?"
Vâng, bắt đầu trong phòng thí nghiệm nhiên liệu sinh học trong nhà.
Một phòng ươm hạt. Có 26 mẫu halophyte khác nhau, và 5 trong chúng đã thành công. Chúng tôi đã làm gì ở đây— thực ra nên gọi là phòng thí nghiệm chết bởi chúng tôi cố gắng giết các hạt giống, khiến chúng chịu khổ-- và sau đó đưa đến GreenLab.
Cái mà bạn nhìn ở góc dưới là thí nghiệm nhà máy xử lý nước thải mà chúng tôi đang triển khai, tảo biển tôi sẻ nói về nó sau ít phút nữa.
Cuối cùng, là tôi trong phòng thí nghiệm nhằm chứng minh tôi thực sự làm không phải chỉ nói suông.
Đây là các mẫu cây. Salicornia virginica.
Loài cây tuyệt vời.
Tôi yêu nó. Mỗi nơi chúng tôi đi qua đều thấy nó. Khắp mọi nơi, từ Maine dọc cung đường tới California. Chúng tôi yêu loài cây này.
Thứ hai là Salicornia bigelovii. Rất khó để tìm trên thế giới.
Chứa hàm lượng lipit cao nhất, nhưng có 1 nhược điểm: Chúng rất thấp.
Nếu giờ bạn đến Europaea, loài cây rộng và lớn nhất chúng tôi có.
Và điều chúng tôi đang cố làm với chọn lọc tự nhiên hay sinh học thích nghi- kết hợp tất cả tạo thành một loài cây lớn nhất, nhiều lipit nhất.
Tiếp, khi cơn bão tàn phá vịnh Deleware — cánh đồng đậu nành tan hoang— chúng tôi nổi lên ý tưởng: Có thể nào có loại cây có sự cải tạo đất tích cực ở Delaware?
Và câu trả lời là có. Đó là cây cẩm quỳ bở biển. Kosteletzkya virginica — tốc độ nhanh gấp 5 lần.
Đây là loài cây công năng 100%. Hạt: nhiên liệu .
Còn lại: thức ăn gia súc Mất khoảng 10 năm để vận hành tốt.
Bây giờ, chúng ta đến với Chaetomorpha.
Một loại tảo lớn phát triển tốt trong điều kiện dinh dưỡng thừa thải. Nếu bạn hoạt động trong ngành cá cảnh bạn sẻ biết công năng làm sạch các bể bẩn.
Loài này rất quan trọng với chúng ta
Với đặc tính rất giống chất dẻo.
Ngay lúc này đây chúng tôi đang cố gắng biến tảo biển thành nhựa sinh học.
Nếu thành công sẽ cách mạng hóa ngành công nghiệp chất dẻo.
Do đó, chúng tôi cần hạt giống cấp chất đốt cho chương trình.
Chúng tôi phải làm mọi thứ với nhiên liệu sinh học đang có.
Vậy chúng tôi cần khai thác G.C, tối đa hóa lipit, vv, bởi mục tiêu thực chất là tiến tới thế hệ mới của năng lượng hàng không, đặc trưng ngành hàng không, vv.
Đến giờ, chúng ta đã nói nhiều về nước và nhiên liệu, trong quá trình, chúng tôi đã phát hiện được những điều thú vị về Saliconrnia: Là sản phẩm thực phẩm.
Chúng ta nói về giá trị ý tưởng đang lan rộng, phải không?
Ở vùng cận Sahara Châu Phi, gần biển, nước muối, sa mạc khắc nghiệt, làm thế nào chúng ta lấy những cái cây đó, trồng lên, một nửa cho thực phẩm, nửa kia làm nhiên liệu.
Chúng ta có thể làm điều đó mà không quá tốn kém.
Bạn biết đất, có một nhà kính ở Đức bán những sản phẩm thực phẩm an toàn.
Sau khi thu hoạch, ở giữa là đĩa tôm được ngâm gia vị.
Có lời đùa rằng.. Salicornia được biết như đậu biển, măng tây nước mặn và rau dại ngâm.
Thế nên chúng tôi đang ngâm rau dại trong nước muối.
Oh.Thật hài hước. (Cười) Phía dưới là mù tạt của dân biển. Nghiêm túc mà nói, đây là bữa ăn nhẹ phù hợp. Bạn có mù tạt, bạn là người dân biển, bạn có rau vùng biển, trộn lẫn chúng, Một bữa ăn lớn với dân Nam Mỹ đấy.
Và cuối cùng, tỏi với ngón biển, hương vị tôi rất thích.
Nên nước, nhiên liệu và thực phẩm.
Không thứ gì có thể có nếu thiếu đội GreenLad.
Giống như đội Miami có bộ ba,, NASA-GRC cũng vậy.
Tôi, Giáo sư Bob Hendrecks, lãnh đạo gan dạ, và Tiến sĩ Arnon Chait.
Trụ cột của GreenLab là các sinh viên.
Hơn 2 năm qua, chúng tôi có 35 sinh viên khắp nơi trên thế giới làm cho GreenLab.
Hơn nữa, sếp tôi cũng nói rất nhiều rằng "Ta có một trường đại học xanh."
"Đúng thế, bởi chúng tôi đang nuôi dưỡng thế hệ tiếp theo các nhà tư tưởng siêu xanh, điều đó rất ý nghĩa"
Tôi đã trình bày xong sơ lược đầu tiên về những thứ chúng tôi cho là giải pháp toàn cầu cho thực phẩm, nhiên liệu và nước.
Tiếp đây nốt phần còn lại.
Rõ ràng chúng ta đều dùng điện. Chúng tôi có một giải pháp cho bạn-- Chúng tôi đang dùng nguồn năng lượng sạch ở đây.
Có 2 tuabin sức gió nối với GreenLab, Sắp có 4 hoặc 5 cái đầy hứa hẹn hơn.
Chúng tôi cũng sử dụng những thứ khá thú vị-- có một tấm thu năng lượng mặt trời ở Trung tâm nghiên cứu Glenn của NASA, không dùng đến 15 năm rồi.
Bàn bạc với các đồng nghiệp kỹ sư điện, chúng tô nhận thấy chúng vẫn tiềm năng, nên chúng tôi dự đang định tân trang lại.
Mất khoảng 30 ngày hoặc hơn, chúng sẻ được kết nối với GreenLab.
Nguyên nhân bạn nhìn thấy màu đỏ, đỏ và vàng, là nhiều người cho rằng, nhân viên NASA không làm việc vào thứ bảy--- Bức hình này được chụp vào thứ 7.
Không xe cộ xung quanh, nhưng thấy xe tải tôi chổ màu vàng đấy. Tôi đi làm cả Thứ 7. (Cười) Đây là bằng chứng tôi đang làm việc.
Bởi chúng tôi phải hoàn thành công việc, hầu hết mọi người biết điều đó.
Đây là một ý tưởng: Chúng tôi đang sử dụng GreenLab cho hoạt động kiểm tra vi lưới điện cho ý tưởng lưới điện thông minh ở Ohio.
Chúng tôi có khả năng làm điều đó, và tôi nghĩ nó sẽ thành công
Nên Sở nghiên cứu GreenLab.
Hệ năng lượng sinh thái tái tạo tự bền vững đã được trình bày hôm nay.
Chúng tôi thực sự, thực sự hi vọng ý tưởng này phát huy trên thế giới.
Chúng tôi đã có giải pháp cho thực phẩm, nước, nhiên liệu và giờ là năng lượng.
Thành công Là siêu xanh, là bền vững, có thể thay thế và tái tạo và đáp ứng ba mục tiêu ở GRC: Không sử dụng đất canh tác, không xâm lấn hoa màu, và hơn hết, không dùng nước ngọt.
Tôi đã được hỏi rất nhiều: "Bạn đang làm gì ở phòng thí nghiệm vậy?"
Thường tôi nói, "Ko phải việc của bạn, đó là việc của tôi ở phòng thí nghiệm." (Cười) Tin hay không, mỗi mục tiêu của tôi khi tiến hành dự án này là muốn giúp bảo vệ thế giới của chúng ta.
Bạn có thật sự là bạn không?
Điều này với bạn có vẻ là một câu hỏi ngớ ngẩn.
Bởi vì, bạn có thể hỏi làm sao tìm ra chính mình, làm sao biết bạn thật sự là gì?
Vân vân.
Nhưng hiển nhiên rằng bạn phải có một con người thật.
Nếu có bất cứ điều gì thật sự tồn tại trên thế giới, đó là bạn.
À, tôi không chắc lắm.
Ít nhất, phải tìm hiểu rõ hơn điều đó nghĩa là gì.
Tôi nghĩ rằng có rất nhiều điều trong văn hóa quanh ta củng cố khái niệm rằng trong mỗi chúng ta, có một loại cốt lõi, một bản chất.
Ý nghĩa của việc bạn là ai giúp xác định con người bạn và điều đó giống như là cố định và không đổi.
Cách thô sơ nhất mà chúng ta có là những thứ như bói toán.
Con người rất gắn bó với những thứ này.
Thật đấy. Họ đưa chòm sao của mình lên Facebook như thể chúng rất có ý nghĩa bạn có thể biết cả tử vi Trung hoa của mình.
Ngoài ra, cũng có nhiều phiên bản khoa học mô tả các loại tính cách, ví dụ như bài kiểm tra Myers-Briggs.
Tôi không biết bạn đã làm nó bao giờ chưa.
Nhiều công ty sử dụng nó để tuyển dụng.
Bạn trả lời nhiều câu hỏi, và nó sẽ tiết lộ điều gì đó về tính cách cốt lõi của bạn.
Dĩ nhiên, rất nhiều người yêu thích những thứ này.
Trong các tạp chí như vầy, bạn sẽ thấy, cột bên trái dưới cùng, luôn có quảng cáo bắt mắt về mọi vấn đề kiểu như tính cách cá nhân.
Và nếu cầm một trong số tạp chí này lên thật khó cưỡng lại, phải không?
Làm kiểm tra để tìm ra phong cách học tập, cách yêu hoặc phong cách làm việc của bạn là gì?
Bạn là loại người này hay kia?
Vậy tôi nghĩ, chúng ta có một khái niệm thông thường rằng có một loại cốt lõi hoặc một bản thể cần được khám phá,
Điều đó là sự thật không đổi về chúng ta, xuyên suốt cuộc đời.
Vâng, đó là ý tưởng mà tôi muốn thách thức.
Phải nói rằng, tôi sẽ nói về nó lát nữa đây, tôi không thách thức điều này chỉ để cho vui, vấn đề này đã có từ rất lâu và có một lịch sử lâu dài và khác biệt.
Đây là khái niệm thông thường
Đó là bạn.
Bạn là cá thể và có loại cốt lõi này.
Dĩ nhiên là trong cuộc sống của mình, bạn tích lũy những kinh nghiệm khác nhau.
Vậy nên, bạn có kí ức, và những kí ức sẽ giúp tạo nên bạn.
Bạn có mong muốn, có thể là mong muốn một cái bánh quy có thể là một mong muốn thầm kín, khó nói vào lúc 11h sáng ở trường.
Bạn sẽ có niềm tin.
Đây là biển số của một người Mỹ nào đó.
Tôi không biết có phải nó viết là "Chúa cứu thế 1", cho thấy rằng người tài xế tin vào Chúa cứu thế, hay chính họ là Chúa cứu thế.
Dù sao đi nữa, họ đều có niềm tin vào Chúa cứu thế.
Chúng ta có kiến thức.
Chúng ta cũng có cảm giác và kinh nghiệm.
Không chỉ là những điều thuộc về trí tuệ.
Do vậy, tôi nghĩ đây là kiểu mô hình thông thường để miêu tả một người.
Một người có tất cả những điều để tạo nên kinh nghiệm sống của chúng ta.
Nhưng hôm nay, tôi muốn đề xuất với các bạn là có điều gì đó cơ bản không đúng với mô hình này.
Tôi có thể cho bạn thấy chỉ với một cú nhấp chuột.
Đó là: "bạn" không thật sự là trung tâm của tất cả trải nghiệm này.
Suy nghĩ lạ, phải không? Có lẽ không.
Vậy thì có gì ở đó?
Vâng, rõ ràng, có kí ức, ước muốn, ý định, cảm giác, vân vân.
Vấn đề là những điều này đều tồn tại và dường như tích hợp với nhau, chồng chéo lên nhau, kết nối với nhau bằng nhiều cách.
Chúng kết nối một phần, và có thể là phần lớn, bởi chúng thuộc về một cơ thể và một bộ não.
Mỗi chúng ta đều có một câu chuyện để kể về mình các kinh nghiệm có được trong quá khứ.
Chúng ta làm những điều này vì những điều khác.
Điều ta mong ước là một phần kết quả của những gì ta tin và điều chúng ta nhớ thông báo cho ta những gì ta biết.
Vậy nên thực sự, tất cả những điều như đức tin, mong ước, cảm giác, kinh nghiệm, đều liên quan đến nhau, và đó chính là bạn.
Trên vài phương diện, có sự khác biệt nhỏ so với hiểu biết thông thường.
Trên vài phương diện khác, đó là sự khác biệt lớn.
Đó là bước chuyển biến giữa suy nghĩ về bản thân như một đối tượng có tất cả những trải nghiệm về cuộc sống, và suy nghĩ về bản thân đơn giản là tập hợp của tất cả các kinh nghiệm trong cuộc sống.
Bạn là tổng thể các bộ phận của chính mình.
Những bộ phận này, dĩ nhiên, bao gồm những phần cơ thể, não, thân thể, chân tay và vân vân, nhưng chúng thực sự không quá quan trọng.
Nếu được ghép tim, bạn vẫn là bạn.
Nếu được cấy ghép bộ nhớ, bạn có là mình nữa không?
Nếu được cấy ghép đức tin, bạn có còn là mình?
Nào, khái niệm mà ta hiểu về bản thân không phải như là những thực thể cố định sở hữu trải nghiệm mà là tập hợp những trải nghiệm, nghe có thể xa lạ đối với bạn.
Nhưng tôi thật sự không nghĩ nó lạ lùng.
Ở một khía cạnh, nó là khái niệm thông thường.
Bởi tôi chỉ mời các bạn suy nghĩ, bằng cách so sánh, suy nghĩ về hầu hết mọi thứ khác trên thế gian, có thể loại trừ các thế lực cơ bản.
Lấy ví dụ như nước.
Kiến thức khoa học của tôi không được giỏi cho lắm.
Ta có thể miêu tả nước có 2 nguyên tử hydro và một nguyên tử oxy đúng không?
Chúng ta đều biết điều này.
Hy vọng không ai trong khán phòng này sẽ nghĩ rằng, có một thứ gọi là nước và gắn liền với nó là nguyên tử hydro và oxy và đó gọi là nước.
Dĩ nhiên, ta không nghĩ thế
mà hiểu đơn giản và rõ ràng rằng nước chỉ là phân tử hydro và oxy liên kết với nhau một cách phù hợp.
Mọi thứ khác trên thế gian cũng như vậy.
Không có gì bí ẩn về đồng hồ của tôi, chẳng hạn.
Ta nói đồng hồ có một mặt và hai kim, phần cơ khí và một pin. Nhưng điều ta muốn nói là, ta không nghĩ có thứ gọi là đồng hồ đeo tay rồi gắn các thứ này lại để tạo thành nó.
Ta hiểu rõ, thu thập từng bộ phận của cái đồng hồ ráp chúng lại, và tạo thành đồng hồ đeo tay.
Nếu tất cả mọi thứ trên thế gian cũng như vậy, thì tại sao chúng ta lại khác biệt?
Tại sao ta nghĩ rằng mình không phải là tổ hợp tất cả những bộ phận của chính mình mà là một thực thể cố định và riêng biệt sở hữu những bộ phận đó.
Quan điểm này thật ra không có gì mới.
Nó có nguồn gốc từ rất lâu.
Bạn có thể tìm thấy nó trong Phật giáo, trong triết học thế kỷ thứ 17-18, cho đến ngày hôm nay, từ những học giả như Locke và Hume.
Nhưng thú vị rằng, quan điểm này đang dần được lắng nghe và củng cố bởi khoa học thần kinh.
Đây là Paul Broks, nhà nghiên cứu tâm lý thần kinh lâm sàng, và ông ấy nói: "Chúng ta có trực giác rằng có một cốt lõi, một bản thể hiện hữu ở đó, và rất khó để rũ bỏ, có lẽ là không thể rũ bỏ, đó là điều tôi nghi ngờ.
Nhưng thực tế, khoa học thần kinh đã chỉ ra rằng não không có trung tâm để mọi thứ có thể tập trung lại."
Thế nên, khi nhìn vào bộ não, và cách mà bộ não khả thi tạo nên cái tôi, bạn nhận ra rằng não không hề có tâm điểm.
Không hề có trung tâm, nơi mọi thứ xảy ra.
Có rất nhiều quy trình trong bộ não và chúng hoạt động một cách độc lập.
Nhưng nhờ cách mà chúng liên kết với nhau mà ta có thể cảm nhận được cái tôi trong chúng ta.
Từ mà tôi dùng để miêu tả trong sách gọi là mưu mẹo của cái tôi.
Nó giống như một trình tự.
Không phải chúng ta không tồn tại, nhưng mưu mẹo này làm ta cảm thấy rằng trong ta, có điều gì đó độc nhất hơn cả những gì thật sự có ở đó.
Bạn sẽ nghĩ rằng khái niệm này rất đáng lo ngại.
Bạn sẽ nghĩ rằng nếu khái niệm này đúng, trong mỗi chúng ta, không hề có một cái tôi cốt lõi, không hề có một bản thể cố định. Thế điều đó có thật sự mang ý nghĩa rằng cái tôi là ảo giác?
Rằng chúng ta không hề tồn tại?
Bạn không có thật.
Rất nhiều người đã nói về ảo giác này.
Có 3 nhà tâm lý học, Thomas Metzinger, Bruce Hood, Susan Blackmore, Có rất nhiều người như vậy nói về ngôn ngữ của ảo giác. Cái tôi là một ảo giác, là một điều hư không
Nhưng tôi không nghĩ đó là cách hữu ích để nhìn vào vấn đề.
Quay lại với đồng hồ đeo tay.
Nó không phải một ảo giác, chỉ vì nó không là gì hơn một tập hợp các bộ phận.
Tương tự, chúng ta không phải là ảo giác.
Chúng ta chỉ là một tổ hợp rất phức tạp ở một vài khía cạnh, một tổ hợp sắp xếp theo một trật tự nhất định, không có nghĩa là ta không có thật.
Tôi có thể lấy một ẩn dụ nho nhỏ để giải thích.
Ví dụ như thác nước.
Đây là thác nước Iguazu ở Argentina.
Nhìn vào một thứ như thế này, bạn có thể biết rõ rằng, trên thực tế, không có gì là cố định ở thác nước này.
Chắc chắn là nó luôn thay đổi.
Những dòng nước luôn tạo ra các con kênh mới
với những thay đổi từ thủy triều và thời tiết, một số thứ khô cạn đi, một số thứ mới được hình thành.
Và dĩ nhiên lượng nước chảy qua dòng thác thay đổi theo từng khoảnh khắc
nhưng không có nghĩa là thác Iguazu là một ảo giác,
không có nghĩa là nó không có thật.
Nó có nghĩa là chúng ta phải hiểu rằng nó là một thứ có lịch sử, có một số thứ nhất định kết hợp lại với nhau, nhưng là một quá trình, một thể lỏng và nó sẽ mãi mãi thay đổi.
Tôi nghĩ, đây chính là kiểu mẫu để hiểu về bản thân chúng ta và là một kiểu mẫu rất tự do.
Vì nếu nghĩ rằng bạn có một bản chất cố định và không đổi, dù điều gì xảy ra, nó vẫn luôn cố định, theo một nghĩa nào đó, bạn như bị mắc kẹt.
Bạn được sinh ra với một bản chất và đó là bạn cho tới khi bạn chết, nếu tin vào kiếp sau, có thể bạn sẽ tiếp tục sống.
Nhưng nếu nghĩ về bản thân như một thực thể, không hẳng là vật thể, mà như một quá trình, một thứ luôn thay đổi, tôi cho rằng đó là một suy nghĩ rất tự do.
Bởi vì không như thác nước này, ta có khả năng tự kiến tạo hướng phát triển của chúng ta ở một mức nhất định.
Chúng ta phải thận trọng ở đây.
Nếu xem quá nhiều X-Factor bạn sẽ tin vào khái niệm rằng tất cả chúng ta có thể trở thành bất kì điều gì ta muốn.
Điều đó không đúng.
Sáng nay, tôi đã nghe nhạc của một số nhạc sĩ tuyệt vời và tôi tin rằng tôi không thể nào bằng họ,
tôi có thể chăm chỉ tập luyện và có thể chơi giỏi nhưng tôi không có tài năng bẩm sinh.
Luôn có giới hạn cho những gì ta có thể đạt được,
những gì ta có thể làm được cho bản thân.
Nhưng chúng ta có khả năng, theo một nghĩa nào đó, tự hình thành bản thân
bản thân thật sự, như người ta hay nghĩ không phải là một cái gì đó ở đó chờ để được khám phá, bạn không nhìn vào tâm hồn của mình và tìm thấy con người thật. Những gì bạn làm một phần nào đó, ít nhất, tạo nên con người thật của bạn.
Tôi nghĩ điều này rất rất quan trọng đặc biệt ở giai đoạn mà bạn đang sống.
Bạn sẽ nhận thức được sự thật bạn đã thay đổi bao nhiêu trong những năm gần đây
nếu có bất kì video nào về bản thân, 3 hay 4 năm về trước, bạn chắc sẽ cảm thấy xấu hổ, vì không nhận ra mình.
Thế nên, tôi muốn truyền đạt thông điệp, những gì nên làm là nghĩ về bản thân mình như những thứ có thể được tạo hình, kiến tạo và thay đổi.
Theo Đức Phật: "người làm giếng điều khiển nước, người làm nỏ bẻ cong mũi tên, thợ mộc bẻ cong khúc củi, người khôn ngoan tạo ra phong cách cho bản thân.
Và đó chính là khái niệm tôi muốn gửi đến các bạn, con người thật không phải là thứ bạn phải đi tìm để thấy như là đi tìm một điều bí ẩn, và có thể không bao giờ tìm thấy được.
Trong một mức độ nào đó, bạn có một bản chất thật, thứ mà bạn một phần khám phá và một phần sáng tạo ra,
và điều đó, theo tôi, là một viễn cảnh tự do và truyền cảm hứng.
Cám ơn các bạn rất nhiều.
Thực tế ngày nay cho thấy bạn có thể tải sản phẩm từ web dữ liệu sản phẩm, tôi có thể nói như vậy, từ web cũng như tùy biến nó, cá nhân hóa nó tuỳ theo mục đích và sở thích cá nhân và gửi thông tin đó đến máy tính nơi sẽ chế tạo sản phẩm cho bạn
Chúng tôi hoàn toàn có thể xây dựng cho bạn một cách rất nhanh chóng một đối tượng vật lý.
Và sở dĩ chúng tôi có thể làm được điều đó là thông qua một công nghệ mới gọi là AM (additive manufacturing - kết hợp vật liệu để tạo ra sản phẩm từ dữ liệu mô hình 3D), hoặc in 3D.
Đây là máy in 3D
Chúng đã có xuất hiện cách đây gần 30 năm, thật đáng kinh ngạc khi nghĩ tới điều đó, nhưng mới chỉ bắt đầu thâm nhập vào cộng đồng thời gian gần đây.
Thông thường, bạn sẽ lấy dữ liệu, như dữ liệu của chiếc bút này, dưới dạng mô tả hình học của sản phẩm ở dạng 3D, và chúng ta sẽ đưa dữ liệu đó cùng vật liệu vào máy.
Và các tiến trình sẽ được diễn ra bên trong máy nghĩa là từng lớp, từng lớp sản phẩm được trộn ghép để tạo ra sản phẩm.
Và chúng ta có được sản phẩm vật lý, sẵn sàng để đưa vào sử dụng hoặc cũng có thể, để lắp ghép vào một cái gì khác.
Nhưng nếu những cỗ máy này đã tồn tại gần 30 năm, thì tại sao chúng ta lại không biết về chúng?
Vì thông thường, chúng không có hiệu quả, khó tiếp cận, không đủ nhanh, và khá đắt đỏ.
Nhưng ngày nay, nó đã trở nên thực tế hơn với những thành công bước đầu.
Rất nhiều rào cản đã được phá vỡ.
Có nghĩa là các bạn sẽ sớm có khả năng tiếp cận với một trong những cỗ máy đó, nếu không tính tới giây phút này.
Nó sẽ thay đổi và phá vỡ toàn cảnh quá trình sản xuất, chế tạo và chắc chắn là cả cuộc sống, công việc kinh doanh của chúng ta và cuộc sống của con cái chúng ta.
Vậy nó hoạt động như thế nào?
nó đọc dữ liệu CAD, (computer-aided design) chứa dữ liệu thiết kế sản phẩm được tạo nên bởi những phần mềm thiết kế sản phẩm chuyện nghiệp
Và ở đây, bạn có thể thấy người kỹ sư -- có thể là kiến trúc sư hoặc chuyên gia thiết kế sản phẩm -- tạo nên sản phẩm ở dạng 3D
Và dữ liệu này được gửi vào máy để chia dữ liệu ra miêu tả ở dạng hai chiều tất cả diễn ra -- gần giống như xắt lát xúc xích.
Và dữ liệu này, từng lớp, từng lớp, chạy qua máy, bắt đầu với phần cơ bản của sản phẩm vật liệu được đưa vào, lớp trên lớp lớp vật liệu mới đổ lên lớp cũ trong chu trình thêm vào.
Và vật liệu được đưa vào bắt đầu dưới dạng lỏng hoặc dạng bột.
Và quá trình liên kết có thể bắt đầu bằng cách làm tan chảy rồi đưa vào hoặc đưa vào rồi làm tan chảy.
Trong trường hợp này, chúng ta có thể thấy máy laser trung tâm được phát triển bởi EOS.
Thực tế, nó sử dụng tia laser để hợp nhất lớp vật liệu mới với lớp cũ
Và theo thời gian -- thực ra là khá nhanh, trong vài giờ -- ta có thể làm ra một sản phẩm vật lý, sẵn sàng để đưa vào sử dụng.
Đó là ý tưởng khá bất thường, nhưng ngày nay, nó có khả năng thực tiễn.
Tất cả các sản phẩm bạn thấy trên màn hình được tạo ra cùng một cách.
In ấn 3D
Và bạn có thể thấy chúng có thể là giầy, nhẫn làm từ thép không gỉ, vỏ điện thoại làm từ nhựa, tất cả cho đến cột sống cấy ghép, ví dụ vậy, được tạo ra từ titanium y tế, và các thành phần máy móc.
Nhưng điều bạn sẽ chú ý về tất cả các sản phẩm trên là chúng rất, rất phức tạp.
Việc thiết kế khá khác thường.
Vì chúng ta lấy dữ liệu dạng 3D, cắt lớp nó trước khi nó được đưa qua máy, chúng ta hoàn toàn có thể tạo ra các cấu trúc phức tạp hơn hơn các công nghệ sản xuất khác hoặc, thực tế là khó thực hiện hơn so với sản xuất 3D.
Và bạn có thể tạo các phần với các thành phần chuyển động, bản lề, các phần lồng nhau.
Vậy trong vài trường hợp, ta hoàn toàn có thể loại bỏ việc sử dụng nhân công thông thường.
Nghe thật tuyệt vời.
Tuyệt vời.
Ngày nay, chúng ta có thể có máy tạo hình 3D với khả năng tạo ra các cấu trúc như thế này đây.
Nó cao khoảng 3m.
Và nó được xây dựng bằng cách đặt các sa thạch từng lớp một trong những lớp có độ dày từ 5 tới 10 mm cấu trúc này từ từ được tạo nên.
Được tạo ra bởi một công ty kiến trúc tên Shiro.
Bạn hoàn toàn có thể bước lên nó.
Một ví dụ khác là vi cấu trúc.
Nó được tạo ra bằng cách xếp lớp của khoảng 4 lớp con
Thực sự, giải pháp này khá là đáng kinh ngạc.
Ngày nay, chi tiết bạn có thể nhận được thật đáng ngạc nhiên.
Vậy ai sẽ sử dụng nó?
Thông thường, vì chúng ta có thể tạo ra các sản phẩm một cách rất nhanh chóng, nó sẽ được sử dụng bởi các nhà thiết kế sản phẩm, hoặc bất cứ người nào muốn giới thiệu sản phẩm và muốn nhanh chóng tạo ra và chỉnh sửa thiết kế.
Và điều làm nên sự tuyệt vời cho công nghệ này là bạn có thể tạo ra hàng loạt sản phẩm với các kích cỡ khác nhau.
Đó là một khía cạnh nhỏ về kinh tế.
Bạn có thể dễ dàng tạo ra sản phẩm của mình.
Ví dụ như các kiến trúc sư, họ muốn tạo ra mô hình cho công trình.
Một lần nữa bạn có thể thấy. đây là tòa nhà của Đại học Free ở Berlin được thiết kế bởi Foster và cộng sự.
Không dễ để xây dựng.
Và rất khó để tạo ra mô hình.
Đây là bộ phận của máy
được phát triển bởi công ty tên Within Technologies và 3T RDP.
Nó rât, rất chi tiết bên trong thiết kế
Bây giờ in 3D có thể phá vỡ rào cản trong thiết kế thách thức các hạn chế của việc sản xuất hàng loạt.
Nếu ta xắt lát sản phẩm này, bạn có thể thấy nó có một số các rãnh làm mát, nghĩa là đó là một sản phẩm có hiệu quả hơn.
Bạn không thể tạo ra nó với công nghệ sản xuất cơ bản thậm chí nếu thử tự làm nó bằng tay
Nó hiệu quả hơn vì hiện nay ta có thể tạo ra tất cả các kễ hở bên trong để chứa các chất lỏng làm mát.
Nó được sử dụng trong khoa học vũ trụ và ngành ô tô
Đây là bộ phận đánh lửa và nó sử dụng ít nguyên liệu thừa.
Cho nên nó hoàn toàn hiệu quả và đạt hiệu suất cao vượt qua tiêu chuẩn sản phẩm đại chúng
Và tận dụng ý tưởng này vào việc tạo ra những cấu trúc rất chi tiết, ta có thể ứng dụng nó vào cấu trúc tổ ong và trong việc cấy ghép
Thường việc cấy ghép hiệu quả hơn trong cơ thể nếu nó xốp hơn, vì các mô trong cơ thể sẽ mọc lên từ nó.
Có một vài nguy cơ phần cấy ghép bị đào thải
Nhưng rất khó để tạo ra nó bằng con đường chính thống.
Với in ấn 3D, chúng ta cùng xem ngày nay, ta có thể tạo ra những sản phẩm cấy ghép tốt hơn.
Và thực tế, vì chúng ta có thể tạo ra số lượng lớn các sản phẩm với kích thước khác nhau chúng ta có thể tạo ra các mô cấy ghép cụ thể cho các cá nhân khác nhau.
Vậy như bạn có thể thấy, công nghệ này và những gì chiếc mày này làm ra thật tuyệt vời.
Và chúng ta bắt đầu thấy nó được sử dụng để tạo ra sản phẩm cuối.
Trên thực tế, sản phẩm càng chi tiết, chất lượng càng tăng, giá thành của thiết bị đang giảm dần và ngày một nhanh hơn
Chúng giờ đây còn đủ nhỏ để đặt trên bàn làm việc
Bạn có thể mua chiếc máy này với giá khoảng 300$ để tạo những sản phẩm của riêng mình thật đáng kinh ngạc.
Nó sẽ đặt ra một câu hỏi tại sao tất cả chúng ta lại không sở hữu nó?
Vì, đơn giản, hầu hết chúng ta không biết cách tạo ra dữ liệu để máy đọc được.
Nếu tôi đưa cho bạn máy in 3D, bạn sẽ không biết làm sao để điều khiển nó để làm ra cái bạn muốn.
Nhưng có nhiều, rất nhiều công nghệ, phần mềm và kỹ thuật ngày nay có thể phá vỡ các rào cản trên.
Tôi tin chúng ta đang ở điểm bùng phát nơi mà bây giờ có vài điều chúng ta không thể tránh khỏi.
Công nghệ này thực sự đang tiến tới phá vỡ phạm vi sản xuất thông thường và, tôi tin rằng, sẽ tạo ra một cuộc cách mạng trong sản xuất.
Vậy ngày nay, bạn có thể tải dữ liệu sản phẩm từ web -- tất cả những gì bạn sẽ có trên bàn làm việc của mình, như bút, còi, máy ép chanh.
Bạn có thể sử dụng phần mềm như Google SketchUp để tạo sản phẩm từ bản phác một cách dễ dàng
In ấn 3D giờ đây có thể được sử dụng để tải linh kiện dự phòng từ web.
Tưởng tượng bạn có máy hút bụi Hoover ở nhà và nó bị hỏng. Bạn cần linh kiện thay thế, nhưng bạn nhận ra nó không còn được sản xuất nữa.
Bạn có thể lên mạng -- thực tế -- và tìm kiếmlinh kiện dự phòng đó từ cơ sở dữ liệu hình học của sản phẩm không còn được sản xuất đó, tải thông tin, dữ liệu và tạo ra nó ngay tại nhà, sẵn sàng để sử dụng, theo yêu cầu của bạn?
Và thực tế, vì bạn có thể tạo ra các linh kiện dự phòng với những thứ từ chiếc máy theo đúng nghĩa tự nó làm ra nó.
Bạn có những cỗ máy tự chế.
Đây là những bộ phận của máy RepRap, là một phần của máy in để bàn.
Nhưng điều hấp dẫn công ty tôi nhất là thực tế, bạn có thể tạo ra các sản phẩm độc đáo với số lượng lớn.
Không cần vận hành hàng ngàn hàng triệu lần hoặc gửi sản phẩm tới chế tác tại Trung Quốc.
Bạn chỉ cần làm nó ngay tại chỗ.
Có nghĩa là chúng ta có thể giới thiệu tới công chúng thế hệ tiếp theo của việc cá nhân hoá.
Có vài điều khả thi ngày nay, đó là bạn có thể tùy chỉnh bạn muốn sản phẩm của mình trông như thế nào.
Chúng ta đều thân thuộc với ý tưởng tùy chỉnh và cá nhân hóa.
Những thương hiệu như Nike đều đang làm điều đó.
Trên toàn thế giới Internet
Thực tế, các hãng đều cho phép bạn tương tác với sản phẩm của họ trong các yêu cầu cơ sở hàng ngày -- từ Smart Cars đến Prada đến Rayban, ví dụ vậy
Nhưng không được tùy chỉnh nhiều; Nó được biết đến là sản xuất biến thể , biến thể của cùng một sản phẩm.
Những gì bạn có thể làm thực sự ảnh hưởng đến sản phẩm của bạn và định hình sản phẩm của bạn.
Tôi không chắc các bạn thế nào, nhưng tôi có kinh nghiệm khi bước vào một cửa hàng và biết chính xác mình muốn gì và tôi kiếm xung quanh để tìm một chiếc đèn hoàn hảo mà tôi biết mình muốn đặt nó ở đâu trong căn nhà của mình tôi chỉ là không thể tìm được cái ưng ý, hoặc một mẩu trang sức hoàn hảo để làm quà hoặc cho bản thân.
Tưởng tượng bây giờ bạn có thế tham gia với một thương hiệu và tương tác, để gửi thêm đặc điểm tượng trưng của mình vào sản phẩm mà bạn muốn mua.
Bạn có thể tải sản phẩm với phần mềm như thế này xem sản phẩm dạng 3D.
Đây là loại dữ liệu 3D mà chiếc máy sẽ đọc.
Đây là chiếc đèn.
Và bạn bắt đầu tương tác với thiết kế.
Bạn có thể định màu cho sản phẩm, cũng như chất liệu.
Cũng như, hình dạng của nó, nhưng trong những giới hạn an toàn.
Vì rõ ràng, không phải ai cũng là nhà thiết kế chuyên nghiệp.
Phần mềm sẽ giữ từng phần trong ranh giới có thể.
Và khi một ai đó sẵn sàng để mua sản phẩm dưới dạng thiết kế của họ, họ ấn "Enter" và dữ liệu này sẽ được chuyển sang dạng dữ liệu mà máy in 3D sẽ đọc và đưa qua máy in 3D, có thể là trên bàn làm việc của ai đó.
Nhưng tôi không nghĩ là ngay lập tức.
Tôi không nghĩ là nó sẽ xảy ra sớm đâu.
Như chúng ta có thể thấy dữ liệu đó được gửi tới trung tâm sản xuất.
Có nghĩa là tiết kiệm được việc đi lại.
Bây giờ thay vì đóng gói sản phẩm đi toàn cầu, chúng ta gửi dữ liệu qua internet.
Đây là sản phẩm được xây dựng.
Bạn có thể thấy, từng mảnh được đưa ra khỏi máy và phần điện tử được đưa vào sau.
Như chiếc đèn này, bạn có thể thấy.
Miễn là có dữ liệu, bạn có thể tạo ra từng phần theo yêu cầu.
Và bạn không nhất thiết phải sử dụng nó cho việc tùy chỉnh thẩm mỹ, bạn có thể sử dụng nó cho việc tùy chỉnh chức năng, quét từng phần của thân sản phẩm và tạo ra các phần phù hợp.
Vì vậy, ta có thể phát triển các ý tưởng như chân tay giả, phù hợp với mỗi người tàn tật.
hoặc tạo ra các loại chân tay giả được tuỳ chỉnh cho từng đối tượng riêng.
Về nha khoa ngày nay, răng bạn có thể được quét và phủ men để phù hợp với bạn.
Trong khi chờ nha sỹ, cỗ máy sẽ lặng lẽ tạo ra những thức trên cho bạn sẵn sàng để đưa vào sử dụng.
Và ý tưởng về việc tạo ra mô cấy ghép, dữ liệu và MRI quét được của một người có thể chuyến sang dạng 3D và ta có thể tạo ra các mô cấy ghép rất đặc thù cho họ.
Và áp dụng nó vào ý tưởng xây dựng nên các bộ phận trong cơ thể.
Bạn biết đấy, ta có phổi và phế quản.
Nó rất phức tạp.
Bạn không thể nào tạo ra hoặc mô phỏng nó bằng bất cứ cách nào.
Nhưng với dữ liệu MRI, ta có thể xây dựng sản phẩm, như bạn thấy đấy, rất phức tạp.
Sử dụng các thao tác này, tiên phong trong ngành công nghiệp này là việc phân tích tế bào
Một trong những nhà tiên phong, ví dụ, là tiến sỹ Anthony Atala, và ông ấy đang làm công việc phân tích tế bào để tạo nên các bộ phận cơ thể -- ruột, thận...
Bây giờ là một số thứ chưa sẵn sàng để được công bố, nhưng đang trong quá trình xây dựng.
Thế nên, để hoàn thiện, chúng ta đều độc lập.
Chúng ta có nguồn tham khảo riêng, nhu cầu riêng.
Chúng ta thích những thứ khác nhau.
Chúng ta khác biệt về kích cỡ và công ty chúng ta cũng vậy.
Kinh doanh cần những điều khác nhau.
Không còn nghi ngờ gì nữa. Tôi tin rằng công nghệ này sẽ là một cuộc cách mạng trong sản xuất và sẽ thay đổi cục diện ngành sản xuất như chúng ta đã biết.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Một vài năm trước tôi đã bước qua tuổi 60 và tôi chẳng thích tuổi 60 chút nào.
(Cười) Tôi bắt đầu vật lộn với cảm giác lo lắng vốn có về những gì ít ỏi mà tôi đã làm với cuộc đời mình.
Nó không giống như bản tóm tắt về phá vỡ kỷ lục nó giống như là tôi muốn trở thành ai thì đúng hơn?
Tôi đã sử dụng thời gian quý báu của mình như thế nào?
Sao nó lại trôi nhanh như tia chớp?
Và tôi đã không thể tha thứ cho mình về vô số, vô số thời gian bị đánh mất trong những suy nghĩ bi quan Tất cả thời gian mà tôi trải qua đã đánh gục tôi vì hôn nhân thất bại vì không ngừng bị lạm dụng tình dục khi còn bé và chuyển đổi nghề nghiệp và cái này và cái này và cái này nữa.
Chỉ là tại sao, tại sao tôi đã không làm nó tốt hơn?
Tại sao? Tại sao? Tại sao? Và rồi mẹ tôi mất ở tuổi 82.
Và vì thế tôi bắt đầu nghĩ, không chỉ tôi không vui vì quá khứ mà giờ đây, tôi cũng nghẹn lại với việc “Tôi chỉ còn có 22 năm”.
Tôi sẽ làm gì với khoảng thời gian ngắn ngủi chỉ như phù du này?
Mà tôi lại không thực tế một chút nào.
Và tôi quyết định biện pháp khắc phục cho tất cả những bất ổn này, là chuẩn bị để theo đuổi một giấc mơ cao cả một giấc mơ tột cùng điều đòi hỏi một sự tin tưởng hoàn toàn và đam mê kiên định, điều sẽ làm tôi trở thành một tôi tốt nhất trong mọi khía cạnh cuộc đời mỗi phút của từng ngày bởi vì giấc mơ quá lớn nên tôi không thể đạt được nếu thiếu hành động và niềm tin.
Và tôi đã quyết định, nó đã là một giấc mơ cũ còn rơi rớt lại từ rất nhiều năm trước. 3 thập kỉ trước-- một thể loại lớp học bơi duy nhất trên thế giới Tôi đã thử và thất bại ở độ tuổi 20 là bơi từ Cuba đến Florida.
Nó đã nằm sâu trong trí tưởng tượng của tôi.
Không ai có thể làm được điều đó nếu thiếu một lồng cá mập.
Thật là khó khăn.
Hơn một ngàn dặm tr6en lộ trình khó khăn qua đại dương.
Nó có thể, với tốc độ, với tuổi tác của tôi -- hoặc với bất kỳ tốc độ, tuổi tác nào--- phải mất 60, hay 70 giờ bơi không ngừng nghỉ. không bao giờ rời khỏi thuyền.
Và tôi đã bắt đầu luyện tập.
Tôi đã không bơi trong 31 năm, không bơi lấy một sải.
Tôi đã giữ được vóc dáng cân đối, nhưng bơi lôi lại là một việc hoàn toàn khác.
Có một sự thật, hình ảnh này lẽ ra phải là tôi trong suốt quá trình tập
một khuôn mặt cười.
Nhưng khi bạn đang tập luyện loại thể thao này, bạn không được cười.
(Cười) Đây là một môn thể thao khó khăn, gian khổ và tôi không nhớ để cười vào bất cứ lúc nào khi tập luyện.
Như đã nói, tôi tôn trọng những môn thể thao khác và thỉnh thoảng so sánh môn thể thao này với đạp xe, leo núi và những loại thám hiểm khác nhưng đó chỉ là sự bí bách cảm giác và dồn nén về thể chất.
Và khi tôi bắt đầu 8 giờ và 10 giờ rồi 12 giờ và 14 giờ, 15 giờ và tới 24 giờ bơi, Tôi biết mình đã có được nó. vì tôi đã dần vượt qua những bước này.
Và khi nói rằng tôi sẵn sàng để bơi 15 tiếng. sau một ngày dài chúng tôi đã đến được bến tàu lúc đó trời đã tối, chúng tôi đến, sau 14 tiếng và 58 phút khi tôi chạm được bến tàu, coi như hoàn tất, huấn luyện viên nói, "Thật tuyệt vời.
14 giờ 58 phút. Ai thèm thêm 2 phút nữa chứ?"
Tôi nói, "Không, nó phải là 15 tiếng" và tôi đã bơi thêm mấy phút ra xa và bơi thêm mấy phút về. để cho đủ 15 tiếng.
Tôi hoàn thành cuộc hành trình.
Không phải tôi không có người giúp đỡ, nhưng một cách thành thật, tôi là trưởng nhóm.
Để nhận được sự cho phép của chính quyền, bạn đọc trong giấy, bạn nghĩ là rất dễ để đi vào Cuba mỗi ngày ư?
Cố gắng vào đó cùng với một đội tàu như chúng tôi với 50 người và 5 chiếc thuyền và nhóm CNN, vân vân.
Giao thông đường thủy rất khó khăn.
Có một dòng sông lớn tên là Gulf Stream chảy từ bên này sang bên kia. và nó không đi theo đi hướng của bạn
Nó đi theo hướng Đông và bạn thì thích đi hướng Bắc.
Thật là nan giải.
Rồi mất nước.
hạ nhiệt độ.
Và cả cá mập nữa
Cùng với nhiều những vấn đề khác.
Tôi phải tổng hợp lại, thật đó, Có nhiều cách để trở thành một chuyên gia hàng đầu.
Một tháng trước, ngày 23 tháng 9 Tôi đã đứng trên bờ biển và nhìn sang bên kia đường chân trời xa xa vời vợi tôi tự hỏi mình liệu mình có làm chủ được nó?
Đôi vai mình đã sẵn dàng chưa?
Chúng đã sẵn sàng. Chúng đã được chuẩn bị.
Mọi thứ có thể làm đã làm.
Trí óc đã sẵn sàng chưa?
Bạn biết đấy, bạn phải bơi với những chiếc kính chắn sương. với tốc độ 60 nhịp tay trong một phút. vì thế, bạn không thể thật sự tập trung vào bất cứ thứ gì, .
bạn không thể nhìn thấy rõ Bạn phải đeo mũ bơi che quá tai cố gắng giữ nhiệt đồ đầu bởi vì nó là nơi đầu tiên bị giảm thân nhiêt, và vì thế bạn không thể nghe rõ.
Bạn thật sự bị bỏ lại một mình với những suy nghĩ của bản thân.
Và nơi đó, tôi có sẵn sàng tất cả các loại hệ thống đếm theo tiếng Anh, tiếng Đức tiếng Tây Ban Nha, tiếng Pháp.
Bạn nên giữ tiếng Pháp ở cuối.
Và tôi có những bài hát, tôi có hẳn một danh sách trong đầu -- không phải qua tai nghe, mà ở riêng trong đầu tôi -- gồm 65 bản nhạc.
Và tôi không thể chờ cho đến khi trời tối hẳn, vào lúc nửa đêm, bởi vì đó là lúc Neil Young xuất hiện.
(Cười) Thật kỳ quặc, phải ko?
Bạn nghĩ rằng bạn muốn được hát bài "Hallelujah" của Leonard Cohen's trước sự lộng lẫy của đại dương chứ không phải bài hát về nghiện ngập ở thành phố New York.
Nhưng không, vì một số lý do Tôi không thể chờ cho đến khi đêm tối và hát ♫"Nghe tiếng em gõ cửa tầng hầm♫ ♫ Em yêu anh cưng à và em muốn nhiều hơn ♫ ♫ Ooh, ooh, đã quá trễ để cứu vãn ♫ (Vỗ tay) Đêm trước khi tôi bắt đầu, Tôi đã đọc xong cuốn "Phác họa vĩ đại" của Stephen Hawking.
Và tôi không thể chờ đợi để làm dịu tâm trí.
Vào khoảng giờ thứ 50 Tôi bắt đầu nghĩ về những đường rìa của vũ trụ
Có một đường rìa không?
Có phải một phong thư mà chúng ta sống ở trong đó, ồ không, có phải nó sẽ đi đến vô cùng trong không gian và thời gian?
Và không có gì giống như là bơi 50 tiếng trên đại dương. điều đó khiến bạn nghĩ đến những thứ như vậy.
Tôi không thể chờ đợi đểchứng minh tôi là một vận động viên rằng không bất kỳ ai trên thế giới có thể bơi được như vậy.
Và tôi biết tôi có thể làm được.
Khi nhảy xuống nước, Tôi hét lên bằng tiếng Pháp quê mẹ, "Can đảm!"
Và tôi bắt đầu bơi. và, ôi trời ơi, nước trong vắt.
Chúng tôibiết điều này, tất cả 50 người trên thuyền, tất cả chúng tôi đều biết đây là thời của chúng tôi
Tôi nhắc nhở lại mình trong một vài giờ, bạn biết đó, thể thao là loại mô hình thu nhỏ của cuộc sống.
Đầu tiên, bạn sẽ gặp phải những trở ngại.
và tuy rằng bạn cảm thấy tuyệt vời ở bất kỳ thời điểm nào, đừng chủ quan, phải sẵn sàng, bởi vì sẽ có những đau đớn, sẽ có những chịu đựng.
Nó sẽ không suôn sẻ hoàn toàn.
Và tôi đã nghĩ về hạ thân nhiệt và có thể có một vài đau nhức vai và tất cả những thứ khác -- việc nôn mửa vì ở trong nước muối.
Bạn bị ngâm trong chất lỏng.
Cơ thể bạn không thích ứng với nước muối.
Sau một vài ngày, 3 ngày, bạn có khuynh hướng nổi loạn theo nhiều cách thức vật lý.
Nhưng không, trong vòng 2 giờ, ầm! Chưa bao giờ trong đời ...
tôi biết có những người Bồ Đào Nha trong chiến tranh, tất cả các loại thạch mặt trăng, tất cả mọi thứ, nhưng loại sứa hộp từ đại dương phía nam thì tôi không cho là sẽ có ở vùng nước này.
Và tôi bị thiêu đốt -- từ những vết thương đau đớn vô cùng tận.
Tôi không biết liệu bạn vẫn có thể nhìn được những lằn đỏ ở đây và ở trên cánh tay không.
Một cách rõ ràng, một mảnh lớn xúc tu có một trăm ngàn chiếc gai nhỏ và mỗi gai nhỏ không chỉ châm vào da, mà còn truyền nọc độc.
Loại động vật độc nhất sống trong đại dương chính là sứa hộp.
Và mỗi một chiếc gai sẽ truyền nọc độc tới hệ thần kinh trung ương.
Vì thế, tôi cảm thấy giống như dầu nóng đang sôi, và tôi thì bị nhúng vào đấy.
Và tôi hét lên, "Cháy! Cháy!
Cháy! Cháy! Cứu tôi! Ai đó cứu tôi!"
Và sau đó là bị mất cảm giác,
tôi cảm nhận điều này từ sau lưng và tiếp theo là ở ngay ngực, và tôi không thể thở
Và bây giờ, tôi không thể bơi với những sảy tay dài đẹp, Tôi phải bơi theo kiểu bắt cua thế này.
và sau đó là co giật.
Một cậu trai trẻ trên thuyền là nhân viên cứu hộ đã cố gắng cứu tôi.
Cậu ta bị đốt.
Người ta phải kéo cậu lên thuyền. và dù không nhìn rõ, tôi vẫn thấy cậu nằm dài trên thuyền. và tự chích thuốc epinephrine rồi òa khóc.
Cậu ta đã 29 tuổi, rất khỏe mạnh, rắn chắc, cao 1.98 mét nặng 120 kg, mà còn bị gục.
Cậu ta khóc và hét vào huấn luyện viên của tôi rằng ai đó cố giúp tôi với.
Anh ta nói, " Bonnie, tôi nghĩ mình sắp chết.
Nhịp thở của tôi đã xuống còn ba lần một phút.
Tôi cần giúp đỡ, và tôi không thể giúp Diana."
Và đó là vào 8 giờ buổi tối.
Bác sĩ, đội y khoa từ trường đại học Miami đến vào 5 giờ sáng hôm sau.
Vì thế tôi đã bơi suốt đêm và rạng sáng, họ có mặt ở đấy, bắt đầu với việc chích prednisone.
Nhưng tôi đã không lên bờ và vẫn ở dưới nước chích prednisone,uống Xanax, và chụp oxy trên mặt.
Giống như săn sóc đặc biệt dưới nước vậy.
(cười) Và tôi đoán câu chuyện là dù cho có là Hải quân SEALS bị chích bởi sứa hộp thì họ vẫn tiêu tùng.
Họ một là sẽ chết hoặc nhanh chóng nhập viện.
Tôi đã bơi xuyên qua màn đêm và bơi suốt cả ngày hôm sau
Và lúc nhá nhem của đêm tiếp theo lại nữa, ầm!
Lại là sứa hộp tất cả bên này bên kia cổ, tất cả chỗ này.
Và lần này, tôi chẳng thích nó chút nào, tôi cũng không chịu thua nó, tuy nhiên có sự khác nhau giữa việc ngừng bơi và bơi một từng chặng.
Và tôi đã đầu hàng với việc chặng bơi
Họ kéo tôi lên và lại bắt đầu với epinephrine và prednisone với khí oxi và tất cả những thứ họ có trên tàu.
Tôi xuống nước trở lại
bơi suốt đêm và cả ngày hôm sau.
Và sau 41 giờ, cơ thể này không làm được nữa.
Sự tàn phá của những chỗ chích đã khiến cho hệ hô hấp suy giảm vì thế tôi không thể nào thực hiện được hành trình mà tôi muốn.
Giấc mơ đã bị nghiền nát.
Và thật kỳ quặc khi mà con người thông minh này đã xếp mọi thứ lại với nhau và có được những chuyên gia của thế giới.
Tôi biết về sứa, nhưng là loại người không để tâm.
Bạn biết đó, tất cả các vấn động viên đều có tính cách không dễ bị khuất phục.
Chúng nên lo lắng về tôi. Tôi chẳng quan tâm đến chúng.
Tôi sẽ chỉ bơi lướt ngay qua chúng.
Chúng tôi có benadryl trên tàu. Nếu bị chích, tôi sẽ chỉ cười và chịu đựng.
À không cười và chịu đựng nó.
Một sự thật là, lời khuyên tốt nhất mà tôi nhận được là từ một lớp học ở trường tiểu học ở Ca-ri-bê.
Khi tôi kể cho những đứa trẻ nghe, 120 em tất cả chúng ở trong trường, trên sàn phòng tập thể dục và tôi kể cho chúng nghe về loài sứa và nó sền sệt ra sao và đặc biệt bạn không thể nhìn thấy nó trong đêm.
Và chúng có những xúc tu dài đến 9, 12 hay 15 mét.
Chúng có thể quấn như thế này.
Và chúng có thể truyền nọc độc vào cơ thể.
Có một đứa bé từ phía sau làm thế này đây.
Và tôi hỏi, "Tên cháu là gì?"
"Henry" "Henry, câu hỏi của cháu là gì?"
Thằng bé trả lời, "À, cháu không có câu hỏi cháu có một gợi ý
Nó nói, "Cô có biết những kẻ mà họ thật sự tin vào cái mà họ tin tưởng và vì thế họ mang bom không?"
Và tôi nói, "Thật kỳ lạ là cháu lại biết về điều này như một loại hành động cao cả, nhưng đúng, cô biết những kẻ này"
Thằng bé nói tiếp, "Đó là những gì cô cần.
Cô cần giống như một đàn cá bơi trước mặt cô như thế này đây."
(Cười) "Và khi loài sứa đến, quấn súc tu của chúng quanh đàn cá, chúng sẽ bận rộn với việc đó, và cô chỉ việc chuồn qua."
Tôi nói, "Ồ, nó giống như là đội cảm tử quân."
Câu nói, "Đó là cái mà cháu đang nói đến.
Đó là cái mà cô cần." Tôi thật sự hiểu một chút, là bạn nên lắng nghe những đứa trẻ 8 tuổi.
Và vì vậy tôi bắt đầu kiểu bơi đó trong bộ đồ bơi như bình thường không đùa đâu, chính là nó, nó xuất phát từ những thợ lặn cá mập.
Tôi đã hoàn tất chuyến bơi như thế này đây.
Tôi bơi với vật này trên mình.
Đó là vì tôi đã rất sợ những con sứa.
Và bây giờ thì tôi làm gì?
Tôi không phiền nếu tất cả các bạn lên sân khâu tối nay và kể cho chúng tôi nghe việc bạn đã vượt qua sự thất vọng lớn lao trong đời như thế nào.
Bởi vì tất cả chúng ta đều có nó, phải không?
Tất cả chúng ta đều có một cơn đau tim.
Và vì vậy bây giờ cuộc hành trình của tôi là tìm đến những vẻ đẹp trong việc đối mặt với thất bại.
Tôi có thể nhìn thấy cuộc hành trình, chứ không chỉ là một điểm đến.
Tôi cảm thấy tự hào. Tôi có thể đứng đây trước mặt các bạn và nói rằng tôi dũng cảm.
Vâng.
Vỗ tay. Cảm ơn.
Với tất cả sự chân thành, tôi có thể nói rằng, Tôi vui mừng vì đã sống hai năm đời mình theo cách này, bởi vì mục tiêu của tôi không còn là hối tiếc nữa, Tôi đến đó với mục tiêu này.
Khi bạn sống như vậy, khi bạn sống với niềm say mê, không có thời gian, không có thời gian cho hối tiếc, bạn chỉ việc đi về phía trước.
Và tôi muốn sống mỗi một ngày trong suốt cuộc đời còn lại như thế, dù bơi hay không bơi.
Nhưng điều khác biệt là việc chấp nhận sự thất bại này cụ thể là đôi khi nếu ung thư chiến thắng, nếu có cái chết và chúng ta không còn sự lựa chọn, thì ân sủng và sự chấp nhận là cần thiết.
Nhưng đại dương kia vẫn còn đó.
Hy vọng này vẫn sống.
Tuy tôi không muốn là một phụ nữ điên cuồng làm điều này hết năm này qua năm khác, cố gắng và thất bại, cố gắng và thất bại và cố gắng rồi thất bại, nhưng tôi có thể bơi từ Cuba tới Florida, Và tôi sẽ bơi từ Cuba tới Florida.
Cảm ơn.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn
(Vỗ tay) Và rồi, sau đó thế nào?
Bạn sẽ bơi đến Đại Tây Dương chứ?
Không, đó là cuộc bơi cuối cùng.
Nó là cuộc bơi duy nhất mà tôi cảm thấy hứng thú.
Nhưng tôi đã sẵn sàng.
Nhân tiện, một phóng viên đã gọi cho tôi ngày hôm kia và anh ta nói anh đã thấy trên Wikipeida rằng ngày sinh nhật của tôi là 22 tháng 8, 1949, và vì một số lý do vặt vãnh nào đó trên Wikipedia, họ có luôn cả ngày mất của tôi.
(Cười) ANh ta nói, "Cô có biết là cô sẽ chết ở đúng nơi cô sinh ra, Thành phố New York, và sẽ là tháng giêng năm 35 không?"
Tôi trả lời, "Không. Tôi không biết."
Và bây giờ tôi sẽ sống tới 85.
Tôi có nhiều hơn 3 năm so với những gì tôi tưởng.
Và vì thế tôi tự hỏi mình, Tôi bắt đầu tự hỏi mình bây giờ, thậm chí là trước khi cả giấc mơ cao cả này gắn chặt lấy tôi, Tôi tự hỏi mình, và có thể tôi cũng yêu cầu bạn tối nay, diễn dại bài thơ của Mary Oliver, Cô nói rằng, "Vậy nó thế nào, Bạn đang làm gì vậy, với cuộc đời cuồng nhiệt và quý giá của mình?"
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Cảm ơn. Cảm ơn.
Cảm ơn. Cảm ơn
(Vỗ Tay) Sống cho phóng khoáng. Sống cho phóng khoáng.
Tôi nghĩ ta phải làm gì đó về một "truyền thống" trong y học cần phải thay đổi.
Và tôi nghĩ việc này bắt đầu từ một bác sĩ, đó là tôi.
Và có lẽ tôi đã hành nghề đủ lâu để bỏ đi một chút cái uy tín mà tôi không đáng hưởng để có thể làm việc đó.
Trước khi tôi thật sự bắt đầu phần quan trọng của buổi thuyết trình, hãy bắt đầu bằng chuyện bóng chày nhé.
Ồ, tại sao không?
Chúng ta sắp tới đích rồi, chúng ta sắp lọt vào cúp thế giới rồi.
Ai mà chẳng yêu bóng chày, có phải không?
(Tiếng cười) Môn bóng chày đầy rẫy những con số thống kê đáng kinh ngạc.
Và có hàng trăm con số như thế.
Quyển sách "Bóng tiền" sắp được phát hành, và cơ bản nó nói về số liệu thống kê và việc dùng số liệu để xây dựng một đội bóng chày tuyệt đỉnh.
Tôi sẽ tập trung vào một con số mà tôi hi vọng nhiều bạn đã nghe nói tới.
Đó là chỉ số đập bóng.
Ví dụ là số 300 nhé, một cầu thủ đập bóng 300.
Thế nghĩa là cứ 10 lần đập bóng thì cầu thủ đó đập bóng an toàn 3 lần.
Nghĩa là bóng rơi vào khu vực sân ngoài, nó rơi xuống, nó không bị bắt, và cầu thủ đội bạn muốn ném bóng về lại căn cứ thứ nhất không chạy tới kịp và người chạy an toàn.
Cứ 10 lần thì có 3 lần như vậy.
Bạn có biết một cầu thủ với chỉ số đập bóng 300 trong Giải Vô Địch Bóng Chày Lớn được gọi là gì không?
Tốt, cực tốt, có thể là siêu sao.
Thế bạn có biết người ta gọi một cầu thủ với chỉ số 400 là gì không?
Tiện thể, đó là một cầu thủ đập bóng cứ 10 lần được 4 lần an toàn.
Huyền thoại -- huyền thoại cỡ lớn như là Ted Williams -- cầu thủ Giải Vô Địch Bóng Chày Lớn cuối cùng đạt chỉ số trên 400 trong một mùa giải.
Thế, hãy áp dụng câu chuyện này vào thế giới y học của tôi một chủ đề dễ chịu nhiều hơn đối với tôi, mà có lẽ lại kém dễ chịu hơn một chút sau những gì tôi sắp trình bày với các bạn đây.
Giả dụ bạn bị viêm ruột thừa và bạn được đưa tới một bác sĩ giải phẫu với chỉ số phẫu thuật ruột thừa là 400.
(Tiếng cười) Rõ là việc này không ổn, đúng không?
Vâng, giả dụ bạn sống ở một vùng xa xôi hẻo lánh nào đó và bạn có một người thân bị tắc hai động mạch vành và bác sĩ gia đình chuyển người thân đó lên một bác sĩ chuyên khoa tim có chỉ số nong rộng động mạch vành thành công là 200.
Nhưng, nhưng, bạn có biết không?
Cô bác sĩ tim kia năm nay lên tay nghề nhiều. Cô đang có một chuỗi thành công.
Và đạt chỉ số những 257.
Rõ là thế này vẫn chưa ổn.
Nhưng tôi sẽ hỏi các bạn một câu.
Các bạn nghĩ chỉ số 'đập bóng' cho một bác sĩ phẫu thuật tim, một y tá hay là bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình, một bác sĩ phụ sản, một y sĩ là bao nhiêu?
1000, tuyệt vời.
Nhưng trên thực tế không ai biết trong cả nền y khoa một bác sĩ phẫu thuật tốt hay một y sĩ phải cần 'đập' quả bóng nào.
Việc ta làm là đẩy họ, kể cả tôi vào thế giới với lời răn dạy, phải hoàn hảo.
Không bao giờ, tuyệt đối không được phạm sai lầm, nhưng anh lo lắng về từng chi tiết nhỏ, về việc làm thế nào để không phạm sai lầm.
Và đó là thông điệp tôi thấm nhuần khi tôi học trường y.
Tôi là một học sinh bị ám ảnh bởi sự hoàn hảo.
Ở trường phổ thông, bạn cùng lớp tôi nói rằng đi kiểm tra máu thì Brian Goldman cũng học.
(Tiếng cười) Và thế là tôi cố hoàn hảo.
Tôi học trong cái gác xép nhỏ bé của tôi ở khu tập thể y tá ở Bệnh viện Đa khoa Toronto, không xa chỗ này lắm.
Và tôi thuộc làu mọi thứ.
Tôi học thuộc trong lớp giải phẫu điểm bắt đầu và hoạt động của từng bó cơ, từng nhánh của từng động mạch tách ra từ động mạch chủ, những căn bệnh phức tạp, cả hiếm gặp và thông dụng.
Tôi biết cả những phương án chẩn bệnh khác nhau khi phân loại bệnh tăng axit do ống thận.
Và trong suốt quá trình, tôi thu thập ngày càng nhiều kiến thức.
Tôi thi tốt, tôi tốt nghiệp xuất sắc, loại ưu.
Và tôi tốt nghiệp trường y với ấn tượng là nếu tôi nhớ hết và biết hết, hay là càng nhiều càng tốt, càng gần 'biết hết'' càng tốt, tôi sẽ miễn dịch với vấn đề phạm sai lầm.
Và giả thuyết ấy có vẻ đúng được một lúc cho tới khi tôi gặp bà Drucker.
Tôi đang thực tập ở một bệnh viện trực thuộc trường y ngay tại Toronto này khi bà Drucker được chuyển vào phòng cấp cứu của bệnh viện nơi tôi làm việc.
Lúc đó tôi được giao nhiệm vụ ở khoa tim trực ban khoa tim.
Và nhiệm vụ của tôi khi nhân viên phòng cấp cứu yêu cầu khám tim, là tới khám bệnh nhân phòng cấp cứu
và báo cáo lại với bác sĩ giám sát tôi.
Và tôi gặp bà Drucker, bà rất khó thở.
Và khi tôi nghe bà thở, bà phát ra tiếng khò khè.
Và khi tôi nghe lồng ngực của bà bằng ống nghe, tôi có thể nghe thấy tiếng lách tách ở cả hai bên cho thấy là bà bị suy tim do tắc nghẽn.
Tình trạng này diễn ra khi tim không hoạt động bình thường, và thay vì co bóp đẩy máu đi, một ít máu trào lại vào phổi, và rồi máu ngập đầy phổi, và thế nên bệnh nhân khó thở.
Chẩn đoán bệnh này không phải là khó.
Tôi chẩn bệnh và bắt đầu điều trị cho bà.
Tôi cho bà uống aspirin. Tôi kê thuốc để giảm hoạt động của tim.
Tôi kê thuốc lợi tiểu để bà đi tiểu bớt dịch thừa.
Và trong vòng chừng một tiếng rưỡi, hai tiếng sau đó, bà bắt đầu thấy dễ chịu hơn.
Và tôi cũng thấy tốt.
Và đó là lúc tôi phạm sai lầm đầu tiên; tôi cho bà xuất viện.
Thực ra, tôi phạm 2 sai lầm nữa.
Tôi cho bà xuất viện mà không nói trước cho bác sĩ giám sát.
Tôi không nhấc điện thoại và làm việc mà đáng lẽ tôi phải làm, là gọi cho bác sĩ giám sát và thuật lại mọi sự cho anh để anh có cơ hội gặp trực tiếp bệnh nhân.
Và anh biết bệnh nhân, anh sẽ có thể thêm thông tin về bà.
Có lẽ tôi có lí do đúng đắn.
Có lẽ tôi không muốn làm một thực tập viên phiền nhiễu.
Có lẽ tôi đã muốn thật thành công và tự chịu trách nhiệm nên nỗi tôi làm thế và tự chăm sóc bệnh nhân của bác sĩ hướng dẫn mà còn không liên lạc với anh.
Lỗi lầm thứ hai của tôi còn tệ hơn.
Khi cho bà xuất viện, tôi tảng lờ một tiếng nói nhỏ trong lòng tôi cố bảo với tôi rằng, "Goldman, không phải ý kiến hay đâu.
Đừng làm việc này." Thực tế là, tôi thiếu tự tin đến mức tôi hỏi chị y tá đang chăm sóc bà Drucker, "Chị nghĩ cho bà ấy xuất viện có ổn không?"
Và chị y tá nghĩ một lúc và nói đơn giản là, "Ồ, tôi nghĩ là bà ấy sẽ ổn thôi."
Tôi nhớ rõ mọi sự như ngày hôm qua vậy.
Thế là tôi kí giấy tờ xuất viện, và xe cứu thương tới, y sĩ đưa bà về nhà.
Và tôi quay lại làm việc ở phòng khám.
Phần còn lại ngày hôm đó, chiều đó, Tôi có cảm giác nôn nao trong lòng.
Nhưng tôi vẫn tiếp tục làm việc.
Đến hết ngày, tôi dọn dẹp rời bệnh viện và đi bộ tới bãi gửi xe, để lấy ô-tô lái về nhà rồi tôi làm một việc mà tôi không thường làm.
Tôi đi qua phòng cấp cứu trên đường về nhà.
Và ở đó, một y tá khác, không phải y tá chăm sóc bà Drucker lúc trước, mà là một y tá khác, nói với tôi 3 chữ đó là 3 chữ mà hầu hết bác sĩ cấp cứu tôi biết đều kinh hãi.
Ai làm trong ngành y cũng kinh hãi 3 chữ ấy, nhưng y khoa cấp cứu còn đặc biệt hơn nữa vì chúng tôi gặp bệnh nhân quá ngắn ngủi.
3 chữ ấy là: Có nhớ không?
"Anh có nhớ bệnh nhân anh cho xuất viện không?"
y tá kia hỏi đơn giản như thế.
"Ồ, bà ấy quay lại rồi," đúng với giọng như thế.
Ồ được rồi, bà phải quay lại.
Bà quay lại và cận kề cái chết.
Chừng một giờ sau khi bà về nhà, sau khi tôi cho bà về nhà, bà quỵ ngã và gia đình bà gọi cấp cứu và mọi người đưa bà quay lại phòng cấp cứu và huyết áp bà chỉ là 50, trong ngưỡng sốc nghiêm trọng.
Và bà gần như không thở nổi và bà xanh lét.
Và nhân viên phòng cấp cứu dùng mọi cách.
Họ cho bà thuốc làm tăng huyết áp.
Họ đặt bà vào máy thông thở.
Và tôi bị sốc và run rẩy tới tận xương.
Và tôi như ngồi trên tàu lượn siêu tốc, vì sau khi bà vào trạng thái ổn định, bà được đưa vào bộ phận chăm sóc đặc biệt, và tôi hi vọng viển vông là bà sẽ bình phục.
Và trong hai hay ba ngày sau đó, mọi sự rõ ràng là bà không bao giờ tỉnh dậy nữa.
Não bà bị hủy hoại không thể thay đổi được.
Và cả gia đình tụ họp lại.
Và trong vòng tám hay chín ngày tiếp theo, họ đầu hàng số phận.
Và sau khoảng chín ngày, họ để bà ra đi -- bà Drucker, người vợ, người mẹ, và người bà.
Họ nói không bao giờ anh quên được tên người ra đi.
Và đó là lần đầu tôi biết đến việc đó.
Trong vài tuần tiếp theo, tôi hành hạ bản thân và lần đầu tôi trải nghiệm nỗi hổ thẹn không lành mạnh trong văn hóa y học của chúng ta -- trong nền văn hóa ấy tôi thấy cô đơn, bị cách biệt, không cảm thấy hổ thẹn lành mạnh như người bình thường, vì tôi không thể nói ra với đồng nghiệp tôi.
Bạn biết loại hổ thẹn lành mạnh ấy, khi bạn để lộ một bí mật mà anh bạn thân nhất bắt bạn thề không bao giờ hở ra và rồi bạn bị vạch mặt và anh bạn thân nhất kia đối chất bạn và hai người có những đoạn hội thoại khủng khiếp nhưng cuối cùng thì cảm giác hổ thẹn vạch đường cho bạn và bạn nói, tôi sẽ không bao giờ phạm sai lầm như thế nữa.
Và bạn bù đắp thiệt hại và không bao giờ phạm lỗi thế nữa.
Loại hổ thẹn này là một người thày.
Cái loại hổ thẹn không lành mạnh tôi nói về là loại khiến cho bạn nôn nao trong lòng.
Loại đó nói rằng, không phải việc anh làm là xấu, mà chính anh là kẻ xấu.
Và đó là điều tôi cảm thấy.
Và không phải vì bác sĩ hướng dẫn của tôi; anh ấy dễ mến vô cùng.
Anh nói chuyện với gia đình bệnh nhân, và tôi khá chắc chắn là anh dàn xếp ổn mọi chuyện và đảm bảo là tôi không bị kiện.
Và tôi cứ tự hỏi.
Tại sao tôi lại không hỏi bác sĩ hướng dẫn? Tại sao lại cho bệnh nhân về nhà?
Và trong những thời khắc khủng khiếp nhất: Tại sao lại phạm sai lầm ngu ngốc đến thế?
Tại sao tôi học ngành y?
Chậm nhưng chắc, cảm giác nhẹ dần.
Tôi bắt đầu thấy khá hơn một chút.
Và trong một ngày nhiều mây, có khe hở giữa các đám mây và mặt trời ló dạng và tôi thắc mắc, chắc là tôi có thể cảm thấy khá hơn một lần nữa.
Và tôi tự mặc cả với bản thân rằng giá như tôi cố gắng gấp đôi để trở nên hoàn hảo và không bao giờ phạm sai lầm nào nữa, xin hãy để sự day dứt của lương tâm dừng lại.
Và tiếng đó dừng thật.
Và tôi quay lại làm việc.
Và điều đó lại xảy ra.
Hai năm sau tôi là bác sĩ chính thức ở khoa cấp cứu ở một bệnh viện cộng đồng phía bắc Toronto, và tôi khám một anh thanh niên 25 tuổi bị viêm họng.
Lúc ấy rất bận rộn, tôi đang hơi vội.
Anh ta cứ chỉ vào đó.
Tôi xem cổ họng anh ta, nó hơi hồng hồng.
Và tôi kê đơn pê-ni-xi-lin và cho anh ta đi.
Và ngay cả khi anh ta đang đi bộ ra khỏi cửa, anh ta cũng kiều như đang chỉ về cổ.
Và hai ngày sau tôi đến ca trực cấp cứu tiếp theo, và đó là lúc cấp trên của tôi yêu cầu nói chuyện riêng với tôi trong phòng bà.
Và bà nói ba chữ này: Có nhớ không?
"Anh có nhớ bệnh nhân đau họng anh khám không?"
Hóa ra là, anh ta không bị viêm họng thường.
Anh ta bị một căn bệnh có thể nguy hiểm tính mạng là viêm nắp thanh quản.
Bạn có thể tra bệnh này trên Google, nhưng nó là bệnh nhiễm khuẩn, không phải cổ họng, mà là phần trên của khí quản, và nó có thể dẫn đến tắc khí quản.
Và may mắn là anh bệnh nhân không chết.
Anh phải tiêm thuốc kháng sinh và hồi phục sau vài ngày.
Và tôi lại trải qua quãng thời gian hổ thẹn tự trách bản thân rồi cảm thấy được thanh lọc và làm việc trở lại, tới khi việc đó lại diễn ra nữa, nữa, nữa.
Hai lần trong một ca trực cấp cứu, tôi không chẩn đúng bệnh viêm ruột thừa.
Nào, sai lầm tới như thế không phải là dễ nhất là khi anh làm ở một bệnh viện mà lúc đó khám chỉ 14 bệnh nhân một tối.
Trong cả hai trường hợp, tôi không cho bệnh nhân xuất viện và tôi không nghĩ là chăm sóc có gì thiếu sót cả.
Có một bệnh nhân tôi nghĩ là bị sỏi thận.
Tôi yêu cầu chụp X quang thận. Khi thấy thận bình thường, đồng nghiệp của tôi đang chẩn bệnh lại phát hiện ổ bụng phía dưới bên phải đau bất thường và gọi bác sĩ phẫu thuật.
Bệnh nhân kia bị tiêu chảy rất nhiều.
Tôi yêu cầu tiếp nước để bệnh nhân đỡ mất nước và nhờ đồng nghiệp khám lại cho anh ta.
Và đồng nghiệp tôi đang khám lại và khi anh phát hiện ổ bụng phía dưới bên phải bị đau, cũng gọi bác sĩ phẫu thuật.
Trong cả hai trường hợp, bệnh nhân đều được phẫu thuật và ổn cả.
Nhưng mỗi lần, họ đều giày vò tôi, ngấu nghiến nhìn tôi.
Và tôi muốn được nói với các bạn rằng những sai lầm tệ hại nhất của tôi chỉ diễn ra trong năm năm hành nghề đầu tiên như nhiều đồng nghiệp của tôi nói, toàn là rác rưởi.
(Tiếng cười) Vài lỗi lầm của tôi diễn ra trong năm năm trở lại đây.
Cô độc, tủi hổ, không được trợ giúp.
Vấn đề là thế này: Nếu tôi không thể nói trắng ra nói về sai lầm của tôi, nếu tôi để lạc mất tiếng nói lương tâm nhỏ bé ngày nào tiếng nói cho tôi biết điều gì thực sự xảy ra, làm sao tôi sẻ chia với đồng nghiệp được?
Làm sao tôi dạy cho họ là tôi đã làm gì để họ không đi vào vết xe đổ?
Nếu tôi đi vào một căn phòng -- như lúc này, tôi hoàn toàn không biết các bạn sẽ nghĩ gì về tôi.
Lúc là lần cuối bạn nghe ai đó nói về sai lầm, rồi sai lầm, rồi sai lầm?
À vâng, bạn tới một bữa tiệc thân mật và có lẽ bạn nghe chuyện kể về một gã bác sĩ nào đó, nhưng bạn sẽ không nghe ai đó thuật lại sai lầm của chính họ.
Nếu tôi phải đi vào một căn phòng đầy những đồng nghiệp của tôi và nhờ họ giúp đỡ ngay bây giờ và bắt đầu kể những gì tôi vừa kể cho các bạn, có lẽ tôi chẳng kể được hết hai chuyện trước khi họ thấy vô cùng khó chịu, ai đó sẽ pha trò, họ sẽ chuyển chủ đề và chúng tôi sẽ tiếp tục hội thoại.
Và thực tế là, nếu tôi biết và đồng nghiệp tôi cũng biết rằng một đồng nghiệp khoa chỉnh hình của tôi cưa nhầm chân lành của bệnh nhân, trong chính bệnh viện của tôi, tin tôi đi, tôi sẽ gặp khó khăn mà nhìn vào mắt kẻ tội đồ kia được.
Đó là hệ thống ta có.
Một sự chối bỏ hoàn toàn sai lầm.
Đó là một hệ thống trong đó có hai vị trí -- những kẻ phạm sai lầm và những người không sai lầm, những bác sĩ không chịu được thiếu ngủ, và người chịu được, người có kết cục tệ hại và người có kết cục thành công.
Và nó gần như là một phản ứng trong tâm tưởng, như khi kháng thể bắt đầu tấn công người đó.
Và chúng tôi có ý tưởng này rằng nếu chúng tôi tống khứ những người phạm sai lầm ra khỏi nền y học, cái còn lại đơn giản là một hệ thống an toàn.
Nhưng có hai vấn đề với điều đó.
Trong chừng 20 năm tôi viết báo và làm tuyền thông về y học, tôi đã tự nghiên cứu sơ suất và sai lầm trong y học để học mọi điều có thể, từ một trong những bài đầu tiên tôi viết cho tờ Toronto Star tới chương trình truyền hình của tôi "Áo Blu Trắng, Nghệ Thuật Đen."
Và điều tôi học được là sai sót có mặt khắp nơi.
Ta làm việc trong một hệ thống trong đó sai sót xảy ra hàng ngày, trong đó cứ 10 đơn thuốc thì có 1 đơn hoặc là kê nhầm thuốc hoặc là kê nhầm liều lượng, trong đó các ca nhiễm khuẩn bắt nguồn từ bệnh viện ngày càng nhiều, dẫn tới tàn phá cơ thể và chết chóc.
Trong đất nước này, tới 24000 người dân Canada qua đời vì những sai sót y học có thể phòng tránh được.
Ở Hoa Kì, Viện Y Học đặt ra con số 100000.
Trong cả hai trường hợp, đây đều là những ước đoán quá thấp so với thực tế, bởi vì thực tế ta chưa từng truy tìm kĩ vấn nạn này mà đáng lẽ chúng ta phải như thế.
Và vấn đề là đây.
Trong một hệ thống bệnh viện nơi mà kiến thức y khoa tăng gấp đôi mỗi hai hay ba năm, ta không thể theo kịp.
Sự thiếu ngủ vô cùng phổ biến.
Ta không thể tống khứ vấn đề này được.
Chúng ta có những định kiến dựa vào kinh nghiệm sẵn có, ví dụ tôi có thể chấp nhận là một bệnh nhân đau ngực có tiền sử bệnh hoàn hảo.
Bây giờ cùng bệnh nhân bị đau ngực ấy, giả dụ anh ta ướt mồ hồi và nói lắm và thêm tí mùi cồn vào hơi thở của anh ta, và đột nhiên tiền sử bệnh của tôi bị ảnh hưởng xấu
Tôi không áp dụng cùng một tiền sử bệnh nữa.
Tôi không phải rô-bốt; không phải lần nào tôi cũng theo y một qui trình.
Và bệnh nhân của tôi không phải ô-tô; không phải mỗi lần họ đều thuật lại triệu chứng theo cách giống nhau.
Với những điều đó, sai lầm là bất khả kháng.
Thế nên, nếu bạn xử lí hệ thống, như tôi được dạy, và loại bỏ tất cả những nhân viên ngành y phạm sai lầm, sẽ chẳng còn lại ai hết.
Và bạn có biết việc người ta không muốn nói về những trường hợp tệ nhất của họ không?
Trên show truyền hình của tôi, "Áo Blu Trắng, Nghệ Thuật Đen," tôi tạo thói quen nói, "Đây là sai lầm tệ nhất của tôi," tôi sẽ nói với tất cả mọi người từ nhân viên y tế, đến trưởng phòng phẫu thuật tim, "Đây là sai lầm tệ nhất của tôi, " blah, blah, blah, blah, blah, "Thế còn của bạn là gì?" và tôi sẽ hướng mic về phía họ.
Và đồng tử mắt họ sẽ giãn ra, họ sẽ co rúm sợ hãi, và rồi họ sẽ nhìn xuống và nuốt nước bọt và bắt đầu kể tôi nghe câu chuyện của họ.
Họ muốn kể câu chuyện của họ. Họ muốn sẻ chia câu chuyện của họ.
Họ muốn được nói rằng, "Xem này, đừng đi vào vết xe đổ của tôi."
Điều họ cần là một môi trường tạo điều kiện cho họ nói điều đó.
Điều họ cần là một văn hóa y học cần xác định lại.
Và việc này bắt đầu từ từng y sĩ một.
Người y sĩ, theo khái niệm xác định lại, là con người bằng xương bằng thịt, tự biết chị chỉ là một con người, chấp nhận điều đó, chẳng tự hào gì khi nhận sai lầm, nhưng cố gắng học một điều gì đó từ việc đã xảy ra điều ấy chị có thể dạy cho ai đó khác.
Chị chia sẻ trải nghiệm ấy với những người khác.
Chị rất ủng hộ khi người khác nói về sai lầm của họ.
Và chị chỉ ra sai lầm của người khác. không phải kiểu "A bắt được rồi" mà một cách ủng hộ, tận tình để mọi người có thể tốt hơn.
Và chị làm việc trong văn hóa y học chấp nhận rằng hệ thống được điều khiển bởi những con người, và khi con người điều khiển hệ thống, họ sẽ có lúc phạm sai lầm.
Nên hệ thống ấy đang tiến triển để tạo ra phương án dự phòng để việc phát hiện sai lầm dễ dàng hơn những sai lầm mà con người không thể không mắc và cúng tạo ra, một cách tận tình, ủng hộ, những nơi mà bất kì ai theo dõi trong hệ thống chăm sóc sức khỏe đều có thể chỉ ra những điều có thể trở thành sai lầm và được thưởng khi làm việc đó, và đặc biệt là những người như tôi, khi chúng tôi phạm sai lầm thật, chúng tôi được thưởng vì nói trắng ra điều đó.
Tên tôi là Brian Goldman.
Tôi là một y sĩ theo khái niệm mới.
Tôi là con người. Tôi phạm sai lầm.
Tôi vô cùng tiếc về điều đó, nhưng tôi cố gắng học một điều mà tôi có thể truyền cho người khác.
Tôi vẫn không biết các bạn nghĩ gì về tôi, nhưng tôi có thể chịu được điều đó.
Và xin để tôi kết thúc với ba chữ của chính tôi: Tôi có nhớ.
(Vỗ tay)
Câu châm ngôn, 'Hãy biết mình' đã xuất hiện từ thời Hy Lạp cổ.
Có người cho rằng lời vàng ngọc thông thái này là của Plato, một số khác cho rằng chúng là của Pi-ta-go (Pythagoras).
Thực ra nhà thông thái nào nói chẳng quan trọng, vì nó vẫn là lời khuyên khôn ngoan cho cả bây giờ.
'Hãy biết mình.'
Nó súc tích quá ngắn gọn, đến mức gần như là vô nghĩa, nhưng nghe lại thật quen thuộc và đúng đắn, phải không?
'Hãy biết mình.'
Tôi hiểu lời tuyên bố muôn thuở này là một lời tuyên bố về những vấn đề, hay chính xác hơn là những nhầm lẫn, của ý thức.
Tôi vẫn luôn thích thú với việc tự tìm hiểu bản ngã.
Niềm yêu thích này đã khiến tôi đắm chìm vào nghệ thuật, nghiên cứu về hệ thần kinh và sau này trở thành nhà liệu pháp tâm lý.
Hôm nay tôi kết hợp tất cả những đam mê của mình với tư cách là CEO của InteraXon, một công ty máy tính được điều khiển bằng ý nghĩ.
Mục tiêu của tôi, khá đơn giản, là giúp mọi người trở nên hòa hợp hơn với chính bản thân họ.
Tôi nhận ra điều ấy từ câu thành ngữ nhỏ bé này, 'Hãy tự biết mình'
Nếu bạn nghĩ kĩ về nó, mệnh lệnh này gần như là tính cách riêng biệt của giống loài chúng ta, phải không?
Ý tôi là, chính sự tự nhận thức bản thân đã tách biệt giống người khỏi những giống loài trước trong lịch sử nhân loại.
Ngày nay chúng ra thường quá bận bịu chăm sóc những chiếc iPhones và iPods của mình nên không ngừng lại để tự tìm hiểu bản thân mình.
Dưới cơn lũ những cuộc trò chuyện bằng tin nhắn hết phút này đến phút khác, thư điện tử, sự thay đổi không ngừng nghỉ của những kênh truyền thông và những mật khẩu và những ứng dụng và những nhắc nhở và những dòng Tweets và tags chúng ta quên mất ban đầu vì cái gì những thứ lùng nhùng ấy được tạo ra: vì bản thân chúng ta. Hầu hết thời gian chúng ta bị chết đứng
bởi những cách chúng ta phản chiếu bản thân mình vào thế giới.
Chúng ta chẳng còn thời gian để phản tư kỹ lưỡng về bản ngã thật của mình nữa.
Chúng ta làm xáo trộn bản thân bằng những thứ này. Và ta cảm thấy ta phải đi
đi xa, thật xa mai danh ẩn tích, bỏ lại mọi thứ. Thế là ta đi thật xa
đến 1 đỉnh núi, nghĩ rằng ẩn mình ở một nơi nào đó chắc chắn sẽ có thời gian nghỉ ngơi mà ta cần để sắp xếp lại những lộn xộn, những thứ điên cuồng hằng ngày, và tìm lại bản thân ta lần nữa. Nhưng trên cái ngọn núi ấy
ta lấy lại được sự thanh thản cho tâm hồn từ đâu, thực chất ra chúng ta có đạt được gì?
Đó thực ra chỉ là một cuộc chạy trốn thành công.
Nghĩ đến cái từ mà chúng ta dùng: 'rút lui' Đây là cái từ quân đội dùng khi họ đã thua trận.
Nó có nghĩa là chúng ta phải biến khỏi đây thôi.
Đây có phải là cảm giác của chúng ta về những áp lực trong thế giới của mình,
thấy rằng để có thể hiểu được mình, ta phải bỏ chạy lên núi?
Và vấn đề của việc trốn khỏi cuộc sống thường nhật đấy là một lúc nào đấy, ta phải trở về nhà. Cho nên nếu bạn nghĩ kĩ về điều này thì thấy
chúng ta gần như là những khách du lịch đi thăm chính mình ở một nơi xa xôi.
Và đến một lúc nào đấy chuyến du lịch ấy phải kết thúc.
Vậy thì câu hỏi của tôi cho bạn là, Có thể tìm cách hiểu bản thân mà không cần phải chạy trốn không?
Có thể định nghĩa lại mối quan hệ của chúng ta với thế giới công nghệ hóa để có một cảm thức mãnh liệt hơn về sự tự nhận thức mà ta tìm kiếm không?
Ta có thể sống ở đây và lúc này, trong cái mạng chằng chịt của mình và vẫn nghe theo những lời dạy cổ xưa kia, 'Hãy tự biết mình' không?
Tôi xin khẳng định câu trả lời là có thể. Và tôi ở đây hôm nay là để chia sẻ 1 cách mới:
chúng tôi đang xử lý công nghệ theo chiều hướng này để quen hơn với bản ngã bên trong của chúng ta theo cách chưa từng có -- nhân tính hóa công nghệ và tiếp tục cuộc tìm kiếm từ thời xa xưa của chúng ta để hiểu rõ hơn bản ngã của mình.
Đây là công nghệ máy tính được điều khiển bằng ý nghĩ.
Có thể bạn đã nhận ra là tôi đang đeo một điện cực tí hon trên trán.
Đây thực ra là một thiết bị cảm biến sóng não dùng để đọc hoạt động điện não của tôi khi tôi nói bài phát biểu này.
Những sóng não này được phân tích và chúng tôi xét chúng dưới dạng biểu đồ.
Tôi sẽ cho các bạn xem các biểu đồ ấy.
Những đường xanh dương kia là sóng não của tôi.
Đó là những tín hiệu trực tiếp ghi lại từ đầu của tôi, phản ánh ngay lúc này.
Những thanh màu xanh lá và đỏ biểu thị cùng một tín hiệu hiển thị theo tần số, với những tần số thấp ở đây và những tần số cao thì ở trên này. Bạn đang nhìn vào não tôi ngay khi tôi đang nói đây.
Những đồ thị này rất hấp dẫn, chúng nhấp nhô, nhưng từ góc nhìn của một người bình thường, thì chúng thực ra không hữu dụng lắm.
Đó là lý do tại sao chúng tôi đã dành rất nhiều thời gian để hiểu ý nghĩa của những thông tin này để mọi người có thể dùng nó.
Ví dụ, nếu tôi có thể dùng những dữ liệu này để xem ngay lúc này tôi thoải mái đến mức nào?
Hoặc nếu tôi có thể lấy những thông tin ấy và biến chúng thành một hình ảnh có hệ thống trên màn hình thì sao? Cái hình nằm phía bên phải kia
đã chỉ ra những suy nghĩ trong đầu của tôi. Tôi càng thư giãn,
thì càng có nhiều năng lượng đi qua nó. Tôi cũng có thể muốn biết
mình tập trung đến mức nào, nên tôi có thể đưa mức độ tập trung của mình vào bảng mạch in nằm phía bên kia.
Và trí não tôi càng tập trung, thì tấm bảng đấy sẽ càng tràn đầy năng lượng.
Bình thường thì tôi sẽ không có cách nào biết được mức độ tập trung hoặc thư giãn của mình.
Như chúng ta biết, cảm nhận về cảm xúc nhất thời là cực kỳ không đáng tin.
Chúng ta vẫn luôn bị sự căng thẳng ảnh hưởng mà nhiều khi không hề nhận ra cho đến khi ta nổi điên lên với người không đáng bị đối xử như thế, thì lúc đó, ta mới nhận ra đáng lẽ mình nên để ý, kiểm soát bản thân sớm hơn một tí. Sự nhận biết mới mẻ này
mở ra những cơ hội to lớn cho những ứng dụng giúp cải thiện cuộc sống và bản thân chúng ta.
Chúng tôi đang cố gắng tạo ra một công nghệ sử dụng sự thấu hiểu này để làm công việc của ta năng suất hơn, những kì nghỉ của ta thoải mái hơn và những sự kết nối của ta trở nên sâu đậm, hiệu quả hơn bao giờ hết.
Chút nữa tôi sẽ chia sẻ cho các bạn một vài viễn cảnh nhưng trước hết tôi hãy xem lại quá trình đã trải qua để có kết quả như hiện nay.
À, cứ tự nhiên kiểm tra đầu tôi bất cứ lúc nào nhé.
(Cười) Nhóm của tôi tại InteraXon và tôi gần một thập kỷ rồi, đã phát triển những ứng dụng được điều khiển bằng ý nghĩ.
Trong thời kì phát triển đầu chúng tôi đã được tiếp lửa bởi những thứ chúng tôi có thể điều khiển bằng trí óc mình.
Chúng tôi có thể khiến đồ vật khởi động, chiếu sáng và hoạt động chỉ bằng cách suy nghĩ.
Chúng tôi đã vượt qua khoảng cách giữa trí óc và máy móc.
Chúng tôi đã đưa vào hoạt động một lượng lớn mẫu hàng và sản phẩm mà có thể được điều khiển bằng trí óc, như là đồ gia dụng hoặc bộ đồ chơi xe hơi hoặc trò chơi điện tử hoặc một cái ghế bay.
Chúng tôi đã chế tạo công nghệ và những ứng dụng có sự tham gia của trí tưởng tượng con người, và điều đó thật sự rất lý thú.
Sau đó chúng tôi được đề nghị làm một dự án thật lớn cho Thế vận hội Olympics.
Chúng tôi được mời chế tạo một hệ thống quy mô lớn tại Olympics mùa đông tại Vancouver vào năm 2010, được dùng ở Vancouver, nó có khả năng điều khiển ánh sáng ở Tháp C.N, những tòa nhà Quốc hội của Canada và thác Niagara từ khắp nơi trong nước bằng cách sử dụng trí óc.
Trong vòng 17 ngày tại Thế vận hội, 7,000 du khách từ khắp nơi trên thế giới đã từng người một thực sự được điều khiển ánh sáng từ Tháp C.N., quốc hội và Niagara trực tiếp bằng trí óc từ khắp đất nước, cách đó 3,000 km.
Vì vậy, điều khiển đồ đạc bằng trí não thực sự khá là khoái.
Chúng tôi luôn quan tâm đến độ tương tác nhiều tầng của sự tương tác giữa con người.
Và thế là chúng tôi bắt đầu đi sâu vào sáng tạo những ứng dụng điều khiển bằng ý nghĩ ở một khung sườn phức tạp hơn là chỉ có sự điều khiển.
Đó là sự phản hồi.
Chúng tôi đã nhận ra là chúng tôi có một hệ thống cho phép công nghệ có một chút hiểu biết về mình.
Và nó có thể cùng tham gia vào mối quan hệ với bạn.
Chúng tôi đã tạo ra một phòng cảm ứng trong đó ánh sáng, nhạc và rèm cửa được tùy chỉnh theo trạng thái của bạn.
Chúng theo dõi những thay đổi nhỏ trong hoạt động tâm thần của bạn.
Vậy nên khi bạn thả mình nghỉ ngơi sau một ngày dài mệt mỏi, trên ghế trường kỷ của văn phòng chúng tôi, âm nhạc cũng sẽ thư giãn cùng bạn.
Khi bạn đọc, đèn bàn sẽ tỏa sáng hơn.
Khi bạn ngủ gật, hệ thống sẽ nhận ra, và ánh sáng sẽ chìm dần theo giấc ngủ của bạn.
Thế rồi chúng tôi nhận ra, nếu công nghệ có thể biết gì đó về bạn, và dùng chúng để giúp bạn, thì sẽ có thể có những ứng dụng giá trị hơn thế nhiều.
Những ứng dụng có thể giúp ta biết hơn về bản thân.
Chúng ta có thể biết về những mặt khác nhau của mình mà hầu hết là vô hình và thấy được những thứ trước đây bị chê giấu.
Hãy để tôi đưa ra một ví dụ cho điều tôi đang nói ở đây. Đây là một ứng dụng
mà tôi đã tạo ra cho iPad.
Mục tiêu của cái trò chơi Zen Bound là quấn một sợi thừng quanh một hình nhân gỗ.
Bạn dùng ứng dụng này với một bộ tai nghe. Bộ tai nghe này liên kết không dây với một iPad hoặc smartphone.
Trong bộ tai nghe ấy có một loại vải cảm ứng trên trán và phía trên của tai.
Trong trò chơi Zen Bound nguyên bản, Bạn chơi trò này bằng cách di chuyển ngón tay trên tấm gỗ.
Trong game này chúng tôi đã tạo ra, tất nhiên bạn kiểm soát tấm gỗ đó trên màn hình bằng tâm trí mình
Khi bạn tậm trung vào tấm gỗ, nó sẽ quay
Tập trung nhiều hơn thì sẽ quay nhanh hơn.
Điều này là sự thật
Không phải là trò lừa.
Điều thực sự thú vị với tôi lại là ở cuối trò chơi bạn có được số liệu thống kê và phản hồi bạn đã chơi như thế nào.
Bạn có những biểu đồ và đồ thị cho thấy não bạn đã làm việc như thế nào. Không chỉ là bạn đã sử dụng bao nhiêu đoạn thừng hay điểm số cao nhất là bao nhiêu mà là những với những gì đang xảy ra bên trong tâm trí của bạn.
Và phản hồi giá trị này chúng ta có thể sử dụng để hiểu những gì đang xảy ra bên trong mỗi chúng ta.
Tôi thích gọi như thế này "Hoạt động bên trong"
Bình thường chúng ta nghĩ về công nghệ như là sự tương tác
Công nghệ này là "Hoạt động bên trong"
Nó hiểu những gì bên trong bạn và xây dựng một mối quan hệ hồi đáp giữa bạn và quy trình của bạn để bạn có thể sử dụng những thông tin này để tiến lên phía trước.
Để bạn có thể sử dụng những thông tin này để hiểu chính mình trong vòng tròn hồi đáp.
Tại InteraXon, Công nghệ hoạt động bên trong thực sự là một trong những nhiệm vụ xác định của chúng tôi.
Đó là cách giúp chúng ta hiểu thế giới bên trong và phản ánh nó ra bên ngoài vào trong vòng chặt chẽ này.
Ví dụ, điều khiển máy tính bằng suy nghĩ có thể dạy trẻ em bị rối loạn khiếm khuyết chú ý (ADD) để cải thiện sự tập trung của chúng.
Bị mắc rối loạn khiếm khuyết chú ý, trẻ không có nhiều sóng beta giúp cho sự tập trung trong khi tỷ lệ sóng theta lại cao.
Do đó bạn có thể tạo ra một ứng dụng có thể bù đắp lại sự tập trung của não.
Bạn có thể tưởng tượng trẻ chơi game với các sóng não của chúng và cải thiện các triệu chứng rối loạn tập trung của chính mình khi mà chúng chơi game.
Điều này có thể hiệu quả như thuốc Ritalin. (thuộc nhóm thuốc kích thích thần kinh)
Thậm chí có lẽ còn quan trọng hơn, điều khiển máy tính bằng suy nghĩ có thể giúp những trẻ bị rối loạn tập trung chú ý hiểu hơn về những trạng thái tinh thần dao động của trẻ, từ đó có thể hiểu hơn về chính mình và nhu cầu học tập của mình.
Cách trẻ có thể sử dụng những nhận thức mới để cải thiện bạn thân mình sẽ gây nên nhiều hư tổn và làm lan rộng sự kỳ thị xã hội mà những người được chẩn đoán khác nhau đang phải đối mặt.
Chúng ta có thể nhìn sâu vào bên trong đầu mình và tương tác với những gì bị cất giữ, những gì từng bí ẩn và tách biệt khỏi chúng ta.
Công nghệ điện não đồ giúp ta hiểu mình và dự đoán được cảm xúc của mình và tìm ra giải pháp tốt nhất cho những nhu cầu ta có.
Hãy tưởng tượng việc thu thập các nhận thức cá nhân giúp tính toán và phản ánh tuổi thọ.
Hãy tưởng tượng những gì bạn có thể đạt được từ cách nhìn này.
Nó giống như là được gắn vào trong Google cá nhân.
Về đề tài Google, ngày nay bạn có thể tìm kiếm và gắn thẻ vào hình ảnh dựa trên những suy nghĩ và cảm nhận trong khi xem.
Bạn có thể tag hình ảnh những con vật nhỏ là Vui vẻ, hoặc bất cứ một tag nào khác, và sau đó bạn có thể tìm kiếm những dữ liệu này, định hướng với cảm giác của bạn, chứ không phải những từ khóa giúp nhắc đến chúng.
Hoặc bạn có thể tag ảnh trên Facebook với những cảm xúc liên quan đến ký ức về chúng và rồi ngay sau đó xếp theo thứ tự ưu tiên mà thu hút sự chú ý của bạn, như thế này.
Công nghệ nhân bản là lấy một cái đã có sẵn trong tự nhiên liên quan kinh nghiệm công nghệ của con người và xây dựng công nghệ liền mạch song song với nó.
Vì nó tương đương với hành vi của con người, nó có thể cho phép chúng ta hiểu rõ hơn những gì mình đang làm và, quan trọng hơn là, tại sao,
tạo ra một bức tranh lớn từ những chi tiết nhỏ quan trọng lại cho ta biết chúng ta là ai.
Với công nghệ nhân bản ta có thể theo dõi chất lượng của chu kỳ giấc ngủ.
Khi năng suất của chúng ta bắt đầu giảm, chúng ta có thể trở lại dữ liệu này và xem làm sao để tạo ra cân bằng hiệu quả hơn giữa công việc và vui chơi.
Bạn có biết những gì gây ra sự mệt mỏi trong bạn không hay những gì mang đến năng lượng tràn đầy cho bạn, những yếu tố kích hoạt gây trầm cảm là gì, hay những niềm vui nào sẽ mang bạn ra khỏi sự sợ hãi?
Hãy tưởng tượng nếu bạn có quyền truy cập vào dữ liệu cho phép xếp thang điểm hạnh phúc tổng thể mà mọi người mang đến cho bạn, hay những hoạt động mang đến cho bạn niềm vui.
Bạn muốn dành nhiều thời gian cho những người ấy? Bạn muốn ưu tiên gì?
Bạn muốn ly hôn?
Máy tính điều khiển bằng suy nghĩ cho phép bạn xây dựng những hình ảnh đầy màu sắc cho cuộc sống của mình.
Với điều này, chúng ta có thể biết một ít về diễn tiến tâm trạng của mình và tạo một câu chuyện về hành vi của chúng ta theo thời gian.
Chúng ta có thể bắt đầu thấy các tường thuật cơ bản thúc đẩy chúng ta tiến lên và cho chúng ta biết những gì đang diễn ra.
Từ điều này, Chúng ta biết được làm thế nào để thay đổi cốt truyện, kết quả và nhân vật trong câu chuyện mỗi người.
Hai thiên niên kỷ trước, những người Hy Lạp đã có những hiểu biết lớn.
Họ đã biết rằng, phần cơ bản rơi vào nơi bạn bắt đầu sống theo câu phương ngôn của họ, khi bạn bắt đầu tiếp xúc với chính mình.
Họ đã hiểu sức mạnh của câu chuyện về loài người và giá trị mà chúng ta đặt trên con người như sự thay đổi, tiến hóa, phát triển.
Nhưng họ cũng hiểu điều cơ bản hơn nữa đó là những niềm vui trong khi khám phá, niềm vui và thú vị mà chúng ta có được từ cuộc sống và được là chính mình trong đó, sự phong phú mà chúng ta có từ sự nhìn nhận, cảm nhận và hiểu biết về cuộc sống.
Mẹ tôi là một nghệ sĩ, khi còn nhỏ tôi thường thấy bà mang nhiều điều vào cuộc sống qua nét vẽ và cây cọ của mình. Trước đó nó chỉ toàn là màu trắng và đầy tính hữu khả
Tiếp theo, nó đã tồn tại
qua ý tưởng và cách thể hiện nhiều màu sắc của bà.
Khi ngồi bên giá vẽ, xem hết bức vẽ này đến bức khác của bà, tôi đã học được rằng bạn có thể tạo ra được cả thế giới riêng cho mình.
Tôi nhận ra thế giới bên trong mình ý tưởng, cảm xúc và sự tưởng tượng của mình sự thật, không bị ràng buộc bởi bộ não và cơ thể.
Nếu có thể nghĩ và khám phá nó, Bạn có thể mang nó vào trong cuộc sống.
Đối với tôi, máy tính được điều khiển bởi suy nghĩ đơn giản và mạnh mẽ như một cây cọ vẽ một công cụ để mở khóa và làm sinh động thế giới ẩn bên trong chúng ta.
Tôi mong đến một ngày tôi có thể ngồi bên cạnh bạn, cạnh giá vẽ, xem thế giới mà chúng ta tạo ra với những hộp công cụ mới và nhìn xem những khám phá chúng ta có thể thực hiện về chính bản thân mình
Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Chúng ta không dành tiền đầu tư vào các nạn nhân Chúng ta đầu tư vào những người sống sót
Và trong những cách nghĩ dù lớn hay nhỏ, chuyện kể của nạn nhân hình thành cách nghĩ của chúng ta về những người phụ nữ
Quí vị không thể nào tin vào những gì quí vị không thấy tận mắt
Và chúng ta không thể đầu tư vào những gì không hiện hữu
Nhưng đây là bộ mặt của sự kiên cường
Sáu năm về trước, Tôi bắt đầu viết về những nữ doanh nhân trong suốt thời kì xung đột và sau đó
Tôi bắt đầu viết một câu chuyện kinh tế hấp dẫn trong đó, một câu chuyện có những nhân vật tuyệt vời mà không được ai nhắc đến đó là câu chuyện là tôi cho rằng đáng để chúng ta để tâm tới
Và câu chuyện đó hóa ra lại là về những người phụ nữ.
Tôi đã rời bỏ ABC News và cả sự nghiệp tôi yêu thích ở tuổi 30 để theo học trường kinh doanh, một lãnh vực mà tôi hầu như không hề biết gì về nó.
Không có bất cứ người phụ nữ nào cùng lớn lên với tôi ở MaryLand đã tốt nghiệp đại học, huống chi là nghĩ đến trường kinh doanh
Nhưng họ vẫn có thể chăm nom được con và trả tiền thuê nhà.
Và tôi đã thấy ngay từ lúc còn trẻ nếu có một công việc đàng hoàng và kiếm sống thật tốt thì sẽ tạo nên sự khác biệt lớn nhất cho những gia đình đang lận đận
Vì vậy, nếu quí vị sắp nói về công việc, thì quí vị buộc phải nói tới các doanh nhân.
Và nếu quí vị đang nói với các doanh nhân nhất là trong và trước những bối cảnh xung đột xã hội thì quí vị phải nói tới phụ nữ, bởi vì họ là một phần dân số mà quí vị đã bỏ qua.
Cộng hòa Rwanda, trong những hậu quả tức thời của thời diệt chủng có 77% dân số là phụ nữ.
Tôi muốn giới thiệu đến quí vị một số những doanh nhân tôi từng gặp và chia sẻ với quí vị một số điều họ đã dạy tôi trong những năm qua
Tôi đã đến Afghanistan vào năm 2005 để làm việc với Financal Times và tôi đã gặp Kamila, một người phụ nữ trẻ nói với tôi rằng cô ta đã từ chối một công việc liên quan tới cộng đồng quốc tế mà có thể trả cho cô ấy gần $2,000 một tháng - một số tiền khổng lồ trong thời kì đó.
Và cô ấy nói rằng cô đã từ chối làm việc, bởi vì cô ấy sắp chuẩn bị bắt đầu sự nghiệp kinh doanh tiếp theo, một cố vấn kinh doanh dạy những kĩ năng kinh doanh cho nam và nữ giới trên toàn Afghanistan.
Theo cô ấy, kinh doanh rất quan trọng cho tương lai của đất nước cô ấy.
Bởi vì lâu sau khi những cộng đồng quốc tế này đã rời khỏi Afghanistan, chính kinh doanh mới là thứ giúp giữ lại đất nước cô ấy hòa bình và an toàn
Và cô ấy nói kinh doanh thậm chí quan trọng hơn cả đối với phụ nữ bởi vì kiếm được tiền và có thu nhập sẽ đem tới sự tôn trọng và tiền bạc là sức mạnh cho phụ nữ.
Vì thế cho nên tôi đã rất ngạc nhiên.
Ý tôi muốn nói ở đây là cô gái này chưa từng sống trong thời bình bằng một cách nào đó, lại nói như thể là một ứng cử viên đến từ show truyền hình "Những người học nghề."
(Cười lớn) Nên tôi đã hỏi cô ấy, "Làm thế nào mà cô biết được quá nhiều điều về kinh doanh thế?
Tại sao cô lại đam mê như vậy?"
Cô ấy nói rằng, "Gayle à, đây thực ra là sự nghiệp kinh doanh thứ ba của tôi.
Việc kinh doanh đầu của tôi là một doanh nghiệp về may mặc Tôi bắt đầu ở Taliban.
Và doanh nghiệp đó đã hoạt động rất tốt, bởi vì chúng tôi đã tạo công ăn việc làm cho phụ nữ xung quanh
Và đó thực sự là cách mà tôi đã trở thành một doanh nhân."
Hãy suy nghĩ về điều này: Đây là những cô gái bất chấp hiểm nguy để trở thành trụ cột trong gia đình trong nhiều năm mà họ thậm chí còn không được bước ra đường.
Và ngay vào lúc nền kinh tế bị sụp đổ khi mọi người bán búp bê baby và dây giày và cửa sổ và cửa ra vào chỉ để tồn tại, những cô gái này đã làm được điều khác biệt giữa sự sống còn và nạn đói khát cho rất nhiều người.
Tôi không thể dừng câu chuyện, và tôi không thể rời khỏi đề tài này, bởi vì ở khắp mọi nơi tôi từng đến, tôi gặp những người phụ nữ này ngày càng nhiều mà dường như không ai biết về họ, hay thâm chí muốn tìm hiểu về họ.
Tôi đã đến Bosnia, và trong cuộc phỏng vấn gần đây, tôi đã gặp một quan chức của IMF họ nói rằng, "Cô biết không, Gayle, Tôi không nghĩ chúng ta thực sự có phụ nữ nào làm kinh doanh ở Bosnia, nhưng có những người phụ nữ bán phô mai đâu đó bên lề đường.
Nên cô có thể phỏng vấn cô ấy."
Nên tôi ra ngoài làm bản tin và trong cùng một ngày tôi đã gặp Narcisa Kavazovic tại thời điểm đó, cô ấy đang mở một xí nghiệp mới trên các tuyến đường ở Srajevo, trước khi cuộc chiến tranh xảy ra.
Cô ấy đã bắt đầu doanh nghiệp của mình khi ngồi xổm trong một nhà xe bị bỏ hoang, may ga trải giường và gối cô ấy mang sản phẩm tới tất cả các chợ quanh thành phố nhờ đó cô ấy có thể hỗ trợ những gia đình đông con có từ 12-13 người đang dựa vào cô ấy để sống sót.
Vào thời gian chúng tôi gặp nhau, cô ấy đã có 20 nhân viên, hầu hết đều là phụ nữ, họ đều gửi bé trai và bé gái đến trường.
Và cô ấy chỉ là mới trong giai đoạn khởi nghiệp.
Tôi đã gặp những phụ nữ hoạt động các doanh nghiệp chuyên sản xuất tinh dầu nhà máy sản xuất rượu vang và thậm chí cả cơ quan quảng cáo lớn nhất của đất nước.
Vì vậy, những câu chuyện này cùng nhau đã trở thành trang bìa của báo doanh nghiệp Herald Tribune.
Và khi câu chuyện này được đăng tải, Tôi đã chạy ngay đến máy tính và gửi cho các quan chức IMF.
Và tôi đã nói, "trong trường hợp ông cần tìm những doanh nghiệp để trình bày tại hội nghị đầu tư tiếp theo của ông, thì hãy chọn một vài người phụ nữ này."
(Vỗ tay) Nhưng hãy suy nghĩ về điều này:
Người quan chức IMF kia không phải là một người duy nhất một cách vô thức xếp phụ nữ vào hạng mục "vi mô".
Các thành kiến, cho dù cố ý hoặc nếu không, khá phổ biến, và do đó, là những hình ảnh tinh thần dễ gây hiểu nhầm.
Nếu quí vị thấy từ "tài chính vi mô," các bạn nghĩ ngay đến điều gì?
Hầu hết mọi người đều nghĩ đến phụ nữ.
Và nếu quí vị thấy từ "doanh nhân," hầu hết đều nghĩ đến đàn ông.
Vì sao lại như thế?
Bởi vì chúng ta nhắm đến mục đích thấp và chúng ta nghĩ hạn hẹp khi nói đến phụ nữ.
Tài chính vi mô là một công cụ rất mạnh mẽ đem đến tự cung tự cấp và tự tôn trọng, nhưng chúng ta phải tiến xa hơn những hi vọng vi mô và những tham vọng vi mô cho phụ nữ, bởi vì họ có hy vọng lớn hơn nhiều cho bản thân.
Họ muốn đi từ vi mô đến trung bình và xa hơn nữa.
Và ở nhiều nơi, họ đang đến được đó.
Tại Mỹ, những phụ nữ sở hữu doanh nghiệp riêng của mình sẽ tạo ra 5 triệu rưỡi việc làm mới vào năm 2018.
Tại Hàn Quốc và Indonesia, phụ nữ sở hữu gần nửa triệu công ty.
Ở Trung Quốc, phụ nữ quản lý 20% tất cả các doanh nghiệp nhỏ.
Và nhìn tổng thể trong thế giới phát triển hiện nay, con số đó đã đạt từ 40 đến 50%.
Gần như tất cả nơi tôi đến, Tôi gặp các nhà doanh nghiệp vô cùng thú vị đang tìm kiếm tiếp cận tài chính, tiếp cận thị trường và thành lập mạng lưới kinh doanh.
Họ thường bị phớt lờ bởi vì giúp đỡ họ ngày càng khó khăn.
Để cung cấp một khoản vay 50.000 đô la là điều mạo hiểm hơn là cung cấp một khoản vay 500 đô la
Và như Ngân hàng Thế giới gần đây đã lưu ý, phụ nữ đang mắc kẹt trong một cái bẫy năng suất.
Những người trong các doanh nghiệp nhỏ không thể có được vốn họ cần để mở rộng và những người trong doanh nghiệp vi mô không thể phát triển ra khỏi phạm vi ấy.
Gần đây tôi ở Bộ Ngoại giao ở Washington và tôi đã gặp một doanh nhân vô cùng đam mê từ Ghana.
Cô bán sô-cô-la.
Và cô ấy đã đến Washington, không tìm kiếm sự bố thí và không tìm kiếm đơn thuần một khoản vay nhỏ
Cô ấy đã đến tìm những tờ đô la để đầu tư nghiêm túc để cô có thể xây dựng một nhà máy và mua các thiết bị cần thiết để xuất khẩu sô-cô-la của mình sang Châu Phi, Châu Âu, Trung Đông và xa hơn nữa- vốn mà có thể giúp cô ấy để tuyển dụng hơn 20 người đã làm việc cho cô ấy, và vốn sẽ cung cấp nhiên liệu cho đất nước của chính mình và thế là nền kinh tế lên dốc.
Tin vui là chúng ta đã biết những gì thành công.
Lý thuyết và bằng chứng thực nghiệm đã dạy chúng ta.
Chúng ta không cần phải nghĩ thêm giải pháp bởi vì chúng ta vốn có sẵn nó trong tay rồi - nguồn tiền cho vay dựa vào thu nhập chứ không phải là tài sản, các khoản vay sử dụng hợp đồng an toàn hơn là tài sản thế chấp, bởi vì phụ nữ thường không sở hữu đất đai.
Và Kiva.org, một mô hình vi tín dụng, thực sự là thử nghiệm với điện toán đám đông cho doanh nghiệp vừa và nhỏ vay vốn.
Và đó là chỉ để bắt đầu.
Gần đây nó đã trở nên thịnh hành hơn khi gọi phụ nữ là "thị trường đang nổi lên của các thị trường mới nổi."
Tôi nghĩ rằng đó là điều đó quá tuyệt vời.
Quí vị biết vì sao không?
Bởi vì - và tôi nói điều này như là một người làm việc trong lĩnh vực tài chính - Ít nhất là 500 tỷ USD đã đi vào các thị trường mới nổi trong thập kỷ qua.
Bởi vì các nhà đầu tư nhìn thấy tiềm năng lợi nhuận ngay lúc nền tăng trưởng kinh tế chậm lại, và vì vậy họ tạo ra sản phẩm tài chính và các công cụ tài chính cải tiến được biến đổi cho phù hợp với các thị trường mới nổi.
Sẽ thật tuyệt vời làm sao nếu chúng ta có sự chuẩn bị để thay thế tất cả các ngôn từ "vĩ mô" kia với ví tiền của chúng ta và đầu tư 500 tỉ đô la để giải phóng tiềm năng kinh tế trong phụ nữ?
Chỉ cần nghĩ về những lợi ích khi nói đến công việc, năng suất, tuyển dụng, dinh dưỡng cho trẻ, tỷ lệ tử vong của bà mẹ, biết đọc biết viết và nhiều, nhiều hơn thế nữa.
Bởi vì, như Diễn đàn Kinh tế Thế giới ghi nhận, khoảng cách trong giới tính càng nhỏ tương quan trực tiếp với khả năng cạnh tranh kinh tế ngày càng gia tăng.
Và không một quốc gia trên thế giới đã loại bỏ khoảng cách tham gia kinh tế- chưa một nước nào.
Cho nên, tin tốt là đây là một cơ hội đáng kinh ngạc.
Chúng ta có rất nhiều cơ hội để phát triển.
Nên quí vị thấy đấy, đây không chỉ là về làm được việc thiện, mà là về tăng trưởng toàn cầu và việc làm toàn cầu.
Đó là về cách chúng ta đầu tư và cách chúng ta nhìn nhận về phụ nữ.
Và phụ nữ không còn phải là một nửa dân số hay là một một nhóm cộng đồng quyền lợi đặc biệt.
(Vỗ tay) Thông thường tôi nhận được vào các cuộc thảo luận rất thú vị với phóng viên họ nói với tôi, "Gayle, đây là những câu chuyện tuyệt vời, nhưng cô đang thực sự viết về các trường hợp ngoại lệ."
Chính câu nói đó làm cho tôi tạm dừng vì một vài lý do.
Trước hết, đối với trường hợp ngoại lệ, có rất nhiều và chúng đều quan trọng.
Thứ hai, khi chúng tôi nói chuyện về đàn ông đang thành công, chúng ta đã nói về họ một cách đúng đắn các biểu tượng hoặc những người tiên phong hoặc những người đột phá đều được mô phỏng.
Và khi chúng ta nói về phụ nữ, họ là một trong hai trường hợp - hoặc là ngoại lệ, không đáng để chúng ta để tâm tới hoặc là sự khác thường dễ bị phớt lờ đi.
Và cuối cùng, không có bất cứ xã hội nào trên thế giới không được thay đổi trừ hầu hết các trường hợp ngoại lệ.
Vậy tại sao chúng ta không ăn mừng và tôn vinh những người tạo ra thay đổi và những người tạo ra việc làm thay vì bỏ qua họ?
Chủ đề về sự kiên cường này là vấn đề rất cá nhân, đối với tôi và theo một cách nào đó đã định hình cuộc sống của tôi
Mẹ tôi là một bà mẹ độc thân đã làm việc tại các công ty điện thoại hàng ngày và bán Tupperware hàng đêm để tôi có mọi cơ hội phát triển.
Chúng tôi mua hàng phiếu giảm giá gấp đôi và mua hàng với giá rẻ và các cửa hàng ký gửi, và khi bà bị bệnh ung thư ngực giai đoạn bốn và không còn có thể tiếp tục làm việc, Chúng tôi thậm chí còn đăng ký nhận tem thực phẩm.
Và khi tôi cảm thấy tiếc cho bản thân như một cô gái 9 hay 10 tuổi thường làm, bà nói với tôi rằng, "Con yêu, trên quy mô của thảm kịch lớn trên thế giới, một mình con không thể phân làm ba người."
(Cười lớn) Và khi tôi nộp đơn vào trường kinh doanh và tôi cảm thấy chắc chắn rằng tôi không thể làm được điều này và không ai một ai tôi biết đã từng làm điều này, Tôi đã đến chỗ dì tôi, người bị đánh đập tàn nhẫn bởi người chồng vũ phu và đã trốn thoát khỏi một cuộc hôn nhân bạo hành với chỉ có nhân phẩm còn nguyên vẹn.
Và bà đã bảo tôi rằng, "Không bao giờ xâm phạm vào hạn chế của người khác."
Và khi tôi phàn nàn với bà ngoại tôi, một cựu chiến binh Thế chiến II người làm việc trong lĩnh vực phim ảnh 50 năm và ủng hộ tôi từ năm tôi 13 tuổi, người mà tôi rất sợ hãi rằng nếu tôi từ chối công việc béo bở ở ABC chỉ vì một công tác ở nước ngoài, Tôi sẽ không bao giờ, không bao giờ tìm thấy một công việc khác, bà nói, "nhóc, bà sẽ cho cháu biết hai điều.
Thứ nhất, không một ai từ chối Fullbright, và thứ hai, McDonald lúc nào cũng tuyển dụng."
(Cười lớn) "Cháu sẽ tìm ra được một công việc thôi.
Hãy tiến nhanh vượt bậc." Những người phụ nữ trong gia đình tôi không phải là ngoại lệ.
Những người phụ nữ trong khán phòng này và đang xem trực tuyến từ L.A
và trên toàn thế giới đều không phải là trường hợp ngoại lệ.
Chúng ta không phải là một nhóm cộng đồng quyền lợi đặc biệt.
Chúng ta là số đông.
Và đã từ rất lâu rồi, chúng ta đã đánh giá thấp bản thân và bị hạ thấp giá trị bởi những người khác.
Đã đến lúc chúng ta nhắm đến những đích đến cao hơn khi nói đến phụ nữ, đầu tư nhiều hơn và khai thác các đồng đô la của chúng ta để mang lợi ích đến cho phụ nữ toàn thế giới.
Chúng ta có thể tạo sự khác biệt, và tạo sự khác biệt, không chỉ cho phụ nữ, mà là cho nền kinh tế toàn cầu đang rất cần sự đóng góp của họ.
Cùng với nhau, chúng ta có thể chắc chắn rằng điều mà chúng ta thường gọi là ngoại lệ bắt đầu cai trị.
Khi chúng ta thay đổi cách nghĩ về bản thân, những người khác sẽ noi theo.
Và đây là thời gian để tất cả chúng ta nghĩ những điều lớn hơn.
Xin cám ơn quí vị rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi muốn nói với các bạn, hay chia sẻ với các bạn, về 1 bước tiếp cận mới đột phá trong việc quản lý hàng hóa tồn kho tại 1 kho hàng.
Ta đang nói về cách lấy hàng, đóng gói và vận chuyển.
Một gợi ý là, giải pháp này huy động hàng trăm robot di động, đôi khi là hàng nghìn robot di động, di chuyển quanh nhà kho. Và tôi sẽ đưa ra giải pháp.
Nhưng trước hết, hãy nghĩ về lần gần nhất các bạn đặt mua 1 món hàng online.
Bạn đang ngồi trên ghế và bạn quyết định rằng bạn nhất định phải mua chiếc áo đỏ này.
Click! - bạn để nó vào trong giỏ hàng của bạn.
Và sau đó bạn quyết định chiếc quần xanh trông cũng khá đẹp - Click!
Và rồi đến 1 đôi giày màu xanh - Click!
Như vậy bạn tập hợp được đơn hàng của mình.
Bạn không ngừng lại để kịp nghĩ rằng có thể nó không phù hợp với bạn.
Nhưng bạn đã nhấn "Gửi đơn hàng."
Và 2 ngày sau, gói hàng này nằm ở trước cửa nhà bạn.
Bạn mở hộp ra và bạn la lên, wow, đây đúng là gu của tôi.
Có khi nào các bạn dừng lại và nghĩ, làm cách nào các món hàng lưu kho thực sự tìm được đường đi vào hộp trong kho hàng?
Vì vậy tôi ở đây để nói cho các bạn, về anh chàng ở ngay tại đây.
Nhìn kỹ vào giữa bức tranh đó, bạn thấy 1 công nhân lấy hàng và đóng gói điển hình đang ở chế độ phân phối hàng hóa hoặc xử lý đơn hàng.
Theo cách truyền thống, những công nhân này dành 60 hoặc 70% 1 ngày của họ để đi vòng quanh kho hàng.
Họ thường đi bộ được khoảng 5 hoặc 10 dặm để tìm kiếm những món đồ này trong kho.
Đây không những là 1 cách không hiệu quả để đáp ứng đơn hàng, mà còn khiến ta không đáp ứng được các đơn hàng theo yêu cầu.
Để tôi kể cho các bạn nghe về nơi mà lần đầu tiên tôi gặp phải vấn đề này.
Tôi đã ra khỏi vùng vịnh vào những năm 1999, 2000, thời kỳ bùng nổ 'chấm com'.
Tôi làm việc cho một công ty nổi tiếng có tên là Webvan
(Cười lớn) Công ty này đã có được hàng trăm triệu đô với ý tưởng là chúng tôi sẽ giao những đơn hàng tạp hóa online.
Và nó thực sự thất bại, thực tế là chúng tôi đã không đạt hiệu quả về chi phí.
Hóa ra, thương mại điện tử là 1 thứ rất khó làm và rất tốn kém.
Trong tình huống đặc biệt này, chúng tôi cố gắng để tập hợp 30 món hàng trong kho vào trong vài túi hàng, xếp lên 1 xe tải để giao đến tận nhà khách hàng.
Và nghĩ xem, điều đó làm chúng tôi tốn mất 30 đô.
Hãy thử tưởng tượng, chúng tôi có 1 lon súp giá 89 cent, nó tốn của chúng tôi thêm 1 đô nữa, để lấy và đóng gói vào túi hàng đó.
Và đó là trước khi chúng tôi thực sự giao hàng đến nhà.
Trong suốt 1 năm của tôi tại Webvan, điều tôi nhận ra, khi nói chuyện với tất cả các nhà cung cấp nguyên vật liệu là không có giải pháp đặc biệt nào để giải quyết từng cách lấy hàng cơ bản.
Sản phẩm màu đỏ, xanh lá, xanh dương, đưa cả 3 món hàng đó vào trong 1 hộp.
Chúng tôi nói với nhau, phải có cách tốt hơn để làm điều này.
Nguyên liệu xử lý có sẵn được chuẩn bị để xếp ra các tấm pallet và các thùng chứa đưa đến các cửa hàng bán lẻ.
Dĩ nhiên Webvan đã giải thể, và khoảng 1 năm rưỡi sau, tôi vẫn còn luẩn quẩn với vấn đề này.
Nó vẫn cứ ray rứt tôi. Và tôi bắt đầu suy nghĩ về nó lần nữa.
Và tôi đã nói, hãy để tôi nói chút ít về điều tôi muốn nếu là người lấy hàng, hoặc cách nhìn của tôi về cách nó nên hoạt động.
(Cười) Tôi đã nói là, hãy chú tâm vào vấn đề.
Tôi có 1 đơn hàng ở đây và điều mà tôi muốn làm là đặt sản phẩm màu đỏ, xanh lá, xanh dương vào cái hộp ở đây.
Cái tôi cần là 1 hệ thống mà khi tôi đưa tay ra và - poof! - sản phẩm xuất hiện và tôi để vào đơn hàng của mình, và giờ ta đang nghĩ, đây có thể là 1 phương pháp 'vận hành tập trung' để giải quyết vấn đề.
Đó là cái tôi cần. Công nghệ nào sẵn có để giải quyết vấn đề này?
Nhưng như bạn thấy, đơn hàng có thể đến và đi, các sản phẩm có thể đến và đi.
Nó cho phép chúng ta tập trung làm cho người lấy hàng trở thành trung tâm, và cung cấp cho họ những công cụ giúp họ làm việc càng hiệu quả càng tốt.
Vậy làm sao mà tôi đã nghĩ ra ý tưởng này?
Nó thật ra đến từ 1 bài tập động não, có lẽ là 1 kỹ thuật mà nhiều bạn sử dụng, Đây là 1 bài kiểm tra ý tưởng của bạn.
Lấy một tờ giấy trắng, dĩ nhiên, sau đó hãy kiểm tra ý tưởng của bạn ở mức giới hạn - vô cực, 0.
Trong trường hợp này, chúng tôi đã thử thách mình với ý tưởng: Sẽ ra sao, nếu chúng tôi xây 1 trung tâm phân phối ở Trung Quốc, nơi thị trường có chi phí rất rất thấp?
Và hãy cho là, giá nhân công rẻ, giá đất rẻ.
Và chúng tôi giả sử rằng, "Sẽ ra sao, nếu giá của công nhân trực tiếp là 0 đô 1 giờ và ta có thể xây trung tâm phân phối rộng 1 triệu ft vuông?"
Và tự nhiên nó dẫn chúng tôi đến ý tưởng "Hãy đặt thật nhiều người vào kho."
Và tôi đã nói, "Khoan, 0 đô 1 giờ, điều tôi sẽ làm là "thuê" 10.000 công nhân đến nhà kho vào mỗi 8 giờ sáng, bước vào trong nhà kho và chọn 1 món hàng, và sau đó chỉ đứng tại chỗ.
Vậy bạn lấy Captain Crunch, còn bạn lấy Mountain Dew, bạn cầm chai Diet Coke.
Nếu cần tôi sẽ gọi bạn, không thì bạn đứng đó.
Nhưng khi tôi cần chai Diet Coke và gọi, các bạn nói với nhau.
Diet Coke đứng dậy đi lên trên - lấy 1 chai, đặt vào giỏ và chuyển đi."
Wow, sẽ ra sao nếu các sản phẩm có thể đi lại và nói chuyện với nhau?
Đó quả thật là 1 cách rất thú vị, và hiệu quả để chúng ta có thể tổ chức kho hàng.
Nhưng dĩ nhiên, nhân công không miễn phí, trên thực tế là vậy.
(Cười) Chúng tôi nói đến kệ di động - Hàng hóa sẽ được để lên kệ di động.
Chúng ta sẽ dùng các robot di động và để hàng hóa chạy xung quanh.
Và chúng tôi đã tiến hành vào năm 2008, sau đó tôi chỉ ngồi trên ghế.
Các bạn có ai xem Olympic Bắc Kinh, màn khai mạc?
Tôi gần như bật khỏi ghế khi xem nó.
Theo kiểu, đó- chính đó là 1 ý tưởng!
(Tiếng cười và tiếng vỗ tay) Chúng ta sẽ đặt hàng ngàn người vào nhà kho, sân vận động.
Nhưng thật thú vị, điều này thật ra có liên quan đến ý tưởng mà ở đó, họ đã tạo ra màn biểu diễn kỹ thuật số đầy năng lượng và ấn tượng, tất cả không cần máy tính, như tôi đã nói, đó là sự cộng tác và giao tiếp giữa người với người
Khi bạn đứng, tôi sẽ ngồi xuống.
Họ đã có màn biểu diễn tuyệt vời.
Nó nói lên sức mạnh của sự hiện diện trong hệ thống, khi bạn để mọi thứ bắt đầu nói chuyện với nhau
Đó là 1 phần nhỏ của chuyến hành trình.
Dĩ nhiên, vậy thì điều gì đã trở thành thực tế thiết thực của ý tưởng này?
Đây là 1 nhà kho.
1 trung tâm lấy, đóng gói và giao hàng với khoảng 10.000 mã hàng khác nhau.
Chúng ta sẽ gọi chúng là bút đỏ, bút xanh, những tấm ghi chú màu vàng.
Chúng ta gửi những robot nhỏ màu cam để bốc những kệ xanh dương.
Và chuyển chúng tới bên hông tòa nhà.
Các công nhân lấy hàng giờ phải đứng trong 1 chu vi.
Và trò chơi ở đây là chọn những kệ hàng, lấy chúng xuống đường băng và chuyển thẳng tới cho người lấy hàng.
Cách thức làm việc của họ hoàn toàn thay đổi.
Thay vì chạy lòng vòng quanh nhà kho, cô ấy sẽ chỉ đứng yên tại 1 trạm lấy hàng giống thế này và mọi sản phẩm ở trong tòa nhà đều có thể đến được với cô ấy.
Quy trình này rất hiệu quả.
Chạy tới, lấy 1 món hàng, quét mã vạch, đóng gói nó lại.
Ngay khi bạn quay đi, thì có 1 sản phẩm khác ở sau đã chờ sẵn để được lấy và đóng gói.
Việc chúng tôi làm, là loại đi những hoạt động không gia tăng giá trị như đi lại, tìm kiếm, thời gian chờ đợi lãng phí và chúng tôi đã phát triển 1 cách lấy hàng với độ tin cậy rất cao, bạn chỉ cần chiếu tia laze vào sản phẩm, quét mã vạch UPC, và sau đó định vị bằng đèn cái hộp nào cần cho vào.
Như vậy hiệu quả hơn, chính xác hơn, và hóa ra, đấy là 1 môi trường làm việc thú vị hơn đối với những người lấy hàng này.
Họ có hể thực sự hoàn tất mọi đơn hàng.
Họ làm việc với đỏ, xanh lá, xanh dương không chỉ như 1 phần của đơn hàng.
Và họ cảm thấy kiểm soát được 1 phần môi trường làm việc của mình.
Vậy nên những hiệu ứng phụ của phương pháp này thực sự làm chúng tôi ngạc nhiên.
Chúng tôi đã biết nó sẽ hiệu quả.
Nhưng chúng tôi đã không nhận ra, mức độ phổ biến mà cách nghĩ này đã mở rộng cho những chức năng khác bên trong kho như thế nào.
Nhưng những hiệu ứng mà giải pháp này đang làm bên trong DC đang biến nó thành 1 quy trình xử lý khổng lồ song song.
Đây lại là cách lai tạo chéo các ý tưởng.
Đây là 1 nhà kho và chúng tôi đang nghĩ về những kiến trúc siêu máy tính xử lý song song.
Ý tưởng ở đây là, bạn có 10 công nhân ở phía bên phải màn hình mà tất cả họ bây giờ đều là những công nhân lấy hàng độc lập, tự quản.
Nếu như 1 công nhân ở trạm số 3 quyết định rời đi và vào phòng vệ sinh, điều đó không gây tác động đến năng suất của 9 công nhân còn lại.
Ngược lại, với phương pháp truyền thống sử dụng băng chuyền.
Khi 1 người chuyển đơn hàng cho bạn, bạn bỏ vài thứ vào và chuyền xuống băng dưới.
Mọi người đều phải vào đúng vị trí để quy trình đó vận hành.
Điều này đã thúc đẩy việc tôi suy nghĩ về nhà kho.
Và rồi bộ máy bên trong trở nên thú vị hơn khi chúng ta theo dõi được sự đa dạng của các sản phẩm.
Và chúng tôi đang sử dụng các giải thuật động và thích nghi để điều chỉnh sàn nhà của nhà kho.
Điều các bạn thấy tiềm năng ở đây là ở tuần lễ trước ngày lễ Valentine.
Tất cả các kẹo phấn hồng đều được di chuyển đến trước tòa nhà và giờ đang được lấy và cho vào rất nhiều đơn hàng ở các trạm lấy hàng này.
Đến 2 ngày sau lễ Valentine, những gói kẹo còn lại được chuyển về phía sau của kho và được đặt ở khu vực làm lạnh trên bản đồ nhiệt độ ở kia.
1 phần tác động khác của phương pháp sử dụng quy trình song song này là những sản phẩm đó có thể được nhân lên với kích cỡ cực lớn.
(Cười) Vậy dù bạn đang có 2 trạm, 20 trạm hay 200 trạm lấy hàng, các giải thuật hoạch định đường đi và mọi giải thuật tồn kho vẫn vận hành được.
Trong ví dụ này bạn thấy tồn kho đã chiếm hết chu vi trong tòa nhà vì đó từng là nơi của các trạm lấy hàng.
Họ sắp xếp chúng ra ngoài.
Vậy tôi sẽ kết thúc với 1 đoạn video cuối cho thấy những điều vừa nói ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động thực tế trong ngày của những công nhân lấy hàng.
Như chúng tôi đã nói, quy trình là để chuyển tồn kho dọc theo đường băng chính và tìm lối vào các trạm lấy hàng.
Phần mềm của chúng tôi ở phía sau hiểu được điều gì đang diễn ra ở mỗi trạm, chúng tôi chuyển các kệ hàng qua lại đường băng chính và chúng tôi đang nỗ lực xây dựng hệ thống xếp hàng để triển khai cho các công nhân lấy hàng.
Điều thú vị là, chúng tôi thậm chi có thể đáp ứng theo tốc độ của họ.
Người làm nhanh hơn lấy được nhiều và người chậm hơn thì lấy ít kệ hàng hơn.
Nhưng người công nhân lấy hàng này hiện nay đã có kinh nghiệm như chúng tôi đã mô tả trước đó.
Cô ấy đưa tay ra và sản phẩm nhảy vào hộp.
Hoặc cô ấy với tới và lấy sản phẩm.
Cô ấy quét sản phẩm và đặt nó vào thùng.
Và tất cả phần còn lại của công nghệ là những phần ở phía sau.
Cô ấy tập trung vào việc lấy và đóng gói như 1 phần công việc của mình.
Không bao giờ có thời gian rỗi, không để cô ấy cảm thấy rối.
Và thực sự chúng tôi nghĩ đây không chỉ là cách hiệu quả hơn mà còn chính xác hơn để đáp ứng đơn hàng.
Chúng tôi nghĩ đây là cách tốt hơn để đáp ứng các đơn hàng.
Lý do chúng tôi có thể nói vậy là vì, những người công nhân này trong nhiều tòa nhà như thế đang đấu tranh cho quyền lợi trong công việc tại Kiva.
Và thỉnh thoảng chúng ta sẽ thấy họ trong những video nói những điều như, họ có nhiều năng lượng hơn sau 1 ngày nhờ chơi với những đứa cháu, hoặc như 1 người nói, "khu vực Kiva bây giờ không còn căng thẳng nữa và tôi đã thôi không nói về căn bệnh huyết áp của mình nữa."
(Cười) Đó là của một nhà phân phối dược phẩm, họ nói chúng tôi đừng dùng đoạn video này.
(Cười) Và điều mà tôi muốn để lại cho các bạn hôm nay là ý niệm về việc khi bạn để mọi thứ bắt đầu suy nghĩ và bước đi và nói chuyện với nhau, những quy trình thú vị và có năng suất sẽ hiện lên.
Và bây giờ tôi nghĩ kế tiếp khi bạn đi đến trước cửa nhà mình và lấy chiếc hộp mà bạn đã đặt online, bạn mở ra và thứ bạn muốn nằm ở trong đó, và bạn sẽ cảm thấy kinh ngạc về việc robot đã trợ giúp việc lấy và đóng gói đơn hàng đó.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Là tổng tư lệnh tối cao của Hà Lan với các binh đoàn đóng quân trên khắp thế giới tôi rất vinh dự được có mặt ở đây hôm nay.
Khi tôi nhìn quanh hội trường TEDxAmsterdam này, tôi thấy những khán giả đặc biệt
Các bạn là lý do tôi chấp nhận lời mời đến tham dự buổi hôm nay
Khi tôi nhìn quanh khán phòng này, tôi thấy những người muốn đóng góp,
tôi thấy những người muốn thay đổi thế giới bằng những nghiên cứu khoa học vĩ đại, bằng những tác phẩm nghệ thuật ấn tượng, bằng những bài viết sâu sắc hay những cuốn sách truyền cảm hứng cho người đọc, bằng những mô hình kinh tế bền vững.
Tất cả các bạn đã chọn cách riêng của mình để hoàn thành sứ mệnh tạo ra một thế giới tốt đẹp hơn
Có người chọn kính hiển vi làm công cụ nghiên cứu
Có người chọn sáng tạo điệu nhảy hay vẽ bức tranh hay viết nhạc như bản nhạc chúng ta vừa nghe
Có người chọn cây bút
Người khác lại sử dụng đồng tiền.
Thưa quí vị, Lựa chọn của tôi lại khác
Cảm ơn cô.
Thưa quí vị,
(Cười lớn) (Vỗ tay) Tôi cùng chung mục đích với các bạn
Mục đích của tôi cũng giống với những diễn giả vừa trình bày
Tôi đã không chọn cầm bút cầm cọ, cầm máy ảnh.
Tôi chọn dụng cụ này.
Tôi chọn cây súng.
Các bạn hẳn đã từng nghe rằng, đứng gần cây súng này thì chẳng dễ chịu chút nào
Thậm chí nó còn đáng sợ. Một khẩu súng thật
ở cách vài bước chân.
Chúng ta hãy dừng lại giây lát và cảm nhận cảm giác không mấy dễ chịu này.
Bạn còn có thể nghe thấy tim mình đập nữa.
Chúng ta hãy cùng trân trọng việc hầu hết các bạn chưa phải đứng gần một khẩu súng bao giờ.
Điều đó đồng nghĩa với việc Hà Lan là một đất nước yên bình
Hà Lan không gặp chiến tranh
Các người lính của chúng ta không phải đứng gác ngoài phố
Súng không can dự vào cuộc sống thường ngày.
Ở nhiều nước lại là một câu chuyện hoàn toàn khác.
Ở nhiều nước người dân đối mặt với súng đạn hằng ngày
Họ bị đàn áp. Họ bị chèn ép --
bởi những thủ lĩnh chiến tranh, bởi khủng bố, bởi tội phạm. Vũ khí có thể gây nhiều nguy hiểm.
Chúng là nguyên nhân của rất nhiều đau thương.
Tại sao hôm nay tôi lại đứng đây cùng với thứ vũ khí này?
Tại sao tôi lại chọn súng làm công cụ của mình?
Hôm nay tôi sẽ giải thích cho các bạn. Tôi muốn giải thích
vì sao tôi lại chọn cây súng để tạo ra một thế giới tốt đẹp hơn.
Tôi muốn giải thích vì sao cây súng này lại có thể giúp tôi làm được điều đó.
Câu chuyện của tôi bắt đầu từ thành phố Nijmegen ở phía đông Hà Lan nơi tôi sinh ra.
Cha tôi là một thợ làm bánh chăm chỉ, nhưng sau khi trở về từ tiệm bánh, ông thường kể chuyện cho anh em tôi.
Thường thì ông kể câu chuyện sau đây mà giờ tôi sẽ chia sẻ với các bạn.
Câu chuyện bắt đầu khi ông đi nghĩa vụ quân sự cho lực lượng quân đội Hà Lan trong thời kì đầu Chiến tranh thế giới thứ hai.
Quân Đức quốc xã xâm lược Hà Lan.
Âm mưu của chúng đã rõ.
Chúng muốn đàn áp để thống trị.
Các biện pháp ngoại giao không làm quân Đức chùn bước.
Chỉ còn cách dùng vũ lực.
Đấy là biện pháp cuối cùng của quân ta.
Cha tôi là một phần của chiến dịch vũ trang đó.
Xuất thân từ gia đình nông dân biết săn bắn, cha tôi là một tay súng tuyệt vời.
Khi mà đã nhắm mục tiêu nào, thì ông không bao giờ trượt.
Tại thời điểm quyết định trong lịch sử Hà Lan này, cha tôi đóng tại bờ sông Waal gần thành phố Nijmegen.
Quân Đức đứng ngay trong tầm ngắm của ông, những kẻ đến xâm lược một đất nước tự do, Tổ quốc của ông, Tổ quốc của chúng ta.
Ông bắn. Chả có gì xảy ra.
Ông lại bắn.
Không tên lính Đức nào ngã xuống.
Cha tôi đã được giao một cây súng cũ đến mức nó chả bắn tới được bờ đối diện.
Quân Hitler tiếp tục hành quân, còn cha tôi thì chẳng làm gì được nữa.
Cho tới tận lúc ông mất, ông vẫn bực vì bỏ lỡ những phát súng đó.
Ông đã có thể hạ gục vài tên.
Nhưng với một cây súng cũ, thì ngay cả tay súng kì cựu nhất trong lực lượng quân đội cũng chưa chắc đã hạ gục được mục tiêu.
Tôi nhớ mãi câu chuyện này.
Khi học trung học, tôi rất đau đớn khi nghe chuyện của quân Đồng Minh phải bỏ gia đình yên ấm an toàn và đánh cược mạng sống của mình để giải cứu một đất nước và một dân tộc mà họ chẳng hề quen biết.
Họ giải phóng thành phố nơi tôi sinh ra.
Đó là khi tôi quyết định chọn lấy việc cầm súng với lòng kính trọng và biết ơn dành cho những người đàn ông và những người phụ nữ đã giải phóng chúng ta --
với niềm tin rằng nhiều khi chỉ cây súng mới phân biệt được cái thiện và cái ác.
Và đó là lý do tôi đã chọn cây súng, không phải để bắn. để giết, hay để phá hủy, mà để chặn đứng những kẻ làm điều ác, bảo vệ kẻ yếu, bảo vệ nền dân chủ, và để bảo vệ quyền tự do chúng ta đang có để hôm nay nói chuyện ở đây ở Amsterdam về cách làm cho thế giới tốt đẹp hơn.
Thưa quí vị, tôi đứng đây hôm nay không phải để tôn vinh vũ khí.
Tôi không thích súng.
Và một khi bạn đã trải qua súng đạn, thì bạn sẽ càng thấy rõ ràng hơn rằng cây súng chả phải là thứ vũ khí quyền lực đáng để khoe khoang.
Tôi đứng đây hôm nay để nói về cách sử dụng cây súng như một công cụ để bảo vệ hòa bình và ổn định.
Súng có thể là một trong những công cụ quan trọng nhất để bảo vệ hòa bình và ổn định thế giới.
Bạn có thể thấy ngạc nhiên.
Nhưng tôi không chỉ tận mắt chứng kiến trong giai đoạn nhận lệnh trực chiến tại Lebanon, Sarajevo và với tư cách là Tổng tư lệnh của Hà Lan, mà thực tế này phù hợp với những số liệu nghiên cứu khách quan.
Bạo lực đã giảm đáng kể trong vòng 500 năm qua.
Mặc dù tin tức hàng ngày vẫn cảnh báo chúng ta về hiểm họa bạo lực, chiến tranh giữa các nước phát triển không còn thường xuyên diễn ra.
Tỉ lệ giết người ở Châu Âu đã giảm 30 lần so với thời Trung cổ.
và số vụ nội chiến và đàn áp cũng giảm từ sau Chiến tranh lạnh.
Số liệu cho thấy chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên tương đối hòa bình.
Tại sao? Tại sao bạo lực lại giảm?
Có phải cách nghĩ của con người đã thay đổi?
Cả sáng nay chúng ta đã nói về đầu óc con người.
Liệu chúng ta có đơn thuần mất đi thú tính của mình cho ý muốn trả thù, những nghi lễ bạo lực, sự giận dữ thường ngày?
Hay là do lý do nào khác?
Trong cuốn sách mới nhất, Steven Pinker, giáo sư Harvard -- và rất nhiều học giả trước đó -- kết luận rằng một trong những động lực chính đằng sau những xã hội ít bạo lực là một chính quyền hiến pháp lớn mạnh và một nhà nước nắm toàn quyền trên diện rộng về việc sử dụng bạo lực thế nào cho hợp pháp -- hợp pháp do chính quyền dân chủ được dân bầu, hợp pháp khi có chế độ kiểm tra chéo và khi có một cơ chế tòa án độc lập.
Nói cách khác, nhà nước toàn quyền kiểm soát việc sử dụng bạo lực một cách hiệu quả.
Một cơ chế độc quyền về bạo lực như thế trước tiên sẽ giúp ổn định xã hội.
Nó loại bỏ động lực chạy đua vũ trang giữa các nhóm đối lập trong xã hội.
Thứ hai, nếu cơ chế thưởng phạt có lợi hơn sử dụng bạo lực, nó sẽ khiến xã hội càng cân bằng hơn.
Ngăn chặn bạo lực sẽ mang nhiều lợi ích hơn là phát động chiến tranh
Từ nay, việc chống bạo lực hoạt động giống như cái đĩa quay.
Nó đảm bảo hòa bình hơn nữa.
Khi không có tranh chấp, thương mại phát triển.
Và thương mại cũng là một yếu tố quan trọng nữa chống lại bạo lực.
Thông qua giao thương, các bên hình thành sự phụ thuộc lẫn nhau và đôi bên cùng có lợi.
Khi cả 2 bên cùng có lợi, cả 2 sẽ chịu thiệt nhiều hơn là hưởng lợi nếu chiến tranh xảy ra.
Đơn giản là chiến tranh không còn là sự lựa chọn tối ưu, và đó là lý do vì sao bạo lực giảm.
Thưa quí vị, lập luận này là nền tảng cho sự tồn tại của lực lượng quân đội của tôi.
Những lực lượng này cho phép nhà nước toàn quyền kiểm soát bạo lực.
Chúng ta làm điều này một cách hợp pháp chỉ bởi vì nền dân chủ của chúng ta yêu cầu chúng ta thực hiện điều đó.
Chính cách kiểm soát súng đạn một cách hợp pháp như thế này đã khiến cho số liệu về chiến tranh giảm đáng kể, cùng với tranh chấp và bạo lực giảm
trên toàn thế giới. Chính việc tham gia vào các chiến dịch gìn giữ hòa bình đã giải quyết được nhiều cuộc nội chiến.
Các binh sĩ của tôi dùng súng như một công cụ gìn giữ hòa bình.
Và đây là lý do vì sao một nhà nước sụp đổ lại nguy hiểm đến vậy.
Những thể chế đang sụp đổ không thể kiểm soát việc sử dụng bạo lực một cách hợp pháp và dân chủ được nữa.
Họ không hiểu rằng cây súng có thể là công cụ gìn giữ hòa bình và ổn định.
Chính vì thế, những chính quyền sụp đổ đe dọa cả khu vực kéo các nước lân cận vào khủng hoảng và tranh chấp.
Đây là lý do vì sao chúng ta coi trọng việc truyền bá khái niệm nhà nước hiến pháp trong sứ mệnh quân sự của mình tại nước ngoài.
Đây là lý do vì sao chúng ta hiện đang cố gắng xây dựng hệ thống tòa án tại Afghanistan.
Là lý do chúng ta đào tạo cảnh sát, đào tạo thẩm phán, đào tạo công tố viên trên khắp thế giới.
Và đây là lý do -- và điều này đặc biệt chỉ có ở Hà Lan -- lý do tại sao hiến pháp Hà Lan nói rằng một trong những nhiệm vụ chính của lực lượng quân đội là gìn giữ và phát triển tính quốc tế của luật pháp.
Thưa quí vị, nhìn vào cây súng này, chúng ta đang đối mặt với mặt xấu của con người.
Mỗi ngày tôi đều mong rằng các nhà chính trị, nhà ngoại giao, và những nhà hoạt động phát triển sẽ biến bạo lực thành hòa bình và hiểm họa thành hi vọng.
Và tôi hy vọng một ngày quân đội được giải phóng và con người tìm ra cách cùng sinh sống mà không có bạo lực và đàn áp.
Nhưng cho tới ngày đó, chúng ta sẽ vẫn phải khiến cho ước mơ và hạn chế của con người gặp nhau ở một điểm giữa nào đó.
Cho tới ngày đó, tôi sẽ sát cánh cùng cha tôi-- người đã cố bắn bọn quốc xã với một khẩu súng cũ.
Tôi sẽ sát cánh cùng những người đàn ông và phụ nữ trong đội quân của mình -- những người sẵn sàng mạo hiểm mạng sống của mình cho một thế giới ít bạo lực cho tất cả chúng ta.
Tôi sát cánh cùng người nữ binh sĩ này, người phải chịu điếc một phần và phải mãi mãi mang chấn thương chân do bị tên lửa bắn trong một nhiệm vụ ở Afghanistan.
Thưa quí vị, cho tới ngày đó, ngày mà chúng ta có thể không cần đụng vào súng ống nữa, tôi hy vọng chúng ta có thể cùng đồng ý rằng hòa bình và ổn định không tự nhiên mà đến.
Cần phải có nỗ lực đáng kể, mà chúng ta thường không được biết tới.
Cần những thiết bị tốt và những người lính giỏi, tận tình.
Tôi hy vọng các bạn sẽ cùng ủng hộ những nỗ lực của lực lượng quân đội trong việc đào tạo binh sĩ như vị tướng trẻ này đây và cho cô ấy một cây súng tốt, thay vì cây súng cũ mà cha tôi được giao.
Tôi hy vọng chúng ta cùng ủng hộ những binh sĩ của mình khi họ ra trận, khi họ trở về và khi họ bị thương, và cần sự chăm sóc của chúng ta.
Họ đã đặt mạng sống của mình trên tuyến hào, vì chúng ta, vì các bạn, và chúng ta không thể làm họ thất vọng.
Tôi hy vọng các bạn sẽ quý trọng những người lính của tôi, quý trọng cô binh sĩ này và khẩu súng này.
Bởi vì cô ấy mong muốn một thế giới tốt đẹp hơn.
Bởi vì cô ấy đã đóng góp tích cực vào việc xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn, như tất cả chúng ta ngồi đây ngày hôm nay.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Đời sống của mọi chúng ta trong xã hội đều bị ảnh hưởng bởi ung thư nếu như không phải là bản thân mình, thì cũng qua một người thân, một thành viên trong gia đình, đồng nghiệp, bạn bè.
Và mỗi khi đời sống của chúng ta bị ảnh hưởng bởi ung thư chúng ta nhanh chóng biết được cơ bản là có ba vũ khí, hoặc là ba công cụ đang thông dụng để chữa trị căn bệnh này: phẩu thuật, xạ trị và hóa học trị liệu
Và một khi chúng ta phải chọn quyết định chữa trị bằng cách nào, một lần nữa hoặc là cho mình hay cho những người thân và những thành viên trong gia đình chúng ta cũng nhanh chóng biết được những ưu điểm, sự đánh đổi và giới hạn của những công cụ này.
Tôi rất cám ơn Jay và Mark và toàn thể TEDMED đã mời tôi đến hôm nay để trình bày một công cụ thứ tư, một công cụ mới, cái chúng tôi gọi là Điện Trường Trị Liệu Khối U
Điện Trường Trị Liệu Khối U được phát minh bởi tiến sĩ Yoram Patti, giáo sư danh dự tại Technion ở Do Thái.
Và chúng dùng điện trường cường độ thấp để điều trị ung thư.
Để hiểu cách Điện Trường Trị Liệu Khối U hoạt động đầu tiên chúng ta cần phải hiểu điện trường là gì.
Trước tiên, cho phép tôi nêu ra một vài sự nhầm lẫn thông thường
Thứ nhất, điện trường không phải là dòng điện chạy qua những tế bào.
Điện trường không phải là bức xạ ion như tia X quang hay là chùm tia proton huỷ hoại tế bào để làm rối loạn DNA.
Và điện trường không phải là từ tính.
Điện trường là một vùng của những lực.
Và những lực này tác dụng lên, hấp dẫn, những vật thể có điện tích.
Cách tốt nhất để hình dung một điện trường là nghĩ tới trọng lực.
Trọng lực cũng là trường của lực hấp dẫn tác dụng lên những vật thể.
Chúng ta có thể tưởng tượng những phi hành gia ngoài không gian.
Họ nổi bồng bềnh trong cả ba chiều không có lực nào ảnh hưởng đến họ.
Nhưng một khi chiếc phi thuyền trở về trái đất, và khi các phi hành gia bay vào trọng lực của trái đất thì họ bắt đầu cảm thấy tác dụng của trọng lực.
Họ bắt đầu bị hút về phía trái đất.
Và khi họ đáp xuống, họ đã hoàn toàn nằm trong trọng trường.
Chúng ta, dĩ nhiên, tất cả đều nằm trong trọng trường.
Vì vậy ai cũng ngồi trên ghế của mình.
Và cũng vì vậy chúng ta phải dùng năng lượng của cơ bắp để đứng dậy, để đi quanh và nâng mọi vật.
Trong ung thư, các tế bào nhanh chóng phân chia và dẫn tới sự lớn quá nhanh của khối u.
Chúng ta cứ nghĩ về một tế bào từ phương diện của điện trường giống như nó là một trạm không gian tí tẹo.
Và trong cái trạm không gian đó có những yếu tố di truyền, nhiễm sắc thể, trong một nhân tế bào.
Và ở ngoài trong tế bào chất có những protein đặc biệt cần thiết cho sự phân chia tế bào nổi tự do trong tế bào chất này trong cả ba chiều.
Điều quan trọng là, những chất protein đặt biệt đó là một trong những thứ tích điện cao nhất trong cơ thể chúng ta.
Một khi sự phân chia tế bào bắt đầu cái nhân vỡ ra, nhiễm sắc thể sắp hàng ngay chính giữa tế bào và những protein đặc biệt đó phải trải qua một sự phối hợp ba chiều nhờ đó chúng kết nối và chúng thực sự khớp vào mỗi đầu mối để tạo thành chuỗi.
Những chuỗi này sau đó tiến hành và kết hợp với những yếu tố di truyền và kéo những yếu tố di truyền ra từ một tế bào vào hai tế bào.
Và đây chính là cách một tế bào ung thư trở thành hai tế bào ung thư, hai tế bào ung thư trở thành bốn tế bào ung thư và chúng ta tuyệt đối không kiềm chế được sự tăng trưởng của khối u.
Điện Trường Trị Liệu Khối U dùng máy biến năng bên ngoài nối vào máy tạo điện trường để tạo một điện trường nhân tạo trên trạm không gian đó.
Và khi trạm không gian tế bào đó nằm trong điện trường, nó tác dụng lên những protein tích điện cao và sắp chúng thẳng hàng.
và nó ngăn ngừa tiến trình tạo chuỗi của chúng những trục phân bào đó là cần thiết để kéo các yếu tố di truyền vào trong những tế bào con
Cái mà chúng ta nhìn thấy là các tế bào sẽ cố gắng phân chia trong nhiều giờ đồng hồ.
Và chúng sẽ hoặc là đi vào cái gọi là tế bào tự hoại, tế bào chết định sẵn, hoặc là chúng sẽ thành những tế bào con không lành mạnh và tiến vào quá trình tự hủy một khi chúng đã phân chia.
Và chúng ta có thể quan sát điều này.
Cái mà tôi sẽ cho qúi vị coi kế tiếp là hai thí nghiệm trong ống nghiệm.
Đây là mẫu giống, những mẫu giống y hệt nhau của những tế bào ung thư cổ tử cung.
Và chúng tôi đã nhuộm những mẫu giống này với phân tử nhuộm huỳnh quang màu xanh lá để chúng ta có thể nhìn thấy những protein tạo những chuỗi này.
Đoạn phim đầu tiên cho thấy một sự phân chia tế bào bình thường không có Điện Trường Trị Liệu.
Điều chúng ta thấy đầu tiên là một mẫu giống rất năng lực rất nhiều lần phân chia và những cái nhân trong suốt một khi những tế bào đã phân chia.
Và ta có thể thấy chúng phân chia khắp nơi.
Khi chúng tôi áp dụng điện trường trong cùng một khoảng thời gian cho cùng một mẫu giống như hệt nhau các bạn sẽ nhìn thấy một vài sự khác biệt.
Những tế bào sẵn sàng cho quá trình phân chia nhưng chúng rất thụ động trong vị trí này.
Ta sẽ thấy hai tế bào ở nửa trên của màn hình đang cố phân chia.
Cái nằm trong vòng tròn hoàn thành được
Nhưng nhìn xem bao nhiêu protein vẫn còn khắp trong nhân tế bào thậm chí trong cả tế bào đang phân chia.
Cái phía trên kia không thể phân chia được.
Và những cái bóng tròn này, sự nổi bong bóng của màng tế bào, là dấu hiệu của chương trình tự hủy của tế bào này.
Sự hình thành những trục phân bào khoẻ mạnh rất cần thiết cho quá trình phân chia trong tất cả mọi loại tế bào.
Chúng tôi áp dụng Điện Trường Trị Liệu Khối U cho hơn 20 loại ung thư khác nhau trong phòng thí nghiệm và chúng tôi thấy hiệu ứng này trong tất cả.
Điều quan trọng bây giờ là những Điện Trường Trị Liệu Khối U này không ảnh hưởng đến những tế bào bình thường không phân chia.
10 năm trước, bác sĩ Palti thành lập một công ty gọi là Novocure để phát triển sự phát hiện của ông cho việc chữa trị các bệnh nhân.
Trong thời gian đó, Novocure đã phát triển hai hệ thống: một hệ thống cho ung thư trên đầu và một hệ thống khác thì cho ung thư phần thân của cơ thể.
Căn bệnh ung thư đầu tiên mà chúng tôi chú ý đến là căn bệnh chết người, ung thư não GBM.
GBM ảnh hưởng đến khoảng 10,000 người ở nước Mỹ hằng năm.
Nó là một án tử hình.
Những bệnh nhân dự tính sống được khoảng 5 năm là ít hơn 5%.
Và bệnh nhân cơ bản với điều kiện chữa trị tốt nhất sống chỉ được hơn một năm một ít, và chỉ khoảng 7 tháng từ khi ung thư đó bắt đầu được chữa trị và rồi trở lại và bắt đầu phát triển lại.
Novocure đã tiến hành thử nghiệm ngẫu nhiên đầu tiên trong giai đoạn ba với bệnh nhân thường tái diễn GBM.
Đây là những bệnh nhân đã trải qua phẫu thuật xạ trị với liều lượng cao trên đầu và hóa trị liệu bằng phương pháp thông thường nhất đều thất bại và khối u của họ cũng phát triển trở lại.
Chúng tôi chia những bệnh nhân ra làm hai nhóm.
Nhóm thứ nhất điều trị bằng hóa trị liệu thứ hai để kéo dài sự sống gấp đôi thời gian sống sót so với khi không có sự chữa trị nào cả.
Và nhóm thứ hai chỉ được trị bằng Điện Trường Trị Liệu Khối U
Điều chúng tôi thấy trong thử nghiệm đó là thời gian sống dự tính của cả hai nhóm-- nhóm nhận hóa trị liệu và nhóm nhận Điện Trường Trị Liệu Khối U-- đều như nhau.
Nhưng điều quan trọng là nhóm Điện Trường Trị Liệu Khối U không phải chịu đựng những phản ứng phụ tiêu biểu của bệnh nhân nhận hóa trị liệu.
Họ không có đau đớn, không bị bất kỳ loại nhiễm trùng nào.
Họ không bị nôn ói, tiêu chảy, táo bón, mệt mỏi như dự đoán.
Dựa trên thử nghiệm này, trong tháng tư năm nay, FDA chấp thuận Điện Trường Trị Liệu Khối U là một phương pháp chữa trị cho bệnh nhân bị tái diễn GBM.
Quan trọng nữa, đây là lần đầu tiên ban kiểm duyệt FDA đã bao gồm trong sự chấp thuận cho khoa ung thư trị liệu một xác nhận cho chất lượng của đời sống.
Bây giờ tôi sẽ cho quí vị coi một trong những bệnh nhân từ thử nghiệm này.
Robert Dill-Bundi là một nhà vô địch xe đạp đua người Thụy Sĩ.
Anh đoạt huy chương vàng ở Mat-cơ-va trong cuộc đua 4,000 mét.
Và năm năm trước, Robert được chẩn đoán với bệnh GBM
Anh đã có qua những chữa trị cơ bản.
Anh đã trải qua phẫu thuật.
Anh đã xạ trị trên đầu với liều lượng cao.
Anh đã nhận hóa trị liệu phương pháp thường dùng nhất,
Một năm sau lần chữa trị này đây là ảnh cắt lát MRI (hình ảnh cộng hưởng từ) của anh
quí vị có thể thấy những vùng màu đen ở góc trên bên phải là những vùng anh đã được phẫu thuật.
Và một năm sau lần chữa trị đó, khối u của anh phát triển trở lại tàn bạo hơn
Cái khối màu trắng đục mà qúi vị thấy là sự tái diễn của khối u.
Tại thời điểm này, anh được các bác sĩ cho biết là anh chỉ còn sống được 3 tháng.
Anh gia nhập vào cuộc thử nghiệm của chúng tôi.
Và đây, ta có thể thấy anh ấy đang được điều trị.
Trước tiên, đây là những điện cực không xâm nhập lắm.
Chúng được dán dính trên da trên vùng của khối u.
Ở đây qúi vị có thể thấy một chuyên viên đang đặt chúng lên như dán băng cá nhân
Những bệnh nhân tập để tự làm cho mình. Và rồi những bệnh nhân này có thể làm mọi sinh hoạt hằng ngày của mình.
Không có sự mệt mỏi.
Không có cái gọi là "đầu bị hóa trị liệu"
không có cảm giác nào.
Nó không gây nhiễu với máy vi tính hoặc dụng cụ bằng điện.
Và sự chữa trị được thực hiện liên tục tại nhà, mà không phải vào bệnh viện cho từng thời kỳ hoặc là liên tục.
Đây là MRI của Robert lần nữa, chỉ với phương pháp Điện Trường Trị Liệu Khối U.
Đây là phép chữa trị tốn nhiều thì giờ.
Nó là một thiết bị y khoa: nó hoạt động khi được mở lên.
Nhưng cái ta có thể thấy là, vào tháng thứ sáu, khối u đã có phản ứng và nó bắt đầu giảm xuống.
Nó vẫn còn đó.
Vào tháng thứ 12 ta có thể thấy rằng còn có một ít vẩn xung quanh viền, nhưng cơ bản nó thật sự đã hết.
Bây giờ là 1 năm từ sự chẩn đoán của Robert, và anh vẫn sống, nhưng quang trọng là anh ta khoẻ mạnh và anh đang làm việc.
tôi sẽ để cho anh, trong đoạn thu rất ngắn này, diễn tả ấn tượng của anh về sự trị liệu bằng chính lời của mình.
(Video) Robert Dill-Bundi: Chất lượng đời sống của tôi, tôi đánh giá điều tôi có hôm nay một chút khác hơn đa số mọi người hình dung.
Tôi hạnh phúc nhất, là người hạnh phúc nhất trên thế giới này.
Và mỗi buổi sáng, tôi biết ơn đời.
Mỗi buổi tối, tôi ngủ rất ngon và tôi là, tôi lập lại, người hạnh phúc nhất trên đời, và tôi rất biết ơn rằng tôi vẫn đang sống
BD: Novocure cũng đang nghiên cứu về ung thư phổi như là mục tiêu thứ hai.
Chúng tôi đang ở giai đoạn hai của cuộc thử nghiệm ở Thụy Sĩ trên, xin nhắc lại, những bệnh nhân tái diễn bệnh nhân đã có qua chữa trị thông thường và bị ung thư trở lại.
Tôi sẽ cho qúi vị coi một đoạn thu khác của một phụ nữ tên Lydia.
Lydia là một nông dân 66 tuổi ở Thụy Sĩ
Bà được chẩn đoán bệnh ung thư phổi 5 năm trước.
Bà đã qua bốn chế độ hóa trị liệu trong vòng hai năm, không cái nào có hiệu quả cả.
Ung thư của bà vẫn phát triển.
Ba năm trước, bà gia nhập vào cuộc thử nghiệm ung thư phổi của Novocure.
Quí vị có thể thấy, trong trường hợp của bà, bà đang mang những dàn máy biến điện, một cái trước ngực, một cái sau lưng, và một cặp thứ hai kề cạnh nhau phía ngoài lá gan.
quí vị có thể thấy cái máy tạo Điện Trường Trị Liệu Khối U nhưng quang trọng là qúi vị có thể thấy bà đang sống cuộc sống của bà.
Bà đang quản lý nông trại của mình.
Bà đang sinh hoạt với con cháu của mình.
Và khi chúng tôi nói chuyện với bà, bà cho biết trước kia bà đang được điều trị với hóa trị liệu bà phải đến bệnh viên mỗi tháng để truyền thuốc.
Cả gia đình bà phải chịu đựng mỗi khi tác dụng phụ đến rồi đi.
Giờ thì bà có thể làm tất cả mọi công việc của nông trại bà.
Đó chỉ là sự bắt đầu.
(Vỗ tay) Trong phòng thí nghiệm, chúng tôi được quan sát sự cộng hưởng to lớn giữa hóa trị liệu và Điện Trường Trị Liệu Khối U
Những nghiên cứu này đang diễn ra ở đại học y khoa Harvard để lựa chọn những cặp tối ưu để cho ra kết quả tốt nhất.
Chúng tôi cũng tin tưởng rằng Điện Trường Trị Liệu Khối U sẽ kết hợp với xạ trị và gián đoạn cơ cấu tự sửa mà chúng ta đang có.
Hiện tại đang có những kế hoạch nghiên cứu tại Karolinska ở Thụy Điển để chứng minh giả thuyết đó.
Chúng tôi đã có nhiều dự định thử nghiệm cho ung thư phổi, ung thư tụy tạng, ung thư buồng trứng, và ung thư vú.
Và tôi tin chắc rằng trong 10 năm tới Điện Trường Trị Liệu sẽ là một vũ khí tiện lợi cho các bác sĩ và bệnh nhân cho tất cả các loại khối u khó trị nhất này.
Tôi cũng rất hy vọng trong những thập niên tới, chúng ta sẽ đạt những kết quả lớn trong việc giảm tỷ lệ tử vong đó luôn là sự trở ngại của căn bệnh này.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Khi tôi bảy tuổi và em gái tôi năm tuổi, chúng tôi hay chơi đùa trên giường.
Khi đó tôi hơn em gái mình hai tuổi -- ý tôi là, bây giờ tôi vẫn hơn cô ấy hai tuổi -- nhưng khi đó, điều đó có nghĩa rằng cô ấy phải làm mọi thứ tôi yêu cầu, và tôi thì chỉ muốn chơi trò chiến tranh.
Chúng tôi đứng ở hai đầu giường,
Ở một phía cạnh giường, là toàn bộ vũ khí và lực lượng G.I.Joe của tôi.
Ở phía đối diện là lực lượng My Little Ponies của em gái tôi đã sẵn sàng cho nhiệm vụ kỵ binh của mình.
Có những quan điểm khác nhau về những gì thực sự diễn ra chiều hôm đó, nhưng vì em gái tôi không ở đây với chúng ta hôm nay, nên tôi sẽ kể cho các bạn nghe sự thật -- (tiếng cười) -- về sự lóng ngóng vụng về của em gái tôi.
Bằng một cách nào đó, hoàn toàn không cần nhờ đến trợ giúp từ anh trai, Amy có thể đột nhiên biến mất khỏi giường và hạ cánh xuống sàn nhà một cách không nhẹ nhàng lắm. Tôi lo lắng nhìn qua phía bên kia giường
để xem chuyện gì đã xảy ra và thấy cô ấy hạ cánh một cách đầy đau đớn trên cả bốn chi của mình trên nền gạch cứng.
Tôi rất lo lắng vì bố mẹ đã từng phạt tôi để chắc chắn là tôi và em gái sẽ chơi đùa một cách an toàn và yên lặng nhất có thể.
Cũng như để xem làm thế nào mà tôi lại vô tình làm gãy tay Amy chỉ một tuần trước đó ... (tiếng cười) khi tôi dũng cảm đẩy cô ấy ra khỏi đường đạn của một tay bắn tỉa tưởng tượng (tiếng cười) đáng lẽ Amy phải biết ơn tôi, vì tôi đã cố gắng hết sức -- khi mà cô ấy còn không biết điều gì đang xảy ra -- Tôi đã làm tốt nhất những gì có thể. Và khi nhìn vào khuôn mặt của cô ấy,
đẫm lệ vì đau đớn và kinh ngạc, tôi cảm nhận được những tiếng gào thét chuẩn bị phát ra từ cô ấy sẽ kéo ba mẹ tôi khỏi giấc ngủ đông của họ.
Do đó tôi đã thực hiện điều duy nhất mà bộ não điên rồ bé nhỏ của mình có thể nghĩ đến để ngăn chặn thảm họa này.
Và nếu bạn có trẻ con ở nhà, bạn hẳn đã chứng kiến cảnh này hàng trăm lần. Tôi nói, "Amy, Amy.
Đừng khóc. Đừng khóc. Em có thấy em đã ngã như thế nào không?
Không ai có thể ngã điệu nghệ trên cả 4 chi như vậy đâu.
Amy, anh nghĩ em chính là chú kỳ lân đẹp đẽ đó."
(tiếng cười) Điều đó là giả dối, vì không có gì trên thế giới này mà Amy thèm muốn hơn việc không phải là cô bé Amy năm tuổi dễ tổn thương như lúc bấy giờ, mà Amy phải là một chú kỳ lân đặc biệt. Tất nhiên, đây là điều hoàn toàn mới với Amy.
Và bạn cũng có thể thấy được khuôn mặt tội nghiệp đầy mâu thuẫn,
khi từng nơ-ron thần kinh trong bộ não bé nhỏ của cô ấy đang cố gắng vận dụng mọi nguồn lực để vừa cảm nhận sự đau đớn cùng với niềm kinh ngạc mà cô ấy vừa trải qua, cùng với việc tận hưởng thân phận kỳ lân xinh đẹp mới mẻ của mình. Và cảm giác thứ hai đã chiến thắng.
Thay vì khóc lóc kêu gào,
thay vì đánh thức ba mẹ, với tất cả những hậu quả nặng nề mà chắc chắn tôi phải gánh chịu, lại là một nụ cười rạng rỡ trên khuôn mặt cô ấy và cô ấy quay trở lại giường với tất cả sự đáng yêu của một chú kỳ lân con ... (tiếng cười) ... cùng với một chiếc chân gẫy. Điều mà chúng tôi đã trải qua
vào cái độ tuổi non nớt ấy -- chúng tôi hoàn toàn không ý thức được nó sẽ là bước khởi đầu cho một cuộc cách mạng trong khoa học xảy ra hai thập kỷ sau đó về cách mà chúng ta nhìn nhận về bộ não con người.
Chúng tôi đã trải nghiệm qua cái mà bây giờ được gọi là tư duy tích cực, và đó cũng chính là lý do mà tôi có mặt ở đây hôm nay và cũng là lý do để tôi thức dậy mỗi sáng.
Lần đầu tiên khi tôi bắt đầu nói chuyện về nghiên cứu này không phải với giới hàn lâm mà là với các doanh nghiệp và trường học, họ nói với tôi rằng, đừng bao giờ bắt đầu buổi nói chuyện bằng một biểu đồ.
Và điều đầu tiên tôi muốn làm là bắt đầu bài nói chuyện của tôi bằng một biểu đồ.
Biểu đồ này trông rất tẻ nhạt nhưng nó là lý do để tôi thức dậy mỗi sáng và mang lại cảm hứng cho tôi.
Và biểu đồ này chả hàm chứa ý nghĩa gì cả; nó toàn là các dữ liệu giả mạo. Điều cốt yếu là --
(tiếng cười) nếu tôi đã có thể mang những dữ liệu này vào trong căn phòng này, và vì có một xu hướng rất rõ ràng ở trên biểu đồ đó, thì điều đó nghĩa là tôi có thể công bố những thứ này, và đó mới là điều quan trọng.
Sự thật là có một chấm đỏ tách biệt trên biểu đồ, cũng như có một người kỳ dị trong căn phòng này -- Tôi biết anh là ai rồi, tôi thấy anh đây rồi -- không vấn đề gì đâu.
Đó không phải vấn đề, như phần lớn các bạn đã biết vì tôi có thể dễ dàng xóa chấm đỏ đó đi.
Tôi có thể xóa nó đi vì nó rõ ràng là một thông số sai.
Và chúng ta biết nó là một kết quả lỗi vì nó làm hỗn độn đống dữ liệu của tôi.
Do đó, một trong những điều đầu tiên chúng ta giảng giải trong các khóa học kinh tế, thống kê, kinh doanh hay tâm lý là làm cách nào chúng ta có thể loại bỏ những kẻ lập dị
làm cách nào có thể loại bỏ những kẻ xuất chúng để có được một đường cong phù hợp cho tất cả ?
Điều kì diệu khi tôi tìm hiểu trung bình bao nhiêu viên Advil chúng ta có thể uống mà vẫn sống sót -- hai viên!
Nhưng nếu tôi quan tâm tới tiềm năng của bạn, hay hạnh phúc và năng suất của bạn hay năng lượng và sự sáng tạo của bạn, điều chúng ta đang làm là tôn sùng thái quá chủ nghĩa bình quân trong khoa học.
Và nếu tôi đặt một câu hỏi kiểu như, "Mất bao lâu để một đứa trẻ có thể biết đọc"
thì câu hỏi của các nhà khoa học sẽ là "Mất bao lâu để một đứa trẻ bình thường có thể đọc được?" và đó là khi chủ nghĩa quân bình đã lan tới cả trường học.
Và bây giờ, nếu bạn nằm dưới đường cong này,
thì các nhà tâm lý sẽ rất hào hứng, vì thế có nghĩa là bạn đang mất cân bằng hay đang bị rối loạn hoặc hy vọng là cả hai.
Hy vọng bạn mắc cả hai, vì cách kinh doanh của chúng tôi là : nếu bạn gặp MỘT vấn đề, thì chúng tôi muốn khi ra khỏi phòng khám, bạn nghĩ bạn có MƯỜI vấn đề, và vì thế bạn sẽ phải quay lại phòng khám này, mãi mãi. Chúng tôi sẽ quay lại với thời thơ ấu của bạn nếu cần,
nhưng cuối cùng thì điều chúng tôi muốn là bạn trở lại bình thường. Nhưng bình thường cũng có nghĩa là ở mức trung bình.
Nhưng điều mà tôi và cả phương pháp tư duy tích cực thừa nhận
là nếu chúng ta nghiên cứu những thứ chỉ ở mức trung bình, thì chúng ta cũng sẽ chỉ ở mức làng nhàng đó mà thôi.
Vì vậy, thay vì loại bỏ những thứ "không bình thường" nhưng tích cực đó, thì tôi sẽ tiếp cận và tập trung vào nó. và hỏi, tại sao ? Tại sao có một số trong các bạn lại nằm phía trên đường cong
khi nói đến khả năng trí tuệ, khả năng vận động, khả năng âm nhạc, tính sáng tạo, mức năng lượng, khả năng đối mặt với thách thức, hay tính hài hước ? Dù là gì đi nữa thì thay vì gạt bỏ bạn, tôi muốn có cơ hội để nghiên cứu bạn.
Vì từ đó chúng ta có thể thu được nhiều thông tin --
không chỉ là cách để giúp bạn ở trên mức trung bình, mà còn là cách để nâng cao mức trung bình đó lên trong các công ty cũng như các trường học ngày nay.
Lý do để biểu đồ này trở nên quan trọng với tôi là khi tôi giở các trang báo ra thì dường như mọi thông tin đều có xu hướng tiêu cực.
Hầu hết là về giết chóc, xung đột, bệnh tật, thảm họa thiên nhiên.
Và rất nhanh chóng, tôi bắt đầu nghĩ rằng đó chính là phép đo chính xác về sự tiêu cực và tích cực trên thế giới hiện nay. Điều đó đang tạo ra cái được gọi là
hội chứng trường y khoa --
mà nếu bạn biết một ai đó đã từng học ở các trường y tế, thì trong năm đầu tiên của các khóa đào tạo y khoa, khi bạn lướt qua danh sách những triệu chứng và các loại bệnh, bạn sẽ thấy mình mắc tất cả những thứ đó.
Tôi có một người anh rể tên Bobo -- đây là một câu chuyện hoàn toàn khác. Bobo là chồng của Amy kỳ lân.
Một lần, Bobo gọi điện cho tôi từ trường y khoa Yale, và nói, "Shawn, tôi bị phong rồi"
(tiếng cười) Đây là điều rất hiếm khi xảy ra ở Yale.
Tôi không biết nên an ủi Bobo thế nào vì anh ấy vừa mới trải qua tuần mãn kinh của mình.
(tiếng cười) Vấn đề là, sự thật không nhất thiết phải là cái thật sự xảy ra mà là do lăng kính nhận thức của chúng ta mang lại.
Và nếu có thể thay đổi lăng kính đó thì không những ta có thể tác động đến hạnh phúc của mình, mà còn có thể tác động đến kết quả kinh doanh cũng như học tập của mình. Khi nộp đơn vào Harvard, tôi đã dấn mình vào một sự thách thức.
Tôi không kỳ vọng nhiều, và gia đình cũng không đủ tiền cho tôi theo học.
Khi nhận được học bổng quân sự 2 tuần sau đó, tôi đã thành công !
Đột nhiên, một điều gần như không tưởng trở thành hiện thực.
Tới Harvard, tôi nghĩ các sinh viên khác cũng cho đó là một đặc quyền,
và họ thực sự bị kích động khi ở đó. Ngay cả trong một lớp toàn những người thông minh hơn mình,
bạn cũng thấy hạnh phúc chỉ bởi bạn đã ở đó, và đó là những gì tôi đã trải qua. Nhưng điều tôi phát hiện ra, giống một số sinh viên khác cũng trải nghiệm được,
khi tôi tốt nghiệp sau bốn năm và tám năm tiếp theo trong ký túc cùng các bạn sinh viên -- chính Harvard đã kéo tôi đến; chứ không phải tôi muốn tới đó. (tiếng cười)
Tôi đã từng là tư vấn viên ở Harvard, giúp đỡ sinh viên trong bốn năm khó khăn đó.
Và điều tôi tìm thấy qua việc nghiên cứu và giảng dạy của mình là những sinh viên đó, dù đã từng hạnh phúc đến thế nào khi bước chân vào Harvard, thì chỉ hai tuần sau, họ sẽ tập trung không phải vào cái cảm nhận đầy thú vị khi được ở Harvard, hay những triết lý hay sức khỏe của họ. Họ phải tập trung vào thi cử, vào cạnh tranh, vào những tranh cãi, áp lực đầy phiền phức. Khi mới tới đó và bước vào phòng ăn cho những sinh viên năm đầu,
tôi gặp lại những người bạn đến từ Waco, Texas, nơi tôi lớn lên -- Tôi biết các bạn cũng từng nghe đến nó. Khi họ đến gần tôi, họ nhìn quanh,
và nói, "sảnh này trông giống với trường Hogwart của Harry Potter cậu ạ,"
Đây là Hogwart của Harry Potter và đây là Harvard. Và khi họ thấy nó,
họ nói, "Shawn, sao cậu lại phí thời gian nghiên cứu về hạnh phúc ở Harvard thế? Nghiêm túc đó, có thứ gì mà các sinh viên Harvard
lại không hài lòng về nó ?"
Ẩn ý sau câu hỏi này chính là yếu tố then chốt để thấu hiểu được sự hạnh phúc. Bởi vì câu hỏi này giả định rằng
thế giới bên ngoài chúng ta chính là dự báo cho mức độ hạnh phúc chúng ta có, trong khi trên thực tế, nếu tôi biết mọi thứ về thế giới của bạn, tôi cũng chỉ có thể dự đoán được 10% mức độ hạnh phúc của bạn. 90% còn lại
không đến từ thế giới bên ngoài đó, mà là từ cách bộ não bạn nhận biết về thế giới. Và nếu chúng ta thay đổi nó,
thay đổi công thức về hạnh phúc và thành công, thì điều chúng ta có thể làm là thay đổi cách chúng ta có thể tác động và chi phối hiện thực.
Chỉ có 25% những người thành công trong công việc được dự đoán trước nhờ chỉ số I.Q. 75% còn lại đến từ mức độ lạc quan hay sự cống hiến xã hội của bạn hay khả năng nhìn nhận áp lực như một động lực thúc đẩy thay vì một thảm họa.
Tôi nói với ban quản lý một trường học danh tiếng ở Anh, và họ nói, "Chúng tôi biết cả rồi. Vì thế mỗi năm, thay vì chỉ dạy học sinh, chúng tôi còn có "tuần lễ sức khỏe".
Và chúng tôi rất hào hứng.
Tối thứ hai, một chuyên gia hàng đầu thế giới đến nói về những khó khăn tuổi vị thành niên. Tối thứ ba là về bạo lực học đường.
Tối thứ tư là về mất cân bằng dinh dưỡng.
Tối thứ năm là cách sử dụng thuốc phù hợp.
Và tối thứ sáu chúng tôi phải lựa chọn giữa tình dục không an toàn và sự hạnh phúc."
(tiếng cười)
Tôi nói, "Đó là tối thứ sáu điển hình mà."
(tiếng cười) (tiếng vỗ tay) Rất vui vì các bạn thích nó, nhưng họ thì hoàn toàn không.
Sự im lặng bao trùm.
Trong sự im ắng đó, tôi nói, "Rất vui vì được nói chuyện với các bạn tại đây, nhưng cho bạn biết, đó không phải "tuần lễ về sức khỏe" mà phải là "tuần lễ về bệnh tật".
Bạn đã nghĩ ra tất cả những thứ tiêu cực có thể xảy đến, mà quên mất những thứ tích cực." Không có bệnh không đồng nghĩa với khỏe mạnh.
Đây là cách chúng ta tìm đến sức khỏe:
Chúng ta cần đảo ngược lại công thức của hạnh phúc và thành công.
3 năm qua, tôi đã đến 45 nước khác nhau, làm việc với các trường học và công ty trong thời khủng hoảng kinh tế này.
Và tôi phát hiện ra hầu hết các công ty và trường học theo đuổi một công thức thành công như thế này: Nếu tôi làm việc chăm chỉ hơn, tôi sẽ thành công hơn. Và nếu tôi thành công hơn, tôi sẽ hạnh phúc hơn.
Điều này ảnh hưởng đến cách chúng ta làm cha mẹ, cách chúng ta quản lý, cách chúng ta thúc đẩy cách cư xử của mình. Và vấn đề là, suy nghĩ đó hoàn toàn sai lầm và kéo chúng ta tụt lại phía sau do 2 lý do.
Thứ nhất, mỗi khi bộ não của bạn nhận biết về sự thành công,
nó sẽ ngay lập tức thay đổi cách nhìn nhận về sự thành công. Bạn đạt được điểm cao, và bây giờ bạn phải đạt điểm cao hơn,
bạn vào được một trường học tốt và sau đó bạn phải vào một trường tốt hơn, bạn có một công việc tốt, và bây giờ bạn phải có một công việc tốt hơn, bạn đạt doanh số, và chúng tôi chuẩn bị giao cho bạn một doanh số lớn hơn. Và nếu hạnh phúc là mặt đối diện của thành công, thì bộ não của bạn sẽ không bao giờ tìm thấy được nó.
Điều chúng ta đã làm là đẩy sự hạnh phúc ra xa khỏi phạm vi hiểu biết của xã hội.
Vì chúng ta nghĩ chúng ta phải thành công,
thì chúng ta mới hạnh phúc được. Nhưng vấn đề là bộ não chúng ta lại hoạt động theo hướng ngược lại. Nếu bạn có thể nâng cao mức độ tích cực của ai đó,
thì bộ não của họ sẽ trải qua cái mà chúng ta gọi là "lợi thế cảm giác"", đó là khi bộ não ở trạng thái tích cực sẽ hoạt động hiệu quả hơn rất nhiều khi nó ở trạng thái tiêu cực hay bị áp lực. Bạn thông minh hơn, sáng tạo hơn, nhiều năng lượng hơn.
Và thực tế thì
mọi kết quả hoạt động kinh doanh cũng sẽ được cải thiện. Não bộ tích cực sẽ hoạt động hiệu quả hơn 31%
so với não bộ tiêu cực hay khi chịu áp lực. Doanh số sẽ cao hơn 37% với nhân viên bán hàng.
Bác sĩ sẽ thao tác nhanh chóng và chính xác hơn 19% cùng với việc chuẩn đoán bệnh đúng hơn khi não bộ ở trạng thái tích cực so với khi ở trạng thái tiêu cực. Điều đó có nghĩa chúng ta có thể đảo ngược lại công thức.
Nếu chúng ta tìm ra cách để trở nên tích cực hơn,
thì não bộ sẽ còn hoạt động hiệu quả hơn nữa vì chúng ta có thể làm việc chăm chỉ hơn, nhanh chóng hơn và thông minh hơn.
Điều chúng ta cần làm là đảo ngược lại công thức này để có thể hiểu được khả năng thật sự của bộ não chúng ta.
Vì những kích thích chúng ta có được khi ở trạng thái tích cực, có hai chức năng. Nó không chỉ khiến bạn thấy hạnh phúc hơn,
mà còn thắp sáng tất cả trung tâm tiếp nhận trong não cho phép bạn có thể thích nghi với thế giới theo một cách hoàn toàn khác. Chúng tôi phát hiện rằng có nhiều cách rèn luyện
để bộ não trở nên tích cực hơn. Chỉ mất 2 phút mỗi ngày và liên tục trong 21 ngày,
chúng ta có thể thực sự làm mới bộ não của mình, cho phép bộ não hoạt động thực sự hiệu quả và tích cực hơn. Hiện nay, chúng tôi đang nghiên cứu những điều này
với mọi công ty mà chúng tôi làm việc cùng, yêu cầu họ viết ba điều mới mẻ mà họ muốn làm mỗi ngày và thực hiện điều đó trong 21 ngày liên tục. Sau 21 ngày đó, mỗi lần bộ não họ nhìn nhận thế giới
thì đều xuất phát từ những điều tích cực trước. Hãy làm một vòng về những trải nghiệm tích cực bạn đã có trong 24 giờ qua
cho phép bộ não bạn sống lại với những khoảnh khắc đó. Các bài tập sẽ dạy cho bộ não biết cách cư xử hay hành động thế nào là phù hợp. Hoạt động ngồi thiền cho phép bộ não
vượt qua những trở ngại ADHD cố hữu mà chúng ta đã tạo ra
khi cố tìm cách thực hiện nhiều việc cùng lúc và cho phép bộ não chỉ tập trung vào một việc duy nhất. Và cuối cùng, làm điều tốt một cách ngẫu nhiên cũng là một cách làm sáng suốt.
Chúng tôi biết những người khi mở hộp thư của mình, chỉ để viết một email tích cực
gửi lời chúc hay cám ơn ai đó trong mạng lưới xã hội của mình. Thông qua những hành động này bằng việc luyện tập cho bộ não giống cách chúng ta rèn luyện sức khỏe,
chúng ta sẽ thấy chúng ta hoàn toàn có thể đảo ngược công thức của thành công và hạnh phúc. và làm như vậy, không những có thể tạo thêm tích cực, mà còn thực sự tạo ra một cuộc cách mạng. Xin cảm ơn. (tiếng vỗ tay)
Hôm nay tôi sẽ nói với các bạn về một thiết kế trong lĩnh vực công nghệ y tế cho những nơi có tài nguyên hạn chế
Tôi đã nghiên cứu về hệ thống y tế ở những đất nước này. Và một trong những thiếu sót lớn trong việc chăm sóc sức khỏe,
ở gần như trên khắp mọi nơi là làm sao để có một ca phẫu thuật an toàn. Một trong những trở ngại chính mà chúng tôi cho rằng
gần như cản trở khả năng tiếp cận ngay từ đầu và sự an toàn khi thực hiện các ca phẫu thuật là sự gây mê.
Và thực sự, đây là mô hình mà chúng tôi mong đợi thực hiện để tiến hành gây mê phẫu thuật cho bệnh nhân ở những hoàn cảnh này.
Ở đây chúng tôi có một cảnh mà bạn có thể thấy ở bất kỳ phòng phẫu thuật nào khắp nước Mỹ hay bất kỳ một đất nước phát triển nào khác. Ở đằng sau trong bức ảnh
là một thiết bị gây mê hiện đại.
Thiết bị này cho phép có thể thực hiện phẫu thuật và cứu sống tính mạng bởi vì nó được thiết kế để sử dụng trong những điều kiện như thế này.
Để có thể vận hành, thiết bị này cần một số thứ mà bệnh viện phải đáp ứng được.
Nó phải được vận hành bởi một bác sỹ gây mê được đào tạo đặc biệt chuyên sâu với nhiều năm huấn luyện sử dụng những thiết bị phức tạp để có thể theo dõi lưu lượng khí và giữ cho bệnh nhân an toàn và luôn được gây mê trong suốt ca phẫu thuật.
Đây là một thiết bị chuyên dụng chạy trên những thuật toán máy tính và nó cần được chú ý, bảo dưỡng đặc biệt để có thể liên tục hoạt động, và nó cũng dễ bị hư hỏng.
Trong trường hợp bị hư hỏng, cần có một nhóm các kỹ sư y sinh hiểu sự phức tạp của thiết bị này để có thể sửa, có thể tìm ra nguồn hư hỏng của các bộ phận trong thiết bị và giữ cho nó cứu sống bệnh nhân.
Thiết bị này khá là mắc tiền.
Điều này đòi hỏi một bệnh viện có ngân sách đủ để cho phép vận hành một thiết bị có giá hơn 50 000 hoặc 100 000 đô la Mỹ
Như vậy, có lẽ rõ ràng nhất, và có lẽ cũng quan trọng nhất-- đường đến những khái niệm mà chúng ta đã nghe phần nào minh họa điều này cần phải có cơ sở hạ tầng để có thể cung cấp nguồn không gián đoạn bao gồm điện, khí ô-xy nén và các thiết bị y khoa khác -- những nguồn nguyên vật liệu này rất quan trọng để có thể thực hiện chức năng của thiết bị này.
Nói cách khác, thiết bị này cần rất nhiều thứ mà bệnh viện này không thể đáp ứng. Đây là bộ nguồn cung cấp điện
cho một bệnh viện ở vùng nông thôn Malauy (ở Đông Nam Châu Phi).
Tại bệnh viện này, chỉ có một người đủ trình độ thực hiện gây mê và cô ấy đủ khả năng vì cô ấy có 12, có lẽ là 18 tháng được đào tạo về chuyên ngành gây mê.
Tại bệnh viện này và trong toàn vùng không có đến một kỹ sư y sinh nào cả. Vì vậy, khi thiết bị này bị hư hỏng,
hay những thiết bị khác mà họ sử dụng bị hư hỏng, họ phải cố gắng sửa chữa, nhưng hầu như, là hết cách. Những thiết bị sẽ được đem đến bãi phế liệu.
Và giá trị của thiết bị mà tôi đã đề cập
có thể bằng 1/4 hay 1/3 ngân sách hoạt động hàng năm. của bệnh viện này.
Và cuối cùng, tôi nghĩ các bạn có thể thấy rằng cơ sở hạ tầng ở đây không được tốt.
Bệnh viện này được kết nối với mạng lưới điện rất yếu, thường xuyên bị mất điện.
Do đó, điện hoạt động thường xuyên trong toàn bộ bệnh viện, là nhờ máy phát điện.
Và các bạn có thể hình dung sẽ ra sao, khi máy phát điện bị hư hay hết nhiên liệu.
Ngân hàng Thế giới thấy được điều này và ước tính rằng một bệnh viện trong điều kiện như thế này ở một đất nước có thu nhập thấp có thể bị mất điện lên đến 18 lần một tháng.
Tương tự như vậy, khí ô-xy nén và các thiết bị y tế khác thực sự là xa xỉ và thường bị hết hàng trong suốt hàng tháng hay thậm chí cả năm.
Nghe có vẻ điên rồ, nhưng cách mà chúng ta đang làm hiện nay là mang những thiết bị đó những thiết bị mà được thiết kế dành cho những môi trường mà tôi đã nói với các bạn lúc đầu và rồi đem tặng hoặc bán chúng cho những bệnh viện có hoàn cảnh như thế này.
Điều này không hợp lý, và thực sự không an toàn.
Một trong những đối tác của chúng tôi ở bệnh viện Johns Hopkins đã quan sát các ca phẫu thuật ở Siera Leone (ở Tây Phi) cách đây khoảng 1 năm.
Và ca phẫu thuật đầu tiên trong ngày là một ca sản khoa.
Một sản phụ cần được phẫu thuật cấp cứu lấy thai nhi để cứu sống tính mạng của cô và đứa bé.
Mọi thứ bắt đầu khá thuận lợi.
Ca phẫu thuật được lên kế hoạch và tiến hành các bước chuẩn bị. Cô y tá ở đó.
Cô ấy có thể tiến hành gây mê nhanh cho sản phụ, điều này quan trọng vì đây là điều cơ bản của các ca cấp cứu.
Mọi thứ bắt đầu khá tốt cho đến khi bị mất điện.
Và bây giờ vẫn đang ở giữa ca phẫu thuật, vị bác sỹ phẫu thuật đang chạy đua với thời gian để hoàn thành ca cấp cứu, anh ta làm được vậy là nhờ anh ta có một cái đèn pha. Nhưng cô y tá thì thực sự
đang phải làm việc trong một phòng phẫu thuật tối om. và đang cố gắng tìm bất cứ thứ gì có thể sử dụng để gây mê cho bệnh nhân, để giữ cho bệnh nhân ngủ. Bởi vì thiết bị gây mê không thể hoạt động mà không có điện.
Và bây giờ, ca phẫu thuật sản khoa này mà nhiều người trong số các bạn có thể đã trải qua, và cũng như với những ca phẫu thuật khác, đã trở thành thảm họa.
Và thật thất vọng khi vì đây không chỉ là một sự việc hiếm khi xảy ra; điều này xảy ra ở khắp các nước đang phát triển.
35 triệu ca phẫu thuật cố gắng thực hiện mỗi năm mà không được gây mê an toàn. Một đồng nghiệp của tôi, Bác sỹ Paul Fenton,
đang sống trong thực tế này.
Anh ấy là Bác sỹ trưởng khoa gây mê tại một bệnh viện kết hợp giảng dạy y khoa ở Malauy,
Hằng ngày anh làm việc trong một phòng phẫu thuật như thế này, anh cố gắng thực hiện gây mê cho bệnh nhân và giảng dạy cho những sinh viên khác cách thực hiện gây mê cũng sử dụng thiết bị đó -- thứ mà càng ngày lại càng không đáng tin cậy và thực sự không an toàn, ở bệnh viện nơi anh làm việc.
Sau rất nhiều ca phẫu thuật như, bạn có thể hình dung, một thảm họa thực sự tồi tệ, anh ấy chỉ nói "Đủ rồi. Tôi xong rồi. Thế là quá đủ.
Phải có thứ gì đó tốt hơn." Rồi anh ấy bước xuống hội trường
đến nơi mà họ bỏ tất cả những thiết bị mà vừa mới biến thành rác -- tôi nghĩ đó là một thuật ngữ khoa học-- và anh ấy bắt đầu mày mò. Anh lấy một bộ phận từ chỗ này rồi một bộ phận khác từ chỗ kia
và cố gắng làm thành một thiết bị sao cho nó có vận hành trong điều kiện thực tế mà anh đang phải đối mặt. Và cái mà anh ấy đã làm ra chính là thiết bị này
sản phẩm Thiết bị Gây mê Vạn năng--
một thiết bị có thể vận hành và gây mê cho các bệnh nhân của anh trong bất kỳ hoàn cảnh nào mà bệnh viện có thể đáp ứng.
Quay trở lại đó cũng tại bệnh viện đó, đã phát triển hơn một chút, 12 năm sau, thiết bị này thực hiện gây mê các bệnh nhân từ bệnh nhi đến bệnh lão.
Và bây giờ tôi sẽ chỉ cho các bạn thấy thiết bị này hoạt động như thế nào.
Và đây! Chính là thiết bị này.
Khi có điện
mọi thứ trong thiết bị này bắt đầu hoạt động trong hộp máy.
Bên trong đó có lắp đặt một máy tạo khí ô xy.
Đến đây, tôi sẽ đề cập một chút về khí ô-xy.
Về cơ bản, để tiến hành gây mê, bạn cần có khí ô-xy tinh khiết nhất có thể, bởi vì sau đó bạn sẽ pha loãng nó với khí.
Và hỗn hợp khí mà bệnh nhân hít vào cần có một tỷ lệ ô-xy nhất định nếu không sẽ trở nên nguy hiểm.
Vì vậy khi có điện, thiết bị tạo ô-xy lấy không khí ở trong phòng.
Và chúng ta đều biết rằng không khí trong phòng thì hoàn toàn miễn phí, và rất dồi dào, và không khí trong phòng đã có sẵn tỷ lệ 21% ô-xy.
Như vậy máy tạo ô-xy sẽ lấy ô-xy trong phòng, tiến hành lọc và chuyển 95% ô-xy tinh khiết đi lên và qua đây tại đó, ô-xy sẽ hòa với chất gây mê.
Và trước khi hỗn hợp khí này được đưa vào phổi của bệnh nhân, nó sẽ đi qua đây -- các bạn không thể thấy, nhưng có một thiết bị cảm biến ô-xy ở đây -- nó sẽ hiện thị trên màn hình này phần trăm khí ô xy được cung cấp.
Và nếu bạn không có điện, hoặc, không may điện bị mất giữa chừng khi đang thực hiện phẫu thuật thiết bị này sẽ tự động chuyển đổi mà thậm chí ta không phải chạm vào nó, để lấy không khí trong phòng từ van này.
Mọi thứ khác cũng như trước.
Điểm khác biệt duy nhất là bây giờ các bạn chỉ đang có 21% ô-xy.
Điều này từng là một trò chơi phỏng đoán nguy hiểm, bởi vì bạn chỉ biết mình đã hòa quá ít khí ô-xy một khi điều tệ hại đã xảy ra. Nhưng chúng tôi đã đặt một bộ ắc quy có tuổi thọ dài dự phòng ở đây.
Đây là bộ phận duy nhất có ắc quy dự phòng. Nhưng nó cho phép người vận hành có thể kiểm soát
dù trong trường hợp có điện hay không, vì người vận hành có thể điều chỉnh lưu lượng dựa trên phần trăm ô-xy mà họ đưa cho bệnh nhân
Trong cả hai trường hợp, bất kể có điện hay không, đôi lúc bệnh nhân cần giúp để thở.
Đó là thực tế của quá trình gây mê. Phổi có thể bị tê liệt.
Và vì vậy chúng ta chỉ việc thêm vào ống thông khí này.
Chúng ta đã từng thấy những ca phẫu thuật trong 3 đến 4 giờ để thông khí cho bệnh nhân bằng dụng cụ này.
Vì vậy đây là một thiết bị khá dễ hiểu.
Tôi không dám nói là đơn giản; nó rõ ràng và dễ hiểu.
Và nó cố tình được thiết kế như vậy.
Bạn không cần một bác sỹ chuyên khoa gây mê được đào tạo chuyên sâu để sử dụng thiết bị này điều này rất có ích vì ở những bệnh viện vùng nông thôn như thế này, bạn sẽ không thể được đào tạo đến trình độ đó.
Nó cũng được thiết kế dành cho những hoàn cảnh mà ở đó nó được sử dụng.
Đây là một thiết bị cực kỳ chắc chắn.
Nó có thể chịu được sức nóng, sự hao mòn và hỏng hóc có thể xảy ra ở những bệnh viện tại vùng nông thôn như thế này.
Và như vậy, nó không dễ bị hư, nhưng nếu trong trường hợp hư hỏng, hầu như mọi bộ phận trong thiết bị có thể được sửa chữa và thay thế bằng một cái cờ lê và tuốc nơ vít.
Và cuối cùng là thiết bị này có giá rất phải chăng. Thiết bị này có giá
bằng một phần tám giá của thiết bị gây mê thông thường mà tôi đã trình bày với các bạn trước đó.
Nói cách khác, cái chúng ta có ở đây là một thiết bị cho phép thực hiện phẫu thuật và cứu sống tính mạng vì nó được thiết kế dành riêng cho những hoàn cảnh mà ở đó nó được sử dụng, giống như thiết bị ban đầu tôi cho các bạn thấy. Nhưng chúng tôi không bằng lòng dừng lại ở đó.
Liệu nó có thực sự hiệu quả không?
Đây có thực sự là thiết kế có thể vận hành đúng chỗ không?
Cho đến nay, chúng tôi đã chứng kiến kết quả rất khả quan
Thiết bị gây mê này đã được sử dụng ở 13 bệnh viện tại bốn đất nước, và kể từ năm 2010, chúng tôi đã thực hiện thành công trên 2000 ca phẫu thuật mà không có phản ứng lâm sàng nguy hại nào cả. Vì vậy, chúng tôi rất xúc động.
Đây thực sự là một giải pháp có khả năng mở rộng và hiệu quả về mặt chi phí
đối với vấn đề rất phổ biến.
Tuy vậy chúng tôi vẫn muốn chắc chắn rằng đây là thiết bị an toàn và hiệu quả nhất mà chúng ta có thể đặt trong các bệnh viện. Và để làm điều đó chúng tôi đã thiết lập một số quan hệ đối tác
với các tổ chức phi chính phủ và các trường đại học để thu thập dữ liệu về giao diện sử dụng, về loại phẫu thuật mà thiết bị này thích hợp để sử dụng và phương pháp mà chúng ta có thể tự nâng cấp thiết bị này. Một trong những quan hệ đối tác đó
là với bệnh viện Johns Hopkins ngay ở đây, tại Baltimore.
Họ có một phòng thí nghiệm mô phỏng gây mê rất tốt ở Baltimore.
Chúng tôi đã mang thiết bị này và tái tạo một số trường hợp xảy ra tại phòng phẫu thuật mà thiết bị này có thể gặp phải tại một trong những bệnh viện mà nó dự kiến hoạt động ở đó, và trong một môi trường an toàn và được kiểm soát. để đánh giá tính hiệu quả của nó.
Sau đó chúng tôi có thể so sánh kết quả từ nghiên cứu này với thực tế xảy ra, vì chúng tôi đặt hai thiết bị này ở những bệnh viện mà bệnh viện Johns Hopkins hợp tác làm việc ở Sierra Leone bao gồm cả bệnh viên nơi mà ca phẫu thuật lấy thai nhi đã diễn ra.
Như tôi đã nói nhiều về sự gây mê và tôi sẽ làm thế.
Tôi nghĩ nó thực sự tuyệt vời và là một phần quan trọng trong chăm sóc sức khỏe.
Và nó thực sự dường như ngoài giới hạn mà chúng ta không bao giờ nghĩ tới, cho đến khi chúng ta không có cách nào để thực hiện nó. và rồi nó trở thành người gác cổng.
Ai được phẫu thuật và ai không?
Ai được phẫu thuật an toàn và ai không?
Nhưng các bạn biết đấy, đây chỉ là một trong số nhiều cách mà thiết kế này có thể tác động lên sức khỏe của bệnh nhân.
Nếu càng có nhiều người trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe mà đang phải làm việc với những thách thức như thế này ở những đất nước có thu nhập thấp có thể tự mình bắt tay vào thiết kế, thì việc tìm kiếm giải pháp từ bên ngoài cách suy nghĩ thông thường và đi từ thực tế bệnh viện -- hay nói cách khác, nếu chúng ta có thể thiết kế những thiết bị dành riêng cho những hoàn cảnh đang thực sự tồn tại ở nhiều nơi trên thế giới thay vì mong muốn có một thiết bị tối tân -- chúng ta có thể cứu sống rất nhiều mạng người.
Cám ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Bởi tôi thường là người cố gắng giải thích cho mọi người hiểu những công nghệ mới sắp ra đời sẽ tuyệt vời như thế nào, và tôi nghĩ rằng, vì tôi từng ở trong số các bạn có mặt tại đây, tôi sẽ cho các bạn biết suy nghĩ của mình và cố gắng nhìn lại và cố gắng hiểu điều gì đang thực sự diễn ra với những bước nhảy vọt đáng kinh ngạc trong khoa học kỹ thuật dường như quá nhanh khiến chúng ta không thể nắm bắt kịp.
Tôi sẽ bắt đầu bằng cách đưa ra một trang báo cáo nhàm chán về khoa học kỹ thuật.
Tiếp theo, nếu bạn có thể bật trang báo cáo này lên.
Đây chỉ là một trang báo cáo ngẫu nhiên mà tôi chọn ra từ trong tài liệu của tôi.
Cái mà tôi muốn chỉ cho mọi người thấy không phải là những chi tiết của trang báo cáo mà là cái mẫu chung của nó.
Đây là một trang báo cáo về bản phân tích chúng tôi đang thực hiện so sánh giữa sức mạnh của bộ vi xử lý RISC với sức mạnh của mạng cục bộ.
Và điều thú vị là trang báo cáo này, giống như rất nhiều trang báo cáo công nghệ khác quen thuộc với chúng ta, là một loại đường thẳng nằm trên một bán đường cong log
Nói cách khác, mỗi bậc ở đây tượng trưng cho một mức độ trong thang biểu diễn.
Và đây là một điều mới chúng ta nhắc đến về bán đường cong log.
Có cái gì đó kỳ quặc ở đây.
Và đó cơ bản là cái tôi muốn nói tới.
Giờ, nếu bạn có thể chỉnh đèn cao hơn.
Nếu bạn có thể chỉnh đèn cao hơn chút nữa, vì tôi cần dùng mẩu giấy ở đây.
Tại sao chúng ta phải vẽ đường cong kỹ thuật theo những bán đường xong log?
Câu trả lời là, nếu tôi vẽ nó trên một đường cong bình thường đây, có thể nói, là năm, đây là một loại thời gian, và bất kể đây là thước đo công nghệ gì tôi đang cố gắng minh họa, đồ thị đều trông rất ngớ ngẩn.
Chúng dường như chuyển động như thế này
và chúng không cho chúng ta biết nhiều lắm.
Giờ nếu tôi vẽ đồ thị, ví dụ, công nghệ khác, có thể là công nghệ vận tải, trên một bán đường cong log, nó trông sẽ rất vô lý, giống như một đường thẳng.
Nhưng khi điều này xảy ra, mọi thứ thay đổi một cách định tính.
Vậy, nếu công nghệ vận tải phát triển nhanh như công nghệ vi xử lý, thì ngày kia tôi có thể gọi một chiếc taxi và đến Tokyo trong vòng 30 giây.
Nó không phải như vậy.
Và không có tiền lệ trong lịch sử phát triển công nghệ về sự tự tăng tiến bằng cách thay đổi cường độ vài năm một.
Giờ câu hỏi tôi muốn đặt ra là, nếu bạn nhìn vào những đường cong theo quy luật số mũ này, chúng không nhân lên mãi mãi.
Mọi thứ không thể mãi thay đổi nhanh chóng như chúng đang diễn ra.
Một trong hai việc sẽ xảy ra.
Hoặc nó sẽ biến thành một dạng đường cong S như thế này, cho tới khi một việc gì đó khác biệt hoàn toàn xảy ra, hoặc có thể, nó sẽ chuyển thành thế này.
Đó là tất cả những gì có thể xảy ra.
Hiện giờ, tôi đang lạc quan, vì vậy, tôi nghĩ rằng nó có thể đi theo cách này.
Nếu đúng như vậy, nó có nghĩa là chúng ta đang ở giữa giai đoạn của sự chuyển giao.
Chúng ta đang ở trên đường thẳng này trong quá trình chuyển giao giữa trạng thái thế giới từng tồn tại tới trạng thái mới mà thế giới đang tồn tại.
Và vì vậy, điều mà tôi đang muốn hỏi, điều mà tôi vẫn đang tự hỏi mình, là trạng thái mới mà thế giới đang tồn tại là gì?
Trạng thái mới mà thế giới đang hướng tới là gì?
Bởi vì quá trình chuyển giao này có vẻ rất khó đoán biết khi chúng ta đang ở ngay giữa của quá trình ấy.
Khi tôi là một đứa trẻ đang lớn lên, tương lai đối với tôi là năm 2000, và mọi người thường đoán trước việc gì sẽ xảy ra vào năm 2000.
Đây là một hội nghị mà ở đó mọi người bàn về tương lai, và mọi người có thể nhận thấy tương lai đó vẫn xoay quanh năm 2000.
Nó ở xa cách khi chúng ta tiến tới nó.
Vì vậy, nói cách khác, tương lai dường như chùn lại một năm mỗi năm cho cả đời người.
Tôi nghĩ rằng lí do của việc ấy là bởi tất cả chúng ta đều cảm thấy việc gì đó đang diễn ra tại thời điểm ấy.
Sự chuyển giao ấy đang diễn ra. Chúng ta đều có thể cảm nhận được nó.
Và chúng ta biết rằng nó không có ý nghĩa lắm khi nghĩ về 30, 50 năm sau vì khi ấy tất cả mọi thứ sẽ trở nên rất khác biệt khiến một phép ngoại suy rất đơn giản mà chúng ta thực hiện hôm nay sẽ không có ý nghĩa gì trong thời điểm ấy.
Vì vậy, cái mà tôi muốn nói đến là điều có thể, là sự chuyển giao có thể chính là giai đoạn chúng ta đang trải qua.
Để làm được điều đó tôi sẽ nói về một đống thứ thực sự không có gì liên quan đến công nghệ và máy tính.
Bởi vì tôi nghĩ rằng cách duy nhất để hiểu được điều này là thực sự đặt mình vào trong quá khứ và dành một cái nhìn lâu dài vào mọi vật.
Cán cân thời gian mà tôi muốn nhìn vào là cán cân thời gian của sự sống trên Trái Đất.
Và do đó, tôi nghĩ bức ảnh này có ý nghĩa của nó nếu mọi người nhìn vào nó với góc độ vài tỉ năm.
Nếu mọi người quay trở lại trước đây 2,5 tỉ năm, Trái Đất từng to như thế này, với những khúc đá cằn cỗi cùng rất nhiều tạp chất hóa học nổi xung quanh nó.
Và nếu mọi người nhìn vào cách các chất hóa học ấy được hình thành, chúng ta sẽ bắt đầu hiểu được chúng hình thành như thế nào.
Và tôi nghĩ có những giải thuyết đang dần giải thích được cách nó bắt đầu với ARN, nhưng tôi sẽ kể một câu chuyện đơn giản về nó, câu chuyện mà, vào thời điểm đó, có những giọt dầu nhỏ xíu trôi nổi xung quanh với vô vàn công thức hóa học bên trong nó.
Và một số giọt dầu ấy có sự kết hợp đặc biệt giữa các chất hóa học trong thành phần của nó khiến chúng liên kết với những chất hóa học bên ngoài và làm những giọt dầu lớn lên.
Và những giọt dầu như thế bắt đầu tách ra và phân chia.
Và chúng là những mẫu hình tế bào nguyên thủy nhất, những giọt dầu nhỏ đó.
Nhưng ngày nay những giọt dầu ấy không thực sự tồn tại, như chúng ta nói đến hiện giờ, bởi tất cả chúng đều là công thức ngẫu nhiên của nhiều chất hóa học.
Và tất cả mọi lần nó phân chia, chúng đều phân chia không đều những thành phần hóa học trong chúng.
Và vì vậy, tất cả các giọt đều khác nhau đôi chút.
Trên thực tế, các giọt khác nhau theo cách khiến chúng có khả năng liên kết tốt hơn với chất hóa học xung quanh chúng, phát triển nhanh hơn, liên kết nhạy hơn và phân chia nhiều hơn.
Vì vậy, những giọt có xu hướng tồn tại lâu hơn được thể hiện ra nhiều hơn.
Đó chỉ là một dạng hóa học cơ bản của sự sống, nhưng mọi thứ thú vị hơn khi những giọt ấy học được mẹo để chiết ra.
Bằng cách nào đó mà chúng ta không hiểu được, những giọt nhỏ ấy học cách để lại thông tin.
Chúng học cách lưu trữ thông tin những thông tin ấy chính là công thức hóa học của tế bào vào một chất hóa học đặc trưng gọi là ADN.
Nói cách khác, chúng hình thành, dưới dạng tiến hóa không ý thức, một mẫu viết cho phép chúng ghi lại chúng cấu tạo như thế nào, để từ đó chúng có thể sao chép.
Điều đáng ngạc nhiên là cách lưu trữ thông tin ấy có vẻ rất ổn định vì nó đã tiến hóa từ 2,5 tỉ năm trước.
Thực tế, gen của chúng ta, có quy tắc giống hệt và có cách lưu trữ giống hệt như vậy.
Thực tế, mọi sinh vật sống đều được lưu trữ cấu tạo gen của nó bằng hệ thống kí tự và mật mã hoàn toàn tương tự.
Thực tế, một trong những điều tôi đã làm để tiêu khiển là chúng ta giờ có thể lưu trữ nhiều thứ bằng mật mã này.
Tôi có ở đây 100 micrograms bột trắng, thứ mà tôi thường phải cố gắng giấu nhân viên bảo vệ ở sân bay.
(Khán giả cười) Nhưng trong nó -- điều mà tôi làm là tôi hình thành nên mật mã này -- mật mã có những kí tự tiêu chuẩn chúng ta dùng để tượng trưng hóa nó -- và tôi viết thẻ kinh doanh của tôi trên một mẩu ADN và khuếch đại nó lên 10 đến 22 lần.
Nếu có ai đó thích hàng trăm triệu bản sao chép thẻ kinh doanh của tôi, tôi có thể đưa mọi người trong căn phòng này rất nhiều bản, và, trên thực tế, tất cả mọi người trên thế giới, và nó đang ở ngay đây.
(Khán giả cười) Nếu như tôi là một kẻ tự tôn tự phụ, tôi có thể đã biến nó thành một loại vi-rút và thả nó vào căn phòng này.
(Khán giả cười) Vậy bước tiếp theo là gì?
Thiết lập một cấu trúc ADN là một bước thú vị.
Và nó tạo nên những tế bào này -- làm những tế bào này tồn tại thêm 1 tỉ năm nữa.
Nhưng tiếp sau đó, có một giai đoạn khác cũng rất thú vị khi mọi thứ trở nên hoàn toàn khác biệt, đó là lúc những tế bào này bắt đầu trao đổi và giao tiếp thông tin, và hình thành nên cộng đồng tế bào.
Tôi không biết nếu các bạn biết điều này, nhưng vi khuẩn có thể thực sự trao đổi ADN.
Bởi vì vậy mà, ví dụ, sự kháng thuốc kháng sinh được hình thành.
Một số loại vi khuẩn tìm ra cách kháng thuốc penicillin, và nó lan tỏa ra xung quanh trao đổi thông tin ADN của chúng với các vi khuẩn khác, và ngày nay chúng ta có rất nhiều loại vi khuẩn có khả năng kháng lại penicillin, bởi vì vi khuẩn truyền đạt thông tin ADN.
Việc truyền đạt này cho phép các cộng đồng vi khuẩn có thể hình thành mà trong đó bao gồm những loại vi khuẩn cùng cảnh ngộ; chúng hợp tác với nhau.
Và vì vậy, chúng cùng sống sót hay cùng chết dần, điều đó cũng có nghĩa là, nếu một cộng đồng phát triển tốt, tất cả cá nhân trong cộng đồng ấy lại tự sản sinh ra thêm nhiều cá thể và chúng tiến hóa theo hướng tích cực.
Thời điểm chuyển giao xảy ra khi những cộng đồng ấy gần gũi với nhau đến mức, trong thực tế, chúng cùng nhau hình thành nên một công thức cấu tạo chung cho cả quần thể trên một dãy ADN duy nhất.
Và vì vậy, quá trình tiếp theo rất thú vị trong sự sống mất khoảng 1 tỉ năm nữa.
Và vào thời điểm ấy, chúng ta có quần thể đa tế bào, quần thể có vô số loại tế bào khác nhau, làm việc cùng nhau như một cơ quan duy nhất.
Và trong thực tế, chúng ta chính là một quần thể đa tế bào.
Chúng ta có rất nhiều tế bào mà chúng không thể tồn tại một cách riêng rẽ.
Tế bào da của mọi người sẽ không có tác dụng gì nếu thiếu sự tồn tại của thế bào tim, tế bào cơ, tế bào não và rất nhiều tế bào khác.
Do đó, những quần thể này bắt đầu tiến hóa khiến mức độ thú vị mà tiến hóa xảy ra không còn là trên một tế bào, mà trên một quần thể chúng ta gọi là cơ thể sống.
Quá trình tiếp theo xảy ra là ở trong những quần thể này.
Những quần thể tế bào này, một lần nữa, bắt đầu chiết ra thông tin.
Và chúng bắt đầu hình thành nên những cấu hình đặc biệt có tác dụng không gì khác ngoài việc xử lí thông tin trong quần thể.
Và đó là những cấu trúc thần kinh.
Tế bào thần kinh là bộ máy xử lí thông tin mà quần thể tế bào cấu tạo nên.
Và trên thực tế, chúng được phân hóa trong quần thể và những cấu trúc đặc biệt chịu trách nhiệm cho việc ghi chép, đọc hiểu, xử lí thông tin.
Và đó là bộ não và hệ thống thần kinh của những quần thể ấy.
Và chúng đem đến sự thuận lợi trong quá trình tiến hóa.
Bởi vì ở thời điểm ấy, một cá thể -- việc xử lí thông tin có thể xảy ra trong khoảng thời gian tồn tại của một cá thể sống, thay vì trong khoảng thời gian tiến hóa này.
Vì vậy một cá thể sống có thể, ví dụ, học được việc không ăn một loại quả nào đó bởi vì nó có vị không ngon và cá thể đó thấy khó chịu khi ăn loại quả đó.
Việc này có thể xảy ra trong suốt thời gian tồn tại của một cơ thể sống, trong khi trước lúc chúng hình thành nên cấu trúc xử lí thông tin đặc biệt này, việc đó có thể đã được học trong quá trình tiến hóa trên trăm ngàn năm nhờ những cá thể chết vì ăn phải loại quả đó.
Hệ thống thần kinh đó, sự thật là chúng hình thành nên những cấu trúc thông tin đặc biệt ấy, đã nhanh chóng thúc đẩy cả quá trình tiến hóa.
Bởi quá trình tiến hóa ngày nay có thể xảy ra bên trong một cá thể.
Nó có thể xảy ra trong thời gian xử lí thông tin.
Nhưng sau đó điều xảy ra là các cá thể hình thành nên đương nhiên rồi, những mánh khóe trong việc trao đổi thông tin.
Ví dụ như, phiên bản phức tạp nhất chúng ta biết đến là ngôn ngữ của loài người.
Nếu bạn nghĩ về nó, bạn sẽ thấy đó là một phát minh hết sức vĩ đại.
Tôi có một suy nghĩ hết sức phức tạp, hỗn độn, và mơ hồ trong tâm trí.
Tôi đang ngồi đây nói ra những tiếng lẩm bẩm, hy vọng tạo ra trong đầu mọi người một suy nghĩ cũng hỗn độn và mơ hồ và có đôi chút tương tự như suy nghĩ của tôi.
Nhưng chúng ta đang lấy một thứ rất phức tạp, biến nó thành những tiếng, một dãy các loại tiếng, và hình thành nên trong não mọi người một suy nghĩ phức tạp.
Việc này cho phép chúng ta bắt đầu tồn tại như một cơ thể sống.
Và trên thực tế, điều chúng ta đã thực hiện là loài người chúng ta, bắt đầu biết chọn lọc.
Chúng ta đang trải qua các quá trình tương tự như các cá thể sống đa tế bào đã, đang trải qua -- chọn lọc phương pháp sao chép, biểu hiện, xử lí thông tin.
Ví dụ như, sự phát minh ra tiếng nói là một bước tiến nhỏ theo chiều hướng ấy.
Điện thoại, máy tính, băng video, đĩa CD và nhiều thứ khác là những thiết bị chuyên dụng mà chúng ta tạo ra trong xã hội để làm việc với thông tin.
Và chúng đều liên kết chúng ta thành một cộng đồng lớn hơn nhanh hơn và có khả năng tiến hóa xa hơn chúng ta trước đây.
Vậy giờ đây, tiến hóa có thể xảy ra trong thời khắc vài phần giây.
Mọi người đã xem ví dụ nhỏ của Ty về tiến hóa khi ông ấy đã thúc đẩy tiến hóa trên chương trình Nếp Xoắn ngay trước mắt mọi người.
Giờ chúng ta đã tăng tốc khung thời gian lên một lần nữa.
Vì vậy những bước đầu tiên của câu chuyện tôi kể cho mọi người xảy ra trong 1 tỉ năm.
Và những giai đoạn tiếp theo, như hệ thống thần kinh và não bộ, mất vài trăm triệu năm.
Quá trình tiếp theo, như ngôn ngữ và những thứ tương tự, xảy ra trong vòng ít hơn một triệu năm.
Và những quá trình tiếp theo, như điện, dường như chỉ mất có một vài thập kỷ.
Quá trình này cứ tự nó tiếp diễn và trở nên, tôi đoán rằng, tự xúc tác là từ thích hợp -- khi một quá trình tự thúc đẩy tốc độ thay đổi của nó.
Quá trình thay đổi càng nhiều, tốc độ nó thay đổi càng nhanh.
Và tôi nghĩ rằng đó là thứ mà chúng ta đang thấy ở đây, trong sự bùng nổ của đường cong này.
Chúng ta đang thấy quá trình này tự thúc đẩy bản thân nó.
Giờ tôi thiết kế máy tính để kiếm tiền, và tôi biết rằng thiết bị tôi dùng để thiết kế máy tính có thể không sử dụng được nếu không có những công nghệ gần đây trong ngành máy tính.
Vì vậy, bây giờ, điều tôi làm là thiết kế vật dụng với mức độ phức tạp dường như bất khả thi nếu thiết kế chúng theo hướng truyền thống.
Tôi không biết công dụng của tất cả các bóng bán dẫn trong máy kết nối.
Bởi có hàng tỉ bóng bán dẫn.
Thay vào đó, thứ tôi thực hiện cũng như thứ mà các thiết kế viên đang thực hiện tại Tập đoàn Các Thiết Bị Có Suy Nghĩ đó là chúng tôi suy nghĩ về mức độ của sự chiết lọc và đưa cái chiết lọc đó vào trong máy móc và máy móc đó sử dụng sự chiết lọc hiệu quả hơn chúng tôi có thể làm, tiến xa hơn và nhanh hơn chúng tôi có thể.
Và trên thực tế, đôi khi chúng thực hiện bởi những phương pháp chúng tôi thậm chí không hiểu rõ lắm.
Một phương pháp đặc biệt thú vị mà tôi hiện vẫn đang dùng nhiều là bản thân sự tiến hóa
Điều mà chúng tôi làm là đặt vào trong máy một quy trình phát triển xảy ra trong khung thời gian giây cực nhỏ.
Ví dụ như, trong những trường hợp đặc biệt, chúng ta có thể thực sự phát triển một chương trình bằng cách bắt đầu với những dãy câu lệnh.
Hay nói cách khác, "Máy tính, liệu bạn có thể đưa ra hàng trăm triệu dãy câu lệnh ngẫu nhiên.
Giờ liệu bạn có thể thực hiện tất cả các dãy câu lệnh ngẫu nhiên đó, chạy tất cả các chương trình đó, và chọn ra những chương trình gần gũi nhất với việc mà tôi đang muốn thực hiện."
Nói cách khác, tôi xác định thứ tôi muốn.
Khi tôi muốn sắp xếp các số, một ví dụ đơn giản mà tôi thực hiện được.
Và tìm chương trình gần gũi nhất với công việc sắp xếp con số.
Và đương nhiên, dãy câu lệnh ngẫu nhiên sẽ không có xu hướng sắp xếp các con số, vì vậy, không một câu lệnh nào sẽ thực sự thực hiện nhiệm vụ ấy.
Nhưng một trong số đó, nếu may mắn, sẽ đặt hai số vào đúng vị trí.
Và tôi nói, "Máy tính, liệu bạn có thể chọn ra 10% trong số dãy ngẫu nhiên đó mà thực hiện công việc tốt nhất.
Giữ chúng lại. Loại đi dãy còn lại.
Và tiếp theo hãy sao chép lại những dãy câu lệnh sắp xếp các con số tốt nhất.
Và hãy sao chép chúng bằng quá trình tái tổ hợp tương tự như sinh sản."
Lấy ra hai chương trình và chúng sẽ tạo ra sản phẩm bằng cách trao đổi quy tắc ngầm của chúng, và sản phẩm được thừa hưởng tính chất của các quy tắc của hai chương trình.
Tôi có hiện nay một thế hệ chương trình mới được sản xuất bởi sự kết hợp của các chương trình mà thực hiện công việc tốt hơn một chút.
Tôi nói với máy tính, "Hãy lặp lại quá trình."
Đánh giá lại chúng một lần nữa.
Có thể đưa ra vài sự hoán đổi.
Và thử lại lần nữa, thực hiện nó cho một thế hệ khác.
Tất cả mọi cá nhân trong thế hệ mới đều chỉ mất vài mili-giây.
Và vì vậy, tôi có thể thực hiện sự tiến hóa tương tự của vài triệu năm trong một máy tính chỉ trong vài phút, hay nếu trong trường hợp phức tạp, một vài tiếng.
Kết thúc quá trình, tôi sẽ có chương trình chắc chắn hoàn hảo với việc sắp xếp con số.
Trên thực tế, chúng là chương trình hiệu quả hơn nhiều chương trình tôi có thể viết tay.
Giờ nếu tôi nhìn vào những chương trình ấy, Tôi không thể cho mọi người biết chúng họat động như thế nào.
Tôi luôn cố gắng thăm dò chúng và chỉ cho bạn cách nó họat động.
Chúng là những chương trình rất mơ hồ và kì quặc.
Nhưng chúng thực hiện được công việc.
Và trên thực tế, tôi biết, tôi rất tự tin rằng chúng thực hiện được công việc bởi vì chúng đến từ một loạt hàng trăm nghìn chương trình đã thực hiện được công việc đó.
Trên thực tế, sự tồn tại của những chương trình ấy phụ thuộc vào cái công việc ấy.
(Khán giả cười) Tôi từng một lần ngồi trong một chiếc 747 với Marvin Minsky, và anh ta lấy ra tấm thẻ và nói, "Ôi nhìn kìa.
Nhìn vào đây. Nó nói rằng, 'Chiếc máy bay này có trăm nghìn chi tiết cùng hoạt động để cho bạn có một chuyến bay an toàn.' Nó không khiến bạn cảm thấy tự tin sao?"
(Khán giả cười) Trên thực tế, chúng ta đều biết rằng quá trình thiết kế xây dựng không được thuận lợi khi nó quá phức tạp.
Vì vậy, chúng ta bắt đầu phụ thuộc vào máy tính để thực hiện một quá trình khác biệt hơn hẳn với thiết kế xây dựng.
Và nó cho phép chúng ta sản xuất ra những sản phẩm phức tạp hơn nhiều so với thiết kế xây dựng bình thường cho phép.
Vậy mà chúng ta vẫn không thực sự hiểu sự lựa chọn của nó.
Và vì vậy, trong một góc nhìn, nó đang tiến trước chúng ta.
Chúng ta đang sử dụng những chương trình ấy để tạo ra máy tính nhanh hơn để từ đó chúng ta có thể thực hiện quá trình nhanh hơn.
Và vì vậy, nó đang thúc đẩy chính bản thân nó.
Điều này đang diễn ra ngày càng nhanh và đó là lí do tại sao tôi thấy nó khá mơ hồ.
Bởi tất cả công nghệ này đều tự thúc đẩy bản thân nó phát triển.
Chúng ta đang cất cánh.
Và chúng ta đang ở thời điểm trong quá trình mà tương tự như khi những cơ thể sống đơn bào chuyển sang cơ thể sống đa bào.
Chúng ta là những trùng Amip và chúng ta gần như không thể hiểu nổi thứ mà chúng ta đang chế tạo ra.
Chúng ta đang ở thời điểm của sự chuyển giao.
Nhưng tôi nghĩ rằng có một cái gì đó đang bám đuổi chúng ta.
Tôi nghĩ rằng chúng ta sẽ quá là tự cao nếu cho rằng chúng ta là sản phẩm cuối cùng của quá trình tiến hóa.
Và tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta ở đây là một phần của sự sản sinh thế hệ tiếp theo - bất kể đó là cái gì.
Bữa trưa đang tới gần, và tôi nghĩ tôi sẽ dừng lại tại đây, trước khi tôi bị loại ra bởi tạo hóa.
(Vỗ tay)
Thật tuyệt khi được có mặt ở đây.
Bạn có năng lực thay đổi thế giới.
Tôi không nói một cách sáo rỗng, bạn thực sự có năng lực thay đổi thế giới.
Ẩn sâu trong bạn, từng người trong các bạn có một công cụ quyền năng nhất mà con người biết tới.
Và đó là ý tưởng.
Một ý tưởng, từ tâm trí con người, nó có thể khơi dậy một làn sóng, có thể là ngọn lửa nhen nhóm một phong trào, và nó có thể kiến tạo lại tương lai của chúng ta.
Nhưng một ý tưởng sẽ không có sức mạnh nếu nó chỉ nằm im trong bạn.
Nếu bạn không bao giờ bộc lộ ý tưởng đó ra cho người khác tranh luận, nó sẽ chết cùng bạn.
Có lẽ vài người trong các bạn từng cố gắng diễn đạt ý tưởng của mình và nó không được chấp nhận, bị từ chối, và một ý tưởng tầm thường hoặc trung bình nào đó lại được chấp nhận.
Và sự khác biệt duy nhất giữa hai ý tưởng là cách chúng được truyền tải.
Vì nếu cách bạn truyền tải ý tưởng có sức cộng hưởng, sự thay đổi sẽ xuất hiện, và bạn có thể thay đổi thế giới.
Trong gia đình, chúng tôi sưu tầm các poster cổ điển châu Âu.
Mỗi khi tới Maui, chúng tôi gặp thương nhân ở đây, và ông đưa ra các poster lớn này.
Tôi thích chúng. Chúng đều có một ý tưởng và một hình ảnh rõ ràng truyền tải ý tưởng.
Chúng có kích thước khoảng một tấm nệm.
Chúng thực sự lớn. Chúng không dày như tấm nệm, nhưng rất to.
Người thương nhân sẽ lật từng trang và kể chuyện.
Một lần, hai đứa con đứng bên cạnh tôi và ông ấy lật trang, tấm poster ở bên dưới, ngay khi tôi nghiêng người về phía trước và nói, "Chúa ơi, tôi thích poster này," hai đứa con tôi nhảy về sau và kiểu như, "Chúa ơi, là mẹ à."
Và đây là tấm poster đó.
(Tiếng cười) Trông như thể "Chiến đi!"
Điều tôi thích ở tấm poster này là sự châm biếm.
Cô gái này đầy phấn khích, lao vào trận chiến -- như một thủ lĩnh -- và cô ấy đang cầm hộp gia vị nướng bánh Suavitos, như một thứ gì đó rất bình thường, dù cô sẵn sàng liều mạng để quảng bá nó.
Vì thế nếu bạn định đổi hộp gia vị Suavitos đó bằng một bài thuyết trình -- Thì tôi sẽ trông như vậy đó.
Tôi phấn khích với thuyết trình từ thời mà việc phấn khích với thuyết trình không tuyệt lắm.
Tôi nghĩ thuyết trình có năng lực thay đổi thế giới khi bạn truyền đạt một cách hiệu quả bằng nó.
Và thay đổi thế giới thì khó.
Nó sẽ không xảy ra chỉ với một người và một ý tưởng đơn độc.
Ý tưởng đó phải được lan rộng, nếu không nó sẽ vô hiệu.
Vì vậy bạn phải bộc lộ ý tưởng và cởi mở để mọi người thấy được nó.
Và cách truyền đạt ý tưởng hiệu quả nhất chính là kể chuyện.
Bạn biết đó, ngàn năm nay, những thế hệ không được học hành sẽ truyền các giá trị và văn hóa của họ từ thế hệ này đến thế hệ khác, và chúng sẽ vẫn vẹn nguyên không đổi.
Có một điều kì diệu về cấu trúc câu chuyện mà khi tập hợp lại, nó sẽ được tiếp thu và nhớ đến bởi người nghe.
Về cơ bản khi nghe kể chuyện, bạn sẽ có phản ứng thể chất; tim bạn có thể đập nhanh, mắt bạn có thể mở to, bạn có thể nói, "Ôi, tôi thấy lạnh sống lưng" hoặc, "Tôi có thể cảm nhận nó trong thâm tâm."
Chúng ta thường có phản ứng thể chất khi được nghe kể chuyện.
Nên dù cùng sân khấu ấy, một câu chuyện có thể được kể, nhưng một khi bài thuyết trình được kể, ta chẳng có cảm xúc gì.
Và tôi muốn tìm hiểu lí do.
Tại sao chúng ta lại ngồi chăm chú nghe một câu chuyện, nhưng vô cảm với bài thuyết trình.
Tôi muốn tìm hiểu cách để đưa câu chuyện vào bài thuyết trình.
Chúng tôi có hàng ngàn bài thuyết trình ở nơi làm việc -- thực ra là hàng trăm ngàn bài thuyết trình, nên tôi biết nội dung của một bài thuyết trình dở tệ.
Tôi đã quyết định học điện ảnh và văn học, thực sự đào sâu và tìm hiểu điều gì đang diễn ra và tại sao nó có vấn đề.
Tôi muốn cho các bạn xem một vài phát hiện đã giúp tôi khám phá ra hình thức của một bài thuyết trình.
Hiển nhiên là bắt đầu với Aristotle, ông có cấu trúc cốt truyện ba hồi, hồi một, hai và ba.
Tôi đã học thơ và hùng biện, và rất nhiều bài thuyết trình không có cấu trúc ấy trong dạng đơn giản nhất.
Và rồi khi tôi chuyển sang học về hình mẫu anh hùng, tôi nghĩ, "OK, người thuyết trình là anh hùng, họ đứng trên sân khấu và là ngôi sao của buổi diễn."
Khi thuyết trình, bạn dễ cảm thấy mình là ngôi sao của buổi diễn.
Tôi nhận ra ngay rằng điều đó thật sự có vấn đề.
Vì khi tôi có một ý tưởng, tôi có thể bộc lộ nó ra, nhưng nếu các bạn không nắm bắt và coi trọng nó, ý tưởng sẽ chẳng đi tới đâu và thế giới không bao giờ thay đổi.
Thực tế, người thuyết trình không phải anh hùng mà khán giả mới là anh hùng trong ý tưởng của chúng ta.
Nếu bạn xem hành trình anh hùng của Joseph Campbell ngay phần trước, có một cách nhìn thú vị ở đây.
Có một vị anh hùng đáng mến trong thế giới bình thường, và tiếng gọi phiêu lưu xuất hiện.
Khi đó thế giới như mất đi sự cân bằng.
Và ban đầu họ kháng cự.
Họ nghĩ, "Tôi không biết mình có muốn tham gia không," và rồi người cố vấn xuất hiện và giúp họ đi từ thế giới bình thường tới thế giới đặc biệt.
Người thuyết trình là cố vấn. Bạn không phải Luke Skywalker mà là Yoda.
Bạn chính là người giúp khán giả đi từ điều bình thường tới ý tưởng mới đặc biệt của bạn, đó là sức mạnh của một câu chuyện.
Kết cấu đơn giản nhất của một câu chuyện là cấu trúc cốt truyện ba hồi.
Bạn có một vị anh hùng đáng mến đầy khát khao, họ gặp phải rào cản, và cuối cùng họ trỗi dậy, biến đổi, và đó là cấu trúc cơ bản.
Nó không còn như vậy cho tới khi tôi biết đến kim tự tháp Gustav Freytag -- ông vẽ mô hình này năm 1863.
Ông là nhà soạn kịch người Đức...
nhà viết kịch người Đức và ông tin rằng tồn tại cấu trúc cốt truyện năm hồi, bao gồm Dẫn truyện, Cao trào, Đỉnh điểm, Thoái trào và Kết thúc, tức là giải pháp hoặc cách gỡ rối cho câu chuyện.
Tôi thích mô hình này. Ta bàn về các mô hình.
Mỗi câu chuyện có 1 kết cấu -- kết cấu là mô hình.
Chúng ta nói về âm nhạc cổ điển có sự cân đối.
Vì vậy tôi nghĩ, nếu bài thuyết trình có mô hình thì nó sẽ là gì?
Và người giao tiếp giỏi nhất sử dụng mô hình đó thế nào hay họ có dùng mô hình không?
Tôi sẽ không bao giờ quên, đó là 1 sáng thứ bảy.
Sau khi học -- khoảng vài năm -- tôi vẽ một mô hình.
Và tôi nghĩ, "Ôi Chúa ơi, nếu mô hình này là thật, tôi có thể kết hợp hai bài thuyết trình hoàn toàn khác nhau và nó sẽ thành sự thật."
Tôi chọn một bài diễn văn rõ ràng, "Tôi có một ước mơ" của Martin Luther King, và bài giới thiệu iPhone năm 2007 của Steve Job, tôi kết hợp hai bài với nhau, và nó có hiệu quả.
Tôi ngồi trong văn phòng và sửng sốt.
Tôi thật sự đã khóc một chút, vì tôi nghĩ, "Tôi đã được ban cho món quà này," và đây rồi, đây là mô hình của một bài thuyết trình thành công.
Nó không tuyệt sao?
(Tiếng cười) Tôi khóc đấy.
Tôi muốn chỉ cho các bạn, nó thật sự đáng kinh ngạc.
Có phần đầu, giữa và kết thúc, và tôi muốn dẫn dắt bạn qua từng bước.
Vì người giao tiếp giỏi nhất -- tôi đã xem các bài diễn văn -- tôi có thể kết hợp mô hình. Thậm chí Gettysburg Address tuân theo mô hình này.
Ở phần đầu của bài thuyết trình bất kì, bạn cần xây dựng vấn đề.
Bạn biết đó, đây là hiện trạng, đây là điều đang diễn ra.
Và rồi bạn cần so sánh nó với điều có thể xảy ra.
Bạn cần làm khoảng cách giữa chúng lớn nhất có thể, vì hiện trạng thì bình thường, và bạn cần tạo sự đối lập với tầm cao từ ý tưởng của bạn.
Nó giống như đây là quá khứ và kia là hiện tại, nhưng hãy nhìn vào tương lai chúng ta.
Đây là vấn đề, nhưng hãy xem vấn đề được loại bỏ.
Đây là rào cản, hãy tiêu diệt nó.
Bạn cần khuếch đại khoảng cách đó.
Giống như khuấy động biến cố trong một bộ phim.
Đó là khi đột nhiên khán giả phải đấu tranh với điều bạn vừa nêu ra: "Ồ, liệu tôi có muốn đồng tình và ủng hộ nó hay không?"
Và phần còn lại của bài thuyết trình nên hỗ trợ điều đó.
Đoạn giữa sẽ tiến và lui, nó di chuyển qua lại giữa hiện trạng và khả năng có thể xảy ra.
Vì điều bạn đang cố gắng làm là khiến hiện trạng và những thứ tầm thường trở nên kém hấp dẫn, và bạn muốn kéo chúng tới khả năng có thể xảy ra ở tương lai khi ý tưởng của bạn được chấp nhận.
Trên con đường thay đổi thế giới của bạn, mọi người sẽ kháng cự.
Họ sẽ không hứng khởi, có thể họ yêu thế giới này.
Nên bạn sẽ gặp phải sự kháng cự. Đó là lí do bạn phải tiến và lui.
Tương tự như lái tàu.
Khi bạn lái tàu ngược gió và cơn gió kháng cự, bạn phải di chuyển con tàu tiến và lui liên tục.
Làm cách đó bạn mới có thể đón gió.
Bạn phải thực sự nắm bắt được sự kháng cự xuất hiện khi bạn đang lái tàu.
Thật thú vị là, nếu bạn đón gió đúng cách và lái tàu đúng cách, tàu của bạn sẽ đi nhanh hơn cả cơn gió.
Đó là một hiện tượng vật lý.
Bằng cách tập trung vào cách họ kháng cự giữa hiện trạng và khả năng có thể xảy ra, bạn sẽ lôi kéo họ tới ý tưởng của mình nhanh hơn khi bạn không làm vậy.
Sau khi tiến và lui giữa hiện trạng và khả năng có thể xảy ra, bước ngoặt cuối cùng là kêu gọi hành động, điều mà mọi bài thuyết trình đều nên có, nhưng phải ở cuối cùng.
"Với ý tưởng của tôi, đây sẽ là thiên đường."
"Đây là cách mà thế giới sẽ trở thành, khi chúng ta đoàn kết và giải quyết vấn đề lớn này."
Bạn cần sử dụng nó làm phần kết, theo cách nên thơ và kịch tính.
Thật thú vị là, khi tôi hoàn thành, tôi nghĩ, "Bạn biết không? Tôi có thể dùng nó như công cụ phân tích."
Tôi ghi lại các bài diễn văn, và vẽ biểu đồ, xem chúng liên hệ thế nào với công cụ này.
Hôm nay tôi muốn cho bạn thấy vài biểu đồ, và tôi muốn bắt đầu với chính hai người mà tôi đã nêu đầu tiên.
Đây là ngài Jobs, người đã thay đổi hoàn toàn thế giới.
Thay đổi thế giới điện toán cá nhân và ngành công nghiệp âm nhạc và giờ ông đang trên đường thay đổi ngành công nghiệp di động.
Ông rõ ràng là đã thay đổi thế giới.
Và đây là mô hình của bài giới thiệu iPhone năm 2007, khi ông ra mắt chiếc iPhone của mình.
Bài truyết trình 90', có thể thấy ông bắt đầu với hiện trạng, di chuyển tiến và lui rồi kết thúc với điều có thể xảy ra.
Tôi muốn làm rõ điều này: đường kẻ trắng là khi ông ấy đang nói.
Đường kẻ màu bên cạnh ngay ở trên đây, đó là khi ông chuyển sang chiếu video.
Ông thêm tính đa dạng và minh họa.
Vậy là không chỉ có ông nói đến hết bài.
Những đường kẻ này là hình ảnh đại diện.
Đến cuối, bạn thấy đường kẻ xanh, chính là một diễn giả khách mời.
Đây là lúc thú vị: mỗi một dấu tích ở đây là khi ông tạo tiếng cười.
Và mỗi dấu tích ở kia là khi ông khiến họ vỗ tay.
Họ tham gia rất nhiệt tình về thể chất, họ phản ứng thể chất với điều ông đang nói, nó thật tuyệt vời, vì đó là khi bạn biết rằng bạn đã nắm khán giả trong tay.
Ông nói tới khả năng có thể xảy ra, "Tôi đã mong chờ ngày này hai năm rưỡi rồi."
Ông đang ra mắt một sản phẩm mà ông đã biết trong vài năm.
Vậy nên đó không phải là sản phẩm mới với ông.
Nhưng nhìn này, ông làm một điều khác: ông ngạc nhiên. Ông ngạc nhiên với chính sản phẩm của mình.
Ông ngạc nhiên với chính mình hơn là vì tiếng cười và tràng vỗ tay.
Ông nói, "Nó thật tuyệt vời làm sao?
Thật đẹp làm sao?" Ông hình tượng cho khán giả thấy điều ông muốn họ cảm nhận.
Ông nói tới khả năng tương lai, "Đôi khi, một sản phẩm có tính cách mạng xuất hiện và thay đổi mọi thứ."
Ông bắt đầu nói về sản phẩm mới của mình.
Ở phần mở đầu, ông thực sự tắt điện thoại đi.
Bạn thấy đường kẻ trắng kéo dài cho tới điểm này, ông chuyển sang so sánh, "Đây là chiếc điện thoại mới, và đây là bên đối thủ tệ hại.
"Đây là chiếc điện thoại mới, và đây là bên đối thủ tệ hại.
Và rồi, ngay lúc đó, ông có khoảnh khắc ngôi sao -- và đó là điều chúng ta sẽ luôn nhớ tới.
Ông bật điện thoại lên.
Lần đầu khán giả thấy chức năng cuộn trang, bạn có thể nghe thấy không khí bị hút khỏi phòng.
Họ há hốc miệng. Bạn có thể nghe thấy.
Ông tạo nên một khoảnh khắc khiến họ luôn nhớ mãi.
Di chuyển tiếp dọc theo mô hình này, bạn có thể thấy đường kẻ xanh, khi diễn giả ở ngoài đang nói, và tới góc dưới bên phải, đường kẻ đứt đoạn.
Đó là vì điều khiển của ông bị hỏng.
Ông kể một câu chuyện riêng, ngay đó, khi công nghệ không hoạt động.
Ông là bậc thầy giao tiếp, và chuyển sang kể chuyện để gây sự chú ý.
Ở góc phải biểu đồ, ông kết thúc với niềm vui mới.
Ông hứa hẹn rằng Apple sẽ tiếp tục tạo nên những sản phẩm mới mang tính cách mạng.
Và ông nói, "Tôi rất thích câu của Wayne Gretzky (vận động viên khúc côn cầu): 'Tôi trượt đến nơi bóng sẽ lăn đến, không phải chỗ nó đang nằm.' Ở Apple chúng tôi đã luôn cố gắng làm vậy từ thuở ban đầu và sẽ luôn như vậy." Ông kết thúc bằng một niềm vui mới.
Ông là vị mục sư có tầm nhìn tuyệt vời người đã dành cả cuộc đời hoạt động hết mình vì sự bình đẳng.
Và đây là mô hình thuyết trình "Tôi có một ước mơ".
Bạn có thể thấy ông bắt đầu với hiện trạng, tiến và lui giữa hiện trạng và khả năng, rồi kết thúc với một niềm vui mới nên thơ, đoạn nổi tiếng mà ta đều biết.
Tôi sẽ dàn nó ra một chút, trải dài ra cho bạn xem, điều tôi đang làm là đặt bản ghi âm vào đây cùng phần chữ.
Tôi biết bạn không thể đọc nó.
Nhưng cuối mỗi phần đứt đoạn, tôi chia đường kẻ ra, vì ông ấy đã lấy hơi và ngưng lại.
Ông là mục sư của Baptist Nam phương, hầu hết chưa ai từng nghe tới, vì vậy ông có phong cách riêng rất mới mẻ với mọi người.
Tôi muốn đặt một cột lên phần chữ vì tôi muốn dùng cột này như một công cụ thông tin ở đây.
Hãy theo dõi cách ông thực sự nói chuyện với mọi người.
Cột xanh ở đây là lúc ông sử dụng biện pháp lặp trong hùng biện.
Ông đang nhắc lại chính mình, ông sử dụng từ và cụm từ giống nhau để mọi người có thể ghi nhớ và hồi tưởng lại.
Nhưng ông cũng dùng rất nhiều phép ẩn dụ và từ tượng hình.
Đây là cách khiến những ý tưởng cực kì phức tạp trở nên dễ nhớ và đầy tri thức, để mọi người có thể hiểu được.
Ông thực sự đã tạo nên khung cảnh bằng từ ngữ nên mọi người có thể hình dung điều ông đang nói tới.
Và ông cũng sử dụng nhiều bài hát và kinh thánh tương tự nhau.
Thứ bạn đang nhìn thấy mới chỉ là phần đầu của nó.
Ông cũng viện dẫn nhiều lời hứa chính trị mà mọi người nhận được.
Nếu bạn nhìn vào điểm đầu của hiện trạng, đó là lần đầu tiên mọi người vỗ tay và la lớn lên.
Điểm kết của hiện trạng là khi ông ấy nói, "Nước Mỹ đã trao cho người dân Negro (Mỹ gốc Phi) một tờ séc khống, một tờ séc không có giá trị thanh toán."
Mọi người đều biết sẽ thế nào nếu không có tiền trong tài khoản.
Vì vậy ông dùng phép ẩn dụ mà mọi người đều quen thuộc.
Nhưng khi họ thực sự hứng thú, điều đầu tiên họ hét lên là: "Vậy chúng ta cần phải đổi tấm séc ra tiền, một tấm séc sẽ đáp ứng nhu cầu của ta về sự giàu có của tự do và sự an toàn của công lý."
Đó là lúc họ thực sự đã vỗ tay.
Là khi ông ấy so sánh hiện trạng với điều có thể xảy ra.
Vì vậy khi chúng ta nhìn xa hơn theo mô hình này, bạn sẽ thấy nó tiến và lui với tốc độ điên cuồng.
Và đó là khi ông ấy tiến, lui, tiến, lui liên tục.
Lúc này khán giả đang rất sôi nổi.
Họ đều rất hào hứng, và bạn có thể làm điều đó để giữ họ ở mức hưng phấn cao độ.
Ông ấy nói, "Tôi có một ước mơ rằng một ngày đất nước này sẽ vươn lên và sống với niềm tin.
"Chúng ta coi sự thật này là hiển nhiên, rằng mọi người đều sinh ra là bình đẳng." Ông ấy sử dụng dòng chữ nhỏ màu cam để gợi nhắc họ tới lời hứa mà các chính trị gia hay đất nước từng đưa ra.
Rồi ông tiến, lui qua lại giữa các câu "Tôi có một ước mơ rằng một ngày, Tôi có một ước mơ rằng một ngày," và cuối cùng, nó trở nên thật thú vị.
Vì ông ấy sử dụng -- hãy nhìn vào bốn sắc thái màu xanh, có nhiều màu xanh lam ở đó, tức là có rất nhiều sự lặp lại -- ông rất nhạy bén với kĩ thuật lặp.
Và màu xanh lục là khi vận dụng triệt để âm nhạc và kinh thánh.
Phổ màu xanh lục đầu tiên là kinh thánh trích từ Sách Isaia.
Phổ màu xanh lục thứ hai là "Đất nước tôi, đây là bài hát về bạn."
Đó là một bài hát quen thuộc đặc biệt rất quan trọng đối với người da đen vào thời điểm đó, vì họ đã chọn sửa đổi bài hát này như một cách phản đối dữ dội vì lời hứa đã không được thực hiện.
Phổ màu xanh lục thứ ba là một khổ thơ trích từ bài hát trên.
Và phổ màu xanh lục thứ tư là bài ca tôn giáo Negro.
"Cuối cùng đã được tự do! Tự do rồi! Cảm tạ Đấng toàn năng, tôi đã tự do!"
Điều ông ấy làm là chạm tới trái tim khán giả.
Ông trích dẫn kinh thánh, điều đó rất quan trọng.
Ông trích dẫn bài hát mà họ cùng nhau hát như tiếng kêu than phẫn nộ, và ông sử dụng chúng làm công cụ kết nối và cộng hưởng với khán giả.
Kết thúc -- vẽ nên bức tranh về một niềm hạnh phúc mới, sử dụng những điều thiêng liêng trong sâu thẳm con người.
Ông là người vĩ đại. Ông có một ước mơ rất lớn.
Có nhiều người ở đây, các bạn cũng có những ước mơ rất lớn.
Bạn có những ý tưởng lớn bên trong bạn cần phải được bộc lộ ra.
Nhưng bạn biết không? Chúng ta gặp khó khăn.
Không dễ để thay đổi thế giới; đó là một việc lớn.
Bạn biết ông ấy đã -- nhà của ông bị đánh bom, ông bị đâm bằng dao rọc giấy, cuối cùng, ông qua đời, bạn biết đó, vì điều mà ông quan tâm tới.
Nhưng nhiều người trong chúng ta -- sẽ không ai đòi hỏi ta phải hi sinh.
Vấn đề là về cơ bản nó hơi giống cấu trúc câu chuyện một chút.
Cuộc sống có thể giống như vậy.
Bạn biết đấy, các bạn là những người dễ mến, bạn có khát khao, bạn gặp trở ngại, và chúng ta dừng tại đó.
Chúng ta nghĩ, "Tôi có ý tưởng này, nhưng tôi sẽ không nói ra.
Nó bị từ chối thôi."
Chúng ta tự hủy hoại ý tưởng của chính mình, chúng ta cứ bám lấy khó khăn trở ngại thay vì chọn cách để cho sự đấu tranh thay đổi chúng ta và chọn bước tiếp, ước mơ và biến nó thành sự thật.
Bạn biết không, nếu tôi có thể làm vậy, ai cũng có thể làm được.
Tôi lớn lên trong một môi trường thiếu thốn cả về kinh tế lẫn tình cảm.
Lần đầu tôi đi cắm trại với chị mình, tôi đã bị ngược đãi.
Không phải lần đầu tôi bị ngược đãi mà đó là lần hung hãn nhất.
Ba mẹ tôi -- họ đã kết hôn với nhau ba lần, (Tiếng xì xào) Phải, thật là rối ren, và lúc họ không cãi nhau, họ sẽ giúp những người nghiện rượu sống cùng chúng tôi vì họ đều là người nghiện rượu tỉnh táo.
Mẹ đã bỏ chúng tôi khi tôi 16 tuổi.
Và tôi đảm đương trách nhiệm chăm sóc gia đình và chị em mình.
Rồi tôi kết hôn. Tôi đã gặp và yêu một người.
Tôi dành một năm học đại học.
Tôi làm điều mà bất kì cô gái độc thân, trẻ trung nào cũng nên làm -- tôi kết hôn khi tôi 18 tuổi.
Và bạn biết không?
Tôi biết, tôi biết rằng lẽ sống của tôi còn hơn thế.
Và đến lúc trong câu chuyện cuộc đời mình tôi có sự lựa chọn.
Tôi có thể để cho những thứ này hạ gục và làm chết những ý tưởng trong tôi.
Tôi có thể chỉ cần nói, "Cuộc đời quá khó khăn để thay đổi thế giới.
Quá khó."
Nhưng tôi đã chọn một câu chuyện cuộc đời khác cho mình.
(Tiếng cười) Bạn biết chứ?
Và tôi cảm thấy có những người trong căn phòng này -- bạn có hộp gia vị Suavitos và nghĩ, "Bạn biết đấy, đó không phải chuyện gì to tát."
"Không phải là tôi có thể thay đổi cả thế giới."
Nhưng bạn có thể thay đổi thế giới của bạn.
Bạn có thể thay đổi cuộc đời mình.
Bạn có thể thay đổi thế giới mà bạn điều khiển, bạn có thể thay đổi tầm vóc của mình.
Tôi muốn khuyến khích bạn làm vậy.
Vì sao ư?
Tương lai không phải nơi chúng ta sẽ tới.
Đó là nơi bạn phải tạo dựng.
Xin cảm ơn. Chúa phù hộ các bạn.
(Tiếng vỗ tay)
Tôi muốn nói về một trong những câu hỏi lớn, có lẽ là câu hỏi lớn nhất: Chúng ta nên chung sống như thế nào?
Làm sao để một nhóm người sống ở thành phố hoặc trên những lục địa hay thậm chí là cả địa cầu cùng chia sẻ và quản lý tài nguyên chung?
Chúng ta tạo ra luật lệ chi phối mình ra sao?
Đây luôn là một câu hỏi quan trọng.
Và bây giờ thì nó quan trọng hơn hết. Bất bình đẳng địa vị, biến đổi khí hậu, khủng hoảng tị nạn, và đó mới chỉ là một số vấn đề hệ trọng.
Đó cũng là một câu hỏi rất cũ.
Con người đã tự hỏi bản thân câu hỏi này ngay từ khi ta sống trong xã hội có tổ chức.
Như người này, Plato.
Ông ấy nghĩ chúng ta cần người bảo hộ tốt người có thể quyết định những điều tốt đẹp hơn cho mọi người.
Vua và hoàng hậu nghĩ mình có thể trở thành người bảo hộ đó, nhưng qua nhiều cuộc cách mạng, họ dần mất đi ý chí của mình.
Và người này, bạn chắc chắn biết
Ông đã sống ở Hungary nhiều năm với nỗ lực để thực hiện câu hỏi làm sao để cùng chung sống.
Câu trả lời của người này thật tàn bạo, ác độc và vô nhân đạo.
Nhưng một câu trả lời khác, một câu trả lời kiểu khác, đã ít nhiều đi vào dĩ vãng suốt 2000 năm, gần đây đã đạt được thành công.
Câu trả lời tất nhiên là chế độ dân chủ.
Nếu chúng ta xem qua lịch sử hiện đại của chế độ dân chủ, thì nó như thế này.
Trục hoành thể hiện quãng thời gian 200 năm.
Trục tung là số lượng nền dân chủ.
Và biểu đồ như thế này đây, điểm quan trọng của biểu đồ này là sự gia tăng phi thường theo thời gian. Đó là lý do mà tại sao thế kỷ 20 luôn được gọi là thế kỷ của thành tựu dân chủ, và cũng là lý do tại sao, như lời Francis Fukuyama nói năm 1989, có người tin rằng chúng ta chạm đến điểm kết thúc của lịch sử, và rằng câu hỏi về việc làm sao để chung sống đó đã được trả lời, và câu trả lời đó là tự do dân chủ.
Hãy cùng khám phá sự khẳng định này.
Tôi muốn biết bạn nghĩ thế nào.
Nên tôi sẽ đặt ra hai câu hỏi, và tôi muốn bạn giơ tay lên nếu bạn đồng ý.
Câu hỏi đầu tiên: Bạn có nghĩ sống trong một nền dân chủ là điều tốt không?
Ai thích chế độ dân chủ?
Nếu bạn có thể nghĩ về một chế độ tốt hơn xin hãy bỏ tay xuống.
Đừng lo lắng về những người không giơ tay tôi chắc là họ có ý tốt thôi.
Câu hỏi thứ hai là: Ai nghĩ rằng nền dân chủ của chúng ta đang hoạt động tốt?
Thôi nào, phải có một chính trị gia đang ngồi đâu đó chứ.
(Cười) Không à.
Ý tôi là, nếu tự do dân chủ là kết thúc của lịch sử, thì sẽ có một nghịch lý lớn hoặc mâu thuẫn ở đây.
Tại sao lại như thế?
Câu hỏi đầu là về ý tưởng của nền dân chủ. và tất cả những phẩm chất này thật sự hấp dẫn.
Nhưng trong thực tế, nó không hoạt động.
Và đó là câu hỏi thứ hai.
Nền chính trị của chúng ta đang rã đám, những chính trị gia không còn đáng tin cậy và hệ thống chính trị bị xuyên tạc bởi sự ham muốn quyền lực.
Tôi nghĩ có hai cách để giải quyết nghịch lý này.
Một là từ bỏ chế độ dân chủ; nó không hoạt động.
Hãy chọn một người thuộc chế độ dân túy người sẽ bỏ qua các chỉ tiêu dân chủ, chà đạp lên quyền tự do rồi cứ để mọi thứ như vậy.
Phương án khác theo tôi nghĩ đó là sửa chữa lỗ hổng của hệ thống, mang thực tiễn đến gần với lý tưởng và mang tiếng nói đa dạng của cộng đồng đến quốc hội của chúng ta, và để họ tạo nên những bộ luật đã được xem xét chu đáo vì lợi ích lâu dài của mọi người.
Điều khiến tôi hiện diện ở đây, đó là thời điểm tôi giác ngộ.
Và tôi muốn bạn phản biện lại.
Tôi muốn bạn tự hỏi bản thân "Sao không thực hiện được?"
Và sau đó đến và nói với tôi sau khi trả lời nó.
Tên khoa học của nó là "sự bắt thăm"
nhưng tên phổ biến của nó là "lựa chọn ngẫu nhiên".
Và thật ra ý tưởng rất đơn giản ta ngẫu nhiên chọn người và để họ vào quốc hội.
(Cười) Chúng ta hãy cùng phân tích điều đó nhé.
Tưởng tượng chúng tôi chọn bạn, bạn, và bạn nữa và một đám người ngẫu nhiên khác, rồi để các bạn ở quốc hội vài năm tới.
Đương nhiên, chúng tôi phân tầng lựa chọn để đảm bảo sự phù hợp với hồ sơ nhân khẩu và kinh tế xã hội của đất nước và là mẫu người đại diện thực sự.
50% trong số đó sẽ là phụ nữ,
rất nhiều người trẻ, một số khác thì già, vài người sẽ rất giàu nhưng hầu hết họ đều là những người bình thường như bạn và tôi đây.
Đây sẽ là một mô hình thu nhỏ của xã hội.
Và mô hình này sẽ thể hiện cách tất cả chúng ta nghĩ nếu ta có thời gian, có thông tin và tiến trình tốt để đạt tới điểm mấu chốt đạo đức của các quyết định chính trị.
Và mặc dù bạn không nằm trong nhóm đó, ai đó ở tuổi của bạn, cùng giới tính với bạn ai đó ở cùng địa phương của bạn và cùng gia cảnh với bạn sẽ ở trong căn phòng đó.
Quyết định của những người này sẽ dựa trên sự thông thái của đám đông.
Họ sẽ làm được nhiều hơn là tổng cộng từng người.
Họ sẽ thành nhà tư tưởng biết phản biện, có kết nối với những chuyên gia, những người thực sự làm việc chứ không phải chỉ ngồi trên cao.
Và họ có thể chứng minh rằng sự đa dạng có thể vượt trội hơn khả năng khi đối mặt với hàng dài các vấn đề và thắc mắc của xã hội.
Nó không phải là chính phủ tạo ra bởi thăm dò dư luận,
cũng không phải bởi trưng cầu dân ý.
Những người hiểu tình hình, thận trọng này sẽ vượt xa ý kiến công chúng mà đưa ra những đánh giá công khai.
Tuy nhiên, có một mặt trái lớn: nếu ta thay thế bầu cử bằng rút thăm và làm cho quốc hội thực sự đại diện cho toàn xã hội, đó sẽ là kết thúc cho các chính trị gia.
Và tôi chắc chúng ta sẽ khá buồn khi thấy điều đó
(Cười) Thật thú vị, lựa chọn ngẫu nhiên là chìa khóa để tạo ra chế độ dân chủ ở thời Athens cổ đại.
Bộ máy này, công cụ này, được gọi là kleroteria.
Đó là phương pháp lựa chọn ngẫu nhiên của người Athens cổ đại.
Người Athens cổ đại lựa chọn một cách ngẫu nhiên các công dân để đưa vào phần lớn các tổ chức chính trị của họ.
Họ hiểu rằng bầu cử là công cụ của quý tộc.
Họ hiểu rằng nghề chính trị gia là điều cần tránh.
Và tôi nghĩ chúng ta cũng biết điều này.
Nhưng thú vị hơn so với việc người xưa sử dùng cách lựa chọn ngẫu nhiên là sự hồi sinh của nó ở xã hội hiện đại.
Việc tái khám phá tính hợp pháp của lựa chọn ngẫu nhiên trong chính trị dần trở nên quá phổ biến gần đây, đến nỗi có quá nhiều ví dụ để nhắc đến.
Tất nhiên tôi rất hiểu rằng thật khó khăn để tiến hành điều này trong quốc hội.
Hãy thử điều này - nói với bạn mình, "Tôi nghĩ ta nên chọn người đến thượng nghị viện một cách ngẫu nhiên"
"Bạn đùa à?
Hàng xóm tôi được chọn thì sao?
Tên ngốc ấy còn không phân loại được rác."
Nhưng có lẽ bằng chứng đáng ngạc nhiên nhưng áp đảo và thuyết phục từ tất cả các ví dụ hiện đại này là hình thức đó hoạt động được.
Nếu bạn giao cho người khác trách nhiệm, họ sẽ tỏ ra vẻ có trách nhiệm.
Đừng hiểu lầm tôi, nó không phải thuốc vạn năng.
Câu hỏi không phải là: Nó có hoàn hảo không?
Tất nhiên là không rồi.
Chúng ta là con người, và những tác động méo mó sẽ còn tiếp tục tồn tại.
Câu hỏi ở đây là: Nó có tốt hơn không?
Và trả lời cho câu hỏi đó, ít nhất là đối với tôi, là có.
Điều đó khiến ta trở về câu hỏi gốc: Làm sao để cùng chung sống với nhau?
Và giờ chúng ta đã có câu trả lời: đó là quốc hội sử dụng cách rút thăm.
Nhưng làm thế nào để đạt được điều đó?
Làm sao để ta sửa được lỗi hệ thống và tái tạo nền dân chủ cho thế kỷ 21?
Có vài thứ mà chúng ta có thể làm và trên thực tế thì chúng đang diễn ra ngay bây giờ.
Chúng ta có thể thử nghiệm rút thăm.
Chúng ta có thể tiến hành nó ở trường học, nơi làm việc và các cơ quan khác, như là chế độ dân chủ hành động đang hoạt động ở Bolivia.
Chúng ta có thể tổ chức các hội đồng chính trị và hội đồng nhân dân, như tổ chức Dân chủ mới ở Úc, như trung tâm Jefferson đang hoạt động ở Mỹ và như chính phủ Ai-len đang làm hiện giờ.
Chúng ta có thể tạo ra vận động xã hội để đòi hỏi thay đổi, đó là điều Tổ chức lựa chọn ngẫu nhiên thực hiện ở Vương quốc Anh
Với những luận điểm đó, chúng ta nên thực hiện nó.
Có lẽ bước đi đầu tiên sẽ là phòng thứ hai trong quốc hội, đầy những người được lựa chọn ngẫu nhiên một thượng viện nhân dân, nếu bạn muốn.
Có một chiến dịch cho thượng viện nhân dân ở Pháp và chiến dịch khác ở Scotland, và đương nhiên nó có thể xảy ra ở Hungary.
Đó sẽ giống kiểu con ngựa thành Tơ-roa tiến thẳng vào trung tâm của chính phủ.
Và sau đó, khi không thể vá những rạn nứt của hệ thống hiện tại, chúng ta phải bước tiếp và thay thế việc bầu cử bằng việc bốc thăm.
Tôi hy vọng.
Tại Hungary này, các chế độ đã được tạo ra và chúng cũng sụp đổ và bị thay thế đi trong quá khứ.
Thay đổi có thể và chắc chắn sẽ xảy ra,
vấn đề chỉ là khi nào và như thế nào thôi.
Cảm ơn. (tiếng Hungary) Cảm ơn
(Vỗ tay)
"Cách biệt số": là khi một bà mẹ 45 tuổi không tìm được việc làm vì không biết cách dùng máy tính.
Đó là một người nhập cư không biết rằng anh có thể gọi về nhà miễn phí.
Đó là một đứa trẻ không làm được bài tập về nhà vì không được tiếp cận với thông tin.
"Cách biệt số" là một loại mù chữ mới.
"Cách biệt số" cũng được xem là khoảng cách giữa cá nhân và cộng đồng được tiếp cận với công nghệ và phần còn lại.
Tại sao điều này lại xảy ra? Vì ba nguyên nhân.
Thứ nhất là những người không tiếp cận được với công nghệ vì không có đủ khả năng chi trả
Thứ hai là họ không biết cách sử dụng chúng.
Thứ ba là bởi họ không biết những lợi ích mà công nghệ mang lại.
Hãy xem xét vài số liệu thống kê cơ bản.
Thế giới có gần bảy tỉ người.
Trong số đó, khoảng hai tỉ người được tiếp xúc với kỹ thuật số,
chiếm khoảng 30% dân số toàn cầu. Nghĩa là 70% dân số còn lại -- khoảng năm tỉ người -- không được tiếp xúc với máy vi tính hay Internet.
Hãy nghĩ về con số này một lần nữa.
Năm tỉ người, tức gấp bốn lần dân số Ấn Độ, chưa từng chạm vào máy vi tính, chưa từng kết nối với Internet.
Đây là "hẻm vực số" chứ không còn là "cách biệt số” nữa.
Trên bản đồ của Chris Harrison cho thấy các kết nối Internet trên toàn thế giới,
ta có thể thấy rằng hầu hết các kết nối Internet đều tập trung ở vùng Bắc Mỹ và Châu Âu, trong khi phần còn lại bị bao phủ bởi bóng tối của khoảng cách số.
Chúng ta thấy liên kết từ nơi này đến nơi khác, vòng quanh thế giới và thấy được hầu hết thông tin được tạo ra giữa Bắc Mỹ và Châu Âu, trong khi phần còn lại lại không phát sóng thông tin nào.
Điều này có nghĩa là gì?
Ta đang sống trong một thế giới có vẻ là có một cuộc cách mạng số, một cuộc cách mạng mà ai cũng nghĩ rằng mình là một phần trong số đó, nhưng sự thật là có 70% thế giới đứng ngoài.
Điều này có nghĩa là gì?
Những người không được tiếp xúc với kỹ thuật số sẽ không thể cạnh tranh trên thị trường lao động tương lai, họ sẽ không được kết nối, họ sẽ có ít thông tin, họ sẽ mất dần cảm hứng và có ít ý thức trách nhiệm.
Internet không nên là thứ xa xỉ, mà nên là một quyền lợi, bởi nó là điều thiết yếu cơ bản trong xã hội thế kỷ 21 này.
Không thể vận hành nếu không có nó.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn.
Internet cho phép ta kết nối với thế giới.
Nó tiếp cho ta sức mạnh,
cho phép ta hoà nhập vào xã hội, là công cụ để thay đổi.
Vậy, làm cách nào để bắc cầu cho cách biệt số này?
Đã có nhiều mô hình thử nghiệm, cố mang kỹ thuật số đến với nhiều người hơn.
Nhưng câu hỏi là: Liệu chúng có hiệu quả?
Tôi chắc ai ở đây cũng biết đến mô hình "Một máy tính một trẻ" nơi mà mỗi đứa trẻ đều được cho một máy vi tính.
Vấn đề ở đây là liệu ta có muốn con trẻ mang máy tính về nhà, nơi không có điều kiện thuận lợi cho chúng sử dụng?
Cũng phải hiểu rằng khi cho mỗi trẻ một máy, sẽ có thêm những chi phí phát sinh với cái giá rất cao như phí kết nối internet, điện, bảo trì, phần mềm, cập nhật.
Vì vậy, phải tạo ra những mô hình khác giúp được các gia đình thay vì thêm gánh nặng cho họ.
Ngoài ra, đừng quên dấu chân carbon.
Hãy tưởng tượng năm tỉ chiếc laptop.
Rồi thế giới sẽ trở nên thế nào?
Hãy tưởng tượng lượng chất độc hại.
Hãy hình dung lượng rác thải ra.
Nếu cho mỗi người một máy tính rồi nhân lên năm tỉ, và nếu mỗi chiếc máy tốn 100 đô, thì ta đã tiêu tốn 483 nghìn tỉ đô-la.
Nếu chỉ xem xét giới trẻ trong độ tuổi 10 - 24,
tương đương 30% dân số không được tiếp cận với kỹ thuật số,
sẽ là 145 nghìn tỉ đô-la.
Quốc gia nào sẽ có đủ số tiền này?
Đây không phải là một mô hình khả thi.
Vì vậy, chúng tôi tạo nên một mô hinh khác.
RIA, trong tiếng Tây Ban Nha và tiếng Anh có nghĩa là Mạng Lưới Học Tập và Sáng Tạo, mạng lưới những trung tâm cộng đồng giáo dục thông qua công nghệ.
Chúng tôi muốn tăng số người dùng máy tính bằng cách giảm chi phí cơ sở hạ tầng và chi phí của mỗi người dùng để thể mang giáo dục và công nghệ đến với nhiều người hơn trong cộng đồng này.
Hãy nhìn một phép so sánh rất cơ bản.
RIA có 1.650 máy vi tính.
Nếu áp dụng mô hình Một máy tính một trẻ tỉ lệ 1:1, thì ta chỉ có 1.650 trẻ được hưởng lợi.
Thay vào đó, chúng tôi dựng lên những trung tâm mở cửa không chỉ trong giờ đi học, cho tất cả mọi người -- người dùng nhỏ nhất là 3 tuổi và lớn nhất là 86 tuổi -- với mô hình này, trong chưa tới hai năm, chúng tôi đã có hơn 140.000 người dùng, trong số đó -- (Vỗ tay) Xin cám ơn.
trong số đó, 34.000 người đã tốt nghiệp các khoá học của chúng tôi.
Môt điều nữa đó là mô hình này không bắt buộc việc sử dụng máy tính cho mục đích giáo dục.
Công nghệ sẽ chẳng là gì khi mất đi ý nghĩa đó.
Chúng ta phải dùng nó như phương tiện chứ không phải là cứu cánh.
Vậy chúng tôi đạt được những thành tựu đó bằng cách nào?
Tất nhiên, không thể tiếp cận một cộng đồng và vờ tạo ra thay đổi, mà cần nhìn vào nhiều yếu tố
Việc chúng tôi đang làm được gọi là “châm cứu đô thị”.
Đầu tiên, phải bắt đầu quan sát địa lý cơ bản của một địa điểm.
Lấy ví dụ ở Ecatepec
Đây là một trong những nơi đông dân nhất ở Mexico.
Thu nhập nơi đây rất thấp.
Vậy khi nhìn vào địa lý cơ bản, chúng tôi quan sát đường phố, dòng người đi bộ và phương tiện giao thông.
Rồi chúng tôi quan sát thu nhập, nền giáo dục
Và thành lập ở đó một trung tâm, một điểm huyệt có thể chữa lành cơ thể chỉ với một mũi châm.
Và thế đấy.
Có tất cả bốn yếu tố cơ bản cần xem xét khi giáo dục về công nghệ.
Đầu tiên, cần tạo ra không gian.
Ta cần có những không gian để chào đón cộng đồng, nơi có thể đáp ứng nhu cầu của trẻ em và người già hay của bất cứ ai sống trong cộng đồng.
Chúng tôi tạo nên những không gian từ vật liệu tái chế.
Sử dụng những mô hình kiến trúc để giảm tác động sinh thái.
Điều thứ hai là kết nối.
Nói đến kết nối, ý tôi không chỉ là kết nối Internet, điều đó quá đơn giản.
Chúng ta cần tạo ra kết nối giữa người với người.
Internet là thứ rất phức tạp, tiếp sức cho những ý tưởng, suy nghĩ và cảm xúc của con người.
Chúng ta cần phải tạo ra mạng lưới hỗ trợ trao đổi thông tin.
Thứ ba, nội dung.
Giáo dục sẽ là vô nghĩa khi không có nội dung.
Và bạn cũng không thể giả vờ có được mối quan hệ nếu chỉ có một máy tính với một đứa trẻ.
Thế nên, chúng tôi tạo ra một lộ trình cơ bản, hướng dẫn mọi người dùng máy tính, dùng Internet, dùng phần mềm văn phòng và trong 72 giờ, chúng tôi đào tạo nên những công dân kĩ thuật số.
Không thể vờ rằng khi ai đó đến và đụng vào máy tính, họ, tự khắc, tiếp cận được với kỹ thuật số. Cần cả một quá trình.
Để sau đó, họ có thể đi tiếp trên con đường giáo dục dài hơn.
Và thứ tư, đào tạo.
Chúng ta cần đào tạo không chỉ người dùng, mà cả những cá nhân hỗ trợ người dùng trong việc học hỏi.
Khi nói về cách biệt số, mọi người sẽ kì thị, sợ hãi họ không biết được nó sẽ giúp ích cho cuộc sống họ ra sao.
Nên những gì chúng tôi làm là tạo điều kiện cho họ vượt qua rào cản kỹ thuật số
Vậy, bốn yếu tố ta có là: tạo ra không gian, kết nối
nội dung và đào tạo.
Chúng ta tạo một cộng đồng học hỏi số. Nhưng còn một yếu tố nữa, đó là những lợi ích mà công nghệ mang lại,
không được in ra hay thống kê.
Đó là yếu tố linh động, có thể thay đổi được. Nên chúng tôi cung cấp nội dung, và đào tạo,
rồi phân tích kết quả để cải thiện nội dung.
Tạo ra một vòng tròn tuần hoàn. Cho phép ta phổ cập giáo dục cho nhiều dạng thức thông minh khác nhau,
đáp ứng những nhu cầu khác nhau. Với lối suy nghĩ này, chúng tôi cho rằng công nghệ có thể thay đổi tuỳ theo tiến trình ở con người.
Tôi muốn chia sẻ một câu chuyện.
Năm 2006, khi sống ở đây,
một trong những cộng đồng nghèo nhất Mexico,
tôi đã quay đoạn phim tài liệu về con người sống trong rác, toàn bộ là rác - những căn nhà toàn rác, họ ăn rác, mặc rác
Và sau hai tháng sống với họ, quan sát bọn trẻ và cách họ làm việc, tôi hiểu ra rằng điều duy nhất có thể tạo ra thay đổi và xoá bỏ cái nghèo chính là giáo dục.
Và ta có thể dùng công nghệ để đem giáo dục đến cho những cộng đồng này.
Thêm một hình ảnh nữa.
Thông điệp chính đó là công nghệ không cứu được thế giới; chúng ta mới là người dùng công nghệ để cứu thế giới.
Tôi chắc rằng ai ở đây cũng đã từng trải qua, chính năng lượng của con người làm thay đổi công nghệ.
Nên hãy dùng năng lượng này làm cho thế giới trở nên tốt đẹp hơn
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Khi chúng ta đỗ xe trong một bãi đỗ lớn, làm sao chúng ta có thể nhớ được là chúng ta đã đỗ xe ở đâu?
đây chính là vấn đề mà Homer đang đối mặt
Và chúng ta sẽ cố gắng hiểu điều gì đang xảy ra trong đầu anh ta.
Chúng ta sẽ bắt đầu với hippocampus (hồi hải mã-một phần của não trước ), được tô màu vàng, đó là bộ phận của trí nhớ.
Nếu bạn bị thương tổn vùng này, như bệnh nhân Alzheimer, thì bạn không thể nhớ các sự việc bao gồm nơi mà bạn đã đỗ xe.
Nó được đặt theo tiếng Latin của từ "hải mã", vì nó trông giống con hải mã.
Cũng giống như phần còn lại của bộ não, nó được tạo thành từ các tế bào thần kinh.
Vì vậy bộ não người có khoảng một trăm tỉ tế bào thần kinh.
Và các tế bào thần kinh trao đổi với nhau bằng cách gửi các xung hay tia điện nhỏ thông qua các kết nối đến nhau.
Hồi hải mã được tạo thành từ hai lớp tế bào, các tế bào đó kết nối cực đậm đặc với nhau.
Các nhà khoa học đã bắt đầu hiểu được trí nhớ không gian hoạt động thế nào bằng cách ghi lại từ các tế bào thần kinh độc lập ở những con chuột trong khi chúng lục lọi hay khám phá một môi trường để tìm thức ăn.
Chúng ta sẽ thử tưởng tượng chúng ta đang ghi lại một tế bào thần kinh đơn lẻ trong hồi hải mã của con chuột này.
Khi nó phát ra một xung điện, thì sẽ có một chấm đỏ và một tiếng tách tách.
Điều mà chúng ta thấy là tế bào thần kinh này biết được mỗi khi con chuột đã đi qua một nơi nào đó trong môi trường của nó.
Nó thông báo cho phần còn lại của bộ não bằng cách gửi một xung điện nhỏ.
Vì thế chúng ta có thể chỉ ra tốc độ phóng điện của tế bào thần kinh đó như là một hàm của vị trí con vật.
Nếu chúng ta ghi lại từ rất nhiều tế bào thần kinh khác nhau, chúng ta sẽ thấy rằng các tế bào thần kinh khác nhau phóng điện khi con vật đi vào những khu vực khác nhau của môi trường giống như trong hộp vuông ở đây.
Như vậy cùng với nhau chúng tạo nên một bản đồ cho phần còn lại của bộ não, nói với bộ não một cách liên tục, "Hiện tại tôi đang ở đâu trong môi trường?"
Các tế bào chỉ vị trí cũng được ghi nhận ở con người.
Vì thế các bệnh nhân động kinh đôi lúc cần được theo dõi' hoạt động điện bên trong não bộ của họ.
Vài bệnh nhân trong số đó chơi video game trong đó họ lái xe xung quanh một thị trấn nhỏ.
Các tế bào vị trí trong hồi hải mã sẽ phóng điện, hoạt động, và gửi đi các xung điện mỗi khi họ đi qua một vị trí nhất định trong thị trấn
Vậy thì làm thế nào mà tế bào vị trí biết được con chuột hay người ở đâu trong môi trường?
Hai tế bào này cho chúng ta thấy rằng các đường biên giới của môi trường là đặc biệt quan trọng.
Vì thế tế bào trên cùng giống như phóng điện vào giữa các bức tường của cái hộp mà con chuột ở trong đó.
Khi bạn mở rộng cái hộp, thì vị trí phóng điện cũng mở rộng.
Ở cái hộp dưới này có vẻ như phóng điện mỗi khi có một sự tiếp cận với bức tường ở phía nam.
Nếu bạn đặt một bức tường khác trong cái hộp đó, thì tế bào thần kinh sẽ phóng điện trong cả hai vị trí mỗi khi mà có một bức tường ở phía nào khi mà con vật khám phá xung quanh cái hộp của nó.
Vì vậy điều này dự đoán rằng việc cảm nhận khoảng cách và phương hướng của các biên dưới xung quanh bạn -- các khu nhà xung quanh hay những nơi khác -- là cực kỳ quan trọng đối với đồi hải mã
Thực sự thì, ở phần đầu vào của đồi hải mã, các tế bào được tìm thấy mà hướng vào đồi hải mã, phản hồi một cách chính xác để xác định các đường biên hay góc cạnh tại các khoảng cách và hướng cụ thể từ con chuột đó khi mà nó khám phá xung quanh.
Vì vậy tế bào bên trái, bạn có thể thấy, nó phóng điện mỗi khi con vật lại gần bức tường hay một đường biên về phía đông khi có một góc hay tường của chiếc hộp vuông hoặc tường vòng tròn của cái hộp tròn hoặc thậm chí là giọt nước tại góc của bàn, tại đó con chuột chạy vòng quanh nó.
Và tế bào bên phải phóng điện mỗi khi có một đường biên tới phía nam, khi có một giọt nước tại góc bàn hay tường hoặc ngay cả khi khoảng cách giữa hai bàn được đẩy ra xa.
Vì thế có một cách mà trong đó chúng ta nghĩ rằng các tế bào vị trí xác định con vật đang ở đâu khi nó khám phá xung quanh.
Chúng ta còn có thể kiểm tra việc chúng ta nghĩ các vật ở đâu, giống như cái cột cờ này, trong môi trường đơn giản -- hay thực tế chiếc ô-tô của bạn có thể ở đâu.
Vì vậy chúng ta có thể cho một số người khám phá môi trường xung quanh của họ và xem các vị trí mà họ phải ghi nhớ.
Và sau đó, nếu chúng ta đặt họ lại môi trường đó, nói chung thì họ tỏ ra rất tốt trong việc đặt chiếc bút đánh dấu xuống nơi mà họ nghĩ là cái cột cờ hay ô tô của họ ở đó.
Nhưng ở một vài phép thử, chúng ta có thể thay đổi hình dạng và kích thước của môi trường giống như chúng ta đã làm với tế bào vị trí
Trong trường hợp đó, chúng ta có thể biết nơi mà họ nghĩ cái cột cờ đã ở thay đổi như là một hàm của việc bạn thay đổi hình dạng và kích thước của môi trường làm sao.
Và như các bạn có thể thấy, chẳng hạn, nếu cái cột cờ ở tại nơi mà dấu gạch chéo đã ở trong một môi trường hình vuông nhỏ, và sau đó nếu bạn hỏi họ nó đã ở đâu, nhưng bạn đã làm cho môi trường rộng ra trước đó, nơi họ nghĩ cái cột cờ đã ở rộng ra chính xác cùng một cách mà tế bào vị trí phóng điện đã giãn ra.
Cũng như nếu bạn nhớ nơi cái cột cờ đã ở bằng cách lưu lại mẫu của sự phóng điện qua tất cả các tế bào vị trí của bạn tại vị trí đó, và sau đó bạn có thể quay lại được vị trí đó bằng cách di chuyển xung quanh từ đó bạn khớp mẫu phóng điện hiện tại của các tế bào vị trí với mẫu đã lưu lại.
Điều đó hướng dẫn cho bạn quay lại vị trí mà bạn muốn nhớ.
Nhưng chúng ta còn biết chúng ta ở đâu nhờ sự di chuyển.
Vì vậy nếu chúng ta đi ra bên ngoài -- có thể là chúng ta đỗ xe và đi loanh quanh đâu đó -- chúng ta biết được vì đó là những sự di chuyển của chính chúng ta, mà chúng ta có thể tích hợp vào đường này một cách xấp xỉ với đường đi là quay trở lại.
Các tế bào vị trí còn có thể nhận được loại đầu vào là tuyến đường tích hợp từ một loại tế bào gọi là tế bào lưới.
Các tế bào lưới một lần nữa được tìm thấy tại đầu vào của hồi hải mã, và chúng hao hao giống các tế bào vị trí.
Nhưng bây giờ khi con chuột khám phá xung quanh mỗi tế bào riêng lẻ phóng điện trong toàn bộ một dãy các vị trí khác nhau mà được bố trí dọc theo môi trường trong một mạng lưới tam giác đều đáng kinh ngạc.
Nếu bạn ghi lại từ vài tế bào lưới -- được chỉ ra ở đây theo những màu sắc khác nhau -- mỗi tế bào có một mẫu phóng điện giống như mạng lưới dọc theo môi trường, và mỗi mẫu phóng điện giống-mạng-lưới của tế bào được dịch chuyển đôi chút tương xứng với các tế bào khác.
Vì thế các điểm phóng điện màu đỏ trong mạng lưới này và mạng lưới màu xanh ở đây và mạng lưới màu xanh ở đây.
Vậy là cùng với nhau, giống như nếu con chuột có thể đặt vào một mạng lưới ảo các vị trí phóng điện dọc theo môi trường của nó -- hơi giống với các đường kinh tuyến và vĩ tuyến mà bạn thấy trên bản đồ nhưng dùng các tam giác.
Và khi nó di chuyển xung quanh, thì hoạt động điện có thể đi qua từ một trong số những tế bào này tới tế bào kế tiếp để lần theo nơi nó đang ở, vì thế nó có thể dùng chuyển động của chính nó để biết được nó đang ở đâu trong môi trường
Vậy con người có các tế bào lưới không?
Bởi vì tất cả các mẫu phóng điện giống-mạng-lưới có cùng một trục đối xứng, cùng hướng của mạng lưới, được biễu diễn bằng màu vàng cam ở đây, điều đó có nghĩa là hoạt động thực của tất cả các tế bào mạng lưới trong một phần cụ thể của não bộ nên thay đổi tùy theo chúng ta đi dọc theo sáu hướng này hay đi theo một trong sáu hướng ở giữa.
Chúng ta có thể đưa mọi người vào một máy quét MRI và cho họ chơi video game giống như người mà tôi đã giới thiệu với các bạn và tìm tín hiệu này
Thực sự thì, bạn thấy nó trong võ não nội khứu (entorhinal cortex) của con người, đó là phần giống với phần bộ não mà bạn thấy các tế bào lưới ở những con chuột.
Quay lại với anh chàng Homer.
Có thể anh ta nhớ được chiếc xe của anh ta ở đâu liên hệ với khoảng cách và hướng tới các tòa nhà và đường biên xung quanh vị trí mà anh ta đã đỗ xe.
Và điều đó có thể được biễu diễn bằng sự phóng điện của các tế bào xác định đường biên.
Anh ta còn nhớ được con đường mà anh đã đi ra khỏi bãi đỗ xe, mà có thể được biễu diễn theo sự phóng điện của các tế bào lưới.
Cả hai loại tế bào đó đều có thể làm cho các tế bào vị trí phóng điện
Khi anh ta quay lại vị trí mà anh ta đã đỗ xe bằng cách di chuyển như vậy để tìm vị trí của nó mà phù hợp nhất với mẫu phóng điện của các tế bào vị trí trong bộ não của anh ta hiện tại với mẫu đã lưu tại nơi anh ta đã đỗ chiếc xe.
Và điều đó dẫn anh ta quay lại vị trí đó mà không quan tâm đến các dấu hiệu hình ảnh giống như việc xe của anh ta có thực sự ở đó không.
Có thể nó đã bị kéo đi.
Nhưng anh ta biết nó ở đâu, vì thế anh ta biết đi đâu và tìm thấy nó.
Vượt ra khỏi trí nhớ không gian, nếu chúng ta tìm kiếm mẫu phóng điện giống-mạng-lưới này qua toàn bộ bộ não, chúng ta sẽ thấy nó trong toàn bộ một chuỗi các vị trí mà luôn luôn tích cực khi chúng ta làm tất cả các loại nhiệm vụ trí nhớ tự luyện, như việc nhớ lần cuối cùng bạn tới một đám cưới chẳng hạn.
Vì thế có thể là các cơ chế thần kinh cho việc biễu diễn không gian xung quanh chúng ta cũng được dùng cho việc tạo ra hình ảnh ảo nên ít ra chúng ta có thể tái tạo khung cảnh không gian của các sự kiện đã xảy ra với chúng ta khi chúng ta muốn tưởng tượng chúng.
Nếu điều này xảy ra, thì các ký ức của bạn có thể khởi động bằng cách các tế bào vị trí kích hoạt lẫn nhau qua những kết nối dày đặc này và sau đó kích hoạt lại các tế bào đường biên để tạo ra cấu trúc không gian của bối cảnh xung quanh điểm quan sát của bạn.
Các tế bào lưới có thể dịch chuyển điểm quan sát này qua không gian đằng kia.
Một loại tế bào khác nữa, các tế bào dẫn hướng, mà tôi chưa nhắc đến, chúng phóng điện giống như một chiếc la bàn tùy theo việc bạn đang đi theo đường nào
Chúng có thể định nghĩa hướng quan sát từ điểm mà bạn muốn tạo ra một bức ảnh cho hình ảnh tưởng tượng của bạn, vì thế bạn có thể tưởng tượng điều gì đã xảy ra khi bạn ở đám cưới này chẳng hạn.
Đây chỉ là một ví dụ của một kỷ nguyên mới trong thần kinh học nhận thức trong đó chúng ra bắt đầu hiểu ra các quá trình tâm lý học giống như làm cách nào mà bạn có thể nhớ hay tưởng tượng hay thậm chí nghĩ theo những hành động của hàng tỷ tế bào thần kinh riêng biệt mà làm nên bộ não của bạn.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Điều tôi muốn nói với các bạn hôm nay là vài vấn đề mà quân đội thế giới phương Tây -- Úc, Mỹ, Anh, vân vân -- đang đối mặt khi họ triển khai tác chiến trên mặt trận trong thế giới hiện đại ngày nay.
Nếu bạn nghĩ về những nơi mà quân đội Úc đã được điều đến trong những năm gần đây, rõ ràng có các nơi như Iraq và Afghanistan, nhưng cũng có các nơi như Đông Timor và Quần đảo Solomon, vân vân.
Và có rất nhiều chiến trường mà hiện nay ta đưa binh sỹ đến đều không có chiến tranh đúng nghĩa
Thật ra, nhiều công việc ta yêu cầu quân đội làm trong các trường hợp đó thì ở đất nước của họ -- Úc, Mỹ, vân vân -- lại do cảnh sát thực hiện.
Vì vậy có rất nhiều vấn đề nảy sinh với binh sỹ trong các trường hợp này, vì họ làm những việc mình không được huấn luyện để làm.
Và họ làm những việc mà những người làm việc đó ở đất nước họ được huấn luyện rất khác và được trang bị rất khác với họ.
Giờ đây, có rất nhiều lý do ta điều binh sỹ, thay vì cảnh sát, làm những việc này.
Nếu ngày mai nước Úc phải điều động 1.000 người ví dụ, đến Tây Papua, ta không có đủ 1.000 cảnh sát sẵn sàng để đi vào ngày mai, nhưng lại có 1.000 binh sỹ có thể đi được.
Nên nếu phải điều động ai đó, ta sẽ điều quân đội -- họ ở đó, họ thường trực và trời ạ, họ đã quen lên đường và làm những việc này và tự lo liệu và không cần hỗ trợ gì thêm.
Nên họ có thể hoàn thành nhiệm vụ, ở góc độ nào đó.
Nhưng họ không được huấn luyện cùng cách thức như cảnh sát, và chắc chắn không được trang bị như cảnh sát, do đó điều này đã gây ra nhiều rắc rối cho họ khi thi hành nhiệm vụ.
Đặc biệt có một chuyện nảy sinh mà tôi hết sức quan tâm, là câu hỏi liệu rằng, khi điều binh sỹ để thực hiện mấy công việc kiểu này, ta có phải trang bị cho họ khác đi không? Và cụ thể là, liệu rằng ta có nên cho họ tiếp cận các loại vũ khí phi sát thương mà cảnh sát có.
Vì họ cũng làm vài việc giống nhau, có lẽ họ nên có vài loại vũ khí như vậy.
Và có rất nhiều nơi bạn sẽ nghĩ những vũ khí đó rất hữu ích.
Chẳng hạn, khi có các chốt quân sự.
Nếu có ai tiến đến các chốt này và binh sỹ không chắc đó có phải kẻ thù không, cứ cho là người này đến gần và họ tự hỏi: “Đó có phải khủng bố không?
Họ có giấu gì dưới quần áo không?
Chuyện gì sẽ xảy ra?”
Họ không biết người này có phải kẻ thù không.
Nếu người này không nghe lệnh, họ có thể bắn người đó, và sau đó phát hiện hoặc đúng, họ bắn đúng người, hoặc không, đây chỉ là một người vô tội không hiểu chuyện gì đã xảy ra.
Nên nếu có vũ khí phi sát thương, các binh sỹ sẽ nói: “Nó sẽ hữu dụng trong trường hợp như vậy.
Nếu bắn nhầm người không phải kẻ thù, ít ra ta cũng không giết họ.”
Trường hợp khác: bức ảnh này là từ một trong các nhiệm vụ ở Balkan cuối những năm 1990.
Trường hợp hơi khác một chút, khi họ biết đó có thể là kẻ thù. Có người nổ súng vào họ hay làm điều gì khác mà rõ ràng có ý gây hấn, ném đá, bất kỳ thứ gì.
Nhưng nếu họ bắn trả, có nhiều người vô tội khác ở xung quanh cũng có thể bị thương.
Thiệt hại ngoài ý muốn điều mà quân đội thường không muốn nhắc đến.
Họ sẽ lại nói: “Khi được tiếp cận vũ khí phi sát thương, nếu biết chắc ai là kẻ thù, ta có thể đối phó họ, và dù tấn công nhầm ai khác, ít ra ta cũng không giết họ.”
Một đề xuất khác. Ta đang đưa rất nhiều rô-bốt ra chiến trường, ta có thể thấy đến lúc họ thật sự đưa rô-bốt hoạt động độc lập ra chiến trường.
Chúng sẽ tự quyết định bắn ai và không bắn ai, không có con người can dự.
Nên tôi đề xuất là, nếu đưa rô-bốt đi và cho chúng làm điều này, có lẽ sẽ là ý hay nếu trang bị chúng vũ khí phi sát thương, để nếu rô-bốt quyết định sai và bắn nhầm người, một lần nữa, chúng không giết họ.
Giờ thì, có nhiều loại vũ khí phi sát thương, vài loại đã xuất hiện, vài loại đang được phát triển.
Có các loại truyền thống như bình xịt hơi cay, hay bình xịt OC trên kia, hay súng điện bên kia.
Loại trên cùng bên phải thật ra là tia laze gây chói, chỉ để tạm thời làm ai đó mù và mất phương hướng.
Bạn có súng shotgun phi sát thương với đạn bằng cao su thay vì kim loại như truyền thống.
Và thứ ở giữa, chiếc xe tải lớn, được gọi là Hệ thống khống chế Hành động, hiện được quân đội Mỹ chế tạo.
Về bản chất nó là bộ phát vi sóng cỡ đại.
Kiểu như là ý tưởng cổ điển về tia nhiệt của bạn.
Nó có thể phát ra khoảng cách rất xa, so với bất kỳ loại nào khác.
Bất kỳ ai bị chiếu trúng sẽ đột ngột thấy rất nóng, và chỉ muốn ra khỏi đó.
Nó phức tạp hơn nhiều so với lò vi sóng, nhưng về bản chất nó làm sôi các phân tử nước ngay trên bề mặt da bạn.
Do đó bạn thấy nóng kinh khủng, và nghĩ: "Mình phải ra khỏi đó thôi.”
Và họ nghĩ loại này sẽ rất hữu dụng ở những nơi cần giải tán đám đông, khi bọn họ chống đối.
Nếu muốn ai tránh xa nơi nào đó, ta có thể làm được nhờ mấy vũ khí này.
Do đó có rất nhiều loại vũ khí phi sát thương ta có thể cung cấp cho binh sỹ, và có nhiều tình huống họ sẽ nhìn chúng và nói: “Mấy vũ khí này sẽ rất hữu ích đây.”
Nhưng như đã nói, quân đội và cảnh sát rất khác nhau.
(Cười) Vâng, bạn không cần nhìn quá kỹ mới nhận ra họ có thể rất khác nhau.
Cụ thể là, thái độ với việc dùng vũ lực và cách họ được huấn luyện dùng vũ lực thật sự khác biệt.
Cảnh sát -- và tôi biết vì thực tế tôi từng hỗ trợ huấn luyện cảnh sát -- cảnh sát, đặc biệt là ở các nước phương Tây, được huấn luyện để tiết giảm vũ lực, cố gắng tránh dùng vũ lực ở bất kỳ đâu, và chỉ dùng vũ lực gây thương vong khi đó là lựa chọn cuối cùng.
Binh sỹ được huấn luyện để chiến đấu.
Do đó họ được hướng dẫn rằng, ngay khi có chuyển biến xấu, phản ứng đầu tiên là vũ lực gây thương vong.
Khi đó thì chuyện chợt trở nên nghiêm trọng rồi -- (Cười) Họ sẽ nổ súng ngay từ đầu.
Do đó thái độ của họ khi dùng vũ lực gây thương vong rất khác biệt, và tôi nghĩ khá rõ ràng là thái độ của họ với vũ khí phi sát thương cũng sẽ rất khác so với cảnh sát.
Và vì đã có đủ chuyện rắc rối khi cảnh sát dùng vũ khí phi sát thương, tôi nghĩ ta nên nhìn nhận mấy vấn đề đó và thử liên hệ với bối cảnh quân sự.
Tôi rất ngạc nhiên khi bắt đầu tìm hiểu và thấy được, thật ra ngay cả người ủng hộ quân đội dùng vũ khí phi sát thương cũng chưa thật sự làm điều đó.
Có vẻ họ thường nghĩ: “Vì sao lại quan tâm chuyện gì xảy ra với cảnh sát?
Ta đang nhìn vào sự việc khác mà.” Và có vẻ họ không nhận ra mình đang nhìn nhận những sự việc giống nhau.
Do đó tôi bắt đầu đào sâu mấy vấn đề này, và tìm hiểu cách mà cảnh sát dùng vũ khí phi sát thương khi chúng được giới thiệu, và vài vấn đề có thể nảy sinh từ đó khi chúng giới thiệu trên thực tế.
Và dĩ nhiên, là người Úc, tôi bắt đầu nhìn nhận vấn đề đó ở Úc, dựa vào kinh nghiệm của tôi trong các dịp vũ khí phi sát thương được giới thiệu ở Úc.
Một trong những điều tôi đặc biệt tìm hiểu là việc sử dụng bình xịt OC -- bình xịt hơi cay -- của cảnh sát Úc, và xem điều gì đã xảy ra khi nó được giới thiệu, và các vấn đề liên quan.
Và một nghiên cứu hết sức thú vị tôi tìm được là ở Queensland, vì họ có cho thời gian dùng thử bình xịt hơi cay trước khi thật sự giới thiệu chúng rộng rãi hơn.
Và tôi đã tìm hiểu vài số liệu ở đây.
Lúc ấy, khi giới thiệu bình xịt hơi cay ở Queensland, họ rất dứt khoát.
Họ nói: “Điều này rõ ràng là để cho cảnh sát quyền lựa chọn giữa la hét và nổ súng.
Đây là thứ họ có thể dùng thay súng ống trong các tình huống mà trước kia họ đã phải nổ súng.”
Do đó tôi xem xét mọi số liệu về vụ nổ súng của cảnh sát.
Và thật ra bạn không thể tìm chúng dễ dàng cho từng bang ở Úc. Tôi chỉ tìm được số liệu này.
Nó nằm trong một báo cáo của Viện Tội phạm học Úc .
Bạn có thể thấy, ở phần chữ nhỏ trên cùng: “Số vụ tử vong do súng công vụ” nghĩa là không chỉ bị cảnh sát bắn, mà có người còn tự bắn mình trước sự hiện diện của cảnh sát.
Nhưng đây là các số liệu trên khắp cả nước, và mũi tên đỏ đại diện cho điều mà Queensland nói: “Vâng, đây là năm ta sẽ cho mọi cảnh sát trên toàn bang tiếp cận bình xịt hơi cay.”
Cho nên bạn có thể thấy có sáu cái chết trước thời gian đó, mỗi năm đều thế, trong nhiều năm.
Có sự gia tăng đáng kể vài năm trước, nhưng không phải ở Queensland.
Có ai biết là ở đâu không?
Không phải Cảng Port.
Victoria? Vâng, đúng rồi.
(Cười) Như vậy không chỉ Queensland mới có rắc rối cụ thể với các cái chết do cảnh sát gây ra khi nổ súng, vân vân.
Vậy là sáu vụ nổ súng trên khắp cả nước, diễn ra khá đều vào các năm trước đó.
Có ai muốn đoán số lần, căn cứ vào cách họ giới thiệu thứ này, số lần cảnh sát Queensland dùng bình xịt hơi cay trong giai đoạn đó?
Mấy trăm? Một?
Được giới thiệu dứt khoát là giải pháp cho việc dùng vũ lực gây thương vong -- một sự lựa chọn giữa la hét và nổ súng.
Tôi sẽ đưa ra quan điểm trái chiều khi cho rằng nếu cảnh sát Queensland không có bình xịt hơi cay, họ đã không bắn 2.226 người trong hai năm đó.
(Cười) Thật ra, nếu nhìn vào các nghiên cứu mà họ thực hiện, tài liệu mà họ đang thu thập và xem xét, bạn có thể thấy nghi phạm chỉ có vũ trang trong khoảng 15% trường hợp khi bình xịt hơi cay được dùng.
Nó thường được sử dụng trong giai đoạn này, và, dĩ nhiên, vẫn thường được sử dụng vì dù gì cũng không có ai than phiền, trong bối cảnh của nghiên cứu này. Nó thường được sử dụng để đối phó với những ai quá khích, có khuynh hướng bạo lực, và cũng thường được sử dụng để để đối phó với những ai chỉ đơn thuần bất tuân thụ động.
Kiểu người này không làm gì quá khích, nhưng họ chỉ không làm điều ta yêu cầu.
Họ không nghe theo lệnh của ta, nên ta tấn công bằng bình xịt hơi cay nó khiến họ rời đi nhanh hơn.
Đây là thứ được giới thiệu một cách dứt khoát là sự thay thế cho súng ống, nhưng thường được sử dụng để giải quyết nhiều loại vấn đề khác nữa.
Bây giờ một trong các vấn đề cụ thể nảy sinh khi quân đội dùng vũ khí phi sát thương -- và thực tế cũng có người nói: "Có thể có vấn đề đấy.” -- Có vài vấn đề cần ta tập trung vào.
Một trong các vấn đề là: vũ khí phi sát thương có thể bị dùng bừa bãi.
Một trong các nguyên tắc cơ bản của việc dùng vũ lực trong quân đội là bạn phải có sự suy xét: phải cân nhắc về người bạn sẽ nhắm vào.
Do đó một trong các vấn đề do vũ khí phi sát thương gây ra là chúng có thể bị sử dụng bừa bãi -- khi bạn dùng chúng chống lại nhiều người, vì bạn không cần phải lo lắng quá nhiều nữa.
Và trên thực tế, một ví dụ cụ thể mà tôi nghĩ minh họa được điều đó là vụ bao vây Nhà hát Dubrovka năm 2002, mà có lẽ nhiều người trong các bạn, đủ già để nhớ được. khác với sinh viên của tôi ở ADFA,
Họ nắm giữ khoảng 700 con tin.
Họ đã thả nhiều người, nhưng vẫn còn giữ khoảng 700 con tin.
Và biệt đội quân cảnh Nga, “Spetsnaz,” đã đến và xông vào nhà hát.
Cách họ làm là bơm khí mê vào toàn bộ nhà hát.
Và rốt cuộc rất nhiều con tin đã chết vì hít phải khí đó.
Nó bị sử dụng bừa bãi.
Họ đã bơm khí vào toàn bộ nhà hát.
Và chẳng ngạc nhiên khi nhiều người chết, vì bạn không biết lượng khí mỗi người sẽ hít vào, vị trí họ sẽ ngã khi bất tỉnh, vân vân.
Thật ra, chỉ có vài người bị bắn trong sự kiện này.
Nên về sau khi họ xem xét lại, rõ ràng chỉ có vài người bị bắn chết, bởi bọn bắt giữ con tin hay lực lượng cảnh sát khi cố giải quyết tình hình.
Hầu như những ai thiệt mạng đều là do hít phải khí mê.
Số con tin tử vong cuối cùng không rõ là bao nhiêu, nhưng chắc chắn nhiều hơn thế, vì có người cũng tử vong trong vài ngày sau.
Do đó đây là vấn đề thứ nhất họ nhắc đến, rằng nó có thể bị sử dụng bừa bãi.
Vấn đề thứ hai đôi khi mọi người nhắc đến về việc quân đội dùng vũ khí phi sát thương -- và đó thật sự là lý do trong Hiệp định Vũ khí Hóa học, quy định rõ là không được dùng tác nhân chống bạo loạn làm vũ khí trong chiến tranh -- vì người ta nhận thấy đôi khi vũ khí phi sát thương có thể được dùng không chỉ để thay thế vũ lực sát thương, mà để tăng cường vũ lực gây thương vong: tức là dùng vũ khí phi sát thương trước, để vũ khí gây sát thương thật sự hiệu quả hơn.
Những người bạn nhắm vào sẽ không thoát được.
Họ không ý thức được chuyện đang xảy ra, nên bạn dễ giết họ hơn.
Và đó chính xác là điều đã xảy ra ở đây.
Bọn bắt giữ con tin bất tỉnh vì khí mê đã không bị bắt giữ. Đơn giản là họ bị bắn vào đầu.
Do đó vũ khí phi sát thương được dùng trong trường hợp này để tăng cường vũ lực gây thương vong, trong tình huống cụ thể này là để việc bắn hạ hiệu quả hơn.
Một vấn đề nữa tôi muốn đề cập nhanh là có rất nhiều vấn đề với cách mọi người thật sự được hướng dẫn dùng vũ khí phi sát thương, huấn luyện và kiểm tra, vân vân.
Vì họ được kiểm tra trong môi trường dễ chịu, an toàn, và được dạy sử dụng trong môi trường dễ chịu, an toàn -- như thế này, mà bạn có thể thấy rõ chuyện gì đang xảy ra.
Người đang phun bình xịt hơi cay đang mang găng tay cao su để đảm bảo mình không bị nhiễm độc, vân vân.
Nhưng chúng không hề được dùng như thế.
Chúng được dùng trong thế giới thực, như ở Texas, thế này đây: [”Cảnh sát chích điện bà cụ sau khi dừng phương tiện"] Thú thật, riêng trường hợp này đã khơi gợi sự tò mò của tôi.
Nó xảy ra khi tôi đang là nghiên cứu viên tại Học viện Hải quân Hoa Kỳ.
Các bản tin bắt đầu nhắc đến sự việc này, khi người phụ nữ này tranh cãi với viên cảnh sát.
Bà ấy không quá khích.
Trên thực tế, có lẽ ông ấy cao hơn tôi sáu inch, và bà ấy cao tầm này.
Và cuối cùng bà cụ nói: “Tôi sẽ quay vào xe.”
Và ông ấy nói: “Nếu quay vào xe, tôi sẽ chích điện bà.”
Và bà ấy nói: “Ồ, cứ việc. Cứ chích tôi đi.” Và ông ấy làm thật.
Và cảnh đó được ghi lại trong máy quay lắp trước xe cảnh sát.
Bà ấy 72 tuổi.
Và cách đó được xem là phù hợp nhất khi ứng xử với bà cụ.
Và có các ví dụ khác về các sự việc tương tự, mà bạn sẽ nghĩ: “Có phải đây là cách phù hợp để sử dụng vũ khí phi sát thương?”
“Cảnh sát trưởng bắn súng điện vào đầu cô bé 14 tuổi.”
“Cô bé đang bỏ chạy. Tôi phải làm gì khác đây?”
(Cười) Hay ở Florida: "Cảnh sát bắn súng điện bé trai 6 tuổi ở trường tiểu học.”
Và hẳn họ học được nhiều từ điều đó, vì ở cùng quận: “Cảnh sát xem xét chính sách sau vụ trẻ em bị sốc điện: Đứa trẻ thứ 2 bị sốc điện bằng súng chỉ trong vài tuần.”
Cảnh sát cùng quận đó.
Một trẻ khác vài tuần sau khi cậu bé sáu tuổi bị bắn súng điện.
Trong trường hợp bạn nghĩ điều này chỉ xảy ra ở Mỹ, nó cũng xảy ra ở Canada nữa đấy: [”CS chích điện bé 11 tuổi”] Và đồng nghiệp gửi cho tôi cái này từ London: [”Cụ ông 82 tuổi bị bắt và bị bắn súng điện”] Nhưng phải thú thật, sự việc mà tôi thích hơn cả là ở Mỹ: "Cảnh sát bắn súng điện vào phụ nữ khuyết tật 86 tuổi trên giường.”
(Cười) Tôi đã kiểm tra báo cáo về vụ việc này.
Rõ ràng là bà ấy có tư thế đe dọa hơn trên giường.
(Cười) Không đùa đâu, chính xác nó viết thế này: “Bà ấy có có tư thế đe doạ hơn trên giường.”
Được rồi.
Nhưng tôi phải nhắc bạn -- nói về quân đội vũ khí phi sát thương, sao vụ này có liên quan?
Vì thật ra cảnh sát kiềm chế hơn khi dùng vũ lực so với quân đội.
Họ được huấn luyện để kiềm chế hơn khi dùng vũ lực so với quân đội.
Họ được huấn luyện để suy xét hơn, cố gắng tiết chế.
Nên nếu những vấn đề xảy ra với cảnh sát khi dùng vũ khí phi sát thương, điều gì khiến bạn nghĩ tình hình sẽ khá hơn với các binh sỹ?
Điều cuối cùng tôi muốn nói: Khi nói chuyện với cảnh sát về việc vũ khí phi sát thương hoàn hảo trông thế nào, chắc chắn đa số bọn họ đều nói như nhau.
Họ nói: “Đó phải là thứ gì đủ ghê gớm để mọi người không muốn bị nó tấn công.
Cho nên khi bạn dọa dùng nó, mọi người sẽ nghe theo.
Nhưng nó cũng phải là thứ gì đó không để lại ảnh hưởng lâu dài.”
Nói cách khác, vũ khí phi sát thương hoàn hảo là thứ lạm dụng được một cách hoàn hảo.
Những người này đã có thể làm gì nếu tiếp cận được với súng điện, hay phiên bản điều khiển được, di động của Hệ thống khống chế Hành động -- một tia nhiệt nhỏ bạn có thể chiếu vào người khác mà không phải lo gì.
Nên tôi nghĩ là vâng, vũ khí phi sát thương có thể rất hữu ích trong các tình huống này, nhưng cũng có rất nhiều vấn đề cần được xem xét.
Xin chân thành cảm ơn.
(Vỗ tay)
Cả tôi và anh trai tôi thuộc lớp người dưới tuổi 30, mà Pat cho rằng chiếm 70% dân số nhưng theo thống kê của chúng tôi thì chỉ chiếm 60% dân số của vùng.
Qatar không phải là ngoại lệ
Nó là một quốc gia trẻ dẫn dắt bởi những người trẻ.
Chúng tôi hồi tưởng về những công nghệ gần đây nhất và chiếc iPods, và với tôi là chiếc áo Aba, chiếc váy truyền thống mà tôi đang mặc hôm nay.
Bây giờ nó không phải là một trang phục tôn giáo, hay một tuyên bố tôn giáo.
Thay vì vậy, nó là một tuyên bố đa dạng văn hóa mà chúng tôi chọn để mặc.
Tôi nhớ lại một vài năm trước, một nhà báo đã hỏi Tiến sỹ Sheikha, người đang ngồi đây, hiệu trưởng Đại học Qatar -- người, mà nhân tiện đây tôi nói, là một phụ nữ -- anh hỏi bà rằng liệu bà có nghĩ chiếc áo Aba cản trở hoặc vi phạm sự tự do của bà trong bất cứ trường hợp nào không?
Câu trả lời của bà khá là trái ngược.
Thay vì vậy, bà lại cảm thấy thoải mái hơn, bởi vì bà có thể mặc bất cứ thứ gì bà muốn bên dưới chiếc áo Aba.
Bà có thể đi làm trong bộ đồ ngủ và chẳng ai quan tâm
(Cười) Tôi chỉ nói vậy thôi, đừng làm thế nhé.
(Cười) Quan điểm của tôi là: mọi người có một lựa chọn -- giống như phụ nữ Ấn Độ có thể mặc váy Sari hoặc phụ nữ Nhật Bản mặc Kimono.
Chúng ta đang thay đổi nền văn hóa của mình từ bên trong, nhưng cùng lúc chúng ta cũng kết nối lại với truyền thống của mình.
Chúng ta biết rằng hiện đại hóa đang diễn ra.
Và đúng, Qatar muốn trở thành một quốc gia hiện đại.
Nhưng cùng lúc chúng ta cũng đang kết nối và khẳng định lại di sản Ả-Rập của chúng ta.
Điều này rất quan trọng cho sự phát triển tổ chức của chúng ta.
Và chúng ta tiếp tục đưa ra những quyết định có ý thức để chạm tới sự cân bằng.
Sự thật là, các nghiên cứu đã cho thấy nếu tôi dùng phép suy diễn của Tom Friedman, thế giới ngày càng phẳng, hay toàn cầu hóa thì càng có nhiều người muốn được khác biệt.
Và đối với những người trẻ tuổi như chúng ta, họ đang quan tâm đến việc trở thành những cá thể riêng biệt. và tìm ra điểm khác biệt của mình giữa họ.
vì thế mà tôi thích phép suy diễn của Richard Wilk hơn về toàn cầu hóa bản địa và bản địa hóa toàn cầu.
Chúng ta không muốn giống hệt nhau, nhưng chúng ta muốn tôn trọng và hiểu rõ nhau.
Và vì vậy, truyền thống trở nên ngày càng quan trọng, chứ không phải là kém quan trọng đi.
Cuộc sống đòi hỏi một thế giới chung, tuy nhiên, chúng ta tin tưởng vào sự an toàn của việc có một bản sắc địa phương.
Và đó là điều mà những người lãnh đạo nơi đây đang cố gắng thực hiện.
Chúng tôi đang cố gắng là một phần của ngôi làng toàn cầu này, nhưng cùng lúc, chúng tôi cũng nhìn nhận lại bản thân thông qua các thể chế và sự phát triển văn hóa của mình.
Tôi là một đại diện của hiện tượng này.
Và tôi nghĩ rất nhiều người trong căn phòng này, Tôi có thể thấy rất nhiều người đang cùng vị trí với tôi.
Tôi chắc rằng, mặc dù chúng ta không thể nhìn thấy những người ở Washington, họ cũng đang cùng vị trí với chúng ta.
Chúng ta đang tiếp tục cố gắng hòa hợp những thế giới, những nền văn hóa khác nhau và cố gắng đương đầu với những thử thách của một sự kỳ vọng khác từ bản thân ta và từ mọi người.
Thế nên tôi muốn đặt một câu hỏi: Nền văn hóa của thế kỷ 21 nên như thế nào?
Trong thời điểm mà thế giới đang trở nên cá nhân hóa, khi mà điện thoại di động, hamburger, điện thoại, mọi thứ có bản sắc riêng của nó, làm thế nào chúng ta hiểu được bản thân và làm thế nào chúng ta hiểu được người khác?
Điều đó sẽ ảnh hưởng đến nền văn hóa sa mạc của chúng ta như thế nào?
Tôi không chắc có bao nhiêu trong số các bạn ở Washington nhận ra sự phát triển văn hóa đang diễn ra trong vùng và mới đây, Bảo tàng nghệ thuật Hồi giáo mở cửa ở Qatar năm 2008.
Tôi tự mình cá nhân hóa những phát triển văn hóa này, nhưng tôi cũng hiểu rằng điều này phải được thực hiện một cách có tổ chức
Đúng vậy, chúng ta có tất cả những nguồn tài nguyên mà ta cần để phát triển một thể chế văn hóa mới, nhưng điều mà tôi nghĩ rằng quan trọng hơn đó là chúng ta thật may mắn khi có những nhà lãnh đạo nhìn xa trông rộng những người hiểu rằng điều này không thể xảy ra từ bên ngoài, mà phải đến từ bên trong.
Và đoán được không?
Bạn có lẽ sẽ bị bất ngờ khi biết hầu hết mọi người ở Vịnh Gulf những người đang dẫn dắt những sáng kiến văn hóa này lại là những người phụ nữ.
Tôi muốn hỏi rằng, bạn nghĩ tại sao lại như thế?
đó là vì đó là lựa chọn mang tính văn hóa hay chúng tôi không có chuyện gì khác để làm?
Không, tôi không nghĩ thế.
Tôi nghĩ những người phụ nữ trong phần này của thế giới nhận ra rằng văn hóa là một thành phần quan trọng để kết nối con người cả bản địa lẫn khu vực.
Nó là một thành phần tự nhiên để mang mọi người đến với nhau, cùng thảo luận những ý tưởng -- theo cùng cách mà chúng ta đang làm ở đây, tại TED.
Chúng ta ở đây, là một phần của cộng đồng, cùng chia sẻ những ý tưởng và thảo luận về chúng.
Nghệ thuật trở thành một phần rất quan trọng của bản sắc dân tộc chúng ta.
những tác động mang tính chính trị ,xã hội, khẳng định sự tồn tại mà một người nghệ sỹ có trên sự phát triển của bản sắc văn hóa đất nước mình là vô cùng quan trọng.
Bạn biết đấy, nghệ thuật và văn hóa là công việc kinh doanh lớn
Hãy hỏi tôi.
Hỏi những Chủ tịch và Tổng giám đốc của Sotheby và Christie.
Hỏi Charles Saatchi về nghệ thuật.
Họ kiếm được bộn tiền.
Vì vậy tôi nghĩ rằng phụ nữ trong xã hội chúng ta đang trở thành những nhà lãnh đạo, bởi họ nhận ra rằng điều này vì những thế hệ tương lai, nó rất quan trọng để giữ gìn những bản sắc văn hóa của chúng ta.
Tại sao người Hy Lạp lại yêu cầu sự trở lại của Elgin Marbles? (Bộ sưu tập những bức tượng cẩm thạch cổ điển Hy Lạp)
Và tại sao lại có những lời bàn tán khi một nhà sưu tập cố gắng bán bộ sưu tập của mình cho một viện bảo tàng ngoại quốc?
Tại sao tôi lại phải mất mấy tháng trời để kết thúc việc lấy giấy phép xuất cảnh từ London hay New York để có thể đưa một vài phần về tới quê hương mình?
Chỉ trong vài tiếng, Shirin Neshat, một người bạn Iran của tôi một người nghệ sỹ rất quan trọng với chúng ta sẽ nói chuyện với bạn.
Cô ấy sống ở New York, nhưng cô không cố gắng trở thành một nghệ sỹ Tây phương.
Thay vì vậy, cô cố gắng tiến hành một cuộc đối thoại quan trọng về nền văn hóa, quốc gia và di sản của cô ấy.
Cô làm điều này thông qua những loại hình nghệ thuật thị giác như nhiếp ảnh và phim ảnh.
Cũng bằng cách này, Qatar đang cố gắng phát triển những bảo tàng quốc gia qua một quá trình từ bên trong.
Nhiệm vụ của chúng tôi thuộc về sự hội nhập văn hóa và nền độc lập.
Chúng tôi không muốn những thứ đã có ở phương Tây.
Chúng tôi không muốn bộ sưu tập của họ.
Chúng tôi muốn xây dựng một bản sắc riêng, một kết cấu riêng, sáng tạo nên một cuộc đối thoại mở để chia sẻ những ý tưởng của mình và các bạn chia sẻ với chúng tôi.
Trong một vài ngày, chúng tôi sẽ mở cửa Bảo tàng Nghệ thuật Ả Rập đương đại.
Chúng tôi đã hoàn thành một nghiên cứu mở rộng để chắc rằng những nghệ sỹ A-Rập theo đạo Hồi, và những nghệ sỹ A-Rập không theo đạo -- không phải tất cả người A-Rập đều theo đạo Hồi--- nhưng chúng tôi đảm bảo rằng họ đại diện trong tổ chức mới này
Tổ chức này được chính phủ hậu thuẫn và đã như thế được ba thập kỉ nay
chúng tôi sắp mở một bảo tàng và tôi mời tất cả các bạn đến sân bay Qatar và cùng tham gia với chúng tôi
(Tiếng cười) bảo tàng này quan trọng với chúng tôi như với các nước phương tây vậy
vài người trong số các bạn có lẽ đã nghe đến nghệ sĩ người Algeria ,Baya Mahieddine nhưng tôi nghĩ rằng rất nhiều người biết rằng người nghệ sĩ này đã làm việc ở xưởng Picasso ở Pháp trong những năm 1930
với tôi đó là một phát hiện mới
và tôi nghĩ theo thời gian, những năm tới chúng ta sẽ biết thêm nhiều về Picassos, Legers và Cezannes của chúng ta
chúng ta có những người nghệ sĩ nhưng không may là chúng ta đến giờ vẫn chưa phát hiện ra họ
Cách diễn giải bằng hình ảnh chỉ là một dạng của sự hội nhập văn hóa.
chúng tôi nhận ra rằng ngày càng nhiều người đang sử dụng những phương tiện như Youtube và mạng xã hội để thể hiện những câu chuyện, chia sẻ những bức ảnh của họ và lên tiếng kể những câu chuyện của riêng mình.
Tương tự như thế chúng tôi thành lập Hiệp hội phim Doha
Hiệp hội phim Doha là một tổ chức dạy người ta về phim và việc làm phim
năm ngoái chúng tôi không có một người phụ nữ làm phim người Qatari nào
hôm nay tôi tự hào nói rằng chúng ta đã huấn luyện và đào tạo được hơn 66 nhà nữ làm phim người Qatar biên soạn và kể những câu chuyện của họ bằng chính giọng nói của họ
(vỗ tay) nếu các bạn cho phép,tôi rất muốn chia sẻ một thước phim một phút chứng minh rằng một đoạn phim 60giây cũng có thể có sức mạnh như một bài thơ haiku khi diễn tả một vấn đề lớn
đây là một trong những sản phẩm của nhà làm phim của chúng tôi
(đoạn phim) cậu bé: nghe này! cậu có biết cổ phiếu tăng giá chưa?
cậu đóng vai gì thế?
cô bé :cậu Khaled,đây hãy đeo chiếc khăn quàng cổ này
Khaled : tại sao phải đeo chứ?
Cô bé : làm như người ta bảo đi ,cô bé
Cậu bé : không, cậu đóng vai mẹ,tớ đóng vai bố(cô bé : nhưng đây là trò chơi của tớ mà ) thế thì cậu chơi một mình đi.
cô bé : đàn bà !một tiếng thôi mà họ đã giận
vô dụng
cảm ơn. cảm ơn
(vỗ tay) SM : quay trở lại với sự dao động giữa Đông và Tây tháng vừa rồi chúng tôi vừa tổ chức liên hoan phim Doha Tribeca ở đây tại Doha.
Liên hoan phim Doha Tribeca được tổ chức tại trung tâm văn hoá mới của chúng tôi, Katara.
Nó đã thu hút 42000 người chúng tôi đã triển lãm 51 đoạn phim
Giờ thì Liên hoan phim Doha Tribeca không còn là một lễ hội nhập khẩu nữa, nó đã trở thành một lễ hội quan trọng giữa thành phố New York và Doha.
Có 2 điều quan trọng.
Trước hết nó cho phép chúng tôi triển lãm những nhà làm phim A-Rập và tiếng nói của họ tới một trong những thành phố quốc tế nổi tiếng nhất thế giới, New York.
Cùng lúc, chúng tôi cũng mời họ đến và khám phá phần thế giới của chúng tôi
Họ đang học về văn hóa, ngôn ngữ, di sản của chúng ta và nhận ra rằng chúng ta khác biệt và cũng như họ.
Và cứ nhiều lần như thế mọi người nói: "Hãy cùng xây cầu nối", nói thật tôi muốn làm nhiều hơn thế
tôi muốn phá bỏ những bức tường của sự thờ ơ giữa Đông và Tây -- không không phải lựa chọn văn hoá mà chúng ta đang nói về mà là sức mạnh văn hoá mà Joseph Nye nói trước đây
văn hoá là một công cụ mang mọi người đến với nhau
chúng ta không nên đánh giá thấp nó
"Hãy biết mình là ai" đây là hành trình tự thể hiện và tự khám phá mà chúng ta đang đi
Tôi không giả vờ là biết tất cả những câu trả lời nhưng tôi biết rằng tôi với tư cách là một cá nhân và chúng ta với tư cách là một dân tộc chào mừng tập thể này với những ý tưởng đáng được chia sẻ.
đây là một hành trình rất thú vị
tôi xin mời bạn cùng tham gia với chúng tôi tham gia và bàn luận những ý tưởng mới làm thế nào để mang người ta lại với nhau qua động lực và các thảo luận văn hoá
sự gần gũi phá huỷ và chiến thắng nỗi sợ hãi.
Hãy thử đi. Xin cảm ơn quý vị rất nhiều.
Shokran. (Vỗ tay)
Hãy tưởng tượng khi thức dậy với một người lạ thi thoảng với nhiều người tự hỏi về quyền tồn tại của bạn cho những gì bạn viết trên mạng, thức dậy với tin nhắn giận dữ, sợ hãi và lo lắng cho sự an toàn của bạn.
Chào mừng đến với thế giới của quấy rối trên mạng.
Hình thức quấy rối mà phụ nữ Pakistan đối mặt rất nghiêm trọng và nó thường dẫn đến những kết cục chết người.
Việc quấy rối này ngăn phụ nữ truy cập Internet về cơ bản là kiến thức.
Nó là một dạng của sự đàn áp.
Pakistan là quốc gia đông dân đứng thứ 6 trên thế giới, với 140 triệu người truy cập các thiết bị di động, và 15% trong số đó truy cập Internet.
Và con số trên dường như không đi xuống với sự nổi lên của các công nghệ mới.
Pakistan cũng là nơi sinh của người dành giải Nobel Hòa Bình trẻ nhất, Malala Yousafzai.
Nhưng đó mới chỉ là một khía cạnh của Pakistan.
Một khía cạnh khác là ở đây khái niệm xoắn về danh dự được kết nối với phụ nữ và cơ thể của họ; nơi mà đàn ông được cho phép xem thường phụ nữ và thậm chí giết họ Đây là cái được gọi '' Danh dự gia đình''; nơi mà phụ nữ bị bỏ rơi đến chết ngay ngoài nhà của họ vì nói chuyện với một người đàn ông trên điện thoại, dưới cái tên '' Danh dự gia đình.''
Để tôi giải thích rõ ràng hơn: Đó không phải là danh dự; Đó là một kẻ sát nhân máu lạnh.
Tôi đến từ một làng nhỏ ở Punjab, Pakistan, nơi mà phụ nữ không được phép theo đuổi giáo dục đại học.
Những người cao tuổi trong gia đình tôi không cho phép phụ nữ theo đuổi giáo dục đại học hay nghề nghiệp chuyên nghiệp.
Tuy nhiên, không giống những người nam giám hộ trong gia đình tôi, bố tôi là người cực kỳ ủng hộ những tham vọng của tôi.
Lấy bằng luật sư, dĩ nhiên, điều đó rất khó, và (có vài) sự bất đồng.
Nhưng đến cuối, tôi biết hoặc là tôi hoặc là họ, và tôi chọn bản thân mình.
( Vỗ tay) Truyền thống gia đình và kỳ vọng cho một người phụ nữ không cho phép tôi sở hữu điện thoại cho đến khi kết hôn.
Và ngay cả khi tôi kết hôn, công cụ này trở thành công cụ theo dõi riêng của tôi.
Khi tôi chống lại ý tưởng bị theo dõi bởi chồng cũ, anh ta không đồng tình với nó và ném tối khỏi nhà, cùng với đứa con trai sáu tháng, Abdullah.
Và nó là khi tôi tự hỏi mình, '' Tại sao? ''
Tại sao phụ nữ lại không được phép hưởng quyền bình đẳng như nhau được ghi trong hiến pháp của chúng ta?
Trong khi luật sư nói rằng phụ nữ có quyền truy cập bình đẳng với thông tin, tại sao luôn là đàn ông: anh, em trai, bố và chồng, ai đang trao những quyền này cho chúng tôi, một cách hiệu quả làm cho luật pháp không liên quan?
Vì vậy tôi quyết định hành động, thay vì tiếp tục đặt câu hỏi về những cấu trúc gia trưởng này và các tiêu chuẩn xã hội.
Và tôi đã thành lập Tổ chức quyền kỹ thuật số vào năm 2012 để giải quyết những vấn đề và trải nghiệm của phụ nữ trong không gian mạng và quấy rối mạng.
Từ vận động hành lang cho internet miễn phí và an toàn để thuyết phục phụ nữ trẻ rằng truy cập an toàn vào internet là quyền cơ bản của con người, tôi cố gắng làm tốt vai trò mình trong việc đốt cháy lên tia lửa để giải quyết những vấn đề làm tôi băn khoăn trong nhiều năm.
Với hy vọng trong tim, và đưa ra một giải pháp cho mối đe dọa này, Tôi bắt đầu đường dây cứu trợ đầu tiên ở Pakistan và trong khu vực vào tháng 12 năm 2016 ( Vỗ tay) Để mở rộng hỗ trợ cho phụ nữ người không biết ai để cứu giúp khi họ đối mặt với những đe dọa trực tuyến nghiêm trọng.
Tôi nghĩ về những phụ nữ không có sự hỗ trợ cần thiết để xử lý với chấn thương tâm thần khi họ thấy bất an trong không gian trực tuyến, khi họ làm những hoạt động hàng ngày, nghĩ về việc có một mối đe dọa hãm hiếp.
Truy cập an toàn vào Internet là tiếp cận đến kiến thức, và kiến thức là sự tự do.
Khi đấu tranh quyền kỹ thuật số của phụ nữ, tôi đang đấu tranh cho bình đẳng.
Cảm ơn các bạn.
( Vỗ tay )
Tôi muốn các bạn giơ tay hoặc vỗ tay để xem ai thuộc thế hệ nào nhé?
Tôi tò mò muốn biết bao nhiêu người khoảng tầm từ 3 đến 12 tuổi.
(Cười) Không có à?
Được rồi. Tôi sẽ nói về khủng long.
Bạn có nhớ được tên khủng long khi các bạn ở tầm tuổi đó không?
(Vỗ tay) Khủng long cũng khá buồn cười, bạn biết không.
(Cười) Bây giờ chúng ta sẽ đi theo một chiều hướng khá là khác biệt. Tôi hy vọng các bạn đều nhận ra điều đó.
Thế nên tôi chỉ muốn gửi cho các bạn một thông điệp: Cố đừng có bị tuyệt chủng đấy. (Cười)
Thế thôi.
(Cười) Mọi người hỏi tôi rất nhiều -- thực tế là, một trong những câu hỏi mà tôi hay nhận được nhất là, tại sao trẻ em lại thích khủng long đến thế?
Có gì mà thích thú đến vậy?
Và tôi thường chỉ nói, "Ờ thì khủng long rất to, khác biệt và đã biến mất."
Chúng biến mất hết rồi.
Điều đó thì cũng đúng, nhưng ngay bây giờ chúng ta sẽ đi vào vấn đề chính.
Rồi, chủ đề đại khái sẽ là: to, khác biệt và biến mất.
Tựa đề của buổi nói chuyện của tôi: Khủng long biến đổi hình dạng: Nguyên nhân của sự tuyệt chủng sớm.
Giờ, tôi giả sử rằng chúng ta nhớ những con khủng long.
Và có rất nhiều hình dạng khác nhau.
Rất nhiều loại khác nhau.
Rất lâu trước kia, khoảng những năm 1900, bảo tàng đua nhau tìm kiếm khủng long.
Họ ra ngoài và thu thập chúng.
Và đây là một câu chuyện thú vị. Mỗi bảo tàng muốn có một con to hơn hoặc đẹp hơn
tất cả.
Thế nên nếu bảo tàng Toronto đi và kiếm được một con Tyrannosaur, một con to, thì bảo tàng Ottawa lại muốn một con to hơn nữa và đẹp hơn nữa.
Và tất cả các bảo tàng đều như vậy.
Tất cả mọi người ra ngoài tìm kiếm những con khủng long to hơn và đẹp hơn.
Và đó là vào những năm 1900.
Khoảng năm 1970, một vài nhà khoa học ngồi lại với nhau và họ nghĩ, "Thế quái nào nhỉ? Nhìn những con khủng long xem. Chúng đều rất to lớn.
Thế thì những con nhỏ đâu?"
Và họ suy nghĩ về điều đó và họ thậm chí viết bài về nó: "Những con khủng long nhỏ ở đâu?"
(Cười) Tốt thôi, bạn cứ đi tới một bảo tàng, bạn sẽ thấy, xem họ có bao nhiêu khủng long sơ sinh.
Mọi người ngộ nhận -- và đây mới chính là vấn đề -- mọi người ngộ nhận rằng nếu họ có những con khủng long con, nếu họ có khủng long thiếu niên, thì nhận dạng chúng cũng dễ thôi.
Bạn có một con khủng long to, và một con khủng long nhỏ hơn.
Nhưng tất cả những gì họ có chỉ là khủng long to.
Và thế là nảy sinh một vài vấn đề.
Thứ nhất, các nhà khoa học có sĩ diện, và họ thích đặt tên cho khủng long.
Họ thích đặt tên cho tất cả mọi thứ.
Mọi người đều thích có những con thú riêng mà họ đặt tên.
(Cười) Và thế là mỗi lần họ tìm thấy cái gì đó mà trông khang khác, họ đặt cho nó một cái tên khác.
Và thế là, tất nhiên, chúng ta cuối cùng có một đống khủng long khác nhau.
Năm 1975, một tia sáng lóe lên trong đầu một ai đó.
Tiến sĩ Peter Dodson ở trường Đại học Pennsylvania nhận ra rằng thực ra khủng long lớn lên khá giống như chim vậy, và khác với cách mà động vật lưỡng cư phát triển.
Và trên thực tế, ông đã lấy con đà điểu châu Úc làm ví dụ.
Và khá là thú vị -- nếu chúng ta xem xét con đà điều này, hay bất cứ loài chim nào có mào ở trên đầu, thực chất chúng phát triển tới khoảng 80% cỡ con trưởng thành trước khi mào bắt đầu mọc.
Giờ hãy nghĩ về điều đó.
Chúng đơn giản là giữ lại những đặc điểm thiếu niên của chúng tới rất muộn trong quá trình mà ta gọi là sự phát triển cá thể.
Thế nên sự phát triển tương quan sọ não tương đương với sự lớn lên của hộp sọ.
Nên bạn có thể thấy rằng nếu bạn tìm thấy được một con mà trưởng thành khoảng 80% và bạn không biết là nó sẽ lớn lên thành một con đà điểu châu Úc, bạn sẽ nghĩ đó là hai con vật khác nhau.
Thế nên đó chính là vấn đề, và Peter Dodson đã chỉ ra điều này sử dụng vài con khủng long mỏ vịt gọi là Hypacrosaurus.
Và ông chỉ ra rằng nếu bạn lấy một con nhỏ và một con trưởng thành và tính trung bình xem nó sẽ trông thế nào, nếu nó lớn lên gần như theo thức tỉ lệ thuận, nó sẽ có một cái mào khoảng bằng một nửa cỡ con trưởng thành.
Thế nhưng thực chất một con trước khi trưởng thành khoảng 65%
chẳng có cái mào nào cả. Nên điều này rất thú vị.
Chính lúc này mọi người bắt đầu lại bị phân tâm.
Ý tôi là, nếu họ cứ thuận theo thuận theo nghiên cứu của Peter Dodson, và tiếp tục với nó, thì chúng ta sẽ có ít khủng long hơn nhiều so với bây giờ.
Nhưng các nhà khoa học có sĩ diện; họ thích đặt tên các thứ.
Và họ tiếp tục đặt tên cho khủng long bởi vì chúng khác nhau.
Giờ chúng ta có một cách để kiểm tra thực chất xem một con khủng long, hay bất cứ loài động vật nào, là một con bé hay một con đã lớn.
Và đó là bằng cách cắt xuyên qua xương của chúng.
Nhưng cắt vào xương của một con khủng long thì khó làm lắm, bạn có thể tưởng tượng đấy, bởi vì trong các bảo tàng, xương rất quý hiếm.
Bạn tới một bảo tàng và họ chăm sóc xương rất cẩn thận.
Họ đặt chúng trong những cái hộp xốp nhỏ.
Chúng được chăm sóc rất kĩ.
Họ không thích tí nào nếu bạn đến với ý đồ cưa xương ra và nhìn vào bên trong.
(Cười) Thế nên họ thường không để bạn làm vậy đâu.
Nhưng tôi có một bảo tàng và tôi thu thập khủng long và tôi có thể cưa xương tôi có. Và tôi làm đúng như thế.
(Vỗ tay)
Thế, nếu bạn cắt một con khủng long con, nó sẽ rất xốp bên trong như A. Và nếu bạn cắt một con khủng long lớn hơn,
nó sẽ rất đặc.
Bạn có thể thấy rằng đó là một cái xương trưởng thành.
Nên rất dễ để phân biệt chúng.
Nên những gì tôi muốn làm là cho các bạn xem những cái này.
Ở Bắc Mỹ, vùng Đồng bằng Bắc bộ của nước Mỹ, và ở vùng Đồng bằng Nam bộ ở Alberta và Saskatchewan, có một dãy đá lớn gọi là Hệ thống Khe Địa ngục nơi có những chú khủng long cuối cùng sống sót trên Trái đất.
Và có khoảng 12 con và mọi người đều nhận ra -- Ý tôi là 12 khủng long cơ bản mà đã bị tuyệt chủng.
Và thế là chúng tôi sẽ nghiên cứu chúng.
Và đó đại khái là những gì chúng tôi đã làm. Học sinh của tôi, nhân viên của tôi,
chúng tôi đã cắt chúng ra.
Giờ các bạn có thể tưởng tượng, cắt phanh một cái xương chân ra là một chuyện, nhưng khi bạn tới một bảo tàng và nói, "Ông có phiền không nếu tôi cắt phanh cái sọ con khủng long của ông?"
họ sẽ nói, "Biến."
(Cười) Đây là 12 loài khủng long.
Và chúng tôi muốn xem xét 3 loài đầu tiên trước.
Đây là những loài khủng long được gọi là Pachycephalosaurs.
Và mọi người đều biết rằng 3 loài này có liên quan tới nhau.
Và giả thuyết của chúng ta là chúng có quan hệ với nhau như là anh em họ hay tương tự như vậy.
Nhưng không ai từng xem xét rằng chúng có thể quan hệ với nhau mật thiết hơn nữa.
Nói cách khác, mọi người xem chúng và họ thấy sự khác biệt.
Và các bạn đều biết là nếu bạn phải xác định xem bạn có liên quan tới anh trai hay chị gái của bạn hay không, bạn không thể làm điều đó chỉ bằng cách nhìn những điểm khác nhau.
Bạn chỉ có thể xác định được mối liên hệ bằng cách tìm điểm tương đồng.
Thế, người ta xem xét những con khủng long này và nói về chúng khác nhau như thế nào.
Con Pachycephalosaurus có một vòm trán lớn và dày trên đầu và nó có vài cái bướu nhỏ ở đằng sau đầu và nó có một đống những thứ xương xẩu ở đầu mũi.
Và rồi Stygimoloch, một con khủng long khác từ cùng một kỉ, sống cùng một thời điểm, có gai nhọn trồi ra từ đằng sau đầu nó.
Nó có vòm trán nhỏ xíu, và nó có một đống những thứ xương xẩu trên mũi.
Và sau đó có một con gọi là con Dracorex, Mắt kiểu Hogwart.
Đoán xem cái tên từ đâu ra?
Rồng. Vầ đây là một con khủng long
mà có gai nhọn trồi ra từ đầu nó, không có vòm trán và những thứ xương xẩu trên mũi.
Không ai để ý đến những thứ xương xẩu này nhìn khá là giống nhau.
Nhưng họ có xem xét ba con này và nói, "Đây là ba con khủng long khác nhau, và Dracorex có thể là con nguyên thủy nhất trong bọn chúng.
Và con kia thì nguyên thủy hơn con còn lại. Tôi không rõ
thực chất làm cách nào họ phân loại ba con này ra như vậy.
Nhưng nếu bạn đặt chúng cạnh nhau, nếu bạn cứ lấy 3 cái hộp sọ này và đặt chúng cạnh nhau, nó trông như thế này.
Dracorex là con nhỏ nhất, Stygimoloch là con lớn thứ nhì, Pachycephalosaurus là con lớn nhất.
Và một người sẽ nghĩ, có thể nó sẽ cho tôi một gợi ý.
(Cười) Nhưng nó chẳng gợi ý cho họ cái gì.
Bởi vì, ồ chúng ta biết tại sao mà.
Các nhà khoa học thích đặt tên.
Thế nên nếu ta cắt phanh con Dracorex -- Tôi cắt phanh con Dracorex của tôi -- và xem này, nó xốp bên trong, thực sự rất xốp bên trong.
Ý tôi là, nó là một con chưa trưởng thành. và nó đang lớn rất nhanh.
Và nó sẽ lớn lên nữa. Nếu bạn cắt con Stygimoloch,
nó cũng tương tự như vậy.
Cái vòm trán, cái vòm trán nhỏ đó, đang phát triển rất nhanh.
Nó đang phồng lên rất nhanh.
Điều thú vị là cái gai ở trên lưng của con Dracorex cũng đang lớn rất nhanh nữa. Cái gai trên lưng của con Stygimoloch
thì thực ra đang thu hồi lại, tức là chúng đang nhỏ dần đi trong khi cái vòm trán thì đang lớn dần lên.
Và nếu chúng ta xem xét con Pachycephalosaurus, Pachycephalosaurus có một cái vòm trán đặc và những cái bướu nhỏ phía sau đầu cũng đang thu hồi lại.
Thế với chỉ ba con khủng long này, là một nhà khoa học, bạn có thể dễ dàng chúng ta có thể dễ dàng đặt ra giả thuyết rằng đó chỉ là quá trình phát triển của cùng một con vật.
Dĩ nhiên điều này có nghĩa là Stygimoloch và Dracorex đã tuyệt chủng.
(Cười) Được rồi.
Nó có nghĩa là chúng ta còn 10 con khủng long chính phải xử lí nữa.
Một đồng nghiệp của tôi ở Berkley, anh ấy và tôi đang xem xét con Triceratops.
Và trước năm 2000 -- giờ nhớ lại, Triceratops lần đầu tiên được tìm thấy những năm 1800 -- trước năm 2000, chưa ai từng nhìn thấy một con Triceratops thiếu niên.
Có một con Triceratops trong mọi bảo tàng trên thế giới, nhưng chưa ai từng thu thập một con thiếu niên.
Và chúng ta biết tại sao đúng không? Bởi vì ai cũng muốn có một con to.
Nên ai cũng có một con to. Thế là chúng tôi ra ngoài và thu thập một đống các thứ
và chúng tôi tìm thấy một đống những con nhỏ. Chúng ở khắp mọi nơi.
Chúng chỗ nào cũng có.
Thế nên chúng tôi có một đống ở bảo tàng của mình.
(Cười) Và mọi người nói đó là bởi tôi có một cái bảo tàng nhỏ.
Khi anh có một cái bảo tàng nhỏ, anh chỉ có khủng long nhỏ thôi.
(Cười) Nếu bạn xem xét con Triceratops, bạn có thể thấy rằng chúng đang biến đổi, đang thay đổi hình dạng. Khi những con thiếu niên lớn lên,
sừng của chúng sẽ cong về đằng sau.
Và rồi khi chúng già đi, những cái sừng mọc ra đằng trước.
Và nó khá là thú vị.
Nếu bạn nhìn theo đường viền của vành sọ, chúng có những cái xương nhỏ hình tam giác mà sẽ phát triển theo hình tam giác và chúng ép phẳng ra theo vành sọ khá là giống như những cái gai trên con Pachycephalosaurs.
Và sau đó, bởi vì những con thiếu niên ở trong bộ sưu tập của tôi, tôi cắt chúng ra
và xem xét bên trong.
Và con nhỏ thì rất xốp.
Và con cỡ trung bình cũng rất xốp.
Nhưng điều thú vị là con trưởng thành Triceratops cũng rất xốp.
Và đây là một cái sọ dài 2 mét.
Một cái sọ lớn.
Nhưng có một con khủng long khác được tìm thấy trong đội hình này trông giống như Triceratops, chỉ khác là nó lớn hơn, và nó gọi là con Torosaurus.
Và còn Torosaurus, khi chúng tôi cắt nó, nó có xương trưởng thành.
Nhưng nó có những cái lỗ lớn trong tấm vành chắn của nó.
Và mọi người đều nói, "Con Triceratops và con Torosaurus không thể nào là cùng một con vật vì một con thì lớn hơn con kia."
(Cười) "Và nó có lỗ trong vành sọ." Và tôi nói, "Thế thì chúng ta có con Torosaurus thiếu niên nào không?"
Và họ nói, "Ờ thì không, nhưng mà nó có lỗ trong vành sọ."
Thế là một trong những sinh viên cao học của tôi, John Scannella, xem qua cả bộ sưu tập của chúng tôi và anh chàng phát hiện ra rằng cái lỗ bắt đầu hình thành ở con Triceratops và, dĩ nhiên là nó mở to ở con Torosaurus -- nên anh ấy tìm được những cái trung gian giữa con Triceratops và con Torosaurus, khá là hay đấy.
Và giờ chúng ta biết rằng Torosaurus thực ra chính là một con Triceratops đã trưởng thành.
Giờ khi chúng ta đặt tên cho khủng long, khi chúng ta đặt tên mọi thứ, cái tên ban đầu sẽ ở lại còn cái tên thứ 2 thì bị bỏ đi.
Thế nên Torosaurus đã tuyệt chủng. Triceratops, nếu bạn theo dõi tin tức thời sự,
rất nhiều phát thanh viên bị sai cả.
Họ nghĩ rằng Torosaurus nên được giữ lại còn Triceratops thì bị bỏ đi, nhưng điều đó sẽ không xảy ra đâu.
(Cười) Được rồi, chúng tôi có thể làm điều này với một đống khủng long nữa.
Ý tôi là, đây là con Edmontosaurus và con Anatotitan.
Anatotitan: một con vịt khổng lồ.
Nó là một con khủng long mỏ vịt.
Đây là một con khác.
Thế là chúng tôi xem xét mô học của xương. Và mô học xương cho chúng ta biết
rằng Edmontosaurus là một con thiếu niên, hoặc ít ra là một con tiền trưởng thành, và con kia là con trưởng thành và chúng ta có một sự phát triển cá thể.
Và chúng ta loại bỏ được con Anatotitan. Và chúng ta có thể cứ tiếp tục làm thế này.
Và con cuối cùng là con T.Rex.
Và đây là 2 con khủng long, T.Rex và con Nanotyrannus.
(Cười) Lại một lần nữa, khiến bạn phải băn khoăn.
(Cười) Nhưng người ta có một câu hỏi hay. Họ xem xét chúng
và nói, "Một con có 17 răng và con lớn nhất có 12 răng. Và nó chẳng hợp lý chút nào,
vì chúng ta không biết con khủng long nào mà có thể mọc thêm răng khi nó già đi.
Thế nên phải đúng là -- chúng là 2 con khác nhau."
Nên chúng tôi cắt chúng ra. Và chắc chắn rồi,
Nanotyrannus có xương chưa trưởng thành và con lớn hơn thì có xương trưởng thành hơn.
Trông giống như nó sẽ còn lớn lên nữa.
Và ở Bảo tàng vùng Rockies mà chúng tôi làm việc, tôi có 4 con T.Rex, và tôi có thể cắt cả đống chúng.
Nhưng thực ra tôi không phải cắt con nào cả, vì tôi chỉ việc đặt hàm của chúng cạnh nhau và thành ra là con lớn nhất có 12 răng và con nhỏ nhất tiếp theo có 13 và con nhỏ nhất tiếp theo có 14.
Và dĩ nhiên, con Nano có 17. Và chúng tôi ra ngoài và xem những bộ sưu tập của người khác
và chúng tôi tìm thấy một con có khoảng 15 cái răng.
Thế nên một lần nữa, vẫn rất dễ để nói rằng sự phát triển cá thể của con Tyrannosaurus có bao gồm con Nanotyrannus, và vì thế chúng ta có thể bỏ ra một con khủng long khác.
(Cười) Thế nên khi nói về kết thức kỉ băng hà của chúng ta, chúng ta còn 7 con.
Và đó là một số đẹp.
Một số đẹp để tuyệt chủng, tôi nghĩ vậy.
Giờ các bạn có thể tưởng tượng, điều này không được học sinh lớp 4 hâm mộ cho lắm.
Học sinh lớp 4 yêu thích khủng long, chúng ghi nhớ tên khủng long.
Và chúng sẽ không vui vẻ vì điều này lắm đâu. (Cười)
Cám ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Nếu có một thành phố trên thế giới mà rất khó để tìm một chỗ để mua hay thuê thì đó chính là Sydney.
Và nếu bạn đã từng thử tìm nhà ở đây thì bạn sẽ quen với vấn đề này.
Mỗi lần bạn tham quan căn nhà mình định thuê, bạn sẽ có một vài thông tin về những gì bên ngoài và những gì diễn ra thị trường, nhưng mỗi lần bạn bước ra, bạn có nguy cơ bỏ lỡ nơi tốt nhất bạn vừa đi qua.
Vậy khi nào thì bạn nên chuyển từ việc tìm kiếm sang việc sẵn sàng đưa ra đề nghị?
Đây là vấn đề rất quen thuộc và đầy khó khăn mà bất ngờ là, giải pháp có khi lại đơn giản một cách đáng ngạc nhiên
37 phần trăm
(Cười) Nếu bạn muốn tối đa hóa khả năng tìm được nơi tốt nhất, bạn nên nhìn vào 37% những thứ có ở trên thị trường, sau đó đưa ra đề nghị ở nơi tiếp theo bạn thấy, nơi mà tốt hơn tất cả những nơi bạn đã nhìn thấy.
Hoặc nếu bạn có 1 tháng để tìm kiếm, dành 37% thời gian đó -- 11 ngày, để làm tiêu chuẩn -- và bạn đã sẵn sàng để hành động.
Chúng tôi biết điều đó vì việc tìm kiếm nơi ở là một ví dụ của vấn đề dừng tối ưu.
Một loạt các vấn đề đã được nghiên cứu rộng rãi bởi các nhà toán học và nhà khoa học máy tính
Tôi là một nhà khoa học nhận thức sử dụng điện toán
Tôi dành thời gian cố gắng tìm hiểu cách bộ não con người hoạt động, từ những thành công đáng kinh ngạc tới những thất bại thảm hại
Để làm được điều đó, tôi nghĩ về cấu trúc tính toán của các vấn đề phát sinh trong cuộc sống hằng ngày và so sánh giải pháp lý tưởng của những vấn đề đó với cách chúng ta thực sự hành xử.
Như một tác dụng phụ, Tôi nhận thấy rằng, áp dụng công nghệ máy tính có thể giúp con người đưa ra quyết định dễ dàng hơn
Tôi có động lực cá nhân cho việc này.
Lớn lên ở Perth như một đứa trẻ có não quá lớn ...
(Cười) Tôi luôn cố gắng hành xử theo cách mà tôi nghĩ là hợp lý, lập luận mỗi khi đưa ra quyết định, cố gắng tìm ra hành động tốt nhất để thực hiện.
Nhưng đây là cách tiếp cận không khả thi khi bạn bắt đầu giải quyết các vấn đề phát sinh trong cuộc sống của người trưởng thành
Từng có lúc, tôi thậm chí cố gắng chia tay với bạn gái vì cố gắng chú ý đến ưu tiên của cô ấy cũng như của tôi và tìm ra giải pháp tốt nhất -- (Cười) Điều đó khiến tôi kiệt sức.
(Cười) Cô ấy chỉ ra rằng tôi đã sử dụng sai phương pháp để giải quyết vấn đề -- sau đó cô ấy trở thành vợ tôi
(Cười) (Vỗ tay) Cho dù nó có đơn giản như việc đưa ra quyết định đi ăn ở nhà hàng nào hay quan trọng như quyết định người bạn sẽ dành cả phần còn lại của cuộc đời với, cuộc sống con người chứa đầy các vấn đề phải tính toán mà quá khó để giải quyết bằng cách chỉ cố gắng nỗ lực hết sức
Với những vấn đề đó, nó đáng được tư vấn bởi các chuyên gia: những nhà khoa học máy tính.
(Cười) Khi tìm kiếm lời khuyên về cuộc sống nhà khoa học máy tính có lẽ không phải người đầu tiên bạn nghĩ tới để hỏi.
Cuộc sống như một chiếc máy tính -- theo khuôn mẫu xác định, toàn diện và chính xác -- nghe không có nhiều niềm vui.
Nhưng suy nghĩ về khoa học máy tính với quyết định con người cho thấy trên thực tế, chúng ta có trở ngại này.
Khi áp dụng vào những vấn đề khó khăn phát sinh trong cuộc sống, cách mà máy tính giải quyết các vấn đề này khá giống cách mà mọi người thực sự hành động
Lấy ví dụ đưa ra quyết định nên chọn nhà hàng nào đi ăn tối.
Đây là vấn đề có cấu trúc tính toán cụ thể.
Bạn có một loạt các lựa chọn, bạn sẽ chọn một trong những lựa chọn đó, và sẽ đối mặt với việc y hệt như vậy vào ngày mai
Trong trường hợp đó, bạn bất ngờ gặp thứ mà nhà khoa học máy tính gọi là "sự cân nhắc giữa lựa chọn cũ và mới"
Bạn phải đưa ra quyết định về việc bạn sẽ thử cái gì đó mới -- khám phá, thu thập những thông tin mà bạn có thể sẽ dùng trong tương lai -- hay đi đến một nơi mà bạn đã biết rõ là nó khá tốt -- sử dụng những thông tin mà bạn đã biết từ trước
Sự cân nhắc giữa cái cũ và mới xuất hiện mỗi khi chúng ta lựa chọn giữa trải nghiệm cái mới và sử dụng cái gì đó mà bạn đã biết khá rõ Cho dù đó là nghe nhạc hay cố gắng quyết định bạn sẽ dành thời gian cho ai.
Nó cũng là vấn đề mà các công ty công nghệ gặp phải khi họ cố gắng làm gì đó như quyết định quảng cáo nào sẽ xuất hiện trên trang web.
Có nên hiển thị quảng cáo mới và học hỏi điều gì từ nó hay hiển thị quảng cáo mà họ biết sẽ có khả năng cao bạn sẽ nhấn vào?
Trong vòng 60 năm qua, Các nhà khoa học máy tính đã thực hiện nhiều quá trình tìm hiểu sự cân nhắc giữa mới và cũ và kết quả mang lại những điều bất ngờ.
Khi bạn cố đưa ra quyết định chọn nhà hàng nào để ăn câu hỏi đầu tiên bạn nên hỏi bản thân là bạn sẽ ở nơi đó bao lâu.
Nếu bạn chỉ ở đó một thời gian ngắn, bạn nên chọn nhà hàng đã từng ăn
Không có lý nào phải thu thập thông tin.
Cứ tới nhà hàng bạn đã biết nó tốt.
Nhưng nếu bạn ở đó lâu hơn, hãy khám phá
Thử cái gì đó mới, vì những thông tin bạn nhận được sẽ là thứ giúp bạn nâng cao lựa chọn của mình trong tương lai.
Càng nhiều thông tin bạn có càng nhiều cơ hội bạn sử dụng nó.
Quy luật này cho chúng ta cái nhìn về cấu trúc của cuộc sống con người.
Trẻ em có tiếng là không được lô-gic cho lắm
Trẻ con luôn khám phá điều mới, và bạn biết đấy, luôn cố gắng đưa thứ mới vào miệng mình.
Nhưng sự thật, đây chính là những gì trẻ con nên làm.
Chúng đang trong giai đoạn khám phá cuộc sống, và một trong số thứ đó có thể hoá ra là ngon miệng.
Ngược lại, Gã mà luôn đến cùng một nhà hàng và luôn ăn cùng một thứ không hề nhàm chán -- anh ấy chọn giải pháp tối ưu.
(Cười) Anh ấy sử dụng những kiến thức đã kiếm được qua trải nghiệm cuộc sống.
Tổng quát hơn, biết về sự cân nhắc giữa lựa chọn cũ và mới giúp bạn lựa chọn dễ dàng hơn để thư giãn và đối tốt với bản thân khi bạn phải đưa ra quyết định.
Bạn không cần phải đến nhà hàng tốt nhất mỗi tối.
Tận dụng cơ hội, thử cái gì đó mới, khám phá
Bạn có thể học được gì đó.
Và thông tin mà bạn có được sẽ đáng giá hơn một bữa ăn tối ngon.
Khoa học máy tính có thể giúp chúng ta sống dễ dàng hơn ở những nơi như nhà hay văn phòng.
Nếu bạn đã từng dọn dẹp tủ quần áo, bạn gặp phải một quyết định rất khó khăn: quyết định xem nên giữ thứ nào và cho đi thứ nào.
Martha Stewart hóa ra đã suy nghĩ rất kĩ về điều này -- (Cười) và cô ấy có một số lời khuyên tốt.
Cô ấy nói, "Hỏi bản thân bạn 4 câu hỏi: Bạn có nó bao lâu rồi?
Nó có sử dụng được nữa không?
Nó có phải là bản sao của một cái gì đó mà bạn đã có?
Và lần cuối cùng bạn mặc hay sử dụng nó là khi nào?
Nhưng có một nhóm chuyên gia khác có lẽ nghĩ sâu sắc hơn về vấn đề này, và họ nói rằng một trong các câu hỏi trên quan trọng hơn các câu hỏi còn lại.
Các chuyên gia này ư?
Họ là những người thiết kế hệ thống bộ nhớ trong máy tính.
Hầu hết máy tính có 2 loại hệ thống bộ nhớ: hệ thống bộ nhớ nhanh giống như bộ chip nhớ mà sức chứa có hạn vì đống chip đó rất đắt, và bộ nhớ chậm - to hơn rất nhiều
Để cho máy tính hoạt động hiệu quả nhất có thể, bạn phải đảm bảo rằng những thông tin mà bạn muốn truy cập phải ở trong bộ nhớ nhanh để bạn có thể có chúng nhanh.
Mỗi lần bạn truy cập một mẩu thông tin, nó được tải vào bộ nhớ nhanh và máy tính phải quyết định mục nào phải xóa khỏi bộ nhớ vì sức chứa có hạn.
Qua năm tháng, nhà khoa học máy tính đã thử một vài chiến lược khác nhau để quyết định mục gì nên xóa khỏi bộ nhớ nhanh
Họ đã thử như chọn ngẫu nhiên một vài cái hay áp dụng cái gọi là "nguyên tắc vào trước-ra trước" có nghĩa là xóa mục đã ở trong bộ nhớ lâu nhất.
Nhưng chiến lược hiệu quả nhất tập trung vào những mục sử dụng ít nhất trong thời gian gần đây.
Nó nói rằng nếu bạn đang quyết định nên xóa thứ gì khỏi bộ nhớ, bạn nên bỏ đi thứ truy cập lần cuối từ khoảng thời gian cách xa lâu nhất.
Và đó là tư duy logic cho cái này.
Nếu đã lâu rồi bạn không truy cập vào mẩu thông tin này, thì chắc hẳn sẽ lâu sau đó bạn mới cần dùng lại thông tin này.
Tủ quần áo của bạn cũng giống như bộ nhớ của máy tính
Nó có sức chứa có hạn, và bạn cố cho vào đó thứ gì mà bạn cần nhẩt để bạn có thể lấy nó nhanh nhất có thể.
Nhận ra được điều đó, có thể nó đáng áp dụng nguyên tắc thứ dùng ít nhất để sắp xếp lại tủ đồ của bạn.
Vậy quay trở lại 4 câu hỏi của Martha, nhà khoa học máy tính nói rằng, câu hỏi cuối cùng là quan trọng nhất.
Ý tưởng sắp xếp đồ đạc để những thứ bạn cần nhất thì dễ lấy nhất có thể áp dụng cả ở văn phòng.
Nhà kinh tế học Nhật Bản Yukio Noguchi thực tế đã phát minh ra một hệ thống chứa đồ có đặc tính này.
Ông bắt đầu với hộp các tông, và ông để tài liệu trong hộp từ phía bên tay trái.
Mỗi lần thêm tài liệu vào, ông chuyển tài liệu ở trong đó và ông để tài liệu mới vào phía bên trái của hộp.
và mỗi lần ông cần tài liệu, ông lấy nó ra, tham khảo, rồi cất lại vào phía bên trái của hộp.
Và kết quả là, tài liệu được sắp xếp từ trái qua phải dựa vào thời gian sử dụng gần đây.
Và ông ấy thấy mình có thể nhanh chóng tìm ra thứ mình cần bằng việc bắt đầu với phía bên trái của hộp và làm việc mình ở phía bên phải.
Trước khi lao về nhà, và áp dụng với hệ thống lưu trữ của bạn (Cười) Nó đáng để nhận ra rằng bạn có thể đã có nó
(Cười) Đống giấy tờ trên bàn bạn ...
thường là lộn xộn và không có tổ chức, Tập giấy, ngược lại, sắp xếp hoàn hảo -- (Cười) miễn là khi bạn lấy giấy ra, để nó lại trên cùng của tập giấy, và tập giấy được sắp xếp từ trên xuống dưới bởi thời điểm sử dụng nó, và bạn dễ dàng tìm thấy thứ mình muốn bằng cách bắt đầu ở đầu tập file
Sắp xếp tủ quần áo hay bàn làm việc không phải là vấn đề áp lực nhất trong cuộc sống.
Đôi khi, vấn đề bạn phải giải quyết cực kỳ nan giải.
Kể cả những vấn đề này, khoa học máy tính đưa ra một số giải pháp và có thể cả niềm khuây khỏa
Thuật toán tốt nhất là làm cái gì có nghĩa nhất trong thời gian ngắn nhất.
Khi máy tính gặp vấn đề khó, nó giải quyết bằng cách đơn giản hóa vấn đề -- bằng cách chọn ngẫu nhiên, bằng cách loại bỏ các ràng buộc hay cho phép làm xấp xỉ.
Giải quyết vấn đề đơn giản hơn giúp bạn hiểu được vấn đề khó hơn và đôi khi tạo ra các giải pháp khá tốt theo cách riêng của chúng.
Hiểu được về điều này đã giúp tôi thoải mái hơn khi đưa ra quyết định.
Ví dụ, bạn có thể lấy quy tắc 37% để tìm nhà
Không có cách nào để bạn xem xét được tất cả lựa chọn, vậy bạn phải nắm lấy cơ hội.
Kể cả khi bạn chọn giải pháp tối ưu, bạn không chắc chắn là kết quả hoàn hảo
Nếu bạn theo quy tắc 37%, xác suất bạn tìm thấy nơi tốt nhất là -- khá hài hước...
(Cười) 37%
Bạn thất bại trong hầu hết thời gian
Nhưng bạn đã cố làm tốt nhất có thể
Cuối cùng, khoa học máy tính có thể giúp chúng ta tha thứ cho giới hạn bản thân.
Bạn không thể kiểm soát kết quả, chỉ quá trình.
Và miễn là bạn dùng quá trình tốt nhất, bạn đã làm tốt nhất có thể.
Đôi khi những quá trình tốt nhất liên quan đến việc nắm được cơ hội -- không phải xem xét hết các lựa chọn, hoặc sẵn sàng giải quyết vấn đề cách tốt nhất.
Đây không phải là nhượng bộ khi chúng ta không hợp lí -- Chúng chính là hợp lí.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi ở đây để chia sẻ với các bạn phong cách nhiếp ảnh của tôi.
Nó có phải là nhiếp ảnh không nhỉ?
Vì, có lẽ, đây là nhiếp ảnh mà bạn không thể mang theo máy ảnh.
Sở thích về nhiếp ảnh của tôi đã bắt đầu khi tôi có một chiệc máy ảnh điện tử ở tuổi 15.
Nó đan xen với niềm đam mê về hội họa của tôi, nhưng có một chút khác biệt, vì sử dụng một chiếc máy ảnh, quá trình được lên kế hoạch.
Và khi bạn dùng máy ảnh để chụp ảnh, quá trình kết thúc khi bạn bấm nút.
Nên nhiếp ảnh với tôi như là thiên về việc có mặt đúng chỗ, đúng thời điểm.
Tôi cảm thấy như bất cứ ai cũng có thể làm điều đó.
Nên tôi muốn tạo ra một sự khác biệt, một thứ gì đó tại nơi quá trình bắt đầu khi bạn bấm nút.
Những tấm ảnh như thế này: việc xây dựng diễn ra dọc theo con đường đông đúc.
Nhưng nó có một khúc ngoặt không mong muốn.
Và bất chấp điều đó, nó lưu giữ mức độ chân thực.
Hay những bức ảnh như thế này -- cả tối màu và sặc sỡ, nhưng tất cả với chung một kết quả của việc lưu giữ mức độ chân thực.
Khi tôi nói tính chân thực, ý́ tôi là tính chân thực của ảnh.
Bởi vì, tất nhiên, nó không phải là một thứ mà bạn thực sự có thể nắm được, nhưng tôi luôn muốn nó có vẻ như nắm bắt được theo một cách nào đấy như là một bức ảnh.
Những bức ảnh nơi mà bạn sẽ cần một chút thời gian để tư duy để tìm ra một bí quyết.
Nên nó thực sự là việc nắm bắt ý tưởng hơn là nắm bắt một khoảnh khắc.
Nhưng bí quyết là gì mà khiến nó trông như có thật?
Có phải là một chút gì đó về chi tiết hay là về màu sắc?
Có phải một chút gì đó về ánh sáng?
Điều gì tạo nên ảo giác?
Đôi khi phối cảnh tạo nên ảo giác.
Nhưng cuối cùng nó dẫn đến việc làm thế nào chúng ta diễn giải thế giới và làm thế nào để nhận ra nó trên một bề mặt hai chiều.
Nó không thực sự là cái gì là thực, nó là cái chúng ta nghĩ rằng nó là thực.
Nên tôi nghĩ những điều cơ bản thì khá là đơn giản.
Tôi chỉ xem nó là câu đố của hiện thực nơi mà bạn có thể lấy các phần khác nhau của hiện thực và nhóm chúng lại để tạo nên một hiện thực tương đương.
Hãy để tôi cho các bạn xem một ví dụ đơn giản này.
Chúng ta có ở đây ba vật thể có hình dung hoàn hảo, những vật mà chúng ta đều có thể liên quan đến cuộc sống trong thế giới không gian ba chiều.
Nhưng kết hợp theo một cách nào đấy, chúng tạo ra một thứ mà trông vẫn như thể ba chiều, như thể nó tồn tại.
Nhưng cùng một lúc với nhau, chúng ta biết là không thể được.
Nên chúng ta mới đánh lừa bộ não, vì một cách đơn giản não bộ chúng ta không chấp nhận những yếu tố mà trên thực tế là vô lý
Và tôi thấy rằng kết hợp các bức ảnh cũng có chung một quá trình như thế
Đó thực sự chỉ là̀ việc kết hợp các hiện thực khác nhau.
Nên những thứ làm cho bức ảnh trông có thực, Tôi nghĩ, đó là những thứ mà chúng ta chưa bao giờ nghĩ đến, những thứ ở ngay quanh chúng ta trong cuộc sống hàng ngày.
Nhưng khi kết hợp các bức ảnh lại, đây là một điều quan trọng mà thực sự phải cân nhắc, vì nếu không, trông nó sẽ không ổn thế nào đó.
Nên tôi muốn đưa ra ba nguyên tắc cơ bản cần tuân theo để đạt được một kết quả như ý.
Như các bạn thấy ở đây, những bức ảnh này trông chẳng có gì là đặc biệt.
Nhưng kết hợp lại, chúng có thể tạo ra một thứ như thế này.
Nên nguyên tắc đầu tiên đó là sự kết hợp các bức ảnh nên có chung một ngoại cảnh
Thứ hai, kết hợp các bức ảnh nên có cùng một kiểu ánh sáng.
Và hai bức ảnh nay đều cùng thỏa mãn hai điều kiện -- Được chụp ở cùng một độ cao và ở cùng một kiểu ánh sáng.
Nguyên tắc thứ ba là làm cho nó trông thật giả tưởng ở ngay nơi mà những bức ảnh khác nhau bắt đầu và kết thúc bằng cách làm cho chúng liền mạch.
Khó có thể nói làm thế nào hình ảnh được tạo ra
Nên bằng cách kết hợp màu sắc, độ tương phản và ánh sáng tại các viền ranh giới giữa các bức ảnh khác nhau, thêm vào các khuyết tật ảnh như chiều sâu của cánh đồng, khử đi màu sắc và bụi ảnh, chúng tôi xóa đi các đường viền giữa ở bức ảnh khác nhau và làm cho nó như thể là một bức đồng nhất. bất chấp một thực tế bức ảnh về cơ bản có thể bao gồm cả trăm lớp nền.
Sau đây là một ví dụ.
(Cười) Ai đó có thể nghĩ rằng đây chỉ là bức ảnh phong cảnh và phần ở dưới đã được chỉnh sửa.
Nhưng bức ảnh này thì đã hoàn toàn được tạo ra bởi những bức ảnh từ các khu vực khác nhau.
cá nhân tôi nghĩ rằng sẽ dễ hơn để thậm chí tạo ra bối cảnh hơn là tìm ra bối cảnh, vì tiếp đó bạn không cân phải sắp xếp các ý tưởng trong đầu nữa.
Nhưng nó thực sự đòi hỏi rất nhiều kế hoạch.
Và có được ý tưởng này trong suốt mùa đông, tôi biết mình phải mất vài tháng để chuẩn bị, để tìm các địa điểm khác nhau cho các phần của bức ảnh.
Ví dụ, con cá được bắt trong chuyến đi câu.
Bờ biển thì ở một nơi khác.
Phần dưới nước thì được chụp trong một hố đá.
Và nữa, tôi thậm chí còn đặt ngôi nhà lên đỉnh của hòn đảo làm cho nó trông Thụy Điển hóa hơn.
Nên để̉ đạt được một kết quả chân thực, Tôi nghĩ nó đi đến việc lập kế hoạch.
Luôn có một sự bắt đầu với một phác thảo, một ý tưởng.
Tiếp đó là kết hợp các bức ảnh khác nhau.
Và đây, các phần được sắp xếp rất ổn.
Và nếu các bạn giỏi chụp ảnh, kết quả có thể sẽ rất tuyệt vời và cũng khá là thực tế.
Mọi công cụ đều ở ngay đây, và thứ duy nhất làm giới hạn của chúng ta chính là trí tượng tượng.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
I wanted to just start by asking everyone a question: Bao nhiêu người trong các bạn cảm thấy hoàn toàn thoải mái khi tự gọi mình là nhà lãnh đạo?
Đó, tôi đã hỏi câu này trên khắp mọi miền đất nước, và ở mỗi nơi tôi hỏi, dù bất cứ nơi đâu, vẫn luôn có một lượng lớn khán giả không giơ tay.
Và tôi nhận ra rằng chúng ta đã coi sự lãnh đạo là một cái gì đó hết sức lớn lao. Một cái gì đó vĩ đại hơn chúng ta.
Chúng ta coi lãnh đạo giống như việc thay đổi thế giới.
Và chúng ta thường gán điều đó cho danh hiệu lãnh đạo, rồi coi danh hiệu đó như thể một thứ chúng ta xứng đáng được hưởng một ngày nào đó
nhưng nếu ngay lúc này tự gắn nó cho chính mình chúng ta thường cảm thấy ngượng bởi việc đó đồng nghĩa với sự tự cao tự đại.
Tôi rất quan ngại vì chúng ta dành quá nhiều thời gian ăn mừng những điều tuyệt vời mà hiếm có người làm được rồi chúng ta lại tự nhủ rằng chỉ có những thứ đó là điều duy nhất xứng đáng ăn mừng, sau đó chúng ta lại bắt đầu
hạ thấp giá trị của những điều chúng ta có thể làm hằng ngày, bắt đầu coi thường những khoảnh khắc chúng ta thực sự là một nhà lãnh đạo mà không thừa nhận chúng, và không để bản thân cảm thấy vui vẻ về điều đó.
Tôi đã rất may mắn trong 10 năm qua được làm việc với những con người tuyệt vời, những con người đã giúp tôi định nghĩa lại sự lãnh đạo theo cái cách mà khiến tôi hạnh phúc hơn. Do thời gian có hạn, tôi chỉ muốn chia sẻ với các bạn
một câu chuyện mà phản ánh đúng đắn nhất định nghĩa đó.
Tôi từng tới thăm một trường học nhỏ tên là Đại học Mount Allison ở Sackville, New Brunswick,
vào ngày cuối cùng ở đó, một cô gái đến gặp tôi và nói, "Em vẫn còn nhớ lần đầu tiên gặp anh."
và cô ấy kể với tôi chuyện xảy ra 4 năm trước.
Cô ấy nói, "Vào cái ngày trước khi nhập học, em ở khách sạn cùng bố mẹ, và em quá sợ hãi và tin rằng mình không thể làm được việc này, rằng em chưa sẵn sàng để học đại học, rồi em khóc.
May thay bố mẹ em hiểu, và họ nói
'Nghe này, bố mẹ biết con sợ, nhưng hãy cứ đến trường ngày mai. Hãy cứ đến trường ngày đầu tiên, và bất cứ lúc nào con thấy mình không thể làm được, không sao cả, hãy cho bố mẹ biết, bố mẹ sẽ đưa con về nhà.
Dù thế nào chúng ta vẫn yêu con.'" Cô ấy nói, "Em đã đến đó, đứng trong hàng chuẩn bị đăng ký nhập học,
rồi em nhìn quanh và nhận ra em không thể làm được. Em biết em chưa sẵn sàng.
Và cô ấy kể, "Em đã quyết định, và ngay lúc đó, em thấy một sự thanh thản tuyệt vời.
Em quay sang nói với bố mẹ rằng chúng ta cần về nhà, và vào đúng lúc đó, anh bước ra khỏi tòa nhà Hội Sinh Viên đội cái mũ ngớ ngẩn nhất mà em từng thấy trên đời."
(Cười) "Nó thật tuyệt vời.
Và anh đeo một tấm bảng lớn quảng cáo cho Shinerama, có nghĩa là Sinh Viên Chống Xơ Nang," - một quỹ từ tiện tôi làm việc trong nhiều năm - "và anh mang theo một xô đầy kẹo mút. Anh rảo vòng quanh và phát kẹo
cho những người đứng trong hàng và nói về Shinerama.
Đột nhiên anh tới chỗ em và dừng lại,
nhìn chằm chằm. Trông thật sợ."
(Cười) Cô gái này biết chính xác tôi đang nói đến cái gì.
(Cười) "Rồi anh nhìn sang anh chàng đứng kế bên em, mỉm cười và cho tay vào xô, lấy một chiếc kẹo, chìa ra cho anh ấy và nói, 'Cậu cần phải tặng chiếc kẹo này cho người đẹp đang đứng cạnh cậu đấy.'" Và cô ấy nói, "Em chưa từng thấy ai đỏ mặt nhanh đến thế.
Mặt anh ấy đỏ ửng lên, và thậm chí còn không nhìn em.
Anh ấy chỉ đưa cái kẹo như thế này."
(Cười) "Em thấy tội nghiệp anh chàng đó vô cùng nên đã nhận chiếc kẹo,
ngay lập tức, trông vẻ mặt anh cực kỳ nghiêm trọng và anh quay sang bố mẹ em, nói, 'Hãy nhìn đi.
Nhìn đi. Mới ngày đầu tiên xa nhà, cô bé đã nhận kẹo từ người lạ rồi?!'" (Cười) Rồi cô nói, "Mọi người đều nghe thấy.
Trong bán kính 6 mét mọi người đều bắt đầu hú lên.
Em biết điều này có vẻ sến và cũng không biết tại sao em lại kể với anh, nhưng lúc đó khi mọi người cười phá lên, em biết em không nên từ bỏ.
Em biết em đang ở nơi mà mình nên ở, và em biết mình đang ở nhà rồi, và em còn chưa từng nói chuyện với anh
một lần nào trong suốt bốn năm qua,
nhưng khi em nghe anh sắp rời đi, em phải tới và nói với anh rằng anh đã là một người vô cùng quan trọng trong cuộc sống của em, và em sẽ nhớ anh.
Rồi cô ấy bước đi, còn tôi thì đứng im.
Sau khi đi được vài bước, cô ấy quay lại và cười nói, "Anh cũng nên biết điều này nữa. Em vẫn hẹn hò với anh chàng kia sau bốn năm."
(Cười) Một năm rưỡi sau khi tôi chuyển tới Toronto, tôi nhận được thiệp mời dự đám cưới của họ.
Mấu chốt là đây. Tôi không nhớ gì cả.
Tôi không nhớ chút gì về khoảnh khắc đó,
tôi đã lục lọi trí nhớ của mình, bởi vì nó khá buồn cười và tôi hẳn phải nhớ đã làm điều gì đó, và tôi chẳng nhớ gì cả.
Đó là một giây phút giúp tôi mở mắt và biến đổi để nghĩ rằng biết đâu tác động lớn nhất tôi từng làm được tới cuộc sống người khác, một giây phút khiến một cô gái bước tới trước mặt một người lạ bốn năm sau đó và nói, "Anh là một người vô cùng quan trọng trong cuộc sống của em," lại là một giây phút mà tôi còn không nhớ gì cả.
Có bao nhiêu người trong các bạn có khoảnh khắc kẹo mút, khoảnh khắc mà một người nói hoặc làm điều gì đó khiến bạn cảm thấy cuộc sống bạn tốt đẹp hơn? Được rồi.
Đó, tại sao không? Chúng ta tổ chức sinh nhật,
cái ngày mà bạn chỉ cần cố sống sót 365 ngày tiếp theo - (Cười) trong khi để những người khiến cuộc sống chúng ta đẹp hơn rời đi mà không hề biết điều đó.
Mỗi một người trong số các bạn, mỗi một người là chất xúc tác cho một khoảnh khắc kẹo mút.
Bạn đã làm cuộc sống của một ai đó tươi đẹp hơn bằng một thứ nào đó dù nói hay làm, và nếu bạn nghĩ bạn chưa từng,
hãy nghĩ về những cánh tay không giơ lên khi tôi hỏi câu hỏi đó.
Bạn chỉ là một trong số những người chưa biết rằng mình đã làm được.
Nhưng bạn sẽ sợ hãi khi nghĩ rằng chúng ta có sức mạnh như thế. Và càng đáng sợ hơn khi nghĩ chúng ta quan trọng đến thế
với những người khác, bởi vì bao lâu chúng ta vẫn biến sự lãnh đạo thành một cái gì đó lớn hơn bản thân, bao lâu chúng ta vẫn nghĩ sự lãnh đạo vượt xa chúng ta, bao lâu chúng ta vẫn nghĩ về nó là thay đổi thế giới, chúng ta đã tự cho bản thân một lời ngụy biên để không trông đợi nó mỗi ngày từ chính bản thân chúng ta và những người khác.
Marianne Williamson nói rằng, "Nỗi sợ hại lớn nhất không phải là chúng ta không phù hợp.
Nỗi sợ hãi lớn nhất chính là chúng ta còn mạnh mẽ hơn những thước đo.
Chính ánh sáng của chúng ta, chứ không phải mảng tối, làm chúng ta sợ."
Hôm nay tôi kêu gọi mọi người hãy vượt qua nó. Chúng ta cần phải vượt qua nỗi sợ hãi về ảnh hưởng lớn lao của chúng ta đối với cuộc đời của ai đó
chúng ta cần vượt qua để tiến xa hơn nữa, và em trai em gái chúng ta, và con cái chúng ta sau này hoặc bây giờ, có thể nhìn và bắt đầu trân trọng những mối quan hệ tốt đẹp chúng ta gầy dựng hơn tiền bạc và sức mạnh của tên tuổi địa vị.
Chúng ta cần tái định nghĩa lại sự lãnh đạo như những khoảnh khắc kẹo mút đó, chúng ta đã tạo ra bao nhiêu, chúng ta biết được bao nhiêu, bao nhiêu trong số đó được kế thừa, và bao nhiêu chúng ta đã nói lời cảm ơn.
Bởi vì chúng ta đã biến sự lãnh đạo thành thay đổi thế giới, trong khi chẳng có thế giới nào cả.
và nếu bạn thay đổi cách nhìn của một người về nó, về những gì họ có thể làm, về sự quan tâm họ nhận được từ mọi người, về sức mạnh của một nhân tố thay đổi họ có thể trở thành, bạn đã thay đổi tất cả.
Và nếu chúng ta hiểu sự lãnh đạo như vậy, tôi nghĩ nếu chúng ta tái định nghĩa lại sự lãnh đạo như thế, Tôi nghĩ chúng ta có thể thay đổi mọi thứ.
Và nó là một ý tưởng đơn giản, nhưng tôi không hề nghĩ nó nhỏ bé,
chân thành cảm ơn tất cả vì đã cho phép tôi chia sẻ với bạn ngày hôm nay.
Penelope C.: Tôi định hỏi có ai ở đây
là bác sĩ không. Không, tôi chỉ đùa thôi.
Thật là thú vị, bởi 6 năm trước khi tôi mang thai đứa con đầu tiên tôi nhận ra rằng chất bảo quản thường được dùng nhất trong các sản phẩm chăm sóc em bé mô phỏng estrogen khi nó thấm vào cơ thể con người.
Ngày nay các hợp chất hóa học từ các sản phẩm ngấm rất dễ dàng vào cơ thể người qua da.
Và các chất bảo quản ấy đã được tìm thấy trong các khối u ung thư tuyến vú.
Đó là khởi đầu chuyến hành trình của tôi để sản xuất bộ phim "Em bé nhiễm độc".
Và chẳng cần phải tốn nhiều thời gian lắm để tìm thấy một vài số liệu đầy kinh ngạc với vấn đề này
Một là bạn và tôi đều có khoảng 30 đến 50000 hóa chất trong cơ thể chúng ta mà ông bà chúng ta không hề có.
Và rất nhiều trong số các hóa chất này có liên quan đến việc số lượng tăng vọt các bệnh mãn tính của trẻ nhỏ mà chúng ta đang thấy ở các nước công nghiệp hóa.
Tôi sẽ đưa ra một vài số liệu.
Ví dụ, tại Vương Quốc Anh, tỷ lệ mắc bệnh bạch cầu ở trẻ em đã tăng 20% chỉ qua một thế hệ.
Tương tự với ung thư ở trẻ em tại Hoa Kỳ.
Tại Canada, một trên 10 trẻ bị hen suyễn.
Tỷ lệ này đã tăng gấp 4 lần.
Điều tương tự xảy ra trên toàn thế giới.
Tại Hoa Kỳ, số liệu đáng ngạc nhiên nhất hẳn là sự gia tăng đến 600% của bệnh tự kỷ và rối loạn phổ tự kỷ và các khuyết tật về khả năng học tập.
Lần nữa, ta có thể thấy xu hướng này trên khắp Châu Âu và Bắc Mỹ.
Và ở Châu Âu, có 1 vài khu vực nhất định tồn tại sự gia tăng gấp 4 lần các dị tật về bộ phận sinh dục bẩm sinh.
Thú vị thay, một trong các dị tật ấy đã gia tăng 200% ở Mỹ.
Vì thế sự gia tăng nhanh chóng các căn bệnh mãn tính ở trẻ em bao gồm nhiều thứ khác như tiểu đường và béo phì vị thành niên, phát triển dậy thì sớm.
Thế nên điều này rất thú vị với tôi, khi tôi tìm một ai đó có thể nói với tôi và nói với khán giả về những điều này, rằng 1 trong những người quan trọng nhất thế giới, người có thể thảo luận về sự nhiễm độc ở trẻ em, là một chuyên gia về ếch.
(Cười to) Tyrone Hayes: Tôi cũng ngạc nhiên rằng tôi sẽ nói về thuốc trừ sâu, nói về sức khỏe cộng đồng, bởi vì, thực sự, tôi chưa từng nghĩ tôi có thể làm gì có ích.
(Cười to) Những chú ếch.
Thực tế, sự tham gia của tôi trong các vấn đề về thuốc trừ sâu cũng là một sự ngạc nhiên Khi công ty hóa chất lớn nhất thế giới tiếp cận tôi Họ đề nghị tôi đánh giá ảnh hưởng của Atrazine với loài lưỡng cư, hoặc lũ ếch của tôi
Hóa ra Atrazine là sản phẩm được bán rộng rãi nhất cho các công ty hóa chất trên toàn cầu
Nó là chất độc hàng đầu trong nước ngầm, nước uống, nước mưa.
Năm 2003, sau nghiên cứu của tôi, chất này đã bị cấm ở EU Nhưng cùng năm ấy ở Mỹ EPA lại tái đăng kí hợp chất này
chúng tôi khá ngạc nhiên khi biết rằng khi chúng tôi cho đám ếch tiếp xúc với một lượng rất nhỏ Atrazine - 0.01 phần triệu kết quả là những sinh vật trông như thế này
Đây là mẫu giải phẫu sinh dục của con vật có hai tinh hoàn, hai buồng trứng một tinh hoàn lớn hơn, nhiều buồng trứng, điều này thật không bình thường...
(Cười) thậm chí cho loài lưỡng cư
Trong một số trường hợp, những loài khác như Ếch Leopard Nam Mỹ con đực khi tiếp xúc với Atrazine có cả trứng trong tinh hoàn
Và bạn có thể thấy lòng đỏ trứng lớn đó làm nổ tung bề mặt tinh hoàn của con đực này
Giờ thì vợ tôi bảo tôi, và tôi chắc chắn Penelope cũng có thể rằng không gì đau đớn bằng sinh con -- điều mà tôi sẽ không trải qua, tôi không thể biện hộ -- Tôi đoán có cả tá trứng gà trong tinh hoàn rõ ràng sẽ thuộc trong top 5
(cười) Nghiên cứu gần đây chúng tôi đã công bố, khi một số loài tiếp xúc với atrazine có một số con đực trưởng thành và hoàn toàn trở thành con cái
Vậy thực chất có hai anh em hoàn thiện một mối quan hệ
Không chỉ là giao phối với những con đực khác, mà còn có thể đẻ trứng nữa Dù chúng mang gen giống đực.
Và những gì chúng tôi đề xuất, và những gì chúng tôi đang tạo ủng hộ, là những gì thuốc atrazine đang làm tàn phá sự cân bằng hocmôn.
Tinh hoàn bình thường tạo ra testosterone, ở hócmôn giống đực.
Nhưng atrazine sẽ tạo nên một enzyme, cơ chế mà nếu dùng aromatase, sẽ chuyển testosterone thành estrogen.
Và hậu quả là những con có biểu hiện đực sẽ mất testosterone, và bị vô sinh về mặt hóa học, và hậu quả là sẽ bị nữ hóa bởi giờ chúng đang tạo các hócmôn giống cái
Và điều này đã đưa tôi đến một vấn đề của toàn nhân loại.
Bởi hóa ra là ung thư vú - loại ung thư số 1 với phụ nữ đang bị điều chỉnh bởi estrogen và aromatase.
Nên khi một tế bào ung thư vú phát triển, aromatas chuyển androgen thành estrogen, và estrogen đó sẽ cho phép hoặc đẩy mạnh sự phát triển của ung thư đó và nó sẽ tạo ra khối u và di căn.
Sự thật là, aromatase đóng vai trò quan trọng trong ung thư vú đến mức những điều trị tân tiến nhất, một chất hóa học gọilà letrozole, nó sẽ chặn aromatase, chặn estrogen, vậy nên nếu bạn đột biến tế bào, nó không phát triển thành u.
Điều thú vị là, đương nhiên, nếu chúng ta vẫn dùng 80 triệu pound atrazine, chất độc số 1 trong nước uống, nó sẽ cho kết quả ngược lại -- cho phép aromatase, tăng estrogen, và phát triển các khối u ở chuột và cùng liên kết với các khối u, ung thư ngực ở người.
Thú vị hơn nữa là, thực tế, chính công ty bán 80 triệu pound atrazine, là những người ủng hộ ung thư vú, và bây giờ lại bán cho ta thuốc chẹn.
Và tôi cũng thấy nó thú vị khi thay vì chữa căn bệnh đó bằng cách chặn sự tiếp xúc với các hóa chất gây bệnh, chúng ta thường đáp trả bằng cách cho thêm nhiều hơn những chất đó vào môi trường.
PJC: Và nói về estrogen, một trong những thành phần mà Tyrone nói về bộ phim là cái gì đó gọi là bisphenol A, BPA, nó đã xuất hiện trên tin tức gần đây.
Nó là một chất làm dẻo.
Và nó là thành phần tìm thấy trong nhựa poli cácbonat, chất không dùng làm bình nhựa cho trẻ em.
Và điều thú vị về BPA là nó chính là tiền estrogen mà thực ra từng được cân nhắc để dùng như estrogen tổng hợp thay thế hoocmon.
Và có rất nhiều, rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng BPA lọc từ bình nhựa trẻ em thành một công thức, vào trong sữa, và rồi vào trong cơ thể em bé.
Nên ta đang cho những em bé của mình, trẻ sơ sinh, trẻ đang ẵm ngửa dùng một loại estrogen tổng hợp.
Và khoảng 2 tuần trước, Liên minh Châu Âu đã thông qua đạo luật cấm sử dụng BPA ở bình nhựa trẻ em và bình mút cốc đong.
Và nếu những ai chưa làm cha mẹ. bình mút là một thứ nhựa nho nhỏ mà con bạn sẽ dùng sau khi sự dụng chai uống.
Nhưng chỉ 2 tuần trước đó, Thượng viện Mỹ đã từ chối tranh luận về việc cấm BPA trong bình nhựa và bình bú của trẻ/
Và điều này khiến bạn nhận ra trách nhiệm ở các phụ huynh khi phải nhìn, thay đổi và kiểm tra nó trong cuộc sống hàng ngày và nó thật đáng kinh ngạc.
(Video) PJC: Với rất nhiều bình nhựa trẻ em đã được chúng minh không có BPA, nó thực sự cho thấy rằng đôi khi chỉ có sự nhận thức của bậc cha mẹ đứng giữa những chất hóa học và con của họ.
Bình sữa trẻ em đã được kịch bản cho thấy rằng chúng ta có thể ngăn chặn những tiếp xúc không cần thiết.
Tuy nhiên nếu cha mẹ không nhận thức được, và để cho con trẻ tự tránh những thứ đó.
TH: Và cái mà Penenlope nói ở đây còn thực tế hơn nữa.
Chúng ta đang trong giai đoạn đại tuyệt chủng thứ 6.
Các nhà khoa học đã thừa nhận.
Nhiều loài trên Trái Đất đang biến mất nhanh hơn cả khủng long biến mất, và dẫn đầu số đó là loài lưỡng cư.
80% những con vật lưỡng cư đang bị đe dọa và giảm về số lượng.
Và tôi tin, nhiều nhà khoa học cũng tin rằng thuốc diệt côn trùng là nguyên nhân chính cho sự giảm đó.
Một phần, loài lưỡng cư rất nhạy cảm vì chất ô nhiễm trong nước không vỏ trứng, không có màng không nhau thai.
Thật ra những bước tiến của chúng ta - những động vật có vú- một trong những tiến bộ lớn nhất là nhau thai.
Chúng ta cũng đi từ sinh vật dưới nước
Nhưng đó là những cấu trúc thời cổ đại điều phân biệt ta khỏi động vật khác, là nhau thai, không thể tiến hóa và thích nghi đủ nhanh ở tốc độ chúng ta tạo ra những chất mới chưa bao giờ xuất hiện trước đây.
Bằng chứng cho thấy rằng trên chuột, với atrazine, cho thấy mất cân bằng hócmôn atrazine gây ra sinh non.
Vì khi nuôi dưỡng bào thai là sự phụ thuộc vào hócmôn.
Ở những con chuột không bị sảy thai, atrazine gây ra bệnh tuyến tiền liệt và di chuyền cho đời con sinh ra với căn bệnh của một ông lão.
Và với những con không sảy ấy, atrazine gây suy yếu, phát triển tuyến vú ở con cái vú của chúng phát triển không bình thường.
Hậu quả là khi những con chuột lớn lên, con của chúng bị chậm phát triển bởi nó không có đủ sữa để nuôi con con.
Vậy nên con con ở vị trí dưới cùng do tác dụng phụ của atrazine mà bà của nó phơi nhiễm chất này.
Và các chất này cứ tiếp tục truyền qua các thế hệ, nhiều năm, hàng chục năm, điều đó có nghĩa là chúng ta bây giờ đang ảnh hưởng đến sức khỏe của cháu chắt chúng ta bằng những chất chúng ta thải ra môi trường hôm nay.
Và nó không chỉ về triết học, ta đã biết rằng những chất như diethylstilbestrol và estrogen, PCBs, DDT qua nhau thai và ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển tiềm tàng của ung thư vú và béo phì, và tiểu đường ngay từ khi còn ở trong bào thai.
Thêm nữa, sau khi em bé được sinh ra, chỉ động vật có vú có thể làm như việc cho bú sau khi em bé được sinh.
Chúng ta đã biết rằng những chất hóa học như DDT và DES và atrazine có thể truyền trong sữa, và lần nữa, ảnh hưởng đến trẻ em ngay cả sau khi được sinh ra.
PJC: Vậy nên khi Tyrone nói với tôi rằng tử cung là một cơ quan có từ cổ xưa, tôi nên chứng minh như thế nào?
Bạn có thể trình bày không?
Thật thú vị khi bạn làm bộ phim như vậy, vì bạn đang mắc kẹt khi cố gợi ra hình dung khoa học mà chưa có một hình dung nào như thế.
Và tôi phải nói thêm về giấy phép nghệ thuật.
(Video) (Chuông đổ) Ông lão: Kiểm soát tử cung.
Nó là cái gì?
Cái gì cơ?
(Ngáy) (Bóp kèn) (Thổi), cái gì?
Perflourooctanoic axit.
Blimey.
Chưa nghe thấy bao giờ.
PJC: Và thực ra ngay cả lúc trước khi tôi bắt đầu làm bộ phim này.
Và khi tôi nhận ra những chất này có thể truyền qua tử cung và đi vào cơ thể thai nhi, nó khiến tôi bắt đầu suy nghĩ, con tôi trong bụng sẽ nói với tôi điều gì?
Những đứa trẻ chưa sinh ra của chúng ta sẽ nói gì với ta khi chúng phải tiếp xúc với nó hàng ngày, ngày tiếp ngày?
(Nhạc) (Video) Em bé: Hôm nay, con có thêm octyphenol, một chút xạ hương nhân tạo, và bisphenol A.
Hãy giúp con.
PJC: Đó là một quan niệm sâu sắc để hiểu rằng phụ nữ chúng ta phải là người tiên phong trong việc này.
Đây là vấn đề của chúng ta, bởi chúng ta đang góp nhặt mọi chất trong toàn cuộc sống và chúng ta cứ trút dần, trút hết vào những đứa bé của ta trong tương lai.
Chúng ta đang gây ra những ô nhiễm cho con cháu.
Và nó là thứ khiến tôi nghĩ lại tôi một năm trước khi tôi biết mình có thai và lần siêu âm đầu tiên cho thấy con của tôi có khuyết tật khi sinh liên quan đến việc tiếp xúc với chất estrogen trong bào thai và lần siêu âm thứ hai cho thấy bé không có nhịp tim.
Và con của tôi đã chết, nó đã chết và đó chính là lý do vì cái gì tôi nỗ lực để làm ra bộ phim này.
Và đôi khi đó là một nơi kỳ lạ khi truyền thông trở thành một phần của câu chuyện, đó không phải là điều ban đầu bạn dự định.
Và khi Tyrone nói về thai nhi bị trói buộc trong môi trường ô nhiễm, và đây là môi trường ô nhiễm của tôi.
Em bé của tôi bị nhiễm độc.
Và đó là điều gì đó khá sâu cay và buồn bã, nhưng thật kinh ngạc vì không nhiều người thực sự biết điều này.
TH: Một trong những điều thú vị và đặc biệt cho tôi được đứng đây tại TEDWomen là, tôi tin nó đã được tổng kết trong bữa tối hôm qua khi ai đó nói, "Hãy quay lại nói với họ, "Khi cuộc cách mạng bắt đầu, hãy ủng hộ em" Sự thật là, phụ nữ, lẽ ra phải nhận sự ủng hộ cho điều này từ rất lâu rồi, từ "Mùa xuân im lặng" của Rachel Carson đến "Tương lai bị đánh cắp" - Theo Colborn" hay sách của Sandra Steingraber "Sống dưới hạ lưu" và "Có đức tin".
Có lẽ đó là sự kết nối tới thế hệ kế tiếp của chúng ta-- giống như vợ và con gái đáng yêu của tôi vào 13 năm trước -- có lẽ đó là sự gắn kết của những người hoạt động vì phụ nữ trên phương diện đăc biệt này.
Tôi muốn nói với những quý ông ở đây rằng không chỉ phụ nữ và trẻ em đang bị đe dọa.
Và những con ếch tiếp xúc với atrazine, tinh hoàn toàn là lỗ hổng và khoảng trống, bởi sự mất cân bằng hóc môn, thay vì cho phép tinh dịch được nhân lên, như tinh hoàn ở đây, ống dẫn tinh ở đây chả có gì và chất lượng tinh dịch giảm đi một nửa.
Nó không chỉ xảy ra ở loài lưỡng cư, mà diễn ra đồng thời ở loài cá ở Châu Âu, lỗ tinh hoàn và sự thiếu đi của tinh dịch ở loài bò sát Nam Mỹ và ở chuột, là sự biến mất của tinh dịch trong ống dẫn tinh nữa.
Và ta cũng không thí nghiệm trên người, nhưng thật trùng hợp đồng nghiệp của tôi cho thấy rằng đàn ông ít cả về lượng và chất tinh dịch có nhiều atrazine trong nước tiểu.
Đó chỉ là những người sống trong cộng đồng nông nghiệp.
Những người thực sự làm trong nông nghiệp thì có hàm lượng atrazine cao hơn.
Và những ai tiếp xúc với nó thì có nhiều atrazine hơn nữa trong nước tiểu, lên đến gấp 24000 lần lượng tiêu chuẩn có trong nước tiểu của người đó.
Đương nhiên, đa số họ, 90% là Mexico, Mexico lai Mỹ.
Không chỉ là lượng atrazine họ tiếp xúc.
Họ còn tiếp xúc với chất như chloropicrin, chất được dùng trong khí thần kinh.
Và rất nhiều người công nhân chỉ sống đến 50 tuổi.
Không hề ngạc nhiên khi điều đó diễn ra trong tự nhiên và cũng cảnh báo chúng ta, Rachel Carson và nhiều nhà khoa học khác.
Minh chứng từ hồ Nabugabo ở Uganda, chất thải nông nghiệp từ đồng lúa, đã đi vào thùng nước của người dân để phục vụ việc ăn uống, nấu nướng và tắm ở làng này.
Và nếu bạn bảo một người dân trong làng, rằng lũ ếch có chức năng miễn dịch kém và trứng phát triển trong tinh hoàn, sự liên kết giữa sức khỏe môi trường và sức khỏe cộng đồng sẽ rõ ràng hơn.
Bạn không cần uống nước để biết bạn đã ảnh hưởng đến sự sống tự nhiên ở trong đó.
Vấn đề là, ở làng của tôi, Oakland, và phần đông các làng xã của chúng ta, chúng ta không thấy sự liên kết.
Mở vòi, nước chảy ra, ngỡ là an toàn và ta ngộ nhận rằng ta là chúa tể trong môi trường này hơn là một phần của nó.
PJC: Không tốn nhiều thời gian để nhận ra rằng đây thực ra là vấn đề môi trường.
Tôi cứ nghĩ đi nghĩ lại câu hỏi này.
Chúng ta biết nhiều về biến đổi khí hậu và sự ấm lên toàn cầu, nhưng chúng ta không có khái nghiệm về cái gọi là môi trường nội sinh.
Ta biết ta thải nhiều thứ ra kia. ta biết về sự tiêu nhập, nhưng ta lại thờ ơ với nó về những thứ chúng ta đút, hoặc được đút vào cơ thể.
Và đó là cảm xúc của tôi mong mỏi của tôi khi đứng đây Để biết rằng, phụ nữ sẽ còn vươn lên như những người tuyên truyền, đồng thời có trách nhiệm mang thai, sinh nở em bé, chúng ta nắm giữ việc mua sắm đồ gia đình, điều đó sẽ đưa ta về phía trước thực hiện công việc của Tyrone và những nhà khoa học khắp nơi.
Và mong mỏi của tôi là khi ta nghĩ về những vấn đề môi trường những gì chúng ta cần nhớ không chỉ về băng tan, mà đồng thời về con cháu chúng ta nữa.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Một chiếc vòi hút cuộn,
những càng khỏe mạnh,
một chiếc vòi sắc nhọn.
Có gần một triệu loài côn trùng trên thế giới, hầu hết chúng đều có một trong năm loại phần phụ miệng phổ biến.
Điều đó rất hữu ích cho các nhà khoa học vì khi bắt gặp một loài côn trùng lạ, họ có thể nghiên cứu rất nhiều về nó chỉ bằng cách xem nó ăn.
Sự phân loại khoa học hay hệ thống phân loại sinh vật được dùng để sắp xếp tất cả sinh vật sống vào bảy bậc. Giới ngành, lớp, bộ, họ, chi và loài.
Đặc điểm phần phụ miệng của côn trùng giúp xác định nó thuộc bộ nào và cung cấp những manh mối về cách chúng tiến hóa và ăn.
Phần phụ miệng nhai là phổ biến nhất.
và cũng là nguyên thủy nhất. Tất cả phần phụ miệng được cho là bắt nguồn từ giống phần nhai này trước khi tiến hóa thành những loại khác.
Nó gồm một đôi quai hàm gọi là hàm trên với hàm răng sắc nhọn dùng để cắt và nghiền thức ăn dai, cứng như lá cây hay những loài côn trùng khác.
Bạn có thể tìm thấy phần phụ miệng này ở loài kiến thuộc bộ Cánh Màng, châu chấu và dế thuộc bộ Cánh Thẳng chuồn chuồn thuộc bộ Chuồn Chuồn, và bọ cánh cứng thuộc bộ Cánh Cứng
Phần phụ miệng sắc nhọn bao gồm một kết cấu ống dài gọi là vòi.
Chiếc vòi này có thể chọc thủng mô động và thực vật để hút chất lỏng như nhựa hoặc máu.
Nó cũng có thể tiết ra nước bọt với những enzym tiêu hóa hóa lỏng thức ăn để dễ hấp thụ.
Những loài côn trùng thuộc bộ Cánh Nửa có phần phụ miệng sắc nhọn và bao gồm rệp, ve sầu, rệp vừng và rầy lá.
Phần vòi chích, phiên bản thân thiện hơn của chiếc vòi sắc nhọn cũng bao gồm một kết cầu vòi dài làm việc như một ống hút để hút mật từ hoa.
Côn trùng thuộc bộ Cánh Vẩy bướm và bướm đêm giữ cho những chiếc vòi của chúng cuộn vào ngay trên đầu khi ngưng ăn. và trải ra khi chúng bắt gặp mật hoa hấp dẫn.
Cùng với phần phụ miệng đa dạng, vẫn còn một loài vòi được chia thành hai thùy đàn hồi gồm những chiếc vòi chuyên hóa hơn gọi là "pseudotrachease".
Kiểu vòi này tiết ra enzym nước bọt và thấm qua chất lỏng, phân rã thức ăn thông qua hoạt động của ống mao dẫn.
Ruồi nhà, Ruồi giấm, và những động vật không chích thuộc bộ Ruồi là những loài côn trùng duy nhất sử dụng phương pháp này.
Nhưng, vẫn còn một loại nữa,
Những loài côn trùng có đốt trong bộ Ruồi như muỗi ruồi trâu ruồi hươu có một phần phụ miệng sắc nhọn thay vì phần phụ miệng đàn hồi.
Cuối cùng, phần phụ miệng nhai là sự kết hợp của hàm trên và vòi cùng với một kết cấu giống như lưỡi ở đầu đỉnh để hút mật hoa.
Với loại phần phụ miệng này, hàm trên không thực sự được dùng để ăn.
Với ong và ong bắp cày, thuộc bộ Cánh Màng, chúng sử dụng vòi như công cụ để thu thập phấn hoa và đúc sáp.
Tất nhiên, trong tự nhiên, luôn luôn có những ngoại lệ.
Ví dụ, vài loài côn trùng non có loại kết cấu miệng hoàn toàn khác so với lúc trưởng thành, như sâu bướm, sử dụng phần phụ miệng để ăn lá cây trước khi biến đổi thành bướm và bướm đêm với phần miệng có kết cấu vòi.
Phần lớn nhận dạng phần phụ miệng, giúp các nhà khoa học và bạn phân loại các loài côn trùng.
Vậy sao không thử nhìn qua kính lúp tìm hiểu một chút về những vị khách đang gặm nhấm vườn rau, chích đốt cánh tay và bay lòng vòng bên tai bạn
Mỗi năm chỉ riêng tại nước Mỹ có 2,077,000 cặp đôi thực hiện một quyết định có giá trị pháp lý lẫn tinh thần để bên nhau trải qua suốt phần đời còn lại... (Cười) và không quan hệ tình dục với bất kỳ ai khác,
không bao giờ.
Người con trai mua nhẫn, người con gái mua váy cưới
Họ cùng nhau mua sắm gần như tất cả mọi thứ.
Cô ấy dẫn anh ấy tới trường dạy nhảy Arthur Murray để học khiêu vũ.
Và ngày trọng đại đến.
Họ sẽ đứng trước Chúa Trời cùng gia đình hai bên và một vài người đã từng làm ăn với cha cô dâu, và họ tuyên thệ rằng không có gì, dẫu có nghèo khổ, ốm đau bệnh tật de dọa mạng sống khổ đau cùng cực sẽ không thể chia cắt dù chỉ một chút tình yêu và sự dâng hiến vĩnh cửu của hai người.
(Cười) Những con người trẻ lạc quan này hứa với danh dự và yêu thương nhau vượt qua những cơn "bốc hỏa", những giai đoạn khủng hoảng của tuổi trung niên và cân nặng tăng tổng cộng 23 kg cho đến cái ngày xa xôi đó khi mà một trong hai người cuối cùng có thể
nằm yên nghỉ mãi mãi. Các bạn biết đấy là vì họ không thể nghe tiếng ngáy ngủ nữa
Và sau đó họ sẽ uống say một cách ngu ngốc rồi trét bánh kem lên mặt của những người khác và nhảy điệu "Macarena"
và chúng ta sẽ ở đó tặng cho họ khăn tắm, lò nướng bánh và uống rượu miễn phí và ném hạt cho chim ăn vào họ cứ mỗi lần như vậy --
mặc dù chúng ta đều biết rằng, theo thống kê một nửa trong số đó sẽ ly dị trong vòng khoảng 10 năm
(Cười) Tất nhiên là một nửa trong số đó không ly dị
Họ sẽ tiếp tục quên các ngày kỷ niệm và tranh cãi nên đi nghỉ ở đâu rồi bàn cãi về việc giấy vệ sinh nên đi ra từ cuộn giấy theo cách nào.
Và một số trong đó thậm chí vẫn sẽ vui vẻ với nhau khi mà không ai trong hai người có thể ăn thức ăn cứng được nữa.
Vì vậy các nhà nghiên cứu muốn biết lý do tại sao.
Ý tôi là, các bạn nhìn xem, không cần phải thực hiện một cuộc nghiên cứu đối chứng kín hai bên để tìm hiểu những gì khiến cho cuộc hôn nhân không hạnh phúc. Sự coi thường, chán nản, dành quá nhiều thời gian trên Facebook, quan hệ tình dục với người khác.
Tuy nhiên dù bạn có thể có những điều trái ngược chính xác với trên đây -- sự tôn trọng, thú vị, kết nối Internet bị hỏng, quan hệ chỉ với chồng/vợ của mình -- thì mọi thứ vẫn có thể trở nên tệ hại.
Vậy chuyện gì sẽ diễn ra khi nó không như vậy?
Vậy những người mà đã làm tất cả để được chôn cạnh bên nhau có điểm gì chung? Họ làm đúng những gì?
Chúng ta có thể học hỏi gì từ họ?
Và nếu bạn vẫn đang hạnh phúc ngủ một mình, tại sao bạn phải dừng lại những gì bạn đang làm và bắt cuộc sống của các bạn làm việc để tìm một người đặc biệt mà bạn có thể làm phiền suốt cuộc đời còn lại?
Các nhà nghiên cứu đã tiêu tốn hàng tỷ đô la thuế của các bạn cố gắng tìm ra.
Họ quan sát các cặp đôi hạnh phúc và tiến hành nghiên cứu mọi cử chỉ và kiểu cách của các đôi.
Họ cố gắng tìm ra những gì có thể khiến cho những cặp đôi hạnh phúc này thoát khỏi những người hàng xóm và bạn bè khổ sở của họ. Và kết quả là
ở những cặp đôi hạnh phúc thực sự cho thấy một số điểm tương đồng, ngoài việc họ không quan hệ với người khác.
Chẳng hạn, ở các cuộc hôn nhân hạnh phúc, người vợ gầy hơn và trông đẹp hơn người chồng. (Cười)
Tất nhiên, đúng.
Hẳn nhiên là điều này sẽ mang đến hôn nhân hạnh phúc bởi vì phụ nữ chúng tôi rất quan tâm đến việc ngoại hình trông mảnh mải và xinh đẹp trong khi đàn ông phần lớn quan tâm về tình dục... đặc biệt là với phụ nữ trông gầy hơn và đẹp hơn họ.
Tuy vậy, cái hay trong nghiên cứu này là không ai cho rằng phụ nữ phải gầy thì mới hạnh phúc;
chúng ta chỉ việc gầy hơn người chồng
Vì vậy thay vì phải chăm chỉ ăn kiêng và tập thể dục một cách khổ sở chúng ta chỉ việc đợi chồng mình mập lên, có lẽ chỉ cần nướng vài cái bánh.
Đây là một thông tin tốt có được, và nó cũng không quá phức tạp.
Nghiên cứu cũng cho rằng các cặp đôi hạnh phúc nhất là những người chú trọng đến những điều tích cực.
Ví dụ, người vợ hạnh phúc. Thay vì chỉ ra rằng chồng cô ta đang mập lên
hay đề nghị anh ta chạy bộ thì cô ấy có thể nói rằng "Chà, anh yêu, cám ơn anh đã nhượng bộ để khiến em thon thả hơn"
Những cặp đôi này có thể tìm thấy điểm tốt trong bất kỳ tình huống nào.
"Vâng, thực sự kinh khủng khi chúng ta mất hết mọi thứ trong đám cháy,
nhưng ngủ ngoài đây dưới những vì sao cũng khá là thú vị,
và thật may là nhờ đống mỡ trên cơ thể anh mà chúng ta có thể được giữ ấm"
Một trong số các nghiên cứu yêu thích của tôi cho thấy rằng người chồng càng sẵn sàng làm việc nhà bao nhiêu, thì người vợ càng thấy anh ấy hấp dẫn bấy nhiêu.
Vì chúng tôi cần một cuộc nghiên cứu chứng minh điều này
Nhưng đây là những gì thực sự diễn ra.
Cô ấy thấy anh ấy hấp dẫn hơn, họ quan hệ với nhau nhiều hơn; họ càng quan hệ nhiều hơn, anh càng ấy tốt với cô ấy hơn; và anh ấy tốt với cô ấy hơn, cô ấy sẽ ít cằn nhằn anh ấy về việc để khăn tắm ướt trên giường hơn-- và cuối cùng, họ sống hạnh phúc mãi mãi.
Nói cách khác, người đàn ông, các anh cần phải cải thiện một chút đối với việc nhà.
Sau đây là một điều thú vị.
Một nghiên cứu cho thấy những người cười trong những tấm ảnh lúc nhỏ của mình ít có khả năng ly di hơn. Đây là một nghiên cứu thực sự,
và tôi sẽ giải thích cho các bạn. Các nhà nghiên cứu sẽ không xem tư liệu báo cáo của bản thân về hạnh phúc thời thơ ấu hoặc thậm chí nghiên cứu nhật ký trước đây. Dữ liệu hoàn toàn dựa trên
người ta có trông hạnh phúc trong những bức ảnh lúc mới đầu không.
Tôi không biết tất cả các bạn bao nhiêu tuổi, nhưng khi tôi còn là một đứa trẻ, ba mẹ các bạn chụp ảnh bằng một loại camera đặc biệt mà trong đó đựng một thứ gọi là phim,
và, lạy Chúa, phim này mắc tiền,
Họ không chụp cho bạn 300 bức ảnh bằng chế độ chụp kỹ thuật số nhanh và rồi chọn ra tấm đẹp nhất và cười tươi nhất cho thiệp Giáng sinh
Ồ không. Ba mẹ bạn chỉnh trang cho bạn, sắp xếp vị trí
và bạn cười để chụp ảnh bằng cái máy ảnh mà tôi đã nói với bạn nếu không bạn có thể hôn tạm biệt với bữa tiệc sinh nhật. Mặc dù vậy, tôi vẫn có cả đống
những tấm ảnh thời thơ ấu hạnh phúc giả tạo. và tôi mừng vì nhờ chúng mà tôi ít có khả năng hơn một số người về việc phải ly dị.
Vậy bạn có thể làm gì khác để giữ gìn cuộc hôn nhân của mình?
Đừng đạt giải Oscar cho nữ diễn viên xuất sắc nhất.
(Cười) Tôi nghiêm túc đó.
Bettie Davis, Joan Crawford, Hallie Berry, Hillary Swank, Sandra Bullock, Reese Witherspoon, tất cả họ đều sớm độc thân sau khi mang cái pho tượng đó về nhà.
Họ thực sự gọi nó là lời nguyền Oscar. Nó chính là nụ hôn của thần chết đối với hôn nhân
và là điều gì đó nên tránh.
Và không chỉ là việc diễn thành công trong các bộ phim, là nguy hiểm.
mà hóa ra đơn giản như việc xem phim hài lãng mạn có thể khiến cho hạnh phúc trong mối quan hệ giảm xuống.
(Cười) Rõ ràng, một hiện thực cay đắng nó có thể xảy ra với chúng ta, nhưng tất nhiên là nó đã không xảy ra và có lẽ là không bao giờ sẽ xảy ra, làm cho cuộc sống của chúng ta dường như không thể chịu đựng được khi so sánh trên phim với thực tế.
Theo lý thuyết, tôi giả sử nếu chúng ta chọn một xem một bộ phim mà trong đó có người bị giết hại một cách dã man hoặc chết trong một tai nạn xe khủng khiếp, chúng ta có nhiều khả năng đi ra khỏi rạp chiếu phim cảm thấy những gì mình có thật tuyệt
Uống rượu, nó có vẻ xấu đối với hôn nhân của bạn.
Vâng đúng vậy. Tôi không thể nói với các bạn thêm nữa về điều này
vì tôi đã dừng ngay khi đọc xong tựa đề. Sau đây là một điều đáng sợ:
Ly dị có khả năng truyền nhiễm.
Đúng vậy -- khi các bạn có một cặp bạn thân ly dị nó sẽ tăng khả năng ly hôn của các bạn 75 phần trăm,
Đến đây tôi phải nói rằng tôi chẳng hiểu điều này chút nào.
Chồng tôi và tôi đã chứng kiến một số người bạn chia nhau tài sản và rồi đấu tranh với việc ở tuổi của chúng ta và độc thân trong thời đại của phong trào gửi tin nhắn kèm hình ảnh sex và thuốc Viagra và trang web hẹn hò trực tuyến eHarmony.
Và tôi nghĩ những việc họ đã làm tác động đến hôn nhân của tôi hơn là cả đời điều trị tâm lý hôn nhân có thể làm được.
Bây giờ có thể các bạn đang tự hỏi tại sao chúng ta lại kết hôn?
Chính quyền liên bang Hoa Kỳ tính được hơn một ngàn lợi ích về pháp lý đối với việc làm vợ/chồng của ai đó--
một danh sách bao gồm quyền thăm viếng trong tù, nhưng hy vọng rằng các bạn sẽ không bao giờ cần dùng đến quyền này.
Nhưng ngoài các đặc quyền liên bang này, những người kết hôn kiếm được nhiều tiền hơn. Chúng ta sống khỏe mạnh hơn,
về thể chất lẫn tinh thần.
Chúng ta tạo ra những đứa trẻ vui vẻ, ổn định và thành công hơn.
Chúng ta quan hệ nhiều hơn so với những người bạn đong đưa độc thân của ta -- tin hay không Chúng ta thậm chí sống lâu hơn,
điều này là một cuộc tranh luận khá hấp dẫn đối với việc kết hôn với ai đó mà bạn thích ngay từ đầu.
Bây giờ nếu bạn hiện vẫn chưa trải nghiệm niềm vui được hoàn lại các khoản thuế chung tôi không thể nói cho các bạn biết làm thế nào để tìm thấy một người thích làm việc nhà có kích thước khá lý tưởng và hấp dẫn những người thích xem phim kinh dị và không có nhiều bạn đang lơ lửng trên bờ vực của việc ly hôn, nhưng tôi chỉ có thể khuyến khích bạn hãy cố gắng vì những lợi ích như tôi vừa chỉ ra thật đáng kể. Kết luận là dù bạn đang ở trong một cuộc hôn nhân hay đang tìm kiếm nó
Tôi tin rằng hôn nhân là một sự thiết lập đáng để theo đuổi và giữ gìn.
Vì vậy, tôi hy vọng các bạn sẽ sử dụng những thông tin mà tôi cung cấp các bạn hôm nay để cân nhắc những điểm mạnh của cá nhân so với yếu tố rủi rỏ của bản thân các bạn.
Chẳng hạn, trong cuộc hôn nhân của tôi, Tôi sẽ nói rằng tôi đang làm tốt.
Một mặt là Tôi có một người chồng khá nhẹ cân và đẹp trai đến khó tin.
Vì vậy hẳn nhiên là tôi sẽ cần phải vỗ béo cho anh ấy.
Và như tôi đã nói, chúng tôi có những người bạn ly dị có thể một cách bí mật hay trong tiềm thức đang cố gắng chia cách chúng tôi.
Vì vậy, chúng tôi phải để mắt đến điều đó.
Và thỉnh thoảng chúng tôi uống một hoặc hai ly cocktail
Mặt khác, tôi có một vài bức ảnh hạnh phúc giả tạo
Và chồng tôi cũng làm nhiều nhứ quanh nhà và sẽ không bao giờ xem phim hài lãng mạn trong khi anh ấy còn sống. Tôi sẽ làm những thứ đó cho tôi
Nhưng chỉ khi, tôi lên kế hoạch làm việc chăm chỉ hơn để không đạt giải Oscar bất cứ khi nào.
Và vì lợi ích cho mối quan hệ của các bạn, Tôi khuyến khích các bạn làm điều tương tự. Hẹn gặp các bạn tại quầy rượu.
(Vỗ tay)
Xin chào tất cả mọi người
Tôi là Sam và tôi vừa bước sang tuổi 17. vài năm trước, trước khi trở thành
học sinh cấp III tôi đã mong muốn chơi trống lười (snare drum) trong đội diễu hành trường Foxboro và đó là một ước mơ mà tôi phải đạt được.
Nhưng một bộ trống lười kèm theo dây đai nặng vào khoảng hơn 18 ký và tôi thì lại mắc một căn bệnh gọi là Progeria (chứng già trước tuổi)
Để bạn hiểu rõ hơn, tôi chỉ nặng khoảng gần 30 ký
Vì thế, tôi không thể đeo một cái trống với kích thước thông thường nên chỉ huy đội diễu hành đã phân công cho tôi chơi bộ gõ trong suốt nửa thời gian diễn ra bài biểu diễn.
Bộ gõ rất thú vị.
Nó bao gồm các nhạc cụ gõ phụ trợ rất tuyệt. ví dụ như trống bongo, trống lục lạc (timpani) rồi trống định âm (timbale) và chuông mõ (cowbell)
Thế nên, nó lý thú lắm. Nhưng lại chẳng liên quan gì đến diễu hành và tôi thực sự suy sụp
Tuy nhiên, chẳng điều gì ngăn cản được tôi chơi trống lười trong ban nhạc diễu hành trong nửa thời gian còn lại của show diễn.
Vì vậy, gia đình tôi và tôi đã làm việc với một kỹ sư để thiết kế một cái dây đai đeo trống lười nhẹ hơn, giúp tôi đeo vào dễ hơn.
Làm việc với nhau liên tục, cuối cùng chúng tôi đã làm được một bộ trống lười chỉ nặng còn gần 3 ký.
(Vỗ tay) Tôi chỉ muốn cho các bạn biết thêm một chút về bệnh Progeria.
Hiện nay, căn bệnh này chỉ ảnh hưởng tới khoảng 350 đứa trẻ trên toàn thế giới
Thế nên, đây là một bệnh hiếm gặp, và những ảnh hưởng của Progeria bao gồm: da dẻ nhăn nheo, nhẹ cân, chậm phát triển, và bệnh tim mạch.
Năm ngoái mẹ tôi và đội ngũ các nhà khoa hoc của bà công bố công trình nghiên cứu đầu tiên về chữa trị Progeria, và vì thế, tôi đã được phỏng vấn trên NPR (Đài phát thanh công cộng quốc gia Hoa Kỳ), và John Hamiton đã hỏi tôi: Điều quan trọng nhất mà mọi người nên biết về em là gì?"
Và câu trả lời của tôi đơn giản là Tôi có một cuộc sống rất hạnh phúc.
(Vỗ tay) Vì thế bất chấp những trở ngại trong cuộc sống, mà phần lớn chúng là do chứng già trước tuổi (Progeria) gây ra tôi không muốn mọi người tỏ ra thương hại mình.
Tôi không bao giờ màng tới những trở ngại đó, và tôi có thể xoay xở vượt qua được.
Vì thế tôi ở đây hôm nay để chia sẻ với các bạn triết lí của tôi để có một cuộc sống hạnh phúc.
Theo tôi, có ba khía cạnh trong triết lý này,
Đây là câu nói của nhân vật nổi tiếng Ferris Bueller (nhân vật chính trong Ferris Bueller’s Day Off )
Khía cạnh đầu tiên trong triết lý của tôi là Tôi cảm thấy ổn với những điều cuối cùng mình vẫn không thể làm được bởi vì còn nhiều việc khác tôi có thể làm.
Bây giờ mọi người thỉnh thoảng hỏi tôi những câu kiểu như "Sống chung với bệnh này thật cực cho cậu lắm phải không?" hay "Những khó khăn nào cậu phải đối mặt hàng ngày do bệnh này?"
và tôi muốn nói rằng, cho dù mắc chứng già trước tuổi, phần lớn thời gian của tôi là suy nghĩ về những điều chẳng liên quan gì tới căn bệnh đó hết.
Không có nghĩa rằng tôi phớt lờ phần tiêu cực của những trở ngại đó.
Khi tôi không thể làm được một việc gì như chạy một quãng đường dài, hay đi tàu lượn siêu tốc, Tôi biết những gì mình không thể hưởng được ở trên đời.
Nhưng bù lại, tôi chọn việc tập trung vào các hoạt động mà tôi có thể trải nghiệm những điều mà tôi yêu thích, ví dụ như hướng đạo sinh, hay âm nhạc, hay truyện tranh, hay bất cứ đội thể thao nào tôi thích ở Boston.
Vâng, vì thế --- (Cười) Tuy nhiên, đôi lúc tôi cần tìm cách làm khó mình bằng cách thực hiện một vài điều chỉnh, tôi muốn xếp chúng vào danh mục "có thể làm được"
Một ví du là chiếc trống vừa rồi đấy.
Đây là clip tôi chơi bài nhạc trong phim Người Nhện với Ban nhạc đội diễu hành trường cấp 3 Foxboro vài năm trước
(video) ♫ Ca khúc chủ đề phim Người Nhện ♫ (Vỗ tay) Cảm ơn các bạn.
Cảm ơn các bạn, vâng, vì thế --- Điều đó thực sự thú vị, và như thế tôi đã có thể đạt được giấc mơ của mình là chơi trống lười trong ban nhạc diễu hành. khi tôi tin là tôi có thể làm vì tất cả những giấc mơ của mình.
Mong rằng các bạn cũng đạt được giấc mơ với niềm tin mình làm được
Khía cạnh tiếp theo trong triết lý của tôi là quanh tôi là những người tôi muốn ở cùng, những người có phẩm chất tốt đẹp.
Tôi cực kì may mắn khi có một gia đình tuyệt vời, những người luôn ủng hộ tôi trong mọi mặt cuộc sống.
và tôi cũng thực sự may mắn khi có một nhóm bạn thân thật sự ở trường.
Giờ chúng tôi là kiểu những chàng ngốc, nhiều đứa là tên quái dị nhưng thực sự vui khi ở bên nhau, và chúng tôi giúp đỡ lẫn nhau khi cần.
Chúng tôi đến với nhau vì chính con người thật của mình.
Đây là khi chúng tôi tụ tập với nhau.
Chúng tôi giờ đã vào cấp III và là người dạy kecho các đàn em của nhóm là một đơn vị tập thể đoàn kết.
Điều tôi yêu thích khi ở trong một ban nhạc, chính là âm nhạc kết nối chúng tôi với nhau, là đúng đắn, là chân thực, và nó làm tôi quên đi bệnh của mình.
Tôi không còn lo lắng về căn bệnh nữa mỗi khi tôi cảm thấy việc chơi nhạc tuyệt thật đấy,
Nhưng dù đã làm một bộ phim tài liệu lên truyền hình một vài lần, tôi luôn cảm thấy mình hạnh phúc nhất khi tôi ở bên cạnh những người thân quen với mình mỗi ngày.
Họ mang đến những ảnh hưởng tích cực tới cuộc sống của tôi, cũng như tôi hi vọng mình cũng tác động như thế tới họ.
(Vỗ tay) Cảm ơn các bạn.
Vì thế điểm cốt yếu ở đây, chính là tôi hi vọng các bạn hãy trân quý và yêu mến gia đình mình, yêu mến bạn bè, yêu mến anh em, và biết ơn những người dạy kèmcủa bạn, và cộng đồng xung quanh, bởi vì họ là khía cạnh thực nhất trong cuộc sống hàng ngày, họ có thể tạo ra tác động tích cực thực sự có ý nghĩa.
Khía cạnh thứ ba trong triết lý này là, hãy luôn tiến lên phía trước.
Có người nói, có thể các bạn cũng biết ông, ông ấy tên là Walt Disney, đây là một trong những câu nói tôi ưa thích.
"Tôi luôn luôn cố gắng trông chờ một điều gì đó.
Một điều có thể khiến cuộc sống của tôi trở nên giàu có hơn."
nó không cần phải thật to lớn.
nó có thể là bất kì điều gì từ việc trông chờ cuốn truyện tranh sắp xuất bản, hay chuẩn bị cho kì nghì lớn của gia đình hay tụ tập với các bạn của mình, cùng đi xem trận bóng đá sắp tới của trường.
Tuy nhiên, tất cả những việc đó giữ tôi tập trung và biết rằng tương lai tươi sáng luôn phía trước, và có thể giúp tôi vượt qua những khó khăn có thể sẽ đến.
Giờ đây, ý chí đó bao gồm cả việc suy nghĩ luôn hướng về phía trước
tôi cố gắng để không lãng phí năng lượng cho việc than thân trách phận bởi vì như thế sẽ chỉ khiến tôi mãi bế tắc trong một nghịch lý, mà trong đó không có chỗ cho hạnh phúc hay bất cứ xúc cảm nào khác.
Giờ đây, không phải tôi cố ý lờ đi mỗi khi cảm thấy tồi tệ, tôi đơn giản là chấp nhận nó, để nó bước vào, để nhận biết nó, và làm việc mình cần làm để vượt qua nó.
Khi tôi còn nhỏ, tôi muốn trở thành môt kĩ sư.
tôi muốn trở thành một nhà sáng chế, người có thể phóng thế giới vào một tương lai tốt đẹp hơn.
Điều này có lẽ đến từ tình yêu tôi có với trò xếp hình Lego và sự tự do thể hiện mà tôi cảm nhận được khi tôi chơi trò xếp hình.
Và nó cũng xuất phát từ gia đình tôi và những người người dạy kèm của tôi, những người luôn khiến tôi cảm thấy hoàn thiện và tích cực về bản thân,
Bây giờ thì tham vọng của tôi đã thay đổi đôi chút tôi muốn đi sâu về ngành sinh vật học, có thể là sinh học tế bào, hoặc di truyền học, hoặc hóa sinh, hoặc thực ra là cái gì cũng được.
Đây là một người bạn của tôi, người mà tôi kính trọng, ngài Francis Collins, giám đốc của NIH, và đây là chúng tôi ở TEDMED năm ngoái, đang trò chuyện.
Tôi cảm thấy dù tôi chọn trở thành bất cứ ai, tôi tin rằng mình có thể thay đổi thế giới.
Và khi nỗ lực thay đổi thế giới, tôi sẽ hạnh phúc.
Khoảng 4 năm trước, HBO bắt đầu làm một bộ phim tài liệu về gia đình tôi và tôi tên là 'Cuộc sống - theo như Sam nghĩ" (Life according to Sam)
Đó là một trải nghiệm khá tuyệt, nhưng cũng đã 4 năm trước rồi.
và như bất kì ai, nhân sinh quan của tôi dần thay đổi, và dần chín chắn hơn, như lựa chọn sự nghiệp đầy hứa hẹn.
tuy nhiên, một vài điều vẫn không đổi trong suốt thời gian đó.
Như tư duy của tôi, và triết lý đối với cuộc đời.
Vì vậy tôi muốn cho các bạn xem một clip về tôi lúc nhỏ trích từ bộ phim, mà tôi cảm giác là hiện thân cho triết lý đó.
(video) Tôi hiểu nó hơn về mặt di truyền học
vì thế bây giờ nó đã bớt biểu hiện ra.
Nó từng kiểu như là điều mà ngăn cản tôi làm tất cả những việc này, những việc mà có thể khiến những đứa trẻ khác tử vong những việc mà khiến người lớn cảm thấy bị áp lực, và bây giờ nó là một thứ protein không bình thường làm yếu đi cấu trúc các tế bào
Nhưng nó không còn là gánh nặng với tôi nữa bởi vì giờ đây tôi không phải cứ nghĩ rằng chứng già trước tuổi là một vật thể hữu hình tồn tại nữa.
Thế nào nhỉ, khá là hay ho, phải không?
(Vỗ tay) Cảm ơn các bạn.
Các bạn có thể nhận thấy tôi đã nghĩ theo cách như vậy trong nhiều năm qua
Nhưng tôi chưa bao giờ thực sự phải áp dụng những khía cạnh trong triết lý của mình cùng lúc vào một thử nghiệm cho tới Tháng Một vừa rồi.
Tôi bị ốm, viêm phế quản, và phải nằm viện vài ngày, tôi bị tách ra khỏi mọi mặt trong đời sống hằng ngày khiến tôi cảm thấy kiểu như thấy mình chỉ là cái dạng này thôi.
Nhưng hiểu rằng mình sẽ khỏi ốm thôi, và hi vọng rằng mình sẽ lại khỏe mạnh, giúp tôi tiếp tục tiến lên phía trước.
Và đôi lúc tôi đã phải trở nên dũng cảm, và điều đó không phải lúc nào cũng dễ dàng.
Đôi lúc tôi nao núng, tôi đã trải qua những ngày thật tồi tệ, nhưng tôi nhận ra rằng dũng cảm thật chẳng dễ dàng gì.
Và với tôi, tôi cảm thấy nó mới chính là con đường để tiến về phía trước.
Vâng, nói chung, Tôi không lãng phí năng lượng cho việc cảm thấy thương hại bản thân.
Tôi để mình được bao quanh bởi những người tôi muốn ở bên và tôi tiếp tục tiến lên phía trước.
Vì thế với triết lý này, tôi hi vọng tất cả các bạn, bất kể trở ngại của bạn là gì, đều có thể có một cuộc sống cực kì hạnh phúc.
Ồ, khoan, chờ một chút, một lời khuyên nhỏ nữa --- (Cười) đừng bao giờ bỏ lỡ một bữa tiệc mà bạn có thể tham gia.
Tối mai ở trường tôi sẽ diễn ra đêm khiêu vũ trở về quê hương và tôi sẽ tới đó.
Cảm ơn các bạn rất nhiều
(Vỗ tay)
Tôi muốn nói với các bạn lý do tại sao nhiều dự án y tế điện tử lại thất bại
Và tôi thực sự nghĩ rằng điều quan trọng nhất là chúng ta không còn lắng nghe bệnh nhân nữa.
Một trong những điều mà chúng tôi thực hiện tại trường đại học Radboud là bổ nhiệm một chuyên viên lắng nghe
Không phải theo một cách khoa học -- cô ấy đặt một tách cà phê hoặc một tách trà nhỏ và hỏi thăm bệnh nhân, gia đình và họ hàng, "Có chuyện gì vậy? Chúng tôi có thể giúp gì được cho bạn?"
Và chúng tôi nghĩ rằng đây là một trong những vấn đề chính mà tại sao tất cả -- có lẽ không phải tất cả -- nhưng hầu hết các dự án y tế điện tử lại thất bại, kể từ khi chúng ta không còn lắng nghe nữa.
Đây là chiếc cân điện tử (có kết nối Iphone) của tôi.
Đó là một thiết bị rất đơn giản. Nó có một nút bấm ở giữa để bật/tắt.
Vào mỗi buổi sáng tôi đứng lên cân.
Và đúng là tôi rất lo và hồi hộp như bạn có thể thấy.
Tôi sợ rằng mình tăng đến 95kg.
Nhưng điều làm cho thiết bị này đơn giản là bất cứ khi nào tôi đứng lên cân, nó đều gửi dữ liệu của tôi qua Google Health
Và bác sỹ của tôi cũng sẽ thu được những dữ liệu này, để ông có thể thấy những vấn đề liên quan đến trọng lượng của tôi. không chỉ ngay tại thời điểm mà tôi cần được hỗ trợ về tim mạch hay điều gì khác đại loại như vậy, mà còn trong suốt khoảng thời gian trước đó nữa.
Nhưng một điều khác nữa.
Như một số các bạn biết rằng tôi có hơn 4,000 người theo dõi trên trang Twitter.
Vì vậy mỗi buổi sáng tôi đứng cân trên chiếc cân wifi và trước khi tôi bước lên xe, mọi người đã bắt đầu nói với tôi rằng "Tôi nghĩ trưa nay anh nên ăn ít thôi Lucien à." (Cười)
Nhưng đó là điều hay nhất có thể xảy ra vì đây gọi là áp lực đồng đẳng (hay áp lực từ bạn bè),
áp lực đồng đẳng đã từng giúp các bệnh nhân -- kể từ khi nó được sử dụng đối với bệnh béo phì, nó cũng có thể sử dụng để các bệnh nhân bỏ hút thuốc.
Mặt khác, nó còn được sử dụng để kéo mọi người ra khỏi ghế ngồi mà cùng nhau tham gia một số trò chơi nhằm kiểm soát tốt hơn sức khỏe của mình.
Vào tuần tới, một thiết bị sẽ sớm được ra mắt. Đó là đồng hồ đo huyết áp có kết nối với Iphone hay một thứ gì khác.
Và mọi người sẽ có thể ở tại nhà đo huyết áp của mình rồi gửi dữ liệu tới bác sỹ thậm chí có thể chia sẻ với những người khác chẳng hạn nó có giá hơn 100 đô la.
Và đây chính là điểm mà các bệnh nhân có thể tự kiểm soát và thu thập dữ liệu liên quan đến sức khỏe của mình, không chỉ để tự kiểm soát cho riêng mình làm chủ tình thế của mình, mà còn có thể giúp chúng ta trong chăm sóc sức khỏe bởi những thách thức mà chúng ta phải đối mặt như tăng chi phí chăm sóc sức khỏe, nhu cầu thăm khám tăng gấp đôi và những thứ tương tự như vậy Làm ra những kỹ thuật dễ sử dụng và bắt đầu với chúng để tạo cảm giác dễ chịu cho các bệnh nhân trong nhóm
Và bạn không chỉ có thể thực hiện với những kỹ thuật kiểu như thế này, mà còn nhờ vào "giải pháp đám đông" Và một trong số những điều mà chúng tôi đã làm
tôi xin chia sẻ với các bạn một đoạn phim nho nhỏ.
(Nhạc) Chúng ta đều có thiết bị định vị trong xe.
Chúng ta thậm chí còn có nó trong điện thoại.
Chúng ta biết chính xác máy ATM ở những đâu trong thành phố Maastrict này.
Một thứ khác nữa là chúng ta biết tất cả các trạm xăng ở đâu.
Và chắc chắn rằng chúng ta có thể tìm thấy chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh.
Nhưng ở đâu có thiết bị AED (máy khử rung tim tự động bên ngoài) gần nhất để có thể giúp bệnh nhân này?
Chúng tôi đã hỏi xung quanh và không ai biết cả.
Không ai biết nơi có thiết bị AED gần nhất để cứu sống tính mạng bệnh nhân ngay lúc này.
Và đây là những gì chúng tôi đã làm, chúng tôi đã sử dụng "giải pháp đám đông" ở Hà Lan Chúng tôi thiết lập một trang điện tử
và hỏi đám đông "Nếu bạn thấy một thiết bị AED, vui lòng gửi lại thông tin cho chúng tôi biết nó ở đâu cho chúng tôi biết khi nó hoạt động" vì đôi khi trong giờ hành chính nó thỉnh thoảng không hoạt động.
Và hơn 10,000 thiết bị AED ở Hà Lan đã được tìm thấy và gửi về. Bước tiếp theo chúng tôi tìm những trình ứng dụng cho nó.
Và chúng tôi xây dựng một ứng dụng trên iPad
Chúng tôi làm một ứng dụng trên Layar nhằm tăng cường khả năng thực tế để tìm được những thiết bị AED này.
Và bất cứ lúc nào bạn đang ở trong một thành phố như Maastricht mà gặp ai đó bị ngất bạn có thể sử dụng iPhone của mình, và trong vòng vài tuần tới nó có thể chạy ứng dụng trên điện thoại của Microsoft để tìm được thiết bị AED gần nhất mà có thể cứu sống tính mạng ai đó
Và ngày hôm nay chúng tôi xin giới thiệu thiết bị này không chỉ là AED4U (AED cho bạn) mà sản phẩm này được gọi, mà còn là AED4US (AED cho chúng ta).
Và chúng tôi muốn bắt đầu thiết bị này trên toàn thế giới.
chúng tôi đã nhờ tất cả các đồng nghiệp ở khắp mọi nơi trên thế giới, các trường đại học, để giúp chúng tôi tìm kiếm, làm việc và hoạt động như một trung tâm thông tin nhằm tập hợp thông tin về các thiết bị AED trên khắp thế giới. Bất cứ khi nào bạn đang đi nghỉ mà bắt gặp ai đó bất tỉnh, đó có thể là người thân của bạn hoặc ai đó đứng trước mặt, thì bạn vẫn có thể tỉm thấy thiết bị AED. Một điều khác nữa chúng tôi xin rất mong được giúp đỡ
là các công ty trên khắp thế giới có thể giúp chúng tôi duy trì các thiết bị AED này.
Các công ty này có thể là dịch vụ chuyển phát nhanh hay dịch vụ cáp điện thoại chẳng hạn, chỉ để chắc rằng những thiết bị AED được gửi thông tin về vẫn còn ở chỗ đó.
Vì vậy xin hãy giúp chúng tôi thực hiện điều này và không chỉ để sức khỏe tốt hơn và còn kiểm soát được nó. Cám ơn các bạn.
(Vỗ tay)
"Nghe này,
Cháu có nghe thấy không?"
Bà tôi hỏi.
"Nghe này.
Nghe xem bọ cánh cứng đang muốn nói gì."
Tôi sẽ dành hàng giờ nghe tiếng chú bọ cánh cứng nhỏ cuộn một cục phân thật lớn, và trong lúc đó, tôi đã nghe thấy rất nhiều âm thanh thiên nhiên.
Với đôi tai thính, tôi nghe tiếng gia đình trò chuyện, cười đùa, tiếng gió hú và cả tiếng dế kêu.
Các âm thanh này hòa trộn với nhau, và tôi nghe thấy nhịp điệu lưng chừng.
Sau đó, tôi dùng thìa gõ nhịp vào đĩa và dùng đôi tay bé nhỏ gõ vào ngực cố gắng tái tạo những gì mình nghe thấy.
Tôi đã đập vào cùng chiếc đĩa, máy xay, trống, chảo và nhiều thứ nữa suốt từ lúc đó để trở thành một tay trống và bộ gõ chuyên nghiệp
(Tiếng vỗ tay) Khi lớn lên, một cách vô thức, tôi cảm thấy cần phải giấu sở thích mới được phát hiện của mình.
Không cần nói ra, tôi biết dù thế nào tôi vẫn đang làm một điều sai trái.
Trong hầu hết các buổi kỷ niệm, tôi nhận thấy hầu hết phái nữ không vô hình cho đến khi họ mặc váy nhảy nhót và lắc eo, hát, vỗ tay, giậm chân, trong khi cánh đàn ông đảm đương phần nhịp điệu.
Vài năm sau, tôi mới hiểu ra ý nghĩa của truyền thống và văn hóa, và điều gì thì bị coi là cấm kỵ, điều gì không.
Trong phần lớn văn hóa Châu Phi, phụ nữ bị cấm chơi trống và bộ gõ suốt một thời gian dài.
Tôi nghĩ điều này bắt nguồn từ niềm tin tâm linh và truyền thống rằng phụ nữ là phái thấp kém hơn.
Tôi lớn lên với hiểu biết rằng bếp hoặc "một căn phòng khác mới là nơi dành cho phụ nữ
Hừm?
(Tiếng cười) Phụ nữ đã bị tẩy não và dẫn dắt quá lâu cho tới khi trở thành nạn nhân và thực sự bắt đầu tin vào điều này.
Điều này, cùng với việc thiếu quan tâm tới giáo dục cho phụ nữ, đã có ảnh hưởng quan trọng trong việc khắc ghi vào tâm trí chúng ta.
Tiếng trống khơi gợi cảm xúc và chuyển động.
Trống là một nhạc cụ gợi cảm cần thiết.
Ở một lễ hội, một người đàn ông hỏi tôi sao tôi dám để trống giữa đôi chân mình,
tôi đã bị coi là dơ dáy và không phù hợp để chơi một loại nhạc cụ.
Tôi đã liên tục bị hỏi tại sao chọn chơi trống thay vì thực tập nghề báo, nghề mà tôi vẫn chưa học xong, nhưng được coi là "tử tế hơn".
Hình ảnh một người phụ nữ chơi trống làm cô ấy trở nên yếu ớt, kém nữ tính, kém quyến rũ, nhưng tất cả những điều này, hơn hết, đẩy cô ấy vào vị thế thấp kém hơn.
Đánh trống là một đại diện mạnh mẽ cho di sản Châu Phi, và nó thật sự quan trọng ở nhiều khía cạnh truyền thống.
Nhiều cộng đồng xem đánh trống là hoạt động thường ngày, và duy trì cho đến ngày hôm nay, từ sinh để cho đến lễ nhập tục, nghi lễ chào đón, hôn nhân và cả chôn cất.
Dù vậy, tiếng trống này đang biến mất rất nhanh trên sân khấu âm nhạc, và loại hình truyền thống đang mất dần sự phổ biến một cách nhanh chóng trong cộng đồng.
Cảm thấy cần phải bảo tồn văn hóa này, tôi quyết định giảng dạy sự cần thiết và quan trọng của trống cho các bé trai, phụ nữ và bé gái.
Trên hành trình thành cô giáo bộ gõ, tôi nhận ra rằng rất nhiều phụ nữ thực sự muốn chơi trống, nhưng lại sợ
Một số sợ cách mà cộng đồng nhìn nhận về họ.
Những người khác sợ nỗi đau thể chất đi cùng với việc chơi trống,
Ồ vâng, nó không dễ vậy đâu.
Một số, bởi bạn đời của họ không ủng hộ, và những người khác sợ trách nhiệm mang nặng di sản văn hóa.
Tôi tin, hoặc nghĩ rằng tất cả nỗi sợ này được khắc ghi vào tiềm thức có chọn lọc của phái nữ bởi khi ta biết đến sự bạo tàn, đã xảy ra với phụ nữ, đặc biệt ở lục địa này, nó trở thành lời nhắc nhở liên hồi rằng một bước ra khỏi vùng được chỉ định có thể dẫn tới hậu quả nghiêm trọng.
Vâng, tôi dùng trống để kể chuyện của mình và của dân tộc tôi.
Nguồn cội tạo nên tôi và văn hóa luôn ở bên tôi
Phụ nữ cũng có thể trở thành người bảo tồn văn hóa.
Chúng ta được sinh ra để tạo ra sự sống, để nuôi dưỡng nó.
Chúng ta chắc chắn có thể bảo tồn truyền thống một cách cực kỳ xuất sắc.
Trống của tôi và tôi, sẽ luôn cùng tồn tại.
(tiếng vỗ tay) Chúng tôi chắc chắn sẽ cùng tồn tại.
Nếu phụ nữ đã có thể lãnh đạo một đất nước, phụ nữ đã ra ngoài vũ trụ, phụ nữ đã thắng giải Grammy, thì phụ nữ cũng có thể chơi trống và chơi nó - ở mức năm sao?
Không, phải là cả một triệu sao.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay) (Tiếng chuôm chùm) (Tiếng trống kim loại) (Tiếng chuông chùm) (Tiếng gậy lắc) (Tiếng trống) (Tiếng vỗ tay)
Cá mập khổng lồ là sinh vật tuyệt vời.
Trông chúng thật ấn tượng. Chúng có chiều dài 10 mét khi trưởng thành.
Một vài con có thể to hơn.
Trọng lượng của chúng có thể lên tới 2 tấn.
Một số con có thể nặng đến 5 tấn.
Chúng là loài cá lớn thứ hai trên thế giới.
Ngoài ra, chúng là những động vật ăn sinh vật phù du hoàn toàn vô hại.
Và chúng được biết tới với khả năng lọc 1 tỉ mét khối nước một giờ và có thể ăn 30 kilogam động vật phù du mỗi ngày để sinh tồn. Chúng là những sinh vật tuyệt vời.
Và ở Ailen, chúng tôi may mắn vì có rất nhiều cá mập khổng lồ
cũng như có nhiều cơ hội để hiểu về chúng. Ngoài ra chúng cũng rất quan trọng đối với người dân sống gần bờ
trở lại hàng trăm năm trước, đặc biệt ở Claddagh, Duff, Connemara, khu vực duyên hải phía tây Ailen nơi mà những người nông dân đã từng giăng buồm ra khơi để kiếm kế sinh nhai trên những chiếc thuyền đánh cá buồm nhỏ và không mái che của họ thỉnh thoảng thì họ đánh bắt xa bờ, khi khác thì tới một nơi gọi là "Sunfish Bank" cách đảo Achill khoảng 30 dặm về phía Tây, họ tới đây để bắt cá mập khổng lồ. Đây là một bản khắc mộc cũ từ những năm 1700, hay 1800 gì đó
Cá mập khổng lồ có ý nghĩa quan trọng đối với họ, vì trong gan của chúng có một lượng dầu rất lớn.
Gan loài cá mập này chiếm 1/3 tỉ trọng cơ thể nó, và chứa rất nhiều dầu . Bạn có thể lấy được hàng ga-lông dầu từ gan chúng. Loại dầu đó từng được chuyên dùng cho việc thắp sáng,
nhưng còn có công dụng làm liền vết thương và nhiều việc khác nữa. Trên thực tế, vào năm 1742, đèn đường
ở hải cảng Galway, Dublin thành phố miền đông Ailen và Waterford, miền nam Ailen được thắp sáng bằng dầu cá mặt trời.
Và "cá mặt trời" là một trong những tên gọi của cá mập khổng lồ.
Cá mập khổng lồ là loài vật đáng kinh ngạc.
Chúng đã ở đây từ rất lâu rồi, và đóng một vai trò hết sức quan trọng đối với cộng đồng dân cư sống gần bờ biển.
Chắc chắn rằng, nơi thuận lợi nhất trên thế giới cho việc đánh bắt loài cá khổng lồ này là ở đảo Achill. Đây là vịnh Keem phía trên đảo Achill.
Và lũ cá mập thường bơi vào vịnh này.
Và ngư dân đóng đáy lưới ở mũi, dụ vào một chiếc lưới khác. và con cá hoảng loạn, đâm vào lưới, lưới này sẽ trùm lên nó. Nó thường bị ngạt thở và bị dìm chết.
Hay những lúc, họ bơi trên những chiếc thuyền nhỏ làm từ những cây liễu dai và giết chúng bằng một cây giáo đâm xuyên vào cổ.
Và họ kéo những con cá mập này trở lại Purteen Harbor, đun thịt chúng và sử dụng loại dầu này.
Ngoài ra họ dùng thịt cá làm phân bón và sử dụng những cái vây của chúng.
Đây có thể là mối nguy hại lớn nhất đối với loài cá mập trên toàn thế giới -- Đó là việc lấy vây cá mập. Chúng ta thường bị hoảng sợ vì những chiếc"hàm cá mập".
Có khoảng 5 hay 6 người đã bị giết chết
bởi cá mập hàng năm.
Trong thời gian gần đây, con số đó chỉ là một vài, tôi nói đúng chứ? Chính xác là một vài tuần đây thôi.
Chúng ta đã giết khoảng 100 triệu con cá mập mỗi năm.
Vì vậy tôi không hiểu sự cân bằng là như thế nào. nhưng tôi nghĩ rằng, cá mập lo sợ chúng ta nhiều hơn so với những nỗi lo của chúng ta về chúng.
Đây là 1 tài liệu về nghề đánh bắt cá có đầy đủ dẫn chứng, và bạn có thể thấy ở đây, nó đạt mức đỉnh vào những thập niên 50
khi mà chúng ta giết 1.500 con cá mập mỗi năm. Và số lượng của chúng giảm một cách nhanh chóng - khi nghề cá bùng nổ và phá sản,
dẫn tới việc một số đàn cá bị mất hẳn hay tỉ lệsinh sản thấp.
Và họ đã giết khoảng 12.000 con cá mập vào thời kỳ đó, thật vậy bằng cách xâu chuỗi các địa danh Manila ngoài khơi vịnh Keem ở hoàn đảo Achill
Cá mập đã bị giết vào những giữa những năm 80, đặc biệt là ở phía đông Dunmore của County Waterford.
Và khoảng 2.503.000 con cá mập đã bị giết tính đến 1985, bởi rất nhiều các tàu đánh cá Nauy.
Màu đen, bạn không thể nhìn thấy nó một cách rõ ràng, nhưng đây là số lượng tàu săn bắt cá mập khổng lồ của người Nauy
và đường thẳng mầu đen ở hoa tiêu biểu thị một tàu đánh bắt cá mập thay cho tàu đánh bắt cá voi.
Tầm quan trọng của loài cá mập khổng lồ đối với cộng đồng dân cư sống gần bờ biển được biết đến thông qua ngôn ngữ.
Tôi không rõ lắm về tiếng Ailen, Nhưng ở Kerry chúng thường được gọi là "Ainmhide na seolta," quái vật với những chiếc buồm. Và tên gọi khác "Liop an da lapa,"
Con thú to lớn với 2 chiếc vây.
"Liabhan mor", liên tưởng tới một loài động vật lớn
Hay cái tên mà tôi ưa thích, "Liabhan chor greine," Loài cá khổng lồ của mặt trời,
một cái tên đáng yêu và gợi hình.
Trên hòn đảo Tory, một nơi rất khác lạ, nơi mà được gọi là muldoons
và dường như không ai biết tại sao. Hi vọng sẽ không có ai từ Tory tới đây; một nơi thật đẹp, thật đáng yêu.
Nhưng thông thường thì tất cả đều ở xung quanh hòn đảo,
chúng được biết đến là loài cá mặt trời.
Cái tên này thể hiện thói quen ngoi lên mặt nước của chúng khi mặt trời xuống bóng. Có một mối quan ngại lớn rằng số lượng loài cá mập khổng lồ đang ngày càng suy giảm
trên khắp thế giới.
Một vài người nghĩ rằng đó không phải là sự suy giảm số lượng. Điều này có thể là do sự thay đổi trong phân bổ các sinh vật phù du.
Và người ta cho rằng cá mập khổng lồ đóng vai trò như một nhân tố biều thị chính xác sự thay đổi khí hậu, bởi vì về cơ bản với chiếc mồm mở rộng của mình, chúng sẽ ăn tất cả các loài sinh vật phù du bơi xung quanh . Cá mập khổng lồ được liệt vào danh sách các loài động vật cần được bảo vệ của IUCN.
Có những phong trào ở Châu Âu bảo vệ chúng khỏi sự đánh bắt.
Hiện tại có luật cấm đánh bắt chúng, thậm chí không được đưa chúng vào bờ và thậm chí luật còn được áp dụng đối với những trường hợp cá mập khổng lồ vô tình mắc lưới.
Loài cá mập này không được bảo vệ ở Ailen. Thực tế rằng, không hề có luật lệ nào nói về việc bảo vệ nó ở Ailen, mặc cho những nỗ lực bảo vệ loài cá mập này và bảo vệ khu vực sinh sống lâu nay của chúng.
Chúng ta biết rất ít về chúng.
và hầu hết những gì ta biết về chúng chỉ dựa trên những thói quen của chúng khi chúng nổi lên mặt nước. Và chúng ta cố gắng đoán xem chúng đang làm gì qua những hành vi của chúng trên mặt nước.
Tôi cũng chỉ mới hiểu ra vấn đề tại một cuộc hội thảo được tổ chức trên hòn đảo nhỏ Man, năm vừa rồi, hiếm khi sống ở nơi nào nơi mà cá mập thường ngoi lên mặt nước để "tắm nắng". Và đây là một cơ hội lý tưởng trong quá trình nghiên cứu khoa học
được nhìn và trải nghiệm về loài cá mập khổng lồ, chúng là những sinh vật kỳ diệu.
chúng mang đến cho ta cơ hội tuyệt vời để tiếp cận và nghiên cứu chúng
Vì vậy đó là những điều chúng tôi đã thực hiện vài năm qua -- nhưng năm năm ngoái là một năm quan trọng --
là năm chúng tôi thực hiện việc đánh dấu những con cá mập vì vậy chúng tôi cố gắng tìm ra những ý tưởng mới về sự chính xác trong cách nhìn và sự di chuyển hay những thứ đại loại như vậy. Và chúng tôi tập trung chủ yếu
ở phía bắc Donegal và phía tay Kerry - hai khu vực chúng tôi tập trung quan sát.
Chúng tôi đánh dấu chúng rất đơn giản, không phải sử dụng công nghệ cao, chỉ với một cái sào lớn và dài. Đây là một chiếc cần câu cá
với chiếc gắn thẻ để đánh dấu ở đầu.
Lên thuyền và gắn thẻ đánh dấu vào cá mập.
Chúng tôi đã làm việc hiệu quả.
chúng tôi đã đánh dấu được 105 con cá mập vào mùa hè vừa qua
Chúng tôi đã thực hiện được 1/3 công việc trong 3 ngày ngoài khơi Inishowen Peninsula.
Một nửa thử thách đã trải qua, ở đúng địa điểm và đúng thời gian. Nhưng đây là một thủ thuật rất dễ và đơn giản.
Tôi sẽ chỉ cho bạn biết trông chúng như thế nào.
Chúng tôi dùng một camera quan sát trên thuyền và quay phim lũ cá mập.
Một trong những việc chúng tôi làm là tìm và phân loại giới tính của những con cá mập.
Ngoài ra chúng tôi còn sử dụng 2 máy phát tín hiệu vệ tinh và các thiết bị công nghệ cao khác.
Các thiết bị này là các thiết bị lưu trữ.
Công việc mà chúng thực hiện là lưu trữ dữ liệu.
Một máy phát tín hiệu vệ tinh chỉ hoạt động trong môi trường nước trong và có thể gửi tín hiệu lên vệ tinh. và dĩ nhiên, cá mập, loài cá ít khi ngoi lên mặt nước.
Vì vậy việc xác định vị trí của loài cá mập này phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố thời gian và sự di chuyển của mặt trời, thêm vào đó là nhiệt độ của nước và độ sâu mà cá đang bơi. Bạn phải kiên nhẫn để tìm lại hướng đi.
Việc nhận diện một con cá mập là khi bạn tháo thiết bị phát sóng sau một thời gian nhất định, trong trường hợp này là 8 tháng, và sự thật là đến một ngày thiết bị này bung ra, trôi lững lờ và nói lời chào tới vệ tinh và gửi, không phải tất cả nhưng vừa đủ dữ liệu cho chúng ta sử dụng.
Và đây là cách duy nhất để tìm hiểu hành vi và sự dịch chuyển của chúng dưới nước. Và đây là 2 bản đồ chúng tôi đã thực hiện.
Trên đó, bạn có thể thấy chúng tôi đã đánh dấu 2 lần ngoài khơi Kerry.
Và về cơ bản cá mập khổng lồ dành phần lớn thời gian trong năm - 8 tháng cuối năm ở vùng biển Ailen.
Vào ngày giáng sinh, nó còn đang quanh quẩn ở khu vực thềm lục địa. Và đây là một bức ảnh vệ tinh mà chúng tôi chưa phân tích
với nhiệt độ của nước biển trên bề mặt và độ sâu, nhưng một lần nữa, con cá mập thứ 2 dường dư thích thú dành hết thời gian của mình bơi trong và xung quanh vùng nước Ailen. Năm ngoái, các đồng nghiệp của tôi ở đảo Man
đã đánh dấu một con cá mập con cá này tới đảo Man trên đường tới Nova Scotia trong khoảng 90 ngày.
Đoạn đường này dài đến 9.500 kilomet. Chúng tôi chưa bao giờ nghĩ điều đó có thể xảy ra.
Đồng nghiệp khác ở các bang đã đánh dấu khoảng 20 con cá mập ngoài khơi bang Massachusetts, và những đánh dấu đó không thực sự hiệu quả.
Tất cả những gì anh ấy biết là nơi anh ấy đã đánh dấu chúng
và anh ấy biết nơi chúng bị chết.
Và thiết bị của anh ấy bị bung ra ở vùng biển Caribbean và thậm chí cả ở Brazil.
Và chúng tôi tưởng rằng cá mập khổng lồ là loài động vật ôn đới và chỉ sinh sống trên cùng vĩ độ với chúng ta. Nhưng sự thật, chúng cũng đang bơi ngang qua xích đạo.
Và rất đơn giản như vậy, chúng ta đang cố gắng khám phá loài cá mập khổng lồ.
Tôi nghĩ có một điều hết sức ngạc nghiên và kỳ lạ đó là tính đa dạng trong bộ gen của cá mập rất thấp.
Tôi không phải là một nhà nghiên cứu về gen, vì vậy tôi sẽ không ra vẻ am hiểu về gen.
Và điều là lý do tại sao chúng ta cần môt sự hợp tác toàn diện.
Nhưng ngược lại, tôi là một người nghiên cứu chuyên môn, Tôi cảm thấy hoang mang nếu tôi dành hàng giờ trong phòng thí nghiệm, khoác lên mình chiếc áo khoác trắng -- khiến tôi quên hết tất cả
Vì vậy chúng tôi cần cộng tác với những nhà nghiên cứu gen, họ am hiểu về lĩnh vực này.
Khi họ nhìn vào bộ gen của loài cá mập khổng lồ, Họ phát hiện ra rằng sự khác biệt này nhỏ đến kinh ngạc.
Nếu bạn nhìn vào dòng đầu tiên, bạn có thể nhận ra rằng sự các loài cá mập có bộ gen khá giống nhau. Tôi nghĩ rằng điều này về cơ bản có nghĩa chúng đều là cá mập
Và chúng có chung tổ tiên. Nếu bạn nhìn vào sự đa dạng của cấu trúc nu-cle-o-tit,
được tổ hợp từ nhiều gen hơn, đó là do được thừa hưởng từ bố mẹ của chúng, bạn có thể thấy rằng cá mập khổng lồ, nếu bạn nhìn vào nghiên cứu thứ nhất, là một trật tự của một sắp xếp ít khác biệt lớn hơn là những loài cá mập khác.
Và bạn có thể thấy rằng công việc này đã được thực hiện vào năm 2006
Trước đó, chúng ta không hề hiểu về sự đa dạng gen của loài cá mập khổng lồ.
Chúng ta không hề biết, làm thế nào để phân biệt chúng so với những con cá mập khác Có nhận diện được chúng không?
Và dĩ nhiên, điều đó rất quan trọng nếu bạn muốn tìm hiểu
số lượng và tình trạng của loài động vật này.
Và Les Noble ở Aberdeen đã cố gắng khám phá những điều khó tin nhất.
Vì vậy anh ấy đã thực hiện các nghiên cứu khác sử dụng các vi vệ tinh, đắc hơn nhiều nhưng lại rất nhanh chóng và, điều này đã làm cho anh ấy ngạc nhiên bởi cnhững thiết bị này cho kết quả gần như giông hệt nhau
Nghĩa là những con cá mập kia, vì lý do nào đó, chúng có những sự khác biệt rất nhỏ
Và người ta suy luận rằng đó là một nút cổ chai, nút cổ chai trong cấu trúc gen được cho là có từ 12.000 năm trước, và điều này dẫn đến tính đa dạng thấp.
Và chưa hết, nếu bạn nhìn vào những con cá mập voi, cũng là một loài cá mập lớn ăn phù du, nhưng chúng có tính đa dạng hơn nhiều
tuy nhiên nó không hẳn đã rõ ràng tất cả.
Họ khám phá ra rằng không có sự khác biệt nào về cấu trúc gen giữa bất cứ loài cá mập khổng lồ đại dương trên thế giới. Vì vậy, thậm chí đối với loài cá mập khổng lồ sinh sống trên khắp các vùng biển của thế giới này, bạn bạn cũng khó có thể tìm ra được sự khác biệt về mặt di truyền dù chúng ở những nơi khác nhau như Thái Bình Dương, Ailen, hay Nam Mỹ.
Về cơ bản chúng giống nhau. Nhưng một lần nữa, điều này lại khiến chúng ta phải ngạc nhiên.
Tôi không hiểu. Tôi không lgiả vờ hiểu rõ về điều này. Cũng có thể do tôi nghi ngờ các ngà di truyền học cũng không hiều gì về nó nhưng họ đưa ra được các con số.
Và thậm chí, bạn có thể ước tính số lượng loài cá này. dựa vào sự khác biệt của bộ gen. Rus Hoelzel đã có kết quả khá chính xác về số lượng loài này
khoảng 8.200 con. Số lượng như vậy.
8.000 con cá mập trên thế giới.
Chắc bạn đang nghĩ, " Thật buồn cười. Không đời nào."
Vì thế Les thực hiện một cuộc nghiên cứu tỉ mỉ hơn và ông ấy đã ước tính, số lượng của chúng vượt qua con số 9.000. Và sử dụng máy phát tín hiệu vi vệ tinh khác nhau để thu thập được nhiều kết quả.
Nhưng tính toán sau tất cả nghiên cứu này chỉ ra số lượng của chúng chỉ khoảng 5.000, Cá nhân tôi hoàn toàn không tin vào kết quả này,
nhưng tôi là người hay hoài nghi.
Nhưng thậm chí nếu bảo bạn đưa ra vài con số, Có thể bạn nói rằng số lượng của chúng cỡ khoảng 20,000 cá thể.
Bạn có nhớ bao nhiêu con cá mập kia đã bị giết ở ngoài khơi Achill trong những thập niên 50 và 70 ko?
Nó phản ánh sự thật rằng loài động vật này có nguy cơ bị tuyệt chủng bởi vì số lượng của chúng quá ít.
Trên thực tế, trong số 20,000 con cá mập khổng lồ, ước tính có khoảng 8000 con cá cái. Chỉ có khoảng 8.000 con cá mập khổng lồ cái trên thế giới thôi ư?
Tôi không biết. Tôi không tin vào điều này. Vấn đề
là có phải họ bị thúc ép phải lấy nhiều vật mẫu
Họ không có đủ các vật mẫu. để nghiên cứu về gen một cách đầy đủ chi tiết.
Bạn nhận mẫu thử từ đâu cho việc phân tích gen của mình?
Hiển nhiên là từ xác những con cá mập bị chết, Những xác con cá mập bị chết bị phân hủy. Chúng tôi có thể thu thập được 2 hay 3 con cá mập bị chết ở Ailen mỗi năm,
nếu chúng ta may mắn.
Mẫu thử khác có thể lấy được từ việc đánh bắt chúng. Chúng ta có thể đánh bắt một vài con trên bề mặt của lưới đánh cá.
Bây giờ thì điều này bị cấm, và đó là tin tốt cho chúng.
Một vài con bị bắt trong lưới rà, lưới vét.
Đây là một con cá mập bị đánh bắt ở Howth, ngay trước giáng sinh, Điều này là bất hợp pháp, bởi vì bạn không được phép làm điều này theo luật của Liên Đoàn Châu Âu, và con cá này đã được bán với giá 8 euro mỗi kg thịt. Họ thậm chí còn đăng cả công thức làm món ăn lên tường, cho đến khi họ được thông báo rằng, việc làm này là bất hợp pháp.
Và họ đã đồng ý làm theo.
Nếu bạn quan sát tất cả những nghiên cứu mà tôi đã cho các bạn xem.
tổng số lượng vật mẫu trên toàn thế giới là 86 tính đến thời điểm hiện tại. Và nó là một công việc quan trọng,
họ có thể hỏi những câu hỏi rất thú vị, và nói cho chúng ta biết số lượng của chúng số lượng nhận diện được cũng như cấu trúc quần thể loài, nhưng họ bị giới hạn năng lực nghiên cứu bởi vì thiếu các vật mẫu.
Hiện nay khi chúng tôi đánh dấu những con cá mập, vấn đề là làm thế nào có thể đánh dấu được chúng ở vị trí phía trước xương sường -- phải thực hiện rất nhanh -- vì đôi khi những con cá mập này sẽ chống cự. có lần chúng tôi bơi ngược về Malin Head phía trên Donegal,
con cá mập sẽ quẫy mạnh vào mạn sườn của tầu bằng cái đuôi của nó, hơn nữa, tôi nghĩ, tôi thực sự hoảng hốt khi chiếc thuyền tới gần nó, hơn là việc bắn tên đánh dấu nó. Và cuối cùng mọi chuyện cũng ổn.
và sau đó tôi và Emmett quay trở lại Malin Head, ở bến tàu, Tôi nhận ra một vài chất lỏng trơn, đặc và đen trước tàu.
Và tôi nhớ -- tôi đã từng dành rất nhiều thời gian trên những con tàu đánh cá Tôi nhớ các ngư dân khẳng định với tôi rằng khi một con cá mập khổng lồ bị mắc lưới nó thường thải chất lỏng này. Và tôi nghĩ chất lỏng kia chắc chắc của một con cá mập nào đó.
Hiện tại chúng tôi có một mối quan tâm
trong việc thu thập các mẩu mô để nghiên cứu về gen bởi vì chúng tôi nghĩ những mẫu này rất quý giá.
Và chúng tôi sử dụng các phương pháp truyền thống -- Tôi có một cây súng bắn tên, bạn có thể nhìn thấy nó trên tay tôi đây, cái này được chúng tôi sử dụng để lấy các mẫu vật của cá voi cũng như cá heo cho việc nghiên cứu về gen.
Và tôi đã thử, tôi dùng rất nhiều thủ thuật. nhưng vô ích, nó chỉ làm gẫy mũi tên của tôi
vì da cá mập rất cứng. Không có cách nào để lấy được mẫu vật từ chúng.
Việc đó không hiệu quả.
Và khi tôi nhìn thấy chất lỏng màu đen trên mũi tàu, Tôi nghĩ, "Sao không sử dụng cái được ban tặng trên thế giới này ..."
Và tôi đã nạo lấy chúng.
Tôi chỉ có rất ít lọ chứa cồn để gửi tới các nhà phân tích gen.
Tôi đã lấy những chất lỏng đó và gửi tới Aberdeen. Tôi nói "Anh thử xem" Và họ nghiên cứu chúng trong hàng tháng.
Chúng tôi chỉ có duy nhất một cuộc hội thảo ở Man.
Nhưng tôi vẫn liên lạc bằng email
"Anh đã xem qua chất lỏng tôi gửi cho anh chưa?" Và anh ấy nói, "vâng, vâng, từ từ, bình tĩnh, ngay đây."
Dù sao đi chăng nữa anh ấy nghĩ anh ấy nên thực hiện việc kiểm tra mẫu thử,
bởi vì tôi chưa từng gặp anh ấy và anh ấy có thể mất mặt nếu anh ấy không nghiên cứu mẫu tôi đã gửi cho anh ấy.
và anh ấy đã sửng sốt khi phát hiện ra ADN trong chất lỏng.
Họ đã phóng đại và kiểm tra nó và họ tìm ra, vâng, đó chính là ADN của cá mập khổng lồ, được lấy từ chất lỏng đó. Anh ấy đã rất mừng.
Chất lỏng này được đặt tên là chất lỏng cá mập của Simon
Tôi nghĩ "Này, anh biết không, tôi có thể nghiên cứu dựa vào kết quả này đấy."
chúng tôi thống nhất tiến hành công việc và thu thập thêm chất lỏng.
được sử dụng 3.500 đô cho máy phát tín hiệu vệ tinh,
tôi nghĩ tôi nên đầu tư 7.95 USD - giá của mỗi máy phát -- cho kho phần cứng của mình ở Kilrush đối với công việc lau chùi bằng tay và thậm chí phải trả ít tiền hơn cho người lau chùi lò thí nghiệm.
việc lau chùi phòng thí nghiệm là hết sức cần thiết
tôi có một cơ hội để tóm một vài con cá mập.
Đang bước sang tháng 8, thông thường thì cá mập hoạt động mạnh nhất vào tháng 7. và hiếm khi bạn nhìn thấy chúng vào lúc này. Bạn cũng hiếm khi có thể đến đúng chỗ để tìm ra những con cá mập vào tháng 8 .
Chúng tôi đã rất thất vọng. Chúng tôi đã vội vã tới Blasket ngay sau khi chúng tôi nhận được thông tin chúng đang ở đó và quyết tâm tìm ra chúng.
chỉ với việc chạm tay lên con cá mập khi nó đang bơi phía dưới con thuyền -- bạn thấy rằng, đây là một con cá mập đang bởi ở dưới thuyền -- chúng tôi xoay sở để lấy mẫu chất lỏng. và nó đây rồi!.
Nhìn xem, chất lỏng màu đen này đáng yêu phải không :)
và trong vòng nửa giờ đồng hồ, chúng tôi đã thu thập được 5 mẫu thừ 5 con cá mập khác nhau,
được lấy mẫu sử dụng hệ thống mẫu thử cá mập của Simon.
(Cười) (Vỗ tay) Tôi đã nghiên cứu về cá voi và cá heo ở Ailen trong suốt 20 năm qua, và chúng gây cho tôi ít nhiều ấn tượng. Bạn có thể có cơ hội thấy cá voi lưng gù dài cả chục mét
chúng tôi đã ở ngoài khơi Wexford trong 1 hay 2 tháng. Bạn luôn nghĩ rằng mình có quyền tạm quên đi thế giới
Và tôi đang nghĩ về những cú nhảy lên khỏi mặt nước của cá voi lưng gù và cá heo.
Nhưng này, mỗi khi những điều này diễn ra trước mắt bạn và bạn cũng chỉ có cơ hội được quan sát khi chúng tới gần. và đây có thể là một tài sản lớn --
Chất lỏng cá mập của Simon. Năm nay, chúng tôi đã có tiền
để tiến hành vào việc thu thập nhiều hơn các mẫu thí nghiệm.
Và một điều có vẻ rất hữu dụng là chúng tôi sử dụng một chiếc máy quay phim - đây là đồng nghiệp của tôi với chiếc máy quay phim chúng tôi có thể nhìn xuống phía dưới con cá mập. Bạn có thể nhận ra, trên mình những con cá đực có những mấu bám
đung đưa phía sau những con cá mập.
Vì vậy bạn có thể dễ dàng đoán biết được giới tính của chúng.
Và chúng ta có thể đoán được giới tính của cá mập trước khi chúng tôi lấy mẫu nó, chúng tôi có thể nói với những nhà phân tích gen là mẫu thí nghiệm được lấy từ con đực hay con cái.
Bởi vì hiện nay, xét về việc nghiên cứu gen mà nói thì không có sự khác biệt về gen giữa con đực và con cái, thông tin này đã làm tôi vô cùng ngạc nhiên, bởi vì họ không hề có cơ sở để
có thể xác định giới tính của một con cá mập đây là một điều quan trọng để đưa ra luật áp dụng trong thương mại về cá mập khổng lồ và các loài khác trong quần thể của chúng, bởi vì buôn bán cá mập là bất hợp pháp. chúng bị bắt và bầy bán trên thị trường
Vì thế, là một nhà sinh vật học,
bạn chỉ muốn có cơ hội để được khám phá chúng. Bạn muốn khám phá bằng tất cả khả năng của mình.
Tóm lại, chúng thường rất im lặng. Chúng thường thay đổi tính cách theo mùa.
Bạn chỉ muốn tìm hiểu về chúng nhiều nhất và sơm nhất
Nhưng điều này không phải lập dị rằng bạn thường quan tâm tới các mẫu vật và tạo cơ hội cho các ngành khác, chẳng hạn nhưng các nhà di truyền học, những người có thể tìm ra rất nhiều thông tin từ những mẫu vật đó.
như tôi đã nói, những thứ này đến với bạn theo một cách kỳ lạ.
Hãy nghiên cứu chúng khi bạn có thể.
Tôi sẽ xem nó như là một tài sản khoa học của mình.
Hi vọng rằng, tôi có thể tìm ra thứ gì đó gây ấn tượng sâu sắc và lãng mạn trước khi tôi chết. Nhưng đây là thời điểm để thực hiện, cảm ơn vì điều đó.
Và hãy quan tâm tới lũ cá mập.
Nếu bạn quan tâm nhiều hơn, chúng ta sẽ thiết lập ngay một website về cá mập khổng lồ
cảm ơn, cảm ơn các bạn vì đã lắng nghe.
(Vỗ tay)
Mô hình nhân đạo hầu như đã không thay đổi gì từ đầu thế kỉ 20.
Nguồn gốc của nó đã ăn rễ sâu vào thời đại công nghệ số.
Và sắp có một sự thay đổi lớn.
Xúc tác cho sự thay đổi này là trận động đất lớn đã càn quét Haiti vào ngày 12 tháng 1 năm 2010.
Haiti đã thay đổi hoàn toàn những gì mọi người đã nghĩ.
Trận động đất đã tàn phá thủ đô Port-au-Prince, cướp đi sinh mạng của 320,000 người, làm vô gia cư khoảng 1.2 triệu người.
Cơ quan chính phủ hoàn toàn bị phá hủy, thậm chí cả dinh thủ tướng.
Tôi còn nhớ đã đứng trên mái nhà của Bộ Tư Pháp ở thành phố Port-au-Prince.
Nó chỉ còn cao khoảng 2 mét, hoàn toàn bị đè bẹp bởi sức công phá của trận động đất.
Đối với chúng tôi- những người đã đứng trên mảnh đất nảy từ trước đó rõ ràng rằng đối với cả những cựu binh của thiên tai nặng nề nhất Haiti là một nơi khác hẳn.
Haiti là một nơi chúng tôi chưa từng thấy.
Nhưng Haiti cũng cho chúng tôi một thứ chưa từng có.
Haiti cho phép chúng tôi nhìn vào tương lai về sự phản ứng trước thiên tai sẽ như thế nào trong một thế giới siêu kết nối nơi mà mọi người có thể tiếp cận với những thiết bị di động thông minh.
Bởi trước sự tàn phá thành phố Port-au-Prince là cả tràng tin nhắn SMS -- mọi người kêu cứu, van nài sự trợ giúp của chúng tôi, chia sẻ thông tin, cứu trợ, tìm kiếm người thân của họ.
Đây là tình huống mà cứu trợ truyền thống chưa bao giờ gặp phải.
Chúng tôi đang ở một trong những nước nghèo nhất thế giới, nhưng có 80% dân số có thiết bị di động trong tay họ.
Và chúng tôi đã không chuẩn bị cho điều này, và họ đã giúp định hướng những nỗ lực cứu trợ.
Cả ngoài Haiti nữa, mọi thứ đã rất khác.
Cả mười nghìn tình nguyện viên kĩ thuật số đang vội sục sạo Internet, chuyển tiếng kêu cứu mà đã được chuyển định dạng từ văn bản và biến chúng thành những bản đồ mở, cung cấp cho họ những thông tin quan trọng -- những người như Crisis Mappers hay Open Street Map -- và đưa chúng lên mạng cho tất cả mọi người -- các phương tiện truyền thông, các tỏ chức cứu trợ and bản thân các cộng đồng -- để cùng tham gia và sử sụng.
Trở lại với Haiti, mọi người nhờ tới SMS nhiều hơn.
Những người đang đói và đang đau đớn ra hiệu sự đau đơn của họ, ra hiệu họ cần giúp đỡ
Trên các khu phố trên khắp Port-au-Prince, các doanh nghiệp mọc lên cung cấp những trạm sạc điện thoại.
Họ hiểu hơn tất cả chúng ta nhu cầu tụ nhiên của con người là được kết nối.
Chưa bao giờ phải đối mặt với tình huống này bao giờ, chúng tôi muốn cố gắng hiểu làm cách nào chúng ta có thể tận dụng nguồn lực không thể tin nổi này, làm cách nào chúng ta có thể đòn bẩy lên việc sử dụng đáng kinh ngạc công nghệ di dộng và công nghệ SMS.
Chúng tôi bắt đàu nói chuyện với một nhà cung cấp viễn thông địa phương tên Voilà, một chi nhánh của Trilogy International.
Cơ bản chúng tôi có 3 yêu cầu.
Chúng tôi muốn liên lạc bằng hình thức truyền tin 2 chiều.
Chúng tôi không muốn phái hét lên; Chúng tôi cũng muốn nghe nữa.
Chúng tôi muốn hướng mục tiêu vào một số cộng đồng địa lí cụ thể.
Chúng tôi không cần thiết phải nói chuyện với cả đất nước cùng một lúc.
Và chúng tôi muốn thực sự dễ sử dụng.
Từ đống đổ nát của Haiti và sự tàn phá này xuất hiện một thứ mà chúng tôi gọi là TERA -- ứng dụng trả lời cấp cứu Trilogy -- một ứng dụng hỗ trợ nỗ lực cứu trợ kể từ đó.
Nó đã được dùng để hỗ trợ các cộng đồng chuẩn bị cho các thiên tai.
Nó đã được sử dụng để ra dấu hiệu sớm trước các thảm họa thời tiết.
Nó được sử dụng cho các chiến dịch nhận thức sức khỏe cộng đồng như việc ngăn ngừa bệnh tả.
Và nó còn được sử dụng cho một số vấn đề nhạy cảm như xây dựng ý thức về bạo lực giới,
Nhưng nó có hoạt động không?
Chúng tôi vừa công bố bản đánh giá chương trình này, và minh chứng cho thấy là khá đáng chú ý.
Khoảng 74% người dân nhận được thông tin.
Trong số những người được cho là nhận thông tin, 74% đã nhận được.
96% trong số họ tháy nó hữu dụng.
83% trong số đã hành động -- bằng chứng thực sự rất có sức mạnh.
Và 73% trong số đó chia sẻ nó.
Hệ thống TERA được phát triển từ Haiti với sự giúp đỡ của các kĩ sư ở đây.
Nó là một công nghệ phù hợp với người sử dụng mà đã được sử dụng cho mục đích nhân đạo tối đa.
Công nghệ có thể chuyển hóa được.
Ngay tại các nước phát triển, các công dân và cộng đồng đang sử dụng công nghệ để giúp họ đem lại sự thay đổi, những thay đổi tích cực, tới cộng đồng của họ.
Những người dân thường đã được thêm sức mạnh nhờ có sức mạnh chia sẻ cộng đồng và họ đang thách thức những mẫu thức cũ, những mẫu tương tự cũ về quản lí và yêu cầu.
Một ví dụ về sự chuyển hóa sức mạnh của công nghệ là ở Kibera.
Kibera là một trong những khu ổ chuột lớn nhất của châu Phi.
Nó ở ngoại ô Nairobi, thủ đô của Kenya.
Nó là nhà của số lượng lớn ngững ngừoi vô gia cư -- có ngừoi nói là khoảng 250000 tói 1.2 triệu.
Nêu bạn tới Nairobi ngày nay và xem bản dồ du lịch, Kibera được biểu thị là một vùng công viên quốc gia xanh rờn không có dấu tích của người ở.
Những người trẻ sống ở Kibera trong cộng đồng của họ, với những thiết bị cầm tay đơn giản, máy định vị càm tay GPS và điện thoại có thể nhắn tin SMS, đã giúp họ xuất hiện trên bản đồ
Họ đã đối chiếu các số liệu từ nhiều nguồn và làm cho cái chưa thây được nhận ra.
Những người như Josh và Steve đang tiếp tục làm nên lớp lớp thông tin, những thông tin mới, cho lên Tweet và cho lên bản đồ để mọi ngừoi dều có thể sử dụng.
Bạn có thể tìm thấy lớp học nhạc ngẫu hứng mới nhất.
Bạn có thể thấy tai nạn an ninh mới nhất.
Bạn có thể tìm thấy những đền thờ.
Bạn có thể tìm thấy về các trung tâm y tế.
Bạn có thể cảm nhận được sự sôi động của một công đồng đang sống và thở.
Họ cũng có mạng lứoi kết nối và Youtube của riêng họ với 36000 lượt hiện nay.
Họ đang cho chúng ta thấy có thể làm gì với các công nghệ số và di động.
Họ đang cho chúng ta thấy sự kì diệu của công nghệ có thể làm cho những thứ không nhìn thấy được được nhìn thấy.
Và họ đang tạo nên tiếng nói của riêng họ.
Họ đang kể câu chuyện của riêng họ, bỏ qua cách kể chính thống.
Và chúng ta đang nhìn thấy nhiều câu chuyện tương tự trên khắp thế giới.
Ở Mông Cổ chẳng hạn, nơi mà 30%người dân sống du cư, hệ thống SMS đang được sử dụng để tìm những thông tin về di trú và thời tiết.
SMS còn được sử dụng để kiểm soát tập hợp ở các điểm tập trung hẻo lánh.
Và nếu ngừoi dân đang di dân vào các khu thành thị lạ lẫm, họ cũng có thể được giúp đỡ với sự chờ đón của những người giúp đỡ xã hội sẵn sàng chờ giúp họ dựa trên kiến thức SMS.
Ở Nigeria, các công cụ mở SMS đang được sử dụng bởi nhân viên của Hội Chữ Thập Đỏ để thu thập thông tin từ các cộng đồng địa phương với mực tiêu là hiểu rõ hơn và giảm sự tràn lan của dịch sốt xuất huyết.
Một người đồng nghiệp của tôi, Jason Peat, người quản lí chương trinh này, nói với tôi rằng nó nhanh hơn gấp 10 lần và rẻ hơn 10 lần so với cách làm truyền thống.
Và nó không chỉ có sức mạnh với các cộng đồng, mà quan trọng hơn, những thông tin này lưu trữ lại trong cộng đồng nơi mà nó cần thiết để thiết lập các chính sách ý tế lâu dài.
Chúng ta đang sống trên một hành tinh có 7 tỉ dân, 5 tỉ di động đăng kí.
Tới năm 2015, sẽ có khoảng 3 tỉ điện thoại thông minh trên thế giới,
Uỷ Ban Liên Hợp Quốc gần đây đã thiết lập mục tiêu để giúp phủ sóng diện rộng tại 50% các quốc gia đang phát triển, so với 20% như hiện nay.
Chúng ta đang tiến nhanh tới một thế giới siêu kết nối nơi mà các công dân từ mọi nền văn hóa và tầng lớp xã hội sẽ có điều kiện tiếp cận với các thiết bị di động thông minh và kết nối nhanh.
Mọi người hiểu rằng, từ Cairo đến Oakland, có nhiều cách mới để đến gần nhau, có nhiều cách để di động, có nhiều cách để gây ảnh hưởng.
Có sự biến đổi đang diễn ra mà cần được hiểu bởi các cấu trúc nhân đạo và các mô hình nhân đạo.
Tập hợp tiếng nói của mọi người cần được hợp nhất qua các công nghệ mới thành các chiến thuật và kế hoạch hành động có tổ chức và không chỉ tái chế cho gây quỹ hay quảng cáo.
Chúng ta cần, ví dụ như, nắm lấy nhưng dữ liệu lớn, những kiến thức từ những người lãnh đạo thị trường những người hiểu nó có ý nghĩa thế nào trong việc sử dụng và nâng tầm các đơn vị dữ liệu lớn.
Một ý tưởng mà tôi thực sự muốn các bạn quan tâm đó là, ví dụ như, hãy để ý tới các tòa nhà IT.
Chúng thường là những khu căn cứ cho các nhà cung cấp dịch vụ phần cứng, nhưng chúng cần được nâng cấp lên thành các nhà chiến lược phần mềm.
Chúng ta cần những người trong các tổ chức những người biết sẽ phải làm gì với các dữ liệu lớn.
Chúng ta cần công nghệ như là một nguyên tắc tổ chức nòng cốt.
Chúng ta cần các nhà chiến lược gia phần mềm ở bảng mạch người mà có thể hỏi và trả lời câu hỏi, "Liệu Amazon hay Google có thể làm gì với các dữ liệu này?"
và xử lí nó cho mục đích nhân đạo.
Khả năng mà các công nghệ số đang đem lại có thể giúp các tổ chức nhân đạo, không chỉ đảm bảo rằng quyền của người dân tới thông tin được đáp ứng, hay họ có quyền được liên lạc, mà tôi nghĩ rằng trong tương lai, các tổ chức nhân đạo có thể hy vọng quyền của mọi người được tiếp cận với các công nghệ truyền thông quan trọng nhằm đảm bảo rằng tiếng nói của họ được nghe thấy, rằng họ đang thực sự đang tham gia, rằng họ thực sự được tiếp thêm sức mạnh trong một thế giới nhân đạo.
Đã luôn là một khái niệm khá là khó nắm bắt việc đảm bảo việc tham gia của mọi người bị ảnh hưởng bởi các thiên tai trong nỗ lực nhân đạo.
Bây giờ chúng ta có các công cụ.Chúng ta có các khả năng.
Chẳng có lí do gì để không làm nó.
Tôi tin rằng chúng ta cần mang thế giới nhân đạo từ tương tự sang số.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Lớn nhất thế giới và khủng khiếp nhất dự án môi trường và công nghiệp nằm ở trung tâm khu rừng lớn nhất và còn nguyên vẹn nhất trên thế giới, rừng phương bắc của Canada.
Nó trải dài ngay trên miền bắc Canada, ở Labrador, đó là quê hương của đàn tuần lộc hoang dã lớn nhất còn lại trên thế giới, đàn tuần lộc Sông George, có khoảng 400.000 con.
Thật không may, khi tôi ở đó tôi không thấy con nào nhưng bạn có gạc làm bằng chứng.
Trên khắp phương bắc, chúng tôi may mắn có được sự phong phú đến đáng kinh ngạc của những vùng đất ngập nước.
Vùng đất ngập nước trên thế giới là một trong những hệ sinh thái đang bị đe dọa nhất nhiều.
Chúng thực sự là hệ sinh thái quan trọng, chúng làm sạch không khí, chúng làm sạch nước, chúng hấp thụ một lượng lớn khí nhà kính, và họ là nơi cư trú của rất nhiều loài vật.
Ở phương bắc, đó cũng là ngôi nhà của 50% trong 800 loài chim được tìm thấy ở Bắc Mỹ di cư về phía bắc để sinh sản và nuôi con.
Ở Ontario, các cuộc tuần hành phương bắc xuống phía nam đến bờ biển phía bắc của Hồ Superior.
Và những khu rừng phía bắc tuyệt đẹp là nguồn cảm hứng cho một số tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng nhất trong lịch sử Canada, nhóm Bảy, nhóm các họa sĩ vẽ tranh phong cảnh của Canada từ năm 1920-1933, lấy cảm hứng nhiều bởi quang cảnh này, và do đó, đối với chúng tôi, phương bắc không phải là chỉ là một phần rất quan trọng của di sản thiên nhiên, mà còn là một phần quan trọng của di sản văn hóa.
Ở Manitoba, đây là một hình ảnh từ phía đông của Hồ Winnipeg, và đây là trang chủ mới được thiết kế của trang web của tổ chức di sản văn hóa UNESCO.
Ở Saskatchewan, như trên khắp phương bắc, nhà của một trong những con sông nổi tiếng nhất của chúng tôi, một mạng lưới đáng kinh ngạc của sông và hồ mà mọi trẻ em độ tuổi đi học đều biết, sông Peace, sông Athabasca, sông Churchill này, sông Mackenzie, và các mạng lưới này là các tuyến đường lịch sử cho những người du lịch và nhà buôn độc lập người Pháp-Canada, những nhà thám hiểm không phải thổ dân đầu tiên của miền bắc Canada đó là những người thuộc Những Bộ tộc Đầu tiên (còn gọi là người Anh-điêng), sử dụng xuồng và chèo thuyền để khám phá một tuyến đường thương mại, đường tây bắc để buôn bán lông thú.
Ở phía Bắc, các phương bắc giáp với vùng đất lạnh, và ngay dưới đó, tại Yukon, chúng tôi có thung lũng đáng ngạc nhiên này, Thung lũng Tombstone.
Và thung lũng Tombstone là quê hương của đàn tuần lộc.
Bây giờ bạn đã có thể đã nghe nói về đàn tuần lộc trong bối cảnh nơi sinh sản của mình tại Arctic National Wildlife Refuge.
Vâng, đất đông cũng rất quan trọng và nó cũng không được bảo vệ, và có khả năng, có thể có tiềm năng, bị khai thác làm khí đốt và khoáng sản.
Biên giới phía tây của phương bắc trong British Columbia được đánh dấu bởi dãy núi Coast, và ở phía bên kia của những ngọn núi là các khu rừng mưa ôn đới lớn nhất còn tồn tại trên thế giới, rừng mưa Great Bear, và chúng ta sẽ thảo luận chi tiết trong một vài phút nữa.
Khắp phương Bắc, đó là ngôi nhà cho một phạm vi lớn đáng kinh ngạc các dân tộc bản địa, và một nền văn hóa phong phú và đa dạng.
Và tôi nghĩ rằng đó là một trong những lý do tại sao Vì vậy nhiều tộc người trong số đó vẫn giữ liên kết đến quá khứ, bằng biết tiếng mẹ đẻ, các bài hát, các điệu múa, các truyền thống, Tôi nghĩ rằng một phần của lý do đó là do sự xa xôi, khoảng cách và vùng hoang dã của gần 95% hệ sinh thái còn nguyên vẹn .
Và tôi nghĩ rằng đặc biệt là bây giờ, như chúng ta thấy thế giới đang ở tại thời điểm khủng hoảng môi trường, chúng ta có thể học được rất nhiều từ những người đã sống rất bền vững trong hệ sinh thái này trong hơn 10.000 năm.
Trung tâm của hệ sinh thái này rất ngược với tất cả các giá trị mà chúng ta đã nói đến, và tôi nghĩ rằng đây là một trong số những giá trị cốt lõi làm cho chúng tôi tự hào là người Canada.
Đây là mỏ cát dầu Alberta, nơi trữ lượng dầu lớn nhất trên hành tinh bên ngoài của Ả Rập Saudi.
Ở phía dưới cánh rừng phương Bắc và vùng đất ngập nước của Bắc Alberta là trữ lượng lớn nhựa rải đường rất dính và hắc ín.
Và việc khai mỏ và khai thác loại nhựa này đang tạo ra sự tàn phá trên một quy mô mà thế giới chưa bao giờ chứng kiến trước đây.
Tôi muốn cố gắng truyền đạt để mọi người hiểu được một phần quy mô của vấn đề này.
Nếu bạn nhìn vào chiếc xe tải đằng kia, nó là chiếc xe tải lớn nhất của loại của nó trên toàn hành tinh.
Nó là một xe tải công suất 400 tấn và kích thước của nó là dài 12.192 m rộng 10.668 m và cao 7.6200m
Nếu tôi đứng bên cạnh xe đó, đến đầu của tôi chỉ đến khoảng đáy của phần màu vàng của cái bánh xe đó.
Với kích thước của chiếc xe đó, bạn có thể xây dựng một ngôi nhà hai tầng rộng 278,71m²
khá dễ dàng. Tôi đã làm vài phép toán.
Vì vậy thay vì nghĩ đó là một chiếc xe tải, hãy nghĩ về nó như là một nhà 278,71m².
Đó không phải là kích thước tệ cho 1 ngôi nhà.
Và dòng những xe tải/nhà đi đi lại lại từ đây cho đến đáy của tất cả các con đường đến đỉnh.
Và sau đó nghĩ về độ lớn của 1 phần rất nhỏ của một mỏ.
Bây giờ, bạn có thể áp dụng cách suy nghĩ này tại đây.
Bây giờ, bạn thấy ở đây - tất nhiên, khi bạn đi xa hơn những xe tải này trở nên giống như một điểm ảnh.
Một lần nữa, tưởng tượng chúng đi đi lại lại
Độ lớn của 1 phần của một mỏ sẽ là bao nhiêu.
Đó sẽ là một khu vực đô thị rộng lớn, có lẽ sẽ lớn hơn nhiều thành phố Victoria.
Và đây chỉ là một trong nhiều mỏ, tính đến bây giờ là 10 mỏ.
Đây là một phần của một mỏ phức hợp, và có khoảng 40 hoặc 50 mỏ khác trong quá trình phê duyệt.
Thực sự thì chưa từng có một mỏ cát hắc ín nào bị từ chối phê duyệt, vì vậy, cơ bản đó chỉ là một con dấu.
Một phương pháp khai thác khác được gọi là khai thác tại chỗ.
Và tại đây, một lượng lớn nước được đun cực sôi và được bơm qua mặt đất, thông qua các mạng lưới rộng lớn của các đường ống, dòng địa chấn, những con đường khoan, trạm nén.
Và mặc dù cách này trông có vẻ không phản cảm như các mỏ, nó thậm chí còn tàn phá nhiều hơn theo 1 cách nào đó.
Nó tác động và phân mảnh một phần lớn khu vực hoang dã, nơi sự sụt giảm 90 phần trăm các động vật chủ chốt, như loài tuần lộc rừng và gấu xám Bắc Mỹ, và nó tiêu thụ năng lượng nhiều hơn, nước nhiều hơn, và sản xuất lượng khí nhà kính ít nhất là bằng khai mỏ.
Vì vậy, những sự phát triển tại chỗ ít nhất cũng gây tổn hại về mặt sinh thái như các mỏ.
Dầu sản xuất từ một trong hai phương pháp trên thải lượng khí nhà kính nhiều hơn bất kỳ loại dầu nào khác.
Đây là một trong những lý do tại sao nó được gọi là loại dầu bẩn nhất trên thế giới.
Nó cũng là một trong những lý do tại sao nó là nguồn lớn nhất và phát triển nhanh nhất tạo ra khí cacbon ở Canada, và nó cũng là một lý do tại sao Canada đứng thứ ba về khí thải carbon tính theo đầu người.
Các hồ chứa chất thải là hồ chứa chất độc hại lớn nhất trên hành tinh.
Dầu cát - hay đúng hơn là tôi nên gọi là cát hắc ín - "cát dầu" là một thuật ngữ P.R. để các công ty dầu mỏ sẽ không phải cố gắng quảng cáo một cái gì đó nghe như một chất lỏng dính giống hắc ín đó là loại dầu bẩn nhất thế giới.
Vì vậy, họ quyết định gọi nó là cát dầu.
Cát hắc ín tiêu thụ nhiều nước hơn bất kỳ quá trình lọc dầu nào khác, với 3-5 thùng nước được sự dụng, bị nhiễm bẩn và sau đó trở lại các hồ chứa chất thải, các hồ chứa chất độc lớn nhất hành tinh.
SemCrude, chỉ là một trong những công ty được cấp phép, trong chỉ một trong những hồ chứa chất thải của họ thải 250.000 tấn của loại chất bẩn độc hại này mỗi ngày.
Điều đó đã tạo ra các hồ chứa chất độc hại lớn nhất trong lịch sử của hành tinh này.
Cho đến nay, điều này là đủ độc hại để che phủ bề mặt của Hồ Eerie 1 lớp dày 30,48 cm.
Và ao chất thải có kích thước lên đến 3642,17 hecta.
Đó là hai phần ba kích thước của toàn bộ đảo Manhattan.
Đó là giống như từ Wall Street đến rìa phía nam của Manhattan tối đa có thể đến Phố 120th.
Vì vậy, điều này hoàn toàn là một trong những hồ chứa chất thải lớn hơn.
Nó có thể, lớn đến thế nào? Tôi không biết, một nửa kích thước của Manhattan.
Và bạn có thể nhìn thấy trong bối cảnh đó, đó là chỉ một phần tương đối nhỏ của một trong 10 khai thác khu phức hợp và một trong 40 đến 50 dự án sẽ sớm được chấp thuận.
Và tất nhiên, những cài hồ chứa chất thải -- xem nào, bạn không thể nhìn thấy nhiều hồ từ ngoài không gian và bạn có thể nhìn thấy những chiếc hồ này, do đó, có lẽ chúng ta nên dừng việc gọi chúng là những chiếc hồ- những vùng đất chứa chất thải độc hại khổng lồ này được xây dựng không theo hàng lối và hai bên bờ sông Athabasca.
Và các cống ở hạ lưu sông Athabasca đến dọc theo cộng đồng Thổ dân.
Ở Fort Chippewa, nơi có 800 người tìm thấy độc tố trong chuỗi thức ăn, Điều này đã được khoa học chứng minh.
Chất độc của cát hắc ín có trong chuỗi thức ăn, và điều này làm tăng tỷ lệ ung thư lên gấp 10 lần so với phần còn lại của Canada.
Mặc dù vậy, mọi người phải sống, phải ăn những thực phẩm này để tồn tại.
Mức giá cực kỳ cao để chuyển thức ăn bằng máy bay đến các cộng đồng thổ dân Bắc xa xôi và tỷ lệ thất nghiệp cao làm cho điều này tuyệt đối cần thiết cho sự sống còn.
Và không phải là nhiều năm trước, tôi đã được một người thổ dân từ Những dân tộc đâu tiên cho mượn 1 chiếc thuyền Và ông nói, "Khi bạn đi ra ngoài trên sông, không được ăn cá trong bất kỳ trường hợp nào.
Nó đầy chất gây ung thư."
Tuy nhiên, trên hiên trước của cabin của người đàn ông, Tôi thấy bốn cá. Để tồn tại, ông phải nuôi sống gia đình bằng những con cá này.
Và là một người cha, tôi chỉ không thể tưởng tượng những gì chúng gây ra cho tâm hồn bạn.
Và đó là những gì chúng tôi đang làm.
Rừng taiga có lẽ là phòng tuyến bảo vệ tốt nhất chống lại sự nóng lên toàn cầu và thay đổi khí hậu.
Rừng taiga hấp thụ nhiều cacbon hơn bất kỳ khác hệ sinh thái trên đất liền.
Và điều này là có ý nghĩa sống còn.
Vì vậy, những gì chúng ta đang làm là, đưa những các bể chứa khí nhà kính tập trung nhất nhiều gấp hai lần số khí nhà kính được hấp thu tại phương Bắc cho mỗi 0,4 hecta so với các rừng mưa nhiệt đới.
Và những gì chúng ta đang làm là phá hủy bể chứa cacbon này, biến nó thành một quả bom cacbon.
Và chúng ta đang thay thế chúng với những dự án công nghiệp lớn nhất trong lịch sử thế giới, mà sản xuất ra một lượng lớn nhất khí thải nhà kính nhiều carbon nhất trên thế giới.
Và chúng tôi đang làm điều này trên khu vực có trữ lượng dầu lớn thứ hai trên hành tinh.
Đây là một trong những lý do tại sao Canada, từ một anh hùng trong việc chống lại biến đổi khí hậu - chúng tôi là một trong những người ký tên đầu tiên của Nghị định thư Kyoto.
Bây giờ chúng ta là nước thực hiện vận động hành lang toàn thời gian tại Liên minh châu Âu và thủ đô Washington để đe dọa chiến tranh thương mại khi các quốc gia này nói về mong muốn đưa ra các quy định tích cực để hạn chế việc nhập khẩu nhiên liệu cao-carbon, khí thải nhà kính, bất cứ điều gì như vậy tại hội nghị quốc tế, cho dù họ đang ở Copenhagen, Đan Mạch hay Cancun, Mehico Các hội nghị quốc tế về thay đổi khí hậu, chúng ta là nước mà được giải thưởng khủng long mỗi ngày như là trở ngại lớn nhất để tiến bộ về vấn đề này.
Chỉ 112.65 km dưới hạ lưu là đồng bằng nước ngọt lớn nhất của thế giới, đồng bằng Peace-Athabasca, đồng bằng duy nhất ở điểm nối của tất cả bốn đường bay của chim di cư.
Đây là một vùng đất ngập nước đáng kể trên toàn cầu, có lẽ là lớn nhất trên hành tinh.
Môi trường sống đáng kinh ngạc cho một nửa các loài chim bạn tìm thấy ở Bắc Mỹ, di chuyển đến đây.
Và cũng có nơi ẩn náu cuối cho đàn gia súc lớn nhất của bò rừng bizon hoang dã, và tất nhiên cũng là, môi trường sống quan trọng cho một loạt các loài khác.
Nhưng nó bị đe dọa quá mức bởi lượng lớn nước được rút ra từ Athabasca, nơi cung cấp cho các vùng đất ngập nước, và cũng là nới gánh những độc hại đáng kinh ngạc các hồ chứa độc hại lớn nhất hành tinh, mà đang ngấm vào chuỗi thức ăn của tất cả các loài ở hạ nguồn.
Và điều tệ nhất trong số đó là mọi thứ sẽ trở nên tệ và tệ hơn nhiều nhiều nữa.
Đây là cơ sở hạ tầng chúng ta thấy là tại thời điểm này.
Đây là những gì được lên kế hoạch cho năm 2015.
Và bạn có thể thấy ở đây các đường ống Keystone, mà loại cát hắc ín thô sẽ đổ xuống bờ biển vùng Vịnh, như đục một đường ống dẫn qua trái tim của trung tâm nông nghiệp của Bắc Mỹ, Hoa Kỳ, và đảm bảo các hợp đồng với các nhiên liệu gây ô nhiễm nhất trên thế giới sẽ được tiêu thụ bởi Hoa Kỳ và thúc đẩy sự bất lợi rất lớn đến một tương lai năng lượng sạch bền vững của Hoa Kỳ.
Ở đây bạn thấy đường xuống thung lũng Mackenzie.
Tại đây sẽ đặt một đường ống cho khí đốt tự nhiên từ biển Beaufort qua trung tâm của lưu vực đầu nguồn lớn thứ ba trên thế giới, và là nơi duy nhất còn nguyên vẹn đến 95%.
Và xây dựng một đường ống với một xa lộ công nghiệp sẽ thay đổi mãi mãi khu vực hoang dã đáng kinh ngạc này, nơi thực sự hiếm trên toàn hành tinh ngày nay.
Vì vậy, Rừng mưa Great Bear nơi chỉ xa hơn ngọn đồi đằng kia, trong một vài dặm, chúng ta đi từ những khu rừng phía bắc khô của những cái cây 100 tuổi, đường kính khoảng 25 cm và chẳng bao lâu chúng tôi đang ở trong khu rừng mưa ôn đới ven biển, đẫm mưa, những cái cây 1.000 tuổi, đường kính 50 cm, một hệ sinh thái hoàn toàn khác.
Và rừng mưa Great Bear thường được coi là là hệ sinh thái nhiệt đới ôn đới ven biển lớn nhất trên thế giới.
Một trong số những nơi có mật độ lớn nhất một số loài mang tính biểu tượng và bị đe dọa nhất trên hành tinh,
và chưa có một đề nghị, tất nhiên, để xây dựng một đường ống dẫn để có tàu chở dầu khổng lồ, gấp 10 lần kích thước của Exxon Valdez, tàu chở dầu khổng lồ, trọng tải 214.862 tấn làm tràn dầu, gây thảm họa môi trường được xem là một trong những thảm họa lớn nhất trong lịch sử. đi qua những vùng biển khó di chuyển nhất trên thế giới, mà chỉ là một vài năm trước đây, một phà trước công nguyên đã bị mắc cạn.
Khi một trong các tàu chở dầu hắc ín, vận chuyển dầu bẩn nhất với trọng tải gấp 10 lần so với tàu Exxon Valdez, cuối cùng đã đâm phải đá và chìm, chúng ta sẽ có một trong những thảm họa sinh thái tồi tệ nhất mà hành tinh này đã từng chứng kiến.
Và ở đây chúng ta có kế hoạch ra đến năm 2030.
Những gì họ đang đề xuất là tăng sản xuất lên gần bốn lần, và nó sẽ công nghiệp hóa với diện tích bằng Florida.
Bằng cách đó, chúng tôi sẽ loại bỏ một phần lớn các bể chứa cácbon lớn nhất của chúng ta và thay thế nó bằng loại dầu thải ra lượng khí nhà kính cao nhất trong tương lai.
Trên thế giới không cần thêm bất kỳ mỏ dầu hắc ín nào.
Trên thế giới không cần thêm bất kỳ đường ống dẫn nào để tăng mức độ nghiện của chúng ta với nhiên liệu hóa thạch.
Và thế giới chắc chắn không cần các hồ chứa độc tố lớn nhất để phát triển và nhân rộng và tiếp tục đe dọa các cộng đồng ở hạ nguồn.
Và chúng ta hãy đối mặt với nó, tất cả chúng ta đều sống ở hạ nguồn trong thời đại của sự nóng lên toàn cầu và thay đổi khí hậu.
Những gì chúng tôi cần, là tất cả chúng ta cần phải hành động để đảm bảo rằng Canada tôn trọng khối lượng nước ngọt lớn mà chúng tôi đang nắm giữ ở đất nước này.
Chúng ta cần phải đảm bảo rằng các vùng đất ngập nước và rừng đó là của chúng tôi tốt nhất và lớn nhất và quan trọng nhất bảo vệ chống lại sự nóng lên toàn cầu cần được bảo vệ, và chúng tôi không giải phóng bom cacbon vào bầu khí quyển.
Và chúng ta cần phải tập hợp lại với nhau và nói không với các cát dầu.
Và chúng ta có thể làm điều đó.
Có một mạng lưới khổng lồ trên toàn thế giới chiến đấu để ngăn chặn các dự án này.
Và tôi nghĩ đơn giản rằng điều này không phải là một cái gì đó nên được quyết định chỉ ở Canada.
Tất cả mọi người trong phòng này, tất cả mọi người trên khắp Canada, tất cả mọi người nghe bài trình bày này có một vai trò và tôi nghĩ rằng, một trách nhiệm.
Bởi vì những gì chúng tôi làm ở đây là sẽ thay đổi lịch sử của chúng ta, nó sẽ tăng khả năng tồn tại của chúng ta, và cũng như với trẻ em và một tương lai phong phú.
Chúng ta có một món quà đáng kinh ngạc trong rừng taiga, một cơ hội lạ thường để bảo vệ lá chắn tốt nhất chống lại sự nóng lên toàn cầu, nhưng chúng tôi có thể để nó tuột mất.
Để cát hắc ín có thể đe dọa không chỉ một phần lớn của các phương Bắc.
Nó thỏa hiệp cuộc sống và sức khỏe một số người nghèo và dễ bị tổn thương nhất của chúng ta, Các cộng đồng thổ dân có quá nhiều thứ để dạy cho chúng ta.
Nó có thể phá hủy đồng bằng Athabasca, đồng lớn nhất và có thể là nơi dự trữ nước ngọt lớn nhất trên hành tinh.
Nó có thể phá hủy rừng nhiệt đới Great Bear, rừng mưa ôn đói lớn nhất trên thế giới.
Và nó có thể có tác động rất lớn đến tương lai của Trung tâm nông nghiệp của Bắc Mỹ.
Tôi hy vọng rằng tất cả các bạn, nếu bạn đã xúc động bởi bài trình bày này, tham gia cộng đồng quốc tế phát triển để có được Canada để bước lên nhận trách nhiệm của mình, để thuyết phục Canada để trở lại là nhà vô địch trong việc chống lại thay đổi khí hậu thay vì một kẻ phản diện trong vấn đề này, và nói không với các cát hắc ín, và nói có một năng lượng sạch trong tương lai cho tất cả.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Những thứ chúng ta làm ra có một đặc tính vượt trội -- đó là chúng sống lâu hơn chúng ta.
Con người héo tàn, chúng thì tồn tại; con người chỉ có một cuộc đời, chúng có rất nhiều., và trong mỗi một cuộc đời đó chúng có thể mang những ý nghĩa khác nhau.
Điều đó có nghĩa rằng, trong khi chúng ta chỉ có một lý lịch, chúng có rất nhiều
Tôi muốn trong buổi sáng nay nói về câu chuyện, tiểu sử -- hoặc đúng hơn là rất nhiều tiểu sử -- của một đồ vật cụ thể này, một thứ đặc biệt.
Tôi công nhận rằng trông nó không thật sự như vậy.
Nó to ngang một quả bóng bầu dục.
Nó được làm từ đất sét, và đã được tạo thành hình trụ, được khắc lên những dòng chữ và được nung khô dưới mặt trời.
Và như các bạn có thể thấy, nó không còn được nguyên vẹn nữa, không có gì ngạc nhiên cả bởi nó được tạo ra 2500 năm trước rồi được khai quật vào năm 1879.
Nhưng ngày nay, tôi tin rằng vật này là một phần quan trọng trong chính trị vùng Trung Đông.
Và đó là một đồ vật chứa đựng những câu chuyện thú vị và những câu chuyện vẫn chưa kết thúc cho đến bây giờ.
Câu chuyện khởi đầu từ cuộc chiến giữa Iran và Iraq và một chuỗi những sự kiện đó lên đến cực điểm ở cuộc xâm lược Iraq bởi những lực lượng nước ngoài, sự lật đổ một nhà cầm quyền chuyên chế và một sự thay đổi chế độ ngay tức khắc.
Và tôi muốn bắt đầu với một tình tiết từ những chuỗi sự kiện đó mà hầu hết các bạn đều rất quen thuộc, yến tiệc Belshazar -- bởi vì chúng ta đang nói về chiến tranh Iran-Iraq năm 539 trước công nguyên.
Và điểm chung giữa các sự kiện của năm 539 trước Công Nguyên và năm 2003 và khoảng giữa gây sửng sốt.
Các bạn đang chiêm ngưỡng bức họa của Rembrandt, hiện được trưng bày ở Phòng tranh Quốc gia ở London, miêu tả một trích đoạn từ nhà tiên tri Daniel trong kinh thánh Do Thái.
Và các bạn đều biết đại khái câu chuyện.
Belshazzar, con trai của Nebuchadnezzar, Nebuchadnezzar người đã chinh phục Israel, đánh bại Jerusalem và bắt giữ người dân và bắt những người Do Thái quay lại Babylon.
Không chỉ những người Do Thái, ông còn xâm phạm đến những chiếc bình của thánh đường.
Ông lục soát và mạo phạm thánh đường.
Và những chiếc bình bằng vàng quý hiếm của thánh điện ở Jerusalem đã được đem đến Babylon.
Belshazzar, con trai ông, quyến định mở yến tiệc.
Và để tạo không khí hào hứng hơn y xúc phạm thánh thần, và cho đem ra những chiếc bình thánh đường.
Y vốn đang gây chiến với người Iran, với vua của vương quốc Ba Tư.
Và đêm hôm đó, Daniel cho chúng ta biết, khi lễ hội lên đến cực điểm, một bàn tay xuất hiện và viết lên tường, "Vua đã bị đem lên cán cân và và không hề cân sức, vương quốc ngươi được giao cho người Merde và người Ba Tư."
Và chính đêm hôm đó Cyrus, vua Ba Tư, tiến vào Babylon và toàn bộ đế chế của Belshazzar sụp đổ.
Đó dĩ nhiên là một khoảng khắc hùng tráng trong lịch sử. của người Do Thái.
Đó là một câu chuyện tuyệt vời. Một câu chuyện tất cả chúng ta đều biết.
"Chữ viết trên tường" là một phần ngôn ngữ hàng ngày của chúng ta.
Việc xảy ra tiếp theo rất đáng chú ý, và đó là lúc hình trụ này xuất hiện trong câu chuyên.
Cyrus, vua Ba Tư, tiến vào Babylon mà không hề có một trận đánh nào xảy ra -- đế chế Babylon vĩ đại, trải dài từ nam trung Iraq đến Địa Trung Hải, rơi vào tay Cyrus.
Và Cyrus làm một bản tuyên ngôn.
Và đó chính là hình trụ này, bản tuyên ngôn được tạo bởi vị vua được Chúa dẫn đường người đã lật đổ bạo quân Iraq và đem lại tự do cho nhân dân.
Trong tiếng Babylon ngân vang -- bản tuyên ngôn được viết bằng tiếng Babylon -- ông nói, "Ta là Cyrus, vua của cả vũ trụ, vị vua vĩ đại, vị vua đầy quyền lực, vua của Babylon, vua của năm châu bốn biển."
Những lời lẽ đó đầy sự ngoa dụ như các bạn có thể thấy.
Đây có lẽ là cuộc họp báo thật sự đầu tiên của một đội quân chiến thắng mà chúng ta được biết.
Và nó được viết, như chúng ta sẽ thấy sớm thôi, bởi những chuyên gia PR rất khéo léo.
Vậy nên phép ngoa dụ kia không có gì ngạc nhiên.
Và vị vua vĩ đại, hùng mạnh, vua của năm châu bốn biển định làm gì?
Ngài tiếp tục rằng một khi đã chiếm được Babylon, ngài sẽ lập tức cho tất cả những người mà hai tên Babylon - Nebuchadnezzar và Belshazzar -- đã bắt giữa làm nô lệ được tự do.
Ngài sẽ cho họ trở về cố quốc.
Và quan trọng hơn, Ngài sẽ cho họ giành lại các vị thần, tượng, bình ở thánh đường, đã bị tịch thu.
Những người đã bị dân Babylon đàn áp và trục xuất sẽ hồi hương, cùng với các vị thần của mình.
Họ sẽ được phục hồi những bệ thờ và được phép thờ thần linh theo cách của riêng mình, tại nơi họ sống.
Đây là chiếu chỉ, mà đồ vật này là bằng chứng của việc những người Do Thái, sau khi bị đày ải ở Babylon, những năm tháng họ ngồi bên dòng sông ở Babylon, khóc than khi nhớ đến Jerusalem, những người Do Thái đó đã được trở về nhà.
Họ được phép trở lại Jerusalem và xây dựng lại thánh đường.
Đó là một tài liệu trung tâm trong lịch sử Do Thái.
Và Kí sử biên niên, sách Ezra trong Kinh Thánh Cựu Ước đều thuật lại với ngôn từ ngân vang.
Đây là phiên bản Do Thái của cùng một câu chuyên.
"Cyrus, đại đế Ba Tư đã nói, 'Tất cả các vương quốc trên Trái Đất này là do Thánh Chúa của thiên đàng ban tặng ngươi, và ngài lệnh cho ta xây cho ngài một ngôi nhà ở Jerusalem.
Đó là ai trong số những con người này?
Chúa hãy đi cùng người đó, và để hắn đứng lên." "đứng lên" -- aaleh.
Yếu tố trung tâm vẫn là về sự trở về, một phần chủ đạo trong sự sinh tồn của đạo Do Thái.
Như các bạn đều biết, hành trình trở về từ kiếp tha hương, thánh đường thứ hai, đã viết lại đạo Do thái.
Và sự thay đổi đó, thời điểm lịch sử vĩ đại ấy, đã được hiện thực hóa bởi Cyrus, vị vua Ba Tư, được thuật lại cho chúng ta qua ngôn ngữ Do Thái trong Kinh Thánh và ngôn ngữ Babylon trên đất sét.
Hai văn bản quan trọng, còn chính trị thì sao?
Cái đã diễn ra là sự thay đổi cơ bản trong lịch sử Trung Đông.
Đế chế Iran, bao gồm người Media và người Ba Tư, được thống nhất dưới chân Cyrus, trở thành đế chế vĩ đại đầu tiên trên thế giới.
Cyrus bắt đầu cai trị vào những năm 530 trước Công Nguyên,
và trước thời đại của con trai ông Darius, toàn bộ vùng phía đông Địa Trung Hải đã nằm dưới quyền của Ba Tư.
Đế chế này, trên thực tế, là toàn bộ Trung Đông như chúng ta biết ngày nay, và chính nó đã hình thành Trung Đông như ta đã biết.
Đó là đế chế lớn nhất mà thế giới được biết khi đó,
Quan trọng hơn, đó là một quốc gia đa văn hóa, đa tín ngưỡng đầu tiên trên một quy mô rộng.
Và nó được điều hành theo một cách hoàn toàn mới.
Đất nước sử dụng nhiều ngôn ngữ khác nhau.
Việc bản tuyên ngôn được viết bằng tiếng Babylon nói lên một điều.
Bản tuyên ngôn phải công nhận tập quán, con người, tôn giáo, tín ngưỡng khác nhau.
Tất cả những điều đó được Cyrus tôn trọng.
Cyrus xây dựng một mô hình chỉ cho ta cách điều hành một xã hội đa dân tộc, đa tín ngưỡng, đa văn hóa.
Và kết quả là một đế chế bao gồm tất cả những vùng các bạn nhìn thấy trên màn hình, đã trường tồn suốt 200 năm cho đến khi nó bị Alexander làm tan vỡ.
Nó để lại một giấc mơ về Trung Đông như một khối thống nhất, một khối mà những con người với tín ngưỡng khác nhau có thể cùng sinh sống.
Những cuộc xâm lăng của người Hi Lạp đã chấm dứt điều đó.
Và tất nhiên, Alexander không thể duy trì chính quyền và nó đã tan rã thành nhiều mảnh.
Nhưng điều mà Cyrus tượng trưng vẫn là một vấn đề trọng tâm tuyệt đối.
Nhà sử học Hi Lạp Xenophon viết cuốn sách "Dạy về Cyrus" tôn vinh ông như một vị vua vĩ đại.
Và xuyên suốt văn hóa châu Âu về sau, Cyrus tiếp tục là một hình mẫu.
Đây là bức ảnh từ thế kỷ XVI cho ta thấy sự tôn kính đối với ông lan rộng như thế nào.
Và sách của Xenophon về Cyrus chỉ cho ta cách điều hành một xã hội đa dạng là một trong những sách giáo khoa hay nhất đã ảnh hưởng các vị cha đẻ của cuộc cách mạng Hoa Kỳ.
Jefferson là một người hâm mộ nhiệt tình những tư tưởng của Cyrus đã nói với những tư tưởng của thế kỷ XVIII về cách xây dựng sự khoan dung tôn giáo trong một nhà nước mới.
Trong khi đó, quay trở lại Babylon, mọi sự không diễn ra tốt đẹp.
Sau Alexander, Babylon suy vong, những đế chế khác trở thành tàn tích, và tất cả những vết tích của một đế chế Empire giàu mạnh biến mất -- cho đến năm 1879 khi vật hình trụ được phát hiện bởi một cuộc khai quật triển lãm tại Bảo tàng Anh tập trung về Babylon.
Và nó bắt đầu một câu chuyện khác.
Nó bắt đầu một cuộc tranh luận sôi nổi giữa thế kỷ XIX: Những lời của Kinh Thánh liệu có đáng tin? Chúng ta có thể tin chúng được không?
Chúng ta chỉ biết về sự hồi hương của những người Do Thái và bản tuyên ngôn của Cyrus từ những lời trong Kinh Thánh Cựu Ước.
Không một bằng chứng nào khác.
Đột nhiên vật này xuất hiện.
Và sự phấn khích đến với một thế giới mà những người tin vào Kinh Thánh đã bị lung lay niềm tin vào sự hình thành trật tự thế giới bởi thuyết tiến hoa, bởi địa chất học, đây là bằng chứng rằng những lời Kinh Thánh là chính xác về lịch sử.
Đó là một khoảnh khác tuyệt vời của thế kỷ XIX.
Nhưng - và đây tất nhiên là khi sự việc trở nên phức tạp -- Sự kiện là xác thực, hoan hô khảo cổ học, nhưng sự diễn giải phức tạp hơn.
Bởi vì văn bản trên vật hình trụ và trong Kinh Thánh Cựu Ước khác nhau ở một điểm mấu chốt.
Vật hình trụ của người Babylon được viết bởi các thầy tế của vị thần tôn kính của người Babylon, Marduk.
Và, không ngạc nhiên gì, họ cho ta biết tất cả những sự kiện kia được thực hiện bởi Marduk.
"Marduk, như chúng ta biết, gọi Cyrus bằng tên."
Marduk cầm tay Cyrus, kêu gọi ông lãnh đạo người của mình và đưa ông luật lệ Babylon.
Marduk nói với Cyrus rằng ông sẽ làm những việc vĩ đại và cao cả là giải phóng dân tộc.
Và đây là lý do tại sao chúng ta cần biết ơn và thờ phụng Marduk.
Các tác giả Do Thái trong Kinh Cựu Ước bạn sẽ không ngạc nhiên khi biết rằng, họ có một quan điểm khác về sự việc này.
Đối với họ, tất nhiên, không thể là Marduk đã tạo ra sự kiện đó.
Chỉ có thể là Jehovah.
Và thế là trong Isaiah, chúng ta có những đoạn viết kì lạ ghi nhận công lao không phải của Marduk mà là của Thánh Chúa của Israel -- vị Thánh Chúa của Israel cũng gọi Cyrus bằng tên, cũng cầm tay Cyrus và kêu gọi ông dẫn dắt dân tộc mình.
Đó là một ví dụ xuất sắc về hai cách chiếm hữu của thầy tu tế cùng một sự kiện, hai cách diễn giải tôn giáo khác nhau của cùng một sự kiện chính trị.
Chúa, như chúng ta biết, thường về phe những đạo quân lớn.
Câu hỏi là, đó là vị chúa nào?
Và cuộc tranh luận làm bối rối người thế kỷ XIX khi họ nhận ra rằng Kinh Cựu Ước là một phần của một thế giới tôn giáo mênh mông hơn nhiều.
Và rất rõ ràng rằng vật hình trụ này có lâu đời hơn đoạn trích Isaiah, và còn nữa, Jehovah nói với những lời lẽ rất giống với ngôn từ của Marduk.
Và về một mặt nào đó thì Isaiah biết điều này, bởi vì ông đã nói, đây tất nhiên là lời Chúa nói, rằng "Ta đã gọi ngươi bằng tên mặc dù ngươi không biết ta."
Tôi nghĩ chúng ta có thể ghi nhận rằng Cyrus không nhận ra ông đang hành động từ mệnh lệnh của Jehovah.
Và ông chắc hẳn cũng sẽ ngạc nhiên không kém khi biết mình hành động từ mệnh lệnh của Marduk.
Bởi vì một điều thú vị tất nhiên, Cyrus là một người Iran mẫu mực với một hệ thống thần linh hoàn toàn khác không được nhắc đến trong bất kỳ văn bản nào.
(Tràng cười) Đó là năm 1879.
40 năm trôi qua và chúng ta đang ở năm 1917, và vật hình trụ đến một thế giới khác.
Lần này, chính trị thật sự của thế giới đương đại -- năm của Tuyên ngôn Balfour, năm mà nước Anh, thế lực đế quốc mới ở Trung Đông, quyết định công bố một ngôi nhà Do thái, đó là nơi người Do Thái trở về.
và phản ứng của cộng đồng Do Thái tại Đông Âu về vấn đề này rất khoa trương.
Và xuyên khắp Đông Âu, người Do Thái trưng bày những bức tranh của Cyrus và của vua George đệ ngũ bên cạnh nhau -- hai vị vua vĩ đại đã cho phép sự hồi hương về Jerusalem.
Và hình trụ Cyrus lại xuất hiện trong suy nghĩ của công chúng và văn bản của nó như một minh chứng tại sao điều sẽ xảy ra sau khi chiến tranh kết thúc năm 1918 là một phần của kế hoạch thần thánh.
Các bạn đều biết điều gì đã xảy ra.
Nhà nước Israel được thành lập, và 50 năm sau, vào những năm 60s, có một điều dễ nhận thấy là vai trò của Anh như một thế lực đế quốc đã qua rồi.
Và một câu chuyện khác của vật hình trụ này bắt đầu.
Anh và Mỹ quyết định rằng khu vực đó cần phải được cách li khỏi chủ nghĩa Cộng Sản, và siêu cường được tạo ra để làm việc này là Iran của vua Shah.
Và thế là vua Shah sáng tác ra một lịch sử Iran, hay là sự trở về lịch sử Iran, đặt ông vào vị trung tâm của một truyền thống cao quý và sản xuất những đồng tiền in hình ông cùng với vật hình trụ Cyrus.
Khi ông tổ chức lễ ăn mừng ở Persepolis, ông triệu tập vật hình trụ nó được bảo tàng Anh cho mượn, chuyển đến Tehran, và là một phần của những lễ ăn mừng của triều đại Pahlavi.
Hình trụ Cyrus: vật đảm bảo của vua Shah.
10 năm sau, một câu chuyện khác: Cách mạng Iran năm 1979.
Cách mạng Hồi giáo, không còn Cyrus nữa; chúng ta không quan tâm đến giai đoạn lịch sử đó nữa, chúng ta quan tâm đến đất nước Hồi giáo Iran -- cho đến khi Irraq, một siêu cường mới mà chúng ta quyến định là phải thuộc về khu vực này, tấn công Iran.
Chiến tranh Iran-Iraq nổ ra.
Và người Iran thấy cần thiết phải ghi nhớ quá khứ hào hùng của họ, quá khứ vinh quang khi họ đánh nhau với Iraq và giành thắng lợi.
Đó là thời điểm quyết đinh cần tìm một biểu tượng để đoàn kết tất cả những người Iran -- những người Hồi giáo và phi Hồi giáo, Thiên chúa giáo, Hỏa giáo, Do Thái những người mộ đạo và không mộ đạo.
Và biểu tượng hiển nhiên nhất là Cyrus.
Vì thế khi bảo tàng Anh và bảo tàng quốc gia Tehran hợp tác và làm việc chung, như chúng tôi vẫn đang làm, người Iran yêu cầu một thứ duy nhất để mượn.
Đó là vật duy nhất họ muốn.
Họ muốn mượn hình trụ Cyrus.
Và năm ngoái, hình trụ Cyrus đến Tehran lần thứ hai.
Nó được trưng bày ở đó, trong một cái hộp bởi giám đốc bảo tàng quốc gia Iran, một trong rất nhiều phụ nữ Iran giữ trọng trách cấp cao, bà Ardakani.
Đó là một sự kiện lớn.
Đây là mặt khác của cùng một tấm ảnh.
Tại Tehran nó được chiêm ngưỡng bởi một đến hai triệu người trong vòng vài tháng.
Sự kiện này vượt quá bất kì cuộc triển lãm ăn khách nào ở phương Tây.
Và đó là chủ đề của một cuộc tranh luận lớn về ý nghĩa của hình trụ, ý nghĩa của Cyrus, nhưng trên tất cả, Cyrus được tôn vinh qua vật hình trụ này -- Cyrus người bảo hộ của đất nước, tất nhiên, nhà vô địch của cái hồn Iran, và của tất cả người dân Iran, khoan dung với mọi tín ngưỡng.
Và ở Iran hiện nay, Hỏa giáo và Thiên chúa giáo có vị trí đảm bảo trong quốc hội Iran, một điều rất đáng tự hào.
Để được chiêm ngưỡng vật này tại Tehran, hàng nghìn người Do Thái sống ở Iran đã đến Tehran.
Nó trở thành một biểu tượng vĩ đại, một chủ đề tranh luận thú vị về giá trị của Iran tại bản xứ và ở nước ngoài.
Liệu Iran có còn là người che chở cho những kẻ bị áp bức?
Liệu Iran có giải phóng cho những con người đã bị các tên bạo chúa bắt làm nô lệ và chiếm đoạt?
Đây là một câu hỏi đau đầu về vận mệnh quốc gia, và nó được đặt ra tại một lễ rước trọng đại chào mừng sự hồi hương.
Các bạn đang nhìn thấy vật hình trụ Cyrus ngọa cỡ này trên sân khấu với những vĩ nhân của lịch sử Iran tập hợp lại để đảm nhận vị trí riêng trong di sản của Iran.
Đó là một chuyện kể bởi chính tổng thống.
Và đối với tôi, việc đem đồ vật này đến Iran, được cho phép đem nó đến Iran nghĩa là được phép trở thành một phần của một cuộc tranh luận tuyệt vời ở trình độ uyên thâm nhất về câu hỏi: Iran là gì, có những Iran khác nhau không và những lịch sử Iran khác nhau đã ảnh hưởng thế giới ngày nay như thế nào.
Đó là một cuộc tranh luận chưa có hồi kết, và nó sẽ tiếp tục sục sôi, bởi vì vật này là một trong những tuyên ngôn vĩ đại của khát vọng con người.
Nó ngang hàng với hiến pháp Hoa Kì.
Nó chắc chắn chứa đựng nhiều điều về tự do thực sự hơn hiến chương Magna Carta.
Đó là một tài liệu mang nhiều ý nghĩa, đối với Iran và khu vực.
Một bản sao của vật này đang nằm ở Liên Hợp Quốc.
Mùa thu này tại New York, nó sẽ được trưng bày khi những cuộc tranh luận lớn về tương lai của Trung Đông diễn ra.
Và tôi muốn kết thúc bằng cách hỏi các bạn câu chuyện tiếp theo mà vật này miêu tả sẽ là gì.
Chắc chắn là nó sẽ còn xuất hiện trong nhiều câu chuyện về Trung Đông nữa.
Và câu chuyện nào về Trung Đông, câu chuyện nào về thế giới các bạn muốn thấy phản ánh những điều được ghi lại trên vật hình trụ này?
Quyền của con người được sống cùng nhau trên cùng một lãnh thổ, tôn thờ tự do những thứ khác nhau -- một Trung Đông, một thế giới, trong đó tôn giáo không phải là chủ đề của sự chia rẽ hoặc tranh cãi.
Trong thế giới Trung Đông hiện nay, những cuộc tranh luận, như các bạn biết, thật điếc tai.
Nhưng tôi nghĩ có thể tiếng nói quyền lực và uyên bác nhất trong số đó lại chính là tiếng nói của vật vô tri vô giác này, hình trụ Cyrus.
Cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay tán thưởng)
Gabriel García Márquez là một trong những nhà văn tôi yêu thích, bởi vì phong cách ông kể chuyện, và hơn thế nữa, bởi vì, vẻ đẹp và tính chân thực trong văn xuôi của ông.
Cho dù đó đó là dòng mở đầu của tác phẩm Trăm năm cô đơn hay là dòng ý thức huyền ảo trong "Mùa thu của Trưởng lão", khi ngôn từ tuôn chảy, từ trang này sang trang khác ngập những hình tượng nối tiếp nhau cứ thế cuốn người đọc vào trang sách của ông, như thể một dòng sông hoang dại uốn lượn vào thẳm sâu một cánh rừng già Nam Mỹ, đọc văn chương Márquez là một trải nghiệm thấu tận tim gan.
Điều gây cho tôi ấn tượng đặc biệt khó phai trong suốt thời gian đọc tiểu thuyết của ông là khi tôi nhận ra tôi đang được hòa quyện vào cuộc hành trình sinh động và ấn tượng của việc dịch thuật.
Bởi lẽ đó tôi đã chọn chuyên ngành văn học so sánh ở trường đại học, cũng gần giống như Ngữ văn Anh, nhưng thay vì chăm chú đọc Chaucer trong ba tháng liên tục, chúng tôi đọc các tác phẩm văn học vĩ đại qua bản dịch đến từ khắp nơi trên thế giới.
Và cũng vĩ đại như nguyên tác, bạn có thể luôn nói rằng bạn đang đến rất gần với những gì tác giả muốn chuyển tải
Nhưng điều đó không đúng với Márquez người đã từng ngợi khen những bản chuyển ngữ các tác phẩm của ông là hay hơn cả bản gốc. thật sự đó là một lời khen gây ngạc nhiên.
Vì vậy khi tôi nghe tin dịch giả Gregory Rabassa đã viết quyển sách về vấn đề dịch thuật tôi không thể chờ đợi để được đọc nó.
Quyển sách được mệnh danh là sự kịp thời của châm ngôn Ý mà tôi đã đón trước để đọc. "Nếu một sự mưu phản"
Đó là một quyển sách được viết rất cuốn hút.
và được đề xuất làm sách tham khảo cho những ai có hứng thú với nghệ thuật dịch thuật.
Nhưng lí do để tôi đề cập đến quyển sách là trước đó, Rabassa đã đưa ra một nhìn nhận giản đơn một cách thanh thoát: "Mỗi hoạt động giao tiếp là một hoạt động chuyển tải."
Điều này có thể đã là là hiển nhiên với tất cả các bạn từ lâu, nhưng với tôi, dù đối mặt với chính khó khăn đó thường xuyên như cơm bữa, chưa bao giờ tôi nhận ra thử thách căn bản của giao tiếp một cách sáng rõ như vậy.
Kể từ lúc tôi có thể nhớ là đã suy nghĩ một cách có ý thức về những điều như vậy, thì sự giao tiếp đã trở thành niềm đam mê chủ yếu của tôi.
Ngay từ lúc còn là một đứa trẻ, tôi nhớ tôi đã nghĩ rằng điều mà mình thực sự mong muốn nhất trong đời là có khả năng để hiểu được mọi điều và có thể giao tiếp với mọi người.
À không phải vấn đề về cái tôi đâu.
Thật hài hước là, vợ tôi, Daisy, với một gia đình đầy rẫy những người mắc bệnh hoang tưởng - và tôi muốn nói là đầy rẫy -- có lần nói với tôi, "Chris, em đã có một ông anh cứ luôn nghĩ mình là Chúa.
Nên em không cần một ông chồng muốn trở thành Chúa đâu."
(Tiếng cười) Dù sao thì, khi những năm tháng tuổi hai mươi đã vụt qua, khi tôi nhận thức được nhiều hơn là mình không thể đạt được phần đầu của ước mơ thời thơ ấu, chính ở phần thứ hai, đó là khả năng chuyển tải thành công tới mọi người bất cứ kiến thức nào tôi thu nhận được là nơi tôi thực sự nhận ra sự vô vọng trong hành trình của mình.
Lần này sang lần khác mỗi lần tôi bắt đầu chia sẻ một vài sự thật lớn lao với một người sắp-trở-thành một người nghe trung thành, tôi đều nhận được kết quả ngược với mong đợi.
Thật thú vị là, khi bạn mở đầu buổi nói chuyện bằng câu, "Mọi người chú ý, tôi sắp truyền thụ cho các bạn những thông tin nghiêm túc đây." thì bạn sẽ phát hiện ra nhanh chóng một cách đáng ngạc nhiên cả sự thờ ơ và thái độ căm ghét.
Cuối cùng thì, sau khoảng 10 năm làm bực bội cả bạn bè lẫn người xa lạ, cuối cùng thì tôi cũng hiểu ra một sự thật mới mẻ của riêng mình tôi rằng nếu tôi muốn giao tiếp tốt với người khác về những ý tưởng mà tôi có thì tốt hơn tôi nên tìm một con đường khác để làm điều đó.
Và đó chính là khi tôi khám phá ra hài kịch.
Hài kịch đi theo một kênh riêng biệt so với những loại hình ngôn ngữ khác.
Nếu như phải đặt hài kịch vào một vị trí tùy ý tôi xin nói rằng nó nằm ở đâu đó giữa thơ ca và những lời bịa đặt.
Tôi không phải đang nói về tất cả các thể loại hài kịch, bởi vì, hiển nhiên rằng có rất nhiều kiểu hài hước có tác động an toàn trong đường biên của những gì chúng ta đã suy nghĩ và cảm nhận được.
Điều mà tôi muốn nói đến là khả năng độc đáo mà vở hài kịch tuyệt nhất và sự châm biếm có thể làm được trong việc làm lung lạc những kì vọng đã in sâu vào tiềm thức chúng ta - hài kịch giống như viên đá tạo vàng vậy.
Điều đó đòi hỏi cái khung kim loại chắc chắn làm từ sự thông thái vốn có để biến đổi sự bông đùa đơn thuần sang một cách nhìn nhận khác và một chỉnh thể tồn tại trong thế giới.
Bởi đó là điều tôi ngộ ra từ chủ đề của hội nghị lần này: Thành công trong Dịch thuật.
Rằng việc giao tiếp không chỉ tạo ra sự thấu hiểu sâu sắc hơn trong mỗi cá nhân mà còn đưa đến sự thay đổi thật sự.
Mà theo kinh nghiệm của tôi, sự thay đổi đó được hiểu là việc giao tiếp có thể giúp truyền đạt và phát triển quan niệm của chúng ta về tính vị kỉ.
Tôi đang rất có hứng thú nói về tính vị kỉ của con người bởi lẽ tất cả chúng ta đều nghiêm túc khi nói về vấn đề này.
Nó là một phần trong hành trang sinh tồn của chúng ta, và chính vì vậy mà nó trở nên quan trọng, cũng chính vì vậy mà chúng ta luôn lắng nghe về nó với một thái độ nghiêm túc.
Và cũng bởi vì đó là khởi điểm, xét trong phạm vi tính vị kỉ của chính chúng ta, chúng ta, cuối cùng đã bắt đầu nắm chặt lấy khả năng phản ứng cũng như trách nhiệm của mình đối với phần còn lại của thế giới.
Đó là điều tôi muốn nói về những tuyệt phẩm hài kịch và châm biếm, ý tôi là những thành quả mà trên hết mọi yếu tố bắt nguồn từ sự trung thực và chính trực.
Khi bạn nhớ lại tất cả những màn "học theo" Tina Fey trong chương trình Saturday Night của một ứng viên vừa được bổ nhiệm chức phó tổng thống, bà Sarah Palin, những màn học theo đó đều đã thảm bại.
Fey đã thể hiện xuất sắc hơn bất cứ một nhà diễn thuyết chính trị nào - sự thiếu nghiêm túc trong bản chất của Palin tô đậm thêm một ấn tượng mà phần đông công chúng Mỹ ngày nay vẫn có.
Mấu chốt của vấn đề là kịch bản của Fey không phải do chính cô ấy viết hay là do các kịch bản gia của Saturday Night viết.
Các kịch bản đó đều được lấy nguyên văn từ các nhận xét của chính bà Palin.
(Tiếng cười) Đây là một người bắt chước Palin trích dẫn từng lời từng chữ của bà ta.
Và đó - những điều tôi gọi là sự trung thực và chính trực, đó cũng là lí do vì sao những màn biểu diễn của Fey lại để lại những ấn tượng dài lâu như vậy.
Một ví dụ khác từ chính trường, lần đầu tiên tôi nghe Rush Limbaugh ví von ứng cử viên triển vọng cho chức tổng thống John Edwards là cô nàng Breck tôi biết rằng Limbaugh đã làm một cú đánh trực diện.
Tất nhiên không phải bao giờ tôi cũng gắn mác trung thực và chính trực cho Limbaugh, nhưng khó mà cãi được cách kết bài của anh ta.
Mô tả đó làm nổi bật một cách hoàn hảo hư danh của Edwards.
Và các bạn đoán xem?
Cái kết đó cũng chính là đặc điểm nhận dạng cốt lõi scandal đã kết thúc sự nghiệp chính trị của ông ấy.
Bây giờ hãy đến với The Daily Show cùng John Stewart đỉnh của đỉnh -- (Tiếng vỗ tay) (Tiếng cười) đỉnh của đỉnh trong các ví dụ được dẫn chứng về tính hiệu quả của thể loại hài kịch này.
Hàng loạt các khảo sát, từ Trung tâm nghiên cứu Pew cho đến Trung tâm Chính sách công Annenberg đều cho thấy khán giả của Daily Show được thông tin tốt hơn về các vấn đề thời sự hơn khán giả của bất cứ kênh thông tin hay chương trình tin tức nào khác.
(Tiếng vỗ tay) Dù cho điều này thể hiện về sự mâu thuẫn giữa tính trung thực và việc thu lợi nhuận trong giới báo chí truyền thông nhiều hơn là thái độ lưu tâm từ phía khán giả của Stewart, thì điểm quan trọng hơn vẫn là các chất liệu Stewart sử dụng luôn được bắt rễ từ trong sự thật -- không phải vì chủ đích của anh ta là tuyên ngôn sự thật.
Không phải đâu. Chủ đích của anh ta là gây cười.
Thật đúng khi nói rằng kiểu hài hước của Stewart sẽ chẳng có tác dụng gì trừ khi những sự việc anh ta đề cập là có thật.
Và kết quả là vở hài kịch tuyệt vời cũng đồng thời là một hệ thống truyền tải thông tin rõ ràng là ghi điểm hơn nhiều cả về lòng tin và sự nhớ đến của khán giả so với các phương tiện truyền thông chuyên nghiệp.
Thật là mỉa mai hơn gấp bội khi bạn nghiền ngẫm để thấy rằng lợi thế của hài kịch trong việc tiếp cận bức ngăn của công chúng chính là ở cách nó cố ý đánh lạc hướng họ.
Một vở hài kịch sâu sắc cũng giống như một trò ảo thuật với chữ nghĩa, khi bạn nghĩ sự việc đang xảy ra ở đằng này thì bất thình lình bạn lại được dẫn dắt đến đằng kia.
Và chính sự vui vẻ trong tinh thần - hệ quả của phản ứng vật lí là những tràng cười - một cách không hề ngẫu nhiên, sẽ làm phát tiết một loại hoóc môn an thần trong não.
Như vậy là, bạn vừa được dẫn dụ vào một cách nhìn nhận khác về sự việc bởi loại hoóc môn đó đã dẹp bỏ sự phòng thủ của cơ thể bạn.
Tác dụng này đối nghịch hoàn toàn với tác dụng của cơn tức giận và sợ hãi và hoang mang, tất cả những phản ứng phòng vệ, gây ra.
Những phản ứng phòng vệ này giải phóng adrenalin, làm cao thêm những bức ngăn sợ hãi của chúng ta.
Và rồi hài kịch thổi đến, xoa dịu nhiều vùng tương tự trên não những vùng có tín hiệu phòng vệ mạnh nhất -- chủng tộc, tôn giáo, chính trị, bản năng tình dục -- chỉ bằng cách tiếp cận chúng bằng sự hài hước thay vì adrenalin, chúng ta mới có được các hoóc môn an thần và sự huyền nhiệm của tiếng cười mở cửa những vách ngăn, làm hé lộ một nhân sinh quan bất ngờ và tươi mới.
Bây giờ cho phép tôi được đưa ra một ví dụ.
Tôi có một ý tưởng về cái gọi là chương trình nghị sự cấp tiến về đồng tính nam, tôi sẽ bắt đầu bằng câu hỏi, chương trình nghị sự về đồng tính nam cấp tiến như thế nào?
Bởi lẽ theo kinh nghiệm của tôi, ba điều mà những đồng tính nam ở Mỹ muốn nhất là nhập ngũ, làm đám cưới và lập gia đình.
(Tiếng cười) Ba điều mà cả đời tôi né tránh.
(Tiếng cười) Cái này tiến bộ đến đâu, xin mời các bạn tự phán xét.
(Tiếng cười) và điều đó kéo theo những vấn đề về việc bỏ rơi trẻ đồng tính: Có chuyện gì với việc bỏ rơi trẻ đồng tính?
Tại sao điều này lại ít được bàn đến?
Nếu bạn có một đứa con và bạn nghĩ con bạn là gay, có thể bạn sẽ được phép đem con bỏ chợ đấy.
(Tiếng cười) Bạn đã sinh ra một vật gớm ghiếc.
Hãy vứt nó ra khỏi nhà bạn đi.
Mượn hình ảnh "vật gớm ghiếc" trong kinh thánh và gán nó cho hình ảnh ngây thơ muôn thưở, một đứa bé, trò đùa này làm đứt mạch cảm xúc trong cuộc tranh luận và điều đó để lại cho người nghe cơ hội, thông qua tiếng cười của họ, hoài nghi về chân giá trị của nó.
Đánh lạc hướng không phải là chiêu duy nhất trong túi bí quyết của hài kịch.
Sự kiệm lời cũng là một thế mạnh của vở hài kịch tuyệt vời.
Có một vài cụm từ có thể cô đọng nhiều vấn đề hơn so với một cái kết hoàn hảo.
Bill Hicks -- nếu bạn không biết gì về ông ấy, bạn có thể Google -- Hicks đã làm một chuyến thâm nhập vào những cuộc đọ tài khoe khoang của bọn trẻ ở trường học, và cuối cùng có một đứa trẻ đến nói với ông ấy, "Biết gì không, bố cháu có thể đánh bại bố bác," thế là Hick đáp trả, "Thế à? Thế phải đợi đến bao giờ?"
(Tiếng cười) Trẻ con là như vậy đó chỉ trong từng ấy từ thôi.
(Tiếng cười) Chưa kể đến những gì mà nó tiết lộ về người lớn đã phát ngôn nó.
Và đóng góp đáng kể cuối cùng của hài kịch trong việc giao tiếp là nó được truyền đi rất nhanh.
Người ta không thể đợi để truyền tai nhau một câu chuyện vui hay ho.
Đây chẳng phải một hiện tượng mới mẻ gì trong xã hội.
Hài kịch vượt qua biên giới quốc gia với tốc độ đáng kể trước cả Internet, mạng xã hội, kể cả truyền hình.
Trở lại năm 1980 khi diễn viên hài Richard Pryor vô tình tự làm bỏng mình trong một tai nạn do thuốc lá. Sau đó một ngày tôi đang ở Los Angeles và hôm sau thì tôi đang ở thủ đô Washington
Tôi đã nghe nút thắt giống hệt như vậy từ cả hai phía-- điều gì đó về Quỹ Ignited Negro College.
Hẳn là tin này không nhảy ra từ một màn độc thoại nào đó của Tonight Show.
Và suy đoán của tôi -- tôi không có ý đi sâu vào chuyện này -- là nếu bạn thật sự phải xem xét lại sự việc và có thể nghiền ngẫm nó, bạn sẽ phát hiện ra rằng hài kịch là lĩnh vực cổ xưa thứ hai lan truyền như virus.
Đầu tiên trống nổi lên sau thì là những chuyện hài chả liên quan.
(Tiếng cười) Nhưng chính cái lúc bạn liên kết tất cả các yếu tố lại-- sự cuốn hút có sức lan truyền rộng rãi với một kết thúc đầy uy lực được đan kết từ sự chân thành và trung thực, thì câu chuyện có thể gây ảnh hưởng thật sự trong việc thay đổi một cuộc đối thoại.
Tôi có một người bạn thân, Joel Pett, là một người biên tập tranh biếm họa cho tờ Lexington Herald-Leader.
Anh ấy từng làm cho USA Today Monday.
Tôi đã đi cùng với Joel trong dịp cuối tuần trước khi hội nghị Copenhagen về biến đối khí hậu khai mạc vào tháng 12 năm 2009.
Joel giải thích cho tôi là bởi vì tờ USA Today là một trong bốn tờ điểm báo ở Mỹ, nên gần như tất cả những người tham gia hội nghị sẽ xem nó, có nghĩa là, nếu anh ta đem tung tờ điểm báo này vào công viên kèm với tranh của anh vào thứ Hai, ngày khai mạc hội nghị, thì tranh sẽ được phát tán trong giới những người có quyền hành ở mức cao nhất.
Sau đó chúng tôi bắt đầu nói về biến đổi khí hậu.
Hóa ra là Joel và tôi đều băn khoăn về cùng một việc, đó là, tại sao mà nhiều cuộc tranh cãi vẫn tiếp tục chú trọng vào thứ khoa học này và việc nó có hoàn thiện hay là không, điều mà, với chúng tôi, không hiểu sao lại có vẻ là cố ý lạc đề.
Bởi lẽ trên tất cả, có một tiền đề sai lầm rằng có tồn tại một thứ gọi là khoa học hoàn thiện.
Trong hoàn cảnh đó Thống đốc bang Texas, ngài Perry, đã đẩy mạnh hoạt động tương tự trong mùa hè vừa qua vào phần mở màn cho chiến dịch suýt-hỏng của ông ấy để tranh chức Ứng cử viên Tổng thống Đảng Cộng hòa, quả quyết nhấn mạnh rằng khoa học không hề hoàn thiện khi mà 250 trong số 254 hạt của bang Texas đang bị hạn hán.
Và giải pháp của Perry là yêu cầu nguời dân bang Texas cầu trời cho mưa xuống.
Cá nhân tôi thì đã cầu thêm bốn lần hạn nữa để có thể hoàn thiện nốt cái thứ khoa học chết tiệt ấy.
(Tiếng cười) Nhưng trở lại năm 2009, câu hỏi mà Joel và tôi cứ luôn thắc mắc là tại sao đến lúc này rồi người ta vẫn bỏ ra quá nhiều công sức để nói về thứ khoa học này khi mà những chính sách cần thiết để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu rõ ràng là có lợi cho con người về lâu về dài bất kể khoa học đằng sau chúng.
Vậy nên chúng tôi lật đi lật lại vấn đề đến lúc Joel nghĩ ra cái này.
"Nếu đó là một trò xỏ lá, và chúng ta làm thế giới tốt hơn chẳng vì điều gì cả?"
(cười) Bạn sẽ thích ý tưởng đó thôi.
(vỗ tay) Thế thì sao? Tại sao không làm thế giới tốt đẹp hơn chẳng vì cái gì cả?
Chẳng phải vì Chúa, chẳng phải vì quốc gia hay vì lợi nhuận-- chỉ như cột mốc đầu tiên cho tư duy toàn cầu.
Và bức biếm họa này đánh trúng trọng tâm đấy.
Không lâu sau khi hội nghị kết thúc, Joel nhận được lời đề nghị kí tặng bản copy từ người đứng đầu EPA ở Washingotn để treo bức tranh lên tường.
Và ít ngày sau, anh nhận được lời đề nghị tương tự từ người đứng đầu EPA ở California người đã dùng bản copy đó trong bài thuyết trình tại một hội nghị quốc tế về biến đổi khí hậu ở Sacramento năm ngoái.
Và không chỉ có vậy.
Tới bây giờ, Joel đã nhận được lời đề nghị từ hơn 40 nhóm hành động vì môi trường ở Mỹ, Canada và châu Âu.
Trong đầu năm nay, anh ấy nhận được đề nghị từ Đảng Xanh ở Úc cho phép sử dụng hình ảnh này trong chiến dịch của họ và nó góp phần vào cuộc tranh luận đã có tác động đến nghị viện Úc trong việc tán thành chế độ đánh thuế mức carbon nghiêm ngặt nhất đối với bất kì quốc gia nào trên thế giới.
(vỗ tay) Điều đó là một khích lệ lớn cho một câu nói 14 từ.
Vậy nên tôi có một góp ý cho quí vị ngồi đây, những người thực sự muốn kiến tạo một thế giới tốt đẹp hơn là hãy dành chút ít thời gian mỗi ngày để rèn thói quen suy nghĩ hài hước, bởi lẽ có thể bạn vừa tìm ra câu hỏi bạn đã tìm kiếm bấy lâu.
Cảm ơn quí vị.
(Tiếng vỗ tay)
Câu chuyện của tôi bắt đầu ngay tại đây, ở Rajasthan khoảng hai năm về trước.
Lúc đó tôi đang ở trong sa mạc, dưới bầu trời sao cùng ca sĩ theo đạo Sufi, Mukhtiar Ali.
Chúng tôi trò chuyện là thời cuộc chẳng có gì thay đổi từ thời có bản sử thi Ấn Độ cổ đại Mahabharata.
Thời đó, khi người Ấn chúng tôi muốn đi lại chúng tôi sẽ nhảy vào một cỗ xe ngựa và phóng vèo qua bầu trời.
Ngày nay, chúng ta cũng làm điều tương tự với máy bay.
Thời đó, khi Arjuna, vị hoàng tử chiến binh Ấn Độ vĩ đại, khi khát nước, chàng sẽ rút cung tên, chàng bắn vào mặt đất và nước sẽ phun ra.
Ngày nay, chúng ta cũng làm thế bằng khoan và máy móc.
Kết luận chúng tôi rút ra là phép màu đã 'được' thay thế bằng máy móc.
Và điều này khiến tôi buồn vô cùng.
Tự nhiên tôi thấy mình trở thành kẻ sợ công nghệ.
Tôi sợ cái ý nghĩ rằng tôi sẽ mất khả năng thích thú và thưởng thức hoàng hôn mà không kè kè chiếc máy ảnh, mà không nhắn lên Twitter cho bạn bè tôi.
Và có vẻ như công nghệ mới đáng lẽ phải tạo ra phép màu, chứ không phải tiêu diệt nó.
Khi tôi còn là một cô bé nhỏ, ông tôi tặng tôi chiếc đồng hồ bỏ túi bằng bạc.
Và cái mảnh công nghệ 50 năm tuổi này trở thành vật thể màu nhiệm nhất đối với tôi.
Nó trở thành cánh cổng mạ vàng mở ra một thế giới đầy những cướp biển và đắm tàu và các hình ảnh trong trí tưởng tượng của tôi.
Thế nên tôi cảm thấy như những chiếc điện thoại di động của chúng ta, những chiếc đồng hồ vui mắt và máy ảnh của chúng ta đã khiến ta thôi mơ mộng.
Chúng ngăn trở những cảm hứng sáng tạo.
Và thế là tôi nhảy vào, nhảy vào thế giới công nghệ này, để xem tôi có thể dùng nó để tạo ra phép màu như thế nào chứ không phải là tiêu diệt nó.
Tôi đã minh họa sách từ năm 16 tuổi.
Và thế là khi tôi thấy chiếc iPad, tôi thấy nó là một đạo cụ kể chuyện có khả năng kết nối độc giả trên khắp thế giới.
Nó biết ta đang cầm nó như thế nào.
Nó biết ta đang ở đâu.
Nó kết hợp hình ảnh, chữ, minh họa động, âm thanh, và cảm giác chạm.
Việc kể chuyện đang trở nên ngày càng đa giác quan.
Nhưng ta đang làm gì với nó vậy?
Thế là thật ra tôi sắp vào và khởi động Khoya, một phần mềm ứng dụng tương tác cho iPad.
Ở đây nói là, "Hãy đặt tay bạn lên mỗi cái đèn,"
Và thế là -- (Nhạc) Nó nói, "Quyển sách này là của..." Và thế là tôi gõ tên tôi vào.
Và trên thực tế tôi biến thành một nhân vật trong quyển sách.
Ở vài thời điểm, một bức thư nhỏ xinh rơi xuống cho tôi -- và chiếc iPad biết bạn đang ở đâu đấy, nhờ hệ GPS -- bức thư gửi đến địa chỉ của tôi.
Đứa trẻ trong tôi vô cùng hứng thú bởi những khả năng như thế này.
Nào, tôi đã nói rất nhiều về phép màu.
Và ý tôi không phải là phù thủy hay rồng, ý tôi là loại phép màu trẻ thơ, những ý tưởng chúng ta đều ấp ủ khi còn bé.
Ý tưởng nhốt đom đóm trong lọ thủy tinh, không biết tại sao, luôn vô cùng thú vị đối với tôi.
Và thế là ở đây, bạn cần nghiêng iPad, để lấy đom đóm ra.
Và chúng sẽ chiếu sáng cho bạn qua phần còn lại của quyển sách.
Một ý tưởng khác hớp hồn tôi khi còn bé là nguyên một thiên hạ rộng lớn có thể bị thu vào một hòn bi duy nhất.
Và thế là ở đây, mỗi cuốn sách và mỗi thế giới trở thành một hòn bi nhỏ bé mà tôi kéo vào trong thiết bị nhiệm màu này trong một thiết bị khác.
Và một bản đồ mở ra.
Lúc nào cũng thế, quyển sách thần tiên nào cũng có bản đồ, nhưng những bản đồ này đều tĩnh.
Đây là một chiếc bản đồ tự phóng to ra và nhấp nháy sáng và nó vạch phương hướng cho bạn trong suốt phần còn lại của quyển sách.
Vào vài thời điểm nhất định trong quyển sách, nó sẽ cho bạn thấy bí mật trong nó nữa.
Thế, tôi sẽ đi vào bây giờ.
Một điều thật sự quan trọng nữa đối với tôi là việc tạo ra nội dung thật sự Ấn Độ nhưng vẫn hiện đại.
Ở đây, đây là các nàng Apsara.
Chúng ta đều đã nghe kể về các nàng tiên, chúng ta đều đã nghe kể về các nữ thần, nhưng có mấy ai không ở Ấn Độ mà lại biết về phiên bản Ấn Độ, các nàng Apsara?
Những nàng Apsara đáng thương này đã bị nhốt trong các căn phòng của Indra suốt hàng ngàn năm trong một cuốn sách cũ kĩ mốc mọt.
Và thế là chũng ta mang họ trở về một cuốn sách thiếu nhi hiện đại.
Và một câu chuyện còn phản ánh những vấn đề mới như là vấn nạn môi trường.
(Nhạc) Tiện thể nói về vấn nạn môi trường, tôi nghĩ một vấn đề lớn trong 10 năm gần đây là các em nhỏ đã bị nhốt trong phòng, dán mắt vào màn hình máy tính, các em không ra ngoài chơi được.
Nhưng nay với công nghệ di động, ta có thể mang các em nhỏ ra ngoài, vào thế giới tự nhiên bằng công nghệ.
Một trong những hoạt động tương tác trong quyển sách là bạn được cử đi một chuyến hành trình tìm kiếm trong đó bạn phải đi ra ngoài dùng máy ảnh của iPad và chụp ảnh của các vật thể tự nhiên khác nhau.
Khi còn nhỏ, tôi có hàng loạt bộ sưu tập que, đá, sỏi và vỏ sò.
Và vì sao đó, ngày nay trẻ em không sưu tập nữa.
Thế nên, trong việc khơi trở lại nghi thức trẻ thơ này, bạn phải ra ngoài, và, trong một chương, chụp ảnh một bông hoa và ghi chú tên nó.
Trong một chương khác, bạn phải chụp ảnh một mảnh vỏ cây và ghi chú tên nó.
Và điều xảy ra là bạn sẽ tạo ra một bộ sưu tập ảnh kĩ thuật số mà bạn có thể trưng lên mạng.
Một em bé London trưng ảnh một chú cáo và nói rằng, "Ồ, hôm nay tớ thấy con cáo."
Một em bé Ấn Độ nói, "Hôm nay tớ thấy con khỉ."
Và điều đó tạo nên một loại mạng xã hội quanh bộ sưu tập ảnh kĩ thuật số mà bạn chụp được.
Trong khả năng kết nối lại phép màu, trái đất và công nghệ, còn rất nhiều khả năng khác nữa.
Trong quyển sách tiếp theo, chúng tôi dự định có một hoạt động tương tác mà bạn rút iPad ra với chế độ video bật và qua công nghệ hiện thực mở rộng, bạn thấy tầng yêu tinh động này xuất hiện trên một cây cảnh bên ngoài nhà bạn.
Vào một thời điểm, màn hình của bạn đầy lá.
Và thế là bạn phải tạo ra tiếng gió và thổi lá đi và đọc phần còn lại của sách.
Chúng ta đang tiến tới, tất cả chúng ta đang tiến tới một thế giới nơi mà các sức mạnh tự nhiên đến gần hơn với công nghệ, và phép màu và công nghệ có thể tiến gần nhau hơn.
Ta đang khai thác năng lượng mặt trời.
Chúng ta đang đưa con em ta và chính chúng ta lại gần hơn với thế giới tự nhiên và cái phép màu và niềm vui và niểm yêu mến trẻ thơ ta có qua phương tiện đơn giản là một câu chuyện.
Xin cám ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi sẽ nói về việc tiết kiệm nhiều hơn, nhưng không phải cho hôm nay, mà cho ngày mai .
Tôi sẽ nói về Tiết kiệm Nhiều hơn cho Ngày mai .
Đó là một chương trình mà Richard Thaler làm việc tại đại học Chicago, và tôi lập ra vào khoảng 15 năm trước .
Chương trình này, theo một nghĩa nào đó là một ví dụ của thói quen tài chính chính xác hơn là làm thế nào chúng ta biết cách sử dụng thói quen tài chính hợp lý.
Bây giờ có lẽ bạn đang thắc mắc, thói quen tài chính là gì ?
Vậy hãy nghĩ đến cách chúng ta quản lí tiền bạc .
Chúng ta bắt đầu với khoản tiền vay mua nhà.
Đó là chủ đề được bàn tán gần đây, ít nhất là ở Mĩ.
Nhiều người mua ngôi nhà to nhất mà họ có thể, và thực sự là có lúc còn to hơn khả năng của họ một chút.
Sau đó họ bị tịch thu.
và đổ lỗi cho các ngân hàng vì đã đồng ý cho họ vay nợ.
Cũng hãy nghĩ về điều này làm thế nào chúng ta quản lí rủi ro ví dụ như, đầu tư vào thị trường chứng khoán.
Hai năm trước, ba năm trước, và khoảng bốn năm trước, thị trường hoạt động rất tốt.
Chúng ta là những kẻ liều, dĩ nhiên
Sau đó thị trường chứng khoán thay đổi đột ngột và chúng ta kêu thán, " Ôi
Những thiệt hại này, họ cảm nhận, về mặt cảm xúc họ cảm thấy rất khác so với những gì chúng ta thực sự nghĩ về nó khi thị trường đang đi lên."
Có lẽ chúng ta không làm tốt lắm việc mạo hiểm.
Bao nhiêu trong số các bạn có iPhones?
Những ai? Tuyệt vời.
Tôi cá là rất nhiều trong số các bạn mua bảo hiểm cho iPhone của bạn -- bạn đang ngầm mua bảo hiểm bằng việc mua thêm bảo hành kéo dài.
Sẽ như thế nào nếu bạn làm mất iPhone?
Sẽ thế nào nếu bạn làm như thế này?
Bao nhiêu trong số các bạn có con cái?
Ai?
Giữ tay bạn như vậy Nếu bạn có đủ bảo hiểm nhân thọ.
Tôi thấy có nhiều cánh tay bỏ xuống.
Tôi đoán là nếu coi hội trường này là một thí dụ tiêu biểu, thì có nhiều người hơn trong số các bạn mua bảo hiểm cho iPhones hơn là mua bảo hiểm nhân thọ, ngay cả khi bạn có con.
Vậy là chúng ta đã làm không tốt ở lĩnh vực bảo hiểm .
Trung bình mỗi hộ gia đình Mĩ tiêu 1000 đô la mỗi năm vào vé số.
Và tôi biết rằng nó nghe thật điên rồ.
Bao nhiêu trong số các bạn dành 1000 đô la mỗi năm mua vé số?
không ai
Điều này cho ta thấy rằng những người không có trong căn phòng này đang tiêu nhiều hơn một ngàn đô để số trung bình là một nghìn.
Những người thu nhập thấp tiêu nhiều hơn nhiều 1000 đô vào vé số.
Vậy nó đưa ta tới đâu ?
Chúng ta làm không tốt công việc quản lý tiền nong.
Thói quen tài chính thực sự là một sự tổng hợp của tâm lí học và kinh tế học, cố gắng để hiểu rõ những sai lầm mà chúng ta thường mắc khi tiêu tiền.
Và tôi có thể đứng ở đây trong 12 phút 53 giây mà tôi đang còn và đùa cợt về vô số cách chúng ta tiêu tiền, và vào phút cuối bạn sẽ hỏi “Làm thế nào để giúp mọi người?“
Và đó mới là điều mà tôi thực sự muốn tập trung vào hôm nay.
Làm thế nào để ta hiểu hơn về sai lầm trong tiêu pha mà chúng ta thường mắc, và sau đó chuyển thách thức thói quen tài chính thành giải pháp?
Và điều mà tôi sẽ chuẩn bị nói hôm nay là tiết kiệm nhiều hơn cho ngày mai.
Tôi muốn định vị chủ đề về tiết kiệm.
Chúng ta có trên màn hình một ví dụ minh họa của 100 người Mĩ.
Và chúng ta sẽ xem thói quen tiết kiệm của họ.
Điều đáng chú ý thứ nhất một nửa trong số họ thậm chí là không tiếp cận được dự định 401(k) của chính phủ
Họ không thể tiết kiệm một cách dễ dàng.
Họ không thể đưa một phần tiền lương của mình vào dự án 401(k) trước khi họ thực sự thấy được tờ séc trước khi họ thực sự cầm được nó trong tay.
Một nửa còn lại thì sao?
Một số trong họ lựa chọn là sẽ không tiết kiệm.
Đơn giản là họ quá lười nhác
Họ không bao giờ đăng nhập vào một trang web phức tạp Và nhấp chuột 17 lần để gia nhập dự án 401(k).
và sau đó họ phải quyết định họ sẽ phải đầu tư như thế nào trong 52 sự lựa chọn khác, trong khi họ chưa bao giờ nghe đến quỹ thị trường tiền tệ là gì.
Và rồi họ cảm thấy bị choáng ngợp và đơn giản là họ không tham gia nữa.
Bao nhiêu người quyết định tiết kiệm cho một dự án 401(k)
Một phần ba số người Mĩ
Hai phần ba đang không tiết kiệm.
Liệu họ có tiết kiệm đủ không?
Hãy lấy ra những người trong số đó Những người nói rằng họ tiết kiệm quá ít
Một phần mười Là tiết kiệm đủ
Chín phần mười hoặc là không thể tiết kiệm thông qua dự án 401(k) Quyết định không tiết kiệm, hoặc không quyết định hoặc tiết kiệm nhưng quá ít.
Chúng ta tưởng chúng ta gặp rắc rối không thôi vì những người tiết kiệm quá nhiều.
Nhưng hãy nhìn vào kia.
Chúng ta có một người thực tế thì chúng ta phải chia anh ta ra làm hai vì chỉ có ít hơn một phần trăm
Khoảng 0.5% người Mĩ cảm thấy họ tiết kiệm quá nhiều.
Chúng ta sẽ làm gì với điều này?
Đó là điều mà tôi thực sự muốn tập trung vào.
Chúng ta cần phải hiểu tại sao mọi người không tiết kiệm, và sau đó chúng ta có thể hi vọng lật ngược chướng ngại về thói quen này thành thói quen mang tính giải pháp, và rồi xem nó có sức mạnh tới mức nào.
Vậy hãy để tôi nói ngoài lề một chút trước khi chúng ta sẽ xác định vấn đề những thách thức, thách thức về hành vi con người, những thứ đã cản trở ta trong việc tiết kiệm.
Tôi sẽ nói ra ngoài một chút về những quả chuối và socola.
Giả sử rằng chúng ta có một sự kiện TED tuyệt vời vào tuần sau.
và trong lúc nghỉ giải lao sẽ có bữa ăn nhẹ bạn có thể chọn chuối hoặc socola
bao nhiêu trong số các bạn nghĩ rằng các bạn sẽ chọn chuối trong buổi nói chuyện TED giả tưởng vào tuần sau ?
Ai sẽ chọn chuối
Tuyệt
tôi đoán một cách khoa học 74 phần trăm sẽ chọn chuối
Đó là kết quả mà ít nhất một nghiên cứu thú vị đã dự đoán.
Và sau đó đếm dần từng ngày hãy xem mọi người cuối cùng chọn cái gì.
Những người từng quyết định họ sẽ ăn chuối rút cuộc là quyết định chọn socola một tuần sau đó.
Kiềm chế bản thân không phải là một vấn đề ở tương lai
Đó là một vấn đề ngay lúc này khi socola ở ngay bên cạnh chúng ta.
Chúng ta suy ra được điều gì với thời gian và tiết kiệm, chủ đề có tầm quan trọng ngay lập tức này?
Hoặc như một số nhà kinh tế học gọi nó, sự thiên vị hiện tại.
Chúng ta có nghĩ về việc tiết kiệm. Chúng ta biết chúng ta cần phải tiết kiệm.
Chúng ta biết chúng ta sẽ phải tiết kiệm năm tới, nhưng hôm nay thì cứ tiêu cái đã.
Giáng sinh đang đến. chúng ta có thể mua thật nhiều quà cho những người mà ta biết.
Như vậy vấn đề về sự thiên vị hiện tại làm chúng ta suy ngĩ về tiết kiệm và dẫn đến ngừng tiêu.
Bây giờ tôi sẽ nói về một chướng ngại khác tới thói quen về tiết kiệm có liên quan đến sự trì trệ.
Nhưng một lần nữa, ta nói ngoài lề một chút về chủ đề hiến tặng nội tạng.
Một nghiên cứu khác so sánh các quốc gia khác nhau
Chúng ta sẽ xem xét hai đất nước tương tự nhau, Đức và Áo.
Ở Đức nếu bạn muốn hiến nội tạng -- Mong là không có điều gì tệ xảy ra với bạn -- khi bạn nhận bằng lái xe hoặc chứng minh thư bạn đánh dấu vào ô có ghi “tôi muốn hiến nội tạng của tôi"
Không có nhiều người thích đánh dấu.
Nó cần nỗ lực. Bạn phải suy nghĩ
12 phần trăm đồng ý.
Áo, nước láng giềng, có phần giống, và có phần khác.
Khác biệt ở chỗ nào?
Bạn vẫn có quyền lựa chọn.
Bạn sẽ quyết định bạn có hiến nội tạng hay không.
nhưng khi bạn lấy bằng lái xe, bạn điền vào ếu bạn không muốn hiến nội tạng.
Không ai điền.
Việc đánh dấu có lẽ cần quá nhiều nỗ lực.
Một phần trăm đánh dấu. Còn lại chẳng làm gì cả.
Không làm gì cả là rất phổ biến.
Không có nhiều người đánh dấu.
Điều này có ý nghĩa thế nào tới việc cứu lấy mạng sống và việc có được các cơ quan nội tạng cho những người cần nó?
Tại Đức, 12 phần trăm đánh dấu.
12 phần trăm là người hiến nội tạng
Một sự thiếu hụt nội tạng ghê gớm, sẽ ra sao nếu bạn cần một trong số đó.
Ở Áo, trong khi đó không ai đánh dấu.
Vậy nên 99 phần trăm người dân là người hiến nội tạng.
Sự trì trệ, thiếu hoạt động.
Sự mặc định là gì nếu con người không làm gì cả, nếu họ cứ trì hoãn, nếu họ không đánh dấu?
Một công cụ mạnh mẽ.
Chúng ta đang chuẩn bị nói về điều gì xảy ra khi mọi người bị choáng ngợp và sợ hãi khi phải đưa ra quyết định về 401(k).
Liệu chúng ta sẽ làm cho họ tự động gia nhập kế hoạch này, hay là họ sẽ bị loại ra ngoài
Trong rất nhiều dự án 401(k) nếu họ không làm gì cả, có nghĩa là họ không tiết kiệm cho nghỉ hưu, nếu họ không đánh dấu vào ô lựa chọn.
Và đánh dấu cần nỗ lực .
Vậy là chúng ta đã nói về hai thói quen chướng ngại.
Một điều nữa trước khi chúng ta bàn tới giải pháp, có liên quan đến khỉ và táo.
Không không không, đây là một nghiên cứu nghiêm túc và nó rất liên quan đến thứ gọi là kinh tế học hành vi.
Một bầy khỉ được cho một quả táo, chúng khá vui.
Bầy khác được cho hai quả, một bị lấy đi.
Chúng vẫn còn một quả.
Nhưng chúng thực sự phát điên.
Tại sao ngươi lấy táo của chúng tôi?
Đây là điển hình của sự ghét bị mất mát.
Chúng ta ghét bị mất thứ gì đó, ngay cả khi nó không rủi ro gì cho lắm
Bạn có thể ghét tới trạm ATM, rút ra 100 đô la và bạn chịu phí tổn là một hóa đơn 20 đô la.
Thật là đau xót, mặc dù nó chẳng là gì cả.
20 đô la này chỉ là một bữa ăn trưa nhanh.
Cái cảm giác sợ mất mát cũng rất có ảnh hưởng khi bàn về tiết kiệm. bởi vì con người, ở khía cạnh tinh thần cảm xúc và trực giác Xem tiết kiệm như một sự mất mát vì “tôi phải cắt bớt chi tiêu"
Vậy là chúng ta đã nói về các loại thói quen chướng ngại có liên quan đến tiết kiệm.
Cho dù là bạn nghĩ đến ảnh hưởng tức thời, hay chuối và socola, Thì đều thấy đau xót khi phải tiết kiệm lúc này.
Vui sướng hơn nhiều nếu tiêu bây giờ.
Chúng ta đã nói về sự trì trệ và hiến nội tạng và đánh dấu.
Nếu mọi người phải đánh dấu quá nhiều ô để tham gia một dự định 401(k) họ sẽ chẳng làm gì và không tham gia.
Và cuối cùng chúng ta đã nói về sự ghét bị mất mát, những con khỉ và những quả táo.
Nếu mọi người xem tiết kiệm cho hưu trí là một loại mất mát, họ sẽ không làm.
Vậy là chúng ta đã thấy những thách thức, và cái mà Richard Thaler và tôi luôn luôn cảm thấy bị cuốn hút bởi -- lấy ví dụ những thói quen tài chính, biến thói quen tài chính hay chính xác hơn thói quen tài chính 2.0 hay thói quen tài chính trên hành động biến thách thức thành giải pháp.
Và chúng tôi đi tới một lời giải đơn giản bất ngờ Gọi là tiết kiệm nhiều hơn, không phải hôm nay, mà là ngày mai.
làm thế nào mà nó giải quyết những thách thức mà chúng ta đã nói đến từ nãy tới giờ?
Nếu bạn ngĩ đến vấn đề về quả chuối và socola, chúng ta nghĩ chúng ta sẽ ăn chuối tuần tới.
Chúng ta nghĩ chúng ta sẽ tiết kiệm nhiều hơn vào năm tới.
tiết kiệm nhiều hơn cho ngày mai kêu gọi nhân viên tiết kiệm nhiều hơn cho năm sau -- lúc nào đó trong tương lai khi chúng ta có thể tưởng tượng chính mình ăn chuối, tình nguyện nhiều hơn cho cộng đồng, tập thể dục nhiều hơn và làm những việc tốt cho thế giới.
Chúng ta đã nói về việc đánh dấu và khó khăn để khiến ta hành động.
Tiết kiệm nhiều hơn cho ngày mai làm công việc đó dễ dàng hơn.
Nó là một động lực tự thân.
Một khi bạn bảo tôi rằng bạn muốn tiết kiệm nhiều hơn cho tương lai, ví dụ như vào tháng 1 hàng năm bạn sẽ tự động tiết kiệm nhiều hơn và nó sẽ tự động bị rút khỏi bảng lương của bạn để chạy vào dự án 401(k) trước khi bạn nhìn thấy bảng lương, trước khi bạn chạm vào nó, trước khi bạn dự định cho sự thỏa mãn tức thời.
Nhưng chúng ta sẽ làm gì với vấn đề về những con khỉ và sự ghét mất mát?
Tháng 1 tiếp theo tới và mọi người có thể thấy nếu họ tiết kiệm nhiều hơn, họ sẽ phải tiêu ít hơn và thật là khó khăn.
Có thể không nên chỉ là mỗi tháng Giêng
Có thể chúng ta nên làm mọi người tiết kiệm nhiều hơn khi họ làm ra nhiều tiền hơn.
Bằng cách này, khi họ làm ra nhiều tiền hơn, khi họ được được trả lương cao hơn, họ không phải cắt giảm chi tiêu.
Họ chỉ cần trích ra một ít từ số tiền tăng lên tron thu nhập của gia đình và tiêu nhiêu nhiều hơn -- trích một ít từ phần tăng lên đó và đút vào dự án 401(k).
Và đó là chương trình, cực kỳ đơn giản, nhưng như chúng ta sẽ thấy, là cực kỳ hiệu quả.
Chúng tôi lần đầu tiên áp dụng nó, Richard Thaler và tôi, vào năm 1998.
Một công ty trung bình ở trung tâm miền tây nước Mỹ, những công nhân viên vất vả chi trả cho hóa đơn của họ không ngừng nói với chúng tôi họ không thể tiết kiệm nhiều hơn ngay lập tức.
Họ khó có thể tiết kiệm nhiều hơn vào ngày hôm nay.
Chúng tôi mời họ tiết kiệm nhiều hơn 3% mỗi lần họ được tăng lương.
Và đây là kết quả.
Chúng tôi nhận thấy trong 3 năm rưỡi, với 4 lần tăng lương, những người từng gặp khó khăn về tiết kiệm, đã tiết kiệm 3 phần trăm lương của họ, 3 năm rưỡi sau tiết kiệm gần như 4 lần nhiều hơn 14 phần trăm.
Và đây là giày và xe đạp và những thứ trên biểu đồ bởi vì tôi không muốn những con số vô nghĩa.
Tôi thực sự muốn nghĩ về thực tế là tiết kiệm gấp bốn lần là một sự khác biệt khổng lồ trên phương diện lối sống mà chúng ta có khả năng làm được.
Điều đó là sự thật.
Nó không chỉ là những con số trên một mảnh giấy.
Mặc dù chỉ tiết kiệm 3 phần trăm, mọi người có thể có thêm một đôi giày tốt để có thể đi bộ, bởi họ không thể không thể mua thêm được cái gì, khi họ tiết kiệm 14 phần trăm họ có thể mua một chiếc giày dự tiệc đi bộ tới chiếc xe ô tô của mình.
Điều đó thực sự khác biệt.
Hiện nay, khoảng 60 phần trăm các công ty lớn đã thực hiện chương trình kiểu như thế này.
Nó là một phần của Định luật bảo vệ lương hưu.
Và không cần phải nói rằng Thaler và tôi đã thật may mắn khi là một phần của chương trình này và tạo ra sự khác biệt.
Hãy để tôi tóm lại hai ý chính
Một là thói quen tài chính cực kỳ có sức mạnh.
Đây chỉ mới là một ví dụ.
Lời nhắn thứ hai đó là vẫn còn nhiều việc để làm.
Đó là nguyên lý tảng băng
Nếu bạn nghĩ đến mọi người và vấn đề vay nợ mua nhà và mua nhà rồi sau đó không thể chi trả, chúng ta cần nghĩ về điều đó.
Nếu bạn nghĩ đến những người quá liều lĩnh mà không hiểu bao nhiêu rủi ro họ đang gánh lấy hoặc gánh quá ít rủi ro, chúng ta cũng cần suy nghĩ về điều đó.
Nếu bạn nghĩ đến những người đổ một ngàn đô la mỗi năm vào vé số chúng ta cần phải suy ngẫm về việc đó nữa.
Thực ra con số trung bình ở Singapore
Trung bình mỗi hộ gia đình tiêu 4000 đô la mĩ mỗi năm vào vé số
Chúng ta phải làm nhiều việc nhiều thứ phải giải quyết và cả trong lĩnh vực nghỉ hưu khi mà nói đến vấn đề mọi người phải làm gì sau khi nghỉ hưu.
Một câu hỏi cuối cùng Bao nhiêu trong số các bạn cảm thấy thoải mái rằng bạn đang chuẩn bị cho việc nghỉ hưu bạn đã có một kế hoạch vững chắc khi bạn sắp nghỉ hưu, khi bạn chuẩn bị phải nhận tiền trợ cấp xã hội, cuộc sống nào bạn mong chờ tiêu bao nhiêu mỗi tháng để bạn không cháy túi?
Bao nhiêu trong số các bạn cảm thấy bạn có một kế hoạch vững bền cho tương lai khi phải quyết định lùi nghỉ hưu
1, 2, 3, 4
Ít hơn 3 phần trăm của một tập hợp những khán giả hiểu biết.
Thói quen tài chính hãy còn là một con đường dài.
Bạn còn nhiều cơ hội để biến nó có sức mạnh nữa nữa và nữa.
Cảm ơn.
(vỗ tay)
Làm sao tôi có thể trình bày trong 10 phút về sợi dây liên kết những người phụ nữ qua ba thế hệ, về việc làm thế nào những sợi dây mạnh mẽ đáng kinh ngạc ấy đã níu chặt lấy cuộc sống của một cô bé bốn tuổi co quắp với đứa em gái nhỏ của cô bé, với mẹ và bà trong suốt năm ngày đêm trên con thuyền nhỏ lênh đênh trên Biển Đông hơn 30 năm trước,
những sợi dây liên kết đã níu lấy cuộc đời cô bé ấy và không bao giờ rời đi -- cô bé ấy giờ sống ở San Francisco và đang nói chuyện với các bạn hôm nay?
Câu chuyện này chưa kết thúc.
Nó là một trò chơi ghép hình vẫn đang được xếp.
Hãy để tôi kể cho các bạn về vài mảnh ghép nhé.
Hãy tưởng tượng mảnh đầu tiên: một người đàn ông đốt cháy sự nghiệp cả đời mình.
Ông là nhà thơ, nhà viết kịch, một người mà cả cuộc đời chênh vênh trên tia hi vọng duy nhất rằng đất nước ông sẽ độc lập tự do.
Hãy tưởng tượng ông, một người cộng sản tiến vào Sài Gòn, đối diện sự thật rằng cả cuộc đời ông đã phí hoài.
Ngôn từ, qua bao năm tháng là bạn đồng hành với ông, giờ quay ra chế giễu ông.
Ông rút lui vào yên lặng.
Ông qua đời, bị lịch sử quật ngã.
Ông là ông của tôi. Tôi chưa bao giờ gặp ông ngoài đời.
Nhưng cuộc đời ta nhiều hơn những gì ta lưu trong kí ức nhiều.
Bà tôi chưa bao giờ cho phép tôi quên cuộc đời của ông.
Nhiệm vụ của tôi là không để cuộc đời ấy qua trong vô vọng, và bài học của tôi là nhận ra rằng, vâng, lịch sử đã cố quật ngã chúng tôi, nhưng chúng tôi đã chịu đựng được.
Mảnh ghép tiếp theo của tấm hình là một con thuyền trong sớm hoàng hôn lặng lẽ trườn ra biển.
Mẹ tôi, Mai, mới 18 tuổi khi ba của mẹ mất -- đã lập gia đình, một cuộc hôn nhân sắp đặt trước, đã có hai cô con gái nhỏ.
Với mẹ, cuộc đời cô đọng vào nhiệm vụ duy nhất: để gia đình mẹ trốn thoát và bắt đầu cuộc sống mới ở Úc.
Mẹ không bao giờ chấp nhận được là mẹ sẽ không thành công.
Thế là sau bốn năm, một trường thiên đằng đẵng hơn cả trong truyện, một chiếc thuyền trườn ra biển ngụy trang là thuyền đánh cá.
Tất cả những người lớn đều biết các rủi ro.
Nỗi sợ hãi lớn nhất là cướp biển, nạn cưỡng hiếp, và cái chết.
Như hầu hết người lớn trên thuyền, mẹ tôi mang theo một chai thuốc độc nhỏ.
Nếu chúng tôi bị bắt, đầu tiên là em tôi và tôi, rồi mẹ và bà sẽ uống.
Kí ức sớm nhất tôi nhớ được là từ cái thuyền -- tiếng động cơ đều đều, mạn tiền con thuyền chìm vào mỗi đợt sóng, chân trời mênh mông trống trải.
Tôi không nhớ lũ cướp biến đã đến rất nhiều lần, nhưng bị lừa bỏ đi bởi sự dũng càm của những người đàn ông trên thuyền, hay là khi máy tàu bị chết và không khởi động được trong suốt sáu tiếng đồng hồ.
Nhưng tôi nhớ được ánh đèn từ giàn khoan dầu ngoài bờ biển Malaysia và một anh thanh niên đã quỵ ngã rồi qua đời, cái kết của cuộc hành trình là quá sức chịu đựng với anh, và quả táo đầu tiên tôi được nếm, quả táo mà công nhân trên giàn khoan dầu cho tôi,
Không có quả táo nào ngon được đến thế.
Sau ba tháng trong trại tị nạn tập trung, chúng tôi đặt chân tới Melbourne.
Và mảnh ghép tiếp theo của bức tranh là về bốn người phụ nữ, ba thế hệ cùng nhau định hình cuộc sống mới.
Chúng tôi định cư ở Footscray, vùng ngoại ô cho dân lao động trong đó dân số là các tầng lớp người nhập cư.
Không như những vùng ngoại ô ổn định cho giai cấp trung lưu, mà tôi không hề biết là có tồn tại, chẳng có tí quyền lợi nào ở Footscray.
Mùi từ các cửa hàng đến từ khắp thế giới.
Và những mảnh tiếng Anh đứt quãng trong cuộc hội thoại giữa những con người có duy một điểm chung, họ đang bắt đầu lại từ đầu.
Mẹ tôi làm việc trong trang trại, rồi trong dây chuyền sản xuất ô tô, làm việc tuần sáu ngày, hai ca.
Thế mà mẹ vẫn kiếm ra thời gian học tiếng Anh và lấy bằng công nghệ thông tin. Chúng tôi rất nghèo.
Từng đồng tiền đều được cân nhắc
và tiền học thêm tiếng Anh và toán được đặt riêng ra bất kể việc khoản nào phải trừ bớt đi, thường thì đó là quần áo mới; quần áo chúng tôi lúc nào cũng là đồ cũ. Hai đôi tất để đi học,
mỗi đôi để che lỗ thủng trên đôi kia.
Một bộ đồng phục dài tới mắt cá, vì phải dành mặc đến sáu năm.
Thỉnh thoảng, dù ít, tôi nghe thấy tràng chế giễu xé lòng "đồ mắt hí" và thỉnh thoảng có hình vẽ trên tường: "Lũ châu Á, cút về nhà."
Về nhà ở đâu? Có chút gì cứng lại trong tôi.
Niềm quyết tâm tụ lại và một giọng lặng lẽ nói, "Tôi sẽ đi vòng qua mọi trở ngại."
Mẹ tôi, em gái và tôi ngủ chung trên một chiếc giường.
Mẹ tôi tối nào cũng kiệt sức, nhưng chúng tôi kể cho nhau nghe chuyện trong ngày và nghe tiếng bà tôi đi lại quanh nhà.
Mẹ tôi bị bao nhiêu ác mộng về chiếc thuyền.
Nhiệm vụ của tôi là thức đến khi mẹ bị ác mộng hành hạ để gọi mẹ dậy.
Mẹ mở cửa hàng máy tính rồi học nghề chuyên viên thẩm mĩ và mở một cơ sở kinh doanh khác.
Và rồi bao người phụ nữ đến kể câu chuyện của họ về những gã đàn ông không thể hòa nhập với cuộc sống mới, giận dữ và cứng nhắc, và những đứa trẻ bấn loạn giữa hai thế giới.
Chúng tôi kiếm tìm trợ cấp và những nhà tài trợ.
Các trung tâm được thành lập.
Tôi sống trong hai thế giới song song. Trong một thế giới, tôi là học sinh gốc Á điển hình,
đòi hỏi khắc nghiệt từ chính mình.
Trong thế giới kia, tôi vướng mắc trong những mảnh đời bấp bênh, bị tổn thương bi thảm vì bạo lực, nghiện ngập và cô quạnh.
Nhưng qua năm tháng rất nhiều em đã được giúp đỡ.
Và vì công tác đó, khi tôi là sinh viên luật năm cuối, tôi được bầu là Thanh niên Úc của năm.
Và tôi bị phóng từ mảnh ghép xếp hình này sang mảnh khác, nhưng chúng không ghép vừa với nhau.
Tan Le, cư dân vô danh ở khu Footscray, giờ là Tan Le, người tị nạn và hoạt động xã hội, được mời nói chuyện ở các địa điểm cô chưa bao giờ nghe tới được mời vào những nhà mà cô chưa bao giờ tưởng tượng được là có tồn tại.
Tôi không biết các qui trình. Tôi không biết cách dùng thìa dĩa.
Tôi không biết nói chuyện về rượu.
Tôi không biết nói về cái gì hết.
Tôi muốn rút về cái lề thói hàng ngày và sự dễ chịu của cuộc sống trong khu ngoại ô không ai hay biết -- người bà, người mẹ và hai con gái kết thúc mỗi ngày như bao ngày trong suốt 20 năm, kể cho nhau nghe chuyện trong ngày rồi thiếp ngủ, ba người chúng tôi vẫn chung một giường.
Tôi bảo mẹ là tôi không thể làm được.
Mẹ nhắc tôi là bấy giờ tôi cũng bằng tuổi mẹ khi chúng tôi lên thuyền.
Nói 'không' chưa bao giờ là một lựa chọn.
"Cứ làm đi," mẹ nói, "và đừng cố trở thành người khác."
Thế là tôi nói về nạn thanh niên thất nghiệp và giáo dục, và về những người bị xã hội cách li, bị mất quyền lợi và bỏ rơi.
Và tôi càng nói thật lòng, tôi càng được mời nói nhiều.
Tôi gặp những người từ mọi tầng lớp xã hội, rất nhiều người đang làm việc họ yêu thích, sống tại ranh giới của cơ hội.
Và dù tôi tốt nghiệp, tội nhận ra rằng tôi không thể yên phận trong nghề luật.
Bức xếp hình cần một mảnh nữa.
Và cùng lúc tôi nhận ra rằng làm kẻ ngoại đạo cũng được thội, người mới đến, mới hiện diện -- và không chỉ là được thôi, mà là một điều ta cần biết ơn, có thể là một món quà từ chiếc thuyền.
Bời vì làm người đứng phía trong có thể dễ bị thu hẹp tầm nhìn, có thể dễ dàng chấp nhận những định kiến trong khu vực của bạn.
Giờ đây tôi đã bước ra ngoài 'vùng an toàn' của mình đủ đẻ biết rằng, vâng, thế giới có thể sụp đổ nhưng không theo cách bạn sợ hãi đâu.
Những khả năng mà trước đây sẽ không được cho phép được khuyến khích rất nhiều. Có một nguồn năng lượng ngoài đó,
một niềm lạc quan khôn nguôi, một sự pha trộn kì lạ của sự khiêm nhường và liều lĩnh.
Thế nên tôi đi theo linh cảm của mình. Tôi thu thập được một đội nhỏ
với chúng tôi cái tựa "Không làm được đâu" là một thử thách hấp dẫn không cưỡng được.
Trong suốt một năm chúng tôi không một xu dính túi.
Hết ngày, tôi làm một nồi súp khổng lồ để chúng tôi cùng ăn. Chúng tôi làm việc đến đêm khuya.
Hầu hết ý tưởng của chúng tôi đều điên khùng, nhưng vài ý tưởng vô cùng tuyệt vời, và chúng tôi tạo ra đột phá.
Tôi quyết định chuyển tới nước Mỹ sau có một chuyến đi.
Lại là linh cảm.
Ba tháng sau tôi chuyển địa điểm và chuyến phiêu lưu lại tiếp diễn.
Trước khi tôi kết thúc, hãy đế tôi kể cho các bạn về bà tôi.
Bà lớn lên trong thời kì mà đạo Khổng là chuẩn mực xã hội và quan lại địa phương có quyền sinh quyền sát.
Cuộc sống đã là như vậy trong hàng thế kỷ rồi.
Ba của bà mất ngay sau khi bà ra đời.
Mẹ của bà một mình nuôi bà lớn.
Năm 17 tuổi, bà trở thành vợ hai của một ông quan, mẫu thân ông quan này đánh đập bà.
Và dầu vấp phải sự không ủng hộ của chồng, bà gây chấn động khi kiện ông ta ra tòa và tự khởi tố, và còn gây chấn động mạnh hơn khi bà thắng kiện.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) "Không làm được đâu" bị chứng minh là sai.
Tôi đang tắm trong một phòng khách sạn ở Sydney vào thời khắc bà mất cách đó 600 dặm, ở Melbourne.
Tôi nhìn qua tấm kính cửa và thấy bà đứng ở bên kia
tôi biết bà đã đến để tạm biệt tôi.
Vài phút sau mẹ tôi gọi điện.
Vài ngày sau, chúng tôi đến một ngôi chùa đạo Phật ở Footscray và ngồi quanh quan tài của bà.
Chúng tôi kể chuyện cho bà và cam đoan với bà là chúng tôi luôn ở bên bà.
Lúc nửa đêm một nhà sư đến và bảo chúng tôi là ông phải đóng quan tài rồi.
Mẹ bảo chúng tôi cảm nhận tay bà tôi.
Mẹ tôi hỏi nhà sư, "Tại sao tay mẹ tôi ấm thế mà cả người lại lạnh ngắt?"
"Bởi vì từ sàng các chị đã cầm tay bà," ông nói.
"Các chị không hề buông tay."
Nếu có một nguồn lực trong gia đình chúng tôi, nguồn ấy truyền qua những người phụ nữ.
Bởi vì chúng tôi là ai và cuộc đời đã định hình chúng tôi như thế nào, giờ chúng tôi có thể thấy rằng những người đàn ông mà có thể đã đi vào cuộc đời của chúng tôi sẽ ngăn trở chúng tôi.
Thất bại sẽ đến một cách dễ dàng.
Giờ đây tôi cũng muốn có con, và tôi băn khoăn về con thuyền.
Có ai muốn con của họ phải trải qua con thuyền ấy?
Nhưng tôi sợ đặc quyền đặc lợi, sợ cuộc sống thoải mái, sợ quyền sở hữu.
Liệu tôi có thể cho con tôi một mạn thuyền trong cuộc đời, mạnh mẽ chìm vào mỗi đợt sóng, tiếng động cơ đều đều không đứt, chân trời mênh mông không hứa hẹn điều gì cả?
Tôi không biết. Nhưng nếu tôi có thể cho điều đó
và vẫn thấy con tôi yên bình vượt qua, tôi sẽ cho con tôi.
(Vỗ tay) Trevor Neilson: Và vâng, mẹ của chị Tan hôm nay cũng ở đây ở hàng ghế thứ tư hay năm.
(Vỗ tay)
Tôi là một giáo sư tin học,` và lĩnh vực chuyên môn của tôi là máy tính và bảo mật thông tin.
Khi tôi học đại học, Tôi đã có dịp nghe lén bà nội tôi miêu tả cho một cụ khác những gì mà tôi đang làm để kiếm sống.
Rõ ràng, trách nhiệm của tôi là phải đảm bảo không ai ăn trộm máy tính của trường. (Tiếng cười) Và, như bạn đã biết, đó là một điều hoàn toàn hợp lý khi bà nội tôi nghĩ như vậy, vì tôi đã kể với bà là tôi đã làm việc trong lĩnh vực bảo vệ máy tính, và công việc đó đủ thú vị để được đưa vào thế giới quan của bà tôi.
Nhưng đó không phải là điều buồn cười nhất tôi đã từng nghe một người nào đó nói về công việc của tôi.
Điều lố bịch nhất mà tôi đã từng nghe là, khi tôi đang ở một bữa tiệc, và một người phụ nữ khi nghe thấy tôi làm việc trong lĩnh vực bảo mật máy tính, đã hỏi tôi liệu--cô nói rằng máy tính của mình đã bị nhiễm virus, và cô ấy đã rất lo lắng rằng cô cũng có thể bị bệnh, lo là cô có thể bị lây con vi rút này. (Tiếng cười) Và tôi không phải là một bác sĩ, nhưng tôi đã trấn an cô ấy rằng đó là điều rất, rất khó xảy ra, nhưng nếu cô ấy muốn cảm thấy thoải mái hơn, cô ấy có thể tự do sử dụng găng tay cao su khi cô ấy dùng máy tính, và điều đó sẽ không gây bất cứ tác hại nào.
Tôi sẽ trở lại khái niệm mà bạn có thể bị lây virus từ máy tính của bạn một cách nghiêm túc hơn.
Những gì tôi sẽ nói với các bạn ngày hôm nay là có một số người hack (bí mật xâm nhập vào máy tính của bạn), một số cuộc tấn công mạng toàn cầu mà mọi người trong cộng đồng của tôi, cộng đồng nghiên cứu học thuật, đã thực hiện, mà tôi nghĩ rằng hầu hết mọi người không biết về điều này, và tôi nghĩ rằng chúng rất thú vị và đáng sợ, và buổi nói chuyện hôm nay đại loại là một trong những chấn động lớn nhất trong việc đánh cắp thông tin của cộng đồng an ninh học thuật.
Không có việc nào trong số đó là việc của tôi. Đó là tất cả công việc mà đồng nghiệp của tôi đã làm, và tôi thực sự đã hỏi họ về các bài trình bày của họ và kết hợp chúng vào buổi chuyện này.
Vì vậy, thứ đầu tiên tôi muốn nói tới là thiết bị cấy ghép y tế.
Bây giờ thiết bị y tế đã được công nghệ hoá một chặng đường dài.
Như bạn đã biết, vào năm 1926 máy điều hoà nhịp tim đầu tiên đã được phát minh.
năm 1960, máy điều hoà nhịp tim đầu tiên được cấy ghép vào bên trong cơ thể, đáng phấn khởi là nó nhỏ hơn một chút so với cái mà bạn đang thấy ở đó, và công nghệ đã tiếp tục tiến về phía trước.
Trong năm 2006, chúng tôi đã đến được một cột mốc quan trọng trong việc bảo mật máy tính.
Và tại sao tôi lại nói như vậy?
Bởi vì sự thật là khi cấy ghép các thiết bị bên trong cơ thể con người cũng là lúc khả năng kết nối mạng bắt đầu.
Một điều mà đã mang chúng tôi đến gần với kết luận là khi chúng tôi xem xét thiết bị của Dick Cheney, anh ta đã có một thiết bị bơm máu từ một động mạch chủ đến một ngăn tim khác, và như bạn có thể thấy ở dưới đáy, nó được kiểm soát bởi một bộ điều khiển máy tính, và nếu bạn đã từng nghĩ rằng trách nhiệm pháp lý cho các phần mềm này là rất quan trọng, hãy cấy ghép một trong những thiết bị này vào bên trong cơ thể bạn.
Bây giờ những gì mà một nhóm nghiên cứu đã làm là họ bắt tay vào làm một thứ được gọi là ICD.
Đây là một máy khử rung tim, và đây là một thiết bị được cấy ghép vào cơ thể con người để kiểm soát nhịp tim, và những máy này đã cứu nhiều mạng sống.
Vâng, để không phải phẫu thuật bệnh nhân mỗi khi bạn muốn lập trình lại thiết bị của họ hoặc làm một số chẩn đoán về thiết bị đó, họ đã làm cho thiết bị đó có thể giao tiếp không dây, và những gì đội ngũ nghiên cứu này đã làm là họ đảo ngược thiết kế giao thức không dây, và họ đã thiết kế một thiết bị mà bạn thấy trong hình, với một ăng-ten nhỏ, mà có thể giao tiếp với thiết bị, và nhờ đó kiểm soát được thiết bị đó.
Để làm cho thí nghiệm của họ trở thành thực - họ đã không thể tìm được bất kỳ tình nguyện viên nào, và vì vậy họ đã đi và họ đã lấy một số thịt bò đã được nghiền và một số thịt xông khói và họ bọc tất cả chúng lại cho tới khi nó đạt được kích thước của một khu vực trong cơ thể con người - nơi mà sẽ được cấy ghép thiết bị, và họ cấy ghép thiết bị vào bên trong nó để làm cho thí nghiệm của họ thực tế hơn một chút.
Họ đã tiến hành rất rất nhiều các vụ tấn công thành công.
Tôi sẽ nói về một trong số đó nhưng tên bệnh nhân đã được thay đổi.
Tôi không biết tại sao bạn muốn làm điều đó, nhưng tôi chắc chắn rằng tôi không muốn người ta làm điều đó với tôi.
Và họ đã có thể thay đổi phương pháp điều trị, bao gồm việc vô hiệu hóa thiết bị - và điều này là với một thiết bị thương mại thực, không có trên kệ hàng-- đơn giản chỉ cần thực hiện đảo ngược kỹ thuật và gửi các tín hiệu không dây tới thiết bị này.
Đó là một mảnh của NPR mà một số máy ICD này có thể thực sự bị gián đoạn khi đang vận hành đơn giản chỉ bằng cách áp một cặp tai nghe vào chúng.
Bây giờ, mạng không dây (wireless) và mạng Internet có thể cải thiện việc chăm sóc sức khỏe rất nhiều.
Trên màn hình là một số ví dụ về các tình huống mà các bác sĩ đang xem xét để cấy ghép thiết bị vào bên trong cơ thể người, và tất cả các thiết bị này bây giờ, tiêu chuẩn là các thiết bị này phải có khả năng giao tiếp không dây, và tôi nghĩ rằng điều này thật tuyệt vời, nhưng mà nếu không có sự hiểu biết đầy đủ về tin học, và nếu không có sự hiểu biết về những gì những kẻ tấn công có thể làm và những rủi ro về bảo mật ngay từ đầu, có rất nhiều mối nguy hiểm trong việc này.
Vâng, để có một luồng gió mới, hãy để tôi chỉ cho bạn một mục tiêu khác.
Tôi sẽ cho bạn thấy một vài mục tiêu khác như vậy, và đó là câu chuyện của tôi. Vì vậy chúng ta sẽ xem xét xe ô tô.
Đây là một chiếc xe, và nó có rất nhiều thành phần, và hiện nay, bên trong có rất nhiều thiết bị điện tử.
Trong thực tế, nó có nhiều, rất nhiều máy tính khác nhau bên trong nó, nó có nhiều máy tính Pentiums hơn phòng thí nghiệm của tôi đã có khi tôi học đại học, và chúng được kết nối bới một mạng có dây.
Cũng có một mạng không dây trong xe, mà có thể được truy cập bằng nhiều cách khác nhau.
Vì vậy, có Bluetooth, có đài phát thanh FM và XM, có mạng không dây (wi-fi) thực sự, có bộ cảm biến ở các bánh xe các bộ cảm biến này sẽ truyền thông tin áp suất ở lốp xe đến một bộ điều khiển trong xe thông qua mạng không dây.
Xe hơi hiện đại là một thiết bị đa máy tính phức tạp.
Và điều gì sẽ xảy ra nếu ai đó muốn tấn công hệ thống này?
Vâng, đó là những gì các nhà nghiên cứu mà tôi sẽ nói về họ ngày hôm nay đã làm.
Về căn bản là họ làm cho một kẻ tấn công bị mắc kẹt trong mạng có dây và trong mạng không dây.
Bây giờ, có hai khu vực mà họ có thể tấn công.
Một là không dây tầm ngắn, nơi bạn có thể thực sự giao tiếp với thiết bị gần đó, hoặc thông qua Bluetooth hoặc wi-fi và cách khác là tầm xa, nơi bạn có thể giao tiếp với xe thông qua các mạng di động, hoặc thông qua một trạm phát sóng radio.
Hãy nghĩ về điều đó. Khi một chiếc xe nhận được tín hiệu vô tuyến, nó được xử lý bằng phần mềm.
Phần mềm đó phải nhận và giải mã tín hiệu vô tuyến, và sau đó chỉ ra những gì phải làm với nó, ngay cả khi chỉ là bài hát mà nó cần để phát trên đài, và phần mềm đó đảm nhận việc giải mã, Nếu có bất kỳ lỗi nào bên trong, có thể tạo ra một lỗ hổng để ai đó có thể bí mật thâm nhập vào xe.
Cách mà các nhà nghiên cứu đã làm công việc này là, họ đọc phần mềm trong các chip máy tính trong xe, và sau đó họ sử dụng công cụ kỹ thuật đảo ngược tinh vi để tìm hiểu xem những gì phần mềm đó đã làm, và sau đó họ tìm thấy lỗ hổng trong phần mềm đó, và sau đó họ xây dựng những điểm khai thác để khai thác những lỗ hổng đó.
Họ thực sự tiến hành vụ tấn công của họ trong thực tế.
Họ đã mua hai chiếc xe, và tôi đoán họ có ngân sách nhiều hơn hơn tôi.
Mô hình mối đe dọa đầu tiên là để xem ai đó có thể làm gì Nếu một kẻ tấn công thực sự đã truy cập được vào mạng nội bộ trên xe.
Vâng, do đó hãy nghĩ về điều đó, như ai đó vào xe của bạn, họ xáo trộn mọi thứ, và sau đó bỏ đi, và bây giờ, bạn đang gặp những rắc rối nào?
Một mô hình mối đe dọa khác là họ liên lạc với bạn trong thời gian thực bằng một trong các mạng không dây giống như điện thoại di động, hoặc một cái gì đó tương tự, không bao giờ có quyền đột nhập thực sự vào xe của bạn.
Đây là những gì mà họ thiết lập cho mô hình đầu tiên, nơi bạn có thể có quyền truy cập vào xe hơi.
Họ đặt một máy tính xách tay, và họ kết nối với các đơn vị chẩn đoán trên mạng trong xe hơi, và họ đã làm tất cả những điều ngớ ngẩn, giống như đây là hình ảnh của đồng hồ đo tốc độ đang hiển thị 140 dặm một giờ khi xe đang ở trong công viên.
Một khi bạn có quyền kiểm soát máy tính của xe, bạn có thể làm bất cứ điều gì.
Bây giờ bạn có thể nói, "Vâng, thật là ngớ ngẩn."
Vâng, điều gì sẽ xảy ra nếu bạn làm cho chiếc xe luôn luôn hiển thị là nó đang chạy chậm hơn tốc độ nó thực sự đang chạy là 20 dặm một giờ ?
Bạn có thể bị phạt nhiều lần vì chạy quá tốc độ.
Sau đó họ đến một sân bay bỏ hoang với hai chiếc xe, một chiếc xe là nạn nhân mục tiêu và một chiếc xe săn đuổi, và họ tiến hành một loạt các cuộc tấn công khác.
Một trong những điều mà họ có thể làm từ chiếc ô tô săn đuổi là sử dụng phanh trên chiếc xe kia, chỉ đơn giản bằng cách bí mật truy cập vào máy tính.
Họ có thể vô hiệu hóa các hệ thống phanh.
Họ cũng có thể cài đặt phần mềm độc hại mà sẽ không có tác dụng và sẽ không bị kích hoạt cho đến khi chiếc xe làm một cái gì đó như là chạy hơn 20 dặm một giờ, hoặc một cái gì đó như thế.
Kết quả thật đáng kinh ngạc, và khi họ nói về vấn đề này, ngay cả khi họ thảo luận về vấn đề này tại một hội nghị với một loạt các nhà nghiên cứu về bảo mật máy tính, tất cả mọi người đã há hốc vì kinh ngạc.
Họ có thể xâm nhập vào một loạt các máy tính quan trọng bên trong xe: máy tính điều khiển phanh, ánh sáng, động cơ, bảng điều khiển, đài phát thanh, v.v.., và họ có thể thực hiện những việc này trên những chiếc xe thực tế ngoài thị trường mà họ mua, bằng cách sử dụng mạng vô tuyến.
Họ đã có thể sắp xếp tất cả mỗi phần nhỏ của phần mềm điều khiển tất cả mỗi phần nhỏ của các chức năng không dây của xe.
Tất cả đều đã được thực hiện thành công.
Bạn sẽ ăn cắp một chiếc xe theo mô hình này như thế nào?
Vâng, bạn dàn xếp chiếc xe bằng một lỗi tràn bộ đệm dễ bị tổn thương trong phần mềm, một cái gì đó như thế.
Bạn sử dụng GPS trong xe để định vị nó.
Bạn mở khóa cửa từ xa thông qua máy tính điều khiển cửa đó, khởi động máy, vượt qua phần mềm chống trộm, và bạn đã có cho mình một chiếc xe hơi.
Việc theo dõi thực sự thú vị.
Các tác giả của nghiên cứu này có một video trong đo họ cho thấy họ đang chiếm lấy một chiếc xe và sau đó bật micro trong xe, và lắng nghe trên xe trong khi theo dõi nó thông qua GPS trên bản đồ, và do đó, đó là một điều gì đó mà những người lái xe sẽ không bao giờ biết là đang xảy ra.
Tôi đã làm bạn sợ chưa?
Tôi cũng biết một vài thứ nữa về những điều thú vị này.
Đây là những bức ảnh nơi mà tôi đã đến dự một hội nghị, tâm trí của tôi như được vỡ ra, và tôi đã nói, "Tôi phải chia sẻ điều này với người khác."
Đây là phòng thí nghiệm Fabian Monrose tại trường đại học Bắc Carolina, và những gì họ đã làm là một cái gì đó trực quan khi bạn nhìn thấy nó, nhưng đó là việc gây ngạc nhiên.
Họ quay phim các hành khách trên một xe buýt, và sau đó họ hậu xử lý video.
Những gì bạn nhìn thấy ở đây trong hình một là một hình ảnh phản chiếu của chiếc điện thoại thông minh trong mắt kính của ai đó chiếc điện thoại mà họ đang sử dụng để nhắn tin.
Họ đã viết phần mềm để ổn định-- ngay cả khi họ đang ở trên xe buýt và có lẽ một người nào đó đang cầm điện thoại của họ ở một góc-- để giữ thăng bằng cho điện thoại, xử lý nó, và bạn có thể biết về điện thoại thông minh của bạn, khi bạn gõ một mật khẩu, các phím bật ra một chút, và họ đã có thể sử dụng điều đó để tạo lại những gì người đó đã gõ, và có một mô hình ngôn ngữ để phát hiện những gì bạn gõ.
Điều thú vị là, bằng cách quay phim trên một xe buýt, họ đã có thể dựng lại chính xác là những gì mà mọi người đã gõ trên điện thoại thông minh của họ, và sau đó họ đã có một kết quả đáng ngạc nhiên, là phần mềm của họ đã không chỉ đạt được mục tiêu của họ, mà những người vô tình xuất hiện trong đoạn phim, họ cũng có thể tạo lại những gì mà những người đó đã gõ, và đại khái đó là một mẫu thu thập tình cờ của những gì mà phần mềm của họ đã làm.
Tôi sẽ chỉ cho bạn thêm 2 thứ nữa.
Một là P25 Radio. P25 radio được sử dụng bởi các cơ quan thực thi pháp luật và tất cả các cơ quan của chính phủ và những người mà đang ở chiến trận muốn giao tiếp, và có một tùy chọn mã hóa trên các điện thoại này.
Chiếc điện thoại đó trông như thế này. Nó không phải là một điện thoại thực sự.
INó giống một đài phát thanh hai chiều hơn
Motorola sản xuất loại được sử dụng rộng rãi nhất, và bạn có thể thấy là chúng đang được sử dụng bởi dịch vụ bí mật, chúng đang được sử dụng trong chiến đấu, nó là một tiêu chuẩn rất, rất phổ biến tại Hoa Kỳ và các nơi khác.
Vì vậy một câu hỏi các nhà nghiên cứu tự hỏi chính mình là, bạn có thể chặn điều này, phải không?
Bạn có thể chạy một phần mềm từ chối các dịch vụ, bởi vì đây là những phản ứng đầu tiên?
Vì vậy, một tổ chức khủng bố có thể muốn chặn khả năng của cảnh sát và hỏa lực để giao tiếp trong trường hợp khẩn cấp hay không?
Họ phát hiện rằng thiết bị GirlTech này được sử dụng để nhắn tin thiết bị này vô tình hoạt động ở tần số hoàn toàn giống với P25, và họ đã xây dựng những gì họ gọi là Jammer-Đầu-Tiên-Của-Tôi (My First Jammer). (Tiếng cười) Nếu bạn nhìn thiết bị này gần hơn, nó có một công tắc để mã hóa hoặc không mã hoá.
Hãy để tôi cho bạn xem trước slide, và bây giờ tôi sẽ quay trở lại.
Bạn thấy sự khác biệt?
Đây là văn bản thuần tuý. Đây là văn bản đã được mã hóa.
Có một dấu chấm nhỏ xuất hiện trên màn hình, và công tắc dịch chuyển một chút.
Và do đó, các nhà nghiên cứu tự hỏi, "Tôi tự hỏi làm thế nào rất nhiều lần, các cuộc hội thoại rất an toàn, quan trọng, nhạy cảm đang diễn ra trên các radio hai chiều nơi họ quên mã hoá và họ không để ý là họ không mã hóa? "
Vì vậy, họ đã mua một máy quét. Việc này hoàn toàn hợp pháp và họ chạy ở tần số P25, và những gì họ đã làm là họ nhảy từ tần số này đến tần số khác và họ đã viết phần mềm để lắng nghe.
Nếu họ tìm thấy thông tin liên lạc được mã hóa, họ vẫn ở lại trên kênh đó và họ đã ghi chú, đó là một kênh mà những người giao tiếp trong đó, các cơ quan thực thi pháp luật đó, và họ đã đến 20 khu vực đô thị và nghe rất nhiều cuộc hội thoại đang diễn ra trên những tần số đó.
Họ thấy rằng ở mỗi khu vực đô thị, họ đã ghi được hơn 20 phút mỗi ngày các giao tiếp văn bản thuần tuý.
Và những người này đang nói về những chuyện gì?
Vâng, họ tìm thấy tên và thông tin của những người cung cấp thông tin bí mật. Họ tìm thấy thông tin được ghi lại bằng việc nghe trộm điện thoại, một loạt các tội phạm đã được thảo luận, thông tin nhạy cảm.
Chủ yếu là thực thi pháp luật và tội phạm.
Họ đã báo cáo điều này cho các cơ quan thực thi pháp luật sau khi đã ẩn danh nó, và điểm yếu ở đây chỉ đơn giản là giao diện người dùng không đủ tốt. Nếu bạn đang nói chuyện về một cái gì đó thực sự an toàn và nhạy cảm, bạn phải thực sự chắc là cuộc hội thoại này được mã hóa.
Việc sửa chữa cũng khá là dễ dàng.
Điều cuối cùng tôi nghĩ là thực sự, thực sự ấn tượng, và tôi chỉ phải cho bạn thấy, nó có lẽ không phải là một cái gì đó mà bạn phải mất ngủ vì nó giống như những chiếc xe ô tô hoặc máy khử rung tim, đó là việc ăn cắp các tổ hợp phím.
Bây giờ, tất cả chúng ta đã có một cái nhìn hoàn toàn khác về điện thoại thông minh.
Mỗi chuyên gia bảo mật đều muốn bí mật thâm nhập một điện thoại thông minh, và chúng tôi có xu hướng xem xét cổng USB, GPS để theo dõi, máy ảnh, micro, nhưng không có ai đến thời điểm này đã xem xét các gia tốc.
Gia tốc là điều mà xác định định hướng thẳng đứng của điện thoại thông minh.
Và vì vậy họ đã có một thiết lập đơn giản.
Họ đặt một điện thoại thông minh bên cạnh một bàn phím, và họ cho người gõ vào bàn phím, và sau đó mục tiêu của họ là sử dụng những rung động được tạo ra bằng cách gõ bàn phím để đo sự thay đổi trong gia tốc khi đọc để xác định những gì người đó đã gõ.
Bây giờ, khi họ đã thử điều này trên một chiếc iPhone 3GS, đây là đồ thị của sự nhiễu loạn đã được tạo ra bằng cách gõ, và bạn có thể thấy rằng rất khó để biết ai đó gõ khi nào hoặc đã gõ những gì nhưng iPhone 4 đã cải thiện đáng kể các gia tốc, và do đó với cùng một cách đo đạc đã cho ra đời đồ thị này.
Bây giờ điều đó đã cho bạn rất nhiều thông tin trong khi ai đó đang gõ, và những gì họ đã làm sau đó là sử dụng kỹ thuật trí tuệ nhân tạo cao cấp được gọi là máy học để có một giai đoạn huấn luyện, và vì vậy họ đã nhờ rất nhiều sinh viên tốt nghiệp đại học gõ một loạt thứ vào, và tìm hiểu, để có hệ thống sử dụng các công cụ học tập bằng máy móc mà đã có sẵn để tìm hiểu những gì những người đó đã đánh máy và để kết nối chúng với các phép đo trong gia tốc kế.
Và sau đó là giai đoạn tấn công, nơi bạn có thể nhờ ai đó nhập vào một cái gì đó, bạn không biết nó là cái gì, nhưng bạn sử dụng các mô hình mà bạn đã tạo trong giai đoạn đào tạo để tìm ra những gì họ đã nhập.
Họ đã thành công tốt đẹp. Đây là một bài báo từ USA Today.
Họ gõ vào, "Tòa án tối cao Illinois đã ra phán quyết Rahm Emanuel đủ điều kiện để tranh cử cho chức thị trưởng của Chicago" — hãy xem, tôi gắn nó vào câu chuyện cuối — "và ra lệnh cho ông ấy phải ở lại trong khi tranh cử."
Bây giờ, hệ thống thì thú vị, bởi vì nó tạo ra "Illinois tối cao" và sau đó nó đã không chắc chắn.
Các mô hình tạo ra một loạt các tùy chọn, và đây là vẻ đẹp của một số các kỹ thuật trí tuệ nhân tạo, là các máy tính chuyên một số thứ, con người giỏi những thứ khác, hãy tận dụng những điều tốt nhất từ cả hai và hãy để nhân loại giải quyết vấn đề này.
Đừng lãng phí chu kỳ của máy tính.
Loài người sẽ chẳng nghĩ rằng đó là khả năng tối cao.
Đây là Tòa án Tối cao, phải không?
Và vì vậy, cùng với nhau chúng ta có thể tạo lại những gì bạn gõ đơn giản chỉ cần bằng cách đo gia tốc.
Tại sao điều này quan trọng? Vâng, trong nền Android, Ví dụ, các nhà phát triển có bản kê khai nơi mọi thiết bị trên đó, micrô, v.v.., phải đăng ký nếu bạn đang sử dụng nó để tin tặc không thể chiếm lấy nó, nhưng không ai kiểm soát các gia tốc.
Vì vậy, vấn đề là gì? Bạn có thể để iPhone của bạn bên cạnh bàn phím của một ai đó, và chỉ rời phòng, và sau đó khôi phục lại những gì họ đã làm, ngay cả khi không sử dụng micrô.
Nếu có ai đó có thể cài phần mềm độc hại trên iPhone của bạn, có lẽ sau đó họ có thể biết những gì mà bạn đã gõ bất cứ khi nào bạn đặt iPhone của bạn bên cạnh bàn phím của bạn.
Có một số các cuộc tấn công đáng chú ý mà không may là tôi không có thời gian để trình bày, nhưng tôi muốn chỉ ra một trong số đó là một nhóm từ trường Đại học Michigan họ có thể chiếm lấy máy bỏ phiếu, Sequoia AVC Edge DREs mà sẽ được sử dụng ở bang New Jersey trong cuộc bầu cử mà đã được để lại trên một hành lang, và đặt Pac-Man trên nó.
Vì vậy, họ chơi trò Pac-Man.
Tất cả chuyện này có ý nghĩa gì?
Vâng, tôi nghĩ rằng xã hội có xu hướng áp dụng công nghệ thực sự nhanh chóng. Tôi yêu thích các đồ vật thú vị nhất kế tiếp.
Nhưng điều đó rất quan trọng, và các nhà nghiên cứu đang cho chúng ta thấy, điều mà các nhà phát triển của những thứ này cần phải xem xét việc bảo mật ngay từ đầu, và cần phải nhận ra rằng họ có thể có một mô hình đe dọa, nhưng những kẻ tấn công có thể không đủ tốt bụng để hạn chế bản thân họ trong mô hình đe dọa đó, và vì vậy bạn cần phải suy nghĩ thoáng hơn.
Những gì chúng tôi có thể làm là nhận thức rằng các thiết bị có thể được thỏa hiệp, và bất cứ thứ gì mà có phần mềm bên trong sẽ dễ bị tổn thương. Chúng sẽ có chỗ sai sót.
Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Chào mọi người. Tôi là Kevin Allocca. Toi là nhà quản lí xu hướng của Youtube, và tôi xem các video trên Youtube một cách chuyên nghiệp.
Thật đấy.
Hôm nay chúng ta sẽ dành một ít thời gian để nói về việc làm thế nào các video trở nên được ưa thích trong một thời gian ngắn và tiếp theo là lí do tại sao điều này lại đáng nói đến.
Tất cả chúng ta đều muốn là những ngôi sao người nổi tiếng, ca sĩ, diễn viên hài và khi tôi còn trẻ, điều đó có vẻ như rất rất khó thực hiện.
Nhưng bây giờ, các video trên web đã làm được điều đó để bất cứ ai trong chúng ta hay bất cứ sản phẩm sáng tạo nào mà chúng ta làm ra có thể trở nên hoàn toàn nổi tiếng trong một khu vực văn hóa của thế giới chúng ta.
Bất cứ ai trong các bạn đều có thể trở nên nổi tiếng trên mạng internet vào thứ 7 tuần tới.
Nhưng có hơn 48 giờ video được tải lên Youtube mỗi phút.
Và trong số đó, chỉ có một tỉ lệ ít ỏi trở nên phổ biến, nhận được nhiều lượt xem, và trở thành một hiện tượng về văn hóa.
Vậy điều này xảy đến như thế nào?
Có 3 lý do: những người tạo ra trào lưu, các cộng đồng tham gia và sự bất ngờ.
Chúng ta bắt đầu nào.
(Video) Bear Vasquez: Ôi chúa ơi.
Ôi chúa ơi. Ôi chúa ơi!
Wooo!
Ohhhhh, wowwww!
Năm ngoái, Bear VAsquez đã đăng tải video này ông ấy đã ghi hình bên ngoài căn nhà của mình ở công viên quốc gia Yosemite.
Trong năm 2010, video đã có 23 triệu lượt xem.
(Cười) Đây là biểu đồ thể hiện điều đó khi video này lần đầu tiên trở nên phổ biến vào mùa hè trước.
Nhưng Bear không cố ý tạo ra một video như vậy.
Ông ấy chỉ muốn mọi người nhìn thấy cầu vồng.
Bởi vì đó là những gì bạn làm khi bạn là Yosemite Mountain Bear (con gấu ở núi Yosemite.
(Cười) Thực ra ông ấy đã đăng rất nhiều video về thiên nhiên.
Trong khi video này được đăng lên vào tận tháng 1.
Vậy điều gì xảy ra ở đây?
Thực ra nguyên do là Jimmy Kimmel.
Jimmy Kimmel đã đăng thế này trên twitter để rồi cuối cùng đã khiến video này trở nên phổ biến như bây giờ.
Bởi vì những người tạo ra trào lưu như Jimmy Kimmel giới thiệu cho chúng ta những điều mới lạ và thú vị cũng như đưa những điều đó đến một lượng khán giả lớn hơn.
(Video) Rebecca Black: ♫ Thứ 6, thứ 6. Xuống phố vào thứ 6♫ ♫ Mọi người đang mong chờ cuối tuần, cuối tuần. ♫ ♫ Thứ 6, thứ 6. Xuống phố vào thứ 6♫ Bạn sẽ không nghĩ rằng chúng ta có cuộc nói chuyện hôm nay mà không bàn về video này, tôi hi vọng là thế.
"Friday" của Rebecca Black là một trong những video phổ biến nhất năm nay.
với gần 200 triệu lượt xem.
Đây là biểu đồ mô tả điều đó.
Và tương tự như "Double Rainbow" Có vẻ như nó chỉ nổi lên từ chỗ không có gì cả.
Vậy điều gì xảy ra vào ngày này?
À, nó là một ngày thứ 6, đúng thế.
Và nếu như bạn đang tự hỏi về những đỉnh điểm khác, chúng cũng vào những ngày thứ 6.
(Cười) Thế còn ngày này là gì? riêng ngày thứ 6 này?
À, Tosh.0 đã xem, và nhiều trang nhật ký trực tuyến bắt đầu viết về nó.
Michael J. Nelson từ Nhà hát khoa học bí ẩn là một trong những người đầu tiên đăng một câu chuyện đùa về video này trên mạng xã hội Twitter.
Nhưng điều quan trọng đó là một cá nhân hoặc một nhóm thuộc những người tạo ra trào lưu có một quan điểm và họ chia sẻ với nhiều khán giả hơn, giúp đẩy nhanh quá trình phổ biến nó.
Và thế là sau đó cộng đồng này được tạo ra từ những người biết đến câu chuyện cười này và họ bắt đầu nói và làm một số điều về nó.
Kết quả là bây giờ có hơn 10000 phiên bản bắt chước "Friday" trên YouTube.
Thậm chí trong 7 ngày đầu tiên, trong mỗi ngày đã có một video nhại theo được đăng tải.
(Cười) Không giống như kiểu giải trí một chiều của thế kỉ 20, tham gia cộng đồng này là cách chúng ta trở thành một phần của hiện tượng bằng việc lan truyền hoặc làm điều gì đó mới mẻ với nó.
(Âm nhạc) "Nyan Cat" (mèo Nyan) là một hình ảnh hoạt hình được lặp lại với nhạc lặp lại.
Nó chỉ như thế này.
Video này đã có gần 50 triệu lượt xem vào năm nay.
Và nếu bạn nghĩ điều này thật kỳ quặc, bạn nên biết rằng có một phiên bản 3 giờ của nó nhận được 4 triệu lượt xem.
(Cười) Thậm chí những con mèo cũng đang xem video này.
(Cười) Những con mèo đang xem những con mèo khác xem video này.
(Cười) Nhưng điều quan trọng ở đây là tính sáng tạo mà nó truyền cảm hứng trong nền văn hóa internet lạ lùng này.
Có cả những bản phối khí lại.
(Cười) Ai đó đã tạo ra một phiên bản cũ.
(Cười) và sau đó nó mang tầm quốc tế
(Cười) Một cộng đồng phối khí nổi lên biến nó tự một trò đùa ngu ngốc đến điều gì đó mà tất cả chúng ta có thể là một phần trong đó.
Bởi vì bây giờ chúng ta không chỉ thưởng thức nó, mà chúng ta tham gia.
Và ai có thể dự đoán bất cứ gì về điều này?
Ai có thể dự đoán "Double Rainbow" hay Rebecca Black hay "Nyan Cat"
Bạn có thể viết kịch bản gì chứa đựng điều này trong đó?
Trong một thế giới mà số video có thời lượng hơn 2 ngày được tải lên mỗi phút, chỉ điều thực sự độc đáo và bất ngờ đó có thể gây chú ý theo cái cách mà những điều này có.
Khi một người bạn của tôi nói với tôi rằng tôi cần xem đoạn video tuyệt vời này về một người phản đối những khoản phạt người đi xe đạp ở thành phố New York, Tôi phải thừa nhận tôi không hứng thú lắm.
Video của Casey Niestat: Vậy là tôi nhận vé phạt vì đã không đi xe đạp trong đúng làn đường dành cho xe đạp, nhưng thường có những vật cản khiến bạn không đi đúng vào làn đường dành cho xe đạp.
(Cười) Hoàn toàn gây ngạc nhiên và hài hước, Casey Niestat đã đưa ý tưởng vui và ý kiến của mình cho 5 triệu lượt xem.
Và thế là cách tiếp cận này vẫn tốt với bất cứ điều gì mới mẻ mà chúng ta làm một cách sáng tạo.
Và vì vậy nó đưa đến cho chúng ta môt câu hỏi lớn.
Video của Bear Vaxquez: Điều này có nghĩa gì?
Ohhh.
(Cười) Điều này có nghĩa gì?
Những người tạo ra trào lưu, những cộng đồng tham gia sáng tạo, những điều hoàn toàn bất giờ, là những đặc điểm của một loại hình truyền thông và văn hóa mới nơi bất cứ ai cũng có thể tiếp cận và khán giả quyết định sự phổ biến.
Ý của tôi là, như đã đề cập trước đó, một trong nhưng ngôi sao lớn nhất trên thế giới hiện tại, Justin Bieber, bắt đầu từ YouTube.
Không ai phải cho phép ý tưởng của bạn.
Và tất cả chúng ta đều cảm thấy vài sự sở hữu trong nền văn hóa nhạc pop của chính mình.
Và những điều này không phải là những đặc điểm của phương tiện truyền thông trước đó, cũng như hầu như không đúng với phương tiện truyền thông ngày nay, nhưng chúng sẽ quyết định cách giải trí của tương lai.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi sẽ nói về một ý tưởng nho nhỏ
về sự dịch chuyển của đường mốc giới
Và vì ý tưởng đó có thể được giải thích trong vòng 1 phút. Tôi sẽ kể cho các bạn 3 câu chuyện trước để lấp vào thời gian còn thừa.
Câu chuyện thứ nhất là về Charles Darwin, một trong những vị anh hùng của tôi
Ông đã đến đây trong những năm 1835 như các bạn biết khá rõ
Và bạn nghĩ rằng Ông đến để đuổi bắt Sẻ Núi, nhưng không phải thế.
Thực ra Ông thu thập các loại cá.
Ông miêu tả một trong số chúng là rất "Thông thường"
Đây là con cá mú vây buồm.
Một ngành ngư nghiệp quy mô lớn đang khai thác loại cá này cho đến thập niên 80.
Hiện tại loại cá này đang nằm trong Danh Sách Đỏ của IUCN.
Câu chuyện này. chúng ta đã nghe rất nhiều lần về Galapagos và những nơi khác. vậy nên chẳng có gì đặc biệt về nó hết.
Nhưng điểm chính là, chúng ta vẫn đến Galapagos.
Chúng ta vẫn nghĩ nó còn nguyên sơ
Những tờ rơi quảng cáo vẫn đang thông tin rằng chúng chưa bị chạm đến (bởi bàn tay con người)
Vậy thì điều gì xảy ra tại đây?
Câu chuyện thứ hai, vẫn là để chú giải cho một khái niệm khác cái được gọi là sự dịch chuyển của đường hông.
Cười Tôi đã đến đó vào năm 1971, nghiên cứu đầm phá (hồ nước mặn gần biển) ở Tây Phi
Tôi đến đó vì TÔi đã lớn lên ở Châu Âu và đã mong muốn rằng sau này sẽ được làm việc tại Châu Phi
Mặc dù tôi đã có thể hòa nhập với cuộc sống tại đó
Tôi có làn da rám nắng TÔi đã bị thuyết phục là mình thực sự không đến từ đó
Đây là vết rám nắng đầu tiên của tôi
Đầm phá được bao quanh bởi cây cọ bạn có thể thấy, một vài cây đước.
có cả cá rô phi khoảng chừng 20 cm một loài cá rô phi được với với cái tên là cá rô phi cằm đen
Ngành thủy sản đánh bắt cá rô phi cằm đen này giúp ổn định số lượng cá và họ thực sự có thời đánh bắt khá thuận lợi họ kiếm được nhiều hơn mức thu nhập trung bình ở Ghana.
27 năm sau khi tôi trở lại, kích cỡ của loại cá này chỉ còn phân nửa.
Chúng đạt đến độ tuổi trưởng thành tại kích cỡ 5cm
Đã có một sự tác động về gen lên trên loại cá này
Còn có rất nhiều cá
chúng vẫn rất yên ổn.
Và những loại cá này dường như cũng thoải mái khi ở đó.
Thế nên chẳng có gì thay đổi cả, nhưng mọi thứ đã biến đổi.
Câu chuyện nho nhỏ thứ 3 của Tôi đó là khi tôi đang là người đồng thực hiện đưa vào giới thiệu phương thức đánh cá kéo lưới từ đuôi thuyền tại Đông Nam Á
trong những năm 70--, à không,bắt đầu từ những năm 60-- Châu Âu thực hiện rất nhiều các dự án phát triển
Phát triển ngành đánh bắt cá điều đó có nghĩa là áp đặt lên những quốc gia đó những nước mà đã có 100,000 ngư dân áp đặt ngành công nhiệp đánh bắt cá lên họ
Và cái thuyền này đây, khá xấu, được gọi là Mutiara 4.
Tôi dùng nó để làm các cuộc khảo sát xuyên suốt vùng phía Nam của biển Nam Hải Trung Quốc và đặc biệt vùng biển Java.
Cái mà chúng tôi bắt được, chúng tôi không tìm được từ giải nghĩa cho nó
cái mà chúng tôi bắt được, hiện tại tôi đã biết được rằng đó là đáy biển
90% cái mà chúng tôi đánh bắt được là bọt biển, và những sinh vật khác sống chặt dưới đáy biển
Và thực tế hầu hết các loại cá những loại rất nhỏ như những vết chấm trong đám mảnh vụn, hay những đốngmảnh vụn, là những con cá sống ở rặng san hô
Điều chính yếu là những thứ dưới đáy biển được kéo lên thuyền sau đó lại bị vứt ngược trở lại.
Những tấm hình này thật quá sứ tưởng tượng vì sự chuyển dịch này diễn ra quá nhanh chóng
Trong vòng 1 năm, bạn làm một cuộc khảo sát sau đó ngành đánh bắt cá thương mại bắt đầu.
Đáy biển bị biến dạng trong trường hợp này từ đáy biển cứng hoặc san hô mềm trở thành một đống bùn hỗn độn.
Đây là một con rùa biển đã chết
Những loài như thế này chúng không được tiêu thụ, chúng bị quẳng đi vì chúng đã chết
Một lần chúng tôi bắt được một con còn sống.
Nó vẫn chưa bị ngộp
Thế là họ muốn giết nó vì thịt nó ăn rất ngon
Cái núi mảnh vụn này thực chất được thu thập bởi những ngư dân trong những lần họ đi biển đến những vùng chưa từng được đánh bắt trước đó.
Nhưng điều này không được ghi nhận lại bằng tài liệu.
Chúng ta biến đổi thế giới nhưng chúng ta lại không nhớ điều này
Chúng ta điều chỉnh đường mốc giới của chính mình lên một cấp độ mới mà chúng ta chẳng nhớ trước kia nó như thế nào.
Nếu bạn khái quát hóa điều này, điều gì đó giống như thế này sẽ xảy đến
Chúng ta có một vài điều tốt từ trục y (đồ thị) ở đây sự đa dạng sinh học, số lượng của cá voi sát thủ diện tích rừng của đất nước bạn, nguồn cung cấp nước.
Theo thời gian nó sẽ thay đổi-- nó thay đổi do con người làm điều gì đó tác động hay do tự nhiên
Mỗi thế hệ sẽ sử dụng những hình ảnh mà họ có được từ tiềm thức ban đầu của cuộc đời như một tiêu chuẩn và sẽ suy diễn từ đó trở đi
Sự khác biệt sau đó là họ nhận thức đó như là một sự mất mát
Nhưng họ không nhận thức được cái xảy đến trước đó như là một sự mất mát
Bạn có thể thực hiện hàng loạt những sự thay đổi nối tiếp
Cuối cùng bạn muốn duy trì những thứ nghèo nàn còn lại
Và điều đó, với mức độ rộng lớn hơn, là cái chúng ta muốn làm hiện nay.
Chúng ta muốn duy trì những thứ đã không còn nữa hay những thứ mà không còn giống như trước kia nữa
Con người nên nghĩ rằng vấn đề này ảnh hưởng đến mọi người chắc chắn là vậy khi mà trong những xã hội "Săn mồi", họ giết động vật và họ không biết mình đã làm thế sau vài thế hệ tiếp đó
Vì, hiển nhiên, một loài động vật với số lượng rất phong phú, trước khi nó bị tuyệt chủng nó trở nên quý hiếm
Vậy nên bạn không mất đi những động vật với số lượng phong phú
Bạn chỉ mất đi những động vật quý hiếm
Chính vì vậy chúng không được coi như là một sự mất mát to lớn
Theo thời gian chúng ta tập trung vào những động vật lớn ở biển,chúng ta tập trung vào những con cá lớn
Chúng trở nên ngày càng khan hiếm hơn vì bị chúng ta đánh bắt chúng
Theo thời gian chúng ta chỉ còn rất ít cá và chúng ta nghĩ đây là đường mốc giới.
Câu hỏi được đặt ra là, Sao mọi người lại chấp nhận điều này?
Chì vì họ không biết trước đây nó khác biệt
Thực ra, rất nhiều người, và các nhà khoa học sẽ bàn cãi rằng trước kia nó thật sự rất khác.
Họ sẽ tranh cãi điều này vì chứng cớ đã được trình bày theo phương thức sớm hơn trước đó không đi theo hướng mà họ muốn nó được trình bày.
Ví dụ, câu chuyện dã sử mà vài người đã kể về vị Thuyền Trưởng nào đó quan sát thấy rất nhiều loại cá ở vùng này không thể ăn được hoặc không thường được tận dụng bởi những nhà khoa học chuyên về đánh bắt cá vì nó chẳng mang tính khoa học tẹo nào
Vậy nên bạn có một tình huống trong đó mọi người không biết đến quá khứ thậm chí ngay cả khi họ đang sống trong xã hội chữ nghĩa, vì họ không tin tưởng những gì đã tồn tại quá khứ
Và như thế, vai trò to lớn mà vùng biển được bảo tồn có thể đóng góp
Vì với những vùng biển được bảo tồn như thế chúng ta thực sự đang tái tạo lại quá khứ
Chúng ta tái tạo lại cái quá khứ mà mọi người không thể nhận thức được nó vì đường mốc giới đã bị chuyển dịch và đang ở vị trí cực thấp
Đó là đối với những người có thể thấy được những vùng biển được bảo vệ và những người có thể hưởng lợi từ sự hiểu biết sâu sắc mà nó đưa đến cái mà làm cho họ có thể tái lập lại đường mốc giới của họ.
Thế còn những người không thể làm thế được thì sao? vì họ không có cách tiếp cận-- Những người ở vùng Trung Tây chẳng hạn?
Tôi nghĩ là những môn nghệ thuật và phim ảnh có lẽ có thể bù đắp được, và sự mô phỏng.
Đây là sự mô phỏng của vịnh Chesapeake.
Rất lâu trước đây ở vịnh Chesapeak có loại cá voi xám 500 năm trước.
Các bạn sẽ có lẽ để ý thấy màu sắc và âm điệu giống như phim "Avatar."
Cười Nếu bạn nghĩ đến phim "Avata" nếu bạn nghĩ về việc mọi nó đã lay động mọi người như thế nào-- đừng để ý đến câu chuyện Pocahontas làm gì-- Tại sao lại bị lay động bởi biểu tượng đến thế
Vì nó khơi mào cho điều gì đó thuộc về cảm giác đã bị mất.
Và vì vậy đề nghị của tôi là, đây là điều duy nhất tôi muốn đưa ra cho đạo diễn Cameron để làm phần 2 "Avatar" với bối cảnh dưới nước
Cám ơn rất nhiều
Vỗ Tay
Hãy cho tôi bắt đầu với bốn từ sẽ nói lên chủ đề của tuần này, bốn từ sẽ định nghĩa thế kỷ này.
Đó là: Trái Đất đã đầy.
Nó đầy chúng ta, đầy đồ đạc chất thải, và nhu cầu của chúng ta.
Vâng, chúng ta là những sinh vật thông minh và sáng tạo, nhưng chúng ta đã tạo ra khá nhiều thứ -- nhiều đến nỗi mà nền kinh tế chúng ta giờ đã lớn hơn cả nơi chứa nó, hành tinh của chúng ta.
Đây không phải là lời phát biểu triết lý, đây chỉ là khoa học dựa trên vật lý, hóa học và sinh học.
Có rất nhiều phân tích dựa trên khoa học về vấn đề này, nhưng chúng đều hướng tới một kết luận -- chúng ta đang sống ra ngoài khả năng của chúng ta.
Những nhà khoa học tài ba tại Mạng Lưới Dấu Viết Toàn Cầu, chẳng hạn, tính toán rằng chúng ta cần 1.5 Trái Đất để duy trì được nền kinh tế này.
Nói cách khác, để vận hành với khả năng hiện tại, chúng ta cần thêm 50% Trái Đất mà chúng ta đang có.
Theo cách nói tài chính, thì điều này có nghĩa là tiêu nhiều hơn 50% số tiền bạn kiếm, và cứ thế mắc nợ nhiều hơn mỗi năm.
Nhưng tất nhiên, bạn không thể vay từ tài nguyên thiên nhiên, do đó chúng ta đang tự đốt sạch vốn của chính mình, hoặc là đang ăn trộm của thế hệ tương lai.
Do đó khi tôi nói rằng nó đã đầy, nghĩa là nó đã đầy -- vượt ra ngoài những vấn đề sai xót, vượt ra ngoài những tranh cãi về phương pháp tính toán.
Điều này có nghĩa là nền kinh tế chúng ta không thể được duy trì.
Tôi không nói rằng nó không tốt hay nó xấu cho những chú gấu bắc cực và những cánh rừng, dù đúng là như vậy.
Điều tôi muốn nói chỉ đơn giản là cách tiếp cận của chúng ta không bền vững.
Nói cách khác, theo những định luật vật lý khó chịu, khi vật không bền vững, nó sẽ ngừng.
Nhưng bạn có thể nghĩ là điều đó không khả thi.
Chúng ta không thể ngừng sự phát triển kinh tế.
Bởi vì nó là cái sẽ tự ngừng: sự phát triển kinh tế.
Nó sẽ ngừng bởi sự cạn kiệt tài nguyên buôn bán.
Nó sẽ ngừng bởi nhu cầu càng lớn của chúng ta về tất cả tài nguyên, sức chứa, hệ thống trên Trái Đất, mà giờ chúng đang tạo ra thiệt hại kinh tế.
Khi chúng ta nghĩ về tạm ngừng sự phát triển kinh tế, thì rằng, "Điều đó là không thể," bởi phát triển kinh tế cần thiết cho xã hội của chúng ta đến nỗi nó ít khi bị đặt câu hỏi.
Mặc dù sự phát triễn đã đem lại rất nhiều lợi ích, nó là 1 quan niệm căn bản đến nỗi chúng ta dường như không nghĩ về khả năng nó không còn ở bên cạnh.
Dù nó đem lại rất nhiều lợi ích, nhưng nó lại được dựa trên một ý nghĩ điên rồ -- ý nghĩ điên rồ rằng chúng ta có thể phát triển vô hạn trên một hành tinh có hạn.
Và tôi ở đây để nói với bạn rằng vị hoàng đế không mặc quần áo.
Cái ý nghĩ điên rồ đó chỉ có vậy, nó điên rồ, và khi Trái Đất đã đầy, trò chơi kết thúc.
Thôi nào, có lẽ bạn đang nghĩ
điều đó là không thể.
Công nghệ thì kinh ngạc. Con người thì sáng tạo.
Có rất nhiều cách chúng ta có thể cải thiện phương pháp chúng ta làm việc.
Chúng ta hoàn toàn có thể giải quyết điều này.
Điều đó là đúng.
Thực ra thì, điều đó gần đúng.
Chúng ta thực sự đáng kinh ngạc, và chúng ta thường xuyên giải quyết những vấn đề phức tạp với sự sáng tạo tuyệt vời.
Vậy nên nếu vấn đề của chúng ta là giảm nền kinh tế từ 150% xuống còn 100% khả năng của Trái Đất, thì chúng ta có thể làm được.
Nhưng vấn đề là chúng ta mới chỉ khởi động bộ máy tăng trưởng.
Chúng ta dự kiến sẽ đưa nền kinh tế tập trung này to ra gấp đôi và sau đó cho to ra gấp bốn -- không phải trong tương lai xa vời, mà trong phạm vi 40 năm nữa, trong khoảng thời gian sống của hầu hết các bạn.
Trung Quốc muốn đạt điều này trong 20 năm nữa.
Vấn đề duy nhất của kế hoạch này là nó không khả thi.
Và để đáp lại, một số người cãi rằng chúng ta cần sự phát triển, cần nó để giải quyết đói nghèo.
Cần nó để phát triển công nghệ.
Cần nó để giữ ổn định xã hội.
Tôi thấy những lý lẽ này khá hấp dẫn, như là chúng ta có thể bẻ cong những định luật vật lý để cho vừa ý ta.
Nhưng Trái Đất không quan tâm tới chúng ta cần gì.
Mẹ thiên nhiên không thương lượng; mẹ chỉ đặt những luật lệ và tạo ra kết quả.
Và những điều này không nằm trong những điều xa vời.
Nó là thức ăn và nước uống, đất đai và khí hậu, những thứ căn bản liên quan tới cuộc sống của chúng ta.
Do đó ý nghĩ rằng, thông qua khoa học và công nghệ, chúng ta có thể chuyển đổi dễ dàng tới một nền kinh tế năng suất cao, dựa trên kiến thức và năng lượng mặt trời để 9 tỷ người có thể sống vào năm 2050 một cuộc sống đầy đủ và kỹ thuật số là một sự ảo tưởng.
Không phải là chúng ta không thể cho ăn, cho mặc và xây nhà cho tất cả mọi người và có một cuộc sống đầy đủ.
Chúng ta có thể làm điều đó.
Nhưng ý nghĩ rằng ta có thể phát triển nhẹ nhàng tới mức đấy với chỉ một vài trục chặc nho nhỏ là hoàn toàn sai lầm, sai lầm một cách nguy hiểm, bởi nó có nghĩa là chúng ta chưa chuẩn bị cho những gì sắp tới.
Hãy xem những gì sẽ xảy ra nếu bạn vận hành một hệ thống vượt quá khả năng của nó và vẫn tiếp tục vận hành theo một tốc độ đi lên liệu hệ thống đó có ngừng hoạt động và rồi hỏng.
Đó chính là thứ sẽ xảy đến với chúng ta.
Phần nhiều trong số các bạn sẽ nghĩ rằng chúng ta có thể ngăn chặn điều này.
Nếu nó xấu như vậy, chúng ta sẽ đối phó.
Giờ hãy xem xét về ý nghĩ này.
Chúng ta đã được cảnh báo từ cách đây 50 năm.
Chúng ta có khoa học chứng minh sự cần thiết của thay đổi.
Chúng ta có những phân tích kinh tế chỉ ra rằng không những chúng ta có đủ điều kiện để hành động, mà sẽ còn rẻ hơn nếu chúng ta hành động sớm.
Tuy nhiên, thực tế lại là chúng ta hầu như chẳng làm gì để thay đổi.
Chúng ta thậm chí còn không giảm tốc độ.
Ví dụ, năm ngoái về môi trường, chúng ta đã thải nhiều khí nhất.
Những câu chuyện về thức ăn, nước uống, đất đai, khí hậu thì vẫn thế.
Tôi không nói điều này trong tuyệt vọng.
Tôi đã đau lòng vì những thứ mất mát này rồi,
và tôi chấp nhận vị trí của chúng ta.
Nó thật đáng buồn, thực tế là như vậy.
Nhưng giờ đã đến lúc để chúng ta chấm dứt sự phủ nhận và nhận ra rằng chúng ta thực ra chưa làm gì và sẽ không làm gì cho tới khi khủng hoảng ập đến nền kinh tế.
Và đó là lý do tại sao sự tạm ngừng phát triển lại là vấn đề trung tâm và là thứ chúng ta cần sẵn sàng.
Vậy khi nào thì sự thay đổi sẽ bắt đầu?
Khi nào thì sự đổ vỡ này bắt đầu?
Theo ý kiến của tôi, thì nó đang xảy ra.
Tôi biết hầu hết mọi người sẽ không nhìn mọi thứ như này.
Chúng ta thường nhìn thế giới không theo một hệ thống kết hợp, mà theo những sự kiện riêng lẻ.
Chúng ta nhìn những sự kiện Chiếm (Occupy), nhìn những khủng hoảng nợ lớn dần, nhìn sự bất bình đẳng gia tăng nhìn sự ảnh hưởng của tiền bạc lên chính trị, nhìn sự thiếu hụt tài nguyên, giá dầu và lương thực.
Nhưng chúng ta đã sai lầm chỉ nhìn vào từng điều này như những vấn đề riêng lẻ cần được giải quyết.
Thực tế, đây là một hệ thống trong quá trình đau đớn của đổ vỡ -- hệ thống chúng ta, với sự tăng trưởng kinh tế dựa vào nợ, với sự dân chủ không hiệu quả, với sự quá tải Trái Đất, đang tự gặm nhấm lấy chính nó.
Tôi có thể cho bạn vô số bài nghiên cứu và dẫn chứng cho điều này, nhưng tôi sẽ không làm điều đó, bởi bạn có thể nhìn thấy những điều này ngay xung quanh mình.
Tôi muốn nói cho bạn biết về sự sợ hãi,
bởi vì, theo ý kiến của tôi, vấn đề quan trọng nhất chúng ta gặp phải đó là cách chúng ta đối phó với câu hỏi này.
Sự khủng hoảng là không thể tránh khỏi.
Vấn đề là, chúng ta phản ứng như nào?
Tất nhiên, chúng ta không biết khi nào nó sẽ xảy ra.
Tương lai vốn không chắc chắn.
Những hãy nghĩ về những gì khoa học đang nói với chúng ta là sắp xảy ra.
Hãy tưởng tượng nền kinh tế chúng ta khi mà bong bóng Cacbon nổ, khi mà thị trường tài chính nhận ra rằng để ngăn chặn sự xấu đi của khí hậu vượt khỏi tầm kiểm soát, ngành công nghiệp than và dầu cần chấm dứt.
Hãy tưởng tượng Trung Quốc, Ấn Độ và Pakistan xảy ra chiến tranh do sự ảnh hưởng khí hậu tạo ra xung đột từ thức ăn và nước uống.
Hãy tưởng tượng Trung Đông không còn thu nhập từ dầu mỏ, chỉ còn sự đổ vỡ của chính phủ.
Hãy tưởng tượng nền công nghiệp thực phẩm cùng với hệ thống nông nghiệp tập trung của chúng ta thất bại và những gian hàng siêu thị trống vắng.
Hãy tưởng tượng tới tỷ lệ thất nghiệp 30% ở Mỹ bởi nền kinh tế thế giới bị hãm bởi sự sợ hãi và hoang mang.
Giờ hãy tưởng tượng điều này là gì với bạn, với gia đình, bạn bè, và với sự đảm bảo tài chính cá nhân của bạn.
Hãy tưởng tượng điều này tác động như thế nào tới chính an ninh của bạn khi mà những dân quân được trang bị vũ khí ngày càng tức giận bởi vì sao mà điều này xảy ra.
Hãy tưởng tượng những gì bạn sẽ nói với con cái của mình khi chúng hỏi bạn, "Vậy, vào năm 2012, Bố và Mẹ, cảm thấy thế nào khi trải qua thập kỷ nóng kỷ lục trong 3 thập kỷ liên tiếp, khi mà các bộ máy khoa học luôn miệng nói rằng chúng ta có một vấn đề lớn, khi mà biển đang bị axit hóa, khi mà giá dầu và lương thực tăng mạnh, khi mà mọi người nổi loạn trên những đường phố London và chiếm lấy Phố Wall?
Khi mà hệ thống đang sụp đổ rất rõ ràng, hả Bố và Mẹ, Bố và Mẹ làm gì, nghĩ gì lúc đấy?"
Vậy bạn cảm thấy thế nào khi ánh sáng trong tâm trí bạn về nền kinh tế thế giới biến mất, khi những giả định về tương lai biến mất và một thứ gì đó rất khác biệt xuất hiện?
Hãy dành một khoảnh khắc lấy một hơi thật sâu và nghĩ, bạn cảm thấy gì vào thời điểm này?
Có thể là sự phủ nhận.
Có thể là sự tức giận.
Có thể là sự sợ hãi.
Tất nhiên, chúng ta không thể biết cái gì sẽ xảy ra và chúng ta phải sống trong sự hoang mang.
Nhưng khi ta nghĩ tới những khả năng tôi vừa nói tới, chúng ta sẽ cảm thấy 1 chút sợ hãi.
Chúng ta đang bị nguy hiểm, tất cả chúng ta, và chúng ta đã tiến hóa để đối phó với sự nguy hiểm bằng sợ hãi để thúc đẩy một phản ứng mạnh mẽ, để giúp chúng ta dũng cảm đối mặt sự đe dọa.
Nhưng hiện tại nó không phải là 1 con hổ bên miệng hang.
Bạn không thể nhìn thấy nguy hiểm ngay tại cửa của mình.
Nhưng nếu bạn nhìn, bạn có thể nhìn thấy nó tại ngưỡng cửa nền văn minh.
Do đó ta cần cảm thấy sự đối phó ngay bây giờ khi mà ánh sáng vẫn còn, bởi nếu chúng ta đợi cho tới khi khủng hoảng diễn ra, chúng ta sẽ sợ hãi và lẩn trốn.
Nếu chúng ta cảm thấy và nghĩ về nó bây giờ, chúng ta sẽ nhận ra chẳng có gì phải sợ ngoài trừ chính nỗi sợ.
Vâng, mọi thứ sẽ trở nên xấu xí, và nó sẽ diễn ra sớm thôi -- chắc chắn khi chúng ta còn sống -- nhưng chúng ta hoàn toàn có khả năng vượt qua những gì sắp tới.
Bạn thấy đấy, những người mà có niềm tin rằng con người có thể giải quyết bất kỳ vấn đề, rằng công nghệ là không giới hạn, rằng thị trường là động lực cho sự tốt đẹp, thực tế là họ đúng.
Họ chỉ quên mất 1 điều rằng sẽ cần một cuộc khủng hoảng tốt để chúng ta phát triển.
Khi chúng ta cảm thấy sợ hãi và mất mát chúng ta có thể làm những điều phi thường.
Nghĩ tới chiến tranh.
Sau cuộc không kích Trân Châu Cảng, chỉ trong vòng 4 ngày chính phủ đã cấm được việc sản xuất xe hơi dân dụng và điều khiển ngành công nghiệp ô tô, và từ đây phân phối được lương thực và năng lượng.
Hãy nghĩ tới cách 1 công ty đối phó với nguy cơ phá sản và cách mà sự thay đổi dường như không thể lại có thể xảy ra.
Hãy nghĩ tới cách mà một cá nhân đối phó với sự chuẩn đoán của một căn bệnh chết người và cách mà cách sống thay đổi khi mà chỉ trước đấy dường như rất khó khăn nhưng mà sau đó lại hoàn toàn dễ dàng.
Chúng ta thông minh, và thực thế, chúng ta khá kỳ diệu, nhưng chúng ta cần một cuộc khủng hoảng tốt.
Và tin tốt là, nó giống như 1 con quái vật.
(Cười) Thực vậy, nếu chúng ta làm sai, nền văn minh này có thể bị diệt vong, nhưng nếu chúng làm đúng, thì đây có thể là sự bắt đầu của nền văn minh.
Và sẽ tuyệt vời đến nhường nào khi mà được nói với cháu của bạn rằng bạn chính là 1 phần của nó?
Chắc chắn rằng không có bất kỳ một trở ngại kỹ thuật hay kinh tế nào trên đường.
Các nhà khoa học như James Hansen nói với chúng ta rằng chúng ta cần giảm toàn bộ lượng khí thải CO2 ra khỏi nền kinh tế trong vài thập kỷ tới.
Và tôi muốn biết làm thế nào để thực hiện điều này, do đó tôi làm việc cùng giáo sư Jorgen Randers ở Na-Uy để tìm lời giải đáp.
Chúng tôi phát triển một dự án gọi là "Dự án Chiến tranh Một Cấp độ" -- đặt tên dựa theo cấp độ lưu động và tập trung cần thiết.
Và ngạc nhiên thay, loại bỏ toàn bộ khí thải CO2 ra khỏi nền kinh tế trong vòng 20 năm thực ra rất dễ và rẻ, không phải quá rẻ, nhưng chắc chắn là rẻ hơn cái giá của sự xụp đổ nền văn minh.
Chúng tôi không tính toán hoàn toàn chính xác cái giá xụp đổ, nhưng chúng tôi hiểu rằng nó sẽ rất đắt.
Bạn có thể đọc thông tin, nhưng tóm lại, chúng ta có thể thay đổi nền kinh tế.
Chúng ta có thể làm được với nền công nghệ đã được chứng minh.
Chúng ta có thể làm được với chi phí có thể chịu được.
Chúng ta có thể làm được với cơ cấu chính trị hiện tại.
Thứ duy nhất chúng ta cần thay đổi đó là cách chúng ta nghĩ và cảm nhận.
Và đây là nơi các bạn tới.
Khi chúng ta nghĩ tới tương lai tôi vừa vẽ nên, tất nhiên chúng ta sẽ cảm thấy đôi chút sợ hãi.
Nhưng sợ hãi có khả năng làm tê liệt hoặc thúc đẩy.
Chúng ta cần chấp nhận sự sợ hãi và hành động.
Chúng ta cần hành động bởi tương lai phụ thuộc vào nó.
Chúng ta cần hành động bởi chúng ta chỉ có 1 hành tinh.
Chúng ta có thể làm được.
Tôi biết những người ủng hộ thị trường tự do sẽ nói với bạn càng phát triển, càng nhiều vật chất và 9 tỷ người đi mua sắm là thứ tốt nhất ta có thể làm.
Điều đó là sai lầm.
Chúng ta có thể làm nhiều hơn, nhiều hơn rất nhiều.
Chúng ta đã đạt được nhiều thứ xuất sắc kể từ khi tìm cách tạo thức ăn khoảng 10.000 năm trước.
Chúng ta đã xây dựng một cơ sở khoa học, tri thức và công nghệ vững chắc -- quá đủ để tạo ra một xã hội mà 9 tỷ người có thể sống một cách tử tế, ý nghĩa và thỏa mãn.
Trái Đất có thể hỗ trợ ta điều đó nếu chúng ta chọn con đường đúng đắn.
Chúng ta có thể chọn thời khắc khủng hoảng này để hỏi và trả lời những câu hỏi lớn của sự tiến hóa xã hội -- như là, chúng ta muốn làm gì khi lớn, khi nào chúng ta qua được cái thời thiếu niên vụng về mà tại đó ta nghĩ rằng không hề có giới hạn và phải gánh chịu ảo tưởng của sự bất tử?
Đã đến lúc chúng ta trưởng thành, để sáng suốt, bình tĩnh và chín chắn hơn.
Giống như những thế hệ trước, chúng ta sẽ trưởng thành trong chiến tranh -- không phải chiến tranh giữa các nền văn minh, mà là chiến tranh vì nền văn minh, cho một thời cơ đặc biệt để xây dựng một xã hội mạnh hơn, hạnh phúc hơn và rồi cứ thế cho tới khi bước tới tuổi trung niên.
Chúng ta có thể chọn sự sống thay vì sự sợ hãi.
Chúng ta có thể làm những gì cần làm, nhưng nó sẽ cần từng nhà doanh nghiệp, từng nghệ sĩ, từng nhà khoa học, từng người truyền tin, từng người mẹ, người cha, người con, từng người trong chúng ta.
Đây có thể là khoảnh khắc đẹp nhất của chúng ta.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
(Vỗ tay) (video) Phát thanh viên (PTV) 1: Những mối đe dọa, sau cái chết của Bin Laden, lại tăng vọt.
PTV2: Nạn đói ở Somali. PTV 3: Cảnh sát xịt hơi cay.
PTV 4: Những tập đoàn kinh tế nguy hiểm. PTV 5: Những đoàn tàu biển gặp nạn
Phát thanh viên 6: Xã hội phân rã. Phát thanh viên 7: 65 người chết.
Phát thanh viên 8: Cảnh báo sóng thần. Phát thanh viên 9: Tấn công mạng.
Nhiều phát thanh viên: Cuộc chiến với ma túy. Hủy diệt hàng loạt.
Vòi rồng. Suy thoái. Vỡ nợ. Ngày tận thế.
Ai Cập. Syria. Khủng hoảng. Chết chóc.
Thảm họa. Ôi lạy Chúa tôi.
Peter Diamands: Đó chỉ mới là một vài clips mà tôi thu thập được trong 6 tháng qua... biết đâu lại chính là 6 ngày vừa qua hay 6 năm vừa qua
Vấn đề ở đây là các phương tiện thông tin thường đăng những tin tiêu cực Vì đó là những tin sẽ thu hút sự chú ý của người đọc.
Và có một lí do hợp lí cho việc đó.
Mỗi một giây trong ngày, mọi giác quan của chúng ta tiếp nhận quá nhiều thông tin hơn những gì mà não có thể xử lý.
Và vì không có gì quan trọng với ta hơn là sự sống nơi đầu tiên tiếp nhận tất cả các thông tin đó chính là một phần não thuộc thùy thái dương được gọi là hạch amygdala.
Hạch này hoạt động như một chiếc máy cảnh báo nguy hiểm từ sớm là thiết bị nhận biết nguy hiểm trong não con người.
Nó phân loại và tìm kiếm trong mọi loại thông tin để thấy những yếu tố trong môi trường có thể gây hại đến ta.
Vậy là trong số hàng tá những tin tức chúng ta sẽ ưu tiên nhìn vào những tin xấu
Một tờ báo cũ từng nói "Chuyện nào có máu me, chuyện đấy thành tin nổi nhất" Quả thật là rất đúng
Vậy thì nhìn vào những thiết bị số mang tin tức xấu đến chúng ta 7 ngày một tuần, 24 giờ một ngày Không có gì ngạc nhiên khi mọi người trở nên bi quan.
và cũng không có gì bất ngờ khi ai cũng nghĩ tình hình thế giới đang trở nên xấu đi.
Nhưng có lé đó không phải là những gì đang diễn ra.
Mà thay vào đó chúng ta tiếp nhận thông tin đã bị bóp méo về những gì đang thực sự diễn ra.
Có lẽ những bước phát triển vượt bậc mà ta đạt được trong suốt thế kỉ qua bằng một loạt tác động trên thực thể chỉ làm ta tiến dần đến một điểm mà trong 3 thế kỉ tới, có nhiều khả năng chúng ta sẽ tạo ra một thế giới thừa thãi.
Tôi không nói là hiện tại chúng ta không có nhiều vấn đề... khủng hoảng khí hậu các loài bị tuyệt chủng thiếu nước, thiếu năng lượng... chắc chắn là chúng ta có.
Và là con người chúng ta giỏi hơn rất nhiều trong việc sớm nhìn thấy trước các vấn đề nhưng cuối cùng chúng ta cũng hạ gục được chúng thôi.
Hãy cùng nhìn lại những chuyện diễn ra trong thế kỉ vừa qua để xem chúng ta đã đi tới đâu
trong 100 năm qua, tuổi thọ trung bình của con người đã tăng hơn 2 lần, thu nhập bình quân đầu người điều chỉnh theo lạm phát trên khắp thế giới cũng tăng gấp ba.
Tỉ lệ tử vong ở trẻ em đã giảm xuống 10 lần.
Thêm vào đó chi phí cho thực phẩm, điện, giao thông, thông tin liên lạc đã giảm xuống 10 đến 1000 lần.
Steve Pinker đã chỉ ra rằng trên thực tế chúng ta đang sống trong thời kì yên bình nhất của lịch sử loài người.
Còn theo Charles Kenny tỉ lệ biết đọc trên toàn cầu đã tăng từ 25% lên 80% trong 130 năm qua.
Chúng ta thực sự đang sống trong một thời kì huy hoàng.
Nhiều người quên mất điều này.
Và họ cứ tiếp tục đặt những kỳ vọng cao hơn, cao hơn nữa
Trên thực tế, chúng ta đã định nghĩa lại sự nghèo đói.
Hãy nghĩ về điều này, ở Mỹ ngày nay, hầu hết số người có thu nhập dưới mức chuẩn nghèo vẫn có điện, nước, toilet, tủ lạnh, ti-vi, điện thoại di động, điều hòa và xe hơi.
Ngay cả những ông trùm tư bản giàu có nhất ở thế kỉ trước, những hoàng đế trên hành tinh này cũng chưa bao giờ mơ đến những thứ xa xỉ như thế.
Hầu hết những thành quả này là nhờ công nghệ và gần đây, công nghệ càng phát triển chóng mặt.
Ray Kurzwell, bạn thân của tôi, đã chỉ ra rằng bất cứ công cụ nào trong công nghệ thông tin đều tuân theo đường cong của định luật Moore và tăng gấp đôi hiệu suất trong 12 đến 24 tháng
Chính vì thế mà chiếc điện thoại di động trong túi bạn rẻ đi một triệu lần và nhanh hơn một ngàn lần so với siêu máy tính của những năm 70
Hãy nhìn vào đường cong này
Đây là định luật Moore trong 100 năm qua
Tôi muốn mọi người để ý đến hai thứ trên đường cong này.
Thứ nhất, nó suôn sẻ như thế nào qua thời thịnh vượng và khó khăn, thời chiến và thời bình, khủng hoảng, suy thoái cũng như thời kì bùng nổ.
Đây là kết quả từ những chiếc máy tính chạy nhanh hơn được dùng để phát triển những chiếc máy tính chạy nhanh hơn nữa.
Nó không chậm hơn vì bất cứ thử thách to lớn nào của chúng ta.
Và, mặc dù nó được vẽ trên một đường cong về phía bên trái, nó vẫn đang hướng lên.
Chính tỉ lệ cho thấy công nghệ đang phát triển nhanh thế nào cũng đang tăng nhanh hơn
Và trên đường cong này, dựa trên định luật Moore, là một tập hợp những công nghệ mạnh phi thường sẵn sàng cho tất cả chúng ta.
Điện toán đám mây, đó là thứ mà những người bạn của tôi ở Autodesk gọi là điện toán vô hạn; cảm biến và mạng; rô bốt; công nghệ in 3D, là khả năng để dân chủ hóa và phân bố sản phẩm đã được cá nhân hóa trên khắp hành tinh; sinh học tổng hợp; nhiên liệu, vắc xin và thực phẩm; dược phẩm số; vật liệu nano; và trí tuệ nhân tạo.
Ý tôi là, có bao nhiêu bạn thấy được chiến thắng của trí tuệ nhân tạo Watson trên chương trình truyền hình Jeopardy được phát triển bởi IBM?
Ý tôi là, điều đó thật tuyệt vời.
Trong thực tế, tôi lướt qua những dòng tiêu đề tìm cái tít tốt nhất trên báo
Và tôi thích cái này: "Watson đánh bại những địch thủ là con người."
Jeopardy không phải là một trò chơi đơn giản trên truyền hình.
Nó nói về sắc thái của ngôn ngữ con người.
Và hãy tưởng tượng nếu trí tuệ nhân tạo như thế này trên những đám mây có sẵn cho mỗi người, chỉ cần một chiếc điện thoại.
Bốn năm trước ở đây tại TED, Ray Kursweil và tôi đã thành lập một trường đại học mới gọi là Đại học Đặc biệt.
Và chúng tôi dạy cho sinh viên tất cả những công nghệ này, và cách để sử dụng chúng để giải quyết những thử thách to lớn của nhân loại.
Và mỗi năm chúng tôi đều yêu cầu sinh viên lập ra một công ty, tạo ra một sản phẩm hay dịch vụ có thể ảnh hưởng tích cực đến cuộc sống của một tỉ người trong vòng một thập niên.
Hãy nghĩ về thực tế là, một nhóm sinh viên có thể tác động đến đời sống của cả tỉ người hiện nay.
30 năm trước điều đó nghe thật buồn cười.
Ngày nay chúng ta có thể chỉ ra hàng tá công ty đã làm được điều đó.
Khi tôi nghĩ về việc tạo nên sự thừa thãi không phải là để tạo ra cuộc sống xa xỉ cho mỗi người trên hành tinh này; đó là tạo ra một đời sống của những điều khả thi.
Đó là dùng những thứ từng rất khan hiếm và biến chúng thành thừa thãi.
Bạn thấy đấy, sự thiếu thốn rất tùy thuộc vào hoàn cảnh và công nghệ là một nguồn lực để giải phóng tài nguyên.
Hãy để tôi cho các bạn một ví dụ.
Đây là câu chuyện của Napoleon III vào giữa những năm 1800.
Ông ấy là người bên trái.
Ông ấy gửi lời mời ăn tối đến vị vua của Siam.
Cả quân đội của Napoleon đều được ăn uống với các dụng cụ bằng bạc, Napoleon thì dùng dụng cụ bằng vàng.
Nhưng vị vua của Siam, ăn với những dụng cụ bằng nhôm.
Bạn thấy đấy, nhôm là kim loại quý giá nhất trên hành tinh, đáng giá hơn cả vàng và bạch kim.
Đó là lí do mà đỉnh của đài kỉ niệm Washington được làm bằng nhôm.
Như bạn thấy, mặc dù nhôm chiếm 8,3% khối lượng Trái đất, nó không tồn tại như một kim loại tinh khiết.
mà liên kết với oxi và silicat.
Nhưng công nghệ điện phân xuất hiện và làm cho nhôm trở nên quá rẻ đến mức chúng ta dùng nó với tinh thần dùng xong sẽ vứt.
Vậy nên chúng ta hãy lập kế hoạch cho chuyện này tiếp diễn.
Chúng ta hãy về sự thiếu thốn năng lượng.
Thưa các quý ông quý bà, chúng ta đang sống trên một hành tinh có năng lượng nhiều gấp 5.000 lần số năng lượng mà chúng ta dùng một năm.
10 TW năng lượng phủ trên bề mặt Trái Đất mỗi 88 phút.
Vấn đề không phải là sự khan hiếm, mà là khả năng thu thập của chúng ta.
Và có một tin tốt ở đây.
Lần đầu tiên, trong năm nay giá điện mặt trời bằng 50% giá điện từ dầu diesel ở Ấn Độ - 8,8 rupi so với 17 rupi
Giá của năng lượng mặt trời giảm 50% vào năm ngoái.
Tháng trước, MIT đưa ra một học thuyết chỉ ra rằng vào cuối thập niên này, ở những vùng nhiều nắng của Mỹ, điện mặt trời sẽ có giá là 6 xu/kWh so với 15 xu là mức giá trung bình toàn quốc.
Và nếu chúng ta có dư năng lượng, chúng ta có thể có dư nước.
Giờ chúng ta sẽ nói về cuộc chiến về nước.
Các bạn có nhớ khi Carl Sagan đưa tàu vũ trụ Voyager quay trở về Trái đất, trong năm 1900 sau khi nó đi qua sao Thổ?
Ông ấy đã chụp một bức ảnh nổi tiếng.
Nó tên là gì? "Một chấm xanh nhạt."
Bởi vì chúng ta sống trên một tinh cầu nước.
Ta sống trên hành tinh được bao phủ 70% bởi nước.
Vâng, 97,5% trong số đó là nước mặn, 2% là đá, và chúng ta chiến đấu vì 0,5% lượng nước trên hành tinh, nhưng chúng ta cũng có hy vọng.
Công nghệ đang phát triển, không phải 10, 20 năm nữa, ngay bây giờ.
Công nghệ nano ra đời, vật liệu nano.
Và cuộc nói chuyện sáng nay của tôi với Dean Kamen, một trong những nhà cải cách DIY vĩ đại, tôi muốn chia sẻ với các bạn - anh ấy đã cho phép tôi làm vậy - công nghệ Slingshot của anh ấy mà nhiều người trong số các bạn đã được nghe tới, nó có kích thước của một cái tủ lạnh nhỏ
Nó có thể sản xuất một nghìn lít nước sạch để uống một ngày từ bất cứ nguồn nào - nước mặn, nước ô nhiễm, nước thải vệ sinh - với mức giá thấp hơn 2 xu/lít.
Chủ tịch của Coca-Cola vừa đồng ý làm một thử nghiệm lớn với hàng ngàn chiếc ở các nước đang phát triển.
Và nếu nó thành công, điều mà tôi rất tự tin là có thể, Coca-Cola sẽ triển khai toàn cầu ở 206 nước trên khắp hành tinh.
Đây là một cuộc cải cách, có được nhờ công nghệ đang có ngay bây giờ.
Và chúng ta thấy chuyện này trên điện thoại di động.
Chúa ơi, chúng ta đang dần chạm mức 70% người dân dùng điện thoại di động ở những nước đang phát triển vào cuối năm 2013.
Hãy nghĩ về điều này, rằng một chiến binh người Masai ở giữa Kenya có chiếc điện thoại di động tốt hơn chiếc điện thoại mà Tổng thống Reagan có hồi 25 năm trước.
Và nếu họ có một chiếc điện thoại thông minh dùng Google, họ đã kết nối với nhiều kiến thức và thông tin hơn cả Tổng thống Clinton 15 năm trước.
Chúng ta đang sống trong một thế giới thừa thãi thông tin và sự kết nối mà không ai đã có thể dự đoán trước.
Và hơn cả thế, những thứ mà các bạn và tôi đã tiêu hàng chục, hàng trăm nghìn đô la GPS, video chất lượng HD và ảnh tĩnh, thư viện sách và nhạc, công nghệ chẩn đoán y tế,... đang thực sự được phi vật chất hóa và phi tiền tệ hóa vào trong những chiếc di động của các bạn.
Có lẽ điều tốt nhất là những gì đang được giải quyết trong vấn đề sức khỏe
Tháng trước, tôi được vinh dự thông báo với Tổ chức Qualcomm về giải thưởng Qualcomm Tricorder X Prize trị giá 10 triệu đô la.
Chúng tôi thách thức những đội chơi trên khắp thế giới kết hợp những công nghệ này vào một thiết bị di động mà bạn có thể nói chuyện cùng, vì nó có trí tuệ nhân tạo, bạn có thể ho vào nó, bạn có thể chích máu ngón tay.
Và để chiến thắng cuộc thi, nó phải có khả năng chẩn đoán tốt hơn một đội ngũ bác sĩ được chứng nhận.
theo nghĩa đen, hãy tưởng tượng thiết bị này ở các nước thế giới đang phát triển và không có các bác sĩ, nơi có 25% gánh nặng bệnh tật chỉ với 1,3% nhân viên y tế của thế giới
Khi thiết bị này gặp phải vi rút ADN hay ARN mà nó không nhận diện được, nó sẽ gọi cho CDC và ngăn ngừa dịch bệnh xảy ra ngay từ nơi phát hiện đầu tiên.
Nhưng tác động lớn nhất là mang đến một thế giới của sự thừa thãi.
Tôi gọi nó là sự tăng trưởng hàng tỉ.
Vậy những đường màu trắng ở đây là dân số.
Chúng ta vừa đi qua mốc 7 tỉ dân trên Trái Đất.
Và nhân tiện, giải pháp tốt nhất chống lại bùng nổ dân số là làm cho thế giới được giáo dục và khỏe mạnh.
Trong năm 2010, chúng ta chỉ có 2 tỉ người kết nối với mạng Internet.
Đến năm 2020, con số sẽ tăng từ 2 tỉ lên 5 tỉ người sử dụng Internet.
3 tỉ những bọ óc mới chưa bao giờ được nghe đến trước đây đang kết nối với cuộc đối thoại toàn cầu.
Những người này sẽ muốn gì?
Họ sẽ tiêu dùng những gì? Họ mong ước điều gì?
Và thay vì đóng cửa kinh tế, chúng ta sẽ có nguồn tiền tệ rót vào nhiều chưa từng có.
Những con người này đại diện cho hàng chục ngàn tỉ đô la được bơm vào nền kinh tế toàn cầu.
Và họ sẽ khỏe mạnh hơn nhờ sử dụng thiết bị khám sức khỏe Tricorder và họ sẽ được giáo dục tốt hơn nhờ Học viện Khan, và với khả năng sử dụng máy in 3D và điện toán vô hạn họ trở nên năng suất hơn bao giờ hết.
Vậy 3 tỉ tăng trưởng về sức khoẻ, giáo dục, có thể mang tới gì cho chúng ta?
Thế còn chuyện nghe những tiếng nói chưa từng nghe tới trước đây?
Thế còn chuyện tạo ra cơ hội cho những người bị áp bức, dù cho họ ở đâu, cơ hội để được lắng nghe và hành động, lần đầu tiên trong đời?
Ba tỉ người này sẽ mang tới điều gì?
Những đóng góp nào của họ mà chúng ta còn không thể dự báo?
Có một điều tôi học được từ X Prize đó là một đội nhỏ được dẫn đường bởi đam mê và mục tiêu rõ ràng có thể làm nên những điều không tưởng những điều mà chỉ có các tập đoàn lớn và các chính phủ mới có thể làm được, trong quá khứ,
Để tôi kể và khép lại bài thuyết trình bằng một câu chuyện, đã khiến tôi thực sự phấn khởi.
Có một chương trình mà có lẽ một vài người trong các bạn đã nghe nói
Tên là Foldit.
của Đại học Washington ở Seatle.
Và đây là một trò chơi khi các cá nhân có thể tạo ra một chuỗi các axit amin và tìm ra xem protein được cuộn gấp như thế nào
và cách nó cuộn gấp có thể cho thấy cấu trúc và chức năng của nó
và điều đó rất quan trọng trong nghiên cứu thuốc.
và cho tới bây giờ, đây vẫn là một vấn đề của một siêu máy tính.
và trò chơi này đã được chơi. bởi các giáo sư đại học và những người khác
và hàng trăm nghìn người đã online và bắt đầu chơi trò này.
và điều đó cho thấy, trên thực tế, hiện nay con người nhận diện mẫu ở nếp gấp protein tốt hơn những chiếc máy tính mạnh nhất
và khi những cá nhân có thể tới và nhìn xem ai là người cuộn gấp protein giỏi nhất trên thế giới không phải là một giáo sư ở MIT không phải một sinh viên của CalTech mà là một người từ Anh, từ Manchester, một người phụ nữ mà, trong cả một ngày, làm công việc của một trợ lý điều hành ở một phòng khám phục hồi chức năng và, buổi tối, là người cuộn gấp protein giỏi nhất thế giới,
Thưa quý ông quý bà, điều đó đã mang tới cho tôi một sự tự tin ghê gớm trong tương lai chúng ta sẽ trở thành các cá nhân mạnh mẽ hơn để gánh vác nhiều thử thách lớn của hành tinh.
chúng ta có các công cụ với công nghệ cấp số nhân
chúng ta có đam mê với phát kiến.
chúng ta có nguồn tiền từ những nhà từ thiện giỏi công nghệ.
Và chúng ta có ba tỉ bộ óc mới. onine để làm việc cùng chúng ta. để giải quyết những thách thức lớn. để làm những việc chúng ta phải làm.
Chúng ta đang bước vào những thập kỷ huy hoàng sắp tới.
Xin cảm ơn!
(Vỗ tay)
Chào buổi sáng.
Hôm nay tôi sẽ nói về những quả bóng hơi tự động.
(Cười) À nhưng không, mà về những con robot biết bay như thế này cơ.
Tôi muốn nói một chút về các trở ngại khi làm ra những robot như vậy, và các cơ hội tuyệt vời cho việc ứng dụng công nghệ này.
Những robot này làm ta liên tưởng tới máy bay không người lái.
Tuy nhiên, những máy bay mà bạn thấy trên hình rất lớn.
Chúng nặng hàng tấn, nên rất kém linh hoạt.
Chúng còn không biết tự vận hành.
Thực tế là, đa số máy bay như thế được điều khiển bởi một đội bay, bao gồm nhiều phi công, người điểu khiển các cảm biến, và người điều phối nhiệm vụ.
Điều chúng tôi quan tâm là phát triển loại robot này, và đây là hai bức ảnh khác, về loại robot thông thường mà bạn có thể mua dễ dàng.
Đây là những chiếc trực thăng với bốn cánh quạt, có kích cỡ khoảng một mét, và nặng vài kilogram.
Chúng tôi lắp thêm cảm biến và bộ xử lý cho chúng, giúp những robot này có thể bay trong nhà
mà không cần GPS.
Chú robot mà tôi đang cầm trên tay là một trong số đó, chúng được làm bởi hai sinh viên, Alex và Daniel.
Nó nhẹ hơn nửa lạng một chút ( khoảng 45g),
và tiêu thụ công suất khoảng 15 Watts.
Và bạn thấy là, đường kính của nó khoảng 20 cm.
Hãy để tôi hướng dẫn nhanh bạn về cách con robot này hoạt động.
Nó có bốn cánh quạt.
Nếu bạn quay các cánh quạt này với cùng tốc độ, chú robot sẽ bay lơ lửng.
Nếu bạn tăng tốc tất cả cánh quạt, thì nó sẽ bay lên nhanh dần.
Đương nhiên, nếu chú robot bị nghiêng, lệch so với phương ngang, thì nó sẽ bay lệch theo hướng đó.
Nên để làm nó nghiêng đi, ta có hai cách làm.
Trong bức hình này, bạn thấy là cánh quạt 4 quay nhanh hơn, và cánh quạt 2 quay chậm hơn.
Khi điều đó xảy ra, sẽ xuất hiện mômen động lượng làm nó quay.
Với cách còn lại, nếu bạn tăng tốc cánh quạt 3 và giảm tốc cánh quạt 1, thì chú robot sẽ lao về phía trước.
Và cuối cùng là, nếu bạn xoay cặp cánh đối diện nhau nhanh hơn cặp còn lại, thì chú robot sẽ xoay vòng quanh trục thẳng đứng.
Một bộ xử lý tích hợp sẽ đánh giá xem chuyển động nào cần được thực hiện và phối hợp với các chuyển động này, và tính toán các lệnh cần gửi tới động cơ, 600 lệnh một giây.
Đó cơ bản là cách robot này hoạt động.
Một trong những ưu điểm của thiết kế này là khi bạn thu nhỏ kích thước nó lại, chú robot dĩ nhiên trở nên linh hoạt hơn.
Chúng ta gọi R là độ dài riêng của chú robot.
Thật ra đó là nửa đường kính của nó.
Có rất nhiều thông số vật lý thay đổi khi bạn giảm R.
Thông số quan trọng nhất là mômen quán tính, hoặc độ cản trở chuyển động.
Ta biết rằng, mômen quán tính, thứ ảnh hưởng lớn tới chuyển động quay, tỉ lệ với hàm luỹ thừa bậc năm của R.
Nên nếu bạn làm R càng nhỏ, thì mômen quán tính càng giảm nhiều.
Kết quả là, gia tốc góc, biểu thị bằng ký tự Hy Lạp "alpha," tỷ lệ với một chia R.
Nó tỉ lệ nghịch với R.
Bạn làm nó càng nhỏ thì nó xoay càng nhanh.
Bạn sẽ thấy rõ hơn trong các video này.
Ở góc dưới bên phải, bạn thấy một robot đang biểu diễn xoay 360 độ trong vòng chưa đến nửa giây.
Sẽ lâu hơn một chút khi xoay nhiều vòng.
Quá trình diễn ra trên bảng mạch là nhận phản hồi từ gia tốc kế và con quay hồi chuyển, và tính toán, như tôi đã nói, đưa ra khoảng 600 lệnh mỗi giây, để giữ thăng bằng cho robot.
Ở bên trái, bạn thấy Daniel đang tung chú robot lên không, Nó cho thấy sự điều khiển tốt đến mức nào.
Dù bạn tung nó như thế nào, robot vẫn lấy lại thăng bằng và bay trở lại phía anh ấy.
Vậy vì sao cần chế tạo robot như thế?
Những robot thế này có rất nhiều ứng dụng.
Bạn có thể gửi chúng vào trong các toà nhà với vai trò tìm kiếm và xác định các mối đe doạ, có thể là tìm các rò rỉ hóa học, rò rỉ khí ga.
Bạn cũng có thể ứng dụng chúng trong xây dựng.
Đây là các robot đang mang những thanh dầm, trụ và lắp chúng thành cấu trúc khối hộp.
Tôi sẽ nói thêm một chút về điều này.
Những robot này có thể được dùng để chuyển hàng.
Một vấn đề của những chú robot nhỏ này là tải trọng tối đa của chúng.
Nên bạn có thể muốn nhiều chú robot cùng mang các tải trọng.
Đây là một hình ảnh từ thử nghiệm mới đây, thật ra chúng không mới nữa... Ở Sendai, thời gian ngắn sau trận động đất.
Các robot thế này có thể được cử vào trong những tòa nhà bị đổ, để đánh giá thiệt hại sau thảm họa thiên nhiên, hoặc gửi vào lò phản ứng hạt nhân để vẽ bản đồ các mức phóng xạ.
Bài toán cơ bản nhất mà các robot cần giải quyết nếu chúng được tự động hóa, là cơ bản phải tìm ra cách để đi từ điểm A tới điểm B.
Đây là thử thách không nhỏ, vì cách vận hành của loại robot này rất phức tạp.
Thật ra, chúng sống trong không gian 12 chiều.
Nên chúng tôi dùng một cách.
Chúng tôi lấy không gian cong 12 chiều này và chuyển đổi nó thành một không gian phẳng 4 chiều.
Không gian phẳng 4 chiều này gồm các trục x, y, z và vector góc quay.
Nên những gì robot làm, là tính toán thứ mà chúng tôi gọi là Quỹ đạo thăng bằng tối ưu.
Nhắc lại bạn một chút vật lý, bạn có toạ độ, đạo hàm của nó là vận tốc, và gia tốc; nếu khi bay, nó bị xóc, nó sẽ mất thăng bằng.
Nên robot cố gắng giảm tối đa việc mất thăng bằng.
Vì vậy kết quả là, nó tạo ra chuyển động cân bằng và nhịp nhàng.
Và nó biết tránh các chướng ngại vật.
Sau đó quỹ đạo cân bằng tối ưu trong không gian phẳng được ánh xạ ngược, trở lại không gian phức tạp 12 chiều, tại đó robot phải tính toán để điều khiển và thực hiện lệnh.
Để tôi cho bạn xem một vài ví dụ minh hoạ cho quỹ đạo cân bằng tối ưu này.
Trong video đầu tiên, bạn sẽ thấy robot đi từ điểm A đến điểm B, xuyên qua điểm trung gian.
(Tiếng động cơ) Robot có khả năng tự di chuyển trên mọi quỹ đạo cong khác nhau.
Đây là các quỹ đạo tròn, tại đó robot chịu gia tốc hướng tâm khoảng 2 g.
Một camera bắt chuyển động được gắn trên đầu robot cho phép robot tự định vị với tần số 100 lần mỗi giây.
Nó giúp robot nhận biết vị trí chướng ngại vật,
Và nếu các chướng ngại di động.
Bạn thấy Daniel đang ném lên một chiếc vòng, robot sẽ tính toán vị trí chiếc vòng đó, và tìm cách vượt qua chướng ngại.
Là các nhà khoa học, chúng tôi được rèn luyện để vượt qua chướng ngại, và kêu gọi ủng hộ cho nghiên cứu nhờ những con robot như thế này.
(Vỗ tay) Một khả năng khác của các robot là Nó ghi nhớ các quỹ đạo mà nó tự học được hoặc đã được lập trình sẵn.
Bạn có thể thấy robot đang phối hợp 1 chuyển động để tăng đà quay và đổi góc bay linh hoạt rồi trở lại hình dáng cũ.
Nó làm như vậy vì cái khe cửa sổ đó chỉ lớn hơn chiều rộng của robot một chút.
Giống như một vận động viên đang đứng trên ván nhảy, anh ta nhảy lên rất cao để tăng động lượng cuộn mình xoay tròn khoảng hai vòng rưỡi, và quay về tư thế cũ, con robot này cũng tương tự.
Nó biết cách kết hợp nhiều chuyển động trên các quỹ đạo khác nhau để làm các thao tác phức tạp.
Tôi vẫn muốn cải tiến nó.
Một bất lợi của những con robot này là chúng quá nhỏ.
Tôi đã nói với bạn là chúng tôi muốn sử dụng chúng với số lượng lớn, để bù trừ kích cỡ nhỏ bé của chúng.
Khó khăn là: Làm sao để điều hành chúng với số lượng lớn như vậy?
Vì vậy, chúng tôi quan sát ngoài tự nhiên.
Tôi muốn các bạn xem video về cách loài kiến sa mạc Aphaenogaster, trong phòng thí nghiệm của giáo sư Pratt, hợp tác mang vật nặng.
Chúng đang mang miếng vỏ cây sung.
Bạn chỉ cần bôi nhựa sung lên một vật nào đó, và đàn kiến sẽ tha nó về tổ.
Bạn thấy đó, đàn kiến này không được trực tiếp chỉ huy.
Chúng cảm nhận vị trí của nhau.
Không có trao đổi trực tiếp nào diễn ra.
Nhưng chúng cảm nhận được nhau và cảm nhận được vật chúng đang mang, vậy phải có một dạng chỉ dẫn ngầm nào đó trong toàn đội.
Đây chính là thứ chúng tôi muốn những con robot có.
Giả sử ta có một robot đang đứng cạnh nhiều robot khác. Hãy xem xét robot i và j. Chúng tôi muốn những robot này tự theo dõi khoảng cách giữa chúng khi chúng bay thành đội hình.
Chúng tôi muốn chắc chắn rằng khoảng cách này nằm trong khoảng cho phép.
Một lần nữa, chúng theo dõi điều này và tính toán khoảng 100 lệnh điều khiển mỗi giây, sau đó chúng chuyển thành lệnh di chuyển 600 lần mỗi giây.
Việc này cần được mỗi thành viên trong đội hình tự thực hiện.
Nếu bạn có rất nhiều con robot khác nhau, bạn không thể dùng một bộ não trung tâm để xử lý hết các thông tin với tốc độ đủ nhanh khi chúng thực hiện nhiệm vụ.
Hơn nữa, các robot chỉ được phép tính toán dựa trên các thông tin tại chỗ, là những thứ chúng cảm giác được từ các con khác.
Cuối cùng, chúng tôi không muốn các robot biết thông tin cá nhân của những con khác.
Chúng tôi gọi đó là sự Ẩn danh.
Tôi muốn các bạn xem video tiếp theo về cách 20 con robot cỡ nhỏ này bay theo đội hình.
Chúng tự theo dõi vị trí của nhau.
Chúng giữ đội hình bay.
Đội hình bay có thể thay đổi.
Chúng có thể bay trên một mặt phẳng hoặc trong không gian.
Bạn thấy đó, chúng đang chuyển đội hình từ một mặt phẳng sang toàn không gian.
Để bay qua chướng ngại vật, chúng sẽ điều chỉnh đội hình khi bay.
Khi bay, chúng sẽ ở rất sát nhau.
Bạn đang thấy ở đội hình bay hình số 8 này, khoảng cách giữa chúng là dưới 10cm.
Mặc dù bị ảnh hưởng bởi dòng không khí do cánh quạt các robot khác gây ra, chúng vẫn duy trì đội hình ổn định.
(Vỗ tay) Khi đã biết cùng nhau bay theo đội hình, bạn có thể cùng nhau di chuyển các vật nặng.
Điều này cho thấy chúng tôi có thể tăng gấp hai, gấp ba, gấp bốn khả năng của robot, chỉ bằng việc dạy chúng cách hợp tác, như bạn đã thấy.
Làm cách này có một bất lợi, đó là khi bạn tăng kích thước robot... Giả sử có nhiều robot đang cùng mang một vật rất nặng. bạn sẽ phải tăng kích thước, hay quán tính của chúng. Khi đó sẽ phải đánh đổi: Chúng sẽ kém nhanh nhẹn hơn.
Nhưng bạn sẽ được lợi vì chúng có thể mang vật nặng hơn.
Trong phòng thí nghiệm, chúng tôi đã đạt được vài thành công khác.
Đây là kết quả của nghiên cứu sinh Quentin Lindsey.
Thuật toán anh ấy viết dạy cho robot cách tự động lắp ghép các khối hộp chữ nhật từ các thanh thép có sẵn.
Thuật toán đó dạy robot nên lấy cái gì, đặt chúng ở đâu và khi nào...
Bạn thấy trong video này... Nó đang được tua nhanh 14 lần... Bạn đang thấy các robot đang tạo nên 3 cấu trúc khác nhau.
Một lần nữa, mọi thứ vận hành tự động, mọi việc Quentin phải làm là cho robot xem bản thiết kế của cấu trúc anh ta muốn xây.
Mọi thí nghiệm mà các bạn đã theo dõi, tất cả các mô phỏng này, đều được thực hiện nhờ sự giúp đỡ của camera bắt chuyển động.
Vậy, điều gì sẽ xảy ra khi bạn rời phòng thí nghiệm và ra thế giới bên ngoài?
Nếu không có GPS thì sao?
Các robot đã được trang bị một camera, một bộ cảm biến khoảng cách và một máy quét laser.
Chúng dùng các thiết bị đó để dựng bản đồ môi trường xung quanh.
Bản đồ đó bao gồm nhiều thứ, ví dụ như cửa ra vào, cửa sổ, con người, các đồ dùng... và robot sẽ biết vị trí tương đối của nó so với các vật xung quanh.
Hệ thống định hướng được đặt ở trong mỗi con robot, cho nó biết vị trí và phương hướng.
Nó giúp robot định hướng môi trường và chướng ngại vật.
Tôi muốn các bạn xem 1 video nói về thuật toán được phát triển bởi Frank Shen và giáo sư Nathan Michael, bạn đang thấy con robot lần đầu tiên vào một ngôi nhà, nó đang tự vẽ bản đồ trong lúc bay.
Robot sẽ phân tích các chi tiết bên trong ngôi nhà, và phác hoạ bản đồ. Nó phân tích vị trí tương đối của mình trong môi trường xung quanh, và tự ước lượng toạ độ 100 lần mỗi giây. Điều đó cho phép chúng tôi dùng thuật toán điều khiển tôi vừa kể trên.
Thực ra con robot này đang bị Frank điều khiển từ xa, nhưng tự nó cũng có thể tìm đường đi.
Hãy giả sử tôi phải vào một căn nhà, mà tôi không hề biết cấu trúc của nó.
Tôi sẽ cho robot vào trước, dựng bản đồ, sau đó quay lại và cho tôi biết cấu trúc của nó.
Vậy là robot không chỉ biết giải quyết các vấn đề như làm thế nào để đi từ điểm A tới điểm B trong bản đồ, nó còn luôn tìm ra điểm B tối ưu, hay đích đến tốt nhất mọi.
Về cơ bản là nó biết đi tới đâu, biết cách xoay sở với lượng thông tin ít nhất có thể, và đó là cách nó dựng bản đồ.
Và tôi muốn nói với bạn về ứng dụng của loại robot này.
Ta có thể làm nhiều thứ nhờ những công nghệ này.
Tôi là một giáo sư, và chúng ta đều đam mê việc giáo dục.
Các robot như thế sẽ thay đổi hoàn toàn hệ thống giáo dục 12 năm của ta.
Chúng ta đang ở nam California, khá gần Los Angeles, vậy để "nhập gia tuỳ tục," tôi sẽ kết luận vấn đề theo cách vui vẻ nhất.
Tôi muốn kết thúc bằng một bài hát.
Tôi muốn giới thiệu Alex và Daniel, những người đã làm video này.
(Vỗ tay) Trước khi các bạn xem, tôi muốn nói rằng, họ đã làm video này ba ngày trước sau khi Chris gọi điện cho họ.
Và những robot trong video này chơi nhạc hoàn toàn tự động.
Bạn sẽ xem chín chú robot chơi sáu loại nhạc cụ khác nhau.
Đặc biệt, video này được làm đặc biệt để chào mừng TED 2012.
Hãy cùng xem nào!
Khi tôi chín tuổi tôi đi cắm trại mùa hè lần đầu tiên
và mẹ tôi đóng hành lý cho tôi đầy một va ly toàn sách với tôi đó là một việc hoàn toàn tự nhiên.
Bời trong gia đình tôi đọc sách là hoạt động nhóm thiết yếu
điều này nghe có vẻ rất thiếu tính giao du xã hội với các bạn, nhưng với chúng tôi đó chính là một cách khác để hòa đồng
Bạn có sự gần gũi thể chất với gia đình ngồi ngay cạnh bạn. nhưng bạn lại cũng có sự tự do để rong khắp những vùng đất phiêu lưu trong tâm trí bạn
và tôi đã có ý tưởng này rằng trại hè cũng sẽ diễn ra y như thế, nhưng còn hay hơn
(cười) Tôi tưởng tượng ra cảnh 10 cô bé trên mạn thuyền thoải mái đọc sách trong bộ đồ ngủ giống nhau
(cười) Trại hè giống như một bữa tiệc không rượu
Và ngay vào ngày đầu tiên cô giám thị tập hợp chúng tôi lại và cô dạy chúng tôi lời cổ vũ mà cô nói chúng tôi sẽ làm mỗi ngày trong suốt cả mùa hè để thấm nhuần tình thần trại
và lời cổ vũ đó như thế này "Ồ-N À-O-O" đó là cách chúng ta đánh vần ồn àoo
ồn àoo, ồn àoo, nào hãy ồn àoo
Y.eah
Cả đời này tôi mãi vẫn không thể hiểu ra tại sao chúng tôi phải ồn ào, và tại sao chúng tôi phải đánh vần chữ đó sai.
(cười) Nhưng tôi thuộc lòng bải cổ vũ. Tôi học thuộc cùng với mọi người.
Tôi cố hết sức có thể.
Và tôi đợi đến lúc tôi có thể ngồi xuống và đọc sách.
Nhưng lần đầu tiên mà tôi cầm cuốn sách ra khỏi va ly, bé gái tuyệt nhất trong khu lại gần tôi và hỏi "sao bạn lại im lặng như thế ?" -- im lặng, dĩ nhiên rồi , đó là từ hoàn toàn trái ngược với Ồ-N À-O-O Và lần thứ hai tôi thử,
giám thị đến gặp tôi với bộ mặt lo lắng và lập lại tình thần cắm trại và nói chúng ta nên cố gắng để hòa đồng.
Và thế là tôi cất sách đi, vào va ly và nhét dưới gầm giường, và đó là nơi những quyển sách ở cả mùa hè.
Tôi cảm thấy hơi tội lỗi về điều này.
Tôi cảm thấy như thể những quyển sách cần tôi, và chúng kêu gọi tôi mà tôi lại bỏ rơi chúng.
nhưng tôi bỏ rơi chúng thật và tôi đã không mở vali lần nào nữa cho đến khi tôi quay về nhà vào cuối mùa hè.
Giờ tôi mới chỉ kể cho các bạn nghe một câu chuyện về lần cắm trại hè.
Tôi có thể kể cho bạn 50 câu chuyện khác nữa như thế-- tôi chỉ toàn nhận được những thông điệp rằng bằng cách nào đó, tính cách im lặng và hướng nội của tôi không phải là cách đúng, rằng tôi nên cố để trở nên hướng ngoại hơn.
Và sâu trong tâm khảm, tôi luôn cảm thấy rằng điều này sai rằng những người hướng nội rất tuyệt khi họ là chính họ
Nhưng nhiều năm tôi từ chối trực giác này và, trong tất cả các nghề, tôi trở thành một luật sư của phố Wall, thay vì trở thành một nhà văn như tôi hằng mong muốn-- một phần vì tôi cần chứng tỏ với bản thân rằng tôi cũng táo bạo và quả quyết.
Tôi luôn đi đến những quán bar đông đúc trong khi tôi thực sự muốn một bữa tối với những người bạn.
và tôi lựa chọn những hành động tự phủ định bản thân mình như thế một một phản xạ tự nhiên, đến nỗi tôi không phát hiện ra mình đang làm như thế.
Đây cũng là điều nhiều người hướng nội làm và đó chính là chắc chắn là sự thiệt thòi của chúng tôi nhưng đó cũng là sự thiệt thòi đối với cả đồng nghiệp và sự thiệt thòi của cả cộng đồng chúng ta.
Và tuy mạo hiểm với việc dùng những từ khoa trương sáo rỗng, tôi cho đó là thiệt thòi của cả thế giới
Bởi vì khi nói đến sự sáng tạo và khả năng lãnh đạo chúng ta cần những người hướng nội làm điều mà họ làm tốt nhất
một phần ba đến một nửa thế giới là những người hướng nội-- một phần ba đến một nửa.
Có nghĩa là cứ trong hai hay ba người thì sẽ có một người hướng nội.
Vì thế ngay cả bạn là người hướng ngoại, Tôi đang nói về bạn đồng nghiệp của bạn bạn đời hay con cái bạn và người ngồi cạnh bạn ngay lúc này-- tất cả đều có thành kiến này nó rất sâu sắc và tồn tại thực trong xã hội chúng ta.
Tất cả chúng ta đều tiếp thu nó từ rất sớm khi không có cả cái để diễn đạt cho điều chúng ta đang làm.
Giờ hãy cùng tôi xem xét thành kiến này một cách rõ ràng bạn cần phải hiểu sự hướng nội là gì.
Nó khác với việc e dè xấu hổ
Xấu hổ là sự sợ hãi bị xã hội đánh giá.
Hướng nội thiên về cách bạn phản ứng với kích thích, bao gồm kích thích xã hội.
Nhũng người hướng ngoại khao khát một số lượng lớn kích thích, trái lại những người hướng nội cảm thấy họ sôi nổi nhất và hào hứng nhất và có năng lực nhất là khi họ yên tĩnh và trong môi trường ít kích thích.
Không phải là lúc nào cũng thế--những điều này không tuyệt đối-- nhưng phần lớn là thế. Vì thế chìa khóa
để tối đa tài năng của chúng ta là đặt chúng ta vào vùng kích thích thích hợp
Nhưng đây là lúc thành kiến đó tồn tại.
Những tổ chức có tầm quan trọng nhất, như trường học và nơi làm việc của chúng ta, được thiết kế hầu hết là cho những con người hướng ngoại và cho nhu cầu nhiều kích thích của những con người hướng ngoại.
Và ngay lúc này chúng ta cũng có một hệ niềm tin mà tôi gọi là cách suy nghĩ mang tính cộng đồng, gây kìm hãm tính sáng tạo và tính sản xuất đến từ một nơi mang tính xã hội lạ thường.
Nếu bạn mường tượng một lớp học điển hình ngày nay: Hồi tôi đi học chúng tôi ngồi theo dãy.
Chúng tôi ngồi trên những dãy bàn thế này, và chúng tôi làm mọi việc một cách thật tự lập.
Nhưng ngày nay, lớp học điển hình của các bạn là có những bàn quay vào nhau bốn hay năm hay sáu đứa trẻ đối mặt với nhau.
và bọn trẻ sẽ thực hành một đống những bài tập không đếm xuể.
Ngay cả trong môn toán hay viết văn sáng tạo, những môn mà bạn nghĩ mình sẽ tự chiến đấu một mình, giới trẻ được cho rằng chúng phải hoạt động với vai trò là một thành viên của nhóm.
Và với những đứa trẻ thích ra ngoài một mình và làm việc độc lập hơn, những đứa trẻ đó thường bị xem là những người tách khỏi nhóm hay tệ hơn là những trường hợp có vấn đề.
Và đa số những báo cáo của các giáo viên tin rằng học sinh lý tưởng là những đứa trẻ hướng ngoại trái ngược với những đứa trẻ hướng nội, mặc dù những đứa trẻ hướng nội thực chất đạt được điểm số cao hơn và hiểu biết nhiều hơn theo nghiên cứu cho biết.
(cười) Và điều tương tự xảy ra trong nơi làm việc của chúng ta.
Hầu hết chúng ta làm việc trong những văn phòng mở, không có những bức tường, nơi mà chúng ta luôn phải nghe những tiếng ồn và chịu sự dòm ngó của đồng nghiệp.
Và khi nói đến lãnh đạo, những người hướng nội theo lệ là không được xem xét cho những vị trí lãnh đạo dù những người hướng nội có xu hướng cẩn thận hơn, ít có khả năng đưa ra những lựa chọn quá mạo hiểm-- điều mà ngày nay tất cả chúng ta cho là một đặc điểm quan trọng của vị trí lãnh đạo.
Và một nghiên cứu thú vị của Adam Grant ở trường Wharton cho biết rằng những nhà lãnh đạo mang tính cách hướng nội thường mang đến những thành quả tốt hơn những nhà lãnh đạo hướng ngoại bới nếu họ quản lý những nhân viên hoạt bát họ thường để cho những nhân viên đó tự do chạy theo những ý tưởng của họ trong khi những nhà lãnh đạo hướng ngoại có thể, nhiều lúc quá hưng phấn về mọi thứ đến nỗi họ áp đặt ý tưởng của họ lên tất cả mọi thứ, và ý tường của những người khác không thể dễ dàng mà nổi lên được bề mặt.
Thực tế, một số nhà lãnh đạo cải cách của chúng ta trong lịch sử là những người hướng nội
Tôi sẽ cho bạn vài ví dụ
Eleanor Roosevelt, Rosa Parks, Gandhi tất cả những người này đều miêu tả chính mình là hay im lặng, ăn nói mềm mỏng và thậm chí có tính hay xấu hổ.
Và rồi tất cả họ đều đứng ở trung tâm chú ý nhất, dù từng tế bào trong cơ thể họ kêu gào họ đừng làm thế
và điều này hóa ra chính nó lại có một sức mạnh đặc biệt bời con người có thể cảm thấy những nhà lãnh đạo này đang cầm lái, không phải vì họ thích chỉ đạo người khác và không phải họ thích được nhìn ngắm; họ lãnh đạo vì họ không có cách nào khác, bởi họ bị thúc đẩy làm điều họ nghĩ là đúng.
Tôi nghĩ lúc này tôi muốn nói một điều quan trọng là tôi thực chất thích những người hướng ngoại.
Tôi luôn nói rằng vài người bạn tôi là người hướng ngoại, bao gồm cả người chồng yêu quý của tôi.
Dĩ nhiên tất cả chúng ta rơi vào những điểm khác nhau giữa hai vùng hướng nội hay hướng ngoại.
Ngay cả Carl Jung, nhà tâm lý người đả làm phổ biến những cụm từ này đã nói không có cái gọi là hoàn toàn hướng nội hay hoàn toàn hướng ngoại
Ông nói nếu tồn tại một ngừơi như thế chăng nữa có lẽ ông ta là một người già mất trí.
Có một số người sẽ rơi ngay chính giữa vùng hướng nội và hướng ngoại, chúng ta gọi những người đó là ambivert (vừa hướng nội vừa hướng ngoại)
Và tôi thường nghĩ họ có được những điều hay ho nhất của hai thế giới.
Nhưng nhiều người trong chúng ta cho mình là một trong hai loại.
Điều tôi muốn nói ởi đây là chúng ta cần sự cân bằng tốt hơn.
Chúng ta cần có cả âm và dương giữa hai loại này.
Điều này đặc biệt quan trọng bởi nó liên quan mật thiết đến sáng tạo và năng suất làm việc, bới khi các nhà tâm lý học nhìn vào cuộc sống của những người sáng tạo nhất, và cái họ tìm thấy là những con người giỏi trao đổi ý tưởng và tiến hành ý tưởng nhưng cũng là những con người có nét hướng nội rõ ràng trong họ
Và điều này là bởi tính đơn độc là yếu tố không thể thiếu với sự sáng tạo.
Vì thế mà Darwin, ông hay tản bộ trong rừng mạnh mẽ từ chối những lời mời ăn tối.
Theodor Geisel, được biết đến nhiều hơn với cái tên giáo sư Seuss ông ấy nằm mơ về những tác phẩm kỳ diệu của mình trong văn phòng gác chuông lẻ lôi mà ông ấy có phía sau nhà ở La Jolla bang California
Ông ấy thực chất sợ gặp những người đọc nhỏ tuổi của ông ấy sợ rằng chúng sẽ trông mong thấy một người như ông già noel dạng như ông già noel thế này và sẽ thất vọng với tính cách dè dặt của ông ấy.
Steve Woznial sáng tạo ra chiếc máy tính Apple đầu tiên ngồi một mình trong chiếc hộp của mình ở Hewlett-Packard nơi ông ấy làm việc. Và ông ấy nói rằng ông ấy sẽ không bao giờ trở thành nhà chuyên môn ngay từ đầu
nếu ông ấy không quá hướng nội đến mức không rời khỏi nhà mình trong quãng thời gian khi ông lớn lên. Dĩ nhiên,
điều này không có nghĩa là chúng ta không nên cộng tác-- và điểm quan trọng đó là Steve Wozniak hợp tác cùng với Steve Jobs gây dựng máy tính Apple -- nhưng nó có nghĩa là tính đơn độc quan trọng và với một số người nó như không khí cho họ thở.
Và thực tế, chúng ta đã biết hàng nhiều thế kỉ nay về sức mạnh siêu việt của tính độc lập.
Chỉ mới gần đây thật lạ thường là chúng ta bắt đầu quên mất nó.
Nếu bạn nhìn vào hầu hết những tôn giáo phổ biến, Bạn sẽ thấy những người đi tìm Moses, Jesus, Budda,Muhammad-- người đi tìm là những người tách ra khỏi xã hội một mình đến nơi hoang vắng nơi họ tìm thấy những vị chúa và sự khai sáng rồi họ mang về phổ biến lại cho cộng đồng.
Vậy nên không có sự hoang vắng ấy thì sẽ không có sự khai sáng
Không có gì đáng ngạc nhiên cả nếu bạn nhìn vào những kiến thức của tâm lý học đương đại.
Hóa ra chúng ta không thể ở trong một nhóm người mà không theo bản năng, bắt chước ý kiến của những người khác.
Ngay cả về những thứ riêng tư và nội tâm ví dụ như việc bạn bị cuốn hút bởi ai, bạn sẽ bắt chước niềm tin của những người xunq quanh bạn mà không hề nhận ra điều mình đang làm.
Mà tập thể nổi tiếng là làm theo những ý kiến của người nắm nhiều quyền nhất hay có sức lôi cuốn nhất trong căn phòng kia, ngay cả khi chẳng có sự liên quan gì giữa việc là một người giỏi ăn nói và việc có ý tưởng hay nhất-- ý tôi là không có một chút liên quan nào
Bởi vậy... (cười) Bạn có thể cho rằng bạn đang đi theo người có những ý tưởng hay nhất, nhưng cũng có thể không.
Hay bạn thực sự muốn để mặc theo tự nhiên?
Sẽ tốt hơn cho tất cả mọi người tách ra khơi dậy ý tưởng của riêng mình giải thoát khỏi những tác động cộng đồng và rồi sau đó mới hợp vào nhau thành một đội để tranh luận trong một môi trường được quản lý tốt và nắm quyền quản lý nó từ đó.
Nếu tất cả những điều này là thực thì tại chúng ta lại hiểu sai nó như thế?
Sao chúng ta lại xây dựng trường học và công sở theo cách này?
Và tại sao chúng ta lại làm nhừng con người hướng nội cảm thấy tội lỗi về việc thỉnh thoảng muốn tách biệt
Câu trả lời nằm sâu trong lịch sử văn hoá của chúng ta.
Nền văn hóa phương Tây và đặc biệt là nước Mĩ, luôn thiên vị con người của hành động hơn là con người trầm ngâm và người đàn ông trầm ngâm
Nhưng ở những ngày đầu trên đất Mĩ, chúng ta sống trong xã hội mà những nhà sử học gọi là nền văn hoá của phẩm chất, nơi mà lúc đó chúng ta vẫn coi trọng con người về tính cách bên trong họ và đạo đức ngay thẳng của họ
Và nếu bạn xem xết những cuốn sách cải thiện bản thân trong thời đại này chúng đều có những cái tựa đề thế này "Tính cách, thứ quan trọng nhất trên thế giới"
và họ minh hoạ bằng những hình mẫu như là Abraham Lincoln người được ca tụng cho sự khiêm nhường và không tự phụ.
Ralph Waldo Emerson gọi ông ấy là "người đàn ông không gây ra sự xúc phạm bề trên"
Nhưng khi chúng ta bước vào thế kỉ 20 chúng ta bước vào một nền văn hoá mới nơi mà những nhà sử học gọi là nền văn hoá của tính cách
Điều xảy ra là chúng ta phát tiển từ một nền kinh tế nông nghiệp thành một thế giới các doanh nghiệp.
Và đột nhiên người ta di cư từ những thị trấn nhỏ lên những thành phố.
Và thay vì làm việc với những con người mà họ biết cả cuộc đời giờ họ phải chứng minh bản thân trong đám đông những người lạ
Và thật dễ hiểu, những đặc điểm như tính cuốn hút và sự hấp dẫn đột nhiên trở nên thật sự quan trọng.
Và hiển nhiên là những cuốn sách tự cải thiện sẽ thay đổi để đáp ứng những nhu cầu mới và họ bắt đầu có những cái tên như là "Làm thế nào để có nhiều bạn và có tầm ảnh hưởng"
Và minh hoạ những hình mẫu chính là những nhà bán hàng vĩ đại.
Đó chính là thế giới chúng ta đang sống ngày nay.
Đó chính là di sản văn hoá của chúng ta.
Ý tôi không phải là kĩ năng xã hội là không quan trọng và tôi cũng không kêu gọi việc huỷ bỏ việc làm nhóm
Những tôn giáo gửi những tín đồ của họ lên đỉnh những ngọn núi một mình cũng dạy chúng ta tình yêu và sự tin tưởng.
Vấn đề mà chúng ta đang đối mặt ngay nay trong những lĩnh vực như khoa học và kinh tế thật nhiều và phức tạp đến nỗi chúng ta sẽ cần một rất nhiều người liên hiệp với nhau để cùng giải quyết những vấn đề.
Nhưng tôi đang nói rằng nếu chúng ta cho những con người hướng nội nhiều tự do hơn họ sẽ dễ dàng khám phá ra những giải pháp ấn tượng cho những vấn đề này.
Vì thế tôi muốn chia sẻ với các bạn hôm nay trong túi của tôi có những thứ gì.
Bạn thử đoán xem là gì?
Sách.
Tôi mang theo cả một túi đầy sách.
Đây là cuốn của Margaret Atwood "con mắt mèo"
Đây là tiểu thuyết của Milan Kundera.
Đà đây là cuốn "Sách hướng dẫn những con người lúng túng" của Maimonides.
Nhưng đây không phải là những cuốn sách của tôi
Tôi mang những cuốn sách này với tôi bởi chúng được viết bằng những tác giả yêu thích của ông tôi.
Ông tôi là một giáo sĩ do thái và là một người goá vợ sống một mình ở căn hộ nhỏ ở Brooklyn đó là nơi yêu thích của tôi khi tôi lớn lên, một phần bởi nó bao bọc trong sự hiện diện êm đềm của ông một phần vì nó chứa đầy sách.
ý tôi là từng cái bàn cái ghế trong căn hộ này chuyển chứng năng ban đầu của nó thành phục vụ như là mặt phẳng cho những cuốn sách nhảy múa
như tất cả những thành viên còn lại trong gia đình tôi, việc ông tôi thích làm nhất trên thế giới này là đọc sách.
nhưng ông cũng rất thích tụ tập, và bạn có thể cảm thấy tình yêu này trong bài diễn thuyết của ông ấy mỗi tuần trong 62 năm ông ấy là giáo sĩ.
Ông sẽ lấy những thành quả của mỗi tuần đọc sách và ông sẽ đan kết những tấm thảm phức tạp của những suy nghĩ xa xưa của con người Người ta đến từ khắp mọi nơi
để nghe ông nói.
Và đây một điều về ông tôi.
Dưới vai trò nghi lễ này ông là người rất khiêm nhường và hướng nội-- nhiều đến nỗi khi ông thuyết giảng những bài giáo xứ này ông gặp khó khăn giao tiếp bằng mắt với một giáo đoàn mà ông đã thuyết giáo suốt 62 năm.
Ngay cả ra khỏi giáo đường, khi bạn goi để chào ông, ông thường kết thúc cuộc đối thoại rất sớm vì sợ rằng ông chiếm quá nhiều thời gian của bạn.
Nnhưng ông mất ở tuổi 94 cảnh sát phải đóng những con đường quanh nơi ông ở để chứa đám đông những con người tới tưởng niệm ông
từ những ngày đó, tôi học từ ông tôi bằng cách của mình.
Vì thế tôi xuất bản cuốn sách về tính hướng nội, tôi tốn 7 năm để viết.
Và với tôi bảy năm đó thực sự là một niềm hạnh phúc hoàn toàn, bởi tôi đọc, tôi viết Tôi nghĩ, tôi nghiên cứu.
Đó là phiên bản của tôi về khoảng thời gian ông tôi ở một mình trong thư viện của mình.
Nhưng bất chợt công việc của tôi lại khác hoàn toàn công việc của tôi là ở đây nói về điều đó, nói về tính cách hướng nội.
(cười) Và nó khó khăn hơn rất nhiều, bởi vì dù tôi rất vinh dự khi ở đây với các bạn lúc này nhưng đây không phải là môi trường của tôi
Vì thế tôi đã chuẩn bị cho những lúc thế này bằng khả năng tốt nhất của mình.
tôi dùng cả năm ngoái để thực tập cách nói chuyện trước đám đông mỗi lần tôi có thể.
Và tôi gọi năm đó là " năm của việc mạo hiểm nói"
(cười) Và việc đó thật sự có hiệu quả rất nhiều.
Nhưng tôi sẽ nói với bạn rằng cái có hiệu quả hơn cả là tri giác của tôi, niềm tin của tôi ,niềm hy vọng của tôi những thứ đến với thái độ của chúng ta với tính hướng nội, với sự im lặng và đơn độc chúng ta thực sự đang bên lề những thay đổi lớn.
Ý tôi là, chúng ta đang.
Vì thế tôi sẽ đưa cho các bạn lúc này ba lời kêu gọi hành động cho những con người cùng chung cách nhìn này
Lời kêu gọi thứ nhất là: Hãy dừng sự điên rồ của những việc làm nhóm không ngừng.
Dừng lại.
(cười) cảm ơn
(vỗ tay) Tôi muốn làm cho rõ ràng điều mình đang nói bởi tôi tin tưởng sâu sắc rằng văn phòng của chúng ta nên khuyến khích sự tương tác tự nhiên như ở quán cafe-- bạn biết đấy, dạng như nơi người ta đến và trao đổi những suy nghĩ một cách tự nhiên.
Điều đó thật tuyệt.
tuyệt cho những cho những con người hướng nội và tuyệt cho những người hướng ngoại
Nhưng chúng ta cần nhiều riêng tư và tự do hơn nhiều sự độc lập trong công việc. Trường học, cũng như thế
Chắc chắn là chúng ta cần dạy những đứa trẻ làm việc chung , nhưng chúng ta cũng cần dạy chúng làm sao để làm bài tập một mình.
điều này đặc biệt quan trọng với những đứa trẻ hướng ngoại.
Chúng cần tự làm một mình bởi đó chính là nơi suy nghĩ sâu nhất bắt đầu.
Lời kêu gọi thứ hai : hãy đi đến nơi không người
Như phật, có những triết lý riêng.
tôi không nói là chúng ta đều tách ra, xây một nơi riêng trong rừng không bao giờ nói chuyện với nhau, nhưng tôi nói rằng chúng ta có thể đứng một mình đi vào trong đầu của minh thường xuyên hơn một chút
Lời kêu gọi thứ ba: hãy nhìn vào hành lý của bạn chứa thứ gì tại sao bạn để nó ở đó
Những người hướng ngoại, có lẽ hành lý của bạn cũng đầy sách.
hoặc đầy những chai rượu hay dụng cụ lặn.
Dù có gì chăng nữa ,tôi hy vọng bạn dùng những thứ đó mỗi khi có cơ hội và lôi cuốn chúng tôi với năng lượng và niềm vui của bạn.
Nhưng những người hướng nội, hãy là chính bạn bạn có thể có một sự thôi thúc phải bảo vệ thật cẩn thận cái có trong hành lý của chính mình.
Điều đó tốt thôi
Nhưng thỉnh thoảng, chỉ thỉnh thoảng thôi tôi hy vọng bạn mở va ly cho những người khác thấy, bởi thế giới cần bạn và cần những thứ bạn mang theo.
Và tôi chúc các bạn những chuyến đi thành công nhất và sự dũng cảm để nói nhẹ nhàng.
Xin cảm ơn.
(vỗ tay) Cảm ơn. Xin cảm ơn.
(vỗ tay)
Thật là vinh hạnh cho tôi khi được đứng đây và cùng chia sẻ với mọi người
Tôi đã phải trải qua thời gian dài trong tù, sau song sắt và cả trong nhà tù dành cho người bị kết án tử hình.
Tôi cũng đã trải qua một thời gian dài sống trong cộng đồng của những người có thu nhập thấp với những dự án và nơi tràn ngập sự tuyệt vọng
Và tôi đến đây tôi lại được khuyến khích và rồi tôi lắng nghe chính điều này đã tiếp thêm nghị lực cho tôi rất nhiều
Và một trong những điều nổi bật nhất mà tôi nhận ra được trong khoảng thời gian ngắn tôi đến đây đó là TED có một bản sắn riêng của mình.
và các bạn có thể nói về rất nhiều điều có ảnh hưởng trên toàn thế giới tại đây.
và đôi khi bạn đến với TED nó mang lại ý nghĩa và sức mạnh cho bạn mà nếu như bạn không đến bạn sẽ không có được sức mạnh như thế
và tôi đề cập đến điều này bởi tôi nghĩ bản sắc thực sự rất quan trọng
chúng ta đã có vài bài diễn thuyết rất tuyệt vời
và tôi cho rằng những gì mà chúng ta nhận thấy được đó là, nếu bạn là giáo viên, lời nói của bạn sẽ có ý nghĩa nhưng nếu bạn là một giáo viên giàu lòng trắc ẩn, lời nói của bạn đặc biệt có ý nghĩa.
còn nếu bạn là một bác sĩ, bạn có thể làm vài điều tốt nhưng nếu bạn là một bác sĩ tận tâm, bạn có thể làm thêm nhiều điều tốt khác.
đó là lý do tại sao tôi muốn nói về sức mạnh của bản sắc nhân cách
thực ra tôi không học được điều này khi tôi hành nghề luật sư hay qua những công việc tôi làm
mà tôi thực sự học được điều này từ bà của mình
Tôi lớn lên trong một ngôi nhà, một gia đình người Mỹ gốc phi truyền thống và theo chế độ mẫu hệ và bà tôi là người làm chủ gia đình.
Bà rất cứng rắn, mạnh mẽ và đầy quyền lực trong gia đình
Bà luôn là người chấm dứt mọi trận cãi vã trong gia đình
và cũng luôn là người khơi nên nhiều cuộc tranh cãi trong gia đình
Ba mẹ bà thực ra là người con của nô lệ.
Cha mẹ bà sinh ra trong thời kỳ nô lệ tại Virginia vào những năm 1840
và bà sinh vào những năm 1880 và phải niếm trải những tháng ngày làm nô lệ, chính điều đó đã định hình nên cách bà nhìn nhận cuộc đời.
Bà cứng rắn, nhưng cũng đắm thắm.
Khi tôi còn bé, mỗi khi tôi nhìn bà bà sẽ đến bên và ôm tôi vào lòng
bà ôm tôi chặt đến mức tôi thấy khó thở rồi sau đó bà để tôi đi
một hoặc hai giờ sau, nếu tôi lại gặp bà bà sẽ tiến đến và nói :" Bryan à, con vẫn cảm thấy như bà ôm con chứ?"
và nếu tôi nói " dạ không", bà sẽ lại "tấn công" tôi và nếu tôi nói "dạ có", bà sẽ để tôi một mình.
Bà sỡ hữu một tính cách mà bạn sẽ luôn muốn ở gần.
Thách thức duy nhất là bà có đến 10 đứa con.
Mẹ tôi là con út trong nhà,
thỉnh thoảng, tôi đến và ở bên bà nhưng thật khó để bà có thời gian quan tâm đến tôi.
Các anh chị em họ của tôi cứ xung quanh bà mọi nơi
Và tôi còn nhớ, lúc đó tôi khoảng 8, 9 tuổi gì đó có một buổi sáng, tôi thức dậy, vào phòng khách và tôi thấy tất cả các anh chị em họ chạy xung quanh phòng,
bà tôi thì đang ngồi đối diện nhìn tôi chằm chằm.
Lúc đầu, tôi tưởng chúng tôi đang chơi một trò chơi
thế rồi tôi nhìn bà và cười nhưng bà có vẻ rất nghiêm trọng.
15, 20 phút trôi qua bà đứng dậy, băng qua căn phòng rồi cầm tay tôi bà nói:" Đi nào, Bryan. Bà và con sẽ nói chuyện nhé"
tôi nhớ như in ngày đó, tưởng chừng như mới xảy qua hôm qua vậy
Và tôi sẽ không bao giờ quên được.
bà dẫn tôi ra khỏi phòng, ra phía sau nhà và nói " Bryan này, bà sẽ nói với con một chuyện nhưng con đừng nói với ai nhé"
Tôi đáp " dạ được thôi ạ"
Bà nói: " nào, hãy chắc chắn là con sẽ không làm thế chứ".
Tôi nói "chắc chắn ạ" Rồi bà ngồi xuống, nhìn tôi và nói " bà muốn con biết rằng bà vẫn luôn theo chân đến con".
"Bà nghĩ con là đứa trẻ đặc biệt"
" Bà nghĩ con có thể làm mọi thứ mà con muốn"
Tôi sẽ không bao giờ quên lời bà.
rồi bà nói tiếp " Con chỉ cần hứa với bà 3 điều, Bryan à"
Tôi nói " dạ được ạ"
" điều đầu tiên bà muốn con hứa là con phải luôn yêu thương mẹ con"
"nó là đứa con gái bé bỏng của bà, con hãy hứa rằng sẽ luôn chăm sóc mẹ con nhé"
À, tôi yêu mẹ, vì thế tôi hứa ngay " Vâng, con sẽ làm ạ"
" điều thứ 2 bà muốn con hứa là sẽ luôn làm những việc đúng đắn dẫu có khó khăn đến mấy".
Tôi suy nghĩ rồi nói " Vâng, con sẽ làm ạ"
cuối cùng bà nói " điều thứ 3 là con hãy hứa với bà rằng con sẽ không bao giờ uống rượu".
(tiếng cười) À, lúc đó tôi mới 9 tuổi nên tôi nói " Vâng, con hứa ạ"
Tôi lớn lên ở vùng quê miền Nam và có một anh trai, lớn hơn tôi một tuổi và một em gái, nhỏ hơn tôi một tuổi
Đến khi tôi 14, 15 tuổi một ngày kia, anh tôi về nhà và mang về 6 chai bia Tôi không biết anh ấy có nó từ đâu anh ấy kéo tôi và đứa em gái cùng đi vào rừng
đại loại là chúng tôi đã ở ngoài đó làm những thứ điên cuồng
anh ấy uống xong một ngụm bia thì đưa cho tôi và em gái và họ đưa bia cho tôi.
tôi nói " không, không, không. không sao. Hai người cứ uống đi.
Em sẽ không uống một giọt bia nào cả" Anh trai tôi nói, " thôi nào, Chúng ta làm việc này hôm nay, và em luôn cùng làm những gì anh và em gái làm mà"
Anh đã uống một ít, em gái em cũng đã uống một ít, nào tới lượt em uống đấy"
Tôi nói " Không, em không cảm thấy như thế là đúng. Hai người cứ uống đi, cứ tiếp tục"
Và rồi anh tôi nhìn tôi chằm chằm
và nói " Em bị làm sao vậy?
uống tí đi" anh ấy nhìn tôi khó chịu, " ồ, anh mong em sẽ không bận tâm quá nhiều về buổi nói chuyện đó của bà ngoại và em"
( tiếng cười) Tôi nói " Anh đang nói gì thế?"
Anh trả lời " Bà nói với tất cả những đứa cháu rằng chúng đặc biệt"
(tiếng cười) Lúc đấy, tôi thấy thất vọng
(tiếng cười) Tôi muốn thú nhận với các bạn một điều
mà đáng lý tôi không nên nói ra
Tôi biết rằng buổi nói chuyện này sẽ được phát sóng rộng rãi
Tuy nhiên tôi vẫn sẽ nói, tôi đã 52 tuổi và tôi xin thừa nhận rằng tôi chưa từng uống một giọt rượu nào
( tiếng vỗ tay ) Không phải tôi nói ra vì tôi nghĩ tôi làm thế là đúng, là đạo đức; mà tôi muốn nói đến sức mạnh của nhân cách con người.
Khi chúng ta tạo ra một nhân cách đúng đắn chúng ta có thể nói mọi thứ với thế giới xung quanh ta rằng những gì mà họ không hề tin lại thực sự có ý nghĩa.
Chúng ta có thể khiến họ bắt tay vào làm những việc mà họ không nghĩ rằng họ làm được.
Mỗi khi nghĩ về bà ngoại tất nhiên tôi biết bà cho rằng tất cả những đứa cháu đều đặc biệt.
Ông ngoại tôi đã ở tù suốt thời kỳ cấm nấu và bán rượu,
cậu tôi chết vì bệnh do rượu gây ra.
Và tất nhiên bà nghĩ có những điều chúng ta cần phải cam kết.
Tôi thì đã và đang cố nói ra đôi điều về hệ thống tư pháp của
quốc gia chúng ta, nó đã khác đi rất nhiều so với 40 năm về trước.
Năm 1972, đã có 300.000 người bị tù
Ngày nay, con số đó đã lên đến 2,3 triệu
Nước Mỹ giờ đây có tỉ lệ phạt tù cao nhất trên thế giới
và có 7 triệu người bị quản chế hoặc được tạm tha
theo tôi, sự phạt tù rộng rãi như thế đã cơ bản thay đổi thế giới này
Đối với những người nghèo, người da màu hệ lụy của việc này đã khiến họ phải sống với nỗi thất vọng tràn trề.
cứ 3 người đàn ông da đen ở độ tuổi từ 18 đến 30 thì có một người đang trong tù, bị quản chế hoặc được tạm tha.
Ở những thành phố lớn trên đất nước này như Los Angeles, Philadelphia, Baltimore, Washington có đên 50 - 60% người da màu đang trong tình trạng tương tự, họ bị tù, bị quản chế hoặc tạm tha
Hệ thống pháp luật của chúng ta không chỉ được định hình bằng những cách như thế, không chỉ bị biến tướng do sự phân biệt chủng tộc mà còn bị bóp méo bởi cái nghèo.
Chúng ta đang có một hệ thống tư pháp sẽ sẵn sàng đối xử với các bạn tốt hơn nhiều nếu bạn phạm tội nhưng giàu có so với người nghèo dù họ vô tội
Chính sự giàu có, chứ không phải là có tội hay không có tội ảnh hưởng đến kết quả.
mặc dù vậy, chúng ta dường như vẫn thấy thoải mái về điều này
Nỗi sợ hãi lẫn và giận dữ chính trị đã khiến chúng ta tin rằng đây không phải và vấn đề mà chúng ta phải lo
thế là chúng ta tách biệt
nhưng điều này lại khiến tôi quan tâm
Chúng ta đang chứng kiến vài sự phát triển rất thú vị trong việc làm của mình
Tôi sống ở bang Alabama, cũng giống như những bang khác sẽ thực sự tước quyền bầu cử của bạn mãi mãi nếu bạn phạm tội hình sự
Ngay hiện nay, ở bang Alabama có 34% đàn ông da đen bị vĩnh viễn mất quyền bầu cử
Chúng tôi dự đoán rằng thêm 10 năm nữa mức độ tước quyền công dân sẽ lại nặng như trước khi Đạo Luật Bầu Cử được thông qua
Và có một sự im lặng đáng trách
Tôi muốn đại diện lên tiếng nói cho trẻ em.
Rất nhiều khác hàng của tôi vẫn còn rất nhỏ
Mỹ là quốc gia duy nhất trên thế giới kết án đứa trẻ 13 tuổi tù chung thân.
Chúng ta có án tù chung thân không hề đặc xá cho trẻ em
chúng ta thực ra còn đang thực hiện những vụ kiện tụng trẻ em
và là nước duy nhất trên thế giới làm điều này.
Tôi xin lên tiếng làm đại diện cho những người tử tù
câu hỏi về án tử hình được đặt ra này rất thú vị.
Bằng nhiều cách, chúng ta được dạy để tin rằng câu hỏi thực sự là liệu người ta có đáng phải chết vì tội lỗi mà họ đã gây ra?
Đây là một câu hỏi rất hợp lý
nhưng vẫn có cách nghĩ khác về chúng ta đang ở đâu trong nhân cách của mình.
Cách nghĩ khác về điều này không phải là liệu người có tội có đáng chết hay không mà liệu chúng ta có quyền giết họ hay không?
ý tôi là, thật khó tin!
Án tử hình tại Mỹ được xác định một cách không chính xác
cứ 9 người bị kết án tử chúng tôi tìm thấy một người vô tội được giải tội và thả khỏi tử tù
đây là tỉ lệ kết án sai khủng khiếp 1 trong 9 người bị kết án là người vô tội
thật sự khó mà tưởng tượng nỗi
Trong ngành hàng không, chúng ta sẽ không bao giờ để mọi người đi nếu cứ mỗi 9 máy bay cất cánh mà có một chiếc bị rơi
Nhưng bằng cách nào đó, chúng ta lại tách mình khỏi vấn đề này
xem đó không phải là vấn đề của chúng ta,
không phải gánh nặng của chúng ta
cũng không phải điều mà chúng ta cần đấu tranh, nỗ lực.
Tôi nói rất nhiều về những vấn đề này
về chủng tộc và về câu hỏi liệu chúng ta có xứng đáng giết họ.
Và điều thú vị là khi tôi dạy học sinh của mình về lịch sử của người Mỹ gốc Phi Tôi kể với họ về chế độ nô lệ,
khủng bố - thời kỳ này bắt đầu từ cuối công cuộc tái thiết và kéo dài cho đến Thế Chiến thứ II
Chúng ta thực sự không biết nhiều về điều này
nhưng đối với người Mỹ gốc Phi ở quốc gia này đó là một thời kỳ khủng khiếp.
Nhiều cộng đồng đã lo sợ bị hành hình,
họ lo sợ bị ném bom
và chính mối đe dọa của khủng bố định hình nên cuộc sống của họ.
Những người đó đến và nói với tôi rằng : "Ông Stevenson, ông có những buổi nói chuyện, những bài diễn thuyết hãy nói với mọi người đừng cho là chúng ta chỉ đương đầu với khủng bố lần đầu tiên trong lịch sử dân tộc kể từ sau sự kiện 11/9,
mà hãy nói với họ rằng chúng tôi đã phải lớn lên cùng với điều đó
và tất nhiên, thời kỳ khủng bố đã kéo theo sự phân biệt sắc tộc và hàng thập niên lệ thuộc chủng tộc và chế độ diệt chủng apartheid.
Chúng ta thấy được thực trạng này nhưng chúng ta lại không muốn bàn về vấn đề của chính mình
chúng ta không muốn nói về lịch sử
và vì thế, chúng ta đã chẳng hiểu được điều đó có ý nghĩa như thế nào
chúng ta không ngừng mâu thuẫn
không ngừng gây ra căng thẳng và bất hòa
chúng ta đã khó khăn lắm khi nói về vấn đề chủng tộc tôi tin chắc đó là vì chúng ta không sẵn sàng thừa nhận chân lý và hòa giải
Ở Nam phi, người ta biết rằng họ không thể chống chọi với chế độ apartheid nếu họ không cam kết với sự thật và làm hoà
Ở Rwanda, thậm chí sau khi diệt chủng đẫm máu xảu ra, đã có cam kết được đưa ra nhưng ở đất nước này, chúng ta vẫn chưa làm được điều đó
Tôi đã có vài bài diễn thuyết ở Đức về mức án tử hình
thật kinh ngạc vì sau bài thuyết trình của tôi, có một học giả đứng lên và nói " Thực sự là tôi rất khó chịu khi phải nghe những gì ông đang đề cập đến"
" Ở Đức không có mức án tử hình
và tất nhiên, chúng tôi sẽ không bao giờ có hình phạt tử hình ở Đức"
Căn phòng trở nên yên lặng rồi người phụ nữ này nói tiếp " trong lịch sử của chúng tôi Chưa bao giờ,chúng tôi tham gia vào việc giết người có hệ thống cả
việc làm đó thật vô lương tâm dù vô tình hay cố ý cũng không nên tử hình ai đó"
và tôi nghĩ về điều này
Bạn sẽ cảm thấy như thế nào nếu sống trong một thế giới nơi Đức đã thi hành án tử hình, nhất là khi đó là người Do Thái lai
Tôi không thể làm ngơ được.
Như thế quá vô lương tâm
Ở đất nước của chúng ta, tại những bang Miền Nam lâu đời người ta vẫn thực thi án tử hình bạn có khả năng bị kết án tử hình cao gấp 11 lần nếu nạn nhân là người da trắng so với nạn nhân là người da đen và gấp 22 lần nếu bị đơn là người da đen còn nạn nhân là người da trắng chính những tiểu bang này đã chôn biết bao thi thể của người bị xử tử
và vì thế, có sự ngăn cách
Tôi cho rằng nhân cách của chúng ta đang bị mai một
khi chúng ta không thực sự quan tâm đến những thứ khó khăn thì những điều tốt đẹp tuyệt nhiên cũng bị ảnh hưởng
Chúng ta thích cải tiến
yêu công nghệ, thích sáng tạo
thích giải trí
Nhưng cuối cùng, thực tế này vẫn bị che khuất bởi nỗi thống khổ, sự lạm dụng, thoái hóa đạo đức và xem nhẹ nhân cách.
Còn đối với tôi, việc kết hợp cả hai điều trên là thực sự cần thiết
Vì dẫu sao chúng ta cũng đang nói về sự cần thiết để hy vọng nhiều hơn cống hiến nhiều hơn và tận tâm hơn đối với những thử thách cơ bản trong cuộc sống, trong thế giới phức tạp này
Với tôi, việc đó có nghĩa là dành thời gian để suy nghĩ, để nói về người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn, về những ai không có dịp đến với TED
Tuy nhiên, hãy suy nghĩ về họ theo cách hòa nhập với cả cuộc sống của chính chúng ta.
Các bạn biết đó, cuối cùng thì chúng ta cũng phải tin vào những gì mà chúng ta chưa từng tận mắt chứng kiến
Vâng. Chúng ta có lý, chúng ta cống hiến cho trí tuệ.
Đổi mới, sáng tạo, và phát triển có được không đơn thuần chỉ từ ý tưởng trong đầu chúng ta
mà chúng xuất phát từ những ý tưởng rồi được tiếp sức bằng niềm tin của trái tim
Và đó chính là sự kết nối của trái tim và khối óc, của tâm và trí mà tôi tin sẽ khiến chúng ta không chỉ chú ý đến những điều tươi sáng làm lóa mắt mà cả những điều khó khăn
Vaclav Havel, một vị lãnh tụ vĩ đại của Séc, đã nói về điều này.
" khi chúng tôi ở Đông Âu, đối phó với sự áp bức chúng tôi muốn có được tất cả nhưng thứ chúng tôi cần nhất là niềm tin một tinh thần có định hướng và sự sẵn sàng ứng phó với nỗi thất vọng và đôi khi trở thành một nhân chứng"
Thực sự, định hướng là điều cốt lõi trong niềm tin của tôi mà thậm chí công đồng TED cũng như vậy.
có sự ngăn cách giữa công nghệ và thiết kế cho phép chúng ta là con người thực thụ chỉ khi nào chúng ta thực sự chú ý đến nỗi thống khổ sự nghèo khó, không cho ai đó được hưởng được quyền lợi và sự bất công
Giờ đây tôi cảnh báo các bạn rằng để có được nhân cách như thế chúng ta phải trải qua rất nhiều thử thách so với khi chúng ta không chú ý
đến những điều vừa nêu.
Tôi có được một đặc ân rất lớn, khi tôi còn là một luật sư non nớt, tôi đã gặp Rosa Park
Bà Park từng đến Montgomery rất nhiều lần và bà đi cùng với 2 người bạn thân nhất của mình Họ là Johnnie Carr, người tổ chức chiến dịch tẩy chay trên xe buýt tại Montgomery bà là người phụ nữ Mỹ gốc Phi tuyệt vời và Virginia Durr, một phụ nữ da trắng mà chồng bà chính là Clifford Durr, luật sư đại diện cho Tiến sĩ King
Những người phụ nưc này chỉ đến và nói chuyện
cứ mỗi lần như thế, bà Carr sẽ gọi và nói " Này, Bryan, bà Park sẽ đến thị trấn và chúng tôi sẽ cũng đến để nói chuyện
cậu có muốn đến nghe không?"
và tôi trả lời " Vâng, tôi sẽ đến"
Bà ấy hỏi " vậy cậu dự định sẽ làm gì khi đến đây?"
tôi nói " Tôi sẽ lắng nghe"
Và rồi tôi đến đó, và tôi sẽ chỉ lắng nghe
việc này thực sự đã tiếp thêm nghị lực cho tôi rất nhiều
có một lần tôi đến và nghe họ nói sau vài tiếng, bà Park quay sang và nói: " Nào, Bryan, hãy nói cho tôi nghe về đơn kiến nghị tính công bằng của tư pháp
và những gì cậu đang cố thực hiện "
Thế là tôi bắt đầu nói huyên thuyên
" À, chúng tôi đang cố thay đổi sự bất công.
Chúng tôi đang cố gắng giúp những người bị kết án oan,
cố gắng đương đầu với sự thiên vị và phân biệt xử trong cách xét xử tư pháp,
cố gắng chấm dứt cảnh trẻ em bị kết án chung thân mà không hề được đặc xá,
cố gắng làm được việc gì đó về án tử hình,
giảm thiểu số người bị bỏ tù,
và chấm dứt việc bắt giam diện rộng".
Khi tôi nói hết ý của mình, bà ấy nhìn tôi và nói " ừm, ừm, ừm"
" Việc đó sẽ khiến cậu mệt mỏi, mệt mỏi, và mệt mỏi"
( Tiếng cười ) Và đó cũng là lúc bà Carr nhũi tới, đặt tay lên mặt tôi và nói:" Thế nên cậu phải thật dũng cảm, dũng cảm và dũng cảm".
Tôi thực sự cho rằng cộng đồng TED cần phải dũng cảm hơn.
Chúng ta cần tìm cách để đối đầu với những thách thức, những vấn đề và cả nỗi khổ mà sự bất công gây ra
Bởi vì xét cho cùng, tất cả chúng ta phụ thuộc từng cá nhân sống trên hành tinh này.
Tôi đã học được những điều rất đơn giản khi làm công việc của mình.
Nó chỉ dạy tôi những điều rất đơn giản.
Và tôi dần hiểu và tin rằng mỗi chúng ta phải hơn điều tệ nhất mà chúng ta từng làm.
Tôi tin điều đó đúng với mọi người trên trái đất này.
Tôi cho rằng nếu ai đó nói dối, họ không đơn thuần là kẻ dối trá.
nếu ai lấy một món đồ gì mà không thuộc quyền sở hữu của họ, họ không chỉ là một tên trộm.
Tôi cho rằng, thâm chí khi bạn giết ai đó, bạn cũng không hẳn là một kẻ sát nhân.
và vì thế, con người chúng ta có phẩm giá cơ bản phải được luật pháp bảo vệ.
Tôi cũng tin rằng ở nhiều nơi trên đất nước này, và tất nhiên cũng là nhiều nơi trên thế giới, sự đối nghịch của nghèo không phải là giàu.
Tôi không tin như thế.
Tôi thực sự nghĩ rằng ở rất nhiều nơi đối nghịch với cái nghèo là sự công bằng
và cuối cùng, tôi tin rằng dù sự thật là điều này rất ly kỳ rất tuyệt, rất hứng thú và rất kích thích nhưng chúng ta cuối cùng sẽ chẳng bị phán xét bởi công nghệ chúng ta làm ra bởi thiết kế của mình, bởi trí tuệ và lý tưởng
và bạn không nhận xét một xã hội bằng cách họ đối xử với người giàu, người có quyền lực và người được đặc quyền đăc lợi mà thông qua cách họ đối xử với người nghèo, người có tội hay tù nhân.
Bởi vì đó là hệ quả của việc chúng ta bắt đầu có cái nhìn sâu sắc về chúng ta là ai.
Thi thoảng, khi tôi mất cân bằng, tôi sẽ kết thúc tình trạng ấy bằng câu chuyện này.
Thỉnh thoảng khi tôi cố quá sức,
tôi thật sự rất mệt, cũng giống như mọi người thôi.
thỉnh thoảng những ý tưởng này cứ liên tục xuất hiện trong suy nghĩ của chúng ta rằng chúng rất quan trọng.
Và tôi đã làm đại diện cho những đứa trẻ bị kết án rất nặng.
Tôi vào tù gặp thân chủ của mình, đó là đứa trẻ mới chỉ 13, 14 tuổi và cậu ấy được phép đứng trước tòa như một người lớn.
Tôi bắt đầu suy nghĩ, làm sao mà chuyện này có thể xảy ra được?
Sao một quan tòa có thể biến bạn thành một người mà bạn vốn không phải?
Quan tòa chứng nhận đó là một người trưởng thành, nhưng tôi thấy cậu ấy vẫn còn là một đứa trẻ
Và có một đêm, tôi thức rất khuya và bắt đầu nghĩ lạ nhỉ, nếu quan tòa có thể làm vậy thì hẳn là họ có quyền lực vô biên
Vâng, Bryan, quan tòa có quyền lực như thế,
thế thì mình nên xin họ một chút.
và vì tôi thức quá khuya, mà không suy nghĩ một cách hệ thống Thế là tôi bắt đầu viết ra một bản kiến nghị
rằng tôi có một thân chủ mới 14 tuổi, là người da đen và nghèo khó
Tôi bắt đầu làm việc với bản kiến nghị này với tiêu đề là " Bản kiến nghị cố gắng giúp đỡ một đứa trẻ 14 da đen đáng thương giống như một Giám đốc điều hành tập đoàn, da trắng, 75 tuổi"
( Tiếng vỗ tay ) Tôi trình bày trong đơn kiến nghị rằng đã có sự nhầm lẫn trong công tố, hành vi sai trái của cảnh sát và tư pháp.
Còn có một dòng rất điên rồ về việc làm thế nào mà không hề có sự đúng đắn trên đất nước này Tất cả đều sai trái.
Sáng hôm sau, tôi thức dậy và nghĩ, tôi đã mơ về một bản kiến nghị điên rồ hay tôi thực sự đã viết nó?
Trong cơn hoảng loạn, không những tôi đã viết nó, mà tôi cũng đã gửi nó đến tòa án.
(Tiếng vỗ tay) Vài tháng trôi qua, Tôi dường như quên hẳn chuyện này.
và cuối cùng tôi quyết định tôi sẽ đến tòa án và nhận vụ án khó khăn này.
Tôi bước vào xe, trong lòng cảm thấy rất rất choáng ngợp.
Tôi vào xe và rồi đến tòa án.
Lúc đấy tôi nghĩ chuyện này sẽ khó khăn gian khổ đây.
Và cuối cùng tôi cũng bước ra khỏi xe, tiến vào tòa án
và khi tôi bước lên bậc thang của tòa án có một người đàn ông da đen lớn tuổi hơn tôi, ông là người trông nom tòa án.
Khi người đàn ông này thấy tôi, ông tiến về phía tôi và nói: " Cậu là ai?"
Tôi nói, "Cháu là luật sư". Ông ấy nói:" Cậu là luật sư?
", Tôi nói " Dạ đúng rồi". Và ông ấy tiến lại gần hơn và ôm lấy tôi
thì thầm vào tai tôi,
Ông nói: " Tôi rất tự hào về cậu"
Và tôi phải nói với các bạn rằng điều đó khiến cho tôi tràn đầy nghị lực.
Nó có mối liên hệ gì đó rất sâu sắc với phần nhân cách trong con người tôi, về khả năng đóng góp của mỗi người cho cộng đồng, cho những tư duy tràn đầy hy vọng.
Tôi đến phòng xử án,
và khi tôi bước vào, thẩm phán nhìn thấy tôi đến
ông nói: "Anh Stevenson, có phải chính anh đã viết đơn kiến nghị điên rồ này không?"
Tôi trả lời: "Vâng, thưa ngài". Và rồi chúng tôi bắt đầu tranh luận.
Mọi người bắt đầu vào phòng vì họ đang rất giận dữ.
Chính tôi đã viết những điều điên rồ này.
Cảnh sát, trợ lý công tố viên và các thư ký bước vào.
Trước khi tôi đến, phòng xử án đã đông nghẹt người và họ đang giận dữ về việc chúng tôi nói về sắc tộc, về sự nghèo nàn, và về sự bất công.
Và dù không đứng trước mắt tôi, nhưng tôi vẫn có thể nhìn thấy người canh giữ bước tới bước lui
Ông luôn nhìn vào qua cánh cửa sổ, và ông có thể nghe hết tất cả những tiếng la hét.
Ông cứ đi tới đi lui.
với vẻ mặt lo lắng, ông bước vào phòng và ngồi phía sau tôi, rất gần bàn luật sư.
Khoảng 10 phút sau khi quan tòa tuyên bố nghỉ giải lao.
Trong lúc giải lao, phó quận trưởng cảnh sát thấy bị xúc phạm vì người canh gác bước vào phòng xử án.
Ông ta nhảy nhổm lên tiến đến người canh gác
và nói: "Jimmy, ông làm gì trong đây?"
và người đàn ông da đen này đứng lên và nhìn vị phó quận trưởng rồi quay sang nhìn tôi ông nói: "Tôi vào đây để nói người đàn ông trẻ này hãy vững tin vào mục tiêu vì công lý của cậu"
Tôi đến với TED bởi vì tôi tin rằng rất nhiều người trong các bạn hiểu được rằng vòng cung đạo đức trên cuộc đời này thì rất dài, nhưng nó lại cong ở chỗ công lý,
Biết rằng chúng ta không thể làm con người thực sự đến khi nào chúng ta quan tâm đến nhân quyền và nhân phẩm.
Rằng sự tồn tại của tất cả chúng ta gắn bó mật thiết với sự tồn tài của từng người.
rằng tầm nhìn của tất cả chúng ta về công nghệ và những thiết kế, giải trí và sự sáng tạo hẳn phải luôn song hành cùng với tầm nhìn của cả cộng đồng, lòng trắc ẩn và công lý.
Hơn hết, với những điều này tôi chỉ đơn giản nói với các bạn là hãy theo đuổi mục tiêu của mình đến cùng, hãy tiếp tục phát huy.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
( Tiếng vỗ tay ) Chris Anderson: Vậy anh đã nghe và đã thấy được mong muốn của quý vị khán giả, cuả cộng đồng TED để giúp anh trên con đường của mình và làm được điều gì đó đối với vấn đề này.
Thay vì chỉ biết quyên góp tiền, chúng tôi có thể giúp được gì?
BS: À, Luôn có nhiều cơ hội xung quanh chúng ta.
Ví dụ, nếu bạn sống ở ban California, thì mùa xuân này sẽ có một cuộc trưng cầu dân ý tại đây, chúng tôi đang nỗ lực tái định hướng một phần tiền sử dụng vào các hình phạt.
Ví dụ tại Cali Chúng tôi sẽ chi 1 triệu đô la cho án phạt tử hình trong 5 năm tới. Vâng, 1 triệu đô la.
Và 46% vụ án giết người không bị bắt.
56% vụ án hiếp dâm không được xử lý.
Vì thế, chúng ta có một cơ hội để thay đổi tình hình này.
và đợt trưng cầu dân ý này sẽ đưa ra kiến nghị để có tiền để thi hành và đảm bảo tính công bằng của luật pháp.
Và tôi nghĩ rằng cơ hội luôn ở quanh chúng ta.
CA: Tội phạm ở Mỹ đã giảm đi rất nhiều suốt 3 thập niên qua.
Và một phần của câu chuyện đó là đôi khi là do tăng thời gian giam giữ.
Bạn sẽ nói gì với những ai tin vào chuyện này?
BS: Thực chất là tỉ lệ phạm tội bạo lực vẫn ở mức tương đối ổn định.
Tỉ lệ bị bắt giam ở nước Mỹ tăng mạnh thực ra không phải tội phạm bạo lực.
Mà đây chính là một cuộc chiến chống lại ma túy.
và số lượng người bị bắt giam đã tăng lên rất đáng kể.
Và chúng ta đã mất đi sự kiểm soát đối với mặt trái của các hình phạt.
và vì thế, chúng ta có 3 cuộc chiến chống lại việc người ta bị tù chung thân chỉ vì ăn trộm xe đạp hay trộm cấp tài sản mức độ nhẹ thay vì buộc họ trả lại những gì mà họ lấy cho chủ nhân của tài sản đó.
Tôi tin rằng chúng ta cần làm nhiều việc hơn nữa để giúp đỡ những người bị biến thành nạn nhân bởi tội ác chứ không phải là làm ít đi.
Tôi nghĩ triết lý hình phạt hiện tại của chúng ta thật vô ích, chẳng giúp được gì cho ai cả.
Tôi cho rằng đó là điều mà chúng ta cần phải thay đổi.
(Tiếng vỗ tay) CA: Bryan, anh thực sự đã đánh đúng tâm lý của mọi người ở đây.
Anh thực sự là một người truyền cảm hứng.
Rất cảm ơn anh đã đến với TED. Một lần nữa xin cảm ơn anh.
(Tiếng vỗ tay)
Người lữ hành nọ rảo bước trên những cao nguyên của vùng Scotland, ông ta dừng chân ở một quán rượu.
Trong quán chỉ có người pha chế và một ông già.
Ông ta gọi bia và họ ngồi im lặng một lúc.
Đột nhiên lão già quay về phía ông ta nói, "Mày thấy cái quán này đấy,
tao tự xây nên chỉ với hai bàn tay trắng từ thứ gỗ tốt nhất của cái vùng này.
Chăm chút nó còn hơn cả đứa con ruột.
Thế mà họ có gọi tao MacGregor người xây quán rượu không?
Không. Đoạn chỉ ra ngoài cửa sổ.
"Mày thấy bức tường đá ngoài đó chứ?
Tao xây nó chỉ bằng hai bàn tay.
Tìm mỗi một phiến đá, rồi đặt chúng như vậy bất kể trời mưa rét.
Vậy họ có gọi tao là MacGregor thợ xây tường đá không?
Không." Chỉ tay ra ngoài cửa sổ.
"Mày thấy con đập ở cái hồ ngoài kia chứ?
Tự mình tao xây nên với hai bàn tay trắng.
Chở các cọc chống lại dòng cát, hết tấm ván này đến tấm ván khác.
Vậy mà họ có gọi tao Macgregor người xây đập không?
Không. Nhưng mày chỉ cần làm tình với một con dê ..." (Cười) Kể chuyện -- (Cười) là kể chuyện hài.
Là hiểu rõ nút thắt câu chuyện, và cái kết chuyện, tất cả những gì bạn nói, ngay từ câu mở đầu đến câu kết thúc, sẽ dẫn tới một mục tiêu duy nhất, và lý tưởng là xác định một chân lý nào đó sẽ đào sâu nhận thức của chúng ta về chính con người ta.
Chúng ta đều yêu những câu truyện kể.
Chúng ta được sinh ra vì chúng.
Câu chuyện khẳng định con người ta.
Đều muốn nói rằng cuộc đời có ý nghĩa
Và không có sự khẳng định nào tuyệt vời hơn khi ta được kết nối qua những câu chuyện.
Chúng vượt qua những trở ngại thời gian, quá khứ, hiện tại và tương lai, và cho phép chúng ta nhận ra sự tương đồng trong chính chúng ta và qua những con người khác, thật hay hư cấu.
Người dẫn chương trình cho trẻ em, ông Roger, lúc nào cũng mang theo trong ví ông ấy lời nói của một nhân viên xã hội, "Thật ra thì chẳng có một ai mà bạn không thể học cách yêu thương một khi bạn đã nghe câu chuyện của họ."
Và tôi muốn diễn giải câu nói đó thành một tôn chỉ tuyệt vời nhất cho những câu chuyện, đó là "Làm tôi quan tâm"-- làm ơn đấy, bằng cảm xúc, bằng trí tuệ, bằng thẩm mỹ, chỉ cần làm tôi quan tâm.
Chúng ta đều biết ko quan tâm là thế nào
Bạn lướt qua hàng trăm kênh TV, bấm đổi kênh này tới kênh khác, và đột nhiên bạn dừng lại ở một kênh.
Nó đã qua phân nửa, nhưng thứ gì đó thâu lấy bạn rồi bạn bị lôi cuốn, bạn quan tâm
Đó không phải tình cờ, đó là sự sắp đặt.
Vậy nên nó làm tôi suy nghĩ, nếu như tôi nói quá khứ của mình là một câu chuyện, tôi đã ra đời vì điều đó như thế nào, tôi đã học hỏi được gì về chủ đề này?
Và để thú vị hơn, chúng ta sẽ bắt đầu từ cái kết và đi ngược về điểm mở đầu.
Nếu tôi đưa cho bạn cái kết của câu chuyện này, nó sẽ gần giống như thế này: Và đó là điều mà cuối cùng đã dẫn dắt tôi đến đây nói ở TED để nói với các bạn về những câu chuyện kể.
Và bài học gần đây nhất mà tôi có được là việc hoàn thành bộ phim tôi làm trong năm nay 2012.
Bộ phim tên "John Carter" dựa trên truyện "Công chúa Hỏa tinh" được viết bởi Edgar Rice Burroughs.
Và Edgar Rice Burroughs thực ra đã đặt mình vào một nhân vật trong bộ phim, người dẫn chuyện.
Anh được gọi bởi ông chú giàu có John Carter, đến dinh thự của ông với bức điện nói rằng, "Gặp chú ngay."
Nhưng khi anh ta đến nơi, thì đã nhận thấy người chú của mình đã qua đời một cách bí ẩn và được chôn trong một lăng mộ trong khu đất.
(Video) Ngài sẽ không tìm được ổ khóa nào.
Cửa chỉ mở được từ phía trong.
Ông ấy một mực không ướp xác, không mở quan tài, không đám tang.
Anh sẽ không giàu có như người chú bằng cách giống như chúng tôi, huh?
Đi nào, hãy vào trong.
Điều mà cảnh phim này làm, như trong sách, là nó cơ bản đang gieo một lời hứa.
Nó đặt ra một lời hứa hẹn rằng câu chuyện sẽ dẫn bạn đến một nơi nào đó đáng xem.
Những câu chuyện hay nên cho bạn một lời hứa ở phần mở đầu,
Bạn có để làm điều đó theo vô số cách.
Đôi khi đơn giản như là "Ngày xửa ngày xưa..." Những cuốn Carter này luôn có Edgar Rice Burroughs là giọng dẫn.
Và tôi cho rằng đó là 1 công cụ tuyệt vời
Nó như là một anh chàng mời bạn đến ngồi cạnh đống lửa trại, hay ai đó trong quán bar nói rằng "Này, tao kể mày nghe 1 chuyện
Chẳng phải chuyện của tao mà của người khác nhưng sẽ đáng thời giờ của chú mày."
Một lời hứa được đặt ra một cách hay ho giống như một hòn sỏi được đặt vào súng cao su lấy đà phóng bạn băng qua câu chuyện cho đến hồi kết.
Vào năm 2008, tôi đặt mọi lý thuyết về kể chuyện mà tôi có lúc bấy giờ đến giới hạn của sự hiểu biết trong dự án này.
(Video) (Tiếng máy móc) ♫ Và chỉ thế thôi♫ ♫ là một tình yêu♫ ♫ Và ta hồi tưởng♫ ♫ khi thời gian dừng lại♫ ♫ chỉ thế thôi♫ (Tiếng cười) Kể chuyện không cần đối thoại.
Cách thuần túy nhất của tự sự điện ảnh.
Đó là cách tiếp cận súc tích nhất có thể.
Nó xác nhận linh cảm của tôi trước đó, là khán giả thật sự muốn tự ăn chén cơm mình kiếm được.
Họ chỉ không muốn biết là họ đang làm điều đó.
Đó là việc của người kể, là giấu đi sự thật rằng bạn đang khiến họ làm việc.
Ta được sinh ra là người giải quyết vấn đề.
Chúng ta buộc phải suy đoán và suy diễn, bởi đó là thứ chúng ta làm trong đời thực.
Chính ở sự thiếu vắng của việc sắp xếp thông tin đã kéo chúng ta vào.
Có lý do trong việc ta đều bị thu hút bởi trẻ con hay cún con
Không chỉ vì chúng cực dễ thương; mà vì chúng không thể hoàn toàn truyền tải chúng đang nghĩ gì và ý định của chúng.
Như một thỏi nam châm vậy,
chúng ta không thể ngăn bản thân khỏi việc mong muốn kết thúc câu nói và điền vào chỗ trống.
Tôi lần đầu hiểu ra công cụ kể chuyện này khi viết cùng Bob Peterson "Đi tìm Nemo."
Và chúng tôi đặt tên là lý thuyết thống nhất của 2 + 2.
Làm cho khán giả nối mọi thứ lại với nhau.
Đừng đưa họ 4, đưa họ 2 + 2.
Những yếu tố bạn cung cấp và thứ tự sắp đặt chúng quyết định việc được hay thua khi kết nối với khán giả.
Biên tập viên và nhà biên kịch đã nhận ra điều này từ lâu.
Chính sự áp dụng vô hình đã giữ lấy sự tập trung vào câu chuyện.
Tôi không có ý làm nó nghe như một thứ khoa học xác thực, nhưng không phải.
Đó là điều đặc biệt về những câu chuyện chúng không phải một thứ phụ tùng, chúng không chính xác.
Những câu chuyện vốn dĩ phải thế, nếu hay, nhưng chúng không dễ suy đoán.
Tôi tham dự một hội thảo năm nay với một giáo viên diễn xuất tên Judith Weston.
Và tôi học được mấu chốt của nhân vật
Bà ta tin rằng mọi nhân vật được tạo hình tốt đều có một xương sống.
Ý tưởng là nhân vật có một động cơ ẩn, một kẻ chiếm lĩnh, một mục đích vô thức mà họ phấn đấu, một chỗ ngứa không thể gãi.
Bà đưa ví dụ tuyệt vời của Michael Corleone nhân vật của Al Pacino trong "Bố già" và xương sống của nhân vật có lẽ là làm hài lòng bố mình.
Và đó là thứ chi phối mọi lựa chọn của anh.
Thậm chí khi cha anh đã qua đời, anh vẫn luôn cố gắng gãi vết ngứa đó.
Tôi tiếp nhận điều này như vịt gặp nước.
Nhiệm vụ của Wall-E là đi tìm một vẻ đẹp.
Của Marlin, ông bố trong "Đi tìm Nemo," là ngăn cản mọi sự hiểm nguy.
Còn của Woody là để làm điều tốt nhất cho đứa trẻ của anh ấy.
Và những xương sống này không phải luôn dẫn bạn đến quyết định tốt.
Đôi lúc bạn mắc phải những quyết định khủng khiếp với chúng.
Tôi may mắn được trở thành một người bố, nhìn con tôi lớn lên, tôi thật sự tin vào việc con người được sinh ra với tính khí và cách phản ứng riêng, và chẳng cần nói nhiều về điều đó, không có cách nào để thay đổi.
Điều duy nhất có thể làm là học để nhận thức về nó và sở hữu nó.
Nhiều người bẩm sinh có tính khí tích cực, nhiều người khác thì tiêu cực.
Tuy vậy đa số đều trên mức trung bình khi bạn đủ lớn để hiểu thứ thúc đẩy mình và để cầm lấy bánh lái và điều khiển nó.
Là cha mẹ, bạn luôn hiểu thêm về con mình.
Chúng cũng đang tìm hiểu về chúng.
Và bạn cũng đang tìm hiểu chính mình.
Vậy chúng ta đều đang học trong mọi thời diểm.
Đó là lý do vì sao sự thay đổi là thiết yếu trong câu chuyện.
Nếu mọi thứ đứng yên, câu chuyện sẽ chết, bởi đời sống không bao giờ đứng yên.
Trong năm 1998, tôi viết xong "Toy Story" và "A Bug's Life" và hoàn toàn bị cuốn vào việc biên kịch.
Vì vậy tôi muốn trở nên giỏi hơn và học tất cả những gì có thể.
Và tôi nghiên cứu tất cả những gì có thể.
Cuối cùng tôi bắt gặp 1 câu trích tuyệt vời của một kịch gia người Anh, William Archer: "Kịch họa là kỳ vọng được dẫn dắt bởi sự mơ hồ."
Đó là một định nghĩa vô cùng thấu đáo.
Khi bạn thuật lại một câu chuyện, bạn đã dựng nên sự kỳ vọng chưa?
Giai đoạn ngắn hạn bạn đã làm tôi muốn biết chuyện gì sẽ xảy ra tiếp đó?
Nhưng quan trọng hơn, bạn đã làm tôi muốn biết mọi chuyện kết thúc thế nào trong dài hạn?
Bạn đã xây dựng mối mâu thuẫn chân thật với hiện thực có thể sinh ra sự hồ nghi về kết cục?
Một ví dụ trong "Đi tìm Nemo", trong một thoáng, bạn luôn phải lo lắng, liệu trí nhớ ngắn hạn của Dory có khiến cô quên bén lời của Marlin.
Nhưng ẩn sâu là sự lo lắng tổng thể liệu ta có bao giờ tìm được Nemo trong đại dương rộng lớn này?
Trong những ngày sơ khai ở Pixar, trước khi chúng tôi hiểu quy tắc ngầm của những câu chuyện chúng tôi chỉ là 1 nhóm quyết định dựa trên cảm tính và bản năng
Và cũng thật thú vị khi thấy điều đó có thể dẫn dắt chúng tôi tới kết cục thật sự tốt đẹp.
Bạn nên nhớ rằng vào thời điểm của năm 1993, điển hình của một bộ phim hoạt hình thành công là "Nàng Tiên Cá," "Giai Nhân và Quái Vật," "Aladdin," "Vua Sư Tử."
Nên khi chúng tôi giao "Toy Story" cho Tom Hanks lần đầu tiên, anh ta bước vào và bảo, "Tôi sẽ không hát, đúng không?"
Và tôi nghĩ điều đó cực kì hoàn hảo suy nghĩ mọi người về hoạt hình lúc bấy giờ.
Nhưng chúng tôi rất muốn chứng tỏ rằng bạn có thể kể chuyện theo cách hoàn toàn khác trong hoạt hình
Chúng tôi chưa có ảnh hưởng gì khi đó nên đã lập ra một danh sách nhỏ bí mật cho riêng mình.
Chúng như sau: Không hát, không khoảnh khắc "Tôi muốn", không ngôi làng vui vẻ, không chuyện tình.
Và điều nực cười là, trong năm đầu, câu chuyện chả ra làm sao cả và Disney đang nóng ruột.
Vậy rồi họ được tư vấn riêng từ một người viết lời nhạc nổi tiếng, mà tôi sẽ không nói tên. và anh ta fax mấy gợi ý.
Và chúng tôi được xem bản fax đó.
Nó bảo rằng nên có bài hát, nên có một bài hát kiểu "Tôi muốn", nên có một bài hát về ngôi làng vui vẻ, nên có một câu chuyện tình và nên có một kẻ xấu.
Và cảm ơn trời lúc đó chúng tôi còn quá trẻ, quá nổi loạn và ngang ngược.
Điều đó cho chúng tôi quyết tâm chứng tỏ mình có thể dựng 1 câu chuyện tốt
1 năm sau, chúng tôi đã chinh phục được nó
Và điều đó chúng tỏ việc kể chuyện thực sự có phương cách, không khó, những quy tắc gọn.
Một điều quan trọng nữa chúng tôi học được là về yêu quý nhân vật chính.
Và chúng tôi ngây thơ nghĩ rằng, Woody buộc phải vị tha vào lúc cuối, nên bạn phải bắt đầu từ đoạn nào đó.
Vậy hãy biến anh ấy ích kỷ. Và đây là thứ bạn có được.
Woody: Các người nghĩ mình đang làm gì?
Ra khỏi giường.
Ê, ra khỏi giường!
Bạn sẽ bắt chúng tôi à, Woody?
Woody: Không, anh ta sẽ bắt
Slinky? Slink ... Slinky!
Đứng dậy và làm công việc của anh.
Anh điếc à?
Tôi bảo, canh bọn họ.
Slinky: Tôi xin lỗi, Woody, nhưng tôi phải đồng ý với họ.
Tôi không nghĩ anh làm đúng.
Woody: Cái gì? Tôi có nghe đúng không?
Anh không nghĩ tôi đúng à?
Ai bảo anh phải nghĩ, lò-xo-nhu-nhược?
Bạn muốn 1 nhân vật ích kỷ được yêu thích?
Chúng tôi thấy, bạn có thể làm anh ta tốt rộng lượng, hài hước, ân cần, cho đến khi anh ấy vẫn là kẻ thống trị.
Thật sự là chúng ta luôn sống một cách có điều kiện
Chúng ta sẵn sàng chơi theo luật cho đến khi mà những điều kiện nhất định được đáp ứng.
Ngay sau đó, mọi cá cược đều chấm dứt.
Trước khi tôi quyết định lấy việc kể chuyện làm sự nghiệp tôi giờ thấy điều quan trọng trong tuổi trẻ đã mở rộng tầm mắt xem nhiều thứ về truyện kể.
Năm 1986, tôi thật sự hiểu ý tưởng câu chuyện phải có một bức nền chung.
Và đó là năm mà người ta công chiếu "Lawrence of Arabia."
Và tôi xem nó 7 lần trong một tháng.
Tôi không xem đủ.
Tôi có thể nói rằng có một thiết kế vĩ đại bên dưới -- trong mỗi thước phim, mỗi cảnh quay, mỗi câu thoại
Trên bề mặt nó chỉ là lột tả lại về những thứ diễn ra.
Có thứ gì đó đang được nói Nó chính xác là gì?
Và phải đến khi, bức màn mới được vén lên và đó là cảnh mà anh ta đi dọc Sa mạc Sinai và đến Kênh Suez thì tôi chợt hiểu ra.
(Video) Boy: Hey! Hey!
Hey! Hey! Người đạp xe: Anh là ai?
Anh là ai?
Đó là :Bạn là ai?
Đây là tất cả sự kiện và đối thoại kể về lịch sử của anh ấy theo thời gian, nhưng bên dưới là một đường dẫn, một bản đồ
Mọi thứ Lawrence làm trong bộ phim là nỗ lực để anh ta khám phá nơi nào mình thuộc về trên thế giới
Một chủ đề rành mạch luôn chạy xuyên suốt một câu chuyện hay.
Khi tôi 5 tuổi, tôi được biết đến thành tố quan trọng nhất mà một câu chuyện cần có, nhưng ít khi được nhắc tới.
Đây là những gì mẹ cho tôi khi khi lên 5.
(Video) Thumper: Thử đi.
Ổn mà. Nhìn kìa.
Mặt nước đang yên.
Bambi: Yippee!
Thumper: Có gì vui, hả, Bambi?
Đi nào. Đứng lên.
Như thế này.
Ha ha, không không không
Khi tôi bước ra khỏi đó mắt xoe tròn thích thú.
Và đó là thứ tôi nghĩ là yếu tố kì diệu loại nước sốt bí mật, có thể đánh thức sự ngạc nhiên.
Sự ngạc nhiên là chân thật, hoàn toàn vô tư
Nó không thể gợi lên một cách giả tạo.
Với tôi, không có khả năng lớn lao hơn món quà của một con người khác cho bạn cảm giác đó để giữ lấy chúng trong một khoảnh khắc trong ngày và khiến họ đầu hàng trước thích thú.
Khi được chạm đến, sự khẳng định của việc được sống, chạm tới bạn dù ở mức tế bào
khi 1nghệ sĩ làm điều đó với 1 nghệ sĩ khác có vẻ như bạn bắt buộc phải truyền nó đi.
như là một lệnh tạm thời bất hoạt đột nhiên khởi động trong bạn, như cuộc gọi đến Tòa tháp Quỷ
Làm với những người khác điều đã làm với bạn
Những câu truyện hay nhất có trong đó sự ngạc nhiên.
Khi tôi lên 4, tôi có một ký ức sống động khi tìm thấy hai cây đinh cứa vào mắt cá chân và hỏi bố tôi chúng ở đâu.
Và ông ấy bảo tôi có 1 đôi như vậy trên đầu nhưng không thể thấy vì tóc của tôi.
Và ông ấy kể khi được sinh ra tôi bị sinh non tôi chào đời quá sớm và chưa được 'chín'; Tôi đã rất rất yếu ớt
Và bác sĩ nhìn đứa trẻ da vàng răng đen ông ấy nhìn thẳng vào mẹ tôi và nói "Thàng bé không sống nổi."
Tôi đã ở trong bệnh viện hằng tháng trời
Và rất nhiều ca truyền máu tôi đã sống, và điều đó khiên tôi đặc biệt.
Tôi không biết thực sự mình có tin không
tôi không biết bố mẹ có tin không, nhưng tôi không muốn chứng minh họ sai.
Bất cứ điều gì tôi làm tốt được, tôi sẽ cố gắng để xứng đáng ở cơ hội thứ hai tôi được ban cho.
(Video) (khóc) Marlin: này, này, này.
Ổn rồi, bố đây.
Bố có con rồi.
Bố hứa, bố sẽ không để điều gì xảy đến với con, Nemo.
Đó là bài học về câu chuyện đầu tiên tôi được học.
Sử dụng những gì bạn có.
Vẽ nên từ nó. Nó không phải lúc nào cũng là thực tế.
Nó nghĩa là nắm bắt sự thật từ trải nghiệm, thể hiện những giá trị riêng bạn cảm thấy sâu trong cốt lõi của bạn.
Và đó là điều khiến tôi đến đây ở TEDTalk hôm nay,
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Điều gì đã khiến tôi, một nhà khoa học ít nói của vùng Midwestern, biểu tình trước Nhà Trắng để rồi bị bắt?
Và bạn sẽ làm gì nếu bạn biết những sự thật tôi biết?
Hãy bắt đầu với câu chuyện tôi bắt đầu hành trình này như thế nào.
Tôi đã may mắn được lớn lên tại một thời điểm không quá khó khăn cho một đứa trẻ là con của nông dân đi học tại trường đại học liên bang
Và tôi rất may mắn đã được học tại University of Iowa nơi tôi đã học tập dưới sự hướng dẫn của Giáo sư James Van Allen người đã xây dựng hệ thống cho vệ tinh đầu tiên của Mỹ.
Giáo sư Van Allen kể cho tôi về sự quan sát sao Kim, và sự tồn tại của bức sóng ngắn
Điều đó có nghĩa là sao Kim có quyển ion?
Hay sao Kim rất nóng?
Câu trả lời được minh chứng bởi tàu không gian Venera của Xô Viết rằng sao Kim thực sự rất nóng -- 900 độ Fahrenheit
Và nó được giữ nóng bởi một luồng khí chứa nhiều CO2.
Tôi đã may mắn được tham gia vào NASA và thành công đề xuất một thí nghiệm về việc bay lên sao Kim
Thiết bị của chúng tôi đã chụp lại hình ảnh về bề mặt sao Kim hóa ra chính là khói của khí acid sulfuric
Nhưng khi thiết bị đang được xây dựng, Tôi tham gia vào việc tính toán ảnh hưởng của hiệu ứng nhà kính đối với trái đất, bởi chúng tôi nhận ra rằng sự cấu thành không khí đang thay đổi.
Cuối cùng, tôi từ chức vị trí trưởng nhóm nghiên cứu trong thí nghiệm sao Kim bởi việc trái đất đang thay đổi trước mắt chúng ta thú vị và quan trọng hơn.
Sự thay đổi của trái đất sẽ ảnh hưởng đến mọi mặt của loài người.
Hiệu ứng nhà kính đã được biết đến hơn 1 thế kỷ.
Nhà vật lý học người Anh John Tyndall, trong những năm 1850s, tiến hành tính toán thí nghiệm về bức xạ hồng ngoại, hay cũng chính là sức nóng.
Và ông ấy chỉ ra rằng những khí như CO2 hấp thụ sức nóng, và phản ứng như một cái chăn làm bề mặt trái đất ấm lên.
Tôi đã làm việc với những nhà khoa học khác để phân tích những quan sát về khí hậu trên trái đất.
Năm 1981, chúng tôi đăng 1 bài báo trên tạp chí Science kết luận rằng quan sát cho thấy sự ấm lên 0.4 độ Celsius trong thế kỷ trước nhất quán với hiệu ứng nhà kính về việc tăng lượng khí CO2.
Trái đất ấm lên trong thập niên 80, và sự ấm lên sẽ vượt quá mức độ ồn của thời tiết vào cuối thế kỷ.
Chúng tôi cũng cho rằng thế kỷ 21 sẽ chứng kiến sự dịch chuyển của các tầng khí hậu, sự hình thành các khu vực bị hạn hán ở Bắc Mỹ và châu Á, băng tan, mực nước biển dâng và sự khởi đầu của Hành trình Tây Bắc.
Tất cả những tác động này đã hoặc đang diễn ra.
Bài báo đó đã được đăng trên trang nhất tạp chí New York Times và cho phép tôi chứng minh cho Quốc hội vào thập niên 80, bằng chứng mà tôi nhấn mạnh rằng hiện tượng trái đất nóng lên gia tăng mạnh mẽ trong chu trình hình thành nước trên Trái Đất.
Một mặt, sóng nhiệt và hạn hán sinh ra trực tiếp từ sự nóng lên, ngoài ra, còn bởi luồng khí ấm lên tạo ra nhiều hơi nước hơn với nguồn năng lượng tiềm ẩn, mưa rào sẽ diễn ra với tần suất lớn hơn.
Sẽ có nhiều trận bão và lụt lội quy mô lớn hơn.
Sự bàn tán xôn xao về trái đất nóng lên mất nhiều thời gian và làm tôi bị phân tâm với việc làm khoa học -- phần vì tôi phàn nàn rằng Nhà Trắng đã thay đổi bằng chứng của tôi.
Vậy nên tôi quyết định trở lại với việc làm nghiên cứu khoa học và nhường lại công tác truyền thông cho người khác.
15 năm sau, bằng chứng về trái đất nóng lên trở nên rõ ràng hơn nhiều.
Phần lớn những điều được đưa ra trong bài báo năm 1981 trở thành sự thật.
Tôi có vinh dự được nói chuyện 2 lần với nhóm quản lý về khí hậu của tổng thống.
Nhưng các chính sách về năng lượng tiếp tục tập trung vào việc tìm kiếm thêm nhiên liệu hóa thạch.
Khi đó, tôi có 2 đứa cháu, Sophie và Connor,
tôi nhận ra rằng mình không muốn trong tương lai chúng sẽ nói: "Ông của chúng ta hiểu về những điều xảy ra, nhưng không làm mọi chuyển trở nên rõ ràng".
Vì thế, tôi quyết định sẽ nói trước công chúng để chỉ trích việc thiếu chính sách hợp lý về năng lượng
Tôi đã phát biểu tại University of Iowa vào năm 2004 và vào năm 2005 tại buổi gặp gỡ của Hiệp hội địa vật lý Mỹ.
Việc này dẫn đến những cuộc gọi từ Nhà Trắng tới trụ sở NASA và tôi được thông báo rằng mình không thể tiếp tục đưa ra những bài phát biểu nếu không có sự thông qua của trụ sở chính NASA.
Sau khi tôi thông báo cho New York Times về sự kiểm soát này, NASA bị buộc phải chấm dứt công tác kiểm duyệt này.
Nhưng sau đó đã có vài hậu quả.
Tôi đã sử dụng dòng đầu tiên trong bản cam kết sứ mệnh của NASA, "Thấu hiểu và bảo vệ trái đất," để biện minh cho những bài thuyết trình của mình.
Ngay sau đó, dòng đầu tiên đó đã được xóa đi, không bao giờ xuất hiện trở lại.
Trong vòng vài năm sau đó tôi ngày càng hứng thú với việc cố gắng đẩy mạnh sự cấp thiết trong việc thay đổi các chính sách về năng lượng, trong khi tôi vẫn làm nghiên cứu khoa học về biến đổi khí hậu.
Tôi sẽ mô tả cho các bạn thấy kết luận quan trọng nhất từ các nghiên cứu này -- đầu tiên là sự cân bằng năng lượng trên trái đất và sau đó là lịch sử về khí hậu trái đất.
Việc lượng CO2 tăng trong không khí giống như việc ném một chiếc chăn khác lên giường.
Nó làm giảm bức xạ sức nóng của trái đất ra không gian, vì thế dẫn đến sự mất cân bằng năng lượng tạm thời.
Nhiều năng lượng xâm nhập rồi thoát ra, cho đến khi Trái đất ấm lên đủ để bức xạ lại ra không gian nhiều năng lượng như trái đất nhận từ mặt trời.
Vì thế số lượng đồng nghĩa với sự mất cân bằng năng lượng Trái đất.
Liệu có khi nào năng lượng nhận được nhiều hơi năng lượng mất đi?
Nếu có, các đường dẫn ống sẽ ấm lên.
Điều đó sẽ xảy ra mà không làm tăng lượng khí nhà kính.
Cuối cùng giờ đây, chúng ta có thể đo lượng một cách chính xác sự mất cân bằng năng lượng trên trái đất bằng cách tính toán lượng nhiệt từ các nguồn cung cấp nhiệt cho trái đất.
Đại dương, nguồn cung cấp lớn nhất, lại được tính toán thiếu chính xác nhất, hơn 3000 phao Argo được phân tán trên khắp các đại dương.
Những chiếc phao này cho thấy nửa trên của đại dương đang nóng ở mức độ cho phép.
Sâu trong đại dương cũng chịu sức nóng ở mức độ thấp hơn, và năng lượng truyền tới các tảng băng tan khắp hành tình.
Và phần lục địa, sâu tới hàng chục mét, cũng đang nóng lên.
Tổng năng lượng mất cân bằng hiện nay là khoảng 6/10 một watt trên mỗi mét vuông.
Điều này nghe có vẻ ít ỏi, nhưng con số sẽ vô cùng lớn khi tính trên phạm toàn thế giới.
Nó gấp khoảng 20 lần so với tổng năng lượng con người sử dụng.
Điều đó tương đương với việc thả 400,000 quả bom nguyên tử Hiroshima mỗi ngày 365 ngày trong năm.
Đó là lượng năng lượng đang gia tăng trên trái đất mỗi ngày.
Sự mất cân bằng này, nếu chúng ta muốn làm ổn định khí hậu, đồng nghĩa với việc chúng ta cần giảm CO2 từ 391 ppm (parts per million) xuống 350 ppm.
Chúng ta cần sự thay đổi này để duy trì sự cân bằng năng lượng và chống lại sự nóng lên.
Những người phủ nhận biến đổi khí hậu cho rằng Mặt trời là nguyên nhân chính của biến đổi khí hậu.
Tuy nhiên, sự mất cân bằng năng lượng đo được đã diễn ra trong thời điểm năng lượng mặt trời ít nhất trong lịch sử, vì thế năng lượng Mặt trời đến Trái đất cũng ít nhất.
Tuy vậy, có nhiều năng lượng tới hơn là tỏa ra.
Điều này cho thấy ảnh hưởng của Mặt trời đối với khí hậu gia tăng bởi lượng khí nhà kính tăng, mà phần lớn đến từ nhiên liệu hóa thạch.
Bây giờ, hãy nhìn vào lịch sử về khí hậu trên trái đất.
Những đường cong biểu thị nhiệt độ toàn cầu, khí CO2 và mực nước biển bắt nguồn từ đáy đại dương và băng tại Nam Cực, từ đáy đại dương và tuyết tích tụ năm qua năm hơn 800,000 năm tạo thành lớp băng dày 2 miles.
Như các bạn thấy, có sự liên hệ chặt chẽ giữa nhiệt độ, CO2 và mực nước biển.
Các nghiên cứu cho thấy nhiệt độ thay đổi dần dần dẫn đến lượng CO2 thay đổi trong 1 vài thế kỷ.
Những nhà bác bỏ biến đổi khí hậu hay dùng sự thật này để phản đối và lừa gạt công chúng bằng cách nói rằng, "Nhìn đi, nhiệt độ khiến CO2 thay đổi, chứ không phải ngược lại."
Nhưng quan điểm sai lầm đó không có gì ngạc nhiên.
Những sự thay đổi nhỏ trên quỹ đạo Trái đất xảy ra từ hàng chục đến hàng trăm năm làm thay đổi sự phân bố ánh sáng mặt trời lên Trái đất.
Khi có nhiều ánh sáng mặt trời ở vĩ độ cao vào mùa hè, băng tan.
Những tảng băng tan co lại làm trái đất trở nên tối hơn, vì thế nó hấp thụ nhiều ánh sáng mặt trời hơn và trở nên ấm hơn.
Đại dương ấm hơn sẽ thải ra CO2, giống như một cốc Coca-Cola ấm.
Và nhiều CO2 hơn sẽ gây ra hiện tượng ấm lên.
Vì thế CO2, khí metan, và băng chính là những phản ứng thổi phồng lên sự thay đổi nhiệt độ trái đất làm cho sự tranh cãi về khí hậu trở nên nghiêm trọng hơn, mặc dù biến đổi khí hậu bắt đầu từ những yếu tố nhỏ.
Vấn đề quan trọng là những phản ứng phóng đại tương tự sẽ diễn ra ngày nay.
Các bằng chứng khoa học không thay đổi.
Khi Trái đất ấm lên, bởi lượng CO2 được thải vào bầu không khí, băng sẽ tan, CO2 và khí metan sẽ được thải ra bởi đại dương đang ấm lên và các khu vực băng đang tan chảy.
Khi mà chúng ta không thể nói chính xác những sự phản ứng lớn này sẽ diễn ra nhanh như thế này, có điều chắc chắn rằng chúng sẽ xảy ra, trừ khi chúng ta ngăn chặn quá trình ấm lên.
Có một dẫn chứng cho thấy các phản ứng này đã bắt đầu.
Các đo lường tỉ mỉ của vệ tinh GRACE cho thấy cả Greenland và Nam Cực đang mất đi hàng trăm km vuông mỗi năm.
Và mức độ còn đang gia tăng từ khi những sự tính toàn này bắt đầu 9 năm trước.
Khí metan cũng đang bắt đầu thoát ra từ những tản băng.
Mực nước biển sẽ dâng ra sao?
Lần đo cuối cùng, lượng CO2 đang ở mức 390 ppm, ngày nay, mực nước biển đã cao hơn ít nhất 15 mét, 50 feet.
Nơi bạn đang ngồi bây giờ sẽ chìm trong nước.
Hầu hết các tính toán cho rằng, trong thế kỷ này, mực nước biển sẽ dâng lên ít nhất 1 mét.
Tôi nghĩ mức độ sẽ còn gia tăng nếu chúng ta tiếp tục sử dụng nhiên liệu hóa thạch, có thể sẽ là 5 mét, tức 18 feet, trong thế kỷ này hoặc không lâu sau đó.
Quan trọng là chúng ta sẽ bắt đầu một quá trình nằm ngoài tầm kiểm soát của con người.
Băng sẽ tiếp tục tan trong vài thế kỷ tới.
Sẽ không còn bờ biển ổn định.
Những hệ quả kinh tế gần như không thể tưởng tượng nổi.
Hàng trăm sự tàn phá như ở New Orleans sẽ diễn ra khắp thế giới.
Điều có lẽ đáng bị chỉ trích hơn, nếu việc phủ nhận mức độ nguy hiểm của khí hậu tiếp tục, là sự hủy diệt các loài.
Các loài bướm chiếm khoảng 20-50% trong tổng số các loài Theo Ủy ban quốc gia về biến đổi khí hậu dự đoán chúng sẽ tuyệt chủng vào cuối thế kỷ này nếu chúng ta tiếp tục sử dụng nhiên liệu hóa thạch như thường lệ.
Trái đất nóng lên đã ảnh hưởng tới con người.
Ở Texas, Oklahoma, Mexico trong đợt nóng và hạn hán năm ngoái, ở Moscow năm 2010 và châu Âu năm 2003, là những sự kiện nổi bật, khác biệt so với thông thường.
50 năm trước, những sự bất bình thường như vậy chỉ chiếm khoảng 2 đến 3 phần mười trong 1% diện tích đất.
Trong vài năm gần đây, bởi hiện tượng trái đất nóng lên, những sự bất bình thường chiếm khoảng 10% -- tăng khoảng 25-50%.
Vì thế chúng ta có thể chắn chắn nói rằng những đợt nóng gay gắt tại Texas và Moscow là không bình thường; chúng được gây nên bởi hiện tượng nóng lên toàn cầu.
Một tác động to lớn, nếu việc trái đất tiếp tục nóng lên, sẽ diễn ra trong đất nước của chúng ta và trên thế giới, vùng Midwest và Great Plains, được dự đoán sẽ có nhiều đợt hạn hán khốc liệt, thậm chí còn tồi tệ hơn Dust Bowl, trong vòng chỉ vài thập kỷ, nếu chúng ta tiếp tục để trái đất nóng lên.
Làm thế nào tôi có thể tiếp tục dấn thân sâu hơn vào các nỗ lực tuyên truyền, thuyết giảng tại 10 nước, bị bắt, và thậm chí còn không có các kỳ nghỉ trong suốt 30 năm qua?
Các đứa cháu của tôi đã tạo động lực cho tôi làm được điều đó.
Jake là một cậu bé vô cùng lạc quan và nhiệt tình.
Hiện nay 2 tuổi rưỡi, cháu nghĩ cháu có thể bảo vệ đứa em gái 2 ngày rưỡi tuổi của mình.
Sẽ thật là phi đạo đức nếu để những đứa trẻ này đối mặt với với hệ thống khí hậu ngày càng mất kiểm soát.
Giờ đây thảm họa về biến đổi khí hậu mà chúng ta nghĩ có thể giải quyết bằng một phương pháp đơn giản là thu phí thải carbon thải ra từ các nhà máy nhiên liệu hóa thạch và phân phối 100% điện năng mỗi tháng cho tất cả các cư dân theo nguyên tắc đầu người, và chính phủ không giữ một đồng xu nào.
Hàng tháng, hầu hết mọi người sẽ nhận được nhiều hơn việc chi trả các khoản.
Phí thu và lãi sẽ kích thích nền kinh tế và sự đột phá, tạo ra hàng triệu việc làm.
Đó là điều kiện thiết yếu để chúng ta hướng tới một tương lai với năng lượng sạch.
Một vài nhà kinh tế học hàng đầu cũng đồng tình với quan điểm này.
Jim DiPesco thuộc Chương trình bảo vệ môi trường của Đảng Cộng Hòa miêu tả: "Minh bạch. Dựa vào thị trường.
Không khuếch trương vai trò của chính phủ.
Đặt các quyết định về năng lượng vào tay các cá nhân.
Như một kế hoạch bảo vệ khí hậu."
Nhưng mặc dù thay vì đánh phí cao hơn cho việc thải khí carbon để chi trả các khoản liên quan đến hậu quả của nhiên liệu hóa thạch, chính phủ của chúng ta đang thúc ép người dân trợ cấp nhiên liệu hóa thạch từ 400-500 tỉ dollars mỗi năm trên toàn thế giới, khuyến khích sự khai thác nhiên liệu hóa thạch -- sự phá hủy đỉnh núi, sự khai thác mỏ, dầu, cát dầu, đá phiến dầu mỏ, việc khoan vào sâu Bắc cực.
Nếu tiếp tục con đường này, điều chắc chắn là chúng ta sẽ vượt quá điểm bùng phát dẫn tới băng tan vượt quá tầm kiểm soát của các thế hệ tương lai.
Một phần lớn các loài sẽ tiếp tục bị tuyệt chủng.
Và sự gia tăng hạn hán, lũ lụt sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến thế giới, dẫn đến sự đói kém diện rộng và sụt giảm kinh tế.
Hãy tưởng tượng một hành tinh khổng lồ va chạm trực tiếp với Trái đất.
Điều này tương tự như những gì chúng ta đang đối mặt.
Tuy vậy, chúng ta vẫn lưỡng lự hành động để làm lệch hướng hành tinh đó, mặc dù chúng ta càng chờ đợi, thì việc đó càng khó khăn và tốn kém.
Nếu chúng ta bắt đầu năm 2005, sẽ chỉ cần lượng giảm 3% mỗi năm để đặt đến mức cân bằng năng lượng và ổn định khí hậu trong thế kỷ này.
Nếu chúng ta bắt đầu vào năm sau, con số sẽ là 6% mỗi năm.
Nếu chúng ta đợi 10 năm nữa, con số là 15% mỗi năm -- cực kỳ khó khăn và tốn kém, và có khi là không thể đạt được.
Vậy mà giờ đây chúng ta còn chưa bắt đầu.
Thế nên những gì bạn hiểu những điều thôi thúc tôi phải đưa ra sự cảnh báo này.
Rõ ràng, tôi vẫn chưa truyền đạt 1 thông điệp.
Khoa học rất rõ ràng.
Tôi cần sự trợ giúp của các bạn để thấy được sự nghiêm trọng và cấp thiết của vấn đề và những giải pháp hiệu quả hơn.
Chúng ta nợ con cái chúng ta, những đứa cháu của chúng ta.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Một vài năm trước tôi bắt đầu một chương trình tìm kiếm những siêu sao công nghệ và tạo điều kiện cho họ nghỉ một năm và làm việc trong môi trường dường như họ sẽ rất ghét; họ phải làm việc cho chính phủ.
Chương trình này được gọi là Code for America (Lập trình cho nước Mỹ) và chương trình này khá giống Peace Corps cho dân nghiền máy tính.
Chúng tôi lựa chọn một vài ứng viên mỗi năm, họ sẽ làm việc với chính quyền thành phố.
Thay vì đưa họ tới Thế Giới Thứ Ba, chúng tôi đưa họ tới sự náo nhiệt của thành phố.
Ở đó, họ sẽ viết ra nhứng ứng dụng tuyệt vời, làm việc với đội ngũ nhân viên.
Nhưng điều mà họ thực sự đang làm nhằm chứng tỏ mọi thứ đều có thể xảy ra trong xã hội công nghệ thông tin ngày nay.
Hãy nói đến Al.
Al là một vòi nước cứu hỏa tại Boston.
Nó trông giống như đang tìm kiếm một cuộc hẹn hò, nhưng thực ra nó đang chờ đợi ai đó , bởi anh ấy biết rằng mình không giỏi trong việc dập tắt lửa khi bị chìm trong tuyết dày 4feet.
Làm thế nào nó có thể tìm kiếm sự giúp đỡ trong tình trạng có một không hai như thế này?
Năm ngoái, chúng tôi có một đội ở Boston tham gia chương trình Code for America.
Họ ở đó trong tháng Hai đầy tuyết.
Họ để ý rằng thành phố không bao giờ tháo bỏ những vòi nước chữa cháy.
Nhưng một thành viên có tên là Erik Michaels-Ober, chú ý tới một điều khác, đó là việc mọi người vẫn thản nhiên đi bộ trước những thứ đó.
Thế là anh ấy làm công việc mà bất cứ lập trình viên tài giỏi nào cũng sẽ làm là viết một ứng dụng.
Đó là một ứng dụng nhỏ mà bạn có thể định vị các vòi chữa cháy.
Bạn có thể khóa nó lại khi trời có tuyết
Mỗi lần làm như vậy, bạn phải đặt tên cho nó, và anh ấy đặt tên chiếc đầu tiên là Al.
Nếu bạn không làm, người khác có thể chiếm đoạt nó.
Vậy là có chút động lực cho việc này.
Đây là một ứng dụng nhỏ.
Có lẽ là nhỏ nhất trong số 21 ứng dụng và các thành viên viết vào năm ngoái.
Nhưng nó đã làm một việc mà không một chính phủ nào làm.
Nó lan truyền rộng rãi.
Một anh chàng trong văn phòng công nghệ của thành phố Honolulu biết đến ứng dụng này và nhận ra rằng anh ta có thể sử dụng nó, không phải cho tuyết, mà để người dân định vị các đèn cảnh báo sóng thần.
Việc những chiếc đèn này hoạt động rất quan trọng, nhưng có người lại ăn cắp năng lượng từ chúng.
Vì thế anh ấy giúp người dân có thể kiểm tra những chiếc đèn.
Sau đó Seattle quyết định sử dụng phần mềm này để giúp người dân tránh khỏi nơi có đường ống dẫn nước bị tắc.
Chicago ứng dụng phần mềm cho phép mọi người đăng ký quét dọn vỉa hè khi trời có tuyết.
Hiện tại có chín thành phố đang lên kế hoạch sử dụng ứng dụng này.
Việc này đang lan rộng một cách chóng mặt, có trật tự, và tự nhiên
Nếu bạn biết bất cứ điều gì về công nghệ của nhà nước, bạn sẽ biết rằng việc này xảy ra không bình thường.
Việc cho ra đời một phần mềm thường mất vài năm.
Năm ngoái, chúng tôi có một đội gồm ba người làm việc trong một dự án kéo dài hai tháng rưỡi ở Boston.
Dự án giúp cha mẹ tìm kiếm trường công lập phù hợp với con cái mình.
Có người nói với chúng tôi rằng như bình thường, để xây dựng lên một phần mềm sẽ phải mất ít nhất 2 năm và tiêu tốn khoảng hai triệu đô-la.
Nhưng những con số chẳng là gì cả.
Hiện nay có một dự án trong hệ thống luật pháp California đã tiêu tốn những người đóng thuế hai tỉ đô-la, mà vẫn không hoạt động.
Và còn nhiều dự án tương tự khác ở mọi cấp độ trong hệ thống chính quyền.
Vì thế một ứng dụng được xây dựng trong vài ngày rồi lan truyền một cách chóng mặt, đó là con đường tắt nhằm xây dựng hệ thống chính quyền.
Nó cho thấy cách mà chính phủ có thể hoạt động hiệu quả hơn -- không giống các công ty tư nhân, như nhiều người nghĩ.
Và thậm chí không giống 1 công ty công nghệ, mà giống Internet thì đúng hơn.
Điều đó đồng nghĩa với sự không kiểm soát, luôn gợi mở và sản sinh những điều mới.
Điều đó thật quan trọng.
Nhưng điều còn quan trọng hơn đó là nó chỉ ra cách thế hệ mới giải quyết với vấn đề của chính phủ -- không phải vấn đề của một hệ thống cứng nhắc, mà là của những hành động tập thể.
Đó là một tin vui, bởi chúng ta sẽ có nhiều hơn những hành động cộng động với sự giúp sức của công nghệ điện tử.
Ngày nay có một cộng đồng lớn những người giúp xây dựng các công cụ cần thiết để chúng ta cùng nhau làm việc hiệu quả.
Đó không chỉ là các thành viên của Code for America, còn hàng trăm người trên khắp đất nước đang viết nên những ứng dụng mang tính đại chúng hàng ngày trong chính cộng đồng của chúng ta.
Họ chưa từ bỏ
Họ thấy nản lòng với chính phủ, nhưng họ không than phiền, họ tìm cách sửa chữa.
Và những con người này biết rằng chúng ta đã không để chú trọng đến nó.
Đó là khi bạn gạt bỏ mọi cảm xúc về chính trị và ranh giới tại DMV (Department of Motor Vehicles) và tất cả những thứ khiến chúng ta tức giận, chính phủ, và cốt lõi của nó, trong lời nói của Tim O'Reilly, "Chung tay hành động tức là không hành động đơn phương."
Giờ đây có rất nhiều người mất niềm tin vào chính phủ.
Và nếu bạn là một trong số những người đó, tôi yêu cầu bạn cân nhắc lại, bởi mọi thứ đang thay đổi.
Chính trị không thay đổi; chính phủ đang.
Và bởi chính phủ cương quyết cướp đoạt quyền lực từ chúng ta -- hãy nhớ rằng "Chúng ta là con người?" -- chúng ta nghĩ gì về việc nó sẽ ảnh hướng tới sự thay đổi.
Khi bắt đầu chương trình này, tôi không biết mấy về chính phủ.
Giống như nhiều người, tôi đã nghĩ chính phủ cơ bản chỉ là bắt mọi người đi bầu cử.
Sau hai năm, tôi rút ra được kết luận đặc biệt với chính quyền địa phương, về những chú chuột opossums
Đây là trung tâm thông tin và liên lạc.
Đây sẽ là nơi bạn đến nếu bạn gọi 311 từ thành phố của bạn.
Nếu bạn có cơ hội làm việc trong trung tâm liên lạc của thành phố, giống như Scott Silverman, một thành viên của chúng tôi -- trên thực tế, tất cả họ làm -- bạn sẽ phát hiện thấy mọi người gọi tới chính phủ với rất nhiều vấn đề, trong đó có một chú chuột opossum bị mắc kẹt trong nhà bạn.
Scott nhận thức được điều này.
Anh ấy gõ "Opossum" vào kho dữ liệu chính thức.
Anh ấy không hề nghĩ đến điều gì khác. Anh bắt đầu với việc kiểm soát động vật.
Cuối cùng, anh ấy nói: "Nhìn xem, chẳng phải bạn có thể mở tất cả cánh cửa tới nhà bạn và chơi nhạc thật to và nhìn xem có thứ gì chuyển động ko?"
Và điều đó đã đúng. Một tràng vỗ tay cho Scott.
Nhưng đó không phải tất cả về loại chuột opossum.
Boston không chỉ có một tổng đài.
Nó còn có 1 ứng dụng, 1 website và 1 ứng dụng trên điện thoại, mang tên Citizens Connect.
Chúng tôi không viết ứng dụng này.
Đây là thành quả của những con người xuất sắc tại Văn phòng cơ học thành phố tại Boston.
Rồi 1 ngày -- đây mới thực sự là báo cáo -- có 1 thứ xảy ra: "1 chú chuột opossum trong thùng rác của rôi.
Không biết nó chết chưa nữa. Làm thế nào để xử lý nó?"
Nhưng chuyện xảy ra với Citizens Connect lại khác.
Scott nói chuyện trực tiếp.
Nhưng trên Citizens Connect, mọi thứ đều được công khai, để tất cả có thể thấy.
Và trong trường hợp này, một người hàng xóm đã thấy.
Trong bản báo cáo tiếp theo có viết, "Tôi đang đi bộ trong khu vực, thì thấy 1 thùng rác phía sau nhà.
1 chú chuột opossum sao? Thử kiểm tra xem.
Còn sống? Đúng vậy. Dựng thùng rác lên, rồi đi bộ về nhà.
Chúc ngủ ngon, chú chuột opossum đáng yêu."
(Cười) Khá đơn giản.
Điều này thật thú vị. Đây chính là cách công nghệ tiếp cận với đời sống thực.
Đây cũng là một ví dụ điển hình khác về việc chính phủ triển khai trò chơi cộng đồng.
Nhưng đó cũng là ví dụ về việc chính phủ như một hệ thống.
Không hẳn là tôi nói về định nghĩa của hệ thống trong công nghệ.
Tôi chỉ đang nói về một hệ thống hỗ trợ con người giúp đỡ lẫn nhau.
Mọi người giúp đỡ lẫn nhau, nhưng chính phủ đóng vai trò cốt lõi ở đây.
Nó kết nối hai người đó lại với nhau.
Nếu cần thiết, các dịch vụ của chính phủ có thể giúp đỡ họ kết nối lại, nhưng một người hàng xóm thì là một giải pháp tốt và tiết kiệm hơn so với các dịch vụ của chính phủ.
Khi người này giúp người kia, cộng đồng của chúng ta trở nên lớn mạnh hơn.
Nếu gọi trung tâm quản lý động vật, điều đó sẽ tiêu tốn nhiều tiền bạc hơn.
Một trong những điều quan trọng chúng ta cần nghĩ về chính phủ là nó không giống với chính trị.
Phần lớn mọi người hiểu điều đó, nhưng họ lại nghĩ rằng cái này là đầu vào cho cái kia.
Rằng đầu vào cho hệ thống chính phủ và việc bầu cử.
Xem nào, bao nhiêu lần chúng ta bầu cử 1 nhà lãnh đạo chính trị -- và chúng ta thường tiêu tốn nhiều năng lượng để đi tìm 1 nhà lãnh đạo chính trị -- và rồi chúng ta ngồi lại và hi vọng chính phủ sẽ phản ánh giá trị và thỏa mãn nhu cầu của chúng ta, nhưng rồi lại chẳng có mấy thay đổi?
Đó là vị chính phủ giống như một đại dương mênh mông và chính trị chỉ là một lớp dày 6 inch trên bề mặt.
Và những gì ở phía dưới được chúng ta gọi là bộ máy quan liêu.
Chúng ta nói ra những từ ngữ đó với sự khinh miệt.
Nhưng chính sự khinh miệt đó đã giúp chúng ta thấy chúng ta có gì và phải trả giá cho thứ chống lại chúng ta, và rồi lại làm hại chính chúng ta.
Có người cho rằng chính trị rất hấp dẫn.
Nếu chúng ta muốn chính quyền làm việc cho mình, chúng ta phải khiến cho hệ thống đó trở nên hấp dẫn.
Bởi đó là nơi những công việc thực sự của chính phủ diễn ra.
Chúng ta phải đầu tư vào cơ cấu bộ máy chính phủ.
Đó chính là những gì OccupytheSEC đã làm.
Bạn đã bao giờ thấy những con người này?
Đó là một nhóm các công dân tâm huyết đã viết một bản báo cáo chi tiết dài 325 trang để trả lời cho đề nghị của SEC về việc góp ý cho Dự thảo cải cách tài chính.
Đó không phải là chính trị, mà là hệ thống quan liêu.
Với những ai mất niềm tin vào chính phủ, đây là lúc chúng ta hỏi bản thân về 1 thế giới chúng ta muốn để lại cho con cháu.
Bạn phải nhận ra những thách thức to lớn mà chúng sẽ phải đối mặt.
Chúng ta sẽ đạt được những điều chúng ta cần phải làm mà không chấn chỉnh lại chính quyền đại diện cho tất cả chúng ta không?
Chúng ta không thể làm vậy nếu không có chính phủ, chúng ta cần nó để đạt được hiệu quả hơn.
Tin vui là giờ đây công nghệ đang giúp cải thiện khá nhiều chức năng của chính phủ một cách làm mang lại hiệu quả thực sự thắt chặt hơn quan hệ cộng đồng.
Chúng ta có một thế hệ lớn lên với sự phát triển của Internet, và chúng ta biết không khó khăn gì để có thể hợp sức với nhau, bạn chỉ cần điều khiển hệ thống đi đúng hướng.
Giờ đây độ tuổi trung bình của các thành viên trong nhóm chúng tôi là 28, thật ghen tị là tôi gần như già hơn tất cả họ.
Đây là thế hệ dùng tiếng nói của mình để đấu tranh cho quyền lợi.
Cuộc chiến của họ không giống chúng ta không phải việc ai sẽ là người lên tiếng; mà tất cả họ sẽ phải làm điều đó.
Họ có thể đưa ra ý kiến trên bất cứ phương tiện nào và vào lúc nào, và họ vẫn đang làm điều đó.
Khi họ đối mặt với vấn đề của chúng phủ, họ có thể không quan tâm lắm đến việc sử dụng tiếng nói của mình.
Họ sử dụng đôi bàn tay của mình.
Họ sử dụng đôi bàn tay của mình để viết lên những ứng dụng giúp chính phủ làm việc tốt hơn.
Những ứng dụng này giúp chính ta cả thiện xã hội.
Đó có thể là việc xử lý vòi nước chữa cháy, dọn đống cỏ dại, dựng lại thùng rác có 1 chú chuột opossum bên trong.
Chắc chắn, chúng ta có thể xử lý vòi nước chữa cháy, và nhiều người đã làm vậy.
Nhưng những ứng dụng như cộng nghệ nhắc nhở rằng chúng ta không chỉ là người tiêu dùng, và chúng ta không chỉ là nhà tiêu dùng của chính phủ, đóng góp thuế và nhận lại dịch vụ.
Hơn thế, chúng ta là những công dân.
Và chúng ta không thể ổn định chính phủ cho đến khi chúng ta làm tốt nhiệm vụ công dân.
Tôi có một câu hỏi cho tất cả các bạn ở đây: Khi có những việc quan trọng cần đến sự chung tay của chúng ta, tất cả chúng ta, chúng ta sẽ là một đám đông tiếng nói, hay chúng ta sẽ trở thành một nhóm của những đôi tay?
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi sẽ trình bày về những phát hiện không ai ngờ tới.
Hiện tại tôi làm việc trong ngành công nghiệp năng lượng mặt trời.
Và công ty nhỏ mới thành lập của tôi đang cố gắng thâm nhập vào môi trường bằng cách chú ý tới...
... chú ý tới đóng góp từ cộng đồng.
Đây là một đoạn video ngắn cho thấy những gì chúng tôi đang làm.
Hở. Xin chờ một chút.
Có lẽ cần giây lát để chạy đoạn video.
(Tiếng cười) Chúng ta sẽ chỉ -- chúng ta có thể bỏ qua -- tôi sẽ bỏ qua video vậy...
(Tiếng cười) Không.
(Tiếng cười) (Tiếng cười) (Nhạc) Đây không phải là...
(Tiếng cười) Được rồi.
(Tiếng cười) Công nghệ Mặt Trời là...
Ồ, tôi hết giờ rồi sao?
Được rồi. Xin cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Trưa nay tôi muốn thảo luận với các bạn vì sao bạn sẽ không có một sự nghiệp lớn.
(Cười) Là một nhà kinh tế học,
Cuối ngày rồi, hãy sẵn sàng nghe những lời bình đáng buồn.
Tôi chỉ muốn nói với những ai đang muốn lập đại nghiệp
Tôi biết một số bạn đã quyết tâm tạo dựng sự nghiệp vĩ đại.
Nhưng rồi bạn cũng sẽ thất bại thôi.
(Cười) Bời vì -, các bạn đều vui với thất bại.
(Cười) Nhóm người Canada, chắc chắn luôn,
(Tiếng cười) Những ai muôn có một công việc tốt rồi sẽ thất bại, bởi vì, thật sự, công việc tốt, hiện nay biến mất hết rồi.
Có những nghề nghiệp và công việc tuyệt vời, và cũng có những việc nặng nhọc, căng thẳng, hút máu người, phá hủy tâm hồn, tương tự thế, và chả có gì ở giữa chúng.
Do đó ai muốn tìm một công việc tốt sẽ thất bại.
Tôi nói về những ai tìm kiếm những việc to lớn, sự nghiệp vĩ đại và tại sao bạn cũng sẽ thất bại luôn.
Lí do đầu tiên là bởi bất chấp bao nhiêu lần người ta nói với bạn, "Nếu bạn muốn có sự nghiệp vĩ đại, bạn phải theo đuổi đam mê của mình, bạn phải theo đuổi ước mơ của mình, bạn phải theo đuổi, điều thôi thúc lớn nhất trong cuộc đời bạn," bạn nghe hết lần này qua lần khác, và bạn quyết định không làm.
Bất kể bao nhiêu lần bạn tải về phát biểu của Steven Jobs tại lễ tốt nghiệp trường Stanford, bạn chỉ xem nó và quyết định không làm.
Tôi khá hiểu tại sao bạn quyết định không làm.
Bạn quá lười để làm.
Nó quá khó. Bạn sợ phải tìm kiếm đam mê của mình và không tìm nó, bạn nghĩ mình là kẻ dốt, và bạn biện minh cho việc tại sao bạn lại không tìm kiếm đam mê của mình.
Có đủ lời biện hộ, thưa quý ông quý bà.
Chúng ta sẽ không kể ra hết cả danh sách dài -- bạn sáng tạo khi nghĩ ra lời biện hộ nhưng lại không làm những điều cần làm nếu bạn muốn lập đại nghiệp.
Và, ví dụ, một lời biện hộ kinh điển là (thở dài) "À thì, đại nghiệp thực sự đối với hầu hết mọi người, chỉ là trò may rủi.
Tôi sẽ đứng loanh quanh để cố tìm vận may, và nếu tôi may mắn, tôi sẽ có được đại nghiệp.
Nếu không, tôi sẽ có một công việc tốt."
Nhưng mà công việc tốt là điều không thể, vậy sẽ không hiệu quả.
Vậy nên, lời biện hộ tiếp theo sẽ là, "Đúng là có nhiều người đặc biệt theo đuổi niềm đam mê của mình, nhưng họ là thiên tài.
Là những Steven Jobs.
Khi tôi lên 5, tôi đã nghĩ mình là thiên tài, nhưng thầy tôi đã đá văng ý nghĩ đó ra khỏi đầu tôi lâu rồi."
(Tiếng cười) "Và giờ tôi biết tôi vô cùng thạo việc."
Bạn biết đó, nếu là vào năm 1950, thạo việc thôi cũng sẽ mang đến cho bạn đại nghiệp.
Nhưng đoán xem?
Giờ đã là năm 2012, và nói với thế giới rằng, "Tôi rất là, rất là thạo việc." bạn tự khen mình để chê bai người khác.
Và rồi, dĩ nhiên, có lời biện hộ khác nữa: "Vâng, tôi sẽ làm, tôi sẽ làm, nhưng mà --- rốt cuộc thì, tôi không cá biệt.
Mọi người đều biết những ai theo đuổi đam mê nhìn chung đều bị ám ảnh
Hmm? Hmm? Phải không?
Bạn biết, ranh giới mong manh giữa thằng điên và thiên tài.
"Tôi không cá biệt. Tôi đã đọc tiểu sử của Steven J,
Ôi, lạy Chúa -- Tôi không phải dạng đó, tôi là người tốt
Tôi là người bình thường.
Tôi là người tốt, bình thường, và là người tốt và bình thường - không có đam mê."
(cười) "À, nhưng tôi vẫn muốn có sự nghiệp lớn,
Tôi không được chuẩn bị để theo đuổi đam mê, nên giờ tôi biết tôi phải làm gì, vì tôi có một giải pháp.
Tôi có chiến lược.
Chính từ Ba và Mẹ nói với tôi.
Ba mẹ nói là nếu tôi làm việc chăm chỉ, tôi sẽ có sự nghiệp tốt.
Vậy, nếu bạn làm việc chăm chỉ bạn sẽ có sự nghiệp tốt. Nếu bạn làm việc rất, rât, rất là chăm chỉ, bạn sẽ có một đại nghiệp.
Có vẻ hợp lí về mặt toán học đúng không?
Hmm. Không.
Bạn biết gì không? Có một bí mật nhỏ ở đây: Bạn muốn làm việc? Bạn muốn làm việc thật sự, thật sự, thật sự chăm chỉ?
Biết gì không? Bạn sẽ thành công.
Thế giới sẽ cho bạn cơ hội để làm việc rất, rất, rất, rất chăm chỉ.
Nhưng bạn có chắc rằng điều đó sẽ mang đến cho bạn đại nghiệp, khi tất cả bằng chứng đều cho thấy điều ngược lại?
Vậy, giờ hãy nói về những người trong các bạn đang tìm kiếm đam mê.
Bạn thực sự hiểu rõ bạn nên làm thế thì tốt hơn, chẳng quan tâm đến mọi lời biện minh.
Bạn đang cố tìm ra niềm đam mê -- (Thở dài) và bạn khá là hạnh phúc.
Bạn tìm thấy thứ gì đó khiến bạn thích thú.
"Tôi có một sở thích! Tôi có một sở thích!"
Bạn nói với tôi,
Bạn nói, "Tôi có một sở thích!" Tôi nói, "Thật tuyệt!
Và bạn đang cố nói gì với tồi?"
"Vâng, tôi có một sở thích."
Tôi nói, "Vậy bạn có đam mê không?"
"Tôi có một sở thích", bạn nói
"Sở thích đó được so sánh với cái gì?"
"Ừ thì, tôi có hứng thú trong việc này."
"Thế còn toàn bộ các hoạt động khác của con người?"
"Tôi không thích chúng."
"Bạn xem xét hết chưa, có không?"
"Không. Không hẳn."
Đam mê là tình yêu lớn nhất của bạn.
Đam mê là thứ sẽ giúp bạn phát huy hết tài năng của mình.
Đam mê và sở thích -- chúng không giống nhau.
Liệu bạn có đến gặp người bạn yêu và nói, "Cưới anh nhé! Nhìn em thích thật."
(Cười) Không hề có chuyện đó.
Không có chuyện đó, và bạn sẽ chết cô đơn một mình.
(Cười) Điều bạn muốn, Điều bạn muốn, điều bạn muốn, là niềm đam mê,
Bạn cần 20 sở thích, và rồi một trong số đó, một trong số đó sẽ bám lấy bạn, một trong số đó sẽ khuyến khích bạn hơn những thứ khác, và rồi bạn có thể tìm ra tình yêu lớn nhất của mình, khi so sánh với tất cả những sở thích khác của bạn và đó chính là niềm đam mê.
Anh là là một nhà kinh tế duy lý.
Anh ta nói với người yêu mình, "Chúng ta lấy nhau đi.
Hãy cùng kết hợp sở thích của chúng ta."
(Cười) Vâng, anh ta đã làm thế.
"Anh yêu em thật lòng", anh ta nói "Anh yêu em đậm sâu.
Anh yêu em hơn những người con gái khác anh đã từng gặp.
Anh yêu em hơn Mary, Jane, Susie, Penelope, Ingrid, Gertrude, Gretel -- Anh đã từng tham gia chương trình trao đổi của Đức.
Anh yêu em hơn --" Và rồi.
Cô ta bỏ ra ngoài, trong khi anh ta đang kể lể về tình yêu anh dành cho cô.
Sau khi hết khinh ngạc bởi, bạn biết đó, thất vọng, anh ta kết luận rằng anh ta vừa thoát được việc kết hôn với một người vô lý.
Dù vậy, anh ta vẫn ghi chú lại là trong lần cầu hôn tiếp theo, có lẽ không cần liệt kê hết tên của các cô gái anh ta đã phải lòng trong chuyện này.
(Cười) Nhưng cơ bản là vậy.
Bạn phải tìm kiếm nhiều sự lựa chọn để tìm ra được định mệnh của bạn, hay bạn sợ từ "định mệnh"?
Từ "định mệnh" làm bạn sợ à?
Đó là điều chúng ta đang đề cập tới.
Và nếu bạn không phát huy tối đa tài năng của mình, nếu bạn hài lòng với "sở thích", bất kể nó là cái quái gì, bạn biết điều gì sẽ đến vào cuối đời bạn?
Bạn bè và gia đình bạn sẽ tập trung tại nghĩa trang, bên cạnh huyệt một của bạn là tấm bia đá, và chữ khắc trên tấm bia đá đó nói rằng, "nơi đây an nghỉ một kĩ sư ưu tú, người đã phát minh ra Velcro."
Nhưng trên bia mộ đó nên viết là, trong một cuộc đời khác, điều nên đề cập đó là nếu bạn đã phát huy hết tài năng của mình, "Nơi đây yên nghỉ cuối cùng người được giải Nobel vật lí, người đã hoàn tất Thuyết Đại Thống Nhất và chỉ ra tính thực tiễn của kĩ thuật warp drive."
(cười) Velcro, thật luôn!
(cười) Một bên là sự nghiệp vĩ đại
Bên kia là cơ hội bị bỏ lỡ.
Nhưng rồi, một vài người trong các bạn, bất chấp những lời biện hộ đó, bạn sẽ tìm ra, bạn sẽ tìm ra niềm đam mê của mình.
Và bạn vẫn thất bại.
Bạn vẫn sẽ thất bại, bởi vì -- bởi vì bạn không hành động, bởi vì bạn sẽ lại phát minh ra một lời biện minh mới, bất cứ lời biện minh nào cho việc không hành động, và lời biện minh này, tôi đã nghe rất nhiều lần rồi: "Vâng, tôi muốn theo đuổi sự nghiệp lớn, nhưng, tôi coi trọng các mối quan hệ -- (cười) hơn là thành công.
Tôi muốn trở thành một người bạn vĩ đại.
Tôi muốn trở thành bậc cha mẹ vĩ đại, và tôi không thể hi sinh những điều đó để có thể đạt được thành tựu vĩ đại."
(cười) Bạn muốn tôi nói gì đây?
Bạn có thực sự muốn tôi nói với bạn rằng, nói rằng, "Thật lòng, tôi thề tôi chưa từng đá trẻ con."
(Cười) Hãy nhìn vào thế giới quan của chính bản thân bạn.
Bạn luôn là anh hùng bất kể thế nào.
Và tôi, người đề nghị tế nhị rằng bạn có thể muốn một sự nghiệp vĩ đại, nhất định là ghét trẻ con.
Tôi không ghét trẻ con. Tôi không đá chúng.
Vâng, đã có một đứa trẻ lẩn quẩn trong tòa nhà này khi tôi đến đây, nhưng không, tôi không có đá nó.
(Cười) Tất nhiên, tôi bảo nó rằng tòa nhà này chỉ dành cho người lớn thôi và bảo nó ra ngoài.
Nó lầm bầm điều gì đó về mẹ nó, và tôi nói với nó rằng chắc mẹ đang tìm nó ngoài kia.
Lần cuối tôi thấy nó, nó đang khóc trên cầu thang.
(cười) Yếu đuối quá đi.
(cười) Nhưng đó là ý bạn? Bạn muốn tôi nói thế à.
Bạn thật sự cho rằng thật đáng trân trọng khi bạn dùng trẻ con như tấm khiên sao?
Bạn biết ngày nào đó sẽ xảy ra điều gì không, hỡi những phụ huynh lí tưởng?
Ngày nào đó, con của bạn sẽ đến với bạn và nói rằng "Con muốn con muốn trở thành gì rồi.
Con biết con sẽ làm gì với cuộc đời của mình rồi.
Bạn vui mừng.
Đó là câu nói mà bậc cha mẹ muốn nghe, vì con bạn giỏi toán, và bạn biết bạn sẽ thích điều tiếp theo đó.
Rồi con bạn nói, "Con quyết định, con muốn trở thành nhà ảo thuật,
Con muốn biểu diễn ảo thuật trên sân khấu."
(cười) Và bạn sẽ nói gì?
Bạn nói, bạn nói rằng, "Mạo hiểm quá con,
Sẽ thất bại con à. Không kiếm được nhiều tiền từ đó đâu.
Con không biết đó thôi, nghĩ lại đi con.
Con rất giỏi toán, tại sao con không --" Con bạn cắt ngang lời bạn và nói, "Nhưng đó là ước mơ của con Con mơ được làm điều đó."
Và bạn sẽ nói gì nào?
Bạn biết bạn sẽ nói gì?
"Nhìn này con, ta cũng đã có một ước mơ, nhưng rồi -- Nhưng rồi --" Bạn sẽ kết thúc câu như thế nào với chữ "nhưng rồi" của mình?
"Nhưng, ta cũng đã một lần ước mơ, nhưng ta sợ phải theo đuổi nó."
Hoặc bạn sẽ nói với con bạn là: "Ta đã có một ước mơ, con à.
Nhưng rồi, mày ra đời."
(Cười) (vỗ tay) Có phải bạn thật sự muốn dùng gia đình bạn, có phải bạn thật sự muốn nhìn vào bạn đời và con của bạn, và coi như là nhà tù của mình?
Đã có điều gì đó mà bạn có thể nói với con của bạn, khi nó nói "Con có một ước mơ."
Bạn có thế đã nói -- khi nhìn vào mặt con bạn và nói rằng, "Cứ làm đi con!
Như ta đã từng làm."
Nhưng bạn không thể nói được vậy, vì bạn đâu có làm.
Bởi vậy, bạn không thể.
(Cười) Thế nên tội lỗi của bậc bố mẹ lại đổ lên những đứa trẻ đáng thương.
Tại sao, bạn cứ núp dưới bóng của các mối quan hệ để viện cớ này nọ về việc không theo đuổi niềm đam mê của mình?
Bạn biết tại sao.
Tận sâu thẳm trong tim bạn, bạn biết tại sao, và tôi đang cực kì nghiêm túc.
Bạn biết tại sao bạn cứ lấy sự ấm áp và dễ chịu và bao bọc bản thân trong các mối quan hệ.
Bởi vì bạn -- bạn biết bạn là ai.
Bạn sợ bị xem như kẻ lố bịch.
Bạn sợ phải cố gắng.
Bạn sợ rằng sẽ thất bại.
Người bạn vĩ đại, người bạn đời vĩ đại, bố mẹ vĩ đại, sự nghiệp vĩ đại.
Đó không phải là một sao? Đó không phải là chính bạn sao?
Làm sao bạn có thể trở thành một mà thiếu những thứ khác.
Nhưng bạn sợ.
Và đó là lí do bạn sẽ không có một sự nghiệp vĩ đại.
Trừ khi -- "trừ khi", đó là từ gợi nhớ nhiều nhất trong tiếng Anh -- "trừ khi"
Nhưng từ "trừ khi" cũng gắn chặt với một cụm từ vô cùng đáng sợ khác, "Giá như tôi đã..."
"Giá như tôi đã..."
Nếu bạn đã từng bật lên suy nghĩ đó trong đầu, sẽ thật sự rất đau.
Vậy, có rất nhiều lí do tại sao bạn rồi sẽ thất bại trong việc có một đại nghiệp.
Trừ khi -- Trừ khi.
Cảm ơn.
Khi bạn nghĩ về bộ não, thật khó khăn để hiểu được, bời vì nếu tôi hỏi bạn ngay bây giờ, tim hoạt động như thế nào, bạn sẽ ngay lập tức trả lời rằng: máy bơm
Nó bơm máu.
Nếu tôi hỏi bạn về phổi, bạn sẽ nói nó trao đổi khí Oxy từ khí CO2.
Thật là dễ dàng.
Nếu tôi hỏi não hoạt động như thế nào, khó để có thể hiểu được bởi vì bạn không thể chỉ nhìn vào một bộ não và hiểu đó là gì.
Nó không phải là một dụng cụ cơ khí, máy bơm, hay là túi khí
Nó giống như, nếu bạn giữ nó trong lòng bàn tay khi nó chết, chỉ một mẩu của chất béo.
Để hiểu não hoạt động thế nào, bạn phải đi vào bên trong một bộ não sống
bỏi vì não không thuộc cơ khí , nó là điện tử, là hóa học.
não của bạn chưa hơn 100 tỷ tế bào, được gọi là nơ-ron.
và những nơ-ron này tiếp xúc nhau bằng dòng điện.
và chúng ta sẽ nghe trộm cuộc trò chuyện giữa hai tế bào, và ta lắng nghe xem cái gì được gọi là dao động đỉnh điểm.
Nhưng ta sẽ không ghi chép não bạn hoặc não tôi hay là não giáo viên bạn, chúng ta sẽ sử dụng người bạn gián tốt tính này.
Không phải chỉ vì tôi nghĩ chúng ngầu, mà còn vì chúng có bộ não tương tự giống chúng ta.
Nên nếu học được chút gì đó về não chúng làm việc thế nào ta sẽ học được nhiều về não chúng ta hoạt động ra sao
Tôi sẽ để chúng vào nước đá và sau đó ... Khán giả: Eo... Greg Gabe: Yeah...
Ngay bây giờ chúng sẽ bị gây mê.
Vì chúng là động vật máu lạnh, nhiệt độ của chúng sẽ giống của nước chúng không thể kiểm soát nên đơn giản là thư giãn, đúng không?
Chúng sẽ không cảm thấy gì cả, nào cho bạn một chút về việc chúng ta đang làm gì, một thí nghiệm khoa học để hiểu về bộ não.
vậy ...
Đây là chân của con gián.
và con gián có tất cả những sợi tóc xinh đẹp này và đầy gai xung quanh nó.
Bên dưới mỗi cái là một tế bào, và nơ-ron của nó sẽ gửi thông tin về cơn gió hoặc sự dao động.
Để bắt được một con gián không hề dễ bởi chúng có thể cảm nhận bạn đang đến. Trước khi bạn tới được chỗ, chúng đã chạy mất.
Những tế bào này truyền thông tin tới não sử dụng những sợi trục nhỏ với tinh nhắn điện tử ở đó.
Chúng ta sẽ ghi lại bằng ghim cái chốt ở đây.
Ta cần tách chân của con gián... đừng lo, chúng sẽ không mọc lại.. sau đó ta sẽ đặt hai chốt ở đây.
Tin nhắn điện tử này sẽ đi qua và được tiếp nhận.
Bây giờ ta sẽ tiến hành thí nghiệm, hãy xem nếu bạn dám.
Tốt rồi. Tiến hành thôi.
Giờ tôi sẽ mang cái chân này, Tôi sẽ đặt nó vào phát mình này để ta có thể tiến hành được gọi là Hộp nhện và nó thay thế nhiều thiết bị đắt tiền trong phòng thí nghiệm, nên bạn có thể làm vậy trong trường cấp 3 của mình hoặc trong tầng hầm như tôi.
(khán giả: tiếng cười) Rồi, đó.
Bạn có thể thấy không?
Được rồi, giờ tôi sẽ bật nó lên.
Cắm ổ điện.
(âm thanh) Với tôi, đây là âm thanh tuyệt nhất thế giới.
Hãy quan sát xem chúng như thế nào, đưa chúng lên màn hình iPad.
Tôi đã cắm iPad vào đây.
Hãy nhớ ta đã nói sợi trục giống như những đầu nhọn.
Nên ta hãy để ý một chút một trong chúng nhìn như chỉ trong 1s.
Như chúng ta thấy. Đó là thế hoạt động.
Bạn cần 100 tỷ tế bào trong não để gửi tất cả thông tin về việc bạn thấy gì, nghe gì.
Chúng ta làm một thí nghiệm thì sao nhỉ?
Ta sẽ thổi vào nó và nghe nếu ta thấy có sự thay đổi.
Các bạn đã sẵn sàng chưa nào?
(tiếng thổi) (âm thanh thay đổi) Để tôi lấy bút chạm vào nó.
(tiếng ồn) Đó là tốc bộ truyền dữ liệu.
Thực ra cần chút kiến thức khoa học thần kinh để hiểu điều này.
Đây gọi là tỷ lệ mã hóa: Càng tác động mạnh vào cái gì sẽ càng nhiều dao động đỉnh điểm Và tất cả các thông tin đó sẽ đến não bạn.
Bạn hiểu điều đó như thế này.
Cách khác là do não bạn không chỉ tiếp nhận dòng đẩy của điện mà còn có thể gửi nó đi.
Làm thể nào chuyển động cơ.
Quan sát xem chuyện gì xảy ra nếu tôi cắm điện vào chân con gián
Tôi sẽ lấy hai chốt điện này cắm vào nó.
Lấy đầu khác cắm vào iPod của tôi.
Mà thực ra là iPhone.
Điện thoai hoặc iPod của bạn có một bộ sạc?
Nó sẽ gửi tín hiệu tới nam châm ở tai nghe khiến chúng rung và bạn có thể nghe được âm thanh
Những tín hiệu đó giống như trong não bạn sử dụng bạn có thể gửi chúng tới chân con gián và hy vọng sẽ có hiệu quả, thực ra ta có thể thấy chuyện gì diễn ra khi đưa âm nhạc tới lũ gián.
Hãy quan sát.
(giai điệu) Bật lên được chưa?Tiến hành nào
(Khán giả trầm trồ) GG: Vậy chuyện gì đang diễn ra?
(Tiếng cười) Bạn thấy những gì đang diễn ra nó chuyển động theo điệu nhạc
Tất cả người yêu audio ở đây nếu bạn có dàn âm thanh bạn biết rằng loa thùng là loa to nhất.
Loa to nhất có sóng âm thanh dài nhất, là thứ mang trong dòng điện, và dòng điện là thứ khiến những vật này chuyển động.
không chỉ loa tạo ra sóng điện từ
Mic-ro cũng gây ra sóng điện từ.
(Nhịp điệu) Tôi đã mời một người khác ngoài khán phòng này để giúp tôi điều này.
(Beatboxing) Đây là lần đâu tiên chuyện này diễn ra trong lịch sử loài người .
Beatbox đến với chân một con gián.
Khi bạn trở lại trường, hãy nghĩ về thần kinh học và làm sao có thể bắt đầu cuộc cách mạng nơ-ron
Cảm ơn rất nhiều.
Tạm biệt. (Vỗ tay) Người dịch: Ichi Nguồn: ted-ed.com
Thường ngày ở trường học, vô số thời gian được dành ra để học đáp án cho các câu trả lời, nhưng bây giờ, chúng ta sẽ làm điều ngược lại.
Chúng ta sẽ xem những câu hỏi mà bạn không thể biết câu trả lời bởi vì chúng không có đáp án.
Khi còn là một cậu bé, tôi từng thắc mắc rất nhiều thứ như: Một con chó sẽ có cảm giác như thế nào?
Thế còn côn trùng thì sao?
Big Bang có phải chỉ là một vụ tai nạn?
Nếu có, làm sao biết chắc rằng Chúa là một ông mà không phải một bà?
Tại sao nhiều người và con vật vô tội phải chịu đựng những bất hạnh?
Thực sự có một kế hoạch cho cuộc đời tôi ư?
Có phải tương lai vẫn chưa được viết hay nó đã sẵn có mà ta không nhìn thấy được?
Vậy tôi có quyền tự quyết định không? Ý tôi là tôi là ai vậy?
Tôi là một cái máy sinh học ư?
Thế tại sao tôi có ý thức?
Ý thức là gì? Robot rồi sẽ có ý thức không?
Ý tôi là, tôi cho rằng một ngày nào đó tôi sẽ được biết tất cả đáp án cho những câu đó.
Ai đó phải biết chứ, đúng không?
Bạn đoán đi? Chẳng ai biết đâu.
Hầu hết những câu hỏi đó giờ đây làm tôi tò mò hơn bao giờ hết.
Nhưng nghiên cứu sâu về nó thì thật thú vị vì nó sẽ mang bạn đến ngưỡng cửa của tri thức, bạn sẽ không biết được mình sẽ tìm thấy gì ở đó đâu.
Có 2 câu hỏi mà chưa ai trên trái đất này trả lời được.
(Âm nhạc) [Có bao nhiêu vũ trụ?] Thỉnh thoảng, khi tôi trên một chuyến bay dài tôi đưa mắt nhìn ra cảnh núi non và sa mạc và cố đoán xem trái đất bao la như thế nào.
Rồi tôi nhớ rằng có một thứ chúng ta nhìn thấy mỗi ngày có thể chứa vừa một triệu Trái đất bên trong: Mặt trời.
Nó dường như rất to.
Nhưng trong vũ trụ bao la, Mặt Trời chỉ như một chiếc đinh ghim, một trong khoảng 400 tỉ ngôi sao trong dải ngân hà, mà bạn nhìn thấy vào những đêm quang đãng như một màn sương trắng nhạt trên bầu trời.
Có khoảng 100 tỉ thiên hà được phát hiện bằng kính thiên văn.
Nếu mỗi ngôi sao có kích thước chỉ bằng một hạt cát thì số ngôi sao trong dải ngân hà đủ để lấp đầy một bãi biển với diện tích là 30x30 foot và sâu ba feet với đầy cát.
Và cả Trái đất này sẽ không có đủ bãi biển để tượng trưng cho những ngôi sao trong cả vũ trụ này.
Ôi ngài Stephen Hawking ơi, chừng đó là rât rất nhiều ngôi sao.
nhưng bây giờ ông và các nhà vật lí khác tin rằng thực tế nó còn lớn hơn vậy nữa.
Theo tôi, trước hết thì 100 triệu thiên hà trong phạm vi kính thiên văn có lẽ chỉ là một phần rất nhỏ.
Bản thân không gian đang được mở rộng với tốc độ tăng rất nhanh.
Đại đa số các thiên hà xa đến nỗi ánh sáng từ chúng không bao giờ đến được chỗ chúng ta.
Tuy nhiên, thực tại trên Trái Đất liên quan mật thiết với khoảng cách của những thiên hà vô hình đó.
Chúng như là một phần của vũ trụ này.
Chúng tạo nên một công trình đồ sộ duy nhất tuân theo định luật vật lí giống nhau và đều tạo thành từ các nguyên tử, electron, proton, quark, neutrino giống nhau; thứ tạo nên bạn và tôi.
Tuy nhiên, những thuyết vật lí gần đây bao gồm cả lý thuyết dây, cho chúng ta biết rằng có thể có vô số các thiên hà khác được xây dựng bởi các loại hạt khác với những đặc tính tuân theo những quy luật khác.
Hầu hết các vũ trụ này đều không có sự sống, chúng có thể xuất hiện và biến mất trong một nano giây.
Nhưng nếu liên kết lại thì chúng sẽ tạo nên một đa vũ trụ bao la gồm những vũ trụ có thể tồn tại tới 11 chiều, bao gồm những điều kì diệu vượt quá sức tưởng tưởng của chúng ta.
Phiên bản quan trọng của lí thuyết dây dự đoán một đa vũ trụ tạo nên bởi 10 đến 500 vũ trụ.
Đó là số 1 theo sau bởi 500 số 0, một con số lớn đến nỗi mà nếu mỗi phân tử chúng tôi quan sát được trong vũ trụ có vũ trụ riêng của nó, và tất cả phân tử trong những vũ trụ đó đều có vũ trụ riêng của nó, lặp lại điều đó thêm hai lần nữa nó là phần rất rất nhỏ bé, như là một phần một nghìn tỉ nghìn tỉ nghìn tỉ nghìn tỉ nghìn tỉ nghìn tỉ nghìn tỉ nghìn tỉ nghìn tỉ nghìn tỉ nghìn tỉ nghìn tỉ nghìn tỉ nghìn tỉ.
( Cười) Nhưng ngay cả con số đó là rất nhỏ so với con số khác: vô tận.
Một số nhà vật lí cho rằng không-thời gian trải dài liên tục vô hạn và nó chứa một số lượng vô hạn cái gọi là vũ trụ túi. với tính chất khác nhau.
Não của bạn vẫn ổn chứ?
Không có nghi ngờ gì việc thuyết này đã được chứng minh, nhưng vẫn còn rất khó để hiểu được nó, và một số nhà vật lý nghĩ rằng bạn chỉ có thể hiểu được nó nếu bạn tưởng tượng rằng các vũ trụ song song đó vẫn không ngừng tăng lên, và có nhiều vũ trụ rất giống với cái chúng ta đang sống, và sẽ bao gồm nhiều bản sao của bạn.
Trong một vũ trụ, bạn sẽ tốt nghiệp với bằng danh dự kết hôn với người trong mộng, trong vũ trụ khác, cũng chưa chắc.
Một số nhà khoa học sẽ nói rằng điều đó thật vô nghĩa.
Chỉ có một câu trả lời cho câu hỏi có bao nhiêu vũ trụ; đó chính là một.
Và một vài triết gia còn tranh luận rằng ngay cả vũ trụ của chúng ta cũng chỉ là một ảo giác.
Vì thế, như các bạn đã thấy không có một sự đồng tình nào cho câu hỏi này, một chút cũng không.
Tất cả những gì chúng ta biết là một số nào đó giữa không và vô hạn.
Tôi đoán chúng ta còn biết một điều khác.
Đây là thời điểm khá hay để nghiên cứu về vật lý.
Chúng ta có thể đang trải qua những biến chuyển lớn nhất về kiến thức mà nhân loại đã từng chứng kiến.
(Âm nhạc) Tại sao ta không thể thấy dấu hiệu của sự sống ngoài đó? Ở nơi nào đó trong vũ trụ rộng lớn kia chắc chắn phải phải có vô số hành tinh khác tồn tại sự sống.
Vậy tại sao ta lại không nhìn thấy gì cả?
Đây là câu hỏi nổi tiếng của Enrico Fermi năm 1950: Mọi người đang ở đâu?
Thuyết âm mưu cho rằng vật thể bay (UFO) ghé Trái Đất thường xuyên. chỉ là các báo cáo đang bị che giấu, nhưng thật ra, chúng không thuyết phục cho lắm.
Nhưng đó thực sự là một bí ẩn.
Trong vài năm qua, Đài thiên văn Kepler tìm thấy hàng trăm hành tinh quanh những ngôi sao gần đây.
Nếu suy diễn từ những dữ liệu đó, có vẻ như có đến nửa nghìn tỷ hành tinh chỉ trong thiên hà chúng ta.
Nếu một trong số 10,000 hành tinh này có điều kiện để duy trì sự sống, thì có đến 50 triệu hành tinh có thể tồn tại sự sống tại Ngân Hà này.
Và đây là điều khó hiểu: Trái đất chưa hình thành cho đến khoảng chín tỷ năm sau vụ nổ Big Bang.
Vô số các hành tinh khác trong thiên hà đã hình thành từ trước đó, và mở ra cơ hội cho sự sống tồn tại hàng tỷ, hoặc chắc chắn hàng triệu năm sớm hơn so với sự sống trên Trái đất.
Nếu chỉ một vài trong số đó nảy sinh sự sống có trí tuệ và bắt đầu phát minh ra các loại công nghệ, những công nghệ này đã có hàng triệu năm để phát triển về tiềm năng và độ phức tạp.
Trên trái đất, chúng ta đã thấy công nghệ phát triển nhanh chóng như thế nào chỉ trong vòng 100 năm.
Trong hàng triệu năm, một nền văn minh tiên tiến ngoài hành tinh có thể đã dễ dàng phát triển ra khắp thiên hà, có lẽ đã tạo ra được một vật thể khổng lồ để thu năng lượng hay là một hạm đội phi thuyền chiến đấu hoặc các công trình nghệ thuật đồ sộ che lấp bầu trời.
Ít nhất, bạn nghĩ họ sẽ cho thấy sự hiện diện của mình, cố tình hoặc vô ý, thông qua các tín hiệu điện từ loại này hay loại khác.
Nhưng chúng ta chưa thấy bằng chứng nào thuyết phục.
Tại sao vậy?
Có rất nhiều câu trả lời khả thi, một số khá mơ hồ.
Có lẽ chỉ có duy nhất một nền văn minh cực kì tiên tiến đã thống trị thiên hà này và đã hạn chế nghiêm ngặt sự truyền tải sóng vô tuyến bởi nó hoang tưởng về khả năng có đối thủ cạnh tranh.
Họ chỉ ngồi đó sẵn sàng để xoá sạch những mối đe doạ đối với họ.
Hoặc họ chưa phát triển đến mức đó, hoặc có lẽ là sự tiến hóa của họ về sự trí tuệ có khả năng tạo ra công nghệ vượt bậc hiếm hơn chúng ta nghĩ.
Sau cùng, nó chỉ xảy ra một lần trên Trái đất trong bốn tỷ năm.
Điều đó là vô cùng may mắn.
Có thể chúng ta là nền văn minh tiên tiến đầu tiên trong thiên hà này.
Hoặc, sự văn minh luôn tiềm ẩn những hạt giống tự hủy diệt thông qua việc không có khả năng kiểm soát công nghệ mà nó tạo ra.
Đầu tiên, chúng ta chưa tìm kiếm quá sâu, và chúng ta chưa đầu tư nhiều tiền của vào nó.
Chỉ có một phần rất nhỏ những ngôi sao trong thiên hà này được chúng ta quan sát kỹ để tìm những tín hiệu khả thi.
Và có lẽ chúng ta chưa tìm kiếm đúng cách.
Có thể khi các nền văn minh phát triển, họ nhanh chóng khám phá ra các công nghệ liên lạc phức tạp và hữu ích hơn sóng điện từ.
Có thể tất cả mọi hoạt động diễn ra trong một vật thể đen bí ẩn mới được khám phá, hay là năng lượng đen, loại năng lượng tạo ra hầu hết khối lượng vũ trụ.
Hoặc có thể chúng ta đã tìm kiếm trên một quy mô sai.
Có lẽ rằng các nền văn minh phát triển nhận ra rằng sự sống cuối cùng chỉ là một mớ hỗn tạp những thông tin phối hợp với nhau một cách hài hòa, và nó hoạt động hiệu quả hơn trên quy mô nhỏ.
Như trên Trái Đất, hệ thống phát thanh đồ sộ đã thu nhỏ thành chiếc iPod tí hon, xinh đẹp, có lẽ bản thân sự sống trí tuệ, để giảm bớt tác động của nó lên môi trường, đã tự thu nhỏ bản thân đến mức vi mô.
Hệ Mặt Trời có thể chứa đầy sinh vật ngoài hành tinh, chỉ có điều ta không thấy họ.
Ngay cả các ý tưởng trong đầu chúng ta cũng là một dạng sự sống ngoài hành tinh.
Đó là một suy nghĩ khá điên rồ.
Nhưng thật thú vị khi các ý tưởng có một vòng đời riêng của chúng và chúng còn vượt xa hơn những người nghĩ ra chúng.
Có khi sự sống sinh học chỉ là một giai đoạn.
Trong vòng 15 năm tới, chúng ta có thể bắt đầu tìm thấy những dữ liệu quang phổ từ những hành tinh tiềm năng lân cận. và nhận ra sức sống tràn trề của chúng.
Trong khi đó, SETI, Cuộc Tìm Kiếm Trí Tuệ Ngoài Hành Tinh, phát hành dữ liệu của họ với công chúng để cho hàng triệu nhà khoa học, có thể cả các bạn nữa, có thể dùng sức mạnh của đám đông để tham gia cuộc tìm kiếm này
Ngay tại Trái Đất này, những thí nghiệm tuyệt vời được thực hiện để cố gắng tạo ra sự sống từ sơ khai, cuộc sống khởi nguồn từ những thứ khác với dạng DNA mà chúng ta biết.
Tất cả những thứ này giúp chúng ta hiểu liệu vũ trụ có tràn đầy sự sống không hay thật ra chỉ có mỗi chúng ta.
Dù câu trả lời là gì đi nữa thì chúng cũng rất đáng ngạc nhiên, bởi vì ngay cả khi chỉ có chúng ta, việc chúng ta suy nghĩ và mơ mộng và trả lời những câu hỏi kia có thể trở thành một trong những sự thật quan trọng nhất về vụ trụ.
Và tôi có thêm một thông tin tốt lành nữa cho các bạn.
Nó hoàn toàn ngược lại.
Bạn biết càng nhiều, bạn càng thấy thế giới thật kỳ diệu.
Và chính những khả năng điên rồ, những câu hỏi không có lời giải đáp, là những thứ kéo ta vươn lên.
Cho nên hãy luôn tò mò.
Tôi đã có một khoảng thời gian khó khăn tại trường bởi vì căn bệnh ADD và tôi có được tấm bằng tiến sĩ.
Tôi lấy bằng Tiến sĩ, nhưng... nó khá rất khó khăn -- sinh, lý, địa chất, ... --- đều khó với tôi.
Chỉ có một thứ khiến tôi chú ý, đó chính là hành tinh mà chúng ta gọi là Trái Đất.
Ở trong bức ảnh này, các bạn có thể thấy Trái Đất hầu như là nước.
Đó chính là Thái Bình Dương.
70% bề mặt Trái Đất được bao phủ bới nước.
Các bạn nói, "Nè, Tôi biết rõ Trái Đất, tôi sống ở đây mà."
Bạn nhầm rồi.
Bạn không hiểu biết về hành tinh này, bởi hầu hết Trái Đất được bao phủ bởi -- trung bình, 2 mile chiều sâu.
Và khi bạn ra ngoài, nhìn lên tòa nhà Empire State và toà nhà Chrysler, độ sâu của đại dương gấp 15 lần hai toà nhà ấy chồng lên nhau.
Và chúng ta mới khám phá 5% những gì tồn tại trong đại dương.
"Khám phá", có nghĩa là, đi tìm hiểu và xem xem có những gì ở đó.
Hôm nay tôi sẽ cho các bạn thấy một số thứ về hành tinh này, về đại dương.
Tôi sẽ dắt bạn từ nơi nước cạn đến sâu. và mong rằng, giống như tôi, bạn sẽ thấy được những thứ khiến bạn bị cuốn vào công cuộc khám phá trái đất.
Các bạn đều biết về san hô; bạn đã thấy nhiều san hô những bạn đã từng đến biển, lặn bằng ống thở, biết rằng những rặng san hô là một nơi tuyệt với -- đầy sức sống. cùng với các loài sinh vật lớn nhỏ, một số thì hiền lành, một số nguy hiểm cá mập, cá voi, ...
Chúng cần được bảo vệ khỏi con người.
Đó là những nơi tuyệt vời.
Nhưng thứ các bạn có thể không biết chính là sâu, sâu thẳm trong đại dương, Núi lửa phun trào.
Hầu hết núi lửa có trên Trái Đất nằm tại đáy đại dương -- chúng chiếm hơn 80%
Thật sự có những ngọn lửa, sâu dưới đáy đại dương, đang bập bùng cháy.
Trên khắp thế giới -- từ Thái Bình Dương, Đại Tây Dương , đến Ấn Độ Dương.
Tại những nơi đó, lớp đất đá của đáy đại dương biến thành chất lỏng.
Thật sự có sóng trên đáy đại dương.
Bạn nghĩ không gì sống ở đó nhưng khi nhìn kĩ thậm chí tại nơi sâu nhất, tối nhất trên Trái Đất, ta vẫn tìm thấy sự sống. Điều này cho chúng ta thấy rằng, sự sống luôn muốn nảy nở.
Thật sự là một điều thú vị.
Mỗi lúc lặn xuống đáy đại dương, chúng ta sử dụng tàu ngầm, sử dụng rô bốt để khám phá nơi này, và chúng ta đều phát hiện một vài thứ lạ kỳ, có thể làm chúng ta giật mình, có thể mang tính cách mạng.
Bạn hãy nhìn vào vũng nước đằng kia,
bao quanh vũng nước có một dốc đá nhỏ, nơi đó có một bãi cát trắng nhỏ.
Khi đến gần hơn, bạn sẽ thấy bãi cát đó rõ hơn, cùng gợn sóng của vùng nước ấy, từ dưới đáy
có một điều đặt biệt về vùng nước này chính là nó toạ lạc dưới đáy của Vịnh Mexico.
Vậy các bạn đang ngồi trong tàu ngầm nhìn ra ngoài cửa sổ, nhìn vào một ao nước nhỏ phía đáy đại dương.
Chúng ta thấy ao, thấy hồ, thấy sông -- Thật ra, đây là một dòng sông nằm tại đáy biển chảy từ phía dưới bên trái đến phía trên bên phải.
Thật sự có dòng chảy ở đó.
Điều này thật sốc
Có nhiều sông hồ ở dưới đại dương.
Có những động vật chỉ sống trong những "hồ" nước đó.
Đây, các bạn đang ở đáy đại dương. Tôi thích bản đồ này, bởi nó cho ta thấy được ngay giữa đại dương có một dãy núi.
Đó là dãy núi rộng lớn nhất trên Trái Đất, được gọi là dãy núi giữa biển dài 50,000 dặm và chúng ta hiếm khi thấy được nó.
Rất hiếm khi nhìn thấy được nó.
Ta có thể tìm thấy được những thung lũng, hàng ngàn thung lũng, to hơn, rộng hơn, sâu hơn cả Grand Canyon
Như tôi đã nói, chúng ta tìm thấy sông hồ, thác nước ngay dưới đại dương.
Thác nước lớn nhất trên hành tinh thật ra đang nằm phía dưới biển, gần khu vực Iceland.
Đó chỉ là một phần trong 5% mà ta đã khám phá.
Vậy chính là để có thể khám phá nó, các bạn phải có công nghệ hiện đại.
Không chỉ công nghệ, không chỉ một Dave Gallo hay một người, mà phải là một nhóm người.
Các bạn phải có năng lực, có đồng đội.
Các bạn phải có công nghệ.
Trong trường hợp này, đó là tàu, Atlantis, và tàu ngầm, Alvin.
Bên trong tàu ngầm đó là đội điều khiển tàu Alvin có ba người.
Họ điều khiển con tàu
Còn có 47 người khác nữa, cũng làm việc để đảm bảo an toàn cho những người đó.
Tất cả mọi người trên tàu ngầm hiện tại đều có chung một ý nghĩ: Mình có nên vào nhà vệ sinh lần nữa?
Bởi vì bạn phải ở trong đấy suốt 10 tiếng, 10 tiếng bên trong quả cầu bé nhỏ đó.
Ba người các bạn cùng nhau và không có ai khác.
Bạn lặn xuống, và một khi bạn chạm mặt nước, thật kinh ngạc!
Một màu xanh biển tuyệt đẹp xuyên ngay vào bạn.
Bạn không còn nghe tiếng của chiếc tàu trên mặt biển nữa, mà là tiếng của sóng âm phản xạ.
Nếu có Iphone, bạn có sóng âm phản xạ trong nó. Đó là sóng âm truyền thẳng xuống đáy và dội ngược lên.
Thợ lặn sẽ kiểm tra tàu để đảm bảo phần bên ngoài ổn và tiếp đó họ sẽ nói "Đi," Và thế là bạn lặn xuống đáy biển,
Vậy là mất khoảng hai tiếng rưỡi, các bạn đến được đáy ,
mà hai tiếng trong đó, tất cả là một màu đen.
Ta nghĩ rằng không gì sống tại nơi đó, tận cùng của đại dương.
Khi quan sát, chúng tôi tìm thấy nhiều thứ tuyệt vời.
Tận cùng xuống dưới, ta gọi nó là tầng nước giữa từ mặt nước xuống đáy biển, ta tìm thấy sự sống
Sự sống ở khắp nơi trong khu vực đó.
Tôi sẽ cho bạn thấy vài con sứa.
Chúng chắc chắn là một trong những loài tuyệt nhất
Hãy nhìn kìa, đung đưa những cái tua ra xung quanh
như con tôm hùm nhỏ.
Còn cái kia nhìn như cả đống sứa bị dính lại với nhau, quần thể sinh vật đó.
Một số loài vật thì nhỏ, một số có thể dài hơn sân khấu này.
Thật là tuyệt với.
Bạn không thể bắt chúng bằng lưới mà phải dùng máy chụp hình để quan sát chúng.
Vậy, mỗi lúc chúng tôi đi, lại thấy được nhiều loài vật khác.
Đại dương có đầy sự sống.
Và tại nơi sâu nhất của biển, khi đến dãy núi đó, chúng tôi tìm thấy suối nước nóng.
Chúng tôi chắc chắn, vì đây là vùng nước nguy hiểm, Nó quá sâu, nó sẽ nghiền tàu Titanic như cách mà bạn nghiền nát một cái cốc rỗng trong tay. Chúng ta chắc nơi đó sẽ không có sự sống,
Nhưng, chúng tôi tìm thấy sự sống, đa dạng và dày đặc, hơn cả trong rừng rậm nhiệt đới.
Trong một khoảnh khắc, khi nhìn ra cửa sổ tàu ngầm chúng ta khám phá ra một thứ-- mà thay đổi cách suy nghĩ của chúng ta về sự sống. Và, bạn không nhất thiết cần ánh sáng mặt trời để duy trì sự sống.
Dưới đó có cả những thú lớn, một số trong chúng nhìn quen thuộc
Cậu ta được gọi là Dumbo. Tôi yêu cậu ta.
Dumbo tuyệt vời. cậu này -- ồ, ước gì tôi có nhiều ảnh về cậu ta hơn.
Chúng tôi đang cố gắng làm thêm một chuyến nữa để quan sát nó có lẽ là trong 1 năm nữa.
Hãy lên mạng và tìm
Vampyroteuthis infernalis.
Loài mực ma cà rồng Cực kì ngầu.
Trong đại dương sâu thẳm đen tuyền, nó có những cái xúc tu phát sáng. Nếu mà tôi đến gần bạn đưa tay tôi ra trong bóng tối thì bạn sẽ thấy là vài thứ bé bé phát sáng ở chỗ này.
Khi đó, tôi đến gần bạn
Lúc nó muốn chạy trốn-- nó có những hột phát sáng trên mông giống như những con mắt.
Mắt phát sáng trên mông.
Ngầu phải không? Một sinh vật tuyệt vời.
(Cười) Gọi là mực ma cà rồng vì khi nó cảm thấy bị đe doạ nó sẽ kéo áo choàng đen che toàn thân và cuộn tròn thành một quả bóng.
Sinh vật kì quặc.
Con tàu này, "Con tàu của Những Giấc Mơ" -- một trăm năm trước, vào tháng tư sắp tới này, Nó đáng lẽ có mặt ở New York.
Đó là Titanic. Tôi đồng dẫn một chuyến khám phá ra ngoài ấy năm ngoái.
Chúng tôi đã học được rất nhiều về con tàu ấy.
Tàu Titanic là một nơi thú vị về mặt sinh học, Vì sinh vật đang di cư đến để sống trong Titanic.
Vi sinh vật thực chất đang ăn dần vỏ tàu.
Đó là nơi Jack đứng trên mũi tàu Titanic.
Nên chúng tôi đang làm rất tốt.
Và điều làm tôi hứng thú chúng tôi sẽ mô phỏng lại Titanic để mà bạn có thể ngồi nhà với cần điều khiển và tai nghe và thực sự tự mình khám phá tàu Titanic.
Đó là điều chúng tôi muốn làm, tạo dựng thế giới thực tế ảo đó không phải Dave Gallo hay ai đó, mà là bạn.
Bạn tự mình mà khám phá nó.
Đây là điều cốt yếu: Đại dương vẫn chưa được khám phá Tôi không thể diễn tả mức độ quan trọng bởi điều đó rất quan trọng với chúng ta.
Bảy tỉ người trên hành tinh này mà tất cả đều bị ảnh hưởng bởi đại dương, vì đại dương điều khiển không khí ta thở, nguồn nước ta uống thức ăn ta ăn.
Tất cả được điều khiển bởi đại dương bằng cách nào đó Và đó là chúng ta vẫn chưa khám phá hết -- năm phần trăm.
Điều mà tôi muốn các bạn nhớ rằng trong 5% đó, tôi đã cho bạn thấy vài điều tuyệt vời,
nhưng còn rất nhiều nữa. Mỗi lần chúng ta tìm đến biển, chúng ta lại tìm thấy điều gì đó mới lạ
Vậy còn những gì trong 95% còn lại?
Chúng ta đã biết hết hay còn rất nhiều ngoài kia?
Tôi nói với bạn rằng, đại dương đầy ắp những điều bất ngờ
Có một câu nói của Marcel Proust mà tôi rất thích "Hành trình của sự khám phá không phải là tìm kiếm vùng đất mới," điều ta đang làm "mà là để có cái nhìn mới."
Vậy nên hôm nay, tôi hy vọng qua vài điều tôi cho các bạn thấy sẽ cho bạn cái nhìn mới về hành tinh này và tôi muốn các bạn lần đầu tiên hãy nghĩ khác về nó.
Cảm ơn mọi người.
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Khi tôi nói rằng tôi đang phát triển thuốc tránh thai cho nam, phản ứng của mọi người rất khác nhau.
Phụ nữ thường nói kiểu như: "Tuyệt, Rất đúng lúc. Khi nào nó được sản xuất?"
(Tiếng cười) Các quý ông thường có hai kiểu phản ứng.
Họ yêu ý tưởng này, hoặc nhìn tôi một cách thận trọng và tự hỏi chính xác là tôi mặt hàng gì cho "bi" của họ.
(Tiếng cười) Tại sao thế giới cần thứ thuốc này?
Vâng, nếu tôi nói với bạn trong số sáu triệu ca mang thai hàng năm ở Hoa Kỳ, ba triệu trong số đó là ngoài ý muốn?
Hết một nửa.
Một con số đáng ngạc nhiên.
Và ba triệu ca mang thai ngoài ý muốn dẫn đến phần lớn trong số hơn một triệu ca nạo phá thai hàng năm tại Hoa Kỳ.
Tin vui, tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn đã giảm khoảng mười phần trăm trong vài năm qua,
Điều này là do nhiều phụ nữ đang sử dụng các hình thức tránh thai. hiệu quả, lâu dài và linh hoạt.
Nhưng vẫn còn rất nhiều vấn đề tồn tại.
Một cách tiếp cận đã trở thành hiện thực đó là những biện pháp tránh thai tốt hơn cho nam giới.
Nghĩ xem. Chúng ta có cả tá cách tránh thai cho nữ:
thuốc, miếng dán, IUD, màng chắn, xốp đệm, đặt vòng, v.v.
Cho nam giới, ta có hai lựa chọn được dùng trong hơn trăm năm: bao cao su và thắt ống dẫn tinh.
Dù chỉ có hai lựa chọn, cả hai đều có những nhược điểm đáng kể, Nam giới chiếm đến 30% tổng số sử dụng biện pháp ngừa thai, có 10% các cặp đôi chọn thắt ống dẫn tinh và 20% chọn dùng bao cao su.
Tại sao 20% các cặp đôi chọn bao cao su để tránh thai trong khi biện pháp này có tỷ lệ thất bại mỗi năm trên 15%?
Có nhiều phụ nữ gặp vấn đề khi sử dụng các loại thuốc tránh thai hiện có, vì những lý do như cục máu đông, hoặc không thể chịu được các phản ứng phụ.
Nếu biện pháp tránh thai nam là hữu ích, câu hỏi đặt ra tiếp theo là: Làm thế nào để phát triển nó?
Vâng, nhìn chung có hai cách tiếp cận.
Cách đầu tiên là thử can thiệp cách tinh trùng bơi về phía trứng hoặc liên kết với trứng.
Cách này hoá ra có độ khó cao, khó có đủ thuốc cho một lượng xuất tinh nhỏ mà vẫn hoạt động trong môi trường âm đạo.
Đó là lý do ta nên tập trung vào phương án hai ngưng toàn bộ việc sản xuất tinh trùng.
Đây cũng là một thử thách.
Vì sao? Đàn ông tạo ra rất nhiều tinh trùng.
(Tiếng cười) Đàn ông tạo ra 1000 tinh trùng mỗi giây và để có một biện pháp tránh thai hiệu quả bạn cần đưa tiến độ sản xuất tinh trùng giảm xuống còn một phần trăm so với năng suất bình thường.
Tin tốt là, điều này khả thi, gần như vậy. Các cách được nghiên cứu nhiều nhất là dùng hormon
để ngăn sản xuất tinh trùng.
Testosterone và progesterone, khi được dùng cùng nhau, sẽ ngăn chặn các tín hiệu từ não để tinh hoàn tạo tinh trùng, và với khoảng 90 phần trăm nam giới, việc sản xuất đó sẽ dừng lại sau ba-bốn tháng.
Đáng tiếc,10% nam giới không phản ứng với các hormon này vì các lý do chưa giải thích được.
Vài năm gần đây, các đồng nghiệp và tôi đã dùng cách khác để phát triển cách tránh thai cho nam mà không liên quan đến sự điều chỉnh hormon.
Cụ thể, chúng tôi tìm cách chặn chức năng của vitamin A trong tinh hoàn.
Tại sao? Trong hơn 90 năm, ta biết rằng cơ thể cần vitamin A để tạo tinh trùng.
Động vật nếu có chế độ ăn thiếu vitamin A sẽ ngừng tạo tinh trùng và tái sản xuất khi vitamin A được cấp trở lại.
Vitamin A mà chúng ta nạp vào được một nhóm enzyme, gọi là axit retinoic, chuyển đổi.
Một trong những enzyme này chỉ được tìm thấy trong tinh hoàn.
Đó là loại enzyme mà chúng tôi đang cố chặn.
Việc phong tỏa này giúp loại bỏ axit retinoic khỏi tinh hoàn và ngừng việc sản xuất tinh trùng không ảnh hưởng đến chức năng của vitamin A ở nơi khác trong cơ thể.
Chúng tôi đang thử nghiệm trên động vật và hy vọng sẽ sớm chuyển sang thử nghiệm trên con người.
Rõ ràng, tác động của việc tránh thai cho nam sẽ giúp ta tiến xa trong sinh sản học.
Thật thú vị khi suy đoán về ảnh hưởng mà nó sẽ tạo nên trong mối quan hệ giữa nam và nữ.
Một khả năng hấp dẫn là đàn ông có thể thường xuyên theo dõi tình trạng tránh thai của mình.
Trong vài năm qua, có hai nhóm đã giới thiệu thiết bị kiểm tra tinh trùng tại nhà kết nối với iPhone và rất dễ sử dụng. Một người đàn ông có thể kiểm tra
lượng tinh trùng và chia sẻ kết quả với bạn đời.
Nếu số lượng tinh trùng bằng không, cặp đôi sẽ cảm thấy thoải mái và yên tâm với biện pháp tránh thai của anh ta.
Một thiết bị thế này, cùng biện pháp tránh thai cho nam giới, có thể làm tăng đáng kể vai trò của nam trong ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn.
Các nhà nghiên cứu việc tránh thai cho nam đang cố tạo ra một tương lai tốt đẹp hơn cho các cặp đôi, Một tương lai mà tránh thai không còn là "chuyện phụ nữ", mà là vấn đề mà cả hai cùng quyết định.
Thế tại sao cần thuốc tránh thai cho nam?
Tôi tin rằng một viên thuốc như vậy giúp giảm tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn và nạo phá thai, cho phép nam giới tham gia bình đẳng vào việc tránh thai.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
(Nhạc dạo đầu) Một trong những điều nực cười của việc sở hữu một bộ não là bạn không thể kiểm soát những gì nó thu thập và lưu trữ hay các dữ kiện và câu chuyện. Điều này càng chuyển biến xấu đi khi chúng ta già đi.
Thỉnh thoảng có những điều đã nằm hằng năm trong đầu mình
trước khi kịp hiểu tại sao mình lại quan tâm tới chuyện đó, và kịp hiểu tầm quan trọng của nó đối với mình. Đây là ba câu chuyện mà tôi không thể quên được.
Khi Richard Feyman còn nhỏ sống tại quận Queens (thành phố New York, Mỹ),
mỗi lần đi dạo với cha mình, ông thường đem theo một quả bóng đặt vào một cái xe kéo
rồi kéo theo. Cứ mỗi lần ông kéo cái xe đẩy quả bóng lại lăn ra phía sau xe.
Ông hỏi cha: "Bố ơi, vì sao quả bóng lại chạy về phía sau xe?" Cha ông trả lời, "Bởi vì quán tính con ạ."
Ông lại hỏi, "Quán tính là gì hả bố?"
Cha ông trả lời, "Ờ thì,..
quán tính là tên các nhà khoa học đặt cho hiện tượng quả bóng lăn về phía sau xe kéo.
Nhưng thật ra không ai biết được con ạ." Rồi ông Feyman đi học rồi lấy bằng
của trường MIT, của Princeton, ông tìm ra nguyên nhân của vụ nổ tàu vũ trụ Challenger và cuối cùng thì ông đoạt giải Nô-ben Vật lý cho công trình các hoạ đồ Feyman dùng để miêu tả sự chuyển động của các hạt hạ phân tử. Ông nhắc đến lần nói chuyện với cha lúc còn nhỏ đó
đã chỉ cho ông thấy rằng bắt nguồn những câu hỏi đơn giản nhất, chúng ta có thể đi đến tận ranh giới sự hiểu biết của loài người và ranh giới đó là nơi ông muốn tung hoành. Và trên thực tế ông đã tung hoành thật oanh liệt.
Tiếp theo, Eratosthenes là vị thủ thư thứ ba của thư viện thành phố Alexandria (thuộc Hy Lạp cổ đại) và ông có rất nhiều đóng góp cho khoa học. Công trình đáng nhớ nhất của ông
khởi đầu khi ông làm thủ thư và nhận được một lá thư từ thành phố Swenet, nằm về phía nam Alexandria.
Nội dung lá thư có một điều làm Eratosthenes nhớ mãi đó là người viết thư tả rằng vào buổi trưa ngày chí, hễ ông ta nhìn xuống giếng thì có thể nhìn thấy bóng mình ở đáy giếng, và cũng thấy rằng đầu của mình che mất mặt trời.
Giờ thì tôi muốn nói rằng, chuyện Christopher Columbus phát hiện ra là trái đất hình cầu là chuyện nhảm. Hoàn toàn sai sự thật.
Trên thực tế, người đi học ai cũng biết trái đất hình cầu
từ thời của Aristotle, và Aristotle đã chứng minh được điều đó
chỉ từ một quan sát đơn giản. Ông thấy rằng bóng của trái đất trên mặt trăng
luôn luôn là hình tròn, và hình khối mà luôn tạo ra bóng hình tròn chính là hình cầu. Bài toán trái đất hình cầu đã được chứng minh.
Tuy nhiên, không ai đoán được kích thước của địa cầu cho đến khi Eratosthenes nhận được lá thư này.
Ông hiểu rằng mặt trời nằm chính ngay trên thành phố Swenet, vì khi nhìn xuống giếng, mặt trời, đầu của anh viết thư, và đáy giếng là 3 điểm trên môt đường thẳng.
Eratosthenes còn biết thêm một điều nữa. Ông biết rằng cắm một cây gậy xuống đất tại Alexandria
vào đúng thời gian và đúng ngày đó, lúc giữa trưa, khi mặt trời ở điểm cao nhất, vào ngày chí, bóng của cây gậy tạo một góc 7.2 độ.
Để tìm chu vi của một đường tròn, nếu ta có 2 điểm trên vòng tròn này, chúng ta chỉ cần biết khoảng cách giữa 2 điểm đó để suy ra chu vi của nó.
Lấy 360 độ chia cho 7.2 ta được 50.
Tôi biết con số này hơi tròn trĩnh quá, làm tôi cũng thấy hơi nghi ngờ câu chuyện này, nhưng chuyện đang đến hồi hay, nên ta tiếp tục theo dõi. Giờ ông cần biết khoảng cách từ Swenet đến Alexandria
và điều này thì đơn giản vì Eratosthenes giỏi địa lý.
Thực ra ông chính là người nghĩ ra từ "địa lý"
Tuyến đường nối Swenet và Alexandria là tuyến đường thương mại, và hễ đi buôn thì phải biết đi lại mất bao lâu.
Cần biết khoảng cách chính xác nên ông biết rằng khoảng cách giữa 2 thành phố là 500 dặm.
Nhân với 50, ta được 25.000, sai số của phép tính này là một phần trăm so với độ dài chính xác đường kính trái đất.
Ông đã tính ra con số này 2,200 năm trước.
GIờ đây, chúng ta đang sống trong một thời đại mà người ta sử dụng các cỗ máy trị giá hàng chục tỷ đô-la để đi tìm hạt Higgs.
Chúng ta sẽ tìm ra được những phân tử có thể di chuyển nhanh hơn vận tốc ánh sáng, và tất cả các khám phá này đều được được thực hiện nhờ vào công nghệ chỉ mới được phát triển trong vài thập kỷ gần đây.
Tuy nhiên xuyên suốt phần lớn lịch sử loài người chúng ta phải dưa vào mắt, vào tai, vào trí óc để phát hiện ra những điều này.
Armand Fizeau là một nhà vật lý thực nghiệm tại Paris.
Ông chuyên kiểm tra, hoàn thiện và xác nhận kết quả thí nghiệm của các nhà vật lý khác, Nghe thì có vẻ như ông chỉ là nhà khoa học hạng 2 nhưng thật ra việc ông làm là mấu chốt của khoa học, bởi trong khoa học, hễ là sự thật thì sẽ có thể được chứng minh độc lập.
Ông Fizeau đã quen với các thí nghiệm của Gallileo để xác định xem ánh sáng có tốc độ hay không. Thí nghiệm kỳ thú này như sau
Gallieo và trợ lý mỗi người cầm một cái đèn,
Khi Galileo mở đèn, anh trợ lý cũng sẽ mở đèn. Hai người tập để có thể mở đèn cùng một lúc.
Đến khi tập được rồi, hai người đứng trên hai ngọn đồi
cách nhau 2 dặm, rồi cùng nhau mở đèn, bới Galileo giả định rằng nếu ánh sáng có một tốc độ xác định thì ông sẽ thấy là có gián đoạn từ ánh sáng phát ra từ đèn của anh trợ lý.
Nhưng vận tốc của ánh sáng quá nhanh cho Galileo kịp trông thấy điều gì. Galileo đoán trệch đến vài bậc khi ông giả định rằng
tốc độ ánh sáng nhanh hơn tốc độ âm thanh chừng 10 lần.
Ông Fizeau để ý đến thí nghiệm này. Ông sống ở Paris,
nên ông bố trí 2 trạm thí nghiệm, cách nhau khoảng 5 dặm rưỡi ở Paris.
Và ông đã giải quyết được vấn đề của Galileo mả chỉ sử dụng một dụng cụ có thể nói là khá tầm thường. Đây chính là dụng cụ mà ông đã dùng.
Bây giờ tôi sẽ tạm không dùng máy chiếu nữa
vì tôi muốn các bạn sự dụng trí não của mình. Đây là một cái bánh răng cưa.
Nó có rãnh, nó có răng cưa.
Và đây chính là giải pháp mà Fizeau đã dùng để phân ra các xung ánh sáng.
Ông đặt môt đèn sau một trong những cái rãnh này,
Khi tôi chiếu ánh đèn qua cái rãnh này vào mặt gương cách đây năm dặm, ánh đèn sẽ phản chiếu từ mặt gương và quay lại chỗ tôi cũng qua cái rãnh này. Nhưng khi ông Fizeau quay bánh răng cưa nhanh hơn, một điều kỳ thú xảy ra.
Ông nhận thấy như có một cánh cửa đang đóng lại chặn dòng ánh sáng đang quay trở lại mắt ông.
Tại sao như vậy? Đó là bởi vì xung ánh sáng không quay lại
qua cùng cái rãnh đó. Ánh sáng thực ra đang chạm phải một cái răng cưa.
Và nếu ông quay bánh răng cưa nhanh đến một mức nhất định,
ông hoàn toàn chặn dòng sáng.
Từ đó, dựa trên khoảng cách giữa 2 trạm phát sáng và vận tốc bánh răng cưa và với số rãnh trên bánh răng cưa, ông tính ra vận tốc ánh sáng với sai số dưới 2% so với vận tốc chính xác.
Và ông đã làm được điều này vào năm 1849. Chính đây là động lực khiến tôi đam mê nghiên cứu khoa học.
Mỗi khi gặp một vấn đề khó, tôi sẽ lại đi tìm đọc về nhà khoa học đã tìm ra vấn đế đó.
và đọc về quá trình họ đã nghiên cứu để hiểu vấn đề đó.
Khi bạn đọc về quá trình nghiên cứu dẫn đến phát minh hay định nghĩa mới, bạn sẽ thấy rằng các nhà khoa học thật ra cũng không khác chúng ta là mấy.
Họ và chúng ta đều là người trần mắt thịt, Họ và chúng ta đều sinh ra với từng đó bộ phận.
Tôi thích khi gọi các ngành khác nhau của khoa học là các địa hạt nghiên cứu.
Đại đa số chúng ta nghĩ rằng khoa học là một ngôi nhà kín cổng cao tường khó vào nhưng khoa học thật ra như một địa hạt rộng mở.
Và tất cả chúng ta đều là những nhà khai phá. Những nhà phát hiện thực ra chỉ cố gắng suy nghĩ sâu hơn một chút
về những vấn đề họ đang tìm hiểu, và họ tò mò hơn người thường chút xíu.
Chính sự tò mò của họ đã thay đổi cách con người suy nghĩ về thế giới và từ đó thay đổi thế giới này.
Họ đã thay đổi thế giới, và các bạn cũng có thể làm được như vậy.
Xin cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi có một câu hỏi cho các bạn: Bạn có theo đạo không?
Hãy giơ tay lên. Nếu bạn nghĩ mình là một người theo đạo.
Xem nào, tôi ước chừng khoảng 3 hay 4%.
Tôi không ngờ là có nhiều người mộ đạo như vậy tại buổi hội thảo TED cơ đấy.
(Cười) Được rồi, một câu hỏi nữa: Bạn có nghĩ rằng mình có linh hồn ở bất kỳ hình dạng hay cách thức nào không?
Hãy giơ tay lên nào. Được, phần đông là có.
Buổi nói chuyện hôm nay của tôi là về lý do chính, hay nói đúng hơn là một trong những lý do chính, mà hầu hết mọi người cho rằng bản thân họ có tâm linh theo một hình thức nào đó.
Tôi sẽ nói về sự chuyển hóa tinh thần
Đó là một sự thật cơ bản về loài người rằng đôi lúc cái tôi dường như biến mất.
Và khi điều đó xảy ra, có một cảm giác hân hoan, vui sướng tột cùng và chúng ta dùng vô số các loại ẩn dụ so sánh để diễn ta những cảm xúc này.
Chúng ta nói về việc cảm thấy như được nâng đỡ hay là phấn khởi vui vẻ.
Thực sự là khó để nghĩ về những thứ trừu tượng như thế này mà không dùng đến một phép ẩn dụ cụ thể nào cả.
Vậy nên, đây là phép ẩn dụ mà tôi sẽ viện dẫn ngày hôm nay.
Hãy nghĩ về tâm trí của mình như một ngôi nhà với rất nhiều căn phòng, và chúng ta thì khá quen thuộc với hầu hết những căn phòng đó.
Nhưng đôi khi một cánh cửa bỗng dưng hiện ra và nó dẫn tới một chiếc cầu thang.
Chúng ta trèo lên chiếc cầu thang này và trải nghiệm một trạng thái thay đổi ý thức.
Vào năm 1902, nhà tâm lý học vĩ đại người Mỹ, William James đã viết về rất nhiều thể loại trải nghiệm tôn giáo.
Ông thu thập vô số những bài học tình huống.
Ông trích dẫn lời nói của đủ loại người những người có những kinh nghiệm rất đa dạng.
Một trong những câu chuyện thú vị nhất với tôi là về một chàng trai trẻ, tên là Stephen Bradely, người đã có một cuộc gặp gỡ, mà theo anh ta là, với chúa Jesus vào năm 1820.
Và đây là những gì mà Bradley đã nói về trải nghiệm đó.
(Âm nhạc) (Video) Stephen Bradley: Tôi nghĩ rằng mình đã nhìn thấy đấng cứu thế trong hình hài của một con người một tích tắc trong căn phòng này, với cánh tay giang rộng, người xuất hiện để nói với tôi rằng, "Hãy tới đây."
Ngày hôm sau, tôi đã hân hoan đến mức run rẩy.
Niềm hạnh phúc lớn tới nỗi mà tôi đã thốt lên rằng tôi muốn chết.
Thế giới chẳng có vị trí gì trong tình yêu của tôi.
Trước đó, tôi vốn là người rất ích kỉ và luôn cho mình là đúng.
Thế nhưng, sau đó tôi cầu nguyện cho hạnh phúc nhân loại và với một trái tim thổn thức, tôi có thể tha thứ cho những kẻ thù đáng ghét nhất của mình,
JH: Chúng ta hãy để ý cái cách mà cái tôi hẹp hòi với đạo đức của riêng nó chết trên những bước đi lên cầu thang như thế nào.
Và ở mức độ cao hơn anh ta trở nên yêu thương và rộng lượng.
Những tôn giáo trên thế giới đã tìm ra được nhiều cách để khiến con người ta leo lên được chiếc cầu thang ấy.
Một số tìm cách diệt cái tôi bằng thiền.
Số khác sử dụng những loại thuốc gây ảo giác.
Đây là từ một cuộn giấy Aztec từ thế kỷ 16 mô tả một người đàn ông chuẩn bị ăn một cây nấm chứa chất gây ảo giác và trong chính khoảnh khắc đó, được kéo lên trên chiếc cầu thang bởi một vị thần.
Một số tôn giáo khác sử dụng các hình thức múa, xoay tròn, hay là đi vòng tròn để giúp đạt tới trạng thái chuyển hóa tinh thần.
Thế nhưng, bạn chẳng cần tới một tôn giáo nào để đưa mình tới chiếc cầu thang kia.
Rất nhiều người tìm thấy sự chuyển hóa đó trong tự nhiên.
Số khác vượt qua cái tôi vốn đang trong cơn mê sảng.
Nhưng đây là điểm kỳ lạ nhất trong số đó: chiến tranh.
Và có rất nhiều cuốn sách về chiến tranh nói về cùng một điều, rằng chẳng có gì đưa con người lại gần nhau hơn như chiến tranh.
Và việc đưa con người lại gần nhau như vậy mở ra cơ hội có được những trải nghiệm chuyển hóa tinh thần.
Tôi sẽ mở cho các bạn xem một đoạn trích từ cuốn sách này, của tác giả Glenn Gray.
Gray vốn là một binh sĩ trong quân đội Hoa Kỳ vào Thế chiến thứ II.
Sau chiến tranh, anh đã phỏng vấn rất nhiều binh sĩ khác và viết về kinh nghiệm của họ trên chiến trường.
Đây là một đoạn quan trọng mà anh mô tả cái thang kia.
(Video) Glenn Gray: Rất nhiều cựu chiến binh sẽ thú nhận rằng kinh nghiệm chiến đấu cùng nhau trên chiến trường là cao điểm trong cuộc đời họ.
Cái "tôi" đã chuyển biến sang cái "ta," "của tôi" trở thành "của chúng ta" và niềm tin cá nhân mất đi tính quan trọng vốn có của nó.
Tôi tin rằng không có gì ngoài sự đảm bảo bất tử đã khiến cho sự hi sinh trong những thời điểm này trở nên thật dễ dàng.
Tôi có thể ngã xuống, nhưng tôi sẽ không chết, bởi vì cái tôi thực sự sẽ tiếp tục tiến lên và tiếp tục sống trong thân xác những người đồng đội những người mà, vì họ, tôi đã hi sinh mạng sống của mình.
JH: Vậy điểm tương đồng của tất cả những tình huống này đó là cái tôi có vẻ như nhỏ lại, hay đơn giản là tan chảy, và cảm giác đó rất tuyệt, thực sự là rất tuyệt, theo một cách hoàn toàn khác với những gì ta đã từng cảm nhận trong cuộc sống hàng ngày.
Đó là một cảm giác nâng đỡ.
Ý tưởng cho rằng chúng ta tiến lên bậc cao là trọng tâm của những nghiên cứu của nhà xã hội học người Pháp, Emile Durkheim.
Durkheim thậm chí còn gọi chúng ta là Homo duplex, hay là người với hai cấp độ.
Ông gọi cấp độ thấp hơn là cấp độ trần tục.
Và trần tục thì đối ngược với thiêng liêng.
Trần tục có nghĩa là tầm thường hay thông thường.
Và trong cuộc sống thường ngày, chúng ta tồn tại dưới dạng từng cá thể.
Chúng ta muốn thỏa mãn những ham muốn cá nhân.
Chúng ta theo đuổi những mục đích riêng.
Nhưng đôi lúc, có thứ gì đó xảy ra kích thích sự thay đổi
Những cá nhân hợp lại với nhau tạo thành một đội, một phong trào hay là một quốc gia, mang tầm cỡ to lớn hơn nhiều so với từng cá thể cộng lại.
Durkheim gọi cấp độ này là cấp độ thiêng liêng vì ông cho rằng chức năng của tôn giáo là nhằm hợp nhất mọi người thành một nhóm, trong một cộng đồng đạo đức.
Durkheim tin rằng bất kỳ thứ gì hợp nhất chúng ta đều có giá trị thiêng liêng.
Và một khi con người được bao bọc bởi một mục tiêu hay một giá trị thiêng liêng nào đó, họ sẽ cùng nhau làm việc và đấu tranh để bảo vệ nó.
Durkheim đã viết về một loạt những xúc cảm mạnh mẽ mang tính tập thể giúp đạt được điều kỳ diệu có tên E pluribus unum này, từ việc tập hợp những cá thể lại thành nhóm.
Hãy nghĩ về niềm vui chung của nước Anh vào ngày Thế chiến thứ II chấm dứt.
Nghĩ về cơn thịnh nộ tập thể trên quảng trường Tahrir, đã lật đổ một nhà độc tài.
Nghĩ về nỗi đau chung ở nước Mỹ mà tất cả chúng ta đều cảm thấy, điều đã đưa chúng ta lại gần nhau từ sau sự kiện 11/9
Vậy thì, hãy để tôi tổng kết về hiện trạng của chúng ta.
Tôi đang nói rằng khả năng chuyển hóa tinh thần chỉ là một phần tất yếu của con người.
Và tôi đưa ra phép ẩn dụ về một chiếc cầu thang trong tâm trí.
Và chúng ta là Homo duplex và chiếc thang này đưa chúng ta từ ngưỡng trần tục tới ngưỡng thiêng liêng.
Khi chúng ta trèo lên nó, những mưu cầu cá nhân tan biến, ta trở nên bớt vị kỷ hơn, ta cảm thấy như thể mình trở nên tốt hơn, cao quý hơn và theo một cách nào đó, được nâng đỡ
Và sau đây là một câu hỏi đắt giá cho một nhà nghiên cứu khoa học xã hội như tôi đây: Liệu chiếc thang kia có phải là một nhân tố trong mô thức tiến hóa của chúng ta?
Liệu nó có phải là một sản phẩm của chọn lọc tự nhiên, như đôi bàn tay này?
Hay đó là một lỗ hổng, một lỗi hệ thống - và thứ tôn giáo này chỉ đơn giản là thứ gì đó diễn ra khi những dây thần kinh giao nhau - Jill bị đột quị và cô đã rơi vào trải nghiệm tâm linh này, Liệu đó có phải chỉ là tình cờ?
Có rất nhiều nhà khoa học về tôn giáo chọn lựa quan điểm này
Những người vô thần mới, làm ví dụ, họ tranh luận rằng tôn giáo là một chuỗi những virus, một kiểu virus ký sinh, đã chui vào đầu chúng ta và khiến ta gây ra đủ trò tâm linh điên rồ những thứ tự làm hại bản thân, chẳng hạn như là đánh bom liều chết ,
Và suy cho cùng, liệu có tốt không nếu chúng ta đánh mất bản thân mình?
Làm sao mà các sinh vật lại trở nên thích ứng tốt hơn nếu vượt qua được sự vị kỷ?
Hãy để tôi cho các bạn xem.
Trong "Nguồn gốc loài người," Charles Darwin đã viết rất nhiều về sự tiến hóa của đạo đức - chúng đến từ đâu, tại sao chúng ta lại có nó.
Darwin viết rằng có rất nhiều đức giá trị của chúng ta chẳng có mấy ý nghĩa, nhưng lại rất có lợi cho tập thể.
Ông đã viết về một tình huống trong đó hai bộ tộc người có thể đã gặp gỡ và cạnh tranh với nhau.
Ông viết, "Nếu một bộ tộc bao gồm một số đông những người dũng cảm, biết cảm thông và những thành viên trung thành những người luôn sẵn sàng viện trợ và bảo vệ những người khác, bộ tộc đó sẽ thành công hơn và chế ngự được bộ tộc còn lại."
Ông tiếp tục nói "Những người ích kỷ và hay gây gổ sẽ không thể liên kết lại, mà nếu thiếu đi sự liên kết, không có gì có thể thành công."
Nói cách khác, Charles Darwin tin vào sự chọn lọc nhóm
Thực sự là ý tưởng này đã gây ra rất nhiều tranh cãi trong suốt 40 năm qua, và nó sẽ lại dấy lên dư luận một lần nữa vào năm nay, nhất là sau khi cuốn sách của E.O. WIlson ra mắt vào tháng 4, tranh luận rất mạnh bạo rằng chúng ta, và nhiều loài khác nữa, là sản phẩm của sự chọn lọc nhóm.
Nhưng thực sự, cách nghĩ đúng đắn về vấn đề này là sự chọn lọc đa tầng lớp.
Hãy nhìn theo hướng này: Bạn phải đối mặt với sự cạnh tranh trong nhóm cũng như giữa các nhóm.
Giả dụ đây là một nhóm chèo thuyền trong trường đại học.
Trong nội bộ nhóm có sự cạnh tranh
Có những người đang cạnh tranh dữ dội với những người còn lại.
Người chèo thuyền chậm nhất và yếu nhất sẽ bị loại khỏi đội.
Và có rất ít trong số họ đi sâu vào được bộ môn thể thao.
Có lẽ một trong số họ có thể vào đến Olympics.
Vậy là trong nội bộ nhóm, lợi ích của mỗi người xung đột với những người khác
Và đôi khi sẽ có lợi hơn cho một trong số những chàng trai này nếu họ tìm cách ngầm hại những người khác.
Có lẽ cậu ta sẽ nói xấu đối thủ chính của mình với huấn luyện viên.
Thế nhưng khi cuộc đua đang diễn ra ngay trong chiếc thuyền này, sự cạnh trạnh này diễn ra giữa những chiếc thuyền.
Và một khi bạn đặt những chàng trai này vào một chiếc thuyền để đua với một chiếc khác, họ sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài hợp tác bởi vì họ đang ở trên cùng một chiếc thuyền.
Họ chỉ có thể chiến thắng nếu chèo thuyền như một đội.
Có lẽ những thứ này nghe đã nhàm tai với bạn, nhưng thực ra, chúng là những bài học sâu sắc về sự tiến hóa .
Phản biện chính của thuyết chọn lọc nhóm này đó là vâng, đúng vậy, thật tuyệt khi có một nhóm những người biết hợp tác, nhưng ngay khi bạn có một nhóm những người hợp tác với nhau, họ rồi sẽ bị đạp đổ bởi những kẻ lợi dụng, ăn không ngồi rồi, những cá nhân sẽ bóc lột sự chăm chỉ của những người khác.
Để tôi minh họa điều này cho bạn xem.
Giả dụ chúng ta có một nhóm những sinh vật nhỏ - chúng có thể là vi khuẩn, có thể là chuột đồng; điều đó không quan trọng - và hãy giả dụ rằng nhóm nhỏ này, dần tiến hóa trở nên có tính hợp tác.
Chà điều đó tuyệt đấy. Chúng bảo vệ lẫn nhau, chúng làm việc với nhau, chúng tạo ra sự thịnh vượng.
Và bạn sẽ thấy rằng trong mô phỏng này, khi chúng tiếp xúc, chúng giành điểm, và rồi thì chúng phát triển, và khi chúng đã phát triển kích thước lên gấp đôi, bạn sẽ thấy chúng bị chia thành hai nhóm, và đó là cách mà chúng tự tái tạo và gia tăng dân số.
Thế nhưng giả dụ một trong số chúng biến dị.
Có biến dị trong gene và một trong số chúng đi theo một chiến lược ích kỷ.
Nó lợi dụng những con khác.
Và khi một con xanh lá tiếp xúc với một con xanh dương, bạn sẽ thấy con xanh lá to lớn hơn, còn con xanh trở nên nhỏ đi.
Và rồi đó là cách mà mọi thứ diễn ra.
Chúng ta chỉ cần một con xanh lá thôi, và khi chúng tiếp xúc với phần còn lại nó dành được sức mạnh, điểm số, hay là thức ăn.
Và chỉ trong một thời gian ngắn, số phận những kẻ biết hợp tác thế là chấm dứt.
Những kẻ lợi dụng đã lật đổ nó.
Nếu tập thể không thể giải quyết vấn đề về những kẻ lợi dụng thì nó cũng không thể được hưởng lợi ích của việc hợp tác và vì vậy bản thân việc chọn lọc chẳng thế được tiến hành.
Thế nhưng, vẫn tồn tại những giải pháp cho vấn nạn này.
Đó không phải là một vấn đề quá khó.
Thực tế là, tự nhiên đã giải quyết được nó vô số lần.
Và giải pháp yêu thích của tự nhiên Đó là đưa tất cả mọi người vào cùng một chiếc thuyền.
Lấy ví dụ, tại sao ADN ty thế trong mỗi tế bào lại có một ADN riêng của nó tách biệt hoàn toàn với ADN trong nhân?
Đó là bởi vì trước kia từng tồn tại những vi khuẩn tự do và chúng đã cùng với nhau trở thành một tổ chức siêu việt hơn.
Bằng cách nào đó - có lẽ là một vi khuẩn nuốt con còn lại; ta không biết chính xác - nhưng một khi chúng có màng bao quanh, tức là chúng cùng nằm trong một chiếc màng, vậy là tất cả các phân công lao động, tất cả những sự vĩ đại được gây dựng bởi sự hợp tác, bị khóa bên trong chiếc màng đó và chúng ta có được một cơ quan siêu việt.
Giờ hãy tiếp tục với mô hình giả lập đưa một trong những cơ quan này vào một môi trường có những kẻ lợi dụng, những kẻ ngoan trá, lừa dối và hãy xem điều gì sẽ xảy ra.
Cơ quan siêu việt này có thể lấy bất kỳ thứ gì mà nó muốn.
Nó quá lớn mạnh và hiệu quả tới nỗi có thể chiếm lấy tài nguyên của những con màu xanh, những kẻ phá hoại, ăn gian.
Và không sớm thì muộn, môi trường này dần chỉ còn t oàn những cơ quan siêu việt mới được hình thành.
Những gì tôi vừa cho bạn xem đôi lúc được gọi là chuyển biến trọng đại trong lịch sử tiến hóa.
Thuyết của Darwin không hề thay đổi, nhưng giờ đây có những người chơi mới trong cuộc chơi này và mọi thứ trông khác đi rất nhiều.
Và sự biến chuyển này không phải chỉ là một diễn biến tự nhiên chỉ xảy ra với một vài loài vi khuẩn.
Nó đã diễn ra một lần nữa vào khoảng 120 hay 140 triệu năm về trước khi một số con ong bắp cày đơn độc bắt đầu tạo dựng một cách đơn giản và cổ lỗ, những tổ ong.
Một khi vài con ong đều cùng ở trong cái tổ này, chúng không còn lựa chọn nào khác ngoài việc hợp tác, bởi vì rất nhanh thôi, chúng sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh từ những tổ ong khác.
Và tổ nào liên kết chặt chẽ nhất sẽ giành chiến thắng, đúng như Darwin đã nói.
Những con ong bắp cày này phát triển thành ong và kiến ngập tràn trên thế giới và thay đổi sinh quyển.
Và sự biến chuyển này lại tiếp tục xảy ra, thậm chí còn kỳ diệu hơn, trong nửa triệu năm trước đây, khi chính tổ tiên của chúng ta trở thành những sinh vật có văn hóa, họ quây quần quanh những đống lửa, họ phân chia lao động, họ bắt đầu tô vẽ lên người, họ nói những ngôn ngữ địa phương của riêng mình, và dần dà, họ tôn thờ những vị thần của riêng họ.
Một khi họ ở trong cùng một tộc người, họ có thể gìn giữ được những lợi ích của sự hợp tác trong bộ tộc đó.
Và họ đã mở ra những tiềm lực mạnh mẽ nhất chưa từng thấy trên hành tinh này đó chính là hợp tác giữa con người -- một sức mạnh giúp cho việc xây dựng và phá hoại.
Dĩ nhiên, con người không thể hợp tác chặt chẽ được như những chú ong kia.
Bộ tộc người chỉ trông giống tổ ong trong một khoảng thời gian ngắn, rồi thì chúng có xu hướng đổ vỡ.
Chúng ta hiện giờ không còn bị kìm kẹp trong việc hợp tác với nhau như loài ong và kiến.
Trên thực tế, thông thường, như chúng ta đã thấy rất nhiều trong những cuộc biểu tình Mùa Xuân Ả-rập thông thường, sự phân chia xảy ra giữa những dòng tôn giáo.
Mặc dù vậy, khi con người thực sự đến với nhau cùng sống chung trong một làn sóng, họ có thể chuyển núi dời sông.
Hãy nhìn những người trong những bức ảnh mà tôi đang trình chiếu cho bạn
Bạn có cho rằng họ ở đó là để theo đuổi mục đích cá nhân không?
Hay đang theo đuổi mục đích của tập thế, thứ mà sẽ đòi hỏi ở họ sự quên mình và trở thành của một phần của tập thể?
Bài diễn thuyết của tôi là vậy được trình bày theo tiêu chuẩn của "TED".
Và giờ thì tôi sẽ trình bày cuộc nói chuyện ấy lại từ đầu trong ba phút một cách bao quát hơn.
(Âm nhạc) (Video) Jonathan Haidt: Con người chúng ta có rất nhiều dạng trải nghiệm tôn giáo, như William James đã giải thích
Một trong những cách thông thường nhất là trèo lên chiếc thang bí mật và quên đi bản thân mình.
Chiếc thang kia đưa chúng ta từ cuộc sống trần tục và tầm thường vươn tới những trải nghiệm thiêng liêng, hay gắn bó sâu sắc với nhau.
Chúng ta là loài Homo duplex, như Durkheim đã diễn giải.
Và chúng ta là Homo duplex bởi vì chúng ta tiến hóa theo chọn lọc đa tầng lớp, như Darwin đã giải thích.
Tôi không thể chắc chắn rằng chiếc thang đó giúp cho việc thích nghi hay đơn giản là một lỗi hệ thống, nhưng nếu nó hỗ trợ cho việc thích nghi, thì ý nghĩa của nó là vô cùng quan trọng
Nếu nó là sự thích nghi, thì chúng ta đã tiến hóa để trở nên tâm linh hơn.
Tôi không có ý rằng chúng ta tiến hóa để tham gia vào những dòng tôn giáo to lớn.
Những thứ đó mới xuất hiện gần đây thôi.
Ý của tôi là chúng ta tiến hóa để tìm thấy sự thiêng liêng ở xung quanh mình và để cùng những người khác tham gia vào tập thể được bao quanh bởi những mục đích, con người, và ý tưởng thiêng liêng.
Đó là lý do tại sao chính trị lại mang tính bộ tộc đến thế.
Chính trị có phần trần tục, có phần vị kỷ, nhưng chính trị cũng có phần thiêng liêng.
Đó là việc cùng với người khác theo đuổi những tư tưởng đạo đức.
Đó là sự đấu tranh bất tận giữa cái tốt và cái xấu, mà tất cả chúng ta đều cho rằng mình đang ở phe tốt.
Và quan trọng nhất, nếu chiếc thang kia là thật, nó sẽ giải thích được sự bất mãn dai dẳng và ngấm ngầm bên trong cuộc sống hiện tại.
Bởi vì loài người chúng ta, ở một mức độ nào đó, cũng giống như loài ong vậy.
Chúng ta là ong. Chúng ta rời khỏi tổ trong thời kỳ khải huyền vào thế kỷ 18.
Chúng ta lật đổ những thể chế cũ kỹ và đem tự do tới cho những người bị áp bức.
Chúng ta đem tới sự sáng tạo làm thay đổi Trái đất và tạo dựng sự thịnh vượng và tiện nghi.
Ngày nay, chúng ta bay lượn xung quanh như những con ong hạnh phúc trong tự do.
Nhưng đôi lúc ta tự hỏi: Có phải đây là tất cả?
Ta cần làm gì với cuộc đời mình?
Điều gì còn thiếu?
Điều còn thiếu đó là chúng ta là loài Homo duplex, nhưng xã hội thực dụng hiện đại được xây dựng nhằm thỏa mãn những cái tôi thấp hơn, trần tục hơn.
Thực sự, ở cấp độ thấp hơn rất thoải mái.
Hãy tới đây, hãy đến ngồi trong khu giải trí trong nhà của tôi.
Một thách thức lớn với cuộc sống hiện đại đó là tìm thấy chiếc thang lẫn giữa tất cả những thứ lộn xộn kia và làm một cái gì đó tốt và cao quý một khi bạn trèo lên tới đỉnh.
Tôi nhìn thấy khao khát này trong những sinh viên của mình ở Đại học Virginia.
Họ đều muốn tìm thấy một lý do, hay một tiếng gọi mà họ có thể hoà mình vào trong đó.
Họ đều đang kiếm tìm chiếc thang của mình.
Và điều đó cho tôi hi vọng bởi vì con người không hoàn toàn ích kỷ.
Hầu hết mọi người mong muốn vượt qua sự hèn mọn và trở thành một phần của cái gì to lớn hơn.
Và điều đó giải thích sự vang vọng kỳ diệu của phép so sánh ẩn dụ này được hình thành cách đây 400 năm về trước.
"Không có ai là một hoang đảo riêng.
Mỗi con người là một phần của lục địa, là một phần của một cái chung."
JH: Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Những gì tôi muốn nói hôm nay là về thế giới ảo, thế giới số, mạng 3 chiều, siêu cầu ảo.
Tất cả những thứ này có ý nghĩa gì với chúng ta?
Chúng có nghĩa là mạng sẽ lại trở trành một nơi thú vị.
Chúng sẽ cực kỳ thú vị khi chúng ta biến đổi nó thành thế giới có tính bao phủ và tương tác cao này,
với đồ họa, sức mạnh tin học, thời gian chờ thấp, loại ứng dụng và tiềm năng này sẽ cung cấp một lượng lớn dữ liệu vào cuộc sống của chúng ta.
Vậy sáng kiến về Trái Đất Ảo, và những sáng kiến tương tự như vậy, mục đích là mở rộng khái niệm tìm kiếm hiện tại của chúng ta.
Khi bạn nghĩ về nó, chúng ta hoàn toàn bị giới hạn bởi việc lướt Web, nhớ những đường dẫn URLs, lưu chúng vào mục ưa thích.
Và khi tìm kiếm, ta dựa vào hệ thống xếp hạng kết quả tương thích, địa chỉ Web phù hợp, hệ thống danh mục chậm chạp,
nhưng chúng ta muốn sử dụng bộ não!
Chúng ta muốn di chuyển, tìm tòi, khám phá thông tin.
Để thực hiện điều đó, chúng tôi phải đặt bạn vào vị trí của tài xế.
Chúng tôi cần sự tương tác giữa bạn, mạng lưới máy tính và chiếc máy tính.
Vậy cách nào đặt bạn vào chỗ người lái tốt hơn là đưa bạn vào thế giới thực mà bạn vẫn tương tác hằng ngày?
Tại sao không nâng cao cách học mà bạn vẫn đang học trong suốt cuộc đời?
Vậy đó là những gì về Trái Đất Ảo, bạn biết đấy, bắt đầu, tạo ra sự trình diễn thuật số toàn diện đầu tiên về toàn bộ thế giới thực.
Những gì chúng tôi muốn làm là trộn lẫn các loại dữ liệu.
Dán nhãn nó, gắn thuộc tính cho nó. Siêu dữ liệu. Nhờ cộng đồng thêm vào những chiều sâu mang tính địa phương -- góc nhìn toàn cầu, kiến thức địa phương.
Do đó khi bạn nghĩ về vấn đề này, thì đây là một công việc hết sức lớn. Vậy bạn sẽ bắt đầu từ đâu?
Chúng tôi thu thập dữ liệu từ vệ tinh, máy bay, phương tiện đi lại dưới mặt đất, từ con người.
Quy trình này, bạn biết đấy, đó là vấn đề kỹ thuật, vấn đề cơ học, vấn đề hậu cần, vấn đề hoạt động.
Đây là một ví dụ về máy ảnh chụp trên không của chúng tôi.
Nó là máy ảnh toàn sắc. Nó thực ra là bốn màu cảm biến ảnh.
Thêm vào nữa, nó là máy ảnh đa phổ.
Chúng tôi thu thập bốn gigabits dữ liệu mỗi giây, nếu như bạn có thể tưởng tượng được dòng dữ liệu đó tải xuống.
Nó tương đương với 1 chùm 12 vệ tinh với năng suất về độ phân giải cao nhất.
Chúng tôi cho chúng bay cách mặt đất 5.000 bộ,
bạn có thể thấy chiếc máy ảnh ở đằng trước. Chúng tôi thu thập những góc nhìn đa chiều, các cao độ, các góc, kết cấu, Chúng tôi đưa tất cả các dữ liệu đó về.
Chúng tôi ngồi đây -- bạn biết đấy, những thứ về phương tiện đi lại mặt đất, về kích thước thật -- bạn thấy những gì tận mắt? Chúng tôi chụp chúng ở cự li gần để thiết lập các trải nghiệm giống thật.
Tôi cá rằng rất nhiều trong số các bạn đã xem đoạn quảng cáo của Apple, chọc vào chiếc máy tính cá nhân để quảng cáo sự đơn giản và tuyệt vời của họ.
Và, một bí mật ít biết đến đó là -- bạn có thấy người đàn ông có chiếc Webcam không?
Anh chàng PC tội nghiệp, bọn họ đang quấn những chiếc ống quanh đầu anh ý, bao chúng xung quanh anh ta.
Và, một bí mật ít biết đến đó là anh trai của anh ta làm việc trong nhóm Trái Đất Ảo.
(Cười). Vậy, có một chút vấn đề cạnh tranh anh em ở đây.
Nhưng tôi cho bạn biết -- nó không ảnh ưởng gì đến công việc của anh ấy.
Chúng tôi nghĩ rằng rất nhiều thứ tốt đẹp có thể bắt nguồn từ công nghệ này.
Đây là hình ảnh sau cơn bão Katrina. Chúng tôi là đội máy bay thương mại đầu tiên đến với vùng bị ảnh hưởng bởi thảm họa.
Chúng tôi bay trên khu vực, chụp ảnh nó, gửi người tới đó, chụp ảnh vùng bên trong, vùng bị thảm họa. Chúng tôi trợ giúp với đội phản ứng đầu tiên, tìm kiếm và cứu hộ.
Thường thì đây là lần đầu tiên người ta thấy những gì xảy ra với nhà của họ là từ Trái Đất Ảo.
Chúng tôi đưa nó miễn phí lên trên mang, để -- bạn biết đấy, nó rõ ràng là cơ hội để chúng tôi có thể giúp đỡ mọi người vì mục đích tốt.
Khi chúng tôi nghĩ về việc làm cách nào những thứ này có thể xuất hiện cùng nhau, tất cả là về phần mềm, thuật toán và toán học.
Bạn biết đấy, chúng tôi chụp những bức ảnh này, nhưng để xây dựng hình 3-D, chúng tôi phải định vị địa lý. Chúng tôi phải đăng ký địa lý những tấm ảnh.
Chúng tôi phải điều chỉnh hàng loạt chúng.
Tìm những điểm kiên kết. Bóc tách hình học từ những tấm ảnh.
Quy trình này là một quy trình tính toán tỉ mỉ.
Trên thực tế, đây luôn là công việc được làm thủ công.
Hollywood có thể chi hàng triệu đô-la để làm một hành lang đô thị nhỏ cho một bộ phim bởi họ phải làm nó thủ công.
Họ sẽ lái xe trên những khu phố cùng những tia laser được gọi là LIDAR.
Họ sẽ thu thập thông tin từ những tấm ảnh, và xây các công trình bằng tay.
Chúng tôi làm tất cả điều đấy thông qua phần mềm, thuật toán và toán học, một quy trình hoàn toàn tự động để tạo ra những thành phố này.
Chúng tôi lấy những điểm thập phân về những thứ cần có để xây dựng thành phố và đó là cách chúng tôi có thể sử dụng để vẽ chúng theo tỉ lệ và biến hiện thực này thành một giấc mơ.
Chúng tôi cũng nghĩ đến giao diện người dùng.
Nhìn từ nhiều phương diện nghĩa là như thế nào?
Hướng nhìn trực tâm, hướng nhìn thấp. Làm cách nào để có thể giữ được độ chính xác của hình ảnh khi duy trì sự linh động của khung cảnh?
Tôi sẽ tóm lại bằng cách cho các bạn thấy -- đây là hình ảnh hoàn toàn mới mà tôi chưa hề trình bày trong khu thí nghiệm của Trái Đất Ảo.
Những gì chúng tôi đang làm việc -- mọi người rất thích điều này -- chính là hình ảnh toàn cảnh từ trên cao. Đây là dữ liệu có độ phân giải cao.
Nhưng những gì chúng tôi thấy là họ rất thích sự linh động của mô hình 3 chiều.
Một đứa trẻ có thể di chuyển bằng chiếc điều khiển Xbox, hay chiếc điều khiển chơi điện tử.
Những gì chúng tôi cố gắng làm ở đây, đó là mang những bức ảnh và lên kế hoạch biến chúng thành không gian 3 chiều.
Bạn có thể nhìn thấy nhiều loại điểm ảnh. Từ đây, tôi từ từ dịch chuyển tấm ảnh.
Tôi có thể đến với tấm ảnh tiếp theo. Tôi có thể trộn lẫn và chuyển đổi.
Bằng cách này, tôi không hề mất đi các chi tiết ban đầu.
Thực tế, tôi đang thu lại lịch sử. Mới mẻ, chi tiết. Tôi có thể xoay bức ảnh.
Tôi có thể nhìn nó từ nhiều chỗ và nhiều góc.
Những gì chúng tôi đang cố gắng làm là xây dựng một thế giới ảo.
Chúng tôi mong rằng có thể biến tin học thành kiểu mẫu sử dụng mà bạn thấy quen thuộc, và nhận được sự hiểu biết từ bạn, từ nhiều hướng khác nhau.
Cảm ơn các bạn rất nhiều vì đã dành thời gian.
(Vỗ tay)
Cuộc tranh luận gần đây về luật bản quyền như đạo luật SOPA ở Hoa Kì và hiệp định ACTA ở châu Âu đã gợi rất nhiều cảm xúc.
Và tôi nghĩ một chút lí luận khách quan, dựa vào số liệu thật sự có thể giúp ích cho cuộc tranh luận rất nhiều.
Thế nên tôi muốn đề xuất là ta sử dụng, ta tranh thủ, một lĩnh vực đột phá, Toán học bản quyền mỗi khi ta tiếp cận chủ để này.
Ví dụ, mới đây thôi, Hiệp hội Điện ảnh đã tiết lộ rằng nền kinh tế của chúng ta mất 58 tỉ đô-la mỗi năm do nạn ăn cắp bản quyền.
Giờ đây, thay vì việc chỉ cãi lộn về con số này, mội nhà toán học bản quyền sẽ phân tích nó và anh ta sẽ nhanh chóng phát hiện ra rằng số tiền này có thể trải dài từ hội trường này qua hết đại lộ Ocean đến Westin, rồi đến sao Hỏa...
(Tiếng cười) ... nếu ta dùng xu lẻ.
Nào, rõ ràng đây là một nhận định sâu sắc, có tác động mạnh, có người sẽ nói là tác động mạnh tới mức nguy hiểm.
Nhưng nó cũng là một nhận định quan trọng về mặt đạo đức.
Bởi vì ở đây ta không nói về một giá trị bán lẻ, tính trên giả thuyết, của vài bộ phim lậu, mà là mất mát kinh tế thực tế.
Cái này tương đương với toàn bộ vụ mùa ngô của nước Mỹ bị mất trắng cùng với toàn bộ vụ cây ăn quả, cũng như lúa mì, thuốc lá, gạo, cây lúa miến -- không cần biết lúa miến là cái gì -- mất lúa miến.
Nhưng nhận biết mất mát thực tế cho nền kinh tế gần như là không thể làm được trừ khi ta áp dụng toán học bản quyền.
Nào, lợi nhuận từ âm nhạc giảm chừng tám tỉ đô-la mỗi năm kể từ khi trang web Napster xuất hiện.
Thế, đó là một tảng lớn trong con số ta đang tính.
Nhưng tổng lợi nhuận từ phim ảnh trên khắp các rạp chiếu, băng video bán về nhà, và giá một vé xem, đang tăng lên.
Và TV, vệ tinh và truyền hình cáp tăng giá lên nhiều.
Những thị trường truyền thông khác như xuất bản sách và đài radio cũng đang phát triển.
Cho nên cái tảng nho nhỏ bị thâm hụt này thật khó hiểu.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Bởi vì các thị trường truyền thông lớn đã mở rộng, đúng như thông lệ trong lịch sử, không phải là sự phát triển thêm mà nạn làm lậu ngăn chặn , nhưng toán học bản quyền cho ta biết rằng nhất định đã có sự tăng trưởng bị tước mất trong một thị trường nào đó chưa có tiền lệ trong lịch sử -- một thị trường không tồn tại vào những năm 90.
Cái ta đang xem xét ở đây là cái giá âm thầm ít người biết của nạn làm lậu nhạc chuông.
(Tiếng cười) 50 tỉ đô-la mỗi năm, đủ để, nếu một đoạn nhạc chuông dài 30 giây, để kéo dài từ bây giờ về thời đại Neanderthal.
(Tiếng cười) Đúng mà.
(Vỗ tay) Tôi dùng phần mềm Excel.
(Tiếng cười) Các gã làm phim cũng nói cho ta rằng nền kinh tế của ta mất đi 370,000 việc làm do ăn cắp nội dung, con số lớn thật đấy, nếu bạn xem xét thực tế rằng vào năm 98, Cục Thống kê Lao động cho thấy rằng nền công nghiệp điện ảnh và video tạo công ăn việc làm cho 270,000 người.
Và những dữ liệu khác cho thấy nền công nghiệp âm nhạc tạo việc làm cho 45,000 người.
Thế tức là vấn nạn mất việc làm mà Internet và nạn ăn cắp nội dung gây ra, đã khiến con số việc làm trong các ngành công nghiệp truyền thông của chúng ta là âm.
Và đây chỉ là một trong số rất nhiều dữ liệu loạn gây sửng sốt mà các nhà toán học bản quyền phải xử lí mỗi ngày.
Và có người vẫn nghĩ lí thuyết dây là khó lắm rồi đấy.
(Tiếng cười) Nào, đây là một con số chủ chốt trong bộ dụng cụ của nhà toán học bản quyền.
Đó là lượng tổn thất chính xác cho các công ty truyền thông mỗi khi một bản nhạc hay bộ phim có bản quyền bị làm lậu.
Hollywood và Quốc hội rút ra con số này bằng toán học từ lần cuối họ vào bàn họp, cố tìm cách giảm tổn thất bản quyền và đặt ra luật này.
Vài người nghĩ con số này hơi lớn quá, nhưng các nhà toán học bản quyền, cũng là chuyên gia vận động hành lang truyền thông đơn giản chỉ ngạc nhiên là con số này không được tính cao lên do lạm phát mỗi năm.
Nào, khi luật này mới được thông qua, máy nghe nhạc MP3 gây sốt nhất thế giới chỉ lưu được 10 bài.
Và nó là món quà Giáng Sinh rất được ưa chuộng.
Bởi vì có gã lưu manh bé nhỏ nào lại không muốn có đống đồ ăn cắp được trị giá một triệu rưỡi đô-la trong túi chứ.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Ngày nay một chiếc iPod cổ điển có thể lưu 40,000 bài hát, tức là một lượng trị giá tám tỉ đô la truyền thông lậu.
(Vỗ tay) Hoặc là chừng 75,000 việc làm.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Giờ đây, có thể bạn thấy toán học bản quyền thật là kì quái, nhưng bởi vì đó là một lĩnh vực tốt nhất là chỉ để các chuyên gia xử lí thôi.
Tạm thời thế đã.
Tôi hi vọng lần sau các bạn sẽ cùng ủng hộ tôi khi tôi thực hiện một dự án tìm hiểu cũng đầy tính khoa học và thực tế như vậy về cái giá phải trả cho nạn làm lậu nhạc ngoài hành tinh với nền kinh tế nước Mỹ.
Xin cám ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay) Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi sẽ nói với các bạn một chút về bài nói của tôi tại TEDxHouston
Tôi thức dậy vào buổi sáng ngày hôm sau khi tôi thực hiện bài nói đó với sự dễ tổn thương bị đọng lại tồi tệ nhất trong đời mình.
Và thực sự là tôi đã không rời khỏi nhà trong khoảng ba ngày.
Lần đầu tôi rời khỏi nhà là hẹn ăn trưa với một người bạn.
Khi tôi bước vào, cô ấy đã ngồi tại bàn. Tôi ngồi xuống và cô ấy nói rằng,
"Chúa ơi, cậu trông tệ quá."
Tôi đáp "Cám ơn cậu. Mình thực sự cảm thấy -- đầu óc mình chẳng thể hoạt động nổi"
Và cô ấy hỏi tôi "Có chuyện gì vậy?"
Tôi đáp "Mình đã nói chuyện trước 500 người rằng mình trở thành một nhà nghiên cứu để tránh tính dễ bị tổn thương.
Và khi dữ liệu của mình cho thấy rằng sự tổn thương như là một bản chất tất yếu để sống bằng cả trái tim, mình đã nói với 500 người này rằng mình đã suy sụp.
Mình chiếu một slide có chữ Suy sụp trên đó. Không hiểu sao mình lại nghĩ rằng đó là một ý tưởng hay?"
(Cười) Và cô ấy nói "Mình đã xem trực tuyến bài nói của cậu.
Đó không thực sự là cậu.
Nó khác một chút so với những gì cậu thường làm. Nhưng bài nói rất tuyệt."
Và tôi đã nói rằng,
"Điều này không thể xảy ra.
YouTube, họ sẽ đưa nó lên YouTube
Và rồi chúng ta sẽ nói về việc 600 rồi 700 người sẽ xem nó.
(Cười) Cô ấy nói "Chà, mình nghĩ bây giờ đã quá trễ rồi."
Và tôi nói với cô ấy rằng "Cho mình hỏi cậu một điều." Cô ấy trả lời "Được"
Và tôi nói rằng "Cậu có nhớ khi còn học đại học
chúng ta thực sự hơi thiếu suy nghĩ và đại loại là khùng khùng không" Cô ấy trả lời "Ừ"
Tôi nói tiếp "Cậu có nhớ khi chúng ta để lại một lời nhắn thực sự rất tệ trong máy trả lời tự động của bạn trai cũ không? Rồi sau đó chúng ta đã phải đột nhập vào phòng ký túc xá của hắn ta
để xóa đoạn băng đó đi không?"
(Cười) Và cô ấy đi "Ồ ....không."
(Cười) Vì thế dĩ nhiên, điều duy nhất tôi có thể nghĩ đến để nói vào lúc này là, "Ừ, mình cũng không. phải...mình cũng không."
Và tôi tự nhủ với bản thân mình, "Brene, mình đang làm gì vậy? Mình đang làm gì đây?
Tại sao mình lại nghĩ đến chuyện này?
Mình mất trí rồi hả? Mấy chị/em của mình sẽ rất giỏi về điều này."
Rồi tôi đưa mắt nhìn lại cô ấy và rồi cô ấy hỏi, "Cậu thực sự sẽ cố đột nhập vào và lấy cắp đoạn video đó trước khi họ đưa nó trên YouTube sao?"
Và tôi trả lời "Mình chỉ đang nghĩ một chút về việc đó thôi."
(Cười) Cô ấy nói "Cậu đúng là điển hình của dễ bị tổn thương nhất trên đời."
(Cười) Sau đó tôi nhìn cô ấy và tôi đã nói điều gì đó tại thời điểm đó thì là hơi nói quá một chút nhưng sau cùng lại thấy giống với tiên đoán hơn. Tôi nói,
"Nếu 500 trở thành 1,000 hoặc 2,000 đời mình thế là hết."
(Cười) Tôi không có kế hoạch dự phòng cho 4 triệu người.
(Cười) Và cuộc sống của tôi đã kết thúc khi điều đó xảy ra.
Có lẽ phần khó nhất về sự kết thúc cuộc đời của tôi là tôi đã học được điều gì đó rất khó khăn về bản thân mình, và đó là, nhiều như tôi cảm thấy thất vọng về việc không thể mang công việc của mình ra với thế giới có một phần trong tôi đang làm việc rất chăm chỉ để nó nằm trong tầm kiểm soát để tránh bị nhòm ngó.
Nhưng tôi muốn nơi về những gì tôi đã học. Có hai điều mà tôi đã học được trong năm qua.
Điều đầu tiên là tính dễ bị tổn thương không phải là sự yếu đuối.
Và quan niệm cho rằng tính dễ tổn thương là sự yếu đuối là hết sức nguy hiểm.
Cho phép tôi hỏi các bạn một cách trung thực -- và tôi cũng cảnh báo các bạn điều này. Tôi được đào tạo là một nhà trị liệu bởi vậy tôi có thể kiên nhẫn chờ bạn trả lời -- vì thế nếu bạn có thể thì chỉ việc giơ tay lên, điều đó thật tuyệt vời -- bao nhiêu người trong số các bạn trung thực mà nói, khi bạn nghĩ về việc làm một điều gì đó dễ bị công kích hay nói điều gì đó có thể gây tổn thương cho bạn, đều nghĩ rằng "Chúa ơi, dễ bị tổn thương đúng là yếu đuối.
Đây là sự yếu đuối?" Bao nhiêu các bạn nghĩ rằng dễ bị tổn thương đồng nghĩa với việc yếu đuối?
Phần đông các bạn. Bây giờ cho phép tôi hỏi các bạn câu hỏi này:
Tuần trước tại TED, bao nhiêu trong số các bạn khi thấy tính dễ bị tổn thương dâng cao ở đây, nghĩ rằng nó chính là sự can đảm?
Dễ bị tổn thương không phải là sự yếu đuối.
Tôi định nghĩa tính dễ bị tổn thương như là một sự mạo hiểm, sự bộc lộ và tính không chắc chắn về mặt cảm xúc
Nó khích động cuộc sống mỗi ngày của chúng ta.
Và tôi có một niềm tin -- đây là năm thứ 12 tôi thực hiện nghiên cứu này -- rằng sự dễ bị tổn thương là thước đo chính xác nhất của lòng dũng cảm -- hãy dễ tổn thương, hãy để chúng ta được thấy, hãy thành thật.
Một trong những điều kỳ lạ đã xảy ra là sau bài nói về tính dễ tổn thương tại TED của tôi lan đi nhanh chóng, tôi đã nhận được nhiều lời đệ nghị diễn thuyết ở khắp nơi trên thế giới -- mọi người từ các cuộc họp phụ huynh và trường học cho đến các công ty trong bảng xếp hạng Fortune 500 (500 công ty lớn nhất Hoa Kỳ)
Và rất nhiều cuộc gọi đến như thế này, "Xin chào Tiến sỹ Brown, chúng tôi rất thích bài nói của cô ở TED.
Chúng tôi muốn mời cô đến đây và diễn thuyết.
Chúng tôi rất cảm kích nếu cô không đề cập đến sự dễ bị tổn thương hay sự xấu hổ."
(Cười) Vậy các anh muốn tôi nói về cái gì?
Có ba câu trả lời lớn.
Thành thực nói với các bạn rằng đây là những điều chính yếu từ lĩnh vực kinh doanh: sự cải tiến, sự sáng tạo và thay đổi.
Vì vậy cho phép tôi công khai ý kiến của mình về điều này đó là, tính dễ bị tổn thương chính là nơi sinh ra sự cải tiến, tính sáng tạo và thay đổi.
(Vỗ tay) Sáng tạo là làm ra một thứ gì đó mà chưa từng tồn tại trước đó.
Không có gì dễ bị tổn thương hơn điều đó.
Thích ứng với sự thay đổi là tất cả về sự dễ bị tổn thương.
Điều thứ hai, bổ sung vào hiểu biết sau cùng rằng mối quan hệ giữa sự dễ bị tổn thương và lòng can đảm, điều thứ hai tôi học được là đây: Chúng ta phải nói về sự xấu hổ.
Và tôi sẽ thành thực với các bạn
Khi tôi trở thành một "nhà nghiên cứu về tính dễ bị tổn thương" và đã trở thành trung tâm nhờ bài nói tại TED -- và tôi không đùa đâu.
Tôi sẽ cho các bạn một ví dụ.
Khoảng ba tháng trước, tôi đang ở trong một cửa hàng bán đồ thể thao để mua kính bảo hộ và thiết bị bảo vệ ống quyển và tất cả những thứ mà các bậc cha mẹ thường mua tại cửa hàng bán đồ thể thao.
Cách xa chừng 30m, đây là những gì tôi nghe thấy: "Vulnerability TED! Vulnerability TED!"
(Cười) Tôi là người Texas thế hệ thứ năm
Phương châm của gia đình chúng tôi là "Lock and load" (tức: luôn chuẩn bị sẵn sàng để chiến đấu)
Tôi không tự nhiên là một là nhà nghiên cứu về tính dễ bị tổn thương.
Vì vậy tôi chỉ cứ bước đi, và cô ta đã trong tầm ngắm sẵn sàng của tôi.
(Cười) Và rồi tôi nghe thấy "Vulnerability TED!"
Tôi quay lại, bước đến "Xin chào"
Cô ấy ở ngay đây và trò chuyện, "Cô chính là nhà nghiên cứu về sự xấu hổ, người đã bị suy sụp"
(Cười) Lúc này, các bậc cha mẹ kiểu như kéo những đứa trẻ lại gần.
"Nhìn xem."
Và lúc này tôi rất mệt mỏi. Tôi nhìn cô ấy và nói rằng "Bài nói đó thực sự là sự thức tỉnh trong tâm hồn"
(Cười) (Vỗ tay) Cô ấy quay lại nhìn tôi và làm như thế này, "Tôi biết."
Và cô ấy nói, "Chúng tôi đã xem bài nói của chị trên TED ở câu lạc bộ sách của tôi.
Rồi chúng tôi đã đọc sách của chị và chúng tôi đổi tên cho câu lạc bộ sách của mình là 'The Breakdown Babes.'" (tạm dịch "Những cô gái trẻ ngây thơ bị suy sụp") Và cô ấy nói rằng "Cụm từ của chúng tôi là: "Chúng ta suy sụp và cảm giác ấy thật tuyệt vời" (Cười) Từ đó, bạn có thể hình dung tôi như thế nào trong cuộc họp ở công ty.
Khi tôi trở thành "Vulnerability TED", như một nhân vật hành động -- kiểu như Ninja Barbie, nhưng tôi là "Vulnerability TED" -- Tôi nghĩ rằng tôi sẽ để lại những xấu hổ đó đằng sau, vì tôi đã trải qua sáu năm nghiên cứu về sự xấu hổ trước khi tôi thực sự bắt đầu viết và nói về sự dễ bị tổn thương.
Tôi nghĩ, cảm tạ Chúa, vì sự xấu hổ là đề tài khủng khiếp này, nên không có ai muốn nói về nó.
Đây là cách tốt nhất để mọi người không bắt chuyện để nói trên máy bay.
"Cô làm nghề gì?" "Tôi nghiên cứu về sự xấu hổ" "Ồ".
(Cười) Và tôi thấy anh đó.
(Cười) Để tiếp tục cho đến hết năm vừa rồi, tôi được nhắc về một quy tắc cơ bản -- không phải là một quy tắc nghiên cứu, nhưng là một mệnh lệnh về đạo đức từ sự giáo dục của bản thân rằng -- bạn phải tiếp tục làm những gì mà bạn thành công.
Và tôi đã không học về sự dễ bị tổn thương lòng can đảm, sự sáng tạo và cải tiến từ việc nghiên cứu về tính dễ bị tổn thương.
Tôi học những điều này từ nghiên cứu về sự xấu hổ.
Và vì vậy tôi muốn các bạn bước vào sự xấu hổ.
Các nhà phân tích tâm lý học gọi sự xấu hổ là đầm lầy của tâm hồn.
Và chúng ta sẽ bước vào cái đầm lấy đó bây giờ.
Mục đích để không bước vào trong và xây một ngôi nhà để sống trong đó.
Là hãy mang giày cao su và bước qua và tìm đường ở xung quanh.
Đây là lý do tại sao.
Chúng ta đã nghe cuộc kêu gọi thuyết phục chưa từng có để có một cuộc đối thoại ở đất nước này, và tôi nghĩ, nói chung rằng là đó là vấn đề xung quanh chủng tộc, phải không?
Đúng không? Chúng ta đã nghe về về nó. Đúng không?
Không thể có cuộc trò chuyện đó mà không có sự xấu hổ,
vì các bạn không thể nói về chủng tộc mà không nói về đặc quyền.
và khi người ta bắt đầu nói về đặc quyền, họ bị tê liệt bởi sự xấu hổ.
Chúng ta đã nghe một giải pháp đơn giản và tuyệt vời để không giết người trong các cuộc phẫu thuật là có một danh sách kiểm tra. Các bạn không thể sửa chữa vấn đề mà không chỉ ra sự xấu hổ,
vì khi họ dạy cho những con người này làm thế nào để khâu vết thương, họ cũng được dạy cách để tự khâu sự đáng giá của bản thân mình để nắm hết mọi quyền lực.
Và những con người nắm giữ hết quyền lực này không cần danh sách kiểm tra
Và tôi đã phải viết ra tên của anh chàng TED Fellow này để không đọc lộn tên anh ấy ở đây. Myshkin Ingawale,
hy vọng anh giúp tôi đọc đúng. (Vỗ tay)
Tôi đã thấy anh chàng TED Fellows trong ngày đầu tiên ở đây. Anh ấy đến và giải thích
về việc làm thế nào mà anh ấy có động lực sáng tạo nên những kỹ thuật giúp kiểm tra thiếu máu vì con người đang chết một cách vô cớ. Và anh ấy nói "Tôi thấy được nhu cầu này.
Và chị biết tôi đã làm gì không?
Tôi đã thực hiện nó." Và mọi người vỗ tay nhiệt liệt, kiểu như nói rằng "Phải!"
Và anh ấy nói "Và nó không thành công.
Sau đó tôi đã phải làm thêm 32 lần nữa, và rồi nó đã hoạt động."
Bạn biết bí mật lớn về TED là gì không? Tôi không thể đợi để nói với mọi người điều này.
Tôi đoán ngay lúc này đây tôi đang làm điều đó rồi.
(Cười) Đây giống như là một hội nghị về sự thất bại.
Không, không phải. (Vỗ tay)
Bạn biết tại sao nơi này lại tuyệt vời không?
Bởi vì rất ít người ở đây sợ bị thất bại.
Và không ai ở trên sân khấu này tôi đã thấy cho đến nay mà chưa từng thất bại.
Tôi đã từng thất bại một cách thê thảm, nhiều lần.
Tôi không nghĩ thế giới hiểu điều này chính vì sự xấu hổ.
Có một đoạn trích dẫn từ bài diễn văn của cựu tổng thống Theodore Roosevelt. đã cứu tôi trong năm qua.
Nhiều người biết đến nó với tên gọi "Con người trên Đấu trường"
Và nó như thế này: "Vinh quang không thuộc về những kẻ hay chỉ trích phê phán,
kẻ huênh hoang rằng mọi việc lẽ ra phải được làm tốt hơn nữa và chỉ ra rằng người ta đã vấp ngã thế nào, Vinh quang thuộc về những con người đã chiến đấu thực sự trên đấu trường
với khuôn mặt thấm đẫm bụi bặm, mồ hôi và cả máu.
Người chiến đấu anh dũng ở trên đấu trường, để giành được chiến thắng huy hoàng hay đã thất bại thảm hại, nhưng dù anh ấy có thất bại, anh ấy có vấp ngã anh ta cũng thất bại một cách dũng cảm đáng ngưỡng mộ."
Và đó là những gì mà buổi hội thảo đối với tôi là như thế nào.
Đó chính là những gì về cuộc sống, về việc dám mạo hiểm ra sao. về việc ở trên đấu trường.
Khi bạn bước lên đấu trường và đặt bàn tay lên cửa bạn nghĩ rằng "Tôi sẽ bước vào và tôi sẽ cố gắng làm điều này." sự xấu hổ như một con quái vật nói rằng "Uhm, Uhm.
Ngươi không đủ tốt.
Ngươi chưa từng hoàn tất khóa MBA. Ngươi bị vợ bỏ.
Ta biết cha Ngươi thực sự không ở Luxembourg, ông ta đang ở nhà tù Sing Sing.
Ta biết những gì xảy đến với Ngươi khi Ngươi lớn lên.
Ta biết Ngươi không nghĩ rằng Ngươi đủ xinh đẹp hay đủ thông minh hoặc khéo léo, đủ quyền lực.
Ta biết cha Ngươi không bao giờ chú ý thậm chí dù Ngươi trở trở thành CFO"
Sự xấu hổ là điều đó.
Và nếu chúng ta có thể làm nó lắng lại rồi bước vào và nói "Tôi sẽ làm điều này, chúng ta sẽ tìm và những kẻ chỉ trích mà chúng ta thấy bới móc và cười nhạo nhưng 99 phần trăm thời gian là những kẻ cười nhạo ấy là ai?
Chúng ta.
Sự xấu hổ làm thành hai thước băng lớn -- "không bao giờ đủ tốt" và nếu bạn có thể nói ra điều này, "Bạn nghĩ bạn là ai?"
Hiểu về sự xấu hổ có nghĩa là nó không phải là tội lỗi. Sự xấu hổ tập trung vào bản thân, cảm giác tội lỗi tập trung vào hành vi.
Sự xấu hổ là "Tôi tệ thật." Cảm giác tội lỗi là "Tôi đã làm điều gì đó xấu."
Bao nhiêu người trong số các bạn, nếu các bạn làm điều đó gây tổn thương cho tôi, sẽ sẵn sàng nói rằng "Tôi xin lỗi. Tôi đã sai?"
Bao nhiêu người trong số các bạn sẽ sẵn sàng nói như thế?
Cảm giác tội lỗi: Tôi xin lỗi. Tôi đã làm sai.
Sự xấu hổ: "Tôi xin lỗi. Tôi là một sai lầm.
Có một sự khác biệt rất lớn giữa sự xấu hổ và cảm giác tội lỗi.
Và đây là những gì bạn cần biết. Sự xấu hổ có liên quan chặt chẽ
với sự nghiện ngập, thất vọng, bạo lực, tính hung bạo, đe dọa, tự tử, rối loạn ăn uống.
Và đây là những gì bạn cần phải biết nhiều hơn.
Cảm giác tội lỗi tương quan nghịch với những điều đó.
Khả năng nắm giữ một thứ gì đó mà chúng ta đã làm hoặc không làm đối ngược lại với thứ mà chúng ta muốn trở thành là vô cùng dễ thích ứng.
Nó không thoải mái, nhưng nó thích ứng tốt.
Một điều khác nữa mà bạn cần biết về sự xấu hổ là nó hoàn toàn phân biệt theo giới tính.
Nếu sự xấu hổ được gột rửa trong tôi và trong chúa, thì cả hai cảm nhận như nhau.
Mọi người ngồi ở đây đều biết đến sự ấm áp trong chính sự xấu hổ.
Chúng ta gần như chắc chắn rằng chỉ có những người chưa trải qua sự xấu hổ là những người không có khả năng kết nối hay đồng cảm.
Điều đó có nghĩa là, phải, tôi có một chút xấu hổ; không, tôi là một kẻ thái nhân cách (người không có cảm xúc).
Vì vậy tôi sẽ chọn là, đúng, bạn có một chút xấu hổ.
Cả nam giới và nữ giới đều cảm nhận sự xấu hổ như nhau. nhưng nó lại phân biệt giữa nam với nữ. Đối với phụ nữ,
ví dụ hay nhất mà tôi có thể cho bạn thấy là đoạn quảng cáo nước hoa Enjoli:
"Em có thể phơi đồ, chuẩn bị gói ghém bữa trưa, hôn các con, và làm việc cho đến 8:55.
Em vẫn có thể đi làm để nuôi sống gia đình mình và không bao giờ khiến anh quên rằng anh là một người đàn ông."
Đối với phụ nữ, sự xấu hổ là làm tất cả điều đó, làm một cách hoàn hảo và không bao giờ để người khác thấy bạn đang đổ mồ hôi.
Tôi không biết bao nhiêu nước hoa bán được nhờ quảng cáo này, nhưng tôi đảm bảo với bạn, nó khiến rất nhiều thuốc chống trầm cảm và chống lo âu được bán ra.
(Cười) Sự xấu hổ, đối với phụ nữ, là một mạng lưới của những kỳ vọng về cạnh tranh, mâu thuẫn và không thể đạt được về việc phải trở thành người như thế nào.
Và nó là chiếc áo khoác được ủi phẳng lì.
Đối với đàn ông, sự xấu hổ không phải là một đống những kỳ vọng cạnh tranh, mâu thuẫn
Sự xấu hổ chỉ có một thứ, đó là không bị nhận thấy là gì?
Yếu đuối.
Tôi đã không phỏng vấn nam giới trong suốt bốn năm đầu của nghiên cứu.
Và cho đến khi một người đàn ông nọ nhìn tôi vào ngày nọ sau khi ký tặng sách, nói với tôi rằng "Tôi rất thích những gì cô nói về sự xấu hổ, tôi rất tò mò vì sao cô không đề cập đến nam giới." Và tôi đáp rằng "Tôi không nghiên cứu nam giới."
Anh ta nói "Tiện nhỉ." (Cười)
Tôi hỏi "Tại sao?" Và anh ta nói "Vì cô nói để tỏ mình,
kể những chuyện của chúng ta, để dễ bị tổn thương.
Nhưng cô có thấy những quyển sách cô vừa ký tặng là cho vợ và ba đứa con gái của tôi?"
Tôi nói "Vâng." "Họ thà thấy tôi đau đớn đến chết nhưng vẫn cố tỏ ra mạnh mẽ
hơn là nhìn tôi gục ngã.
Khi chúng tôi tỏ mình và trông dễ bị tổn thương chúng tôi sẽ bị phản kháng ngay lập tức.
và đó không phải là từ những người bạn, các huấn luận viên hay những ông bố,
vì phụ nữ là người gây áp lực cho tôi hơn tất cả ai khác trong cuộc đời tôi."
Vì vậy tôi bắt đầu phỏng vấn nam giới và hỏi những câu hỏi.
Và điều tôi học được là: Bạn chỉ cho tôi một người phụ nữ có thể thực sự ngồi bên cạnh người đàn ông mà anh ấy đang trong tình cảnh dễ bị tổn thương hay sợ hãi, tôi sẽ chỉ cho bạn người phụ nữ đã làm được công việc đáng ngưỡng mộ.
Bạn chỉ cho tôi một người đàn ông có thể ngồi bên cạnh một người phụ nữ khi cô ấy quá mệt mỏi về mọi thứ, và cô ấy không thể làm gì thêm nữa, thì phản ứng đầu tiên của anh ấy không phải là, "Anh sẽ dỡ chén bát trong máy rửa chén ra,"
mà cần anh ấy thực sự lắng nghe -- vì đó là tất cả những gì phụ nữ chúng tôi cần -- Như thế tôi sẽ chỉ cho bạn chàng trai có thể làm được rất nhiều việc.
Sự xấu hổ là một vấn đề chung trong văn hóa của chúng ta.
và để thoát khỏi mặc cảm về sự xấu hổ, để có thể tìm đường quay trở lại với nhau, chúng ta phải hiểu nó tác động lên chúng ta như thế nào và nó tác động ra sao đến cái cách mà chúng ta làm cha mẹ cách chúng ta làm việc, cách chúng ta nhìn nhận lẫn nhau.
Trong một vài nghiên cứu của Mahalik tại trường đại học Boston.
Anh ấy hỏi rằng, phụ nữ cần phải làm những gì để phù hợp với chuẩn mực đối với người phụ nữ?
Các trả lời nhiều nhất tại đất nước này là: xinh đẹp, gầy, thùy mị và sử dụng mọi nguồn lực sẵn có cho vẻ bề ngoài.
Khi chúng tôi hỏi về nam giới, nam giới ở đất nước này cần phải làm gì để phù hợp với những chuẩn mực đối với nam giới câu trả lời là: luôn luôn kiểm soát được sự biểu lộ cảm xúc, công việc là hàng đầu, theo đuổi sự nghiệp và luôn mạnh mẽ. Nếu chúng ta đang tìm đường quay lại với nhau,
chúng ta phải hiểu và biết đồng cảm, bởi vì sự đồng cảm là thuốc giải độc cho sự xấu hổ.
Nếu bạn đặt sự xấu hổ trên một đĩa Petri (đĩa nuôi cấy tế bào) thì nó cần ba thứ để phát triển theo cấp số nhân: tính bí mật, sự im lặng và sự phán xét.
Nếu bạn đặt cùng lượng sự xấu hổ đó trên một chiếc đĩa Petri và tiêu diệt nó bằng sự đồng cảm, thì nó không thể sống sót.
Ba từ mạnh nhất khi chúng ta đang ở trong cuộc đấu tranh đó là: tôi cũng vậy
Và vì vậy tôi sẽ để lại cho các bạn suy nghĩ này.
Nếu chúng ta đang tìm đường để quay trở về với nhau, sẽ có sự dễ bị tổn thương ở trên con đường đó.
Và tôi nghĩ rằng đứng ngoài đấu trường thật hấp dẫn, vì tôi nghĩ rằng tôi đã làm điều này suốt cả đời mình, và nghĩ đến bản thân mình, tôi sẽ bước vào đó và đá đít một số người khi tôi không còn sợ một ai và khi tôi hoàn hảo.
Và điều này thật hấp dẫn.
Nhưng sự thật là nó chẳng bao giờ xảy ra.
Và thậm chí nếu bạn đã hoàn hảo như bạn có thể và mạnh mẽ không gì tra tấn như bạn có thể tập hợp thì khi bạn ở trong đó, đó không phải những gì chúng tôi muốn thấy.
Chúng tôi muốn bạn bước vào trong.
Chúng tôi muốn đến bên bạn và đối diện với bạn.
Và chúng tôi chỉ muốn, chúng ta và những người mà chúng ta quan tâm và những người chúng ta làm việc cùng, dám đương đầu một cách mạnh mẽ.
Cảm ơn các bạn rất nhiều. Tôi thực sự rất cảm kích.
(Vỗ tay)
Tôi là một tín đồ.
Tôi tin vào sự biến đổi khí hậu. và thành tựu của tôi ở lĩnh vực này cũng rất tốt.
Nhưng mục tiêu của tôi là nền Quốc Phòng.
Chúng ta cần phải ngừng mua dầu từ kẻ thù.
Tôi đang nói về dầu OPEC.
Hãy cùng quay về 100 năm trước, năm 1912.
Bạn có thể đang nghĩ đó là năm sinh của tôi.
(Cười) Nhưng không phải. Tôi sinh năm 1928.
Bây giờ, hãy quay lại năm 1912, 100 năm trước, và nhìn vào vấn đề mà đất nước chúng ta phải đối mặt.
Đó cũng là câu hỏi tương tự về năng lượng mà chúng ta đang gặp phải hôm nay, nhưng lại với nguồn nguyên liệu khác.
100 năm trước, chúng ta đang nói về than, và dầu cá voi và cả dầu thô nữa.
Vào thời điểm đó, chúng ta tìm kiếm một nguồn nguyên liệu sạch hơn, rẻ hơn, tuy nhiên nó không phải là của chúng ta, vì nó là của họ.
Vào thời điểm đó, tức năm 1912, chúng ta chọn dầu thô thay vì dầu cá voi và than.
Nhưng khi chúng ta phát triển đến giai đoạn hiện nay, tức 100 năm sau, chúng ta thực sự đã quay trở lại với thời điểm quyết định.
Vậy điều cần định đoạt là gì?
Chính là việc chúng ta sẽ sử dụng cái gì trong tương lai.
Vậy bắt đầu từ bây giờ, một điều khá rõ ràng với tôi, rằng chúng ta cần có một nguồn nguyên liệu... sạch hơn, rẻ hơn, và nội địa, tức là của đất nước chúng ta và chúng ta có nó, đó chính là khí tự nhiên.
Có thể thấy, tổng số dầu tiêu thụ của cả thế giới là 89 triệu thùng mỗi ngày, có thể hơn hoặc kém một vài thùng.
Và chi phí mỗi năm được tính là 3 nghìn tỷ đô la.
1 nghìn tỉ trong số đó là của các nước OPEC.
Điều này nên chấm dứt.
Khi nhìn vào chi phí sử dụng dầu của các nước OPEC, ta thấy nó lên đến 7 nghìn tỉ đô la vào nghiên cứu của Học viện Milken tính tới năm nay. 7 nghìn tỉ đô la từ năm 1976 là giá chúng ta phải trả cho dầu từ OPEC.
Đó là bao gồm cả chi phí quân sự và chi phí dầu.
Đó là cuộc chuyển nhượng tài sản lớn nhất từ nhóm này sang nhóm khác trong lịch sử loài người.
Và điều đó vẫn tiếp tục.
Bây giờ nếu bạn để ý đến nơi chuyển nhượng tài sản, bạn có thể thấy chúng hướng về phía Trung Đông và đi xa khỏi chúng ta.
Từ đó, chúng ta tự thấy mình như là cảnh sát của thế giới.
Chúng ta đang kiểm soát thế giới, và chúng ta đang làm điều đó như thế nào?
Tôi biết câu trả lời.
Tôi dám cá không có nổi 10% người trong khán phòng này biết có bao nhiêu tàu chở máy bay trên thế giới.
Xin giơ tay nếu bạn biết câu trả lời.
Có 12 cái.
Một cái đang được dựng bởi Trung Quốc. và 11 cái còn lại là của chúng ta.
Tại sao chúng ta lại cần 11 tàu chở máy bay?
Chúng ta có vị trí trên thị trường hay không?
Chúng ta có thông minh hơn ai không? Tôi không chắc về điều này.
Nếu bạn nhìn vào vị trí của chúng ta và trên slide là những đốm đỏ thì hiện có 5 chiếc đang hoạt động ở vùng Trung Đông và số còn lại ở Mỹ.
Chúng đi đến Trung Đông rồi quay lại.
Nên thật ra hầu hết 11 chiếc tàu của ta gắn liền với vùng Trung Đông.
Tại sao chúng lại ở Trung Đông?
Chúng ở đấy để kiểm soát, đảm bảo sự lưu thông của đường vận chuyển và đảm bảo dầu luôn có sẵn..
Mỹ dùng khoảng 20 triệu thùng mỗi ngày, chiếm khoảng 25% tổng lượng dầu tiêu thụ hàng ngày trên thế giới.
Trong khi chúng ta chỉ chiếm 4% dân số.
Điều đó có vẻ không hợp lý cho lắm.
Điều này không thể hiện sự bền vững.
Vậy tiếp theo chúng ta sẽ thế nào?
Điều này có tiếp diễn không?
Có, nó sẽ tiếp diễn.
Slide bạn đang nhìn đây là từ năm 1990 đến 2040.
Trong giai đoạn đó nhu cầu sẽ nhân đôi.
Và khi ta xem dầu được sử dụng để làm gì thì 70% trong đó được dùng làm nhiên liệu vận chuyển.
Vậy khi có ai nói "Hãy dùng nhiều năng lượng hạt nhân, năng lượng gió, năng lượng mặt trời," được thôi, tôi ủng hộ Mỹ, Mọi thứ của Mỹ.
Nhưng nếu bạn định làm gìcó bất cứ thứ gì bạn muốn làm để giải quyết việc phụ thuộc vào dầu ngoại, bạn phải tính toán đến việc vận chuyển.
Hiện tại chúng ta đang dùng 20 triệu thùng dầu một ngày trong đó sản xuất 8 thùng, nhập khẩu 12 thùng, và trong 12 thùng nhập khẩu thì 5 thùng là từ OPEC.
Nhìn vào nơi tiêu thụ cao nhất và cao nhì, chúng ta dùng 20 triệu thùng và Trung Quốc dùng 10 thùng.
Vậy Trung Quốc đã sử dụng hợp lí hơn hoặc là họ có một kế hoạch quản lí tốt hơn; còn chúng ta thì không.
Trong lịch sử nước Mỹ, chúng ta chưa từng có kế hoạch năng lượng.
Chúng ta còn không nhận ra nguồn nguyên liệu mà chúng ta đang có.
Nếu bạn nhìn vào 10 năm trở lại đây, chúng ta đã đưa cho OPEC một nghìn tỉ đô la.
Giả sử trong 10 năm tiếp theo giá dầu giữ nguyên tại 100 đô la một thùng, bạn sẽ phải trả 2.2 nghìn tỉ đô la.
Điều đó cũng này không hề bền vững.
Nhưng thời dầu giá rẻ không còn nữa.
Thời đó đã qua rồi.
Người Trung Đông đã chỉ ra, người Ả Rập nói rằng, họ phải thu được 94 đô la trên một thùng để thực hiện các khế ước xã hội.
Tuần trước có một số người ở Washington bảo với tôi ,"Người Ả Rập có thể sản xuất dầu với giá 5 đô la một thùng.
Nó không liên quan gì cả.
Chính ra cái chúng ta phải trả cũng là giá họ phải trả cho dầu."
Không có thị trường tự do nào cho dầu cả.
Giá dầu được đặt không phải vì lợi ích.
Và các nước OPEC là những người đặt giá dầu.
Vậy từ đây chúng ta sẽ hướng đến cái gì?
Chúng ta sẽ hướng về khí tự nhiên.
Khí tự nhiên làm được mọi điều mà chúng ta muốn.
Nó là nhiên liệu có chỉ số octane bằng130,
và sạch hơn dầu 25%.
Nó nằm ở đất nước chúng ta, chúng ta có một nguồn cung dồi dào,
và không cần nhà máy lọc dầu.
Được phun ra khỏi lòng đất với chỉ số octane bằng 130.
Chỉ cần xỉ lí qua máy phân ly là có thể dùng được.
Rất đơn giản để sử dụng.
Và cũng dễ thực hiện.
Tôi sẽ nói cho bạn nghe trong vòng một phút những điều bạn cần tìm để điều đó xảy ra.
Nhìn vào danh sách này,
ta thấy khí tự nhiên phù hợp để giải quyết mọi vấn đề
Nó có thể được dùng hoặc để thay thế cho những nhiên liệu hiện tại.
CÓ thể dùng trong chế tạo năng lượng, giao thông vận tải, Nó là nguồn nguyên liệu tốt nhất.
Nhưng liệu chúng ta có đủ khí tự nhiên?
Nhìn vào cột bên trái chúng ta thấy con số 24 nghìn tỉ.
Đó là mức độ tiêu thụ của chúng ta trong một năm.
Nhìn sang bên cạnh và sự ước lượng của EIA cho đến ước lượng của ngành công nghiệp -ngành công nghiệp hiểu rõ họ đang nói gì- chúng ta có 4 nghìn tỉ foot khối khí tự nhiên sẵn có.
Nó tương đương với bao nhiêu thùng dầu?
Gấp 3 lần số lượng người Ả Rập đang sở hữu.
Họ nói họ có 250 tỉ thùng phi, nhưng mà tôi không tin lắm.
Tôi nghĩ là họ chỉ có 175 tỉ thùng.
Nhưng cho dù họ nói đúng đi chăng nữa, chúng ta vẫn có rất nhiều khí tự nhiên.
Vậy nên tôi đã cố tìm hiểu chúng ta dùng chỗ khí tự nhiên này vào đâu.
Và điều tôi nhắm tới là xe tải hạng nặng.
Có 8 triệu xe tải hạng nặng.
Bạn lấy 8 triệu xe tải - Chúng có 18 bánh - và để chúng sử dụng khí tự nhiên sẽ giảm 30% lượng cacbon. Nó rẻ hơn và sẽ giảm lượng nhập khẩu 3 triệu thùng dầu.
Như vậy sẽ cắt giảm 60% dầu từ OPEC với 8 triệu xe tải.
Có 250 triệu phương tiện trên đất Mỹ.
Vậy có thể thấy khí tự nhiên là nguyên liệu cầu nối, và đó là điều tôi khẳng định.
Tôi không phải lo về cái cầu nối đi đâu ở tuổi tôi
(cười) Đó là vấn đề của bạn.
Nhưng khi nhìn vào lượng khí tự nhiên chúng ta có thì chúng có thể là cầu nối nguyên liệu mà chúng ta cần bởi vì chúng ta có rất nhiều khí tự nhiên.
Như tôi đã nói, tôi ủng hộ mọi thứ của Mỹ
Để tôi kể cho các bạn, tôi đã luôn theo chủ nghĩa hiện thực Tôi, từ một lý thuyết gia, trở thành người theo chủ nghĩa hiện thực.
Rồi tôi lại quay lại làm lý thuyết gia.
Nếu bạn quan sát thế giới, bạn sẽ thấy metan hydrat trong đại dương bao quanh mọi lục địa.
Và bạn có thể thấy metan, nếu bạn đi theo hướng đó, thấy rất nhiều metan. - khí tự nhiên là metan, metan và khí tự nhiên thay đổi được cho nhau- Nếu bạn có ý định sử dụng một lượng methane và tôi không có ở đấy nên tùy bạn. Nhưng chúng ta có rất nhiều metan hydrat.
Nên tôi kết luận chúng ta nên sử dụng nguyên liệu có sẵn ở Mỹ.
Nếu ta làm vậy, chúng ta chỉ mất một triệu đô la một ngày cho dầu.
Nhưng ta chưa có kế hoạch năng lượng.
Nên bây giờ không có cái gì gây ấn tượng với tôi về kế hoạch đó ở Washington, hơn là việc tôi đang tập trung vào 8 triệu xe tải 18 bánh.
Nếu chúng ta làm vậy, tôi nghĩ chúng ta sẽ đi bước đầu tiên tới một kế hoạch năng lượng.
Nếu chúng ta làm vậy, chúng ta có thể thấy tài nguyên của chúng ta dễ sử dụng hơn chúng ta tưởng.
Cảm ơn các bạn.
(vỗ tay) Cảm ơn ông.
Vậy là từ quan điểm của ông, ông có kế hoạch Pickens tuyệt vời dựa vào năng lượng gió và về cơ bản ông bỏ dở nó vì nền kinh tế đã thay đổi.
Điều gì đã xảy ra?
Tôi đã mất 150 triệu đô la.
(cười) Điều đó sẽ khiến bạn bỏ dở cái gì đó.
Không, điều gì đã xảy ra với chúng tôi, Chris, có phải là quyền lực đã làm giảm lợi ích
Và vì thế chúng tôi tìm đến khí tự nhiên
Lúc tôi đi vào kinh doanh năng lượng gió, giá khí tự nhiên lúc đó là 9 đô la.
Ngày nay giá của nó chỉ còn 2 đô la và 40 cent.
Bạn không thể thực hiện một phi vụ năng lượng gió với chi phí dưới 6 đôla trên 1 nghìn feet khối.
CA: Điều gì đã xảy ra, Là do khả năng sử dụng công nghệ fracking để khai thác dầu ngày càng cao, do nguồn dự trữ có thể tính toán được của khí tự nhiên bùng nổ, hay việc giá cả giảm mạnh, đã dẫn đến việc năng lượng gió trở nên kém cạnh tranh?
Tóm lại thì điều gì đã xảy ra?
TBP: Đó chính là nguyên nhân.
Chúng tôi nhận ra rằng ta có thể sự dụng nguồn đá, đó là những khối đá phiến sét cacbon trong lưu vực.
Đầu tiên là khối Barnett Shale ở Texas, Sau đó là khối Marcellus ở phía đông dọc theo New York, Pennsylvania, West Virginia; và khối Haynesville ở Louisiana.
Những thứ này ở khắp mọi nơi.
Chúng tôi bị áp đảo bởi khí tự nhiên.
CA: Vậy bây giờ ông đang là một nhà đầu tư lớn và đang đưa chúng vào thị trường?
TBP: Anh nói về một nhà đầu tư lớn,
Thực ra đó là chuyện về cả cuộc đời tôi.
Tôi là một nhà địa chất học tốt nghiệp vào năm 51, và tôi đã làm trong ngành công nghiệp này trong suốt cuộc đời mình.
Tôi có sở hữu cổ phiếu.
Tôi không phải một nhà sản xuất khí tự nhiên lớn.
Một vài người nói rằng Tôi là nhà sản xuất khí tự nhiên lớn thứ hai tại Mỹ.
Tôi có mong muốn điều đó không?
Không, thực sự là không. Tôi chỉ sở hữu một vài cổ phiếu.
Nhưng tôi cũng kinh doanh nhiên liệu.
CA: Nhưng khí tự nhiên là nhiên liệu hóa thạch,
Ông đốt nó, sẽ thải ra CO2.
Vậy ông tin vào nguy cơ biến đổi khí hậu.
Vậy tại sao những điều trên không làm ông bận tâm?
TBP: Anh sẽ phải sử dụng một thứ gì đấy,
Anh có gì để thay thế cho nó?
(Cười) CA: Không, vấn đề ở đây là đối với khí tự nhiên, lượng khí thải CO2 trên một đơn vị năng lượng sẽ thấp hơn dầu hay than, đúng không?
Và do đó mọi người ít nhất có thể vui vẻ chứng kiến một sự chuyển đổi từ than hay dầu sang khí tự nhiên.
Nhưng nếu là như vậy, điều đó sẽ trở thành lý do để các nguyên liêu tái chế không được đầu tư nữa, vậy trong dài hạn, ta sẽ lại bị áp đảo?
TBP: Tôi chưa sẵn sàng để từ bỏ, nhưng tôi và Jim đã nói chuyện ở đây lúc vừa nãy, và tôi nói "Anh thấy thế nào về khí tự nhiên?"
Và anh ấy trả lời: " Đó là nhiên liệu cầu nối, cái ta cần"
Tôi hỏi: " Cầu nối tới cái gì?"
"Chúng ta đang hướng tới đâu?"
Một lần nữa, như tôi đã nói, tôi không phải lo về điều đó
Mà là chính tất cả các bạn sẽ làm.
CA: Nhưng tôi không nghĩ nó đúng, Boone.
Với tôi, ông là một người tin vào di sản của mình.
Ông đã kiếm được số tiền mà ông muốn.
Ông là số ít người có được vị trí thực sự làm lung lay các cuộc tranh luận.
Ông có ủng hộ quan điểm về việc đặt giá lên cacbon?
Điều đó có hợp lý hay không?
TBP: Tôi không thích điều đó bởi vì nó sẽ kết thúc băng việc chính phủ sẽ chạy chương trình đó.
Tôi có thể nói rằng đó sẽ là một thất bại.
Chính phủ sẽ không thể thành công đối với những việc như thế.
Nó thực sự là một ý tưởng tồi.
Ví dụ như Solyndra, hay bất kì cái gì khác.
ý tôi là, điều đó đã được 10 lần cảnh cáo rằng sẽ là một ý tưởng tồi tệ, tuy nhiên họ vẫn bất chấp thực hiện,
Và chỉ mới 500 triệu đã bị thổi bay.
Nhưng với điều lúc nãy, tôi nghĩ sẽ đến gần 1 tỷ.
Chris, Tôi nghĩ nơi mà chúng ta hướng đến, trong dài hạn, Tôi không ngại quay trở lại với năng lượng hạt nhân.
Và tôi có thể nói với các bạn rằng trang cuối của bản báo cáo mà họ sẽ mất 5 năm để viết là về điều gì.
Thứ nhất, đừng xây máy trên những vết nứt của đá,
(Cười) và thứ hai là, Không được xây chúng trên biển.
và bây giờ tôi nghĩ chúng đã an toàn.
Chuyển chúng vào nội địa, đặt trên nền đất ổn định, và xây chúng ở đó.
Không có gì là sai nếu xảy ra những vụ nổ.
Chúng ta sẽ có được nguồn năng lượng, chắc chắn như vây
Chúng ta có thể... okay..
CA: Một câu hỏi từ khán giả là Khi thực hiện công nghệ fracking và quy trình khí tự nhiên, vấn đề rò rỉ metan từ quy trình đó metan có phải sẽ làm sự nóng lên toàn cầu tồi tệ hơn so với CO2?
Đó có phải là một vấn đề đáng quan tâm?
TBP: Fracking? Fracking là gì?
CA: Fracking.
TBP: Tôi chỉ đùa thôi ..
(Cười) CA: Chúng tôi vừa có một chút tranh luận về giọng ở đây.
TBP: Để tôi nói cho anh biết, Tôi đã nói về độ tuổi của tôi,
Tôi tốt nghiệp vào năm 1951.
Tôi còn nhớ lần đầu khi tiếp xúc với phương pháp Fracking ở biên giới Texas vào năm 1953.
Fracking xuất hiện vào khoảng năm 1947, và nói đùa một chút, khi mà vị tổng thống của chúng ta thức dậy và nói Bộ năng lượng 30 năm trước đã phát triển phương pháp Fracking.
Tôi không biết ông ấy đang nói cái gì.
Thực sự thì Bộ năng lượng không hề làm gì liên quan đến fracking.
Công việc đầu tiên là vào năm 1947.
Lần đầu tiên của tôi là vào năm 1953.
Cho đến bây giờ, tôi đã sử dụng phương pháp đó trên 3000 cái giếng.
Chưa bao giờ có vấn đề gì xảy ra với việc làm thay đổi mạch nước ngầm hay bất cứ thứ gì.
và bây giờ, tầng nước ngầm lớn nhất ở Bắc Mỹ là từ Midland, Texas đến biên giới phía Nam Dakota, chảy qua 8 bang, Một tầng nước ngầm rộng lớn Ogallala, Triassic..
Đã có khoảng 800,000 giếng được tạo nên khi sử dụng phương pháp này ở Oklahoma, Texas, Kansas trên tầng nước ngầm đấy.
Không có vấn đề gì cả.
Tôi không hiểu tại sao truyền thông chỉ tập trung ở Đông Pensylvania.
CA: Vậy ông không ủng hộ thuế carbon? hay bất kì những điều tương tự?
Bức ảnh trên tôi đoán rằng thế giới thực sự tránh xa những nhiên liệu hóa thạch là một sự đổi mới suy cho cùng, một ngày nào đó chúng ta sẽ khiến năng lượng mặt trời và nguyên tử trở nên cạnh tranh về giá hơn?
TBP: mặt trời và gió, Tôi và Jim đã cùng đồng ý chỉ trong 13 giây
rằng nó sẽ là một phần nhỏ, bởi vì chúng ta không thể dựa vào đó.
CA: Làm sao để thế giới có thể thực sự từ bỏ việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch?
TBP: làm sao chúng ta có thể đến được đó?
Chúng ta có rất nhiều khí tự nhiên, Sẽ không thể có ngày mà chúng ta nói: " Đừng sử dụng chúng nữa".
Chúng ta sẽ tiếp tục sử dụng nó. Đó là điều rõ ràng nhất.
Nếu chúng ta đế ý, ở California, họ sử dụng 2500 xe buýt.
LAMTA đã sử dụng khí tự nhiên trong vòng 25 năm.
Ft. Worth T cũng đã sử dụng 25 năm.
Vì sao? Chất lượng không khí là lý do vì sao họ sử dụng khí tự nhiên và bỏ qua dầu diesel.
Vì sao tất cả các xe tải chở rác ngày nay ở phía Nam California đều sử dụng khí tự nhiên?
Tất cả đều vì chất lượng không khí.
Tôi hiểu điều mà anh đang nói, và tôi không đồng ý với anh.
Làm sao chúng ta có thể nghĩ đến việc không sử dụng khí tự nhiên?
Đó là vấn đề anh đang mắc phải.
(Cười) CA: Thôi được, Vậy khí tự nhiên là nhiên liệu cầu nối.
Và cái gì ở điểm bên bia của chiếc cầu đó, để dành cho những khán giả ở đây tìm ra.
Nếu ai đó đến với ông với một kế hoạch, cái mà thực sự có thể là giải pháp, ông có sẵn sàng đầu tư vào những công nghệ đó, kể cả chúng không giúp tối đa hóa lợi nhuận, mà chỉ giúp cho sức khỏe trong tương lại của hành tinh này?
TBP: Tôi đã mất 150 triệu vào năng lượng gió,
Đúng vậy, và tôi sẽ vẫn chơi đến cùng.
Bởi vì, một lần nữa, Tôi đang cố gắng để có thể giải quyết vấn đề năng lượng ở nước Mỹ.
Và tất cả mọi thứ thuộc về Mỹ tôi đều sẽ ủng hộ.
CA: Boone, tôi thực sự cảm kích vì ông đã đến đây và tham gia vào cuộc hội thoại này.
Có rất nhiều người muốn tương tác với ông.
Và đó quả thực là một món quà mà ông trao tặng cho những khán giả này
Cảm ơn ông rất nhiều ( Vỗ tay)
Cứ 2 người phụ nữ thì có 1 người trong số các bạn sẽ bị ảnh hưởng bởi bệnh về tim mạch trong cuộc đời mình
Vì vậy , đây chính là kẻ thù số một của phụ nữ
Nó được giữ một cách bí mật vì những lý do mà tôi không hề biết
Để làm cho điều này trở nên cá nhân hơn-- chúng ta sẽ bàn về mối quan hệ của bạn với trái tim của mình nói riêng và tất cả phụ nữ nói chung-- Chúng ta sẽ nhìn nhận vấn đề này dưới quan điểm chính trị.
Bởi vì như chúng ta đã biết cá nhân liên quan đến chính trị.
Và không bao giờ là đủ khi nghiên cứu về nó.
và bởi vì chúng ta đã từng chứng kiến phụ nữ chiến thắng căn bệnh ung thư vú thông qua chiến dịch chống ung thư vú, nên đây chính là cái mà chúng ta cần phải làm với trái tim.
Từ năm 1984, Ở Mỹ, nhiều phụ nữ chết hơn là nam giới.
Vì thế, ở nơi mà chúng ta thường nghĩ đến bệnh tim như là vấn đề chủ yếu của đàn ông-- lại không bao giờ đúng, nhưng đó lại là cách mà mọi người suy nghĩ vào giữa thập niên 50 và 60, và nó đã có mặt trong tất cả các cuốn sách giáo khoa.
Nó hẳn nhiên là những gì tôi được học trong quá trình huấn luyện.
Nếu chúng ta vẫn giữ thành kiến giới tính - vốn không hề đúng. nhưng nếu chúng ta cứ tiến về phía trước với thành kiến về giới tính như vậy, nó thực ra lại là căn bệnh của phụ nữ.
Vì vậy, giờ đây, đó chính là căn bệnh của phụ nữ.
Và một trong những điều mà bạn có thể thấy đây là đường biểu đồ của nam giới, tỉ lệ tử vong đang giảm, giảm, giảm, giảm dần.
và quý vị cũng có thể thấy đường tỉ lệ tử vong của nữ giới từ năm 1984, Khoảng cách đang ngày càng nới rộng.
Ngày càng nhiều phụ nữ, gấp 2, 3, 4 lần chết vì bệnh tim hơn là nam giới.
Và đó là một khoảng thời gian quá ngắn để thay đổi tất cả các tác nhân nguy hiểm .mà chúng ta được biết
Thế nên, những gì mà điều này gợi ý cho chúng ta ở cấp độ quốc gia đó là những chiến lược về chẩn đoán và chữa bệnh, vốn đã được phát triển ở nam giới, bởi nam giới và cho nam giới trong suốt 50 năm qua-- và chúng có hiệu quả khá tốt ở nam giới, đúng không?-- nhưng lại không hiệu quả mấy đối với phụ nữ.
Vì vậy, đó là một lời kêu gọi thức tỉnh trong những năm của thập niên 80.
bệnh tim làm chết nhiều phụ nữ ở mọi độ tuổi hơn là ung thư vú.
và cuộc vận động chống ung thư vú-- một lần nữa, đây không phải là 1 cuộc cạnh tranh.
Chúng ta đang cố gắng như đã từng làm với chiến dịch chống ung thư vú.
Chúng ta cần phải cố gắng như thế để giải quyết cuộc khủng hoảng này.
Thỉnh thoảng khi mọi người nhận ra điều này, thì tôi lại nghe thấy tiếng thở ra đầy kinh ngạc.
tất cả chúng ta đều có thể liên tưởng đến một người nào đó, thường là một phụ nữ trẻ người mà đã bị ảnh hưởng bởi căn bệnh ung thư vú
Chứ chúng ta không thường nghĩ đến một người phụ nữ trẻ mắc bệnh tim
Tôi sẽ tiết lộ cho quý vị biết vì sao.
Bệnh tim giết chết con người, thường rất nhanh chóng.
Thế nên, lần đầu tiên bệnh tim tấn công cả nữ giới lẫn nam giới, phân nửa là những cái chết bất ngờ-- không có cơ hội để nói lời giã biệt, không có cơ hội để hóa trị liệu cho cô ta, không có cơ hội để chọn cho cô ấy một bộ tóc giả.
Ung thư vú, tỉ lệ tử vong giảm xuống 4%.
và đó là 40 năm mà phụ nữ đã và đang ủng hộ.
Betty Ford, Nacy Reagan đã đứng dậy và nói ”Tôi là một người sống sót khỏi ung thư vú" và không có gì xấu hổ khi đề cập đến nó cả.
Và sau đó các bác sĩ đã hỗ trợ.
Chúng tôi hoàn thành nghiên cứu.
Bây giờ, chúng tôi có những liệu pháp trị liệu hiệu quả.
Phụ nữ hiện nay đang sống thọ hơn bao giờ hết.
Đã đến lúc điều đó nên xảy ra với bệnh tim.
Điều đó đang không xảy ra, và đã đến lúc nó cần phải xảy ra.
Chúng ta nợ một sự biết ơn to lớn đối với hai người phụ nữ này.
Như Barbara đã mô tả trong một trong những bộ phim tuyệt vời của cô ấy” Yentl” Cô ấy đã phác họa một người phụ nữ trẻ người muốn hưởng thụ một chế độ giáo dục.
Và cô ấy muốn học các điều luật của Talmud.
Vậy thì, làm cách nào mà cô ấy làm được như vậy?
Cô ấy phải đóng giả thành một người đàn ông.
Cô ấy phải trông giống một người đàn ông.
Cô ấy phải khiến cho người khác tin rằng cô ấy trông giống một người đàn ông và cô ấy có thể có quyền lợi như một người đàn ông vậy.
Bernadine Healy, hay còn gọi là bác sĩ Healy, là bác sĩ chuyên khoa .
Và ngay trong thời điểm đó, những năm 80, chúng ta đã chứng kiến số phụ nữ chết vì bệnh tim tăng, tăng, tăng dần, Cô ấy đã viết một bài xã luận trên tập san y khoa New England và nói về hội chứng Yentl.
Phụ nữ đang chết vì bệnh tim, cao gấp 2, 3, 4 lần so với nam giới,
Tỉ lệ tử không giảm mà còn đang tăng lên.
Và cô ấy đặt nghi vấn, cô ấy giả thuyết rằng, liệu đây có phải là hội chứng Yentl hay không?
và đây là câu chuyện.
Có phải vì phụ nữ trông không giống nam giới, nên họ cũng không giống với nam giới về hình thức của bệnh tim loại hình mà chúng ta đã phải mất 50 năm để có thể hiểu rõ và để có được những chuẩn đoán tốt những liệu pháp trị liệu thực sự có hiệu quả, và chính vì thế mà người ta đã không nhận ra được căn bệnh tim của họ.
Và họ bị bỏ qua một bên.
Họ không được chữa trị, không được phát hiện bệnh, Họ cũng không nhận được những lợi ích của những thứ thuốc hiện đại.
Rồi sau đó bác sĩ Healy đã trở thành giám đốc nữ đầu tiên của Viện sức khỏe quốc gia của chúng ta.
và đây là dự án nghiên cứu lớn nhất về tầm ảnh hưởng của sinh học đối với y khoa trên thế giới.
và nó tài trợ rất nhiều cho nghiên cứu của tôi.
Và nghiên cứu ở khắp mọi nơi.
Đó là một vấn đề lớn đối với bà khi trở thành giám đốc.
Và bà bắt đầu, , đối mặt với nhiều tranh cãi, kế hoạch mới về sức khỏe phụ nữ.
Và mỗi một phụ nữ ở trong khán phòng này đều được hưởng lợi từ kế hoạch ấy.
Nó cho chúng ta biết về liệu pháp thay thế hoóc môn.
Nó cung cấp cho chúng ta thông tin về chứng loãng xương.
Cho chúng ta biết về ung thư vú, ung thư ruột kết ở phụ nữ.
Vì thế mặc dù có một nguồn kiến thức to lớn, một lần nữa, rất nhiều người khuyên bà không nên thực hiện nó, vì nó rất tốn kém.
Và ẩn ý phía sau là những người phụ nữ thì không xứng đáng được như vậy.
Và bà ấy đã như thể ”Không, xin lỗi. Phụ nữ xứng đáng với điều đó”
Vâng có một phần nhỏ của dự án ấy đã đến được với viện máu, phổi, tim quốc gia, mà đó là bộ phận về tim của NIH.
Và chúng tôi đã tiến hành cuộc nghiên cứu mang tên WISE-- đó là chữ viết tắt của "Sự đánh giá về hội chứng thiếu máu cục bộ ở phụ nữ"-- và tôi đã chủ trì cuộc nghiên cứu này trong vòng 15 năm nay.
Đó là một cuộc nghiên cứu nhằm đặt ra vấn đề một cách chính xác, Chuyện gì đang xảy ra với phụ nữ vậy?
Tại sao ngày càng nhiều phụ nữ chết vì căn bệnh thiếu máu cục bộ ở tim?
Vì vậy trong cuộc nghiên cứu WISE, cách đây 15 năm, mà chúng tôi khởi sự và bảo rằng ”Thế đấy, có một vài rút tỉa then chốt và có lẽ chúng ta nên tiếp tục như vậy”
và những đồng nghiệp của chúng tôi ở Washington DC.
dạo gần đây đã công bố rằng khi phụ nữ lên cơn đau tim và chết, , so sánh với nam giới những người bị đau tim và chết-- và một lần nữa, có hàng triệu người, đang gặp phải điều này hàng ngày-- -phụ nữ, ở những chỗ đầy mỡ béo của họ-- và đó là động mạch vành của họ, vì vậy nguồn máu chính chảy vào cơ tim-- của phụ nữ bị xói mòn, còn nam giới thì bị nổ tung
Các bạn sẽ tìm ra một vài điểm tương đồng thú vị trong sinh lý học.
(Cười) Chính vì vậy tôi sẽ mô tả kiểu đau tim ở nam giới trước.
Cơn đau tim Hollywood.
Ối chao. Đau ngực dữ dội.
Điện tâm đồ kêu grừhhh, vì thế các bác sĩ có thể nhận thấy điện tâm đồ khác thường này.
Có một khối nghẽn lớn ở giữa động mạch.
và họ tiến vào phòng thí nghiệm catốt và nổ đùng đùng đùng để tống khứ cái cục nghẽn ấy.
Đó là cơn đau tim ở nam giới.
Vài người phụ nữ cũng lên cơn đau tim theo kiểu này, nhưng phần lớn lại gặp phải dạng đau tim sau. ở chỗ bị xói mòn, lại không hoàn toàn toàn được lấp đầy bởi các khối nghẽn, những triệu chứng rất khó thấy, Những phát hiện về điện tâm đồ có sự khác biệt-- ở nữ giới.
vì vậy, bạn nghĩ điều gì sẽ xảy ra với những người phụ nữ này?
Họ không được phát hiện bệnh, được gửi trả về nhà.
Tôi không chắc nó là gì. có thể là hơi độc chăng.
Chính vậy chúng ta đã chú ý đến điều đó và bảo rằng ”Anh biết không,chúng tôi có khả năng nhìn sâu vào bên trong con người đấy với những cái ống thông đặc biệt được gọi là IVUS nghĩa là siêu âm trong mạch
Và chúng tôi nói rằng ”Chúng tôi sẽ đưa ra giả thuyết rằng những chỗ béo mỡ ở phụ nữ thực ra có lẽ khác nhau, và tụ lại một cách khác biệt so với nam giới"
và bởi do những kiến thức thông thường về làm cách nào mà nữ giới và nam giới phát phì.
khi chúng ta chứng kiến mọi người trở nên béo phị, nam giới sẽ phát phì ở chỗ nào ?
ngay đây, nó là điểm trọng tâm -- ngay đó.
Và nữ giới phát phì ở chỗ nào?
Khắp nơi.
Ở đây chất lắng ngay dưới da, chất lắng ngay dưới da-ngay đây.
Vì vậy chúng ta đã nói với nhau rằng ”Nhìn kìa, phụ nữ trông khá tốt khi lọai bỏ được thứ rác đó ra, loại nó ra khỏi người một cách êm ả.
Đàn ông chỉ phải gạt bỏ nó tại một góc riêng lẻ nào đó"
Vì thế, chúng ta bảo rằng ” Hãy nhìn những thứ này đây"
và vùng màu vàng là phần chứa mỡ, và Hình A là của một người đàn ông.
Và quý vị có thể thấy, nó nhấp nhô ,mấp mô.
Anh ta có một cái bụng bia trong động mạch vành.
Hình B là của một người phụ nữ, rất trơn nhẵn.
Cô ấy chỉ vừa bỏ nó xuống gọn gàng.
(Cười) Nếu bạn tiến hành chụp X-quang mạch máu, có màu đỏ, bạn có thể nhận ra căn bệnh của nam giới.
Chính vì vậy với 50 năm cải thiện và phát triển việc chụp X-quang mạch, chúng ta dễ dàng nhận ra dạng bệnh tật ở nam giới.
Nhưng khá khó để có thể nhận thấy dạn bệnh tật ở phái nữ.
Vì vậy đó là một sự khám phá.
bây giờ quan hệ mật thiết của những điều này là gì?
Vâng, một lần nữa, phụ nữ được chụp X-quang mạch máu và không một ai có thể nói rằng họ đang gặp vấn đề.
Chúng ta đang làm việc trong những cuộc nghiên cứu giới hạn cục bộ-- một lần nữa, chúng đều là những cuộc nghiên cứu lan tràn.
Sẽ lí tưởng nếu quý vị muốn làm tất cả điều này theo cách mà không xâm phạm vào bên trong cơ thể
và lần nữa, với 50 năm thử nghiệm về tình trạng căng thẳng mà không phạm đến cơ thể bên trong, chúng tôi khá là giỏi trong việc nhận ra dạng bệnh tật ở nam giới với các bài kiểm tra về tình trạng căng thẳng.
Vì thế đây chính là tạo hình cộng hưởng từ ở tim.
Chúng tôi thực hiện công việc này tại viện tim Cedars-Sinai thuộc trung tâm tim phụ nữ.
Chúng tôi chọn nơi này cho cuộc nghiên cứu.
đây không phải là trong bệnh viện cộng đồng, nhưng chúng tôi hi vọng giải thích được điều này.
và chúng tôi đã có hai năm rưỡi trong cuộc nghiên cứu 5 năm này.
Đó là phương thức chữa trị duy nhất mà có thể nhìn thấy những lớp trong cùng của trái tim.
Và nếu quan sát cẩn thận, các bạn có thể nhận ra có một đường màu đen ở ngay đó.
Và đó là sự tắc nghẽn vi mạch.
Hội chứng này, xảy ra ở phụ nữ hiện nay được gọi là sự tắc nghẽn vi mạch vành.
Lí do thứ hai khiến chúng tôi thực yêu thích tạo hình cộng hưởng từ là vì nó không có bức xạ.
vậy nên không giống như chụp CT cắt lớp, tia X-quang, hay tali, dành cho những người phụ nữ mà ngực của họ hướng thẳng vào tim, cứ mỗi lần chúng ta yêu cầu một thứ gì mà có chứa một lượng nhỏ bức xạ, chúng ta nói rằng ”Liệu mình có thực sự cần bài kiểm tra này không?
Vì vậy chúng tôi rất hào hứng về M.R.
Mặc dù chúng ta không thể đến và yêu cầu nó, nhưng đây là lĩnh vực về điều tra chủ động nơi mà thực ra nghiên cứu về phụ nữ sẽ thúc đẩy lĩnh vực cho cả nữ giới và nam giới.
Những hậu quả là gì khi căn bệnh tim theo “kiểu phụ nữ” chưa được công nhận?
Đây là số liệu từ một bài xã luận mà tôi đã công bố trên tập san về tim Châu Âu mùa hè này.
Và nó chỉ là một hình tượng như một kiểu phô bày tại sao phụ nữ lại chết vì bệnh tim nhiều hơn, mặc dù có những điều trị tốt mà chúng ta đã biết và nghiên cứu.
Và khi một người phụ nữ mắc phải căn bệnh thuộc về nam giới-- vì thế cô ta trông giống như Barbara trong phim-- họ được chữa trị.
và khi bạn mắc phải căn bệnh theo kiểu phụ nữ và trông giống một người phụ nữ, như Barbara đã làm ở đây cùng với chồng mình, họ không nhận được sự điều trị.
Những thứ này đều là những phương pháp điều trị để cứu lấy mạng sống của chúng ta.
Và những cái hộp đỏ bé bé kia chính là cái chết.
Vì vậy đó là những hậu quả,
Và đó thuộc “kiểu phụ nữ” và tại sao chúng ta lại nghĩ rằng hội chứng Yentl thực ra đang lý giải rất nhiều về những khoảng cách này.
Đó cũng là tin tốt lành về nghiên cứu ở phụ nữ, cuối cùng, về bệnh tim.
và một trong những phần hiện đại nhất mà chúng tôi thích thú một cách đáng ngạc nhiên đó là liệu pháp tế bào mầm.
Nếu các bạn thắc mắc, sự khác biệt giữa phụ nữ và đàn ông về mặt sinh lý học là gì?
Tại sao lại có giữa nam giới và nữ giới?
Bởi vì phụ nữ đã mang đến cho thế giới một cuộc sống mới.
Tất cả đó là những tế bào mầm.
Vì vậy chúng tôi cho rằng tế bào mầm của phụ nữ có thể tốt hơn trong việc nhận dạng tổn thương, trong việc tiến hành sửa chữa tế bào hoặc thậm chí là tái tạo cơ quan mới, mà đó cũng chính là một trong những việc chúng tôi đang cố gắng thực hiện với liệu pháp tế bào mầm này.
đây là những tế bào mầm của nam giới và nữ giới.
và nếu các bạn có một cơ quan nào đó bị tổn thương, nếu các bạn lên cơn đau tim và chúng tôi muốn hồi phục những vùng bị tổn thương đó, thì liệu các bạn có muốn những tế bào mầm kia khỏe mạnh, và dồi dào hơn không?
hay là các bạn lại muốn những “kẻ” này, trông giống như đang cố thoát ra ngoài để ăn trưa?
(Cười) Một vài thành viên trong đội điều tra của chúng tôi đã giải thích rằng tế bào mầm cái-- và thuộc động vật chúng tôi đang càng ngày càng chỉ ra rằng ở con người-- những tế bào mầm cái đó, khi được đặt vào cơ thể đực, sẽ hoạt động tốt hơn là tế bào mầm đực được đưa vào cơ thể đực.
Một trong những điều mà chúng tôi muốn nói về sinh lý học ở phụ nữ-- bởi vì một lần nữa,chúng ta đang đề cập đến phụ nữ và bệnh tim , phụ nữ, trung bình, có tuổi thọ cao hơn nam giới-- đã tiết lộ những bí mật về sinh lý học phụ nữ và hiểu được rằng điều đó đang giúp ích cho cả nam giới và nữ giới.
Vì vậy dù sao đi chăng nữa đây không phải là trò chơi được mất.
Được rồi, vì vậy đây là nơi chúng ta đã bắt đầu.
Và nên nhớ rằng, có những con đường bị cản trở vào năm 1984, và ngày càng nhiều phụ nữ đã chết vì bệnh liên quan đến tim mạch.
Điều gì đã xảy ra trong 15 năm qua với công trình này?
Chúng ta đang uốn cong đường cong này.
Chúng ta đang bẻ cong nó.
Vì thế giống như câu chuyện về căn bệnh ung thư vú, nghiên cứu, nhận thức, nó có hiệu quả đấy, và quý vị chỉ phải nhận ra nó đang tiến triển.
Hiện giờ có phải chúng ta hạnh phúc với điều này chăng?
Chúng ta vẫn còn nhiều hơn khoảng 2 đến 3 phụ nữ phải chết so với cứ mỗi một người đàn ông.
Và tôi đề xuất rằng, với tuổi thọ cao hơn nhìn chung ở phái nữ phụ nữ có lẽ nên làm tốt hơn về mặt lý thuyết, nếu chúng ta được chữa trị.
vì thế đây là nơi mà chúng ta đang đứng, nhưng chúng ta còn có một đoạn đường dài cần "cày xới".
Chúng tôi đã làm việc về điều này trong 15 năm qua.
Và như tôi đã nói với quý vị, chúng tôi đã đang nghiên cứu về bệnh tim của nam giới trong 50 năm.
Vì vậy chúng tôi còn 35 năm ở phía sau.
Và chúng tôi thích thú với ý nghĩ rằng nó sẽ không cần phải đến 35 năm.
Và thực tế, nó có lẽ sẽ không như vậy đâu.
Nhưng hiện giờ chúng tôi không thể dừng ở đây được.
Quá nhiều tính mạng đang ngàn cân treo sợi tóc.
Thế nên, chúng ta cần phải làm gì bây giờ?
Quý vi hiện nay, may mắn thay, có một mối liên hệ cá nhân hơn với trái tim của quý vị.
Phụ nữ đã nghe thấy lời kêu gọi về căn bệnh ung thư vú và họ đã công khai các chiến dịch nhận thức về căn bệnh này.
Phụ nữ bây giờ đã sẵn sàng tiến hành chụp X quang những khối u ở ngực.
Và phụ nữ làm công việc gây quỹ.
Phụ nữ tham gia.
Họ biết đầu tư đúng chỗ và họ đã thể hiện sự ủng hộ tích cực cùng với tham gia vào những chiến dịch này.
Đó là những gì chúng ta cần làm với bệnh tim hiện nay.
Và nó thuộc về chính trị.
Sức khỏe phụ nữ, trên lập trường về tiền tài trợ liên bang, thỉnh thoảng nó là phổ biến, thỉnh thoảng lại không như vậy.
Vì thế, chúng tôi có những chu kỳ xoay vòng của sự khan hiếm và sự hứng thú này.
Vì vậy tôi xin thỉnh cầu quý vị hãy tham gia chiến dịch “Chiếc váy đỏ” trong đợt gây quỹ này.
Ung thư vú, như chúng tôi đã đề cập, giết chết phụ nữ, nhưng bệnh tim còn làm điều kinh khủng hơn thế.
Vì vậy, nếu chúng ta chống chọi lại nó tốt như đã từng làm với ung thư vú và trao cho phụ nữ trọng trách mới, chúng ta có hàng tá mạng sống cần được cứu giúp.
Cảm ơn sự quan tâm lắng nghe của các bạn.
(Vỗ tay)
Tên tôi là Taylor Wilson
Tôi 17 tuổi và tôi là một nhà vật lý hạt nhân điều này có thể khó tin một chút, nhưng đó là sự thật.
và tôi muốn đặt vấn đề rằng phản ứng tổng hợp hạt nhân sẽ là điểm nối, cầu nối mà T.boone Pinkens đã nói đến sẽ dẫn chúng ta đến được
Phản ứng tổng hợp hạt nhân sẽ là tương lai của ngành năng lượng.
Và điều thứ hai, cho rằng những đứa trẻ thật sự có thể thay đổi thế giới
Vậy các bạn có thể hỏi -- (tiếng vỗ tay) Các bạn có thể hỏi tôi rằng, làm sao bạn biết tương lai ngành năng lượng là như thế nào?
Tôi đã xây dựng một máy phản ứng khi tôi 14 tuổi
Đó là phần bên trong của máy phản ứng tổng hợp hạt nhân của tôi
Tôi đã bắt đầu xây dựng dự án này khi tôi khoảng 12 hoặc 13 tuổi
Tôi đã quyết làm một ngôi sao
Bây giờ hầu hết các bạn sẽ nói rằng, nó không giống một phản ứng hạt nhân
Tôi không thấy bất kỳ máy năng lượng hạt nhân với phản ứng năng lượng nào cả.
thấm chí nó còn chả lóe lên cái gì
Nó không tạo ra nhiều năng lượng hơn bằng số tôi đã đưa vào nhưng nó vẫn là một thứ khá tuyệt.
Và tôi đã lắp ráp nó trong nhà đề xe của tôi, và giờ nó nằm trong khoa vật lý của trường đại học Nevada, Reno.
Và nó đã va đập các hydro nặng với nhau, chỉ có hydro và một lượng neutron thêm trong nó.
Nó giống với phản ứng của chuỗi proton đang diễn ra bên trong mặt trời
Và tôi đập chúng vào nhau thật mạnh để các hydro hợp lại với nhau, và trong quá trình này, nó có vài sản phầm ngoài mong đợi và tôi đã tận dụng những sản phẩm này.
Và năm trước tôi đạt được giải Hội thi Khoa học kỹ thuật của Intel.
Tôi đã phát triển một máy dò tìm để thay thế các máy dò hiện tại mà An ninh nội địa có.
Với 100 đô la Tôi đã phát triển một hệ thống vượt qua được độ nhạy của các máy dò trị giá hàng triệu đô la.
Tôi đã làm nó trong nhà xe của mình
(tiếng vỗ tay) Và tôi đã phát triển một hệ thống để tạo ra các đồng vị y học.
Thay vì cần đến các phương tiện hàng triệu đô Tôi đã làm được thiết bị, với quy mô nhỏ rất nhỏ, nhưng có thể tạo ra những đồng vị đó.
Trên màn hình phía sau chính là máy phản ứng tổng hợp của tôi
Đó chính là tôi và bảng điều khiển của máy phản ứng tổng hợp.
Nhân tiện, tôi cũng làm bánh trong nhà để xe, và chương trình hạt nhân của tôi tiên tiến như của người Iran.
Vậy có lẽ tôi không muốn thừa nhận điều đó
Đây là tôi tại CERN ở Geneva, Thụy Sĩ đây là phòng thử nghiệm vật lý hạt nhân ưu việt trên thế giới.
Và đây là tôi với tổng thống Obama tôi cho ông ta xem về nghiên cứu An ninh Nội địa của tôi.
(Vỗ tay) Vậy trong khoảng 7 năm thực hiện nghiên cứu hạt nhân, Tôi đã khờ đầu bằng một ước mơ làm một "ngôi sao trong lọ", một ngôi sao trong nhà để xe của mình và kết thúc bằng việc gặp gỡ tổng thống và phát triển những thứ tôi nghĩ có thể thay đổi thế giới, và tôi nghĩ những đứa trẻ khác cũng làm được.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Chờ chút, tôi đã suy nghĩ lại, thật sự liệu tôi có nên nói về vấn đề này với những vị khán giả năng động và tràn đầy sức sống như các bạn ở đây hay không.
Nhưng sau đó tôi nhớ lại câu nói của của Gloria Steinem, nó như thế này, "Sự thật sẽ giải phóng bạn, nhưng trước tiên nó sẽ làm bạn bực mình." (Cười) Vậy thì--(Cười) Với ý tưởng đó trong đầu, tôi quyết định sẽ cố gắng làm những việc đó tại đây, và nói về cái chết trong thế kỷ 21.
Điều đầu tiên chắc chắn sẽ làm các bạn tức giận, không nghi ngờ gì, đó là thực tế tất cả chúng ta đều sẽ chết trong thế kỷ 21.
Không có ngoại lệ nào cho sự kiện đó.
Sự thực là cứ một trong số tám người các bạn dựa trên những cuộc khảo sát, nghĩ là mình bất tử, nhưng-- Cười Không may là điều đó sẽ không xảy ra.
Trong khi tôi thực hiện bài nói chuyện này, trong 10 phút sắp tới, khoảng một trăm triệu tế bào của tôi sẽ chết, và trong suốt ngày hôm nay, 2000 tế bào não sẽ chết và không bao giờ hồi phục lại, vậy nên bạn có thể tranh luận rằng quá trình chết bắt đầu từ những phần rất nhỏ, từ rất sớm
Điều thứ hai tôi muốn nói đến về cái chết trong thế kỷ 21, ngoài việc nó sẽ xảy đến với tất cả mọi người, nó còn đang trở thành một mớ hỗn độn nho nhỏ cho hầu hết mọi người, trừ phi chúng ta làm điều gì đó cố gắng kháng cự lại quá trình này từ một quỹ đạo vô tâm hơn so với quỹ đạo hiện tại của nó
Vậy đấy. Đó là sự thật.
Không chút mảy may nghi ngờ là nó sẽ làm bạn bực mình, giờ thì hãy xem liệu tôi có thể khiến bạn được tự do. Tôi không hứa hẹn điều gì cả.
Như các bạn đã nghe trong phần giới thiệu, tôi làm việc tại khu chăm sóc đặc biệt, và tôi nghĩ rằng theo cách nào đó tôi đã trải qua những ngày huy hoàng của khoa chăm sóc đặc biệt. Thật là một thời để nhớ
Nó thật là một giai đoạn tuyệt vời.
Chúng tôi có những thiết bị máy móc đắt tiền
Có rất nhiều thiết bị như vậy tại đó.
Chúng tôi cũng có những công nghệ kì diệu mà tôi nghĩ đã hoạt động rất tốt, và trong suốt giai đoạn mà tôi tôi đã làm việc tại khoa chăm sóc đặc biệt, tỉ lệ tử vong của nam giới tại Úc đã giảm đi một nửa, và điều đó ít nhiều là nhờ phương thức chăm sóc đặc biệt này.
Chắc chắn là có rất nhiều công nghệ mà chúng ta sử dụng phần nào tạo ra điều đó.
Vậy nên chúng ta đã đạt được những thành tựu rất đáng kể, và như thể là chúng ta đã ỷ y vào thành công của chính mình nhiều hơn một chút và chúng ta bắt đầu sử dụng những từ ngữ diễn đạt như "cứu sống"
Tôi thật lòng xin lỗi những người đang làm việc đó , vì hiển nhiên là, chúng ta không làm được cả
Cái mà chúng ta đang làm chỉ là kéo dài sự sống cho con người và trì hoãn cái chết, và chuyển hướng cái chết, nhưng nghiêm túc mà nói chúng ta không thể, cứu lấy mạng sống trên bất cứ phương diện vĩnh viễn nào.
Và điều thực sự đã diễn ra trong suốt thời gian tôi làm việc tại khu chăm sóc đặc biệt đó là những người mà chúng tôi đã cứu sống trong thập niên 70 80, và 90 hiện đang tiến dần đến cái chết trong thế kỷ 21 vì bệnh tật mà chúng ta không còn cách nào chữa trị như trước đây chúng ta đã từng gặp phải.
vậy thứ mà đang diễn ra hiện nay là đã có một sự dịch chuyển lớn về phương thức mà con người chết, và hầu hết nguyên do gây ra cái chết cho con người hiện nay không còn là trách nhiệm về cái chúng tôi có thể làm như nó đã từng như thế Khi tôi đang làm công việc này trong thập niên 80 & 90
Chúng tôi về mặt nào đó ỷ y về điều này, và chúng tôi vẫn chưa thực sự thẳng thắn với các bạn về cái mà thật ra đang diễn ra hiện nay, và đây là lúc chúng tôi phải làm điều này
Theo cách nào đó tôi đã bừng tỉnh về điều này ở cuối thập niên 90 Khi tôi gặp người đàn ông này.
Tên ông ấy là Jim Smith, ông ta trông như thế này.
Tôi được gọi xuống khu điều trị để gặp anh ấy.
Bàn tay nhỏ hơn là của ông ấy đó.
Tôi được gọi xuống khu điều trị để gặp anh ấy bởi một bác sỹ chuyên về hô hấp
Ông nói, "Nhìn này, có một anh chàng dưới này.
anh ta bị viêm phổi, có vẻ như anh ta cần điều trị trong khu chăm sóc đặc biệt
Con gái ông ta ở đây và cô ấy muốn chúng ta làm mọi thứ có thể."
Câu nói đó rất quen thuộc với chúng ta
Vậy nên tôi xuống khu điều trị để gặp Jim, da của ông ta mỏng thế này.
bạn có thể nhìn thấy xương qua lớp da.
Ông ấy rất gầy, và thực sự rất ốm yếu vì chứng viêm phổi, ông ta quá yếu để nói chuyện với tôi, vậy nên tôi nói chuyện với con gái ông ấy Kathleen, và tôi nói với cô ấy rằng "Cô và Jim có khi nào nói chuyện về việc ông ấy sẽ muốn điều gì được làm nếu ông rơi vào kết cục như thế này?"
Cô ấy nhìn tôi và nói, "Không, tất nhiên là không!"
Tôi nghĩ, "Được rồi, bình tĩnh nhé."
Tôi nói chuyện cho cô ấy hiểu và sau một lúc, cô ấy nói với tôi "Ông biết không, chúng tôi luôn nghĩ giây phút này sẽ xảy đến."
Jim đã 94 tuổi. (Cười) Và tôi nhận ra rằng có điều gì đó chưa được làm tại đây.
Những mẩu đối thoại như thế này không tiếp diễn điều mà tôi tưởng họ vẫn làm việc này.
Thế rồi một nhóm người chúng tôi bắt đầu làm một cuộc khảo sát, chúng tôi xem xét trong số bốn ngàn rưỡi nhà dưỡng lão tại Newcastle, hay trong khu vực Newcastle và phát hiện chỉ có một trong số một trăm người là có kế hoạch về việc họ sẽ làm gì khi trái tim ngừng đập.
Một trong một trăm
và chỉ có một trong số 500 người có kết hoạch về việc họ sẽ làm gì nếu như bệnh tình trở nên nghiêm trọng.
Và tôi nhận ra rằng, tất nhiên, mẩu đối thoại như thế này chắc chắn không được thực hiện với công chúng trên diện rộng
Hiện tại tôi làm việc tại khu chăm sóc bệnh cấp tính.
Đây là bệnh viện John Hunter
Và tôi đã nghĩ, chắc chắn là, chúng tôi làm tốt hơn thế
Một đồng nghiệp của tôi từ nhà dưỡng lão gọi cho Lisa Shaw và tôi đọc qua hàng trăm tập ghi chép tại khu lưu trữ hồ sơ bệnh án xem xét xem liệu có bất cứ dấu hiệu nào về việc có bất cứ người nào đã có cuộc trao đổi về điều gì sẽ xảy đến với họ nếu như phương thức mà họ đang được điều trị không thành công và họ sẽ phải đối diện với cái chết.
Chúng tôi không tìm thấy bất cứ một trữ liệu tham khảo nào liên quan đến mục tiêu đang theo đuổi, phương thức điều trị hoặc hệ quả từ những tập dữ liệu ghi chép lại đầu tiên bởi bác sỹ hay bệnh nhân
Vậy nên chúng tôi bắt đầu nhận ra rằng chúng ta có một có vấn đề, và vấn đề nghiêm trọng hơn bởi điều này.
Cái mà chúng ta biết được đó là chúng ta tất cả sẽ chết, nhưng bằng cách nào đó mới là điều thực sự quan trọng, hiển nhiên không phải chỉ đối với chúng ta, nhưng còn về việc làm thế nào điều đó để lại ấn tượng trong cuộc đời của tất cả mọi còn người ở lại sau đó
Cách mà chúng ta chết sẽ còn mãi trong tâm trí mọi người những người cố cứu sống chúng ta và không khí căng thẳng trong gia đình gây ra bởi cái chết là rất lớn, thực tế bạn bị căng thẳng nhiều hơn 7 lần khi chết trong khu chăm sóc đặc biệt hơn là chết tại bất cứ nơi nào khác, thế nên chết trong khu chăm sóc đặc biệt không phải là sự lựa chọn hàng đầu của bạn nếu bạn có sự lựa chọn.
Và nếu điều đó chưa đủ tệ, tất nhiên, tất cả những thứ này đang tiến triển nhanh chóng theo hướng thực tế là là rất nhiều người trong số các bạn, khoảng một trong 10 người các bạn tại thởi điểm này sẽ chết trong khu chăm sóc đặc biệt.
Tại Mỹ, con số đó là một trên 5 người.
Tại Miami cứ 5 người thì có 3 người chết trong khu chăm sóc đặc biệt.
Vậy nên đây như là một cái đà mà chúng ta đạt được tại thời điểm này.
Lí do mà tất cả điều này đang xảy đến là vì cái này, tôi sẽ cần phải lí giải cho các bạn biết điều này là về cái gì
Đây là 4 tình huống có thể xảy ra.
Một trong những tình huống này sẽ xảy đến với tất cả chúng ta
những trường hợp mà có lẽ bạn biết rõ hơn là những trường hợp đang dần chỉ còn là dĩ vãng : đó là cái chết đột ngột.
Có rất nhiều khả năng trong số lượng khán giả lớn chừng này điều này sẽ không xảy đến với bất cứ ai ở đây.
Chết bất tử trở nên rất hạn hữu
Cái chết của Little Nell và Cordelia và tất cả những trường hợp đại loại như thế không xảy ra nữa.
Quá trình tạ thế của những người mang căn bệnh nan y mà chúng ta vừa xem xảy ra trên những người ở độ tuổi trẻ hơn
Đến khi bạn sống tới 80, điều này dường như không xảy đến với bạn nữa
Chỉ có 10 trong số 80 người trên 80 tuổi chết vì ung thư.
Sự lớn mạnh của ngành công nghiệp là đây.
Cái chết của bạn là do cơ quan nội tạng mất dần chức năng, hay hệ hô hấp, hệ tim, thận Bất kì cơ quan nội tạng nào "lên đường". Mỗi trường hợp đều dẫn đến một bệnh viện chữa trị bệnh cấp tính, kết cục cho mỗi trường hợp, hay tại thời điểm nào đó trong mỗi trường hợp, người nào đó sẽ nói rằng, đủ rồi, và chúng ta dừng lại.
Và đây là sự lớn mạnh nhất của ngành công nghiệp trên hết tất cả và chỉ ít 6 trong số 10 người trong phòng này sẽ chết theo dạng này, đó là sự suy giảm của sức khỏe cùng với sự suy nhược tăng dần, Suy nhược là một phần không thể tránh khỏi của quá trình lão hóa, suy nhược tăng dần thực tế là nguyên nhân chính gây ra cái chết cho mọi người hiện nay, trong những năm cuối đời, hoặc năm cuối cùng của cuộc sống của bạn Bất hạnh thay sẽ là sự mất dần chức năng của cơ thể,
Nãy giờ các bạn nghe thấy thích thú chứ? Cười Cười Thứ lỗi nhé, tôi cảm thấy mình như một Cassandra vậy.
Cười Điều tích cực tôi có thể nói đó là điều này đang xảy ra ở độ tuổi rất cao, hiện nay.
Hầu hết chúng ta đang sống tới điểm này.
Về mặt lịch sử thì chúng ta đã không làm thế
Đây là điều sẽ xảy đến với bạn Khi bạn sống đến lúc rất cao tuổi, và không may, càng thọ cũng có nghĩa già thêm nhiều hơn nữa chứ không phải trẻ hơn
Xin lỗi vì đã nói như vậy. (Cười) Các bạn xem cái mà chúng tôi đã làm này Chúng ta không chỉ đùng một cái nằm một chỗ như thế này tại bệnh viện John Hunter hay nơi nào đó.
Chúng ta đã bắt đầu toàn bộ chuỗi trù hoạch này cố gắng xác định xem liệu chúng ta có thể, trên thực tế, làm cho mọi người hiểu rõ hơn về phương diện những trường hợp sẽ xảy đến với họ
Nhưng chúng tôi nhận ra rằng, tất nhiên, chúng tôi đang đối mặt với những vấn đề về văn hóa và đây là, Tôi yêu thích bức họa Klimt này, vì bởi càng nhìn, bạn càng hiểu rõ hơn toàn bộ vấn đề đang xảy ra, cái mà rất rõ ràng là sự chia rẽ của thần chết và người sống, và nỗi sợ hãi--Giống như, nếu bạn thực sự nhìn, người phụ nữ đó với đôi mắt mở ,
Cô ấy là người mà thần chết đang nhìn ngắm, và là người mà thần chết đang nhắm tới.
Bạn thấy không? Cô ấy trông có vẻ sợ hãi
Đây là một bức tranh tuyệt vời.
Dẫu vậy, chúng ta đã có một vấn đề về văn hóa rất lớn
Rõ ràng là, mọi người không muốn chúng ta nói về cái chết, hoặc, chúng ta đã nghĩ là vậy
Thế nên với rất nhiều viện trợ từ phía chính phủ liên bang và những dịch vụ sức khỏe địa phương, chúng tôi đưa vào thực hiện một dịch vụ tại bệnh viện John Hunter được gọi là Tôn Trọng Những Quyết Định Của Bệnh Nhân
Chúng tôi huấn luyện cho hàng trăm người đi đến các khoa điều trị nói chuyện với mọi người về sự thật là họ sẽ chết, và những lựa chọn của họ trong những tình huống như trên.
Họ rất thích. Bệnh nhân và gia đình của họ đều thích điều này
98% số người thực sự nghĩ đây chỉ là điều bình thường, và đây là cái sẽ xảy đến như thế
Khi họ bày tỏ những ước muốn tất cả những ước muốn đều thành hiện thực, như nó đã từng được ước
Chúng tôi đã có thể làm cho chúng trở thành hiện thực cho họ.
Nhưng khi viện trợ cạn kiệt, chúng tôi trở lại để xem xét 6 tháng sau đó mọi người lại dừng lại một lần nữa, không còn ai thực hiện những cuộc trò chuyện như thế này nữa
Điều đó giống như một nỗi đau cho chúng tôi, vì chúng tôi đã nghĩ việc này rồi sẽ tiến triển tốt
Vấn đề về văn hóa đã tái khẳng định chính nó.
Vậy nên, đây là đỉnh điểm Tôi nghĩ điều quan trọng là chúng ta không chỉ chọn con đường cao tốc này tiến thẳng đến ICU mà không nghĩ kỹ về việc liệu đó có phải là kết cục mà chúng ta cuối cùng muốn hướng tới hay không, cụ thể là khi chúng ta già đi và suy nhược ngày càng tăng và ICU ngày càng không giúp gì cho chúng ta được nữa
Sẽ phải có con đường phụ nào khác cho những người không muốn đi theo lối mòn đó
Tôi có một ý tưởng nhỏ và một ý tưởng lớn về việc điều gì có thể xảy ra.
Đây là ý tưởng nhỏ.
hãy để cho tất cả chúng ta can dự nhiều hơn đến phương thức mà Jason đã minh họa
Tại sao chúng ta lại không thể có những cuộc nói chuyện như thế này với những người cao tuổi trong gia đình mình và những người có lẽ sẽ rơi vào tình cảnh như thế?
Có một vài điều mà bạn có thể làm.
Một trong số đó là, bạn có thể chỉ hỏi một câu rất đơn giản. Câu hỏi này sẽ không bao giờ là vô nghĩa.
"Trong trường hợp bạn quá yếu để nói ra ý kiến của mình ai sẽ là người bạn mong muốn nói thay cho bạn?"
Đó là câu thực sự rất quan trọng để hỏi, vì cho mọi người quyền lựa chọn người nói thay sẽ tạo ra một kết quả đáng kinh ngạc.
Điều thứ hai bạn có thể nói là "Bạn đã nói với người đó về những điều quan trọng đối với bạn chưa từ đó mà chúng tôi biết được những điều mà chúng tôi có thể làm?"
Đó là ý tưởng nhỏ
ý tưởng lớn, tôi nghĩ, mang tính chính trị nhiều hơn
Tôi nghĩ chúng ta nên theo hướng này.
Tôi cho rằng chúng ta nên có một Cái Chết Chế Ngự
Cười Vợ tôi nói rằng, "Đúng rồi, hay là ngồi biểu tình tại nhà xác.
Ừ đúng rồi" Cười Thế rồi cái ý tưởng đó không được thực hiện nhưng tôi bị thuyết phục bởi điều này
Hiện giờ tôi là một gã hippie đang già cỗi
Tôi không biết nữa, Tôi không nghĩ là mình trông giống vậy nữa, nhưng Tôi có hai đứa con được sinh tại nhà trong những năm 80 Khi mà việc sinh tại nhà là một vấn đề to lớn, và chúng ta những người được sinh ra trong cuộc bùng nổ dân số đã quen với việc gánh lấy trách nhiệm về hoàn cảnh, nếu bạn chỉ thay tất cả những từ ngữ về việc sinh sản Tôi thích chọn từ "Hòa Bình, Tình Yêu, Chết tự nhiên"
Tôi thực sự nghĩ chúng ta cần theo hướng mang tính chất chính trị và bắt đầu phản kháng lại quá trình này theo lối y khoa mà nó nên đáng diễn biến như thế
Điều đó nghe như là đỉnh điểm dẫn đến sự giải thoát bằng cái chết khỏi đau đớn thực hiện bởi bác sỹ
Tôi muốn làm vấn đề này sáng tỏ với các bạn Tôi ghét cái chết giải thoát khỏi đau đớn thực hiện bởi bác sỹ.
Tôi nghĩ đó là một màn trình diễn phụ Tôi không nghĩ rằng cái chết giải thoát giúp ích được gì đó
Thực tế tôi nghĩ rằng tại những nơi như Oregon, nơi mà bạn có thể có được quyền tự sát được tư vấn bởi bác sỹ, bạn uống một liều thuốc độc hay cái gì đó tương tự thế, chỉ nửa phần trăm số người làm điều đó.
Tôi lại thấy hứng thú hơn với điều sẽ xảy đến cho số 99.5% còn lại số người mà không muốn làm điều đó
Tôi nghĩ hầu hết mọi người không muốn chết, nhưng tôi nghĩ nhiều người muốn có sự kiểm soát nào đó về việc quá trình tử vong của họ diễn biến thế nào.
Nên tôi là một người chống đối cái chết giải thoát thực hiện bởi bác sỹ nhưng tôi thực sự nghĩ rằng chúng ta cần trao lại cho mọi người quyền kiểm soát
Điều đó khiến cái chết giải thoát thực hiện bởi bác sỹ không còn được ủng hộ nữa
Tôi nghĩ chúng ta nên xem xét việc ngăn chặn ước muốn có cái chết giải thoát bởi bác sỹ chứ không phải làm cho nó bất hợp pháp hay hợp pháp hoặc lo âu về nó.
Đây là câu trích dẫn từ Dame Cicely Saunders người tôi gặp khi còn là một sinh viên y khoa.
Bà đã sáng lập phong trào nhà dưỡng bệnh
bà nói, "Bạn đáng giá vì chính con người mình, và bạn đáng giá cho đến phút cuối của cuộc đời mình."
Tôi tin chắc vào điều đó đó là thông điệp mà chúng ta phải truyền tiếp đến mai sau
Cám ơn. (Vỗ tay)
Tưởng tượng dành 7 năm tại MIT nghiên cứu, chỉ để nhận ra bạn là một nghệ sĩ biểu diễn
(Tiếng cười) Tôi cũng là một kỹ sư phần mềm và tôi đã tạo ra rất nhiều công trình nghệ thuật khác nhau với chiếc máy tính.
Và tôi nghĩ điều chủ yếu mà tôi cảm thấy thích thú là cố gắng tìm cách biến chiếc máy tính thành một công cụ thể hiện mỗi cá nhân.
Và các quý vị ngồi đây có rất nhiều người là lãnh đạo của Macromedia và Microsoft, và đó chính là cách mà tôi phải trải qua: tôi nghĩ rằng có sự ép buộc tương ứng rằng phần mềm hạn chế cách suy nghĩ của mọi người về khả năng làm việc của máy tính.
Tất nhiên, đó cũng là nguồn động lực tự do khả thi, quý vị biết đấy, phát hành, rồi tiêu chuẩn, và vân vân.
Nhưng, máy tính có thể làm được nhiều hơn so với những gì người ta nghĩ, và nghệ thuật của tôi là làm thế nào để tìm cách dùng máy tính riêng và tôi ngừng viết phần mềm để làm việc đó.
Chris đã bảo tôi thử trình diễn và tôi chuẩn bị có thể chỉ 10 phút thôi để làm điều đó, và hi vọng rằng đoạn cuối tôi có thể cho mọi người xem vài dự án khác của tôi dưới dạng video.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Chúng ta còn một ít phút nữa.
Tôi muốn mở 1 đoạn clip từ dự án gần đây nhất.
Tôi trình diễn với 2 ca sĩ chuyên về tạo ra tiếng động từ miệng của họ.
Tiết mục này có từ tháng 9 ở ARS Electronica; chúng tôi diễn lại ở Anh.
Và ý tưởng là minh họa lời nói và bài hát phía sau họ với màn hình lớn.
Chúng tôi dùng hệ thống định vị hình ảnh để biết họ đang ở đâu.
Và khi biết đầu họ đang ở đâu, chúng tôi trang bị cho họ mic không dây để họ có thể xử lý âm thanh từ đó, chúng tôi tạo ra những hình ảnh tưởng tượng liên kết chặt chẽ với những gì họ làm với giọng nói.
Điều này tốn khoảng tầm 30s .
Anh ấy đang tạo ra tiếng kiểu như đập vào má.
Vâng, đủ để nói rằng hoàn toàn không phải vậy, nhưng là một phần như thế.
Cảm ơn rất nhiều. Còn nhiều thứ hay hơn nữa.
Tôi bị quá giờ rồi, nên tôi chỉ có thể nói rằng, nếu bạn ở New York, bạn có thể xem thử tác phẩm của tôi ở Whitney Biennial tuần sau, và cả ở Bitforms Gallery tại Chelsea.
Tôi nghĩ giờ là lúc mình nên rời sân khấu, và, cảm ơn mọi người rất nhiều.
Năm ngoái tôi bảo các bạn ba điều.
Tôi bảo rằng các số liệu trên thế giới vẫn chưa được công bố rõ ràng.
Chính vì vậy, chúng ta vẫn giữ lối tư tưởng cổ hủ về các nước đang phát triển và công nghiệp hóa, đó là sai.
Và tôi bảo rằng đồ họa ảnh động có thể tạo ra sự khác biệt.
Mọi việc đang thay đổi. Hôm nay, trang chủ của Cục Thống kê Liên hiệp Quốc thông báo, ngày 1 tháng 5, toàn quyền truy cập vào cơ sở dữ liệu.
(Vỗ tay) Nếu tôi có thể chia sẻ hình ảnh với bạn trên màn hình,
có 3 việc đã xảy ra.
Liên hiệp quốc cho phép truy cập cơ sở dữ liệu thống kê của họ, và phần mềm này đã có một một phiên bản mới đang hoạt động trên Internet dưới dạng beta, do đó bạn không cần phải tải về nữa.
Cho phép tôi nhắc lại những gì bạn được thấy vào năm ngoái.
Các bong bóng là các quốc gia.
Ở đây là tỉ lệ sinh sản -- số trẻ sinh ra trên mỗi phụ nữ -- và đằng kia là tuổi thọ tính bằng năm.
Đây là năm 1950 -- kia là những nước công nghiệp hóa, kia là những nước đang phát triển.
Ở thời điểm đó, vẫn còn khái niệm "chúng ta" và "họ".
Thế giới có sự phân biệt rất lớn.
Nhưng rồi mọi chuyện thay đổi, và tiến triển khá tốt.
Đây là những gì đã xảy ra.
Bạn có thể thấy Trung Quốc, bong bóng to, màu đỏ;
còn bong bóng màu xanh ở đằng xa là Ấn Độ.
Và chúng đã chuyển dời hoàn toàn... Tôi sẽ cố gắng nói chuyện nghiêm chỉnh hơn một chút năm nay để cho bạn thấy mọi thứ đã thay đổi như thế nào.
Và đây, châu Phi luôn là một vấn nạn nổi bật ở dưới này, đúng không nhỉ?
Vẫn là những gia đình đông con, và đại dịch HIV làm trì trệ các quốc gia như thế này.
Đại khái đều là những gì chúng ta thấy vào năm ngoái, và đây là viễn cảnh của tương lai.
Tôi sẽ nói về, liệu điều này có thể xảy ra?
Vì bạn thấy là tôi đưa ra những số liệu không hề tồn tại.
Đây là thời điểm chúng ta đang ở.
Liệu chuyện này có thể xảy ra hay không?
Bạn có biết là tôi bao quát hết quãng đời mình trong đó?
Tôi nghĩ là mình sẽ sống đến 100 năm.
Đây là hoàn cảnh hiện tại.
Các bạn có phiền xem xét đến tình hình kinh tế trên thế giới?
Tôi sẽ so sánh nó với tỉ lệ sống sót của trẻ.
Chúng ta sẽ đổi chỗ hai trục biểu đồ:
ở đây là tỉ lệ tử vong của trẻ -- cũng là tỉ lệ sống sót -- 4 trẻ chết ở kia, 200 trẻ ở kia.
Ở trục này là GDP tính theo đầu người.
Đây là năm 2007.
Nếu tôi có thể quay ngược thời gian, tôi sẽ bổ sung vài thông số lịch sử -- xem nào, xem nào, xem nào -- không có nhiều con số thống kê vào 100 năm trước.
Một vài nước vẫn có dữ liệu.
Chúng ta đang nhìn vào các tài liệu lịch sử, và tại thời điểm năm 1820, chỉ có Úc và Thụy Điển mới sử dụng các con số.
(Cười) Thế nhưng các nước này ở tận dưới đây, với 1,000 đô-la mỗi người mỗi năm.
1/5 số trẻ không sống nổi qua sinh nhật đầu tiên của mình,
Đây là những gì xảy ra trên thế giới, nếu chúng ta cho hiện cả thế giới.
Làm sao họ giàu lên, từng chút một, và họ bổ sung những con số thống kê.
Có được những thống kê này chẳng phải là điều tuyệt vời sao?
Bạn có thấy tầm quan trọng của chuyện đó?
Và đây, trẻ em không hề sống lâu hơn.
Thế kỷ cuối cùng, 1870, thật tồi tệ cho những đứa trẻ ở châu Âu, bởi hầu hết những dữ liệu này là của châu Âu.
Chỉ đến thời khắc giao thế kỷ tỉ lệ trẻ sống sót năm đầu tiên mới tăng lên đến 90%.
Đây là Ấn Độ đang vươn lên, với dữ liệu đầu tiên từ Ấn Độ.
Đây là Mỹ đang chuyển dời, ngày càng kiếm nhiều tiền hơn.
Và chúng ta sẽ sớm thấy Trung Quốc đuổi kịp từ phía góc xa ở đây.
Trung Quốc vươn lên khi Mao Trạch Đông lấy sức khỏe làm đầu, chứ không phải chuyện làm giàu.
Ông chết ở đây, sau đó Đặng Tiểu Bình mang đến sự phồn vinh,
quốc gia này đã di chuyển đến đây.
Các bong bóng liên tục di chuyển lên trên, và đây là toàn cảnh thế giới hiện nay.
(Vỗ tay) Chúng ta hãy nhìn vào nước Mỹ.
Ở đây có một chức năng -- Tôi có thể bảo cả thế giới, "Ở yên đấy."
Và tôi giữ lấy nước Mỹ -- chúng ta vẫn muốn nhìn thấy phần nền -- tôi dựng chúng như thế này, và chúng ta bắt đầu đi ngược thời gian.
Chúng ta có thể thấy là nước Mỹ luôn nằm ở cạnh bên phải của xu hướng.
Người Mỹ lúc nào cũng ở phía đồng tiền.
Đến năm 1915, nước Mỹ là láng giềng của Ấn Độ -- một Ấn Độ hiện đại của ngày nay.
Điều đó có nghĩa là Mỹ giàu hơn, nhưng cũng theo tỉ lệ đó lại có nhiều trẻ chết hơn Ấn Độ ngày nay.
Và nhìn đây -- so sánh với Philippines ngày nay.
Philippines ngày nay có nền kinh tế tương đương với nước Mỹ trong Thế chiến thứ nhất.
Tuy vậy chúng ta phải đưa nước Mỹ tiến về trước rất xa thì người dân Mỹ mới có được nền y tế như người dân ở Philippines.
Khoảng năm 1957 ở đây, y tế của Mỹ tương đương với Philippines.
Đây là vở kịch của một thế giới mà nhiều người gọi là toàn cầu hóa, bởi châu Á, các nước Ả rập, Mỹ La tinh đều dẫn trước ở các chỉ tiêu sức khỏe, giáo dục, và nhân lực hơn so với kinh tế của họ.
Có điều mâu thuẫn trong những gì đã xảy ra ở những nền kinh tế mới.
Ở đó, an sinh xã hội, sự phát triển của xã hội lại đi trước phát triển kinh tế.
Và năm 1957 -- kinh tế nước Mỹ chỉ bằng với Chile ngày nay.
Phải mất bao lâu để chúng ta mang nước Mỹ đạt tới trình độ y tế như Chile ngày hôm nay?
Tôi nghĩ chúng ta phải bắt đầu, kia -- vào năm 2001, hay 2002 -- nước Mỹ có mạng lưới y tế ngang ngửa Chile.
Chile đã bắt kịp!
Trong vòng vài năm nữa có thể Chile sẽ có tỉ lệ trẻ sống sót cao hơn cả Mỹ.
Đây rõ ràng là một sự thay đổi, bởi sự trì trệ của nền y tế đã tạo ra khác biệt đến 30-40 năm.
Đằng sau y tế là trình độ giáo dục.
Ở đó có rất nhiều cơ sở hạ tầng, và các nguồn nhân lực chung cũng nằm tại đó.
Giờ chúng ta có thể bỏ qua mục này -- và tôi muốn cho các bạn thấy tốc độ, tỉ lệ thay đổi, cho thấy họ đã tiến nhanh như thế nào.
Quay ngược về năm 1920, và tôi muốn nhìn vào Nhật Bản.
Và tôi muốn xem cả Thụy Điển và Mỹ.
Tôi sẽ trình diễn một cuộc đua ở đây giữa chiếc Ford vàng vàng ở đây và chiếc Toyota đỏ ở dưới này, và chiếc Volvo màu nâu.
(Cười) Và xem đây, xem đây.
Toyota có sự khởi đầu rất tệ ở đây, các bạn có thể thấy, và Ford Mỹ đang vượt địa hình ở kia.
Volvi đang chạy rất tốt.
Đây là cuộc chiến. Toyota đã trượt khỏi đường đua, và giờ đây Toyota đang tiến về phía khỏe mạnh hơn của Thụy Điển -- các bạn có thấy không?
Họ đang vượt mặt Thụy Điển, và giờ đây họ khỏe mạnh hơn Thụy Điển.
Đây là lúc tôi bán chiếc Volvo và tậu chiếc Toyota.
(Cười) Giờ chúng ta có thể thấy tốc độ thay đổi ở Nhật Bản thật khổng lồ.
Họ thật sự đã bắt kịp.
Và điều này dần dần thay đổi theo thời gian.
Chúng ta cần hàng nhiều thế hệ quan sát mới có thể hiểu được điều đó.
Cho phép tôi đưa lên lịch sử gia đình của chính tôi -- chúng tôi đã vẽ những đồ thị ở đây.
Vẫn cùng một loại biểu đồ, tiền ở dưới kia, và sức khỏe, đúng không?
Và đây là gia đình tôi.
Đây là Thụy Điển, năm 1830, khi bà sơ của tôi chào đời.
Thụy Điển giống như Sierra Leone ngày nay.
Và đây là năm bà cố tôi chào đời, 1863.
Và Thụy Điển giống như Mozambique.
Và đây là năm bà tôi ra đời, 1891.
Bà chăm sóc tôi khi tôi còn bé, nên tôi sẽ không nhắc gì về thống kê -- đó chỉ là lịch sử truyền miệng trong gia đình tôi.
Tôi chỉ tin vào thống kê, khi đó là những con số thống kê do-bà-kiểm-định.
(Cười) Tôi nghĩ đó là cách tốt nhất để kiểm định dữ liệu thống kê.
Thụy Điển lúc đó như Ghana.
Thật thú vị khi được thấy sự đa dạng to lớn nội trong khu vực châu Phi hạ Sahara.
Tôi bảo bạn năm ngoái, giờ tôi sẽ nhắc lại, rằng mẹ tôi sinh ra ở Ai Cập, và tôi -- tôi là ai?
Tôi là người Mexico trong gia đình.
Con gái tôi, nó sinh ra ở Chile, và cháu gái tôi sinh ra ở Singapore, giờ là đất nước khỏe mạnh nhất trên Trái đất.
Họ qua mặt Thụy Điển khoảng 2-3 năm trước, bởi có tỷ lệ trẻ sống sót cao hơn.
Nhưng đất nước họ rất nhỏ, bạn biết đấy.
Họ ở gần bệnh viện đến nỗi chúng ta chẳng bao giờ đánh bại họ trong những cánh rừng này.
(Cười) Thế nhưng phải ngả mũ trước Singapore.
Singapore là mọi thứ tốt nhất thời nay.
Chuyện này nghe cũng có vẻ là chuyện rất hay.
Nhưng thật sự không dễ dàng, bởi đó cũng chẳng hoàn toàn là chuyện tốt.
Bởi vì tôi phải cho bạn xem một trong những tiện nghi khác.
Chúng ta còn có thể sử dụng các màu để đại diện cho các tham số -- và tôi chọn đại lượng nào đây?
Lượng khí thải cacbon dioxit, đơn vị tấn/người.
Đây là năm 1962, và Mỹ thải ra 16 tấn/người.
Trung Quốc thải ra 0.6 tấn, và Ấn Độ 0.32 tấn/người.
Chuyện gì xảy ra khi chúng ta tiếp tục?
Vâng, bạn sẽ có một câu chuyện tốt đẹp khi người ta giàu lên và khỏe mạnh hơn -- mọi người đạt được điều đó với cái giá là khí thải cacbon dioxit.
Từ trước đến nay chưa ai từng làm điều này.
Chúng ta không còn sở hữu tất cả những dữ liệu cập nhật nữa bởi ngày nay đây là những dữ liệu rất giật gân.
Chúng ta ở đây, năm 2001.
Trong buổi tọa đàm với lãnh tụ thế giới mà tôi đã tham gia, bạn biết đấy, ngày nay nhiều người cho rằng, vấn đề chính là những nền kinh tế mới nổi, họ thải ra quá nhiều cacbon dioxit.
Bộ trưởng Bộ Môi trường Ấn Độ từng nói, "À, bạn chính là người gây ra vấn đề."
Các nước OECD -- các nước có thu nhập cao -- họ chính là thủ phạm gây ra biến đổi khí hậu.
"Nhưng chúng tôi tha thứ cho bạn, bởi vì bạn không biết.
Tuy vậy, kể từ nay, chúng tôi tính theo đầu người.
Kể từ nay, chúng tôi tính theo đầu người.
Mỗi người đều phải chịu trách nhiệm về lượng khí thải của mỗi người."
Điều này cho thấy, chúng ta chưa từng gặp sự phát triển kinh tế và y tế ở bất kỳ nơi nào trên thế giới mà không phải hủy hoại khí hậu.
Và đó là điều cần thay đổi thật sự.
Tôi đã từng bị phê bình vì đã vẽ nên một bức tranh quá lạc quan về thế giới, nhưng tôi không nghĩ rằng nó là như thế.
Thế giới là một nơi hỗn loạn.
Cái này chúng tôi gọi là Phố Đô-la.
Mọi người đều sống trên con phố này.
Số tiền họ kiếm được ở đây -- con số họ sống dựa vào -- chính là số tiền họ kiếm được mỗi ngày.
Gia đình này kiếm được khoảng 1 đô-la/ngày.
Chạy dọc theo con phố này, chúng ta sẽ thấy một gia đình kiếm được từ 2-3 đô-la/ngày.
Chạy lên nữa -- chúng ta sẽ thấy khu vườn đầu tiên của phố, họ kiếm được 10-50 đô-la/này.
Họ sống như thế nào?
Nếu chúng ta nhìn vào chiếc giường ở đây, có thể nhận thấy họ ngủ trên tấm thảm trải sàn.
Đây là ranh giới của nghèo đói -- 80% thu nhập của gia đình chỉ đủ trang trải cho nhu cầu năng lượng, thức ăn cho ngày hôm ấy.
Đây là 2-5 đô-la, bạn có một chiếc giường.
Và đây, phòng ngủ đã tốt hơn nhiều, như bạn có thể thấy.
Tôi thuyết trình về vấn đề này cho Ikea, và họ muốn thấy một chiếc sofa ở đây ngay lập tức.
(Cười) Đây là ghế sofa, và bằng cách nào nó xuất hiện từ đó.
Điều thú vị là, khi bạn khám phá vòng quanh trong tấm ảnh panorama, bạn sẽ thấy gia đình đó vẫn ngồi trên sàn nhà,
mặc dù đã có ghế sofa. Nếu quan sát nhà bếp, bạn có thể thấy rằng phụ nữ không được hưởng nhiều khác biệt trong khoảng từ 1-10 đô-la.
Vượt khỏi mức này là khi bạn thật sự có được điều kiện làm việc tốt trong gia đình.
Và nếu bạn thật sự muốn nhìn thấy sự khác biệt, hãy nhìn vào nhà vệ sinh ở đây.
Có thể thay đổi ở đây, thay đổi ở đây.
Đây đều là những bức tranh và ảnh từ châu Phi, và chúng vốn có thể tốt hơn nhiều.
Chúng ta có thể thoát khỏi đói nghèo.
Nghiên cứu của tôi không hề dựa trên công nghệ thông tin hay những thứ đại loại như thế.
Tôi dành 20 năm phỏng vấn các nông dân châu Phi, những người đang trên bờ vực của nạn đói.
Và đây là kết quả của cuộc nghiên cứu nhu cầu của nhà nông.
Điều tuyệt vời ở đây chính là bạn không thể phân biệt ai là nhà nghiên cứu trong bức hình này.
Đó là khi nghiên cứu phục vụ cho các cộng đồng -- bạn phải thật sự sống với mọi người.
Khi bạn lâm vào cảnh nghèo đói, tất cả mọi thứ đều vì sự sống còn.
Về việc tìm thức ăn.
Hai nông dân nhỏ này, giờ đây họ đã thành thiếu nữ -- cha mẹ của họ qua đời vì HIV và AIDS -- họ đã trao đổi với các nhà kỹ sư nông nghiệp có kinh nghiệm.
Đây là một trong những kỹ sư giỏi nhất ở Malawi, Junatambe Kumbira ông đang bàn bạc họ nên trồng loại sắn nào -- cách tốt nhất để chuyển đổi ánh sáng mặt trời thành thức ăn mà con người từng biết.
Họ rất, rất háo hức ghi nhận những lời khuyên, và đó là vì sự sống còn khi nghèo đói.
Đó là một tình huống.
Thoát khỏi đói nghèo.
Phụ nữ cho chúng ta biết một điều. "Cho chúng tôi công nghệ.
Chúng tôi ghét chiếc cối này, phải đứng hàng giờ.
Cho chúng tôi một chiếc cối xay để xay bột mì, và chúng tôi sẽ có thể tự vun vén cho những thứ còn lại.
Công nghệ sẽ giúp bạn thoát khỏi đói nghèo, nhưng cũng cần phải có thị trường.
Người phụ nữ này rất hạnh phúc khi mang sản phẩm của mình đến chợ.
Nhưng cô cũng rất cảm ơn những đầu tư của cộng đồng vào giáo dục nhờ đó cô có thể đếm, và không bị lừa gạt khi buôn bán ở chợ.
Cô muốn lũ trẻ ở nhà được khoẻ mạnh, để cô có thể đến chợ và không phải ở lì tại nhà.
Cô muốn có cơ sở hạ tầng -- thật tuyệt nếu có một con đường lát phẳng.
Cho vay tín dụng cũng là ý hay.
Những khoản cho vay nhỏ đã giúp cô mua chiếc xe đạp này.
Và thông tin sẽ cho cô biết nên mang sản phẩm nào đến chợ.
Bạn có thể làm được điều này.
Kinh nghiệm 20 năm ở châu Phi cho tôi biết rằng những điều tưởng chừng như không thể luôn luôn là có thể.
Châu Phi đã làm không tệ.
Trong vòng 50 năm hoàn cảnh của họ đã tiến xa, từ thời tiền Trung cổ phát triển tương đương châu Âu vào 100 năm trước, với quốc gia và nhà nước hoạt động ổn.
Tôi muốn nói rằng vùng hạ Sahara ở châu Phi đã phát triển nhanh nhất trên thế giới trong 50 năm gần đây.
Bởi chúng ta không xét nét họ đến từ đâu.
Chính vì quan điểm ngu ngốc về các nước đang phát triển đã đặt chúng ta, Argentina và Mozambique cạnh nhau vào 50 năm trước, và nói rằng Mozambique không phát triển bằng.
Chúng ta phải tìm hiểu hơn nữa về thế giới.
Tôi có một người láng giềng biết tên 200 loại rượu vang.
Ông biết tất cả mọi thứ.
Ông biết tên của giống nho, nhiệt độ và tất cả mọi thứ.
Tôi chỉ biết có hai loại vang -- đỏ và trắng.
(Cười) Nhưng láng giềng của tôi chỉ biết hai nhóm quốc gia -- công nghiệp hoá và đang phát
Và tôi biết 200, đó chỉ là lượng dữ kiện nhỏ.
Nhưng bạn có thể làm được.
(Vỗ tay) Tôi phải nói nghiêm túc. Và bạn làm thế nào để tỏ ra nghiêm túc?
Bạn sẽ làm một trang PowerPoint, đúng không?
(Cười) Tỏ lòng kính trọng với bộ sản phẩm Office, đúng không?
Cái gì đây, cái gì đây, tôi đang cố nói điều gì?
Tôi muốn cho các bạn biết rằng có rất nhiều phương diện trong sự phát triển.
Ai cũng có điều ưa thích riêng.
Nếu bạn ở liên hiệp công ty, bạn sẽ thích cho vay tín dụng vi mô.
Nếu bạn đấu tranh trong một tổ chức phi chính phủ, bạn yêu thích sự bình đẳng giới.
Hay nếu bạn là một giáo viên, bạn sẽ yêu thích UNESCO, và còn nữa.
Ở góc độ toàn cầu, chúng ta phải sở hữu nhiều hơn những thứ của riêng chúng ta.
Chúng ta cần tất cả.
Tất cả những thứ đó đều quan trọng cho sự phát triển đặc biệt nếu bạn vừa thoát khỏi đói nghèo và bạn nên hướng đến phúc lợi xã hội.
Điều chúng ta phải suy nghĩ chính là, đâu là mục tiêu cho phát triển, và có những phương tiện nào để phát triển?
Đầu tiên cho phép tôi xếp loại các phương tiện quan trọng nhất.
Đối với tôi, giáo sư sức khoẻ cộng đồng, phát triển kinh tế là điều quan trọng nhất để phát triển, bởi nó giúp con người sống sót trong 80% tình huống.
Chính phủ. Có một chính phủ có thể vận hành -- đó là điều kiện giúp đưa California ra khỏi tình cảnh năm 1850.
Suy cho cùng chính phủ là những người thực thi luật pháp.
Giáo dục, nhân lực cũng quan trọng.
Y tế cũng quan trọng, nhưng không phải là một phương tiện quá quan trọng.
Môi trường rất quan trọng.
Nhân quyền cũng quan trọng, nhưng chỉ được một chéo thôi.
Giờ hãy bàn về mục tiêu. Chúng ta hướng đến đâu?
Chúng ta không hứng thú với tiền bạc.
Tiền bạc không phải là mục tiêu.
Nó là phương tiện tốt nhất, nhưng xét về mục tiêu tôi xếp loại 0.
Chính phủ, vâng bầu cử cũng là một việc vui, nhưng đó không phải là mục tiêu.
Và được đến trường, đó không phải là mục tiêu, đó là phương tiện.
Sức khoẻ tôi cho 2 điểm. Tôi nghĩ được sống khoẻ mạnh là một điều tốt -- đặc biệt ở lứa tuổi của tôi -- bạn có thể đứng đây, bạn có sức khoẻ tốt.
Đấy là điều tốt, được hai điểm cộng.
Môi trường là yếu tố quyết định.
Sẽ không còn gì cho thế hệ cháu của bạn nếu bạn không gìn giữ.
Thế nhưng đâu các mục tiêu quan trọng ?
Tất nhiên, đó chính là nhân quyền.
Nhân quyền chính là mục tiêu, nhưng nó không phải là một phương tiện quá cần thiết để phát triển.
Và văn hoá. Văn hoá là thứ quan trọng nhất, tôi cho là như vậy, bởi đó là thứ mang đến niềm vui cho cuộc sống.
Đó là giá trị của cuộc sống.
Vậy là điều tưởng chừng như không thể hoàn toàn có thể.
Ngay cả các nước châu Phi cũng có thể đạt được điều này.
Các bạn đã được xem bức ảnh chứng minh điều tưởng chừng như không thể là có thể.
Và hãy nhớ, xin hãy nhớ thông điệp chính của tôi, đó chính là:
Chúng ta có thể có một thế giới tốt đẹp.
Tôi đã cho các bạn xem những bức ảnh, tôi chứng minh điều đó trong Powerpoint, và tôi cho rằng tôi sẽ thuyết phục các bạn bằng văn hoá.
(Cười) (Vỗ tay) Mang kiếm đến cho tôi!
Nuốt kiếm khởi nguồn từ Ấn Độ xưa.
Nó là một bản sắc văn hoá mà hàng ngàn năm qua đã thôi thúc suy nghĩ của con người vượt khỏi những điều hiển nhiên.
(Cười) Tôi sẽ chứng minh những điều tưởng chừng như không thể là hoàn toàn có thể với miếng thép này -- thép nguyên khối -- đây là lưỡi lê của tướng từ Quân đội Thuỵ Điển, năm 1850, năm chiến tranh cuối cùng của chúng tôi.
Đây là thép nguyên khối -- bạn có thể nghe thấy.
Tôi sẽ đưa lưỡi thép này, ấn thẳng nó xuống, xuyên qua cơ thể của tôi, và chứng minh cho bạn thấy điều tưởng chừng như không thể là hoàn toàn có thể.
Xin cho tôi một phút yên lặng tuyệt đối.
(Vỗ tay)
Nguồn điện cung cấp cho những bóng đèn trong phòng này được tạo ra chỉ cách đây có vài giây.
Bởi vì những thứ có ở đây, hôm nay, nhu cầu sử dụng điện phải luôn cân bằng với việc cung cấp điện.
Nếu trong khoảng thời gian tôi đi ra sân khấu này, có vài chục mega oát năng lượng gió ngừng chạy vào lưới điện, thì sự chênh lệch sẽ được lấp từ máy phát điện khác ngay lập tức.
Các nhà máy than, nhà máy hạt nhân không thể đáp ứng kịp.
Nhưng một bộ ắc quy lớn thì có thể
Với một bộ ắc quy lớn, chúng ta có thể giải quyết được vấn đề gián đoạn ngăn cản năng lượng gió và mặt trời đóng góp điện năng vào mạng lưới điện giống như cách mà than, khí ga và năng lượng hạt nhân gây ra ngày nay.
Bạn thấy đấy, bộ ắc quy là thiết bị quan trọng ở đây.
Với nó, chúng ta có thể lấy năng lượng điện từ mặt trời cho dù mặt trời không chiếu sáng.
Nó thay đổi mọi thứ.
Vì suy cho cùng thì năng lượng tái tạo như gió và năng lượng mặt trời sinh ra từ những cái cánh, ngay tại sân khấu này.
Hôm nay, tôi muốn nói cho các bạn nghe về một thiết bị như thế.
Nó được gọi là bộ ắc quy "kim loại lỏng"
Một kiểu dự trữ năng lượng mới mà tôi chế tạo ở Học viện kỹ thuật Massachusetts cùng với một nhóm sinh viên và các nghiên cứu sinh sau tiến sĩ
Chủ đề của hội thảo TED năm nay là về quang phổ toàn phần
Từ điển tiếng anh Oxford đã định nghĩa quang phổ là "toàn bộ các dải bước sóng của bức xạ điện từ từ sóng vô tuyến dài nhất đến tia gama ngắn nhất mà dải ánh sáng có thể nhìn thấy được chỉ là một phần nhỏ."
Vì thế tôi không đến đây chỉ để nói cho các bạn cách mà chúng tôi rút ra được từ thiên nhiên một giải pháp đối phó với một trong những vấn đề vĩ đại của thế giới.
tôi muốn thực hiện quang phổ toàn phần và giải thích trong quá trình phát triển công nghệ mới này chúng tôi đã phát hiện ra vài hệ thống không chính thống mà có thể dùng làm bài học cho sự đột phá, những ý tưởng đáng được phổ biến
Và các bạn biết rằng nếu chúng ta muốn đưa cho đất nước chúng ta ra khỏi tình trạng năng lượng như hiện nay chúng ta không thể cứ bảo thủ, chúng ta không thể cứ khoan ra, chúng ta không thể đánh bom ra.
Chúng ta sẽ làm theo cách lạc hậu của người Mỹ, chúng ta sẽ phát minh ra, và làm việc cùng nhau.
(Tán dương) Bắt đầu nào
Bộ ắc quy đã được chế tạo cách đây 200 năm do một giáo sư, Alessandro Volta, ở trường đại học Padua nước Ý
Phát minh của ông đã cho ra đời một lĩnh vực khoa học mới ngành hóa điện, và những kỹ thuật mới chẳng hạn như thuật mạ điện.
Có thể nhận thấy, Bộ ắc quy của Volta cũng là lần đầu tiên cho thấy sự hữu dụng của một giáo sư.
(Tiếng cười) Trước Volta, không ai có thể tưởng tượng được một giáo sư có thể làm được bất kì điều gì.
Đây là bộ pin đầu tiên một chồng tiền xu, kẽm và bạc, bị cách ly bởi giấy bồi có tẩm nước biển
Đây là điểm khởi đầu để thiết kế một bộ pin -- 2 điện cực, trong trường hợp này những kim loại có thành phần khác nhau và một chất điện phân, trong trường hợp này, muối tan trong nước.
Khoa học đơn giản vậy đấy.
Phải công nhận, tôi đã bỏ qua một vài chi tiết.
Bây giờ tôi sẽ chỉ cho các bạn thấy khoa học về ắc quy rất dễ hiểu và nhu cầu dự trữ mức độ lưới điện là hợp lý, nhưng thực tế ngày nay vẫn chưa có kỹ thuật về ắc quy có thể đáp ứng được những đòi hỏi về hiệu suất lưới điện đó là công suất lớn đặt biệt, thời gian sử dụng lâu và giá cực rẻ
Chúng ta phải nghĩ đến vấn đề này theo một cách khác,
Một cái gì đó lớn, Một cái gì đó rẻ.
Cho nên hãy bỏ đi kiểu tìm kiếm một chất hóa học tuyệt vời nhất rồi hy vọng chúng ta sẽ có thể hạ thấp giá thành bằng việc tạo ra thật nhiều sản phầm.
Thay vào đó, hãy phát minh theo giá của thị trường điện.
Điều đó có nghĩa là một số phần trong bảng tuần hoàn rõ ràng là nằm ngoài giới hạn.
Bộ ắc quy này cần được tạo ra từ những nguyên tố có nhiều trong đất
Ý tôi là nếu bạn muốn tạo ra cái gì đó rẻ như bèo, hãy tạo ra cái gì gì... đó (Tiếng cười) tốt nhất là rẻ mà có nguồn gốc từ địa phương.
Và chúng ta có thể thực hiện điều đó bằng việc sử dụng các kỹ thuật và nhà máy chế tạo đơn giản không tốn nhiều của cải.
Vì thế, cách đây khoảng 6 năm Tôi đã bắt đầu nghĩ về vấn đề này.
Và để làm theo ý tưởng mới, Tôi đã tìm đến nguồn cảm hứng ngoài dự trữ điện
Thực sự, tôi đã tìm ra một kỹ thuật không dự trữ cũng không tạo ra điện, thay vào đó, nó tiêu thụ điện, với số lượng lớn.
Tôi đang nói đến việc sản xuất nhôm.
Tiến trình được phát minh vào năm 1886 do hai thanh niên 22 tuổi Hall ở Mỹ và Heroult ở Pháp.
Và chỉ vài năm ngắn ngủi sau phát minh của họ, nhôm đã thay đổi từ một thứ kim loại quý như bạc trở thành vật liệu xây dựng phổ biến.
Bạn đang nhìn ngôi nhà nhỏ của một thợ nung nhôm hiện đại.
Nó rộng khoảng 50 feet (~15m) và kéo dài ra phía sau khoảng 1 dặm với nhiều ô ngăn bên trong cũng giống như ắc quy của Volta có 3 điểm khác nhau quan trọng.
Ắc quy Volta hoạt động với mức nhiệt độ trong phòng.
Nó khớp với các điện cực thể rắn và chất điện phân, đó là một dung dịch muối.
Pin của Hall và Heroult hoạt động ở nhiệt độ cao, nhiệt độ đủ cao để làm cho nhôm thành chất lỏng
Chất điện phân không phải là dung dịch muối và nước, mà là muối tan chảy.
Đó là sự kết hợp của kim loại lỏng muối nóng chảy và nhiệt độ cao cho phép chúng ta đưa dòng điện cao thế qua vật này.
Ngày nay, chúng ta có thể sản xuất ra kim loại nguyên sinh từ quặng với giá thấp hơn 50 xu một Pao.
Đó là một điều kỳ diệu của ngành luyện kim điện hiện đại.
Điều này đã thu hút sự quan tâm của tôi đến mức tôi bị ám ảnh về việc chế tạo một loại ắc quy mà có thể chiếm lĩnh nền kinh tế khổng lồ kia.
Và tôi đã làm được
tôi đã tạo ra bộ ắc quy bằng chất lỏng -- kim loại lỏng cho cả hai điện cực và muối nóng chảy cho chất điện phân.
Tôi sẽ chỉ cho các bạn thấy.
Tôi đã đặt kim loại lỏng có khối lượng riêng thấp lên trên, đặt kim loại lỏng có khối lượng riêng lớn bên dưới, còn muối nóng chảy ở giữa.
Vậy thì, làm thế nào để chọn các kim loại?
Theo tôi, thực hiện bản thiết kế luôn bắt đầu từ đây, với bảng tuần hoàn, được phát hiện nhờ một "giáo sư" khác, Dimitri Mendeleyev.
những gì chúng ta biết đều được tạo nên từ những sự kết hợp của những thứ được mô tả ở đây.
Nó còn bao gồm cơ thể chúng ta nữa.
Tôi còn nhớ một ngày rất trọng đại khi tôi đang tìm một cặp kim loại thỏa mãn điều kiện có nhiều trong đất, khối lượng riêng khác nhau, trái ngược nhau và có khả năng phản ứng với nhau cao.
Tôi rất vui khi nhận thấy mình biết mình tìm ra câu trả lời.
Magie ở lớp trên cùng.
Còn ang-ti-moan nằm ở lớp dưới cùng.
Tôi muốn nói cho các bạn biết, một trong những lợi ích lớn nhất của việc làm giáo sư: phấn màu.
(Tiếng cười) Để tạo ra dòng điện, Magie mất đi 2 electron trở thành ion magie, sau đó đi qua chất điện phân, nhận 2 electron từ ang-ti-moan, sau đó kết hợp với nó hình thành nên một hợp kim.
Các electron hoạt động trong thế giới thực ở đây, truyền năng lượng vào các thiết bị.
Bây giờ để nạp điện vào ắc quy, chúng ta nối một nguồn điện.
Có thể nó là nông trại đầy gió.
Sau đó, ta đảo ngược dòng điện.
Hiện tượng này thúc đẩy magie tách khỏi hợp kim và trở về điện cực bên trên, phục hồi cấu tạo ban đầu của ắc quy.
Còn dòng điện chạy qua giữa các điện cực tạo nên độ nóng đủ để duy trì nhiệt độ
Thật tuyệt, ít nhất là về lý thuyết,
Nhưng thực tế nó có hoạt động?
Vậy nên làm gì tiếp theo?
Chúng tôi đến phòng thí nghiệm.
Bấy giờ, tôi có thuê những chuyên gia không?
Không, tôi thuê một sinh viên và dạy cho cậu ấy, chỉ cậu ấy cách nghĩ đến vấn đề, hiểu nó từ quan điểm của tôi rồi để cho cậu ấy tự xoay sở.
Đây là người sinh viên đó, David Bradwell, người trong bức ảnh này, đang tự hỏi liệu cái này có bao giờ hoạt động không.
Lúc đó tôi không nói cho David biết là chính tôi cũng không đảm bảo rằng nó sẽ hoạt động.
David còn trẻ và thông minh cậu ấy muốn trở thành tiến sĩ, nên cậu ấy đã tiếp tục làm (Tiếng cười) Cậu ấy tiếp tục chế tạo chiếc ắc quy kim loại lỏng đầu tiên cho ngành hóa học.
Và dựa vào những kết quả đầu tiên đầy hứa hẹn được trả bằng quỹ cây giống ở học viện kỹ thuật Massachuset Tôi có thể thu hút quyên góp quỹ nghiên cứu chuyên đề từ thành phần kinh tế tư nhân và chính phủ liên bang.
Nó giúp tôi mở rộng nhóm lên tới 20 thành viên. bao gồm cả sinh viên mới tốt nghiệp, sau tiến sĩ và thậm chí có vài người chưa tốt nghiệp
Tôi có thể triệu tập được những người thực sự giỏi, những người cùng chia sẻ đam mê với tôi về khoa học và phục vụ cho xã hôi, không có khoa học và dịch vụ dành cho nghề nghiệp.
Và nếu bạn hỏi họ tại sao lại tiếp tục làm việc với ắc quy kim loại lỏng, câu trả lời sẽ giống với lời nhận xét của tổng thống Kennedy ở đại học Rice năm 1962 khi ông nói - Tôi xin mạn phép - "Chúng ta chọn công việc dự trữ mạng lưới điện, không phải vì nó dễ làm, mà vì nó khó".
(Tán dương) Vì thế, đây là bước phát triển của bình ắc quy thủy tinh kim loại.
Ở đây, chúng tôi sử dụng cục pin 1W/h ở trạm cứu tế.
Tôi gọi nó là ly shotglass - ly chúc tửu.
Chúng tôi đã điểu khiển trên 400 cục pin, hoàn thiện hiệu suất của nó bằng nhiều chất hóa học không chỉ có magie và ăng-ti-moan.
Theo cách này, chúng tôi đã tăng cường thêm pin 20 W/h.
Tôi gọi nó là bóng hockey puck - khúc côn cầu.
Và chúng tôi có những kết quả đáng chú ý.
Sau đó, là đến saucer - đĩa hứng nước.
Với 200 W/h.
Kỹ thuật này đang tự chứng tỏ rằng nó tốt và có thể thay đổi.
Nhưng tốc độ vẫn chưa đủ nhanh.
Vì thế, một năm rưỡi trước, David và tôi, cùng với thành viên khác trong nhóm nghiên cứu, đã thành lập một công ty để thúc đẩy tốc độ tiến triển và chạy đua trong sản xuất.
Vì vậy, ở LMBC, chúng tôi đã tạo ra pin với đường kính 16 inch (~41cm) có công suất 1 KW/h -- gấp ngàn lần so với công suất của pin gọi là ly rượu chúc tửu (shotglass) ban đầu.
Chúng tôi gọi nó là pizza.
Sau đó, chúng tôi có loại pin 4 KW/h sắp xuất hiện.
Nó sẽ có đường kính 36 inch (~91cm).
Chúng tôi gọi nó là bàn rượu, nhưng nó chưa sẵn sàng cho giờ cao điểm.
Một biến thể kỹ thuật xếp những mặt bàn quán ba này chồng lên thành khối, tập hợp những khối này với nhau tạo thành bộ ắc quy lớn bằng một container vận chuyển 40 feet (~12m) để thay thế.
Nó có công suất 2 mega-oát 1 giờ 2 triệu W/h
Năng lượng đủ để đáp ứng nhu cầu sử sụng điện hàng ngày của 200 hộ ở Mỹ
Vậy là bạn có nó, giữ cân bằng lưới điện yên lặng, không bức xạ, không có những bộ phận di động, được kiểm soát từ xa, phù hợp với điểm chỉ giá thị trường không cần tiền trợ cấp.
Vậy chúng ta học được gì từ điều đó?
(Tán dương) Vậy chúng ta học được gì từtất cả những điều này?
Tôi sẽ chia sẻ với các bạn vài điều đáng kinh ngạc, sự không chính thống.
Chúng nằm ngoài phạm vi có thể nhìn thấy được.
Nhiệt độ: kiến thức phổ thông cho rằng để nó thấp bằng hoặc gần nhiệt độ trong phòng, sau đó, cài đặt hệ thống kiểm soát để giữ mức đó.
Không để nhiệt độ chạy mất.
Bộ ắc quy kim loại lỏng được thiết kế để hoạt động ở nhiệt độ cao theo quy luật tối thiểu.
Bộ ắc quy của chúng tôi có thể xử lý khi nhiệt độ tăng quá cao do sự dao động dòng điện.
Thang tỉ lệ: kiến thức phổ phông cho rằng hãy giảm giá bằng cách sản xuất nhiều.
Bộ ắc quy kim loại lỏng được thiết kế để giảm giá bằng cách sản xuất ít, nhưng lớn hơn.
Cuối cùng, đối với nguồn nhân lực: kiến thức phổ thông cho rằng hãy thuê những chuyên gia về ắc quy, những chuyên gia kinh nghiệm, những người có thể sử dụng kinh nghiệm và lượng kiến thức khổng lồ của họ.
Để phát triển bộ ắc quy kim loại lỏng, Tôi thuê sinh viên và học viên sau tiến sĩ và hướng dẫn họ.
Trong một bộ ắc quy, tôi cố gắng tăng tối đa điện thế; khi hướng dẫn, tôi cố gắng tăng tối đa tiềm năng về con người.
Vì thế bạn thấy đấy, câu chuyện về bộ ắc quy thủy tinh kim loại thì sẽ hơn một bảng báo cáo phát minh kỹ thuật, đó là một bản thiết kế chi tiết cho các nhà phát minh, quan phổ toàn phần.
(Tán dương)
Đã nhiều lần khi tôi đi khắp thế giới để nói chuyện, mọi người đã hỏi tôi nhiều câu hỏi về những thách thức, những khoảnh khắc của tôi, và một số những tiếc nuối của tôi.
Năm 1998: Là một người mẹ đơn thân của bốn đứa con ba tháng sau khi sinh đứa thứ 4, tôi đã đi làm việc ở vị trí là một trợ lý nghiên cứu.
Tôi đi đến Bắc Liberia.
Và như là một phần của công việc, ngôi làng sẽ cung cấp cho bạn chỗ ở.
Và họ đã để tôi ở với một bà mẹ đơn thân cùng với con gái của cô ấy.
Cô bé này tình cờ lại là cô bé duy nhất trong làng được theo học đến lớp 9.
Cô là trò cười của cộng đồng.
Mẹ cô thường bị những người phụ nữ khác bảo, "Chị và con chị sẽ chết trong nghèo đói"
Sau hai tuần làm việc trong ngôi làng đó, đến lúc phải trở về
Người mẹ đến gặp tôi, quỳ xuống, và nói, "Leymah, hãy nhận lấy con gái tôi.
Tôi muốn nó sẽ trở thành một y tá."
Nghèo khổ, sống cùng một nhà với cha mẹ, tôi không đủ khả năng để nhận cô bé.
tôi khóc và nói, "Không."
Hai tháng sau, tôi đi đến một ngôi làng khác trên cùng một sự phân công và họ yêu cầu tôi sống với trưởng thôn.
ngôi làng này có một cô bé màu da giống như tôi vô cùng bẩn.
Và cả ngày, cô đi vòng vòng với duy nhất bộ đồ lót trên người.
Khi tôi hỏi, "đó là ai vậy?"
Bà nói, "Đó là Wei
ý nghĩa tên gọi của cô là lợn.
Mẹ cô bé chết khi sinh cô, và không ai biết cha cô là ai."
Trong hai tuần, cô bé trở thành bạn đồng hành của tôi, ngủ với tôi.
Tôi mua quần áo cần thiết cho cô bé và mua cho cô bé con búp bê đầu tiên
Đêm trước khi tôi rời đi, cô bé trở về phòng và nói, "Leymah, đừng bỏ cháu lại đây.
cháu muốn đi với cô.
Cháu muốn đi học.
"Nghèo khó, không có tiền, sống chung nhà với cha mẹ, tôi lại nói, "Không."
Hai tháng sau, cả hai ngôi làng đều chìm vào một cuộc chiến tranh khác.
Đến giờ, tôi không biết hai cô bé đó ở đâu nữa.
Rất nhanh về sau, năm 2004 ở đỉnh cao của hoạt động tuyên truyền Bộ trưởng Bộ Giới Tính Liberia gọi cho tôi và nói, "Leymah, tôi có một đứa bé chín tuổi giao cho chị
tôi muốn chị đưa nó về nhà chị bởi vì chúng tôi không có nơi an toàn dành cho bé ".
Câu chuyện của cô bé này: Cô đã bị hãm hiếp bởi chính ông nội của cô mỗi ngày trong suốt sáu tháng trời.
Cô bé đến với tôi sưng húp rất xanh xao.
Mỗi tối, tôi đi làm về và nằm trên sàn nhà lạnh.
Cô bé nằm bên cạnh tôi và nói, "Dì ơi, cháu muốn điều tốt lành.
Cháu muốn đi học."
2010: Một phụ nữ trẻ đứng trước Tổng thống Sirleaf và đưa ra bằng chứng về việc cô và các anh chị em sống với nhau như thế nào, cha và mẹ của họ đã chết trong chiến tranh.
Cô ấy 19, ước mơ của cô là được học đại học để có thể hỗ trợ cho họ.
Cô ấy rất khỏe mạnh
Có một việc xảy ra đó là cô xin được học bổng.
Học bổng toàn phần. Cô nhận được nó
Ước mơ được đến trường, ước muốn được học tập, cuối cùng đã đến.
Cô đến trường vào ngày đầu tiên.
Giám đốc thể thao người chịu trách nhiệm đưa cô ấy vào chương trình yêu cầu cô bước ra khỏi lớp
Và trong ba năm tới, số phận của cô là sẽ phải quan hệ tình dục với anh ta mỗi ngày, như lời cảm ơn vì đã đồng ý cho cô vào trường.
Trên toàn cầu, chúng tôi có các chính sách, các văn kiện quốc tế, các nhà lãnh đạo.
Rất nhiều người đã thực hiện cam kết - chúng tôi sẽ bảo vệ con cái chúng ta khỏi những thiếu thốn và sợ hãi.
Liên Hợp Quốc có Công ước về Quyền trẻ em.
ở những quốc gia như Mỹ, chúng tôi đã nghe những điều như Không đứa trẻ nào bị bỏ lại
Những quốc gia khác thì có những câu khác nhau.
Có một tổ chức Phát triển Thiên niên kỷ được gọi là Three tập trung vào những cô gái.
Tất cả những công trình lớn lao này thực hiện bởi những con nguời tuyệt vời nhằm đưa những người trẻ tuổi đến nơi chúng tôi muốn để chúng đến toàn cầu tôi nghĩ rằng, đã không thành công.
Ví dụ như ở Liberia, tỷ lệ mang thai tuổi thiếu niên là cứ 10 nguời thì có 3 nguời mang thai.
Mại dâm trẻ vị thành niên lên đến đỉnh điểm
Trong một cộng đồng, chúng tôi được bảo rằng bạn thức dậy vào buổi sáng và thấy những bao cao su đã qua sử dụng giống như giấy kẹo cao su đã qua sử dụng
Những cô bé cỡ 12 tuổi bị đưa đi bán dâm chưa tới 1$ cho 1 đêm
điều đó thật nản lòng, thật buồn
Và rồi sau đó có người hỏi tôi chỉ mới trước buổi nói chuyện của tôi ở TEd vài ngày " vậy hi vọng ở đâu?"
Vài năm trước, một vài người bạn của tôi quyết định chúng tôi cần nối kết giữa thế hệ của chúng ta và thế hệ của những người phụ nữ trẻ
Không đủ để nói bạn có 2 giải Nobel từ Cộng hòa Liberia khi mà những bé gái đang ở ngoài kia không hi vọng hay gần như là vô vọng
Chúng tôi tạo ra một nơi gọi là Dự án thay đổi các bé gé gái.
Chúng tôi đi đến những vùng nông thôn và tất cả những gì chúng tôi làm, như những gì chúng tôi làm tại đây, là tạo ra một nơi
Khi những cô bé đó ngồi xuống, Bạn để đưa ra sự hiểu biết, bạn để lộ ra đam mê bạn mở khóa những cam kết Bạn khai mở những điểm tập trung Bạn đánh thức những nhà lãnh đạo vĩ đại
Ngày nay, chúng tôi đã làm việc với hơn 300 nguời
Và một vài trong số những cô gái đó ban bước vào phòng rất nhút nhát đã có những bước đi Táo bạo, là những bà mẹ trẻ ra ngoài kia Và Đấu tranh cho quyền của những nguời mẹ trẻ khác
tôi đã gặp một ngời phụ nữ trẻ, nguời mẹ tuổi vị thành niên của 4 đứa con chưa bao giờ nghĩ đến việc sẽ hoàn thành việc học ở trờng trung học đã tốt nghiệp thành công chưa bao giờ nghĩ về việc học đại học đã đăng kí vào một trường đại học
Một ngày cô ấy nói với tôi " mong ước của tôi là hoàn thành bậc đại học và có thể hỗ trợ cho các con của tôi"
cô ấy đang ở nơi mà cô ấy không kiếm được tiền để đi học
Cô bán nước, nước giải khát và bán thẻ nạp tiền điện thoại.
Và bạn sẽ nghĩ rằng, cô ấy sẽ lấy tiền đó và dành cho việc học của mình
Juanita là tên của cô gái ấy.
Cô đem tiền đó và tìm những nguời mẹ đơn thân trong cộng đồng và gửi về trường.
cô ấy nói: " Laymah, ước muốn của tôi là đợc học tập.
và nếu tôi không được học hành, thì khi mà tôi thấy các chị em của tôi đươc học tập thì ước muốn của tôi đã hoàn thành
Tôi ước có cuộc sống tốt đẹp hơn.
Tôi ước có thực phẩm cho lũ trẻ
Tôi ước rằng việc lạm dụng tình dục ở trường học sẽ dừng lại
đây là mơ ước của những cô gái châu phi
Vài năm về trước có một cô gái châu Phi
Cô ta có một đứa con trai nó ước có một mẩu bánh donut bởi vì nó vô cùng đói bụng.
Tức giận, sụp đổ vô cùng buồn rầu về tình trạng của xã hội ấy và về tình trạng của những đứa con của cô ấy cô gái này bắt đầu thay đổi một thay đổi của những ngời phụ nữ bình thường cùng với nhau để xây dựng hòa bình.
Tôi sẽ thực hiện mong ước
đầy là mong ước của một cô gái châu Phi khác
tôi không thực hiện đợc mong ước của những cô gái này đợc
Tôi không làm điều này
Có những suy nghĩ đang lướt qua trong đầu những ngời phụ nữ này Tôi thất bại, thất bại, thất bại
Vì vậy, tôi sẽ làm điều này
Giới phụ nữ đã đứng lên, phản đối chế độ độc tài tàn bạo, mạnh dạn lên tiếng.
Không chỉ mong muốn có một miếng bánh donut thành hiện thực mà mong ước về hòa bình cũng thành hiện thật
Người phụ nữ trẻ này cũng ước được đi học
Cô ấy đã được đi học.
Người phụ nữ trẻ này ước muốn điều gì, điều ấy đã trở thành hiện thực
Hôm nay, người phụ nữ trẻ đó là tôi một người đạt giải Nobel
Tôi đang trên đường thực hiện những ước nguyện. trong khả năng giới hạn của mình, của những cô gái nhỏ châu Phi mong ước được học tập
Chúng tôi đã thiết lập một nền tảng
Chúng tôi đưa ra những suất học bổng toàn phần trong vòng 4 năm cho các cô gái đến từ những vùng quê mà chúng tôi thấy có tiềm năng
Tôi không yêu cầu các bạn điều gì nhiều.
Tôi cũng đã tới nhiều nơi ở Mỹ và tôi biết rằng những cô gái của đất nước này cũng có những mong ước mong ước 1 cuộc sống tốt đẹp hơn tại ở 1 nơi nào đó ở Bronx mong ước 1 cuộc sống tốt đẹp hơn đâu đó ở trung tâm L.A mong ước 1 cuộc sống tốt đẹp hơn đâu đó ở Texas mong ước 1 cuộc sống tốt đẹp hơn đâu đó ở New York mong ước 1 cuộc sống tốt đẹp hơn đâu đó ở New Jersey
Các bạn sẽ tham gia cùng tôi giúp đỡ cô gái đó, có thể là 1 cô gái châu Phi hay 1 cô gái châu Mĩ hay 1 cô gái Nhật thực hiện mong ước của cô ấy thực hiện giấc mơ của cô ấy? đạt được ước mơ?
Bởi vì tất cả những nhà phát minh và sáng tạo lớn mà chúng tôi đã được nói chuyện và gặp mặt vài ngày trước đây cũng đang ngồi xuống trong một góc nhỏ ở những nơi khác nhau trên thế giới và tất cả bọn họ đều yêu cầu chúng tôi tạo ra nơi ấy mở mang kiến thức đánh thức đam mê khám phá hết những điều tuyệt vời ở bên trong những cô gái ấy
Hãy tham gia cùng chúng tôi. Hãy thực hiện cùng với nhau
Cảm ơn các bạn
( vỗ tay) cảm ơn chị rất nhiều
ngay bây giờ ở Liberia, chị thấy điều gì là vấn đề chủ yếu gây khó khăn cho chị?
Tôi đã được yêu cầu lãnh đạo Tổ chức Sáng kiến hòa giải Liberia
Như một phần của công việc, Tôi đang thực hiện những chuyến đi đến những vùng khác nhau 13, 15 giờ trên những con đường bẩn thỉu và không có một cộng đồng nào mà tôi đến lại không thấy những cô gái thông minh
Nhưng buồn thay, tầm nhìn cho một tương lai lớn lao, hay giấc mơ cho một tương lai lớn lao, chỉ là giấc mơ bởi các bạn có tất cả những tệ nạn này.
Mang thai tuổi vị thành niên, như tôi đã nói, là một bệnh dịch
vì vậy, điều gây khó khăn cho tôi chính là tôi đang ở tại nơi đó và bằng cách nào đó tôi đang ở đây và tôi không muốn là người duy nhất tại nơi này.
Tôi đang tìm cách để những cô gái khác đi cùng tôi.
Tôi muốn nhìn thấy 20 năm sau, sẽ thấy có một cô bé người Liberia, cô bé người Ghanaian, Nigerian, Ethiopian đứng trên sân khấu cảu TEd
và có thể, chỉ là có thể nói rằng " vì là người đạt giải Nobel, Tôi đến đây hôm nay"
vì vậy tôi thấy khó khăn khi thấy như thể họ không còn hi vọng
nhưng tôi không hề bi quan bởi vì tôi biết sẽ không quá khó để vực họ dậy.
và trong năm qua hãy kể cho chúng tôi về một điều hứa hẹn mà chị thấy nó đang diễn ra.
Tôi có thể kể cho các bạn nghe nhiều điều hứa hẹn mà tôi thấy nó đang diễn ra,
Nhưng năm vừa qua tại quê nhà của tổng thống Sirleaf chúng tôi đến đó để làm việc với những cô gái.
và chúng tôi không thể tìm được 25 cô gái học trung học
Tất cả những cô gái này phải đến mỏ vàng, họ chủ yếu là gái mại dâm làm những việc khác
Chúng tôi chọn 50 người trong số các cô gái đó và làm việc với họ.
và lúc đó là lúc bắt đầu của những cuộc bầu cử
đay là nơi mà phụ nữ không bao giờ được kể cả người già ngồi ngang hàng với đàn ông.
những cô gái này kết nối vs nhau và lập thành những nhóm nhỏ và thực hiện một chiến dịch đăng kí cử tri
đây đúng chất là một vùng nông thôn
và chủ đề bọn họ dùng là: " Kể cả những cô gái xinh đẹp cũng bầu cử"
bọn họ có thể động viên những phụ nữ trẻ
bọn họ không những làm vậy Họ đến gặp những người đang ứng cử để hỏi rằng: Bạn sẽ đem lại điều gì cho những cô gái của cộng đồng này khi bạn đắc cử?
Và một trong những vị đó người mà đã đắc cử thì đã rất... bởi vì Liberia có một trong những luật về hiếp dâm nặng nhất và ông ấy là một trong những người thực sự đấu tranh trong nghị viện để lật đỗ luật đó bởi vì ông ấy cho rằng nó dã man
ông ấy nói Hiếp dâm không dã man, nhưng chính luật lệ mới dã man
và khi những cô gái bắt đầu chống lại ông ấy ông ấy đã có thái độ rất thù nghịch với họ
Những cô gái nhỏ này đến gặp ông ấy và nói: " chúng tôi sẽ bỏ phiếu để ông ra khỏi bộ máy nhà nước"
Và giờ đây ông ấy đã ra khỏi bộ máy nhà nước
( vỗ tay) cảm on chị, Leymah. Cảm ơn rất nhiều vì đã đến với TEd
Rất hân hạnh " vỗ tay"
Điều này nghe có vẻ kì lạ, nhưng tôi là một fan bự của những viên gạch bê tông.
Những khối gạch bê tông đầu tiên được sản xuất vào năm 1868 với ý tưởng rất đơn giản: những khối chuẩn bằng xi măng với kích cỡ cố định khớp với nhau.
Những viên gạch đã nhanh chóng trở thành loại vật liệu xây dựng được sử dụng nhiều nhất trên thế giới.
Chúng giúp chúng ta xây dựng những thứ lớn hơn bản thân mình, các tòa nhà, các cây cầu, từng viên gạch một.
Có thể nói gạch bê tông đã trở thành những viên gạch xây nên kỉ nguyên của chúng ta.
Sau gần 100 năm, vào năm 1947, LEGO đã giới thiệu thứ này.
Nó được gọi là Gạch Tự Gắn (Automactic Binding Brick)
Và chỉ trong vài năm ngắn ngủi, những viên gạch LEGO đã có mặt tại mọi nhà.
Theo ước tính, có hơn 400 tỉ viên gạch LEGO đã được sản xuất -- hay 75 viên cho mỗi người trên trái đất.
Bạn không cần phải là một kĩ sư để có thể xây nên những căn nhà đẹp, những cây cầu đẹp hay những tòa nhà đẹp.
LEGO đã làm điều đó trở nên khả thi.
LEGO đã lấy khối gạch bê tông, những khối gạch xây nên thế giới, và làm nó thành những viên gạch của trí tưởng tượng.
Cũng trong chính năm đó, ở phòng thí nghiệm Bell một cách mạng kế tiếp sắp được công bố, thế hệ tiếp theo của những viên gạch.
Transistor là một cấu kiện điện tử bằng nhựa mà sẽ đưa chúng ta từ thế giới của những khối gạch bất động chồng lên nhau đến thế giới mà mọi thứ tương tác được với nhau.
Giống như viên gạch bê tông, transistor cho phép bạn xây những mạch điện lớn và phức tạp hơn, từng viên gạch một.
Nhưng có một sự khác biệt lớn: Transistor chỉ dành cho chuyên gia.
Cá nhân tôi không chấp nhận điều này, rằng những viên gạch xây nên kỉ nguyên hiện đại lại chỉ dành cho những chuyên gia, nên tôi đã quyết định thay đổi nó.
Tám năm trước khi tôi còn ở phòng nghiên cứu truyền thông, tôi đã khám phá ra ý tưởng đó là làm sao để đưa khả năng kĩ sư đến với nghệ sĩ và nhà thiết kế.
Một vài năm trước tôi đã bắt đầu phát triển littleBits.
Để tôi cho bạn thấy chúng hoạt động ra sao.
LittleBit là những cấu kiện điện tử với những chức năng khác nhau.
Chúng đã được thiết kế sẵn để trở thành ánh sáng, âm thanh, động cơ và cảm biến.
Và phần thú vị nhất về chúng là chúng kết dính với nhau nhờ nam châm.
Nên bạn không thể đặt chúng sai được.
Những "viên gạch" này đã được đánh dấu bằng màu.
Xanh lá cây là đầu ra, xanh biển là nguồn điện, hồng là đầu vào và da cam là dây dẫn.
Thế nên những việc bạn cần làm là nối xanh biển với xanh lá và rồi rất nhanh chóng bạn sẽ có thể bắt tay vào làm những mạch lớn hơn.
Bạn gắn xanh biển với xanh lá, bạn có thể làm ra mạch đèn.
Bạn cho một núm xoay vào giữa và giờ bạn có thể chỉnh sáng tối cho đèn.
Thay núm xoay bằng khối tạo xung, như thế này, và giờ bạn đã có một mạch đèn nhấp nháy .
Gắn thêm chiếc chuông điện này và giờ bạn đã tạo ra máy tạo tiếng động.
Tôi sẽ tắt tiếng này đi.
Như các bạn đã thấy, không chỉ đơn giản để chơi littleBits còn tỏ ra là một công cụ mạnh.
Thay vì phải lập trình, nối dây hay hàn mạch, littleBits cho phép bạn lập trình bằng những thao tác trực quan đơn giản.
Để làm cho mạch nhày nhấp nháy nhanh hoặc chậm hơn, bạn chỉ cần xoay núm vặn này và thay đổi tốc độ nháy đen một cách đơn giản.
Ý tưởng đằng sau littleBits là xem nó như thể một dạng thư viện đang được phát triển.
Chúng tôi muốn tích hợp mọi tương tác trên thế giới vào những "viên gạch" có thể sử dụng dễ dàng.
Ánh sáng, âm thanh, tấm pin mặt trời, động cơ -- mọi thứ đều có thể tiếp cận được.
Chúng tôi đã đưa littleBits cho trẻ nhỏ và xem chúng chơi với littleBits.
Và đó là một trải nghiệm tuyệt vời.
Điều hay nhất đó là làm cho trẻ nhỏ bắt đầu hiểu về hoạt động của những thiết bị điện tử hằng ngày xung quanh chúng điều mà chúng không được học ở trường lớp.
Ví dụ như đèn ngủ hoạt động ra sao, hay tại sao cửa thang máy tự động đóng mở, hay làm sao chiếc iPod phản ứng lại những cái chạm tay.
Chúng tôi cũng đưa littleBits tới các trường dạy thiết kế.
Ví dụ như ở đây chúng tôi có những nhà thiết kế mà hoàn toàn không biết chút gì về điện tử bắt đầu chơi với littleBits như công cụ sáng tạo.
Và ở đây bạn sẽ thấy, cùng với vải nỉ, giấy và chai nước, Geordie đã làm ra ...
(tiếng kim loại) (tiếng chuông) Một vài tuần trước chúng tôi đưa littleBits tới RISD (trường thiết kế Rhode Island) và đưa chúng cho một vài nhà thiết kế không có kinh nghiệm gì với kĩ thuật chỉ với bìa, gỗ và giấy -- và bảo với họ rằng "Hãy làm gì đó."
Đây là ví dụ về dự án mà họ đã làm, súng bắn hoa giấy kích hoạt bằng cử động.
(tiếng cười) Hãy đợi đã, đây là dự án ưa thích của tôi.
Đó là một con tôm hùm làm bằng đất nặn và nó sợ bóng tối.
(tiếng cười) Đối với những người không phải kĩ sư, littleBits đã trở thành một dạng vật liệu khác, điện tử đã trở thành một vật liệu mới.
Và chúng tôi muốn vật liệu này tiếp cận được với mọi người.
Thế nên littleBits là dự án mở.
Bạn có thể lên trang web, tải về những file thiết kế và tự làm chúng.
Chúng tôi muốn cổ vũ thế giới của những nhà kiến tạo, nhà phát minh và những người cống hiến, bởi vì thế giới này, nơi chúng ta đang sống, thế giới tương tác này, là của chúng ta.
Hãy tiến lên và bắt đầu phát minh.
Cám ơn các bạn.
(tiếng vỗ tay)
Marco Tempest: Cái tôi muốn cho các bạn xem ngày hôm nay là một thứ đang được thí nghiệm.
Hôm nay là lần đầu nó ra mắt công chúng.
Một cuộc trình diễn 'hiện thực mở rộng.'
Và tất cả những gì bạn sắp thấy đây không hề được quay trước.
Chúng đều thực, trực tiếp và phản ứng lại với tôi tại chỗ.
Tôi thích coi đây là một loại phép màu công nghệ.
Thế, bắt tay cầu nguyện nhé.
Và xin hãy chú ý nhìn màn hình lớn.
Hiện thực mở rộng là sự hòa lẫn của thế giới thực vào hình ảnh do máy tính tạo nên.
Có lẽ nó là môi trường hoàn hảo để nghiên cứu ảo thuật và tự hỏi, tại sao, trong kỉ nguyên công nghệ, ta tiếp tục trải nghiệm cảm giác kinh ngạc màu nhiệm ấy.
Ảo thuật là mẹo lừa dối, nhưng là mẹo lừa dối khiến ta thích thú.
Để có thể thích thú với việc bị lừa, người khán giả trước hết phải dẹp nỗi hoài nghi qua một bên.
Nhà thơ Samuel Taylor Colerige là người đầu tiên đề xuất trạng thái tinh thần sẵn sàng tiếp nhận này.
Samuel Taylor Coleridge: Tôi cố gắng khiến các tác phẩm của mình trông có vẻ thực để khiến người ta, khi đọc các tác phẩm -- hình bóng của trí tưởng tượng này, tự nguyện dẹp hoài nghi qua một bên, hành động ấy, trong giây lát, chính là niềm tin vào thi ca.
MT: Niềm tin vào tính hư cấu như thế này là thiết yếu với bất kì trải nghiệm sân khấu nào.
Không có nó, một kịch bản chỉ là các từ ghép lại.
Hiện thực mở rộng chỉ là một công nghệ mới nhất.
Và mánh khóe của bàn tay chỉ đơn thuần là trò uốn dẻo đầy nghệ thuật mà thôi.
Chúng ta đều rất giỏi dẹp hoài nghi qua một bên.
Chúng ta làm điều đó hàng ngày, khi đọc tiểu thuyết, xem tivi, hay đi rạp xem phim.
Chúng ta sẵn lòng đi vào những thế giới hư cấu, ở đó ta cổ vũ cho các anh hùng và khóc thương những người bạn ta chưa hề có.
Không có khả năng này thì không có ảo thuật.
Jean Robert-Houdin, nhà ảo thuật vĩ đại nhất của Pháp, là người đầu tiên ghi nhận vai trò là người kể chuyện của một ảo thuật gia.
Ông nói một điều mà tôi đã dán lên tường studio của tôi.
Jean Robert-Houdin: Người làm ảo thuật không phải nghệ sĩ tung hứng.
Anh ta là một diễn viên đang đóng vai ảo thuật gia.
MT: Điều đó nghĩa là ảo thuật cũng như sân khấu điện ảnh và mỗi một trò đùa là một câu chuyện.
Các trò mẹo trong ảo thuật dựa trên nguyên mẫu là truyện tường thuật hư cấu.
Có những chuyện kể về sinh và diệt, tử biệt và hồi sinh, và các chướng ngại vật cần phải vượt qua.
Nào, rất nhiều trong số chúng vô cùng kịch tính.
Ảo thuật gia chơi đùa với lửa và thép, bất chấp cơn thịnh nộ của lưỡi cưa, dám tay không bắt đạn, hoặc thử trốn thoát trong đường tơ kẽ tóc.
Nhưng khán giả không đến để xem ảo thuật gia lăn ra chết, họ đến để thấy anh ta còn sống nhăn.
Bởi vì những câu chuyện hay nhất luôn kết thúc có hậu.
Các trò mẹo ảo thuật có một yếu tố đặc biệt.
Chúng là những câu chuyện có một nút thắt.
Edward de Bono tranh luận rằng não của chúng ta là những cỗ máy tuân theo kiểu mẫu.
Ông nói rằng ảo thuật gia cố tình khai thác cách khán giả hay nghĩ.
Edward de Bono: Ảo thuật sân khấu phụ thuộc gần như hoàn toàn vào lỗi theo đà.
Khán giả được dẫn dắt tới việc đưa ra những giả thuyết hoặc phát triển hoàn toàn hợp lí, nhưng trên thực tế, không giống với những gì đang được diễn trước mặt họ.
MT: Về khía cạnh đó, trò ảo thuật cũng như truyện cười.
Truyện cười dẫn dắt ta đi tới một đích đến ta đoán trước.
Nhưng khi viễn cảnh ta tưởng tượng nên đột ngột xoay 180 độ thành cái gì đó hoàn toàn bất ngờ, ta phá ra cười.
Điều tương tự xảy ra khi người ta xem diễn ảo thuật.
Cái kết không tuân theo logic thông thường, cho ta cái nhìn sâu sắc mới vào vấn đề, và khán giả thể hiện sự kinh ngạc của họ bằng tiếng cười.
Bị lừa cũng thật thú vị.
Một trong những tính chất cốt yếu của tất cả các câu chuyện là chúng được tạo ra để được chia sẻ.
Chúng ta thấy bắt buộc cần phải kể chúng.
Khi tôi diễn một trò ở một buổi tiệc -- (Tiếng cười) người đó sẽ ngay lập tức kéo bạn họ tới và đề nghị tôi diễn lại.
Họ muốn chia sẻ trải nghiệm ấy.
Điều này khiến công việc của tôi khó khăn hơn nhiều, bởi vì, nếu tôi muốn làm họ ngạc nhiên, tôi cần kể một câu chuyện có cùng mở bài, nhưng kết thúc lại khác đi -- một trò mẹo có nút thắt trên một nút thắt khác.
Điều này khiến tôi luôn tất bật.
Các chuyên gia tin rằng các câu chuyện còn đi xa hơn khả năng tự giải trí của chúng ta.
Chúng ta nghĩ theo các cấu trúc kể chuyện.
Chúng ta liên kết sự việc và cảm xúc và vô thức chuyển hóa chúng thành một chuỗi mà ta dễ dàng hiểu được.
Đây là một thành tựu riêng chỉ con người có.
Chúng ta đều muốn chia sẻ các câu chuyện, dù đó là trò mẹo ta thấy ở bữa tiệc, hay một ngày tồi tệ ở cơ quan, hay cảnh mặt trời lặn mê li ta thấy khi đi nghỉ.
Ngày nay, nhờ vào công nghệ, ta có thể chia sẻ những câu chuyện ấy theo cách chưa từng được biết đến, bằng email, Facebook, blog, tweet, hay trên TED.com.
Các công cụ của mạng xã hội, chúng là những lửa trại số mà khán giả tụ họp xung quanh, để nghe câu chuyện của ta.
Ta biến sự thật thành các phép so sánh và ẩn dụ, và cả viễn cảnh tưởng tượng nữa.
Ta đánh bóng các góc cạnh gồ ghề của cuộc đời chúng ta để chúng có vẻ nguyên vẹn hơn.
Các câu chuyện của ta khiến ta trở thành chính con người chúng ta và, đôi khi, chúng biến thành con người ta muốn trở thành.
Chúng cho ta nhận dạng và cảm giác cộng đồng.
Và nếu câu chuyện đó hay, có lẽ nó còn khiến ta cười nữa.
Xin cám ơn các bạn.
(Vỗ tay) Cám ơn.
(Vỗ tay)
Để không làm quá vấn đề này lên; hãy tưởng tượng mỗi tối bạn thắp sáng nhà mình bằng nến và dầu hỏa và làm hết việc nấu ăn bằng than củi.
Đó là cách hai tỷ người nghèo nhất thế giới nấu ăn và thắp sáng mỗi ngày.
Không chỉ bất tiện, mà còn không hiệu quả, lại đắt đỏ, hại sức khỏe và môi trường một cách không cần thiết. Đó là sự thiếu năng lượng.
Để tôi cho bạn vài ví dụ.
Tôi làm việc tại Haiti, nơi 80% dân số sống trong sự thiếu năng lượng.
Một gia đình trung bình dành 10% thu nhập cho việc thắp sáng bằng dầu hỏa - lớn hơn nhiều so với con số trung bình một gia đình Mỹ bỏ ra cho điện năng thắp sáng nhà mình.
Năm 2008 mùa bão ở Haiti đã làm tổn hại khoảng một tỷ đô la
tức 1/6 GDP của họ.
Một tổn hại rất nghiêm trọng vì năng lượng chính của Haiti là củi làm từ cây, và các cánh rừng hầu như đã bị phá sạch.
Không có cây, hậu quả là Haiti không thể chống đỡ mưa lớn và lũ. Trong thế giới hiện đại,
ta xây tường thành ngăn tác động bên ngoài lên nguồn năng lượng, ta có khả năng dọn dẹp những thảm họa môi trường nghiêm trọng; và thích ứng với những điều kiện mãn tính như thay đổi khí hậu.
Nhưng đó là việc không thể với Haiti.
Cách duy nhất họ có thể làm để thoát khỏi việc thiếu năng lượng là tiếp cận những nguồn nhiên liệu hiệu quả hơn ít tốn kém hơn, tốt hơn cho sức khỏe và môi trường và hữu ích hơn. Loại nhiên liệu và công nghệ đó tồn tại và đây là ví dụ.
Đây là bóng đèn LED dùng năng lượng mặt trời mà chúng tôi bán với giá 10 đô cho các đại lí bán lẻ ngoại ô Haiti,
ít hơn thu nhập trung bình trong ba tháng của hộ gia đình Haiti.
Lý luận để giải quyết vấn đề năng lượng thoạt nghe có vẻ dễ hiểu: bạn phát triển công nghệ có thể thu lợi nhuận và mọi người sẽ hồ hởi lao vào nó.
Thực tế thì không phải vậy.
Lần đầu tiên tôi đến Haiti là vào tháng 8 năm 2008, một ý tưởng bộc phát, và khảo sát vùng ngoại ô phía nam để đánh giá mức độ thiếu năng lượng.
Ban đêm, tôi dạo quanh một vài lần, nói chuyện với vài người bán hàng rong xem liệu họ có muốn mua đèn LED năng lượng mặt trời này.
Một phụ nữ tôi gặp từ chối lời đề nghị và nói rằng:"Mon chéri, c'est trop cher” nghĩa là :" Ôi, nó đắt quá". Tôi đã cố giải thích cho cô ấy: "Nhìn xem, nó sẽ giúp cô tiết kiệm khá nhiều và sáng hơn đèn dầu mà cô đang dùng." Tuy không bán được nhưng tôi đã học được một bài học rất quan trọng. Công nghệ và sản phẩm sẽ không giải quyết được vấn đề thiếu năng lượng.
Cụ thể, có hai cách tiếp cận có thể chấm dứt việc vấn đề này: sự tiếp cận về cấu trúc và tài chính.
Về cấu trúc, nó có nghĩa là gì? Những gia đình có thu nhập thấp ở các nước phát triển
hiếm có thể đến các trung tâm thương mại.
Nghĩa là họ không thể đặt hàng ở đâu khác ngoài Amazon.com.
"Cây số cuối", một cụm từ liên quan đến ngành viễn thông,
chính là mảnh ghép quan trọng cuối cùng để kết nối khách hàng với nhà cung cấp.
Việc ta cần làm để chấm dứt vấn đề thiếu năng lượng là giúp các nhà bán lẻ ở "cây số cuối" mang sản phẩm năng lượng sạch đến tay khách hàng.
Dầu hỏa và củi đã làm được: chúng có mặt khắp đất nước.
Bạn có thể đến ngôi làng xa nhất Haiti mà vẫn tìm được người bán dầu hỏa và củi.
Phần còn lại là tài chính.
Ta đều biết sản phẩm, công nghệ dùng năng lượng sạch có đặc trưng là chi phí ban đầu cao nhưng chi phí vận hành thấp.
Trong thế giới công nghiệp hóa, ta có những khoản trợ cấp giúp giảm thiểu chi phí ban đầu.
Nhưng trợ cấp đó không có ở Haiti.
mà thay vào đó là tài chính vi mô.
Nhưng bạn đang đánh giá thấp vấn đề của sản phẩm năng lượng sạch, khi mong chờ ai đó ở Haiti vay vốn, đến nhà bán lẻ và mua các sản phẩm này.
Thế nên, việc giải quyết vấn đề thiếu năng lượng phức tạp hơn nhiều so với chỉ tạo ra sản phẩm.
Cần phải tích hợp tiếp cận tài chính với mô hình phân phối mới và sáng tạo.
Điều đó có nghĩa là gì?
Nghĩa là cần kết hợp tín dụng tiêu dùng với đại lí bán lẻ.
Điều này thực sự dễ với Bloomingdale, nhưng không phải với đại lý bán hàng ở Haiti.
Thế nên, cần chuyển hướng dòng kiều hối đang chảy từ Mỹ thông qua dịch vụ chuyển tiền mặt đến trực tiếp sản phẩm năng lượng sạch để trao tận tay người thân và bạn bè ở Haiti.
Lần tới khi bạn nghe đến công nghệ hay sản phẩm sẽ làm thay đổi thế giới, hãy dành chút thời gian hoài nghi.
Nhà phát minh Dean Kamen, người tạo ra Segway, một thiên tài về mọi mặt, từng nói việc của ông ấy thì dễ, phát minh thì dễ, phổ biến công nghệ mới khó. Cái khó là đem những công nghệ và sản phẩm đó đến những người cần nó nhất.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
(Âm nhạc) "Những câu chuyện từ biển" "Chuyện kể về loài cá: Đời sống bí mật của sinh vật phù du" (Âm nhạc) Làm thế nào mà tôi lại ở đây?
Vâng, đó là một câu chuyện lạ lùng hơn bạn nghĩ.
Tôi đến từ thế giới của những "kẻ phiêu dạt, nơi rất ít khi loài người các bạn được nhìn thấy.
Thế giới của sinh vật phù du.
Từ một bọc chứa một triệu trứng, chỉ một vài trong số chúng tôi sống sót.
Khi trở thành một ấu trùng, tôi di chuyển cùng với những kẻ phiêu dạt khác.
"Sinh vật phù du" (plankton) trong tiếng Hy Lạp planktos nghĩa là "lang thang" Các anh em phù du của tôi có đủ các kích cỡ, từ tảo nhỏ và vi khuẩn đến những loài dài hơn một con cá voi xanh.
Tôi ở chung nhà trẻ với các phôi và các sinh vật con, từ sò, cua đến nhím biển và hải quỳ.
(Tiếng của sinh vật phù du) Chúng tôi, động vật phiêu dạt được gọi là zooplankton.
Các loài động vật phổ biến nhất ở đây là động vật chân kiếm và loài nhuyễn thể.
Bạn sẽ không bao giờ tìm được nơi nào khác trên thế giới đa dạng hơn nhà trẻ này.
Một muỗng cà phê nước biển có thể chứa hơn một triệu sinh vật sống.
mặc dù sự chung sống không lấy gì làm dễ dàng.
hàng tỷ sinh vật được sinh ra ở đây, nhưng chỉ một số ít có thể phát triển đến tuổi trưởng thành.
Nó có thể không lớn hơn một đầu kim, nhưng ấu trùng cua này là cơn ác mộng tồi tệ nhất của sâu tên.
(Tiếng của sinh vật phù du) Những loài động vật ăn thịt này tranh chiến sống còn vì thức ăn.
Nhưng sức mạnh thực sự của nơi này đến từ thực vật phù du:
sự sống đơn bào thứ có thể biến đổi ánh sáng mặt trời và khí carbon dioxide thành vàng ăn được.
Thực vật phù du là nền tảng của mạng lưới thức ăn lớn nhất trên thế giới.
Trong đêm, nhiều loài động vật như tôi sẽ ngoi lên từ đáy sâu xơi những bữa ăn "chạy bằng" năng lượng mặt trời này.
(Tiếng của sinh vật phù du ) Tôi là một phần của cuộc di cư lớn nhất diễn ra hàng ngày trên trái đất.
Ban ngày, tôi trở về với bóng tối, tụ họp với lũ đồng bọn kì lạ của mình.
(Tiếng của sinh vật phù du ) Những kẻ ăn thịt, như con mollusk hình bướm này, ăn thịt cả người anh em của mình .
Và sứa lược, loài vật có lông mao như những cọng lông mi cầu vòng.
Một số trong số chúng bẫy con mồi bằng các xúc tu dính, trong khi những loài khác chỉ cần cắn một phát vào anh em mình.
Và siphonophores loài bắt các con mồi bằng những mồi câu độc hại.
Nhưng loài yêu thích của tôi sẽ là crustacean Phronima;
vẻ gớm ghiếc của nó truyền cảm hứng cho bộ phim "Người ngoài hành tinh."
Nó có thể bắt những miếng mồi nhỏ bằng lông, nhưng lại yêu thích các con mồi lớn hơn như salps.
Với hai cặp mắt, nàng này lảng vảng trong vùng nước sâu hơn.
Con mồi trong tay, nó thực hiện một trong các hành vi kì lạ nhất trong toàn bộ Vương quốc Động vật.
Với bộ phận cơ thể từ nạn nhân của nó, nó khéo léo lắp ráp nên một ngôi nhà kiểu thùng nuôi lớn đám trẻ cho đến khi chúng có thể trôi dạt ra và tách ra ở riêng.
Điều hay nhất là, chúng là bữa lỡ hoàn hảo cho một con cá nhỏ như tôi.
Ở đây, trong số các sinh vật phù du, Mạng lưới thực phẩm thật là rối rắm và phức tạp, Các nhà khoa học thậm chí không biết được đứa nào làm thịt đứa nào.
Nhưng tôi thì biết.
Ít ra là bây giờ, bạn biết một chút về câu chuyện của tôi.
Với tôi, đây đâu chỉ mang ý nghĩa là một bữa ăn ngon. Biên soạn : Tierney Thys & Christian Sardet Tường thuật: Kirk Lombard Hoạt hình: Noe Sardet
Chỉ một phút trước, con gái Rebecca của tôi nhắn tin chúc tôi may mắn
Tin nhắn của nó là, "Mẹ sẽ rất tuyệt."
Tôi thích tin nhắn này
Nhận được tin nhắn đó như nhận được một cái ôm.
vì thế mà bạn nhận nó.
Tôi là hiện thân của sự mâu thuẫn trung tâm.
Tôi là một người phụ nữ thích nhận được những tin nhắn người sẽ nói với các bạn rằng quá nhiều tin nhắn có thể thành một vấn đề.
Thực ra, cái tin nhắn của con gái tôi khởi đầu câu chuyện của tôi.
1996, khi tôi diễn thuyết lần đầu tại TEDTalk, Rebecca mới 5 tuổi và ngồi ngay kia ở hàng ghế đầu.
Tôi lúc đó vừa viết một cuốn sách ăn mừng cuộc sống của chúng ta trên internet và tôi sắp lên trang bìa của tạp chí Wired.
Trong những ngày tháng hăng say đó, chúng tôi đã thử nghiệm với những phòng chat và những hội ảo trên mạng
chúng tôi đã khám phá ra những khía cạnh khác nhau của chính mình.
và rồi chúng tôi thôi không kết nối nữa.
Tôi đã rất hứng khởi.
Và, là một nhà tâm lý, điều làm tôi hào hứng nhất là ý tưởng chúng ta có thể dùng cái mà chúng ta học được trong thế giới ảo về chính mình, về bản sắc của chính chúng ta để sống tốt hơn trong thế giới thực.
Giờ hãy tua nhanh đến năm 2012.
Tôi lại ở đây tại TED
Con gái tôi đã 20. Nó đã là sinh viên đại học.
Nó ngủ với chiếc điện thoại của nó, và tôi cũng thế.
Tôi mới viết một cuốn sách mới, nhưng lần này nó không phải là cuốn đưa tôi lên trang bìa của tạp chí Wired.
Vậy điều gì đã xảy ra?
Tôi vẫn rất hào hứng với công nghệ, nhưng tôi tin, và tôi đến đây để chứng minh rằng chúng ta đang để công nghệ đưa chúng ta đến nơi mà chúng ta không muốn đến.
Hơn 15 năm trước, tôi nghiên cứu công nghệ của điện thoại di động và tôi đã phỏng vấn hàng trăm người già và trẻ, về cuộc sống đầy công nghệ của họ.
Và điều chúng tôi tìm ra là những thiết bị nhỏ bé đó những thiết bị nhỏ bé đó trong túi chúng ta có sức mạnh tâm lý đến nỗi chúng không chỉ thay đổi điều chúng ta làm, chúng thay đổi chính bản thân chúng ta.
Vài thứ mà chúng ta làm bây giờ với những thiết bị của chúng ta là những thứ mà chỉ vài năm trước chúng ta còn cảm thấy kì quặc hay phiền toái, nhưng chúng nhanh chóng trở nên thân thuộc, đó chỉ là cách chúng ta làm.
Hãy thử lấy một vài ví dụ : Người ta nhắn tin hay gửi email trong cuộc họp hội đồng quản trị
Người ta nhắn tin và mua sắm và lên Facebook trong lớp học, trong giờ thuyết trình thực chất là còn trong tất cả các cuộc họp.
Người ta nói với tôi về một kĩ năng mới quan trọng của việc giao tiếp bằng mắt khi bạn đang nhắn tin.
(tiếng cười) Người ta giải thích với tôi rằng việc đó khó nhưng có thể làm được.
Các bậc cha mẹ nhắn tin và gửi email ở bữa ăn sáng và tối trong khi con cái họ than phiền về việc không được ba mẹ chú ý.
Nhưng rồi chính những đứa trẻ này lại chối bỏ sự quan tâm lẫn nhau..
Đây là bức ảnh gần đây nhất của con gái tôi và bạn nó ở cùng với nhau nhưng không cùng với nhau.
và chúng ta còn nhắn tin ngay ở những đám tang.
Tôi nghiên cứu điều này.
Chúng ta loại bỏ chính mình ra khỏi nỗi đau của mình hay ra khỏi sự trống rỗng của mình và bước vào những chiếc điện thoại của chúng ta.
Tại sao điều này lại quan trọng?
Nó quan trọng đối với tôi bởi tôi nghĩ chúng ta đang tự cài mình vào bẫy rắc rối chắc chắn là rắc rối ở cách mà chúng ta quan hệ với nhau lẫn rắc rối ở cách mà chúng ta liên kết với chính mình và khả năng tự phản ánh bản thân của chính mình.
Chúng ta đang dần quen với cách mới để tất cả cùng nhau ở một mình.
Con người muốn ở cùng với nhau nhưng cũng muốn ở chỗ khác -- và liên kết với tất cả những nơi khác mà họ muốn
Người ta muốn điều chỉnh cuộc sống theo ý mình.
Người ta muốn đi vào và ra tất cả những nơi họ có mặt bởi thứ quan trọng nhất với họ là điều khiển nơi họ chú ý đến.
Vì thế bạn muốn đến cuộc họp hội đồng quản trị đó nhưng bạn chỉ muốn chú ý đến một vài thứ mà bạn thấy thú vị.
Và một vài người cho rằng đó là một điều tốt.
Nhưng có thể cuối cùng bạn sẽ trốn tránh lẫn nhau, ngay cả khi tất cả chúng ta luôn nối kết với nhau.
Một thương gia 50 tuổi than vãn với tôi rằng ông không thấy mình có đồng nghiệp ở nơi làm việc nữa
Khi ông ta đi làm, ông ta không dừng lại để nói chuyện với bất cứ ai ông ấy không gọi điện.
Và ông ấy bảo ông ấy không muốn làm phiền các bạn đồng nghiệp ông ấy nói bởi vì họ quá bận với những email của họ
Nhưng rồi ông ấy ngăn chính mình và nói "Bà biết không tôi đã không nói với bà sự thật.
Tôi mới chính là người không muốn bị làm phiền"
Tôi nghĩ là tôi nên muốn, nhưng thực ra tôi thích làm việc với chiếc di động BlackBerry của tôi hơn"
Qua các thế hệ, tôi thấy con người không thể gần gũi với nhau, nếu và chỉ nếu họ có thể có nhau nhưng với khoảng cách mà họ có thể kiểm soát được.
Tôi gọi đó là hiệu ứng Goldilocks : không quá gần cũng không quá xa cách, chỉ vừa đủ.
Nhưng cái có thể là vừa đủ cho nhà lãnh đạo trung niên đó có thể là vấn đề với một thanh niên muốn phát triển quan hệ trực tiếp.
Một câu bé 18 tuổi người sử dụng tin nhắn cho mọi thứ nói với tôi một cách đăm chiêu, "Một ngày nào đó, nhưng chắc chắn không phải bây giờ, cháu muốn học cách nói chuyện trực tiếp."
Khi tôi hỏi mọi người, "Nói chuyện trực tiếp thì có gì không ổn chứ?"
Người ta nói " Tôi sẽ nói cho bạn biết cái gì là không ổn.
Nó xảy ra trong thời gian thực và bạn không thể kiểm soát điều mình sẽ nói"
Đó là lý do cơ bản.
Nhắn tin, gửi email, đăng bài. tất cả những thứ này cho phép chúng ta thể hiện bản thân như chúng ta muốn.
Chúng ta được soạn thảo, có nghĩa là chúng ta được xoá và có nghĩa là chúng ta được chỉnh sửa khuôn mặt , giọng nói, cơ thể và thân hình -- không quá ít, không quá nhiều, chỉ vừa đủ.
Quan hệ của con người phong phú và hỗn độn và yêu cầu cao.
Khi chúng ta dọn dẹp chúng với công nghệ
Khi chúng ta làm điều đó, một trong những thứ có thể xảy ra là chúng ta hy sinh việc đối thoại cho sự kết nối thuần túy.
Chúng ta thay đổi chính bản thân mình.
Và qua thời gian, chúng ta có vẻ quên điều này, và dường như chúng ta thôi không quan tâm nữa .
Tôi đã không cảnh giác khi Stephen Colbert hỏi tôi một câu hỏi sâu sắc, một câu hỏi sâu sắc.
Ông ấy nói "Không phải tất cả những tweet kia, không phải tất cả những "ngụm" nhỏ của giao tiếp trên mạng, hợp lại để nuốt chửng những cuộc đối thoại thực sao?"
Câu trả lời của tôi là không, Chúng không hợp lại.
Kết nối trên internet có thể có hiệu quả để thu thập một ít thông tin, Chúng có thể hiệu quả để nói "Anh đang nghĩ về em" hay thậm chí để nói "Anh yêu em" Ý tôi là hãy xem tôi cảm thấy thế nào khi tôi nhận được tin nhắn từ con gái-- nhưng nó không hiệu quả để tìm hiểu về nhau, để thực sự biết và hiểu nhau.
Và chúng ta sử dụng việc đối thoại với nhau để học cách đối thoại với bản thân.
Vì thế từ chối đối thoại có thể thực sự nghiêm trọng vì nó có thể tàn phá khả năng tự xem xét bản thân.
Với những đứa trẻ đang lớn, kĩ năng đó là nền tảng của sự phát triển.
Tôi cứ nghe đi nghe lại rằng "Tôi thà nhắn tin hơn là nói chuyện"
Và cái mà tôi đang thấy là người ta quen với việc bị đánh lừa cảm giác hơn là với giao tiếp thực, quen với việc nhận ít hơn đến nỗi họ trở thành hầu như là sẵn sàng bỏ qua tất cả mọi người.
Chẳng hạn, nhiều người chia sẻ với tôi mong muốn này, rằng một ngày nào đó, một phiên bản tiên tiến hơn của Siri, phần mềm trợ giúp trên Iphone của hãng Apple sẽ trở nên giống như một người bạn thân hơn, một người sẽ lắng nghe khi không ai khác lắng nghe.
Tôi tin rằng điều mong muốn này phản ánh một sự thật đau buồn mà tôi đã nghiên cứu 15 năm qua.
Cảm giác không ai lắng nghe rất quan trọng trong mối quan hệ của chúng ta với công nghệ.
Vì thế mà tại sao lại thật cuốn hút khi có một trang Facebook một Twitter vì có rất nhiều những người lắng nghe tự động.
Và cảm giác không ai lắng nghe mình khiến chúng ta muốn dành thời gian với máy móc có vẻ quan tâm đến chúng ta.
Chúng ta đang chế tạo ra robot người ta gọi chúng là robot xã hội được đặc biệt thiết kế để làm bạn với người già, với con em chúng ta, với chúng ta.
Phải chăng chúng ta quá thiếu tin tưởng về viễn cảnh ở bên nhau?
Trong suốt cuộc nghiên cứu của mình, tôi đã làm việc ở những nhà dưỡng lão, và tôi đã đem tới những robot này những thứ được thiết kế để mang lại cho người già cảm giác họ được thấu hiểu.
Một ngày tôi bước vào và một người phụ nữ mất con đang nói chuyện với một robot trong hình dạng một đứa bé.
Nó có vẻ như đang nhìn vào mắt bà ta
Nó có vẻ như đang theo cuộc đối thoại.
Nó làm bà ta dễ chịu.
Và nhiều người cho rằng việc này thật kì diệu.
Nhưng người phụ nữ đó đang cố làm cuộc sống của mình ý nghĩa với chiếc máy không có một chút trải nghiệm nào của cuộc sống con người.
Con robot đó đã biểu diễn thật tuyệt.
và chúng ta thì nhạy cảm
Người ta trải nghiệm sự đồng cảm giả tạo như đó là thật.
Vì thế trong suốt thời khắc đó khi người phụ nữ đó đang nhận sự đồng cảm giả tạo tôi nghĩ rằng "Con robot đó không hề cảm thông.
Nó không đối diện với cái chết.
Nó không biết sự sống "
Và khi người phụ nữ đó cảm thấy dễ chịu khi có con robot đó làm bạn, tôi không hề thấy kì diệu; tôi thấy thời khắc đó là thời khắc thật đau đớn và phức tạp trong 15 năm nghiên cứu của mình.
Nhưng khi tôi lùi bước tôi thấy mình ở trung tâm lạnh lẽo và khắc nghiệt của một cơn bão lớn.
Chúng ta trông đợi nhiều hơn vào công nghệ và ít hơn từ nhau.
Và tôi hỏi chính mình rằng, "Sao mọi thứ lại trở thành như thế này?"
Và tôi tin rằng đó là vì công nghệ thu hút chúng ta nhất khi chúng ta không phòng thủ nhất.
Và khi chúng ta nhạy cảm nhất
Chúng ta cô đơn, nhưng chúng ta sợ sự gần gũi .
Và từ mạng xã hội cho đến robot cộng đồng, chúng ta đang thiết kế công nghệ cái cho chúng ta ảo ảnh của sự được bầu bạn mà không cần tình bạn.
Chúng ta nhờ vào công nghệ để cảm thấy được kết nối theo cách mà chúng ta có thể điều khiển một cách dễ chịu
Nhưng chúng ta không dễ chịu đến thế.
Chúng ta không hoàn toàn kiểm soát hết.
Ngày nay, những chiếc di động đó trong túi chúng ta đang thay đổi trái tim và đầu óc chúng ta bởi chúng cho chúng ta ba ảo tưởng khiến chúng ta hài lòng.
Thứ nhất là chúng ta có thể chú ý đến bất cứ nơi nào chúng ta muốn Thứ hai, chúng ta sẽ luôn được lắng nghe, và thứ ba, chúng ta sẽ không bao giờ cô đơn.
Và điều thứ ba đó, rằng chúng ta sẽ không bao giờ cô đơn là trung tâm của việc thay đổi tâm linh chúng ta.
Bởi khoảnh khắc mà con người cô đơn, dù chỉ vài giây, họ sẽ trở nên lo lắng, hoảng sợ, họ bồn chồn họ tìm đến một thiết bị.
Hãy thử nghĩ về con người khi đang xếp hàng chờ tính tiền hay lúc chờ đèn đỏ.
Ở một mình như là một vấn đề cần được giải quyết.
Vì thế mà người ta giải quyết nó bằng cách kết nối.
Nhưng ở đây ,sự kết nối lại như một triệu chứng hơn là một cách điều trị.
Nó chỉ thể hiện chứ không giải quyết vấn đề mấu chốt.
Nhưng nhiều hơn một triệu chứng, sự kết nối liên tiếp đang thay đổi cách con người nghĩ về chính họ.
Nó tạo ra một cách tồn tại mới.
Cách tốt nhất để miêu tả nó là Tôi chia sẻ nên tôi tồn tại.
Chúng ta sử dụng công nghệ để định nghĩa chính bản thân mình bằng cách chia sẻ ý nghĩ và cảm xúc của chúng ta ngay cả khi chúng ta đang có.
trước đây nó là thế này: tôi có một cảm xúc. Tôi muốn gọi điện
Giờ nó là: tôi muốn có một cảm xúc. tôi cần phải gửi một tin nhắn.
vấn đề với chỉnh thể mới này "Tôi chia sẻ nên tôi tồn tại" là nếu chúng ta không có những kết nối chúng ta không cảm thấy là chính mình.
Chúng ta hầu như không cảm được chính mình
Vậy chúng ta sẽ làm gì? Chúng ta kết nối thêm và thêm nữa.
Nhưng trong quá trình đó, chúng ta cài bẫy chính mình vào sự cô lập.
Làm cách nào mà chúng ta đi từ kết nối đến cô lập được?
Bạn sẽ bị cô lập nếu bạn không nuôi dưỡng khả năng đơn độc, khả năng tách rời để tìm lấy bản thân.
Sự đơn độc là nơi bạn tìm thấy được bản thân để bạn vươn đến với những người khác và hình thành sự gắn kết.
Khi chúng ta không có khả năng đơn độc, và chúng ta tìm đến người khác để cảm thấy ít bồn chồn hay để cảm thấy đang sống.
Khi điều này xảy ra, chúng ta không thể biết ơn họ là ai
Nó như thể là chúng ta đang sử dụng họ như những thứ xơ cua để hỗ trợ phần dễ vỡ của bản thân.
Chúng ta lẩn trốn vào ý nghĩ là luôn được kết nối khiến chúng ta cảm thấy bớt cô đơn.
Nhưng chúng ta đang mạo hiểm, bởi thực ra điều trái ngược mới là sự thật.
Nếu chúng ta không thể ở một mình chúng ta sẽ trở nên càng cô đơn.
Và nếu chúng ta không dạy con em chúng ta cách ở một mình thì chúng sẽ chỉ biết cách khiến mình cô đơn.
Khi tôi phát biểu tại TED năm 1996, báo cáo về những nghiên cứu cuả tôi về những cộng đồng ảo trước đây, tôi đã nói "Những người tận dụng được nhiều nhất cuộc sống cuả họ trên màn hình máy tính sẽ đến với nó với tình thần phản ánh chính bản thân"
Và cái mà tôi kêu gọi ở đây bây giờ là: sự phản ánh, nhiều hơn thế, là một cuộc đối thoại về nơi mà cách sử dụng công nghệ gần đây của chúng ta có thể sẽ đưa chúng ta tới, và chúng ta sẽ mất gì cho việc đó.
Công nghệ gây ấn tượng lớn đến chúng ta.
Và chúng ta sợ,như những người mới yêu, sợ rằng nói chuyện quá nhiều có thể sẽ làm hỏng sự lãng mạn.
Nhưng đã đến lúc phải nói chuyện
Chúng ta lớn lên với công nghệ số và chúng ta thấy nó khi lớn lên.
Nhưng nó thì không, công nghệ còn trẻ.
Còn rất nhiều thời gian cho chúng ta để nghĩ lại cách chúng ta sử dụng công nghệ, cách chúng ta xây dựng nó.
Tôi không đề nghị rằng chúng ta từ chối những thiết bị của chúng ta, mà chỉ là chúng ta nên phát triển một mối quan hệ tự nhận thức hơn với chúng và với lẫn nhau và với chính mình.
Tôi thấy một vài bước khởi đầu.
Hãy bắt đầu coi sự đơn độc là một việc tốt.
Hãy dành chỗ cho nó.
Tìm cách để thể hiện nó như một giá trị cho con em chúng ta.
Hãy tạo ra những không gian riêng tại gia -- bếp, phòng khách -- và biến chúng thành nơi cho việc đối thoại.
Hãy làm tương tự như thế ở nơi làm việc.
Ở nơi làm việc ,chúng ta quá bận rộn giao tiếp đến nỗi chúng ta không có thời gian để nghĩ, chúng ta không có thời gian để nói chuyện về những thứ thực sự quan trọng.
Hãy thay đổi điều đó.
Quan trọng hơn hết là, chúng ta tất cả đều cần phải lắng nghe lẫn nhau. bao gồm cả những thứ chán chường
Bởi khi chúng ta nói vấp hãy chần chừ hay không nói lên hết là khi chúng ta phô bày chính mình với nhau.
Công nghệ đang cố gắng định nghĩa lại mối liên kết của con người -- cách chúng ta quan tâm đến nhau, cách chúng ta quan tâm đến bản thân mình-- nhưng nó cũng cho chúng ta cơ hội để khẳng định giá trị của chúng ta và hướng đi của chúng ta.
Tôi lạc quan.
Chúng ta có tất cả mọi thứ cần thiết để bắt đầu
Chúng ta có nhau.
Và chúng ta có cơ hội lớn nhất để thành công nếu chúng ta nhận chân được sự nhạy cảm của mình.
Chúng ta lắng nghe khi công nghệ nói nó sẽ lấy đi những thứ phức tạp và hứa mang đến những thứ đơn giản hơn.
Vì thế trong công việc cuả mình tôi nghe rằng cuộc sống thật khó khăn những mối quan hệ toàn rủi ro.
Và có công nghệ-- thì đơn giản ,đầy hy vọng lạc quan và trẻ mãi.
nó như kêu gọi kỵ binh.
Và những quảng cáo hứa hẹn trên mạng với nhân vật ảo, bạn có thể "Cuối cùng, hãy yêu bạn bè yêu cơ thể, yêu cuộc đời bạn, trên mạng với nhân vật ảo"
Chúng ta bị cuốn hút vào những lãng mạn ảo vào những trò chơi trên máy tính trông như những thế giới mới vào ý tưởng rằng những con robot sẽ một ngày nào đó là người bạn thật sự của chúng ta
Chúng ta dành cả buổi tối trên mạng xã hội thay vì đi đến quán rượu với bạn bè.
Nhưng những ảo ảnh đó của chúng ta đang khiến chúng ta trả giá
Giờ chúng ta cần phải chú trọng vào nhiều nhiều cách để công nghệ đưa chúng ta trở về với cuộc sống thực của chúng ta, với cơ thể của chính chúng ta với cộng đồng của chính chúng ta với chính trị của chính chúng ta với hành tinh của chính chúng ta.
Chúng cần chúng ta.
Hãy nói về cách chúng ta dùng công nghệ số công nghệ mơ ước của chúng ta, để làm cuộc sống này thành cuộc sống mà chúng ta có thể yêu thích .
Cảm ơn
(vỗ tay)
Địa điểm đầu tiên mà tôi muốn giới thiệu với các bạn là nơi mà nhiều người tin rằng nó sẽ trở thành vực thẳm tự nhiên sâu nhất thế giới.
Và tôi nói "tin rằng"" là bởi vì quá trình này vẫn đang diễn ra.
Ngay tại thời điểm hiện tại đang có nhiều chuyến thám hiểm lớn được lên kế hoạch cho năm tới mà tôi sẽ nói về chúng một chút.
Một trong những điều mà đã thay đổi ở đây, trong 150 năm qua kể từ khi Jules Verne có những khái niệm khoa học viễn tưởng vĩ đại về thế giới dưới lòng đất, đó là việc công nghệ đã cho phép chúng ta đi tới những địa điểm này mà trước đấy hoàn toàn chưa được chúng ta biết và nghiên cứu.
Chúng ta bây giờ có thể đi xuống lòng đất hàng ngàn mét khá an toàn.
Trên đường xuống, chúng tôi đã khám phá ra những vực thẳm và hốc đá không tưởng, chúng lớn tới mức mà các bạn có thể nhìn xa tới hàng trăm mét mà tầm nhìn không bị đứt quãng.
Trong một chuyến đi như vậy, chúng tôi thường ở tại đó từ hai đến bốn tháng, với một nhóm, nhỏ cũng khoảng 20 đến 30 người, đến lớn khoảng 150 người.
Và rất nhiều người hỏi tôi, những người như thế nào sẽ được ông chọn cho những dự án như vậy?
Và trong khi quá trình tuyển chọn của chúng tôi không đến mức khắt khe như của NASA, nhưng dù sao nó cũng kĩ lưỡng.
Chúng tôi tìm kiếm những người có năng lực, kỉ luật, khả năng chịu đựng, và sức khỏe.
Trong trường hợp các bạn đang phân vân, đây là bài kiểm tra sức khỏe của chúng tôi.
(tiếng cười) Nhưng chúng tôi còn coi trọng tinh thần đồng đội và khả năng giải quyết bằng con đường ngoại giao nhưng bất đồng giữa các cá nhân khi phải chịu áp lực to lớn trong những địa điểm hẻo lánh.
Chúng tôi đã vượt xa sự giới hạn về sức chịu đựng của con người.
Từ lối vào, đây không hề giống một cái hang để thăm quan.
Các bạn đang nhìn vào Trại 2 trong một nơi được gọi là J2, không phải K2, mà là J2.
Tại điểm này chúng tôi đang cách lối vào khoảng hai ngày.
Và nó giống như một chuyến leo núi cao nhưng lộn ngược lại, trừ việc bạn đang theo một đoạn dây của những thứ này xuống dưới.
Ý định của chúng tôi là cố gắng cung cấp những biện pháp để cơ thể cảm thấy thoái mái khi bạn ở dưới đó, nếu không sẽ là sự ẩm thấp, ẩm ướt, lạnh lẽo trong bóng tối hoàn toàn.
Nhân đây, tôi phải nhắc rằng mọi thứ các bạn đang xem, được chiếu sáng nhân tạo với những nỗ lực rất lớn.
Nếu không những nơi này hoàn toàn tối om.
Càng xuống sâu, bạn càng gặp những khó khăn với nước.
Về cơ bản nó giống như một cái cây đang tập trung nước chảy xuống.
Và cuối cùng là bạn tới những nơi rất khủng khiếp và nguy hiểm và thật không may, những đường trượt không thể hiện được hết.
Vì vậy tôi có một đoạn phim ngắn được quay vào cuối thập kỉ 1980.
đi xuống cao nguyên Huautla ở Mexico.
(đoạn phim) Bây giờ tôi phải nói với các bạn rằng những kĩ thuật trong đoạn phim này đã lỗi thời và nguy hiểm.
Ngày nay chúng tôi không làm như vậy nữa trừ khi chúng tôi làm để quay phim.
(tiếng cười) Cùng ý đó, tôi phải nói với các bạn với nhiều phim của Hollywood vừa ra năm ngoái, chúng tôi chưa bao giờ gặp con quái vật nào dưới đó cả ít nhất là những loại ăn thịt bạn
Nếu như có một con quái vật dưới lòng đất, nó chính là sự cách biệt làm tan nát tâm lý mà bắt đầu ảnh hưởng đến mỗi thành viên của nhóm một khi bạn đã đi sâu vào trong khoảng ba ngày từ cửa vào gần nhất.
Năm tới, tôi sẽ dẫn đầu một nhóm quốc tế đi tới J2.
Chúng tôi sẽ quay phim, chụp ảnh từ vị trí âm 2600 mét -- đó là khoảng hơn 8600 feet một chút -- tại 30 km từ cửa vào.
Đội dẫn đầu sẽ ở dưới lòng đất trong 30 ngày liên tiếp.
Tôi không nghĩ đã có một nhiệm vụ như vậy trong một thời gian dài.
Rốt cuộc, nều như bạn cứ tiếp tục đi xuống trong những hang như vậy, có thể nói rằng bạn sẽ gặp phải những nới như thế này.
Đây là nơi mà một nếp gấp trong địa tầng mà nước đọng lại và đầy lên tới nóc.
Và khi bạn tìm thấy nhiều thứ này, họ sẽ đánh dấu một nhãn trên bản đồ ghi là: siphon cuối.
Bây giờ tôi nhớ thuật ngữ đó rất rõ bởi vì hai lí do.
Thứ nhất, đó cũng là tên ban nhạc rock của tôi, và thứ hai, là bởi vì sự chạm trán với những thứ này đã ép tôi trở thành một nhà sáng chế.
Và từ đó chúng tôi đã tiếp tục phát triển nhiều thế hệ những công cụ cho việc khám phá những địa điểm như này.
Đây là vài thiết bị hỗ trợ sự sống
và bạn có thể sử dụng hiện nay để đi theo chiều ngang nhiều kilomet dưới nước và tới độ sâu 200 mét dưới mặt nước.
Khi bạn tham gia những công việc này, nó giống như đang tham gia EVA,
nó giống như tham gia vào hoạt động ngoài phi thuyền trong vũ trụ, nhưng với tầm xa lớn hơn, và với sự nguy hiểm lớn hơn.
Vì vậy nó làm bạn nghĩ đến làm sao để thiết kế thiết bị của bạn phù hợp cho phạm vi cách xa nơi trú ẩn an toàn.
Đây là một đoạn từ bộ phim của kênh địa lí quốc gia (National Geographic) được chiếu vào năm 1999.
(Đoạn phim) Người thuyết minh: Thám hiểm là một quá trình của cơ thể của việc đặt chân bạn lên những nơi mà con người chưa bao giờ tới trước đó.
Đây là nơi "quặng vàng" nhỏ bé cuối cùng của vùng đất hoàn toàn chưa được biết đến sót lại trên hành tinh này.
Được trải nghiệm nó là một đặc quyền.
Bill Stone: Đó được quay tại Wakulla Springs, Florida.
Đôi điều cần lưu ý về bộ phim đó: mỗi bộ phận của thiết bị mà bạn thấy trong đó chưa hề tồn tại trước năm 1999.
Nó được phát triển trong thời gian 2 năm và được sử dụng trong những dự án thám hiểm thực tế.
Thiết bị bạn nhìn thấy bây giờ được gọi là thiết bị lập bản đồ vách ngăn số và nó đã tạo ra tấm bản đồ 3 chiều đầu tiên của một hang động, vào nằm dưới nước tại Wakulla Springs.
Nó là thiết bị đã tình cờ mở ra cánh cửa tới một thế giới khác chưa được khám phá.
Đây là Europa.
Carolyn Porco đã nhắc tới một chiếc khác tên là Enceladus hôm trước.
Đây là một trong những nơi mà các nhà khoa học nghiên cứu hành tinh tin rằng có khả năng cao nhất của sự phát hiện ra sự sống ngoài trái đất đầu tiên ở dưới đại dương tồn tại ở phía dưới đó.
Với những ai chưa bao giờ xem bộ phim này, Jim Cameron đã sản xuất một bộ phim IMAX thật sự tuyệt vời vài năm trước, tên là "Những sinh vật ngoài trái đất của biển sâu"
Đây là một đoạn phim ngắn -- (Đoạn phim) Người thuyết minh: Nhiệm vụ thám hiểm phía dưới lớp băng đá của Europa sẽ là thử thách về máy móc cao nhất.
Europa ở xa đên mức mà với tốc độ ánh sáng, sẽ cần hơn một tiếng đồng hồ để mệnh lệnh truyền tới con tàu.
Nó phải đủ thông minh để tránh những mối nguy hiểm trên địa hình, và để tìm được một địa điểm hạ cánh an toàn trên mặt băng.
Bây giờ chúng ta phải xuyên qua được lớp băng đá.
Bạn cần một máy làm tan băng.
Nó đơn giản là một ngư lôi được làm nóng bằng năng lượng hạt nhân.
Lớp băng có thể sâu từ 3 đến 16 dặm.
Tuần qua tuần, thiết bị này sẽ chìm xuống bằng sức nặng của chính nó xuyên qua lớp băng cổ, cho đến cuối cùng.... Bây giờ, các bạn sẽ làm gì khi đã tới được bề mặt của đại dương đó?
Bạn cần một AUV, một chiếc xe tự hành dưới nước.
Nó cần phải là một "chú chó con'' thông minh, có thể định hướng và tự đưa ra những quyết định trong một đại dương xa lạ.
BS: Điều Jim đã không biết khi ông phát hành bộ phim đó là 6 tháng trước đó NASA đã tài trợ cho một nhóm do tôi tập hợp để phát triển một mẫu đầu tiên của chiếc Europa AUV.
Không nhắc đến quá trình 3 năm của những cuộc họp kĩ thuật, thiết kế và liên kết hệ thống, tôi muốn giới thiệu DEPTHX -- Deep Phreatic Thermal Explorer ( thiết bị nhiệt thám hiểm biển sâu)
Như bộ phim nói, đây là một "chú chó con" thông minh.
Nó có 96 cảm biến, 36 máy điện toán bên trong, 100 000 dòng mã về hành vị tự động, xếp chặt bên trong bảng mạch điện tương đương với hơn 10 cân TNT
Đây là vị trí mục tiêu, suối nước nóng sâu nhất thế giới tại Cenote Zacaton phía bắc Mexico.
Nó đã được thăm dò tới độ sâu 292 mét và sâu hơn nữa thì chưa ai biết đến.
Đây là một phần nhiệm vụ của DEPTHX.
Có hai mục tiêu chính mà chúng tôi thực hiện ở đây.
Một là, làm thế nào bạn tiến hành nghiên cứu khoa học độc lập dưới mặt đất?
Làm thế nào bạn chọn một robot và biến nó thành một nhà vi trùng học dã chiến?
Có nhiều giai đoạn liên quan ở đây mà tôi không có đủ thời gian để nói về chúng cho các bạn, nhưng về cơ bản chúng tôi điều khiển xuyên qua không gian, chúng tôi thu thập những thành tố môi trường --- sunfua, halide, những thứ như vậy.
Chúng tôi tính toán độ dốc bề mặt, và lái robot qua tới một bức tường mà ở đó xác suất có sự sống cao.
Chúng tôi di chuyển dọc theo bức tường, trong một quá trình được gọi là hoạt động gần, để tìm kiếm những thay đổi về màu sắc.
Nếu chúng tôi thấy thứ gì đó có vẻ thú vị, chúng tôi sẽ kéo nó vào trong chiếc kính hiển vi.
Nếu nó đạt yêu cầu qua bài kiểm tra hiển vị, chúng tôi sẽ tiến hành thu thập.
Hoặc chúng tôi sẽ thu thập mẫu dạng lỏng, hoặc chúng tôi có thể lấy một lõi rắn từ bức tường.
Không có ai phải điều khiển quá trình này.
Đó hoàn toàn là hành vi tự động được thực hiện bởi chính robot.
Hattrick thực sự của robot này, mặc dù, là hệ thống điều hướng phân rã mà chúng tôi phát triển, gọi là 3D SLAM, dùng cho công việc đồng thời định vị và lập bản đồ.
DEPTHX là một nhãn cầu nhìn mọi hướng.
Những tia cảm biến của nó nhìn cả phía trước và phía sau cùng lúc, cho phép nó có thể thực hiện việc thăm dò mới trong khi nó vẫn đạt được việc khóa cảm biến hình học tại những nới mà nó đã đi qua.
Thứ tôi sẽ giới thiệu với các bạn tiếp theo là robot thăm dò dưới mặt đất hoàn toàn tự động đầu tiên mà đã từng được chế tạo.
Tháng năm này, chúng tôi sẽ tiến hành từ âm 1000 mét ở Zacaton, và nếu chúng tôi rất may mắn, DEPTHX sẽ mang về nhóm vi khuẩn do robot tìm ra.
Bước tiếp theo sau đó là thử nghiệm nó tại Nam cực, và rồi nếu việc cấp tiền tiếp tục và NASA quyết tâm tiến hành, chúng tôi có thể có tiềm năng tiến hành phóng vào năm 2016, và tới năm 2019 chúng tôi có thể có bằng chứng đầu tiên về sự sống ngoài hành tinh này.
Sau đó việc thăm dò vũ trụ do người lái sẽ như thế nào?
Gần đây chính phủ thông báo những kế hoặc cho việc trở lại mặt trăng vào năm 2024.
Kết luận thành công của nhiệm vụ đó sẽ tạo nên sự viếng thăm thường xuyên mặt trăng của số ít các nhà khoa học của chính phủ và phi hành gia.
Việc này sẽ đặt chúng ta vào vị trí không xa hơn trên con đường phát triển chung của loài người vào vũ trụ so với nơi chúng ta đạt được 50 năm trước.
Một điều gì đó thiết yếu phải thay đổi, nếu chúng ta muốn thấy sự tiếp cận với không gian vũ trụ trở nên phổ biến trong cuộc đời mình.
Điều tôi muốn giới thiệu với các bạn tiếp theo là vài ý tưởng tranh cãi.
Và tôi hi vọng các bạn sẽ nhẫn nại với tôi và có lòng tin rằng có độ đáng tin phía sau những thứ chúng tôi sắp nói tại đây.
Có ba cơ sở cho sự làm việc riêng tư trong không gian.
Một trong chúng là sự đòi hỏi cho phương tiện vận chuyển tiết kiệm giữa trái đất và không gian.
Bert Rutan và Richard Branson của thế giới này đã có điều này trong tầm nhìn của họ và tôi biết ơn họ.
Tiến lên, tiến lên, tiến lên.
Thứ tiếp theo chúng ta cần là nơi để ở trên quỹ đạo.
Ban đầu là các khách sạn quỹ đạo, nhưng sau đó là các xưởng cho những người còn lại trong chúng ta.
Mảnh còn thiếu cuối cùng, một mô hình đột phá thật sự, là đây: một trạm gas trên quỹ đạo.
Nó sẽ trông không giống như vậy.
Nếu tồn tại, nó sẽ làm thay đổi tất cả thiết kế tàu vũ trụ và việc lập kế hoạch thám hiểm vũ trụ trong tương lai.
Bây giờ, cho các bạn một cơ hội để hiểu tại sao lại có sức mạnh trong lời tuyên bố đó, Tôi phải đem lại các bạn những khái niệm cơ bản của môn học Vũ trũ 101.
Và điều đầu tiên là mọi thứ bạn làm trong vũ trụ, bạn trả theo kilogram.
Có ai uống một trong những chai này tuần nay chưa?
Bạn sẽ phải trả 10 000 đô la cho nó trên quỹ đạo.
Nhiều hơn bạn phải trả cho TED, nếu như Google dừng việc tài trợ của họ lại.
(tiếng cười) Điều thứ hai là hơn 90 phần trăm trọng lượng của tàu là nằm trong nhiên liệu.
Vì vậy, mỗi lần bạn muốn làm gì đó trên vũ trụ, bạn thật sự đang thổi bay đi số tiền khổng lồ. mỗi lần bạn ấn chân ga.
Thậm chí những gã ở Tesla cũng không chống lại được luật vật lý đó.
Vì vậy, sẽ ra sao nếu như bạn có thể lấy gas tại một mức giá chỉ bằng 1 phần 10?
Có một nơi mà bạn có thể.
Trên thực tế, bạn có thể có giá tốt hơn - bạn có thể có mức giá thấp hơn 14 lần. nếu bạn có thể tìm thấy nhiên liệu trên mặt trăng.
Đã có một nhiệm vụ ít được biết đến đã được triển khai bởi Lầu năm góc 13 năm trước, gọi là Clementine.
Và điều kinh ngạc nhất thu được từ nhiệm vụ đó là một dấu hiệu mạnh của Hydro tại miệng núi lửa Shackleton tại cực nam của mặt trăng.
Dấu hiệu đó lớn tới mức, nó chỉ có thể được tạo ra bởi 10 nghìn tỉ tấn nước bị vùi sâu trong lớp trầm tích, tích tụ qua hàng triệu và tỉ năm. bởi ảnh hưởng của các tiểu hành tinh và vật chất sao chổi.
Nếu chúng ta sẽ khai thác nó, và biến trạm ga thành hiện thực, chúng ta phải tìm ra các cách để di chuyển số lượng trọng tải lớn qua không gian.
Hiện nay chúng ta chưa thể làm được điều đó.
Cách mà bình thường chúng ta xây dựng một hệ thống hiện này là bạn có một chồng các ống mà phải được triển khai từ mặt đất, và chịu được mọi ảnh hưởng khí động lực.
Chúng ta phải làm tốt hơn thế.
Chúng ta có thể làm điều đó bởi vì ngoài vũ trụ không có khí động lực.
Chúng ta có thể tiến hành và sử dụng hệ thống bơm phồng cho hầu như mọi thứ.
Đây là một ý tưởng mà, một lần nữa, được đưa ra từ Livermore năm 1989, của nhóm của tiến sĩ Lowell Wood.
Và chúng ta có thể mở rộng nó ra hiện này cho hầu như mọi thứ.
Bob Bigelow hiện đang có một thí nghiệm trong quỹ đạo.
Chúng ta có thể tiến xa hơn nhiều nữa.
Chúng ta có thể xây dựng các tàu kéo vũ trụ, các sân ga quỹ đạo để giữ hỗn hợp lạnh và nước.
Có một điều khác nữa.
Khi các bạn trở về từ mặt trăng, bạn phải đối phó với các vấn đề cơ học quỹ đạo.
Đó là bạn di chuyển nhanh hơn 10,000 feet một giây so với tốc độ bạn muốn để trở lại trạm ga.
Bạn có hai lựa chọn.
Bạn có thể đốt nguyên liệu tên lửa để tới đó, hoặc bạn có thể làm một điều gì đó thật sự khó tin.
Bạn có thể lao vào tầng bình lưu, và làm giảm tốc độ đó một cách chính xác, và quay trở lại trạm vũ trụ.
Việc đó chưa từng được thực hiện.
Nó mạo hiểm và sẽ là một chuyến đi nhớ đời -- hơn cả Disney.
Cách tiếp cận truyền thống cho việc khảo sát vũ trụ là bạn mang theo toàn bộ nhiên liệu bạn cần để đưa tất cả mọi người trở lại trong trường hợp khẩn cấp.
Nếu bạn thử làm điều đó để tới mặt trăng, bạn sẽ phải đốt hàng tỉ đô la nhiên liệu chỉ để gửi một nhóm tới đó.
Nhưng nếu bạn gửi một nhóm khai thác tới đó, không có đủ nhiên liệu để quay về, đầu tiên --- (tiếng cười) Đã ai trong số các bạn nghe câu truyển của Cortez?
Đây không giống như vậy. Tôi rất giống Scotty.
Tôi thích thiết bị này, bạn biết đó, và tôi rất coi trọng nó vì vậy chúng tôi sẽ không đốt chiếc cần số.
Nhưng, nếu như bạn thật sự dũng cảm, bạn có thể tới đó, xây dựng nó, và nó sẽ trở thành minh chứng ấn tượng nhất cho việc bạn có thể làm được điều gì đó đáng giá bên ngoài hành tinh này mà từng được thực hiện.
Có một chuyện tưởng tượng rằng bạn không thể làm gì trong vũ trụ với ít hơn 1 nghìn tỉ đô la và 20 năm.
Điều đó không đúng.
Trong 7 năm, chúng ta có thể gửi một phái đoàn công nghiệp tới Shackleton, và chứng minh rằng bạn có thể đem lại lợi nhuận thực sự từ việc này trong tầng quỹ đạo thấp của trái đất.
Chúng ta đang sống tại một trong những thời điểm thú vị nhất của lịch sử.
Chúng ta đang đứng tại một ngã ba kì diệu nơi mà sự giàu sang cá nhân và trí tưởng tượng đang điều khiển nhu cầu cho việc khám phá vũ trụ.
Những trạm nhiên liệu vũ trụ mà tôi vừa mô tả có thể tạo nên một ngành công nghiệp hoàn toàn mới và cung cấp chiếc chìa khóa cuối cùng để mở vũ trụ ra cho sự khám phá chung.
Để làm vỡ mô hình đó, một cách tiếp cận khác hoàn toàn là cần thiết.
Chúng ta có thể làm điều đó bằng cách khởi động bằng một đoàn thám hiếm công nghiệp Lewis và Clark tới miệng núi lửa Shackleton, để khai thác tài nguyên trên mặt trăng, và chứng tỏ họ có thể thành lập cơ sở cho một việc làm ăn có lời trên quỹ đạo.
Nói về vũ trụ luôn có vẻ như bị treo trên sự mập mờ của mục đích và thời điểm.
Tôi xin được kết thúc tại đây bằng việc đánh một dấu mốc tại TED.
Tôi có ý định dẫn đầu đoàn thám hiểm đó.
(Tiếng vỗ tay) Nó có thể thực hiện được trong 7 năm với sự ủng hộ đúng đắn.
Nhưng ai tham gia cùng với tôi để làm nó thành hiện thực sẽ trở thành một phần của lịch sử và cùng với những cá nhân dũng cảm trong quá khứ những người, nếu như họ ở đây ngày hôm nay, sẽ ủng hộ bằng cả trái tim.
Đã có một lần khi con người thực hiện những điều dũng cảm để mở ra biên giới.
Chúng ta đã quên mất bài học đó.
Bây giờ chúng ta đang tại thời điềm khi lòng dũng cảm phải có để tiến lên phía trước.
100 năm sau khi ngài Ernest Shackleton viết những dòng chữ này, Tôi có ý định sẽ cắm một lá cờ công nghiệp lên mặt trăng và bổ sung mảnh ghép cuối cùng mà sẽ mở ra biên giới vũ trụ, trong thời gian của chúng ta, cho tất cả chúng ta.
Cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Xin chào.
(Cười) Tôi làm như vậy là bởi hai lý do.
Trước hết, tôi muốn cho các bạn thấy một ấn tượng hình ảnh ban đầu thú vị.
Nhưng lý do chính mà tôi làm như vậy là vì tôi bị ép phải đeo một cái mic Lady Gaga thật là kinh dị.
(Cười) Tôi quen sử dụng mic rời hơn.
Nó phù hợp hơn ở nơi công cộng.
(Cười) Thế nhưng mà người ta lại đeo cái này lên đầu tôi, có thứ gì đó xảy ra.
Và thế là tôi trở nên quái dị vậy đấy.
(Cười) Vậy nên cho tôi xin lỗi về hành động đó.
Tôi đang đi ngoài lề quá rồi.
(Cười) Kính thưa các quý ông và quý bà, Tôi đã cống hiến 25 năm cuộc đời của tôi cho việc thiết kế sách.
"Đúng vậy, SÁCH. Bạn biết đấy, đó là những tập giấy có bìa với mực trên những trang giấy.
Bạn không thể tắt nó đi bằng cách ấn một công tắc nào đó.
Hãy bảo với lũ trẻ của bạn vậy." Tất cả bắt đầu chỉ với một sai lầm nho nhỏ không ác ý, như penicillin. (Cười) Công việc mà tôi thực sự muốn làm đó là một nhà thiết kế đồ họa ở một trong những công ty thiết kế lớn của New York.
Thế nhưng khi tới New York, vào mùa thu năm 1986, và đến một loạt các cuộc phỏng vấn, tôi nhận ra là công việc duy nhất chào mời tôi đó là trợ lý cho Giám đốc Đồ Họa ở Alfred A. Knopt, một nhà xuất bản.
Lúc đó tôi thật là rất ngu ngốc, nhưng cũng không ngu tới mức từ chối công việc này.
Tôi hoàn toàn không có khái niệm gì về thứ mà tôi sẽ tham gia vào làm, và tôi thực sự là quá đỗi may mắn.
Không lâu sau đó, tôi dần hiểu ra công việc của mình là gì.
Công việc của tôi là đặt ra câu hỏi thế này: "Những câu chuyện trông như thế nào?"
Bởi vì đó là cách mà Knopf làm việc.
Đó là một nhà máy của những câu chuyện, một trong những nhà máy tuyệt vời nhất thế giới.
Chúng tôi đem truyện tới cho mọi người.
Truyện có thể là bất kỳ thứ gì, một vài trong số đó là có thật.
Nhưng chúng đều có một điểm chung: Chúng cần phải trông giống một cái gì đó.
Tất cả đều cần một gương mặt.
Tại sao? Để có thể tạo cho bạn một ấn tượng ban đầu về thứ mà bạn sẽ đọc.
Nhà thiết kế sách là người tạo hình cho nội dung của sách, nhưng đồng thời họ cũng phải cân bằng giữa hai bên.
Ngày huấn luyện đầu tiên của tôi về thiết kế đồ họa là ở đại học Penn State, giáo viên của tôi, Lanny Sommese, bước vào căn phòng và ông ấy vẽ hình quả táo lên trên bảng đen, và rồi viết từ "Táo" phía dưới đó, và rồi ông nói, "Thôi được. Bài học đầu tiên.
Lắng nghe nào." Và rồi ông ý che bức hình đi và nói, "Hoặc chúng ta nói thế này," và rồi ông ấy chuyển sang che phần từ, "hay là cho người ta xem thứ này.
Chứ chúng ta không làm thế này."
Bởi vì làm thế là coi khán giả của chúng ta như kẻ ngốc
(Cười) Và họ đáng được hơn thế.
Và thật bất ngờ, không lâu sau đó, Tôi đã được thử nghiệm lý thuyết đó trên hai cuốn sách khi tôi làm việc cho Knopf.
Cuốn thứ nhất là hồi ký của Katharine Hepburn, và cuốn thứ hai là tiểu sử của Marlene Dietrich.
Cuốn sách về Hepburn được viết với phong cách thiên về hội thoại, nó giống như là cô ấy đang ngồi phía bên kia của chiếc bàn và kể chuyện cho bạn.
Còn cuốn về Dietrich lại thiên về quan sát hơn quan sát của con gái bà ấy; đó là một cuốn tiểu sử.
Vậy là cuốn về Hepburn là những từ ngữ còn cuốn về Dietrich là những hình ảnh, và vậy nên chúng tôi đã làm thế này.
Bạn thấy đấy,
Thuần túy nội dung và hình thức, bên cạnh nhau.
Không tranh cãi chút nào, thưa các quý bà.
"Công viên kỷ Jura là cái gì?" Xem nào, câu chuyện ở đây là gì?
Có ai đó đang tái tạo lại bọn khủng long bằng cách trích xuất tế bào ADN của chúng từ hổ phách thời tiền sử.
Thiên tài!
(Cười) May mắn cho tôi, tôi sống và làm việc tại New York, nơi có rất nhiều khủng long.
(Cười) Vậy là, tôi đi tới Bảo tàng Lịch Sử Tự Nhiên, xem xét đống xương, và rồi tôi đi vào cửa hàng lưu niệm, và mua một cuốn sách.
Và tôi đặc biệt bị cuốn hút bởi trang này của cuốn sách, và cụ thể hơn là ở phần góc dưới bên phải.
Tôi đã đem tấm hình này, và đưa vào máy photocopy đời cũ (Cười) thế rồi tôi lấy một mấu giấy can, dính lên trên máy photo với một mẩu băng dính Scotch - hãy ngăn tôi lại nếu tôi nói hơi nhanh - (Cười) và rồi tôi lấy một chiếc bút Rapidograph -- hãy giải thích nó là gì cho những người trẻ tuổi -- (Cười) và rồi tôi bắt đầu tái tạo lại con khủng long.
Tôi không hề biết là mình định làm gì, Tôi không biết mình sẽ đi tới đâu, nhưng tại một thời điểm nào đó, tôi dừng lại -- khi tôi cảm thấy tiếp tục làm sẽ là đi quá xa.
Và kết quả là tôi có một hình ảnh mô tả việc chúng ta nhìn thấy con thú này dần sống lại.
Chúng ta vẫn đang ở giữa quá trình đó.
Và rồi tôi ném một vài chữ lên.
Những thứ rất đơn giản, gợi ý một chút về hình ảnh công viên.
(Cười) Tất cả mọi người trong nhà xuất bản đều thích nó, và thế là nó đến với tay tác giả.
Và ngay cả khi đó, Michael là một người tiên phong trong lĩnh vực này.
"Michael Crichton trả lời bằng fax." "Trời! Một bìa sách tuyệt vời" (Cười) (Vỗ tay) Tôi thật nhẹ nhõm khi thấy những dòng này chui ra từ máy fax.
(Cười) Tôi nhớ Michael.
Và chắc chắn rồi, ai đó từ MCA Universal gọi tới văn phòng pháp luật của chúng tôi để xem xem nếu họ có thể mua bản quyền tấm hình, chỉ đề phòng trường hợp họ muốn dùng nó.
Chà, và họ có dùng nó thật.
(Cười) (Vỗ tay) Và tôi thực sự bị ấn tượng.
Chúng ta đều biết nó trở thành một bộ phim thú vị, và cũng thú vị khi thấy nó đã đi sâu vào văn hóa và trở thành hiện tượng thấy nó ra đời với vô số hình thứ khác nhau.
Nhưng cách đây không lâu, tôi vào một trang Web và thấy thứ này.
Không, không phải tôi.
Nhưng dù đó là ai, tôi không thể không tưởng tượng ra cái cảnh một ngày nó họ thức dậy và, "Ôi chúa ơi, nó không có ở đó đêm quá.
Ôiiiii!" Mình đã phê thuốc quá rồi."
(Cười) Nhưng nếu bạn nghĩ kỹ hơn về điều này, những thứ từ trong đầu tôi qua đôi tay tôi cho tới chân của cậu ta.
(Cười) Đó là một loại trách nhiệm.
Và đó là một trách nhiệm mà tôi không hề coi nhẹ.
Và trách nhiệm của người thiết kế sách nhân lên gấp ba: đối với người đọc, đối với nhà xuất bản và, nhất là, đối với tác giả.
Tôi muốn bạn nhìn vào cuốn sách của một tác giả và thốt lên, "Chà! Mình cần phải đọc cuốn đó."
David Sedaris lfa một trong những nhà văn yêu thích của tôi, và tiêu đề của bài viết trong tập hợp bài về chuyến du lịch của ông tới một nước thuộc địa mà ở đó người ta ở trần truồng.
Và lý do mà ông ấy đi trên chuyến đi đó là bởi ông ấy có một nối sợ hình ảnh thân thể, và ông ấy muốn khám phá điều gì là căn nguyên.
Đối với tôi, đó đơn giản là một cái cớ để thiết kế một cuốn sách mà bạn có thể thật sự cởi quần, theo nghĩa đen.
Nhưng khi bạn làm thế, bạn sẽ không tìm thấy thứ mà bạn kỳ vọng.
Bạn thấy một thứ sâu sắc hơn nhiều.
Và David đặc biệt thích thiết kế này bởi vì trong buổi ký tặng sách, ông ấy thực hiện rất nhiều buổi ký tặng, ông ấy có thể lấy một chiếc bút ma thuật ra và làm thế này.
(Cười) Xin chào!
(Cười) Augusten Burroughs viết một cuốn hồi ký có tên là ["Dry" - Khô], và đó là về khoảng thời gian ông ấy trong trị liệu.
Trong những năm tuổi 20, ông ấy là một nhà quản trị quảng cáo tài giỏi và như Mad Men đã nói với chúng ta, một kẻ nghiện rượu.
Tuy nhiên, ông ấy không nghĩ vậy, nhưng đồng nghiệp của ông ấy can thiệp và họ nói, "Anh phải đi trị liệu, hoặc là ông sẽ bị đuổi việc và ông sẽ chết."
Đối với tôi, những thứ thế này luôn có giải pháp là Typography (Nghệ thuật con chữ) thứ mà tôi gọi là ngược lại với lớp học Type 101 (Nhập môn nghệ thuật chữ)
Nó có nghĩa là gì?
Thông thường vào ngày đầu tiên tham gia lớp Giới thiệu về Typography, bạn có bài tập là, chọn một từ và làm cho nó trông giống như nội dung của nó. Vậy đó là Type 101, phải không?
Chuyện đơn giản.
Còn thứ này sẽ là thứ ngược lại với điều đó.
Tôi muốn cuốn sách này trông giống như là nó đang nói dối bạn, đầy bất lực và vô vọng, cái cách mà một kẻ nghiện rượu sẽ làm.
Câu trả lời là loại công nghệ thô sơ nhất mà bạn có thể tưởng tượng ra.
Tôi đánh máy, in nó ra trên một máy in Epson với loại mực có thể hòa tan với nước, dính lên tường và đổ một xô nước lên đó.
Thế đó! Và rồi khi chúng tôi đem đi in, máy in làm mực trở nên bóng láng và nó trông giống hệt như đang chảy.
Không lâu sau khi cuốn sách ấn hành, Augustun khi đang phục kích trong một sân bay và ông ta đang trốn trong một hiệu sách mật thám xem ai đang mua sách của mình.
Và rồi có một người phụ nữ lại gần, và rồi bà ấy nheo mắt lại, và đem cuốn sách tới quầy thu ngân, và nói với người nhân viên ở đó, "Cuốn này bị hỏng rồi."
(Cười) Và nhân viên đó nói, "Tôi biết vậy, thưa bà. Tất cả chúng đều đến với tình trạng đó."
(Cười) Đó là sự tài tình của việc in.
Bìa sách là một sự chưng cất.
Nó là bài thơ haiku, nếu bạn có thể, về câu chuyện.
Câu chuyện cụ thể này của Osama Tezuka là về cuộc đời đầy sử thi của Buddha (Đức Phật), và nó có 8 quyển tất cả. Nhưng điều tuyệt nhất là khi đặt chúng lên kệ sách của bạn, bạn có một kệ sách cuộc đời của Buddha, từ tuổi này sang tuổi khác.
Những giải pháp này đều có nguồn gốc từ bản thân nội dung cuốn sách, nhưng một khi người thiết kế sách đã đọc xong, anh ta phải trở thành một người diễn giải một người dịch.
Câu chuyện này thực sự là một câu đố.
Đây là nội dung của nó.
"Âm mưu và án mạng giữa những họa sĩ hoàng gia vương quốc Ottoman vào thế kỷ 16." (Cười) Vậy đấy, thế là tôi lôi ra một tuyển tập các bức tranh và quan sát chúng và phân tích chúng rồi đem chúng lại với nhau.
Và thế là, đây là thiết kế, đúng vậy không?
Đây là bìa trước và gáy sách, ở dạng phẳng.
Nhưng câu chuyện chỉ bắt đầu khi bạn bọc nó quanh cuốn sách và đặt lên kệ.
Ahh! Chúng ta thấy rồi những kẻ lén lút yêu nhau. Hãy lôi nó ra thôi.
Huhh! Họ bị tên vua phát hiện ra rồi.
Ông ta sẽ không vui đâu.
Huhh! Giờ thì ông vua đó đang gặp nguy hiểm.
Và thế là, giờ chúng ta phải mở nó ra để biết xem chuyện gì sẽ xảy ra tiếp đó.
Thử trải nghiệm thứ như thế trên Kindle xem.
(Cười) Đừng khiến tôi bắt đầu.
Thật đấy.
eBooks (sách điện tử) mang lại nhiều thứ: dễ dàng, tiện lợi, dễ mang theo.
Nhưng có thứ hoàn toàn bị mất đi: truyền thống, cái trải nghiệm cảm giác, sự thoải mái của một thứ tồn tại thật -- một chút tính nhân văn.
Bạn có biết điều John Updike từng làm lần đầu tiên khi ông ấy có một ấn phẩm một trong những cuốn sách mới của ông ấy từ Alfred A. Knopf?
Ông ấy ngửi nó.
Thế rồi ông ấy sẽ lấy tay xoa xoa lên tờ giấy thô ráp, trên mùi mực hăng và những mép giấy chưa xén.
Và trong suốt bao nhiêu năm, bao nhiêu cuốn sách ấy, ông ấy không bao giờ biết chán.
Tôi thì rất thích iPad đấy, nhưng tin tôi đi -- ngửi nó sẽ chẳng đưa bạn đến đâu cả.
(Cười) Giờ thì các chàng trai Apple đang nhắn tin cho nhau, "Phát triển plug-in tạo mùi hương."
(Cười) Và câu chuyện cuối cùng mà tôi muốn nói tới mới thực sự thú vị.
Một người phụ nữ có tên Aomame, vào 1984 ở Nhât, phát hiện ra rằng đang đòi đi xuống một cầu thang xoắn trôn ốc xuống khỏi đường cao tốc trên cao. Khi bà ta xuống đến cuối cùng, bà ấy không thể ngừng cái cảm giác, bất chợt, bà ấy đi vào một không gian khác nó chỉ hơi khác với không gian mà bà ấy vừa rời đi, rât thân thuộc, mà lại khác biệt.
Và vậy là, chúng ta đang nói về những mặt phẳng song song tồn tại, giống như bìa sách và cuốn sách bên trong.
Làm thế nào để thể hiện được điều này?
Chúng ta quay lại với Hepburn và Dietrich, nhưng giờ chúng ta sẽ ghép hai thứ lại.
Vậy chúng ta đang nói về những mặt phẳng khác nhau, những mẩu khác nhau của một tờ giấy.
Vậy là đây là một tấm màn nửa trong suốt.
Nó là một phần của hình thức và nội dung.
Khi nó nằm trên trang giấy, thứ đối ngược, là như thế này.
Và vậy là ngay cả nếu như bạn không biết chút gì về cuốn sách này, bạn bị buộc tưởng tượng ra một con người đang lưỡng lự giữa hai không gian.
Và bản thân đồ vật mời gọi sự khám phá sự giao tiếp, sự xem xét sự động chạm.
Và cuốn sách mới ra đời lọt vào vị trí số hai trong danh sách những cuốn sách bán chạy của tờ New York Times.
Điều này là chưa từng nghe đến, đối với cả nhà xuất bản, và cả tác giả.
Chúng ta đang nói về một cuốn sách giày 900 trang và kỳ lạ và ấn tượng làm sao, nó nói về một hoàn cảnh tột đỉnh khi một đám đông những người tí hon chui ra khỏi miệng của một cô gái đang ngủ và khiến một người chăn cừu Đức phát nổ.
(Cười) Không hẳn giống Jackie Collins.
Mười bốn tuần trên danh sách bán chạy nhất, tám lần tái bản, và vẫn còn bán chạy.
Vì vậy mặc dù chúng ta yêu thích việc xuất bản giống như một nghệ thuật, chúng ta cũng hiểu rõ đó cũng là một loại công việc làm ăn nữa, và nếu chúng ta làm tốt công việc của mình và gặp một chút may mắn, nghệ thuật tuyệt vời có thể có lãi vô cùng.
Và đó là câu chuyện của tôi.
Để tiếp tục. Trông câu chuyện đó như thế nào?
Đúng thế. Nó có thể, nó đang và sẽ như thế, nhưng đối với nhà thiết kế sách, với những người đọc thích tận tay lật trang, với những người thích đánh dấu gấp sách những kẻ thích chú thích bên lề, những người thích ngửi mùi mực, câu chuyện trông như thế này.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Bạn biết đấy, mổ xác là cách truyền thống để học giải phẫu người.
Đối với các sinh viên, đó quả là một trải nghiệm lớn, nhưng đối với trường học, điều này quả thực rất khó khăn hoặc đắt đỏ để duy trì.
Chúng tôi cũng biết rằng phần lớn các lớp học giải phẫu không có phòng thí nghiệm mổ tử thi.
Có lẽ bởi những lý do trên đây, hoặc vì nơi bạn ở thực không dễ có sẵn các tử thi.
Vậy để giải quyết vấn đề này, chúng tôi đã phát triển, với Tiến sỹ Brown ở Stanford: một bàn mổ ảo.
Và chúng tôi gọi nó là Anatomage Table (Bàn hình ảnh giải phẫu).
Với Anatomage Table, các sinh viên có thể thực hành giải phẫu mà không cần tới tử thi người.
Hình dáng của chiếc bàn rất quan trọng, và vì nó có tương tác cảm ứng, giống như cách người ta làm giải phẫu trong phòng thí nghiệm, hoặc xa hơn là một cuộc phẫu thuật trên bệnh nhân, bạn thực sự có thể tương tác với chiếc bàn theo đúng nghĩa đen.
Cơ thể số hóa này có kích thước như người thực, thế nên nó sẽ giống hệt như khi các sinh viên nhìn một cuộc giải phẫu thực.
Tôi chuẩn bị biểu diễn cho các bạn xem đây.
Như bạn thấy, tôi dùng ngón tay mình để tương tác với cơ thể kĩ thuật số đây.
Tôi sẽ thực hiện một số vết cắt.
Tôi có thể cắt bất kỳ đâu tôi muốn, nên tôi sẽ cắt ngay chỗ này.
Và nó sẽ cho ta thấy phần bên trong.
Tôi cũng có thể thay đổi vết cắt để nhìn những phần khác.
Tôi có thể cắt ở đây, nhìn phần não bộ, rồi thay đổi vết cắt.
Bạn có thể thấy vài phần nội tạng.
Và chúng tôi gọi đây là "chế độ cắt."
OK, tôi sẽ thực hiện một vết cắt khác nhé.
Ngay đây.
Nó cho ta thấy rất nhiều những cấu trúc bên trong.
Và nếu tôi muốn nhìn phần phía sau, tôi có thể lật lại, và nhìn từ đằng sau.
Như thế này.
Và nếu những hình ảnh này khiến bạn không thoải mái hay ghê sợ, nghĩa là chúng tôi đã làm đúng việc rồi đấy.
Các bác sỹ của chúng tôi nói mấy thứ này nhìn hấp dẫn đấy.
Thế nên thay vì chỉ mổ xẻ cơ thể, tôi còn muốn thực hiện những giải phẫu có ý nghĩa lâm sàng thực tế hơn.
Điều mà tôi chuẩn bị làm là Tôi sẽ lột bỏ toàn bộ lớp da, các cơ bắp và các xương, để nhìn một vài cơ quan nội tạng.
Ngay đây.
Tôi sẽ cắt lá gan ở ngay đây.
Được rồi.
Giả dụ tôi quan tâm tới việc xem xét trái tim.
Tôi sẽ thực hiện vài phẫu thuật ở đây.
Tôi sẽ cắt một vài tĩnh mạch và động mạch.
Ui!...
Bạn không muốn nghe thấy tiếng "ui" trong một ca phẫu thuật chính thức đâu.
(Cười) Nhưng thật may, anh chàng số hóa này có "nút hủy".
(Cười) Ok.
Giờ ổn rồi.
Tôi sẽ phóng to lên.
Và tôi sẽ làm một vết cắt ngay đây.
Giờ bạn có thể thấy phần bên trong của trái tim.
Bạn có thể thấy tâm nhĩ và tâm thất, dòng máu chảy như thế nào tới tâm nhĩ và tâm thất.
Giống như thế, các sinh viên có thể chọn ra bất kỳ một cơ thể nào và mổ xẻ theo bất cứ cách nào họ muốn.
Chiếc bàn cũng không phải chỉ dùng để giải phẫu.
Vì nó được số hóa, chúng ta có thể giải phẫu ngược.
Để tôi cho bạn xem, tôi sẽ bắt đầu với cấu trúc xương, và tôi có thể thêm vào một vài cơ quan nội tạng.
Đúng thế.
Có lẽ tôi nên thêm vào nhanh bằng cách này.
Và tôi có thể thêm vào các cơ bắp, từ từ, giống như này.
Chúng ta có thể thấy các gân và cơ bắp.
Ước gì tôi cũng có thể tự thêm các cơ bắp vào mình nhanh như vậy.
(Cười) Đây cũng là một cách khác để học giải phẫu.
Một điều nữa mà tôi muốn cho bạn xem, khá là thường xuyên, các bác sỹ phải xem gặp bệnh nhân, qua ảnh X-quang.
Vì vậy, Anatomage Table cho ta biết chính xác dạng giải phẫu sẽ hiện ra thế nào dưới tia X.
Bạn cũng có thể tương tác với dạng tia X của mình, và nếu bạn muốn, bạn cũng có thể so sánh với dạng giải phẫu sẽ xuất hiện dưới tia X nữa.
Và khi bạn đã xong, hãy trở lại dưới dạng cơ thể và nó đã sẵn sàng cho một phiên làm việc khác.
Chiếc bàn của chúng tôi cũng có thể chuyển đổi cả giới tính nữa đấy.
Giờ thì nó là một người phụ nữ nhé.
Và đây chính là Anatomage Table.
Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)
Tối nay, tôi muốn nói về một vấn đề toàn cầu đáng kinh ngạc đang là giao điểm của việc sử dụng đất, lương thực và môi trường, một vấn đề liên quan đến tất cả chúng ta, cái tôi gọi là một sự thật mất lòng khác.
Nhưng trước tiên, tôi muốn đưa bạn vào một cuộc hành trình nhỏ.
Hãy cùng đến thăm hành tinh của chúng ta, nhưng vào ban đêm, và từ ngoài vũ trụ.
Hành tinh của chúng ta trông như thế này từ vũ trụ, vào ban đêm, nếu bạn theo một vệ tinh đi quanh trái đất thì điều đầu tiên bạn thấy, hẳn nhiên là loài người đang dần thống trị cả hành tinh này như thế nào.
Ta thấy các thành phố, các mỏ dầu, bạn còn thấy cả các đội đánh cá trên biển, Chúng ta đang làm chủ phần lớn hành tinh này, chủ yếu qua sự sử dụng năng lượng mà chúng ta thấy vào ban đêm.
Nhưng hãy quay lại và nhìn vào trái đất vào ban ngày.
Cái ta thấy ban ngày là những cảnh quan,
đây là một phần của lưu vực sông Amazon, một nơi gọi là Rondonia ở vùng trung nam của Amazon ở Brazil.
Nếu các bạn nhìn kĩ vào góc trên bên phải, các bạn sẽ thấy một đường trắng mỏng, đó là một con đường được xây dựng vào những năm 1970.
Nếu ta đến đúng nơi đó vào năm 2001 ta sẽ thấy những con đường này dẫn ra những con đường khác, rồi lại những con đường khác nữa, và kết thúc là mảnh đất trống nhỏ trong rừng nơi có vài con bò.
Những con bò đó được nuôi để lấy thịt. Mọi người sẽ ăn những con bò đó.
Và những con bò đó được tiêu thụ chủ yếu ở Nam Mỹ, tại Brazil và Argentina. Chúng không được vận chuyển lên đây.
Nhưng sự phá rừng theo hình xương cá này, là điều ta thường thấy ở khu vực nhiệt đới, đặc biệt ở vùng này trên thế giới.
Nếu ta đi xa thêm một chút về phía Nam, trong hành trình xuyên thế giới này chúng ta sẽ có thể đến rìa Bolivia của Amazon, tại đây cũng vào năm 1975, và nếu nhìn thật kĩ, các bạn sẽ thấy một đường trắng mỏng qua cái nhìn như đường may ở đó có một người nông dân sống một mình ngay giữa khu rừng nguyên sinh.
Giờ hãy quay lại đó một vài năm sau, năm 2003 và ta sẽ thấy khung cảnh nơi đây thật sự giống bang Iowa hơn là một khu rừng nhiệt đới.
Thực tế đó là các cánh đồng đậu tương.
Đậu tương ở đây được chuyển tới Châu Âu và Trung Quốc và được dùng làm thức ăn cho vật nuôi, đặc biệt là sau khi dịch bò điên xảy ra chục năm trước đây, khi đó chúng ta không muốn cho động vật ăn protein động vật nữa, vì nó mang mầm bệnh.
Thay vào đó, chúng ta cho chúng dùng protein thực vật.
Và thế là bùng nổ việc sản xuất đậu tương, qua đó cho thấy thương mại và toàn cầu hóa đã có tác động thế nào đối với những mảnh rừng nhiệt đới và Amazon-- đúng là một thế giới kì lạ và liên kết chặt chẽ mà chúng ta có ngày nay.
Chà, và sau nhiều lần như vậy, những gì mà ta nhìn thấy trên trái đất trong cuộc hành trình của chúng ta là những cảnh quan lần lượt nối tiếp nhau bị khai hoang và thay đổi để trồng lương thực và các loại cây trồng khác.
Vậy nên một trong những câu hỏi chúng tôi đặt ra là bao nhiêu phần trái đất đang được dùng để trồng lương thực, và chính xác là ở đâu, và làm sao ta có thể thay đổi trong tương lai, và điều này nghĩa là gì?
Nhóm chúng tôi đã xem xét vấn đề này trên quy mô toàn cầu, bằng việc sử dụng dữ liệu vệ tinh và dữ liệu từ trên mặt đất để theo dõi ngành nông nghiệp trên toàn cầu
Và đây là những gì chúng tôi đạt được, thật rất đáng giật mình.
Bản đồ này mô tả những vùng làm nông trên trái đất.
Những khu vực màu xanh được dùng để trồng các cây lương thực như bột mỳ, đậu tương, ngô, gạo, v.v.
Tất cả chiếm hết 16 triệu km vuông đất.
Nếu ghép tất cả lại với nhau làm một, thì sẽ bằng diện tích của Nam Mỹ.
Khu vực thứ hai, màu nâu, là những đồng cỏ nơi người ta nuôi súc vật.
Khu vực này có diện tích là 30 triệu km vuông, bằng diện tích đất Châu Phi, một diện tích lớn, và đó tất nhiên là những mảnh đất tốt nhất như những gì bạn thấy. Và phần còn lại là lòng sa mạc Sahara, hay Siberia, hay giữa một khu rừng nhiệt đới.
Chúng ta đã đang sự dụng những mảnh đất giá trị nhất của hành tình này rồi.
Nếu tính kĩ, thì 40% diện tích bề mặt trái đất được sử dụng cho nông nghiệp, con số này lớn hơn 60 lần so với diện tích những khu vực chúng ta vẫn than phiền, các thành phố và khu ngoại ô lớn, nơi mà phần lớn chúng ta sinh sống
Một nửa nhân loại đang sinh sống trong các thành phố, nhưng một diện tích lớn hơn 60 lần lại đang được sử dụng để trồng lương thực.
Đây đúng là một kết quả đáng kinh ngạc, và chúng tôi thực sự sốc khi nhận ra điều này.
Chúng ta đang dành một phần đất khổng lồ cho nông nghiệp, và chúng ta cũng đang dùng rất nhiều nước.
Đây là một tấm hình chụp tại Arizona, khi nhìn vào bạn tự hỏi "Họ đang trồng gì vậy?" Và té ra họ đang trồng xà lách ở ngay giữa sa mạc và dùng nước phun lên trên.
Buồn cười là thứ rau này có thể được bán trong siêu thị tại thành phố Twin của chúng ta.
Nhưng điều thật sự thú vị là nguồn nước này phải được lấy từ đâu đó, nó được lấy từ ngay đây, sông Colorado ở Bắc Mỹ.
Sông Colorado một ngày thường nhật vào thập kỷ 1950, như bạn biết, không có lũ, không có hạn hán, vào những ngày thường, nó trông giống như thế này.
Nhưng nếu giờ ta quay trở lại đây, trong điều kiện bình thường và vẫn địa điểm cũ, thì đây là những gì còn lại.
Sự khác biệt chỉ là nguồn nước tưới cho cây trồng ở sa mạc, hay những sân gôn ở Scottsdale, tùy thuộc vào bạn.
Đây là một nguồn nước lớn và chúng ta đang 'đào mỏ' nguồn nước và dùng nó để trồng trọt, và ngày nay, nếu bạn đi xuôi xuống theo dòng sông Colorado, bạn sẽ thấy nó đã hoàn toàn cạn nước và không còn chảy ra biển.
Chúng ta đã thật sự dùng cạn nước của toàn bộ một con sông Bắc Mỹ chỉ để tưới tiêu.
Đó thậm chí chưa phải là ví dụ tồi tệ nhất thế giới.
Có lẽ tệ hại nhất là biển Aral.
Nhiều người ở đây hẳn còn nhớ đã học điều này trong giờ địa lý.
Nơi này thuộc Liên Xô cũ ở giữa Kazakhstan và Uzbekistan, một trong những vùng biển trong đất liền lớn nhất thế giới.
Nhưng đây có một nghịch lý là nơi này trông như được bao quanh bởi hoang mạc. Vậy tại sao lại có biển ở đây?
Lý do có biển ở đây là vì ở phía bên phải, bạn có thể thấy hai dòng sông nhỏ chảy qua cát, cung cấp nước cho vùng đất này.
Những dòng sông đó là tuyết tan chảy xuống từ trên những ngọn núi xa ở phía Đông, khi tuyết tan, nước chảy xuống theo sông xuyên qua hoang mạc, và tạo thành Biển Araf rộng lớn.
Những năm 1950, dân Liên Xô đã quyết định dẫn nguồn nước đó tới sa mạc để cấp nước trồng bông, tin hay không tùy bạn, ở Kazakhstan, để bán bông cho những thị trường quốc tế nhằm đem ngoại tệ vào Liên Xô.
Lúc đó họ thật sự rất cần tiền.
Bạn có thể tưởng tượng chuyện gì đã diễn ra. Nếu bạn chặn nguồn nước đổ vào biển Aral, thì chuyện gì sẽ xảy ra?
Đây là hình ảnh năm 1973, 1986, 1999, 2004, và khoảng 11 tháng trước.
Thật đáng kinh ngạc.
Có nhiều thính giả ngồi đây sống ở khu vực Trung Tây.
Hãy tưởng tượng đó là hồ Superior.
Tưởng tượng đó là hồ Huron.
Đó là một sự thay đổi lạ thường.
Đây không chỉ là sự thay đổi vùng nước và đường biển, đây là sự thay đổi những thứ căn bản của môi trường ở khu vực này.
Hãy bắt đầu bằng điều này.
Liên xô thực ra không có một câu lạc bộ Sierra.
Có thể nói như vậy.
Và thế là những gì bạn tìm thấy ở đáy biển Aral chẳng đẹp đẽ chút nào.
Chỉ toàn chất thải độc hại, nhiều thứ bị vứt bỏ tại đó giờ đã chất thành đống.
Một trong những hòn đảo nhỏ ở đó từng là bị cách ly và không thể tiếp cận từng là nơi dùng để thử nghiệm vũ khí sinh học của Liên Xô.
Ngày nay bạn có thể đi bộ tới đó.
Thời tiết cũng đã thay đổi.
Mười chín trong số hai mươi loài cá độc nhất vô nhị từng chỉ có thể tìm thấy ở biển Aral giờ đã biến mất khỏi trái đất.
Đây rõ là một thảm họa môi trường.
Nhưng hãy quay lại chuyện cũ.
Đây là một tấm hình mà Al Gore đã gửi tôi cách đây vài năm mà anh ta đã chụp ở Liên Xô từ rất lâu rồi, cho thấy những con tàu đánh cá ở biển Aral.
Mọi người có thấy con kênh họ đã đào không?
Họ đã cố hết sức để đại khái là giữ cho tàu nổi trên vùng nước còn sót lại, nhưng cuối cùng họ phải bỏ cuộc bởi đơn giản cọc tàu và dây chão không thể neo vào vùng nước mới dùng để rút lui.
Không biết bạn thế nào, nhưng tôi thì e rằng các nhà khảo cổ mai này sẽ tìm ra điều này và viết truyện về thời đại của chúng ta, và tự hỏi "Họ đã nghĩ gì vậy?"
Đó là tương lai mà chúng ta đang phải trông đợi.
Chúng ta đã sử dụng hết 50% nước ngọt trên trái đất và nông nghiệp tính riêng đã chiếm 70% con số đó.
Vậy là loài người sử dụng rất nhiều nước và đất cho nông nghiệp.
Ngoài ra, chúng ta còn dùng rất nhiều không khí cho cùng mục đích này.
Thông thường khi nghĩ tới không khí, chúng ta hay nghĩ tới biến đổi khí hậu và khí nhà kính, và hầu hết xung quanh vấn đề năng lượng, nhưng té ra nông nghiệp lại là một trong những ống thải khí nhà kính lớn nhất.
Nếu nhìn vào lượng CO2 tạo ra từ việc đốt rừng nhiệt đới, hay khí metan do bò và lúa gạo tạo ra, hay khí NO từ các loại phân bón, thì sẽ thấy nông nghiệp tạo ra 30% lượng khí nhà kính đi vào bầu khí quyển do hoạt động của con người.
Lớn hơn lượng khí do giao thông gây ra.
Hơn cả việc sản xuất điện.
Và thực tế là, hơn tất cả các hoạt động sản xuất khác.
Nông nghiệp là ống xả khí nhà kính lớn nhất của con người trên thế giới này.
Nhưng chúng ta không nói về vần đề đó nhiều.
Vậy nên nông nghiệp mới thống trị hành tinh này như ngày nay, như chiếm 40% diện tích đất, 70% lượng nước chúng ta sử dụng, và 30% lượng khí nhà kính thải ra.
Chúng ta đã tăng gấp đôi lượng hóa chất nitrogen và phốt-pho trên trái đất chỉ để dùng cho phân bón, gây ra những vấn đề lớn về chất lượng nước ở các dòng sông, hồ, và thậm chí cả đại dương, và đây là nguyên nhân đơn lẻ lớn nhất dẫn tới sự mất đa dạng sinh thái.
Không còn nghi ngờ gì nữa, nông nghiệp chính là mối lo lớn nhất của hành tinh này kể từ cuối kỷ băng hà. Không còn gì để chối cãi cả.
Và nó ngang hàng với thay đổi khí hậu về mức độ nghiêm trọng.
Và cả hai vấn đề đều xảy ra cùng một lúc.
Nhưng điều thực sự quan trọng cần phải nhớ là nông nghiệp không hoàn toàn xấu. Nông nghiệp không phải là một điều xấu.
Thực tế là chúng ta phụ thuộc cả vào nó.
Nó không phải là một lựa chọn. Không phải một thứ xa xỉ.
Nó là một thứ thiết yếu. Chúng ta phải tạo ra thức ăn cho mình, quần áo và thậm chí năng lượng sinh học cho khoảng 7 tỉ người trên thế giới ngày nay và nhu cầu nông nghiệp chì có thể tăng trong tương lai. Nhu cầu đó sẽ không biến mất.
Mà sẽ tăng lên rất nhiều, chủ yếu là do dân số đang tăng. Chúng ta đang có 7 tỉ người hôm nay ít nhất sẽ biến thành 9 tỉ chắc 9 tỉ rưỡi trước khi mọi người ở đây không còn sống.
Quan trọng hơn là khẩu phần ăn cũng thay đổi.
Khi thế giới trở nên đông người hơn và cũng giàu có hơn, chúng ta sẽ thấy lượng thịt tiêu thụ sẽ tăng lên, đồng nghĩa với việc sử dụng nhiều nguồn năng lượng hơn.
Vậy là nhiều người hơn, ăn nhiều hơn, và thức ăn giàu dinh dưỡng hơn và dĩ nhiên khủng hoảng năng lượng cũng sẽ xảy ra đồng thời, chúng ta sẽ phải thay thế dầu bằng các nguồn năng lượng khác kiểu gì cũng phải chứa các loại chất đốt sinh học và các nguồn năng lượng sinh học.
Vậy khi ghép những mảnh ghép này lại, thật khó thấy làm cách nào chúng ta có thể đi qua hết thế kỷ này mà không tăng việc sản xuất nông nghiệp toàn cầu lên ít nhất gấp đôi.
Chà, làm thế nào đây? Làm sao chúng ta có thể tăng gấp đôi sản lượng nông phẩm toàn cầu?
Chúng ta có thể sử dụng nhiều đất hơn.
Đây là một bản phân tích chúng tôi thực hiện, bên trái là nơi canh tác hoa màu hiện tại, bên phải là nơi canh tác trong tương lai dựa vào chất lượng đất và khí hậu giả sử biến đổi khí hậu không gây ảnh hưởng gì lớn, một giả thuyết không đúng cho lắm,
Chúng ta có thể dùng thêm đất, nhưng vấn đề là những vùng đất còn lại đều nằm trong các khu vực nhạy cảm.
Những nơi sinh thái đa dạng, nhiều carbon, những thứ mà chúng ta muốn bảo tồn.
Ta có thể tăng thực phẩm bằng cách tăng diện tích đất trồng, nhưng tốt hơn là không nên, bởi vì xét về mặt sinh thái, đó là một việc rất rất nguy hiểm.
Thay vì đó, chúng ta có thể sẽ muốn ngừng bước chân của nông nghiệp và canh tác một cách tốt hơn.
Đây là công trình chúng tôi đang làm, cố tìm ra nơi trên thế giới mà chúng ta có thể nâng cao sản lượng mà không làm hại tới môi trường.
Những khu vực màu xanh là nơi trồng ngô, coi ngô như một ví dụ, đã đạt được năng suất rất cao, có thể là cao nhất trên trái đất này với điều kiện đất và khí hậu hiện tại, nhưng những khu vực màu nâu và vàng là những nơi chúng ta mới chỉ đạt được 20-30% năng suất tối đa có thể đạt được.
Bạn có thể thấy phần lớn khu vực này ở Châu Phi, thậm chí là Mỹ Latin, và thú vị thay, cả ở Đông Âu, nơi Liên Xô và các nước khối Đông Âu từng tồn tại, vẫn là một mớ canh tác nông nghiệp lộn xộn.
Tiếp theo là dưỡng chất và nước.
Sẽ là chất hữu cơ hay truyền thống hoặc là sự kết hợp giữa cả hai.
Cây cối cần nước và dưỡng chất.
Chúng ta có thể làm việc này, và có cơ hội để thành công.
Nhưng chúng ta phải thực hiện một cách khôn ngoan để đáp ứng nhu cầu an ninh lương thực và vấn đề môi trường trong tương lai.
Phải tìm cách hài hòa giữa việc trồng lương thực và tạo ra môi trường làm việc tốt hơn.
Ngay lúc này là vấn đề làm tất cả hoặc không gì cả.
Chúng ta có thể trồng lương thực làm nền chẳng hạn như đồng đậu tương và trong biểu đồ này, ta có thể thấy rất nhiều lương thực, nhưng không có nhiều nước sạch, chúng ta không tích trữ nhiều cacbon, đa dạng sinh học cũng mất dần.
Còn khu vực chủ đạo, ta có thảo nguyên này xét về mặt môi trường thảo nguyên này rất tuyệt nhưng bạn không thể ăn nó.
Có gì để ăn chứ? Chúng ta cần tìm cách kết hợp hai điểm này lại với nhau để tạo thành một kiểu nông nghiệp mới.
Giờ khi tôi nói về chuyện này, mọi người thường đáp rằng "Không phải câu trả lời rõ rành rành đó sao?" đồ ăn hữu cơ trong nước, trợ cấp thương mại, phí nông nghiệp mới-- đúng thế, có rất nhiều ý tưởng hay, nhưng không ý tưởng nào trong số đó là viên đạn bạc cả.
Tôi nghĩ chúng giống đạn chì hơn.
Và tôi thích đạn chì. Có nó bạn sẽ có một thứ vô cùng mạnh, nhưng chúng ta cần đặt chúng lại cạnh nhau.
Vậy nên những gì phải làm là tạo ra một nền nông nghiệp có tất cả những ý tưởng tốt nhất về nông nghiệp thương mại và cách mạng xanh cùng những ý tưởng về nông nghiệp hữu cơ và thực phẩm trong nước và những ý tưởng tốt nhất về việc bảo vệ môi trường, không được để chúng mâu thuẫn nhau mà phải kết hợp nhau để tạo nên một kiểu nông nghiệp mới mà tôi gọi là "văn hóa lục địa", hay nông nghiệp toàn cầu.
Buổi nói chuyện này đang dần chuyên sâu hơn chúng tôi đang cố gắng đưa ra những điểm then chốt để con người giảm tranh cãi, mà tăng cường hợp tác.
Tôi muốn cho các bạn xem một đoạn băng ngắn ghi lại nỗ lực của chúng tôi để kết hợp những ý tưởng này vào một cuộc nói chuyện nhỏ.
(Nhạc) ("Học viện Môi trường, Đại học Minnesota: Động lực khám phá") (Nhạc) ("Dân số thế giới đang tăng thêm 75 triệu người mỗi năm.
Gần bằng diện tích của nước Đức.
Ngày này, dân số đã đạt gần 7 tỉ người.
Với tốc độ này, dân số sẽ đạt 9 tỉ trước năm 2040.
Và tất cả đều cần thức ăn.
Nhưng làm thế nào
để cung cấp thức ăn cho cả thế giới mà không phá hủy hành tinh này?
Ai cũng biết biến đổi khí hậu là một vấn đề lớn.
Nhưng đó không phải là vấn đề duy nhất.
Chúng ta cần đối diện với một "sự thật mất lòng" khác. Khủng hoảng nông nghiệp toàn cầu.
Dân số tăng + lượng thịt tiêu thụ + lượng sữa tiêu thụ + phí năng lượng + sản xuất năng lượng sinh học = áp lực lên tự nhiên.
Hơn 40% diện tích đất trái đất đã được dùng cho nông nghiệp.
Tổng diện tích cây lương thực toàn cầu là 16 triệu km2.
Gần bằng diện tích Nam Mỹ.
Diện tích đồng cỏ là 30 triệu km2.
Bằng diện tích của Châu Phi.
Nông nghiệp đang sử dụng diện tích đất gấp 60 lần diện tích đất thành thị và ngoại ô cộng lại.
Tưới tiêu tiêu thụ nhiều nước nhất trên hành tinh này.
2.800 km3 nước được dùng để tưới cho hoa màu mỗi năm.
Lượng nước đó đủ để đổ đầy 7.305 tòa nhà Empire State mỗi ngày.
Ngày nay, nhiều sông lớn đã bị mất dòng chảy.
Một số còn khô cạn hoàn toàn.
Biển Aral giờ đã biến thành hoang mạc.
Hay sông Colorado, giờ không còn dòng chảy ra đại dương.
Phân bón đã làm tăng gấp đôi lượng phốt pho và nitrogen trong môi trường.
Hậu quả?
Ô nhiễm nước lan rộng và nhiều sông hồ xuống cấp.
Ngạc nhiên thay nông nghiệp lại là nguyên nhân lớn nhất gây ra biến đổi khí hậu.
Nó tạo ra 30% tổng lượng khí nhà kính.
Nhiều hơn cả lượng khí thải ra từ ngành sản xuất điện và công nghiệp, hay tất cả máy bay, tàu hỏa và ô tô trên thế giới này gộp lại.
Hầu hết khí thải nông nghiệp đều do việc phá rừng nhiệt đới khí metan từ vật nuôi và các cánh đồng lúa và oxit nitro do bón phân quá nhiều.
Không gì con người làm biến đổi thế giới nhiều bằng công nghiệp.
Và những gì con người làm cũng chỉ để tồn tại.
Đúng là một điều tiến thoái lưỡng nan...
Khi dân số thế giới tăng thêm vài tỉ người, chúng ta cần lượng thức ăn gấp đôi, thậm chí gấp ba lần.
Vậy chúng ta cần làm gì?
Chúng ta cần một cuộc nói chuyện lớn hơn, một cuộc đối thoại quốc tế.
Cần đầu tư vào những giải pháp thật sự: khích lệ nông dân, nông nghiệp chính xác, đa dạng hoa màu, tưới tiêu tiết kiệm, tái chế nước xấu, canh tác đất tốt hơn, chế độ ăn thông minh hơn.
Chúng ta cần tất cả mọi người cùng tham gia.
Vận động nông nghiệp thương mại, đối thoại môi trường, và nông nghiệp hữu cơ...
phải thực hiện đồng thời.
Không có giải pháp đơn lẻ nào hết.
Chúng ta cần sự hợp tác, sự tưởng tượng, lòng quyết tâm, bởi thất bại không phải là một lựa chọn.
Làm thế nào để vừa nuôi sống thế giới mà không hủy hoại nó?
Đúng vậy, chúng ta đang đối mặt với một trong những thử thách lớn nhất trong lịch sử nhân loại ngày nay: nhu cầu thức ăn cho 9 tỉ người và phải làm được vậy một cách ổn định và công bằng. đồng thời bảo vệ hành tinh của chúng ta vì thế hệ ngày nay và mai sau.
Đây sẽ là một trong những việc khó khăn nhất mà chúng ta từng làm trong lịch sử nhân loại, và chúng ta chắc chắc phải làm tốt, phải làm tốt trong lần thử đầu tiên và cũng là duy nhất của mình.
Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Tôi gọi mình là người kiến trúc cơ thể
Tôi đã từng học múa bale cổ điển và có kinh nghiệm trong ngành kiến trúc và thời trang
Như 1 nhà kiến trúc sư cơ thể, tôi mê hoặc với cơ thể con người và khám phá xem tôi có thể biến đổi nó như thế nào
Tôi đã từng làm ở công ty điện Phillip ở phòng nghiên cứu "Thiết kế tương lai", nhìn về tương lai 20 năm tới.
Tôi tìm hiểu về da con người, và công nghệ có thể biến đổi cơ thể như thế nào
Tôi làm việc với khái niệm như là một hình xăm điên tử, mà có thể tăng kích thước bằng cách chạm vào, hoặc mặc nó với sự đỏ mặt hoặc rung động bằng ánh sáng
Tôi đã bắt đầu thí nghiệm của mình.
Đây là các cách tiếp cận công nghệ thấp đến giao tiếp công nghệ cao.
Đây là Q-tips dính lên người bạn cùng phòng tôi với keo tóc giả.
(Tiếng cười) Tôi bắt đầu hợp tác với 1 người bạn cảu tôi, Bart Hes -- bình thường anh ta không giống thế này -- và chúng tôi thường sử dụng mình như 1 những người mẫu.
Chúng tôi biến căn hộ của mình thành phòng thí nghiệm, và làm việc theo 1 cách rất tự nhiên và trực tiếp.
Chúng tôi đã tạo ra hình ảnh trực quan khiêu khích sự tiến hóa của loài người.
Khi còn ở Phillip, chúng tôi thảo tuận ý tưởng nay có thể là một công nghệ, 1 thứ mà không cần phải bật hay tắt, mà là ở giữa.
1 thứ có thể có hình dạng giống một loại khí hay chất lỏng.
Và tôi bị ám ảnh với ý tưởng làm mờ kích thước của cơ thể, nên bạn không thể thấy da kết thúc chỗ nào và môi trường bắt đầu ở đâu.
Tôi bắt đầu gây dựng studio của mình ở vùng ánh sáng-đỏ và trói bản thân tôi lại với ống dẫn, và tìm ra 1 cách để định nghĩa lại da và tạo ra sợi dệt động.
Tôi được giới thiệu với Robyn, ngôi sao nhạc pop Thụy Điển và cô ấy đã tìm hiểu công nghệ cùng tồn tại với cảm xúc chân nguyên thủy của con người như thế nào.
Và cô ấy nói về công nghệ với loại vật liệu này, sự trang điểm mới này, cách chúng ta nhận biết thế giới, và chúng tôi đã tạo ra đoạn video ca nhạc này.
Tôi bị thôi miên bởi ý tưởng về chuyện gì sẽ xảy ra khi bạn kết hợp sinh học và công nghệ, và tôi nhớ đã đọc được ý tưởng này về khả năng tổ chức lại sinh học, trong tương lai, tránh xa bênh tật và tuổi tác.
Và tôi nghĩ về khái niệm, hình dung nêu ta có thể lập trình lại mùi hương của chúng ta, thay đổi và cải tiến nó về mặt sinh học, và nó sẽ thay đổi cách chúng ta giao tiếp với người xung quanh như thế nào?
Hay cách chúng ta quyến rũ bạn tình?
Và chúng ta sẽ ngược lại giống động vật hơn, nhiêu hơn tính sơ khai của giao tiếp?
Tôi làm việc với 1 nhà sinh học tổng hợp, và tạo ra 1 viên nước hoa có thể nuốt, giống như 1 viên thuốc bạn uống và mùi hương lan tỏa ra ngoài qua bề mặt da khi bạn ra mồ hôi.
Nó thật sự thổi bay đi định nghĩa về nước hoa, và tạo ra 1 loại mới.
Đó là nước hoa từ bên trong tỏa ra ngoài
Nó định nghĩa lại vai trò của da, và cơ thể trở thành một cỗ máy tỏa hương.
Tôi được học rằng nó không có ranh giới, và nếu tôi nhìn vào sư phát triển trong công việc của tôi Tôi có thể thấy sợi dây liên kết và nó hoàn toàn có ý nghĩa
Nhưng khi tôi nhìn vào tương lai, dự án tiếp theo hoàn toàn chưa xác định và để mở
Tôi cảm giác như tôi có tất cả ý tưởng đang tồn tại sâu trong tôi, nó là những cuộc nói chuyện và những kinh nghiệm kết nối các ý tưởng, và nó hiện lên theo bản năng
Như 1 kiến trúc sư cơ thể, Tôi tạo nên nền tảng không có giới hạn và ranh giới với tôi để khám phá những gì tôi muốn.
Và tôi cảm thây như tôi vừa mới bắt đầu
Nên đây sẽ là 1 ngày mới ở văn phòng.
:)) Xin cám ơn!
Cám ơn!
(nhạc) Xin mọi người hãy đưa tay lên trên đầu.
Rồi, đó. Hãy đưa tay lên trên đầu.
Hãy thư giãn. Hãy tĩnh tâm. Mọi việc sẽ ổn cả và trôi chảy, chỉ cần bạn nhập tâm và thư giãn, bạn nhé.
Rồi, giờ xin hãy hạ tay xuống.
Xin đừng phá đám. Bỏ tay xuống đi bạn nhé.
Rồi. Nào. Hay quá. Tốt rồi.
Tôi muốn mọi người chạy đến chỗ lấy Hỗ trợ học phí.
Bạn kia, cho ngay học bổng vào trong túi đi, phải rồi.
Cho học bổng vào túi. Cả anh nữa, phải rồi.
Cả chị nữa, rồi. Chị ra đằng kia, lấy ngay Học bổng Chính phủ Pell Grant vào túi.
Cho Học bổng vào đó, rồi, cả anh nữa.
Rồi. Anh đi ra chỗ kia, lấy một ít khoản vay giảm học phí.
Không đùa đâu nhé. Tôi biết anh đang giấu tiền ở chỗ khác nữa.
Tất cả những học phí mà anh bắt tôi và người thân phải trả Ồ - Tôi sắp lấy được học vị xã hội đen rồi đây.
Lên đây. Tôi sắp tới Đại hội Rap N.W.A gặp ban nhạc Beastie Boys đây. nếu tôi không thấy tiền, anh ạ.
Vì chúng ta đâu có lấy được tiền.
♪ Ôi ... Ôi, anh nghĩ tôi đang đùa à.
Ồ anh nghĩ đây là trò đùa chắc. Lùi lại Tự đi mà lo việc của mình, có thể thôi.
Thế anh tưởng đây là trò đùa chắc?
Gì? Hừ? Anh còn chưa biết tôi thế nào đâu.
Tôi sẽ nói về chuyện khác. Đừng bảo tôi là điên.
Đừng bảo tôi là --- Hỡi sông, bảo chúng đừng gọi tôi là điên trước khi tôi nổi điên.
Tôi nói này, giờ tôi sắp điên lên rồi đây. Tôi chuẩn bị nhảy rap Cuộc đời thiếu thốn của Tupac.
kiểu "Tôi đâu phải kẻ sát nhân nhưng đừng có ép tôi. Báo thù giống như là niềm vui ngọt ngào nhất đời."
Ôi! Tôi sắp hát giống như kiểu rapper Biggie Smalls Brooklyn, rằng: "Siêu Nintendo, Điện tử Sega 6 nút. Khi nào tôi phá sản mà chết --" Ồ! Tôi sắp gặp rapper KRS-One buôn chuyện về ngũ cốc Cocoa Puff nguồn gốc tự nhiên.
Thế này, "Wa da da dang, wa da da da dang, nghe tiếng khẩu súng 9 mili rền vang.
Biết gì không? Anh câm rồi. Anh câm thật rồi.
Giấu lũ con đi, giấu vợ đi, vì chúng ta sắp đi lấy hỗ trợ học phí. ở khắp nơi khắp chốn. Anh tưởng là trò đùa thôi hả?
Anh tưởng tôi muốn ra đó làm việc ấy lắm à?
Anh có biết súng khó kiếm thể nào không?
Thôi được, tôi xin lỗi nhé.
Anh hiểu không? Tôi chỉ đang cố được học hành thôi.
Anh hiểu ý tôi chứ? Tôi chỉ đang giành lấy cơ hội mà cụ tổ tông nhà tôi chết vì giành giật nó, anh hiểu tôi nói gì chư?
Tổ tiên tôi đã ngồi mà biểu tình, để cho tôi có thể ngồi mà học trong lớp.
Và bao nhiêu năm ròng rã, bao điều các người làm là bóp nghẹn cuộc đời ta từ Sao kê ngân hàng khiến túi ta rỗng tuyếch như chỗ đỗ xe.
Giáo sư Willie Lynch dạy anh rồi đấy nhỉ?
Giữ lấy thân, mang lấy tiền.
Thế lực nào khiến người dân ta lừa dối và thảm bại.
khiến đầu óc chúng ta thiểu năng trước viễn cảnh thành công. Chỉ cần guồng quay cứ chạy.
Khiếp ta trả tiền cho giáo dục để rồi, ta chỉ có thể thua.
Khiến ta lâm cảnh nợ nần để ta trả nợ từ đồng tiền gãy lưng mới kiếm được.
Việc này nghe đã quá đỗi thường thấy.
Nghe như tiếng xiềng xích khóa con đường dẫn tới học vị của ta.
Nghe như Tu chính án số 13 bị lật ngược lại vậy.
Bài giảng đừng giống cánh đồng bông, đừng nghe như bài hát tự do bị nghẹn lại và mắc kẹt trong giấc mơ của cả một thế hệ.
Ồ, có nghĩa thật. Cho ta đủ để sống qua ngày nhưng không đủ để chu cấp cho ta.
Khiến tâm lý ta yếu đuối để ta dần mất đi mục đích sống.
Không! Đừng đánh cắp khát vọng từ giấc mơ của chúng tôi.
Đừng gọi đó là hỗ trợ học phí. nếu các người không giúp được cho ai.
Chúng ta đã đấu tranh.
Chúng ta đã đấu tranh gian khổ để rồi, sách xanh xây rào chắn hết lối tương lai.
Người đừng hòng có cơ hội cướp miếng ăn từ miệng lũ trẻ nhà ta.
Cứ tin rằng ta sẽ ra kia mà bắn.
Ta không phải kẻ sát nhân, nhưng đừng ép ta.
Ta ước chi chẳng có cơ sự này, nhưng ta tranh đấu cho anh em họ ta ở Haiti, họ còn chẳng biết trường đại học là gì, cho bạn thân nhất của ta Raymond ngồi trong khoang tù số 9 thay vì ngồi trong trường đại học, cho dây thòng lọng treo cổ điểm số GPA của ta.
Không còn lựa chọn khác.
Không còn cách nào khác.
Xin hãy, cho tiền vào túi.
Cho tiền vào túi đi. Tôi chỉ muốn đi học thôi, anh à.
Tôi chỉ muốn có học vấn. Tôi chỉ muốn học hỏi.
Tôi chỉ muốn trưởng thành. Xin hãy cho tiền vào trong túi.
Chỉ cần cho tiền vào túi.
Xin chào, tên tôi là Frank, và tôi sưu tập các bí mật.
Tất cả bắt đầu với một ý tưởng điên rồ vào tháng 11 năm 2004.
Tôi in 3,000 tấm bưu thiếp tự gửi cho mình, chỉ như thế này đây.
Chúng để trống một mặt, và ở mặt còn lại tôi liệt kê một vài chỉ dẫn đơn giản.
Tôi đề nghị mọi người chia sẻ một bí mật giàu tính nghệ thuật, dưới dạng vô danh những bí mật mà họ chưa kể cho ai bao giờ.
Và tôi gửi những tấm bưu thiếp này đi một cách ngẫu nhiên trên những con phố ở Washington, D.C., cũng chẳng biết phải mong chờ điều gì.
Thế nhưng nhanh chóng sau đó ý tưởng được truyền đi rộng rãi.
Mọi người bắt đầu tự mua bưu thiếp và tự tạo bưu thiếp cho chính mình.
Tôi bắt đầu nhận được các bí mật trong hòm thư tại nhà mình, không chỉ từ Washington, D.C., mà còn từ Texas, California, Vancouver, New Zealand, Iraq.
Nhanh chóng thôi ý tưởng điên rồ này của tôi không còn có vẻ điên rồ nữa.
PostSecret.com là một trong những trang blog không có quảng cáo được theo dõi nhiều nhất trên thế giới.
Và đây là bộ sưu tập bưu thiếp của tôi ngày hôm nay.
Bạn có thể thấy vợ tôi đang vất vả thế nào để đặt một chồng bưu thiếp lên một kim tự tháp tạo bởi hơn nửa triệu bí mật.
Điều mà tôi muốn làm hiện giờ là chia sẻ với bạn một vài bí mật rất đặc biệt từ bộ sưu tập đó, bắt đầu với chiếc này.
"Tôi tìm thấy những con tem này khi còn nhỏ, và tôi đã chờ đợi cả đời để tìm thấy ai đó mà gửi chúng đến cho họ.
Tôi chưa từng có ai như thế."
Bí mật có nhiều dạng.
Chúng có thể gây choáng có thể ngớ ngẩn hay đầy tâm trạng.
Chúng có thể gắn kết chúng ta với tình người sâu thẳm nhất hay với những người mà ta chưa bao giờ gặp.
(Tiếng cười) Có lẽ một trong số các bạn đã gửi thứ này.
Tôi không biết được.
Cái thiếp này cho thấy rõ ràng sự sáng tạo của con người khi họ tự làm và gửi cho tôi chiếc bưu thiếp.
Rõ ràng chiếc thiệp này được làm từ nửa cốc Starbucks với một cái tem và địa chỉ nhà tôi được viết vào mặt bên kia.
"Gửi mẹ ruột của con, con có bố mẹ rất tuyệt vời.
Con đã tìm thấy sự yêu thương.
Con hạnh phúc." Bí mật có thể nhắc nhở chúng ta về vô số những câu chuyện đầy kịch tính của con người về sự yếu đuối và sự anh hùng, được bật lên một cách âm thầm trong cuộc đời của những tất cả những người xung quanh ta ngay cả chính lúc này.
"Tất cả những người biết tôi trước sự kiện 11/9 cho rằng tôi đã chết."
"Tôi từng phải làm việc với một loạt những người sùng đạo, vậy nên thỉnh thoảng tôi chẳng thèm mặt quần lót nữa, và đơn giản nở một nụ cười và cười khúc khích với bản thân mình."
(Tiếng cười) Tấm thiệp tiếp theo cần có một đôi lời giải thích trước khi tôi chia sẻ nó với các bạn
Tôi thích được thuyết trình ở các trường đại học và chia sẻ các bí mật và câu chuyện với sinh viên.
Và đôi khi tôi sẽ nán lại một chút ký tặng sách và chụp ảnh với sinh viên.
Tấm thiệp tiếp theo được làm từ một trong những tấm ảnh ấy.
Và tôi cũng nên đề cập là, cũng như hôm nay, tại sự kiện PostSecret đó, tôi đã dùng một micro không dây.
"Micro của ông không tắt trong lúc thử âm.
Chúng tôi đều nghe thấy tiếng ông đi tè."
(Tiếng cười) Thật là đáng xấu hổ khi chuyện đó xảy ra, cho tới khi tôi nhận ra rằng thậm chí nó đáng ra có thể tồi tệ hơn nữa.
Đúng rồi đấy. Bạn hiểu ý tôi rồi.
(Tiếng cười) "Bên trong chiếc phong thư này là những mảnh vụn còn sót lại của bức thư tuyệt mệnh mà tôi đã không dùng đến.
Tôi cảm thấy mình là người hạnh phúc nhất trên thế giới (lúc này.)" "Một trong những người đàn ông này là cha của con trai tôi.
Hắn ta đã trả cho tôi rất nhiều tiền để giữ bí mật."
(Tiếng cười) "Thứ bảy hôm đó khi em tự hỏi tôi đang ở đâu, chà, tôi đang tìm mua chiếc nhẫn cho em.
Nó ở trong túi tôi ngay lúc này đây."
Tôi nhận được chiếc bưu thiếp này đăng trên PostSecret hai năm trước vào ngày lễ tình nhân.
Nó nằm ở dưới cùng, bí mật cuối cùng trong một cái cột dài.
Và chưa tới một vài giờ sau khi tôi nhận được bức email ầm ĩ này từ anh chàng đã gửi cho tôi chiếc thiệp.
Và cậu ta nói, "Frank, tôi cần phải nói với ông câu chuyện vừa diễn ra trong đời tôi."
Anh ta nói, "Hai đầu gối của tôi giờ vẫn còn run."
"Trong ba năm qua, tôi và bạn gái, chúng tôi đã biến mỗi sáng chủ nhật thành một nghi thức đó là vào Post Secret và đọc to các bí mật cùng nhau.
Tôi đọc một vài bí mật cho cô ấy, và cô ấy đọc một vài cái cho tôi."
Anh ta nói tiếp, "Nó thực sự đã đưa chúng tôi tới gần nhau hơn suốt những năm qua.
Và rồi khi tôi phát hiện ra rằng ông đã đăng lời cầu hôn bất ngờ của tôi cho bạn gái ở tận dưới cùng như thế, tôi chết điếng người.
Và tôi cố gắng tỏ vẻ bình tĩnh, cố gắng không để lộ gì.
Và như mọi Chủ nhật khác, chúng tôi bắt đầu đọc to các bí mật cho nhau nghe."
"Nhưng lần này tôi có cảm giác thật là lâu cái lúc cô ấy đọc qua từng chiếc một."
Nhưng cuối cùng cô ấy đã đọc được nó.
Cô ấy đã đọc tới cái bí mật tận dưới cùng ấy, lời cầu hôn của chàng trai dành cho cô.
Và cậu ta nói, "Cô ấy đọc một lần rồi đọc lại một lần nữa."
Rồi cô ấy quay về phía cậu ta và hỏi, "Đây có phải là con mèo của chúng ta?"
(Tiếng cười) Và rồi khi cô ấy quay sang cậu ta cậu ta đang quỳ xuống một chân, đưa chiếc nhẫn lên.
Cậu ấy nói ra gì phải nói, cô ấy đồng ý. Đó là một cái kết hạnh phúc.
Vậy nên tôi email lại cho cậu ta và nói, "Hãy chia sẻ cho tôi một tấm hình, hay là cái gì đó, mà tôi có thể chia sẻ với cả cộng đồng PostSecret và cho mọi người thấy kết thúc cổ tích của các bạn."
Và cậu ấy gửi cho tôi tấm hình này.
(Tiếng cười) "Tôi tìm thấy máy ảnh này của bạn ở Lollapalooza mùa hè vừa qua.
Cuối cùng rồi tôi cũng đem những bức hình đi rửa và tôi rất muốn đưa lại chúng cho bạn."
Bức ảnh chưa bao giờ trở về lại với người đã đánh mất nó, nhưng bí mật này đã ảnh hưởng tới rất nhiều cuộc đời, bắt đầu với một sinh viên ở Canada có tên là Matty
Matty đã được truyền cảm hứng bởi bí mật đó và xây dựng trang web của riêng mình, trang web có tên IFoundYourCamera - Tôi tìm thấy máy ảnh của bạn.
Matty mời mọi người gửi cho cậu ta những chiếc máy ảnh số mà họ tìm thấy , những thẻ nhớ bị mất với những tấm ảnh trong đó.
Và Matty chụp lại hình của những chiếc máy ảnh đó và đăng chúng lên trang web của cậu mỗi tuần.
Và mọi người vào trang đó để xem liệu họ có thể nhận ra bức hình mà họ đã đánh mất hay giúp ai đó lấy lại những bức ảnh mà có thể họ đang tha thiết tìm kiếm.
Tôi đặc biệt yêu thích tấm này.
(Tiếng cười) Matty đã tìm ra cách thức khéo léo này để đánh thức lòng tốt của những người xa lạ.
Nó có vẻ là một ý tưởng đơn giản, và cũng đúng thế thật, nhưng ảnh hưởng của nó tới mọi người là rất lớn lao.
Matty chia sẻ với tôi một email đầy cảm động mà cậu nhận được từ bà mẹ trong bức hình đó.
"Đó là tôi, chồng tôi và con trai tôi.
Những bức hình còn lại là của bà ngoại ốm yếu của tôi.
Cảm ơn vì đã tạo ra một trang web như thế này.
Những tấm hình này có ý nghĩa với tôi nhiều hơn bạn tưởng.
Sinh nhật của con trai tôi nằm trong chiếc máy ảnh này
Nó tròn bốn tuổi vào ngày mai."
Mỗi tấm hình mà bạn thấy ở đây và hàng nghìn tấm khác đã được trở lại với người đã đánh mất chúng -- đôi lúc là xuyên lục địa, đôi khi vượt qua những rào cản ngôn ngữ.
Đây là tấm bưu thiếp cuối cùng tôi muốn chia sẻ với bạn ngày hôm nay.
"Khi những người tôi yêu để lại lời nhắn trên điện thoại của tôi Tôi luôn giữ chúng lại vì lỡ như họ ra đi vào ngày hôm sau và tôi không có cách nào khác để có thể nghe lại những giọng nói ấy một lần nữa."
Khi tôi đăng bí mật này, hàng chục người đã gửi lời nhắn từ điện thoại của họ, đôi khi là những lời nhắn mà họ đã cất giữ hàng năm trời, lời nhắn từ gia đình và bạn bè những người đã mất.
Họ nói rằng bằng cách lưu lại những lời ấy và chia sẻ chúng, sẽ giúp họ giữ cho bòng hình của những người họ yêu thương tồn tại mãi.
Một cô gái trẻ gửi lời nhắn cuối cùng mà cô ấy nhận được từ bà ngoại của mình.
Bí mật có thể tồn tại dưới nhiều dạng.
Chúng có thể gây sốc, có thể ngu ngốc hay chứa chan biết bao điều.
Chúng có thể liên kết ta với tình người sâu thẳm nhất hay với những người mà ta mãi sẽ chẳng bao giờ được gặp nữa.
Lưu lời thoại: Trước hết hãy giữ lại tin nhắn thoại.
Bà ngoại: Hôm nay là sinh nhật của ai đó Sinh nhật của ai đó ngày hôm nay Những ngọn nến được thắp rồi trên chiếc bánh của ai đó Và tất cả chúng ta đều được mời tới dự vì ai đó Hôm nay cháu 21 tuổi.
Chúc mừng sinh nhật cháu, và ta yêu cháu nhiều.
Ta dừng tại đây đây.
FW: Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn
(Vỗ tay) June Cohen: Frank, bài diễn thuyết thật đẹp, thật cảm động.
Anh đã bao giờ tự gửi một tấm thiệp chưa?
Đã bao giờ anh đăng bí mật của mình lên PostSecret?
FW: Tôi có một trong những bí mật của mình trong mỗi cuốn sách.
Tôi nghĩ, theo một cách nào đó, lý do tôi bắt đầu dự án, mặc dù bấy lâu nay tôi không hiểu rõ, đó là vì chính tôi cũng vất vả với những bí mật của riêng mình.
Và nhờ vào đám đông nhờ vào lòng tốt của những người xa lạ mà tôi có thể thổ lộ một phần quá khứ cứ mãi ám ảnh tôi.
JC: Và đã có ai phát hiện ra bí mật nào là của anh trong cuốn sách chưa?
Đã có ai đó trong đời anh có thể phát hiện ra chúng?
FW: Thỉnh thoảng tôi sẽ có thể chia sẻ thông tin đó.
(Tiếng cười) (Vỗ tay)
Tôi sinh ra ở Den Bosch, nơi mà họa sỹ Hieronymus Bosch đã lấy làm tên ông sau này.
Và tôi luôn luôn thích người họa sỹ này ông sống và làm việc ở thế kỷ 15
Và điều thú vị về ông liên quan đến đạo đức là ông sống tại thời điểm nơi mà sự ảnh hưởng của tôn giáo đã suy tàn, và tôi nghĩ rằng ông đã phần nào tự hỏi điều gì sẽ xảy ra với xã hội nếu không còn tôn giáo hoặc có ít tôn giáo hơn.
Và vì vậy, ông đã vẽ nên tác phẩm nổi tiếng này "The Garden of Earthly Delights" (tạm dịch "Khu vườn hưởng lạc trần tục") mà một số người đã diễn giải rằng nó miêu tả con người trước khi bị mắc tội tổ tông, hay con người nếu không hề bị mắc tội tổ tông.
Và vì vậy nó khiến các bạn tự hỏi, điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta đã không nếm trái cấm của tri thức, như một cách nói, và rằng chúng ta sẽ có kiểu đạo đức gì?
Nhiều năm sau đó, khi còn là một sinh viên, tôi đã đến một khu vườn rất khác, một vườn bách thú ở Arnhem nơi mà chúng tôi nuôi giữ loài tinh tinh.
Đây là tôi thời còn trẻ với một chú tinh tinh con.
(Cười) Và ở đó tôi phát hiện ra rằng loài tinh tinh rất đói quyền lực và tôi đã viết sách về điều này.
Lúc này trọng tâm trong nhiều nghiên cứu ở các loài động vật là về tính bạo lực và sự cạnh tranh.
Tôi đã vẽ cả một bức tranh về vương quốc các loài động vật, và bao gồm cả loài người, mà ở đó về cơ bản chúng ta là những kẻ cạnh trạnh, chúng ta rất hung hăng, chúng ta cơ bản đều vì lợi ích của bản thân.
Đây là buổi ra mắt quyển sách của tôi
Tôi không chắc những chú tinh tinh sẽ đọc nó như thế nào, nhưng chắc chắc là chúng dường như rất có hứng thú với quyển sách.
Trong quá trình thực hiện toàn bộ nghiên cứu về quyền lực và sự thống trị tính bạo lực và vân vân, tôi phát hiện ra rằng những con tinh tinh làm hòa với nhau sau khi đánh nhau.
Và các bạn đang thấy đây là hai con đực mà trước đó chúng đã đánh nhau.
Chúng làm hòa với nhau trên một cái cây, và một con chìa tay ra với con còn lại.
Và không lâu sau khi tôi chụp bức ảnh này, chúng cùng nhau đến rẽ nhánh của cái cây này và rồi chúng hôn và ôm nhau. Điều này rất thú vị
vì tại thời điểm mọi thứ đều về sự cạnh tranh và bạo lực, thì điều này chẳng hợp lý chút nào. Điều quan trọng duy nhất là bạn thắng hay thua.
Nhưng tại sao chúng lại làm hòa sau khi đánh nhau?
Điều này chẳng hợp lý chút nào.
Đây là cách mà loài khỉ bonobo làm. Loài khỉ bonobo làm tất cả mọi thứ với việc giao phối.
Và vì vậy chúng làm hòa với nhau bằng cách giao phối.
Nhưng về nguyên lý là như nhau.
Nguyên lý là bạn có một mối quan hệ có giá trị bị phá vỡ bởi mâu thuẫn, và bạn cần phải làm điều gì đó cho nó.
Vì vậy cả bức tranh vương quốc động vật của tôi bao gồm cả loài người, bắt đầu thay đổi từ lúc đó. Chúng ta có hình ảnh này
trong khoa học chính trị, kinh tế và nhân văn, triết học về một vấn đề là, "Man is a wolf to another man" (tạm dịch: người đối xử với người như lang sói)
Và bản chất con người chúng ta thực sự xấu xa.
Tôi nghĩ đây là một hình ảnh rất không công bằng cho loài sói.
Loài sói xét cho cùng là một loài động vật rất có tính hợp tác.
Và đó là lý do vì sao nhiều người trong số các bạn nuôi chó ở nhà, chó cũng có những đặc điểm tương tự như vậy. Và thật không công bằng đối với con người,
bởi vì loài người thực sự có tính hợp tác và đồng cảm hơn nhiều so với những ghi nhận.
Do đó tôi bắt đầu quan tâm nhiều hơn về những vấn đề đó và nghiên cứu về điều này ở các loài động vật khác.
Đây là những cột trụ đạo đức.
Nếu các bạn hỏi bất kỳ ai "Đạo đức dựa trên điều gì?"
đây là hai yếu tố luôn luôn được trả lời.
Một là tính tương hỗ, và đi kèm với nó công lý và tính công bằng.
Và điều còn lại là sự đồng cảm và tình thương. Và đạo đức con người còn hơn cả điều này,
nhưng nếu bạn loại bỏ hai cột trụ này, tôi nghĩ sẽ không còn lại nhiều.
Và vì vậy chúng hoàn toàn là cần thiết.
Để tôi cho các bạn một vài ví dụ ở đây.
Đây là một đoạn phim rất lâu từ Trung tâm nghiên cứu Động vật linh trưởng khu vực Yerkeys nơi họ huấn luyện loài tinh tinh biết hợp tác.
Và đây là vào cách đây khoảng một trăm năm về trước chúng ta đã thực hiện một cuộc thí nghiệm về sự hợp tác.
Các bạn có ở đây hai con tinh tinh trưởng thành, chúng có một cái hộp, và cái hộp này quá nặng để một con có thể kéo được.
Và dĩ nhiên là có thức ăn trong chiếc hộp này. Nếu không thì chúng sẽ không cố gắng kéo nó.
Và vì vậy chúng đang mang cái hộp lại.
Bạn có thể thấy là chúng thực hiện rất nhịp nhàng.
Bạn có thể thấy là chúng làm việc cùng nhau, kéo chiếc hộp vào cùng một lúc.
Đây thực sự là một sự tiến bộ lớn so với các loài động vật khác
, những loài mà không thể làm được điều này.
Và bây giờ bạn sẽ thấy một hình ảnh thú vị hơn, vì lúc này một trong hai con tinh tinh đã được cho ăn.
Vì thế nó không còn thực sự hứng thú vào nhiệm vụ này nữa.
(Cười) (Cười) (Cười) Hãy xem chuyện gì sẽ xảy ra vào cuối đoạn phim.
(Cười) Nó, trên cơ bản, lấy hết tất cả mọi thứ.
(Cười) Có hai phần thú vị về điều này.
Một là con tinh tinh bên phải hoàn toàn nhận thức được rằng nó cần một cộng sự -- đây là một nhận thức hoàn chỉnh về nhu cầu hợp tác.
Thứ hai là một cộng sự sẵn sàng làm việc mặc dù nó không quan tâm đến thức ăn.
Tại sao lại như vậy? Điều này có thể làm được với nguyên tắc tương hỗ.
Thực sự có rất nhiều bằng chứng ở các loài linh trưởng và động vật khác
rằng chúng trả ơn nhau. Như vậy nó sẽ được trả ơn
ở một lúc nào đó trong tương lai.
Và đó là cách mà tất cả điều này hoạt động. Chúng tôi thực hiện thí nghiệm tương tự đối với loài voi.
Đối với voi, thật nguy hiểm khi làm việc với loài voi.
Một vấn đề khác với loài voi là bạn không thể làm một dụng cụ mà quá nặng đối với một con voi.
Bây giờ bạn có thể làm được nó, nhưng tôi nghĩ đó sẽ là một dụng cụ khá là mỏng manh
Và đây là những gì chúng tôi đã làm trong trường hợp đó -- chúng tôi thực hiện những nghiên cứu này ở Thái Lan cho Josh Plotnik -- chúng tôi có một dụng cụ mà bao quanh là một sợi dây thừng, một sợi dây thừng đơn
Và nếu bạn kéo đầu này của sợi dây, thì nó biến mất ở đầu bên kia.
Vì vậy hai con voi này cần phải nhấc sợi dây thừng lên cùng một lúc và kéo.
Nếu không thì sẽ chẳng có điều gì xảy ra và sợi dây thừng biến mất.
Và ở đoạn băng đầu tiên bạn sẽ thấy rằng hai con voi này đều được thả đến chỗ dụng cụ.
Dụng cụ này ở bên trái và có thức ăn trên đó.
Và vì vậy chúng cùng đi và cùng đến, chúng nhấc dây thừng lên cùng lúc và cùng nhau kéo. Điều này thực sự khá là đơn giản so với chúng.
Đây là chúng.
Và đây là cách mà chúng thực hiện nó. Nhưng bây giờ chúng tôi sẽ làm nó khó hơn.
Vì mục đích chính của thí nghiệm này
là để xem chúng hiểu về việc hợp tác như thế nào. LIệu chúng có hiểu việc đó tốt như loài tinh tinh không, chẳng hạn?
Và vì vậy điều mà chúng tôi thực hiện ở bước tiếp theo là thả một con voi trước con còn lại và con voi này cần phải đủ thông minh để đứng ở đó đợi mà không kéo sợi dây -- vì nếu nó kéo một đầu sợi dây thì sợi dây sẽ biến mất và thí nghiệm coi như xong. Giờ đây, con voi này làm một điều không hợp pháp
mà chúng tôi đã không hề dạy cho nó.
Nhưng đã cho thấy được nó hiểu việc này như thế nào vì nó đặt bàn chân to của nó lên sợi dây thừng, đứng trên sợi dây và ở đó đợi con còn lại, và rồi con còn lại sẽ thực hiện tất cả công việc cho nó.
Vì vậy chúng tôi gọi nó là ăn chực.
(Cười) Nhưng điều này cho thấy loài voi thông minh như thế nào.
Chúng phát triển một vài kỹ năng thay thế như thế này mà chúng tôi không nhất thiết phải chấp nhận.
Con voi còn lại bây giờ đang tiến đến
và sẽ kéo sợi dây.
Bây giờ hãy xem con còn lại. Dĩ nhiên là con kia không quên ăn thức ăn. (Cười)
Đó gọi là sự hợp tác, hỗ trợ. Bây giờ là về sự đồng cảm.
Sự đồng cảm là chủ đề chính của tôi tại thời điểm nghiên cứu.
Và sự đồng cảm có hai loại phẩm chất. Một là sự hiểu biết về nó. Đây chỉ là một định nghĩa thông thường:
khả năng hiểu và chia sẻ với cảm xúc của người khác. Và hai là phần xúc cảm.
Vì vậy về cơ bản sự đồng cảm có hai kênh.
Một là kênh cơ thể. Nếu bạn nói chuyện với một người nào đó đang buồn, bạn sẽ nhận thấy sự biểu lộ tâm trạng buồn và một cử chỉ buồn, và trước khi bạn biết điều đó thì bạn đã cảm thấy buồn.
Và đó phần nào là kênh cơ thể của sự đồng cảm về cảm xúc, khả năng mà nhiều loài động vật có được. Chú chó nhà các bạn cũng có khả năng này.
Đó thực sự là lý do vì sao người ta nuôi các động vật có vú ở trong nhà chứ không phải rùa hay rắn hay một loài nào khác tương tự mà không có kiểu đồng cảm đó.
Và thứ hai, đó là kênh nhận thức, là việc bạn có thể hiểu quan điểm của người khác. Và điều này thì hạn chế hơn.
Chỉ có một số ít loài động vật có khả năng này -- Tôi nghĩ voi và tinh tinh có thể làm điều này --
nhưng chỉ có một số ít động vật có khả năng như thế.
Sự đồng bộ hóa, một phần của toàn bộ cơ chế đồng cảm là một điều rất cổ xưa trong thế giới loài vật. Và ở loài người dĩ nhiên chúng ta có thể nghiên cứu điều đó
thông qua việc ngáp lây lan.
Con người ngáp khi những người khác ngáp.
Và nó có liên quan đến sự đồng cảm.
Nó kích hoạt những khu vực giống nhau trong não.
Cũng như vậy, chúng ta biết rằng người mà hay bị ngáp lây thì rất đồng cảm.
Những người có vấn đề với sự đồng cảm, như là trẻ em bị chứng tự kỷ họ không có khă năng ngáp lây lan. Và vì thế chúng có liên quan với nhau.
Và chúng tôi nghiên cứu vấn đề này ở loài tinh tinh bằng cách cho chúng thấy cái đầu hoạt hình.
Đó là những gì các bạn nhìn thấy ở bên trên phía trái là một cái đầu hoạt hình đang ngáp.
Và có một con tinh tinh đang xem hoạt động này, một con tinh tinh thật đang xem qua màn ảnh máy tính mà trên đó chúng tôi cho chạy hình ảnh động này.
(Cười) Ngáp lây lan , các bạn có thể đều đã quen với việc này -- và có thể bạn cũng sẽ bắt đầu ngáp sớm thôi -- là điều gì đó mà bạn có thể chia sẻ với các loài động vật khác.
Và nó liên quan đến toàn bộ kênh cơ thể của sự đồng bộ hóa là nền tảng cho sự đồng cảm và điều này cơ bản rất phổ biến ở các loài động vật có vú.
Bây giờ chúng ta sẽ nghiên cứu những thể hiện phức tạp hơn.
Đó là sự an ủi. Đây là một con tinh tinh đực vừa thua trận và nó đang la hét, và một con tinh tinh nhỏ khác đến và đặt một cánh tay vòng qua con tinh tinh đực này và an ủi nó.
Đó là sự an ủi. Nó rất giống với sự an ủi ở con người.
Và hành vi an ủi, được điều khiển bởi sự đồng cảm.
Thực sự thì phương pháp nghiên cứu sự đồng cảm ở trẻ em là hướng dẫn một thành viên trong gia đình hành động như đang thất vọng và rồi chúng thấy những gì mà đứa trẻ nhỏ làm. Và vì thế nó liên quan đến sự đồng cảm,
và đó là những biểu hiện mà chúng ta thấy.
Gần đây chúng tôi cũng đã công bố một thí nghiệm mà các bạn có thể đã nghe nói đến.
Đó là về lòng vị tha và loài tinh tinh mà câu hỏi đặt ra ở đó là, tinh tinh có quan tâm đến lợi ích của ai đó khác hay không?
Và qua hàng thế kỷ, người ta cho rằng chỉ có duy nhất loài người có thể làm được điều đó, chỉ có duy nhất con người quan tâm đến lợi ích của một ai đó khác.
Chúng tôi đã thực hiện một thí nghiệm rất đơn giản. Chúng tôi làm điều này trên loài tinh tinh sống ở Lawrnceville,
ở trạm thực địa Yerkes.
Và đó là cách chúng sống.
Chúng tôi mang chúng đến một căn phòng và thực hiện thí nghiệm với chúng.
Trong trường hợp này, chúng tôi để hai con tinh tinh kế bên nhau. và một con có một giỏ đầy token, và những token này có ý nghĩa khác nhau.
Một loại token nghĩa là chỉ cho duy nhất con tinh tinh đã thực hiện lựa chọn được ăn, loại token còn lại là cho ăn cả hai.
Đây là nghiên cứu chúng tôi đã làm với Vicky Horner.
Và bạn có ở đây token với hai màu khác nhau.
Chúng có một giỏ đầy token và chúng phải chọn một trong số 2 màu.
Các bạn sẽ thấy chúng sẽ hành xử như thế nào.
Nếu con tinh tinh này có một sự lựa chọn ích kỷ trong trường hợp này là chọn lấy token màu đỏ nó cần phải đưa token cho chúng tôi. Chúng tôi sẽ lấy token và đặt trên bàn nơi để hai phần thưởng thức ăn, nhưng trong trường hợp này chỉ có con bên phải có thức ăn.
Con bên trái bỏ đi vì nó đã biết rằng thí nghiệm này không có lợi cho nó.
Tiếp theo con tinh tinh lựa chọn token "ủng hộ xã hội".
Con tinh tinh thực hiện lựa chọn -- phần thú vị là ở đây -- đối với con thực hiện lựa chọn, điều này thực sự không quan trọng.
Nó đưa cho chúng tôi token "ủng hộ xã hội" và cả hai con đều được ăn.
Con thực hiện lựa chọn luôn nhận được thức ăn.
Vì vậy điều này thực sự không quan trọng.
Và vì vậy, nó thực sự chỉ cần lựa chọn ngẫu nhiên.
Nhưng điều mà chúng tôi nhận thấy là phần lớn chúng chọn những token mang ý nghĩa ủng hộ tính xã hội.
Đây là hàng 50% thể hiện ước tính ngẫu nhiên.
Và đặc biệt nếu con cộng sự gây chú ý, chúng sẽ chọn nhiều hơn.
và nếu con cộng sự gây áp lực đối với chúng -- nếu con cộng sự bắt đầu phun nước và uy hiếp chúng -- thì lựa chọn sẽ giảm.
Như thể là chúng nói, "Nếu bạn không cư xử cho phải phép thì hôm nay tôi sẽ không ủng hộ bạn đâu."
Và đây là những gì xảy ra khi không có con cộng sự, khi không có con cộng sự ngồi ở đó. Và vì vậy chúng tôi nhận thấy rằng những con tinh tinh có quan tâm
đến lợi ích của ai đó -- đặc biệt khi đó là những thành viên trong nhóm của chúng.
Và thí nghiệm cuối cùng mà tôi muốn đề cập đến là nghiên cứu của chúng tôi về sự công bằng.
Thí nghiệm này đã trở nên rất nổi tiếng.
Và hiện tại đang được nhân rộng hơn nữa, vì sau khi chúng tôi thực hiện thí nghiệm này cách đây khoảng 10 năm trước, nó đã trở nên rất nổi tiếng.
Ban đầu chúng tôi thực hiện thí nghiệm này với loài khỉ mũ.
Tôi sẽ cho các bạn thấy thí nghiệm đầu tiên mà chúng tôi đã tiến hành.
Bây giờ nó được thực hiện với loài chó và chim và tinh tinh.
Nhưng cùng với Sarah Brosnan, chúng tôi đã bắt đầu với loài khỉ mũ.
Và để thực hiện, chúng tôi đặt hai con khỉ mũ ngồi kế bên nhau.
Một lần nữa, loài động vật này, chúng sinh sống theo bầy đàn, và chúng biết nhau. Chúng tôi tách chúng ra khỏi nhóm và mang chúng đến phòng thử nghiệm.
Và có một nhiệm vụ rất đơn giản
mà chúng phải thực hiện.
Ở nhiệm vụ này, nếu bạn đưa cho cả hai con dưa leo hai con khỉ mũ ngồi kế bên nhau này, sẵn sàng làm điều này 25 lần liên tiếp.
Mặc dù thực sự thì dưa leo chỉ có nước, theo quan điểm của tôi, nhưng dưa leo thì hoàn toàn ổn với chúng.
Nếu các bạn đưa nho cho một con -- thức ăn yêu thích của loài khỉ mũ tương ứng chính xác với mức giá trong siêu thị -- và nếu bạn đưa cho chúng nho -- loại thức ăn ngon gấp nhiều lần -- thì bạn sẽ tạo ra sự không công bằng giữa chúng.
Và đó là thí nghiệm mà chúng tôi đã thực hiện.
Gần đây chúng tôi ghi hình thí nghiệm này với những con khỉ mới chưa bao giờ thực hiện nhiệm vụ kể trên, với ý nghĩ rằng có thể chúng sẽ phản ứng mạnh hơn, và hóa ra là đúng như vậy. Con khỉ bên trái là con nhận được dưa leo
Con khỉ bên phải là con nhận được nho.
Con khỉ nhận được dưa leo
nhận thấy rằng miếng dưa leo đầu tiên là hoàn toàn ổn. Nó ăn miếng đầu tiên.
Rồi nó thấy con kia nhận được nho, và các bạn sẽ thấy điều gì xảy ra.
Nó đưa cho chúng tôi viên đá. Đó là nhiệm vụ.
Và chúng tôi đưa cho nó một miếng dưa leo và nó ăn.
Con kia cần phải đưa cho chúng tôi một viên đá.
Và đó là những gì nó làm.
Nó lấy nho rồi ăn.
Con kia thấy điều đó.
Nó đưa cho chúng tôi viên đá.
nhận được, lại một lần nữa, dưa leo
(Cười) Nó thử ném viên đá vào tường.
Nó cần đưa viên đá cho chúng tôi. Và nó nhận được dưa leo tiếp.
(Cười) Đây cơ bản là sự phản đối Wall Street mà bạn thấy ở đây.
(Cười) (Vỗ tay) Để tôi kể cho các bạn nghe -- Tôi vẫn còn hai phút nữa và cho phép tôi kể cho các bạn nghe một câu chuyện vui. Nghiên cứu này đã trở nên rất nổi tiếng
và chúng tôi nhận được rất nhiều ý kiến, đặc biệt là từ các nhà nhân chủng học, các nhà kinh tế, và các triết gia.
Họ không thích thí nghiệm này chút nào.
Vì họ đã định trong đầu mình rằng, tôi tin, rằng sự công bằng là một vấn đề rất phức tạp và rằng động vật không thể có khả năng này.
Và một nhà triết học thậm chí viết cho chúng tôi rằng loài khỉ không thể nào có tính công bằng được. vì tính công bằng chỉ được phát hiện trong Cách Mạng Pháp.
(Cười) Một người khác đã viết cả một chương nói rằng anh ta tin rằng phải có cái gì đó liên quan đến sự công bằng nếu con khỉ nhận được nho từ chối lấy nho.
Điều thú vị là Sarah Brosnan người thực hiện thí nghiệm này với loài tinh tinh, đã kết hợp một cặp tinh tinh mà, con tinh tinh nhận được nho thực sự sẽ từ chối lấy nho cho đến khi con kia cũng nhận được nho.
Vì vậy, chúng ta đang tiến rất gần đến với tính công bằng ở loài người.
Và tôi nghĩ rằng các nhà triết học cần suy nghĩ lại triết lý của họ một chút.
Thế nên cho phép tôi được tóm tắt lại.
Tôi tin rằng có một sự tiến hóa về đạo đức.
Tôi nghĩ rằng đạo đức còn to lớn hơn nhiều những gì mà tôi đã nói, nhưng sẽ không thể nếu thiếu những yếu tố mà chúng ta thấy ở những loài động vật linh trưởng khác đó chính là sự đồng cảm và an ủi, xu hướng ủng hộ xã hội, sự tương hỗ và tính công bằng.
Và vì vậy chúng tôi nghiên cứu về những vấn đề đặc biệt này để thấy rằng chúng ta có thể tạo ra một nền đạo đức từ dưới lên, có thể nói như vậy, không nhất thiết phải có liên hệ đến Chúa trời và tôn giáo, và để thấy làm thế nào mà chúng ta có thể có một sự tiến hóa về đạo đức.
Cảm ơn các bạn đã chú ý lắng nghe.
(Vỗ tay)
Hôm nay, tôi sẽ nói với các bạn về một chủ đề mà lẽ ra nó hoàn toàn không hề mang tính tranh cãi.
Nhưng thật đáng tiếc, nó lại đem đến rất nhiều sự tranh luận.
Trong năm nay, nếu bạn quan tâm, có hơn một tỷ cặp đôi quan hệ tình dục với nhau.
Như cặp đôi này, và cặp này, và cặp này, và dĩ nhiên, cả cặp đôi này nữa.
( Cười ) Và quan điểm của tôi ở đây là tất cả đàn ông và phụ nữ nên được tự do quyết định họ muốn hay không muốn sinh ra một đứa con.
Họ nên sử dụng một trong những biện pháp tránh thai ở đây để quyết định.
Tôi nghĩ rằng bạn đã từng khó chịu khi biết rằng có rất nhiều người không đồng ý với quan điểm này.
Hơn một tỷ người dùng biện pháp ngừa thai mà không hề do dự chút nào.
Họ muốn được quyền hoạch định cuộc sống riêng tư của họ muốn xây dựng một gia đình khỏe hơn, được học hành tốt hơn và sung túc hơn.
Nhưng đối với một quan điểm được chấp nhận rộng rãi trong sự riêng tư, việc ngừa thai lại tạo ra nhiều phản đối trong công luận.
Một vài người nghĩ rằng khi nói đến phương pháp ngừa thai nó có nghĩa là phá thai, vốn không phải như thế.
Thực lòng mà nói, một số người, họ không thoải mái khi nói về chủ đề này vì nó đề cập đến tình dục.
Một số người lo lắng rằng mục tiêu thực sự của kế hoạch hóa gia đình là kiểm soát sự gia tăng dân số.
Những vấn đề phát sinh từ đa phía này tự gắn kết chúng với một tư tưởng cốt lõi rằng tất cả đàn ông và phụ nữ nên có quyền quyết định khi nào họ muốn có một đứa con.
Và kết quả là, sự tránh thai đã hoàn toàn biến mất khỏi nghị trình về sức khỏe toàn cầu.
Nạn nhân của sự tê liệt này là những cư dân vùng Saharan Châu Phi và vùng Nam Á.
Ở Đức, tỷ lệ người sử dụng biện pháp ngừa thai vào khoảng 66%.
Đó là tỷ lệ quý vị mong muốn.
Ở El Salvador, cũng như vậy, 66%.
Thái Lan, 64%.
Nhưng hãy so sánh với những nơi khác, như Uttar Pradesh, một trong những bang lớn nhất của Ấn Độ.
Thật ra, nếu như Uttar Pradesh là một quốc gia, nó sẽ là đất nước lớn thứ năm của thế giới
Tỷ lệ dùng biện pháp ngừa thai là 29%.
Nigeria, quốc gia đông dân nhất ở Châu Phi, 10%.
Chad, 2%.
Hãy lấy một quốc gia ở Châu Phi làm ví dụ, Senegal.
Tỷ lệ vào khoảng 12%.
Tại sao tỷ lệ này lại thấp đến thế?
Lý do là những công cụ ngừa thai phổ biến nhất hiếm khi nào có sẵn.
Những phụ nữ ở Châu Phi sẽ nói đi nói lại với bạn rằng biện pháp mà họ ưa thích nhất hiện nay là tiêm thuốc .
Họ tiêm thuốc vào cánh tay khoảng bốn lần một năm, họ phải tiêm thuốc cứ ba tháng một lần.
Lý do phụ nữ ở Châu Phi rất thích tiêm là họ có thể giấu điều đó với chồng họ, những ông chồng đôi khi muốn có nhiều con.
Vấn đề là nhiều lúc một phụ nữ đến một phòng khám ở Senegal, thì thuốc tiêm đã hết rồi.
Chúng đã hết trước đó 150 ngày.
Qúy vị có thể tưởng tượng được rằng Cô ấy đi bộ khắp nơi để tìm chỗ tiêm thuốc.
Cô ấy phải tạm dừng việc đồng áng, đôi khi để con cái ở nhà, khi đến đó thuốc tiêm đã hết.
Cô ấy cũng không biết rằng khi nào thuốc sẽ có trở lại.
Đây là câu chuyện chung xảy ra trên toàn lục địa Châu Phi ngày nay
Những gì chúng ta tạo ra trên thế giới này đã trở thành một cuộc khủng hoảng sống còn.
Có 100.000 phụ nữ (trong một năm) nói rằng họ không muốn mang thai và họ chết trong lúc sinh nở - 100.000 phụ nữ trong một năm.
Có 600.000 phụ nữ khác (trong vòng một năm) nói rằng họ đã không muốn mang thai lần đầu, và khi họ sinh ra đứa trẻ nó đã chết khi mới được một tháng tuổi.
Tôi biết mọi người đều muốn cứu sống những bà mẹ và những đứa trẻ này.
Nhưng đôi khi ở một nơi nào đó, chúng ta lại trở nên mơ hồ với chính những gì chúng ta đã nói.
Và chúng ta đã ngừng cứu họ.
Vì thế nếu chúng ta muốn cải thiện vấn đề này, chúng ta phải thực sự hiểu rõ về chương trình nghị sự của chúng ta là gì.
Chúng ta không nói về việc phá thai.
Chúng ta không nói về sự kiểm soát dân số.
Những gì tôi đang nói là trao cho phụ nữ quyền cứu lấy cuộc sống của họ, cứu lấy cuộc sống của những đứa trẻ và đem lại cho gia đình của họ tương lai tốt đẹp nhất.
Cùng là đồng loại với nhau, chúng ta phải làm rất nhiều thứ cho sức khỏe cộng đồng trên toàn cầu nếu chúng ta muốn làm cho thế giới tốt đẹp hơn nữa Những thứ như chống lại bệnh tật.
Có rất nhiều trẻ em chết vì tiêu chảy và chết vì bệnh viêm phổi hiện nay.
Bệnh tật đã giết chết hàng triệu đứa trẻ trong một năm.
Chúng ta cũng cần giúp những nông dân nhỏ bé, những người đang cày bừa trên những thửa ruộng bé nhỏ ở Châu Phi nhờ đó họ có thể trồng đủ lương thực để nuôi sống con của họ.
Chúng ta phải chắc chắn rằng trẻ em trên khắp thế giới được học hành
Một trong những điều đơn giản nhất và có tính đổi mới nhất ta có thể làm là đem đến cho mọi người khả năng tiếp cận các biện pháp tránh thai như mọi công dân Đức và công dân Mỹ, họ dùng các biện pháp tránh thai này trong suốt cuộc đời họ.
Tôi nghĩ miễn là chúng ta thực sự hiểu chương trình nghị sự của chúng ta là gì, thì sẽ có một vận động mang tính toàn cầu và nó sẽ sẵn sàng ủng hộ quan điểm mang tính tranh cãi này.
Tôi sinh trưởng trong một gia đình theo đạo Công giáo.
Tôi vẫn xem mình là một người ngoan đạo.
Ông chú của mẹ tôi là một người tu theo dòng Chúa Giêsu.
Bà cô của mẹ là một bà sơ tu theo dòng Dominican.
Bà là một giáo viên và là một hiệu trưởng lâu năm.
Bà là người đã dạy tôi biết đọc lúc tôi còn là một cô bé.
Tôi rất thân thiết với bà.
Tôi học ở trường Công giáo trong suốt thời thơ ấu cho đến khi tôi rời gia đình để đi học đại học.
Ở trường trung học của tôi, học viện Ursuline, các bà sơ rất đề cao việc phụng sự và công bằng xã hội.
Ngày nay, khi làm việc cho Qũy Gates, Tôi tin mình đã ứng dụng các bài học mà tôi được dạy ở trường trung học.
Theo Công giáo truyền thống, các bà sơ cũng dạy chúng tôi biết xem xét lại những điều được học.
Điều mà chúng tôi đã từng hoài nghi đó là việc tránh thai liệu có thực sự là một tội lỗi?
Tôi nghĩ một trong những lý do khiến chúng ta thấy ngại khi nói về vấn đề tránh thai chính là mối bận tâm kéo dài ở chỗ nếu chúng ta tách biệt tình dục với sinh sản, chúng ta sẽ khuyến khích việc quan hệ bừa bãi.
Một câu hỏi hợp lý về việc tránh thai cần được nêu lên là tác động của nó lên luân lý tình dục là gì?
Nhưng, như mọi phụ nữ khác, quyết định ngừa thai của tôi chẳng liên quan gì đến việc quan hệ bừa bãi.
Tôi đã có kế hoạch cho tương lai. Tôi muốn lên đại học.
Tôi đã học rất chăm chỉ ở đại học, tôi tự hào là một trong số ít nữ sinh tốt nghiệp ngành khoa học máy tính ở trường đại học của tôi.
Tôi muốn có sự nghiệp, vì thế tôi đã theo học trường kinh doanh và tôi đã trở thành một trong những nhà điều hành trẻ tuổi nhất ở Microsoft.
Tôi vẫn còn nhớ lúc tôi xa ba mẹ để đi khắp đất nước, bắt đầu công việc mới ở Microsoft.
Họ đã hy sinh rất nhiều để tôi có thể học cao hơn nữa.
Nhưng khi tôi rời khỏi nhà, lúc tôi đang bước xuống những bậc thềm để đi ra cổng họ nói rằng, "Ngay cả khi con có học vấn cao, nếu con quyết định kết hôn và sinh con ngay lập tức, ba mẹ cũng sẽ hoàn toàn đồng ý"
Họ muốn tôi làm những điều mà khiến tôi vui vẻ nhất.
Tôi được tự do quyết định cuộc đời mình.
Cảm giác ấy đã khiến tôi vô cùng ngạc nhiên.
Thật ra, tôi đã muốn sinh con, nhưng tôi muốn sinh chúng khi tôi đã sẳn sàng.
Hiện tại, Bill và tôi đã có ba đứa.
Khi đứa con gái lớn của chúng tôi ra đời, chúng tôi không biết làm thế nào để là ông bố bà mẹ tuyệt vời nhất.
Có thể là quý vị đã từng có cảm giác đó.
Vì thế chúng tôi chờ thêm vài năm nữa trước khi cho ra đời đứa trẻ thứ hai.
Chẳng có sự cố nào xảy ra khi cả ba đứa trẻ ra đời, mỗi đứa ra đời cách nhau ba năm.
Là một người mẹ, điều tốt đẹp nhất mà tôi muốn dành cho lũ trẻ của mình là gì?
Tôi muốn chúng có được cảm giác ngày xưa mà tôi đã từng có - đó là chúng có thể làm bất cứ thứ gì chúng muốn làm trong cuộc sống.
Vì thế, động lực thúc đẩy tôi khi đại diện cho Qũy, đi khắp thế giới trong mấy chục năm qua chính là giúp cho tất cả phụ nữ đều có chung một mong muốn đó.
Năm ngoái, tôi đến Nairobi, trong một khu ổ chuột gọi là Korogocho, từ này, khi chúng ta dịch ra, có nghĩa là "tương trợ lẫn nhau".
Tôi đã trò chuyện với người phụ nữ có mặt trong bức ảnh trên đây.
Cô ấy đã nói chuyện rất cởi mở về gia đình của cô ấy ở những khu ổ chuột, về cuộc sống ở đó như thế nào
Họ đã trò chuyện rất thân mật về việc tránh thai của họ.
Marianne, người mặc áo len đỏ đứng ở giữa trong bức ảnh này, cô ấy kết luận cuộc trò chuyện kéo dài hai giờ đồng hồ bằng một câu mà tôi không bao giờ quên.
Cô nói: "Tôi muốn đem đến mọi thứ tốt đẹp cho đứa con này của mình trước khi tôi sinh thêm một đứa nữa".
Và tôi nghĩ rằng -
Đó là mong muốn chung của mọi người.
Chúng ta đều muốn mang đến mọi thứ tốt đẹp cho con cái chúng ta.
Điều khác biệt là khả năng đem lại những thứ tốt đẹp đó của từng người.
Rất nhiều phụ nữ đang phải gánh chịu bạo lực gia đình.
Họ còn không có quyền đề cập đến vấn đề tránh thai, ngay cả trong cuộc hôn nhân của họ.
Có rất nhiều phụ nữ bị thiếu mất kiến thức nền tảng.
Ngay cả những người có kiến thức và quyền hạn cũng không thể tiếp cận được những công cụ ngừa thai.
Trong 250 năm trở lại đây, các bậc cha mẹ trên khắp thế giới đã quyết định hạn chế sinh đẻ lại.
Khuynh hướng này trở nên bền vững trong suốt 250 năm qua, xuyên suốt các nền văn hóa và xuyên qua các lục địa, ngoại trừ vùng hạ Saharan của Châu Phi và Đông Á.
Người Pháp bắt đầu hạn chế sinh đẻ vào giữa các năm 1700.
Sau 150 năm, xu hướng này lan rộng khắp Châu Âu.
Khi học đến giai đoạn lịch sử này, điều khiến tôi ngạc nhiên, là nó lan dọc theo đường kinh tế-xã hội và lan cả xung quanh đường văn hóa.
Những người nói cùng một ngôn ngữ đã thay đổi chung theo một nhóm.
Họ có chung một sự lựa chọn cho gia đình của họ, bất kể là họ giàu hay nghèo.
Lý do làm cho xu hướng hạn chế sinh đẻ lan rộng là toàn bộ tiến trình này được dẫn dắt bởi một ý niệm - đó là các cặp vợ chồng có thể thực hiện việc kiểm soát một cách ý thức về số lượng con cái mà họ muốn có.
Đây là một ý niệm có sức mạnh lớn lao.
Nghĩa là các bậc cha mẹ đều có khả năng tác động đến tương lai của họ, không còn chấp nhận thực tại nữa.
Ở Pháp, dân số giảm đều qua mỗi thập kỷ trong vòng 150 năm cho đến khi nó ổn định.
Việc này mất quá nhiều thời gian bởi vì các biện pháp ngừa thai lúc đó chưa tốt.
Ở Đức, sự chuyển biến này bắt đầu ở những năm 1880 và chỉ mất 50 năm cho đến khi dân số ổn định ở quốc gia này.
Ở Châu Á và Châu Mỹ Latinh, sự chuyển biến bắt đầu ở những năm 1960, Nó xảy ra nhanh hơn nhiều nhờ phương pháp tránh thai hiện đại.
Tôi nghĩ, ở giai đoạn lịch sử này, chúng ta nên dừng lại một chút để nhớ lại vì sao giai đoạn này lại trở thành một vấn đề gây tranh cãi.
Đó là bởi vì một số chương trình kế hoạch hóa gia đình phải nhờ đến những khích lệ rủi ro và những chính sách gây ép buộc.
Ví dụ, ở những năm 60, Ấn Độ đã thực hiện những mục tiêu rất đặc biệt Họ trả tiền cho những phụ nữ chấp nhận đặt vòng tránh thai.
Ngày nay, những phụ nữ Ấn Độ rất thông minh ở tình huống này
Khi họ đến đặt vòng tránh thai, họ được nhận sáu đồng rupi.
Và họ đã làm gì sau đó?
Họ chờ vài giờ hoặc vài ngày sau đó, Họ đi tìm đến nhà cung cấp dịch vụ khác để tháo vòng ra với giá một rupi.
Qua nhiều thập kỷ tại Mỹ, Những người phụ nữ gốc Phi đã bị ép buộc phải triệt sản.
Thủ tục này từng rất phổ biến Nó được biết đến như là phong trào cắt bỏ tử cung Mississippi - một chương đen tối của lịch sử nước Mỹ
Tiếp đó vào những năm 90, tại Peru, những phụ nữ ở vùng Andes đã bị gây mê và họ bị triệt sản mà không hề hay biết.
Điều gây ngạc nhiên nhất về sự kiện này là những chính sách ép buộc đó không hề được yêu cầu.
Chúng được thực hiện ở những nơi mà những bậc cha mẹ muốn hạn chế có nhiều con.
Bởi vì từ vùng này qua vùng khác, từ năm này qua năm khác, các bậc cha mẹ đều muốn có ít con.
Không có lý do nào để tin rằng những phụ nữ Châu Phi bẩm sinh lại có những mong muốn khác biệt.
Nếu được lựa chọn, họ sẽ có ít con hơn.
Câu hỏi ở đây là: Chúng ta có chịu đầu tư để giúp đỡ những phụ nữ có thứ họ muốn không?
Hay chúng ta đang ép họ vào những xung đột kéo dài hàng thế kỷ, như thể vẫn đang tồn tại cuộc cách mạng Pháp và biện pháp tốt nhất có phải là xuất tinh ngoài âm đạo?
Những bậc cha mẹ được trao quyền - không cần phải biện hộ gì thêm.
Bởi chính khát khao đem lại mọi thứ tốt đẹp nhất cho con cái chúng ta là động lực để làm những việc tốt trên khắp thế giới này.
Đó là thứ thúc đẩy xã hội tiến lên.
Cũng một khu ổ chuột khác tại Nairobi tôi đã gặp một nữ doanh nhân trẻ tuổi, Cô ấy đang may túi xách ở ngoài.
Cô cùng những đứa con của mình đến nhà máy quần bò ở địa phương và thu nhặt những mảnh vải vụn.
Cô may chúng thành những túi xách để bán lại chúng.
Khi tôi nói chuyện với cô ấy, cô đã có ba đứa con. khi tôi hỏi về gia đình của cô,
cô nói cô và người chồng đã quyết định ngừng sinh con khi đứa trẻ thứ ba ra đời
Tôi hỏi cô ấy lý do tại sao, cô ấy trả lời đơn giản rằng, "Bởi vì tôi không thể làm việc được nếu tôi có thêm con cái nữa".
Rồi cô ấy giải thích về thu nhập mà cô có được từ việc kinh doanh nó giúp cô có thể trang trải học phí cho ba đứa nhỏ.
Cô ấy vô cùng lạc quan về tương lai của gia đình cô.
Nếu thử làm phép tính nhẩm, thì có hàng trăm triệu đàn ông và phụ nữ đã từng trải nghiệm qua
Và minh chứng đã chỉ ra rằng họ đang đi đúng hướng.
Họ có thể đem đến cho con cái của họ nhiều cơ hội hơn nữa nhờ vào việc kế hoạch hóa gia đình.
Tại Banglasesh, trong quận Matlab,
Các nhà nghiên cứu đã thu thập dữ liệu của hơn 180.000 cư dân từ năm 1963.
Trong cộng đồng sức khỏe toàn cầu, đây là một trong những nghiên cứu dài nhất đang được thực hiện.
Chúng tôi có rất nhiều thống kê thú vị về vấn đề sức khỏe.
Họ đã viết gì trong bài nghiên cứu đó?
Một nửa số dân làng được chọn để thực hiện các biện pháp tránh thai.
Họ được giáo dục kiến thức và tiếp cận các biện pháp này.
Sau hai mươi năm, khi theo dõi những ngôi làng đó, chúng tôi nhận thấy họ đã có cuộc sống tốt hơn so với các láng giềng khác.
Các hộ gia đình khỏe mạnh hơn,
Số phụ nữ tử vong khi sinh nở ít hơn.
Số trẻ em tử vong trong những tháng đầu đời giảm đi nhiều.
Con cái họ được nuôi dưỡng tốt hơn.
Các hộ gia đình trở nên sung túc hơn.
Những phụ nữ trưởng thành có tiền công cao hơn trước.
Các hộ gia đình có thêm nhiều tài sản như vật nuôi, đất đai, tiền tiết kiệm.
Cuối cùng, con cái của họ được học hành nhiều hơn.
Khi bạn nhân rộng những ảnh hưởng này lên hàng triệu gia đình khác, kết quả nhận được sẽ là sự phát triển kinh tế có quy mô lớn.
Người ta thường nói về phép màu kinh tế ở Châu Á vào những năm 80 - nhưng nó thực sự không phải là một phép màu.
Một trong những nguyên nhân dẫn đến sự phát triển kinh tế trong khu vực này chính là xu hướng văn hóa hạn chế sinh đẻ.
Những thay đổi chung bắt đầu từ cấp độ gia đình riêng lẻ - gia đình quyết định những thứ tốt đẹp nhất cho con cái của họ.
Khi họ tạo ra những thay đổi và thực hiện quyết định đó, chúng sẽ trở thành những xu hướng chung của quốc gia và khu vực.
Khi trao cơ hội cho những gia đình ở vùng hạ Sharan Châu Phi để thực hiện quyết định của chính họ, Tôi nghĩ việc này sẽ tạo ra một vòng tròn phát triển tích cực ở những cộng đồng trên khắp lục địa này.
Chúng ta có thể giúp các gia đình nghèo xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn.
Chúng ta có thể khẳng định rằng mọi người đều có cơ hội để học hỏi về các biện pháp tránh thai và tiếp cận được mọi phương pháp.
Tôi nghĩ mục tiêu ở đây thực sự đã rõ: sự tiếp cận các biện pháp ngừa thai mà mọi phụ nữ đều muốn.
Và để điều này được xảy ra, mọi quốc gia dù giàu hay nghèo đều phải đề cao việc tránh thai.
Chúng ta có thể chung tay góp sức. bằng cách nói về hàng trăm triệu gia đình hiện giờ không thể tiếp cận các biện pháp ngừa thai và những gì cần làm để thay đổi cuộc sống khi họ đã tiếp cận được.
Tôi nghĩ nếu Marianne và các thành viên trong hội phụ nữ có thể nói về điều này một cách cởi mở và đem cuộc thảo luận này ra trước công chúng, chúng ta cũng có thể làm điều đó.
Và chúng ta cần bắt đầu ngay bây giờ.
Bởi cũng như Marianne, chúng ta đều muốn con chúng ta có mọi thứ tốt đẹp.
Vậy mong muốn này có gì đáng để tranh luận?
Cám ơn quý vị.
(Vỗ tay) Chirs Anderson: Cám ơn chị.
Tôi có một vài câu hỏi dành cho Melinda.
(Vỗ tay kết thúc) Cám ơn vì sự can đảm của chị và về mọi thứ.
Melinda này, trong vài năm trở lại đây Tôi nghe rất nhiều người có học thức nói vài thứ đại loại như là: "Chúng ta không cần lo lắng về vấn đề dân số nữa.
Dân số thế giới đang ngày một giảm dần.
Chúng ta đang tiến đến mức 9 hay 10 tỷ người".
Liệu họ có sai không?
MG: Nếu anh nhìn vào thống kê ở khu vực Châu Phi, thì họ đã sai.
Và tôi nghĩ chúng ta nên nhìn nó qua nhiều lăng kính khác nhau.
Chúng ta cần nhìn nhận vấn đề từ thấp lên cao.
Và đó là một trong các lý do chúng ta đã tự tạo ra quá nhiều lo âu về vấn đề tránh thai.
Chúng ta nhìn từ trên xuống và nói chúng ta muốn có số liệu về dân số khác nhau qua mỗi năm.
Đúng, chúng ta quan tâm thế giới này. chúng ta cần chọn lựa đúng.
Nhưng sự chọn lựa cần được thực hiện ở cấp độ gia đình.
Chỉ còn cách đưa cho họ sự tiếp cận và để họ tự lựa chọn những gì cần thiết thì bạn mới nhận thấy được những thay đổi mang tính toàn cầu đó - ngoại trừ vùng hạ Saharan Châu Phi và các nước Nam Á và Afghanistan,
CA: Một số người ở Mỹ và ở nhiều nền văn hóa bảo thủ khác có thể nói những điều như thế này: "Thật đúng khi nói về việc cứu người và trao quyền cho phụ nữ.
Nhưng quan hệ tình dục là thiêng liêng.
Những gì chị đề xuất sẽ làm tăng khả năng xảy ra quan hệ tình dục ngoài hôn nhân.
Và điều này là sai trái".
Bạn sẽ nói gì với họ?
MG: Tôi sẽ nói rằng quan hệ tình dục là hoàn toàn thiêng liêng.
Thiêng liêng ở Đức, Thiêng liêng ở Mỹ, Thiêng liêng ở Pháp và ở nhiều nước khác trên thế giới.
Sự thật là 98% phụ nữ ở nước tôi, những người đã trải nghiệm tình dục, nói việc họ dùng biện pháp tránh thai không làm giảm sự thiêng liêng của tình dục.
Việc này chỉ có nghĩa là họ đang chọn lựa cho cuộc sống của họ.
Tôi nghĩ với sự chọn lựa đó chúng ta cũng tôn trọng sự thiêng liêng của gia đình sự thiêng liêng về cuộc sống của người mẹ và của những đứa con bằng việc cứu sống họ.
Đối với tôi, những điều này cũng vô cùng thiêng liêng.
CA: Vậy Qũy của chị đang làm điều gì để xúc tiến cho vấn đề này?
Và với những người ở đây, cũng như các thính giả trên mạng xã hội - bạn muốn họ làm điều gì?
MG: Tôi muốn họ tham gia buổi trò chuyện này.
Chúng tôi đã liệt kê website ở đây. Hãy tham gia trò chuyện.
Hãy kể cho người khác nghe tránh thai đã thay đổi cuộc sống của bạn thế nào hay kể câu chuyện của ai đó bạn biết.
Và nói bạn ủng hộ điều đó.
Chúng tôi cần mọi người nói rằng "Điều này quá rõ ràng"
Chúng ta sẽ trao cho tất cả phụ nữ sự tiếp cận - bất kể họ sống ở đâu".
Và một trong những điều chúng tôi sẽ làm là tổ chức một sự kiện lớn vào ngày 11 tháng 7 tại Luân Đôn, với sự tham gia của các khách mời đến từ nhiều quốc gia, có cả Châu Phi để quyết tâm đưa việc này trở lại nghị trình sức khỏe thế giới.
Chúng tôi sẽ đề ra những phương sách, Chúng tôi sẽ lập kế hoạch từ dưới lên trên với các chính phủ để đảm bảo tất cả phụ nữ đều được học - từ đó có được công cụ mà họ muốn. và họ sẽ có nhiều chọn lựa từ nhân viên chăm sóc sức khỏe địa phương hay từ phòng khám dành cho cộng đồng nông thôn của họ.
CA: Melinda, tôi đoán rằng những bà sơ đã dạy chị ở trường học sẽ xem chương trình TED Talk này một lúc nào đó.
Liệu họ sẽ khiếp sợ hay khích lệ chị?
MG: Tôi biết là họ sẽ xem TED Talk bởi vì họ biết những gì tôi đang làm và tôi dự định gửi nó cho họ xem.
Những bà sơ ở đó có tư tưởng rất tiến bộ.
Tôi mong rằng họ sẽ tự hào về tôi khi tôi áp dụng những gì họ đã dạy tôi về công bằng xã hội và phụng sự.
Tôi thực sự cảm thấy rất đam mê về vấn đề này vì những điều tôi thấy được ở thế giới đang phát triển này.
Đối với tôi, chủ đề này mang tính nhân đạo sâu sắc bởi vì những người phụ nữ ở đây không hề có tiếng nói nào cả.
Lẽ ra họ không bị như vậy Họ nên có tiếng nói, và có quyền tiếp cận.
Và tôi hy vọng họ biết tôi đang truyền tải những gì tôi đã biết được từ họ và từ mấy chục năm tôi làm việc cho Qũy.
CA: Hôm nay, chị cùng nhóm của chị là những diễn giả rất tuyệt vời những người khiến chúng tôi vô cùng cảm kích.
Chị học hỏi được điều gì chứ?
(Cười) MG: Lạy Chúa, tôi đã học được rất nhiều. Tôi có rất nhiều câu hỏi kèm theo.
Tôi nghĩ công việc này giống như một hành trình.
Bạn đã nghe cuộc thảo luận về một hành trình thông nhiệt huyết. hoặc hành trình thông qua mục đích xã hội, hoặc hành trình đang đến và nói rằng, "Vì sao không có phụ nữ nào diễn thuyết ở đây?"
Tôi nghĩ rằng chúng ta, những người hành động vì những vấn đề này, Bạn học qua việc nói với người khác.
Bạn học qua hành động. Bạn học từ những sai lầm.
Và đó là câu hỏi của bạn.
Đôi khi, chính câu hỏi bạn đưa ra lại giúp ta có câu trả lời hay tìm ra người trả lời nó.
Nên tôi có nhiều câu hỏi cho những người tham gia hôm nay.
Tôi nghĩ hôm nay là một ngày thú vị.
CA: Cám ơn chị đã mời chúng tôi cùng tham gia hành trình này với chị.
Cám ơn chị rất nhiều. MG: Thật tuyệt. Cám ơn, Chris.
Tôi là một kỹ sư quy trình. Tôi hiểu biết về các nồi hơi và lò đốt túi lọc vải và buồng đốt xoáy và những thứ giống thế,
nhưng tôi bị hội chứng Marfan. Đây là một sự rối loạn di truyền.
Và vào năm 1992 Tôi tham gia một nghiên cứu về gien và tôi phát hiện ra điều kinh hoàng, như bạn có thể thấy trong trang trình chiếu, là động mạch chủ hướng thượng của tôi không thuộc kích cỡ bình thường tại vạch màu xanh phía dưới đây. Của mọi người ở đây sẽ nằm trong phạm vi 3.2 và 3.6 cm.
Của tôi đã lên đến 4.4.
Và như bạn có thể thấy, động mạch chủ của tôi giãn nở dần. và tôi tiến mỗi lúc một gần đến điểm mà cần đến một cuộc phẫu thuật.
Cuộc phẫu thuật được đề nghị thật là sởn tóc gáy--
gây mê, mở lồng ngực, nối bạn với máy trợ tim và máy thở, hạ thân nhiệt của bạn xuống còn khoảng 18 độ bách phân, ngừng tim, cắt lấy động mạch chủ, thay nó bằng một cái van nhựa và động mạch chủ bằng nhựa,
và, quan trọng nhất là, ký thác bạn vào liệu pháp chống đông (máu) suốt đời.
thường là thuốc warfarin. Cái ý tưởng về cuộc phẫu thuật chẳng hấp dẫn gì.
Ý tưởng về thuốc warfarin thật sự rất đáng sợ.
Thế rồi tôi tự nói với mình, tôi là một kỹ sư trong ngành nghiên cứu và phát triển, đây chỉ là một vấn đề về bơm dẫn.
Tôi có thể làm được. Có thể thay đổi được.
Thế rồi tôi bắt tay vào thay đổi toàn bộ quá trình điều trị về sự dãn nở của động mạch chủ.
Đích nhắm của dự án thực sự rất đơn giản.
Vấn đề thực sự duy nhất của động mạch chủ hướng thượng ở người với hội chứng Marfan là thiếu lực căng.
Thế nên khả năng tồn tại khi đơn giản là bao bọc bên ngoài cái ống. Và nó sẽ giữ ổn định và hoạt động khá tốt.
Nếu ống dẫn nước áp lực cao của bạn, hoặc đường dẫn thủy lực áp lực cao, phình ra một chút, bạn chỉ quấn quanh băng keo bên ngoài nó. Thực sự nó rất đơn giản về khái niệm,
nhưng lại không hề đơn giản khi tiến hành.
Lợi thế lớn nhất của một sự hỗ trợ ngoại biên với tôi là tôi có thể lưu giữ lại mọi bộ phận của chính mình, cả nội mô và những chiếc van, và không phải cần đến liệu pháp chống đông (máu).
Vậy chúng ta bắt đầu từ đâu đây nhỉ? Đây là một lát cắt dọc qua cơ thể tôi.
Bạn có thể thấy ở giữa thiết bị đó, cái kết cấu nhỏ đó, đang co bóp ra. Đó là tâm thất trái đang đẩy máu lên qua van động mạch chủ--
bạn có thể thấy hai lá van của động mạch chủ đang hoạt động--
hướng lên, vào động mạch chủ hướng thượng.
Và chính là phần động mạch chủ hướng thượng đó, co giãn và đỉnh điểm là nổ ra, điều này, tất nhiên, là chí mạng.
Chúng tôi bắt đầu bằng việc sắp xếp các hình ảnh thu gom từ các máy chụp cộng hưởng từ. và máy chụp CT (cắt lớp) từ đó làm thành một mô hình động mạch chủ của bệnh nhân.
Đây là mô hình động mạch chủ của tôi.
Tôi có một cái thật ngay trong túi đây, Nếu có ai đó muốn xem và nghịch nó.
Bạn có thể thấy, nó là một kết cấu khá phức tạp.
Phần đuôi có dạng trụ tròn ngộ nghĩnh, chỗ đó chứa van động mạch chủ.
Phần kế tiếp quay lại với dạng tròn kế đó là dạng nón và cuốn cong. Nó là một kết cấu khá khó
để chế tạo.
Cái này đây, giống như tôi nói, là một mô hình CAD của tôi, và đây là một trong những mô hình CAD sau này.
Chúng tôi kinh qua một lưu trình lập đi lặp lại trong việc sản xuất những mô hình ngày càng tốt hơn.
Khi chúng tôi sản xuất mô hình đó chúng tôi biến chúng thành mẫu nhựa cứng, như bạn thấy đây, sử dụng một công nghệ tạo mẫu nhanh, dạng công nghệ kỹ thuật khác.
Chúng tôi sau đó sử dụng cái mô hình trước đó để chế tạo một mẫu theo kích thước hoàn hảo lưới sợi tổ xốp, theo hình dáng của mẫu trước đó và khớp một cách hoàn hảo với động mạch chủ.
Vậy nên đây thuần túy là phép chữa bệnh cá nhân hóa và thực sự là mặt tốt nhất của nó.
Mọi bệnh nhân chúng tôi chữa trị đều có một vật cấy ghép vừa vặn tuyệt đối.
Một khi bạn làm ra được nó, sự lắp ghép là khá dễ dàng.
John Pepper, chúc lành cho trái tim của ông ấy chuyên gia phẫu thuật tim lồng ngực--
chưa bao giờ làm việc đó trong cuộc đời của ông ấy-- ông ấy đặt cái đầu tiên vào,thấy không thích, lấy nó ra, đặt cái thứ hai vào. Hài lòng, cứ thế tôi tiếp tục.
Bốn tiếng rưỡi (nằm) trên bàn (mổ) và xong xuôi mọi thứ .
Vậy nên phẫu thuật cấy ghép thực sự là phần dễ dàng.
Nếu bạn so sánh giữa cách chữa trị mới của chúng tôi với một sự thay thế hiện hành, cái mà được gọi là vá gốc động mạch chủ tổng hợp, một trong hai sự so sánh gây sửng sốt, mà tôi chắc là sẽ sáng tỏ cho tất cả các bạn.
Mất hai giờ để lắp một trong những thiết bị của chúng tôi so sánh với sáu giờ với cách chữa trị hiện hành.
Cách chữa trị hiện hành yêu cầu, như tôi đã nói, Tim và phổi phổi đi qua máy và yêu cầu toàn bộ thân thể phải được làm lạnh.
Chúng tôi không cần mấy thứ đó; chúng tôi làm việc trên trái tim đang đập.
Ông ấy mở lồng ngực, tiến vào động mạch chủ vào khi tim bạn đang đập, tất cả đều ở nhiệt độ thích hợp.
Mà không thâm nhập vào hệ tuần hoàn của bạn.
Vật nên nó thực sự rất tuyệt vời.
Nhưng với tôi, điểm tuyệt đối tốt nhất là không cần đến liệu pháp chống đông (máu).
Tôi không cần phải uống bất kỳ loại thuốc nào ngoài những loại thuốc tạo hưng phấn mà tôi chọn uống.
(Cười) Và thực tế, nếu bạn nói chuyện với những người đang phụ thuộc vào warfarin trong thời gian dài, nó thực sự là một sự tổn hại nghiêm trọng đến chất lượng sống của bạn. Và thậm chí tệ hơn, không thể tránh khỏi là nó rút ngắn cuộc sống của bạn.
Tương tự, bạn lựa chọn van nhân tạo, bạn phải lệ thuộc vào liệu pháp kháng sinh Bất cứ khi nào bạn phải chữa trị bằng y khoa giải phẫu. Thậm chí khi đi khám răng bạn cũng cần phải uống kháng sinh, phòng khi bạn bị nội nhiễm ở van.
Lần nữa, Tôi không có mấy cái đó, vậy nên hoàn toàn tự do. Động mạch chủ của tôi được chữa, Tôi không phải lo lắng về nó nữa.
Điều này với tôi giống như một sự tái sinh.
Quay trở lại với chủ đề của buổi thuyết trình: Trong nghiên cứu đa ngành, làm thế quái nào mà một kỹ sư quy trình quen với việc làm việc với mấy cái nồi hơi cuối cùng tạo ra một thiết bị y khoa biến đổi cuộc sống của chính anh ta?
Câu trả lời đó là một đội (nghiên cứu) đa ngành.
Đây là danh sách của đội (nghiên cứu) nòng cốt. Và như bạn thấy, Không chỉ có hai chuyên ngành công nghệ chủ yếu tại đây, y khoa và kỹ thuật, nhưng còn nhiều những chuyên gia khác nhau từ trong hai chuyên ngành đó.
John Pepper đây là nhà phẫu thuật tim người đã làm phẫu thuật thực tế đó cho tôi,
nhưng những người khác ở đây cũng góp phần vào việc này cách này hay cách khác.
Raad Mohiaddin, bác sỹ X-Quang:
Chúng tôi phải có được hình ảnh chất lượng tốt để từ đó làm ra mô hình CAD.
Warren Thornton, người vẫn làm tất cả mô hình CAD cho chúng tôi, phải viết mã cho một mẫu CAD theo kích thước để tạo ra mô hình này từ những bộ dữ liệu đầu vào thực dự rắc rối này.
Mặc dù vậy cũng có những rào cản. Có một vài vấn đề ở đây.
Thuật ngữ là một vấn đề lớn ở đây.
Tôi có thể đoán được không ai trong phòng này hiểu bốn thuật ngữ đầu tiên này.
Những kỹ sư trong số các bạn sẽ nhận ra sự tạo mẫu nhanh và CAD.
Những nhân viên y tế trong số các bạn, nếu có ai đó, sẽ nhận ra hai cụm từ đầu. Nhưng sẽ không còn ai khác trong phòng này hiểu tất bốn từ đó.
Loại bỏ thuật ngữ là rất quan trọng để chắc rằng tất cả mọi người trong đội hiểu chính xác nghĩa khi mà một cụm từ cụ thể được sử dụng.
Những quy ước chuyên ngành của chúng tôi cũng khôi hài.
Chúng tôi chụp rất nhiều ảnh chụp cắt lát ngang của tôi, chế ra những lát cắt này và sau đó sử dụng để tạo một mẫu CAD.
Và mẫu CAD đầu tiên mà chúng tôi làm, những bác sỹ phẫu thuật vân vê mẫu cái mẫu bằng nhựa, mà chẳng thể nhìn ra nó là cái gì.
Và sau đó chúng tôi nhận ra nó thực sự là một hình ảnh phản chiếu của động mạch chủ thực tế.
nó là một hình ảnh phản chiếu vì trong thế giới thực chúng ta luôn nhìn xuống những mặt phẳng của nhà hay đường phố hay bản đồ.
Trong thế giới y khoa chúng tôi nhìn lên mặt phẳng.
Vậy nên những hình ảnh cắt ngang là một sự đảo ngược.
Nên phải cẩn thận với những quy ước chuyên ngành
Mọi người cần hiểu cái nào là giả định và cái nào là không.
Những rào cản về thể chế là một vấn đề nhức đầu khác trong dự án này.
Bệnh viện Brompton được tiếp quản bởi Trường Cao Đẳng Y Khoa Imperial,
Và có những vấn đề nghiêm trọng về mối quan hệ không tốt giữa hai tổ chức này.
Tôi làm việc với Imperial và Brompton, và điều này làm phát sinh vài rắc rối nghiêm trọng trong dự án,
những vấn đề mà thực ra không nên tồn tại.
Ủy ban nghiên cứu và luân lý: Nếu bạn muốn làm cái gì đó mới mẻ trong ngành giải phẫu,
bạn phải có được giấy phép từ ban nghiên cứu và luân lý địa phương.
Tôi chắc rằng ở Ba Lan cũng vậy. Sẽ có một vài tổ chức tương đương,
cấp phép cho hình thức phẫu thuật mới.
Chúng tôi không chỉ gặp những vấn đề liên quan đến quan liêu, mà còn có sự đố kỵ nghề nghiệp.
Có những người trong ủy ban nghiên cứu và luân lý không muốn thấy John Pepper thành công lần nữa,
vì ông ấy quá thành công.
Và họ tạo ra cho chúng tôi nhiều rắc rối hơn.
Những vấn đề quan liêu:
Rút cuộc là khi bạn có cách chữa trị mới bạn buộc phải có một cuốn sách hướng dẫn phát ra cho mọi bệnh viên trên cả nước.
Ở Anh, chúng tôi có Viện Sức Khỏe Và Lâm Sàng, NICE. Bạn sẽ có một tổ chức tương đương ở Ba Lan, không nghi ngờ gì.
Chúng tôi phải kinh qua được NICE.
Chúng tôi hiện nay phát hành một sự hướng dẫn lâm sàng rất hay trên Net.
Vậy nên có bệnh viện nào đó thấy thích có thể đồng hành, đọc báo cáo NICE liên lạc với chúng tôi sau đó thì tự thân vận động.
Rào cản về tài trợ: Một vấn đề to tát khác cần lo tới.
Vấn đề lớn trong việc hiểu một trong những bối cảnh đó:
Khi chúng tôi lần đầu tiên tiếp cận với một trong những tổ chức từ thiện lớn ở Anh tài trợ cho những dự án như thế này, cái mà họ đang thấy thấy thực chất là một sự đề nghị kỹ thuật.
Họ không hiểu; họ là bác sỹ, họ gần với Chúa. Đó là điều với vẩn. Họ cho nó vào sọt rác. Vậy nên cuối cùng tôi đi gặp nhà đầu tư tư nhân
và tôi chực từ bỏ nó.
Nhưng hầu hết R (Nghiên cứu) và D (Phát triển) mà sẽ được viện tổ chức tài trợ, bởi Học Viện Khoa Học Ba Lan hoặc Hội Đồng Nghiên Cứu Kỹ Thuật & Vật Lý Khoa Học hay cái gì gì đó,
và bạn phải kinh qua được những người đó.
Thuật ngữ là vấn đề khổng lồ khi bạn cố gắng làm việc liên thông với các ban ngành, vì trong thế giới kỹ thuật, chúng tôi đều hiểu CAD và R.P.--
nhưng (người) trong thế giới y khoa thì không.
Tôi cho rằng cuối cùng thì những viên chức tài trợ cũng thực sự phải hành động cùng nhau.
Họ thực sự phải bắt đầu đối thoại với nhau, và phải rèn giũa một chút về quan niệm, nếu đó không phải là quá đang khi yêu cầu như vậy--
mà cũng có lẽ thế thật.
Tôi đã đặt ra một cụm từ "bảo thủ trì trệ."
Rất nhiều người trong thế giới y khoa không muốn thay đổi,
cụ thể hơn là không muốn khi một kỹ sư tay ngang đột nhiên mang đến câu trả lời.
Họ không muốn thay đổi.
Họ đơn giản chỉ muốn làm cái mà họ đã làm được trước đó. Thực tế, có rất nhiều bác sỹ phẫu thuật ở Anh.
vẫn đang chờ đợi một trong những bệnh nhân của chúng tôi gặp chuyện, để họ có thể nói rằng " Đó, tôi đã nói với anh là không được rồi còn gì."
Chúng tôi thực sự có 30 bệnh nhân.
Tôi đã qua được 7 năm rưỡi rồi. Chúng tôi có 90 bệnh nhân hậu phẫu thuật giữa chúng tôi, và chúng tôi chưa bị một vấn đề nào.
Tuy vậy, có những người ở Anh nói rằng, "Ôi, cái gốc động mạch ngoài đó, nó sẽ chẳng có tác dụng gì đâu, bạn biết đấy."
Nó thực sự là một vấn đề. Nó thực sự là một vấn đề.
Tôi chắc rằng mọi người ngồi trong phòng này đã đều trải qua sự kiêu ngạo giữa những nhân viên y tế, bác sỹ, nhà phẫu thuật ở mức độ nào đó.
Điểm chính giữa rất đơn giản cái cách mà các vị bác sỹ bảo vệ mình.
"Ậy, Tất nhiên là có, tôi đang theo dõi bệnh nhân của tôi chứ."
Tôi nghĩ điều này chắng tốt tẹo nào, nhưng tùy bạn, đó là quan điểm của tôi.
Cái Tôi, tất nhiên, lại lần nữa, là một vấn đề to tát Nếu bạn đang làm việc trong một đội chuyên ngành,
Bạn phải cho đồng nghiệp của mình thấy được ích lợi của sự nghi ngờ. bạn phải bày tỏ sự trợ giúp với họ.
Tom Treasure, giáo sư giải phẫu tim lồng ngực:
một anh chàng phi thường.
Chết nhẹ nhàng là cách tôn trọng ông ấy
Ông ấy tôn trọng tôi?
Khác biệt chút xíu. Đó là mọi tin xấu.
Tin tốt là những ích lợi xuất sắc khổng lồ.
Dịch cái này đi.Tôi cá là họ không thể.
(Cười) Khi bạn có một nhóm người có những sự đào tạo về nghề nghiệp khác nhau, những kinh nghiệm nghề nghiệp khác nhau, họ không chỉ có những nền tảng hiểu biết cơ bản khác biệt, mà họ còn có những quan điểm khác biệt về mọi thứ. và nếu bạn có thể đưa những người đó lại gần được với nhau
làm cho họ đối thoại được với nhau và hiểu nhau, kết quả sẽ rất là ngoạn ngục.
Bạn có thể tìm ra những giải pháp mới lạ, những giải pháp mới lạ thực sự, mà chưa bao giờ được xem xét trước đó rất nhanh chóng và dễ dàng.
Bạn có thể rút gọn một lượng công việc khổng lồ đơn giản bằng việc sử dụng nền tảng hiểu biết bao quát mà bạn có.
Và kết quả là, Một sự sử dụng khác biệt hoàn toàn công nghệ và sự hiểu biết quanh bạn.
Kết quả của tất cả những điều này là bạn có được một tiến trình nhanh chóng không ngờ với ngân sách nhỏ bé không ngờ.
Tôi thực sự hổ thẹn về chi phí xuyên suốt từ ý tưởng của tôi đến việc tôi được cấy ghép rẻ như thế nào cái mà tôi không chuẩn bị trước để cho bạn biết nó tốn bao nhiêu Vì tôi ghi ngờ có những tiêu chuẩn về điều trị phẫu thuật xác thật có lẽ là ở Mỹ tốn nhiều hơn cho một bệnh nhân chữa trị một lần hơn là cái phí để chúng tôi chuyển từ giấc mơ của tôi thành thực tế.
Đó là tất cả những gì mà tôi muốn nói, và tôi còn ba phút nữa.
Rồi Heather cũng sẽ thích tôi.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, vui lòng gặp và nói chuyện với tôi sau đây. Rất lấy làm vinh hạnh nói chuyện với bạn. Cám ơn rất nhiều.
Hôm nay chúng ta sẽ cùng thảo luận về triển vọng biến nỗi sợ hãi thành hy vọng
Ngày nay khi tìm đến các bác sĩ tới văn phòng của họ và khi chúng ta bước vào có những từ mà chúng ta không muốn nghe
Đó là những từ làm chúng ta khiếp sợ
Tiểu đường, ung thư, Parkinson , Alzheimer, Liệt tim hay phổi Chúng ta đều biết đó là những căn bệnh gây suy nhược và rất khó chữa trị
Những gì tôi muốn làm sáng tỏ cùng các bạn hôm nay là 1 cách tư duy khác về phương pháp điều trị các căn bệnh gây suy nhược Tại sao điều này lại quan trọng Tại sao thiếu nó,hệ thống chăm sóc sức khỏe của chúng ta có nguy cơ sụp đổ, nếu các bạn không cho là vậy Và ngày hôm nay chúng ta đang ở đâu, về mặt y học, và ngày mai ta sẽ đi đến đâu, với những rào cản gì
Chúng ta sẽ giải quyết mọi vấn đề trên trong 18 phút tới đây, tôi hứa
Tôi muốn bắt đầu với slide này Vì slide này nói về cách tư duy của Tạp chí Khoa học về vấn đề này
Đây là 1 vấn đề nổi lên từ năm 2002 khi tạp chí này xuất bản 1 loạt bài báo khác nhau về con người được tạo thành từ các bộ phận điện tử
Căn bản đó là 1 vấn đề về dược phẩm tái tạo
Dược phẩm tái tạo -1 khái niệm đơn giản đến không ngờ ai cũng có thể hiểu được
Nó thuần túy thúc đẩy tốc độ cơ thể tự làm lành các vết thương theo thước đo thời gian lâm sàng liên quan
Do vậy chúng ta biết cách làm lành vết thương theo nhiều phương pháp như trên đây
Chúng ta biết nếu phần hông bị tổn thương , bạn có thể đặt vào đó phần hông nhân tạo
Và đây là ý tưởng mà tạp chí Khoa Học đặt lên trang bìa
Đây là một phản đề hoàn chỉnh của dược phẩm tái tạo
Nó không phải dược phẩm tái tạo
Dược phẩm tái tạo đã được Tuần báo Kinh doanh đưa ra khi họ viết 1 bài về loại thuốc này cách đây không lâu
Thay vì xác định phương pháp cải thiện các triệu chứng bằng thuốc và các thiết bị y tế, cùng những điểm ưa chuộng tôi sẽ quay trở lại đề tài này trong vài phút tới thay vì làm điều đó ,chúng ta sẽ phục hồi chức năng đã mất của cơ thể bằng cách hồi phục chức năng các cơ quan và mô bị phá hoại
Kết quả là khi kết thúc đợt điều trị bạn vẫn là bạn như khi còn khỏe mạnh
Ý tưởng hay thì rất hiếm, nếu bạn đồng ý đây là 1 ý tưởng như thế và ý tưởng hay mà thật sự mới mẻ thì lại càng ít
ý tưởng này cũng tương tự như thế
Nếu nhìn lại lịch sử Charles Lindbergh- được biết đến nhiều hơn vì lái máy bay thực sự là 1 trong số những người tiên phong cùng với Alexis Carrel, 1 trong số những người đoạt giải Nobel từ Rockefeller bắt đầu nghĩ đến việc liệu họ có thể nuôi dưỡng các cơ quan của cơ thể?
Họ xuất bản cuốn sách này vào năm 1937 nơi mà họ thực sự bắt đầu nghĩ bạn có thể làm gì trong những lò phản ứng sinh học để nuôi cấy toàn cơ quan
Từ đó đến nay chúng ta đã đi được 1 chặng đường khá dài
Tôi sẽ chia sẻ với các bạn 1 phần đang diễn ra của công việc thú vị đó,
Nhưng trước đó, tôi muốn bày tỏ mối quan ngại về hệ thống chăm sóc sức khỏe và nhu cầu về điều này với các bạn
Từ trước đến nay đã có nhiều cuộc bàn luận về việc cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm thiểu đói nghèo và nhất là tăng tuổi thọ trên khắp thế giới
Một trong những thử thách là chúng ta càng giàu có thì càng sống lâu
Và chúng ta càng sống lâu thì càng tốn kém để chữa trị bệnh tật khi về già
Đơn giản là sự thịnh vượng của 1 quốc gia đối lập với tỉ lệ phần trăm dân số trên 65 tuổi
Một cách căn bản bạn có thể thấy rằng 1 quốc gia càng giàu có thì tuổi thọ của người dân càng cao.
Tai sao điều này lại quan trọng?
Và tại sao thử thách này lại đặc biệt được chú ý hiện nay?
Nếu độ tuổi trung bình của nền dân số quốc gia bạn là 30 thì loại bệnh thông thường bạn phải điều trị có thể là đau khớp chân thường xuyên và có lẽ 1 chút hen suyễn
Nếu độ tuổi trung bình của đất nước bạn từ 45 đến 55 thì cần kể đến tiểu đường tiểu đường típ 1, liệt tim , bệnh động mạch vành Những căn bệnh vốn đã khó chữa và tốn kém hơn nhiều
Hãy nhìn vào biểu đồ của Mỹ ở đây
Biều đồ này từ hợp chủng quốc Hoa Kỳ
vào năm 1930, có 41 công nhân trên 1 người nghỉ việc
41 người về cơ bản sức khỏe ổn định chi trả cho 1 người nghỉ việc vì bệnh suy nhược
Năm 2010, 2 công nhân trên 1 người nghỉ việc ở Mỹ
Và hiện tượng này khớp với mọi quốc gia công nghiệp hóa giàu có trên thế giới .
Làm sao bạn có thể chi trả cho chi phí chữa trị cho các bệnh nhân Khi hiện thực khi về tuổi già trông như thế này?
Đây là độ tuối đối lập với chi phí chăm sóc sức khỏe
Và bạn có thể thấy rằng trong độ tuổi từ 45, 40 đến 45 có 1 đỉnh cao đột ngột trong chi phí chăm sóc sức khỏe
khá thú vị, nếu bạn nghiên cứu đúng hướng bạn có thể thấy bạn tốn bao nhiêu cho việc chăm sóc sức khỏe bản thân được hoạch định cả đời.
Khoảng 7 năm trước khi bạn hấp hối ,xuất hiện 1 đỉnh gấp khúc
Và bạn thực sự có thể Tiếng cười Chúng ta sẽ không đi sâu vào vấn đề đó
Tiếng cười Rất ít ,rất ít thứ bạn có thể làm để thay đổi phương pháp chữa trị các căn bệnh đó và trải qua những gì mà tôi gọi là sự hóa già khỏe mạnh
tôi cho rằng có 4 yếu tố và không yếu tố nào trong số đó bao gồm hệ thống bảo hiểm hay hợp pháp
Tất cả đều thay đổi người chi trả
Chúng không thay đổi chi phí thực sự của quá trình điều trị
1 việc bạn có thể làm là không điều trị ,hoặc hạn chế việc chăm sóc sức khỏe
Chúng ta không nói thêm về vấn đề đó nữa.
Nó thật đáng buồn Bạn có thể phòng ngừa
Hiển nhiên, việc phòng bệnh sẽ cần nhiều tiền
Nhưng có lẽ thú vị nhất ,đối với cá nhân tôi,cũng là quan trọng nhất là ý tưởng chẩn đoán 1 căn bệnh sớm hơn trong quá trình phát triển bệnh sau đó điều trị để chữa khỏi thay vì điều trị 1 triệu chứng
Lấy ví dụ về bệnh tiểu đường,
Ngày nay, với căn bệnh này,chúng ta có thể làm gì?
một khi nó xuất hiện triệu chứng, chúng ta chẩn đoán sau đó chúng ta điều trị triệu chúng đó trong khoảng 10,20,30,40 năm
và chúng ta thực hiện khá tốt. Insulin là 1 liệu pháp hiệu quả
Tuy nhiên,cuối cùng nó cũng hết tác dụng và tiểu đường dẫn đến thời kì đầu dễ tiên đoán của suy nhược
Tại sao chúng ta không thể tiêm vào tuyến tụy chất gì đó để hồi phục tuyến này sớm thậm chí trước khi nó trở thành triệu chứng rõ ràng
Và nó có thể là hơi đắt khi chúng ta điều trị nhưng nếu nó hiệu quả ,chúng ta sẽ có khả năng làm cái gì đó khác
đoạn phim này, theo tôi, đã chỉ ra khái niệm tôi sắp nói đến khá sâu sắc
Đây là con sa-giông, mọc lại chi của nó
Nếu con sa-giông có thể làm điều này ,tại sao chúng ta không thể?
Tôi sẽ cho các bạn thấy 1 số đặc điểm quan trọng hơn về việc tái tạo chi trong 1 thời điểm
Nhưng những gì chúng ta đang thảo luận về dược phẩm phục hồi là tái tạo trong từng hệ thống cơ quan trong cơ thể cho các mô và chính các cơ quan
Vì vậy ngày nay ,thực tế nếu chúng ta bị ốm thì thông điệp là chúng ta sẽ chữa trị theo các triệu chứng và bạn cần điều chỉnh theo 1 lối sống mới
Trong tương lai,tôi sẽ gặp lại các bạn và chúng ta có thể tranh luận nhưng đó là trong tương lai gần có thể nhìn trước được chúng ta sẽ bàn về việc phục hồi tái sinh
Trên đây là việc lắp chi giả tương tự với cái mà người lính trở về từ Iraq
370 người lính trở về từ Iraq bị mất chi
Hãy tưởng tượng thay vì đối mặt với mất mát đó, liệu họ có thể thực sự đối diện với việc tái tạo chi đó
Đó là 1 khái niệm ngông cuồng
tôi sẽ cho các bạn thấy chúng ta đang ở đâu vào thời điểm hướng tới khái niệm đó
Nhưng 1 lần nữa ,nó mang tính ứng dụng thực tiễn với mọi hệ thống cơ quan
chúng ta có thể thực hiện công việc đó ra sao?
Nói chuyện với cơ thể-đó là 1 cách.
Con người cần học ngôn ngữ của cơ thể
Và bắt đầu những quá trình chúng ta đã biết làm khi còn là bào thai
Một bào thai của động vật có vú, nếu mất 1 chi trong 3 tháng đầu thai nghén sẽ tự mọc lại chi đó
do vậy, chuỗi tế bào di truyền của con người có khả năng thực hiện cơ chế làm lành vết thương như thế
Đó là quá trình tự nhiên nhưng bị mất đi khi chúng ta lớn.
Đối với 1 đứa trẻ, trước khi được 6 tháng tuổi nếu chúng mất đầu ngón tay do tai nạn đầu ngón tay đó sẽ mọc lại
Đến lúc lên 5, chúng sẽ không còn khả năng đó nữa
Vì vậy để cuốn vào cuộc trò chuyện với cơ thể con người cần nói ngôn ngữ của cơ thể
và có 1 số dụng cụ nhất định trong hộp dụng cụ của chúng ta cho phép con người thực hiện việc đó ngày nay .
Tôi sẽ đưa ra ví dụ của 3 dụng cụ đó 3 thứ giúp ta nói chuyện với cơ thể
Đầu tiên phải kể đến các liệu pháp tế bào
Rò ràng là chúng ta tự chữa lành theo 1 tiến trình tự nhiên chủ yếu sử dụng các tế bào
Do vậy ,nếu con người có thể tìm thấy những tế bào cần thiết và cấy ghép chúng trong cơ thể ,chúng có thể làm lành các bộ phận
Thứ hai, chúng ta sử dụng các vật liệu mới
Trước đó,chúng ta đã nghe nói đến tầm quan trọng của các vật liệu mới
Nếu con người phát minh ra các vật liệu, thiết kế chúng hay sản xuất vật liệu từ 1 môi trường tự nhiên, chúng ta có thể dựa vào những vật liệu đó để giúp cơ thể chữa lành chính nó
và cuối cùng ,con người có thể sử dụng các thiết bị thông minh các thiết bị này sẽ tải đỡ công việc của cơ thể và cho phép nó chữa lành chính nó
Tôi sẽ cho bạn thấy 1 ví dụ của từng cái Bắt đầu với những vật liệu này
Steve Badylak -trường đại học Pittsburgh cách đây 1 thập kỷ đã có 1 ý tưởng đáng chú ý
rằng ruột non của heo nếu bạn tách hết các tế bào mà vẫn cho phép đoạn ruột đó duy trì các hoạt động sinh học nó có thể chứa tất cả các yếu tố và dấu hiệu cần thiết để báo hiệu cho cơ thể tự làm lành
và ông đặt ra 1 câu hỏi quan trọng
câu hỏi đó là nếu tôi lấy đi vật liệu đó thì cái nào là vật liệu tự nhiên thường xuyên thực hiện việc chữa lành trong ruột non và nếu tôi đặt nó ở 1 nơi nào khác trong cơ thể con người nó sẽ gây ra phản ứng mô cụ thể hay sẽ tạo ra 1 đoạn ruột non nếu tôi cố gắng tạo 1 cái tai mới
Tôi sẽ không kể câu chuyện này cho các bạn nếu nó không hấp dẫn và thuyết phục
Bức tranh các bạn sắp thấy ( Cười )
là 1 bức tranh hấp dẫn tuy nhiên, đối với 1 số bạn yếu bóng vía mặc dù các bạn có thể không muốn thú nhận điều này trước mặt bạn mình ánh sáng tắt bớt rồi . Đây là thời điểm tốt cho các bạn cúi xuống kiểm tra chiếc điện thoại Blackberry của mình, làm bất cứ điều gì ngoại trừ nhìn lên màn hình
( Cười ) các bạn sắp nhìn thấy 1 khối u bệnh tiểu đường
Và mặc dù -tốt hơn hãy cười thư giãn trước khi xem nó
Đây là hiện thực của bệnh đái tháo đường
Tôi nghĩ các bạn đã nghe nói nhiều đến tiểu đường, u tiểu đường Chúng ta chỉ đơn thuần không liên hệ u xơ với phương pháp điều trị cuối cùng đó là phương pháp cắt cụt, nếu bạn không thể chữa trị được nữa
Vì vậy, tôi sẽ chiếu slide này bây giờ. Nó sẽ không kéo dài lâu đâu
Đây là 1 khối u tiểu đường -1 thảm kịch
Cách chữa trị cho bệnh này là cắt bỏ
Đây là 1 phụ nữ đứng tuổi . Bà bị ung thư gan và cả tiểu đường và quyết định chết với những gì còn lại của cơ thể vẫn còn nguyên vẹn
Người phụ nữ này quyết định, sau 1 năm cố gắng chữa trị khối u đó, rằng bà sẽ thử liệu pháp mới mà Steve phát minh ra
11 tuần sau vết thương trông như thế này
Vật liệu đó chỉ chứa những dấu hiệu thiên nhiên
khiến cơ thể trở lại phản ứng chữa lành mà nó không có trước đó
sau đây là 2 slide gây phiền não cho các bạn hơn Tôi sẽ cho các bạn biết khi nào có thể nhìn lại
Đây là 1 con ngựa, nó không hề đau đớn
Nếu con ngựa đau đớn, tôi sẽ không để các bạn xem slide này
Con ngựa có 1 bên lỗ mũi to ra vì 1 vụ tai nạn khi cưỡi
chỉ 1 tuần sau điều trị trong trường hợp này, áp dụng loại vật liệu đó, chuyển nó thành dạng keo băng bó vùng đó lại, sau đó lặp lại việc chữa trị này vài lần và con ngựa lành lặn trở lại
Nếu bạn lấy sóng siêu âm khu vực đó, nó trông rất ổn
Đây là 1 con cá heo có phần vây được gắn lại
Hiện nay có 400.000 bệnh nhân trên khắp thế giới sử dụng vật liệu đó để chữa lành vết thương
Bạn có thể tái tạo 1 bên chi được không?
DARPA đã hỗ trợ Steve 15 triệu $ để chỉ đạo 1 dự án gồm 8 viện nghiên cứu tham gia hợp tác nhằm bắt đầu quá trình đặt ra câu hỏi đó
Các bạn sẽ thấy bức tranh trị giá 15 triệu $
Đây là 1 cụ già 78 tuổi,mất đi phẩn cuối của đầu ngón tay
Hãy nhớ tôi đã đề cập trước khi trẻ em mất đầu ngón tay của chúng
sau khi điều trị, nó trông như thế này
Ngày nay điều đó đang diễn ra
xét trên khía cạnh lâm sàng, nó rất quan trọng
Có những vật liệu làm công việc này, những miếng vá hình trái tim
Nhưng bạn có thể đi xa thêm chút nữa không?
Bạn có thể, thay vì sử dụng vật liệu đó tôi có thể lấy 1 số tế bào cùng với vật liệu đó và di chuyển 1 mẩu mô bị hoại tử đặt 1 vật liệu sinh học tự hủy vào đó không?
Bạn có thể thấy ở đây 1 mẩu cơ tim đang đập trong đĩa
được thực hiện bởi Teruo Okano của bệnh viện phụ nữ Tokyo
Ông có thể nuôi trồng những mô đập được trong 1 cái đĩa
Ông làm lạnh cái đĩa, phần mô thay đổi đặc tính của nó ông tách nó ra khỏi cái đĩa.
Đó là thứ lạnh nhất
Bây giờ ,các bạn sắp thấy sự phục hồi dựa trên cơ sở tế bào
và những gì các bạn sắp thấy đây là các tế bào gốc được di chuyển khỏi phần hông của 1 bệnh nhân
1 lần nữa, nếu bạn yếu bóng vía, làm ơn đừng xem
Nhưng cái này khá là độc đáo
Vậy đây là 1 ca phẫu thuật tim, giống như những gì Al Gore trải qua có sự khác biệt
trong trường hợp này, vào cuối cuộc phẫu thuật bạn sắp thấy những tế bào gốc từ bệnh nhân được lấy ở bước đầu của quy trình được bơm trực tiếp vào trái tim bệnh nhân
Và tôi đang đứng tại đây vì tại 1 điểm tôi sắp cho bạn xem công nghệ này đã bắt đầu sớm như thế nào
Đây là các tế bào gốc, ngay bên trong trái tim đang đập của bệnh nhân
và nếu bạn quan sát kỹ nó sắp ở khoảng quanh điểm này bạn sẽ thấy máu dồn lên ở mặt sau
Các bạn thấy những tế bào quay trở ra
Chúng ta cần tất cả các thiết bị và công nghệ mới để đặt các tế bào vào đúng chỗ,đúng lúc
Chỉ 1 chút dữ liệu, 1 lượng nhỏ dữ liệu
Đây là 1 cuộc thử nghiệm xác suất hóa
Lần này là 1 N của 20 và bây giờ xuất hiện 1 N của khoảng 100
Về cơ bản, nếu bạn điều trị cho 1 bệnh nhân ốm nặng và thực hiện phẫu thuật dẫn máu vào tim, họ sẽ thấy khỏe hơn 1 chút
Nếu bạn cấy ghép cả các tế bào gốc cũng như tim nhân tạo đối với 1 số bệnh nhân đặc biệt, họ sẽ hết triệu chứng bị bệnh
2 năm trôi qua
Điều tốt nhất là nếu bạn có thể chẩn đoán căn bệnh sớm và ngăn chặn ở kỳ đầu của bệnh trước khi vào giai đoạn xấu
Đây là quy trình tương tự nhưng nay được giảm thiểu thâm nhập vào cơ thể chỉ với 3 lỗ trên cơ thể để tiếp cận với quả tim và đơn giản là bơm tế bào gốc thông qua quá trình soi ổ bụng
Các tế bào đó đang được bơm đi
Chúng ta không có đủ thời gian đi sâu chi tiết vào công việc đó tuy nhiên về cơ bản, nó rất hiệu quả
Bạn có thể điều trị cho những bệnh nhân bệnh nhẹ hơn và giúp họ trở lại với thể trạng không còn triệu chứng bệnh thông qua loại liệu pháp đó
Đây là 1 ví dụ khác nữa của liệu pháp tế bào gốc ,nhưng không đơn giản lắm nhưng tôi nghĩ sẽ sớm thôi
Đây là công trình của Kacey Marra từ trường đại học Pittsburgh cùng với nhiều đồng nghiệp trên khắp thế giới
Họ quyết định rằng dung dịch hút chất béo mà ở Mỹ chúng ta có rất nhiều.
(Cười) Đó là 1 nguồn tế bào gốc dồi dào
Tế bào gốc được bọc trong dung dịch hút chất béo
Vì vậy bạn có thể vào trong, chạm đến nếp gấp dạ dày
dung dịch hút chất béo sẽ ra ngoài và trong trường hợp này, tế bào gốc bị cô lập và chuyển thành tế bào thần kinh
Tất cả được thực hiện trong phòng thí nghiệm
Và tôi nghĩ không lâu nữa,các bạn sẽ thấy các bệnh nhân được chữa trị với tế bào gốc có gốc từ mô mỡ hoặc mô bị thay thế
Trước đó tôi đã nói về ứng dụng những thiết bị thay đổi mạnh mẽ phương pháp điều trị bệnh
Đây là 1 ví dụ trước khi tôi kết thúc
1 thảm kịch tương tự
Chúng ta có 1 sự cộng tác vĩnh cửu với các đồng nghiệp ở Viện Phẫu thuật Quân đội Mỹ những người đã chữa trị cho 11.000 đứa trẻ trở về từ Iraq
Nhiều bệnh nhân trong số đó bị bỏng rất nặng
Và nếu có bất cứ điều gì được học về bỏng đó là chúng ta không biết chữa bỏng như thế nào
Những cách được áp dụng để chữa bỏng, cơ bản chúng ta có 1 phương pháp gọi là trồng cỏ
chúng ta làm gì đó ở đây sau đó cấy ghép chúng vào khu vực vết thương chúng ta cố gắng làm 2 phần khớp với nhau
trong trường hợp này, 1 lò phản ứng sinh học "mặc" được được thiết kế Nó được kiểm tra cẩn thận vào năm nay ở ISR bởi Joerg Gerlach ở trường đại học Pittsburgh
lò phản ứng sinh học đó trải kín vết thương
Khẩu súng bạn thấy ở đó dùng để phun tế bào
Nó sắp phun tế bào lên khắp vùng vết thương
lò phản ứng này sẽ làm nhiệm vụ làm giàu môi trường đồng thời cung cấp những thứ khác và như vậy chúng ta sẽ gieo thảm cỏ đó đối lập hoàn toàn với phương pháp trồng cỏ.
Đó hoàn toàn là 1 phương pháp khác
18 phút đã qua
Để tôi kết thúc cuộc nói chuyện bằng 1 vài tin tốt lành và có lẽ là 1 chút tin xấu nữa
Tin tốt là điều này đang diễn ra hôm nay
Đó là 1 công việc rất hữu ích
Hiển nhiên những hình ảnh này đã giải thích sáng rõ điều đó
Nó khó khăn một cách không tin nổi vì nó liên quan đến nhiều lĩnh vực học thuật
Hầu hết mọi lĩnh vực khoa học, thực hành kỹ thuật và y học đều tham gia vào để hiện thực hóa nó
1 số các chính phủ và khu vực nhận ra đây là 1 phương pháp chữa bệnh mới
Chính phủ Nhật Bản có lẽ là những người đầu tiên khi họ quyết định đầu tư 3 tỉ đầu tiên sau đó là thêm 2 tỉ nữa cho lĩnh vực này
Đó không phải sự trùng hợp ngẫu nhiên
Nhật Bản là quốc gia già nhất trên thế giới nếu xét trên độ tuổi trung bình
Họ cần phương pháp này đem lại kết quả nếu không hệ thông sức khỏe của họ sẽ sụp đổ
Vì vậy họ tập trung đầu tư 1 cách có chiến lược vào lĩnh vực này
Liên minh châu Âu,tương tự
Trung Quốc,cũng vậy
Trung Quốc mới cho hoạt động 1 trung tâm kỹ thuật mô quốc gia
Ngân quỹ cho năm đầu tiên là 250 triệu $
Ở Mỹ chúng ta có 1 phương pháp khác hơn 1 chút-- Chúng ta
(Cười) vì Al Gore đến và trở thành tổng thống trong thế giới thực
Chúng ta đã có 1 phương pháp khác
Và phương pháp này cơ bản đại loại là về ngân sách
tuy nhiên không có sự đầu tư mang tính chiến lược nào mang lại những thứ cần thiết và tập trung 1 cách cẩn trọng
Sau đây tôi xin kết thúc bằng 1 câu trích dẫn ,có lẽ là 1 bức ảnh của giám đốc Viện Y tế Quốc gia, 1 người đàn ông rất quyến rũ
tôi và Jay Vacanti từ Havard đã tới thăm ông ấy và 1 số cấp trên của ông trong viện chỉ cách đây 1 vài tháng để cố gắng thuyết phục ông ấy rằng đã đến lúc trích 1 phần nhỏ của 27,5 tỉ $ ông ấy sắp có vào năm tới và tập trung vào nó 1 cách chiến lược để đảm bảo rằng chúng ta có thể đẩy nhanh tốc độ những thứ đó tiếp cận được tới bệnh nhân
Và vào cuối buổi gặp gỡ cáu kỉnh đó vị giám đốc NIH nói " Tầm nhìn của các cậu lớn hơn mong ước của chúng tôi"
tôi muốn kết thúc bằng cách nói rằng không ai thay đổi được tầm nhìn của chúng ta nhưng cùng nhau chúng ta có thể thay đổi được khát vọng của ông ấy
Xin cảm ơn các bạn
Nếu bạn bắt gặp tôi ở ngoài trường đại học ở hội trường của Vermont State House nơi mà tôi từng thực tập làm một người vận động hành lang và hỏi tôi rằng tôi sẽ làm gì với cuộc đời mình, tôi sẽ nói với bạn rằng tôi vừa mới đỗ Hán Ngữ Thủy Bình Khảo Thí, một kì thi tiếng Hoa, và tôi sẽ học luật ở Bắc Kinh Tôi sẽ cải thiện mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc qua sự thay đổi hoàn toàn về chính trị và cải cách hệ thống tòa án
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Tôi có một kế hoạch và tôi chưa bao giờ nghĩ rằng kế hoạch đó sẽ có bất kì liên quan gì tới đàn banjo.
Tôi nào biết rằng cây đàn lại có sức ảnh hưởng to lớn đối với mình như vậy một tối nọ, khi mà tôi đang dự một buổi tiệc và tôi nghe thấy âm thanh phát ra từ máy quay đĩa ở một góc phòng.
Và đó là Doc Watson hát và chơi bài "Shady Grove."
Shady Grove, tình yêu bé nhỏ của tôi Shady Grove, người yêu quý Shady Grove, tình yêu bé nhỏ của tôi Trở về lại Harlan Âm thanh ấy thật là tuyệt vời giọng hát của Doc và sự ngân vang trầm bổng của đàn banjo.
Sau khi hoàn toàn bị ám ảnh bởi sự giàu có và lịch sử của văn hóa Trung Hoa, đó như thể là một sự khuây khỏa hoàn toàn khi nghe thấy một thứ thật sự đậm chất Mỹ và thật sự tuyệt vời.
Tôi biết tôi phải đem đàn banjo theo tôi tới Trung Quốc.
Cho nên trước khi đi học luật ở Trung Quốc tôi mua một cây banjo, để nó trên chiếc xe tải nhỏ màu đỏ của mình và lái xe qua cả Appalachia và tôi học được rất nhiều những bài hát Mỹ xưa, và dừng lại ở Kentucky tại Hội nghị hợp tác âm nhạc quốc tế Bluegrass
Một tối nọ, khi tôi đang ngồi ở hành lang hai cô gái tiến đến chỗ tôi
và họ hỏi rằng:" Này, bạn có muốn chơi nhạc không?"
Và tôi trả lời :"Đương nhiên rồi!"
Thế là tôi cầm cây đàn banjo lên và bồn chồn chơi với họ bốn bài hát mà tôi biết
Và một nhà sản xuất âm nhạc bước đến chỗ tôi và mời tôi đến Nashville, Tennesse để thu âm
(Tiếng cười) Đã 8 năm trôi qua, và tôi có thể nói với bạn rằng tôi đã không tới Trung Quốc để trở thành một luật sư.
Thực tế, tôi đã tới Nashville.
Và sau một vài tháng tôi viết nhạc.
Bài đầu tiên tôi viết bằng tiếng Anh, và bài thứ nhì thì bằng tiếng Hoa.
(Âm nhạc) [Tiếng Hoa] Bên ngoài cửa nhà con, thế giới đang đợi.
Ở trong tim con, tiếng hát đang gọi.
Bốn phương của thế giới đang dõi theo. Hãy đi đi con gái yêu, hãy đi đi.
Hãy đi và khám phá.
(Tiếng vỗ tay) Đã tám năm trôi qua kể từ buổi tối định mệnh ấy ở Kentucky.
Tôi đã diễn hàng ngàn show
Tôi đã hợp tác với rất nhiều nhạc sĩ tài năng và gây được cảm hứng, khắp thế giới.
Và tôi thấy được sức mạnh của âm nhạc.
Tôi thấy sức mạnh của âm nhạc trong việc kết nối các nền văn hóa.
Tôi nhìn thấy nó khi đứng trên sân khấu trong lễ hội Bluegrass ở Đông Virginia tôi nhìn vào một biển đầy những chiếc ghế xếp và tôi ngân lên một bài hát tiếng Hoa.
[Tiếng Hoa] Và cặp mắt của ai cũng trố ra như thể chúng sắp rơi ra khỏi đầu vậy.
và mọi người như thể hỏi rằng :" Cô ta đang làm cái gì vậy?"
Rồi họ tới chỗ tôi ngay sau show diễn và tất cả họ đều có chuyện để kể.
Họ đều tới và nói thế này "Bạn biết không, con gà của con chó của người bảo mẫu của chị của dì tôi đã đến Trung Quốc và nhận nuôi một đứa bé gái".
Và tôi bảo bạn nghe, cứ thể như tất cả mọi người đều có chuyện để kể.vậy.
Điều đó thật sự khó tin.
Và sau đó tôi đến Trung Quốc tôi đứng trên sân khâu ở một trường đại học và ngân lên một bài hát tiếng Hoa và mọi người cùng hát với tôi họ hò hét với sự thích thú dành cho cô gái này với mái tóc và nhạc cụ và cô ta hát nhạc của họ.
Và tôi thấy rằng, quan trọng hơn cả, là sức mạnh của âm nhạc để kết nối trái tim.
Như lần tôi ở tỉnh Tứ Xuyên và khi tôi đang hát cho bọn trẻ tại những ngôi trường tái định cư trong vùng bị động đất tàn phá
Một bé gái chạy đến chỗ tôi
[Tiếng Hoa] "Chị Wong ơi," Washburn, Wong, giống nhau cả.
"Chị Wong ơi, em có thể hát chị nghe một bài mà mẹ em đã hát cho em nghe trước khi bà bị chôn vùi trong trận động đất không?"
Tôi ngồi xuống, cô bé ngồi vào lòng tôi
và bắt đầu hát
hơi ấm từ cơ thể cô bé những giọt nước mắt lăn dài trên đôi gò má hồng của cô bé và tôi bắt đầu khóc.
Và ánh sáng tỏa ra trong mắt cô bé là nơi mà tôi có thể ở lại mãi mãi.
Và trong lúc ấy, chúng tôi không còn là người Mỹ cũng không phải là người Trung Quốc chúng tôi chỉ là những con người bình thường ngồi với nhau trong thứ ánh sáng đã giữ chúng ta lại ở đây
Tôi muốn ở trong thứ ánh sáng ấy với bạn và tất cả mọi người.
Và tôi biết rằng mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc không cần thêm một vị luật sư nào nữa.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi đã khởi đầu sự nghiệp bằng viết lách và nghiên cứu với tư cách là một bác sĩ thực tập ngoại khoa, một người còn rất xa mới có thể trở thành chuyên gia ở bất kì lĩnh vực gì.
Vì vậy, câu hỏi tự nhiên mà bạn sẽ hỏi ngay sau đó là, thể nào tôi giỏi ở lĩnh vực mình theo đuổi?
Và câu hỏi trở thành, làm thế nào tất cả chúng ta trở nên giỏi ở lĩnh vực mà mình đang cố gắng theo đuổi?
Thật không dễ dàng khi học để có những kĩ năng cố gắng học và hiểu tất cả những tài liệu cho bất kì nhiệm vụ nào mà bạn đảm nhận.
Tôi phải nghĩ đến việc mình khâu và cắt thế nào, nhưng rồi cả việc thế nào chọn đúng người để đưa vào phòng mổ.
Từ đó, giữa tất cả những thứ này nảy lên một hoàn cảnh mới cho việc luận xem giỏi là nhưu thế nào
Trong vài năm trở lại, chúng tôi nhận ra rằng mình đang ở trong khủng hoảng sâu nhất về sự tồn tại của y học vì một vài điều ta thường không nghĩ tới khi đã là một bác sĩ bận tâm đến việc mình làm gì để tốt cho bệnh nhân, đó chính là giá thành của chăm sóc sức khỏe.
Không có một đất nước nào trên thế giới mà giờ chưa đặt câu hỏi rằng chúng ta liệu có chi trả nổi những gì bác sĩ đang làm.
Cuộc tranh đấu chính trị mà chúng ta đã và đang hâm nóng đã trở thành một vòng lẩn quẩn quanh việc, liệu đó là vấn đề của chính phủ hay vấn đề của các công ty bảo hiểm.
Và câu trả lời là đúng và sai; nó sâu xa hơn tất cả những điều trên.
Nguyên nhân của những vấn đề của chúng ta là sự phức tạp mà khoa học đã mang đến.
Và để hiểu được điều này, tôi sẽ đưa bạn trở về vài thế hệ trước.
Tôi muốn đưa bạn trở về thời điểm mà Lewis Thomas viết cuốn "Ngành khoa học trẻ nhất."
Lewis Thomas là bác sĩ-nhà văn, một trong những nhà văn yêu thích của tôi.
Và ông ta viết cuốn sách này để giải thích việc trở thành thực tập sinh y khoa ở Bệnh viện thành phố Boston là thể nào Một năm trước khi penecillin ra đời, năm 1937.
Đó là khoảng thời gian mà thuốc còn rẻ và rất kém hiệu quả.
Nếu bạn ở bệnh viện, ông viết, bệnh viện sẽ giúp bạn khá hơn chỉ vì nó dành cho bạn chút ấm áp, chút đồ ăn, chỗ tạm trú, và có thể là sự quan tâm chú ý của một y tá.
Các bác sĩ và thuốc men không tạo ra sự khác biệt nào cả.
Điều này dường như không thể ngăn nổi việc các bác sĩ bận bịu điên cuồng trong ngày, như tác giả đã giải thích.
Điều mà họ đã cố làm là tìm hiểu xem bạn có bất kì dấu hiệu cho chẩn đoán nào, để xử lý hay không.
Đã có một vài trường hợp như vậy.
Thí dụ, bạn bị viêm thùy phổi họ có thể cho bạn một liều kháng huyết thanh, một mũi tiêm kháng thể dại dành cho liên cầu khuẩn, nếu thực tập sinh phân loại đúng.
Nếu bạn bị cơn suy tim sung huyết cấp tính, họ có thể lấy một đơn vị máu từ bạn bằng cách mở ven tay, đưa cho bạn một chiếc lá mao địa hoàng còn xanh và rồi cho bạn thở oxy.
Và nếu bạn có các dấu hiệu tê liệt sớm và nếu bạn thực sự giỏi việc hỏi các câu hỏi riêng tư, bạn có thể nhận ra rằng sự tê liệt mà người ta mắc phải là từ bệnh giang mai, trong trường hợp đó, bạn có thể đưa ra một phối chế tốt từ thủy ngân và asen -- miễn là không làm họ uống quá liều và chết.
Ngoài những chuyện tương tự như vậy, một bác sĩ không thể làm gì nhiều.
Đó là khi cấu trúc chính của y khoa được hình thành -- Giỏi ở việc mình làm có nghĩa là gì và chúng ta muốn xây dựng y khoa ra sao.
Đó là thời ta có thể biết tất cả những thứ được biết đến, có thể giữ tất cả trong đầu, có thể làm được tất cả.
Nếu bạn có đơn thuốc, nếu bạn có y tá, nếu bạn có bệnh viện, nơi để bình phục và có lẽ vài thiết bị cơ bản, bạn thực sự có thể làm tất cả điều đó.
Bạn nắn xương, lấy máu, ly tâm mẫu máu, xem xét dưới kính hiển vi, nuôi cấy vi khuẩn, tiêm kháng huyết thanh.
Đó là cuộc sống của một thợ thủ công.
Vì thế, chúng ta xây dựng cuộc sống xung quanh một nền văn hóa và các giá trị cho rằng, bạn giỏi ở chỗ bạn bạo dạn, can đảm, độc lập và tự túc.
Quyền tự chủ là giá trị cao nhất của chúng ta.
Đến một vài thế hệ sau đến nơi chúng ta hiện giờ đây như là một thế giới hoàn toàn khác.
Chúng ta giờ đã tìm ra các phương pháp trị liệu cho hầu hết hàng chục ngàn tình trạng mà một người có thể gặp.
Chúng ta không thể chữa khỏi tất cả.
Chúng ta không thể đảm bảo ai cũng sống lâu và khỏe.
Nhưng ta có thể biến điều đó thành có thể cho đa số.
Nhưng điều này đòi hỏi những gì?
À, chúng ta giờ đã khám phá ra 4000 quy trình thuốc và phẫu thuật.
Chúng ta đã sáng chế hơn 6000 loại thuốc mà tôi bây giờ được phép được chỉ định.
Và ta đang cố gắng triển khai năng lực này, đến từng địa phương, đến từng người đang sống -- ở đất nước mình, chưa nói đến toàn thế giới.
Và chúng ta đã đến nơi nhận ra, với tư cách là các bác sĩ, rằng mình không thể biết tất cả.
Chúng ta không thể làm tất cả tự thân mình.
Đã có một nghiên cứu, trong đó người ta xem cần bao nhiêu bác sĩ lâm sàng để chăm sóc bạn nếu bạn đến một bệnh viện, theo dòng thời gian.
Và vào năm 1970, chỉ cần một khoảng hơn hai bác sĩ lâm sàng.
Tức là, về cơ bản, người ta chỉ cần thời gian điều dưỡng và một chút thời gian của bác sĩ người ít nhiều sẽ kiểm tra mình mỗi ngày một lần.
Vào cuối thế kỉ 20, con số đã trở thành hơn 15 bác sĩ lâm sàng cho một bệnh nhân điển hình cùng loại ở bệnh viện -- các chuyên gia, nhà liệu pháp, các y tá.
Chúng ta giờ đều là chuyên gia, thâm chí các thầy thuốc chăm sóc chính.
Mỗi người chỉ được chăm sóc chút ít.
Nhưng việc giữ gìn cấu trúc ta đã xây dựng quanh sự bạo dạn, tính độc lập, sự tự túc ở từng người này đã trở thành một thảm họa.
Chúng ta đã huấn luyện, thuê và tưởng thưởng cho người khác để họ trở nên những tay cao bồi.
Nhưng đội hỗ trợ là cái chúng ta cần, đội hỗ trợ cho bệnh nhân.
Có nhiều bằng chứng xung quanh chúng ta: 40 phần trăm bệnh nhân bị tắc nghẽn động mạch, trong cộng đồng chúng ta, nhận được sự quan tâm không đầy đủ hoặc không thích đáng.
60 phần trăm bệnh nhân hen suyễn, đột quỵ nhận được sự quan tâm không đầy đủ hoặc không thích đáng
Hai triệu người đến bệnh viện và dính một nhiễm trùng trước đó mình không có vì ai đó đã không làm theo những thao tác vệ sinh cơ bản.
Kinh nghiệm của chúng ta, với tư cách những người có bệnh, cần sự hỗ trợ từ người khác, là chúng ta có những bác sĩ lâm sàng tuyệt vời mà mình có thể nương tựa vào -- chăm chỉ, được huấn luyện rất tốt và rất thông minh -- rằng chúng ta có tiếp cận với công nghệ ngoài sức tưởng tượng cho chúng ta hy vọng lớn lao và ít đau đớn rằng một cách nhất quán, mọi thứ kết hợp lại, từ đầu chí cuối thành công.
Có một dấu hiệu khác đó là chúng ta cần một đội chăm sóc và đây chính là chi phí không thể quản lý nổi của sự quan tâm chăm sóc.
Theo tôi, giờ đây, chúng tôi, trong ngành y, đang bị bế tắc vì nan đề chi phí này.
Chúng ta muốn nói, "Đó là bản chất.
Đây là cái mà ngành y đòi hỏi."
Khi bạn đi từ một thế giới mà ở đó, chứng viêm khớp được chữa bằng aspirin, cái mà hầu như không làm được gì, cho đến nơi mà, nếu tình trạng đủ xấu, chúng ta có thể thay khớp hông, thay khớp gối điều này cho bạn không bị khuyết tật, hàng năm, hay hàng thập kỉ, sự thay đổi sâu sắc, vậy liệu có đáng ngạc nhiên hay chăng rằng ca thay khớp hông 40,000 đô ấy thế cho một viên aspirin 10 xu là giải pháp gây tốn kém hơn?
Bản chất của nó là như vậy.
Nhưng tôi nghĩ chúng ta đang tảng lờ vài sự thật cố hữu cho chúng ta biết một điều gì đó mình có thể làm được.
Khi nhìn vào dữ liệu về các kết quả đã có trong tình hình độ phức tạp đang tăng lên ta thấy sự chăm sóc đắt đỏ nhất không nhất thiết là sự chăm sóc tốt nhất.
Và ngược lại, sự chăm sóc tốt nhất lại thường hóa ra ít tốn chi phí nhất -- ít phức tạp hợn, con người càng làm việc hiệu quả hơn.
Và điều đó có nghĩa là có hy vọng.
Vì [nếu] muốn có những kết quả tốt nhất, bạn thực sự cần chế độ chăm sóc tốn kém nhất trong nước, hoặc trên thế giới, thì chúng ta thực sự sẽ bàn bạc về sự phân phối ai sẽ là đối tượng được đưa ra khỏi hệ thống chăm sóc sức khỏe.
Đó thực sự sẽ là lựa chọn duy nhất của chúng ta.
Nhưng khi nhìn vào những trường hợp cá biệt tích cực -- những người đang thu những kết quả tốt nhất với chi phí thấp nhất -- chúng ta thấy những nhóm người trông giống như hệ thống nhất là những người thành công nhất.
Nói vậy tức là họ tìm ra những cách thức kết nối các mảnh khác nhau, tất cả các thành phần khác nhau, để mang vào thành một tổng thể.
Có những thành phần tuyệt vời chưa đủ, dẫu vậy, trong ngành y, chúng ta vẫn đang bị ám ảnh về các thành phần ấy.
Chúng ta muốn những thuốc tốt nhất, công nghệ tốt nhất, những chuyên gia tốt nhất, nhưng lại không nghĩ quá nhiều về việc làm thể nào những thành phần có thể được gắn lại.
Thực sự đây là một chiến lược thiết kế tệ kinh khủng.
Có một thí nghiệm nổi tiếng về tư duy nói về đúng điều này: sẽ ra sao nếu bạn chế một chiếc xe từ những thành phần tốt nhất của xe hơi?
Bạn sẽ đặt vào xe những cái thắng của Porsche, động cơ của Ferrari, thân xe của Volvo, khung gầm của BMW.
Bạn lắp tất cả vào với nhau và có được gì?
Một đống rác rất đắt tiền không đi đâu được cả.
Ngành y đôi khi cũng có thể như vậy.
Nó không phải là một hệ thống.
Tuy nhiên, với một hệ thống khi mọi thứ bắt đầu kết hợp với nhau, bạn nhận ra có những kĩ năng nhất định để hành động và nhìn nhận theo cách trên.
Kĩ năng số một là khả năng nhận ra thành công và khả năng nhận ra thất bại.
Khi là một chuyên gia, bạn không thể thấy rõ lắm kết quả cuối cùng.
Bạn phải trở nên thực sự yêu thích dữ liệu, dù nó không hấp dẫn.
Một đồng nghiệp của tôi, bác sĩ giải phẫu ở Cedar Rapids, bang Iowa, anh ấy có hứng thú với câu hỏi: là họ đã chụp CT bao nhiêu lần cho cộng đồng ở Cedar Rapids?
Anh ta hứng thú về điều này vì đã có những báo cáo của chính phủ, tin tức báo chí, các bài viết tạp chí nói rằng đã có quá nhiều bản chụp CT được thực hiện.
Anh đã không nhận thấy điều đó ở bệnh nhân của mình.
Anh đặt câu hỏi, "Ta đã chụp bao nhiêu bức?"
và anh muốn có dữ liệu.
Anh đã mất 3 tháng.
Trước đó, không ai trong cộng đồng kia đã đặt câu hỏi này.
Và cái anh tìm ra là, người ta đã chụp 52,000 bức CT trong năm trước đó, cho 300,000 người trong cộng đồng đó.
Họ đã tìm thấy vấn đề.
Điều này mang chúng ta đến kĩ năng số 2 mà một hệ thống có.
Kĩ năng một, tìm xem mình thất bại ở đâu.
Kĩ năng hai là tìm ra giải pháp.
Tôi trở nên hứng thú về điều này khi Tổ chức Y tế Thế giới đến nhóm của tôi hỏi rằng liệu chúng tôi có thể giúp đỡ trong một dự án giảm số ca tử vong trong phẫu thuật.
Phẫu thuật đã lan rộng trên thế giới, nhưng sự an toàn trong phẫu thuật thì chưa.
Chiến thuật thông thường để giải quyết các vấn đế như vầy là tổ chức thêm nhiều cuộc tập huấn, trau dồi cho mọi người thêm kiến thức chuyên sâu hoặc mang đến nhiều công nghệ mới hơn.
Trong phẫu thuật, bạn không thể có người có chuyên môn sâu hơn và không thể có người được đào tạo tốt hơn.
Thế nhưng chúng ta thấy mức độ tử vong, khuyết tật quá cao là điều có thể tránh được.
Chúng tôi nhìn vào các ngành công nghiệp mạo hiểm khác.
Chúng tôi nhìn vào các công trình chọc trời, chúng tôi nhìn vào thế giới hàng không, và thấy họ có công nghệ, họ có tập huấn, và họ có một điều nữa: Họ có bảng kiểm tra những việc cần làm.
Tôi đã không ngờ mình sẽ dành một phần thời gian lớn với tư cách là một nhà giải phẫu của Havard lo lắng về bảng kiểm tra những việc cần làm.
Vậy nhưng, điều chúng ta thấy là những thứ này là công cụ giúp các chuyên gia tiến bộ hơn.
Chúng ta có kĩ sư an toàn hàng đầu của Boeing giúp đỡ.
Liệu có thể thiết kế bảng kiểm kê như vậy cho ngành phẫu thuật?
Không phải cho những người có cấp bậc nhỏ nhất, nhưng cho những đồng nghiệp đứng trong chuỗi y tế, toàn bộ nhóm, bao gồm các nhà giải phẫu.
Và điều mà họ dạy chúng ta, là thiết kế một bản danh sách kiểm tra để giúp mọi người xử lý sự phức tạp thực sự có nhiều khó khăn khi thực hiện hơn tôi nghĩ
Bạn phải nghĩ về mọi thứ như điểm ngắt.
Trong một quá trình, cần nhận diện những khoảnh khắc để nắm vấn đề trước khi nó thành hiểm họa và làm điều gì đó để giải quyết.
Bạn phải xác định rằng đây là bản kiểm tra những việc cần làm trước-khi-cất cánh.
Và rồi cần tập trung vào các mục có tính quyết định sống chết
Một bảng kiểm tra hàng không -- giống bảng kiểm tra cho máy bay một động cơ này, không phải là công thức khiến máy bay bay, mà là bản nhắc nhở những điều mấu chốt đã có thể bị quên hoặc bỏ sót nếu không được đánh dấu đã kiểm tra.
Và chúng tôi đã làm điều này.
Chúng tôi tạo một bảng kiểm tra 19 điểm cần 2 phút hoàn thành cho các nhóm phẫu thuật.
Chúng tôi đã có những điểm ngắt ngay trước lúc gây mê, ngay trước khi con dao mổ chạm vào da, ngay trước khi bệnh nhân rời khỏi phòng.
Và chúng tôi đã có danh sách tổng hợp những thứ không tên đó đảm bảo rằng kháng sinh được cho vào đúng khung thời gian vì điều đó giảm một nửa tỉ lệ nhiễm khuẩn -- và rồi đến lượt thứ thú vị, vì bạn không thể lập một công thức cho cái phức tạp như giải phẫu.
Thay vào đó, bạn có thể lập một công thức để có một nhóm sẵn sàng cho những điều ngoài dự kiến.
Và chúng tôi có những mục như, đảm bảo mọi người trong phòng mổ đã tự giới thiệu tên của họ vào đầu ngày, vì chúng tôi có khoảng ít nhất sáu người thỉnh thoảng hợp với nhau thành một đội lần đầu tiên, ngày bạn bước chân vào.
Chúng tôi thực hiện bản danh sách kiểm kê này với tám bệnh viện trên khắp thế giới, một cách có chủ ý, từ nông thôn Tanzania đến Đại học Washington ở Seattle.
Chúng tôi thấy rằng sau khi họ tiếp nhận phương thức này độ phức tạp giảm đi 35 phần trăm.
Tỉ lệ này giảm ở bất kì bệnh viện nào áp dụng phương pháp trên.
Tỉ lệ tử vong giảm 47 phần trăm.
Điều này có tác dụng lớn hơn thuốc.
(Vỗ tay) Và điều này mang chúng ta đến kĩ năng số ba, khả năng thực hiện điều này, khả năng giúp các đồng nghiệp trong chuỗi y tế thực sự áp dụng những điều này.
Kĩ năng trên được phổ biến còn chậm.
Thực hiện bảng kiểm kê này vẫn chưa là quy tắc trong phẫu thuật-- chứ chưa nói đến hộ sinh và các lĩnh vực khác.
Có một sự kháng cự mạnh mẽ vì sử dụng những dụng cụ này buộc chúng ta phải đối đầu với thực tế rằng mình không phải là một hệ thống, buộc chúng ta phải hành xử theo một bộ giá trị khác hơn.
Sử dụng một danh sách kiểm tra yêu cầu ta gìn giữ các giá trị khác với những cái đã có, chẳng hạn, sự khiêm nhường, kỉ luật, tính đồng đội.
Đây là cái đối lập với nền móng đã có của chúng ta độc lập, tự lo liệu, tự chủ.
Nhân tiện, tôi đã gặp một cao bồi thực thụ.
Tôi hỏi ông ấy, chăn nuôi hàng ngàn gia súc dọc hàng trăm mẫu đất thì như thế nào?
Làm sao ông làm được điều đó?
Ông trả lời, "Tụi tôi có cao bồi đóng ở nhiều điểm riêng biệt quanh đây".
Họ giao tiếp thường xuyên qua các thiết bị điện tử, họ có giao thức và danh sách việc cần làm để kiểm soát được mọi thứ -- (Cười) -- từ thời tiết xấu đến những trường hợp khẩn cấp hoặc tiêm chủng cho gia súc.
Thậm chí bây giờ các cao bồi cũng đã là các nhóm hỗ trợ.
Và đây có vẻ là lúc chính chúng ta đi theo cách đó.
Khiến cho các hệ thống hoạt động là nhiệm vụ vĩ đại của thế hệ của tôi của các bác sĩ và nhà khoa học.
Nhưng tôi muốn đi xa hơn và nói rằng làm cho hệ thống hoạt động, bất kể là trong chăm sóc sức khỏe, giáo dục, biến đổi thời tiết, tìm cách thoát nghèo, là nhiệm vụ vĩ đại của toàn thể thế hệ chúng ta.
Trong bất kì lĩnh vực nào, tri thức cũng đã bùng nổ, nhưng nó kéo theo sự phức tạp, nó kéo theo sự chuyên môn hóa.
Và đã đến lúc chúng ta bị bắt buộc phải nhận ra rằng, dù muốn hoạt động cá nhân tới đâu, sự phức tạp đòi hỏi tính đội nhóm để đạt thành công.
Bây giờ, tất cả chúng ta cần phải là thành viên nhóm hỗ trợ.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tháng Giêng vừa qua, công ty của tôi, Fark.com, đã bị kiện cùng với Yahoo, MSN, Reddit, AOL, TechCrunch và những công ty khác bởi một công ty tên là Gooseberry.Natural Resources.
Gooseberry sở hữu bằng sáng chế cho việc sáng tạo và phân phối các bản thông cáo tin tức qua email.
(Tiếng cười) Nghe có vẻ khá kì lạ, rằng một hoạt động như vậy lại thực sự được cấp bằng sáng chế nhưng mà những việc như vậy luôn xảy ra.
Mang một cái gì đó đã được thực hiện trong quá khứ đi xin cấp bằng sáng chế như một công nghệ mới nổi-- giống như các cuộc gọi điện thoại trên internet hoặc các danh sách video cho chương trình TV hoặc đài phát thanh nhưng là dành cho điện thoại di động, và vân vân.
Vấn đề với các bằng sáng chế này là các cơ chế của nó không rõ ràng và hệ thống bằng sáng chế thì rối loạn, và do đó, hầu hết các vụ kiện kết thúc trong sự dàn xếp.
Và bởi vì sự dàn xếp này được thực hiện theo một thỏa thuận bí mật, chẳng ai biết được những điều khoản là gì.
Và do đó, những kẻ sở hữu bằng sáng chế ma mãnh có thể tuyên bố rằng họ đã thắng kiện.
Trong trường hợp của Gooseberry Natural Resources, bằng sáng chế về bản thông cáo tin tức qua email có một kẽ hở nghiêm trọng có lợi cho công ty tôi, và rằng trong thế giới truyền thông chính thống chỉ có một định nghĩa duy nhất cho thông cáo tin tức, và hóa ra nó là thông cáo báo chí -- như trong PR
Giờ đây, công ty tôi, Fark, có thể dùng việc đối phó với các luồng tin tức như là một cái cớ và kết quả là chúng tôi đã không vi phạm bằng sáng chế này.
Vì vậy, vụ kiện kết thúc, đúng không?
Sai.
Một trong những vấn đề lớn với luật về bằng sáng chế là, trong trường hợp khi bạn bị kiện bởi một người sở hữu bằng sáng chế, gánh nặng của việc chứng minh mình không vi phạm bằng sáng chế này lại thực sự thuộc về bên bị đơn, điều đó có nghĩa là bạn phải chứng minh rằng bạn không vi phạm loại bằng sáng chế mà họ đang kiện bạn.
Và điều này có thể mất nhiều thời gian.
Bạn cần phải biết rằng trung bình việc biện hộ chống lại những kẻ sở hữu bằng sáng chế ma mãnh tốn khoảng hai triệu đô la và phải mất 18 tháng để giành được chiến thắng .
Đó là kết quả tốt nhất có thể có được khi bạn bị kiện bởi bọn người ma mãnh này.
Tôi đã hy vọng có thể liên kết với một số các công ty lớn hơn để biện hộ chống lại vụ kiện này, nhưng từng công ty một, họ quyết định dàn xếp vụ kiện, mặc dù - và điều này là quan trọng-- không ai trong số các công ty này vi phạm bằng sáng chế--không một ai trong số họ.
Và họ đã bắt đầu dàn xếp.
Lý do họ dàn xếp là bởi vì giàn xếp sẽ ít tốn kém hơn là chống lại vụ kiện-- rõ ràng, trong một số trường hợp, hai triệu đô la là một cái giá rẻ hơn, và sẽ tồi tệ hơn nhiều nếu bạn thực sự thua kiện.
[Việc kiện tụng] cũng sẽ gây nên một sự phân tâm lớn cho bộ phận quản lý của công ty. đặc biệt là với một công ty nhỏ tám người như công ty của tôi.
Sáu tháng tham gia vào vụ kiện, chúng tôi cuối cùng đã đi đến giai đoạn cung cấp chứng cớ.
Và trong giai đoạn này, chúng tôi đã yêu cầu người sở hữu bằng sáng chế vui lòng cung cấp ảnh chụp màn hình của Fark nơi việc vi phạm bằng sáng chế của họ đã thực sự xảy ra.
Có lẽ bởi vì không có ảnh chụp màn hình nào như vậy thực sự tồn tại, nên Gosseberry đột nhiên muốn dàn xếp.
Luật sư của họ: "Ah, vâng. Công ty của tôi đang tái cơ cấu lại các đường truyền cuối của mình."
Không quan tâm rằng thực tế địa chỉ đó dẫn đến một trung tâm mua sắm nào đó ở phía bắc L.A.
với không một bóng nhân viên.
"Và chúng tôi muốn xúc tiến và kết thúc vụ này.
Vậy xin vui lòng cho chúng tôi biết đề nghị cuối cùng và tốt nhất của các ngài?"
Phản ứng của tôi: "Không có gì thì sao?!"
(Vỗ tay) Chúng tôi không hy vọng nhiều cho cái kết quả ấy.
(Tiếng cười) Nhưng họ đã dàn xếp.
Không có lời đề nghị lại,
Bây giờ, như đã đề cập trước đó, một trong những lý do tôi có thể nói với bạn về việc này là vì không có thỏa thuận ngầm nào cả trong trường hợp này.
Làm thế nào mà chuyện đó xảy ra?
Cũng trong quá trình giàn xếp, khi chúng tôi nhận được bản sao, tôi ghi vẫn ghi nó vào.
(không chấp nhận trả tiền để dàn xếp) Luật sư của tôi nói: "Nah, không có chuyện đó xảy ra đâu."
Nó được gửi trả về với chữ ký.
Bây giờ tại sao? Bạn có thể gọi cho họ.
Họ cũng không thuộc NDA.
Bây giờ, tôi đã học hỏi được những gì từ trường hợp này?
Vâng, ba việc. Trước hết, nếu bạn có thể, đừng đối đầu với bằng sáng chế, hãy chống lại sự vi phạm
Bằng sáng chế là rất khó để lật ngược.
Vi phạm dễ dàng để bác bỏ hơn.
Thứ hai, làm cho rõ ngay từ đầu rằng hoặc là bạn không có tiền hoặc là bạn thà chi tiền cho luật sư chống lại bên sở hữu bằng sáng chế hơn là đưa tiền cho họ.
Bây giờ lý do mà cách làm này có hiệu quả là bởi vì bên sáng chế ma được trả trên tỷ lệ phần trăm của những gì họ nhận được qua sự dàn xếp.
Nếu nó trở nên rõ ràng rằng họ không thể nhận được bất cứ khoản tiền nào, họ trở nên ít quan tâm theo đuổi vụ kiện.
Cuối cùng, hãy chắc chắn rằng bạn có thể nói với họ rằng bạn sẽ làm cho quá trình này trở nên phiền nhiễu và đau đớn và khó khăn nhất có thể cho họ.
Đây đáng lẽ ra là chiến thuật mà bọn người sáng chế ma thường dùng trên các nạn nhân để hướng mọi việc theo ý của chúng.
Hoá ra, bởi vì bọn chúng được trả tiền dựa trên phần trăm số tiền bồi thường nhận được, Cách này có hiệu quả thực sự, thực sự tốt theo hướng ngược lại.
Đừng quên điều đó.
Vậy tất cả điều này có nghĩa gì?
Để tổng kết lại, tất cả đều nhắm đến một điều: Đừng thương lượng với bọn khủng bố.
(Vỗ tay) Bọn sáng chế ma đã gây nhiều thiệt hại cho nền kinh tế Hoa Kỳ hơn bất kỳ tổ chức khủng bố trong và ngoài nước trong lịch sử hàng năm.
Và họ làm gì với số tiền đó?
Họ quay lại kiện thêm nhiều vụ vi phạm bản quyền hơn nữa.
Bây giờ là trọng điểm của cuộc thảo luận nơi mà tôi có nghĩa vụ đề ra một số giải pháp cho hệ thống bằng sáng chế.
Và vấn đề với nó là có hai nhóm ngành công nghiệp rất lớn có nhận thức khác nhau hệ thống bằng sáng chế.
Ngành công nghiệp chăm sóc sức khỏe mong muốn một sự bảo vệ mạnh mẽ hơn cho các nhà phát minh.
Ngành công nghiệp công nghệ cao mong muốn một sự bảo vệ mạnh mẽ hơn cho các nhà sản xuất.
Và các mục tiêu này không nhất thiết phải hoàn toàn đối nghịch nhau, nhưng cúng không hoà hợp.
Và do đó, nhà sáng chế ma có thể sống trong khoảng giữa đấy.
Vì vậy, thật không may, tôi không đủ thông minh để có một giải pháp toàn diện cho vấn đề sáng chế ma
Tuy nhiên, tôi đã có ý tưởng này, và nó khá là hay.
Và tôi từng nghĩ, "Mình nên đăng ký bản quyền điều này."
(Tiếng cười) Gượm đã, vi phạm bằng sáng chế thông qua thiết bị di động-- thiết bị được định nghĩa như là một máy tính không cố định.
Giải pháp của tôi: tưởng thưởng tôi bằng sáng chế này và tôi sẽ diệt chúng ra khỏi sự tồn tại.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Đây là Shivdutt Yadav, ông ấy đến từ Uttar Pradesh, Ấn Độ.
Khi Shivdutt đến Cơ quan đăng ký nhà đất địa phương ở Uttar Pradesh, ông đã phát hiện rằng mình đã bị liệt vào danh sách "Đã chết"
Đất đai không còn được đứng tên của ông.
Hai người em trai của ông, Chandrabhan và Phoolchand, cũng bị liệt vào danh sách "Đã chết".
Gia đình đã hối lộ quan chức để can thiệp vào quyền thừa kế đất đai bằng cách báo tử các anh em trong nhà. để họ được thừa kế phần chia đất trồng của tổ tiên từ cha mình.
Vì chuyện này mà cả ba người anh em và gia đình của họ phải rời bỏ ngôi nhà của mình.
Theo gia đình Yadav, tòa án địa phương đã dự định tái xét xử vụ án từ năm 2001, nhưng thẩm phán không bao giờ có mặt.
Cũng đã có nhiều trường hợp ở Uttar Pradesh mà nhiều người đã chết trước khi hồ sơ của họ được xem xét kĩ càng.
Việc cha Shivdutt chết và con ông thèm muốn tài sản của cha mình đã dẫn đến sự mục nát này.
Ông đã yên nghỉ ở sông Ganges, nơi người chết được hỏa táng dọc bờ sông hoặc được buộc vào những hòn đá nặng và hạ xuống dưới nước.
Việc chụp ảnh ba người anh em này có thể gây ra nhầm lẫn vì trên giấy tờ họ đã chết mà hình ảnh lại thường được dùng làm chứng cứ cho việc còn sống.
Tuy nhiên, những người đàn ông này vẫn bị coi là đã chết.
Tình thế này đã tạo nên tựa đề của dự án xem xét trên nhiều khía cạnh rằng chúng ta là những người chết còn sống và ở vài phương diện chúng ta đại diện cho những bóng ma từ quá khứ và tương lai.
Câu chuyện này là chương đầu trong 18 chương nằm trong tác phẩm mới của tôi có tên "Người sống bị báo tử và những chuyện khác".
Để làm nên tác phẩm này, tôi đã đi vòng quanh thế giới trong 4 năm để tìm kiếm và ghi chép lại những câu chuyện về huyết thống và những câu chuyện xung quanh đó.
Tôi rất hứng thú với các ý niệm xoay quanh số mệnh và liệu nó có được định đoạt bởi huyết thống, sự ngẫu nhiên hay xảy ra tùy trường hợp.
Những đối tượng mà tôi dẫn chứng gồm các gia đình hận thù ở Brazil tới những nạn nhân diệt chủng ở Bosnia tới nữ không tặc đầu tiên và những người bị tuyên bố chết ở Ấn Độ.
Ở mỗi chương, bạn có thể thấy những tác động bên ngoài của sự cai trị, quyền lực, lãnh thổ hay tôn giáo xung đột với những tác động từ bên trong như sự kế thừa về tinh thần và thể xác.
Mỗi trường hợp bao gồm ba phần.
Ở bên trái là một hay nhiều bức chân dung mà tôi đã sắp xếp một cách hệ thống các thành viên cùng một huyết thống.
Kế đó là bảng văn bản thiết kế theo dạng cuộn trong đó tôi xây dựng một câu chuyện tường thuật lâm nguy.
Và ở bên phải là bảng chú thích.
Đây là đoạn có phần trực giác hơn vì ở đây tôi kể những mẩu chuyện, mở đầu các câu chuyện khác, chứng cứ hình ảnh.
Việc này cũng để phản ánh cách ta kết nối với lịch sử hay những câu chuyện trên mạng ở một dạng ít tuyến tính hơn.
Nên nó có vẻ khá lộn xộn.
Và sự lộn xộn này lại trái ngược với tính nhất quán của một huyết thống
Trong những dự án trước đây, tôi hay nghiên cứu theo từng chuỗi dữ kiện ghi chú lại những điều mà nhìn có vẻ toàn diện bằng một tiêu đề và bài trình bày xác định nhưng thật sự thì chúng khá là trừu tượng.
Trong dự án này, tôi muốn nghiên cứu theo hướng ngược lại và tìm kiếm một hình thức tuyệt đối một thứ gì đó mà tôi sẽ không thể cắt ngang hay sửa đổi
Điều này hướng tôi đến huyết thống.
Một huyến thống xác định và có trật tự.
Nhưng dự án này lại gặp phải sự xung đột giữa trật tự và phi trật tự -- trật tự của huyết thống đối lập với phi trật tự trong các câu chuyện hỗn loạn và bạo lực đó là chủ đề của cuốn sách của tôi.
Ở chương 2, tôi chụp ảnh hậu duệ của Arthur Ruppin.
Ông ấy được tổ chức phục quốc Do Thái cử đến Palestine năm 1907 để tìm chỗ định cư cho người Do Thái và giành đất định cư cho người Do Thái.
Ông ấy giám sát việc giành đất thay mặt Cty Phát triển Đất đai Palestine, nhờ đó mà dẫn đến sự thành lập của nước Do Thái.
Thông qua nghiên cứu tại Zionist Archive ở Jerusalem, tôi muốn xem các tài liệu trước đây về sự thành lập của nước Do Thái.
Và tôi đã tìm thấy những bản đồ này.
Đây là những nghiên cứu do tổ chức Do Thái Phục Quốc thực hiện để tìm đất mới cho người Do Thái định cư.
Ở đây, tôi rất thích với những kết quả về địa lý và tưởng tượng thế giới sẽ khác thế nào nếu Israel ở Uganda, theo như những bản đồ ở đây.
Những tài liệu ở Jerusalem, chúng vẫn lưu lại một danh mục người di cư sớm nhất và những người xin di cư đến Palestine, và sau đó là Israel, từ năm 1919 đến 1965.
Chương ba: Joseph Nyamwanda Jura Ondijo chữa bệnh bên ngoài Kisumu, Kenya cho người bị AIDS, lao, vô sinh, tâm thần, quỷ ám.
Ông thường được trả công bằng tiền mặt, bò hoặc dê.
Nhưng đôi khi có bệnh nhân nữ không có tiền khám bệnh, nhà họ sẽ gán người nữ đó cho Jura để trừ vào tiền chữa trị.
Từ những lần trao đổi này, Jura có chín bà vợ, 32 đứa con và 63 đứa cháu.
Nhìn gia phả các bạn sẽ thấy con cái và cháu chắt của ông.
Hai bà vợ khi đưa đến chỗ ông mắc bệnh vô sinh và ông ấy đã chữa trị cho họ, có ba người bị trúng tà, một người mắc bệnh hen và đau ngực dữ dội và hai người Ondijo nói ông lấy vì yêu, ông trả cho nhà họ tổng cộng 16 con bò.
Một bà vợ bỏ ông ta đi và một bà khác qua đời khi đang chữa quỷ ám.
Chế độ đa thê tồn tại rộng rãi ở Kenya.
Điều đó là phổ biến trong tầng lớp thượng lưu có khả năng chi trả một số lượng lớn lễ vật cưới và gìn giữ gia đình có nhiều thế hệ.
Chẳng hạn như các nhân vật chính trị và xã hội nổi bật trong những mối quan hệ đa thê dẫn đến quan điểm về đa thê giống như một biểu tượng cho sự giàu có, vị thế và quyền lực.
Có thể bạn để ý trong nhiều chương rằng tôi đã chụp những bức chân dung trống rỗng.
Những bức chân dung trống này đại diện cho các cá nhân, những cá nhân đang sống, nhưng không thể lộ diện.
Và lý do cho sự vắng mặt của họ được chú thích trong bản chữ.
Chúng bao gồm bệnh sốt xuất huyết, án tù, phục vụ quân đội, phụ nữ không được phép chụp ảnh vì lý do tôn giáo và văn hóa.
Và trong chương cụ thể này, Đó là những đứa trẻ mà mẹ của chúng không cho chúng đến buổi chụp ảnh vì sợ rằng cha chúng sẽ bắt cóc chúng đi trong lúc đó.
24 con thỏ Châu Âu được mang đến Úc vào năm 1859 bởi một người Anh vì mục đích thể thao, săn bắn.
Và trong vòng 100 năm, với quần thể 24 con đã tăng vọt lên nửa tỷ.
Thỏ Châu Âu không có bản năng ăn thịt tự nhiên tại Úc, và điều đó đối lập với động vật hoang dã bản xứ. và gây thiệt hại cho thực vật bản xứ và làm suy thoái đất đai.
Kế từ thập niên 1950, Úc áp dụng các bệnh nguy hiểm lên số lượng thỏ hoang dã để kiểm soát sự tăng trưởng.
Những con thỏ này được nuôi tại một trang trại của chính phủ, Cục An toàn sinh học Queensland, nơi mà họ nuôi 3 loài thỏ và tiêm vào nó các mầm bệnh giám sát tiến trình phát triển của nó để xem các mần bệnh đó có giết được nó không.
Vậy là họ đang kiểm tra tính độc hại của nó.
Trong quá trình thử nghiệm này, tất cả thỏ đều chết trừ một số ít bị giết chết.
Haigh's Chocolate hợp tác với Hội Giải cứu thỏ Úc dừng mọi việc sản xuất chocolate thỏ phục sinh và thay thế bằng Bilby Phục Sinh.
Chuyện này được thực hiện để chống lại lễ kỉ niệm hằng năm với loài thỏ và làm cho công chúng cảm thấy thoải mái hơn với việc giết thỏ và bảo vệ những loài thú bản địa của châu Úc, và thực ra bảo vệ loài thú bị đe dọa bởi loài thỏ châu Âu.
Ở chương 7, tôi tập trung vào hậu quả của nạn diệt chủng lên 1 dòng huyết thống.
Trong suốt khoảng thời gian 2 ngày, 6 người của dòng họ này bị thiệt mạng trong vụ thảm sát Srebrenica.
Đây là chương duy nhất tôi miêu tả trực tiếp cái chết.
Nhưng tôi chỉ miêu tả những người chết trong vụ thảm sát Srebrenia, được ghi nhận là vụ giết người rúng động nhất tại châu Âu kể từ Thế chiến thứ hai.
Và trong cuộc thảm sát này, 8000 người đàn ông và trẻ em trai Bosnia theo đạo Hồi bị hành quyết.
Khi bạn nhìn vào chi tiết của chương này, bạn có thể thấy, người đàn ông ở góc trái phía trên là cha của người phụ nữ ngồi kế bên ông ta.
Cô ấy tên là Zumra.
Cô ấy có 4 đứa con, cả 4 đứa đều bị giết trong cuộc thảm sát Srebrenia.
Kế bên 4 đứa trẻ này là em gái của Zumra kế tiếp nữa là con của cô ấy cũng bị giết.
Trong khoảng thời gian tôi ở Bosnia, phần mộ còn lại của con trai cả Zumra được khai quật từ một ngôi mộ tập thể.
Và tôi cũng có mặt lúc ấy để chụp được toàn bộ quá trình sắp xếp những mảnh vụn còn sót lại.
Tuy nhiên, những thi thể khác được trình bày ở đây dưới dạng những khung xanh dương có mẫu răng và mẫu xương trùng với chứng cứ DNA được thu thập từ người thân trong gia đình để họ có thể xác nhận thân phận của những người này.
Họ đều được mai táng nên những gì còn sót lại là những khung xanh dương tại Ủy ban quốc tế của những người mất tích.
Đây là những tài sản cá nhân, đào lên từ một ngôi mộ tập thể đang chờ để nhận dạng với người thân trong gia đình và những tranh graffity tại nhà máy năng lượng Potochari nơi mà lính Liên hiệp quốc Hà Lan đóng quân và sau đó là lính Serbia trong khoảng thời gian xảy ra cuộc hành quyết.
Đây là một đoạn video được sử dụng tại phiên toà Milosevic từ đầu tới cuối cho thấy một đơn vị lính bọ cạp Serbia đang được ban phước bởi một linh mục Chính thống giáo trước khi trói những người đàn ông và trẻ em trai và giết họ.
Chương 15 thiên về trình bày hơn.
Tôi nài xin Văn phòng thông tin Hội đồng Nhà nước Trung Quốc vào năm 2009 để chọn ra một huyết thống nhiều hế hệ để đại diện cho Trung Quốc trong dự án này.
Họ chọn một đại gia đình từ Bắc Kinh vì độ lớn của nó, và họ từ chối đưa cho tôi lí do cho sự lựa chọn của họ.
Đây là một trong những trường hợp hiếm có vì tôi không thiếu bất cứ chân dung nào của đại gia đình trên.
Ai cũng có mặt.
Bạn có thể thấy sự phát triển của chính sách một con duy nhất theo từ đời này qua đời khác trong dòng họ.
Được biết đến trước đó với tên Bộ Ngoại giao Tuyên truyền Văn phòng Thông tin Nhà nước chịu trách nhiệm cho toàn bộ phát ngôn ngoại giao của Trung Quốc.
Nó kiểm soát toàn bộ phương tiện truyền thông nước ngoài và phim ảnh được sản xuất bên ngoài Trung Quốc khỏi những công ty truyền thông của nước ngoài làm việc tại Trung Quốc.
Nó còn kiểm soát Internet và thúc đẩy truyền thông trong nước làm cách nào để xử lý bất kì vấn đề nào gây tranh cãi, có thể kể đến Tây Tạng, dân tộc thiểu số, nhân quyền, tôn giáo phong trào dân chủ và khủng bố.
Với việc ghi chú thích cho chương này, văn phòng này hướng tôi chụp ảnh tháp truyền hình Bắc Kinh.
Và tôi cũng chụp lại túi quà họ tặng tôi khi tôi rời khỏi đó.
Đây là hậu duệ của Hans Frank cố vấn pháp lý riêng của Hitler và Toàn quyền Ba Lan.
Dòng họ này có rất nhiều chỗ trống tô đậm lên mối quan hệ phức tạp của lịch sử một gia đình.
Những lí do cho sự vắng mặt này bao gồm những người từ chối tham gia.
Cũng có những bậc cha mẹ tham gia nhưng lại không cho con cái mình tham gia bởi vì họ nghĩ con cái họ còn quá nhỏ để có thể tự ra quyết định.
Một phần khác của gia đình hiện diện qua trang phục của họ thay vì cả cơ thể bởi vì họ không muốn bị nhận ra với quá khứ mà tôi đang tô đậm lên.
Và cuối cùng, một người khác đến tham gia và ngồi xoay lưng lại với tôi nhưng sau đó lại hủy, nên tôi phải làm mờ anh ấy để anh ấy không bị nhận ra
Trong bản chú thích đi kèm tôi chụp một con tem bưu chính chính thức của Adolph Hitler và một tem giả được sản xuất bởi Tình báo Anh có hình của Hans Frank.
Nó được phát hành ở Ba Lan để tạo nên sự so sánh giữa Frank và Hitler, làm Hitler tưởng rằng Frank đang cố xây dựng thế lực của riêng mình.
Lại một lần nữa, nói tới số phận, tôi bị thu hút bởi những câu chuyện và số phận của những công trình nghệ thuật.
Những bức tranh này được vẽ bởi Hans Frank trong khoảng thời gian của Đế chế thứ ba.
Và tôi bị thu hút bởi sự tác động của việc vắng mặt hay có mặt của họ trong thời đó.
Đây là bức tranh "Lady with an Ermine" - Leonardo da Vinci "Landscape with good Samaritan" - Rembrandt và "Portrait of a Youth" - Raphael, những bức tranh này chưa bao giờ được tìm thấy.
Chương 12 tô đậm những người được sinh ra trong trận chiến không phải do họ tạo ra nhưng dần trở thành trận chiến của họ.
Đây là gia đình Ferraz và gia đình Novaes.
Và họ đang có mối thâm cừu đại hận.
Mối thù này vẫn tiếp diễn từ năm 1991 tại vùng Đông Bắc Brazil, Pernambuco, và nó bao gồm cái chết của 20 người trong 2 gia đình và 40 người khác có liên quan, bao gồm lính đánh thuê, người vô tội đi ngang qua và bạn bè.
Căng thẳng giữa hai gia đình này bắt đầu từ năm 1913 khi có tranh chấp về quyền lực chính trị tại địa phương.
Nhưng nó trở nên bạo lực hơn khoảng 2 thập kỉ trở lại đây bao gồm chặt đầu và cái chết của hai thị trưởng.
Gắn vào hàng rào bảo vệ xung quanh căn nhà ở ngoại ô của Louis Novaes, người đứng đầu gia đình Novaes là những lỗ tháp pháo được sử dụng để ngắm bắn và quan sát.
Bang đông bắc của Brazil, Pernambuco là một trong những khu vực bạo lực nhất nước.
Nó bắt nguồn từ nguyên tắc "trừng phạt công bằng" hay "lấy oán trả oán", do đó việc giết người để trả thù đã dẫn tới nhiều cái chết trong vùng.
Câu chuyện này, cũng như những câu chuyện khác trong những trang sách của tôi được đọc gần như nguyên mẫu, như cái gì đó được rút ra từ Shakespeare, đó là những gì xảy ra bây giờ và sẽ xảy ra lần nữa trong tương lai.
Tôi bị thu hút vào những ý tưởng của việc lặp lại này.
Sau đó tôi trở về nhà, nhận được tin một thành viên của gia đình bị bắn 30 lần vào mặt.
Chương 17 là sự khám phá về sự vắng mặt của 1 huyết thống và sự vắng mặt của một lịch sử.
Những đứa trẻ tại viện mồ côi ở Ukraina này có độ tuổi từ 6 tới 16.
Những tấm ảnh này được sắp xếp theo tuổi vì nó không thể sắp xếp theo huyết thống.
Trong khoảng thời gian 12 tháng tôi ở viện mồ côi này, chỉ có 1 đứa trẻ được nhận nuôi.
Những đứa trẻ này phải rời khỏi đây khi chúng đủ 16 tuổi mặc cho sự thật rằng chúng không có chỗ khác để đi.
Chuyện thường được báo cáo ở Ukraina là trẻ em, khi rời khỏi viện mồ côi thường bị để ý bởi bọn buôn người, ấu dâm và mại dâm.
Nhiều đứa trẻ phải làm những việc phạm pháp để sống sót và tỉ lệ giết người đáng ghi nhận.
Đây là căn phòng của một bé trai.
Không có đủ giường tại viện mồ côi và không đủ quần áo ấm.
Những đứa trẻ này không được tắm thường xuyên bởi vì nước nóng chỉ mở từ tháng 10 trở đi.
Đây là phòng cho bé gái.
Và người đứng đầu liệt kê ra thứ cần nhất cho viện mồ côi là máy giặt công nghiệp và máy sấy, 4 máy hút bụi, 2 máy vi tính, 1 máy tính, 1 máy copy, giày mùa đông và khoan của nha sĩ.
Tấm ảnh này tôi chụp ở 1 phòng học của viện, cho thấy một dấu hiệu mà tôi đã dịch ra khi tôi về tới nhà.
Và nó ghi rằng: "Những người không biết quá khứ của họ không đáng có được tương lai."
Vẫn còn nhiều chương nữa trong dự án này.
Đây chỉ là một bản tóm tắt của hàng ngàn tấm ảnh.
Đống ảnh đồ sộ và những câu chuyện này tạo nên một kho lưu trữ.
Và trong tập hợp những hình ảnh và chữ viết này, tôi đang tìm những biểu tượng và hình ảnh mà những câu chuyện xung quanh cuộc sống chúng ta cũng chỉ được mã hóa như huyết thống vậy.
Nhưng những kho lưu trữ này thật sự tồn tại bởi vì có cái gì đó không nhất thiết phải ăn khớp.
Cái gì đó được nói tới giữa những khoảng trống trong các thông tin được thu thập.
Và cái vòng luẩn quẩn giữa sinh và tử giữa nó là những câu chuyện chưa kể.
Nó giống như một cái máy, con người được sinh ra và chết đi và câu chuyện cứ tiếp diễn.
Và ở đây, tôi quan ngại rằng sự tích tụ này có dẫn tới một kiểu tiến hóa nào hay không, hay chúng ta lặp lại chúng hết lần này tới lần khác?
Cảm ơn!
(Vỗ tay)
Con người đang sống lâu hơn và xã hội ngày càng có nhiều người già hơn
Các bạn đã nghe về điều này rất nhiều,
ở trên báo,
trên tivi.
Đôi lúc, tôi lo lắng rằng chúng ta nghe về nó quá nhiều và dần chấp nhận cuộc sống ngày càng thọ hơn với một sự tự mãn thậm chí không lo nghĩ gì.
Nhưng đừng phạm sai lầm, tôi tin rằng việc sống lâu hơn có thể sẽ cải thiện chất lượng cuộc sống ở mọi lứa tuổi.
Để xem xét vấn đề này,
tôi xin phân tích một chút. Số năm tuổi thọ trung bình tăng lên trong thế kỷ 20 lớn hơn tổng số năm tăng thêm trong suốt thiên niên kỉ vừa qua của sự phát triển nhân loại.
Trong nháy mắt, chúng ta gần như tăng gấp đôi lượng thời gian tồn tại trên cõi đời.
Vì vậy, nếu bạn từng cảm thấy sự lão hóa của mình không được đặt mốc, đừng tự trách mình.
Bởi nó hoàn toàn mới.
Và bởi vì tỷ lệ sinh đang giảm cùng giai đoạn mà tuổi thọ tăng lên, Cái kim tự tháp mà đã luôn luôn đại diện cho các nhóm tuổi trong dân số, với nhiều người trẻ tuổi ở dưới cùng thon dần đến một đỉnh nhỏ chỉ lượng người lớn tuổi còn sống đã bị định hình lại thành một hình chữ nhật.
Và nếu bạn là kiểu người có thể giật mình vì thống kê dân số, đây chính là thứ khiến bạn làm như vậy.
Bởi vì nó có nghĩa là lần đầu tiên trong lịch sử loài người, phần lớn các em bé sinh ra ở các nước phát triển đang có cơ hội để già đi.
Điều này xảy ra như thế nào?
Chúng ta không hề có gen di truyền mạnh hơn tổ tiên
10.000 năm trước đây. Sự tăng tuổi thọ này là sản phẩm đáng lưu ý của văn hóa-- mối liên kết giữa khoa học và công nghệ và sự thay đổi hành vi ở phạm vi rộng lớn đã cải thiện sức khỏe và điều kiện sống.
Thông qua thay đổi văn hóa, tổ tiên của chúng ta đã hạn chế được những cái chết sớm để con người có thể sống hết cuộc đời.
Bây giờ có những vấn đề liên quan đến lão hóa-- bệnh tật, đói nghèo, mất địa vị xã hội.
Chúng ta không có thời gian để ngủ quên trên chiến thắng.
Nhưng chúng ta càng hiểu về lão hóa hơn nó càng trở nên rõ ràng hơn rằng nó chỉ có tác động xấu dần là rất không chính xác.
Lão hóa mang lại một số cải thiện khá đáng kể-- tăng kiến thức, chuyên môn-- và cải thiện các khía cạnh tình cảm của cuộc sống.
That's right, người lớn tuổi đều hạnh phúc.
Họ đang hạnh phúc hơn người trung tuổi, và chắc chắn cả những người trẻ tuổi.
Các nghiên cứu đều dẫn đến một kết luận.
CDC mới tiến hành một cuộc khảo sát họ hỏi những câu đơn giản chỉ để biết liệu người được hỏi có điều phiền muộn nào đáng lưu ý trong tuần trước đó.
Và số người lớn tuổi trả lời "có" cho câu hỏi đó ít hơn người trung tuổi, và người trẻ tuổi.
Và một cuộc thăm dò Gallup hỏi những người tham gia mức độ căng thẳng, lo lắng và tức giận họ đã trải qua ngày hôm trước.
Và căng thẳng, lo lắng, tức giận tất cả giảm khi tuổi càng cao.
Các nhà khoa học xã hội gọi điều này nghịch lý của lão hóa.
Sau tất cả, lão hóa không hề đơn giản.
Vì vậy, chúng tôi đã hỏi tất cả các loại câu hỏi để xem liệu có thể đảo ngược kết quả này.
Chúng tôi đã hỏi xem có phải những thế hệ người lớn tuổi hiện nay đang và luôn luôn là các thế hệ vĩ đại nhất.
Bởi vì những người trẻ hiện nay có thể không trải qua sự phát triển như thế này khi họ già đi.
Chúng tôi đã hỏi, cũng có thể người lớn tuổi chỉ cố gắng tạo ra một vòng xoay tích cực để che đậy cuộc sống đầy phiền muộn.
(Tiếng cười) Nhưng khi càng cố gắng chối cãi kết quả này, chúng tôi lại càng tìm thấy nhiều bằng chứng ủng hộ nó.
Nhiều năm trước, tôi và các đồng nghiệp bắt tay vào một nghiên cứu theo dõi cùng một nhóm người trong thời gian 10 năm.
Ban đầu mẫu tuổi từ 18 đến 94.
Và chúng tôi tìm hiểu sự thay đổi các trải nghiệm cảm xúc của họ khi họ già đi.
Những người tham gia lần lượt mang theo máy nhắn tin điện tử trong một tuần, và chúng tôi theo dõi họ cả ngày và đêm tại thời điểm ngẫu nhiên.
Và mỗi khi chúng tôi theo dõi họ, chúng tôi sẽ yêu cầu họ trả lời một số câu hỏi... Trên thang đo 1-7, hãy chỉ ra mức độ hạnh phúc của bạn lúc này?
Mức độ buồn phiền của bạn?
Mức độ thất vọng của bạn? -- Từ đó chúng tôi có thể hiểu được các loại cảm xúc họ có trong cuộc sống hàng ngày.
Và từ nghiên cứu cường độ cao này về các cá nhân, chúng tôi thấy rằng không có một thế hệ cụ thể làm tốt hơn so với những thế hệ khác, nhưng cùng một cá nhân theo thời gian lại cho thấy những tăng lên về trải nghiệm tích cực.
Bây giờ bạn có thể thấy sự giảm nhẹ ở lứa tuổi cao.
Và có một sự suy thoái nhẹ.
Nhưng không có thời điểm nào nó trở lại đến mức độ mà ta thấy ở đầu tuổi trưởng thành.
Sẽ là quá đơn giản khi nói rằng người lớn tuổi là "hạnh phúc"
Theo nghiên cứu của chúng tôi, họ sống tích cực hơn,
nhưng họ cũng có xu hướng trải nghiệm cảm xúc hỗn tạp nhiều hơn người trẻ tuổi. Trải nghiệm nỗi buồn và niềm vui cùng một lúc, ví dụ nước mắt trào ra khi bạn mỉm cười với một người bạn.
Và nghiên cứu khác cho thấy người lớn tuổi có vẻ thích nghi với nỗi buồn thoải mái hơn.
Và chúng tôi nghĩ điều này có thể giải thích tại sao người lớn tuổi lại giỏi hơn những người trẻ tuổi khi giải quyết các xung đột tình cảm cũng như tranh biện.
Người lớn tuổi có thể nhìn sự bất công với lòng trắc ẩn, chứ không phải thất vọng.
Và tất cả mọi thứ đều như nhau, người lớn tuổi hướng các nguồn nhận thức, như sự tập trung và bộ nhớ, về thông tin tích cực nhiều hơn tiêu cực.
Nếu chúng tôi cho người già, người trung tuổi, trẻ tuổi xem những hình ảnh như bạn đang thấy, và sau đó chúng tôi yêu cầu họ nhớ lại tất cả những hình ảnh mà họ có thể thì người lớn tuổi, chứ không phải những người trẻ tuổi, đã nhớ những hình ảnh tích cực nhiều hơn hình ảnh tiêu cực.
Chúng tôi đã cho những người già và trẻ xem các khuôn mặt trong phòng thí nghiệm, một số mặt mếu, một số mặt cười.
Người lớn tuổi nhìn về hướng các khuôn mặt tươi cười và tránh xa mặt buồn, tức giận.
Trong cuộc sống hàng ngày, điều này đồng nghĩa với sự tận hưởng và sự hài lòng.
Nhưng là các nhà khoa học xã hội, chúng tôi tiếp tục hỏi về các lựa chọn thay thế.
Chúng tôi nghĩ người lớn tuổi cũng có thể cho thấy những cảm xúc tích cực hơn bởi vì họ đang gặp khó khăn trong nhận thức.
(Tiếng cười) Chúng tôi nghĩ có thể những cảm xúc tích cực chỉ đơn giản là dễ xử lý hơn cảm xúc tiêu cực, và vì vậy bạn chuyển sang những cảm xúc tích cực?
Có lẽ là các trung tâm thần kinh trong não chúng ta đang xuống cấp tới mức chúng tôi không thể xử lý cảm xúc tiêu cực nữa.
Nhưng điều đó không đúng.
Hầu hết những người lớn tuổi minh mẫn nhất là những người thể hiện sự tích cực này nhiều nhất.
Và trong điều kiện nó thực sự quan trọng, người lớn tuổi xử lý thông tin tiêu cực cũng tốt như các thông tin tích cực.
Vậy làm thế nào điều này có thể xảy ra?
Trong nghiên cứu của chúng tôi, chúng tôi đã tìm ra rằng những thay đổi này về cơ bản được dựa trên khả năng đặc biệt của con người để quản lý thời gian-- không chỉ là ngày và giờ mà là cả cuộc đời.
Và nếu có một nghịch lý của lão hóa, nó là việc nhận ra rằng chúng ta sẽ không sống mãi việc đó thay đổi quan điểm sống của chúng ta theo những cách tích cực.
Khi thời gian thường lâu dài và mơ hồ, như thường thấy đối với thanh thiếu niên, mọi người liên tục chuẩn bị, cố gắng để hấp thụ tất cả các thông tin mà họ có thể, bất chấp rủi ro, khám phá.
Chúng ta có thể dành thời gian với những người mà mình không thích bởi vì nó thú vị theo một cách nào đó.
Chúng ta có thể học được điều gì đó bất ngờ.
(Tiếng cười) Chúng tôi đi hẹn hò giấu mặt.
(Tiếng cười) Bạn biết đó, sau tất cả, Nếu nó không hiệu quả, thì sẽ vẫn luôn còn ngày mai để làm.
Những người trên 50 không đi hẹn hò giấu mặt.
(Tiếng cười) Khi có tuổi, thời gian của chúng ta ít hơn
và mục tiêu của chúng ta thay đổi. Khi nhận ra rằng chúng ta không có tất cả thời gian trên thế giới, chúng ta thấy rõ điều gì cần ưu tiên.
Chúng ta thưởng thức cuộc sống.
Chúng ta trân trọng nhiều hơn, cởi mở hơn để hòa giải.
Chúng ta dành nhiều cảm xúc cho những thứ quan trọng trong cuộc sống, và cuộc sống trở nên tốt hơn. Vì vậy, mỗi ngày chúng ta lại hạnh phúc hơn.
Nhưng sự thay đổi trong quan điểm đó khiến chúng ta ít khoan dung hơn
đối với sự bất công. Đến năm 2015, sẽ có nhiều người tại Hoa Kỳ trên 60 tuổi hơn số người dưới 15.
Điều gì sẽ xảy ra đối với xã hội có đông người cao tuổi?
Những con số sẽ không quyết định hệ quả.
Mà văn hóa sẽ làm điều đó.
Nếu chúng tôi đầu tư vào khoa học và công nghệ và tìm giải pháp cho các vấn đề thực tế mà người già phải đối mặt và chúng tôi tận dụng những thế mạnh rất thực tế của người lớn tuổi, thì số năm tuổi thọ tăng lên có thể cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống
ở mọi lứa tuổi. Xã hội với hàng triệu công dân tài năng, ổn định về tình cảm khỏe mạnh và được đào tạo tốt hơn bất kỳ thế hệ nào trước đó. Được trang bị kiến thức về các vấn đề thực tế của cuộc sống và được tạo động lực để giải quyết những vấn đề lớn có thể trở thành xã hội tốt hơn tốt hơn những gì đã từng có.
Cha tôi, 92 tuổi, thích nói rằng: "Hãy ngừng nói những chuyện xoay quanh cách cứu giúp những người già mà hãy bắt đầu nói về cách để họ giúp đỡ tất cả mọi người"
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Các bạn có bao giờ thắc mắc bên trong cao răng của bạn có những gì?
Chắc là không, nhưng những người như tôi thì có đấy.
Tôi là một nhà di truyền học khảo cổ tại Trung tâm Y học tiến hóa thuộc đại học Zurich Tôi nghiên cứu về nguồn gốc, sự tiến hóa của sức khỏe và các cặn bệnh ở người thông qua việc nghiên cứu gen trên xương và những phần được ướp của những xác người cổ đại.
Và qua đó, tôi hy vọng có thể hiểu nhiều hơn những điểm yếu về mặt tiến hóa của cơ thể chúng ta, từ đó có thể cải thiện và kiểm soát cơ thể tốt hơn trong tương lai.
Có nhiều cách để tiếp cận y học tiến hóa, và một trong số đó là trích xuất DNA từ xương người cổ đại
Và từ những chiết xuất này, chúng ta có thể tái tạo lại biểu đồ gen người tại những thời điểm khác nhau và tìm kiếm những thay đổi liên quan đến quá trình thích ứng, những mối đe dọa và những căn bệnh di truyền.
Nhưng đó chỉ là một phần của vấn đề.
Những thách thức lớn nhất về sức khoẻ hiện nay không bắt nguồn từ những đột biến gen đơn giản mà là kết quả của những tương tác động phức tạp giữa những biến đổi trong gen, chế độ ăn uống, vi khuẩn, ký sinh trùng và những phản ứng của hệ miễn dịch.
Tất cả những loại bệnh này đều có những thành phần tiến hóa quan trọng liên quan trực tiếp đến một thực tế là ngày nay chúng ta sống trong một môi trường rất khác với môi trường mà cơ thể chúng ta tiến hóa.
Để có thể hiểu được những căn bệnh này, chúng ta cần phải bỏ qua những nghiên cứu riêng lẻ về gen từ trước và hướng tới những cách tiếp cận nhấn mạnh hơn mối quan hệ chức năng về sức khỏe con người trong quá khứ.
Nhưng việc này vẫn còn những thách thức rất lớn cho.
Trước hết, chúng ta thậm chí đang nghiên cứu cái gì?
Xương người thì rất phổ biến , chúng được tìm thấy có ở khắp mọi nơi.
Nhưng tất nhiên là những mô mềm đã bị phân hủy, còn chính bộ xương thì chỉ cho thấy những thông tin ít ỏi về sức khỏe.
Xác ướp là một nguồn thông tin đáng giá nhưng chúng bị giới hạn rất lớn về mặt địa lý, cũng như là thời gian.
Phân người hóa thạch cũng là một mẫu nghiên cứu hết sức thú vị.
Chúng ta có thể học được rất nhiều điều về chế độ ăn uống và những căn bệnh đường ruột thời cổ xưa. Tuy nhiên chúng rất hiếm.
(Cười) Thế nên để giải quyết vấn đề này, tôi đã tập hợp một nhóm những nhà nghiên cứu quốc tế tại Thụy Sĩ, Thổ Nhĩ Kỳ và Anh
để nghiên cứu về một loại hợp chất rất ít được nghiên cứu và biết đến nhưng có thể tìm thấy trên bất cứ người nào.
Đó là một loại hóa thạch của chất bám trên răng thuật ngữ chính thức là sỏi răng.
Hầu hết mọi người biết đến như là cao răng.
Đó là thứ mà nha sĩ thường tẩy khỏi răng của các bạn mỗi lần bạn đi khám răng.
Và trung bình trong một lần khám răng, bạn thường được tẩy khỏi khoảng 15 đến 30 mg cao răng
Nhưng ở thời kỳ cổ đại trước khi có thói quen đánh răng, sẽ có khoảng 600 mg cao tích tụ trên răng trong suốt cuộc đời.
Và điều thực sự quan trọng về sỏi răng là nó có thể được hóa thạch như bất cứ thành phần nào của xương, nó tồn tại với một lượng lớn trong quá khứ và ở khắp mọi nơi trên thế giới.
Chúng tôi tìm thấy chúng ở bất cứ vùng dân cứ nào trên thế giới, tại bất cứ thời điểm nào trong vòng mười ngàn năm trở lại đây.
Chúng tôi thậm chí còn tìm thấy trên giống người Neanderthal và động vật.
Những nghiên cứu trước đây chỉ tập trung vào quan sát hiển vi.
Người ta quan sát sỏi răng dưới kính hiển vi, và những gì họ tìm thấy là những chất như phấn và tinh bột, Họ cũng tìm thấy tế bào cơ từ thịt động vật và vi khuẩn.
Và những gì nhóm nghiên cứu của chúng tôi muốn làm là ví như, liệu chúng tôi có thể sử dụng công nghệ về gen và kĩ thuật protein nghiên cứu protein để lần theo DNA và các protein, và từ đó có thể phân loại rõ ràng hơn để thực sự hiểu được những gì đang diễn ra?
Và những gì chúng tôi tìm được là rất nhiều vi khuẩn hội sinh và gây bệnh sống trong đường mũi và miệng.
Chúng tôi cũng tìm được những protein miễn dịch liên quan đến những viêm nhiễm và những protein và DNA liên quan đến chế độ ăn.
Nhưng điều đáng ngạc nhiên và cũng khá thú vị là chúng tôi cũng tìm thấy vi khuẩn thường cư trú ở hệ hô hấp trên.
Chúng gợi cho chúng tôi những liên hệ tới phổi nơi trú ẩn của rất nhiều loại bệnh quan trọng .
Và chúng tôi cũng tìm thấy vi khuẩn thường cư ngụ ở thực quản.
Và vì thế bây giờ chúng cũng gián tiếp liên hệ tới những cơ quan nội tạng ở thậm chí xa hơn mà, đã bị phân hủy từ lâu trên những bộ xương dùng để nghiên cứu,
Và cũng bằng việc sử dụng phương thức sắp xếp chuỗi DNA cổ đại và công nghệ định lượng trắc phổ cho protein trên sỏi răng cổ đại, chúng tôi có thể tạo ra một lượng lớn thông tin để từ đó chúng tôi có thể bắt đầu tái tạo lại một bức tranh chi tiết về những tương tác động giữa chế độ ăn, bệnh nhiễm trùng, và sức đề kháng từ hàng ngàn năm trước.
Thế là những gì bắt đầu bằng một ý tưởng, bây giờ đã được thực thi để sản sinh ra hàng triệu chuỗi mà chúng ta có thể dùng để tìm hiểu lịch sử tiến hóa lâu dài của sức khỏe và bệnh tật của con người chi tiết đến tận những mã gen của từng mầm bệnh.
Và từ những thông tin này chúng ta có thể học được cách các mầm bệnh tiến hóa và tại sao chúng vẫn tiếp tục gây bệnh.
Và tôi mong rằng tôi đã thuyết phục các bạn về những giá trị của sỏi răng.
Và như là một lời từ biệt, nhân danh những nhà khảo cổ trong tương lai, Tôi đề nghị các bạn hãy nghĩ lại trước khi về nhà và đánh răng.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Vài tháng trước giải Nobel Vật Lý đã được trao cho hai nhóm nhà thiên văn học vì một khám phá được xem là một trong những quan sát thiên văn quan trọng nhất trong lịch sử.
Và hôm nay, sau khi tóm tắt lại những gì họ phát hiện ra, tôi sẽ nói về một cách giải thích đầy tranh cãi cho khám phá này, được gọi là khả năng mà ngoài trái đất, dải Ngân Hà và các thiên hà xa xôi khác, chúng ta có thể phát hiện rằng vũ trụ của chúng ta không phải là duy nhất, mà chỉ là một phần của một hệ thống vũ trụ rộng lớn được gọi là đa vũ trụ.
Ý tưởng về đa vũ trụ khá kì lạ.
Ý tôi là, đa số chúng ta đều tin rằng "vũ trụ" là tất cả.
Và tôi cố ý nói đa số chúng ta vì con gái bốn tuổi của tôi đã nghe tôi nói về đa vũ trụ từ khi chào đời.
Và năm ngoái, khi tôi nắm tay bé và nói "Sophia, bố yêu con hơn tất cả mọi thứ trong vũ trụ"
Và bé quay lại nói: "Bố à, vũ trụ hay đa vũ trụ?'
(tiếng cười) Nhưng nếu không được nuôi lớn theo cách kì lạ như vậy thì thật khó tưởng tượng đến một nơi tách biệt với vũ trụ của chúng ta, với những đặc tính cơ bản khác, và cũng được gọi là "vũ trụ".
Và dù cho ý tưởng này mang tính phỏng đoán cao, mục đích của tôi vẫn là thuyết phục các bạn rằng có nguyên nhân để ta nghiêm túc suy nghĩ về nó, vì có lẽ nó là đúng.
Câu chuyện về đa vũ trụ có 3 phần.
Trong phần 1, tôi sẽ mô tả những kết quả của khám phá đã đoạt giải Nobel, và nhấn mạnh một bí ẩn lớn mà những kết quả đó tiết lộ.
Trong phần 2, tôi sẽ đưa ra giải pháp cho bí ẩn đó.
Nó dựa trên thuyết Dây, và đây là lúc ý tưởng về đa vũ trụ bắt đầu xuất hiện trong câu chuyện.
Cuối cùng, trong phần 3, tôi sẽ mô tả một thuyết về vũ trụ, gọi là thuyết căng phồng, và tại đây những mảnh của câu chuyện sẽ trở nên liền lạc.
Được rồi. Phần 1 bắt đầu vào năm 1929 khi nhà thiên văn học vĩ đại Edwin Hubble nhận ra rằng những thiên hà ở xa đang chạy ra xa khỏi chúng ta, nghĩa là không gian đang nới rộng ra, đang nở ra.
Đây là một bước ngoặt lớn vì
Lúc bấy giờ, một suy nghĩ thịnh hành là vũ trụ là bất biến.
Nhưng ngay cả khi đó, có một điều mọi người đều chắc chắn: tốc độ nở rộng của vũ trụ đang giảm dần.
Điều này cũng giống như lực hút của Trái Đất làm quả táo được ném thẳng lên chuyển động chậm lại, lực hút của mỗi thiên hà lên thiên hà khác lẽ ra phải làm chậm sự nở rộng của không gian.
Bây giờ ta sẽ tua nhanh đến những năm 1990 khi hai nhóm nhà thiên văn học tôi đã nói đến lấy cảm hứng từ suy nghĩ này để đo tốc độ chậm dần của sự giãn nở.
Và họ đã đo đạc bằng cách quan sát tỉ mỉ rất nhiều những thiên hà ở xa, từ đó họ lập bảng số liệu cho thấy tốc độ của sự giãn nở thay đổi như thế nào.
Đây là điều bất ngờ: Họ thấy rằng sự giãn nở không hề chậm lại.
Thay vào đó họ thấy rằng nó đang giãn nở ngày một nhanh hơn.
Cũng như khi ta tung một trái táo lên cao và nó bay lên ngày càng nhanh vậy.
Vậy nếu bạn thấy một quả táo như vậy bạn sẽ muốn biết tại sao.
Cái gì đang đẩy nó lên?
Cũng giống như vậy, kết quả đo đạc rất xứng đáng được nhận giải Nobel, nhưng nó lại đưa ra một câu hỏi tương tự.
Lực nào đã đẩy những thiên hà ra xa nhau với tốc độ luôn tăng dần?
Và câu trả lời hứa hẹn nhất đến từ một ý tưởng cũ của Einstein.
Ta thấy rằng, chúng ta đều quen nghĩ rằng trọng lục là lực kéo mọi vật lại với nhau.
Nhưng trong giả thuyết về trọng lực của Einstein, thuyết tương đối của ông trọng lực cũng có thể đẩy các vật ra xa nhau.
Như thế nào? Theo tính toán của Einstein, nếu trong không gian, năng lượng phân bố đều, như một làn sương mỏng, đều, thì trọng lực làn sương đó tạo ra sẽ là lực đẩy, trọng lực đẩy, đó cũng là cái chúng ta cần để giải thích những quan sát trên.
Vì trọng lực đẩy của năng lượng vô hình trong không gian -- được gọi là năng lượng đen, nhưng ở đây tôi vẽ nó trắng như khói để các bạn thấy được -- trọng lực đẩy của nó sẽ đẩy các thiên hà ra xa nhau, làm cho sự giãn nở nhanh hơn, chứ không chậm lại.
Và cách giải thích này đưa đến một bước tiến triển lớn.
Nhưng tôi đã nói về một bí ẩn trong phần 1 này.
Và bí ẩn đây.
Khi các nhà thiên văn học tính xem bao nhiêu năng lượng đen trong không gian đang làm cho vũ trụ tăng tốc độ, hãy xem những gì họ tìm ra.
Con số này nhỏ.
Khi so với những đơn vị liên quan, con số này là rất nhỏ.
Và bí ẩn là làm sao giải thích con số đặc biệt này.
Ta muốn con số này xuất hiện từ một định luật vật lí, nhưng đến nay chưa ai làm được điều đó.
Bây giờ bạn có thể nghĩ, tôi có nên quan tâm chăng?
Có lẽ giải thích thêm về điều này chỉ là một vấn đề kĩ thuật, một chi tiết kĩ thuật thú vị với các chuyên gia nhưng không liên quan gì đến ai khác.
Ừ, nó đúng là một chi tiết kĩ thuật, nhưng một vài chi tiết có liên quan.
Vài chi tiết mở ra cánh cửa đi vào thực tế chưa hề được khám phá, và con số đặc biệt này có thể, (đây là con đường duy nhất hiện nay để giải thích), khơi lên khả năng về những vũ trụ khác -- một ý tưởng xuất hiện từ thuyết Dây, điều này đưa tôi đến phần 2.
Vậy, giữ lại những suy nghĩ về năng lượng đen, vì bây giờ tôi sẽ nói đến 3 điều cơ bản của thuyết Dây.
Đầu tiên, thuyết Dây là gì?
Nó là một cách tiếp cận ước mơ của Einstein về một thuyết vật lý, một khuôn mẫu duy nhất có thể mô tả tất cả các lực trong vũ trụ.
Ý tưởng trung tâm của thuyết Dây khá là đơn giản.
Nó nói rằng nếu ta xem xét một vật chất bất kì, đầu tiên ta sẽ tìm thấy các phân tử, và rồi ta tìm thấy nguyên tử và những hạt nhỏ hơn.
Nhưng thuyết này cho rằng nếu ta có thể thăm dò ở mức độ nhỏ hơn rất nhiều so với ngày nay, ta sẽ tìm thấy một thứ khác trong những hạt này -- một sợi tơ năng lượng nhỏ đang dao động, một sợi dây tí hon đang dao động.
Và cũng giống như dây đàn violin, chúng có thể dao động theo nhiều kiểu khác nhau, tạo nên những nốt nhạc khác nhau.
Những sợi cơ bản này, chúng dao động theo những kiểu khác nhau, tạo nên những loại hạt khác nhau -- vì vậy electron, quark, nơtrino, photon, và tất cả những hạt khác có thể được đặt vào một khuôn mẫu duy nhất, vì chúng đều được tạo thành từ những sợi dây dao động.
Đây là 1 bức tranh hấp dẫn, một bản giao hưởng vũ trụ, nơi mà tất cả sự phong phú ta thấy trong thế giới xung quanh xuất hiện từ âm nhạc mà những sợi dây tí hon có thể tạo nên.
Nhưng có một cái giá cho sự hợp nhất này, vì nhiều năm nghiên cứu đã cho thấy rằng thuyết Dây không đúng về mặt toán học.
Nó có nhiều mâu thuẫn, trừ khi ta chấp nhận một thứ hoàn toàn xa lạ -- những chiều khác của không gian.
Chúng ta đều biết về không gian ba chiều.
Và ta nghĩ đến chiều cao, chiều rộng và chiều sâu.
Nhưng thuyết Dây cho rằng, trên một tỉ lệ vô cùng nhỏ, còn có những chiều khác với kích thước siêu nhỏ đến nỗi ta không phát hiện được.
Nhưng ngay cả khi đó, chúng vẫn ảnh hưởng đến những thứ ta có thể thấy, vì hình dạng của những chiều đó hạn chế cách dao động của những sợi dây.
Và trong thuyết dây này, sự dao động quyết định tất cả.
Vậy khối lượng của hạt, độ lớn của lực, và quan trọng nhất, lượng năng lượng đen sẽ được quyết định bởi hình dạng của các chiều không gian trên.
Vậy nếu ta biết được hình dạng của những chiều này, ta sẽ có thể tính được những đặc tính trên, và tính được lượng không gian đen.
Thử thách ở đây là chúng ta không biết hình dạng của những chiều không gian này.
Tất cả những gì ta có là danh sách những hình dạng mà toán học cho phép.
Khi những ý tưởng trên ra đời, chỉ có 5 hình dạng khác nhau được đưa ra, nên bạn có thể nghĩ đến phân tích từng dạng một, để xem nếu có hình dạng nào tạo nên những tính chất vật lý ta quan sát được.
Nhưng danh sách dài dần theo thời gian khi các nhà nghiên cứu tìm ra các dạng có thể khác.
Từ 5, con số đã tăng lên đến hàng trăm rồi hàng ngàn -- con số lớn, nhưng vẫn có thể phân tích được, vì dù gì thì học sinh cao học vẫn cần có việc để làm.
Nhưng rồi danh sách tiếp tục dài ra đến hàng triệu rồi hàng tỉ như ngày nay.
Danh sách các hình dạng đã tăng khoảng đến khoảng 10 mũ 500.
Vậy ta phải làm gì?
Một số nhà nghiên cứu mất niềm tin, kết luận rằng có quá nhiều hình dạng có thể của các chiều không gian, mỗi hình dạng đưa đến những tính chất vật lý khác nhau, thuyết dây sẽ không bao giờ có những dự đoán chính xác, thực nghiệm được.
Nhưng những người khác lật ngược vấn đề, đưa ra khả năng tồn tại đa vũ trụ.
Ý tưởng là đây.
Có lẽ tất cả các hình dạng đều bình đẳng.
Tất cả đều tồn tại trong quan niệm rằng có nhiều vũ trụ, mỗi vũ trụ có một hình dạng khác nhau.
Và đề nghị này có ảnh hưởng lớn đến bí ẩn của chúng ta: lượng năng lượng đen tìm ra từ những kết quả đạt giải Nobel.
Vì ta thấy rằng, nếu tồn tại những vũ trụ khác, và nếu mỗi vũ trụ có một hình dạng riêng cho những chiều không gian khác, thì tính chất vật lí của mỗi vũ trụ sẽ khác nhau, và đặc biệt, lượng năng lượng đen trong mỗi vũ trụ sẽ khác nhau.
Điều này có nghĩa là bí ẩn về lượng năng lượng đen đo đạc được sẽ được giải thích theo cách hoàn toàn khác.
Trong hoàn cảnh này, định luật vật lý không thể giải thích một con số năng lượng đen vì không chỉ có 1 con số, mà có rất nhiều con số tồn tại.
Nghĩa là chúng ta đã đặt ra một câu hỏi sai.
Câu hỏi đúng được đặt ra là, vì sao con người chúng ta lại ở trong 1 vũ trụ có lượng năng lượng đen ta đã đo đạc được. mà không phải là bất kì một vũ trụ nào khác?
Và chúng ta có thể trả lời câu hỏi này ngay.
Vì trong những vũ trụ có nhiều năng lượng đen hơn vũ trụ của chúng ta, mỗi khi vật chất muốn kết hợp lại thành thiên hà, thì lực đẩy của năng lượng đen mạnh đến nỗi nó thổi bay mọi thứ và thiên hà không được hình thành.
Và trong những vũ trụ có ít năng lượng đen hơn, chúng tự sụp đổ quá nhanh và một lần nữa, thiên hà không hình thành.
Và không có thiên hà thì không có những ngôi sao, không có những hành tinh và không có khả năng hình thành sự sống như chúng ta trong những vũ trụ khác.
Vậy ta thấy ta đang ở trong một vũ trụ có lượng năng lượng đen đặc biệt mà ta đo được đơn giản là vì vũ trụ của chúng ta có điều kiện đủ để hình thành sự sống.
Và thế đấy.
Bí ẩn đã được giải mã, đa vũ trụ được tìm ra.
Vài người thấy lời giải thích này không thoả đáng.
Chúng ta đã quen với loại vật lý cho chúng ta những lời giải thích chắc chắn cho những gì ta quan sát được.
Nhưng vấn đề là, nếu những gì ta quan sát ảnh hưởng đến nhiều giá trị khác nhau trong vùng đất rộng lớn hơn của thực tế, thì suy nghĩ rằng có 1 lời giải thích cho 1 giá trị duy nhất đơn giản là sai lầm.
Một ví dụ đến từ nhà thiên văn học vĩ đại Johannes Kepler, bị ám ảnh bới mong muốn hiểu được một con số khác -- vì sao mặt trời cách trái đất 93 triệu dặm,
đã làm việc suốt mấy thập kỉ để giải thích con số này, nhưng chưa bao giờ thành công, và chúng ta biết vì sao.
Kepler đã đặt ra một câu hỏi sai.
Chúng ta biết rằng có nhiều hành tinh cách ngôi sao chúng quay quanh những khoảng cách khác nhau.
Vậy nên mong rằng định luật vật lý có thể giải thích 1 con số này, 93 triệu dặm, đơn giản là sai lầm.
Thay vào đó, câu hỏi đúng đắn là vì sao con người chúng ta tồn tại trên hành tinh cách mặt trời khoảng cách này, chứ không phải ở một khoảng cách nào khác?
Và 1 lần nữa, ta có thể trả lời câu hỏi này.
Những hành tinh gần mặt trời hơn quá nóng đến nỗi sự sống như chúng ta không thể tồn tại.
Và những hành tinh xa mặt trời hơn quá lạnh đến nỗi sự sống không thể tồn tại.
Vậy chúng ta thấy mình sống trên 1 hành tinh với khoảng cách như vậy đơn giản vì nó tạo điều kiện quan trọng để hình thành sự sống.
Và khi nói về các hành tinh và khoảng cách giữa chúng thì đây rõ ràng là lí do đúng đắn.
Vấn đề là, khi nói đến vũ trụ và năng lượng đen chứa trong vũ trụ, thì đây cũng có thể là lí do đúng đắn.
Điểm khác biệt mấu chốt, dĩ nhiên là chúng ta biết có những hành tinh khác ngoài kia, nhưng đến nay tôi vẫn chỉ mới phỏng đoán về khả năng tồn tại những hành tinh khác.
Vậy, để ghép tất cả lại với nhau, ta cần một cơ chế để tạo ra những vũ trụ khác.
Và điều này đưa tôi đến phần cuối cùng, phần 3.
Vì một cơ chế như vậy đã được tìm ra bởi những nhà vũ trụ học cố tìm hiểu vụ nổ Big Bang.
Các bạn thấy đấy, khi nói đến BIg Bang, chúng ta thường nghĩ đến hình ảnh một vụ nổ vũ trụ đã tạo nên vũ trụ của chúng ta và làm cho không gian giãn nở.
Nhưng có một bí mật nho nhỏ.
Thuyết Big Bang bỏ sót một điều quan trọng, nguyên nhân vụ nổ.
Nó cho ta biết vũ trụ phát triển thế nào sau vụ nổ, nhưng không cho ta cái nhìn về nguyên nhân dẫn đến vụ nổ Big Bang.
Và khoảng trống này cuối cùng đã được lấp đầy bới một phiên bản nâng cao của thuyết Big Bang.
Nó được gọi là vũ trụ căng phồng, nó xác định một loại nhiên liệu riêng biệt có thể tạo ra chuyển động nhanh ra ngoài của không gian.
Nhiên liệu đó dựa trên một thứ gọi là trường lượng tử. Nhưng điều duy nhất liên quan đến chúng ta là nhiên liệu này có hiệu quả cao đến nỗi gần như không thể sử dụng nó hết được. Nghĩa là trong thuyết căng phồng, vụ nổ Big Bang tạo nên vũ trụ chúng ta không phải chỉ xảy ra một lần.
Mà nguồn nhiên liệu đã tạo ra Big Bang còn tạo ra vô số những vụ nổ Big Bang khác, mỗi vụ nổ tạo ra 1 vũ trụ riêng, và vũ trụ của chúng ta chỉ còn là 1 bong bóng trong 1 bồn tắm lớn đầy những bong bóng vũ trụ.
Và bây giờ, khi ta kết hợp điều này với thuyết Dây, đây là bức tranh chúng ta có được.
Mỗi vũ trụ có những chiều không gian khác.
Và những chiều không gian khác có hình dạng rất phong phú.
Những hình dạng khác nhau dẫn đến những tính chất vật lí khác nhau.
Và ta thấy ta đang ở vũ trụ này chứ không phải vũ trụ khác đơn giản vì chỉ vũ trụ của chúng ta mới có những tính chất vật lý, như là lượng năng lượng đen, phù hợp để hình thành sự sống như chúng ta.
Đây là một bức tranh hấp dẫn nhưng gây nhiều tranh cãi về một khoảng không rộng lớn hơn, mà quan sát và giả thuyết tiên tiến đã khiến ta phải nghiêm túc cân nhắc về nó.
Một câu hỏi lớn còn lại dĩ nhiên là chúng ta có bao giờ xác nhận được sự tồn tại của các vũ trụ khác không?
Nào, để tôi mô tả 1 cách mà điều này có thể xảy ra.
Thuyết căng phồng đã có sự hỗ trợ vững chắc về mặt quan sát.
Bởi vì thuyết dự đoán rằng Big Bang đã có cường độ cao đến nỗi khi không gian nhanh chóng nở ra, lượng tử dao động trong thế giới vi mô đã vươn ra đến thế giới vĩ mô, tạo ra một dấu vân tay riêng biệt, một hình mẫu những điểm nóng hơn và lạnh hơn trong không gian, mà những kính viễn vọng mạnh nay đã có thể quan sát.
Xa hơn nữa, nếu tồn tại những vũ trụ khác, thuyết này dự đoán rằng các vũ trụ sẽ thường xuyên va vào nhau.
Và nếu vũ trụ của chúng ta bị 1 vũ trụ khác va phải, cú va chạm đó có thể tạo ra sự khác nhau rất khó nhận biết của nhiệt độ trong không gian mà 1 ngày nào đó ta sẽ phát hiện ra.
Và bức tranh kì lạ như vậy, nhưng 1 ngày nó sẽ có căn cứ dựa trên sự quan sát, củng cố sự tồn tại của những vũ trụ khác.
Tôi sẽ kết luận với 1 dự đoán nổi bật của những ý tưởng trên về tương lai rất xa.
Các bạn thấy đấy, ta đã biết rằng vũ trụ của chúng ta không bất biến, rằng không gian đang giãn nở, rằng sự giãn nở đang tăng tốc độ, và rằng có thể tồn tại những vũ trụ khác, tất cả đều bằng cách cẩn thận xem xét những ánh sáng mờ nhạt từ các ngôi sao, đến với chúng ta từ những thiên hà rất xa.
Nhưng vì sự giãn nở đang tăng tốc, trong tương lai rất xa, những thiên hà đó sẽ chạy ra xa khỏi chúng ta nhanh đến nỗi ta không thể thấy chúng -- không phải vì kĩ thuật bị giới hạn, mà vì định luật vật lý.
Ánh sáng những thiên hà đó toả ra, dù truyền nhanh hơn vận tốc ánh sáng đi nữa, vẫn không thể vượt qua khoảng cách ngày càng mở rộng giữa 2 thiên hà.
Vậy những nhà thiên văn học trong tương lai xa nhìn vào khoảng không sâu thẳm sẽ chỉ thấy sự tĩnh lặng đen ngòm, bất biến.
Và họ sẽ kết luận rằng vũ trụ là ổn định, bất biến và có những vùng vật chất riêng biệt trú ngụ -- 1 bức tranh vũ trụ mà ta biết chắc chắn là sai.
Các nhà thiên văn học tương lai có thể có những ghi chép từ những thời trước đó, như ghi chép của chúng ta, chứng thực 1 không gian đang giãn nở đầy những thiên hà.
Nhưng những nhà thiên văn tương lai ấy có tin vào kiến thức từ thời xưa này không?
Hay họ sẽ tin vào vũ trụ mênh mông trống rỗng bất biến mà quan sát dựa vào kĩ thuật tối tân của họ cho thấy?
Tôi nghĩ trường hợp thứ 2 sẽ xảy ra.
Điều này có nghĩa là chúng ta đang sống trong 1 thời đại có đặc quyền, khi mà những sự thật sâu kín về vũ trụ vẫn còn trong tầm tay của tinh thần khám phá của con người.
Nhưng có vẻ như nó sẽ không như vậy mãi.
Vì các nhà thiên văn học ngày nay, bằng những kính thiên văn mạnh, đã bắt được rất nhiều photon chứa đầy thông tin -- một loại điện tín vũ trụ đã đi qua hàng tỉ năm.
Và thông điệp qua các thời kì đã rõ.
Thỉnh thoảng tạo hoá canh gác những bí mật của nó với gọng kềm không thể phá vỡ của định luật vật lý.
Thỉnh thoảng bản chất của sự thật vẫy gọi chỉ từ bên kia chân trời.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(tiếng vỗ tay) Chris Anderson: Cảm ơn Brian.
Một loạt những ý tưởng anh vừa nói đến thật gây choáng váng, phấn khởi, và không thể tưởng tượng được.
Anh nghĩ khoa học vũ trụ bây giờ đang ở đâu trong lịch sử?
Theo anh chúng ta có đang ở giữa một giai đoạn bất thường trong lịch sử?
Brian: Nào, khó mà nói cho chính xác.
Khi ta biết rằng những nhà thiên văn học trong tương lai xa có lẽ sẽ không có đủ thông tin để khám phá mọi việc, câu hỏi tự nhiên được đặt ra là, liệu chúng ta có đang như vậy, nghĩa là một số tính chất quan trọng của vũ trụ đã nằm ngoài khả năng hiểu biết của chúng ta vì cách mà vũ trụ phát triển?
Vậy từ góc nhìn đó, có lẽ chúng ta sẽ luôn đặt ra những câu hỏi và không bao giờ giải đáp thấu đáo được.
Mặt khác, giờ đây chúng ta biết được vũ trụ già đến mức nào.
Chúng ta biết làm thế nào để hiểu được thông tin đến từ sóng bức xạ nền có từ 13.72 tỉ năm về trước -- và chúng ta có thể tính toán để xem nó sẽ như thế nào và nó phù hợp.
Wow, thật là kì diệu.
Nên một mặt, thật khó tưởng tượng chúng ta đã đi xa đến thế nào, nhưng ai biết được chúng ta sẽ gặp phải những trở ngại gì trong tương lai.
Chris: Anh sẽ còn ở đây thêm vài ngày.
Có lẽ những cuộc nói chuyện như thế này sẽ tiếp diễn.
Cảm ơn anh rất nhiều, Brian. (Brian: Rất vinh dự) (vỗ tay)
Hôm nay, tôi muốn nói về tiền bạc và hạnh phúc đó là hai thứ mà nhiều người trong chúng ta dành rất nhiều thời gian ngẫm nghĩ về chúng để cố gắng giành được hay cải thiện chúng
Và phần nhiều chúng ta cho rằng 2 cụm từ này không thể kếp hợp với nhau Thế nên chúng ta thấy rằng trong tôn giáo và sách tự cải thiện bản thân, cho rằng tiền không thể mua được hạnh phúc Và hôm nay tôi muốn đề xuất rằng, thực ra điều đó là sai
(Cười) Tôi đến từ trường kinh tế mà, đó là những gì mà chúng tôi làm Vâng và điều đó là sai, trên thực tế, các bạn thử nghĩ đi,
Các bạn thực ra chỉ đang dùng tiền sai cách.
Vì thế thay vì dùng tiền cách mà bạn thường dùng, nếu mà bạn dùng nó theo một cách khác nó có thể hiệu quả hơn phần nào.
Và trước khi tôi chỉ cho bạn cách dùng tiền để các bạn có thể hạnh phúc hơn, Hãy nghĩ về những cách mà bạn thường dùng nó mà thực tế không làm bạn hạnh phúc hơn Chúng tôi có một thí nghiệm khá tự nhiên.
Một thời gian trước, CNN có viết một bài khá thú vị
về điều gì sẽ xảy ra với những người trúng vé số
Mọi người nghĩ rằng nếu họ trúng số thì cuộc sống của họ sẽ trở nên tuyệt vời. Bài báo này kể về cuộc sống đổ vỡ của những người này
Điều xảy ra với những người trúng vé số
là, thứ nhất, họ dùng hết số tiền đó và lâm vào cảnh nợ nần và, thứ hai, bạn bè và bất cứ người nào mà họ từng gặp tìm đến họ và vòi vĩnh tiền. Và thực tế là nó làm đổ vỡ những mối quan hệ xã hội của họ
Kết quả là họ nợ nhiều hơn và quan hệ bạn bè của họ trở nên tồi tệ hơn
là khi mà họ chưa trúng số. Điều thú vị về bài báo này là
người đọc bài báo này bắt đầu bình luận
thay vì về cách mà nó làm họ nhận ra rằng tiền không dẫn đến hạnh phúc mọi người lập tức nói những thứ như, "Biết tôi sẽ làm gì nếu mà tôi trúng số không ...
?" và bắt đầu mơ mộng về những gì họ sẽ làm Và đây là hai trong số đó mà tôi nghĩ là rất thú vị để chúng ta suy ngẫm
Một người viết rằng, "Khi mà tôi trúng số, tôi sẽ mua cho mình một ngọn núi nho nhỏ và một ngôi nhà nhỏ ở trên đỉnh núi." (cười)
Và một người khác thì viết, "Tôi sẽ đổ đầy tiền vào bồn tắm rồi ngồi vào trong đó trong khi đang hút một điếu xì gà thật to và uống một ly sam panh."
Thậm chí còn tệ hơn nữa: "Sau đó, tôi sẽ chụp một tấm hình và rửa cả tá ảnh bóng lộn. Bất cứ ai hỏi xin tiền hoặc cưỡng đoạt tiền từ tôi
sẽ nhận được một bản sao của tấm hình mà không có thêm bất cứ thứ gì khác."
(Cười) Và có rất nhiều những lời bình luận thuộc dạng như thế này tức là khi một người có tiền anh ta, trên thực tế, sẽ trở nên xa lánh với mọi người
Vì thế tôi nói với các bạn rằng tiền phá hoại cuộc sống của họ và bạn bè bắt đầu làm phiền họ
Và tiền cũng thường làm cho chúng ta trở nên ích kỷ và chúng ta chỉ làm những gì có lợi cho bản thân
Có lẽ lý do mà tiền không làm chúng ta hạnh phúc là vì chúng ta đang sử dụng nó cho những mục đích sai lầm nói rõ ra là chúng ta luôn dùng tiền cho bản thân
Và rồi chúng tôi nghĩ về điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta khiến mọi người dùng tiền cho người khác Thay vì xa lánh mọi người vì tiền
điều gì sẽ xảy ra nếu bạn dùng tiền của mình một cách cộng đồng hơn
Và rồi chúng tôi nghĩ, hãy thử làm mọi người thực hiện điều đó và xem chuyện gì xảy ra Hãy thử để một số người làm những gì họ thường làm
và dùng tiền cho bản thân, và hãy thử để một số khác đưa số tiền cho người khác, rồi đo mức hạnh phúc của họ và xem rằng trên thực tế họ có hạnh phúc hơn không.
Cách thứ nhất mà chúng tôi làm điều này là Trong một buổi sáng ở Vancouver, chúng tôi vào trong khuôn viên trường ở Trường đại học British Columbia chúng tôi tiệp cận một số người và nói rằng, "Bạn có muốn tham gia một cuộc thử nghiệm không?" Họ nói, "Có."
Chúng tôi hỏi họ cảm thấy hanh phúc tới mức nào và đưa cho họ một chiếc phong bì.
Một số nhận được phong bì với vài thứ trong đó với nội dung là "Trước 5 giờ chiều nay, dùng số tiền này cho bản thân." Rồi chúng tôi đưa ra vài ví dụ về những cách để dùng số tiền này
Cho những người khác, sẽ có một mẩu giấy nói rằng "5 giờ chiều nay, dùng số tiền này cho một người nào đó khác."
Và những chiếc phong bì này có đựng tiền bên trong. Và chúng tôi điều chỉnh số tiền mà chúng tôi đưa cho từng người
Một số người được đưa mẩu giấy với 5 đô Một số khác được đưa mẩu giấy với 20 đô
Chúng tôi để họ tự do trong ngày hôm đó để làm bất cứ thứ gì họ muốn
Chúng tôi biết rằng họ thực sự sử dụng số tiền đó theo cách mà chúng tôi yêu cầu.
Chúng tội gọi cho họ vào buổi tối và hỏi, "Bạn đã sử dụng tiền cho việc gì, và bây giờ bạn cảm thấy hạnh phúc như thế nào?"
Họ sử dụng tiền cho việc gì ư?
Họ đều là sinh viên đại học, thế nên rất nhiều nhũng khoản chi tiều của họ là cho bản thân
những thứ như là bông tai và mỹ phẩm Một phụ nữ nói rằng cô ấy mua một con thú bông cho cháu gái
Một số người đưa số tiền cho những người vô gia cư
Có một ảnh hưởng rất lớn từ Starbucks ở đây.
(Cười) Nếu bạn đưa cho sinh viên 5 đô, nó sẽ trông như là cà phê đối với họ họ sẽ chạy vội đến Starbucks và dùng số tiền đó nhanh nhất có thể
Nhưng một số người mua cà phê cho mình, cách mà họ thường làm, Số khác nói rằng họ mua cà phê cho người khác Vậy là với cùng một món hàng
được hướng đến cho bản thân hoặc hướng đến cho người khác
Chúng tôi tìm thấy gì khi chúng tôi gọi lại cho họ sau thử nghiệm này?
Những người sử dụng tiền cho người khác cảm thấy hạnh phúc hơn Và không có gì xảy ra với những người sử dụng tiền cho bản thân Nó không làm họ bớt hạnh phúc, nó chỉ chẳng giúp ích gì cho họ nhiều.
Và một điều nữa là số tiền bao nhiều cũng không có ảnh hưởng nhiều
Mọi người nghĩ rằng 20 đô thì sẽ tốt hơn nhiều so với 5 đô
Trên thực tế, bạn tiêu bao nhiêu tiền không quan trọng
Vấn đề là bạn dùng tiền cho người khác thay vì cho bản thân Chúng tôi nhận thấy điều này rất nhiều lần
khi mà chúng tôi đưa tiền cho một người để dùng số tiền đó cho người khác thay vì cho bản thân
Tất nhiên đây là những sinh viên ở Canada -- họ không phải là điển hình nhất cho toàn dân số Họ phần nào đều khá giả và có tiền bạc và những thứ như vậy
Chúng tôi muốn xem rằng điều này có đúng ở những nơi khác trên thế giới hay không hay là chỉ đúng ở những nước giàu
Và rồi chúng tôi đến Uganda và thực hiện một cuộc thí nghiệm tương tự Vậy hãy tưởng tượng, thay vì chỉ với những người ở Canada
chúng tôi hỏi, "Nói về lần cuối cùng bạn dùng tiền cho bản thân hay cho người khác. Diễn tả nó.
Nó làm bạn hạnh phúc như thế nào?" hoặc là ở Uganda, "Nói về lần bạn dùng tiền gần đây nhất
cho bản thân hoặc là cho người khác và diễn tả nó." Và sau đó chúng tôi hỏi họ xem họ cảm thấy hạnh phúc như thế nào?
Và rồi điều chúng tôi nhận thấy thực sự kỳ diệu
Bởi có những điều tương đồng giữa mọi người trên thế giới về cách người ta dùng tiền và rồi cũng có những khác biệt văn hóa về điều họ làm ví dụ như là,
một người đàn ông ở Uganda nói rằng "Tội gọi cho một cô gái mà tôi có cảm tình." Họ nói chung ra ngoài hẹn hò với nhau,
và anh ta nói rằng cuối cùng không "cưa đổ" được cô ấy đến tận bây giờ
Và một anh chàng khác ở Canada. Cũng giống như vậy.
"Tôi dẫn bạn gái ra ngoài cho bữa tối.
Chúng tôi đi xem phim và rồi về sớm, và rồi về phòng của cô ấy để ..." ăn bánh -- chỉ là một miếng bánh thôi.
Tính toàn cầu của con người - bạn dùng tiền cho người khác bạn tỏ ra thiện chí với họ. Có thể bạn có mục đích gì đó trong đầu, có thể không.
Nhưng chúng ta có thể thấy những khác biệt lạ thường
Hãy nhìn hai trường hợp này
Đây là một phụ nữ đến từ Canada.
Chúng tôi hỏi, "Kể về một lần mà bạn dùng tiền cho người khác."
Cô ấy nói, "Tôi mua một món quà cho mẹ tôi.
Tôi lái xe đến khu mua sắm, mua một món quà, và tặng nó cho mẹ của tôi." Một điều hoàn toàn tốt đẹp để làm
Nó là một điều tốt nếu bạn tặng quà cho một người mình biết.
Hãy so sánh với một phụ nữ khác đến từ Uganda. "Tôi đang đi bộ thì gặp một người bạn lâu năm con trai của cô ấy đang bị sốt rét.
Họ không có đủ tiền, họ đến một phòng khám và tôi đưa số tiền này cho cô ấy."
Số tiền không phải là 10000 đô, nó là tiền địa phương.
Thế nên thực tế nó chỉ là một số tiền ít ỏi.
Nhưng mà mục đích dùng tiền thì cực kỳ khác biệt
Đây là một nhu cầu y tế thực sự là một đóng góp cứu người
Hơn là những việc kiểu như tôi mua một món quà cho mẹ Mặc dù vậy chúng tôi nhận thấy rằng
cách chính xác mà bạn dùng tiền cho người khác thực ra không quan trọng bằng thực tế rằng bạn dùng tiền cho người khác để làm cho bản thân hạnh phúc một việc làm khá quan trọng.
Bạn không phải làm những thứ tuyệt vời với tiền của mình để cảm thấy hạnh phúc Bạn có làm những điều nhỏ nhặt, đơn giản mà vẫn nhận được những lợi ích của những việc làm đó
Ở đây chỉ là hai đất nước. Chúng tôi muốn nhân rộng ra và quan sát tất cả những quốc gia trên thế giới nếu chúng tôi có thể.
để tìm ra mối quan hệ giữa tiền bạc và hạnh phúc
Chúng tôi lấy thông tin từ tổ chức khảo sát ý kiến cộng đồng mà các bạn biết chuyện gì đang diễn ra từ các cuộc bầu cử chính trị
Họ hỏi mọi người, "Gần đây bạn có khuyên góp tiền cho quỹ từ thiện nào không?" và "Bạn nhìn chung cảm thấy hạnh phúc như thế nào với cuộc sống của mình?"
Và chúng tôi có thể nhận thấy mối quan hệ giữa hai thứ này. Chúng nó liên hệ tích cực với nhau không?
Cho đi tiền bạc có làm bạn hạnh phúc. Hay chúng liên hệ đối ngược với nhau?
Trên bản đồ, màu xanh nghĩa là chúng liên hệ tích cực với nhau
và màu đỏ nghĩa là chúng liên hệ đối ngược với nhau. và các bạn có thể thấy, thế giới toàn là màu xanh.
Nghĩa là ở hầu hết mọi nơi trên thế giới
mà chúng tôi thu thập thông tin này những người làm từ thiện cảm thấy hạnh phúc hơn những người không đóng góp tiền cho từ thiện Tôi biết các bạn đều đang nhìn lên đất nước màu đỏ ở giữa
Tôi sẽ là một kẻ xấu xa nếu tôi không nói cho các bạn đó là gì Đó là nước Cộng hòa Trung Phi
Bạn phỏng đoán những lời giải thích. Có lẽ nó khác biệt ở vì một lý do nào đó
mặc dù vậy ngay bên dưới là Rwando
nơi được tô màu rất xanh, Vây là ở hầu hết mọi nơi mà chúng tôi quan sát
chúng tôi nhận thấy rằng tiền cho đi luôn làm bạn hạnh phúc hơn là tiền giữ lại cho bản thân. Còn trong công việc của bạn thì sao?
Đó là thứ chiếm tất cả những quãng thời gian còn lại của bạn khi mà chúng ta không ở cùng với những người quen biết
Chúng tôi quyết định thâm nhập vào một số công ty và tiến hành một thứ nghiệm tương tự
Đây là những nhóm kinh doanh ở Belgium.
Họ làm việc theo nhóm. Họ ra ngoài và thuyết phục các bác sĩ mua thuốc của họ Chúng tôi quan sát mức độ tiến triển của việc bán hàng của họ
như là một hàm số của việc là thành viên của nhóm
Với một số nhóm, chúng tôi đưa tiền cho họ và nói rằng, "Hãy dùng nó bất cứ cách nào cho bản thân," giống như là cách chúng tôi làm với sinh viên ở Canada Nhưng với những nhóm khác chúng tôi nói, "Đây là 15 euro
Hãy dùng nó cho thành viên khác trong nhóm tuần này.
Mua cho họ thứ gì đó làm quà và đưa nó cho họ.
Bây giờ chúng ta đã có những nhóm dùng tiền cho bản thân và những nhóm mang tính cộng đồng hơn để thấy rằng những nhóm nào trở nên tốt hơn
Lý do tôi để hình một con ngựa đầy kẹo ở đây là vì một nhóm dùng số tiền đó và mua một con ngựa kẹo rồi họ xúm lại và đập tan con ngựa kẹo để cho đống kẹo văng ra tứ tung rồi làm đủ trò khác
một điều rất nhỏ nhặt, điên rồ nhưng hãy nghĩ đến những khác biệt đối với một nhóm không làm những thứ như vậy, họ đút túi 15 đô có lẽ họ sẽ mua cho họ một ly cà phê, hoặc là những nhóm trải nhiệm một hoạt động cộng đồng nơi mà họ có thể liên kết lại và cùng mua thứ gì đó và tham gia một hoạt động nhóm
Chúng tôi nhận ra rằng, những nhóm hướng cộng đồng bán được nhiều hàng hơn là những nhóm dùng tiền cho bản thân một cách để nghĩ về nó là
với mỗi 15 euro mà bạn đưa cho họ họ lấy nó và không làm gì khác biệt so với trước đó bạn không hưởng lời từ việc đó
Thực ra bạn lỗ vì nó không động viên họ làm việc tốt hơn
nhưng khi bạn đưa 15 euro cho họ để dùng cho các thành viên khác Họ làm việc với nhóm tốt hơn nhiều và bạn sẽ thực sự thắng lớn với quyết định đầu tư như thế này và tôi nhận ra rằng
Điều này hay đấy, nhưng mà có một trường hợp cực kỳ quan trọng cho một chính sách cộng đồng và tôi không tưởng tượng được rằng nó sẽ có tác dụng. Cơ bản là nếu anh ta không cho tôi thấy là nó hữu dụng trong hoàn cảnh đó
Tôi không tin bất cứ thứ gì anh ta nói. Tôi biết rằng các bạn đều đang nghĩ về những đội chơi bóng né
(Cười)
Có một chỉ trích rất lớn mà chúng tôi nhận được là nếu bạn không cho thấy nó đúng với đội bóng né thì những thứ này đều ngu ngốc cả
vì vậy chúng tôi tìm gặp những đội bóng né này và xâm nhập vào họ Chúng tôi làm những thứ hệt như trước đây. Chúng tôi đưa tiền cho một số nhóm và bảo họ dùng nó cho bản thân
chúng tôi đưa tiền cho những nhóm khác và bảo họ dùng nó cho các thành viên khác
Những đội dùng tiền cho bản thân có tỉ lệ phần trăm chiến thằng bằng với trước đây
Những đội dùng tiền cho các thành viên khác đều lột xác thành một đội khác và thực tế, khi họ làm xong thì họ đã thống trị giải đấu
Qua những hoàn cảnh khác nhau này đời sống riêng tư, công việc thậm chí những thứ điên rồ như những môn thể thao trong trường dùng tiền cho người khác có lợi ích hơn nhiều cho bạn so với dùng tiền cho bản thân
Với tôi sẽ chỉ nói, nếu bạn nghĩ rằng tiền không thể mua được hạnh phúc bạn đang dùng nó sai cách
Ý ở đây không phải là bạn nên mua sản phẩm này thay vì sản phẩm khác để làm bạn có thể hạnh phúc hơn Thực tế là bạn nên ngừng suy nghĩ
về những thứ gì bạn muốn mua cho bản thân mà hãy thử đưa một trong số đó cho người khác
May mắn rằng chúng tôi có một cơ hội cho bạn.
DonorsChoose.org là một tổ chứ phi lợi nhuận cho những giáo viên trường công hưởng lương thấp Họ đăng những dự án
như là, "Tôi muốn dạy Huckleberry Finn cho lớp nhưng chúng tôi không có sách," hoặc là, "Tôi muốn có một kính hiển vi để dạy khoa học cho học sinh nhưng chúng tôi không có kính hiển vi." Bạn và tôi có thể đi mua nó cho họ
Những giáo viên sẽ viết cho bạn một lá thư cảm ơn và những đứa trẻ cũng vậy
Đôi lúc họ gửi hình chụp lúc họ dùng kính hiển vi cho bạn Đó là một thứ tuyệt vời
Hãy lên trang web đó và bắt đầu hành trình này
hãy nghĩ ít hơn về việc "Tôi muốn dùng tiền cho bản thân bằng cách nào?" mà hãy nghĩ rằng "Nếu tôi có 5 đô hay 15 đô,
tôi muốn làm điều gì có ích cho người khác?" Bởi vì cuối cùng khi bạn làm điều đó, bạn sẽ nhận ra rằng nó có lợi cho bạn rất nhiều.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Có lẽ bạn đã biết rẳng tất cả mọi thứ đều cấu tạo từ các nguyên tử tí hon và mỗi nguyên tử được cấu tạo từ các hạt còn nhỏ hơn gọi là Proton, Neutron và Electron.
Nhưng tôi các rằng bạn chưa bao giờ nghĩ nguyên tử nhỏ như thế nào.
Câu trả lời là chúng thực sự rất, rất, rất nhỏ.
Vậy, bạn sẽ hỏi, nguyên tử nhỏ đến mức độ nào?
Để hiểu được điều này, hãy đặt ra câu hỏi sau: Có bao nhiêu nguyên từ trong một quả bưởi?
Giả sử rằng quả bưởi được tạo nên chỉ từ những nguyên tử Nitơ, nói vậy không đúng lắm, nhưng đúng là trong bưởi có Nitơ
Để dễ hình dung, hãy thổi phồng mỗi nguyên tử này lên cho to bằng quả việt quất.
Nó sẽ có cùng kích thước với -- chà thực ra là, Trái Đất đó.
Thật điên rồ!
Ý là nếu tôi lấp đầy Trái Đất bằng những quả việt quất, thì số việt quất đó sẽ bằng số nguyên tử Nitơ trong 1 quả bưởi?
Đúng vậy!
Vậy nguyên tử nhỏ như thế nào?
Chà, chúng thực sự rất, rất nhỏ.
Và bạn biết không? Điều này còn điên rồ hơn nữa này.
Hãy nhìn vào trong mỗi nguyên tử - chính là quả việt quất ấy. Bạn thấy gì trong đó?
Ở tâm của nguyên tử là hạt nhân, nơi chứa proton và nơtron, và ở bên ngoài bạn sẽ thấy các hạt electron
Vậy hạt nhân to đến mức nào?
Nếu nguyên tử giống quả việt quất thì hạt nhân sẽ to bằng cái gì?
Bạn chắc vẫn nhớ những bức tranh về nguyên tử trong lớp khoa học, trong đó có chấm nhỏ này trên trang giấy với mũi tên chỉ vào hạt nhân.
Thực ra những bức tranh đó vẽ không đúng tỉ lệ đâu, nên về cơ bản là sai.
Thế hạt nhân to như thế nào?
Nếu bạn bổ quả việt quất ra để tìm hạt nhân,,,
Bạn biết không, bạn sẽ chẳng thấy nó đâu
Nó sẽ nhỏ đến mức không nhìn được.
Được rồi. Hãy phóng to nguyên tử - trái việt quất to bằng một ngôi nhà.
Hãy tưởng tượng một quả bóng cao bằng ngôi nhà 2 tầng.
Giờ ta đi tìm hạt nhân ở tâm nguyên tử nhé.
Và bạn biết không? Ta chỉ lờ mờ thấy được nó thôi.
Vậy để giải đáp thắc mắc về độ lớn của hạt nhân, ta cần phải phóng to trái việt quất bằng kích cỡ 1 sân vận động.
Hãy hình dung quả bóng to bằng một sân vận động, và ngay chính giữa tâm của nguyên tử, bạn có thể tìm thấy hạt nhân và có thế thấy nó rồi!
Và nó có kích thước của một viên bi nhỏ.
Và còn đáng ngạc nhiên hơn nữa
Hãy xem xét nguyên tử kĩ hơn nhé.
Proton và nơtron ở trong hạt nhân, và chiếm hầu hết khối lượng của nguyên tử.
Vậy nếu một nguyên tử giống như quả bóng to bằng sân vận động, với hạt nhân ở trung tâm và các electron ở ngoài rìa, vậy cái gì nằm ở giữa hạt nhân và các electron?
Ngạc nhiên thay, câu trả lời là khoảng không.
(Tiếng gió) Đúng vậy! Trống rỗng!
Giữa hạt nhân và electron, là một khoảng trống lớn.
Nói chính xác, ở đó có các trường điện từ, nhưng về mặt vật chất, nó hoàn toàn trống rỗng.
Hãy nhớ rằng khoảng không rộng lớn này nằm trong quả việt quất, ở trong Trái Đất, giống như những nguyên tử trong quả bưởi.
Được rồi, một điều nữa, nếu nó vẫn chưa đủ kì lạ.
Vì gần như khối lượng nguyên tử nằm trong hạt nhân - các electron chỉ chiếm khối lượng rất nhỏ nhưng chủ yếu là ở hạt nhân - thì hạt nhân đặc đến mức nào?
Câu trả lời thật điên rồ.
Độ đặc của một hạt nhân đặc trưng là 4x10^17 kg/m3.
Nhưng, con số đó thật khô khan. OK, tôi sẽ nói theo đơn vị của Anh nhé.
2.5x10^16 pound/ft3.
Ok, số này vẫn khó hình dung.
Được rồi, tôi muốn bạn làm điều này.
Làm một chiếc hộp chiều dài, rộng, cao đều là 1 foot.
Ô tô nặng trung bình khoảng 2 tấn.
Phải đặt bao nhiêu chiếc ô tô vào để có một hộp có cùng độ đặc với hạt nhân?
Một chiếc? Hay là hai?
100 thì sao?
Câu trả lời lớn hơn rất nhiều.
Là 6.2 tỉ.
Con số này gần bằng dân số Trái Đất.
Vậy nếu mỗi người trên Trái Đất sở hữu 1 chiếc ô tô - và mặc dù không phải vậy- (tiếng còi xe) và chúng ta đặt tất cả chỗ xe vào chiếc hộp...
Ta sẽ có độ đặc của hạt nhân.
Vậy có thế nói rằng nếu ta lấy tất cả xe hơi trên thế giới và đặt chúng vào chiếc hộp có kích thước 1 foot, thì bạn sẽ có được độ đặc của hạt nhân.
Được rồi, hãy xem lại nhé.
Nguyên tử thực sự, rất, rất nhỏ.
Hạt nhân còn nhỏ hơn nhiều.
Nếu nhìn bên trong quả việt quất, và phóng to nó bằng sân vận động, thì hạt nhân chỉ to bằng viên bi nằm ở giữa.
Thật kì lạ.
Tương đương 6.2 tỷ cái xe nhét trong cái hộp 1foot.
Tôi nghĩ là tôi mệt rồi.
Tôi rất vinh dự được đứng ở đây.
Tôi rất vinh dự được đứng đây để nói về các thành phố, nói về tương lai của các thành phố
Thật tuyệt khi tôi đứng đây với tư cách là một thị trưởng
Tôi thực sự tin rằng các thị trưởng có quyền lực chính trị để thay đổi cuộc sống của dân chúng.
Đó là việc cần làm.
Và thật tuyệt khi tôi đứng đây với tư cách là thị trưởng Rio.
Rio là một thành phố đẹp, một nơi sôi động, một nơi đặc sắc
Thực tế là bạn đanh nhìn thấy người đàn ông có công việc tốt nhất thế giới.
Và tôi thực sự muốn chia sẻ cùng các bạn một khoảnh khắc rất đặc biệt của đời tôi và của lịch sử thành phố Rio
(Băng ghi hình) Dẫn chương trình: Thưa quý vị, bây giờ là chiếc phong bì có chứa kết quả.
Jacques Rogger: Tôi rất vinh dự được công bố quyền đăng cai Olympic lần thứ 31 thuộc về thành phố Rio de Janeiro.
(Tiếng reo mừng) Vâng, rất xúc động, rất vui mừng, nhưng không phải dễ mà được như thế.
Thực tế đó là một thử thách khó.
Chúng tôi phải chống lại một vương quốc ở Châu Âu
Đây là Juan Carlos, quốc vương Tây Ban Nha
Chúng tôi phải chống lại người Nhật với công nghệ tiên tiến.
Chúng tôi phải chống lại người đàn ông quyền lực nhất thế giới đại diện cho thành phố của ông ấy.
Vì thế thật chẳng dễ chút nào.
Và thực tế thì nhân vật thứ ba đã nói một câu vài năm trước mà tôi nghĩ là hoàn toàn phù hợp với việc Rio giành quyền đăng cai Olympic.
Chúng tôi đã chứng mình rằng, vâng, chúng ta có thể
Và đây chính là lí do tôi đứng đây đêm nay
Tôi đến đây đêm nay để nói với các bạn là bạn có thể làm được mọi thứ, rằng bạn không cần phải giàu có hay quyền lực để làm được việc, rằng xây dựng những thành phố là một thử thách.
Xây dựng các thành phố là một việc khó
Nhưng bằng cách làm mọi việc một cách sáng tạo và theo những nguyên tắc cơ bản, bạn thực sự có thể biến những thành phố thành một nơi tuyệt vời để sống.
Giờ tôi muốn bạn tưởng tượng ra Rio.
Chắc hẳn bạn sẽ nghĩ về một thành phố đầy sinh lực một thành phố xanh sôi động.
Chẳng ai làm thế tốt hơn Carlor Saldanha trong bộ phim "Rio."
(Tiếng nhạc) (Phim) Chim: Thật tuyệt vời.
(Tiếng nhạc) Vâng, một vài nơi ở Rio rất giống như vậy, nhưng không phải đâu cũng thế.
Như mọi thành phố lớn trên thế giới.
Chúng tôi có rất nhiều người, ô nhiễm, ô tô, bê tông, rất nhiều bê tông.
Những bức ảnh tôi đang chiếu là ảnh của Madureira.
Đó là vùng trung tâm ngoại ô Rio.
Và tôi muốn sử dụng nơi này và những việc chúng tôi làm tại Madureire làm ví dụ cho nguyên tắc đầu tiên.
Mỗi khi bạn nhìn thấy một rừng bê tông như vậy, việc bạn cần làm là tìm ra những khoảng trống.
Nếu bạn không thấy khoảng trống, bạn phải tự tạo ra nó.
Vì thế hãy tạo ra những khoảng trống để mọi người có thể đến và sử dụng chúng.
Đây sẽ là công viên lớn thứ ba ở Rio vào tháng sáu năm nay.
Đây sẽ là nơi mọi người gặp gỡ, nơi bạn nhìn thấy thiên nhiên.
Nhiệt độ sẽ giảm khoảng hai, ba độ C.
Nguyên tắc đầu tiên tôi muốn chia sẻ đêm nay là thành phố tương lai phải thân thiện với môi trường.
Mỗi khi bạn nghĩ về một thành phố, bạn phải nghĩ về màu xanh.
Bạn phải nghĩ xanh và xanh.
Tiếp theo là nguyên tắc thứ hai mà tôi muốn chia sẻ.
Hãy cùng nghĩ là các thành phố có nhiều người, rất nhiều người.
các thành phố chật ních người.
Vậy làm sao để mọi người đi lại được?
Khi mà có tới 3,5 tỉ người sống ở thành phố -- cho tới 2050, con số này lên tới 6 tỉ.
Vi thế mỗi khi nghĩ tới việc di chuyển số người này, bạn phải nghĩ tới phương tiện vận chuyển số lượng lớn.
Vấn đề là ở chỗ:
Vận chuyển số lượng lớn nghĩa là tiêu rất rất nhiều tiền.
Cái tôi sắp nói tới đây là một giải pháp đã được trình bày tại TED bởi thị trưởng tiền nhiệm của Curitiba một thành phố ở Brazil, ông Jamie Lerne.
Chúng tôi đang áp dụng giải pháp này rộng rãi ở Rio.
Đó chính là BRT, hệ thống luân chuyển xe buýt nhanh.
Bạn bước lên xe buýt. Một chiếc xe buýt bình thường ai cũng biết
Bên trong nó giống như một đoàn tàu.
Bạn xây đường riêng cho chúng.
Các nhà thầu không thích điều này.
Bạn không phải đào sâu vào lòng đất.
Bạn có thể xây những bến đỗ đẹp.
Đây là một bến xe chúng tôi đang xây ở Rio.
Và bạn cũng không phải đào sâu xuống đất để xây một cái bến thế này.
Cái bến thoải mái và có đầy đủ các yếu tố của một bến tàu điện ngầm.
Xây một kilomet thế này chỉ bằng 1/10 xây tàu điện ngầm.
Vậy là với ít tiền hơn nhiều và thời gian ngắn hơn nhiều, bạn thực sự có thể thay đổi cách mọi người đi lại.
Đây là bản đồ Rio.
Những đường màu sắc bạn thấy ở kia là hệ thống vận chuyển số lượng lớn.
Hiện nay, chúng tôi mới chỉ vận chuyển được 18% dân số lưu thông bằng hệ thống vận chuyển số lượng lớn.
Với hệ thống BRT chúng tôi đang xây dựng, vâng, đó là cách rẻ nhất và nhanh nhất, chúng tôi có thể vận chuyển được tới 63% dân số lưu thông bằng hệ thống vận chuyển số lượng lớn.
Hãy nhớ lại những gì tôi đã nói: Bạn không càn phải giàu có hay quyền lực để đạt được mọi thứ.
Bạn có thể tìm ra những cách sáng tạo để đạt được chúng.
Nguyên tắc thứ hai tôi muốn chia sẻ với các bạn là thành phố tương lai phải giải quyết được vấn đề lưu thông và kết nối của dân chúng.
Tiếp theo là nguyên tắc thứ ba.
Đây là nguyên tắc nhiều tranh cãi nhất.
Nó liên quan tới các favelas, khu ổ chuột -- hay các tên gọi khác mà bạn biết, các nơi khác nhau gọi chúng bằng những cái tên khác nhau.
Nhưng ý của tôi đêm nay là nhưng khu ổ chuột không phải lúc nào cũng là vấn đề.
Ý tôi là, khu ổ chuột thỉnh thoảng thực sự là một giải pháp. nếu bạn xử lý chúng nếu bạn áp dụng các chính sách công vào nơi này.
Hãy cùng nhìn lại bản đồ của Rio.
Rio có 6.3 triệu dân -- Hơn 20%, tức là 1.4 triệu người sống trong các khu ổ chuột.
Những vùng màu đỏ là khu ổ chuột.
Bạn thấy đấy, chúng ở khắp nơi trong thành phố.
Đây là quanh cảnh điển hình của một khu ổ chuột ở Rio.
Bạn có thế thấy sự đối lập giữa giàu và nghèo.
Đêm nay, tôi muốn nói tới 2 điểm chính về các khu ổ chuột này.
Thứ nhất là, bạn có thể thay đổi một vòng quay luẩn quẩn thành một vòng quay có ích
Nhưng để làm được thế bạn phải đi vào những khu ổ chuột, xây dựng nhưng dịch vụ cơ bản -- chủ yếu là giáo dục và y tế -- chất lượng cao.
Tôi sẽ nêu nhanh một ví dụ thế này.
Đây là một tòa nhà cũ trong một khu ổ chuột ở Rio -- gọi là (tên không rõ)-- mà chúng tôi vừa chuyển thành trường cấp một chất lượng cao.
Còn đây là phòng hỗ trợ y tế mà chúng tôi xây tại một khu ổ chuột cũng với chất lượng cao.
Chúng tôi gọi đó là phòng khám gia đình.
Vậy điểm thứ nhất là mang dịch vụ tối thiểu tới các khu ổ chuột với chất lượng cao.
Điểm thứ hai mà tôi muốn nói tới về các khu ổ chuột là bạn phải tạo ra không gian trong các khu ổ chuột.
Hãy xây dựng cơ sở vật chất tại các khu ổ chuột.
Mục tiêu của Rio là tới 2020 tất cả các khu ổ chuột sẽ được đô thị hóa.
Đây là một ví dụ khác, chỗ này từng chật ních nhà cửa rồi thì chúng tôi xây cái này, gọi là trung tâm tri thức.
Ở đây có công nghệ cao sẽ là nơi trẻ con sống ở nhưng ngôi nhà nghèo khổ xung quanh có thể tới và tiếp cận với công nghệ.
Chúng tôi còn xây cả một rạp chiếu phim 3D ở đây.
Đây chính là sự thay đổi mà bạn có thể tạo ra.
Cuối cùng thì bạn đạt được nhiều hơn là chỉ một giải thưởng của TED, đó chính là những tiếng cười của một đứa trẻ sống trong khu ổ chuột.
Vì thế, nguyên tắc thứ 3 tôi muốn chia sẻ đêm nay là thành phố tương lai phải là một xã hội kết nối.
Bạn không thể phát triển một thành phố nếu nó không có kết nối xã hội.
Tiếp theo là nguyên tắc thứ tư, Lẽ ra tôi không thể đứng đây đêm nay.
Giữa tháng 11 và tháng 5, Rio vô cùng đông đúc.
Tuần trước chúng tôi vừa có Lễ hội.
Rất tuyệt và rất vui.
Chúng tôi cũng có Đêm giao thừa.
Có khoảng 2 triệu người trên bờ biển Copacabana.
Chúng tôi có những rắc rối.
Thời gian này chúng tôi phải chống lại ngập lụt, mưa nhiệt đới.
Bạn biết là người ta nghĩ thế nào về tôi khi mà xem những cảnh này.
Chúng tôi gặp nhiều rắc rối với mưa nhiệt đới.
Hầu như năm nào cũng thế chúng tôi có các vụ lở đất, rất tồi tệ
Nhưng lý do khiến tôi có thể đến đây là vì cái này.
Chúng tôi làm cái này cùng với IBM hơn một năm trước đây.
Chúng tôi gọi nơi này là Trung tâm điều hành Rio.
Tôi muốn chỉ ra rằng nói có thể lãnh đạo thành phố nhờ vào việc sử dụng công nghệ, từ chỗ này, Long Beach, vì thế tối qua tôi tới đây và tôi biết mọi thứ.
Giờ chúng ta hãy cùng nói chuyện với Trung tâm điều hành.
Đây là Osorio anh ấy là thư kí của ban đô thị.
Osorio, rất vui được nói chuyện với anh.
Tôi vừa nói với mọi người là chúng ta có mưa nhiệt đới vào thời điểm này
Thời tiết ở Rio bây giờ thế nào?
Osorio: Thời tiết đẹp. Hôm nay trời đẹp.
Để tôi chỉ cho anh vệ tinh thời tiết.
Chỉ có một chút mây rải rác trong thành phố.
Chắc chắn sẽ không có vấn đề gì về thời tiết trong hôm nay và một vài ngày tới.
EP: Tốt, còn giao thông thì sao?
Khoảng thời gian này hàng năm có rất nhiều tắc đường.
Mọi người bực mình với thị trưởng. Giao thông đêm nay thế nào?
Osorio: Đêm nay giao thông ổn.
Để tôi chuyển anh tới 1 trong 8000 chiếc xe buýt.
Truyền hình trực tiếp từ trung tâm Rio, thưa thị trưởng.
Anh thấy đấy, đường phố thông thoáng.
Bây giờ là 11 giờ đêm ở Rio.
Không có gì đáng lo ngại về giao thông.
Giờ tôi sẽ điểm qua những sự kiện trong ngày.
Sáng sớm và giờ cao điểm buổi chiều, lưu lượng xe rất lớn, nhưng không đáng lo ngại.
Chúng ta vẫn ở mức dưới trung bình về các vấn đề giao thông trong thành phố.
EP: Tốt lắm, giờ cho tôi xem các dịch vụ công cộng.
Ô-tô chẳng hạn.
Osorio: Tất nhiên rồi thưa thị trưởng.
Để tôi chỉ cho anh hệ thống xe thu gom rác.
Đây là truyền trực tiếp.
Chúng tôi có GPS trên tất cả các xe.
Và anh có thể thấy chúng đang làm việc ở tất cả các điểm của thành phố.
Thu gom rác đúng giờ.
Dịch vụ công cộng hoạt động tốt.
EP: Tốt lắm Osorio, cảm ơn anh nhiều.
Thật tuyệt vì được nói chuyện với anh.
Chúng ta sẽ dừng lại ở đây để tôi đưa ra kết luận.
(Tiếng vỗ tay) Vậy là, nơi này, không giấy tờ, không sổ sách, không khoảng cách, hoạt động 24/7.
Nguyên tắc thứ 4 tôi muốn chia sẻ đêm nay là thành phố tương lai phải sử dụng công nghệ.
Tôi không cần phải ở đó để biết và điều hành thành phố.
Tuy nhiên, tất cả những thứ tôi nói hôm nay, những nguyên tắc chỉ là cách thức để chúng ta điều hành các thành phố đầu tư vào hạ tầng, đầu tư vào cây xanh xây công viên, tạo khoảng trống, kết nối xã hội, sử dụng công nghệ.
Nhưng cuối cùng, khi nói về các thành phố, chúng ta nói về tập hợp của những con người
Đó không phải là một rắc rối.
Đó là một điều kì diệu.
Nếu giờ chúng ta có 3.5 tỉ, về sau sẽ là 6 tỉ, rồi 10 tỉ.
Thật tuyệt, thế nghĩa là chúng ta có 10 tỉ khối óc cùng làm việc, 10 tỉ tài năng cùng hội tụ.
Vì thế thành phố tương lai, tôi thực sự tin rằng, phải là thành phố quan tâm đến người dân, tạo ra kết nối xã hội trong dân chúng,
Thành phố tương lai là thành phố không để một ai bị loại bỏ khỏi xã hội.
Cảm ơn các bạn.
(Tiếng vỗ tay)
Hôm nay tôi muốn nói về bệnh AIDS ở vùng Châu Phi hạ Sahara.
Và quý vị là những người có học thức cao,
nên chắc các bạn đã biết ít nhiều về AIDS. Các bạn hẳn đã biết rằng có khoảng 25 triệu người ở châu Phi đã nhiễm bệnh, và rằng AIDS là dịch bệnh của sự đói nghèo,
do đó nếu chúng ta có thể mang Châu Phi thoát khỏi nghèo đói, chúng ta cũng sẽ giảm thiểu được bệnh AIDS. Nếu các bạn có tìm hiểu, hẳn đã biết Uganda ngày nay Uganda là nước duy nhất ở vùng Châu Phi hạ Sahara đã thành công trong cuộc chiến chống lại dịch AIDS.
Bằng chiến dịch kêu gọi không quan hệ tình dục trươc hôn nhân, chung thủy, và sử dụng bao cao su khi quan hệ -- còn gọi là chiến dịch ABC -- đã giúp giảm tỷ lệ nhiễm HIV trong những năm 90
từ 15% xuống còn 6% chỉ trong vòng vài năm. Nếu bạn thường theo dõi các chính sách, chắc bạn cũng biết cách đây vài năm tổng thống đã cam kết dành 15 triệu USD để chiến đấu chống lại dịch AIDS trong hơn 5 năm, và phần lớn số tiền đó đang dùng cho các chương trình bắt mô phỏng mô hình của Uganda
bằng cách khuyến khích mọi người thay đổi hành vi nhằm giúp giảm dịch. Vì vậy, hôm nay tôi sẽ nói về một số điều mà có thể bạn chưa biết về dịch AIDS, và tôi sẽ đố các bạn về một số điều
mà bạn nghĩ là bạn đã biết rõ. Đầu tiên tôi sẽ nói về bài nghiên cứu của tôi,
dưới góc nhìn của một nhà kinh tế về dịch AIDS.
Tôi sẽ không nói nhiều về phần kinh tế.
Tôi cũng sẽ không nhắc đến xuất khẩu hay giá cả. Nhưng tôi sẽ sử dụng các công cụ và các quan niệm quen thuộc với các nhà kinh tế để nghĩ về các vấn đề truyền thống
một phần của sức khỏe cộng đồng và dịch tễ học.
Theo tôi, cách làm vậy rất phù hợp với lối suy nghĩ một chiều này.
Ở đây tôi đang dùng nguyên tắc học thuật để nghĩ về vấn đề của một ngành hàn lâm.
để nghĩ về những vấn đề của chuyên ngành khác. Vì vậy, đầu tiên và trước hết, AIDS là một vấn đề nghiêng về chính quyền.
Và chắc là hầu hết mọi người ở đây đều nghĩ về AIDS như thế.
Nhưng tôi sẽ nói về những thông tin chính thức về dịch bệnh này. Về cách suy nghĩ là dịch AIDS đã phát triển thế nào và con người đã đáp ứng dịch ra sao. Mọi người chắc cảm thấy như tôi đang phớt lờ vấn đề chính sách, mà lẽ ra đấy mới là vấn đề quan trọng nhất, nhưng tôi hy vọng mọi người sẽ tự kết luận được ở cuối bài trình bày này
là chúng ta sẽ không thể nào phát triển một chính sách hiệu quả nếu chúng ta không thật sự hiểu rõ dịch AIDS hoạt động thế nào. Và điều đầu tiên tôi muốn nói,
điều đầu tiên mà tôi nghĩ là mọi người cần phải hiểu là:
con người đã đáp ứng dịch thế nào? Như đã biết, AIDS là lây lan qua đường tình dục, và giết bạn.
Vậy điều này có nghĩa là ở những nơi có nhiều ca nhiễm AIDS, vấn đề tình dục thật sự rất quan trọng. Nếu bạn là một người đàn ông khỏe mạnh sống ở Botswana, nơi có tỷ lệ nhiễm HIV là 30%,
nếu bạn có thêm một bạn tình trong năm nay -- một bạn tình lâu dài, bạn gái, hay tình nhân --
khả năng bạn sẽ chết trong 10 năm tới tăng thêm 3%.
Đó là một ảnh hưởng rất to lớn. Và vì thế chắc hẳn mọi người đều nghĩ rằng chúng ta nên giảm quan hệ tình dục.
Và trong thực tế, ở nhóm nam đồng tính ở Mỹ, đã có sự thay đổi thật sự về giảm quan hệ tình dục vào những năm 80.
Vì thế khi điều tra nhóm tiêu biểu đặc biệt có nguy cơ cao này, họ đã được hỏi,
"Trong vòng 2 tháng qua, bạn có quan hệ không an toàn với nhiều hơn một bạn tình không?"
Trong giai đoạn từ năm 1984 đến 1988, biểu đồ giảm từ 85% xuống còn 55%.
Đó là một sự thay đổi vô cùng to lớn trong một khoảng thời gian ngắn như thế. Nhưng chúng ta không thấy sự thay đổi đó ở Châu Phi. Chúng ta không có số liệu tốt như ở Mỹ, nhưng các bạn có thể nhìn thấy ở đây biểu đồ cho thấy tỷ lệ nam độc thân quan hệ tình dục trước hôn nhân, và nam đã kết hôn có quan hệ ngoài hôn nhân,
và sự thay đổi từ đầu những năm 90 đến cuối những năm 90,
và cuối những năm 90 đến đầu những năm 2000.
Dịch AIDS ngày càng tệ hơn. Con người có nhiều hiểu biết hơn về AIDS.
Nhưng chúng ta thấy hầu như không có gì thay đổi trong hành vi tình dục. Tỷ lệ thay đổi rất nhỏ bé -- 2% -- hầu như không đáng kể. Điều này có vẻ khó hiểu. Nhưng tôi phải nói rằng điều này không hề đáng ngạc nhiên,
và để hiểu vấn đề này, bạn phải nghĩ về y tế theo cách một nhà kinh tế học nhìn nhận -- như là một khoản đầu tư. Nếu bạn là một kỹ sư phần mềm và bạn đang thử nghĩ là
có nên thêm một số chức năng mới vào chương trình không,
thì điều quan trọng là nó sẽ tốn bao nhiêu tiền. Điều quan trọng cũng cần phải xem xét là sẽ có lợi ích gì. Và một phần của lợi ích là
bạn dự đoán chương trình sẽ hoạt động trong bao lâu. Nếu phiên bản số 10 sẽ được phát hành tuần sau,
thì chẳng ích gì khi thêm chức năng vào phiên bản số 9.
Nhưng các quyết định về sức khỏe của bạn cũng y hệt như thế. Mỗi lần bạn ăn một củ cà rốt thay cho 1 cái bánh quy, mỗi lần bạn đi đến phòng tập gym thay vì đi xem phim,
đều là một khoản đầu tư đáng giá vào sứ khỏe của bạn. Nhưng bạn muốn đầu tư bao nhiêu còn tùy thuộc vào bạn nghĩ mình sẽ sống thêm được bao lâu,
ngay cả khi bạn không đầu tư gì.
AIDS cũng giống y như thế. Phải đánh đổi gì đó để tránh được AIDS.
Con người rất thích quan hệ tình dục.
Nhưng kiêng tình dục thì có lợi về mặt lâu dài. Nhưng tuổi thọ ở Châu Phi, dù không mắc bệnh AIDS đi nữa, cũng rất rất thấp:
ở nhiều vùng chỉ thọ được 40 hay 50 tuổi. Tôi nghĩ rất có thể, nếu chúng ta nghĩ đến điều trực giác mách bảo, và nghĩ về thực tế đó,
điều đó có lẽ đã giải thích tại sao lại có ít sự thay đổi trong hành vi.
Nhưng ta cũng cần phải kiểm nghiệm lại. Một cách để kiểm tra là nhìn vào các vùng ở Châu Phi và xem:
có phải những người có tuổi thọ cao hơn thì hành vi thay đổi nhiều hơn? Và cách tôi làm để kiểm tra điều đó là,
tôi sẽ xem xét các vùng với mức độ nhiễm sốt rét khác nhau.
Vì sốt rét cũng là một dịch bệnh gây chết người.
Sốt rét là dịch bệnh đã giết rất nhiều người lớn và trẻ em ở Châu Phi. Vì thế những người sống ở khu vực có nhiều dịch sốt rét
sẽ có tuổi thọ thấp hơn những người sống ở những vùng có dịch thấp. Vì thế, có một cách để kiểm tra xem chúng ta có thể lý giải các thay đổi trong hành vi là do ảnh hưởng bởi sự khác nhau về tuổi thọ là hãy xem có sự thay đổi nhiều hơn trong hành vi
ở những nơi có ít dịch sốt rét hơn hay không.
Và đó là những gì đồ thị này cho thấy. Đồ thị này cho thấy -- ở những khu vực có dịch sốt rét thấp, trung bình, và cao --
điều gig xảy ra với số lượng bạn tình khi bạn tăng tỷ lệ nhiễm HIV. Nếu nhìn vào đường đồ thị màu xanh dương, là những khu vực có dịch sốt rét ở mức độ thấp, bạn có thể thấy là số lượng bạn tình giảm rất nhiều
khi tỷ lệ nhiễm HIV tăng lên. Ở những vùng có dịch sốt rét ở mức trung bình, số bạn tình giảm một chút -- nhưng không nhiều như đường màu xanh dương. Và ở những khu vực có dịch sốt rét ở mức cao --
số bạn tình có tăng một chút, nhưng cũng không đáng kể.
Điều này không chỉ thể hiện qua dịch sốt rét. Phụ nữ trẻ sống ở nơi có tỷ lệ tử vong bà mẹ cao ít thay đổi hành vi hơn khi đáp ứng HIV
hơn những phụ nữ trẻ sống ở nơi có tỷ lệ tử vong bà mẹ thấp.
Có những nguy cơ khác, và họ đáp ứng ít hơn với những hiểm họa còn tồn tại.
Vì vậy bằng những nguy cơ đó, tôi nghĩ chúng thể hiện rất nhiều về cách con người hành xử.
Nó nói với chúng ta nhiều điều về việc tại sao chúng ta nhìn những sự thay đổi giới hạn trong ứng xử ở châu Phi.
cũng như vài điều về chính sách. kể cả khi bạn chỉ quan tâm về dịch AIDS ở châu Phi, nó vẫn là một ý tưởng tốt để đầu tư vào dịch sốt rét. trong công cuộc chống chất lượng không khí xuống cấp.
và cải thiện những tỉ lệ tử vong. Bởi vì nếu các bạn cải thiện những thứ này,
thì các bạn chính là những người đang phát động phòng chống dịch AIDS b
Nhưng nó cũng nói với chúng ta về một trong những nhân tố chúng ta đã đề cập trước đó. Chiến dịch giáo dục, giống như việc mà tổng thống đang tập trung ngân sách của ông ấy để thực hiện,
có lẽ sẽ không đủ, ít nhất không phải một mình ông ấy, nếu mọi người không cố gắng phòng tránh AIDS bằng chính sức học, kể cả khi họ biết tất cả về bệnh dịch,
họ vẫn không thay đổi hành vi của mình.
Vì vậy, những thứ khác tôi nghĩ họ học ở đây rằng AIDS đang không tự chữa lành, Mọi người không thay đổi hành vi của họ đủ
để giảm sự phát triển của dịch bệnh. Vậy nên, chúng ta cần phải nghĩ về chính sách,
và thể loại chính sách nào sẽ có hiệu quả.
Và, một cách tuyệt vời để học về chính quyền là nhìn những gì nó làm việc được trong quá khứ. Lí do mà chúng tôi biết là chiến dịch ABC
đã từng hiệu quả ở Uganda là chúng ta có dữ liệu chắc chắn về tỉ lệ qua thời kì khác nhau.
Ở Uganda, chúng ta thấy tỉ lệ đã đi xuống,
Chúng tối biết họ đã phát động chiến dịch này. Đó là cách chúng ta học về cách chúng hoạt động.
Đó không chỉ là nơi chúng ta có những sự can thiệp, những nơi khác đã thiwr, vậy tại sao chúng ta không nhìn những nơi đó
và xem chuyện gì đã xảy ra với những số liệu vậy ? Không may là, hầu như không có thông tin tốt nào,
về tỉ lệ lây nhiễm HIV ở dân số châu Phi cho đến năm 2003, Vậy giờ nếu tôi hỏi các bạn, "Tại sao các bạn không đi và tìm giúp tôi
tỉ lệ ở Burkina Faso năm 1991? " Bạn tìm được trên Google, bạn Google, và bạn thấy, thực ra thì những người đã qua kiểm tra ở Burkina Faso năm 1991 là những bệnh nhân hoa liễu và những bà mẹ đang mang thai,
tỉ lệ mà không phải đại diện cho một nhóm người, Sau đó, nếu bạn tìm hiểu thêm, bạn thấy một tỉ lệ nhỏ hơn về thứ đang được tiến hành, bạn cảm thấy thực sự đây là một năm cực kì tốt,
bởi vì trong một vài năm chỉ một nhóm người được kiểm tra là người nghiện ma túy cấp IV. nhưng thậm chí tệ hơn, một vài năm chỉ có người nghiện ma túy cấp IV,
một vài năm chỉ có phụ nữ mang thai,
Chúng ta không có cách nào tưởng tượng chuyện gì xảy ra qua ngần ấy thời gian.
Chúng ta không có những bài kiểm tra liên tục,
Bây giờ vào một vài năm trước, chúng ta thực sự đã làm những cuộc kiểm tra tốt. ở Kenya, Zambia, và một số quốc gia khác.
Có một vài cuộc khảo sát thử nghiệm trong dân cư.
Nhưng chúng bỏ xa chúng ta một khoảng kiến thức lớn. Vì vậy, tôi có thể chia sẻ vứi bạn về tỉ lệ ở Kenya năm 2003,
nhưng, tôi không thể nói với bạn về bất cứ gì về năm 1993 hay 1983,
Vì vậy đây là vấn đề chính quyền. Đó là một vấn đề trong cuộc nghiên cứu của tôi. Và tôi bắt đầu nghĩ về cách chúng ta hình tượng,
khoảng tỉ lệ HIV mà châu Phi đang chiếm trong quá khứ. Và tôi nghĩ rằng câu trả lời là, chúng ta có thể nhìn về những số liệu tử vong
và chúng ta có thể dùng số liệu tử vong mà chúng thể hiện trong quá khứ. Để bắt đầu, chúng ta sẽ dựa trên sự thật
rằng AIDS là một loại triệu chứng cụ thể,
Nó giết mọi người trong thời kỳ sung mãn nhất của họ, Không nhiều triệu chứng được lưu lại cụ thể.
Và bạn có thể thấy ở đây -- đây là biểu đồ về tỉ lệ tử theo lứa tuổi ở Botswana và Ai Cập. Botswana là nơi có nhiều bệnh nhân AIDS,
Ai Cập là nơi không có AIDS.
Và bạn thấy có những tỉ lệ tử giống nhau giữa trẻ con và người già.
Điều đó được cho rằng có mức độ phát triển giống nhau, Nhưng ở vùng giữa, từ 20 đến 45 tuổi,
tỉ lệ tử ở Botswana thì nhiều nhiều hơn Ai Cập rất nhiều. Nhưng kể từ khi nhiều triệu chứng khác giết mọi người,
chúng ta thực sự có thể quy chụp tử vong do HIV. Nhưng vì mọi nguofi chết trong năm nay bởi AIDS đã nhiễm bệnh từ nhiều năm trước,
chúng ta có thể sử dụng dữ liệu tử vong để hình dung tỉ lệ nhiễm HIV trong quá khứ. Vì vậy nó xuất hiện, nếu bạn dùng kĩ thuật này, bạn thực sự ước tính được tỉ lệ rất chặt chẽ. về thứ bạn nhận được từ kiểm tra khảo sát trong cộng đồng dân cư,
nhưng chúng rất, rất khác số liệu mà UNAIDS đã nói với chúng tôi. Đây là phác đồ về tỉ lệ phần trăm được ước tính bởi UNAIDS. và tỉ lệ phần trăm dựa trên tỉ lệ tử.
cho giai đoạn những năm cuối của thập niên 1990 ở 9 nước châu Phi. Như bạn thấy, hầu hết không có ngoại lệ,
ước tính của UNAIDS cao hơn nhiều so với những người tử vong - dựa trên những ước tính đã có. UNAIDS nói với chúng tôi rằng tỉ lệ HIV ở Zambia là 20%
mà tỉ lệ tử ước tính được đề xuất chỉ khoảng 5%.
Và có những sai khác không đáng kể trong tỉ lệ tử vong.
Vậy đây là một cách khác chúng ta có thể thấy. Các bạn có thể thấy rằng tỉ lệ cao như UNAIDS đã nói. chúng ta phải thực sự nhìn 60 chết trong 10000 người.
hơn 20 người người chết trên 10000 người trong nhóm tuổi này. Tôi đang nói ít thôi trong một phút này, về cách chúng ta sử dụng thể loại thông tin nàyđể học thứ gì đó
là đang giúp chúng ta nghĩ về thế giới Nhưng chúng cũng nói chúng ta rằng một trong những nhân tố
tôi đã đề cập ở đầu có thể không đúng Nếu bạn nghĩ rằng 25 triệu người đã bị nhiễm, Nếu bạn nghĩ con số của UNAIDS quá cao
có thể hơn 10 hay 15 triệu.
Đó không có nghĩa AIDS không phải là vấn đề.
Đó là vấn đề cực kì lớn. Nhưng nó không thể hiện rằng những số liệu đó có lẽ vẫn là nhỏ Điều tôi thực sự muốn làm, là tôi muốn dùng những số liệu mới này,
để cố gắng hình dung điều gì khiến dịch AIDS phát triển tăng hay giảm
Và như tôi nói ở đầu, tôi không nói các bạn về xuất khẩu Khi tôi bắt đầu làm việc trong lãnh vực này, Tôi không nghĩ tất cả đều là về kinh tế,
nhưng rút cục vẫn phải quay lại nó.
Vì vậy tôi đang nói về xuất khẩu và giá cả Và tôi muốn nói mối quan hệ giữa kinh tế và các hoạt động,
cụ thể là kinh tế và việc lây nhiễm HIV. Vậy nên rõ ràng, với tư cách là một nhà kinh tế, tôi khá quen thuộc với sự thật là phát triển, là sự mở của ngoại thương.
thực sự tốt cho những nước đang phát triển
Tốt cho những con người đang cải thiện cuộc sống. Nhưng sự mở cửa và gắn kết, có cái giá của nó
khi chúng ta nghĩ về triệu chứng, tôi không nghĩ đây là một bất ngờ. Vào thứ 4, tôi đã học từ Laurie Garett, chúng ta chắc chắn đều nhiễm bệnh cảm cúm và tôi không cần lo lắng về điều đó
nếu chúng ta không liên lạc gì với châu Á.
và HIV thực sự lên hệ cụ thể với sựu chuyên chở. Dịch bệnh này đã được phát tán tới Mỹ bởi một người quản lí trên chuyến bay
đã nhiễm bệnh ở châu Phi và mang về Mỹ.
Và đó là khỏi điểm cho việc vùng phát dịch bệnh ở Mỹ. Ở Châu Phi, những nhà dịch tễ học đã chú ý trong khoảng thiwfi gian rất dài
những tài xế xe tải và những người nhập cư dễ nhiễm hơn người khác. Những khu vực với rất nhiều hoạt động kinh tế -- với nhiều con đường, với nhiều khu thành thị
những khu vực ấy có tỉ lệ cao hơn nơi khác. Nhưng đó thực sự không có ý nghĩa gì
nếu chúng ta xuất khẩu nhiều hơn, giao thương nhiều hơn, nghĩa là chúng ta đang gia tăng tỉ lệ nhiễm bệnh. Bằng việc dùng những dữ liệu mới này, dùng những thông tin về tỉ lệ thông qua thời gian, chúng ta thực sự xem xét chúng. Và vì vậy nó trông giống như -- may thay, tôi nghĩ - có vẻ như là 1 trường họp
mà mọi thứ có liên quan tích cực.
Càng nhiều xuất khẩu là càng nhiều dịch AIDS. Và ảnh hưởng thực sự lớn. Vì vậy dữ liệu mà tôi có một đề nghị nếu các bạn định gấp đôi sản lượng xuất khẩu,
sẽ tăng gấp 4 lần trường hợp nhiễm bệnh mới.
Vậy nên, đây là những gợi ý quan trọng cho việc dự đoán và cho chính quyền. Từ một hướng nghĩ dự đoán, nếu chúng ta biết nơi thương mại có thể thay đổi, ví dụ, vì sự phát triển của người Châu Phi và những cơ hội đóng phim hoặc những chính sách khác khuyến khích giao thương,
Chúng ta thực sự có thể nghĩ về khu vực có thể phơi nhiễm nặng HIV
Và chúng ta có thể đi và cố gắng có những phương pháp ngăn ngữa ưu tiên ở đó. Tương tự vậy, khi chúng ta phát triển những chính sách để cố gắng khích lệ xuất khẩu, Nếu chúng ta biết đó là với bên ngoài, những lưu ý bổ sung sẽ diễn ra như khi chúng ta tăng lượng xuất khẩu hàng hóa.
chúng ta có thể nghĩ về những quyền lợi mà từng loại chính sách có.
Nhưng nó cũng nói chúng ta vài điều về một trong những thứ mà chúng ta nghĩ chúng ta biết. Mặc dù đó là trường hợp đói nghèo dẫn tới AIDS, trong tình hình châu Phi đang nghèo đói và có rất nhiều nạn nhân AIDS. Thật sự là cần thiết khi cải thiện sự nghèo khó -- ít nhất là những bước tiến nhỏ. khi tăng sản lượng xuất khẩu và cải thiện sự phát triển -- Không cần thiết trong trường hợp dẫn đến
giảm thiểu tỉ lệ phơi nhiễm HIV. Vậy nên qua đây tôi đã đề cập vài lần trường hợp đặc biệt ở Uganda, và sự thật là
đó là quốc gia duy nhất ở vùng hạ Saharan châu Phi mà thành công trong việc phòng ngừa.
Việc đó đã được báo rộng rãi.
Đã được bắt chước ở Kenya, Tanzania, và Nam Phi cũng như nhiều nơi khác.
Nhưng bây giờ tôi thực sự muốn đặt ra câu hỏi Bởi vì đó là đúng khi tỉ lệ giảm sút
ở Uganda tỏng thập niên 1990. Đúng khi họ có một chiến dịch giáo dục.
Nhưng thực sự có vài điều đã xảy ra ở Uganda thời điểm đó.
Giá cà phê giảm đột ngột.
Cà phê là nguồn xuất khẩu chính ở Uganda. Lượng xuất khẩu của hị đi xuống rất nhiều trong những năm đầu thập niên 1990 -- và thực sự đường biểu đồ đã đi xuống.
thật sự, thật sự chặt chẽ với việc giảm thiểu người nhiễm HIV. Vậy, bạn có thể thấy hai chuỗi sự kiện sau đây -- đường màu đen là giá trị xuất khẩu, đường màu đỏ là người mới bị nhiễm HIV.
bạn thấy rằng cả hai đều đang tăng lên.
Bắt đầu từ năm 1987 chúng đi xuống đáng kể. Và sau đó thực sự chạy vượt qua những đường khác.
tăng một chút sau một thập kỷ Vì vậy nếu bạn kêt hợp trực giác trong số liệu này, với một vài dữ liệu tôi đã nói trước đó, ở khaorng giữa 25 và 50 % của tỉ lệ phần trăm giảm sút ở Uganda
thực sự đã xảy ra thậm chí không có bất kỳ chiến dịch giáo dục nào.
Nhưng điều đó quan trọng cho chính sách.
Chúng tôi đang trả rất nhiều tiền để cố gắng mô phỏng theo chiến dịch này. Và nếu chỉ có 50% hiệu quả như chúng tôi mong đợi thì sẽ có sự sắp xếp những thứ khác.
Có lẽ chúng tôi sẽ đầu tư nhiều tiền hơn vào thay vì
cố gắng thay đổi tỉ lệ vận chuyển bằng việc đổi xử với những triệu chứng theo giới tính.
Cố gắng thay đổi chúng bằng việc khuyến khích cắt da quy đầu ở nam giới.
Có rất nhiều thứ chúng tôi nghĩ để làm.
Và có thể chúng nói với chúng tôi rằng chúng tôi đáng lẽ nghĩ nhiều hơn về chúng. Tôi hy vọng rằng trong 16 phut vừa qua tôi đã nói với các bạn những điều các bạn chưa biết về AIDS, và tôi hy vọng rằng Tôi đã giải đáp một chút thắc mắc của các bạn.
Một vài thứ các bạn có thể đã biết. Và tôi hy vọng rằng tôi đã thuyết phục được các bạn, có thể rằng hiểu thêm về dịch bệnh rất quan trọng.
để nghĩ về các chính sách.
Nhưng hơn thế, bạn biết, đó là những kiến thức hàn lâm. Và khi tôi rời khỏi đây, tôi sẽ quay trở lại,
và ngồi trong phòng làm việc nhỏ bé, cùng với máy tính của tôi, và những dữ liệu. Và thứ lý thú nhất
là mỗi lần tôi nghĩ về công trình này, đều có rất nhiều thắc mắc,
Có nhiều thứ tôi nghĩ rằng tôi muốn làm. Và chúng thật sự, thật sự tuyệt khi ở đây tôi chắc rằng những câu hỏi mà các bạn ở đay có
và, rất khác so với những câu hỏi tôi tự đặt ra cho bản thân
Và tôi háo hức nghe xem chúng là gì.
Với phần lớn mọi người, đây chỉ là một thiết bị để mua, bán, chơi game, hay xem phim
Tôi nghĩ đây có thể sẽ là phao cứu sinh
có khả năng cứu sống nhiều sinh mạng hơn cả penicillin
"Nhắn tin" Tôi biết là khi tôi nói "nhắn tin", nhiều người sẽ nghĩ là tôi đang kích dục. nhiều người đang nghĩ về những bức hình đồi trụy mà bạn thấy không phải là của những đứa con của bạn phát tán hoặc cố gắng để dịch các chữ viết tắt LOL, LMAO, HMU.
Tôi có thể giúp bạn với những thứ đó (chữ viết tắt) sau này.
Nhưng những người cha, người mẹ trong phòng này biết rằng thật ra nhắn tin chính là cách tốt nhất để giao tiếp với con trẻ.
Có thể là cách duy nhất để giao tiếp với chúng.
(cười) Một thiếu niên thông thường gửi 3.339 tin nhắn một tháng. Nếu đó là con gái, thì số tin nhắn lên đến 4.000.
Và bí quyết đó là cô ta đón nhận tất cả mọi người
Nhắn tin có tỉ lệ công khai là 100%,
Bây giờ những người cha mẹ nên chú ý.
Đó là tỉ lệ công khai 100%. Dù cô ấy không trả lời bạn khi bạn hỏi khi nào cô ấy về ăn tối
Tôi dám chắc cô ấy đọc được tin nhắn đó.
Và đây không chỉ là hiện tượng thiếu niên ngoại ô cầm iPhone.
Nhắn tin thực tế còn lan rộng ra cả dân tộc thiểu số và giới trẻ đô thị
Tôi biết điều này bởi vì ở " DoSomething.org " tổ chức lớn nhất cho thanh thiếu niên và thay đổi xã hội tại Mỹ, khoảng sáu tháng trước, chúng tôi nghiên cứu. và bắt đầu tập trung vào việc nhắn tin.
Chúng tôi bây giờ nhắn cho khoảng 200.000 trẻ em một tuần về thực hiện các chiến dịch làm làm xanh trường học, giải quyết các vấn đề vô gia cư và và cả nhiều thứ khác
Chúng tôi phát hiện ra nó mạnh gấp 11 lần thư điện tử.
Nhưng chúng tôi cũng nhận được một hệ quả không lường trước.
Chúng tôi nhận được những câu trả lời thế này:
"Tôi không muốn đi học ngày hôm nay.
Bọn con trai bảo tôi bị ái."
"Tôi tự rạch tay, rồi bị bố mẹ phát hiện nên tôi dừng lại,
nhưng lại tiếp tục làm thế 1 tiếng trước."
Hoặc, "Ông ta không ngừng cưỡng hiếp tôi
rồi bảo tôi không nói với ai.
Đấy chính là cha tôi. Bạn có nghe thấy không ?"
Vừa xong là 1 tin nhắn mà chúng tôi thật sự nhận được
Và vâng, chúng tôi đang nghe đây.
Tôi sẽ không bao giờ quên cái ngày chúng tôi nhận được tin đó.
Đó chính là ngày chúng tôi quyết định một đường dây nóng bằng tin nhắn là rất cần thiết.
Bởi vì chúng tôi không làm việc này.
Chúng tôi làm thay đổi xã hội.
Trẻ em chỉ gửi cho chúng tôi những tin nhắn này vì họ thấy nhắn tin quá quen thuộc và thoải mái, và không họ không còn chỗ nào khác để nương tựa, nên họ mới gửi tin nhắn cho chúng tôi
Vì vậy, hãy nghĩ về nó, một đường dây nóng bằng tin nhắn thật sự rất hiệu quả.
Nó nhanh, mà lại rất riêng tư.
Không có ai nghe thấy bạn trong một gian hàng, bạn đang nhắn tin một cách lặng lẽ.
Nó còn đỡ tốn thời gian.
Chúng tôi có thể tư vấn và giới thiệu sự trợ giúp cho hàng triệu thanh thiếu niên.
Điều đó thật hay.
Nhưng điều mà thực sự tuyệt vời chính là dữ liệu.
Vì tôi không thấy hài lòng khi chỉ giúp cô gái ấy bằng việc tư vấn và giới thiệu trợ giúp.
Tôi muốn ngăn chặn việc này.
Vì vậy, hãy nghĩ về một anh cảnh sát
của thành phố New York.
Những người cảnh sát đã làm nó. Nó từng chỉ được sử dụng trong công việc dự đoán của cảnh sát
Nhưng rồi họ bắt đầu lập bản đồ tội phạm,
rồi săn lùng, theo dõi những vụ trộm vặt, triệu tập tòa án, rất nhiều thứ khác.. và vẽ nên biểu đồ tương lai.
Và họ phát hiện ra khi bạn nhìn thấy ma túy trên phố, mà có cả cảnh sát ở đó nữa bạn có thể ngăn chặn những hậu quả như những cuộc tấn công và trộm cướp.
Trong thực tế, vào năm sau khi cục cảnh sát New York áp dụng hệ thống CompStat. tỷ lệ giết người đã giảm những 60 phần trăm.
Vì vậy, hãy nghĩ về các dữ liệu từ một đường dây nhắn tin nóng.
Hiện giờ chưa hề có thống kê về việc ngược đãi và lạm dụng quan hệ và rối loạn ăn uống và tự cắt bản thân và hiếp dâm ... không hề có thống kê.
Có lẽ tồn tại một số nghiên cứu, mà tốn rất nhiều thời gian và tiền bạc.
Hoặc có thể tồn tại một số bằng chứng qua chuyện kể...
Nhưng hãy tưởng tượng việc có dữ liệu thực tế trên chính từng những vấn đề trên.
Bạn có thể thông báo cho chính quyền
Bạn có thể thông báo cho các nhà trường.
Bạn có thể nói thẳng với một người hiệu trưởng "Vào lúc 3 giờ các thứ năm, trường bạn đang xảy ra vấn đề
Bạn có biết chuyện gì đang xảy ra ở trường không?
Bạn có thể thấy rõ tác động tức thời của Pháp luật hoặc một bài phát biểu phản cảm trong một buổi tập trung tại trường và xem kết quả là gì
Điều này đối với tôi, là sức mạnh thực sự của việc nhắn tin và của dữ liệu.
Bởi vì dữ liệu chính là thứ, đã làm cho Facebook có thể kết nối tôi và bạn lớp ba của tôi; hay để cho tôi biết khi nào cần mua thêm bỉm hay để một ai đấy xây dựng một đội bóng hiệu quả. Tôi đang thực sự, thực sự rất hứng thú về sức mạnh của dữ liệu và sức mạnh của nhắn tin để giúp cậu bé kia đi học để giúp cô gái đó ngừng lại việc tự rạch tay và tất nhiên để giúp cô gái đang bị cha cưỡng hiếp.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Năm trăm bảy mươi mốt triệu hai trăm ba mươi nghìn pounds khăn giấy được người Mỹ tiêu thụ mỗi năm.
Nếu chúng ta --xin đính chính, số liệu sai -- 13 tỷ được dùng mỗi năm.
Nếu chúng ta có thể giảm lượng dùng khăn giấy, một khăn giấy trên một người mỗi ngày, 571,230,000 pound giấy sẽ không được sử dụng.
Chúng ta có thể làm điều đó.
Đây là tất cả các loại khăn giấy.
Đây là loại xếp làm 3. Người ta thường lấy hai hoặc ba mẩu như thế này.
Đây là loại có vết cắt, bạn phải xé nó.
Người ta thường lấy 1,2,3 rồi xé.
Quá nhiều, đúng không?
Đây là loại cắt rời sẵn.
Người ta lấy 1,2,3,4
Hoặc đây là cùng một loại, nhưng là giấy tái chế bạn phải lấy 5 miếng như thế này vì nó không thấm hút tốt lắm, tất nhiên.
Sự thật là, bạn có thể lấy chỉ một miếng cho tất cả thôi.
Bí quyết, 2 từ: Phía bên này khán phòng, từ của các bạn là "Vẫy."
Nào. Vẫy. To lên.
Khán giả: Vẫy.
JS: Từ của các bạn là "Xếp."
Khán giả: Xếp.
JS: Lần nữa.
Khán giả: Xếp. JS: Thật to vào.
Khán giả: Vẫy.
Xếp. JS: OK. Tay ướt.
Vẫy -- 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12.
Tại sao là 12? 12 tông đồ, 12 bộ lạc, 12 cung hoàng đạo, 12 tháng. Con số tôi thích nhất: Nó là số lớn nhất có một âm tiết.
(Tiếng cười) Xếp làm 3. Xếp ...
Khô.
(Vỗ tay) Khán giả: Vẫy.
Xếp.
JS: Loại cắt sẵn. Xếp. Việc xếp rất quan trọng vì nó làm cho không còn khe hở.
Bạn không cần nhớ phần này, nhưng tin tôi đi.
(Cười) Khán giả: Vẫy.
Xếp. JS: Loại cắt sẵn.
Bạn biết không, điều thú vị là, Tôi lau khô tay tôi hơn là những người lấy 3 hoặc 4 tấm. vì họ không thể lau giữa các kẽ tay,
Nếu bạn nghĩ thứ này không hiệu quả ...
Khán giả: Vẫy.
Xếp. JS: Và, đây mới là phát minh hay nhất đó là việc khi bạn vẫy tay [nước] sẽ tự tống ra.
Nó hiệu quả hơn nhiều so với khăn lau.
Để tôi nói cho các bạn biết một bí mật.
Nếu bạn làm nhanh, thực sự nhanh -- và tôi có thể chứng minh -- đây là nửa miếng khăn giấy từ hộp khăn trong tòa nhà này,
Thế nào? Ngay khi vừa bắt đầu kéo, bạn xé nó ra ngay,
Đủ thông minh để dừng lại kịp thời.
và bạn chỉ lấy có một nửa miếng khăn giấy.
Khán giả: Vẫy.
Xếp. JS: Nào, hãy cùng nói.
Vẫy. Xếp. Bạn sẽ nhớ đến hai chữ này suốt đời mỗi khi bạn lấy khăn giấy.
Và hãy nhớ là, mỗi người một miếng khăn giấy trong một năm -- 581,230,000 pound giấy.
Không nhỏ đâu. Và năm tới, giấy vệ sinh.
(Cười)
Khi chúng ta nghĩ về các trò chơi (game), có đủ thứ trò chơi.
Có thể bạn thấy bực bội hay có thể bạn đang mong chờ một trò chơi mới.
Bạn đã từng thức rất khuya chỉ để chơi game. Tất cả những điều đó đều xảy ra với tôi.
Nhưng khi chúng ta nghĩ về trò chơi, nhiều lúc ta nghĩ
về những thứ thế này: xạ thủ đơn, hay lớn hơn, cái mà chúng tôi gọi là 3A (AAA) game, hay có thể bạn là một người chơi game trên Facebook. Đây là thứ mà cộng sự và tôi đã thực hiện.
Có thể bạn chơi game Facebook - thứ chúng tôi
đang làm. Đây là một dạng đơn giản hơn của game.
Có thể bạn nghĩ tới các trò chơi bảng chán khủng khiếp
mà chúng ta bị bắt chơi trong các dịp Lễ Tạ Ơn. Nó có thể là một trong những trò chơi bảng chán khủng khiếp đó
mà bạn có thể nhận ra.
Hoặc có thể bạn đang ở trong phòng khách, bạn biết đó, chơi Wii với bọn trẻ, hay cái gì đó tương tự, và, bạn biết đó, trò chơi có cả một phạm vi rộng lớn, và đó chính là điều tôi suy nghĩ.
Tôi kiếm sống từ trò chơi. Tôi may mắn được làm việc này từ khi tôi 15 tuổi, nghĩa là đủ điều kiện để cho là tôi chưa từng có một công việc thực sự.
Nhưng chúng ta nghĩ đến trò chơi là vui thú, điều đó hoàn toàn hợp lý, nhưng hãy nghĩ thử hướng này.
Hình này, đây là trận Olympics 1980.
Tôi không biết các bạn đã ở đâu nhưng tôi đã ở trong phòng khách. Chuyện đó trong thực tế như là một sự kiện tôn giáo.
Còn đây là lúc đội Mỹ thắng đội Nga,
và đó là... phải, nó theo lý là một trò chơi.
Khúc côn cầu (hockey) là một trò chơi.
Nhưng thật không, đây có thật là một trò chơi không?
Ý tôi là, người ta khóc.
Tôi chưa từng thấy mẹ tôi khóc như thế lúc chơi xong Cờ Triệu Phú (Monopoly) cả.
Vậy nên đó là một trải nghiệm tuyệt vời.
Hay, bạn biết đấy, nếu có ai đó ngồi đây đến từ Boston... Khi mà đội Red Sox Boston đã thắng giải World Series sau - theo tôi, 351 năm, giây phút họ thắng giải World Series, chuyện đó thật tuyệt vời.
Tôi tình cờ đang sống ở Springfield lúc đó, và điều tuyệt vời nhất về nó... là... bạn đóng cửa phòng vệ sinh nữ, và tôi nhớ đã thấy chữ "Sox tiến lên", và tôi tự nhủ, thiệt hả trời?
Hay những căn hộ, bạn sẽ ra ngoài, bởi mọi trận đấu, à, tôi nghĩ là gần như mọi trận đấu đều có đấu bù giờ, phải không?
Chúng tôi ở bên ngoài, và đèn đóm được bật hết lên toàn khu nhà, và bọn trẻ, sỉ số hiện diện giảm xuống
ở trường vì bọn trẻ không đi học. Nhưng không sao, đó là vì đội Red Sox mà, phải không?
Ý tôi là, chuyện học, rồi chuyện đội Red Sox, và chúng ta biết chúng chất chồng lên nhau.
Đây là một trải nhiệm tuyệt vời, và một lần nữa, phải, nó là một trò chơi, nhưng họ không viết các bài báo, người ta không nói ra -- bạn biết đấy, kiều như: "Tôi có thể chết giờ cũng được vì đội Red Sox thắng".
Nhiều người đã làm vậy.
Vậy trò chơi, nó có ý nghĩa gì đó hơn đối với chúng ta.
Nó chắc chắn phải có ý nghĩa gì đó hơn thế nữa.
Vậy giờ, tôi sẽ có bước chuyển gấp sang chuyện khác.
Tôi từng có một công việc thực sự trong ba năm, đại khái thế.
Tôi là trưởng khoa của một khoa ở đại học dạy về game, vậy đó, một lần nữa, nó đại khái là một công việc thực sự, và khi đó tôi chỉ được nói về việc làm ra trò chơi chứ không làm ra trò chơi.
Và tôi đi ăn tối. Khi bạn có một ghế trong khoa, một phần của công việc là ăn và tôi làm việc đó khá tốt, tôi đi ăn tối với anh chàng được gọi là Zig Jackson.
Đây là Zig trong hình. Đây cũng là một trong những tấm ảnh do Zig chụp.
Anh ấy là một nhiếp ảnh gia.
Anh đi khắp đất nước để chụp hình chính anh, và bạn có thể thấy anh ta chụp đất của người Mỹ Da Đỏ bản địa - nguồn gốc của Zig.
Và bức hình này, đây là một trong những tấm hình kiểu cổ điển - một vũ công mưa.
Và đây là bức hình tôi ưa thích.
Bạn có thể nhìn, và có thể bạn đã từng thấy
những thứ thế. Đây là một sự thể hiện văn hóa, đúng chưa?
Và đây là từ bộ ảnh Sự Phai Nhạt của anh.
Và điều kinh ngạc nhất của tôi về bộ ảnh này là hãy nhìn vào cậu bé đó đi. Bạn có thể tưởng tượng được không?
Hãy bắt đầu nào, chúng ta có thể thấy đó là
một người Mỹ bản địa truyền thống. Giờ, tôi chỉ muốn chuyển sắc tộc của anh ta.
Hãy tưởng tượng nếu đó là một anh da đen.
"Mình ơi, tới đây, hãy chụp hình với gã da đen đó đi."
Không phải chứ? Thật tình, chả ai lại làm điều này.
Nó gây rối trí. Và Zig, một Người Da Đỏ,
tương tự chuyện đó cũng làm anh rối trí.
Bức ảnh yêu thích của anh -- bức ảnh của anh tôi thích nhất, mà tôi không có đem theo đây là Người Da Đỏ chụp hình người da trắng đang chụp hình Người Da Đỏ.
(Cười lớn) Tôi tình cờ ăn tối với nhà nhiếp ảnh này, và anh ta đang nói với một nhà nhiếp ảnh khác về một dịp chụp hình, chuyện đó xảy ra ở một vùng đất của những người Mỹ Da Đỏ bản địa.
Anh đem máy ảnh đến đó để chụp hình, nhưng khi anh tới, anh nhận ra anh không làm được. Đơn giản là anh không thể
chụp được. Và họ nói tới nói lui
về câu hỏi này. Bạn có chụp hình hay không?
Và điều đó thật kinh ngạc với tôi trong tư cách một người thiết kế trò chơi, bởi tôi chưa từng tự hỏi rằng, mình có nên tạo ra trò chơi về chủ đề hóc búa này không?
Bởi chúng ta chỉ làm ra những thứ vui vẻ, hay là, bạn biết đấy, làm bạn sợ, hay là, gây phấn khích trong lòng.
Nhưng mọi phương tiện khác đều làm thế.
Đây là con tôi.
Đây là Maezza, và khi con bé bảy tuổi, ngày nọ, con bé từ trường về nhà, và như thường lệ, tôi hỏi con bé: "Hôm nay con đã làm gì?"
Con bé nói: "Tụi con học về Hải Trình Tàu Nô Lệ (Middle Passage). Một giây phút trọng đại.
Bố Maezza là người da đen, và tôi biết ngày này sẽ đến.
Tôi không ngờ nó đến lúc con bé mới lên bảy. Tôi không biết tại sao nhưng tôi không ngờ tới.
Dù gì thì tôi hỏi bé: "Con cảm thấy thế nào về chuyện đó?"
Và con bé bắt đầu kể tôi nghe, trong số các bạn ở đây ai đang làm bố mẹ sẽ nhận ra trò chơi bingo buzzwords này.
Con tàu khởi hành từ nước Anh, họ đi từ Anh, tới Châu Phi, băng qua đại dương -- và đó chính là Hải Trình Tàu Nô Lệ -- họ tới Mỹ nơi mà nô lệ bị bán, con bé kể tôi. Nhưng Abraham Lincoln được bầu làm tổng thống và rồi ông
ban hành Tuyên Ngôn Giải Phóng Nô Lệ (Emancipation Proclamation), và giờ họ đã tự do. Dừng lại chừng 10 giây.
"Con chơi game được không mẹ?"
Và tôi nghĩ, chỉ vậy thôi sao?
Và, bạn biết đấy, chuyện này là Hải Trình Tàu Nô Lệ, đây là sự kiện hết sức quan trọng và con bé coi đó, đơn giản như thể chỉ vài người da đen nào đó lên một chuyến du thuyền, không hơn không kém thứ con bé hiểu.
(Cười lớn) Với tôi, tôi muốn chuyện này mang nhiều giá trị hơn nên khi con bé hỏi liệu có được chơi game không, tôi trả lời:
"Có" (Cười lớn) Rồi tôi tình cờ có những thứ nhỏ nhỏ này.
Tôi là nhà thiết kế trò chơi, nên tôi có mấy thứ này quanh nhà.
Tôi nói: "Được, con chơi game đi", và tôi đưa con bé một đống những thứ này, và bảo nó tô chúng thành những gia đình khác nhau. Đây là ảnh của Maezza khi con bé đang -- Trời ạ, tôi vẫn bị nấc cụt khi nhìn những thứ này.
Vậy là con bé tô những gia đình nhỏ của nó.
Rồi tôi nhặt một đống đó rồi đặt lên một cái thuyền.
Đây là cái thuyền nhé.
Nó rõ ràng đã được làm một cách vội vã.
(Cười lớn) Rồi chủ yếu là thế này, tôi nhặt một đống gia đình lên và con bé bảo: "Mẹ, mẹ quên em bé màu hồng kìa và mẹ quên bố màu xanh và mẹ quên hết mấy thứ kia". Và con bé nói: "Họ muốn đi".
Và tôi nói: "Cưng à, không họ không muốn đâu. Đây là chuyến Hải Trình Tàu Nô Lệ.
Không ai muốn đi chuyến Hải Trình Tàu Nô Lệ".
Vậy là con bé nhìn tôi cái cách mà chắc chỉ có con gái
của một nhà thiết kế trò chơi mới nhìn mẹ nó vậy, rồi chúng tôi đang băng qua đại dương, tuân theo những luật lệ, con bé nhận ra là nó đang gặp khó khăn kinh khủng, nó nói: "Chúng ta sẽ không qua được đâu". Và con bé nhận ra là, bạn biết đó, chúng tôi không đủ thức ăn,
nên nó hỏi tôi phải làm gì, và tôi bảo, "Chúng ta..." -- hãy nhớ là con bé bảy tuổi -- "Chúng ta có thể đẩy một số người xuống biển hay hy vọng rằng họ không đổ bệnh và chúng ta sẽ qua được bờ bên kia".
Và con bé -- vẻ mặt con bé đã thay đổi và nó nói -- xin nhắc là sau một tháng -- tháng Lịch Sử Người Da Đen, phải không nhỉ?
Và sau một tháng, con bé hỏi tôi: "Chuyện đó thực sự đã xảy ra sao?"
Tôi trả lời: "Đúng vậy đấy". Rồi con bé hỏi: "Vậy, nếu con đi ra khỏi những cánh rừng" -- đây là anh chị của con bé -- "Nếu con đi ra khỏi rừng, Avalon và Donovan có thể biến mất".
"Phải". "Nhưng con sẽ được gặp họ ở Mỹ".
"Không".
"Nhưng lỡ con tìm thấy họ thì sao?
Mẹ biết đấy, chúng con không thể ở chung với nhau sao?" "Không". "Vậy Bố có thể biến mất".
Và con bé bị bất ngờ bởi điều này, rồi nó bắt đầu khóc
rồi tôi bắt đầu khóc và bố con bé bắt đầu khóc, rồi tất cả mọi người cùng khóc. Anh ấy không ngờ
đi làm về nhà lại thấy Hải Trình Nô Lệ, nhưng thế đấy. (Cười lớn)
Vậy đó, chúng tôi tạo ra trò chơi này, và con bé đã hiểu chuyện.
Con bé hiểu vì nó dành thời gian với những con người này.
Không phải những thứ trừu tượng như trong sách hay trong phim.
Nó là một trải nghiệm vô cùng mạnh mẽ.
Đây là trò chơi vừa kể, mà tôi cuối cùng gọi nó là Thế Giới Mới (The New World), bởi tôi thích cụm từ đó.
Tôi không nghĩ Thế Giới Mới có gì mới lạ hấp dẫn với những người đã từng bị đem đi trên những chuyến tàu nô lệ.
Nhưng khi câu chuyện trên xảy ra, tôi thấy cả thế giới.
Tôi thấy rất thích thú. Tôi đã làm trò chơi suốt gần 20 năm, và tôi quyết định sẽ làm lại lần nữa.
Gốc gác của tôi là người Ailen.
Và đây là trò chơi tên là Síochán Leat, nghĩa là "hòa bình ở bên bạn".
Nó là toàn bộ lịch sử gia đình tôi trong một trò chơi.
Tôi làm một trò chơi khác tênTrain (xe điện). Tôi đang làm một chuỗi sáu trò chơi
bao gồm những chủ đề hóc búa, và nếu bạn muốn tìm hiểu một chủ đề khó, đây là thứ bạn cần đọc, và tôi sẽ cho bạn tự đoán ra nó là về cái gì.
Và tôi cũng làm một game tên là Trail of Tears (Lối Mòn của Nước Mắt).
Đây là một trò chơi với 50,000 mảnh đơn lẻ.
Tôi đã phát điên khi quyết định bắt tay làm nó, nhưng giờ thì được nửa đường rồi.
Chúng đều là một thứ.
Tôi hy vọng là tôi sẽ dạy văn hóa qua những trò chơi này.
Và đây là thứ tôi đang thực hiện, đó là -- bởi tôi đang làm dang dở, lý do nào đó nó làm tôi nấc cụt như điên -- là một trò chơi gọi là Mexican Kitchen Workers (Nhân Viên Nhà Bếp Người Mêhicô). Căn bản nó là một bài toán, không hơn không kém.
Như, đây là nền kinh tế của nhập cư bất hợp pháp.
Và tôi càng học nhiều về nền văn hóa Mêhicô --
đồng nghiệp của tôi là người Mêhicô -- tôi càng hiểu rằng, với tất cả chúng ta, thức ăn là nhu cầu cơ bản, nhưng, và dĩ nhiên nó cũng là nhu cầu cơ bản của người Mêhicô, nhưng nó còn ý nghĩa nhiều hơn thế.
Nó là một sự thể hiện tình yêu. Nó là một thể hiện của -- Trời ạ, tôi thật nấc cụt nhiều hơn tôi tưởng.
Tôi sẽ tránh nhìn bức hình này.
Nó thể hiện cái đẹp. Nó là cách họ nói họ yêu bạn.
Đó là cách họ nói họ quan tâm, và bạn không thể nghe ai đó nói về người bà Mêhicô của họ mà không nói chữ "thức ăn" trong câu đầu tiên.
Vậy nên với tôi, thứ văn hóa tuyệt vời này, sự thể hiện tuyệt vời này là thứ mà tôi muốn truyền tải qua các trò chơi.
Và các trò chơi, nếu thay đổi, nó thay đổi cách ta nhìn nhận các vấn đề, nó thay đổi nhận thức của ta về những con người trong các chủ đề, và nó thay đổi chính chúng ta.
Chúng ta thay đổi con người qua các trò chơi, bởi chúng ta có liên quan, và chúng ta đang chơi, và chúng ta cũng đang học khi ta làm vậy. Cảm ơn. (Vỗ tay)
Chúng ta thường phân loại không gian theo sở hữu tư-công, và chúng ta am hiểu lằn ranh pháp lý giữa chúng vì chúng ta đã trở thành chuyên gia trong việc bảo vệ tài sản cá nhân và khu vực công cộng.
Nhưng chúng ta ít để ý hơn tới sắc thái của cộng đồng.
Điều gì biến không gian công cộng bình thường thành một không gian có bản sắc?
Đây là điều mà studio chúng tôi nghiên cứu trong suốt thập kỉ qua.
và chúng tôi nghiên cứu qua các tình huống cụ thể.
Một phần lớn công việc là để chuyển hóa tàn tích công nghệ bị lãng quên này thành một không gian hậu công nghiệp sống động nhìn về phía trước và phía sau cùng một lúc. Một khối lượng công việc nữa
dành cho việc cải tiến một không gian đã trở nên lỗi thời.
Chúng tôi tìm cách để đưa Lincoln Center đến với một cộng đồng không thường tiêu xài $300 cho một vé xem opera.
Chúng tôi đã cùng ăn, uống, cùng nghĩ và cùng sống với không gian công cộng trong một thời gian dài.
Và một điều chúng tôi học được, là để tạo ra một không gian công cộng đích thực, bạn phải xóa đi những lằn ranh giữa kiến trúc, nếp sống đô thị, phong cảnh, thiết kế truyền thông vân vân
Nó phải thật sự vượt ra khỏi sự phân biệt đó.
Hiện tại chúng tôi đã chuyển tới Washington, D.C.
và đang tạo ra một sự thay đổi nữa, đó là cho Bảo tàng Hirshhorn tọa lạc trong một không gian công cộng trang nghiêm nhất nước Mĩ, Khu thương mại Quốc gia (National Mall).
Khu thương mại là một biểu tượng của nền dân chủ Hoa Kỳ.
Và điều thú vị là biểu tượng này không phải là một thứ hiện hữu, không phải một hình ảnh không phải một hiện vật, mà là một không gian, nó kiểu như được định hình bởi những đường nét của kiến trúc bao quanh.
Đó là một không gian mà người dân có thể lên tiếng phản đối và thể hiện quyền lực của họ.
Đó là nơi mà những thời khắc then chốt trong lịch sử Hoa Kỳ đã diễn ra.
Và chúng được ghi khắc ở đó mãi mãi -- như cuộc diễu hành ở Washington đòi việc làm và tự do và bài diễn thuyết của Martin Luther King.
Cuộc phản đối chiến tranh Việt Nam, nghi lễ tưởng niệm những người đã chết trong đại dịch AIDS, cuộc diễu hành cho quyền sinh sản của phụ nữ, cho đến hiện tại.
Khu thương mại là sân khấu tốt nhất của người dân trên đất nước này khi có bất đồng chính kiến.
Và nó gắn liền với sự tự do ngôn luận, ngay cả khi người ta không chắc phải nói điều gì.
Nó đơn giản là một nơi để tìm sự đồng cảm.
Chúng tôi tin có một sự đứt quãng giữa không gian mang tính kết nối và đàm luận của khu thương mại và những bảo tàng giới hạn nó.
Và đó là vì những bảo tàng đó thường thụ động, có một mối quan hệ thụ động giữa bảo tàng trong vai trò người trình bày và khán giả, trong vai trò người tiếp nhân thông tin.
Vậy nên bạn có thể thấy những con khủng long, côn trùng và bộ sưu tập đầu máy xe lửa tất cả những thứ đó, nhưng bạn thật sự không tham gia vào; bạn được nghe người khác nói.
Khi Richard Koshalek lên chức giám đốc của Hirshhorn vào năm 2009, ông đã quyết định lợi dụng việc bảo tàng nằm ở một nơi đặc biệt: trung tâm quyền lực của Hoa Kỳ.
Nghệ thuật và chính trị từ lâu đã có quan hệ tiềm tàng với nhau vậy có thể một mối quan hệ rất đặc biệt nào đó sẽ được tạo dựng ở đây bởi tính đặc biệt này.
Câu hỏi đặt ra là, có khả thi không khi đưa nghệ thuật vào đối thoại quốc gia và quốc tế?
Và bảo tàng có thể trở thành một đại diện của ngoại giao văn hóa hay không?
Có hơn 180 đại sứ quán ở Washington D.C.
Có hơn 500 tăng duy.
Nên có một cách để khai thác tất cả tri thức và năng lượng toàn cầu đó vào, và một cách nào đó, qua, bảo tàng này.
Nên có một kiểu nhóm cố vấn.
Vậy khi chúng tôi bắt đầu nghĩ về Hirshhorn, và khi chúng tôi tham gia vào sứ mệnh, với Richard và nhóm của ông ấy -- nó thật sự là tâm huyết của ông ta.
Nhưng trên cả việc trưng bày nghệ thuật đương đại, Hirshhorn sẽ trở thành một diễn đàn cho cộng đồng, một nơi để tranh luận về những vấn đề xoay quanh nghệ thuật, văn hóa, chính trị và chính sách.
Nó sẽ có tầm vóc toàn cầu như là Diễn đàn Kinh tế Thế giới.
Nó sẽ có sự đa lĩnh vực như Hội nghị TED.
Nó sẽ có không khí thân mật như một quảng trường thành phố.
Với khởi đầu mới, Hirshhorn sẽ phải mở rộng hoặc dành ra một khu vực cho một kiến trúc hiện đại, linh động
Nó đây. Đây là Hirshhorn -- một cái donut bê tông có đường kính 230 foot được thiết kế đầu thập kỉ 70 bởi Gordon Bunshaft.
Nó khổng lồ, im ắng, tách biệt, kiêu hãnh, nó là một thử thách thiết kế.
Kiến trúc sư luôn ghét nó.
Một đặc điểm bù lại là kiến trúc này nhấc khỏi mặt đất và có được khoảng không này, nó có một cái lõi rỗng không mà trong cái thần và vẻ bề ngoài là một phong cách tập trung và hợp tác.
Và bao quanh không gian đó, đường vòng thật ra là phòng trưng bày.
Thật sự rất khó để tổ chức các show trong đó.
Khi Hirshhorn mở cửa, Ada Louise Huxtable, nhà phê bình của New York Yimes, đã có vài câu thẳng thắn: "Ngục tù hiện đại kiểu mới."
"Một đài tưởng niệm tàn tật và một khu thương mại tàn tật cho một bộ sưu tập tàn tật."
Gần bốn thập kỉ sau, tòa nhà này sẽ phát triển như thế nào trong một chương trình cầu tiến?
Nó sẽ được đầu tư ở đâu?
Không thể ở trong khu thương mại.
vì ở đó không có chỗ trống.
Không thể ở sân trong,
đã có phong cảnh và những tác phẩm điêu khắc chiếm chỗ.
Vẫn còn cái lõi ở đó.
Nhưng làm sao có thể sử dụng không gian đó mà không bị mất hút trong nó?
Làm sao để nó mang tính biểu tượng?
Và nó sẽ mang phong thái nào?
Hirshhorn nằm giữa những tổ chức đồ sộ của khu thương mại.
Đa số là tân cổ điển, nặng nề và tối tăm xây từ đá và bê tông.
Câu hỏi đặt ra là, nếu một thứ nằm trong không gian đó thì chất liệu của khu thương mại phải là gì?
nó phải khác biệt với những tòa nhà ở đó.
Nó phải là thứ gì đó hoàn toàn khác biệt.
Nó phải là không khí.
Trong trí tưởng tượng của chúng tôi, nó phải nhẹ nhàng.
Nó phải là một thứ tạm thời, nó phải vô hình dạng.
và phải tự do.
(Video) Vậy đây là ý tưởng lớn.
Đây là một túi khí khổng lồ.
nở ra theo hình dạng của vật chứa và có thể xì hơi khi nào cũng được -- qua đỉnh và mặt bên.
Nói một cách lãng mạn hơn, chúng tôi muốn nhìn kiến trúc này như là nó đang hít thở trong bầu không khí dân chủ của khu thương mại và giữ lại cho chính nó.
Trước và sau.
Nó được báo chí gán cho cái tên "bong bóng".
Đây là sảnh.
Nó thực chất là một khối khí khổng lồ có thể xì ra theo bất kì hướng nào.
Màng bọc xung quanh xuyên thấu.
Nó được làm từ kính phủ silicon.
Nó phồng lên hai lần một năm, mỗi lần kéo dài một tháng.
Đây là quang cảnh nhìn từ bên trong.
Có lẽ bạn đang thắc mắc làm thế nào mà cái này được duyệt bởi chính phủ.
Nó thực ra phải được đồng ý bởi hai cơ quan.
Trong đó một cơ quan là để bảo tồn giá trị và vẻ nghiêm trang của khu thương mại.
Tôi đỏ mặt khi nào tôi phải đưa cái này ra.
Tùy bạn phiên dịch nó.
Nhưng tôi chắc chắn rằng đó là sự kết hợp của sự bất tuân những quan niệm cũ kĩ và đồng thời là sự tôn vinh.
Ngoài ra cũng có một số cách hiểu thú vị.
Đạo luật Tòa nhà Quốc hội (Congressional Buildings Act) vào năm 1910 giới hạn chiều cao của những tòa nhà ở D.C.
tới 130 feet, trừ các tòa nhà xoắn ốc, tháp, mái vòm, tháp Hồi giáo.
Đạo luật này gần như loại trừ những công trình của nhà thờ và của bang.
Còn "Bong bóng" cao 153 ft.
gần như đền Pantheon bên cạnh.
Nó gồm khoảng 1.2 triệu khối khí nén.
Vì vậy chúng tôi đã đấu tranh cho nó trên danh nghĩa là một mái vòm.
Vậy nó đây, oai nghiêm, giữa những tòa nhà oai nghiêm trong khu thương mại.
Và cho dù Hirshhorn chưa được dùng làm mốc, nó là một di tích nhạy cảm với những thay đổi.
và vì vậy chúng tôi không thể đụng đến bề mặt của nó.
Chúng tôi không được để lại dấu vết nào.
Vậy nên chúng tôi kéo căng nó từ các bên, và giữ lại bằng dây cáp.
Việc đó yêu cầu nghiên cứu một vài kĩ thuật buộc dây, mà thật sự rất, rất cần thiết bởi vì nó luôn bị gió đập vào.
Có một vòng thép không gỉ ở trên đỉnh, nhưng nó không thể thấy được từ bất cứ điểm thuận lợi nào trong khu thương mại.
Và cũng có một số hạn chế về việc nó có thể được thắp sáng đến mức nào.
Nó phát sáng từ bên trong, nó xuyên thấu.
Nhưng nó không được sáng hơn tòa nhà Quốc hội và một số công trình.
Vậy thắp sáng phải dựa vào thứ bậc. Nó đến công trình này hai lần một năm.
Nó sẽ được lấy xuống xe tải.
được kéo lên.
và được bơm phồng với khí áp suất thấp.
rồi được cố định bằng dây cáp.
và dằn lại bằng nước ở dưới đáy.
Có một thời điểm rất lạ khi nhà chức trách ở khu thương mại hỏi chúng tôi rằng nó sẽ mất thời gian bao lâu để lắp đặt.
Chúng tôi nói lần dựng lên đầu tiên sẽ mất một tuần.
và họ thật sự thấu hiểu điều đó.
Sau đó mọi chuyện đều dễ dàng.
Thật sự không có nhiều chướng ngại lắm, phải nói như thế, với chính phủ và những nhà cầm quyền.
Nhưng những khó khăn lớn nhất là khó khăn kĩ thuật.
Đây là bề mặt.
Đây là một đám mây nhọn.
Có những áp lực cực lớn.
Đây là một công trình rất lạ thường nó không có sức nặng do trọng lượng mà lại có sức ép từ mọi phía.
Tôi sẽ qua nhanh các slide này.
Và đây là không gian được đưa vào hoạt động.
Nội thất linh động cho các cuộc thảo luận, như thế này, nhưng được xếp vòng tròn -- được thắp sáng và có thể tháo dỡ, lắp đặt
Có thể dùng cho mọi thứ, trình diễn, chiếu phim, triển lãm.
Và chương trình đầu tiên sẽ là đối thoại và ngoại giao về văn hóa tổ chức với sự hợp tác của Hội đồng Quan hệ quốc tế (Council of Foreign Relations).
Hình thức và nội dung hài hòa ở đây.
"Bong bóng" là một tòa nhà không-để-tưởng-niệm.
Ý tưởng về một chế độ dân chủ khách quan được thể hiện qua sự mềm dẻo hơn là sự cứng nhắc.
Nghệ thuật và chính trị nằm trên một khu vực không ranh giới bên ngoài những bức tường của bảo tàng, nhưng bên trong lõi của bảo tàng, hòa trộn không khí của nó với bầu không khí dân chủ của khu thương mại.
Và bong bóng này sẽ phồng lên mong rằng lần đầu tiên là vào cuối năm 2013.
Cảm ơn.
Đối thoại về năng lượng của dân chúng Mỹ được rút gọn lại thành câu hỏi này: Có thể bạn sẽ chết vì A) những cuộc chiến dầu hỏa, B) sự thay đổi khí hậu. C) thảm họa nguyên tử, D) tất cả những điều trên?
Oh, tôi quên: E) không lựa chọn nào ở trên cả.
Phương án cuối này thường ít được đưa ra.
Nếu chúng ta dùng năng lượng để phát triển mà không gây hại thì sao?
Ta sẽ có loại xăng dầu an toàn phải không?
Có thể ta sẽ lại tìm ra lửa?
Lửa làm ta thành loài người; chất đốt hóa thạch làm ta hiện đại.
Nhưng nay, ta cần loại mới để được an toàn, lành mạnh, và bền vững.
Hãy xem thế nào nhé.
Để có 4 phần 5 năng lượng, thế giới mỗi năm phải đốt 4 dặm khối (>10 triệu mét khối) xác sinh vật trong đầm lầy nguyên sinh.
Nhiên liệu hóa thạch này đã xây nên nền văn minh nhân loại.
Chúng tạo ra của cải cho chúng ta.
Chúng nuôi dưỡng hàng tỷ người.
Nhưng loại nhiên liệu này cũng bắt ta trả giá bằng sự an toàn, kinh tế, sức khỏe và môi trường của ta tất cả sắp bị hư hại, nếu không tạo cho chúng nhiều ưu tiên hơn.
Vậy chúng ta cần loại lửa mới.
Và việc chuyển từ dạng cũ sang mới có nghĩa là thay đổi hai câu chuyện lớn về dầu lửa và điện, mỗi loại thải ra 2 phần 5 cacbon hóa thạch trong không khí.
Nhưng chúng không dễ nhận thấy.
Ít hơn 1% điện của ta được làm từ dầu -- dù gần một nửa được làm từ than đá.
Việc sử dụng xăng dầu và điện rất tập trung.
3 phần 4 xăng dầu dùng cho vận tải.
3 phần 4 điện cho nhà cửa.
Số còn lại của cả hai dùng cho nhà máy.
Vậy xe cộ, nhà cửa và nhà máy có hiệu suất cao tiết kiệm xăng dầu và than đá, và khí ga tự nhiên cũng có thể thay thế cả hai.
Nhưng hệ thống năng lượng ngày nay không hiệu quả, nó rất rời rạc, cũ kỹ, bẩn và không an toàn.
Vậy nó cần được làm mới.
Vào năm 2050, nó có thể trở nên hiệu quả, liên tục và được phân bố đều cho đối tượng đơn giản và đẹp như xe hơi, xưởng và nhà cửa tất cả nhờ vào một hệ thống điện thuận tiện, an toàn và hiện đại.
Ta có thể loại bỏ sự phụ thuộc vào than và dầu vào 2050 và giảm 1 phần 3 lượng ga khi chuyển sang cách dùng hiệu quả với nguồn cung cấp được đổi mới.
Vào 2050, nó có thể giảm 5 ngàn tỷ đô la tính theo giá trị hiện tại, điều đó có vẻ khó nếu phải làm ngay một lần, so với cách tính thông thường-- vì cho rằng việc thải cacbon với những chi phí ẩn hoặc rõ ràng thì không đáng là bao -- đây là một đánh giá thấp một cách cố tình.
Hệ thống năng lượng rẻ hơn này có thể hỗ trợ 158% nền kinh tế lớn hơn của Mỹ tất cả không cần dầu và than đá, cũng không cần năng lượng nguyên tử.
Hơn nữa, sự chuyển tiếp này không cần những phát minh mới cũng chẳng cần những nghị quyết của quốc hội Mỹ và cũng không cần mục thuế mới, hổ trợ hay pháp luật ở liên bang và tránh được điều khó xử về lập pháp cho Washington.
Tôi xin nói lại.
Tôi đang nói với bạn về cách thức Hoa Kỳ giảm hoàn toàn dầu và than đá, và giảm 5 ngàn tỷ đô la mà không cần Quốc Hội nhóm người bị chi phối bởi lợi nhuận thương mại.
Nói cách khác, chúng ta sẽ dùng những thiết chế hiệu quả nhất-- đó là sự cùng phát triển của công ty tư nhân với xã hội văn minh và được tăng tốc nhờ vào phát kiến của quân đội để tránh những ràng buộc trì trệ nhất của ta.
Dù bạn quan tâm nhiều hay không đến lợi ích, công việc và khả năng cạnh tranh hoặc an toàn quốc gia, hay quản lý môi trường, bảo vệ khí hậu và sức khỏe cộng đồng, thì sự làm mới năng lượng cũng sẽ tạo ra ý nghĩa và tiền bạc.
Tướng Eisenhower phát biểu rất nổi tiếng rằng việc mở rộng biên giới của vấn đề nan giải làm nó trở thành khả thi nhờ sự kết hợp nhiều phương án và tính đồng vận.
Vậy trong việc tạo nhiên liệu mới, chúng ta tính có tất cả 4 lĩnh vực sử dụng năng lượng-- giao thông, nhà cửa , công nghiệp và điện lực -- và ta đưa vào 4 loại đổi mới, không chỉ công nghệ và chính sách, mà còn thiết kế và chiến lược kinh doanh.
Những tổ hợp này mang lợi hơn rất nhiều phần riêng lẻ cộng lại, đặc biệt trong hoàn cảnh kinh doanh bị ảnh hưởng sâu.
Nền kinh tế của ta phải trả 2 tỷ đô la mỗi ngày cho xăng dầu, và trả thêm 4 tỷ đô la xăng dầu một ngày cho nền kinh tế "chợ đen" và quân sự, tổng chi phí này tăng đến hơn 1 phần 6 GDP.
Nhiêu liệu của ta cần dùng cho xe hơi là 3 phần 5.
Vậy hãy bắt đầu với việc giảm tiêu thụ xăng của xe.
2 phần 3 năng lượng để làm lực đẩy cho xe được tạo ra bởi trọng lượng của nó.
Và mỗi đơn vị năng lượng bạn tiết kiệm ở bánh xe, bằng giảm trọng dư thừa, tiết kiệm được 7 đơn vị trong thùng xăng, vì bạn không phải hoang phí 6 đơn vị để có năng lượng cho các bánh xe.
Không may, hơn một phần tư thế kỷ qua, dịch béo phì buộc phải làm xe hơi với hai tấn thép đạt trọng lượng gấp đôi.
Nhưng hôm nay, vật liệu siêu nhẹ và siêu cứng, như sợi cacbon tổng hợp, có thể làm trọng lượng giảm với cách hòn tuyết lăn và có thể làm xe hơi đơn giản hơn và rẻ hơn.
Xe nhẹ hơn và bóng loáng hơn cần ít lực hơn để di chuyển, vậy máy móc sẽ nhẹ hơn.
Thật vậy, loại xe tinh giản làm cho máy cung cấp điện gọn gàng vì ắc quy và pin nhiên liệu cũng nhỏ hơn và nhẹ hơn và rẻ hơn.
Vậy giá cao khó bán sẽ giảm gần bằng giá hiện tại, trong khi chi phí nhiên liệu, nhất là từ lúc bắt đầu, thì thấp hơn rất nhiều.
Vậy những đổi mới này có thể biến đổi nhà sản xuất xe từ những tiết kiệm rất nhỏ vào thời máy móc thế hệ Victoria và kỹ thuật tem dấu đến việc giá cả rơi đột ngột của 3 phát kiến kết nối làm tăng sức mạnh mỗi phát kiến đó-- chất liệu siêu nhẹ, rất thích hợp với cấu trúc và động cơ điện.
Lượng bán có thể tăng và giá hạ còn nhanh hơn với hỗ trợ định hướng tiêu dùng đó là giảm giá cho xe hơi mới với hiệu suất cao việc giảm này được trả bù nhờ các phí đánh trên xe không hiệu quả.
Và chỉ trong 2 năm đầu chương trình lớn nhất trong 5 chương trình hỗ trợ định hướng của Châu Âu đã tăng lên gấp 3 tốc độ cải thiện hiệu năng xe hơi.
Kết quả ưu việt được dùng cho xe hơi điện sẽ là thay đổi thuận lợi giống như việc chuyển đổi từ máy đánh chữ sáng máy vi tính.
Đương nhiên, máy vi tính và điện tử hiện nay thuộc về các công ty lớn nhất của Mỹ, còn nhà sản xuất máy đánh chữ thì biến mất.
Vậy sự tinh giản hình dáng xe mở ra một chiến lược cạnh tranh mới về xe hơi nó có thể tăng gấp đôi khả năng tiết kiệm trong 40 năm tới, nhưng nó cũng làm điện khí hóa trở nên không quá đắt, và nó thay thế phần còn lại của xăng dầu.
Nước Mỹ có thể đi đầu trong cách mạng xe hơi sắp đến.
Hiện nay, nước Đức đang dẫn đầu.
Năm vừa rồi, Volkswagen thông báo năm tới họ sẽ sản xuất xe động cơ ghép và sợi cacbon đạt tới 230 dăm một ga-lon.
Cũng vậy năm ngoái, BMW ra mắt xe hơi điện sợi cacbon, họ nói rằng giá sợi cacbon cao được bù lại bằng tiết kiệm pin hơn.
Và họ nói," Chúng tôi không muốn bị bỏ lại phía sau."
Audi thì cho rằng họ sẽ hạ gục cả 2 hãng xe kia trong 1 năm.
Cách đây 7 năm, một công nghệ sản xuất rẻ hơn, nhanh hơn của Mỹ được dùng làm phần kiểm tra về sợi cacbon, cái này cũng làm được mũ cacbon.
(Cười) Trong một phút--từ tiếng gõ vào, bạn có thể nói được nó mạnh mẽ và cứng cáp như thế nào.
Đừng lo nó bị rơi, nó còn cứng hơn cả ti-tan.
Tom Friedman đã nện nó hết sức với búa tạ thậm chí không làm nó trầy xước.
Nhưng kỹ thuật sản xuất như thế có thể so sánh thành quả và giá xe hơi với ngành hàng không.
Kỹ thuật này cho phép tiết kiệm 4 phần 5 vốn cần thiết để làm xe hơi.
Nó có thể cứu mạng người vì nó có thể hấp thu nhiều hơn 12 lần năng lượng va chạm trên mỗi pound so với thép.
Nếu ta làm tất cả xe theo cách này, thì sẽ tiết kiệm được lượng xăng dầu tương đương với 1,5 lượng dầu của Ả rập Xê Út, hay một nửa của OPEC, nhờ vào việc khai thác khí đá phiến ở Detroit có triển vọng lớn.
Và tất cả lượng khí đá phiến ở Detroit tốn trung bình 18 đô la một thùng.
Đó là phẩm Mỹ, thải cacbon rất ít và có nguồn vô tận.
Chúng có cùng hình thức vật lý, nguyên lý thương mại và cũng dùng được cho xe lớn.
Từ 2005 đến 2010, Walmart tiết kiệm được 60% nhiên liệu để chuyên chở 1 tấn hàng/dặm trên những đoàn xe tải lớn có hậu cần, thiết kế tốt hơn.
Nhưng chỉ với tiết kiệm về kỹ thuật trong những xe tải nặng đã có thể đạt được 2 phần 3.
Và được áp dụng cho máy bay có hiệu quả gấp 3 đến 5 lần, bây giờ trên bảng vẽ, có thể tiết kiệm được một ngàn tỷ đô la.
Cũng vậy, cuộc cách mạng quân đội hôm nay trong lĩnh vực hiệu quả năng lượng đang tăng tốc tất cả các tiến bộ kỹ thuật dân sự thoải mái như kỳ nghỉ trong thời gian quân ngũ vì có Internet, Hệ thống Định vị Toàn cầu và động cơ phản lực và công nghiệp vi mạch.
Khi ta thiết kế và chế tạo xe cộ tốt hơn, ta cũng có thể dùng chúng thông minh hơn bằng cách khai thác bốn kỹ thuật siêu việt để loại bỏ việc lái xe không cần thiết.
Thay vì chấp nhận thấy lượng lưu giao thông tăng chúng ta có thể dùng chính sách giá mới, tính tiền cầu đường theo cây số, không tính theo lượng xăng tiêu thụ.
Ta có thể dùng công nghệ thông minh để nâng hiệu quả lưu thông và cho phép chia sẻ xe và việc lái xe.
Chúng ta có thể cho phép mô hình tăng trưởng thông minh và vị lợi nhuận điêu đó giúp mọi người ở gần nơi họ muốn đến, vậy họ không cần đi đâu nữa cả.
Và ta có thế dùng công nghệ thông minh để tạo ra giao thông thông thoáng.
Đồng thời, những thứ này có thể cho ta giảm từ 46 đến 84 % thời lượng lái xe, tiết kiệm thêm 0,4 ngàn tỷ đô la nữa, cộng thêm 0,3 ngàn tỷ đô la từ việc sử dụng hiệu quả xe tải.
Vậy 40 năm, khi bạn cộng tất cả lại, một nền kinh tế Mỹ năng động hơn nhiều có thể không dùng xăng dầu.
Tiết kiệm hoặc thay thế dầu với 25 đô la/thùng hơn là mua chúng hơn 100 đô, tổng cộng tiết kiệm được 4 ngàn tỷ đô la kể cả tất cả các chi phí ẩn đều bằng 0.
Vậy để vận động không dùng xăng dầu, loại dần xăng dầu, chúng ta cần đạt hiệu suất cao và rồi chuyển đổi nhiên liệu.
Những xe từ 125 đến 240 dặm/1 ga-lông có thể dùng bất kỳ hỗn hợp nào của tế bào nhiên liệu hydro, điện và nhiên liệu sinh học tiên tiến.
Thực tế, xe tải và máy bay có thể dùng hydro và nhiên liệu sinh học.
Thậm chí, xe tải có thể dùng ga tự nhiên.
Nhưng sẽ không còn xe cần xăng dầu nữa.
Và nhiên liệu sinh học tốt nhất là cái chúng ta cần, chỉ 3 triệu thùng mỗi ngày, có thể 2/3 được làm từ chất thải không chiếm bất kỳ đất trồng trọt nào và không làm hại đất cũng như khí hậu.
Đội chúng tôi nghiên cứu tiết kiệm xăng dầu nhờ vào cái chúng ta gọi là "châm cứu thể chế."
Ta nghĩ, nếu logic kinh doanh nặng nề và không thông thoáng, thì ta châm kim nơi đó để làm nó thông, để hợp tác với đối tác như Ford, Walmart và Pentagon.
Và sự chuyển tiếp dài hạn đang tiếp tục.
Thực ra, cách đây 3 năm, nhà phân tích định hướng bắt đầu thấy xăng dầu đạt đỉnh, không phải khả năng cung cấp, mà là nhu cầu.
Và Deutsche Bank đã nói việc sử dụng xăng dầu thế giới có thể cực đại khoảng 2016.
Nói cách khác, xăng dầu không còn là ngôi sao nữa dù cho giá rẻ trước khi nó trở thành vô giá trị ngay cả lúc giá thành rất cao.
Nhưng xe điện không cần đòi hỏi mạng lưới điện.
Đúng ra, khi xe hơi thông minh trao đổi điện và thông tin thông qua các tòa nhà thông minh có mạng lưới điện, chúng đang tạo giá trị mạng lưới, làm linh động và dễ sạc điện có thể giúp mạng lưới kết nối các nguồn pin mặt trời và nguồn điện gió.
Vậy xe hơi điện làm cho vấn đề của xe hơi và điện lực trở nên dễ hơn khi giải quyết chung hơn là riêng lẻ.
Và chúng hồi tụ về câu chuyện xăng dầu với câu chuyện lớn thứ 2 của chúng ta, tiết kiệm điện và làm nó khác biệt.
Và cách mạng kép này trong ngành điện sẽ mang lại cho lĩnh vực đó nhiều thay đổi căn bản và đa dạng hơn bất kỳ lĩnh vực khác, vì chúng ta có công nghệ của thế kỷ 21 và sự đối đầu lớn với thể chế, luật lệ và văn hóa của thế kỷ 20 và 19.
Thay đổi để ta sản xuất điện dễ hơn trong hoàn cảnh ta cần ít hơn.
Hầu hết điện bây giờ rất phung phí và công nghệ tiết kiệm vẫn phát triển nhanh hơn việc ta áp dụng vào thực tế.
Vậy phương cách hiệu quả không mua được này giữ cho nguồn điện lớn hơn và rẻ hơn.
Nhưng khi hiệu suất điện dùng cho nhà cửa và công nghiệp bắt đầu phát triển nhanh hơn kinh tế, thì việc dùng điện ở Mỹ có thể giảm, thậm chí giảm nhu cầu sử dụng cần thiết vì đã có xe hơi điện hiệu suất cao.
Và nay, ta có thể làm điều này chỉ với khuynh hướng gia tăng hợp lý.
Hơn 40 năm tới, nhà cửa, chì dùng 3 phần 4 điện, có thể làm tăng gấp 3 hoặc 4 khả năng sản xuất năng lượng, tiết kiệm 1,4 ngàn ty đô la, tính theo giá trị hiện nay, tương đương 33 % tỷ lệ của lợi nhuận, hoặc nói theo cách dễ hiểu, việc tiết kiệm đáng giá 4 lần giá trị của nó.
Và công nghiệp còn có thể tăng tốc hơn nữa, gấp đôi khả năng sản xuất năng lượng với tỷ lệ 21% lợi nhuận.
Chìa khóa là một đổi mới táo bạo, chúng ta gọi là thiết kế tích hợp, có thể tiết kiệm được rất nhiều năng lượng mà chi phí cho thiết kế đó lại ít hơn so với trước.
Đổi mới đó có thể cho bạn thu nhập lớn hơn, không hề thu hẹp thu nhập của bạn.
Ví dụ việc thực hiện ở năm 2010 tiết kiệm trên 2/3 năng lượng trong tòa nhà Empire State Building -- thay thế 6 ngàn rưởi cửa sổ tại hiện trường bằng cửa sổ siêu hạng cho ánh sáng vào nhưng ngăn nhiệt,
cộng thêm hệ thống chiếu sáng và trang thiết bị văn phòng tốt hơn và như thế giảm tải tối đa hệ thống làm mát chỉ còn 1/3 công suất.
Và rồi hệ thống điều hòa nhỏ hơn thay vì cái lớn hơn đã tiết kiệm 17 triệu đô la của chi phí, để bù cho những cải tiến và rút ngắn việc hoàn vốn chỉ còn 3 năm.
Thiết kế tích hợp cũng có thể tăng năng lượng tiết kiệm trong công nghiệp.
Đầu tư hiệu quả hàng tỷ đô la của Dow đã sinh lợi 9 tỷ đô la.
Nhưng toàn ngành công nghiệp có thêm nửa ngàn tỷ đô la nhờ tiết kiêm năng lượng.
Ví dụ, 3/5 điện trên thế giới để chạy mô tơ.
Nửa số đó để chạy máy bơm và quạt.
Những máy này có thể được làm hiệu quả hơn, và mô tơ của chúng có thể có hiệu suất trong hệ thống cao gấp đôi bằng cách tích hợp 35 cải tiến, thu lại được vốn trong khoảng 1 năm.
Nhưng trước hết chúng ta phải có phương án tiết kiệm lớn hơn, rẻ hơn chưa được biết tới và không có trong sách vở.
Ví dụ, máy bơm, việc dùng tối đa mô tơ, vận chuyển chất lỏng bằng đường ống.
Nhưng một vòng bơm công nghiệp chuẩn đã được thiết kế lại để tận dụng ít nhất 86% năng lượng bị hao tổn, không dùng bơm tốt hơn, mà chỉ bằng cách thay những ống dài, hẹp và quanh co thành những ống lớn, ngắn và thẳng.
Đây không phải và công nghệ mới, mà chỉ làm lại chi tiết thiết bị kim loại.
Tuy nhiên, nó cũng thu nhỏ các thiết bị bơm và chi phí đầu tư ban đầu.
Vậy cái gì làm cho những tiết kiêm này có ý nghĩa trong ngành điện mà 3/5 được dùng cho mô tơ?
Vâng, từ than đá đốt tại nhà máy điện qua tất cả những thất thoát cộng lại, chỉ một phần mười năng lượng chất đốt cuối cùng thực sự được hòa vào dòng năng lượng.
Nhưng lúc này chúng ta hãy quay lại những thất thoát tổng quát, mỗi đơn vị do bay hơi hay do ma sát mà ta tiết kiệm được trong đường ống sẽ cho ta tiết kiệm được 10 đơn vị chi phí cho nhiên liệu, ô nhiễm và cái mà Hunter Lonvins gọi là "sự kỳ cục toàn cầu" ở nhà máy điện.
Đương nhiên, khi bạn có dịp làm lại, thì các bộ phận trở nên nhỏ hơn và do đó rẻ hơn.
Đội của chúng tôi đã tìm ra cách tiết kiệm năng lượng dạng 'hòn tuyết lăn' với hơn 30 tỷ đô la đáng để thiết kế lại nền công nghiệp-- mọi thứ từ trung tâm dữ liệu và cơ sở sản xuất vi mạch đến các hầm mỏ và nhà máy lọc dầu.
Thiết kế mới của chúng tôi tiết kiệm được 30% đến 60% năng lượng và hoàn vốn trong vài năm, trong khi những thiết kế hạ tầng mới tiết kiệm từ 40% đến 90% lãng phí với chi phí vốn tổng thể thấp hơn.
Lúc đó nhu cầu điện ít hơn sẽ tạo điều kiện thúc đẩy sự thay đổi nguồn điện mới nhất là nguồn tái tạo.
Trung Quốc dẫn đầu tăng trưởng bùng nổ và giảm chi phí.
Nhưng thực ra, chi phí sản xuất mô đun năng lượng mặt trời sau hạ giá liên tục cũng bắt đầu tăng trên biểu đồ.
Và nước Đức có nhân công làm trong ngành năng lượng mặt trời nhiều hơn nhân công ngành thép ở nước Mỹ.
Vậy trong khoảng 20 tiểu bang nhân viên ráp đặt tại nhà sẽ đến gắn những pin mặt trời giá rẻ trên mái nhà bạn không cần đặt tiền trước và hạ thấp tiền hóa đơn điện nước.
Những sản phẩm đặc biệt như vậy có thể phải cộng thêm những tiện ích ảo làm cho bạn không cần đến công ty điện nữa giống như điện thoại di động làm cho bạn bỏ quên công ty điện thoại cáp đồng.
Và sản phẩm loại này tạo cho các công ty điện nước cảm giác rất ái ngại và tạo cho các nhà đầu tư giấc mơ ngọt ngào.
Tái tạo năng lượng không còn là hoạt động bên lề.
Trong suốt 4 năm qua một nửa công suất nguồn năng lượng mới của thế giới là năng lượng tái tạo, chủ yếu ở các nước đang phát triển.
Năm 2010, năng lượng tái tạo không tính thủy điện lớn mà chủ yếu là gió và pin mặt trời, đã chiếm 151 tỷ đô la của đầu tư tư nhân, và chúng vượt tổng công suất lắp đặt của điện nguyên tử trên thế giới và tăng 60 tỷ watt trong một năm.
Tương đương với công suất bin mặt trời mà hiện nay thế giới có thể tạo ra mỗi năm -- số này tăng từ 60% đến 70% mỗi năm.
Ngược lại, công suất tăng thêm của điện nguyên tử và than đá cùng các đơn đặt hàng của chúng giảm sút vì giá quá cao và chúng có nhiều rủi ro tài chính.
Thực ra, trong đất nước này, không nhà máy điện nguyên tử mới nào có thể tăng vốn đầu tư tư nhân, mặc dù có hơn 100% hỗ trợ trong 7 năm.
Vậy có cách nào khác để chúng ta có thể thay thế các nhà máy nhiệt điện than đá?
Vâng, nâng cao hiệu suất và dùng khí ga có thể thay thế chúng hoàn toàn và với chi phí hoạt động còn thấp hơn của chúng, kết hợp với năng lượng tái tạo, có thể thay thế chúng với chi phí gấp 23 lần là tối thiểu, so với thay thế thông thường.
Nhưng ta chỉ cần thay thế chúng một lần.
Tuy nhiên, ta thường nói nhà máy nhiệt điện và nguyên tử có thể cung cấp 24 giờ/ ngày, 7 ngày/tuần, trong khi năng lượng mặt trời và gió thì không ổn định, và như vậy thì bấp bênh quá.
Thực ra thì không nhà máy điện nào là 24/7 cả.
Chúng luôn bị trục trặc. Và khi một nhà máy điện lớn bị dừng bạn mất một nghìn mega-watt trong một phần nghìn giây, thường kéo dài hàng tuần, hàng tháng, và cũng không báo trước.
Đó là lý do chúng ta thiết kế hệ thống thay thế các nhà máy bị hỏng bằng cách nối kết giữa các nhà máy hoạt động.
Và cũng theo cách này, để bảo đảm nguồn cung cấp của nhà máy điện gió và mặt trời, hệ thống có thể xử lý những bất thường được dự báo.
Các dự báo được tính theo giờ chỉ ra rằng những hệ thống lớn và đồng bộ dùng năng lượng tái tạo có thể cấp nguồn năng lượng ổn định khi chúng được dự báo trước, được kết nối và được đa dạng hóa theo thể loại và địa điểm.
Điều này áp dụng được cho những vùng lục địa lớn như Mỹ hay châu Âu và cho những nơi nhỏ hơn nhưng được kết nối trong hệ thống rộng lớn.
Đó là cách mà 4 bang ở Đức trong 2010 được cung cấp từ 43% đến 53% điện từ gió.
Bồ Đào Nha dùng 45% năng lượng tái tạo, Đan Mạch 36%.
Và đó là cách mà cả châu Âu có thể đổi sang điện tái tạo.
Ở Mỹ, hệ thống cung cấp điện cũ kỹ, bẩn và không an toàn của chúng ta phải được thay thế bằng mọi giá vào 2050.
Và dù ta thay thế nó bằng cái gì thì giá cũng gần như nhau, khoảng 6 ngày tỷ đô la tính ở thời điểm hiện nay -- Liệu ta có chi tiêu nhiều hơn khả năng hoặc chọn nguyên tử mới, được gọi than sạch, hoặc năng lượng tái tạo thì chúng chỉ khác nhau ở mức độ tập trung.
Nhưng 4 giải pháp này có cùng giá chi phí chỉ khác nhau căn bản theo các rủi ro, về an toàn quốc gia, về nhiên liệu, nước, tài chính, công nghệ, về khí hậu và sức khỏe.
Ví dụ, hệ thống tập trung quá cao thì rất dễ bị tổn hại khi mở rộng và sự mất điện tiềm ẩn ảnh hưởng kinh tế có thể xảy ra do bởi thời tiết xấu hay những thiên tai khác hay do tấn công khủng bố.
Nhưng nguy cơ mất điện đó sẽ không còn, và nguy cơ khác được dự liệu tốt nhất, khi nhà máy năng lượng tái tạo được phân bố, được đưa vào trong những tiểu hệ thống của địa phương và nối kết với nhau, nhưng có thể đứng độc lập nếu cần.
Do đó, chúng có thể ngắt kết nối từng phần và rồi nối lại hoàn hảo.
Cách tiếp cận đó chính xác là điều mà Lầu Năm Góc đang làm theo để tự cung cấp điện.
Họ nghĩ họ cần; chúng ta, những người họ đang bảo vệ, nghĩ thế nào?
Ta muốn cái của ta cũng hoạt động.
Với cùng giá thương mại bình thường, nó có thể tối đa hóa sự an toàn quốc gia, tối ưu chọn lựa của khách hàng, tối ưu cơ hội đầu tư và đổi mới.
Đồng thời, việc sử dụng hiệu quả và nguồn tái tạo rộng rãi và đa dạng đang bắt đầu chuyển biến thành lĩnh vực tổng thể ngành điện.
Thông thường, xây dựng công có nhiều nhà máy điện lớn chạy than và nguyên tử và nhiều nhà máy điện ga khổng lồ và năng lượng tái tạo.
Những nguồn năng lượng tái tạo này, có ở trong 34 tiểu bang, để bán điện cho bạn nhiều hơn.
Tuy nhiên, đặc biệt về việc điều tiết, bây giờ thay vì giảm tiền hóa đơn cho bạn, sự đầu tư được nhắm đến hiệu quả, trách nhiệm, động bộ, năng lượng tái tạo và cách kết chúng lại với nhau ở mức ổn định cao với sự truyền tải ít hơn và ít hoặc không cần tồn kho lượng điện.
Vậy tương lai năng lượng không là số mệnh, mà là chọn lựa, và việc chọn lựa đó rất linh động.
Ví dụ, năm 1976, nhà nước và nền công nghiệp khẳng định năng lượng được dùng để tạo ra một đô la trong GDP có thể không bao giờ được hạ giá.
Lạ thay, tôi đã nghĩ nó có thể hạ nhiều lần.
Đến hôm nay, điều đó đã xảy ra.
Nó giảm một nửa.
Nhưng với công nghệ hiện đại hơn của ngày nay, kênh phân phối hoàn thiện hơn và thiết kế với nhiều tích hợp, ta có thể làm ra nhiều hơn và rẻ hơn.
Vậy để giải quyết vấn đề năng lượng, chúng ta chỉ cần mở rộng chúng.
Và những kết quả bước đầu dường như không thể tin được, nhưng như Marchall McLuban nói, "Chỉ những bí mật nhỏ bé mới cần được bảo vệ.
Những khám phá lớn được bảo vệ bởi sự hoài nghi của công chúng".
Bây giờ, hãy kết hợp điện lực và cách mạng xăng dầu, được định hướng theo hiệu suất, và bạn biết sự kiện thật sự lớn lao : làm mới lửa, nơi kinh doanh được kích hoạt và tăng tốc bởi chính sách thông minh trong thị trường bền vững có thể dẫn nước Mỹ hoàn toàn thoát khỏi xăng dầu và than đá vào 2050, và tiết kiệm được 5 ngày tỷ đô la, phát triển kinh tế thêm 2.6 lần., cũng cố an toàn quốc gia, và bằng cách đó, bằng cách thoát khỏi dầu và than đá, giảm được khí thải cacbon hóa thạch từ 82% đến 86%.
Giờ đây, nếu bạn muốn bất kỳ kết quả nào, bạn có thể ủng hộ chiến dịch 'làm mới lửa' không cần phải ủng hộ toàn bộ và không cần phải chấp nhận phần lớn trong số đó là quan trọng.
Vậy việc tập trung vào kết quả, chứ không phải nguyên nhân, có thể gở được bế tắc và xung đột để chọn một giải pháp thống nhất cho bài toán năng lượng của Mỹ.
Đây có thể là cách tốt nhất để giải quyết những thách thức toàn cầu -- thay đổi khí hậu, phát triển hạt nhân, không an toàn năng lượng, thiếu hụt năng lượng -- tất cả các vấn đề đó làm cho chúng ta kém an toàn.
Bây giờ, đội của chúng tôi tại RMI giúp các công ty thông minh khởi đầu và tiến bộ theo hướng này thông qua 6 sáng kiến riêng biệt, với khả năng sáng sủa hơn.
Đương nhiên vẫn còn nhiều tư duy cổ hủ.
Nhà công nghiệp dầu hỏa Maurice Strong nói " Không có hóa thạch trong nhiên liệu."
Nhưng với Edgar Woolard, người đã từng giữ chức chủ tịch Dupont, nhắc chúng ta, "Các công ty tụt hậu do suy nghĩ cũ kỹ sẽ không là vấn đề vì họ đơn giản không thể tồn tại lâu dài."
Tôi gọi đó không chỉ là cơ hội ngàn năm có một cho chúng ta, mà còn là một trong những thay đổi sâu sắc nhất trong lịch sử của nhân loại.
Con người chúng ta đang tìm ra lửa mới, không phải dưới đất, mà là trên cao; không phải bó hẹp mà là lan rộng; không phải cục bộ mà khắp nơi; không phải ngắn ngủi mà là lâu dài; không phải đắc đỏ mà là cho không.
Nhưng sau giai đoạn chấm dứt phần cuối của khí ga tự nhiên và sự khởi sắc của nhiên liệu sinh học theo hướng lâu dài và bền vững, lửa mới này không có ngọn.
Được dùng một cách hiệu quả, nó có thể thay ta làm việc mà không gây thiệt hại.
Mỗi các bạn sở hữu một phần của tổng số 5 ngàn tỷ đô la.
Và quyển sách mới của chúng ta "Lửa mới" mô tả cách thức bạn có thể sỡ hữu lửa đó.
Vậy với cuộc đối thoại này chỉ mới bắt đầu tại trang ReinventingFire.com hãy cho tôi mời mỗi người trong các bạn cùng tham gia với chúng tôi và với mỗi người khác, với mỗi người xung quanh bạn, làm cho thế giới giàu hơn, làm mạnh hơn mát mẻ hơn và an toàn hơn bằng cách cùng tạo lửa mới.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Bình thường tôi thích làm việc trong xưởng, nhưng khi trời mưa và chỗ đỗ xe bên ngoài biến thành một con sông, thì tôi thực sự thích điều đó.
Lúc đó, tôi sẽ cắt gỗ và đục lỗ rồi nhìn nước chảy, hay là tôi cũng có thể đi loanh quanh và tìm vòng đệm,
Bạn khó mà biết được tôi dành bao nhiêu thời gian cho nó.
Đây là tác phẩm "Giọt mưa kép".
Trong tất cả các tác phẩm của tôi, nó biểu cảm nhất.
Nó bao gồm hình mẫu giao thoa của hai giọt mưa rơi cạnh nhau.
Thay vì mở ra theo hình tròn, chúng sẽ tạo thành hình lục giác.
Tất cả các bức điêu khắc đều di chuyển bằng phương pháp cơ học.
Bạn có thấy ba đỉnh màu vàng trên sóng hình sin này không?
Tôi đang thêm một sóng hình sin khác với bốn đỉnh và bật nó lên.
800 chai soda hai lít -- Phải đấy
(Tiếng cười) 400 lon bằng nhôm.
Tule là một loại sậy mọc ở California, và điều tuyệt nhất khi sử dụng loại sậy này chính là hương thơm của chúng
Một giọt mưa đang tăng dần biên độ
Xoáy nước mà mái chèo để lại trong khi chèo thuyền.
Mô hình này bao gồm 4 loại sóng.
Ở đây tôi sẽ bỏ bước sóng đôi và tăng bước sóng đơn.
Cơ chế hoạt động mô hình này có 9 động cơ và khoảng 3000 ròng rọc.
445 sợi dây trong một mô hình lưới đan ba chiều.
Được đưa lên quy mô lớn hơn -- thực tế là lớn hơn rất nhiều, cùng với nhiều sự trợ giúp -- 14 064 đèn phản quang của xe đạp -- và 20 ngày lắp đặt.
"Kết nối'' là tác phẩm hợp tác với biên đạo múa Gideon Obarzenek.
Các sợi dây được gắn vào người các vũ công.
Đây là đoạn phim của những ngày đầu diễn tập, tác phẩm hoàn thiện đã được đưa vào tour diễn. và sẽ tới L.A. trong vòng vài tuần tới.
Hai đường xoắn ốc và 40 thanh gỗ.
Hãy dùng ngón tay vẽ theo đường này.
Xuân, hạ, thu, đông, Buổi trưa, chạng vạng, buổi tối, bình minh
Các bạn đã bao giờ nhìn thấy các tầng mây đi theo các vệt song song trên bầu trời chưa?
Bạn có biết các mảng mây ra vào liên tục các tầng cô đọng không?
Nếu những vật có vẻ biệt lập lại chính là nơi để các bước sóng liên tục của những vật đó vào thế giới của chúng ta thì sao?
Trái Đất không phẳng cũng không tròn
Nó là hình sóng.
Nghe có vẻ hay, nhưng tôi chắc rằng bạn hiểu đó không phải là toàn bộ sự thật tôi sẽ cho các bạn biết tại sao
Tôi có một cô con gái 2 tuổi rất tuyệt vời
và tôi sẽ nói thẳng: Con bé không phải là một bước sóng.
Bạn có thể nói: "Phải, Reuben, anh chỉ cần lùi lại một chút thôi thì chu trình đói và ăn thức và ngủ, cười và khóc. sẽ trở thành một khuôn mẫu đấy."
Và tôi sẽ đáp lại rằng "Nếu tôi làm vậy thì tôi sẽ đánh mất rất nhiều thứ."
Sức ép giữa việc cần phải khám phá và vẻ đẹp cũng như tính tức thời của thế giới khi mà bạn cố tìm hiểu sâu hơn, bạn đã bỏ lỡ điều bạn đang tìm kiếm chính sức ép đó khiến cho các tác phẩm điêu khắc chuyển động.
Đối với tôi, quãng đường giữa hai đỉnh này tạo thành một bước sóng.
Để tôi cho các bạn xem một tác phẩm nữa
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
Xin cảm ơn. (Tiếng vỗ tay) Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay) June Cohen: Nhìn các tác phẩm của anh gợi lên rất nhiều hình ảnh.
Một số giống cơn gió nhưng số khác lại giống ngọn sóng có khi chúng sống động, khi khác lại giống toán học.
Anh có cảm hứng cụ thể nào cho từng tác phẩm không?
Anh có hướng đến thứ gì đó hữu hình khi thiết kế chúng không?
Một vài tác phẩm cần sự quan sát trực tiếp như hai hạt mưa rơi chẳng hạn nhìn hình mẫu đó thực sự rất đẹp.
Rồi phải tìm cách tận dụng các đồ vật để tạo nên mô hình đó
Tôi thích tự tay mình làm
Không có gì vui hơn việc cắt một khúc gỗ rồi tìm cách làm nó chuyển động.
Các tác phẩm có thay đổi không?
Anh có thiết kế một thứ rồi khi thành hình lại khác không?
Tôi làm "Giọt mưa kép" trong 9 tháng và khi bật nó lên tôi thực sự không thích.
Ngay khi bật lên, tôi đã thấy ghét rồi.
Nó như một phản ứng sâu thẳm trong tâm, và tôi muốn vứt nó đi.
Hôm đó tôi lại có người bạn tới chơi anh ấy nói: "Sao cậu không đợi nhỉ?"
Tôi đợi, và ngày hôm sau tôi thích nó hơn một chút. Hôm sau nữa, niềm yêu thích tăng dần và bây giờ thì tôi yêu nó.
Tôi đoán là, thứ nhất, cảm giác thỉnh thoảng cũng có thể sai thứ hai, trông nó không giống như tôi dự đoán.
Cảm xúc của anh với tác phẩm tốt lên theo thời gian
Vâng cảm ơn anh.
Đó là một điều thú vị với chúng tôi Cảm ơn (Tiếng vỗ tay)
Tôi không biết vì sao mình luôn luôn ngạc nhiên khi nghĩ rằng 2.5 tỉ người trên khắp thế giới kết nối với nhau qua Internet và rằng tại một thời điểm bất kì hơn 30% dân số thế giới có thể lên mạng để học hỏi, sáng tạo và chia sẻ.
Và lượng thời gian mỗi chúng ta dùng để làm tất cả những việc này cũng đang tiếp tục tăng
Một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng riêng thế hệ trẻ đang dành hơn 8 giờ mỗi ngày để lên mạng
Đối với phụ huynh của một bé gái 9 tuổi con số đó có vẻ cực kỳ thấp
(Tiếng cười) Nhưng khi mạng Internet mở ra thế giới cho mỗi chúng ta nó cũng phơi bày mỗi chúng ta cho cả thế giới
Và càng ngày, cái giá mà chúng ta phải trả cho tất cả sự kết nối này là sự riêng tư.
Ngày nay, điều mà nhiều người trong chúng ta rất muốn tin đó là Internet là một nơi riêng tư; nhưng không phải vậy.
Với mỗi cái nhấp chuột và mỗi lần chạm màn hình chúng ta giống Hansel và Gretel để lại những mẩu thông tin cá nhân của mình ở mọi nơi chúng ta đi qua trong khu rừng kỹ thuật số.
Chúng ta để lại ngày sinh, chỗ ở, mối quan tâm và sở thích, mối quan hệ, lịch sử tài chính, và nhiều thứ khác nữa.
Đừng hiểu lầm ý tôi, tôi chưa từng bảo rằng chia sẻ thông tin là một điều xấu
Trên thực tế, khi tôi biết thông tin đang được chia sẻ và khi tôi được trực tiếp hỏi về sự chấp thuận, Tôi muốn một số trang hiểu thói quen của mình.
Điều này giúp họ giới thiệu những quyển sách cho tôi đọc hay những bộ phim cho gia đình tôi xem. hay những người bạn để làm quen.
Nhưng khi tôi không biết và khi không được hỏi thì đó là lúc các vấn đề nảy sinh.
Đây là một hiện tượng trên Internet ngày nay gọi là hành vi theo dõi, và nó là một ngành kinh doanh rất lớn
Trong thực tế, có cả một ngành công nghiệp được thành lập về việc theo dõi chúng ta trong các rừng kỹ thuật số và biên soạn một hồ sơ của mỗi chúng ta.
Và khi tất cả các dữ liệu đó được tổ chức, họ hầu như có thể làm bất cứ điều gì họ muốn với nó.
Đây là một khu vực ngày nay có rất ít các quy định và thậm chí còn ít quy tắc hơn nữa.
Ngoại trừ một số thông báo gần đây tại Hoa Kỳ và châu Âu, thì đây là một khu vực mà việc bảo vệ người sử dụng gần như hoàn toàn trống rỗng.
Để tôi tiết lộ ngành công nghiệp bí mật này một chút nữa.
Hình ảnh bạn xem hình thành phía sau tôi được gọi là Collusion và nó là một tiện ích trình duyệt thực nghiệm mà bạn có thể cài đặt trong trình duyệt Firefox của bạn nó sẽ giúp bạn xem dữ liệu Web đang đi đến đâu và ai đang theo dõi bạn.
Các chấm đỏ mà các bạn thấy trên kia là những trang web có hành vi theo dõi mà tôi chưa từng thông qua, nhưng giờ đang theo tôi.
Các chấm xanh là các trang web mà tôi đã tiếp cận.
Và các chấm xám là những trang web cũng đang theo dõi tôi, nhưng tôi không biết họ là ai.
Tất cả chúng được kết nối, như các bạn thấy, để tạo thành một hình ảnh của tôi trên Web.
Và đây là hồ sơ của tôi.
Tôi sẽ minh họa bằng một ví dụ cụ thể và cá nhân.
Tôi đã cài đặt Collusion trong máy tính xách tay hai tuần trước và tôi để cho nó theo mình vào một ngày điển hình.
Giống như hầu hết các bạn, Tôi bắt đầu một ngày bằng việc lên mạng và kiểm tra email.
Tôi sau đó vào trang tin tức, tìm đọc một số bản tin chính.
Và trong trường hợp cụ thể này, tôi thích một bài trong số đó nói về giá trị của việc học âm nhạc trong trường học và tôi chia sẻ nó trên một mạng xã hội.
Sau đó con gái tôi cùng vào bàn ăn sáng với chúng tôi, và tôi hỏi nó, "Ở trường con có chú trọng việc học âm nhạc không?"
Và tất nhiên theo phản xạ tự nhiên của một cô bé 9 tuổi, nhìn tôi và hỏi một cách kì quặc, "Học âm nhạc gì ạ?"
Vì vậy tôi bảo nó lên mạng để tìm kiếm.
Bây giờ để tôi dừng lại.
Chúng tôi thậm chí chưa ăn sáng được 2 miếng và đã có gần 25 trang web theo dõi tôi rồi đó.
Tôi chỉ vào xem tất cả là 4 trang.
Vì vậy, tôi sẽ lướt nhanh phần còn lại trong ngày.
Tôi đi làm, tôi kiểm tra email, Tôi đăng nhập vào một vài trang xã hội, tôi chỉnh sửa blog, Tôi xem các báo cáo tin tức mới, tôi chia sẻ một số chúng Tôi xem một số video, một ngày khá điển hình - trong trường hợp này, thực tế là khá nhỏ nhặt -- và cuối cùng, khi một ngày kết thúc, hãy nhìn hồ sơ của tôi.
Các chấm đỏ bùng nổ.
Các chấm xám phát triển theo cấp số nhân.
Tổng lại là hơn 150 trang web đang theo dõi thông tin cá nhân của tôi, hầu hết chúng không được sự đồng ý của tôi.
Tôi nhìn vào hình ảnh này và nó làm tôi hoảng sợ.
Điều này không có nghĩa lý gì. Tôi đang bị rình coi trên web.
Và tại sao điều này lại xảy ra?
Khá đơn giản - đó là một ngành công nhiệp lớn.
Doanh thu của một sô công ty hàng đầu trong lĩnh vực này hiện nay hơn 39 tỷ đô la.
Và là người lớn, chúng ta chắc chắn không một mình.
Cùng lúc khi tôi cài đặt hồ sơ Collusion của mình, Tôi đã cài đặt một cái cho con gái tôi.
Trong một sáng thứ bảy, hơn hai giờ trên Internet, đây là hồ sơ Collusion của nó.
Đây là một cô bé chín tuổi chủ yếu đến các trang web trẻ em.
Tôi từ hoảng sợ trở nên tức giận
Không còn là vấn đề tôi là một nhà tiên phong công nghệ hay một người ủng hộ quền riêng tư nữa; tôi là một phụ huynh
Hãy tưởng tượng trong thế giới thực nếu có ai đó theo dõi con của chúng ta với máy ảnh và sổ tay và ghi hình lại trừng chuyển động của chúng.
Tôi có thể chắc chắn không ai trong phòng này sẽ ngồi yên.
Chúng ta sẽ hành động. Có thể không phải hành động tốt, nhưng chúng ta sẽ hành động.
(Tiếng cười) Chúng ta cũng không thể ngồi yên ở đây được.
Điều này hiện nay đang diễn ra.
Quyền riêng tư không phải là một sự lựa chọn, và nó không phải là giá chúng ta chấp nhận chỉ cho việc lên mạng.
Tiếng nói của chúng ta quan trọng nhưng hành động của chúng ta còn quan trọng hơn.
Hôm nay chúng tôi cho ra mắt Collusion.
Bạn có thể tải về, cài đặt nó trong Firefox, để xem ai theo dõi bạn trên Web và theo dõi bạn trong khu rừng kĩ thuật số.
Hãy tiến lên , tiếng nói của chúng ta cần phải được lắng nghe.
Bởi vì những điều chúng ta không biết có thể làm hại chúng ta.
Bởi vì bộ nhớ của Internet là mãi mãi.
Chúng tôi đang bị theo dõi.
Bây giờ là lúc để chúng ta theo dõi những người theo dõi chúng ta.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Cái mà các bạn thấy ở đây là một điếu thuốc lá điện tử.
Nó là cái mà, kể từ khi được phát minh một, hai năm về trước, đã mang đến cho tôi hạnh phúc chưa từng được kể.
(Tiếng cười) Một trong số đó, tôi nghĩ rằng, là nicotin, nhưng có một thứ lớn hơn thế. Đó là từ khi, ở Anh, ban hành lệnh cấm hút thuốc nơi công cộng, tôi đã không bao giờ có lại được một buổi tiệc rượu vui vẻ như vậy.
(Tiếng cười) Và lý do, tôi chỉ vừa hiểu ra vào một ngày khác, đó là khi bạn đi dự một buổi tiệc rượu và bạn đứng với một ly vang đỏ trong tay và không ngừng nói chuyện với mọi người, thực lòng bạn không muốn dành tất cả thời gian chỉ để nói chuyện.
Điều đó là thực sự, thực sự mệt mỏi.
Đôi khi bạn chỉ muốn đứng một mình trong yên lặng, theo đuổi những suy nghĩ của mình.
Đôi khi bạn chỉ muốn đứng trong góc phòng và nhìn ra ngoài cửa sổ.
Bây giờ, vấn đề là, khi bạn không thể hút thuốc, Nếu bạn đứng một mình và nhìn chằm chằm ra cửa sổ, bạn là một kẻ thu mình trong vỏ ốc, một tên ngốc không có lấy nổi một người bạn.
(Tiếng cười) Nếu bạn đứng một mình và nhìn chằm chằm ra cửa sổ trên của với một điếu thuốc trên tay, ( trong con mắt người khác ) bạn lại là một nhà triết học .
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Vì vậy sức mạnh của việc nhìn nhận lại sự vật không thể bị cường điệu hóa.
Những gì chúng ta có là cùng một sự vật y hệt, cùng một hoạt động, nhưng một trong số đó làm cho bạn cảm thấy tuyệt vời và cái kia, với chỉ một thay đổi nhỏ về tư thế, lại làm cho bạn cảm thấy thật khủng khiếp.
Và tôi nghĩ rằng một trong những vấn đề với kinh tế học cổ điển đó là nó hoàn toàn bận bịu với thực tế.
Mà thực tế lại không phải là một hướng dẫn đặc biệt tốt cho hạnh phúc con người.
Lý do tại sao ư, ví dụ, liệu người về hưu có hạnh phúc hơn những người thất nghiệp trẻ?
Cả hai, xét cho cùng, đều ở chính xác cùng một giai đoạn của cuộc sống.
Cả hai đều có quá nhiều thời gian trong tay nhưng không có nhiều tiền.
Nhưng người về hưu, theo báo cáo cho biết, lại rất rất hạnh phúc, trong khi những người thất nghiệp thì cực kỳ không hài lòng và chán nản.
Lý do ư, tôi nghĩ rằng, đó là vì những người về hưu tin rằng họ đã chọn để trở thành người về hưu, trong khi những người thất nghiệp trẻ cảm thấy áp lực đè nặng lên mình.
Ở Anh, tầng lớp trên trung lưu đã thực sự giải quyết được vấn đề này một cách hoàn hảo, bởi vì họ đã tái định nghĩa lại "thất nghiệp".
Nếu bạn là một người Anh thuộc tầng lớp trên trung lưu, bạn gọi thất nghiệp là "một năm xả hơi."
(Tiếng cười) Và đó bởi vì có một thằng con trai thất nghiệp ở Manchester thì thực sự khá xấu hổ,
nhưng nếu có một thằng con thất nghiệp ở Thái Lan thì được xem gần như là một thành tựu.
(Tiếng cười) Nhưng thực tế, sức mạnh để tái định nghĩa lại các thứ -- để hiểu ra rằng trên thực tế những kinh nghiệm, các chi phí, đồ vật đều không thực sự phụ thuộc nhiều vào bản chất của chúng, mà ở cách chúng ta nhìn nhận sự việc-- Tôi hoàn toàn nghĩ rằng [điều đó] không nên bị phóng đại.
Có một thử nghiệm mà Daniel Pink đã đề cập đến người ta cho hai con chó vào trong một cái hộp và cái hộp có sàn (dẫn) điện.
Thỉnh thoảng người ta lại cho sốc điện trên sàn, làm đau những con chó.
Sự khác biệt duy nhất là một trong những con chó này có một nút nhỏ nằm bên phần nửa hộp của nó.
Và khi nó chạm vào cái nút, cú sốc điện ngừng lại.
Con chó kia thì không được trang bị cái nút như vậy.
Nó phải chịu chính xác cùng một mức độ đau đớn như con chó trong cái hộp đầu tiên, nhưng lại không thể kiểm soát tình hình. Nhìn chung, con chó đầu tiên có thể cảm thấy tương đối hài lòng.
Trong khi con chó thứ hai lại hoàn toàn rơi vào trạng thái suy sụp.
Các điều kiện hoàn cảnh thực sự có thể gây ra ít tác động hơn lên hạnh phúc của chúng ta so với ý thức về quyền kiểm soát mà chúng ta cảm nhận được trong cuộc sống của mình.
Đó là một câu hỏi thú vị.
Chúng ta đặt câu hỏi - toàn bộ cuộc tranh luận trong thế giới phương Tây là về mức thuế suất.
Nhưng tôi nghĩ rằng còn có một cuộc tranh luận cần được nêu ra, đó là về mức độ kiểm soát mà chúng ta có được trên số tiền đóng thuế của chính mình. Đó là điều khiến cho việc phải trả 10 bảng có thể bị xem như một sự nguyền rủa trong bối cảnh này lại có thể nhận được sự hoan nghênh trong một bối cảnh khác.
Bạn biết đó, trả 20.000 bảng tiền thuế cho y tế và bạn chỉ đơn thuần cảm thấy mình là một gã khờ.
Trả 20.000 bảng để tài trợ cho một bệnh viện địa phương và bạn được gọi là một nhà hoạt động từ thiện.
Có thể tôi đang ở sai nước để bàn luận về việc sẵn sàng đóng thuế.
(Tiếng cười) Vì vậy, tôi sẽ mang đến cho các bạn một đề tài khác. Làm thế nào để nhìn nhận những điều thực sự quan trọng.
Các bạn gọi nó là giải cứu Hy Lạp
hay giải cứu gánh nặng từ những ngân hàng ngu ngốc đã cho Hy Lạp vay?
Bởi vì thực sự chúng là một.
Nhưng cách mà các bạn gọi tên chúng thực sự ảnh hưởng đến cách phản ứng của bạn đến những vấn đề này, cả về mặt thể xác lẫn tinh thần.
Tôi nghĩ rằng giá trị tâm lý là tuyệt vời để có thể được xem là hoàn toàn trung thực.
Một trong những người bạn tốt của tôi, một giáo sư tên Nick Chater, người giữ chức giáo sư môn khoa học quyết định ở London, tin rằng chúng ta nên dành ít thời gian hơn cho việc nhìn vào chiều sâu ẩn giấu của nhân tính và dành nhiều thời gian hơn để khám phá các chỗ cạn tiềm ẩn.
Tôi nghĩ rằng điều đó thực sự đúng đắn .
Tôi nghĩ rằng các ấn tượng có một hiệu ứng điên rồ lên những gì chúng ta suy nghĩ và những gì chúng ta làm.
Nhưng thứ mà chúng ta không có được chính là một mô hình thực sự tốt về tâm lý con người. Ít nhất có lẽ là trước thời Kahneman , chúng ta đã không có được một mô hình thực sự tốt về tâm lý con người để đặt cùng với các mô hình kỹ thuật và kinh tế học tân cổ điển.
Vì vậy, những người tin vào giải pháp tâm lý đã không có được một mô hình.
Chúng ta đã không có được một khuôn khổ.
Đó là điều mà đối tác kinh doanh của Warren Buffett - Charlie Munger gọi là "một hàng rào mắt cáo mà trên đó treo các ý tưởng của bạn." Các kỹ sư, nhà kinh tế học, nhà kinh tế học cổ điển
tất cả họ đã có một hàng rào mắt cáo rất, rất mạnh mẽ nơi mà gần như mỗi một ý tưởng đều có thể được treo lên.
Còn chúng ta chỉ có được một tập hợp những hiểu biết cá nhân ngẫu nhiên mà không có lấy một mô hình tổng thể.
Và điều đó có nghĩa là trong việc tìm kiếm giải pháp, chúng ta đã đưa ra quá nhiều ưu tiên cho cái mà tôi gọi là giải pháp kỹ thuật, giải pháp Newton, và không dành sự quan tâm đúng mức cho những giải pháp tâm lý.
Bạn đã biết ví dụ của tôi về Eurostar rồi đấy. Sáu triệu bảng được chi để rút ngắn thời gian đi lại giữa Paris và London đi khoảng 40 phút.
Với 0,01 phần trăm khoản tiền này bạn có thể lắp đặt WiFi trên tàu, việc làm này tuy không thể rút ngắn thời gian của cuộc hành trình, nhưng sẽ nâng cao đáng kể sự thích thú và lợi ích của chuyến tàu trong mắt hành khách.
Với khoảng 10 phần trăm số tiền này, bạn có thể thuê tất cả các siêu mẫu nam nữ hàng đầu thế giới để đi lại trên tàu và phân phát miễn phí rượu Chateau Petrus cho tất cả hành khách.
Và bạn vẫn sẽ còn 5 [triệu] bảng tiền dư, và người ta thậm chí sẽ yêu cầu tàu chạy chậm lại.
(Tiếng cười) Tại sao chúng ta lại không được cho cơ hội giải quyết vấn đề đó một cách tâm lý hơn?
Tôi nghĩ rằng đó là bởi vì có sự mất cân bằng, bất đối xứng, trong cách chúng ta xử lý những ý tưởng sáng tạo nghiêng về mặt tâm lý tình cảm so với cách chúng ta xử lý những ý tưởng.theo lý trí, số học và bảng tính.
Nếu bạn là một người sáng tạo, tôi nghĩ khá đúng rằng, bạn sẽ phải xin phê duyệt tất cả các ý tưởng của mình từ những người lý trí hơn mình.
Bạn phải đi vào một phân tích chi phí-lợi ích, một nghiên cứu về tính khả thi, một nghiên cứu về tỷ lệ hoàn vốn và cứ thế.
Và tôi nghĩ rằng điều đó có thể đúng.
Nhưng lại không thể áp dụng vào một số trường hợp xung quanh khác.
Những người sử dụng một khuôn khổ có từ trước, một khuôn khổ kinh tế, một khung kỹ thuật, cảm thấy rằng thực sự logic đã là câu trả lời cho chính nó.
Điều mà họ không nói là, "Các con số dường như tăng lên, nhưng trước khi tôi trình bày ý tưởng này, tôi sẽ đi và trình bày nó cho một số người thực sự điên rồ để xem liệu họ có thể nghĩ ra được một cái gì đó tốt hơn."
Và vì vậy chúng ta, một cách nhân tạo, tôi nghĩ vậy, ưu tiên cho cái mà tôi gọi là ý tưởng cơ học thay vì các ý tưởng tâm lý .
Một ví dụ về một ý tưởng tâm lý tuyệt vời: Một cải thiện tốt nhất để nâng cao tỉ lệ hài lòng của hành khách trên Tàu điện ngầm London trên mỗi bảng chi ra xảy đến khi họ không đưa thêm xe vào hoạt động cũng như không thay đổi tần suất các chuyến xe, (mà là việc) họ lắp đặt bảng hiển thị các điểm tại các sân ga. Bởi vì bản chất của sự chờ đợi không phải chỉ phụ thuộc vào chất lượng về mặt số học của nó hay thời gian kéo dài, mà còn ở mức độ của sự không chắc chắn mà bạn phải trải nghiệm trong thời gian chờ đợi.
Chờ đợi bảy phút cho một chuyến tàu với một đồng hồ đếm ngược sẽ ít gây bực bội và khó chịu hơn việc chờ đợi 4 phút, từ cắn đốt ngón tay. cho đến, "Khi nào thì chuyến tàu chết tiệt này mới đến đây?"
Đây là một ví dụ tuyệt đẹp về một giải pháp tâm lý được triển khai tại Hàn Quốc. Đèn đỏ giao thông có bảng đếm ngược.
Nó đã được chứng minh làm giảm tỷ lệ tai nạn trong các thí nghiệm.
Tại sao? Bởi vì cơn thịnh nộ khi lái xe, sự thiếu kiên nhẫn và bực bội
giảm đi đáng kể khi bạn có thể nhìn thấy thời gian phải chờ đợi của mình.
Tại Trung Quốc, khi người ta không thực sự hiểu các nguyên tắc đằng sau sáng kiến này, họ đã áp dụng nguyên tắc tương tự cho đèn xanh của đèn giao thông. (Tiếng cười) Đó không phải là một ý hay.
Bạn đang cách đó 200 yards và bạn nhận ra mình chỉ còn có 5 giây để chạy, thế là bạn nhấn ga vượt thẳng.
(Tiếng cười) Người Hàn Quốc, một cách rất siêng năng, đã tiến hành kiểm tra cả hai phương pháp.
Tỷ lệ tai nạn giảm xuống khi bạn áp dụng nó cho đèn đỏ; và tăng lên khi áp dụng cho đèn xanh.
Đây là tất cả những gì mà tôi yêu cầu khi bàn về quy trình đưa ra quyết định của con người, là việc xem xét đến ba điều sau đây.
Tôi không yêu cầu đề cao hoàn toàn một cái này so với cái khác.
Tôi chỉ nói rằng khi giải quyết các vấn đề, bạn nên công bằng nhìn vào cả ba yếu tố và nên tìm kiếm càng nhiều càng tốt để tìm ra giải pháp thỏa mãn cả ba.
Nếu bạn nhìn vào một doanh nghiệp vĩ đại, hầu như luôn luôn, bạn sẽ tìm thấy sự có mặt của tất cả ba điều này.
Những doanh nghiệp thực sự, thực sự thành công -- Google là một thành công tuyệt vời về công nghệ, tuy nhiên, nó cũng được dựa trên một cái nhìn sâu sắc về mặt tâm lý: Người ta tin rằng thứ chỉ thực hiện một nhiệm vụ thì tốt hơn so với thứ thực hiện điều đó với một cái khác.
Đó là thứ bẩm sinh gọi là sự pha loãng mục tiêu .
Ayelet Fishbach đã có một bài viết về đề tài này.
Tất cả những doanh nghiệp khác cùng thời với Google, ít nhiều, đã cố gắng trở thành một cổng thông tin. Vâng, đó là chức năng tìm kiếm,
nhưng bạn cũng có thể có được thông tin thời tiết, tỷ số các trận đấu thể thao và một ít tin tức. Google đã thấu hiểu được rằng nếu chỉ là một công cụ tìm kiếm,
người ta sẽ cho rằng bạn là một công cụ tìm kiếm rất, rất tốt .
Tất cả các bạn sẽ thực sự hiểu điều này khi đi vào cửa hàng để mua một chiếc TV. Và ở cuối gian hàng TV màn hình phẳng bạn có thể nhìn thấy những thứ khá kinh tởm được gọi là sự kết hợp giữa TV và đầu đĩa DVD.
Và tuy không có một kiến thức nào về chất lượng của những thứ như vậy, chúng ta nhìn chúng và nói, "Úi.
Nó là có lẽ kết hợp của một mẩu TV tồi tệ với một đầu đĩa DVD rác rưởi."
Vì thế, chúng ta bước khỏi với một đầu máy và TV riêng lẻ .
Thành công của Google về mặt tâm lý cũng to lớn như thành công của nó về mặt công nghệ.
Tôi đề nghị rằng chúng ta có thể sử dụng tâm lý học để giải quyết các vấn đề mà chúng ta thậm chí đã chẳng nhận ra chúng là những vấn đề cần được giải quyết.
Đây là đề nghị của tôi để khuyến khích người ta dùng hết lượng thuốc kháng sinh được kê toa.
Đừng cho họ 24 viên thuốc trắng . Hãy cho họ 18 viên trắng và sáu viên xanh và bảo họ uống những viên trắng trước và sau đó tới những viên màu xanh. Nó được gọi là "rút ngắn khoảng cách".
Khả năng mà người bệnh sẽ dùng hết lượng thuốc đó sẽ là lớn hơn rất nhiều khi có một mốc đặt ở nơi nào đó chính giữa.
Tôi cho rằng một trong những sai lầm lớn của kinh tế học đó là nó thất bại trong việc hiểu ra rằng một yếu tố, cho dù đó là nghỉ hưu, tỷ lệ thất nghiệp, chi phí, là một hàm số, không chỉ về mặt số lượng, mà còn vì bởi mặt nghĩa của nó.
Đây là một trạm thu phí đường bộ ở Anh.
Xếp hàng chờ đợi là điều xảy ra khá thường xuyên tại các trạm thu phí cầu đường.
Đôi khi bạn phải xếp hàng chờ rất, rất lâu.
Bạn có thể áp dụng nguyên tắc tương tự trên thực tế, nếu bạn muốn, cho các tuyến đường an ninh tại sân bay.
Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn thực sự chấp nhận trả gấp đôi số tiền quy định để qua cầu, để qua một làn đi khác (đó là) làn cao tốc?
Không phải là vô lý khi làm việc này. Nó mang lại hiệu quả về mặt kinh tế .
Thời gian có nhiều ý nghĩa đối với một số người hơn là một số khác.
Nếu bạn phải chờ đợi trong khi trên đường đi đến một cuộc phỏng vấn việc làm, bạn sẽ hiển nhiên chấp nhận trả thêm một vài bảng để đi qua làn cao tốc.
Nếu bạn đang trên đường đến thăm mẹ vợ, bạn có thể thích thú hơn với việc ở lại làn bên trái.
Vấn đề duy nhất là nếu bạn giới thiệu giải pháp mang tính hiệu quả kinh tế này, người ta sẽ ghét nó.
Bởi vì họ nghĩ rằng bạn đang cố ý tạo ra sự chậm trễ tại chân cầu để tối đa hóa thu nhập của bạn, và "Tại sao trên đời này lại có việc tôi phải trả tiền để trợ cấp cho sự kém cỏi của anh cơ chứ?"
Mặt khác, thay đổi khung hình một chút và tạo ra một cung cách quản lý hướng về các hoạt động xã hội, theo đó, số tiền nhận thêm sẽ không đến tay công ty chủ sở hữu cây cầu, mà được chuyển đến các tổ chức từ thiện,
và thế là sự sẵn sàng chi trả về mặt tinh thần đã hoàn toàn thay đổi.
Bạn có một giải pháp kinh tế tương đối hiệu quả, nhưng cái mà thực sự nhận được sự chấp thuận của công chúng và thậm chí là một ít sự yêu mến, hơn là bị coi như một hành động xấu xa.
Thế nên, các nhà kinh tế học mắc sai lầm cơ bản ở chỗ họ nghĩ rằng tiền là tiền.
Thực sự nỗi đau mà tôi đã trải nghiệm khi phải trả 5 bảng không phải chỉ là tương ứng tỉ lệ với số lượng tiền phải trả, mà còn gắn liền với nơi mà tôi nghĩ rằng số tiền đó sẽ đi đến.
Và tôi cho rằng sự hiểu biết có thể cách mạng hóa chính sách về thuế.
Nó có thể cách mạng hóa dịch vụ công cộng.
Nó thực sự có thể thay đổi mọi thứ một cách đáng kể.
Đây là một anh chàng mà tất cả các bạn cần phải học tập theo. Anh ta là một nhà kinh tế học người Áo
người đầu tiên hoạt động trong nửa đầu thế kỷ 20 ở Vienna.
Điều thú vị về trường học ở Áo này đó là họ thực sự trưởng thành lên cùng với Freud.
Và do đó, họ chủ yếu dành sự quan tâm cho môn tâm lý học.
Họ tin rằng đã có một môn học được gọi là praxeology, đó là một môn tiền đề cho nghiên cứu kinh tế.
Praxeology là môn học nghiên cứu sự lựa chọn của con người, hành động và đưa ra quyết định.
Tôi cho rằng họ đã đúng. Tôi nghĩ rằng nguy hiểm mà chúng ta gặp phải trong thế giới ngày nay
là chúng ta có các nghiên cứu kinh tế được xem như một môn tiền đề trước khi đi vào nghiên cứu tâm lý con người.
Tuy nhiên, như Charlie Munger đã nói, "nếu kinh tế không phải là về hành vi, tôi cũng chẳng biết nó là cái quái gì nữa."
Von Mises, thú vị thay, tin rằng kinh tế chỉ là một tập hợp con của tâm lý học.
Tôi nghĩ anh ta sẽ chỉ đề cập đến kinh tế như "nghiên cứu về hành vi con người trong các điều kiện của sự khan hiếm."
Nhưng von Mises, trong số nhiều điều khác, Tôi nghĩ, sử dụng phép loại suy mà có lẽ là sự biện minh và giải thích tốt nhất cho giá trị của tiếp thị, giá trị của giá trị cảm nhận và thực tế rằng chúng ta thực sự nên đối xử với nó hoàn toàn bình đẳng với bất kỳ loại giá trị khác.
Chúng ta có xu hướng, tất cả chúng ta - ngay cả những người làm việc trong ngành tiếp thị-- suy nghĩ về các giá trị theo hai cách. Có giá trị thực sự, khi bạn tạo ra một cái gì đó trong nhà máy sản xuất và cung cấp một dịch vụ, rồi sau đó có một loại giá trị đáng ngờ, mà bạn tạo ra bằng cách thay đổi cách mọi người nhìn vào các thứ. Von Mises hoàn toàn bác bỏ sự phân biệt này.
Và anh ta đã sử dụng phép loại suy sau.
Ông viện dẫn lời của những nhà kinh tế học lạ lùng được gọi là những người Pháp Physiocrats, những người tin rằng giá trị thực sự duy nhất là những gì bạn lấy ra từ đất.
Vì vậy, nếu bạn là một người chăn cừu hoặc một thỡ khai thác đá hoặc một nông dân, bạn tạo ra giá trị đích thực.
Tuy nhiên, nếu bạn mua một ít len từ người chăn cừu và thêm vào đó một sự cao cấp để chuyển đổi nó thành một chiếc mũ, bạn không thực sự tạo ra giá trị, bạn đang bóc lột người chăn cừu kia.
Bây giờ von Mises nói rằng các nhà kinh tế học hiện đại đang phạm phải cùng một sai lầm liên quan đến quảng cáo và tiếp thị.
Anh ta nói rằng, nếu bạn điều hành một nhà hàng, sẽ không có một khác biệt lành mạnh nào được tạo ra giữa việc bạn tạo ra giá trị bằng cách nấu thức ăn và giá trị bạn tạo ra bằng cách quét sàn nhà. Một trong số đó tạo ra, có lẽ, sản phẩm chính-
thứ chúng ta nghĩ rằng chúng ta đang trả tiền cho nó-- trong khi cái còn lại tạo ra một bối cảnh mà trong đó, chúng ta có thể thưởng thức và đánh giá cao sản phẩm đã nêu.
Và ý nghĩ cho rằng một trong số đó thực sự cần phải nhận được sự ưu tiên hơn là những cái khác về cơ bản là sai lầm.
Hãy thử một thử nghiệm suy nghĩ nhanh chóng này. Hãy tưởng tượng một nhà hàng phục vụ các món ăn được gắn sao Michelin, nhưng thực sự nhà hàng lại hôi mùi nước thải và phân người thì rải rác trên sàn nhà.
Điều tốt nhất mà bạn có thể làm để tạo ra giá trị chắc chắn không phải là cải thiện chất lượng món ăn, mà đó phải là làm sao thoát khỏi mùi hôi và làm sạch sàn nhà.
Và điều đó mang tính sống còn chúng ta hiểu điềun ày.
Nếu nó có vẻ như là một điều gì kỳ lạ và không thể hiểu nổi, ở Anh, các bưu điện sở hữu một tỷ lệ thành công 98 phần trăm cho dịch vụ chuyển phát thư hạng nhất trong ngày hôm sau.
Họ đã cho rằng như thế là không đủ tốt và họ muốn làm cho nó lên đến 99 phần trăm. Các nỗ lực thực hiện điều này gần như đã phá vỡ tổ chức bưu điện.
Nếu cùng trong lúc đó bạn ra ngoài và hỏi mọi người,
"Tỷ lệ phần trăm của những thư được chuyển phát đến ngay trong ngày hôm sau là bao nhiêu?"
câu trả lời thông thường, hoặc rập khuôn sẽ là từ 50 đến 60 phần trăm.
Nếu nhận thức của bạn là tồi tệ hơn nhiều so với thực tế, các bạn đang cố gắng làm cái quái gì để thay đổi thực tế?
Nó giống như việc cố gắng cải thiện các món ăn tại một nhà hàng bốc mùi vậy.
Những gì bạn cần làm là trước hết nói với mọi người rằng 98 phần trăm thư được chuyển đến nơi ngay ngày hôm sau, thư hạng nhất.
Điều đó khá là tốt. Tôi sẽ chỉ ra rằng, ở Anh có một khung tham khảo còn tốt hơn rất nhiều
đó là nói với mọi người rằng có nhiều thư hạng nhất được chuyển đến ngay ngày hôm sau ở Anh hơn (là) ở Đức. Bởi vì thông thường ở Anh nếu bạn muốn làm cho chúng tôi hạnh phúc về cái gì, chỉ cần nói với chúng tôi rằng chúng tôi làm điều đó tốt hơn so với những người Đức. (Tiếng cười)
(Vỗ tay) Hãy lựa chọn khung tham khảo của bạn và giá trị cảm nhận và từ đó giá trị thực tế sẽ hoàn toàn bị thay đổi.
Phải nói về người Đức thôi rằng những người Đức và người Pháp đang làm rất tốt trong việc tạo ra một châu Âu thống nhất.
Điều duy nhất mà họ không mong đợi là việc họ đang đoàn kết châu Âu lại với nhau thông qua một sự thù hằn ôn hòa giữa Pháp và Đức.
Nhưng tôi là người Anh, chúng tôi thích nó như vậy.
Và bạn cũng có thể nhận thấy là trong bất kỳ trường hợp nào nhận thức của chúng ta bị rò rỉ. Chúng ta không thể nói được sự khác biệt giữa chất lượng của thức ăn
và môi trường mà trong đó chúng ta thưởng thức nó.
Tất cả các bạn sẽ nhìn thấy hiện tượng này nếu các bạn mang xe của mình đi rửa hoặc nhờ người trông coi.
Khi bạn lái xe đi, bạn sẽ cảm thấy như nó chạy tốt hơn.
Và lý do cho điều này là, trừ khi người trông xe của tôi đã bí mật thay dầu và thực hiện công việc mà tôi đã không trả công cho anh ta để làm nó và tôi cũng không được biết về điều này, đó là bởi vì nhận thức bị rò rỉ trong bất kỳ trường hợp nào .
Thuốc giảm đau có thương hiệu thì có hiệu quả giảm đau hơn hơn so với thuốc giảm đau không được gán nhãn.
Không chỉ thông qua các báo cáo về giảm đau , mà còn dựa trên các tác dụng giảm đau thực tế của nó.
Và như vậy nhận thức thực sự bị rò rỉ trong bất kỳ trường hợp nào.
Vì thế, nếu các bạn làm một cái gì đó được nhìn nhận là xấu trên một phương diện, các bạn có thể gây ảnh hưởng xấu đến những phương diện khác.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Cách đây bốn năm, chính xác là vào ngày này, Tôi đã tạo một blog thời trang mang tên Style Rookie.
Tháng 9 năm 2011, Tôi lại mở một tạp chí online cho các bạn gái tuổi teen, Rookiemag.com.
Tên tôi là Tavi Gevinson, và câu chuyện của tôi mang tên "Vẫn đang cố hiểu ra vấn đề" và chất lượng dùng MS Paint của các slide của tôi là 1 quyết định sáng tạo để theo đúng với chủ để của ngày hôm nay, và không hề liên quan đến sự thiếu khả năng sử dụng PowerPoint cả. (Cười). Tôi biên tập trang web này cho các bạn gái tuổi teen.
Tôi là một người ủng hộ nữ quyền. Tôi nghiện văn hóa nhạc pop và tôi suy nghĩ nhiều về những gì tạo nên một người phụ nữ mạnh mẽ, và, các bạn thấy đấy, phim ảnh và các show truyền hình, những thứ này đều có ảnh hưởng. Trang web của chính tôi.
Vậy nên tôi nghĩ rằng câu hỏi điều gì tạo nên người phụ nữ mạnh mẽ thường bị hiểu sai và thay vào đó chúng ta có những superwoman 2D những người này thường có 1 phẩm chất được thể hiện làm chủ đạo như kiểu của Catwoman hay cô ý thể hiện sự quyến rũ của mình rất nhiều, và điều này được coi như sức mạnh.
Nhưng họ không phải những nhân vật mạnh mẽ tình cờ là nữ.
Họ hoàn toàn tẻ nhạt, và đơn giản họ là những nhân vật bìa cứng.
Vấn đề với điều này là vì thế nên mọi người trông chờ phụ nữ trở nên dễ hiểu như thế, và phụ nữ lại trở nên giận dữ với bản thân vì bản thân không được đơn giản như thế, trong khi thực ra, phụ nữ rất phức tạp, phụ nữ có rất nhiều mặt -- không phải vì phụ nữ điên khùng, mà bởi con người là điên khùng, và phụ nữ lại tình cờ là con người. (Cười) Nên những sai sót chính là chìa khóa.
Tôi không phải là người đầu tiên nói lên đều này.
Điều làm nên một người phụ nữ mạnh mẽ chính là người mà có những điểm yếu, những sai sót, người mà có thể không được yêu thích ngay lập tức, nhưng cuối cùng ta sẽ liên hệ được họ với bản thân.
Tôi không thích thừa nhận 1 vấn đề mà không công nhận những người cố gắng để sửa chữa nó, nên tôi muốn biết ơn những chương trình như "Mad Men", những bộ phim như "Bridesmaids" (Phù Dâu), mà những nhân vật nữ hay nhân vật chính đều phức tạp và có nhiều mặt.
Lena Dunham, một người trong phim này, chương trình của cô ấy được phát sóng trên HBO vào tháng sau, "Girls." (Những cô gái) Cô ấy nói rằng cô muốn bắt đầu điều này bởi cô ấy cảm thấy rằng mỗi người phụ nữ cô từng gặp đều là một bó của những mâu thuẫn và điều này đúng với tất cả mọi người, nhưng bạn không nhìn thấy phụ nữ được đại diện như thế nhiều lắm.
Chúc mừng các bạn vì điều đó. (Cười) Nhưng tôi không cảm thấy như vậy- tôi vẫn thấy rằng có nhiều kiểu phụ nữ không được đại diện như thế, và một nhóm chúng ta sẽ tập trung vào ngày hôm nay đó là thanh thiếu niên bởi tôi nghĩ chính thanh thiếu niên là những người vô cùng mâu thuẫn và vẫn đang cố hiểu ra vấn đề, và trong những năm 90, có chương trình "Freaks and Geeks" và "My So-Called Life," và những nhân vật của họ, Lindsay Weir và Angela Chase, ý tôi là, nội dung chính của cả 2 chương trình chỉ đơn giản là họ cố gắng hiểu ra chính mình, nhưng mỗi chương trình chỉ có duy nhất 1 season, và tôi vẫn chưa thấy cái gì đó tương tự trên TV kể từ đó.
Còn đây là 1 biểu bồ khoa học của bộ não tôi — (Cười) — trong khoảng thời gian tôi bắt đầu xem các chương trình tivi đó.
Lúc đó tôi vừa hết trung học, bắt đầu cấp 3 Tôi hiện là học sinh lớp 10, và tôi đã cố để kết nối tất cả những sự khác biệt mà bạn được bảo là bạn không thể làm khi lớn lên là 1 bé gái.
Bạn không thể trở nên thông minh và xinh đẹp.
Bạn không thể ủng hộ nữ quyền đồng thời thích thú với thời trang.
Bạn không thể quan tâm đến quần áo nếu nó không phải là những điều người khác, thường là đàn ông, sẽ nghĩ về bạn.
Thế là tôi đã cố hiểu ra tất cả những điều đó, và tôi thấy hơi rối trí, và tôi đã nói vậy trên blog của mình, và tôi đã nói rằng tôi muốn bắt đầu 1 trang web dành cho các bạn nữ tuổi teen mà không phải là là tính cách mạnh mẽ để dành quyền lực này, bởi vì tôi nghĩ 1 điều trong sự hiểu sai về ủng hộ nữ quyền mà có thể làm nó trở nên xa lạ với nhiều người chính là con gái sẽ nghĩ rằng để trở thành người ủng hộ nữ quyền họ phải sống đúng một cách hoàn toàn thống nhất với những điều họ tin, không bao giờ bị bối rối, không bao giờ được có nghi ngờ, luôn có tất cả câu trả lời. Và điều này không hề đúng, và, thực ra, việc liên kết tất cả những mâu thuẫn tôi cảm nhận được trở nên dễ dàng hơn khi tôi hiểu rằng ủng hộ nữ quyền không phải là một loạt quy định mà là một cuộc thảo luận một cuộc đối thoại, một quá trình, và đây là 1 bài viết trong 1 tạp chí mà tôi làm năm ngoái Khi tôi -- ý tôi là, tôi nghĩ mình đã để bản thân đi hơi xa với bìa minh họa từ đó.
Nhưng, vâng.
Thế là tôi đã nói trên blog của mình rằng tôi muốn bắt đầu một báo xuất bản dành cho các bạn nữ tuổi teen và yêu cầu mọi người gửi bài viết, ảnh, cái gì cũng được, để trở thành thành viên của nhóm chúng tôi.
Tôi đã nhận được khoảng 3000 email.
Chỉ đạo biên tập và tôi đã đọc chúng và lập nên nhóm nhân sự của chúng tôi, và chúng tôi bắt đầu vào tháng 9 năm ngoái.
Và đây là đoạn trích trong thư của biên tập đầu tiên của tôi, Trong đó tôi nói rằng, Rookie, chúng tôi không có tất cả các câu trả lời chúng tôi cũng đang cố hiểu ra vấn đề, nhưng điểm chính ở đây không phải là cho những cô gái câu trả lời, và thậm chí là không cho phép họ tự tìm câu trả lời, nhưng hy vọng rằng sẽ truyền cảm hứng để họ hiểu rằng họ có thể cho mình cái quyền đó, họ có thể hỏi câu hỏi của riêng mình, và tìm câu hỏi của riêng mình. Với tất cả những điều trên và Rookie, tôi nghĩ chúng tôi đang cố tạo ra một không gian tốt để tất cả những điều đó được hiểu ra.
Tôi không nói " Hãy làm giống chúng tôi" và "Chúng tôi là tấm gương hoàn hảo", bởi vì chúng tôi không phải nhưng chúng tôi chỉ muốn góp phần đại diện cho các bạn gái theo cái cách mà thể hiện được những phương diện khác nhau.
Ý tôi là, chúng tôi có bài viết như "Về việc đánh giá nghiêm túc về bản thân: Làm thế nào để không quan tâm đến những gì người khác nghĩ về bạn" nhưng chúng tôi cũng có những bài như, oops -- Tôi đã hiểu ra rồi!
(Cười) Nếu như dùng câu đó, bạn có thể thoát khỏi mọi thứ.
Chúng tôi cũng có nhưng bài viết như "Cách để bạn nhìn như không vừa khóc trong dưới 5 phút"
Với tất cả những gì đã nói, tôi vẫn rất trân trọng những nhân vật trong phim và bài viết như thế ở web của chúng tôi, vì nó không chỉ vể việc trở nên hoàn toàn mạnh mẽ, mà còn có thể là tìm sự chấp nhận của bạn với bản thân và tự trọng và những khuyết điểm và cách bạn chấp nhận chúng.
Nên những gì tôi muốn các bạn hiểu được từ bài nói này, bài học của tất cả những điều này, chỉ đơn giản là hãy trở thành Stevie Nicks.
Đó là tất cả những gì bạn phải làm. (Cười) Bời vì điều tôi thích nhất về cô ấy, ngoại trừ tất cả mọi thứ, chính là cô ấy rât -- luôn luôn không cảm thấy có lỗi khi biểu diễn và không cảm thấy có lỗi về những khuyết điểm của mình và về liên kết tất cả những cảm xúc mâu thuẫn của mình Cô ấy làm bạn phải lắng nghe chúng và nghĩ về chúng và vâng, thế nên hãy trở thành Stevie Nicks.
Cảm ơn mọi người. (Vỗ tay)
Tôi tự xem mình là 1 người kể chuyện
Nhưng tôi không kể chuyện theo cách thông thường tức là tôi thường không kể chuyện cá nhân.
Thay vào đó, tôi rất thích tạo nên những công cụ cho phép những người khác kể những câu chuyện của họ, tất cả mọi người trên thế giới.
Tôi làm như thế vì tôi nghĩ mọi người thực sự có nhiều điểm tương đồng.
Tôi nghĩ mọi người đều rất giống nhau nhưng tôi cũng nghĩ rằng chúng ta khó nhận ra điều đó.
Khi tôi quan sát thế giới, tôi thấy rất nhiều sự khác biệt, và tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta đều thấy.
và chúng ta định hình bản thân bằng chúng.
Khác biệt ngôn ngữ, khác biệt về sắc tộc, chủng tộc, tuổi tác khác biệt về giới tính và tình dục. khác biệt về sự giàu có và tiền bạc, về giáo dục, cũng có sự khác biệt về tôn giáo.
Chúng ta có hết các điểm khác biệt đó và thích chúng bởi chúng làm ta cảm thấy bản thân thuộc về nơi nào đó, những tập thể nhỏ hơn.
Tôi nghĩ rằng, thật ra, mặc dù ta có sự khác biệt, nhưng ta cũng có nhiều điểm tương đồng.
Một điểm chung của chúng ta là nhu cầu thể hiện bản thân mãnh liêt.
Tôi nghĩ rằng đây là mong ước từ lâu của con người, chẳng có gì mới.
Nhưng một điều về tự thể hiện là vốn có sự thiếu cân bằng giữa khao khát thể hiện bản thân và số lượng bạn bè ủng hộ những người sẵn sàng ở bên và lắng nghe.
( Tiếng cười ) Đây cũng không phải là điều mới mẻ.
Từ thuở sơ khai của nhân loại, chúng ta đã cố điều chỉnh bằng cách sáng tạo nghệ thuật, sáng tác thơ, hát, soạn thảo văn bản rồi gửi chúng đến các tòa báo, trò chuyện với bạn bè. Chẳng có gì mới cả.
Điều mới mẻ là vào một vài năm trước nhiều hoạt động thể chất truyền thống của con người những hoạt động thể hiện bản thân, đã được đưa lên mạng.
Và khi điều đó xảy ra, con người đã để lai những dấu ấn, dấu ấn về câu chuyện những khoảnh khắc thể hiện bản thân của họ.
Và do đó điều mà tôi làm là, Tôi viết các chương trình máy tính nghiên cứu tập hợp lớn các dấu ấn đó, và cố đưa ra kết luận về chủ nhân của chúng họ nghĩ gì và cảm thấy ra sao thế giới bây giờ có gì khác với thông thường, những câu hỏi tương tự như vậy.
Một dự án nghiên cứu về các ý tưởng này, được thực hiện khoảng 1 năm trước có tên là Ta Thấy Ổn.
Cứ mỗi 2 hoặc 3 phút nó sẽ quét 1 bài viết mới được tải lên để tìm các cụm từ "Tôi thấy" hoặc "Tôi cảm thấy là"
Và khi tìm được, nó đưa cả câu nói đó vào quá trình, rồi tự động suy luận tuổi, giới tính và vị trí địa lý của người viết câu đó.
Từ việc biết vị trí và múi giờ ta có thể biết được thời tiết khi người đó viết câu ấy
Tất cả các thông tin này được lưu vào cơ sở dữ liệu thu thập khoảng 20,000 cảm xúc mỗi ngày.
Dự án này đã hoạt động được 1.5 năm
và đã thu được 7.5 triệu cảm xúc
Tôi sẽ khái quát cho bạn về cách mà thông tin này được nhìn nhận.
Và đây là Tôi thấy ổn. Cái bạn đang nhìn thấy là những phân tử chuyển động hỗn loạn, mỗi phân tử tượng trưng cho 1 cảm xúc của con người ở mỗi người trong vài giờ gần đây.
Màu sắc của chúng tương ứng với cảm xúc bên trong do đó, hạnh phúc, những cảm xúc tích cực có màu sáng.
và sự buồn bã, những cảm xúc tiêu cực là màu tối
Đường kính của mỗi chấm tròn tượng trưng cho chiều dài câu bên trong câu càng dài, chấm tròn càng lớn câu càng ngắn, chấm tròn càng nhỏ
Mỗi chấm tròn có thể ấn vào và mở rộng. Và ta thấy ở đây, "Tôi sẽ cảm thấy tốt hơn nhiều nếu tôi có thể cuộn tròn trong vòng tay anh ấy, cảm nhận tình cảm anh ấy cho tôi qua cơ thể của anh và đôi môi mềm mại của anh"
Đôi lúc, nó trở nên nóng bỏng và ướt át trong thế giới cảm xúc của con người
Tất cả điều này được bộc lộ bởi con người: "Tôi biết rằng nó không có ý nghĩa gì, nhưng khi đã nhiều năm làm người quan trọng ở một nơi nhỏ, cảm giác trở nên quan trọng hơn rất tuyệt.
Các chấm tròn thể hiện phẩm chất con người, có tính chất vật lý và chúng di chuyển thành đàn, như thể khám phá thế giới của sự sống
Và chúng cũng tò mò.
Bạn có thế thấy 1 số chúng đang đi chuyển quanh con trỏ.
Bạn có thể thấy 1 số khác đang ở góc dưới màn hình bên trái xung quanh 6 từ. 6 từ đó tượng trưng cho 6 chuyển động của Tôi thấy ổn. Hiện giờ, ta đang thấy sự giận dữ
Cũng có cả tiếng thì thầm,
Bây giờ tôi sẽ nói một số điều về chúng.
Murmurs gây ra mọi cảm giác để bay lên trần nhà
Và rồi, từng người 1 họ lấy cớ cho mình, ra nhập vào danh sách cuộn xoáy của các cảm xúc
"Tôi thấy khá hơn rồi"
( Tiếng cười ) "Tôi thấy bối rối và không chắc chắn tôi muốn làm gì"
"Tôi thấy bị lừa dối khỏi những thứ đáng sợ ở đây.
"Tôi thấy thật tự do, thật tuyệt"
"Tôi thấy như bị kẹt ở trong màn sương của sự chán nản"
Bạn có thế ấn chuột vào chúng và đi xem blog -nơi mà chúng được thu thập. Bằng cách đó bạn có thể kết nối với tác giả của chúng nếu bạn thấy có chút đồng cảm
phần tiếp theo được gọi là Montage.
Nó gây ra những cảm xúc chứa đựng hình ảnh được trích ra và
được lệnh phải thể hiện bức tranh cảm xúc của thế giới trong vài giờ gần đây
Mỗi cái đều có thể ấn vào và mở rộng
"Tôi chỉ thấy rằng tôi sẽ không thấy vui nếu không có cả anh ấy." Đó là lời của 1 người đến từ Michigan
"Tôi cảm giác rằng mình đã ngồi trước máy tính cả ngày"
( Tiếng cười ) Chúng tự động được xây dựng bởi việc sử dụng các đối tượng tìm thấy "Tôi thấy hơi no rồi"
Tiếp theo là
Nó cung cấp các bảng phân tích dữ liệu khác nhau về cảm xúc của mọi người trên thế giới trong vài giờ gần đây
Ta thấy rằng "khá hơn" là cảm xúc thường xuyên nhất gần đây sau nó là "tốt", "tồi tệ", "tội lỗi", "đúng", "xuống dốc", "ốm", v.v
Ta cũng có sự phân biệt giới tính.
Và ta thấy rằng phụ nữ nói về cảm xúc rõ hơn đàn ông trong thời gian gần đây.
Cũng có thể có sự phân biệt tuổi tác, từ đó tạo thành biểu đồ cảm xúc theo tuổi tác
Những người ở độ tuổi 20 là phong phú nhất sau đó là thanh thiếu niên, rồi đến những người ở tuổi 30 và nó giảm rất nhanh.
Những cảm xúc cũng mang đặc trưng của thời tiết,mà họ mô tả vì vậy, những cảm xúc của ngày nắng đẹp xoay vòng quanh như thể chúng là 1 phần của mặt trời
Cảm xúc của ngày âm u thì trôi lững lờ như trên 1 cơn gió
Còn của ngày mưa thì rơi xuống như trong cơn mưa bão và của ngày tuyết rơi thì nằm trên mặt đất
Cuối cùng, địa điểm làm cho cảm xúc di chuyển tới vị tri của chúng ở trên bản đồ biểu thị vị trí địa lý cảm xúc
Các phép đo cho thấy lượt xem trên dữ liệu
Thế giới đang cảm thấy "bị lợi dụng" gấp 3.3 lần mức bình thường
( Tiếng cười ) Họ thấy "ấm áp" gấp 2.9 lần bình thường, v.v
Cũng có các khía cạnh khác
Đây là giới tính, tuổi tác, thời tiết, địa điểm
Cuối cùng là những cảm xúc chất chứa
Nó hơi khác so với những cái khác
Nó xem toàn bộ dữ liệu là những viên tròn lớn và đặc như đang lắc lắc nhẹ
Và nếu tôi giữ con trỏ máy tính, chúng sẽ nhẹ nhàng nhảy
Ta thấy "tốt hơn" là cảm xúc thường xuyên nhất, sau đó là "tồi tệ"
Nếu tôi đi đến đây, danh sách sẽ cuộn tròn lại và thực tế có hàng ngàn cảm xúc được thu thập
Bạn có thể thấy con trỏ nhỏ, màu hồng đang di chuyển thể hiện vị trí của ta
Ta thấy ở đây những người đang thấy "tuột dốc", "buồn nôn", "chịu trách nhiệm"
Bạn cũng có công cụ tìm kiếm nếu bạn hứng thú về việc tìm về một dân số nhất định
Ví dụ, bạn có thể tìm những người phụ nữ cảm thấy "say mê" trong độ tuổi 20 khi trời âm u ở Bangladesh
( Tiếng cười ) Nhưng tôi sẽ để cho các bạn làm điều đó
Đây là 1 số cảm xúc tôi thích nhất rằng được thu thập "Tôi cảm thấy bố tôi sống trong tôi nhiều đến mức không còn đủ chỗ cho chính mình
"Tôi thấy rất cô đơn"
"Tôi cần ở trong 1 thị trấn toàn những người nhà quê để cảm thấy mình xinh đẹp hơn
"Tôi cảm thấy vô hình trong mắt bạn"
"Tôi sẽ không che giấu nếu xã hội không làm cho tôi thấy mình cần phải làm vậy
"Tôi thấy mình đang yêu Carolyn". "Tôi thấy thật hư hỏng"
"Tôi thấy những kẻ lập dị đó thật có ích cho đời sống đại học
( Tiếng cười ) "Tôi thích cách tôi cảm nhận hôm nay"
Bạn có thể thấy rằng, Tôi Thấy Ổn dùng 1 kỹ thuật tôi gọi đó là "quan sát thụ động"
Nghĩa là nó quan sát mọi người 1 cách thụ động khi họ đang sống cuộc sống của họ. Nó quét những blog trên thế giới và xem mọi người đang viết gì họ không biết rằng họ đang bị theo dõi hay phỏng vấn
Và vì thế cuối cùng, bạn sẽ nhận lại những phản hồi vô cùng thật lòng, chân thành và thường rất cảm động
Đây là kỹ thuật mà tôi thường dùng trong công việc vì mọi người không hề biết rằng họ đang bị phỏng vấn
Họ chỉ sống cuộc sống của mình, và cuối cùng hành động như vậy
Một kỹ thuật khác là hỏi trực tiếp
Tôi khám phá được nó ở 1 dự án khác dự án Vỏ bọc không gian thời gian của Yahoo! được thiết kế để lấy dấu vân tay của con người vào năm 2006
Nó được chia làm 10 chủ đề vô cùng đơn giản yêu, giận dữ, buồn bã, v.v.. mỗi cái chứa 1 câu hỏi mở rộng Bạn yêu cái gì? Điều gì làm bạn tức giận?
Điều gì làm bạn buồn? Bạn tin vào điều gì?
Vân vân và vân vân Time capsule khả dụng cho 1 tháng trực tuyến được dịch ra 10 ngôn ngữ, và nó trông giống thế này
Nó là 1 quả địa cầu quay vòng bề mặt được dựng lên bởi các hình ảnh ngôn ngữ, các bức vẽ của những người đóng góp cho dự án
10 chủ đề phân tán, đi vào quỹ đạo không gian, thời gian
Bạn có thể khảo sát mọi phần của dữ liệu và xem mọi người đã đệ trình những gì
Đây là câu trả lời cho Đẹp là gì?
"Hoa hậu thế giới" Có 2 kiểu time capsule
1 là 1 thế giới - đại diện cho quả địa cầu xoay vòng 2 là những tiếng nói chủ yếu, nó chia dữ liệu thành các phim đèn chiếu và cho phép bạn xem kỹ từng phần một
1 sự kiện hết sức kinh ngạc đã đặt câu hỏi cho dự án này sự kiện đó xảy ra ở 1 sa mạc nằm ngoài Albuquerque, New Mexico tại Jemez Pueblo, tổ chức, thảo luận nội dung của dự án ở phía trên các hẻm núi Đá Đỏ cổ xưa cao khoảng 61m. Nó thật phi thường
Chúng tôi cũng tổ chức nội dung về vỏ bọc không gian dưới dạng mã nhị phân, và dùng laze 35 oát phóng vào không gian
Bạn có thể thấy đường màu da cam rời bề mặt sa mạc 1 góc khoảng 45*. Điều này thật tuyệt vời bởi vì đêm đầu tiên tôi nhìn vào những thông tin này và bắt đầu thấy những khoảng trống mà tôi đã nói về tuổi tác, giới tính và sự giàu có, v.v
Nhưng khi tôi tìm hiểu sâu hơn và nhìn những hình ảnh được khắc trên các khối đá Tôi nhận ra rằng mình đã nhìn các sự kiện nguyên mẫu tương tự
hết lần này đến lần khác Ví dụ như: đám cưới, sinh đẻ, đám tang, chiếc xe đầu tiên, nụ hôn đầu tiên con ngựa hoặc con lạc đà đầu tiên--đều tùy thuộc vào văn hóa.
Nó thật sự rất chuyển động. Bức ảnh này được chụp vào đêm cuối từ 1 vách đá xa cách đó 2 dặm nơi phần nội dung của capsule đã được chiếu rọi vào khoảng không
Và có cái gì đó đang thay đổi mọi biểu hiện của con người biến mất vào bầu trời đêm.
Và nó băt đầu làm tôi nghĩ nhiều về bầu trời đêm, và cách mọi người làm để tạo lên câu chuyện tuyệt vời của họ.
Các bạn biết đấy, sinh ra ở Vermount, trên cánh đồng nơi tôi lớn lên tôi thường nhìn lên bầu trời tối và ngắm nhìn 3 chòm sao Orion, Thợ Săn,
và khi lớn lên, tôi ngày càng nhận ra rằng huyền thoại vĩ đại của Hy Lạp dạo chơi ở bầu trời trên đầu mỗi tối
Phía trước chòm sao Orion là một con bò đang rống
Perseus đang bay đến giải cứu Andromeda.
Thần Zeus đánh nhau với Chronos vì quyền kiểm soát đỉnh Olympus.
Đó đều là những câu chuyện Hy Lạp vĩ đại.
Và điều đó làm tôi băn khoăn về thế giới ngày nay.
Và làm cho tôi thực sự băn khoăn, nếu hôm nay chúng ta tạo ra những chòm sao mới, chúng sẽ trông như thế nào? chúng sẽ là gì?
nếu có thể tạo nên những hình ảnh mới trên bầu trời,ta sẽ vẽ gì?
Những câu chuyên vĩ đại ngày nay là gì?
Và đó là những câu hỏi tạo cảm hứng cho dự án mới của tôi, được trình chiếu hôm nay tại TED.
Chưa một ai được xem nó cả.
Dự án có tên là Vũ Trụ: Tiết lộ Thần Thoại Hiện Đại Của Chúng Ta
Và nó dùng phép ẩn dụ bầu trời đêm tương tác.
Vậy nên, tôi rất vinh hạnh được giới thiệu nó đến các quý vị.
Vậy nên, Vũ Trụ sẽ mở ra ở đây.
Và quý vị sẽ thấy rằng điều này dẫn đến với một trường ngôi sao chuyển động và có một Aurora Borealis ở phia sau kiểu như kỹ xảo chuyển đổi màu sắc. Màu của Aurora Borealis có thể được điều chỉnh bằng việc sử dụng thanh màu sắc đơn ở phía dưới và ta sẽ đặt chúng ở đây thành màu đỏ
nên,bạn sẽ thấy như kiểu những ngôi sao đang di chuyển dọc theo
Giờ thì chúng không chỉ là những điểm sáng,điểm ảnh nhỏ
Mỗi những ngôi sao đó thực ra đại điện một sự kiện cụ thể trong thế giới thực-- một trích dẫn rằng được phát biểu bởi ai đó,một tấm hình, một câu chuyện mới, một cá nhân, một công ty, Bạn biết đấy, một vài loại nhân cách to lớn khác thường.
Và bạn có thể nhận biết khi con trỏ bắt đầu chạm vào một vài ngôi sao này,các khối bắt đầu hiện ra.
Chúng ta thấy ở đây ,có một người đàn ông nhỏ đang đi bộ, hoặc có thể là phụ nữ.
Và ta thấy ở đây một tấm hình của cái đầu.
Bạn có thể bắt đầu thấy các từ ngữ xuất hiện ở đây..
Và những cái này là các chòm sao ngày nay.
Và tôi có thể biến đổi toàn bộ chúng và bạn thấy chúng đang di chuyển ngang qua bầu trời
Đây là vũ trụ của năm 2007,hai tháng trước
Dữ liệu là sự bao quát tin tức thế giới từ hàng ngàn nguồn tin trên thế giới
Nó sử dụng API của một công ty khổng lồ tôi làm việc cùng. tại New York,thực ra, được gọi là Daylife
Và nó như kiểu quan điểm tư tưởng hiện đại về cấp độ thần thoại học đương thời của nhân loại từ 2 tháng trước
Vi thế,chúng ta có thể thấy chỗ đang hiện lên ở đây, như là tổng thống Ford, Iraq,Bush. Và ta có thể thực sự tách ra một vài từ Tôi gọi chúng là sự bí mật-- và chúng ta có thể khiến chúng tạo thành một danh sách ký tự. Và ta thấy Anna Nicole Smith đang đóng một vai lớn gần đây.
Tổng thống Ford -- đây là đám tang của Gerald Ford.
Ta có thể nhấn vào bất kỳ thứ gì trong vũ trụ và biến nó thành trung tâm của vũ trụ, và mọi thứ khác sẽ nhập vào quỹ đạo của nó
Nào, Ta sẽ nhấn vào Ford, và bây giờ trở thành tâm điểm.
Và những thứ liên quan đến Ford đi vào qũy đạo của nó và cuộn xoáy xung quanh nó.
Ta có thể tách ra chỉ một vài tấm hình, và ta đang thấy chúng.
chúng ta có thể nhấn vào 1 trong số chúng và có các bức hình ở trung tâm của vũ trụ.
Giờ thì những thứ liên quan đến nó đang cuộn xoáy xung quanh.
Ta có thể nhấn vào nó và nhìn thấy ảnh biểu tượng của Betty Ford đang hôn chiếc quan tài của chồng cô.
Trong vũ trụ, như kiểu không có điểm kết, nó chỉ đi vô tận, và bạn có thể việc nhấn vào thứ đó.
đây là một sự tượng trưng hình ảnh.
gọi là Snapshots. Nhưng ta thực sự có thể xác định chi tiết hơn trong vũ trụ của chúng ta
Vì thế,nếu ta muốn, hãy kiểm tra vũ trụ của Bill Clinton trông ra sao.
Và hãy xem, vào tuần trước, ông ta đã làm gì.
Vì thế bây giờ, ta có một vũ trụ mới, rằng chỉ bị ràng buộc tới mọi thứ thuộc Bill Clinton
Chúng ta có thể có chòm sao của ông ta nổi lên tại đây.
Ta có thể lôi những bí mật của anh ta ra, và ta thấy rằng có nhiều thứ để làm với một ứng cử viên, Hillary,tổng thống Barack Obama.
Ta có thể thấy các câu chuyện mà Bill Clinton đang tham gia hiện nay.
bất kể cái nào cũng có thể được mở ra lúc này.
vì thế, ta thấy Obama và Clintons gặp nhau tại Alabama
Bạn có thể thấy rằng đó là một câu chuyện quan trọng có nhiều thứ quanh quỹ đạo của nó. Nếu ta mở nó ra, ta có những viễn cảnh khác trong câu chuyện này
Bạn có thể ấn bất kỳ để thoát ra và đọc báo trên nguồn lưu trữ ,Cái này là từ AI Jazeera.
Chúng ta cũng có thể thấy các siêu sao. Những cái này sẽ là con người rằng như kiểu các nam nữ anh hùng đang hiện ra trong vũ trụ của Bill Clinton. sẽ có Bill Clinton,Hillary, Iraq, George Bush, Barack Obama, Scooter Libby -- đó là các kiểu người của Bill Clinton.
Ta có thể cũng thấy một bản đồ thế giới, nó cho ta thấy các điểm đến của Bill Clinton trong tuần trước.
Ta có thể thấy ông ấy được tập trung tại mỹ vì ông ấy đang trong chiến dịch tranh cử, có lẽ thể,
một vài hoạt động tại Trung Đông. Và sau đó ta cũng có thể thấy một dòng thời gian.
ta thấy rằng ông ấy hơi yên lặng vào thứ 7 nhưng ông ấy đã trở lại với công việc vào sáng chủ nhật, và giảm dần sau đó trong tuần này.
Và nó thì không bị giới hạn tới chỉ con người hoặc ngày tháng, nhưng quả thực ta cũng có thể đặt khái niệm.
nếu tôi đặt vào sự biến đổi khí hậu của 2006 ta sẽ thấy vũ trụ đó giống như là
ở đây chúng ta có trường ngôi sao,đây ta có các khối.
đây ta có các bí mật.
ta xem lại,biến đổi khí hậu thì rộng: Nairobi,hội nghị quốc tế,môi trường.
Và cũng có một vài trích dẫn bạn có thể thấy, Nếu bạn thích đọc các trích dẫn về biến đổi khí hậu.
Bạn biết đấy,đó thực sự là thứ vô tận.
Các siêu sao của biến đổi khí hậu vào 2006 Mỹ,Anh,Trung Quốc,bạn biết đấy, đây là những quốc gia nổi trội vạch rõ khái niệm này.
đó là một phần rằng đòi hỏi sự thăm dò.
Nó sẽ là trực tuyến trong một vài ngày.
có thể là thứ 3 tới. Và bạn hoàn toàn có khả năng sử dụng nó và kiểu như khám phá sự thần thoại cá nhân của bạn có thể là gì
Bạn sẽ chú ý rằng trong cuộc sống thường nhật chứ không phải trong vũ trụ nó hỗ trợ cả quan niệm của một sự thần thoại toàn cầu, cái được đại diện bằng thứ gì đó rộng lớn như,gọi là,2007 và cũng là một sự thần thoại cá nhân.
Khi bạn tìm kiếm những thứ rằng quan trọng với bạn, trong thế giới của bạn, và sau đó thấy rằng chòm sao của chúng trông ra sao
nó là một điều thú vị. Cảm ơn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
Khi được đề nghị thực hiện bài nói TEDTalk này, thực sự tôi đã cười thầm vì các bạn biết đấy cha tôi cũng tên Ted, và phần lớn cuộc đời tôi, đặc biệt là đời sống âm nhạc thực sự là một cuộc trò chuyện (talk) mà tôi vẫn đang tiếp tục với ông ấy, hay nói cách khác một phần trong tôi vẫn là ông ấy.
Ted là một người New York, một người lúc nào quanh quẩn nhà hát và ông đã tự học để trở thành một hoạ sỹ vẽ tranh minh họa và là một nhạc sỹ.
Ông không đọc nốt nhạc, và khả năng nghe của ông hết sự bị hạn chế.
Vậy đấy, nhưng ông là giáo viên tuyệt vời nhất của đời tôi.
Mặc dù nghe âm thanh qua máy trợ thính nhưng hiểu biết về âm nhạc của ông rất sâu sắc.
Và đối với ông, vấn đề không phải là cách âm nhạc đi như thế nào mà là những gì nó chứng kiến và nó có thể đưa bạn đi đến đâu.
Và ông đã vẽ nên một bức họa về trải nghiệm này, mà ông đặt tên là "In the Realm of Music" (tạm dịch: Trong Cõi Âm Nhạc).
Mỗi ngày Ted bước vào cõi âm nhạc này bằng lối chơi ngẫu hứng phần nào theo phong cách Tin Pan Alley kiểu như thế này.
(Nhạc) Nhưng ông khá cố chấp đối với âm nhạc.
Ông nói: "Chỉ có hai thứ duy nhất quan trọng trong âm nhạc: "điều gì" và "như thế nào".
Và đối với nhạc cổ điển, "điều gì" và "như thế nào" là vô tận."
Đó là niềm đam mê của ông đối với âm nhạc.
Cả cha và mẹ tôi đều rất yêu âm nhạc.
Họ không biết quá nhiều về âm nhạc, nhưng họ dành cho tôi cơ hội để khám phá nó cùng với họ.
Và tôi nghĩ rằng mình được tạo cảm hứng từ ký ức đó, nên mong muốn của tôi là thử và mang âm nhạc đến với càng nhiều người càng tốt trong khả năng tôi có thể, kiểu như truyền nó đi, bằng mọi phương cách.
Vậy làm thế nào mà người ta cảm nhận được thứ âm nhạc này, làm thế nào mà nó đến với cuộc sống của họ, điều này thực sự mê hoặc tôi.
Một ngày nọ ở New York khi đang ở trên đường, tôi thấy một vài đứa trẻ đang chơi bóng chày ở giữa những bậc cửa, xe hơi và trụ nước cứu hỏa.
Và một cậu bé cứng cáp đang trong thế thõng người xuống để chuẩn bị tung gậy đánh bóng cậu xoay một vòng và đánh trúng phóc.
Cậu nhìn quả bóng bay trong một giây, và rồi cậu hô lên: "Dah dadaratatatah
Brah dada dadadadah."
Rồi cậu bé chạy xung quanh khu sân đó.
Còn tôi thì mãi nghĩ:
Làm thế nào mà bản nhạc giải trí của giới quý tộc Áo thế kỷ thứ 18 lại trở thành khúc reo mừng chiến thắng của đứa trẻ New York này?
Làm thế nào mà nó được truyền giữ? Làm thế nào mà cậu bé nghe được nhạc Mozart?
Vậy đấy, khi nói đến nhạc cổ điển, có một điều lạ lùng diễn ra, hơn cả Mozart, Beethoven hay Tchiakovsky.
Vì nhạc cổ điển là một truyền thống sinh hoạt không bao giờ bị gián đoạn đã đi qua hơn 1000 năm.
Và mỗi năm trong từng ấy năm đó đều chứa đựng điều gì đó rất đặc biệt và có tác động lớn để nói với chúng ta về những gì mà nó muốn được tồn tại mãi.
Đến nay nguyên liệu thô của nó dĩ nhiên chỉ là âm nhạc trong đời sống hàng ngày.
Đó là tất cả những bài hát vui, những đoạn vũ nhạc ngắn, những bản balat và hành khúc.
Tuy nhiên những gì mà nhạc cổ điển làm là chưng cất những thứ âm nhạc này, cô đọng lại thành tinh chất chất tuyệt đối, và từ tinh chất này tạo ra một ngôn ngữ mới, một ngôn ngữ mà phát ngôn một cách đầy yêu thương và không nao núng về việc chúng ta thực sự là ai.
Đó là một thứ ngôn ngữ vẫn đang tiến triển.
Đến nay qua hàng thế kỷ nó đã phát triển thành những bản nhạc lớn mà chúng ta luôn nghĩ đến như là các bản nhạc không lời và giao hưởng, nhưng ngay cả những kiệt tác nhiều tham vọng nhất có thể có sứ mệnh trung tâm của nó là mang các bạn quay trở lại một khoảnh khắc riêng tư và mong manh như bản nhạc vĩ cầm không lời của Beethoven này.
(Nhạc) Rất đơn giản và gợi nhiều liên tưởng.
Dường như rất nhiều cảm xúc được chứa đựng bên trong nó.
Còn nữa, tất nhiên, giống như tất cả các âm nhạc, thực sự nó chẳng nói về điều gì cả.
Nó chỉ là một thiết kế của độ cao thấp của âm thanh cùng với sự tĩnh lặng và thời gian.
Và độ cao thấp âm thanh, các nốt nhạc như các bạn biết chỉ là những âm rung.
Chúng là những vị trí trong quang phổ của âm thanh.
và dù cho chúng ta gọi chúng là 440 một giây, La (A) hay 3729, Si giáng (B flat) -- tin tôi đi, đều đúng cả -- chúng chỉ là hiện tượng.
Nhưng cái cách mà chúng ta phản ứng đối với các kết hợp khác nhau của những hiện tượng này thì phức hợp và đầy xúc cảm và không thể hoàn toàn thấu hiểu được.
Và cái cách mà chúng ta phản ứng lại chúng cũng thay đổi hoàn toàn qua hàng thế kỷ, cũng như sự thích thú của chúng ta đối với chúng.
Chẳng hạn, ở thế kỷ 11 người ta thích nghe những bản nhạc có kết thúc như thế này.
(Nhạc) Và đến thể kỷ 17, nó là như thế này.
(Nhạc) Và cho đến thế kỷ 21...
(Nhạc) Đến nay, những đôi tai ở thế kỷ 21 của các bạn khá là thích thú với hợp âm kết thúc như thế, mặc dù một lát sau đó nó sẽ khiến bạn bối rối hay làm bạn khó chịu hoặc một số trong số các bạn sẽ rời khỏi căn phòng.
Và lý do vì sao các bạn thích nó là bởi vì các bạn thừa hưởng, dù các bạn biết hay không biết nó cái đáng giá hàng thế kỷ của những sự thay đổi trong lý thuyết, thực tế và thời trang âm nhạc.
Và trong nhạc cổ điển chúng ta có thể dõi theo những sự thay đổi này một cách rất rất chính xác bởi gã cộng sự đầy quyền lực của âm nhạc chính là là sự tĩnh lặng, cái cách mà nó được tiếp tục: ký hiệu.
Đến nay sự thôi thúc để ký hiệu hay một cách chính xác hơn mà tôi nên nói là mã hóa âm nhạc. đã ở cùng với chúng ta trong suốt một thời gian rất dài.
200 năm trước công nguyên, một người đàn ông có tên là Sekulos đã viết ca khúc này cho người vợ quá cố của mình và ghi nó trên bia mộ của cô bằng hệ thống ký hiệu của người Hy lạp
(Nhạc) Và một ngàn năm sau đó, sự thôi thúc để ký hiệu này mang đến một phiên bản hoàn toàn khác.
Và bạn có thể thấy điều này đã xảy ra như thế nào trong đoạn trích từ thánh lễ Giáng sinh ""Puer Natus est nobis," "For Us is Born." (tạm dịch: để chúng ta được sinh ra)
(Nhạc) Ở thế kỷ thứ 10, những nét hơi ngoằn nghèo được sử dụng để chỉ hình dạng chung chung của giai điệu.
Và đến thế kỷ 12, một hàng được vẽ như là đường chân trời trong âm nhạc để xác định rõ hơn vị trí của độ cao thấp của âm thanh .
Và thế kỷ thứ 13, có nhiều hàng hơn và những hình dáng mới của nốt nhạc được khóa lại trong khái niệm của giai điệu một cách chính xác, và điều này dẫn đến việc hình thành nên những nốt nhạc mà chúng ta có ngày nay.
Nhưng ký hiệu không chỉ là thứ duy nhất khiến âm nhạc được lan truyền, việc ký hiệu và mã hóa âm nhạc đã thay đổi hoàn toàn thứ tự ưu tiên của nó vì nó làm cho các nhạc sỹ có thể hình dung âm nhạc trên một quy mô rộng lớn hơn nhiều.
Đến nay những chuyển động của sự ngẫu hứng có thể được ghi âm lại, lưu lại, xem xét và ưu tiên, tạo nên những thiết kế phức tạp.
Và từ khoảnh khắc này, nhạc cổ điển trở thành một cách thực chất nhất: một đoạn hội thoại giữa hai thế lực mạnh mẽ trong bản chất của chúng ta: bản năng và trí tuệ.
Và bắt đầu có một sự khác biệt thực sự ở điểm này giữa nghệ thuật của sự ngẫu hứng và nghệ thuật của sự kết hợp.
Giờ đây, nhà ngẫu hứng cảm nhận và tạo ra sự di chuyển tuyệt vời tiếp theo nhưng nhà soạn nhạc đang xem xét tất cả những sự di chuyển có thể, thử chúng và ưu tiên chúng cho đến khi anh ta thấy chúng có thể hình thành nên một thiết kế mạnh mẽ và chặt chẽ của sự tuyệt vời nhất và vĩnh viễn.
Một số nhà soạn nhạc vĩ đại như Bach, là những sự kết hợp của hai điều trên.
Bach là một nhà ngẫu hứng tuyệt vời với một tâm hồn của bậc thầy chơi cờ.
Mozart cũng tương tự như vậy.
Nhưng mỗi nhạc sĩ đánh dấu một sự cân bằng khác nhau giữa niềm tin và lý trí, bản năng và trí tuệ.
Và mỗi thời đại âm nhạc có sự ưu tiên khác nhau đối với những điều này, đi qua những điều khác nhau, "những điều gì" và "những như thế nào" khác nhau.
Trong tám thế kỷ đầu hay trong truyền thống này "điều gì" lớn ở đây là ca ngợi Thiên Chúa.
Và trong những năm 1400, âm nhạc được viết nên nhằm cố gắng phản ánh tâm trí của Chúa có thể thấy trong cách sắp xếp của bầu trời đêm.
Yếu tố "như thế nào" là một phong cách được gọi là phức điệu, âm nhạc của nhiều những tiếng nói chuyển động một cách độc lập gợi ra cách mà các hành tinh di chuyển trong vũ trụ địa tâm của Ptolemy.
Đây thực sự chính là âm nhạc của các thiên thể.
(Nhạc) Đây chính là loại âm nhạc mà Leonardo DaVinci đã biết.
Và có lẽ sự hoàn hảo về trí tuệ và sự tĩnh lặng của vũ trụ có nghĩa là một điều gì đó mới mẻ sẽ xảy ra -- một sự chuyển dịch mới hoàn toàn đã xảy ra trong năm 1600.
(Nhạc) Ca sĩ: Ah, bitter blow! (nỗi thất vọng nặng nề)
Ah, wicked, cruel fate! (định mệnh nghiệt ngã)
Ah, baleful stars! (những ngôi sao báo điềm gở)
Ah, avaricious heaven! (thiên đường tham lam)
MTT: Đây tất nhiên là sự ra đời của nhạc opera, và sự phát triển của nó đưa âm nhạc đến một chương hoàn toàn cấp tiến.
"Điều gì" không phải phản ánh tâm trí của Chúa nữa, mà theo dấu những cảm xúc bất an của con người.
Và yếu tố "như thế nào" ở đây là sự hài hòa, xếp chồng lên độ cao thấp của âm nhạc để tạo thành hợp âm.
Và các hợp âm, hóa ra có khả năng đại diện các loại cảm xúc một cách đáng kinh ngạc.
Và những hợp âm cơ bản là những thứ vẫn theo suốt chúng ta, hợp âm ba, hoặc hợp âm trưởng, mà chúng ta nghĩ là vui sướng, hay âm thứ mà chúng ta nhận thấy như buồn rầu.
Nhưng đâu là sự khác biệt thực sự giữa hai hợp âm này?
Chỉ là hai nốt nhạc ở giữa.
Hoặc là Mi thôi (E natural) và 659 âm rung một giây, hay Mi giáng (E flat) tại 622.
Vậy đâu là sự khác biệt to lớn giữa hạnh phúc và nỗi buồn của con người?
37 âm rung đáng sợ.
Các bạn có thể thấy trong một hệ thống như thế này có tiềm năng tinh tế rất lớn đại diện cho những cảm xúc của con người.
Và thực sự thì, khi con người bắt đầu hiểu hơn về bản chất phức tạp và mâu thuẫn tự nhiên của mình, sự hài hòa trở nên phức tạp hơn nhằm phản ánh nó.
Hóa ra là nó có khả năng thể hiện những cảm xúc vượt qua khả năng của ngôn ngữ.
Bây giờ với tất cả khả năng này, nhạc cổ điển thực sự cất cánh.
Đó là lúc mà những hình thức lớn lao bắt đầu sinh ra.
Và ảnh hưởng của công nghệ cũng bắt đầu được công nhận, công nghệ in ấn đặt âm nhạc, bản dàn bè nhạc, bảng mã của âm nhạc vào tay những nhà trình diễn ở khắp mọi nơi.
Và những nhạc cụ cải tiến và mới mẻ làm nên thời đại của các nghệ sỹ bậc thầy.
Đây là khi những dạng thức to lớn hình thành -- các bản nhạc giao hưởng, các bản sonate và nhạc không lời.
Và trong những kiến trúc to lớn này của thời gian, các nhà soạn nhạc như Beethoven có thể chia sẻ sự thấu hiểu bên trong của một cuộc đời.
Một bản nhạc như bản giao hưởng số 5 của Beethoven cơ bản chứng kiến làm thế nào mà ông có thể đi từ nỗi buồn và sự tức giận qua khoảng thời gian nửa tiếng, bước từng bước chính xác trong hành trình của ông, để đến với khoảnh khắc khi mà ông có thể vượt qua nó để đến với niềm vui.
(Nhạc) Vậy hóa ra là nhạc giao hưởng có thể được sử dụng trong những vấn đề phức tạp hơn, như những điểm hấp dẫn trong văn hóa, chẳng hạn như chủ nghĩa dân tộc hay sự tìm kiếm tự do hay biên giới của sự cảm tính.
Nhưng dù cho âm nhạc dẫn đến bất cứ hướng nào một điều vẫn luôn không thay đổi cho đến gần đây, đó là khi các nhạc sỹ ngừng chơi, âm nhạc dừng lại.
Khoảnh khắc này rất mê hoặc đối với tôi.
Tôi thấy nó là một khoảnh khắc rất sâu sắc.
Điều gì xảy ra khi âm nhạc dừng lại?
Nó đi đến đâu? Còn lại điều gì?
Điều gì đọng lại trong khán giả khi buổi biểu diễn kết thúc?
Có phải đó là một giai điệu hay một nhịp điệu hoặc là một tâm trạng hay một thái độ?
Và làm thế nào mà điều đó có thể thay đổi cuộc sống của họ?
Đối với tôi, điều này là mặt riêng tư mật thiết của âm nhạc.
Nó đi qua một phần của phần "tại sao" trong nó.
Và với tôi đó là điều quan trọng nhất trong tất cả.
Phần lớn, nó là chuyện giữa người với người, giữa giáo viên và học sinh, người trình diễn và khán giả, và rồi khoảng năm 1880 công nghệ mới này đã đến đầu tiên là cơ hóa rồi qua vô tuyến rồi đến kỹ thuật số tạo ra một cách thức mới và kỳ diệu để tiếp tục những điều trên, dẫu cho điều này không của riêng ai.
Người ta bây giờ có thể nghe âm nhạc mọi lúc, thậm chí họ không cần thiết phải biết chơi một nhạc cụ, đọc nốt nhạc hay thậm chi đến xem các buổi hòa nhạc.
Và công nghệ dân chủ hóa âm nhạc bằng cách làm cho tất cả mọi thứ có sẵn.
Nó dẫn đầu một cuộc cách mạng văn hóa mà trong đó các nghệ sĩ như Caruso và Bessie Smith ở cùng một phía.
Và công nghệ thúc đẩy các nhà soạn nhạc đến những điểm cực hạn, sử dụng máy tính và tổng hợp để tạo nên những sản phẩm của sự phức hợp không thể lĩnh hội được bằng trí tuệ. vượt trên các phương thức giữa các nhà trình diễn và khán giả.
Cùng lúc đó, công nghệ thông qua việc đảm nhiệm vai trò của các ký hiệu đã chuyển sự cân bằng trong âm nhạc giữa bản năng và trí tuệ vượt qua phần bản năng.
Văn hóa mà chúng ta đang sống trong đó tràn ngập những âm nhạc của sự ngẫu hứng được cắt lát, chia nhỏ và phân lớp và, có Chúa mới biết, bị phân phát và bán đi.
Hậu quả lâu dài của điều này đối với chúng ta hay đối với âm nhạc là gì?
Chẳng có ai biết cả.
Câu hỏi vẫn còn đó: Điều gì xảy ra khi âm nhạc dừng lại?
Điều gì còn lại với mọi người?
Bây giờ chúng ta có thể đến với âm nhạc một cách không giới hạn, vậy điều gì gắn kết với chúng ta?
Vâng hãy để tôi chỉ cho các bạn một câu chuyện về những gì tôi muốn bày tỏ khi tôi nói "thực sự gắn kết với chúng ta".
Tôi đến thăm một người anh em họ ở một viện dưỡng lão, và tôi kín đáo quan sát một người đàn ông đang rất run rẩy từng bước băng qua căn phòng với khung tập đi.
Ông đến một cây đàn dương cầm ở đó, cố giữ thăng bằng và ông bắt đầu chơi đoạn nhạc như thế này.
(Nhạc) Và ông nói điều gì đó như là "Tôi...anh chàng...nhạc giao hưởng...Beethoven."
Và tôi đột nhiên hiểu ra, và nói "Này anh bạn, anh đang chơi đoạn nhạc này phải không?"
(Nhạc) Và ông nói "Đúng, đúng rồi. Lúc tôi còn là một cậu bé.
Nhạc giao hưởng: Issac Stern, nhạc không lời, tôi đã từng nghe."
Và tôi nghĩ, lạy Chúa, bản nhạc này phải có ý nghĩa nhiều như thế nào đối với người đàn ông này đến nỗi ông đưa mình ra khỏi giường, băng qua phòng để khôi phục ký ức về bản nhạc này sau khi tất cả những thứ khác trong đời ông bị phai mờ đi, nó vẫn còn có ý nghĩa nhiều với ông như vậy?
Vâng, đó là lý do vì sao tôi luôn trình diễn một cách rất nghiêm túc vì sao nó lại có ý nghĩa đối với tôi nhiều như vậy.
Tôi không bao giờ biết ai có thể ở đó, ai có thể cảm nhận nó và điều gì sẽ xảy đến với nó trong cuộc đời họ.
Nhưng giờ đây tôi rất phấn khởi vì có nhiều cơ hội hơn bao giờ hết để có thể chia sẻ thứ âm nhạc này.
Đó là những gì chi phối sự quan tâm của tôi với những dự án như là serie truyền hình "Keeping Score" với Dàn nhạc giao hưởng San Francisco để nhìn lại những câu chuyện trước đây về âm nhạc, và làm việc với những nhạc sỹ trẻ tại Dàn nhạc Giao hưởng Thế Giới Mới về những dự án giúp khám phá tiềm năng của những trung tâm nghệ thuật biểu diễn mới cho cả mục đích giải trí và giáo dục.
Và tất nhiên, Dàn nhạc Giao hưởng Thế Giới Mới đã dẫn đến Dàn nhạc giao hưởng YouTube và những dự án trên internet để vươn tới những nhạc sỹ và những khán giả trên khắp thế giới.
Và điều thích thú là tất cả điều này chỉ là bản mẫu đầu tiên.
Chỉ có một vai trò duy nhất ở đây cho rất nhiều người -- các giáo viên, các bậc cha mẹ, những người biểu diễn -- là cùng nhau khám phá.
Chắc chắn, những sự kiện lớn thu hút nhiều sự chú ý, nhưng điều thực sự quan trọng chính là những gì đang diễn ra từng ngày.
Chúng tôi cần quan điểm của các bạn, sự tò mò của các bạn, giọng nói của các bạn.
Và điều làm tôi thích thú khi gặp gỡ những người là người đi bộ đường dài, đầu bếp, người viết mã, tài xế taxi những người mà tôi không nghĩ rằng họ yêu âm nhạc chính là những người đang tiếp tục nó.
Các bạn không cần phải lo lắng về việc biết điều gì.
Nếu các bạn tò mò, nếu các bạn có khả năng tự hỏi, nếu các bạn còn sống, các bạn biết tất cả những gì các bạn cần phải biết.
Các bạn có thể bắt đầu ở bất cứ đâu.
Ngao du một chút. Theo dấu. Lạc lối. Ngạc nhiên và tạo cảm hứng thích thú.
Tất cả về "điều gì", tất cả về "như thế nào" đều ở ngoài kia đợi các bạn khám phá điều "tại sao" của nó, để đắm chìm vào nó và tiếp tục theo nó.
Cám ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi yêu thức ăn
Và tôi yêu thông tin.
Con cái tôi thường nói với tôi rằng một trong những đam mê này nổi trội hơn mấy cái còn lại
(Cười) Nhưng trong 8 phút tiếp theo tôi muốn giúp bạn hiểu sự thiết lập của những đam mê này và cái bước ngoặt của đời tôi, khi cả hai niềm đam mê hòa trộn lại thành một, sự bắt đầu của một cuộc hành hương về kiến thức
Và một ý tưởng tôi muốn giới thiệu trong ngày hôm nay là cuộc đời bạn sẽ biến đổi thế nào nếu bạn nhận biết thông tin theo cách bạn nhìn thức ăn?
Tôi sinh ra tại Calcutta -- trong một gia đình mà cả bố và ông tôi đều là nhà báo, họ viết tạp chí bằng tiếng Anh.
Đó là nghề truyền thống của gia đình tôi.
Và hệ quả là, tôi lớn lên trong một gia đình với sách ở khắp cả mọi nơi
Nhất là la liệt khắp nhà.
Nhà tôi thực sự là một cửa hàng sách ở Calcutta, nhưng đó là nơi với sách của chúng tôi.
Trên thực tế, cho đến giờ, tôi có 38000 cuốn sách và không có cuốn sách nào đọc trên máy ebook Kindle cả.
Nhưng lớn lên cùng với sách và mọi người xung quanh đều nói về sách, không phải là một dạng học tập đơn thuần.
Đến tuổi 18, tôi đã có đam mê mãnh liệt với đọc sách.
Đó không chỉ là đam mê duy nhất của tôi.
Tôi là một người Nam Ấn Độ lớn lên ở Bengal.
Và có hai điều về Bengal: đó là họ thích các món ăn nhiều gia vị và đồ ngọt.
Khi lớn lên, tôi lại có đam mê với món ăn.
Tôi lớn lên trong những năm cuối thập niên 60, đầu 70, tôi đam mê nhiều thứ, nhưng đó là hai đam mê đặc biệt của tôi.
(Cười) Lúc đó, cuộc sống tôi tạm ổn.
Mọi thứ đều ổn, cho tới khi tôi gần đến tuổi 26, tôi xem một bộ phim có tên là "Mạch Điện Ngắn".
Ồ, có vẻ là một số bạn đã từng xem bộ phim đó rồi.
Và có vẻ là người ta đang tái thiết kế bộ phim đó bây giờ. và sẽ ra mắt vào năm tới.
Đó là câu chuyện về robot thử nghiệm được nạp điện và tìm thấy sự sống.
Khi chạy, bọn robot luôn bảo rằng, "Hãy cho tôi điện.
Hãy cho tôi điện." Đột nhiên tôi nhận ra rằng đối với một con robot thông tin và thức ăn là một.
Năng lương tiếp vào robot dưới một dạng hay hình thái, dữ liệu lại được nhập vào dưới một dạng hay hình thái.
Tôi bắt đầu cho rằng, tôi tự hỏi sẽ ra sao nếu bắt đầu tự tưởng tượng chính mình như thể năng lượng và thông tin là hai thứ tôi coi là đầu vào -- như thể thức ăn và thông tin đều tương tự nhau theo một dạng hay hình thái nào đó.
Tôi bắt đầu nghiên cứu về vấn đề này, và sau 25 năm, tôi bắt đầu nhận ra rằng thực ra loài người - một loài động vật linh trưởng có bụng nhỏ hơn là kích thước cơ thể mình và bộ não lớn hơn.
Khi tôi nghiên cứu sâu hơn, tôi cho rằng nơi tôi khám phá ra điều đó được gọi là giả thuyết quan trọng theo mô.
Thực sự với một cơ thể tạo hóa đã ban tặng - động vật linh trưởng tỉ lệ trao đổi chất là tĩnh.
Điều duy nhất thay đổi đó là sự cân bằng của các mô hiện có.
Hai mô quan trọng nhất trong cơ thể con người đó là mô thần kinh và mô tiêu hóa.
Và qua đó là người ta đã đặt một giả thuyết được chứng minh với những kết quả tuyệt vời vào năm 1995,
một phụ nữ tên là Leslie Aiello.
Và bài nghiên cứu cho thấy rằng bạn trao đổi hai mô cho nhau.
Nếu bạn muốn não của một cơ thể cụ thể to lên, bạn phải sống với một cái ruột nhỏ hơn.
Và rồi điều đó khiến tôi thay đổi hoàn toàn tôi nói, thôi được, hai mô đó có liên quan đến nhau.
Tôi quan sát dòng thông tin cứ như thể đó là thức ăn và nói, vậy chúng ta là những người thu thập, tìm kiếm thông tin.
Chúng ta giờ trở thành nông dân, và người khai thác thông tin.
Điều đó có thực sự giải thích cho những gì chúng ta đang thấy trong những vụ tranh cãi về quyền sở hữu trí tuệ ngày nay hay không?
Vì xét về bản chất, đó là những người săn bắn hái lượm những người muốn được tự do, lang thang, và thu nhặt thông tin họ cần, những người đó làm trong ngành khai thác thông tin họ muốn dựng lên những rào cản bao quanh thông tin, thiết lập quyền sở hữu, cấu trúc, và sự ổn định.
VÌ thế luôn có tranh chấp.
Mọi thứ tôi thấy trong việc khai thác thông tin chỉ ra rằng đó là những vụ tranh cãi nảy lửa về thực phẩm giữa những người khai thác và những kẻ săn bắn hái lượm.
Điều đó đang xảy ra ngay tại đây.
Khi chuẩn bị cho bài thuyết trình, điều này vẫn đúng. hãy giả định đó là hai trường phái.
Một nhóm người nói rằng bạn có thể chắt lọc thông tin, định giá chính xác, chia nhỏ, và gộp lại, trong khi một nhóm khác lại phản đối họ nói không, bạn không thể khai thác nó.
Bạn gộp tất cả thông tin lại, cất giữ và giá trị theo đó mà tăng dần.
Điều này một lần nữa đúng với thông tin.
Nhưng sự tiêu thụ xảy ra khi thông tin bắt đầu trở nên thực sự thú vị.
Bởi điều tôi bắt đầu nhận ra sau đó là mọi người có quá nhiều cách sử dụng thức ăn.
Họ mua chúng trong cửa hàng dưới dạng tươi sống.
Bạn có nấu thức ăn không? Bạn có ăn nó không?
Bạn có ăn ở nhà hàng không?
Điều này đúng mỗi lần tôi bắt đầu nghĩ về thông tin.
Những điểm tương đồng rối tung lên -- rằng thông tin cũng có ngày bán, rằng mọi người lạm dụng những thông tin không được định ngày rõ ràng. và thực sự thông tin có thể ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán về mặt giá trị chung, vân vân.
Khi nhận định điều này, tôi hoàn toàn bị thu hút.
Năm nay là năm thứ 23 tôi nghiên cứu về vấn đề này.
Tôi bắt đầu nghĩ về bản thân mình chúng ta bắt đầu có trộn lẫn thông tin thật và tưởng tượng, những tư liệu được dàn dựng, những bộ phim tài liệu không có thật, hay bất cứ thứ gì tương tự như vậy.
Có phải chúng ta bắt đầu đạt đến trình độ mà trong đó thông tin chỉ có một số phần trăm gắn với với sự thật về nó?
Chúng ta có phải bắt đầu gán mác cho thông tin dựa trên số phần trăm sự thật đó không?
Chúng ta có phải bắt đầu nhìn vào những gì xảy ra khi nguồn thông tin bị mất, như một nạn đói hay không?
Điều đó khiến tôi đi đến yếu tố cuối cùng.
Clay Shirky đã từng khẳng định rằng không có một loài động vật cũng như thông tin nào bị quá tải, chỉ có một thất bại trong việc chọn lọc.
Tôi đưa ra dữ liệu này, nếu nhìn từ quan điểm đó là thức ăn, thì nó không bao giờ là một vấn đề về sản xuất. Bạn không bao giờ nói về vấn đề quá tải thực phẩm.
Về cơ bản, đó là một vấn đề về tiêu thụ.
Chúng ta bắt đầu phải nghĩ về cách chúng ta tự đặt chế độ ăn uống, tập thể dục, để có thể giải quyết thông tin, để có thể xác định có thể làm gì một cách hữu ích.
Trên thực tế, khi xem bộ phim, "Hãy khiến tôi thành béo phì," tôi bắt đầu nghĩ về câu nói, Điều gì sẽ xảy ra nếu một cá nhân xuất hiện liên tục trong 31 ngày trên tờ Fox News?
(Cười) Sẽ có thời gian làm chuyện đó chứ?
Vậy nên bạn thực sự bắt đầu hiểu ra rằng mình có thể bị bệnh, bị nghiễm độc, cần phải cân bằng chế độ ăn uống, và một khi bắt đầu nhìn nhận, từ đó trở đi, mọi thứ tôi có dưới dạng tiêu thụ thông tin, là sản phẩm của thông tin, sự chuẩn bị thông tin, mà tôi vừa nhìn nhận dưới quan điểm thực phẩm.
Có lẽ nó không giúp ích gì cho vòng eo của tôi bởi tôi thích nhìn nhận nó theo cả hai phía.
Tôi muốn đưa ra cho các bạn một câu hỏi: Nếu bạn bắt đầu nghĩ rằng tất cả mọi thông tin mình có thể sử dụng được theo cách bạn nghĩ về thức ăn, bạn sẽ hành xử khác đi chứ?
Rất cảm ơn các bạn vì đã dành thời gian cho buổi nói chuyện này.
(Vỗ tay)
Tôi là một người rất may mắn.
Tôi đã được đặc cách xem rất nhiều nơi tuyệt đẹp của Trái đất cùng với con người và tạo vật sống trên đó.
Và niềm đam mê của tôi đã được truyền cảm hứng khi tôi 7 tuổi, khi cha mẹ tôi lần đầu tiên đưa tôi đến Ma-rốc, ở rìa của sa mạc Sahara.
Bây giờ hãy tưởng tượng một chút về một nơi nào đó không lạnh và ẩm ướt như quê nhà.
Đó là một trải nghiệm tuyệt vời.
Và nó làm cho tôi muốn khám phá nhiều hơn nữa.
Vì vậy, với tư cách là một nhà làm phim, Tôi đã đi từ một đầu của trái đất đến đầu còn lại cố gắng để có được những bức ảnh hoàn hảo và để ghi lại những tập tính của các loài động vật mà chúng ta chưa từng thấy bao giờ.
Và hơn nữa, tôi thực sự may mắn, bởi vì tôi có thể chia sẻ điều này với hàng triệu người trên toàn thế giới.
Ý tưởng mang lại một cái nhìn mới về hành tinh của chúng ta và có thể thực sự truyền đi thông điệp đó khiến tôi bật dậy khỏi giường mỗi ngày với đội chân như được gắn lò xo.
Bạn có thể nghĩ rằng khá là khó khăn để tìm thấy những câu chuyện mới và đối tượng mới, nhưng công nghệ mới đang thay đổi cách mà chúng ta làm phim.
Nó cho phép chúng tôi làm tươi mới hình ảnh và kể những câu chuyện mới,
Trong Sự kiện tuyệt vời của Thiên nhiên, một seri phim cho đài BBC mà tôi đã thực hiện với David Attenborough, chúng tôi đã từng chỉ muốn làm việc đó mà thôi.
Hình ảnh của gấu xám đã khá quen thuộc.
Bạn nghĩ mình nhìn thấy chúng thường xuyên
Nhưng cũng có những thứ trong cuộc sống của chúng mà chúng ta hiếm khi được nhìn thấy và chưa bao giờ được quay lại.
Và đó là những gì chúng tôi đã làm, chúng tôi đã đi đến Alaska, nơi gấu xám tận dụng những sườn núi thật sự cao, hầu như không thể tiếp cận, để xây hang của mình.
Và cách duy nhất để làm phim là quay từ trên không.
(Video) David Attenborough: Xuyên suốt Alaska và British Columbia, hàng ngàn gia đình gấu đang trỗi dậy từ giấc ngủ đông
Không có gì để ăn ở đây, nhưng các điều kiện thì lý tưởng cho việc ngủ đông.
Rất nhiều tuyết để có thể đào 1 cái hang
Để tìm thức ăn, các bà mẹ gấu phải dẫn con của chúng xuống tận bờ biển, nơi tuyết đã tan chảy.
Nhưng việc đi xuống núi có thể là một thách thức đối với những chú gấu con.
Những dãy núi này là nơi nguy hiểm, nhưng cuối cùng số phận của những gia đình gấu này, và thậm chí là của tất cả các con gấu xung quanh bắc Thái Bình Dương, phụ thuộc vào cá hồi.
KB: tôi yêu cảnh đó
Tôi luôn nổi da gà mỗi khi nhìn thấy nó.
Đó là bộ phim được quay từ máy bay trực thăng bằng cách sử dụng một máy ảnh gyro ổn định.
Và đó là một thiết bị tuyệt vời, vì nó giống như có một cái chân máy lơ lửng, cần trục và dùi khoan tất cả nhập lại thành một.
Nhưng công nghệ không vẫn chưa đủ.
Để thực sự có được những cảnh quay ăn tiền, thì phải quay ở đúng chỗ và đúng thời điểm.
Và các yếu tố này thì đặc biệt khó khăn.
Năm đầu tiên chúng tôi đã không thu được gì.
Chúng tôi đã phải quay trở lại vào năm kế tiếp, thẳng tiến đến những vùng xa xôi của Alaska.
Và chúng tôi quanh quẩn ở đấy với chiếc trực thăng suốt hai tuần.
Và cuối cùng chúng tôi đã gặp may
Các đám mây tản ra, trời thì lặng gió, và các con gấu đã xuất hiện.
Và chúng tôi đã xoay sở để có được khoảnh khác tuyệt vời đó
Với một nhà làm phim, công nghệ mới là một công cụ tuyệt vời, nhưng thứ khác mà thực sự, thực sự kích thích tôi là khi một loài mới được phát hiện.
Bây giờ, khi tôi nghe nói về một loài động vật Tôi biết chúng tôi phải có nó trong những seri phim tiếp theo của mình, Châu Mỹ hoang dã, cho kênh National Geographic.
Năm 2005, một loài dơi mới được phát hiện trong các khu rừng mây của Ecuador.
Và điều tuyệr vời của khám phá này là nó cũng đã giải quyết những bí ẩn của việc cái gì đã thụ phấn cho loài hoa đặc biệt này,
Điều đó phụ thuộc hoàn toàn vào con dơi.
Bây giờ, bộ phim vẫn chưa được phát sóng, vì vậy, các bạn là người đầu tiên xem bộ phim này.
Hãy xem các bạn nghĩ gì về nó.
(Video) Tường thuật viên: Dơi môi ống mật Hoa.
Rất nhiều mật hoa nằm ở dưới đáy ống sáo dài của mỗi bông hoa.
Nhưng làm thế nào để lấy được nó?
Sự cần kíp là nguồn gốc của sự tiến hóa.
(Âm nhạc) Con dơi dài 2.5 inch này có một cái lưỡi dài 3.5 inch dài nhất so với chiều dài cơ thể so với bất kỳ loài động vật có vú nào trên thế giới.
Nếu là người, anh ta sẽ có một cái lưỡi dài bằng chín feet.
(Vỗ tay) KB: Một cái lưỡi đáng kinh ngạc,
Chúng tôi thực hiện việc ghi hình bằng cách cắt một lỗ nhỏ xíu tại chính giữa bông hoa và bằng cách sử dụng một máy ảnh có thể làm chậm các hành động tới 40 lần.
Vì vậy, hãy tưởng tượng nó diễn ra nhanh thế nào trong đời thực.
Bây giờ mọi người thường hỏi tôi, "Nơi nào là nơi yêu thích của bạn trên hành tinh này?"
Và sự thật là tôi không có.
Có rất nhiều nơi tuyệt vời.
Nhưng một số nơi khiến bạn quay lại hết lần này đến lần khác
Và một trong những nơi xa xôi mà tôi lần đầu tiên đặt chân đến khi đi du lịch bụi; Tôi đã trở lại đó một vài lần để quay phim, gần đây nhất là cho Châu Mỹ hoang dã-- đó là Altiplano trong dãy Andes của Nam Mỹ, và đó là nơi thuộc-về-một-thế-giới-khác nhất mà tôi từng biết
Ở độ cao 15000 feet, quả là khắc nghiệt.
Lạnh cóng, và cái lớp không khí mỏng manh đó thực sự làm bạn nản lòng
Đôi khi rất khó để hít thở, đặc biệt là khi mang theo tất cả các thiết bị quay phim nặng nề.
Và cái đầu nặng trĩu cảm thấy xây xẩm liên tục.
Nhưng lợi thế của bầu khí quyển loãng tuyệt vời đó là nó cho phép bạn xem các ngôi sao trên thiên đường với độ rõ nét tuyệt vời.
Cùng xem nhé
(Video) Người kể chuyện: 1.500 dặm về phía nam của khu vực nhiệt đới, giữa Chile và Bolivia, dãy núi Andes đã hoàn toàn thay đổi.
Nó gọi là Altiplano, hay "vùng đồng bằng cao"-- một nơi của những thái cực và tương phản cực độ.
Nơi đóng băng sa mạc và nước thì sôi sùng sục.
Nó giống như sao Hỏa hơn là trái đất, và có vẻ như không dành cho sự sống phát triển.
Bản thân các ngôi sao-- ở độ cao 12.000 feet, không khí khô và loãng làm cho việc quan sát chúng trở nên hoàn hảo.
Một số nhà thiên văn của thế giới có kính thiên văn ở gần đó.
Nhưng chỉ cần ngước lên bầu trời bằng mắt thường, bạn thực sự không cần.đến kính thiên văn.
(Âm nhạc) (Vỗ tay) KB: Cảm ơn các bạn rất nhiều vì đã cho phép tôi chia sẻ một số hình ảnh về trái đất lộng lẫy và tuyệt vời của chúng ta
Cảm ơn vì đã cho tôi chia sẻ chúng với các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi muốn mời các bạn nhắm mắt lại.
Tưởng tưởng mình đang đứng bên ngoài cửa trước nhà bạn.
Các bạn hãy chú ý màu cửa, chất liệu của nó.
Bây giờ hãy hình dung một nhóm người thừa cân theo chủ nghĩa khỏa thân đang chạy xe đạp.
Họ đang thi đấu trong một cuộc đua xe đạp khỏa thân, và họ được phép chạy thẳng tới trước cửa nhà của bạn.
Tôi cần các bạn phải thực sự thấy điều này.
Họ đang đạp hết sức, người họ đẫm mồ hôi, họ cứ chạy lòng vòng quanh đó.
Và họ đâm thẳng vào cửa trước nhà của bạn.
Xe đạp bay tung tóe khắp nơi, những chiếc bánh xe lăn qua bạn, niềng xe văng ra những chỗ khác nhau.
Bước qua thềm cửa nhà của bạn tiến đến tiền sảnh, hành lang, bất cứ thứ gì ở phía bên kia, và cảm nhận chất lượng ánh sáng tuyệt vời.
Đèn chiếu xuống con rối Cookie Monster.
Cookie Monster đang vẫy tay chào đón bạn từ chỗ ngồi của nó trên lưng một con ngựa rám nắng.
Đó là một con ngựa biết nói.
Bạn có thể thực sự cảm nhận được những chiếc lông màu xanh của nó đang ngoáy mũi bạn.
Bạn có thể ngửi thấy mùi bánh quy nho khô làm bằng bột yến mạch mà nó sắp bỏ hết vào miệng.
Đi qua nó đi. Đi qua nó để tới phòng khách nhà bạn.
Trong phòng khách, bằng trí tưởng tượng phong phú của mình, ảnh của Britney Spears kìa.
Cô đang mặc váy áo hở hang, cô đang nhún nhảy trên bàn cà phê của bạn, và cô ấy đang hát "Hit Me Baby One More Time."
Và rồi hãy theo tôi vào nhà bếp của bạn.
Trong nhà bếp, sàn lối đi được ốp gạch màu vàng và từ lò nướng chui ra, đang tiến đến phía bạn là cô bé Dorothy, người thiếc Tin Man, Scarecrow và con sư tử hèn nhát trong "Phù thủy xứ Oz", họ đang tay trong tay tiến thẳng đến bạn.
Được rồi, các bạn có thể mở mắt ra.
Tôi muốn nói với các bạn về một cuộc thi rất kỳ lạ được tổ chức vào mỗi mùa xuân ở thành phố New York.
Gọi là Cuộc Thi Vô Địch Nước Mỹ Về Trí Nhớ (United States Memory Championship).
Cách đây một vài năm, tôi đã theo dõi cuộc thi này với tư cách là một phóng viên khoa học mong chờ, tôi đoán, cuộc thi này kiểu như là Giải vô địch của các nhà bác học.
Đây là cuộc thi của một nhóm những anh chàng trai và một số cô gái, rất khác nhau từ tuổi tác đến chuyện... giữ vệ sinh.
(Tiếng cười) Họ sẽ ghi nhớ hàng trăm con số ngẫu nhiên, mà chỉ nhìn chúng qua một lần duy nhất.
Họ sẽ ghi nhớ tên của hàng tá tá những người xa lạ.
Họ sẽ ghi nhớ toàn bộ bài thơ chỉ trong một vài phút.
Họ sẽ thi xem ai có thể ghi nhớ thứ tự của bộ bài đã được xáo trộn một cách nhanh nhất.
Tôi cảm thấy như không thể tin được điều này.
Những người này chắc phải là... quái nhân của tạo hoá.
Và tôi bắt đầu gợi chuyện với một số người dự thi.
Đây là anh chàng tên Ed Cook đến từ nước Anh nơi mà anh sở hữu một trong những trí nhớ được rèn luyện tốt nhất.
Và tôi nói với anh: "Ed, khi nào thì anh nhận ra rằng anh là một nhà bác học?"
Ed trả lời: "Tôi không phải là một nhà bác học.
Thực sự thì tôi chỉ có một trí nhớ trung bình.
Mọi người tham dự cuộc thi này sẽ cho anh biết họ chỉ có một trí nhớ trung bình mà thôi.
Chúng tôi đều tự rèn luyện để thể hiện những thành công cực kỳ siêu phàm của trí nhớ bằng cách sử dụng một tập hợp những kỹ thuật cổ xưa, những kỹ thuật được phát minh ra cách đây 2500 năm ở Hy Lạp, những kỹ thuật tương tự mà Cicero đã từng áp dụng để ghi nhớ bài phát biểu của ông, và những học giả trung cổ dùng để ghi nhớ toàn bộ các quyển sách".
Và tôi: "Chà. Sao tôi chưa từng nghe về điều này trước đây nhỉ?"
Chúng tôi đứng bên ngoài hội trường của cuộc thi, và Ed, một anh chàng người Anh rất thông minh, tuyệt vời nhưng có phần nào đó hơi lập dị nói với tôi: "Josh, anh là một phóng viên người Mỹ.
Vậy anh có biết Britney Spears không?"
Tôi kiểu như: "Cái gì? À không.
Sao vậy?" "Vì tôi thực sự muốn chỉ cho Britney Spears làm thế nào để ghi nhớ thứ tự của một bộ bài đã được xáo trộn trên đài truyền hình quốc gia Mỹ.
Nó sẽ chứng minh cho cả thế giới thấy bất cứ ai cũng có thể làm được điều này."
(Tiếng cười) Tôi nói: "Tôi không phải Britney Spears, nhưng có lẽ anh có thể dạy tôi.
Ý tôi là anh sẽ phải bắt đầu từ đâu đó, phải không?"
Và đó là điểm khởi đầu của cuộc hành trình rất kỳ lạ đối với tôi.
Cuối cùng thì, tôi dành cả năm sau đó cho phần hay nhất của cuộc hành trình không chỉ để rèn luyện trí nhớ của mình, mà còn nghiên cứu về nó, cố gắng hiểu xem nó hoạt động như thế nào, tại sao đôi lúc nó lại không hoạt động và tiềm năng của nó có thể là gì.
Tôi đã gặp rất nhiều người thực sự thú vị.
Người đàn ông này tên E.P.
Ông bị mắc chứng mất trí nhớ có thể ông là người có trí nhớ tệ nhất trên thế giới.
Trí nhớ của ông rất kém đến nỗi thậm chí ông không nhớ rằng mình có vấn đề về trí nhớ, điều này thật ngạc nhiên.
Ông là một trường hợp vô cùng bi thảm, nhưng ông cũng là cánh cửa mở đến giới hạn mà trí nhớ của chúng ta tạo nên con người mà chúng ta hiện là.
Ở một khía cạnh khác: Tôi đã gặp người đàn ông này.
Đây là Kim Peek. Ông là một điển hình của nhân vật do Dustin Hoffman đóng vai trong phim "Rain Man"
Chúng tôi ngồi với nhau cả buổi trưa trong Thư viện công cộng thành phố Salt Lake để ghi nhớ những quyển danh bạ điện thoại, chuyện này thật (điên) rực rỡ.
(Tiếng cười) Khi trở về, tôi đã đọc toàn bộ các tài liệu ghi chép về trí nhớ, những luận thuyết được viết cách đây hơn 2000 năm bằng tiếng Lating cổ rồi sau đó bằng tiếng Latinh Trung Cổ
Và tôi đã học được rất nhiều điều thú vị.
Một trong những điều cực thú vị mà tôi đã học được là ngày xửa ngày xưa ý tưởng về việc có một trí nhớ được huấn luyện, rèn tập và trau dồi gần như không quá kỳ lạ với người xưa như đối với chúng ta ngày nay.
Vào thời xa xưa, con người đầu tư cho trí nhớ bằng cách chăm chỉ trang hoàng cho tâm trí của họ .
Qua một vài thiên niên kỷ chúng ta đã phát minh ra hàng loạt những công nghệ -- từ bảng chữ cái đến giấy để viết đến sách chép tay, tài liệu in ấn, nhiếp ảnh, máy tính, điện thoại thông minh -- những thứ mà dần dần giúp dễ dàng hơn và dễ dàng hơn giúp chúng ta bành trướng trí nhớ của chúng ta, cho chúng ta gần như thuê nguồn lực bên ngoài thực hiện dùm bản năng cơ bản này của con người.
Những công nghệ này tạo ra tính khả thi cho thế giới hiện đại của chúng ta, nhưng chúng cũng đã thay đổi chúng ta.
Chúng thay đổi chúng ta về mặt văn hóa, và tôi sẽ chứng minh rằng chúng đã thay đổi chúng ta về mặt nhận thức nữa.
Ít có nhu cầu để ghi nhớ thêm, điều này đôi khi giống như việc chúng ta đã quên đi cách làm sao để ghi nhớ.
Một trong những nơi cuối cùng trên trái đất nơi mà các bạn vẫn còn tìm thấy những người đam mê với ý tưởng về một trí nhớ được luyện tập, rèn luyện và trau dồi duy nhất chính là ở cuộc thi về trí nhớ rất khác thường này.
Nó thực sự không phải là duy nhất, có những cuộc thi được tổ chức khắp nơi trên thế giới.
Và tôi đã bị cuốn hút, tôi muốn biết những người này làm điều đó như thế nào.
Một vài năm trước, một nhóm các nhà nghiên cứu ở trường đại học Luân Đôn đã mời các nhà vô địch trí nhớ đến phòng thí nghiệm.
Họ muốn biết: Bộ não của những người này có khác với những người còn lại về phương diện cấu trúc và giải phẫu học không?
Câu trả lời là: Không.
Họ có thông minh hơn chúng ta không?
Các nhà nghiên cứu đã cho những người này thực hiện một loạt những bài kiểm tra về nhận thức, và câu trả lời là không hẳn vậy.
Tuy nhiên, có một điều thực sự thú vị và nói lên sự khác biệt giữa bộ não của các nhà vô địch trí nhớ và những điểm kiểm soát khi các nhà nghiên cứu so sánh chúng với nhau.
Khi các nhà nghiên cứu đưa những người này qua máy MRI (máy chụp cộng hưởng từ), quét qua bộ não của họ trong khi họ đang ghi nhớ những con số, những khuôn mặt người và hình ảnh những bông tuyết, các nhà nghiên cứu nhận ra các nhà vô địch trí nhớ có những điểm sáng khác nhau trong não nhiều hơn những người khác.
Đặc biệt, họ đang sử dụng, hoặc có vẻ như sử dụng một phần của bộ não mà có liên quan đến trí nhớ thuộc không gian và định vị.
Tại sao? Và chúng ta có thể học được gì từ điều này không?
Môn thể thao cạnh tranh về trí nhớ được tiếp diễn như kiểu một cuộc chạy đua vũ trang nơi mà mỗi năm có ai đó tìm ra một phương pháp mới để ghi nhớ nhiều hơn, một cách nhanh hơn, và rồi những người còn lại phải rượt theo.
Đây là một người bạn của tôi tên Ben Pridmore, ba lần vô địch thế giới về trí nhớ.
Trên bàn trước mặt anh là 36 bộ bài đã được xáo trộn mà anh chuẩn bị cố ghi nhớ chúng trong một giờ, bằng cách sử dụng một kỹ thuật mà anh phát minh ra và chỉ có anh thành thạo nó.
Anh đã dùng một kỹ thuật tương tự để ghi nhớ thứ tự chính xác của 4140 chữ số nhị phân ngẫu nhiên trong vòng nửa giờ đồng hồ.
Đúng thế.
Và trong khi có cả một tập hợp đầy những cách để ghi nhớ ở những cuộc thi như thế này, mọi thứ, tất cả những kỹ thuật đã được sử dụng, cuối cùng cũng quay về một khái niệm mà các nhà tâm lý học gọi là mã hóa chi tiết.
Nó được minh họa rõ bằng một nghịch lý đỉnh cao gọi là nghịch lý Baker/baker mà hoạt động nó là như thế này: Nếu tôi nói hai người phải ghi nhớ cùng một từ, nếu tôi nói với bạn này: "Hãy ghi nhớ có một người đàn ông tên là Baker."
Đó là tên của anh ta.
Rồi tôi nói với bạn kia: "Hãy ghi nhớ có một người đàn ông làm nghề "baker" (người làm bánh)"
Và một lúc sau tôi quay lại với hai bạn đó, và tôi hỏi: "Các bạn có nhớ từ mà
tôi đã nói với các bạn trước đó không? Các bạn có nhớ nó là từ gì không?"
Người mà được bảo là phải ghi nhớ người đàn ông tên là Baker thì ít có khả năng nhớ từ tương tự so với người được bảo phải ghi nhớ nghề nghiệp của ông ấy là một "baker" (người làm bánh).
Cùng một từ ngữ, khả năng ghi nhớ khác nhau điều này thật khó hiểu.
Điều gì đang diễn ra ở đây?
Đúng vậy. Cái tên Baker thực sự không có ý nghĩa gì đối với bạn.
Nó hoàn toàn không bị buộc lại trong toàn bộ các ghi nhớ khác đang trôi nổi xung quanh bộ óc của bạn.
Nhưng danh từ chung "baker" (người làm bánh), chúng ta biết những người làm bánh.
Những người làm bánh đội những chiếc nón màu trắng ngộ nghĩnh.
Những người làm bánh trên tay dính đầy bột.
Những người làm bánh có mùi thơm khi họ đi làm về.
Có lẽ chúng ta thậm chí quen biết với một người làm bánh.
Khi chúng ta thoạt đầu nghe từ đó, chúng ta bắt đầu đặt những chiếc móc liên kết vào nó khiến chúng ta dễ dàng tìm lại nó sau một thời gian.
Toàn bộ nghệ thuật của những gì đang diễn ra trong những cuộc thi về trí nhớ này và toàn bộ nghệ thuật ghi nhớ mọi việc tốt hơn trong cuộc sống hàng ngày là tìm cho ra những phương pháp chuyển đổi chữ B viết hoa trong B-Bakers thành chữ B thường trong b-bakers (người làm bánh) -- để lấy thông tin mà bị thiếu hụt về ngữ cảnh, về ý nghĩa, về ngữ nghĩa và chuyển đổi nó bằng cách nào đó để nó trở nên có ý nghĩa liên kết với tất cả những thứ khác đã tồn tại trong tâm trí bạn.
Một trong những kỹ thuật chi tiết hơn để làm điều này đã có từ cách đây 2500 năm thời Hy Lạp Cổ Đại.
Người ta biết đến nó như một cung điện trí nhớ.
Câu chuyện đằng sau việc hình thành cung điện trí nhớ là như thế này: Có một nhà thơ tên là Simondies đang dự một bữa tiệc lớn.
Thực ra ông được thuê để trình diễn giải trí, vào thời điểm đó nếu bạn muốn tổ chức một bữa tiệc thật linh đình, bạn sẽ không thuê một D.J mà là một nhà thơ.
Ông đứng dậy, đọc bài thơ của ông từ trí nhớ, bước ra khỏi cửa và ngay lúc ông vừa bước ra khỏi cửa cả hội trường yến tiệc bị sập đổ,
làm chết hết tất cả mọi người bên trong đó.
Không chỉ giết hết tất cả mọi người, nó còn làm nát thi thể đến nỗi không nhận ra được.
Không ai có thể nói những ai ở bên trong, không ai có thể nói vị trí họ đã ngồi.
Thi thể không thể được chôn cất đàng hoàng.
Đó thực sự là một bi kịch nối tiếp bi kịch.
Simonides, đứng bên ngoài, người sống sót duy nhất giữa đống đổ nát, ông nhắm mắt lại và nhận ra điều này, những gì mà có trong con mắt tâm trí của ông, ông có thể thấy vị trí từng vị khách đang ngồi trong bữa tiệc.
Và ông cầm tay những người thân của các vị khách tới nơi mà người thân yêu của họ đã mất giữa đống đổ nát.
Những gì mà Simonides khám phá ra vào lúc đó là điều mà tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta đều phần nào biết được bằng trực giác điều đó là... bên cạnh việc chúng ta rất kém khi phải nhớ tên và số điện thoại hay là từng-từ-một các hướng dẫn trong sách vở ở trường, chúng ta thực sự có những ký ức thuộc thị giác và không gian rất đặc biệt.
Nếu tôi đề nghị các bạn nói lại 10 từ đầu tiên trong câu chuyện mà tôi vừa kể cho các bạn nghe về Simonides, khả năng rất lớn là các bạn sẽ gặp khó khăn.
Nhưng tôi sẽ đặt cược rằng nếu tôi đề nghị các bạn hãy nhớ lại ai đang ngồi trên con ngựa rám nắng biết nói ở trong phòng sảnh nhà bạn bây giờ, các bạn sẽ có thể thấy được.
Ý tưởng đằng sau cung điện trí nhớ là để tạo nên một dinh thự tưởng tượng trong đôi mắt tâm trí của các bạn và đưa vào đó những hình ảnh của những thứ mà bạn muốn nhớ -- hình ảnh càng điên dại, kỳ lạ, quái đản, vui nhộn, tục tĩu, bốc mùi thì nó càng có khó quên hơn.
Đây là lời khuyên có từ cách đây hơn 2000 năm từ những luận thuyết Latin đầu tiên về trí nhớ.
Vậy nó hoạt động như thế nào?
Giả sử là bạn được mời đến sân khấu trung tâm của TED để nói chuyện và bạn muốn thực hiện nó bằng trí nhớ, bạn muốn làm theo cách mà Cicero đã từng làm nếu ông được mời đến TEDxRome 2000 năm trước.
Những gì bạn có thể làm là hình dung bản thân mình đang đứng ở cửa trước nhà bạn.
Và bạn tưởng tượng ra vài hình ảnh khá là điên rồ, mắc cười và khó quên để nhắc nhớ điều đầu tiên mà bạn muốn nói đến là cuộc thi rất kỳ quái này.
Và rồi bạn bước vào bên trong ngôi nhà của mình bạn sẽ thấy hình ảnh của Cookie Monster
ngồi trên đỉnh Mister Ed. Và nó sẽ gợi nhớ chuyện bạn muốn giới thiệu người bạn Ed Cook của mình.
Rồi bạn sẽ thấy hình ảnh của Britney Spears gợi bạn nhớ về câu chuyện vui bạn muốn kể.
Sau đó bạn sẽ đi vào nhà bếp, chủ đề tiếp theo mà bạn sẽ nói là hành trình kỳ lạ mà bạn đã đi trong suốt một năm, và có những người bạn giúp bạn nhớ về điều đó.
Đây là cách mà những nhà diễn thuyết La Mã thuộc lòng các bài phát biểu của họ -- không phải từng-từ-một vì nó sẽ chỉ làm hỏng bài phát biểu của bạn mà thôi, mà là theo từng chủ đề một.
Thực ra, cụm từ "topic sentence" (câu chủ đề), xuất phát từ từ "topos" trong tiếng Hy lạp có nghĩa là "nơi chốn".
Đó là một vết tích từ thời con người đã từng nghĩ về diễn thuyết và hùng biện theo những khái niệm không gian này.
Cụm từ "in the first place" (đầu tiên) cũng giống như nơi đầu tiên trong cung điện trí nhớ.
Tôi nghĩ điều này hết sức thu hút, và tôi thực sự hứng thú với nó.
Vậy nên tôi đã tìm đến thêm một vài cuộc thi trí nhớ. Tôi có ý tưởng để có thể viết dài hơn về nhóm văn hóa của những người cạnh tranh về trí nhớ này.
Nhưng lại có một vấn đề.
Vấn đề là một cuộc thi trí nhớ là một sự kiện nhàm chán chưa từng có.
(Tiếng cười) Thực sự, kiểu như một nhóm người ngồi lại nói về điểm SAT ý tôi là kịch tính nhất là khi ai đó bắt đầu xoa bóp thái dương của mình. Tôi là một nhà báo, ôi cần có chuyện xảy ra để viết.
Tôi biết rằng điều lạ thường đó xảy ra trong tâm trí của những người này, nhưng tôi không tiếp cận được nó.
Và tôi nhận ra rằng, nếu tôi kể lại câu chuyện này, tôi cần đặt mình trong hoàn cảnh của họ một chút,
Và vì vậy tôi bắt đầu trải qua 15 rồi 20 phút mỗi buổi sáng trước khi ngồi đọc tờ New York Times của mình chỉ để có gắng nhớ về một chuyện gì đó.
Có thể đó là một bài thơ. Có thể đó là những cái tên từ cuốn biên niêm giám cũ mà tôi đã mua ở một chợ trời.
Và tôi thấy rằng điều này cực kỳ thú vị một cách ngạc nhiên.
Tôi chưa bao giờ mong đợi như thế.
Thú vị vì đây không chỉ để rèn luyện trí nhớ của bạn.
Những gì bạn đang làm là bạn sẽ cố gắng tốt hơn và tốt hơn và tốt hơn trong việc sáng tạo, trong việc tưởng tượng ra nhưng hình ảnh cực kỳ buồn cười, tục tĩu, vui nhộn và hy vọng không thể nào quên trong đôi mắt của tâm trí bạn.
Và tôi khá là có hứng thú với nó.
Đây là tôi đang mang một bộ dụng cụ rèn luyện trí nhớ dành cho những thí sinh.
Đó là một cặp chụp tai chống ồn và một bộ kính an toàn đã được che chắn toàn bộ chỉ còn lại hai lỗ rất nhỏ để nhìn, vì sự phân tâm là kẻ thù lớn nhất của những người đi thi khả năng ghi nhớ.
Tôi quay lại cuộc thi tương tự mà tôi đã tham dự với tư cách phóng viên một năm trước. Và tôi có ý tưởng rằng mình có thể tham gia, kiểu như một trải nghiệm khi tham gia trong ngành báo chí.
Nó sẽ làm, tôi nghĩ, có thể là một phần kết đẹp cho toàn bộ các nghiên cứu của tôi.
Vấn đề là cuộc thực nghiệm này trở nên rối rắm.
Tôi đã thắng cuộc thi, điều mà thực sự không nghĩ rằng sẽ xảy ra.
(Vỗ tay) Bây giờ, thật tuyệt để có thể ghi nhớ những bài diễn thuyết số điện thoại và danh sách cần mua sắm, nhưng thực sự nó nằm bên ngoài điểm mấu chốt.
Đây chỉ là những mẹo vặt.
Chúng là những mẹo vặt có thể sử dụng vì chúng dựa trên một vài nguyên lý khá cơ bản liên quan đến cách mà bộ não chúng ta hoạt động.
Các bạn không cần phải xây nên những cung điện trí nhớ hay ghi nhớ thứ tự các lá bài để hưởng lợi một chút xíu trong chuyện tâm trí bạn hoạt động thế nào.
Chúng ta hay nói về người có trí nhớ tuyệt vời như thể nó là năng khiếu bẩm sinh, nhưng không phải vậy.
Những trí nhớ tuyệt vời là điều có thể học được.
Ở mức độ cơ bản nhất, chúng ta nhớ khi chúng ta chú ý.
Chúng ta nhớ khi chúng ta có liên quan một cách sâu sắc.
Chúng ta nhớ khi chúng ta có thể nhận một mảnh thông tin và trải nghiệm và khám phá ra tại sao nó lại có ý nghĩa đối với chúng ta, tại sao nó lại quan trọng, tại sao nó lại đầy màu sắc, khi chúng ta có thể chuyển đổi nó bằng cách nào đó hợp lý - trong sự liên quan với tất cả những thứ đang trôi nổi quanh tâm trí ta, khi chúng ta có thể chuyển đổi từ Bakers thành bakers.
Cung điện trí nhớ, những kỹ thuật ghi nhớ này, chúng chỉ là những đường tắt.
Thực sự, chúng thậm chí không hẳn là những đường tắt.
Chúng hoạt động vì chúng khiến các bạn hoạt động.
Chúng buộc bạn làm việc xử lý theo chiều sâu, kiểu như sự quan tâm thật sự, mà hầu hết chúng ta không hay tập luyện.
Nhưng thực sự không có những đường tắt.
Đây là cái cách mà mọi thứ được ghi nhớ.
Và tôi nghĩ nếu có một điều mà tôi muốn đọng lại trong các bạn, đó là E.P, người bị mắc chứng mất trí đến nỗi thậm chí không nhớ rằng mình có vấn đề về trí nhớ, đã làm cho tôi có suy nghĩ rằng cuộc sống của chúng ta sự tổng hợp những ký ức.
Chúng ta sẵn sàng đánh mất bao nhiêu từ quãng đời ngắn ngủi đã qua của chúng ta bằng cách đánh mất bản thân trong Blackberries, iPhones thông qua việc không chú ý đến những người đang đi qua cuộc đời chúng ta những người đang trò chuyện với chúng ta, hay quá làm biếng đến nỗi chúng ta không sẵn sàng xử lý thông tin một cách sâu sắc?
Tôi học được trước tiên rằng còn nhiều lắm khả năng ghi nhớ tuyệt vời tiềm ẩn trong tất cả chúng ta. Nhưng nếu bạn muốn sống một cuộc đời đáng nhớ,
các bạn phải là dạng người nhớ để nhớ.
Cám ơn các bạn.
(Tiếng vỗ tay)
Quay lại thập niên 1980, lúc tôi thực sự đã thuyết trình lần đầu tại TED, và tôi mang đến vài buổi trình diễn trước công chúng rất, rất sớm của thực tế ảo trên sân khấu TED.
Và vào lúc đó, chúng tôi biết mình đang đối diện với một tương lai đầy khó khăn nơi mà công nghệ chúng ta cần, công nghệ chúng ta yêu thích, cũng có thể là điểm yếu của chúng ta.
Chúng ta biết rằng nếu chúng ta nghĩ công nghệ là một phương tiện sở hữu nhiều quyền lực hơn nữa, nếu nó chỉ là một cách thể hiện quyền lực, cuối cùng chúng ta sẽ huỷ hoại mình.
Đó là những gì sẽ xảy ra nếu bạn đi phô trương quyền lực và không làm gì khác.
Vì thế cái lý tưởng của văn hoá kỹ thuật số thời đó luôn xoay quanh việc bắt đầu với sự nhận thức về bóng tối có thể ập đến và cố gắng tưởng tượng một cách để vượt qua nó với vẻ đẹp và sự sáng tạo.
Tôi từng luôn kết thúc những Buổi toạ đàm ở TED với câu nói khá đáng sợ rằng, "Chúng ta có một thử thách.
Chúng ta phải tạo ra một nền văn hoá xoay quanh công nghệ mà rất đẹp, rất ý nghĩa, rất sâu sắc và sáng tạo không ngừng, lấp đấy bởi tiềm năng vô hạn kéo chúng ta ra khỏi việc thực hiện tự sát hàng loạt."
Vì thế chúng ta nói về sự tuyệt chủng là khái niệm tương đương với yêu cầu tạo ra một tương lai hấp dẫn, sáng tạo vô hạn.
Và tôi vẫn tin là sự thay thế của tính sáng tạo làm sự thay thế cho cái chết là rất thực và chính xác, có lẽ là thứ chính xác nhất ngoài kia.
Trong trường hợp thực tế ảo -- nói chung là cách tôi từng nói về nó là nó sẽ là một thứ giống như những gì xảy ra khi con người phát hiện ra ngôn ngữ.
Ngôn ngữ mới đi kèm những hành trình mới, chiều sâu mới, ý nghĩa mới, những mối liên kết và cách hợp tác mới, những cách tưởng tượng mới, những cách nuôi con mới, và tôi tưởng tượng, với thực tế ảo, chúng ta sẽ có một trải nghiệm mới giống như một cuộc hội thoại nhưng cũng giống như cố ý mơ mộng trong trạng thái tỉnh táo.
Chúng tôi gọi nó là giao tiếp hậu ký hiệu, vì nó sẽ giống như làm rõ trực tiếp những gì bạn đã trải qua thay vì tạo ra ký hiệu gián tiếp để ám chỉ sự vật.
Đó là một giấc mộng tuyệt đẹp và cũng là giấc mộng tôi vẫn tin tưởng, và dù vậy, ám ảnh giấc mộng đẹp đẽ đó là mặt tối của thứ mà nó sẽ biến thành trong tương lai.
Và tôi giả sử có thể liên hệ bản thân với một trong những nhà khoa học máy tính đầu tiên, có tên là Norbert Wiener, và ông ấy viết một cuốn sách từ thập niên 1950, trước cả khi tôi ra đời, gọi là "Cách sử dụng con người của loài người."
Và trong cuốn sách, ông ấy mô tả tiềm năng tạo ra một hệ thống máy tính thu thập dữ liệu từ con người và cung cấp phản hồi cho họ theo thời gian thực để đặt họ trong một cái hộp Skinner một phần theo số liệu, trong một hệ thống hành vi, và ông ấy đã viết một dòng rất ấn tượng nói rằng, một người có thể tưởng tượng, một thử nghiệm tiềm thức -- và tôi đang diễn giải lại, nó không phải trích dẫn - một người có thể tưởng tượng một hệ thống máy tính toàn cầu nơi mọi người luôn mang theo thiết bị bên mình, và các thiết bị cho họ phản hồi dựa trên hành động của họ, và toàn bộ dân số phải chịu một mức độ điều chỉnh hành vi nhất định.
Và một xã hội như vậy sẽ thật điên rồ, không thể sinh tồn, không thể đối diện với các vấn đề.
Và rồi ông ấy nói, đây chỉ là một thử nghiệm tiềm thức, và một tương lai như vậy sẽ không xảy ra về mặt kỹ thuật.
(Cười) Và dù vậy, tất nhiên, đó là thứ chúng ta đã tạo ra, và đó là thứ chúng ta phải huỷ bỏ nếu muốn tồn tại.
Vì thế -- (Vỗ tay) tôi tin rằng nếu chúng ta mắc phải một sai lầm cụ thể nào đó, và nó diễn ra từ sớm, và bằng cách hiểu sai lầm mà ta đã gây ra, chúng ta có thể loại bỏ nó.
Nó diễn ra trong thập niên 90, và tiếp diễn tới bước ngoặt thế kỷ, và đây là những gì đã xảy ra.
Văn hoá kỹ thuật số sơ khai, và chắc chắn là cả văn hoá kỹ thuật số hiện đại, có cảm giác của, theo tôi là, một nhiệm vụ về xã hội chủ nghĩa và sự tự do, khác với những thứ khác đã được thực hiện, như phát minh về sách, mọi thứ trên internet phải thuần tuý là dành cho cộng đồng, phải được cung cấp miễn phí, vì nếu ngay cả một người cũng không mua được nó, thì điều đó sẽ gây ra sự bất bình đẳng tồi tệ,
Bây giờ tất nhiên, có những cách khác để giải quyết.
Nếu sách báo tốn quá nhiều tiền, bạn có các thư viện công cộng.
Và cứ như vậy.
Nhưng chúng tôi nghĩ, không, không, đó là một ngoại lệ.
Đây phải là thuần tài nguyên công cộng, đó là thứ chúng tôi muốn.
Và tinh thần đó vẫn tiếp diễn.
Bạn có thể trải nghiệm nó trong những thiết kế như, ví dụ, Wikipedia, và nhiều nơi khác.
Nhưng cùng lúc đó, chúng ta cũng tin rằng, với cùng một lòng nhiệt huyết, vào thứ hoàn toàn khác này, một thứ hoàn toàn không tương thích, đó là tình yêu mến dành cho các doanh nhân công nghệ.
Chúng ta yêu mến Steve Jobs; chúng ta yêu mến thần thoại quyền lực của một chuyên gia công nghệ có thể bẻ cong cả vũ trụ.
Phải không?
Và thứ năng lực huyền bí đó vẫn bám lấy chúng ta như thế.
Vậy là bạn có hai niềm đam mê khác nhau, một là biến mọi thứ thành miễn phí và hai là thứ quyền lực gần như siêu nhiên của các doanh nhân công nghệ.
Bạn sẽ ăn mừng tinh thần kinh doanh ra sao khi mọi thứ là miễn phí?
Nói chung, thời trước đây chỉ có một giải pháp, đó là mô hình quảng cáo.
Và rồi do đó, Google được hình thành miễn phí với các quảng cáo, Facebook được hình thành miễn phí, với các quảng cáo.
Lúc đầu chúng rất dễ thương giống với Google ngày đầu khai sinh vậy.
(Cười) Những quảng cáo ấy cũng khá giống quảng cáo đấy.
Chúng tương tự nha sĩ địa phương hay một thứ gì đó.
Nhưng có một vấn đề là Định luật Moore giúp máy tính ngày càng hiệu quả và rẻ tiền hơn.
Các thuật toán của họ trở nên tốt hơn.
Chúng tôi thực ra có các trường đại học tìm hiểu chúng, và chúng lại ngày càng tốt lên.
Và các khách hàng và cơ quan sử dụng những hệ thống này trở nên càng kinh nghiệm hơn và càng thông minh hơn.
Rồi thứ khởi điểm là quảng cáo thực sự không thể gọi là quảng cáo được nữa.
Nó biến thành công cụ điều chỉnh hành vi, giống như Norbert Wiener đã từng lo lắng.
Và tôi không gọi những thứ này là mạng xã hội nữa.
Tôi gọi chúng là các đế chế điều chỉnh hành vi.
(Vỗ tay) Và tôi từ chối không gièm pha các cá nhân.
Tôi có vài người bạn thân ở những công ty này, bán một công ty cho Google, dù tôi nghĩ đây là một trong những đế chế đó.
Tôi không nghĩ đây là vấn đề người xấu làm điều xấu.
Tôi nghĩ đây là vấn đề của sai lầm nực cười đến đáng ngạc nhiên, mà lại bi thảm trên toàn cầu, thay vì là làn sóng tội ác.
Để tôi cho các bạn thêm một lớp chi tiết khác về cách sai lầm cụ thể này hoạt động như thế nào.
Vì thế với chủ nghĩa hành vi, bạn cho sinh vật này, có thể là chuột, là chó hay là người, một chút niềm vui và một chút hình phạt như là phản hồi về những gì chúng làm.
Nên nếu bạn nhốt một vật nuôi trong lồng, nó có thể là kẹo hay chút luồng điện giật.
Nhưng nếu bạn có một chiếc điện thoại thông minh, nó không phải những thứ trên mà là hình phạt và phần thưởng tượng trưng
Pavlov, một trong những nhà hành vi học đầu tiên, đã trình bày một nguyên tắc nổi tiếng.
Bạn có thể dạy một con chó tiết nước bọt chỉ với cái chuông hay một dấu hiệu.
Tương tự với mạng xã hội, hình phạt xã hội và phần thưởng xã hội có chức năng là hình phạt và phần thưởng.
Và chúng ta đều biết cảm giác của chúng.
Bạn cảm nhận chút vui mừng -- "Ai đó thích vài điều về tôi và nó đang lặp lại."
Hoặc là sự trừng phạt: "Ôi Chúa ơi, họ ghét tôi, có lẽ ai đó còn nổi tiếng hơn, ôi Chúa ơi."
Vậy bạn cảm nhận hai cảm xúc rất phổ biến ấy, và chúng được biểu hiện ra theo cách khiến bạn rơi vào vòng lặp này.
Như đã được nhiều nhà sáng lập hệ thống thừa nhận công khai, mọi người biết đây là những gì đã diễn ra.
Nhưng đây là vấn đề: theo truyền thống, trong nghiên cứu học thuật về phương pháp hành vi, các kích thích tích cực và tiêu cực đã được đem ra so sánh.
Trong bối cảnh này, một bối cảnh thương mại, có một loại khác biệt mới có lẽ đã xâm nhập thế giới học thuật được một thời gian, và có sự khác biệt rằng dù kích thích tích cực có hiệu quả hơn kích thích tiêu cực ở một vài tình huống khác, kích thích tiêu cực vẫn rẻ hơn.
Chúng là tác nhân kích thích mặc cả.
Cho nên ý của tôi là sẽ dễ hơn nhiều để gây mất niềm tin thay vì xây dựng nó.
Để xây đắp tình yêu mất một thời gian dài.
Để phá huỷ tình yêu chỉ cần một thời gian ngắn.
Bây giờ khách hàng của những đế chế điều chỉnh hành vi này đang chạy vòng lặp rất nhanh.
Họ gần giống như con buôn tần số cao.
Họ nhận lại phản hồi từ việc chi tiêu hoặc bất cứ hoạt động nào khi họ không chi tiêu, và họ xem xét cái nào có tác dụng để tăng cường thực hiện nó.
Và rồi họ nhận những phản hồi nhanh, có nghĩa là họ phản ứng nhiều hơn trước cảm xúc tiêu cực vì đó là những thứ tăng trưởng nhanh hơn đúng không?
Và do đó, ngay cả những người chơi với ý tốt nghĩ rằng tất cả những gì họ làm là quảng cáo kem đánh răng cuối cùng lại thúc đẩy mục đích của những kẻ tiêu cực, những cảm xúc tiêu cực, những kẻ quái gở, những kẻ hoảng tưởng, những kẻ đầy hoài nghi và ngờ vực.
Đó là những kẻ bị hệ thống này phóng đại lên.
Và bạn không thể trả cho một trong những công ty này để làm thế giới bỗng tốt lên và cải thiện dân chủ gần như dễ dàng như bạn trả tiền để phá huỷ chúng.
Và đây là mâu thuẫn mà chúng ta đang bị vướng vào.
Cách thay thế là vặn lại đồng hồ, nhiệm vụ rất khó khăn, và thay đổi quyết định đó.
Thay đổi quyết định đồng nghĩa với hai việc.
Đầu tiên là nhiều người giàu có thực sự sẽ trả tiền cho những thứ đó.
Bạn sẽ trả tiền cho công cụ tìm kiếm, trả tiền cho mạng xã hội.
Bạn sẽ trả tiền như thế nào? Có lẽ với một mức phí tham gia, có thể thực hiện vi thanh toán.
Có rất nhiều lựa chọn.
Nếu có vài bạn đang chùn chân, và bạn nghĩ, "Ôi Chúa ơi, tôi sẽ không bao giờ mua chúng.
Sao anh thuyết phục người ta bỏ tiền được?"
Tôi muốn nhắc bạn về một chuyện vừa xảy ra.
Vào cùng thời điểm này những tập đoàn như Google và Facebook đang xây dựng ý tưởng miễn phí của họ, rất nhiều nền văn hoá mạng cũng cho rằng trong tương lai, truyền hình và phim ảnh cũng được tạo ra theo cách tương tự, khá giống với Wikipedia.
Nhưng sau đó, các công ty như Netflix, Amazon, HBO, nói rằng, "Thực ra, bạn biết đấy, cứ đăng ký đi. Bạn sẽ được xem vài chương trình hay."
Và nó có hiệu quả đấy!
Chúng ta hiện giờ đang trong quá trình gọi là "truyền hình cao điểm" phải không?
Nên đôi khi nếu bạn trả tiền, mọi thứ sẽ trở nên tốt đẹp hơn.
Chúng ta có thể tưởng tượng một giả định - (Vỗ tay) Chúng ta có thể tưởng tượng một thế giới giả định là "mạng xã hội cao điểm."
Nó sẽ trông như thế nào?
Nó có nghĩa là khi bạn có quan hệ tốt, bạn sẽ nhận được những lời khuyên y tế hữu ích, đáng tin thay vì vài lời kỳ quặc.
Nó có nghĩa là khi bạn muốn nhận thông tin thực tế, sẽ không có vài thuyết âm mưu kỳ quái, hoang đường.
Chúng ta có thể tưởng tưởng tượng nhiều tiềm năng phi thường khác.
À.
Tôi đã mơ về nó. Tôi tin nó có thể xảy ra.
Tôi chắc chắn nó có thể xảy ra.
Và tôi chắc chắn những tập đoàn như Google và Facebook, sẽ làm được những điều tốt đẹp cho thế giới.
Tôi không tin chúng ta cần trừng phạt Thung lũng Silicon.
Chúng ta chỉ cần đưa ra quyết định khác.
Trong các tập đoàn công nghệ lớn, thực sự chỉ có hai tập đoàn phụ thuộc vào việc gián điệp và điều chỉnh hành vi làm kế hoạch kinh doanh.
Đó là Google và Facebook.
(Cười) Và tôi yêu các bạn.
Thực sự đấy. Mọi người ở đây rất tuyệt vời.
Tôi muốn chỉ ra, nếu có thể, nếu bạn nhìn vào Google, họ có thể tuyên truyền không ngớt về các trung tâm chi phí với tất cả các công ty, nhưng không truyền bá trung tâm lợi nhuận.
Họ không thể đa dạng hoá, vì họ đã bị cố định.
Họ đã bị khoá chặt vào mô hình này như người dùng vậy.
Họ rơi vào cùng một bẫy như người dùng của họ, và bạn không thể vận hành một tập đoàn lớn như vậy.
Vì thế đây cuối cùng hoàn toàn là vì lợi ích của các nhà đầu tư và những người nắm cổ phiếu của các công ty này.
Đây là tình huống đôi bên cùng có lợi.
Chỉ là nó sẽ mất một chút thời gian để xử lý.
Rất nhiều chi tiết cần giải quyết, nhưng có thể xử lý hoàn toàn.
(Cười) Tôi không tin giống loài chúng ta có thể tồn tại trừ khi ta giải quyết nó.
Chúng ta không thể có một xã hội trong đó nếu hai người muốn giao tiếp, cách duy nhất có thể xảy ra là khi nó được hỗ trợ bởi bên thứ ba mong muốn kiểm soát họ.
(Vỗ tay) (Ngưng vỗ tay) Trong thời gian sắp tới, nếu các công ty không chịu thay đổi, hãy xoá tài khoản của các bạn nhé!
(Cười) (Vỗ tay) Vậy là đủ cho hôm nay rồi.
Rất cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Điều tôi muốn làm là kể một câu chuyện ngắn về trang 404 và một bài học từ nó.
Nhưng để bắt đầu thì cần hiểu trang 404 thật sự là gì.
Đó là một trang 404.
Đó là một trải nghiệm đứt quãng trên mạng.
Nó là trang mặc định khi bạn tìm kiếm trên một trang web điều gì đó mà nó không thể tìm thấy
và nó hiện ra trang 404.
Đó quả thật là một trải nghiệm đứt quãng khi gặp phải.
Và tôi chỉ muốn bạn suy nghĩ một chút, nhớ lại cảm giác của bạn, rằng thật là khó chịu khi gặp phải điều này.
Bởi vì nó gợi lại cảm giác của một mối quan hệ tan vỡ.
Và cũng quả thật thú vị khi nghĩ đến, trang 404 đến từ đâu?
thật ra nó đến từ một danh sách các lỗi một bộ lỗi của các mối quan hệ, và khi tôi bắt đầu tìm hiểu, nó giống như một danh mục kiểm tra của nhà điều trị tình dục hay là nhà tư vấn hôn nhân.
Bạn như tìm hiểu đến tận cùng rồi mọi thứ trở nên không chắc chắn.
(cười) Đúng thế.
Nhưng những thứ thế này ở bất cứ mọi nơi.
Chúng trên trang web lớn và nhỏ.
Đây là một trải nghiệm toàn cầu.
Điều mà trang 404 nói với bạn là nhu cầu của bạn không được đáp ứng.
và đó thật không phải một trải nghiệm hay khi bạn đã quen với những trải nghiệm như thế này.
Bạn có thể vào Kinect và gặp những con kì lân nhảy múa và cầu vồng trên điện thoại di động
Một trang 404 không phải là thứ bạn tìm kiếm.
Bạn gặp phải nó như một cái tát vào mặt.
Thử suy nghĩ về cảm giác của một trang 404, nó giống như khi bạn đến quán Starbucks và có một anh chàng phía sau quầy thu ngân bạn đến đó mà không có sữa gầy.
Bạn hỏi,"Này, anh có thể lấy sữa gầy chứ?"
và anh ta ra khỏi quầy mà không có quần dài trên người.
Và bạn thốt lên, "Oh, tôi không muốn thấy điều đó."
Đó là cảm giác của một trang 404.
(cười) Ý tôi là, tôi đã nghe về điều đó.
Điều này được đưa vào thực tiễn và trở nên quan trọng ở một nhóm công nghệ mới mà tôi dẫn đầu. và chúng tôi có 8 công ty mới thành lập quanh đó.
Họ tập trung vào việc họ là gì, không phải việc họ không là gì, cho đến một ngày Athletepath, một trang web về dịch vụ cho những vận động viên ngoại hạng, tìm thấy video này.
(Video) Anh chàng: Joey!
Đám đông: Whoa!
Renny Gleeson: Bạn chỉ ... không, anh ta không ổn đâu.
Họ lấy video đó và đưa vào trang 404 của họ và nó như một bóng đèn bật sáng cho mọi người trong nhóm.
Bởi vì cuối cùng đã có một trang thật sự mô tả cảm giác khi gặp phải trang 404.
(Cười) (Vỗ tay) Rồi chuyện này trở thành một cuộc ganh đua.
Dailypath khơi gợi cảm hứng thì đưa cảm hứng vào trang 404 của họ.
Stayhound giúp bạn tìm người trông vật nuôi qua mạng xã hội tỏ sự thông cảm với vật nuôi của bạn.
Mỗi người trong số họ tìm thấy điều này.
Nó trở thành một cuộc thi 24 giờ
Vào 4:04 ngày tiếp theo, chúng tôi sẽ đưa bạn $404 tiền mặt.
Và điều họ học được rằng những thứ nhỏ bé, nếu được làm đúng cách, thật sự quan trọng. và những khoảnh khắc được chăm chút có thể xây dựng thương hiệu.
Vậy nên hãy nhìn vào thế giới thực, và điều thú vị là bạn thật sự có thể làm những điều này bằng chính bản thân mình.
Bạn có thể gõ vào một đường dẫn và cài vào một trang 404 và những thứ này sẽ nổi bật.
Trang này cảm thông với bạn.
còn trang này đổ lỗi cho bạn.
Đây là một trang mà tôi thích.
Đây là một trang thông báo lỗi, nhưng sẽ như thế nào nếu nó là một cơ hội?
Vậy đây là nên một khoảnh khắc khi mà những công ty mới này ngồi xuống và nghĩ ngợi và phấn khích với việc họ có thể là gì.
Vì trở lại vấn đề quan hệ, điều họ nghiệm ra xuyên suốt bài tập luyện này rằng một lỗi đơn giản có thể cho tôi biết rằng bạn không phải là gì, hoặc gợi tôi nhớ tại sao tôi nên yêu bạn.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
(Muỗi vo ve) (Bốp) Bắt được mày rồi.
Muỗi. Tôi ghét chúng
Chắc bạn cũng thế?
Tiếng vo ve đáng ghét bên tai bạn lúc trời tối có làm cho bạn phát điên lên?
Biết rằng nó muốn cắm cây kim vào da bạn và hút máu của bạn?
Thật kinh khủng phải không?
Thật ra thì chỉ có một điều tốt duy nhất tôi có thể nghĩ tới khi nhắc đến muỗi
Buổi tối khi chúng bay vào phòng ngủ của chúng ta chúng thích cắn vợ tôi hơn.
Điều đó thật đáng ngạc nhiên phải không?
Tại sao vợ tôi lại bị đốt nhiều hơn tôi?
Và câu trả lời là mùi hương, mùi hương của cơ thể cô ấy
Vì chúng ta đều có mùi khác nhau và sản xuất các hóa chất trên da mà có thể thu hút hoặc xua đuổi muỗi, một số người sẽ hấp dẫn hơn những người khác.
Vậy là vợ tôi có mùi thơm hơn tôi, hoặc là tôi có mùi hôi hơn cô ấy.
Bằng cách nào đi nữa, muỗi tìm thấy chúng ta trong bóng tối bằng cách đánh hơi.
Chúng đánh hơi thấy chúng ta. Và trong quá trình tôi học tiến sĩ, tôi muốn biết chính xác hóa chất gì trên da chúng ta mà loài muỗi châu Phi chuyên gây bệnh sốt rét, dùng để theo dấu chúng ta trong đêm.
Và có hàng loạt các hợp chất mà chúng dùng.
Điều này sẽ không phải công việc dễ dàng.
Do đó, chúng tôi đặt ra nhiều thí nghiệm.
Tại sao?
Vì nửa dân số thế giới đang gặp nguy hiểm khi bị nhiễm căn bệnh sốt rét chết người chỉ đơn giản với một vết muỗi đốt.
Cứ 30 giây, đâu đó trên hành tinh này, một đứa trẻ chết vì sốt rét, và Paul Levy sáng nay đã nói về phép ẩn dụ của việc chiếc 727 đâm vào nước Mỹ.
Vâng, ở châu phi, chúng tôi có tương đương với bảy chiếc 747 cỡ lớn đâm mỗii ngày
Có lẽ nếu ta thu hút muỗi vào bẫy, nhử nó với mùi hương của chúng ta, ta có thể ngăn chặn việc truyền nhiễm
Giải quyết câu đố này không phải việc đơ giản vì chúng ta tiết ra hàng trăm hóa chất khác nhau trên da, nhưng chúng tôi đã có những thí nghiệm đáng chú ý đã giúp chúng tôi giải bài toán này nhanh chóng
Đầu tiên, chúng tôi quan sát rằng không phải tất cả loài muỗi đều đốt ở cùng một bộ phận trên cơ thể.
Thật kỳ lạ.
Do đó chúng tôi đặt ra một thí nghiệm chúng tôi đặt một tình nguyện viên khỏa thân trong lồng bự, và thả muỗi vào trong đó để xem chúng sẽ đốt vào đâu trên cơ thể
Và chúng tôi thu thập được sự khác biệt đáng kể.
Bên trái bạn thấy vết đốt do muỗi sốt rét Hà Lan
Chúng có sở thích đốt trên mặt
Ngược lại, muỗi sốt rét châu Phi thích đốt ở mắt cá và bàn chân của người này
và điều đó tất nhiên chúng tôi nên biết từ lâu vì chúng được gọi là muỗi, bạn thấy không?
(Cười) Đúng đấy (Vỗ tay)
Vậy nên chúng tôi tập chung vào mùi bàn chân,
mùi hương ở bàn chân con người cho đến khi chúng tôi bắt gặp một câu đáng chú ý trong tài liệu nói rằng phô mai chỉ thúi thua bàn chân hơn là ngược lại.
Và nó đưa chúng tôi tới một thí nghiệm đáng chú ý
Chúng tôi đã thử, với một mẩu phô mai Limburger nhỏ, có mùi rất nặng chỉ sau bàn chân, để thu hút muỗi sốt rét châu Phi.
Và bạn biết không? Nó thành công.
Nó thành công đến nỗi bây giờ chúng tôi có một hợp chất nhân tạo của mùi của phô mai Limburger mà chúng tôi dùng ở Tanzania và được chứng minh rằng có tác dụng thu hút muõi cao hơn 2 đến 3 lần so với người
Limburg, hãy tự hào về phô mát của anh, vì bây giờ nó được dùng để chống bệnh sốt rét.
(Vỗ tay) Đó là phô mát, chỉ để cho bạn thấy.
Câu chuyện thứ hai của tôi cũng rất đáng chú ý.
Nó là về người bạn thân của con người.
Loài chó. Tôi sẽ chỉ cho bạn cách chúng ta có thể dùng chó để chống lại sốt rét.
Một trong những cách tốt nhất để diệt muỗi không phải là đợi đến khi chúng bay xung quanh và cắn người rồi truyền bệnh.
Mà là diệt chúng khi chúng còn là lăng quăng trong nước.
Tại sao?
Trong nước, lăng quăng tập trung lại.
Chúng đều ở cùng một chỗ và bất động.
Chúng không thể thoát khỏi chỗ nước đó.
Và chúng ta có thể tiếp cận được.
Bạn có thể đi tới cái hồ và giết chúng ở đấy, đúng không?
Vấn đề chúng tôi có ở đây là, khắp môi trường, tất cả các hồ nước với lăng quăng đều nằm rải rác khắp nơi điều này gây khó dễ cho nhân viên thanh tra trong việc tìm chỗ sinh sản và diệt chúng với thuốc diệt côn trùng.
Năm vừa rồi chúng tôi đã suy nghĩ rất nhiều, làm cách nào để giải quyết vấn đề này?
Cho đến khi chúng tôi nhận ra rằng cũng giống như mỗi người có mùi hương đặc trưng, lăng quăng cũng mang mùi hương riêng biệt.
Thế là chúng tôi là đặt ra một thí nghiệm điên rồ khác, vi chúng tôi thu thập mùi của những con lăng quăng này để chúng lên miếng vải và rồi làm một chuyện rất đáng chú ý.
Ở đây chúng tôi có một thanh ngang với 4 lỗ, và đặt mùi hương của lăng quăng vào lỗ bên trái.
Ôi, rất nhanh.
Bạn nhìn thấy con chó. Nó tên là Tweed, một giống chó chăn cừu.
Nó đang kiểm tra các lỗ và giờ thì nó đã đoán trúng rồi.
Nó đang đi lại để kiểm tra lỗ chính một lần nữa. nhưng nó đang đến cái đầu tiên, và giờ nó bị khóa vào mùi đấy, có nghĩa rằng chúng ta có thể dùng chó cùng với các thanh tra để tìm ra chỗ sinh sản của muỗi trong cánh đồng, và như thế sẽ có tác động lớn hơn tới bệnh sốt rét
Quý cô này là Ellen van der Zweep, một trong những huấn luyện viên chó
xuất sắc nhất thế giới và cô ta tin rằng chúng ta có thể làm được nhiều hơn thế
Vì chúng tôi cũng biết rằng những người mang kí sinh trùng sốt rét có mùi khác so với những người không bị nhiễm bệnh Cô ta tin rằng chúng ta có thể huấn luyện chó để tìm ra những người mang kí sinh trùng.
Điều đó có nghĩa rằng trong cộng đồng khi mà bệnh sốt rét đã giảm đáng kể và chỉ còn vài người nhiễm bệnh các chú chó có thể tìm ra những người này, chúng ta có thể điều trị cho họ với thuốc chống sốt rét và kết thúc bệnh
Người bạn thân của con người trong cuộc chiến chống sốt rét.
Câu chuyện thứ ba của tôi còn đáng chú ý hơn,
và tôi nên nói rằng, chưa bao giờ được trình bày
trước công chúng cho tới hôm nay.
Vâng. Đó là một câu chuyện điên rồ, nhưng tôi tin có lẽ nó là sự trả thù cuối cùng và tốt nhất đối với muỗi hơn bao giờ hết.
Thật ra, có người đã nói với tôi rằng bây giờ họ sẽ tận hưởng việc bị muỗi đốt.
Và tất nhiên câu hỏi là, điều gì khiến cho một người yêu thích việc bị muỗi đốt?
Và câu trả lời là Tôi có nó ngay đây trong túi,
nếu tôi có nó.
Nó là một viên nhộng bình thường
và khi tôi uống chung với nước
nó tạo ra điều kì diệu.
Cảm ơn. (Uống)
Hãy để tôi chỉ cho bạn nó hoạt động thế nào.
Trong cái hộp này tôi có một cái lồng với bảy trăm con muỗi cái đang đói
mà tôi sắp thả ra (Cười)
Giỡn thôi.
Điều tôi sắp cho bạn xem là tôi sẽ đặt tay mình vào trong đó bạn sẽ thấy chúng đốt nhanh như thế nào.
Chúng ta cùng xem.
Đừng lo, tôi làm điều này thường xuyên trong phòng thí nghiệm
Chúng ta xem.
Được rồi.
Trong đoạn phim ở đây Tôi sẽ cho bạn xem điều tương tự, chỉ có điều những gi tôi cho bạn thấy trên đoạn phim diễn ra một giờ sau khi tôi uống viên thuốc
Nó không thành công.
Xin lỗi về việc này.
Tôi thò tay vào và đưa cho chúng một bữa ăn thịnh soạn Tôi lắc cho chúng rơi xuống và chúng tôi quan sát theo thời gian để xem những con muỗi này ngã bệnh Đây là đoạn phim quay nhanh
Và 3 giờ sau, những gì chúng tôi thấy ở đáy lồng là muỗi chết
và tôi xin nói rằng, thưa quý vị,
chúng ta đã đổi vị trí với muỗi
Chúng không giết chúng ta mà ngược lại chúng ta giết chúng.
(Vỗ tay) Bây giờ (Cười) Maastricht, hãy chuẩn bị.
Hãy nghĩ đến những gì chúng ta có thể làm với phát hiện mới này.
Chúng ta có thể dùng nó để chứa dịch bệnh do muỗi gây ra, đúng không?
Và hơn thế nữa, hãy tưởng tượng chuyện gì xảy ra nếu, trong mỗi khu vực lớn, mọi người đều dùng thuốc này chỉ trong vòng 3 tuần
Nó sẽ cho chúng ta cơ hội để thật sự loại bỏ bệnh sốt rét.
Vậy là phô mai, chó, và thuốc dùng để diệt muỗi.
Đó là khoa học sáng tạo mà tôi thích làm
cho sự tiến bộ của nhân loại Nhưng đặc biệt cho cô bé này, để cô bé có thể lớn lên trong thế giới không có sốt rét. Xin cảm ơn (Vỗ tay)
Tôi sẽ chia sẻ với các bạn về sự lạc quan-- hay chính xác hơn là khuynh hướng thiên về tính lạc quan.
Đó là một ảo ảnh tri thức mà chúng tôi đã nghiên cứu tại phòng nghiên cứu của mình vài năm trước, và 80% chúng ta có nó
Đó là chúng ta có khuynh hướng đánh giá quá cao khả năng trải nghiệm những điều tốt trong cuộc sống của mình và đánh giá quá thấp khả năng trải nghiệm những điều xấu.
Vì thế chúng ta đánh giá thấp khả năng bị ung thư hay tai nạn xe hơi.
Chúng ta đánh giá quá cao việc sống lâu, hay viễn cảnh sự nghiệp trong tương lai.
Tóm lại, chúng ta lạc quan hơn là thực tế, nhưng chúng ta lại lãng quên đi điều đó.
Ví dụ như là trong hôn nhân,
Ở thế giới phương tây, tỷ lệ ly dị là 40%
có nghĩa là 5 cặp vợ chồng thì 2 cặp sẽ ly dị và chia tài sản.
Nhưng khi bạn hỏi những cặp vợ chồng mới cưới về khả năng ly dị họ sẽ cho là 0%.
và ngay cả khi những luật sư của những vụ ly dị, người đáng lẽ phải biết rõ nhất, đánh giá rất thấp khả năng ly dị của chính mình.
Vì thế, hoá ra những con người lạc quan ít có khả năng ly dị hơn nhưng lại nhiều khả năng tái giá hơn.
Samuel Johnson từng nói là, "Tái giá là chiến thắng của hy vọng đối với trải nghiệm"
(tiếng cười) Vì thế nếu chúng ta kết hôn, chúng ta có khả năng có con nhiều hơn,
và chúng ta đều nghĩ những đứa con của mình sẽ đặc biệt tài năng.
Đây là đứa cháu 2 tuổi của tôi, Guy.
và tôi muốn chỉ rõ rằng thằng bé chính là một ví dụ tệ hại về khuynh hướng thiên về tính lạc quan, bởi thằng bé thực tế tài năng một cách độc đáo.
(tiếng cười) và không phải chỉ mình tôi như thế
cứ 4 người anh, thì có 3 người sẽ nói họ lạc quan về tương lai của gia đình mình
Đó là 75%
nhưng chỉ có 30% nói rằng họ nghĩ gia đình họ nói chung tốt hơn một vài thế hệ trước.
và đây là một điều thật sự quan trọng, bởi chúng ta lạc quan về chính bản thân, chúng ta lạc quan về chính những đứa con của mình, chúng ta lạc quan về gia đình chúng ta nhưng chúng ta không lạc quan đến vậy về người ngồi cạnh chúng ta, và chúng ta hơi bi quan về vận mệnh của những công dân và đất nước mình.
Nhưng lạc quan riêng tư về tương lai riêng của chúng ta thì khó mà thay đổi.
Và không có nghĩa là chúng ta nghĩ rằng mọi thứ sẽ trở nên ổn thoả bằng phép mầu mà là chúng ta có khả năng kì diệu để làm nên điều đó.
Tôi là một nhà khoa học, tôi tiến hành những thí nghiệm
Vì thế để cho các bạn biết điều mà tôi muốn nói, tôi sẽ tiến hành một thí nghiệm tại đây với các bạn.
Tôi sẽ cho các bạn một danh sách những khả năng và đặc tính và tôi muốn các bạn đánh giá từng khả năng này so với những người còn lại.
Điều đầu tiên là việc hoà thuận với người khác.
Ai ở đây nghĩ rằng mình ở mức 25% phía dưới?
Được rồi,có khoảng 10 người trong 1500 người.
Ai tin rằng mình ở 25% phía trên?
hầu hết chúng ta ở đây.
tiếp theo, tương tự với khả năng lái xe của bạn
rồi bạn thú vị như thế nào?
bạn cuốn hút như thế nào?
bạn trung thực như thế nào?
và cuối cùng là bạn khiêm tốn như thế nào?
hầu hết chúng ta đánh giá chính mình cao hơn mức trung bình ở hầu hết những khả năng.
điều này không thể thống kê
tất cả chúng ta không thể giỏi hơn tất cả những người còn lại được!
(Tiếng cười) nhưng nếu chúng ta tin rằng mình tốt hơn những người khác, có nghĩa là chúng ta có nhiều khả năng được thăng chức và không ly dị hơn, bởi chúng ta hoà đồng hơn, thú vị hơn.
Đó là một hiện tượng toàn cầu.
Khuynh hướng thiên về tính lạc quan đã được quan sát ở nhiều quốc gia-- ở những nền văn hóa phương tây, ở những nền văn hoá phương đông, ở đàn bà và đàn ông, ở những đứa trẻ và người già.
Nó rất phổ biến.
Nhưng câu hỏi là liệu đìều đó có tốt cho chúng ta?
Vì có một vài người nói không.
Vài người nói là bí mật để thành công là mong đợi thấp.
Tôi nghĩ lý lẽ đó như thế này: Nếu chúng ta không mong đợi điều tốt đẹp nhất, nếu chúng ta không mong đợi tìm thấy tình yêu, khoẻ mạnh và thành công, thì chúng ta sẽ chẳng thất vọng khi những điều đó không xảy ra.
Và nếu chúng ta không thất vọng khi những điều tốt không xảy ra, và chúng ta sẽ ngạc nhiên khi những điều đó xảy ra, chúng ta sẽ hạnh phúc.
Đó là một lý thuyết đúng, nhưng nó hoá ra lại sai vì ba lý do.
Một : dù điều gì xảy ra, dù thành công hay thất bại, những người với mong đợi cao hơn, luôn cảm thấy tốt hơn.
bởi cách mà chúng ta cảm thấy khi bị đuổi hay được là nhân viên của tháng tuỳ thuộc vào cách chúng ta cảm nhận về sự kiện đó.
Nhà tâm lý học Margaret Marshall và John Brown nghiên cứu những sinh viên với những mong đợi cao và thấp
Và họ phát hiện ra rằng khi những con người với mong đợi cao thành công, họ cho rằng sự thành công đó là do chính họ
"Tôi là một thiên tài vì thế tôi được A, vì thế mà tôi sẽ được A nữa và nữa trong tương lai"
Khi họ thất bại, thì đó không phải vì họ ngu mà vì bài kiểm tra không công bằng.
lần tới họ sẽ làm tốt hơn.
Những người với mong đợi thấp thì ngược lại
Khi thất bại, họ nghĩ đó là do họ và khi họ thành công đó là do tình cờ gặp bài kiểm tra dễ
Lần tiếp theo, thực tế sẽ bắt kịp họ
Vì thế mà họ cảm thấy tệ hơn
Lý do thứ hai: Cho dù kết quả là gì, hành động dự đoán khiến chúng ta vui vẻ.
Nhà kinh tế hành vi George Lowenstein hỏi những học sinh trong trường mình tưởng tượng được hôn nồng nàn bởi một người nổi tiếng, bất kì một người nổi tiếng nào
và rồi ông nói "Các em sẵn sàng trả bao nhiêu cho nụ hôn đó, từ một người nổi tiếng nếu nụ hôn đó là ngay lúc này đây trong 3 giờ nữa, trong 24 giờ nữa, trong 3 ngày nữa, trong một năm, 10 năm nữa?
Ông ta tìm ra rằng những sinh viên sẵn sàng trả nhiều nhất không phải để được hôn ngay lập tức, mà là một nụ hôn trong ba ngày nữa.
Họ sẵn sàng trả nhiều hơn để đợi.
Nhưng lại không sẵn sàng trả cho một năm hay 10 năm; không ai muốn một người nổi tiếng đã già
Nhưng ba ngày có vẻ là một lượng tốt nhất.
Tại sao lại như thế?
nếu bạn được hôn bây giờ, nó sẽ xong và hết.
nhưng nếu 3 ngày nữa bạn được hôn, đó là ba ngày của sự kích thích bồn chồn và cảm giác hồi hộp chờ đợi
Điều mà các sinh viên muốn là có được thời gian đó để tưởng tượng nơi điều đó sẽ diễn ra, cách điều đó sẽ diễn ra.
Mong đợi khiến họ vui.
Đó chính là lý do tại sao người ta thích thứ 6 hơn chủ nhật.
Đó thực sự là một điều gây tò mò, bởi thứ 6 là ngày làm việc và chủ nhật là ngày vui chơi, thế nên bạn tưởng rằng người ta thích chủ nhật hơn nhưng không phải như vậy.
Không phải vì họ thực sự thích ở văn phòng và họ không thể chịu được việc đi dạo ở công viên hay ăn một bữa sáng-trưa lười biếng.
Chúng ta biết rằng bởi khi chúng ta hỏi người ta về ngày mà họ thích nhất trong tuần ngạc nhiên thay thứ 7 được nêu lên đầu tiên rồi thứ 6 rồi chủ nhật.
người ta thích thứ 6 hơn bởi thứ 6 mang lại mong chờ cho ngày cuối tuần sắp tới tất cả những dự định bạn có.
vào chủ nhật, điều duy nhất bạn mong chờ là một tuần làm việc
vì thế mà người ta lạc quan mong đợi nhiều nụ hôn trong tương lai, nhiều cuộc đi dạo trong công viên,
và sự mong chờ tăng cường hạnh phúc của chúng ta.
Thực tế, nếu không có khuynh hướng thiên về sự lạc quan, chúng ta sẽ bị trầm uất nhẹ
Những người hơi trầm uất, họ không có thiên hướng gì khi nhìn vào tương lai.
Thực ra họ là những cá nhân thực tế hơn là lành mạnh
Nhưng những cá nhân bị trầm uất nặng họ có khuynh hướng bi quan.
Vì thế, họ có xu hướng cho rằng viễn cảnh tương lai thì tệ hơn là trên thực tế.
VÌ thế mà sự lạc quan thay đổi thực tại chủ quan
Cách chúng ta trông đợi vào thế giới thay đổi cách chúng ta nhìn nhận nó.
Nhưng nó cũng thay đổi thực tại khách quan.
Nó hoạt động như là một lời tiên tri tự hoàn thiện
và đó là lý do thứ ba tại sao việc giảm đi sự mong đợi sẽ không làm cho bạn hạnh phúc.
Những thí nghiệm đơn đã cho thấy sự lạc quan không chỉ liên quan đến thành công, mà nó còn dẫn đến thành công.
Sự lạc quan dẫn đến thành công trong học viện, thể thao và chính trị
và có lẽ cái lợi đầy ngạc nhiên nhất của lạc quan là sức khỏe
nếu chúng ta tin tương lai tươi sáng, stress và lo lắng sẽ được giảm thiểu.
Vì thế, nói chung, sự lạc quan mang đến rất nhiều lợi ích.
Nhưng câu hỏi khiến tôi bối rối là làm sao chúng ta có thể giữ được sự lạc quan khi đối mặt với thực tế?
Là một nhà thần kinh khoa học, điều này đặc biệt khó hiểu, bởi theo tất cả những lý thuyết có được ngoài kia, thì khi những mong đợi của chúng ta không đạt được, chúng ta nên thay đổi chúng
Nhưng đó không phải là thứ chúng tôi tìm kiếm.
Chúng tôi yêu cầu người ta đến phòng thí nghiệm của mình để thử tìm ra điều gì đang diễn ra.
Chúng tôi đề nghị họ đánh giá xác suất khả năng trải nghiệm những sự kiện kinh khủng xảy ra trong đời của mình.
Chẳng hạn như khả năng bạn bị ung thư là bao nhiêu?
Và rồi chúng tôi nói cho họ biết xác suất trung bình của những người như họ sẽ phải chịu những không may đó.
Chẳng hạn như ung thư là 30%.
Rồi chúng tôi hỏi họ một lần nữa, "Có bao nhiêu khả năng bạn sẽ bị bệnh ung thư?"
Điều chúng tôi muốn biết là họ có dùng những thông tin mà chúng tôi đưa cho họ để thay đổi niềm tin của họ hay không.
Và thật sự là có -- nhưng hầu hết khi thông tin chúng tôi đưa cho họ tốt hơn điều mà họ dự đoán.
Ví dụ là nếu ai đó nói rằng "khả năng bị ung thư của tôi là khoảng 50%" và chúng tôi nói " Này tin tốt là
xác suất trung bình chỉ có 30% thôi," lần kế tiếp họ sẽ nói "Thế thì có lẽ khả năng của tôi là tầm 35%"
Họ đã ghi nhận nhanh chóng và hiệu quả.
Nhưng nếu có ai đó nói là "Khả năng bị ung thư của tôi khoảng 10%" va chúng tôi nói với họ "này, tin xấu.
xác suất trung bình là khoảng 30% cơ" thì lần kế tiếp họ sẽ nói "Đúng rồi, tôi vẫn nghĩ của mình là khoảng 11%"
(tiếng cưới) Vậy là không phải họ không ghi nhận một tí nào -- họ có chứ-- nhưng ít hơn rất rất nhiều so với khi chúng tôi cho họ thông tin tốt về tương lai.
Và không phải vì họ không nhớ con số chúng tôi đưa ra; mọi người đều nhớ xác suất trung bình của ung thư là khoảng 30% và xác suất trung bình của ly dị là 40%
Nhưng họ không nghĩ con số này liên quan đến mình.
Điều đó có nghĩa là những dấu hiệu nhắc nhở như thế này chỉ có tầm ảnh hưởng giới hạn.
Đúng rồi , hút thuốc gây chết người, nhưng hầu như nó giết những người khác.
Điều tôi muốn biết là điều gì diễn ra trong bộ não con người ngăn cản chúng ta nghĩ rằng những biển nhắc nhở là cho chính mình
Nhưng đồng thời, khi nghe về thị trường nhà ở đang rất có hy vọng chúng ta nghĩ "Oh nhà của tôi chắc chắn sẽ tăng giá gấp đôi"
Để thử và tìm hiểu điều đó tôi đã yêu cầu những người tham gia vào cuộc thí nghiệm nói dối vào chiếc máy quét nói dối.
Nó trông như thế này đây.
Bằng cách sử dụng phương pháp gọi là MRI chức năng, chúng tôi có thể xác định vùng nào trong não đang phản ứng với thông tin tích cực
Một trong những vùng này gọi là thùy não trước bên trái
Nếu có ai nói "khả năng bị ung thư của tôi là 50%" và chúng tôi nói rằng "Này ,có tin tốt.
khả năng trung bình là 30%" thủy não trái sẽ phản ứng mãnh liệt.
Và không phụ thuộc vào bạn là người hơi lạc quan hay cực kì lạc quan, hay hơi chút bi quan não trái của mọi người đều hoạt động hoàn toàn tốt, dù cho bạn là Barack Obama hay Woody Alien
Ở mặt kia của bộ não, thùy não phải đang phản ứng với tin xấu
và đây là vấn đề: nó không hoạt động tốt cho lắm
Bạn càng lạc quan , thì vùng này càng ít phản ứng với những thông tin tiêu cực không mong đợi
Và nếu não của bạn buồn rầu vì tin xấu về tương lai, bạn sẽ cứ để quang cảnh đầy hoa hồng như thế
chúng tôi muốn biết liệu mình có thể làm thay đổi điều này hay không?
Chúng tôi có thể thay đổi khuynh hướng lạc quan này không bằng cách xâm nhập vào hoạt động của não ở những vùng này?
Và có cách để chúng tôi thực hiện điều này.
Đây là cộng sự của tôi Ryota Kanai
và điều anh ta làm là đưa một miếng nam châm nhỏ qua sọ của những người tham gia cuộc nghiên cứu vào trong thùy não trước trán.
Và bằng cách làm như thế anh ta can thiệp vào hoạt đông của não trong khoảng nửa giờ.
Sau đó, mọi việc trở lại bình thường, tôi chắc chắn với bạn như thế.
(tiếng cười) Hãy xem điều gì sẽ xảy ra.
Đầu tiên, tôi sẽ cho bạn thấy khuynh hướng trung bình mà chúng tôi nhìn thấy được.
Nếu tôi thí nghiệm lên tất cả các bạn bây giờ đây là số lượng mà các bạn sẽ biết nhiều hơn từ tin tốt đến tin xấu,
Giờ thì chúng tôi can thiệp vào vùng này và chúng tôi hòa nhập thông tin tiêu cực vào và tính tích cực càng gia tăng lớn hơn.
Chúng tôi khiến con người thiên nhiều hơn về cách mà họ xử lý thông tin
Rồi chúng tôi xâm nhập vào vùng não và thâm nhập thông tin tốt vào và tính tích cực biến mất.
Chúng tôi rất ngạc nhiên với kết quả này bởi chúng tôi có thể loại bỏ xu hướng ăn sâu trong con người này.
và đúng lúc đó chúng tôi dừng lại và hỏi chính mình, liệu chúng ta có muốn phân tách những ảo tưởng lạc quan thành những mảnh nhỏ
nếu có thể làm điều đó, liệu chúng ta có muốn lấy thiên hướng tính cực ra khỏi con người?
Tôi đã nói cho tất cả các bạn biết những cái lợi của khuynh hướng lạc quan, mà có lẽ khiến bạn muốn giữ nó mãi mãi trong suốt cuộc đời.
Nhưng tất nhiên, cũng có những cạm bẫy, và chúng ta sẽ thật là ngốc nếu bỏ qua chúng.
Ví dụ như bức email mà tôi nhận được từ một lính cứu hỏa ở California.
Anh ta viết rằng "Những cuộc điều tra về thiệt hại xảy ra cho lính cứu hỏa thường bao gồm " Chúng tôi không nghĩ cơn hỏa hoạn gây thiệt hại như thế" ngay cả khi tất cả những thông tin có được là để đưa ra những quyết định an toàn
Người chỉ huy này đang sử dụng những phát hiện của chúng tôi về khuynh hướng lạc quan để cố gắng giải thích cho những lính cứu hỏa rằng tại sao họ nghĩ và làm như thế, để khiến họ nhận ra chính xác về khuynh hướng lạc quan trong con người.
Rằng khuynh hướng lạc quan không thực tế có thể dẫn đến hành vi liều lĩnh, đến sự suy sụp kinh tế, đến những dự định sai lầm.
Ví dụ như chính phủ Anh, đã nhận ra rằng khuynh hướng lạc quan có thể khiến cá nhân đánh giá thấp chi phí và thời gian của những dự án.
Vì thế họ điều chỉnh ngân sách của Olympic 2012 bởi vì khuynh hướng lạc quan.
Bạn của tôi sắp cưới trong vài tuần nữa cũng làm điều tương tự cho thu chi cho đám cưới.
Nhân tiện ,tôi đã hỏi anh ta về khả năng ly dị của mình, anh ta nói rằng, anh ấy khá chắc chắn rằng nó là 0%
Vì thế, điều chúng tôi muốn làm là bảo vệ mình khỏi sự nguy hiểm của sự lạc quan nhưng cùng lúc vẫn không đánh mất hy vọng, mà vẫn được hưởng lợi từ sự lạc quan.
Tôi tin rằng có cách để chúng ta làm được điều đó.
Chìa khóa ở đây chính là kiến thức.
Chúng ta không được sinh ra với sự hiểu biết thiên bẩm về những khuynh hướng này.
Chúng phải được xác định bởi các nghiên cứu khoa học.
Nhưng tin tốt là việc biết về khuynh hướng lạc quan không phá đi ảo ảnh
Nó như là một ảo ảnh thị giác, mà hiểu chúng không có nghĩa là có thể làm cho chúng mất đi.
Điều này tốt vì nó có nghĩa là chúng ta có thể cố gắng tạo nên sự cân bằng, nghĩ ra kế hoạch và qui luật để bảo vệ mình khỏi sự lạc quan không thực tế, nhưng vẫn đầy hy vọng.
Tôi nghĩ bức tranh hoạt hình này mô tả điều đó một cách tuyệt vời
Bởi nếu bạn là một trong những con chim cánh cụt bi quan trên kia không tin rằng mình có thể bay, bạn chắc chắn sẽ không bao giờ có thể.
Bởi để có thể phát triển chúng ta cần phải tưởng tượng một hiện tại khác đi và chúng ta cần phải tin rằng thực tại đó là có thể xảy ra.
Nhưng nếu bạn là một chú chim cánh cụt cực kì lạc quan nhảy xuống môt cách mù quáng và hy vọng vào điều tốt nhất sẽ xảy đến, bạn có thể thấy mình là một mớ bòng bong khi chạm đất
Nhưng nếu bạn là một chú chim cánh cụt lạc quan tin rằng mình có thể bay, nhưng mang theo dù sau lưng phòng trường hợp mọi việc không trôi chảy như dự định bạn sẽ vẫn chao liệng như đại bàng, ngay cả khi chỉ là một chú chim cánh cụt
XIn cảm ơn.
(tiếng vỗ tay)
Toán học là 1 thứ ngôn ngữ vô cùng mạnh mẽ
Nó đã tạo ra cái nhìn sâu sắc trong vật lý, trong sinh học và kinh tế, nhưng không ảnh hưởng nhiều đến nhân văn và lịch sử.
Chúng ta luôn nghĩ rằng sự phối hợp này là không thể được, vì không ai có thể chuyển dịnh những hành động của loài người thành những con số rằng bạn không thể đo đếm được lịch sử.
Nhưng tôi không đồng ý với ý kiến đó.
Tôi sẽ trình bày một vài ví dụ.
Vì vậy tôi và cộng tác viên của tôi -Erez đã xem xét một chứng cứ sau: hai vị vua sống cách nhau hàng thế kỉ sẽ nói một ngôn ngữ rất khác nhau.
Đó là một sức mạnh to lớn của lịch sử
Vì vậy vua nước Anh, Alfred đại đế sẽ sử dụng từ vựng và ngữ pháp khá khác với vị vua hip hop, Jay-Z.
(Tiếng cười) Nó là như vậy.
Ngôn ngữ thay đổi theo thời gian, và nó là một thứ sức mạnh to lớn
Vì vậy, Erez và tôi muốn biết thêm chi tiết về điều đó.
Vì thế, chúng tôi chú ý đến các quy tắc ngữ pháp cụ thể như chia động từ.
Bạn chỉ cần thêm "ed" [đã] vào một động từ cuối để biểu thị quá khứ.
"Hôm nay tôi đi bộ. Hôm qua tôi đã đi bộ."
Nhưng một số động từ bất quy tắc
"Hôm qua tôi đã nghĩ."
1 điều thú vị nữa là những động từ bất quy tắc giữa Alfred và Jay-Z đã trở nên thường xuyên hơn.
Giống như động từ "cưới" mà bạn nhìn thấy ở đây đã trở thành thường xuyên.
Vì vậy Erez và tôi sau đó là số phận của hơn 100 động từ bất qui tắc qua 12 thế kỉ của tiếng Anh và chúng tôi thấy nó thực sự là một mô hình toán học rất đơn giản giải thích cho cách chia những động từ bất qui tắc phức tạp này cụ thể là, nếu một động từ được sử dụng thường xuyên hơn 100 lần hơn những từ khác nó được chia theo qui tắc chậm hơn 10 lần
Đó là một mảnh ghép của lịch sử, nhưng nó có trong toán học.
Trong 1 số trường hợp, toán học có thể giải thích hoặc đưa ra 1 tiên đề cho sức mạnh của lịch sử
Vì vậy, đây Steve Pinker và tôi đã xem xét độ lớn của các cuộc chiến tranh trong các thế kỷ hai trước.
Chiến tranh thưc sự diễn ra đều đặn nơi mà số lượng các cuộc chiến tranh khốc liệt hơn 100 lần thì độ dài sẽ ngắn hơn 10 lần.
Vì thế, 30 cuộc chiến cũng gây thương vong như cuộc chiến 6 ngày nhưng chỉ có 4 cuộc chiến tranh khốc liệt hơn 100 lần giống như chiến tranh thế giới thứ 1
Vậy cơ chế để tạo ra hiện tượng này là gì?
Nguồn gốc của điều này là gì?
Vì vậy, Steve và tôi, qua phương thức phân tích toán học, nghĩ là thật ra một hiện tượng rất đơn giản là gốc rễ của điều này nó nằm trong bộ não của chúng ta.
Nó là 1 thứ đặc biệt trong đó chúng ta nhận thức về số lượng theo sự liên hệ - với số lượng thích cường độ của ánh sáng hay độ ồn của âm thanh.
Ví dụ, đưa 10.000 binh sĩ ra chiến trường trong trận tiếp theo
Nó là tương đối lớn nếu bạn đã đã đưa 1.000 binh sĩ ra chiến trường ở trận trước
nhưng nó sẽ không phải là nhiều nếu số lượng không đủ, nó không tạo nên sự khác biệt nếu bạn đã từng đưat 100.000 lính ra trận trước đó.
Vì vậy, bạn thấy rằng vì cách của chúng ta nhận thức số lượng, khi chiến tranh kéo dài ra, số lượng các binh sĩ ra trận và số thương vong sẽ tăng không phải theo đường thẳng - như 10.000, 11.000, 12.000-- mà theo cấp số nhân-- 10.000, 20.000 rồi 40.000.
Vì vậy nó giải thích mô hình này mà chúng ta đã thấy ở trước.
Toán học có thể liên kết một nét đặc trưng của trí óc cá nhân với một mô hình lịch sử dài vô tận trải qua nhiều thế kỷ và trên khắp châu lục.
Những ví dụ hôm nay chỉ là 1 phần nhỏ của lịch sử nhưng tôi nghĩ rằng trong thập kỷ tiếp theo nó sẽ trở thành chuyện bình thường.
Nguyên nhân là luôn có 1 phần lịch sử được số hóa với một tốc độ rất nhanh
Đây là khoảng 130 triệu đầu sách mà đã được viết từ thời kì bình minh của loài người
Các công ty như Google đã số hóa rất nhiều sách -- trên 20 triệu thực sự.
Và khi các công cụ của lịch sử có sẵn ở dạng kỹ thuật số, Chúng ta có thể thực hiện các phân tích toán học rất nhanh chóng và thuận tiện xem xét các xu hướng trong lịch sử của chúng tôi và văn hóa của chúng tôi.
Vì vậy tôi nghĩ rằng trong thập kỷ tiếp theo, khoa học và con người sẽ đến gần hơn với nhau để có thể trả lời các câu hỏi sâu sắc về loài người
Và tôi nghĩ rằng toán học sẽ là 1 thứt ngôn ngữ rất mạnh mẽ để làm điều đó.
Nó có thể sẽ tiết lộ xu hướng mới trong lịch sử của chúng ta đôi khi là để giải thích nó và có thể trong tương lai dự đoán những thứ sẽ xảy ra
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi muốn bạn tưởng tượng, chỉ trong giây lát, rằng lông mi của bạn mọc ngược vào trong thay vì ra ngoài, vậy nên mỗi lần bạn chớp mắt, chúng sẽ cọ vào phía trước của con ngươi bạn, làm tổn thương giác mạc, nên một cách chậm chạp và đau đớn, bạn bị mù.
Đó là những gì xảy ra với một người bị bệnh đau mắt hột.
Cậu bé này, Pamelo, đến từ Zambia, bị bệnh đau mắt hột.
Và nếu chúng ta không làm gì, cậu ấy sẽ bị mù.
Bệnh đau mắt hột là một bệnh kì lạ.
Nó là một dạng nhiễm khuẩn di truyền từ người này sang người khác và bởi ruồi.
Sự nhiễm trùng lặp đi lặp lại sẽ gây sẹo trên mí mắt bạn nên chúng sẽ co lại và lật ngược ra ngoài.
Nó chủ yếu ảnh hưởng phụ nữ, bởi vì họ có tiếp xúc với trẻ con.
Vậy nên bạn sẽ thường thấy ở những nơi như Ethiopia các cô gái có những cái nhíp như thế này xung quanh cổ của họ, và họ dùng chúng để nhổ lông mi của họ ra.
Nhưng dĩ nhiên, việc đó chỉ cho họ sự trì hoãn tạm thời, bởi vì chúng sẽ chỉ mọc lại và khủng khiếp hơn trước.
Có khoảng hai triệu người trên thế giới đang bị mù hay suy giảm thị lực bởi bệnh đau mắt hột.
Và chúng tôi tin rằng có thể có đến 200 triệu người đang có nguy cơ mắc bệnh.
Giờ, nó là một căn bệnh rất xưa.
Cái bạn có thể thấy là tấm hình của một bức tường trong ngôi mộ ở Bắc Sudan.
Tôi và một đồng nghiệp đã du lịch tại một ngôi làng rất xa xôi, và chúng tôi hỏi một cụ già để đưa chúng tôi xuống một ngôi mộ nhỏ.
Giờ, ở trên tường, chúng tôi đã thấy hai con mắt.
Một đang khóc, và bạn có thể thấy có những cái nhíp kế bên nó.
Simon nói với tôi, "Chúa ơi, cậu có nghĩ đó là bệnh đau mắt hột không?"
Nên chúng tôi gửi tấm hình này đến Bảo Tàng Anh Quốc, và họ xác minh rằng, đúng, đây là bệnh đau mắt hột.
Vậy là hàng ngàn năm trước, người Nubian cổ đã vẽ những bức tranh về bệnh đau mắt hột trên tường các ngôi mộ của họ.
Và điều bi kịch là căn bệnh đó vẫn còn hoành hành trong khu vực đó ngày nay.
Và điều điên rồ là, chúng ta biết cách ngăn chặn nó.
Và điều tuyệt vời là cộng đồng hỗ trợ bệnh đau mắt hột đã họp lại với nhau để đóng góp công sức của họ.
Chúng ta không cạnh tranh, chúng ta hợp tác.
Tôi phải nói với bạn, nó không phải luôn như thế trong kinh nghiệm của tôi ở thế giới NGO.
Chúng tôi đã tạo nên một thứ gọi là Liên Hiệp Quốc Tế về Kiểm Soát Bệnh Đau Mắt Hột.
Và cùng nhau, chúng tôi đã phát triển một kế hoạch để chiến đấu nó.
Kế hoạch này được gọi là chiến lược SAFE, và nó đã được chấp thuận bởi Tổ Chức Y Tế Thế Giới.
Chữ "S" tượng trưng cho "phẫu thuật" (surgery).
Và nó là một quy trình rất đơn giản để xoay mí mắt lại theo đúng hướng.
Chúng tôi huấn luyện y tá làm việc đó, và họ sử dụng thuốc mê địa phương.
Như bạn có thể thấy, bạn có thể thực hiện trong sân trước của ai đó, nếu cần thiết.
Tiếp theo, "A" nghĩa là "thuốc kháng sinh" (antibiotics).
Chúng được tặng bởi Pfizer, Pfizer cũng chi trả cho việc vận chuyển các thuốc đó tới các cảng trong nước.
Từ đó, chúng được đưa tới các ngôi làng, ở đó hàng trăm ngàn các tình nguyện viên cộng đồng sẽ phân phát các thuốc đó đến mọi người.
Bây giờ, chúng tôi huấn luyện các tình nguyện viên, và chúng tôi cũng giúp các bộ chính phủ với tất cả các hậu cần phức tạp đó.
Và mỗi tình nguyện viên đó có một cái cột như thế này.
Nó được gọi là "cột liều lượng".
Cái này là từ Cameroon.
Bạn có thể thấy nó được đánh dấu bằng nhiều màu, và bạn có thể biết bao nhiêu viên thuốc bạn nên đưa cho ai đó, dựa trên chiều cao của họ.
"F" nghĩa là "rửa mặt" (face washing).
Chúng ta đã từng có bệnh đau mắt hột ở Anh và Mỹ.
Thật ra, tổng thống Carter đã nói bệnh đau mắt hột là một vấn đề thực sự ở Georgia như thế nào khi ông ấy là một cậu bé.
Và ở Anh, bệnh viện mắt nổi tiếng, Moorfields, ban đầu là một bệnh viện đau mắt hột.
Những gì chúng tôi làm là dạy trẻ em tầm quan trọng của việc rửa mặt.
Và cuối cùng, "E" tượng trưng cho "môi trường" (environment), nơi chúng tôi giúp các cộng đồng xây dựng các nhà vệ sinh, và chúng tôi dạy họ tách biệt vật nuôi khỏi nơi họ sống để giảm thiểu số lượng ruồi.
Vậy chúng tôi đã biết cách đối phó với căn bệnh.
Nhưng chúng tôi cần phải biết nó ở đâu.
Và chúng tôi biết, bởi vì một vài năm trước, Sightsavers đã dẫn đầu một chương trình tuyệt vời gọi là Dự Án Lập Bản Đồ Bệnh Đau Mắt Hột Toàn Cầu.
Dự án mất khoảng ba năm. nhưng chúng tôi đã tới 29 đất nước, và chúng tôi đã dạy các nhân viên y tế địa phương để đi từng quận một, và họ khám mí mắt của hơn hai triệu rưỡi người.
Và họ đã sử dụng điện thoại Android để tải dữ liệu xuống.
Và từ đó, chúng tôi có thể xây dựng một bản đồ chỉ cho chúng tôi biết căn bệnh nằm ở đâu.
Giờ, đây là một bản đồ cấp cao chỉ cho bạn biết nước nào có vấn đề với bệnh đau mắt hột.
Và bạn có thể hỏi tôi, "Vậy kế hoạch này có thực sự hiệu quả không?"
Có, nó có.
Bản đồ này cho bạn thấy sự tiến triển chúng tôi đạt được đến bây giờ.
Những nước màu xanh tin rằng họ đã loại bỏ được bệnh đau mắt hột, và họ đã từng hoặc đang trải qua quy trình được chứng nhận bởi Bộ Y Tế Quốc Tế.
Các nước màu vàng có số tiền mà họ cần, họ có nguồn lực để loại trừ bệnh đau mắt hột.
Và vài nước đang thực sự đang rất gần.
Nhưng những nước màu đỏ không có đủ nguồn tài trợ.
Họ không thể loại bỏ bệnh đau mắt hột trừ khi họ có nhiều hơn.
Và chúng tôi khá lo ngại rằng tiến độ cho đến nay có thể bị ngừng lại.
Nên khi chúng tôi đang thảo luận về những ý tưởng táo bạo, chúng tôi tự hỏi mình: Nếu chúng ta thực sự, thực sự thúc đẩy bản thân trong bốn hay năm năm tới và chúng ta có tiền, thì chúng ta có thể đạt được gì?
Chúng tôi tin rằng mình có thể loại bỏ bệnh đau mắt hột ở 12 nước châu Phi và khắp châu Mỹ và khắp Thái Bình Dương.
Và chúng ta có thể tạo ra sự tiến triển đáng kể ở hai nước đang chịu gánh nặng lớn do bệnh này đó là Ethiopia và Nigeria.
Và khi làm vậy, chúng tôi có thể tận dụng hơn hai tỉ đô tiền thuốc được tặng.
(Vỗ tay) Bản đồ này sẽ cho bạn thấy sự tác động mà chúng tôi sẽ có-- nhìn xem bao nhiêu nước đang chuyển màu xanh.
Và ở đây bạn có thể thấy sự tiến bộ ở Ethiopia và Nigeria.
Giờ, đúng là có những nước vẫn đang còn màu đỏ.
Những nước này đa số là đang trong bất hòa -- những nơi như Yemen, Nam Sudan -- nơi rất khó để làm việc.
Nên chúng tôi có đội ngũ, chiến lược và bản đồ.
Và chúng tôi cũng có mối quan hệ với các chính phủ vì thế chúng tôi có thể chắc chắn rằng chương trình được phối hợp với các chương trình kiểm soát bệnh khác, để chúng tôi có thể đạt hiệu quả.
Sẽ tuyệt vời biết bao nếu chúng tôi có thể làm được việc này.
Chúng ta sẽ đẩy lùi bệnh đau mắt hột.
Chúng ta sẽ thắng tuyệt đối để loại bỏ căn bệnh này trên toàn thế giới.
Nhưng trước khi tôi kết thúc, tôi chỉ muốn chia sẻ với bạn vài lời từ người sáng lập của Sightsavers, người được gọi là Ngài John Wilson.
Ông đã bị mù ở tuổi 12
và ông đã nói, "Con người không bị mù theo hàng triệu.
Họ bị mù từng người một."
Và trong sự phấn kích khi được nói rằng chúng tôi đã loại bỏ bệnh đau mắt hột cho cả một nước, hãy đừng quên rằng, thực ra, đây là một căn bệnh thảm khốc phá hủy cuộc sống của từng cá nhân.
Những người như Twiba.
Tôi đã gặp Twiba năm ngoái ở Tanzania.
Cô ấy đã bị bệnh đau mắt hột từ khi cô ấy bắt đầu nhớ được.
Và một vài tháng trước khi tôi gặp cô ấy, cô ấy đã có một ca phẫu thuật.
Không phải nói quá khi nói rằng việc này đã hoàn toàn thay đổi cuộc đời của cô ấy.
Chúng tôi đã cứu phần thị lực còn lại của cô, và cô không còn đau nữa.
Cô ấy có thể ngủ.
Cô ấy có thể làm việc, có thể hòa nhập xã hội.
Và cô ấy nói với tôi, "Tôi đã có lại cuộc sống của mình."
Thật không thể không cảm động bởi câu chuyện của cô ấy.
Nhưng có quá nhiều Twibas.
Tôi muốn tìm tất cả Twibas, và tôi không muốn bất kì ai bị mù trong đau khổ nữa.
Giờ, bạn biết đó, có rất nhiều vấn đề khó và không thể giải quyết trên thế giới.
Nhưng đây không phải một trong số đó.
Đây là thứ mà chúng ta có thể giải quyết.
Và chúng ta có thể đảm bảo rằng những đứa trẻ này có thể lớn lên thoát khỏi nỗi sợ về bệnh đau mắt hột.
Nên, vì lợi ích của những đứa trẻ như thế này, và vì lợi ích của những người như Twiba, hãy loại bỏ bệnh đau mắt hột.
Bạn có nghĩ chúng ta có thể không?
Vâng, nếu chúng ta thật sự, thật sự muốn,
thì đúng, chúng ta có thể.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Chúng ta đang gặp vấn đề lớn về tình trạng nóng lên toàn cầu.
Rất nhiều người đang gặp phải lũ lụt hạn hán, bão tố, cháy rừng.
Hôm nay. khi rời khỏi sân khấu này, tôi không muốn các bạn hi vọng.
Tôi muốn bạn chắc chắn, thực sự chắc chắn rằng có thể ghi nhớ rõ trong việc này và hiểu nó.
Tôi muốn cho bạn một tầm nhìn về thực trạng này.
Đây là lần đầu tiên chúng tôi chia sẻ điều này ra công chúng.
Các bạn là những người đầu tiên nghe về nó.
Chúng tôi sẽ phóng tên lửa.
Trên đó sẽ là một vệ tinh.
Và vệ tinh đó sẽ thu thập dữ liệu về sự ô nhiễm không khí đang làm trái đất nóng lên.
Chúng tôi sẽ đưa những dữ liệu này đến với mọi người, những người có thể chung tay thay đổi quá trình ấm lên của trái đất.
Có quá nhiều thông tin không? Có lẽ là tôi nên chứng minh.
Đầu tiên, xin giới thiệu, tôi là Fred. Tôi là chuyên gia về môi trường từ khi còn là một đứa trẻ. Khi nhìn thấy những con cá và ếch ở ao gần nhà chết do chất hóa học tràn ra,
tôi băn khoăn.
Sau đó, một giáo sư đã truyền cảm hứng cho tôi nghĩ khác đi về môi trường.
Làm thế nào có được giải pháp nào tốt nhất từ việc đáp ứng mong muốn thịnh vượng của con người, những điều như an toàn sức khỏe và vươn lên trong thế giới này.
Vì vậy, tôi đã tham gia vào Quỹ BVMT và xây dựng những giải pháp tốt đẹp đó.
Và tôi đã dành cả đời để chờ đợi thời khắc này -- khi mà chúng ta không còn phải chật vật tranh đấu và có nhiều hơn những thuận lợi.
Vì sức mạnh của thông tin, tin tức từ công nghệ ngày một dễ tiếp cận và ngày càng chính xác.
Bạn biết đấy, chỉ cách đây một thập kỷ, có vài sự thay đổi về khí hậu ta không được biết tới.
Thế giới đã quá tập trung vào khí CO2 mà bỏ qua một loại khí quan trọng khác.
Chúng ta đã không nhìn nhận đúng về khí methan.
Ô nhiễm khí methan gây ra 1/4 tình trạng nóng lên toàn cầu mà chúng ta đang nếm trải.
Thực tế, ảnh hưởng tức thời của nó lớn hơn nhiều so với CO2.
Lớn hơn 84 lần trong 20 năm.
Một trong những nguồn gây ô nhiễm methan lớn nhất là dầu và khí ga công nghiệp.
Nhưng không dễ nhận thấy vì methan là không màu.
Hãy nhìn lượng dự trữ khí ga tự nhiên này ở bên ngoài Los Angeles.
Các bạn có thể nhìn thấy methan không?
Tôi thì không.
Giờ phải làm sao?
Chúng tôi chụp ảnh này bằng một camera hồng ngoại tại cùng một địa điểm, vụ rò rỉ khí methan tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Những hình ảnh rất khác nhau.
Hóa ra khí ga tự nhiên, thứ tạo ra nhiều khí CO2 hơn đang thay thế than, khiến ta phụ thuộc vào nó.
Nhưng khí tự nhiên chủ yếu là methan.
Vì vậy, nó đã được sản sinh và lưu chuyển từ nơi này sang nơi khác khắp nước Mỹ, chảy từ những cái giếng, đường ống và thiết bị khác.
Nó bay lên bầu trời và phát tán tạo ra các thảm họa mà chúng ta đang phải nếm trải.
Điều đó đáng ra không phải diễn ra.
Nhưng không ai quan tâm đến nó cho đến khi chúng tôi mở rộng nghiên cứu để tìm hiểu vấn đề này.
Sử dụng máy bay không người lái, trực thăng,
thậm chí xe Google Street View. Hóa ra có nhiều ô nhiễm khí methan hơn mức chính phủ đang đưa ra.
Cũng thật là khi tìm thấy nơi khí rò rỉ, hầu hết các rò rỉ này có thể được sửa chữa dễ dàng và không tốn kém, để tiết kiệm thay vì lãng phí.
Và cuối cùng, chúng tôi biết khi phổ biến thông tin cho mọi người, họ sẽ hành động.
Các công ty dẫn đầu thay thế van và siết chặt đường ống.
Colorado trở thành bang đầu tiên hạn chế ô nhiễm khí methan; California theo sau và cộng đồng cũng tham gia.
Twitter xuất hiện #cutmethane (giảm thiểu methan).
Và mọi người quan tâm hơn đến vấn đề này.
Chúng ta làm điều này bởi không thể trông đợi vào Washington được nữa.
Thực tế, ta phải đẩy mạnh hơn nữa và đi cao hơn nữa đến bầu trời.
Mỹ chiếm 10% ô nhiễm,
còn lại là các nước khác.
Các bạn có nhớ tên lửa mà tôi đã đề cập không?
Nó sẽ thiết lập một vệ tinh nhỏ gọn tên MethaneSAT để làm những điều mà không ai có thể làm đến tận bây giờ: đo độ ô nhiễm methan từ lượng dầu khí trên khắp thế giới với độ chính xác cao.
Dữ liệu này sẽ cho phép chúng ta lập bản đồ ô nhiễm để minh bạch nó cho mọi người.
Để rồi biến tất cả dữ liệu thành hành động như chúng tôi đã làm tại Mỹ.
Chúng tôi biết rằng khi phổ biến cơ sở dữ liệu, nhiều đơn vị sẽ giảm ô nhiễm.
Người dân sẽ hợp lực hành động, chính phủ sẽ thắt chặt luật lệ.
Và bởi vì tất cả dữ liệu của chúng tôi đều miễn phí và công khai sự minh bạch sẽ được thiết lập -- ta sẽ biết quá trình cải thiện tiến triển ra sao và tại đâu.
Điều này đưa tôi đến với mục đích: cắt giảm 45% ô nhiễm khí methan vào năm 2025.
(vỗ tay) Điều đó sẽ có tác động tương tự như cắt giảm 1.300 nhà máy nhiệt điện.
1/3 lượng nhà máy nhiệt điện trên thế giới.
Không gì khác có thể có tác động với chi phí thấp đến vậy .
Việc một vệ tinh đơn lẻ có thể làm chậm quá trình ấm lên toàn cầu như vậy thực sự đáng chú ý.
Đây là cơ hội để chúng ta tạo ra sự thay đổi trong cuộc sống và chúng ta có thể làm ngay bây giờ.
Nhờ sự rộng rãi của dự án Audacious, chúng tôi đang trên bệ phóng.
Nhưng thời gian của tôi đang còn ít và tôi đã hứa cho bạn một cái nhìn toàn diện về giải pháp này.
Bạn có thấy không?
Bạn thấy cách mà vệ tinh này tận dụng những điều tốt nhất từ khoa học, dữ liệu và công nghệ không?
Bạn có thấy ta đang tiến vào kỷ nguyên mới của sáng kiến chắp cánh cho những tiến bộ vượt bậc?
Bạn có thấy rằng điều đó nằm trong tầm tay chúng ta?
Chúng tôi đã thiết lập mục tiêu ba năm cho đến khi phóng tên lửa, và khi vệ tinh sẵn sàng, chúng tôi sẽ có một bữa tiệc.
Một bữa tiệc ra mắt.
Thế nên, hãy tưởng tượng một ngày đẹp trời, đông người, nhiều máy quay, trẻ em ngước lên trời ngắm nhìn một thứ có thế thay đổi tương lai của chúng.
Sẽ là một ngày khó quên.
Đó là một may mắn lớn mà ta có được.
Tôi không thể đợi được nữa.
Xin cảm ơn.
(vỗ tay)
Hôm nay tôi muốn nói với các bạn về lòng tự tin về tính sáng tạo
Tôi muốn quay trở lại với như hồi lớp ba ở Oakdale tại Barberton Ohio
Tôi nhớ một ngày người bạn thân nhất của tôi Brian đang làm trong một dự án
Anh ta đang nặn đất sét một con ngựa từ đống đất sét mà cô giáo chúng tôi để ở trong thau.
Rồi tự nhiên một cô bé ngồi cạnh cậu ta thấy việc cậu ấy đang làm dòm qua và nói với cậu ấy "trông nó thật kinh khủng ,chẳng giống một con ngựa gì cả Vai Brain khuya xuống
Anh ta nắm con ngựa sáp lại và ném vào thùng rác Tôi không bao giớ thấy cậu ta nặn một lần nào nữa.
Tôi tự hỏi chuyện thế này xảy ra thường xuyên như thế nào Và có vẻ là khi tôi kể câu chuyện đó cho cả lớp nghe
Nhiều người khác muốn ở lại sau giờ học và kể cho tôi nghe câu chuyện tương tự của họ khi mà thầy giáo làm họ thất vọng và mất tự tin hứng thú làm một chuyện gì đó như thế nào Rồi một học sinh khác đã phũ phàng với họ thế nào Và một vài tránh né cho chính họ
là sáng tạo lúc đó. Tôi cho rằng việc tránh né xảy ra trong thời niên thiếu
sẽ ăn nhập và ngấm sâu cho đến khi trưởng thành Và chúng ta thấy nhiều trường hợp như thế.
Như khi ta có một hội thảo hay khi ta có khách hàng làm việc chung dần ta sẽ nhận ra được trong quá trình mờ nhạt và không qui tắc
dần những nhân vật quan trọng này lấy ngay di động Blackberry của họ ra và nói họ phải gọi một cuộc điện thoại quan trọng và họ đi ra phía lối ra và cảm thấy không thoải mái
Khi chúng tôi tìm họ và hỏi chuyện gì đã xảy ra Họ trả lời đại khái là "tôi không phải là một con người sáng tạo"
và chúng tôi biết điều đó là không đúng.
Nếu họ làm đúng theo quá trình họ sẽ làm ra được những thứ kì diệu
và sẽ ngạc nhiên với chính mình về sự đột phá của chính họ và đội của họ. Tôi đã quan sát su sợ hãi của sự việc bị đánh giá
Rằng mình không làm được, sợ mình sẽ bị đánh giá Nếu không nói những thứ sáng tạo,bận sẽ bị đánh giá
Tôi đã có một khám phá lớn khi tôi gặp nhà tâm lý học Albert Bandura.
Tôi không biết các bạn có biết Albert Bandura không . Nhưng nếu vào wikipedia, ông ta được nói đến là nhà tâm lý học quan trọng thứ bốn trong lịch sử -- Freud, Skinner, một người nữa và Bandura.
Bandura đã 86 và vẫn làm việc tại Stanford.
Ông ta rất tốt Và tôi đã đến gặp ông
bởi ông đã nghiên cứu căn bệnh ám ảnh sở hãi một thời gian Đó là lĩnh vực mà tôi quan tâm
Ông ta đã phát triển ra phương pháp này chữa khỏi bệnh trong một thời gian ngắn. Trong bốn giờ ông đã chữa được một số lượng lớn người mắc những bệnh ám ảnh.
Như khi ta nói về rắn. Tôi không hiểu sao người ta lại nói về rắn . Ta nói về rắn và nỗi sợ rắn như nỗi ám ảnh.
Nó thật là thú vị.
Ông ấy kể với tôi rằng ông đã mời một vài người đến thí nghiệm và nói rằng "bạn biết không , có một con rắn ở phòng kế bên Chúng ta sẽ vào đó" Hầu hết họ đã đáp lại rằng
trời xin lỗi đi, tôi không vào đó đâu chắc chắn là không nếu có rắn trong đó"
Nhưng Bandura đã có một quá trình từng bước một cực kì thành công
Ông đưa họ đến chiếc gương hai chiều này nhìn vào căn phòng nơi có con rắn
Và họ dẫn cảm thấy an tâm
và qua những bước đó ông rời khỏi họ và họ sẽ đứng trước một cánh cửa mở và nhìn vào đó
Ông làm cho họ an tâm
Và qua nhiều bước như thế Họ sẽ ở trong phòng ,họ sẽ đeo găng tay da như găng tay của người thợ hàn Và dần dần họ sờ con rắn
Khi họ sờ con rắn và không bị gì hết. Họ đã được chữa khỏi .
Thực chất mọi thứ còn tuyệt vời hơn thế.
Những người đó đã từng sợ rắn cả cuộc đời giờ nói "nhìn rắn kìa nó thật đẹp"
Và ôm nó lên đùi
Bandura gọi quá trình này là "sự làm chủ được hướng dẫn"
Tôi thích cụm từ này
Và còn một điều nữa
Những người này trải qua quá trình đó và sờ con rắn cuối cùn lại ít lo lắng sợ những thứ khác trong cuộc sống của họ Họ cố nhiều hơn , bền bỉ hơn ,
Họ kiên cường hơn khi đối diện với thất bại Họ đã đạt được sự tự tin mới
Bandura gọi đó là sự tự tin tin tự nảy sinh--
thứ cảm giác là bạn có thể thay đổi cả thế giới là bạn có thể đạt được điều bạn đặt ra
Gặp Bandura thực sự gây nhiều cảm xúc cho tôi Tôi nhận ra nhà khoa học này đã ghi lại và chứng minh một cách khoa học thứ mà chúng ta thấy 30 năm nay Việc chúng có thể đưa những người sợ rằng họ không sáng tạo Chúng ta có thể đưa họ qua những bước đó như từng bước nhỏ của thành công Rồi họ sẽ chuyển sự sợ hãi thành sự quen thuộc và họ ngạc nhiên với chính mình
Sự chuyển hoá đó thật kì diệu Chúng ta thường thấy điều này ở trường thiết kế
Người ta từ nhiều loại nguyên tắc khác nhau nghĩ họ thiên về logic
Nhưng khi họ bước vào và trải qua quá trình đó, Họ xây dựng lòng tự tin và giờ họ cho mình hoàn toàn khác
Họ hoàn toàn xúc động khi họ đi loạn quanh cho mình là một con người sáng tạo Vì thế tôi nghĩ một việc tôi sẽ làm hôm nay
là cùng các bạn qua quá trình này
Với tôi hành trình này trông như Doug Dietz Doug Dietz là một người của kĩ thuật
Ông thiết kế thiết bị chụp hình y tế một thiết bị lớn.
Ông làm việc ở GE ,ông có một sự nghiệp tuyệt vời
Nhưng có một thời kì ông đã bước vào khủng hoảng
Ông đã ở trong bệnh viện nhìn một trong những MRI của mình đang được sử dụng khi ông nhìn thấy một gia đình trẻ Có một cô gái nhỏ
Và cô bé khóc thật khủng khiếp
Doug thất vọng khi biết rằng 80% bệnh nhân nhi trong bệnh viện này phải bị tiêm thuốc an thần trước khi dùng MRI
và điều này làm Doug thất vọng Bởi ở ước đây ông đã tự hào về những điều ông làm
Ông đã cứu được bao nhiêu mạng người với chiếc máy này
Nhưng nó thật sự làm ông ấy đau đớn khi thành nỗi sợ hãi mà chiếc máy này mang đến cho những đứa trẻ
Đúng lúc đó ông ta đang ở trường thiết kế tại Stanford tham gia những lớp học
Ông đang học về quá trình của chúng tôi về thiết kế suy nghĩ và về sự đồng cảm về những nguyên mẫu lặp lại
và ông đã ứng dụng kiến thức mới này làm nên một điều khá phi thường
Ông có thể thiết kế lại hoàn toàn trải nghiệm bị quét MRI
và đây là thứ ông nghĩ ra
Ông biết nó thành một chuyến phiêu lưu cho những đứa trẻ
Ông sơn những bức tường và Sơn chiếc máy Ông cho những nhà phẫu thuật huấn luyện bởi những người mà bọ trẻ biết như những người trong bảo tàng
Khi bọn trẻ đếm, đó sẽ là một trải nghiệm
Họ sẽ nói chuyện với chúng về tiếng động và con tàu di chuyển
Và khi họ tới, họ nói " chúng ta sắp đi vào một con thuyền Hải tặc Nhưng ta không muốn bọn Hải tặc tìm thấy cháu đâu." Và kết quả thật phi thường
Từ tầm 80% bọn trẻ cần cho thuốc an thần giảm xuống chỉ 10% cần .
Bệnh viện và G cũng hài lòng Bởi ta không cần gọi bác sĩ an thần nữa sẽ có nhiều trẻ em được khám qua chiếc máy trong một ngày Vì thế kết quả số lượng cũng thật tuyệt.
Nhưng Doug quan tâm nhiều hơn đến chất lượng
Ông đã đứng cùng với một bà mẹ đợi con mình quét xong
Khi cô bé nhỏ quét xong chạy đến với mẹ của mình và nói, "mẹ ơi ,Mai mình lại đến được không?"
( tiếng cười) Và tôi đã nghe Doug kể chuyện này thật nhiều lần ve về sự chuyển biến trong con người ông và sự đột biến của thiết kế xảy ra từ nó. Nhưng tôi chưa bao giờ thấy ông kể câu chuyện về cô bé đó mà không khóc.
Câu chuyện của ông xảy ra trong một bệnh viện Tôi biết một ít về bệnh viện
Một vài năm trước tôi cảm thấy có một cục bướu ở cổ,
đến lượt tôi phải bị quét qua máy MRI
Đó là một ung thư, tồi tệ
Tôi được cho biết là chỉ có 40% sống sót
Khi tôi ngồi với các bệnh nhân khác trong bộ pajama mọi người đều gày gò và xám xịt và khi bạn đang ngồi chờ chụp bạn nghĩ đến nhiều thứ Hầu hết bạn sẽ nghĩ là không biết mình có sống sót được không?
Tôi đã nghĩ rất nhiều
Cuộc sống của con gái tôi sẽ ra sao nếu không có tôi?
Và bạn nghĩ về những thứ khác
Tôi nghĩ rất nhiều về tôi còn gì để làm trên thế giới này
Tiếng gọi bên trong tôi là gì? Tôi nên làm gì?
Tôi may mắn vì mình có nhiều lựa chọn
Chúng tôi đã làm việc trong lĩnh vực sức khỏe và giáo dục cấp 1,2 và ở các nước đang phát triển.
Vì thế có rất nhiều dự án tôi đang thực hiện Nhưng tôi quyết định và cống hiến
hoàn toàn vào thứ tôi muốn làm là giúp được càng nhiều càng tốt lấy lại sự tự tin về tính sáng tạo mà họ để mất .
Và nếu tôi sống sót, đó sẽ là thứ tôi muốn làm.
Tôi đã sống sót và bạn biết đó.
( tiếng cười) ( vỗ tay ) Tôi thực sự tin rằng khi người ta có được sự tự tin này -- người ta bắt đầu thực sự làm những việc thật sự quan trọng trong cuộc đời họ Chúng ta thường nhìn thấy những chuyện như thế ở trường thiết kế và tại IDEO
Tôi thấy những người từ bỏ việc họ đang làm và chuyển sang một hướng khác
Tôi thấy họ nghĩ ra những ý tưởng thú vị và ngày càng nhiều ý tưởng và có thể chọn từ nhũng ý tưởng tốt hơn
và đưa ra những quyết định tốt hơn.
Vì thế tôi biết tại TED bạn sẽ làm những điều thay đổi thế giới Mọi người đều có một thứ để thay đổi thế giới Nếu tôi có thì bạn cũng có và nó sẽ xảy đến.
Vì thế tôi mong các bạn sẽ cùng tôi trong hành trình này Các bạn chính là những nhà lãnh đạo
Sẽ thật tuyệt vời nếu bạn đừng để người ta chia rẽ thế giới thành những người sáng tạo và những người không sáng tạo như thế là sinh ra đã thế mà để người ta nhận ra họ bẩm sinh đã sáng tạo và những con người bẩm sinh đó nên để ý tưởng của họ bay xa. Rằng họ có thể đạt được mức độ mà Bandura gọi là tự hiệu lực Nghĩa là bạn có thể làm điều mà bạn muống là bạn có thể đạt đến mức độ tự tin về sự sáng tạo và sờ một con rắn. Cảm ơn
( vỗ tay)
T. Morgan Dixon: Tôi sẽ nói cho bạn về người phụ nữ quyền lực nhất mà bạn chưa từng nghe đến.
Đây là Septima Clark.
Hãy nhớ tên bà: Septima Clark.
Tiến sĩ King gọi bà là "Kiến trúc sư của Phong trào Dân quyền," Vì bà đã tạo nên Trường học về quyền Công dân.
Tại đây, bà đã dạy những phụ nữ bình thường kỹ năng thực tế để trở lại cộng đồng và dạy cho mọi người đọc.
Vì nếu đọc được, họ có thể bầu cử.
Những người phụ nữ này học về kỹ năng tổ chức, và trở thành những nhà hoạt động dân quyền huyền thoại nhất mà đất nước này từng có.
Những người phụ nữ như Diane Nash.
Có lẽ bạn biết bà.
Bà đã tổ chức một cuộc đi bộ từ Selma đến Montgomery.
Và là nhà đồng sáng lập Ủy ban điều phối Bất bạo động cho Sinh Viên, họ tụ tập trong các nhà hàng nhỏ, và lập nên cuộc vận động Freedom Rides.
Có lẽ bạn nhớ Fannie Lou Hamer, người ngồi trên nền nhà trong buổi Hội nghị Quốc gia Dân chủ nói về việc bà bị đánh trong trại giam khi đăng kí cho mọi người đi bầu cử tại Mississippi.
Học sinh nổi tiếng nhất của bà, Rosa Parks.
Bà nói rằng Septima Clark là người đã dạy bà hành động tọa kháng ôn hòa.
Và khi bà ngồi xuống, bà đã truyền cảm hứng cho một dân tộc để đứng lên.
Đây chỉ là ba trong số 10,000 học sinh của bà.
Là những người phụ nữ đã tiên phong cho cuộc thay đổi, và qua việc làm đó, họ đã dạy mọi người đọc theo mô hình của Trường về quyền Công Dân và trao quyền cho 700,000 cử tri mới.
Không chỉ có thế,
bà còn tạo nên một nền văn hóa mới về hoạt động xã hội.
Pete Seeger nói Septima Clark đã chuyển ca từ một bài hát phúc âm cũ thành bài quốc ca mà ai cũng biết: '' We Shall Overcome.'' (Chúng ta sẽ cùng vượt qua)
Vanessa Garrison: Có lẽ, nhiều bạn biết chúng tôi.
Chúng tôi đồng sáng lập tổ chức GirlTrek, một tổ chức sức khỏe lớn nhất cho phụ nữ da màu tại Mỹ.
Sứ mệnh chúng tôi rất đơn giản: yêu cầu những phụ nữ da màu, 80% trong số họ quá cân nặng cho phép, để đi bộ ngoài trời mỗi ngày để hình thành thói quen đi bộ lành mạnh; bằng những cách trên, khởi xướng phong trào triệt để mà phụ nữ da màu đảo ngược những ảnh hưởng xấu do bệnh mãn tính gây ra, đòi lại đường phố cho khu phố của họ, tạo nên một văn hóa sống lành mạnh cho chính gia đình họ và đứng trên tiền tuyến để đòi lại công lí.
Ngày nay, trên khắp nước Mỹ, hơn 100,000 phụ nữ da màu đã mặc áo thun GirlTrek khi vận động các cộng động của mình-- một lực lượng hào hùng.
Chúng tôi theo bước Septima Clark.
Bà đã tạo ra một bản thiết kế cho cuộc thay đổi.
Thứ nhất, phải có một ý tưởng táo bạo, to lớn hơn bất cứ điều gì mà mọi người dám nghĩ.
Thứ hai, bắt nguồn từ văn hóa truyền thống trong cộng đồng bạn và tin tưởng vào những điều đã có.
Thứ ba, đặt tên cho nó -- một cái tên mà mọi người sẽ nỗ lực làm việc chăm chỉ để xứng danh; một mục tiêu thật đơn giản nhưng không chỉ mang lại lợi ích cho cá nhân mà còn cả cộng đồng quanh họ.
Điều cuối cùng, đừng chờ đợi sự cho phép để cứu cuộc đời của bạn.
Đó là quyền lợi cơ bản của con người để giải quyết những vấn đề của riêng ta.
TMD: Với những phụ nữ đang tụ họp tại phòng khách, đã ủng hộ chúng tôi, hoạt động tích cực trên mạng xã hội -- chúng tôi đều thấy bạn.
(Cười) Chúng tôi thấy các bạn mỗi ngày.
Chúng tôi yêu bạn. Bạn không đơn độc đâu, vì công việc lớn lao của chúng tôi sẽ bắt đầu ngay bây giờ.
VG: Bạn đã đưa chúng tôi đến đây bằng khả năng lãnh đạo của bạn. kiểm soát những đường phố bị hủy hoại ở Detroit; hợp tác với những bệnh viện và hệ thống chăm sóc sức khỏe ở Harlem; cầu nguyện trên các đường phố ở Sacramento, Charlotte, Brooklyn, Flint và mỗi cộng động đã nhìn thấy sự mất mát đó; thay đổi cách tham gia giao thông để đường phố an toàn hơn; và điều quan trọng nhất, là làm gương cho người khác.
Mọi thứ bắt đầu từ việc bạn cam kết đi bộ, sự thống nhất để đặt gia đình, bạn bè và niềm tin của bạn vào sứ mệnh to lớn của chúng tôi.
TMD: Điều quan trọng với tôi là mỗi người ở đây hiểu sự thay đổi đó hoạt động ra sao trong GirlTrek.
Một nhà tổ chức đầy kĩ năng có sức mạnh để thay đổi thái độ 100 người bạn của cô ấy.
Ta biết đó là sự thật, bởi vì 1000 người phụ nữ lan tỏa thông tin trên phương tiện xã hội đã truyền cảm hứng cho hơn 100,000 phụ nữ đi bộ.
(Vỗ tay) Nhưng điều đó dường như chưa đủ.
mục đích của chúng tôi là tạo nên một số lượng lớn.
Để làm được điều đó, chúng tôi có một kế hoạch táo bạo để mở rộng quy mô can thiệp của mình.
Một ngàn nhà tổ chức vẫn chưa đủ.
GirlTrek sẽ tạo nên Trường học Công Dân kế tục.
Để làm được điều đó, chúng tôi sẽ tập huấn 10,000 nhà hoạt động y tế tiền tuyến và triển khai họ vào các cộng đồng có nhu cầu cao tại Mỹ.
Chỉ khi hành động, chúng ta mới đẩy lùi bệnh tật; Chúng ta sẽ tạo một văn hóa sức khỏe mới.
Chúng ta sẽ tạo nên một hệ thống để hỗ trợ cho một triệu phụ nữ da màu đi bộ để cứu cuộc đời của họ.
(Vỗ tay) Khóa huấn luyện của chúng tôi là độc nhất vô nhị.
Hãy thử tưởng tượng.
Nó giống như một lễ hội trại, hồi sinh, giống như dạy cuộc vận động về Dân quyền.
Chúng tôi sẽ đi khắp đất nước.
Thông báo lớn nhất cho tuần này: Tôi, Vanessa và nhóm giáo viên bậc thầy, năm tới sẽ leo lên đỉnh, một vùng đất linh thiêng, ở Selma, Alabama, để tạo nên truyền thống hằng năm, gọi là ''Mùa hè Selma.''
VG: Mùa hè Selma sẽ là cuộc hành hương hàng năm gồm việc đi bộ 87 km, lộ trình linh thiêng từ Selma đến Montgomery.
Sẽ có một cuộc tập huấn đầy khó khăn.
Hãy tưởng tưởng, khi phụ nữ học về chiến lược tổ chức và tuyển dụng, để nghiên cứu khoa học việc tập thể dục, học những khóa học về dinh dưỡng, học cách kể chuyện, để được chứng nhận là người lãnh đạo cho chuyến đi ngoài trời và là những người ủng hộ cho cộng đồng.
TMD: Đây là điều chưa từng xảy ra.
Sẽ giống như một tổ chức văn hóa, thực sự, là lễ hội Woodstock chữa lành cho phụ nữ da màu.
(Cười) (Vỗ tay) Sự cần thiết của nó --- cấp bách hơn bao giờ hết.
Chúng ta đang dần mất đi nguồn nhân lực lớn trong cộng đồng.
Phụ nữ da màu đang chết trước mắt chúng ta.
Không chỉ vì không ai nói về nó, mà chúng ta cũng từ chối để thừa nhận rằng nguồn gốc của cuộc khủng hoảng này bắt nguồn từ sự bất công tương tự điều đã thúc đẩy phong trào dân quyền ngay từ lúc đầu.
Vào ngày 30 tháng 12 năm 2017, Erica Garner, con gái của Eric Garner, người đàn ông da màu đã chết trên đường phố tại New York khi bị cảnh sát bóp chặt cổ, đã qua đời vì đột quỵ.
Erica chỉ mới 27 tuổi, là mẹ của hai đứa trẻ.
Cô nằm trong số 137 phụ nữ da màu trong hơn 50,000 phụ nữ vào năm trước -- chết vì bệnh liên quan đến tim mạch, nhiều căn bệnh tim xuất phát từ sự chấn thương tâm lí.
Những ảnh hưởng do căng thẳng đè nặng lên phụ nữ da màu, họ phải để con cái và chồng mình ra ngoài mỗi ngày, không chắc liệu họ có còn sống trở về nhà. Họ chỉ được trả 63 xen thay vì một đô so với người da trắng. Họ sống trong những cộng đồng với cơ sở hạ tầng đổ nát, nơi không có trái cây và rau quả tươi. nơi quá hẹp để có thể đi bộ và tận hưởng không gian xanh -- ảnh hưởng của sự bất bình đẳng đang giết chết những phụ nữ da màu theo tốc độ nhanh và cao hơn bất kì nhóm nào khác ở đất nước này.
Nhưng vấn đề này sắp được thay đổi.
Nó phải thay đổi.
TMD: Để tôi kể một câu chuyện.
Khoảng ba tuần trước -- chắc các bạn đã xem -- tôi và Vanessa cùng một nhóm gồm 10 phụ nữ đã đi bộ 160 km trên Đường Sắt Ngầm.
Chúng tôi hoàn thành trong năm ngày-- năm ngày dài và tuyệt vời.
Cả thế giới đã chứng kiến điều đó.
Ba triệu người đã xem trực tiếp.
Và nhiều người trong các bạn đã chia sẻ câu chuyện ấy.
Đài Radio Urban đã phát sóng nó toàn quốc.
VG: Thậm chí là đài E! News tạm ngưng câu chuyện về nhà Kardashian -- hơi bất công một chút nếu bạn hỏi chúng tôi -- (Cười) để thông báo GirlTrek đã hoàn thành chuyến hành trình 160 km an toàn.
(Vỗ tay) TMD: Mọi người đang ủng hộ cho chúng tôi.
Họ ủng hộ chúng tôi vì trong thời điểm của sự rối loạn và tranh chấp này, chuyến hành trình này giúp chúng tôi khẳng định một công dân Mĩ là như thế nào.
Chúng tôi nhìn nước Mỹ trở nên gần gũi hơn
Chúng tôi đi qua những thị trấn lịch sử, băng qua khu rừng rậm, qua các đồn điền trước đây.
Một ngày nọ, Chúng tôi tình cờ băng qua một trạm xăng nơi có một quán cà phê, đầy đàn ông.
Họ mặc đồ ngụy trang và mang theo các vật dụng đi săn.
Phía trước là những chiếc xe tải của họ và một chiếc cắm cờ Liên Bang.
Và thế là chúng tôi rời đi.
Khi đi qua dải đường hẹp này, một vài chiếc xe tải chạy sát phía sau chúng tôi, và phía sau những ống xả là bóng ma của một cuộc bạo lực đám đông.
Thật đáng sợ.
Nhưng một chuyện xảy ra.
Ngay cạnh ranh giới giữa bang Maryland và Delaware, chúng tôi thấy một người đàn ông đứng cạnh chiếc xe tải.
Cốp xe sau đã được mở sẵn.
Ông ấy mặc một cái áo khoác nâu.
Đứng một cách lúng túng.
Hai cô gái trong nhóm chúng tôi, Jewel và Sandria, lại gần vì trông ông có vẻ đáng nghi.
(Cười) Chúng tôi đông hơn nên muốn cho ông ấy một cơ hội.
Ông tiến lại gần chúng tôi và nói, ''Chào, tôi là Jake Green.
Tôi nghe tin về các bạn trên radio Tin Lành sáng nay, và Chúa bảo tôi mang cho các bạn đồ tiếp tế.''
Ông mang nước uống, yến mạch cán vụn và khăn giấy cho chúng tôi.
Khăn giấy rất cần thiết vì chúng tôi đã đi bộ qua một cơn bão lớn; -2 độ C và tạt vào mặt chúng tôi.
Giày và tất chúng tôi đóng băng và ướt và đóng băng lại.
Chúng tôi cần khăn giấy hơn ông ấy có thể hiểu.
Ngày hôm đó, trong khoảnh khắc ấy, Jake Green đổi mới lòng tin của tôi vào Chúa. Và ông đã thay đổi lòng tin của tôi vào con người.
Chúng ta có quyền chọn lựa.
Ở Mĩ, chúng ta có thể lún sâu hơn vào sự tăm tối của bất hòa hoặc không.
Tôi muốn nói với các bạn phụ nữ GirlTrek sẽ tiếp tục đi bộ trên các đường phố với một niềm tin không thể dập tắt.
VG: Họ sẽ tiếp tục đi bộ trên các đường phố với một sứ mệnh rõ ràng và mạnh mẽ như những phụ nữ đã tuần hành ở Montgomery: rằng bệnh tật sẽ biến mất tại đây, vết thương sẽ không còn.
Với sự trợ giúp của các bạn và theo chân tổ tiên chúng ta, 10,000 nhà hoạt động được huấn luyện sẽ bắt đầu cách mạng về sức khỏe lớn nhất từ trước đến nay trên đất nước này.
Họ sẽ trở về cộng đồng của mình, làm gương cho sự phát triển của nhân loại.
Và chúng ta -- chúng ta sẽ cùng ăn mừng.
Vì giống như Jake Green đã hiểu, số phận của chúng ta đã kết nối với nhau.
Septima Clark từng nói, ''Chúng ta đã có thể thở chung một bầu không khí.''
Thế nhưng, lời nói cuối đầy ám ảnh mà Eric Garner thốt ra: ''Tôi không thể thở nổi.''
Cô con gái Erica đã chết ở tuổi 27, trong khi vẫn đi tìm công lí.
Vì thế -- chúng ta sẽ tiếp nối sứ mệnh của Septima đến khi lời nói của bà thành hiện thực, đến khi phụ nữ da màu không còn phải chết nữa, đến khi chúng ta được thở chung một bầu không khí.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Đây là hình vẽ của bộ não 1000 năm tuổi
Đây là sơ đồ của hệ thống thị giác.
Và có những điều trông rất quen thuộc so với ngày nay.
Hai mắt ở phía dưới, thần kinh giác mạc tủa ra từ phía sau.
Có một cái mũi rất lớn có vẻ như không được liên hệ với bộ phận nào cụ thể.
Và nếu chúng ta so sánh bức hình này với những hình ảnh mới gần đây diễn tả hệ thống thị giác, bạn sẽ thấy rằng mọi thứ đã trở nên phức tạp hơn rất nhiều so với những gì được vẽ hàng ngàn năm trước.
Và đó là vì ngày nay chúng ta có thể thấy có gì trong bộ não, hơn là chỉ nhìn vào dáng vẻ tổng quan của nó.
Tưởng tượng rằng bạn muốn hiểu làm thế nào một cái máy tính hoạt động được và tất cả mọi thứ bạn có thể nhìn thấy là bàn phím, con chuột, màn hình.
Bạn thực sự đã không gặp may mắn.
Bạn muốn có khả năng mở nó ra, tháo tung ra, để nhìn vào đống dây bên trong.
Và cho đến hơn một thế kỉ trước một chút, không ai có thể có thể làm điều đó với bộ não.
Không ai được từng nhìn thoáng qua sợi dây thần kinh của bộ não
Và lý do là vì nếu bạn bỏ bộ não ra khỏi sọ và bạn cắt một lát mỏng của nó, ngay cả bỏ nó vào một kính hiển vi cực ký hiện đại, bạn cũng không thể thấy gì hết.
Nó màu xám và không có hình dạng.
Cũng không có cấu trúc. Nó chẳng giúp bạn hiểu thêm được điều gì.
Và tất cả điều này thay đổi vào cuối thế kỉ 19.
Bất ngờ, những hóa chất nhuộm mới cho mô não đã được phát triển và chúng cho chúng ta những cái nhìn thoáng qua về dây thần kinh.
Máy tính đã được mở bung ra.
Như vậy thứ thực sự khởi động ngành khoa học thần kinh hiện đại là một thuốc nhuộm gọi là thuốc nhuộm Golgi.
Và nó cũng hoạt động theo một cách riêng biệt.
Thay vì nhuộm tất cả các tế bào trong mô, theo cách nào đó nó chỉ đánh dấu một phần trăm tế bào.
Nó dọn đám rừng, tiết lộ các cây bên trong
Nếu mọi thứ đều đã được dán nhãn, kết quả ta sẽ không thấy được gì.
Vì vậy bằng cách nào đó, nó chỉ ra rằng cái gì trong đó (bộ não)
Nhà não đồ học người Tây Ban Nha Santiago Ramon y Cajal, người được coi là cha đẻ của ngành khoa học thần kinh hiện đại, đã ứng dụng (phương pháp) nhuộm Golgi này, đã cho ra những dữ liệu như thế này, và thực sự đã giúp chúng ta khái niệm hiện đại về tế bào thần kinh, hay còn gọi là nơ-ron.
Và nếu bạn đang nghĩ bộ não như là một chiếc máy vi tính, thì đây là bộ bán dẫn (tran-si-tơ).
Và rất nhanh chóng Cajal nhận ra rằng các nơ-ron không hoạt động một mình, nhưng chúng sẽ bắt kết nối với những nơ-ron khác, từ đó tạo thành mạch điện giống như máy vi tính.
Ngày nay, một thế kỉ sau, khi các nhà khoa học muốn nhìn thấy nơ-tron, họ làm chúng sáng lên từ bên trong hơn là làm chúng tối đi
Và có rất nhiều cách làm điều này.
Nhưng một trong những cách thông dụng nhất liên quan đến các protein huỳnh quang lục.
Bây giờ nói về protein huỳnh quang lục, kỳ lạ là nó có nguồn gốc từ con sứa phát quang sinh học. và nó rất hữu dụng.
Bởi vì nếu bạn lấy gen tổng hợp protein huỳnh quang lục và cấy nó vào một tế bào, thì tế bào đó sẽ phát sáng màu xanh lục -- hoặc (với) rất nhiều các biến thể khác của protein huỳnh quang lục bạn có thể làm một tế bào phát sáng với nhiều màu khác nhau.
Và như vậy quay trở về với bộ não, đây là từ con chuột được cấy gien gọi là "não cầu vồng"
Và nó được gọi tên như thế, tất nhiên, vì tất cả các nơ-ron này đều phát sáng với những màu sắc khác nhau.
Đôi khi các nhà khoa học thần kinh cần phải xác định xem từng thành phần phân tử riêng biệt của nơ-ron, phân tử, hơn là toàn bộ tế bào não.
Và có rất nhiều cách để làm điều này, nhưng một trong những cách phổ biến nhất bao gồm sử dụng kháng thể.
Và nếu như bạn quen với, tất nhiên, rằng kháng thể là tay sai của hệ thống miễn dịch.
Nhưng nó hóa ra rằng chúng cũng có ích cho hệ thống miễn dịch vì chúng có thể nhận diện từng phân tử đặc trưng, giống như là, ví dụ, protein mã hóa của một vi-rút đang xâm chiếm cơ thể.
Và các nhà khoa học đã đang sử dụng cơ sở này để nhận diện ra các phân tử đặc trưng trong bộ não, nhận diện tiểu cấu trúc đặc trưng của tế bào và nhận diện chúng một cách riêng biệt.
Và rất nhiều hình ảnh tôi đã cho các bạn xem ở đây rất đẹp, nhưng chúng cũng có ý nghĩa cực kỳ to lớn.
Chúng có sức mạnh giảng giải lớn lao.
Đây, ví dụ, là một kháng thể nhuộm chống lại vận chuyển serotonin trong một lát cắt não chuột.
Và bạn đã nghe đến serotonin, tất nhiên, trong các loại bệnh như căng thẳng và lo âu.
Bạn đã nghe đến SSRIs, chúng là thuốc dùng để chữa các loại bệnh này.
Và để hiểu serotonin hoạt động như thế nào, điều quan trọng là hiểu bộ máy serontonin ở đâu.
Và những kháng thể nhuộm giống như cái này có thể dùng để trả lời dạng câu hỏi như vậy.
Tôi muốn chia tay các bạn với suy nghĩ sau đây: Protein huỳnh quanh xanh và kháng thể Cả hai đều là sản phẩm tự nhiên ở lúc ban đầu.
Chúng đều được phát triển bởi tự nhiên để làm cho một con sứa phát sáng xanh vì bất kì lý do gì, hoặc để phát hiện protein mã hóa của một virus xâm nhập, ví dụ vây.
Và chỉ sau một khoảng thời gian rất dài các nhà khoa học mới dẫn đến được bối cảnh này và nói "Này, đây là các công cụ, đây là các công năng mà chúng ta có thể dùng trong bảng công cụ nghiên cứu của riêng chúng ta".
Và thay vì ứng dụng các trí não yếu ớt của con người để thiết kế các công cụ này từ con số không, ngay trong tự nhiên đã có sẵn giải pháp cho chúng ta, đã được phát triển và sàng lọc ổn định qua hàng triệu năm bởi người kĩ sư vĩ đại nhất của nhân loại.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Mười hai năm trước, tôi ở trên đường viết tên của tôi để nói, "tôi tồn tại."
Sau đó tôi đã đi để chụp ảnh của người dân để dán chúng trên đường phố để nói, "Họ tồn tại."
Từ các vùng ngoại ô Paris đến những bức tường của Israel và Palestine, các mái nhà của Kenya đến những khu ổ chuột của Rio, giấy và keo - dễ dàng như vậy
Tôi hỏi một câu hỏi năm ngoái: Nghệ thuật có thể thay đổi thế giới?
Vâng, hãy để tôi nói cho bạn, về việc thay đổi thế giới đã có rất nhiều cuộc thi năm nay, bởi vì mùa xuân Ả Rập vẫn đang lan rộng, khu vực đồng Euro đã sụp đổ... còn những gì khác?
Phong trào chiếm đóng tìm thấy tiếng nói, và tôi vẫn phải nói tiếng Anh liên tục.
Vì vậy, đã có rất nhiều thay đổi.
Vì vậy, năm ngoái khi được giải Điều ước TED năm ngoái Tôi nói, xem này, tôi sẽ chuyển đổi khái niệm của tôi.
Bạn sẽ chụp những hình ảnh.
Bạn sẽ gửi chúng cho tôi.
Tôi sẽ in chúng và gửi chúng trở lại cho bạn.
Sau đó bạn sẽ dán chúng vào nơi có ý nghĩa với bạn để đặt lời tuyên bố của riêng bạn.
Đây là Inside Out (Từ trong ra ngoài).
100.000 tấm áp phích đã được in năm nay.
Đó là những loại áp phích, hãy để tôi chỉ cho bạn.
Và chúng tôi cứ gửi nhiều hơn mỗi ngày.
Đây là kích thước.
Chỉ cần một mảnh giấy với một chút chút mực in trên nó.
Cái này là từ Haiti.
Khi tôi đưa ra mong muốn của tôi năm ngoái, hàng trăm người đứng dậy và nói rằng họ muốn giúp chúng tôi.
Nhưng tôi nói nó phải theo các điều kiện tôi luôn luôn làm không có tín dụng, không có biểu tượng, không có tài trợ.
Một tuần sau đó, một số ít người đã ở đó sẵn sàng để hành động và trao quyền cho người dân trên mặt đất những người muốn thay đổi thế giới.
Đây là những người tôi muốn nói tới với bạn ngày hôm nay.
Hai tuần sau khi bài phát biểu của tôi, tại Tunisia, hàng trăm bức chân dung được thực hiện.
Và họ dán trên mỗi chân dung của nhà độc tài hình ảnh của họ.
Bùm ! Đây là những gì đã xảy ra.
Slim và bạn bè của anh đã đi dọc đất nước và dán hàng trăm hình ảnh ở khắp mọi nơi thể hiện sự đa dạng trong cả nước.
Họ thực sự đã làm dự án Inside Out (Từ trong ra ngoài) thành của riêng họ.
Trên thực tế, hình ảnh đó được dán ở một đồn cảnh sát, và những gì bạn thấy trên mặt đất là loại thẻ ID của tất cả các bức ảnh của người dân đang bị theo dõi bởi cảnh sát.
Nga. Chad muốn đấu tranh chống hội chứng Ghê Sợ Xu Hướng đồng Tính Luyến ái ở Nga.
Ông đã đi với bạn bè của mình, ở phía trước mỗi đại sứ quán Nga ở châu Âu đứng đó với hình ảnh của họ để nói rằng: "Chúng tôi có quyền."
Họ sử dụng Inside Out như là một nền tảng để kháng nghị.
Karachi, Pakistan.
Sharmeen thực sự ở đây.
Bà tổ chức một hành động TEDx và dán tất cả các khuôn mặt không nhìn thấy của thành phố trên các bức tường trong thành phố của mình.
Và hôm nay tôi muốn cảm ơn bà ấy.
North Dakota. Khu bảo tồn người da đỏ Standing Rock, trong hòn đảo Rùa này, Digi Tu Geas từ bộ lạc Dakota Lakota muốn cho thấy rằng người Mỹ bản địa vẫn còn ở đây.
Thế hệ thứ bảy vẫn đang chiến đấu cho quyền lợi của mình.
Ông dán lên bức chân dung trên tất cả lãnh thổ của mình
Và ông cũng ở đây ngày hôm nay.
Mỗi lần tôi thấy một bức tường tại New York, Tôi sử dụng hình ảnh của ông để tiếp tục lan tỏa dự án.
Juarez: Bạn đã nghe nói về biên giới-- một trong các biên giới nguy hiểm nhất trên thế giới.
Monica đã chụp hàng ngàn bức chân dung với một nhóm các nhiếp ảnh gia và bao phủ toàn bộ biên giới.
Bạn có biết những gì cần thiết để làm điều này không?
Con người, năng lượng, làm keo dán, tổ chức các nhóm.
Nó thật tuyệt vời
Trong khi đồng thời ở Iran Abololo--tất nhiên là một biệt hiệu-- đã dán gương mặt của một người phụ nữ để chống lại chính quyền.
Tôi không cần phải giải thích cho bạn những nguy hiểm ông nhận lấy cho hành động đó.
Hiện có cả tấn các dự án trường học.
Hai mươi phần trăm của các áp phích chúng tôi nhận được đến từ các trường học.
Giáo dục là rất cần thiết.
Trẻ em tạo các bức ảnh trong lớp học, giáo viên nhận được chúng, họ dán chúng vào các trường học.
Ở đây, họ thậm chí đã nhận được sự giúp đỡ của lính cứu hỏa
Nên có nhiều trường làm loại dự án này hơn.
Tất nhiên chúng tôi muốn trở lại Israel và Palestine.
Vì vậy, chúng tôi đến đó với một chiếc xe tải.
Đây là chiếc xe tải chụp ảnh Bạn đi ra phía sau của chiếc xe tải, nó sẽ chụp ảnh bạn 30 giây sau đó lấy ảnh từ bác tài xế, bạn đã sẵn sàng để hành động.
Hàng nghìn người sử dụng chúng và mỗi người trong số họ tham gia cho một giải pháp hai nhà nước hòa bình và sau đó đi bộ trên đường phố.
Đây là cuộc hành quân, 450.000 người - bắt đầu từ tháng chín.
Họ giữ hình ảnh của mình như một tuyên bố.
Mặt khác, mọi người đã dán lên đường phố, các tòa nhà.
Nó ở khắp mọi nơi.
Thôi nào, đừng nói với tôi rằng mọi người không sẵn sàng cho hòa bình ở đó
Các dự án này đã thực hiện hàng ngàn hành động trong một năm, cuốn theo hàng trăm ngàn người tham gia, tạo ra hàng triệu lượt xem.
Đây là dự án nghệ thuật có sự tham gia toàn cầu lớn nhất đang diễn ra.
Vì vậy, trở lại câu hỏi, "Nghệ thuật có thể thay đổi thế giới?"
Có lẽ không phải trong một năm. Đó chỉ là sự khởi đầu.
Nhưng có lẽ chúng ta nên thay đổi câu hỏi.
Nghệ thuật có thể thay đổi cuộc sống của mọi người?
Từ những gì tôi đã nhìn thấy năm nay, có.
Và bạn biết không? Nó chỉ là sự khởi đầu
Hãy biến thế giới Từ trong ra ngoài cùng nhau.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi sẽ bắt đầu bài nói chuyện hôm nay với một câu chuyện hơi giật gân một chút.
Năm 2010, 42 triệu người phải rời bỏ nhà cửa vì lý do thiên tai.
Thực ra, số liệu của năm 2010 cũng không đặc biệt lắm. Vì, trung bình mỗi năm, có khoảng 31.5 triệu người mất nhà ở do thiên tai.
Khi nghe những số liệu thống kê kiểu như vậy, các bạn thường nghĩ ngay đến những nơi như Haiti, các vùng xa xôi hẻo lánh hay nghèo khổ khác, tuy nhiên điều đó lại xảy ra hằng năm ngay chính trên đất Mỹ .
Chỉ tính riêng năm vừa rồi, đã có khoảng 99 vụ thiên tai được cảnh báo cấp liên bang, theo thống kê của Cơ Quan Quản Lý Trường Hợp Khẩn Cấp Liên Bang, từ thành phố Joplin, bang Missouri, hay Tuscaloosa thuộc bang Alabama cho đến những vụ cháy rừng xảy ra gần đây tại miền Trung bang Texas.
Vậy quốc gia hùng mạnh nhất thế giới đã làm gì để giúp đỡ những người bị mất nhà cửa do thiên tai ?
Các nạn nhân thiên tai được dồn vào những căn lều Đồ dùng cá nhân được cất vào 1 cái túi nhựa lớn,. Người ta dán túi lại, đặt ở bên dưới lều. Lều được dựng trên sàn nhà thi đấu thể thao hoặc phòng tập thể dục.
Như vậy, rõ ràng là có một lỗ hổng lớn về nhà ở. Thực trạng này với tôi thật đáng buồn, bởi vì người ta thường nói với bạn sau một thảm họa lớn, thông thường sẽ mất 18 tháng để mọi thứ bắt đầu phục hồi bắt đầu quá trình phục hồi, nhưng hầu hết mọi người không nhận ra rằng phải mất trung bình 45 đến 60 ngày hoặc hơn nữa trước khi các nhân viên đầy tai tiếng của FEMA bắt đầu xuất hiện.
Trong lúc đó, những người gặp nạn phải tự mình xoay sở.
Tôi luôn tự nhủ phải tìm ra cách để cải thiện nó. Thực trạng này đã trở thành nỗi ám ảnh sáng tạo của tôi
Tôi bỏ việc viết báo tự do sau giờ làm và bắt đầu tập trung vào vấn đề này.
Rồi tôi bắt đầu phác thảo.
Hai ngày sau khi cơn bão Katrina nổ ra, tôi đã bắt đầu phác thảo và phác thảo cố gắng tìm kiếm ý tưởng và giải pháp cho nó, và khi mọi thứ hội tụ và ý tưởng bắt đầu hình thành, tôi bắt đầu phác thảo kỹ thuật số trên máy tính, nhưng vì nỗi ám ảnh, tôi không thể dừng lại ở đó.
Tôi bắt đầu thử nghiệm, làm mô hình, nói chuyện với các chuyên gia, nghe phản hồi từ họ, điều chỉnh, tiếp tục điều chỉnh và điều chỉnh hàng đêm liền và vào các ngày cuối tuần trong hơn năm năm.
Nỗi ám ảnh đã thúc đẩy tôi tạo ra các nguyên mẫu có kích thước thật ở sân sau nhà — (Cười) — tiêu hết khoản tiền tiết kiệm của mình vào tất thảy mọi thứ từ mua sắm dụng cụ đến bằng sáng chế và một loạt các chi phí khác, nhưng cuối cùng, tôi đã có được hệ thống nhà ở mẫu này ngôi nhà có thể phản ứng với bất cứ tình huống hay thảm họa nào.
Nó có thể được dựng lên trong bất kỳ môi trường nào, từ một bãi đậu xe bằng nhựa đường đến bãi cỏ hoặc cánh đồng, bởi vì nó không đòi hỏi bất kỳ thiết lập hay công cụ đặc biệt nào.
Bây giờ, nền tảng và cốt lõi của toàn bộ hệ thống này là các đơn vị nhà Exo, đó là các đơn vị trú ẩn riêng lẻ .
Và mặc dù nó nhẹ, đủ nhẹ để bạn thực sự có thể nâng nó lên bằng tay và di chuyển nó, và nó đủ chỗ cho bốn người.
Và bạn có thể sắp xếp những thứ này như một dạng khu cắm trại tập thể và hơn nữa là kiểu phân bố như lưới điện thành phố, hoặc bạn có thể sắp xếp các toa xe thành vòng tròn, hay các cụm tròn, tạo ra một khu vực bán công cho phép người dân ra vào dễ dàng thay vì mắc kẹt bên trong.
Giờ đây điều này, về cơ bản, làm thay đổi cách chúng ta phản ứng với thiên tai, bởi vì các điều kiện sống tồi tệ như bị nhồi nhét bên trong một đấu trường thể thao hoặc phòng thể dục, sẽ sớm bị loại bỏ.
Bây giờ, chúng ta có ngay vùng lân cận bên ngoài.
Exo được thiết kế để đơn giản là, về cơ bản như một tách cà phê. Họ có thể chồng chúng lên nhau Từ đó đem lại hiệu quả rất lớn trong vận chuyển và cất trữ.
Trên thực tế, 15 Exos có thể được xếp vừa vặn trên một xe bán tải.
Điều này có nghĩa là Exo có thể được vận chuyển và lắp đặt nhanh hơn so với bất kỳ lựa chọn nhà ở nào hiện có trên thị trường ngày nay.
Bởi vì tôi bị ám ảnh, thế nên tôi không thể dừng lại ở đó, Tôi bắt đầu sửa đổi giường ngủ để bạn có thể trượt chúng ra và nhét vào đấy một cái bàn hoặc các kệ tủ, do đó, các đơn vị có thể được sử dụng như một văn phòng hoặc một khu lưu trữ.
Các cánh cửa có thể được tráo chỗ, cho phép đặt thêm một bảng điều khiển cứng với cửa sổ bên trong như một máy điều hòa, hoặc một mô-đun kết nối cho phép kết nối nhiều đơn vị lại với nhau, tạo nên một không gian sống cách ly lớn hơn nhiều, Vì vậy, cũng tập hợp những bộ phận này, cũng đơn vị này có thể được sử dụng như là phòng khách, phòng ngủ hay phòng tắm, hay văn phòng, không gian sống và một khu lưu trữ an toàn.
Nghe như một ý tưởng tuyệt vời, nhưng làm thế nào để biến nó thành sự thực?
Vì vậy, ý tưởng đầu tiên mà tôi có là đi tới liên bang và chính quyền tiểu bang và "Đây, lấy nó đi, miễn phí." Nhưng tôi đã nhanh chóng
nhận được câu trả lời "Cậu trai, chính phủ của chúng tôi không làm việc như vậy." (Tiếng cười) Ok. Ok. Đáng lẽ nên bắt đầu với một tổ chức phi lợi nhuận để xin trợ giúp tư vấn và phát triển ý tưởng cùng với chính phủ. Sau đó, người ta đã bảo tôi rằng, "Con trai, chính phủ của chúng ta tìm kiếm những thứ như thế này ở lĩnh vực tư nhân."
Ok. Đáng lẽ nên mang toàn bộ ý tưởng này đi đến các tập đoàn tư nhân để cùng chia sẻ và thực hiện, nhưng các tập đoàn ấy đã nhanh chóng nói với tôi rằng dự án cá nhân đầy đam mê này không phù hợp với thương hiệu bởi vì họ không muốn logo của mình được in khắp những khu ổ chuột tại Haiti.
Bây giờ, tôi không chỉ bị ám ảnh. Mà còn giận dữ. (Tiếng cười). Vì vậy, tôi quyết định, "À vâng ? Xem này. Tôi sẽ tự mình làm điều đó." (Tiếng cười) Thế rồi, công việc ban ngày gửi tôi đến làm việc tại văn phòng ở Milan trong một vài tháng, do đó, tôi như thể, Tôi sẽ làm gì bây giờ? Vì vậy, tôi sắp xếp giờ giấc theo lịch trình, và dành ra 8 tiếng cách biệt cho các cuộc họp từ xa với những nhà cung cấp vật liệu, nhà sản xuất và khách hàng tiềm năng.
Và chúng tôi tìm thấy thông qua toàn bộ quá trình này một nhà sản xuất nhỏ nhưng tuyệt vời tại Virginia, và nếu ngôn ngữ cơ thể của ông ta có thể được xem như một dấu chỉ, đó là ông chủ — (tiếng cười) — dấu chỉ cho thấy việc nhà sản xuất sẽ làm việc trực tiếp với nhà thiết kế, các bạn phải xem những gì sẽ xảy ra ở đây. (Tiếng cười) Nhưng công ty G.S. Industries thì tuyệt vời.
Họ đã thực sự xây dựng 3 nguyên mẫu cho chúng tôi bằng tay.
Vì vậy, chúng tôi có các nguyên mẫu cho phép bốn người có thể ngủ một cách an toàn và thoải mái hơn rất nhiều so với điều kiện bên trong một chiếc lều.
Và họ đã vận chuyển chúng đến Texas cho chúng tôi.
Chuyện vui bắt đầu xảy ra.
Những người khác bắt đầu tin vào những gì chúng tôi đã làm, và cung cấp, quyên tặng cho chúng tôi không gian sàn chứa. Và sau đó là cơ quan sân bay Georgetown đã cố gắng giúp đỡ chúng tôi bất cứ thứ gì mà chúng tôi cần.
Vì vậy, bây giờ, chúng tôi đã có một không gian lớn để làm việc và các nguyên mẫu để thử nghiệm.
Trong vòng một năm, chúng tôi đã thương lượng thỏa thuận sản xuất, được trao một bằng sáng chế, hoàn tất hồ sơ cho chiếc bằng thứ hai, nói chuyện với nhiều người, thử nghiệm chúng ở FEMA và nghe phản hồi từ các chuyên gia tư vấn và sau đó, bắt đầu nói chuyện với một số người, những người đã yêu cầu được cung cấp thông tin, nhóm nhỏ này có tên là Liên Hiệp Quốc.
Và trên hết, bây giờ chúng tôi có rất nhiều những cá nhân khác, những người đã xuất hiện nói chuyện với chúng tôi từ việc ứng dụng ý tưởng này cho các khu mỏ trại, nhà trọ di động cho thanh niên, cho tới World Cup và Thế Vận Hội.
Vì vậy, để kết thúc bài nói chuyện của mình, trên hết những gì đã được trình bày ở đây hy vọng rằng rất sớm thôi chúng ta sẽ không phải nhận các cuộc gọi điện thoại đau lòng từ sau thiên tai, khi mà chúng ta thực sự chưa có bất cứ thứ gì có thể bán hoặc cung cấp cho những người bị nạn cả.
Hy vọng rằng rất sớm thôi chúng ta sẽ đến được đó, bởi vì đó là số mệnh của chúng ta, bị ám ảnh về việc biến ý tưởng thành hiện thực.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Trong mười phút tới, chúng ta sẽ đắm mình trong một thế giới biển tuyệt vời và xinh đẹp nhưng thường bị bỏ sót.
Tôi muốn đưa bạn đến biển một chuyến, nhìn ngắm nó từ góc nhìn của phần dân cư nhỏ bé nhất: các vi khuẩn.
Mục đích của tôi là sau hành trình này, bạn cũng sẽ kinh ngạc như tôi về mối liên hệ chặt chẽ giữa chúng ta và các vi sinh vật. Và có lẽ đồng cảm với sự lo ngại của tôi rằng các mối quan hệ này thường bị ngó lơ khi phải đưa ra quyết định và các chính sách về đại dương.
Khi nhìn ra một đại dương trong xanh, bạn thật sự đang nhìn vào một bát vi khuẩn với đầy sức sống.
Những gì bạn thấy ở đây là các vi khuẩn biển ồn ào và khám phá các thành viên khác trong lưới thức ăn biển.
Để nhấn mạnh về việc thế giới này thật sự nhỏ ra sao, tôi đã thêm một đường kẻ trắng vào hầu hết các trang trìnhchiếu để cho bạn thấy độ dày của một sợi tóc người -- rất nhỏ.
Một thìa nước biển sạch trung bình chứa năm triệu vi khuẩn và năm mươi triệu vi rút.
Nếu phải lấy ra 7,5L nước biển, số vi khuẩn trong 7,5L ấy sẽ nhiều hơn số người trên hành tinh này.
Hãy dừng một lúc và suy nghĩ đại dương thì gồm bao nhiêu lít nước.
Liệu tôi có làm bạn chột dạ khi nghĩ về tổng số nước biển mà ta vô tình nuốt phải nhiều năm qua.
Nhưng may là ta hiếm khi mắc bệnh từ nước biển, vì hầu hết các vi sinh vật biển đang làm lợi cho ta, thay vì gây hại.
Một trong những ví dụ yêu thích của tôi là chúng cung cấp một nửa số oxy mà ta hít thở.
Ở trường trung học, ta đều học cách biết ơn cây cối.
Và phải thừa nhận rằng chúng thân thiện hơn các vi khuẩn.
Nhưng hóa ra cây trồng chỉ tạo ra một phần tư lượng khí oxy mà ta thở.
Phần tư khác đến từ đại thực bào như tảo bẹ và tất thảy năm mươi phần trăm là từ vi khuẩn.
Hãy hít một hơi thật sâu.
Cảm ơn cây cối.
Hít một hơi thật sâu khác.
Cảm ơn những đại thực bào.
Hai hơi liên tiếp khác-- ngả mũ trước các vi khuẩn.
Đây là hình ảnh của một vi khuẩn được coi là chất quang hợp đơn phong phú nhất trên hành tinh chúng ta.
Nó được gọi là "Prochlorococcus". là nhà máy sản xuất oxy của đại dương, và tôi có thể cho đó là một trong những khám phá mới tuyệt nhất của ngành vi sinh học đại dương
Ta đã không biết đến sự tồn tại của chúng cho tới năm 1988.
Toàn bộ lịch sử loài người dựa vào loại vi khuẩn bé nhỏ này, để có không khí hít thở mỗi ngày, bất kể nơi và thời điểm mà chúng sống.
Thế mà, ta chỉ mới biết về mối quan hệ đó trong 24 năm.
Thật kinh ngạc.
Còn bao nhiêu mối quan hệ quan trọng hơn ngoài kia mà ta chưa khám phá?
Tôi thấy rằng mối quan hệ với vi sinh vật biển biển, theo nhiều cách, là song song với mối quan hệ với các vi khuẩn đường ruột.
Ta từng trải nghiệm cơn thịnh nộ của vi khuẩn ruột tại điểm này hay thời điểm khác, có lẽ là ngộ độc thực phẩm hay ô nhiễm nước.
Nhưng có lẽ, ta ít biết hơn về sự kết nối với vi sinh vật biển và sự thay đổi của chúng có thể gây khó chịu cho ta về mặt thể chất.
Một ví dụ cực đoan: dịch tả gây ra bởi vi khuẩn lớn lên từ đại dương.
Nên dù hầu hết các vi sinh vật biển là có lợi, vẫn có nhiều loại gây hại.
Mối quan hệ của ta với đại dương, cũng giống như với đường ruột dựa trên sự cân bằng đúng của vi khuẩn.
Câu nói:"Bạn là những gì bạn ăn" cũng được áp dụng với vi sinh vật biển.
Để giúp bạn hiểu hơn về đại dương khi được cho ăn quá đà sẽ trông ra sao, đây hai ví dụ mẫu nước biển mà tôi đã lấy.
Bên trái các bạn, một quặng san hô sạch, và bên phải là một rặng san hô gần như đã chết vì hoạt động nuôi cá dày đặc ở vùng nước này.
Bạn sẽ chú ý rằng tôi chỉ mỉm cười trong một trong hai bức ảnh trên, và trong bức ảnh còn lại, bạn lặn của tôi đã phải đến gần sát để có thể chụp ảnh.
Nếu chúng ta nhỏ một giọt nước biển từ những mẫu vật này và để dưới kính hiển vi, đây là hình ảnh của vi khuẩn và cộng đồng vi rút có trong đấy.
Một lần nữa, san hô sạch bên trái, rạn nuôi trồng cá bên phải.
Chung ta đều có cảm giác khó chịu khi vi khuẩn đưởng ruột không cân bằng, một con cá bơi qua vùng đại dương được cho ăn quá đà, trường hợp này, là bởi nuôi trồng thủy sản dày đặc, nhưng còn có thể do tràn nước thải, nhiễm phân bón hay bất kì nguồn tài nguyên nào, chú cá có thể cảm thấy khó chịu khi vi sinh vật biển mất cân bằng.
Có thể là có ít oxi hơn, có thể có nhiều mầm bệnh hơn, và có thể có một vài vi khuẩn sản sinh chất độc.
Ta kết luận được rằng sự tồn tại dù nhỏ bé của chúng, có sức mạnh vô cùng to lớn, có thể điều khiển mùi vị biển ra sao, cảm giác thế nào, và trông như thế nào.
Nếu phải tóm gọn bài nói của tôi chỉ trong một ý, đó sẽ là: Mối liên hệ giữa ta và vi khuẩn quan trọng hơn ta tưởng, có hệ quả trên diện rộng và ta chỉ mới bắt đầu hiểu được mối quan hệ đó trông ra sao, có thể thay đổi thế nào.
Như bác sĩ sẽ gặp vấn đề khi chữa bệnh mà không rõ nguyên nhân, chúng ta sẽ gặp vấn đề trong việc phục hồi đại dương nếu không có đủ hiểu biết về vi khuẩn.
Chúng là những kĩ sư vô hình điều khiển hóa học của biển nhờ thế, những sinh vật có thể sống, và liệu có an toàn cho ta bơi lội. và tất cả các yếu tố khác mà ta cảm nhận bằng mắt, mũi và vị giác.
Càng chú ý đến những thành viên nhỏ bé nhưng đông đảo này, chúng ta càng học được cách chúng phản ứng với hành động của con người ví dụ như trong khu nuôi cá này.
Như gợi ý trong những trang trước về san hô, tôi dành phần lớn thời gian là một nhà nghiên cứu về sự tương tác giữa người - vi khuẩn đặc biệt ở rạn san hô.
Hóa ra, không chỉ có chúng ta có một cộng đồng vi khuẩn bảo vệ.
San hô, cùng với hầu hết các cá thể khác trên hành tinh này, cũng có tổ chức bảo vệ của riêng mình.
Tuy nhiên, thay vì giữ bên trong như đường ruột, chúng giữ nó ở bên ngoài, để bảo vệ chúng khỏi xung quanh. Những gì mà bạn thấy ở đây là ảnh không gian ba chiều của một điểm nhỏ trên san hô sống cùng tất cả vi khuẩn của nó, mà tôi đã chụp bằng vài công nghệ thú vị -- một kính hiển vi tiêu điểm quét laser tốc độ cao.
Tất cả các hình tròn nhỏ là tảo cộng sinh sống trong tế bào san hô, chúng có thể chuyển hóa cả ánh nắng thành đường để cả hai sử dụng, và những chấm nhỏ màu xanh là các vi khuẩn bảo vệ.
Khi tôi dùng phần mềm phân tích ảnh để làm nổi lớp bên ngoài san hô bằng màu trắng, bạn có thể thấy vẫn có vài chấm xanh nhỏ trên đó.
Những vi khuẩn đó đang ở trong một chất dịch nhầy, cũng là một phần của lớp bảo vệ san hô.
Từ góc nhìn lớn hơn, tôi dành thời gian nghĩ về những mối quan hệ này, vì quá nhiều rặng đang biến đổi từ bức hình bên trái sang bức hình bên phải.
Bạn tin không, bức ảnh bên phải vẫn là một điểm lặn du lịch rất nổi tiếng trên đảo Maui, dù nó đã mất hầu hết san hô bao phủ một thập kỉ qua.
San hô đang biến mất ở mức báo động trên toàn cầu, và ta thật không biết bằng cách nào và tại sao.
Tôi thấy được vi khuẩn trên các rặng san hô, cả tốt và xấu, trong khi cố liên kết hành vi nhỏ bé của chúng với toàn cảnh về Làm thế nào giúp san hô từ ảnh phải trở về giống như ảnh trái?
Hay làm thế nào ngăn bệnh san hô lan tràn?
Chỉ hơn một năm trước, chưa ai từng thấy cảnh như này.
Đoạn video này là một ví dụ tiêu biểu cho việc khiến thứ vô hình thành hữu hình.
Ta đang nhìn vào mặt bên của san hô khi trước, nơi lớp bảo vệ tiếp xúc với nước biển; nước biển bên phải bạn, san hô bên trái.
Thú vị đến bất ngờ khi ta cuối cùng có thể nhìn được vi khuẩn này trong đời thực, thời gian thực, ở kích cỡ vi mô, và xem cách chúng tương tác với thế giới xung quanh.
Những nhà sinh thái học khắp thế giới đã quen với việc ra ngoài và theo dõi hoạt động hằng ngày của sinh vật thí nghiệm bằng ống nhòm.
Nhưng các nhà sinh thái học vi sinh đã liều lĩnh cậy nhờ những đột phá trong công nghệ, như với tiêu điểm này, để tiến hành việc theo dõi tương tự.
Tôi làm việc để tìm cách sử dụng công nghệ tiên tiến biến thứ vô hình thành hữu hình, để thấy hoạt động của vi khuẩn biển và hành vi của chúng.
Làm vậy, ta có thể hiểu được cách chúng đáp lại hoạt động và thái độ của ta và môi trường xung quanh giúp ta quản lý đại dương tốt hơn.
Một ví dụ khác, tôi làm việc này bằng cách sử dụng những vi chất lỏng để đặc biệt nghiên cứu cách các thể sinh bệnh sống ở biển.
Ý tưởng đơn giản của vi dung dịch, là sử dụng kĩ thuật chế tạo nano để khôi phục hoặc bắt chước điều kiện của vi khuẩn ở kích cỡ vi mô của chúng trong đại dương.
Các bạn thấy đây là khoang vi chất lỏng trên bản kính hiển vi với một ống kính hiển vi bên dưới.
Ta dùng kính hiển vi video tốc độ cao để ghi lại động thái của vi khuẩn.
Ống màu là nơi vi khuẩn và nước biển chảy vào và ra khỏi thiết bị.
Nó sử dụng một thiết bị như này mà gần đây, tôi mới khám phá ra rằng một thể sinh bệnh cho san hô thực tế có khả năng đánh hơi nước biển và săn tìm san hô.
Đây là video thể hiện hành động đó.
Bạn sẽ thấy tất cả thể sinh bệnh - những chấm nhỏ xanh lá bên trái bắt đầu xác định chất nhầy san hô tôi cho vào đường bên phải và chúng bơi nhanh theo hướng đó và ở lại.
Cho đến giờ, người ta cho rằng một thể sinh bệnh cần may mắn để tìm được vật chủ trong đại dương.
Nhưng chỉ bằng cách xem xét và theo dõi, ta có thể thấy những vi khuẩn này thích nghi rất tốt để săn tìm nạn nhân.
Các liêh kết nhỏ này mang ta tới gần hơn bao giờ hết với những hiểu hiết về cách vi khuẩn điều hướng trong đại dương.
Nó còn chỉ ra rằng thể sinh bệnh này có thể phát hiện chất dịch san hô ngay cả khi tôi pha loãng nó ra 20 lần.
Những vi khuẩn này thích nghi rất tốt để săn tìm san hô.
Tôi đang thử nghiệm những điều kiện môi trường khác nhau để xem trường hợp nào làm tăng hay giảm khả năng săn tìm san hô của chúng.
Nghiên cứu sâu hơn về thứ kích hoạt cuộc đi săn cho phép ta tìm ra cách giúp giảm thiểu hoặc ngăn chặn bệnh này.
Cũng có một số dẫn chứng rằng vi khuẩn khỏe mạnh trên san hô có thể tấn công lại mầm bệnh nếu điều kiện phù hợp.
Vậy, một bức ảnh cuối về san hô và vi khuẩn mạnh khỏe trên nó.
Hi vọng các bạn sẽ thích chuyến đi ngắn vào đại dương vi khuẩn này và lần tới khi nhìn ra biển, bạn sẽ hít một hơi thật sâu và tự hỏi: Các vi khuẩn vô hình còn đang làm gì để giữ cho biển và chúng ta tồn tại khỏe mạnh?
Xin cảm ơn.
Gần đây tôi có đến Beloit Wisconsin.
tôi đến đó để tôn vinh nhà thám hiểm vĩ đại của thế kỉ 20 Roy Chapman Andrews.
Trong suốt khoảng thời gian ông ở Bảo tàng lịch sử thiên nhiên Hoa Kì, Andrew đã dẫn đầu những hành trình đến với những vùng đất chưa có dấu chân người như sa mạc Gobi
Ông là quả là một danh nhân lớn
Sau đó người ta cho ông là hình mẫu cơ bản của nhân vật Indiana Jones
Và khi tôi ở tại Beloit,Wisconsin tôi thuyết giảng cho một nhóm học sinh trung học
và tôi xin nói với các bạn rằng nếu có một thứ nào đó đầy thử thách hơn thuyết trình tại TED đó sẽ là việc phải thu hút sự chú ý của một nghìn đứa trẻ 12 tuổi trong 45 phút thuyết giảng
Đừng thử là việc đó
Vào cuối bài giảng, chúng hỏi tôi vài câu hỏi, nhưng có một câu vẫn còn vướng mắc trong tôi từ đó
Có một cô bé đã đứng lên và nói: "chúng em nên khám phá ở đâu?"
tôi nghĩ rằng việc nhiều người trong chúng ta cho rằng thời kì huy hoàng đi khám phá Trái đất đã qua, rằng thế hệ tiếp theo họ sẽ phải đi ra ngoài không gian hay sâu vào biển để tìm kiếm một cái gì đó có ý nghĩa để khám phá
Nhưng có thật sự là như thế?
có thật sự không còn nơi nào đáng để chúng ta khám phá trên trái đất này?
Nó khiến tôi nhớ lại một trong những nhà thám hiểm trong lịch sử sinh học mà tôi yêu thích
Đó là một nhà thám hiểm của thế giới không được nhìn thấy, Martinus Beijerinck.
Beijerinck khởi hành đi khám phá nguyên nhân của bệnh khảm cây thuốc lá.
Điều ông ấy làm là chiết ra dung dịch nhiễm khuẩn từ những cây thuốc lá và lọc nó qua nhiều màng lọc.
Và ông đạt đến một điểm mà ông cảm thấy có một cái gì đó nhỏ hơn cả dạng sự sống nhỏ nhất từng được biết đến tại thời điểm đó-vi khuẩn.
Ông ta đã nghĩ ra một cái tên cho sinh vật bí ẩn đó.
Ông gọi nó là vi rút-- tiếng Latin nghĩa là "chất độc".
Với việc khám phá ra vi rút Beijerinck thật sự đã mở ra một thế giới hoàn toàn mới cho chúng ta.
Ngày nay chúng ta biết rằng vi rút cung cấp phần lớn thông tin di truyền trên hành tinh chúng ta, nhiều hơn thông tin di truyền của tất cả các dạng sinh vật sống khác cộng lại.
Và rõ ràng là có rất nhiều những ứng dụng to lớn trong thực tiễn liên quan đến thế giới này-- những thứ như là việc khử trừ bệnh đậu mùa sáng chế ra vác-xin chống ung thư đốt sống cổ, mà chúng ta biết là thường do vi rút papillomavirus gây ra.
Và khám phá của Beijerinck không phải đã xảy ra 500 năm trước.
Mà chỉ mới xảy ra hơn 100 năm trước Beijerinck đã khám phá ra vi rút
Thế nên đơn giản là chúng ta có xe hơi nhưng lại không hề biết đến những dạng sự sống chiếm phần lớn thông tin di truyền trên hành tinh của chúng ta.
Giờ đây chúng ta có những công cụ thật tuyệt vời cho phép chúng ta khám phá thế giới chưa được khám phá-- những thứ như những chuỗi liên kết cho phép chúng ta làm nhiều hơn là chỉ lướt qua bề mặt và nhìn vào từng cá thể gien từ những sinh vật nhất định để nhìn thấy được tổng thể một thế hệ, một tập thể những vi trùng chi chít xung quanh chúng ta và thu thập tài liệu về những thông tin di truyền trong những sinh vật này.
chúng ta có thể áp dụng phương pháp này vào những thứ từ đất cát đến da mặt hay những thứ như vậy
Trong tổ chức của tôi,chúng tôi đang thực hiện việc này để tìm ra nguyên nhân của sự bộc phát mà nguyên nhân không được xác định chính xác
để các bạn có thể có được khái niệm điều này hoạt động như thế nào, hãy tưởng tượng chúng tôi lấy nước mũi của mỗi người trong các bạn
và điều chúng tôi thường làm là tìm vi rút hô hấp như vi rút cảm cúm
thứ đầu tiên chúng tôi thấy sẽ là một số lượng kinh khủng những thông tin di truyền
và nếu chúng tôi nghiên cứu thông tin di truyền đó chúng tôi sẽ thấy một số khả nghi tất nhiên ,rất nhiều thông tin di truyền của con người cũng như thông tin vi khuẩn hầu hết từ những thứ vô hại trong mũi bạn
Nhưng chúng tôi cũng sẽ thấy vài thứ rất rất thú vị .
và chúng tôi bắt đầu nhìn vào thông tin này, chúng tôi thấy 20% trong mũi bạn là thông tin di truyền không khớp với bất cứ thứ gì chúng tôi từng thấy không cây cối,động vật, vi trùng hay vi rút.
Đơn giản là chúng tôi không có manh mối nào.
và một nhóm nhỏ trong chúng tôi thực sự nghiên cứu dữ liệu này một vài trong chúng tôi bắt đầu gọi thông tin này là vùng tối sinh học
Chúng tôi biết đó không phải là thứ chúng tôi chưa từng thấy nó dạng như một vùng chưa được thám hiểm ngay trong thông tin di truyền của chính chúng ta
và có rất nhiều những vùng như thế
nếu bạn nghĩ 20% thông tin di truyền trong mũi của bạn là nhiểu trong vùng tối sinh học nếu bạn nhìn vào ruột của mình phải co từ 40~50 lượng thông tin là vùng tối sinh học
và ngay cả nơi khô cằn máu nhất cũng có khoảng 1~2% là vùng tối chưa được phân loại, và đối xứng với bất cứ thứ gì chúng ta từng thấy.
Đầu tiên chúng tôi nghĩ có lẽ đó là nhân tạo
Những công cụ chuỗi sâu này tương đối mới
Nhưng chúng có thể trở nên ngày càng chính xác chúng tôi tin chắc rằng thông tin này là một dạng sự sống hay ít ra là một vài trong đó là một dạng sự sống
trong khi những giả thuyết để giải thích sự tồn tại của vùng tối sinh học thực ra chỉ là mới ở dạng sơ sinh còn rất rất nhiều điều thú vị ẩn trong sự sống này,thông tin di truyền này là dấu hiệu của một sinh vật chưa được khám phá
Như chúng ta khám phá ra chuỗi A, T, C,G chúng ta có thể khám phá ra một lớp sống mới như Beijerinck đã thay đổi cơ bản cách chúng ta nghĩ về bản chất của sinh học.
đó có lẽ sẽ cho phép chúng ta hay xác định nguyên nhân của những cơn bộc phát mà chúng ta không quen thuộc hay có lẽ tạo ra một công cụ mới trong sinh học vi mô
tôi vui mừng thông báo rằng cùng với những đồng nghiệp tại Stanford và Caltech và UCSF chúng tôi đang bắt đầu khám phá vùng tối sinh học để tìm ra sự tồn tại của những dạng sự sống mới
Trước đây tầm 100 năm người ta không biết đến vi rút những dạng sự sống chiếm hầu hết thông tin di truyền của hành tinh này
Và 100 năm sau con người có lẽ sẽ sửng sốt rằng chúng ta có lẽ đã hoàn toàn không biết gì đến một dạng sự sống mới tồn tại ngay dưới mũi chúng ta
Đúng là chúng ta đã khám phá tất cả các lãnh địa trên hành tinh này và chúng ta có lẽ đã khám phá tất cả những động vật có vú nhưng điều đó không có nghĩa là không còn gì để khám phá trên trái đất này
Beijerinck và những con người như ông đem đến một bài học quan trọng cho thế hệ sau của những con người khám phá những người giống như cô bé từ Beloit ,Wisconsin
và tôi nghĩ chúng ta có thể nói rằng bài học chúng ta học được là: Đừng mặc định rằng chúng ta cái chúng ta nghĩ là toàn bộ câu chuyên.
Hãy đuổi theo những vùng tối ở bất kì lĩnh vực nào mà bạn muốn
có những điều chưa được biết đến xung quanh chúng tạ và chỉ đợi được chúng ta khám phá.
Xin cảm ơn
(vỗ tay)
Tôi sẽ nói về tôn giáo.
Nhưng nó là một vấn đề bao quát và rất tế nhị. ví vậy tôi sẽ đặt giới hạn.
Vì vậy tôi sẽ chỉ nói về mối quan hệ giữa tôn giáo và giới tính.
(Cười) Đây là một vấn đề rất nghiêm túc.
Vì vậy tôi sẽ nói về thứ mà theo tôi là kì diệu nhất.
Đó là khi cặp đôi trẻ thì thầm với nhau, "Tối nay chúng ta sẽ tạo ra một đứa bé."
Buổi nói chuyện này sẽ xoay quanh tác động của tôn giáo lên số trẻ em trên một phụ nữ.
Điều này thực sự quan trọng, bởi vì ai cũng hiểu rằng có một giới hạn nào đó về số người tồn tại trên hành tinh này.
Và có một số người nói rằng dân số thế giới đang gia tăng như thế này -- ba tỉ vào năm 1960, bảy tỉ vào năm ngoái -- và vẫn tiếp tục gia tăng bởi vì có những tôn giáo không cho người phụ nữ có ít con, và nó có thể tiếp tục như thế này.
Những người này đúng đến mức nào?
Khi mà tôi sinh ra có ít hơn một tỉ trẻ em trên thế giới, và ngày nay, 2000, đã có hơn hai tỉ.
Điều gì đã xảy ra, và những chuyên gia dự đoán như thế nào về số trẻ em của thế kỉ này?
Đây là một câu đố. Bạn nghĩ như thế nào?
Bạn có nghĩ nó sẽ giảm xuống một tỉ?
Hay giữ nguyên hai tỉ cho đến cuối thế kỉ?
Hay số trẻ em sẽ tăng lên mỗi năm trong suốt 15 năm, hay nó sẽ giữ nguyên tốc độ nhanh đó và thành bốn tỉ trẻ em tận trên đó?
Tôi sẽ nói với các bạn ở cuối bài thuyết trình.
Nhưng tôn giáo có liên quan đến điều đó không?
Khi bạn muốn phân loại các tôn giáo, nó sẽ khó hơn bạn nghĩ.
Bạn mở Wikipedia và bản đồ mà đầu tiên bạn thấy là cái này.
Nó chia thế giới thành nhóm tôn giáo Abrahamic và tôn giáo phương Đông, nhưng nó không đủ chi tiết.
Vì vậy chúng tôi tiếp tục tìm kiếm trên Wikipedia và đã tìm thấy bản đồ này.
Nhưng nó chia nhỏ Thiên Chúa giáo, Hồi giáo và Phật giáo thành những nhóm nhỏ, và nó quá chi tiết.
Vì vậy ở Gapminder chúng tôi tự lập nên bản đồ, và nó trông như thế này.
Mỗi quốc gia là một bong bóng.
Kích cỡ bong bóng là dân số -- Trung Quốc, Ấn Độ ở đây.
Và màu sắc là tôn giáo chủ yếu.
Là tôn giáo mà hơn 50 phần trăm số dân nói rằng họ theo.
Tôn giáo phương Đông thì ở Ấn Độ và Trung Quốc và những nước châu Á láng giềng.
Đạo Hồi là tôn giáo chính yếu từ Đại Tây Dương qua Trung Đông, Tây Âu và qua châu Á cho đến Indonesia.
Đó là những nơi chúng ta tìm thấy những cộng đồng Hồi giáo.
Và đạo Thiên chúa chiếm chủ yếu, chúng ta thấy ở những nước này.
Chúng màu xanh. Và đó là đa số quốc gia ở châu Mĩ và châu Âu, nhiều quốc gia ở châu Phi và một số ở châu Á.
Những bong bóng màu trắng ở đây là những quốc gia không thể phân loại, vì mỗi tôn giáo chưa đạt đến 50 phần trăm hoặc có sự nghi vấn về số liệu hoặc một lí do nào khác.
Vì vậy chúng tôi phải cẩn thận.
Vậy hãy chấp nhận sự đơn giản này và tôi sẽ cho bạn xem thứ này.
Đây là vào năm 1960.
Và tôi biểu diễn số trẻ em trên một phụ nữ ở đây: hai, bốn hay sáu -- nhiều trẻ em, ít trẻ em.
Và đây là thu nhập trên đầu người đã đổi qua đô-la.
Nguyên nhân là vì nhiều người nói bạn phải giàu có trước rồi mới có ít con.
Vậy thu nhập thấp ở đây, thu nhập cao ở đây.
Và thật ra ở năm 1960, bạn phải là một người Thiên chúa giáo khá giả mới có ít con.
Nhật Bản là một ngoại lệ.
Nhật Bản ở đây được xem là một ngoại lệ.
Nếu không thì chỉ toàn những nước theo Thiên chúa giáo thôi.
Nhưng cũng có nhiều nước theo đạo Thiên chúa mà có từ 6-7 trẻ em trên một phụ nữ.
Nhưng chúng ở Nam Mĩ hoặc ở châu Phi.
Và những quốc gia mà đạo Hồi là tôn giáo lớn nhất, đều có khoảng 6-7 trẻ em trên một phụ nữ, bất kể mức thu nhập.
Và tất cả các nền tôn giáo phương Đông, trừ Nhật Bản, cũng như vậy.
Bây giờ hãy xem điều gì đã xảy ra trên thế giới.
Tôi nhấn nút xuất phát cho thế giới, và các bạn thấy
Năm 1962 -- bạn có thể thấy họ giàu lên một chút, nhưng số trẻ em trên một phụ nữ có giảm không?
Nhìn Trung Quốc đi. Họ đang rơi khá nhanh.
Và tất cả những nước Hồi giáo trên suốt trục thu nhập đều đi xuống, và những nước Ki tô giáo cũng đi xuống đến mức thu nhập ở giữa
Và khi chúng ta bước vào thế kỉ này, bạn sẽ thấy hơn một nửa nhân loại ở dưới đây.
Và đến năm 2010, 80 phần trăm số người trên thế giới sống trong những đất nước có hai trẻ em trên một phụ nữ
(Vỗ tay) Điều đó thật sự là một bước tiến kì diệu.
(Vỗ tay) Và những nước từ Hoa Kỳ ở đây, với 40,000 dô-la trên đầu người, Pháp, Nga, Iran, Mexico, Thổ Nhĩ Kỳ, Algeria, Indonesia, Ấn Độ cho đến Bangladesh và Việt Nam, những nước có thu nhập trên đầu người ít hơn 5 phần trăm so với Hoa Kỳ và có bằng số trẻ em trên một phụ nữ.
Có thể nói rằng số liệu về số trẻ em trên một phụ nữ rất khả quan ở tất cả các quốc gia.
Chúng tôi thu thập từ các thống kê của chính phủ.
Chúng không phải là một loại số liệu không chính xác.
Vậy chúng ta có thể kết luận rằng bạn không cần phải khá giả mới có ít con.
Điều đó xảy ra khắp thế giới.
Và khi chúng ta nhìn vào các tôn giáo, chúng ta sẽ thấy rằng các tôn giáo phương Đông, thật sự không chỉ có một quốc gia theo tôn giáo đó mà có nhiều hơn ba trẻ em.
Đối với Hồi giáo và Ki tô giáo, bạn thấy các quốc gia ở khắp nơi.
Nhưng không có sự khác biệt lớn.
Không có sự khác biệt rõ ràng giữa các tôn giáo này.
Nhưng có sự khác biệt về thu nhập.
Những quốc gia có nhiều trẻ em trên một phụ nữ ở đây, họ có thu nhập tương đối thấp.
Đa phần họ ở vùng Châu Phi gần sa mạc Sahara.
Nhưng cũng có những quốc gia ở đây như Guatemala, Papua New Guinea, như Yemen và Afghanistan.
Nhiều người nghĩ rằng Afghanistan và Congo đã trải qua nhiều xung đột nên họ không có tốc độ gia tăng dân số nhanh.
Nhưng ngược lai mới đúng
Ngày nay, những quốc gia có tỉ lệ tử cao nhất thì gia tăng dân số nhanh nhất.
Bởi vì một đứa trẻ mất đi được bù đắp bởi một đứa trẻ nữa.
Những quốc gia này có sáu trẻ em trên một phụ nữ.
Họ có một tỉ lệ đáng buồn: 1-2 trẻ em mất đi trên một phụ nữ.
Trong 30 năm tới, Afghanistan sẽ đi từ 30 triệu đến 60 triệu.
Congo đi từ 60 dến 120.
Vì vậy mới có sự gia tăng dân số nhanh chóng.
Và nhiều người nghĩ rằng các quốc gia này không thay đổi, nhưng chúng không phải.
Để tôi so sánh Senegal, một nước theo đạo Hồi, với một nước theo đạo Ki tô, Ghana.
Tôi đưa chúng ngược về thời kì giành độc lập, khi mà chúng ở tận trên đây vào đầu thập kỉ 60.
Hãy xem họ đã làm gì.
Đó là sự tiến bộ kì điệu, từ bảy trẻ em trên một phụ nữ, họ đã giảm đến từ 4-5 trẻ em.
Đó là sự tiến bộ rất đáng kể.
Vậy điều đó cần gì?
Chúng ta đã biết khá rõ những quốc gia đó cần gì.
Bạn cần phải có trẻ em để tồn tại.
Bạn cần thoát khỏi sự nghèo đói vậy nên trẻ em sinh ra không phải để làm việc cho gia đình.
Bạn cần có quyền tiếp cận kế hoạch hóa gia đình.
Và bạn cần nhân tố thứ tư, mà có lẽ là nhân tố quan trọng nhất.
Để tôi minh họa nhân tố thứ tư này bằng cách nhìn vào Qatar.
Ở đây chúng ta có Qatar hiện tại, và ở kia ta có Bangladesh hiện tại.
Nếu tôi đưa những nước này về những năm mới độc lập của chúng, là những năm gần như nhau--'71, '72 -- quả thật một sự phát triển kì diệu đã xảy ra.
Nhìn vào Bangladesh và Qatar.
Với mức thu nhập rất khác nhau, họ đều giảm như nhau đối với số trẻ em trên một phụ nữ.
Vậy nguyên nhân của Qatar là gì?
Tôi làm như thường lệ.
Tôi đến cơ quan thống kê của Qatar, đến trang web của họ -- Đó là một trang rất tốt. Tôi nghĩ bạn nên truy cập nó -- và tôi tìm kiếm -- ồ, bạn có thể tìm thấy những thứ hay ho ở đây -- và được cung cấp miễn phí, tôi đã tìm thấy các xu hướng xã hội của Qatar.
Rất thú vị. Có nhiều thứ để đọc.
Tôi nhìn tỉ lệ sinh trên một phụ nữ.
Đây là những học giả và chuyên gia trong các cơ quan chính phủ của Qatar, và theo họ những nhân tố quan trọng nhất là: "Độ tuổi ở lần kết hôn đầu tiên tăng, học thức của phụ nữ Qatar tăng và càng nhiều phụ nữ tham gia lao động."
Tôi không thể nào đồng ý hơn. Khoa học không thể nào đồng ý hơn.
Đây là một đất nước đã trải qua một quá trình hiện đại hóa rất thú vị.
Vậy tóm lại là bốn yếu tố này: Trẻ em nên tồn tại, trẻ em không nên được dùng cho công việc, Phụ nữ nên được giáo dục và đi làm kế hoạch hóa gia đình nên được phổ biến.
Bây giờ hãy trở lại điều này.
Số trẻ em trung bình trên thế giới gần giống như ở Colombia -- ngày nay là 2.4.
Có những nước trên đây rất nghèo.
Và đó là những nơi mà kế hoạch hóa gia đình và sự tồn tại của trẻ em trở nên cần thiết.
Tôi gợi ý các bạn tham khảo buổi TEDTalk lần trước của Melinda Gates.
Và ở dưới đây, có những quốc gia mà một phụ nữ có ít hơn hai trẻ em.
vậy tôi trở lại để trả lời cho các bạn câu đố trước, đó là hai.
Số trẻ em của chúng ta đã đến mức tối đa.
Số trẻ em trên thế giới sẽ không bao giờ gia tăng nữa.
Chúng ta vẫn đang tranh cãi về mức giới hạn của dầu, nhưng chúng ta đã đạt đến mức giới hạn của trẻ em.
Và dân số thế giới sẽ ngừng gia tăng.
United Nations Population Division nói rằng nó sẽ ngừng gia tăng ở ngưỡng 10 tỉ.
Nhưng tại sao nó lại tăng nếu số trẻ em đã dừng lại?
Tôi sẽ minh họa ở đây.
Tôi sẽ sử dụng những hộp giấy mà đã được dùng để chứa tập vở của các bạn
Chúng khá có ích cho mục đích giáo dục.
Mỗi hộp giấy là một tỉ người.
Và có hai tỉ trẻ em trên thế giới.
Có hai tỉ người từ 15-30 tuổi.
Nhửng con số này được làm tròn.
Có một tỉ người từ 30-45 tuổi, gần một tỉ người từ 45-60.
Và đến hộp của tôi.
Đây là tôi: 60+.
Chúng tôi ở trên đỉnh.
Điều xảy ra ở đây được gọi là sự làm đầy ở quy mô lớn (the big fill-up)
Bạn có thể thấy như là có ba tỉ người mất tích ở đây.
Họ không có ở đây không phải vì họ đã chết mà vì họ chưa bao giờ được sinh ra.
Bởi vì trước năm 1980, có ít người được sinh ra hơn so với 30 năm trở lai đây.
Điều sẽ xảy ra ờ đây khá là thẳng thắn.
Người già, đáng buồn thay, chúng ta sẽ chết.
Những người còn lại sẽ lớn lên và có thêm hai tỉ đứa trẻ.
Khi đó người già sẽ chết.
Những người còn lại sẽ lớn lên và có thêm hai tỉ đứa trẻ nữa.
Và một lần nữa người già chết và có thêm hai tỉ trẻ em được sinh ra,
(Vỗ tay) Đây là sự làm đầy ở mức độ lớn.
Đây là điều hiển nhiên.
Và các bạn có nhận thấy rằng sự gia tăng này xảy ra mà không cần tuổi thọ hay số trẻ em tăng.
Tôn giáo liên quan rất ít đến số trẻ em trên một phụ nữ.
Tất cả mọi tôn giáo trên thế giới đều đủ khả năng để đồng thời duy trì những giá trị của chúng và thích nghi với thế giới hiện đại.
Và chúng ta sẽ chỉ có 10 tỉ người trên thế giới, nếu những người nghèo nhất thoát khỏi sự bần hàn, con cái của họ sống sót và họ có thể tiếp cận với kế hoạch hóa gia đình.
Điều đó là cần thiết.
Nhưng việc có thêm hai hay ba tỉ người nữa là đương nhiên.
Vậy khi các bạn bàn luận và lên kế hoạch tài nguyên và năng lượng cho tương lai, cho loài người trên hành tinh này, bạn phải lên kế hoạch cho 10 tỉ người.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Âm thanh này Mùi hương này Hình ảnh này tất cả những thứ này khiến tôi nhớ đến những buổi lửa trại khi còn bé Khi mà bất cứ ai cũng có thể trở thành người kể chuyện trước ánh lửa bập bùng
Có một kết cục kì lạ thế này khi mọi người thiếp đi và ngọn lửa lụi tàn gần như cùng một lúc
đó cũng là thời khắc của những giấc mơ
Câu chuyện của tôi liên quan rất nhiều đến giấc mơ mặc dù tôi đã biến giấc mơ của mình thành hiện thực
Năm vừa qua, tôi đã tổ chức một chương trình solo.
Trong một tiếng rưỡi đồng hồ, tôi đã chia sẻ với khán giả một cuộc đời của sự sáng tạo, cách mà tôi theo đuổi sự hoàn hảo, cách mà tôi vượt qua những điều bất khả thi
Và sau đó, TED đã thách thức tôi: "Philippe, ông có thể kể tóm tắt chuyện đời ông trong 18 phút?"
"Tiếng cười" 18 phút, rõ ràng là không thể.
Nhưng tôi đang đứng đây rồi.
Giải pháp là nói nhanh như một khẩu súng máy trong đó mỗi cử chỉ, mỗi giây đều quan trọng và mong thán giả có thể bắt kịp tôi.
Không, không, không
Không, cách tốt nhất để tôi bắt đầu là thể hiện sự kính trọng của mình với những đấng cao của sự sáng tạo
Thế nên hãy dành một phút mặt niệm
Ok, tôi ăn gian đấy, mới khoảng 20 giây thôi.
Nhưng này, chúng ta đang ở TED mà
Khi tôi 6 tuổi, tôi yêu ảo thuật
Tôi nhận được một chiếc hộp ảo thuật cho Giáng sinh và một quyển sách cũ mèm về thủ thuật với những lá bài
Thế nhưng, tôi trở nên thích thú hơn với những thủ thuật thuần túy hơn là tất cả những mánh khóe nhảm nhí trong chiếc hộp.
Thế là tôi tìm ngay tới thủ thuật khó nhất và nó là đây.
Giờ tôi sẽ chia sẻ nó với các bạn, như các bạn thấy là bài được giấu phía sau bàn tay.
Đó là một thủ thuật được chia thành 7 bước và được miêu tả trong bảy trang sách.
Một, hai, ba, bốn, năm, sáu và bảy.
Để tôi chỉ cho các bạn một điều.
Những lá bài to hơn so với tay của tôi
2 tháng sau, tôi vẫn 6 tuổi, Tôi có thể thực hiện một, hai, ba, bốn, năm, sáu, bảy bước
Và tôi đến gặp một nhà ảo thuật nổi tiếng và tự hào hỏi ông ấy rằng, "Thế, chú thấy sao nào?"
6 tuổi đầu
Ảo thuật gia nhìn tôi và bảo, "Đây là một thảm họa."
Cháu không thể làm thế trong 2 giây và có một mảnh nhỏ của lá bài bị dư ra.
Để trông chuyên nghiệp, phải tốn ít hơn một giây và phải thật hoàn hảo."
2 năm sau, một -- vút.
Và tôi không ăn gian đâu. Nó vẫn ở đằng sau.
Nó hoàn hảo Sự đam mê là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của tôi.
Khi tôi đang học ảo thuật, trò tung hứng được nhắc đến liên tục như là một cách tốt để có được sự khéo léo và nhịp nhàng
Bây giờ tôi đã rất ngưỡng mộ cách mà các diễn viên tung hứng làm mọi thứ nhanh và nhịp nhàng
Và thế đấy. Tôi trở thành một diễn viên tung hứng ở tuổi 15
Tôi kết bạn với một diễn viên tung hứng trẻ trong đoàn, và cậu ta đồng ý bán cho tôi 3 cái chùy để tung hứng
Nhưng ở Mỹ bạn phải giải thích, chúng là gì?
Chả liên quan gì đến golf đâu
Chúng là những thứ hình thuôn tuyệt đẹp, nhưng khá khó để tạo ra.
Chúng phải được mài dũa thật chính xác.
Oh, khi tôi mua những cái chùy này, Không rõ tại sao cậu ta lại giấu những người khác
Thật ra, tôi đã không suy nghĩ quá nhiều
Dù sao thì lúc này tôi phải luyện tập với những chiếc chùy mới của mình.
Nhưng tôi không thể hiểu được.
Tôi thực hiện khá nhanh, nhưng không nhịp nhàng chút nào cả
Những chiếc chùy luôn văng ra mỗi khi tôi tung chúng
Và tôi đã thực sự cố gắng luyện tập
Đến một ngày nọ, tôi trình diễn trước mặt Francis Brunn, diễn viên tung hứng giỏi nhất thế giới.
Và ông ấy đã cau mày.
Và ông ấy hỏi, "Tôi xem chúng được không?"
Nên tôi không ngần ngại đưa ông xem chúng
Ông ấy bảo, "Philippe, cậu đã bị lừa rồi.
Những cái này là hàng kém chất lượng. Chúng hoàn toàn không thẳng.
Không thể nào tung hứng chúng được."
Sự kiên trì là ở chỗ tôi vẫn luyện tập mặc cho mọi sự bất lợi
Thế là tôi vào rạp xiếc để gặp các ảo thuật gia và diễn viên tung hứng, và tôi đã thấy -- không, không, không, tôi đã không thấy
Nó thú vị hơn nhiều: tôi nghe bảo thế.
Tôi đã nghe về những con người tuyệt vời này những người bước đi trên không khí -- những nghệ sĩ đi trên dây.
Bây giờ tôi đã đang chơi với những sợi dây và leo trèo hết thời gian đó, Thế đấy, tôi 16 tuổi; tôi trở thành một nghệ sĩ đi trên dây.
Tôi tìm thấy hai cái cây -- nhưng không loại cây bất kì, mà là những cây có khí sắc -- và sau đó là một sợi dây dài.
Và tôi quấn sợi dây quanh chúng và tiếp tục đến khi tôi không còn dây nữa.
Bây giờ tôi có tất cả đống dây đó song song như thế này.
Tôi lấy một chiếc kìm và vài cái móc áo, và tôi biến chúng thành một đường đi bằng dây
Thế là tôi đã tạo ra sợi dây cho người đi trên rộng nhất thế giới
Tôi cần gì nữa? Tôi cần đôi giày tốt nhất.
Thế nên tôi đã tìm một vài chiếc ủng trượt tuyết to và lố bịch và sau đó tôi leo lên những sợi dây.
Vâng, chỉ trong một vài ngày tôi có thể băng qua dây
Thế là tôi cắt đi 1 sợi dây
và ngày hôm sau tôi cắt một sợi nữa
Và một ít ngày sau nữa, tôi tập đi trên một sợi dây.
Bạn có tưởng tượng được khi ấy Tôi đã phải đổi đôi bốt thành dép lê
Và đó là cách -- phòng trường hợp có một vài khán giả ở đây muốn thử -- đây là cách để không học đi trên dây.
(Tiếng cười) Trực giác là công cụ chính trong cuộc đời tôi.
Khi đó, tôi đã bị đuổi khỏi 5 ngôi trường khác nhau. bởi thay vì lắng nghe giáo viên, Tôi là giáo viên của chính mình, thực hiện môn nghệ thuật mới của mình và trở thành một nghệ nhân tung hứng trên đường phố.
Trên sợi dây cao vút, chỉ trong vài tháng, Tôi đã thành thạo tất cả những mánh mà họ làm ở rạp xiếc, trừ khi tôi không thỏa mãn.
Tôi bắt đầu sáng tạo những chuyển động của riêng mình và hoàn thiện chúng.
Nhưng không ai muốn thuê tôi cả.
Thế là tôi đã bí mật treo một sợi dây và trình diễn mà không xin phép.
Notre Dame, Cầu cảng Sydney, Trung tâm thương mại thế giới.
Và tôi khi tôi có niềm tin rằng tôi sẽ an toàn đi đến đầu dây bên kia.
Nếu không, tôi sẽ chẳng bao giờ bắt đầu
Thật ra thì, trên nóc của Trung tâm thương mại thế giới bước đi đầu tiên của tôi thực sự đáng sợ.
Thật bất ngờ, cơn gió định mệnh đã đổi chiều
Manhattan không còn trải dài vô tận nữa
Tiếng ồn ả của thành phố hòa vào gió thứ năng lượng làm tôi cảm thấy run rẩy đã không còn nữa
Tôi nhấc chiếc gậy thăng bằng. Tôi bước tới mép tường
Tôi bước lên thanh đà.
Tôi đặt chân trái của mình lên sợi dây cáp, trọng lượng cơ thể dồn lên chân phải đang tì vào mép của tòa nhà.
Tôi có nên nhẹ nhàng chuyển trọng tâm của mình sang trái không?
Chân phải của tôi sẽ bớt nặng nề để bước lên sợi dây
Một bên, là một ngọn núi hùng vĩ, một cuộc sống tôi biết.
Phần còn lại, vũ trụ của những đám mây, đầy những bí ẩn mà chúng ta tưởng rằng trống không
Dưới chân tôi, là con đường hướng tới tòa tháp phía bắc -- 55 mét dây.
Đó là một sợi dây thẳng, chùng xuống sợi dây dung đưa, nhấp nhô, sợi dây xoắn lại, lạnh tanh, 3 tấn dây bện chặt, như muốn bung ra sắp nuốt chửng lấy tôi
Một tiếng kêu trong lòng thúc giục tôi, hãy từ bỏ.
Nhưng đã quá trễ
Sợi dây đã sẵn sàng
Chân còn lại của tôi bước lên dây dứt khoát.
Đức tin là thứ thế chỗ cho ngờ vực trong từ điển của tôi.
Sau đó mọi người hỏi, "Sao ông làm được?"
Thật ra, tôi đã không để tâm.
Tôi không hứng thú với việc vĩ đại, phá vỡ các kỷ lục.
Thật sự, tôi xem việc băng ngang qua tòa tháp Trung tâm thương mại thế giới cũng giống như những lần khác-- hay chỉ như một lối biểu diễn khác.
Xem nào, ví như việc tung hứng trên đường phố của tôi.
Thế nên mỗi lần Tôi vẽ một vòng tròn bằng phấn lên đất và nhập vai một nhân vật truyện tranh trầm lặng ngẫu hứng mà cách đây 45 năm, tôi đã tạo ra, tôi thật hạnh phúc khi được hòa mình vào những đám mây.
Nhưng lần này, lần này không phải là một con đường
Thế nên tôi không thể tung hứng, như mọi người biết.
Các bạn không muốn thế, đúng chứ?
Các bạn biết mà, phải không?
Các bạn không muốn tôi tung hứng, đúng chứ?
(Tiếng vỗ tay) (Âm nhạc) (Tiếng vỗ tay) Cám ơn. Cảm ơn các bạn.
Mỗi lần khi tôi tung hứng Tôi sử dụng sự ngẫu hứng.
Bây giờ sự ngẫu hứng là sự nâng cao vị thế bởi vì nó đón nhận những điều chưa biết.
Và vì những thứ bất khả thi luôn luôn là những điều chưa biết, nó cho phép tôi tin rằng tôi có thể vượt qua được những điều bất khả thi.
Bây giờ tôi đã làm những thứ bất khả thi không chỉ một lần, mà là rất nhiều lần.
Thế tôi nên chia sẻ gì đây? À, tôi biết rồi.
Israel. Một vài năm trược tôi được mời đến để khai mạc Lễ Hội Israel bằng một màn đi trên dây.
Và tôi đã chọn căn sợi dây của mình ở giữa một vùng Arab và vùng Do Thái của Jerusalem. trên khắp thung lũng Ben Hinnom.
Và tôi nghĩ điều đó sẽ thật tuyệt vời Ở giữa đoạn dây tôi dừng lại và như một nhà ảo thuật gia tôi biến ra một con chim bồ câu và tung lên bầu trời như một biểu tượng sống của hòa bình.
Có điều phải nói là khá khó để tìm chim bồ câu ở Israel, nhưng cuối cùng t cũng tìm được một con.
Và ở khách sạn mỗi khi tôi luyện tập biến ra và thả bồ câu lên không trung nó lại va vào tường rồi rơi xuống giường.
Thế nên tôi nghĩ cũng phải thôi.
Căn phòng quá nhỏ. Ý tôi làc một chú chim cần nơi rộng để bay.
Nó sẽ thành công vào ngày diễn.
Và rồi đến ngày trình diễn
80 nghìn người đứng kín cả thung lũng.
Thị trưởng của Jerusalem, Teddy Kollek đến chúc tôi may mắn
Nhưng trông ông ấy có vẻ lo lắng
Sợi dây của tôi khá căng nhưng tôi cũng cảm thấy căng thẳng với khung cảnh dưới đất
Vì mọi người ở đó, là nhóm người mà đa phần, xem mỗi người khác như những kẻ thù vậy.
Tôi bắt đầu đi. Mọi thứ đều ổn.
Tôi ngừng ở giữa đoạn dây
và biến ra chim bồ câu
Mọi người vô tay trong hân hoan
Sau đó, với động tác đẹp nhất Tôi thả nó lên trời xanh
Nhưng thay vì bay đi nó lại bay thấp, thấp hơn và rồi đậu trên đầu tôi.
( tiếng cười ) Mọi người cười rộ lên
tôi bắt vội lấy nó. Và ở lần thứ hai khi tôi thả nó lên bầu trời
nhưng con chim cứ như chưa từng qua lớp học bay vậy nó cứ bay dần thấp xuống và đáp trên cái gậy thăng bằng của tôi.
( tiếng cười ) Bạn cười, nhưng này
Tôi lập tức ngồi xuống theo phản xạ của người đi dây
Vào thời điểm đó, khán giả bắt đầu khó chịu
Chắc hẳn họ nghĩ rằng chàng trai với con chim bồ câu này hẳn phải làm việc với nhau nhiều năm rồi vậy
Thật là thiên tài, thật là chuyên nghiệp!
( tiếng cười ) Tôi cúi đầu. Giơ tay lên
đập vào cây gậy thăng bằng để bật con chim bồ câu lên trời
Thế mà con chim bồ câu ấy vẫn không chịu bay và lần thứ ba lại bay ngày càng thấp rồi đáp xuống sợi dây , ngay phía sau tôi.
Thế là mọi người nóng giận
Nhưng khoan đã nào, tôi chưa xong mà.
Tôi đang cách điểm khởi đầu 50 yard tôi cảm thấy kiệt sức, bước chân chậm rãi
và rồi điều kì diệu diễn ra
Một vài người ở đâu đó, là một nhóm người bắt đầu vô tay theo nhịp chân của tôi
Và trong khoảnh khắc ấy, mọi người vỗ tay theo mỗi bước chân của tôi
Nhưng không còn là tiếng vỗ tay hào hứng như trước mà là tràng pháo tay động viên.
Trong một khoảnh khắc, đám đông đã quên đi sự khác biệt.
hòa làm một, đưa tôi đến thành công
Tôi muốn bạn dành ra một giây để trải nghiệm bản giao hưởng tuyệt vời của nhân loại.
Vì vậy hãy để tôi ở đây và tỏa sáng.
Tôi bước đi, bạn vỗ tay, mọi người đồng thanh với tôi
( tiếng vỗ tay ) ( Tràng pháo tay ) Sau buổi trình diễn, tôi và Teddy trở thành bạn.
Và anh ấy nói rằng trên bàn của anh ấy có bức ảnh của tôi đang lơ lửng trên dây với chú bồ câu bay qua đầu
Anh ấy đã không biết sự thật
Và mỗi khi anh ấy nản lòng bởi tình huống khó nhằn ở cái thành phố khó xoay sở này, thay vì từ bỏ, anh ấy nhìn bức ảnh và nói rằng "Nếu Phillippe có thể, tôi cũng thế." và tiếp tục làm việc.
Cảm hứng.
Bằng cảm hứng của bản thân chúng tôi truyền cảm hứng cho người khác.
Tôi sẽ không quên giai điệu này, và tôi hi vọng bạn cũng thế.
Hãy ghi nhớ giai điệu này, chuẩn bị hành trang và khởi hành, hãy nhìn thế giới từ một khía cạnh khác.
Và khi bạn gặp phải những ngọn núi, hãy nhớ rằng, núi có thể dời
(Tiếng vỗ tay) Cảm ơn, xin cảm ơn
Xin cảm ơn mọi người
(Tiếng vỗ tay)
Hãy bắt đầu bằng 1 câu chuyện, rằng...
Ngày xửa ngày xưa thực ra là chưa đầy 2 năm trước ở một quốc gia không quá xa có một người đàn ông đã phải đi rất xa để tới làm việc tại kho báu của vương quốc một công ty nổi tiếng thế giới.
Hãy cùng gọi nó là Island Networks.
Quốc gia này có rất nhiều tài nguyên và những tham vọng to lớn nhưng lại thiếu nhân lực.
Do vậy, nó mời gọi nhân công từ khắp thế giới tới và giúp xây dựng đất nước.
Nhưng để có thể ở lại đây những người nhập cư phải trải qua một số kiểm tra.
Và như vậy, người đàn ông của chúng ta tới trình diện với chính quyền và mong chờ được ổn định cuộc sống mới.
Nhưng sau đó một chuyện bất ngờ đã xảy ra
Nhân viên y tế lấy mẫu máu từ anh ta chưa bao giờ cho anh biết mục đích của việc kiểm tra
Anh ta không hề được tư vấn trước và sau khi kiểm tra điều mà thông thường phải có.
Anh ta cũng chưa bao giờ được thông báo kết quả.
Nhưng rồi, vài tuần sau anh ta bị bắt và đưa vào tù nơi mà anh ta bị bắt buộc kiểm tra y tế bao gồm cả việc khám toàn thân trước sự quan sát của nhiều người khác trong xà lim.
Rồi anh ta được thả, nhưng chỉ 1 - 2 ngày sau anh ta bị đưa tới sân bay để trục xuất.
Anh ta đã làm điều gì kinh khủng để phải bị đối xử như vậy?
Tội lỗi "khủng khiếp" của anh ta là gì?
Anh ta bị nhiễm HIV.
Vương quốc này là một trong số 50 nước có luật hạn chế việc nhập cảnh hoặc cư trú của những người nhiễm HIV.
Quốc gia này biện luận rằng luật pháp của họ cho phép bắt giam hoặc trục xuất những người nước ngoài có biểu hiện gây hại cho nền kinh tế, hoặc do an ninh, hoặc vấn đề y tế cộng đồng cũng như đạo đức của quốc gia đó.
Những điều luật này khi áp dụng vào những người mắc HIV là một sự vi phạm với hiệp ước về nhân quyền mà tất cả các quốc gia này đều tham gia.
Nhưng bạn biết không?
những vấn đề cơ bản bên cạnh đó là các điều luật này chôn vùi người nhiễm HIV.
Mọi người không còn muốn bước tới để được kiểm tra, xử lý, hoặc tiết lộ tình trạng sức khỏe của bản thân và điều đó sẽ chẳng thể giúp các cá nhân hoặc các cộng đồng mà những điều luật này có nhiệm vụ bảo vệ.
Ngày nay chúng ta có thể ngăn chặn lây truyền HIV
và nếu được điều trị, căn bệnh sẽ được kiểm soát
Chúng ta đã quá xa cái thời mà phản ứng hợp lý duy nhất đối với một bệnh dịch đó là xua đổi những người bị nhiễm giống như là "The Exile of the Leper".
Vậy hãy cho tôi biết, sao ở thời đại khoa học này, ta vẫn có những luật lệ và chính sách của thời kỳ mê tín ngày xưa.
Giờ là lúc "giơ tay"
Ai trong số các bạn có liên hệ với HIV hoặc là bạn mắc HIV hoặc là bạn có người thân, bạn bè, đồng nghiệp đang sống chung với HIV?
Mời giơ tay.
Wow. Wow.
Một phần đáng kể trong chúng ta ở đây.
Vâng, và bạn biết rõ hơn bất kỳ ai rằng HIV cho chúng ta thấy được những điều tốt - xấu nhất trong nhân cách con người.
Và các điều luật phản ánh quan điểm này.
Tôi không chỉ nói về các luật lệ trong sách vở mà còn về các luật lệ được thực thi và các luật lệ được dùng khi tòa án phán quyết.
Tôi không chỉ nói về luật dành cho người nhiễm HIV Mà còn về những người có nguy cơ bị lây nhiễm cao Những người nghiện thuốc hay công nhân tình dục Đồng tính nam Hay người chuyển giới Dân nhập cư hay có thể là tù nhân
Và ở rất nhiều nơi trên thế giới mà có cả phụ nữ và trẻ em những đối tượng dễ tác đông
Ở nhiều nơi trên thế giới người ta đặt ra luật thể hiện bản chất tốt đẹp của con người
Những luật này thể hiện sự thông cảm và chấp thuận đối với những người nhiễm HIV.
tôn trọng quyền công dân trên toàn cầu dựa trên cơ sở và bằng chứng rõ ràng
Những quyền này đảm bảo người bị nhiễm HIV và những người có nguy cơ cao mắc phải không bị công kích, kì thị và được phòng ngừa cũng như điều trị
Không may là, những luật tốt đẹp này nhận sự chống đối từ vô vàn những điều luật thật tệ -- những luật dựa trên cơ sở phán xét đạo đức, trên sự e ngại và thiếu hiểu biết những luật này ngược đãi những người bị nhiễm HIV và những người có nguy cơ cao nhiễm HIV
Những luật này đi ngược lại với khoa học, và thành lập trên sự phán xét sự thờ ơ vô cảm, thay đổi các giá trị truyền thống và trên những tài liệu tôn giáo bài trừ
Nhưng tôi bảo này, mọi người không cần tin tôi đâu
Chúng ta sẽ nghe kể từ hai người đang phải chịu mũi dùi từ những luật này.
Người đầu tiên là Nick Rhoades, người Hoa Kỳ
Và đang chịu án phạt trên luật của bang Iowa, Hoa Kỳ vì tội phát tán và truyền nhiễm HIV Trong khi anh ta chẳng thực sự mắc phải tội gì
(Video) Nick Rhoades: Nếu có việc gì trái với luật thì xã hội sẽ nghĩ rằng đó là điều không thỏa đáng, là hành vi phạm pháp.
Và tôi nghĩ rằng sự khắc khe của những án phạt nói với bạn rằng bạn là kẻ xấu xa.
Người phạm trọng án mức B, cả đời là tội phạm tình dục.
Đó là người rất, rất, rất xấu xa.
Làm một việc cực kì kinh khủng.
Và những điều này đi vào trong đầu bạn
Bạn phải vào trại cải tạo khi ai cũng lặp lại với bạn như vậy,
rồi bạn sẽ bắt đầu nghĩ: Mình là người rất xấu.
Shereen El_Feki: Đây không chỉ là một câu hỏi về tính vô hiệu và bất công của luật.
Một số quốc gia có nhiều điều luật tuyệt vời những luật làm giảm làn sóng HIV.
Vấn đề là, những luật này thì thường bị xem nhẹ.
Bởi những hệ lụy và dấu hiệu đã làm cho người khác nghĩ mình có quyền đối xử với người bị HIV và người có nguy cơ lây nhiễm cao khác những công dân bình thường.
Và những điều này đã đúng với Helma và Dongo từ Namibia
(Video) Hilma : Tôi phát hiện mình bị nhiễm HIV khi đến bệnh viện kiểm tra thai kỳ.
Y tá thông báo rằng tất cả sản phụ phải kiểm tra HIV vào ngày hôm đó.
Tôi làm xét nghiệm và nhận kết quả dương tính
Đến hôm đó tôi mới biết.
Y tá bảo tôi: "Tại sao mấy người còn để có bầu khi mà mấy người biết bị nhiễm HIV?
, tại sao lại có bầu khi kết quả dương tính? "
Giờ thì tôi biết chắc đó là lý do họ khử trùng cho tôi.
Bởi vì tôi bị nhiễm HIV.
Họ không đưa giấy kí kết cho tôi. hay giải thích tờ giấy ấy viết gì
Y tá chỉ mang đến có sẵn chỗ cho tôi kí.
Và sự hổ thẹn của một công nhân lao động Làm tôi không có can đảm yêu cầu họ đọc cho tôi.
Tôi chỉ kí.
SE : Hilma và Nick và những người dân của chúng ta nằm trong số 34 triệu người sống với căn bệnh HIV theo thống kê gần đây cho biết.
Họ là những người may mắn vì họ vẫn còn sống
Theo những ước tính tương tự vào năm 2010 1.8 triệu người đã chết vì những nguyên nhân liên quan đến AIDS.
Đó là những con số khủng kiếp.
Nhưng nếu nhìn khái quát hơn vào những số liệu này, ta thấy những lý do đáng để trông chờ
Tên toàn cầu, số lượng người nhiễm HIV mới đang giảm.
Và cũng trên toàn cầu, số lượng người chết cũng bắt đầu giảm.
Có rất nhiều lý do giải thích cho chiều hướng đáng mừng này, nhưng một trong những lý do quan trọng nhất chính là sự gia tăng số người trên thế giới tham gia vào liệu pháp chống-virus loại thuốc dùng để kiểm soát bệnh HIV
Nhưng hiện nay vẫn còn rất nhiều vấn đề.
Chỉ khoảng phân nữa số người cần điều trị là được nhận số thuốc này.
Ở một số nơi trên thế giới như tại đây ở Trung Đông và Bắc Phi-- số ca nhiễm và số người chết vẫn tăng.
Và số tiền chúng ta cần để chống lại HIV trên toàn cầu đang giảm dần.
Nhưng đây là lần đầu tiên, trong 30 năm kể từ "đại dịch" HIV chúng ta có khả năng đối phó với HIV
Để làm được điều đó, ta cần đối phó với làn sóng những điều luật khắc khe.
Vì lý do này mà Hội Đồng Quốc Tế về HIV và Luật Pháp, mà tôi là một thành viên, đã được các hội đồng của Liên Hiệp Quốc thành lập để xem xét ảnh hưởng của môi trường hợp lý ảnh hưởng đến những người bị nhiễm HIV, và cả những người có nguy cơ cao mắc phải, rồi đề xuất ra những việc cần làm để pháp luật trở thành đồng minh, chứ không chống lại, phòng trào chống HIV toàn cầu.
Tôi sẽ đưa ra một ví dụ làm thế nào mà môi trường hợp lý có thể cho ra những kết quả khả quan.
Những người tiêm thuốc là một trong những nhóm tôi đã đề cập.
Họ có nguy cơ bị nhiễm HIV cao thông qua dụng cụ tiêm chích không sạch sẽ và những hành động nguy hiểm khác.
Thực tế thì, 1/10 số ca nhiễm HIV mới là những người tiêm chích thuốc.
Hiện nay sử dụng hay tàng trữ ma túy là phạm pháp ở hầu hết mọi quốc gia.
Có những nước dùng biện pháp mạnh hơn các nước khác.
Ở Thái Lan người dùng thuốc phiện, hay bị nghi ngờ sử dùng thuốc phiện, sẽ bị đưa vào trại tạm giam, như người bạn thấy trên đây, họ buộc phải cai thuốc.
Không có bất kì bằng chứng nào cho thấy đưa người vào trại tạm giam sẽ làm dứt "cơn nghiện thuốc" của họ.
Nhưng có đầy đủ bằng chứng cho thấy những người bị bắt giam sẽ tăng nguy cơ bị HIV và lây nhiễm khác.
Chúng ta biết cách giảm sự lan truyền HIV và các nguy cơ khác giữa những người tiêm chích thuốc.
Đó là "giảm thiểu mức gây hại" và cách này bao gồm, trong số vô vàn điều nữa, cung cấp kim tiêm và ống tiêm sạch dùng liệu pháp thay thế opiod (OST) và các phương pháp chữa trị có cơ sở để giảm sự phụ thuộc thuốc.
Bao gồm cung cấp thông tin, giáo dục và bao cao su để giảm sự truyền nhiễm HIV, đồng thời, cung cấp xét nghiệm HIV, quản lý và điều trị , với những trường hợp bị nhiễm HIV.
Nơi mà môi trường hợp lý cho phép "giảm thiểu mức nguy hại" kết quả rất là tuyệt vời.
Úc và Thụy Sỹ là hai quốc gia giới thiệu chương trình "giảm thiểu mức gây hại" ngay từ đầu "đại dịch HIV", và hai nước này có tỉ lệ HIV rất thấp trong số những người tiêm chích thuốc.
Hoa Kỳ và Malaysia biết đến "sự giảm thiểu mức gây hại" trễ hơn, và có tỉ lệ nhiễm HIV cao hơn trong số người dùng ma túy.
Tuy nhiên, Thái Lan và Nga, từ chối sử dụng cách thức trên và có những luật lệ rất hà khắc để xử phạt người dùng ma túy.
Và , ngạc nhiên chưa, tỉ lệ HIV trong số người dùng ma túy rất cao.
Ở Hội đồng Quốc Tế, chúng tôi đã nghiên cứu các bằng chứng, lắng nghe những kinh nghiệm từ hơn 700 người từ 140 quốc gia.
Và xu hướng là gì? Xu hướng rất rõ ràng.
Việc kết án người bị nhiễm HIV hay những người có nguy cơ bị nhiễm chẳng khác gì thêm dầu vào lửa.
Hiện nay đã có vaccine cho HIV và cách chữa AIDS khoa học hiện nay rât tiến bộ.
Nhưng luật pháp thì vẫn vậy.
Thực tế thì, số quốc gia bắt đầu hành động chỉ là 1 số nhỏ mà thôi.
Để bắt đầu, các quốc gia cần xem lại pháp chế vì nó cũng tác động đến HIV và nhóm có nguy cơ.
Dựa trên những xem xét này, các chính phủ cần bác bỏ luật trừng trị hay phân biệt đối với người nhiễm HIV hoặc những người có nguy cơ nhiễm cao.
Không dễ gì để bỏ được luật thực sự thì rất khó là đằng khác đặc biệt là vấn đề nhạy cảm như thuốc phiện và tình dục.
Trong quá trình đó, ta còn nhiều việc khác để làm
Một là cải cách lực lượng cảnh sát để họ có những phương án tốt hơn với cộng đồng
Ví dụ, nhân viên trợ cấp phân phát bao cao su tới cộng đồng dễ bị nhiễm không nên bị lực lượng chức năng quấy rầy hay bị đối xử thô bạo hoặc bị bắt giữ
Chúng ta cũng đào tạo các thâm phán để họ thấy các điểm linh hoạt trong pháp luật để họ xử án trên phương diện tha thứ và đồng cảm hơn là phán xét.
Ta có thể cải tạo các nhà tù để chương trình chống HIV và "giảm thiểu tác hại" đến được với các tù nhân.
Để làm điều đó, ta cần 1 xã hội vững mạnh
vì một xã hội văn minh là cốt lõi để nâng cao nhận thức về quyền hợp pháp cho những đối tượng dễ nhiễm HIV.
Nhưng nhận thức cần đi đôi với hành động.
Nên ta phải đảm bảo những người bị nhiễm HIV và những đối tượng dễ bị nhiễm có cơ hội tiếp cận với cơ quan pháp luật và có quyền bình đẳng tại các phiên tòa.
Và 1 điều quan trọng nữa là trao đổi giữa các cộng đồng để thay đổi nhận thức về tôn giáo hay tập quán vì đây là 2 yếu tố chính trong sự phán xét và châm ngòi cho các xung đột.
Với rất nhiều người ngồi đây HIV không phải là mối hiểm họa xa vời
Nó đã đến rất gần nhà bạn.
Mặc khác, luật pháp tuy có vẻ xa vời, bí mật, chỉ dành cho các chuyên gia, nhưng lại không phải thế.
Vì chúng ta đang sống dưới chế độ dân chủ hay một thể chế dân chủ đang lên, luật pháp bắt đầu từ chính nơi ta.
Luật pháp tôn trọng người nhiễm HIV và những người đang có nguy cơ lây nhiễm cao từ cách chúng ta đối xử với họ: bình đẳng
Nếu muốn ngăn chặn HIV trong cuộc đời mình đó chính là sự thay đổi mà ta cần thúc đẩy.
Xin cảm ơn
(Vỗ tay)
(Không phải tiếng Anh) (Tiếng Pháp) Nhưng đôi khi chúng ta thấy bởi vì họ Những điều cần làm là chúng ta có thể ăn (Tiếng Pháp)Nhưng khi ta giận với ai đó điều đó không xảy ra vào lần đầu tiên.
Và đó là một trong những điều mà tôi thích nhất về cuộc hội nghị này
Nó không quá nhiều, vì có quá ít phải làm với mọi thứ là gì
(Tiếng cười) Nhưng nó trong quyền lợi cá nhân để hiểu được địa hình của cuộc đời chúng ta với bản thân chúng ta
(Tiếng cười) Tương lai cho thấy rằng không có thời gian ngoài sự sụp đổ về cảm xúc của tấm gương kí ức mà chúng ta đang sống
(Tiếng cười) Kiến thức phổ thông, tuy nhiên, quan trọng
(Cười) Như ta đối mặt với sợ hãi trong thời gian này, và nỗi sợ hãi thì bao quanh ta, chúng ta cũng có sự chống sợ hãi
Thật khó mà tưởng tượng hay đo được.
Phông nền bức xạ đơn thuần là quá tĩnh để có thể được nhìn dưới sự phân tích quan phổ bình thường
(Giọng Mỹ) Nhưng chúng ta cảm thấy như thể rất nhiều lần khi rất đông trong chúng ta -- bạn hiểu ý tôi không?
Nhưng--bạn hiểu ý tôi đang nói chứ?
Vì, như hip hop, bạn hiểu đó TED sẽ rock lên --bạn hiểu ý tôi đó.
Như là tôi viết một bài hát và hi vọng các bạn khai thác nó
Đây là bài hát về con người và những yêu quái khổng lồ -- (Cười) và những thứ khoa học Pháp khác
Đó là khoa học Pháp
Ok, chúng ta bắt đầu
(Hát) Tôi đang cố gắng bên trong Tôi biết rằng tôi đang gặp rắc rối (Vỗ tay) rằng tôi đang gặp rắc rối bởi chính tôi nhưng mỗi lần nó bắt được tôi (Xướng âm) (Beatbox) (Hát) Và tôi đang cố gắng để trở thành người em tin tưởng và em là người mà tôi muốn được tỏ ra thật bảnh Và em là người tôi muốn (unclear), baby Và em có thể làm mọi thứ miễn là em không bị thương trên đường về (Beatbox) Nếu tôi còn sống, tôi sẽ nói em nghe chuyện gì sai Vì nếu em là và tôi nghĩ em giống như (unclear) Tôi cho em thứ mà tôi muốn trở thành (Nhạc) (Nhạc ngừng đột ngột) (Giọng Anh) và nó giống như, bạn có thể dùng những thứ bạn muốn.
(Vỗ tay) Và các thiết kế vi tính, bất kể bao nhiêu bạn có và bao nhiêu người bạn dùng, không bao giờ có thể ra cùng một kết luận được.
4 năm trước tôi làm việc với vài người ở học viện Brookings, và tôi cho ra một kết luận
(Cười) Ngày mai là một ngày khác.
(Cười) Không phải ngày nào, mà là một ngày.
Nó sẽ tới đây, không cần hỏi đến.
Và điều quan trọng cần nhớ là có phải sự đóng vai này thì tốt
Nó đáng tin, nó hiển nhiên.
Bạn có thể chạm tới --chúng thì cứng
Bạn có thể di chuyển đồ vật từ nơi này tới nơi khác
Bạn có thể cảm nhận cơ thể mình
Bạn có thể nói "Tôi muốn đi qua địa điểm này" và bạn có thể di chuyển khối lượng của phân tử trong không khí tới một nơi khác, tùy ý.
(Cười) Đó là thứ bạn sống trong mỗi ngày
Giờ cùng với sự định vị và sự hiểu biết của sự thiếu hiểu biết chúng ta đi vào kỉ nguyên mới của khoa học mà chúng ta chẳng cảm thấy gì nữa rằng có quá nhiều để nói rằng những thứ trong chúng ta tạm thời hay không tạm thời, đều sẽ được hình dung cụ thể vào cái gói của sự không hiểu biết của chúng ta và một phần sự hiểu biết của ta với hệ thống mà chúng ta vẽ vào nguồn đó và kết luận từ đó ra
(Cười) Vì vậy, như tôi nói trước phần cuối, tuy không cảm thấy nó là khối hình cầu mà chúng ta đang sống trên đó hơn là một hành tinh vô tận mà nó chỉ là ảo giác dẫn chúng ta trở ngược lại điểm xuất phát
(Cười) Một khi ta hiểu được tất cả hình cầu trên trời chỉ là những hành tinh lớn vô tận, sẽ rất trơn tru để nhìn.
(Cười) (Khán giả) (Cười) Đây là phần cuối cùng.
Và hãy ghi nhớ rằng, mọi thứ bạn là -- nó quan trọng hơn để nhận ra khoảng tiêu cực, giống như âm nhạc chỉ là sự phân chia của không gian, không gian mà chúng ta lắng nghe thứ trao cho chúng ta thông tin so sánh với những thứ khác thứ cho ta ý tưởng về những ý tưởng muốn được truyền đi muốn được như vậy.
Vì vậy, không vẽ vời nữa.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn
(Vỗ tay) Đây là một chuyện vui
Nó như thế này
(Beatbox) (Nói lắp bắp) (Nhạc kết thúc) Được rồi, thứ cuối cùng mà tôi muốn làm, cái này rất giống thế này.
Tôi hi vọng bạn nhận ra nó
Ta bắt đâu nào
OK, nó vẫn hoạt động.
Ok tốt Được rồi, ta bắt đầu.
(Cười) (Beatbox) Ta bắt đầu
(Beatbox) Yeah, yo, yo, yo (Nói lắp bắp) (Nhạc nhòe dần) Cảm ơn, thưởng thức phần còn lại nhé
(Vỗ tay)
Khi Cách Mạng Công Nghiệp bắt đầu lượng khí các-bon (carbon) nằm bên dưới nước Anh ở dạng than đá lớn ngang bằng lượng carbon nằm dưới Ả Rập Saudi ở dạng dầu mỏ,
và lượng carbon này là nguồn năng lượng của Cách Mạng Công Nghiệp, nó đặt chữ "Great" (vĩ đại) vào Great Britain (nước Anh), và dẫn đến vị trí thống trị toàn cầu tạm thời của nước Anh.
Và rồi, năm 1918, lượng khai thác than ở Anh đạt mức đỉnh điểm và tuột dốc từ đó.
Lúc đó, nước Anh bắt đầu dùng đến dầu khí từ Biển Bắc, và vào năm 2000, sản lượng dầu khí từ Biển Bắc cũng đạt đỉnh điểm, và bây giờ chúng bắt đầu đi xuống.
Những quan sát về sự có hạn của nhiên liệu hóa thạch mà dễ tìm, lân cận và an toàn thúc đẩy một câu nói:"Vậy, tiếp theo là gì đây?
Cuộc sống sau nhiên liệu hóa thạch sẽ như thế nào?
Chúng ta nên suy nghĩ kỹ về làm thế nào để thôi dùng nhiên liêu hóa thạch đi chứ?"
Một động lực khác, tất nhiên, là Thay đổi khí hậu.
Và khi người ta nói về cuộc sống sau thời nhiên liệu hóa thạch và hành động chống thay đổi khí hậu, tôi nghĩ có rất nhiều lời thổi phồng rất nhiều xanh lá cải, rất nhiều quảng cáo lệch lạc, và trong cương vị một nhà vật lý học, tôi tự thấy trách nhiệm hướng dẫn mọi người đi qua những lời nói viển vông này và giúp mọi người hiểu được những hành động thực sự sẽ tạo ra thay đổi và tập trung vào những ý tưởng thực sự có ý nghĩa.
Hãy để tôi minh họa điều này với cái mà các nhà vật lý gọi là bài tính mặt sau phong bì.
Chúng tôi yêu những bài tính mặt sau phong bì.
Bạn có một câu hỏi, bạn viết ra vài con số, và bạn tự tìm ra câu trả lời.
Có thể nó không được chính xác cho lắm, nhưng nó làm cho ban tự nhủ,
"Hmm." Và đây câu hỏi là như thế này: Hãy tưởng tượng rằng nếu chúng ta nói, "Vâng, chúng ta có thể thôi dùng nhiên liêu hóa thạch.
Chúng ta sẽ dùng nhiên liệu sinh học. Vấn đề giải quyết.
Giao thông, chúng ta không cần dầu nữa."
Được rồi, thế giả dụ chúng ta trồng nhiên liệu sinh học cho 1 con đường trên mảng cỏ ven đường đấy thì sao?
Mảng cỏ phải rộng bao nhiêu để điều này có thể khả thi?
Ok, hãy đặt một vài thông số.
Hãy cho các xe chạy 60 dặm/giờ
Giả sử chúng chạy được 30 dặm 1 ga lông dầu
Đấy là tiêu thụ bình quân ở Châu âu đối với những xe ô tô mới
Giả sử sản lượng của nhà máy nhiên liệu sinh học là 1,200 lít nhiên liệu sinh học 1 hecta 1 năm.
Đấy là thông số thực của nhiên liệu sinh học Châu Âu.
Và hãy tưởng tượng những xe này cách nhau 80 mét và chúng chạy liên tục trên con đường này.
Độ dài của con đường không thành vấn đề, vì đường càng dài mình càng có nhiều xưởng sản xuất.
Thế mình làm gì với mấy con số này? Ta lấy số đầu tiên này, chia cho
3 số còn lại và ta có 8 kilo mét.
Và đó là câu trả lời. Đó là chiều rộng mà xưởng sản xuất phải có,
dựa trên những giả dụ này.
Và có lễ điều đó làm bạn nói, "Hmm.
Có lẽ làm thế này không dễ đến thế."
Và có thể nó làm bạn nghĩ, có khi có vấn đề gì đấy với diện tích, và trong bài nói này,
tôi muốn nói về diện tích đất đai, và hỏi, liệu ta có vấn đề gì về diện tích không?
Câu trả lời sẽ là Có nhưng nó phụ thuộc vào bạn đang ở đất nước nào.
Thế nên hãy bắt đầu với nước Anh, vì đấy là nơi chúng ta đang ở ngày hôm nay.
Mức tiêu thụ năng lượng ở Anh, tổng tiêu thụ năng lượng, không chỉ giao thông đi lại, mà tất cả mọi thứ, tôi muốn định lượng nó theo số đèn bóng.
Tất cả chúng ta có 125 bóng đèn lúc nào cũng bật, 125 kw/h 1 ngày 1 người là số năng lượng tiêu thụ bởi nước Anh.
Ta có 40 bóng đèn cho đi lại, 40 bóng đèn cho đôt nóng, và 40 bóng đèn để tạo ra điện, và các thứ khác tương đối nhỏ so với 3 anh cá lớn này.
Thực ra số lượng còn lớn hơn nếu ta tính đến năng lượng tiêu vào nhưng thứ ta nhập khẩu vào nước mình, và 90% số năng lượng này, ngày hôm nay,
vẫn đến từ nhiên liệu hóa thạch, và chỉ 10% là từ các nguồn năng lương xanh hơn -- có thể xanh hơn -- như năng lượng nguyên tử hay năng lượng tái tạo.
Rồi,
đó là nước Anh, và mật độ dân cư của nước Anh
là 250 người 1 km vuông,
và bây giờ tôi sẽ cho bạn xem các nước khác cùng theo 2 đơn vị này.
Trên trục hoành (y), tôi sẽ cho bạn thấy số bóng đèn -- lượng tiêu thụ năng lượng trên 1 đầu người và chúng ta (Anh) đang ở 125 bóng 1 người,
và cái chấm xanh nước biển kia cho thấy diện tích đất đai của nước Anh,
và mật độ dân cư ở trục tung (x), và ta có 250 người 1 km vuông.
Hãy cho thêm các nước Châu Âu màu xanh nước biển, và bạn có thể thấy nó khá đa dạng.
Tôi nên nhấn mạnh rằng, cả 2 trục đểu mang tính loga. Khi bạn đi từ một phần màu ghi này sang phần tiếp theo, bạn tăng lên theo bậc 10.
Tiếp theo, cho thêm Châu Á màu đỏ, Trung Đông và Bắc Phi xanh lá cây, Châu Phi hạ Sahara màu xanh nước biển, đen là Nam Mỹ, tím là Trung Mỹ, và rồi màu vàng ói là Bắc Mỹ, Úc và Niu Di Lân.
Và bạn có thể thấy sự đa dạng của mật độ dân số và tiêu thụ trên đầu người.
Các nước đều khác nhau.
Phía trên bên trái, ta có Canada và Úc, với diện tích đất rộng lớn, tiêu thụ trên đầu người rất cao, 200 hay 300 bóng đèn 1 người, và mật độ dân số rất thấp.
Phia trên bên phải, Bahrain có lượng tiêu thụ bình quân tầm bằng Canada, hơn 300 bóng 1 người, nhưng mật độ dân số thì gấp hơn 300 lần, 1,000 người 1 km vuông.
Phía dưới bên phải, Bangladesh có cùng mật độ dân cư như Bahrain nhưng tiêu thụ 100 lần ít hơn bình quân.
Phía dưới bên trái, chẹp, hiện tại không có ai.
Nhưng chỗ này đã từng có rất nhiều người.
Đây là một thông điệp khác từ biểu đồ này.
Tôi đã cho thêm một cái đuôi xanh da trời bé đằng sau Sudan, Libya Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh.
Tượng trưng cho 15 năm phát triển.
15 năm trước họ ở đâu, và bây giờ họ ở đâu?
Và thông điệp đấy là, hầu hết các nước đều đi về phía bên phải, và đi lên trên,
đi lên và sang phải -- mật độ dân số lớn hơn và lượng tiêu thụ bình quân cao hơn.
Thế nên, ta có thể chuyển về góc phải trên cao, hơi kỳ lạ, nước Anh được bầu bạn bởi Đức, Nhật, Nam Hàn Quốc, Hà Lan, và một nhóm các nước hơi kỳ lạ khác, nhưng rất nhiều nước khác đang tiến lên và sang bên phải để gia nhập chúng ta,
thế nên chúng ta là bức tranh, nếu bạn muốn, của tương lai của sự tiêu thụ năng lương mà sẽ nhìn thấy ở các nước khác.
Và tôi cũng cho thêm vào biểu đồ này vài đường màu hồng đi xuống dưới và đi về bên phải.
Trên đường này là các nước có cùng chỉ số tiêu thụ trên một đơn vị diện tích, mà tôi đo theo số watt trên 1m vuông
Ví dụ như đường ở giữa này, 0.1 watt trên 1m vuông, là lượng tiêu thụ trên 1 đơn vị diện tích của nước màu tím Ả Rập Saudi, Norway, Mexico và Bangladesh 15 năm trước,
và một nửa dân số thế giởi sống ở các nước ở bên trên đường này.
Nước Anh dang tiêu thụ 1.25 watt
trên 1m vuông. Đức cũng thế, và Nhật tiêu thụ nhiều hơn một chút.
Thế nên, bây giờ ta hãy nói về tại sao thông tin này lại liên quan đến chủ đề ta đang nói
Chúng ta có thể đánh giá nhiên liệu tái tạo cùng theo đơn vị này và các loại nhiên liệu khác cũng theo đơn vị này,
và nhiên liệu tái tạo là một trong những ý tưởng đi đầu cho việc làm sao ta có thể bỏ được thói quen 90% nhiên liệu hóa thạch của mình.
Và đây là một số nhiên liêu tái tạo.
Cây năng lượng cho ra nửa watt trên 1m vuông ở khí hậu Châu Âu.
Thế có nghĩa gì? Và bạn có thể đã tiên đoán được
kết quả đấy, dựa theo những gì tôi nói với bạn về xưởng sản xuất nhiên liệu sinh học lúc trước.
Nào, ta tiêu thụ 1.25 watt trên 1m vuông.
Thế có nghĩa là, kể cả khi bạn bao phủ toàn nước Anh với các cây năng lương, bạn vẫn không thể đuổi kịp lượng tiêu thụ hiện nay.
Năng lượng gió sản xuất hơn được một ít nữa, 2.5 watt 1m vuông, nhưng đó chỉ là gấp đôi
1.25 watt 1m vuông mà thôi,
thế có nghĩa là nếu bạn thực sự muốn tạo toàn bộ lượng tiêu thụ năng lượng trung bình từ các trang trại gió, bạn cần phủ kín nửa nước Anh.
Tôi có dữ liệu làm chứng cho tất cả những điều này, nhân tiện thay.
Tiếp theo, hay xem xét năng lượng mặt trời.
Tấm năng lượng mặt trời, khi bạn cho nó lên mái nhà, tạo ra khoảng 20 watt 1m vuông tại Anh.
Nếu bạn muốn sản xuất được nhiều từ các tấm này, bạn cần phải đi theo cách làm nông truyền thống của người Bavaria (ở Đức) tức là bạn bao kín nóc nhà và phủ toàn vùng đồng quê với các tấm năng lượng mặt trời.
Công viên năng lượng mặt trời, vì khoảng cách ngắn giữa các tấm,
cho ra ít hơn. Khoảng tầm 5 watt trên 1m vuông đất.
Và đây là một công viên năng lượng mặt trời ở Vermont với dữ liệu thật cho ra 4.2 watt trên 1m vuông.
Hãy nhớ rằng tại nơi ta đang ở, 1.25 watt trên 1m vuông, trang trại gió 2.5, công viên năng lượng mặt trời tầm khoảng 5.
Vậy thì, bất cứ năng lượng tái tạo nào trong số này bạn chọn, thông điệp là, hỗn hợp nào của những năng lượng tái tạo này bạn đang dùng, nếu bạn muốn cung cấp năng lượng cho nước Anh theo nó, bạn cần phải phủ tầm 20% hay 25% toàn đất nước với những năng lượng này.
Và tôi không nói đây là một ý kiến tồi. Chúng ta chỉ cần hiểu nhưng thông số này.
Tôi hoàn toàn không chống lại năng lượng tái tạo. Tôi yêu năng lượng tái tạo.
Nhưng tôi cũng ủng hộ số học.
(Cười) Năng lượng mặt trời tập trung trên sa mạc cho ra nhiều năng lượng trên 1 đơn vị diện tích hơn, vì mây không không còn là vấn đề,
và vì thế khu này tạo ra 14 watt trên 1m vuông, khu này 10 watt 1m vuông, và khu này ở Tây Ban Nha cho ra 5 watt 1m vuông.
Tính thoải mái với năng lượng mặt trời tập chung, tôi nghĩ nó hoàn toàn có thể tạo ra được 20 watt
trên 1m vuông. Khá là tốt.
Tất nhiêu, nước Anh không có sa mạc.
Chưa có.
(Cười) Thế nên đây là tóm tắt cho đến nay. Tất cả các năng lượng tái tạo, dù tôi yêu thích chúng thế nào đi chăng nữa, khá rườm rà.
Chúng tạo ra ít năng lượng trên 1 đơn vị diện tích, và ta phải sống với sự thật đó.
Và đó có nghĩa là, nếu bạn thực sự muốn năng lượng tái tạo tạo ra một sự thay đổi đáng kể cho một đất nước như nước Anh trên thước đo tiêu thụ năng lượng hiện nay, bạn phải tưởng tượng rạ nhưng khu chế tạo năng lượng tái tạo mà to bằng cả một đất nước, không phải toàn thể đất nước
mà một phần của nó, một phần đáng kể.
Đồng thời ta cũng có các biện pháp sản xuất năng lượng khác mà không cần đên nhiên liệu hóa thạch.
Đây là năng lượng nguyên tử, và trong bản đồ Ordnance Survey này, bạn có thể thấy khu Sizewell B bên trong 1 khu km vuông màu xanh.
Đó là 1 giga watt trên 1km vuông tương đương với 1,000 watt 1m vuông.
Tức là theo thông số này, năng lượng hạt nhân không tốn đất như năng lượng tái tạo.
Tất nhiên, những thông số khác cũng quan trọng không kém, và năng lượng hạt nhân có đủ mọi loại vấn đề tai tiếng.
Nhưng năng lượng tái tạo cũng thế thôi.
Đây là một bức ảnh thể hiện ý kiến người dân ở mức đỉnh điểm ở thi xã Penicuik ngay ngoài Edinburgh, và bạn có thể thấy những đứa trẻ ở Penicuik đang ăn mừng trước hình nộm đang bốc cháy của một cối xay gió.
Thế tức là con người chỉ trích tất cả mọi thứ, và thế nên chúng ta cần cân nhắc tất cả mọi sự lựa chọn.
Thế một đất nước như nước Anh làm thế nào về phần cung cấp?
Hmm, có 3 lựa chọn, tôi nghĩ, là: năng lương tái tạo, vầ nhận thức là nhà máy cần phải cỡ to gần bằng đất nước mình; năng lượng tái tạo từ người khác, ta có thể quay lại nói chuyện rất lịch thiệp với những người đang ở phần bên trên phía trái của biểu đồ này, "Hm, chúng tôi không muốn sản xuất năng lượng tái tạo trong sân nhà mình, nhưng, um, các anh có thể làm ơn cho chúng tôi dùng sân nhà anh đươc không?"
Và đó thực sự là một lựa chọn.
Đó là một cách cho thế giới giải quyết vấn đề này.
Nên những nước như Úc, Nga, Libya, Kazakhstan, có thể là những người bạn thân nhất của ta trong việc sản xuất năng lượng tái tạo..
Và sự lựa chọn thứ 3 là năng lượng hạt nhân.
Và đấy là một vài lựa chọn về bên cung.
Bên cạnh những đòn bẩy cung cấp mà ta có thể thúc đẩy, hãy nhớ rằng, ta cần một lượng lớn, vì hiện nay, chúng ta lấy 90% năng lượng tiêu dùng từ nhiên liệu hóa thạch. Bên cạnh những đòn cung này, ta có thể nói về những phương cách khác để giải quyết vấn đề này, gọi là, giảm cầu,
và đó có nghĩa là giảm dân số -- Tôi không rõ làm thế nào để đạt được điều đó -- hoặc giảm lượng tiêu dùng trên đầu người.
Thế nên hãy nói về 3 đòn bẩy lớn khác mà có thể thực sự giúp phần tiêu dùng.
Đầu tiên, giao thông vận tải.
Đây là những định luật vật lý mà cho thấy làm thế nào để giảm được năng lượng tiêu dùng vào giao thông, (giảm cân, đi châm, đi vững v.v..)
và mọi người thường nói,"oh, đúng rồi, công nghệ có thể giải đáp mọi thứ.
Ta có thể làm ra những cố mày hiệu quả hơn 100 lần" Và đó là một điều gần đúng.
Để tôi chỉ ra cho các bạn.
Số năng lượng tiêu hao của chiếc xe thông thường này là 80 kilowatt 1 giờ trên 100 người-km (1 người).
Đó là một chiếc xe Châu Âu thông dụng.
80 kilowatt/giờ. Liệu ta có thế tạo ra một cỗ máy tốt hơn
100 lần bằng cách ứng dụng những định luật vật lý tôi vừa chỉ ra?
Vâng. Và nó đây. 1 chiếc xe đạp.
Nó tốt hơn 80 lần về mặt năng lượng tiêu dùng, và nó dùng nhiên liệu sinh học, Weetabix.
(một loại ngũ cốc ăn sáng) (Cười) Và có những lựa chọn khác giữa 2 cái này, vì có thể quý bà ngồi trong chiếc xe này sẽ kêu, "Không, không, không, đấy là thay đổi cả một phong cách sống. Xin đừng thay đổi phong cách sống của tôi.
Thế nên, có lẽ ta có thể thuyết phục bà ý đi tàu, và nó vẫn hiệu quả hơn xe ô tô rất nhiều, nhưng đó vẫn có thể là thay dổi phong cách sống,
hay ta còn có xe ô tô thân thiện với môi trường, ở góc cao bên trái.
Chiếc xe có thể ngồi thoải mái một thiếu niên và nó thấp hơn một cái côn giao thông, và nó gần hiệu quả bằng chiếc xe đạp chừng nào bạn còn vận hành nó ở 15 dặm 1 giờ.
Ở giữa có lẽ những lựa chọn khác thực tiễn hơn trên đòn đẩy này, đòn đẩy giao thông, là xe điện, thế là xe đạp điện và xe ô tô điện ở giữa, có lẽ hiệu quả hơn tầm 4 lần so với một chiếc xe dùng xăng dầu.
Tiếp theo, đấy là đòn đẩy đốt nóng.
Đốt nóng chiếm 1/3 năng lượng tiêu dùng ở Anh, và phần lớn chỗ đó được dùng ở nhà hay các tòa nhà để sưởi ấm hoặc đun nước nóng.
Đây là một ngôi nhà tồi tàn điển hinh ở Anh.
Đấy là nhà tôi, với chiếc Ferrari đậu trước cửa.
Thế ta có thể làm gì với nó?
Chà, các định luật vật lý được viêt ra ở đây (giảm độ nhiệt khác biệt, giảm tiêu hao, tăng chỉ số nhiệt lượng) đều là những thứ -- những cách mà năng lượng tiêu dùng trong đốt nóng đều được phát động bởi những điều ta có thể điều khiển.
Nhưng thứ ta có thể điều khiển là độ khác nhau giứa nhiệt độ bên trong và bên ngoài, và có một
công nghệ tuyệt vời này gọi là máy điều nhiệt. Bạn cầm lấy nó, xoay nó sang bên trái, và năng lương tiêu dùng ở nhà bạn sẽ giảm xuông.
Tôi đã thử nó. Và đạt hiệu quả. Một số người gọi nó là thay đổi phong cách sống.
Ban cũng có thể gọi mấy anh thợ cách nhiệt vào để giảm tiêu hao ở khu nhà bạn -- cho bông vào tường, vào trần nhà, và một cái cửa mới và những cái khác tương tự,
và sự thật đáng buồn là, nó sẽ giúp bạn tiết kiệm được tiền.
Điều đó không đáng buồn, đó là điều tốt, nhưng sự thật đáng buồn là, nó chỉ
giảm được khoảng 25% của tiêu hao năng lượng ở khu nhà bạn, nếu bạn làm những điều vừa nói, đó vẫn là một ý tưởng tốt.
Nếu bạn thực sự muốn tiến gần tiêu chuẩn nhà của Thụy điển với một ngôi nhà tồi tệ như thế này, bạn cần phải đặt cách nhiệt bên ngoài cho tòa nhà giống như khối căn hộ này ở London.
Bạn cũng có thể cung cấp nhiệt hiệu quả hơn bằng cách sử dụng máy bơm nhiệt mà sử dụng một phần nhỏ hơn năng lượng cao cấp như điện để di chuyển nhiệt từ khu vườn của bạn vào nhà của bạn.
Lựa chọn thứ ba bên cầu tôi muốn nói về, cách thứ ba để giảm tiêu thụ năng lượng là, đọc công tơ nhà bạn.
Và người ta nói rất nhiều về công tơ thông minh, nhưng bạn có thể tự làm điều đó. Dùng con mắt của bạn và thông minh một chút, đọc công tơ,
và nếu bạn bất cứ điều gì như tôi, nó sẽ thay đổi cuộc sống của bạn.
Đây là một biểu đồ tôi tạo ra.
Tôi đã viết một cuốn sách về năng lượng bền vững, và một người bạn hỏi tôi, "Hèm, anh sử dụng bảo nhiêu năng lượng ở nhà?"
Và tôi cảm thấy xấu hổ. Tôi không thực sự biết.
Và do đó, tôi bắt đầu đọc công tơ mỗi tuần,
và thông số đọc công tơ cũ sẽ được hiển thị trong nửa đầu của biểu đồ, và sau đó năm 2007 được hiển thị trong màu xanh lá cây ở phía dưới, và đó là khi
tôi đọc đồng hồ mỗi tuần, và cuộc sống của tôi thay đổi,
vì tôi bắt đầu làm thí nghiệm và nhìn thấy
điều tạo nên một sự khác biệt, và lượng ga tiêu dùng của tôi giảm mạnh vì tôi bắt đầu mày mò với máy điều nhiệt và thời gian trên hệ thống lò sưởi, và tôi đã giảm hơn một nửa ra hóa đơn khí đốt của tôi. Đó là một câu chuyện tương tự cho điện năng tiêu thụ của tôi,
khi tắt máy chạy DVD, dàn âm thanh nổi, các thiết bị máy máy tính mà trước đây lúc nào cũng bật, và chỉ bật chúng lên khi tôi cần dùng, giảm thêm1/3 hóa đơn điện của tôi.
Vì vậy, chúng tôi cần một kế hoạch toàn cục, và tôi đã mô tả cho bạn
sáu đòn bẩy lớn, và chúng ta cần hành động lớn bởi vì chúng ta nhận được
90 phần trăm năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch, và do đó, bạn cần phải đẩy mạnh trên hầu hết nếu không phải tất cả các đòn bẩy này.
Và hầu hết các đòn bẩy này có các vấn đề tai tiếng, và nếu có một đòn bẩy bạn không thích sử dụng xin vui lòng ghi nhớ rằng đó có nghĩa là bạn cần phải nỗ lực mạnh mẽ hơn trên các đòn bẩy khác.
Tôi là một người ủng hộ mạnh mẽ của các cuộc hội thoại người lớn mà dựa trên con số và các sự kiện, và tôi muốn kết thúc
với tấm bản đồ này mà vừa hình dung cho bạn yêu cầu của đất và hơn thế nữa để có được chỉ 16 đèn một người từ bốn trong các nguồn năng lượng tiềm tàng.
Vì vậy, nếu bạn muốn có được 16 bóng đèn, hãy nhớ rằng, hôm nay tất cả năng lượng chúng ta tiêu thụ tương đương 125 bóng đèn. Nếu bạn muốn 16 từ gió, bản đồ này chỉ ra một giải pháp
cho Vương Quốc Anh Nó có 160 trang trại gió, mỗi cái 100 kilômét vuông trong kích thước, và đó là gia tăng 20 lần lượng gió hiện nay.
Năng lượng hạt nhân, để có được 16 bóng đèn một người, bạn sẽ cần hai Gigawatt tại mỗi dấu chấm màu tím trên bản đồ này,
Đó là một sự gia tăng 4 lần so vời cấp độ của điện hạt nhân ngày hôm nay.
Nhiên liệu sinh học, để có được16 bóng đèn ánh sáng một người, bạn sẽ cần diện tích đất khoảng bằng 3.5 diện tích của Wales, hoặc ở nước ta, hoặc nước của người khác, có thể là Ai Len, có thể ở một nơi khác.
(Cười) Và lựa chọn thứ 4 bên cung, tập trung năng lượng mặt trời trong sa mạc của người khác,
Nếu bạn muốn nhận được giá trị của 16 đèn, thì ta đang nói về 8 hình lục giác ở dưới cùng bên phải này.
Tổng diện tích các hình lục giác này là hai Greater London tương đương trên sa mạc Sahara của người khác. và bạn sẽ cần các đường dây điện thông suốt Tây Ban Nha và Pháp để mang năng lượng từ sa mạc Sahara đến Surrey.
Chúng ta cần một kế hoạch khả thi.
Chúng ta cần phải ngừng la hét và bắt đầu nói chuyện,
và nếu chúng ta có thể có một cuộc trò chuyện người lớn, tạo ra một kế hoạch toàn diện và bắt đàu xây dựng, có lẽ cuộc cách mạng làm giảm lượng carbon này thực sự sẽ vui vẻ.
Cảm ơn quý vị rất nhiều vì đã lắng nghe. (Vỗ tay)
Những văn bản có giá trị lớn của thế giới cổ đại không còn tồn tại dưới dạng nguyên bản nữa,
mà dưới dạng bản sao do những người chép chữ từ thời Trung cổ chép lại, rồi chép lại.
Cũng tương tự như với Archimedes (Ác-si-mét), nhà toán học vĩ đại người Hy Lạp.
Tất cả những gì chúng ta biết về nhà toán học Archimedes chỉ được ghi lại trong 3 quyển sách, chúng được gọi là A, B, C.
Quyển A bị một nhà nghiên cứu về văn hóa Ý làm mất năm 1564.
Quyển B được thấy lần cuối tại thư viện của Giáo hoàng tại Viterbo, cách Rome khoảng 100 dặm về phía Bắc từ năm 1311.
Còn Quyển C chỉ được tìm ra vào năm 1906, và nó nằm trên bàn giấy của tôi tại Baltimore
vào ngày 19 tháng 1 năm 1999. Và Quyển C ấy đây.
Thực ra Quyển C được chôn vùi trong cuốn sách này.
Đó là kho báu bị chôn vùi.
Vì thực ra đây là một cuốn kinh cầu.
Một người tên là Johannes Myrones đã tạo ra vào ngày 14 tháng 4 năm 1229.
Và để làm ra cuốn kinh cầu, ông đấy đã dùng tới các cuộn giấy da cừu.
Nhưng ông ta không dùng cuộn da cừu mới, mà tái sử dụng những cuộn cũ từ những bản chép tay trước đó. Ông ấy dùng đến 7 cuộn.
Và Archimedes Quyển C là 1 trong số 7 cuộn đó.
Ông tách rời các tờ trong bản chép tay Archimedes và 7 cuộn khác.
Ông xóa hết các chữ đi, và cắt đôi các tờ, xáo tung lên, xoay ngược một góc 90 độ, và viết lời kinh lên trên những cuốn sách này.
Lẽ dĩ nhiên 7 cuốn sách chép tay mất tăm mất tích trong suốt 700 năm, thay vào đó ta có cuốn kinh cầu.
Cuốn kinh đã được người đàn ông này phát hiện ra, Johan Ludvig Heiberg, vào năm 1906.
Và chỉ với kính lúp, ông đã ghi lại tất cả mọi văn tự mà ông có thể
Và ông ấy đã tìm được 2 văn tự trong bản chép tay này là những văn tự có một không hai.
Chúng không hề nằm trong Quyển A và B, mà hoàn toàn mới, của Archimedes, được gọi là "Phương pháp" (The Method) và luận thuyết "Stomachion".
Và nó trở thành bản chép tay lừng danh thế giới.
Giờ đây, rõ ràng là cuốn sách đang trong tình trạng rất tệ
hơn cả hồi thế kỉ 20, sau khi Heiberg tìm ra nó.
Chữ kí giả mạo bị sơn lên trên cuốn sách, và quyển sách bị mốc rất trầm trọng.
Cuốn sách là định nghĩa về một vật bỏ đi.
Đó là một loại sách mà bạn tưởng rằng nó nên thuộc quyền sở hữu của cơ quan chuyên trách.
Nhưng không, một nhà sở hữu tư nhân đã mua lại nó vào năm 1998.
Lí do gì mà ông ấy lại mua cuốn sách này?
Vì ông muốn cuốn sách mong manh này sẽ được giữ an toàn.
Ông muốn cuốn sách có một không hai này có mặt ở khắp nơi.
Ông muốn cuốn sách vô giá này trở nên miễn phí.
Và ông muốn thực hiện những việc này trên vấn đề nguyên tắc.
Vì không nhiều người được đọc Archimedes bằng tiếng Hy Lạp cổ, nhưng họ nên được có cơ hội làm việc ấy.
Thế là ông tập hợp những người bạn của Archimedes lại, và ông hứa trả tiền cho mọi việc.
Và đó là một công việc đắt đỏ, nhưng thực ra cũng không tốn nhiều tiền như bạn nghĩ, bởi những con người này, họ không tham gia vì tiền, họ tham gia vì chính Archimedes.
Và họ cũng là những thành phần khác nhau trong xã hội.
Họ là những nhà vật lý hạt nhân, họ là những nhà triết học kinh điển, họ là những nhà bảo tồn sách, họ là những nhà nghiên cứu toán học cổ đại, họ là những nhà quản lý dữ liệu, họ là những nhà chẩn đoán hình ảnh và quản lý chương trình khoa học.
Và họ cùng nhau làm việc trên bản chép tay này.
Vấn đề đầu tiên là việc bảo quản.
Và chúng ta phải giải quyết như sau: Trên bìa cuốn sách có keo dán.
Và nếu quí vị nhìn kỹ vào tấm ảnh này, nửa dưới của cuốn sách có màu nâu.
và keo dán là loại không nhìn thấy được.
Nếu bạn là một nhà bảo tồn, bạn có thể lấy keo dán này ra khá là dễ dàng.
Nửa trên là keo gỗ Elmer.
Đó là keo sữa PVAC một khi đã khô sẽ không hòa tan trong nước.
Nó cứng hơn nhiều so với cuộn da cừu đã chép chữ.
Thế nên, trước khi có thể chụp hình ảnh cuốn sách của Archimedes, chúng tôi phải tháo được sách ra.
Mất tới 4 năm.
Và đây là một pha chớp nhoáng, thưa quí vị.
(tiếng cười) Một việc nữa là chúng tôi phải loại bỏ hết lớp sáp, vì nó được dùng trong nghi thức tế lễ của Nhà thờ Chính thống giáo Hy Lạp và họ sử dụng sáp nến.
Và sáp nến bẩn, nên chúng tôi khó mà chụp hình qua lớp sáp ấy.
Thế rồi, chúng tôi cạo hết sáp một cách máy móc.
Khó mà kể chính xác với quí vị tình trạng của cuốn sách tệ tới mức nào, nhưng rồi từng phần nhỏ cũng dần hé lộ.
Trong một cuốn sách thông thường, ta không lo lắng lắm về những phần nhỏ. nhưng đây là những phần nhỏ chứa văn tự có một không hai của Archimedes.
Vì vậy, từng mảnh tí xíu được chúng tôi kì công đưa về đúng vị trí.
Sau đó, chúng tôi bắt đầu chụp ảnh bản chép tay này.
Và chúng tôi chụp bản chép tay dưới 14 dải sóng ánh sáng khác nhau.
Lí do là khi bạn nhìn một vật dưới các dải sóng ánh sáng khác nhau, bạn sẽ thấy những điều khác nhau.
Và đây là ảnh chụp một trang dưới 14 dải sóng ánh sáng khác nhau.
Nhưng không hình ảnh nào có hiệu quả.
Thế nên chúng tôi đã xử lý các hình ảnh cùng với nhau, và đưa hai bức ảnh vào một màn hình trống.
Và đây là hai bức hình khác nhau của bản chép tay Archimedes.
Bức hình bên trái là bức chụp trong ánh sáng đỏ thông thường.
Và bức phía bên phải là bức chụp trong tia cực tím.
Và trong bức ảnh bên phải, có thể bạn sẽ thấy một số chữ viết trong cuốn Archimedes.
Nếu ghép chúng vào trong một khung ảnh số, tấm da cừu sáng lên trong cả hai hình ảnh và nó sẽ trở nên rất sáng.
Cuốn kinh cầu nguyện tối đi trong cả hai bức ảnh và nó sẽ trở nên rất tối.
Những văn tự trong cuốn sách Archimedes tối trong bức hình này, và sáng trong bức hình khác.
Và nó sẽ trở nên tối nhưng có màu đỏ, và ta bắt đầu có thể đọc được tương đối rõ ràng.
Và nó trông như thế này.
Đây là trước và sau khi chụp ảnh, nhưng bạn không đọc các bức ảnh trên màn hình như vậy được đâu.
Bạn phải thu nhỏ và thu nhỏ, rồi thu nhỏ, và thu nhỏ nữa và giờ thì bạn đọc được rồi đấy.
(tiếng vỗ tay) Nếu bạn xử lý hai bức ảnh theo cách khác, thực sự bạn sẽ bỏ được những văn tự trong cuốn kinh cầu.
Điều này quan trọng vô cùng, vì biểu đồ trong bản chép tay là nguồn biểu đồ có một không hai mà Archimedes đã vẽ trên cát vào thế kỉ 4 TCN.
Và đây, tôi có thể đưa cho quí vị
Với loại hình ảnh này, hình ảnh dưới ánh sáng hồng ngoại, tử ngoại, ánh sáng không nhìn thấy, chúng ta sẽ chẳng bao giờ chụp xuyên qua lớp giả trang nền vàng.
Vậy chúng ta làm thế nào đây?
Chúng tôi lấy bản chép tay, và quyết đinh chụp ảnh dưới chế độ X-quang.
Khi một tia X chiếu vào biểu đồ bên trái, nó đánh bật một electron từ vỏ bên trong nguyên tử.
Và eletron đó biến mất.
Và khi nó biến mất, một electron từ vỏ văng xa ra nhảy vào, và chiếm chỗ.
Và khi nó chiếm chỗ, nó tỏa ra phóng xạ điện từ.
Nó tỏa ra tia X.
Và tia X này mang bước sóng riêng với nguyên tử mà nó xuyên vào.
Và cái chúng tôi muốn lấy là sắt.
Vì mực được viết bằng sắt.
Và nếu chúng tôi có thể xác định tia X ra đằng nào, đến từ đâu chúng tôi có thể xác định tất cả phân tử sắt trên trang viết, về lý thuyết, chúng tôi có thể đọc được hình ảnh.
Vấn đề là cần có một nguồn ánh sáng mạnh, để làm được điều này.
Nên chúng tôi đưa bản chép tới Phòng thí nghiệm phóng xạ Synchrotron Stanford. tại California. là một máy gia tốc hạt.
Electron đi vòng quanh theo một chiều, positron đi vòng quanh theo chiều ngược lại.
Chúng gặp nhau ở giữa. và tạo ra các hạt hạ nguyên tử, như hạt Quark C và hạt Tau Lepton.
Đến lúc này, ta vẫn chưa thực sự đưa Archimedes ra ánh sáng.
Nhưng khi các electron đi vòng quanh với tốc độ ánh sáng, chúng tỏa ra tia X.
Và đây là nguồn ánh sáng mạnh nhất trong hệ mặt trời.
Chúng được gọi là phóng xạ synchrotron, và nó thường được dùng để nhìn những thứ như protein, và những thứ tương tự.
Nhưng chúng tôi muốn nhìn thấy các nguyên tử, nguyên tử sắt, nên chúng tôi đọc các trang từ đằng trước và đằng sau.
Và kì diệu thay, chúng tôi thấy mình có thể làm thế.
Mất khoảng 17 phút cho mỗi trang.
Vậy chúng tôi đã phát hiện ra gì nào?
Đó là những đoạn văn tự độc nhất trong cuốn sách của Archimedes được gọi là "The Stomachion".
Và nó không hề tồn tại trong Quyển A và B.
Và chúng tôi biết cuốn sách liên quan đến hình vuông này.
Đây là một hình vuông hoàn hảo, và nó được chia làm 14 mảnh.
Nhưng không ai hay biết Archimedes làm gì với 14 mảnh này.
Và giờ chúng tôi cho là mình đã biết.
Ông ấy đang cố tìm ra có bao nhiêu cách có thể ghép 14 mảnh này mà vẫn thành được 1 hình vuông hoàn hảo.
Có ai ở đây muốn đoán đáp án không?
17,152 cách, chia làm 536 nhóm.
Và điều đó quan trọng ở chỗ đây là nghiên cứu sớm nhất về tổ hợp trong toán học.
Và tổ hợp là một bộ phận đẹp đẽ và thú vị của toán học.
Điều thực sự đáng kinh ngạc về quyển chép tay này là khi chúng tôi nhìn vào những quyển khác mà tấm da cừu này đã tạo nên, do người chép chữ sử dụng để làm nên cuốn sách này, thì một trong số chúng là một cuốn chép tay chứa các văn tự của Hyperides.
Hyperides là một nhà hùng biện từ thế kỉ 4 TCN
Ông chính là người đương thời với Demosthenes.
Vào năm 338 TCN, ông cùng với Demosthenes quyết tâm đứng lên phản kháng quyền lực quân sự của Philip xứ Macedon.
Và thế là Athens cùng Thebes cùng đánh lại Philip xứ Macedon.
Đó là một ý tưởng tồi, vì Philip xứ Macedon có người con trai mà ta gọi là Alexander Đại đế và họ đã thua trong trận Chaeronea.
Alexander Đại đế tiếp tục chinh phục thế giới Hyperides bị xét xử vì tội phản quốc.
Và đây là bài diễn văn ông nói tại phiên tòa và đó là một bài diễn văn tuyệt vời: Ông đã nói: "Tốt hơn cả, là chiến thắng".
Nhưng nếu không thể chiến thắng, thì hãy chiến đấu vì một mục đích cao cả, vì bạn sẽ được người đời sau tưởng nhớ.
Hãy nghĩ đến bè lũ Spartan.
Bọn chúng thắng vô số kể, nhưng chẳng ai nhớ chúng là ai vì chúng chiến đấu vì những mục đích vị kỉ.
Chỉ có một trận chiến của quân Spartan khiến ai nấy đều nhớ đến ngày nay là trận chiến thành Thermopylae nơi chúng bị tiêu diệt đến người cuối cùng, nhưng đã chiến đấu vì tự do của Hy Lạp."
Đó quả là một bài diễn thuyết tuyệt vời tới mức Tòa án thành Athen đã thả tự do cho ông.
Ông sống được 10 năm nữa, rồi bè lũ Macedonia đã bắt được ông.
Chúng cắt lưỡi ông để nhạo báng tài hùng biện của ông và không ai biết chúng đã làm gì với thi thể của ông.
Và đây là phát hiện về một giọng nói đã mất từ những cổ vật, đang nói chuyện với chúng ta, không phải từ bia mộ, vì mộ ông không hề tồn tại, mà là từ Tòa án thành Athen.
Giờ đây, tôi nói rằng thông thường, khi bạn nhìn vào bản chép tay thời trung cổ đã từng bị xóa đi, bạn không tìm được những văn tự độc đáo.
Thế nên, quả là ấn tượng khi tìm thấy đến 2 bản văn tự trong một quyển chép tay.
Tìm được những 3 bản thì quả là kì lạ.
Và chúng tôi đã tìm được 3.
Cuốn "Phân loại" của Aristotle là một trong những văn tự nền tảng của triết học phương Tây.
Và chúng tôi tìm được một lời bình từ thế kỉ thứ 3 về quyển này này, có lẽ của Galen, và có thể của Porphyry.
Tất cả những tư liệu mà chúng tôi đã thu thập này, tất cả những hình ảnh, tất cả những hình ảnh thô, tất cả những bản ghi chép chúng tôi đã thực hiện và những điều tương tự với chúng đã được đưa lên mạng với bản quyền Tài sản sáng tạo chung, để bất cứ ai cũng có thể sử dụng cho bất cứ mục đích thương mại nào.
(vỗ tay) Tại sao người chủ cuốn chép tay này lại làm như vậy?
Bởi vì ông ấy hiểu về tư liệu cũng như về sách.
Điều cần làm với sách, nếu bạn muốn đảm bảo sẽ sử dụng sách được lâu dài, là giấu chúng trong tủ, và chỉ cho rất ít người chiêm ngưỡng chúng mà thôi.
Nếu bạn muốn tư liệu được sống, hãy chia sẻ nó và để tất cả mọi người cùng biết đến và kiểm soát tư liệu đó càng ít càng tốt.
Và đó là điều ông ấy đã làm.
Và các tổ chức bảo tồn có thể học tập.
Vì hiện nay, các tổ chức này giam hãm các tư liệu với việc hạn chế bản quyền
Nếu bạn muốn nhìn thấy các bản chép tay thời Trung cổ trên Web, hiện tại bạn có thể truy cập trang Web của Thư viện quốc gia Y hay trang Web của Thư viện trường Đại học X, quá là tẻ nhạt khi xử lý các dữ liệu kỹ thuật số.
Điều bạn muốn làm là tập hợp tất cả lại.
Vì trong tương lai, trang web của các bản chép tay cổ xưa sẽ không do các tổ chức xây dựng nên,
mà do những người sử dụng xây dựng nên, những người đã tổng hợp những tư liệu này lại những người đã muốn tập hợp tất cả các loại bản đồ từ quê hương của họ, tất cả những câu chuyện lãng mạn thời trung cổ từ quê hương của họ, những người chỉ muốn bảo tồn những lựa chọn vinh quang của riêng mình của những điều đẹp đẽ.
Và đó là tương lai của Web.
Đó là một tương lai hấp dẫn và đẹp đẽ, nhưng chỉ khi chúng ta có thể khiến điều đó xảy ra.
Hiện nay, tại Bảo tàng Nghệ thuật Walter, chúng tôi đã học theo cách này, và đưa tất cả các bản chép tay mà chúng tôi có lên Web để ai cũng có thể thưởng thức. tất cả cả tư liệu thô, những mô tả, những siêu dữ liệu
dưới bản quyền Tài sản sáng tạo chung.
Hiện nay, Bảo tàng Nghệ thuật Walter mới chỉ là một bảo tàng nhỏ, và có những bản chép tay hoàn mĩ, nhưng tư liệu quả là tuyệt vời.
và kết quả của những điều đó là, nếu bạn tìm kiếm bằng Google Hình ảnh ngay bây giờ, lấy ví dụ bạn gõ vào "bản chép kinh Koran được chiếu sáng" bạn sẽ tìm thấy 24 trên tổng số 28 bức hình đến từ bảo tàng của tôi.
(vỗ tay). Hãy nghĩ ngợi một chút về điều này.
Có những gì bên trong một viện bảo tồn ?
Có tất cả mọi thứ nằm trong diện bảo tồn.
Bạn có thể nói về những điều Nhân văn nhưng hãy nói về những điều vị kỉ.
Bởi vì những gì thực sự tồn tại trong một viện bảo tồn là đây: Tại sao người ta lại đến (bảo tàng) Louvre?
Họ đến xem bức Mona Lisa.
Tại sao họ lại đến xem bức Mona Lisa?
Vì họ đã biết cô ấy trông ra sao rồi.
Họ biết cô ấy trông ra sao, vì họ đã thấy những bức ảnh của cô ấy khắp mọi nơi.
Và giờ thì không cần cấm đoán gì hết.
Và tôi nghĩ các tổ chức bảo tồn nên đứng lên và giải phóng tất cả các tư liệu với bản quyền không hạn chế, và đó sẽ tạo nên lợi ích vô cùng to lớn cho tất cả mọi người.
Tại sao chúng ta không để mọi người truy cập vào tư liệu này và lưu giữ bộ sưu tập của riêng họ về những kiến thức cổ xưa, và những điều tuyệt vời, và đẹp đẽ và tăng lên vẻ đẹp và ý nghĩa văn hóa của Internet.
Thực lòng cảm ơn tất cả quí vị!
(vỗ tay).
Năm 1994, Charles Murray và Richard Herrnstein cùng viết cuốn ''The Bell Curve'' (tạm dịch: Đường cong của Chuông) một cuốn sách gây nhiều tranh cãi khi cho rằng một số chủng tộc thông minh hơn và có khả năng thành công hơn.
Murray và Herrnstein cũng cho rằng dân trí kém là nguyên nhân chủ yếu của tội phạm bạo lực ở những cộng đồng người Mỹ gốc Phi nghèo đói.
Họ không phải là những người duy nhất có suy nghĩ như vậy.
Năm 2012, John Derbyshire, một nhà văn, nhà báo, nhà bình luận chính trị đã viết một bài báo được cho là phiến diện về người da màu mà nhiều phụ huynh da màu cảm thấy cần phải dạy cho con mình: cách giữ an toàn cho bản thân.
Trong đó, ông đưa ra một số gợi ý như: " Đừng tham gia những sự kiện có nhiều người da màu,'' '' Tránh xa khu vực có nhiều người da màu '' hay '' Đừng đối tốt với những người da màu yếu đuối.''
Năm 2016, tôi đã mời John Derbyshire và Charles Murray đến nói chuyện ở trường tôi, dù biết chắc rằng điều đó sẽ cho họ nền tảng và sự chú ý để nâng cao tư tưởng mà tôi bất đồng và bác bỏ.
Nhưng đây chỉ là một bước dài trong hành trình học tập gian nan của tôi.
Khi tôi 10 tuổi, mẹ tôi được chuẩn đoán bị tâm thần phân liệt một căn bệnh với triệu chứng là tâm trạng thất thường và hoang tưởng.
Suốt cuộc đời tôi, mỗi lần mẹ lên cơn thì ngôi nhà lại trở nên hoang tàn.
Dù phải sống trong sợ hãi, tôi vẫn học được rất nhiều điều từ mẹ.
Quan hệ giữa hai mẹ con cũng rất phức tạp và nhiều thử thách, và khi lên 14, tôi quyết định sống xa mẹ.
Nhưng qua nhiều năm, tôi dần biết trân trọng những bài học mà mẹ đã dạy mình về cuộc sống.
Bà là người đầu tiên dạy tôi biết học hỏi từ nhiều phía.
Và bà ấy, cũng như tôi, sinh ra và lớn lên trong một gia đình theo đảng Lao động Tự do.
Mẹ ủng hộ tôi nhìn ra thế giới và những vấn đề mà thế giới đang đối mặt cũng đầy phức tạp, nhiều tranh cãi và liên tục thay đổi.
Và tôi thấy cụm từ ''Bình đẳng'' (affirmative action) trong một quyển sách.
Và khi tôi hỏi mẹ nghĩa của nó, mẹ đã dành cả tiếng đồng hồ giải thích cặn kẽ để một đứa trẻ như tôi có thể hiểu được.
Mẹ tôi còn làm cho chủ đề ấy nghe thú vị ít nhất là không kém bài giảng của các giáo sư của tôi.
Bà giải thích nhiều lý do vì sao người có quan điểm chính trị khác nhau lại phản bác hay ủng hộ sự bình đẳng, bà cũng nhấn mạnh việc bà ủng hộ nó, Thật quan trọng với tôi khi xem nó như một chủ đề gây tranh cãi với một lịch sử lâu đời, một tương lai mơ hồ và phức tạp.
Nếu như sự bình đẳng có thể gia tăng số người thiểu số được học tại những trường danh giá, bà cũng thấy nó gây bất lợi cho những công dân chăm chỉ của những chủng tộc khác giàu có hơn.
Mẹ cũng muốn tôi hiểu rằng không bao giờ nên coi thường ý kiến mà ta bất đồng hay ghét bỏ, bởi chúng ta luôn học được thứ gì đó từ góc nhìn của người khác, kể cả khi việc đó khó khăn đi chăng nữa.
Nhưng lúc ở với mẹ, không chỉ đơn thuần là một phần trong hành trình khó khăn của tôi.
Năm lớp 4, mẹ quyết định gửi tôi vào một trường tư để có nền giáo dục tốt nhất.
Là học sinh da màu trong ngôi trường chủ yếu là người da trằng, tôi đã phải đối mặt với sự kỳ thị chủng tộc.
Vài phụ huynh của bạn tôi cho rằng tôi chỉ giỏi chơi bóng rổ dù chỉ mới gặp tôi vài phút.
Tôi rất buồn khi nghĩ rằng màu da đã khiến mọi người không coi tôi là một học sinh yêu viết lách, đọc sách và thuyết trình.
Những trải nghiệm như thế đã thôi thúc tôi cố gắng không ngừng để chứng minh rằng họ đã sai.
Mẹ tôi còn nói rằng, để nỗ lực hết mình, tôi phải kiên trì, nhanh nhẹn và cư xử đúng đắn.
Để chứng mình tôi thuộc về nơi này, tôi phải thể hiện sự tự tin, nói năng cẩn thận và lắng nghe một cách chân thành.
Chỉ khi đó bạn bè mới thấy rằng tôi xứng đáng thuộc về nơi này, như họ.
Dù thường xuyên bị phân biệt và cảm thấy khó chịu, những gì học được từ nhiều phía tại ngôi trường tư danh giá này với tôi, lại cực kỳ quý giá .
Tôi được thầy cô động viên để khám phá trí tò mò, thách thức bản thân theo những cách mới mẻ và trau dồi hiểu biết về những môn học yêu thích.
Và bước tiếp theo là vào đại học,
tôi háo hức được mang niềm say mê học hỏi và những ý tưởng hay ho lên một mức cao hơn.
Tôi hứng thú với những cuộc tranh luận sôi nổi với bạn bè và giáo sư và nhiều người khác bên ngoài; để lắng nghe, học hỏi và nâng cao hiểu biết của mình và của người khác.
Trong khi cảm thấy rất may mắn được gặp những người bạn và giáo sư có chung sở thích, khát khao với đến những ý tưởng khó khăn của tôi cũng gặp trở ngại.
Để chuẩn bị cho cuộc chiến ngoài đời thực, tôi tham gia vào hội những người ưa tranh luận.
Nhiều người kịch liệt phản đối nhóm này, từ sinh viên, khoa cũng như ban điều hành.
Với nhiều người, rất khó để thấy được giá trị mà hội nhóm này đem lại cho trường so với những phiền phức mà nó gây ra.
Và tôi rất thất vọng khi phải đối mặt với nhiều sự phản đối, khi thấy ban điều hành loại bỏ những diễn giả và những ý định của mình bị những người xung quanh bóp méo.
Việc làm của tôi cũng gây tổn thương cho người khác, và tôi hiểu điều đó.
Đương nhiên, không ai muốn bị tổn thương, và tôi chắc rằng cũng không thích lắng nghe từ phía đối nghịch rằng nữ quyền đã trở thành cuộc chiến chống lại đàn ông hay người da màu có IQ thấp hơn người da trắng.
Tôi cũng hiểu rằng một số người đã trải qua những biến cố trong đời.
Và với một số người, lắng nghe từ phía đối nghịch khơi dậy những nỗi đau mà họ đã cố gắng vượt qua.
Nhiều người nói rằng cho họ cơ hội thể hiện như vậy, sẽ gây ra nhiều tổn thất hơn lợi ích. Tôi nhớ lại điều này mỗi lần lắng nghe những ý kiến như thế và nó làm tôi thấy khó chịu.
Đối mặt với ý kiến trái ngược không làm chúng biến mất , vì đang có hàng triệu người ủng hộ chúng.
Để hiểu được tiềm năng của xã hội ngày càng đi lên, chúng ta cần thấu hiểu những ý kiến trái ngược.
Bằng cách xem xét những ý tưởng đó, tôi tin ta có thể tìm được sự tương đồng, nếu không với các diễn giả thì là với khán giả, những người bị chúng thu hút.
Qua đó, tôi tin ta có thể thấu hiểu một cách sâu sắc hơn về niềm tin trong mỗi người mà vẫn giữ được kỹ năng giải quyết vấn đề, một kỹ năng cần sự chia sẻ với người khác và nỗ lực trở thành một người giỏi lắng nghe.
Ít lâu sau khi tôi thông báo rằng John Derbyshire sẽ đến thuyết giảng tại trường, sinh viên đã phản đối kịch liệt trên mạng xã hội.
Làn sóng phản đối mạnh mẽ đến nỗi hiệu trưởng phải hủy bỏ lời mời đó.
Tôi đã rất thất vọng vì theo tôi, không phải bạn tôi hay tôi có quyền bịt miệng những người ủng hộ anh ấy trong môi trường nuôi dưỡng nhân tài tương lai.
Tôi quan sát điều gì đang diễn ra ở các trường học, và tôi thấy sự giận dữ.
Và tôi đã hiểu.
Nhưng tôi ước tôi có thể nói với họ rằng sự khó chịu đó là đáng giá, đáng được lắng nghe, và rằng nhờ nó, mà chúng ta trở nên mạnh mẽ hơn.
Khi nghĩ về trải nghiệm khó chịu trong học tập, tôi lại nghĩ về họ, tôi thấy rằng thật khó để thay đổi những giá trị của cộng đồng học thức mà tôi là thành viên.
Nhưng tôi cũng có niềm tin khi nghĩ đến mối quan hệ có được với sinh viên, cả những người ủng hộ việc làm của tôi, thấy sự thách thức trong đó và cả những người không ủng hộ.
Điều tôi nhận ra là tuy rất khó để thay đổi giá trị của một cộng đồng, ta cũng học hỏi được nhiều điều từ những tương tác cá nhân.
Mặc dù không thể hiểu thêm về John Derbyshire vì lời từ chối của hiệu trường, tôi đã có dịp ăn tối với Charles Murray trước buổi thuyết giảng của ông.
Tôi biết buổi trò chuyện sẽ khó khăn.
Và tôi cũng không mong nó dễ chịu.
Nhưng cuộc trò chuyện diễn ra thân mật, và tôi hiểu hơn về quan điểm của ông ấy.
Tôi nhận ra ông cũng như tôi, đều tin vào việc tạo ra một thế giới tốt đẹp hơn.
Vấn đề là, hiểu biết của ông về công lý khác biệt so với tôi.
Cách ông hiểu vấn đề, cách ông muốn tiếp cận sự bất bình đẳng cũng khác .
Tôi nhận ra hiểu biết của ông về vấn đề như phúc lợi hay bình đẳng bắt nguồn từ hiểu biết về những quan điểm bảo thủ cũng như tiến bộ, đang thu hẹp hay gia tăng sự hiện diện trong xã hội.
Dù ông ấy thể hiện quan điểm rất hùng hồn, tôi vẫn chưa hoàn toàn bị thuyết phục.
Nhưng tôi có được sự hiểu biết sâu sắc hơn.
Tôi tin rằng, để tiến bộ trên nghịch cảnh, chúng ta cần một cam kết thực sự để có thể thấu hiểu người khác.
Tôi muốn nhìn thấy một thế giới có nhiều nhà lãnh đạo có hiểu biết sâu sắc về những quan điểm đối nghịch, từ đó, hiểu hơn về những người phản đối mình.
Đó là một quá trình cần sự học tập bền bỉ, và tôi tin rằng mình có thể tăng giá trị cho nó nếu tiếp tục xây dựng sự đồng cảm và hiểu biết thông qua việc tìm hiểu những quan điểm trái chiều
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Buổi trò chuyện hôm nay nói về một chủ đề có lẽ một vài người đã từng nghe qua.
Nó có tên là Arab Spring (Mùa xuân Ả Rập).
Đã có ai nghe đến chưa?
(Vỗ tay) Vào năm 2011, sức mạnh đã dịch chuyển, từ số ít đến số đông, từ văn phòng chính phủ đến quảng trường trung tâm, từ các tần sóng được bảo vệ nghiêm ngặt đến những mạng lưới mở rộng.
Nhưng trước khi Tahrir thành biểu tượng toàn cầu cho sự giải phóng, đã có rất nhiều khảo sát tiêu biểu cho mọi người tự do ngôn luận một cách thầm lặng hơn nhưng vẫn mạnh mẽ.
Tôi nghiên cứu xã hội Hồi giáo trên thế giới tại Gallup.
Từ năm 2001, chúng tôi phỏng vấn hàng trăm nghìn người già và trẻ, đàn ông và phụ nữ, người có học và người mù chữ.
Cuộc trò chuyện của tôi hôm nay sử dụng nghiên cứu này để tiết lộ vì sao người Ả rập nổi dậy và điều họ muốn ngay lúc này.
Giờ thì, khu vực này rất đa dạng, và mỗi nước đều khác biệt.
Nhưng những thành phần bạo động đều có cùng nỗi bất bình và nhu cầu tương tự nhau ngày nay.
Tôi sẽ tập trung phần lớn bài nói về Ai Cập.
Dĩ nhiên không phải vì tôi sinh ra ở đó.
Mà vì đó là quốc gia Ả Rập lớn nhất cùng với sức ảnh hưởng rất lớn.
Nhưng tôi sẽ kết thúc bằng cách mở rộng góc nhìn ra toàn vùng để nhìn vào những vấn đề bình thường của quan điểm tôn giáo và chính trị của Ả Rập và ảnh hưởng của nó đối với phụ nữ, tiết lộ những điều bất ngờ sắp tới.
Sau khi phân tích hàng tá dữ liệu điều mà chúng tôi khám phá được là: Chỉ riêng thất nghiệp và nghèo đói không dẫn đến cuộc nổi dậy Ả Rập năm 2011.
Nếu hành động từ sự tuyệt vọng của 1 người bán hoa quả Tusinia đã thổi bùng ngọn lửa cách mạng, thì chính sự khác biệt giữa điều người Ả Rập trải qua và điều họ mong đợi đã tiếp thêm sức mạnh cho họ.
Để hiểu rõ hơn ý của tôi, hãy xem xét xu hướng này ở Ai Cập.
Trên giấy tờ, quốc gia này đang làm ăn rất tốt.
Thậm chí, nó chiếm được cảm tình của các công ty đa quốc gia nhờ sự phát triển kinh tế.
Nhưng dưới bề mặt lại là một thực tế rất khác.
Năm 2010, ngay trước cuộc cách mạng, mặc dù thu nhập bình quân đầu người đang tăng ở mức 5% trong nhiều năm, người Ai Cập chưa bao giờ thấy tệ hơn thế về cuộc sống của họ.
Đây là điều rất bất thường, vì trên khắp thế giới chúng tôi thấy rằng, không hề ngạc nhiên là mọi người cảm thấy tốt hơn khi đất nước của họ giàu có hơn.
Đó là vì họ có cơ hội nghề nghiệp tốt hơn và nước của họ phục vụ dịch vụ xã hội tốt hơn.
Nhưng điều đó hoàn toàn trái ngược ở Ai Cập.
Khi nước này trở nên giàu có hơn, thất nghiệp lại gia tăng và độ thỏa mãn của người dân với những thứ như nhà đất và giáo dục giảm mạnh.
Nhưng không chỉ phẫn nộ vì bất công kinh tế.
Nó còn là mong muốn sâu thẳm của người dân về sự tự chủ.
Đối lập với lí thuyết về xung đột văn hóa, người Ả Rập không coi thường quyền tự do của phương Tây, họ khát khao có nó.
Đầu năm 2001, chúng tôi hỏi người Ả Rập, và người Hồi giáo nói chung khắp thế giới, họ khao khát điều gì nhất ở phương Tây.
Câu trả lời nhận được nhiều nhất, là tự do và công bằng.
Nguyên văn của họ cho câu hỏi mở rộng chúng tôi nghe được là, "Hệ thống chính trị của họ minh bạch và tuân theo đúng nghĩa dân chủ."
Người khác nói đó là "sự tự do và tự chủ và suy nghĩ thoáng với nhau."
Phần lớn, phải đến hơn 90% ở Ấn Độ, Indonesia và Iran nói với chúng tôi vào năm 2005 rằng nếu họ được viết bản hiến pháp mới cho một đất nước lý thuyết mới họ sẽ đảm bảo quyền tự do ngôn luận là một quyền cơ bản, nhất là ở Ai Cập.
88% nói rằng tiến đến nền dân chủ tốt hơn sẽ giúp người Hồi giáo phát triển -- tỉ lệ cao nhất ở bất cứ nước nào chúng tôi khảo sát
Nhưng đè nén những mong muốn dân chủ này là một trải nghiệm rất khác qua từng ngày, đặc biệt là ở Ai Cập.
Trong khi khao khát sự dân chủ nhất, họ lại là nhóm dân cư trên thế giới ít có khả năng nhất để nói họ thực sự được bày tỏ ý kiến với một công chức tháng trước đó -- chỉ ở mức 4%.
Vậy trong khi phát triển kinh tế biến một số ít thành người giàu, làm tình hình của nhiều người tệ hơn.
Khi người ta càng thấy ít tự do hơn, họ cũng càng thấy ít được chu cấp đầy đủ hơn.
Nên thay vì thấy chính quyền cũ hào phóng như người cha bảo bọc quá mức, về cơ bản họ lại coi những người này như cai ngục.
Giờ khi người Ai Cập đã chấm dứt 30 năm cầm quyền của Mubarak, họ có thể làm ví dụ cho cả khu vực.
Nếu người Ai Cập có thể xây dựng thành công một xã hội dựa trên quy tắc pháp luật, nó có thể trở thành một hình mẫu.
Tuy nhiên, nếu không xử lí được vấn đề cốt lõi dẫn đến cách mạng, hậu quả sẽ rất khôn lường -- không chỉ cho Ai Cập, mà cho toàn bộ vùng lãnh thổ.
Tín hiệu có vẻ không được tốt lắm, một số người nói.
Người Hồi giáo, không phải người theo chủ nghĩa tự do đã châm ngòi cho cuộc cách mạng, thắng phần lớn số ghế trong Quốc hội.
Hội đồng quân sự đàn áp xã hội dân sự và những cuộc biểu tình và nền kinh tế trong nước tiếp tục chịu thiệt hại.
Tuy nhiên, chỉ đánh giá Ai Cập dựa trên cơ sở này, là bỏ qua cuộc cách mạng đích thực.
Vì người Ai Cập lạc quan hơn so với nhiều năm trước đây, ít chia rẽ hơn nhiều ở những khu vực thế tục tôn giáo như chúng ta vẫn nghĩ và dõng dạc đòi hỏi nền dân chủ.
Dù ủng hộ người Hồi giáo hay người theo chủ nghĩa tự do, ưu tiên của người Ai Cập với chính phủ vẫn giữ nguyên, đó là việc làm, sự ổn định và giáo dục, chứ không phải kiểm soát luân lý.
Nhưng trên hết, lần đầu trong nhiều thập kỉ, họ mong muốn làm người tham gia tích cực, chứ không phải khán giả, trong những vấn đề quốc gia.
Tôi đã gặp một nhóm đại biểu Quốc hội mới được bầu từ Ai Cập và Tunisia vài tuần trước.
Và điều làm tôi thực sự ấn tượng về họ là họ không chỉ lạc quan, mà còn có vẻ hơi lo lắng, vì một nguyên nhân khó lí giải
Một người nói với tôi, "Người dân thường tụ tập ở các quán cà phê để xem bóng đá" -- hay bóng đá, theo cách gọi ở Mĩ -- "và giờ họ tụ tập lại để xem Quốc hội"
(Cười) "Họ thực sự theo dõi chúng tôi, và chúng tôi không thể làm gì ngoài lo lắng mình không thể đạt được kì vọng của họ."
Và cái thực sự làm tôi ấn tượng là ít hơn 24 tháng trước, người dân mới là người lo lắng về việc bị theo dõi bởi chính phủ.
Và lí do họ mong đợi nhiều như vậy là bởi họ có niềm tin mới xây dựng cho tương lai.
Tôi đã nói, ngay trước cách mạng, người Ai Cập chưa bao giờ thấy tệ thế về cuộc sống của họ, không chỉ thế, họ còn nghĩ tương lai của họ sẽ không tốt đẹp hơn.
Điều thực sự thay đổi sau sự ra đi của Mubarak không phải là cuộc sống dễ dàng hơn.
Mà là khó khăn hơn.
Nhưng mong đợi của người dân về tương lai tăng đáng kể.
Và niềm hi vọng này, sự lạc quan này, đã kéo dài suốt một năm đầy biến động.
Một lí do cho sự lạc quan này là bởi, đối lập với cái nhiều người vẫn nói, người Ai Cập nghĩ mọi thứ đã thực sự thay đổi theo nhiều cách.
Vì vậy khi người Ai Cập được biết đến bởi lượng cử tri một chữ số trong các cuộc bầu cử trước cách mạng, cuộc bầu cử mới nhất có gần 70% lượng cử tri tham gia -- cả đàn ông và phụ nữ.
Nơi chưa đến 1/4 dân số tin vào minh bạch trong bầu cử năm 2010 -- Tôi ngạc nhiên đó là 1/4 -- 90% nghĩ rằng cuộc bầu cử mới nhất là trung thực.
Lí do điều này quan trọng là vì chúng tôi đã tìm ra sự kết nối giữa niềm tin của người dân trong tiến trình dân chủ và niềm tin rằng người bị đàn áp có thể thay đổi tình thế chỉ qua biện pháp hòa bình.
(Vỗ tay) Giờ thì, tôi biết điều mà một số bạn đang nghĩ.
Người dân Ai Cập, và nhiều người Ả Rập khác đã nổi dậy và đang trong giai đoạn chuyển đổi, có kì vọng rất cao vào chính phủ.
Họ chỉ là nạn nhân của chế độ chuyên chế quá lâu đời, mong chờ nhà nước giải quyết mọi vấn đề.
Nhưng kết luận này lờ đi sự chuyển đổi kiến tạo đang diễn ra ở Ai Cập khác với những máy quay ở Quảng trường Tahrir.
Và đó là kì vọng nâng cao của người Ai cập đặt vào bản thân họ trước tiên.
Ở đất nước từng được biết đến bởi sự thoái vị thụ động, nơi, mọi việc tệ đến mức, chỉ 4% dân số bày tỏ ý kiến với công chức nhà nước, ngày nay 90% nói với chúng tôi rằng nếu có vấn đề trong cộng đồng của họ, thì họ có trách nghiệm sửa chữa nó.
(Vỗ tay) Và 3/4 tin rằng họ không chỉ có trách nghiệm, mà còn có sức mạnh tạo ra thay đổi.
Và sự trao quyền này cũng áp dụng với phụ nữ, người mà vai trò trong cuộc nổi dậy không thể bị xem thường.
Họ là bác sĩ và phiến quân, nghệ sĩ và người tổ chức.
Toàn bộ 1/3 những người đối mặt với xe tăng và hơi ga để đòi hỏi tự do và công bằng ở Ai Cập là phụ nữ.
(Vỗ tay) Giờ đây người ta đặt ra một vài nghi ngại rằng sự trỗi dậy của các đảng phái Hồi giáo có ý nghĩa gì với phụ nữ.
Điều chúng tôi phát hiện về vai trò của tôn giáo trong pháp luật và vai trò của tôn giáo trong xã hội là không có sự đồng thuận ở nữ giới.
Chúng tôi thấy rằng phụ nữ trong một nước tương đối giống đàn ông nước đó hơn là giống phụ nữ cùng thời ở nước khác.
Điều này cho thấy cách phụ nữ nhìn nhận vai trò tôn giáo trong xã hội được định hình bởi văn hóa và bối cảnh ở nước họ hơn là quan điểm đánh đồng rằng tôn giáo đơn giản là xấu cho phụ nữ.
Tuy nhiên điều mà phụ nữ đồng thuận, là về vai trò của họ, và rằng nó phải trung tâm và năng động.
Và đây là điểm chúng tôi thấy sự khác biệt giới tính lớn nhất trong một nước về vấn đề quyền của phụ nữ.
Việc đàn ông cảm thấy thế nào về quyền của phụ nữ có ý nghĩa với tương lai của khu vực.
Bởi vì chúng tôi đã tìm ra sự kết nối giữa sự ủng hộ của đàn ông với việc phụ nữ đi làm và số lượng phụ nữ thực sự được tuyển dụng trong các lĩnh vực chuyên môn ở nước đó.
Vậy câu hỏi trở thành, Điều gì khiến đàn ông ủng hộ quyền của phụ nữ?
Thế quan điểm của đàn ông về tôn giáo và luật pháp thì sao?
[Liệu] ý kiến của đàn ông về vai trò của tôn giáo trong chính trị có quyết định quan điểm của họ về quyền của phụ nữ?
Câu trả lời là không.
Chúng tôi tìm ra rằng không có bất cứ mối liên hệ nào, hay sức ảnh hưởng nào, giữa hai biến số này.
Cái khiến đàn ông ủng hộ việc phụ nữ đi làm là việc đàn ông đi làm, trình độ học vấn của họ cũng như mức điểm cao của Chỉ số Phát triển Con người LHQ nước họ.
Điều này có nghĩa là sự phát triển con người, chứ không phải thế tục hóa, là chìa khóa để trao quyền cho phụ nữ trong vùng Trung Đông đang biến đổi.
Và sự biến đổi tiếp tục diễn ra.
Từ Phố Wall tới Phố Mohammed Mahmoud, nó chưa bao giờ quan trọng hơn việc hiểu được khát vọng của những con người bình thường.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
(Nhạc) (Vỗ tay) (Nhạc) (Vỗ tay) (Nhạc) (Vỗ tay) (Nhạc) (Vỗ tay)
Thực sự có người ngoài hành tinh ngoài kia không?
Tôi làm việc tại Viện SETI
Đó cũng khá giống tên của tôi. SETI: Tìm kiếm nền văn minh ngoài vũ trụ
Nói cách khác, Tôi tìm kiếm người ngoài hành tinh Và khi tôi nói với mọi người tại buổi tiệc đứng, họ thường nhìn tôi với chút ngờ vực trên khuôn mặt
Tôi cố giữ nét mặt theo cách nào đó trông có vẻ bình thản
Rất nhiều người nghĩ rằng điều này mang tính chất duy tâm, nực cười, thậm chí có lẽ vô vọng, nhưng tôi chỉ muốn nói với các bạn một chút về việc tại sao tôi lại nghĩ công việc tôi đang làm là một đặc ân, và cho bạn hiểu một chút về động lực khiến tôi dấn thân vào sự nghiệp này, nếu đó là cách mà bạn gọi nó
Cái này đây-- Ai Chà, quay ngược lại..
Xin chào, hiện ra đi, Trái Đất. Vào nhé, Được rồi.
Đây là đài Quan Sát Vô Tuyến Thung Lũng Owens đằng sau Sierra Nevadas, và trong năm 1968 Tôi làm việc tại đó, thu thập dữ liệu cho luận án của mình
Có chút gì đó hơi cô đơn, buồn tẻ, chỉ ngồi thu thập dữ liệu vậy nên tôi giải khuây bằng cách chụp hình kính viễn vọng hoặc thậm chí chính mình vào ban đêm vì, bạn biết đấy, ban đêm, tôi là con người duy nhất trong phạm vi 30 dặm
Đây là bức hình tôi của tôi.
Đài quan sát vừa có được một cuốn sách mới được viết bởi nhà vũ trụ học người Nga tên là Joseph Shklovsky, sau đó được lan truyền và biên dịch & biên tập bởi nhà thiên văn ít được biết đến đó là nhà thiên văn Cornell tên thật là Carl Sagan.
Tôi còn nhớ mình đã đọc cuốn sách đó, vào lúc 3 giờ sáng khi tôi đang đọc cuốn sách đó về cách cột ăng ten mà tôi đang sử dụng có thể dùng để đo đạc sự quay vòng của những ngân hà lại có thể sử dụng để liên lạc, để truyền tải những đoạn thông tin từ hệ sao này đến hệ sao khác.
Lúc 3 giờ sáng khi mà tôi chỉ có một mình không ngủ đủ, ý tưởng thật lãng mạn làm sao nhưng cũng vì ý tưởng đó-- việc mà thực sự bạn có thể chứng minh rằng có người ngoài không gian kia bằng cách sử dụng công nghệ này-- điều đó đã lôi cuốn tôi rất nhiều đến độ mà 20 năm sau khi tôi nhận công việc tại Viện SETI. Giờ đây, tôi phải nói rằng kí ức của tôi nổi danh là có nhiều lỗ hổng, và tôi đã thường tự hỏi liệu có chút sự thật nào trong câu chuyện này không, hay là tôi chỉ, bạn biết đấy, nhớ nhầm điều gì đó, nhưng gần đây tôi đã thổi bay những ý nghĩ tiêu cực đó, và chắc chắn rằng, bạn có thể thấy ở đó cuốn sách của Shlovsky và Sagan nằm dưới cái thiết bị tính toán tương tự. Vậy nên điều này là thật
Cái ý tưởng cho việc này, không quá cũ tại thời điểm tôi chụp tấm hình đó. Ý tưởng đó ra đời vào năm 1960, khi một nhà thiên văn học trẻ tuổi
là Frank Drake sử dụng cái cần ăng ten này tại West Virginia, hướng nó vào một vài ngôi sao gần trái đất với hy vọng nghe trộm được người ngoài hành tinh
Frank đã không nghe thấy gì cả. Sự thực là anh ta đã nghe thấy, nhưng hóa ra đó là của Lực Lượng Không Quân Hoa Kỳ
Đó không được coi là trí thông minh ngoài vũ trụ.
Nhưng ý tưởng của Drake trở nên phổ biến vì nó có sức thuyết phục--tôi sẽ trở lại vấn đề đó trên nền tảng của thí nghiệm này, cái mà không thành công Chúng tôi đã thực hiện SETI kể từ đó, không liên tục, nhưng vẫn làm kể từ đó,
Chúng tôi vẫn chưa nghe được gì. Chúng tôi vẫn chưa nghe được gì.
Thực tế, chúng ta không biết đến bất kì sự sống nào bên ngoài trái đất Nhưng tôi nhận định với bạn rằng điều đó sẽ thay đổi rất sớm thôi, và một phần của lí do, trên thực tế phần lớn cái lí do khiến tôi nghĩ điều đó sẽ thay đổi là vì các thiết bị đang được cải tiến ngày càng tốt hơn
Đây là kính viễn vọng dạng bảng Allen, tầm nhìn khoảng 350 dặm tình từ chỗ bạn đang ngồi hiện tại.
Đây là dụng cụ mà chúng ta đang sử dụng ngày nay đển tìm kiếm trí thông minh ngoài vũ trụ, các thiết bị điện tử đã được cải tiến tốt hơn rất nhiều
Đây là thiết bị điện tử của Frank Drake trong năm 1960
Đây là kính viễn vọng điện tử dạng bảng Allen ngày nay
Một số nhà học giả có nhiều thời gian đã nhận ra rằng những thử nghiệm mới xấp xỉ 100 nghìn tỷ lần tốt hơn những cái trong năm 1960 100 nghìn tỷ lần tốt hơn
Đây là mức độ cải tiến mà sẽ làm cho bảng báo cáo của bạn trông tốt hơn. Nhưng điều mà không được công chúng để ý đến
thực tế đó là sự thử nghiệm tiếp tục được cải tiến tốt hơn, và do vậy, có khuynh hướng ngày càng nhanh hơn
Đây là một đồ thị nhỏ, mỗi lần bạn trình bày một biểu đồ bạn mất 10% lượng khán giả
Tôi thì có những 12 cái. (Cười) Nhưng cái mà tôi thể hiện trên biểu đồ này là một vài số đo cho thấy chúng ta đang tìm kiếm với tốc độ nhanh như thế nào
Nói cách khác, chúng ta đang mò kim trong đống rơm
Chúng ta biết đống rơm đó to đến dường nào.
đó là thiên hà mà. Nhưng chúng ta đang không còn thâm nhập qua đống rơm đó bằng một cái muỗng cà phê nhưng bằng một chiếc xe nâng vì tốc độ đựơc tăng lên.
Thực tế, những người trong số các bạn ý thức rõ và thạo về toán học sẽ để ý đựơc rằng đây là biểu đồ bán Lôgarit.
Nói cách khác, tỉ lệ tăng tính theo cấp số nhân.
Nó đang đựơc cải thiện theo cấp số nhân. "Cấp số nhân" ở đây là một từ quá khoa trương. Bạn thường xuyên nghe thấy trên đài
Họ không biết ý nghĩa của từ cấp số nhân này, nhưng đây thực sự là cấp số nhân.
Thực tế, cứ mỗi 18 tháng, số liệu này tăng gấp đôi, dĩ nhiên mọi thành viên chính thức trong lĩnh vực công nghệ & vi tính biết rằng đó là Định Luật Của Moore.
Điều này có nghĩa là trong suốt 2 thập kỉ tới chúng ta sẽ có thể quan sát hàng triệu hệ sao, một triệu hệ sao, tìm kiếm những tín hiệu mà sẽ có thể chứng minh có ai đó ngoài vũ trụ kia.
Một triệu hệ sao, nghe thú vị nhỉ?
Ý tôi là có bao nhiêu hệ sao đó mà có các hành tinh?
Thực tế là, chúng ta không biết câu trả lời cho điều đó thậm chí khoảng 15 năm gần đây, có điều là chúng ta thực sự không biết đến nó thậm chí 6 tháng trước.
Nhưng hiện giờ chúng ta đã biết. Những kết quả gần đây cho rằng hầu như mọi ngôi sao đều có nhiều hơn một hành tinh,
Chúng giống như những chú mèo con. Mà bạn có cả ổ Bạn không chỉ có một chú mèo con.
Bạn có cả đống.
Vậy nên thực tế ra, bạn có một sự ước lượng khá chính xác về số lượng các hành tinh trong ngân hà của chúng ta chỉ trong ngân hà của chúng ta mà thôi nhé, Và tôi muốn nhắc cho đa số các bạn không rành về thiên văn học rằng ngân hà của chúng ta chỉ là một trong 100 tỉ mà chúng ta có thể thấy qua kính viễn vọng
Chừng đó là rất nhiều bất động sản đó nhỉ, nhưng tất nhiên hầu hết những hành tinh này đều sẽ không có giá trị gì cả giống như, Thuỷ tinh, hay Hải Vương .
Hải Vương tinh có lẽ chẳng to lớn lắm trong thời đại bạn đang sống
Vậy nên câu hỏi ở đây là, phần nào của những hành tinh này thực sự phù hợp cho sự sống?
Chúng tôi cũng không biết câu trả lời cho vần đề đó nhưng chúng tôi sẽ biết trong năm nay, cám ơn kính viễn vọng không gian Kepler của Nasa và thực tế, những người trong ngành, những người mà đang thực hiện dự án này, họ cho rằng phần mà phù hợp cho sự sống trên những hành tinh này có lẽ chỉ là một trong một ngàn một trong một trăm hay cỡ đó.
Thậm chí ngay khi phỏng đoán tiêu cực, là khoảng một trong một ngàn, đó có nghĩa là là có ít nhất một triệu hành tinh tương tự như trái đất chỉ nội trong ngân hà của chúng ta
Tôi đã đưa ra cho bạn nhiều con số quá, nhưng chúng thường là những số lớn, vậy , hãy nhớ chúng. Đó là hàng đống bất động sản đấy rất nhiều bất động sản trong vũ trụ và nếu chúng ta là một vùng rất nhỏ bất động sản mà có những sự chiếm dụng, thì bạn đã là một phép mầu và tôi biết rằng bạn thích nghĩ mình là một phép màu, nhưng nếu bạn làm khoa học, bạn sẽ nhanh chóng hiểu rằng mỗi khi bạn nghĩ mình là một phép màu, bạn sai rồi đó vậy nên có lẽ không phải thế đâu.
Vậy nên, điểm mấu chốt ở đây là: Vì có sự gia tăng về tốc độ, và vì có những vùng bất động sản có thể cư trú được trong vũ trụ rộng lớn, Tôi nhận ra rằng chúng ta sẽ nhận được tín hiệu trong vòng 24 năm tới
Tôi cảm nhận đìều đó rất chắc chắn đến mức tôi cá với các bạn Hoặc chúng ta sẽ tìm ra người ngoài hành tinh trong vòng 24 năm tới hay tôi sẽ mời bạn một tách cà phê
Điều đó cũng không tệ, ý tôi là, thậm chí với 24 năm bạn mở trình duyệt web lên và có tin tức về một tín hiệu hay bạn có đựơc một tách cà phê.
Hãy để tôi nói với các bạn về một vài mặt của vấn đề này mà mọi người không nghĩ đến, đó là Điều gì xảy ra? Cho rằng những gì tôi nói là đúng.
Ý tôi là, bạn biết rồi, nhưng cứ cho rằng nó xảy ra.
Cho rằng một lúc nào đó trong 24 năm tới chúng ta nhận được một dòng tín hiệu mờ nhạt, cho chúng ta biết rằng mình có bạn đồng hành trong vũ trụ kia
Điều đó có tác động gì?
và hệ quả gì? Có lẽ hiện tại tôi đang hiểu ở mức sơ đẳng về vấn đề này
Tôi đột nhiên biết đựơc rằng hệ quả cho tôi sẽ là vì chúng ta có những cảnh báo sai lầm. Đây là năm 1997, đây là tấm hình tôi chụp vào khoảng 3h sáng tại Mountain View, khi chúng tôi đang quan sát máy giám sát địện toán vì chúng tôi đã nhận được một tín hiệu mà chúng tôi nghĩ rằng, "Điều này là thật đây."
Thế ư? Và tôi cứ thế đợi Những Người Đàn Ông Áo Đen xuất hiện.
Tôi đã đợi mẹ tôi gọi, người nào đó gọi, chính phủ gọi.
Chẳng ai gọi. Chẳng ai gọi.. Tôi đã rất lo lắng đến độ không ngồi yên được. Tôi đi loanh quanh chụp hình giống như thế này, chỉ tạo ra việc để làm.
Rồi khoảng 9h30 sáng, đầu gục xuống bàn vì hiển nhiên tôi đã không ngủ cả đêm Điện thoại kêu, đó là Tạp Chí New York.
Tôi nghĩ có một bài học trong đó, đó là nếu chúng ta nhận đựơc một tín hiệu, phương tiện truyền thông sẽ nắm bắt nhanh hơn là một con chồn trên vòng quay nữa.
Sẽ rất nhanh Bạn có thể chắc chắn điều đó. Không có bí mật nào cả
Đó là điều đã xảy ra với tôi. Nó đã phá huỷ cả tuần của tôi Vì bất kể tôi đã lên lế hoạch gì trong tuần đó, đều bị lỡ hết cả
Nhưng về phần bạn?
Điều gì sẽ xảy ra với bạn? Câu trả lời là chúng ta không biết câu trả lời.
Chúng tôi không biết điều đó sẽ ảnh hưởng gì đến bạn? không phải trong tương lai xa, cũng chẳng phải trong tương lai gần đây
Ý tôi là, điều đó sẽ chút ít giống như hỏi Chris Columbus trong năm 1491 rằng,"Này Chris ông biết không, điều gì sẽ xảy ra nếu có một châu lục giữa Nhật Bản và nơi này, nơi ông đang dong buồng về phía đó, Điều gì sẽ xảy ra cho nhân loại nếu hoá ra điều đó là thật?"
Và tôi nghĩ Chris có lẽ sẽ cho bạn vài câu trả lời mà bạn có lẽ đã chẳng hiểu, nhưng có lẽ cũng chẳng đúng, và tôi nghĩ đó cũng là cách để nói về việc phỏng đoán việc tìm ra người ngoài hành tinh có ý nghĩa gì
Chúng ta cũng không thể phỏng đoán điều đó được
Nhưng có một vài điều tôi có thể nói. Bắt đầu là, sẽ có một xã hội tiến bộ hơn chúng ta rất nhiều
Chúng ta sẽ không nghe tin gì về giống người Neanderthal ngoài hành tinh
Họ không tạo ra những máy truyền tin.
Họ sẽ vượt mặt chúng ta, có lẽ một vài ngàn năm có lẽ vài triệu năm, nhưng về căn bản vẫn vượt mặt chúng ta, nếu bạn có thể hiểu bất cứ thứ gì mà họ sẽ nói, bạn có lẽ sẽ có thể nối lịch sử bằng cách lấy thông tin từ một xã hội phát triển hơn chúng ta rất nhiều.
Bạn có thể cảm thấy có chút gì như toán học hyperbolic, có lẽ nó là vậy Tuy nhiên, nó có thể lĩnh hội được và sẽ xảy ra và bạn có thể xem điều này như, tôi không biết như dạy Julius Caesar những bài tiếng anh và chìa khoá
để tiến vào thư viện Nghị Viện. Điều này có thể thay đổi thời đại của ông nhỉ?
Đó là một điểm, điểm nữa chắc chắn là sẽ xảy ra là, điều này sẽ định chuẩn chúng ta
Chúng ta sẽ biết mình không phải là điều kì diệu, phải không? chúng ta chỉ là một con vịt khác nữa trong bầy đàn chúng ta không phải là những đứa trẻ duy nhất trong khu nhà, và tôi nghĩ điều đó theo triết học mà nói là một điều quá uyên thâm để biết
Chúng ta không phải là một điều kì diệu đâu nhé?
Điều thứ ba mà có lẽ nói sẽ nói với bạn là một cái gì đó mơ hồ nhưng tôi nghĩ rất thú vị và quan trọng đó là, nếu bạn tìm được một tín hiệu từ một xã hội tiến bộ hơn chúng ta, vì họ sẽ như vậy, mà sẽ nói cho bạn biết gì đó về những khả năng của chúng ta mà sẽ không bị tàn lụi một cách không thể tránh khỏi bởi sự tự huỷ diệt
Vì họ họ giữ được công nghệ chúng ta cũng có thể làm điều đó.
Thường thì khi bạn nhìn ra ngoài vũ trụ. bạn đang nhìn lại quá khứ đó?
Điều này rất hấp dẫn đối với những nhà vũ trụ học.
Nhưng theo lí này, bạn cũng thực sự có thể nhìn tới tương lai một cách mơ hồ, nhưng bạn có thể nhìn thấy tương lai
Đó là những điều biết được từ sự dò tìm.
Giờ thì để tôi nói một chút về điều xảy ra nhé thậm chí ngay hiện tại, đó là SETI, tôi nghĩ, rất quan trọng, vì nó là một chuyến khám phá Nó không chỉ là cuộc thám hiểm, nó là một cuộc thám hiểm có thể lĩnh hội được
TÔi phải nói với bạn rằng, Tôi luôn đọc sách về những nhà thám hiểm. Tôi nhận ra đi thám hiểm rất thú vị Cuộc thám hiểm Bắc cực, giống như Magellan, Amundsen,Shackleton, bạn thấy Franklin dưới chỗ kia, Scott, tất cả những người này. Thực sự là cuộc thám hiểm rất hợp mốt
Họ làm việc này chỉ vì họ muốn thám hiểm và bạn có lẽ sẽ nói, " ôi, cái loại cơ hội phù phiếm," nhưng nó không phù phiếm. Đó không phải là một hành động phù phiếm hãy nghĩ đến những chú kiến chẳng hạn
Bạn biết đấy, hầu hết những con kiến được "lập trình"để theo đuôi nhau theo hàng lối, nhưng có một vài con kiến có lẽ một phần trăm trong số đó, mà họ gọi là những chú kiến hoa tiêu, chúng là những con kiến đi lạc đàn
Bạn thường thấy chúng tại chỗ nấu ăn trong nhà bếp
Bạn phải "chặn" chúng bằng ngón tay cái trước khi chúng tìm ra đường hay thứ gì khác
Nhưng thậm chí ngay cả khi chúng bị "xoá sổ" gần hết, những con kiến đó rất quan trọng cho sự tồn tại của tổ. Vậy nên thám hiểm rất quan trọng.
Tôi cũng nghĩ rằng thám hiểm rất quan trọng khi nói về khả năng bày tỏ điều mà tôi nghĩ là sự thiếu hụt cốt yếu trong xã hội chúng ta, đó là kỹ năng khoa học, sự thiếu hụt khả năng hiểu biết khoa học.
Hãy nghĩ xem, có rất nhiều bài viết về tình trạng kỹ năng khoa học yếu kém của đất nước này.
bạn đã nghe biết về điều này.
Đây thật ra,là một ví dụ
Những cuộc thăm dò đã đựơc thực hiện, Cuộc thăm dò này là của 10 năm trước
Nó cho thấy khoảng 1/3 công chúng nghĩ rằng người ngoài hành tinh không chỉ hiện hữu ngoài vũ trụ chúng ta đang tìm kiếm họ ngoài vũ trụ, nhưng họ ở ngay đây, đúng không?
Lượn lờ trên bầu trời trong những đĩa bay và thi thoảng bắt cóc con người cho những thực nghiệm mà cha mẹ họ có lẽ sẽ không tán thành.
Điều đó sẽ rất thú vị nếu là thật, và càng củng cố cho công việc của tôi, nhưng tôi không nghĩ chứng cứ được rõ ràng cho lắm. Đó là nỗi buồn hơn là tầm quan trọng
Nhưng còn có nhiều điều khác mà con người tin là quan trọng, như tính hiệu quả của phép vi lượng đồng cân hay sự tiến hoá chỉ là một ý tưởng điền rồ đưa ra bởi các nhà khoa học mà không có lập luận vững chắc, hay, bạn biết đấy, sự tiến hóa
những thứ đại loại như vậy, hay sự nóng lên của địa cầu Nhưng ý tưởng dạng này thực sự không có bất kì chứng cứ vững chắc nào, để bạn tin vào các nhà khoa học,
hiện nay chúng ta phải xứ lí vấn đề đó, vì đó là một vấn đề tối quan trọng, và bạn có lẽ sẽ nói "Thôi được, Chúng ta sẽ giải quyết vấn đề về SETI như thế nào đây?"
Tôi gợi ý cho các bạn là SETI hiển nhiên không thể giải quyết vấn đề, nhưng có thể nhận định vấn đề
bằng cách khiến những người trẻ yêu thích khoa học. Biết rằng khoa học là "khó nuốt", nó có tiếng là "khó nuốt", và sự thật là, nó "khó nuốt" đó có phải là kết quả của nền khoa học 400 năm qua?
Ý tôi là, trong thế kỉ 18, bạn có thể trở thành một chuyên gia trong bất cứ lĩnh vực khoa học nào vào một buổi chiều, đi tới thư viện nếu bạn có thể tìm ra một thư viện, đúng không?
Trong thế kỉ 19, nếu bạn có một phòng thí nghiệm dưới tầng hầm bạn có thể tạo ra những khám phá trọng yếu về khoa học ngay tại nhà mình. Đúng không? Vì những kiến thức khoa học này ở xung quanh chờ đợi ai đó tìm ra chúng
Nó không còn đúng cho hiện tại nữa
Ngày nay, bạn phải trải qua nhiều năm cao học và nhiều vị trí hậu tiến sỹ chỉ để tìm ra những câu hỏi quan trọng là gì.
Nó khó, không nghi ngờ gì về việc đó.
Thực tế, có một ví dụ, "Hạt của Chúa", việc tìm ra "Hạt của Chúa",
hãy hỏi 10 người bạn gặp trên phố, " Này, bạn có nghĩ bỏ ra hàng tỉ tiền Thụy Sỹ tìm kiếm "Hạt của Chúa" là chính đáng?"
Và tôi cá câu trả lời bạn nhận được sẽ là "Tôi không biết "Hạt của Chúa" là gì và tôi không chắc là nó có quan trọng hay không?"
và có lẽ hầu hết mọi người thậm chí còn không biết đến giá trị của tiền Thụy Sỹ, đúng không?
Và chúng ta đang đổ hàng tỉ tiền Thụy Sỹ cho vấn đề này
Vậy điều gì khiến mọi người không yêu thích khoa học vì không không thể lĩnh hội đựơc ý nghĩa của nó.
SETI, mặt khác, rất đơn giản
Chúng tôi sẽ sử dụng những cái ăng ten to lớn này cố nghe trộm những tín hiệu. Mọi ngừơi đều có thể hiểu điều đó
Về mặt công nghệ kỹ thuật, nó rất phức tạp, nhưng mọi người đều hiểu ý tưởng đó
Đó là điều thứ nhất. Điều thứ nữa là, nó khiến khoa học thú vị
vì chúng ta quan tâm đến những sinh vật có trí tuệ khác một cách tự nhiên, và tôi nghĩ đó là một phần "gắn cứng" của chúng ta Ý tôi là, chúng ta bị "gán ghép" quan tâm đến những
sinh vật khác mà có lẽ, sẽ là những đối thủ cạnh tranh, hoặc nếu bạn là người lãng mạn, thậm chí có thể là bạn đời
Ý tôi là, điều này tương tự với sự yêu thích của chúng ta về những "con vật" với những chiếc răng to lớn.
Đúng không? Chúng ta quan tâm đến những con vật có hàm răng lớn, và bạn có thể thấy giá trị tiến hoá của nó, bạn cũng có thể thấy những hệ quả thực tế qua kênh Animal Planet.
Bạn để ý rằng họ làm rất ít chương trình về loài chuột nhảy
Hầu hết chỉ về những con vật có hàm răng lớn thôi
Chúng ta thích thú với những thứ này
và không chỉ chúng ta. Mà những đứa trẻ cũng thế
Điều đó cho phép bạn đền đáp tiếp nối bằng cách sử dụng chủ đề này như một móc nối với khoa học, vì SETI liên quan đến mọi dạng khoa học có thể thấy được như, sinh học, thiên văn học địa chất, hoá học, và những môn khoa học kỹ thuật đa dạng khác, tất cả đều được giới thiệu dưới dạng "Chúng ta đang tìm kiếm người ngoài hành tinh."
Với tôi, điều này thú vị và quan trọng, thực tế, nó là chính sách của tôi, mặc dù tôi đã thực hiện nhiều bài nói chuyện với khán giả là người lớn bạn nói chuyện với người lớn, và 2 ngày sau đó, họ lại trở về với chính kiến trước kia của mình
Nhưng nếu bạn nói chuyện với trẻ con, bạn biết đấy, một trong số 50 em, sẽ nảy sinh ý tưởng trong đầu, và chúng nghĩ "Ai da, Cháu chưa từng nghĩ về điều đó," và rồi chúng tìm hiểu bạn biết đấy, đọc một cuốn sách hay tạp chí, hay bất cứ thứ gì
Chúng trở nên yêu thích điều gì đó Nó hiện nay là học thuyết của tôi, chỉ dựa trên những điều nhỏ nhoi chứng cứ cá nhân nhỏ nhoi, tuy vậy, những đứa trẻ lại trở nên quan tâm yêu thích trong độ tuổi từ 8-11. Bạn phải nắm bắt lấy thời kì này.
Tôi thực hiện những buổi nói chuyện cho người lớn, tốt thôi,nhưng tôi cố gắng dành 10% những cuộc nói chuyện đó cho trẻ em.
Tôi vẫn nhớ có một anh chàng đến trường trung học, thực ra là trường sơ trung của tôi.
Tôi đang học lớp 6 Và có một vài bài nói chuyện. Tất cả những gì tôi nhớ là một từ: điện tử
Tôi trông giống như anh chàng Dustin Hoffman trong phim "Người mới tốt nghiệp," khi anh ta nói "chất dẻo, " không cần biết nó có nghĩa gì khác,
Anh chàng đó nói về điện tử, Tôi không nhớ bất cứ gì khác. Thực tế, tôi không nhớ bất kì thứ gì mà giáo viên đã dạy tôi trong suốt năm lớp 6, nhưng tôi nhớ về điện tử
Rồi tôi quan tâm yêu thích điện tử, và bạn biết đấy, Tôi đã học để lấy bằng chứng nhận phát thanh nghiệp dư.
Tôi đang làm công việc chạy dây cho các thiết bị Lúc này tôi được 15 hay khoảng đó, làm công việc này
Điều đó có ảnh hưởng lớn với tôi
Đó là ý kiến của tôi, đó là bạn có thể tạo ảnh hưởng lớn trên những đứa trẻ này
Thực tế, điều này gợi tôi nhớ đến một vài năm trước Tôi có bài nói chuyện tại trường học ở Palo Alto với khoảng một chục đứa trẻ trong tầm 11 tuổi đến tham dự buổi nói chuyện này
Tôi được mời đến nói chuyện với chúng trong vòng 1 giờ.
Những đứa trẻ tầm 7 tuổi, đều ngồi theo vòng bán nguyệt nhìn lên tôi với đôi mắt mở to, và tôi bắt đầu, có một tấm bảng trắng sau lưng tôi, và tôi bắt đầu viết số 1 với 22 số 0 sau đó, và nói "Nhìn này các em, đây là con số các ngôi sao mà ta nhìn thấy trong vũ trụ, con số này rất lớn đến nỗi không có một tên gọi đặt cho nó."
Một trong những đứa trẻ giơ tay lên và nói "Thực ra, có một cái tên cho nó đấy ạ.
Nó gọi là sextra-quadra-hexa hay gì gì đó, đúng không ạ?
Đứa trẻ đó đã nói sai về 4 thứ tự về độ lớn của sao nhưng không có nghi ngờ gì về việc chúng rất thông minh
Vậy nên, hãy bỏ đi những bài diễn văn.
Những gì chúng muốn là hỏi.
Thực tế, những câu bình luận cuối cùng của tôi cho chúng, vào lúc cuối là "Các em biết không, các em còn thông minh hơn những người tôi làm việc cùng đấy. (Cười) Chúng thậm chí không quan tâm đến điều đó
Cái mà chúng muốn là địa chỉ email của tôi để hỏi tôi thêm nhiều câu hỏi. (Cười) Tôi chỉ có thể nói rằng, công việc của mình là một đặc ân vì chúng ta đang ở trong thời đại đặc biệt
Những thế hệ trước đâu có thể thực hiện thực nghiệm này
Trong thế hệ khác nối tiếp sau này, Tôi nghĩ chúng ta sẽ thành công,
Vậy nên với tôi, nó là một đặc ân, và khi tôi nhìn vào gương thực tế là tôi không thực sự nhìn bản thân mình,
Cái tôi thấy là thế hệ sau mình
Đây là những em tại trường Huff, lớp 4
Tôi có bài nói chuyện tại đó, 2 tuần trước, hay đại loại như thế
Tôi nghĩ nếu bạn có thể truyền dẫn một vài sự yêu thích về khoa học và cách nó xảy ra ra sao, đó sẽ có kết quả đáng kể vượt ngoài mường tượng.
Cám ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Tôi nghĩ nên nói về nhận dạng.
Đó là loại chủ đề hấp dẫn với tôi.
Lý do vì lúc tôi được yêu cầu làm việc này, tôi đọc bài báo mà không nhớ ở đâu về cái gì đó của ai đó trên mạng Facebook nói "cần mọi người dùng tên thật của họ"
rồi về cơ bản, tất cả các vấn đề được giải quyết.
Điều đó quá sai! đó là quan điểm mang tính phản ứng bản năng về nhận dạng, nó sẽ làm chúng ta vướng vào tất cả rắc rối.
Tôi nghĩ tôi điều nên làm là tôi sẽ giải thích bốn rắc rối về điều đó, và rồi tôi sẽ đưa ra cách giải quyết, hy vọng bạn thấy thú vị.
Bây giờ chỉ xoay quanh vấn đề, tính xác thực là gì?
Đó là tôi, hình chụp tôi bằng máy quay phim trong điện thoại đang nhìn bức tranh.
[vấn đề gì?] Tranh đó được vẽ từ một người sao chép tranh rất nổi tiếng, và vì tôi không giỏi trình bày, tôi không thể nhớ tên anh tôi viết lên danh thiếp của tôi.
Anh bị tống giam, tôi nghĩ, ở nhà tù Wakefield vì sao chép những kiệt tác của nhà Nghệ Thuật Ấn tượng Pháp, tôi nghĩ vậy.
Anh ta quá giỏi về việc đó, nên khi anh ở tù, họ vô tù, thống đốc hay sao đó muốn anh vẽ những kiệt tác để treo tường, vì chúng quá đẹp.
Đó là một bức tranh kiệt tác, là bản giả của một kiệt tác, và ẩn trong nền sơn dầu là một con chip để xác nhận đây là bản giả tạo thật sự, giờ thì bạn hiểu điều tôi đã nói.
(Tiếng cười) Vì vậy khi chúng ta nói về tính xác thực, nó có nhiều phân chia hơn người ta tưởng và đây là một ví dụ điển hình về điều đó.
Tôi cố gắng chọn bốn vấn đề để đóng khung đề tài này một cách đúng đắn.
vậy, vấn đề đầu tiên tôi nghĩ, là con Chip và PIN, phải không?
[ngân hàng hạ hệ thống bên trong] [không trực tuyến] tôi đoán mọi người có con chip và thẻ PIN, phải không?
Thế tại sao đó là một ví dụ điển hình?
Đó là ví dụ về cách mà suy nghĩ kế thừa về nhận dạng lật đổ tính an toàn của một hệ thống vững chắc.
Cái con chip và thẻ PIN để trong túi của bạn có con chip khá nhỏ trên đó nhưng tốn hàng triệu bảng Anh để tạo ra, cực kỳ an toàn, bạn có thể quét kính hiển vi điện từ qua nó, bạn có thể thử nghiền nó ra, vân vân.
Những con chip này không bao giờ bể hay bị tương tự mà bạn đọc trên báo.
Và nói giỡn thôi, chúng ta lấy con chip siêu an toàn đó rồi chúng ta gắn nó vào một dãi từ giả bình thường chúng ta tạo tấm thẻ và để dành cho những tên tội phạm rất lười biếng.
Nếu bạn là một tên tôi phạm đang vội vã và bạn cần sao chép thẻ của ai đó, bạn chỉ cần dán miếng giấy và chà bút chì lên để làm nhanh mọi thứ.
Và thậm chí tức cười hơn, cũng làm được trên thẻ rút tiền của tôi, chúng ta in tên, mã SALT và thứ khác ở mặt trước.
Tại sao?
Không có lý do khó tưởng nào tại sao tên bạn được in lên con chip và thẻ PIN.
Và nếu bạn nghiệm về chuyện này, nó gian xảo và trái ngược so lúc đầu.
Vì chỉ người có lợi từ việc in tên trên thẻ là những tên tội phạm.
Bạn biết tên mình rồi phải không?
(Tiếng cười) Khi bạn đi vào cửa hàng và mua cái gì đó, cần số PIN, người bán hàng không quan tâm tên gì trên thẻ.
Chỉ một nơi bạn phải ghi tên mình vào đằng sau là lúc này ở Mỹ.
Bất kì lúc nào đi Mỹ, khi tôi phải trả tiền bằng dãi từ ở sau thẻ tôi luôn ký tên là Carlos Tethers, để cho an toàn, vì nếu việc mua bán dẫn tới tranh cải, chữ ký đó quay lại tôi và thành Dave Birch tôi chắc đây là vụ phạm tội, bởi vì tôi không bao giờ ký tên là Dave Birch.
(Tiếng cười) Nếu bạn rơi thẻ ngoài đường, tội phạm nhặt được và đọc. Chúng biết tên,
từ cái tên có thể truy ra địa chỉ, chúng ăn cắp và mua qua mạng.
Tại sao chúng ta lại để tên trên thẻ?
Bởi vì chúng ta nghĩ nhận dạng là một cái gì đó gắn với tên, và bởi vì chúng ta ăn sâu ý nghĩ về một thẻ căn cước, ám ảnh chúng ta.
Và tôi biết điều đó không còn cách đây vài năm, nhưng nếu bạn là người làm chính trị hay phòng làm việc ở nhà hay tương tự thế, và bạn nghĩ về nhận dạng, bạn có thể chỉ nghĩ nhận dạng là những cái thẻ với tên trên đó.
Và điều đó rất dễ bị sụp đổ trong thế giới hiện đại.
Ví dụ thứ hai tôi nghĩ tôi sẽ dùng phòng chát.
[chát và trẻ em] Tôi rất tự hào về hình này, đó là con trai tôi đang chơi trong ban nhạc với bạn của nó bằng hợp đồng lần đầu tiên, bạn sẽ nói vậy, khi nó nhận thù lao.
(Tiếng cười). Và tôi thích hình đó.
Tôi thích hình nó đậu vào trường y khoa nhiều hơn, (Tiếng cười) Tôi thích bức hình đó một thời gian.
Tại sao bức hình đó?
Vì rất thú vị khi nhìn những trãi nghiệm đó trong mắt một người có tuổi.
Nó với bạn bè nó, tụi nhỏ xúm lại, đặt một phòng, giống một sảnh đường nhà thờ, chúng tụ tập hết bạn bè có ban nhạc lại, tụi nhỏ cùng làm với nhau, tụi nó làm hết trên facebook, tụi nó bán vé, ban nhạc đầu tiên trong - tôi gọi “thực đơn,” dĩ nhiên đó là từ sai nói về điều đó?
Ban nhạc đầu tiên trong danh sách ban nhạc mà đã từng xuất hiện trong vài chương trình biểu diễn công cộng hay tương tự sẽ lấy thù lao từ việc bán 20 vé đầu tiên, rồi bạn nhạc kế tiếp thu 20 vé kế, và cứ thế tiếp tục.
Tụi nhỏ đứng chót danh sách, Chúng đứng thứ năm, tôi nghĩ không có cơ hội.
vậy mà nó nhận 20 vé.Tuyệt vời phải không?
Nhưng tôi muốn nói là: tất cả thật hoàn hảo, trừ chuyện lên trang web.
Tụi nhỏ xuất hiện trên facebook tụi nó gởi thông báo và sắp xếp mọi thứ tụi nó không biết ai hết?
Vấn đề lớn ta cố giải quyết.
Nếu chỉ có tụi nhỏ dùng tên thật, thì bạn không lo lắng cho chúng trên internet.
Và khi nó nói với tôi, “ồ, con muốn lên phòng chat nói chuyện về đàn ghi ta” hay nói cái gì đó. Tôi sẽ nói ”ờ, ba không muốn con lên phòng chat nói về đàn ghi ta, vì có thể không phải tất cả là bạn bè của con, một số người trong phòng chat có thể là kẻ rổi không, thầy cô giáo hay tu sĩ.”
(Tiếng cười) Ý tôi là, họ là người chung chung giống bạn đọc trên báo.
Tôi muốn biết tất cả mọi người trong phòng chat.
Thế này, bạn có thể vào phòng chat chỉ nếu mọi người trong phòng chat dùng tên thật, và họ nộp hết bản sao báo cáo từ cảnh sát của họ.
nhưng dĩ nhiên, nếu ai đó trong phòng chat hỏi tên thật của nó, tôi nói không. Bạn không thể cho tên thật của bạn.
bởi chuyện gì xảy ra nếu họ biến thành những tên làm bậy, hay thầy giáo hay là bất cứ ai.
Nên có điều nghịch lý kỳ lạ này tôi chỉ vui khi nó lên mạng mà tôi biết những người khác là ai, nhưng tôi không muốn bất kỳ ai biết nó là ai.
Và vì vậy bạn vướng vào bế tắt về nhận dạng: bạn muốn hết thông tin về kẻ khác, nhưng không kể gì về bạn.
không tiến triển chúng ta mắc kẹt.
Phòng chat không làm đúng chức năng, Điều đó rất tệ khi nghĩ về nhận dạng.
Trên trang mạng của tôi, tôi thấy thứ này về - tôi chỉ nói xấu về trang mạng của tôi phải không?
Tôi nên dừng những chuyện như vậy!
Tình cờ không tưởng tượng nổi có gì đó về đội cổ vũ trong hộp thư tôi.
Tôi đọc chuyện về những đội cổ vũ, và đây là một câu chuyện hấp dẫn.
Chuyện xảy ra vài năm trước đây ở Mỹ.
có vài cô cổ vũ trong cùng một đội ở trường trung học ở Mỹ, và họ nói xấu về huấn luyện viên của họ, thường tụi nhỏ hay làm vậy với thầy cô của tụi nó. Bằng cách nào đó huấn luyện viên biết được.
Bà rất buồn.
nên bà gặp một cô trong số đó, bà nói "em phải đưa cho cô mật mã facebook của em"
Tôi đọc hoài như thế, thậm chí ở đại học. và những cơ sở giáo dục, tụi nhỏ bị ép nộp mật mã facebook.
Nên chúng phải nộp mật mã facebook của tụi nó.
Cô là một đứa trẻ!
Cô ấy đáng lẽ nói: ”luật sư của em sẽ gọi cô đầu tiên sáng mai
Đây là một sự ép buộc quá đáng vi phạm quyền Tu chỉnh thứ 4 về riêng tư, và cô sẽ bị kiện hết tiền cô có.”
Cô đáng lẽ nên nói vậy.
song cô là đứa trẻ, nên cô ta nộp mật mã.
Cô giáo không vào được facebook, bởi vì trường đã chặn truy cập vào facebook.
Cô giáo không vào facebook đến khi về nhà.
Cô bé kia nói với bạn bè của cô ta, gì xảy ra?
cô bé biết lúc cô giáo vào.
Các cô khác vào facebook bằng điện thoại và xóa hết dữ liệu.
Khi cô giáo kia vào, không có gì ở đó hết.
Ý tôi là, những sự nhận dạng như vậy, họ không nghĩ giống nhau.
Nhận dạng, đặc biệt khi bạn là một người tuổi teen, là một thứ thay đổi.
Bạn có nhiều nhận dạng,
Bạn có cái tên, bạn không thích nó, vì nó dễ bị mất, kém an toàn, hay không phù hợp, bạn chỉ cần xóa nó và đặt một cái mới.
Ý cho rằng khi bạn có một nhận dạng mà người nào đó đặt cho, chính phủ hay gần như vậy, bạn phải mang nó và dùng mọi nơi. là hoàn toàn sai.
Tại sao bạn lại muốn biết người nào đó trên facebook, trừ phi bạn tính lợi dụng họ, quấy nhiễu họ bằng cách nào đó?
và điều đó chỉ làm cho mạng làm không đúng nhiệm vụ.
Ví dụ thứ tư của tôi là có nhiều trường hợp bạn thật sự muốn làm như vậy - Để bạn khỏi thắc mắc, đó là tôi ở cuộc phản đối G20
Thật ra tôi không tham gia phản đối G20, nhưng tôi có buổi họp ở ngân hàng vào ngày có cuộc phản đối G20, tôi nhận được email từ ngân hàng nói rằng đừng mặc đồ vest, vì điều đó sẽ thêm lửa cho người phản đối.
Tôi rất bảnh trong bộ vest, thật đó, nên bạn hiểu tại sao điều đó làm họ điên cuồng chống tư bản hóa.
(Tiếng cười) Lúc đó tôi nghĩ,
không muốn châm lửa người phản đối điều dĩ nhiên phải làm là ăn mặc giống người phản đối.
Nên tôi mặc hoàn toàn đen, bạn thấy đó áo balaclava đen, mang găng tay đen. Tôi cởi ra, ký vào sổ khách mời.
(Tiếng cười) Tôi mặc quần đen, mang giày ống đen, toàn đồ đen.
Tôi đến ngân hàng lúc 10 giờ, nói: "Tôi Dave Birch, có họp lúc 3 giờ... ở đây”
Đấy! Họ cho ký tên.
Đây là bản tên của tôi.
(Tiếng cười) Vì vậy điều này vô nghĩa khi bạn phải có tên thật trên facebook, để bạn có cái gọi là an toàn.
Điều đó là an toàn sân khấu, nơi không có an toàn thật, người ta đóng vai trong vở kịch về sự an toàn.
Miễn là nhớ lời thoại, mọi người thấy vui vẻ.
Đó không là an toàn thật.
Tôi ghét ngân hàng hơn việc những người phản đối G20 làm, bởi tôi làm việc cho họ.
Tôi biết nhiều thứ thật ra tệ hơn người ta tưởng.
(Tiếng cười) Giả sử tôi làm việc cạnh ai đó trong một ngân hàng mà người đó đang làm cái gì đó.
Giả sử tôi ngồi kế một giao dịch viên gian xảo, và tôi muốn báo cho chủ ngân hàng.
Tôi vào tài khoản để trình báo.
Tôi gởi tin nhắn: hắn là giao dịch viên gian xảo.
Mẩu tin đó sẽ vô nghĩa khi bạn không biết tôi là một giao dịch viên ở ngân hàng.
Nếu tin tức từ người bất kỳ nào đó, nó là số không giá trị tin tức,
vì họ không có bằng chứng để gởi tin đó.
Nhưng nếu tôi phải chứng minh tôi là ai, thì tôi không gởi tin đó.
Nó giống y tá trong bệnh viện báo cáo phẩu thuật viên say rượu.
Mẫu tin đó chỉ được tiết lộ nếu tôi là người vô danh.
Vì vậy hệ thống phải có cách dấu danh tánh, không thì không tới được nơi ta muốn tới.
Thế thì bốn vấn đề, vậy chúng ta định làm gì với nó đây?
Điều chúng ta định làm là nghĩ về chế độ toàn trị trong thuyết Orwell.
Chúng ta cố gắng tạo những thế hệ điện tử cho thẻ nhận dạng mà đã bị từ bỏ nó từ năm 1953.
Chúng ta nghĩ nếu chúng ta có một thẻ, gọi là thẻ vào facebook, chứng minh bạn là ai, và ép bạn phải mang nó suốt thì xong vấn đề.
Dĩ nhiên, tất cả những lý do tôi nêu ra, sẽ không thật sự làm vấn đề xấu đi.
Song càng nhiều lần bạn bị ép phải dùng nhận dạng thật, dĩ nhiên trong thuật ngữ trao đổi, càng nhiều cơ hội nhận dạng bị ăn cắp và phá vỡ nguyên tắc
Mục đích là ta ngăn mọi người sử dụng nhận dạng trong giao dịch khi không cần dùng đến, mà thật sự là hầu hết các giao dịch đều không cần.
Trong gần như tất cả những giao dịch bạn tham gia đều không hỏi: bạn là ai?
Hay những câu: "Bạn có được phép lái xe? Bạn được phép vào tòa nhà? Bạn trên 18 tuổi? vân vân.
Đề nghị của tôi – tôi, như James, nghĩ nên làm sống lại sở thích R&D
chuyện đây làm được.
Đó là thứ chúng ta có thể làm được.
Theo lẽ tự nhiên, trong trường hợp này, tôi quay sang hỏi Bác sĩ Who.
Bởi trong trường hợp này, hay lúc khác trong cuộc sống, Bác sĩ Who luôn có sẵn câu trả lời cho chúng ta.
Vậy tôi nên kể với nhiều du khách nước ngoài của chúng ta, Bác sĩ Who là nhà khoa học vĩ đại ở Anh (Tiếng cười) mang tia sáng về sự thật và sự minh bạch cho tất cả chúng ta.
Và đây là bác sĩ Who với tờ giấy thần linh của ông.
Bạn đã từng thấy tờ thần linh của bác sĩ Who rồi
Bạn không ghiện máy tính nếu nói có
Ai đã thấy tờ giấy thần linh của bác sĩ Who?
Thôi được, tôi đoán bạn ở trong thư viện suốt để học.
Đó là điều bạn sắp nói với chúng tôi?
Tờ giấy thần linh của Bác sĩ Who có nghĩa khi bạn giơ tờ giấy thần linh lên, người ta, trong đầu của họ, thấy điều mà họ cần thấy.
Tôi trình hộ chiếu Anh, tôi giơ tờ thần linh lên bạn thấy hộ chiếu Anh.
Tôi muốn đi dự tiệc, tôi giơ tờ giấy thần linh lên, tôi cho bạn xem thiệp mời dự tiệc.
Bạn thấy cái bạn muốn thấy.
Ý tôi là cần làm phiên bản điện tử như thế, nhưng với một thay đổi nhỏ, nhỏ xíu, là nó sẽ chỉ cho bạn thấy hộ chiếu Anh nếu tôi thật sự có một cái.
Nó sẽ chỉ cho bạn thấy thiệp mời nếu bạn thật sự có.
Hơn 18 nếu thật sự hơn 18 tuổi
ngoài ra không có gì khác.
Bạn là bảo vệ quán rượu, bạn cần biết tôi hơn 18 tuổi, thay vì phải trình bằng lái xe, mà cho bạn biết tôi biết lái xe, tên tôi, địa chỉ, và tất cả những thông tin khác, tôi trình tờ giấy thần linh của tôi, nó cho biết tôi có hơn 18 tuổi không.
Đúng vậy.
Đây có là giấc mơ hảo huyền?
Không. Nếu thế tôi đâu nói.
Để tạo nên và vận hành nó, ở đây tôi chỉ nói tên mà không đi chi tiết về chúng, Chúng ta cần một kế hoạch trong đó ta sẽ xây dựng cơ sở hạ tầng cho mọi người sử dụng để giải quyết hết tất cả các vấn đề.
Chúng ta sẽ làm một công cụ, công cụ được toàn cầu hóa, để dùng ở mọi nơi, Tôi chỉ nói tí về công nghệ khi chúng ta tiếp tục.
Đó là một thẻ ATM của Nhật, Mẫu vân tay được lưu trong điện thoại di động.
Khi muốn rút tiền, bạn để điện thoại lên máy ATM, chạm ngón tay của bạn lên, vân tay bạn qua điện thoại, điện thoại nói đúng hay gần như vậy và máy ATM đưa bạn tiền.
Nó phải là công cụ bạn có thể sử dụng ở mọi nơi.
Nó phải hoàn toàn thuận tiện, Đó là tôi đi vào quán rượu.
Tất cả những thiết bị ở cửa của quán rượu cho phép người này trên 18 tuổi đựơc vào hay không vào quán rượu?
ý ở đây là, bạn chạm chứng minh thư của bạn vào cửa, nếu tôi được vào, nó hiện hình tôi lên, nếu không được, nó có chéo đỏ.
Không có bất kỳ thông tin khác.
Nó không có tiện ích đặc biệt nào.
Nó duy nhất là một thứ, giống như trong phát ngôn của Ross, mà tôi hoàn toàn đồng ý:
Không tiện ích đặc biệt nó chạy trên điện thoại di động
Đó là lựa chọn ta có, phải chạy trên điện thoại di động.
Có 6.6 triệu đăng ký điện thoại di động.
Số thống kê tôi thích mọi lúc là thế giới chỉ có 4 triệu bàn chải răng.
điều đó có nghĩa gì đó, mà tôi không biết!
(Tiếng cười) Tôi tin những nhà tương lai học nói với tôi.
Nó phải là một công cụ mà có thể mở rộng.
Nó phải là thứ gì đó bất cứ ai có thể cải tiến.
Ai cũng dùng cơ sở hạ tầng này được, không xin phép, giấy phép, hay bất cứ gì, bất kỳ ai cũng có thể viết vài mật mã để dùng nó.
Bạn biết đối xứng là gì, bạn không cần hình ảnh nó.
Đó là cách ta sẽ làm nó.
Nó dùng như điện thoại ta sẽ làm nó dùng di động tương tự.
tôi sẽ nói cho bạn biết công nghệ để ứng dụng Tờ thần linh của Bác sĩ Who có đây, nếu ai trong các bạn có thẻ rút tiền mới của Barclay với giaodiện không chạm vào bạn đã có công nghệ này.
Nếu bạn đã từng ở thành phố lớn, và toàn dùng thẻ Oyster, nó có làm ai kinh ngạc chưa?
Công nghệ có đó.
Dòng Điện thoại đầu tiên lắp công nghệ, Google Nexus, S2 Samsung Wifi 7.9, những dòng điện thoại đầu tiên lắp đặt công nghệ này có bán ở cửa hiệu.
Ý tưởng về một người ghi gas xuất hiện ở cửa nhà mẹ tôi anh ta có thể đưa mẹ tôi điện thoại của anh ta bà chạm nó lên điện thoại của bà màu xanh: anh từ Công ty gas nên cho phép anh ta vào màu đỏ nếu anh không phải, hết chuyện!
Chúng ta có công nghệ làm chuyện đó.
Và hơn thế nữa, dù nghe khó hơi hình dung, như chuyện biết tôi hơn 18 mà không cần biết tôi là ai mật mã làm chuyện đó. Nó không chỉ tồn tại, nó còn cực kỳ phổ biến và dễ hiểu.
chữ ký điện tử, xâu khóa của chìa công cộng, những công nghệ này đã có từ lâu, Ta chỉ chưa có cách gom lại với nhau.
Vì vậy công nghệ đã có rồi.
Chúng ta biết nó hiệu quả. Vài ví dụ về cộng nghệ đang được dùng ở những nơi thử nghiệm.
Đó là Tuần lễ Thời trang Luân Đôn, chúng tôi gắn một hệ thống O2 ở Festival Wireless tại Hyde Park Bạn có thể thấy người ta đi vào với dãi băng VIP, chỉ cần được kiểm tra bằng Nokia đọc dãi từ.
Tôi chỉ ra để bạn biết điều này rất bình thường lại hiệu quả trong môi trường này.
Chúng không cần gì đặc biệt.
Cuối cùng, tôi biết bạn có thể làm được, bởi vì nếu bạn thấy tập phim Bác sĩ Who, tập cho Lễ phục sinh của Bác sĩ Who. Lúc ông lên sao hỏa bằng xe buýt, Cần nhắc lại với sinhviên nướcngoài là điều đó không xảy ra ở mỗi tập.
Đó là trường hợp rất đặc biệt.
lúc lên Sao hỏa bằng xe buýt London, tôi không thể chiếu khúc phim đó, vì những giới hạn ngặt nghèo của luật bản quyền Queen Anne – Style từ BBC nhưng tập ông lên Sao hỏa bằng xe buýt London, Bác sĩ Who rõ ràng cho chúng ta thấy là lên xe buýt bằng thẻ đọc Oyster qua việc dùng giấy thần linh
Đây chứng tỏ giấy thần linh có giao diện MSE.
Cảm ơn rất nhiều.
Vâng. Cũng giống các câu chuyện hay khác, câu chuyện này có từ rất, rất lâu rồi khi trời đất chưa có có gì.
Đây là bức tranh toàn cảnh vũ trụ khoảng hơn 14 tỉ năm trước.
Tất cả năng lượng tập trung ở một điểm.
Vì một lý do nào đó nó bùng nổ, và ta bắt đầu có được những vật này.
Thế là ta đã gắn bó với nó gần 14 tỉ năm rồi đấy.
Và những thứ này cứ ngày càng mở rộng thành những thiên hà khổng lồ, Có hàng tỉ thiên hà,
Và trong những thiên hà đó có những đám mây bụi khổng lồ.
Và tôi muốn bạn đặc biệt chú ý đến ba nhánh nhỏ ngay trung tâm của bức tranh vũ trụ này.
Nếu nhìn cận cảnh, chúng trông như thế này.
Và những gì ta đang nhìn là những cột bụi có rất nhiều bụi -- độ lớn của nó lên đến hàng nghìn tỉ dặm theo hướng thẳng đứng -- và vì có rất nhiều bụi, chúng tụ lại với nhau và kết khối rồi nóng chảy gây ra phản ứng nhiệt hạch.
Điều bạn đang thấy là sự ra đời của các ngôi sao.
Các ngôi sao sinh ra ở ngoài kia.
Khi số ngôi sao xuất hiện đủ, chúng tạo thành một thiên hà.
Dải thiên hà này lại đặc biệt quan trọng, vì bạn đang ở trong nó.
(Cười) Khi bạn nhìn kĩ thiên hà này, bạn thấy một ngôi sao khá là bình thường, không có gì đáng chú ý cả.
Đến đây, các bạn đã đi đến khoảng 2/3 câu chuyện rồi đó.
Ngôi sao này thậm chí chưa xuất hiện lúc 2/3 câu chuyện đã được kể.
Sau đó chuyện xảy ra là số bụi còn lại không phát sáng thành một ngôi sao, mà trở thành một hành tinh.
Và điều này đã xảy ra khoảng hơn bốn tỉ năm trước.
Và sau đó, vật chất còn lại đủ để nấu một nồi súp sơ khai, hình thành nên sự sống.
Và sự sống ngày càng mở rộng thêm, cho đến khi nó bị hủy diệt.
(Cười) Và điều vô cùng kỳ lạ là cuộc sống bị hủy diệt, không phải một, hai lần mà những năm lần.
Vì thế hầu hết mọi sự sống trên Trái Đất bị quét sạch khoảng 5 lần.
Và khi bạn đang nghĩ về điều đó, mọi thứ càng ngày càng phức tạp, càng ngày càng phong phú để tiếp tục tạo ra cái mới.
Và chúng ta chưa xuất hiện tại thời điểm 99.96% thời gian của câu chuyện này, nói vậy để thấy vị trí con người, từ tổ tiên đến chúng ta, trong toàn cảnh vũ trụ.
Thế là trong toàn cảnh đó, có hai thuyết lý giải vì sao chúng ta tồn tại.
Thuyết thứ nhất được trình bày như sau.
Theo thuyết này, chúng ta là nguyên thủy và cùng đích của tất cả tạo vật.
Lý do tồn tại của hàng nghìn tỉ thiên hà, hàng tỉ tỉ hành tinh, là để tạo ra một cái gì đó trông như thế này hoặc như thế này.
Và đó là mục tiêu của vũ trụ; và nó cứ như vậy, không khá hơn được.
(Cười) Câu hỏi duy nhất tôi muốn bạn tự vấn là, có phải con người hơi tự cao không?
Và hình như vậy - lại còn chuyện chúng ta suýt bị diệt vong nữa chứ.
Lúc đó chỉ còn khoảng 2,000 loài còn sót lại.
Chỉ thêm vài tuần không mưa, thì có lẽ chúng ta không bao giờ thấy được những vị này.
(Cười) (Vỗ tay) Vậy, bạn có thể phải nghĩ tới giả thuyết thứ hai nếu giả thuyết thứ nhất không đủ thuyết phục.
Giả thuyết hai: chúng ta có thể nâng cấp không?
(Cười) Tại sao lại hỏi một câu như thế?
Vì cho đến nay ta đã nâng cấp 29 lần cho robot hình người.
Và thực tế là con người chúng ta đã nâng cấp.
Và chúng ta đã nâng cấp hết lần này đến lần khác.
Thực tế là chúng ta liên tục tìm ra chứng cứ của những lần nâng cấp.
Ta tìm ra cái sọ này vào năm ngoái.
Ta tìm ra một cái khác vào tháng trước.
Khi nghĩ về chuyện này, có thể bạn muốn đặt câu hỏi: Vậy tại sao chỉ có một loài người?
Có kỳ lạ không nếu bạn đến châu Phi, châu Á và Nam Cực và chỉ tìm thấy đúng một loài chim -- lại còn chuyện chúng ta cùng tồn tại vào cùng thời điểm của tối thiểu tám phiên sơ đẳng mà mỗi phiên bản lại tồn tại nhiều nơi cùng thời điểm trên hành tinh này?
Theo lý lẽ thông thường thì không phải chỉ có một loài vượn người Homo sapiens; đúng ra, phải có vài phiên bản người khác nhau cùng tồn tại.
Và nếu đó là tình huống hợp lý, thì bạn có thể tự hỏi, để có một loài người nào khác, thì sự biến đổi cần phải to lớn thế nào?
Svante Paabo có câu trả lời.
Sự khác biệt giữa người human và người Neanderthal là 0.004% trong mã gen.
Đó là sự khác biệt giữa loài này và loài khác.
Cho nên các đảng chính trị ngày nay cũng chỉ nói khác nhau đến mức đó thôi.
(Cười) Nhưng khi bạn nghĩ về sự khác biệt, một trong những điều làm ta chú ý là sự thay đổi quá nhỏ và những bộ phận trên cơ thể có thay đổi.
Sự khác biệt giữa chúng ta và người Neanderthal là tinh trùng và tinh hoàn, khứu giác và da.
Đó là những gen đặc thù tạo sự khác nhau giữa loài này với loài khác.
Vậy những sự thay đổi nhỏ có thể gây ra tác động lớn.
Và khi nghĩ về chuyện này, chúng ta vẫn đang tiếp tục tiến hóa.
Vậy khoảng 10 000 năm trước tại Biển Đen, chúng ta đã có một sự biến đổi trong một gen dẫn đến có màu mắt xanh.
Và biến đổi cứ liên tục xảy ra.
Và khi nó tiếp diễn, một trong những điều sẽ xảy ra vào năm nay là ta sẽ khám phá 10,000 bộ gen đầu tiên của người, nhờ vào chi phí thấp trong việc xác định cấu trúc gen.
Và khi xác định được những cấu trúc này, có thể chúng ta còn tìm thấy nhiều khác biệt.
Thật ra, chúng ta chưa sẵn sàng cho cuộc tranh luận này, vì ở đây chúng ta có lạm dụng khoa học.
Ở thập niên 1920, chúng ta đã nghĩ rằng có nhiều khác biệt giữa người với người.
Một phần là do dựa vào tác phẩm của Francis Galton.
Ông là em họ của Darwin.
Nhưng nước Mỹ, Viện Carnegie, Stanford, Hiệp Hội thần kinh Hoa Kỳ tiến hành nghiên sâu về vấn đề đó.
Lạm dụng khoa học đã bị phát hiện.
Thực tế, sự lạm dụng đó dẫn đến cách thức điều trị khủng khiếp đối với con người.
Vậy là từ những thập niên 40, chúng ta đã kết luận không có sự khác biệt, chúng ta hoàn toàn giống nhau.
Vào cuối năm chúng ta sẽ biết liệu điều đó có đúng hay không.
trong khi đó, chúng ta sẽ bắt đầu tìm kiếm những điều như là, bạn có một gen ACE không?
Tại sao điều đó quan trọng?
Vì không ai leo lên đến đỉnh cao 8 000 mét mà không cần oxy mà không có gen ACE.
Và nếu bạn muốn biết cụ thể hơn, thì tìm hiểu kiểu di truyền 577R xem sao?
Thực tế là mỗi nam vận động viên Olympic từng được kiểm tra đều mang theo ít nhất một trong số các biến thể này.
Nếu đúng là như vậy, sẽ dẫn đến một vài nghi vấn phức tạp cho kỳ Olympic ở London,
Có ba sự lựa chọn: Bạn có muốn Olympic trở thành tủ trưng bày những cá nhân đột biến đã qua luyện tập chăm chỉ hay không?
(Cười) Lựa chọn số hai: Sao chúng ta chơi gôn mà không thuyền buồm?
Vì bạn có đột biến này và bạn không có đột biến khác, nên tôi sẽ cho bạn chạy trước 1/10 giây.
Lựa chọn số ba: Vì đây là gen tự nhiên bạn có nó mà bạn không thừa hưởng từ bố mẹ mình, vậy bạn là điểm nâng cấp trong chuỗi các thế hệ.
Ba sự lựa chọn khác nhau.
Vậy những khác biệt này có phải là khác biệt giữa huy chương Olympic và huy chương về gen hay không.
Thật ra khi chúng ta khám phá những điều này, ta sẽ thay đổi cách ta nhìn nhận, cách ta hành động, điều cơ thể chúng ta làm.
Chúng ta có khoảng 10.2 triệu cuộc phẫu thuật chỉnh hình ở Mỹ, ngoài ra với những công nghệ trực tuyến như ngày nay, những giải phẫu hiện đại để chỉnh sửa, cắt bỏ, làm lớn hơn và làm đẹp hơn dễ như trò chơi trẻ con.
Bạn đã xem diễn thuyết của Tony Atala tại TED, về khả năng tạo ra mọi thứ giống như bơm đầy các hộp mực của máy in phun cho phép chúng ta làm ra da, các cơ quan và các bộ phận khác của cơ thể.
Và khi những công nghệ này phát triển, bạn cứ thế quan sát, quan sát và quan sát -- vào năm 2000, cấu trúc gen người - và dường như không có chuyện gì xảy ra cho đến khi nó xảy ra.
Rồi chúng ta sẽ có thể làm những quan sát đó chỉ trong vài tuần.
Bạn biết hai người sắp xếp bộ gen người vào năm 2000 và Dự Án Cộng Đồng về việc thiết lập bộ gen người năm 2000, sau đó bạn không còn nghe nói đến nhiều nữa, cho tới khi bạn nghe về cuộc thí nghiệm vào năm ngoái tại Trung Quốc, họ lấy những tế bào da từ con chuột này, tiêm bốn chất hóa học vào, biến những tế bào da đó thành tế bào gốc, để những tế bào gốc này phát triển và tạo ra một bản sao đầy đủ của con chuột đó.
Đó là một công trình lớn.
Vì về cơ bản điều đó có nghĩa là bạn có thể lấy một tế bào, một tế bào gốc đa năng, cũng tương tự người đi trượt tuyết trên đỉnh núi, rồi nhân lên thành hai người, giống như hai tế bào gốc đa năng, rồi thành 4, 8, 16, và sau đó nó tăng lên rất nhiều sau 16 lần phân chia những tế bào đó định hướng phát triển khác nhau.
Vì vậy nhóm người này đi xuống sườn núi này, nhóm còn lại đi xuống sườn bên kia.
Cũng vậy, khi chọn đường, các tế bào trở thành xương, nhóm khác trở thành tiểu cầu, thành đại thực bào, số tế bào này thành lympho bào T.
Nhưng một khi trượt xuống rồi, thì rất khó để quay lại đỉnh núi.
Trừ phi, dĩ nhiên, nếu có cáp treo đưa bạn lên.
Bốn chất hóa học đó đưa bất kì tế nào lên lại đỉnh núi thế là nó lại có cơ hội trở thành bất kì bộ phận nào của cơ thể.
Thực tế, điều đó có nghĩa là bạn có khả năng tái tạo một bản sao đầy đủ của bất kì cơ quan nào từ bất kỳ tế bào nào.
Thực sự đây là một công trình lớn vì bây giờ bạn không chỉ có thể lấy tế bào của chuột, mà còn có thể là tế bào da của người rồi biến chúng thành tế bào gốc.
Và sau đó, vào tháng 10, điều họ đã làm là họ đã lấy những tế bào da, chuyển thành tế bào gốc và bắt đầu chuyển chúng thành những tế bào gan.
Theo lý thuyết bạn có thể phát triển bất kỳ cơ quan nào từ bất kỳ tế bào nào trong bạn.
Đây là thí nghiệm thứ hai: Nếu bạn có thể sao chép cơ thể của mình, có lẽ bạn cũng muốn tạo ra não của mình.
Một trong những diễn thuyết bạn đã xem ở TED khoảng một năm rưỡi trước của chàng trai này.
Anh ấy đã làm bài diễn thuyết tuyệt vời
Anh là một giáo sư tại MIT.
Nhưng về cơ bản, điều anh nói là bạn có thể lấy retrovirus gây ung thư ở bên trong tế bào não của lũ chuột.
Bạn có thể gắn chúng với protein sẽ phát sáng khi bạn chiếu sáng chúng.
Và bạn có thể vẽ đường truyền thần kinh khi một con chuột nhìn, ngửi, chạm, ghi nhớ, yêu thích.
Rồi bạn có thể lấy một sợi cáp quang và chiếu sáng vài thứ tương tự.
Và lúc bạn làm như vậy, bạn có thể tưởng tượng nó theo hai màu, có nghĩa là bạn có thể lấy thông tin thông qua mã nhị phân rồi đưa trực tiếp vào máy tính.
Vậy thì kết luận là gì?
À điều này không hẳn là không tưởng tượng được một ngày nào đó bạn có thể tải về những kí ức của riêng mình, rồi đưa vào trong một cơ thể mới.
Và có lẽ bạn cũng có thể tải lên những kí ức của người khác.
Và điều này có thể chỉ có một hoặc hai vấn đề nhỏ về đạo đức, chính trị, luân lý.
(Cười) Đó chỉ là một ý tưởng thôi mà.
Còn đây là vấn đề đang trở thành những câu hỏi thú vị cho những triết gia, nhân viên chính phủ, nhà kinh tế học, những nhà khoa học.
Vì những công nghệ này đang phát triển rất nhanh.
Bây giờ, tôi xin đưa một ví dụ về não.
Cơ quan nào của cơ thể phải chịu áp lực tiến hóa lớn vì tín hiệu đầu vào đang ngày càng trở nên khổng lồ và vì áp lực phải làm việc, đó chính là bộ não.
Chúng ta có bằng chứng để chứng minh điều đó đang diễn ra hay không?
À hãy nhìn vào vài việc như tỉ lệ mắc bệnh tự kỉ.
Đây là những gì xảy ra trong năm 2000.
trong năm 2002, 2006, 2008.
Đây là sự gia tăng trong vòng chưa tới một thập kỉ trở lại đây.
Và chúng ta vẫn không biết tại sao điều này lại diễn ra.
Điều chúng ta biết là, có lẽ não đang phản ứng theo hướng tăng động, tăng số lượng, và đang tạo ra những cá nhân như thế này.
Và đó chỉ là một trong những điều kiện môi trường.
Bạn cũng biết những người thông minh xuất chúng, người có thể nhớ mọi thứ họ từng thấy trong đời người có giác quan thứ phát, người mắc bệnh tâm thần phân liệt.
Có những thứ đang diễn ra và ta vẫn không hiểu chuyện này diễn ra như thế nào và lí do tại sao.
Nhưng một câu hỏi bạn có thể muốn hỏi đó là, chúng ta có đang thấy sự tiến hóa nhanh chóng của não và cách chúng ta truyền tải dữ liệu không?
Bởi vì khi bạn nghĩ về số lượng dữ liệu đi vào não, chúng ta đang cố gắng tiếp nhận nhiều dữ liệu trong một ngày như nhiều người từng tiếp nhận trong cả đời mình.
Và thực tế có bốn thuyết giải thích tại sao điều này diễn ra, còn có thêm các thứ khác.
Tôi không có một đáp án thỏa đáng.
Thật sự cần có nhiều cuộc nghiên cứu hơn nữa.
Một sự lựa chọn là tín đồ của thức ăn nhanh.
Khởi đầu với vài bằng chứng cho rằng chứng béo phì và ăn kiêng có liên quan đến những biến đổi gen, có hay không có tác động trên hoạt động não của một bé sơ sinh.
Sự lựa chọn thứ hai là lựa chọn dành cho người lập dị đầy quyến rũ.
Những điều kiện này thì vô cùng hiếm.
(Cười) (Vỗ tay) Nhưng điều đang bắt đầu diễn ra đó là vì tất cả những người lập dị này tập hợp lại, vì họ đủ tiêu chuẩn để lập trình máy tính và điều này được trả thù lao rất cao cũng như những nhiệm vụ hướng dẫn chi tiết khác, họ đang tập trung về mặt địa lý và tìm những người bạn cùng chung ý tưởng.
Vì vậy đây là giả thuyết giao phối tương xứng của những bộ gen tương hỗ nhau trong những cấu trúc này.
Lựa chọn thứ ba, có phải có quá nhiều thông tin?
Chúng ta càng cố gắng truyền tải nhiều thứ để những người có giác quan thứ phát và chỉ có những cái ống khổng lồ để ghi nhớ tất cả.
Nhiều người lại nhạy cảm với khối lượng lớn thông tin.
Nhiều người lại phản ứng với những điều kiện tâm lí đa dạng hoặc phản ứng trước thông tin này.
Hoặc có thể là do những chất hóa học.
Nhưng khi bạn thấy sự gia tăng trật tự của âm lượng trong một điều kiện, hoặc bạn không đo được chính xác hoặc có thứ gì đó đang diễn ra vô cùng nhanh, và có lẽ là sự tiến hóa trong thực tại.
Đây là kết luận.
Điều tôi nghĩ chúng ta đang làm đó là chúng ta đang chuyển hóa như loài vật.
Tôi không nghĩ về điều này khi Steve Gullans và tôi cùng bắt đầu viết.
Tôi nghĩ chúng ta đang chuyển hóa thành Homo evolutis dù tốt hơn hay tệ hơn điều đó không chỉ là người Hominid ý thức được môi trường xung quanh mình, đó là người Hominid đang bắt đầu trực tiếp và liều lĩnh điều khiển sự tiến hóa của chính loài của mình, của vi khuẩn của thực vật và động vật.
Và tôi nghĩ đó là trật tự của sự thay đổi lớn mà chắt của bạn hoặc cháu cố của bạn có lẽ sẽ là một loài vô cùng khác biệt với bạn.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Khi tôi đi dự tiệc, thường không mất nhiều thời gian để mọi người nhận ra rằng tôi là một nhà khoa học và tôi nghiên cứu về sex.
Và rồi tôi nhận được rất nhiều câu hỏi.
Những câu hỏi thường đi theo một mô-típ.
Bắt đầu với câu: "Một người bạn nói với tôi rằng," và kết thúc với câu: "Thật vậy không?"
Phần lớn thời gian tôi vui vẻ nói rằng tôi có thể trả lời họ, nhưng đôi khi là: "Tôi thành thật xin lỗi, nhưng tôi không biết bởi vì tôi không phải là loại bác sĩ đó."
Tôi không phải là thầy thuốc, mà là nhà sinh vật học so sánh nghiên cứu về phẫu thuật học.
Công việc của tôi là xem xét rất nhiều loài động vật và nghiên cứu hoạt động các mô và bộ phận của chúng trong trạng thái tốt, thay vì nghiên cứu cách sửa chữa khi có vấn đề, như đa số các bạn ở đây.
Tôi tìm sự tương quan và khác biệt trong những giải pháp cho các vấn đề sinh học cơ bản.
Tôi có mặt hôm nay để tranh luận rằng đây không phải là một hoạt động bí truyền như ở trường đại học, mà là nghiên cứu sâu rộng khắp các loài, loại mô và hệ thống bộ phận cơ thể có thể mang đến cái nhìn sâu sắc tác động trực tiếp đến sức khỏe con người.
Điều này đúng ở cả 2 dự án gần đây của tôi về sự khác biệt tình dục trong não bộ, và nghiên cứu sâu hơn về giải phẫu và chức năng của dương vật.
Chắc bạn hiểu vì sao tôi vui vẻ tiệc tùng rồi đấy!
(Cười) Hôm nay, tôi sẽ cho các bạn một ví dụ được lấy từ nghiên cứu dương vật cho thấy kiến thức rút ra từ nghiên cứu hệ thống cơ quan này cho phép hiểu thêm về một hệ thống cơ quan khác.
Tôi chắc rằng các bạn đều biết rằng -- điều tôi đã phải giải thích cho đứa con 9 tuổi tuần trước -- dương vật là cấu trúc để truyền tinh dịch từ cá thể này đến cá thể khác.
slide đằng sau tôi phác thảo phần nào mức độ phổ biến của chúng trong thế giới động vật.
Có một lượng lớn các biến thể.
Những ống cơ bắp, những chiếc chân, chiếc vây bị thay đổi, cũng như thứ hình ống đầy thịt có thể bơm phồng ở động vật có vú các bạn đều biết đấy-- hoặc ít nhất một nửa các bạn ở đây sở hữu.
(Cười) Ta biết rằng sự biến dạng đáng kể này là giải pháp hiệu quả cho vấn đề di truyền hết sức cơ bản, tạo điều kiện để tiếp nhận tinh trùng ở vị trí tiếp xúc với trứng và các dạng hợp tử.
Lúc này, dương vật không còn cần cho quá trình thụ tinh bên trong nữa, nhưng sự tiến hoá của thụ tinh bên trong cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của dương vật.
Câu hỏi mà tôi nhận được khi nói về đề tài này thường là: "Điều gì làm cô hứng thú với chủ đề này ?"
Câu trả lời là bộ xương.
Bạn sẽ không nghĩ rằng bộ xương và dương vật có liên quan gì với nhau.
Bởi vì ta thường nghĩ về bộ xương như hệ thống đòn bẩy ứng nhắc sản sinh ra tốc độ và sức mạnh.
Những thử sức đầu tiên của tôi trong nghiên cứu sinh học, trên khủng long cổ đại khi còn là sinh viên, gói gọn trong lĩnh vực đó.
Khi lên cao học để nghiên cứu cơ sinh học, tôi thật sự rất muốn tìm ra một luận văn mở rộng kiến thức về chức năng bộ xương.
Tôi đã thử hàng đống thứ.
Rất nhiều trong số đó thất bại
Rồi ngày nọ tôi nghĩ đến dương vật của động vật có vú.
Đó thật sự là một cấu trúc kỳ lạ.
Trước khi sử dụng cho thụ tinh bên trong, cơ chế của chúng phải thay đổi theo cách thật ấn tượng.
Phần lớn thời gian đó là một bộ phận linh hoạt,
dễ uốn nắn.
Nhưng trước khi đem vào sử dụng trong suốt quá trình giao hợp nó phải trở nên cứng, thật khó để uốn cong.
Hơn hết, nó phải hoạt động tốt.
Một hệ sinh sản hoạt động sai chức năng gây ra vô sinh, và rồi cá thể đó bị loại ra khỏi bản đồ gen của loài.
Tôi nghĩ rằng: "Đây là một vấn đề được đổ lỗi cho hệ thống xương-- không phải giống cái này, mà là cái này -- bởi vì, xét về chức năng, bộ xương là hệ thống hỗ trợ mô và truyền lực.
Tôi biết rằng những động vật như sâu đất, thật ra là phần lớn động vật, không hỗ trợ các mô bằng cách phủ chúng lên xương.
Thay vào đó, chúng tăng cường các bong bóng nước,
sử dụng bộ xương mà ta gọi là bộ xương thủy tĩnh.
Bộ xương thủy tĩnh sử dụng 2 yếu tố.
Sự hỗ trợ đó đến từ tương tác giữa chất lưu điều áp với bức tường bao quanh mô được căng ra và gia cố bởi các protein dạng sợi.
Chủ yếu là sự tương tác.
Sẽ không có sự hỗ trợ nếu không có cả 2 yếu tố,
Nếu có chất lưu mà không có tường bao quanh và giữ áp suất lên cao, ta sẽ gặp rắc rối.
Nếu chỉ có tường mà không có chất lưu bên trong giữ độ căng, đó sẽ chỉ là miếng giẻ rách ẩm ướt.
Nhìn dương vật theo mặt cắt ngang, nó có rất nhiều dấu hiệu phân biệt của một bộ xương thủy tĩnh.
nó có vùng trống trung tâm của mô cương cứng thấm nước đổ đầy chất lưu, trong trường hợp này là máu, được bao quanh bởi một bức tường mô cấu tạo bởi protein cứng được gọi là collagen.
Lúc bắt đầu dự án này, giải thích hay nhất về sự cương cứng mà tôi tìm thấy là bức tường bao quanh những mô thấm nước này, được đổ đầy máu áp suất tăng cao và nàyy! Chúng trở nên cương cứng.
Điều đó giải thích sự giãn nở-- hợp lý đấy: thêm nhiều chất lưu, các mô sẽ nở ra -- nhưng điều đó không giải thích được sự cương cứng.
Bởi vì không có cơ chế nào giải thích được tại sao cấu trúc này trở nên khó uốn cong hết.
Không ai xem xét thành mô một cách có hệ thống.
Vì vậy, tôi nghĩ, thành mô quan trọng với khung xương.
Là một phần của lời giải đáp.
Đây là điểm mà giáo sư hướng dẫn của tôi nói rằng, "Whoa! Khoan đã. Từ từ nào."
Bởi vì sau 6 tháng nói về vấn đề này, ông ấy rồi cũng nhận thấy rằng tôi nghiêm túc trong vấn đề về dương vật.
(Cười) Ông kêu tôi ngồi xuống, và cảnh báo:
"Hãy cẩn thận khi đi theo hướng này.
Thầy không chắc dự án này sẽ đạt kết quả tốt."
Ông sợ tôi đi vào một tình huống khó thoát ra.
Tôi tham gia vào một câu hỏi ngượng nghịu mang tính xã hội với câu trả lời mà ông nghĩ rằng không đặc biệt thú vị.
Và bởi vì, mọi khung xương thủy tĩnh được tìm thấy trong tự nhiên cho đến thời điểm này có các yếu tố cơ bản giống nhau.
Có chất lưu trung tâm, có thành bao quanh, và các sợi gia cố trong thành tường được sắp xếp thành hình xoắn ốc chéo nhau quanh trục dài của khung xương.
Hình đằng sau tôi cho thấy một phần của mô trong mặt cắt hình chéo xoắn ốc của khung xương cho thấy bề mặt của thành mô.
Mũi tên cho thấy trục dài.
Bạn có thể nhìn thấy 2 lớp sợi, một màu xanh và một màu vàng, được bố trí ở góc trái và phải.
Nhìn xa hơn, các sợi mô này ở dạng xoắn quanh trục dài của khung xương -- giống như bẫy tay Trung Quốc,
Những khung xương này có hành vi cá biệt, mà tôi sẽ làm rõ trong phim.
Khung xương kiểu mới được làm bằng vải quần áo bọc quanh một bong bóng được thổi phồng.
Miếng vải được cắt xéo.
Sợi vải được bao phủ dưới dạng hình xoắn, và có thể điều hướng, điều đó có nghĩa là khung xương mềm dẻo, dễ uốn.
Nó căng ra, co lại và uốn cong một cách dễ dàng dưới tác động của các lực trong và ngoài.
Mối bận tâm của giáo sư hướng dẫn là nếu như mô thành tường dương vật cũng giống như khung xương thủy tĩnh,
em định đóng góp gì cho kiến thức sinh học ?
Và tôi nghĩ: "Yeah, thầy ấy có một ý kiến rất hay."
Tôi suy nghĩ trong một thời gian dài.
Điều khiến tôi bức rức đó là, khi đang thực hiện chức năng, thì dương vật không ngọ nguậy.
(Cười) Điều gì đó thú vị đang diễn ra.
Tôi tiếp tục, thu thập thành mô, làm chúng cương cứng, chia nhỏ rồi mổ xẻ dưới kính hiển vi để quan sát, môt cách đầy đủ nhất, các hình xoắn chồng chéo của collagen ở một số loài.
Nhưng thay vào đó, tôi nhìn thấy thứ này
Một lớp bên ngoài và một lớp bên trong.
Mũi tên chỉ trục dài khung xương.
Tôi thật sự ngạc nhiên về điều này.
Những người khác cũng vậy.
Tại sao thế?
Đó là bởi vì trên lý thuyết ta biết rằng có một cách khác để sắp xếp các sợi tơ trong hệ khung xương thủy tĩnh, đó là với những sợi tơ tại góc 0 độ và góc 90 độ trên trục dài.
Vấn đề là, chưa một ai nhìn thấy chúng trước đây trong tự nhiên.
Giờ đây, chính tôi đang nhìn thấy nó.
Các sợi tơ đó xếp theo chiều hướng đặc thù đem đến cho khung xương hành vi rất rất đặc biệt.
Tôi sẽ chiếu một mô hình làm bằng chất liệu tương tự:
cùng loại vải cotton, cùng bong bóng, cùng áp lực bên trong.
Khác biệt duy nhất là cách sắp xếp các sợi tơ.
Có thể thấy, không giống như mô hình xoắn chéo, mô hình này chống giãn nở, co rút và uốn cong,
cho thấy rằng các tường mô đang làm nhiều việc hơn là chỉ bao phủ lấy các mạch mô.
Chúng là phần không thể thiếu của khung xương dương vật.
Nếu không có thành tường quanh mô cương cứng, nếu chúng không gia cố theo hướng này, hình dạng sẽ thay đổi, dương vật khi cương vẫn có thể bị uốn cong, và sự cương cứng sẽ không hiệu quả.
Đó là quan sát với những ứng dụng y khoa rõ ràng trên người, nhưng tôi nghĩ nó cũng liên quan theo nghĩa rộng, tới việc thiết kế các bộ phận giả, robot mềm, bất cứ thứ gì về cơ bản, có sự thay đổi lớn về hình dáng và độ cứng.
Kết luận: Cách đây 20 năm, khi nghe tôi nói "Tôi thích giải phẫu học," một người cố vấn đã nói rằng "Giải phẫu học là một ngành buồn tẻ."
Anh ta có lẽ đã sai.
Tôi thật sự tin rằng vẫn còn rất nhiều thứ để học về cấu trúc và chức năng thông thường của cơ thể.
Không chỉ về sinh vật học về gen và phân tử, mà còn là về niềm vui.
Chúng ta còn rất ít thời gian.
Ta thường tập trung vào một loại bệnh, một mô hình, một vấn đề, nhưng kinh nghiệm của tôi nói rằng nên dành thời gian áp dụng rộng rãi ý tưởng vào hệ thống xem xem chúng có thể đi tới đâu.
Cuối cùng, nếu khái niệm khung xương không xương sống đem lại hiểu biết về hệ sinh sản của động vật có vú, sẽ có rất nhiều mối liên hệ hoang dại và hữu ích ngoài kia đang chờ ta khám phá.
Xin cám ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi đã có câu trả lời cho câu hỏi mà tất cả chúng ta đều thắc mắc.
Câu hỏi chính là, Tại sao chữ X lại biểu thị cho ẩn số ?
Tôi biết chúng ta đã được học điều đó trong lớp học Toán, nhưng hiện tại nó hiện diện khắp nơi trong đời sống văn hóa-- Giải thưởng X, Hồ sơ X, Dự án X,TED X
Nó có thể xuất phát từ đâu?
Khoảng sáu năm về trước Tôi đã quyết định sẽ học tiếng Ả-rập, đó hóa ra lại một ngôn ngữ vô cùng lôgic.
Để viết một từ hoặc một cụm từ hoặc một câu bằng tiếng Ả-rập cũng giống như là tạo ra một phương trình toán học, bởi vì từng phần đều cực kỳ chính xác và chứa đựng rất nhiều thông tin.
Đó là một trong những lý do mà chúng ta thường nghĩ đến rất nhiều bởi vì khoa học , toán học và cả kỹ thuật Phương Tây thực sự được phát triển trong những thế kỉ đầu tiên của Công nguyên bởi những người Ba Tư và Ả-rập và Thổ Nhĩ Kỳ.
Điều này bao gồm một hệ thống nho nhỏ trong tiếng Ả-rập được gọi là Al-jebra.
Và al-jebr dịch gần chính xác là "hệ thống làm tương thích những phần khác nhau."
Al-jebr cuối cùng dịch thành tiếng Anh có nghĩa là đại số học.
Một trong số nhiều ví dụ.
Những đoạn văn tiếng Ả-rập mà chứa đựng trí tuệ về toán học cuối cùng cũng tìm đường đến được với châu Âu-- cụ thể là Tây Ban Nha -- vào thế kỉ 11 và 12.
và khi chúng du nhập đến đây đã có được sự quan tâm to lớn trong việc dịch trí tuệ này thành một ngôn ngữ châu Âu.
Tuy nhiên lại phát sinh những vấn đề.
Một vấn đề đó là có những âm trong tiếng Ả-rập mà không thể nói trong âm giọng châu Âu nếu không có nhiều sự tập luyện.
Hãy tin tôi ở điểm này.
Cũng vì vậy,những âm đó có khuynh hướng không thể được đại diên bởi những ký tự sẵn có trong ngôn ngữ châu Âu.
Sau đây là một trong những "thủ phạm".
Đây là từ SHeen, và nó tạo nên âm làm chúng ta nghĩ như SH--"sh"
Nó cũng là ký tự đầu tiên của từ shalan, với nghĩa là "something(một thứ gì đó)" giống như từ "something" trong tiếng Anh-- một thứ gì đó chưa được định nghĩa, chưa được biết đến.
Hiện nay trong tiếng Ả-rập, chúng ta có thể khiến nó trở nên xác định bằng cách thêm vào mạo từ xác định "al".
Vì vậy trở thành al-shalan -- nghĩa là thứ chưa được biết đến.
Và đây là từ xuất hiện xuyên suốt trong toán học thời kỳ đầu, ví dụ như những bằng chứng có nguồn gốc từ thế kỷ 10 này.
Vấn đề đối với những học giả Tây Ban Nha thời Trung cổ những người mà đã được giao trọng trách dịch tài liệu này đó là từ SHeen và từ shalan không thể được diễn tả trong tiếng Tây Ban Nha bởi vì tiếng Tây Ban Nha không có SH, âm "sh" đó.
Vì vậy theo quy ước, họ tạo ra 1 luật lệ mà ở đó họ mượn âm CK, âm "ck", từ tiếng Hy Lạp cổ với hình thức của ký tự Kai.
Sau đó khi tài liệu này được dịch thành ngôn ngữ châu Âu phổ biến, ví dụ như tiếng La-tinh, họ đơn giản chỉ cần thay thế ký tự Kai của Hy Lạp bằng ký tự La-tinh X.
Và một khi điều đó xảy ra, một khi tài liệu này bằng tiếng La-tinh nó đã tạo nên nền tảng cho sách giáo khoa toán học trong suốt 600 năm.
Tuy nhiên bây giờ chúng ta có câu trả lời cho câu hỏi.
Tại sao X lại biểu thị cho ẩn số?
X là điều chưa biết bởi vì quý vị không thể nói âm "sh" trong tiếng Tây Ban Nha
(Cười) Và tôi nghĩ điều đó rất đáng để chia sẻ
(Vỗ tay)
Tôi chuyên làm các minh họa y học, và quan điểm của tôi hơi khác biệt một chút.
Từ nhỏ, tôi đã chiêm ngưỡng các cách minh họa sự thật và cái đẹp trong mĩ thuật cũng như sự thật và cái đẹp trong khoa học.
Và, dù sự thật hay cái đẹp, tự nó riêng lẻ, đã rất tuyệt vời rồi -- hai điều này còn được những thứ vô cùng tuyệt vời theo đuổi -- sự thật và cái đẹp, khi chúng là các hình mẫu hoàn mĩ từ góc độ khoa học và toán học, thì cũng như là cặp sinh đôi dính liền lý tưởng mà nhà khoa học nào cũng muốn hò hẹn.
(Tiếng cười) Có cách minh họa sự thật như là những thứ đáng kính sợ nghĩa là chúng là thứ đáng để bạn tôn thờ.
Chúng là những hình mẫu hoàn mĩ đầy sức mạnh. Ta không thể hạ thấp tầm quan trọng của chúng.
Chúng độc đáo. Chúng hữu dụng -- đôi khi, dù thông tin ban đầu không còn hữu dụng nữa, thì những minh họa ấy vẫn còn.
Và thật ra bạn có thể lật giở những tấm hình đó bây giờ, vì tôi không muốn nhìn mặt tôi trên màn chiếu.
Sự thật và cái đẹp thường là những thứ tối nghĩa với những người không làm khoa học.
Chúng là những thứ miêu tả cái đẹp theo một cách mà bạn chỉ có thể cảm nhận được nếu bạn hiểu ngôn ngữ và cú pháp của người nghiên cứu đối tượng trong đó sự thật và cái đẹp được biểu hiện.
Nếu bạn nhìn vào phương trình E = mc bình phương, nếu bạn nhìn vào hằng số vũ trụ, ở đây có một lý tưởng mà loài người hằng ấp ủ, đó là sự sống phức tạp chỉ phát triển từ những con số mô tả vũ trụ -- đây là những điều thật là khó hiểu.
Và điều mà tôi đã cố gắng làm từ khi tôi được đào tạo để trở thành nhà minh họa y học -- từ khi tôi học đồ họa từ ba tôi, một nhà điêu khắc và người thày đồ họa của tôi -- tôi đã muốn kiếm ra một cách giúp mọi người thấu cảm sự thật và cái đẹp trong khoa học sinh học bằng cách dùng hoạt họa, dùng tranh vẽ, bằng cách kể chuyện sao cho những thứ không phải lúc nào cũng rõ ràng với mọi người có thể được mang ra trình bày, có thể được dạy, và được hiểu.
Học sinh ngày nay chìm đắm trong một môi trường trong đó các em học các môn học có sự thật và cái đẹp ẩn giấu trong đó, nhưng các môn ấy được dạy theo cách chia thành từng phần nhỏ kết cục là sự thật và cái đẹp không phải lúc nào cũng rõ ràng nữa.
Điều này có thể ví von như cái công thức súp gà ngày xưa theo đó bạn đun sôi gà tới mức mất hết cả mùi vị.
Ta không muốn làm điều đó với học sinh của chúng ta.
Thế nên, ở đây ta có một cơ hội để thật sự mở cửa nền giáo dục.
Và tôi nhận được một cú điện thoại từ Robert Lue ở Đại học Harvard, Khoa Sinh học Phân tử và Tế bào, vài năm trước. Anh ấy hỏi xem nhóm của tôi và tôi có hứng thú và thật sự muốn thay đổi cách giảng dạy y học và khoa học ở Harvard không.
Thế là chúng tôi bắt đầu một dự án khám phá tế bào -- khám phá sự thật và cái đẹp sẵn có trong sinh học phân tử và tế bào để học sinh có thể hiểu bức tranh toàn cảnh trên đó các em có thể ráp những thông tin đã được học.
Các em có thể hình dung trong đầu hình ảnh tế bào như là một thành phố lớn, hối hả, vô cũng phức tạp đầy những máy tính siêu vi.
Và những cỗ máy nhỏ xíu này thực sự là trung tâm của sự sống.
Những cỗ máy nhỏ xíu này, cái mà những kĩ sư nanô trên khắp thế giới đều thèm muốn, là những thiết bị tự điều hành, có sức mạnh lớn, vô cùng chính xác được làm từ các chuỗi axit amin.
Và những cỗ máy nhỏ xíu này cung cấp năng lượng cho tế bào di chuyển.
Chúng cấp năng lượng cho tế bào phân chia. Chúng cấp năng lượng cho trái tim của chúng ta.
Chúng cung cấp năng lượng cho trí não chúng ta.
Và thế, điều chúng tôi muốn làm là tìm ra làm sao để biến câu chuyện này thành một đồ họa trọng yếu cho BioVisions của Harvard, đây là một trang web của Harvard dành cho các sinh viên khoa sinh học phân tử và tế bào của trường để -- bên cạnh các thông tin trên chữ bên cạnh tất cả những thứ quá là mô phạm -- sẽ ghép mọi thứ lại bằng hình ảnh, để cho các em sinh viên khắc vào tâm trí hình ảnh một tế bào thật ra là cái gì với tất cả sự thật và cái đẹp trong đó, và có thể học với hình ảnh này trong đầu, để cho trí tưởng tượng của các em được thắp sáng, để niềm đam mê của các em được thắp sáng và để các em có thể đi tiếp từ đó và dùng những hình ảnh trong đầu này để tạo ra những phát minh mới và có thể tìm ra thật ra sự sống vận hành như thế nào.
Thế là chúng tôi bắt đầu bằng cách xem các phân tử này ghép lại với nhau như thế nào
Chúng tôi làm việc theo một chủ đề, ấy là, anh có các đại thực bào đang đi theo mao mạch, chúng chạm vào bề mặt của thành mạch và thu thập thông tin từ tế bào trên thành mao mạch, và chúng được cấp thông tin là có một sự viêm loét ở đâu đó ngoại bào, mà các đại thực bào không thể tự thấy hay cảm nhận.
Nhưng chúng nhận được thông tin khiến chúng dừng lại, khiến chúng tự biết phải tạo ra tất cả những thành phần khác nhau cần để thay đổi hình dạng, và cố gắng ra khỏi mao mạch để xem cái gì đã xảy ra.
Thế là các động cơ phân tử này -- chúng tôi phải làm việc với các nhà khoa học Harvard và mẫu của ngân hàng dữ liệu về những phân tử vô cũng chính xác và tìm ra chính di chuyển thế nào, và tim ra chúng làm những gì.
Và tìm ra làm thế nào để thể hiện một cách trung thực những gì đang xảy ra nhưng không trung thực đến mức những chi tiết nhỏ đầy chặt tế bào cản trở viễn cảnh chung.
Và thế là, tôi sắp cho các bạn xem một phiên bản của Reader's Digest về phần đầu của bộ phim mà chúng tôi đã thực hiện. Dự án vẫn đang tiếp tục và sẽ kéo dài bốn hay năm năm nữa.
Và tôi mong các bạn hãy xem cái này mà thấy cách tế bào sản xuất -- những máy di chuyển bé nhỏ này, chúng gọi là thế năng -- lấy những tải hàng khổng lồ thách thức một chú kiến có kích thước tương đương.
Ta hãy chạy phim nào!
Nhưng những cỗ máy bé nhỏ cung cấp năng lượng nội bào này thật sự rất đáng kinh ngạc, và chúng thật sự là nguồn cội của sự sống bởi vì tất cả các cỗ máy này tương tác với nhau.
Chúng chuyển thông tin cho nhau.
Chúng khiến những việc khác nhau xảy ra trong tế bào.
Và cuối cùng thì tế bào sẽ sản xuất nhưng phần cần thiết khi cần, từ các dữ liệu mang từ nhân tế bào ra, bằng các phân tử đọc mã gen.
Chẳng có sự sống nào, từ nhỏ nhất tới mọi người ở đây, có thể tồn tại mà không có những cỗ máy bé xíu này.
Mà trên thực tế, nếu không có những cỗ máy này, thì khán phòng này, anh Chris ạ, sẽ thưa thớt lắm đây.
(Tiếng cười) (Nhạc) Đây là anh chàng chuyển phát FedEx của tế bào.
Anh chàng bé nhỏ này gọi là kinesin, và anh ta kéo một bao đầy prô-tê-in mới được sản xuất tới nơi cần tới trong tế bào -- dù là tới một màng nào đó, hay là tới bào quan, dù là để xây cái gì đó hay sửa cái gì đó.
Và mỗi chúng ta có khoảng 100,000 những thứ này đang chạy vòng quanh, ngay lúc này, ở mỗi trong cả triệu triệu tế bào của ta.
Thế nên, dù bạn cảm thấy lười biếng tới đâu đi chăng nữa, thực ra, cơ bản mà nói, cũng không phải là bạn đang không làm gì đâu.
(Tiếng cười) Thế nên điều tôi muốn các bạn làm khi về nhà là nghĩ về điều này, và nghĩ về các tế bào của ta có sức mạnh biết bao.
Và nghĩ về một số thứ mà chúng ta đang khám phá ra về cơ học tế bào.
Khi mà ta đã hiểu thấu tất cả những thứ đang xảy ra rồi -- và, tin tôi đi, chúng ta chỉ biết gần một phần trăm cái gì đang xảy ra thôi -- khi mà ta đã tìm ra cái gì đang xảy ra rồi, chúng ta thật sự sẽ có khả năng điều khiển việc ta nên làm với sức khỏe của ta, việc ta làm gì với các thế hệ sau này, và việc chúng ta sống lâu tới bao nhiêu tuổi.
Và hi vọng là chúng ta sẽ có thể dùng điều này để khám phá nhiều sự thật hơn, và nhiều cái đẹp hơn.
(Nhạc) Nhưng đáng kinh ngạc thật đấy, làm sao những cỗ máy bé xíu này biết được tế bào cần gì, để chúng thực thi mệnh lệnh.
Chúng làm việc cùng nhau. Chúng khiến tế bào làm việc cần làm.
Và việc chúng làm việc với nhau giúp cơ thể ta -- những thực thể khổng lồ mà chúng sẽ không bao giờ thấy -- hoạt động đúng guồng.
Hãy thưởng thức phần còn lại của chương trình.
Xin cám ơn. (Vỗ tay)
Tôi nghiên cứu về vi khuẩn
Và sau đây tôi sắp sửa cho các bạn xem một vài đoạn phim làm từ các tấm hình chuyển động liên tục (stop-motion) tôi vừa thực hiện gần đây Trong đoạn phim ngắn này bạn sẽ nhìn thấy vi khuẩn tích tụ các khoáng chất từ chính môi trường sống của chúng trong khoảng một giờ đồng hồ.
Vâng những gì bạn đang nhìn thấy trên đây chính là quá trình chuyển hóa vi khuẩn, và từ quá trình này vi khuẩn tạo ra điện tích
và điện tích này thu hút kim loại từ môi trường xung quanh chúng.
Và các loại kim lại này tích tụ lại thành các khoáng chất trên bền mặt của vi khuẩn.
Một trong những vấn đề phổ biến hiện nay trên toàn thế giới đó là không phải tất cả mọi nơi đều được tiếp cận với nguồn nước sạch.
Và quá trình khử muối là quá trình loại bỏ muối.
Chúng ta có thể sử dụng nguồn nước này để uống và phục vụ nông nghiệp.
Việc loại bỏ muối trong nước -- đặc biệt là nước biển thông qua thẩm thấu ngược là một phương pháp then chốt đối với các quốc gia chưac tiếp cận được với các nguồn nước sạch trên toàn cầu.
Vậy việc thẩm thấu ngược nước biển là công nghệ sử dụng màng lọc.
Chúng tay lấy nước từ biển và tạo áp suất.
Sau đó áp suất này tác dụng lực lên nước biển thông qua màng lọc.
Quá trình này cần nguồn năng lượng từ đó tạo ra nguồn nước sạch.
Nhưng quá trình này cũng để lại dung dịch muối cô đặc hay còn gọi là nước muối.
Tuy nhiên, công nghệ này khá đắt tiền và không phải quốc gia nào trên thế giới cũng có thể chi trả được.
Ngoài ra, lượng nước muối được tạo ra thông thường lại được đổ xuống biển.
Và điều này gây tổn hại tới hệ sinh thái trong tại khu vực biển mà lượng nước muối đó được đổ xuống.
Hiện nay, tôi đang làm việc tại Singapore và đây là một quốc gia thật sự đang dẫn đầu về công nghệ khử muối.
Singapore đang dự định đến năm 2060 có thể sản xuất 900 triệu lít nước mỗi ngày bằng phương pháp khử muối.
Nhưng điều đó cũng đồng thời tạo ra một lượng nước muối khử mặn lớn tương đương.
Và đó chính là lí do khiến tôi bắt tay vào việc nghiên cứu các loại vi khuẩn.
Những gì chúng tôi đang làm hiện nay đó là tích tụ kim loại như là canxi, kali, magie ra khỏi nước muối từ quá trình khử.
Theo đó, chỉ tính riêng magie và lượng nước như tôi vừa đề cập ở trên tương đương với 4.5 tỷ đô của ngành công nghiệp khai khoáng tại Singapore -- một đất nước không hề có bất cứ nguồn tài nguyên nào.
Tôi muốn các bạn hãy thử hình dung một ngành công nghiệp khai khoáng theo cách mà nó chưa từng tồn tại trước đó; hãy tưởng tượng một ngành công nghiệp khai khoáng không tàn phá Trái Đất; hãy tưởng tượng vi khuẩn sẽ giúp đỡ chúng ta khai khoáng bằng cách tích tụ và kết tủa, và lắng đọng hóa các khoáng sản ra khỏi nước muối trong quá trình khử mặn.
Và những gì các bạn thấy ở đây chính là sự bắt đầu của một ngành công nghiệp đang trong quá trình thử nghiệm, một ngành công nghiệp khai khoáng hòa hợp với thiên nhiên.
Xin cảm ơn!
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi sẽ giải mã cho các bạn 3 ví dụ về những mẫu thiết kế mang tính biểu trưng, và điều này hoàn toàn hợp lí khi tôi là người giải thích cho các bạn vì tôi có bằng Cử nhân về Văn học.
(Cười) Nhưng tôi cũng nổi tiếng là một nhân vật truyền hình thiểu số và một nhà sưu tầm nhiệt huyết cuốn tập san Các Thiết kế trong tầm tay, vì vậy tôi biết khá rõ mọi thứ.
Bây giờ tôi biết chắc là các bạn nhận ra vật này; Nhiều người trong số các bạn có thể đã nhìn thấy nó khi bạn hạ cánh khí cầu cá nhân của bạn tại sân bay quốc tế Los Angeles trong vài ngày gần đây.
Đây được gọi là Theme Building là cái tên mà theo nhiều lí do vẫn còn chưa rõ.
Và nó có lẽ là ví dụ điển hình nhất chúng ta có được tại Los Angeles về kiến trúc ngoài hành tinh cổ đại.
Nó được khai quật lần đầu tiên vào năm 1961 khi mà họ đang xây dựng sân bay LAX, mặc dù nhiều nhà khoa học tin rằng nó có từ khoảng năm 2000 trước Công Nguyên, khi mà nó được sử dụng là một trạm không gian đa chiều bận rộn bởi các phi hành gia cổ đại những người đầu tiên định cư ở hành tinh này và nuôi dưỡng giống loài của chúng ta từ nền tảng chưa có văn minh bằng việc cho chúng ta món quà là ngôn ngữ viết và công nghệ và món quà là các nhà hàng xoay vòng.
Nó được cho là đã thay thế cho các trạm vũ trụ cũ được đặt tại,đương nhiên là Sronehenge và được coi là một bước tiến bởi thiết kế gọn gàng, không có các tu sự treo xung quanh và rõ ràng,dễ dàng đỗ xe hơn.
Khi nó mới được tìm ra, nó đã mở ra một kỉ nguyên mới của thiết kế tiến bộ mang tầm vóc tương lai từ thời cổ xưa được gọi là Googie, tương tự với thời kì Động cơ mới, một sự dùng sai tên.
Xét cho cùng, những phi hành gia cổ đại, những người dùng nó đã không đi lại bằng máy bay thường xuyên, thay vào đó là di chuyển bằng những con rắn có cánh được vận hành bởi những sọ thủy tinh.
(Vỗ tay) (Nhạc) Ah vâng, cái bàn.
Chúng ta dùng nó mỗi ngày.
Và trên nó, là cái vắt nước cam.
Nó được thiết kế bởi Philippe Starck, người mà tôi tin rằng đang ở dưới hàng ghế khán giả ngay lúc này.
Và bạn có thể tháy rõ đây là thiết kế của Starck bởi sự chính xác, tính khôi hài, sự tiến bộ và sự đảm bảo về sự dữ dội tức thì.
(Cười) Đây là một thiết kế thách thức trực giác của bạn -- Nó không phải như bạn nghĩ khi bạn nhìn thấy nó lần đầu tiên.
Nó không phải là một mẫu dĩa được thiết kế để tóm lấy ba món khai vị ngay một lúc, điều này có vẻ rất hữu dụng khi ở ngoài hành lang, Tôi có thể cam đoan như vậy.
Và mặc cho sự ảnh hưởng hiển nhiên bởi những phi hành gia cổ đại và vũ trụ già cỗi và thuyết 3 chân, nó không phải thứ gì được thiết kế nhằm gắn vào não các bạn và hút hết mọi suy nghĩ ra.
Nó thực tế là một công cụ vắt cam và khi tôi đã nói như vậy, thì bạn sẽ không bao giờ coi nó như một thứ khác nữa.
Nó cũng không phải là một chuẩn mực thiết kế, nó là một chuẩn mực cho sự tiện dụng của thiết kế.
Bạn có thể mang nó về nhà, không giống như Theme Building, cái mà sẽ ở lại đó mãi mãi.
Nó có giá phải chăng và có thể về nhà với bạn và như thế đấy nó có thể đứng trên giá bếp của các bạn -- Nó không thể chui vào tủ quần áo của bạn; tin tôi đi, tôi đã phát hiện ra rằng -- nó làm nó cho giá bếp của bạn trở thành một chuẩn mực thiết kế.
Một thứ nữa về nó, nếu bạn có nó ở nhà, đẻ tôi nói cho bạn nghe một điều mà có thể bạn chưa biết: khi bạn ngủ, nó sẽ sống dậy và đi quanh nhà bạn và vào check hòm thư của bạn và trông chừng bạn lúc ngủ.
(Vỗ tay) Được rồi, vật này là gì nhỉ?
Tôi không biết.Tôi không hề biêt nó là cái gì,
Nó trông thật kinh khủng. Nó có phải là một cái đĩa nhỏ không?
Tôi không thể hiểu nổi.
Có ai biêt khồn ạ?Chi?
Nó là một cái ...iPhone.iPhone.
Oh phải,tôi nhớ rồi Tôi có cả gạch sàn phòng tắm nhà tôi được thiết kế với chúng từ lâu lắm rồi.
Không, nhưng tôi cũng có iPhone. Tất nhiên tôi có rồi.
Đây là chiếc máy iPhone yêu quý của tôi.
Tôi làm được nhiều thứ trên chiếc máy nhỏ bé này.
Tôi rất thích dùng nó để đọc sách.
Hơn thế, tôi thích mua sách qua nó mà tôi không bao giờ phải thấy tội lỗi vì không đọc chúng bởi chúng vào đây và tôi không bao giờ thấy chúng nữa và nó thật tuyệt vời.
Tôi sử dụng nó mỗi ngày để đo cân nặng của một con bò, chẳng hạn.
Thường xuyên tôi phải công nhận rằng tôi đã thực hiện các cuộc gọi bằng chiếc điện thoại này.
Tuy nhiên tôi thường quên nó.
Đây là thiết kế mà khi bạn nhìn thấy nó, bạn quên nó luôn.
Rất dễ để quên mất nguyên nhân xui khiến điều này điều mà xảy ra vào năm 2007 khi bạn lần đầu tiên chạm vào thứ này vì nó trở nên thịnh hành một cách nhanh chóng và bởi vì việc ngay lập tức chúng ta làm theo những hành vi này và biến nó thành phần mở rộng của cuộc sống của chúng ta.
Không giống như Theme Building, đây không phải là công nghệ ngoài hành tinh.
Tôi có thể nói rằng cái mà nó làm là đã phổ biến công nghệ cái mà, không giống những người trong căn phòng này, đối với nhiều người khác trên thế giới, vẫn cảm thấy rất xa lạ, và làm cho nó ngay lập tức cảm thấy thân thuộc.
Và không giống như công cụ vắt nước cam, nó không đe dọa sẽ gắn vào não của các bạn, mà thay vào đó, nó chỉ đơn giản cứ gắn vào não của các bạn thôi.
(Cười) Và thậm chí bạn còn không để ý là nó đã xảy ra.
Vậy thế đấy.Tên tôi là John Hodgeman.
Tôi vừa mới giải mã thiết kế.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi luôn muốn trở thành một phòng thí nghiệm di động trong các cuộc xã giao để cộng hưởng với những cảm xúc, tâm tư, ý định,động lực của mọi người qua hành động đến gần với họ
Là một nhà khoa học, tôi luôn muốn đo lường sự cộng hưởng đó cái cảm xúc của người khác xuất hiện rất nhanh chóng, chỉ trong nháy mắt.
Chúng tôi trực cảm những cảm xúc của con người. Chúng tôi biết được ý nghĩa trong những hành động của họ thậm chí trước khi chúng xảy ra
Chúng tôi luôn đứng trên lập trường là đới tượng chủ quan của người nào đó
Chúng tôi lúc nào cũng làm thế. Không thể từ bỏ được.
Điều quan trọng là những công cụ chúng ta sử dụng để tìm hiểu chính mình, để tìm hiểu thế giới xung quanh mình, được hình thành trên lập trường đó.
Về bản chất chúng ta mang tính xã hội
Nên cuộc hành trình trong trong lãnh vực bệnh tự kỷ thực sự khởi đầu khi tôi sống tại một khu nội trú cho bệnh nhân tự kỷ trưởng thành
Hầu hết từng người trong họ đã trải qua gần hết đời mình cư trú lâu dài trong các bệnh viện.
Hình ảnh này đã khá lâu rồi.
Đối với họ, tự kỷ có tính tàn phá thật đáng sợ.
Họ gánh chịu những khiếm khuyết về trí tuệ rất sâu sắc
Họ không nói chuyện.
Nhưng trên tất cả họ bị cô lập một cách lạ thường khỏi thế giới xung quanh mình, môi trường của mình và mọi người xung quanh.
Thực ra, một lúc nào đó, nếu bạn đi vào một ngôi trường cho những người tự kỷ, bạn sẽ nghe thấy rất nhiều tiếng ồn, rất nhiều sự náo động, hành động, và mọi người đang làm gì đó
nhưng họ chỉ làm những việc đó một mình.
Họ có thể đang ngắm một bóng đèn trên trần nhà hoặc bị cô lập trong một xó xỉnh nào đó hay họ bị vướng vào những chuyển động mang tính lặp đi lặp lại những chuyển động tự phát mà không đem lại kết quả gì
Bị cô lập cực độ
Hiện nay chúng ta biết tự kỷ là một sự ngắt quãng của sự cộng hưởng mà tôi đang nói với các bạn ở đây
Đây là những kỹ năng sống còn.
Mà chúng ta được kế thừa qua hàng chục ngàn năm một sự tiến hoá
Bạn thấy đó, trẻ con được sinh ra trong tình trạng hoàn toàn yếu ớt
Không có người chăm sóc, chúng không thể sống được, vậy nên điều đó chứng minh cho lí lẽ là tự nhiên đã phú cho chúng những cơ chế sinh tồn.
Chúng định hứơng cho người chăm sóc.
Từ những ngày và những tuần đầu đời, trẻ con thích nghe âm thanh từ con người hơn là âm thanh của môi trường.
Chúng thích nhìn ngừơi hơn đồ vật. và thậm chí khi chúng nhìn con người chúng nhìn vào mắt họ, vì đôi mắt là cửa sổ dẫn vào kho tàng của những trải nghiệm của ngừơi khác vì thế chúng thậm chí thích nhìn vào những người đang nhìn chúng hơn là những người đang nhìn chỗ khác
Chúng định hướng cho người chăm sóc.
Người chăm sóc tìm con trẻ.
Ngoài màn vũ đạo củng cố qua lại này ra còn có rất nhiều điều quan trọng khác liên quan đến sự xuất hiện của trí tuệ trí não xã hội, bộ não xã hội, còn tuỳ.......
Chúng ta luôn nghĩ về chứng tự kỷ như một điều gì đó xảy ra trong cuộc sống sau này
Không phải thế. Nó bắt đầu cùng với sự khởi đầu của sự sống
KHi trẻ em gắn kết với người chăm sóc, chúng sớm nhận ra rằng có cái gì đó giữa hai tai mà rất quan trọng bạn không thể nhìn thấy nó--nhưng rất quan trọng
đó là cái gọi là sự chú ý
Chúng sớm học hỏi rằng thậm chí trước khi chúng có thể thốt ra một từ mà lôi kéo được sự chú ý và di chuyển đến nơi nào đó để lấy cái mình muốn
Chúng cũng học cách quan sát theo ánh mắt con người vì bất cứ cái gì mà người ta đang nhìn thì đó là cái mà người ta đang nghĩ đến
Và chúng bắt đầu học biết được ý nghĩa nhiều thứ, vì khi người ta nhìn vào cái gì đó hay người nào đó chỉ tay về cái gì đó họ không chỉ nhận biết một ám hiệu về phương hướng
mà còn nhận biết ý nghĩa của người đó về điều gì đó, về thái độ, và sau đó
chúng bắt đầu xây dựng hình thể của các ý nghĩa nhưng chỉ những ý nghĩa đạt được trong phạm vi tương tác xã hội
Những ý nghĩa có được như một phần kinh nghiệm của chúng chia sẻ với những người khác.
Đây là một bé gái 15 tháng tuổi nhỏ bé cháu mắc chứng tự kỷ
Tôi tiến đến rất gần cháu đến độ mà có lẽ tôi chỉ cách 2 inch so với mặt cháu, và cháu khá sao nhãng với sự hiện diện của tôi
Tưởng tượng nếu tôi làm thế với bạn tôi tiến đến chỉ cách mặt bạn 2 inch
Bạn có lẽ sẽ làm hai việc phải không nào?
Bạn có lẽ giật lùi lại.
Hay gọi cảnh sát (Cười) Bạn sẽ làm gì đó, vì thực chất không thể nào xâm nhập không gian thân thể của ai đó mà không gặp phải sự phản ứng
Chúng tôi làm thế đó, nhớ là, bằng trực giác
Đây là sự khôn ngoan của cơ thể chúng ta. Nó không phải là cái gì đó được dàn xếp bởi ngôn ngữ.
Cơ thể chỉ đơn giản hiểu biết thế
chúng ta đã biết điều này lâu lắm rồi
Đây không phải là điều xảy đến với loài người mà thôi
mà còn với những loài họ hàng của chúng ta vì nếu bạn là một chú khỉ bạn nhìn một chú khỉ khác mà ở vị trí cấp bậc cao hơn bạn hành động đó được coi như một dấu hiệu đe doạ và bạn sẽ chẳng sống được bao lâu nữa đâu
Có cái gì đó trong những loài khác được gọi là những cơ chế sống còn không có chúng thì những loài này căn bản không tồn tại Đưa những cơ chế này vào ngữ cảnh con người và đây là điều mà đơn giản là chúng ta cần hành động theo xã hội
Cô bé hoàn toàn xa lạ với tôi, khi tôi lại gần cháu bạn nghĩ có lẽ cô bé nhìn thấy bạn nghe thấy bạn
Vài phút sau, cô bé đi vào góc phòng tìm thấy một mẩu kẹo M & M
Thế là tôi không thể thu hút sự chú ý của cháu nhưng thứ gì đó đã làm được
Hầu hết chúng ta đều tạo một sự phân chia rạch ròi giữa thế giới vật chất và thế giới con người
Với cháu bé này, cái ranh giới đó không rõ ràng cho lắm thế giới của con người không thu hút được cháu như chúng ta muốn thế
Hãy nhớ là chúng ta học được rất nhiều qua cách chia sẻ kinh nghiệm
Cái mà cháu bé này đang làm là đường lối học hỏi đang bị phân tuyến theo từng lúc khi cháu càng tự cô lập mình
Vậy nên đôi lúc ta cảm thấy bộ não là tất định bộ não quyết định con người chúng ta trở thành
Nhưng thực tế bộ não cũng trở thành con người của chúng ta ngay lúc mà những hành vi của cháu đang bị rút ra khỏi lãnh địa của sự tương tác xã hội, đây là điều đang xảy ra với trí não của cháu và đây là điều đang xảy ra với bộ não
Tự kỉ là chứng có tình trạng gien mạnh nhất trong những dạng rối loạn phát triển thần kinh
và nó là chứng rối loạn não bộ
Nó bắt đầu trước thời điểm mà đứa trẻ được sinh ra
Hiện tại chúng ta đã biết có một dải rất rộng của chứng tự kỉ
Có những cá nhân bị khiếm khuyết trí tuệ sâu sắc, nhưng cũng là những người có tài
Có những người chẳng bao giờ nói chuyện Và những người nói quá nhiều
Có những cá nhân mà nếu bạn quan sát họ lúc ở trường, bạn sẽ thấy họ chạy dọc hàng rào chắn của trường cả ngày nếu bạn cứ để họ làm thế có những người không ngừng chạy tới bạn cố hết lần này đến lần khác lôi kéo bạn thường là theo một cách vụng về mà không có sự cộng hưởng trực tiếp
Điều này có lúc phổ biến hơn chúng ta nghĩ
Ki tôi bắt đầu lĩnh vực này, chúng tôi nghĩ có khoảng người mắc chứng tự kỉ trên 10,000 người, một tình trạng khá hiếm
Hiện nay thì nhiều hơn thế, khoảng 1 trên 100
Có hàng triệu người mắc chứng tự kỉ xung quanh chúng ta
Gánh nặng xã hội mà tình trạng này gây ra rất lớn Tại Mỹ, có lẽ khoảng 35 đến 80 tỉ dollar
Bạn biết không, hầu hết những quỹ đó có liên quan đến
thanh thiếu niên và dặc biệt là những người trưởng thành bị khiếm khuyết nặng, những người cần được chăm sóc liên tục với các dịch vụ đặc biệt và những dịch vụ đó
có thể từ 60 cho đến ngoài tầm 80,000 dolla một năm,
Những người đó không được hưởng sự điều trị sớm ngay từ đầu vì chúng ta biết rằng bệnh tự kỉ mang tính tự phát khi họ phân tuyến trên con đường học hỏi mà tôi đã đề cập
Chúng ta có thể nào phát hiện tình trạng này trong thời kì đầu và can thiệp vào bằng những phép điều trị Tôi có thể nói rằng, điều này có lẽ đã thay đổi cuộc đời tôi trong suốt 10 năm qua khái niệm mà chúng ta có thể làm giảm
tình trạng này Chúng ta có một cơ hội mở, vì bộ não được rèn luyện trong thời gian dài và cơ hội mở đó xảy đến trong 3 năm đầu của duộc đời
Không phải cánh cửa cho cơ hội đó đóng lại
Nhưng nó co hẹp lại đáng kể
Tuy nhiên độ tuổi trung bình để chuẩn đóan bệnh tại nước này vẫn vào tầm 5 tuổi và chỉ diễn ra với những nhóm người không có điều kiện tiếp cận với những dịch vụ y tế những nhóm người ở nông thôn, thiểu số thì độ tuổi chuẩn bệnh thường vẫn muộn hơn, Đây cũng giống như thể tôi đang lên án những cộng đồng có người tự kỉ với tình trạng ngày một nặng
Vậy nên tôi nghĩ chúng ta có một sự cấp bách về đạo đức sinh học
Khoa học có đó
nhưng chẳng có khoa học nào thích hợp nếu nó không tạo ra một sự ảnh hưởng lên cộng đồng, và chúng ta
không thể bỏ qua cơ hội đó được Vì trẻ em tự kỉ sẽ trở thành người lớn tự kỉ
và chúng tôi nghĩ đến những điều mà chúng ta có thể làm cho những em đó, cho những gia đình đó, từ sớm sẽ có những kết quả để đời cho bọn trẻ, cho gia đình và rộng hơn là cho cộng đồng
Đây là quan điểm của chúng tôi về bệnh tự kỉ
Có hơn 100 gien liên quan đến
chứng tự kỉ, Thực tế, chúng tôi tin rằng sẽ có một con số nào đó giữa khoảng 300-600 gien có liên quan đến chứng tự kỉ đến những sự dị thường của gien, hơn là bản thân gien
Chúng tôi thực sự có một câu hỏi ở đây, nếu có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra chứng tự kỉ làm thế nào bạn suy luận được những nguy cơ mắc phải kia
là những triệu chứng thật sự của bệnh? Vì những người như tôi Khi tôi bước vào phòng vui chơi của trẻ em Chúng tôi nhận ra ngay một đứa trẻ đang mắc bệnh tự kỉ.
Làm thế nào bạn suy luận được từ nhiều nguyên nhân sẽ dẫn đến một triệu chứng đồng nhất?
Câu trả lời là: điều nằm giữa và đó là sự phát triển
Thực tế, chúng tôi tập trung vào 2 năm đầu đời, vì những nguy cơ mắc phải kia không nhất thiết chuyển thành chứng tự kỉ
Chứng tự kỉ là tự phát
Liêu chúng ta có thể can thiệp vào những năm đầu đời đó chúng ta có lẽ làm nhẹ bớt chứng bệnh cho một số người, hay có lẽ thậm chí ngăn ngừa bệnh cho những người khác
Vậy, chúng ta làm cách nào?
Làm thế nào chúng ta thâm nhập vào cảm xúc cộng hưởng đó làm thế nào chúng ta thâm nhập vào người khác được?
Tôi vẫn nhớ khi mình tương tác với cô bé 15 tháng tuổi đó điều hiện lên trong đầu là làm thế nào để bước vào thế giới của cô bé
Cháu có đang nghĩ về tôi, về những người khác không?
Rất khó để làm được, vậy nên chúng tôi phải tạo ra những kỹ thuật.
Chúng tôi phải nhìn thế giới qua con mắt của cô bé
Và chúng tôi đã xây dựng những kỹ thuật này trong nhiều năm trước dựa trên sự theo dõi tầm mắt.
Chúng tôi có thể thấy mọi lúc cái mà trẻ em đang chú tâm vào
Đây là đồng nghiệp của tôi Warren Jones, người đã cùng tôi xây dựng dựng những cách thức nàynhững nghiên cứu này trong 12 năm qua
bạn thấy có một em bé 5 tháng tuổi vui vẻ đó là một bé trai 5 tháng tuổi sắp quan sát những gì mà thế giới mang lại mẹ của bé, người chăm sóc, nhưng cũng có những trải nghiệm mà cháu sẽ cảm nhận ở nơi trông trẻ này
Cái mà chúng tôi muốn làm đó là gói trọn thế giới và mang vào trong phòng thí nghiệm nhưng để làm thế, chúng tôi phải tạo ra những phương thức phức tạp để xem xét làm thế nào người lớn, trẻ nhỏ trẻ sơ sinh, tiếp xúc với thế giới theo từng khoảng khắc một
Và điều gì là quan trọng, điều gi là không?
Chúng tôi tạo ra những cách thức đó cái mà bạn thấy đây chúng tôi gọi là đường hầm của sự chú ý
Bạn đang xem một đoạn phim những khung hình được chia khoảng nửa giây qua con mắt của 35 em nhỏ đang phát triển một,điển hình
các em khoảng 2 tuổi chúng tôi dừng một khung hình và đây là điều mà các bé đang làm
Trong hình chụp, phần màu xanh đây là những bé mắc chứng tự kỉ
Trong khung hình này, các bé bình thường đang theo dõi hình cảm xúc thể hiện của bé trai khi em đang hoạch hoẹ với bé gái
Vậy những bé bị tự kỉ làm gì?
Các em chú tâm vào chuyển động liên tục của cánh cửa mở ra, đóng vào
Tôi có thể nói rằng sự phân tuyến mà bạn đang thấy không chỉ xuất hiện trong thí nghiệm 5 phút này của chúng tôi
Nó xuất hiện từng lúc trong cuộc sống thực tại của các cháu tâm trí các cháu đang hình thành và bộ não đang được phân hoá nghiêng về một cái gì đó hơn là cái đang xảy ra trong những sự ngang bằng điển hình
Chúng tôi lấy một cơ cấu từ những người bạn làm bác sĩ khoa nhi khái niệm về biểu đồ phát triển Khi bạn mang một đứa bé đến gặp bác sỹ nhi bạn có đựơc thông tin về chiều cao, cân nặng
Chúng tôi quyết định rằng mình sẽ tạo ra những biểu đồ phát triển về tính xã giao
chúng tôi tìm kiếm những đứa trẻ từ lúc mới sinh
cái mà bạn xem thấy tại đồ thị y là những đứa trẻ ở độ tuổi 2-3-4-5-6-9 tháng, cho tới khi chúng 24 tháng tuổi
đây là tỉ lệ thời gian mà chúng tập trung nhìn vào mắt của người khác đây là biểu đồ phát triển cúa chúng.
Chúng bắt đầu từ đây, chúng thích nhìn vào mắt người khác mà đồ thị biểu hiện khá ổn định
Có vẻ như nó tăng một chút ở những tháng đầu
Bây giờ hãy xem điều gì xảy ra cho những em bé mà sau này trở thành ngừơi tự kỉ
Có điều gì đó rất khác biệt
Đồ thị bắt đầu đi lên từ đây nhưng sau đó lại rơi tự do
Điều này giống như là chúng mang đến thế giới này một sự phản xạ mà định hướng chúng đến với những người khác nhưng lại không có lực bám
Nó giống như đang kích thích bạn bạn không cố dùng sự ảnh hưởng áp đặt lên những gì đang xảy ra, những cái đang định hướng cuộc sống hàng ngày của chúng
Chúng tôi nghĩ rằng những số liệu đó thật hữu ích theo cách nào đó, mà chúng ta muốn xem cái đã xảy ra trong 6 tháng đầu của cuộc đời, vì nếu bạn tương tác với một em bé khoảng 2-3 tháng tuổi bạn sẽ bị ngạc nhiên vì tính thích giao tiếp xã hội của các bé
Cái mà chúng ta thấy trong 6 tháng đầu của cuộc đời là hai nhóm này có thể đựơc tách biệt rất dễ dàng
sử dụng những phương cách này, và những cách khác Cái chúng tôi tìm ra là khoa học của mình, thực tế xác định tình trạng này rất sớm
Chúng ta không cần phải đợi tới khi những hành vi tự kỉ xuất hiện trong năm thứ 2 của cuộc đời
Nếu chúng ta đánh giá những điều mà, theo tiến hoá mà nói đựơc bảo toàn tốt, và xuất hiện trong thời kì phát triển từ rất sớm những thứ xuất hiện trong những tuần đầu đời Chúng ta có thể đẩy quá trình dò tìm bệnh tự kỉ về những tháng đầu tiên và đó là điều mà chúng tôi đang làm hiện nay
Chúng ta có thể tạo ra những kĩ thuật tốt nhất những phương thức tốt nhất để xác định các em bé nhưng cũng như không nếu chúng ta không tạo được sự ảnh hưởng lên những điều xảy ra trong thực tại , tại cộng đồng chúng sống
Chúng tôi muốn những thiết bị đó, tất nhiên đựơc triển khai bởi những người trong ngành những đồng nghiệp, bác sĩ sơ kỳ những người tiếp xúc với các em bé và chúng tôi cần chuyển hóa những kỹ thuật đó thành cái gì đó góp phần làm tăng giá trị cho nghề nghiệp của họ vì họ phải tiếp xúc với quá nhiều trẻ em
chúng tôi múôn làm điều đó ở mọi nơi để không bị sót bất kì bé nào
nhưng lại trái với luân lí nếu chúng ta cũng không có cơ sỡ hạ tầng cho sự can thiệp này
cho sự điều trị Chúng tôi phải có thể hợp tác với gia đình hỗ trợ họ giám sát những năm đầu của trẻ cùng với họ.
Chúng tôi cần phải đi từ chọn lọc toàn cầu cho đến sự tiếp cận điều trị toàn cầu vì những sự điều trị đó sẽ thay đổi cuộc đời của các em bé và gia đình của chúng
Khi chúng tôi nghĩ đến những gì mình có thể làm trong những năm đầu đời đó Tôi có thể nói rằng Ai đã làm việc tại lĩnh vực này lâu năm thì người đó sẽ cảm thấy được trẻ lại
Có một lí lẽ đó là môn khoa học mà ai đó đã nghiên cứu có thể thực sự ảnh hưởng đến thực tại thực sự, ngăn ngừa những trải nghiệm mà tôi thực sự đã bắt đầu trong cuộc hành trình trong lĩnh vực này
Có đôi lúc tôi đã nghĩ đây là một tình trạng khó uốn nắn
Không còn xa nữa khi chúng ta có thể làm rất nhiều điều
Và ý tưởng không phải là để chữa bệnh tự kỉ
Không phải thế
Cái chúng tôi muốn là đảm bảo những người bị tự kỉ có thể từng chút một được giải thoát khỏi những hệ quả tàn phá đi cùng với bệnh những khuyết tật về trí tuệ sâu sắc, thiếu kỹ năng ngôn ngữ, sự sô lập sâu sắc
thực ra, chúng tôi cảm thấy những ngừơi tự kỉ có một tiền đồ rất đặc biệt trong thế giới, chúng ta cần sự đa dạng, và họ có thể làm việc rất tốt
trong những lãnh vực thế mạnh: những tình húông có thể đoán biết, có thể khẳng định
Vì suy cho cùng, họ học biết về thế giới cũng giống như chỉ biết về nó mà không học cách làm thế nào để xoay xở với nó
Nhưng đây lại là thế mạnh, nếu bạn làm việc trong ngành kỹ thuật chẳng hạn
Và có những ngừơi tự kỉ với những khả năng nghệ thuật đang kinh ngạc
Chúng tôi muốn họ bộc lộ đựơc điều đó
Chúng tôi muốn thế hệ tiếp theo của những người tự kỉ sẽ không chỉ có thể phơi bày thế mạnh của mình mà còn thực hiện được những khả năng hứa hẹn đó
Cám ơn các bạn đã lắng nghe. (Vỗ tay)
Như phần đông các nhà báo, tôi là người duy tâm.
tôi thích khai phá những chuyện thú vị, nhất là những chuyện chưa ai kể.
Tôi chỉ đã không nghĩ rằng, vào năm 2011, phụ nữ vẫn được xếp vào hạng mục đó.
Tôi là chủ tịch của Hội nghị chuyên đề Nhà Báo và Phụ Nữ.
viết tắt là JAWS.
Cá mập. (Cười) Tham gia từ 10 năm trước, với mong muốn tìm ra những hình mẫu phụ nữ, tôi rất buồn lòng vì sự trì trệ trong lĩnh vực của mình, và ảnh hưởng của nó đến hình ảnh của chúng tôi trong truyền thông.
Phụ nữ chiếm một nửa dân số thế giới, nhưng chỉ chiếm 24% số chủ đề được trích dẫn trong bản tin,
và 20% số chuyên gia được phỏng vấn,
với công nghệ ngày nay, việc xóa sổ hình ảnh phụ nữ dễ như ăn cháo.
Đây là hình tổng thống Barack Obama cùng cố vấn điều tra cái chết của Osama bin Laden.
Bạn có thể thấy Hillary Clinton ở phía phải.
Hãy xem bức hình này được đăng như thế nào trên tờ Orthodox Jewish tại Brooklyn.
Hillary đã hoàn toàn biến mất.
(Tiếng cười) Tờ báo đã xin lỗi nhưng cố chống rằng họ không bao giờ đăng ảnh phụ nữ. Chúng có thể quá gợi tình.
(Tiếng cười) Đây là một ca hiếm gặp, đúng, nhưng sự thật là,
phụ nữ chỉ góp 19% nguồn bài viết về chính trị, và chỉ 20% đối với các bài về kinh tế.
Báo chí tiếp tục cho chúng ta viễn cảnh mà đàn ông nhiều hơn phụ nữ trong hầu như tất cả ngành nghề, trừ hai việc: học sinh và nội trợ.
(Tiếng cười) Kết quả là một cái nhìn sai lạc về thực tế.
Vấn đề là, dĩ nhiên, không có đủ phụ nữ trong các tòa soạn báo.
Họ chỉ đưa 37% số bài viết trên báo in, TV và radio.
Thậm chí trong các bài viết về bạo lực giới tính, đàn ông tốn áp đảo giấy mực và thời lượng phát sóng.
Thí dụ rõ nhất, tháng ba vừa qua, tờ New York Times đăng bài viết của James McKinley về vụ cưỡng hiếp tập thể một bé gái, 11 tuổi, ở một thị trấn nhỏ bang Texas.
McKinley viết rằng cộng đồng khu đó băn khoăn: "Tại sao những thằng bé của họ lại bị kéo vào chuyện này?"
"Bị kéo vào", như thể bọn chúng bị quyến rũ vào chuyện thực hiện hành vi bạo lực.
Người đầu tiên mà anh trích dẫn nói: "Chuyện này sẽ đeo bám chúng cho đến suốt cuộc đời"
(Phản ứng của đám đông) Bạn ít nghe gì về nạn nhân 11 tuổi, trừ việc em mặc quần áo hơi già dặn so với tuổi và trang điểm.
Ngay lập tức, tờ Times ngập trong sự chỉ trích.
Ban đầu, họ chống chế rằng; "Đây không phải là ý chúng tôi. Đây là cái chúng tôi tìm được trong báo cáo."
Thế thì, đây là một bí mật có lẽ bạn đã biết rồi: Các câu chuyện đó được xây đắp nên.
Là phóng viên, chúng tôi tìm hiểu, và phỏng vấn.
Chúng tôi cố đưa ra một góc nhìn thực tế đủ tốt.
Chúng tôi cũng có những định kiến vô thức chứ,
nhưng tờ Times nói cứ như bất cứ ai cũng sẽ tường thuật câu chuyện y như vậy.
Tôi không đồng ý với điều đó.
Ba tuần sau, tờ Times chỉnh sửa lại bài báo.
Lần này, họ thêm tên người viết cùng với McKinley: Erica Goode.
Sự thật thương tâm dần lộ diện, câu chuyện khủng khiếp về một bé gái và gia đình mắc kẹt trong nghèo đói.
Bé bị hãm hiếp nhiều lần bởi bọn vô lại.
Con bé từng thông minh và hòa đồng.
Dù phổng phao nhanh hơn, nhưng con bé vẫn có đầy thú bông trên giường.
Một cái nhìn quá đỗi khác biệt.
Có lẽ phần thêm vào của Goode đã hoàn thiện câu chuyện này.
Dự án Giám Sát Truyền Thông Toàn Cầu phát hiện rằng các bài báo của phóng viên nữ thường thách thức khuôn mẫu hơn bài của phóng viên nam.
Ở KUNM, ngay tại Albuquerque, Elain Baumgartel đã thực hiện đề tài tốt nghiệp dựa trên mảng tin về bạo hành phụ nữ.
Điều cô tìm thấy là đa phần các mẩu báo này đổ lỗi cho nạn nhân và hạ thấp giá trị của họ.
Chúng thường giật gân và thiếu bối cảnh.
Vậy nên luận án tốt nghiệp, của cô gồm ba phần về vụ giết hại 11 phụ nữ chôn xác ở phía Tây Mesa thuộc Albuquerque.
Cô thách thức những khuôn khổ đó trong công việc, và cố chỉ ra những thách thức mà nhà báo đối mặt, từ nguồn bên ngoài, những định kiến của bản thân, và chuẩn mực văn hóa,
cô làm việc với biên tập viên Đài Phát Thanh Quốc Gia cố đưa câu chuyện phát sóng trên toàn quốc.
Cô không chắc chuyện gì đã xảy ra nếu người biên tập đó không phải là một phụ nữ.
Những mẩu tin có khả năng cao gấp hai lần cho rằng phụ nữ là nạn nhân, thay vì đàn ông, và họ cũng dễ bị phán xét vì cơ thể của mình.
Tạp chí Wired, tháng 11 năm 2010.
Phải, chủ đề là về công nghệ chế tạo tế bào ngực.
Biết, tôi biết các bạn đều bị phân tâm, nên tôi sẽ tắt hình đi.
(Cười) Mắt nhìn đây đây.
(Tiếng cười) Vậy -- (Vỗ tay) Chuyện là vầy. Wired gần như không bao giờ đưa phụ nữ lên trang bìa.
Ờ, thì cũng có vài ngoại lệ như Pam trong phim The Office. Nhân vật truyện tranh. Một người mẫu gợi dục được phủ bởi kim cương tổng hợp.
Giáo sư Đại học bang Texas Cindy Royal thắc mắc trên blog : " Phụ nữ trẻ như học sinh của tôi sẽ cảm thấy như thế nào về vai trò của họ trong công nghệ khi đọc Wired?"
Chris Anderson, biên tập viên của Wired, bào chữa rằng, ta không có đủ phụ nữ, nổi bật trong ngành công nghệ để bán một trang bìa, một kì báo.
Có phần đúng. Không có nhiều phụ nữ tài giỏi trong ngành công nghệ.
Và đây là ái ngại của tôi với lập luận ấy. Truyền thông thông báo cho ta cái gì quan trọng trong ngày bằng các câu chuyện họ chọn và nơi họ đặt chúng. Nó được gọi là thiết lập mục lục.
Bao nhiêu người ở đây biết người sáng lập Facebook hay Google trước khi họ lộ diện trên bìa tạp chí?
Đưa họ lên đó khiến họ bắt mắt hơn.
Rồi thì, tạp chí Fast Company bắt kịp ý tưởng ấy.
Đây là bìa trước của họ ngày 15/11/2010.
Chủ đề là về những lãnh đạp nữ quyền lực trong ngành công nghệ.
Biên tập Robert Safian từng kể với viện Roynter : "Thung lũng Sillicon toàn da trắng và đầy đàn ông,
nhưng đó không phải là điều Fast Company nghĩ giới kinh doanh sẽ trở thành trong tương lai, thế nên tờ báo vẽ ra viễn cảnh của một thế giới toàn cầu hóa."
Nhân tiện, điều này dường như làm Wired phật lòng.
Đây là đầu báo của tháng 4.
(Tiếng cười) Limor Fried, người sáng lập Adafruit Industries, trong tư thế Rosie the Riveter. (Một biểu tượng nước Mĩ)
Điều đó sẽ giúp chiêu mộ nhiều nhà lãnh đạo nữ hơn
cho ngành truyền thông. Một khảo sát toàn cầu gần đây cho thấy 73% chức vụ quản lý truyền thông vẫn do đàn ông chiếm giữ.
Nhưng đây là về một điều khác phức tạp hơn rất nhiều: những định kiến vô thức và điểm mù của ta.
Shankar Vedantam, tác giả cuốn sách "The Hidden Brain: Cách tâm trí vô thức bầu chọn Tổng Thống, Điều Khiển Thị Trường, Giao Tranh và Cứu Đời Ta."
Ông đã bảo một nguyên thanh tra đài Phát Thanh Công Cộng Quốc Gia, người mở báo cáo về cách phụ nữ xoay xở dựa trên tờ NPR, định kiến vô thức lan tràn xuyên suốt đời người.
Chẳng dễ dàng gì để gỡ mớ bòng bong này.
Ông có một đề xuất.
Ông từng làm cho hai nhà biên tập người nói rằng mỗi câu chuyện cần phải có ít nhất một nguồn từ phụ nữ.
Ông đã lưỡng lự, lúc đầu, nhưng cuối cùng cũng vui vẻ nghe theo chỉ thị vậy nên câu chuyện hay lên hẳn và công việc của ông cũng dễ thở hơn.
Tôi không biết liệu một trong hai người ấy là nữ, nhưng điều đó đem lại một tác động to lớn.
Tờ Dallas Morning News đã thắng giải Pulitzer danh giá năm 1994 với một loạt kì báo xoay quanh phụ nữ trên thế giới, một trong những kí giả bảo tôi rằng điều đó sẽ không bao giờ xảy ra nếu họ không có một phó tổng biên tập người ngoại quốc là phụ nữ, và họ đã không thể thu thập nguồn tin nếu thiếu đi bóng dáng những nữ phóng viên trên mặt trận, đặc biệt là về việc loại bỏ bộ phận sinh dục. Đàn ông khó mà tiếp cận các tình huống như vậy.
Đây chính là điểm quan trọng cần xem xét, bởi đa phần chính sách đối ngoại tập trung vào những quốc gia có vấn đề về phân biệt đối xử phụ nữ, ví dụ như Afghanistan.
Những gì ta được thuật lại về lập luận để rời bỏ quốc gia này là số phận của phái yếu .
Tôi chắc rằng một nam phóng viên ở Kabul có thể
xin phỏng vấn phụ nữ. Có thể không phải là khu vực nông thôn, nơi mà tôi đoán là, phụ nữ không được phép trò chuyện với trai lạ.
Bàn đến chuyện này thì khó lòng không nhắc đến Lara Logan, cựu thông tín viên đài CBS News, người từng bị hãm hiếp
tại Quảng trường Tahrir, Ai Cập ngay sau khi bức ảnh này được chụp.
Những vị học cao hiểu rộng nhảy vào, tranh nhau đổ lỗi cho cô ấy rồi phán: "Bạn biết đấy, có lẽ phụ nữ tốt hơn đừng có đi thực địa như thế này."
Tôi chưa bao giờ nghe ai nói thế với Anderson Cooper và ê-kíp của anh cũng bị công kích khi đảm trách câu chuyện này.
Để đào tạo nhiều lãnh đạo nữ hơn là hãy cho những phụ nữ khác cố vấn họ.
Một trong những thành viên hội đồng của tôi là biên tập viên một công ty truyền thông toàn cầu, cô ấy chưa bao giờ xem đó là sự nghiệp cho đến khi ở trong vai trò hình mẫu tại JAWS.
Đây không đơn thuần là nghề cho một siêu phóng viên, hay tổ chức của tôi.
Các bạn đều có phần trong truyền thông đại chúng mạnh mẽ và sôi nổi này.
Phân tích tin tức, phản ánh khi có những lỗ hổng
trong chuyên mục như tờ New York Times đã làm.
Gợi ý những từ về phụ nữ cho phát thanh viên và biên tập viên.
Hãy nhớ rằng, một bức tranh hiện thực hoàn thiện có thể phụ thuộc vào điều đó.
Tôi sẽ mời bạn xem một đoạn phim ngắn tôi xem lần đầu [1987] khi đang là sinh viên tại London.
Nó dành cho tờ báo The Guardian.
từ lâu trước khi tôi nghĩ đến chuyện trở thành một phóng viên, nhưng tôi đã rất chú ý đến việc học hỏi để nhận thức thế giới.
Người dẫn chuyện: Một sự kiện tiếp nhận từ một quan điểm cho người ta một ấn tượng.
Từ một quan điểm khác, nó lại mang đến một ấn tượng khác lạ hơn.
Những chỉ khi nắm được toàn bộ bức tranh bạn mới có thể hiểu rõ chuyện gì đang diễn ra.
"The Guardian" Tôi nghĩ các bạn đều đồng ý rằng ta sẽ sống tốt hơn nếu ai ai cũng có được bức tranh toàn cảnh này.
Tôi không phải là nhà thiết kế, không, còn lâu nhé.
Nhưng bố tôi thì có... ... vậy nên lớn lên với người như thế khá là thú vị.
Tôi từng tìm hiểu xem chính xác là bố mình làm gì... ... và tại sao những công việc đó lại quan trọng với ông.
Hồi tôi còn nhỏ, ông nói rất nhiều về những bản thiết kế tồi. Ông hay ca thán: "John này, Chỉ những người không có suy nghĩ mới làm ra những thiết kế dở như vậy" ... khi thấy máy cắt cỏ làm bị thương một đứa bé, ... hay khi dây ruy băng đánh máy rối vào nhau... ... hay là khi máy đánh trứng bị kẹt động cơ.
Ông bực mình nói: "Không thể nhân nhượng cho những thiết kế tồi như thế được."
"Những thiết kế đó là hậu quả của việc làm mà không suy nghĩ."
"Mỗi vật tạo ra đều phải là dành cho việc gì đó, John ạ."
"Nó phải gắn liền với người sử dụng nó."
"Nó phải là một câu chuyện mà trong đó nhân vật là người sử dụng và đồ vật."
Bố tôi nói, "Một thiết kế chuẩn phải truyền tải được mục đích."
Ông đã tâm sự như thế.
Bố tôi góp một phần thiết kế mục "Control Panel" trong máy IBM 360.
Một thời ông từng làm cho Kodak, cái đó đáng để kể và khá quan trọng.
Ông cũng thiết kế các mẫu bàn ghế và các thiết bị văn phòng khác cho Steelcase; những việc đó đều quan trọng.
Tôi biết thiết kế sản phẩm rất quan trọng với gia đình mình, vì không có nó thì chúng tôi lấy tiền đâu mà mua gạo?
Và bố tôi dành hết tâm sức cho việc thiết kế.
Hồi trước ông từng ở trong ban nhạc jazz Dixieland. Lúc nào ông cũng thích chơi những bản của Louis Armstrong.
Đôi khi, tôi hỏi ông rằng: "Bố ơi, bố có muốn chơi giống như bản gốc không ạ?"
Nhà chúng tôi đâu đâu cũng thấy những đĩa nhạc jazz hồi xưa.
Và ông đáp ngay: "Không, không bao giờ John à."
"Bản nhạc chỉ là cái được cho thôi, con phải nghĩ như thế."
"Còn con chơi là theo phong cách của mình. Con phải thiết kế ra giai điệu riêng."
"Hãy cho mọi người thấy con muốn thể hiện điều gì," ông đã nói như thế đấy.
"Hành động bằng cách thiết kế, đó mới là điều đáng làm."
"Đó là cái thuộc về chúng ta."
Chúng ta ư? Những nhà thiết kế ư?
Bố ơi, bố ơi là bố.
"Bản nhạc chỉ là được cho."
"Còn chơi như thế nào mới là điều quan trọng."
Chúng ta tạm thời gác lại điều đó một chút.
Bản nhạc đó giống như chiếc xe lăn tôi đang ngồi đây vậy.
Giai điệu gốc? Nghe có vẻ hơi sợ đây.
"Trời, anh ta làm sao ra thế?"
"Anh ta không đi được. Có ai biết được tại sao không?"
"Có ai biết không?"
Tôi thường không thích kể về chuyện đó, nhưng hôm nay tôi sẽ phá lệ.
Chính xác là 36 năm về trước, vào khoản tuần này... ... tôi lái một chiếc xe bị thiết kế tồi... ... rồi đâm vào một cái hành lang bảo vệ tồi... ... trên một con đường tồi ở Pennsylvania. Kết quả là lao thẳng xuống bờ đê sâu gần 61 mét. Hai người đã qua đời trong vụ tai nạn.
Kể từ lúc đó, xe lăn là thứ gắn liền với cuộc sống của tôi.
Cuộc đời tôi dính liền với thiết kế tốt và tồi.
Thử nghĩ theo từ chuyên ngành thiết kế... ... một chiếc xe lăn là một vật không ai muốn.
Nó liên tưởng tới bi kịch, sợ hãi, và xui xẻo. Chính thông điệp đó, câu chuyện đó hiện diện mạnh mẽ đến mức... ... chẳng khiến ai có thể nghĩ đến điều gì khác.
Tôi đang lăn bánh tà tà trong một sân bay.
Rồi một bà mẹ kéo đứa con lại nhắc nhở: "Đừng có nhìn ông ấy."
Tội nghiệp thằng bé, cái vẻ sợ sệt hiện rõ trên mặt nó, Chúa biết nó nghĩ gì trong đầu.
Gần mấy chục năm, tôi cứ nghĩ... ... sao lại thế nhỉ? Mình phải làm thế nào? Làm sao thay đổi được những ánh nhìn đó?
Phải có cách nào chứ. Bạn nghĩ hay cứ lăn như thường, chẳng nhìn vào ai, mặt mày hầm hầm.
Hay là ăn mặc cho thật ngầu vào.
Hoặc là lúc nào cùng nhìn chằm chằm vào mắt người ta. Cái đó thấy ghê quá, không có tác dụng.
(Cười lớn) Tôi đã thử tất cả mọi cách, kể cả không tắm trong một tuần, chắng có tác dụng.
Điều đó cứ tiếp diễn cho đến vài năm về trước. Có một lần, hai cô con gái 6 tuổi của tôi chỉ vào tạo chí quảng cáo xe lăn và nói: "Bố, bố, nhìn nè. Bố phải mua mấy cái bánh xe phát sáng này nè.
Mua đi bố!" Rồi tôi cự tuyệt: "Trời các con, bố là một nhà báo quan trọng lắm đó." "Như thế không được đâu."
Và thế là chúng phán ngay một câu: "Chán vậy bố. Nhà báo mà không được có bánh xe phát sáng."
"Vậy thì bố quan trọng thế nào chứ?"
Chúng nói vậy đấy. Thế là tôi miễn cưỡng gật đầu: "Thôi được rồi, được rồi. Bố sẽ mua." Tôi nhận được mấy cái bánh xe phát sáng, lắp chúng vào xe lăn. Mọi người xem nè. Làm ơn giảm ánh đèn lại giùm tôi một lát.
(Cười lớn) Thấy không!
Giờ thì thêm nữa, đấy, mọi người thấy rồi chứ.
Những gì bạn vừa thấy... ... đã hoàn toàn thay đổi cuộc đời tôi. Hoàn toàn thay đổi.
Không còn những ánh nhìn e ngại và rụt rè nữa. Mà giờ là những ngón tay chỉ và nụ cười thích thú.
Giờ thì người ta nói: "Bánh xe trông đẹp quá.
Độc thật đấy!" Mấy đứa con nít thì reo lên: "Cháu cũng muốn có một cái." "Cho cháu đi ké được không ạ?"
(Cười lớn) Và tất nhiên thỉnh thoảng cũng có trường hợp... ... thường là các anh tuổi trung niên nói: "Ô, hai chiếc bánh xe của anh được quá."
"Chắc là lắp vào cho an toàn đúng không?"
(Cười lớn) Trời, đâu phải an toàn gì cho cam.
Không, không, không phải.
Sự khác biệt mà các bạn thấy... ... giữa một chiếc xe không có đèn... ... và có lắp đèn là gì?
Đó là mục đích.
Đúng đúng, tôi không còn ở thế bị động nữa.
Tôi chủ động thay đổi cục diện. Tôi giờ là Chỉ Huy Trưởng của Tàu Xe Lăn với hai bánh xe phát sáng phía trước.
Mục đích đã làm thay đổi tất cả.
Tôi chọn cách thay đổi... ...cách nhìn về chiếc xe lăn... ... chỉ bằng một thiết kế đơn giản.
Hành động có mục đích.
Nó thể hiện sự chủ động.
Nó cho người ta biết là tôi đang điều khiển xe lăn.
Khiến họ thoải mái và thu hút sự chú ý của đám đông.
Người ta tạo ra cách sử dụng cho riêng mình.
Thay đổi tông điệu buồn ... bằng một điều mới mẻ... ... một điều làm thay đổi mọi thứ.
Người ta phản ứng tích cực.
Nghe thì đơn giản đấy, nhưng cá nhân tôi nghĩ... ... trong xã hội và văn hóa của chúng ta, nhìn chung... ... có sự hiểu lệch lạc về mục đích.
Mọi người nhìn trên màn hình đi. Có ai biết gã này là ai không?
Hắn ta tên là Anders Breivik. Nếu hắn định đánh bom... ... ở Olso, Na Uy năm ngoái... ... nhằm vào hàng chục người... Nếu hắn làm thế... ... anh ta một kẻ tội phạm nguy hiểm. Cần phải trừng phạt hắn.
Tù chung thân, kết án tử hình ở Mỹ, nhưng không nặng mấy ở Na Uy.
Nhưng nếu hắn ta thay vì hành động vì bị ảo tưởng điên rồ... ... bị tác động bởi một chứng bệnh thần kinh nào đó... ... anh ta đã thuộc vào diện khác rồi.
Chúng ta có thể phán tù chung thân,... ... nhưng sẽ theo dõi về mặt tâm thần.
Đó là một khía cạnh khác rồi.
Vì là một tên sát nhân có mục đích, ... Anders Breivik là một kẻ độc ác.
Nhưng xét theo diện rối loạn... ... kiểu sát nhân rối loạn tâm thần... Hắn ta thuộc về một loại người phức tạp hơn thế.
Là chút gì còn sót lại... ... của thời nguyên thủy và cổ đại đầy hỗn loạn.
Anh ta là sự ngẫu nhiên... ... của trạng thái tự nhiên.
Hắn ta là cái gì đó thật sự rất, rất khác biệt.
Như thể mục đính là một phần không thể thiếu của nhân loại.
Đó là điều chúng ta phải làm, cách này hay cách khác.
Chúng ta phải hành động có mục đích.
Phải suy nghĩ trước sau rồi mới làm.
Mục đích tạo nên một nền văn minh.
Để đơn giản hóa, tôi cho một ví dụ gần gũi hơn. Mục đích luôn xoay quanh gia đình tôi.
Mọi người có thể thấy nhà tôi có hai cặp sinh đôi. Chúng là kết quả của công nghệ thụ tinh trong ống nghiệm. Nói ra thì dài dòng kỹ thuật lắm nên tôi chỉ tóm gọn như thế.
Trên thực tế, cách thức thụ tinh trong ống nghiệm... ... hoạt động giống như thụ tinh với cây cỏ vậy.
Một vài người ở đây chắc cũng có kinh nghiệm về chuyện này.
Người phát minh ra công nghệ lấy tinh trùng... ... từ những người bị chấn thương tủy sống là một bác sĩ thú y.
Tôi đã gặp ông ấy một lần, rất dễ mến.
Ông ta lúc nào cũng mang theo người một cặp da chứa đầy những ống tinh trùng... ... của tất cả những con vật mà ông đã từng tiếp xúc. Đủ các loài động vật.
Ông ấy đã tự thiết kế riêng những ống đựng tinh trùng đó. Và rất tự hào về điều ấy.
Có lần, ông ấy nhìn tôi và bảo: "Anh là sự kết hợp giữa ngựa và sóc đấy John."
(Cười lớn) Quay lại chuyện chính, khi vợ chồng tôi đến ngưỡng cửa... ... của tuổi trung niên, chúng tôi đã có 4 đứa con. Sau khi giải thích bằng những từ chuyên môn... ... mà tôi không tiện giải thích ra ở đây,... ... bác sĩ khoa tiết niệu đã đảm bảo rằng tôi không phải lo lắng gì cả.
"Không cần biện pháp tránh thai nào sao, anh có chắc không đấy bác sĩ?"
"John, John này, tôi đã xem biểu đồ của anh rồi."
"Từ kết quả xét nghiệm tinh trùng của anh..." "... tôi có thể khẳng định với anh rằng..." "... bản thân anh đã là một biện pháp tránh thai rồi."
Thú vị đấy!
(Cười lớn) Đúng là giải phóng!
Quá tuyệt! Sau khi trải qua vài tuần thoải mái... ... vợ chồng tôi... ... đã tìm ra ra một phát minh dành cho người bị liệt ... mà xứng đáng được cho lên TED... Tạm thời tôi sẽ không đi vào chi tiết,... ... hai chúng tôi nhận ra những triệu chứng quen thuộc nhưng lại không hề mong đợi.
Tôi thật ra cũng không hoàn toàn là biện pháp tránh thai cho lắm.
Mọi người nhìn kết quả đi. Vợ tôi lúc đó tức lắm.
Nghĩ thử đi, một nhà thiết kế đã nghĩ ra điều đó sao?
Không, tôi không cho là vậy.
Mà như thế mới chính là điều đau đầu.
Thế à Ajax ra đời.
Nó cũng giống như bốn đứa còn lại... ... nhưng mà cách thức đến thì lại hoàn toàn khác.
Giống như tai nạn hồi trước của tôi ấy nhỉ.
Bỗng dưng xuất hiện trước mắt tôi vậy.
Chúng tôi buộc phải phải thay đổi... ... bên cạnh việc nhận lấy những gì được cho. Chúng tôi chuyển sự không mong đợi thành điều đáng mong đợi.
Bây giờ chúng tôi có 5 đứa rồi.
Năm đứa đấy. Dùng mục đích với điều được cho. Suy nghĩ trước khi hành động.
Cái tên "Ajax", không còn có gì đầy mục đích hơn thế nữa đúng không?
Hy vọng sau này nó sẽ biết ơn chúng tôi vì cái tên đó.
(Cười lớn) Nhưng tôi chưa bao giờ thử làm nhà thiết kế. Không, không, và không bao giờ.
Nhưng tôi lại bị thu hút bởi những thiết kế hoàn hảo. Máy tính HP 35S. Trời ơi, tôi cực kì thích cái máy đó.
Ước gì tôi có được một cái. Quá tuyệt vời.
Cái đó tôi còn mua được.
Chứ như chiếc xe Targa 911 đời 1974 thì tôi lại không có khả năng mua.
Hồi còn đi học, tôi chưa hề lấy một lớp nào liên quan tới thiết kế hay xây dựng cả. Tôi lại đi học mấy thứ vô dụng như "Triết lý cổ điển" ... nhưng cũng có nhiều điều đáng chú ý. Ví dụ như Plato, một nhà triết gia đầy mục đích.
Ông ta đã thiết kế ra một tư tưởng mới trong cuốn "Cộng Hòa" Có điều nó chưa bao giờ được thử nghiệm.
Thử nghe một đoạn trích nhắc tới... ... phương thức quản lý nhà nước của Plato ở khúc 4.0: "Một đất nước mà người đứng đầu luôn đắn đo làm sao để điều hành... "... luôn là đất nước hưng thịnh nhất, ..." "... còn một nước mà có những kẻ cơ hội là một đất nước tồi tệ nhất."
Vậy thì chúng ta đã hiểu sai rồi nhỉ?
Nhưng mà điều khiến tôi thích nó là vì, trong câu nói đó chứa đầy mục đích
Nhưng hãy thử nghĩ xem Plato muốn gì.
Ông ta làm gì? Đó là một ý tưởng to lớn bao quát về cách thiết kế. Là tiếng nói chung cho tôn giáo và triết lý... ... hình thành thời Cổ Điển.
Điều gì đã xảy ra hồi đó?
Họ cố gắng tìm câu trả lời cho câu hỏi... "Con người sẽ ra sao khi họ không còn cố gắng để sinh tồn nữa?"
Khi mà loài người xuất hiện ở thời tiền sử hỗn loạn,... ... lúc họ đối mặt với một tạo hóa ngẫu nhiên nhưng đầy khắc nghiệt... ... con người chợt dừng lại và suy nghĩ, và bỗng nhiên nảy nhiều điều đáng để chú ý tới.
Tự nhiên, sự xuất hiện của loài người cần có một lời giải thích.
Cuộc sống chúng ta cần một lý do.
Bản thân thực tế cần một nhà tạo hóa.
Cái được cho không còn nữa. Thay vào đó là những mục đích khác nhau. Chúng được tạo ra... ... bởi những đấng sáng lập khác nhau.
Chúng ta vẫn tranh cãi về xuất hiện của những đấng tạo hóa.
Thời nay chúng ta không phải đối mặt với sự hỗn loạn của thiên nhiên.
Mà là sự hỗn loạn trong nhân cách con người, cái tác động lên Trái Đất mà chúng ta đang phải đối mặt.
Cái gọi là thiết kế... ... chính là một giải pháp... ... tạo ra và trả lời một câu hỏi mới: "Chúng ta sẽ làm gì..." "... khi đối mặt với sự hỗn loạn mà chúng ta đã tạo ra?"
"Làm cái gì đây?"
Làm sao chúng ta gắn mục đích... ... vào trong những vật chúng ta tạo ra... ... vào trong những điều chúng ta làm... ... vào những nơi chúng ta đang thay đổi?
Kết quả là một hành tinh với hơn 7 tỷ người.
Đó là một điều chúng ta cần phải suy nghĩ tới, tất cả mọi người.
Nhưng chúng ta không thể bắt chước lại quá khứ.
Không, không có tác dụng.
Chẳng mang lại gì.
Tôi sẽ kể cho các bạn nghe một trải nghiệm thú vị liên quan tới thiết kế. Vào những năm 90 ở thành phố Kinshasa, Zaire... Tôi lúc đó đang làm việc cho hàng tin tức ABC. Việc của tôi là tường thuật lại sự sụp đổ của Mobutu Sese Seko, một kẻ độc tài khét tiếng... ... chuyên đi cưỡng dâm và cướp bóc ở Zaire.
Lúc đó ở Kinshasa bạo động xảy ra ngay trong lòng thành phố.
Tất cả mọi thứ trở nên tang hoang. Cảnh tượng vô cùng đau thương, khủng khiếp. Nhưng tôi cần phải đi tường thuật lại cuộc bạo động và nạn cướp bóc... ... đang xảy ra ngay trung tâm thành phố Kinshasa.
Mọi người chất xe cộ, các mảng tường đổ lên thành đống.
Quân đội chĩa súng thẳng vào các tay cướp, ra tay đàn áp trong các cuộc bắt giữ diện rộng.
Trong cảnh loạn lạc như thế, tôi lăn chiếc xe của mình đi xung quanh. Cảm giác hoàn toàn vô hình.
Tôi ngồi trên xe lăn nên chẳng giống điệu bộ của một kẻ cướp tí náo.
Lại chẳng hề giống một anh nhà báo, ít nhất là họ nghĩ như vậy.
Và chắc chắn không giống cảnh sát.
Trong khung cảnh loạn lạc và đổ nát ấy, tôi hoàn toàn không bị để ý tới.
Tự nhiên, ngay ngã rẽ, một anh chàng bị tật giống tôi đi lại gần. Anh ta có một chiếc xe ba bánh... với bàn đạp bằng kim loại, gỗ, và da. Anh ta đạp hết sức tới chỗ tôi, cất tiếng gọi.
"Này anh ơi! Anh gì ơi!"
Tôi quay lại nhìn anh ta. Người đó không biết nói tiếng Anh, nhưng vậy chẳng làm hai chúng tôi xa cách.
Bọn tôi ngồi ngay góc đường, so sánh bánh lăn, tay lái, xăm xe rồi cả sườn xe.
Tôi đưa mắt nhìn cái chiếc xe kì cục ấy... ... nhưng anh ta lại vô cùng tự hào với sản phẩm của mình.
Tôi ước gì mình có thể cho các bạn xem khoảnh khắc đó.
Anh ấy cười rạng rỡ, và hai chúng trò chuyện vô cùng vui vẻ... ... bằng một thứ tiếng chung... ... của sự sáng tạo... Khung cảnh tan hoang lúc đó dường như vô hình với chúng tôi.
Chiếc xe của anh là tự lắp ráp, thô sơ, cũ kĩ, lại kì dị.
Của tôi thì sản xuất tại Mỹ, chắc chắn, bóng bẩy.
Nhưng anh lại rất tự hào khi ngồi trên một chiếc ghế vô cùng êm ái. Anh đã tự tạo một cỗ xe ... với nhiều tua vải đẹp được gắn ở bên sườn
Giá mà lúc đó tôi có thể cho anh xem mấy cái bánh xe phát sáng này.
Hẳn anh ấy sẽ rất thích. Tôi tin là vậy.
Anh ta có lẽ đã nhận ra được... ... ý nghĩa của một cách mạng đầy mục đích. Trong một thành phố mất kiểm soát...
... một thiết kế tuyệt vời trở nên thật nổi bật.
Chúng tôi trao đổi vài câu rồi sau đó mỗi người lại biến mất sau cảnh hoang tàn.
Anh ta quay lại với những nẻo đường ở Kinshasa. Còn tôi thì về lại khách sạn. Khi nghĩ lại về cuộc gặp gỡ ấy...
... tôi đã chợt tự hỏi.
Một vật thể đầy tính mục đích... ... có khả năng... ... tạo ra một lực hấp dẫn thu hút chúng ta.
Còn một vật không có tính mục đính... ... thì chỉ là được làm cẩu thả và giả tạo. Giống như thư rác chỉ khiến chúng ta bực mình và quẳng đi ngay.
Cái mà chúng ta cần cho cuộc sống... ... cho những đồ vật, sự kiện xảy ra xung quanh... ... chính là sống có mục đích.
Và tôi cần phải thú nhận rằng... ... trên lĩnh vực này tôi có được lợi thế hơn mọi người rất nhiều.
Tôi muốn giải thích cho rõ bởi vì hôm nay là một ngày vô cùng đặc biệt.
Vào lúc này tại 36 năm về trước... ... một anh chàng 19 tuổi tỉnh dậy sau cơn mê... ... để hỏi cô y tá một câu hỏi. Nhưng cô y tá đã vội vàng trả lời rằng:
"Cậu đã gặp phải một tai nạn rất nghiêm trọng.
Hậu quả là cậu bị gãy lưng." "Cậu sẽ không thể đi được nữa."
Tôi lại nói: "Tôi biết rồi. Nhưng mà hôm nay là ngày thứ mấy?"
Tôi biết tại nạn hôm đó là ngày 28 tháng 2. Và năm 1976 là năm nhuận.
"Này cô, hôm nay là ngày 28 hay 29?"
Và cô ấy nhìn tôi chăm chăm và trả lời: "Là mồng một tháng 3."
Thế là tôi thốt lên: "Trời đất ơi!"
"Tôi có nhiều việc cần phải làm lắm đây."
Từ lúc đó, tôi biết... ... tai nạn năm ấy chỉ là cái được cho. Tôi không có lựa chọn nào khác... ... ngoài việc thích nghi với việc không thể đi lại được.
Mục đích - sống có mục đích. Sống có kế hoạch. Từ cái cũ... ... tạo ra một điều hoàn toàn mới.
Là điều mà chúng ta cần làm, hoặc cần tìm cho mình một hướng đi.
Quay trở lại vấn đề chính. Với thiết kế... ... mà như bố tôi đã từng nói... "Hãy dạo khúc nhạc của riêng mình, John à"
"Hãy cho mọi người thấy điều con muốn họ thấy."
Thưa bố... ... bài hát này là dành cho bố.
(Tiếng nhạc) ♫ Jo Jo từng nghĩ mình là một gã cô đơn ♫ ♫ Nhưng không phải vậy ♫ ♫ Jo Jo rời thành phố quê hương Tucson, Arizona để thử thách mình ở California♫ ♫ Quay về đi, hãy về đi ♫ ♫ Về lại nơi anh đã từng lớn lên ♫ ♫ Quay về đi, hãy về đi ♫ ♫ Về lại nơi anh đã từng lớn lên ♫ (Vỗ tay)
Năm nhất đại học của tôi Tôi đã đăng kí thực tập tại đơn vị nhà đất ở Công ty Dịch vụ Pháp lí Greater Boston.
Trình diện ở ngày làm việc đầu tiên, sẵn sàng chuẩn bị cà phê và sao chép giấy tờ nhưng tôi đã được làm việc cặp với một luật sư ngay thẳng và đầy sáng tạo tên là Jeff Purcell, người đã thúc đẩy tôi tiến lên trước ngay từ buổi đầu.
Và sau hơn chín tháng, tôi đã có cơ hội có hàng tá những cuộc nói chuyện với những gia đình có thu nhập thấp ở Boston những người xuất hiện với những vấn đề về nhà ở, nhưng luôn có vấn đề về sức khoẻ tiềm ẩn.
Tôi có một khách hàng đến, sắp bị đuổi ra khỏi nhà vì ông ta chưa trả tiền thuê.
Nhưng ông ta không trả tiền thuê nhà được, dĩ nhiên, vì ông ta đang phải chi trả cho việc điều trị HIV của mình và không thể chi trả cho cả hai.
Chúng tôi gặp những bà mẹ có con gái bị hen suyễn, bị vây bởi đầy gián khi thức dậy vào mỗi buổi sáng.
Và một trong những chiến lược giải quyết kiện tụng của chúng tôi là thật sự để tôi đến tận nhà của những khách hàng này với những chai thủy tinh lớn.
Và tôi đã bắt gián, dùng súng bắn keo dính chúng vào tấm áp phích mà chúng tôi sẽ mang ra toà trong vụ kiện của mình.
Và chúng tôi đã luôn thắng vì các thẩm phán thấy chúng quá kinh khủng.
Hiệu quả ngoài sức tưởng tượng, tôi phải nói như vậy, hơn mọi thứ tôi được học sau đó ở trường luật.
Nhưng sau 9 tháng làm việc, tôi ngày càng cảm thấy chán ngán như chúng tôi đang can thiệp quá xa vào cuộc sống của khách hàng -- từ lúc họ đến với chúng tôi, họ đã trong tình trạng khủng hoảng rồi.
Và vào cuối năm nhất đại học của tôi, tôi đã đọc một bài báo về công trình mà bác sĩ Barry Zuckerman đang thực hiện là Trưởng khoa nhi tại Trung tâm Y khoa Boston.
Tuyển dụng đầu tiên của ông là một luật sư dịch vụ pháp lý để đại diện cho các bệnh nhân.
Vì thế tôi đã gọi cho ông Barry và nhờ phúc của ông, vào tháng 10, 1995 bước vào phòng chờ của khoa nhi Trung tâm Y khoa Boston,
Tôi sẽ không bao giờ quên, những chiếc Tivi chiếu hoạt hình liên tục.
Và sự mệt mỏi của những bà mẹ người đã phải đi hai, ba hoặc đôi khi bốn chuyến xe buýt để đưa con đi khám bệnh được thể hiện rõ ràng.
Những bác sĩ, dường như, không bao giờ thật sự có đủ thời gian cho mọi bệnh nhân
dù họ đã cố như có thể Và sau 6 tháng tôi đã mời họ ra tiền sảnh và hỏi họ hàng loạt câu hỏi ngây thơ nhưng cơ bản "Nếu bạn có một nguồn lực không giới hạn, thì một điều bạn sẽ làm cho bệnh nhân của mình là gì?"
Và tôi đã nghe một câu chuyện giống nhau lặp đi lăp lại một câu chuyện mà chúng tôi đã nghe hàng trăm lần kể từ đó.
Họ đã nói,"Mỗi ngày chúng tôi có nhiều bệnh nhân đến với phòng khám Một đứa trẻ bị viêm tai, Tôi kê thuốc kháng sinh.
Nhưng vấn đề thực sự là không có thức ăn ở nhà
Vấn đề thật sự là đứa trẻ đó hiện đang sống với 12 người khác trong một căn hộ 2 phòng ngủ
Và tôi thậm chí không hỏi về những vấn đề đó vì tôi chẳng thể làm được gì.
Tôi có 13 phút với mỗi bệnh nhân.
Bệnh nhân thì đang đông nghẹt ngoài phòng chờ
Tôi không biết nơi trữ thực phẩm gần nhất ở đâu.
Và tôi thậm chí không có bất kỳ giúp đỡ nào."
Trong phòng khám đó, ngay cả hôm nay, chỉ có 2 nhân viên xã hội cho 24,000 bệnh nhi, điều mà còn tốt hơn so với nhiều phòng khám khác ngoài kia.
Tổ chức Health Leads được ra đời từ những cuộc trò chuyện này một mô hình đơn giản nơi mà các bác sĩ và điều dưỡng có thể chỉ định thực phẩm dinh dưỡng điều kiện sưởi ấm vào mùa đông hay những nguồn hỗ trợ cơ bản khác cho bệnh nhân của họ cùng cái cách họ cho đơn thuốc
Bệnh nhân lấy toa thuốc của họ tới bàn của chúng tôi trong phòng chờ khám nơi mà chúng tôi có nòng cốt là những sinh viên được tập huấn tốt hỗ trợ là người hoạt động sát cánh với những gia đình này kết nối họ với các nguồn lực hiện có của cộng đồng
Chúng tôi bắt đầu với một cái bàn con ở phòng chờ khám hoàn toàn theo phong cách gian hàng nước chanh
Nhưng hôm nay chúng tôi có một ngàn sinh viên hỗ trợ những người mà đang kết nối gần 9 ngàn bệnh nhân và gia đình của họ với những nguồn lực mà họ cần để có sống khỏe mạnh
18 tháng về trước tôi đã nhận được thư điện tử này mà nó đã thay đổi cuộc đời tôi
Và cái thư điện tử đó là của bác sĩ Jack Geiger, người đã viết thư chúc mừng tôi về Health Leads và để chia sẻ, như ông ấy đã nói, một chút bối cảnh lịch sử.
Vào năm 1965 bác sĩ Geiger đã thành lập một trong hai trung tâm sức khỏe cộng đồng đầu tiên ở đất nước này ở khu vực cực kỳ nghèo khó ở đồng bằng sông Missisippi
Và rất nhiều bệnh nhân của ông ấy đã đến trong tình trạng suy dinh dưỡng và ông bắt đầu chỉ định thực phẩm cho họ
Và họ sẽ đem những toa này đến siêu thị địa phương nơi sẽ cung cấp theo chỉ định và sau đó tính tiền cho ngân sách dành cho dược phẩm của phòng khám
Và khi Văn phòng Cơ hội Kinh tế ở thủ đô Washington nơi đang tài trợ cho phòng khám của Geiger phát hiện về điều này, họ đã giận dữ
Và họ cử viên chức của họ xuống nói với Geiger rằng ông ấy phải dùng tiền của họ cho việc chăm sóc y tế những gì Geiger đáp trả thật logic và nổi tiếng "Lần cuối cùng tôi kiểm tra trong sách học của tôi, liệu pháp điều trị đặc biệt cho suy dinh dưỡng là thực phẩm"
(Cười lớn) Khi tôi nhận được thư từ bác sĩ Geiger, tôi biết rằng tôi sẽ được tự hào khi trở thành một phần của lịch sử này.
Nhưng sự thật là tôi đã bị suy sụp
Chúng tôi--ở đây 45 năm sau khi Geiger kê thực phẩm cho bệnh nhân của ông, và tôi có những bác sĩ nói với tôi "Những vấn đề đó, chúng ta cần thực hành "không hỏi, không nói chính sách"
45 năm sau Geiger, Health Leads phải tái thiết những chỉ định về các nguồn hỗ trợ cơ bản.
Tôi đã phải trải qua hàng giờ cố gắng hiểu cái điều chán nản kì quặc này.
Nó như thế nào nếu hàng thập kỉ chúng tôi đã có công cụ khá đơn giản để giữ bệnh nhân đặc biệt những người thu nhập thấp khỏe mạnh, tại sao ta không tận dụng nó?
Nếu chúng ta biết cái gì cần cho một hệ thống trung tâm chăm sóc sức khỏe hơn là một hệ thống chăm sóc bệnh tật, tại sao chúng ta không chỉ làm điều đó?
Những câu hỏi này trong tâm trí tôi, không khó bởi vì các câu trả lời nó phức tạp chúng khó bởi vì chúng đòi hỏi chúng ta phải thành thật với bản thân mình
Niềm tin của tôi là rằng nó gần như quá đau đớn để nói lên nguyện vọng của chúng tôi đối với hệ thống chăm sóc y tế, hoặc ngay cả thừa nhận rằng chúng tôi không có gì cả
Bởi vì nếu chúng tôi làm, chúng sẽ bị loại bỏ từ thực tế hiện tại của chúng tôi
Nhưng điều đó không thay đổi niềm tin của tôi rằng tất cả chúng ta, tận sâu bên trong ở đây trong căn phòng này và trên khắp đất nước này chia sẻ những đam mê giống nhau
rằng nếu chúng ta chân thật với bản thân mình và lắng nghe một cách im lặng rằng tất cả chúng ta cùng nuôi dưỡng cùng thực hiện khát vọng mãnh liệt về chăm sóc y tế: rằng nó giữ chúng ta khỏe mạnh.
Khát vọng rằng chăm sóc y tế của chúng ta giữ chúng ta khỏe mạnh là vô cùng mạnh mẽ.
Và cách tôi nghĩ về điều này là rằng chăm sóc y tế giống như bất kỳ hệ thống khác
Nó chỉ là một hệ thống các lựa chọn mà con người tạo ra
Nếu chúng ta quyết định để tạo ra nhóm các lựa chọn khác nhau thì sao?
Sẽ thế nào nếu chúng ta quyết định đưa tất cả các phần của chăm sóc y tế mà đã rời xa khỏi chúng ta đứng vững và nói "Không".
Những thứ này là của chúng ta.
Chúng sẽ được dùng cho mục đích của chúng ta.
Chúng sẽ được dùng để thực hiện khát vọng của chúng ta?
Giả sử nếu mọi thứ chúng ta cần để thực hiện khát vọng của chúng ta về chăm sóc y tế ở ngay phía trước chúng ta chỉ chờ đợi để được nhận lấy thì sao?
Đó là nơi Health Leads đã bắt đầu.
Chúng tôi đã bắt đầu với đơn thuốc một mẫu giấy rất đỗi bình thường và chúng ta đã hỏi, không phải cái bệnh nhân cần để dần khỏe mạnh -- kháng sinh, ống hít, thuốc men -- nhưng là cái bệnh nhân cần để khỏe mạnh, không bị ốm trước tiên?
Và chúng tôi chọn dùng đơn thuốc cho mục đích đó.
Chỉ một vài dặm từ chỗ này tại Trung Tâm Y Khoa Nhi Đồng Quốc Gia khi mà bệnh nhân đến với phòng khám, họ được hỏi một vài câu hỏi
Họ được hỏi, "Bạn có sắp sửa hết thức ăn vào cuối tháng không?"
Bạn có chỗ ở an toàn không?
Và khi bác sĩ bắt đầu buổi thăm khám, cô ta biết chiều cao, cân nặng, có thức ăn ở nhà không, gia đình có đang sống trong nơi ở đàng hoàng không
Và rằng không chỉ hướng đến những lựa chọn lâm sàng tốt hơn, mà bác sĩ còn có thể chỉ định những nguồn lực trợ giúp cho bệnh nhân, dùng Health Leads cũng như bất kỳ giới thiệu hỗ trợ đặc biệt khác
Vấn đề là, một khi bạn cảm nhận được nó như thế nào để thực hiện khát vọng của bạn về chăm sóc y tế bạn muốn nhiều hơn
Do đó chúng tôi đã nghĩ là, nếu chúng tôi có thể có những cá nhân bác sĩ để chỉ định các nguồn lực giúp đỡ bệnh nhân của họ, chúng ta có thể có toàn bộ hệ thống chăm sóc y tế để thay đổi giả định về nó?
Và chúng tôi đã thử làm điều đó
Hiện, tại Trung tâm Bệnh viện Harlem khi bệnh nhân đến với chỉ số khối cơ thể cao, hồ sơ bệnh án điện tử tự động tạo ra một đơn thuốc cho Health Leads Và sau đó, các tình nguyện viên của chúng tôi
có thể làm việc với chúng để kết nối bệnh nhân với các chương trình thực phẩm và thể dục khỏe mạnh trong cộng đồng của họ.
Chúng tôi tạo một giả định rằng nếu bạn là bệnh nhân ở bệnh viện đó với chỉ số BMI cao bốn bức tường trong phòng khám của bác sĩ có lẽ không cung cấp cho bạn tất cả mọi thứ Bạn cần được khỏe mạnh
Bạn cần nhiều hơn.
Một mặt, đây chỉ là một phiên bản cơ bản của hồ sơ bệnh án điện tử
Và mặt khác, nó là một thay đổi cơ bản của hồ sơ bệnh án điện tử từ một kho dữ liệu thông tin chẩn đoán trở thành một công cụ cải thiện sức khỏe
Trong lĩnh vực tư nhân, khi bạn vắt ép một thứ thuộc giá trị gia tăng ra khỏi một đầu tư với chi phí cố định nó được gọi là công ty tỉ đô
Nhưng trong thế giới của tôi, nó được gọi là giảm béo phì và tiểu đường.
Nó được gọi là chăm sóc y tế -- một hệ thống nơi các bác sĩ có thể chỉ định các giải pháp để cải thiện sức khỏe, chứ không chỉ là quản lý bệnh tật.
Điều giống nhau ở các phòng chờ khám.
Do đó mỗi ngày trên đất nước này ba triệu bệnh nhân lướt qua khoảng 150,000 phòng khám ở đất nước này
Và họ làm gì khi họ ở đó?
Họ ngồi, họ nhìn những con cá vàng trong bể cá họ đọc những số báo rất cũ của tạp chí Good housekeeping.
Nhưng hầu như tất cả chúng ta chỉ ngồi đó mòn mỏi, chờ đợi.
Chúng ta đã đến đây như thế nào? Nơi nào chúng ta dành ra hàng ngàn mẫu Anh và hàng ngàn giờ đồng hồ để chờ đợi? Sẽ thế nào nếu chúng ta có một phòng chờ
nơi mà chúng ta không chỉ ngồi khi bị bệnh, nhưng là nơi chúng ta đến
để trở nên khỏe hơn? Nếu sân bay có thể trở thành những trung tâm mua sắm và McDonald's có thể trở thành sân chơi chắc chắn chúng ta có thể thiết kế lại phòng chờ khám
Và đó là điều mà Health Leads đã cố gắng làm, để đòi lại nhà đất đó và thời gian đó lần đó và dùng nó như một lối vào để kết nối bệnh nhân với các nguồn lực họ cần để sống khỏe mạnh.
Nó là một mùa đông khắc nghiệt vùng Đông Bắc con của bạn bị hen suyễn, lò sưởi của bạn thì vừa bị tắt và dĩ nhiên bạn đang ở trong phòng chờ của phòng cấp cứu bởi khí lạnh làm chứng hen suyễn
của con bạn tồi tệ hơn Nhưng nếu như thay vì chờ hàng giờ trong lo lắng phòng đợi trở thành nơi mà Health Leads sưởi ấm cho bạn
Và dĩ nhiên tất cả điều này đòi hỏi một lực lượng lao động lớn hơn
Nhưng nếu chúng ta sáng tạo, chúng ta cũng đã có điều đó
Chúng ta biết rằng bác sĩ và điều dưỡng của chúng ta và ngay cả nhân viên xã hội là không đủ. rằng từng phút của chăm sóc y tế quá hạn chế
Y tế chỉ cần nhiều thời gian hơn
Nó đòi hỏi một đội ngũ phi lâm sàng của nhân viên y tế cộng đồng và người quản lý ca bệnh và nhiều người khác
Giả sử nếu một phần nhỏ của lực lượng chăm sóc y tế kế tiếp là 11 triệu sinh viên ở đất nước này?
Không hạn chế bởi các trách nhiệm lâm sàng không hài lòng khi nói không trong câu trả lời từ những người quan liêu có xu hướng chèn ép bệnh nhân, và với một khả năng vô song trong việc khôi phục thông tin được mài dũa qua nhiều năm sử dụng Google
e rằng bạn nghĩ điều này là không thể xảy ra rằng một sinh viên tình nguyện có thể thực hiện cam kết này Tôi có hai từ cho bạn: "Tháng ba điên cuồng" (thời điểm tổ chức NCAA tổ chức giải)
Một cầu thủ bóng rỗ trung bình thuộc Hiệp hội thể thao quốc gia các trường đại học Hoa Kỳ giải hạng nhất dành ra 39 giờ/tuần cho môn thể thao của cậu ta
Chúng ta có thể nghĩ đó là tốt hoặc xấu nhưng trong cả hai trường hợp nó là sự thật
Và Health Leads dựa trên sự giả định rằng trong khá lâu chúng tôi đã yêu cầu rất ít các sinh viên đại học khi nó trở thành tác động thật sự trong cộng đồng tình nguyện
Đội thể thao trường đại học nói, "Chúng tôi sẽ dành ra hàng tá giờ tại vài sân đấu trên khắp khuôn viên trường vào những giờ rất sớm hoặc rất muộn của buổi sáng và chúng tôi sẽ đánh giá sự thể hiện của bạn, và đội của bạn, và nếu bạn không phấn đấu hay thể hiện bản thân chúng tôi sẽ loại bạn khỏi đội
Nhưng chúng tôi sẽ đầu tư lớn cho tập huấn và sự phát triển của bạn và chúng tôi sẽ cho bạn một cộng đồng những người cùng trang lứa phi thường
và mọi người xếp hàng ngoài cửa chỉ để có cơ hội trở thành thành viên của nó
Cảm xúc của chúng tôi là, nếu nó đủ tốt cho đội bóng bầu dục. Nó đủ tốt cho y tế và nghèo đói.
Health Leads tuyển dụng một cách khá cạnh tranh đào tạo chuyên sâu huấn luyện một cách chuyên nghiệp đòi hỏi lượng thời gian nhất định, xây dựng một đội kết hợp và đo lường các kết quả -- một phương pháp sư phạm cho Hoa kỳ cho chăm sóc y tế
Hiện trong 10 thành phố hàng đầu tại Hoa Kỳ
với số lượng sinh viên y khoa đông nhất, mỗi một thành phố có ít nhất 20,000 sinh viên đại học.
Riêng New York có nửa triệu sinh viên đại học
Và đây không chỉ là một lực lượng lao động ngắn hạn để kết nối bệnh nhân với nguồn hỗ trợ cơ bản nó là thế hệ lãnh đạo tiếp theo người đã dành hai, ba, bốn năm tại phòng đợi của phòng khám nói chuyện với bệnh nhân về những nhu cầu y tế cơ bản của họ
Và họ rời đi với niềm tin vững chắc khả năng và hiệu lực để thực hiện khát vọng cơ bản của chúng tôi về chăm sóc y tế.
Và một điều là, có hàng ngàn người đã ở ngoài kia.
Mia Lozada là trưởng nội trú Khoa Nội tại Trung tâm Y khoa trường Đại học California tại San Francisco, nhưng trong 3 năm khi còn là sinh viên đại học cô là 1 tình nguyện viên của Health Leads tại phòng chờ khám của Trung tâm Y khoa Boston.
Mia nói, "Khi mà các bạn học của tôi viết một đơn thuốc, họ nghĩ rằng công việc của họ đã xong.
Khi tôi viết đơn thuốc, Tôi nghĩ, liệu gia đình họ có thể đọc đơn thuốc không?
Liệu họ có phương tiện đi lại đến tiệm thuốc tây không?
Liệu họ có thức ăn để dùng cùng đơn thuốc không?
Liệu họ có bảo hiểm để điền vào đơn thuốc?
Đó là những câu hỏi mà tôi đã học từ Health Leads, không phải tại trường y".
Không một giải pháp nào trong số này đơn thuốc, hồ sơ bênh án điện tử, phòng đợi, lực lượng các sinh viên đại học -- là hoàn hảo.
Nhưng chúng là của chúng tôi cho việc lấy -- những ví dụ đơn giản về nguồn lực y tế chưa được dùng đúng mức rằng, nếu chúng ta cải tổ và triển khai lại có thể thực hiện khát vọng cơ bản của chúng ta về chăm sóc y tế.
Tôi đã từng làm ở Dịch vụ pháp lý khoảng 9 tháng khi mà ý tưởng về Health Leads bắt đầu nhen nhóm trong đầu óc tôi.
Và tôi biết tôi phải nói với ông Jeff Purcell,luật sư của tôi, rằng tôi cần phải rời đi.
Và tôi đã rất lo lắng bởi vì tôi nghĩ ông ta sẽ thất vọng về tôi vì đã rời bỏ khách hàng của chúng tôi vì những ý tưởng điên rồ.
Và tôi đã ngồi xuống cùng ông và tôi nói "Jeff, tôi có ý kiến này rằng chúng ta có thể huy động sinh viên đại học tìm hiểu các nhu cầu cơ bản nhất của các bệnh nhân".
Và tôi sẽ thành thật tất cả những điều tôi đã muốn là khiến ông ấy đừng nổi giận với tôi.
Nhưng ông ấy đã nói như thế này "Rebecca, khi cô có một tầm nhìn, cô có nghĩa vụ thực hiện tầm nhìn đó.
Cô phải theo đuổi tầm nhìn đó."
Và tôi phải nói rằng, tôi như đã "Òa"
Điều đó rất nhiều áp lực".
Tôi chỉ muốn 1 điều phước lành Tôi không muốn một thứ kiểu như nhiệm vụ
Nhưng sự thật là Tôi đã dành gần như mỗi phút đi bộ từ khi đó theo đuổi tầm nhìn đó
Tôi tin rằng tất cả chúng ta có một tầm nhìn cho chăm sóc y tế tại đất nước này.
Tôi tin rằng vào cuối ngày khi đánh giá hệ thống chăm sóc y tế của chúng ta, sẽ không còn là việc bệnh tật có được chữa khỏi hay không, mà là bệnh tật có được phòng ngừa hay không.
Đó sẽ không phải bởi sự tân tiến của những công cụ của chúng ta hay sự tuyệt vời của các chuyên gia của chúng ta hay bởi chúng ta cần chúng ít như thế nào.
Và trên hết, Tôi tin rằng khi chúng ta đo lường chăm sóc y tế, đó sẽ không phải là bởi hệ thống đã là gì, mà bởi cái chúng ta chọn là gì.
Cảm ơn các bạn.
(vỗ tay) Cảm ơn các bạn.
(vỗ tay)
Bằng chứng cho thấy rằng con người ở mọi lứa tuổi và từ mọi nền văn hóa tạo ra danh tính của họ theo một dạng tường thuật nào đó.
Từ mẹ đến con gái, người thuyết giáo đến người theo hội, giáo viên đến học sinh, người kể chuyện đến khán thính giả.
Bất kể ở các hình vẽ trong hang động hay các cách dùng mới nhất của Internet, con người luôn kể câu chuyện lịch sử và về những sự thật qua dụ ngôn và chuyện tưởng tượng
Chúng ta là những người kể chuyện bản năng.
Nhưng ở đâu, trong thế giới già nhanh chóng già cỗi và chia nhỏ của chúng ta, chúng ta trao tặng những kinh nghiệm mang tính cộng đồng, không qua trung gian bởi quyền lợi tiêu dùng kịch liệt của chính chúng ta?
Và chuyện tường thuật nào, lịch sử nào, bản sắc nào, qui tắc đạo đức nào mà chúng ta đang truyền đạt lại cho thế hệ trẻ của chúng ta?
Điện ảnh đáng được tranh cãi là dạng nghệ thuật ảnh hưởng nhất trong thế kỉ 20.
Nó là những câu chuyện kể của các nghệ sĩ vượt qua các ranh giới quốc gia, dưới vô vàn ngôn ngữ, thể loại và triết lý mà một người có thể tưởng tượng ra được.
Thực sự là, thật khó để tìm một chủ đề mà điện ảnh chưa động đến.
Trong suốt thập kỉ qua chúng ta đang chứng kiến sự hội nhập rộng lớn của phương tiện truyền thông toàn cầu, giờ bị thống trị bởi văn hóa phim bom tấn Hollywood.
Chúng ta đang được phục vụ một chế độ "ăn kiêng" mà sự cảm giác là chủ chốt, chứ không phải nội dung.
Điều gì đã quen thuộc với tất cả chúng ta 40 năm trước -- việc kể các câu chuyện giữa các thế hệ-- bây giờ rất hiếm hoi.
Là một nhà làm phim, điều đó làm tôi lo ngại.
Là một con người, nó reo sự sợ hãi của Chúa vào tôi.
Tương lai nào những con người trẻ có thể xây dựng với những nắm bắt quá nhỏ bé về nơi họ sinh ra và quá ít những câu chuyện tường thuật về chuyện gì là có thể?
Thật quá mỉa mai; cơ hội nắm bắt kĩ thuật chưa bao giờ lớn hơn thế, cơ hội nắm bắt văn hóa chưa bao giờ yếu hơn thế.
Và vì vậy vào năm 2006 chúng tôi lập FILMCLUB (Câu lạc bộ phim), một tổ chức định kì hàng tuần chiếu phim trong các trường học và sau đó là các cuộc thảo luận.
Nếu chúng ta có thể tra soát biên niên sử 100 năm của phim, có lẽ chúng ta có thể xây dựng một chuyện tường thuật mang ý nghĩa đến thế giới phân mảnh và không ngừng nghỉ của thế hệ trẻ.
Được tiếp xúc với công nghệ, ngay cả trường học ở một thôn ngoại thành nhỏ bé có thể chiếu một DVD lên một bảng trắng.
Trong 9 tháng đầu tiên chúng tôi cho chạy 25 câu lạc bộ dọc nước Anh, cho những nhóm trẻ em từ 5 đến 18 tuổi xem một bộ phim không bị ngắt quãng trong 90 phút.
Những bộ phim được biên đạo và bối cảnh hóa.
Nhưng sự lựa chọn thuộc về chúng, và khán thính giả của chúng tôi tăng lên nhanh chóng để chọn những món "ăn kiêng" giàu nhất và đa dạng nhất mà chúng tôi có thể cung cấp.
Có kết quả ngay lập tức.
Đó là cách giáo dục thâm túy và có khả năng truyền tải nhất.
Một nhóm có tối đa 150 và tối thiểu 3 người, những bạn trẻ này khám phá những nơi mới, những suy nghĩ mới, những góc nhìn mới.
Ngay khi thử nghiệm kết thúc, chúng ta đã có tên của hàng ngàn trường học mong muốn được tham gia.
Bộ phim đã thay đổi cuộc đời của tôi là bộ phim năm 1951 của Vittorio De Sica, "Phép màu ở Milan".
Đó là một lời nhận xét đáng chú ý trong những khu ổ chuột, nghèo đói và khát vọng.
Tôi đã xem bộ phim vào dịp sinh nhật lần thứ 50 của bố tôi.
Công nghệ lúc đó đã khiến chúng ta phải thuê một rạp để xem, tìm và trả cho việc in tráng và người chiếu phim.
Nhưng với cha của tôi, Sự quan trọng của cảm xúc và tính nghệ thuật trong cách nhìn của De Sica là rất lớn đến nỗi ông chọn nó để ăn mừng sinh nhật thứ 50 của mình với ba đứa con tuổi teen và 30 người bạn của chúng, "Để," ông nói, truyền sự quan tâm và niềm hy vọng cho thế hệ tiếp theo."
Trong cảnh cuối của "Phép màu ở Milan" những người trong khu ổ chuột đã nổi lên bầu trời trên những cây chổi bay.
Sáu mươi năm sau khi bộ phim được làm ra và 30 năm sau lần đầu tiên tôi xem nó, tôi thấy những gương mặt trẻ nghiêng lên trong sự kinh ngạc nỗi nghi ngờ của chúng hợp với nỗi nghi ngờ của tôi.
Và tốc độ mà chúng liên hệ nó với "Triệu phú khu ổ chuột" hay những khu phố "favela" ở Rio nói lên bản chất bền vững đó.
Trong mùa chiếu của Câu lạc bộ phim về dân chủ và chính quyền, chúng tôi đã chiếu "Ông Smith đến Washington."
Được làm vào năm 1939, bộ phim có tuổi già hơn tuổi của hầu hết ông bà của các thành viên
Sự cổ điển của Frank Capra có giá trị ở tính độc lập và sự thích nghi.
Bộ phim chỉ ra làm thế nào để làm đúng, làm thế nào để trở nên kì lạ phi thường.
Nó cũng là cách diễn tả về lòng tin coi bộ máy chính trị như nguồn gốc danh dự.
Không lâu sau đó "Ông Smith" trở thành bộ phim kinh điển của Câu lạc bộ phim, Có một tuần tất cả các buổi tối "cản trở lại các luật lệ" ở Tòa nhà Nhà cầm quyền.
và thật vui vô cùng khi chúng tôi thấy những bạn trẻ trên khắp đất nước giải thích với nhà cầm quyền rằng cản trở các đạo luật là gì và tại sao các nhà cầm quyền có thể định giờ ngủ của họ theo một nguyên tắc nào đó.
Nói chung thi Jimmy Stewart đã cản trở các đạo luật trong toàn bộ 2 bộ phim cơ mà.
Bằng cách chọn "Khách sạn Rwanda" bọn trẻ đã khám phá về tôi diệt chủng ở dạng thú tính nhất.
Nó gây ra những giọt nước mắt và khơi gợi những câu hỏi thâm thuý về những đội quân bảo vệ hoà bình không vũ khí và sự lừa gạt của xã hội phương tây khi đối diện với cuộc đấu tranh đạo đức với những tiện nghi thực dụng trong đầu
Và khi " Bản danh sách của Schindler" khiến bọn trẻ không bao giờ quên, một đứa trẻ, với đầy sự đau đớn tỉnh táo, nhận xét rằng, "Chúng ta đã quên mất rồi , nếu không thì làm thế nào mà "Khách sạn Rwanda" lại xảy ra?"
Khi bọn trẻ xem nhiều phim hơn, cuộc sống của chúng phong phú hơn.
"Kẻ móc túi" bắt đầu một cuộc tranh cãi về việc tước quyền công dân của tội phạm.
"Gửi ngài, với sự yêu mến" đốt cháy khán giả tuổi thành niên của bộ phim.
Chúng ăn mừng sự thay đổi về thái độ đối với những người Briton không phải da trắng, nhưng chửi rủa hệ thống trường học không ngơi nghỉ của họ không có giá trị bản sắc cộng đồng, không giống như sự giám hộ cẩn trọng của Sidney Potier mang lại.
giờ đây, những đứa trẻ sâu sắc, có chính kiến và tò mò này không nghĩ gì ngoài việc nắm lấy những bộ phim -- đen trắng, phụ đề, tài liệu, phi tường thuật hay tưởng tượng -- và không nghĩ gì về viết những bài nhân xét chi tiết tranh đua nói về những bộ phim yêu thích bằng những bài văn xuôi đam mê và càng ngày càng triết lý.
6000 bản nhận xét mỗi tuần ở từng trường ganh đua cho sự vinh dự được thành bài nhận xét của tuần.
Từ 25 câu lạc bộ, chúng tôi đã có hàng trăm, rồi hàng ngàn, cho đến khi chúng tôi có gần một phần tư triệu đứa trẻ trong 7,000 câu lạc bộ dọc đất nước.
Mặc dù những con số đó đã, và tiếp tục tăng một cách đáng kinh ngạc, điều đã trở nên kinh ngạc hơn nữa là làm thế nào sự trải nghiệm về những câu hỏi phê bình tò mò được chuyển tải vào cuộc sống.
Một vài đứa trẻ của chúng tôi đã bắt đầu nói chuyện với bố mẹ chúng, một số nói với giáo viên, hoặc bạn bè của chúng.
Và với những em không có bạn, bắt đầu kết bạn.
Những bộ phim đem lại sự liên kết ở tất cả những dạng bị chia cắt.
Và các câu chuyện, chúng đã giúp cung cấp những kinh nghiệm mang tính chia sẻ.
"Persepolis" mang một bé gái đến gần hơn với người mẹ Iran của mình và "Hàm cá mập" (Jaws) trở thành cách mà một câu bé nhỏ tuổi có thể nói lên nỗi sợ mà cậu đã trải qua về bạo lực trong một chuyến bay đã giết chết đầu tiên là bố rồi đến cả mẹ của cậu, mẹ cậu đã bị ném qua mạn tàu trong một chuyến đi tàu
Ai đã đúng, ai sai?
Họ sẽ làm gì nếu bị đặt dưới tình trạng tương tự?
Câu chuyện kể có hay không?
Có thông điệp ẩn dấu nào trong đó?
Làm thế nào thế giới thay đổi? Làm thế nào nó có thể khác đi?
Cơn bão các câu hỏi đã được bay tới tấp từ miệng của những đứa trẻ những người mà thế giới từng nghĩ sẽ chẳng quan tâm
Và chúng không tự biết rằng chúng quan tâm.
Và khi chúng viết và tranh luận, hơn là thấy những bộ phim như là những tạo tác, chúng bắt đầu nhìn thấy bản thân.
Tôi có một người cô là một người kể chuyện tuyệt vời.
Trong một lúc cô có thể đánh thức những hình ảnh như chạy chân trần trên núi Bàn và chơi trò cảnh sát và kẻ cướp.
Khá gần đây cô có bảo tôi rằng vào năm 1948, hai trong số người chị em của cô và bố tôi đã du lịch trên một chiếc thuyền đến Israel mà không có ông bà tôi.
Khi đoàn thủy thủ nổi loạn trên biển vì nhu cầu thiết yếu của con người chính là những thiếu niên này đã cho đoàn thủy thủ ăn.
Tôi đã hơn 40 khi bố tôi mất.
Ông không bao giờ đề cập đến chuyến đi đó.
Mẹ của mẹ tôi đã rời khỏi châu Âu trong một nạn đói mà không có chồng của bà, nhưng với đứa con gái 3 tuổi và kim cương khâu viền trên váy.
Sau 2 năm lẩn trốn, ông tôi xuất hiện ở Luân Đôn.
Ông đã không bao giờ đúng nữa.
Và câu chuyện của ông đi vào im lặng khi ông bị đồng hoá.
Câu chuyện của tôi bắt đầu ở nước Anh với lý lịch tạm trong sạch và sự im lặng của bố mẹ là người nhập cư.
Tôi có "Anne Frank", "Sự trốn thoát vĩ đại", "Shoah", "Chiến thắng của nhà Will"
Đó là Leni Riefenstahl trong ngôi chùa Nazi tao nhã tạo ra bối cảnh mà gia đình đó phải chịu đựng.
Những bộ phim này mang đến nỗi đau quá lớn đến không nói nổi thành lời và chúng trở nên hữu ích cho tôi hơn hàng ngàn lời thì thầm của những người sống sót và cái nhìn thoáng qua không thường xuyên vào hình xăm trên cánh tay người cô
Người theo chủ nghĩa thuần tuý có lẽ cảm thấy rằng sự giả tưởng xua tan nhu cầu hiểu thật sự của con người rằng phim quá thô thiển để nói về những câu chuyện phức tạp và chi tiết, hay những nhà làm phim luôn phục vụ sự cường điệu hơn là sự thật.
Nhưng trong những cuộn phim là mục đích và ý nghĩa
Như một đứa trẻ 12 tuổi nói sau khi xem "Phù thủy xứ Oz" "Mọi người nên xem phim này, bới vì nếu không xem mọi người sẽ có thể không biết mình cũng có trái tim"
Chúng ta xem trọng việc đọc sách, tại sao không xem trọng việc xem phim với niềm đam mê?
Hãy xem "Công dân Kane" có giá trị như Jane Austen.
Hãy đồng ý rằng "Những cậu bé và khu dân cư" (Boyz n the Hood) giống như Tennyson, đem lại khung cảnh xúc động và sự thấu hiểu cao độ rằng chúng phối hợp được với nhau.
mỗi một mảnh của nghệ thuật đáng nhớ, mỗi một viên gạch của bức tường về chúng ta là ai.
Và được thôi nếu chúng ta nhớ Tom Hanks hơn nhà du hành vũ trụ Jim Lovell hay đặt khuôn mặt của Ben Kíngléy chồng lên mặt của Gandhi
Và dù không có thật, Eve Harrington, Howard Beale, Mildred Pierce là cơ hội để khám phá là con người thì như thế nào và không hề bớt hữu ích khi hiểu về cuộc sống và thời gian của chúng ta như Shakespeare rọi sáng thế giới của Elizabeth nước Anh.
Chúng ta đoán rằng phim, nơi những câu chuyện là nơi hội tụ của kịch tích , âm nhạc ,văn học, kinh nghiệm con người, có thể tham gia truyền nguồn cảm hứng cho những đứa trẻ tham gia trong FILMCLUB,
Cái mà chúng tôi không nhìn thấy trước được là sự phát triển có thể đo đạc được trong hành vi ,sự tự tin và kết quả học tập.
Những học sinh từng miễn cưỡng giờ đây đến trường, nói chuyện với giáo viên của họ, đánh nhau, không phải ở sân chơi, mà là để chọn bộ phim chiếu vào tuần tới -- những đứa trẻ tìm thấy được định nghĩa bản thân, sự tham vọng và muốn học và tham gia vào cộng đồng từ những câu chuyện chúng xem.
Thành viên của chúng tôi thách thức sự mô tả nhị phân về cách mà chúng ta thường mô tả những đứa trẻ của chúng ta.
Chúng không hoang dã hay tập trung quá nhiều vào bản thân.
Chúng như những đứa trẻ khác, đang thương lượng với thế giới về sự lựa chọn vô cùng, nhưng lại là một văn hóa bé nhỏ về cách để có một trải nghiệm có ý nghĩa
Chúng tôi ngạc nhiên trước những hành vi của những đứa trẻ tự định nghĩa mình bằng cỡ nấc giày , những gì thu nhận được có tính chất tường thuật mà chúng tôi đem lại.
Nếu chúng ta muốn những giá trị khác chúng ta phải kể một câu chuỵện khác, một câu chuyện hiểu được rằng một dạng tường thuật cá nhân là một thành phần cần thiết của một cá thể con người, và một dạng tường thuật tập thể là cần thành phần thiết cho một bản sắc văn hoá, và không có nó thì thật không thể tưởng tượng được bản thân là một phần của tập thể.
Bởi khi những đứa trẻ này về nhà sau khi xem xong "Cửa sổ kì lạ" (Rear window) và đưa ánh nhìn của chúng vào toà nhà bên cạnh, chúng có những công cụ để tự hỏi, ngoài chúng ta có ai ngoài kia và câu chuyện của họ là gì.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Khi tôi còn là một đứa trẻ lớn lên ở Maine, một trong những sở thích của tôi là tìm kiếm những con "sand dollar" (một loài nhím biển) sống ở vùng bờ biển Maine, vì cha mẹ bảo tôi rằng chúng sẽ mang lại may mắn.
Nhưng các bạn biết đấy, chúng rất khó tìm.
Chúng bị bao phủ bởi cát nên rất khó thấy.
Tuy nhiên, tôi dần dần quen với việc tìm chúng.
Tôi bắt đầu nhận ra những hình dáng và những khuôn mẫu giúp tôi tìm ra chúng.
Điều này phát triển thành niềm đam mê tìm kiếm các đồ vật, 1 tình yêu đối với quá khứ và khảo cổ học.
Và dần dần khi tôi bắt đầu nghiên cứu Ai Cập học, tôi nhận ra rằng quan sát với con mắt trần là chưa đủ.
Vì điều bất ngờ của Ai Cập là bãi biển của tôi đã phát triển từ 1 bãi biển nhỏ ở Maine thành 1 bãi biển dài 800 dặm bên cạnh sông Nile,
và những con "sand dollars" đã từng phát triển bằng kích cỡ của 1 thành phố.
Đây chính là điều đã khiến tôi bắt đầu sử dụng hình ảnh vệ tinh.
Vì cố tái hiện lại quá khứ, tôi biết tôi phải nhìn mọi vật theo 1 cách khác.
Nên tôi muốn đưa ra 1 ví dụ về cách tôi nhìn khác đi bằng cách sử dụng tia hồng ngoại.
Đây là 1 địa điểm ở phía đông đồng bằng Ai Cập, được gọi là Bendix.
Và ta thấy địa điểm này rõ ràng có màu nâu, nhưng khi dùng tia hồng ngoại và xử lí nó bằng 1 màu sai lệch thì bỗng nhiên, ta thấy địa điểm này màu hồng.
Những gì bạn đang thấy thật ra là những thay đổi về hóa học của cảnh quan này, gây nên bởi các vật liệu xây dựng và hoạt động của người Ai Cập cổ.
Điều tôi muốn chia sẻ với các bạn hôm nay là ta dùng dữ liệu từ vệ tinh như thế nào để tìm một thành phố Ai Cập cổ, được gọi là Itijtawy, đã mất tích hàng ngàn năm.
Itijawy là thủ đô của Ai Cập cổ trong hơn 400 năm, vào một thời kì gọi là Vương Quốc Trung Tâm cách đây khoảng 4000 năm.
Thành phố này ở Faiyum, Ai Cập và địa điểm này rất quan trọng vì trong thời kì Vương Quốc Trung Tâm đã diễn ra 1 cuộc Phục hưng lớn của nghệ thuật, kiến trúc và tôn giáo của Ai Cập cổ.
Các nhà Ai Cập cổ vật học luôn biết rằng Itjtawy toạ lạc đâu đó gần những kim tự tháp của hai vị vua xây nên nó, được chỉ ra trong vòng tròn đỏ này, nhưng đâu đó trong vùng đồng bằng ngập nước rộng lớn này.
Khu vực này rất rộng lớn -- 3 dặm chiều ngang và 4 dặm chiều dài.
Sông Nile từng chảy ngay bên cạnh thành phố Itjtawy, và khi dòng sông dịch chuyển dần dần sang phía đông, nó bao phủ toàn bộ thành phố.
Vậy, làm sao các bạn tìm được 1 thành phố bị chôn vùi trong 1 khu vực rông lớn?
Tìm kiếm 1 cách ngẫu nhiên sẽ giống như là xác định vị trí 1 cây kim trong đống rơm trong khi bị bịt mắt và mang găng tay bóng bầu dục.
Vậy những gì chúng tôi đã làm là sử dụng dữ liệu địa hình của NASA để vạch ra cảnh quan này, những thay đổi rất tinh tế.
Chúng tôi bắt đầu thấy được những nơi dòng sông Nile đã từng chảy qua.
Nhưng các bạn có thể thấy chi tiết hơn -- và thậm chí thú vị hơn -- khu vực được nâng cao lên một chút được khoanh tròn này, chúng tôi nghĩ nó có thể là vị trí của thành phố Itjtawy.
Thế nên chúng tôi kết hợp với các nhà khoa học Ai Cập để lấy mẫu ở lõi, như các bạn thấy đây.
Khi tôi nói lấy mẫu lõi, nó cũng như lấy mẫu lõi băng, nhưng thay vì tìm các lớp thể hiện sự biến đổi khí hậu, ta đang tìm các lớp thể hiện các nghề nghiệp của con người.
Và năm mét dưới mặt đất, dưới 1 lớp bùn dày, chúng tôi tìm thấy một lớp gốm sứ dày.
Điều này cho thấy rằng tại vị trí khả thi này của Itjtawy, năm mét dưới mặt đất, ta có 1 lớp thể hiện sự định cư của hàng trăm năm của thời Vương Quốc Trung Tâm, được định tuổi vào thời kì chính xác chúng tôi nghĩ Itjtawy đã tồn tại.
Chúng tôi còn tìm thấy 1 số dụng cụ đá -- đá carnelian, thạch anh và agate cho thấy đã từng có 1 xưởng đá quý ở đây.
Nghe có vẻ không lí tưởng lắm, nhưng khi các bạn nghĩ về những loại đá thông dụng nhất dùng làm nữ trang và thời Vương Quốc Trung Tâm, thì đó là những loại đá được sử dụng.
Vậy, ta có một lớp dày hơn thể hiện sự định cư dài lâu hơn vào thời kì Vương Quốc Trung Tâm ở nơi này.
Ta cũng có những bằng chứng về nhiều xưởng kim hoàn, cho thấy rằng nơi đây đã từng có 1 thành phố rất quan trọng.
Itjtawy chưa được tìm thấy, nhưng chúng tôi dự định sẽ trở lại nơi đó trong tương lai gần để tìm kiếm.
Và quan trọng hơn nữa, chúng ta có ngân quỹ để huấn luyện thanh niên Ai Cập về cách sử dụng công nghệ vệ tinh, để họ cũng có thể trở thành những người có những phát hiện vĩ đại.
Vậy, tôi muốn kết thúc với câu nói ưa thích của tôi từ Vương Quốc Trung Tâm -- có lẽ nó được viết tại thành phố Itjtawy 4000 năm về trước.
Trên đời chẳng có gì giống như thế."
Vậy hoá ra là, TED không được thành lập vào năm 1984 trước công nguyên.
(tiếng cười) Những ý tưởng thật ra được xuất phát từ năm 1984 trước Công Nguyên tại 1 thành phố bị mất tích chưa bao lâu, đã được tìm thấy như trên.
Nó chắc chắn đã đưa việc tìm vỏ sò trên bờ biển vào tầm nhìn.
Cảm ơn các ban rất nhiều.
(vỗ tay) Cảm ơn.
Khi tôi khoảng 16 tuổi Tôi vẫn còn nhớ mình cứ ngồi bấm hết kênh này đến kênh khác trên tivi ở nhà trong suốt mùa hè, cố tìm phim nào đó để xem trên HBO Có bao nhiêu bạn trong đây nhớ bộ phim "Ferris Bueller's Day Off"
Ồ, vâng, bộ phim hay tuyệt, phải không? -- Vâng, tôi đã xem Matthew Broderick trên màn ảnh, và tôi đã nghĩ, "Thật ngọt ngào! Ferris Bueller. Tôi sẽ xem phim này!"
Đó không phải là Ferris Bueller. Và tha thứ cho tôi nhé Matthew Broderick, Tôi biết ông đã làm nhiều phim khác ngoài phim Ferris Bueller, nhưng đó là cách tôi nhớ về ông, ông là Ferris.
Nhưng lúc đó ông không hành động theo cách của Ferrris, ông đang làm những thứ đồng tính vào lúc đó.
Ông ta đang ở trong một bộ phim tên "Torch Song Trilogy"
Và "Torch Song Trilogy" dựa trên một vở kịch về một gã giả gái đang khao khát tìm kiếm tình yêu.
Tình yêu và sự tôn trọng - toàn bộ phim nói về nội dung đó.
Và khi tôi xem phim đó, tôi nhận ra các nhân vật đang nói về tôi.
Không phải là phần về gã giả gái đó - tôi sẽ không cạo đầu vì bất cứ ai - ngoại trừ cái phần đồng tính của mình.
Để tìm kiếm tình yêu và sự tôn trọng, cái phần đang cố gắng tìm ra vị trí của chính mình trong thế giới này.
Vì thế khi tôi coi bộ phim đó, tôi thấy cảnh phim đầy xúc động đó làm tôi rơi nước mắt. Và hình ảnh đó ám ảnh tôi suốt 25 năm qua.
Và đây là câu nói mà nhân vật chính, Arnold, nói với mẹ anh khi họ tranh cãi rằng anh ấy là ai và anh đang sống cuộc đời nào.
"Chỉ có thêm một thứ - chỉ có thêm điều này thôi mà mẹ nên hiểu.
Con đã tự học khâu vá, nấu ăn, sửa ống nước, đóng đồ nội thất, con thậm chí có thể tự vỗ vào lưng mình nếu cần thiết, tất cả chỉ để con không phải xin xỏ hay nhờ vả ai bất cứ điều gì.
Con chẳng xin xỏ ai bất cứ gì ngoại trừ tình yêu và sự tôn trọng, và nếu người nào không thể cho con 2 điều đó trong đời thì sẽ không có chỗ nào trong cuộc đời con hết."
Tôi nhớ cảnh phim đó như thể nó vừa hôm qua, khi tôi 16 tuổi, nước mắt trào ra, tôi đứng trong tủ quần áo, và tôi đang nhìn vào hai người đó, Ferris Bueller và một gã nào đó tôi chưa từng biết trước đó, đang chiến đấu vì tình yêu.
Đến khi tôi rồi cũng có một vị trí trong đời mình nơi tôi đến đã chấp nhận tôi là ai, và tôi thật hạnh phúc để nói với bạn sự thật, tôi hạnh phúc với sự đồng tình của mình và tôi đoán từ "gay" cũng có nghĩa là hạnh phúc.
Tôi nhận ra nhiều người không thực sự gay như tôi gay một cách hạnh phúc, chứ không phải gay vì bị hấp dẫn bởi người đồng giới.
Trong thực tế, tôi nghe thấy rất nhiều sự ghét bỏ và giận dữ và rất nhiều sự đổ vỡ, nhiều nỗi sợ về quá khứ của tôi và cách sống đồng tính của tôi.
Bây giờ, tôi đang ngồi đây, cố phân tích ý nghĩa của từ "Lối sống đồng tính", "cách sống đồng tính", và tôi vẫn phải nghe những từ này hàng ngày, lặp đi lặp lại: lối sống, lối sống, lối sống.
Tôi thậm chí phải nghe cả những tay chính trị gia nói lối sống đồng tính là một mối đe dọa với nền văn minh lớn hơn cả chủ nghĩa khủng bố.
Đó là khi tôi cảm thấy sợ hãi.
Bởi vì tôi nghĩ, nếu tôi đồng tính và tôi đang làm điều gì đó để hủy diệt nền văn minh, tôi cần phải phân tích ra những thứ ấy là gì, và tôi cần phải dừng ngay những hành vi đó lại.
(Cười lớn) Vì thế, tôi nhìn lại cuộc đời mình, nhìn chính mình một cách nghiêm khắc và tôi nhận thấy một số điều rất phiền toái.
(Cười lớn) Và tôi bắt đầu muốn chia sẻ những điều tội lỗi đó đến mức tôi đến đây với các bạn, bắt đầu với những buổi sáng của tôi.
Tôi uống cafe.
Tôi không chỉ uống cà phê, tôi biết một số người đồng tính cũng hay uống cà phê.
Tôi bị dính kẹt xe... kẹt xe tồi tệ, tồi tệ.
Đôi khi tôi bị kẹt khi xếp hàng ở sân bay.
Tôi nhìn quanh, và tôi đi tiếp, "Chúa ơi, hãy nhìn những người đồng tính này mà xem!"
Chúng ta đều đang mắc kẹt trong những hàng dài này! Cả một đám người xếp hàng tìm cách lên một cái máy bay.
Chúa ơi, lối sống mà tôi đang chọn này thật cực kì tội lỗi!"
Tôi dọn dẹp. Đây không phải là bức ảnh thật về phòng của con trai tôi đâu, phòng của thằng bé còn bừa bộn hơn.
Và bởi vì tôi có 1 cậu bé 15 tuổi, tất cả những gì tôi phải làm là nấu ăn, nấu ăn và nấu ăn.
Có cha mẹ nào ở đây có con tuổi này không? Tất cả những gì ta phải làm là nấu ăn cho đám nhóc.... tụi nhỏ ăn hai, ba, bốn bữa tối một đêm.
Thật ngớ ngẩn! Đây là cách sống của người đồng tính.
Và sau khi nấu ăn, dọn dẹp và đứng xếp hàng, và mắc kẹt trong đám kẹt xe, tôi và bạn đời của tôi, chúng tôi được bên nhau và chúng tôi quyết định phải đi ngay và làm một điều gì đó vừa ngông cuồng, điên rồ và thật vui vẻ.
(Cười lớn) Chúng tôi thường cùng nhau trên giường trước khi chúng tôi biết ai là người bị loại trong chương trình "American Idol"
Chúng tôi phải thức dậy vào ngày kế tiếp và xem ngay coi ai là người vẫn trên sân khấu bởi vì chúng tôi quá mệt mỏi khi phải nghe mãi về những ai sẽ tiếp tục được thi vòng tiếp.
Đấy quả là một kiểu sống đồng tính siêu tồi tệ và bịp bợm.
Chạy theo cuộc sống của những người dị tính luyến ái.
(Tiếng vỗ tay) Khi người bạn đời của tôi, Steve, và tôi lần đầu tiên hẹn hò, anh ấy kể tôi nghe câu chuyện về những chú chim cánh cụt.
Và lúc đó tôi không biết anh ấy định làm gì khi kể chuyện đó.
Anh ấy có vẻ hơi hồi hộp khi cố gắng chia sẻ với tôi, nhưng anh nói với tôi rằng khi một chú chim cánh cụt tìm thấy nửa kia mà chú muốn sống chung suốt đời, chúng sẽ dành cho nửa kia một viên sỏi - một viên sỏi hoàn hảo.
Và sau đó anh ấy thò tay vào túi áo, anh rút ra cái này và đưa cho tôi.
Và tôi nhìn vào nó, và như thế này, nó thật sự rất tuyệt.
Và anh nói: "Tôi muốn sống suốt cuộc đời này bên em."
Vì thế, tôi đã đeo nó bất cứ khi nào tôi phải làm một việc gì đó khiến tôi hơi hồi hộp, ví dụ như, tôi không biết nữa, có thể là một buổi nói chuyện trên TEDx.
Tôi đeo nó khi tôi trở thành một nửa của cuộc đời anh trong suốt thời gian dài.
Và đôi khi tôi đeo chỉ bởi vì tôi cứ đeo.
Có bao nhiêu người ngoài kia đang yêu nhau? Có bạn nào ở đây đang yêu nhau?
Bạn có thể đồng tính.
(Cười lớn) Bởi vì tôi, cũng thế, tôi đang yêu và có lẽ đây là một phần trong cuộc đời của một kẻ đồng tính, tôi phải cảnh báo với bạn vậy.
(Cười lớn) Bạn có thể muốn nói với vị hôn phu của mình. Bất cứ ai, nếu đang yêu, đều có thể là gay đấy.
Bao nhiêu người trong số các bạn còn độc thân?
Có bạn nào độc thân đó không? Bạn có thể là kẻ đồng tính đấy! Bởi vì tôi cũng biết vài bạn đồng tính cũng đang độc thân.
Đáng sợ không, cái thế giới đồng tính này! Nó quá đáng sợ và thậm chí chẳng có vẻ gì là sắp kết thúc.
Nó cứ tiếp tục, tiếp tục và lấn át tất cả!
Nghe có vẻ ngớ ngẩn quá, phải không?
Đó là lí do vì sao tôi rất hạnh phúc khi tổng thống Obama xuất hiện và nói (Cười lớn) rằng ông ủng hộ... (Cười lớn) rằng ông ủng hộ sự bình đẳng trong hôn nhân.
Đó là ngày tuyệt vời trong lịch sử đất nước chúng ta; đó là ngày tuyệt vời trong lịch sử toàn cầu khi có một tổng tống đương nhiệm nói, đầy đủ điều này với chính ông, và với cả thế giới.
Điều đó tuyệt vời.
Nhưng có một điều làm tôi thấy phiền lòng khi ông mới làm điều đặc biệt đó trong một khoảng thời gian ngắn trước đó.
Và đó là, có lẽ, chỉ là một bước tiến mới bởi những nhà hoạt động vì người đồng tính đó là kỉ nguyên đồng tính.
Tôi cũng cảm thấy phiền vì mãi đến gần đây tôi mới dám công khai là mình đồng tính.
Tôi đã làm rất nhiều công việc, tôi đã là người gây quỹ, tôi đã viết về chủ đề này, và tôi đã nhận được chứng nhận cho mình trong vấn đề đồng tính này.
(Tiếng cười) Tôi đóng hội phí đúng thời hạn, (Cười lớn) Tôi đã tuần hành trong lễ diễu hành dưới lá cờ tự hào của người đồng tính và trong đội bóng 9 người, và tôi vẫn chưa thấy bản nghị sự của người đồng tính.
Điều đó rất , rất đang nản lòng, và tôi cảm thấy bị bỏ rơi, như thể tôi chưa đủ đồng tính.
Nhưng sau đó một điều tuyệt vời đã xảy ra: Tôi đang đi mua sắm, như tôi định làm, và tôi đi đến một nơi để chương trình nghị sự của người đồng tính.
Và tôi tự nói với mình: "LZ, trong suốt một thời gian dài, ngươi đã chối bỏ điều này.
Khi ngươi đi đến trước đám đông này, ngươi sẽ chia sẻ với họ.
Ngươi sẽ nhân rộng vấn đề đồng tính, và không ai còn có thể nghi ngờ, điều gì sẽ xảy ra trong vấn đề của người đồng tính?
Những người đồng tính này đứng lên vì điều gì?
Họ muốn gì chứ?"
Vì thế, không chút khó nhọc nào, tôi sẽ giới thiệu đến bạn, thưa quý vi và các bạn, bây giờ hãy cẩn thận, bởi nó là một bản thảo tội lỗi, bản thảo chính thức, về dự luật người đồng tính
(Nhạc) Thưa mọi người, luật về đồng tính.
(Tiếng vỗ tay) Nó đây
Bạn đã thấm nó hết chưa? Vấn đề về người đồng tính
Vài người trong số bạn có thể gọi nó, là gì nhỉ, Hiến pháp của nước Mỹ, đó có phải là tên khác mà bạn thường gọi?
Hiến pháp Mỹ chính là điều khoản về đồng tính.
Những người đồng tính, giống tôi, muốn được đối xử như những công dân đầy đủ quyền lợi và điều đó được viết ra bằng ngôn ngữ đơn giản.
Tôi đã xúc động khi tôi nhìn thấy nó. Cứ như thể, thế nào nhỉ, như thể đây là điều khoản về người đồng tính?
Tại sao bạn không đơn giản gọi nó là hiến pháp, để tôi có thể hiểu bạn đang nói về điều gì?
Tôi đã không quá nhầm lẫn, tôi lẽ ra đã không quá giận dữ.
Nhưng đấy là nó, luật về người đồng tính.
Đấu tranh cho cuộc sống dị tính của bạn.
Bạn có biết rằng trên tất cả các bang nơi nào không có sự phân biệt ai là gay, lesbian, người lưỡng tính hay chuyển giới có thể bị đá ra khỏi căn hộ của họ chỉ vì họ là gay, lesbian, lưỡng tính hay chuyển giới?
Đó là lí do duy nhất mà tay chủ nhà cần để tống cổ họ ra khỏi nhà, bởi vì không có sự bảo vệ nào đối với hành vi phân biệt đối xử với người đồng tính, chuyển giới hay lưỡng tính.
Bạn có biết ở bang nào không có sự phân biệt và bạn có thể bị đuổi việc vì đồng tính, lưỡng tính hay chuyển giới?
Không dựa trên chất lượng công việc của bạn, bất kể bạn đã làm việc bao lâu, nếu bạn bốc mùi, chỉ vì bạn đồng tính, lưỡng tính hay chuyển giới.
Tất cả những gì xuất hiện trên gương mặt của dự luật đồng tính, mà người ta còn gọi là Hiến Pháp Mỹ.
Đặc biệt, sự sửa đổi nhỏ này ngay đây: "Không một bang nào được gây áp lực hoặc áp đặt luật lệ để hạn chế đặc quyền hay quyền bất khả xâm phạm của công dân Hoa Kỳ."
Tôi đang hướng về phía các bạn, North Carolina.
Nhưng các bạn lại chẳng hề nhìn đến hiến pháp Mỹ.
Đây là kỉ nguyên của người đồng giới: với sự công bằng. Không phải đặc quyền, nhưng đó là những quyền đã được viết nên bởi những người tinh hoa nhất, nếu bạn theo nó.
Được giáo dục, được ăn mặc đàng hoàng, (Tiếng cười lớn) một vài người có thể dám nói là ăn mặc một cách đáng ngờ.
(Tiếng cười) Tuy nhiên, cha ông của chúng ta, đúng không?
Đó là những người, mà chúng ta vẫn nói, họ luôn biết mình làm gì khi viết ra Hiến Pháp- về kỉ nguyên đồng giới, nếu bạn dám gọi thế.
Tất cả những thứ đó bay phấp phới trước những gì họ đã làm.
Đó là lí do vì sao tôi đã cảm thấy phải giới thiệu với bạn thật gấp bản copy của điều khoản về người đồng giới.
Bởi vì tôi nhận ra rằng nếu tôi viết nó thật hài, bạn có thể sẽ chẳng biết sợ.
Tôi nhận ra rằng nếu tôi có chút bất kính, bạn cũng chẳng lấy gì làm nghiêm trọng
Nhưng nếu bạn xem bản đồ, và bạn có thể thấy tình trạng của chúng tôi ở Michigan Ở đây, đuổi việc ai đó là gay, lesbian, lưỡng tính hay chuyển giới là hợp pháp. Cũng hợp pháp luôn nếu bạn tống cổ ai đó khỏi ngôi nhà của chính họ bởi vì họ gay, lesbian, lưỡng tính hoặc chuyển giới, sau đó bạn nhận ra rằng cả cuộc trò chuyện này nói về sự bình đẳng trong hôn nhân không phải là tống cổ ai đi ngay lập tức, mà là dành cho họ những quyền lợi vốn đã được thiết lập sẵn.
Và chúng tôi chỉ cố gắng để tiến tới những quyền lợi vốn đã có sẵn, mà chúng tôi đã đồng thuận với chúng.
Có nhiều người sống trong sợ hãi sợ mất việc vì thế họ không bao giờ cho ai biết họ thực sự là ai ngay tại ngôi nhà họ. Điều này chỉ xảy ra ở North Carolina; tất cả những bang khác đều sạch, điều đó là hợp pháp.
Nếu tôi có thể khoe khoang một chút tôi có một đứa con trai 15 tuổi từ cuộc hôn nhân của mình.
Nó có 4.0
Nó tổ chức một câu lạc bộ ở trường, Thảo Luận Chính Sách.
Nó rõ là một ngôi sao từ trứng nước; Nó đạt được hầu hết kỉ lục ở trường trung học trong tất cả sự kiện mà nó tham gia.
Nó là một tình nguyện viên.
Nó luôn cầu nguyện trước khi ăn.
Tôi luôn nghĩ rằng, khi mình là cha nó - và nó sống hầu hết thời gian bên mình tôi có thể là người đã góp chút công sức nhỏ bé nào đó vào tất cả cuộc sống của nó.
Tôi luôn nghĩ rằng nó là một cậu trai ngoan, một chàng trai trẻ đáng quý mến. Tôi đã luôn muốn nghĩ như thế Tôi đã được công nhân là một người có thể làm cha.
Nhưng nếu lúc đó tôi đi đến bang Michigan như ngày nay, và cố gắng nhận nuôi một đứa trẻ từ nhà nuôi trẻ mồ côi, Tôi có thể bị xếp vào hạng không đạt tiêu chuẩn chỉ vì một lí do: bởi vì tôi là gay.
Dù tôi đã cố gắng chứng minh bao nhiêu, mặc cho những gì tôi làm với trái tim của mình.
Bởi vì bang Michigan nói với tôi rằng tôi không đủ tiêu chuẩn được nhận nuôi bất cứ thứ gì.
Và đó không chỉ là với tôi, mà với tất cả những công dân Michigan khác, những công nhân Mỹ khác, vốn không bao giờ có thể hiểu tại sao họ lại quan trọng hơn chính bản thân họ là ai.
Câu chuyện này cứ diễn đi diễn lại nhiều lần nhiều lần nữa trong suốt lịch sử của đất nước chúng ta.
Đã có thời, tôi không biết, những người da đen không thể có quyền lợi tương đương người khác.
Những người là phụ nữ cũng không thể được bình đẳng, không được phép đi bầu cử.
Đã có một điểm trong lịch sử của chúng ta, vào lúc đó nếu bạn bị coi như là kẻ khiếm khuyết, đơn giản là chủ lao động có thể sa thải bạn dễ dàng, trước khi Đạo luật Americans with Disabilities ra đời.
Chúng ta cứ làm thế, hết lần này tới lần nọ.
Và, vì thế bây giờ chúng ta đang ở đây, năm 2012, trong kỉ nguyên của người đồng tính, lối sống đồng tính, và tôi không phải là một người cha tốt và người ta không xứng đáng có quyền bảo vệ gia đình của mình bởi vì họ là cái gì, chứ không phải vì bản thân họ là ai.
vì thế khi bạn nghe cụm từ "Lối sống đồng tính" và "kỉ nguyên đồng tính" trong tương lai, tôi động viên bạn hãy làm 2 điều sau: Một, hãy nhớ đến Hiến Pháp Mỹ. Và hai, nếu bạn không phiền, hãy nhìn sang bên trái bạn.
Hãy nhìn sang bên phải bạn.
Người bên cạnh bạn là người anh, người chị bạn.
Và họ xứng đáng được đối xử với tình yêu và sự tôn trọng.
Cảm ơn các bạn.
(Tiếng nhạc) (Tiếng ván trượt)(Nhạc) (Tiếng vỗ tay) Vâng, đó là những gì tôi đã làm trong đời mình.
(Tiếng cười lớn) (Tiếng vỗ tay) Cảm ơn quý vị!
(Vỗ tay) Khi là một đứa nhỏ, tôi đã sống và lớn lên tại một nông trại ở Florida và tôi chơi nhhững thứ mà hầu hết đám trẻ thời đó đều chơi.
Tôi chơi bóng mềm nhỏ, thử vài thứ khác như vậy, nhưng tôi đã luôn cảm thấy lạc lõng và tận cho đến khi tôi thấy những bức ảnh trên tạp chí có một vài cậu thanh niên chơi ván trượt, và tôi nghĩ, "Wow, đây chính là thứ dành cho tôi,"
bạn biết đấy. Vì chẳng có huấn luyện viên nào kè kè bên bạn, và những anh chàng đó, họ đơn giản là thể hiện chính họ.
Không có đối thủ trực tiếp nào ngáng đường bạn.
Và tôi yêu cảm giác đó, nên tôi bắt đầu trượt ván khi tôi khoảng 10 tuổi, vào năm 1977, và ngay khi bắt đầu, tôi đã học nó khá nhanh.
thực tế, đây là một vài đoạn video từ năm 1984.
Mãi đến năm 79, tôi mới đoạt chức vô địch không chuyên đầu tiên trong đời, và sau đó, năm 81, khi tôi 14 tuổi, tôi đã thắng giải vô địch thế giới đầu tiên của mình, điều đó thật tuyệt vời với tôi, và trong một cảm giác rất thật, đó là chiến thắng đầu tiên tôi có trong đời.
Oh, xem này.
Đây là thủ thuật casper slide khi dựng đứng tấm ván
Hãy ghi nhớ thủ thuật này (Cười)
Và động tác này gọi là Ollie (thủ thuật bật ván lên trên không mà không dùng tay giữ ván).
Như cô ấy đã nhắc rằng điều này chắc chắn đã được làm quá lên, nhưng chính thủ thuật này lại là lí do tôi được mệnh danh là ông tổ của làng trượt ván đường phố đương đại.
Đây là một vài bức ảnh về thủ thuật này.
Lúc đó tôi đã đi nửa chặng đường trong sự nghiệp trượt ván chuyên nghiệp vào, khoảng những năm giữa thập niên 80.
Trong trượt ván tự do, chúng ta đã phát triển tất cả các kĩ thuật trên mặt đất như bạn đã thấy, nhưng có một hình thức trượt ván mới đang phát triển tại thời điểm đó, cái mà mọi người biểu diễn trên đường phố và họ thực hiện động tác nhấc ván trên không như tôi đã cho các bạn xem.
Họ thực hiện nó để nhảy lên các đồ vật như ghế băng, tay vịn và những bậc cầu thang và tất cả các loại vật dụng rất hay ho khác.
Vì vậy kĩ thuật này đã phát triển lên tầm cao mới.
Thực chất, khi một người nào đó nói với bạn rằng một ngày nào đó bạn sẽ trở thành người trượt ván, chắc chắn là họ đang ám chỉ đến một người trượt ván đường phố, vì loại hình này thường mất 5 năm để trở nên lỗi thời, và ở thời điểm đó, tôi đã trở thành một nhà vô địch của các nhà vô địch trong 11 năm, phew!
Và đột nhiên tất cả mọi thứ đều kết thúc.
Vậy đấy. Nó đã quá xa vời. Họ đã đánh sập hình mẫu trượt thủ chuyên nghiệp của tôi, điều đó cũng tương tự như bạn bị khai tử một cách công khai vậy.
Bạn biết đấy, đó là cách bạn kiếm tiền. Bạn có một chiếc ván mang những nét đặc trưng của bạn, bộ bánh xe, giày
và quần áo. Tôi đã có tất cả những thứ đó và giờ chúng đã không còn nữa.
Điều điên rồ nhất là tôi từng cảm thấy như được trả tự do, vì tôi không còn phải bảo vệ
thành tích của một nhà vô địch nữa. Một lần nữa, "Nhà vô địch" Cụm từ nhà vô địch nghe có vẻ ngớ ngẩn, nhưng chính bản chất của nó là như vậy, phải không?
Và tôi phải - Cái đã đưa tôi đến với trượt ván, sự tự do giờ đã quay trở lại, khi mà tôi có thể tạo ra các thủ thuật vì nó luôn luôn đem lại niềm vui cho tôi đó chính là việc tạo ra những thứ mới mẻ.
Một thứ khác mà tôi có là kiến thức sâu rộng về các thủ thuật để có thể từ đó làm nền móng cho các thủ thuật trượt ván đường phố.
Những thứ mà những người bình thường làm rất khác nhau.
Vì vậy, khiêm tốn và hư hỏng như chính bản chất của nó - và tôi tin rằng, nó rất hư hỏng.
Tôi sẽ đến nơi trượt ván, và tôi đã trở thành một kẻ nổi tiếng, phải không?
và mọi người sẽ nghĩ rằng tôi tài giỏi. Nhưng trong vùng đất mới này, tôi lại rất tồi.
Vậy nên mọi người sẽ phản ứng, "Ôi, anh ấy thật là-- Ôi chuyện gì đã xảy ra với Mullen?"
(Tiếng cười)(Cười) Vì vậy, tôi đã bắt đầu lại một cách khiêm tốn nhất.
Đây là những thủ thuật mà tôi đã bắt đầu mang
đến vùng đất mới đó. (Tiếng trượt ván) Và một lần nữa, sự nhuần nhuyễn trượt ván tự do này đã làm tôi phải nghĩ - Ôi, cái đó à?
Đó cứ như là thứ khó nhất mà tôi đã từng làm.
Được rồi, hãy nhìn động tác đó. Đó là darkslide.
Đó là kiểu trượt trên mặt dưới của tấm ván.
Những động tác đó cực kì thú vị. (Tiếng cười) Và thực chất nó không khó lắm đâu.
Bạn biết đấy, ở mức độ nền tảng của động tác đó, như caspers, thấy cái cách mà bạn quăng tấm ván không?
(Tiếng trượt ván) Đơn giản vậy thôi, phải không? Không có gì to tát cả (Tiếng cười)
Và chân trước của bạn, cái cách mà nó chộp lấy tấm ván, là -- tôi đã từng thấy một số người trượt trên mặt dưới của tất ván như thế, và tôi nghĩ: " Sao tôi có thể làm được đây?" Bởi vì điều đó chưa bao giờ được thực hiện trước đây.
lấy tâm trí tôi và đây điều tôi đang nói tới. Tôi có một mô hình.
Tôi có cái nền tảng này, nơi mà nó sẽ như, ôi trời ơi, vấn đề là bàn chân của bạn.
Nó chỉ là cách bạn lật tấm ván ngược lại.
Hãy để cái cạnh tấm ván làm việc đó, và nó rất đơn giản. và việc tiếp theo bạn biết là, có đến 20 thủ thuật nữa dựa trên các mức độ. Nên đó là điều, hãy cùng xem nào
Đây là một cách khác, và tôi sẽ không phức tạp hóa nó Một sự chiều chuộng nho nhỏ, tôi hiểu.
Có một thứ được gọi là cú trượt đỉnh cao. (Tiếng trượt ván)
Nó là thủ thuật buồn cười nhất để thực hiện (Tiếng trượt ván)
Nó giống như là trượt trên da vậy.
Và cái này, hãy nhìn cách nó trượt trên cạnh tấm ván, đi theo mọi hướng?
Được rồi, vậy khi bạn trượt ván và bạn ngã tấm ván trượt ra đằng này hoặc đằng này.
Nó cũng dễ đoán được. Còn cái này, nó sẽ trượt theo mọi hướng. Nó như một bộ phim hoạt hình về cú ngã, và đó là điều bạn thích nhất ở nó
Để thực hiện nó rất thú vị.
Quả thực, khi mà tôi bắt đầu làm nó, tôi vẫn nhớ, vì tôi đã bị thương.
Tôi phải phẫu thuật đầu gối,
phải không? Nên sẽ có những ngày mà, thực ra là vài tuần, mà tôi không thể trượt ván.
Nó làm tôi sa sút. Và tôi đã xem những người này, tôi đã đến ngôi nhà kính nơi mà rất nhiều người đang trượt ván, những người bạn của tôi, và tôi như "Tôi phải làm một điều gì đó thật mới. Tôi muốn làm một điều gì đó mới. Tôi muốn bắt đầu lại từ đầu.
Tôi muốn bắt đầu lại từ đầu. Và cái đêm trước ca phẫu thuật, tôi đã xem
và tôi đã có suy nghĩ rằng "Làm cách nào tôi có thể làm được điều đó?" Vì vậy tôi đã cố gắng, và nhảy lên tấm ván trượt,
tôi đã dữ dội lật ngược tấm ván lại và tôi nhớ là khi tôi tiếp đất trên một chân, tôi nghĩ rằng, nếu như đầu gối có bị sao đi chăng nữa thì chỉ là bác sĩ sẽ có thêm việc để làm vào sáng mai.
(Cười) và sau đó, nó là một điều thật điên rồ.
Tôi không biết bao nhiêu người trong số các bạn đã trải qua những ca phẫu thuật, nhưng -- (Tiếng cười) -- bạn thực sự tuyệt vọng, phải không?
Bạn đang nằm trên cáng đẩy và bạn đang nhìn lên trần nhà chạy lướt qua trước mắt, tất cả mọi lần đều diễn ra như vậy, và ngay giây phút họ chụp mặt nạ lên bạn trước khi ngủ thiếp đi tất cả những thứ tôi nghĩ đến là "Trời ơi, khi tỉnh dậy và khoẻ trở lại, điều đầu tiên tôi sẽ làm là quay lại cảnh thủ thuật đó" (Cười)
Và tôi đã làm thật. Đó là thứ đầu tiên mà tôi quay, điều đó thật tuyệt vời.
Giờ hãy để tôi -- tôi sẽ kể cho bạn chút ít về sự biến hóa
của những thủ thuật. Hãy để ý đến ngoại cảnh, bằng giác quan.
Điều mà chúng ta làm với tư cách là trượt thủ, là bạn biết những thủ thuật ấy. Ví dụ như tôi đang tập tành thủ thuật darkslides hoặc thủ thuật đỉnh cao, các bạn biết nó rồi (Cười)
Điều bạn làm là bạn sẽ trượt vòng quanh các con phố mà bạn đã thấy mộtcả trăm lần, nhưng bỗng nhiên , vì bạn đã định sẵn những thứ cần làm để đạt mục tiêu này giống như là, thứ gì sẽ hợp với thủ thuật này?
Làm cách nào tôi mở rộng, làm cách mà hoàn cảnh mà môi trường thay đổi bản chất cái việc tôi làm?
nên bạn cứ lái xe đi và đi mãi và tôi phải thừa nhận, chỉ vì tôi đã đắn đo về việc đó và bởi vì tôi đang ở đây nhưng tôi sẽ nói ra, tôi không thể nói cho bạn, không chỉ là ở đây ngay trước mặt bạn mà còn là một đặc quyền khi có mặt ở trường USC, vì tôi đã từng được "hộ tống" ra khỏi trường rất nhiều lần.
(Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Nên hãy để tôi đưa ra một ví dụ về cách ngoại cảnh định hình nội dung.
Đó là một nơi gần đây.
Đó là một khu vực nhiều tệ nạn. Nhận định đầu tiên của bạn là, liệu tôi có bị đánh tơi bời?
Bạn đi ra ngoài và -- hãy nhìn lên bức tường này?
Nó trông khá là ảm đạm, và nó tạo kích thích để thực hiện các thủ thuật
Nhưng nó còn tạo điều kiện để thực hiện mánh "bốc đầu" vậy nên hãy cùng xem . Đây là một vài thủ thuật, và một lần nữa
cách mà ngoại cảnh thay đổi bản chất của các thủ thuật của bạn
Khi mà biểu diễn tự do dẫn đường thì cũng sẽ không còn tồn tại sự kiểm soát của đôi tay -- do vậy mánh "bốc đầu" cũng thất bại
Hãy cùng xem, thủ thuật này ư? Ôi, tôi yêu nó. Nó như lướt ván vậy, còn thủ thuật này, cái cách mà bạn tóm lấy tấm ván.
Còn cái này, một chiêu lướt giật lùi về sau, và hãy để ý đến chân đằng sau, hãy để ý đến chân đằng sau đi nào.
Ối. (Cười) Một lưu ý cho điều đó. Và một lần nữa, chúng ta sẽ quay lại với nó.
Ở đây. Chân đằng sau, chân đằng sau.
Được rồi, ở trên kia ư? Đó được gọi là cú xoay 360.
Hãy ghi nhớ đến cái cách mà tấm ván quay ngược lại
và xoay tròn, cả hai cái trục quay.
và một ví dụ khác về cách ngoại cảnh đã thay đổi, và quá trình xử lí sáng tạo cho tôi và cho hầu hết các trượt thủ khác, giống như khi lái sau khi ra khỏi xe để kiểm tra an toàn bạn kiểm tra các vật dụng.
(Tiếng cười) Nó rất hài hước, bạn phải bắt được nhịp điệu của chúng, bạn biết chứ, những người chỉ biết lượn loanh quanh và trượt ván là một trong những việc khiêm tốn.
Không quan trọng bạn giỏi như thế nào, bạn vẫn có thể xử lí được Vì vậy bạn hạ cánh xuống bức tường, và khi tôi hạ xuống bức tường đó, điều đầu tiên bạn làm là bạn ngã về phía trước, và tôi sẽ kiểu, ổn thôi, ổn thôi Khi bạn sửa chữa nó
bạn sẽ đẩy mình ra sau và khi tôi làm như vậy, nó sẽ hất vai tôi như thế này, cái cách
mà tôi đang làm nó, tôi cảm thấy như thể "Ôi wow, nó đang ra hiệu cho một cú xoay 360" vì đó chính là cách bạn thực hiện cú xoay 360.
Và đây là những gì tôi muốn nhấn mạnh khi bạn tưởng tượng, tất cả những thủ thuật ấy được tạo nên bởi những chuyển động phụ, các chức năng của động cơ vận hành máy, một lượng hạt tích tụ đến độ mà tôi không biết để có thể nói cho bạn, nhưng có một thứ mà tôi biết là, mội thủ thuật đều được tạo nên bởi sự kết hơp của hat hay ba hoặc bốn thậm chí là năm chuyển động.
Khi tôi lớn lên những thứ đó là một mớ bòng bong, và bạn phải làm như là để cho nhận thức, như ngả ra phía sau một chút và để cho trực giác của bạn đi theo những cảm xúc
Và những chuyển động phụ ấy sẽ chỉ như trôi nổi xung quanh, và khi mà bức tường đã chạm vào bạn, chúng sẽ tự liên kết đến một mức độ nào đó, và điều đó xảy ra khi nhận thức, bạn nghĩ rằng, "Ồ, cú xoay 360, tôi sẽ làm được nó"
Và đó là cách hữu dụng với tôi, quá trình xử lí sáng tạo, quá trình mà bản chất nó mang đậm hơi hướng trượt ván đường phố.
Tiếp theo - Ôi bạn có để ý.
(Cười) Những người là một cộng đồng.
Họ là những tay trượt ván cừ nhất trên thế giới.
Họ là bạn tôi. Ôi Chúa ơi, họ quả thật là những người tốt.
Và vẻ đẹp của trượt ván là không có ai là người giỏi nhất.
Thực chất, tôi biết nó sẽ phũ phàng khi nói ra họ là bạn tôi, nhưng một số thực ra không hề nhìn thoải mái như vậy khi đứng trên tấm ván của họ.
Điều khiến họ trở nên vĩ đại mức độ họ sử dụng trượt ván như cái cách để phân biệt mình.
Mỗi người trong số họ, bạn đang nhìn họ đấy, bạn có thể thấy dáng dấp của họ, và bạn sẽ nhận ra rằng "Ôi đó là anh ấy, đó là Haslam, đó là Koston, đó là bọn họ, đó chính là những người ấy.
Và những trượt thủ, tôi nghĩ họ là những người thích hoạt động ngoài trời những người tìm kiếm cái cảm giác được thuộc về, nhưng sự thuộc về ấy lại là theo định nghĩa rất riêng của họ,
và sự tôn trọng thực sự được cho đi bằng với lượng mà chúng tôi chấp nhận thứ những người khác làm, những thủ thuật căn bản, những cú xoay 360, chúng tôi nhìn nhận nó, chúng nó biến nó trở thành của riêng mình và sau đó chúng tôi cống hiến cho cộng đồng theo cách nội bộ mà khai sáng cộng đồng đó.
Sự đóng góp càng lớn, chúng tôi sẽ càng chia sẻ và càng xây dựng tính cá nhân, cái mà rất quan trọng với rất nhiều người trong chúng tôi những ngườii cảm thấy bị ruồng bỏ để có thể bắt đầu lại từ đầu.
Lời tổng kết đã mang đến cho chúng tôi một điều mà chúng tôi không bao giờ có thể giành lấy với chỉ một cá nhân đơn lẻ.
Tôi nên nói theo cách này.
Có một sự cân bằng tuyệt vời đến độ chúng tôi đoàn kết lại thành một cộng đồng độ đó nằm trong phần cá nhân mỗi người, cái mà chúng tôi có thể thể hiện bằng những việc chúng tôi làm.
Tiếp theo. Những con người ấy. Một cộng đồng thân thuộc mà khuyến khích thúc đẩy sự đổi mới.
hãy để ý đến một số người trong những bức ảnh trên từ Bộ Công an.
Nhưng trông nó thật thân quen. Ý tôi là, nó là gì để có thể xâm nhập?
Nó là vốn hiểu biết sâu rộng về công nghệ đến mức bạn có thể thâu tóm nó và lái nó theo hướng khác mà nó chưa từng có ý định làm, phải không?
Và không phải họ đều xấu.
bạn có thể là một tay lập trình nòng cốt của Linux, khiến nó hoạt động ổn định
An toàn hơn, bảo mật hơn.
Bạn có thể là một lập trình viên iOS, bắt chiếc iPhone của bạn làm những thứ mà nó đáng ra không làm.
Không được cấp phép, nhưng không hề phạm pháp.
Và sau đó bạn gặp một số những người đó, phải vậy không?
Điều mà họ làm giống như một quá trình sáng tạo
Họ kết nối những thông tin riêng lẻ, và họ tổng hợp chúng lại theo cách mà một nhà phân tích an ninh không hề mong đợi.
Phải vậy? Nó không biến họ thành người tốt, nhưng nó nằm trong trái tim của một kĩ sư, trong trái tim của một cộng đồng sáng tạo, một cộng đồng cách tân và cộng đồng cởi mở ấy, thuyết căn bản cho nó là, chấp nhận những thứ hộ làm, biến nó trở nên tốt đẹp hơn gửi lại và chúng ta đều tiến xa.
Một cộng đồng quen thuộc, rất quen thuộc
Chúng ta cũng có những góc cạnh.
Nó thật buồn cười nhưng cha tôi đã đúng.
Họ là những người bạn cùng tiến của tôi.
Nhưng tôi tôn trọng những thứ họ làm và tôi tôn trọng những thứ tôi làm vì tôi có thể làm được. Những gì học có thể làm thật tuyệt vời.
Thực tế, một trong số họ, anh ấy là doanh nhân của năm của công ty Ernest& Young thuộc hạt San Diego, nên họ không phải, bạn không bao giờ biết bạn sẽ gặp gỡ ai.
Chúng ta luôn có một mức độ nổi tiếng.
Thực chất, tôiđã từng quá thành công đến mức tôi
tôi cảm thấy mình không hề xứng đáng. Tôi đã có một bằng sáng chế, và nó thật tuyệt. Chúng tôi đã thành lập một công ty và nó đã lớn lên trở nên vững mạnh nhất. Và sau đó nó thất bại và rồi một lần nữa lại trở thành công ty to lớn to lớn nhất. Để đạt được điều này khó khăn hơn lần thứ nhất, và sau đó chúng tôi bán nó đi và lại bán nó đi một làn nữa.
Vì thế mà tôi có chút thành công.
Đến cuối cùng, khi bạn đã sở hữu mọi thứ trên, vậy điều gì vẫn tiếp tục thúc đẩy bạn?
Như tôi đã nhắc đến, chấn thương đầu gối và những thứ đó, điều gì sẽ hạ gục bạn?
Vì nó không chỉ là tâm trí.
Thứ sẽ hạ gục bạn và sẽ khiến bạn làm một điều gì đó và đưa bạn đến một tầm cao khác, và khi bạn đã có tất cả, đôi khi chúng sẽ lụi tàn kéo theo tất cả tài năng, và một trong những thứ mà chúng ta vẫn có, tất cả chúng ta, là tiếng ta. Tôi nghĩ đến cách nổi tiếng tốt nhất, vì tối có thể gỡ bỏ nó
Tôi đã từng đi vòng quanh thế giới, và sẽ có hàng ngàn trẻ em gào thét tên tôi. Nó hẳn là kì quặc, cồn cào ruột gan
Nó giống như lạc lối.
Và bạn nhảy vào trong xe ô to và phóng đi sau 10 phút lái xe bạn bước ra ngoài và không một ai nhận ra bạn.
(Cười) Và nó mang đến cho bạn một sự sáng tỏ trong nhận định, tôi chỉ là tôi, và nổi tiếng, cái gì làm nó trở nên có nghĩa?
Không nhiều.
Đó chính là sự tôn trọng của người đồng chí đã thúc đẩy chúng ta.
Chính điều đó khiến chúng ta làm những thứ chúng ta làm.
Tôi đã từng có 12 xương. Những người này, anh ấy có hơn 8, 10 lần chấn thương não nhiều đến mức nó như một bộ phim hài kịch.
Nó bản chất là một phim hài kịch.
Họ trêu chọc anh ấy. Tiếp theo là một điều thật sâu sắc. Và nó đến khi tôi đang -
Tôi nghĩ là lúc đó tôi đang đi lưu diễn, tôi đã đọc một trong
những cuốn hồi kí của Feynman. Nó có bìa màu xanh hoặc đỏ gì đó.
Và anh ấy đã đưa ra một lời nhận định mà hoàn toàn sâu sắc đối với tôi.
Nó là về giải Nobel là bia mộ cho những công trình vĩ đại, và nó có lý vì tôi đã thắng 35/36 cuộc thi mà tôi từng tham gia trong hơn 11 năm. Và nó khiến tôi thấy ngu ngốc.
Sự thật rằng chiến thắng không phải là từ thích hợp để sử dụng ở đây.
Tôi đã chiến thắng một lần. Thời gian còn lại, tôi chỉ đang tự vệ, và dấn thân vào chuyện này với dáng vẻ thụt đầu như một chú rùa, bạn biết đấy.
Lúc mà không làm gì cả đánh mất đi niềm vui sướng trong những việc tôi yêu thích vì tôi không còn sáng tạo và tạo ra niềm vui thú và khi nó đã chết dần đi trong tôi. Đó là một trong những điều mang tính giải phóng nhất vì tôi có thể sáng tạo.
Và hãy nhìn xem, tôi hiểu rằng tôi đang trên bờ vực biến thành
kẻ giáo điều, ngay tại đây. Nhưng tôi không ở đây để làm điều đó
Chỉ là tôi đang đứng trước đối tượng khán giả có nhiều đặc quyền.
Nếu các bạn chưa phải là những người lãnh đạo trong cộng đồng của các bạn, bạn có thể sẽ trở thành, và nếu có gì tôi có thể cho bạn thì đó sẽ vượt quá những biểu biết của tôi về trượt ván, những thứ duy nhất có ý nghĩa và tồn tại mãi mãi mà theo tôi nó không phải là tiếng tăm, nó không phải là những thứ trên.
Nó là giá trị bên trong việc sáng tạo ôi tất cả cho sáng tạo và tuyệt vời hơn nữa vì tôi đã 46 tuổi hoặc sẽ 46 tuồi và sẽ thật thảm hại nếu tôi vẫn còn trượt ván, nhưng vẫn xảy ra - (Tiếng cười) -- vẫn có môt vẻ đẹp trong việc đóng góp cho cộng động những gì bạn đã tạo nên, và ngắm nhìn nó được lan truyền, và thế hệ trẻ, tài năng hơn nhưng với tài năng rất riêng đẩy nó lên tới mức độ mà bạn chưa từng tưởng tượng tới vì việc sáng tạo sẽ sống mãi.
Cảm ơn các bạn đã lắng nghe.
(Tiếng vỗ tay) Krisztina Holly: Tôi có một câu hỏi cho anh.
Anh đã thay đổi chính bản thân mình trong quá khứ từ một gã phong cách đường phố tự do, và tôi nghĩ đã qua bốn năm anh chính thức từ giã sự nghiệp.
Đúng không nhỉ? Anh sẽ làm gì tiếp theo?
Rodney Mullen: Đó là một câu hỏi hay. KH: Có thứ gì đó mách bảo tôi đó chưa phải là kết thúc
RM: Đúng vậy, như mọi lần bạn nghĩ bạn đã đang theo đuổi thứ gì đó nó rất hài hước, không quan trọng bạn giỏi như thế nào, và tôi biết một sồ người như vậy. Nó như việc bạn đánh bóng một đống phân vậy. Bạn biết đấy (Tiếng cười)
Và tôi nghĩ, cách duy nhất tôi mở rộng nó là thay đổi một thứ đã được cơ cấu,
và đó là những việc tôi sẽ làm. Xuyên suốt câu chuyện dài, một nỗi tuyệt vọng là nếu tôi làm nó thay về chỉ nói về nó. Nếu tôi làm nó, bạn sẽ người đầu tiên biết. KH: Ổn rồi, chúng tôi không hỏi anh nữa
RM: Bạn sẽ nhận được bản đánh máy. KH: (Cười) Được rồi. Cảm ơn anh.
Anh làm tốt lắm (Tiếng vỗ tay) RM: Cảm ơn bạn. Cảm ơn các bạn (Tiếng vỗ tay) (Tiếng vỗ tay)
Đây là câu chuyện vui từ số gần đây của Thời báo Los Angeles.
Đỉnh điểm của câu chuyện?
"Được cái là, tôi không phải dậy lúc bốn giờ mỗi sáng để lấy sữa từ con Labrador (một loài chó) của tôi."
Đây là bìa của số Tạp chí New York gần đây.
Những bệnh viện tốt nhất nơi bác sĩ nói họ sẽ tiếp nhận mọi trường hợp như ung thư, sinh đẻ, huyết áp cao, bệnh tim, thay xương chậu, cấp cứu lúc 4 giờ sáng.
Còn đây là một liên khúc bài hát tôi đã tập hợp -- (Nhạc) Có bao giờ bạn nhận ra rằng bốn giờ sáng đã trở thành một cách hiểu ngầm hay một hình tượng?
Nó có nghĩa đại loại là bạn đang thức vào cái giờ tồi tệ nhất có thể.
(Tiếng cười) Thời điểm của sự khó chịu, đen đủi, và cảm giác trống trải
Thời điểm để lên kế hoạch vùi dập viên cảnh sát trưởng, như ở cảnh quay kinh điển này trong phim "Bố già"
Kịch bản của đạo diễn Coppola miểu tả những anh chàng này "kiệt sức trong chiếc áo dài tay.
Lúc đó là 4 giờ sáng."
(Tiếng cười) Thời điểm cho những thứ còn đen tối hơn nữa, như việc khám nghiệm và bảo quản xác chết trong tác phẩm của Isabel Allende "Ngôi nhà của những hồn ma"
Sau khi Rosa tóc xanh xinh đẹp bị sát hạt, các bác sĩ bảo quản xác cô với thuốc mỡ và các chất lỏng chuyên dụng
Họ làm việc cho đến bốn giờ sáng.
Thời điểm cho những thứ còn đen tối hơn vậy nữa, giống như trong tạp chí New Yorker tháng 4 vừa rồi,
truyện ngắn giả tưởng của Martin Amis bắt đầu bằng, "Vào ngày 11 tháng 9 năm 2001, anh ấy tỉnh dậy vào lúc 4 giờ sáng ở Portland, Maine, và ngày cuối đời của Mohamed Atta vừa bắt đầu."
Với một thời điểm mà tôi cho là êm ả và yên bình nhất trong ngày, 4 giờ sáng hẳn vẫn luôn thu hút cả đống điều tiếng từ báo giới -- (Tiếng cười) trải rộng trên rất nhiều phương tiện truyền thông khác nhau từ rất nhiều tên tuổi lớn
Và điều này khiến tôi nghi ngờ.
Tôi suy luận, chắc hẳn một vài trong số những bộ óc nghệ thuật sáng tạo nhất thế giới, sẽ không tự nhiên sử dụng lớp nghĩa mới này như thể họ là người sáng tạo ra nó, phải không?
Có lẽ nào còn điều gì hơn thế nữa đang diễn ra?
Điều gì đó đã được tính toán, điều gì đó bí mật, và ai là người đầu tiên khiến tiếng xấu về bốn giờ sáng lan xa?
Tôi cho rằng, ông này - Alberto Giacometti, với chân dung ở đây cùng vài tác phẩm điêu khắc của ông trên tờ 100 Franc Thụy Sĩ.
Ông đã thành công với tác phẩm nổi tiếng sau đây từ bảo tàng Nghệ thuật Đương đại New York.
Tên của tác phẩm -- "Cung điện lúc Bốn giờ sáng"-- (Tiếng cười) 1932.
Không chỉ là manh mối bí hiểm sớm nhất về bốn giờ sáng mà tôi có thể tìm được.
Tôi tin rằng tác phẩm vẫn được biết đến là sản phẩm điêu khắc siêu thực đầu tiên này sẽ cung cấp chiếc chìa khóa tuyệt vời dẫn đến hầu hết mọi hoạt động nghệ thuật miêu tả về bốn giờ sáng theo sau.
Tôi gọi điều này là Mật mã Giacometti, một ấn bản bởi TED.
Không, cứ thoải mái làm điều này trên những chiếc Blackberry hay iPhone nếu như bạn có.
Nó sẽ giống như sau -- đây là kết quả tìm kiếm gần đây từ Google cho 4 bốn giờ sáng.
Kết quả tất nhiên rất đang dạng. Điều này khá điển hình.
10 kết quả đầu tiên hiện ra bốn kết quả cho bài hát của Faron Young "Bây giờ là Bốn giờ sáng" ba kết quả cho phim của Judi Dench "Bốn giờ sáng" và một kết quả cho bài thơ của Wislawa Szymborska "Bốn giờ sáng"
Nhưng bạn có thể hỏi, điều gì khiến một nhà thơ Ba Lan, một quý bà người Anh, và một nghệ sĩ âm nhạc gạo cội liên quan đến nhau bên cạnh những thứ hạng cao trên trang Google?
Nào, hãy cùng bắt đầu với Faron Young -- người mà sinh ra, một cách tình cờ, vào năm 1932.
(Tiếng cười) Năm 1996, ông tự bắn vào đầu mình vào ngày 9 tháng 12 mà trùng hợp lại là ngày sinh nhật của Judi Dench
(Tiếng cười) Nhưng ông ấy không mất vào ngày sinh nhật của Dench
Ông hấp hối cho tới chiều hôm sau và cuối cùng phải chịu đầu hàng trước một vết thương do đạn mà tự mình gây ra ở tuổi 64 -- mà, rất tình cờ, lại chính là tuổi của Alberto Giacometti khi ông mất.
Còn Wislawa Szymborska đã ở đâu trong suốt những sự kiện này?
Cô ấy có chứng cứ ngoại phạm rõ ràng nhất thế giới.
Vào chính ngày hôm đó, ngày 10 tháng 12 năm 1996, khi Ngài Bốn giờ sáng, Faron Young, đang từ bỏ linh hồn mình ở Nashville, Tennessee, Quý cô Bốn giờ sáng -- đúng hơn là một trong số họ -- Wislawa Szymborska đang ở Stockholm, Thụy Điển, nhận giải Nobel về Văn học.
Đúng 100 năm sau ngày mất của Alfred Nobel.
Trùng hợp ư? Không, đáng sợ thì đúng hơn.
(Tiếng cười) Sự trùng hợp đối với tôi có một thứ ma thuật đơn giản hơn nhiều.
Giống như là tôi nói với bạn, "Này, bạn có biết là giải Nobel được thành lập vào năm 1901, mà trùng hợp thay đúng vào năm Alberto Giacometti sinh ra?"
Không, không phải cái gì cũng khớp vừa vặn vào mô hình, nhưng nó cũng không có nghĩa là không có điều gì đang diễn ra ở một mức độ cao nhất có thể.
Thực ra có một số người trong căn phòng này có lẽ sẽ không muốn tôi cho bạn thấy đoạn clip chúng ta chuẩn bị xem sau đây.
(Tiếng cười) (Video: Chúng tôi có một sân quần vợt, một bể bơi, một phòng chiếu phim -- Ý ông là nếu tôi muốn ăn thịt bò miếng, kể cả vào nửa đêm, người của ông sẽ nướng cho tôi chứ?
Chắc chắn rồi, đó là lý do họ được trả công.
Vậy bây giờ anh có cần thêm khăn tắm, dịch vụ giặt là, người phục vụ phòng?
Đợi đã, đợi đã -- Để tôi nói xem có đúng không nhé.
Bây giờ là 4 giờ sáng ngày Giáng sinh.
Bụng tôi đang kêu ọc ạch.
Homer, làm ơn đi.
Đợi đã, đợi đã.
Để tôi nói xem có đúng không nhé, Matt.
(Tiếng cười) Khi mà Homer Simpson cần tưởng tượng ra thời điểm hiu quạnh nhất có thể, không chỉ của thời gian trong ngày, mà là của cả một năm trời, anh ta nảy ra con số 0400 vào ngày sinh nhật của Bé Jesus.
Và không, tôi không hiểu cách mọi thứ vận hành trong hệ thống bí ẩn này, nhưng rõ ràng, tôi biết đâu là một thông điệp bí mật ngay khi tôi nhìn thấy nó.
(Tiếng cười) Tôi đã nói, tôi biết đâu là một thông điệp bí mật ngay khi tôi nhìn thấy nó.
Và này, bạn có thể mua một cuốn "Cuộc đời tôi" của Bill Clinton trong cửa hàng sách tại TED.
Phân tích câu chữ từng trang một để tìm những manh mối ẩn.
Hoặc bạn có thể vào trang Random House, nơi có đoạn trích sau.
Và đoán xem bạn phải cuộn xuống bao xa để tìm thấy câu trả lời?
Bạn có tin không, khoảng chục đoạn văn?
Đây là trang 474 trên sách giấy, nếu như bạn đang đọc cùng tôi: "Mặc dù mọi thứ đang trở nên tốt đẹp hơn, tôi vẫn chưa cảm thấy hài lòng với bài phát biểu nhậm chức.
Những người giúp viết bài của tôi hẳn đã phải vò đầu bứt tai bởi ngay trong lúc chúng tôi làm việc từ một đến bốn giờ sáng vào Ngày Nhậm chức, tôi vẫn tiếp tục chỉnh sửa bài nói."
Hẳn là ông đã làm thế, bởi ông đã chuẩn bị cả cuộc đời mình cho sự kiện lịch sử bốn năm một lần mà đại loại tự nhiên rơi từ trên trời xuống.
Và rồi -- (Tiếng cười) ba đoạn văn sau chúng ta thấy chút tươi sáng: "Chúng tôi quay trở lại Nhà khách Tổng thống để nhìn vào bài nói lần cuối cùng.
Nó đã tốt hơn rất nhiều kể từ lúc 4 giờ sáng"
Chà, sao lại thế nhỉ?
Từ những đoạn viết trước, người đàn ông này hoặc vừa ngủ ở một buổi cầu nguyện cùng Al và Tipper hoặc vừa học cách vận hành một tên lửa hạt nhân từ một cái va li.
Điều gì xảy ra với các tổng thống Mỹ vào 4 giờ ngày nhậm chức?
Điều đã gì xảy ra với Bill Clinton?
Chúng ta có lẽ sẽ chẳng bao giờ biết.
Và như tôi thấy, ông ta cũng không ở quanh đây hôm nay để đối mặt với những câu hỏi hóc hiểm như thế.
(Tiếng cười) Mọi việc trở nên khó chịu, phải không?
Ý tôi là, sau cùng, toàn bộ những hoạt động này diễn ra dưới sự giám sát của ông ta.
Nhưng nếu ông ấy ở đây bây giờ -- (Tiếng cười) ông có lẽ sẽ nhắc nhở chúng ta, như đã làm trong hồi kí của mình ở phần lời kết, rằng vào ngày này, Bill Clinton bắt đầu một cuộc hành trình -- một cuộc hành trình chứng kiến ông tiếp tục trở thành tổng thống đảng Dân chủ đầu tiên thắng cử hai nhiệm kì liên tiếp sau hàng thập kỉ.
Sau hàng thế hệ.
Là lần đầu tiên kể từ người này, Franklin Delano Roosevelt, người đã bắt đầu cuộc hành trình trình chưa từng có của riêng mình ngay từ lần thắng cử đầu tiên của mình, ngay từ thời điểm giản đơn hơn, ngay từ 1932 -- (Tiếng cười) cái năm mà Alberto Giacometti (Tiếng cười) tạo ra "Cung điện lúc Bốn giờ sáng"
Cái năm mà, hãy cùng nhớ rằng, giọng hát này, nay đã rời xa, lần đầu tiên cất tiếng khóc với thế giới già lớn và điên rồ của chúng ta.
(Nhạc) (Vỗ tay)
Hai tuần trước, tôi đã ngồi ở bàn bếp với vợ mình Katya, và thảo luận về chủ đề tôi định sẽ thuyết trình hôm nay.
Chúng tôi có một cậu con trai 11 tuổi; tên Lincoln.
Cháu đang ngồi chung bàn
làm bài tập về nhà môn Toán. Và trong lúc tôi tạm dừng trò chuyện với Katya, tôi nhìn sang Lincoln và bất giác rùng mình khi nhớ lại một thân chủ của mình.
Thân chủ của tôi là một chàng trai tên Will.
Cậu ta đến từ Bắc Texas.
Cậu không bao giờ biết rõ cha mình, vì ông ta đã bỏ đi khi mẹ đang mang thai cậu.
Và vì thế, số phận của cậu định sẵn là được nuôi dạy bởi một bà mẹ đơn thân. Điều đó cũng không sao nếu bà mẹ đơn thân này không bị tâm thần phân liệt, và khi Will năm tuổi, bà ta cố giết cậu bằng một con dao chặt thịt.
Bà ta bị chính quyền chuyển vào viện tâm thần, và thế là những năm sau đó Will sống với anh trai cho đến khi anh ta bắn vào ngực tự sát.
Sau đó, Will bị đùn đẩy từ hết người này sang người khác trong nhà, đến khi chín tuổi, cậu chuyển sang sống một mình.
Buổi sáng đó khi đang ngồi với Katya và Lincoln, tôi nhìn con trai mình, và chợt nhận ra khi khách hàng của tôi, Will ở cùng độ tuổi của cháu, cậu đã phải sống tự lập suốt hai năm trời.
Cuối cùng cậu gia nhập băng đảng và phạm những tội ác cực kỳ nghiêm trọng, bao gồm cả loại nghiêm trọng nhất là giết người dã man.
Cuối cùng Will bị tử hình để đền tội.
Nhưng hôm nay tôi không muốn thảo luận về vấn đề đạo đức của án tử hình.
Hẳn nhiên tôi tin rằng thân chủ của mình đáng nhẽ không nên bị xử tử, hôm nay tôi vẫn muốn nói về án tử hình theo cách mình chưa từng làm bao giờ, theo một cách hoàn toàn không gây tranh cãi.
Tôi tin tôi có thể làm thế, bởi vì có một khía cạnh của việc tranh cãi về án tử... có thể là khía cạnh quan trọng nhất... mà mọi người đều đồng tình, kể cả phần đông những người ủng hộ án tử và phần đông những người ủng hộ việc bãi bỏ án tử
đều cùng nhất trí. Đó là khía cạnh mà tôi muốn khám phá.
Dù vậy, trước tiên, tôi muốn dành vài phút để nói với các bạn điều mà một án tử sẽ tiết lộ, và rồi sẽ kể cho bạn nghe về hai bài học tôi học được suốt 20 năm qua khi làm luật sư cho những vụ tử hình, sau khi nhìn nhận hơn một trăm vụ án theo cách này.
Các bạn có thể xem mỗi vụ án tử như một câu chuyện
có bốn chương. Chương đầu của mọi vụ án đều y hệt nhau,
và đều rất bi thảm. Nó bắt đầu khi kẻ giết người còn là một con người ngây thơ, và sau đó phải hầu tòa bị kết án và xử tội chết, và án tử đó cuối cùng sẽ được tòa án phúc thẩm của bang xác nhận.
Chương thứ hai kể về một thủ tục pháp lý phức tạp được gọi là kháng cáo toà án bang.
Chương ba là một thủ tục pháp lý còn phức tạp hơn được gọi là tiến trình xem xét chứng cứ phạm tội.
Và chương thứ tư là chương mà rất nhiều chuyện sẽ xảy ra.
Luật sư có thể đệ đơn khoan hồng, họ có thể tiến hành một vụ kiện tụng phức tạp hơn, hoặc có thể sẽ chẳng làm gì cả.
Chương bốn luôn kết thúc bằng một vụ tử hình.
Khi tôi bắt đầu đại diện cho phạm nhân tử hình hơn 20 năm trước, tử tù không có quyền thuê luật sư trong cả chương hai hay chương bốn của câu chuyện.
Họ chỉ có một mình.
Thực tế, mãi đến cuối những năm 1980 họ mới có quyền có luật sư trong chương ba
của câu chuyện. Nên tất cả những tử tù này chỉ có thể dựa vào những luật sư tình nguyện giúp họ xử lý việc tố tụng.
Vấn đề là có quá nhiều tử tù so với số luật sư vừa có hứng thú vừa có năng lực để theo đuổi vụ kiện.
Vậy nên việc các luật sư có khuynh hướng tham gia vào những vụ đã ở chương bốn... cũng hợp lý thôi, dĩ nhiên.
Đó là những vụ khẩn cấp nhất; của những người gần án tử nhất.
Vài luật sư trong số này thành công; họ thu xếp được vụ xử mới cho khách hàng.
Người khác thì giúp kéo dài thời gian sống cho khách hàng, đôi lúc là vài năm, hoặc là vài tháng.
Nhưng một điều đã không xảy ra là số lượng các vụ án tử hàng năm ở Texas không hề giảm một cách đáng kể.
Thực tế, bạn có thể thấy từ biểu đồ này, kể từ khi án tử hình ở Texas có hiệu lực vào nửa cuối những năm 90, chỉ có vài năm có số lượng án tử thường niên giảm xuống dưới 20 vụ.
Trong một năm điển hình ở Texas, chúng tôi ước tính có hai người bị tử hình một tháng.
Trong vài năm ở Texas, chúng ta đã xử tử gần 40 người, và con số này chưa bao giờ giảm xuống đáng kể trong suốt 15 năm qua.
Vậy mà, cùng lúc chúng ta tiếp tục xử tử cùng số lượng người mỗi năm, thì số lượng người bị tuyên án tử hàng năm lại sụt giảm đáng kể.
Vậy là ta có nghịch lý này, số lượng người bị tử hình vẫn cao nhưng số lượng bị tuyên án tử mới đã giảm xuống.
Tại sao vậy?
Nó không thể đổ cho tỉ lệ giết người đã giảm, bởi vì tỉ lệ này vẫn chưa giảm xuống đáng kể để đường kẻ đỏ trên biểu đồ đi xuống.
Thay vào đó điều đã xảy ra là các thẩm phán đã bắt đầu tuyên án tù chung thân vĩnh viễn cho ngày càng nhiều người, thay vì đưa họ đến phòng xử tử.
Tại sao lại có chuyện đó?
Nó không phải vì không giải quyết được số đông ủng hộ
cho hình phạt tử hình. Những người phản đối án tử đã thuyết phục mạnh mẽ đến nỗi số lượng ủng hộ án tử ở Texas đã giảm xuống còn thấp nhất từ trước đến giờ.
Bạn có hiểu thấp nhất ở Texas từ trước đến giờ là gì không?
Có nghĩa là dưới 60%.
Hiện tại con số này đã là quá tốt so với giữa những năm 80, khi có đến hơn 80%, nhưng ta không thể giải thích mối liên hệ giữa giảm án tử với án tù chung thân bởi sự sụt giảm của sự ủng hộ với án tử hình, bởi vì nhiều người vẫn còn ủng hộ nó.
Điều gì đã gây nên hiện tượng này?
Điều xảy ra là các luật sư đại diện cho tử tù đã chuyển sự chú ý của mình sang những chương sớm hơn trong câu chuyện về án tử hình.
Vậy là 25 năm trước, họ chú ý đến chương bốn.
Và chuyển từ chương bốn ở 25 năm trước sang chương ba vào cuối những năm 80.
Và họ chuyển từ chương ba ở cuối năm 80 sang chương hai vào giữa những năm 90.
Và bắt đầu từ giữa đến cuối những năm 90, họ bắt đầu chú ý đến chương một của câu chuyện.
Giờ thì bạn có thể nghĩ sự sụt giảm về án tử và gia tăng về án chung thân là tốt hay xấu.
Nhưng tôi không muốn thảo luận vấn đề đó hôm nay.
Tất cả những gì tôi muốn nói là lí do điều này xảy ra là vì những luật sư bào chữa cho án tử hình đã nhận ra họ càng sớm tham gia vào vụ án, thì khả năng cứu được tính mạng khách hàng càng cao.
Đó là điều đầu tiên tôi học được.
Còn đây là điều thứ hai: Thân chủ tôi, cậu Will không phải trường hợp ngoại lệ của luật; cậu ta vẫn phải chịu án.
Thỉnh thoảng tôi nói, nếu bạn cho tôi biết tên của một tử tù.. không cần biết anh ta ở bang nào, hay tôi đã từng gặp anh ta chưa tôi vẫn viết được tiểu sử của anh ta cho bạn.
Và khoảng 8 trong số 10 lần, những chi tiết của tiểu sử đó sẽ gần như chính xác.
Và lí do là 80% tử tù là những người lớn lên từ cùng kiểu gia đình tan vỡ như của Will.
80% tử tù là những người đã từng vào trại cải tạo tuổi vị thành niên.
Đó là bài học thứ hai tôi học được.
Giờ chúng ta đã đến chóp của góc độ nơi mọi người sẽ cùng tán đồng.
Mọi người trong phòng này có thể đồng ý hay không về việc Will bị tử hình, nhưng tôi nghĩ mọi người sẽ đồng ý rằng phiên bản tốt nhất có thể có của câu chuyện này sẽ là không có vụ giết người nào xảy ra cả.
Chúng ta làm điều đó bằng cách nào?
Khi con trai Lincoln của chúng tôi phải giải một bài toán hai tuần trước, một bài toán khá rối rắm và phức tạp.
Cháu học được rằng khi đối mặt với những vấn đề phức tạp, thỉnh thoảng cách giải quyết là chẻ nó thành những vấn đề nhỏ hơn.
Đó là cách giải quyết hầu hết rắc rối trong toán học và vật lý, ngay cả chính sách xã hội ta chia nó thành những phần nhỏ hơn dễ giải quyết hơn.
Nhưng thỉnh thoảng, như cựu tổng thống Dwight Eisenhower có nói, cách để giải quyết một vấn đề là nhìn nó ở một góc độ khái quát hơn.
Và cách để giải quyết vấn đề này là nhìn nhận án tử hình một cách bao quát hơn.
Chúng ta phải có quy định à, được thôi.
Chúng ta có một câu chuyện 4 chương về án tử hình, nhưng điều gì xảy ra trước khi câu chuyện đó bắt đầu?
Làm cách nào chúng ta can thiệp vào cuộc sống của một kẻ giết người trước khi hắn trở thành kẻ giết người?
Chúng ta có những lựa chọn nào để kéo con người này ra khỏi con đường sẽ dẫn đến kết cục mà mọi người - những người ủng hộ và phản đối án tử - đều nghĩ là một kết cục tồi tệ: giết hại mạng sống của một người vô tội?
Bạn biết đấy, đôi khi mọi người nói điều đó
chẳng phải phát kiến tân tiến gì. Và họ nói vậy vì những phát kiến vượt bậc rất phức tạp và vấn đề chúng ta đang nói đến hiện nay thì chỉ nhỏ nhặt thôi.
Đó là khoa học tên lửa; đó là biểu hiện toán học cho động lực được thúc đẩy bởi một quả tên lửa.
Vấn đề chúng ta đang nói hôm nay cũng phức tạp tương tự vậy.
Vấn đề chúng ta đang nói hôm nay cũng là một phát hiện vượt bậc.
Khách hàng của tôi Will và 80% những người đang bị án tử có năm chương cuộc đời diễn ra trước bốn chương của câu chuyện về án tử.
Tôi nghĩ ta có thể can thiệp vào năm chương này, những thời điểm trong cuộc sống của họ mà xã hội có thể can dự vào và kéo họ khỏi ra con đường dẫn đến kết cục mà tất cả chúng ta - những người ủng hộ hoặc phản đối án tử - đều cho rằng rất tồi tệ.
Giờ thì, trong mỗi chương của năm chương: khi mẹ cậu ta mang thai cậu ta; trong những năm tháng trẻ thơ của cậu ta; khi cậu ta ở tiểu học; khi cậu ta vào cấp hai và cấp ba; khi ở trại cải tạo trẻ vị thành niên, trong mỗi chương của 5 chương đó, có hàng loạt những việc mà xã hội có thể làm.
Thực ra, nếu ta chỉ cần tưởng tượng về năm cách can thiệp khác nhau, nhiều cách xã hội có thể tham gia trong mỗi chương trong năm chương đó, và phối trộn chúng theo bất kì cách nào ta muốn thì sẽ có 3000, hoặc hơn, cách thức ta có thể làm để đưa những đứa trẻ như Will ra khỏi bãi lầy chúng đang sa vào.
Nên hôm nay tôi không đứng đây để nói về các giải pháp.
Nhưng việc chúng ta còn nhiều điều phải học, không có nghĩa ta chưa hiểu biết gì.
Chúng ta học được kinh nghiệm từ những bang khác rằng có cực kì nhiều cách can thiệp có thể sử dụng ở Texas, và ở những bang chưa dùng đến, để ngăn chặn cái hậu quả mà chúng ta cùng đồng ý là rất tồi tệ.
Tôi xin chỉ nêu lên vài cách.
Hôm nay tôi sẽ không nói đến việc phải chấn chỉnh lại hệ thống pháp luật.
Đó là đề tài tốt nhất nên được thảo luận ở nơi chỉ gồm những luật sự và thẩm phán.
Thay vào đó, hãy để tôi nói về vài cách thức can thiệp có thể hiện thực hóa, bởi vì chúng là những cách sẽ được thực hiện khi những nhà làm luật và hoạch định chính sách, khi người đóng thuế và các công dân, cùng đồng thuận rằng đó là điều cần làm và là cách ta nên sử dụng tiền của mình.
Ta có thể hỗ trợ dịch vụ chăm sóc trẻ em cho những đứa trẻ thiệt thòi về kinh tế và những mặt khác, và ta có thể cung cấp dịch vụ miễn phí.
Và ta có thể kéo những đứa trẻ như Will ra khỏi vũng lầy chúng đang sa vào.
Có những bang đã làm điều đó, chúng ta thì chưa.
Ta có thể có những trường học đặc biệt, cả ở bậc cấp ba lẫn cấp hai, nhưng ngay cả ở lớp 5, những đứa trẻ thiệt thòi về kinh tế và nhiều yếu tố khác, và cụ thể là những trẻ đã bị đưa vào trại giáo dưỡng.
Đã có rất nhiều bang thực hiện được; Texas thì chưa.
Một điều ta có thể làm... à, có cả tá điều ta có thể làm, nhưng có một điều tôi xin được nhắc đến, và là điều gây tranh cãi duy nhất tôi nói hôm nay.
Ta có thể can dự xông xáo hơn vào những gia đình tan vỡ nghiêm trọng, và đưa lũ trẻ ra khỏi đó trước khi mẹ chúng xách dao lên và dọa giết chúng.
Nếu làm điều đó, ta sẽ cần một chỗ cho chúng trú ngụ.
Và dù ta có làm điều đó, thì cũng sẽ có những đứa trẻ bị sa lầy và sẽ kết thúc như kết cục của chương cuối trước khi câu chuyện giết người bắt đầu, cuối cùng chúng sẽ bị đưa vào trại cải tạo.
Và dù chuyện đó có xảy ra, thì nó vẫn chưa trễ.
Vẫn còn thời gian để chỉnh đốn chúng, nếu chúng ta tính đến việc sửa sai, chứ không phải trừng phạt chúng.
Có hai giáo sư ở Đông Bắc, một ở Yale và một ở Maryland đã lập nên một ngôi trường kết nối với một trại giam giữ trẻ vị thành niên.
Bọn trẻ ở trong tù, nhưng vẫn đến trường mỗi sáng từ tám giờ đến bốn giờ chiều.
Công tác chuẩn bị khá khó khăn.
Họ phải tuyển giáo viên những người muốn dạy trong tù, họ phải vạch ra ranh giới chặt chẽ giữa những người làm việc tại trường và hội đồng trại giam, và mệt mỏi hơn cả, là họ phải tạo ra một chương trình giáo dục mới vì bạn biết sao không?
Người ta không ra vào trại giam theo những kì học thông thường.
Nhưng họ đã làm tất cả những điều đó.
Vậy thì những thứ này có điểm chung nào?
Điểm chung của chúng là chúng đều tốn tiền.
Vài người trong phòng này có thể sống đủ lâu để nhớ đến một gã trên quảng cáo lọc dầu cũ.
Anh ta từng nói, "À, bạn có thể trả tôi ngay
hoặc trả sau cũng được." Điều chúng ta đang làm với hệ thống án tử hình là đang trả sau.
Nhưng vấn đề là với mỗi 15,000 đô ta dùng để can thiệp vào cuộc sống của những đứa trẻ thiệt thòi về kinh tế và mặt khác trong những chương sớm hơn, ta sẽ tiết kiệm được 80,000 đô tổn thất cho những vấn đề liên quan đến phạm tội.
Cho dù bạn không đồng ý về vấn đề đạo đức của việc chúng ta làm, thì nó cũng sẽ có lợi về mặt kinh tế.
Tôi muốn kể cho các bạn nghe cuộc trò chuyện cuối tôi có với Will.
Đó là ngày cậu ấy bị tử hình, và chúng tôi chỉ nói chuyện.
Không còn làm gì được
cho trường hợp của cậu nữa. Và chúng tôi nói về cuộc đời của cậu.
Và đầu tiên cậu kể về cha mình, người cậu chẳng biết tí gì, người đã chết, và rồi đến mẹ cậu, người mà cậu biết,
người vẫn còn sống. Và tôi bảo cậu, "Tôi biết.
Tôi đã đọc hồ sơ.
Tôi biết là bà ta muốn giết cậu."
Tôi nói, "Nhưng tôi luôn băn khoăn liệu cậu có thực sự nhớ đến nó không."
Tôi nói, "Tôi chẳng nhớ được gì lúc mình năm tuổi cả.
Có thể cậu nhớ do có ai đó kể lại."
Và cậu ta nhìn tôi và rướn người về trước, rồi nói, "Giáo sư", cậu ta biết tôi 12 năm rồi nhưng vẫn gọi tôi là Giáo sư.
Cậu nói, "Giáo sư, tôi không muốn tỏ ra bất kính, nhưng khi mẹ ông cầm một con dao trông to hơn ông nhiều, và rượt đuổi ông khắp nhà gào thét rằng muốn giết ông, và ông phải giam mình trong nhà tắm vừa chặn cửa vừa hét lên kêu cứu cho tới khi cảnh sát tới," cậu ta nhìn tôi rồi nói, "đó là thứ ông không bao giờ quên được."
Tôi hi vọng có một điều tất cả các bạn sẽ không quên: Trong khoảng thời gian từ lúc bạn tới đây sáng nay tới khi nghỉ ăn trưa, sẽ có khoảng 4 kẻ giết người
trên toàn nước Mỹ. Chúng ta sẽ cống hiến một nguồn lực xã hội khổng lồ để trừng phạt tội phạm, và đó là điều đúng, vì chúng ta cần trừng trị những kẻ làm điều xấu.
Nhưng ba trong số những tội ác đó có thể được ngăn chặn.
Nếu ta nhìn bao quát hơn và dành sự chú ý lên những chương trước, thì sẽ không bao giờ phải đặt bút viết dòng đầu tiên bắt đầu câu chuyện về án tử hình.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Là một nhà ảo thuật, tôi luôn thích thú với những màn trình diễn kết hợp những yếu tố tạo ảo giác.
Và một trong những thứ đáng chú ý nhất là rạp hát Tanagra, vốn rất thịnh hành trong những năm đầu thế kỷ 20.
Rạp hát dùng những chiếc gương để tạo ra hình ảnh của những người tí hon biểu diễn trên một sân khấu thu nhỏ. Và bây giờ, tôi sẽ không dùng gương, nhưng đây là sự biết ơn bằng kỹ thuật số của tôi dành cho nhà hát tanagra.
Hãy để câu truyện bắt đầu
Vào một đêm tối tăm và giông bão -- thật đó! -- Đó là vào ngày 10 tháng 7 năm 1856.
Sấm chớp sáng rực cả bầu trời, và một đứa trẻ đã ra đời.
Tên cậu ta là Nikola Nikola Tesla.
Bây giờ đứa trẻ đã lớn lên và trở thành một chàng trai thông minh
Hãy để tôi cho bạn xem
Tesla, lấy 236 nhân với 501 được bao nhiêu?
Nikola Tesla: Kết quả là 118.236
Lúc này, trí não của Tesla làm việc theo một cách hoàn toàn khác thường.
Khi một từ được nêu ra, một hình ảnh của nó sẽ ngay lập tức hiện lên trong đầu của cậu ấy
Cái Cây. Cái ghế.
Cô gái Đó là những ảo giác và sẽ biến mất khi cậu chạm vào họ
Đó thật sự là một dạng của bệnh rối loạn cảm giác.
Nhưng đó chính là thứ mà sau này cậu đã biến nó thành một điểm mạnh của mình
Trong khi những nhà khoa học khác làm việc trong phòng thí nghiệm, Tesla tạo ra các phát minh từ trong suy nghĩ của cậu
Thật là thích thú, tôi phát hiện ra rằng tôi có thể hình dung ra các sáng tạo của mình với các tính năng tuyệt vời nhất.
Và khi chúng hoạt động trong môi trường sinh động của trí tưởng tượng của cậu, cậu có thể có thể làm ra chúng trong chính xưởng của mình.
Tôi không cần mô hình, bản vẽ hay thử nghiệm.
Tôi có thể hình dung chúng như thật trong đầu mình và ở đó tôi chạy nó, kiểm tra và hoàn thiện nó.
Chỉ chính sau lúc đó là tôi xây dựng nó.
Ý tưởng tuyệt vời của cậu là dòng điện xoay chiều.
Nhưng làm cách nào mà cậu thuyết phục được mọi người rằng hàng triệu vôn điện được yêu cầu để khiến nó hoạt động sẽ hoạt động an toàn?
Để bán ý tưởng của mình, cậu trở thành một người trình diễn
Chúng ta đang ở bình minh của thời đại mới, thời đại của điện.
Tôi có thể thực hiện, thông qua một phát minh cẩn thận, để truyền dẫn điện, chỉ đơn giản là việc bật một công tắc, điện sẽ đi tới khắp mọi nơi.
Đó là phép thuật của khoa học
(Vỗ tay) Tesla có hơn 700 bằng sáng chế về: radio, điện toán không dây, điều khiển từ xa, robot.
Ông thậm chí còn chụp ảnh xương của cơ thể người.
Nhưng đỉnh cao đó là việc hiện thực giấc mơ thời thơ ấu của ông: khai thác năng lượng mạnh mẽ của Thác Niagara, và đem lại ánh sáng cho thành phố.
Nhưng sự thành công của Tesla không kéo dài.
Tesla: Tôi có một ý tưởng lớn hơn.
Chiếu sáng thành phố chỉ là khởi đầu.
Một trung tâm điện báo thế giới -- hãy tưởng tượng: tin tức, tin nhắn, âm thanh, hình ảnh chuyển tải đến mọi nơi trên thế giới ngay lập tức và không cần dây kết nối.
Đó là một ý tưởng tuyệt vời, một dự án khổng lồ.
Và tất nhiên là đắt đỏ. Họ sẽ không trao tiền cho tôi.
Vâng, có lẽ ông không nên nói với họ rằng nó có thể dùng để liên lạc với các hành tinh khác
Vâng, đó là một sai lầm lớn.
Sự nghiệp phát minh của Tesla không bào giờ được khôi phục.
Ông trở thành một người sống ẩn dật.
Lẩn tránh khỏi cái chết, ông dùng nhiều thời gian trong căn hộ tại Waldorf-Astoria.
Mọi thứ tôi đã làm, tôi làm cho nhân loại, cho một thế giới nơi mà không có sự sỉ nhục kẻ nghèo bởi bạo lực của kẻ giàu, nơi sản phẩm của trí tuệ, khoa học, nghệ thuật sẽ phục vụ xã hội cho một cuộc sống cải thiện hơn và tốt đẹp hơn.
Nikola Tesla qua đời vào ngày 7 tháng 1 năm 1943
Nơi yên nghỉ cuối cùng của ông là một quả cầu vàng chứa tro cốt của ông tại viện bảo tàng Nikola Tesla tại Belgrade.
Di sản của ông vẫn đang sống cùng chúng ta.
Tesla trở thành người đàn ông đã thắp sáng cả thế giới, nhưng đó chỉ là sự khởi đầu.
Tầm nhìn của Tesla thật sâu sắc.
Hãy nói với tôi, con người sẽ làm gì khi những khu rừng biến mất? và những mỏ than đá cạn kiệt?
Tesla nghĩ rằng ông đã có được câu trả lời.
Còn chúng ta vẫn đang đặt ra những câu hỏi.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Chào buổi tối.
Chúng ta đang ở trong trường quay ngoài trời tuyệt vời này và chúng ta tận hưởng buổi tối với nhiệt độ ôn hoà hôm nay Nhưng khi Qatar sẽ là nước chủ nhà của World Cup 10 năm tới. 2022, chúng ta biết nó sẽ diễn ra trong mùa hè tháng 6 và 7 vô cùng nắng và nóng.
Và khi Qatar giành quyền đăng cai World Cup. nhiều người trên thế giới đã băn khoăn, làm sao mà các cầu thủ bóng đá có thể trình diễn thứ bóng đá hấp dẫn, khi phải chạy quanh sân trong khí hậu sa mạc? Làm sao mà khán giả có thể ngồi xem, tận hưởng, ở sân vận động ngoài trời trong môi trường nóng bức này?
Cùng với các nhà thiết kế của Albert Speer & Partner, những kĩ sư từ Transsolar đã và đang hỗ trợ, phát triển sân vận động ngoài trời dựa vào 100% năng lượng mặt trời, 100% máy lạnh năng lượng mặt trời.
Để tôi nói cho các bạn về nó, bắt đầu từ sự thoải mái.
bắt đầu từ khía cạnh của sự thoải mái, do nhiều người đang nhầm lẫm giữa nhiệt độ môi trường và nhiệt độ dễ chịu
Chúng ta quen nhìn vào biểu đồ này và bạn nhìn đường màu đỏ cho thấy nhiệt độ không khí vào tháng 6 và 7, thật vậy, nó lên tới 45 độ C.
Thật sự rất nóng.
Nhưng nhiệt độ không khí không phản ánh đủ các thông số về khí hậu, điều thật sự thể hiện sự dễ chịu.
Để tôi cho bạn xem phần nghiên cứu từ một đồng nghiệp của tôi về các trận bóng đá khác nhau, World Cup, Olympic trên khắp thế giới, xem xét và phân tích sự dễ chịu mà người ta cảm thấy trong các hoạt động thể thao khác nhau, hãy để tôi bắt đầu với Mexico.
Nhiệt độ ở Mexico, nhiệt độ không khí ở vào khoảng 15 đến 30 độ C, và mọi người tận hưởng nó.
Đó là một trận đấu rất thoải mái ở thành phố Mexico. Hãy xem này.
Orlando, sân vận động tương tự, sân vận động ngoài trời. Mọi người ngồi trong nắng gắt, độ ẩm rất cao, vào buổi trưa, và họ không vui vẻ. Nó không hề thoải mái.
Nhiệt độ không khí không quá cao, nhưng không thấy thoải mái trong suốt trận đấu.
Còn Seoul thì sao? Seoul do vấn đề quyền phát sóng, tất cả trận đấu diễn ra vào buổi chiều. Mặt trời đã lặn, cho nên các trận đấu rất thoải mái
Còn Athens? Khí hậu Địa Trung Hải nhưng trong nắng nóng nên không thoải mái. Họ không cảm thấy dễ chịu.
Và chúng ta biết ở Tây Ban Nha, chúng ta biết "mặt trời."
Nếu bạn có tấm vé, và để có vé ở chỗ bóng râm, bạn trả thêm tiền, bởi bạn ở trong môi trường dễ chịu hơn.
Vậy Bắc Kinh?
Một lần nữa, ngày nắng nóng và độ ẩm cao, không thoải mái.
Nên nếu tôi ghép, và nếu bạn ghép các biểu đồ này vào, điều mà chúng ta thấy, ở các nơi này, nhiệt độ không khí ở vào khoảng từ 25 đến 35 và khi ta theo đường này, 30, 30 độ C nhiệt độ môi trường. Nếu ta dọc theo đường này bạn thấy có tất cả các mức dễ chịu, tất cả các cảm nhận về môi trường ngoài trời, từ rất thoải mái đến rất không thoải mái.
Tại sao lại như vậy?
Đó là bởi vì có nhiều tham số ảnh hưởng đến sự chịu nhiệt của chúng ta, mặt trời, ánh nắng trực tiếp, ánh nắng khuếch tán, gió, gió mạnh, gió nhẹ, độ ẩm, rồi nhiệt độ bức xạ quanh nơi ta đang ở.
Và đây là nhiệt độ không khí.
Những tham số này ảnh hưởng đến cảm nhận của cơ thể, và các nhà khoa học đã phát triển một thông số đó là nhiệt độ cảm nhận, nó bao gồm tất cả các tham số và giúp các nhà thiết kế hiểu rõ đâu là tham số dao động giữa tôi cảm thấy thoải mái hoặc tôi không thấy thoải mái. Đâu là tham số chủ yếu trong việc cảm nhận nhiệt độ?
Và các tham số này, những tham số khí hậu này liên quan đến sự trao đổi chất của con người.
Bởi vì qua sự trao đổi chất, con người chúng ta, sản sinh ra nhiệt.
Tôi hào hứng, tôi nói chuyện với các bạn, có lẽ tôi đang sản sinh ra 150 watt vào lúc này. Các bạn đang ngồi, các bạn thư giãn, và nhìn tôi Có lẽ là mỗi người sản sinh ra chừng 100 watt và chúng ta cần giải phóng năng lượng, Cơ thể của tôi cần giải phóng năng lượng, khi cơ thể tôi càng khó để giải phóng năng lượng, thì tôi càng cảm thấy ít thoải mái.
Vậy đó. Nếu tôi không giải phóng năng lượng, tôi sẽ chết.
Nếu chúng ta ghép vào những gì xảy ra trong suốt kì World Cup, những gì sẽ xảy ra vào tháng 6, 7 chúng ta sẽ thấy, vâng, nhiệt độ không khí sẽ cao hơn rất nhiều nhưng vì những trận đấu sẽ được diễn ra vào buổi chiều, có lẽ nó sẽ có cùng mức đánh giá về độ dễ chịu chúng ta có được ở những nơi khác, ở mức: không thoải mái.
Chúng tôi ngồi cùng với một đội, những người chuẩn bị Bid Book, hoặc mục tiêu, chúng tôi nói, hãy cùng hướng tới nhiệt độ cảm nhận, sự dễ chịu ngoài trời ở vào biên độ này, biên độ được cảm nhận ở 32*C nhiệt độ cảm nhận, cực kì thoải mái.
Người ta sẽ cảm thấy rất tốt ở mội trường ngoài trời thoáng đãng.
Nhưng điều đó có nghĩa là gì?
Nếu chúng ta chỉ nhìn vào những gì xảy ra, có thể thấy, nhiệt độ quá cao.
Nếu chúng tôi áp dụng kiến trúc tốt nhất, thiết kế kĩ thuật cho khí hậu, chúng tôi sẽ không khá hơn bao nhiêu.
Nên chúng tôi cần làm gì đó chủ động hơn.
Chúng tôi cần, ví dụ như, mang lại công nghệ làm mát bức xạ, và chúng tôi cần kết hợp nó với cái gọi là điều hoà nhẹ.
Nó trông như thế nào trong sân vận động?
Sân vận động có vài yếu tố tạo ra sự dễ chịu ngoài trời. Đầu tiên, mái che. Nó cần thiết để bảo vệ những nơi người ta ngồi trong gió mạnh và ấm.
Nhưng đó không phải tất cả những thứ chúng ta cần làm. Chúng ta cần sử dụng hệ thống chủ động. Thay vì thổi một cơn bão không khí lạnh khắp sân vận động,
chúng tôi dùng kĩ thuật làm mát bức xạ, như một lớp hệ thống đun nóng trong ống nước gắn dưới sàn.
Và chỉ bằng việc dùng nước lạnh đi qua các ống nước, bạn có thể giải phóng cái nóng bị hấp thụ trong ngày ở SVĐ vậy là bạn có thể tạo ra sự thoải mái, và sau đó bằng cách thêm không khí khô thay vì không khí lạnh các khán giả và cầu thủ đá banh có thể tự điều chỉnh sự thoải mái mà họ cần để năng lượng chính họ được cân bằng.
Họ có thể điều chỉnh và tìm sự thoải mái mà họ muốn.
Có 12 sân vận động có thể đến, nhưng có tới 32 chốt huấn luyện cho từng quốc gia huấn luyện,
Chúng tôi áp dụng khái niệm tương tự: mái che của chốt huấn luyện, sử dụng một vòm chắn gió, sau đó sử dụng cỏ.
Bãi cỏ tưới tự động là một nguồn làm mát rất tốt giúp ổn định nhiệt độ, và dùng không khí tách ẩm để tạo ra sự dễ chịu.
Nhưng kể cả thiết kế thụ động tốt nhất không thể giúp ích. Chúng tôi cần hệ thống chủ động.
Và làm sao để có được?
Ý tưởng cho sự đầu tư là 100% điều hoà năng lượng mặt trời dựa vào ý tưởng chúng tôi sử dụng mái vòm SVĐ, chúng tôi bao phủ các mái vòm bằng hệ thống PV.
Chúng tôi không mượn bất kỳ năng lượng nào từ quá khứ.
Chúng tôi không dùng năng lượng hoá thạch
Chúng tôi không dùng năng lượng từ các nước láng giềng.
Chúng tôi sử dụng năng lượng có được ngay trên mái nhà, và cả trên chốt huấn luyện, thứ sẽ được bao phủ bởi các màng lớn, linh hoạt, và chúng ta sẽ thấy trong các năm tới ngành công nghiệp phát triển với quang điện linh hoạt, cung cấp cho mái vòm các khả năng chống lại nắng gắt và sản sinh điện năng cùng lúc.
Và hiện tại năng lượng này có được trong suốt năm, truyền vào hệ thống điện, thay thế nguyên liệu hoá thạch trong hệ thống điện, và khi ta cần cho điều hoà, tôi rút lại khỏi hệ thống điện và dùng năng lượng mặt trời mà tôi đã rút lại khỏi hệ thống khi cần cho điều hoà năng lượng mặt trời
Tôi có thể làm điều đó trong năm đầu, tôi có thể cân bằng trong 10, 20 năm tới, nguồn năng lượng này, đó là điều cần thiết cho kỳ World Cup ở Qatar, 20 năm tới, năng lượng này truyền khắp hệt hống điện của Qatar.
Và nó --- (vỗ tay) Cám ơn rất nhiều. (Vỗ tay) Nó không chỉ hữu ích cho sân vận động. Chúng ta cũng có thể dùng nó cho những nơi ngoài trời và đường phố, và chúng tôi đang làm việc tại thành phố tương lai ở Masdar, thành phố của Ả Rập Thống Nhất, Abu Dhabi
Và tôi rất vui được làm việc tại quảng trường trung tâm.
Cùng một ý tưởng được dùng ở đó, để tạo các điều kiện ngoài trời mà được cảm nhận là thoải mái. Mọi người tận hưởng đi đến đó thay vì vào khu thương mại, nơi nào phà hơi lạnh và nơi nào mát mẻ. Chúng tôi muốn tạo một không gian ngoài trời thoải mái đến mức người ta có thể đến đó và buổi trưa, kể cả những tháng hè nắng nóng, họ có thể tận hưởng và gặp gỡ cùng gia đình. (Tiếng vỗ tay) Và khái niệm tương tự: mái che chắn nắng, mái che chắn gió, sử dụng, dùng và tận dụng lợi ích từ mặt trời mà bạn có được từ dấu chân của bạn.
Và những chiếc dù xinh đẹp này.
Vì vậy tôi muốn khuyến khích các bạn hãy chú ý đến sự chịu nhiệt của cách bạn, đến môi trường nhiệt, đêm nay và ngày mai, và nếu bạn muốn biết thêm về nó, tôi mời các bạn vào website của chúng tôi.
Chúng tôi đã tải lên một thang đo cảm nhận nhiệt độ rất đơn giản để bạn có thể kiểm tra sự thoải mái ngoài trời của bạn.
Và tôi cũng hi vọng các bạn chia sẻ những ý tưởng để các kĩ sư, các nhà thiết kế có thể dùng tất cả các tham số khí hậu khác nhau, để có thể tạo ra những điều kiện ngoài trời rất tốt và dễ chịu, để thay đổi cảm nhận về nhiệt mà chúng ta cảm thấy thoải mái ở môi trường ngoài trời, và chúng ta có thể làm điều đó với thiết kế thụ động tốt nhất, cũng như sử dụng nguồi năng lượng của chính Qatar, chính là Mặt Trời.
(Tiếng vỗ tay) Cám ơn rất nhiều (Tiếng vỗ tay) Shukran. (Tiếng vỗ tay)
Khoảng 75 năm trước, ông tôi, một chàng trai trẻ, bước vào một chiếc lều đã được cải tạo thành một rạp chiếu phim như thế này, và ông ấy đã đem lòng yêu người con gái ông nhìn thấy trên màn bạc: không ai khác, nàng Mae West, kiều nữ của những năm 30, và ông không tài nào quên được cô.
Thực tế, khi ông có con gái nhiều năm sau đó, ông muốn đặt tên cô bé là Mae West, nhưng bạn có thể tưởng tượng một em bé Ấn Độ tên Mae West không?
Gia đình Ấn Độ nói, không đời nào!
Bởi vậy khi Kaesava người anh em sinh đôi của tôi ra đời, ông tôi đã sửa cách viết tên Keshava.
Ông nói, nếu tên Mae West có thể là M-A-E, tại sao tên Keshava không thể thành K-A-E?
Và ông đã đổi cách viết thành Kaesava.
Giờ Kaesava có con trai được đặt tên Rehan vài tuần trước.
Anh quyết định viết, hay đúng hơn là, viết sai chính tả tên Raehan với A-E.
Bạn biết đấy, ông tôi đã mất nhiều năm khi tôi còn bé, nhưng tình yêu ông dành cho Mae West vẫn sống mãi với cách viết sai trong DNA của con cháu ông.
Với tôi đó là một di sản thành công. (Cười) Bạn biết đấy, còn với tôi, vợ tôi và tôi có riêng 1 kế hoạch di sản điên rồ.
Cứ vài năm, chúng tôi lại ngồi lại với nhau để tranh luận, phản đối, cãi nhau, và lập ra bản kế hoạch 200 năm của riêng mình.
Bạn bè cho là chúng tôi điên rồ.
Bố mẹ nghĩ chúng tôi có vấn đề.
Vì bạn biết đấy, chúng tôi đều đến từ những gia đình đề cao sự khiêm nhường và khôn ngoan, nhưng cả hai lại muốn hướng tới một cuộc sống phi thường.
Tôi tin vào quan điểm của một thầy dạy Yoga Raja: Hãy là anh chàng trước khi trở thành nhà tu khổ hạnh.
Đây là tôi, siêu sao nhạc rock, dù chỉ là ở nhà mình.
Bạn biết không?
Khi Netra và tôi cùng ngồi xuống để lập ra kế hoạch đầu tiên 10 năm trước, chúng tôi muốn trọng tâm của kế hoạch này phải vượt lên trên bản thân chúng tôi.
Thế nào là vượt lên bản thân chúng tôi?
200 năm, chúng tôi tính, là lúc cuối cùng chúng tôi trực tiếp liên hệ với thế giới.
Không có một ai tôi gặp trong đời mình sẽ có thể sống quá 200 năm, bởi vậy chúng tôi nghĩ đó là điểm mốc hoàn hảo để xây dựng kế hoạch của chúng tôi, để trí tưởng tượng chúng tôi bay xa.
Bạn biết không, tôi đã từng không tin vào di sản. Tôi sẽ để lại gì? Tôi là một họa sĩ.
Cho tới khi tôi vẽ về sự kiện 11/9.
Nó đã khiến tôi gặp nhiều vấn đề.
Tôi đã rất buồn.
Bạn biết đấy, một bức tranh đáng lẽ là bức tranh của tuần lại hiện diện lâu hơn thế.
Giờ đây tôi đang hoạt động trong lĩnh vực sáng tạo nghệ thuật mà chắc chắn sẽ sống lâu hơn tôi, và tôi nghĩ về những gì tôi muốn để lại cho đời sau qua những bức tranh.
Bạn biết đấy, bức họa Ngày 11/9 làm tôi buồn tới nỗi tôi đã quyết định không bao giờ vẽ tranh nữa.
Tôi nói sẽ không bao giờ sáng tác tranh hiện thực phê phán nữa.
Nhưng tất nhiên tôi đã tiếp tục làm các tác phẩm nghệ thuật chân thật và trần trụi, bởi vì tôi đã quên mất mọi người phản ứng thế nào về tác phẩm của tôi.
Bạn biết không, đôi khi quên đi lại rất quan trọng để duy trì lý tưởng.
Có lẽ mất đi kí ức là quan trọng với sự sống còn của loài người.
Một trong những điều quan trọng nhất trong kế hoạch 200 năm mà Netra và tôi viết là cái cần quên đi về bản thân mình.
Bạn biết đấy, ta có quá nhiều gánh nặng, từ bố mẹ, từ xã hội, từ rất nhiều người -- sợ hãi, bất an -- và kế hoạch 200 năm thật sự liệt kê tất cả những vấn đề tuổi thơ chúng tôi phải vứt bỏ.
Chúng tôi thực sự đặt ra hạn để chấm dứt mọi vấn đề thưở nhỏ.
Hạn gần nhất tôi đã đặt ra là, tôi sẽ chấm dứt nỗi sợ của mình về bà mẹ vợ theo cánh tả và ủng hộ nữ quyền, và hôm nay là ngày đó! (Cười) Bà ấy đang xem đấy. (Tiếng cười) Dù sao thì, bạn biết không, tôi thật sự luôn đưa ra những quyết định về cách tôi muốn nhớ về bản thân, và đó là quyết định quan trọng nhất trong số các quyết định tôi làm.
Và điều đó trực tiếp truyền tải qua những bức vẽ của tôi.
Nhưng giống như bạn tôi, tôi có thể làm điều đó rất tốt trên Facebook, Pinterest, Twitter, Flickr, YouTube.
Kể tên cái nào, tôi cũng có.
Tôi bắt đầu đưa trí nhớ của mình lên thế giới số, bạn biết không? Nhưng điều đó lại có một vấn đề.
Rất dễ để nghĩ rằng công nghệ là một phép ẩn dụ cho trí nhớ, nhưng bộ não của chúng ta không phải công cụ lưu trữ hoàn hảo như công nghệ.
Chúng ta chỉ nhớ những gì mình muốn. Ít nhất là với tôi.
Và tôi thấy bộ não của chúng ta như những nhà quản lý trí nhớ thiên vị, bạn biết đấy? Và nếu công nghệ không phải là một ẩn dụ cho trí nhớ, thì nó là gì?
Netra và tôi sử dụng công nghệ như một công cụ trong kế hoạch 200 năm để quản lí di sản số.
Đây là tấm hình của mẹ tôi và bà ấy mới có một tài khoản Facebook.
Bạn biết chuyện này dẫn đến đâu đấy.
Và tôi vẫn luôn ủng hộ chuyện này cho đến khi tấm hình này xuất hiện trên Facebook của tôi. (Cười) Đầu tiên tôi đã bỏ đánh dấu mình sau đó nhấc điện thoại lên. Tôi nói: "Mẹ à, mẹ đừng bao giờ đăng hình con mặc bikini nữa."
Và bà ấy nói: "Tại sao chứ? Con trông rất đáng yêu mà." Tôi trả lời: "Mẹ chẳng hiểu gì cả."
Có lẽ thế hệ chúng ta là thế hệ đầu tiên thực sự hiểu việc quản lí số của mình.
Ta có lẽ còn là thế hệ đầu tiên chủ động lưu trữ lại cuộc đời mình.
Bạn biết đấy, dù đồng ý hay không về di sản, thì thực tế, chúng ta vẫn đang luôn để lại những dấu tích số.
Vậy nên Netra và tôi rất muốn dùng kế hoạch 200 năm để quản lý di sản kỹ thuật số này, và không chỉ di sản số chúng tôi còn tin việc quản lý những di sản từ quá khứ và trong tương lai.
Bằng cách nào, bạn có thể hỏi?
Khi tôi nghĩ đến tương lai, tôi không bao giờ thấy mình tiến đến thời gian. Tôi thực sự thấy tương lai lùi về phía mình.
Tôi có thể thực sự hình dung tương lai đang tiến đến mình.
Tôi có thể né tránh thứ tôi không muốn và kéo lại những gì tôi muốn.
Nó giống như trò vượt chướng ngại vật. Và tôi chơi càng ngày càng tiến bộ. Ngay cả khi tôi vẽ tranh, tôi cũng tưởng tượng ra mình ở sau bức tranh ấy, nó đã tồn tại rồi, và ai đó đang nhìn nó, và tôi có thể thấy liệu họ có đang cảm nhận nó từ tận đáy lòng.
Họ đang cảm nhận nó bằng tình cảm hay chỉ bằng lý trí?
Và nó thực sự báo cho bức tranh của tôi.
Kể cả khi tôi mở triển lãm nghệ thuật, tôi cũng nghĩ về việc nó nên để lại gì cho người xem.
Tôi nhớ khi tôi 19 tuổi, tôi đã muốn làm triển lãm tranh đầu tiên của mình, và tôi muốn cả thế giới biết đến nó.
Khi đó tôi chưa biết đến TED, nhưng những gì tôi đã làm là nhắm chặt mắt lại, và bắt đầu mơ Tôi có thể tưởng tượng mọi người bước vào, ăn vận tuyệt đẹp, những bức họa của tôi dưới ánh đèn, và trong hình dung của tôi, tôi thấy một nữ diễn viên rất nổi tiếng khai mạc chương trình, tin tưởng tôi.
Và khi tôi tỉnh lại, tôi tự hỏi đó là ai? Tôi không thể biết đó là Shabana Azmi hay Rekha, hai nữ diễn viên Ấn Độ nổi tiếng, như Meryl Streeps của Ấn Độ.
Vậy là, sáng hôm sau, tôi viết thư cho cả hai người họ, và Shabana Azmi đã hồi âm, đến và khai mạc triễn lãm đầu tiên của tôi 12 năm trước.
Quả là một khởi đầu mỹ mãn cho sự nghiệp của tôi! Bạn biết đấy, khi nghĩ về thời gian theo cách này, chúng ta có thể điều khiển không chỉ tương lai mà cả quá khứ.
Đây là bức ảnh gia đình tôi, và đây là Netra, vợ tôi.
Cô ấy là đồng tác giả của kế hoạch 200 năm của tôi.
Netra là giáo viên cấp 3 dạy lịch sử Tôi yêu Netra, nhưng tôi ghét lịch sử.
Tôi luôn nói rằng: "Nets này, trong khi em sống với quá khứ thì anh tạo ra tương lai, và khi anh xong việc, em có thể nghiên cứu về nó."
(Cười) Cô ấy mỉm cười mãn nguyện, và như một hình phạt, cô ấy nói, "Ngày mai em sẽ dạy một lớp về lịch sử Ấn Độ, anh sẽ đến đó học, và em sẽ chấm điểm anh."
Tôi thốt lên "Ôi Chúa ơi".
Tôi đã đến và học lớp cô ấy thật. Cô ấy bắt đầu bằng việc phát cho học sinh những tài liệu cơ bản từ Ấn Độ, Pakistan, từ Anh, và tôi thốt lên, "Wow." Rồi cô ấy yêu cầu chúng phân biệt giữa sự thật và thành kiến.
Tôi lại thốt lên "Wow".
Rồi cô ấy nói, "Hãy chọn sự thật và thành kiến của các em và vẽ ra câu chuyện nhân cách của chính các em."
Lịch sử như một công cụ hình ảnh?
Tôi thực sự có cảm hứng.
Tôi làm theo và tạo ra phiên bản lịch sử Ấn Độ của mình.
Tôi đã lấy những mẩu chuyện từ bà mình.
Bà từng làm cho tổng đài trao đổi điện thoại, và từng nghe lỏm cuộc trò chuyện giữa Nehru và Edwina Mountbatten.
Bà đã nghe tất cả những thứ bà không nên nghe. Nhưng bạn biết đấy, tôi cho những chuyện đó vào.
Đây là phiên bản lịch sử Ấn Độ của tôi.
Bạn biết đấy, nếu như thế, tôi đã nhận ra rằng có thể, chỉ là có thể thôi, mục đích chính của não bộ là phục vụ nhân cách chúng ta.
Hãy bảo Facebook tìm hiểu điều đó!
Netra và tôi không viết kế hoạch 200 năm để người khác đến và thực hiện nó. 150 năm sau, thử tưởng tượng nhận được một bưu kiện, từ quá khứ, nói "OK giờ thì bạn cần dành phần đời còn lại làm những thứ này".
Không. Chúng tôi chỉ viết ra để điều chỉnh thái độ của mình.
Bạn biết đấy, tôi từng tin giáo dục là công cụ quan trọng nhất để lại một di sản ý nghĩa.
Giáo dục thật tuyệt vời.
Nó dạy chúng ta mình là ai, và giúp chúng ta ngữ cảnh hóa bản thân trong thế giới, nhưng chính sáng tạo mới dạy tôi rằng tôi có thể là nhiều hơn những gì giáo dục nói tôi có thể.
Tôi muốn nêu lên quan điểm rằng sáng tạo là công cụ quan trọng nhất chúng ta có.
Nó cho phép chúng ta tạo ra mình là ai, và điều khiển cái sẽ đến.
Tôi muốn nghĩ -- Cảm ơn.
Tôi muốn nghĩ đến bản thân như một người kể chuyện, nơi quá khứ và tương lai của tôi là những câu chuyện, câu chuyện của tôi, chờ được kể và được kể lại. Tôi mong tất cả các bạn một ngày nào đó sẽ có cơ hội chia sẻ và viết nên câu chuyện 200 năm của mình.
Xin cám ơn rất nhiều.
Shukran! (Vỗ tay)
Tôi sẽ nói chỉ là một vài điều từ một cuốn sách tôi đang viết với tựa đề "Những lá thứ gửi những nhà khoa học trẻ."
Tôi nghĩ rằng sẽ là phù hợp để trình bày theo cách tôi đã có kinh nghiệm sâu rộng trong giảng dạy, tư vấn khoa học trên một mảng rộng các lĩnh vực.
Và bạn có thể muốn nghe một số nguyên tắc mà tôi đề xuất trong quá trình việc giảng dạy và tư vấn đó.
Vì vậy, hãy để tôi bắt đầu bằng cách kêu gọi bạn, đặc biệt là các bạn trẻ trên con đường mà bạn đã chọn, hãy tiến lên xa nhất mà bạn có thể.
Thế giới cần bạn, rất cần
Nhân loại đã hoàn toàn bước vào giai doạn khoa học-kỹ thuật
Sẽ không có chuyện tụt lùi lại
Mặc dù khác nhau trong số các ngành học--chẳng hạn vật lý thiên văn, di truyền học phân tử, miễn dịch học, vi sinh vật học, y tế cộng đồng, cho tới lĩnh vực mới của cơ thể con người như là vật cộng sinh (symbiont) cho tới sức khỏe cộng đồng, khoa học môi trường.
Kiến thức y khoa khoa học và khoa học tổng thể tăng gấp đôi mỗi 15 tới 20 năm.
Công nghệ đang gia tăng tốc độ tương đương.
Giữa chúng, cả hai đã trở nên rộng khắp như hầu hết các bạn ở ngồi đây nhận ra, mỗi khía cạnh của cuộc sống con người.
Vận tốc của cuộc cách mạng khoa học công nghệ thật nhanh thật giật mình với vô số bước chuyển biến mà không ai có thể dự đoán được kết quả của nó, ngay cả từ một thập kỷ trước.
Sẽ tới lúc, tất nhiên, khi sự tăng trưởng theo hàm mũ của khám phá và kiến thức, mà thực sự đã bắt đầu vào những năm 1600, phải tới mức cực điểm bảo hòa nhưng điều đó không quan trọng đối với bạn.
Cuộc cách mạng sẽ tiếp tục ít nhất là trong vài thập kỷ nữa.
Nó sẽ làm cho cuộc sống của con người rất khác với những gì ngày hôm nay.
Lĩnh vực nghiên cứu truyền thống sẽ tiếp tục phát triển và tiếp tục như thế, chắc chắn các lĩnh vực sẽ gặp nhau và tạo các ngành mới.
Lúc đó, tất cả các ngành khoa học sẽ trở thành một mô tả liên tục, một sự giải thích của các kết nối của các nguyên tắc và qui luật.
Đó là lý do tại sao bạn không chỉ cần đào tạo trong một những chuyên môn, mà còn phải lĩnh hội rất nhiều lĩnh vực khác, có liên quan đến và thậm chí là khác xa với sự lựa chọn ban đầu của bạn.
Giữ mắt của bạn mở to và cái đầu không ngừng hoạt động.
Tìm kiếm kiến thức đã nằm sâu trong gen của chúng ta.
Nó đã được đặt đó bởi tổ tiên xa của chúng ta người đã lan truyền khắp thế giới, và nó sẽ không bao giờ được thỏa mãn.
Hiểu và sử dụng nó một cách lành mạnh, như là một phần của nền văn minh chưa tiến hóa hoàn toàn đòi hỏi phải có một lực lượng khổng lồ những người được đào tạo một cách khoa học như các bạn.
Trong giáo dục, y khoa, luật pháp, ngoại giao, chính phủ, doanh nghiệp và các phương tiện truyền thông hiện nay.
Các nhà lãnh đạo chính trị của chúng ta cần ít nhất một mức độ kiến thức tối thiểu về khoa học thứ mà đang thiếu khiêm trọng nhất hiện giờ -- làm ơn không vỗ tay.
Nó sẽ tốt hơn cho tất cả mọi người nếu họ chuẩn bị trước khi bước vào văn phòng chứ không phải là học từ việc làm.
Do đó bạn sẽ làm tốt công việc của mình, cho dù bạn ở xa phòng thí nghiệm bạn có thể làm việc như là giáo viên trong suốt sự nghiệp của bạn.
Bây giờ tôi sẽ nói nhanh về một một chủ đề vừa là một tài sản quí giá vừa là rào cản tiềm ẩn của khoa học.
Nếu bạn thiếu một chút kỹ năng toán học, đừng lo lắng.
Nhiều người trong số các nhà khoa học thành công nhất trong công việc ngày hôm nay là những người có kiến thức toán khiêm tốn
Tôi nói một ẩn dụ: Trong khi những nhà toán học và thống kê học ưu tú và những nhà lý thuyết thường là những nhà kiến trúc trong lĩnh vực mở rộng của khoa học, đa số còn lại là nhà khoa học ứng dụng cơ bản, bao gồm một phần lớn của những người có thể gọi là của xếp hạng đầu tiên, là những người lập bản đồ địa hình, họ tìm kiến các biên giới, họ tạo các con đường, họ nâng cao các tòa nhà trên đường đi.
Một số có thể đã xem xét tôi điên rồ, nhưng nó đã là thói quen của tôi khi không bận tâm đến những lo sợ của toán học khi nói chuyện với các nhà khoa học ứng cử viên.
Trong 41 năm giảng dạy sinh học tại Harvard, Tôi đã chứng kiến cảnh tượng đáng buồn là một sinh viên sáng dạ đã quay lưng lại với khả năng trở thành một nhà khoa học hoặc thậm chí là với việc tham gia các khóa học không bắt buộc về khoa học vì họ sợ thất bại.
Chứng sợ toán học đã tước đi của khoa học và y học một lượng lớn không thể đếm được các tài năng rất cần thiết.
Đây là cách để làm giảm nỗi lo của bạn, nếu bạn có chúng: Hiểu rằng toán học là một ngôn ngữ được cai trị như các ngôn ngữ khác bằng lời nói, hoặc như ngôn ngữ bằng lời nói chung, bởi ngữ pháp riêng của mình và hệ thống của logic.
Bất kỳ người nào với trí tuệ trung bình mà học để đọc và viết toán học ở một mức độ cơ bản sẽ, như trong ngôn ngữ bằng lời nói, có ít khó khăn trong việc hiểu hầu hết các nguyên tắc cơ bản Nếu họ chọn để nắm vững ngôn ngữ toán của hầu hết các ngành khoa học.
Bạn càng chờ đợi để có ít nhất là kiến thức trung bình về toán thì ngôn ngữ toán càng trở nên khó tiếp thu hơn, giống như trong bất kì ngôn ngữ, nhưng nó có thể được thực hiện ở mọi lứa tuổi.
Tôi nói như là một nhà chuyên gia về chủ đề đó, bởi vì tôi là một trường hợp cực đoan.
Tôi đã học đại số cho tới năm freshman của tôi tại Đại học Alabama.
Họ không dạy nó trước đó.
Tôi cuối cùng quay lại để tính toán như là một giáo sư có 32 năm tại Đại học Harvard, nơi tôi ngồi không hề dễ chịu trong các lớp học với các sinh viên đại học với độ tuổi cao hơn đôi chút một phần hai độ tuổi của tôi.
Một số họ đã là sinh viên trong một khóa học tôi về sinh học tiến hóa.
Tôi nuốt niềm tự hào của tôi, và tôi đã học tính toán
Tôi phát hiện ra rằng trong khoa học và tất cả các ứng dụng của nó, những gì là quan trọng không phải là có khả năng kỹ thuật, mà là trí tưởng tượng trong tất cả các ứng dụng của nó.
Khả năng tạo các khái niệm bằng hình ảnh của nó và các quá trình được tưởng tượng ra bằng cảm nhận
Tôi phát hiện ra rằng tiến bộ trong khoa học hiếm khi đến trực tiếp từ một khả năng để đứng trên bảng đen và làm các hình ảnh xuất hiện từ mệnh đề toán học và phương trình.
Chúng, thay vào đó, là các sản phẩm của trí tưởng tượng dẫn đến công việc khó khăn, trong thời gian đó, lý luận toán học có thể hoặc có thể không chứng minh là có liên quan.
các ý tưởng tương tác khi một phần của thực tế hoặc thế giới tưởng tượng được nghiên cứu vì lợi ích riêng của chính nó.
Tầm quan trọng nhất là một kiến thức kỹ lưỡng, tổ chức tốt của tất cả những gì được biết đến của các vấn đề có liên quan và các quá trình mà có thể liên quan trong vấn đề đó mà bạn mong muốn được tham gia
Khi một cái gì đó mới được phát hiện, thì sau đó điều hợp lí là một trong những bước tiếp theo đó là tìm các phương pháp toán học và thống kê để di chuyển phân tích về phía trước.
Nếu mà bước chứng minh quá khó khăn cho người hay nhóm phát hiện ra nhà toán học người có thể được thêm vào nhóm của họ như một cộng tác viên.
Xem xét các nguyên tắc sau, mà tôi sẽ khiêm tốn gọi là nguyên tắc số một của Wilson: Nó là dễ dàng hơn cho các nhà khoa học bao gồm các nhà nghiên cứu y tế, để yêu cầu sự hợp tác cần thiết về toán học và thống kê hơn là cho nhà toán học và thống kê tìm các nhà khoa học mà có thể sử dụng các phương trình của họ.
Nó là quan trọng trong việc lựa chọn hướng đi trong khoa học và để tìm các chủ đề ở trình độ của bạn mà bạn quan tâm sâu sắc, và tập trung vào đó.
Hãy nhớ, sau đó, Wilson của nguyên tắc thứ hai: Đối với mỗi nhà khoa học, cho dù nhà nghiên cứu, kỹ thuật viên, giáo viên, quản lý hoặc nhà kinh doanh, làm việc tại bất kỳ mức độ toán học nào có tồn tại một ngành khoa học hoặc y học mà cấp đó là đủ để đạt được sự xuất sắc.
Bây giờ tôi sẽ cung cấp một cách nhanh chóng một số bộ nguyên tắc sẽ hữu ích tổ chức giáo dục và sự nghiệp, của bạn hoặc nếu bạn đang giảng dạy, làm thế nào bạn có thể tăng cường việc giảng dạy và tư vấn các nhà khoa học trẻ của mình.
Trong việc lựa chọn một chủ đề, trong đó để tiến hành nghiên cứu ban đầu, hoặc phát triển chuyên môn đẳng cấp thế giới, tham gia vào lĩnh vực đã được chọn bởi số it
Đánh giá cơ hội bằng cách xem có bao nhiêu sinh viên và các nhà nghiên cứu khác đang tham ra
Điều này là không để nhấn mạnh những yêu cầu cần thiết của việc đào tạo rộng, hoặc giá trị của rèn luyện chính mình trong quá trình nghiên cứu chương trình chất lượng cao.
Điều quan trọng là giú đỡ cố vấn trước trong những chương trình thành công, và để cho bạn bè và đồng nghiệp ở độ tuổi của bạn có sự hỗ trợ lẫn nhau.
Nhưng qua đó, hãy tìm một cách để phá vỡ ra, để tìm thấy một lĩnh vực và đối tượng chưa được phổ biến.
Chúng ta đã thấy điều này đã được đề cập đến trong các bài nói trước tôi.
Đó là sự tiên tiến nhanh nhất có khả năng xảy ra, được đếm bằng số khám phá trên một điều tra viên mỗi năm.
Bạn có thể đã nghe các khẩu lênh cho việc tập hợp của quân đội: Hành quân theo tiếng súng.
Trong khoa học, trường hợp đối lập là: tránh xa tiếng súng
Vì vậy Wilson của nguyên tắc số ba: Tránh xa những tiếng súng
Quan sát từ xa, nhưng không tham gia cuộc xung đột.
Làm cho một xung đột của riêng bạn.
Một khi bạn đã chọn ngành cụ thể và nghề, bạn có thể yêu thì bạn có cơ hội tiềm năng của bạn để thành công sẽ được tăng lên đáng kể nếu bạn nghiên cứu nó đủ để trở thành một chuyên gia.
Có hàng ngàn đối tượng chuyên nghiệp không giới hạn trải dài từ vật lý và hóa học cho đến sinh học và y học.
Và sau đó là khoa học xã hội, nơi có thể trong thời gian ngắn để có được địa vị xã hội
Khi chủ đề là vẫn còn bị giới hạn với sự tinh tế và chăm chỉ bạn có thể trở thành các chuyên gia thế giới
Thế giới cần những chuyên gia kiểu này và nó khen thưởng những người sẵn sàng giúp đỡ nó.
Các thông tin hiện có và những gì bạn tự khám phá có vẻ lúc đầu không đủ và khó khăn để kết nối với các phần kiến thức khác
Vâng, nếu đó là trường hợp, Tốt. Tại sao nó khó chứ không phải là dễ?
Câu trả lời xứng đáng để được nêu như là nguyên tắc số bốn.
Trong nỗ lực để tạo ra khám phá khoa học, mọi vấn đề là một cơ hội, và các vấn đề càng khó, thì sự quan trọng của giải pháp càng lớn.
Bây giờ điều này mang cho tôi đến một phân loại cơ bản trong cách phát minh khoa học được thực hiện.
Các nhà khoa học, nhà toán học thuần túy trong số đó, thực hiện theo một trong hai con đường: đầu tiên thông qua phát hiện sớm, một vấn đề được xác định và một giải pháp được tìm kiếm.
Vấn đề có thể là tương đối nhỏ; Ví dụ, trong một tàu du lịch đâu là nơi các norovirus bắt đầu lây lan?
Hoặc lớn hơn, vai trò của vật chất tối trong việc mở rộng của vũ trụ?
Khi câu trả lời được tìm kiếm, hiện tượng khác thường được phát hiện và câu hỏi khác được nêu ra.
Này đầu tiên của hai chiến lược là giống như một thợ săn, khám phá một khu rừng trong tìm kiếm của một mỏ đá cụ thể, những người tìm thấy các mỏ đá trên đường đi.
Chiến lược thứ hai của nghiên cứu là để nghiên cứu một chủ đề rộng rãi tìm kiếm hiện tượng không rõ hoặc mô hình được biết đến hiện tượng giống như một thợ săn trong những gì chúng tôi gọi là "nhà tự nhiên học trance," các nhà nghiên cứu của tâm là mở cửa cho bất cứ điều gì thú vị, bất kỳ việc giá trị mỏ.
Tìm kiếm là không phải cho các giải pháp của vấn đề, nhưng đối với vấn đề tự trị giá giải quyết.
Hai chiến lược của nghiên cứu, nghiên cứu ban đầu, có thể được nêu như sau, về nguyên tắc cuối cùng tôi sẽ cung cấp cho bạn: Đối với mọi vấn đề trong một kỷ luật nhất định của khoa học, có tồn tại một loài hay tổ chức hay hiện tượng lý tưởng cho các giải pháp của nó.
Và ngược lại, cho mỗi loài hay tổ chức khác hoặc hiện tượng, có tồn tại vấn đề quan trọng Đối với các giải pháp trong đó, các đối tượng cụ thể của nghiên cứu lý tưởng.
Tìm hiểu những gì họ có.
Bạn sẽ tìm thấy con đường riêng của bạn để khám phá, để tìm hiểu, để dạy.
Những thập kỷ trước sẽ thấy những tiến bộ đáng kể trong phòng chống dịch bệnh, sức khoẻ nói chung, chất lượng cuộc sống.
Tất cả nhân loại phụ thuộc vào kiến thức và thực hành y học và khoa học sau đó bạn sẽ làm chủ.
Bạn đã chọn một cách gọi rằng sẽ đến trong bước để cung cấp cho bạn sự hài lòng, kết thúc của nó, một cuộc sống tốt sống.
Và tôi cảm ơn bạn đã cho tôi có ở đây đêm nay.
(Vỗ tay) Ồ, cảm ơn bạn.
Cảm ơn rất nhiều.
Tôi chào bạn.
Mọi người đều là một học sinh và là một giáo viên.
Đây là tôi được truyền cảm hứng bởi giáo viên đầu tiên của tôi, mẹ tôi, và đây là tôi đang dạy học Nhập môn Trí Thông Minh Nhân tạo cho 200 sinh viên tại Đại học Stanford.
Hiện giờ các sinh viên và tôi thích lớp học này, nhưng điều xảy ra với tôi rằng trong khi chuyên đề của lớp học này rất tiên tiến và hiện đại, thì công nghệ giảng dạy lại không như vậy.
Trên thực tế, cơ bản là tôi dùng một công nghệ giống hệt như lớp học ở thế kỷ 14 này.
Ghi lại bài giảng, nhà hiền triết trên bục, và anh chàng ngủ gật ở phía sau. (Cười) Hệt như ngày nay.
Vì thế giảng viên-đồng nghiệp của tôi, Sebastian Thrun, và tôi đã nghĩ, phải có một phương pháp tốt hơn.
Chúng tôi đã thử thách bản thân để mở một lớp học trực tuyến mà tương đương hoặc tốt hơn về chất lượng so với lớp ở Standford của chúng tôi, nhưng là đem nó đến cho mọi người trên thế giới hoàn toàn miễn phí.
Chúng tôi đã công bố lớp học đó vào ngày 29 tháng bảy và trong vòng hai tuần, 50.000 người đã đăng ký học.
Và số lượng đã tăng lên 160.000 sinh viên từ 209 quốc gia.
Chúng tôi đã rất hồi hộp khi có từng đó thính giả, và một chút lo sợ rằng chúng tôi chưa hoàn thành việc chuẩn bị cho lớp học. (Cười) Vì thế chúng tôi phải làm việc.
Chúng tôi tìm hiểu những gì người khác đã làm, những gì chúng tôi có thể sao chép và những gì chúng tôi có thể thay đổi
Benjamin Bloom đã chỉ ra rằng việc học một-kèm-một là tốt nhất, vì thế đó là thứ chúng tôi đã cố gắng mô phỏng giống như tôi và mẹ tôi, mặc dù chúng tôi biết có thể sẽ là một-kèm-hàng nghìn.
Ở đây, một camera trên đỉnh đầu đang quay khi tôi đang nói và vẽ lên một tờ giấy.
Một sinh viên nói, "có cảm giác lớp học này như ngồi trong một quán bar cùng với một người bạn rất thông minh người đang giải thích một điều gì đó bạn chưa nắm được, nhưng đang dần dần hiểu ra."
Và đó chính xác là những gì chúng tôi hướng đến.
Hiện nay, từ Khan Academy, chúng tôi thấy rằng những đoạn video ngắn 10 phút hoạt động tốt hơn rất nhiều thay vì việc cố gắng để ghi lại một bài giảng dài hàng giờ và đặt nó lên một màn hình định dạng nhỏ.
Chúng tôi quyết định làm thậm chí ngắn hơn và tương tác nhiều hơn.
Một đoạn video thông thường của chúng tôi dài hai phút, đôi khi ngắn hơn, không bao giờ dài hơn sáu phút, và sau đó chúng tôi tạm dừng cho một câu hỏi trắc nghiệm, để làm cho nó có cảm giác như việc dạy một-kèm-một.
Đây, tôi đang giải thích bằng cách nào một máy tính sử dụng ngữ pháp của tiếng Anh để phân tích các câu văn, và đây, có một thời điểm tạm dừng và sinh viên phải phản xạ, phải hiểu cái gì đang diễn ra và đánh dấu những ô đúng trước khi họ có thể tiếp tục.
Sinh viên học tốt nhất khi họ chủ động thực hành.
Chúng tôi muốn họ tham gia, để họ đối mặt với những mơ hồ và chỉ dẫn cho họ đúc rút những ý tưởng cốt yếu cho chính bản thân họ.
Chúng tôi cố gắng tránh những câu hỏi kiểu như, "Đây là một công thức, bây giờ hãy nói cho tôi giá trị của Y khi X bằng hai."
Chúng tôi thích những câu hỏi mở hơn.
Một sinh viên đã viết, "Giờ đây tôi thấy mạng Bayes và những minh họa về lý thuyết trò chơi (Game Theory) ở mọi nơi tôi nhìn."
Và tôi thích kiểu trả lời như thế.
Đó chính là những gì chúng tôi hướng đến.
Chúng tôi không muốn sinh viên nhớ những công thức; chúng tôi muốn thay đổi cái cách họ nhìn nhận thế giới.
Và chúng tôi đã thành công.
Hoặc, tôi có thể nói, sinh viên đã thành công.
Và có một chút mỉa mai rằng chúng tôi muốn phá vỡ cách giáo dục truyền thống và trong khi làm vậy, chúng tôi cuối cùng đã làm cho lớp học trực tuyến của chúng tôi càng giống như một lớp đại học truyền thống hơn những khóa học trực tuyến khác.
Phần lớn các lớp học trực tuyến, những đoạn phim bài giảng luôn sẵn sàng.
Bạn có thể xem chúng bất cứ khi nào bạn muốn.
Nhưng nếu bạn có thể xem bất cứ khi nào, điều đó có nghĩa bạn có thể xem vào ngày mai, và nếu bạn có thể xem vào ngày mai, hừm, bạn sẽ có thể không bao giờ thực hiện được nó. (Cười) Vì thế chúng tôi mang lại sự đổi mới trong việc đặt kỳ hạn. (Cười) Bạn có thể xem những đoạn phim bất cứ khi nào bạn muốn trong tuần lễ đó, nhưng đến cuối tuần, bạn phải hoàn thành bài tập về nhà.
Điều này thúc đẩy sinh viên giữ tiến độ, và nó cũng có nghĩa là mọi người đều đang học tập với cùng một thứ trong cùng một thời điểm, vì thế nếu bạn tham gia vào một diễn đàn thảo luận, bạn có thể có được câu trả lời từ bạn học trong vài phút.
Bây giờ, tôi sẽ cho các bạn thấy một vài diễn đàn, phần lớn được tự tổ chức bởi chính các sinh viên.
Từ Daphne Koller và Andrew Ng, chúng tôi đã học được khái niệm về "đảo ngược" lớp học.
Sinh viên xem các đoạn phim bài giảng một mình, và sau đó họ cùng nhau thảo luận chúng.
Từ Eric Mazur, tôi học được về trợ giúp bạn bè, rằng bạn học có thể là những giáo viên tốt nhất, bởi vì họ là những người nhớ những gì họ đã từng không thể hiểu.
Sebastian và tôi đã quên một vài điều như thế.
Tất nhiên, chúng tôi không thể có một buổi thảo luận trong lớp học với hàng vạn sinh viên, vì thế chúng tôi khuyến khích và nuôi dưỡng những diễn đàn trực tuyến như thế.
Và cuối cùng, từ Teach For America, Tôi học được rằng một lớp học không phải chỉ dành để truyền đạt thông tin.
Điều quan trọng hơn là động lực và sự quyết tâm.
Cốt yếu là sinh viên thấy được rằng chúng tôi đã làm việc rất cố gắng vì họ và họ tất cả đều hỗ trợ những người khác.
HIện giờ, lớp học đã kéo dài được 10 tuần lễ, và cho đến cuối khóa, khoảng một nửa trong số 160.000 sinh viên xem ít nhất một đoạn phim mỗi tuần, và hơn 20.000 người hoàn thành tất cả các bài tập, bỏ ra từ 50 đến 100 giờ học.
Họ đã nhận được chứng nhận hoàn thành khóa học.
Vậy chúng tôi đã học được những gì?
Chúng tôi đã thử nghiệm một vài ý tưởng cũ và một vài ý tưởng mới, kết hợp chúng với nhau, nhưng còn nhiều ý tưởng nữa để thử nghiệm.
Sebastien đang giảng dạy một lớp học khác hiện nay.
Tôi sẽ thực hiện một lớp nữa vào mùa thu,
Stanford Coursera, Udacity, MITx và các tổ chức khác đang mở thêm những lớp học nữa.
Đây thật sự là một thời điểm đầy hứng khởi.
Nhưng với tôi, điều thú vị nhất một phần của nó là những dữ liệu chúng tôi đang thu thập.
Chúng tôi đang thu thập hàng ngàn tương tác với mỗi sinh viên trong mỗi lớp, gộp thành hàng tỷ tương tác, và giờ đây chúng tôi có thể bắt đầu phân tích chúng, và khi chúng tôi học hỏi từ chúng thực hiện các thí nghiệm, đó là khi cuộc cách mạng thật sự sẽ đến,
Và các bạn sẽ có thể thấy được kết quả từ một thế hệ mới các sinh viên tuyệt vời.
(Vỗ tay)
Khi còn nhỏ, tôi rất thích thú với mọi điều về không gian và về vũ trụ
Tôi đã xem Nova trên PBS (một kênh truyền hình)
Trường học của chúng tôi đã cho chúng tôi xem về Bill Nye the Science Guy
Khi tôi học tiểu học, người hàng xóm của tôi đã tặng cho tôi một cuốn sách vào ngày sinh nhật của tôi
Đó là một cuốn sách về thiên văn và tôi đã nghiền ngẫm nó hàng giờ và nó là tổng hợp của những thứ mà đã truyền cảm hứng cho tôi để theo đuổi việc khám phá vũ trụ như là một ước mơ của cá nhân, và một phần của ước mơ đó là Tôi luôn muốn được bay lượn xung quanh hệ mặt trời và đi thăm thú những hành tinh khác nhau, đi thăm mặt trăng và những con tàu vũ trụ
Nhiều năm sau, tôi đã tốt nghiệp tại trường đại học California và tôi đã làm việc tại NASA làm cho một phòng thí nghiệm tên lửa đẩy và ở đó nhóm của tôi đang tạo ra một mô hình 3D ảo của hệ mặt trời và hôm nay tôi muốn cho các bạn xem những gì chúng tôi đã làm cho tới thời điểm này
Và bây giờ, mọi thứ mà tôi sắp làm dự định làm đều ở đây bạn có thể làm điều đó ở nhà bời vì chúng tôi đã tạo ra thứ này cho mọi người, cho các bạn sử dụng
Vì thế những gì các bạn đang nhìn thấy ngay đây đó là Trái Đất
Bạn có thể thấy nước Mỹ và California và San Diego, và bạn có thể sử dụng chuột hoặc bàn phím để xoay tròn xung quanh
Và giờ, điều này không mới. Bất kì ai đã từng sử dụng Google Earth đã nhìn thấy điều này trước đây nhưng có một điều chúng tôi muốn nói đó là Chúng tôi làm điều ngược lại so với Google Earth
Google Earth bắt đầu từ góc này và đi xuống sân sau nhà bạn
Chúng tôi bắt đầu từ góc này và đi ra ngoài những ngôi sao
Vì thế Trái đất nhìn thật tuyệt phải không, nhưng những gì mà chúng tôi thực sự muốn cho các bạn xem đó là những con tàu vũ trụ Vì thế tôi sẽ trở lại giao diện, và giờ bạn đang nhìn thấy rất nhiều vệ tính xoay xung quanh trái đất
Đó là rất nhiều những vệ tinh khoa học không gian của chúng tôi
Chúng không bao gồm vệ tinh quân sự hay vệ tinh thời tiết cũng như vệ tinh truyền thông hay vệ tinh do thám
Nếu chúng tôi làm thế, nó sẽ là một mớ hỗn độn bời vì có quá nhiều thứ ngoài đó
Và điều tuyệt với đó là, chúng ta thực sự có thể tạo ra những mô hình 3D của rất nhiều những con tàu vũ trụ, vì thế nếu bạn muốn xem bất kì cái nào trong số chúng, những gì bạn cần làm đó là click đôi chuột vào chúng
Tôi muốn tìm một trạm vũ trụ không gian quốc tế click đôi vào, và nó sẽ dẫn chúng ta đến tận trạm vũ trụ ISS
và giờ bạn đang lướt dọc theo ISS nơi chúng ta đang thấy đây
và những điều tuyệt với khác đó là, chúng ta không những có thể di chuyển camera xung quanh và chúng ta còn có thể kiểm soát được thời gian vì thế tôi có thể trượt con trỏ để tua nhanh thời gian và giờ chúng ta có thể thấy hoàng hôn ở tại ISS trông như thế nào và hoàng hôn xảy đến 90 phút một lần (cười) Còn những gì khác về nó đây?
Tôi có thể click vào nút Home ở đây và nó sẽ đưa chúng ta đến tận bên trong hệ mặt trời và giờ chúng ta đang nhìn thấy phần khác của hệ mặt trời
Bạn có thể thấy, đây là Sao Thổ, đây là Sao Mộc và trong lúc chúng ta dừng ở đây, tôi muốn chỉ ra một điều
thực sự khá là bận rộn
Ở đây, chúng ta có phòng nghiện cứu khoa học Sao Hỏa trên đường đến sao Hỏa, nó chỉ mới được đưa vào sử dụng vào cuối tuần trước
Và đây chúng ta có Juno trên chuyến hành trình đến sao Mộc
Chúng ta có Dawn xoay xung quanh Vesta và chúng ta có New Horizons ở đây trên một đường thẳng tới Diêm Vương Tinh
Và tôi muốn đề cập đến điều này bởi vì có một quan niệm kì lạ của mọi người rằng NASA đã chết, và rằng những con tàu vũ trụ đã ngừng bay và bất thình lình không có một tàu vũ trụ nào nữa ở ngoài kia
Nhiều trong những thứ NASA làm đó là khám phá robot và chúng tôi có rất nhiều tàu vũ trụ ngoài kia
Rõ ràng, chúng ta không đưa con người ra ngoài vũ trụ vào thời điểm này ít nhất với những con tàu mà chúng ta đã phóng những NASA còn lâu mới chết và một trong những lý do tại sao chúng tôi lại viết một phần mềm giống như thế này đó là để cho mọi người nhận ra rằng có rất nhiều thứ khác mà chúng tôi đang thực hiện
Dù sao đi nữa, trong lúc chúng ta đang ở đây Nếu bạn muốn đi xem bất kì thứ gì tất cả những gì bạn cần làm đó là click đôi chuột
Tôi vừa mới click đôi vào Vesta, và đây chúng ta có Dawn quay xung quanh Vesta, và điều này đang xảy ra ngay lúc này.
Tôi định sẽ click đôi vào Uranus, và chúng ta có thể thấy Uranus quay trên rìa, dọc theo những vệ tinh của nó
Bạn có thể thấy làm thế nào mà nó nghiêng một góc 89 độ
và làm thế nào có thể đi xem những địa điểm khác nhau và đi xuyên qua khoảng thời gian khác nhau Chúng ta có dữ liệu từ năm 1950 tới năm 2050
Giả dụ chúng ta không có bất kì thứ gì ở giữa khoảng đó, bời vì một vài trong những dữ liệu rất khó kiếm.
Đi đến những địa điểm khác nhau trong khoảng thời gian khác nhau, bạn có thể khám phá điều này trong nhiều giờ về nghĩa đen hàng giờ liên tục, nhưng tôi muốn cho các bạn thấy một thứ này, Tôi sẽ mở thanh công cụ "địa điểm" Tàu vũ trụ ngoài những nhiệm vụ khám phá hành tinh, Voyager 1, và tôi định sẽ mang đến cuộc trình diễn Titan
và giờ tôi sẽ đi ngược trở lại thời gian.
Chúng ta đang đi dọc theo Voyager 1.
Ngày tháng ở thời điểm này là 11/11 năm 1980
Bây giờ, có một điều rất hài hước đang xảy ra ở đây.
Nó không giống như bất cứ thứ gì đang diễn ra.
Nó giống như tôi vừa bấm tạm dừng chương trình
Thực sự nó đang hoạt động với tốc độ thực. một giây ảo bằng một giây thực, và sự thật là Voyager 1 đang bay quanh Titan với tốc độ tôi đoán là khoảng 38000 dặm trên một giờ
Nó chỉ giống như chẳng có gì đang di chuyển, bởi vì Sao Thổ cách đây 700 000 dặm và Titan cách đây 4000 đến 5000 dặm
Nó giống như sự bao la của vĩ đại khiến nó trở nên giống như không có điều gì đang diễn ra cả.
Nhưng để biến nó trở nên thú vị hơn Tôi sẽ tăng tốc thời gian lên, và chúng ta có thể xem khi Voyager 1 bay quanh TItan, một mặt trăng mù sương của sao Thổ
Và thực sự thì nó có một lớp khí quyển rất dày
và tôi định sẽ định vị lại camera vào sao Mộc.
Tôi định sẽ kéo ra và tôi muốn cho bạn thấy Voyager 1 khi nó bay xung quanh sao Mộc
Điều tôi muốn nói ở đây là
với một mô phỏng 3D như thế này chúng ta không chỉ nói là Yoyager 1 bay xung quanh sao Mộc
mà có cả một câu chuyện để kể.
và thậm chí tuyệt với hơn, là bởi vì đó là một ứng dụng tương tác bạn có thể tự kể câu chuyện của mình
Nếu bạn muốn tạm dừng nó lại, ban có thể làm điều đó,
Nếu bạn muốn nó tiếp tục, nếu bạn muốn thay đổi góc camera, bạn đều có thể làm, và bởi vì thế, tôi có thể cho các bạn thấy Voyager 1 không chỉ bay xung quanh sao Mộc
Nó còn bay dưới sao Mộc,
và giờ, những gì diễn ra là, khi nó bay bên dưới sao Mộc, sao Mộc hút lấy nó dưới tác dụng của lực hấp dẫn và ném nó lên cao ra khỏi hệ mặt trời và nếu tôi cứ để nó đi như vậy bạn có thể thấy Voyager 1 bay lên như thế này
và sự thật là tôi định quay trở lại hệ mặt trời
tôi sẽ quay trở lại ngày hôm nay và bây giờ tôi muốn chỉ cho các bạn Voyager 1 đang ở đâu
ngày kia, ở phía trên hệ mặt trời vượt xa hệ mặt trời của chúng ta
Đây là điều quan trọng. Bây giờ các bạn biết làm thế nào mà nó có thể lên tới đó.
Bây giờ các bạn biết tại sao, và đối với tôi đó là điểm mấu chốt của chương trình này
Bạn có thể thay đổi nó theo ý bạn
Bạn có thể bay vòng vòng và bạn có thể tự học
Các bạn biết đây, chủ đề ngày hôm nay đó là "Thế giới trong sự hiểu biết của bạn"
Chúng tôi đang nỗ lực để mang đến cho các bạn hệ mặt trời trong sự hiểu biết của bạn và chúng tôi hy vọng một khi nó ở đó bạn sẽ có thể tự học về những gì chúng ta đã thực hiện ngoài kia, và những gì chúng ta dự định sẽ thực hiện
và ước mở của tôi là cho mọi đứa trẻ có thể "cầm" lấy nó khám phá và nhìn thấy những kì quan ở ngoài kia và được truyền cảm hứng, như tôi đã từng khi còn nhỏ, để theo đuổi nền giáo dục STEAM (khoa học, công nghệ, kĩ thuật, toán học) và để theo đuổi ước mơ khám phá vũ trụ
Cảm ơn (vỗ lay)
Sau hai thập kỉ gần đây, Ấn Độ đã trở thành một trung tâm phát triển phần mềm trên toàn cầu và các dịch vụ thuê ngoài của các văn phòng hậu cần, và điều khiến chúng tôi cảm thấy thú vị đó là bởi vì nền công nghiệp lớn này đã bắt đầu từ suốt hai thập kỉ trước tại Ấn Độ, phát triển phần mềm tại nước ngoài và dịch vụ văn phòng hậu cần, đã từng có những chuyến bay chở những nhân viên từ các nước phát triển tới Ấn Độ.
Khi nó liên kết với sự sụt giảm số lượng công việc trong các ngành công nghiệp sản xuất cho Trung Quốc, dẫn tới một lo ngại giữa cộng đồng Phương Tây.
Sự thật, nếu bạn nhìn vào bầu cử, nó cho thấy chiều hướng từ chối ủng hộ tự do thương mại tại Phương Tây.
Hiện tại, các chuyên gia Tây phương, đã nói rằng nỗi lo sợ đó là không đúng chỗ.
Ví dụ, nếu bạn đã đọc -- Tôi nghĩ là nhiều người đã đọc cuốn sách của Thomas Friedman "Thế giới phẳng", ông nói, cơ bản, trong cuốn sách viết nỗi lo lắng cho tự do thương mại là thừa bởi vì điều đó xuất phát từ một giả định sai lầm rằng tất cả mọi thứ có thể được phát minh vốn đã được phát minh rồi.
Sự thật, những đổi mới sẽ giữ phương Tây luôn dẫn đầu so với các nước đang phát triển, nói phóng đại lên một chút, nhiệm vụ đổi mới đã hoàn thành tại các nước phát triển, còn nếu nói bớt phóng đại đi, chúng ta có thể nói, cực nhọc đã qua tại các nước phát triển.
Giờ đây, điều chúng ta đang cố để hiểu đó là, liệu điều đó có đúng?
Liệu Ấn Độ có thể trở thành nguồn, trung tâm của toàn cầu về đổi mới, như việc nó trở thành trung tâm toàn cầu cho dịch vụ văn phòng hậu cần và phát triển phần mềm?
Trong bốn năm gần đây, đồng tác giả của tôi Phanish Purana, và tôi miệt mài nghiên cứu về đề tài này.
Ban đầu, như mọi người thường nói sự thật là càng nhiều sự công kích của những người ủng hộ mô hình đổi mới của phương Tây, nói rằng: "Đâu là Googles Ấn Độ, iPods và Viagras, nếu người Ấn Độ thông minh như vậy?" (Cười) Vậy nên khởi đầu, khi bắt đầu nghiên cứu, chúng tôi đã đi và gặp mặt vài người điều hành, và hỏi họ, "Các ông nghĩ sao? Liệu Ấn Độ có thể bắt đầu từ" một điểm đến ưa thích cho dịch vụ phần mềm và văn phòng hậu cần tới điểm đến của đổi mới?"
Họ cười. Sau đó đuổi chúng tôi đi.
Họ nói, "Anh biết không? Người Ấn Độ không làm đổi mới"
Một người lịch sự hơn nói, "Anh biết đấy, người Ấn độ là những lập trình viên và những kế toán tốt , nhưng họ không thể làm những việc sáng tạo."
Đôi lúc, cần nhiều hơn, lấy một vẻ ngoài giả tạo, và người ta nói, "Anh biết không, chẳng có gì để làm với người Ấn cả.
Nó thực sự là một hệ thống dựa trên luật lệ, hệ thống giáo dục tập trung tại Ấn Độ, chịu trách nhiệm cho việc giết chết sáng tạo."
Họ nói, thay vào đó, nếu bạn muốn nhìn thấy sáng tạo thực sự, hãy tới Thung lũng Silicon, và nhìn vào những công ty như Google, Microsoft, Intel.
Vậy là chúng tôi đã bắt đầu nghiên cứu về các phòng thí nghiệm R&D và đổi mới của thung lũng Silicon.
Thú vị thay, điều bạn tìm thấy đó là, thường thường, bạn được giới thiệu tới trưởng phòng thí nghiệm đổi mới hay trung tâm R&D như họ thường gọi nó, và thường thấy hơn, đó là một người Ấn Độ. (Cười) Vậy là ngay lập tức tôi nói, "Nhưng anh không thể nào từng được đào tạo tại Ấn Độ, phải không?
Anh nhất định đã được giáo dục tại đây."
Té ra là, mỗi một trường hợp, họ đều thoát ra khỏi nền giáo dục Ấn Độ.
Vậy là tôi nhận ra rằng có thể chúng tôi đã đặt sai câu hỏi , và câu hỏi đúng là, liệu những người Ấn Độ được giáo dục ở nước ngoài có thể làm những công việc sáng tạo?
Rồi cuối cùng chúng tôi đến Ấn Độ. Chúng tôi đã làm một tá chuyến đi tới Bangalore, Mumbai, Gurgaon, Delhi, Hyderabad, bạn gọi tên nó, để nghiên cứu cấp độ nào của sự cộng tác sáng tạo trong những thành phố này.
Và những gì chúng tôi tìm thấy đó là, như chúng tôi đã tiến hành trong nghiên cứu của chúng tôi, đó là, chúng tôi đã đặt câu hỏi sai.
Khi bạn hỏi, " Google của Ấn Độ ở đâu, iPods và Viagras ở đâu?" bạn đang nói về triển vọng của sự đổi mới , khi sự đổi mới dành cho người dùng cuối, sự đổi mới hữu hình.
Thay vào đó, đổi mới, nếu bạn nhớ, một trong số các bạn có thể đã đọc câu nói nổi tiếng của nhà kinh tế Schumpeter, ông nói, "Sự đổi mới là sự khác thường trong cách giá trị được tạo lập và phân phối."
Nó có thể là sản phẩm và dịch vụ mới, nhưng nó cũng có thể là những phương thức mới trong sản xuất sản phẩm.
Nó cũng có thể là những cách thức khác biệt trong tổ chức công ty và nền công nghiệp.
Một khi bạn hiểu được như vậy, không có lý do nào để hạn chế sự sáng tạo, những người hưởng lợi từ sáng tạo, dừng lại ở người dùng cuối.
Khi bạn nhận thức được khái niệm hóa rộng rãi này của sáng tạo, chúng ta sẽ nhận thấy, Ấn Độ là một đại diện điển hình cho sự sáng tạo, nhưng đổi mới đang diễn ra tại Ấn Độ là một mẫu mà chúng tôi không hề dự tính trước, và những gì chúng tôi làm chúng tôi gọi nó là "một cuộc đổi mới vô hình."
Và cụ thể là, có bốn loại đổi mới vô hình đang diễn ra tại Ấn Độ.
Loại thứ nhất của sự đổi mới vô hình tại Ấn Độ đó là sự đổi mới cho các khách hàng doanh nghiệp, đang được dẫn dắt bởi các tập đoàn đa quốc gia, thứ mà trong hai thập kỉ mới đây, đã có 750 trung tâm R&D được đặt tại Ấn Độ bởi các tập đoàn đa quốc gia tuyển dụng hơn 400,000 nhân công chuyên nghiệp.
Ngày nay, khi bạn suy nghĩ một sự thật rằng, về mặt lịch sử trung tâm R&D của các công ty đa quốc gia luôn luôn đặt ở văn phòng đầu não, hoặc tại các quốc gia gốc của công ty đa quốc gia đó, việc có được 750 trung tâm R&D của các tập đoàn đa quốc gia tại Ấn Độ đó thực sự là một con số ấn tượng.
Khi chúng tôi đến và nói với những người trong những trung tâm đổi mới đó và hỏi họ rằng họ đang làm việc trên lĩnh vực nào, họ nói, "Chúng tôi đang làm việc trên sản phẩm toàn cầu."
Họ không làm việc nội bộ hóa sản xuất toàn cầu cho Ấn Độ, đó đã là vai trò thường kỳ của trung tâm R&D nội bộ.
Họ làm việc trên những sản phẩm toàn cầu thực sự, và các công ty như Microsoft, Google, AstraZeneca, General Electric, Philips, vốn đã có câu trả lời trong sự khẳng định câu hỏi đến từ các trung tâm R&D Bangalore và Hyderbad, họ có thể sản xuất sản phẩm và dịch vụ cho cả thế giới.
Nhưng tất nhiên, là người dùng cuối, bạn không thể nhìn thấy điều đó, bởi vì bạn chỉ nhìn thấy tên công ty, thay vì nơi nó được sản xuất.
Một điều khác chúng tôi được cho biết đó là, "Vâng, nhưng anh biết không, loại công việc đến từ các trung tâm R&D Ấn Độ không thể so sánh với công việc của các trung tâm R&D của Mỹ được."
Vậy là người đồng tác giả của tôi Phanish Puranam, người thông minh nhất mà tôi được biết, nói rằng anh đang thực hiện một nghiên cứu.
Anh ta tìm hiểu các công ty đó, những công ty có một trung tâm R&D tại Mỹ và tại Ấn Độ, và rồi anh tìm hiểu các bằng sáng chế được đệ trình từ Mỹ và các bằng sáng chế được đệ trình tương tự tại công ty con tại Ấn Độ, vậy là hiện tại anh đang so sánh các bằng sáng chế từ trung tâm R&D tại Mỹ với các trung tâm R&D tại Ấn Độ của cùng một công ty để tìm ra chất lượng của các bằng sáng chế được đệ trình từ trung tâm tại Ấn Độ và làm sao để nó có thể so sánh với chất lượng các bằng sáng chế được đệ trình từ trung tâm tại Mỹ?
Thú vị thay, điều mà anh ta tìm thấy đó là và tôi xin nói về cách mà chúng tôi đánh giá chất lượng của các bằng sáng chế đó là điều mà chúng tôi gọi trong trích dẫn sau: một bằng sáng chế trong tương lai tham khảo bao nhiêu lần đến một bằng sáng chế trước đó? anh ta đã tìm thấy một số thứ khá thú vị.
Điều chúng tôi tìm thấy đó là dữ liệu nói lên rằng số lượng những trích dẫn của một bằng sáng chế được đệ trình của một trung tâm R&D tại Mỹ tương đương với số lượng những trích dẫn của một bằng sáng chế được đệ trình bởi một trung tâm Ấn Độ của cùng một công ty trong chính công ty đó.
Vậy là trong cùng một công ty, không có sự khác biệt trong tỷ lệ trích dẫn của chi nhánh Ấn Độ so với chi nhánh tại Mỹ.
Vậy đó chính là một kiểu đổi mới vô hình xuất phát từ Ấn Độ.
Kiểu đổi mới vô hình thứ hai của Ấn Độ đó là cuộc cải cách thuê ngoài từ công ty Ấn Độ, hiện nay nhiều công ty đang ký hợp đồng với công ty Ấn Độ để làm phần lớn bộ phận trong công việc phát triển sản phẩm cho các sản phẩm toàn cầu của họ những sản phẩm được bán ra trên toàn thế giới.
Ví dụ, trong nền công nghiệp dược phẩm, nhiều loại phân tử đang được phát triển, nhưng phần lớn phân đoạn của công việc đang được gửi tới Ấn Độ.
Một ví dụ nữa, Công nghệ XCL, người ta phát triển hai trong số hệ thống nhiệm vụ then chốt cho dòng Boeing 787 Dreamliner mới, một là hệ thống tránh va chạm trên không, và hệ thống khác là cho phép hạ cánh trong điều kiện tầm nhìn bằng không.
Nhưng tất nhiên, khi bước lên chiếc Boeing 787, bạn sẽ chẳng biết đến sự đổi mới vô hình đó xuất phát từ Ấn Độ.
Loại đổi mới vô hình thứ ba của Ấn Độ chúng tôi gọi là diễn biến đổi mới, bởi có một sự truyền bá tri thức bởi các tập đoàn Ấn Độ.
Diễn biến đổi mới khác với đổi mới sản phẩm.
Đó là về cách bạn tạo ra những sản phẩm mới hay phát triển một sản phẩm mới hay sản xuất một sản phẩm mới, mà không phải bản thân sản phẩm mới đó?
Chỉ tại Ấn Độ mới thực hiện hàng triệu ước mơ của những người trẻ tuổi làm việc tại trung tâm chăm sóc khách hàng.
Điều gì xảy ra - Bạn biết đấy, tại phương Tây đang có một vấn nạn thất nghiệp, những gì bỏ học gây ra.
Điều gì xảy ra khi bạn đặt hàng trăm nghìn thanh niên thông minh nhanh nhạy và nhiều hoài bão vào một trung tâm chăm sóc khách hàng?
Rất nhanh chóng, họ sẽ nhàm chán, và họ bắt đầu đổi mới, và họ bắt đầu đề xuất với ông chủ cách làm việc hiệu quả hơn, và sự đổi mới tiến trình này dẫn đến sự đổi mới sản phẩm, những gì đang được bán khắp thế giới.
Ví dụ, dịch vụ khách hàng 24/7, trung tâm chăm sóc khách hàng truyền thống, từng là công ty dịch vụ chăm sóc khách hàng Hiện nay họ đang phát triển công cụ phân tích để xây dựng mô hình dự tính do đó trước khi nhấc máy, bạn có thể đoán trước được phần nào nội dung cuộc gọi.
Đó là sự truyền bá của tri thức vào trong một tiến trình thứ mà được cho là đã chết từ lâu tại phương Tây.
Và loại đổi mới cuối cùng, sự đổi mới vô hình của Ấn Độ đó là đổi mới trong quản lý.
Không phải là một sản phẩm mới hay một tiến trình mới mà là một cách thức mới để tổ chức công việc, và sự đổi mới về quản lý đáng kể nhất của Ấn Độ, được phát minh bởi nền công nghiệp thuê ngoài tại đây thứ mà chúng tôi gọi là mô hình phân phối toàn cầu
Lợi ích của mô hình phân phối toàn cầu đó là, nó cho phép bạn lấy những công việc bị ràng buộc địa lý trước đây phân chia chúng thành nhiều công đoạn, gửi chúng đi khắp thế giới nơi có giám định chuyên môn và cấu trúc giá thành, sau đó xác định giá trị của việc ghép nối chúng.
nếu không có nó, sẽ chẳng có bất kỳ sự đổi mới nào khác ngày hôm nay.
Vậy thì, điều mà tôi đang cố truyền đạt ngày hôm nay, là điều mà chúng tôi tìm thấy trong nghiên cứu, đó là nếu sản phẩm đối với người dùng cuối chỉ là phần nổi của tảng băng đổi mới, thì Ấn Độ tiêu biểu cho phần chìm không nhìn thấy, nhưng lại là phần to lớn của tảng băng.
Hiện nay, có rất nhiều sự liên quan, và chúng tôi phát triển ba mối liên quan trong nghiên cứu của mình.
Điều đầu tiên, chúng tôi gọi là kỹ năng tụt thang, và bây giờ tôi quay lại với điểm bắt đầu của bài phát biểu này, đó là sự ra đi của số lượng công ăn việc làm.
Hiện nay, khi chúng tôi lần đầu tiên, với tư cách một công ty đa quốc gia, quyết định tuyển nhân công ngoại tại Ấn Độ trong những trung tâm R&D, điều chúng tôi sẽ làm đó là chúng tôi sẽ thuê ngoài từ nấc thang dưới cùng tới Ấn Độ, những công việc ít phức tạp nhất, cũng như Tom Friedman đã dự đoán.
Điều đáng nói là, khi bạn tuyển nhân công ngoại từ nấc thang đáy tới Ấn Độ cho việc đổi mới và công việc R&D, tại một số mặt , trong tương lai gần, bạn sẽ phải đối mặt với một vấn đề, đó là nhân lực cho nấc thang tiếp theo trong công ty của bạn ở đâu?
Thế là bạn có hai sự lựa chọn: Hoặc là mang những người Ấn Độ tới các nước phát triển để đảm nhiệm các vị trí của nấc thang tiếp theo - di dân - hoặc là bạn sẽ nói, có rất nhiều người tại nấc thang đáy đang chờ đợi đảm nhiệm vị trí tại nấc thang tiếp theo tại Ấn Độ, vậy tại sao chúng ta không di chuyển bước tiếp theo này tới Ấn Độ?
Điều mà tôi muốn nói là một khi bạn đã tuyển nhân lực ngoại cho nấc thang đáy, nó là một hoạt động tự duy trì, nhờ vào kỹ năng tụt nấc thang, và kỹ năng tụt nấc thang chính là nguyên nhân mà bạn không thể là một nhà đầu tư ngân hàng mà chưa từng là một nhà phân tích.
Bạn không thể là một giáo sư khi mà chưa từng là một sinh viên.
và không thể là một cố vấn khi chưa từng là nhà nghiên cứu tổ chức.
Vậy nên, nếu bạn tuyển ngoại nhân lực vào một công việc có ít mức độ tinh vi nhất, bạn phải đi tiếp nấc thang sau đó.
Điều thứ hai mà tôi nói đến đó là về đội ngũ TMT, ban quản trị cấp cao.
Nếu như trung tâm R&D sẽ dùng nhân lực từ Ấn Độ và Trung Quốc, và thị trường phát triển lớn nhất sẽ đặt nền móng tại Ấn Độ và Trung Quốc, bạn sẽ phải đối mặt với vấn đề là đội ngũ quản lý cấp cao trong tương lai cũng sẽ xuất thân từ Ấn Độ và Trung Quốc, bởi vì nơi nào có sự lãnh đạo sản phẩm, nơi đó là sự lãnh đạo thị trường quan trọng nhất.
Phải không? Và điều cuối cùng mà tôi muốn nói đến trong slide này, Đó là để kể ra câu chuyện này, có một sự chia rẽ.
Ấn Độ có một nền dân số trẻ nhất đang phát triển trên thế giới.
Chỉ số nhân khẩu học này thật phi thường, nhưng lại là nghịch lý, còn có sự di cư của lực lượng lao động mạnh khỏe.
Thể chế và hệ thống giáo dục của Ấn Độ, với một vài ngoại lệ nhỏ, không có khả năng đào tạo sinh viên đảm bảo số lượng và chất lượng cần thiết để giữ bộ máy đổi mới này hoạt động, vậy nên các công ty đang tìm kiếm những cách thức đổi mới để vượt qua điều đó, nhưng cuối cùng thì không thể biện hộ cho chính phủ về trách nhiệm trong việc tạo lập nên cấu trúc giáo dục này.
Nên cuối cùng, tôi muốn kết luận bằng cách trình bày với các bạn profile của một công ty, IBM.
Như nhiều người đã biết, IBM đã luôn luôn suy tính về những thế kỷ tiếp theo để trở thành một trong những công ty đổi mới nhất.
Sự thật là, nếu bạn nhìn vào số lượng những bằng sáng chế trong suốt lịch sử, Tôi nghĩ rằng chúng nằm trong top nhất nhì các công ty trong thế giới những bằng sáng chế được đệ trình tại Mỹ, như một công ty tư nhân.
đây là profile nhân lực của IBM trong thập kỷ gần đây.
Vào 2003, họ có 300,000 nhân công, trong số đó, 135,000 nhân công tại Mỹ, 9000 tại Ấn Độ.
Vào 2009, họ có 400,000 nhân công, trong thời gian đó số nhân công Mỹ di cư tới là 105,000, trong khi con số nhân công Ấn Độ lên tới 100,000.
Vào 2010, họ quyết định sẽ không tiết lộ những dữ liệu này nữa, nên tôi phải làm một số ước tính dựa trên nhiều nguồn thông tin.
Đây là dự đoán tốt nhất của tôi. Ok? Tôi không nói rằng đây là con số chuẩn xác, nhưng đây là tính toán tốt nhất của tôi.
Tôi cho các bạn một cảm nhận về xu hướng.
Có khoảng 433,000 người hiện nay đang làm việc cho IBM, trongđó 98,000 đang còn sinh sống tại Mỹ., và 150,000 ở Ấn Độ.
Vậy hãy nói xem, IBM là một công ty Mỹ, hay là một công ty Ấn Độ? (Tiếng cười) Thưa quý vị, xin cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Ba phút của tôi vẫn chưa bắt đầu tính đúng không?
Không đâu, chị không thể bắt đầu
Quay lại 3 phút, đó đơn giản là không công bằng.
Allison Hunt: Chúa ơi, ngoài kia khắc nghiệt quá.
Ý tôi làm, tôi lo lắng vì nó như vậy.
Nhưng tôi vẫn chưa lo lắng bằng 5 tuần trước.
Năm tuần trước tôi đã phẫu thuật thay thế toàn bộ hông
Các bạn có biết phẫu thuật đó không?
Cưa máy, khoan, thật là kinh khủng Trừ khi bạn là David Bolinsky, khi nó hoàn toàn là về sự thật và cái đẹp.
Chắc chắn rồi, David, nếu đó không phải hông của ông, nó thật và đẹp
Tuy vậy, tôi đã có một cuộc thánh chiến thực sự quanh chuyện này. vì thế Chris mời tôi kể lại cho các bạn nghe
Nhưng trước hết các bạn cần biết hai thứ về tôi
Chỉ hai thứ thôi
Tôi là người Canada, và tôi là người nhỏ tuổi nhất trong số bảy anh chị em
Ở Canada hiện nay, chúng tôi có một hệ thống chăm sóc y tế tuyệt vời
Tức là ở đây phẫu thuật thay hông là miễn phí
Và là đứa con nhỏ nhất trong bảy đứa trẻ Tôi chưa bao giờ được đứng đầu khi xếp hàng cả cho bất cứ chuyện gì cả.
Các bạn hiểu chứ? Cái hông hành hạ tôi nhiều năm trời
Cuối cùng tôi quyết định đến gặp bác sĩ, và là miễn phí
cô bác sĩ chỉ định tôi đến khoa chỉnh hình, và cũng miễn phí luôn
Cuõi cùng tôi cũng gặp được ông ấy sau ròng rã mười tháng đợi chờ, gần cả năm đấy
Miễn phí là vậy đó
Tôi gặp bác sĩ phẫu thuật, và ông ấy chụp X quang cho tôi, tất nhiên là cũng miễn phí tôi có 1 cái nhìn tốt về họ, và bạn biết đó, bản thân tôi cũng bết hông tôi có vấn đề. Mà đó là tôi làm việc trong ngành quảng cáo đấy
Ông bác sĩ bảo: "Alison, chúng tôi quyết định sẽ đưa cô lên bàn mổ
Tôi sẽ thay hông cho cô, nhưng phải mất khoảng 18 tháng chờ đợi
Vậy là 18 tháng nữa
Tôi đã chờ được 10 tháng rồi, và tôi lại còn phải chờ thêm 18 tháng nữa
Bạn biết đấy, quả là rất dài. Tôi thậm chí đã bắt đầu nghĩ về việc lấy thời gian diễn ra các kì của TED để làm đơn vị đo
Tôi sẽ không được phẫu thuật thay hông ở kì TED này
Tôi thậm chí sẽ chẳng có nó ở kì TED ở châu Phi
Tôi cũng không được phẫu thuật ở kì TED2008 nốt
Vẫn là cái hông đau này. Thật là thất vọng quá.
Vì thế, tôi ra khỏi văn phòng ông bác sĩ, tôi bước và đó là khi tôi có sự tái hiện của mình.
Đứa trẻ trong gia đình bảy người con quyết định chen lên xếp thứ nhất
Ye!
Ai cho tôi biết nó không-phải-Canada như thế nào đi?
Chúng tôi không bao giờ nghĩ như thế cả
Chúng tôi không bao giờ nói về chuyện này, thậm chí nghĩ về chuyện nói về chuyện này cũng không
Khi chúng tôi đi du lịch, đó là cách chúng tôi nhận ra nhau là đồng hương Canada
"Tôi xếp sau bạn", "Ồ không, không, là tôi chứ"
"A, anh đến từ Canada phải không?" "Ồ tôi cũng vậy.
Xin chào" Tuyệt. Thật tuyệt
Và không, bất chợt tôi không còn phản đối việc đưa các ông bà già ra khỏi danh sách nữa.
Một cụ già 70 tuổi nào đó cũng muốn được phẫu thuật để ông cụ có thể quay lại chơi gôn, hay làm vườn
Không, nhất quyết không. Tôi phải chen lên hàng trên.
Vì thế tôi dạo quanh hành lang, và đương nhiên là đau lắm Vì cái hông đau, tôi phải tìm ra một cách nào đó
Tôi chợt thấy một biển báo
Ở cửa sổ bệnh viện nơi có một quầy quà Tấm biển đề "Cần người tình nguyện".
Hmm Vâng, họ cho tôi đăng kí ngay lập tức
Không kiểm tra nhân thân, không cần cả những thủ tục về lí lịch thông thường.
Họ đang rất rất cần người tình nguyện bởi lẽ tuổi trung bình của những người tình nguyện ở quầy hàng ở bệnh viện này là 75 tuổi
Phải! Họ đang rất cần những người trẻ tuổi.
Tôi được phát bộ đồng phục tình nguyện màu xanh nhạt. Tôi còn có cả ảnh căn cước, và được hướng dẫn bởi ông sếp 89 tuổi của tôi.
Tôi làm việc một mình.
Mỗi buổi sáng thứ 6, tôi lại có mặt ở cửa hiệu.
Khi chuông bệnh viện kêu tích tắc, Tôi thường hay hỏi, "Anh làm gì ở đây?"
Rồi tôi kể cho họ nghe rằng "Tôi đã chờ được thay hông 18 tháng rồi"
"Thật tốt khi hết những cơn đau này.
Ôi!" Tất cả nhân viên bệnh biện đều biết cô tình nguyện viên can đảm và trẻ tuổi
Và cái hẹn cho cuộc phẫu thuật của tôi, thật ngẫu nhiên, ngay sau một ca trực ở cửa hàng quà tặng
Vì thế, cũng là tự nhiên
Tôi xếp chúng ngay ngắn ở phòng bác sĩ
Và bạn biết đó, khi ông ta vào, tôi chỉ có thể nói là ông ta đã thấy chúng.
Một lát sau, tôi có 1 cuộc hẹn phẫu thuật nhiều tuần sau đó, và một đơn thuốc to bự cho Percocet.
Bây giờ, nghe đồn là thực sự sự tình nguyện đã đưa tôi ra phía trước hàng.
Bạn biết đó, tôi còn không xấu hổ vì chuyện đó.
2 lí do.
Đầu tiên, tôi sẽ chăm sóc tốt hông mới này.
Đồng thời dự định gắn bó với việc tình nguyện, điều đưa tôi đến sự tái hiện lớn nhất.
Ngay khi một người Canada gian dối một hệ thống họ làm theo cách có ích cho xã hội.
Khoảng tháng trước , Bách khoa toàn thư Britannica thông báo rằng nó sẽ ngừng in xuất bản sau 244 năm , điều đó khiến tôi luyến tiếc, bởi vì tôi nhớ chơi một trò chơi với bách khoa toàn thư khổng lồ được đặt trong thư viện thành phố quê nhà của tôi khi tôi là một đứa trẻ, tầm 12 tuổi.
Và tôi tự hỏi nếu tôi có thể làm mới trò chơi đó, không chỉ cho các phương pháp hiện đại , mà cho cả tôi hiện đại.
Vì vậy, tôi đã cố gắng .
Tôi đã đi đến một bách khoa toàn thư trực tuyến, Wikipedia, và tôi gõ từ "Trái đất "
Bạn có thể bắt đầu ở bất cứ nơi nào , lúc đó tôi đã chọn Trái đất .
Và luật chơi đầu tiên của trò chơi khá là đơn giản.
Bạn chỉ cần đọc bài báo cho đến khi bạn tìm thấy một cái gì đó bạn không biết , và tốt hơn là một cái gì đó cha của bạn thậm chí cũng không biết .
Và trong trường hợp này , tôi nhanh chóng thấy điều này: Điểm xa nhất từ trung tâm của Trái Đất không phải là đỉnh núi Everest , giống như tôi đã từng nghĩ , mà đó là đỉnh của ngọn núi này : Núi Chimborazo ở Ecuador.
Trái đất quay, tất nhiên, khi nó di chuyển xung quanh mặt trời, Trái đất phình ra một chút khoảng giữa, giống như một vài người.
Và mặc dù Núi Chimborazo không phải là ngọn núi cao nhất trong dãy núi Andes, chỉ cách một độ từ xích đạo, nó phình ra , và do đó, đỉnh của Chimborazo là điểm xa nhất trên trái đất từ Trung tâm của trái đất.
Và nó thực sự là rất thú vị.
Vì vậy, tôi ngay lập tức quyết định, Đây sẽ là tên của trò chơi, hoặc dấu chấm than mới của tôi.
Bạn có thể sử dụng nó tại TED.
Tỉnh Chimborazo, đúng không?
Nó là giống như "eureka" và "bingo" đã có một em bé.
Tôi đã không biết rằng; nó khá là tuyệt.
Tỉnh Chimborazo!
Vì vậy, các quy tắc tiếp theo của trò chơi là cũng khá đơn giản.
Bạn chỉ cần tìm từ khác và tìm kiếm nó.
Trong quá khứ có nghĩa là thoát ra khỏi số lượng lớn và tìm kiếm nó theo bảng chữ cái có thể nhận được theo dõi , nó rất là thú vị.
Hiện nay có hàng trăm các liên kết để lựa chọn.
Tôi thực sự có thể dùng ở bất cứ nơi nào trên thế giới, Tôi nghĩ rằng kể từ khi tôi ở Ecuador, Tôi chỉ cần nhấp chuột vào từ "nhiệt đới".
Nó đưa tôi tới dải ẩm ướt và ấm áp của vùng nhiệt đới bao quanh trái đất.
Bây giờ nó ở chí tuyến phía bắc và chí tuyến của Capricorn ở phía Nam, nhiều đều tôi đã biết nhưng tôi rất ngạc nhiên khi tìm hiểu thực tế nhỏ này: Những đường đó không phải do người vẽ bản đồ vẽ. như vĩ tyến hoặc các biên giới giữa các quốc gia, chúng là hiện tượng thiên văn học gây ra bởi độ nghiêng của trái đất, và chúng thay đổi.
Chúng di chuyển; đi lên, đi xuống.
Trong thực tế, trong nhiều năm, các chí tuyến bắc và chí tuyến nam đều đặn trôi về phía xích đạo ở tỉ lệ khoảng 15 mét mỗi năm, và không ai nói với tôi rằng.
Tôi không biết điều đó.
Tỉnh Chimborazo!
Vì vậy để tiếp tục trò chơi, tôi chỉ phải tìm một từ nữa và tra từ đó.
Khi tôi đã ở vùng nhiệt đới, tôi đã chọn "Rừng mưa nhiệt đới."
Nổi tiếng về sự đa dạng, sự đa dạng của con người.
Hàng chục và hàng chục các bộ tộc không liên hệ với sự sống trên hành tinh này vẫn sống tại đây.
Họ đang ở khắp nơi trên thế giới, nhưng hầu như tất cả trong số đó sống trong rừng mưa nhiệt đới.
Đây là nơi duy nhất hiện tại bạn có thể đi và không thể kết bạn.
Liên kết mà tôi truy cập vào đây lúc đầu rất kỳ lạ, sau đó thì hoàn toàn bí ẩn về cuối.
Nó đề cập đến loài báo hoa mai, loài gấu tai vàng, ếch, rắn và sau đó là bọ cánh cứng mà hóa ra chính là những con gián.
Bây giờ, tôi cố ý truy cập vào đây nhưng nếu tôi đã bằng cách nào đó vô tình truy cập vào đó. Nó sẽ gợi ý cho tôi, tìm kiếm các ban nhạc, xem "The Beatles" tìm kiếm xe, xem "Volkswagen Beetle" nhưng tôi ở đây tìm những con gián.
Đây là đề nghị thành công nhất trên hành tinh gần đây.
Khoảng 20, 25 phần trăm của tất cả các dạng thức sống trên hành tinh này, bao gồm cả thực vật là gián
Điều đó có nghĩa là trong thời gian tới bạn đang ở trong cửa hàng tạp hóa, nhìn thấy 4 người đang đứng xếp hàng trước bạn.
Qua thống kê, một trong số các bạn là một con gián
Và nếu đó là bạn, bạn đang thích nghi khá tốt.
Có những loài gián ăn xác thối chọn da và xương trong các bảo tàng .
Có những con gián tấn công động vật ăn thịt côn trùng khác và vẫn còn nhìn khá dễ thương với chúng ta.
Có những con gián cuộn các quả bóng nhỏ của phân động vật khoảng cách rất xa trên sàn sa mạc để nuôi con mới nở của chúng.
Điều này gợi nhớ người Ai Cập cổ đại về chúa Khepri của họ người làm mới bóng của mặt trời mỗi buổi sáng, đó là làm thế nào mà con bọ hung cuộn tròn trong phân bón lại có thể trở thành vật trang sức thiêng liêng trên bản khắc ở quan tài của pha-ra-ông Tutankhamun.
Gián, tôi đã được nhắc nhở, có sự tán tỉnh lãng mạn nhất trong Vương Quốc động vật.
Đom đóm không phải là ruồi, đom đóm là gián
Đom đóm là bọ cánh cứng, và bọ cánh cứng giao tiếp bằng những cách khác nhau.
Giống như đường link tiếp theo của tôi: Ngôn ngữ hóa học của kích thích tố.
Bây giờ trang pheromone đưa tôi đến một video của một loài nhím biển đang giao hợp.
Yeah.
(Tiếng cười) Và liên kết để kích thích tình dục.
Đó là một cái gì đó làm gia tăng ham muốn tình dục, có thể là sô cô la.
Có một hợp chất trong sô cô la được gọi là phenethylamine đó có thể là một chất kích thích tình dục.
Nhưng như bài báo đề cập, bởi vì các enzyme đã tan biến nên rất khó có trường hợp phenethylamine sẽ tiếp cận với bộ não của bạn nếu bạn chỉ ăn nó bằng đường miệng
Vì vậy, những ai trong số các bạn chỉ ăn sô cô la, bạn có thể phải có sự thí nghiệm
Liên kết tôi nhấp vào ở đây, "ma thuật giao cảm," chủ yếu là bởi vì tôi hiểu cả 2 từ đó có nghĩa gì.
Nhưng không phải khi 2 từ đó chúng đi chúng với nhau như vậy.
Tôi thích sự giao cảm. Tôi thích ma thuật.
Vì vậy, khi tôi bấm vào "ma thuật giao cảm," Tôi nhận được ma thuật giao cảm và búp bê ma.
Đây là cậu bé trong tôi nhận được may mắn một lần nữa.
Ma thuật giao cảm là giả.
Nếu bạn bắt chước một cái gì đó, có lẽ bạn có thể có tác dụng với nó.
Đó là ý tưởng đằng sau con búp bê ma, và có thể cũng là những bức tranh hang động.
Các liên kết tới bức họa về hang động đưa tôi đến một vài những nghệ thuật xa xưa nhất của loài người.
Tôi rất thích xem bản đồ của Google bên trong những hang động này.
Chúng tôi đã có tác phẩm nghệ thuật hàng chục ngàn tuổi.
Các chủ đề phổ biến trên khắp thế giới bao gồm động vật hoang dã lớn và chỉ tay của bàn tay con người, thường là bàn tay trái.
Chúng tôi đã có một bộ lạc chủ yếu thuận tay phải hàng mấy thiên niên kỷ. Vì vậy, mặc dù tôi không biết tại sao một người thời đồ đá cũ sẽ theo dõi các bàn tay của anh ấy hoặc thổi sắc tố vào nó từ một cái ống, Tôi có thể dễ dàng hình dung ra ông ấy làm điều đó như thế nào.
Và tôi thực sự không nghĩ nó là có hình dạng khác so với hình ảnh bàn tay mà ngay đây tôi sẽ sử dụng nđể nhấp vào một thuật ngữ "tay" đi tới trang "tay," nơi tôi nhận thấy những chuyện tầm phào khá buồn cười và có thể hơi xấu hổ. Tôi đã tìm thấy trong một thời gian dài. Nó chỉ đơn giản là điều này: Phía sau bàn tay được gọi một cách chính thức là lòng bàn tay
Điều đó thật xấu hổ, bởi vì cho đến tận bây giờ, mỗi lần tôi nói, "Tôi biết nó như mặt sau của bàn tay của tôi" Tôi đã thực sự nói, "tôi hoàn toàn quen thuộc với điều đó, Tôi chỉ không biết nó là cái tên kì dị, phải không?"
Và liên kết tôi nhấp vào ở đây, Vâng, vượn cáo, khỉ và tinh tinh có lòng bàn tay.
Tôi bấm vào con tinh tinh, và tôi nhận được đó là họ hàng di truyền học gần nhất với chúng ta.
Người tiền sử, cái tên mà chúng ta gọi, có nghĩa là "người ở trong hang động."
Anh ta không ở đó.
Anh sống trong các khu rừng nhiệt đới và hoang mạc.
Vấn đề là chúng ta luôn luôn nghĩ rằng gã này tụt hậu đằng sau chúng ta về mặt tiến hóa hoặc bò lên trước chúng ta một cách lạ thường và trong một số trường hợp, anh ta tới được các vị trí trước chúng ta.
Giống như liên kết tiếp theo của tôi, liên kết mạnh mẽ nhất, Ham the Astrochimp
Tôi bấm vào anh ta, và tôi thực sự nghĩ rằng ông sẽ mang lại cho tôi vòng tròn đầy đủ 2 lần, trong thực tế.
Ông được sinh ra ở Cameroon, đó là ở ngay giữa bản đồ khu vực nhiệt đới của tôi và cụ thể hơn là bộ xương của ông được treo trên bảo tàng Smithsonian, được chọn làm sạch bởi những con bọ cánh cứng.
Trong 2 dấu ấn của cuộc đời ông Ham, ông đã bay vào không gian.
Ông đã trải nghiệm tình trạng phi trọng lực trước khi có người đầu tiên làm điều đó, Phi hành gia Liên Xô Yuri Gagarin.
Khi tôi nhấp vào trang của Yuri Gagarin, Tôi nhận thấy ông ta có tầm vóc khiêm tốn đáng ngạc nhiên nhưng lại có một phẩm chất anh hùng khá lớn.
Top ước tính, ước tính của Liên Xô, rằng ông chỉ cao khoảng 1m65 ít hơn 1.67m chiều cao tối đa có thể bởi vì ông đã bị suy dinh dưỡng như một đứa trẻ.
Khi Đức chiếm đóng liên bang Nga.
Một sĩ quan Đức Quốc xã chiếm căn hộ của nhà Gagarin ông và gia đình đã phải dựng và sống trong một nhà gỗ tồi tàn.
Năm sau, cậu bé từ căn nhà chật chội tồi tàn đó đã lớn lên và trở thành người đàn ông đầu tiên có mặt trên tàu vũ trụ tình nguyện phóng tàu vào vũ trụ là người đầu tiên trong bất kì ai trong số chúng ta thực sự về mặt vật lý học rời bỏ trái đất này.
Và ông đã không chỉ rời trái đất, ông còn đi vòng quanh nó một lần.
Năm mươi năm sau đó, như một tưởng nhớ, Trạm vũ trụ quốc tế, vẫn còn ở đó, đã đồng bộ hóa các quỹ đạo của nó với quỹ đạo của Gagarin, Tại thời điểm chính xác cùng một ngày, và quay nó, Vì vậy, bạn có thể lên mạng và xem hơn 100 phút về những gì sẽ có của một trò chơi hoàn toàn mê hoặc. có thể ông sẽ thấy cô đơn người đầu tiên bao giờ cũng sẽ cảm thấy điều đó.
Và sau đó khi bạn trải nghiệm nó, bạn có thể nhấp thêm vào một liên kết
Và bạn trở lại Trái Đất.
Bạn quay trở lại nơi bạn bắt đầu.
Bạn có thể hoàn thành trò chơi của bạn.
Bạn chỉ cần tìm nhận ra một sự thật nữa là bạn đã không hề biết.
Và đối với tôi, tôi nhanh chóng đã hạ cánh trên trang này: Trái đất có độ dung sai khoảng .17 phần trăm từ những vật mẫu hình cầu. ít hơn .22 phần trăm được cho phép trong bóng bi-a.
Đây là một sự thật mà tôi sẽ rất yêu thích khi còn là một cậu bé.
Tôi tìm thấy nó bởi chính bản thân mình.
Nó có những thuật toán mà tôi có thể làm.
Tôi khá chắc là cha tôi không biết điều đó.
Điều này có nghĩa là nếu bạn có thể co trái đất thành kích thước của một quả bóng bi-a Nếu bạn có thể lấy cả trái đấy, với tất cả những đỉnh núi hay hang động, những khu rừng nhiệt đới, phi hành gia và những bộ lạc chưa từng có liên lạc, những con búp bê ma đom đóm, sô cô la, sinh vật biển làm nên màu xanh của đại dương sâu thẳm, thì bạn chỉ cần thu hẹp nó lại thành kích thước của một quả bóng bi-a nó sẽ như mịn như một quả bóng bi-a, có lẽ một quả bóng bi-a với một chỗ phình nhỏ khoảng giữa.
Thật sự là khá ấn tượng.
Tôi đãkhông biết điều đó.
Tỉnh Chimborazo!
Cảm ơn bạn.
(Vỗ tay)
Vài tuần trước, một người bạn của tôi đã đưa cái xe đồ chơi này cho đứa con trai tám tuổi của anh ấy.
Nhưng thay vì đi vào cửa hàng và mua chiếc xe đồ chơi như thông thường, anh ấy đã lên trang web này và tải về một tập tin, sau đó in nó bằng chiếc máy in này.
Ý tưởng có thể chế tạo các đồ vật một cách số hóa bằng việc sử dụng các máy này được tờ tạp chí The Economist định nghĩa như là Cuộc cách mạng công nghiệp thứ ba.
Tôi cho rằng có một cuộc cách mạng khác đang diễn ra và đó là cái phải làm với phần cứng nguồn mở và sự hoạt động của nhà sản xuất bởi vì cái máy in mà bạn tôi từng sử dụng để in đồ chơi thật sự là mã nguồn mở.
Như vậy, khi truy cập vào cùng một trang web, bạn có thể tải được tất cả tập tin mà bạn cần để làm cái máy in này: các tập tin chế tạo, phần cứng, phần mềm, toàn bộ hướng dẫn đều có sẵn ở đó.
Và đây cũng là một bộ phận trong cộng đồng lớn này nơi mà hàng ngàn người trên khắp thế giới đang cùng tạo ra những loại máy in này, nhiều sự đổi mới đang diễn ra bởi vì tất cả ở đó đều là mã nguồn mở.
Bạn không cần sự cho phép của bất kì ai để tạo ra một thứ gì đó tuyệt vời.
Và không gian đó giống như một chiếc máy tính cá nhân ở năm 1976, như Apples với các công ty khác đang cạnh tranh, và chúng ta sẽ thấy trong vài năm tới, sẽ có một Apple của phân khúc thị trường này ra đời.
Và ở đây cũng có một điều thú vị khác.
Như đã nói, điện tử là mã nguồn mở, bởi vì bên trong máy in này có một thứ mà tôi thật sự gắn bó: những bảng mạch Arduino, bộ mạch chủ điều khiển máy in này, là một dự án mà tôi đã và đang làm việc suốt 7 năm qua.
Nó là một dự án mã nguồn mở.
Tôi đã làm việc với những người bạn mà tôi có ở đây.
Chúng tôi có 5 người, hai người Mỹ, hai người Ý và một người Tây Ban Nha - (cười) Bạn biết đó, đây là một dự án toàn cầu. (cười) Vì vậy chúng tôi cùng nhau đến một học viện thiết kế có tên gọi là Viện Thiết kế tương tác Ivrea, nơi dạy thiết kế tương tác, với ý tưởng rằng bạn có thể thiết kế từ một hình thù đơn giản của một vật thể và có thể phát triển nó theo cách mà bạn tương tác với mọi thứ.
Khi bạn thiết kế một vật với nhiệm vụ tương tác với con người, nếu bạn làm mô hình tạo bọt cho một cái điện thoại di động, nó không có ý nghĩa gì.
Bạn cần có một thứ thật sự tương tác với con người.
Vì thế, chúng tôi làm việc trên Arduino và rất nhiều dự án khác để tạo ra nền tảng mà nó sẽ dễ dàng cho sinh viên chúng ta sử dụng, để sinh viên có thể tạo ra những thứ hoạt động được nhưng họ không có 5 năm để trở thành một kĩ sư điện tử.
Chúng tôi chỉ có một tháng. Làm sao tôi có thể làm một thứ gì đó mà thậm chí một đứa trẻ có thể sử dụng?
Và thật sự, với Arduino, chúng ta có những đứa trẻ như Sylvia mà bạn thấy ở đây thật sự tạo nên những dự án với Arduino.
Một đứa trẻ 11 tuổi đứng trước tôi và cho tôi thấy những thứ chúng tạo ra cho Arduino thật sự đáng sợ khi nhìn thấy khả năng của những đứa trẻ khi bạn trao cho chúng công cụ.
Hãy xem chuyện gì xảy ra khi bạn tạo một công cụ mà mọi người có thể lấy nó và xây dựng cái gì đó một cách nhanh chóng. Một trong những ví dụ mà tôi thích để phần nào khởi động cuộc nói chuyện này là ví dụ về máy cho mèo ăn.
Người đàn ông làm dự án này có hai chú mèo.
Một con bị bệnh và con còn lại thì khỏe mạnh, nên anh ấy phải chắc rằng chúng ăn thức ăn riêng.
Vì thế anh ấy tạo thiết bị nhận ra con mèo từ con chip gắn bên trong trên cổ con mèo, mở cánh cửa và con mèo có thể ăn thức ăn.
Nó được làm từ việc tái chế một máy nghe CD cũ mà bạn có thể lấy từ một chiếc máy tính cũ, kéo, một số đèn LEDs nhấp nhánh, và nhanh chóng bạn có một dụng cụ không ngờ. Bạn tạo một thứ mà bạn không thể tìm thấy trên thị trường.
Và tôi cũng thích cụm từ này:
Nếu bạn có ý tưởng, bạn chỉ việc thực hiện nó.
Nó cũng giống như phác thảo trên giấy được hoàn thành với các mạch điện tử.
Một trong những yếu tố mà tôi nghĩ rằng nó quan trọng đối với công việc của chúng tôi là phần cứng, trên đỉnh là được sản xuất tại Italy với sự yêu thương - như là bạn có thể thấy từ phía sau của bảng mạch này có ghi nó là nguồn mở, vì thế bạn có thể phát hành các tập tin thiết kế cho các mạch online, và bạn có thể tải nó về và có thể sử dụng nó để làm một cái gì đó, hoặc để điều chỉnh, để học.
Bạn biết không, khi tôi học về cách nhìn mã của những người khác, hay nhìn vào bản mạch của người khác trên tạp chí.
Và đó là cách tốt nhất để học, bằng việc quan sát công việc của người khác.
Những thành phần khác của dự án đều mở, phần cứng được phát hành với chứng chỉ Tài sản sáng tạo công cộng.
Vì thế, bạn biết không, tôi thích ý tưởng này khi phần cứng trở thành một bức tranh văn hóa mà bạn có thể chia sẻ và xây dựng, giống như một bài hát hay một bài thơ
Hay, phần mềm GPL, nó cũng
Tài liệu tham khảo và phương pháp luật dạy học thực tế cũng là mã nguồn mở
Chỉ có tên là được bảo vệ để chúng ta chắc rằng chúng ta có thể nói với mọi người cái gì đúng là Arduino và cái gì không phải.
Bây giờ, bản thân Arnduino được làm từ rất nhiều thành phần mã nguồn mở khác nhau mà có thể rất khó để sử dụng riêng lẻ cho một đứa trẻ 12 tuổi, vì thế Arduino gói mọi thứ với nhau trong một tổng hợp về các kĩ thuật mã nguồn mở nơi bạn cố gắng đưa cho người sử dụng những trải nghiệm tốt nhất để hoàn thành công việc một cách nhanh chóng.
Vì thế bạn có một số trường hợp như thế này, nơi mà một số người ở Chile quyết định làm cái bảng riêng để tổ chức nhà xưởng và để tiết kiệm tiền. Hoặc cũng có những công ty tự sản xuất những phiên bản khác nhau của Arduido để phù hợp với từng thị trường, và số lượng phiên bản có thể lên đến 150 hoặc tương đương hiện nay.
Đây là một phiên bản tạo ra bởi công ty Adafruit điều hành bới người phụ nữ tên Limor Fried, được biết tới với tên Ladyada, là một trong những vị anh hùng của cuộc trào lưu công nghệ mở và công cuộc chế tạo.
Ý tưởng bắt đầu khi bạn có gì đó, đại loại một cộng đồng thích tự chế tạo bộ hút gió turbin bằng những nguyên vật liệu có sẵn, hợp tác thực hiện trên mạng và ở bất kì nơi nơi nào.
Có một cuốn tạp chí có tên là Make đã tập hợp tất cả những người như vậy thành một cộng đồng và nó là một dự án kĩ thuật được giải thích bằng một ngôn ngữ đơn giản và đẹp từ cách sắp từ ngữ.
Hoặc bạn biết những trang websites ví dụ như Instructables nơi mọi người chia sẻ với người khác cách làm bất cứ thứ gì.
Và đây là về những dự án Arduino, trang thông tin chỉ hiện trên màn hình máy tính nhưng ở đây bạn có thể học rất hiệu quả cách làm bánh và cả những thứ khác nữa.
Nào hãy nhìn qua một vài dự án.
Đây là một chiếc máy bay bay theo chiều thẳng đứng.
Nó là mô hình chiếc máy bay nhỏ.
Theo cách hiểu nào đó, bạn sẽ nghĩ nó là đồ chơi, nhưng không phải đâu.
Nó đã từng là công nghệ sử dụng trong quân đội một vài năm trước, và giờ nó phổ biến rộng rãi, dễ sử dụng và có thể mua trực tuyến.
DIY Drones là một cộng đồng; họ chế tạo ra một thứ gọi là ArduCopter.
Nhưng sau đó lại có người thành công bố một dự án công nghệ có tên Matternet, nơi họ phát hiện ra bạn có thể sử dụng chiếc máy bay đó chuyển đồ từ làng này sang làng khác tại châu Phi, và chính cái đặc trưng dễ tra cứu, là một nguồn mở, dễ thâm nhập đã cho phép họ tạo dựng nên công ty của mình nhanh đến vậy.
Hoặc ví dụ một dự án khác. Matt Richardson: Tôi đang thấy chán ngán khi phải nghe về một người hết lần này đến lần khác trên TV, vậy nên tôi quyết định làm một thứ gì đó.
Dự án Arduino này cái tôi vẫn gọi là Enough Already (Đã quá đủ), có thể tắt tiếng TV bất cứ khi nào những người đã xuất hiện quá nhiều lại được nhắc đến. (Tiếng cười) Tôi sẽ chỉ cho bạn cách tôi làm. (Tiếng vỗ tay) MB: Hãy xem này.
MR: Những nhà sản xuất của chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn với Kim Kardashian hôm nay đẻ tìm hiểu cô ấy sẽ mặc gì cho - MB: Thế nào? (TIếng cười) MR: Nó làm khá tốt khi tránh cho người xem phải nghe những chi tiết về đám cưới của Kim Kardashian.
MB: Được rồi. Bạn biết đấy, nói lại một lần nữa, những thứ thú vị ở đây là về việc Matt tìm ra một bộ phận giúp Arduino xử lí tín hiệu vô tuyến, anh ấy đã tìm ra các mã code được viết bởi một khác mà tạo ra tín hiệu hồng ngoại cho TV, tập hợp chúng lại với nhau và tạo ra dự án tuyệt vời này.
Arduino được sử dụng tại những nơi làm việc như Large Hadron Collider.
Những quả bóng Arduino có thể thu thập dữ liệu và đo được cả thông số.
Hoặc nó còn được dùng cho cả - (Tiếng nhạc) Đó là mặt phát nhạc được tạo ra bởi một sinh viên đến từ Ý và giờ cậu ấy đang biến nó thành một sản phầm. Vì nó được thực hiện bởi một sinh viên nên dự án trở thành một sản phẩm.
Hoặc nó có thể được dùng để tạo ra mọt thiết bị hỗ trợ.
Đây là chiếc găng tay có thể hiểu ngôn ngũ kí hiệu và biến đổi những cử chỉ của bạn thành âm thanh và diễn đạt chúng qua chữ viết. Và một lần nữa, nó được làm từ những chi tiết khác nhau mà bạn có thể tìm thấy trên các trang web bán những linh kiện của Arduino, và bạn có thể kết hợp chúng để tạo nên một dự án.
Và đây là một dự án của ITP từ Đại học New York, nơi họ gặp cậu bé tàn tật không thể chơi PS3 vậy nên họ chế tạo thiết bị này để giúp cậu bé chơi bóng chày mặc cho những giới hạn trong cử động.
Hoặc bạn có thể tìm thấy những dụ án nghệ thuật.
Đây là txtBomber.
Bạn có thể gửi tin nhắn qua thiết bị này và sau đó bạn lăn nó trên tường và những cuộn dây này sẽ đè vào loạt nút bấm trên các lọ xịt vậy nên bạn chỉ cần di nó trên tường và viết tất cả những thông điệp chính trị.
Vậy đó (Tiếng vỗ tay) Chúng tôi có một chậu cây cảnh ở đây.
Nó được gọi là Botanicalls vì có một quả bóng Arduino bộ phát Wifi gắn trong cây, và nó sẽ đo lường sức khỏe của cây và tạo ra một tài khoản Twitter nơi bạn có thể thực sự tương tác với chậu cây này (Tiếng cười) Bạn biết đấy, cái cây này sẽ bắt đầu "nói": " Ở đây nóng thật đấy" hay nhiều thứ khác, như "Tôi cần uống nước ngay bây giờ." (Tiếng cười) Nó sẽ tạo nên những "cá tính" cho cây của bạn.
Hoặc bạn có thể nghe những tiếng đạp nhẹ của em bé trong bụng mẹ. (Tiếng cười) Đây là một cậu bé 14 tuổi tại Chi lê, người đã phát minh ra một hệ thống mà phát hiện được động đất và đăng nó lên Twitter.
Cậu có 280 000 người theo dõi trên tài khoản.
Cậu mới 14 tuổi và trông chờ một dự án chính phủ mỗi năm. (Tiếng vỗ tay) Một dự án khác mà trong đó bằng việc phân tích những đăng tải trên Twitter của một gia đình, bạn có thể biết họ đang ở đâu, y hệt trong phim Harry Potter vậy.
Vậy nên bạn có thể tìm thấy mọi thứ về dự án này trên các mạng.
Một người khác đã làm chiếc ghế mà kêu lên mỗi khi có ai đó "xì bom". (Tiếng cười) Một điều thú vị là vào 2009 Gizmodo đã định nghĩa rằng dự án này biến Twitter trở nên có ý nghĩa vậy nên quả có nhiều thứ đã thay đổi. (Tiếng cười) Đó là một dự án nghiêm túc.
Khi thảm họa Fukushima bắt đầu, một nhóm người tại Nhật đã nhận ra những thông tin mà chính phủ cung cấp không thực sự dễ tiếp cận và đáng tin tưởng, vậy nên họ đã tạo ra cái bảng Geiger, thêm Arduino, và thêm hệ thông giao diện mạng. Họ đã làm 100 cái và đưa chúng cho mọi người khắp cả nước và quan trọng dữ liệu mà họ thu thập được đăng tải trên trang Web Cosmo một trang Web khác họ xây dựng vậy nên bạn có thể cập nhật những tin tức hiện thời đáng tin cậy thuộc lĩnh vực này, và đó là những thông tin khách quan.
Hoặc chiếc máy ở đây, nó là một công cuộc tự chế sinh học, và một trong những bước bạn cần để xử lý DNA và một lần nữa, nó hoàn toàn dễ tiếp cận từ những bước đầu tiên.
Hoặc nếu bạn có học sinh đến từ những quốc gia đang phát triển những mô hình của công cụ khoa học mà phải tốn rất nhiều tiền để thực hiện.
Thực chất họ chỉ làm một mình mà không cần nhiều đến Arduino và các linh kiện.
Đây là máy dò pH.
Bạn biết bọn trẻ này chứ? Chúng đến từ Tây Ban Nha.
Chúng học lập trình và chế tạo rô bốt khi chúng mới chừng 11 tuổi và sau đó bắt đầu sử dụng Arduino để chế tạo rô bốt biết chơi bóng đá. Chúng trở thành nhà vô định thế giới bằng cách tạo ra những con rô bốt dựa trên Arduino.
Và khi chúng tôi phải thwucj hiện những con rô bốt giáo dục, chúng tôi đã đến tìm chúng và nói rằng: "Cháu thiết kế nó vì cháu biết chính xác phải cần những gì để tạo ra những con rô bốt tuyệt vời chơi đùa với lũ trẻ."
Không phải tôi. Tôi đã là một ông già rồi.
Tôi còn gì để hứng thú nữa? (Tiếng cười) Nhưng có chứ - với những giá trị giáo dục. (Tiếng cười) Có những tập đoàn như Google đang sử dụng công nghệ để tạo ra những bảng tính như điện thoại, máy tính bảng và cả thế giới thực.
Accessory Development Kit (bộ phát triển truy cập) của Google là một nguồn mở và xây dựng dựa trên Arduino để đối chọi với Apple được giữ kín, thỏa thuận không được tiết lộ, cống hiến hoàn toàn cho Apple.
Có một mê cung khổng lồ và Joey đang ngồi trong đó, và cái mê cung di chuyển khi bạn nghiêng máy tính bảng.
Tôi đến từ Ý, và thiết kế rất quan trọng ở Ý nhưng cũng rất lạc hậu.
Chúng tôi đã làm việc trong một xưởng thiết kế có tên Habits (thói quen), ở Milan, để tạo ra chiếc gương này, nó cũng hoàn toàn là nguồn mở.
Nó cũng giống như loa của iPod.
Ý tưởng là những phần cứng, phần mềm, bản thiết kế, sợi, tất cả mọi thứ về dự án này đều là nguồn mở và bạn có thể tự chế tạo cho riêng mình.
Vậy nên chúng tôi muốn những nhà thiết kế hãy xem và học cách làm những thiết bị tuyệt vời, học cách tạo ra những sản phẩm mang tính tương tác bằng viếc bắt đầu với những thứ thiết thực.
Nhưng khi bạn có ý tưởng rồi, bận biết đấy, điều gì sẽ đến với những ý tưởng đó?
Phải có tới hàng nghìn ý tưởng mà tôi - Nó mất bảy tiếng để tôi làm tất cả bài diễn thuyết..
Nhưng tôi sẽ không dành hết 7 tiếng đó.
Cảm ơn các bạn. Nhưng hãy bắt đầu bằng một ví dụ: Một nhóm người mở một công ty tên Pebble, sản xuất đồng hồ mà có thể giao tiếp qua Bluetooth với điện thoại di động và hiện thị thông tin. Và họ lấy nguyên mẫu từ màn hình cũ LCD của điện thoại Nokia và Arduino.
Và sau đó, khi họ có một dự án, họ sẽ đến Kickstarter và xin 100 000 đô để sản xuất một vài chiếc đi bán.
Họ kiếm được 10 triệu đô.
Họ được tài trợ hoàn toàn để khởi nghiệp, nhưng họ không cần làm vậy, sử dụng VC hay bất cứ thứ gì nhằm tạo hứng thú cho mọi người với dự án tuyệt vời của họ.
Dự án cuối cùng tôi muốn cho các bạn xem là cái này: Nó được gọi là ArduSat. Gần đây nó đã có trên Kickstarter, Vậy nên nếu bạn muốn đóng góp, thì xin mời.
Nó là một vệ tinh ngoài vũ trụ, có thể là nguồn khó tiếp cận nhất mà bạn tưởng tượng và chứa Arduino kết nối với rất nhiều phần tử nhạy. Vậy nếu bạn biết dùng Arduino, bạn thực sự có thể đăng tải những thí nghiệm lên vệ tinh này và chạy nó.
Hãy tưởng tượng, bạn là học sinh trung học sở hữu vệ tinh đó trong một tuần và thực hiện thí nghiệm vũ trụ như vậy.
Như tôi đã nói, có rất nhiều ví dụ và tôi sẽ dừng lại ở đây. Tôi chỉ muốn cảm ơn cộng đồng Arduino quá sức tuyệt vời và hằng ngày tạo ra thật nhiều dự án.
Cảm ơn các bạn. (Tiếng vỗ tay) (Tiếng vỗ tay) Và cảm ơn cộng đồng [Arduino].
Chris Anderson: Massimo, anh có nói với tôi sớm nay rằng anh không biết hề biết rằng mọi chuyện sẽ xảy ra như vậy.
MB: Không hề.
CA: Ý tôi là anh cảm thấy thế nào khi anh đọc về những thứ này và những thành quả mình đạt được?
MB: Đó là thành quả của rất nhiều người. Cộng đồng chúng tôi cho phép mọi người tạo ra những thứ tuyệt vời và tôi thấy vô cùng sung sướng.
Nó tưởng như quá khó để diễn tả.
Mỗi sáng, khi thức giấc tôi nhìn vào những thứ như Google Alerts gửi tôi và nó thật tuyệt vời. Nó chạm tới mọi lĩnh vực mà bạn có thể tưởng tượng.
CA: Cảm ơn bạn rất nhiều. (Tiếng vỗ tay) (Tiếng vỗ tay)
Tính mở. Đó là một từ biểu thị cho cơ hội và các khả năng.
Kết thúc mở, lò sưởi mở nguồn mở, chính sách mở cửa quán rượu mở. (Tiếng cười) Và ở khắp mọi nơi thế giới đang mở rộng, và đó là một điều tốt.
Tại sao điều này diễn ra?
Cách mạng công nghệ đang mở rộng thế giới.
Internet của ngày hôm qua là một nền tảng cho phần thể hiện nội dung.
Internet của ngày hôm nay là nền tảng cho việc tính toán.
Mạng Internet đang trở thành một máy vi tính toàn cầu khổng lồ, và mỗi lần bạn kết nối với nó, bạn tải lên một đoạn ghi hình, bạn tìm kiếm trên Google, bạn pha trộn thứ gì đó, bạn đang lập trình chiếc máy tính toàn cầu to lớn này cái mà tất cả chúng ta chia sẻ với nhau.
Con người đang xây nên một cái máy, và nó cho phép chúng ta hợp tác bằng nhiều cách mới.
Sư hợp tác có thể xảy ra dựa trên cơ sở thiên văn học.
Bây giờ một thế hệ mới cũng đang mở rộng thế giới như thế.
Tôi bắt đầu nghiên cứu về trẻ con khoảng 15 năm trước, -- vậy thực tế giờ là 20 năm-- và tôi để ý cách những đứa con của tôi đã có thể dễ dàng sử dụng tất cả công nghệ tinh vi này, và lúc đầu tôi nghĩ, "Những đứa con của mình là người phi thường!" (Tiếng cười) Nhưng rồi tôi thấy rằng tất cả bạn bè của chúng cũng như thế, vậy đó là một giả định tệ hại.
Thế nên tôi đã đang làm việc với khoảng vài trăm đứa trẻ, và tôi đã có một kết luận rằng đây là thế hệ đầu tiên trưởng thành trong kỉ nguyên kĩ thuật số, để được đắm mình trong từng bit.
Tôi gọi chúng là Thế hệ Lưới.
Tôi đã nói, những đứa trẻ này thật khác lạ.
Chúng không có mối lo sợ nào đối với công nghệ, vì điều đó không tồn tại ở đó.
Nó giống như là không khí.
Như là, tôi không có mối lo sợ với một cái tủ lạnh.
Và - (Tiếng cười) Và không có lực lượng mạnh mẽ nào có thể thay đổi mọi định chế hơn là thế hệ đầu tiên của những người sinh ra và lớn lên trong môi trường kỹ thuật số.
Tôi là một người hội nhập vào môi trường kỹ thuật số.
Tôi đã phải học ngôn ngữ đó.
Khủng hoảng kinh tế toàn cầu cũng đang mở rộng thế giới.
Những định chế mù mờ từ Kỉ nguyên Công nghiệp, mọi thứ từ các mô hình cũ của công ty, chính phủ, truyền thông, Phố Wall, đang ở các giai đoạn khác nhau của sự đình trệ hoặc bị đóng băng hoặc trong giai đoạn hao mòn hoặc thậm chí đang rơi, và điều đó bây giờ tạo ra một nền tảng bùng nổ trên thế giới.
Ý tôi là, nghĩ về Phố Wall.
Phương thức vận hành cốt lõi của Phố Wall hầu như đã làm tụt xuống chủ nghĩa tư bản toàn cầu
Bây giờ, bạn biết ý tưởng về nền tảng bùng nổ, rằng bạn đang ở đâu đó nơi những chi phí cho việc ở tại đó trở nên lớn hơn chi phí cho việc chuyển đi nơi khác, có lẽ có một điều gì đó thật khác biệt.
Và chúng ta cần phải thay đổi và mở rộng tất cả các định chế của chúng ta.
Thế nên công nghệ này thúc đẩy, một cú đá dân chủ từ một thế hệ mới và một nhu cầu kéo từ môi trường kinh tế toàn cầu mới đang làm cho thế giới mở rộng.
Bây giờ, tôi nghĩ, thực tế là, chúng ta đang ở trong một bước ngoặt của lịch sử nhân loại, nơi cuối cùng chúng ta có thể tái thiết rất nhiều các định chế của Kỷ nguyên công nghiệp bằng những hệ thống nguyên tắc mới.
Giờ thì, cái gì là tính mở
Thật ra, khi nó biến đổi, tính mở có rất nhiều ý nghĩa khác nhau, và ứng với từng cái có một nguyên tắc tương xứng cho sự chuyển đổi của nền văn minh.
Đầu tiên là sự hợp tác.
Bây giờ, tính mở này trong nhận thức về các rào cản của các tổ chức trở nên mềm mỏng và linh hoạt hơn và mở.
Người đàn ông trong bức hình này, Tôi sẽ kể cho các bạn câu chuyện của anh ấy.
Anh ta tên là Rob McEwen.
Tôi muốn nói, "Tôi có cái bể tư duy này, chúng ta hãy lau dọn thế giới cho những trường hợp nghiên cứu đáng kinh ngạc"
Nguyên do tôi biết được câu chuyện này là vì anh ta là hàng xóm của tôi. (Cười) Anh ta thực sự dọn tới ở đối diện chúng tôi bên kia đường. và anh ta đã tổ chức một bữa tiệc cốc-tai để gặp hàng xóm, và anh ta nói, "Anh là Don Tapscott.
Tôi đã đọc vài cuốn sách của anh."
Tôi nói, "Tuyệt. Anh làm nghề gì?"
Và anh ta đáp, "À, tôi từng làm ở ngân hàng và bây giờ tôi là người đào vàng."
Và anh ta kể cho tôi câu chuyện kì lạ này.
Anh ta nắm giữ mỏ vàng này, và các nhà địa chất của anh ta không thể cho anh ta biết vàng ở chỗ nào.
Anh ta đưa họ thêm tiền cho dữ liệu địa chất, họ trở lại, họ không thể nói cho anh ta biết chỗ để bắt đầu khai thác.
Sau vài năm, anh ta cảm thấy quá mệt mỏi anh ta sẵn sàng để từ bỏ, nhưng một ngày nọ anh ta có một dự cảm.
Anh ta tự nhủ "Nếu các nhà địa chất của mình không biết vàng nằm chỗ nào, có thể một ai khác biết."
Vì vậy anh ta làm việc "triệt để".
Anh ta lấy dữ liệu địa chất, anh ta công bố nó và anh ta tổ chức một cuộc thi trên Internet gọi là Thử Thách Goldcorp.
Nó đơn giản là giải thưởng tiền mặt nửa triệu đô la cho bất kì ai có thể cho nói cho tôi biết, liệu tôi có chút vàng nào, và nếu có, nó ở đâu? (Tiếng cười) Anh ta nhận được đăng kí từ mọi nơi trên thế giới.
Họ dùng các kĩ thuật mà anh ta chưa bao giờ nghe nói đến, và cho giải thưởng tiền mặt nửa triệu đô la của anh ta, Rob McEwen tìm thấy vàng trị giá 3.4 tỉ đô.
Giá trị thị trường của công ty anh ta tăng từ 90 triệu lên 10 tỉ đô la, và tôi có thể nói với bạn, vì anh ta là hàng xóm của tôi, anh ta là một người cắm trại hạnh phúc. (Tiếng cười) Bạn biết đấy, lẽ phải thông thường cho rằng tài năng là ẩn bên trong, đúng vậy không?
Tài sản giá trị nhất của bạn đi ra khỏi thang máy vào mỗi tối.
Anh ta đã nhìn tài năng theo cách khác biệt.
Anh ta tự hỏi, ai là người ngang bằng họ?
Anh ta nên đuổi việc bộ phận địa chất của mình, nhưng anh ta đã không làm thế.
Bạn biết đấy, một vài đăng kí tốt nhất không đến từ các nhà địa chất.
Chúng đến từ những nhà khoa học máy tính, kĩ sư.
Người thắng cuộc là một công ty đồ họa vi tính đã xây dựng mô hình ba chiều của cái mỏ nơi mà bạn có thể bay thẳng xuống lòng đất và thấy vàng ở đâu.
Anh ta giúp chúng tôi hiểu rằng mạng xã hội đang trở thành nền sản xuất xã hội.
Nó không chỉ là kết nối lên đường truyền.
Đây là phương tiện sản xuất mới trong thời hình thành.
Và "Ideagora" mà anh ta đã tạo ra, một thị trường mở, một "angora" cho những tư duy độc đáo là một phần của sự thay đổi, một sự thay đổi sâu sắc trong cấu trúc và kiến trúc của các tổ chức của chúng ta, và làm sao chúng ta chọn lọc ra những năng lực có thể kết hợp để đổi mới để tạo ra sản phẩm và dịch vụ tốt, để thu hút phần còn lại của thế giới, dưới sự quản lý của chính phủ, bằng cách nào chúng ta tạo ra giá trị cộng đồng.
Tính mở biểu thị sự hợp tác.
Giờ thì thứ hai, tính mở biểu thị sự minh bạch.
Điều này thì khác. Ở đây, chúng ta đang nói về sự trao đổi thông tin cần thiết giữa những bên có ảnh hưởng trong các tổ chức: người lao động, khách hàng, đối tác kinh doanh, cổ đông, và vân vân.
Và ở mọi nơi, các tổ chức của chúng ta đang trở nên bị lột trần
Mọi người đều đang tức tối về WikiLeaks nhưng đó chỉ là phần nổi của tảng băng
Bạn thấy đó, người ta đang sẵn sàng bây giờ, mọi người, không chỉ là Julian Assange, có những công cụ quyền lực này để tìm ra những gì đang diễn ra, rà soát, thông tin cho những người khác và thậm chí tổ chức những phản ứng tập hợp.
Các tổ chức đang trở nên trần trụi, và nếu bạn cũng đang trở nên trần trụi, à thì, có vài hệ quả từ điều đó.
Ý tôi là, một là, Tập thể hình không còn là tùy chọn nữa. (Tiếng cười) Bạn có biết không? Hoặc nếu bạn chuẩn bị lột trần, tốt hơn bạn nên có da .
Bây giờ, khi nói da ý tôi là, bạn cần phải có một giá trị tốt, vì giá trị là bằng chứng không giống như trước đây.
Bạn nói bạn có sản phẩm tốt.
Chúng nên là tốt.
Nhưng bạn cũng cần có các giá trị.
Bạn cần có sự trung thực như thể 1 phần trong xương và DNA của bạn với tư cách một tổ chức, vì nếu bạn không có, bạn sẽ không có khả năng xây dựng niềm tin, và niềm tin là một điều không thể thiếu trong thế giới kết nối mới.
Vì vậy điều này là tốt.
Nó không xấu. Ánh sáng là chất khử trùng tốt nhất.
Và chúng ta cần rất nhiều ánh sáng trong thế giới rắc rối này.
Giờ thì, ý nghĩa thứ ba và nguyên tắc tương xứng của tính mở là về sự chia sẻ.
Thế điều này khác với sự minh bạch.
Sự minh bạch là về sự trao đổi thông tin.
Sự chia sẻ biểu thị cho việc từ bỏ tài sản, sở hữu trí tuệ.
Và có tất cả các câu chuyện nổi tiếng về chuyện này.
IBM đã chi ra 400 triệu đô la cho phần mềm trong bước tiến Linux, và điều đó mang về cho họ hàng tỉ đô la
Giờ thì, theo lẽ phải thông thường, "À, này, tài sản tri thức của chúng ta thuộc về chúng ta, và nếu ai đó cố gắng vi phạm điều đó, chúng ta sẽ mời luật sư của mình và chúng ta chuẩn bị kiện họ."
À, nó hoạt động không được hiệu quả lắm đối với các hãng thu âm, phải không?
Ý tôi là, họ đã chọn - họ tạo ra một sự xâu xé công nghệ và thay vì tạo ra sự đổi mới mô hình kinh doanh để thích ứng với điều đó, họ đã chọn và tìm một giải pháp mang tính pháp lý và ngành công nghiệp mang đến cho bạn Elvis và nhóm the Beatles bây giờ lại đang kiện trẻ em và đang có nguy cơ sụp đổ.
Vì vậy chúng ta cần phải nghĩ khác đi về sở hữu trí tuệ.
Tôi sẽ cho các bạn một ví dụ.
Công nghiệp dược đang lún sâu trong rắc rối.
Đầu tiên, không có nhiều lắm các phát minh lớn đang được phát triển, và điều này là một vấn đề lớn với sức khỏe con người, và công nghiệp dược có một vấn đề còn lớn hơn nữa, đó là họ sắp sa đà vào một thứ gì đó gọi là "vách đá bằng sáng chế".
Các bạn có biết điều này không?
Họ chuẩn bị mất 20 đến 35 phần trăm doanh thu của họ trong vòng 12 tháng tới.
Và bạn chuẩn bị làm gì, như là, giảm bớt kẹp giấy hoặc cái gì khác?
Không. Chúng ta cần phải tái phát minh toàn bộ mô hình nghiên cứu khoa học.
Công nghiệp dược cần phải đặt tài sản thành của chung. Họ cần phải bắt đầu chia sẻ các nghiên cứu tiền cạnh tranh.
Họ cần phải bắt đầu chia sẻ các dữ liệu thử nghiệm lâm sàng, và khi làm như thế, tạo ra cơn thủy triều nổi có thể nâng tất cả các con thuyền, không chỉ là ngành công nghiệp đó mà cho cả nhân loại.
Giờ thì, ý nghĩa thứ tư của tính mở, và nguyên tắc tương ứng, đó là sự ủy quyền.
Và tôi không nói về ý nghĩa của việc làm mẹ
Tri thức và sự thông thái là quyền lực, và khi nó dần được phân bổi nhiều hơn, có sự phân bổ xảy ra cùng lúc và sự phân cấp và phân tán quyền lực đó là cách thế giới đang vận động ngày nay.
Thế giới mở mang đến sự tự do.
Giờ thì, nhận lấy Mùa xuân Ả Rập.
Cuộc tranh luận về vai trò của truyền thông xã hội và sự thay đổi xã hội đã đang được giải quyết.
Bạn biết đấy, một từ: Tunisia.
Và rồi nó kết thúc với cả một đống các từ khác nữa.
Nhưng trong cuộc cách mạng Tunisia, mạng truyền thông mới đã không tạo ra cuộc cách mạng; nó được tạo ra bởi sự bất công.
Truyền thông xã hôi đã không tạo ra cuộc cách mạng; nó được tạo ra bởi thế hệ các người trẻ mới những người muốn có việc làm và hy vọng và những người không muốn bị đối xử như là những đồ vật nữa.
Nhưng ngay khi Internet làm giảm chi phí giao dịch và hợp tác trong kinh doanh và chính phủ, nó cũng làm giảm chi phí cho những ý kiến bất đồng, nổi loạn, và thậm chí sự bạo động theo cách mà người ta đã không hiểu được.
Bạn biết đấy, trong suốt cuộc cách mạng Tunisia, những tay bắn tỉa liên kết với chế độ cầm quyền đang giết chết những sinh viên không có vũ khí trên đường.
Vì vậy những sinh viên sẽ mang các thiết bị di động của họ, chụp hình, lập lưới tam giác vị trí, gửi hình ảnh đó cho các đơn vị vũ trang thân thiện, những người sẽ đến và xử lý các kẻ bắn tỉa.
Bạn nghĩ truyền thông xã hội chỉ là về kết nối trực tuyến thôi sao?
Đối với đám trẻ này, đó đã là một công cụ quân sự để bảo vệ những người không vũ trang khỏi những kẻ sát nhân.
Nó là công cụ của sự tự vệ.
Bạn biết đấy, khi chúng ta nói chuyện hôm nay, thanh niên đang bị sát hại ở Syria, và cho đến cách đây ba tháng, nếu bạn bị thương trên đường, một xe cứu thương sẽ nâng bạn lên, mang bạn đến bệnh viên, bạn sẽ vào đó, giả sử là, với một cái chân gãy, và bạn sẽ ra ngoài với cái đầu dính đạn.
Vì vậy 20 điều gì đó đã tạo ra một hệ thống chăm sóc sức khỏe thay thế, ở nơi mà điều họ làm là họ dùng Twitter và các phương tiện công cộng có sẵn để khi một ai đó bị thương, một chiếc xe hơi sẽ xuất hiện, mang họ đi, chở họ đến một phòng khám y tế tạm thời, nơi mà bạn sẽ nhận được sự chữa trị y tế, trái ngược với việc bị tử hình.
Vì vậy đây là thời điểm của sự thay đổi vĩ đại.
Bây giờ, nó không phải là không có vấn đề.
Cho đến tận 2 năm trước, tất cả các cuộc nổi dậy trong lịch sử loài người có một sự lãnh đạo, và khi chế độ cũ sụp đổ, sự lãnh đạo này và tổ chức đó sẽ nắm quyền lực.
À, những cuộc cách mạng wiki xảy ra khá nhanh họ tạo ra một khoảng không, và chính trị thù ghét khoảng không, và những thế lực không lành mạnh sẽ lấp chỗ đó, tiêu biểu là chế độ cũ, hoặc những kẻ cực đoan, hoặc những lực lượng chính thống.
Bạn có thể thấy trò này diễn ra ở Ai Cập.
Nhưng mà không hề gì, vì điều này đang tiến triển
Tàu đã rời bến. Con mèo đã ra khỏi túi.
Con ngựa đã ra khỏi chuồng. Giúp tôi ra khỏi đây, được chứ?
(Tiếng cười) Kem đánh răng đã ra khỏi ống.
Ý tôi là, chúng ta sẽ không nhét cái này lại.
Thế giới mở đang mang đến sự trao quyền và sự tự do.
Tôi nghĩ, vào cuối của 4 ngày này, bạn sẽ có kết luận rằng vòng cung lịch sử là một vòng cung tích cực, và nó hướng tới tính mở.
Nếu bạn quay lại vài trăm năm trước, toàn thế giới là xã hội rất khép kín.
Đó là nhà nông, và các phương tiện sản xuất và hệ thống chính trị được gọi là chế độ phong kiến, và tri thức chỉ tập trung quanh nhà thờ và giới thượng lưu.
Mọi người không biết gì cả.
Không có khái niệm về sự tiến bộ.
Bạn được sinh ra, bạn sống cuộc đời của bạn và rồi bạn chết đi.
Nhưng rồi Johannes Gutenberg đã đưa ra phát kiến vĩ đại của mình, và, qua thời gian, xã hội mở cửa.
Con người bắt đầu học về mọi thứ, và khi họ làm vậy, các định chế của xã hội phong kiến dần bị nhốt, hoặc bị đống băng, hoặc sụp đổ.
Điều đó không có nghĩa nhà thờ chịu trách nhiệm về thuốc thang khi con người có tri thức.
Vì vậy chúng ta thấy được đạo Tin lành Cải Cách.
Martin Luther gọi việc in báo là "Hành động ân sủng lớn nhất của Chúa"
Sự thành lập của một công ty, khoa học, trường đại học, cuối cùng là cuộc Cách mạng công nghiệp, và tất cả đều tốt.
Nhưng nó có cái giá phải trả.
Và bây giờ, một lần nữa, thiên thần công nghệ đã ra khỏi bình, nhưng lần này thì khác.
Việc in báo cho chúng ta tiếp cận với chữ viết.
Internet cho phép mỗi chúng ta trở thành một nhà sản xuất.
Việc in báo cho phép chúng ta lưu giữ tri thức.
Internet cho phép chúng ta tiếp cận, không chỉ là với thông tin và tri thức, mà còn sự thông thái chứa trong hộp sọ của người khác trên nền tảng toàn cầu.
Đối với tôi, đây không phải kỉ nguyên thông tin, nó là kỉ nguyên của sự thông thái có mạng lưới.
Nó là kỉ nguyên của sự đầy hứa hẹn, kỉ nguyên của sự hợp tác, nơi mà những rào cản từ các tổ chức của chúng ta đang thay đổi, của sự minh bạch, nơi mà ánh sáng đang khử trùng nền văn minh, kỉ nguyên của sự chia sẻ và thấu hiểu sức mạnh mới từ cộng đồng, và nó là kỉ nguyên của sự trao quyền và của tự do.
Bây giờ, điều tôi muốn làm là, để kết thúc, để chia sẻ với bạn một vài nghiên cứu mà tôi đang thực hiện.
Tôi đã cố gắng nghiên cứu tất cả các dạng tổ chức để hiểu tương lai có thể trông như thế nào, nhưng tôi gần đây đang nghiên cứu tự nhiên .
Bạn biết đấy, ong đến theo đàn và cá đến theo đàn.
Chim sáo đậu, ở vùng quanh Edinburgh, trong các đồng hoang của Anh Quốc, đến vơi một cái gọi là tiếng rầm rì, và tiếng rầm rì nhằm chỉ với tiếng vỗ cánh của những con chim, và sau suốt một ngày những con chim sáo đậu ra khỏi bán kinh hơn 20 dặm với kiểu làm như chim sáo
Và vào buổi tối chúng họp lại với nhau và chúng tạo nên một trong những điều hoành tráng nhất trong tự nhiên, và nó được gọi là tiếng rầm rì.
Và các nhà khoa học nghiên cứu về điều này đã nói họ chưa bao giờ thấy một tai nạn nào.
Bây giờ, hoạt động này có một chức năng.
Nó bảo vệ những con chim.
Bạn có thể thấy ngay ở đây, có một kẻ săn mồi đang bị truy đuổi bởi sức mạnh tập hợp của những con chim, và rõ ràng đây là một điều đáng sợ nếu bạn là một kẻ săn chim sáo.
Và có sự lãnh đạo, nhưng không có ai là người lãnh đạo.
Bây giờ, liệu nó có phải là một sự trùng hợp kỳ lạ hoặc chúng ta có thể thực sự học được gì từ chuyện này?
À, tiếng rì rầm có chức năng ghi lại rất nhiều các nguyên tắc, và cơ bản là các nguyên tắc mà tôi đã mô tả cho các bạn ngày hôm nay.
Đây là sự hợp tác to lớn.
Đó là tính mở, sự chia sẻ, tất cả các thông tin, không chỉ về địa điểm và quỹ đạo và sự nguy hiểm và vân cân, mà còn về nguồn lương thực.
Và có ý nghĩa thực sự về sự liên phụ thuộc rằng những con chim độc lập sẽ phần nào hiểu rằng những lợi ích của chúng là nằm trong lợi ích tập thể.
Có lẽ giống như chúng ta nên hiểu rằng kinh doanh không thể thành công trong một thế giới đang sụp đổ.
Chà, tôi nhìn vào điều này, và tôi có rất nhiều hy vọng.
Nghĩ về những đứa trẻ ngày nay ở Mùa Xuân Ả Rập, và bạn thấy điều gì đó giống điều này đang diễn ra.
Và tưởng tượng xem, chỉ cần cân nhắn ý tưởng này, giá bạn làm: Giá như chúng ta có thể liên kết chính chúng ta trong thế giới này qua một mạng lưới bao la của không khí và kính?
Chúng ta có thể đi xa hơn là chỉ chia sẻ thông tin và kiến thức không?
Chúng ta có thể bắt đầu chia sẻ trí thông minh không?
Chúng ta có thể tạo ra loại trí thông minh tập thể thứ mà nó đi xa hơn một cá nhân, hoặc một nhóm hoặc một đội để tạo ra, có thể, một sự ý thức trên nền tảng toàn cầu không?
À, nếu chúng ta có thể làm điều này, chúng ta có thể giải quyết một số vấn đề lớn trên thế giới.
Và tôi nhìn vào điều này, và, tôi không biết, tôi có rất nhiều hy vọng mà có thể thế giới này nhỏ hơn, mang tính mạng lưới, mở mà con cái chúng ta có thể thừa kế một thế giới tốt hơn, và rằng kỉ nguyên mới của trí thông minh mạng lưới có thể là kỉ nguyên để thỏa mãn kỳ vọng và cho mối nguy hiểm không trở lại.
Hãy làm điều này. Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi là một người phụ nữ mắc chứng tâm thần phân liệt mãn tính.
Tôi đã phải dành một thời gian dài cho việc điều trị trong bệnh viện tâm thần.
Tôi có lẽ đã kết thúc việc mất phần lớn thời gian của cuộc đời trong buồng bệnh phía sau của một bệnh viện, nhưng đó không phải là cách mà cuộc đời tôi rẽ sang một hướng khác.
Thực tế, tôi đã có thể sống cách biệt với những bệnh viện đó trong suốt gần ba thập kỉ, và đây có lẽ là thành công đáng tự hào nhất của tôi.
Nhưng điều đó không có nghĩa là tôi đã hoàn toàn thoát khỏi những rắc rối về triệu chứng tâm thần.
Sau khi tôi tốt nghiệp Viện Luật học Yale và có được việc làm trong ngành luật đầu tiên, chuyên gia New Haven của tôi, tiến sĩ White đã thông báo với tôi rằng ông ấy sẽ đóng cửa văn phòng luật vào ba tháng tới, nhiều năm trước khi tôi có ý định rời khỏi New Haven.
Ông White đã giúp đỡ tôi rất nhiều, và suy nghĩ về sự rời bỏ của ông ấy đã khiến tôi rất buồn.
Người bạn thân nhất của tôi Steve, cảm thấy rằng có gì đó không ổn một cách khủng khiếp ở đây, đã bay tới New Haven để ở bên cạnh tôi trong thời khắc đó.
Giờ tôi xin phép được trích dẫn một vài ghi chép của mình: "Tôi mở cửa bước vào căn hộ của mình.
Steve sau đó đã nói với tôi rằng, trong tất cả những lần nhìn thấy tôi trong trạng thái bất ổn thần kinh, không gì có thể khiến anh ấy sẵn sàng cho những gì được chứng kiến ngày hôm đó.
Trong khoảng thời gian một tuần hay hơn sau đó tôi đã ăn rất ít.
Tôi đã suy sụp. Tôi đi bộ như thể đôi chân tôi đã hóa thành gỗ.
Khuôn mặt trông giống và có cảm giác như một chiếc mặt nạ.
Tôi đã kéo tất cả rèm cửa trong căn hộ của mình lại, do vậy ngay cả khi đang giữa ban ngày thì căn hộ của tôi cũng ngập chìm trong bóng tối.
Không khí có mùi khó chịu, căn phòng như đang đảo lộn.
Steve, một luật sư và cũng là một nhà tâm lý học, đã từng điều trị cho rất nhiều bệnh nhân mắc phải triệu chứng rối loạn tâm thần, và cho đến tận bây giờ anh ấy vẫn nói rằng tình trạng của tôi tồi tệ giống như một vài trường hợp anh ta đã gặp trước đó.
"Chào", tôi nói, và sau đó quay trở lại chiếc ghế bành, nơi mà ở đó tôi đã ngồi yên lặng trong một vài khoảnh khắc.
'Cảm ơn anh đã đến, Steve.
Thế giới, từ ngữ, thanh âm vỡ vụn.
Hãy yêu cầu những chiếc đồng hồ kia ngừng lại.
Thời gian. Đã đến lúc.' 'White sẽ rời đi,' Steve đã nói một cách buồn rầu.
'Tôi như đang bị đẩy xuống nấm mồ. Tình cảnh hiện tại đang rất nghiêm trọng,' tôi rên rỉ.
'Trọng lực đang kéo tôi xuống.
Tôi thấy sợ. Hãy bảo chúng đi đi.'" Là một người phụ nữ trẻ, tôi đã từng ở trong một bệnh viện tâm thần vào ba lần khác nhau trong những khoảng thời gian dài đằng đẵng.
Các bác sĩ chẩn đoán tôi mắc chứng tâm thần phân liệt mãn tính, và đưa ra tiên đoán (căn bệnh của tôi) "nghiêm trọng".
Đó là, tốt hơn hết, tôi nên sống bình thường và hết sức thận trọng, và làm những công việc dành cho lao động phổ thông.
Thật may mắn, tôi thực tế đã không sống theo tiên đoán khủng khiếp đó.
Thay vào đó, tôi đã là một giáo sư Luật học, Tâm lý học và Bệnh học tâm thần tại Viện Luật học trường đại học Nam California, Tôi có rất nhiều những người bạn thân và một người chồng mà tôi rất mực yêu thương, Will, người mà đang ở đây với chúng ta ngày hôm nay.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn.
Anh ấy thực sự là điểm sáng trong buổi nói chuyện của tôi.
Tôi rất muốn được chia sẻ với bạn về cách mà mọi việc đã diễn ra, và đồng thời mô tả những trải nghiệm của bản thân khi còn là một bệnh nhân tâm thần.
Tôi cũng xin phép được nói thêm rằng đó là những trải nghiệm của riêng cá nhân tôi, bởi lẽ mọi người có thể gặp phải vấn đề này theo những cách riêng không giống nhau.
Hãy bắt đầu với những lý giải về chứng tâm thần phân liệt.
Tâm thần phân liệt là một bệnh lý của não bộ.
Triệu chứng của nó là chứng loạn tâm thần, hoặc là hoang tưởng.
Nhận thức sai lầm về bản thân hay có cảm giác nhìn hoặc nghe thấy thứ gì đó mặc dù nó không tồn tại đều là những dấu hiệu điển hình của căn bệnh này.
Hiện tượng hoang tưởng là những niềm tin sai lầm cố hữu mà không hề có căn cứ, còn hiện tượng ảo giác là những trải nghiệm khi mà những cảm nhận bằng giác quan không còn chính xác.
Ví dụ, khi tôi là một người mắc chứng rối loạn tâm thần, tôi thường có ảo tưởng rằng tôi đã từng giết hàng trăm ngàn người (chỉ) với ý nghĩ của tôi.
Tôi thỉnh thoảng cũng cho rằng những vụ nổ hạt nhân sẽ sắp phát nổ trong bộ não của tôi.
Thi thoảng, tôi cũng có những ảo giác, giống như một lần tôi nhìn xung quanh và nhình thấy một người đàn ông với một con dao giơ lên.
Sự tưởng tượng đó giống như một cơn ác mộng trong khi bạn còn đang thức.
Thường thường, tiếng nói và suy nghĩ sẽ trở nên hỗn loạn tới mức không còn có thể diễn tả được cảm xúc, ý nghĩ nữa.
Sự liên kết không chặt chẽ sẽ ảnh hưởng đến việc sắp xếp các từ ngữ mà nghe có vẻ giống nhau nhưng thật ra không hề logic, và nếu những từ ngữ này hỗn loạn đến một mức nào đó, sẽ được gọi là "tình trạng rối loạn ngôn ngữ".
Trái ngược với suy nghĩ của nhiều người, chứng tâm thần phân liệt không giống như rối loạn đa nhân cách hay chứng tâm thần phân lập.
Tâm trí của người mắc chứng tâm thần phân liệt không hề bị phân tán, nhưng nó luôn trong trạng thái rất dễ bị kích động.
Chắc hẳn trong số chúng ta ai cũng đã từng một lần nhìn thấy những người lang thang trên phố, ăn mặc rách rưới, có lẽ thiếu ăn, đứng bên ngoài một tòa nhà văn phòng tự than thở với chính mình hoặc hét lên.
Người này chắc chắn mắc phải một trong số những dạng của chứng tâm thần phân liệt.
Nhưng chứng tâm thần phân liệt xuất hiện ở một phạm vi rộng các đối tượng có địa vị kinh tế xã hội khác nhau, và cũng đã có những người mắc phải chứng bệnh này là những người làm việc chuyên nghiệp toàn thời gian đang giữ những trọng trách quan trọng trong công việc đảm nhận.
Một vài năm trước đây, tôi đã quyết định sẽ ghi chép lại những trải nghiệm của mình và cả chuyến đi cá nhân của tôi nữa, và tôi muốn chia sẻ một vài trong số những câu chuyện đó với bạn ngày hôm nay để chúng ta có thể có được cái nhìn từ bên trong.
Và phần tiếp theo của câu chuyện xảy ra vào tuần thứ bảy của kì đầu tiên trong năm thứ nhất của tôi tại Viện Luật học Yale.
Trích từ những ghi chép của tôi: "Hai người bạn cùng lớp, Rebel, Val và tôi đã có một cuộc hẹn gặp ở thư viện của trường luật vào tối thứ sáu để làm bài tập ghi nhớ cùng nhau.
Nhưng chúng tôi đã không đi quá xa trước khi tôi nói chuyện theo cách thật ngớ ngẩn.
'Những bản ghi nhớ là các cuộc thanh tra,' tôi khẳng định với họ.
'Chúng đưa ra những quan điểm rất rõ ràng. Quan điểm đó ở trong đầu bạn.
Pat từng nói như vậy. Bạn đã từng giết ai đó chưa?' Rebel và Val đã nhìn tôi như thể họ hoặc tôi vừa bị dội một gáo nước lạnh vào mặt
'Bạn đang nói gì thế, Elyn?' 'Oh, bạn biết đấy, những điều rất bình thường thôi mà. Cho dù có là gì đi chăng nữa, kể cả thiên đường và địa ngục. Hãy ra ngoài và trèo lên mái nhà.
Nó là một bề mặt phẳng. Nơi đó rất an toàn' Rebel và Val đã đi theo và họ cũng thắc mắc rằng điều gì đang xảy đến với tôi.
'Đó mới chính là con người thật của tôi,' tôi thông báo, vẫy tay trên đầu.
Và sau đó, vào đêm muộn ngày thứ sáu, trên mái nhà của Học viện Luật học Yale, tôi bắt đầu hát, hoặc ít nhất là đã làm náo động xung quanh.
'Hãy đến với những bụi cây Florida đầy nắng.
Bạn có muốn nhảy không?' 'Bạn có sử dụng ma túy không vậy?' một người hỏi. 'Bạn đang phê thuốc phải không?' 'Phê thuốc? Tôi ư? Không thể nào, không phải ma túy.
Hãy đến với những bụi cây Florida đầy nắng, nơi mà có những cây chanh, nơi mà họ tạo ra những con quái vật.' 'Bạn đang làm tôi thấy sợ đấy,' một trong số họ đã nói như vậy, và Rebel và Val đã quay đầu trở lại thư viện.
Tôi đã nhún vai và đi theo.
Trong thâm tâm, tôi đã tự hỏi không biết những người bạn cùng lớp liệu họ có những trải nghiệm tương tự về việc rối loạn ngôn ngữ giống như trường hợp của tôi hay không.
'Tôi nghĩ có ai đó đã ngấm ngầm tạo ra những bản sao của những chiếc hộp,' Tôi nói.
'Chúng ta phải rình để bắt được chúng.
Tôi không hề tin tưởng vào những khớp xương, nhưng chúng khiến cho các bộ phận trên cơ thể liên kết chặt chẽ lại với nhau. Đó là một ví dụ về sự liên kết ngôn ngữ không chặt chẽ. "Sau cùng tôi trở về phòng kí túc, và tại đây, một lần nữa, tôi đã không thể tự trấn tĩnh bản thân.
Trong đầu tôi tràn ngập những tiếng động, rất nhiều những cây cam, những ghi nhớ ngành luật mà tôi không thể hoàn thành và cả những kẻ giết người hàng loạt mà tôi biết là mình sẽ phải chịu trách nhiệm (bào chữa cho họ).
Ngồi trên giường, tôi lăn qua lăn lại, rên rỉ trong nỗi sợ hãi mà sự chịu đựng đến tột cùng."
Sự việc nghiêm trọng này đã dẫn đến những tháng ngày trong đợt điều trị đầu tiên của tôi tại nước Mỹ.
Tôi đã có hai đợt điều trị ở Anh trước đó .
Tiếp tục với những gì mà tôi đã ghi chép: "Sáng hôm sau tôi tới văn phòng giáo sư để hỏi xin được gia hạn cho bài tập của mình, và tôi đã bắt đầu nói những câu ai khó hiểu giống như trong đêm trước đó, và giáo sư ngay lập tức đã đưa tôi đến phòng cấp cứu.
Một lần nữa ở đây, những người mà tôi sẽ gọi là 'Bác sĩ' cùng với những tên đồng bọn đáng sợ đã bất ngờ túm lấy tôi, nhấc bổng tôi lên, rồi ném xuống một chiếc giường kim loại với một sức mạnh đủ để khiến cho tôi cảm thấy choáng váng.
Sau đó họ buộc chặt chân và tay tôi vào chiếc giường kim loại đó bằng một chiếc đai bằng da rất dày.
Một âm thanh phát ra từ miệng tôi mà tôi chưa từng được nghe trước đó: nửa rên rỉ, nửa la hét, vô nhân đạo, bạo lực thuần túy.
Sau đó, âm thanh này lại tiếp tục được lặp lại, bị ép ra từ đâu đó sâu trong bụng tôi và như đang cứa vào cổ họng đau rát, nóng đỏ."
Tất cả những điều xảy ra không mong muốn đó đã khiến tôi phải tham gia đợt điều trị bắt buộc.
Một trong số những lý do mà bác sĩ đưa ra cho đợt điều trị không hề tự nguyện này là do tôi đã "gần như bị tàn tật."
Để củng cố cho quan điểm đó, họ đã viết vào biểu đồ của tôi rằng tôi không còn có đủ khả năng để có thể hoàn thành bài tập tại Viện Luật học Yale.
Tôi tự hỏi rằng điều đó có ý nghĩa gì đối với phần đông còn lại của New Heaven.
(Cười lớn) Trong năm tiếp theo, tôi đã mất 5 tháng trong một bệnh viện tâm thần.
Tại thời điểm đó, tôi mất đến 20 tiếng cho sự khống chế bằng những máy móc, hai cánh tay tôi bị giữ chặt, cả chân cũng thế, chúng bị buộc lại bằng một cái lưới siết chặt quanh ngực.
Tôi chưa bao giờ dùng vũ lực với bất kì ai.
Tôi chưa bao giờ làm hại ai cả. Tôi cũng chưa từng gây ra bất cứ sự đe dọa nào.
Nếu bạn chưa bao giờ tự mình trải qua cảm giác bị khống chế, bạn sẽ có thể có một cái nhìn thiện cảm về cái trải nghiệm tưởng chừng như vô hại ấy.
Sự thật là nó không hề tốt đẹp chút nào.
Mỗi tuần ở Hoa Kì, ước tính có từ 1 đến 3 người chết bởi sự kìm kẹp, ức chế.
Họ siết cổ, họ nôn mửa, họ nghẹt thở, họ đau tim.
Thật không rõ ràng giữa liệu việc sử dụng máy móc để khống chế bệnh nhân tâm thần thực sự có thể cứu sống con người hay thực tế là làm mất đi cuộc sống của họ.
Trong khi đang chuẩn bị để viết bài khảo cứu của mình cho tạp chí luật Yale về sự khống chế bệnh nhân tâm thần bằng máy móc, tôi đã tham khảo ý kiến một giáo sư luật nổi tiếng, đồng thời là một nhà tâm thần học, và cho rằng chắc chắn giáo sư sẽ đồng ý với quan điểm của tôi rằng những sự khống chế để điều trị như vậy thật hèn hạ, đau đớn và đáng sợ.
Ông nhìn tôi với vẻ thấu hiểu, và nói "Elyn, bạn thực sự không hiểu: Những người này đều mắc phải những vấn đề về thần kinh.
Họ khác tôi và bạn.
Họ sẽ không cảm nhận sự khống chế theo cách giống như chúng ta."
Tôi đã không có đủ động lực để nói với ông vào lúc đó rằng, không, họ và chúng ta không hề có sự khác biệt nào cả.
Họ không hề cảm thấy thoải mái khi bị trói vào một chiếc giường và phải chịu đựng những nỗi đau đớn trong hàng giờ đồng hồ hơn ông ấy chút nào.
Thực tế là, cho đến nay, tôi chắc rằng một vài người vẫn giữ quan điểm đó, rằng sự ức chế sẽ giúp cho bệnh nhân tâm thần cảm thấy an toàn hơn.
Nhưng tôi chưa từng gặp một bệnh nhân tâm thần nào đồng ý với quan điểm này.
Hôm nay, tôi muốn nói rằng tôi là một nhà nghiên cứu tâm thần học chuyên nghiệp nhưng rất phản đối việc sử dụng bạo lực (trong điều trị).
Tôi không nghĩ bạo lực là phương pháp trị liệu hiệu quả, và tôi cho rằng việc sử dụng nó là một điều vô cùng tồi tệ đối với những người mang trong mình căn bệnh hiểm nghèo.
Sau đó, tôi đã tới Los Angeles để giảng dạy tại Viện Luật đại học Nam California.
Tôi đã kháng cự lại việc điều trị bằng thuốc trong một thời gian dài và cũng đã nỗ lực rất rất nhiều để có thể từ bỏ nó.
Tôi cảm thấy rằng nếu có thể không sử dụng thuốc, tôi sẽ chứng tỏ được rằng, sau tất cả mọi chuyện, tôi không hề bị tổn thương về thần kinh, đó thực sự là một sai lầm khủng khiếp.
Phương châm của tôi là càng sử dụng thuốc ít hơn, khiếm khuyết gây ra sẽ càng ít hơn.
Chuyên gia Los Angeles của tôi, tiến sĩ Kaplan, đã khuyến khích chỉ cần tiếp tục điều trị bằng thuốc và tôi sẽ dần thích nghi với cuộc sống này, nhưng tôi vẫn quyết định rằng tôi muốn làm một điều gì đó vào năm cuối đại học, nỗ lực để có thể từ bỏ được nó.
Tríc từ đoạn ghi chép: "Tôi bắt đầu giảm thiểu việc sử dụng thuốc, và trong một thời gian ngắn tôi đã bắt đầu cảm nhận được những ảnh hưởng (của việc làm này.)
Sau khi trở về từ một chuyến đi ngắn tới Oxford, tôi đã tới thẳng văn phòng của Kaplan, đi thẳng tới góc phòng, cúi người, che mặt, và bắt đầu lắc lư.
Tôi cảm thấy xung quanh mình như có những con quỷ tay cầm dao găm.
Chúng sẽ chém tôi thành hàng trăm hàng nghìn mảnh nhỏ hoặc là bắt tôi phải nuốt những cục than nóng đỏ.
Kaplan sau đó đã miêu tả tôi giống như là đang 'lăn lộn trong cơn đau đớn đến tột cùng'. Mặc dù ngay cả khi ở trong tình trạng đó, điều mà ông ta miêu tả lại một cách chính xác là người bệnh tâm thần với những hành động mạnh trong trạng thái vô ý thức, Tôi từ chối việc uống nhiều thuốc hơn.
Nhiệm vụ đặt ra đã chưa được hoàn thành.
Ngay sau cuộc hẹn với Kaplan, tôi đã tới gặp Tiến sĩ Marder, một chuyên gia về chứng tâm thần phân liệt người mà đã theo sát tôi để theo dõi những phản ứng phụ trong quá trình sử dụng thuốc.
Ông đã không còn ấn tượng rằng tôi căn bệnh tâm thần của tôi chỉ ở mức độ nhẹ.
Một lần trong văn phòng của ông ấy, tôi ngồi trên chiếc ghế chờ, chân vắt chéo lại, và bắt đầu lẩm bẩm.
'Những vụ nổ trong đầu và người ta đang cố gắng giết chúng.
Nếu tôi phá hủy hoàn toàn văn phòng của ông, điều đó sẽ không vấn đề gì chứ?' 'Bạn nên rời đi nếu bạn nghĩ là mình có thể sẽ làm điều đó,' Marder nói.
'Được thôi. Rất nhỏ. Lửa đang cháy âm ỉ. Nói với họ đừng giết tôi.
Nói với họ đừng giết tôi. Tôi đã làm gì sai chứ?
Hàng trăm ngàn người với những suy nghĩ như vậy, ngăn lại.' ' Elyn, bạn có cảm thấy như bạn đang gây nguy hiểm cho chính mình hoặc người khác không?
Tôi nghĩ là bạn nên ở trong bệnh viện.
Tôi có thể khiến bạn phải thừa nhận điều đó ngay lập tức, và tất cả có thể là rất rời rạc.' 'Ha, ha, ha.
Ô vừa nói là tôi nên ở trong bệnh viện?
Bệnh viện thật tồi tệ, chúng điên khùng, chúng buồn tẻ.
Chúng ta nên tránh xa nó. Tôi là Chúa, hoặc đã từng là như vậy.'" Tại thời điểm đó trong ghi chép, chỗ mà tôi đã nói "Tôi là Chúa, hoặc đã từng là như vậy," chồng của tôi đã viết chú thích bên lề.
Anh nói, "Bạn đã từ bỏ hay bị buộc phải làm như vậy?"
(Cười lớn) "' Tôi tạo ra sự sống và cũng mang nó đi.
Xin hãy tha thứ, vì tôi không thể nhận thức được những việc mình làm khi đó.' Cuối cùng, tôi đã hoàn toàn thất bại trước mặt bạn bè, và tất cả đã thuyết phục tôi sử dụng nhiều hơn thuốc đặc trị.
Tôi đã không còn có thể chối cãi sự thật thêm được nữa, và tôi cũng không thể thay đổi nó.
Các bức tường giữ tôi, Elyn, giáo sư Saks, tách biệt với người phụ nữ điên nhập viện hàng năm trước, nằm giữa những thứ đã vỡ vụn, trong đống đổ nát."
Tất cả mọi thứ về căn bệnh này rằng tôi không nên ở đây, nhưng tôi đã ở lại. Và tôi đã làm như vậy, tôi nghĩ rằng, vì ba lý do: Đầu tiên, tôi đã có được sự điều trị phù hợp tuyệt vời.
Bốn đến năm ngày một tuần cho mỗi đợt tâm lý trị liệu trong hàng chục năm và hiện vẫn đang được tiếp tục, và những nghiên cứu về thuốc trị bệnh tâm thần tuyệt vời.
Thứ hai, tôi có những người thân trong gia đình và những người bạn hiểu tôi và cũng hiểu rõ căn bệnh của tôi.
Những mối quan hệ này mang đến cho cuộc sống của tôi một ý nghĩa và sự sâu sắc, và họ cũng đã giúp tôi định hướng được cuộc đời của mình trong cuộc chiến chống lại bệnh tật.
Thứ ba, nơi làm việc của tôi là một nơi mà ở đó tôi nhận được những sự cảm thông sâu sắc đó là Viện Luật trường đại học Nam California.
Đây là nơi không chỉ chứa đựng những nhu cầu của tôi mà hơn thế nữa còn là nơi nuôi dưỡng chúng.
Nó cũng là một nơi rất khuyến khích sự phát triển tư duy, và chiếm hữu toàn bộ tâm trí của tôi bằng vấn đề phức tạp đó là sự bảo vệ tốt nhất, mạnh mẽ nhất và đáng tin cậy nhất của tôi trong cuộc chiến chống lại bệnh tật.
Mặc dù với tất cả những điều đó - sự điều trị tuyệt vời, những người thân gia đình bạn bè, bạn bè, môi trường làm việc hỗ trợ- thì tôi vẫn không hề tiết lộ về bệnh tình của mình rộng rãi cho đến khi vào giai đoạn gần như đã khá muộn, vì đó do sự kỳ thị đối với bệnh tâm thần quá mạnh đến tôi đã không thể cảm thấy có thể được an toàn ngay cả đối với những người thân.
Nếu bạn không nghe thấy gì trong buổi nói chuyện ngày hôm nay thì xin hãy nhớ rằng: Không hề có người tâm thần phân liệt.
Chỉ có những con người không may mắc phải chứng bệnh này, và những người đó có thể là vợ hoặc chồng của bạn, có thể là con cái bạn, họ có thể là hàng xóm, là bạn bè hay đồng nghiệp của bạn.
Vì vậy cho nên hãy để tôi được chia sẻ những suy nghĩ cuối cùng của mình.
Chúng ta cần đầu tư nhiều nguồn lực hơn cho công cuộc nghiên cứu và chữa trị về bệnh thần kinh.
Chúng ta càng hiểu rõ về những căn bệnh này bao nhiêu, thì những phác đồ điều trị sẽ càng hiệu quả bấy nhiêu, và sự chữa trị càng hiệu quả, chúng ta sẽ càng đưa ra được nhiều sự chăm sóc sức khỏe cộng đồng tốt hơn và aẽ không còn phải sử dụng bạo lực.
Ngoài ra, cũng cần phải ngăn chặn sự kì thị đối với những bệnh lý thần kinh.
Đó là một bi kịch quốc gia và các vụ bê bối mà nhà tù Los Angeles là trại tâm thần lớn nhất tại Mỹ.
Những nhà tù và trại tạm giam như vậy đầy ắp những phạm nhân người mà đã từng trải qua một vài căn bệnh về thần kinh, và cũng rất nhiều trong số họ đã ở đó chỉ vì họ không bao giờ có thể nhận được sự điều trị phù hợp.
Tôi đã có thể tìm lại chính mình một cách dễ dàng ở đây hoặc trên đường phố.
Và một lời nhắn gửi tới ngành công nghiệp giải trí và cả giới truyền thông: Về tổng thể, bạn đã thực hiện một công việc tuyệt vời chống kỳ thị và phán đoán nhìn nhận về tất cả.
Làm ơn, hãy tiếp tục cho chúng tôi thấy các nhân vật trong các bộ phim của bạn, những vở kịch, bài viết chuyên đề của bạn, những người đã từng phải đối chọi với căn bệnh tâm thần hay những vấn đề thần kinh khác.
Miêu tả họ với sự cảm thông, và hình dung họ bằng tất cả sự phong phú và sâu sắc trong trải nghiệm như là con người chứ không đơn thuần chỉ là những chẩn đoán bệnh tật.
Gần đây, một người bạn của tôi đã đặt ra một câu hỏi: Nếu có một viên thuốc mà tôi có thể sử dụng mà ngay lập tức sẽ chữa khỏi bệnh cho tôi, liệu tôi có uống nó không?
Nhà thơ Rainer Maria Rilke đã được điều trị bằng phương pháp phân tích tâm lý.
Nhưng ông đã từ chối, và nói, "không đừng mang những con quỷ của tôi đi, bởi vì những thiên thần cũng có thể theo đó mà biến mất."
Chứng rối loạn tâm thần của tôi, mặt khác, là một cơn ác mộng khi đang còn thức mà ở đó những con quỷ của tôi thật đáng sợ đến nỗi mà tất cả các thiên thần của tôi đã phải chạy trốn đi mất.
Vì vậy tôi sẽ uống viên thuốc kia?
Ngay lập tức. Điều đó nói rằng, tôi không muốn được cho là đã hối tiếc cuộc sống tôi có thể có nếu tôi không bị bệnh tâm thần, cũng không phải tôi đang yêu cầu sự đồng cảm của bất cứ một ai khác.
Điều mà tôi mong muốn nhất chính là tình đồng loại tất cả chúng ta chia sẻ với nhau nó quan trọng hơn căn bệnh rất nhiều mặc dù không phải ai trong chúng ta cũng mắc phải căn bệnh đó.
Điều mà trong số chúng ta những người đã từng trải qua bệnh lý tâm thần mong muốn là tất cả những gì mọi người muốn: theo như Sigmund Freud, "làm việc và yêu thương."
Cảm ơn bạn. (Vỗ tay) (Vỗ tay) Cảm ơn bạn. Cảm ơn bạn. Bạn thật tuyệt. (Vỗ tay) Cảm ơn bạn. (Vỗ tay)
Hiện tượng rất ngắn bạn đang thấy ở đây được gọi là đệm lượng tử và khoá lượng tử.
Và vật đang bay ở đây được gọi là chất siêu dẫn.
Hiện tượng siêu dẫn là một trạng thái lượng tử của vật chất và nó chỉ xảy ra khi nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ tới hạn.
Hiện tượng này không có gì mới mẻ; được phát hiện 100 năm trước.
Tuy nhiên, mãi đến gần đây, nhờ vào một vài tiến bộ trong công nghệ, chúng tôi mới có thể biểu diễn cho bạn xem thế nào là đệm lượng tử và khoá lượng tử.
Chất siêu dẫn được xác định bởi hai đặc tính.
Một là điện trở bằng không, và hai là từ trường bị đẩy ra khỏi chất siêu dẫn.
Nghe có vẻ phức tạp quá, đúng không?
Nhưng điện trở là gì?
Điện là dòng dịch chuyển electron bên trong vật chất.
Và electron, khi dịch chuyển, va chạm với các nguyên tử, làm thất thoát năng lượng,
năng lượng mất mát tỏa ra dưới dạng nhiệt năng
và các bạn đều biết hiệu ứng này. Tuy nhiên, bên trong chất siêu dẫn không có va chạm, do đó, không có sự mất mát năng lượng.
Nó khá độc đáo. Nghĩ thử xem.
Trong vật lý cổ điển, luôn có ma sát và mất mát năng lượng.
Ở đây hoàn toàn không có những điều đó, vì nó là hiệu ứng lượng tử.
Nhưng đó chưa phải tất cả, vì chất siêu dẫn không thích từ trường,
nên nó sẽ cố đẩy từ trường ra khỏi nó, và nó xảy ra được là nhờ các dòng mặt (siêu dòng).
Sự kết hợp của cả hai hiệu ứng -- sự đẩy từ trường ra bên ngoài và điện trở bằng không -- chính là thứ tạo thành chất siêu dẫn.
Nhưng thực tế, không phải lúc nào nó xảy ra chính xác như vậy như ta biết, đôi khi, một số đường sức từ còn sót lại bên trong chất siêu dẫn.
Ở điều kiện xác định, như ta có ở đây, những đường sức từ này có thể bị giam trong chất siêu dẫn.
Và những đường sức từ bên trong chất siêu dẫn, tồn tại dưới dạng lượng tử (hạt).
Tại sao? Vì nó là hiện tượng lượng tử, vật lý lượng tử.
Và thực tế, nó hoạt động như các hạt trong vật lí lượng tử.
Trong đoạn phim này, bạn có thể thấy chúng di chuyển như những hạt riêng lẻ.
Đây là những đường sức từ, không phải là các hạt, nhưng nó hoạt động như các hạt.
Đây là lý do ta gọi hiệu ứng này là đệm lượng tử và khoá lượng tử.
Nhưng điều gì xảy ra với chất siêu dẫn khi ta đặt nó vào một từ trường?
Đầu tiên, vài đường sức từ sót lại bên trong chất siêu dẫn, nhưng chất siêu dẫn không muốn chúng di chuyển lung tung, vì chuyển động của chúng gây mất mát năng lượng, làm phá vỡ trạng thái siêu dẫn.
Nên chất siêu dẫn khoá các đường sức từ được gọi là fluxon này lại, và giữa chúng ở yên một chỗ.
Làm như thế, nó tự cố định chính nó.
Vì sao? Vì bất kì chuyển động nào của chất siêu dẫn sẽ làm thay đổi vị trí và cách sắp xếp bên trong nó.
Nhờ vậy ta có hiện tượng khoá lượng tử. Để tôi chỉ cho bạn thấy cách hoạt động nó.
Ở đây, tôi có một chất siêu dẫn, đã được bọc lại để giữ lạnh.
Khi tôi đặt nó lên trên một nam châm thường, nó được giữ cố định giữa không trung.
(Vỗ tay) Không chỉ có sự nâng lên, không chỉ là lực đẩy.
Tôi có thể tái phân bố các fluxon, và nó sẽ bị khóa theo một cách khác.
Như thế này, hoặc đẩy nó sang trái hay sang phải một chút.
Đây là khoá lượng tử -- khoá thật sự chất siêu dẫn theo cả ba chiều.
Dĩ nhiên, tôi có thể lật ngược lại, và nó vẫn bị khoá như vậy.
Giờ ta hiểu sự nâng lên này thực chất là sự khoá. Phải, ta hiểu điều đó.
Bạn sẽ không ngạc nhiên khi nghe tôi lấy nam châm tròn này, từ trường bên trong nam châm là từ trường đều, chất siêu dẫn có thể xoay tự do quanh trục nam châm.
Vì sao? Vì chừng nào nó còn xoay, chừng đó sự khoá chặt vẫn được duy trì.
Bạn thấy không? Tôi có thể điều chỉnh vị trí của nó, và làm nó xoay.
Ta có chuyển động không ma sát. Nó vẫn đang lơ lửng, đồng thời chuyển động tự do trên nam châm.
Vậy ta có khoá lượng tử và có thể nâng nó lơ lửng trên nam châm.
Nhưng có bao nhiêu fluxon, bao nhiêu đường sức từ trong một đĩa như thế này?
Đây là điều ta có thể tính được, và kết quả là rất nhiều.
Một trăm tỉ đường sức từ nằm trong chiếc đĩa ba inch (7.62cm) này.
Nhưng đó chưa phải là điều tuyệt vời nhất, vì còn một điều tôi vẫn chưa nói với bạn.
Và, phải, điều tuyệt vời là chất siêu dẫn bạn thấy ở đây chỉ dày nửa micrômét (0.5x10^(-6)mét). Nó vô cùng mỏng.
Và lớp màng mỏng này có khả năng nâng một vật có trọng lượng hơn 70.000 lần trọng lượng của nó.
Một hiệu ứng rất đặc biệt.
Rất mạnh. Tôi có thể thay nam châm tròn này thành bất kì loại đường ray nào tôi muốn.
Ví dụ, ở đây, tôi có thể tạo ra một đường ray tròn lớn.
Và khi tôi đặt đĩa siêu dẫn lên trên đường ray này, nó chuyển động tự do.
(Vỗ tay) Và, một lần nữa, đó chưa phải là tất cả. Tôi có thể điều chỉnh vị trí của nó như thế này, và xoay nó, và nó chuyển động tự do ở vị trí mới này.
Và tôi thậm chí có thể thử vài điều mới; cùng thử làm điều này lần đầu nhé.
Tôi có thể lấy cái đĩa này và đặt nó ở đây, và khi nó đang ở đây, chưa di chuyển, tôi sẽ cố xoay đường ray, và mong rằng nếu tôi làm đúng, nó vẫn được giữ tại đó.
(Vỗ tay) Bạn thấy đấy, nó là khoá lượng tử, không phải sự nâng lên.
Giờ khi tôi cho nó xoay thêm một chút nữa, để tôi cho bạn biết thêm một vài điều về chất siêu dẫn.
Bây giờ -- (Tiếng cười). Ta biết rằng có thể truyền tải dòng điện rất lớn bằng chất siêu dẫn. Và dùng chúng để tạo ra từ trường mạnh, cần trong máy chụp cộng hưởng từ, máy gia tốc hạt, vân vân.
Ta cũng có thể dùng chất siêu dẫn để lưu trữ năng lượng, vì không có sự thất thoát năng lượng ở đây.
Và ta cũng có thể sản xuất cáp siêu dẫn truyền tải lượng lớn điện năng giữa các trạm điện.
Thử tưởng tượng bạn có thể truyền tải điện năng của một trạm điện chỉ với một sợi cáp siêu dẫn.
Nhưng đâu mới là tương lai của đệm lượng tử và khoá lượng tử?
Tôi sẽ trả lời câu hỏi đơn giản này bằng cách đưa ra một ví dụ.
Hãy tưởng tượng bạn có một đĩa giống như cái đĩa trong tay tôi. có đường kính ba inch (7.62cm), nhưng có một điểm khác biệt.
Lớp màng siêu dẫn này, thay vì dày nửa micrômét (0.5x10^(-6) m). thì lại dày hai milimet, cũng khá mỏng.
Lớp màng siêu dẫn dày hai milimet này có thể nâng 1000 kilogram, bằng trọng lượng của một chiếc xe hơi nhỏ,
đang nằm trong tay tôi. Thật tuyệt vời. Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi học về tương lai của tội phạm và khủng bố và thẳng thắn mà nói, tôi cảm thấy sợ hãi.
Tôi sợ vào những điều tôi thấy.
Tôi chân thành muốn tin tưởng rằng khoa học công nghệ có thể đem lại cho chúng ta cái kỹ thuật không tưởng mà chúng ta đã từng được hứa hẹn, nhưng, như bạn thấy đấy, tôi đã dành cả sự nghiệp cho việc thực thi pháp luật, và điều đó đã tác động đến quan điểm của tôi về mọi thứ.
Tôi từng là sĩ quan cảnh sát, một điều tra viên nằm vùng, một nhà chiến lược về chống khủng bố, và tôi từng làm việc tại hơn 70 quốc gia trên khắp thế giới.
Tôi đã phải chứng kiến bạo lực và mảng tối xã hội nhiều hơn tôi nghĩ và điều đó đã ảnh hưởng đến quan điểm của tôi.
Công việc của tôi với những tên tội phạm và khủng bố thực sự có tính giáo dục cao.
Những việc ấy dạy tôi rất nhiều điều, và tôi muốn mình có thể chia sẻ một vài quan sát về chúng với các bạn.
Hôm nay tôi sẽ cho các bạn xem mặt trái của những công nghệ mà chúng ta hằng lấy làm ngạc nhiên, ,những thứ mà chúng ưa thích.
Khi nằm trong tay của công đồng TED, đây là những công cụ tuyệt vời sẽ mang đến sự thay đổi lớn cho thế giới của chúng ta, nhưng khi nằm trong tay của những kẻ đánh bom tự sát, viễn cảnh tương lai có thể khác đi.
Tôi bắt đầu quan sát công nghệ và làm thế nào mà tội phạm sử dụng nó khi tôi vẫn còn đương là một sĩ quan tuần tra trẻ.
Trong những ngày đó, những thứ này thực sự là đỉnh cao của công nghệ.
Mặc dù quý vị sẽ bật cười ngay, nhưng toàn bộ những kẻ môi giới ma túy và thành viên băng đảng mà tôi có đã có thời chạm trán đã có một trong số chúng rất lâu trước cả bất kỳ một sĩ quan cảnh sát nào mà tôi biết đã có.
Hai mươi năm sau, tội phạm vẫn còn sử dụng điện thoại di động, nhưng chúng cũng đã xây dựng những mạng lưới viễn thông của riêng chúng, giống như thế này, và đã được triển khai trên toàn 31 bang của Mexico bởi những kẻ buôn bán ma túy.
Chúng có cả một hệ thống viễn thông vô tuyến quốc gia đã được mã hóa.
Hãy suy nghĩ một chút về điều đó.
Suy nghĩ về sự tối tân được sử dụng.
Nghĩ về cơ sở hạ tầng dùng để xây dựng nó.
Và sau đó hãy suy nghĩ về điều này: Tại sao tôi không thể bắt được tín hiệu điện thoại tại San Francisco? (Cười) Làm sao mà điều này có thể xảy ra nhỉ? (Cười) Thật vô lý. (Vỗ tay) Chúng ta đã ngoan cố đánh giá thấp những gì mà những tên tội phạm và khủng bố có thể làm.
Công nghệ đã giúp cho thế giới chúng ta ngày càng cởi mở hơn, và phần lớn, thì điều đó thật tuyệt, những tất cả sự cởi mở đó có thể dẫn tới những hậu quả không ngờ đến.
Hãy suy xét về cuộc tấn công khủng năm tại Mumbai năm 2008.
Những người tiến hành cuộc tấn công đó đều được vũ trang với những khẩu AK-47, chất nổ và lựu đạn cầm tay.
Chúng đã ném những quả lựu đạn cầm tay này vào dân thường vô tội khi họ đang ngồi trong quán cà phê và đợi tàu hỏa đến để trở về nhà sau giờ làm.
Nhưng pháo hạng nặng chả phải là thứ gì mới mẻ trong các tổ chức khủng bố.
Súng và bom cũng chẳng là thứ mới mẻ gì.
Điều khác biệt ở lần này là cách các tên khủng bố tận dụng những công nghệ viễn thông thông tin hiện đại để xác định thêm nữa những nạn nhân và hành quyết họ.
Chúng được trang bị những chiếc điện thoại di động,
Chúng có cả BlackBerries.
Chúng đã xâm nhập vào hình ảnh vệ tinh.
Chúng có cả điện thoại vệ tinh, và chúng thậm chí có cả mắt kính nhìn trong đêm tối
Nhưng có lẽ sư tối tân nhất mà chúng có là đây.
Chúng ta đều đã nhìn thấy những hình ảnh những thế này trên tivi và trên báo. Đây là một trung tâm vận hành.
Và những tên khủng bố này đã xây dựng cho riêng mình trung tâm vận hành dọc biên giới ở Pakistan, nơi mà chúng đã dùng để giám sát BBC, al Jareeza, CNN và các đài phát thanh địa phương Ấn Độ.
Chúng cũng đã giám sát mạng Internet và truyền thông xã hội để sâu sát tiến trình những cuộc tấn công của chúng và số lượng người mà chúng đã giết.
Chúng đích thực đã làm tất cả điều này.
Sự tối tân của trung tâm vận hành của bọn khủng bố đã cho chúng cơ hội nhận thức tình hình không đồng nhất và áp dụng lợi thế về chiến thuật so với cảnh sát và chính phủ.
Chúng đã làm gì với thứ này?
Chúng sử dụng nó đến độ hoàn hảo.
Vào thời điểm trong cuộc vây hãm dài 60 tiếng, những tên khủng bố này đang đến từng phòng một cố tìm thêm những nạn nhân.
Và chúng xộc thẳng lên một phòng ở tầng trên cùng của khách sạn, đá sập cánh cửa và chúng tìm thấy một người đàn ông bên cạnh chiếc giường.
Và chúng nói với anh ta, "Mày là thằng nào, và mày đang làm gì ở đây?"
Người đàn ông đáp lại, "Tôi chỉ là một giáo viên vô tội."
Tất nhiên, bọn khủng bố đã biết rằng không một giáo viên Ấn Độ nào lại ở trong dãy phòng tại Taj
Chúng nhặt lấy chứng minh của anh ta, và gọi báo danh tính anh ta cho phòng chiến tranh khủng bố, nơi đó sẽ có người tìm kiếm thông tin anh ta trên Google, và tìm thấy một bức ảnh và gọi cho người dưới mặt đất và nói, "Thằng con tin của mày, có phải nhìn hắn cứng cáp không?
Có phải hắn hói đằng trước phải không? Có phải hắn mang kính phải không?"
Những câu trả lời dồn dập "Có,có,có,".
Cơ quan đầu não đã tìm thấy thông tin và anh ta và có sự trùng khớp.
Anh ta không phải là giáo viên.
Anh ta là doanh nhân giàu thứ hai Ấn Độ, và sau khi khám phá ra điều này, phòng chiến tranh khủng bố ra chỉ thị cho bọn khủng bố tại Mumbai.
("Giết hắn.") Chúng ta đều lo ngại về những thiết lập riêng tư trên Facebook, nhưng thực chất của vấn đề này là, sự cởi mở của chúng ta có thể được sử dụng để chống lại chính chúng ta.
Khủng bố đang thực hiện điều này.
Một công cụ tìm kiếm có thể định đoạt ai sẽ sống và ai sẽ chết.
Đây chính là thế giới mà chúng ta sống.
Trong cuộc vây hãm ở Mumbai, những tên khủng bố này đã quá phụ thuộc vào công nghệ đến nỗi mà một vài nhân chứng kể lại rằng khi bọn khủng bố bắn giết con tin chúng chỉ dùng một tay, và chúng kiểm tra tin nhắn điện thoại với tay còn lại.
Cuối cùng, 300 người bị thương nghiêm trọng và hơn 172 đàn ông, phụ nữ và trẻ nhỏ đã phải mất mạng vào ngày hôm ấy.
Hãy nghĩ về những gì đã xảy ra.
Trong cuộc vây hãm dài 60 tiếng tại Mumbai này, 10 người đàn ông có được vũ trang không chỉ với vũ khí, mà còn cả công nghệ, có thế khiến cho một thành phố với 20 triệu dân rơi vào bế tắc.
10 người khiến 20 triệu người chết đứng và điều này đã diễn ra trên khắp thế giới.
Đây là những gì mà những người có quan điểm cực đoan có thể làm với sự cởi mở ấy.
Điều này đã được thực hiện gần 4 năm trước.
Bọn khủng bố có thể làm được gì ngày hôm nay với những công nghệ có sẵn mà chúng ta có?
Chúng sẽ làm gì vào ngày mai?
Khả năng của một người ảnh hưởng đến nhiều người đang leo thang chóng mặt, và nó leo thang cho cả cái tốt lẫn cái xấu.
Mặc dùng chúng ta nói không chỉ về khủng bố.
Và cũng đang có một sự chuyển biến lớn về cách thức của tội phạm.
Nhưng bạn thấy đấy, ngay cả bạn cũng có thể phạm tội ngay bây giờ.
Thời đó, nó sẽ là một con dao và một cây súng.
Sau đó tội phạm lại chuyển sang cướp xe lửa.
Bạn có thể cướp bóc được 200 người trên 1 chuyến xe lửa, thật là 1 sự cải tiến lớn.
Dần dần cho đến về sau, thì mạng Internet tạo điều kiện cho mọi thứ leo thang hơn nữa.
Thực tế thì nhiều người trong quý vị sẽ nhớ về lần xâm nhập máy tính PlayStation Sony gần đây.
Trong vụ việc đó, hơn 100 triệu người đã bị cướp bóc.
Hãy nghĩ về điều ấy.
Khi nào thì trong lịch sử loài người có thể xảy ra chuyện một người cướp được 100 triệu?
Tất nhiên, điều này không chỉ về cướp giật.
Có những cách thức khác của công nghệ mà những tên tội phạm có thể khai thác.
Chắc nhiều người trong các bạn hẳn còn nhớ đoạn phim dễ thương này vào lần nói chuyện lần trước. Nhưng không phải tất cả mô hình máy bay bốn cánh quạt này đều dễ thương và thân thiện
Không phải tất cả chúng đều có dùi trống.
Một số trong chúng được gắn máy quay kỹ thuật số và làm nhiệm vụ giám sát đám đông đang biểu tình. hoặc, như trong chút xíu mánh khỏe của phim ảnh, những mô hình máy bay có thể được gắn chung với súng và những vũ khí tự động.
Những người máy nhỏ rất thân thiện khi chúng chơi nhạc cho bạn.
Khi chúng tập hơp lại và đánh đuổi bạn trên phố để bắn hạ bạn, thì sẽ không còn thân thiện được như vậy nữa.
Tất nhiên, bọn tội phạm và khủng bố không phải là người đầu tiên trao súng cho người máy. Chúng ta biết sự việc bắt nguồn từ đâu.
Nhưng chúng đang thích ứng một cách nhanh chóng.
Hiện giờ, FBI đang bắt giữ một phần từ khủng bố có liên hệ với al Qaeda tại Hoa Kỳ, kẻ đã lên kế hoạch sử dụng chức năng điều khiển từ xa điều khiển máy bay không người lái để vận chuyển chất nổ C4 vào tòa nhà chính phủ tại Hoa Kỳ.
Bằng cách này, quãng đường đi được lên tới 600 dặm một giờ.
Mỗi khi một công nghệ mới đang được trình làng, tội phạm lộ diện để mà tận dụng nó.
Chúng ta đều đã thấy máy in 3D.
Chúng ta biết rằng với chiếc máy ấy chúng ta có thể in rất nhiều vật liệu khác nhau từ nhựa từ socola từ kim loại và thậm chí là từ bê tông.
Với độ chính xác tuyệt vời tôi đã thực sự có thể làm ra chú vịt nhỏ dễ thương này.
Nhưng tôi tự hỏi bản thân mình về những con người đã cài bom trên chính ngực của họ và cho nổ tung chính bản thân họ, họ có thể sử dụng máy in hình 3D như thế nào.
Có thể như thế này.
Bạn thấy đấy, nếu như bạn có thể in được kim loại bạn có thể in được một trong những thứ này, và thực tế bạn có thể in một trong cả những thứ như thế này.
Nước Anh mà tôi biết có bộ luật về vũ khí rất nghiêm ngặt.
Bạn không cần phải lén mang vũ khí vào nước Anh nữa.
Bạn chỉ cần mang một cái máy in 3D và in một cây súng khi bạn tới đây, và, tất nhiên, cả những ổ đạn nữa.
Nhưng khi kích thước nó càng ngày càng lớn trong tương lai, thì cái gì khác mà bạn có thể in được?
Công nghệ cho phép những cái máy in lớn hơn.
Và khi chúng ta không ngừng cải tiến, chúng ta thấy được nhiều công nghệ mới hơn, giống như Internet cho mọi thứ.
Mỗi ngày, chúng ta liên lạc nhiều hơn với thế giới của chúng ta bằng Internet, điều đó hàm ý rằng mạng Internet cùa mọi thứ sẽ sớm trở thành mạng Internet dùng để hack.
Mọi vật thể vật chất trong không gian đều chuyển sang dạng công nghệ thông tin, và điều đó có một tác động lớn hệ thống an ninh của chúng ta, vì rằng càng có nhiều sự kết nối tới nhiều nhiều thiết bị chứng tỏ lỗ hổng bảo mật càng lớn.
Tội phạm hiểu điều đó.
Khủng bố hiểu điều đó. Hacker hiểu điều đó.
Nếu như bạn điều khiển được mã nguồn mã hóa, bạn sẽ điều khiển được thế giới.
Đó là viễn cảnh tương lai đang chờ đợi chúng ta.
Vẫn chưa có được một hệ điều hành hoăc một công nghệ mà chưa từng bị hack.
Đó là vấn đề, từ khi cơ thề con người giờ đây trở thành một sản phẩm công nghệ thông tin.
Như chúng ta đã thấy ở đây, chúng ta đang biến đổi bản thân ta thành người máy
Mỗi năm, hàng ngàn ca cấy ghép thiết bị trợ thính dưới da, máy bơm cho bệnh tiểu đường, máy điều hòa nhịp tim và máy khử rung tim được cấy ghép ở người.
Tại Hoa Kỳ, có 60000 người những người có máy điều hòa nhịp tim kết nối được với Internet.
Máy khử rung tim cho phép một bác sĩ ở khoảng cách xa có thể gây ra một cú sốc cho tim trong trường hợp bệnh nhân cần.
Nhưng khi bạn không cần, và một người nào khác tạo cú sốc cho bạn, đó không phải là điều tốt chi cả.
Tất nhiên, chúng ta thậm chí đang đi sâu hơn cấp độ cơ thể người.
trong những ngày này, chúng ta dự định sẽ nghiên cứu tới cấp tế bào.
Cho tới thời điểm này, tất cả mọi công nghệ mà tôi đã đề cập đều có nguồn gốc từ silicon, v.v nhưng vẫn còn một hệ điều hành ngoài kia: một hệ điều hành gốc, DNA.
và với tin tặc, DNA là chỉ lại là một hệ điều hành khác đang chờ để xâm nhập.
Thực sự là thử thách lớn dành cho họ.
Có những người hiện đang làm việc bằng cách bẻ khóa phần mềm, và phần lớn trong số họ đang làm rất tốt và để giúp chúng ta, một vài người lại không như vậy.
Vậy làm thế nào mà tội phạm lợi dụng được điều này?
Vâng, với sinh học nhân tạo bạn có thể thực hiện vài một số việc khá gọn gàng.
Lấy ví dụ, tôi tiên đoán rằng chúng ta sẽ tiến xa hơn từ trồng cây ma túy sang ma túy nhân tạo. Vậy ta cần cây để làm gì nữa?
Bạn có thể lấy mã DNA từ cây thuốc phiện hoặc cây anh túc hoặc lá cây coca và cắt và chuyển mã gen đó và đặt nó vào men, và bạn có thể lấy những nấm men ấy và khiến chúng tạo ra cocaine cho bạn, hoặc cần sa hay bất cứ loại ma túy nào.
Vậy việc làm thế nào chúng ta sử dụng nấm men trong tương lai sẽ trở nên thật thú vị.
Trong thực tế, chúng ta có được vài điều thú vị từ bánh mì và bia khi chúng ta tiến vào thế kỉ tiếp theo này.
Chi phí cho công việc sắp xếp trình tự gen người đang giảm chóng mặt,
nó đang giảm theo trình tự của định luật Moore. Nhưng vào năm 2008, một điều đã thay đổi.
Công nghệ ngày càng tiên tiến hơn, và bây giờ trình tự DNA đang được tiến hành ở tốc độ gấp năm lần trong định luật Moore.
Điều đó có ý nghĩa quan trọng đối với chúng tôi.
Chúng tôi đã mất 30 năm để khai thác được từ sự ra đời của máy tính cá nhân cho đến mức độ mạng lưới tội phạm mà chúng ta có ngày hôm nay, nhưng hãy nhìn xem như thế nào mà sinh học lại tiến triển rất nhanh, và hiểu rõ về tội phạm và khủng bố như tôi đã làm, chúng ta có thể đạt được điều đó nhanh hơn rất nhiều với sinh học tội phạm (biocrime) trong tương lai.
Sẽ dễ dàng cho bất cứ ai đi trước và in virus sinh học của chính họ gia tăng nhân bản cùa virus sốt xuất huyết (ebola) hay virus bệnh than (anthrax), virus cúm được vũ khí hóa.
Chúng ta vừa được chứng kiến một trường hợp mà một số nhà nghiên cứu khiến virus cúm gia cầm H5N1 trở nên mạnh hơn.
Tỉ lệ tử vong là 70% nếu bạn mắc phải, nhưng rất khó để nhiễm.
Kỹ sư, bằng cách tiếp cận với những sự thay đổi trong di truyền, có thể vũ khí hóa nó. và làm cho khả năng mắc bệnh của con người cao hơn, vì vậy không chỉ hàng ngàn người chết mà là mười triệu người.
Bạn thấy, bạn có thể đi tiên phong và tạo ra một đại dịch mới, và những nhà nghiên cứu làm được điều này luôn tự hào về thành quả của họ, họ muốn công bố rộng rãi điều đó để mọi người có thể thấy và có thể tiếp cận được với thông tin này
Nhưng mọi chuyện không dừng lại đó.
Nhà nghiên cứu và DNA Andrew Hessel đã chỉ ra rành rành rằng nếu quý vị có thể sử dụng liệu pháp chống ung thư những phương pháp hiện đại trong đó chỉ theo dõi một tế bào ung thư trong khi vẫn để nguyên trạng các tế bào xung quanh và sau đó quý vị cũng có thể làm như thế đối với TB của bất kỳ người nào.
Các phương pháp trị liệu ung thư được cá nhân hóa chính là mặt trái của vũ khí sinh học cá nhân, nghĩa là quý vị có thể tấn công bất kỳ người nào đó bao gồm tất cả những người trong bức hình này
Chúng ta sẽ bảo vệ họ trong tương lai bằng cách nào đây?
Cần làm gì? Cần làm gì để ngăn chặn mọi điều như thế này?
Đó là tất cả những điều tôi luôn tự hỏi
Với những người theo dõi tôi trên Twitter, tôi sẽ đăng câu trả lời sau vào ngày hôm nay. (Cười) Thực ra, mọi chuyện phức tạp hơn thế. và sẽ chẳng có viên đạn thần kỳ nào cả.
Tôi không có tất cả đáp án, nhưng tôi có biết một vài thứ
Sau sự kiện 11/9, những con người chống khủng bố giỏi nhất đã vận dụng hết trí óc của mình và đây là những gì họ làm được trong công việc chống khủng bố.
Nếu quý vị đang mong chờ những người đã tạo ra hệ thống như thế này bảo vệ bạn trước thảm họa từ những con rô-bốt - (Cười) - thế thì các bạn phải cần ngay một kế hoạch dự phòng. (Cười) Hãy suy nghĩ về điều đó. Thực thi pháp luật hiện nay là một hệ thống khép kín.
Nó là hệ thống toàn quốc, trong khi mối đe dọa lại mang tầm vóc quốc tế.
Việc khống chế không lan ra toàn cầu. Chí ít, là không phải thế. Và hệ thống gần đây của chúng ta về súng ống, bảo vệ biên giới, cổng cao và hàng rào bảo vệ đang trở nên lỗi thời trong kỉ nguyên thế giới mới mà chúng ta đang bước vào.
Vậy thì làm thế nào chúng ta có thể chuẩn bị sẵn sàng cho những mối đe dọa hiển hiện này, đại loại như là việc tấn công tổng thống hay thủ tướng?
Đây có thể là phản ứng tự nhiên của chính phủ, bằng cách tìm nơi ẩn náu cho các vị nguyên thủ quốc gia trong những cái "bong bóng" được niêm phong kín mít.
Nhưng điều này sẽ chẳng đem lại hiệu quả.
Vấn đề chi phí trong việc sắp xếp lại hệ gen bây giờ đã trở nên nhỏ nhặt.
Bất kỳ người nào cũng sẽ có nó, và tất cả chúng ta cũng sẽ đạt được trong tương lai.
Vì thế có lẽ vẫn có 1 cách tiếp cận triệt để hơn về vấn đề này.
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu chúng ta lấy DNA của ngài tổng thống, hoặc của quốc vương, hay hoàng hậu. và giao nó cho một nhóm hàng trăm nhà nghiên cứu có uy tín để mà họ có thể nghiên cứu về nó và thử cách thâm nhập nó như một cách để trợ giúp những nhà lãnh đạo?
Hoặc sẽ ra sao nếu ta giao chúng cho hàng nghìn nhà nghiên cứu?
Hoặc mang tính tranh luận hơn, và không có rủi ro gì, và chuyện gì sẽ xảy ra nếu ta giao nó cho rộng rãi quần chúng.
Để mà tất cả chúng ta đều có thể chung tay góp sức.
Chúng ta đều đã chứng kiến kiểu hình như thế chứng minh được hiệu quả.
Dự án về tố giác tham nhũng và tội phạm có tổ chức dành cho nhà báo và công chúng nơi mà mọi người cùng chung góp sức để đi sâu vào những gì mà những nhà độc tài và khủng bố đang tiến hành với các quỹ công cộng trên toàn thế giới. và trong một vụ việc kịch tích hơn, chúng ta đã chứng kiến ở Mexico, một quốc gia bị chấn động bởi 50 ngàn vụ giết người liên quan đến ma túy trong vòng 6 năm qua.
Có quá nhiều vụ giết người đến nỗi họ không thể hủy táng xác hết được ngoài những ngôi mộ không tên này điển hình là tại vùng như thế ngoại ô Ciudad Juarez
Chúng ta có thể làm gì để giải quyết vấn đề này? Chính phủ ở đây đã tỏ ra kém hiệu quả.
Vì thế mà ở Mexico, người dân với mối hiểm họa cao luôn rình rập họ, đang vùng dậy để tìm ra một giải pháp có ích.
Họ đang cùng nhau khoanh vùng những nơi hoạt động của bọn buôn ma túy
Không biết các bạn có nhận thấy rằng, chúng ta đang bước vào kỷ nguyên chạy đua vũ trang công nghệ, một cuộc chạy đua giữa những người sử dụng công nghệ cho mục đích tốt và những kẻ lợi dung chúng cho mục đích xấu.
Mối hiểm họa là rất lớn, và thời gian để chuẩn bị sẵn sàng cho điều đó là ngay bây giờ.
Tôi có thể cam đoan với quý vị rằng, bọn tội phạm và khủng bố cũng đang làm điều tương tự.
Tôi tin rằng, so với một lực lượng nhỏ các viên chức chính phủ ưu tú được đào tạo bài bản có mặt để bảo vệ tất cả các bạn thì tốt hơn chúng ta nên để cho những công dân bình thường tiếp cận vấn đề theo nhóm và xem xét khả năng chúng ta có thể làm được gì.
Nếu tất cả chúng ta thực hiện phần của mình tôi nghĩ rằng chúng ta sẽ được sống trong không gian tốt hơn.
Công cụ làm thay đổi thế giới nằm trong tay tất cả mọi người.
Làm thế nào chúng ta sử dụng chúng không phải tùy thuộc vào tôi, mà là chính tất cả mọi người.
Đây chính là công nghệ mà tôi thường triển khai với tư cách là một sĩ quan cảnh sát
Công nghệ này đã trở nên lỗi thời đối với thế giới chúng ta ngày nay.
Nó không mang tính quy mô, cũng không toàn cầu và chắn chắn rằng nó hầu như không hoạt động.
Chúng ta từng thấy sự thay đổi trong mô hình tội phạm và khủng bố.
Chúng đòi hỏi những thay đổi cởi mở hơn và sự tích cực đóng góp tham gia của cơ quan thực thi pháp luật.
Vậy nên tôi mời các bạn hãy tham gia cùng tôi.
Sau tất cả, an toàn công cộng là rất quan trọng nên không thể để chỉ mỗi các nhà khoa học đương đầu.
Xin cám ơn. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Tôi muốn giới thiệu đôi chút về cha tôi
Cha tôi bị bệnh Alzheimer (Bệnh mất trí nhớ)
Ông ấy có những triệu chứng đầu tiên từ 12 năm trước và ông ấy chính thức chẩn đoán bị bệnh vào năm 2005
Giờ đây ông ấy rất ốm yếu. Ông ấy cần được giúp khi ăn, ông ấy cần được giúp khi mặc đồ, ông ấy thậm chí không biết mình đang ở đâu hay khi nào, và điều đó thật sự rất, rất khó khăn.
Cha tôi là người hùng và là người thầy trong suốt đời tôi, và chục năm qua, tôi nhìn thấy ông ngày càng xa dần.
Cha tôi không phải là người duy nhất. Có khoảng 35 triệu người trên toàn thế giới đang sống với các bệnh liên quan tới suy giảm trí não, và dự đoán tới năm 2030, con số này có thể gấp đôi, tức là 70 triệu người.
Số người bị bệnh là rất lớn.
Suy giảm trí não đe doạ chúng ta. Những khuôn mặt lúng túng và những đôi tay run rẩy của những người bị chứng bệnh này, con số những người bị như vậy, làm chúng ta khiếp sợ.
Và bởi vì nỗi sợ đó, chúng ta thường cư xử theo hai hướng: Chúng ta tự nhủ "Không phải tôi, bệnh đó chẳng liên quan gì tới tôi, và điều đó sẽ không bao giờ xảy ra với tôi."
Hoặc là chúng ta sẽ phòng chống bệnh suy giảm trí não này, bệnh này sẽ không bao giờ xảy ra với chúng ta bởi vì chúng ta đã làm tất cả những gì đúng, và chúng ta sẽ không bao giờ mắc bệnh.
Tôi thì lại đang suy nghĩ theo hướng thứ ba: "Tôi chuẩn bị tất cả cho bệnh Alzheimer.
Phòng chống thì tốt, và tôi sẵn sàng làm mọi thứ bạn có thể làm để phòng chống bệnh Alzheimer.
Tôi ăn uống điều độ, tập thể dục hằng ngày, và tôi luôn giữ bộ não hoạt động lành mạnh, và đó là tất cả những gì các cuộc nghiên cứu khuyên bạn nên làm.
Nhưng các cuộc nghiên cứu đồng thời cũng cho thấy rằng không có gì có thể hoàn toàn giúp bạn chống lại bệnh này.
Nếu con quái vật muốn bạn, nó sẽ tìm mọi cách để có được bạn.
Đó là những gì đã xảy ra với cha tôi.
Cha tôi là một tiến sĩ song ngữ ở cao đẳng. Sở thích của ông là chơi cờ, bài bridge và viết báo.
(Khán giả cười) Ông ấy vẫn bị bệnh suy giảm trí não
Nếu con quái vật muốn bạn, nó sẽ tìm mọi cách để có được bạn.
Đặc biệt nếu bạn là tôi, bởi vì bệnh Alzheimer thường có tính di truyền trong gia đình.
Bởi vậy tôi đang chuẩn bị cho bệnh Alzheimer.
Dựa vào những gì tôi học được trong suốt quá trình chăm sóc cha tôi, và nghiên cứu xem cuộc sống sẽ như thế nào khi bị bênh suy giảm trí nhớ. Tôi tập trung và ba điều trong quá trình chuẩn bị: Tôi đang thay đổi những gì tôi đang thích làm, tôi làm việc để tăng cường thể lực, và -- đây là điều khó -- tôi đang cố gắng để trở thành người tốt hơn.
Chúng ta hãy bắt đầu từ những sở thích. Khi bạn bị bệnh suy giảm trí nhớ, nó sẽ ngày trở nên khó khăn hơn để bạn thưởng thức cuộc sống.
Bạn không thể ngồi cùng và có một cuộc nói chuyện dài với những người bạn cũ, bởi vì bạn không biết họ là ai.
Bạn sẽ cảm thấy bối rối khi xem ti vi, và thường xuyên cảm thấy sợ hãi.
Và bạn sẽ không thể đọc được nữa.
Khi bạn chăm sóc ai đó bị bênh suy giảm trí nhớ, và bạn sẽ được huấn luyện, họ huấn luyện bạn để cùng họ tham gia các hoạt động mà họ cảm thấy quen thuộc,
Với cha tôi, hoạt động đó là để ông ấy điền các giấy tờ mẫu.
Ông ấy là tiến sĩ ở trường cao đẳng của bang; nên ống ấy biết công việc bàn giấy là như thế nào.
Ông ấy ký tên ông trên tất cả các dòng kẻ, ông ấy kiểm tra tất cả các hộp đựng, ông ấy điền số nên nơi mà ông ấy nghĩ ở nên là những con số.
Nhưng điều làm tôi suy nghĩ là người chăm sóc tôi sẽ cho tôi tham gia hoạt động gì?
Tôi là con gái của cha tôi. Tôi đọc, tôi viết, tôi nghĩ về sức khoẻ thế giới rất nhiều.
Có khi nào họ đưa cho tôi các bài luận để tôi có thể viết linh tinh bên lề?
Có khi nào họ đưa cho tôi những biểu đồ và hình vẽ để tôi tô màu?
Và tôi đang cố gắng học làm những thứ bằng thủ công.
Tôi luôn thích vẽ, nên tôi vẽ ngày càng nhiều mặc dù tôi vẽ không đẹp.
Tôi học cách gấp origami đơn giản. Tôi có thể làm những chiếc hộp rất đẹp.
(Khán giả cười) Và tôi đang tự học đan len, và sự thực là tôi có thể đan tấm khăn choàng vai.
Nhưng bạn biết đấy, cũng chẳng có gì quan trọng nếu tôi làm tốt việc đó.
Điều quan trọng là tay tôi biết làm việc đó. Bởi vì càng nhiều điều quen thuộc, đôi tay tôi càng làm được nhiều thứ, và càng nhiều điều làm tôi tôi hạnh phúc và bận rộn khi bộ não của tôi không còn tinh tường nữa.
Người ta hay nói rằng con người khi tham gia các hoạt động họ sẽ hạnh phúc hơn, dễ dàng hơn cho người chăm sóc, và thậm chí sẽ làm bệnh chậm phát triển hơn.
Tôi coi là đó một chiến thắng.
Tôi muốn được cảm nhận hạnh phúc trong thời gian lâu nhất có thể.
Rất nhiều người không biết bệnh Alzheimer còn có những biểu hiện triệu chứng bệnh trên cơ thể, cũng như triệu chứng về nhận thức. Bạn sẽ mất cảm giác cân bằng, bạn sẽ bị run cơ, và điều đó dần làm cho người ta ngày càng ngại di chuyển.
Họ sợ khi phải đi lại. Họ sợ khi phải cử động.
Bởi vậy tôi đang tham gia các hoạt động để tăng cường cảm giác cân bằng.
Như tôi đang tập yoga và thái cực quyền để tăng khả năng cân bằng, bởi vậy khi tôi dần mất khả năng này, tôi vẫn có thể di chuyển.
Tôi đang tập những bài tập với tạ, để tăng cường sức mạnh cơ bắp và khi tôi bắt đầu yếu dần, tôi sẽ vẫn có thể di chuyển loanh quanh.
Và cuối cùng, điều thứ ba là tôi đang cố gắng trở thành người tốt hơn.
Cha tôi là một người tốt và luôn yêu thương trước khi ông ấy bị bệnh Alzheimer, và ông ấy và là người tốt và yêu thương cho tới bây giờ.
Tôi nhìn thấy ông mất dần kiến thức, tính hài hước, và kỹ năng ngôn ngữ của ông, nhưng tôi cũng thấy rằng: Ông ấy yêu tôi, ông ấy yêu những đứa con trai của tôi, ông ấy yêu em trai tôi, mẹ tôi, và cả những người chăm sóc ông.
Và tình yêu là thứ khiến chúng tôi luôn muốn ở bên ông, thậm chí tới bây giờ.
Thậm chí khi mọi thứ thật khó khăn.
Khi bạn lấy đi tất cả những gì ông ấy đã học được trong thế giới này, trái tim của ông ấy vẫn luôn sáng ngời.
Tôi đã không bao giờ được tốt bụng như cha tôi, và tôi cũng chưa boa giờ yêu thương như ông ấy.
Và đó là điều bây giờ tôi đang cố học để được như ông.
Tôi cần một trái tim thật trong sáng để nếu khi nó bị lột trần bởi bệnh suy giảm trí nhớ, trái tim đó vẫn có thể sống sót.
Tôi thực sự không muốn bị bệnh Alzheimer.
Điều mà tôi mong là có thuốc chữa khỏi bệnh trong 20 năm tiếp theo, kịp thời để bảo vệ tôi.
Nhưng nếu bệnh này tới với tôi, tôi cũng sẽ sẵn sàng đối mặt với nó.
Cảm ơn các bạn.
(Khản giả vỗ tay)
Trong đại dương, điểm chung giữa dầu, nhựa và phóng xạ là gì?
Ở dòng trên cùng, đây là sự cố tràn dầu BP: hàng tỉ thùng dầu tràn ra Vịnh Mexico.
Dòng ở giữa là hàng triệu tấn rác thải nhựa tích tụ ở đại dương của chúng ta, và dòng thứ 3 là vật chất phóng xạ bị thoát ra từ nhà máy hạt nhân Fukushima trên Thái Bình Dương.
Vâng, cả 3 vấn đề lớn này có điểm chung là chúng đều là vấn đề nhân tạo nhưng bị kiểm soát bởi những thể lực tự nhiên.
Điều này hẳn làm chúng ta cảm thấy rất tồi tệ cũng như khiến chúng ta thấy hy vọng, bởi vì nếu chúng ta có năng lực gây ra những vấn đề này, thì chúng ta cũng sẽ có khả năng khắc phục chúng.
Nhưng còn những thế lực tự nhiên?
Vâng, đó chính là điều tôi muốn nói hôm nay, là cách chúng ta có thể lợi dụng những thế lực tự nhiên để khắc phục những vấn đề nhân tạo này,
Khi sự cố tràn dầu BP xảy ra, tôi đang làm ở MIT, và tôi có nhiệm vụ phát triển một công nghệ dọn dầu tràn.
Và tôi đã có cơ hội để đến vịnh Mexico và gặp những người đánh cá và nhìn thấy điều kiện làm việc tồi tệ của họ.
Hơn 700 những chiếc thuyền như thế này, đây chính là tàu đánh cá được thay đổi tính năng với vật liệu hút dầu màu trắng, và vật liệu chứa dầu màu cam, đã được sử dụng, nhưng chúng chỉ thu được 3% số dầu trên mặt nước, và sức khỏe của người dọn dầu đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Tôi lúc đó đang nghiên cứu 1 công nghệ rất thú vị ở MIT, nhưng nó có một tầm nhìn khá dài hạn về cách phát triển công nghệ, và nó sẽ trở trành 1 công nghệ rất đắt tiền, và nó cũng sẽ có bảo vệ bản quyền.
Thế là tôi đã muốn phát triển một cái gì đó mà chúng ta có thể làm thật nhanh, và cũng rẻ, và nó sẽ là nguồn mở, cũng vì tràn dầu không chỉ xảy ra ở Vịnh Mexico, và có thể dùng năng lượng tái tạo,
Thế là tôi bỏ công việc mơ ước của mình, và chuyển đến New Orleans, và tôi đã liên tục nghiên cứu về quá trình dầu tràn.
Hiện tại, những gì họ đang làm là dùng những chiếc thuyền đánh cá nhỏ và họ thu dọn từng đường một trên mặt biển đầy cặn bẩn.
Nếu như dùng lượng bề mặt vật liệu hút tương tự, nhưng bạn để ý đến những hình mẫu tự nhiên, và nếu bạn theo hướng gió bạn có thể thu được nhiều vật liệu hơn
Nếu bạn nhân số giàn khoan, nghĩa là bạn nhân số lớp vật liệu hút bạn đang sử dụng bạn có thể thu được nhiều hơn.
Nhưng cực kì khó để dịch chuyển vật liệu hút dầu ngược hướng gió, đòng chảy bề mặt và sóng.
Đây là những lực cản khổng lồ.
Thế là ý tưởng rất đơn giản là dùng kĩ thuật cổ xưa về lái thuyền và điều chỉnh theo hướng gió để thu gom hoặc chặn dầu đang trôi xuôi theo gió.
Việc này không cần nhờ đến bất kỳ sự can thiệp nào
Chúng tôi chỉ dùng một thuyền buồm đơn giản và cố kéo 1 thứ gì đ dài và nặng, nhưng khi chúng tôi rẽ gió xuôi và ngược, chúng tôi đã mất 2 thứ: lực kéo và hướng lái.
Thế là tôi nghĩ, hay là nếu lấy cái bánh lái từ đằng đuôi thuyền lên mặt trước, liệu chúng ta sẽ có sự kiểm soát tốt hơn không?
Thế là tôi làm con robot thuyền buồm này với bánh lái ở mặt trước, và tôi đã thử kéo một thứ gì đó dài và nặng, nó là một vật dài 4 mét chỉ để kéo, và tôi đã rất ngạc nhiên rằng chỉ với 1 bánh lái 14cm, tôi có thể kiểm soát 4 mét vật liệu hút.
Lúc đó tôi đã vui đến nỗi tôi cứ chơi mãi với con robot, và như bạn thấy con robot có một cái bánh lái trước.
Thông thường, nó ở đằng sau.
Và, lúc nghịch, tôi nhận ra rằng khả năng điều khiển của nó thật tuyệt vời, và tôi có thể tránh một vật cản ở những giây phút cuối cùng, điều khiển tốt hơn tàu bình thường.
Rồi tôi bắt đầu công bố trên mạng, và và một số người bạn ở Hàn Quốc đã trở nên hứng thú với nó, và chúng tôi đã làm 1 chiếc thuyền mà có cả bánh lái trước và sau, và chúng tôi bắt đầu tương tác với nó, và nó có tốt hơn 1 chút, mặc dù nó rất nhỏ và hơi mất cân bằng 1 chút, nhưng rồi chúng tôi nghĩ, Nếu chúng ta có hơn 2 điểm điều khiển thì sao?
Nếu cả cái thuyền trở thành 1 điểm điều khiển thì sao?
Nếu cả cái thuyền thay đổi hình dạng thì sao?
Thế là - (Vỗ tay) Cảm ơn mọi người rất nhiều (Vỗ tay) Và đó chính là sự khởi đầu của Protei, và đó là chiếc tàu đầu tiên trong lịch sử đã hoàn toàn thay đổi hình dạng của thân tàu để điều khiển nó, và những đặc tính về đi trên nước chúng tôi nhận được là vượt trội so với tàu thường.
Khi chúng tôi rẽ, chúng tôi có cảm giác như lướt sóng, và cách nó đi ngược gió, rất ư hiệu quả.
Đây là tốc độ chậm, tốc độ gió chậm, và khả năng điều khiển đã được tăng lên, và đây tôi thực hiện một cái bẻ lái nhỏ, và nhìn vào vị trí của cánh buồm.
Điều xảy ra là, do thuyền thay đổi hình dạng, vị trí buồm trước và buồm chính khác với hướng gió.
Chúng tôi bắt được gió từ cả 2 hướng
Đây chính là điều chúng tôi đang tìm nều muốn kéo một thứ gì đó dài và nặng.
Chúng tôi không muốn mất cả lực kéo lẫn hướng đi.
Rồi tôi muốn biết liệu có khả năng đưa vào sản xuất hay không. nên chúng tôi làm một chiếc thuyền với buồm lớn thân thuyền nhẹ, cần được bơm hơi, độ phủ rất nhỏ, vì vậy, ta có tỉ lệ lớn giữa kích thước - lực
Sau đó, chúng tôi muốn xem liệu có thể áp dụng và tự động hóa hệ thống, nên chúng tôi sử dụng cùng một hệ thống, nhưng thêm vào một bộ phận nữa để kích hoạt thiết bị.
Vậy là, chúng tôi đã sử dụng cùng một hệ thống túi bơm khí, và mang ra thử nghiệm.
Thử nghiệm này diễn ra ở Hà Lan.
Chúng tôi thử trong nước không cần vỏ bọc hoặc dằn tàu mục đích xem nó hoặt động ra sao.
Rồi chúng tôi gắn vào một máy quay để điều khiển nó, nhưng chỉ sau một chốc, chúng tôi nhận ra rằng chúng tôi cần dằn cho phần đáy thuyền nặng hơn nên chúng tôi mang nó trở lại phòng thí nghiệm, và bọc thêm một lớp vỏ bên ngoài, gắn pin, điều khiển từ xa, và rồi thả vào nước sau đó cho nó hoạt động để xem thế nào, thả dây dài thêm tí nữa, và hy vọng nó sẽ chạy tốt, mọi thứ ổn, nhưng còn phải cải thiện thêm nhiều.
Nguyên mẫu nhỏ này giúp chúng tôi hiểu rõ hơn mọi thứ hoạt động tốt ra sao, nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm.
Những gì chúng tôi đang làm là một cuộc cách mạng cho công nghệ buồm lái.
Chúng tôi đi từ bánh lái sau đến chuyển bánh lái ra trước, đến 2 bánh lái, và nhiều bánh lái cùng lúc rồi sự thay đổi hình dạng thân tàu, càng lúc chúng tôi càng cải thiện, làm cho thiết kế đơn giản và đáng yêu hơn. Nhưng tôi muốn đưa hình một con cá bởi vì - Thực ra, nó rất khác với một con cá,
Một con cá sẽ di chuyển vì - bằng cách chuyển đổi thế này, nhưng thuyền của chúng tôi vận hành bởi....... và thân tàu điều khiển quỹ đạo cong.
Tôi có mang đến hôm nay mẫu Pretei Số Tám. đây không phải bản sau cùng, nhưng đủ để làm đề-mô.
Điều đầu tiên, như bạn thấy trong video là chúng tôi có thể điều khiển được quỹ đạo cong của thuyền buồn một cách hiệu quả hơn, v không bao giờ đối mặt hướng giứa luôn bắt được gió từ 2 phía.
Đặc tính mới của thuyền buồn.
Cho nên nếu bạn nhìn từ mặt bên này của chiếc thuyền, bạn có thể hình dùng ra mặt bên của thân máy bay.
Một chiếc máy bay, khi di chuyển hướng này, sẽ nâng lên, và dó là cách mà nó cất cánh
Nếu bạn lấy cùng một hệ thống, và đặt thẳng đứng, bạn đang uốn cong nó, và nếu di chuyển về phía trước thế này, trực giác mách bảo là bãn sẽ đi về hướng này, nhưng nếu di chuyển đủ nhanh bạn có thể tạo ra lực nâng ngang, để có thể đến gần hơn vói hướng gió.
Một đặc tính khác: Một thuyền buồm thông thường có phần thân giữa ở đây và bánh lái phía sau, và đây là 2 thứ sẽ tạo ta hầu hết lực cản và nhiễu động phía sau thuyền, nhưng vì đây không có cả thân giữa và bánh lái, chúng tôi hy vọng nếu tiếp tục với thiết kế thân thuyền này sẽ có thể cải thiện và giảm thiểu lực cản
Một điều khác nữa, hầu hết các con tàu khi chúng đạt đến một tốc độ nhất định, và đi trên sóng, chúng bắt đầu dập và đánh vào bề mặt nước và năng lượng di chuyển về trước sẽ mất đi rất nhiều.
Nhưng nếu chúng ta di chuyển theo dòng chảy, nếu chúng ta lưu ý đến các quay luật tự nhiên thay vì cố gắng dùng sức mạnh, chúng ta có thể hấp thụ rất nhiều năng lượng từ sóng, và tiết kiệm được năng lượng đế di chuyển về phía trước.
Chúng tôi có thể đã phát triển một công nghệ hiệu quả đế kéo những thứ dài và nặng, nhưng ý tưởng là, mục đích của công nghệ là gì nếu nó không đến với đúng người?
Công nghệ hoặc sự đổi mới thông thường xảy ra thế này: Một người có một ý tưởng hay, vài nhà khoa học hoặc kỹ sư khác, sẽ đưa nó đến cấp độ cao hơn, lý thuyết hóa nó, và sỡ hữu trí tuệ nó, và các ngành công nghiệp sẽ đặt hàng sản xuất và bán nó sau đó, người ta sẽ mua nó, và chúng tôi hy vọng họ sẽ dùng nó với mục đích tốt đẹp.
Điều chúng tôi muốn là sự sáng tạo này xảy ra một cách liên tục. Người nảy ra ý tưởng và kỹ sư cụng như nhà sản xuất và tất cả mọi người làm việc cùng một lúc, nhưng sẽ vô dụng nếu điều này xảy ra theo một quá trình song song và không giao nhau.
Điều bạn muốn không phải là sự phát triển nối tiếp, song song với nhau.
Bạn muốn có mạng lưới sáng tạo.
Bạn muốn tất cả mọi người, nhưng chúng tôi đang làm, làm việc cùng lúc, và điều đó chỉ có thể xảy ra nếu tất cả mọi người quyết định chia sẻ thông tin cho nhau, và đó chính là những gì ta biết về phần cứng mở.
Chúng ta cộng tác thay vì cạnh tranh.
Chúng ta biến đổi bất kỳ sản phẩm mới nào vào một thì trường mới
Còn về phần cứng mở thì sao?
Cơ bản, phần cứng mở là một giấy phép.
Nó chỉ là một cài đặt tài sản trí tuệ.
Tất cả mọi người có quyền tự do sử dụng, sửa đổi và phân phối, đổi lại chúng tôi chỉ cần 2 thứ: Tên của dự án được công nhận cũng như tên của những người cải thiện nó, họ chia sẽ ngược lại với cộng đồng.
Đấy chỉ là một điều kiện rất đơn giản.
Và tôi bắt đầu dự án này một mình trong một ga-ra ở New Orleans, nhưng ngay sau khi tôi muốn công bố và chia sẻ thông tin này, tôi tạo một trang Kickstarter, một diễn đàn gây quỹ quần chúng, và trong vòng 1 tháng chúng tôi gây được 30,000 đô la.
Với số tiền này, tôi thuê một nhóm kỹ sư trẻ trên toàn thế giới, và chúng tôi thuê một nhà máy ở Rotterdam, Hà Lan.
Chúng tôi học hỏi lẫn nhau, chúng tôi thiết kế kỹ thuật, chúng tôi tạo ra mẫu chuẩn, nhưng quan trọng hơn là chúng tôi thử nghiệm các mẫu chuẩn trong nước càng nhiều lần càng tốt, thất bại xảy ra càng nhanh, chúng tôi rút kinh nghiệm càng nhanh.
Đây là thành viên đáng tự hào của Protei từ Hàn Quốc, và bên phải, thiết kế đa cột buồm được đề xuất bởi một nhóm ở Mê-hi-cô
Ý tưởng này lôi cuốn được Gavirella Levine ở New York, và cô quyết định làm mẫu chuẩn cho ý tưởng mà cô được chia sẻ, rồi cô lập tài liệu cho mỗi bước của cả quy trình, và cô công bố trên Instructables, trang web nhằm chia sẻ các phát minh.
Sau chưa đầy 1 tuần, đây là nhóm ở Eindhoven, một trường cơ khí.
họ làm nó, nhưng cuối cùng họ công bố mẫu thiết kế đơn giản hóa.
Họ cũng công bố trên Instructable, và chưa đầy 1 tuần, họ nhận được 10,000 lượt xem, và họ có thêm nhiều bạn mới.
Chúng tôi làm việc trên một công nghệ đơn giản hơn, không quá phức tạp, với những người trẻ và cả những người lớn hơn, như con khủng long này ở Me-hi-cô. Vậy là Protei bây đôgiờ đã trở thành một mạng lưới quốc tế về tính sáng tạo trong việc bán công nghệ sử dụng thân tàu chuyển đổi hình dáng.
Và điều kết nối chúng tôi chính là những điểm chung mà chúng tôi có, ít nhất là, hiểu biết toàn cầu về ý nghĩa của từ "kinh doanh", hay ý nghĩa đúng mà nó nên mang.
Đấy là cách mà hầu hết mọi người đang làm.
Kinh doanh theo nghĩa thông thường, lá xác định cái gì quan trọng để mang lại nhiều lợi nhuận, và bạn sẽ dùng công nghệ để đạt được điều đó, còn con người là lực lượng lao động, tác nhân điều phối, và môi trường thường là ưu tiên sau cùng.
Đó chỉ là một cách hh
điều mà chúng tôi đang cố làm, hay điều mà chúng tôi tin tưởng, bởi đây là cách mà thế giới vận hành, là nếu không có môi trường chúng ta không thể có gì cả.
Chúng ta có con người nên chúng ta cần bảo vệ lẫn nhau, và chúng tôi là 1 công ty công nghệ, và lợi nhuận là yếu tố cần thiết để đạt được mong muốn đấy. Cảm ơn rất nhiều. Nếu chúng ta có dũng khí để hiểu hoặc chấp nhận rằng đây là cách mà thế giới vận hành, và đây là thứ tự ưu tiên mà chúng ta phải tuân theo, thì sẽ trở nên rõ ràng lý do vì sao chúng ta cần chọn phần cứng mở để phát triển công nghệ môi trường, bởi vì chúng ta cần chia sẻ thông tin.
Điều gì tiếp theo?
Thiết bị nhỏ nhắn bạn vừa nhìn thấy, chúng tôi hy vọng sẽ làm được những đồ chơi như thiết bị điều khiển dài 1 mét Protei mà bạn có thể nâng cấp - thay thế thiết bị điều khiển từ xa của Androids, điện thoại di động, và vi điều khiển Arduino, vậy là bạn có thể điều khiển từ điện thoại di động, máy tính bảng.
Rồi điều chúng tôi muốn làm là tạo ra những phiên bản 6m để có thể thử nghiệm hiệu suất cao nhất của các thiết bị này, để chúng ta có thể đi với tốc độ rất, rất cao.
Bạn hãy thử hình dung xem.
Bạn đang nằm trong một quả ngư lôi, đi với tốc độ cao, điều khiển hình dáng của phần thân bằng đôi chân mình và điều khiển cánh buồm bằng đôi tay.
Đó là thứ mà chúng tôi đang muốn phát triển. Chúng tôi thay thế con người - cho nhưng việc như đo mức độ phóng xạ, bạn không muốn một con người lái những con rô-bốt này - với pin, động cơ, vi mạch điều khiển và cảm biến.
Đây là điều mà các nhành viên nhóm chúng tôi mơ thấy mỗi đêm.
Chúng tôi hy vọng có thể dọn dẹp dầu tràn, thu gom rác thải nhựa trong đại dương, hay chúng tôi có thể có hàng đoàn những thiết bị điều khiển bởi động cơ trò chơi video nhiều người chơi để khiển nhưng thiết bị này, để giám sát các rặng san hô, hoặc theo dõi các khu vực đánh bát thủy sản.
Mong ước của chúng tôi là có thể tận dụng công nghệ phần cứng mở để hiểu rõ hơn và bảo vệ đại dương của chúng ta.
Cảm ơn rất nhiều (Vỗ Tay)
(Âm nhạc) (Vỗ tay) (Vỗ tay) (Âm nhạc) (Vỗ tay) (Âm nhạc) (Vỗ tay) Chris Anderson: Các bạn quá tuyệt vời.
Thật sự tuyệt vời.
(Vỗ tay) Các bạn không được nghe câu đó hàng ngày đâu.
(Cười) Usman này, câu chuyện chính thức là bạn đã học chơi guitar bằng cách xem Jimmy Page trên Youtube.
Usman Riaz: Vâng, đó là lần đầu tiên. Và sau đó tôi -- Đó là thứ đầu tiên tôi học, và rồi tôi bắt đầu tiến sang những thứ khác nữa.
Tôi bắt đầu xem nhiều video của Kaki King, và Kaki luôn coi Preston Reed có ảnh hưởng lớn đến cô, thế là tôi bắt đầu xem video của anh ấy nữa, và thật là khó tin khi ngay lúc này -- (Cười) (Vỗ tay) CA: Bài vừa rồi là một trong những bài hát mà bạn đã học từ anh ấy, hay làm thế nào mà bạn chơi được?
UR: Trước đó tôi chưa từng tập, nhưng anh ấy bảo rằng chúng tôi sẽ biểu diễn nó trên sân khấu, vì đã quen với nó, thế nên tôi thấy vui hơn nhiều khi tập chơi bài đó.
Và cuối cùng, nó cũng thành hiện thực. (Cười)
CA: Preston, theo quan điểm của anh, ý tôi là, anh sáng tạo ra thứ này gần 20 năm trước, phải không?
Cảm giác của anh ra sao khi có ai đó làm theo, dùng tác phẩm của anh làm rất nhiều thứ với nó?
Preston Reed: Thật sững sờ, và tôi cảm thấy rất tự hào, thực sự lấy làm vinh dự.
Và cậu ấy là một nghệ sĩ tuyệt vời, nên cảm giác khá hay.
(Cười) CA: Tôi đoán, tôi không nghĩ rằng các anh có thể chơi thêm một bản nhạc dài một phút nữa đâu nhỉ?
Các anh có thể không? Các anh có chơi không? Còn bài nào nữa không?
PR: Chúng tôi chưa chuẩn bị gì.
CA: Không có. Nhưng các anh biết không,
nếu anh có thêm 30, 40 giây nữa, và bạn có thêm 30, 40 giây nữa, và chúng tôi nghĩ rằng, tôi chỉ nghĩ -- Tôi có thể nhận ra. Mọi người muốn nghe thêm nữa.
Và nếu có sai be bét thì cũng không sao cả.
(Vỗ tay) (Cười) (Âm nhạc) (Vỗ tay)
Tôi là một game thủ, vì vậy tôi rất thích có những mục tiêu
Tôi thích những nhiệm vụ đặc biệt và những mục tiêu bí mật.
Vì thế đây là nhiệm vụ đặc biệt của tôi cho cuộc nói chuyện này: Tôi sẽ cố găng tăng tuổi thọ của mỗi người trong căn phòng này thêm bảy phút rưỡi.
Theo nghĩa đen, có nghĩa là quý vị sẽ sống thêm được bảy phút rưỡi so với tuổi thọ bạn đang có, chỉ bởi vì bạn đã theo dõi cuộc nói chuyện này. Chắc hẳn một vài quý vị ở đây đang nhìn với vẻ hoài nghi.
Không sao, bởi vì chúng ta sẽ kiểm chứng nó -- Tôi đã dùng toán học để chứng minh điều đó là có thể xảy ra.
Và ngay bây giờ thì nó không có ý nghĩa cho mấy.
Tôi sẽ giải thích về điều đó sau, bạn chỉ cần chú ý đến con số cuối cùng: thêm 7.68245837 phút
đó sẽ là món quà tôi muốn tặng các bạn nếu tôi thành công với sứ mệnh của tôi.
Tại thời điểm này các bạn cũng có một nhiệm vụ bí mật.
Nhiệm vụ của các bạn là hãy làm rõ bạn muốn sử dụng 7 phút rưỡi đó như thế nào.
Và tôi nghĩ là các bạn nên làm một điều gì đó khác thường với chúng, bởi vì đây là những giây phút được thưởng thêm.
Dù sao đi nữa quý vị có thể đã không có được chúng. Giờ đây, bởi vì tôi là một người thiết kế trò chơi, các bạn có thể thầm nghĩ rằng,
Tôi biết những gì cô ấy muốn chúng ta thực hiện với khoảng thời gian đó, cô ấy muốn chúng ta sử dụng chúng để chơi trò chơi.
Bây giờ đây hoàn toàn là một giả định hợp lý, khi cân nhắc đến việc tôi đã tạo ra một thói quen khuyến khích mọi người dành nhiều thời gian hơn để chơi trò chơi.
Ví dụ như trong buổi TEDTalk đầu tiên của tôi, Tôi đã đề xuất rằng chúng ta nên dành 21 tỉ giờ mỗi tuần giống như là một hành tinh để chơi game.
Hiện tại, 21 tỉ giờ là khoảng thời gian rất lớn.
Thực tế thì nó tốn nhiều thời gian khi có một lời bình luận rất quan trọng tôi đã không ngờ tới mà tôi nghe được từ nhiều người trên khắp thế giới kể từ buổi nói chuyện ấy, đó là: Cô Jane, những trò chơi cũng rất tuyệt,nhưng ngay giây phút cuối cùng của cuộc đời, cô có ước là dành nhiều thời gian hơn nữa để chơi "Angry Birds" không?
Ý kiến này rất phổ biến - -rằng trò chơi chỉ là thứ vô bổ tốn thì giờ mà chúng ta có ngày sẽ hối tiếc -- tôi nghe về nó ở mọi nơi mà tôi đến.
Hãy lấy ví dụ với câu chuyện có thật: Chỉ mới vài tuần trước đây, người lái xe taxi này, khi phát hiện ra rằng tôi cùng với một người bạn đang ở trong thị trấn để tham dự một hội nghị cho người lập trình trò chơi, anh ta đã quay lại và nói rằng -- và tôi xin được trích dẫn -- "Tôi ghét trò chơi. Chỉ phí thời gian.
Hãy tưởng tượng khi đến cuối cuộc đời để rồi mãi hối tiếc về điều đó."
Hiện tại, tôi muốn xem xét vấn đề này một cách nghiêm túc.
Ý tôi là, tôi muốn những trò chơi sẽ là nguồn động lực cho những điều tốt đẹp trên thế giới.
Tôi không muốn những game thủ phải hối tiếc về khoảng thời gian họ đã bỏ ra để chơi, khoảng thời gian mà tôi khuyến khích họ bỏ ra.
Vì vậy tôi đã mãi nghĩ về vấn đề này rất nhiều lần dạo gần đây.
Khi chúng ta sắp chết, liệu rằng chúng ta có hối tiếc về khoảng thời gian chúng ta dành ra để chơi game?
Bây giờ, điều này có thể làm bạn ngạc nhiên,nhưng nó sớm lộ ra rằng thực sự có vài cuộc nghiên cứu khoa học về vấn đề này.
Nó là sự thật.
Những nhân viên làm ở nhà tế bần, những người mà chăm sóc chúng ta vào những lúc cuối đời, gần đây đã đưa ra một bản báo cáo về những điều thường được hối tiếc nhất mà mọi người đề cập đến khi họ sắp hấp hối
và đó là những gì tôi muốn chia sẻ với quý vị hôm nay -- năm điều hối tiếc nhất của người sắp chết.
Điều thứ nhất: Tôi ước tôi đã không làm việc vất vả như thế.
Điều thứ hai: Tôi ước tôi có thể giữ liên lạc với bạn bè.
Điều thứ ba: Tôi ước tôi có thể khiến cho bản thân mình hạnh phúc hơn.
Điều thứ tư: Tôi ước tôi có đủ can đảm để thể hiện đúng con người thực của mình.
Và điều thứ năm: Tôi ước tôi có thể sống đúng với những ước mơ của mình, thay vì những gì người khác mong muốn ở tôi.
Hiện tại, theo như tôi biết, chưa ai đã nói với một trong những người nhân viên ở nhà tế bần rằng, Tôi ước tôi có nhiều thời gian hơn để chơi những trò chơi điện tử, nhưng khi tôi nghe được năm điều này, tôi không thể chịu nổi mà nghe về năm điều khao khát nhất của con người mà trò chơi có thể thực sự giúp chúng ta hoàn thành.
Ví dụ như "Tôi ước tôi đã không làm việc vất vả như thế".
Đối với nhiều người,điều này có nghĩa là "Tôi ước tôi dành nhiều thời gian hơn với gia đình, với các con khi chúng lớn lên từng ngày.
Chúng ta biết rằng chơi trò chơi cùng nhau đem lại
những lợi ích to lớn cho gia đình. Một cuộc nghiên cứu gần đây của Đại học Brigham Young khoa đời sống gia đình đã chỉ ra rằng bố mẹ những người dành thời gian nhiều hơn để chơi game với con cái sẽ có những mối quan hệ đời thực vững chắc hơn với chúng.
Tôi ước tôi có thể giữ liên lạc với bạn bè.
Vâng, hàng trăn triệu người sử dụng các trò chơi xã hội như "FarmVille" hay là "Words With Friends" để giữ liên lạc hằng ngày với những người bạn ngoài đời thật và cả gia đình.
Một cuộc nghiên cứu nữa từ [Đại học Michigan] đã chỉ ra rằng những trò chơi như thế là những công cụ có sức mạnh kỳ diệu trong việc xử lý các mối quan hệ.
Chúng giúp chúng ta kết nối với mọi người trong mạng xã hội những người mà ngược lại có thể ngày càng sống xa cách, nếu chúng ta không chơi trò chơi cùng với nhau.
Tôi ước tôi có thể khiến bản thân mình hạnh phúc hơn nữa.
Vâng,tôi đã không thể ngưng suy nghĩ về những thử nghiệm lâm sàng mới mẻ sáng tạo được tiến hành tại Đại học East Carolina gần đây đã chỉ ra rằng những trò chơi trực tuyến có thể vượt trội hơn so với những dược phẩm để điều trị chứng lo lắng và phiền muộn.
Chỉ với 30 phút chơi trò chơi trực tuyến mỗi ngày cũng đủ để tạo ra một động lượng mạnh mẽ trong tâm trạng và những sự tăng thêm hạnh phúc thời gian dài. Tôi ước tôi có đủ can đảm để thể hiện đúng con người của mình.
Sự hóa thân là một cách để thể hiện con người đích thực của chúng ta, với hình mẫu anh hùng được lý tưởng hóa của người mà chúng ta có thể trở thành.
Quý vị có thể thấy điều đó trong bức chân dung về một cái tôi khác bởi Robbie Cooper của một game thủ cùng với hình ảnh hóa thân của anh ta.
và Đại học Stanford đã và đang thực hiện nghiên cứu được năm năm để chứng minh rằng làm thế nào mà chơi trò chơi với một hình tượng hóa thân được lý tưởng hóa có thể thay đổi cách chúng ta suy nghĩ và hành động trong đới sống thực, làm thế nào mà giúp chúng ta can đảm hơn, tham vọng hơn, quyết tâm hơn với mục tiêu của mình.
Tôi ước Tôi có thể sống thật với ước mơ của mình, và không phải với những gì người khác mong đợi ở tôi."
Liệu những trò chơi có đem lại điều này không?
Tôi không chắc, vì thế tôi đã đặt dấu chấm hỏi cho điều này, dấu chấm hỏi giống như trong trò chơi Super Mario
Và chúng ta sẽ trở lại vấn đề này.
Nhưng ngay lúc này, có thể bạn đang thắc mắc, ai là người thiết kế trò chơi đang trò chuyện với chúng ta về những điều hối tiếc trước khi chết?
Và đó là thật, tôi đã từng làm trong 1 nhà tế bần, tôi chưa bao giờ trải qua giây phút hấp hối.
Tuy nhiên gần đây tôi đã trải qua 3 tháng nằm trên giường, muốn chết.
Thật sự muốn chết.
Bây giờ hãy để tôi kể cho bạn nghe câu chuyện đó.
Bắt đầu từ hai năm về trước, tôi bị thương ở đầu và chịu một sự chấn động.
Bây giờ sự chấn động đó không thực sự chữa lành được, và sau 30 ngày tôi phải chịu đựng những triệu chứng như là những cơn nhức đầu không dứt, nôn mửa, chóng mặt, mất trí nhớ, hoang mang tinh thần.
Bác sĩ đã bảo tôi rằng để chữa lành cho não bộ, tôi phải nghỉ ngơi.
Vì vậy tôi phải tránh mọi thứ có thể kích động những triệu chứng của tôi.
Đối với tôi,điều đó có nghĩa là không đọc sách, không viết lách, không trò chơi điện tử, không công việc hay gửi email, không chạy, không rượu, không cà phê,
Nói cách khác -- tôi nghĩ là bạn thấy rằng như thế -- chẳng có lý do gì để sống.
Tất nhiên nó được hiểu là rất buồn cười, tuy nhiên đây không phải chuyện đùa, ý nghĩ tự tử có thể là khá phổ biến với những chấn thương về não vô cùng đau đớn như vậy.
Nó xảy đến vài ba lần, và nó xảy đến với tôi.
Trí não tôi bắt đầu nói với tôi, Jane, cô muốn chết.
Nó nói rằng, cô sẽ không bao giờ có thể hồi phục tốt hơn.
Nó nói rằng, cơn đau này sẽ không bao giờ chấm dứt.
Và những tiếng nói như thế trở nên ngày càng dai dẳng và rất thuyết phục đến nỗi tôi bắt đầu lo sợ một cách chính đáng cho cuộc sống của tôi, đó là khoảng thời gian mà tôi đã nói với chính mình sau 34 ngày -- và tôi sẽ không bao giờ quên được khoảnh khắc ấy -- Tôi đã nói với mình rằng, tôi hoặc là sắp giết chết bản thân mình hoặc là tôi sẽ biến điều này trở thành một trò chơi.
Vâng, tại sao lại là một trò chơi?
Tôi đã biết được từ việc nghiên cứu về tâm lý của những trò chơi hơn một thập kỷ nay rằng khi chúng ta chơi game -- và đây là bằng ngôn ngữ khoa học -- chúng ta đối mặt với những thử thách khắc nghiệt với nhiều sự sáng tạo hơn, kiên quyết hơn, lạc quan hơn, và chúng ta dễ dàng tiếp cận để giúp đỡ người khác hơn.
Và tôi đã muốn đem những đặc điểm của những người chơi game này đến với những thử thách ngoài đời thực, vì vậy tôi đã tạo ra một trò chơi hồi phục có dạng trò chơi đóng vai gọi là "Jane -- kẻ tiêu diệt cơn chấn động".
Hiện tại điều này đã trở thành đặc tính bí mật mới của tôi, và điều đầu tiên tôi làm trong vai một kẻ hủy diệt đó là gọi cho người em sinh đôi của tôi--tôi có một người em sinh đối rất giống tôi tên là Kelly-- và nói cho cô ấy biết, tôi đang chơi trò chơi để chữa lành cho bộ não của tôi, và tôi muốn cô ấy chơi cùng với tôi.
Đây là một cách dễ dàng hơn để nhờ giúp đỡ.
Cô ấy đã trở thành liên minh đầu tiên của tôi trong trò chơi, chồng tôi Kiyash tham gia ngay sau đó, và cùng với nhau chúng tôi xác định và chiến đấu với những gã tồi.
Và đây là thứ có thể sẽ kích động triệu chứng của tôi và vì vậy làm chậm quá trình phục hồi, những thứ như là ánh sáng chói chang và không gian đông đúc.
Chúng tôi cũng đã thu thập và nạp năng lượng kiếm được.
Đó là thứ tôi có thể làm trong ngày tệ hại nhất của mình để cảm thấy tốt lên một chút, hiệu quả lên một chút.
Những thứ như là âu yêm vuốt ve chú chó của tôi trong vòng 10 phút, hay là ra khỏi giường và đi xung quanh những tòa nhà trong chốc lát.
Bây giờ trò chơi đã quá đơn giản: Chọn một nhân vật bí ẩn, tìm kiếm đồng minh, chiến đấu với kẻ xấu, nạp năng lượng.
Nhưng thậm chí với một trò chơi đơn giản như vậy, chỉ trong vòng vài ngày bắt đầu chơi, lòng phiền muộn và nỗi lo lắng đã biến mất.
Nó chỉ đơn giản đã biến mất. Nó giống như một phép thần.
Hiện giờ thì nó đã không phải là một phép chữa thần kỳ cho những cơn nhức đầu hoặc là những triệu chứng liên quan đến nhận thức.
Điều đó kéo dài khoảng hơn một năm, và đó là khoảng thời gian khó khăn nhất của tôi cho tới tận bây giờ.
Nhưng thậm chí ngay khi tôi vẫn còn những triệu chứng ấy, thậm chí trong lúc tôi lên cơn đau, tôi đã chấm dứt sự chịu đựng.
Lúc này điều đã xảy đến tiếp theo với trò chơi này thực sự làm tôi ngạc nhiên.
Tôi đưa một số bài viết và những đoạn phim lên mạng, để giải thích luật chơi.
Tuy nhiên rõ ràng không phải ai cũng đều có một cơn chấn động, không phải tất cả mọi người đều muốn là "kẻ hủy diệt," vì vậy tôi đã đổi tên trò chơi thành "Siêu phục hồi".
Và chẳng mấy chốc mà tôi bắt đầu nghe mọi người từ khắp nơi trên thế giới những người đã chọn cho họ một nhân vật bí ẩn, tìm kiếm đồng minh cho minh, và họ đã nhận được sự "siêu phục hồi", đối mặt với những thử thách như ung thư hay những cơn đau mãn tính, sự trầm cảm và bệnh Crohn.
Thậm chí có những người chơi trò chơi này vì những chuẩn đoán căn bệnh thời kỳ cuối như bệnh tê liệt vận động ALS.
Và tôi có thể nói một điều từ những thông điệp và video của họ rằng trò chơi này đã thực sự giúp họ bằng những cách
mà đã từng giúp được tôi. Họ nói về việc cảm thấy mạnh mẽ hơn và dũng cảm hơn.
Họ nói về việc cảm giác được bạn bè và gia đình thấu hiểu hơn.
Và thậm chí họ còn nói về cảm giác hạnh phúc hơn, mặc dù là họ phải chịu những cơn đau, mặc dù là họ phải đang đối mặt với thử thách nghiệt ngã nhất của cuộc sống.
Ngay tại thời điểm này, tôi đang thầm nghĩ rằng điều gì đang xảy ra ở đây thế này?
Ý tôi là làm thế nào mà một trò chơi rất tầm thường lại có thể can thiệp mạnh mẽ trong những tình huống quan trọng và liên quan vấn đề sinh tử đến như vậy?
Ý tôi là, nếu nó đã không có tác dụng gì với tôi, thì chẳng có cách nào để tôi tin là nó có thể xảy ra.
Vậy thì hóa ra cũng có liên quan một chút tới khoa học. Một số người mạnh mẽ hơn và hạnh phúc hơn sau khi trải qua một sự việc chấn động tâm lý.
Và đó chính là những gì đã xảy ra đến với chúng tôi.
Trò chơi này giúp chúng tôi trải nghiệm những gì mà các nhà khoa học gọi là hồi phục sau chấn thương tâm lý, điều mà chúng ta không thường nghe đến.
Chúng ta thường được nghe về triệu chứng rối loạn thần kinh sau chấn thương.
Nhưng các nhà khoa học hiện nay biết được rằng một sự việc chấn động tâm lý không bắt chúng ta phải chịu đựng trong khoảng thời gian không xác định.
Thay vào đó chúng ta có thể sử dụng nó như một điểm khởi đầu để khám phá những phẩm chất tốt nhất của chúng ta và sống một cuộc đời hạnh phúc hơn.
Sau đây là năm điều mà những người với sự hồi phục sau chấn thương tâm lý nói: Những sự ưu tiên của tôi đã thay đổi. Tôi không e ngại để làm những điều khiến tôi cảm thấy hạnh phúc.
Tôi cảm thấy gần gũi hơn với bạn bè và gia đình.
Tôi hiểu bản thân mình rõ hơn. Tôi biết hiện giờ tôi thực sự là ai.
Tôi có nhận thức mới về ý nghĩa và mục đích trong cuộc sống.
Tôi có thể tập trung tốt hơn vào những mục tiêu và giấc mơ của tôi.
Bây giờ, có phải điều này nghe rất quen thuộc?
Nó nên như vậy, bởi vì năm quan điểm của giai đoạn phục hồi chấn thương tâm lý trên đây bản chất là sự đối lập trực tiếp với năm điều hối tiếc nhất khi hấp hối.
Có phải nó rất thú vị?
Có vẻ như là ở một mức độ nào đó, một sự kiện gây chấn động tâm lý đã mở khóa cho khả năng của chúng ta để sống một cuộc đời với ít những điều hối tiếc hơn.
Nhưng nó có hiệu quả như thế nào?
Làm thế nào mà bạn có thể đạt được từ sự chấn thương để phát triển?
Hoặc là tốt hơn nữa, phải chăng có cách để đạt được tất cả những ích lợi của sự hồi phục sau chấn thương tâm lý mà không cần vết thương nào, không cần phải bị thương ở đầu trong lần đầu tiên?
Điều đó sẽ rất tốt, phải không nào?
Tôi đã từng muốn hiểu rõ hơn về hiện tượng này hơn, vì vậy tôi đã đọc ngấu nghiến văn chương có liên quan đến khoa học, và đây là những gì tôi đã học được.
Có bốn loại sức mạnh, hay gọi là sức bật, mà góp phần vào việc phục hồi sau chấn thương, và có những hoạt động có giá trị về mặt khoa học mà bạn có thể thực hiện hằng ngày để rèn luyện bốn loại sức bật này, và bạn không cần một chấn thương để thực hiện nó.
Bây giờ tôi có thể nói cho quý vị bốn loại sức mạnh đó là gì, nhưng tôi cho rằng quý vị nên trải nghiệm chúng một cách trực tiếp
Tôi cho rằng tất cả chúng ta nên bằng đầu luyện tập cùng nhau ngay lúc này.
Vì vậy đây là những gì chúng ta sẽ làm.
Chúng ta sẽ cùng nhau chơi một trò chơi nhanh.
Đây là nơi bạn có được 7 phút rưỡi kia như phần thưởng cuộc sống mà tôi đã hứa với bạn trước đó.
Tất cả điều mà quý vị phải làm là hoàn thành thành công bốn cuộc truy lùng đầu tiên của trò chơi "Siêu hồi phục".
Và tôi cảm thấy là quý vị có thể làm điều đó. Tôi đặt niềm tin vào các bạn.
Vậy thì mọi người sẵn sàng chưa nào?
Đây là nhiệm vụ đầu tiên. Tiến hành thôi!
Thứ nhất: Đứng dậy và tiến ba bước, hoặc là nắm bàn tay lại, giơ chúng qua đầu các bạn cao đến mức mà bạn có thể trong vòng năm giây. Thực hiện thôi! Được rồi, tôi thích mọi người làm cả hai.
Bạn là những người làm tốt hơn mong đợi.
Rất tốt.
(Cười) Mọi người làm rất tốt. Bây giờ điều đó xứng đáng được cộng thêm một
sức bật về thể chất, có nghĩa là cơ thể của bạn có thể chịu đựng thêm căng thẳng và hồi phục tốt hơn.
Chúng ta biết được từ các cuộc nghiên cứu rằng điều thứ nhất chúng ta có thể làm để nâng cao sức bật về thể chất là làm sao để không ngồi yên một chỗ.
Đó là tất cả những gì nó thực hiện.
Cứ mỗi giây các bạn không ngồi yên một chỗ, bạn sẽ cải thiện sức khỏe của tim một cách năng động, và cả cho phổi và não của bạn.
Mọi người sẵn sàng cho nhiệm vụ tiếp theo chưa? Tôi muốn quý vị búng ngón tay đúng 50 lần,
hoặc là đếm ngược từ 100 với khoảng cách là bảy, như thế này: 100, 93...
Tiến hành thôi!
(Búng tay) Đừng từ bỏ.
(Búng tay) Đừng để việc mọi người đếm xuống từ 100 ngăn cản việc đếm của bạn đến 50. (Cười)
Tốt. Tuyệt vời. Đây là lần đầu tiên tôi được chứng kiến cảnh tượng thế này.
Thêm một sức bật cho cơ thể. Tốt lắm, mọi người!
Lúc này điều đó xứng đáng cộng thêm một sức bật về tâm lý, có nghĩa là bạn có thể tập trung hơn về tâm lý, kỷ luật hơn, quyết đoán và giàu ý chí hơn.
Chúng ta biết được từ cuộc nghiên cứu khoa học rằng ý chí thực sự hoạt động như một cơ bắp.
Nó mạnh dần lên nếu bạn thực hành nó thường xuyên hơn.
Vì vậy hãy đối mặt với một thử thách nhỏ mà không được bỏ cuộc, thậm chí với một chuyện rất nực cười là búng ngón tay đúng 50 lần hoặc đếm ngược từ 100 cách nhau bảy đơn vị thực sự là một cách hiệu quả về mặt khoa học để nâng cao ý chí của bạn.
Làm rất tốt. Nhiệm vụ thứ ba.
Chọn một: Bây giờ bởi vì chúng ta đang ở trong căn phòng, định mệnh thực sự đã quyết định chuyện này cho quý vị, nhưng sẽ có hai lựa chọn.
Nếu bạn đang ở trong, tìm một cái cửa sổ và nhìn ra ngoài.
Nếu bạn đang ở ngoài, tìm một cái cửa sổ và nhìn vào trong.
Hoặc là sử dụng nhanh Youtube hay là Google tìm hình ảnh của "một con vật con [con vật bạn yêu thích nhất]" Bây giờ, bạn có thể thực hiện điều này trên điện thoại, hoặc là bạn có thể chỉ cần gọi to một số con động vật con, Tôi sẽ tìm một vài cái và chiếu chúng trên màn hình cho chúng ta.
Như vậy chúng ta muốn nhìn thấy gì?
Con lười, hươu cao cổ, voi, rắn. Được rồi, hãy cùng xem chúng ta có gì.
Một con cá heo con và một con lạc đà con. Mọi người hãy nhìn xem.
Mọi người thấy được chứ?
Một lần nữa nhé!.Một con voi con.
Chúng ta đang vỗ tay cho điều đó?
Thật tuyệt vời.
Được rồi, bây giờ những gì chúng ta đang cảm nhận ở đó là thêm một sức bật về cảm xúc, điều đó có nghĩa là bạn có khả năng để kích thích những cảm xúc mạnh mẽ tích cực như là tính tò mò hay là tình yêu, mà chúng ta cảm thấy khi chúng ta nhìn những con động vật con ấy, và khi các bạn cần chúng nhất.
Và đây là một bí mật từ nghiên cứu khoa học dành cho bạn.
Nếu bạn cố gắng trải nghiệm ba trạng thái cảm xúc tích cực cho một trạng thái cảm xúc tiêu cực trong khoảng thời gian là một tiếng, một ngày, một tuần, bạn sẽ cải thiện đáng kể sức khỏe của bạn và khả năng của bạn để giải quyết thành công bất cứ vấn đề nào bạn đang gặp phải.
Và đây được gọi là tỉ lệ cảm xúc tích cực 3:1
Nó là thủ thuật ưa thích của tôi trong trò chơi "Siêu phục hồi", vì vậy hãy giữ kỹ nó.
Được rồi hãy chọn một thứ trong nhiệm vụ cuối cùng: Bắt tay với một ai đó trong vòng sáu giây, hoặc là gửi nhanh một lời cảm ơn bằng tin nhắn, bằng thư điện tử, bằng Facebook hoặc bằng Twitter.
Tiến hành nào! (Trò chuyện) Có vẻ tốt, rất tốt. Tuyệt, tuyệt vời!
Hãy duy trì nó.
Tôi thích điều này!
Bây g,ờ mọi người được cộng thêm một sức bật về xã hội, có nghĩa là bạn thật sự nhận được nhiều sức mạnh hơn từ bạn bè của mình, từ hàng xóm, gia đình, cộng đồng của bạn.
Bây giờ một cách tuyệt vời để nâng cao sức bật về xã hội là lòng biết ơn.
Sự giao thiệp thậm chí là tốt hơn nữa.
Đây là 1 bí mật nữa cho quý vị: Bắt tay với một ai đó trong vòng sáu giây sẽ gia tăng đáng kể lượng oxytocin trong dòng máu của bạn, đó là hoóc môn tin tưởng.
Đó có nghĩa là tất cả các bạn những người chỉ vừa mới bắt tay là những người được dẫn dắt để quý mến nhau và muốn giúp đỡ lẫn nhau.
Điều này sẽ kéo dài trong suốt thời gian nghỉ giải lao, vì vậy hãy tận dụng những cơ hội tạo dựng các mối quan hệ thân thiết.
(Cười) Được rồi, mọi người vừa hoàn thành thành công bốn nhiệm vụ, vì vậy hãy xem liệu tôi đã hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình để trao cho các bạn thêm bảy phút rưỡi như phần thưởng cuộc sống.
Và đây là nơi tôi có thể sẻ chia một chút ít kiến thức khoa học với quý vị.
Hóa ra rằng người nào thường nâng cao bốn loại sức bật này -- thể chất, tinh thần, cảm xúc, xã hội -- sẽ sống thọ thêm 10 năm so với những người khác.
Đó là sự thật.
Nếu bạn thường xuyên đạt được tỉ lệ 3:1 về cảm xúc tích cực, nếu bạn không bao giờ ngồi yên một chỗ hơn một tiếng trong một khoảng thời gian nhất định, nếu bạn tiến đến giúp đỡ một người mà bạn quan tâm mỗi ngày, nếu bạn giải quyết những mục tiêu nhỏ để nâng cao ý chí, bạn sẽ sống lâu hơn người khác là mười năm, và đây là nơi mà công thức toán tôi đã đưa ra trước đó phát huy tác dụng.
Như vậy, tuổi thọ trung bình ở Mỹ và Anh là 78.1 tuổi, nhưng chúng ta biết được từ hơn 1000 cuộc nghiên cứu khoa học được kiểm tra kỹ càng rằng bạn có thể sống thêm 10 năm bằng cách nâng cao bốn loại sức bật này.
Vì vậy mỗi năm mà bạn nâng cao bốn loại sức bật, bạn sẽ thực sự đạt được thêm 0.128 năm nữa hoặc là 46 ngày nữa, hay là 67.298 phút nữa, điều đó có nghĩa là mỗi ngày,bạn có thêm được 184 phút để sống, hay là mỗi giờ nếu bạn nâng cao 4 loại sức bật này, như chúng ta đã thực hiện cùng nhau, bạn sẽ có thêm được 7.68245837 phút để sống thêm.
Xin chúc mừng, bảy phút rưỡi ấy
tất cả là của bạn. Bạn hoàn toàn đã đạt được nó. (Vỗ tay)
Yeah!
Hãy chờ đã, chờ chút đã.
Quý vị vẫn còn một nhiệm vụ đặc biệt,
một sứ mệnh bí mật. Quý vị sẽ sử dụng bảy phút rưỡi phần thưởng cuộc sống này như thế nào?
Vâng, sau đây là gợi ý của tôi.
Bảy phút rưỡi thêm này giống như là những điều ước của thần đèn.
Bạn có thể sử dụng điều ước thứ nhất cho hàng triệu điều ước nữa.
Khá là thông minh phải không nào?
Vì vậy, nếu bạn sử dụng bảy phút rưỡi này trong hôm nay để làm điều khiến bạn cảm thấy hạnh phúc, hoặc là điều mà giúp bạn năng động hơn, hoặc là giúp bạn giữ liên lạc với một người mà bạn quan tâm, hoặc thậm chí là đối mặt với một thử thách nho nhỏ, bạn sẽ nâng cao được sức bật của mình, vì vậy bạn sẽ có thêm được nhiều phút nữa.
Và tin tốt là, nếu bạn cứ tiếp tục làm như thế.
Mỗi giờ, mỗi ngày trong cuộc đời, tất cả con đường dẫn đến giờ phút cuối cùng của cuộc đời, là điều mà ngược lại sẽ có thêm 10 năm sau đó nữa.
Và khi bạn đi đến giây phút cuối cùng đó, một cách dễ dàng hơn, bạn sẽ không gặp bất cứ điều nào trong năm điều hối tiếc, bởi vì bạn đã xây dựng được sức mạnh và sức bật để sống một cuộc đời chân thật hơn với những giấc mơ của mình.
Và với thêm 10 năm đó, bạn thậm chí có thể có đủ thời gian để chơi nhiều trò chơi hơn.
Cám ơn tất cả quý vị.
(Vỗ tay)
Tôi sẽ bắt đầu với một câu chuyện nhỏ.
Tôi lớn lên ở vùng này. Khi tôi 15 tuổi, Tôi bắt đầu như một vận động viên trẻ khỏe nhưng trong 4 tháng, lại từ từ suy sụp tới khi là một nạn nhân của nạn đói với một cơn khát dữ dội.
Cơ bản là tôi đã tiêu hóa cơ thể của mình
Và tất các những điều này bắt đầu khi tôi đi phượt lần đầu tiên ở trên Đỉnh Old Rag ở phía Tây Virginia, tôi úp mặt xuống vũng nước uống như một chú chó.
Đêm đó, tôi được đưa vào phòng cấp cứu được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 và nhiễm toan ceton nặng.
Tôi bình phục nhờ phép màu của y học hiện đại, của insulin và những thứ khác, cân nặng của tôi còn tăng lên hơn trước đây. Và có gì đó nung nấu trong tôi từ đó.
Điều tôi nghĩ là, cái gì gây nên bệnh tiểu đường?
Bạn thấy đấy, tiểu đường là một bệnh tự miễn
khi cơ thể bạn chống lại chính nó, và tại một thời điểm người ta nghĩ rằng bằng cách nào đó, việc phơi nhiễm một mầm bệnh làm khởi phát hệ miễn dịch của tôi để chống lại mầm bệnh đó và sau đó giết những tế bào tạo insulin. Và đây là điều khiến tôi suy nghĩ trong một thời gian dài,
và điều đó chính là thứ mà y học và mọi người đang quan tâm, những vi sinh vật có tác động xấu. Và đó là khi tôi cần trợ lý ở ngay đây.
Bạn có thể nhận ra cô ấy.
Vậy là, hôm trước tôi đi, tôi xin lỗi, tôi đã bỏ qua một vài đoạn
và tôi đi tới tòa nhà của Học Viện Khoa Học Quốc Gia và họ bán đồ chơi, những vi sinh vật khổng lồ. Và chúng ở đây!
Vậy là bạn bị mắc vi sinh vật gây hoại tử mô nếu bạn lấy chiếc đồ chơi đó.
Tôi phải kiểm tra lại kỹ thuật bóng chày của mình ở đây.
(cười)
Vậy là, đáng tiếc, hay là không có gì đáng ngạc nhiên là hầu hết các vi sinh vật họ bán ở Học Viện Khoa Học đều là mầm bệnh Mọi người tập trung vào thứ giết chúng ta,
và đó là thứ chúng ta đang tập trung vào. Và nó chỉ ra rằng chúng ta được bao bọc trong một đám mây của vi sinh vật,
những vi sinh vật này giúp đỡ chúng ta trong phần lớn thời gian, hơn là giết chúng ta. Vậy nên, chúng ta đã biết về nó 1 khoảng thời gian rồi.
Và vậy, chúng ta biết điều này lâu rồi.
Mọi người đã sử dụng kính hiển vi để nhìn những vi sinh vật xung quanh chúng ta, tôi biết bạn không để ý tới tôi, nhưng ...
(cười) Những vi sinh vật xung quanh chúng ta,
Và nếu bạn quan sát chúng bằng kính hiển vi, bạn có thể thấy rằng chúng ta có gấp 10 lần số tế bào mà vi sinh vật có.
Khối lượng của vi sinh vật lớn hơn khối lượng bộ não của chúng ta.
Chúng ta theo nghĩa đen là một hệ sinh thái dồi dào của vi sinh vật.
Thật không may, nếu bạn muốn học về vi sinh vật, chỉ nhìn chúng bằng kính hiển vi không thôi là chưa đủ.
Chúng ta mới nghe về sự sắp xếp của ADN.
Nó chỉ ra rằng một trong những cách tốt nhất để quan sát vi sinh vật và để hiểu được chúng là xem xét ADN của chúng.
và đó là cái mà tôi đã và đang làm trong 20 năm qua, Bằng cách sử dụng sự sắp xếp của ADN, thu thập các mẫu thử từ nhiều nơi khác nhau bao gồm cơ thể con người, đọc sự sắp xếp của ADN sau đó sử dụng những trình tự ADN đã thu thập được cho chúng ta biết những vi trùng đang ở chỗ nào.
Thật tuyệt vời, khi chúng ta sử dụng công nghệ này, Ví dụ là khi nhìn vào loài người, chúng ta không chỉ bị bao vây bởi một biển vi sinh vật.
Có hàng ngàn loại vi sinh vật khác nhau trên cơ thể con người.
Chúng ta có hàng triệu gen vi sinh vật trong cơ thể đang bao vây chúng ta.
Và vì vậy sự đa dạng về vi sinh vật khác nhau tuỳ theo mỗi người, và cái chúng ta đang suy nghĩ trong suốt 10, hay 15 năm qua, là có thể những vi sinh vật này quần tụ ở trong và ngoài chúng ta, và sự đa dạng sinh học của hệ vi sinh vật ấy, có thể có liên quan đến sự khác nhau về sức khỏe và bệnh tật giữa chúng ta.
Quay lại với câu chuyện về căn bệnh tiểu đường của tôi.
Điều đó khiến người ta hiện tại nghĩ rằng nó là một trong những sự khởi phát cho bệnh tiểu đường loại một là việc cơ thể không chống lại mầm bệnh, nhưng bằng cách cố gắng đánh lừa vi sinh vật đang sống trong và bên ngoài bạn.
Và bằng một cách nào đó quần xã vi sinh vật ở trong và trên cơ thể tôi đi đâu mất, và làm khởi phát hệ miễn dịch và dẫn đến cơ thể tôi loại bỏ các tế bào tạo nên insulin trong cơ thể tôi.
Vì thế điều mà tôi muốn nói với mọi người là, điều mà con người đã nghiên cứu về sự sắp xếp ADN Đặc biệt, để học về sự tụ họp của vi khuẩn ở trong và trên cơ thể con người
Và tôi muốn kể cho các bạn câu chuyện nói về một dự án cá nhân
Kinh nghiệm đầu tiên của tôi trong khi nghiên cứu vi sinh vật trên cở thể con người đến từ một bài giảng của tôi, ngay tại đây ở Georgetown
Tôi có một bài nói chuyện, và gia đình của bạn tôi cũng có mặt ở đó tại Trường Y Khoa Dean of Georgetown và gặp tôi sau buổi trò chuyện nói rằng,họ đang thực hiện một công trình nghiên cứu về sự cấy ghép ruột non trên con người
Và họ mong muốn quan sát về những vi sinh vật sau cuộc cấy ghép đó
Do vậy tôi bắt đầu có sự hợp tác với họ Michael Zasloff và Thomas Fishbein , để quan sát bọn vi sinh vật kí sinh ở ruột non sau khi được cấy ghép vào người nhận
Và tôi có thể kể tất cả những chi tiết về cuộc nghiên cứu vi sinh vật mà chúng tôi đã thực hiện, nhưng lý do tôi muốn kể cho bạn câu chuyện này là vì nó thu hút được sự quan tâm khi bắt đầu dự án này.
Họ lấy ruột non chứa vi sinh vật từ một người hiến tặng và có một người nhận gặp vấn đề với cộng đồng vi sinh vật của họ, gọi là bệnh Crohn và họ khử trùng ruột non được hiến tặng.
làm sạch hết vi sinh vật, sau đó đưa vào cơ thể người nhận
họ làm vậy vì nó là chuyện bình thường trong y học, thậm chí rõ ràng rằng đó không phải là một ý kiến hay
và may mắn thay, trong tiến trình của dự án các cuộc phẩu thuật cấy ghép và những người khác quyết định quên đi điều thường làm.
Chúng tôi phải thay đổi vì vậy họ thực ra đã để lại vài cộng đồng vi sinh vật trong ruột non. Họ để lại vi sinh vật trong bộ phận được hiến tặng và theo lý thuyết, điều đó có thể sẽ giúp ích cho người nhận ruột non được cấy ghép
Và vì vậy, mọi người này- đây là cuộc nghiên cứu tôi đã làm
trong vài năm qua, đã có một sự phát triển hết sức to lớn trong việc sử dụng công nghệ ADN vào nghiên cứu vi sinh vật trong và trên cơ thể người
Dự án Human Microbiome được thực hiện ở Mỹ và MetaHIT ở Châu Âu, cùng rất nhiều dự án khác.
Và khi người ta thực hiện nhiều cuộc nghiên cứu họ sẽ học được nhiều thứ ví dụ như, khi một đứa trẻ được sinh ra, trong quá trình sinh thường chúng sẽ nhận vi sinh vật kí sinh từ người mẹ.
Có vài yếu tố nguy hiểm trong quá trình sinh mổ Vài trong số đó có thể là vì những vấn đề xấu khi lấy đứa bé ra khỏi cơ thể mẹ hơn là qua đường dẫn sinh.
Và vài nghiên cứu đã cho thấy cộng đồng sinh vật sống trong và trên cơ thể ta giúp ích cho sự phát triển của hệ thống miễn dịch giúp chống lại mầm bệnh và hỗ trợ trao đổi chất và xác định lượng năng lượng chuyển hoá trong cơ thể xác định chắc chắn được mùi, hay thậm chí định hình các cư xử trong nhiều việc.
Và vì vậy, nhiều nghiên cứu cung cấp tư liệu hoặc đưa ra giả thuyết ngoài những chức năng quan trọng cho cộng đồng vi sinh vật đám vi sinh vật này, không có mầm bệnh sống trên và trong cơ thể.
Và một chỗ tôi nghĩ rất thú vị có thể nhiều bạn đang bị như vậy, chúng ta đã mang vi khuẩn vào đám đông, tôi tạm gọi là chứng 'sợ vi khuẩn'
Vì vậy con người rất sạch sẽ đúng không?
Chúng ta có thuốc kháng sinh trong các gian bếp, tắm rửa mỗi phần trên cơ thể mọi lúc, chúng ta bơm thuốc kháng sinh vào thức ăn, cộng đồng chúng ta dùng thuốc kháng sinh quá nhiều.
Và giết mầm bệnh là tốt khi ta bệnh, nhưng nên biết rằng khi ta bơm thuốc hoá học và thuốc kháng sinh vào thế giới, chúng ta đang giết những đám vi khuẩn sống trên và trong cơ thể
Việc sử dụng quá mức thuốc kháng sinh, đặc biệt là trẻ em cho thấy sự liên kết, một lần nữa, với những nhân tố nguy hiểm như béo phì, bệnh về tự miễn dịch, và nhiều vấn đề chắc chắn từ sự phá vỡ của cộng đồng vi sinh vật
Vậy cộng đồng vi sinh vật có thể xấu khi chúng ta muốn hoặc không, hoặc chúng ta có thể giết nó với thuốc kháng sinh, nhưng chúng ta có thể làm gì để tạo lại chúng?
Tôi chắc nhiều bạn cũng đã nghe về lợi khuẩn
Lợi khuẩn là một thứ bạn có thể thử và tạo lại cộng đồng vi sinh vật trên và trong cơ thể.
Và chúng chắc chắn rằng sẽ có hiệu quả trong vài trường hợp
Có một dự án thực hiện ở UC Davis nơi mọi người có thể dùng lợi khuẩn để thử nghiệm, nghiên cứu, ngăn chặn viêm ruột hoại tử ở trẻ sinh non.
Trẻ sinh non có vấn đề lớn về cộng đồng vi khuẩn.
Có thể lợi khuẩn giúp ngăn chặn sự phát triển của căn bệnh viêm ruột hoại tử kinh khủng ở trẻ sinh non.
Nhưng lợi khuẩn là một giải pháp rất rất đơn giản
Hầu hết các đơn thuốc bạn dùng hay sữa chua bạn ăn có một hoặc hai loại trong số chúng hoặc có thể năm và cộng đồng người có trên hàng ngàn loại
Vậy chúng ta có thể làm gì để tạo lại cộng đồng vi sinh vật khi có hàng ngàn loại trên cơ thể?
Một thứ mà động vật dường như sẽ làm là, chúng ăn phân- quá trình hấp thụ lại.
Và hoá ra nhiều người ăn chay, đặc biệt những người ăn chay kiểu truyền thống, dùng một thứ gọi là 'trà phân' không phải là mông đâu mà là trà phân, để trị đau bụng, và bệnh khác ở ngựa và bò và những thứ như vậy, khi bạn làm trà từ phân của một con vật khoẻ mạnh và cho một con vật bệnh dùng.
Mặc dù, trừ khi bạn có một con bò với cái lỗ rò to ở bên hông và bạn có thể cho tay vào dạ cỏ của nó, thì nó rất khó để tưởng tượng ra sự chuyển phát trực tiếp của vi sinh vật trong miệng và qua toàn bộ phần trên của bộ máy tiêu hoá là hệ thống tiêu hoá tốt nhất, vì vậy bạn có thể nghe thấy nhiều người đang cấy ghép chất cặn hơn là chuyển hoá lợi khuẩn qua đường miệng, họ chuyển cộng đồng lợi khuẩn, một cộng đồng vi sinh vật từ người tặng khoẻ mạnh, qua người khác.
Nó hoá ra lại rất hiệu quả trong việc chống lại những căn bệnh truyền nhiễm như sự lây nhiễm của vi khuẩn Clostridium, loại có thể sống trong cơ thể người nhiều năm.
phương pháp cấy phân, cấy vi sinh vật từ phân từ người tặng khoẻ mạnh thực sự đã cho thấy có thể chữa trị nhiễm trùng vi khuẩn C.diff trên người.
Hiện nay, những việc cấy ghép này, cấy ghép phân, hoặc trà phân đã gợi ra cho tôi, và nhiều người khác nghĩ ra một ý kiến, rằng cộng đồng vi khuẩn trong và trên chúng ta là cơ quan
Chúng ta nên xem chúng như một cơ quan có chức năng, một phần của cơ thể
Chúng ta nên đối xử với chúng cẩn thận và tôn trọng, Và chúng ta không muốn là xáo trộn chúng, bởi sinh mổ hay thuốc kháng sinh hay quá sạch sẽ, mà không có sự bào chữa tốt.
Và hiện nay những gì mà kỹ thuật giả trình tự ADN cho phép con người làm là thực hiện những cuộc nghiên cứu chi tiết chọn từ 100 bệnh nhân mắc bệnh Crohn và 100 người không mắc bệnh.
Và 100 người dùng thuốc kháng sinh khi còn bé và 100 người không dùng thuốc kháng sinh.
Và tiến hành so sánh cộng đồng vi khuẩn và gen của chúng và quan sát xe có sự khác biệt nào không.
Và cuối cùng có thể hiểu chúng không có sự khác biệt tương quan mà có nguyên nhân.
Nghiên cứu trên cơ thể mẫu như chuột hay động vật khác cũng giúp ta làm điều đó, nhưng hiện nay người ta dùng công nghệ này vì chi phí rẻ, để nghiên cứu vi khuẩn trên nhiều người.
Chung quy, tôi muốn nói rằng tôi không kể một phần câu chuyện mắc bệnh đái tháo đường.
Hoá ra bố tôi là bác sỹ bác sỹ y khoa, nghiên cứu về Hoocmon. Tôi đã nói với ông nhiều làn rằng tôi mệt, khát nước, và thấy không khoẻ
Và ông coi thường nó, ông cũng không nghĩ về nó. Tôi đã than rất nhiều, hoặc nó rất điển hình với bác sỹ y khoa rằng ' chẳng thể nào có chuyện gì với con tôi'
Chúng tôi thậm chí đã đến hội nội tiết quốc tế gặp gỡ như gia đình ở Quebec
Và tôi phải thức dậy mỗi năm phút để đi tiểu, Và uống nước đặt trên bàn của mọi người và tôi nghĩ chắc mọi người tưởng tôi là thằng nghiện thuốc
(cười) nhưng lý do tôi kể bạn nghe vì cộng đồng y khoa, ví dụ như bố tôi, không thấy được điều đúng ở trước mắt.
Đám vi khuẩn thì ngay ở trước mắt chúng ta.
Hầu hết thì chúng ta không thấy chúng, chúng vô hình.
Chúng là vi khuẩn, chúng nhỏ xíu.
Nhưng ta có thể thấy chúng qua ADN Ta có thể thấy chúng qua tác động chúng gây ra trên cơ thể.
Và bây giờ ta cần là nghĩ về cộng đồng vi khuẩn trong phạm vi của mọi thứ trong thuốc của con người
không có nghĩa là nó ảnh hưởng đến mỗi phần trên cơ thể, nhưng cũng có thể.
những gì ta cần là cái hướng dẫn đầy đủ về vi khuẩn sống trên và trong cơ thể, vậy chúng ta có thể biết chúng làm gì với cuộc sống của ta
Ta là chúng. Chúng là ta.
cảm ơn.
(vỗ tay)
Đam mê của tôi là âm nhạc, công nghệ và tạo ra những thứ mới mẻ.
Tổng hợp những lý do đó đã đưa tôi đến với sở thích trực quan hoá âm thanh, đến một giai đoạn, tôi quyết định dùng lửa.
Đây là ống Ruben. Tôi làm rất nhiều ống. Tối nay tôi sẽ diễn cho bạn xem.
Nó là ống kim loại dài cỡ 2.45m có đục chừng 100 lỗ, Thùng đằng kia là loa, và đây... là ống nghiệm nối với bình nhiên liệu propane này
Hãy đốt lửa lên xem sao nhé.
Hãy mở nhạc tần số 550 herz và xem chuyện gì xảy ra.
(Tiếng nhạc tần số thấp) Cảm ơn. (Tiếng vỗ tay) vỗ tay tán thưởng vật lý cũng hay, nhưng về bản chất thì... (Tiếng cười) năng lượng âm thanh điều chỉnh độ cháy của propane thông qua không khí và xăng, tạo nên một hình sóng bằng lửa. Các vùng màu khác nhau thể hiện cho tần số âm thanh và độ cao thấp khác nhau thể hiện biên độ sóng âm
Khi ta thay đổi tần số, hình thể lửa cũng thay đổi theo
(chỉnh tần số) Khi ta mở nhạc có tần số vang, lửa cháy theo hướng thẳng đứng với đỉnh uốn lượn hình biểu đồ sin
GIờ tôi sẽ tạm tắt.
đốt lửa trong nhà rất nguy hiểm. (vỗ tay) Cám ơn. Tôi cũng mang đến đây bàn lửa
Tương tự như ống Rube, bàn lửa thể hiện các đặc tính của sóng âm, ví dụ như độ rung, tôi sẽ bật lên, ta quan sát xem nhé.
Chà. (tiếng cười) Trong lúc chờ bàn lửa đủ lực ép Tôi xin nhắc các bạn là lửa không cháy theo hàng thẳng mà theo mọi hướng Ống Ruben có cấu tạo thanh ngang rẽ đôi ngọn lửa còn bàn lửa này rẽ lửa tạo hình dạng sóng bằng mặt phẳng, do vậy thể hiện được nhiều hình dạng phức tạp. Nên tôi hay dùng để trực quan hoá nhạc của Geoff Farina
(Tiếng nhạc) Nếu bạn quan sát kỹ...
lửa bập bùng theo điệu nhảy thật tao nhã. (vỗ tay) Nếu bạn quan sát có thể sẽ để ý thấy các âm rung, nhưng nói chung là bạn thấy có lửa nhạc Jazz hay hơn hẳn.
Trong thế giới của tôi, thứ gì có lửa cũng hay hơn. Nhưng lửa cũng chỉ là nền tảng thôi.
Lửa chứng tỏ mắt cũng biết nghe, điều này làm tôi thích thú vì công nghệ thể hiện được âm thanh cho mắt nhìn bằng cách làm nổi bật ưu điểm thị giác khi cảm nhận âm thanh, ví dụ như cách loại trừ thời gian
Như ở đây, tôi đang tải hình tần số bài "Smell like teen spirit" được trực quan hoá dưới hình thức một hình ảnh duy nhất Kỹ thuật này thể hiện sự ưu việt của vỏ não thị giác trong việc nhận dạng hình ảnh.
Nếu tôi mở bạn nghe bài khác từ album này, mắt bạn sẽ dễ dàng nhận ra hình dạng âm nào hay trùng lặp. Ở cột tần số, bạn có thể thấy những chỗ có màu và không màu xen kẽ là dạng âm nổi tiếng của ban nhạc Nirvana. Còn đây là hình ảnh toàn bộ album ghép lại Tôi nghĩ hình ảnh này khá ấn tượng.
Ít ra cũng đủ ấn tượng để nếu tôi đưa 4 hình này và hỏi bạn bài nào là bài "Smells like teen spirit" Bạn có thể đoán trúng bài hát kinh điển mà fan hâm mộ Nirvana ưa thích mà không cần phải nghe nhạc. Đây là bài "I'll stick around" của nhóm Foo Fighter, và ca sĩ Dave Grohl, cũng là tay trống nhóm Nirvana, thế nên
hình cũng quen quen. Tôi thích ý thưởng là có ngày ta sẽ mua nhạc vì trông nó đẹp mắt.
Giờ là các dữ liệu âm thanh khác.
Dữ liệu lấy từ các công viên thành phố, như đây là công viên Mabel Davis ở Austin bang Texas. (tiếng trượt ván) TIếng động bạn nghe được thu từ 8 mic gắn tại 8 điểm khắp công viên. Nghe thì có vẻ hỗn loạn, nhưng thật ra mọi kỹ thuật bắt đầu bằng tiếng đập và kết thúc với tiếng bụp. Nếu người trượt sai kỹ thuật bản thu âm thành ra tiếng cào chà xát Tiếng trượt trên thành sẽ có tiếng keng. Tiếng nói ở công viên này cũng có tần số riêng.
Nếu ta trực quan hoá những âm thanh này, ta sẽ có kết quả thế này.
Đây là 40 phút thu âm được chuyển thành hình ảnh. Nó cho ta thấy ngay nhiều người làm sai kỹ thuật trượt ván và người trượt trên thành cầu thang thường được hoan hô hơn, và nếu bạn nghiên cứu thêm bạn có thể nhìn thấy cả tiếng xe cộ
Bạn cũng sẽ thấy nhiều người trượt ở điểm này hơn vì đường trượt dễ hơn.
Tôi nhận ra điều đó ở khoảng này. Gần cuối có tiếng bạn trẻ này xuất hiện Bạn này chơi ở phần đầu sân và thực hiện nhiều kỹ thuật trượt nâng cao gọi là kỹ thuật thanh cao
Thật hay làm sao. Lúc này thì mọi người quay ngoắt 90 độ để né cậu siêu sao.
Có quy ước ngầm ở công viên bởi những người có ảnh hưởng thường là các bạn trẻ kỹ thuật cao hoặc mặc quần đỏ, như trong hình.
Được rồi, giờ thì chuyển chủ đề sang thuyết vật lý nhé
Tôi rất hâm mộ Stephen Hawking, Tôi định dùng 8 tiếng thu âm bài giảng của ông tại trường Cambridge làm quà.
Trong khoá học này ông nói bằng máy tính nên rất dễ nhận ra điểm kết thúc câu.
Tôi viết một thuật toán để nhận diện ra biên độ sóng âm của mỗi từ để ghi lại một điểm trên trục x và dùng góc cong âm thanh để ghi lại điểm trên trục y
Những đường này cho thấy, nhiều câu hỏi hơn câu trả lời trong khoá lý thuyết vật lý Mỗi khi tới cuối câu, máy chạy thuật toán ghi lại ngôi sao ngay đó.
Vậy là, nhiều câu hỏi, nhiều ngôi sao, và sau khi chuyển hoá hình ảnh, kết quả là đây.
Vũ trụ của giáo sư Stephen Hawking.
(vỗ tay) Đây là ảnh toàn bộ 8 tiếng thu âm bài giảng chuyển hoá thành hình ảnh trực quan và tôi thích hình ảnh này lắm, dù nhiều người bảo là đồ giả
Thế là tôi làm thêm phiên bản tương tác. Tôi lấy vị trí của mỗi điểm trong trục thời gian bải giảng để ghi ngôi sao trong không gian 3D bằng vài phần mềm tự chế và máy nhận diện Tôi có thể đi thẳng vào bài giảng,
vẫy ra hiệu cho máy nhận diện để đăng nhập, rồi giơ tay và chạm vào một ngôi sao, mỗi lần như vậy máy sẽ phát câu nói làm nên ngôi sao đó.
"Chỉ có duy nhất một sự chỉnh hợp trong đó một phần của nó cũng là toàn bộ sự chỉnh hợp."
Cám ơn. (vỗ tay) Toàn bộ có 1400 ngôi sao.
Đây là một cách hay để khám phá và có lẽ, món quà hay tặng thầy
Giờ là một dự án chưa hoàn thành.
Tôi cho rằng 30 năm nữa, công nghệ sẽ cho phép ta làm ra loại phụ đề mới.
Chúng ta cũng đã xem nhiều bài TED trên mạng, Giờ ta hãy xem mà không có tiếng nhưng có mở phụ đề
Bài nhạc mở đầu không có phụ đề nhưng nếu bạn xem nhiều rồi bạn nghe thấy nhạc đó trong đầu, rồi đến tràng pháo tay.
Tiếng vỗ tay to lên từ đây rồi nhỏ lại
Thỉnh thoảng pháo tay kéo dài rồi đến tiếng Bill Gates lấy hơi và bài nói chuyện bắt đầu.
Xem lại clip này lần nữa nhé.
Lần này tôi sẽ không thuyết minh.
Clip vẫn sẽ không có tiếng nhưng tôi sẽ chuyển hoá tiếng thành hình theo thời gian thực ở phía dưới màn hình.
Hãy để ý những gì mắt bạn có thể nghe thấy
Với tôi điều này thật tuyệt vời.
Dù là lần đọc đầu, mắt bạn đã nhận ra hình mẫu sóng âm, khi đọc lại nhiều lần não bạn sẽ có thể chuyển hoá những hình ảnh này thành thông tin
Bạn có thể cảm thấy được âm sắc là nhịp điệu của bài diễn thuyết, điều mà bạn không thể đọc được từ phụ đề thường.
Cảnh nổi tiếng trong các phim kinh dị, bạn có thể thấy được ai đang đến từ đằng sau. Tôi tin rằng loại thông tin trực quan hoá âm thanh này sẽ trở nên hữu ích khi âm thanh được tắt hoặc không có âm thanh phát ra, tôi cho rằng người khiếm thính sẽ có khả năng "nhìn" âm tốt hơn khán giả không khiếm thính
Tôi cũng không khẳng định lý thuyết này.
Thực ra là một ý tưởng thế thôi.
Kết luận bài diễn thuyết của tôi là, âm thanh chuyển động muôn hướng, và ý tưởng cũng thế.
Xin cảm ơn. (vỗ tay)
Có một chuyện đã xảy ra trong mấy tiếng của buổi sáng sớm ngày mùng 2-5 năm 2000. Nó đã có một tác động lớn lao đến cách mà xã hội chúng ta đang thực thi.
Trớ trêu thay, khó có ai nhận ra điều này tại thời điểm đó.
Sự thay đổi đó lặng lẽ, không thể nhận thấy được nếu bạn không biết chính xác cái điều mà bạn đang tìm kiếm.
Vào buổi sáng ngày hôm đó, tổng thống Mỹ Bill Clinton đã yêu cầu một loại công tắc đặt biệt sẽ được phóng vào quỹ đạo vệ tinh của hệ thống định vị toàn cầu.
Ngay tức khắc, mỗi máy nhận tín hiêu GPS trên toàn thế giới có thể đi từ độ sai lệch kích cỡ của một sân bóng đến độ sai lệch kích cỡ của một căn phòng nhỏ.
Rất khó để cường điệu sự thay đổi này về mặt chuẩn xác có tác động thế nào lên chúng ta.
Trước khi thiết bị này được phóng, chúng ta đã không thể có hệ thống định vị trong ô tô chỉ dẫn phương hướng từng bước bởi vì trước đó, GPS không thể cho bạn biết bạn đang ở trên lô nào, đường nào.
Về định vị địa lý, vấn đề chuẩn xác rất là đáng bàn và mọi thứ mới chỉ được cải thiện trong 10 năm vừa qua.
Với nhiều trạm thu sóng trên mặt đất và dưới lòng đất những máy thu tân tiến hơn, những thuật toán tinh vi hơn GPS giờ không chỉ nói được cho bạn biết bạn đang ở trên đường nào mà còn là ở đoạn nào trên đường.
Mức độ chuẩn xác đã mở đường cho cả một cơn lốc cải tiến.
Thực tế, rất nhiều người ở đây đã tìm ra đường đến đây với sự giúp đỡ của máy định vị TomTom hay điện thoại thông minh của mình.
Bản đồ giấy bây giờ đang trở nên quá lỗi thời.
Nhưng chúng ta hiện tại đang đứng trên ngưỡng của một cuộc cách mạng khác ở sự chính xác về định vị địa lý.
Sẽ sao nếu tôi nói với bạn rằng 2 mét định vị mà chiếc điện thoại và những chiếc máy định vị của chúng ta hiện nay cung cấp cho chúng ta thật sự là đáng buồn so với cái mà chúng ta có thể có được?
Lâu nay, nếu biết rằng bạn đang chú ý tới giai đoạn truyền tín hiệu GPS và nếu bạn có kết nối Internet khi đó bạn có thể định vị từ mức độ mét đến mức độ centimet thậm chí cả vị trí milimet.
Vậy tại sao chúng ta không thể có khả năng này trên điện thoại của chúng ta?
Tôi tin rằng, chỉ bởi vì thiếu sự tưởng tượng
Các hãng sản xuất không xây dựng nên kĩ thuật cho các thiết bị chuyên chở này trở thành con chip GPS với giá rẻ bởi vì họ không chắc công chúng nói chung sẽ làm gì với thiết bị định vị chính xác đến mức mà bạn có thể nhìn thấu những vết nhăn trên lòng bàn tay bạn.
Nhưng bạn và tôi và những nhà sáng tạo khác, chúng ta có thể nhìn thấy tiềm năng trong sự biến đổi tiếp theo về tính chính xác.
Thử tưởng tượng, ví dụ, một ứng dụng thực tế mà che phủ một thế giới ảo chính xác đến từng milimet thành đỉnh cao của một thế giới vật chất.
Tôi có thể xây cho bạn một cấu trúc ở đây với định đạng 3D chính xác đến từng milimet, mà chỉ có bạn có thể nhìn được hoặc bạn của bạn ở nhà.
Do đó với cấp độ định vị như thế, đó chính là cái mà chúng ra đang kiếm tìm, và tôi tin tưởng rằng, chỉ trong vòng vài năm tới nữa, tôi dự đoán, những thiết bị định vị siêu chuẩn xác này sẽ trở nên rẻ và phổ biến rộng rãi, và kết quả cũng sẽ hết sức tuyệt vời.
Chén Thánh của chúa, dĩ nhiên, là chấm nhỏ GPS.
Bạn có nhớ bộ phim "Mật mã Da Vinci?"
Chính là giáo sư Langdon kiểm trả chấm nhỏ GPS mà đồng phạm của ông ta đã nói cho ông rằng đó chính là một thiết bị theo dõi chính xác trong vòng 2 dặm ở bất cứ nơi đâu trên trái đất này. Nhưng chúng ta biết rằng trong trái đất thực tế này GPS là không thể phải không?
Có một điều, GPS không thể vận hành trong nhà, và một điều khác, họ không thể khiến cho thiết bị đó nhỏ như thế đặc biệt khi chúng phải thu nhận các phép đo lường từ mạng lưới.
Vâng, những vật này hoàn toàn hợp lý một vài năm trước đây, nhưng bây giờ mọi thứ đã thay đổi.
Có một xu hướng mạng đang nổi lên với sự thu nhỏ, tinh tế hơn nhiều đến mức mà một vài năm trước đây thiết bị theo dõi GPS giống như một chiếc hộp ở bên trái của những chiếc chìa khóa.
So sánh với những thiết bị được công bố vài tháng trước đây những thiết bị đó bây giờ được thu gọn vào cùng kích cỡ với móc đeo chìa khóa và nếu bạn để ý công nghệ tiên tiến nhất của máy nhận đường truyền GPS, nó chỉ có kích cỡ một centimet và tinh tế hơn bao giờ hết bạn có thể nhận ra rằng GPS sẽ sớm chuyển từ phi thực tế thành thực tế.
Tưởng tượng những gì chúng ta có thể làm với một thế giới toàn những điểm GPS
Nó không chỉ là việc bạn sẽ không bao giờ mất ví hay chìa khóa nữa, hoặc lạc con bạn trong khi bạn đang ở Disneyland.
Bạn sẽ mua những thiết bị GPS này và đặt chúng ở mọi vật mà đáng giá hơn vài chục đô
Tôi không thể tìm thấy chiếc giày của mình vào một buổi sáng gần đây và như thường lệ, tôi phải hỏi vợ tôi liệu cô ấy có nhìn thấy chúng.
Nhưng đáng nhẽ tôi không nền phiền vợ tôi với chuyện tầm phào đó.
Tôi có thể hỏi căn nhà của tôi giày của tôi đang ở đâu.
(Cười) Những ai trong số các bạn đã đổi sang Gmail có nhớ sự mới lạ khi nó chuyển từ việc tập hợp tất cả các email của bạn sang một việc đơn giản là bạn chỉ cần gõ và kiếm tìm nó.
Thiết bị GPS sẽ làm việc tương tự như vậy với tài sản của chúng ta.
Bây giờ, dĩ nhiên, có một mặt trái của GPS.
Tôi đã ở trong văn phòng một vài tháng trước và nhận 1 cú phone.
Người phụ nữ ở đâu dây bên kia, chúng ta gọi cô ấy là Carol, đang hết sức hoảng loạn.
Bạn trai cũ của Carol từ California đã tìm thấy cô ấy ở Texas và đang đi theo cô ấy ở khắp mọi nơi.
Bạn có thể thắc mắc tại sao cô ấy lại gọi cho bạn.
Vâng, tôi cũng vậy.
Nhưng hóa ra rằng có một
Mỗi lần bạn trai cũ của cô ấy xuất hiện tại những thời điểm vớ vẩn nhất và những vị trí đâu đâu nhất anh ta đều mang theo một chiếc laptop đang được bật và qua thời gian Carol để ý thấy anh ta đã cấy vào một thiết bị định vị trên xe ô tô của cô ấy vì thế cô ấy gọi cho tôi để gỡ nó ra.
"Vâng, chị có thể đi gặp một thợ máy giỏi và nhờ anh ấy xem giúp xe ô tô của chị" Tôi đã nói với cô ấy như vậy.
"Tôi đã làm rồi", cô ấy bảo tôi
"Anh ta không nhìn thấy bất cứ một thứ gì rõ rêt, và anh ta nói anh ta có thể phải tháo từng phần của chiếc xe ra"
"Ồ vậy thì tốt hết chị nên đến gặp cảnh sát", tôi nói.
"Tôi cũng đã làm rồi", cô ấy trả lời lại.
"Họ không chắc liệu việc này đã đến mức độ quấy rồi hay chưa, và họ không thể thiết lập kĩ thuật để tìm ra thiết bị đó được."
"OK, vậy FBI thì sao?"
"Tôi cũng đã nói chuyện với họ, và cũng lại tình trạng như vậy."
Tôi sau đó đã bảo cô ấy đến phòng thí nghiệm của tôi và chúng tôi đã trình chiếu một sự rà soát radio trong xe ô tô của cô ấy, nhưng tôi không chắc liệu nó có thể giúp được gì không, dựa trên những thiết bị mà đã được định dạng chỉ được truyền đi khi họ ở trong vùng an toàn hoặc khi xe ô tô đang chuyển động.
Vậy đó, chúng tôi đã làm được.
Carol không phải là trường hợp đầu tiên và chắc chắn cũng sẽ không phải trường hợp cuối cùng nhận biết được bản thân mình đang ở trong một môi trường đáng lo hay một tình huống rắc rối mà nguyên nhân là do chế độ theo dõi của GPS.
Thực tế, khi phân tích trường hợp của Carol, tôi bất ngờ khám phá ra rằng đó không hoàn toàn là một điều bất hợp pháp cho bạn hay cho tôi đặt thiết bị theo dõi vào ô tô của một ai đó.
Tòa án tối cao vừa mới ra luật tháng trước rằng một cảnh sát sẽ phải có giấy lệnh nếu anh ta muốn tiến hành một cuộc theo dõi nhưng bộ luật đó lại không nói rõ về việc công dân muốn làm việc đó với một ai khác, do vậy chúng ta không chỉ lo lắng về mỗi anh trai cả của chúng ta, mà còn cả các anh hàng xóm nữa (Cười) Có một cách thay thế khác hữu dụng khác mà Carol đáng nhẽ có thể làm Đó gọi là Wave Bubble (Sóng Bong Bóng)
Nó là một thiết bị nhiễu âm GPS được phát triển bởi Limor Fried, một sinh viên tốt nghiệp tại MIT, và Limor gọi đó là "thiết bị giành lại không gian cá nhân"
Với một cú xoay ngược công tắc, bạn có thể tạo ra một màng bong bóng xung quanh mình mà tín hiệu GPS không thể truy cập vào.
Chúng sẽ bị chìm đắm bởi những viên bong bóng.
Limor thiết kế nó, một phần bởi vì, giống như Carol cô ấy cảm thấy bị đe dọa bởi thiết bị theo dõi GPS.
Sau đó cô ấy đã đăng thiết kế của mình lên trang web và nếu bạn không có thời gian để tự làm bạn có thể mua nó.
Các nhà sản xuất Trung Quốc giờ đang bán hàng ngàn những thiết bị tương tự gần như thế trên Internet.
Do đó có thể bạn sẽ nghĩ, Sóng Bong Bóng này thật tuyêt.
Có thể bạn sẽ mua một cái. Phòng khi ai đó đặt thiết bị vào trong ô tô của mình.
Nhưng bạn nên chú ý rằng việc sử dụng nó lại là bất hợp pháp ở Mỹ.
Tại sao lại như vậy?
Bởi, nó không hoàn toàn chỉ là bong bóng.
Nó là những tín hiệu làm nhiễu ngăn cản không gian riêng tư của bạn hoặc của chiếc xe ô tô của bạn.
Chúng tiếp tục làm nhiễu những thiết bị nhận GPS vô tội xung quanh bạn (Cười) Vậy bây giờ, nếu bạn là Carol hay Limor, hay một ai đó cảm thấy bị đe dọa bởi thiết bị theo dõi GPS, sẽ không ổn nếu bạn bật Sóng Bong Bóng này, bởi thực tế, kết quả có thể rất tai hại.
Thử tưởng tượng, ví dụ, bạn là thuyền trưởng của một con tàu đang cố tìm cách đi ra khỏi đám sương mù dày đặc và một vài hành khách ở phía sau lại đang bật thiết bị Sóng Bong Bóng.
Một cách bất ngờ, toàn bộ thông tin định vị GPS của bạn sẽ mất sạch. và bây giờ chỉ còn bạn và sương mù và bạn có tháo ra lắp vào thiết bị dò rada thế nào đi chăng nữa nếu bạn có thể nhớ được nó hoạt động thế nào
thì thực tế, chúng sẽ không cập nhật hay bảo dưỡng hải đăng nữa và LORAN, thiết bị hỗ trợ duy nhất của GPS đã ngừng phát hành năm ngoái.
Thế giới hiện đại của chúng ta đang có một mối quan hệ đặc biệt với GPS.
Chúng ta gần như tin cậy một cách mù quáng vào nó.
Nó được xây dựng ăn sâu vào hệ thống điều hành và cơ sở hạ tầng của chúng ta.
Một vài người gọi nó là "vật thiết thực vô hình"
Do đó, bật Sóng Bong Bóng có thể sẽ gây ra sự bất tiện.
Và có thể làm chết người.
Nhưng hóa ra, mục đich bảo vệ quyền cá nhân của các bạn lại là phí tổn của tính đáng tin cậy GPS có một vài điều thậm chí có lý lẽ và có tính chất thuyết phục hơn Sóng Bong Bóng đó là thiết bị đánh lừa GPS.
Ý tưởng đằng sau thiết bị này hết sức đơn giản.
Thay vì làm nhiễu sóng GPS, bạn có thể đánh lừa chúng.
Bạn bắt chước họ, và nếu bạn thấy mình làm đúng, thiết bị mà bạn đang tấn công sẽ không thể biết nó đang bị đánh lừa.
Để tôi cho bạn xem nó hoạt động thế nào.
Trong bất cứ một máy truyền GPS nào cũng có một đỉnh chóp ở bên trong trao đổi tín hiệu xác thực.
Ba cái chấm đỏ này đại diện cho những điểm theo dõi mà nó giữ chúng ta tại trung tâm của cái đỉnh đó.
Nhưng nếu bạn gửi một tín hiệu GPS giả một đỉnh chóp khác, và nếu bạn có hai đỉnh chóp này được xếp thành hàng, những điểm theo dõi sẽ không thể nói được sự khác biệt, và chúng sẽ bị tấn công bởi tín hiệu giả mạnh hơn với điểm chóp thật bị ép ra ngoài.
Tại điểm này, trò chơi kết thúc.
Tín hiệu giả giờ hoàn toàn kiểm soát tín hiệu nhận GPS
Vậy điều này có thực sự khả thi hay không?
Liệu có ai có thể điều khiển thiết bị định giờ và định vị trí của đường truyền GPS giống như được hay không, với một chiếc máy đánh lừa?
Vâng, câu trả lời là có.
Chìa khóa đó là tín hiệu GPS công dân là hoàn toàn rộng mở.
Chúng không có mật mã hóa. Chúng không có sự xác nhận.
Chúng hoàn toàn rộng mở, dễ bị tấn công với một loại thiết bị đánh lừa như thế.
Mặc dù vậy, đến tận gần đây, cũng không có ai lo lắng về chiếc máy đánh lừa GPS này cả.
Mọi người cho rằng nó quá ư phức tạp hoặc quá đắt đỏ để cho một vài tay hacker thiết lập nên.
Nhưng tôi, và một người bạn của tôi từ trường đại học, chúng tôi không nhận thấy như vậy.
Chúng tôi đã biết rằng nó sẽ không hề khó và chúng tôi đã muốn là người đầu tiên thiết lập nên nó để chúng tôi có thể đối diện với vấn đề và giúp bảo về lại máy lừa GPS.
Tôi nhớ rõ ràng cái tuần mà mọi thứ cùng tập hợp lại.
Chúng tôi thiết lập nó tại nhà tôi, điều đó có nghĩa là tôi có sự giúp đỡ từ cậu con trai 3 tuổi Ramon của tôi
Vâng đây là Ramon (Cười) đang tìm kiếm sự chú ý từ cha mình.
Ban đầu, chiếc máy đánh lừa này chỉ là một mớ lộn xộn của các dây cáp và máy tính, mặc dù cuối cùng chúng tôi cũng gói nó lại được vào một chiếc hộp nhỏ.
Bây giờ, cái khoảng khắc Dr. Frankenstein, khi chiếc máy đánh lừa này chính thức hoạt động và tôi thoáng thấy tiềm năng đáng sợ của nó xuất hiện muộn vào buổi tối khi tôi kiểm tra chiếc máy đánh lừa trên chiếc Iphone của tôi.
Để tôi chỉ cho bạn một vài cảnh thật từ thí nghiệm đầu tiên.
Tôi đã hoàn toàn tin tưởng vào cái chấm xanh nhỏ này và quầng xanh xác nhận lại này.
Chúng dường như nói với tôi.
Chúng nói rằng "Bạn đây rồi, bạn đây rồi" (Cười) Và "bạn có thể tin tưởng chúng tôi."
Vậy nên có gì đó cảm thấy không ổn về thế giới.
Đó là cảm giác, gần như, của sự phản bội, khi chấm xanh nhỏ này bắt đầu ở nhà của tôi, và chạy đến phía Bắc để lại đằng sau. Tôi đã không hề dịch chuyển.
Cái mà tôi sau đó nhìn thấy chấm xanh này chuyển động là tiềm năng của một sự hỗn độn.
Tôi đã nhìn thấy máy bay và tàu đã chuyển hướng đi khi thuyền trưởng nhận ra rằng quá muộn khi có gì đó không ổn.
Tôi nhìn thấy thiết bị GPS định giờ bị tước đoạt của thị trường chứng khoán New York bị thao túng bởi các hacker.
Bạn có thể chỉ vừa tưởng tượng được sự tàn phá bạn có thể gây nên nếu bạn đã biết bạn đang làm gi với một chiếc máy đánh lừa GPS.
Mặc dù có một đặc tính tốt bù lại của chiếc máy đánh lừa GPS.
Đó là thiết bị cuối cùng chống lại sự xâm nhập của các chấm GPS
Thử tưởng tượng, ví dụ, bạn đang bị theo dõi
Vâng, bạn có thể chơi lại người theo dõi đó một cú lừa giả vờ như đang ở công sở trong khi thực ra bạn đang đi nghỉ
Hoặc, nếu bạn là Carol, bạn có thể nhử cho bạn trai cũ của bạn đến một bãi đỗ xe trống nơi mà cảnh sát đang chờ sẵn anh ta.
Do vậy tôi bị hấp dẫn bởi mâu thuẫn này, một mâu thuẫn lờ mờ giữa một mặt là quyền riêng tư và mặt khác là nhu cầu cho sự phân bổ sóng rõ ràng.
Chúng tôi không thể không phản đối máy nhiễn sóng và máy đánh lừa GPS tuy nhiên, do việc thiếu thốn những luật để bảo vê quyền tự do của chúng ta khỏi những chấm GPS bạn có thực sự trách những người đã bật chúng lên không vì muốn sử dụng chúng không?
I giữ hy vọng rằng chúng ta có thể làm hài hòa xung đột này với một vài dạng, một vài loại công nghệ vẫn chưa được sáng chế.
Nhưng trong khi đó, chộp lấy một ít bỏng ngô, bởi vì mọi việc đang diễn ra một cách thú vị.
Trong vòng vài năm tới, rất nhiều trong số các bạn sẽ tự hảo là người sở hữu chấm GPS
Có lẽ bạn sẽ có một túi đầy.
Bạn sẽ không bao giờ mất dấu những thứ gì của bạn.
Chấm GPS về cơ bản sẽ sắp xếp lại cuộc sống của bạn.
Nhưng bạn liệu có chịu được cám dỗ theo dõi người đàn ông của mình?
Hay liệu bạn có chịu được cám dỗ bật máy lừa GPS hay Sóng Bong Bóng để bảo vệ quyền riêng tư của mình?
Do vậy, như mọi khi, những cái chúng ta nhìn ra ngoài tầm với đều tràn ngập hứa hẹn và hiểm họa.
Sẽ thật thú vị để xem mọi việc sẽ diễn ra như thế nào.
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Tôi thích sưu tập nhiều thứ.
Khi tôi đã là một đứa trẻ, tôi đã có nhiều bộ sưu tập đồ sộ những thứ ngẫu nhiên, từ những nước sốt cay kỳ dị trên khắp thế giới đến các loại côn trùng tôi đã bắt và nhốt chúng trong lọ.
Bây giờ, chuyện này không có gì bí mật. Vì tôi thích sưu tập nhiều thứ nên tôi thích Bảo Tàng Lịch Sử Tự Nhiên và các bộ sưu tập động vật bằng mô hình không gian 3 chiều ở Bảo Tàng Lịch Sử Tự Nhiên.
Những thứ ấy, với tôi, giống như những tác phẩm điêu khắc sống động, đúng vậy đấy, bạn có thể đến và nhìn ngắm chúng và chúng làm ta nhớ một thời điểm chính xác trong cuộc đời của động vật ấy.
Vậy nên tôi suy nghĩ về cuộc đời mình, và chuyện làm sao để người ta nhớ về cuộc đời tôi, bạn biết đấy, nhớ thật lâu, — (Tiếng cười) — và cuộc đời của bạn bè tôi nữa, nhưng vấn đề là bạn bè của tôi không hẳn thích cái ý tưởng "nhồi xác người" của tôi . (Tiếng cười) Thế là, thay vì nhồi xác, tôi đã chuyển sang video, vì phim là cách tốt nhất tiếp theo để bảo tồn và tưởng nhớ một người nào đó và để giữ lại một khoảnh khắc đặc biệt nào đó.
Vậy nên những gì tôi đã làm là, tôi quay phim sáu người bạn, và sau đó, sử dụng kỹ thuật ánh xạ dựng hình phim và kỹ thuật chiếu phim tôi tạo nên một tác phẩm phim-điêu-khắc: 6 người bạn của tôi được nhét vào trong lọ. (Tiếng cười) Thế là giờ tôi có bộ sưu tập bạn bè tôi có thể mang bộ sưu tập này đi bất cứ đâu. Tôi gọi đó là Animalia Chordata (động vật có dây sống) từ thuật ngữ tiếng Latin chỉ con người trong hệ thống phân loại.
Nghĩa là tác phẩm này giữ kí ức bạn bè tôi trong những chiếc lọ, và họ thực sự cử động. (Tiếng cười) Tôi hứng thú với chuyện này nhưng nó vẫn thiếu một số yếu tố con người. (Tiếng cười) Nó là một tác phẩm điêu khắc kỹ thuật số, tôi muốn thêm vào một hệ thống tương tác nữa. Vì thế những gì tôi đã làm là tôi thêm vào một con chíp cảm biến tiệm cận, khi bạn đến gần những người trong lọ, họ phản ứng lại bạn bằng nhiều cách khác nhau.
Bạn biết đấy, giống như khi bạn tiến đến quá gần người trên đường vậy.
Một số người sẽ hoảng loạn . (Tiếng cười) Một số khác khác ra hiệu nhờ bạn giúp đỡ, và một số người lẩn tránh bạn.
Điều này là thực sự thú vị với tôi, ý tưởng mang những đoạn phim ra khỏi màn hình, đặt nó trong cuộc sống thực, và thêm các tương tác cho tác phẩm điêu khắc này.
Thế là trong năm tiếp theo, tôi quay phim 40 người bạn khác và cũng nhốt họ trong những cái lọ và tạo ra bộ sưu tập Garden (khu vườn), với nghĩa đen là một khu vườn nhân loại.
Nhưng có điều gì đó từ bộ sưu tập đầu tiên, trong Animali Chordata cứ quay trở lại với tôi, ý tưởng về sự tương tác với nghệ thuật, và tôi thực sự thích ý tưởng mọi người có thể tương tác với nhau và cùng bị thử thách khi tương tác với nghệ thuật.
Vậy nên tôi muốn tạo ra một thứ có thể buộc người ta đến và tương tác với một cái gì đó, và cách mà tôi đã làm là... nhốt một bà nội trợ của thập kỷ 1950 vào một máy xay sinh tố. (Tiếng cười) Tôi gọi nó là Blend (pha trộn), và những gì bộ sưu tập này làm được là thực sự làm cho bạn chìm hoàn toàn trong tác phẩm nghệ thuật.
Bạn có thể chưa bao giờ tự trải nghiệm tất cả chuyện này.
Bạn có thể bỏ đi, bạn có thể chỉ đơn giản đứng xem như thể nhân vật đứng trong máy xay sinh tố và nhìn bạn, hay bạn có thể chọn tương tác với nó.
Nếu bạn chọn tương tác với nó, và bạn nhấn nút, hành động này thực sự sẽ làm nhân vật rơi vào tình trạng nhếch nhác do chóng mặt quay mòng mòng.
Làm chuyện đó nghĩa là bạn bây giờ là một phần trong bộ sưu tập của tôi.
Bạn, giống như những người đang mắc kẹt trong tác phẩm của tôi, — (Tiếng ồn máy xay sinh tố, tiếng cười) — trở thành một phần trong tác phẩm của tôi luôn rồi. (Tiếng cười) (Tiếng cười) (Vỗ tay) Nhưng mà, điều này có vẻ như có chút gì không công bằng, phải không?
Tôi đặt bạn bè của tôi vô những chiếc lọ, tôi tạo ra nhân vật này, như thể nhân vật là những loài có nguy cơ tuyệt chủng trong máy xay sinh tố.
Nhưng tôi chưa bao giờ làm điều gì cho bản thân.
Tôi chưa bao giờ thực sự tưởng nhớ chính mình.
Vậy nên tôi quyết định tạo ra một thứ -- một chân dung tự tạo.
Đây là một kiểu xác-nhồi-tự-tạo-trong-viên-nén-thời-gian được gọi là A Point Just Passed (chỉ vừa qua điểm A) trong đó tôi tự nhốt mình trên đỉnh một chiếc đồng hồ bấm thẻ giờ và chuyện còn lại tuỳ thuộc vào bạn.
Nếu bạn muốn nhét thẻ thời gian vào, hành động đó của bạn làm tôi già đi.
Tôi bắt đầu là một em bé, và sau đó nếu bạn cho thẻ vào đồng hồ, bạn sẽ thực sự biến em bé thành đứa trẻ, và sau đó từ đứa trẻ chuyển thành thiếu niên.
Từ một thiếu niên, tôi biến thành tôi bây giờ.
Từ tôi bây giờ, tôi trở thành một người đàn ông trung niên, và tiếp theo, từ đó, thành người đàn ông cao tuổi.
Còn nếu bạn nhét thẻ thời gian một trăm lần trong một ngày tác phẩm hoá đen thui và không thể trở về trạng thái ban đầu cho đến ngày hôm sau.
Hành động như thế nghĩa là bạn đang xóa thời gian.
Bạn đang thực sự ẩn mình trong tác phẩm này và bạn đang xoá sổ cuộc đời tôi.
Vậy đó, tôi thích phim-điêu-khắc-tương-tác ở chỗ bạn có thể thực sự tương tác với nó, ở chỗ tất cả các bạn thực sự có thể chạm vào một tác phẩm nghệ thuật và chính mình trở thành một phần của tác phẩm nghệ thuật. Và hy vọng rằng, một ngày nọ, tôi sẽ nhốt được từng người trong tất cả các bạn trong những chiếc lọ của tôi. (Tiếng cười) Cảm ơn bạn. (Vỗ tay)
À, tôi thường không thích phim hoạt hình, tôi không nghĩ đa số các phim hoạt hình là vui nhộn, tôi thấy chúng kì cục. Nhưng tôi yêu phim hoạt hình này từ báo "Người New York".
(Dòng chữ: Đừng bao giờ nghĩ ra ngoài chiếc hộp.) (Tiếng cười) Một gã đàn ông đang nói với chú mèo, tôi không muốn chú mày sáng tạo trong suy nghĩ (think outside the box).
À, tôi e rằng tôi từng là con mèo.
Tôi luôn muốn ra khỏi chiếc hộp.
Và một phần vì tôi đến với lĩnh vực này từ một nền tảng khác, nhà hóa học và vi khuẩn gen học.
Vì vậy, điều mọi người đã nói với tôi về nguyên nhân của bệnh ung thư, các nguồn gốc của ung thư, hoặc là, tại sao bạn là người bạn đang tồn tại, không có ý nghĩa gì hết.
Vì vậy, để tôi thử nói nhanh với bạn tại sao tôi nghĩ vậy và làm thế nào tôi đến với nó.
Tuy nhiên, để bắt đầu, tôi phải đưa ra cho các bạn một bài học rất rất nhanh về sinh học phát triển, với lời xin lỗi đến những bạn có chút kiến thức về sinh học.
Khi mẹ và và bố bạn gặp nhau, một cái trứng đã được thụ tinh cái tròn tròn đó với cái chấm nhỏ kia.
Nó phát triển và rồi nó phát triển, và rồi nó tạo ra người đàn ông đẹp trai này.
(Vỗ tay) Người này, với tất cả các tế bào trong cơ thể anh ta, tất cả có chung thông tin gen.
Vậy làm sao cái mũi nó của anh ta thành cái mũi, khuỷu tay anh ta thành khuỷu tay , và tại sao không có một buổi sáng nào đó anh ấy thức dậy và có cái mũi dính trên chân?
Nó có thể. Nó có thông tin gen.
Tất cả các bạn đều còn nhớ, Dolly, nó đến từ một đơn bào tuyến vú.
Vì thế, tại sao nó không làm điều đó?
Vậy, hãy đoán xem có bao nhiêu tế bào anh ta có trong người.
Đâu đó khoảng 10 nghìn tỉ đến 70 nghìn tỉ tế bào trên cơ thể anh ta.
Nghìn tỉ!
Làm thế nào những tế bào này, tất cả với cùng chất liệu gen, có thể tạo ra tất cả các các mô kia?
Và vậy, câu hỏi tôi đặt ra lúc nãy trở nên càng thú vị hơn nếu các bạn nghĩ về sự to lớn của điều này trong mỗi tế bào trong cơ thể của các bạn.
Đa số lý thuyết ung thư sẽ nói rằng có một gen sinh ung trong mội tế bào ung thư đơn lẻ, và nó sẽ làm cho bạn trở thành nạn nhân ung thư.
À, điều này không có lý với tôi.
Bạn có thâm chí biết một nghìn tỉ trông như thế nào không?
Bây giờ, hãy nhìn vào nó.
Nó đây, những con số không sau những số không sau những số không.
Và bây giờ nếu .0001 của những tế bào này bị đột biến, và .00001 bị ung thư, bạn sẽ thành một cục u ung thư.
Bạn sẽ có ung thư khắp người. Và bạn không bị ung thư.
Tại sao?
Những năm tháng qua, tôi đã qyết định nhờ một chuỗi các thí nghiệm mà điều này là do bối cảnh và kiến trúc.
Và để tôi nói nhanh cho các bạn biết một thí nghiệm nghiêm ngặt nào đó đã có khả năng thực sự thể hiện điều này.
Để bắt đầu, tôi làm việc với loại virus này nó gây ra khối u xấu xí trên gà.
Rous khám phá ra nó vào năm 1911.
Nó là vi virus ung thư đầu tiên được phát hiện, và khi tôi gọi nó là "gen sinh ung", có ý nghĩa là "gen ung thư".
Rồi, ông ta làm đồ lọc, ông ta lấy phễu lọc này là chất lỏng sau khi ông ta đã cho khối u qua phễu lọc, và ông ta bơm nó vào trong một con gà khác, và ông ta có một khối u khác.
Vì vậy, các nhà khoa học đã rất phấn khích, và họ nói, một gen sinh ung đơn lẻ có thể gây ra điều này.
Tất cả những gì bạn cần là một gen sinh ung đơn lẻ.
Rồi, họ đặt những tế bào này để cấy, các tế bào gà, đổ loại virus lên nó, và nó sẽ chồng chất, và họ sẽ nói, đây là u ác và điều này là bình thường.
Một lần nữa điều này không có lý với tôi.
Vậy vì các lý do khác nhau, chúng tôi lấy gen sinh ung này, gắn nó với một cây bút đánh dấu xanh, và chúng tôi tiêm nó vào trong các phôi.
Bây giờ hãy nhìn cái kia. Có cái lông chim đẹp kia trong phôi.
Mỗi cái trong mỗi tế bào màu xanh đó là những gen ung thư trong một tế bào ung thư, và chúng là phần của cái lông chim.
Vì vậy, chúng tôi phân tách cái lông chim ra và đặt nó vào một cái đĩa, chúng tôi có một khối những tế bào màu xanh.
Vì vậy, trong con gà bạn có một khối u, trong phôi thai bạn không có, bạn phân tách, bạn đặt nó vào một cái đĩa, bạn có một khối u khác.
Điều đó có nghĩa là gì?
Điều đó có nghĩa là trong môi trường vi mô và trong bối cảnh bao bọc bởi các tế bào này thực sự nói với gen ung thư và tế bào ung thư những việc phải làm.
Bây giờ, hãy lấy một ví dụ bình thường,
Ví dụ bình thường, hãy lấy một tuyến vú của người.
Tôi làm việc về ung thư vú.
Vì vậy, đây là một nhũ hoa dễ thương.
Và rất nhiều người trong số các bạn biết nó trông như thế nào, ngoại trừ bên trong nhũ hoa đó, có tất cả những cái này dễ thương, phát triển, cấu trúc giống như cây.
Vậy, chúng tôi quyết định rằng điều chúng tôi muốn làm là lấy một ít tuyến vú kia, cái được gọi là một "tuyến nang", ở nơi có tất cả những cái nhỏ nhỏ kia bên trong nơi có sữa, và ở cuối đầu núm vú qua ống dẫn nhỏ nơi mà em bé bú,
Và chúng tôi nói, thật tuyệt! Nhìn vào cấu trúc xinh xắn này.
Chúng tôi muốn làm cho nó một cấu trúc, và đặt câu hỏi, làm thế nào các tế bào làm được điều đó?
Vậy, chúng tôi lấy các tế bào đỏ -- các bạn nhìn thấy những tế bào đỏ bị vây quanh bởi tế bào xanh, những tế bào ép chúng, và sau nó là chất liệu mà mọi người nghĩ nó chủ yếu là trơ, và nó chỉ có cấu trúc để giữ hình dáng, và vì thế chúng tôi đầu tiên chụp hình nó lại với kính hiển vi điện tử hàng năm trời về trước, và bạn có thể nhìn thấy tế bào này thực sự khá đẹp.
Nó có đáy, nó có đầu, nó là những cục đờm bí mật và những cục đờm sữa, vì nó vừa đến từ một con chuột mang thai giai đoạn đầu.
Bạn lấy những tế bào này, bạn đặt nó lên một cái đĩa, và trong vòng 3 ngày, chúng sẽ nhìn giống thế này.
Chúng hoàn toàn quên.
Rồi các bạn lấy chúng ra, các bạn đặt chúng vào cái đĩa, chúng không làm ra sữa nữa. Chúng hoàn toàn quên.
Ví dụ, đây là một giọt sữa màu vàng đáng yêu bên trái, không có gì bên phải.
Nhìn vào hạt nhân này. Hạt nhân trong tế bào bên trái là lấy từ con vật, cái bên phải là từ một cái đĩa.
Chúng hoàn toàn khác nhau.
Vậy, điều này nói gì với bạn?
Nó nói với bạn rằng ở đây nữa, bối cảnh quyết định,
Trong các bối cảnh khác nhau, tế bào làm các việc khác nhau.
Nhưng làm sao bối cảnh truyền tín hiệu?
Vì vậy, Einstein nói rằng "Với ý tưởng mà mới nhìn vào không có vẻ điên khùng, thì không có hy vọng".
Vậy, bạn có thể tưởng tượng lượng hoài nghi tôi đã nhận được - không thể làm ra tiền, không thể làm rất nhiều thứ khác, nhưng tôi rất vui vì cuối cùng cũng giải quyết được.
Vậy, chúng tôi làm một phần tuyến vú của con chuột, và tất cả các tuyến nang dễ thương này ở đấy, mỗi cái trong những cái màu đỏ xung quanh chúng là một tuyến nang, và chúng tôi nói rằng, được thôi, chúng ta sẽ thử và làm nó, tôi nói, có thể cái đám màu đỏ đó quanh tuyến nang mà mọi người nghĩ là chỉ có những cấu trúc khung, có thể nó có thông tin, có thể nó nói tế bào những việc phải làm, có thể nó nói hạt nhân những việc phải làm.
Vậy tôi nói, ma trận ngoại bào, chính là cái đống đó gọi là ECM, tín hiệu và thực sự là bảo với các tế bào phải làm gì.
Vậy, chúng tôi quyết định là làm những thứ giống như thế.
Chúng tôi tìm thấy một vài vật liệu nhớt dính loại có ma trận ngoại bào trong nó, chúng tôi đặt các tế bào vào nó, và xem và chứng kiến, trong vòng bốn ngày, chúng được tổ chức lại, và ở bên phải, nơi chúng tôi có thể thực hiện cấy ghép.
Ở bên trái là thứ ở trong động vật, chúng tôi gọi nó là "in vivo" (trong cơ thể sống), và cái bên trong cấy ghép đầy những sữa, cái màu đỏ dễ thương có đầy những sữa.
Vậy, chúng tôi Có Sữa, cho các khán giả Mĩ.
Được rồi. Và đây là tế bào người tuyệt đẹp, và bạn có thể tưởng tượng rằng ở đây cũng vậy,
Vậy, giờ chúng ta làm gì đây?
Tôi làm một tôi giả thuyết căn nguyên.
Tôi nói, nếu đúng là kiến trúc đó chiếm đa số, kiến trúc khôi phục cho một tế bào ung thư nên làm cho tế bào ung thư nghĩ là nó bình thường.
Liệu điều này có thực hiện được?
Vì vậy, chúng tôi thử làm.
Để làm được điều đó, dù vậy, chúng tôi cần phải có phương thức phân biệt được (tế bào) bình thường và ác tính, và bên trái là một tế bào bình thường, bầu ngực người, đặt trong một gel nhờn dính ba chiều trong đó có ma trận ngoại tuyến, nó làm nên tất cả các cấu trúc đẹp đẽ này.
Bên phải, bạn thấy nó nhìn rất xấu xí, các tế bào tiếp tục phát triển, những tế bào bình thường dừng lại.
Và bạn nhìn thấy ở đây trong phóng đại lớn hơn này những tuyến nang bình thường và cái u xấu xí.
Vì vậy chúng tôi nói, cái gì ở trên bề mặt của các khối u xấu xí này?
Liệu chúng ta có thể làm chúng hạ nhiệt xuống -- chúng đã truyền tín hiệu điên khùng và chúng có những lối đi tất cả đều lộn xộn-- và làm chúng trở về mức độ bình thường?
À, điều đó thật tuyệt vời. Làm bật tung đầu óc tôi.
Đây là cái mà chúng tôi có.
Chúng tôi có thể hoàn nguyên kiểu hình ác tính.
(Vỗ tay) Và để cho các bạn thấy kiểu hình ác tính này tôi không chỉ chọn một, đây là những đoạn phim nhỏ, khá là hỗn loạn, nhưng các bạn thấy là bên tay trái là các tế bào ác tính, tất cả chúng đều là ác tính, chúng tôi thêm 1 chất ức chế từ ban đầu, và nhìn xem chuyện gì xảy ra, tất cả đều nhìn giống như vậy.
Chúng tôi tiêm chúng vào chuột, những cái bên phải, và không có cái nào trong chúng tạo thành khối u.
Chúng tôi tiêm các cái khác vào lũ chuột, 100 phần trăm (thành) khối u.
Vậy, đây là cách suy nghĩ mới về ung thư, nó là cách suy nghĩ đầy triển vọng về ung thư.
Chúng tôi nên có khả năng làm việc với những cái này ở múc độ này, và những kết luận này nói rằng sự tăng trưởng và cách hành xử ác tính được quy định bởi mức độ của tổ chức mô. và rằng tổ chức mô phụ thuộc vào ma trận ngoại bào và siêu môi trường
Vậy đấy, dạng và chức năng tương tác động và tương hỗ.
Và đây là một khúc nghỉ 5 giây khác, là thần chú của tôi. Dạng và chức năng.
Và tất nhiên, giờ chúng ta có thể hỏi, chúng ta đi đâu bây giờ?
Chúng tôi muốn đưa kiểu suy nghĩ này vào lâm sàng.
Nhưng trước khi chúng tôi làm như vậy, tôi muốn các bạn nghĩ rằng ở bất kì thời điểm nào khi các bạn ngồi đó, trong 70 ngàn tỉ tế bào của các bạn, ma trận ngoại bào đang ra hiệu cho các nhân của bạn, nhân báo hiệu lại ma trận ngoại bào và đây là cách sự cân bằng của bạn được giữ và khôi phục.
Chúng tôi đã có rất nhiều khám phá, chúng tôi đã chỉ ra rằng ma trận ngoại bào "nói" với nhiễm sắc.
Chúng tôi đã chỉ ra rằng có một vài mảnh nhỏ DNA trên những gen nhất định của tuyến vú thực sự phản hồi với ma trận ngoại bào.
điều này mất hàng năm trời, nhưng phần thưởng cho điều đó là xứng đáng.
Và trước khi tôi chuyển sang slide kế, tôi phải nói với bạn rằng có rất nhiều khám phá thêm đã được thực hiện.
Có rất nhiều bí mật chúng ta không biết.
Và tôi luôn nói với sinh viên và các nghiên cứu sinh tôi giảng dạy, đừng quá tự mãn, vì tự mãn sẽ giết chết sự tò mò.
Tò mò và đam mê.
Bạn cần phải luôn luôn nghĩ, có gì khác cần phải khám phá?
Và có lẽ khám phá của tôi cần phải được bổ sung hoặc nó cần phải được thay đổi.
Vậy, chúng ta bây giờ đã có khám phá tuyệt vời, một nghiên cứu sinh sau Tiến sĩ trong phòng thí nghiệm đồng thời là một nhà vật lý học hỏi tôi, những tế bào làm gì khi bà cho chúng vào?
Chúng làm gì lúc ban đầu khi chúng thực hiện?
Tôi nói, tôi không biết, chúng tôi không thể nhìn thấy chúng.
Chúng tôi không có hình ảnh chất lượng cao vào ngày xưa.
Vậy là cô ấy, là một nhà hình ảnh học và vật lý học, đã làm điều tuyệt vời này.
Đây là một tế bào vú người đơn trong không gian 3 chiều.
Nhìn vào nó. Nó đều đặn làm điều này.
Có một sự chuyển động mạch lạc.
Các bạn đặt những tế bào ung thư ở đó, và chúng đi lại điên cuồng, chúng làm cái này, chúng không làm cái kia.
Và khi chúng tôi hoàn nguyên tế bào ung thư, nó lại làm cái này.
Chắc chắc là làm trí não tôi hoảng hốt với kinh ngạc.
Vậy là tế bào hoạt động như là một phôi thai.
Thật là một điều phấn khích. Vậy tôi muốn kết thúc với một bài thơ.
À, khi tôi từng yêu môn văn học Anh, tôi đã đấu tranh ở trong trường, tôi nên làm cái gì,
và không may mắn hoặc là may mắn, hóa học đã thắng.
Nhưng đây là một bài thơ từ Yeats. Tôi sẽ đọc cho các bạn hai dòng cuối.
Bài thơ có tên "Giữa những đứa trẻ học sinh"
"Thân thể bạn quay theo âm nhạc/ những cái liếc nhìn lấp lánh của bạn/ Làm thế nào (chúng ta có thể biết) vũ công từ điệu nhảy?"
Và đây là Merce Cunningham, Tôi đã may mắn được nhảy với ông khi tôi trẻ hơn, ông là một vũ công, và khi ông khiêu vũ, ông là cả vũ công và cả điệu nhảy,
Vào phút mà ông dừng lại, chúng tôi không có cả hai.
Vậy điều đó giống như dạng và chức năng.
Bây giờ, tôi muốn chỉ cho các bạn xem một bức hình hiện tại của nhóm tôi.
Tôi đã may mắn để có những ảo thuật gia này, các sinh viên và nghiên cứu sinh đã dạy cho tôi rất nhiều, và tôi đã có rất nhiều nhóm thế nào đến và đi.
Họ là tương lai và tôi cố gắng để không làm họ sợ hãi và không xem họ là những chú mèo không được sáng tạo trong suy nghĩ
Và tôi muốn để các bạn lại với suy nghĩ này.
Bên trái là nước đến qua bờ biển, lấy từ vệ tinh của NASA.
Bên phải, là san hô.
Bây giờ nếu bạn lấy tuyến vú và trải nó ra và loại bỏ chất béo, trên đĩa nó sẽ nhìn giống như vậy.
Chúng có nhìn giống nhau không? Chúng có cùng kiểu mẫu không?
Tại sao tự nhiên tiếp tục thực hiện điều đó lặp đi lặp lại?
Và tôi muốn trình bày với các bạn rằng chúng ta đã lập được bộ gen người, chúng ta biết tất cả mọi thứ về thứ tự của gen, ngôn ngữ của gen, bảng chữ cái của gen, nhưng chúng ta không biết gì hết, nhưng không gì hết về ngôn ngữ và bảng chữ cái của dạng.
Vậy điều này là một chân trời mới tuyệt vời, một điều tuyệt vời để khám phá cho các bạn trẻ và cho người đam mê già, và đó là tôi.
Vậy hãy làm điều đó!
(Vỗ tay)
Đầu tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn tới Emeka, thực ra là TED Global, vì đã tổ chức hội nghị này.
Hội nghị này sẽ được xếp vào hàng quan trọng nhất vào đầu thế kỷ 21
Liệu chính phủ Châu Phi sẽ tổ chức hội nghị như thế này?
Liệu Liên minh Châu Phi sẽ tổ chức hội nghị như thế này?
Kể cả thế, họ sẽ xin viện trợ trước
Tôi cũng xin bày tỏ sự tôn kính và kính trọng tới TED Fellows June Arunga, James Shikwati, Andrew và các thành viên khác của TED Tôi gọi họ là Thế hệ Báo đốm
Thế hệ Báo đốm là một giống nòi mới của Châu Phi giống nòi đã không cho phép sự vô cảm đối với nạn tham nhũng
Họ hiểu trách nhiệm giải trình và dân chủ là gì
Họ sẽ không chờ đợi chính phủ làm mọi việc cho họ
Đó là Thế hệ Báo đốm và công cuộc giải cứu châu Phi nằm trên lưng của những chú báo này
Tất nhiên, trái ngược lại, chúng ta có Thế hệ Hà mã
(Cười) Thế hệ Hà mã là những người nắm quyền chỉ huy
Họ kẹt với hiểu biết mù mờ của mình
Phàn nàn về chủ nghĩa thực dân và chủ nghĩa đế quốc nhưng họ chẳng động một ngón chân nào
Nếu bạn yêu cầu họ cải cách nền kinh tế họ sẽ không cải cách kinh tế vì họ hưởng lợi nhuận từ tình trạng mục nát này
Rất nhiều người châu Phi đang giận dữ tức giận vì tình hình của châu Phi
Bây giờ chúng ta đang nói về một châu lục không nghèo
Nó rất giàu tài nguyên khoáng sản, tài nguyên khoáng sản tự nhiên
Nhưng sự giàu có đó của châu Phi không được tận dụng để đưa cuộc sống con người khỏi đói nghèo
Đó là điều khiến nhiều người châu Phi rất tức giận
Và châu Phi còn hơn cả một bi kịch
Có một bị kịch kéo dài, và bi kịch đó là có rất nhiều người, rất nhiều chính phủ rất nhiều tổ chức muốn giúp đỡ người dân châu Phi
Họ không hiểu
Ta không nói rằng đừng giúp đỡ châu Phi
Giúp đỡ châu Phi là một điều đáng quý
Nhưng việc giúp đỡ châu Phi đã trở thành một rạp hát của những điều phi lý
Giống như một người mù dẫn những kẻ ngốc
(Cười) Có những điều chắc chắn chúng ta cần phải nhận ra
Chiếc bát ăn xin của châu Phi đã bị rò rỉ
Bạn có biết rằng 40% của cải được tạo ra ở châu Phi không được đầu tư ở châu Phi?
Nó đã bị mang ra khỏi châu Phi
Đó là những gì mà Ngân hàng Thế giới đã nói
Hãy nhìn vào chiếc bát xin ăn của châu Phi
Nó bị rò rỉ khủng khiếp
Có những người nghĩ rằng chúng ta nên rót thêm tiền tài trợ nhiều hơn vào chiếc bát rò rỉ này
Đâu là khe thủng?
Chỉ riêng tham những đã chiếm 148 tỷ đô-la một năm
Vâng, hãy để chúng sang một bên.
Tiền vốn tuột khỏi châu Phi, 80 triệu một năm.
Để nó sang một bên.
Hãy tính đến nhập khẩu thực phẩm.
Hàng năm châu Phi dùng 20 ỷ đô-la để nhập khẩu thực phẩm.
Hãy gom chúng lại với nhau, tất cả những lỗ thủng này.
Chúng nhiều hơn cả 50 tỷ mà Tony Blair muốn cho châu Phi
Hãy nhìn những năm 1960, châu Phi không chỉ tự nuôi chính mình mà còn xuất khẩu thực phẩm.
Không còn nữa.
Chúng ta biết rằng điều gì đó đã sai một cách cơ bản.
Bạn biết điều đó, tôi biết điều đó, nhưng đừng phí thời gian để nói về những sai lầm này vì chúng ta sẽ mất cả ngày ở đây.
Hãy tiếp tục, hãy chuyển sang chương tiếp theo, và đó là điều mà hội nghị này nói đến -- chương tiếp theo.
Chương tiếp theo bắt đầu với việc, hãy hỏi bản thân chúng ta câu hỏi cơ bản này, "Chúng ta muốn giúp đỡ ai ở châu Phi?"
Người dân, chính phủ hay những nhà lãnh đạo.
Nào, người vừa trình bày trước tôi, Idris Mohammed, đã chỉ ra rằng chúng ta có sự lãnh đạo kém cỏi ở châu Phi
Nhận định đó, theo tôi, vẫn nhẹ nhàng
(Cười) Tôi tham gia một diễn đàn thảo luận trên Internet một diễn đàn thảo luận của châu Phi, và tôi đã hỏi họ, "Từ năm 1960, chúng ta chính xác đã có 204 nguyên thủ quốc gia, kể từ năm 1960."
Và tôi đã yêu cầu họ gọi tên chỉ 20 nhà lãnh đạo giỏi, chỉ 20 nhà lãnh đạo giỏi -- bạn có thể muốn giữ quyền lãnh đạo để thách thức bản thân.
Tôi đã yêu cầu họ gọi tên chỉ 20 người.
Tất cả mọi người đều nhắc đến Nelson Madela, tất nhiên rồi.
Kwame Nkrumah, Nyerere, Kenyatta -- ai đó đã nhắc tới Idi Amin.
(Cười) Bỏ qua điều đó đi.
(Cười) Điều tôi muốn nói là, họ không thể kể quá con số 15.
Thậm chí nếu họ có thể gọi tên 20 người, điều đó có thể nói với bạn điều gì?
20 trong tổng số 204 nghĩa là đại đa số các lãnh đạo châu Phi không đáp ứng được yêu cầu của người dân
Và nếu bạn nhìn vào họ, trách nhiệm của những nhà lãnh đạo thời kỳ thuộc địa-- việc sắp xếp những nhà lãnh đạo quân sự futu nhà chủ nghĩa xã hội ngân hàng Thụy Sỹ, nhà giải phóng cá sấu, giới ma cà rồng, các cuộc cách mạng
(Vỗ tay) Sự lãnh đạo này đã vượt xa các nhà lãnh đạo truyền thống mà người châu Phi đã biết từ lâu
Tiền đề sai lầm thứ hai chúng tôi làm khi giúp châu Phi là đôi lúc chúng tôi nghĩ là có cái gọi là một chính phủ Châu Phi quan tâm tới dân chúng Phục vụ lợi ích của dân, đại diện cho dân
Có một lời trích dẫn, Một lãnh đạo Lesotho đã nói rằng :"Ở Lesotho, chúng ta có 2 vấn đề: Chuột và Chính Phủ"
( Cười ) Điều mà tôi và bạn có thể suy ra là Chính phủ không tồn tại ở Châu Phi
Thật ra, cái chính phủ của ta, là một tổ chức hút máu
Gọi như vậy là bởi nó hút sức sống kinh tế ra khỏi người dân
Chính phủ là vấn đề ở Châu Phi
Một chính phủ hút máu ( Vỗ Tay ) bị điều phối bởi tập hợp những kẻ cướp và lừa đảo dùng quyền lực để làm giàu cho mình cho bè lũ và không ai khác
Những người giàu nhất ở Châu Phi là các nguyên thủ và bộ trưởng và thường tướng cướp cũng chính là nguyên thủ quốc gia
Vậy tiền từ đâu ra?
Bằng cách làm giàu?
Không.
Bằng cách kiếm chác trên lưng những người khốn khổ
Đó không phải là tạo ra của cải mà là phân phối lại của cải
Vấn đề thứ 3 mà chúng ta cần nhận thấy là nếu chúng ta muốn giúp người dân châu Phi chúng ta phải biết người dân châu Phi ở đâu
Hãy nhìn các nền kinh tế châu Phi
Chúng đều có thể được chia thành 3 khu vực
Phần hiện đại, phần tự do và phần truyền thống
Khu vực hiện đại là dành cho những người cao nhất
Đó là chính phủ
Ở rất nhiều quốc gia châu Phi, khu vực hiện đại bị mất
chúng hoạt động kém
đó là sự vô lý một cách hào nhoáng của hệ thống nhập khẩu mà chính các lãnh đạo không hiểu
Đó là nguồn gốc của mọi vấn đề của châu Phi nơi những cuộc đấu tranh quyền lực khởi nguồn và lan sang khắp các khu vực tự do và truyền thống gây ảnh hưởng đến cuộc sống người dân
Khu vực hiện đại, tất nhiên là nơi nhận được sự hỗ trợ, nguồn lực cho phát triển
Hơn 80% sự phát triển của Bờ biển Ngà dành cho khu vực hiện đại
Các khu vực tự do và truyền thống là nơi tập trung phần lớn người dân châu Phi người dân thực sự của châu Phi, đó là nơi bạn thấy họ
Rõ ràng rằng nếu bạn muốn giúp đỡ người dân bạn phải tìm nơi có họ
Nhưng chúng ta đã không làm thế.
Thực tế, Chúng ta đã làm lơ khu vực tự do và truyền thống
Khu vực truyền thống bao gồm cả nông nghiệp của châu Phi đó là lý do châu Phi không thể tự cung cấp lương thực và tại sao phải đi nhập khẩu
Rõ ràng bạn không thể phát triển châu Phi bằng việc làm ngơ khu vực tự do và truyền thống
Và bạn không thể phát triển hai khu vực này mà không hiểu chúng hoạt động ra sao
Để tôi mô tả hai khu vực này có những thể chế mang tính bản địa riêng
Đầu tiên là hệ thống chính trị
Người châu Phi có truyền thống ghét chính phủ.
Họ ghét độc tài. Bạn có thể thấy từ các hệ thống truyền thống của họ, người châu Phi xây dựng quốc gia theo hai kiểu
Kiểu đầu tiên thuộc về những xã hội dân tộc tin rằng quốc gia là độc tài và họ không hề muốn liên quan đến bất kỳ dạng quyền lực tập trung nào
Trong số các cộng đồng đó có người Ibo, Somali, Kikuyus Họ đều không có thủ lĩnh.
Các dân tộc có người đứng đầu khác thì đảm bảo bao quanh những vị thủ lĩnh này là các hội đồng để kiểm soát ngăn không cho họ lạm quyền
Ví dụ, theo truyền thống người Ashanti Thủ lĩnh không được đưa ra quyết định mà không có sự tán thành của hội đồng bô lão
Không có hội đồng, thủ lĩnh không thể thông qua luật và nếu thủ lĩnh không lãnh đạo theo ý của người dân ông ta sẽ bị tước quyền
Nếu không, người dân sẽ bỏ rơi thủ lĩnh, rời tới một nơi khác sinh sống
Và nhìn các đế chế cổ đại của châu Phi bạn sẽ thấy chúng đều được xây dựng trên nguyên tắc sự liên minh được thể hiện bằng cách trao quyền phân tán quyền lực
Tôi đã vừa mô tả cho các bạn
Đó là một phần di sản chính trị bản địa của châu Phi
Hãy so sánh với hiện tại hệ thống quyền lực tập trung ở châu Phi
Đó là một sự khác biệt lớn.
Trong nền kinh tế của châu Phi phương thức sản xuất thuộc về sở hữu riêng
Thuộc về các gia đình lớn
Bạn thấy đấy, ở phương Tây, đơn vị kinh tế và xã hội là các cá nhân
Người Mỹ nói: Tôi vì chính tôi và tôi làm điều tôi muốn.
Họ nhấn mạnh vào Tôi
Ở châu Phi, người ta nói: Tôi vì chúng ta
"Chúng ta" ám chỉ cộng đồng-- hệ thống đại gia đình
Hệ thống gia đình chia sẻ các nguồn lực cùng nhau
Họ sở hữu ruộng đồng, quyết định làm gì, sản xuất gì
Họ không nhận lệnh từ các thủ lĩnh
Họ quyết định cần làm gì
Và khi họ trồng trọt, họ sẽ bán số lượng dư ra ở chợ.
Khi họ tạo ra lợi nhuận, họ được giữ chứ không phải thủ lĩnh.
Vậy tóm lại, truyền thống châu Phi có một hệ thống thị trường tự do.
Có rất nhiều chợ ở châu Phi trước khi thực dân đến lục địa này
Timbuktu từng là chợ lớn nhất
Kano, Salaga nữa.
Nếu bạn đến Tây Phi, bạn sẽ thấy việc buôn bán ở chợ chủ yếu là do phụ nữ
Vậy nên, hoàn toàn có lý khi gọi đây là nơi họp chợ.
Chợ ở châu Phi không hề xa lạ.
Điều người châu Phi làm là một dạng của chủ nghĩa tư bản, nhưng sau độc lập, đột nhiên, các chợ, chủ nghĩa tư bản trở thành các thể chế phương tây và các nhà lãnh đạo nói châu Phi đã sẵn sàng cho chủ nghĩa xã hội
Thật vớ vẩn.
Sau đó, họ đã áp dụng kiểu chủ nghĩa xã hội gì vậy?
Chủ nghĩa xã hội của họ là một biến tướng của chủ nghĩa xã hội-ngân hàng Thụy Sỹ cho phép các nhà lãnh đạo cưỡng đoạt và cướp bóc của cải của châu Phi để gửi vào ngân hàng Thụy Sỹ
Đây không phải là kiểu hệ thống của châu Phi trong hàng thế kỷ.
Vậy ta cần làm gì
Quay lại thể chế bản địa của châu Phi, và đây là nơi chúng tôi trao cho thế hệ Báo đốm khu vực tự do và truyền thống
Đó là nơi bạn thấy người dân châu Phi.
Và tôi muốn cho các bạn xem một đoạn video về khu vực tự do, về việc xây dựng tàu mà chính tôi cố gắng vận động người dân ở Diaspora đầu từ vào.
Xin hãy trình chiếu giúp tôi.
Những người đàn ông đang đánh cá trên con thuyền nhỏ
Vâng, đây là một doanh nghiệp.
được đầu tư bởi một nhà khởi nghiệp người Ghana
Anh không được hỗ trợ từ chính phủ và hiện đang xây dựng con tàu lớn thứ 2
Tàu lớn hơn có nghĩa sẽ bắt được nhiều cá hơn.
Có nghĩa nhiều người Ghana sẽ có việc hơn.
Cũng có nghĩa anh có thể tạo ra của cải.
Và từ đó sẽ có được cái các nhà kinh tế gọi là ảnh hưởng ngoại lai với nền kinh tế địa phương.
Thứ bạn cần làm, hay những người đứng đầu cần làm là chuyển mô hình này thành thứ gì đó được bảo hộ để nó có thể hoạt động hiệu quả hơn
Đây không chỉ là khu vực tự do.
Đây là phương thuốc truyền thống.
80% người châu Phi vẫn dựa vào phương thuốc truyền thống.
Khu vực chăm sóc y tế hiện đại hoàn toàn sụp đổ.
Đây là lĩnh vực mà theo tôi là một kho báu trong lĩnh vực thuốc truyền thống.
Đây là nơi ta cần huy động người châu Phi, cụ thể là ở Diaspora, đầu tư vào.
Chúng ta cũng cần vận động người dân ở Diaspora, không chỉ đầu tư vào các mảng truyền thống, mà còn vào nông nghiệp, và thúc đẩy thay đổi từ bên trong.
Chúng ta đã có thể vận động người Ghana ở Diaspora tạo ra thay đổi ở Ghana và mang dân chủ tới đây.
Và tôi biết với thế hệ Báo đốm, chúng ta có thể mang châu Phi trở lại từng làng một.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Hãy để tôi đưa quý vị ngược thời gian, về những khoảng trống trong trí nhớ của quý vị có lẽ là về năm được mong chờ nhiều nhất trong cuộc đời của quý vị, nhưng chắc chắn là năm được mong chờ nhiều nhất trong lịch sử nhân loại: năm 2000. Quý vị còn nhớ chứ?
Sự cố máy tính Y2K, bong bóng dotcom căng thẳng về bữa tiệc của ai mà quý vị sẽ đi đến khi mà đồng hồ điểm nửa đêm, trước khi sâm banh được mở, vào thời khắc bắt đầu của những mong ước trong thiên niên kỉ mới tôi nghĩ rằng con số 2000 có nhiều ý nghĩa hơn là chỉ một con số 2 và vài số 0
Ngạc nhiên thay, những nhà lãnh đạo thế giới thật ra vẫn thấy hài lòng với thời khắc ấy và trở lại năm 2000 để đồng ý với những điều phi thường như là những mục tiêu dài hạn, có tầm nhìn và khả thi hay Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỉ
Tôi chắc rằng các bạn đều đang giữ một bản sao các mục tiêu dưới gối của mình hay trên bàn cạnh giường để phòng trường hợp trí nhớ của bạn cần được xới lên Sự thỏa thuận sau đó sẽ đến thế này: các nước phát triển cam đoan giảm phân nửa tỉ lệ nghèo, đói và chết vì bệnh tật chạy theo vài mục tiêu khác đến năm 2015 Các quốc gia phát triển cam đoan sẽ giúp họ đạt được mục tiêu bằng giảm các khoản nợ tăng viện trợ và cải thiện thương mại
Chúng ta đang ở năm 2015 Vì thế mà chúng ta tốt hơn là nên đánh giá, chúng ta thực hiện đến đâu rồi những mục tiêu đó?
Nhưng chúng ta cũng phải quyết định rằng chúng ta có thích những mục tiêu toàn cầu đó không?
Vài người không. Và nếu chúng ta thích, chúng ta phải đưa ra quyết định cái mà chúng ta muốn làm hướng về các mục tiêu kia
Cả thế giới muốn làm cùng nhau điều gì?
Chúng ta phải quyết định một quy trình
Tôi tất nhiên nghĩ những mục tiêu trên thì rất đáng để phát triển với các lí do sau:
Liên kết giữa tư nhân các chính trị gia, những người thiện nguyện và những nhà hoạt động cấp cơ sở ở các nước đang phát triển và cả 250.000 người diễu hành trên đường phố ở Edinburg bên ngoài ngay chính tòa nhà này của tổ chức Make Poverty History (làm cho đói nghèo thành quá khứ)
Họ đã đạt được những kết quả như tăng số người được sử dụng thuốc ARV (bệnh lao) thuốc kéo dài cuộc sống và ngăn AIDS giảm được gần phân nửa số người chết vì sốt rét 5,4 triệu mạng sống được cứu nhờ được tiêm vacccin
Và tổng hợp lại, đây sẽ là kết quả 2 triệu trẻ em được cứu sống mỗi năm vào năm vừa qua, so với năm 2000
Vậy là 5000 trẻ em được cứu sống mỗi ngày Gấp 10 lần số khán giả ở đây được cứu sống mỗi ngày bởi vì các liên kết phối hợp trên.
Nên tôi nghĩ đây là bằng chứng sống đáng ngạc nhiên mà mọi người nên biết nhưng thách thức để phổ biến những tin tức tốt này nên là chủ để của các buổi TEDTalk khác.
Dù gì đi nữa, với những người tham gia để có được những kết quả này xin cảm ơn. Những kết quả này cho thấy các mục tiêu thiên niên kỉ là đáng có.
Nhưng vẫn có nhiều vấn đề chưa giải quyết
Vẫn còn 7,6 triệu trẻ em chết hàng năm vì các căn bệnh có thể ngăn ngừa và chữa trị được và 178 triệu trẻ suy dinh dưỡng ở mức độ thấp còi đến nỗi mang theo sự suy yếu về thể chất và nhận thức suốt đời
Vì thế mà có nhiều thứ phải làm hơn nữa với các mục tiêu đã đặt ra
Nhưng có rất nhiều người nghĩ có những thứ nên ghi lại ở bản mục tiêu ban đầu không được chấp thuận khi đó, thì bây giờ nên được tính đến như các mục tiêu phát triển bền vững quản trị tài nguyên thiên nhiên thêm cơ hội, tiến đến tri thức sự bình đẳng, chống tham nhũng
Tất cả đều đo đạc được và nên có trong mục tiêu mới
Mấu chốt ở đây là bạn thấy các mục tiêu mới nên có gì?
Bạn muốn gì trong các mục tiêu này?
Bạn có thấy khó chịu khi tôi không nói gì về bình đẳng giới hay giáo dục không?
2 vấn đề trên có nên nằm trong các mục tiêu mới?
Đây là câu hỏi hay nhưng sẽ có nhiều đánh đổi khó khăn và cơ hội, cho nên bạn muốn hi vọng rằng quá trình mà thế giới quyết định những mục tiêu mới này phải phù hợp, đúng không?
Khi chúng ta đang ở đây tại Edinburgh, cá chuyên gia chính trị được cử bới UN và vài chính phủ đang bận bịu thiết kế ra những mục tiêu mới và họ đang dùng quy trình cũ rích, hạn hẹp, từ trên xuống từ cuối thế kỉ 20.
Nhưng kể từ khi đó, Internet và mạng điện thoại, cùng với dạng TV thực tế đã phủ sóng khắp trên thế giới
Chúng ta đề nghị sử dụng những hình thức này để kéo mọi người trên thế giới tham gia lần đầu tiên trong lịch sử: cuộc bỏ phiếu và tham khảo ý kiến toàn cầu. Mọi người ở khắp mọi nơi lần đầu tiên có tiếng nói ngang nhau.
Chẳng phải sẽ bỏ lỡ 1 cơ hội lịch sử to lớn nếu không làm, trong khi khả năng có thể?
Có hàng trăm triệu tiền cứu trợ đang trong nguy cơ, hàng chục triệu mạng sống trong nguy hiểm và ngay cả an ninh và tương lai của bạn và người thân cũng có nguy cơ.
Nếu bạn đồng ý với tôi, vậy thì có 3 bước cơ bản trong chiến dịch phân bổ việc cho cộng đồng này: thu thập, kết nối và cam kết.
Việc đầu tiên là phải hướng chiến dịch này tới dữ liệu thăm dò ý kiến.
Hãy tới các quốc gia cho phép chúng ta rồi hỏi 1,001 người xem họ muốn những mục tiêu mới gì, cố gắng tiếp cận người nghèo hơn, những người sử dụng đồ điện tử hiện đại, và đảm bảo ý kiến của họ được cân nhắc trong các mục tiêu mới
Vậy thì ta phải có phiếu điều tra cơ bản để đảm bảo có thể giám sát và thúc đẩy các mục tiêu. Các mục tiêu Thiên niên kỉ ban đầu không có dữ liệu điều tra cơ bản tốt, và chúng ta sẽ cần đến dữ liệu chung trong suốt quá trình để đảm bảo có thể thực sự giám sát được quá trình.
Và rồi ta cần kết nối với số đông.
Hiện nay, chúng ta thấy vai trò của 1 liên minh chưa từng có giữa mạng xã hội và những người giàu lên nhanh chóng, công ty truyền thông, dạng chương trình truyền hình thực tế, công ty trò chơi, truyền thông, tất cả đều trong thời khắc "Chúng ta là thế giới"
Liệu các bên có thể hợp tác và giúp xây dựng lại thương hiệu từ Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỉ sang Mục tiêu của Thế hệ Kỉ nguyên?
Nếu chỉ 5% của hơn 5 tỷ người lên tiếng và chuyển thành cam kết thì trong mạng lưới của họ chúng ta đã có được 300 triệu người trên thế giới cùng chung sức thực hiện các mục tiêu này.
Nếu chúng ta có dữ liệu tổng hợp này, và đám đông cùng kết nối, dựa vào kinh nghiệm làm chiến dịch và gây ảnh hưởng để các chính trị gia cam kết tôi thấy các chính trị gia sẽ cam kết với hầu hết các lời khuyên của cộng đồng.
Nhưng câu hỏi là trong suốt quá trình liệu tất cả mọi người có cam kết không?
Và nếu có cam kết thì chúng ta đã sẵn sàng để nhắc lại, giám sát và đưa ra phản hồi, đảm bảo những lời hứa này sẽ mang đến kết quả?
Tôi có vài dẫn chứng tuyệt vời đây để chia sẻ với các bạn và thực ra hầu hết được thực hiện ở Châu Phi.
Có Dữ liệu Mở tại Kenya, một dự án mật mã theo địa lý và trao cho cộng đồng thông tin về các dự án ở đâu, đang đem lại kết quả
Thường thì các dự án này không theo tiến độ.
Và Ushahidi, có nghĩa là "nhân chứng" trong tiếng Swahili là dự án mật mã hóa địa lý và trao thông tin trong cộng đồng trong các trường hơp khẩn cấp phức tạp để đạt được phản ứng phù hợp.
Đây là vài ví dụ đầy thú vị trong phát triển và dân chủ, nơi người dân thuộc tầng lớp lao động cùng tham gia giúp công khai quá trình để đảm bảo những hứa hẹn cứu trợ toàn cầu và những thứ mơ hồ mà tầng lớp cao phát cho họ ở mức cơ sở và đảo lại thế kim tự tháp.
Sự mở rộng, ép buộc mở rộng này quan trọng, và nếu như không rõ ràng ngay từ đầu, tôi nên nói rõ: mục đích của tôi hoàn toàn rõ ràng.
Những xu hướng dài hơi cho thấy thế kỉ này sẽ là nơi khó sống, dân số tăng, mức tiêu thụ tăng, và mâu thuẫn bởi nguồn tài nguyên thiên nhiên hạn hẹp.
Hãy nhìn tình hình chính trị trên thế giới hôm nay.
Hãy nhìn vào hội nghị Trái đất ở Rio vừa diễn ra tuần trước, hay như hội nghị G20 ở Mexico cũng vào tuần trước.
Cả 2, nếu như chúng ta nhìn nhận thực sự, là thất bại.
Các nhà chính trị gia của chúng ta, nền chính trị toàn cầu của chúng ta, không thể hoàn thành việc được.
Họ cần chúng ta giúp. Họ cần những chiến binh, và những chiến binh này sẽ không đến từ Sao Hỏa.
Phải đến từ chúng ta và tôi thấy quá trình quyết định một cách dân chủ theo hướng dưới lên thế giới muốn cùng cải thiện gì như là cách để chúng ta trao cho cộng đồng sức mạnh để thực sự xây dựng kế hoạch để tái sinh lại hệ thống chính trị toàn cầu trong thế kỉ 21.
Tôi bắt đầu từ năm 2000. Hãy để tôi hoàn thành năm 2030.
Nhiều người giễu cợt 1 chiến dịch lớn vài năm trước chúng ta gọi là Make Poverty History (làm cho đói nghèo thành quá khứ).
Nhiều người cho rằng thật ngây thơ, và cũng đúng, nó chỉ là 1 khẩu hiệu trên áo phông gây hiệu ứng tức thời. Nhưng hãy nhìn xem.
Hiện trạng sống với ít hơn 1 đô la và 25 cent đang giảm, và hãy nhìn tới năm 2030
xuống còn 0.
Sự phát triển ở Trung Quốc và Ấn Độ và công tác giảm nghèo là yếu tố quan trọng, nhưng gần đây ở Châu Phi, tỉ lệ nghèo cũng đang giảm.
Sẽ càng khó hơn khi chúng ta đi tới số 0, bới người dân nghèo sẽ tập trung nhiều hơn ở các nước sau chiến tranh và bấp bênh, hoặc ở các nước tầm trung nơi mà họ không quá quan tâm đến việc mình bị ra rìa.
Nhưng tôi cho ràng với hướng chiến dịch chính trị đúng đắn và phát minh kĩ thuật cũng như sáng tạo cộng với liên kết làm việc cùng nhau, Tôi thấy chúng ta có thể hoàn thành mục tiêu này và nhiều mục tiêu khác nữa.
Cảm ơn (Vỗ tay) (Vỗ tay) Chris Anderson: Jamie, tôi có chút thắc mắc.
Nếu có 1 sự việc hôm nay mà 100 đứa trẻ thiệt mạng hoặc 100 đứa trẻ bị bắt cóc và được giải cứu, câu chuyện này sẽ lên sóng trong cả tuần, đúng không?
Anh mới vừa đưa lên, 1 trong các con số của anh, 5,000 - đúng không nhỉ?
Jamie Drummond: Được cứu sống hàng ngày.
CA: 5,000 trẻ em được cứu sống hàng ngày.
Ý tôi là, thực tế này làm các số liệu khác nhỏ lại điều này có trên các kênh thông tin của chúng ta và trở nên vô hình.
Điều này chắc làm anh phát điên.
JD: Đúng thế, và chúng ta đang có 1 cuộc tranh luận lớn ở đất nước này về mức độ cứu trợ, đó là 1 ví dụ, và chỉ cứu trợ không thôi thì không phải giải pháp. Chẳng ai nghĩ là giải pháp cả.
Nhưng nếu như mọi người nhìn thấy kết quả của gói cứu trợ thông minh, tôi thấy họ sẽ cuồng về giải pháp này.
Tôi mong rằng 250,000 người đã diễu hành ngoài tòa nhà này biết được kết quả như thế.
Bây giờ thì họ không biết, và sẽ thật tốt nếu như tìm được cách trao đổi thông tin tốt hơn, bởi vì bây giờ chúng ta chưa có cách.
Chúng ta đã thất bại trong việc quảng bá về thành công này.
Nếu như những cố gắng như thế này có thể nhân lớn tiếng nói của họ và làm lớn lên ở những lúc trọng điểm, tôi biết chắc rằng chúng ta sẽ có những chính sách tốt hơn.
Hội nghị G20 ở Mexico đáng nhẽ không thất bại.
Và với Rio, nếu có ai quan tâm tới môi trường sẽ không thất bại như vậy.
Những cuộc hội nghị như thế này vẫn diễn ra, và tôi biết mọi người đâm ra nghi ngờ và không tin về các cuộc họp toàn cầu và những hứa hẹn không bao giờ được giữ lời, nhưng trên thực tế, những phần được thực hiện đang tạo nên sự khác biệt và những gì các nhà chính trị gia cần là sự cho phép của công chúng.
CA: Nhưng anh chưa hoàn toàn làm xong phần kĩ thuật trang web v...v...
những phần mà làm cho chiến dịch này thành công.
Nếu như những người ở đây có kinh nghiệm sử dụng các diễn đàn mở, anh muốn nói chuyện với họ tuần này và thử làm tiếp từ đây.
JD: Chắc chắn rồi. CA: Tôi phải nói rằng nếu như cuộc hội thảo này bằng cách nào đó giúp ý tưởng tiến thêm, và đây là ý tưởng vĩ đại, và nếu anh có thể phát triển được nó đi tiếp thì thật là hay quá. Cảm ơn anh. JD: Tôi rất mong có sự giúp đỡ của các bạn.
CA: Cảm ơn, cảm ơn
(Vỗ tay)
Tôi sinh ra với một tình trạng thị giác hiếm thấy được gọi là archromatopsia, là bệnh mù màu hoàn toàn vì thế tôi chưa bao giờ nhìn thấy màu sắc, và tôi không biết màu trông như thế nào, bởi tôi đến từ một thế giới xám xịt.
với tôi, bầu trời luôn màu xám, những bông hoa luôn màu xám, và tivi lúc nào cũng là đen và trắng.
Nhưng từ tuổi 21, thay vì nhìn thấy màu sắc, tôi có thể nghe thấy màu sắc.
Vào năm 2003, tôi bắt đầu một dự án với nhà khoa học máy tính Adam Montandon, và kết quả của sự hợp tác với Peter Kese từ Slovenia và Matias Lizana từ Barcelona, là con mắt điện tử này
Nó là thiết bị cảm ứng màu có thể dò tần số màu trước mắt tôi - (Tiếng sóng âm) - và gửi tần số này đến một vi mạch gắn sau đầu tôi, và tôi nghe được màu đó trước mắt tôi qua xương, qua tính dẫn của xương.
(Tiếng sóng âm) Ví dụ, nếu tôi nghe tiếng thế này, đây là âm thanh của màu tím. (Tiếng sóng âm) Ví dụ, đây là tiếng của cỏ. (Tiếng sóng âm) Đây là màu đỏ, như TED. (Tiếng sóng âm) Đây là tiếng của một chiếc tất bẩn. (Tiếng cười) Có vẻ là màu vàng, như cái này.
Như thế, tôi đã nghe màu sắc trong suốt tám năm nay, từ 2004, và giờ đây tôi cảm thấy hoàn toàn bình thường khi nghe màu sắc vào mọi lúc.
Mặc dù lúc đầu, tôi phải ghi nhớ từng cái tên các bạn đặt cho mỗi màu, vì thế tôi phải thuộc lòng những ghi chú, nhưng sau một thời gian, tất cả những thông tin này trở thành sự nhận thức.
Tôi không cần phải nhớ những ghi chú đó nữa.
Và sau một thời gian, nhận thức này trở thành cảm giác.
Tôi bắt đầu có những màu yêu thích, và tôi bắt đầu có những giấc mơ có màu sắc.
Và khi tôi bắt đầu có giấc mơ có màu sắc là khi tôi cảm thấy phần mềm đó và não tôi đã hợp nhất, bởi trong những giấc mơ của tôi, chính là não tôi đã tạo nên những âm thanh điện tử, chứ không phải là phần mềm đó, và đó là khi tôi bắt đầu thấy mình như một người máy.
Đó là khi tôi bắt đầu cảm thấy thiết bị điều khiển không còn là một thiết bị nữa.
Nó đã trở thành một phần của cơ thể tôi, một giác quan mở rộng của tôi, và sau một thời gian, nó trở thành một phần hình ảnh chính thức của tôi.
Đây là hộ chiếu của tôi từ năm 2004.
Bạn không được phép xuất hiện trên hộ chiếu Vương quốc Anh với một thiết bị điện tử,nhưng tôi khăng khăng với văn phòng hộ chiếu rằng cái họ đang nhìn thực ra là một phần mới của cơ thể tôi, một phần mở rộng của não tôi, và cuối cùng họ cũng chấp nhận cho tôi dùng tấm hình hộ chiếu này.
Thế là, cuộc sống đã thay đổi hoàn toàn từ khi tôi nghe được màu sắc, bởi màu sắc có ở khắp nơi, ví dụ, điều thay đổi lớn nhất là khi đi đến bảo tàng nghệ thuật, tôi có thể nghe một bức tranh của Picasso, Giống như là tôi đang đi đến một buổi hoà nhạc, bởi tôi đang nghe những bức tranh.
Và siêu thị, tôi cảm thấy sốc, bởi đi trong siêu thị thật là cuốn hút.
Nó giống như đi trong một câu lạc bộ đêm.
Có quá nhiều điệu nhạc khác nhau. (Tiếng cười) Thật mà.
Đặc biệt là lối đi ở gian sản phẩm lau chùi.
Thật hoành tráng. (Tiếng cười) Và, cách tôi ăn mặc cũng thay đổi.
Trước đây, tôi từng mặc theo cách mà nó trông đẹp.
Giờ tôi mặc theo cách mà nó nghe hay. (Tiếng cười) (Vỗ tay) Vì thế hôm nay tôi mặc theo âm Đô trưởng, nên nó là một hợp âm khá vui vẻ. (Tiếng cười) Tuy nhiên, nếu tôi phải đến một đám tang, tôi sẽ mặc theo âm Si thứ, sẽ là màu ngọc lam, tím và da cam. (Tiếng cười) Và, ẩm thực, cách tôi nhìn ẩm thực cũng thay đổi, bởi giờ đây tôi có thể bày món ăn trên đĩa, để tôi có thể ăn bài hát yêu thích của mình. (Tiếng cười) Vì thế, tùy thuộc vào cách mà tôi bày nó, tôi có thể nghe và sáng tác nhạc với các món ăn.
Thử tưởng một nhà hàng nơi chúng ta có thể có, món khai vị sa lát Lady Gaga. (Tiếng cười). Ý tôi là, điều này có thể khiến bọn trẻ ăn rau chứ.
Và rồi vài bản hoà nhạc piano Rachmaninov là món chính, rồi món khai vị kiểu Bjork hay Madonna, đó sẽ là một nhà hàng rất tuyệt vời nơi bạn có thể thực sự ăn những bài hát.
Và cách tôi nhận thức vẻ đẹp cũng thay đổi, bởi vì khi tôi nhìn vào một người, tôi nghe khuôn mặt của họ, như thế, một vài người có thể nhìn thì đẹp nhưng nghe thì kinh khủng.
(Tiếng cười) Và cũng có thể là ngược lại, theo chiều ngược lại. Vì thế tôi thực sự thích tạo ra, như là, phác họa âm thanh của con người.
Thay vì vẽ mặt của ai đó, như là vẽ khuôn hình, tôi hướng vào họ với con mắt và viết xuống những nốt khác biệt tôi nghe, và tôi tạo nên phác thảo khuôn mặt bằng âm thanh.
Đây là vài khuôn mặt.
(Những hợp âm) Nicole Kidman nghe hay nhỉ. (Tiếng cười) Vài người không liên quan gì nhưng họ nghe giống nhau.
Thái tử Charles có vài điểm giống với Nicole Kidman
Họ có cùng âm thanh của đôi mắt.
Vì thế bạn có sự liên tưởng những con người mà bạn chưa từng liên tưởng, và bạn cũng có thể thực sự tạo ra những buổi hoà nhạc khi nhìn vào khuôn mặt khán giả.
Tôi liên kết với con mắt, và tôi có thể chơi một bản nhạc từ những khuôn mặt khán giả.
Điểm tốt về điều này là nếu buổi hoà nhạc đó nghe không hay, đó là lỗi của họ.
Đâu phải lỗi của tôi - (Tiếng cười) Và một điều khác diễn ra là Tôi bắt đầu có một hiệu ứng phụ là những âm thanh bình thường trở thành màu sắc.
Tôi nghe tiếng điện thoại, và cảm giác nó xanh bởi nó nghe như màu xanh lá.
Tiếng bíp của BBC, nghe như màu ngọc lam, và nghe Mozart, đó là một trải nghiệm màu vàng, thế là tôi bắt đầu vẽ âm nhạc và vẽ giọng của con người, bởi giọng của con người có tần số. mà tôi liên tưởng đến màu sắc.
Đây là một số âm nhạc được chuyển thể sang màu sắc.
Ví dụ, bản "Queen of the Night" của Mozart, trông như thế này.
(Tiếng nhạc) Rất vàng và rất màu sắc, bởi vì có rất nhiều tần số khác nhau.
(Tiếng nhạc) Và đây là một bài hát hoàn toàn khác.
(Tiếng nhạc) Là bài "Baby" của Justin Bieber. (Tiếng cười) (Tiếng nhạc) Nó rất hồng và rất vàng.
Như thế, cả giọng nói, tôi có thể chuyển đổi những bài diễn văn thành màu sắc, ví dụ, đây là hai bài diễn văn nổi tiếng.
Một là bài "I Have A Dream" của Martin Luther King, và một bài khác là của Hitler.
Tôi triển lãm những bức tranh này ở những phòng triển lãm không ghi nhãn, và tôi hỏi mọi người, "Bạn thích cái nào hơn?"
Và hầu hết mọi người thay đổi sở thích của họ, khi tôi nói với họ rằng cái bên trái là của Hitler và cái bên phải là của Martin Luther King.
Giờ tôi đã đạt đến mức có thể nhận thức được 360 màu, như thị giác của con người.
Tôi có thể phân biệt tất cả cấp bậc của bảng màu.
Nhưng rồi tôi nghĩ rằng thị giác con người là không đủ.
Có rất, rất nhiều màu xung quanh chúng ta mà chúng ta không thể nhận thức, nhưng con mắt điện tử kia có thể nhận thức được.
Vì thế tôi quyết định mở rộng khả năng nhận thức màu của mình, và tôi đã thêm vào hồng ngoại và cực tím vào thang màu sắc-âm thanh, nên giờ đây tôi có thể nghe những màu, mà mắt người không thể nhận thức được.
Ví dụ, cảm nhận được tia hồng ngoại là một điều rất tốt vì bạn có thể thực sự nhận ra được có máy dò chuyển động trong căn phòng hay không.
Tôi có thể nghe thấy nếu có ai đó chỉ cái điều khiển từ xa vào tôi.
Và điểm tốt về việc nhận thức được tia cực tím là bạn có thể nghe được hôm nay là một ngày đẹp hay một ngày tồi tệ để tắm nắng, bởi vì cực tím là một màu nguy hiểm, một màu có thể thực sự giết chết chúng ta, vì thế tôi nghĩ chúng ta nên có mong muốn nhận thức được những thứ chúng ta không thể nhận thức.
Đó là lý do hai năm trước, tôi thành lập Quỹ Người máy, là một tổ chức giúp con người trở thành một người máy, khuyến khích con người mở rộng giác quan của họ bằng cách sử dụng công nghệ như một phần của cơ thể.
Chúng ta đều nghĩ rằng kiến thức đến từ các giác quan, vì thế nếu chúng ta mở rộng giác quan của chúng ta, chúng ta sẽ mở rộng kiến thức của mình.
Tôi cho rằng cuộc sống sẽ thú vị hơn rất nhiều khi chúng ta ngừng tạo ra ứng dụng cho điện thoại di động mà bắt đầu tạo ra những ứng dụng cho chính cơ thể của chúng ta.
Tôi nghĩ đây sẽ là một thay đổi lớn mà chúng ta sẽ chứng kiến trong thế kỉ này.
Vì thế tôi khuyến khích các bạn hãy nghĩ về giác quan nào mà bạn muốn mở rộng.
Tôi khuyến khích bạn trở thành một người máy.
Bạn sẽ không một mình. Cảm ơn. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Tôi sẽ nói một chút về an ninh mã nguồn mở vì ta cần 1 hệ thống an ninh tốt hơn trong thế kỷ 21 này.
Chúng ta bắt đầu nhìn lại thế kỷ 20, hãy cảm nhận cách mà an ninh quốc phòng hoạt động vào thời đó.
Nơi này là Verdun, một chiến trường ở Pháp nằm ở phía Bắc của tổng hành dinh NATO ở Belgium.
Tại Verdun vào năm 1916, chỉ trong 300 ngày, 700.000 người đã bị giết. tính ra khoảng 2000 người một ngày.
Nếu nhìn về trước -- an ninh trong thế kỷ 20 -- Thế Chiến thứ 2, trong trận chiến Stalingrad, kéo dài 300 ngày, 2 triệu người bị giết.
Vào thời kỳ Chiến Tranh lạnh, ta lại tiếp tục cố xây nên những bức tường ngăn.
Từ hào quân sự trong Thế Chiến thứ nhất đến phòng tuyến Maginot ở Thế Chiến thứ 2, và sau đó đi vào Chiến tranh lạnh, "Iron Curtain" - Bức màn sắt, "Berlin Wall" - Bức tường Berlin.
Những bức tường đó không hiệu quả.
Luận điểm của tôi là, thay vì xây những bức tường bảo vệ, ta cần xây những cây cầu.
Đây là một cây cầu nổi tiếng ở Châu Âu.
Nối liền Bosnia và Hezegovina.
Cây cầu bắt qua sông Drina, là nguồn cảm hứng cho cuốn tiểu thuyết của Ivo Andric, và quyển sách nói về cách, vài khu vực có phần phức tạp của Châu Âu và Balkans, trong thời gian xây dựng những bức tường.
Trong thế kỷ qua, chúng ta bắt đầu nhận thấy những cộng đồng này bắt đầu, dần dần, đoàn kết với nhau.
Tôi sẽ tranh luận, một lần nữa, hệ thống an ninh mở là về việc hợp tác kết nối quốc tế, sự tương tác giữa tư nhân và nhà nước, kết hợp bằng những chiến lược giao tiếp, trong hệ thống mạng xã hội khổng lồ.
Vậy để tôi trình bày lí do chúng ta cần phải làm điều này, vì hệ thống chung toàn cầu đang bị tấn công theo nhiều cách khác nhau, và những mối đe dọa đó sẽ không thể giải quyết bằng những "bức tường ngăn".
Tôi hiện tại là một thủy thủ.
Đây là con tàu biển đang vượt Ấn Độ Dương.
Có gì lạ trong tấm hình này?
Đó là dây thép gai dọc quanh thân tàu.
Nhằm ngăn chặn sự tấn công của cướp biển.
Ngày nay cướp biển là mối đe doạ lớn trên thế giới. Điều này diễn ra trên Ấn Độ Dương.
Họ lộng hành tại eo biển Malacca.
Họ hoạt động tại vịnh Guinea.
Chúng ta thấy họ tại biển Caribbean.
Dẫn đến sự hao hụt 10 tỷ đô la trong hệ thống giao thương toàn cầu.
Năm ngoái, họ cướp đi 20 con tàu, bắt 500 con tin là người đi biển.
Đây được xem là một cuộc tấn công toàn cầu.
Chúng ta cần phải nghĩ cách giải quyết.
Nói đến một dạng "đại dương" khác, biển công nghệ thông tin.
Đây là ảnh của 2 người thanh niên trẻ.
Trong lúc này, họ đang bị giam giữ.
Họ tiến hành hành vi lừa đảo thẻ tín dụng trị giá hơn 10 tỷ đô la.
Họ là một phần trong vô số "tội phạm trên mạng " gây nên tổn thất 2 nghìn tỷ hằng năm cho nền kinh tế toàn cầu.
2 nghìn tỷ đô mỗi năm.
Con số chỉ đứng dưới tổng GDP nước Anh.
Biển công nghệ thông tin mạng bất tận này, là mảnh ghép thiết yếu cho việc công khai triệt để, cũng đang bị đe doạ nghiêm trọng.
Một vấn nạn toàn cầu khác khiến tôi lo lắng là mối đe dọa từ buôn lậu, các mặt hàng như thuốc phiện, ma tuý, được buôn bán từ Afghanistan sang Châu Âu cho đến Hoa Kỳ.
Ta lo sợ về cocaine đến từ phía bắc của đỉnh Andean.
Ta lo sợ về việc buôn lậu vũ khí bất hợp pháp. Và trên hết, dĩ nhiên là, nạn buôn người lậu và cái giá khủng khiếp của nó.
Nạn buôn lậu tuy diễn ra trên biển nhưng phần lớn cũng tạo nên vấn nạn toàn cầu.
Trong tấm hình này, tôi ước mình có thể kể bạn nghe đây là thiết bị công nghệ cao của Hải Quân Hoa Kỳ được dùng để chống buôn lậu.
Thật không may, đây là tàu ngầm của tổ chức buôn ma tuý.
Nó được chế tạo trong một khu rừng ở Nam Phi.
Chúng tôi đã bắt được nó bằng chiếc bè máy nhỏ này - (Cười) - và bên trong nó có chứa 6 tấn thuốc phiện.
Đoàn buôn gồm 4 người với hệ thống máy quét tinh vi.
Việc buôn lậu, từ chất gây nghiện, con người, đến vũ khí, Chúa đã cấm, thứ vũ khí hủy diệt hàng loạt, là mối đe doạ lớn đến toàn cầu.
Và hãy kéo chúng lại gần nhau ở Afghanistan hiện nay.
Đây là một cánh đồng thuốc phiện ở Afghanistan.
80 đến 90% thuốc phiện trên thế giới, thuốc phiện và heroin, tập trung ở Afghanistan.
Dĩ nhiên chúng tôi cũng nhận thấy có sự khủng bố tại đây.
Đây là nơi tập trung của tổ chức al Qaeda.
Chúng tôi cũng thấy cuộc nổi loạn mạnh mẽ tại đây.
Nỗi lo về khủng bố cũng là một phần trong vấn nạn toàn cầu, và là điều chúng ta cần phải giải quyết.
Và chúng tôi có mặt, thế kỷ 21.
Chúng tôi biết những công cụ của thế kỷ 20 không còn hữu dụng.
Chúng ta nên làm gì đây?
Tôi muốn nói rằng chúng ta sẽ không để nền an ninh chỉ phụ thuộc vào thùng súng.
Chúng ta sẽ không để nền an ninh chỉ phụ thuộc vào thùng súng.
Chúng ta sẽ cần ứng dụng sức mạnh quân đội.
Khi chúng ta làm vậy, chúng ta phải làm tốt, và điêu luyện.
Nhưng luận điểm của tôi là, bảo mật mã nguồn mở là sự hợp tác quốc tế, giữa các cơ quan, cá nhân - cộng đồng với nhau tiến hành thông qua chiến lược giao tiêp trên Internet.
Để tôi nói vài ví dụ về cách hoạt động theo hướng tích cực.
Đây là Afghanistan. Đây là những người lính Afghanistan.
Họ đang cầm những quyển sách.
Bạn cho rằng, "Lạ thật. Tôi tưởng tôi đọc được bảng thống kê nhân khẩu, đàn ông và phụ nữ trẻ tại Afghanistan trong độ tuổi 20 - 30, phần lớn đều mù chữ."
Bạn nói đúng.
85% không thể đọc khi họ gia nhập lực lượng an ninh ở Afghanistan.
Tại sao? Vì Taliban chối bỏ giáo dục trong suốt thời điểm mà đàn ông và phụ nữ nên học đọc.
Vậy thì câu hỏi đặt ra là, tại sao họ lại đứng đây cầm những quyển sách này?
Đáp án là, chúng tôi đang dạy họ học đọc và viết theo những khóa học do NATA tổ chức cộng tác cùng các đối tượng khu vực kinh tế tư nhân, cộng tác cùng các cơ quan phát triển.
Chúng tôi dạy cho hơn 200,000 người Afghanistan trong lực lượng an ninh cách đọc và viết ở mức độ cơ bản.
Khi bạn có thể đọc và viết ở Afghanistan, bạn cơ bản sẽ để cây viết vào trong túi mình.
Tại buổi lễ, khi họ tốt nghiệp, họ cầm bút với lòng tự hào, và để vào trong túi của mình.
Điều này kết nối quốc tế - có 50 quốc gia tham gia trong chiến dịch này - các cơ quan - những cơ quan phát triển - và cá nhân - cộng đồng, phụ trách nền an ninh này.
Bây giờ, dĩ nhiên chúng tôi cũng dạy họ những kĩ năng chiến đấu, nhưng tôi muốn nói, an ninh mã nguồn mở có nghĩa là việc kết nối theo cách tạo ra hiệu quả an ninh bền vững lâu dài.
Đây là một ví dụ khác.
Đây là tàu chiến của Mỹ.
Nó có tên là Êm Ái.
Còn một chiếc chị em với nó tên là Biết Ơn.
Chúng là tàu dành cho bệnh viện.
Chiếc Êm Ái hoạt động chủ yếu ở vùng biển Caribbean và dọc bờ biển Nam Phi tiến hành điều trị cho bệnh nhân.
Trong một chuyến đi biển bình thường, họ sẽ chữa cho 400,000 bệnh nhân.
Không hoàn toàn do quân đội chỉ huy mà là sự kết hợp giữa các tổ chức nhân đạo: Phẫu thuật Hy Vọng, dự án Nụ Cười.
Nhiều tổ chức khác cũng đưa tình nguyện viên đến giúp.
Các bác sĩ của các cơ quan xuất hiện.
Họ cũng giúp sức trong chiến dịch này.
Để tôi đưa ví dụ chỉ ra tầm ảnh hưởng mà điều này mang lại, câu bé này, 8 tuổi, đi bộ cùng mẹ câu 2 ngày đến phòng khám mắt do tổ chức Êm Ái mở.
Khi câu được phẫu thuật đôi mắt cận thị cực kì nặng của mình, đột nhiên cậu nhìn lên và nói, "Mama, veo el mundo."
"Mẹ à, con thấy được thế giới rồi."
Bội số việc điều trị cho 400,000 bệnh nhân, sự cộng tác cá nhân - cộng đồng này kết hợp với lực lượng an ninh, và bạn bắt đầu thấy được sức mạnh của việc tạo an ninh theo một cách khác.
Đây, bạn nhìn thấy những cầu thủ bóng chày.
Bạn có thể nhận ra 2 người lính của quân đội Mỹ trong bức ảnh này không?
Họ là 2 người đàn ông trẻ đứng cạnh một trong số các chàng trai này. Đây là một phần của chuỗi phòng khám bóng chày, nơi chúng tôi phát hiện sự cộng tác giữa Liên Đoàn Bóng Chày, Bộ ngoại giao Hoa Kỳ, những người chuyên về ngoại giao, những cầu thủ bóng chày quân đội, những người lính thật sự với những kĩ năng thực tế tham gia nhiệm vụ này, và họ chơi cực xuất sắc khắp nước Mỹ Latin và vùng biển Caribbean, ở Honduras, Nicaragua, cả vùng Trung Mỹ và các quốc gia thuộc vùng biển Caribbean nơi mà bóng chày rất phổ biến, và điều đó tạo hệ thống an ninh.
Nó cho thấy vai trò của người đàn ông và phụ nữ về sự cân đối và cuộc sống mà tôi muốn đề cập giúp việc tạo hệ thống an ninh cho chúng ta.
Khía cạnh khác của sự cộng tác này là cứu trợ sau thảm họa.
Đây là chiếc trực thăng của lực lượng không quân Mỹ sau trận sóng thần vào năm 2004 từng giết chết 250,000 người.
Trong số các thảm họa - trận sống thần vào năm 2004, 250,000 người chết, động đất Kashmiri ở Pakistan vào năm 2005, 85,000 người chết, trận động đất Haitian, khoảng 300,000 người chết, gần đây hơn là sự kết hợp giữa động đất và sóng thần phá hủy Nhật Bản và nền công nghiệp hạt nhân tại đó - trong tất cả các ví dụ này, chúng ta thấy được mới liên hệ giữa các diễn viên quốc tế, các cơ qian, cá nhân - cộng đồng liên hệ với lực lượng an ninh để đáp trả thiên tai tự nhiên tương tự.
Đây là những ví dụ về ý tưởng cho hệ thống an ninh mã nguồn mở.
Chúng ta dần dần gắn kết cùng nhau, bằng cách làm những việc tương tự.
Giờ, bạn đang có suy nghĩ. "Ah, đô đốc, những điều này chắc là giao tiếp đường biển, hay có lẽ là những sợi cáp quang."
Không. Đây là đồ thị của thế giới theo thống kê của Twitter.
Màu tìm ngọt ngào. Màu xanh lá định vị người dùng.
Màu trắng là sự tổng hợp.
Đây là sự nhắc nhở hoàn hảo về bảng khảo sát dân số, 6 quốc gia lớn nhất trên thế giới theo thứ tự giảm dần: Trung Quốc, Ấn Độ, Facebook, Mỹ, Twitter và Indonesia. (Cười) Tại sao chúng tôi muốn liên quan?
Tại sao chúng tôi muốn gia nhập?
Trước đó, chúng tôi đã nói về mùa xuân Ả Rập, và sức mạnh của tất cả.
Tôi sẽ đưa một ví dụ khác, và đây là cách bạn truyền thông điệp này.
Tôi có buổi thuyết trình tại London trong một thời gian trước đây. Tôi từng nói với các bạn, tôi đang trên Facebook, hãy kết bạn với tôi.
Khán giả cười tôi.
Có một bài báo do AP viết về dây cáp.
Được chọn ở 2 nơi trên thế giới: Phần Lan và Indonesia.
Tiêu đề là: Đô đốc NATO cần bạn bè.
(Cười) Cảm ơn. (Vỗ tay) Đó là điều tôi làm. (Cười) Và câu chuyện là một chất xúc tác, và buổi sáng tiếp theo tôi có hàng trăm yêu cầu kết bạn trên Facebook, từ những người Indonesia và Phần Lan, hầu hết nói "Đô đốc, chúng tôi nghe là anh cần một người bạn, và ồ, nhân đây, NATO là gì?" (Cười) Cho nên ... (Cười) À, chúng tôi cười, nhưng đây là cách chúng tôi truyền thông điệp, và truyền thông điệp là cách chúng tôi kết nối với quốc tế, các cơ quan, cá nhân - cộng đồng, và những mạng lưới xã hội này giúp tạo ra hệ thống an ninh.
Giờ, để tôi trình bày ghi chú quan trọng.
Đây là bức ảnh của một người lính nước Anh dũng cảm.
Anh làm trong đội bảo vệ Scotland.
Anh đứng cạnh đồng hồ ở Helmand, miền Nam Afghanistan.
Tôi đưa anh ấy vào là để nhắc nhở chúng ta, Tôi không muốn bất cứ ai rời khỏi căn phòng này với suy nghĩ chúng ta không cần dây cáp, quân đội hoàn thiện có thể tạo ra hiệu quả quân sự thực tế.
Đó là cốt lõi của việc chúng ta là ai và chúng ta làm gì, và chúng ta làm để bảo vệ sự tự do, tự do ngôn luận, tất cả những thứ chúng ta trân trọng trong xã hội.
Nhưng, bạn biết đó, cuộc sống không phải công tắc điện.
Bạn không phải nhờ vào quân đội để hoặc là trong trận chiến gian nan hoặc là doanh trại.
Tôi muốn nói rằng cuộc sống là một hộp số.
Bạn phải quay số, và như tôi nghĩ về cách chúng ta tạo ra hệ thống an ninh trong thế kỷ 21 này, sẽ có những lúc chúng ta ứng dụng sức mạnh nghiêm khắc trong chiến tranh và khủng hoảng thật sự, nhưng sẽ có nhiều trường hợp, tương tự điều chúng ta nói hôm nay, nơi mà quân đội có thể là một phần của việc tạo ra hệ thống an ninh thế kỷ 21, hợp tác quốc tế, các cơ quan, cá nhân - cộng đồng, kết hợp việc giao tiếp thành thạo.
Tôi sẽ tóm tắt điều chúng ta đã nói trước đó về bách khoa toàn thư (Wikipedia). Tôi luôn dùng Wikipedia để tra cứu thông tin về sự kiện, cũng như tất cả các bạn đánh giá Wikipedia không được tạo ra bởi 12 người tài giỏi bị nhốt trong một căn phòng viết báo cáo.
Wikipedia, mỗi ngày, hàng chục ngàn người đang nhập thông tin, và mỗi ngày hàng triệu người đang thu hồi thông tin đó.
Đây là một hình ảnh hoàn hảo tại một thời điểm cơ bản mà không ai thông minh như những gì chúng ta cùng suy nghĩ.
Không một ai, không một đồng minh, không một quốc gia, không ai thông minh như những gì chúng ta cùng suy nghĩ.
Tầm nhìn về bài phát biểu của Wikepedia rất đơn giản: một thế giới mà mỗi con người có thể tự do chia sẻ tất cả các kiến thức.
Giả thuyết tôi muốn nói là sự phối hợp quốc tế, các cơ quan, cá nhân - cộng đồng, giao tiếp có chiến lược, với nhau, trong thế kỷ 21 này, Chúng ta có thể tạo nên các hệ thống an ninh.
Cảm ơn (Vỗ tay) Cảm ơn rất nhiều. Cảm ơn. Cảm ơn (Vỗ tay)
Tôi muốn bắt đầu bằng một tin hơi buồn một chút.
Năm 2007, 5 năm về trước, Vợ tôi được chuẩn đoán mắc bệnh ung thư vú,
giai đoạn IIB.
Bây giờ nhìn lại, điều kinh khủng nhất trong chuỗi ngày đó không chỉ là những lần đến bệnh viện-- nơi vợ tôi phải chịu đau đớn, đây là điều dễ hiểu thôi.
Đó cũng không phải là cú sốc đầu tiên khi biết rằng cô ấy bị ung thư vú khi mới chỉ 39 tuổi, trong khi gia đình cô ấy không có ai từng mắc phải căn bệnh này.
Điều kinh khủng và tồi tệ nhất của toàn bộ sự việc này là khi chúng tôi phải đưa ra hết quyết định này đến quyết định khác về việc phải tiếp tục chịu đau như thế nào.
Chúng tôi có nên tiến hành cắt bỏ vú không? Hay nên giải phẫu cắt bỏ khối u ở vú?
Có nên sử dụng phương thức chữa trị dồn đập hơn, cho dù mới chỉ giai đoạn IIB?
Cùng với việc chấp nhận những tác dụng phụ đi kèm?
Hay là nên áp dụng phương pháp ít "hung hăng" hơn?
Và những điều này được đè nặng lên chúng tôi bởi các bác sĩ.
Bây giờ, các bạn có thể thắc mắc, tại sao các bác sĩ lại làm vậy?
Và một câu trả lời đơn giản là, Họ làm như vậy vì muốn tự bảo vệ mình tránh khỏi rắc rối về pháp lý.
Tôi nghĩ đây là điều quá đơn giản.
Đó đều là những bác sĩ tốt, một số họ thậm chí còn trở thành những người bạn rất thân thiết với chúng tôi. Họ có thể đơn giản chỉ làm theo sự khôn ngoan
được đúc rút từ nhiều năm trải nghiệm, câu châm ngôn này [nói rằng] khi phải ra quyết định, đặc biệt là những quyết định quan trọng, tốt nhất là hãy chịu trách nhiệm, tốt nhất là giữ sự kiểm soát, tốt nhất là ngồi đằng sau vô lăng.
Và chúng tôi chắc chắn là đang ngồi sau tay lái, để đưa ra quyết định, và hãy để tôi cho các bạn biết,
nếu một vài người trong số các bạn đã từng ở trong hoàn cảnh đó, thì đó là cảm giác kinh khủng và tồi tệ nhất.
Điều khiến tôi phải suy nghĩ.
Tôi tự hỏi rằng, liệu có một hiệu lực nhất định nào cho châm ngôn này không, rằng khi phải đưa ra quyết định, tốt nhất là tự mình lái xe, tự chịu trách nhiệm và tự kiểm soát?
Hay là có những hoàn cảnh nào khác mà chúng ta tốt hơn hết là ngồi ở ghế hành khách và để người khác lái xe?
Ví dụ, một nhà cố vấn tài chính đáng tin cậy, có thể trở thành một bác sĩ tài ba, vv.
Và từ khi tôi nghiên cứu về quá trình con người đưa ra quyết định, Tôi đã nói rằng, tôi sẽ tiến hành một vài nghiên cứu để tìm ra câu trả lời.
Và tôi sẽ chia sẻ một trong những nghiên cứu đó với các bạn ngày hôm nay.
Hãy tưởng tượng rằng tất cả các bạn ngồi đây đều là người tham gia vào nghiên cứu.
Tôi muốn nói với các bạn rằng những gì bạn sắp làm trong nghiên cứu này là bạn sẽ uống một cốc trà.
Nếu bạn hỏi tại sao, tôi sẽ cho các bạn biết lý do trong một vài giây nữa.
Các bạn sẽ phải giải một loạt các bài toán đố, và tôi sẽ cho các bạn xem những ví dụ về các bài toán đố này ngay sau đây.
Và các bạn giải được càng nhiều câu đố, các bạn càng có nhiều cơ hội giành được giải thưởng.
Bây giờ, tại sao các bạn phải uống trà?
Tại sao? Bởi vì điều đó mang lại nhiều ý nghĩa. Để giải câu đố một cách hiệu quả, nếu các bạn suy nghĩ về nó, đầu óc của các bạn cần hoạt động ở hai trạng thái cùng một lúc.
Đúng không? Nó cần phải được thức tỉnh điều mà chất caffein đã làm rất tốt.
Cùng lúc đó, nó cần phải được giữ ở trạng thái bình tĩnh Không kích động, bình tĩnh. Điều mà hoa cúc đã làm rất tốt.
Bây giờ hãy trở lại với kiểu thiết kế tương tác giữa các đối tượng, thiết kế AB, bài kiểm tra AB.
Vậy nên điều mà tôi sắp làm là ngẫu nhiên chọn các bạn vào một trong hai nhóm.
Vì thế hãy tưởng tượng rằng có một đường kẻ ảo ở đây, do đó tất cả những người ngồi đây sẽ ở nhóm A, những người ngồi kia sẽ ở nhóm B.
Bây giờ, dành cho các bạn, những gì tôi sẽ làm là tôi sẽ chỉ cho các bạn hai cốc trà này, và tôi sẽ yêu cầu các bạn chọn cốc trà cho mình.
Các bạn có thể tự quyết định, những gì diễn ra trong đầu các bạn sẽ là: Được thôi, tôi sẽ chọn cốc trà có caffein, tôi sẽ chọn cốc trà hoa cúc.
Vì thế các bạn sẽ là người chịu trách nhiệm, các bạn sẽ nắm quyền kiểm soát, các bạn sẽ ngồi vào ghế lái.
Còn các bạn ở đây, tôi sẽ chỉ cho các bạn hai cốc trà, tuy nhiên các bạn không có quyền lựa chọn.
Tôi sẽ đưa cho các bạn một trong hai cốc này, và hãy nhớ rằng, tôi sẽ chọn ngẫu nhiên một trong hai cốc trà để đưa cho các bạn.
Và các bạn biết điều đó.
Do đó, nếu các bạn nghĩ về nó, thì đây là một tình huống hơi phi thực tế một chút. bởi trên thực tế, bất cứ khi nào bạn ngồi vào ghế hành khách, thường là khi bạn đi với một người lái xe mà bạn tin tưởng, một chuyên gia,vv.
Vì thế đây là một ví dụ hơi quá.
Bây giờ, tất cả những điều các bạn cần làm là thưởng thức trà.
Vì thế, hãy tưởng tượng rằng bây giờ các bạn đang uống trà, chúng ta sẽ chờ cho đến khi các bạn uống xong.
Chúng ta sẽ đợi thêm năm phút nữa cho các chất trong nước trà bắt đầu phát huy tác dụng
Bây giờ, các bạn sẽ có 30 phút để giải 15 câu đố.
Đây là một ví dụ về câu đố mà các bạn sẽ phải tìm lời giải.
Có khán giả nào muốn thử không?
(Khán giả: Linh mục) Baba Shiv: Ồ!
Được, thật tuyệt.
Vâng, những gì chúng tôi sẽ làm nếu biết bạn sẽ giải được câu đố với tư cách là người tham dự, là xác định lại từ trước độ khó của câu hỏi tùy theo chuyên môn của bạn.
Bởi chúng tôi muốn câu đố phải thật khó.
Đây là những câu hỏi khó bởi vì bản năng đầu tiên của bạn sẽ là thốt lên "hoa tulip" và sau đó bạn phải suy nghĩ thêm để tìm ra câu trả lời đúng.
Đúng không? Vậy nên những điều này đã được điều chỉnh theo mức độ chuyên môn của bạn.
Bởi chúng tôi muốn câu hỏi thật khó và tôi sẽ cho bạn biết vì sao ngay lập tức
Còn đây là một ví dụ khác.
Có ai muốn tham gia không? Câu này khó hơn nhiều.
(Khán giả: Lên tàu) BS: Vâng, òa.
Được rồi. Vâng, đây lại là một câu khó.
Bạn sẽ nói "kambar" và rồi bạn lại nghĩ "nhà chế tạo" và tất cả những thứ đó, và rồi bạn sẽ tìm được đáp án đúng. Được rồi, vì thế bạn có 30 phút để giải 15 câu đố này.
Bây giờ, câu hỏi chúng tôi đưa ra là xét về kết quả thu được, xét về số lượng câu đố được giải đáp, nếu là người cầm lái liệu bạn sẽ giải được nhiều câu đố hơn, bởi vì bạn là người nắm quyền kiểm soát, bạn có thể quyết định cốc trà nào mình sẽ chọn, hay là tốt hơn hết, nếu tính theo số lượng câu đố giải được?
Và những gì theo hệ thống mà chúng tôi sẽ chỉ cho các bạn thấy sắp tới đây trải qua một loạt nghiên cứu, đó là bạn, với tư cách là hành khách, mặc dù cốc trà được chọn để đưa cho bạn một cách ngẫu nhiên, cuối cùng lại sẽ giải được nhiều câu đố hơn những người kia, những người lái xe.
Chúng ta cùng xem một ví dụ khác, và đó là, các bạn ở đây không chỉ giải được ít câu đố hơn, mà các bạn cũng không thấy nhiệm vụ thú vị. Ít nỗ lực hơn, các bạn ít kiên trì hơn và vân vân.
Vậy làm sao biết được điều đó?
Chúng tôi có hai cách đo khách quan.
Thứ nhất, theo thời gian, trung bình, mà các bạn cố gắng giải những câu đố này?
Các bạn sẽ dành ít thời gian hơn so với nhóm còn lại.
Thứ hai, khi có 30 phút để giải những câu đố này, liệu các bạn sẽ dùng toàn bộ 30 phút hay sẽ bỏ cuộc trước khi hết 30 phút quy định?
Các bạn sẽ có xu hướng từ bỏ trước thời hạn 30 phút nếu so với các bạn ở đây. Vậy nên, các bạn sẽ bỏ ra ít hơn những nỗ lực, và vì thế kết quả sẽ là:
ít câu đố được giải hơn.
Bây giờ, điều đó mang chúng ta đến việc tại sao tình trạng đó lại xảy ra?
Và trong hoàn cảnh nào chúng ta sẽ nhận được kiểu kết quả tương tự khi mà hành khách lại thực hiện công việc tốt hơn người lái xe?
Tất cả những điều này xảy ra khi bạn phải đối mặt với điều mà tôi gọi là INCA.
Đó là từ viết tắt của bản chất của phản hồi mà bạn nhận được sau khi đưa ra quyết định.
Nếu bạn nghĩ về nó, trong nhiệm vụ giải câu đố đặc biệt này, điều này có thể xảy ra trong đầu tư chứng khoán, vốn rất biến động ở ngoài kia, đó có thể là một tình huống y học phản hồi ở đây là ngay lập tức.
Bạn biết rõ phản hồi cho dù bạn có giải được câu đố hay không.
Đúng không? Thứ hai, nó mang tính tiêu cực.
Hãy nhớ, mọi thứ đều chĩa mũi dùi vào bạn. Nếu xét về độ khó của những câu đố này.
Và điều này xảy ra trong lĩnh vực y tế.
Ví dụ, khi mới bắt đầu việc chữa trị, mọi thứ đều trong tình trạng tồi tệ, những phản hồi ấy, trước khi chúng dần trở nên tích cực hơn.
Đúng không? Điều này cũng xảy ra trong thị trường chứng khoán.
Thị trường chứng khoán luôn biến động, mang lại những phản hồi tiêu cực và tức thì.
Và phản hồi trong tất cả các trường hợp này đều rất cụ thể. Chẳng có gì là nước đôi, nhập nhằng cả; bạn biết rõ rằng liệu mình có giải được câu đố hay không.
Bây giờ, thêm một yếu tố nữa, bên cạnh tính tức thì tiêu cực, cụ thể, đó là giờ đây bạn phải chịu trách nhiệm
với quyết định của mình.
Thế nên bạn sẽ làm gì?
Bạn tập trung vào lựa chọn đã bị bỏ qua.
Bạn nói, bạn biết không?
(Cười) Điều đó khiến bạn nghi ngờ quyết định của mình, làm giảm đi sự tin tưởng mà bạn đặt vào nó, làm giảm đi sự tự tin khi bạn thực hiện hành động, mà ở đây nghĩa là giải đáp các câu đố.
Và vì vậy ít hơn những nỗ lực được đặt vào nhiệm vụ này, càng ít câu đố được giải hơn, kết quả đạt được sẽ càng kém thuận lợi hơn nếu so với các người chơi khác.
Và điều này có thể xảy ra trong lĩnh vực y tế, nếu bạn nghĩ về nó. Đúng không?
Ví dụ như một bệnh nhân ở vị trí cầm lái. Ít hứng thú, nỗ lực hơn, điều đó khiến cô ấy hoặc anh ấy
rơi vào tình trạng chậm hồi phục sức khỏe hơn, tuy nhiên đây là điều thường được mọi người ủng hộ (để bệnh nhân nắm quyền quyết định).
Bạn có thể không đồng ý với nó.
Và vì vậy, có những lúc bạn phải đối mặt với tình trạng INCA, khi mà những phản hồi mang tính tức thì, tiêu cực, cụ thể, và bạn ý thức được việc mình phải chịu trách nhiệm với chính những lựa chọn của mình, Đây là lúc tốt hơn hết bạn nên ngồi vào ghế hành khách và để cho người khác lái xe.
Bây giờ, vì tôi đã bắt đầu bằng một tin xấu.
Tôi muốn kết thúc bằng một tin vui vẻ hơn.
Đến nay đã là 5 năm, hơn 5 năm, và tin tốt là, nhờ Chúa, căn bệnh ung thư của vợ tôi đã thuyên giảm.
Và tất cả mọi thứ đều kết thúc tốt đẹp,
nhưng một điều tôi chưa đề cập đến đó là ngay từ lúc bắt đầu chữa trị, tôi và vợ quyết định rằng chúng tôi sẽ ngồi ở hàng ghế hành khách.
Và điều đó đã tạo nên một sự khác biệt lớn nếu xét về sự thanh thản đầu óc mà nó mang lại, chúng tôi có thể tập trung vào quá trình phục hồi của cô ấy.
Chúng tôi đã để cho các bác sĩ quyết định tất cả, để họ ngồi vào ghế lái.
Cảm ơn các bạn.
(Tiếng vỗ tay)
Khắp nước Mỹ, nhận thức xã hội đang lớn dần rằng quấy rối và bạo hành tình dục đang xảy ra quá phổ biến trong nhiều cơ quan tổ chức của chúng ta. Chúng thường xảy ra mà không có bất cứ ai chịu trách nhiệm.
Kết quả là, phong trào Me Too ra đời, và nạn nhân khắp nơi lên tiếng yêu cầu sự thay đổi.
Sinh viên tập hợp để chống lại bạo hành tình dục trong trường.
Các nghị sĩ yêu cầu Quốc hội tái cơ cấu quân đội, và từ ngôi sao Holywood cho đến nhân viên bảo vệ đều lên tiếng về quấy rối tình dục tại nơi làm việc.
Đây là điểm bùng phát,
là thời điểm một phong trào xã hội có thể tạo ra
một thay đổi pháp lý lâu dài nhưng chỉ khi ta thay đổi chiến lược.
Thay vì đi từ cơ quan này đến cơ quan khác đấu tranh để được cải cách, giờ là lúc nhắm tới Hiến pháp.
Hiện tại, Hiến pháp Mỹ cơ bản không bảo vệ cho nạn nhân bị bạo lực giới như tấn công tình dục, bạo hành gia đình hoặc bị bám đuôi.
Đặc biệt, Hiến pháp sửa đổi lần thứ 14, đã cấm chính phủ tiểu bang ngược đãi công dân của bang đó, không yêu cầu chính phủ tiểu bang phải can thiệp khi các nhóm tư nhân ngược đãi công dân của bang.
Điều đó có ý nghĩa gì trong đời thực?
Nó có nghĩa là khi một phụ nữ gọi cảnh sát từ nhà mình, lo sợ rằng có người đột nhập định tấn công cô ấy, cô ấy không có quyền được tiểu bang bảo vệ.
Không những cảnh sát có thể không trả lời, cô ấy còn không được can thiệp bởi biện pháp pháp lý nếu xảy ra hậu quả mà đáng ra có thể ngăn chặn.
Sao lại có thể như vậy?
Đó là bởi vì theo lý thuyết thì tiểu bang hoạt động nhân danh toàn bộ công dân nói chung, chứ không phải vì một cá nhân đặc biệt nào.
Lỗ hổng trong hiến pháp này mâu thuẫn trực tiếp với luật quốc tế, Nó yêu cầu các quốc gia phải can thiệp, và bảo vệ công dân khỏi bạo lực giới gây ra bởi các nhóm cá nhân như là một quyền con người.
Thay vì yêu cầu can thiệp, thì Hiến pháp của ta lại buông lỏng nên các bang từng có phân biệt đối xử một cách hệ thống đều bỏ mặc các nạn nhân mà không có biện pháp khắc phục.
Không giống những gì bạn thấy trên chương trình Luật pháp & Trật tự, sự công bằng thật hiếm hoi với nạn nhân bạo lực giới
Thậm chí, trong những ca hiếm hoi này, người ta chọn thực thi luật. Nạn nhân không có quyền trong suốt quá trình hình sự.
Bạn thấy đấy, các nạn nhân không phải là một phần của vụ án hình sự.
Đúng hơn, họ là nhân chứng, cơ thể của họ là bằng chứng.
Việc truy tố không đại diện cho quyền lợi của nạn nhân.
Hơn thế, nó đại diện cho quyền của tiểu bang đó.
Và tiểu bang có quyền loại bỏ các cáo buộc hình sự, đưa ra những lời biện hộ lỏng lẻo. mặt khác, loại bỏ tiếng nói của nạn nhân khỏi quá trình tố tụng, Lại là bởi vì, theo lý thuyết thì tiểu bang đại diện cho quyền lợi toàn bộ công dân nói chung, và không vì riêng một công dân nào cả.
Bất chấp lỗ hổng trong hiến pháp này, một số nạn nhân của bạo lực giới đã tìm sự bảo vệ trong luật Dân Quyền liên bang, ví dụ ở mục IX.
Mục IX không phải chỉ là về thể thao.
Hơn thế, nó nghiêm cấm mọi hình thức phân biệt giới, bao gồm cả bạo lực và quấy rối tình dục trong các chương trình giáo dục được liên bang tài trợ.
Dù mục tiêu ban đầu chỉ là sự phân biệt giới tính trong tuyển sinh, mục IX đã phát triển theo giời gian để yêu cầu các cơ sở giáo dục can thiệp và giải quyết bạo lực giới gây ra bởi các bên nhất định, như khi giáo viên, học sinh hoặc khách thăm phạm tội tấn công tình dục hoặc quấy rối tình dục.
Điều này có nghĩa là qua mục IX, những người tìm cách tiếp cận giáo dục được bảo vệ khỏi bạo lực giới theo cách mà không có trong luật pháp.
Chính mục IX yêu cầu các cơ sở giáo dục phải làm báo cáo về bạo lực giới thật nghiêm túc không thì sẽ bị truy tố.
Và thông qua các vụ kiện cấp trường, mục IX tiến xa hơn, đi đến trao quyền bình đẳng cho nạn nhân trong suốt quá trình ở trường, nghĩa là các nạn nhân có thể đại diện cho lợi ích của họ suốt quá trình tố tụng, thay vì dựa vào các cơ sở giáo dục làm điều đó.
Và điều đó thực sự rất quan trọng, bởi các cơ sở giáo dục có xu hướng làm lơ trước vấn đề bạo lực giới, khá giống với hệ thống tư pháp hình sự của ta hiện nay
Trong khi Quyền công dân bảo vệ số ít nạn nhân, cái ta muốn là nó phải bảo vệ tất cả nạn nhân.
Thay vì đi hết cơ quan này đến cơ quan khác, đấu tranh để cải cách ở trường học, quân đội, nơi làm việc, Đã đến lúc nhắm thẳng tới Hiến pháp và thông qua Luật sửa đổi về Quyền Bình đẳng.
Được đề xuất lần đầu năm 1923, Luật sửa đổi về Quyền Bình đẳng sẽ bảo đảm bình đẳng giới theo luật, và khá giống với mục IX về trường học, sửa đổi hiến pháp đó sẽ yêu cầu các tiểu bang can thiệp và giải quyết bạo lực giới như là một hình thức cấm phân biệt giới.
Dù không được thông qua vào những năm 1970, Luật sửa đổi về Quyền Bình đẳng vẫn được thực thi tại ba tiểu bang.
Và trong năm qua, ít nhất một trong số những bang này đã phê chuẩn nó, vì chúng ta đã sống trong thời đại chính trị khác.
Từ Tháng Ba Phụ nữ tới phong trào #MeToo, chúng ta đã vun đắp ý chí chính trị ở người dân, điều rất cần để tạo ra thay đổi pháp lý lâu dài.
Là luật sư bảo vệ quyền nạn nhân đang đấu tranh vì tương lai bình đẳng cho những nạn nhân sống sót khắp đất nước này và cũng là một nạn nhân như thế, tôi không ở đây để nói: "Thế là hết."
Tôi ở đây để nói: "Đã đến lúc rồi đó".
Đã đến lúc nhận lấy trách nhiệm lên tiếng sau bạo lực giới.
Đã đến lúc thông qua Luật sửa đổi về Quyền Bình đẳng, chỉ có vậy hệ thống pháp luật của chúng ta mới có thể trở nên bình đằng, và phong trào #MeToo, cuối cùng, cũng được khép lại.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Đừng ngạc nhiên khi điện thoại của chúng ta có thể nhìn thế giới như cái cách mà chúng ta vẫn làm, như là khi chúng ta đi vòng quanh chỉ điện thoại vào bất cứ thứ gì và sau đó để nó nhận dạng hình ảnh và vật thể như bộ não con người, và sau đó lấy thông tin từ một thư viện vô tận của kiến thức kinh ngiệm hoặc ý tưởng
vâng, theo lẽ thường thì nó được xem như là một dạng khoa học viễn tưởng nhưng giờ đây chúng ta tiến về một thế giới nơi mà điều đó thực sự trở nên khả thi.
nên cách tốt nhất để giải thích nó là cứ đưa nó ra.
Người mà bạn thấy ở kia là Tamara, người đang giữ chiếc điện thoại của tôi, đang được kết nối.
Vậy để tôi bắt đầu với cái này
Cái mà chúng ta thấy ở đây là một bức tranh của nhà thơ vĩ đại Rabbie Burns, và nó nhừng như chỉ là một bức tranh bình thường nhưng nếu bây giờ chúng ta xoay bức tranh vào chiếc điện thoại, cho chạy các phần mềm, bạn có thể thấy , một cách hết sức ấn tượng, những thứ mà Tamara đang nhìn thấy trên màn hình và khi cô ấy chỉ vào bức hình đó, một điều kỳ diệu xảy ra.
(cười) (tiếng kèn túi) (tiếng kèn túi) (tiếng vỗ tay) (tiếng kèn túi) Giọng nói: Giờ đây, những ánh chớp nhấp nháy trên sườn đồi đầy hoa...
Mattt Mills: Bây giờ, điều thực sự tuyệt vời ở nó là, không có trò bịp nào ở đây cả.
Không có có bất cứ thứ gì đụng đến bức tranh.
và điều tuyệt vời là công nghệ này thực sự cho phép điện thoại có thể nhìn và hiểu nhiều như là cách bộ não người hoạt động
Không chỉ có thế, như khi tôi di chuyển bức tranh, nó sẽ theo dõi theo và làm cho nội dung liền mạch
Một lần nữa, điều khó tin của thiết bị này đó là chúng thực sự có thể trở nên tiên tiến như thế nào
Tất cả quá trình để làm điều đó thì đều đã được hoàn thành trên bản thân thiết bị.
Bây giờ, cái này có thể được ứng dụng ở khắp mọi nơi, cho dù là những tác phẩm nghệ thuật ở bảo tàng, như bạn vừa chứng kiến hoặc trong thế giới của, cứ cho là, quảng cáo hay là báo giấy đi.
Vì thế một tờ báo sẽ trở nên lỗi thời ngay khi nó mới vừa được in ra
Và đây là tờ báo của buổi sáng hôm nay và chúng ta có vài tin về Wimbledon, điều đó thật tuyệt
Bây giờ, điều chúng ta làm là để nó vào trước tờ báo và ngay lập tức ta có được bảng tin
Giọng nói:...,Trên sân cỏ, điều quan trọng là bạn phải thích nghi và bạn, bạn phải mềm dẻo, bạn phải sẵn sàng thay đổi phương hướng trong chưa đầy 1 giây và cô ấy đã làm được tất cả những điều trên. Cô đã dành được giành hiệu này
MM: Và đó là mối liên kết của nội dụng số với một thứ gì đó vật chất mà chúng ta gọi là "hào quang", và tôi sẽ sử dụng một thuật ngữ đó một ít trong suốt cuộc nói chuyện của chúng ta
Cho nên, điều tuyệt vời của nó là nó không chỉ nhanh hơn, tiện lợi hơn để lấy thông tin từ thế giới thực, mà sẽ có những lúc, việc sử dụng phương pháp này cho phép bạn có thể phô bày thông tin theo một cách mà trước đây chưa bao giờ là có thể.
Cái mà tôi đang có ở đây là một đầu router không dây
Một đồng nghiệp người Mỷ của tôi đã nói với tôi rằng tôi phải gọi nó là router để mà mọi người ở đây có thể hiểu - (cười) - đây là thiết bị.
và bây giờ điều mà tôi có thể làm là, thay vì ngồi đọc hướng dẫn sử dụng trên mạng, tôi chỉ đơn giản là chỉ vào nó thiết bị đã được nhận dạng và sau đó-- Giọng nói: Bắt đầu bằng việc kết nối dây cáp ADSL màu xám.
Sau đó kết nối với nguồn. Cuối cùng, dây cáp ethernet màu vàng
Chúc mừng. Bạn đã hoàn tất cài đặt.
(cười) MM: Tuyệt vời.
Cảm ơn (tiếng vỗ tay) Công trình tuyệt vời để khiến điều đó thành hiện thực đã được thực hiện ở đây tại U.K bởi các nhà khoa học tại Cambridge, và họ làm việc trong các văn phòng của chúng ta, và tôi có ở đây một bức ảnh đáng yêu của họ
Không phải tất cả họ đều đứng được lên sân khấu, nhưng chúng ta sẽ được chiêm ngưỡng hào quang của họ, họ đây rồi.
chúng không thật sự linh hoạt (cười) tôi đã nói rồi mà, đây là bản thử tư. (cười) Được rồi. Vậy là chúng ta đang nói về Cambridge, hãy chuyển sang sự cải tiến của công nghệ, bởi vì kể từ khi chúng ta đưa công nghệ này vào trong điện thoại di động cách đây chưa đến 12 tháng , tốc độ và tiến trình trong những thiết bị này đã phát triển tới một tỉ lệ hết sức kinh ngạc, và đó có nghĩa là bây giờ tôi có thể đem theo một rạp chiếu phim chất lượng với chế độ 3D và đặt chúng trong cái thế giới xung quanh tôi tôi có một cái ở đằng này.
Tamara, cô có thể bật nó lên không?
(Nhạc) (Tiếng khủng long gầm) (cười) MM: tôi nên nhảy qua nó
(Nhạc) (Tiếng khủng long gầm) (Tiếng vỗ tay) Nào, sau những niềm vui, đến những khía cạnh tình cảm hơn của những việc chúng tôi làm, bởi vì một cách hiệu quả, công nghệ này cho phép bạn thấy thế giới bằng con mắt của người khác, và cho người đó có thể dành một ít thời gian và lưu trữ nó một cách hiệu quả và đánh dấu nó bằng một thứ vật chất nào đó tồn tại trong thế giới thực
Điều tuyệt vời nữa của nó là nó miễn phí
Nó mở, nó có sẵn cho tất cả mọi người, và những nhà giáo dục đã thực sự áp dụng nó vào giáo dục
vì vậy chúng ta có những giáo viên đã gắn thẻ lên sách giáo khoa, giáo viên đã gắn thẻ lên phòng học và một ví dụ tuyệt vời của nó là một ngôi trường ở UK
Tôi có một bức hình ở đây từ video, và chúng ta sẽ cho chạy nó
Giáo viên: Hãy xem điều gì xảy ra (Những đứa trẻ nói chuyện) cứ tiếp tục như thế nhé.
Đứa trẻ: TV (phản ứng của đứa trẻ) Đứa trẻ: Trời đất ơi.
Giáo viên: Bây giờ thì chuyển sang bên kia, xem chuyện gì xảy ra nào.
Di chuyển ra khỏi nó và trờ về lại với nó
Đứa trẻ: Ồ, nó thật là tuyệt.
Giáo viên: và sau đó, em có lại được nó chưa?
-- Đứa trẻ: Trời đất ơi! Làm sao cô làm được như vậy?
Đứa trẻ thứ hai: Nó là ảo thuật.
(Cười) MM: (cười) Nó không phải là ảo thuật
Mọi người đều có thể làm được như vậy và thực chất tôi sẽ chỉ cho bạn việc thực hiện nó dễ như thế nào bằng cách làm ngay bây giờ.
Tôi sẽ gọi nó, đại loại là, một làn sóng người trong sân vân động chúng ta sẽ bắt đầu từ phía bên này của căn phòng. đếm đến ba, và di chuyển qua bên kia.
Tamara, cô đã ghi hình lại chưa?
Được rồi, tất cả các bạn sẵn sàng rồi chứ?
Một, hai, ba. Bắt đầu!
Khán giả: whooooooo!
MM: Các bạn rất là giỏi về mặt này (cười) Được rồi. Bây giờ thì chúng ta sẽ quay trở lại ứng dụng Aurasma, và điều mà Tamara sẽ làm là đánh dấu thẻ đoạn video mà chúng ta vừa thực hiện vào trên huy hiệu của tôi, để tôi có thể ghi nhớ về nó mãi mãi.
Bây giờ, chúng ta có rất nhiều người đã thực hiện điều này, và chúng ta đã nói một ít về khía cạnh giáo dục.
Về khía cạnh cảm xúc, chúng ta có những người làm việc như là gửi bưu thiếp và thiệp giáng sinh về cho gia đình họ với một mẩu tin nhắn trên đó.
Chúng ta có hai người, ví dụ, sử dụng không gian bên trong khoang động cơ của một chiếc xe cũ và gắn thẻ lên các bộ phận khác nhau của động cơ cho nên nếu như bạn bị mắc kẹt ở đâu đó và bạn muốn tìm hiểu thêm về chúng bạn có thể chỉ vào nó và tìm ra thông tin.
Chúng ta đã rất, rất quen thuộc với Internet
Trong vòng 20 năm nay trở lại đây, nó đã thực sự thay đổi cái cách mà chúng ta sống và làm việc, và cách mà chúng ta nhìn nhận thế giới và điều tuyệt vời là chúng ta sẽ nghĩ đây là một hệ biến hóa tiếp theo bởi vì bây giờ theo nghĩa đen, chúng ta có thể lấy được nội dung mà chúng ta chia sẻ, chúng ta khám phá, và chúng ta thưởng thức và làm cho nó trở thành một phần của thế giới xung quanh mình.
Hoàn toàn miễn phí để tải ứng dụng này về.
Nếu như bạn có một kết nối Wi-Fi tốt hoặc 3G, quá trình cài đặt sẽ rất, rất nhanh.
Ồ, đây rồi. Chúng ta có thể lưu nó lại.
Chỉ cần một phần nhỏ của tiến trình để biến đổi hình ảnh mà chúng ta vừa ghi lại thành một dạng dấu tay kỹ thuật số và điều tuyệt vời là, nếu như bạn là một nguời dùng chuyên nghiệp, --cho nên , một tờ nhật báo -- những công cụ khá tương đồng với cái mà chúng ta vừa sử dụng để chứng minh điều này.
Điều khác biệt duy nhất là bạn có được khả năng thêm vào liên kết và nhiều nội dung hơn.
Các bạn đã sẵn sàng chưa? Tamara Roukaerts: Chúng ta sẵn sàng rồi.
MM: Được rồi. Vậy, tôi đã nói là chúng ta đã sẵn sàng, điều đó có nghĩa là chúng ta có thể chỉ vào bức hình, và đây rồi
MM trên video: Một, hai, ba.
Đi! MM:Tốt lắm. Chúng ta đã là Aurasma.
Cảm ơn các bạn. (tiếng vỗ tay)
Frugal Digital đơn giản là một nhóm nghiên cứu nhỏ tại C.I.D.
nơi chúng tôi tìm kiếm những tầm nhìn mới giúp tạo ra một xã hội kỹ thuật số toàn diện.
Đó là điều chúng tôi đang theo đuổi.
Chúng tôi làm điều này vì chúng tôi tin rằng công nghệ phần mềm ngày nay chủ yếu xoay quanh nền văn hoá của sự dư thừa.
Đó là một dụng cụ hiệu quả nhất, nhanh nhất và đáng kinh ngạc nhất mà bạn có thể có được, trong khi hai phần ba thế giới gần như không thể tiếp cận được điều căn bản nhất của công nghệ này để giải quyết những nhu cầu sống tối thiểu bao gồm chăm sóc sức khoẻ, giáo dục và tất cả những vấn đề tương tự.
Trước khi bắt đầu, tôi muốn kể một câu chuyện về một người đàn ông tôi đã gặp ở Mumbai.
Tên anh ta là Sathi Shri.
Anh ấy là một người đặc biệt với việc khởi nghiệp của mình.
Anh ta điều hành một cửa hàng nhỏ nằm tại một con con phố hẹp của Mumbai.
Cửa hàng tuy chỉ vỏn vẹn trong 10 mét vuông, nhưng đã làm được rất nhiều điều.
Tôi đã không thể tin vào mắt mình khi tôi tình cờ gặp anh ấy.
Về cơ bản, anh ấy cung cấp tất cả dịch vụ liên quan đến thanh toán và đặt vé hay những nghiệp vụ ta cần lên mạng thực hiện, anh ấy cung cấp các dịch vụ này offline, và kết nối vào thế giới kĩ thuật số.
Quan trọng là, anh ấy kiếm tiền từ bán những phiếu giảm giá điện thoại, bạn biết đấy, cho các thuê bao trả trước.
Nhưng, ở phía sau, anh ta có một góc nhỏ cùng với một vài nhân công nơi họ có thể sửa hầu như tất cả mọi thứ.
Bạn có thể mang điện thoại hay bất kì vật gì ra đó, họ sẽ sửa chúng.
Khá là khó tin vì tôi đã mang iPhone của mình tới đó, và anh ấy đã nói, "Anh muốn nâng cấp nó?"
"Vâng" (cười) Tôi hơi hoài nghi, nhưng rồi quyết định đưa cho anh ấy cái Nokia thay vì iPhone. (cười) Nhưng tôi đã thực sự ngạc nhiên với kỹ thuật đảo ngược này và khi biết điều đó được thực hiện trong khoảng không gian hai mét nhỏ hẹp này.
Họ tìm ra mọi thứ cần thiết để tháo từng phần riêng, viết lại mạch điện, thay đổi phần mềm làm mọi thứ bạn muốn, và họ có thể sửa rất nhanh bất cứ thứ gì.
Bạn đưa cho họ điện thoại vào sáng nay và có thể lấy vào ngay sau giờ ăn trưa, điều đó đúng là không thể tin được.
Chúng tôi thắc mắc liệu đây là một hiện tượng cục bộ hay là hiện tượng toàn cầu?
Dần dần, chúng tôi bắt đầu hiểu và nghiên cứu một cách hệ thống hệ thống sửa chữa này thực sự là gì, vì điều này đang xảy ra không chỉ ở một góc đường ở Mumbai.
Nó diễn ra trên khắp đất nước.
Thậm chí ở cả Châu Phi, cụ thể là thị trấn Cape mà chúng tôi đang nghiên cứu.
Thậm chí ở Doha, tôi đã tìm thấy một góc nhỏ nơi bạn có thể sửa đồng hồ treo tường hay đồng hồ đeo tay, và còn nhiều góc nhỏ khác. Điều đó không dễ dàng chút nào.
Khi tự trải nghiệm bạn sẽ tin điều tôi nói.
Nhưng điều gì tạo nên việc này?
Đó là toàn bộ hệ sinh thái của những bộ phận và thiết bị có giá trị thấp được sản xuất trên toàn thế giới, và sau đó được phân bố lại để phục vụ ngành công nghiệp này, và thậm chí bạn có thể mua phần phế thải.
Về cơ bản, các bạn không cần phải mua các món hàng mới. Bạn có máy tính cũ đã được tháo rời ra, và bạn có thể mua thêm phế liệu để lắp ráp lại thành một cấu hình mới.
Nhưng phương pháp mới này mang đến cho chúng ta điều gì?
Đó quả là câu hỏi, bởi đây là một phần của các xã hội không có đủ tài nguyên.
Nhưng đây là một mô hình thú vị.
Có nghề thủ công truyền thống, và sau đó có những nghề thủ công công nghệ
Gọi nó là nghề thủ công nghệ vì nó rất mới mẻ.
Không phải là thứ được thiết lập nên.
Cũng không phải là một thứ được thể chế hóa.
Không được dạy ở trường đại học.
mà thông qua truyền miệng, một hệ thống giáo dục không chính thống
Chúng tôi đã hỏi: " Ta có thể có được gì từ điều này?
Các bạn biết đấy, các giá trị mấu chốt từ điều này là gì?"
Quan trọng nhất là văn hóa sửa chữa trong khu vực thật sự tuyệt vời khi nó giúp sản phẩm hay dịch vụ được sửa chữa mà không phải trải qua một hệ thống quan liêu khổng lồ nào.
Nó mang đến việc sản xuất giá rẻ điều này thực sự tuyệt, có nghĩa bạn có thể làm được nhiều thứ hơn
Và sau đó, quan trọng nhất là, nó đã đưa ra 1 bài toán sản xuất với giá thành thấp.
Có nghĩa là bạn có thể cài những thuật toán khá thông minh và nhiều ý tưởng mở rộng vào những thiết bị đơn giản.
Vì vậy chúng tôi gọi đây là ngành công nghiệp silicon.
Cơ bản đây chính là hệ thống hoặc mô hình trước khi cách mạng công nghiệp tái diễn theo một cách hoàn toàn mới tại những cửa hàng kĩ thuật nhỏ ở những đất nước đang phát triển.
Chúng ta đang chơi đùa với ý tưởng này và tự hỏi "Làm gì với ý tưởng này đây?
Có thể tạo sản phẩm hay dịch vụ từ đây không?"
Một trong số điều đầu tiên ta thực hiện được gọi là một nền văn hóa đa phương tiện.
Một hộp đồ ăn trưa. Về cơ bản, một trong những nơi chúng tôi đã nghiên cứu là các trường học ở những nơi hẻo lánh của Ấn Độ.
Có một khái niệm tuyệt vời được gọi là trường-một-giáo-viên, nghĩa là một giáo viên kiêm nhiều nhiệm vụ dạy tất cả những gì có trong chương trình.
Ngôi trường không chính thống, nhưng lại giáo dục toàn diện.
Thứ duy nhất họ không có là tiếp cận tài nguyên. Họ còn không có sách và thậm chí còn không có một chương trình thực sự.
Vì vậy chúng tôi đã nói, "Chúng ta có thể giúp gì cho người giáo viên này để họ làm được nhiều hơn?" Làm cách nào để họ tiếp cận thế giới số?
Thay vì trở thành người giám hộ thông tin, hãy tạo điều kiện tiếp cận những thông tin này.
Vì vậy chúng tôi nói: Những bước cần để trao quyền cho người thầy là gì
Làm sao để người thầy tiếp cận với công nghệ kĩ thuật số và làm sao chế tạo thiết bị đa phương tiện với giá thành rẻ để thực hiện và phục vụ tại chỗ?"
Vì vậy chúng tôi đã xem xét xung quanh.
Chúng tôi đã tìm kiếm ở những siêu thị gần đó, và tự hỏi: "Chúng tôi có thể nhặt những thứ gì ở đây?"
Và thứ mà chúng tôi có là 1 chiếc điện thoại nhỏ cùng với một chiếc máy chiếu rất nhỏ và giá trị của chúng vào khoảng 60 đô la.
Chúng tôi đã mua một cái đèn pin có bộ pin rất lớn , và một cụm loa nhỏ.
Về cơ bản, chiếc điện thoại giúp chúng tôi kết nối với các thiết bị đa phương tiện
Nó cho phép chúng tôi lên mạng và tải lên các tài liệu theo các định dạng khác nhau để trình chiếu.
Chiếc đèn pin thực sự có ích, với ánh sáng L.E.D, và pin kéo dài sáu tiếng. và hộp đồ ăn trưa chính là nơi phù hợp để đặt mọi thứ vào trong, và vài chiếc loa giúp khuếch đại âm thanh ở một mức đủ lớn.
Tin tôi đi, những phòng học nhỏ đó thực sự rất ồn ào.
Chúng là những đứa trẻ hét to nhất, và bạn cần lấn át tiếng lũ trẻ.
Chúng tôi đã mang những vật này lại cho cửa hàng nhỏ kia nơi tôi đã sửa điện thoại, và điều kì diệu xảy ra.
Chúng tôi tháo rời mọi thứ, chúng tôi lắp chúng lại theo một cấu trúc mới, và chúng tôi ghép các phần cứng với nhau, hệ thống đào tạo chàng trai này làm nên điều đó.
Sau đó, một hộp ăn trưa-vỏ máy
(Vỗ tay) Và chúng tôi tiến hành thực nghiệm một cách hệ thống bởi vì trong thực nghiệm chúng tôi đã học được vài bài học quan trọng, và chúng tôi lặp lại nhiều lần.
Một trong những vấn đề chính là dung lượng pin và sạc.
Độ sáng là một vấn đề khi ngoài trời có quá nhiều ánh sáng mặt trời.
Thường thì trần nhà có lỗ hổng, nên bạn không có đủ bóng tối trong phòng học để làm những điều này.
Chúng tôi đã mở rộng ý tưởng, thử nghiệm nhiều lần, và trong phiên bản tiếp theo chúng tôi đã tạo ra một cái hộp có thể hấp thụ năng lượng mặt trời, nhưng quan trọng nhất là nó có thể kết nối với pin xe hơi, vì pin xe hơi là nguồn điện phổ biến ở những nơi chưa có đủ điện sử dụng hoặc nguồn điện thất thường.
Và một điều quan trọng nữa là làm cho chiếc hộp này nhận dạng được chiếc USB vì mặc dù có đủ GPRS và mọi thứ ở trên giấy, nhưng trên lý thuyết nó sẽ hiệu quả hơn khi gửi dữ liệu trên USB bằng mail.
Có thể mất vài ngày để tới nơi, nhưng ít nhất nó đến đó với sự chính xác cao và chất lượng đáng tin cậy.
Nên chúng tôi làm cái hộp này, kiểm tra tới lui, trải qua các bước phức tạp.
Nó không chỉ giới hạn ở giáo dục.
Loại công nghệ hay hệ thống đo lường có thể sử dụng ở nhiều lĩnh vực khác, và tôi kể cho bạn thêm một chuyện nữa.
Về thiết bị mang tên thước đo sức khỏe.
1 công cụ chăm sóc sức khỏe chúng tôi phát triển.
Ở Ấn Độ, có những con người thật đáng kinh ngạc, họ là những nhân viên chăm sóc sức khỏe ASHA.
Họ là bộ binh trong hệ thống chăm sóc sức khỏe những người sống ở địa phương và được huấn luyện với những kĩ năng, khái niệm về chăm sóc sức khỏe, và mục đích chính là truyền tải cho mọi người cách để khiến cuộc sống tốt hơn, nhưng vẫn định hướng hoặc đưa ra nhiều lời khuyên giúp chăm sóc sức khỏe một cách phù hợp ?
Nhưng về bản chất thì chúng vẫn là dịch vụ giới thiệu
Nhưng vấn đề là chúng tôi dần nhận ra sau một chuỗi các nghiên cứu những người đó thật tuyệt vời khi giới thiệu mọi người tới phòng khám gần nhất hoặc hệ thống chăm sóc sức khỏe công cộng, nhưng tại các hệ thống chăm sóc sức khỏe công cộng: luôn có những hàng chờ dài đầy những người, điều này khiến hệ thống quá tải vì sự thiếu hụt của đội ngũ bác sĩ và trang thiết bị khi đối mặt với một lượng quá lớn bệnh nhân.
Mọi chứng bệnh từ cảm lạnh thông thường đến một ca sốt rét nghiêm trọng, đều nhận được sự quan tâm như nhau, và không có sự ưu tiên.
Vậy chúng tôi nói: "Hẳn phải có cách tốt hơn để làm điều này."
Thế là chúng tôi nói: "Có thể làm gì với nhân viên ASHA giúp họ trở thành một bộ lọc thú vị, nhưng không chỉ là một bộ lọc, mà là một hệ thống chuyển tuyến giúp tải mạng cân bằng, và hướng dẫn bệnh nhân các nguồn chăm sóc sức khỏe khác nhau dựa vào sự ngặt nghèo hoặc độ nghiêm trọng của các trường hợp?
Vậy câu hỏi chìa khóa chính là, làm sao để giúp người phụ nữ này?
Làm sao giúp cô ấy với những thứ đơn giản không phải chẩn đoán mà sàng lọc tự nhiên để cô ấy ít nhất biết nên khuyên bệnh nhân ra sao?
Điều này tạo ra khác biệt lớn trên hệ thống, bởi vì thời gian chờ và quãng đường mà người bệnh cần đi, thỉnh thoảng lên đến 15 ki-lô-mét, đôi khi là đi bộ, để kiểm tra sức khỏe rất bất tiện khi nghĩ rằng nó thực sự giúp đỡ mọi người tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
Nếu cô ấy có thể làm gì đó thì sẽ thật tuyệt vời.
Vì vây, chúng tôi đã đưa thiết bị này vào trong thiết bị y tế.
Tôi muốn giới thiệu ngay, bởi vì nó là một quá trình rất đơn giản.
Bruno, phiền anh lên đây với chúng tôi. Lên đây nào. (Vỗ tay) Nên điều chúng tôi sẽ làm là đo một vài thông số cơ bản của anh, bao gồm nhịp tim và lượng ôxy trong máu của anh.
Hãy đặt ngón cái của anh lên đây.
Bruno Giussani: Như thế này?
Vinay Venkatraman: Phải.
BG: Được. VV: Tôi bắt đầu ngay đây. Mong là nó hoạt động.
(Tiếng bíp) Nó kêu bíp, vì dù gì nó cũng là đồng hồ báo thức.
Vậy...(Cười) Tôi để nó ở vị trí bắt đầu, và sau đó tôi nhấn nút đọc. (tiếng bíp) Nó đang đọc các thông số của anh đấy . (Tiếng bíp) Và rồi, chiếc kim quay chỉ vào 3 lựa chọn khác nhau.
Hãy cùng xem điều gì xảy ra.
(Kêu bíp) Bruno, ông có thể về, thực sự đó.
BG: Thật tuyệt. Tin tốt cho anh đây. VV: Vậy...(Vỗ tay) Vậy về điều này nếu như chiếc kim, không may, chỉ vào khu vực màu đỏ, chúng tôi sẽ phải vội đưa anh đi viện.
May không phải hôm nay. Và nếu chỉ vào khu vực vàng hoặc màu hổ phách, thì có nghĩa là anh cần phải có, nhân viên chăm sóc sức khỏe.
Quá trình 3 bước mà có thể cơ bản thay đổi cách thức làm việc của công cụ chăm sóc sức khỏe công cộng ở nhiều lĩnh vực.
BG: Cảm ơn cậu vì tin này.
VV: Yeah. (Vỗ tay) Vậy, rất ngắn gọn, tôi sẽ chỉ giải thích cho các bạn cách hoàn tất, bởi vì còn có nhiều phần thú vị hơn.
Về bản chất, có ba việc được yêu cầu để tạo ra sự chuyển đổi từ anh chàng này sang anh chàng này là một chiếc điều khiển ti vi rẻ tiền mà bạn có thể tìm thấy ở mọi nhà trong ngày hôm nay, vài phần của chuột máy tính, về cơ bản, vài thứ bạn nhặt được có giá rất thấp, và vài phần phải được lập trình trước.
Về cơ bản đây là một vi điều khiển cùng với vài bộ phận bổ sung có thể được gửi đến với giá rẻ trên toàn thế giới, và đó là tất cả những thứ được yêu cầu cùng với một chút tài của người thợ địa phương để biến thiểt bị này ra thứ khác.
Vậy chúng tôi ngay bây giờ làm vài bài kiểm tra lĩnh vực có hệ thống để cơ bản xác định chắc chắn có những thứ như thế này thật sự làm nên định hướng cho ASHA.
Ta làm vài bài kiểm tra liên quan để đối chiếu với thiết bị chuyên nghiệp để có sự đồng ý cho thay đổi có hiệu lực nếu nó có tác động tới cuộc sống của mọi người. Nhưng quan trọng nhất, điều chúng ta cố gắng làm bây giờ là cố gắng mở rộng quy mô, bởi vì có hơn 250,000 nhân viên ASHA là những lính bộ tuyệt vời, và nếu như chúng tôi có thể tặng họ những thứ này, nó chỉ thay đổi cách nền kinh tế chăm sóc sức khỏe cộng đồng làm việc, và thay đổi cách mà hệ thống thực sự hoạt động, không chỉ ở trong kế hoạch của hệ thống, mà còn ở trong mọi cơ sở, ở cấp độ cao hơn.
Chúng tôi hi vọng thực hiện điều này trên diện rộng.
Cảm ơn. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Tôi sẽ kể các bạn nghe về cỗ máy mà tôi nghĩ là tuyệt diệu nhất từng có
Đó là một cỗ máy chưa từng được tạo ra tuy nhiên, nó sẽ được tạo ra thôi.
Cỗ máy được thiết kế rất lâu trước khi bất kỳ ai biết về máy vi tính.
Nếu như bạn biết bất cứ điều gì về lịch sử của máy vi tính, bạn sẽ biết là trong những năm 1930 và 1940, những máy tính đơn giản được tạo ra bắt đầu cho cuộc cách mạng máy tính như ngày nay, có thể bạn đúng, trừ việc bạn đã đoán nhầm thế kỷ.
Chiếc máy tính đầu tiên thực sự được thiết kế từ những năm 1830 và 1840, chứ không phải 1930 và 1940.
Nó đã được thiết kế, và nhiều phần là nguyên bản, và vài trong số đó được tạo ra ở đây, tại miền nam Kensington.
Cỗ máy đã được tạo ra bởi anh chàng tên Charles Babbage.
Tôi có cảm giác cực kỳ thân thuộc với Charles Babbage bởi vì tóc của anh ta luôn luôn không được chải như thế này trong mọi bức ảnh. Anh ta là một người giàu có và kiểu như thuộc tầng lớp quý tộc của nước Anh, và vào buổi tối thứ bảy tại Marylebone, nếu bạn là một phần của giới trí thức thời đó, bạn sẽ được mời tới nhà của anh ta dự một buổi dạ hội- và anh ta mời tất cả mọi người: nhà vua, công tước Wellington, và nhiều, nhiều người nổi tiếng - và anh ta sẽ cho bạn xem một trong những cỗ máy cơ khí của mình.
Tôi thực sự nhớ kỷ nguyên đó, bạn biết đó, lúc mà bạn có thể đi dạo quanh buổi dạ hội và chiếc máy tính cơ khí thu hút sự chú ý của bạn. Nhưng Babbage, anh ta ra đời vào cuối thế kỷ thứ 18, và là một nhà toán học cực kỳ nổi tiếng.
Ông giữ chức vụ mà Newton từng đảm nhiệm tại Cambridge, và gần đây là Stephen Hawking.
Ông ít nổi tiếng hơn 2 người họ bởi vì ông có ý tưởng để làm thiết bị máy tính cơ khí và không bao giờ làm cái nào hết.
Lý do mà ông không làm bất kỳ cái máy nào, bởi ông là người vô cùng đam mê máy tính.
Mỗi lần ông nghĩ ra một ý tưởng, ông ta nghĩ, "Thật là thông minh, mình sẽ bắt tay tạo ra nó.
Mình sẽ tiêu cả gia tài vào nó. Mình có một ý tưởng hay hơn.
Mình sẽ làm việc này. (Tiếng cười) Và mình sẽ làm điều này."
Ông cứ làm vậy cho đến khi Sir Robert Peel, về sau là Thủ tướng, về cơ bản đã đá anh ra khỏi số 10 Downing Street, "đá ra ngoài", những ngày đó, nghĩa là , "Tôi chúc bạn ngày tốt lành, thưa ngài." Thứ ông thiết kế là vật quái dị này, một cỗ máy phân tích. Bây giờ, để bạn hiểu rõ hơn, đây là góc nhìn từ trên xuống.
Mỗi vòng tròn là một bánh răng, một chồng bánh răng, và thứ này lớn như một đầu xe lửa hơi nước.
Vì vậy, trong suốt buổi nói chuyện này, tôi muốn bạn tưởng tượng về chiếc máy khổng lồ này. Chúng ta đã nghe những âm thanh tuyệt vời mà máy này có thể đã tạo ra.
Tôi sẽ nói rõ hơn về cấu trúc của chiếc máy - đó là lý do tại sao đây là cấu trúc máy tính — và cho bạn biết về chiếc máy này, hay còn gọi là máy tính.
Vậy hãy nói về bộ nhớ. Bộ nhớ này rất giống như bộ nhớ của một máy vi tính ngày nay, ngoại trừ nó đều được làm từ kim loại, bánh răng chồng bánh răng, cao đến 30 chiếc.
Tưởng tượng một thứ có ngần đó bánh răng, hàng trăm và hàng trăm chồng như thế, và họ đánh số lên chúng.
Đây là một máy thập phân. Tất cả mọi thứ được xử lý bằng thập phân.
Và ông nghĩ đến việc sử dụng nhị phân. Vấn đề với việc sử dụng nhị phân là cái máy có thể sẽ rất cao, và sẽ trông kỳ cục. Nếu vậy thì, nó sẽ lớn vô cùng.
Vì vậy, ông sử dụng bộ nhớ.
Bộ nhớ là phần này.
Bạn sẽ thấy nó trông như thế này.
Vật quái dị trên đây là CPU, hay có thể gọi là con chip nếu bạn muốn.
Tất nhiên, nó lớn cỡ này.
Hoàn toàn bằng cơ khí. Toàn bộ đều là cơ khí.
Đây là một hình ảnh một nguyên mẫu trong một phần của CPU đặt ở Bảo tàng Khoa Học.
CPU có thể thực hiện bốn chức năng cơ bản của số học-- cộng, nhân, trừ, chia-- đã là một kỳ công trong giới kim loại, nhưng nó cũng có thể làm vài điều mà một chiếc máy tính làm được còn một dụng cụ tính toán thì không: máy này có thể nhìn vào bộ nhớ trong của nó và đưa ra quyết định.
Nó có thể thực hiện các lệnh lập trình cơ bản "If ... then" (Nếu...thì) và về cơ bản nó trở thành một chiếc máy tính.
Nó có thể tính toán. Nó chỉ không chỉ tính toán mà còn có thể làm được nhiều hơn nữa.
Bây giờ, hãy thử nhìn vào điều này, dừng lại một chút, và nghĩ về con chip của ngày hôm nay, chúng ta không thể nhìn bên trong một con chip bán dẫn vì nó quá nhỏ.
Nhưng nếu như bạn muốn, bạn sẽ nhìn thấy một cái gì đó rất, rất giống với thứ này.
Trong CPU, có sự phức tạp không tưởng này, và sự đều đặn đáng kinh ngạc này trong bộ nhớ.
Nếu bạn đã bao giờ nhìn thấy hình ảnh kính qua hiển vi điện tử, bạn sẽ thấy điều này. Chúng trông y hệt nhau và nó có một chút ở đằng này, thứ cực kỳ phức tạp
Tất cả các cơ chế bánh xe này ở đây vận hành giống một chiếc máy tính, nhưng tất nhiên bạn cần lập trình cho cái này, và dĩ nhiên, Babbage sử dụng công nghệ của thời đó và công nghệ xuất hiện những năm '50, '60 và '70, chính là thẻ đục lỗ. Vật trong ảnh chứa một trong ba phiếu bấm lỗ độc giả trong này, và đây là một chương trình tại Bảo tàng Khoa học, không xa lắm đâu, do Charles Babbage tạo ra, ngồi ở đó — bạn có thể đến xem nó — chờ cho máy được xây dựng.
Và không phải chỉ là một trong số những cái này, mà còn có rất nhiều máy nữa.
Ông đã chuẩn bị các chương trình dự đoán điều sẽ xảy ra.
Bây giờ, lý do họ đã sử dụng thẻ đục lỗ là do Jacquard, tại Pháp, đã tạo ra máy dệt Jacquard, cái đã dệt nên những hoa văn tuyệt vời và được kiểm soát bởi các thẻ đục lỗ, do đó, ông chỉ sử dụng công nghệ của thời này, và như mọi thứ khác ông đã làm, ông đang sử dụng công nghệ của thời đại của mình, những năm 1830, 1840, 1850, những bánh răng, hơi nước, thiết bị cơ khí. Trớ trêu thay, sinh cùng năm với Charles Babbage là Michael Faraday, người đã cách mạng hóa toàn bộ mọi thứ máy phát điện, máy biến áp, các máy tương tự.
Babbage, tất nhiên, muốn sử dụng công nghệ đã được chứng minh, là hơi nước và các thứ khác.
Bây giờ, ông cần nhiều phụ kiện nữa.
Rõ ràng, bây giờ bạn có một chiếc máy tính.
Bạn có những tấm thẻ đục lỗ, CPU và bộ nhớ.
Bạn cần các phụ kiện để phối hợp.
Bạn sẽ không chỉ có vậy, trước hết, bạn đã có âm thanh. Bạn có một cái chuông, vì vậy, nếu có sai sót gì xảy ra hoặc chiếc máy cần bổ trợ thêm thứ gì đó, một cái chuông có thể giúp ích trong chuyện này. Và thực sự đã có một câu lệnh trên thẻ bấm lỗ ghi là "Rung chuông." Vì vậy bạn có thể hình dung ra âm thanh "Ting!"
Hãy dừng lại một chút, tưởng tượng mọi loại âm thanh như là, "Click, click, click, click", tiếng động cơ hơi nước,"Ding," đúng không? Rõ ràng, bạn cũng cần một máy in, và tất cả mọi người đều cần một máy in.
Đây là hình ảnh của động cơ in ấn cho một chiếc máy khác của ông ấy, chiếc máy có tên Động Cơ Khác Biệt 2, mà ông không bao giờ tạo ra, nhưng Bảo tàng Khoa học thì có triển lãm trong những năm 80 và 90.
Toàn bộ đều là cơ khí, một lần nữa, một máy in.
Nó chỉ in số, bởi vì ông ấy bị ám ảnh với những con số, nhưng nó cũng in trên giấy, và nó thậm chí còn in được chữ, vì vậy, nếu bạn xem đến cuối dòng, nó sẽ như thế này.
Bạn cũng cần đồ họa, phải không?
Ý tôi là, nếu bạn sắp làm bất kỳ điều gì với đồ họa, do đó, ông nói, "Chà, mình cần máy vẽ đồ thị. Mình có một tờ giấy lớn và một cây bút mực và khiến nó tự động vẽ."
Vì vậy ông cũng đã thiết kế một máy vẽ, và, bạn biết, vào thời điểm đó, tôi nghĩ rằng ông có khá nhiều máy móc hay ho.
Đến người phụ nữ này, Ada Lovelace.
Bây giờ, hãy tưởng tượng những buổi dạ hội, cùng những điều tuyệt vời đang diễn ra.
Cô gái này là con gái của một người tồi tệ, điên rồ và nguy hiểm có tiếng tên là Lord Byron, và mẹ của cô, hơi lo lắng rằng cô có thể có thừa hưởng sự xấu xa và điên rồ của Lord Byron nghĩ rằng, "Mình biết giải pháp: Toán học chính là giải pháp."
Chúng ta sẽ dạy toán cho con bé. Điều đó sẽ khiến con bé đằm tính lại."
Bởi vì hiển nhiên, chưa bao giờ có một nhà toán học mà bị điên, Bạn biết đó, sẽ ổn thôi. Tất cả mọi thứ sẽ ổn. Vì vậy, cô ấy theo học ngành toán, và cô đi cùng mẹ đến một trong số các buổi dạ hội kia và Charles Babbage đã mang chiếc máy của mình ra,
Công tước Wellington cũng ở đó, mang nó ra để trình diễn, và cô hiểu được. Cô thực sự là người duy nhất trong cuộc đời ông, nói, "Tôi hiểu máy này vận hành ra sao, và tôi hiểu được tương lai của cỗ máy này."
Và chúng ta nợ cho cô ấy một khoản rất lớn bởi vì chúng ta biết có rất nhiều máy mà Babbage có ý định xây dựng là vì cô ấy.
Một số người gọi cô là lập trình viên đầu tiên.
Đây thực ra là một trong số những bài cô đã dịch.
Đây là một chương trình được viết theo văn phong đặc biệt.
Về mặt lịch sử, cô ấy không hẳn là lập trình viên đầu tiên, và trên thực tế, cô ấy đã làm điều gì đó tuyệt vời hơn.
Thay vì chỉ là một lập trình viên, cô nhìn thấy điều mà Babbage không thấy,
Babbage đã hoàn toàn bị ám ảnh với toán học.
Ông đã chế tạo một cỗ máy để làm toán, và Lovelace nói, "Anh có thể làm nhiều hơn toán học" với chiếc máy này." Và cũng như bạn, lúc này, tất cả mọi người trong phòng này đều có một chiếc máy tính và một chiếc điện thoại.
Nếu bạn xem kỹ chiếc điện thoại, từng thứ một trong đó hoặc máy tính hay bất kỳ thiết bị vi tính khác đều là toán học. Tất cả các số đều ở phía dưới.
Cho dù đó là video hoặc văn bản, âm nhạc hay giọng nói, toàn bộ là những con số, ẩn phía sau chính là các hàm toán học đang hoạt động. và Lovelace nói, "Chỉ vì anh đang thực hiện các hàm và biểu tượng toán học không có nghĩa là những thứ này không thể đại diện những thứ khác trong thế giới thực, chẳng hạn như âm nhạc."
Đây là một bước tiến lớn, bởi vì Babbage có nói, "Chúng ta có thể tính toán những hàm tuyệt vời này và in ra các bảng số và vẽ đồ thị," và Lovelace ở đó và cô ấy nói, "Xem nào, thứ này thậm chí có thể soạn nhạc nếu bạn xem nó là đại diện của âm nhạc một cách số học."
Vì vậy, đây là những gì tôi gọi là bước nhảy vọt của Lovelace.
Khi bạn nói cô là một lập trình viên, cô có làm một ít, nhưng thật ra cô đã nói về tương lai sẽ hơn, hơn thế này rất nhiều.
Một trăm năm sau, anh chàng này đến, Alan Turing, và vào năm 1936, phát minh ra máy tính một lần nữa.
Tất nhiên, máy của Babbage hoàn toàn là cơ khí.
Máy Turing hoàn toàn là lý thuyết.
Cả hai người đều nhìn từ một quan điểm toán học, nhưng Turing nói với chúng ta một điều rất quan trọng.
Ông đặt nền móng toán học cho khoa học máy tính, và nói, "Cách ta tạo ra máy vi tính thì không quan trọng"
Không quan trọng nếu máy tính của bạn là cơ khí như của Babbage, hoặc điện tử như máy vi tính ngày nay, hoặc có lẽ trong tương lai, tế bào, hoặc, một lần nữa, lại là cơ khí, một khi chúng ta hướng đến công nghệ nano.
Chúng ta có thể trở lại với máy của Babbage và làm nó thật nhỏ. Tất cả đều là máy tính.
Điều dễ hiểu, đó là bản chất điện toán.
Điều này được gọi là luận án Church–Turing.
Đột nhiên, bạn nhận được liên kết này khi bạn nói về thứ mà Babbage đã tạo ra thực sự là một máy tính.
Trong thực tế, đó là khả năng làm được mọi thứ chúng ta làm ngày nay cùng với máy tính, chỉ là rất chậm thôi. Để bạn hiểu nó chậm thế nào, nó có khoảng 1k bộ nhớ.
Nó sử dụng thẻ đục lỗ có sẵn, và chạy chậm hơn khoảng 10.000 lần chiếc ZX81 đầu tiên.
Nó có một gói RAM.
Bạn có thể thêm rất nhiều thêm bộ nhớ nếu bạn muốn.
Vậy thì, điều đó mang gì cho chúng ta hôm nay?
Có nhiều dự án.
Ở tận Swindon, Bảo tàng Khoa học lưu trữ, có hàng trăm dự án và hàng ngàn trang ghi chú bởi Charles Babbage về động cơ phân tích này.
Trong số đó là một tập hợp các dự án mà chúng tôi gọi là Dự án 28, và đó cũng là tên của một tổ chức từ thiện mà tôi đã bắt tay với Doron Swade, người quản lí máy tính tại Bảo tàng Khoa học, và cũng là người dẫn dắt dự án để tạo ra một công cụ khác biệt, và dự án của chúng tôi là tạo ra nó.
Ở ngay South Kensington, chúng tôi sẽ xây dựng các cỗ máy phân tích.
Dự án được chia ra nhiều phần.
Một là từ các lưu trữ của Babbage.
Nó đã được hoàn thành. Bây giờ, thứ hai là nghiên cứu tất cả các dự án để xác định những gì cần xây dựng.
Phần thứ ba là một mô phỏng máy tính của chiếc máy và phần cuối là tạo ra một chiếc có thật tại Bảo tàng Khoa học.
Khi nó được xây dựng, bạn cuối cùng sẽ có thể hiểu một máy tính hoạt động ra sao, bởi vì thay vì có một chip nhỏ ở phía trước, bạn sẽ nhìn vào thứ to lớn này và nói, "Ah, tôi thấy bộ nhớ hoạt động, tôi thấy các CPU điều hành, Tôi nghe thấy nó hoạt động. Tôi có thể ngửi nó hoạt động." Nhưng ở phần mà chúng tôi sắp làm mô phỏng
Babbage đã tự mình viết, "Chừng nào các cỗ máy phân tích tồn tại, nó chắc chắn sẽ dẫn đường cho tương lai của khoa học.
Tất nhiên, ông không chế tạo nó, bởi vì ông luôn luôn nghĩ ra những kế hoạch mới, nhưng khi đã được xây dựng, tất nhiên, trong thập niên 1940, tất cả mọi thứ thay đổi.
Bây giờ, tôi sẽ gợi ý cho bạn nó trông như thế nào khi hoạt động trong một video cho thấy một phần của CPU cơ khí làm việc.
Đây là 3 bộ bánh răng, và sẽ thêm vào nữa. Đây là cơ chế thêm đang hoạt động. Bạn hãy tưởng tượng cả chiếc máy khổng lồ này.
Cho tôi 5 năm.
Trước khi những năm 2030s xảy ra, chúng tôi sẽ hoàn thành nó.
Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Xin chào. Đây là chiếc điện thoại di động của tôi.
Một chiếc điện thoại di động có thể thay đổi cuộc sống của bạn, và một chiếc điện thoại cũng mang lại cho bạn tự do cá nhân.
Với một chiếc điện thoại di động, bạn có thể ghi lại hình ảnh những hành động xâm phạm nhân quyền ở Syria.
Với một chiếc điện thoại di động, bạn cũng có thể đăng tải một thông điệp trên Tweeter và bắt đầu tham gia một cuộc biểu tình phản đối chính phủ ở Ai Cập.
Và cũng với một chiếc điện thoại bạn có thể ghi âm một bài hát, đăng tải nó lên SoundCloud và trở nên nổi tiếng.
Tất cả những điều đó hoàn toàn có thể chỉ với chiếc điện thoại di động của bạn.
Tôi là một đứa trẻ của năm 1984, và tôi sống ở thành phố Berlin.
Hãy cùng quay lại thời điểm đó, tại thành phố này.
Bạn có thể thấy ở đây cách mà hàng ngàn người dân đứng lên và biểu tình cho sự thay đổi.
Đó là vào mùa thu năm 1989, và hãy tưởng tượng những con người đã đứng lên và biểu tình đòi sự thay đổi đó có một chiếc điện thoại di động trong túi.
Những ai trong khán phòng có điện thoại di động?
Hãy giơ nó lên.
Hãy giơ chiếc điện thoại của bạn lên, hãy giơ cao chiếc điện thoại của bạn lên!
Hãy giơ cao nó lên. Một chiếc điện thoại Android, Blackberry, wow.
Rất nhiều. Ngày nay, phần lớn chúng ta đều có một chiếc điện thoại di động.
Nhưng hôm nay tôi sẽ nói về bản thân và chiếc điện thoại của tôi, và về cách mà nó đã thay đổi cuộc đời mình.
Tôi sẽ nói về điều đó.
Có khoảng 35830 dãy thông tin.
Những thông tin thuần sơ cấp.
Nhưng tại sao những thông tin đó lại ở đây?
Nguyên nhân là do mùa hè năm 2006, Ủy ban châu Âu đã đề xuất một chỉ thị chính thức.
Nó được gọi là Chỉ thị bảo lưu dữ liệu.
Chỉ thị này cho biết mỗi công ty viễn thông ở châu Âu, mỗi nhà cung cấp dịch vụ Internet trên toàn lãnh thổ châu Âu, đều phải lưu trữ một lượng lớn thông tin về những người sử dụng.
Ai là người gọi cho những ai? Ai là người đã gửi cho ai đó email?
Ai đã gửi cho ai những tin nhắn di động?
Và nếu bạn sử dụng điện thoại di động, thì đây chính là nơi mà vấn đề tồn tại.
Tất cả những thông tin này đều được lưu trữ ít nhất trong sáu tháng, cho tới hai năm bởi nhà mạng bạn đang sử dụng hoặc nhà cung cấp dịch vụ Internet.
Và ở khắp châu Âu, người dân đã đứng lên và nói, " Chúng tôi không muốn như vậy ".
Họ nói, chúng tôi không muốn sự lưu trữ thông tin cá nhân này.
Chúng tôi muốn có được sự tự chủ trong thời đại công nghệ số, và chúng tôi không muốn rằng các công ty viễn thông và nhà cung cấp dịch vụ Internet lưu trữ lại tất cả các thông tin của mình.
Họ là những luật sư, nhà báo và cả những cha xứ, tất cả đều nói rằng: " Chúng tôi không muốn như vậy"
Và bạn có thể thấy trên đây, giống như 10000 người dân tham gia diễu hành trên đường phố Berlin và hô vang khẩu hiệu " Tự do, không sợ hãi "
Và một vài người thậm chí đã nói, nó giống như Stasi 2.0.
Stasi là lực lượng cảnh sát mật hoạt động ở Đông Đức.
Tôi cũng đã từng tự hỏi, thực tế nó có hoạt động không?
Liệu họ có thể lưu lại toàn bộ thông tin của chúng ta không?
Mỗi khi chúng ta sử dụng điện thoại di động của mình?
Do đó tôi đã yêu cầu nhà mạng mình sử dụng, Deutsche Telekom, nhà cung cấp dịch vụ viễn thông lớn nhất của Đức tại thời điểm đó, và tôi đã yêu cầu họ, làm ơn, hãy gửi cho tôi toàn bộ thông tin của tôi mà họ đã lưu trữ.
Tôi đã yêu cầu họ hãy gửi cho tôi chỉ một lần thôi, và tôi đã tiếp tục yêu cầu, nhưng cái mà tôi nhận được chỉ là một câu trả lời không rõ ràng.
Blah blah blah. Nhưng sau đó tôi đã nói, tôi muốn có được những thông tin này, bởi vì họ đang lưu trữ cuộc sống của tôi.
Và tôi đã quyết định sẽ gửi đơn kiện tới tòa án, bởi lẽ tôi muốn có được những thông tin này.
Nhưng Deutsche Telekom đã nói, không, chúng tôi sẽ không cung cấp cho bạn những thông tin này.
Và cuối cùng, tôi đã có một thỏa thuận với họ.
Tôi sẽ hủy đơn kiện, và họ sẽ cung cấp cho tôi những thông tin tôi yêu cầu.
Bởi vì tại thời điểm đó, tòa án hiến pháp liên bang đã quy định rằng chỉ thị của Ủy ban châu Âu này không có hiệu lực trong hệ thống hiến pháp của nước Đức
Do đó tôi đã nhận được chiếc phong bì màu nâu xấu xí này với một chiếc đĩa CD ở bên trong.
Và trên chiếc đĩa CD, cái tôi cần đã được ghi trên đó.
35830 dãy các thông tin.
Đầu tiên tôi nhìn nó, và nói, được rồi. Nó là một file dữ liệu lớn.
Tốt. Nhưng sau đó tôi đã nhận ra, đây là toàn bộ cuộc sống của mình.
Đây là cuộc sống trong sáu tháng của tôi, đã được ghi lại toàn bộ trong tệp dữ liệu này.
Sau đó tôi có băn khoăn một chút, nên làm gì với nó đây?
Bởi vì tôi có thể thấy những nơi tôi đã đến đó, nơi tôi ngủ mỗi đêm, những việc tôi đã làm.
Nhưng sau đó tôi đã nói, tôi muốn công khai những thông tin này.
Tôi muốn nó được biết đến bởi công chúng.
Bởi lẽ tôi muốn cho mọi người thấy sự bảo lưu dữ liệu thật sự là như thế nào.
Do vậy đối với Zeit Online và Open Data City, tôi cũng làm điều tương tự.
Đây là những hình ảnh trực quan về cuộc sống trong sáu tháng đã được ghi lại của tôi.
Bạn có thể phóng to hoặc thu nhỏ nó, bạn cũng có thể tua ngược trở lại hoặc nhanh hơn về phía trước.
Bạn có thể thấy từng bước đi của tôi.
Bạn thậm chí có thể biết được tôi tới Frankfurt bằng tàu hỏa tới Cologne như thế nào, và cả tần suất tôi gọi điện liên lạc giữa hai địa điểm đó.
Tất cả đều có thể với những thông tin này.
Tôi đã có một chút sợ hãi.
Nhưng những thông tin đó không chỉ nói về tôi.
Nó là thông tin về tất cả chúng ta.
Đầu tiên, nó chỉ giống như thế này, tôi gọi cho vợ tôi và cô ấy cũng gọi cho tôi, chúng tôi nói chuyện với nhau vài ba lần.
Và sau đó là một vài người bạn gọi cho tôi, họ gọi cho nhau nữa.
Một lúc sau đó bạn gọi cho bạn, và bạn gọi cho bạn, và bạn sẽ có được mạng lưới giao tiếp rộng lớn này.
Nhưng bạn có thể thấy cách mà chúng ta giao tiếp với nhau, họ gọi cho nhau lúc nào, khi nào họ đi ngủ.
Bạn có thể thấy tất cả điều đó.
Bạn có thể thấy được những phần trọng yếu nhất, giống như là những người lãnh đạo trong một nhóm.
Nếu bạn có được quyền truy cập những thông tin này, bạn có thể thấy được hoạt động của cả cộng đồng, xã hội.
Nếu bạn có quyền truy cập những thông tin này, bạn có thể kiểm soát toàn bộ xã hội.
Đây là một bản vẽ thiết kế cho những quốc gia như Trung Quốc hay Iran.
Đây là một bản vẽ cách để khảo sát toàn xã hội bởi lẽ bạn biết được người nào nói chuyện với người nào, người nào đã gửi đi những email, tất cả điều đó đều có thể nếu bạn có quyền truy cập những thông tin này.
Và những thông tin này được lưu trữ trong ít nhất sáu tháng ở châu Âu, cho tới tận hai năm.
Như tôi đã nói khi bắt đầu, hãy tưởng tượng nếu tất cả những người này trên đường phố Berlin mùa thu năm 1989 có một chiếc điện thoại di động trong túi.
Thì có lẽ Stasi sẽ biết những ai đã tham gia trong cuộc biểu tình này, và nếu Stasi biết được ai là người lãnh đạo đứng đằng sau nó, thì có lẽ nó sẽ không bao giờ có thể xảy ra được.
Sự sụp đổ của bức tường Berlin có thể sẽ không tồn tại.
Và nếu như vậy, thì có lẽ sự sụp đổ của Bức màn sắt trong Chiến tranh lạnh cũng sẽ không tồn tại.
Bởi lẽ ngày nay, các cơ quan chức năng và công ty muốn lưu lại những thông tin họ có được về chúng ta càng nhiều càng tốt, cả trực tuyến và ngoại tuyến.
Họ muốn có được khả năng theo sát cuộc sống của chúng ta, và vì lẽ đó họ muốn lưu lại những thông tin này ở mọi thời điểm.
Sự tự chủ và việc sống trong thời đại công nghệ số không hề mâu thuẫn.
Điều mà bạn nên làm là đấu tranh cho sự tự chủ của mình ngày hôm nay.
Và bạn phải đấu tranh không ngừng nghỉ cho nó mỗi ngày.
Sau đó, khi bạn trở về nhà, hãy nói với bạn bè của mình rằng quyền riêng tư là một giá trị của thế kỉ 21, và điều đó không hề lỗi thời.
Khi bạn trở về nhà, hãy nói với chỉ người đại diện của mình rằng bởi các công ty và cơ quan chức năng có thể lưu giữ lại những thông tin cụ thể, mặc dù họ không nhất thiết phải làm như thế
Và nếu bạn không tin tưởng tôi, hãy yêu cầu nhà mạng cung cấp những thông tin mà họ đã lưu trữ về mình.
Như vậy, trong tương lai, mỗi khi bạn sử dụng chiếc điện thoại của mình hãy để nó nhắc nhở bạn rằng bạn phải đấu tranh cho sự tự chủ cá nhân trong thời đại số này.
Cảm ơn.
( Vỗ tay )
Với tư cách làm một kiến trúc sư, tôi thường tự hỏi Nguồn gốc những hình thể chúng ta thiết kế là gì?
Chúng ta có thể thiết kế những hình dạng nào Sẽ thế nào nếu chúng ta không làm việc với những tài liệu kham khảo nữa?
Nếu không có thành kiến, không định kiến, có thể thiết kế những hình dạng nào? nếu như chúng ta có thể giải phóng bản thân khỏi kinh nghiệm của chúng ta?
Nếu có thể giải phóng bản thân khỏi nền giáo dục?
Những hình dạng chưa từng thấy này sẽ thế nào?
Liệu nó có làm ta ngạc nhiên? Có kích thích tò mò của chúng ta?
Liệu nó sẽ làm hài lòng chúng ta?
Nếu thế, làm thế nào để chúng ta sáng tạo ra thứ gì đó thật sự mới?
Tôi đề xuất rằng chúng ta nên nhìn vào tự nhiên.
Tự nhiên hằng được gọi là một kiến trúc sư vĩ đại nhất.
Và tôi không nói là chúng ta nên bắt chước tự nhiên, tôi không nói là chúng ta nên bắt chước sinh học, thay vào đó, tôi đề nghị ta mượn quá trình tự nhiên.
Chúng ta có thể lấy cảm hứng từ đó để sáng tạo ra thứ gì đó mới.
Quá trình sáng tạo chính của thiên nhiên: tạo hình là sự phân chia một tế bào thành hai.
Và những tế bào đó có thể giống hệt nhau, hoặc chúng có thể khác nhau thông qua sự không đối xứng trong quá trình phân bào.
Nếu có thể tách quá trình này và đơn giản hóa nó càng nhiều càng tốt, sau đó chúng ta có thể bắt đầu với một tờ giấy, một mặt phẳng và tạo một nếp gấp chia bề mặt thành hai.
Chúng ta được tự do chọn chỗ để tạo nếp gấp
Bằng cách làm như vậy, ta có phân biệt các bề mặt.
Bằng quá trình đơn giản đó, chúng ta có thể tạo ra một loạt các hình dạng đáng kinh ngạc.
Bây giờ, chúng ta có thể lấy hình dạng này và sử dụng quá trình tương tự để tạo ra cấu trúc ba chiều, nhưng thay vì việc gấp bằng tay, chúng ta sẽ mang cấu trúc đó vào trong máy tính, và mã hóa nó như một thuật toán.
Khi làm như vậy, chúng ta có thể gấp bất cứ thứ gì.
Chúng ta có thể gấp nhanh hơn một triệu lần, có thể gấp hàng trăm biến thể
Và khi chúng ta tạo nên vật thể ba chiều, sẽ không bắt đầu với một mặt phẳng mà với một khối.
Một khối đơn giản, khối lập phương.
Nếu chúng ta gập bề mặt lại hết lần này đến lần khác sau 16 lần lặp lại, 16 bước, chúng ta kết thúc với 400.000 bề mặt và hình dạng trông sẽ như thế này.
Nếu chúng ta thay đổi nơi chúng ta tạo nếp, nếu chúng ta thay đổi tỉ lệ khi gấp, thì khối lập phương sẽ thành cái này
Chúng ta có thể lặp lại sự thay đổi tỉ lệ gấp để tạo ra hình dạng này, hoặc là hình dạng này.
Vì thế chúng ta có thể kiểm soát hình thức bằng việc xác định vị trí mà chúng ta sẽ tạo nếp, nhưng về cơ bản bạn đang nhìn thấy một khối lập phương gấp nếp.
Và chúng ta có thể chơi với nó.
Chúng ta có thể áp dụng tỷ lệ gấp khác nhau với các phần khác nhau của hình cho sẵn để tạo ra điều kiện đủ.
Chúng ta có thể bắt đầu tạo hình.
Vì đang tạo nếp trên máy tính, chúng ta hoàn toàn tự do với bất kỳ hạn chế vật lý nào.
Điều đó có nghĩa là các bề mặt này có thể giao với chính nó nó có thể trở nên cực kỳ nhỏ.
Chúng ta có thể tạo những nếp gấp bình thường chúng ta không thể làm được
Những bề mặt này có thể trở nên xốp.
Nó có thể giãn ra, cũng có thể xé ra.
Và đây là chi tiết những phạm vi mà chúng ta có thể thiết kế
Nhưng trong mỗi trường hợp, tôi không thiết kế hình dạng.
Tôi thiết kế quá trình tạo ra nó.
Nói chung, nếu chúng ta thực hiện một thay đổi nhỏ với tỷ lệ gấp, như bạn đang được thấy ở đây, thì các hình thể sẽ thay đổi tương ứng.
Nhưng đó chỉ là một nửa câu chuyện-- 99.9% tỉ lệ các nếp gấp không tạo nên cái này mà là cái này, hình học tương đương với tiếng ồn.
Các hình thể tôi trình bày lúc trước thực ra được làm thông qua thử nghiệm rất dài.
Một cách hiệu quả hơn để tạo ra các hình thể mà tôi đã tìm ra là bạn phải sử dụng thông tin đã được chứa trong các hình thể.
Một hình thể rất đơn giản như cái này thực ra chứa rất nhiều thông tin có thể mắt người không thấy được
Ví dụ, chúng ta có thể vẽ chiều dài của các cạnh.
Bề mặt trắng có cạnh dài, mặt đen có cạnh ngắn.
Có thể vẽ đường chiếu nằm ngang của các mặt phẳng, độ cong của nó, xem chúng đối xứng đến mức nào - tất cả các thông tin đó có thể không ngay lập tức hiển thị trước mắt bạn, nhưng chúng ta có thể đưa nó ra, nối nó lại và dùng chúng để kiểm soát các nếp gấp.
Vì vậy bây giờ tôi không chỉ định một tỷ lệ duy nhất để gấp nó nữa, mà thay vào đó sẽ thiết lập một quy tắc, Tôi đang thiết lập một liên kết giữa một tính chất của một bề mặt với phương thức bề mặt đó được gấp lại.
Vì tôi đã thiết kế quá trình chứ không thiết kế các hình thể tôi có thể chạy quá trình ấy lặp lại nhiều lần để sản xuất ra những họ hình dạng khác nhau.
Các hình thể nhìn phức tạp, nhưng quá trình này rất giản thiểu.
Đầu vào rất đơn giản, nó luôn luôn là một khối lập phương như lúc đầu và nó hoạt động rất đơn giản - tạo nếp gấp nếp này tới nếp khác.
Vì thế, hãy mang quy trình này vào kiến trúc.
Làm thế nào? Với quy mô nào?
Tôi đã chọn để thiết kế một cột.
Cột là kiến trúc khuôn mẫu.
Trong suốt lịch sử, nó đã được sử dụng để thể hiện lý tưởng về vẻ đẹp, về công nghệ.
Một thách thức đối với tôi là làm thế nào thể hiện cái thứ tự thuật toán mới này vào trong một cột.
Tôi bắt đầu bằng cách sử dụng bốn xi-lanh.
Thông qua rất nhiều thử nghiệm, các xi-lanh này cuối cùng phát triển thành này cái này
Và các cột này có thông tin ở mọi mặt.
Chúng ta có thể bắt đầu phóng to chúng.
Càng sát lại càng có thêm các tính năng mới được phát hiện ra.
Một số hình gần như ở ngưỡng con người có thể nhìn thấy được.
Và không giống như kiến trúc truyền thống, nó là một quá trình đơn lẻ tạo ra cả hình dạng tổng thể lẫn các chi tiết bề mặt chỉ thấy dưới kính hiển vi.
Những hình dạng này không thể vẽ nên được.
Một kiến trúc sư vẽ chúng với 1 cây bút và 1 tờ giấy có lẽ sẽ mất hàng tháng, hoặc thậm chí sẽ mất một năm để vẽ mọi phân khúc, mọi bề mặt của một cái gì đó như thế này thông qua một thuật toán.
Câu hỏi thú vị hơn, có lẽ, là, Có phải các hình thể này chỉ là tưởng tượng?
Thông thường, một kiến trúc sư bằng cách nào đó có thể hình dung hình dạng cuối cùng của những gì ông ta thiết kế.
Trong trường hợp này, quy trình có tính tiên quyết
Không có chỗ cho bất kỳ sự ngẫu nhiên ở đây, nhưng không phải hoàn toàn có thể đoán trước.
Nó có quá nhiều bề mặt, quá nhiều chi tiết, không thể thấy hình dạng cuối cùng.
Vì vậy, nó dẫn đến vai trò mới cho các kiến trúc sư.
Họ cần có một phương pháp mới để khám phá tất cả các khả năng có thể xảy đến.
Cho một vật gì đó, họ có thể thiết kế nhiều phiên bản hình dạng song song và đào sâu nghiên cứu thêm.
Rồi quay trở lại tìm nét tương ứng với thiên nhiên, họ có thể bắt đầu suy nghĩ về dân số, có thể nói về hoán vị, về các thế hệ, về sự giao thoa, tiếp nối để nẩy ra một thiết kế
Người kiến trúc sư bước vào vị trí của người viết tổng phổ cho tất cả các quá trình này.
Nhưng tôi nói lý thuyết quá nhiều rồi.
Có một lần, tôi muốn nhảy vào bên trong hình ảnh này nên tôi đã mua những kính 3D màu đỏ và màu xanh, đứng rất gần màn hình, nhưng vẫn thấy không giống là có thể đi bộ xung quanh và chạm vào chúng.
Do đó, chỉ có một khả năng-- là phải mang cái cột ra khỏi máy tính.
Đã có rất nhiều thảo luận về việc in 3D .
Với tôi, hoặc mục đích của tôi tại thời điểm này, vẫn còn quá nhiều đánh đổi không thuận lợi giữa quy mô, và độ phân giải và tốc độ.
Vì vậy, thay vào đó, chúng tôi quyết định lấy cột này, xây dựng nó như một mô hình xếp lớp, được làm từ rất nhiều lát mỏng xếp chồng lên nhau.
Hình bạn đang thấy ở đây là một hình x-quang của cây cột mà bạn mới thấy, được nhìn từ phía trên.
Khi đó điều này là ẩn số với tôi bởi vì chúng tôi mới chỉ nhìn thấy bề ngoài, các bề mặt tiếp tục gấp lại, phát triển bên trong cây cột, đó là khá một phát hiện đáng ngạc nhiên.
Từ hình thù này, chúng tôi tính toán một đường cắt, rồi để nó vào máy cắt laser để sản xuất -- đây là một phân đoạn của nó rất nhiều lát mỏng, đường cắt riêng biệt liên tiếp nằm trên nhau.
Đây là một bức ảnh, giờ nó không còn là một bản vẽ, và cây cột mà chúng tôi cho ra đời sau rất nhiều công sức, cuối cùng trông tuyệt vời như hình chúng tôi đã thiết kế trong máy tính.
Hầu như tất cả các chi tiết, hầu như tất cả các bề mặt phức tạp đều được đảm bảo.
Nhưng nó rất là một việc rất hao tâm tổn sức.
Tại thời điểm này vẫn còn một sự thiếu kết nối lớn giữa ảo và thực.
Tôi đã mất một vài tháng để thiết kế cây cột, nhưng cuối cùng nó chỉ mất 30 giây trên máy tính để tính toán tất cả 16 triệu bề mặt.
Mô hình vật lý, mặt khác, là 2.700 lớp, dày 1mm, nặng 700kg, gồm một tấm mà có thể trùm lên toàn bộ khán phòng này .
Và toàn bộ các đường cắt laser tính bằng từ đây đến sân bay và trở lại.
Nhưng nó ngày càng khả thi.
Các cỗ máy ngày nay đang nhanh hơn, trở nên ít tốn kém hơn và một số phát triển công nghệ đầy hứa hẹn đang chớm mở ra.
Đây là những hình ảnh từ Gwangju Biennale.
Lần này, tôi sử dụng nhựa ABS để sản xuất các cột, chúng tôi sử dụng máy móc lớn hơn, nhanh hơn, và nó có một lõi thép bên trong nên dùng được cho xây dựng có thể chịu tải cho một lần.
Mỗi cột được tích hợp hiệu quả từ hai cột.
Bạn có thể thấy một cột khác trong gương, nếu có một gương phía sau cây cột sẽ tạo ra một loại một ảo ảnh quang học.
Thế điều này có ý nghĩa gì?
Tôi nghĩ dự án này giúp ta bước đầu nhìn thấy những vật thể chưa từng thấy trước đây nếu chúng ta, những kiến trúc sư bắt đầu suy nghĩ về việc thiết kế không phải là các đối tượng, nhưng một quá trình để sản tạo ra các đối tượng.
Tôi đã nói về một quá trình đơn giản lấy cảm hứng từ thiên nhiên; còn vô số những cái khác nữa.
Tóm lại, chúng ta không bị giới hạn gì.
Ngược lại, chúng ta đã có quá trình trong tay điều này cho phép chúng ta tạo ra những cấu trúc với bất kỳ tỉ lệ nào là điều trước đây chúng ta thậm chí không dám mơ đến.
Và, tôi xin nói thêm rằng, một ngày nào đó, chúng ta sẽ xây dựng chúng.
Cảm ơn . (Vỗ tay)
Điều này thực sự rất khó khăn để nói vào cuối mỗi buổi hội thảo như thế này bởi vì mọi thứ cần nói đã được nói hết
Do vậy tôi thiết nghĩ mình chỉ nên nhắc lại những gì đã được đề cập ở đây và góp vài ý kiến chúng ta có thể học hỏi để tiến về phía trước và tiếp tục làm việc.
Đó là cái tôi sẽ làm
Chúng ta tới đây vì chúng ta muốn nói rằng: "Châu Phi: Một chương mới"
Ta đang nói về "Châu Phi: Chương mới" Bởi vì ta nhìn vào quá khứ và ở cả hiện tại. Cái ta chú tâm vào và đang nói tới thực sự là những điều xấu
Bức tranh lần trước và lần này khô hạn,chết chóc và bệnh tật. đó là những cái mà chúng ta thường thấy.
Điều chúng ta muốn được nhìn thấy là: "Châu Phi: Chương mới". Và điều đó chính là được nhìn thấy dân Châu Phi khỏe mạnh,cười tươi.
Và tôi nghĩ nó thực giá trị để nhớ về điều chúng ta đã nghe. qua buổi hội thảo từ hôm đầu tiên. Ở đó tôi đã được nghe về những con số quan trọng được đưa ra Những con số cho chúng ta biết hiện giờ mình đang ở đâu về cách mà châu lục này đang làm tốt hơn nhiều
và chúng ta có một nơi để phác họa điều đó
Do vậy,tôi sẽ không mất nhiều thời gian chỉ để cho bạn thấy ,làm mới lại những hồi ức của bạn về việc chúng tôi ở đây vì "Châu Phi: một chương mới", bởi vì cho lần đầu tiên đó thật sự là một diễn đàn để xây dựng lên.
Chúng toi thực sự làm được điều đang diễn ra ngay trước mắt Châu lục này đang tăng trưởng với một tốc độ không tưởng
Từ chỗ tốc độ tăng trưởng chỉ có 2%, giờ đây đã tăng lên 5% Và thậm chí còn được dự đoán lên mức 6-7%
Tình trạng lạm phát bắt đầu giảm.
Khoản nợ nước ngoài - tôi kể ra chuyện này Bởi tôi đã làm việc trên món nợ khổng lồ nhất ở lục địa này đã giảm xuống đáng kể.
Bạn biết đấy. Như bạn có thể nhận ra từ gần 50 tỉ đã giảm xuống chỉ còn 12 - 13 tỉ
Hiện nay điều này đáng được xem là kì tích
Bạn biết đó,ta đã có được nguồn dự trữ. Tại sao điều này là quan trọng?
Đó là bởi vì nó thể hiện nền kinh tế của chúng ta. và đưa ra một diễn đàn mà ở đó mọi người, kể cả doanh nghiệp,lên những kế hoạch.
Chúng ta cũng đã có những bằng chứng, cho ta thấy giờ đã khác xua. Bởi vi dòng chảy của vốn đầu tư của tư nhân đã tăng lên.
Tôi muốn nhắc lại cho bạn. Tôi biết bạn đã nhìn thấy những con số thống kê này trước đây. Từ chỗ có 6 tỉ, giờ chúng ta có 18 tỉ
Vào năm 2005, lượng kiều hối - ở đây chỉ nói đến Nigeria tăng vọt - tăng vjt đến chóng mặt nhưng tới giờ vẫn đang tăng một cách đáng kể.
Và ở những nước khác điều này đang diễn ra.
Khá quan trọng vì nó thể hiện lòng tin.
Con người bây giờ đang rất tin tưởng để mang lại - Nếu những người ở hải ngoại mang tiền của họ trở lại Điều này cho mọi người thấy rằng. trông đi, đó là sự tin tưởng đang xuất hiện ở trên đất nước bạn.
Và thay vì tiền bạc bị trôi đi,giờ thì có cả đống kiều hối.
Giờ thì vì sao tất cả phải đi thật nhanh?
Điều đó là quan trọng vì chúng ta xây dựng diễn đàn này, chúng ta có tổng thống Kikwete và các lãnh đạo nói rằng "Chúng ta phải làm điều gì đó khác biệt".
Vì ta đang đối mặt với một thách thức.
62% dân số của chúng ta đang ở độ tuổi dưới 24.
Điều đó có nghĩa là gì?
Điều đó có nghĩa là chúng ta phải tập trung vào thế hệ trẻ sắp thành những người lao động để sống.
Phải chú trọng vào việc tạo ra việc làm. đảm bảo chúng không mắc bệnh, được giáo dục
Nhưng hầu như tất cả những gì mà chúng đang làm trong cuộc sống và rằng chúng đang tạo dựng nên những kiểu môi trường sản xuất ở các quốc gia của chúng ta sẽ làm cho mọi việc diễn ra
Và để hỗ trợ cho điều này, tôi chỉ vừa mới hành động Điều tôi đã làm là ý tưởng nghiên cứu tổ chức ở Nigeria.
Các quốc gia của chúng ta gần như không có một ý tưởng nào.
Người dân không có tiếng nói.
Bạn không hiểu được người dân muốn gì.
Chúng tôi đã hỏi họ điều quan trọng nhất.
Ở bất cứ đất nước nào cũng vậy. Công việc là mối lưu tâm hàng đầu.
Tôi muốn dừng vấn đề này ở đây và quay trở lại nội dung
nhưng trước khi trình chiếu slide này, tôi chỉ muốn cho bạn thấy
Đối với tôi, chặng đường tiếp theo để làm hiện giờ chỉ cho phép chúng ta tiến về phía trước. và chúng ta không được phép xem nhẹ nó.
Cách đây khoảng 5,6,7 năm về trước không thể nói tới chương tiếp vì chúng ta đang ở trong quá khứ.
Chúng ta lạc loài vô định
Nền kinh tế chững lại.
Chúng ta có mức thu nhập trên đầu người tăng trưởng âm.
Nền tảng kinh tế vi mô và sự tiến lên thậm chí không hiện diện.
Chúng ta không được quên điều mình đã làm Gồm những gì làm ở Nigeria như Dele nhắc.
Làm các chương trình để giải quyết vấn đề, như can thiệp. Xây dựng tổ chức doanh nghiệp, ổn định nền kinh tế vi mô
vậy nên giờ đây chúng ta đã xây dựng nên được diễn đàn này.
và điều này mang đến cho chúng ta n hững cuộc tranh luận đang diễn ra: viện trợ với khu vực kinh tế tư nhân, viện trợ với thương mại,etc
Và ai đó đã đứng lên tuyên bố rằng: một trong những điều bực bội nhất là tranh luận theo kiểu bé xé thành to.
Không nên tranh luận theo kiểu này.
tham gia vào những cuộc tranh luận sai.
Vấn đề là làm sao có đối tác chính phủ. khu vực kinh tế tư nhân và những người dân thường Phi Châu làm chủ được cuộc sống của mình.
Làm sao để chúng ta kết hợp được tất cả những điều này.
để đưa ta tiến tới,làm được việc cần làm. như đã nói,tạo ra công việc cho người trẻ.
Khiến cho dòng vốn chảy về châu lục này nhiều hơn so với những gì chúng ta đã từng chứng kiến.
Nên tôi sợ chúng ta đang tranh luận vô bổ.
Chúng ta cần bàn lại việc này, Sự kết hợp của những yếu tố sẽ đem lại thành quả mà chúng ta mong đợi là gì? Và tôi muốn nói với bạn một vài điều.
Đối với tôi,vấn đề vê viện trợ-- Tôi nghĩ người Châu Phi giờ không cần đi theo những cách đấy. và cảm thấy tệ hại về viện trợ.
Ta đã từng viện trợ.
Mo Ibrahim đã nói ở buổi tranh luận mà chúng ta từng được nghe anh ấy muốn Châu Phi sẽ đi viện trợ.
Và tôi nói. "Mo,anh nói phải lắm". Chúng ta có thể làm điều đó.
Anh Quốc và Hoa Kỳ không thể có hôm nay nếu không có Châu Phi.
(vỗ tay) Đó là tất cả những nguồn cung ứng đã được lấy đi từ Châu Phi bao gồm con người, để mà xây dựng các quốc gia ngày hôm nay!
Vậy nên khi họ đang viện trợ lại, ta không nên đề phòng.
Vấn đề thực ra không phải vậy.
mà cái chính là chúng ta làm gì với nguồn viện trợ này.
Chúng ta sử dụng nó như thế nào?
Điều đó đang có hiệu quả trực tiếp ư?
Tôi muốn kể các bạn nghe một câu chuyện nhỏ.
Tại sao tôi không bạn tâm nếu chúng ta nhận viện trợ,mà lại đi lo ngại việc chúng ta sử dụng có ổn không?
Từ 1967 -1970, chiến tranh Nigeria Biafra.
Và ở giữa giai đoạn diễn ra cuộc chiến, tôi mới được 14 tuổi.
Chúng tôi dành thời gian nấu ăn với mẹ.
cho quân đội.Cha tôi làm thiếu tướng quân đội Biafran
Chúng tôi ở phe Biafran.
Chúng tôi phải xuống hầm để ăn, chạy từ nơi này tới nơi khác. Nhưng chúng tôi luôn giúp đỡ mọi nơi .
Ở một số thời điểm, vào năm 1969, mọi thứ trở nên xấu đi thật sự.
Chúng tôi phải ẩn náu và gần như không ăn gì suốt cả ngày.
Mọi người,trẻ em,đang chết vì đói.
Tôi chắc rằng nhiều vị ở đây đã có tuổi. sẽ nhớ về những hình ảnh đó.
Vâng, tôi đang từng sống ở thời đó.
Vào giữa lúc đó, mẹ của tôi bị đau dạ dầy mất 2,3 ngày trời.
Chúng tôi từng nghĩ rằng bà chắc sẽ chết.
Cha tôi đã không ở đó.
Ông ấy ở quân ngũ.
Cho nên tôi là thành viên lớn tuổi nhất trong gia đình.
Em gái tôi đã kiệt quệ vì bệnh sốt rét.
Con bé lúc ấy mới ba tuổi, còn tôi đã 15.
Nó sốt rất cao. Chúng tôi cố làm mọi thứ.
Nó chưa từng bị như thế này trước đây.
Cho tới khi chúng tôi nghe được rằng cách đây 10km có một vị bác sĩ, người chuyên chữa bệnh và cấp thuốc.
Ngay lúc ấy, tôi cõng em gái tôi trên lưng và chạy suốt 10 km như không cõng một ai.
Nó thực sự rất nóng.Còn tôi đã đói lả rồi.
Tôi cảm thấy sợ, mạng sống của con bé phụ thuộc vào tôi.
Tôi đã nghe có một bác sĩ đang chữa bệnh.
Tôi đã đi 10 km,đến trước người khác .
tôi đến và nhìn thấy 1 đám đông khổng lồ.
Ít nhất có tới hàng ngàn người ở đây, đang cố phá cửa.
Bà ấy đang làm công việc này ở một nhà thờ.Làm cách nào để tôi vào được?
Tôi phải bò qua đôi chân của mọi người Với đưa em gái tôi đang cõng trên lưng. có 1 lối vào cửa sổ.
Và trong khi họ cố gắng để phá cửa chính, Tôi đã leo qua cửa sổ và nhảy vào trong.
Người phụ nữ nói tôi thời gian giờ rất khẩn cấp
vào thời điểm chúng tôi nhảy vào đó, con bé gần như không cử động.
Bà ấy đã đưa cho tôi chloroquine - cái mà tôi được học là chroquine sau đó -- đưa cho con bé - nó phải được truyền nước và các phương pháp điều trị, và đặt chúng tôi vào một căn phòng
Khoảng 2-3 tiếng, con bé bắt đầu cử động.
Tiếp đó họ lấy khăn lau mồ hôi cho con bé. Đó là một tín hiệu đáng mừng.
Và sau đó em gái tôi tỉnh dậy.
5 - 6 giờ đồng hồ sau, bà ấy nói chúng tôi có thể về nhà.
Tôi đã cõng con bé trên lưng.
Tôi đi bộ 10 km trở lại nhà và đó là quãng đường ngắn nhất mà tôi đã từng đi.
Tôi đã rất hạnh phúc --(vỗ tay)-- em gái tôi đã sống!
Em tôi giờ đây đã 41,là mẹ của ba đứa con, nó là thầy thuốc cứu chữa hàng ngàn người.
Sao tôi kể các bạn chuyện này? bởi vì --- khi bạn hay những người xung quanh bạn--- bạn không quan tâm ở đâu -- nếu như có viện trợ.
bạn không quan tâm nó là cái gì! (vỗ tay) Bạn chỉ muốn là người sống sót.
Để tôi bình tâm lại, và nói việc cứu giúp những mạng sống-- bằng những khoản viện trợ chúng ta có ở lục địa này --- khi cứu bất cứ ai, một người nông dân, một nhà giáo,một bà mẹ, họ đều tạo ra những giá trị về kinh tế.
Theo một nhà kinh tế, chúng tôi cũng nhìn vào khía cạnh khác của câu chuyện.
Họ đều tạo ra sản phẩm cho nền kinh tê.
Do vậy nếu chúng ta cứu giúp người bị HIV hay sốt rét, Có nghĩa là họ sẽ tạo ra sản phẩm cơ bản cho nền kinh tế .
Và cũng vì lẽ đó --- ai đó đã nói nếu ta không thì chúng chết, Những đứa trẻ sẽ là gánh nặng kinh tế
Vì vậy thậm chí theo một quan niệm về kinh tế, nếu chúng ta rời khỏi xã hội và nhân đạo, chúng ta cần cứu rỗi cuộc sống bây giơ.
Nên đây là một lí do, là một người từng trải tôi xin nói rằng hãy tận dụng những nguồn lực này, chúng ta sẽ làm ra những thành phẩm của mình.
Tuy nhiên,tôi cũng xin được nói rằng tôi là một trong những người không tin rằng đây là câu trả lời duy nhất.
Đó là tại sao tranh luận phải sắc sảo hơn.
Bạn biết đó, chúng ta phải sử dụng nó tốt.
Điều gì đã xảy ra ở Châu Âu?
Bạn biết mọi thứ về Tây Ban Nha chứ - một phần của EU đã nhận 10 tỉ USD viện trợ nhận từ EU.
Những nguồn lực được chuyển tới họ liệu người Tây Ban Nha có xẩu hổ về điều này?
Không! EU đã chuyển đi 10 tỉ. Sử dụng vào đâu?
Bạn đã từng đến miền Nam của Tây Ban Nha gần đây chưa?
Nhũng xa lộ ở khắp nơi. Cơ sở hạ tầng ở khắp nơi.
Nhờ đó mà cả miền nam Tây Ban Nha đã phát triển thành nền kinh tế dịch vụ.
Bạn có biết Ireland đã nhận 3 tỉ USD?
Ireland là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất châu Âu hiện nay.
Thậm chí nhiều người ở các nơi khác trên thế giới sẽ đến đây để tìm việc làm.
Họ đã làm được những gì với 3 tỉ dollars viện trợ đó?
Họ đã dùng nó để xây dựng siêu cao tốc thông tin. tạo ra cơ sở hạ tầng mà nhờ đó có thể tham gia vào cuộc cách mạng công nghệ thông tin, và tạo ra nhiều công ăn việc làm cho nền kinh tế của họ.
Họ không nói "Ko.chúng tôi sẽ không vậy."
Ngày nay, Châu Âu bận rộn trong việc chuyển viện trợ.
Tôi thất vọng vì họ có thể xây CSHT ở TBN Đó là những con đường, cao tốc, những thứ khác mà họ có thể xây dựng -- Vậy vì sao họ không sử dụng cùng vốn đó Để xây cơ sở hạ tầng cho chúng ta? (vỗ tay) Khi nào chúng ta yêu cầu và nói cho họ chúng ta cần gì, Tôi lo nhất là chúng ta có nhiều tổ chức
Bây giờ chúng ta trao đổi về World Bank,IMF và đại loại như vậy và EU.
Chúng ta cũng có những tư nhân sở hữu nhiều tiền một số người đang ở đây,với các tư nhân.
Và một ngày, các tổ chức có quá nhiều tiền bạc Họ sẽ cho nhiều hơn số viện trợ đang có.
Nhưng tôi sợ -và tôi vô cùng biết ơn tất cả bọn họ cho những gì mà họ đang cố gắng làm ở đây. Nhưng tôi cũng lo lắng. Tôi tỉnh dậy với cái bụng đói meo. vì tôi nhìn thấy một khoản viện trợ doanh nghiệp mới .
Và cũng sẽ đi từ quốc gia này đến quốc gia khác và nhiều lần cố gắng tìm kiếm cái gì để làm.
Nhưng tôi không thực sự chắc chắn rằng sự giúp đỡ của họ cũng đang được thực hiện một cách đúng đắn.
Và nhiều người không thân thiện lắm với ta
Họ chỉ đang phô trương thôi.
Nhiều lần tôi không thấy những người Châu Phi làm việc với họ.
Họ chỉ đang bước đi một mình! (Vỗ tay) Nhiều lần tôi thấy họ không quan tâm mấy về việc lắng nghe những người Châu Phi có thể biết.
Họ muốn đến thăm chúng ta, để thấy cái đang xảy ra và đưa quyết định.
Có lẽ tôi đang cảm thấy tiêu cực.
Tôi lo vì khoản tiền này rất quan trọng
Và giờ thì ai là người chịu trách nhiệm đây?
Chúng ta bị động khi họ đưa ra quyết định về số phận của những khoản tiền?
Chúng ta là gì đây? Liệu chúng ta sẽ lặp lại sai lầm như trước đó?
Các vị lãnh đạo mà chúng ta đang nói tới họ đã từng gọi mọi người lại và nói, "Trông kìa, doanh nghiệp của bạn và doanh nghiệp của bạn Bạn có quá nhiều tiền.Bạn thật tuyệt.
Ta ngồi lại và trao đổi về việc tiền của bạn sẽ dành vào đâu và vốn viện trợ nên đi về đâu"
Chúng ta đã làm như vậy? Câu trả lời là không.
Và mỗi cá nhân đều có nỗ lực cho riêng mình.
Và sau 10 năm nữa, hàng tỉ usd sẽ lại đi vào Châu Phi. và chúng ta vẫn sẽ có những vấn đề giống nhau.
Đây là điều đưa đến cho chúng ta những hình ảnh tuyệt vọng.
Nỗi bất lực của chúng ta để chịu trach nhiệm và nói với những người có tiền. "Ngồi xuống"
Ta không làm vậy vì quá đông người.
Chúng ta đã không gọi Bill Gates và Soros, hay bất cứ ai để nhờ giúp đỡ và nói "Ngồi xuống. Hãy để chúng tôi hội đàm với các ông".
Là một lục địa,ở đây là những ưu tiên của chúng ta.
Đây là nơi mà chúng tôi muốn bạn chuyển khoản tiền này."
Mỗi người đừng nên là một doanh nhân sẽ đi ra ngoài và kiếm tìm những thứ tốt đẹp nhất,
Chúng ta không cố ngăn họ hoàn toàn. Nhưng để làm cho họ giúp đỡ chúng ta nhiều hơn.
Và điều làm tôi thất vọng là vì tôi không làm như vậy.
10 năm nữa chúng ta sẽ có câu chuyện y hệt và chúng ta sẽ lặp lại những điều tương tự.
Vậy nên vấn đề của chúng ta bây giờ là làm sao chúng ta có thể tạo ra đòn bẩy. những điều tốt đẹp sẽ đến theo cách của chúng ta.
Làm thế nào chúng ta có thể kết hợp đúng cách chính phủ với những tập đoàn tư nhân, với những tổ chức quốc tế và với khu vực kinh tế tư nhân.
Tôi cũng rất tin tưởng vào khu vực tư nhân.
Nhưng họ không thể làm điều đó một mình.
Đây có thể là một số ý tưởng cho công việc
Họ nói đây là về chia sẻ và nảy sinh ý tưởng.
Vậy sao chúng ta không nghĩ cách sử dụng một vài khoản viện trợ
Sao chúng ta không nói giúp đỡ đầu tiên. Đừng tránh né về cơ sở hạ tầng.
Dẫu ta khỏe mạnh cũng không thể chịu đựng được nếu không có cơ sở hạ tầng.
Việc giáo dục sẽ tốt hơn nếu chúng ta có điện và đường ray xe lửa hay tương tự.
Nông nghiệp sẽ tốt hơn nếu đưa được sản phẩm ra thị trường.
Đừng né tránh điều này.
Đầu tư một phần nguồn lực chúng ta vào cơ sở hạ tầng.
Rồi tiếp đến chúng ta có thể thấy rằng đây là một sự kết hợp của tư nhân,quốc tế,nhiều nguồn tiền,. đối tác ở khu vực tư nhân và người Châu Phi vậy nên viện trợ có thể là một sự giải quyết.
Đây là tất cả mà những khoản viện trợ có thể làm
Viện trợ không giải quyết được các vấn đề
Nhưng nó có thể là chất xúc tác. Và nếu chúng ta thất bại trong việc sử dụng nó Chúng ta sẽ thất bại.
Vì sao Trung Quốc được lòng dân Châu Phi Lí do không đơn giản vậy, những con người này thật ngốc và Trung Quốc đến để lấy đi tài nguyên.
vì có đòn bẩy nghiêng về người Trung Quốc.
Nếu bạn nói với họ "Chúng tôi cần một con đường ở đây," họ sẽ giúp bạn xây dựng nó.
Họ không lảng tránh.
Bộ trưởng Bộ Tài Chính Trung Quốc đã nói, Tôi hỏi chúng tôi đã làm gì sai ở Nigeria
Ông ấy nói, "Các bạn chỉ cần 2 điều"
Cơ sở hạ tầng,cơ sở hạ tầng,cơ sở hạ tầng và kỉ luật.
Các bạn thật vô kỉ luật (Vỗ tay). Và tôi đã lặp lại điều này cho Châu Lục.
Cần csht và kỉ luật
Vậy nên chúng ta cần tạo ra một chất xúc tác để thúc đẩy.
Giờ thì tôi nhận ra --- tôi không nói --- sức khỏe và giáo dục. Không,bạn cũng có thể mang lại những điều như vậy.
Nhưng tôi nói nó không là một trong hai thứ đó.
Cách viện trợ thế nào
Một ý tưởng.
Điều thứ hai, đối với khu vực tư nhận. Những người đã lo sợ chuốc lấy những rủi ro ở Châu Lục này.
Tại sao khoản viện trợ này không bảo lãnh cho những người có thể nhận lấy những rủi ro?
(Vỗ tay) Và cuối cùng, vi bọn họ đều đang đứng ở vị trí của tôi - tôi đứng ngoài thời cuộc.
Phải chăng tôi ở ngoài thời cuộc?
OK, vậy nên đừng để tôi quên đi "punchline" của mình
Một trong những điều mà tôi muốn mọi người cộng tác là để hỗ trợ phụ nữ, tạo ra nhiều công ăn việc làm (vỗ tay). Về phụ nữ đã được nói rồi, không nhắc lại.
Nhưng có nhiều phụ nữ đang tạo việc làm.
Và ta biết,những nghiên cứu đã cho thấy khi bạn dành những nguồn lực cho phụ nữ -- Thực tế,đó là một nghiên cứu kinh tế lượng mà Ngân Hàng Thế Giới đã xem xét lại vào năm 2000,cho thấy rằng Kết quả của việc chuyển những khoản tiền tới tay phụ nữ là sức khỏe trẻ em,gia đình,kinh tế và mọi thứ đều tốt hơn.
Nên một trong những số tiền chuyển đi-- không nói về các ông- rõ ràng, nếu bạn rời bỏ chồng mình, họ sẽ làm gì?
Họ sẽ quay về nhà và bực tức và kết quả sẽ dẫn tới những khó khăn không mong đợi.
Không muốn nngười chồng đánh đập vợ minh vì họ thất nghiệp, hay tương tự.
Nhưng ở bên lề,chúng ta còn --tôi muốn nhấn mạnh điều này, bởi vì lí do là những người đàn ông họ nhận -không chủ đích,nhưng họ nhận nhiều viện trợ hơn.
nhưng tôi muốn bạn nhận ra rằng những nguồn lực trên tay của những người phụ nữ Châu Phi là một công cụ mạnh mẽ
Có nhiều người đang tạo ra công ăn việc làm.
B.Gakuba đã tạo ra 200 việc làm ở Rwanda.
Chúng ta có Ibukun Awosika ở Nigeria, với công ty ghế.
và còn muốn mở rộng.
Cô ấy cần 20 triệu khác.
Cô ấy sẽ tạo ra nhiều hơn 100,200 công việc
Vậy nên các bạn sẽ phối hợp như thế nào để chuyển đi nguồn lực đến những phụ nữ trung niên ai sẵn sàng-- Các doanh nhân muốn tạo thêm việc làm.
Và cuối cùng, chúng ta sẽ làm gì để là một phần của đối tác viện trợ, chính phủ,khu vực tư nhân và người dân châu Phi như một cá nhân?
Cám ơn. (Vỗ tay)
Doc Edgerton khiến chúng ta kính sợ và tò mò với hình ảnh một viên đạn đang xuyên thấu một quả táo, diễn ra chỉ phần triệu giây.
Nhưng giờ đây, sau 50 năm, chúng ta có thể thực hiện nhanh hơn hàng triệu lần và quan sát thế giới không chỉ ở mức một triệu hay một tỷ mà là ngàn tỷ bức hình trong một giây.
Tôi cho các bạn thấy một hình thức chụp ảnh mới, chụp ảnh cao tần, một kỹ thuật chụp ảnh rất nhanh đến nổi mà có thể tạo ra một video quay chậm của chuyển động ánh sáng.
Với điều đó, chúng ta có thể tạo ra các máy ảnh có thể nhìn khắp các góc, ngoài tầm nhìn thấy, hay nhìn xuyên thấu cơ thể chúng ta mà không cần x-quang, rất khó để diễn đạt ý của chúng tôi bằng một chiếc máy ảnh.
Bây giờ, nếu tôi lấy một con trỏ laze, bật rồi tắt nó với tốc độ một phần nghìn tỷ giây hoặc bằng vài triệu tỉ giây Tôi tạo ra một chuỗi lượng tử không rộng tới 1 milimet.
Và chuổi lượng tử này, những viên đạn, sẽ di chuyển với tốc độ ánh sáng, và lần nữa, nhanh hơn một triệu lần so với một viên đạn thông thường.
Bây giờ, nếu bạn lấy những viên đạn đó và lấy chuổi lượng tử này rồi bắn vào một cái chai, những hạt lượng tử này sẽ vỡ như thế nào bên trong chai?
Ánh sáng trông như thế nào khi chuyển động chậm?
[Ánh sáng trong chuyển động chậm--- chậm lại 10 tỷ lần] Bây giờ, tóm lại--- (Vổ tay) Nhớ rằng, toàn bộ quá trình diễn ra trong khoảng thời gian ít hơn một nanô giây--- đó là thời gian cho ánh sáng di chuyển.
Tôi đang làm chậm lại video này với tốc độ một phần 10 tỷ, vì thế các bạn có thể thấy ánh sáng di chuyển.
(Cười) Nhưng mà, Coca-Cola không tài trợ cho nghiên cứu này.
(Cười) Bây giờ, có nhiều thứ đang tiếp tục với thước phim này, thế nên để tôi bóc mẽ và cho các bạn thấy điều đang tiếp diến.
Nhịp đập bên trong cái chai, các viên đạn, với một chuỗi lượng tử bắt đầu di chuyển không ngừng và chúng bắt đầu phát tán bên trong.
Một chút ánh sáng rò rỉ di chuyển trên bàn, Và các bạn bắt đầu thấy các gợn sóng.
Các lượng tử cuối cùng đạt đỉnh và sau đó chúng nổ ra nhiều hướng.
Như các bạn thấy, có một bóng khí và nó đang nhảy múa bên trong.
Trong lúc đó, các gợn sóng đang di chuyển trên bàn, và nhờ sự phản xạ trên đỉnh, các bạn sẽ thấy phía sau cái chai, sau vài khung hình, các hình ảnh phản chiếu hội tụ lại.
Bây giờ, nếu ta lấy một viên đạn thông thường và bắn cùng khoảng cách và làm chậm video lại với tốc độ một phần 10 tỷ bạn có biết phải ngồi ở đây bao lâu để xem bộ phim này không?
(Cười) Một ngày, một tuần? Thật ra là cả năm.
Đó sẽ là một bộ phim cực nhàm chán (Cười) về chuyển động chậm của đạn thường.
Thế chụp tĩnh vật thì sao?
Các bạn có thể thấy lại các gợn sóng, dập dờn trên bàn, quả cà chua và một bức tường phía sau.
Giống như ném một hòn đá vào hồ nước.
Tôi đã nghĩ: đây là cách thiên nhiên tạo hình, một bức hình cao tần tại một thời điểm, dĩ nhiên mắt các bạn thấy được kiến trúc tổng thể.
Nhưng nếu bạn nhìn lại quả cà chua một lần nữa, hãy để ý, ánh sáng xuyên qua quả cà chua, và trở nên rực rỡ hơn.
nó không hề tối đi. Tại sao vậy?
Bởi vì cà chua thực sự chín, ánh sáng đang nhảy múa bên trong nó, và thoát ra sau vài nghìn tỷ giây.
Trong tương lai, khi những máy ảnh cao tần tích hợp trong máy ảnh điện thoại, bạn có thể đi siêu thị và kiểm tra hoa quả đã chín hay chưa mà không cần chạm vào chúng.
(Cười) Đội của tôi ở MIT tạo ra camera này như thế nào?
Bây giờ, với nhiếp ảnh gia, bạn biết đấy, nếu bạn chụp một bức ảnh phơi sáng ngắn, bạn chỉ lấy được chút ánh sáng.
Nhưng chúng tôi có tốc độ nhanh hơn hàng tỷ lần so với thời gian phơi sáng ngắn nhất của bạn. vì vậy bạn sẽ khó lấy được sáng.
Điều chúng tôi làm là gửi những viên đạn-- một chuổi các lượng tử-- nhanh thêm triệu lần, ghi đi ghi lại với sự đồng bộ thông minh, từ những GB dữ liệu, chúng tôi xếp chúng có tính toán và tạo ra các thước phim cao tần mà tôi đã cho các bạn xem.
Chúng ta có thể lấy các dữ liệu thô và xử lý theo những cách thú vị.
Vì thế, Siêu nhân có thể bay.
Các anh hùng khác cũng có thể tàng hình.
Nhưng sức mạnh mới của các siêu anh hùng trong tương lai: Thấy được khắp các góc.
Ý tưởng là chúng tôi có thể chiếu chút ánh sáng lên chiếc cửa, nó tiếp tục lan tỏa, vào tận trong phòng. một số phản xạ ngược lên cánh cửa, rồi trở lại máy ảnh.
Chúng ta có thể lợi dụng sự chuyển hướng đa chiều của ánh sáng.
Đó không phải là khoa học viển tưởng, Chúng ta thực sự làm được.
Bên trái, bạn sẽ thấy máy quay cao tần của chúng tôi.
Có một hình nộm giấu sau bức tường, và chúng ta di chuyển ánh sáng khỏi cánh cửa.
Sau khi nghiên cứu của chúng tôi được công bố trong Cộng đồng Thiên nhiên nó đã được lưu ý bởi Nature.com, và họ đã làm đoạn phim hoạt hình này.
(Âm nhạc) [Một xung laze được bắn ra] (Âm nhạc) Ramesh Rakar: Chúng ta sẽ bắn những viên đạn ánh sáng này, sau đó chúng đập vào bức tường, nhờ các chuổi lượng tử, chúng phát tán khắp các hướng, một vài tiến tới hình nộm bị khuất, rồi quay trở lại nguồn sáng, và tiếp tục, cánh cửa phản xạ những ánh sáng phát tán đó.
Sau đó, một chuổi lượng tử quay trở lại máy chụp ảnh, nhưng thú vị nhất, tất cả chúng đến tại các thời điểm khác nhau đôi chút.
(Âm nhạc) Và bởi vì chúng ta có máy quay có tốc độ rất cao camera cao tần-- nó có vài khả năng đặc biệt.
nó sự cải tiến rất tốt về thời gian, có thể ghi hình lại thế giới với tốc độ ánh sáng,
Theo cách này, chúng ta dĩ nhiên biết khoảng cách tới cánh cửa, cũng như vật thể bị khuất, nhưng chúng ta không biết điểm nào tương ứng khoảng cách nào.
(Âm nhạc) Bằng cách chiếu một laze, chúng ta có thể ghi lại một bức hình thô, nếu bạn nhìn lên màn hình, chẳng có gì cả.
Nhưng khi chúng ta đặt một chuỗi bức ảnh, hàng tá bức, rồi đặt chúng cùng nhau, cố gắng phân tích sự phát tán đa chiều của ánh sáng, từ đó, liệu chúng ta có thể thấy vật thể bị khuất?
Liệu ta có thể thấy nó đầy đủ 3 chiều?
Đây là sự tái cấu trúc của chúng tôi.
(Âm nhạc) (Vổ tay) Bây giờ, chúng ta có vài phương án trước khi đưa nó ra khỏi phòng thí nghiệm, nhưng trong tương lai, chúng ta có thể tạo ra ô tô tránh né các cú va chạm với những nơi đường cong.
Hay ta có thể tìm kiếm người sống sót trong điều kiện mạo hiểm bằng cách nhìn ánh sáng được phản xạ qua cửa sổ.
Hay chúng ta có thể tạo ra đèn nội soi chiếu sâu bên trong cơ thể, và cũng cho các tai nghe khám bệnh.
Nhưng dĩ nhiên, do mô và máu, sẽ có chút thử thách, đây thực sự là lời kêu gọi các nhà khoa học bắt đầu nghĩ về chụp hình cao tần như một cách thức mới giải quyết các vấn đề ảnh sức khoẻ cho thế hệ sau.
Bây giờ, giống như Doc Edgerton, bản thân một nhà khoa học, từ khoa học tới nghệ thuật-- một nghệ thuật chụp ảnh siêu cao tần.
Và tôi nhận ra tất cả GB dữ liệu chúng tôi thu nhặt mỗi lần, không chỉ cho chụp hình khoa học.
Chúng ta cũng có thể thực hiện phương thức mới của nhiếp ảnh điện toán, với dòng thời gian và mã màu.
Nhìn những gợn sóng đó.
Nhớ rằng: Thời gian giữa mỗi gợn sóng chỉ một ngàn tỷ giây.
Nhưng cũng có điều thú vị trong đó.
Khi bạn nhìn các gợn sóng trong giới hạn, chúng di chuyển ra xa chúng ta.
Đáng ra chúng nên lại gần.
Điều đang xảy ra ở đây là gì?
Nó lao ra, bởi chúng ta đang ghi lại với tốc độ gần như của ánh sáng, chúng ta có các hiệu ứng lạ, và Einsten sẽ rất thích được xem bức ảnh này cho xem.
(Cười) Các chuổi sự kiện diễn ra trên thế giới thỉnh thoảng xuất hiện trên camera đôi khi trong mệnh lệnh trảo đổi.
Bằng cách ứng dụng tương ứng về không gian và thời gian, Chúng ta có thể sửa sự biên dạng này.
Vì thế liệu nó có dùng cho nhiếp ảnh các gọc, hay tạo ra các hình ảnh sức khỏe cho thế hệ tới, tạo ra hình dung mới, từ phát minh của chúng tôi, chúng tôi có tất cả dữ liệu công khai và chi tiết trên website, và hi vọng của chúng tôi là DIY, cộng đồng sáng tạo và nghiên cứu sẽ cho chúng tôi thấy chúng tôi nên dừng ám ảnh về camera megapixel-- (Cười) và bắt đầu tập trung vào những chiều tiếp theo của hình ảnh.
Cần thời gian.
Cảm ơn.
(Vổ tay)
Tôi sẽ kể cho các bạn nghe về một nỗi ưu phiền của tôi.
Và tôi tin là khá nhiều thính giả ở đây cũng đang đồng cảnh ngộ.
Mỗi khi tôi tham quan một buổi triễn lãm, với các căn phòng treo đầy tranh vẽ, chỉ sau khoảng 15 hay 20 phút, tôi nhận ra mình không nghĩ về các bức tranh.
Tôi không thấu hiểu được chúng.
Thay vào đó, tôi nghĩ về một li cà phê để giúp tôi thoát khỏi cơn buồn ngủ.
Tôi mắc hội chứng mệt mỏi khi ở phòng tranh.
Có bao nhiêu bạn ở đây cũng bị giống như tôi vậy?-- đúng vậy. Ha ha, ha ha!
Đôi lúc bạn có thể chịu đựng được lâu hơn hơn 20 phút, hay thậm chí ngắn hơn, nhưng chúng ta đều đang mắc cùng một căn bệnh. Các bạn có cảm thấy điều gì có lỗi không?
Với tôi, tôi ngắm những bức tranh trên tường và nghĩ, một ai đó đã quyết định đặt chúng ở đây, họ cho rằng chúng xứng đáng được trưng bày, nhưng không phải lúc nào tôi cũng thấy như vậy.
Thật ra, tôi gần như chẳng bao giờ thấy như vậy cả.
Thế rồi tôi rời đi mà chẳng vui vẻ gì.
Tôi cảm thấy có lỗi và buồn bản thân, thay vì đổ lỗi cho bức tranh, tôi đổ lỗi cho bản thân mình.
Và rời triển lãm như vậy thì chẳng vui vẻ gì cả.
(Cười) Vấn đề là tôi nghĩ chúng ta cần phải thả lỏng một chút.
Thử tưởng tượng mỗi khi tới nhà hàng, khi bạn cầm thực đơn, bạn có muốn gọi tất cả các món ăn trên đó không?
Không hề! Bạn sẽ chọn lựa.
Nếu bạn ra cửa hàng mua một chiếc sơ mi, Chẳng lẽ bạn sẽ mặc thử mọi chiếc áo và muốn mua tất cả chúng?
Dĩ nhiên là không, bạn sẽ lựa chọn cẩn thận.
Đó là chuyện bình thường. Vậy tại sao ta lại không thể "chọn lọc" mỗi khi tới các buổi triển lãm tranh chứ?
Tại sao ta lại phải đồng cảm và thấu hiểu mọi bức tranh?
Tôi đang thử một cách tiếp cận mới.
Tôi làm 2 điều: Khi tôi tới một buổi triển lãm, lúc đầu tôi đi khá nhanh, cố gắng liếc qua mọi thứ, và ghi nhớ những bức tranh khiến tôi đứng lại vì lý do gì đó.
Tôi không rõ tại sao chúng lại thu hút tôi, nhưng có thứ gì đó hút tôi như một thỏi nam châm khiến tôi bỏ qua những bức tranh khác mà chỉ chăm chú vào bức tranh đó.
Cho nên điều đầu tiên tôi làm là tìm cách tự chữa bệnh cho mình.
Tôi chọn ra một bức tranh. Có thể chỉ là một trong số 50 bức.
Điều thứ hai tôi làm là đứng trước bức tranh ấy, và tự kể một câu chuyện về nó.
Tại sao lại kể chuyện? Tôi nghĩ chúng ta được kích thích, ADN loài người kích thích ta làm vậy.
Chúng ta lúc nào cũng kể chuyện về mọi thứ, và tôi nghĩ ta làm vậy vì thế giới này là một nơi khá điên rồ và hỗn loạn, nên đôi lúc những câu chuyện giúp ta giải thích đôi chút về thế giới. cố gắng làm mọi thứ rõ ràng hơn.
Vậy tại sao lại không ứng dụng điều đó khi đi xem tranh?
Giờ tôi đang có một thứ giống như kiểu thực đơn khi tham quan phòng tranh.
Có 3 bức tranh tôi muốn cho các bạn xem, những bức tranh khiến tôi phải dừng bước và muốn kể những câu chuyện về chúng.
Tấm đầu tiên cần được giới thiệu một chút -- "Cô gái đeo hoa tai ngọc trai" của Johannes Vermeer, một họa sĩ Hà Lan thế kỷ 17.
Đây là bức vẽ lộng lẫy nhất.
Tôi đã thấy nó lần đầu năm 19 tuổi, và tôi đã lập tức ra ngoài mua ngay một bức, thực ra tới giờ tôi vẫn còn giữ nó. 30 năm qua nó vẫn được treo trong nhà tôi.
Nó đồng hành với tôi mọi nơi, chưa bao giờ tôi thấy chán bức tranh đó.
Lúc đầu, thứ khiến tôi phải dừng bước chỉ là những mảng màu tuyệt đẹp mà vị họa sĩ sử dụng và ánh sáng ở khuôn mặt cô.
Nhưng thứ khiến tôi xem lại năm này qua năm khác, lại là một điều khác, và đó là cái nhìn trên khuôn mặt cô gái, một sự mâu thuẫn trên khuôn mặt.
Tôi không biết cô ấy đang vui hay buồn, và có lúc tôi thấy cô ấy vui, khi thì lại thấy cô ấy buồn.
Nên nó đã khiến tôi xem lại nhiều lần.
Một ngày nọ, sau 16 năm kể từ khi treo bức tranh. Tôi nằm trên giường và nhìn cô gái ấy, và đột nhiên nghĩ, người họa sĩ đã làm gì khiến cô ấy có biểu cảm đó.
Và đó là lần đầu tiên tôi cho rằng biểu cảm trên mặt cô ấy phản ảnh suy nghĩ của cô về người họa sĩ.
Trước đó tôi luôn mặc định rằng đây là bức chân dung một cô gái.
Nhưng giờ tôi lại nghĩ đây là một bức chân dung về một mối quan hệ.
Rồi tôi lại nghĩ, mối quan hệ đó là gì?
Thế là tôi bắt đầu tìm hiểu. Sau khi nghiên cứu, tôi phát hiện chẳng ai biết cô ấy là ai cả.
Thực tế thì chẳng ai biết những người mẫu trong các tác phẩm của Vermeer là ai cả, và chúng ta biết rất ít về chính Vermeer.
Điều này khiến tôi thốt lên, "Tuyệttt!"
Tôi có thể làm mọi thứ mình muốn và tưởng tượng ra bất kỳ câu chuyện nào.
Và đây là cách tôi đã vẽ ra câu chuyện.
Đầu tiên, tôi nghĩ, tôi phải để cô ấy vào trong nhà.
Làm sao để Vermeer quen biết cô ấy?
Chà, cũng có người cho rằng cô gái này là cô con gái 12 tuổi của ông.
Người con 12 tuổi vào lúc ông vẽ bức tranh.
Và tôi nghĩ, không, cái nhìn rất thân thiết nhưng không phải của con gái dành cho cha.
Hơn nữa, trong tranh Hà Lan thời đó, nếu miệng của người phụ nữ để mở, thì điều đó ám chỉ việc quan hệ.
Như vậy sẽ không thích hợp khi Verneer vẽ hình con gái ông ta như vậy.
Cho nên đó không thể là con gái ông, nhưng thân thiết với ông, vô cùng thân thiết với ông.
Chà, trong nhà còn có thể có ai khác đây?
Người hầu, một cô hầu đáng yêu.
Cô ấy ở trong nhà.
Làm sao để đưa cô ấy vào xưởng vẽ đây?
Chúng ta không biết nhiều về Vermeer, chỉ biết đôi chút, nhưng mà ta biết chắc là ông đã cưới một phụ nữ Công giáo, và sống với mẹ vợ trong căn nhà mà ông có một phòng riêng và cũng là xưởng vẽ của ông. Ông còn có 11 đứa con.
Đó chắc hẳn là một ngôi nhà lộn xộn, ồn ào.
Và nếu bạn từng xem qua tranh của Vermeer, bạn chắc biết là chúng cực kì trầm lắng và yên tĩnh.
Làm sao một họa sĩ vẽ được những tranh như vậy khi có 11 đứa trẻ vây quanh?
Ông đã tách khỏi cuộc sống.
Ông vào xưởng vẽ, và nói, "Không ai được vào đây.
Ngay cả vợ và con cái. Trừ cô hầu có thể vào quét dọn thôi."
Cô ấy vào xưởng vẽ. Ông để cho cô vào và họ ở cùng nhau.
Và ông đã quyết định vẽ cô ta.
Ông bảo cô gái mặc trang phục đơn giản.
Tất cả, hoặc gần như tất cả những phụ nữ trong tranh của Vermeer mặc những loại trang phục bằng nhung, lụa, da rất xa xỉ.
Bức tranh rất giản dị nhưng có một thứ không hề đơn sơ chính là đôi hoa tai ngọc trai của cô gái.
Nếu là một người hầu, cô ta không thể mua nổi một đôi hoa tai ngọc trai được.
Cho nên đó chắc chắn không phải của cô ấy.
Vậy là của ai đây? Chúng ta tình cờ biết được danh sách trang phục của người vợ Cathrina.
Trong số đó là áo khoác vàng có lông trắng áo vạt vàng đen và bạn sẽ thấy nhiều quần áo loại này trong những bức tranh khác, nhiều người phụ nữ khác nhau trong các bức tranh của Vermeer.
Cho nên rõ ràng là quần áo của người vợ được đưa cho nhiều người phụ nữ khác.
Không phải là vô căn cứ khi tin là đôi hoa tai ngọc trai đó thật sự thuộc về vợ của ông.
Vậy là chúng ta đã có đầy đủ mọi tình tiết cho câu chuyện.
Cô gái ở trong xưởng cùng ông trong một thời gian dài.
Phải mất rất lâu để vẽ những bức tranh.
Họ đã dành khoảng thời gian riêng với nhau.
Cô gái đeo hoa tai ngọc trai của vợ ông.
Cô lộng lẫy. Cô rõ ràng là đang yêu ông.
Cô cảm thấy mâu thuẫn. Và vợ ông có biết không?
Có lẽ là không. Và nếu bà không biết, hưm - thì đó mới là câu chuyện chứ.
(Cười) Bức tranh kế tiếp mà tôi sẽ đề cập có tên là "Cậu bé xây ngôi nhà bằng các quân bài" của Chardin.
Một họa sĩ người Pháp ở thế kỉ 18, nổi tiếng với tranh tĩnh nhưng ông thỉnh thoảng cũng vẽ về con người.
Trên thực tế, ông đã vẽ 4 phiên bản khác nhau của bức tranh này, các cậu bé khác nhau xây nhà bằng những lá bài, tất cả các bản đều được trau chuốt.
Tôi thích phiên bản này nhất, vì một vài cậu khác hơi già và cậu khác thì hơi trẻ, với tôi, bức tranh này là hợp lí nhất.
Cậu không hẳn là một cậu bé nhưng cũng chưa hoàn toàn là một người đàn ông.
Ở cậu có một sự cân bằng tuyệt vời giữa sự ngây thơ và trải nghiệm, và điều đó khiến tôi phải dừng chân trước bức tranh này.
Và tôi nhìn gương mặt của cậu. Có nét giống với tranh của Vermeer.
Ánh sáng đến từ phía bên trái, và gương mặt cậu hòa cùng ánh sáng rực rỡ. Ngay chính giữa bức tranh, khi nhìn vào, tôi phát hiện khi tôi ngắm nó, tôi như đứng trong tranh đó. "Hãy nhìn vào tôi. Làm ơn nhìn tôi."
Và cậu ta không nhìn tôi mà vẫn chăm chú vào những quân bài và đó là một trong những nét quyến rũ của bức tranh khi cậu quá mải mê vào những gì mình đang làm mà không để ý đến chúng ta.
Và theo tôi, đó là đặc điểm của một kiệt tác của một bức tranh khi còn thiếu độ phân giải.
Cậu sẽ không bao giờ nhìn tôi.
Nên tôi đã nghĩ về một câu chuyện, nếu tôi ở vị trí đó thì ai có thể ở đấy nhìn cậu ta?
Không phải họa sĩ, tôi không muốn nghĩ như vậy.
Tôi cho rằng đó là bản thân cậu khi lớn hơn.
Một người đàn ông, người hầu, người hầu già đang nhìn vào người hầu trẻ, nói rằng, "Hãy nhìn vào tôi, tôi muốn cảnh báo điều bạn sắp phải trải qua. Làm ơn hãy nhìn tôi."
Nhưng cậu không bao giờ làm như vậy cả.
Và vì tranh thiếu độ phân giải, tương tự trong "Cô gái đeo hoa tai ngọc trai" - chúng ta không biết cô đang vui hay buồn.
Tôi đã viết cả một cuốn tiểu thuyết về cô và tôi vẫn không biết cô đang vui hay buồn.
Và hết lần này đến lần khác, tôi nhìn lại bức tranh, tìm kiếm đáp án, tìm kiếm câu chuyện để lấp vào khoảng trống đó.
Và chúng ta có thể bịa ra một câu chuyện để tạm thời thỏa mãn chúng ta, nhưng không hẳn là vậy, và lần nữa chúng ta lại xem lại hết lần này đến lần khác.
Bức tranh cuối cùng tôi muốn nhắc đến có tên là "Ẩn danh" của một người khuyết danh. (Cười) Đây là chân dung Tudor được Bảo Tàng Chân Dung Quốc Gia mua.
Họ từng nghĩ người đàn ông này là Sir Thomas Overbury, và sau đó họ phát hiện đây không phải ông, và họ cũng không biết đây là ai.
Bây giờ, tại Bảo Tàng Chân Dung Quốc Gia, nếu bạn không biết lai lịch bức tranh thì xem chỉ tốn công vô ích mà thôi.
Họ không thể trưng bày bức tranh, vì không biết người trong tranh là ai.
Vậy nên, thật không may là bức tranh không lai lịch rõ ràng này phải dành nhiều thời gian trong nhà kho, cùng với một số đông những tranh không có lai lịch rõ ràng khác, một vài bức trong chúng rất đẹp.
Bức tranh này khiến tôi phải dừng chân vì 3 lí do: Thứ nhất là sự thiếu nhất quán giữa miệng và mắt miệng cười nhưng đôi mắt thật đăm chiêu.
Người này không vui, và tại sao lại như vậy?
Điều thứ hai thật sự thu hút tôi là đôi gò má đỏ hồng của anh ta.
Anh ta đang đỏ mặt. Anh ta ngại vì được vẽ chân dung!
Đây chắc là anh chàng lúc nào cũng đỏ mặt.
Anh ta đang nghĩ gì mà phải đỏ mặt như thế?
Điều thứ ba khiến tôi dừng chân lại chính là chiếc áo chẽn vô cùng lộng lẫy của anh ta.
Những chiếc nút xinh đẹp màu xám bằng lụa.
Và bạn biết nó khiến tôi nghĩ về gì không đó chính là một thứ ấm áp phồng lên, giống như tấm chăn lông vịt trải giường.
Tôi tiếp tục nghĩ về chiếc giường và đôi gò má đỏ ửng, và dĩ nhiên tôi lại nghĩ về chuyện tình dục khi nhìn vào anh ta, và tôi nghĩ, liệu đó có phải là điều mà anh ta cũng nghĩ đến?
Và tôi nghĩ nếu như tôi tạo ra một câu chuyện thì chi tiết cuối cùng nên đưa vào là gì?
À, điều gì khiến một quí ông thời Tudor bận tâm?
Và tôi nghĩ, à, Henry VIII, đúng vậy.
Ông bận tâm vấn đề thừa kế và người thừa kế của mình.
Ai sẽ kế thừa tên tuổi và tài sản của ông đây?
Bạn ghép tất cả chúng lại với nhau, và bạn có câu chuyện của mình để lấp đầy khoảng trống khiến bạn cứ phải mãi xem lại.
Và đây là câu chuyện.
Nó ngắn thôi.
"Rosy" Tôi vẫn đang mặc áo chẽn thêu kim tuyến mà Caroline đã tặng tôi.
Đó là một chiếc áo cổ cao đơn giản, tay áo tách rời và những chiếc nút bằng vải lụa xoắn phức tạp, đặt sát nhau để giữ ấm
Chiếc áo chẽn khiến tôi liên tưởng đến khăn phủ trên chiếc giường lớn.
Có lẽ đó chính là sự sắp đặt.
Tôi mặc nó lần đầu vào buổi tối thịnh soạn mà ba mẹ cô ấy tổ chức để mừng chúng tôi.
Trước khi đứng lên phát biểu thì tôi đã biết là đôi gò má của tôi sẽ đỏ ửng lên rồi.
Tôi luôn rất dễ xúc động, do thể chất, do rượu vang, do xúc cảm dâng trào.
Khi tôi còn là một cậu bé, chị em và những cậu bạn ở trường hay trêu chọc tôi, nhưng Gerge thì không làm vậy.
Chỉ có George mới có thể gọi tôi là Rosy.
Tôi sẽ không cho phép bất cứ ai khác gọi thế.
Cậu đã cố tìm cách để làm ngôn từ trở nên mềm mại.
Khi tôi báo tin, George tỏ ra không vui mà gương mặt lại hóa xanh xao như chiếc áo chẽn của tôi vậy.
Cậu ấy lẽ ra không nên ngạc nhiên như vậy.
Đã có lời đồn rằng tôi sẽ kết hôn cùng em họ của cậu ấy.
Nhưng khó mà nghe những lời này trên thực tế.
Tôi biết, tôi hầu như không thốt nên lời.
Sau đó, tôi thấy George trên bậc thang đang quan sát khu vườn bếp.
Mặc dù uống rất nhiều nhưng trông cậu ấy vẫn rất xanh xao.
Chúng tôi đứng cạnh nhau và quan sát những cô hầu cắt rau diếp.
"Cậu nghĩ gì về chiếc áo chẽn của tôi?"
- tôi hỏi. Cậu liếc nhìn tôi "Cổ áo đó có vẻ siết chặt cậu quá."
"Chúng ta vẫn còn gặp nhau mà" - tôi nhấn mạnh.
"Chúng ta vẫn có thể đi săn, chơi bài và lên điện cùng nhau.
Không gì thay đổi cả."
George đã im lặng.
"Tôi đã 23 tuổi rồi. Đã đến lúc tôi phải kết hôn và có người thừa kế. Đó là điều hiển nhiên mà."
George rót một li rượu vang khác và chuyền sang cho tôi.
"Chúc mừng đám cưới sắp tới của cậu nha James.
Tôi chắc các cậu sẽ hạnh phúc lắm."
Cậu ấy không bao giờ gọi tôi bằng tên Rosy nữa.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Người đàn ông này đang mang một thứ được gọi là râu ong. (Cười) Một bộ râu đầy ong.
Đây là điều mà nhiều người hình dung khi nghĩ tới ong mật, hay côn trùng, hay là thứ gì đó có nhiều hơn 2 chân.
Tôi sẽ mở đầu bằng việc nói rằng tôi hiểu.
Tôi hiểu điều đó chứ. Nhưng có rất nhiều điều cần biết, và tôi muốn bạn hãy mở rộng tâm trí thay đổi cách nhìn của mình về loài ong.
Hãy để ý rằng người đàn ông này không hề bị đốt.
Có thể anh ta bị dính ong chúa vào cằm, và các con ong khác bị thu hút vào đó.
Nó thể hiện mối quan hệ của chúng ta với loài ong, và điều này đã có từ hàng nghìn năm trước.
Chúng ta cùng tiến hóa, vì ta cần loài ong để thụ phấn và gần đây, nó như một loại hàng hóa vậy.
Nhiều người có thể đã nghe về việc ong mật đang dần biến mất, không chỉ chết, mà là biến mất.
Ta thậm chí không tìm được xác của chúng.
Đây được gọi là rối loạn sụt giảm bầy đàn, thật kỳ quái. Các nhà nghiên cứu toàn cầu vẫn chưa tìm ra nguyên nhân nhưng những gì ta biết là với số lượng ong giảm dần, giá cả của hơn 130 loại rau quả nguồn thức ăn cho con người
sẽ tăng lên. Thế nên, ong mật có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế cũng như với ngành nông nghiệp.
Bạn có thể thấy một vài hình ảnh được gọi là mái nhà xanh, hay nông nghiệp thành thị.
Chúng ta đã quen với hình ảnh bên trái, một mảnh vườn trong khu dân cư ở South End.
Đó là nhà của tôi. Tôi có một tổ ong ở sân sau.
Và đây có lẽ là mái nhà trong tương lai, khi ta tận dụng không gian thành phố, tạo ra nhiều không gian xanh.
Hãy xem bức ảnh ở Boston
Hãy thử tìm tổ ong. Nó ở ngay đó.
Trên tầng áp mái, ngay góc kia, và nó đã ở đó vài năm rồi.
Cách nuôi ong ở thành thị hiện nay đó là để tổ ong ở góc khuất, và không phải vì nó cần ở đó
mà là vì mọi người không thoải mái với ý tưởng này, đó là lí do tôi muốn các bạn suy ghĩ về nó, nghĩ về lợi ích của ong trong thành phố và tại sao chúng lại là một thứ tuyệt vời.
Tôi sẽ tóm tắt cho bạn cách thụ phấn.
Chúng ta đã biết hoa, quả và rau, thậm chí cỏ linh lăng trong thức ăn gia súc, cũng đều cần thụ phấn, nhưng bạn cần có phần đực và cái của cây, và loài thụ phấn bị thu hút bởi mật hoa và trong quá trình đó, ong sẽ thăm vài bông hoa và mang theo phấn phần tương tự như tinh trùng, đi tới những bông hoa khác. Cuối cùng, trong trường hợp này, quả táo được hình thành.
Bạn có thể thấy quá trình.
Cuống hoa rụng xuống. Quá trình kết thúc khi chúng ta ăn quả, nhưng đó chỉ là tổng quan cách thụ phấn diễn ra.
Giờ, hãy nghĩ về cuộc sống thành thị, không phải lúc này hay quá khứ, mà trong 100 năm tới.
Nó sẽ trông như thế nào? Thiếu chỗ ở là một vấn đề lớn. Chúng ta sẽ có hàng tỉ người trong 100 năm tới, chỉ có Chúa mới biết chính xác số lượng và không gian ít ỏi để chứa hết số người đó, vậy nên, cần thay đổi cách nhìn về thành phố, hãy nhìn bức hình bên trái là New York hiện nay bạn sẽ thấy toàn màu xám và nâu.
Chúng ta có giấy dầu hắc trên tầng thượng phản hơi nóng vào lại không khí, góp phần làm khí hậu nóng lên.
Trong 100 năm nữa, nếu ta có những tầng thượng xanh mọi nơi, và vườn tược, tự trồng thực phẩm ngay trong thành phố? Chúng ta sẽ tiết kiệm chi phí vận chuyển, và có bữa ăn nhiều dinh dưỡng hơn, đồng thời giáo dục và tạo ra nhiều việc làm hơn.
Chúng ta cần ong vì tương lai của thành phố.
Đây là một vài dữ liệu từ công ty Best Bees của chúng tôi, nơi vận chuyển, xây dựng và quản lý tổ ong mật cho bất cứ ai muốn có chúng, ở thành phố, nông thôn, giới thiệu ong mật, và ý tưởng nuôi ong ở sân sau, tầng thượng, lối thoát hiểm hay bất cứ đâu, và thấy rằng nó đơn giản và khả thi làm sao.
Chúng tôi nhận thấy có 1 xu hướng phản trực quan. Hãy nhìn số liệu đầu tiên tỉ lệ sống sót sau mùa đông.
Đây là vấn đề lớn trong nhiều năm, từ những năm 1980, khi mối varroa xuất hiện và mang theo nhiều bệnh về virus, vi khuẩn và nấm.
Sống sót qua mùa đông rất khó, khi hầu hết tổ ong đã biến mất, chúng tôi thấy số ong sống sót ở thành phố nhiều hơn ở nông thôn.
Khá là phản trực quan phải không?
Chúng ta nghĩ: ong, nông thôn, nông nghiệp nhưng ong lại thể hiện một cách khác.
Ong thích sống ở thành phố. (Cười) Hơn nữa, chúng cũng sản xuất nhiều mật hơn.
Mật ong thành phố rất ngon.
Trên tầng áp mái khách sạn Seaport ở Boston, nơi có hàng trăm ngàn con ong bay vù vù ngay lúc này mà tôi chắc sẽ không ai nhận ra khi đi ngang, đang bay đến các khu vườn xung quanh và làm ra mật ong thơm ngon, bổ dưỡng có vị của những bông hoa trong thành phố.
Do đó, xây dựng tổ ong thành thị về phương diện sản xuất là có lợi, cũng như việc sống sót qua mùa đông, nếu so sánh với nông thôn.
Một lần nữa, khá là phản trực quan.
Hãy nhìn lại lịch sử sức khỏe ong mật, chúng ta về lại năm 950 và thấy rằng tỉ lệ tử vong của ong ở Ireland rất cao.
Thế nên, vấn đề của ong hiện nay không hề mới. Nó đã xảy ra từ 1000 năm trước, nhưng ta đã không nhận ra những vấn đề này trong thành phố.
Một điều mà tôi muốn các bạn suy nghĩ đó là ý nghĩa của "đảo thành thị".
Bạn nghĩ rằng nhiệt độ thành phố đang tăng lên.
Vậy sao ong lại sống tốt hơn ở thành phố?
Đây là câu hỏi lớn giúp ta hiểu tại sao chúng nên ở thành phố.
Có thể vì nơi đây có nhiều phấn hoa hơn.
Khi tàu hỏa chạy qua trung tâm thành phố, nó có thể mang theo phấn hoa loại nhẹ, như một siêu thị lớn trong thành phố.
Có rất nhiều cây bồ đề dọc đường ray.
Có lẽ ở thành phố có ít thuốc trừ sâu hơn so với ở nông thôn.
Có lẽ có nhiều thứ khác ta chưa nghĩ tới, nhưng "đảo thành thị" cũng là một ý tưởng đáng suy nghĩ.
Và sụp đổ bản địa không phải tác nhân duy nhất tới ong mật. Ong mật đang chết dần, và đây là thách thức lớn đối với chúng ta.
Những gì bạn đang thấy là bản đồ thế giới, và chúng tôi đánh dấu sự tràn lan của mối varroa.
Loài vật này đã thay đổi cơ cấu nuôi ong, ở góc phải trên cùng, thời gian trôi tới thời điểm hiện tại và bạn có thể thấy sự lan rộng của mối varroa từ đầu những năm 1900 tới nay.
Năm 1968, chúng chiếm hầu hết châu Á.
Năm 1971, chúng lan tới châu Âu và Nam Mỹ, và rồi đến những năm 1980, và đặc biệt năm 1987, mối varroa đã tới Bắc Mỹ và Hoa Kỳ, và đó là khi tình hình thay đổi đối với ong mật tại Mỹ.
Nhiều người sẽ nhớ tuổi thơ bị một con ong chích, hoặc thấy ong trên cây hoa.
Hãy nghĩ tới trẻ con ngày nay. Tuổi thơ của chúng khá khác biệt.
Chúng không được trải nghiệm điều này.
Ong cũng không còn ở khắp nơi.
Chúng ta cần ong và ong đang biến mất, đó là vấn đề lớn.
Vậy ta có thể làm gì?
Điều tôi làm là nghiên cứu về ong mật.
Tôi có bằng tiến sĩ về sức khỏe ong mật.
Tôi bắt đầu nghiên cứu ong mật từ năm 2005.
Năm 2006, ong mật bắt đầu biến mất, và rồi, việc cậu nhóc mọt sách này đến trường làm việc với những con bọ- (Cười)- trở nên vô cùng có ích.
Như thế đó.
Vậy nên nghiên cứu của tôi là làm cách nào để ong khỏe mạnh hơn.
Tôi không nghiên cứu điều gì làm ong chết,
tôi không phải một trong các nhà nghiên cứu tìm hiểu công dụng của thuốc trừ sâu hoặc bệnh tật tình trạng mất chỗ ở hay thiếu dinh dưỡng của ong.
Chúng tôi tìm cách giúp ong khỏe mạnh hơn nhờ vắc-xin, sữa chua, lợi khuẩn, và nhiều liệu pháp để trực tiếp cho ong ăn, và quá trình này dễ đến nỗi trẻ 7 tuổi cũng làm được.
Bạn chỉ cần trộn phấn hoa, đường và nước, một thành phần nào đó bạn muốn, và đưa cho lũ ong. Không chất hóa học, chỉ tăng cường miễn dịch.
Con người rất chú trọng đến sức khỏe của mình.
Tập thể dục, ăn uống lành mạnh, uống vitamin.
Tại sao không nghĩ đến ong mật theo cách đó?
Mang chúng tới nơi chúng có thể phát triển mạnh, làm chúng khỏe mạnh hơn trước khi mắc bệnh.
Tôi đã dành nhiều năm ở trường cố gắng chọc ong và tiêm vắc xin bằng những cây kim. (Cười) Nhiều năm trước, tôi từng nghĩ: "Trời, giờ là 3h sáng,
và mình vẫn đang chích ong" (Cười) Rồi một ngày, tôi nghĩ: "Sao không thử tiêm vắc xin qua miệng?"
Đó là điều chúng tôi đã làm. (Cười) Tôi muốn chia sẻ với các bạn vài hình ảnh về tổ ong thành thị, vì chúng có thể là bất cứ thứ gì.
Ý tôi là hãy cởi mở với ý tưởng này.
Bạn có thể sơn tổ ong hợp màu với nhà.
Bạn có thể giấu nó trong nhà.
Đây là 3 cái tổ ở tầng thượng khách sạn Fairmont Copley Plaza, và chúng rất đẹp. Ta hợp màu phía trong căn phòng để làm gỗ màu xanh dương cho tổ ong, và những con ong rất tuyệt vời, chúng còn sử dụng cây cỏ trong vườn.
Đó là thứ mà đầu bếp dùng để nấu ăn, và mật ong được sử dụng trực tiếp, để ngay tại bàn bếp.
Mật ong là chất thay thế đường thông thường, vì nó chứa nhiều loại đường.
Chúng tôi cũng có một dự án lớp học tổ ong, một dự án phi lợi nhuận, phổ biến với toàn thế giới cách đưa tổ ong vào trong lớp học hoặc trong viện bảo tàng, sau bãi cỏ, và sử dụng như 1 công cụ dạy học.
Tổ ong mà bạn thấy đã ở trường cấp 3 Fenway nhiều năm trời.
Những con ong này bay tới công viên Fenway.
Không ai nhận ra điều này. Vì bạn không phải là hoa, lũ ong không quan tâm đến bạn. Chúng sẽ nói: "Xin nói cho bay qua nhờ" (Cười) Những hình ảnh này cho thấy 1 phần câu chuyện làm cho việc nuôi ong ở thành phố trở nên tuyệt vời. Ở New York, nuôi ong là bất hợp pháp cho tới năm 2010.
Đây là vấn đề lớn, vì làm thế nào để thụ phấn cho tất cả vườn cây và sản xuất tại gia?
Bằng tay ư? Hiện nay ở Boston, có 1 công ty rất hay tên là Những người xây thành phố xanh, họ thụ phấn cho vườn bí đao bằng tay với Q-Tips, và nếu họ bỏ 3 ngày, sẽ không có quả.
Khách hàng của họ không hài lòng, và mọi người sẽ bị đói.
Vậy nên điều này rất quan trọng.
Chúng tôi có vài hình ảnh ong ở Brooklyn.
Đây là điều bí ẩn đăng trên tờ New York Times nơi có ong đỏ, bộ phận pháp y New York đã tới, xét nghiệm và thấy màu đỏ đó đến từ nhà máy rượu anh đào cuối phố. (Cười) Vậy là, bạn có thể tự tạo mật ong mang hương vị bạn muốn bằng cách trồng những cây hoa thu hút ong.
Paris cũng là một mô hình nuôi ong thành thị.
Họ có tổ ong lâu năm ở tầng áp mái nhà hát opera điều khiến nhiều người bắt đầu suy nghĩ "Ồ, chúng ta có thể làm thế, chúng ta nên làm thế"
Ở London và châu Âu, họ thành thạo việc tận dụng những mái nhà xanh, kết hợp với tổ ong. Tôi sẽ kết thúc bài thuyết trình tại đây.
Tôi mong muốn bạn suy nghĩ thoáng hơn.
Bạn có thể làm gì để cứu lũ ong giúp chúng hoặc nghĩ tới thành phố bền vững trong tương lai?
Chỉ cần thay đổi cách nhìn của bạn.
Hãy hiểu rằng loài ong rất quan trọng.
Ong sẽ không chích bạn khi bạn thấy nó.
Ong sẽ chết nếu chích người nên chúng cũng không muốn làm vậy đâu. (Cười) Không việc gì phải sợ. Chúng ở khắp thành phố.
Bạn có thể có tổ ong của mình nếu muốn.
Có rất nhiều nguồn sẵn có, nhiều công ty sẽ giúp bạn xây dựng và cố vấn ong cũng quan trọng trong hệ thống giáo dục toàn thế giới để học sinh tìm hiểu về nền nông nghiệp thế giới giống như cô bé này, cũng không hề bị ong chích.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Trong những ngày qua, tôi nghe mọi người bàn tán về Trung Quốc.
Tôi cũng bàn luận với bạn bè mình về Trung Quốc và Internet ở đó,
một việc đầy thử thách đối với tôi.
Tôi muốn các bạn tôi hiểu rằng Trung Quốc rất phức tạp.
Tôi luôn muốn kể lại một câu chuyện kiểu như một mặt nó là như thế này, mặt khác nó lại như thế khác.
Bạn không thể chỉ nghe chuyện một chiều.
Để tôi cho ví dụ, Trung Quốc là một nước trong khối BRIC
BRIC bao gồm Brazil, Nga (Russia), Ấn độ (India) và Trung Quốc (China).
Những nền kinh tế mới nổi này đang vực lại kinh tế thế giới.
Mặt khác, Trung Quốc cũng là một nước trong khối SICK ("Bệnh hoạn"), một thuật ngữ xuất hiện trong tài liệu IPO (Đợt phát hành cổ phiếu lần đầu) của Facebook.
Khối SICK bao gồm Syria, Iran, Trung Quốc (China) và Triều Tiên (Korea),
4 quốc gia không cho phép truy cập Facebook.
Như vậy, nói ngắn gọn, China là một nước BRIC Bệnh Hoạn.
(Cười) Đã từng có một đề án được thực thi để theo dõi Internet ở Trung Quốc
Hôm nay, tôi muốn trình bày những ghi nhận của cá nhân mình trong vài năm qua, từ trong bức tường đó.
Nếu có ai ở đây là fan của Trò chơi Vương Quyền, các bạn nhất định hiểu được tầm quan trọng của tường thành đối với một vương quốc xưa.
Tường thành ngăn chận những thứ đáng ngại từ phương Bắc.
Ở Trung Quốc cũng vậy.
Phía Bắc Trung Quốc có một trường thành (Chang Cheng)
đã bảo vệ đất nước này trước ngoại xâm trong 2000 năm.
Thế nhưng Trung Quốc còn có một bức "trường hoả thành",
ranh giới kỹ thuật số lớn nhất thế giới.
Nó không chỉ bảo vệ chính quyền Trung Quốc khỏi ảnh hưởng của ngoại quốc, những quan điểm chung của quốc tế, mà còn ngăn chặn người dân Trung Quốc truy cập vào mạng lưới Internet miễn phí của thế giới, chia rẽ họ thành những nhóm độc lập, không liên thông.
Trên cơ bản, "Internet" hiện nay gồm hai loại.
Loại thứ nhất là Internet, loại thứ hai là Chinanet.
Nếu bạn cho rằng Chinanet chỉ là một vùng đất chết khô cằn, bạn đã lầm.
Chúng tôi dùng một phép ẩn dụ đơn giản - mèo vờn chuột để lột tả tình hình đấu tranh gay gắt trong suốt 15 năm qua giữa bộ máy kiểm duyệt của chính phủ - con mèo và cư dân mạng Trung Quốc - là chúng tôi, những con chuột.
Tuy nhiên, nhiều lúc phép so sánh này vẫn còn đơn giản quá.
Do vậy hôm nay tôi muốn phát triển nó lên thành phiên bản 2.0.
Trung Quốc có 500 triệu cư dân mạng.
Chúng tôi là cộng đồng người sử dụng Internet lớn nhất thế giới.
Do vậy, ngay cả khi Internet ở Trung Quốc bị kiểm duyệt gắt gao, cộng đồng này vẫn phát triển nhộn nhịp.
Làm thế nào được như vậy?
Rất đơn giản. Các bạn có Google, chúng tôi có Baidu.
Các bạn có Twitter, chúng tôi có Weibo.
Các bạn có Facebook, chúng tôi có Renren.
Các bạn có Youtube, chúng tôi có Youku và Tudou.
Chính phủ Trung Quốc chặn tất cả các dịch vụ quốc tế trên mạng 2.0 và người Trung Quốc chúng tôi sao chép hết những dịch vụ đó.
(Cười) Cách kiểm duyệt này tôi cho là kiểm duyệt thông minh.
Mục đích không phải chỉ là kiểm duyệt thôi.
Đối sách của chính phủ Trung Quốc rất đơn giản: ngăn truy cập rồi sao chép lại.
Một mặt, họ cần phải thoả mãn nhu cầu có mạng xã hội của người dân. Điều này rất quan trọng bởi người dân rất yêu thích mạng xã hội.
Mặt khác, họ muốn đặt hệ thống máy chủ ở Bắc Kinh để tiện truy cập thông tin khi cần thiết.
Đó cũng là lý do Google phải rời thị trường Trung Quốc, bởi họ không thể chấp nhận việc chính phủ nắm quyền điều hành máy chủ.
Đôi khi các nhà độc tài Ả Rập không nhận thức được hai mặt của vấn đề.
Lấy ví dụ, Tổng thống Murabak cắt dịch vụ Internet
bởi ông không muốn người dân chỉ trích mình.
Thế nhưng khi người Ai Cập không lên mạng được nữa, họ xuống đường biểu tình.
Và giờ đây kết quả rất đơn giản.
Chúng ta đều biết Mubarak xem như đã chết rồi.
Ben Ali, Tổng thống Tusinia, lại vi phạm điều thứ hai:
máy chủ phải đặt trong tầm kiểm soát của chính phủ.
Ông để cho Facebook, dịch vụ do Mỹ điều hành, hoạt động trong lãnh thổ Tusinia.
Và ông đã không thể ngăn chặn được chính cư dân nước mình đăng tải những đoạn phim chỉ trích tội tham nhũng của ông.
Kết quả vẫn như nhau: Ông là lãnh đạo đầu tiên bị lật đổ trong cuộc Cách mạng Mùa xuân Ả Rập.
Tuy vậy, các đối sách thông minh này không ngừa được việc các kênh truyền thông xã hội trở thành không gian dư luận cho cộng đồng, là kênh thông tin của quần chúng và là cơn ác mộng của chính quyền.
Bởi vì Trung Quốc có đến 300 triệu tác giả microblog.
Tương đương với dân số cả nước Mỹ.
300 triệu tác giả này, ngay cả khi tweet của họ bị bộ máy kiểm duyệt sàng lọc,
mạng lưới Chinanet vẫn có thể huy động một nguồn lực lớn chưa từng có trong lịch sử Trung Quốc.
Tháng 7 năm 2011, hai đoàn tàu cao tốc đâm nhau ở Ôn Châu, một thành phố phía Nam Trung Quốc.
Ngay sau tai nạn, các cấp chính quyền muốn che lấp sự việc (theo đúng nghĩa đen - họ muốn chôn vùi toa tàu).
Điều này làm cư dân mạng Trung Quốc nổi giận.
5 ngày đầu sau tai nạn, đã có 10 triệu bài chỉ trích được đăng trên các mạng xã hội, điều chưa từng xảy ra trong lịch sử Trung Quốc.
Khoảng cuối năm nay, Bộ trưởng Đường sắt của Trung Quốc đã bị sa thải và tuyên phạt 10 năm tù.
Ngoài ra, gần đây còn có một cuộc tranh luận khá hài hước giữa Bộ Môi trường Bắc Kinh và Đại sứ quán Mỹ ở Bắc Kinh. Bộ Môi trường trách cứ Đại sứ quán đã can thiệp vào nội bộ chính trị của Trung Quốc qua việc công bố chất lượng không khí ở Bắc Kinh.
Hình ở trên là từ dữ liệu PM 2.5 của Đại sứ quán
cho thấy nồng độ là 148, nguy hiểm cho những người bị mẫn cảm.
Do vậy, họ đề nghị không nên rời khỏi nhà.
Còn ở dưới là dữ liệu của Bộ Môi trường, với số liệu là 50.
Họ bảo không khí rất tốt để ra ngoài.
Thế nhưng 99% tác giả microblog Trung Quốc nhất quyết đứng về phía Đại sứ quán.
Tôi sống ở Bắc Kinh. Mỗi ngày tôi đều xem số liệu của Đại sứ quán để quyết định xem hôm ấy có nên mở cửa sổ hay không.
Tại sao mạng xã hội Trung Quốc, ngay cả khi bị kiểm duyệt gắt gao như vậy vẫn hưng thịnh như thế? Một phần là do đặc điểm ngôn ngữ của tiếng Hoa.
Các bạn đều biết, Twitter và các phiên bản nhái đều đặt giới hạn 140 ký tự.
Trong tiếng Anh, giới hạn đó chỉ cho phép 20 chữ, tức là 1 câu với 1 đường link ngắn.
Có thể trong tiếng Đức, nó chỉ vừa đủ cho từ "Aha!
". (Cười) Nhưng trong tiếng Hoa, đó là 140 chữ hẳn hoi, tức là cả một đoạn văn, một câu chuyện.
Bạn có thể ứng dụng hầu hết các nguyên lý báo chí vào đây.
Lấy ví dụ, đây là Hamlet của Shakespeare.
Từ cùng một nội dung, bạn có thể thấy 1 tweet tiếng Hoa bằng 3.5 tweet tiếng Anh.
Người Trung Quốc lúc nào cũng gian lận phải không?
Chính bởi vì đều này, người Trung Quốc đều xem microblog là một dạng truyền thông, chứ không đơn giản chỉ là tiêu đề cho các mạng truyền thông.
Hơn nữa, về bản sao, công ty Sina chính là người đã sao chép Twitter.
Họ còn đặt tên riêng cho bản sao này - Weibo.
"Weibo" (Vi Bác) là dịch nghĩa tiếng Hoa của từ "microblog".
Họ có nhiều cải tiến của riêng mình.
Họ thiết kế chức năng bình luận của Weibo tương tự như Facebook thay vì theo y bản gốc Twitter.
Do vậy, những bản sao chép và cải tiện này, dưới dạng Weibo và microblog, khi du nhập vào Trung Quốc năm 2009 lập tức đã trở thành phương tiện truyền thông.
Nó trở thành phương tiện truyền thông cho 300 triệu độc giả.
Nó chính là một dạng truyền thông.
Tin tức nào không được nhắc đến trên Weibo thì công chúng Trung Hoa xem như không có.
Ngoài ra, các phương tiện truyền thông xã hội ở Trung Quốc đang thật sự thay đổi tư duy và cuộc sống của con người ở đây.
Ví dụ như, những người thấp cổ bé họng có cơ hội được phát biểu ý kiến của mình.
Ngày xưa người ta đặt ra chế độ khiếu nại - để khắc phục những sai sót của bộ máy luật pháp, bởi chính quyền trung ương muốn người dân tin vào một "sự thật" ngu muội: Hoàng đế là người tốt; quan viên địa phương mới là những kẻ ức hiếp dân lành.
Đó là lý do những người đi khiếu kiện - nạn nhân của sự bóc lộc, những người dân quê sẵn sàng ngồi tàu ra Bắc Kinh để khiếu nại lên chính quyền trung ương, bởi họ muốn chính tay Hoàng đế giải quyết vấn đề của mình.
Thế nhưng, khi người ta bắt đầu dồn về Bắc Kinh, họ lại đe doạ châm ngòi cho những cuộc nổi loạn.
Do vậy, trong những năm gần đây, những người đi khiếu nại bị đưa về nhà.
Thậm chí một số còn bị tống vào tù.
Thế nhưng ngày nay với Weibo, tôi gọi đó là khiếu nại kiểu Weibo,
người ta chỉ cần dùng điện thoại để tweet.
Những câu chuyện buồn của bạn, nếu may mắn, sẽ được một tay phóng viên, một vị giáo sư hay một người nổi tiếng nào đó để ý.
Một ví dụ điển hình là Diêu Thần. Cô là người viết microblog nổi tiếng nhất ở Trung Quốc, với khoảng 21 triệu người theo dõi truy cập.
Họ gần như lập nên một đài truyền hình quốc gia.
Như vậy, nữ blogger này luôn để ý nắm bắt những câu chuyện buồn.
Điều đó cho phép mạng xã hội Weibo, ngay cả trong vòng kiểm duyệt, vẫn có thể thực sự tạo điều kiện cho 300 triệu người Trung Quốc nói chuyện, trao đổi với nhau hàng ngày.
Giống như một phiên bản TED trên diện rộng đúng không?
Đây cũng là lần đầu tiên có một không gian cộng đồng lớn như vậy xuất hiện ở Trung Quốc.
Người Trung Quốc bắt đầu học cách thương lượng và trao đổi với người khác.
Tuy vậy, chú mèo kiểm duyệt cũng không phải đang ngủ gật.
Đăng tải nội dung chứa các từ nhạy cảm trên Weibo là điều cực kỳ khó.
Ví dụ như, bạn không thể viết tên của Chủ tịch Hồ Cẩm Đào, cũng như tên của thành phố Trùng Khánh, và thậm chí cho đến gần đây, bạn không thể tìm kiếm họ của những nguyên thủ lãnh đạo.
Do đó, người Trung Quốc rất giỏi tài chơi chữ, dùng từ thay thế hay thậm chí là các meme.
Họ còn đặt tên cho chính họ -- họ gọi cuộc đấu tranh có sức ảnh hưởng thế giới này là cuộc chiến giữa "ngựa cỏ bùn" và "cua sông".
Ngựa cỏ bùn tiếng Hoa là "thảo nê mã" (cǎo ní mǎ), đồng âm với từ "mẹ kiếp" (cào nǐ mā), cũng là tên dân mạng tự đặt cho mình.
Cua sông là "hà giải" (hé xiè), đồng âm với từ "hoà hài" (hé xié), ám chỉ bộ máy kiểm duyệt.
Như vậy chúng ta có thảo nê mã đấu với hà giải, nghe rất ngay.
Mỗi khi có một sự kiện chính trị náo nhiệt nào đó, bạn sẽ thấy trên Weibo xuất hiện đầy những câu chuyện quái gở
với những từ ngữ và cách diễn đạt kỳ lạ mà ngay cả khi có bằng Tiến sĩ Tiếng Hoa, bạn cũng chưa chắc hiểu được.
Ngay cả như vậy, bạn vẫn không thể mở rộng thêm chút nào nữa, không thể nào, bởi Sina Weibo ra đời đúng một tháng sau khi Twitter.com chính thức bị chặn.
Có nghĩa là ngay từ đầu, Weibo đã phải thuyết phục chính quyền Trung Quốc chúng tôi sẽ không biến mình thành nơi dung dưỡng cho những âm mưu chống lại chế độ.
Ví dụ, bất cứ thứ gì bạn muốn đăng tải, như "hẹn gặp", "gặp mặt", hay "đi bộ", đều được tự động ghi lại, khai thác và truyền báo về ban điều tra để tiến hành các phân tích chính trị cụ thể hơn.
Ngay cả khi bạn muốn họp mặt, trước khi bạn đến chỗ hẹn, đã có công an đứng chờ sẵn rồi.
Tại sao? Bởi họ có dữ liệu.
Họ có tất cả trong tầm tay.
Họ có thể khai thác dữ liệu từ những người chống đối trong sự kiện năm 1984
và tiến hành một cuộc đàn áp đáng sợ.
Tôi muốn các bạn để ý một điều rất buồn cười trong cuộc chơi mèo vờn chuột này.
Mèo đại diện cho bộ máy kiểm duyệt, nhưng không phải chỉ có duy nhất một chú mèo Trung Quốc, mà còn có những con mèo địa phương. Mèo trung ương và mèo địa phương.
(Cười) Các bạn đều biết, cụm máy chủ nằm trong tay những chú mèo trung ương do đó ngay cả khi dân mạng chỉ trích chính quyền địa phương, các quan chức địa phương cũng không thể truy cập vào dữ liệu ở Bắc Kinh.
Nếu không hối lộ cho mèo trung ương, họ cũng không thể làm được gì, chỉ có thể đứng ra xin lỗi.
Do đó trong 3 năm gần đây, các phong trào xã hội liên quan đến microblog đã tác động để chính quyền địa phương, buộc họ càng lúc càng minh bạch hơn, bởi họ không thể truy cập dữ liệu.
Máy chủ được đặt ở Bắc Kinh.
Nhân câu chuyện về vụ đâm tàu, có lẽ câu hỏi không phải tại sao có đến 10 triệu bài chỉ trích trong 5 ngày, mà tại sao chính quyền Trung Quốc lại cho người dân 5 ngày tự do ngôn luận trên mạng.
Điều đó chưa bao giờ xảy ra.
Lý do rất đơn giản, là bởi ngay cả những người lãnh đạo cao nhất cũng chán ngán vị quan chức này và vương quốc quyền lực của ông.
Họ cần một cái cớ, và dư luận chính là cái cớ rất tốt để xử phạt ông ta.
Gần đây có trường hợp của Bạc Hy Lai, những tin tức rất giật gân ông ta là một ông vua con.
Thế nhưng từ tháng 2 đến tháng 4 năm nay, Weibo đã trở thành cái chợ lan truyền tin đồn.
Bạn có thể giễu cợt bất cứ điều gì về những ông vua con này, bất kỳ điều gì! Cứ như thể bạn đang sống ở Mỹ.
Nhưng nếu bạn dám tweet lại hay đá động đến bất kỳ cuộc đảo chính nào nhằm vào Bắc Kinh, dù là giả, bạn sẽ bị bắt.
Như vậy sự tự do ngôn luận này bị bó buộc trong một khuôn khổ nghiêm ngặt và có chủ đích.
Đối với người Trung Quốc ở Trung Quốc, kiểm duyệt là chuyện bình thường.
Bạn sẽ nhận thấy một điều, tự do là thứ gì đó quái lạ.
Nhất định là có điều gì đang xảy ra phía sau.
Bởi Bạc Hy Lai là một lãnh đạo cánh trái rất được ủng hộ, chính quyền trung ương muốn thanh trừng ông ấy. Và họ rất khôn ngoan, họ đã thuyết phục tất cả người dân Trung Quốc tại sao Bạc Hy Lai lại tệ đến như vậy.
Weibo, không gian dư luận 300 triệu người, đã trở thành một công cụ hoàn hảo, tiện lợi cho một cuộc chiến chính trị.
Kỹ thuật này thì mới, nhưng trên cơ bản đã xuất hiện từ lâu.
Nó nổi tiếng từ thời Mao Chủ tịch, Mao Trạch Đông, bởi ông đã huy động hàng triệu người dân Trung Quốc để phá hoại gần như tất cả các bộ máy lãnh đạo địa phương.
Rất đơn giản, bởi chính quyền trung ương thậm chí còn không cần dẫn dắt dư luận.
Họ chỉ cần nới lỏng kiểm duyệt trong một khuôn khổ nhất định.
Không kiểm duyệt lại trở thành một công cụ chính trị ở Trung Quốc.
Vâng, đó chính là phần mở rộng của cuộc chơi mèo vờn chuột này.
Mạng xã hội đã thay đổi tư duy của người Trung Quốc.
Ngày càng có nhiều người muốn quyền tự do ngôn luận và nhân quyền được công nhận là quyền của họ ngay từ khi sinh ra, chứ không phải là một đặc quyền nào đó được nhập khẩu từ Mỹ.
Ngoài ra, nó còn tạo ra một không gian dư luận quốc gia cho người dân, cho họ làm quen với quyền công dân của mình. để sẵn sàng cho nền dân chủ trong tương lai.
Thế nhưng chế độ chính trị của Trung Quốc vẫn không hề thay đổi, chính quyền trung ương còn lợi dụng kết cấu tập trung của hệ thống máy chủ để củng cố quyền hành của mình, nhằm đối phó với quan chức địa phương và các bè cánh nội bộ.
Như vậy, tương lai sẽ như thế nào?
Nói cho cùng, chúng tôi là chuột.
Dù tương lai thế nào, chúng tôi vẫn nên đấu tranh chống lại mèo.
Không chỉ ở Trung Quốc, ngay cả ở Mỹ, cũng có những chú mẹo nho nhỏ, xinh xinh nhưng lại rất xấu tính.
(Cười) SOPA, PIPA, ACTA, TPP và ITU.
Ngoài ra, còn có Facebook và Google, họ tuyên bố rằng mình theo phe chuột, thế nhưng đôi khi chúng ta lại thấy họ đi dạo với những chú mèo.
Do đó, kết luận của tôi rất đơn giản.
Người Trung Quốc chúng tôi đấu tranh cho tự do của mình, các bạn chỉ việc dè chừng những chú mèo xấu tính của các bạn.
Đừng để chúng nhập bọn với mèo của Trung Quốc.
Chỉ có như thế này, trong tương lai, chúng ta mới có thể biến giấc mơ của chuột thành hiện thực: có thể tweet ở bất kỳ đâu, bất kỳ khi nào, không còn sợ hãi.
(Vỗ tay) Cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi đã thực hiện một bộ phim có tên Apollo 13" trong quá trình làm phim này, tôi phát hiện ra vài điều về cách mà bộ não của chúng ta hoạt động. Và cách mà bộ não chúng ta hoạt động là, khi chúng ta được truyền sự hăng hái hoặc kinh ngạc, sự yêu thích hoặc bất cứ điều gì, nó làm thay đổi nhận thức của chúng ta về mọi thứ
Nó làm thay đổi những gì chúng ta nhìn thấy. Nó làm thay đổi những gì chúng ta ghi nhớ.
Và để thử nghiệm, tôi háo hức tự tạo ra một nhiệm vụ cho mình đó là tái tạo một bệ phóng Saturn V cho bộ phim đặc biệt này. Vì tôi tạo ra nó, tôi cảm thấy hơi lo lắng nên tôi cần làm một thử nghiệm là mang một nhóm người đến phòng chiếu và chiếu cảnh này. Khi tôi cho chiếu nó, tôi chỉ muốn khám phá những gì mọi người đã ghi nhớ có điểm gì đáng nhớ về nó?
Vậy điều gì tôi thực sự cần phải tái tạo?
Tôi nên cố gắng đấu tranh vì điều gì ở một mức độ nào đó?
Và đây là những cảnh mà tôi đã chiếu cho tất cả mọi người.
Điều mà tôi phát hiện ra là, vì bản chất các cảnh quay và thực tế rằng khi đang thực hiện bộ phim này, ta cảm thấy gắn bó với nó và kỷ niệm tập thể về sự kiện này mang một ý nghĩa đặc biệt với chúng ta như những sự kiện khác.
Khi tôi cho công chiếu nó, và hỏi ngay sau khi buổi chiếu kết thúc, họ nghĩ gì về nó, đâu là những cảnh quay ấn tượng, chúng khiến họ thay đổi ra sao.
Họ đã được - máy ảnh di chuyển vào chúng.
Họ nhớ tất cả sự kiện trãi nghiệm. Cảnh quay hợp nhất với trí nhớ, và tôi thực sự tò mò, tôi nghĩ, chẳng biết họ đã xem cái quái gỉ chỉ một vài phút trước đây và tại sao, làm thế nào họ lại mô tả những gì họ mới xem như vậy?
Và tôi phát hiện ra là, những gì tôi cần làm là không phải tái tạo những gì họ đã thấy, mà là sao chép những gì họ nhớ.
Vì vậy đây là cảnh khởi động của chúng tôi, dựa trên, về cơ bản, việc ghi chép lại, hỏi mọi người những gì họ nghĩ, và sau đó kết hợp của tất cả các cảnh quay khác nhau và tất cả những điều khác nhau để cùng nhau tạo ra một ý thức tập thể của những gì họ nhớ nó trông giống như, nhưng không phải những gì thực sự đã xãy ra.
Vì vậy, đây là những gì chúng tôi tạo ra cho "Apollo 13."
( tiếng khởi động ) Vậy những gì bạn thực sự đang thấy bây giờ là sự tổng hợp từ những người khác nhau, những kỉ niệm khác nhau, bao gồm cả của riêng tôi, lấy một chút tự do phóng tác với chủ đề.
Về cơ bản tôi đã quay tất cả với ống kính ngắn, có nghĩa là quay rất gần với các hành động, nhưng với khung hình tương tự như quay bằng ống kính dài, nó đem lại cảm giác mọi thứ gần hơn, do đó, về cơ bản tôi đã thiết lập một thứ sẽ gợi nhắc lại cho bạn về một thứ gì đó bạn thực sự chưa từng nhìn thấy. (Âm nhạc) Và sau đó tôi sẽ cho bạn thấy chính xác những gì bạn phản ứng khi bạn đã phản ứng với nó.
(Âm nhạc) Tom Hanks: Xin chào, Houston, đây là Odyssey.
Rất vui khi được gặp quý vị một lần nữa. (Reo hò) (Âm nhạc) Rob Legato: tôi sẽ giả vờ rằng họ dành những tràng pháo tay đó cho tôi
(Tiếng cười) Bây giờ tôi đang ở một bãi đậu xe. Thật ra nó chỉ là một cái lon làm bằng thiếc và tôi tái tạo lại cách thức phóng tàu với bình chữa cháy, lửa, tôi có sáp mà tôi đã ném ở phía trước của các ống kính để trông giống như đá đông lạnh, và như vậy nếu bạn tin bất kỳ những thứ mà tôi vừa cho bạn xem, những gì bạn đã phản ứng với, những cảm giác bạn có là hoàn toàn giả tạo, và tôi thấy điều này cực kỳ hấp dẫn.
Và trong trường hợp cụ thể này, đây là đỉnh cao của cuốn phim, và, bạn biết, để làm được điều này đơn giản là có một mô hình, ném nó ra khỏi máy bay trực thăng, và quay phim lại
Và đó là những gì tôi đã làm.
Đó là tôi đang quay phim, và tôi là một người quay phim khá tầm thường, Vì vậy, tôi có cảm giác rất thật về thứ, kiểu như, bạn biết đấy, nhào theo phi thuyền xuống tận dưới. và với một chút lợi thế , tôi đã cố gắng hết sức để quay được nó. Sau đó tôi nghĩ đến điều tiếp theo.
Chúng tôi có một nhà tư vấn làm việc ở NASA là một phi hành gia thật sự, ông đã từng làm việc trên một số phi thuyền, như Apollo 15, và ông đến để kiểm tra công việc của toi.
Và, tôi đoán ai đó nghĩ rằng họ cần thiết để làm điều đó.
(Tiếng cười) Tôi không biết tại sao, nhưng họ nghĩ rằng họ phải làm vậy.
Vì vậy, chúng tôi nghĩ, ông là một anh hùng, ông là phi hành gia, và chúng tôi rất vui mừng, và, tôi đã tự cho phép bản thân mình thoải mái nói về một số cảnh quay tôi đã làm không đến nỗi tệ lắm.
Và vì vậy có lẽ, chúng tôi có cảm giác tốt, vì vậy tôi đã mời ông ấy đến đây, để kiểm tra và xem những gì chúng tôi đã làm, và sẽ cho chúng tôi điềm A cộng trên bản báo cáo. Vì vậy tôi trình bày cho ông một số phim chúng tôi đang quay, và chờ đợi cho phản ứng mà bạn hy vọng tôi đáng được nhận (Âm nhạc) (Tiếng khởi động) Vì vậy, tôi cho ông ấy xem hai cảnh quay này, và sau đó ông nói với tôi những gì ông nghĩ.
("Sai rồi") (Tiếng cười) Được rồi. (Tiếng cười) Đó chính là những gì bạn mơ ước.
(Tiếng cười) Vì vậy, những gì tôi nhận từ ông là, ông quay sang tôi và nói, "Bạn không, không bao giờ, thiết kế tên lửa như thế,
bạn sẽ không bao giờ cho tên lửa đi lên trong khi cánh bay đưa ra ngoài. Bạn có thể tưởng tượng điều gì có thể có thể xảy ra không?
Bạn không bao giờ, bao giờ thiết kế tên lửa như thế."
Và ông đã nhìn tôi. Tôi nghĩ, Vâng, tôi không biết nếu bạn để ý, tôi là người ra ở bãi đậu xe tái tạo những khoảnh khắc tuyệt nhất ở Mỹ với bình chữa cháy.
(Tiếng cười) Và tôi sẽ không tranh luận với ông. Ông là một du hành vũ trụ, một anh hùng, và tôi là từ New Jersey, vậy thì -- (Tiếng cười) Tôi sẽ chỉ cho ông xem một số cảnh quay.
Tôi sẽ cho ông xem một số cảnh quay, hãy cho tôi biết ông nghĩ như thế nào.
Và sau đó tôi đã nhận được phản ứng mà tôi hy vọng.
Vì vậy tôi cho ông ấy xem cái này, và đây là đoạn phim thực sự có ông ấy trong đó. Đây là Apollo 15. Đây là hành trình của ông.
Vì vậy, tôi cho ông xem, và phản ứng tôi nhận được khá thú vị.
("Lại sai nữa rồi") (Tiếng cười) Vì vậy, chuyện xảy ra là, ý tôi là, tôi nhận thấy rằng ông nhớ cuộc hành trình mình một cách khác.
Ông nhớ hệ thống khởi động hoàn toàn an toàn Hệ thống, khởi động của tên lửa hoàn toàn an toàn, vì ông ngồi trong một chiếc tên lửa với một trăm nghìn cân lực đẩy, được xây dựng bởi người trả giá thấp nhất.
Ông ấy đã hy vọng sự việc sẽ xảy ra như ý.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Do đó, ông bẻ cong ký ức của ông.
Đây, Ron Howard khi gặp Buzz Aldrin, ông đã không có mặt trong phim, vì vậy ông đã không biết rằng chúng tôi đã làm giả cảnh này, và ông trả lời như cách ông ấy nên trả lời và tôi sẽ cho mở cái này.
Ron Howard: Buzz Aldrin gặp tôi và nói, "Này, cảnh khởi động đó, tôi thấy một số cảnh quay tôi chưa bao giờ thấy trước đây. Mấy cậu đã tìm thấy ở trong cái kho nào vậy?" Và tôi nói, "À, không có kho nào cả, Buzz, chúng tôi tạo ra tất cả những gì từ đầu."
Và ông nói, " Tốt đấy. Chúng tôi có thể dùng nó không?"
(Tiếng nổ) ("Chắc chắn") (Tiếng cười) RL: tôi nghĩ rằng ông là một người Mỹ tuyệt vời.
(Tiếng cười) Vì vậy, "Titanic", nếu bạn không biết câu chuyện, không có một kết thúc tốt đẹp.
(Tiếng cười) Jim Cameron thực sự chụp ảnh con tàu Titanic thật.
Vì vậy, ông thiết lập, hoặc nói đơn giản là đập vỡ dẹp bỏ sự hoài nghi, bởi vì những gì ông chụp là thật, một tầu ngầm đi xuống, hoặc thực sự hai tàu ngầm đi xuống đến xác tàu đắm, và ông tạo ra cảnh quay rất ám ảnh này.
Nó rất đẹp, và nó gợi lên tất cả những cảm xúc khác nhau, nhưng ông không thể chụp tất cả mọi thứ, và để kể câu chuyện, tôi đã phải điền vào những khoảng trống, lúc này mới thật sự khó khăn, bởi vì bây giờ tôi phải tái tạo liên tiếp những gì thực sự xảy ra và tôi đã, tôi là người duy nhất có thể làm được điều đó.
Vậy là những cảnh quay ông chụp, và nó khá cảm động và đầy cảm hứng.
Vì vậy tôi sẽ chiếu cho các bạn xem đế hiểu được điều này, và tôi sẽ mô tả các phản ứng của tôi khi tôi đã xem nó cho lần đầu tiên.
Tôi có cảm giác rằng bộ não của tôi muốn nhìn thấy nó sống lại.
Tôi muốn nhìn thấy chiếc tàu này, con tàu tráng lệ này, trong tất cả vinh quang của nó, và ngược lại, tôi muốn nhìn thấy nó không sự vinh quang đó, và cơ bản trở lại những gì ta thấy đó.
Vì vậy tôi tạo nên một hiệu ứng mà tôi sẽ cho các bạn thấy sau nầy những gì tôi cố gắng để làm, mà cũng là trung tâm của bộ phim, đối với tôi, và vì thế đó là lý do tại sao tôi muốn làm phim, đó là lý do tại sao tôi muốn tạo ra những điều tôi tạo ra.
Và tôi sẽ cho bạn xem, một điều mà tôi thấy khá thú vị về những phàn ứng cảm xúc của chúng ta khi xem nó.
Vì vậy, đây là đằng sau hậu trường, một số ít cảnh quay ở đây.
Vì vậy, khi bạn xem cảnh quay của tôi, bạn nhìn thấy điều này: về cơ bản, là một nhóm đàn ông lật tàu lộn ngược, và tàu ngầm là thực sự khoảng kích thước của những quả bóng đá nhỏ và quay trong điều kiện khói mù mịt.
Jim đã đi ba dặm xuống, và tôi đã đi khoảng ba dặm từ phòng thu và chụp ảnh này trong một nhà để xe.
Và vậy, những cảm giác bạn thấy, hoặc những gì bạn đang xem, có cảm giác giống nhau, cùng khả năng gây ám ảnh, của cảnh quay của Jim, vì vậy tôi thấy rất thú vị về bộ não của chúng ta,, một khi bạn tin rằng một cái gì đó là có thật, bạn chuyển tất cả mọi thứ mà bạn cảm thấy về nó, cảm giác bạn có được là hoàn toàn giả tạo.
Đó là tưởng tượng, nhưng là thật đối với bạn, và tôi thấy rằng đó là một điều rất thú vị để khám phá và sử dụng nó, và nó khiến tôi tạo ra hiệu ứng tiếp theo mà tôi sẽ cho bạn xem, đó như là quá trình chuyển đổi ma thuật, và tất cả tôi đã cố gắng để làm là cho khán giả làm theo hiệu ứng do đó, trở thành một trải nghiệm liền mạch cho họ. Tôi đã không cho bạn xem phần phiên dịch, Tôi cho bạn những gì bạn muốn xem.
Và cảnh quay hôm sau, ngay sau đó-- Bạn có thể thấy những gì tôi đã làm.
Về cơ bản, nếu có hai tàu ngầm trong cùng một cảnh, Tôi đã quay nó, vì cái máy quay đó đến từ đâu?
Và khi Jim quay nó, chỉ có một tàu ngầm, bởi vì ông chụp ảnh từ phía khác, và tôi không nhớ nếu tôi đã quay cảnh này hoặc Jim đã làm điều này.
Tôi sẽ đưa nó cho Jim, bởi vì anh ta cần được khen ngợi
(Tiếng cười) Nào. Bây giờ nói về sự chuyển đổi của tàuTitanic.
Đây là những gì tôi đã đề cập đến mà tôi muốn lắp ghép một cách kì diệu từ tình trạng của Titanic chuyển đổi qua tình trạng khác. Vì vậy tôi sẽ cho bạn xem cảnh quay một lần. (Âm nhạc) (Âm nhạc) Và tôi hy vọng là nó chỉ tan chảy ở trước mặt bạn.
Gloria Stuart: Đó là lần cuối cùng Titanic nhìn thấy ánh sáng ban ngày.
RL: Vì vậy, tôi đã có thêm trải nghiệm ở phòng chiếu phim nơi tôi theo dõi nơi tôi đã tìm kiếm, hoặc nơi mà chúng tôi đã tìm kiếm, và tất nhiên bạn đang nhìn thấy hai người trên mũi của con tàu, và vì một số lí do Tôi thay đổi ngoại vi của cảnh, Tôi đổi nó, nó trở thành xác tàu đắm rỉ sét, và sau đó tôi cho phim chiếu mỗi ngày, và tôi đã tìm thấy chính xác thời điểm mà tôi không còn thấy họ và bắt đầu nhận thấy phần còn lại của nó, và khoảnh khắc mắt của tôi di chuyển, chúng tôi đánh dấu nó vào khung hình
Thời điểm mà mắt của tôi di chuyển, tôi ngay lập tức bắt đầu thay đổi chúng, vì vậy bây giờ bạn không nhìn thấy một cảnh bắt đầu và nó kết thúc ở đâu
Và vì vậy tôi sẽ cho xem một lần nữa.
(Âm nhạc) Và nghĩa là điều đó được thực hiện bằng cách sử dụng những gì não của chúng ta hoạt động, đó là, ngay sau khi bạn thay đổi sự chú ý, có điề gì đó sẽ thay đổi, và sau đó tôi để chiếc khăn choàng bay đi, bởi vì tôi thực sự muốn có một cảnh quay ma mị , thực sự muốn cảm thấy như họ đã vẫn còn trên xác tàu đắm, yếu tố cần thiết. Đó là nơi họ đã được chôn cất mãi mãi.
Hoặc một cái gì đó như thế.
Tôi mới bịa ra. (Tiếng cười) Đó là, một cách ngẫu nhiên, lần cuối cùng tôi nhìn thấy ánh sáng ban ngày.
Nó là một bộ phim dài. (Tiếng cười) Bây giờ, "Hugo" cũng là một bộ phim thú vị khác, bởi vì cuốn phim nói về ảo tưởng cùa phim.
Nói về cách bộ não của chúng ta lừa ta để ta nhìn thấy một tầm nhìn cố định trong khi hình ảnh chuyển động, và một trong những điều tôi phải làm là, chúng tôi- Sasha Baron Cohen là một người rất nhanh trí, rất thông minh, diễn viên hài, muốn đơn giản tỏ sự kính phục với các loại phim của Buster Keaton loại phim hài, và ông muốn chân của mình bị kẹt trong chuyến tàu di chuyển.
Rất nguy hiểm, rất khó làm, và đặc biệt là trên sân khấu của chúng tôi, bởi vì không có cách nào để thực sự di chuyển xe lửa này, bởi vì nó gần khít với màn cảnh sân khấu của chúng tôi.
Vậy để tôi cho bạn xem bối cảnh đó, và sau đó tôi đơn giản là sử dụng cách lừa đảo được xem là đặc tính của Sergei Eisenstein, đó là, nếu bạn có một máy ảnh di chuyển với một vật chuyển động những gì không di chuyển dường như là đang di chuyển, và những gì di chuyển dường như bị dừng lại, Vì vậy, những gì bạn thực sự đang nhìn thấy bây giờ là con tàu không di chuyển, và những gì thực sự di chuyển là sàn nhà.
Vì vậy, đây là cảnh quay. Đó là một thước phim quay lại những gì bạn đang xem lúc đó, là thử nghiệm nhỏ của chúng tôi. Vì vậy, đó là thực sự những gì bạn đang nhìn thấy, và tôi nghĩ rằng nó là một điều khá thú vị, bởi vì một phần của sự khâm phục của bộ phim là nghĩ ra một cú lừa ngoạn mục mà tôi không thể dành danh dự cho mình.
Tôi rất muốn nhưng không thể, bởi vì nó được phát minh từ năm 1910 hoặc gần như thế, như tôi nói với Marty, và đó là một trong những điều tâm trí thực sự khó hiểu cho đến khi bạn thực sự nhìn thấy cách nó làm việc, và tôi nói rằng, tôi sẽ phải làm gì, và ông nói, "Nào, hãy để tôi xem liệu tôi có thể hiểu được điều này.
Các bánh xe ấy? Mà không di chuyển."
(Tiếng cười) (Vỗ tay) "Và những đồ vật không có bánh xe, lại di chuyển."
Chính xác. (Tiếng cười) Dẫn tôi đến câu chuyện tiếp theo và cuối cùng -- Marty sẽ không thấy điều này, phải không ạ? (Tiếng cười) Không được chiếu những thứ này ra bên ngoài đâu --(tiếng cười) Minh họa tiếp theo là một thứ giống như lý thuyết quay tất cả trong một lần Đó là một cách rất thanh lịch để kể câu chuyện, nhất là nếu bạn đang theo dõi ai đó trong một cuộc hành trình, và rằng cuộc hành trình về cơ bản nói về nhân cách của họ trong một cách rất rõ ràng và những gì chúng tôi muốn làm dựa trên một cảnh trong phim "Goodfellas," đó là một trong những cảnh tuyệt vời nhất, một bộ phim của Martin Scorsese, nói đơn giản là dựa trên Henry Hill, để cho ta cảm thấy như thế nào một trùm xã hội đen đi qua Copacabana và được đối xử một cách đặc biệt.
Ông là vua của thế giới của ông, và chúng tôi muốn Hugo cũng cảm thấy như vậy, vì vậy chúng tôi tạo ra cảnh này.
(Âm nhạc) Đó là Hugo. (Âm nhạc) Và chúng tôi thấy rằng nếu chúng tôi có thể di chuyển máy ảnh với ông ta, chúng ta sẽ cảm thấy như là một cậu bé là vua của vũ trụ mình, và vũ trụ của cậu là, đằng sau hậu trường trong lòng ga xe lửa nầy rằng chỉ có cậu ta mới thực sự có thể thông qua và làm theo cách này, và chúng tôi đã phải làm cho cảm thấy rằng đây là cuộc sống thông thường hàng ngày của cậu bé, do đó, ý tưởng của việc quay phim trong một lần quay là rất quan trọng, và tất nhiên, khi quay phim 3D, dúng một máy quay lớn treo trên một thanh khổng lồ, để thực hiện nhiệm vụ là làm cho giống như quay bắng máy đứng một chổ, và làm cho các bạn cảm thấy giống như bạn đã phản ứng khi bạn xem phim "Goodfellas".
Vì vậy, những gì bạn đang xem bây giờ là cách chúng tôi thực sự đã làm.
Đó thực sự năm cảnh riêng biệt quay trong thời điểm khác nhau với hai cậu bé khác nhau.
Cậu bên trái là nơi cảnh kết thúc, và bên phải là nơi cảnh quay tiếp tục, và bây giờ chúng tôi thay đổi hai cậu bé, Asa Butterfield, là ngôi sao trong phim, cho đển người đóng thế của anh ấy . (Âm nhạc) Tôi không nói rằng có 2 diễn viên đóng thể. Đó chỉ là cách chúng tôi thực hiện cho cảnh quay này (Âm nhạc) Và bây giờ là cảnh số ba chúng tôi đang vào, và sau đó chúng ta sẽ đi vào, những khoảnh khắc cuối cùng của cảnh quay là thực sự quay bằng máy tại chỗ. Mọi cảnh khác đã được quay bởi máy gắn vào cần cẩu và những điều như thế, và nó thực sự đã được thực hiện trong năm cách sắp xếp khác nhau, hai cậu bé khác nhau, thời điểm khác nhau, và tất cả phải cảm thấy như nó đã được quay có một lần, và điều tuyệt vời đối với tôi là nó có thể là cảnh được đánh giá cao nhất trong trong những cảnh tôi đã làm. và, bạn biết đấy, tôi khá rất tự hào về nó khi tôi hoàn thành, bạn không bao giờ thực sự nên tự hào về công việc mình làm, tôi đoán vậy.
Vì vậy tôi khá tự hào về nó. Tôi đã đến gặp một người bạn và nói: " Bạn biết không , đây là những cảnh quay tuyệt vời nhất mà tôi từng thực hiện.
Theo bạn, nguyên nhân là gì? "
Anh ta nói, "Bởi vì không ai biết rằng bạn góp phần trong việc tạo ra những cảnh quay ấy."
(Tiếng cười) Vậy, tôi chỉ muốn nói, Cảm ơn. và đó là phần trình bày của tôi hôm nay. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Tôi nghĩ nếu nhảy chân sáo như vậy thì tôi sẽ đỡ sợ hơn, nhưng thực ra thì phản ứng ngược lại, đó thực sự là một ý tồi. (Cười) Dù sao thì tôi rất vui khi nhận lời mời đến đây trình bày với các bạn về âm nhạc và công việc của tôi là một nhạc sĩ, có lẽ là vì nó hấp dẫn bởi tính tự yêu bản thân quá mức và phổ biến. (Cười) Tôi không đùa, chỉ nghĩ là chúng ta nên nói ra rồi tiếp tục thôi. (Cười) Vấn đề là có một điều khó xử, rằng là tôi thực sự rất chán âm nhạc, và tôi cũng rất chán làm nhạc sĩ, nên tôi quyết định lấy sự nhàm chán đó, làm đề tài cho bài thuyết trình ngày hôm nay của tôi.
Tôi định chia sẻ nhạc của tôi đến bạn, nhưng tôi mong tôi sẽ làm theo kiểu kể một câu chuyện, về cách tôi dùng sự nhàm chán như một chất xúc tác cho sự sáng tạo và sáng tác, và cách mà nó khiến tôi thực sự thay đổi câu hỏi cơ bản mà tôi đã tự hỏi bản thân, và sự nhàm chán, theo đúng nghĩa, đã thúc tôi phá vỡ định nghĩa truyền thống, hạn hẹp về vai trò của một nhạc sĩ.
Những gì tôi muốn làm hôm nay sẽ bắt đầu với một đoạn nhạc piano.
(Nhạc) Đó là do tôi viết đấy. (Cười) Không phải. - (Vỗ tay) Cảm ơn.
Không phải do tôi viết.
Thực ra là đoạn nhạc của Beethoven, nên tôi không nói trong vai trò của một nhạc sĩ.
Tôi đang đóng vai trò là người biểu diễn, và tôi đây, một người biểu diễn.
Người biểu diễn cái gì? Một đoạn nhạc, phải không?
Nhưng ta có thể tự hỏi, "Đó có phải là âm nhạc?"
Nói một cách hoa mỹ, dĩ nhiên với mọi tiêu chuẩn ta đều phải công nhận rằng đây, tất nhiên, là một bản nhạc, nhưng tôi hỏi ở đây là vì, để các bạn nhớ tạm thời, vì chúng ta sẽ quay lại câu hỏi này.
Đây sẽ là điệp khúc xuyên suốt bài nói hôm nay.
Ở đây ta có đoạn nhạc của Beethoven, và vấn đề của tôi với nó rằng là, nó rất chán.
Tôi chỉ im lặng Giống như - (Cười) "Beethoven, sao bạn nói vậy?"
Dường như nó quá quen với tôi.
Từ nhỏ tôi đã tập bài này, thực sự chán rồi. (Cười) Nên những gì tôi làm là cố để thay đổi nó, biến đổi nó theo cách nào đó, nhân cách hóa nó. nên tôi đã thử đoạn mở đầu thế này -- (Nhạc) sau đó tôi thay thế -- (Nhạc) rồi tôi biến tấu lại rồi cứ thế mà tiếp tục -- (Nhạc) (Nhạc) Đại loại là vậy - Cảm ơn. (Vỗ tay)
Đó là những gì tôi sẽ làm, và không cần phải hay hơn Beethoven.
Thật ra, tôi nghĩ nó không hay hơn đâu. Vấn đề là -- (Cười) Nghe có vẻ thú vị hơn, đỡ chán hơn đối với tôi.
Tôi thật sự là chính mình, bởi vì, tôi quyết định mình sẽ làm gì khi mà những nốt nhạc của Beethoven chạy qua đầu tôi cố hình dung kiểu biến đổi nào đó tôi sẽ áp dụng cho nó.
Đây là một trải nghiệm hấp dẫn với tôi, và khi đó tôi là người đầu tiên được gọi tên trên kia, mặt tôi xuất hiện hai lần, chúng ta có thể đồng ý đây cơ bản là một buổi độc thoại. (Cười) Nhưng là một buổi hấp dẫn, và gây hứng thú cho tôi trong một lúc, và rồi tôi lại chán với nó, ý là đàn piano, nó trở thành, một nhạc cụ quen thuộc, âm sắc thật sự bị hạn chế, nhất là khi chơi phím đàn, và nếu bạn không làm những việc như chơi nhạc sau khi đã đốt nó hay đại loại vậy,
thì nó sẽ làm bạn mau chán Tôi đã thử một vài nhạc cụ khác, rồi quen dần, và tôi đã tự thiết kế và chế tạo nhạc cụ riêng mà hôm nay tôi đem đến đây, Và tôi sẽ chơi thử cho các bạn nghe rồi bạn có thể nghe được âm thanh như vầy.
(Nhạc) Ta có cái chặn cửa ở đây, quan trọng đấy. (Cười) Tôi có lược, thứ duy nhất tôi có. (Nhạc) chúng đều được gắn lên nhạc cụ của tôi. (Cười) (Nhạc) Tôi có thể làm mọi thứ ở đây. Tôi có thể dùng cây vĩ cầm này, mà không cần dùng đũa.
Và chúng ta nghe được âm thanh này. (Nhạc) Với hàng loạt thiết bị điện tử, tôi có thể thay đổi hoàn toàn âm thanh thế này. (Nhạc) Thế này, và thế này. (Nhạc) Và cứ tiếp tục như thế.
Vậy là tôi đã cho các bạn thấy một chút về thế giới âm thanh của nó, tôi nghĩ khá thú vị và nó giúp tôi trong vai trò là một nhà phát minh, hay ở chỗ Nhạc cụ này được gọi là Ngự Lâm Chuột... (Cười) và điều tuyệt vời hơn tôi là người chơi Ngự Lâm Chuột giói nhất thế giới. Được chưa? (Vỗ tay) Về mặt này, đây là một trong những điều, đây là một đặc quyền của con người, với vai trò khác, một nhà phát minh, nhân đây, khi tôi nói với bạn rằng tôi là người giỏi nhất nếu bạn còn nhớ, thì chúng ta chỉ đang tự cao tự đại thôi và giờ lại thêm một cái tôi to tướng.
Tôi biết vài bạn biết, bingo! Có khi tôi cũng không biết. Dù sao thì đây cũng là một vai trò rất thú vị.
Thật ra thì tôi là người chơi Ngự Lâm Chuột tệ nhất và đấy là phần mà tôi lo lắng nhất khi đứng trên sân khấu này.
May mắn là tôi đã vượt qua. Chúng ta sẽ không nói về nó nữa.
Tôi đang khóc ở bên trong.
Vẫn còn sẹo đây này. Nói chung ý của tôi là tất cả việc làm táo bạo này hứa hẹn với tôi rất nhiều, nhưng như điều tôi đã trình bày với các bạn hôm nay, đó là những việc đơn lẻ, và sớm thôi, tôi muốn giao tiếp với nhiều người, nên tôi rất vui vì đã sáng tác nhạc cho họ.
Tôi bắt đầu viết nhạc, thỉnh thoảng tôi làm việc với một người, thỉnh thoảng là cả dàn nhạc, hay nhiều người khác nhau, và đây là năng lực, vai trò sáng tạo mà tôi được biết đến một cách chuyên nghiệp.
Giờ, một số tác phẩm tôi sáng tác trông như thế này, và một số khác trông như thế này, và một số thì trông như thế này, và tôi làm tất cả những thứ này bằng tay, điều đó thật sự tẻ nhạt.
Mất rất rất nhiều thời gian để viết những bản nhạc này, tôi đang viết một bản nhạc dài 180 trang giấy, đó là một việc hóc búa, và tôi mới chỉ đang gỡ mớ tóc rối.
Tôi có rất nhiều tóc và tôi nghĩ đấy là điều tốt. (Cười) Điều này rất chán và mệt đối với tôi, sau một thời gian, quá trình ghi chú không chỉ nhàm chán, tôi thật sự muốn nó trở nên thú vị hơn, và điều đó thúc đẩy tôi làm nhiều thứ như thế này hơn.
Đây là một đoạn trích từ một bản nhạc có tên "Sự trừu tượng của ghi chú."
Bản đầy đủ dài 72 bước chân.
Đó là một đống ghi chú tượng hình.
Hãy phóng to một đoạn ở đây. Bạn có thể thấy chi tiết hơn. Tôi làm tất cả với nhiều bản mẫu, những cạnh thẳng, những đường cong theo kiểu Pháp, và vẽ bằng tay, và độ dài 72 bước chân cũng bị chia ra thành 12 tấm có độ dài 6 bước chân mỗi tấm được đặt quanh hành lang trung tâm viện bảo tàng nghệ thuật Cantor, và nó đã xuất hiện khoảng một năm tại nơi này, trong suốt năm đó, nó được xem như nghệ thuật thị giác gần cả tuần, ngoại trừ, như bạn thấy đây, vào thứ sáu hàng tuần, từ trưa tới giờ, và chỉ trong thời gian đó, nhiều diễn giả đến và giải thích những tranh khắc tượng hình mơ hồ này. (Cười) Đây thật sự là trải nghiệm thật sự thú vị với tôi đến nay.
Tôi hài lòng về bài này, nhưng tôi nghĩ điều quan trọng hơn là tôi rất vui khi đảm nhận trong một vai khác, đặc biệt là tại viện bảo tàng này, và đó là nghệ sĩ thị giác. (Cười) Chúng ta sẽ lắp đầy mọi thứ, đừng lo lắng. (Cười) Tôi là người của công chúng. (Cười) Một trong những điều, ý tôi là, có người sẽ nói rằng "Ồ, anh đúng là tài tử." và có lẽ đúng. Tôi có thể hiểu rằng, ý tôi là, tôi không phải con nhà nòi về nghệ thuật thị giác và tôi không được tập huấn, nhưng chỉ có vài điều tôi muốn làm để mở rộng phần sáng tác của mình, phần mở rộng động lực sáng tạo.
Dù sao tôi cũng có thể hiểu câu hỏi "Âm nhạc là gì?"
Thật ta không có lí giải truyền thống nào.
Tôi cũng có thể hiểu loại chỉ trích ngầm trong đoạn này "S-tog", tôi tạo ra khi sống ở Copenhagen.
Tôi lấy bản đồ tàu điện ngầm ở Copenhagen và đặt tên lại tất cả các trạm để khơi dậy âm nhạc trừu tượng, các người chơi được đồng hóa với đồng hồ đếm thời gian, theo dõi thời gian biểu, được đếm theo phút trong thời gian dài.
Cho nên đây là việc phóng tác, hoặc có lẽ đánh cắp thứ gì đó, và sau đó chuyển thành bảng ghi chú âm nhạc.
Đây chính là hiện tượng phóng tác khác.
Tôi lấy ý tưởng từ đồng hồ đeo tay, và biến thành bảng phổ nhạc.
Tôi tự thiết kế khuôn mặt mình, và nhờ công ti xây dựng chúng, và người chơi làm theo
Họ theo bản cũ, rồi họ chuyển sang nhiều biểu tượng khác nhau, người chơi phản ứng theo âm nhạc.
Đây là một ví dụ khác từ một đoạn nhạc khác, cùng quá trình tiến hành.
Nên trong 2 khả năng, tôi từng làm công nhân quét đường, theo ý kiến của tôi, giống như, bản đồ tàu điện ngầm, đúng vậy, có lẽ một tên trộm, tôi cũng là nhà thiết kế, tạo ra nhiều chiếc đồng hồ đeo tay.
Và một lần nữa, đây là điều thú vị đối với tôi,
Một vai trò khác tôi thích đảm nhận chính là nghệ sĩ biểu diễn.
Một vài đoạn nhạc có các yếu tố sân khấu kì lạ, tôi thường diễn chúng. Tôi muốn chiếu một clip từ đoạn nhạc có tên "Echolalia."
Bài này do Brian McWhorter biểu diễn, một diễn viên xuất sắc.
Hãy xem qua một chút, và chú ý đến dàn nhạc.
(Nhạc) Tôi nghe các bạn cười dữ dội bạn cũng có thể nghe thấy tiếng máy khoan chói tai, âm điệu cũng là một vấn đề. (Cười) Hãy xem một clip khác.
(Nhạc) Bạn thấy tình trạng lộn xộn tiếp diễn, và, đây, bạn biết đó, không có kèn clarinet hay trompet không có sáo hay đàn violin. Đoạn nhạc này còn có một âm sắc bất thường và lập dị hơn.
Đây là "Tlön," dành cho 3 người chỉ huy và không có người chơi nhạc. (Cười) Cái này dựa vào kinh nghiệm khi xem 2 người dùng kí hiệu cãi nhau dữ dội, loại ngôn ngữ không có định mức dexibel nào, nhưng về mặt hiệu quả và tâm lí, đây là một trải nghiệm hay ho.
À, tôi hiểu rồi, với những thiết bị kì lạ và sự vắng mặt của những thiết bị truyền thống, và những người chỉ huy rầu rĩ này, bạn biết đó, nhiều người có lẽ, tự vấn, à, "Đây là âm nhạc sao?"
Nhưng hãy xem đoạn nhạc mà tôi tự hào, và đó là "Bản concerto cho dàn nhạc" của tôi.
Bạn sẽ thấy nhiều thiết bị truyền thống trong clip này. (Nhạc) (Nhạc) Đây không phải tiêu đề của đoạn này.
Tôi khá là nghịch ngợm. Tôi muốn tạo cho nó thú vị hơn. Tôi để một khoảng trống ngay tại đây, đây mới thật sự là tiêu đề của đoạn nhạc.
Hãy xem tiếp đoạn nhạc tương tự.
(Nhạc) Đoạn nhạc này hợp với người bán hoa, đúng không? (Nhạc) Hoặc ít ra nó ít có chán hơn.
Hãy xem vài clip nữa. (Nhạc) Với tất cả các yếu tố sân khấu này, nó thúc đẩy tôi đóng một vai khác, và đó sẽ là, có lẽ, một nhà soạn kịch.
Tôi đang tỏ ra tử tế. Tôi phải viết cho dàn nhạc, được chưa?
Được chưa? Nhưng đây lại là chuyện khác, hử?
Có người bán hoa, và tôi có thể hiểu điều đó, một lần nữa, chúng ta đang đặc áp lực cho bản thể âm nhạc như chúng ta đã biết, hãy nhìn vào đoạn nhạc cuối cùng hôm nay tôi sẽ trình bày.
Đây sẽ là đoạn nhạc mang tên "Aphasia", và nó dành cho ngôn ngữ tay được đồng hóa cùng âm thanh, và điều này cho phép một vai trò khác, và vai trò cuối cùng, tôi chia sẻ với các bạn, với vai biên đạo múa.
Và bản phổ cho đoạn nhạc này, và nó hướng dẫn tôi, người biểu diễn, làm nhiều cử chỉ tay tại nhiều thời điểm cụ thể đồng bộ băng ghi âm, và băng ghi âm đó được tập hợp từ những thanh âm đặc biệt.
Tôi ghi âm một ca sĩ tài năng, tôi lấy giọng của anh ta từ máy tính của mình, và tôi làm nó lệch đi để tạo ra nhạc nền bạn sắp được nghe.
Tôi sẽ chỉ trình diễn một đoạn "Aphasia" cho các bạn tại đây.
Được không? (Nhạc) Để bạn thưởng thức được đoạn nhạc đó. (Vỗ tay) À, được rồi, nó khá là kì dị.
Đây là âm nhạc sao? Đây là cách tôi muốn kết thúc.
Cuối cùng tôi quyết định, đây là một câu hỏi sai, đây không phải câu hỏi quan trọng.
Câu hỏi quan trọng là, "Nó có thú vị không?"
Tôi dõi theo câu hỏi, không ngại "Nó có phải âm nhạc không? không lo về định nghĩa loại âm nhạc tôi đang thực hiện.
Tôi cho phép sự sáng tạo thúc đẩy tôi đi theo hướng thú vị mà đơn giản đối với tôi, và tôi yên tâm về kết quả tương tự đối với vài ý kiến, vài hình mẫu, cấu tạo âm nhạc sẽ thế nào, và điều đó thật sự thúc giục tôi, đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau, và điều tôi muốn các bạn suy nghĩ, nói rộng ra, bạn có lẽ thay đổi câu hỏi cơ bản trong khuôn khổ của mình, và, thôi được, Tôi định chèn thêm một chú thích ở đây, vì tôi đã nhận ra vài sai sót tâm lí trước đó, và chúng ta cũng, theo đó, có hành vi ám ảnh, và có vài hành vi hoang tưởng tương tự như vậy, và tôi nghĩ chúng ta có thể nói rằng đây là một cuộc tranh luận về việc tự chế giễu dạng bệnh tâm thần, nói theo tên khoa học, ý tôi là mất trí rối loạn nhận dạng, được chưa. (Cười) Dù cho vẫn còn nhiều thiếu sót, tôi sẽ thúc giục các bạn suy nghĩ về khả năng bạn có thể đảm nhận nhiều vai trong công việc của mình, liệu họ có tiếp cận hay cách xa sự định nghĩa chuyên nghiệp của các bạn.
Và tôi cảm ơn các bạn rất nhiều. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Như quý vị có thể tưởng tượng, tôi hoàn toàn đam mê nhảy. Tôi đam mê việc sáng tạo những điệu nhảy, thưởng thức chúng, và khích lệ mọi người cùng hòa vào điệu nhảy, và tôi cũng thực sự đam mê sáng tạo.
Với tôi sáng tạo rất quan trọng và tôi cho rằng nó là thứ bạn có thể dạy cho ai đó.
Tôi nghĩ có thể dạy và truyền đạt kỹ thuật sáng tạo, và tôi nghĩ bạn có thể tìm ra ở bạn có gì đặc sắc riêng, nhận biết được những thói quen của riêng mình và sử dụng nó như điểm xuất phát để làm đẹp bằng chính những khuyết điểm của mình.
Tôi thuộc thế hệ 7x, và John Travolta rất nổi thời đó: "Hào nhoáng", " Cơn sốt tối thứ Bảy", và anh ấy là mẫu người lý tưởng cho tôi cảm hứng để bắt đầu nhảy. Bố mẹ rất ủng hộ tôi.
Họ hay động viên tôi mạo hiểm, đến, thử, thử. Tôi đã có một cơ hội, một bước tiếp cận với một studio nhảy ở địa phương, và tôi có một giáo viên khai sáng, người giúp tôi nghĩ và sáng tạo những bước nhảy của riêng mình, cô để tôi tạo ra phòng khiêu vũ riêng và dạy các đồng môn điệu nhảy Mỹ La tinh do tôi nghĩ ra.
và đó chính là ngay lúc đầu tiên tôi tìm thấy một cơ hội để cảm nhận rằng tôi có thể thể hiện ra tiếng nói của chính mình và đó là điều đã tiếp thêm năng lượng cho tôi, sau đó, là trở thành một biên đạo múa
Tôi cảm nhận giống như là tôi lấy được điều gì đó để nói và điều gì đó để chia sẻ.
Và tôi đoán điều thú vị là điều tôi đang bị ám ảnh ngay lúc này với kỹ thuật của cơ thể
Tôi nghĩ đó là hiểu biết mang tính kỹ thuật nhất mà chúng ta có và tôi hoàn toàn bị ám ảnh bởi việc tìm ra một cách truyền đạt ý tưởng bằng cơ thể đến người xem rằng nó có thể dịch chuyển họ, tiếp xúc họ, giúp họ nghĩ khác đi về mọi thứ
Vì vậy, đối với tôi, vũ đạo múa là một quá trình thực sự trong tư duy vật lý. Nó rất nhiều trong suy nghĩ giống như trong cơ thể, và nó là một quá trình phối hợp
Nó là điều gì đó tôi phải làm với những người khác.
Bạn biết đấy, bằng một cách nào đó nó chi phối quá trình nhận thức.
Tôi thường làm việc với những nhà thiết kế và nghệ sĩ tạo hình những vũ công thực thụ và những biên đạo múa khác, nhưng, nhiều hơn nữa là những nhà kinh tế học, nhân chủng học, thần kinh học, các nhà khoa học về nhận thức, những người thực đến từ các lĩnh vực rất khác nhau về chuyên môn, nơi họ dùng trí thông minh của mình để sinh lợi từ những loại khác nhau của quá trình sáng tạo.
Điều mà tôi từng suy nghĩ, chúng ta sẽ làm một ít ngày hôm nay là khai thác ý tưởng này trong suy nghĩ vật lý, và chúng ta là những chuyên gia trong lĩnh vực suy nghĩ vật lý
Vâng, các bạn đều có cơ thể, đúng không?
và chúng ta đều biết cơ thể giống như trong thế giới thực, vì vậy một phần khía cạnh của suy nghĩ vật lý mà chúng ta nghĩ nhiều về khái niệm sự cảm nhận trong cơ thể ý nghĩa của chính cơ thể của tôi trong khoảng không của thế giới thực
Vì vậy, chúng ta hoàn toàn hiểu điều nó cảm nhận như để biết nơi kết thúc của các ngón tay của bạn khi bạn giữ hai cánh tay của bạn, vâng?
Bạn hoàn toàn biết rằng khi nào bạn sẽ lấy một cốc, hoặc cái cốc đó di chuyển và bạn phải điều khiển nó.
Vì vậy, chúng ta đã là những chuyên gia trong việc suy nghĩ vật lý.
Chúng ta chỉ không nghĩ nhiều về cơ thể của chúng ta
Chúng ta chỉ nghĩ về chúng khi chúng trở nên có vấn đề, vì vậy, khi bị gãy tay, hoặc khi các bạn bị nhồi máu cơ tim, sau đó bạn trở nên rất ý thức về cơ thể của các bạn.
Nhưng bằng cách nào chúng ta có thể bắt đầu nghĩ về việc sử dụng suy nghĩ nghệ thuật nhảy múa, trí thông minh vận động, để tay cách trong đó chúng ta nghĩ về những điều bao quát nhất
điều tôi đã nghĩ tôi sẽ làm là, tôi làm một buổi sẽ ra mắt ở TED.
Tôi không chắc liệu rằng điều này có tốt hay không.
Tôi sẽ chỉ thực hiện nó.
Tôi nghĩ điều tôi sẽ là, tôi sẽ sử dụng ba kiểu của suy nghĩ vật lý để làm điều gì đó.
Tôi muốn giới thiệu đến các bạn. Đây là Paolo.
Đây là Catarina. (Tiếng vỗ tay) Họ không có ý tưởng về điều chúng ta sắp thực hiện.
Vì vậy, đây không phải là loại vũ đạo nơi tôi đã suy nghĩ cái tôi sẽ thực hiện, nơi tôi cố giữ thói quen trong đầu và tôi chỉ cần đi hướng dẫn nó đến họ, và những cái gọi là chiếc tàu rỗng chỉ là đi tìm hiểu nó.
Đó không phải là phương pháp nào cả mà chúng tôi làm việc.
Nhưng điều quan trọng về nó là làm thế nào mà họ nắm bắt thông tin, làm thế nào họ lấy thông tin, làm thế nào họ sử dụng chúng, và làm thế nào họ nghĩ cùng vói nó.
Tôi sẽ bắt đầu thật sự, thật đơn giản.
Thông thường, khiêu vũ có một sự kích thích hay tác nhân kích thích, và tôi nghĩ Tôi sẽ dùng một ví dụ đơn giản, logo TED, chúng ta đều thấy nó Nó rất dễ dàng để thực hiện, và tôi sẽ làm điều gì đó rất đơn giản, nơi các bạn lấy ý tưởng của ai đó từ một cơ thể, và nó diễn ra trong cơ thể tôi, và biến đổi nó vào cơ thể của người khác vì vậy nó là một biến đổi trực tiếp, dịch chuyển năng lượng,
Và tôi sẽ tưởng tượng điều này, các bạn cũng có thể thực hiện điều này nếu các bạn thích, tôi chỉ dùng chữ cái "T" và tôi sẽ tưởng tượng trong đầu, và tôi sẽ đặt bên ngoài trong thế giới thực. Vì vậy, tôi hoàn toàn thấy chữ cái "T" trước mặt.
Đúng không nào? Nó hoàn toàn ở đó.
Tôi có thể đi xung quanh nó khi tôi thấy nó, phải không nào?
Nó có một loại ngữ pháp. Tôi biết điều tôi sẽ làm với nó, và tôi có thể bắt đầu để mô tả nó, vì vậy tôi có thể mô tả nó rất đơn giản. Tôi có thể mô tả nó bằng cánh tay của mình, phải không?
Vì vậy, tất cả chỉ là lấy tay mình và sau đó dịch chuyển tay.
Tôi có thể mô tả nó, woa, trong đầu tôi, bạn biết không?
woa. Oke, tôi có thể thực hiện như vậy với vai.
Phải không? Nó cho tôi điều gì đó để làm, điều gì đó để hướng tới.
Nếu tôi dùng chữ cái "T" và để nó xuống ở sàn nhà, ở đây, có lẽ nó chỉ ở đây, tất cả của một sự đột biến tôi có thể làm có lẽ cái gì có thể với đầu gối của mình, đúng không? woa, vì vậy, nếu tôi để đầu gối và tay tôi lại với nhau, Tôi có cái gì đó là thể chất, đúng không nào? Và tôi có thể bắt đầu gây dựng điều gì đó.
điều tôi sẽ làm chỉ trong 1 phút 30 giây hoặc hơn tôi sẽ dùng khái niệm đó, tôi sẽ làm điều gì đó, và các vũ công phía sau tôi sẽ giải thích nó, họ sẽ ghi nhanh nó, họ sẽ lấy những khía cạnh của nó, và nó hầu như giống tôi đang thể hiện ra ký ức và họ đang giữ ký ức? phải không nào?
Và chúng ta sẽ thấy những gì chúng tôi đưa ra.
Vì vậy chỉ cần xem bằng cách nào họ, cách nào họ cho vào điều này và cái họ đang thực hiện, và tôi chỉ thực hiện với chữ cái "T", chữ cái "E", và chữ cái "D", để làm nên điều gì đó.
Okay, bắt đầu nào Tôi để bản thân mình trong một khu vực.
Đó là đan chéo một chút cánh tay của tôi.
điều tôi làm là mở rộng không gian của chữ "T" và chuyển nó qua bằng một vài hành động.
tôi không nhớ điều tôi đang làm.
tôi chỉ làm vì phần công việc của mình.
Nhiệm vụ là "T" nhìn nó từ một phía, woa.
đúng thời điểm.
Chính là nó.
chúng ta bắt đầu xây dựng một cụm.
những điều họ ta đang làm, nhìn xem, điều gì đó như thế này, điều họ đang làm là nắm bắt các khía cạnh của khoảnh khắc đó và họ đang tạo ra nó vào trong một tiết nhạc
Các bạn có thể thấy tốc độ cực kỳ nhanh, đúng không nào?
Tôi không yêu cầu họ sao chép một cách chính xác.
Họ đang sử dụng những thông tin mà họ nhận để tạo ra sự bắt đầu của tiết nhạc.
Tôi có thể xem và có thể nói lên điều gì đó về nó như thế nào rằng họ đang dịch chuyển
Vâng, rất nhanh, đúng không nào?
Tôi đã lấy khía cạnh này của TED và biến thể nó vào điều gì đó như quy luật tự nhiên
Một vài vũ công, khi họ xem động tác nhìn tạo dáng tổng thể, hình cung của chuyển động, ý nghĩa động lực của chuyển động, và sử dụng nó cho ký ức.
Một số tác phẩm có rất nhiều tiểu tiết đặc thù.
Họ bắt đầu với một chỉnh thể rất nhỏ và xây dưngj nó lên.
Ok, các bạn nắm bắt được chưa?
Một điều nữa. Vì vậy, họ sẽ giải quyết vẫn đề này giúp tôi, nhỏ thôi.. Họ đang xây dựng tiết nhạc đó.
Họ có điều già đó và họ nắm giữ nó, Đúng chưa nào? Một cách thực hiện.
Đó sẽ là sự bắt đầu của tôi trong lần công chiếu ra thế giới.
Ok, từ đó tôi sẽ thực hiện một điều rất khác nhau.
Về cơ bản tôi sẽ làm một bản song tấu.
Tôi muốn bạn nghĩ về chúng như là một vật thể kiến trúc, vì vậy chúng là gì, chỉ là những đường nét tinh khiết.
Chúng không phải là con người, chỉ là những đường nét tinh khiết, và tôi sẽ thực hiện cùng với chúng như là vật thể để suy nghĩ, đúng không nào?
Vì vậy, điều mà tôi nghĩ về là nhận lấy sự mở rộng vật lý từ cơ thể như tôi chuyển động, và tôi chuyển động chúng, và tôi thực hiện nó bằng cách đưa ra những thứ cho họ: nếu, thì, nếu, thì.. Okay, bắt đầu thôi.
túm lấy tay này.
Các bạn có thể đặt nó xuống sàn nhà không?
Vậng, đặt xuống sàn nhà. Các bạn đi bên dưới được không?
Vâng, Cat, bạn có thể đặt chân lên phía bên kia không?
Các bạn xoay được không?
Whoom, chỉ cần quay trở về lúc bắt đầu.
Bắt đầu nhé, sẵn sàng chưa?... Và... bam, bake...(đếm nhịp) Tốt lắm, Okay, từ đó, các bạn sẽ tiến lên.
Các bạn đều tiến lên. Bắt đầu nào.
Tốt, bây giờ? Họ (Tiếng vỗ tay) Vậy từ đó, từ đó, chúng ta đều tiến lên, Chúng ta đều tiến lên, theo hướng dẫn này, đi bên dưới. Whoa, Whoa, bên dưới.
Whoa, bên dưới, whoo-um. Vâng, bên dưới, nhảy.
Bên dưới, nhảy. Paolo, đá. Đừng quan tâm vị trí nào.
Đá. Đá, thay thế, đổi chân. Đá, thay thế, đổi chân.
Vâng? Okay? Cat, gần như có được đầu của cậu ấy. Gần như có được đầu của cậu ấy.
Whoa. chỉ sau nó, có thể. Whoa, whaay, ooh.
Nắm lấy hông cô ấy, quay trở lại cô ấy trước tiên, whoom, đi vòng quanh, quay lại cô ấy, whoo-aa.
(tách) tốt. Okay, bước từng bước nhỏ lúc bắt đầu.
chỉ là, để tôi làm chậm lại động tác này. Fancy có tám ...(cười lớn) Fancy có tám giờ một ngày với tôi
Vì vậy, có lẽ quá nhiều. Bắt đầu thôi, sẵn sàng, và...(đếm nhịp) (Đếm nhịp) Tốt, làm tốt lắm, vâng? Okay (Tiếng vỗ tay) Okay, không tệ. (Tiếng vỗ tay) thêm một tí nữa nhé?
Chỉ thêm một tí nữa, bắt đầu nào, từ vị trí đó.
Tách ra, quay mặt phí trước, Tách ra,quay mặt phía trước.
tưởng tượng có một vòng tròn trước mặt các bạn,
tránh nó ra, tránh nó ra, whoom, đá nó ra khỏi lối đi.
đá ra khỏi con đường. Ném nó vào phía khán giả, whoom
Ném nó vào phía khán giả một lần nữa.
Chúng ta đã có cấu trúc của tinh thần, chúng ta chia sẻ nó, do đó sẽ giải quyết được vấn đề.
Họ đang diễn Để tôi xe một ít thôi, sẵn sàng và bắt đầu.
(đếm nhịp) Okay, đẹp lắm. Okay, bắt đầu thôi. Từ lúc bắt đầu, chúng ta có thể thực hiện tiết nhạc của chúng ta trước không?
Và sau đó. Và chúng ta sẽ xây dựng điều gì đó từ bây giờ, sắp xếp nó, nhữn tiết nhạc. Bắt đầu. tốt và chậm thôi?
Sẵn sàng và bắt đầu...um (đếm nhịp) (đếm nhịp) Bản song tấu bắt đầu. (Đếm nhịp) (Đếm nhịp) Được, Tốt lắm, Okay, đẹp, rất đẹp. (tiếng vỗ tay) Rất tốt. Vì vậy...(Tiếng vỗ tay) Okay. Vì vậy đó là...(Tiếng vỗ tay) Làm tốt lắm. (Tiếng vỗ tay) Đó là cách thực hiện thứ hai .
Điều đầu tiên, chuyển từ cơ thể sang cơ thể, với cấu trúc tinh thần bên ngoài mà tôi thực hiện rằng họ giữ ký ức bên cạnh cho tôi.
Điều thứ hai, sử dụng chúng như là đối tượng để suy nghĩ cùng với đối tượng cấu trúc của họ, tôi thực hiện chuỗi hành động khiêu khích, tôi nói, "Nếu điều này xảy ra, thì đó.
Nếu điều đó xảy ra.."Tôi có nhiều phương cách giống như vậy, nhưng nó rất, rất nhanh, và đây là cách thức thứ ba.
Họ đã bắt đầu, và đây là phương pháp dựa trên nhiệm vụ, nơi họ có quyền tự chủ để thực hiện tất cả các quyết định của bản thân họ.
Vì vậy, tôi muốn chúng ta chỉ thực hiện, chúng ta sẽ làm một ít vũ điệu tinh thần, một chút, trong một ít phút này, điều tôi mong muốn bạn thực hiện là tưởng tượng, các bạn có thể thực hiện nó khi nhắm mắt lại, hoặc mở mắt, và nếu các bạn không muốn làm nó, các bạn có thể xem họ, tùy các bạn thôi.
Chỉ trong vài giây, nghĩ về âm tiết "TED" trước mặt bạn, nó ở trong trí óc, và nó ở đó trong tâm trí bạn.
Điều tôi muốn bạn làm là thực hiện nó ở bên ngoài trong thế giới thực, chỉ cẩn tưởng tượng ra âm tiết "TED" trong thế giới thực.
Điều tôi muốn bạn làm điều một khía cạnh của nó.
Tôi sẽ khoanh vùng ký tự "E", và tôi sẽ cân đong ký tự "E" đó, nó sẽ cực kỳ khổng lồ, tôi cân đong ký tự "E" đó, nó sẽ cực kỳ khổng lồ, và sau đó tôi sẽ làm cho nó sống động.
Tôi sẽ nghĩ về nó trong không gian 3D. Bầy giờ, thay vì chỉ là một ký tự trước mặt tôi, đó là không gian tôi có thể đi vào bên trong.
Bây giờ tôi quyết định vị trí của mình trong không gian đó, tôi chùng xuống trong phần xương dưới cùng nhỏ của ký tự "E", và tôi đang nghĩ về nó, và tôi đang tưởng tượng không gian này nó thực sự ở trên cao. Nếu tôi yêu cầu bạn chạm vào--bạn không cần phải làm điều đó theo nghĩa đen, nhưng trong tâm trí --- chạm vào phần đầu của ký tự "E", vị trí nào bạn sẽ chạm đến?
Nếu bạn chạm với ngón tay của mình, vị trí nào bạn sẽ chạm đến?
Nếu bạn chạm với khuỷu tay của mình, vị trí nào bạn sẽ chạm đến?
Nếu bạn đã chạm vào nó, thì nói về khoảng không gian đó mà bạn ở trong hãy truyền tải nó với màu đỏ, điều gì làm đến cơ thể? Nếu sau đó tôi nói với bạn, điều xảy ra liệu rằng toàn bộ bức tường phía bên trong của ký tự "E" sụp đổ và bạn phải dùng đến trọng lượng của mình để đặt nó trở lại, bạn sẽ làm điều gì với nó?
Đây là một bức tranh tinh thần, tôi đang mô tả một tinh thần bức tranh sinh động cho phép các vũ công thực hiện các lựa chọn của họ về những gì để làm.
Okay, các bạn có thể mở mắt ra nếu đã nhắm.
Các vũ công vừa thực hiện chúng.
Vì vậy, chỉ cần thực hiện chúng trong vài tíc tắc.
Họ đã thực hiện trên cấu trúc tinh thần ngay tại đây.
Tôi biết, tôi nghĩ chúng ta nên giữ chúng như là một sự bất ngờ.
Ngay tại đây, vũ điệu ra mắt toàn thế giới.
Đúng không? Bắt đầu nào Vũ điệu TED. Okay. Nó đến rồi. Tôi sẽ tổ chức nó nhanh chóng thôi.
Các bạn sẽ làm động tác solo đầu tiên mà chúng ta đã làm, yeah blah blah blah blah, chúng ta hãy cảm nhận vào bản song tấu, yeah, blah blah blah blah. Điệu solo tiếp theo, blah blah blah blah, yeah, và cùng một lúc, các bạn làm giải pháp cuối cùng nào.
Okay? Okay. Thưa quý ông và quý bà, bản công chiếu ra thế giới, vũ điệu TED, ba phiên bản của tư duy vật lý (Tiếng vỗ tay) Vâng, tiếng vỗ tay tiếp theo, chúng ta hãy xem xem có điều gì hay ho không, (Tiếng cười) Vâng, vỗ tay nào-----vâng, vỗ tay tiếp tục nào.
Bắt đầu nào. Catarina, đến lúc rồi, bắt đầu, 1
(Đếm nhịp) Nó đến đấy, Cat. (Đếm nhịp) Paolo, (Đếm nhịp) Cuối cùng bạn solo.
Vũ điệu solo các bạn đã làm (Đếm nhịp) (Đếm nhịp) Làm tốt lắm. Okay, tốt, tuyệt lắm. (Tiếng vỗ tay) Vậy thì,---(Tiếng vỗ tay) Cám ơn các bạn. (Tiếng vỗ tay) Vậy thì---ba phiên bản. (Tiếng vỗ tay) Oh. (Cười) (Tiếng vỗ tay) ba phiên bản của tư duy vật lý, đúng không nào?
Ba phiên bản của tư duy vật lý. Tôi hy vọng một ngày, điều các bạn sẽ làm sẽ tiến triển và trở thành một điệu nhay cho chính bản thân bạn và nếu không, ít nhất hành vi không đẹp sẽ đẹp hơn, và thường xuyên hơn.
Cám ơn các bạn rất nhiều. (Tiếng vỗ tay) Cám ơn. Cám ơn. (Tiếng vỗ tay) Bắt đầu. (Tiếng vỗ tay) (Tiếng vỗ tay)
Để tôi kể bạn nghe về "nước mũi đá".
Từ năm 1992, tiến sĩ Max Bothwell, một nhà khoa học Canada, đã nghiên cứu một loại tảo mọc trên các tảng đá.
Cái thuật ngữ cực kì không khoa học để chỉ loại tảo đó là "nước mũi đá", bởi vì như bạn có thể tưởng tượng, trông nó nhầy y như nước mũi vậy.
Nhưng các nhà khoa học còn gọi nó là Didymosphenia geminata và trong nhiều thập kỷ, loại tảo nhầy này đã phủ kín lòng các con sông trên khắp thế giới.
Vấn đề với loại tảo này là nó là mối đe dọa đối với cá hồi, cá hương và những hệ sinh thái sông nó xâm chiếm.
Thực ra thì tiến sĩ Bothwell của Canada là một chuyên gia toàn cầu trong lĩnh vực này, nên không có gì lạ khi năm 2014 một phóng viên liên lạc tiến sĩ Bothwell vì một bài tường thuật về loài tảo ấy.
Vấn đề là, tiến sĩ Bothwell không được nói chuyện với phóng viên, do sự can thiệp của chính phủ lúc bấy giờ.
110 trang thư điện tử và 16 chuyên gia truyền thông chính phủ đồng loạt cản trở tiến sĩ Bothwell.
Tại sao tiến sĩ Bothwell không thể nói?
Ta chắn chắn sẽ không bao giờ biết, nhưng nghiên cứu của tiến sĩ Bothwell đã gợi ra rằng biến đổi khí hậu có thể là nguyên nhân cho thời kì bùng nổ của tảo.
Nhưng tên chết tiệt nào lại muốn giấu thông tin về biến đổi khí hậu chứ?
Phải, bạn có thể cười.
Đây là một trò đùa, bởi vì nó rất nực cười.
Chúng ta biết rằng sự biến đổi khí hậu bị ỉm đi vì đủ kiểu lí do.
Tôi trực tiếp chứng kiến điều đó khi tôi là một giáo sư đại học.
Chúng ta nhận ra nó khi các quốc gia rút khỏi các thỏa thuận quốc tế về khí hậu ví dụ như Nghị định thư Kyoto và Thỏa thuận chung Paris, và ta thấy nó khi nền công nghiệp thất bại trong việc đạt tới mục tiêu giảm khí thải.
Nhưng không chỉ thông tin về biến đổi khí hậu là bị lấp liếm.
Rất nhiều vấn đề khoa học bị che đậy bởi những sự kiện khác, thông tin giả, cùng với đủ kiểu lấp liếm khác nữa.
Ta đã thấy sự việc này diễn ra ở Anh quốc, ta thấy nó ở Nga, ở Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ và, cho đến năm 2015, ở ngay tại đất nước Canada này.
Trong thời kỳ công nghệ hiện đại ngày nay, khi sự tồn tại của chúng ta phụ thuộc vào những khám phá, sự đổi mới và khoa học, thì đây sẽ là giai đoạn then chốt, cực kì then chốt, nếu những nhà khoa học của ta được tự do đảm nhận công trình của họ, tự do cộng tác với các nhà khoa học khác, tự do trao đổi với truyền thông và tự do nói trước công chúng.
Bởi vì xét cho cùng, khoa học là nỗ lực tuyệt vời nhất của con người để khám phá sự thật về thế giới của chúng ta, về sự tồn tại thật sự của chúng ta.
Mỗi một sự thật được phát hiện đều là sự bổ sung vào kho tàng tri thức của nhân loại.
Nhà khoa học phải được tự do khám phá những chủ đề độc đáo hoặc gây tranh cãi.
Họ phải được tự do thách thức tư duy của thời đại và họ phải được tự do phơi bày những chân lý khó chịu hoặc phiền phức, bởi vì đó là cách nhà khoa học mở rộng các ranh giới và mở rộng ranh giới, xét cho cùng, là tất cả những gì khoa học hướng tới.
Và sau đây là một điểm khác: nhà khoa học phải được tự do thất bại, vì thậm chí một giả thuyết thất bại cũng dạy ta điều gì đó.
Và cách tốt nhất để tôi giải thích điều đó là qua một cuộc phiêu lưu của chính mình.
Nhưng trước tiên tôi phải đưa bạn ngược thời gian.
Đó là đầu những năm 1900 và Claire và Vera là bạn cùng phòng ở nam Ontario.
Một bữa tối vào giai đoạn đỉnh điểm của đại dịch cúm Tây Ban Nha, bọn họ cùng tham dự một bài diễn thuyết.
Cuối buổi tối hôm đó, họ về nhà và lên giường ngủ.
Sáng hôm sau, Claire gọi Vera và nói cô ấy sẽ ra ngoài ăn sáng.
Khi cô ấy trở về không lâu sau đó, Vera vẫn chưa dậy.
Cô kéo chăn mềm ra và phát hiện một điều khủng khiếp.
Vera đã chết.
Khi nói đến đại dịch cúm Tây Ban Nha, những câu chuyện như vậy rất phổ biến, với những cái chết hết sức đột ngột.
Tôi là một giáo sư ở độ tuổi 20 khi tôi lần đầu tiên biết đến những sự việc gây sửng sốt ấy và nhà khoa học trong tôi muốn tìm trả lời cho câu hỏi tại sao và làm thế nào.
Sự tò mò đã đưa tôi đến một vùng đất băng giá và dẫn đầu một đoàn thám hiểm để tìm ra nguyên nhân của dịch cúm Tây Ban Nha 1918.
Tôi muốn thử những thuốc hiện có để chữa một trong các bệnh chết chóc nhất lịch sử.
Tôi hi vọng chúng ta có thể tạo ra một vắc-xin cúm hiệu quả để phòng chống vi-rút và sự đột biến của nó, bất cứ khi nào nó bùng phát trở lại.
Vậy nên tôi đã dẫn đầu một đội nghiên cứu, gồm 17 người từ Canada, Na Uy, Anh quốc và Hoa Kỳ đến Quần đảo Svalbard ở Bắc Băng Dương.
Quần đảo này nằm giữa Na Uy và cực Bắc.
Chúng tôi đào được sáu cơ thể chết vì cúm Tây Ban Nha và được chôn ở vùng băng vĩnh cửu chúng tôi hi vọng rằng tầng đất đóng băng có thể bảo quản cơ thể và vi-rút.
Giờ, tôi biết các bạn đang mong đợi điều gì, cái phần thưởng hậu hĩnh cho khám phá khoa học.
Nhưng câu chuyện khoa học của tôi không có cái kết ngoạn mục kiểu Hollywood đó.
Hầu hết đều không có.
Sự thật là, chúng tôi không tìm thấy vi-rút, nhưng chúng tôi vẫn phát triển được những kĩ thuật mới để an toàn đào những cơ thể có nguy cơ chứa vi-rút.
Chúng tôi phát triển kĩ thuật mới để an toàn tiêu hủy những mô sinh học có nguy cơ chứa vi-rút.
Và chúng tôi phát triển các giao thức an toàn mới để bảo vệ đội nghiên cứu và cộng đồng lân cận.
Chúng tôi có những đóng góp quan trọng cho khoa học mặc dù những đóng góp ấy không phải là mục tiêu dự định ban đầu.
Trong khoa học, nỗ lực thì thất bại, kết quả thì tỏ ra không thuyết phục và lý thuyết không đưa ra kết luận gì.
Trong khoa học, một nghiên cứu có thể xây dựng dựa trên công việc và tri thức của nhiều người khác hoặc bằng cách nhìn xa rộng hơn, bằng cách kế thừa thành tựu của các vĩ nhân, để hiểu được lời Newton nói.
Mấu chốt là, các nhà khoa học phải được tự do lựa chọn điều họ muốn khám phá, điều mà họ đam mê và họ phải được tự do tuyên bố phát minh của mình.
Bạn đã nghe tôi nói rằng sự tôn trọng khoa học bắt đầu cải thiện ở Canada vào năm 2015.
Ta đã đạt được điều đó bằng cách nào?
Ta cần phải chia sẻ những bài học gì?
Câu trả lời thật ra nằm ở khoảng thời gian tôi làm giáo sư.
Tôi dõi theo cách các cơ quan, chính phủ và nền công nghiệp khắp thế giới lấp liếm thông tin về biến đổi khí hậu.
Nó làm tôi tức điên lên.
Nó khiến tôi không thể ngủ được.
Làm sao các chính trị gia có thể bóp méo thông tin khoa học chỉ vì lợi ích bè phái?
Vậy nên tôi đã làm việc một người ghê sợ chính trị sẽ làm: Tôi chạy đến văn phòng, và tôi thắng.
(Vỗ tay) Tôi đã nghĩ tôi sẽ dùng bục diễn thuyết mới của mình để nói về tầm quan trọng của khoa học.
Nó nhanh chóng trở thành cuộc đấu tranh vì tự do của khoa học.
Xét cho cùng, tôi là một nhà khoa học, tôi đến từ thế giới bị tấn công, và bản thân tôi đã cảm thấy bị xúc phạm.
Tôi có thể là tiếng nói cho những ai đang câm lặng.
Nhưng tôi nhanh chóng nhận ra rằng các nhà khoa học lo lắng, thậm chí là sợ nói chuyện với tôi.
Một nhà khoa học chính phủ, bạn của tôi, ta sẽ gọi anh ấy là McPherson, đã lo lắng về tác động của các chính sách chính phủ đối với nghiên cứu của anh và tình trạng giá trị khoa học đang giảm dần ở Canada.
Anh đã rất lo âu, anh gửi thư cho tôi từ tài khoản thư điện tử của vợ anh vì anh sợ có thể bị theo dõi nếu gọi điện thoại.
Anh ấy muốn tôi gọi đến điện thoại di động của vợ anh để cuộc gọi đó không bị theo dõi.
Tôi chỉ ước mình đang đùa.
Nó nhanh chóng dồn sự chú ý của tôi vào những gì đang xảy ra ở Canada.
Một người bạn 20 năm sao có thể sợ nói chuyện với tôi đến mức đó?
Vậy nên tôi đã làm những gì mình có thể lúc đó.
Tôi lắng nghe và chia sẻ điều tôi học được với một người bạn ở Quốc hội, một người quan tâm tới mọi thứ môi trường, khoa học, công nghệ, sự đổi mới.
Và rồi cuộc bầu cử 2015 đến và đảng của chúng tôi thắng.
Và chúng tôi thiết lập chính phủ.
Và người bạn đó của tôi giờ là Thủ tướng Chính phủ Canada, Justin Trudeau.
(Vỗ tay) Và anh ấy đề nghị tôi làm Bộ trưởng Bộ Khoa học.
Cùng nhau, với toàn bộ những người khác của chính phủ, chúng tôi đang làm việc chăm chỉ để đưa khoa học về vị trí xứng đáng.
Tôi sẽ không bao giờ quên cái ngày vào tháng Mười hai 2015 khi tôi tự hào đứng tại Quốc hội và tuyên bố, "Cuộc chiến khoa học giờ đã kết thúc."
(Vỗ tay) Và tôi đã làm việc chăm chỉ để chứng minh lời nói đó bằng hành động.
Chúng tôi đã có nhiều thành công.
Vẫn còn nhiều việc để làm, vì chúng tôi đang xây dựng một sự thay đổi văn hóa.
Chúng tôi muốn các nhà khoa học chính phủ được nói trước truyền thông, công chúng.
Nó sẽ mất thời gian, nhưng chúng tôi xin cam kết.
Xét cho cùng, Canada được xem là ngọn đèn dẫn đường cho khoa học toàn cầu.
Và chúng tôi muốn gửi một lời nhắn là bạn đừng có lộn xộn với một thứ thật cơ bản, thật quý giá, như khoa học.
Vậy nên, vì Tiến sĩ Bothwell, vì Claire và Vera, vì McPherson và toàn thể những tiếng nói khác, nếu bạn thấy khoa học đang bị đàn áp, ngăn trở hay bị tấn công, hãy lên tiếng.
Nếu bạn thấy các nhà khoa học bị buộc câm lặng, hãy lên tiếng.
Chúng ta phải yêu cầu lời giải thích từ các nhà lãnh đạo.
Dù là bằng cách sử dụng quyền biểu quyết, dù bằng cách viết bình luận cho một tờ báo hay bắt đầu một cuộc đàm luận trên truyền thông xã hội, chính tiếng nói chung của chúng ta sẽ bảo đảm quyền tự do của khoa học.
Và xét cho cùng, khoa học là dành cho tất cả, và nó sẽ dẫn đến một tương lai tốt hơn, tươi sáng và táo bạo hơn cho chúng ta.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Xin chào mọi người.
Khi lần đầu tiên được mời diễn thuyết tại TED, tôi đã google , tìm hiểu một chút về cảm giác khi diễn thuyết như vậy sẽ như thế nào.
Một trong những điều đầu tiên tôi đọc được là từ một diễn giả tại Mỹ cô nói rằng cô cảm thấy ổn cho tới khi lên sân khấu và nhìn thấy đồng hồ đếm ngược.
(Tiếng cười) Nó khiến cô ấy liên tưởng tới một quả bom.
Tôi đã nghĩ: "Đó là điều cuối cùng mình cần lúc này."
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Dù sao đi nữa, là niềm vinh hạnh lớn khi được ở đây
Tôi nghĩ rằng nó giống như một trò đùa khi lại chọn một nhiếp ảnh gia để mở đầu buổi thuyết trình.
(Tiếng cười) Chúng tôi không giỏi dùng từ ngữ, và tôi đã dành trọn 40 năm giấu mình sau máy ảnh để không phải nói. Nhưng hôm nay, tôi đến đây, để kể về những câu chuyện
cũng như tầm quan trọng của chúng đối với tôi và mong là với tất cả mọi người. Tôi chắc rằng hôm nay các bạn sẽ được nghe rất nhiều câu chuyện.
Bằng cách lắng nghe câu chuyện của người khác, chúng ta sẽ học được nhiều điều về thế giới, về những người xung quanh đồng thời, nâng cao hiểu biết của bản thân.
Tôi muốn kể ba câu chuyện của mình với tư cách là một nhiếp ảnh gia, chúng đã truyền cảm hứng cho tôi như thế nào, bằng cách nào tôi đã trở thành một phần của những câu chuyện mà tôi thu thập.
Như John đã nói, tôi là nhiếp ảnh gia thời trang và âm nhạc trong 10 năm. Tôi rất thích công việc đó, nó cho tôi rất nhiều niềm vui
nhưng tôi vẫn luôn muốn làm điều gì đó khác.
Và kể chuyện luôn là việc mà tôi muốn làm
Vì vậy, 10 năm trước, tôi đã du lịch khắp thế giới, đi và chụp lại những con người trong hoàn cảnh riêng, ghi lại những câu chuyện của họ, và chia sẻ chúng với thế giới. Điều đó không thể xảy ra trong một sớm một chiều.
Khi còn là nhiếp ảnh gia về thời trang và âm nhạc, tôi luôn có cảm giác khó chịu vì có thứ gì đó thiếu vắng, rằng tôi đã không sử dụng kĩ năng của mình một cách hiệu quả.
Rất dễ nhận thấy mối liên hệ đó, vào lúc này, nhưng khi đó, tôi không thể nghĩ ra được cách dùng những bức ảnh của mình vào việc có ích hơn.
Cuối cùng, tôi đã từ bỏ nghiệp nhiếp ảnh.
Tôi hoàn toàn rũ bỏ nó để đi làm công việc chăm sóc.
Là một nhân viên chăm sóc, tôi bắt đầu chăm sóc một cậu bé tên Nick.
Nick bị tự kỉ, chứng tự kỉ nghiêm trọng.
Sau vài năm chăm sóc cậu bé, chúng tôi đã trở nên thân thiết hơn nhiều.
Tôi chăm sóc cậu ấy suốt 24 giờ, chúng tôi thường ra ngoài, đi bơi, đi dạo,...
rất nhiều việc khác nữa.
Dần dần, tôi bắt đầu hiểu hơn về cậu bé. Tôi nhận ra rằng câu chuyện của cậu ấy chưa từng được kể.
Cậu ấy tự mình làm đau, tự đánh mình rất nhiều lần vào mặt
Và không một ai thực sự nhìn thấy điều đó.
Đây là Nick.
Cậu ấy từng miêu tả cuộc sống của mình như sống dưới hầm một bữa tiệc.
Cậu có thể nghe được âm thanh bữa tiệc từ trong bếp, nhưng lại luôn cảm thấy mình bị kẹt dưới hầm, trong thế giới nhỏ của mình, muốn được tham gia bữa tiệc đó nhưng lại không tài nào đi lên lầu.
Vì vậy, tôi đã ghi lại cuộc đời của cậu.
Tôi bắt đầu chụp ảnh, không thực sự có ý định làm gì với các bức ảnh đó, chỉ là một cách để lưu lại.
Khi bắt đầu làm việc đó, tôi nhận ra mình có thể kể câu chuyện của một người thông qua những bức ảnh.
Như tôi nói, Nick tự làm tổn thương mình.
Cậu ấy tự đánh vào mặt.
Và không một ai thực sự nhìn thấy điều đó.
Vì chúng tôi khá thân thiết với nhau, cậu ấy, cuối cùng, cũng cho phép tôi thực sự nhìn xem cậu ấy làm gì và ghi nhận lại.
Đó là thời khắc của lòng tin.
Dịch vụ cộng đồng không thực sự giúp đỡ Nick, họ nói rằng cậu ấy không thể tự làm hại mình tệ như lời tôi nói.
Vì vậy, một ngày, tôi lấy một bức ảnh chụp Nick lúc thực sự tự làm đau mình.
Chúng tôi đưa nó cho dịch vụ cộng đồng, và phản ứng của họ ngay lập tức thay đổi. Họ đã kêu gọi được rất nhiều sự giúp đỡ.
Tôi rất vui được nói rằng, tám năm sau, tôi vừa nói chuyện với Nick tối qua, cậu ấy muốn tôi biết rằng cậu cảm thấy tốt hơn rất nhiều. Và cậu ấy không tự làm đau mình một lần nào nữa.
Tôi hy vọng, ở một mức độ nào đó, những bức ảnh của mình cũng là một phần của quá trình đó.
Hơn tất cả, tôi đã được truyền cảm hứng bước ra ngoài cùng chiếc máy ảnh và kể những câu chuyện của người khác.
Một trong những câu chuyện tôi từng làm diễn ra tại Kutupalong, ở biên giới Burma với Bangladesh.
Tại đây, những người tị nạn Rohingyas đã bị bỏ rơi, gần như đến mức thối rữa, trong vòng hơn 20 năm.
Đây là bức ảnh về nơi đóng quân không chính thức.
Ở phía trên, bạn có thể thấy trại chính thức của LHQ.
Tất cả những cái lều này đều là trại không chính thức.
Dòng nước thải chưa qua xử lý chảy qua nơi cắm trại.
Người dân nơi đây bị lãng quên, do đó, tôi nghĩ cần phải đến đó và thu thập câu chuyện của họ.
Nên tôi thu xếp với già làng, để người dân sẽ đến ngày hôm sau, rồi tôi sẽ chụp chân dung và lưu lại câu chuyện của tất cả họ.
Khi thời gian đến, tôi thức dậy vào buổi sáng, Tôi treo một tấm màn lớn màu trắng, và bắt đầu chụp ảnh.
Đột nhiên, mọi thứ vượt ngoài tầm kiểm soát, dù rạng sáng, mọi người đến chật kín cái lán nhỏ mà chúng tôi dựng lên. Hàng trăm người đang chịu khổ sở và bệnh tật và chỉ còn là sự tuyệt vọng.
Đó chính xác là hoàn cảnh của họ -- tuyệt vọng,
Một đứa bé dần chết ngạt vì một khối u mà không một ai giúp đỡ.
Tôi hơi hoảng sợ, vì những người này đến với tôi trong tuyệt vọng, và tôi thì cố gắng giải thích với già làng rằng tôi không phải là bác sĩ, và không thể giúp đỡ gì.
Vị già làng quay sang tôi, ông nói: "Không, nó thực sự quan trọng, họ biết cậu không phải bác sĩ, nhưng ít nhất là có ai đó đang kể câu chuyện của họ, đang ghi lại những gì xảy ra với họ."
Đó là khoảnh khắc đẹp đối với tôi.
Tôi nhận ra nó quả thực rất đáng giá khi tới đây và làm những điều này.
Một câu chuyện khác truyền cảm hứng cho tôi là tại Odessa, Ukraine.
Tôi thu thập hình ảnh một nhóm những đứa trẻ lang thang.
Cuối cùng, tôi đã sống cùng chúng trong một ngôi nhà lấn chiếm, đó là một trải nghiệm chưa từng có.
Nhiều đêm, những trận đánh nhau vì say vodka cứ thế diễn ra, còn tôi thì co ro trong góc với túi đồ của mình, thầm nghĩ: "Sao mình lại làm điều nay cơ chứ?"
(Tiếng cười) Vào những lúc như vậy tôi cũng thầm nghĩ: "Sao mình lại rời bỏ thế giới thời trang kia chứ?"
Nhưng chúng là những đứa trẻ tuyệt vời. Vào ngày cuối cùng, chúng dẫn tôi ra biển như là một chuyến đi chơi, thay cho lời tạm biệt.
Những đứa trẻ đó đó, vẫn cứ nốc vodka.
Và rồi Serge, đứa lớn tuổi nhất và cũng bạo lực nhất - vừa ra tù vì tội đâm người khác, bước đến gần, khoác tay tôi và nói: "Đi bơi đi."
Trong cuốn sách hướng dẫn du lịch Ukraine "Lonely Planet" của tôi có vài lời khuyên.
Một trong số đó là: "Đừng nói chuyện với những trẻ lang thang, đừng bao giờ rời mắt khỏi hành lý của bạn, và thế nào đi nữa, đừng bao giờ đi bơi."
(Tiếng cười) Do đó, tôi đã băn khoăn: "Không biết đây có phải là ý hay."
Serge vẫn khoác tay tôi.
Tôi nghĩ bụng: "Thôi được rồi.". Và tôi đi cùng cậu ấy.
(Tiếng cười) Tôi đã đưa tất cả máy ảnh, tất cả thiết bị của mình cho bọn trẻ.
Bọn trẻ nhận lấy chúng.
Khá buồn cười khi nhìn lại phía sau thấy những đứa trẻ khác không xuống bơi cùng, bạn sẽ nghĩ: "Sao mày lại xuống bơi cơ chứ?" Nhưng rồi trong số đó, một cậu bé tên Lilic,
người cầm máy ảnh của tôi, đã giơ máy lên và bấm máy.
Cậu thấy chiếc máy ảnh này rất thú vị.
Chúng tôi đã nói chuyện rất nhiều rằng tôi muốn mua tặng cậu một chiếc máy ảnh và rằng tôi sẽ trở lại đây, dạy cậu cách chụp ảnh.
Cậu ấy khá có khiếu trong lĩnh vực này.
Cậu ấy đó, kia kìa.
Bức ảnh này được chụp vào buổi tối cuối cùng của tôi ở đó.
Tôi đã ở đấy, nhưng tối đó, tôi đã rời đi để thu dọn đồ đạc của mình.
Khi tôi quay lại vào buổi sáng thì cậu ấy đã mất.
Cậu đã uống rất nhiều thuốc và rất nhiều rượu vodka,
nó khiến cậu ngất đi vào ban đêm và không bao giờ tỉnh dậy.
Một lần nữa, đó như là một lời nhắc nhở tại sao tôi nên lưu giữ câu chuyện của những con người này: vì cuộc sống của họ rất đáng quý, và tôi cần phải lưu giữ chúng.
Tháng hai năm ngoái, khi đang đi tuần ở Afghanistan, tôi đã giẫm phải một thiết bị nổ tự chế (IED).
Đó là tôi, ở đâu đó, dưới kia.
Tôi đã trở thành một phần của câu chuyện
Ban đầu, hiển nhiên là tôi hoàn toàn suy sụp bởi những gì xảy ra.
Tôi nghĩ rằng sự nghiệp của mình đã chấm hết, tôi nghĩ rằng - mọi thứ với tôi có ý nghĩa gì.
Tồi tôi nhận ra: mình chưa từng đặt chân đến Congo, Angola, hay Bangladesh để chụp ảnh.
Tôi đến những nơi đó bởi tôi muốn tạo ra sự thay đổi, và chụp ảnh chính là công cụ giúp tôi làm điều đó.
Rồi tôi ý thức được rằng, cơ thể của tôi, theo khía cạnh nào đó, là một ví dụ sống của việc chiến tranh ảnh hưởng thế nào tới đời người.
Tôi nhận ra, tôi có thể dùng trải nghiệm, thân thể của mình để kể câu chuyện đó.
Và cũng nhờ vào việc nhìn lại những con người tôi từng lưu ảnh.
Nghĩ về Nick và về sự kiên cường của cậu ấy.
Nghĩ về những người Rohingyas và sự tuyệt vọng của họ.
Nghĩ về Lilic và về một cuộc đời đã mất.
Chính những câu chuyện mà tôi lưu giữ đã truyền cảm hứng cho tôi chống chọi, vượt qua để sống tiếp. để đứng dậy trên đôi chân mới, để đến đây, kể câu chuyện của họ, và cả của riêng tôi.
Tôi đã chụp lại chân dung mình, vì tôi muốn cho tất cả mọi người thấy hậu quả mà một quả bom gây ra cho ai đó, nhưng đồng thời, cũng muốn chỉ ra rằng, mất đi đôi chân không có nghĩa là kết thúc rằng bạn vẫn có thể, như mọi người nói, tàn nhưng không phế, rằng bạn có thể làm bất cứ điều gì nếu đặt tâm trí mình vào đó và tin tưởng.
Có vẻ kì lạ, nhưng khi nhìn vào nơi tôi đang ở một năm trước, và hiện tại, tôi nhận ra mình đang có rất nhiều điều mà trước đây không có.
Tôi sẽ không thể ngồi đây, lúc này nếu chuyện đó không xảy ra,
không thể cho các bạn xem những bức ảnh vừa rồi và kể các bạn nghe những câu chuyện khi nãy.
10 năm trước thật may mắn khi tôi ngồi xuống và cố tìm xem mình có thể làm gì để tạo ra điều khác biệt cho thế giới.
Tôi nhận ra nghiệp nhiếp ảnh chính là công cụ và là lối đi cho tôi.
Nó thật sự là chìa khóa cho tôi.
Chúng ta đều có thể trở thành một phần của bánh xe đó.
Đều có thể là những bánh răng trong bánh xe của sự thay đổi.
Chúng ta đều có thể tạo ra khác biệt.
Mỗi người ở đây đều có khả năng sử dụng cái gì đó để tạo ra khác biệt cho thế giới.
Chúng ta đều có thể ngồi xem TV và nghĩ: "Mình không biết phải làm gì với nó cả", và rồi lại quên ngay.
Sự thật là ai cũng có thể làm việc gì đó.
Có thể chỉ là viết một bức thư.
Là đứng trên bục và diễn thuyết.
Hay chỉ là ghi lại câu chuyện của một ai đó và kể lại
Nhưng mỗi người trong chúng ta ở đây, đều có thể tạo ra khác biệt, và không gì ngăn được ta làm điều đó.
Ta đều có những trải nghiệm của riêng mình và có thể dùng chúng.
Đó là tất cả những gì tôi muốn nói hôm nay.
Tôi chỉ muốn nói là cuộc sống vẫn tiếp diễn trên trái đất.
Có những người đang trải qua những điều tồi tệ. Mỗi người chúng ta đều trải qua những điêu tồi tệ của riêng mình.
Nhưng nếu ta chia sẻ và kể cho nhau nghe những câu chuyện đó, chúng ta có thể truyền cảm hứng cho nhau vượt qua những điều tồi tệ kia.
Tôi biết, những người mà tôi lưu giữ năm xưa đã mang tôi đến đây.
Và tôi hy vọng, dù chỉ chút ít, rằng những câu chuyện tôi kể sẽ giúp các bạn vượt qua khó khăn.
Đổi lại, tôi hy vọng các bạn sẽ dùng trải nghiệm của mình để giúp đỡ người khác
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi nhớ vào một buổi sáng khi học lớp ba, mẹ tôi đưa tôi đến trường với món chính của người Ghana gọi là "fufu."
(Cười) Fufu là một cục bột sắn nhỏ như thế này, và thường được ăn với súp nhẹ màu cam đậm, chứa thịt gà hoặc thịt bò.
Đó là một món ngon đậm đà hương vị đến nỗi mẹ tôi nghĩ nó có thể sưởi ấm cho tôi vào những ngày lạnh giá
Khi tôi đến phòng ăn trưa và mở cái phích ra, một mùi mới lạ được giải phóng vào không khí, bạn bè tôi đã phản ứng không thiện chí cho lắm.
(Cười) "Cái gì thế? ", một đứa trong nhóm hỏi.
"Đó là fufu", tôi trả lời.
(Cười) "Ew, mùi của nó thật buồn cười. Mà fufu là gì thế?
", cả bọn hỏi. Phản ứng của chúng làm tôi ăn mất cả ngon.
Tôi đã xin mẹ đừng bao giờ gói cho tôi với món fufu lần nào nữa.
Thay vào đó, tôi nhờ bà làm sandwich hoặc súp gà hoặc bất kì món nào khác như chúng bạn vẫn ăn.
Đây là một trong những lần đầu tiên tôi bắt đầu chú ý đến điểm khác biệt giữa những gì chỉ có trong gia đình mình và những gì phổ biến với mọi người khác. Thế nào là người Ghana, người châu Phi và người Mỹ.
Tôi là thế hệ người Mỹ đầu tiên.
Cả bố mẹ tôi đều là người nhập cư.
Bố tôi, Gabriel, đến Mỹ vào khoảng 50 năm về trước.
Ông đặt chân đến New York từ thành phố Kumasi phía Bắc Ghana, ở Tây Phi.
Ông đi học và nhận bằng cử nhân chuyên ngành kế toán và sau đó, trở thành một kế toán.
Mẹ tôi, Georgina, đến Mỹ với ông vài năm sau đó.
Bà có một tình yêu với thời trang và làm việc trong một nhà máy may mặc ở vùng Hạ Manhattan, cho đến khi bà dành dụm đủ và mở một cửa hiệu thời trang nữ.
Tôi xem bản thân như một người Mỹ, một người châu Phi, và một người Ghana.
Có hàng triệu người trên thế giới đang chật vật với nhiều nhân dạng.
Họ có thể là người Jamaica-Canada, hoặc Hàn Quốc-Mỹ, hoặc Nigeria-Anh.
Nhưng cái làm câu chuyện và trải nghiệm của chúng tôi khác biệt là chúng tôi được sinh ra và lớn lên trên một đất nước khác với nơi mà cha mẹ chúng tôi sinh ra. Và điều này có thể khiến chúng tôi bị hiểu lầm khi người khác nhìn vào chúng tôi qua những "con mắt" thiển cận.
Tôi lớn lên ở New York, nơi có đông người nhập cư nhất tại Mỹ.
Bạn sẽ nghĩ lớn lên ở một nơi như New York là dễ dàng cho một người thế hệ đầu tìm được chỗ đứng.
Nhưng suốt thời thơ ấu, có những thời điểm đã hình thành nơi tôi nhận thức về những thế giới khác nhau mà mình thuộc về.
Khi học lớp năm, một học sinh hỏi tôi rằng liệu gia đình tôi có phải là người tị nạn.
Tôi không hiểu từ đó nghĩa là gì.
Cậu ấy giải thích cho tôi rằng ba mẹ cậu bảo người tị nạn là những người từ châu Phi đến nước Mỹ để trốn chạy cái chết, đói khổ, và bệnh tật.
Nên tôi hỏi lại cha mẹ, và họ cười nhẹ, không phải vì nó hài hước, mà là vì nó là định kiến chung.
Và họ cam đoan với tôi rằng họ đủ ăn ở Ghana và tự nguyện đến Mỹ.
(Cười) Những câu hỏi ấy trở nên phức tạp hơn khi tôi lớn lên.
Lớp 11 trung học là lần đầu tiên tôi học cùng với rất nhiều người Mỹ da màu, và rất nhiều trong bọn họ không hiểu tại sao tôi phát âm khác họ, hoặc tại sao ba mẹ tôi trông khác ba mẹ họ.
"Mày có thật là da màu không vậy?"
một đứa hỏi. Tôi đã nghĩ mình là người da màu.
(Cười) Tôi nghĩ màu da của tôi đã nói lên tất cả.
(Cười) Tôi hỏi cha tôi về việc đó, và ông chia sẻ sự bối rối trước tầm quan trọng của việc đó khi ông ấy lần đầu đến Mỹ.
Ông ấy giải thích rằng, ở Ghana, mọi người đều là da màu, nên ông chưa từng nghĩ về điều đó.
Nhưng ở Mỹ, nó lại thành một vấn đề.
(Cười) Và ông nói: "Nhưng con là người châu Phi.
Hãy nhớ lấy."
Và nhấn mạnh điều đó dù nhiều người châu Phi khác có xem tôi như người Mỹ đi nữa.
Những quan niệm sai lầm các vấn đề văn hóa phức tạp này không đơn giản là câu hỏi với trẻ con.
Người lớn không biết dân nhập cư là ai.
Nhìn vào những xu hướng hiện nay, nếu tôi hỏi bạn: Cộng đồng nào phát triển nhanh nhất trong giới nhập cư tại Mỹ, bạn nghĩ đó là ai?
9 trên 10 người nói với tôi đó là người Latinh, nhưng thật ra đó là dân nhập cư châu Phi.
Trong giáo dục thì sao?
Cộng đồng nhập cư nào có học vấn cao nhất?
Nhiều người cho rằng đó là người châu Á, nhưng thật ra là người châu Phi.
Ngay cả các vấn đề về chính sách, bạn có biết ba trên tám nước bị xem là "cấm du lịch" là những nước châu Phi?
Nhiều người cho rằng người đạo Hồi bị nhắm tới chỉ sống ở Trung Đông nhưng họ lại cấm những người đến từ châu Phi.
Cho nên, trước những vấn đề về giáo dục và chính sách và tôn giáo, nhiều điều ta cho là đúng về dân nhập cư là không chính xác.
Ngay cả khi nhìn vào những thứ như sự đa dạng nơi công sở. Nếu tôi hỏi bạn giới tính, dân tộc nào ít được thăng tiến lên vị trí quản lí cấp cao, bạn sẽ nghĩ đó là ai?
Không phải là người châu Phi nữa đâu.
(Cười). Và cũng không phải đàn ông hay phụ nữ da màu, Không phải đàn ông hay phụ nữ Latinh.
Phụ nữ châu Á, là những người ít được thăng tiến nhất.
Nắm bắt các câu chuyện và vấn đề này là một phần công việc của tôi như một người kể chuyện trong thời đại số, sử dụng công nghệ để mọi người tìm thấy những câu chuyện này dễ dàng hơn.
Năm nay, tôi đã mở một triển lãm trực tuyến về chân dung thuộc một dự án gọi là Enodi.
Mục tiêu của Enodi là làm nổi bật thế hệ di cư đầu tiên như tôi, người mang mối liên kết với đất nước nơi họ lớn lên, và cả đất nước nguồn cội, với khái niệm gọi là "đen."
Tôi tạo ra nơi này như một mái nhà trên mạng cho nhiều người trong số chúng tôi bị hiểu nhầm tại những đất nước khác nhau.
Có hàng triệu Enodis dùng dấu gạch nối để kết nối với nguồn cội và nhà của họ ở Mỹ hay Canada, Anh, hay Đức.
Thực chất, nhiều người bạn biết là Enodi.
Diễn viên Issa Rae và Idris Elba là người Enodi.
Colin Powell, cựu Chưởng lý Eric Holder, cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama, đều là con của những người nhập cư châu Phi hay Caribbe.
Nhưng bạn biết về chúng tôi đến mức nào?
Định hướng phức tạp này không chỉ là trải nghiệm của những người thế hệ đầu.
Chúng tôi đều rất gắn kết với cuộc sống và văn hóa của những người Bắc Mỹ và Châu Âu, đến nỗi bạn có thể ngạc nhiên về mức độ quan trọng của chúng tôi trong lịch sử và tương lai của bạn.
Nên hãy nói chuyện với chúng tôi, khám phá xem người nhập cư như thế nào trên thực tế và nhìn chúng tôi tách biệt khỏi những rập khuôn, định kiến, thậm chí là vẻ ngoài.
Chúng tôi là những "nồi lẩu" pha trộn nhiều văn hóa, và nếu thứ gì đó trong "nồi" có mùi hơi mới hay lạ với bạn, (Cười) đừng nhăn mũi.
Hãy mời chúng tôi chia sẻ.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Chris Anderson: Chào William. Thật vui khi được gặp bạn.
William Kamkwamba: Cám ơn
CA: Ồ, chúng ta có một bức ảnh ở đây.
Đây là đâu vậy? WK: Đây là nhà của em. Em sống ở đây.
CA: Đây là đâu vậy?
Nước nào? WK: Ở Malawi, tỉnh Kasungu. Ở Kasungu.
Dạ, Mala. CA: OK. Bây giờ bạn 19 tuổi phải không?
WK: Dạ, em 19 tuổi.
CA: 5 năm trước bạn có một ý tưởng lớn.
Ý tưởng đó là gì vậy? WK: Em muốn xây một chiếc cối xay gió.
CA: Cối xay gió ư?
WK: Dạ đúng vậy.
CA: Vậy -- để tạo ra điện đúng không? Để chạy đèn điện và các đồ điện khác?
WK: Dạ đúng.
CA: Vậy bạn đã làm những gì? Làm cách nào mà bạn nhận ra phải làm những việc đó?
WK: Sau khi phải bỏ học, em đến thư viện. và đọc được một quyển sách có tựa là "Sử dụng năng lượng," từ đó em bắt đầu có thông tin về việc xây cối xay gió
Và em thử xây và đã xây được.
(Tiếng vỗ tay) CA: Thế là bạn bắt chước - bạn mô phỏng y theo thiết kế trong sách?
WK: À không. Em chỉ -- CA: Rồi sao thế?
WK: Thực ra là thiết kế cối xay gió trong quyển sách đó nó có 4 -- à không - 3 cánh, và thiết kế của em có 4 cánh.
CA: Trong quyển sách là 3, của bạn có 4.
WK: Đúng thế.
CA: Và bạn đã xây cối xay gió từ cái gì?
WK: Em xây 4 cánh chỉ vì em muốn tăng công suất.
CA: Ồ.
WK: Dạ.
CA: Bạn thử 3 cánh, và nhận ra là nếu có 4 thì chạy sẽ tốt hơn?
WK: Dạ đúng. Em đã thử.
CA: Và bạn đã xây cối xay gió từ cái gì?
Bạn đã dùng vật liệu gì vậy?
WK: Em dùng một cái khung xe đạp, một cái ròng rọc, ống nước nhựa, rồi kéo -- CA: Ta có ảnh chiếc cối xay gió ở đây không nhỉ? Bộ phận kĩ thuật hãy chiếu slide tiếp theo được không?
WK: À. Chiếc cối xay gió.
CA: Vậy, chiếc cối xay gió -- nó đã hoạt đông?
WK: Khi gió thổi, cánh quạt quay là tạo ra điện.
CA: Điện năng là bao nhiêu?
WK: 12 oát.
CA: Và từng đó đủ để thắp sáng đèn điện cho nhà bạn đúng không?
Bao nhiêu bóng đèn? WK: 4 bóng đèn, 2 cái ra-đi-ô.
CA: Ôi tuyệt.
WK: Dạ.
CA: Vậy -- (tiếng vỗ tay) -- slide tiếp theo -- đây là những ai thế?
WK: Đây là bố mẹ em, đang mua cái ra-đi-ô.
CA: Vậy họ cảm thấy -- khi mà lúc đó bạn mới 14, 15 tuổi -- bố mẹ bạn cảm thấy thế nào? Họ có ấn tượng không?
WK: Dạ có.
CA: Vậy bạn định - bạn định làm gì với cái này?
WK: Ừm -- CA: Bạn định -- ý tôi là -- bạn có định xây một chiếc nữa không?
WK: Có, em muốn xây một chiếc nữa -- để bơm nước và tưới tiêu - tưới đồng ruộng.
CA: Vậy cái mới sẽ to hơn đúng không?
WK: Đúng thế.
CA: To đến đâu?
WK: Em nghĩ nó sẽ cấp được tới 20 oát.
CA: Và như thế đủ tưới tiêu cho cả làng đúng không?>
WK: Dạ đúng.
CA: Thật tuyệt. Và thế là bạn tới đây nói chuyện với mọt người ở TED để tìm những người có thể giúp đỡ một mặt nào đó để bạn thực hiện ước mơ này?
WK: Đúng thế, giá mà có người giúp được em -- giúp tìm vật liệu, ồ đúng vậy.
CA: Và khi bạn nghĩ về tương lai phía trước bây giờ bạn 19 tuổi, bạn có -- bạn có tưởng tượng là trong tương lai bạn sẽ tiếp tục ước mơ này, làm việc trong lĩnh vực năng lượng?
WK: Dạ, em vẫn nghĩ là mình sẽ làm trong lĩnh vực năng lượng.
CA: Nào, William, chúng tôi thật vinh dự khi có bạn ở hội thảo TED lần này.
Xin cám ơn rất nhiều vì bạn đã đến.
WK: Cám ơn anh.
(Tiếng vỗ tay).
xin chào
tôi không phải là một người nông dân.
(tiếng cười) Tôi không phải. Tôi là một bậc cha mẹ. Tôi là một công dân và tôi là một nhà giáo
Và đây là thế giới của tôi.
Trên con đường đó,tôi bắt đầu nhận ra-- tôi đang chứng kiến thế hệ trẻ thứ 3-- chúng đang trở nên to lớn hơn
chúng đang trở nên yếu ớt hơn.
Thêm vào cho trạng thái này, tôi biết thêm rằng 70% trẻ em mà tôi thấy bị đánh giá là không có khả năng học tập đã không được cung cấp lượng dinh dưỡng đúng trước khi sinh.
Thực trạng của cộng đồng tôi đơn giản thôi.
Nó trông như thế này Trẻ em không nên lớn lên và nhìn mọi thứ như thế này
Và khi công việc cứ rời khỏi cộng đồng tôi năng lượng cứ tiếp tục tràn vào, được xuất khẩu tới, bởi thế mà thực sự có người coi South Bronx như một sa mạc
Tôi là học sinh lớp sáu lớn tuổi nhất mà các bạn từng gặp và mỗi ngày tôi thực dậy với một niềm hứng khởi vô cùng mà tôi mong sẽ được hy vọng với các bạn hôm nay.
Và với điều đó, tôi đến với các bạn với niềm tin rằng trẻ con không nên rời khỏi cộng đồng của chúng để sống ,học và kiểm sống trong một cộng đồng tốt hơn.
tôi đến đây để kể cho các bạn nghe một câu chuyện về mình và bức tường này tôi thấy ở ngoài kia, và giờ tôi mang nó vào trong.
câu chuyện bắt đầu với 3 người.
một nhà giáo điên -- đó là tôi phía bên trái. tôi ăn mặc đẹp , nhờ vợ tôi. tôi yêu em vì đã kiếm cho tôi bộ vét đẹp-- và ngài thị trưởng nồng nhiệt của tôi và George Irwin của Green Living Technologies người giúp tôi với lớp học của mình và giúp tôi tham gia vào công nghệ đã lấy bản quyền này
Nhưng tất cả đều bắt đầu từ những hạt mần ở những lớp học ở chỗ tôi, nó trông như thế này.
và tôi đến đây hôm nay hy vọng khả năng tôi sẽ vượt lên trên tầm tay của chính mình
và đó là tất cả .
câu chuyện bắt đầu với những đứa trẻ phi thường đến sớm và về muộn
tất cả những đứa trẻ của tôi đều là những học sinh IEP hoặc ELL đều có rất nhiều khuyết tật hầu hết đều không nhà và nhiều đứa trẻ là con nuôi.
hầu hết bọn trẻ của tôi sống dưới cả mức nghèo đói
những với những mầm mà chúng tôi trồng trong lớp hôm đó và đây là lớp học của tôi trông giống như thế này
các bạn có thể thất những đứa trẻ chú ý như thế nào vào những mầm đó
và khi bạn để ý thấy những hạt mầm đó trở thành nông trại khắp Bronx trông như thế này
nhưng một lần nữa tôi không phải là nhà nông,tôi là một nhà giáo
và tôi không thích nhổ cỏ ,tôi không thích lao động làm đau lưng
vì thế tôi muốn tìm hiểu làm thế nào để có thể đem thành công như thế này vào một thứ nhỏ như thế này, mang vào lớp học của tôi để những đứa trẻ khuyết tật có thể làm điều đó. những đứa trẻ không muốn ra ngoài có thể làm điều đó và tất cả mọi người đều có thể thành công.
vì thế tôi gọi George Irwin và các bạn biết điều gì không?
Ông ấy đến lớp của tôi và xây một bức tường trong nhà có thể ăn được
và cái mà chúng tôi làm là kết hợp nó với trải nghiệm học đích thực học hỏi dựa trên tính độc lập
Và nhìn đây, chúng tôi đã tạo ra bức tường ăn được đầu tiên ở New York
Vậy nên nếu bạn đang đói, hãy đứng dậy và ăn.
Bạn có thể làm điều đó ngay bây giờ. Bọn trẻ của tôi giả làm bò suốt
Được chứ? Nhưng chúng ta chỉ mới bắt đầu, Bọn trẻ yêu thích công nghệ, Cho nên chúng tôi gọi George và chúng tôi nói, "Chúng ta cần phải học nhiều hơn!"
Bây giờ, Thị trưởng Bloomberg, cảm ơn ngài rất nhiều, chúng tôi không còn cần giấy phép lao động nữa, điều này dẫn đến những miếng nhỏ của các hợp đồng liên hợp -- chúng tôi có mặt vì bạn -- Chúng tôi quyết định đi đến Boston.
Và bọn trẻ, từ những hạt bầu cử nghèo nhất ở Mỹ trở thành những người đầu tiên lắp đặt một bức tường xanh, được thiết kế bởi một chiếc máy tính, với những công cụ học tập thiết thực, với 21 tầng, các vị sẽ có thể thăm nó, Nó nằm trên đỉnh của tòa nhà Hancock.
Nhưng gần hơn với nhà, chúng tôi bắt đàu lắp đặt những bức tường này ở các trường học trông giống như thế này với ánh sáng như thế kia là những chiếc đèn LED, công nghệ của thế kỉ XXI
Và bạn biết gì không? Chúng tôi tạo ra tiền của thế lỉ XXI, và điều đó thật là phi thường.
Wow! Đây là thành quả của tôi, mọi người.
Và bạn sẽ làm gì với chỗ thức ăn này?
Bạn nấu nó! Và đó là những học sinh của tôi làm ra loại sốt từ những loại cây không còn phổ biến Với những chiếc nĩa nhựa, và chúng tôi mang nó vào căn-tin và chúng tôi trồng các thứ và chúng tôi cho các thầy cô giáo ăn
Và đó là lực lượng lao động quốc gia trẻ nhất được công nhận với chủ tịch Bronx Borough của chúng tôi
Và chúng tôi làm gì sau đó? À, chúng tôi gặp những người tốt như các bạn đây, và bọn họ mời chúng tôi đến Hamptons.
Thế là tôi gọi điều này là "Từ South Bronx đến Southampton."
Và chúng tôi bắt đâu làm thêm những cái mái trông như thế này và chúng tôi đến từ những vùng cơ cực thiếu thốn để bắt đầu xây dựng cảnh quan như thế này, wow!
Mọi người nhận ra. Và thế là chúng tôi được mời trở lại vào hè năm ngoái và chúng tôi đã thực sự chuyển đến Hamptons, trả 3,500 đô la một tuần cho một căn nhà, và chúng tôi học cách lướt sóng.
Và khi bạn có thể làm những điều như vậy Đây là bọn trẻ của tôi chuyển công nghệ này vào, và khi bạn có thể xây một cái mái nhà trông như thế kia trên một cái nhà trông như thế kia với những loại thực vật trông như thế này đây là một loại nghệ thuật đường phố mới
Nên, bạn có thể tự hỏi một bức tường như thế này có thể làm được gì cho bọn trẻ, ngoài thay đổi cảnh quan và tư duy
Được rồi, tôi sẽ nói với bạn nó có thể làm gì
Nó đưa tôi đến với những nhà thầu phi thường như người này, Jim Ellenberger từ Ellenberger Services.
Và đây là nơi nó thực sự trở thành ba chủ yếu cơ bản (bao gồm sự phát triển về kinh tế, con người và tự nhiên)
Bởi vì Jim nhận ra rằng những đưa trẻ này, những nhà nông tương lai của tôi, thực sự có những kĩ năng anh ấy cần để xây những căn nhà giá rẻ cho người dân New York, ngay ở khu hàng xóm của họ
Và đây là điều bọn trẻ của tôi đang làm, kiếm tiền để nuôi sống bản thân.
Bây giờ, nếu bạn giống tôi, bạn sống trong một tòa nhà có bảy người tìm cách kiếm được một tỷ đô từ công việc của họ.
Tôi không có nó. Nhưng nếu bạn cần được sửa chữa nhà vệ sinh hoặc, bạn biết đấy, một vài cái kệ, tôi sẽ đợi sáu tháng cho một cuộc hẹn với một người lái chiếc xe tốt hơn của tôi nhiều.
Đó chính là vẻ đẹp của nền kinh tế này.
Nhưng bọn trẻ của tôi bây giờ đã có bằng lái và có những cuộc trao đổi.
Và đó là học sinh đầu tiên của tôi, người đầu tiên trong gia đình em ấy có tài khoản ngân hàng.
Học sinh nhập cư này là người đầu tiên trong gia đình em ấy đã sử dụng máy ATM.
Và đây đúng là ba chủ yếu cơ bản, vì chúng ta có thể đưa những người hàng xóm bị bỏ rơi và nghèo túng trở thành những người như thế này với nội thất trong nhà như thế này.
Wow! Mọi người nhận ra. Và nhận ra họ đã làm thế.
Vì thế CNN đến, và chúng tôi rất vui vì họ đến thăm chợ nông sản của chúng tôi.
Và khi trung tâm Rockfeller nói, NBC, bạn có thể treo những thứ này lên tường không?
Chúng tôi đã rất vui. Nhưng điều này, tôi sẽ chỉ cho bạn, khi những đứa trẻ đến từ hạt bầu cử nghèo nhất ở Mỹ có thể xây được bức tường 30 tấc đến 15 tấc, thiết kế nó, trồng cây trên đó và lắp đặt nó ở giữa thành phố New York, đó là khoảnh khắc "Vâng, tôi có thể" thật sự.
Rất là mô phạm, nếu bạn hỏi tôi.
Nhưng đây không phải là một bức ảnh trên trang Getty Image.
Đó là một bức ảnh tôi chụp chủ tịch Bronx Borough của tôi, đang nói chuyện với bọn trẻ của tôi trong nhà ông ấy, không phải trong tù, làm cho bọn trẻ cảm nhận một phần của điều đó.
Đó là thượng nghị sĩ bang của chúng tôi và Bob Bieder, đến lớp học của tôi để khiến bọn trẻ cảm thấy mình quan trọng.
Và khi chủ tịch Bronx Borough đến nơi và thượng nghị sĩ bang đến lớp chúng tôi, Hãy tin tôi, ông chủ tịch có thể thay đổi thái độ bây giờ.
Và chúng tôi đã sẵn sàng, chuẩn bị và có thể thể hiện tài năng và sự đa dạng của mình theo những cách mà chúng tôi chưa bao giờ tưởng tượng đến.
Và khi thượng nghị sĩ đứng lên cái cân trước công chúng và nói rằng ông ấy phải giảm cân, hãy làm thế!
Và tôi nói cho bạn nghe, tôi sẽ làm điều đó và bọn trẻ cũng vậy.
Được chứ? Và sau đó những người nổi tiếng bắt đầu.
Produce Pete không thể tin được chúng tôi đã trồng những gì.
Lorna Sass đến và quyên góp sách.
Được chứ? Chúng tôi đang cho người già ăn.
Và khi chúng tôi nhận ra rằng chúng tôi đã tạo nên sự công bằng trong việc ăn uống ở vùng South Bronx, cộng đồng quốc tế cũng thế.
Và bọn trẻ của tôi ở South Bronx đã trở thành đại diện cho hội nghị quốc tế mái nhà xanh đầu tiên.
Và điều đó thật tuyệt.
Trừ việc còn vấn đề ở địa phương?
Ừ thì, chúng tôi gặp người phụ nữ này, Avis Richards, với chiến dịch Ground Up.
Không thể tin nổi! Nhờ cô ấy, bọn trẻ của tôi, những đứa bị mất quyền bầu cử và bị cách ly ra khỏi xã hội, đã có thể làm ra 100 khu vườn cho những trường công lập ở New York.
Đó là sự phát triển của ba chủ yếu cơ bản!
Được chứ? Một năm về trước, tôi được mời đến học viện Dược New York.
I đã nghĩ rằng khái niệm về việc thiết kế nên một New York khỏe mạnh là rất có lý, nhất là khi tài nguyên thì miễn phí.
Vì vậy, cảm ơn tất cả các bạn và tôi yêu chúng.
Họ giới thiệu tôi đến Liên minh chiến lược Sức khỏe của thành phố New York, một lần nữa, tài nguyên miễn phí, đừng lãng phí chúng.
Và bạn biết gì không? Sáu tháng sau, trường tôi và bọn trẻ của tôi được trao giải thưởng trung học xuất sắc đầu tiên vì đã tạo ra một môi trường học tập khỏe mạnh.
Lớp học xanh nhất ở thành phố New York.
Nhưng quan trọng hơn hết là bọn trẻ đã học được cách lấy, và cho đi.
Và chúng tôi lấy tiền từ chợ nông sản của mình, và bắt đầu mua quà cho những người vô gia cư và cho những người thiếu thốn khắp nơi trên thế giới.
Cho nên chúng tôi bắt đầu báo đáp.
Và đó là khi tôi nhận ra việc phủ xanh cho nước Mỹ bắt đầu bằng những chiếc túi, tiếp đến là với trái tim và cuối cùng là với trí óc.
Vì vậy chúng tôi đã lên kế hoạch cho một việc, và chúng tôi vẫn làm thế.
Và cảm ơn Chúa, Trinity Wall Street đã nhận ra, vì họ đã cho chúng tôi sự ra đời của Máy Bronx Xanh.
với sức mạnh của 3000 người hiện tại.
Và nó thực sự có tác dụng gì?
Nó dạy bọn trẻ cách nhìn nhận lại cộng đồng của mình, vì thế khi chúng lớn lên ở những nơi như thế này, chúng có thể tưởng tượng nó thành như thế này.
Và bọn trẻ của tôi, được huấn luyện và được chứng nhận-- Ma, bạn đã làm giảm thuế. Cảm ơn ông, Thị trưởng Bloomberg -- có thể lấy những cộng đồng trông như thế này và biến nó trở thành như thế kia, và điều đó đối với tôi, là một khoảnh khắc "Tôi có thể" khác.
Bây giờ, nó bắt đầu như thế nào? Nó bắt đầu ở các trường học.
Không còn Knicks và Nets bé nhỏ nữa.
Chia nhóm theo bông cải xanh, theo loại rau củ bạn thích nhất, một điều gì đó mà bạn khao khát.
Được chứ? Và đây là những nhà nông tương lai của nước Mỹ, lớn lên ở Brook Park trên đường 141st; cộng đồng di cư nhiều nhất ở Mỹ.
Khi những đứa nhỉ ngoan cố nhất học cách làm vườn như thế này, không ngạc nhiên khi chúng tôi có được trái cây như thế kia.
Và tôi yêu nó! Và họ cũng vậy.
Và chúng tôi đang xây những cái lều ở khu hàng xóm đã bị đốt cháy.
Và đó là một khoảnh khắc "Tôi làm được" thực sự.
Và một lần nữa, Brook Park cho hàng trăm người có cái ăn mà không cần tem trên thức ăn hay dấu vân tay.
Hạt bầu cử nghèo nhất ở Mỹ, cộng đồng di cư lớn nhất ở Mỹ, và chúng tôi có thể làm điều này.
Bissel Garden đang sản xuất hàng loạt thực phẩm với số lượng lớn chủa từng thấy, chuyển bọn trẻ đến một nền kinh tế chúng chưa bao giờ tưởng tượng được.
Bây giờ, đâu đó nơi cuối cầu vồng, bạn tôi, là vùng South Bronx của nước Mỹ. Và chúng tôi đang làm điều đó.
Nó bắt đầu như thế nào? Ừ thì, hãy nhìn sự chú tâm của Jose đến chi tiết.
Cảm ơn Chúa Omar biết rằng cà rốt mọc từ dưới đất, chứ không phải dãy 9 của siêu thị hay qua ô cửa kính chống đạn hoặc một qua một miếng pô-li-xti-ren.
Và khi Henry biết rằng xanh là tốt, tôi cũng thế.
Và khi bạn mở rộng vòm họng của chúng, bạn mở rộng vốn từ của chúng.
Và quan trọng nhất là, khi bạn đặt những đứa trẻ lớn chung với những đứa nhỏ, bạn được một anh bạn da trắng to mập ở giữa, một điều thật tuyệt, và khi bạn tạo ra loại trách nhiệm này giữa những đứa trẻ cùng tuổi, điều này thật phi thường.
Chúa ơi, tôi sẽ hết thời gian mất, nên tôi sẽ tiếp tục với điều này.
Nhưng đây là phần thường hàng tuần của tôi cho bọn trẻ; đó là nghệ thuật đường phố xanh của chúng tôi.
Đây là điều chúng tôi đang làm.
Và hãy chiêm ngưỡng sự huy hoàng và phóng khoáng, hạt Bronx.
Không gì làm tôi vui vẻ hơn là được nhìn thấy bọn trẻ thụ phấn cho cây thay vì cho nhau.
Tôi phải nói với bạn, tôi là một bậc phụ huynh hay lo láng.
Nhưng bọn trẻ kia là những đứa trẻ hiện đang đặt những cánh đòng bí ngô lên nóc của những đoàn tàu.
Chúng tôi còn đang thiết kế những cái ao tiền xu cho những người giàu có.
Chúng tôi còn đang trở thành những đứa trẻ của bắp ngô, tạo nên những trang trại ở giữa đường Fordham để tuyên truyền ý thức và lấy chai lọ ra khỏi bãi rác.
Bây giờ, tôi không trông đợi tất cả trẻ con trở thành một nhà nông, nhưng tôi mong bạn sẽ đọc về điều đó, viết về nó, viết blog về nó, đưa ra dịch vụ khách hàng xuất sắc.
I mong chúng có thể tham gia, và bạn à, chúng là như thế!
Nên đó là lớp học tuyệt vời của tôi, đó là thức ăn.
Chúng đi tới đâu? 0 dặm đến đĩa, ngay dưới căn-tin.
Hay quan trọng hơn, đến những trại tị nạn địa phương, nơi mà phần lớn bọn trẻ của chúng tôi đang được ăn một hoặc hai bữa một ngày.
Và chúng tôi đang cải thiện điều đó.
Không đôi giày Air Jordans nào từng bị phá hỏng trong trang trại của tôi.
Và ở thời của ông ấy, những khu vườn triệu đô và những sự lắp đặt phi thường.
Để tôi nói với các bạn điều này.
Đây là một khoảnh khắc tuyệt đẹp.
Cánh đồng đen, cánh đồng nâu, cánh đồng chất thải đôc hại, chiến trường -- chúng tôi đang ở Bronx nơi mà bạn có thể trồng cây ở khắp mọi nơi, trên xi-măng.
Và chúng tôi đang nhận nhiệm vụ cho những bông hoa. Tôi đang khiến bán bánh từ thiện trở nên xấu hổ.
Chúng tôi đang nhận nhiệm vụ ngay bây giờ.
Tôi đang chờ đến mùa xuân. Và những bức tường này đều được trồng từ những hạt giống.
Chúng tôi đang học tất cả. Và một lần nữa, khi bạn có thể đưa những đứa trẻ có hoàn cảnh khác nhau như thế này để làm một điều đặc biệt như thế này, chúng tôi đang thực sự tạo ra một khoảnh khắc.
Bây giờ, bạn có thể hỏi về những đứa trẻ này.
Bốn mươi phần trăm người tham gia đến 93 phần trăm người tham gia.
Tất cả đều quá tuổi và thiếu tiền.
Bọn họ giờ đang là, nhóm người đầu tiên của tôi ở đại học, kiếm tiền lương để sống.
Những người còn lại được sắp xếp để tốt nghiệp vào tháng sáu này.
Những đứa trẻ hạnh phúc, những gia đình hạnh phúc, những đồng nghiệp hạnh phúc.
Những người đã kinh ngạc. Hạt Bronx huy hoàng và phóng khoáng.
Hãy nói về bạc hà. Bạc hà của tôi đâu?
Tôi trồng bảy loại bạc hà trong lớp học của mình.
Có ai muốn một cốc Mojitos không?
Nhưng, hiểu được điều này cũng như là Viagra cho trí thông minh của tôi.
Thưa quý ông quý bà, tôi sẽ nói nhanh thôi, nhưng hãy hiểu điều này: Thành phố mà mang lại cho chúng ta quần thụng và những nhịp điệu tươi trẻ đang trở thành ngôi nhà cho những vật chất hữu cơ.
25,000 loại rau củ quả xanh tươi của tôi, Tôi đang trồng những công dân hữu cơ, khiến bọn trẻ tham gia.
Cho nên hãy giúp chúng tôi đi từ đây đến đây.
Những thực thể tự cung tự cấp, 18 tháng trở về sau khi đầu tư, cộng với việc chúng tôi đang trả lương và trợ cấp sức khỏe cho mọi người, trong khi cho họ ăn chỉ nhờ vài xu trên tờ đô-la.
Martin Luther King nói rằng người ta cần phải được nâng cao bởi phẩm giá.
Cho nên ở đây tại New York, tôi thúc giục bạn, những người bạn Mỹ của tôi, để giúp chúng tôi khiến cho nước Mỹ trở nên tươi đẹp một lần nữa.
Điều đó rất đơn giản. Hãy chia sẻ niềm đam mê của bạn.
Điều đó rât dễ. Làm ơn hãy xem hai đoạn phim này.
Một trong số chúng tôi được mời đến Nhà Trắng, một người đặc biệt gần đây.
Và quan trọng nhất là, bị bắt nạt nhiều nhất ở trường.
Điều này phải ra đi vào ngày mai.
Mọi người ạ, tất cả các bạn có thể làm được điều đó.
Giữ những đứa trẻ xa khỏi những cửa hàng trông như thế này.
Làm cho chúng một bữa ăn dinh dưỡng, nhất là nếu bạn có thể hái nó từ bức tường trong chính phòng học của mình -- ngon tuyệt!
Hãy làm tấm gương tốt. Đưa chùn đến những giỏ hàng xanh.
Những đứa trẻ lớn yêu dâu tây và chuối.
Hãy dạy chúng kĩ năng làm chủ doanh nghiệp.
Cảm ơn Chúa vì GrowNYC. Hãy để chúng nấu ăn. Bữa trưa tuyệt vời hôm nay, hãy để chúng làm công việc bếp núc.
Nhưng quan trọng nhất là, hãy cứ yêu chúng.
Không gì hoạt động tốt hơn tình yêu vô điều kiện.
Vậy nên, bạn tốt của tôi Kermit nói rằng không dễ dàng để trở nên xanh tốt.
Không hề. Tôi đến từ một nơi mà lũ trẻ có thể mua 35 vị kẹo blunt wrap vào bất kì lúc nào, nơi mà những tủ kem chứa đầy rượu mạch nha.
Được chứ? Bạn thân thiết của tôi Majora Carter từng nói với tôi, chúng ta có tất cả mọi thứ để xây dựng và không có gì để mất.
Cho nên tại đây, và tại thời điểm chúng ta đã trải qua từ sự táo bạo đến niềm hi vọng cho đến niềm hi vọng cho một chút táo bạo, Tôi thúc giục bạn làm điều này.
Tôi thúc giục bạn làm điều này.
Bây giờ, chúng ta đều là những con nòng nọc, nhưng tôi thúc giục bạn trở thành một con ếch to và thực hiện bước nhảy to và xanh đó.
Tôi không quan tâm nếu bạn đang ở bên trái, hay phải, hay ở giữa, đâu cũng được.
Hãy tham gia với tôi. Sử dụng -- Tôi có rất nhiều năng lượng.
Hãy giúp tôi sử dụng nó. Chúng ta có thể làm điều gì đó tại đây.
Và trên đường đi, hãy dành thời gian để ngửi những bông hoa, nhất là khi bạn và học sinh của mình đã trồng chúng.
Tôi là Steven Ritz, đây là Cỗ Máy Green Bronx.
Tôi phải gửi lời cảm ơn đến vợ và gia đình tôi, đến bọn trẻ của tôi, cảm ơn đã đến hàng ngày, và cho đồng nghiệp của tôi, đã tin tưởng và ủng hộ tôi.
Chúng tôi đang hướng lối đi của mình đến với một hệ thống kinh tế mới.
Xin cảm ơn, cầu Chúa phù hộ cho các bạn và hãy có một ngày tốt lành.
Tôi là Steve Ritz. (Tiếng Tây Ban Nha) Vâng bạn có thể!
(Vỗ tay)
Giống như nhiều bạn, tôi là một trong những người may mắn.
Tôi sinh ra trong một gia đình mà giáo dục hiện diện mọi nơi
Tôi là một tiến sỹ thế hệ thứ ba, con gái của hai học giả.
Hồi còn bé, tôi thường chơi quanh phòng thí nghiệm ở trường đại học của cha tôi.
Vì thế không có gì bất ngờ khi tôi từng học ở một vài trường đại học tốt nhất, điều đã mở ra cánh cửa tiếp cận một thế giới các cơ hội.
Đáng tiếc là, phần lớn mọi người trên thế giới không may mắn như thế.
Ở một vài nơi trên thế giới, chẳng hạn như Nam Phi, giáo dục không dễ dàng tiếp cận.
Ở Nam Phi, hệ thống giáo dục đã được xây dựng từ thời Apartheid dành cho thành phần thiểu số da trắng.
Và kết quả là, ngày nay, không có đủ chỗ cho rất nhiều người muốn và xứng đáng có một nền giáo dục chất lượng cao.
Sự khan hiếm đó đã dẫn tới một cuộc khủng hoảng vào tháng Giêng năm nay tại trường đại học Johannesburg.
Có một số ít các vị trí còn lại từ buổi nhập học chính thức, và vào đêm trước hôm họ sẽ mở quá trình đăng tuyển, hàng ngàn người đã xếp hàng bên ngoài cánh cổng thành hàng dài một dặm, hi vọng là người đầu tiên trong hàng có được một trong những vị trí đó.
Khi những cánh cửa mở ra, đã có một vụ giẫm đạp, 20 người bị thương và một phụ nữ tử vong.
Một người mẹ đã trao đi cuộc sống của mình để cố gắng lấy về cho con trai cơ hội có một cuộc sống tốt hơn.
Nhưng thậm chí ở một vài nơi trên thế giới như Mỹ nơi mà giáo dục khá phổ biến, cũng không dễ trong tầm tay.
Đã có rất nhiều cuộc thảo luận trong vài năm gần đây về sự tăng giá của dịch vụ y tế.
Nhưng thứ mà không dễ nhận ra cho mọi người là trong cùng giai đoạn đó, học phí của giáo dục đại học đã tăng gấp gần hai lần, và tổng cộng là 559% từ 1985.
Điều này làm nhiều người khó tiếp cận được nền giáo dục.
Cuối cùng, ngay cả những người kiếm được cách để học cao hơn, những cánh cửa của cơ hội chưa chắc đã mở ra.
Chỉ có hơn nửa số sinh viên tốt nghiệp đại học gần đây ở Mỹ, những người có giáo dục sau đại học thật sự làm những công việc đúng ngành học đó.
Tất nhiên điều đó sai với các sinh viên tốt nghiệp từ những học viện hàng đầu, nhưng đối với nhiều người khác, họ không có được giá trị tương xứng với thời gian và nỗ lực bỏ ra.
Tom Friedman, trong bài phỏng vấn gần đây cho Thời báo New York, đã nắm bắt được tinh thần ở sự cố gắng của chúng ta, theo cách chưa ai từng làm được.
Anh ấy nói rằng những đột phá lớn là những gì xảy ra khi những gì bất ngờ có thể đáp ứng được những gì tối cần thiết.
Tôi đã nói về những gì tối cần thiết.
Giờ hãy nói về những gì đột nhiên xảy đến.
Những gì đột nhiên xảy đến được minh hoạ bởi ba lớp học lớn của Stanford, mỗi lớp có 100.000 người đăng ký theo học hoặc nhiều hơn
Vì thế để hiểu được điều này, hãy nhìn vào một trong các khoá học đó, Lớp học máy móc dạy bởi đồng nghiệp của tôi và cũng là đồng sáng lập, Andrew Ng.
Andrew là giảng viên lớp lớn hơn ở Stanford.
Đó là khoá học về máy móc, và nó có 400 người đăng ký theo học mỗi khi nó được đưa ra.
Khi Andrew dạy khoá Machine Learning cho đối tượng công chúng, Nó đã có 100.000 người đăng ký.
Vì thế để Andrew có thể đạt tới số lượng khán giả tương tự bằng việc dạy một khoá học ở Stanford, Anh ấy cần phải làm điều đó trong 250 năm.
Tất nhiên, anh ấy sẽ cảm thấy rất chán nản.
Vì thế, nhìn thấy tác động của điều này, Andrew và tôi quyết định rằng chúng tôi cần phải thật sự cố mở rộng để đem lại giáo dục chất lượng tốt nhất tới càng nhiều người có thể càng tốt.
Nên chúng tôi lập nên Coursera, với mục tiêu là chọn ra những khoá học tốt nhất từ những giảng viên tốt nhất của các trường đại học tốt nhất và cung cấp chúng miễn phí đến mọi người trên toàn thế giới.
Hiện tại chúng tôi có 43 khoá học trong hệ thống từ bốn trường đại học xuyên suốt các ngành khác nhau, và để tôi cho các bạn thấy một chút xem nó trông như thế nào.
(Video) Robert Ghrist: Chào mừng đến lớp Số học.
Ezekiel Emanuel: 50 triệu người không có bảo hiểm.
Scott Page: Mô hình giúp thiết kế các viện và chính sách hiệu quả hơn.
Chúng tôi nhận được sự phân biệt khó tin.
Scott Klemmer: Vậy Bush tưởng tượng điều đó trong tương lai, bạn sẽ mang một cái camera ngay trung tâm đầu bạn.
Mitchell Duneier: Mills muốn sinh viên xã hội học phát triển chất lượng tư duy..
RG: Cáp treo được tạo hình của một đường cosine dạng hyperbol
Nick Parlante: Với mỗi điểm trong ảnh, khiến màu đỏ thành không.
Paul Offit:...Vaccine cho phép ta loại trừ vi-rút bại liệt.
Dan Jurafsky: Có phải Lufthansa phục vụ bữa sáng và San Jose?
Uhm, hài hước đấy. Daphne Koller: Vậy đây là đồng xu bạn chọn, và đây là hai lần tung đồng xu.
Andrew Ng: Như vậy trong phạm vi lớn về máy móc, ta đưa ra một chế độ máy tính
(Vỗ tay) DK: Hóa ra là, có thể không ngạc nhiên lắm, rằng sinh viên thích có những nội dung tốt nhất từ những trường đại học tốt nhất một cách miễn phí.
Từ khi chúng tôi mở trang web vào tháng hai, hiện giờ chúng tôi có 640.000 sinh viên từ 190 nước.
Chúng tôi có được 1,5 triệu lượt đăng ký, 6 triệu câu hỏi trong 15 khóa học đã ra mắt tính đến hiện tại đã được đệ trình, và 14 triệu đoạn phim đã được xem.
Nhưng nó không chỉ nói về những con số, nó còn nói về con người.
Đó có thể là Akash, người đến từ một thị trấn nhỏ ở Ấn Độ và lẽ ra chẳng bao giờ tiếp cận được một khóa học tầm cỡ Stanford và chẳng bao giờ đạt được nó.
Hay Jenny, người mẹ đơn thân có hai con và muốn trau dồi kỹ năng của mình để cô ấy có thể quay lại và hoàn thành chương trình thạc sỹ.
Hoặc Ryan, người không thể đến trường, vì cô con gái mắc hội chứng suy giảm miễn dịch không thể chịu rủi ro cho vi khuẩn tồn tại trong nhà, vì thế ông ấy không thể rời khỏi nhà.
Tôi rất vui mừng khi nói rằng -- gần đây, chúng tôi đã liên hệ với Ryan -- và câu chuyện này đã kết thúc có hậu.
Bé Shannon -- ở phía bên trái -- hiện đã tốt hơn rất nhiều, và Ryan có được một công việc sau khi tham dự một số khóa học của chúng tôi.
Vậy điều gì khiến những khoá học này khác biệt?
Khi mà các khoá học trên mạng vốn đã có mặt được một thời gian.
Sự khác biệt ở đây chính là trải nghiệm thực tế ở các khoá học
Nó bắt đầu ở một ngày nhất định và sau đó thì học sinh sẽ phải coi videos căn bản là mỗi tuần và làm bài tập về nhà
Và đây là bài tập về nhà thật sự để đạt được điểm thật sự, với ngày hạn chót có thật
Các bạn thấy ở đây biểu đồ nhiều hạn chót
Những điểm gai nhọn chứng minh sự trì hoãn là một hiện tượng toàn cầu
(Tiếng cười) Ở cuối mỗi khoá học học sinh sẽ được trao một giấy chứng nhận
Họ có thể trình chứng nhận đó cho một chủ công ty tiềm năng và được nhận. Chúng tôi biết nhiều học sinh đã làm điều đó
Một số học sinh lấy chứng nhận của họ và trình chúng cho cơ sở giáo dục mà họ đang học để lấy chứng chỉ đại học thật sự.
Vậy là những học sinh này đều đạt được một đó có ý nghĩa cho sự đầu tư vào thời gian và năng lực của họ
Hãy nói thêm một ít về một số thành phần được đưa vào những khoá học này
Thành phần đầu tiên đó là khi các bạn rời khỏi cái giới hạn của một lớp học thực sự và thiết kế nội dung rõ ràng theo dạng học qua mạng các bạn có thể thoát khỏi, ví dụ như, các bài giảng kéo dài suốt một tiếng.
Các bạn có thể tách những tài liệu ví dụ như thành những mô hình đơn vị nhỏ hơn, từ 8 đến 12 phút mỗi mô hình biểu trưng cho một khái niệm chặt chẽ.
Học sinh nghiên cứu các tài liệu này theo nhiều cách, phụ thuộc vào nền tảng, kĩ năng và mức độ yêu thích của họ.
Thế thì, giả dụ rằng, một số học sinh có thể có lợi từ từ một phần nào đó qua các tài liệu đã được chuẩn bị từ các học sinh khác.
Có học sinh có thể thấy hứng thú hơn về một cái đề tài phong phú cụ thể nào đó mà họ muốn tự theo đuổi.
Vậy nên cái hệ thống này cho phép chúng ta thoát khỏi cái mô hình học "một kích cỡ mà vừa hết mọi người" và cho phép học sinh theo sát chương trình giảng dạy mang tính cá nhân hơn.
Dĩ nhiên, với tư cách những người giảng dạy rằng học sinh không học bằng việc ngồi bị động xem videos.
Có lẽ một trong những thành phần lớn nhất cho sự cố gắng này là chúng ta cần để học sinh tự thực hành với các tài liệu để mà họ có thể hoàn toàn hiểu được.
Đã có nhiều nghiên cứu cho thấy tầm quan trọng của điều này.
Như đây là một ví dụ xuất hiện trong Khoa Học năm ngoái cho thấy rằng chỉ sự rèn luyện tính phục hồi đơn giản khi mà học sinh phải lặp lại nhiều lần những gì họ đã học được cho những kết quả được cải thiện đáng kể ở nhiều bài kiểm tra thành tích khác nhau hơn là các cách can thiệp giảng dạy khác.
Chúng tôi đã cố gắng dựng các bài tập rèn luyện tính phục hồi vào nền tảng cũng như các bài rèn luyện khác theo nhiều cách
Ví dụ như, thậm chí những videos của chúng tôi không chỉ là videos
Cứ mỗi vài phút, video sẽ dừng lại và học sinh sẽ có một câu hỏi
(Video) SP:...Bốn điều này. Lý thuyết viễn cảnh, chiết khấu toán học, hiện trạng thiên vị, xu hướng lãi suất cơ bản đều được chứng thực cẩn thận.
Tất cả đều là sự trêch hướng được chứng thực từ các hành vi hợp lí.
DK: Ở đây video sẽ ngưng lại, và học sinh sẽ đánh câu trả lời vào trong khung và trình lên. Rõ ràng là họ đã không tập trung.
(Tiếng cười) Nên họ có thể thử lại. và lần này thì họ trả lời đúng.
Sẽ có một lời giải thích nếu họ muốn xem.
Và bây giờ video sẽ chuyển qua phần tiếp theo của bài giảng.
Đây chỉ là một dạng câu hỏi đơn giản mà tôi, với tư cách người dạy, có thể hỏi lớp, nhưng khi tôi hỏi dạng câu hỏi đó trong lớp 80 phần trăm học sinh vẫn đang vội ghi lại điều cuối cùng tôi nói, 15 phần trăm đã bị cuốn vào Facebook, và rồi sẽ có những thành phần chăm chỉ ngồi ở dãy ghế đầu là đưa câu trả lời trước khi người khác có cơ hội suy nghĩ và tôi - người hướng dẫn - thì cực kì hài lòng rằng là có học sinh biết câu trả lời.
Và bài học cứ tiếp tục trước khi, thât sự là, phần lớn học sinh thậm chí để ý thì câu hỏi tiếp theo đã được hỏi.
Ở đây, mỗi một học sinh phải liên kết với tài liệu học.
Và tất nhiên các câu hỏi mang tính phục hồi đơn giản này không dừng ở đó.
Giáo viên cần lập nhiều câu hỏi có tính thực tiễn hơn. và cũng cần cho học sinh lời nhận xét về những câu hỏi đó.
Giờ thì, làm sao để bạn chấm bài tập của 100,000 học sinh nếu bạn không có 10,000 trợ giảng?
Câu trả lời là, bạn cần dùng công nghệ học làm việc đó thay cho bạn.
May mắn là, công nghệ học đã tiên tiến được khá lâu, và chúng ta có thể chấm điểm nhiều dạng bài tập về nhà.
Bên cạnh câu hỏi trắc nghiệm và dạng câu hỏi ngắn mà cac bạn thấy trong video, chúng tôi còn có thể chấm điểm những cụm từ toán học cũng như là các phép lấy đạo hàm.
Chúng tôi có thể chấm mô hình, dù là, mô hình tài chính trong lớp học kinh doanh hay mô hình vật lý trong lớp khoa học hoặc là lớp kĩ thuật và chúng tôi có thể chấm điểm một số bài tập dựng chương trình khá phức tạp
Để tôi cho bạn thấy điều đó khá đơn giản nhưng khá trực quan.
Đây là lớp khoa học vi tính 101 ở Stanford và học sinh phải chỉnh màu bức hình màu đỏ mờ đó.
Họ đang đưa chương trình vào trình duyệt và các bạn có thể thấy họ đã sai ở đâu đó, Nữ Thần Tự Do vẫn còn say sóng.
Và thì, học sinh sẽ cố gắng làm lại, và lần này họ làm đúng và được bảo rằng họ có thể chuyển qua bài tập tiếp theo.
Cái khả năng có thể tương tác năng động với tài liệu học như thế này và được báo là bạn sai hay đúng rất quan trọng với học sinh.
Tất nhiên chúng tôi vẫn chưa có thể chấm điểm dạng bài làm mà học sinh cần trong tất cả các khoá học
Cụ thể hơn, điều thiếu sót chính là cách làm việc tư duy phê bình mà rất cần thiết cho dạng huấn luyện này chẳng hạn như nhân văn, khoa học xã hội kinh doanh và các dạng khác.
Nên chúng tôi cố gắng thuyết phục, chẳng hạn, một số giảng viên nhân văn là trắc nghiệm không phải một chiến lược tệ.
Sự áp dụng đó không thuận lợi lắm.
Nên chúng tôi cần kiếm cách giải quyết khác.
Và cách giải quyết cuối cùng là cho học sinh chấm điểm nhau.
Hoá ra, những nghiên cứu trước đó cho thấy, như của Saddler và Good, rằng cho chấm chéo là một chiến lược hiệu quả bất ngờ cho việc tái sử dụng lại các điểm số.
Nó chỉ mới được thử nghiệm ở các lớp nhỏ nhưng đã cho thấy, ví dụ, điểm số chấm bởi các học sinh này trên trục y thật ra rất liên quan với điểm chấm của giáo viên trên trục x.
Ngạc nhiên hơn nữa là điểm tự chấm, khi học sinh tự chấm và nhận xét bài làm của họ miễn là bạn khuyến khích đúng cách để họ không tự chấm điểm cao nhất -- thậm chí còn tương liên với điểm chấm bởi giáo viên hơn.
Và đây là một chiến lược tốt có thể dùng cho chấm điểm quy mô lớn và còn là chiến lược học tâp hiệu quả cho học sinh, bởi vì họ thật sự học từ kinh nghiệm.
Nên bây giờ chúng tôi có hệ thống chấm chéo lớn nhất từng được phát minh mà ở đó có mười ngàn học sinh đang chấm chéo nhau và khá thành công, tôi công nhận
Nhưng đây không phải là về học sinh ngồi một mình trong phòng khách cố gắng giải quyết vấn đề.
Vòng quanh mỗi một khoá học của chúng tôi, một cộng đồng học sinh được dựng nên, một cộng đồng toàn cầu chia sẻ chung nỗ lực học tập.
Cái mà các bạn đang thấy là một bản đồ tự tạo bởi học sinh từ khoá học Princeton Xã Hội học 101 của chúng tôi nơi mà họ đã tự đặt lên một bản đồ thế giới và bạn có thể thật sự thấy sự vươn tới toàn cầu cuả dạng nỗ lực này.
Học sinh hợp tác ở những khoá học này trong một loạt các cách khác nhau.
Đầu tiên là, có một câu hỏi và một diễn đàn trả lời, nơi mà học sinh sẽ đưa câu hỏi của họ lên, và những học sinh khác sẽ trả lời.
Và điều tuyệt vời ở đây là, vì có quá nhiều học sinh, có nghiã là thâm chí khi học sinh hỏi vào 3 giờ sáng đâu đó vòng quanh thế giới, sẽ có một người còn thức và có chung một vấn đề.
Vậy ở nhiều khoá học của chúng tôi, thời gian trả lời trung bình cho một câu hỏi trên diễn đàn là 22 phút.
Đó không phải là mức độ tôi từng bao giờ cho học sinh của tôi ở Stanford.
(Tiếng cười) Và các bạn có thể thấy từ lời chứng thực của học sinh rằng họ thật sự nhận ra rằng bởi vì cái cộng đồng lớn qua mạng này họ được tương tác với nhiều người bằng nhiều cách sâu sắc hơn là khi họ ở trong lớp học bình thường.
Học sinh còn tự tập hợp lại mà chúng tôi không can thiệp, thành những nhóm nhỏ.
Một số là những nhóm học bên ngoài cùng khó khăn địa lý và gặp mỗi tuần để cùng giải quyết các vấn đề.
Đây là nhóm học ở San Francisco nhưng có các nhóm toàn cầu nữa
Số khác là nhóm học qua mạng, thỉnh thoảng cùng ngôn ngữ hoặc cùng văn hoá, và ở góc bên trái kia, các bạn có thể thấy nhóm học đa văn hoá của chúng tôi nơi mà mọi người rõ ràng muốn kết nối với những người từ văn hoá khác.
Có một số cơ hội cực kì to lớn từ dạng khuôn khổ này.
Đầu tiên đó là nó có tiềm năng cho ta hoàn toàn một cách nhìn chưa từng có vào hiểu biết về sự học tập cuả con người.
Vì dữ liệu mà chúng tôi thu tập được là duy nhất.
Bạn có thể thu tập mọi cái nhấp, mọi bài tập được nộp, mọi đăng tải trên diễn đàn từ mười ngàn học sinh.
Vậy bạn có thể khiến nghiên cứu về cách học của con người từ hệ giả thuyết đến hệ dữ liệu, một sự hoán đổi mà, ví dụ là, đã cách mạng hoá sinh học.
Bạn có thể dùng những dữ liệu này để hiểu những câu hỏi cơ bản, chẳng han như, chiến lược học nào thì tốt và hiệu quả đối xứng với cái không tốt?
Và trong nhiều khoá học cụ thể, bạn có thể hỏi, như là, những quan niệm sai lầm thường có là gì và làm sao để ta giúp học sinh sửa chúng?
Và đây là ví dụ cho điều đó, cũng từ lớp học về máy móc của Andrew.
Đây là sự phân loại các câu trả lời sai từ một bài tập mà Andrew giao.
Các câu trả lời là nhiều cặp số, nên bạn có thể vẽ chúng lên biểu đồ hai chiều này.
Mỗi một dấu chéo mà bạn thấy là một câu trả lời sai.
Cái dấu chéo lớn ở góc trái bên trên là nơi mà 2,000 học sinh đưa cùng đúng một câu trả lời sai.
Nếu 2 học sinh ở lớp 100 người cho cùng một câu sai, bạn sẽ không nhận ra.
Nhưng khi 2,000 học sinh cho cùng một câu trả lời sai, thì nó khó mà để quên.
Nên Andrew và học sinh của anh ấy, nhìn lại vào một số bài tập, và hiểu được nguồn gốc tạo nên cái sai lầm, và sau đó họ tạo ra một dạng báo lỗi cho mỗi học sinh có những câu trả lời rơi vào đó, có nghĩa là những học sinh phạm lỗi giống nhau giờ sẽ có được nhận xét cá nhân thông báo với họ làm sao để sửa quan niêm sai của họ hiệu quả hơn.
Nên cái sự cá nhân này là cái mà một người có thể xây dựng lên từ công dụng của những con số lớn.
Cá nhân hoá có thể là một trong những cơ hội lớn nhất ở đây, bởi vì nó cho chúng ta tiềm năng giải quyết được vấn đề của người 30 tuổi.
Nhà nghiên cứu giáo dục Benjamin Bloom, vào năm 1984, đã nêu lên 2 vấn đề gọi là "sigma", mà ông quan sát được từ nghiên cứu ba dân số.
Cái đầu tiên đó là dân số được học trong một lớp học dựa trên bài giảng.
Cái thứ hai là dân số học sinh học dựa trên tiêu chuẩn của lớp học theo bài giảng, nhưng với phương pháp tiếp cận, để học sinh không chuyển qua đề tài kế trước khi trình bày cách tiếp cận cho đề tài trước
Và cuối cùng là, dạng dân số học sinh được dạy theo kiểu một-với-một hướng dẫn sử dụng gia sư.
Dạng dân số theo phương pháp tiếp cận là sự lệch hướng đúng tiêu chuẩn, hoặc sigma, đạt được thành tựu tốt hơn so với giảng đường bình thường, và dạng gia sư cho ta 2 sigma trong sự cải thiện hiệu suất.
Để hiểu điều đó nghĩa là gì, hãy nhìn vào giảng đường bình thường, và hãy chọn hiệu suất trung bình làm mức chuẩn.
Vậy ở lớp học bài giảng, nửa số học sinh là trên mức độ đó, nửa còn lại là ở thấp hơn.
Với dạng gia sư hướng dẫn, 98 phần trăm học sinh là trên mức độ đó.
Hãy thử nghĩ nếu chúng tôi có thể dạy sao cho 98% học sinh của chúng tôi vượt lên ngưỡng trung bình.
Vậy thì, vấn đề 2 sigma.
Bởi vì chúng tôi không có khả năng, là một xã hội, cung cấo cho mỗi học sinh một gia sư riêng.
Nhưng có thể chúng tôi cung cấp được mỗi học sinh một máy tính hoặc một điện thoại.
Vây câu hỏi là, làm sao chúng tôi dùng công nghệ để đẩy cái phần bên trái của đồ thị, từ đường cong màu xanh, sang bên phải với đường cong xanh lá?
Sự tiếp cận thì dễ để đạt được với máy tính bởi vì nó không mệt chiếu liên tục một video 5 lần
Và nó không thấy mệt chấm điểm một dạng bài tập rất nhiều lần, chúng ta đã thấy từ nhiều ví dụ tôi cho các bạn xem.
Và thâm chí sự cá nhân hoá là điều gì đó mà chúng ta bắt đầu mở ra, dù là nó thông qua quỹ đạo cá nhân ở các giáo trình hoặc các phê bình cá nhân chúng tôi đã cho các bạn xem.
Vậy thì mục tiêu ở đây là cố gắng và đẩy, và xem chúng ta có thể đi xa hơn với đường cong xanh lá.
Vậy nên, nếu điều này tuyệt thế, tại sao các trường đại học lại lỗi thời?
Mark Twain chắc chắn đã từng suy nghĩ vậy.
Ông ta nói rằng, "Đại học là nơi bài giảng của giáo sư đi thằng vào sổ của học sinh, mà không cần qua não của bất kì bên nào."
(Tiếng cười) Tôi xin phép nhìn nhận khác Mark Twain.
Tôi nghĩ điều ông than vãn không phải là trường đại học nhưng mà dạng dựa trên bài giảng mà nhiều trường đại học dành quá nhiều thời giờ.
Vậy thì hãy quay ngược lại xa hơn nữa, về đến lúc Plutarch nói "Đầu óc không là một bình chứa cần làm đầy, mà là gỗ cần được đốt cháy."
Và có lẽ ta nên dành ít thời giờ ở trường đại học làm đầy đầu óc của học sinh với các nội dung qua các bài giảng, và nhiều thời gian hơn thắp lên sự sáng tạo của họ, sư tưởng tượng và khả năng giải quyết vấn đề của họ bằng cách thật sự nói chuyện với họ.
Vậy sao ta làm được như vậy?
Chúng ta làm bằng biệc tạo nên cách học năng động ở các lớp học.
Đã có rất nhiều cách học, kể cả cái này, cho thấy nếu bạn dùng cách học chủ động, tương tác với học sinh trong lớp, hiệu suất được cải thiện ở mỗi đơn vị-- ở sự có mặt, ở sự cam kết và ở cách học được đánh giá bằng bài kiểm tra chuẩn hóa.
Các bạn có thể thấy, ví dụ, điểm số đạt được gần như gấp đôi ở cái thử nghiệm này.
Vậy nên có lẽ đây là cách ta nên dành thời gian ở các trường đại học.
Để tóm tắt lại, nếu chúng ta có thể cho một dạng giáo dục chất lượng hàng đầu miễn phí cho bất kỳ ai trên địa cầu. điều đó có thể làm được gì?
3 điều. Một nó dựng nên hệ thống giáo dục đúng chuẩn quyền lợi con người, nơi mà ai ở thế giới này cũng có được quyên và động lực đạt được kĩ năng họ cần để tạo nên một cuộc sống tốt hơn, gia đình, cộng đồng mình.
Thứ hai, nó sẽ đánh thức sự học tập lâu dài
Thật tiếc cho rất nhiều người, mà học hành phải dừng lại khi ta hoàn thành cấp 3 hoặc đại học.
Bằng việc làm cách dạy tuyệt vời này hiện hữu, chúng tôi có thể học được điều gì đó mới mỗi khi ta muốn, dù là để mở rộng trí óc hay để đổi đời ta.
Và cuối cùng, điều này sẽ đánh thức một làn sóng cách tân, bởi những nhân tố tuyệt vời có thể được tìm thấy bất cứ đâu.
Có thể là Albert Einstein hay Steve Jobs thứ hai sống đâu đó ở một ngôi làng hẻo lánh ở châu Phi.
Và nếu chúng ta có thể cho người đó giáo dục, họ có thể có được những ý tưởng táo bạo và khiến thế giới tốt hơn cho mọi người.
Cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Cho đến tháng ba, 2011, tôi làm thợ chỉnh sửa ảnh tại thành phố New York.
Chúng tôi là những sinh vật xanh xao,
ẩn trong bóng tối căn phòng không cửa sổ, và nói chung là tránh ánh nắng mặt trời.
Chúng tôi chỉnh cho người gầy gầy hơn, da đẹp càng đẹp hơn, biến điều không thể thành có thể, và luôn nhận được những chỉ trích trên báo chí, nhưng trong chúng tôi cũng có những nghệ sĩ tài năng với nhiều năm kinh nghiệm và hiểu biết thực thụ về hình ảnh và nhiếp ảnh.
Vào tháng 11 năm 2011, đang theo dõi tình hình thế giới tại nhà, tôi nhìn thấy các sự kiện bi thảm xảy ra tại Nhật Bản.
Sau đó, tổ chức tình nguyện tôi tham gia All Hands Volunteers, trong vài ngày đã đến hiện trường góp phần nỗ lực ứng phó.
Tôi, cùng hàng trăm tình nguyện viên hiểu rằng không thể chỉ ngồi yên tại nhà, nên tôi quyết định gia nhập cùng với họ trong suốt ba tuần.
Vào ngày 13 tháng 5, tôi tìm đường đến thị trấn Ōfunato.
Đó là một làng chài nhỏ thuộc tỉnh Iwate, với dân số khoảng 50.000 người, một trong những nơi đầu tiên chịu ảnh hưởng bởi sóng thần.
Mực nước ở đây được ghi nhận lại đạt đến hơn 24 mét, và đi hơn 3 dặm sâu trong đất liền.
Có thể hình dung, thị trấn đã bị tàn phá.
Chúng tôi kéo các mảnh vỡ từ kênh rãnh, hầm hố
dọn dẹp trường học, vệ sinh nhà cửa, sẵn sàng cho việc đổi mới và phục hồi.
Chúng tôi dọn sạch hàng tấn xác cá mục nát và hôi thối từ nhà máy chế biến cá tại địa phương .
Chúng tôi lem luốc, nhưng ai cũng vui.
Trong nhiều tuần, các tình nguyện viên và người dân địa phương cùng tìm kiếm một thứ.
Họ tìm kiếm các bức ảnh và album ảnh và máy ảnh và thẻ SD.
Tất cả đều làm vậy.
Họ đã thu thập và bàn giao chúng để bảo quản ở những nơi xung quanh các thị xã.
Không phải đến thời điểm ấy mà tôi mới nhận ra những tấm hình này đúng là một phần mất mát cá nhân rất lớn ở những người này.
Khi chạy trốn con sóng, để giữ lấy tính mạng, họ đã bỏ lại tất cả, Tất cả mọi thứ đều bị bỏ lại phía sau.
Vào cuối tuần đầu tiên ở đó, tôi đến giúp đỡ một trung tâm di tản ở thị trấn.
Tôi giúp dọn suối nước nóng (onsen) suối nước nóng công cộng, chiếc bồn tắm khổng lồ.
Nơi đây cũng là nơi mà trung tâm di tản đã thu thập các bức ảnh.
Đây là nơi người dân bàn giao chúng, và hôm đó tôi lấy làm vinh dự, vì họ tin tưởng tôi cho phép tôi giúp họ lau sạch các bức ảnh.
Thật xúc động và háo hức. Trước đó, tôi từng nghe nói phải nghĩ thoáng ra ngoài khuôn khổ, nhưng chỉ khi tôi thực sự trải nghiệm điều đó điều ký diệu mới xảy ra.
Khi tôi nhìn qua các bức ảnh, có một số bức đã hơn một trăm năm tuổi, một số vẫn còn trong phong bì từ các phòng rửa ảnh. Tôi nghĩ, là một người chỉnh sửa ảnh tôi có thể sửa vết rách và vết trầy đó, và tôi biết, hàng trăm người khác cũng có thể làm được như vậy.
Nên tối đó, tôi truy cập Facebook và hỏi một vài người, và đến sáng, tôi nhận được rất nhiều phản hồi tích cực, tôi biết phải bắt tay vào việc.
Chúng tôi bắt đầu chỉnh sửa những tấm ảnh này.
Đây là tấm đầu tiên.
Không bị hư hỏng trầm trọng, nhưng chỗ bị thấm nước khiến đổi màu khuôn mặt cô gái, phải được sửa chữa với độ chính xác và tinh vi cao.
Nếu không, bé gái trong hình sẽ không còn trông giống em nữa, và chắc chắn điều đó cũng tồi tệ như việc tấm ảnh bị hư hại vậy.
(Vỗ tay) Theo thời gian, rất may, nhiều hình ảnh được gừi về, , và cần thêm những người chỉnh sửa, do đó, một lần nữa, tôi đã lên Facebook và LinkedIn, trong vòng năm ngày, tôi tìm được 80 người muốn giúp từ 12 quốc gia khác nhau.
Trong vòng hai tuần, tôi đã có 150 người mong muốn tham gia.
Tại Nhật, tới Tháng Bảy, chúng tôi đã mở rộng ra các thị trấn lân cận của Rikuzentakata, xa hơn về phía bắc đến thị trấn Yamada.
Mỗi tuần một lần, chúng tôi lắp đặt thiết bị scan của mình trong thư viện ảnh tạm thời đã thiết lập trước đó, để mọi người đến nhận lại những bức ảnh của mình.
Những phụ nữ lớn tuổi đôi khi chưa từng nhìn thấy máy scan, nhưng sau 10 phút, tìm bức ảnh bị mất của mình, đưa lại cho chúng tôi để scan, tải lên một máy chủ đám mây, để tải xuống bởi một gaijin, một người lạ, ở một nơi nào đó trên thế giới, và bắt đầu được chỉnh sửa.
Thời gian dành ra để khôi phục nguyên trạng là một câu chuyện hoàn toàn khác, và rõ ràng là phụ thuộc vào mức hư hại của bức ảnh.
Có thể mất một giờ. Có thể mất cả tuần.
Có thể mất đến hàng tháng.
Chiếc kimono trong bức ảnh này gần như phải được vẽ lại bằng tay, hoặc chắp ghép, từ các phần màu sắc và chi tiết còn lại chưa bị nước làm hư hại.
Nó rất tốn thời gian.
Bấy giờ, tất cả những hình ảnh này đã bị nước làm hư hại, bị nhấn chìm trong nước muối, bị bao phủ bởi vi khuẩn, trong nước thải, đôi khi cả trong dầu, suốt một quãng thời gian nên chúng sẽ tiếp tục thêm hư hại. Thế nên lau sạch chúng là một phần rất lớn của dự án.
Chúng tôi không thể chỉnh sửa nếu ảnh không được làm sạch, phơi khô và cải tạo.
Chúng tôi đã gặp may với việc lau ảnh bằng tay.
Có một người phụ nữ địa phương tuyệt vời đã hướng dẫn chúng tôi.
Rất dễ gây thêm hư hại cho những hình ảnh đã hư hại này.
Trưởng nhóm Wynne của tôi từng nói: Nó cũng giống như xăm cho ai đó.
Bạn không có cơ hội phạm sai lầm.
Người phụ nữ mang cho chúng tôi những tấm ảnh này đã gặp may, khi chúng có thể được phục hồi đến vậy.
Cô ấy đã tự lau sạch chúng và dừng lại khi nhận ra mình đang làm nó bị hư hại nhiều hơn.
Cô cũng đã có bản sao của bức ảnh .
Nếu không, những chỗ như chồng và khuôn mặt cô, sẽ không bao giờ có thể được khắc phục, chỉ có thể đặt họ gần nhau trong một bức ảnh lành khác, và làm lại toàn bộ bức hình.
Khi nhận lại các bức ảnh từ chúng tôi, cô ấy đã chia sẻ một chút câu chuyện của mình.
Những bức ảnh này được đồng nghiệp của chồng cô tìm thấy tại một sở cứu hỏa, giữa các mảnh vỡ trên quãng đường dài kể từ nơi có căn nhà bị tàn phá, và họ đã nhận ra anh ta.
Ngày xảy ra sóng thần, anh chịu trách nhiệm đóng chặt cửa chắn sóng thần.
Anh ấy phải đi về hướng dòng nước khi còi báo động vang lên.
Hai đứa con trai nhỏ, giờ không còn nhỏ nữa, hai đứa con trai của cô đều đang ở trường, hai trường khác nhau.
Một đứa bị kẹt trong dòng nước.
Mất một tuần, cô mới tìm ra họ và biết được rằng tất cả họ đều đã sống sót.
Ngày tôi trả lại hình cho cô ấy cũng là ngày của đứa con trai út của cô tròn 14 tuổi.
Đối với cô, sau hết mọi sự, những bức ảnh này là món quà hoàn hảo cho thằng bé, một cái gì đó nó có thể xem lại, để nhớ về quá khứ trước đây chưa bị nhuốm màu sợ hãi kể từ cái ngày Tháng Ba đó, khi toàn bộ cuộc sống bị đảo lộn hay bị phá hủy.
Sau sáu tháng tại Nhật bản, 1.100 tình nguyện viên đã tham gia tổ chức All Hands, trong đó, hàng trăm người đã tỉ mẩn lau sạch hơn 135.000 bức ảnh, phần lớn — (Vỗ tay) — phần lớn số ảnh đã về lại với chủ nhân của mình, đây là điều hết sức quan trọng.
Hơn năm trăm tình nguyện viên toàn cầu đã giúp trao trả cho hơn 90 gia đình, hàng trăm bức ảnh đã được hoàn toàn phục hồi và chỉnh sửa.
Trong thời gian này, chúng tôi đã không chi quá một ngàn đô la cho thiết bị và vật liệu, Hầu hết chi phí là cho mực máy in.
Chúng tôi chụp ảnh liên tục.
Mỗi bức ảnh gợi nhắc về ai đó hoặc một cái gì đó, một nơi, một mối quan hệ, một người thân yêu.
Chúng là những vật lưu giữ kỉ niệm và câu chuyện của chúng ta, là điều cuối cùng chúng ta còn bám víu lấy và cũng là thứ đầu tiên ta quay lại kiếm tìm.
Đó là ý nghĩa của toàn bộ dự án này, phục hồi những mảnh nhỏ của nhân loại, đem những kết nối trở lại cho ai đó.
Khi một bức ảnh như thế này được đem trả lại, nó sẽ tạo nên một biến đổi lớn lao trong cuộc sống của người nhận.
Dự án cũng tạo nên sự khác biệt lớn trong cuộc sống của những người sửa ảnh.
Đối với một số người, họ đã được kết nối với một điều gì đó lớn lao, cho đi một cái gì đó, dùng tài của mình cho một điều gì đó khác hơn là những người mẫu gầy gò và làn da mịn màng.
Tôi muốn đọc một email để kết thúc bài nói chuyện này. Email này từ Cindy, một người giúp sửa ảnh, gửi tôi ngày tôi trở về từ Nhật bản sau sáu tháng.
"Khi làm việc, tôi không thể không nghĩ đến mỗi thân phận và những câu chuyện chứa đựng trong các bức ảnh.
Có một bức ảnh nọ, chụp nhiều thế hệ phụ nữ trong nhà, từ già đến trẻ, quây quần xung quanh một em bé, đã đánh động lòng tôi vì nhà tôi cũng có một bức ảnh tương tự, bà ngoại, mẹ tôi, tôi, và đứa con gái mới sinh, tấm ảnh treo trên tường nhà.
Bên kia địa cầu, cho dù ở thời đại nào, nhu cầu cơ bản của chúng ta là như nhau, đúng không?"
Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Ở Oxford những năm 50 của thế kỷ 20, có 1 vị bác sĩ rất tuyệt vời,một người rất không bình thường, tên là Alice Stewart.
Và Alice khác thường phần lớn tất nhiên bởi vì cô ấy là phụ nữ, một điều rất hiếm trong thập niên 50.
Cô ấy rất thông minh, cô ấy là một trong những người trẻ tuổi nhất vào lúc bấy giờ được chọn vào Đại học bác sĩ Hoàng gia.
Cô ấy khác thường cũng bởi do cô ấy tiếp tục làm việc sau khi kết hôn, sau khi sinh con, và thậm chí sau khi cô ấy ly hôn và trở thành một bà mẹ đơn thân, cô ấy vẫn tiếp túc công việc y khoa của mình.
Cô ấy khác thường bởi lẽ cô ấy rất hứng thú với ngành khoa học mới, lĩnh vực mới nổi về dịch tễ học, công trình nghiên cứu về cấu trúc bệnh tật.
Thế nhưng giống như những nhà khoa học khác,cô ấy biết rằng để làm nên dấu ấn riêng, những gì cô ấy cần làm là tìm một vấn đề khó và giải quyết nó.
Vấn đề khó khăn mà Alice đã chọn là sự gia tăng tỉ lệ mắc phải căn bệnh ung thư thời trẻ.
Phần lớn bệnh tật thì có mối tương quan với sự nghèo đói, tuy nhiên trong trường hợp của ung thư thời niên thiếu, những trẻ em đang chết dần dường như phần lớn xuất thân từ những gia đình giàu có.
Vì vậy, cô ấy muốn biết làm sao có thể giải thích được điều không bình thường này ?
Lúc ấy, Alice đã gặp rắc rối với việc gây quỹ cho dự án nghiên cứu của mình.
Cuối cùng, cô ấy chỉ nhận được 1.000 bảng từ giải thưởng ghi nhận của quý bà Tata.
Và điều đó có nghĩa là cô ấy biết mình chỉ có một cơ hội trong việc thu thập dữ liệu.
Cô ấy không biết phải tìm kiếm những gì.
Điều này thực sự là như mò kim đáy bể, vì vậy cô ấy hỏi tất cả thứ mà cô ấy có thể nghĩ ra.
Bọn trẻ đã ăn kẹo làm bằng mật đường phải không?
Chúng đã uống thức uống có phẩm màu phải không?
Chúng đã ăn cá và khoai tây chiên chứ?
Chúng có hệ thống nước bên trong hay bên ngoài?
Vào khoảng thời gian nào thì chúng bắt đầu đi học?
và khi nào bản sao bảng câu hỏi bắt đầu được trả về, một thứ và chỉ một thứ trở nên đang chú ý với sự rõ ràng về mặt số liệu mà hầu hết các nhà khoa học chỉ có thể ước ao có đơcj.
Với tỉ lệ 2:1, những đứa trẻ đã chết thường có những người mẹ được kiểm tra bằng tia X-quang trong khi mang thai.
Công nghệ mới ấy ảnh hưởng trực tiếp đến quan niệm truyền thống.
Quan niệm truyền thống rằng mọi thứ an toàn đến một điểm giới hạn nào đó, một ngưỡng cửa nào đó.
Vấn đề là ở quan niệm thời ấy, khi mà công nghệ mới luôn được ưa chuộng, kể cả máy chụp X-quang.
Và nó lan truyền rộng rãi tới cả quan niệm của các bác sĩ, những người giúp đỡ bệnh nhân. Họ nghĩ máy X-quang sẽ không có ảnh hưởng xấu.
Tuy nhiên, Alice Stewart vội vã cho xuất bản những phát hiện sơ bộ của mình trong cuốn "Lưỡi trích" năm 1956
Mọi người rất hào hứng, thậm chí nhắc đến giải Nobel, và Alice thực sự rất vội vàng để cố gắng nghiên cứu tất cả các trường hợp về ung thư thời trẻ mà cô ấy có thể tìm trước khi chúng biến mất.
Thực chất, cô ấy không cần phải vội.
Khoảng thời gian 25 năm sau khi người Anh và y khoa-- y khoa của Mỹ và Anh đã công bố chối bỏ sự thực hành chụp X-quang đối với phụ nữ mang thai.
Dữ liệu này được công bố ra ngoài, hoàn toàn mở,và có sẵn. nhưng không một ai muốn biết về nó.
Một đứa trẻ 1 tuần tuổi đã chết, nhưng chẳng có thứ gì thay đổi cả.
Tính mở bàn thân nó không thể thúc đẩy sự thay đổi.
Vì vậy trong 25 năm qua Alice Stewart đã nắm trong tay một cuộc chiến rất lớn.
Vậy, làm cách nào mà cô ấy biết cô ấy đã đúng?
Cô ấy đã có một lối suy nghĩ rất lạ.
Cô ấy đã làm việc với nhà thống kê tên George Kneale, và George là người hội đủ tất cả những thứ mà Alice không có.
Trong khi Alice là người hướng ngoại và hòa đồng thì George là người sống ẩn dật.
Alice thì sôi nổi,nhiệt tình,đồng cảm với bệnh nhân.
George thì chỉ lạnh lùng đếm số người.
Tuy nhiên ông ấy đã noi về điều tuyệt vời về mối quan hệ công việc của họ.
Ông ấy nói "Công việc của tôi là chứng minh bác sĩ Stewart đã sai".
Ông ấy khẩn trương tìm sự bác bỏ lý thuyết ấy!
Có nhiều cách khác nhau để tiếp cận với mô hình của cô ấy, với những con số thống kê, có nhiều cách tiêu thụ những dữ liệu để chứng minh cô ấy sai.
Ông ấy hiểu công việc của mình là tạo ra những bất đồng xung quanh lý thuyết của Alice.
Bởi vì chỉ khi không chức minh được rằng cô ấy sai, George mới có thể đem lại sự tự tin mà Alice cần để biết rằng cô ấy đúng.
Đó là kiểu mẫu hợp tác tuyệt vời -- những đối tác không dập khuôn nhau.
Tôi tự hỏi có bao nhiêu người trong chúng ta có, hoặc dám có những người hợp tác như thế.
Alice and George rất giỏi trong tranh cãi.
Họ xem nó như một dạng suy nghĩ.
Vậy thì cuộc tranh cãi mang tính xây dựng kiểu như vậy cần gì?
Trước tiên, nó yêu cầu rằng chúng ta phải tìm ra những người khác biệt so với chúng ta.
Đó có nghĩa là chúng ta phải cưỡng lại những thôi thúc trong sinh học thần kinh rằng chúng ta thực sự thích những người rất giống mình hơn, và nó có nghĩa là chúng ta phải tìm ra người với hoàn cảnh khác, với những quy tắc kỷ luật khác, cách suy nghĩ khác nhau và cả kinh nghiệm khác nhau, và tìm ra cách để ăn khớp với chúng.
Điều đó cần nhiều sự kiên nhẫn và năng lượng.
Và càng suy nghĩ về điều này, tôi càng nghĩ đó là một dạng của tình yêu.
Bởi vì đơn giản bạn không cần phải gắn chặt với loại năng lượng và thời gian như thế nếu bạn không thực sự quan tâm đến nó.
Nó cũng có nghĩa là bạn phải chuẩn bị cho sự thay đổi về mặt tinh thần.
Con gái của Alice đã nói với tôi rằng cứ mỗi lần Alice phải đối đầu với những nhà khoa học cộng sự, họ bắt cô ấy phải nghĩ,nghĩ và suy nghĩ một lần nữa
Cô ấy nói rằng "Mẹ của tôi không hề thích cãi nhau, nhưng bà ấy lại rất giỏi việc đó."
Vì vậy đó là điều cần phải làm trong mối quan hệ một đối một.
Tuy nhiên nó thật sự làm tôi ngạc nhiên là vấn đề lớn nhất mà chúng ta phải đối mặt, rất nhiều những tham họa to lớn nhất mà chúng ta từng trải qua, hầu hết không xuất phát từ cá nhân, chúng xuất phát từ những tổ chức, một vài trong số đó lớn hơn cả những quốc gia. rất nhiều trong số đó có thể ảnh hưởng đến hàng trăm, hàng ngàn, thậm chí là hàng triệu sự sống.
Vậy những tổ chức này nghĩ như thế nào?
Thật ra đối với hầu hết vấn đề,họ không nghĩ gì cả.
Và đó không phải do họ không muốn, thực sự thì họ không thể.
Và họ không thể bởi vì con người bên trong họ quá sợ phải tranh luận.
Trong những cuộc khảo sát của những nhà điều hành Mỹ và châu Âu, khoảng 85% trong số họ thừa nhận rằng họ có những vấn đề hoặc những mối bận tâm trong công việc mà họ sợ phải đối mặt
Sợ những xung đột chọc giận người khác, sợ bị lôi kéo vào các cuộc tranh cãi mà họ không biết cách xoay sở, và cảm thấy rằng họ gần như sắp thất bại.
85% thực sự là một con số lớn.
Nó có nghĩa là các tổ chức hầu như không thể làm những gì mà George và Alice đã làm thành công.
Họ không thể suy nghĩ cùng nhau.
Và nó có nghĩa là nhiều người giống như chúng ta, những người đang điều hành những tổ chức, và cố gắng hết sức để tìm ra những người tốt nhất mà họ có thể, hầu như đều thất bại trong việc tận dụng hết bọn họ.
Vậy thì làm sao để chúng ta có thể phát triển những kỹ năng mà chúng ta cần?
Bởi vì nó cũng cần phải có kỹ năng và sự thực hành nữa.
Nếu chúng ta không sợ tranh luận, chúng ta phải xem chúng như là một dạng suy nghĩ, và sau đó chúng ta phải làm cho thật tốt.
Dạo gần đây, tôi đã làm việc với một nhà điều hành tên Joe, và Joe đã làm việc cho một công ty về thiết bị y tế.
Joe lo lắng về các thiết bị anh ấy đang làm việc.
Anh ấy nghĩ rằng nó quá phức tạp và cho rằng sự phức tạp của nó tạo ra vô số lỗi mà có thể thực sự làm tổn thương đến con người
Anh ấy sợ làm tổn thương đến những bệnh nhân mà anh ấy đang cố giúp đỡ.
Nhưng khi anh ấy xem xét về tổ chức của anh ấy chẳng ai khác ngoài anh ta lo lắng về chyện đó.
Vì vậy anh ấy thực sự không muốn nói bất kỳ điều gì.
Sau tất cả, có lẽ họ biết có thứ gì đó anh ấy không làm được.
Có thể anh ấy việc đó là ngốc nghếch.
Nhưng anh ấy vẫn tiếp tục lo lắng về chuyện này, và anh ấy lo lắng về nó nhiều đến nỗi anh ta đi đến suy nghĩ rằng thứ duy nhất anh ta có thể làm là rời bỏ công việc mà mình yêu quý.
Cuối củng, Joe và tôi đã tìm ra giải pháp để thể hiện sự quan tâm của anh ý.
Và chuyện đã xảy ra chính là những gì thường xảy ra đã từng trong tình huống này.
Sự thật là mọi người chính xác cũng có những câu hỏi và mối nghi ngờ tương tự.
Kể từ bây giờ Joe đã có "đồng minh". Họ có thể suy nghĩ cùng nhau.
Vâng, có rất nhiều sự xung đột, tranh cãi và tranh luận, nhưng điều đó cho phép mọi người cùng chung một nhóm có thể sáng tạo, giải quyết vấn đề và thay đổi thiết bị ấy.
Joe là kiểu người mà nhiều người có thể nghĩ tới như là một người chỉ ra điều sai. ngoại trừ việc: gần giống như tất cả các người chỉ ra điều sai khác, anh ấy không hề là một người kỳ quặc chút nào, anh ấy cống hiến nhiệt thành cho tổ chức và cho những mục đích cao hơn mà tổ chức cố gắng thực hiện.
Nhưng anh ấy đã từng sợ tranh cãi, cho đến khi cuối cùng anh ấy trở nên sợ hãi hơn về sự im lặng.
Và khi anh ấy dám nói. anh ấy đã khám phá ra nhiều điều hơn bên trong con người mình và cống hiến nhiều hơn cho hệ thống mà anh ấy chưa từng tưởng tượng ra.
Đồng nghiệp không nghĩ anh ấy là một kẻ lập dị.
Họ nghĩ anh ấy như một người lãnh đạo.
Vì vậy làm sao để chúng ta có những cuộc đối thoại dễ dàng và thường xuyên hơn?
Đại học Delft yêu cầu rằng những sinh viên theo học học vị tiến sĩ phải nộp lên năm lời trình bày mà họ chuẩn bị để biện hộ.
Vấn đề không phải là những lời trình bày đó là gì mà vấn đề ở chỗ những ứng cử viên có sẵn sàng và có khả năng để chống đối lãnh đạo không.
Tôi nghĩ đó là một hệ thống tuyệt vời, nhưng tôi nghĩ việc để lại nó cho những sinh viên ấy thì thật là xa cách với quá nhiều người người, và quá muộn trong cuộc sống.
Tôi nghĩ chúng ta cần dạy về những kỹ năng này cho trẻ con và người lớn ở mỗi giai đoạn phát triển, nếu họ muốn có những tổ chức biết suy nghĩ và một xã hội biết suy nghĩ.
Sự thật là hầu hết những tai họa lớn nhất mà chúng ta từng chứng kiến hiếm khi xuất phát từ thông tin được giữ bí mật hoặc bị giấu đi.
Nó đến từ những thông tin có sẵn và được trưng ra cho mọi người, nhưng chúng ta lại cố gắng lờ nó đi, bởi vì chúng ta không thể giải quyết, không muốn giải quyết, những tranh cãi được khơi mào.
Nhưng khi chúng ta dám phá vỡ sự im lặng, hoặc chúng ta dám suy nghĩ, và tạo ra những cuôc tranh cãi, chúng ta có thể cho phép bản thân và những người xung quanh suy nghĩ một cách tốt nhất.
Những thông tin có tính mở rất tuyệt, tạo dựng mối quan hệ mở rất cần thiết.
Thế nhưng sự thật sẽ không để chúng ta yên đến khi nào chúng ta phát triển được những kỹ năng, thói quen, tài năng và sự dũng cảm để sử dụng chúng.
Sự mở không phải là kết thúc.
Nó là sự bắt đầu.
(Vỗ tay)
Vâng, tôi làm toán học ứng dụng và đây là một vấn đề khác thường cho bất cứ ai làm toán học ứng dụng, chính là chúng tôi giống như các nhà tư vấn quản lý.
Không ai biết chúng tôi làm cái quái gì.
Vì vậy, hôm nay tôi sẽ thử cố gắng giải thích cho bạn việc tôi làm.
Vâng, nhảy múa là một trong những hoạt động mà con người thường làm
Chúng ta yêu thích những vũ công bậc thầy về Ba Lê và Nhảy gõ chân bạn sẽ thấy sau đây.
Múa ba lê đòi hỏi một trình độ chuyên môn đặc biệt và trình độ kỹ thuật cao và có thể mức độ phù hợp với bộ môn này có liên quan đến yếu tố di truyền.
Thật đáng buồn, rối loạn thần kinh như bệnh Parkinson dần dần phá huỷ khả năng đặc biệt này, như điều đang xảy đến cho bạn tôi Jan Stripling, người mà một thời, đã từng một nghệ sĩ ba lê bậc thầy .
Trong suốt những năm qua đã có sự tiến bộ to lớn trong quá trình điều trị.
Tuy nhiên, 6.3 triệu người trên toàn cầu mắc bệnh, và họ phải sống trong tình trạng suy nhược, run rẩy, xơ cứng vô phương chữa trị và các triệu chứng khác đi cùng với căn bệnh này. Những gì chúng ta cần là các công cụ cho mục tiêu rõ rệt để phát hiện ra bệnh trước khi quá muộn.
Chúng ta cần đo lường sự tiến triển một cách khách quan, và cuối cùng, cách duy nhất mà chúng ta biết khi chúng ta thực sự có một cách điều trị, là khi chúng ta có một phương pháp chính xác để có thể trả lời chắc chắn.
Nhưng thật nản lòng là với bệnh Parkinson và các chứng rối loạn vận động khác, chúng không có dấu ấn sinh học, vì vậy không có phương pháp xét nghiệm máu đơn giản nào mà bạn có thể làm, và cái tốt nhất mà chúng ta có là bài kiểm tra thần kinh này.
Bạn cần phải đến bệnh viện để làm điều đó. Nó rất rất tốn kém, có nghĩa là cuộc xét nghiệm này nằm ngoài các thử nghiệm lâm sàng, Nó chưa bao giờ được thực hiện.
Nhưng nếu như nếu bệnh nhân có thể làm xét nghiệm này ở nhà thì sao?
Điều đó sẽ thực sự miễn một chuyến đi đến phòng khám, và nếu bệnh nhân còn có thể tự làm xét nghiệm nữa, thì sao?
Không tốn thời giờ vàng bạc của nhân viên.
Chỉ tất khoảng $300 mà thôi, Để làm xét nghiệm này tại phòng khám Bác Sỹ chuyên khoa thần kinh
Vì vậy, cái tôi muốn đề xuất cho bạn là một cách phi truyền thống qua đó ta có thể đạt được điều này, vì như bạn thấy , ít nhất theo một hướng nào đó, chúng ta đều là những bậc thầy như Jan Stripling bạn tôi.
Ở đây chúng ta có một đoạn phim của các giây thanh quản đang rung
giây thanh quản này khỏe mạnh và ai đó đang nói, và chúng ta có thể xem mình như những vũ công ba lê thanh nhạc, bởi vì chúng ta phải phối hợp tất cả các cơ quan phát âm khi tạo ra âm thanh, và tất cả chúng ta thực sự có các gen để phụ trách điều đó.
Ví dụ như FoxP2. Giống như ba lê nó cần được đào tạo đặc biệt.
Ý tôi là, thử nghĩ mất bao lâu để một đứa trẻ tập nói.
Từ âm thanh, chúng ta thực sự có thể theo dấu vị trí dây thanh quản khi rung, Khi các chi bị ảnh hưởng bởi Parkinson, Các cơ quan âm thanh cũng bị thế
Vậy nên ở đồ thị bên dưới, bạn có thể thấy một ví dụ về sự rung bất thường của dây thanh quản
Chúng ta thấy đều cùng triệu chứng.
Chúng ta thấy giọng run, sự suy nhược và xơ cứng.
Lời nói trở nên trầm lắng hơn và nhiều giọng gió hơn sau một thời gian, và đó là một trong các triệu chứng ví dụ về nó.
Những hiệu ứng âm thanh này có thể thực sự khó phát hiện, trong một số trường hợp, nhưng với bất kỳ Micro kỹ thuật số nào, và sử dụng phần mềm phân tích giọng nói chuẩn xác kết hợp với kiến thức máy móc mới nhất, rất tân tiến hiện nay chúng ta có thể định lượng chính xác người nào đó nói dối chỗ nào trong hệ miền liên tục giữa sức khỏe và bệnh tật chỉ bằng cách sử dụng tín hiệu giọng nói.
Vậy làm thế nào các bài thử nghiệm dựa trên giọng nói này so sánh ngang ngửa với thử nghiệm lâm sàng chuyên môn? Cả hai đều không xâm hạm lẫn nhau.
Thử nghiệm của thần kinh học không có tính xâm phạm. Chúng đều sử dụng cơ sở hạ tầng hiện có.
Bạn không cần phải thiết kế cả một hệ thống bệnh viện hoàn toàn mới để tiến hành thử nghiệm này
Và cả hai đều chuẩn xác. Nhưng thêm một điều, thử nghiệm dựa trên giọng nói không có tính chuyên môn.
Đó có nghĩa là nó có thể tự thực hiện được.
Tốc độ nhanh, chỉ mất khoảng 30 giây tối đa.
Chi phí cực thấp, và chúng ta đều biết điều gì sẽ xảy ra.
Khi một cái gì đó trở nên cực rẻ, nó sẽ được phổ biến trên diện rộng
Vì vậy, đây là một số mục tiêu tuyệt vời mà tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể làm bây giờ.
Chúng tôi có thể làm giảm khó khăn hậu cần cho bệnh nhân.
Không cần phải đi đến phòng khám để kiểm tra định kì.
Chúng tôi có thể thực hiện sự quan sát với tần số cao để có được dữ liệu nhắm đến.
Chúng tôi có thể thực hiện tuyển dụng nhân sự hàng loạt với chi phí thấp để thực hiện thử nghiệm lâm sàng, Việc thẩm định trên quy mô dân số là khả thi ngay trong lần đầu tiên này.
Chúng tôi có cơ hội để bắt đầu tìm kiếm những dấu ấn sinh học ban đầu của căn bệnh trước khi nó quá muộn.
Vì vậy, để thực hiện các bước đầu tiên hướng tới việc này, chúng tôi đang đưa ra trương trình Khởi Đầu giọng nói Parkinson.
Với Aculab và PatientsLikeMe, chúng tôi nhắm đến việc ghi âm lại giọng nói với một số lượng rất lớn trên toàn cầu để thu thập đủ dữ liệu và bắt đầu xử trí bốn mục tiêu.
Chúng tôi có những cư dân địa phương có thể tiếp cận được với ba phần tư của một tỷ người trên hành tinh.
Bất cứ ai khỏe mạnh hoặc mắc bệnh Parkinson có thể gọi tới với giá rẻ, và để lại âm ghi, vài xu mỗi lần, và tôi thực sự vui mừng thông báo rằng chúng tôi đã đạt sáu phần trăm mục tiêu chỉ trong tám giờ.
Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay) (Vỗ tay) Tom Rielly (TR): Vậy Max, bằng cách lấy tất cả các mẫu cho là của 10.000 người đi, bạn có thể cho biết ai khỏe mạnh và ai không?
Bạn sẽ kết luận được gì từ những mẫu này?
Max Little (ML): vâng. Vâng. Điều sẽ xảy ra là, khi gọi bạn phải chỉ rõ bạn có bệnh hay không.
TR: phải. ML: Bạn thấy đó, một số người có thể không làm điều đó.
Có thể họ không gọi tới được. Nhưng chúng tôi sẽ lấy một lượng lớn mẫu dữ liệu thu thập được từ tất cả các trường hợp khác nhau, và kết quả có được trong trường hợp khác nhau mới là quan trọng bởi vì sau đó chúng tôi xem xét giải quyết các yếu tố trùng hợp, và tìm kiếm các dấu hiệu thực tế của căn bệnh này.
TR: Vậy hiện tại độ chính xác là 86 phần trăm?
ML: Hơn mức đó nhiều chứ
Thực ra, sinh viên của tôi Thanasis, tôi phải khen ngợi anh ta, bởi vì anh ấy đã làm một số công việc tuyệt vời, anh ta đã chứng minh được rằng điều này còn có thể thực hiện được qua mạng điện thoại di động nữa, điều đó cho phép dự án này được thực hiện, và độ chính xác đang đạt đến 99 phần trăm.
TR: Chín mươi chín. Vâng, một tiến bộ tớn.
Vậy, điều đó có nghĩa là mọi người sẽ có thể — ML: (Cười) TR: Mọi người có thể gọi từ điện thoại di động của họ và làm bài kiểm tra này, và những người có bệnh Parkinson có thể gọi, ghi âm giọng nói của họ, và sau đó bác sĩ có thể kiểm tra sự tiến triển của họ, xem tình trạng sức khoẻ của họ khi mang bệnh
ML: Chính xác.
TR: Cảm ơn rất nhiều. Hoan Nghênh Max Little nào mọi người.
ML: Cảm ơn nhiều, Tom. (Vỗ tay)
Chúng ta sẽ bắt đầu từ năm 1964.
Khi Bob Dylan mới 23 tuổi, và sự nghiệp của ông chỉ vừa mới lên tới đỉnh cao.
Được mệnh danh "giọng ca của thế hệ", ông phát hành rất nhiều bài hát cổ điển với một tốc độ gần như không tưởng, tuy nhiên một bộ phận khán giả cho rằng Bob Dylan đạo nhạc của người khác.
Năm 2004, Brian Burton, được gọi là Con chuột Nguy Hiểm, đem "White Album" của the Beatles, kết hợp với"The Black Album" của Jay-Z và tạo ra "The Grey Album".
Album đó lập tức trở thành cơn sốt online và công ty thu âm của The Beatle gửi vô số thư tố cáo hành vi "cạnh tranh không công bằng và làm suy giảm tài sản đắt giá."
Bây giờ "The Grey Album" là một bản remix
Nó là bản thu mới được tạo ra từ bản thu cũ.
Nó được tạo ra sử dụng ba kĩ thuật: sao chép, biến đổi và kết hợp. Đó là cách bạn remix.
Bạn dùng những bài hát có sẵn, chia nhỏ chúng ra, biến đổi chúng rồi kết hợp chúng lại lần nữa, và bạn có một bài hát mới, nhưng bài hát đó rõ ràng bao gồm những bài hát cũ.
Nhưng tôi nghĩ chúng không chỉ là những thành phần của remix.
Tôi nghĩ đấy là những nguyên liệu cơ bản của tất cả sự sáng tạo.
Tôi nghĩ mọi thứ đều là một bản remix, và tôi nghĩ đây là một cách tốt hơn để nhận thức sự sáng tạo.
Hãy quay về năm 1964, và hãy nghe thử từ đâu vài bài hát đầu tiên của Dylan ra đời.
Chúng ta sẽ so sánh từng mặt một ở đây.
Bài hát đầu tiên bạn nghe là "Nottamun Town" - 1 giai điệu dân ca truyền
thống. Sau đó, bạn sẽ nghe "Masters of War" của Dylan
Jean Ritchie:♫ In Nottamun Town, not a soul would look out, ♫ ♫ not a soul would look up, not a soul would look down. ♫ Bob Dylan: ♫ Come you masters of war, ♫ ♫ you that build the big guns, you that build the death planes, ♫ ♫ You that build all the bombs. ♫ Kirby Ferguson: Ok, đó là 1 giai điệu có cấu trúc tổng thể tương tự nhau. Bài hát tiếp theo "The Patriot Game", của Dominic Behan. Sau đó, bạn sẽ nghe "With God on Our Side" của Dylan,
Dominic Behan: ♫ Come all ye young rebels♫ ♫ and list while I sing, ♫ ♫ for the love of one's land is a terrible thing ♫ BD: ♫ Oh my name it is nothin', ♫ ♫ my age it means less, ♫ ♫ the country I come from is called Midwest ♫ KF: OK, trong trường hợp này, Dylan thừa nhận ông ấy đã nghe "The Patriot Game" mà quên mất, sau đó khi bài hát vừa lóe lên trong đầu, ông ấy nghĩ đó là bài hát của mình.
Cuối là "Who's Going To Buy You Ribbons," một bài dân gian truyền thống khác.
cùng với bài "Don't Think Twice, It's All Right".
Lần này thì thiên về ca từ hơn.
Paul Clayton: ♫ It ain't no use to sit and sigh now, ♫ ♫ darlin', and it ain't no use to sit and cry now. ♫ BD: ♫ It ain’t no use to sit and wonder why, babe, ♫ ♫ if you don't know by now, ♫ ♫ and it ain't no use to sit and wonder why, babe, ♫ ♫ it'll never do somehow. ♫ KF: Ok, giờ đây, có rất nhiều thứ như vậy.
Người ta ước tính có khoảng 2/3 giai điệu Dylan dùng trong những ca khúc đầu tiên là vay mượn.
Khá phổ biển trong giới ca sĩ dân ca.
Một lời khuyên từ thần tượng của BD, Woody Guthrie.
Lời ca là điều quan trọng.
Đừng lo về giai điệu. Chọn một cái, hát cao hơn nếu họ hát thấp, hát nhanh hơn khi họ hát chậm, và bạn sẽ có một giai điệu mới."
(cười) (vỗ tay) Và đó, đó chính là những gì Guthrie đã làm ngay đây, tôi chắc chắn các bạn đều nhận ra kết quả thế nào.
(Âm nhạc) Chúng ta đều biết giai điệu này, đúng chứ?
Chúng ta biết chứ? Thực ra bạn không biết.
Đó là bản "When the World's on Fire" một giai điệu rất cũ được trình bày bởi Carter Family.
Guthrie áp dụng nó vào bản "This Land Is Your Land."
Vậy, Bob Dylan, cũng như những ca sĩ nhạc dân ca khác, ông ấy sao chép giai điệu, biến đổi chúng, và kết hợp chúng với những ca từ mới thứ mà thường được xem là sự pha chế của họ từ những nguyên liệu trước.
Ngày nay, những luật bản quyền và sáng chế của Mỹ lại đi ngược với ý niệm rằng ta dựa vào sản phẩm của người khác.
Thực tế, những luật này và cả những điều luật trên toàn thế giới sử dụng sự tương đồng khá rầy rà của luật sở hữu.
Ngày nay, sản phẩm sáng tạo được coi là một dạng tài sản, nhưng tài sản đó là do tất cả chúng ta cùng xây dựng, và sự sáng tạo chỉ có thể bén rễ và phát triển một khi nền tảng được chuẩn bị sẵn sàng.
Henry Ford đã từng nói "Tôi không sáng tạo ra thứ gì mới mẻ.
Tôi chỉ tập hợp các phát hiện của người khác được gầy dựng nên bởi hàng thế kỉ qua.
Sự tiến bộ xảy ra khi tất cả các yếu tố tạo thành nó được sẵn sàng và khi đó nó là điều tất yếu."
Vào năm 2007. Iphone được cho ra mắt.
Apple hiển nhiên mang đến sự cách tân này rất sớm, nhưng thời đại của nó đang đến gần vì công nghệ lõi đã được phát triển trong nhiều thập kỷ.
Đó là cảm ứng đa điểm, điều khiển một thiết bị bằng cách chạm vào màn hình hiển thị.
Đây là Steve Jobs khi giới thiệu về cảm ứng đa điểm và tạo ra lời đùa tiên đoán này.
Steve Jobs: và chúng tôi đã phát minh ra một công nghệ mới gọi là cảm ứng đa điểm.
Bạn có thể thực hiện những cử chỉ đa ngón trên nó, và nó đã được cấp bằng sáng chế. ( cười) KF: Vâng, và đây là cách cảm ứng đa điểm hoạt động.
Đây là ở Ted, khoảng một năm trước.
Đây là Jeff Han, và đó là cảm ứng đa điểm.
Ít nhất thì nó có cùng cấu tạo.
Hãy nghe Jeff Han nói gì về công nghệ mới lạ này.
Jeff Han: Cảm ứng đa điểm không là gì cả -- không phải mới mẻ. Những người như Bill Buxton đã chơi với nó trong những năm 80.
Công nghệ cũng không phải là thứ hay ho nhất ở đây ngoại trừ những tính năng truy cập mới được tạo nên của nó.
KF: Ông khá thẳng thắn về việc nó là hàng cũ.
Cảm ứng đa điểm chung không phải là sản phầm độc quyền.
Mà là những phần nhỏ của nó, nằm trong những chi tiết mà ta thấy rõ luật sáng chế mâu thuẫn với mục đích của nó: để thúc đẩy sự tiến bộ của nghệ thuật hữu ích.
Đây là màn hình "trượt để mở khóa" đầu tiên
Tất cả nằm ở đó. Apple đã sáng chế ra thứ này.
Một văn bản dài 28 trang, nhưng tôi sẽ tóm tắt cơ bản của nó. Thông báo trước: mở khóa ĐT bằng cách trượt 1 biểu tượng với ngón tay của bạn. (cười) Tôi chỉ nói quá 1 chút thôi. Nó là bằng sáng chế rất rộng.
Giờ đây, liệu ai đó có thể sở hữu ý tưởng này được?
Qquay về thập niên 80, không có sáng chế phần mềm, và hãng Xerox đã tiên phong trong giao diện đồ họa người dùng.
Điều gì xảy ra nếu như họ phát minh ra thanh công cụ, thanh cuộn, desktop với các biểu tượng trông giống như tập tin và những tờ giấy?
Liệu 1 Apple non trẻ và thiếu kinh nghiệm có thể sống sót trong một cuộc tấn công bản quyền từ tập đoàn lớn và lâu đời hơn nhiều như Xerox?
Ý tưởng mà mọi thứ là 1 bản remix nghe có vẻ đại trà cho đến khi bạn là 1 người bị thay đổi.
Ví dụ ...
SJ: Picasso có 1 câu nói.
Ông nói: "Họa sĩ giỏi thì sao chép. Họa sĩ vĩ đại thì đánh cắp."
Và các bạn biết đấy, chúng ta đã từng luôn bị chê bai về việc đánh cắp những ý tưởng vĩ đại.
KF: đó là năm '96. Đây là vào năm 2010.
"Tôi sẽ tiêu diệt Android bởi vì nó là loại đồ ăn cắp."
(Tiếng cười) "Tôi rất sẵn lòng gây ra chiến tranh hạt nhân vì nó." (Tiếng cười) Nên, họa sĩ vĩ đại thì đánh cắp, nhưng miễn là không phải từ tôi.
(Tiếng cười) Các nhà kinh tế học hành vi sẽ chỉ đó là một ác cảm về sự mất mát. Chúng ta có khuynh hướng thiên vể việc bảo vệ những gì chúng ta cảm thấy là của mình.
Chúng ta không có ác cảm với việc sao chép người khác, bởi vì chúng ta làm nó không ngưng nghỉ.
Do vậy đây là loại cân bằng mà ta đang tìm kiếm.
Ta có luật lệ cơ bản xem công việc sáng tạo như tài sản, cộng với những phần thưởng hay thỏa thuận to lớn trong các vụ vi phạm, cộng với án phí to lớn để bảo vệ bản thân bạn trước tòa, cộng với những nhận thức thành kiến đối với cảm giác mất mát.
Và tổng số sẽ giống như vầy.
Đó là 4 năm cuối của các vụ kiện tụng trong đế chế của điện thoại thông minh.
Điều này có khích lệ sự tiến triển của các nghệ thuật hữu ích?
Năm 1983. Bob Dylan được 42 tuổi, và thời gian vàng của ông đã mãi xa vời.
Ông đã thu ca khúc "Blind Willie McTell," được đặt tên theo ca sĩ nhạc blues, và bài hát là 1 cuộc du hành xuyên quá khứ, xuyên qua 1 thời tăm tối, nhưng đơn giản hơn, 1 thời điểm mà các nhạc sĩ như Willie McTell có rất ít ảo tưởng về những gì họ đã làm.
"Tôi lấy chúng từ những tác giả khác nhưng tôi sắp xếp chúng theo cách của tôi."
Đây là hầu hết những gì chúng ta làm.
Sự sáng tạo của ta đến từ sự thiếu thốn, chứ không phải sự có sẵn.
Chúng ta không tự làm nên chúng ta. Chúng ta dựa trên người khác, và thừa nhận điều này với chính mình là không chấp nhận sự tầm thường và sao chép.
Nó là 1 sự giải phóng từ những nhận thức sai lầm của ta, và nó là 1 khích lệ cho sự rộng lượng của bản thân và cho 1 sự bắt đầu đơn giản.
Xin cám ơn các bạn rất nhiều. Tôi rất vinh dự được ở đây.
Xin cám ơn. (Vỗ tay) Xin cám ơn. Cám ơn. (Vỗ tay) Cám ơn. (Vỗ tay)
Hai năm trước, với tư cách một họa sĩ tôi được mời tham dự cuộc triển lãm kỷ niệm 100 năm mỹ thuật Hồi giáo tại châu Âu.
Người giám tuyển chỉ có 1 điều kiện duy nhất: tôi phải dùng chữ Ả rập trong tác phẩm của mình.
Hiện tại, với tư cách một họa sĩ, một người phụ nữ, một người Ả rập, hay một con người đang sống vào năm 2010, Tôi chỉ có một điều để nói: Tôi muốn nói "Không".
Trong tiếng Ả rập, để nói "Không", chúng tôi nói "Không, ngàn lần không".
Vậy nên tôi quyết định đi tìm hàng nghìn cái "không"
đã từng được tạo ra bởi người Ả rập hay người Hồi giáo trong suốt 1400 qua, từ Tây Ban Nha cho tới vùng biên giới Trung Quốc.
Tôi thu thập phát hiện của mình vào 1 cuốn sách, đặt chúng theo thứ tự niên đại, chỉ ra tên, người đỡ đầu, người trung gian và cả thời gian.
Hiện quyển sách nằm trên một kệ nhỏ gần tác phẩm sắp đặt tác phẩm sắp đặt có diện tích 3X7m ở Munich, Đức thực hiện vào tháng 9 năm 2010.
Bây giờ là tháng 1 năm 2011, cuộc cách mạng đã nổ ra và sự sống đã ngưng lại 18 ngày, và vào 12/2, trên đường phố Cairo, chúng tôi ngây thơ ăn mừng, tin rằng cách mạng đã thắng lợi.
9 tháng sau, tôi đã dán truyền đơn ở quảng trường Tahrir. Tôi làm thế vì một bức hình tôi thấy trên newsfeed.
Tôi thấy mình không thể sống ở thành phố đó, nơi bao người bị giết rồi bị ném ra phố như thể rác rưởi.
Nên tôi đã lấy một cái "không" từ một bia mộ từ Bảo tàng Hồi giáo ở Cairo và thêm một thông điệp: "Nói không với thiết quân luật"
Tôi đã rải nó khắp các đường phố ở Cairo.
Nhưng điều ấy dẫn đến một loạt những cái "không" khác xuất phát ngoài cuốn sách như quân trang quân dụng, tôi đã thêm vào các thông điệp và dán chung lên các bức tường.
Tôi muốn chia sẻ với các bạn một vài cái 'không'.
Nói không với Pharaoh vì thế hệ sau hiểu rằng chúng ta không muốn bị trị bởi một kẻ độc tài
Nói không với bạo lực: Ramy Essam đã đến Tahrir vào ngày thứ hai của cuộc cách mạng, và anh ấy đã ngồi đó với cây ghita và hát.
Một tháng sau khi Mubarak thoái quyền, đó chính là phần thưởng dành cho anh ấy.
Nói không với những anh hùng mù quáng. Ahmed Harara đã mất mắt phải vào ngày 28/1, và mất mắt trái vào ngày 19/11, do bị hai người bắn tỉa.
Nói không với giết chóc, trong trường hợp này là giết người vì lý do tôn giáo bởi Sheikh Ahmed Adina Refaat đã bị bắn vào ngày 16/12 trong một cuộc biểu tình, để lại ba đứa trẻ mồ côi và một góa phụ.
Nói không với việc đốt sách vở. Viện Ai Cập đã bị đốt vào 17/12, đó là tổn thất văn hóa nặng nề.
Nói không với việc lột trần người khác, và chiếc áo ngực xanh gợi nhớ đến nỗi ô nhục của dân tộc chúng ta khi ta cho phép lột trần truồng một người phụ nữ khuôn mặt được che mạng và đánh họ giữa phố Dấu chân có dòng chữ: "Ủng hộ một cuộc cách mạng yên ả" bởi vì chúng ta sẽ không đáp trả bằng vũ lực.
Nói không với đồn lũy. Vào 5/2 những tường lũy bê tông đã được dựng ở Cairo để bảo vệ Bộ Quốc Phòng khỏi những kẻ chống đối.
Nhân nói về các bức tường , giờ tôi muốn chia sẻ một câu chuyện về một bức tường ở Cairo.
Một nhóm nghệ sĩ định vẽ một xe tăng với kích thước thật lên một bức tường. Giống y thật.
Trước xe tăng này có một người đàn ông đạp xe đầu đội một giỏ bánh mỳ. Với người qua đường, hình ảnh này không thành vấn đề.
Sau bạo loạn, một nghệ sĩ tới vẽ thêm máu, những người chống đối bị xe tăng cán, kẻ biểu tình và viết một thông điệp "Bắt đầu ngày mai, tôi mang khuôn mặt mới, khuôn mặt của một kẻ tử vì đạo.
Tôi tồn tại" Chính quyền tới, sơn trắng bức tường, để chừa lại hình xe tăng và thêm dòng chữ "Quân đội và nhân dân chung tay. Người Ai Cập vì nhân dân Ai Cập"
Một nghệ sĩ nữa lại tới, vẽ cái đầu của quân đội mang hình quái vật ăn thịt một trinh nữ giữa biển máu ngay trước chiếc xe tăng.
Chính quyền laih tới, sơn trắng bức tường, để lại chiếc xe tăng để lại lời kêu gọi và hắt một xô mực đen che khuôn mặt của con quái vật.
Tôi mang những bản in của mình dán lên khẩu hiệu lên chiếc xe tăng, lên khắp bức tường, nay bức tường này vẫn còn nguyên như thế cho đến khi bị ai để ý đến. (Cười) Bây giờ tôi muốn nhắn lại một cái không cuối cùng.
Tôi tìm thấy một mẩu di bút của Neruda trong một bệnh viện ở Tahrir và chọn lời nói không của Mamluk Mausoleum ở Cairo.
Thông điệp là [tiếng Ả Rập] "Bạn có thể giày xéo những bông hoa nhưng không thể ngăn mùa xuân đến"
Xin cảm ơn. (Vỗ tay) (Vỗ tay) Xin cảm ơn. Shukran. (Vỗ tay)
Mong muốn sống cuộc đời khác biệt có thể bắt đầu tại những nơi không tưởng nhất.
Tôi đến từ Todmorden.
Một phố chợ phía bắc nước Anh, ở giữa Leeds và Manchester, có 15.000 người, một phố chợ khá bình thường.
Nó từng trông như thế này, và hiện tại đã trở nên như thế này, với cây ăn trái, rau củ và thảo mộc đang đâm chồi nảy lộc khắp nơi.
Chúng tôi gọi đây là làm vườn kiểu tuyên truyền. (Cười) Trong góc nhà ga, bãi đậu xe hơi, trước trung tâm y tế, khu vườn trước nhà dân, và thậm chí là trước đồn cảnh sát. (Cười) Chúng tôi có những cây trồng mọc ven kênh, và đâm chồi nảy lộc ở các nghĩa trang.
Đất ở đó vô cùng màu mỡ. (Cười) Chúng tôi còn nghĩ ra một hình thức du lịch mới,
gọi nó là du lịch sinh thái rau xanh, và dù bạn có tin hay không, mọi người khắp nơi thế giới đến xem những luống rau của chúng tôi. ngay cả khi chúng còn chưa lớn. (Cười) Họ sẽ tám chuyện ở đó. (Cười) Bạn biết đấy, chúng tôi không làm việc này để giết thời gian. (Cười) Chúng tôi đang làm điều này vì muốn tạo ra một cuộc cách mạng.
Chúng tôi tự hỏi: Liệu có ngôn ngữ chung nào có thể vượt qua rào cản lứa tuổi, thu nhập và văn hóa, để giúp chúng ta tìm ra một cách sống mới, nhìn những thứ quanh ta khác đi, thay đổi nhận thức về những nguồn tài nguyên, và thay đổi cách mà ta tương tác?
Liệu ta có thể tìm ra thứ ngôn ngữ đó?
Và liệu sau đó, chúng ta có thể nhân rộng chúng được không?
Và câu trả lời là có, ngôn ngữ đó chính là thức ăn.
Ba năm rưỡi trước, chúng tôi đã cùng ngồi quanh bàn ăn, và nghĩ ra tất cả những thứ này. (Cười) (Vỗ tay) Ở cuộc họp, một chiến lược rất đơn giản đã được đưa ra.
Chúng tôi không hề thăm dò hay viết báo cáo.
Có quá đủ những thứ đó rồi. (Cười) Trong cuộc họp ở Todmorden, chúng tôi đã phát biểu rằng: Nào, hãy hình dung thị trấn của chúng ta được tập trung trong ba chiếc đĩa: chiếc đĩa cộng đồng, cách ta sống hằng ngày; chiếc đĩa giáo dục, điều ta dạy trẻ con ở trường, và những kĩ năng mới ta chia sẻ với nhau; và chiếc đĩa kinh doanh, cách ta sử dụng tiền của mình ở lĩnh vực kinh doanh ta theo đuổi.
Bây giờ, hãy hình dung những chiếc đĩa này tương tác với hành động của cộng đồng xung quanh thức ăn.
Nếu ta quay một trong các đĩa cộng đồng đó, thì sẽ rất tuyệt vời, điều đó truyền cho ta sức mạnh, nhưng nếu ta có thể xoay chiếc đĩa cộng đồng bằng đĩa giáo dục, xoay đĩa giáo dục bằng đĩa kinh doanh, và ta sẽ có rất nhiều thứ đáng để xem sau đó.
Chúng ta khiến mình trở nên kiên cường.
Chúng ta từng bước tái tạo lại cộng đồng, chúng tôi làm nó mà không cần thứ tài liệu chiến lược quái quỷ nào.
(Vỗ tay) Còn một điều nữa.
Chúng tôi không xin phép ai để làm việc này cả, chúng tôi cứ làm thôi. (Cười) Chắc chắn chúng tôi không làm việc này để kinh doanh hay kiếm tiền, và hơn hết, chúng tôi không hề bị lung lay bởi những luận điệu rối rắm, cho rằng, "Những hành động nhỏ này là vô nghĩa khi đối diện với những vấn đề tương lai." Vì tôi thấy được sức mạnh của những hành động nhỏ, và nó thật sự tuyệt vời.
Tôi sẽ quay lại chủ đề về cuộc họp đó. (Cười) Chúng tôi đưa ra đề xuất đó ở buổi họp, chỉ hai giây sau, cả căn phòng như nổ tung.
Tôi chưa bao giờ trải qua điều tương tự như thế trong đời mình.
Phản ứng đều giống như thế ở mỗi căn phòng, thị trấn, nơi chúng tôi kể câu chuyện ấy.
Mọi người đều sẵn sàng đáp lại những câu chuyện về thực phẩm.
Họ muốn đóng góp vào những hành động thiết thực, và tận trong xương tủy, họ biết đây chính là lúc họ nhận lấy trách nhiệm về phía mình, và đối xử tốt hơn với người khác cũng như với môi trường.
Ba năm rưỡi kể từ cuộc họp ấy, đề xuất đó đã phát triển nhanh chóng,
Ý tưởng ban đầu rất đơn giản, chỉ về việc trao đổi hạt giống, rồi chúng tôi chọn mảnh đất bên vệ đường chính, chỗ vốn dĩ là nơi đi tè của chó, và chúng tôi biến nó thành một vườn rau xinh xắn.
Chúng tôi tận dụng góc bãi xe của nhà ga, biến chúng thành vườn rau xanh chung để tất cả mọi người đều được trồng và thu hoạch.
Tôi đến các bệnh viện, Sau đó, một trung tâm y tế sáu triệu bảng Anh ở Todmorden, vì nhiều lý do tôi không thể hiểu nổi, trung tâm đó bị những cây xương rồng bao quanh hoàn toàn. (Cười) Chúng tôi đến hỏi bác sĩ, "Chúng tôi nhổ chúng được không?"
Họ nói, "Được, nếu cô có giấy phép viết bằng tiếng Latin, sao thành ba bản." Chúng tôi làm y như vậy. (Cười). Giờ đây, những cây ăn quả, những cây gia vị, rau xanh, chúng được trồng quanh phòng phẫu thuật đó.
Và còn nhiều ví dụ khác nữa, chẳng hạn như cây ngô ở phía trước đồn cảnh sát, hoặc cây ăn quả trồng ở nhà dưỡng lão, họ sẽ thu hoạch và chăm sóc chúng.
Không chỉ riêng về trồng trọt, chúng chỉ là một phần của câu chuyện.
Điều đó còn giúp phát huy khả năng sáng tạo của các cư dân, trong việc thiết kế những cảnh quan tuyệt vời, và giải thích về loại cây họ trồng, bởi vì có rất nhiều người không nhận biết được tên rau quả, trừ khi chúng được bọc túi, có hướng dẫn sử dụng bên trên. (Cười) Chúng tôi nhờ vài người thiết kế những thứ này, "Nó thế này, thì đừng hái, nếu nó thế này, cứ hái tự nhiên."
Điều này nhằm vào việc sẻ chia và trao đi lòng tốt.
Đối với những ai không biết thiết kế, họ có thể nấu ăn, chúng tôi thu hoạch chúng theo mùa rồi mang chúng ra đường, quán rượu, hoặc nhà thờ, hay bất cứ nơi nào có người ở.
Chúng tôi tiến đến người ta và nói, "Chúng ta là một phần của mảnh ghép thực phẩm, chúng ta là một phần giải pháp."
Và vi chúng tôi biết có khách tham quan vườn, chúng tôi quý họ, và họ rất tuyệt vời, chúng tôi tìm cách mang đến cho họ trải nghiệm tốt hơn.
Dĩ nhiên không cần xin phép, chúng tôi tạo ra "Con Đường Xanh" vô cùng độc đáo.
Đây là con đường dẫn qua các khu vườn, các vườn cây dọc kênh, các khu vực sinh sống và làm tổ của ong, chúng giúp cây thụ phấn. Nó là con đường chúng tôi thiết kế để dẫn mọi người đi khắp thị trấn, qua các quán cà phê, cửa hàng nhỏ, hay băng qua khu chợ, chứ không chỉ đi lại quanh siêu thị. Chúng tôi hi vọng, khi thay đổi cách mọi người nghĩ về thị trấn, tôi cũng thay đổi hành vi của họ.
Và đến chiếc đĩa thứ hai, đĩa giáo dục.
Hợp tác với trường trung học.
Thành lập công ty. Thiết kế và xây dựng hệ thống thuỷ canh trên mảnh đất trống phía sau trường học, như cách ta làm, và giờ chúng tôi sắp nuôi cá, trồng rau trong vườn cây ăn trái có ong, và bọn trẻ đang giúp chúng tôi làm việc đó, chúng tham gia nhiệt tình, cũng vì cộng đồng ở đây rất thích hợp tác với trường học. Bây giờ, làm nông được dạy ở trường, điều đó khiến chúng tôi tự hỏi làm cách nào để khiến bọn trẻ chưa hề có bằng cấp, thật sự hứng thú với việc nuôi trồng, và có được nhiều trải nghiệm hơn?
Chúng tôi tặng quyên tặng một mảnh đất từ Viện khuyến nông.
Nó bị ngập nước, nhưng điều kỳ diệu đã xảy ra, nhờ vào tình nguyện viên, chúng tôi đã biến nó thành một trung tâm đào tạo làm vườn, đó là những khu nhà kính có luống trồng, và mọi thứ bạn cần là chịu lấm lem bùn đất và nghĩ rằng, mình sẽ có việc làm nhờ điều đó.
Vài trí thức ở địa phương đã đề nghị, "Chúng tôi sẽ giúp tổ chức một khóa học canh tác thương mại,
Chưa hề có khóa học như vậy."
Chúng tôi đang thiết kế nó và sẽ tung ra cuối năm nay, tất cả đều là thử nghiệm, và hoàn toàn tự nguyện.
Và giờ là đĩa thứ ba, vì nếu bạn đi qua khu vườn ấy, nếu bạn học được các kĩ năng mới, nếu bạn quan quan tâm về những loại cây trái theo mùa, có thể bạn muốn chi nhiều tiền hơn để ủng hộ người trồng trọt tại địa phương. Bạn mua rau củ, thịt, phô mai, bia, và bất cứ thứ gì có thể.
Nhưng đây chỉ là một cộng đồng nhỏ.
Chỉ là tình nguyện viên thì có thể làm gì?
Chúng tôi làm những thứ đơn giản.
Chúng tôi gây quỹ, viết lên tấm bảng dòng chữ "Nó rất ngon," chúng tôi đưa nó cho dân buôn địa phương, và họ viết lên các thứ họ bán mỗi tuần.
Rất bình dân. Mọi người tụ tập quanh nó.
Việc kinh doanh phát triển.
Sau đó, chúng tôi trò chuyện với nông dân, nói rằng, "Tôi muốn hợp tác." nhưng họ vẫn chưa tin lắm nên chúng tôi tự hỏi, "Ta nên làm gì?" Tôi biết, nếu chúng tôi có thể làm một chiến dịch xoay quanh một sản phẩm và cho họ thấy dân địa phương rất thích sản phẩm đó, biết đâu họ sẽ đổi ý và hiểu chúng tôi hơn.
Chúng tôi phát động chiến dịch, nó khá thôi thúc tôi, có tên Mỗi quả trứng đều đáng giá. (Cười) Và việc chúng tôi làm là đặt mọi người vào bản đồ trứng của chúng tôi.
Đó là bản đồ cách điệu thị trấn Togmorden.
Ai cũng có thể bán trứng của họ trước cổng vườn cho hàng xóm, hoàn toàn hợp pháp, nhưng có rắc rối ở đây. Lúc đầu có bốn người, bây giờ là 64 người, và kết quả là, mọi người dần dần vào cửa hàng, hỏi về trứng Todmorden, điều đó dẫn đến việc vài người nông dân tăng cường việc chăn thả gia cầm lấy trứng và lấy thịt. Mặc dù đây chỉ là những bước tiến nhỏ, nhưng đã làm tăng niềm tin về nền kinh tế địa phương theo nhiều cách khác nhau. Người sản xuất phomát, họ nuôi các giống gia cầm và lợn quý, họ làm chả, bánh, những thứ họ chưa từng làm trước đó.
Các cửa hàng bán thực phẩm địa phương nhiều hơn, và theo khảo sát do các học sinh ở đó đã làm cho chúng tôi, 49% người kinh doanh thực phẩm cho hay, điểm mấu chốt của việc tăng này, là vì điều chúng tôi đang làm.
Chúng tôi chỉ là tình nguyện viên, và đó chỉ là một thử nghiệm
(Cười) Chúng tôi không áp dụng khoa học tiên tiến.
Nó không siêu phàm, nhưng cũng không tầm thường.
nhưng nó tổng hợp và mang tính tổng quát.
Đây không phải hoạt động của những người thích tách mình ra khỏi đám đông.
Đây là hoạt động của tất cả mọi người.
Khẩu hiệu: "Nếu bạn ăn, bạn phải làm." (Vỗ tay) Bất kể tuổi tác, thu nhập hay văn hóa,
đó là một trải nghiệm vô cùng thú vị và khó quên. Quay lại câu hỏi đầu tiên, chúng ta hỏi, Ý tưởng đó có bắt chước được không?
Tất nhiên là có rồi. Hơn 30 thị trấn ở Anh đang áp dụng mô hình "Những chiếc đĩa ăn được" ở trên.
Tùy cách họ muốn làm, tùy theo mong muốn của họ, họ đang cố làm cuộc sống của họ khác biệt hơn, và trên thể giới, chúng tôi có nhiều cộng đồng xuyên Mỹ và Nhật, khó tin phải không? Ý tôi là, ở Mỹ, Nhật và New Zeland.
Những người sau trận động đất ở New Zealand, đến đây để áp dụng vài điều của ý tưởng trên vào việc trồng trọt ở trung tâm Christchurch.
Chúng không mất quá nhiều tuền, và không yêu cầu bộ máy quản lý phức tạp, nhưng điều đó yêu cầu rằng, bạn phải có suy nghĩ khác biệt, cần chuẩn bị tập trung ngân sách và chương trình hướng nghiệp để tạo nên bộ khung hỗ trợ, mà cộng đồng có thế nhờ cậy vào.
Và chúng tôi còn triển khai nhiều ý tưởng tuyệt vời khác.
Chính quyền địa phương đã biến mọi nơi thành Những "Khu vườn tuyệt vời," họ còn ủng hộ thêm nữa bằng cách làm hai việc.
Đầu tiên, họ cho phép đăng ký quyền sử dụng những khu đất trống, điều đó giúp cho cộng đồng được dùng đất trống để trồng trọt, họ sẽ xin giấy chứng nhận quyền sử dụng đất,
rồi họ phải thông báo cho từng nhân công của họ, "Nếu được, hãy giúp cho cộng đồng phát triễn, hãy giúp họ duy trì không gian của mình."
Đột nhiên, chúng tôi thấy chính quyền đang làm điều này. Chúng tôi thấy xu hướng này,
cuối cùng chúng tôi có giải pháp đầy sáng tạo cho vấn đề của Rio, và bạn có thể làm nhiều hơn thế.
Hãy thử liệt kê vài thứ xem. Một, hãy dừng việc đặt những cây xương rồng quanh nhà, nó chỉ phí phạm không gian.
(Cười) Hai là, làm ơn hãy sáng tạo! Hãy tạo ra những vườn rau để bọn trẻ có thể đi lại, và thưởng thức bữa ăn trên các đại lộ, trong công viên, hoặc bất cứ đâu.
Truyền cảm hứng cho cách nhà hoạch định, đặt những khu vực canh tác ở trung tâm thị trấn và thành phố, không phải bỏ chúng ở những ngõ ngách của khu chung cư nơi mà không ai nhìn thấy.
Khuyến khích trường học thực sự nghiêm túc với trồng trọt.
Đây không phải là bài tập môn phụ.
Nếu chúng ta muốn truyền cảm hứng đến người nông dân tương lai, vui lòng để tôi nói với từng trường học, về mục đích và tầm quan trọng của việc trồng trọt đối với môi trường, thực phẩm và đất trồng.
Để điều đó thấm vào văn hoá trường học, và bạn sẽ tạo nên một thế hệ khác biệt.
Có nhiều việc bạn có thể làm, nhưng cuối cùng đây là chuyện thật sự đơn giản.
Từng bước, từng bước một, chúng ta ngày càng nhận ra sự lớn lao trong từng hành động nhỏ ta làm, cuối cùng, chúng ta một lần nữa tin vào chính mình, và tin vào khẳ năng của mỗi người trong chúng ta, để xây dựng một tương lai khác biệt và tử tế hơn. Theo tôi, điều đó thật tuyệt vời.
Cám ơn. (Vỗ tay) Cám ơn rất nhiều. (vỗ tay)
Chào mừng đến với Châu Phi, hay có thể nói, chào mừng bạn về nhà
Bởi đây là nơi mọi thứ bắt đầu, đúng chứ?
Hãy cùng nhìn lại những hóa thạch hàng triệu năm trước tất cả đều ám chỉ rằng sự sống của loài người thực sự bắt nguồn từ lục địa này.
Chúng ta sẽ có một hành trình thú vị trong bốn ngày tới.
Các bạn sẽ nghe những câu chuyện của "Châu Phi: Chương tiếp theo".
Những câu chuyện cổ tích, những giai thoại dân gian
Nhưng lúc này tôi muốn xáo trộn chúng một chút, đặt vấn đề và thảo luận về nó.
Những thứ tồi tệ nhất bạn từng nghe về châu Phi là gì?
Đây không phải câu hỏi tu từ.
Tôi thực sự muốn nghe câu trả lời của các bạn.
Hãy nói thứ tồi tệ nhất!
Nạn đói
Tham nhũng
Thêm nữa
Tội ác diệt chủng
AIDS
Tình trạng nô lệ
Đủ rồi.
Chúng ta đều biết những điều đó.
Nhưng đây mới là câu chuyện về châu Phi mà chúng ta chưa từng nghe
Câu chuyện mà chúng ta muốn biết những câu chuyện thực sự tích cực.
Một phần bài nói của tôi để nói về những cơ hội đầu tư tồn tại trên châu lục này, để phân biệt với những điều hoa mỹ và hư cấu.
Sử dụng những dữ liệu thực tế và những con số biết nói để nói về những điều thực sự xảy ra với người dân ở đây, những thứ làm châu Phi trở thành một nơi để đầu tư.
Hãy bắt đầu, vì châu Phi ở một mức độ nào đó, đang dần thay đổi.
Một sự thay đổi về cách quản lý, và cách lèo lái số phận của chính nó.
Và những thay đổi là một phần trong sự nghiệp nghiên cứu của tôi.
Và hầu hết đều bắt đầu cách đây một thập kỷ, tôi là tư vấn viên trẻ tuổi ở McKinsey & Company tại chi nhánh châu Phi đầu tiên tại Johannesburg
và tại đó chúng tôi đã làm việc với những CEO hàng đầu về vấn đề của châu Phi, sự thay đổi của các công ty Phi châu mà đã khiến họ trở thành những công ty tốt nhất ở đây và còn ở trên toàn thế giới.
Tôi quan tâm vào những sự thay đổi này khi tôi hoàn thành bằng MBA ở Mỹ.
Bắt đầu từ một cuộc điện thoại đặc biệt
của Rosabeth Moss Kanter, giáo sư ĐH Kinh doanh Harvard và là giáo viên cố vấn của tôi
Cô nói: "Euvin, tôi muốn viết về ... về một nhà lãnh đạo kinh tế công... với những bài học kinh nghiệm cho các doanh nghiệp."
Và người đầu tiên tôi nghĩ đến là Nelson Mandela.
Bởi ông là người đã chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử tổng thống dân chủ đầu tiên ở Nam Phi đã đương đầu với tình trạng của đất nước đang trượt xuống vực sâu của khủng hoảng.
Nhưng ông ấy đã hồi sinh đất nước với một đường lối rõ ràng.
Và giờ đây, "Nelson Mandela: Thay Đổi từ Nhà Lãnh Đạo" trở thành một phần trong nền tảng nghiên cứu trong cuốn sách mới của Rosabeth mang tên "Sự Tự Tin"
Và "Sự Tự Tin" đã trở thành cuốn sách bán chạy nhất của tờ New York Times, top đầu những cuốn sách bán chạy của Business Week.
Tại sao tôi kể câu chuyện này, bởi sau đó, khi được phỏng vấn vào đài SABC phát sóng trên toàn châu Phi, họ đã hỏi tôi "Bài học quý giá nhất, hay điều truyền cảm hứng nhất cho bạn là gì?" Bởi vi đó là vinh hạnh của tôi khi được tham gia dự án này.
Bài học đó là châu Phi -- một câu chuyện của người châu Phi -- đã từng được chia trên toàn thế giới về tiêu chuẩn cho sự chuyển mình của các công ty lớn.
Châu Phi đã được nhắc tới như tấm gương về sự thành công!
Tôi muốn chia sẻ câu chuyện của chính mình về một sự thay đổi.
Điều đó có liên quan đến tôi, vì vào năm 1994, tôi đã xách ba lô lên và du lịch trong suốt 1 năm khi đang ở giữa khoảng thời gian đại học.
Các bạn nên thấy phản ứng của bố mẹ tôi!
(Tiếng cười) Không lâu sau đó, tôi tới Nam Phi, phía Bắc, ở Ai Cập.
Và tôi đã tìm ra những nơi xa nhất.
Tôi đến Ốc đảo Siwa, một trong những điểm dừng của tôi.
Ốc đảo Siwa nổi tiếng về nhiều thứ, nhưng quan trọng nhất đó là nơi mà Alexander Đại Đế đã đến khi ông ấy muốn tìm sứ mệnh của mình.
Chuyện kể rằng Alexander đã đi bộ qua sa mạc.
Nửa tiểu đoàn của ông đã bị cuốn đi trong bão cát.
Và ông đã có cuộc gặp gỡ với nhà tiên tri, người đã dự báo về sứ mệnh vĩ đại của ông.
Đó là vào năm 300 TCN.
Vì thế châu Phi được xem là nơi cho những câu trả lời.
Bây giờ, điều mà tôi nhớ về Siwa đó là cảnh bầu trời đêm huyền diệu.
Không có nguồn sáng tự nhiên, Siwa là một trong những nơi tuyệt vời để khi bạn ngước nhìn lên, bạn sẽ thấy một bức tranh thêu tuyệt đẹp.
Chuyến sang 2002.
Tôi đang học ở Cambridge, Massachusetts tại Hội nghị phát triển chăm sóc sức khỏe.
Tôi nhìn thấy bức tranh tương tự như vậy, nhưng theo hướng khác.
Một bức tranh vệ tinh nhìn xuống Trái đất.
Và bức tranh đó đã tác động mạnh với tôi bởi vì tôi sẽ không bao giờ quên được. Tôi nhớ từng khoảnh khắc.
Và tôi muốn chia sẻ với các bạn về những gì tôi đã thấy vào lúc đó.
Thứ đầu tiên tôi thấy là Bắc Mỹ về đêm -- ánh hào quang, và ở đó tôi cảm nhận một sư ấm áp.
Ánh sáng. Và tôi đã thấy nó -- Châu Phi. Theo nghĩa đen, nó có nghĩa là "Hành tinh đen".
Trong khi châu Phi còn đen tối, thông điệp mà khi về tới nhà tôi còn suy nghĩ: đây là thử thách chúng ta đang đối mặt nhưng đó cũng là cơ hội.
Vì châu Phi có thể tăm tối và những điều không hay tồn tại ở phía Bắc và Nam và những khu vực khác - nó sáng ngời với ánh sáng từ trái tim của hàng triệu người đang sống ở đây.
Doanh nhân, những con người sôi nổi, tràn đầy hy vọng.
Nhà địa lý George Kimble đã nói: " Điều không hay duy nhất về châu Phi là sự thờ ơ của chúng ta đối với nó."
Vì vậy hãy bắt đầu soi sáng châu lục đa dạng và thú vị và có nhiều điều cần khám phá này.
Hãy bắt đầu khám phá nó.
Châu Phi là châu lục lớn thứ 2 thế giới, sau châu Á.
Nó cũng là châu lục đông dân thứ 2 thế giới, với 900 triệu người.
Thật ra - khi nói đến chuyện lãnh thổ - châu Phi lớn đến nỗi bạn có thể chứa nhét nước Mỹ, Trung Quốc, toàn bộ châu Âu vào châu Phi mà vẫn còn chỗ trống.
Châu Phi là nhà của hơn 1000 ngôn ngữ - 2000 là một con số ước lượng khác - hơn 2000 ngôn ngữ và tiếng địa phương.
Có thể bạn sẽ nói: " Đầu tư vào châu Phi, nơi có hơn 1000 ngôn ngữ, điều này chẳng có gì đặc biệt."
Vậy số liệu trên nói lên điều gì?
Là một nhà đầu tư ngân hàng, tôi đứng giữa dòng chảy của các luồng thông tin và sự thay đổi đang xảy ra ở thị trường vốn.
Tôi muốn chia sẻ với bạn một số tín hiệu hoặc biểu hiện đáng chú ý, làn gió của sự thay đổi đang thổi qua lục địa này.
Hãy bắt đầu làm điều đó.
Hãy nhìn từ ngoài vào, các nhân tố vĩ mô.
Lạm phát nói chung đang giảm xuống ở Châu Phi - - đó là dấu hiệu đầu tiên. Nhiều quốc gia đã kiềm lạm phát hai con số.
Hãy phân tích kĩ hơn:
Tôi gọi đó là nhóm Z.E.N.
Z- Zambia: 2004-2006, lạm phát giảm từ 18% xuống còn 9%.
E- Ai Cập: từ 16% xuống còn khoảng 8.4%.
N - Nigeria: cũng tương tự từ 16% xuống 8%. Lạm phát một con số.
Hơn nữa, các quốc gia khác - Nam Phi, Mauritius, Namibia - đều có lạm phát một con số.
Nhưng đó chỉ là một phần của câu chuyện. Tiền tệ cũng giống vậy - - tiền tệ đang trải qua một thời kỳ bền vững tuyệt đối.
Nhưng đó chỉ là bề ngoài.
Các bạn nhớ cho một điều rằng châu Phi không phải là một quốc gia.
Nó tạo thành - (Vỗ tay) Nó tạo thành từ 53 quốc gia khác nhau,
Nên định nghĩa "đầu tư vào Châu Phi" là không tồn tại.
Nó vô nghĩa.
Mỗi quốc gia có một triển vọng phát triển riêng biệt.
Bạn có thể lời, có thể lỗ ở châu Phi
Nhưng các bạn ơi, cơ hội luôn tồn tại.
Và đó là chuyện chúng ta nói hôm nay - đó là về thảo luận những cơ hội này.
Vậy hãy bắt đầu khám phá các quốc gia và đi sâu vào những số liệu và thông tin cụ thể.
Như Emeka đã nói, tôi vừa được đề cử làm Chủ tịch Phòng Thương Mại Nam Phi ở Mỹ.
Tôi rất vui và tự hào được ở vị trí đó vì đó là một vị trí thú vị.
Nghe cuộc đối thoại này sẽ làm tăng ý định và tốc độ của bạn về quyết định giao dịch và đầu tư vào các công ty.
Vậy đầu tiên, hãy nói một chút về Nam Phi.
Không phải Nam Phi mà ta luôn nói đến - vàng, kim loại, sân nhà của các nước tư bản, mà là về một khía cạnh khác.
Ví dụ, Nam Phi gần đây được bình chọn là top điểm đến của top 1000 công ty Anh có trung tâm chăm sóc khách hàng ở nước ngoài.
Cùng ngôn ngữ, thời gian,.... Vô cùng hợp lí
Một bản tin gần đây về Nam Phi Là Bain Capital và KKR, 2 ông lớn về quỹ đầu tư tư nhân.
Bản tin ở Nam Phi: "Họ đang hạ cánh".
Khá tuyệt vọng Nhưng họ ở đó để làm gì?
Để mua tài sản Bing Capital đã mua công ty Edcon, một nhà bán lẻ lớn, là bằng chứng cho sự tự tin của họ khi bắt đầu thâm nhập nền kinh tế.
Bởi vì nó thực sự là một trận đấu dài.
Đó là sự chiến đấu vì niềm tin rằng các quốc gia đang phát triển này sẽ tiếp tục phát triển, rằng sự bùng nổ và sự tự tin vào chi tiêu tiêu dùng sẽ phát triển.
Nhưng câu chuyện châu Phi, và mục tiêu của tôi, là nằm ngoài Nam Phi vì có quá nhiều điều đang xảy ra.
Nigeria chắc chắn là một nơi đặc biệt.
Chúng ta sẽ nghe rất nhiều về Nigeria trong 4 ngày sắp tới.
Nhưng hãy xem nghiên cứu của Goldman Sach, bản báo cáo về (BRIC).
[các nền kinh tế mới nổi] Bản báo cáo mới, "Số 11 tiếp theo" chỉ ra rằng đến năm 2020 Nigeria sẽ nằm trong top 10 nền kinh tế trên thế giới.
Đó là một cơ hội đầu tư. Hãy suy nghĩ về nó.
Ngân hàng, các nhà đầu tư của chúng ta có nghiêm túc suy nghĩ về việc đi đến Nigeria chưa?
Nếu chưa, tại sao không?
Chuyện gì đang xảy ra ở Nigeria?
Một vài chuyện. Tôi muốn nói về nó bằng cái nhìn của thị trường vốn.
Lại là những dấu hiệu đáng chú ý.
Ngân hàng Guarantee Trust Bank gần đây phát hành trái phiếu Euro Bond đầu tiên ra ngoài châu Phi, ngoại trừ Nam Phi.
Nhưng trái phiếu và sự phát triển của nguồn vốn nước ngoài đều không được ghi vào bảng cân đối kế toán, mà không hề có sự hỗ trợ từ chính phủ Điều này thể hiện niềm tin trong nền kinh tế.
Không có sự hỗ trợ từ chính phủ, các công ty Nigeria tự huy động vốn nước ngoài.
Nhìn vào ngành công nghiệp dầu mỏ, Châu Phi cung cấp 18% tổng lượng cung dầu mỏ của Mỹ, trong khi Trung Đông chỉ có 16%.
Họ là đối tác quan trọng.
Hãy xem xét Nigeria nhé:
2.2 đến 2.4 triệu thùng dầu mỗi ngày bằng với lại Kuwait và Venezuela.
Nhưng với châu Phi, thì phải cẩn thận.
Emeka và tôi đã nói về chuyện này rồi.
Chúng ta phải tránh xa cái gọi là "lời nguyền của hàng hóa"
Bởi vì nó không phải về dầu, nó không phải về hàng hóa
Để châu Phi thực sự trụ vững được chúng ta phải dịch chuyển sang ngành công nghiệp khác.
Tôi sẽ giải thích nhanh thôi, Bởi vì sắp hết giờ rồi.
Chuyện gì đang diễn ra nữa?
Ai Cập Ai Cập đang khởi đầu vùng công nghiệp lớn đầu tiên - đầu từ 2.8 tỉ.
Thông báo chỉ mới đưa ra được vài tuần
Gần Địa Trung Hải, gần Alexandria - vải sợi, hóa dầu
Nó đang được quản lý bởi công ty có trụ sở tại Singapore.
Họ muốn nổi lên như một cường quốc với ngành công nghiệp khác - không phải là dầu mỏ.
Hãy nhìn vào nền nông nghiệp.
Cả lâm nghiệp nữa. Chuyện gì đang diễn ra ?
Tuần trước ở Tanzania, họ bắt đầu sử dụng Tiêu Chuẩn Sản Phẩm Hữu Cơ Đông Phi.
Một lần nữa, tụ họp nông dân và các bên có liên quan lại ở Đông Phi để đưa ra tiêu chuẩn cho sản phẩm hữu cơ.
Giá tốt hơn. Nó giúp những hộ nông dân nhỏ với quy định không thuốc trừ sâu, không phân bón hóa học.
Một lẫn nữa, cơ hội tấn công thị trường để đạt được giá cao hơn.
Uganda: Công ty The New Forest trồng lại và phát triển lại rừng của họ. Tại sao việc này quan trọng?
Vì nhu cầu dùng điện và để đáp ứng nhu cầu năng lượng, họ dựng cột điện để truyền điện.
Nhưng đây mới là điều tuyệt vời.
Họ đang chuẩn bị giao dịch Tín Dụng Carbon.
Hãy quay lại Nigeria.
Ngành ngân hàng đang trải qua sự chuyển biến mạnh mẽ, từ hơn 80 ngân hàng, chỉ còn 25 ngân hàng.
Nhưng chuyện gì đang xảy ra? Chỉ 10% dân giao dịch với ngân hàng .
Quốc gia có dân số đông nhất châu Phi là Nigeria.
hơn 135 triệu người .
Hãy nghĩ xem. Chỉ có 700 ATM trên cả nước.
Cơ hội là đây! Tương tự với hệ thống viễn thông cả nước.
Bây giờ hãy nhìn chung cả châu lục
Khi nguời ta nhìn vào đường sá, họ sẽ nói" "Angola: 90% đường sá không được rải nhựa.
Ah, có vấn đề!" Phí Vận chuyển đắt đỏ hơn. Giá hàng hóa tăng, lạm phát bị ảnh hưởng.
Nigieria: 70% đường không rải nhựa.
Zambia: 80% Nói chung, hơn 50% đường không được rải nhựa.
Cơ hội là đây! Nhu cầu năng lượng - một cơ hội nữa.
Vậy đâu là dấu hiệu cho thấy mọi thứ đang thay đổi?
Hãy nhìn vào thị trường chứng khoán ở châu Phi.
Nếu tôi phải hỏi bạn "Năm 2005, thị trường chứng khoán nào giao dịch thành công nhất thế giới?" Bạn có nghĩ đến Ai Cập không?
Năm 2005, giao dịch chứng khoán của Ai Cập có mức lợi tức là 145%.
Các nước khác thì sao?
Hãy nhìn vào những con số của năm 2006. Kenya: hơn 60%, Nigieria: hơn 40%.
Nam Phi: 20%. Đó là những con số cao rồi đó!
Đó là xu hướng đang diễn ra.
Nhưng đối với một quyết định đầu tư nào, câu hỏi chính vẫn là, "Tôi có thể đầu tư vào cái gì khác nữa?"
Bởi vì ở châu Phi ngày nay, chúng ta cạnh tranh về vốn với toàn thế giới.
Và vốn toàn cầu thì vô định - nó không dành riêng cho ai.
Nguồn vốn của Mỹ đang dư, và điều then chốt là lợi nhuận,
Châu Phi là một sân chơi đa dạng, Cũng là cơ hội cho dành cho những nhà đầu tư thông minh kiếm lợi nhuận từ việc trao đổi.
Giờ khi so châu Phi so với những thứ khác và các quốc gia châu Phi so với những thứ khác, sự so sánh trở nên quan trọng.
Cách đây 10 năm, chỉ có vài nước được xếp hạng tín dụng bởi Standard and Poors, Moody's and Fitch's.
Hiện nay, 16 quốc gia châu Phi nhận được chỉ số tín nhiệm quốc gia.
Điều đó có nghĩa là gì? Lại lấy Nigeria làm ví dụ: hạng BB- cùng hạng với Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ. Ngay lập tức chúng ta có sự so sánh.
Mấu chốt của việc đưa ra quyết định đầu tư cho cổ đông toàn cầu.
Một số con số khác. Nam Phi: BBB+, Botswana: A+
Bakino Faso: B-,...
Thực tế, một trong những công ty lớn đang lập văn phòng ở châu Phi
Tại sao họ làm vậy? Bởi vì họ kỳ vọng người khác cũng sẽ đầu tư vào đây.
Vậy một trong số những tín hiệu lớn, và một trong những ý cuối tôi muốn đề cập, tôi đọc thấy CNBC đã khai trương kênh Châu Phi đầu tiên.
Tại sao CNBC làm vậy? Đó là một kênh tin tức châu Phi phát 24 giờ.
Họ làm vậy vì họ đang hi vọng nhiều điều xảy ra.
tôi và các bạn, nguồn vốn mà chúng ta đầu tư, nguồn vốn mà cả thế giới đầu tư, đó là những thứ trong bản tin châu Phi 24h.
Vậy đó là sự thay đổi sắp xảy ra ở tương lai.
Tóm lại, tôi muốn quay lại cái slide đã có ảnh hưởng sâu sắc đến tôi những năm qua.
Lúc này (tôi sẽ) cho bạn thấy toàn bộ bức tranh mà tôi đã thấy năm 2002, và hỏi bạn rằng khi bạn nghĩ về vai trò của mình ở châu Phi, hãy nghĩ về hành trình của bạn trong việc đem lại ánh sáng cho châu lục này.
Bởi vì còn nhiều cơ hội tuyệt vời đang chờ đợi
Và suy nghĩ về sự thay đổi trong đầu bạn bởi vì nhiều điều có thể xoay chuyển nhanh chóng.
Năm 1899, Joseph Conrad phát hành cuốn " Trái Tim của sự Tăm Tối" một câu chuyện về sự ghê rợn tàn nhẫn dọc con sông Congo.
Nếu ai nhìn kỹ, dòng sông Công là một trong những nơi đang phát sáng, Và dòng sông Congo phát ra ánh sáng - sự tăm tối của một trái tim cũ kỹ nay phát ra ánh sáng với nguồn năng lượng thủy điện.
Đó là sự biến đổi của năng lượng ý tưởng.
Vậy bước tiếp theo, trong 4 ngày tiếp theo chúng ta sẽ tìm hiểu về chúng.
Và có thể, nếu bạn luôn giữ bức tranh này trong đầu thì khi chúng ta ngồi lại có lẽ ở một tương lai xa, năm 2020, bức tranh này sẽ rất khác.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi ở độ sâu gần 50m dưới 1 hầm mỏ bất hợp pháp tại Ghana.
Không khí đặc quánh bụi và hơi nóng, và rất khó thở.
Tôi có thể cảm nhận sự va chạm từ những thân thể bóng nhẫy mồ hôi lướt qua trong bóng tối, nhưng chẳng thể thấy gì hơn.
Tôi nghe tiếng nói, nhưng gần như cả hầm là sự pha trộn của tiếng ho và tiếng đá bị đập vỡ bằng những công cụ thô sơ.
Như mọi người, tôi đeo 1 chiếc đèn pin lập loè rẻ tiền trên đầu, nó được gắn vào chiếc vòng cao su cũ kỹ, tôi hầu như không thể nhìn ra những thân cây bóng nhẫy đang chống đỡ những bức tường của cái hố rộng 0.28 m2 sâu hàng trăm feet xuống lòng đất.
Khi trượt tay, tôi bất thần nhớ lại người thợ mỏ mới gặp vài ngày trước đã bị trượt tay ngã rơi mất hút xuống cái hầm đó.
Khi tôi nói chuyện với bạn hôm nay, những người này vẫn đang ở sâu trong cái hố đó, liều mạng sống mà không có lương hay thù lao, và thường là sẽ chết.
Tôi được leo ra khỏi cái hố đó, và được về nhà, nhưng họ có lẽ sẽ chẳng bao giờ được về nhà, vì đã mắc vào bẫy nô lệ.
Trong 28 năm qua, tôi thu thập tài liệu về văn hóa địa phương ở hơn 70 quốc gia trên 6 lục địa, và năm 2009 tôi đã có vinh dự trở thành người triển lãm duy nhất tại Hội nghị thượng đỉnh về hòa bình tại Vancouver.
Trong số những người tài năng đáng kinh ngạc tôi gặp ở đó, Tôi gặp 1 người ủng hộ cho chiến dịch Giải phóng Nô lệ, một thành viên của NGO tận tâm tiêu diệt tận gốc nạn nô lệ hiện đại.
Chúng tôi bắt đầu nói về nô lệ, và thực sự, tôi bắt đầu tìm hiểu về nô lệ vì tôi đã biết chắc rằng nó tồn tại trên thế giới, nhưng không đến mức đó.
Sau cuộc nói chuyện, tôi thấy thật kinh khủng và thực sự xấu hổ vì thiếu hiểu biết về sự tàn ác này trong đời mình, và tôi nghĩ, nếu cả tôi cũng không biết, thì bao nhiêu người sẽ không biết?
Nó bắt đầu đục khoét tâm can, nên vài tuần sau, Tôi bay tới Los Angles để gặp giám đốc chương trình Giải phóng Nô lệ và đề nghị giúp họ.
Và từ đó bắt đầu cuộc hành trình tiến vào thế giới nô lệ hiện đại
Kì lạ là trước đây tôi đã đến phần lớn những nơi này.
Một số nơi tôi coi như nhà mình.
Nhưng lần này, tôi muốn thấy sự thật đang được che đậy
Một sự ước lượng dè dặt cho chúng tôi biết có hơn 27 triệu người bị biến thành nô lệ trên thế giới ngày nay.
Gấp đôi số người bị đưa khỏi Châu Phi trong suốt thời kì mua bán nô lệ xuyên Đại Tây Dương.
150 năm trước, 1 nông nô có giá gấp 3 lần thu nhập cả năm của 1 công nhân Mỹ.
Tương đương với 50.000 đô-la Mỹ ngày nay.
Nhưng ngày nay, nhiều thế hệ gia đình bị bắt làm nô lệ qua nhiều thế hệ chỉ với món nợ 18 đô-la.
Thật kinh ngạc, chế độ nô lệ tạo ra lợi nhuận hơn 13 tỉ đô-la mỗi năm trên toàn thế giới.
Rất nhiều người bị lừa bởi những lời hứa điêu ngoa về giáo dục tốt, công việc tốt hơn, chỉ để thấy mình bị bắt làm việc không công dưới ách bạo lực, và không thoát ra được.
Nô lệ ngày nay phục vụ cho thương mại, hàng hóa mà người nô lệ tạo ra có giá trị, nhưng người tạo ra chúng bị coi như phế thải.
Nạn nô lệ hiện hữu gần như mọi nơi trên thế giới, dù nó là bất hợp pháp ở mọi nơi.
Ở Ấn Độ và Nepal, tôi được đưa tới 1 lò gạch.
Khung cảnh lạ lẫm đẹp mắt này giống như đi vào thế giới Ai Cập cổ hoặc Hầm ngục của Dante.
Bị bao bọc trong nhiệt độ hơn 54 độ C, đàn ông, phụ nữ, trẻ em, toàn bộ các gia đình, bị trùm trong màn bụi mịt mù, làm như máy, xếp gạch lên đầu, tới 18 viên mỗi lần, và mang chúng từ những lò nung bỏng rát tới những chiếc xe tải ở cách đó hàng trăm mét.
Đờ đẫn bởi sự đơn điệu và kiệt sức, họ câm lặng làm việc, lặp đi lặp lại tới 16 hay 17 giờ mỗi ngày.
Không có đồ ăn, giờ nghỉ để ăn uống, do bị mất nước nghiêm trọng nên việc đi tiểu trở nên tầm thường
Nóng và bụi lan toả khắp nơi đến nỗi camera của tôi bị nóng đến mức không thể chạm vào nút ngừng quay.
Cứ 20 phút, tôi phải chạy trở lại xe dã chiến để lau thiết bị và để chúng hoạt động dưới điều hòa nhiệt độ phục hồi chúng, và khi ngồi đó, Tôi nghĩ, cái camera của mình còn được đối xử tốt hơn nhiều những người kia.
Quay lại lò gạch, tôi chỉ muốn khóc, nhưng người bản theo chủ nghĩa bãi nô bên cạnh nhanh chóng nắm lấy tôi và nói, “Lisa, đừng làm thế. Đừng làm thế ở đây.”
Ông giải thích rất rõ rằng thể hiện cảm xúc là rất nguy hiểm ở nơi như thế này, không phải với tôi, mà với họ.
Tôi đã không thể trực tiếp giúp gì cho họ.
Tôi chẳng cho họ tiền được, không gì cả.
Tôi không phải công dân nước đó.
Tôi có thể đưa họ vào tình cảnh tệ hơn hiện tại của họ.
Tôi phải dựa vào tổ chức Giải phóng Nô lệ để hoạt động trong hệ thống để giải phóng họ, và tôi tin họ có thể.
Với tôi, phải đợi về đến tận nhà để thật sự cảm nhận nỗi đau.
Ở dãy Himalayas, tôi thấy trẻ em vác đá qua nhiều dặm địa hình núi xuống xe tải đang chờ ở con đường phía dưới.
Những tấm đá phiến to còn nặng hơn những đứa trẻ mang chúng, đám trẻ nhấc bổng chúng lên bằng đầu sử dụng bộ khung từ que gỗ, dây thừng và vải rách.
Chứng kiến những chuyện quá sức như thế thật nặng nề.
Làm sao chúng ta có thể tạo ra điều quỷ quyệt này, lại còn xảy tràn làn như thế?
Một số người thậm chí không biết mình bị biến thành nô lệ, họ làm việc không công 16, 17 giờ mỗi ngày, vì suốt đời họ chỉ biết thế.
Họ không có gì để so sánh.
Khi người dân làng này đòi tự do, những chủ nô đốt sạch nhà của họ.
Những người này không có gì, họ chết điếng, họ muốn đầu hàng, nhưng người phụ nữ ở giữa trấn tĩnh và kêu gọi mọi người kiên trì, và những người theo chủ nghĩa bãi nô tại hiện trường giúp họ lấy được hợp đồng cho thuê mỏ đá của chính mình, để giờ đây họ vẫn làm công việc gãy lưng ấy, nhưng làm cho chính họ, và được trả công, và họ làm trong tự do.
Ta thường nghĩ về buôn bán nô lệ tình dục khi nghe thấy từ “nô lệ”, và do sự nhận thức chung này, tôi được cảnh báo sẽ rất khó để làm việc an toàn trong ngành công nghiệp đặc thù này.
Ở Kathmandu, tôi được hộ tống bởi những người phụ nữ đã từng là nô lệ tình dục.
Họ dẫn tôi xuống những bậc cầu thang hẹp xuống tầng hầm bẩn thỉu, trong ánh sáng lờ mờ.
Nơi đây thực chất không phải nhà thổ.
Nó giống 1 nhà hàng hơn.
Những nhà hàng phân buồng, như được biết đến trong ngành, là những địa điểm của nạn mại dâm cưỡng ép .
Mỗi nơi có phòng riêng nhỏ, nơi các nô lệ, phụ nữ, cùng trẻ em trai và gái, một số mới 7 tuổi, bị buộc giải khuây cho khách hàng, dụ họ mua thêm rượu và đồ ăn.
phòng ngủ nào cũng bẩn thỉu và tối om, được nhận ra bởi con số sơn trên tường phân cách bởi miếng ván ép và rèm che.
Người làm ở đây thường phải chịu lạm dụng tình dục thê thảm dưới bàn tay khách hàng.
Đứng trong góc tối gần đó, tôi nhớ cảm giác nỗi sợ bùng lên, và giây phút đó, tôi mới hiểu được bị giam trong địa ngục đó là như thế nào.
Chỉ có 1 lối ra: cầu thang mà từ đó tôi đi vào.
Không có cửa hậu.
Chẳng có cửa sổ đủ lớn mà chui lọt.
Những người này không có lối thoát nào, khi ta đề cập về chủ đề khó khăn như thế, cần nhớ rằng nô lệ, bao gồm nô lệ của nạn mua bán tình dục, cũng xảy ra tại nơi chúng ta đang sống.
Hàng chục ngàn người bị bắt làm nô lệ trong nông nghiệp, trong nhà hàng, đầy tớ khổ sai trong nhà, và danh sách còn dài.
Gần đây, tờ New York Times báo cáo rằng từ 100.000 đến 300.000 trẻ em Mỹ bị bán làm nô lệ tình dục mỗi năm.
Nó ở quanh ta. Ta chỉ không thấy thôi.
Công nghiệp dệt may cũng thường được nghĩ đến khi nghe nói về nhân công nô lệ.
Tôi đã đến nhiều làng ở Ấn Độ, nơi nhiều gia đình bị làm nô lệ trong buôn bán lụa.
Đây là chân dung gia đình.
Đôi tay nhuộm đen là người cha, những bàn tay xanh và đỏ là con trai ông ấy.
Họ trộn thuốc nhuộm trong những thùng lớn, và nhúng lụa vào dung dịch đó ngập đến khuỷ tay, dù thuốc nhuộm rất độc.
Người phiên dịch của tôi kể chuyện của họ.
Họ nói, “Chúng tôi không có tự do,
nhưng vẫn hi vọng ngày nào đó có thể rời khỏi căn nhà này và đi nơi khác nơi chúng tôi được trả công nhuộm vải.”
Ước lượng rằng có hơn 4.000 trẻ em đang làm nô lệ ở hồ Volta, chiếc hồ nhân tạo lớn nhất thế giới.
Lần đầu đến đó, tôi đi xem qua 1 lượt.
Tôi thấy cảnh giống như 1 gia đình đang đánh cá trên thuyền, 2 anh trai, vài đứa nhỏ hơn, có vẻ hợp lí nhỉ?
Sai. Họ đều bị nô lệ.
Trẻ em bị đưa khỏi gia đình, buôn bán và mất tích, và bị bắt làm việc không ngừng nghỉ trên những con thuyền này ở hồ này, dù chúng không biết bơi.
Đứa trẻ này 8 tuổi.
Em run rẩy khi thuyền của chúng tôi đến gần, cứ sợ thuyền đè qua cái canoe bé xíu của em.
Cậu bé khiếp đảm vì sợ rơi xuống nước.
Những cành cây gãy tụ vào hồ Volta thường vướng vào lưới đánh cá, và những đứa trẻ vừa mệt lử vừa sợ hãi bị đẩy xuống nước để gỡ lưỡi câu.
Nhiều em chết đuối.
Những gì cậu bé nhớ được, là em bị bắt làm việc ở hồ.
Quá sợ người chủ, em không dám chạy trốn, và vì bị đối xử tàn tệ từ nhỏ, em tiếp diễn điều đó xuống những nô lệ nhỏ hơn mà em quản lý.
Tôi gặp những bé trai này lúc 5 giờ sáng, khi chúng đang kéo những mẻ lưới cuối cùng, nhưng chúng đã làm việc từ 1 giờ sáng
trong đêm tối lạnh lẽo gió sương.
Cần lưu ý rằng những chiếc lưới này nặng gần 500kgs khi chúng đầy cá.
Tôi muốn giới thiệu Kofi với bạn.
Kofi được cứu từ 1 làng chài.
Tôi gặp cậu bé ở khu cứu trợ mà tổ chức Giải phóng Nô lệ phục hồi các nạn nhân bị nô lệ.
Nơi đây em đang tắm ở giếng, dội những gáo nước to lên đầu, và tin tuyệt vời là, khi bạn và tôi ngồi nói chuyện hôm nay, Kofi đã được đoàn tụ với gia đình, và hay hơn nữa, gia đình em được phát công cụ để kiếm sống và giữ đám trẻ an toàn.
Kofi là hiện thân của khả năng
Em sẽ trở thành người thế nào nếu có ai đó đứng lên và thay đổi cuộc đời em?
Lái xe trên đường ở Ghana, cũng những đồng nghiệp trong tổ chức Giải phóng Nô lệ, 1 anh bạn thuộc những người theo chủ nghĩa bãi nô đi xe gắn máy bất ngờ tăng tốc lên ngang xe chúng tôi và gõ vào cửa kính.
Anh ta bảo chúng tôi đi theo trên con đường lầy lội vào rừng,
Ở cuối đường, anh ta giục chúng tôi rời xe, và bảo lái xe đi ngay.
Rồi chỉ vào dấu chân mờ mờ này và nói, “Đây là lối đi, đây là lối đi.
Đi đi.” Đi theo lối đó, chúng tôi vạch những dây leo chắn lối, và sau khoảng 1 giờ đi bộ trong rừng, dấu vết đã chìm trong nước sau những trận mưa, nên tôi đội dụng cụ chụp hình lên đầu khi chúng tôi đi xuống dòng nước sâu đến ngực.
Sau 2 giờ cuốc bộ nữa, dấu vết quanh co bất ngờ kết thúc tại khu đất trống, và trước mắt chúng tôi là một vùng la liệt những cái hố rộng bằng cả sân bóng đá, chúng chứa đầy những nhân công nô lệ.
Nhiều phụ nữ địu con trên lưng trong khi đãi vàng, và lội qua dòng nước nhiễm độc thủy ngân.
Thủy ngân được dùng trong quá trình chiết xuất.
Những người thợ mỏ này bị bắt làm nô lệ trong hầm mỏ ở 1 khu vực khác của Ghana.
Khi ra khỏi hầm, người họ ướt sũng bởi mồ hôi của chính mình.
Tôi vẫn nhớ khi nhìn vào đôi mắt đỏ quạch, mệt mỏi của họ vì nhiều người đã ở dưới lòng đất tới 72 giờ.
Những cái hầm sâu tới cả trăm mét, họ vác lên những chiếc túi đá nặng trĩu để chuyển chúng tới khu vực khác, nơi đá được nghiền ra để đãi lấy vàng.
Nhìn qua, công trường đập đá có vẻ đầy những người khỏe mạnh, nhưng khi nhìn lại gần, có những nhiều kém may mắn hơn làm việc trong tình trạng khắc nghiệt, có cả trẻ em.
Họ đều là nạn nhân của tổn thương, bệnh tật và bạo lực.
Thực tế, nhiều khả năng người cơ bắp này cuối cùng sẽ giống người này, bị bệnh lao hành hạ và nhiễm độc thủy ngân trong vài năm nữa.
Đây là Manuru. Khi cha mất, anh ta được người chú đưa đến khu mỏ làm việc cùng.
Khi người chú mất, Manuru kế thừa món nợ của chú, và bị buộc làm nô lệ trong khu mỏ này lâu hơn nữa.
Khi tôi gặp, anh ta đã làm việc 14 năm ở khu mỏ, và vết thương ở chân mà bạn thấy đây là từ 1 tai nạn ở mỏ, một chân bị thương nặng đến nỗi bác sĩ nói phải cưa đi.
Trên hết, Manuru bị bệnh lao, nhưng vẫn bị bắt làm việc ngày qua ngày tại hầm mỏ đó.
Dù vậy, anh ta vẫn mơ ước được tự do được đi học với sự giúp đỡ của những nhà hoạt động địa phương như tổ chức Giải phóng Nô lệ, và quyết tâm như thế này, hiện lên trên khuôn mặt của những người lạ thường, khiến tôi ngập tràn sự nể phục.
Tôi muốn đưa nô lệ ra ánh sáng.
Khi làm việc trong lãnh vực này, tôi mang theo rất nhiều nến, với sự giúp đỡ của người phiên dịch, tôi truyền đạt với những người mà mình chụp hình rằng tôi muốn soi sáng câu chuyện và hoàn cảnh của họ, rồi khi họ và tôi được an toàn tôi chụp những tấm hình này.
Họ biết hình của họ sẽ được xem bởi những người ở ngoài kia, như bạn
Tôi muốn họ biết rằng chúng ta sẽ làm chứng cho họ, và ta sẽ làm bất cứ gì có thể để giúp họ thay đổi cuộc đời.
Tôi thực sự tin, nếu ta coi người khác như những người đồng loại, thì sẽ rất khó để khoan hồng những tội ác như nạn nô lệ.
Những tấm hình không phải là về bản thân vấnđề. Chúng là về con người, người thật, như bạn và tôi, tất cả đều xứng đáng hưởng quyền bằng nhau, danh dự và tôn trọng như nhau trong đời.
Không có ngày nào mà tôi không nghĩ về những người tuyệt vời bị vùi dập này. Tôi có vinh dự to lớn được gặp gỡ họ.
Tôi hi vọng những tấm hình sẽ đánh thức một nguồn sức mạnh trong người xem, những người như bạn, và hi vọng sức mạnh đó sẽ châm ngọn lửa, ngọn lửa đó sẽ chiếu rọi vào nạn nô lệ, vì không có ánh sáng đó, con quái vật của ngục tù sẽ có thể tiếp tục sống trong bóng tối.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Trong nửa thế kỷ nỗ lực gìn giữ hòa bình, tôi luôn đau đáu một câu hỏi: Làm cách nào để giải quyết bạo lực mà không cần dùng tới bạo lực?
Khi chúng ta đối mặt với sự tàn bạo, hay khi một đứa trẻ bị bắt nạt tại sân chơi hay chứng kiến bạo lực gia đình -- hay, bắt gặp xe tăng và súng ống, như những gì đang xảy ra trên đường phố Syria gần đây, thì giải pháp hiệu quả nhất là gì?
Chống trả ? Đầu hàng ?
Hay sử dụng bạo lực gay gắt hơn ?
Câu hỏi: "Làm thế nào để chống lại một kẻ ức hiếp mà không trở thành kẻ bạo hành ?"
đã ám ảnh tôi từ khi còn nhỏ.
Tôi nhớ khi 13 tuổi, tôi đã dán mắt vào chiếc TV đen trắng trong phòng khách xem xe tăng của quân Liên Xô tiến vào Budapest, và những đứa trẻ cũng trạc tuổi tôi đang xông thẳng vào xe tăng và bị xe chèn qua.
Tôi đã chạy lên lầu, xếp quần áo vào vali.
Mẹ tôi lại gần và hỏi: "Con đang làm cái quái gì thế?"
Và tôi nói: "Con sẽ đi Budapest."
Mẹ lại hỏi: "Để làm gì mới được chứ?"
Tôi trả lời: "Trẻ em ở đó đang bị giết hại.
Ắt hẳn có chuyện gì tệ hại đang xảy ra."
Và mẹ nói: "Đồ ngốc."
Tôi bật khóc.
Mẹ hiểu ra và nói rằng: "Được rồi, xem ra chuyện có vẻ nghiêm trong.
Nhưng con còn quá bé, chưa thể giúp họ được.
Con cần được dạy dỗ bài bản trước đã.
Mẹ sẽ giúp con. Nhưng cứ dỡ đồ ra đã."
Và tôi bắt đầu học rồi đến làm việc ở Châu Phi trong suốt những năm của độ tuổi 20.
Nhưng tôi nhận ra rằng những gì tôi thực sự muốn biết lại không thể học được qua trường lớp.
Tôi chỉ muốn hiểu bạo lực, và sự bóc lột, diễn ra như thế nào.
Và tôi phát hiện ra rằng: Bọn áp bức sử dụng bạo lực theo ba cách:
Dùng bạo lực chính trị để uy hiếp, dùng vũ lực để chiếm đóng lãnh thổ, và dùng bạo lực tinh thần để làm nhụt chí.
Và trong rất ít trường hợp bạo lực có thể trị được bạo lực.
Nelson Mandela vào tù vì tin vào sức mạnh của bạo lực, 27 năm sau, ông và cộng sự của mình, đã dần dần mài giũa được kỹ năng cần có, đáng kinh ngạc, để biến một trong những chính phủ tàn ác nhất trên thế giới thành chính quyền dân chủ.
Và họ đã làm điều đó mà hoàn toàn không dùng tới bạo lực.
Họ nhận ra rằng dùng bạo lực chống lại bạo lực không hề hiệu quả.
Thế điều gì mới có hiệu quả?
Qua nhiều năm, tôi đã thu thập được 6 cách hiệu quả -- tất nhiên còn rất nhiều cách khác -- cũng đem lại hiệu quả cao.
Cách đầu tiên là thay đổi phải bắt đầu từ phải bắt đầu từ đây, từ bên trong.
Đó là phản ứng, thái độ trước sự đàn áp tôi đã kiềm chế được, và tôi có thể thay đổi nó.
Tôi cần rèn giũa nhận thức của mình.
Điều đó có nghĩa là tôi cần biết cách mình suy nghĩ, khi nào mình gục ngã, khi nào tôi sợ, điểm yếu của mình ở đâu.
Khi nào mình đầu hàng?
Mình chiến đấu vì điều gì?
Tự xem xét lại bản thân là một trong nhiều cách đó không phải là cách duy nhất mà là một trong số nhiều cách để có được sức mạnh nội tâm này.
Và người anh hùng của tôi -- hay của Satish -- là Aung San Suu Kyi ở Burma.
Bà ấy đã dẫn đầu một nhóm học sinh biểu tình trên đường phố ở Rangoon.
Họ đứng ở góc phố, đối mặt với một hàng súng máy.
Và Aung San Suu Kyi đã nhanh chóng nhận ra rằng ngón tay đặt trên cò súng của những người lính đang run rẩy họ đang sợ hãi hơn cả những sinh viên biểu tình sau lưng bà.
Nhưng bà đã bảo đám sinh viên ngồi xuống.
Và với vẻ bình tĩnh và dứt khoát, bà tiến về phía trước hoàn toàn không sợ hãi bà tiến thẳng tới trước khẩu súng đầu tiên, đặt tay lên khẩu súng và hạ thấp nó xuống.
Và đã không có đổ máu.
Đó là những gì mà một người làm chủ nỗi sợ có thể làm được không chỉ là việc đối mặt với ống súng, mà còn có thể là một cuộc chiến dao găm trên đường phố.
Chúng ta phải rèn luyện kỹ năng này.
Vậy còn nỗi sợ hãi của chúng ta thì sao?
Tôi có một cách hay dùng.
Nỗi sợ của tôi lớn dần nhờ năng lượng mà tôi dành cho nó.
Và nếu nó trở nên quá lớn thì tôi sẽ dùng tới nó.
Chắc tất cả mọi người đều biết hội chứng 3 giờ sáng nghĩa là khi ta có chuyện lo lắng, nó sẽ khiến bạn tỉnh giấc tôi đã thấy nhiều người mắc hội chứng này trong vòng một tiếng quay ngang quay ngửa hội chứng sẽ trở nên tệ hơn và tới lúc 4 giờ bạn sẽ vùi mình vào gối như thế này.
Điều duy nhất có thể làm là thức dậy, uống một tách trà và ngồi xuống cùng với nỗi sợ mà bạn coi là một đứa trẻ con.
Bạn là người lớn.
Và nỗi sợ chỉ là một đứa bé.
Bạn sẽ nói chuyện với nó và hỏi rằng nó muốn gì, hay cần gì.
Làm thế nào để nó thấy thoải mái hơn?
Để đứa bé trở nên mạnh mẽ hơn?
Rồi bạn hãy lên kế hoạch.
Hãy nói rằng, "Được rồi, giờ chúng ta sẽ đi ngủ tiếp.
Và chúng ta sẽ thức dậy lúc 7h30."
Tôi đã trải nghiệm hội chứng này hôm Chủ nhật khi thấy sợ hãi việc tới nói chuyện với mọi người hôm nay.
(tiếng cười) Và tôi đã làm điều đó.
Tôi tỉnh dậy, uống một tách trà, ngồi nói chuyện với nỗi sợ hãi và giờ thì tôi đang ở đây, tuy có phần sợ hãi, nhưng vẫn đứng đây.
(tiếng vỗ tay) Đó là sự sợ hãi. Còn sự tức giận thì sao?
Nơi nào không có sự công bằng ắt sẽ có sự tức giận.
Nhưng sự tức giận giống như xăng dầu vậy, nếu bạn xịt nó quanh mình và ai đó đánh một que diêm, thì cả người bạn sẽ bị bốc cháy.
Nhưng sự tức giận cũng là một loại động cơ - một động cơ rất khỏe
Nếu ta có thể biến thứ xăng đó thành động cơ nó có thể giúp ta tiến xa về phía trước, nó có thể giúp ta vượt qua những khoảnh khắc khủng khiếp và trao cho ta nguồn sức mạnh nội tại.
Đó là điều tôi đã học được từ một công trình của mình, hợp tác với các nhà lập sách năng lượng nguyên tử.
Bởi ban đầu tôi đã quá bất bình với những mối nguy hiểm mà họ khiến chúng tôi gặp phải, bất bình tới nỗi tôi chỉ muốn tranh cãi, đổ lỗi, và chứng minh rằng họ đã sai.
Nhưng cách đó hoàn toàn công cốc.
Để phát triển một cuộc đối thoại đòi hỏi sự thay đổi đạt được hiệu quả chúng ta cần kiểm soát sự tức giận của bản thân.
Hoàn toàn bình thường khi tức giận với những thứ như vũ khí nguyên tử trong trường hợp của tôi, nhưng tức giận với người khác là vô nghĩa.
Họ cũng chỉ là con người như chúng ta.
Và làm những gì mà họ cho là tốt nhất.
Đó là nền tảng để ta trò chuyện với họ.
Sự tức giận chính là cách thứ ba.
Nó trao cho tôi chìa khóa về vấn đề gì đang xảy ra, hay giúp tôi nhận thức được chuyện đang xảy ra trên thế giới ngày hôm nay, đó là điều cần thiết ở thế kỷ này.
Con người từng phải làm theo những gì mà chính phủ ra lệnh.
Còn ở thế kỷ này, mọi việc đã khác.
Người dân có sức mạnh gây ảnh hưởng với chính phủ.
Giống như việc nấm mọc lên từ bê tông.
Giống như Bundy đã nói, người dân giờ đây từ ngàn dặm cách xa nhau đã hội tụ lại và tạo nên những thay đổi.
Tổ chức Peace Direct đã sớm chỉ ra rằng những người sống ở vùng hay có xung đột thường biết họ phải làm gì.
Họ biết những điều gì là tốt nhất.
Vì thế Peace Direct chỉ đứng phía sau để giúp đỡ họ.
Và những gì mà họ đang làm là giúp binh lính giải ngũ, tái xây dựng các nền kinh tế, và giúp những người di tản tái định cư, hay thậm chí giải phóng những binh lính vẫn còn là trẻ con.
Họ phải cược cả mạng sống của mình mỗi ngày để làm vậy.
Và họ nhận ra rằng sử dụng bạo lực trong những trường hợp trên không chỉ là phi nhân đạo, mà còn không hiệu quả bằng những phương pháp kết nối con người lại với nhau.
Và tôi nghĩ rằng quân đội Hoa Kỳ cuối cùng cũng bắt đầu hiểu được điều này.
Cho tới ngày nay, chính sách chống khủng bố của Hoa Kỳ đã dùng mọi cách để giết chết những kẻ gây rối, và nếu người dân nhìn nhận chính sách đó theo hướng này, thì việc này sẽ được coi là "sự thiệt hại bên lề".
Và sự thiệt hại này khiến người dân Afghanistan cảm thấy nhục nhã và tức giận, giúp tổ chức khủng bố Al-Qaeda gia tăng lực lượng, ví dụ như khi người dân cảm thấy ghê tởm với tục thiêu chết của đạo Hồi.
Thế nên phải thay đổi việc huấn luyện quân đội.
Thiết nghĩ đã có những dấu hiệu cho thấy sự việc đang bắt đầu thay đổi.
Về mặt này, quân đội Anh luôn làm tốt hơn cả.
Nhưng có một ví dụ điển hình khiến họ làm vậy, đó là một đại tá xuất sắc người Mỹ có tên là Chris Hughes.
Ông ấy đã dẫn đội quân của mình xuống những con phố ở Najaf, tại Irắc. Và đột nhiên người dân từ trong các ngôi nhà đổ ra hai bên đường. Họ la hét với vẻ tức giận tột độ, bao vây những người lính trẻ, những con người đang vô cùng hoảng sợ. không biết chuyện gì đang diễn ra, bởi họ không biết nói tiếng Ả rập.
Và Chris Hughels đã bước vào giữa đám đông với vũ khí giơ cao trên đầu, mũi súng hướng xuống đất, và ông nói, "Tất cả quỳ xuống."
Cả đội quân hùng hậu đeo ba lô và vũ khí đầy mình lần lượt quỳ gối xuống mặt đất.
Một sự tĩnh lặng hoàn toàn.
Hai phút sau, người dân bỏ đi và trở về nhà.
Với tôi, đó là một hành động khôn ngoan.
Cái cách mà ông ấy làm tại thời khắc đó.
Và nó đang diễn ra ở mọi nơi.
Các bạn không tin lời tôi nói ư ?
Vậy bạn đã bao giờ tự hỏi mình tại sao và làm như thế nào các chế độ độc tài lại sụp đổ trong hơn 30 năm qua chưa ?
Tại Czechoslovakia, Đông Đức, Estonia, Latvia, Lithuania, Mali, Madagascar, Phần Lan, Philipin, Serbia, Slovenia, nhiều nơi khác nữa, và hiện tại là Tunisia và Ai Cập.
Sự việc không xảy ra ngẫu nhiên.
Tại rất nhiều nơi đều bắt đầu từ một cuốn sách được viết bởi một người đàn ông 80 tuổi sống tại Boston có tên là Gene Sharp.
Cuốn sách có tên là "Từ độc tài tới nền dân chủ" với 82 phương pháp phản kháng phi bạo lực.
Cuốn sách đã được dịch ra 26 thứ tiếng
trên toàn thế giới.
Và nhiều người trẻ cũng như già ở khắp mọi nơi đều đang đọc nó, bởi vì những phương pháp được đưa ra đều rất hiệu quả.
Chính điều này đã khiến tôi hy vọng không chỉ là hy vọng, mà còn cảm thấy lạc quan hơn.
Bởi vì cuối cùng, nhân loại cũng đang dần hiểu ra điều đó.
Và chúng ta đang tiến tới sử dụng những phương pháp hòa bình hiệu quả để trả lời cho câu hỏi : Làm thế nào để giải quyết bạo lực mà không trở thành kẻ bạo lực?
Đó chính là sử dụng các kỹ năng mà tôi đã nhắc tới: sức mạnh nội tại sự phát triển của sức mạnh đó qua việc nhận thức được bản thân, nhìn nhận và chấp nhận nỗi sợ hãi của bản thân, sử dụng sự tức giận làm nhiên liệu, kết nối với mọi người, tập hợp mọi người lại với nhau, sự dũng cảm, và trên hết, sự cam kết với phi bạo lực.
Lúc này đây, tôi không chỉ tin vào phi bạo lực.
Tôi không phải tin vào nó.
Mà còn thấy những bằng chứng chứng minh nó hiệu quả ở khắp mọi nơi.
Tôi thấy chúng ta, những người bình thường, đều có thể làm những gì mà Aung San Suu Kyi, Ghandi,
và Mandela đã làm. Chúng ta có thể chấm dứt thế kỉ đẫm máu nhất mà nhân loại từng biết tới.
Và chúng ta có thể vượt qua sự đàn áp bằng việc mở rộng trái tim mình cũng như lan truyền cách giải quyết đáng kinh ngạc này.
Mở rộng trái tim chính là những gì mà tôi đã trải nghiệm trong cả tổ chức tại đây từ lúc có mặt tại đây từ hôm qua.
Cám ơn vì đã lắng nghe.
(tiếng vỗ tay)
Cảm ơn rất nhiều.
Tôi là Hannah Fry, cô nàng nổi loạn.
Hôm nay, tôi có một câu hỏi: Cuộc sống có phức tạp đến thế?
Giờ tôi chỉ có chín phút để cố gắng đưa ra câu trả lời cho các bạn, nên tôi chia nó làm hai phần: một là: có; và sau đó, hai là: không.
Hay chính xác hơn là: không nhỉ?
(Tiếng cười) Đầu tiên, thử định nghĩa từ "phức tạp."
Tôi có thể đưa ra định nghĩa đúng chuẩn từ điển, nhưng đơn giản nhất thì, "phức tạp" là điều gì đó mà Anh-xtanh và người cùng thời của ông không làm được.
Hãy tưởng tượng xem -- nếu bút trình chiếu hoạt động... được rồi.
Anh-xtanh đang chơi bi-a.
Ông là kẻ khôn ngoan nên biết rằng khi ông đánh bi trắng, ông có thể viết phương trình và nói chính xác bi đỏ sẽ đập vào đâu, tốc độ và điểm dừng của nó.
Nếu bạn phóng to mấy quả bi-a này thành kích cỡ của hệ mặt trời, Anh-xtanh vẫn có thể giúp bạn.
Hẳn rồi, tính chất vật lý thay đổi, nhưng nếu bạn muốn biết về đường đi của Trái Đất quanh Mặt Trời, Anh-xtanh có thể viết phương trình để nói bạn biết vị trí hai vật thể tại mọi thời điểm.
Với mức độ khó gia tăng đến khó tin, Anh-xtanh có thể đưa cả Mặt Trăng vào phép tính.
Nhưng khi bạn thêm nhiều hành tinh, ví như Sao Hỏa hay Sao Mộc, vấn đề trở nên quá khó với Anh-xtanh nếu chỉ giải quyết bằng bút và giấy.
Lạ lùng là, thay vì có một vài hành tinh bạn có hàng triệu hay thậm chí hàng tỉ vật thể, vấn đề thực ra lại trở nên đơn giản hơn nhiều, và Anh-xtanh có thể quay lại cuộc chơi.
Hãy để tôi giải thích, bằng cách thu nhỏ vật thể về kích thước phân tử.
Nếu bạn muốn theo dõi đường đi thất thường của một phân tử khí, chắc chắn bạn chẳng có hi vọng gì.
Nhưng khi bạn có hàng triệu phân tử khí cùng nhau, chúng bắt đầu hoạt động theo cách có thể định lượng, dự đoán được và đúng cách.
Và tạ ơn Chúa, không khí hoạt động đúng cách, vì nếu không, máy bay sẽ rơi khỏi bầu trời.
Với một tỉ lệ còn lớn hơn, rộng khắp toàn thế giới, ý tưởng vẫn y như vậy với tất cả phân tử khí.
Đúng là bạn không thể lấy một giọt mưa đơn lẻ và nói được nguồn gốc hay điểm dừng của nó.
Nhưng bạn có thể nói khá chắc chắn ngày mai trời sẽ nhiều mây hay không.
Vậy đó.
Ở thời của Anh-xtanh, khoa học đã đạt được đến mức này.
Chúng ta có thể giải quyết những vấn đề nhỏ với một vài vật thể với tương tác đơn giản, hay có thể giải quyết vấn đề lớn với hàng triệu vật thể và tương tác giản đơn.
Nhưng những vấn đề ở giữa thì sao?
Bảy năm trước khi Anh-xtanh mất, một nhà khoa học người Mỹ tên là Warren Weaver đã chỉ ra vấn đề này.
Ông nói phương pháp khoa học đã đi từ điểm cực này đến điểm cực kia, bỏ lại một khoảng lớn không được đụng tới ở giữa.
Khoảng giữa này là nơi sự phức tạp khoa học trú ngụ, và đó là ý của tôi khi nói về sự phức tạp.
Không may, hầu như mọi vấn đề bạn có thể nghĩ tới về hành xử con người lại nằm ở khoảng giữa này.
Anh-xtanh hoàn toàn không biết mô hình hóa sự vận động của đám đông.
Có quá nhiều người để có thể nhìn nhận họ là riêng lẻ và quá ít để coi họ như một nhóm.
Tương tự, mọi người dễ bị khó chịu với những việc như quyết định và không muốn va chạm với người khác, điều này khiến vấn đề trở nên phức tạp hơn.
Anh-xtanh cũng không thể nói bạn khi nào thị trường chứng khoán sụp đổ.
Anh-xtanh không thể nói bạn cách cải thiện tình trạng thất nghiệp.
Thậm chí ông không thể nói liệu chiếc iPhone tiếp theo sẽ thành công hay thất bại.
Vậy tổng kết phần một là: chúng ta chết chắc rồi.
Chẳng có công cụ nào để giải quyết và cuộc sống thì quá phức tạp.
Nhưng có lẽ vẫn còn hi vọng, vì vài năm trở lại đây, chúng ta bắt đầu thấy sự bắt đầu của một vùng khoa học mới sử dụng toán học để mô hình hóa hệ thống xã hội.
Và tôi không chỉ nói về thống kê và mô phỏng máy tính.
Tôi đang nói tới việc viết ra các phương trình về xã hội giúp chúng ta hiểu chuyện gì đang xảy ra theo cách giống như những quả bi-a hay dự báo thời tiết.
Và có sự biến chuyển như vậy vì mọi người bắt đầu nhận ra có thể sử dụng và khai thác nét tương đồng giữa hệ thống con người và thế giới vật chất quanh ta.
Tôi sẽ nêu một ví dụ: vấn đề di cư vô cùng phức tạp trên toàn châu Âu.
Thật sự thì khi bạn nhìn nhận tất cả mọi người với nhau như một tập thể, họ hành xử như thể đang tuân theo luật hấp dẫn.
Nhưng thay vì các hành tinh bị hút vào nhau, con người bị hấp dẫn bởi những nơi có cơ hội việc làm tốt hơn, lương cao hơn, chất lượng cuộc sống tốt hơn và tỉ lệ thất nghiệp thấp hơn.
Theo cùng cách mà con người thường hướng về cơ hội gần với nơi mình đang sinh sống - từ London tới Kent, ví dụ vậy, trái với từ London tới Melbourne -- tác dụng của lực hấp dẫn lên những hành tinh ở xa thấp hơn nhiều.
Để tôi lấy một ví dụ khác: năm 2008, một nhóm tại Đại học California, Los Angeles nhìn vào đặc điểm của tụ điểm trộm cắp trong thành phố.
Có một ý tưởng trong các vụ trộm được gọi là "nạn nhân lặp lại".
Nếu có một nhóm trộm cắp thực hiện phi vụ thành công ở một nơi, chúng sẽ có xu hướng quay lại đó trộm lần nữa.
Chúng học được bố trí của các ngôi nhà, đường tẩu thoát và biện pháp an ninh địa phương ở khu vực đó.
Và chuyện này sẽ tiếp diễn cho tới khi dân cư địa phương và cảnh sát tăng cường an ninh đến mức mà những kẻ trộm sẽ di chuyển đi chỗ khác.
Đó là sự cân bằng giữa kẻ trộm và an ninh, thứ tạo ra những tụ điểm cực nóng trong thành phố.
Nó diễn ra chính xác như quá trình một con báo sinh ra đốm, ngoại trừ ví dụ về con báo, không phải là kẻ trộm và an ninh, mà là quá trình hóa học tạo ra vết đốm và một thứ có tên "tạo hình sinh học."
Chúng ta thật ra biết rất nhiều về tạo hình sinh học của đốm báo.
Có lẽ ta có thể dùng nó để chỉ ra vài dấu hiệu cảnh báo trộm cắp và đồng thời tạo ra được chiến lược phòng chống tội phạm tốt hơn.
Có một nhóm tại Đại học London đang làm việc với cảnh sát Tây Midlands về vấn đề này.
Tôi có thể đưa ra nhiều ví dụ như vậy, nhưng tôi muốn lấy một ví dụ từ nghiên cứu của mình về bạo loạn ở London.
Bạn có thể không cần tôi nói cho biết về các sự kiện mùa hè năm trước, khi London và Anh chứng kiến giai đoạn chống đỡ tồi tệ nhất với cướp bóc bạo lực và đốt phá trong hơn 20 năm.
Có thể hiểu được rằng như một xã hội, chúng ta muốn cố gắng đoán biết chính xác nguyên nhân gây bạo loạn, nhưng có lẽ cần trang bị cho cảnh sát chiến lược tốt hơn để có được giải pháp nhanh chóng trong tương lai.
Tôi không muốn làm những nhà xã hội học lo âu, chắc chắn tôi không thể nói về động cơ cá nhân của một kẻ bạo loạn, nhưng khi bạn nhìn vào những kẻ bạo loạn, theo như toán học, bạn có thể chia nó làm ba giai đoạn và theo đó chỉ ra điểm tương đồng.
Bước 1: Giả sử bạn có một nhóm bạn.
Không ai trong số họ dính tới bạo loạn, nhưng một trong số họ đi qua cửa hàng giày bị đột kích, đi vào và lấy một đôi giày thể thao mới.
Cậu ta nhắn với bạn mình rằng: "Đến đây bạo loạn thôi."
Vậy là bạn cậu ta tham gia, và rồi họ nhắn tin cho nhiều bạn bè khác để cùng tham gia, và họ lại nhắn tin nhiều thêm nữa, cứ thế cứ thế tiếp diễn.
Quá trình này giống cách vi-rút lây lan ra quần thể.
Nếu bạn nghĩ tới dịch cúm gia cầm vài năm trước, càng nhiều người mắc bệnh, càng nhiều người bị lây nhiễm, và vi-rút càng lan nhanh hơn trước khi chính quyền xử lý được vấn đề.
Và đó chính xác là quá trình ở đây.
Giả sử có một kẻ bạo loạn, hắn ta quyết định sẽ tới cuộc bạo loạn.
Việc tiếp theo hắn phải làm là chọn địa điểm bạo loạn.
Điều bạn nên biết về kẻ bạo loạn là,
Ôi, bút trình chiếu hỏng.
Được rồi. Bạn nên biết kẻ bạo loạn không chuẩn bị cho việc đi xa khỏi nơi chúng sống, trừ khi đó thật sự là địa điểm ngon.
(Tiếng cười) Bạn có thể thấy từ đồ thị ở đây, rất nhiều kẻ bạo loạn di chuyển ít hơn một km tới nơi bạo loạn.
Điều này còn xuất hiện ở mô hình chi tiêu tiêu dùng bán lẻ, tức là nơi ta chọn để mua sắm.
Tất nhiên, mọi người thích mua sắm ở cửa hàng địa phương, nhưng bạn sẽ chuẩn bị để đi xa hơn chút nếu đó là nơi bán lẻ thực sự tốt.
Điểm tương đồng này đã được nêu ở vài bài báo, với một số báo lá cải gọi tên sự kiện là "Mua sắm với bạo lực," cụm từ có lẽ tổng kết được trong nghiên cứu của chúng tôi.
Ôi! -- chúng ta đang quay lại.
OK, bước 3.
Cuối cùng, kẻ bạo loạn đến nơi, và hắn ta muốn tránh bị cảnh sát bắt.
Những kẻ bạo loạn sẽ luôn tránh né cảnh sát, nhưng vẫn có điểm an toàn.
Ngược lại, cảnh sát với nguồn lực hạn hẹp của mình, đang cố gắng bảo vệ thành phố nhiều nhất có thể, bắt giữ kẻ bạo loạn bất cứ nơi nào có thể và tạo nên hiệu ứng răn đe.
Thật sự thì có thể nói cơ chế này giữa hai loài, kẻ bạo loạn và cảnh sát, cũng giống như động vật ăn thịt và con mồi nơi hoang dã.
Nếu bạn có thể tưởng tượng loài thỏ và cáo, thỏ đang cố gắng tránh cáo bằng mọi giá, trong khi cáo lại truy lùng khắp nơi để cố gắng tìm ra thỏ.
Chúng ta thật sự biết rất nhiều về tương tác giữa thú ăn thịt và con mồi.
Ta cũng biết nhiều về dòng tiền chi tiêu tiêu dùng.
Và ta biết nhiều về cách vi-rút lây lan ra quần thể.
Vậy nên nếu bạn khai thác ba phép so sánh tương đồng này, bạn có thể tiếp cận một mô hình toán học về điều gì đã xảy ra, nó có thể tái hiện lại khuôn mẫu chung của những kẻ bạo loạn.
Khi đã có mô hình, ta có thể sử dụng nó như đĩa thí nghiệm và bắt đầu trò chuyện về những nơi nhạy cảm hơn trong thành phố và chiến thuật cảnh sát có thể sử dụng nếu điều này xảy ra lần nữa trong tương lai.
Thậm chí 20 năm trước, việc mô hình hóa kiểu này còn lạ lẫm.
Nhưng tôi nghĩ phép so sánh tương đồng này là công cụ vô cùng quan trọng để giải quyết vấn đề của xã hội chúng ta, và có lẽ, cuối cùng cải thiện được tổng thể xã hội.
Kết luận lại cuộc sống rất phức tạp, nhưng có lẽ để hiểu được nó không cần phức tạp đến thế.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Câu chuyện này bắt đầu khi tôi ở nhà một người bạn, và trên giá sách cô ấy có một cuốn DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders - sách về chẩn đoán và số liệu về các chứng rối loạn tâm thần) tức là sách hướng dẫn về các chứng rối loạn tâm thần.
Nó liệt kê mọi bệnh rối loạn tâm thần được biết đến.
Vào những năm 50 cuốn sách này đã từng rất mỏng.
Và nó cứ dày lên theo năm tháng, bây giờ nó dài đến 886 trang
với 374 chứng rối loạn.
Lúc đấy tôi có đọc lướt qua nó xem mình có chứng bệnh rối loạn tâm thần nào không, và hóa ra tôi có tới 12 bệnh rối loạn tâm thần.
(Tiếng cười) Tôi bị chứng rối loạn lo âu, điều đấy là tất nhiên rồi.
Rối loạn ác mộng, được định nghĩa là nếu bạn có những giấc mơ lặp đi lặp lại về chuyện bị theo đuổi hoặc bị coi là một nỗi thất bại -- và mọi giấc mơ của tôi đều có cảnh người ta đuổi theo tôi suốt dọc phố và la lớn "Mày là một nỗi thất bại."
(Tiếng cười) Tôi có vấn đề về quan hệ với cha mẹ, và tôi đồ rằng là do bố mẹ tôi.
(Tiếng cười) Tôi đùa đấy. Mà cũng chẳng phải đùa đâu.
Tôi đùa đấy.
Và tôi còn bị bệnh tưởng.
Tôi nghĩ khá hiếm gặp trường hợp mà có cả bệnh tưởng lẫn chứng rối loạn âu lo, bởi vì thường thì bệnh tưởng làm tôi cảm thấy liên tục lo âu.
Dù sao thì khi tôi lật nhanh qua cuốn sách này, và tự hỏi xem liệu tôi có điên hơn là tôi tưởng hay không, hay là việc tự chẩn đoán xem bạn có bị rối loạn tâm lý không không phải là một ý tưởng hay ho lắm nếu bạn không phải là một nhà chuyên môn được huấn luyện bài bản, hay là do ngành tâm thần học có một ham muốn kì lạ về việc gắn mác các hành động thông thường của loài người với một chứng rối loạn tâm lý.
Tôi không biết cái nào đúng, nhưng tôi nghĩ nó khá thú vị, và tôi nghĩ tôi nên gặp một nhà phê bình tâm thần học để tham khảo cách nhìn của họ. Và đó là lý do tôi xuất hiện trong một buổi hẹn ăn trưa với các nhà Luận giáo.
Một gã tên Brian đứng đầu một nhóm các nhà Luận giáo học quyết tâm phá đổ ngành tâm thần học và căn nguyên của nó.
Họ được gọi là nhóm CCHR.
Và tôi hỏi anh ta, "Anh có thể chứng minh cho tôi là Tâm thần học là một ngành hữu danh vô thực?
và anh ta trả lời, "Tất nhiên tôi có thể chứng minh điều đấy cho anh."
Và tôi nói, "Bằng cách nào?" Anh ta bảo, "Chúng tôi sẽ giới thiệu anh với Tony."
Tôi thắc mắc, "Tony nào?"
"Tony ở Broadmoor ấy."
Broadmoor ở đây là bệnh viện Broadmoor.
Từng được biết đến dưới cái tên "Trại tập trung Broadmoor cho những tội phạm tâm thần"
Đó là nơi giam giữ những kẻ giết người hàng loạt và những người mất năng lực hành vi.
Và tôi hỏi Brian, "Tony đã làm gì?"
Anh ta trả lời "Chả làm gì mấy.
Hình như anh ta có đánh lộn với ai đó, và rồi định giả điên để đỡ phải vào tù.
Nhưng anh ta đóng đạt quá nên giờ bị nhốt ở Broadmoor và chả ai tin rằng anh ta hoàn toàn bình thường.
Anh có muốn thử vào Broadmoor gặp Tony không?"
Và tôi nói "Vâng" Tôi lên tàu tới Broadmoor.
Tôi bắt đầu ngáp liên tục khi qua khúc công viên Kempton, và có vẻ như đó là việc loài chó làm khi lo lắng -- chúng ngáp liên tục,
Và chúng tôi đến Broadmoor.
Tôi bị đưa qua hết cửa này đến cửa khác tới trung tâm y tế, nơi gặp bệnh nhân.
Nó trông như một cái nhà trọ Hampton cỡ đại.
Sơn màu hồng đào, màu gỗ thông, và các màu tạo cảm giác bình tĩnh.
Và màu chói duy nhất là màu đỏ của những nút báo hiệu khẩn cấp.
Và các bệnh nhân lần lượt lướt vào.
Họ hơi thừa cân và mặc những chiếc quần thùng thình và trông hơi ngờ nghệch.
Brian nhà Luận giáo thì thâm với tôi, "Bọn họ bị cho uống thuốc," điều mà đối với các nhà luận giáo là thứ đen tối quỷ quái nhất trên đời, nhưng tôi nghĩ thế có khi lại là ý hay.
(Tiếng cười) Rồi thì Brian bảo "Đây là Tony."
Một người đàn ông bước vào. Anh ta không hề sồ sề, anh ta có dáng người khỏe mạnh.
Và anh ta không mặc quần thùng thình, anh ta mặc một bộ đồ kẻ sọc.
Và tay anh ta vươn ra như ai đó bước ra từ phim truyền hình "The Apprentice"
Anh ta trông như một người muốn mặc một bồ quần áo để thuyết phục tôi rằng anh ta không điên.
Rồi anh ta ngồi xuống.
Và tôi hỏi "Có thật là anh đã giả vờ để bị vào đây không?"
Anh ta bảo "Vâng. Vâng. Chính thế. Tôi gây lộn với một người khi tôi mới 17."
Và tôi đang chờ án ở trong tù, thì một người cùng xà lim bỏ nhỏ, "Mày biết mày phải làm gì không?
Giả điên.
Nói với họ là mày bị điên. Họ sẽ gửi mày đến một bệnh viên êm đẹp nào đó.
Y tá sẽ mang pizza cho mày. Mày sẽ có một cái Playstation của riêng mày." Tôi hỏi "Thế anh đã giả điên như thế nào?"
Anh ta nói "Tôi yêu cầu được gặp nhân viên tâm thần học của nhà tù.
Và tôi lúc đó mới xem một bộ phim tên là "Crash" mà trong đó người ta có khoái cảm tình dục từ việc đâm xe vào tường.
Và tôi bảo nhà tâm thần học, "Tôi có khoái cảm tình dục từ việc cán xe vào tường." Và tôi hỏi "Gì nữa?"
Anh ta trả lời "À, tôi còn bảo nhà tâm thần học là tôi thích ngắm phụ nữ chết bởi vì thế sẽ làm tôi thấy bình thường hơn."
Và tôi hỏi "Anh nghĩ ra cái đấy ở đâu ra thế?"
"À, trong một hồi ký của Ted Bundy mà họ có trong thư viện nhà tù." Nói chung là anh ta đã giả mạo quá hoàn hảo.
Và họ không đưa anh ta đến bệnh viện trải đệm êm ái nào cả.
Họ tống anh ta vào Broadmoor.
Ngay từ phút anh ta đặt chân tới đây, anh ta nhìn quanh một lượt, và đòi gặp nhà tâm thần học, nói rằng "Có một sự hiểu nhầm nghiêm trọng. Tôi không có chứng bệnh tâm lý nào cả."
Tôi hỏi "Anh ở đây bao nhiêu lâu rồi?" Anh ta đáp "Nếu tôi nhận án phạt ban đầu,
thì chỉ mất có 5 năm.
Tôi ở Broadmoor được 12 năm rồi."
Tony nói rằng thuyết phục người ta rằng bạn tỉnh táo khó hơn rất nhiều so với việc thuyết phục họ rằng bạn bị điên.
Anh ta nói "Tôi cứ tưởng cách tốt nhất để trông bình thường là nói chuyện bình thường với mọi người về những chuyện bình thường như là bóng bầu dục hay là các chương trình TV.
Tôi đặt dài hạn tờ New Scientist, và gần đây có một bài về việc quân đội Mỹ huấn luyện ong bắp cày để ngửi các chất cháy nố.
Và tôi kể cho một cô y tá, 'Cô có biết là quân đội Mỹ đang huấn luyện ong bắp cày đánh hơi các chất nổ?' Khi tôi đọc các ghi chép tiến triển của mình, tôi thấy họ viết: 'Tin rằng ong có thể ngửi được chất nổ.'" Anh ta bảo "Anh biết đấy, người ta luôn cố tìm ra các dấu hiệu không lời cho tình trạng tâm thần của tôi. Nhưng ngồi như thế nào để được coi là bình thường?
Vắt chéo chân theo kiểu nào là kiểu bình thường?
Không tưởng."
Và khi Tony nói thế với tôi, tôi thầm nghĩ "Mình có đang ngồi như một nhà báo không nhỉ?
Mình có đang vắt chân giống một nhà báo không?"
Anh ta tiếp "Anh biết đấy, phòng bên tôi có "Kẻ siết cổ xứ Stockwell" bên kia thì là kẻ hiếp dâm "nhón chân qua những bông Tulip".
Tôi khá e ngại họ nên thường ở trong phòng.
Và họ cho là đó là triệu chứng bệnh điên.
Họ nói nó minh chứng rằng tôi cho mình hơn người và thờ ơ với xung quanh."
Chỉ ở Broadmoor thì việc không thích dây dưa với các sát nhân hàng loạt mới là dấu hiệu của bệnh tâm thần.
Dù gì thì tôi cũng cho rằng anh ta cũng khá là bình thường -- nhưng tôi thì biết cái gì?
Và khi tôi về nhà tôi viết email cho bác sĩ của anh ta, Anthony Maden.
Tôi hỏi "Thế chuyện là thế nào?"
Và anh ta trả lời "Chúng tôi đồng ý rằng Tony giả điên để trốn án tù bởi những hoang tưởng sến súa của anh ta đã biến mất ngay khi anh ta tới Broadmoor.
Tuy nhiên chúng tôi đã đánh giá anh ta. Và đưa ra quyết định rằng anh ta thực chất là một kẻ tâm thần."
Và thực ra là, giả điên chính là kiểu hành động gian xảo và mang tính thâu tóm của một kẻ tâm thần.
Nó nằm trên danh sách: gian xảo và mang tính thâu tóm.
Vì thế giả vờ là bạn có vấn đề chứng tỏ rằng bạn có vấn đề.
Và tôi cũng nói chuyện với các chuyên gia khác, và họ nói bộ đồ kẻ sọc ấy cho thấy một thằng điên điển hình. Nhân nói đến hai điều trong bản danh sách -- dẻo mép, vẻ dễ gần giả tạo, và cho rằng mình hơn người.
Và tôi nói "Ừ thì sao nào, anh ta không muốn dây dưa đến những bệnh nhân khác?"
Một tên điên điển hình -- tự cho mình hơn người và không đồng cảm với kẻ khác.
Và những thứ mà có vẻ như là bình thường nhất ở Tony là bằng chứng. theo như bác sỹ của anh ta, cho việc anh ta bị điên theo một cách khác.
Anh ta là một thằng điên.
Và bác sỹ của anh ta bảo tôi, "Nếu anh muốn biết thêm về các bệnh nhân tâm thần, anh có thể theo một khóa tìm kiếm kẻ tâm thần của Robert Hare người phát minh ra danh sách dấu hiệu tâm thần."
Và tôi làm như lời anh ta bảo.
Tôi theo một khóa học tìm kiếm dấu hiệu tâm thần, và giờ tôi đã được công nhận là một người tìm kiếm dấu hiệu tâm thần -- phải nói rằng, vô cùng tinh tường.
Và đây là con số thống kê: Một trên một trăm người bình thường là một người tâm thần.
Và có 1500 người trong phòng này.
15 người trong số các bạn bị tâm thần.
Mặc dù tỉ lệ có thể đạt tới 4% với những CEO và thương gia. Vì thế tôi nghĩ có khả năng là có khoảng 30 40 kẻ tâm thần trong phòng này.
Tối nay chúng ta có thể sẽ có một cuộc thảm sát đây.
(Tiếng cười) (Cười) Hare nói rằng lý do là hệ thống tư bản khi ở mức nhẫn tâm nhất sẽ đem lại thành quả cho những hành vi tâm thần -- sự thiếu quan tâm, dẻo mép, gian xảo, tính thâu tóm.
Thực tế cho thấy rằng chủ nghĩa tư bản khi không thương tiếc ai nhất thì là một biểu hiện vật lý của chứng tâm thần.
Nó là một dạng của bệnh tâm thần mà ảnh hưởng đến tất cả chúng ta.
Và Hare nói với tôi "Anh biết không? Quên cái gã ở Broadmoor đi cái kẻ mà có thể hoặc không hẳn đã giả điên đi.
Ai quan tâm? Đó không phải là chuyện lớn.
Chuyện lớn," anh ta nói, "là hiện tượng tập đoàn tâm thần.
Điều anh nên muốn ấy là đi phỏng vấn những kẻ tâm thần trong các tập đoàn."
Và tôi đã thử. Tôi viết cho những người ở Enron.
Tôi hỏi, "Liệu tôi có thể đến và phỏng vấn các anh ở trong tù để xem các anh có phải là những người tâm thần không?"
Họ không thèm trả lời.
Vậy là tôi đổi phương pháp.
Tôi viết email cho "Chainsaw Al" Dunlap, kẻ bóc lột tài sản từ những năm 90.
Ông ta làm lũng đoạn thương trường và mất đi 30% lực lượng lao động, biến các thị trấn của nước Mũ hành các thị trấn ma.
Và tôi email hỏi "Tôi tin rằng ông bị căn bệnh não bất thường rất đặc biệt khiến ông trở nên đặc biệt và trở nên thích thú với tâm hồn dã thú và trở nên không sợ hãi với bất kỳ điều gì.
Liệu tôi có thể đến và phỏng vấn ông về căn bệnh não đặc biệt này của ông?"
Ông ta trả lời "Anh cứ qua đi."
Và tôi đến biệt thự hoành tráng tại Florida của Al Dunlap
chứa đầy các tượng điêu khắc thú săn mồi.
Sư tử và hổ. Ông ta dẫn tôi qua vườn. Ở đó có chim cắt và đại bàng. Ông ta bảo "Đằng kia là cá mập" Tât nhiên là cách nói của ông ạ không mềm mại như thế này. "Kia là cá mập và kia là hổ."
Như là Narnia vậy.
(Tiếng cười) Và chúng tôi quay lại căn bếp của ông ta.
Giờ thì Al Dunlap được đưa ra để cứu các công ty thua lỗ. Ông ta đóng lại 30% lực lượng lao động.
Và thường đuổi việc người ta với một câu chuyện đùa.
Ví dụ, một câu chuyện nổi tiếng về ông ta, có ai đó đến gặp ông ta và khoe anh ta mới mua một chiếc xe mới
và ông ta bảo "Có thể anh có một cái xe mới, nhưng tôi sẽ cho anh biết anh không có cái gì, anh không có một công việc."
Và trong bếp -- ông ta đứng đó với bà vợ Judy, và vệ sĩ Sean và tôi bảo "Ông biết là trong email tôi có đề cập đến chuyện ông có thể có một căn bệnh não đặc biệt mà làm cho ông đặc biệt chứ?"
Ông ta bảo "Ừ, đó là một giả thuyết tuyệt vời. Như là Star Trek.
Anh đang đến một nơi mà chưa ai đặt chân tới."
Và tôi bảo "Ừm các nhà tâm lý học có thể nói điều này chứng minh ông là một kẻ ..." (lẩm bẩm) (Tiếng cười) "Gì cơ?"
và tôi bảo "Một kẻ tâm thần."
Và tôi bảo tôi có một danh sách các tính cách của một bệnh nhân tâm thần.
Tôi có thể thử kiểm tra với ông không?"
Và ông ta có vẻ rất hiếu kì, và bảo "Được thôi."
Và tôi bảo "Okay. Quả là một cảm giác tự trọng to lớn."
điều mà tôi khi ông ta khó có thể từ chối bởi vì ông ta đang đứng dưới một bức tranh màu dầu to tướng vẽ ông ta.
(Tiếng cười) Ông ta bảo "Hừm anh phải tin vào mình thôi!"
Và tôi bảo "Điều khiển người khác"
Ông ta đáp "đó là phẩm chất lãnh đạo."
Và tôi nói "Ảnh hưởng tầm thấp: ít khả năng cảm nhận một số cảm xúc."
Ông ta đáp "Ai mà muốn bị kéo chìm xuống với mấy thứ cảm xúc vớ vẩn cơ chứ?"
Và ông ta lướt theo danh sách dấu hiệu tâm thần, và đơn thuần là biến nó thành "Who Moved My Cheese?"
(Ai lấy miếng Pho-mát của tôi?" (Tiếng cười) Nhưng tôi có nhận ra những điều xảy đến với tôi ngày tôi gặp Al Dunlap.
Bất kể khi nào ông ta nói với tôi những điều bình thường -- như là nói không với tội phạm tuổi vị thành niên. Ông ta kể rằng ông ta được nhận vào West Point, và họ không nhận những tội phạm vị thành niên vào West Point.
Ông ta nói không với những cuộc hôn nhân chóng vánh.
Ông ta mới cưới có 2 lần.
Phải thừa nhận rằng, vợ đầu của ông ta khai trong đơn ly dị rằng có lần ông dọa bà với một con dao và bảo rằng ông luôn tự hỏi thịt người có vị như thế nào, nhưng người ta nói những thứ ngốc nghếch với nhau trong những cuộc hôn nhân tệ hại trong lúc cãi nhau và cuộc hôn nhân thứ hai của ông đã kéo dài được 41 năm.
Vì thế khi nào ông ta nói với tôi những thứ mà có vẻ là bình thường tôi bèn nghĩ là tôi sẽ không ghi lại điều đó vào sách của tôi.
Và rồi tôi nhận ra rằng trở thành một người tìm kiếm dấu hiệu tâm thần đã biến tôi trở nên hơi tâm thần.
Bởi vì tôi quá tuyệt vọng muốn tống ông ta vào một cái hộp đánh dấu 'kẻ tâm thần'
tôi đã định hình ông ta bằng những góc điên rồ nhất trong con người ông ta.
Và tôi nhận ra rằng, Chúa ơi. Tôi đã làm điều này suốt 20 năm qua.
Đó là điều mọi nhà báo làm.
Chúng tôi du hành quanh thế giới với tập ghi chú trong tay, và chờ đợi những viên ngọc quý.
Và những viên ngọc luôn là khía cạnh xa cách nhau nhất trong cá tính của những người chúng tôi phỏng vấn.
Rồi chúng tôi nối chúng lại với nhau như những thầy tu trung cổ. Và để lại những thứ bình thường trên sàn.
Và đây là một đất nước chẩn đoán quá đà trên diện rộng một số chứng rối loạn tâm thần.
Rối loạn đa tâm lý ở thiếu nhi -- trẻ con bốn tuổi bị gắn mác là đa tâm lý bởi chúng hay quấy nhiễu, dấu hiệu của bệnh đa tâm lý
Khi tôi trở lại London, Tony gọi tôi.
Anh ta bảo "Sao anh không trả lời các cuộc điện thoại của tôi?"
Tôi bảo "Ừ thì họ nói anh bị tâm thần."
Và anh ta bảo "Tôi không bị tâm thần."
Anh ta bảo "Anh biết không, một trong những dấu hiệu là thiếu tính ăn năn,
nhưng dấu hiệu khác lại là gian xảo, có tính thâu tóm.
Và khi anh nói anh cảm thấy ăn năn cho tội của mình, họ nói "điển hình cho kẻ tâm thần, nói một cách gian xảo là anh ta thấy ăn năn khi anh ta không ăn năn.' Như một trò phù thủy. Họ làm đảo lộn mọi thứ."
Anh ta kể "Tôi chuẩn bị có một phiên tòa.
Anh có đến không?"
Tôi đồng ý.
Và tôi đến phiên xử.
Sau 14 năm ở Broadmoor, họ trả tự do cho anh ta.
Họ cho rằng anh ta không nên bị giam cả đời bởi vì anh ta đã đạt điểm cao trên bản danh sách điểu mà có thể cho thấy anh ta có cơ hội tái phạm lớn hơn trung bình.
Nên họ cho anh ta đi.
Và ra ngoài hành lang anh ta bảo tôi, "Anh biết không, Jon?
Ai cũng tâm thầnh một chút."
Anh ta bảo "Anh cũng thế. Tôi cũng vậy. Tất nhiên là tôi cũng vậy."
Tôi hỏi, "Thế bây giờ anh định làm gì?"
Anh ta bảo "Tôi sẽ đến Bỉ
bởi vì tôi yêu một người phụ nữ ở đó.
Nhưng nàng có chồng rồi nên tôi sẽ phải khiến bọn họ phải chia tay."
(Tiếng cười) Dù gì thì đó là chuyện 2 năm về trước, và đó là điểm kết trong cuốn sách của tôi.
Và suốt 20 tháng qua mọi việc vẫn suôn sẻ.
Chưa có gì xấu xảy ra.
Anh ta đang sống với một cô gái ở ngoại ô London.
Anh ta, theo lời Brian nhà Luận giáo, đang bù lại thời gian đã mất -- tôi biết, nghe hơi ghê rợn, nhưng không nhất thiết là thực chất là ghê rợn.
Không may là, sau 20 tháng, anh ta lại vào tù mất một tháng.
Anh ta can dự vào một cuộc khẩu chiến ở một quán bar, theo lời anh ta --
và phải vào tù mất một tháng, tôi biết cũng không hay hớm gì, nhưng mốc một tháng cho thấy là dù cuộc khẩu chiến có là gì, thì nó cũng không quá tệ.
Và anh ta gọi cho tôi.
Và bạn biết không, tôi nghĩ Tony được ra tù là đúng.
Vì bạn không nên đánh giá người ta bằng khía cạnh điên rồ nhât của họ.
Và Tony là một kẻ-điên-một-nửa
Anh ta nằm trong vùng màu xám trong một thế giới không thích phần màu xám.
Nhưng phần màu xám là nơi bạn tìm thấy sự phức tạp,
nơi bạn tìm thấy tính người và nơi bạn tìm thấy sự thật.
Và Tony kể với tôi, "Jon, tôi có thể mời anh uống nước không?
Tôi chỉ muốn cảm ơn anh vì những gì anh làm cho tôi."
Tôi đã không đi.
Nếu là bạn, bạn sẽ làm gì?
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Phóng viên: Thị trấn vừa bị tàn phá nặng nề
Những cái cây bị bật gốc, cửa sổ vỡ vụn, những ngôi nhà bị tốc mái.
Caitria O'Neil: Đó chính là tôi đứng trước ngôi nhà tại Monson, Massachusetts tháng 6 vừa qua.
Sau khi cơn lốc xoáy cấp EF3 quét qua thị trấn và phá tan mái nhà của chúng tôi, tôi quyết định ở lại Massachusetts thay vì tiếp tục chương trình cao học Tôi đã mang hết hành lý về nhà vào buổi chiều hôm đó.
Morgan O'Neill: Ngày 1/6, chúng tôi không chuyên về thiên tai nhưng đến ngày 3/6, chúng tôi giả vờ như thế.
Trải nghiệm này đã thay đổi cuộc đời chúng tôi. Và giờ chúng tôi đang cố thay đổi nó.
CO: Lốc xoáy không thường xảy ra ở Massachusetts. và khi tôi đang đứng ngay sân trước một cơn lốc lướt qua ngọn đồi.
Sau khi một cây cột đèn bay qua, tôi và gia đình chạy xuống hầm
Cây cối bị quăng quật vào căn nhà, các cửa sổ vỡ tung.
Khi chúng tôi ra khỏi cửa sau, các máy biến áp đang bốc cháy trên đường.
MO: Tôi đã ở đây, tại Boston.
Tôi là nghiên cứu sinh tiến sĩ tại MIT, và tôi tình cờ theo học khoa học khí tượng.
Thực ra, còn lạ hơn nữa. Tôi đã ở bảo tàng khoa học vào thời điểm cơn lốc đến, xem màn hình hiển thị lốc xoáy ở bảo tàng. Nên tôi đã bỏ lỡ cuộc gọi của cô ấy. Khi nhận được tin từ Caitria,
tôi bắt đầu theo dõi rađa trực tuyến để gọi về gia đình khi một cơn lốc nữa sắp hình thành trong khu vực.
Và tôi lái xe về nhà đêm hôm đó với pin và nước đá.
Nơi chúng tôi sống đối diện một nhà thờ cổ nó đã mất đi gác chuông biểu tượng trong cơn bão.
Và đã trở thành nơi mọi người ở lại qua đêm.
Tòa nhà thị chính và đồn cảnh sát cũng bị tàn phá trực diện, nên những ai muốn giúp đỡ hay cần thông tin
đều đến nhà thờ. CO: Chúng tôi đến nhà thờ vì nghe nói họ có đồ ăn nóng, nhưng đến nơi, chúng tôi thấy vài vấn đề.
Có một số đàn ông to lớn, đầy mồ hôi cầm lưỡi cưa đứng ngay giữa nhà thờ, nhưng không ai biết đưa họ đi đâu vì chưa biết mức độ tàn phá thế nào. Và khi chúng tôi đứng nhìn, họ tức giận và bỏ đi
tự tìm ai đó cần sự giúp đỡ. MO: Chúng tôi bắt đầu tự tổ chức.
Tại sao ư? Ai đó cần làm việc này.
Chúng tôi tìm thấy Mục Sư Bob và đề nghị hỗ trợ một vài thiết bị.
Sau đó với 2 cái máy tính và 1 Aircard, chúng tôi đã tự tạo một cỗ máy hồi phục của mình.
(Vỗ tay) CO: Đó là một cơn lốc, mọi người đến nhà thờ để quyên góp và xin làm tình nguyện viên
MO: Mọi người quyên góp quần áo.
Chúng ta cần kiểm kê số đồ đạc chất đống ở đây.
CO: Và nên có hotline. Chị sẽ tạo một số Google Voice chứ?
MO: Ừ. Cần thông báo cái gì không nên mang đến Chị sẽ lập một trang Facebook.
CO: Nhưng ta không biết nhà nào cần giúp.
Nên dàn trải tình nguyện viên.
MO: Cần nói với họ cái gì không nên mang đến. Có chiếc xe tin tức kìa.
Chị sẽ nói với họ CO: Chị lấy số em ra khỏi bản tin chưa?
Chúng ta không cần thêm tủ lạnh nữa.
MO: Bảo hiểm không chi trả khoản đó à? Ông cần đội trát mái nhà ư? CO: 6 hộp nước trái cây sẽ đến trong một giờ nữa?
Cả hai: Ai đó cho tôi giấy nhớ đi! (Tiếng cười)
CO: Cuối cùng cả cộng đồng nhận ra rằng chúng tôi có câu trả lời.
MO: Tôi có thể cho đi 3 ấm nấu nước, nhưng phải có ai đến lấy chúng.
CO: Xe tôi ở trong phòng khách. MO: Đội của tôi muốn xây lại 12 hòm thư.
CO: Chó con mất tích và bảo hiểm không bao gồm cho cái ống khói.
MO: Nhóm 50 người của tôi cần có chỗ ở và thức ăn trong một tuần trong khi sửa chữa nhà cửa.
CO: Chị đã cử em đến đường Washington hôm qua và giờ người em toàn là cây sơn độc. Đó chính là những gì chúng tôi làm trong ngày.
Chúng tôi học cách trả lời nhanh những câu hỏi và giải quyết những vấn đề trong một phút, nếu không thì khi có chuyện khẩn cấp hơn xảy ra, nó sẽ không được giải quyết.
MO: Chúng tôi không được cấp phép từ hội đồng nào hay từ ban quản lý tình trạng khẩn cấp hay từ United Way.
Chúng tôi chỉ trả lời câu hỏi và đưa ra các quyết định bởi phải có ai đó làm việc này.
Sao không là tôi? Tôi là người tổ chức chiến dịch.
Tôi giỏi xài Facebook. Và có cả hai chúng tôi.
(Tiếng cười)
CO: Vấn đề là, nếu có là lũ lụt, hỏa hoạn hay bão, bạn, hoặc những người như bạn, sẽ đứng ra và bắt đầu tổ chức mọi thứ. Đây là việc khó khăn.
MO: Nằm trên mặt đất sau khi làm việc 17 tiếng một ngày, Caitria và tôi vét sạch ví tiền và cố gằng ghép lại các mảnh giấy nhỏ với nhau-- tất cả các thông tin cần được ghi nhớ và khớp nhau nhằm giúp đỡ một ai đó.
Sau khi tắm vào cuối một ngày làm việc, chúng tôi thấy mọi việc lẽ ra không quá khó khăn như vậy
CO: Ở một đất nước như nơi này nơi chúng ta thở trong wi-fi, tận dụng công nghệ để phục hồi nhanh sau bão lẽ ra không phải là vấn đề.
Hệ thống như cái chúng tôi tạo ra lúc khẩn cấp lẽ ra nên có từ trước.
Và nếu một thành viên cộng đồng đang ở vị trí tổ chức tại những khu vực bị tàn phá sau thiên tai, những công cụ như thế này nên tồn tại.
MO: Thế là chúng tôi quyết định tạo ra chúng-- sự hồi phục trong một cái hộp một thứ có thể được ứng dụng ngay sau thảm họa bởi bất kì một người địa phương
CO: Tôi quyết định ở lại, từ bỏ bằng thạc sĩ ở Moscow và làm việc toàn thời gian cho dự án.
Chỉ trong năm ngoái, chúng tôi trở thành chuyên gia phục hồi cộng đồng sau thảm họa.
Có ba vấn đề mà chúng tôi nhận thấy trong cách mọi thứ họat động ngày nay.
MO: Dụng cụ.
Những tổ chức cứu trợ lớn rất xuất sắc trong việc cung ứng nguồn lực lớn sau thảm họa, nhưng họ thường chỉ thực hiện vài nhiệm vụ cụ thể và rồi họ sẽ rời khỏi.
Việc này khiến những người dân địa phương phải đối phó với hàng ngàn tình nguyện viên tự phát và đồ quyên góp, mà không có sự huấn luyện, công cụ.
Vì thế họ dùng giấy nhớ, Excel hay Facebook.
Nhưng không có công cụ nào cho bạn đánh giá thông tin cần ưu tiên giữa tất cả hình ảnh và lời chúc.
CO: Thời điểm. Cứu trợ thiên tai trái ngược với vận động chính trị.
Trong vận động chính trị, bạn bắt đầu với sự không hứng thú và không có khả năng để thực hiện.
Bạn xây dựng từ từ cho đến thời điểm huy động cao trào khi bầu cử
Tuy nhiên, đối với thiên tai, bạn bắt đầu đầy hào hứng và không có năng lực.
Và bạn chỉ có khoảng 7 ngày để chớp lấy 50% những cú tìm kiếm trực tuyến trên mạng để hỗ trợ khu vực của bạn.
Rồi các sự kiện thể thao đến, và bạn chỉ có chứng đó nguồn lực thu thập được để dùng cho nhu cầu cứu trợ 5 năm sắp tới.
Đây là slide về bão Katrina.
Đây là biểu đồ về Joplin. Đây là biểu đồ về những cơn lốc ở Dallas vào tháng 4 vừa qua
nơi chúng tôi dùng phần mềm.
Có một khoảng trống ở đây.
Những cư dân bị tổn hại phải chờ nhân viên bảo hiểm đến xem xét trước khi được giúp xây lại nhà.
Trong khi bạn chỉ có 4 ngày nhận được sự quan tâm ở Dallas.
MO: Dữ liệu.
Dữ liệu thường không hấp dẫn, nhưng nó khởi động sự phục hồi.
FEMA và chính phủ sẽ chi trả 85% tổn thất do các thiên tai mang tầm quốc gia gây ra, để lại 15% phí tổn cho dân địa phương.
Và chi phí này có thể rất lớn, nhưng nếu thị trấn có thể huy động X số tình nguyện viên trong vòng Y giờ, giá thị quy thành tiền của sức lao động đó sẽ đóng góp cho thị trấn.
Nhưng ai biết được điều này? Giờ bạn hãy cố tưởng tượng cảm giác bị vô vọng
khi bạn cử đi 2,000 tình nguyện viên và bạn không chứng minh được điều đó.
CO: Đó là 3 vấn đề với 1 giải pháp chung.
Nếu chúng ta đưa những công cụ thích hợp vào đúng thời điểm cho những người đứng ra tổ chức và bắt tay gắn kết cộng đồng lại, chúng ta có thể tạo ra tiêu chuẩn mới cho việc phục hồi sau thiên tai.
MO: Chúng ta cần công cụ khảo sát, dữ liệu về đồ quyên góp, báo cáo nhu cầu, truy cập từ xa, tất cả tích hợp trong 1 trang web dễ dùng.
CO: Chúng tôi cần sự giúp đỡ.
Alvin, kĩ sư phần mềm và đồng sáng lập, tạo ra những công cụ này.
Chris và Bill đã tình nguyện dành thời gian để vận hành và quan hệ với các đối tác.
Chúng tôi đã bay đến những vùng bị thiên tai từ hồi tháng 1, để cài đặt phần mềm, huấn luyện cư dân và cấp phép phần mềm cho các khu vực đang chuẩn bị cho thiên tai.
MO: Một trong những nơi đầu tiên là Dallas sau những con lốc hồi tháng 4 Chúng tôi bay đến thị trấn, nơi đang có trang Web lỗi thời
và 1 trang Facebook hỗn loạn giữa các phản hồi. Chúng tôi chạy chương trình. Tất cả sự quan tâm đến trong vòng 4 ngày đầu,
nhưng khi mất hút trên bản tin, khi các nhu cầu nảy sinh, họ đã có một nguồn lực khổng lồ quyên góp từ khắp nơi và họ có thể đáp ứng nhu cầu của các cư dân. CO: Nó đã hoạt động và có thể trở nên tốt hơn.
Chuẩn bị cho các trường hợp khẩn cấp là điều thiết yếu để phục hồi sau thảm họa
bởi nó giúp các trị trấn an toàn và linh động hơn.
Hãy tưởng tượng những hệ thống này có thể đến nơi trước khi thảm họa xảy ra.
Đó là thứ chúng tôi đang thực hiện.
Chúng tôi cố gắng đưa phần mềm đến mọi nơi để mọi người hiểu và biết sử dụng nó và dùng nó trước thời điểm thiên tai với nguồn thông tin hạn chế để chạy chương trình.
MO: Nó không phải là khoa học tên lửa. Những công cụ này thiết thực và mọi người cần chúng.
Ở thị trấn của tôi, nửa tá người dân được đào tạo để tự sử dụng các ứng dụng Web này. Bởi Caitria và tôi sống ở Boston.
Họ áp dụng nó ngay lập tức, và giờ họ làm chủ thiên nhiên.
Hơn 3 nhóm tình nguyện viên làm việc gần như hàng ngày, kể từ 1/6 năm ngoái, nhằm đảm bảo người dân có thứ họ cần và có thể trở về nhà của họ.
Họ có đường dây nóng, danh sách và dữ liệu.
CO: Và điều này tạo sự khác biệt.
Ngày 1/6 năm nay đánh dấu kỉ niệm 1 năm kể từ cơn lốc Monson. Cộng đồng của chúng tôi trở nên gắn kết và mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Chúng tôi cũng nhận thấy sự thay đổi ở Texas và Alabama.
Bởi vì không cần phải học tại Harvard hay MIT để tham gia khắc phục các vấn đề sau thảm họa, mà cần dân địa phương.
Vì dù các tổ chức cứu trợ có giỏi đến mức nào, họ cuối cùng vẫn phải quay về nhà.
Nhưng nếu trao công cụ cho dân địa phương và chỉ cho họ những gì cần làm để phục hồi, họ sẽ trở thành những chuyên gia.
(Vỗ tay) MO: Nào, đi thôi.
(Vỗ tay)
Hãy lắng nghe các âm thanh vì sao thính lực lại quan trọng với thổ dân Alaska.
Mất thính lực gây khó khăn cho việc câu cá ngoài khơi, đánh bắt tuần lộc và thu hoạch dâu rừng, những hoạt động chính của văn hóa người Alaska bản địa.
Mất khả năng nghe không hề xa lạ ở vùng nông thôn Alaska.
Nó phổ biến toàn cầu.
Dự án Gánh nặng Toàn cầu do Bệnh ước tính khoảng 1,1 tỷ người mất thính lực trên toàn thế giới.
Nhiều hơn tổng dân số vùng bán hoang mạc Sahara châu Phi.
Hơn 80% dân số ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, nhiều người không được tiếp cận chăm sóc thính lực,
gây ảnh hưởng khủng khiếp đến cuộc sống của họ.
Anuk là cậu bé ba tuổi được tôi chữa trị ở Alaska.
Cậu bị nhiễm khuẩn tai khi mới bốn tháng tuổi.
Cha mẹ cậu đưa cậu đến phòng khám, lo lắng vì cậu không nói nhiều bằng các anh em.
Rõ ràng nhiều đợt nhiễm trùng đã dẫn đến hậu quả là mất thính lực.
Nếu không được điều trị, khả năng nói của Anuk sẽ tiếp tục thụt lùi.
Cậu bé có xu hướng học kém hơn ở trường, khó khăn khi tìm việc trong tương lai và bị cô lập trong xã hội.
Nhưng điều đó không nên xảy ra.
Tổ chức Y tế Thế giới ước lượng khoảng nửa số ca mất thính lực có thể phòng tránh.
Nếu tình trạng mất thính lực của Anuk được phát hiện và chữa trị đúng cách, cuộc đời và cơ hội của cậu khi lớn lên sẽ hoàn toàn khác.
Tôi là nhà phẫu thuật tai đã làm việc với nhiều đồng nghiệp trên thế giới để tìm ra những phương pháp mới phòng tránh mất thính lực.
Giải pháp được tìm ra từ sự hợp tác của tôi với tổ chức y tế của bộ tộc tên là Hội Đồng Sức Khỏe Thính Lực Norton.
Đánh giá mất thính lực theo cách truyền thống bởi chuyên gia thính học trong phòng cách âm, với rất nhiều dụng cụ lỉnh kỉnh.
Ca phẫu thuật, sau đó, kiểm tra tai của Anuk dưới kính hiển vi để quyết định kế hoạch điều trị.
Một vài tài nguyên đơn giản nhưng không có sẵn ở vùng sâu, vùng xa.
Ở một bang nơi 75% cộng đồng đến được bệnh viện bằng đường bộ, sẽ cần đến một chuyến bay đắt tiền.
Để vượt rào cản đó, Alaska đã phát triển hệ thống khám bệnh từ xa hiện đại nhất kết nối trên 250 phòng khám tại làng quê với những chuyên gia của tất cả các bệnh.
Các đồng nghiệp của tôi xác nhận kết quả khám tai từ xa cũng chính xác như chẩn đoán trực tiếp.
Năm 2016, việc đi lại đã không thể ngăn 91% bệnh nhân được điều trị đặc biệt từ xa tại vùng Norton Sound.
Điều trị từ xa đã tiết kiệm hơn 18 triệu đô chi phí đi lại chỉ tính trong vùng này trong vòng 15 năm qua.
Nhóm chúng tôi đã nâng khám bệnh từ xa lên tầm cao mới, qua một dự án được tài trợ bởi học viện nghiên cứu Hướng đến Bệnh nhân.
Lần đầu tiên, chúng tôi kết nối khám bệnh từ xa với công nghệ điện tử mở rộng khu vực hoạt động của chuyên gia, vượt điều kiện khám chữa bệnh.
Chiếc máy thu nhỏ này, được phát triển ở Nam Phi, tốn ít hơn 10 lần so với thông thường và không yêu cầu trình độ nghiệp vụ cao.
Nếu được chẩn đoán cho Anuk ở trường, tôi sẽ dùng tai nghe giảm ồn và máy điều khiển tiếng ồn thay cho buồng cách âm, và dùng điện thoại mô phỏng thay vì kính hiển vi để khám tai cho cậu bé.
Trong vài phút, khâu kiểm tra đã xong.
Chúng ta sẽ dùng công nghệ khám bệnh từ xa của Alaska để chuyển dữ liệu cho chuyên gia, người sẽ cho Anuk liệu trình chữa bệnh thích hợp.
Đội của chúng tôi đang làm một phép thử ngẫu nhiên trong 15 cộng đồng dọc eo biển Bering để tìm hiểu cách sáng chế này hoạt động.
Mục tiêu của chúng tôi là ngăn chặn mất thính lực ở trẻ em tại Alaska.
Nhưng khái niệm ấy lớn hơn một bang.
Nó có tầm ảnh hưởng toàn thế giới.
Khám bệnh qua điện thoại có thể hiện đại hóa y tế.
Ví dụ ở Malawi, chỉ có hai bác sĩ mổ tai và 11 chuyên gia thính lực cho dân số 17 triệu người.
Công nghệ này có thể giúp giáo viên và người làm ngành y tại địa phương cho các trẻ em vùng Malawi được tiếp cận chăm sóc y tế.
Mở rộng ra trên toàn thế giới, nó có thể thay đổi cuộc đời trẻ em chưa từng được tiếp cận chăm sóc thính lực, chỉ với sức mạnh của một chiếc điện thoại.
Đã đến lúc thay đổi hiện thực rằng mất thính lực có thể được ngăn ngừa.
Anuk và rất nhiều trẻ như em đang trông nhờ vào chúng ta.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Hôm nay, tôi muốn nói với các bạn những gì thế giới lập trình mã nguồn mở có thể chỉ dạy nền dân chủ, nhưng trước hết, 1 vài lời mở đầu.
Hãy bắt đầu từ đây.
Đây là Martha Payne, 1 cô bé 9 tuổi người Scotland đang sống ở Argyll và Bute
Vài tháng trước, Payne bắt đầu viết blog về các món ăn tên là "NeverSeconds", và cô bé mang máy ảnh của mình tới trường mỗi ngày để lấy tư liệu về các bữa ăn trưa ở trường.
Bạn có nhận ra có món rau không? (Cười) Và, như thường xảy ra, blog này thu hút vài chục người đọc lúc đầu, và sau đó là hàng trăm người, rồi hàng ngàn người đọc, khi họ truy cập để theo dõi đánh giá của bé về những bữa trưa ở trường, bao gồm danh mục yêu thích của tôi, "Những mẩu tóc trong thức ăn." (Cười) Đây là ngày mà không có mẩu nào.
Hôm đó thật tốt. Và hai tuần trước ngày hôm qua, cô bé đăng tải cái này.
1 bài viết nói :"Tạm biệt."
Và cô bé đã nói, "Tôi rất buồn khi nói với bạn điều này, nhưng hôm nay, thầy hiệu trưởng đã kéo tôi ra khỏi lớp và nói rằng tôi không được phép chụp hình trong phòng ăn trưa nữa.
Tôi đã thật sự thích làm việc đó.
Cảm ơn các bạn đã đọc.
Tạm biệt." Bạn đoán được chuyện xảy ra tiếp theo, phải không? (Cười) Sự giận dữ lan rất nhanh, rất mạnh và rất rộng đến nỗi Hội đồng Argyll và Bute đã tự xem lại mình trong ngày hôm đó và nói, "Chúng tôi sẽ không, không bao giờ kiểm duyệt 1 cô bé 9 tuổi." (Cười) Tất nhiên, ngoại trừ sáng hôm nay. (Cười) Điều này dẫn đến 1 câu hỏi, rằng điều gì làm cho họ nghĩ họ có thể bỏ mặc những chuyện như thế? (Cười) Và câu trả lời là, toàn bộ lịch sử loài người từ trước tới giờ.
(Cười) Vậy, Điều gì sẽ xảy ra khi 1 phương tiện truyền thông đột nhiên phát hành rất nhiều ý tưởng mới?
Giờ đây, đây không chỉ là câu hỏi nhất thời.
Đây là điều chúng ta đã gặp nhiều lần trong vài thế kỉ qua.
Khi điện báo xuất hiện, rõ ràng là nó đã toàn cầu hóa nền công nghiệp truyền thông.
Điều này dẫn đến cái gì?
Tât nhiên là nó dẫn đến hòa bình thế giới.
Truyền hình, 1 phương tiện cho phép chúng ta không chỉ nghe mà còn thấy theo nghĩa đen, những việc đang diễn ra ở nhiều nơi trên thế giới, điều này dẫn đến cái gì?
Hòa bình thế giới. (Cười) Điện thoại?
Bạn đã đoán là: Hòa bình thế giới
Xin lỗi vì thông báo quá nhiều, nhưng không có hòa bình thế giới.
Chưa đâu. Kể cả báo in, kể cả báo in đã từng được coi là công cụ để củng cố quyền lực của tín ngưỡng Công giáo ở Châu Âu.
Thay vào đó, chúng ta có Luận điểm Martin Luther's 95, Tái thiết đạo Tin lành, và bạn biết đấy, Cuộc chiến 30 năm. Tất cả những giả định về hòa bình thế giới này đúng về việc khi có quá nhiều ý tưởng mới bất ngờ được truyền bá, thì xã hội thay đổi.
Nhưng chúng sai về những gì tiếp theo.
Càng có nhiều tư tưởng được truyền bá, càng có nhiều thứ để người ta bất đồng.
Thêm phương tiện luôn có nghĩa là thêm tranh cãi.
Điều đó xảy ra khi không gian truyền thông mở rộng.
Dù vậy, khi ta nhìn lại báo in hồi những năm đầu, ta thích những gì diễn ra.
Chúng ta là xã hội báo in chuyên nghiệp.
Vậy làm sao ta kết luận rằng 2 điều đó dẫn đến tranh cãi, trong khi ta cho rằng nó tốt?
Và tôi nghĩ câu trả lời có trong những thứ này.
Đây là bìa của "Các giao dịch triết lý," tờ báo khoa học đầu tiên từng được xuất bản bằng tiếng Anh đầu thế kỉ 17. nó được một nhóm người tự xưng là "Trường đại học vô hình" tạo ra, một nhóm các triết gia tự nhiên mà về sau mới tự xưng là nhà khoa học, và họ muốn cải tiến cách các triết gia tự nhiên tranh luận với nhau, họ cần làm 2 việc cho điều này.
Họ cần sự cởi mở. Họ cần tạo ra quy định nói rằng, khi bạn làm thí nghiệm, bạn phải công bố không chỉ kết quả của mình, mà cả cách làm thí nghiệm.
Nếu không nói cách làm, chúng tôi không tin bạn.
Nhưng điều còn lại họ cần là tốc độ.
Họ phải nhanh chóng đồng bộ những gì các triết gia tự nhiên biết. Nếu không, bạn sẽ không có được kiểu tranh luận đúng.
Báo in rõ ràng là phương tiện chuẩn mực cho việc này, nhưng cuốn sách là công cụ sai.
Nó quá chậm. Nên họ sáng chế ra tuần báo khoa học như là 1 cách để đồng bộ các tranh luận trong cộng đồng các nhà khoa học tự nhiên.
Cách mạng khoa học không được tạo ra bởi báo in.
Nó tạo ra bởi các nhà khoa học, nhưng sẽ không có nó nếu họ không có công cụ báo in.
Còn chúng ta thì sao? Thế hệ chúng ta, cách mạng truyền thông, và Internet của ta?
Vậy, giả định về hòa bình thế giới? Có. (Cười) Thêm tranh cãi? Cho điểm tối đa. (Cười) (Cười) Ý tôi là, YouTube là 1 mỏ vàng. (Cười) Tranh luận tốt hơn? Đó là câu hỏi.
Nên tôi nghiên cứu truyền thông xã hội, nghĩa là với giả thiết đầu tiên, tôi quan sát người ta tranh luận.
Và nếu phải chọn 1 nhóm kiểu như Trường đại học vô hình, là tập hợp con người của thế hệ này cố nắm bắt các công cụ này và đưa nó vào hoạt động, không cần thêm tranh cãi, mà là tranh luận tốt hơn, tôi sẽ chọn các lập trình viên mã nguồn mở.
Lập trình là mối quan hệ 3 chiều giữa lập trình viên, bộ mã nguồn, và máy tính để chạy chương trình, nhưng máy tính chỉ là những bộ dịch lệnh thô cứng và cực kì khó để viết 1 bộ lệnh mà máy tính hiểu để mà hoạt động, và đó là trường hợp chỉ 1 người viết.
Khi có hơn 1 người viết, Bất kì 2 lập trình viên nào cũng dễ dàng viết đè lên việc của người kia nếu họ cùng làm trên 1 file, hoặc đưa ra các lệnh không tương thích làm cho máy tính bị "đứng", và vấn đề càng lớn thêm khi càng có thêm lập trình viên tham gia.
Với giả thiết đầu tiên, vấn đề quản lý 1 dự án phần mềm lớn, là vấn đề làm lặng sóng cơn bão xã hội này.
Trong nhiều thập kỉ, có 1 giải pháp kinh điển cho vấn đề này, gọi là "hệ thống kiểm soát phiên bản", và hệ thống này làm việc theo những gì ghi trên miếng thiếc
Nó cung cấp 1 bản copy của phần mềm từ máy chủ đặt ở đâu đó.
Những lập trình viên có thể thay đổi nó là người được chỉ định quyền truy cập, và chỉ được phép truy cập những phần mà họ có quyền thay đổi.
Khi người ta vẽ biểu đồ các hệ thống kiểm soát phiên bản, các biểu đồ luôn trông như thế này.
Chúng trông như quỷ dạ xoa vậy.
Và bạn sẽ không phải lác mắt lắm để đọc bảng phân nhánh của những hệ thống thế này.
Đó là chế độ phong kiến: 1 người chủ, nhiều nhân công.
Thế là ổn đối với nền công nghiệp phần mềm thương mại.
Đó là Microsoft Office. Đó là Adobe Photoshop.
Công ty sở hữu phần mềm.
Lập trình viên thì đến rồi đi.
Nhưng có 1 lập trình viên quyết định rằng đây không phải là cách làm việc.
Đây là Linus Torvalds.
Torvalds là lập trình viên mã nguồn mở nổi tiếng nhất, người tạo ra Linux, và Torvalds xem xét cách mà phong trào mã nguồn mở xử lý vấn đề này.
Phần mềm mã nguồn mở, cam kết cơ bản của giấy phép mã nguồn mở, là ai cũng có quyền truy cập vào mã nguồn vào bất cứ lúc nào, hiển nhiên điều này tạo ra 1 cơn bão mà bạn sẽ phải đón đầu để làm cho nó hoạt động được.
Hầu hết dự án mã nguồn mở đều ngưng trệ rồi làm theo hệ thống quản lý kiểu phong kiến.
Nhưng Torvalds nói, "Không, tôi sẽ không làm thế."
Quan điểm của anh ta rất rõ ràng.
Khi chấp thuận 1 công cụ, bạn cũng chấp thuận triết lí quản lý ngầm định trong công cụ đó, và anh ta không chấp nhận bất cứ cái gì không phù hợp với cách làm của cộng đồng Linux.
Và để bạn hình dung sự vĩ đại của một quyết định như thế, đây là bản đồ các đơn vị phụ thuộc bên trong Linux, trong hệ điều hành Linux, những phần nào phụ thuộc vào các phần nào khác để hoạt động được.
Đây là quy trình vô cùng phức tạp.
Đây là chương trình vô cùng phức tạp, dù vậy, trong nhiều năm, Torvalds quản lý nó không cần công cụ tự động nào, chỉ có email của anh ta.
Người khác sẽ mail cho anh ta những thay đổi mà họ thống nhất, và anh ta kết hợp chúng 1 cách thủ công.
Sau 15 năm chăm sóc Linux và hiểu được cách cộng đồng làm việc, anh ta nói "Tôi nghĩ tôi biết cách viết 1 hệ thống kiểm soát phiên bản cho người dùng miễn phí."
Anh gọi nó là Git, nó kiểm soát phiên bản phân tán.
Nó có 2 khác biệt lớn so với hệ thống kiểm soát phiên bản truyền thống.
Thứ nhất, nó duy trì triết lý của mã nguồn mở. Bất kì ai làm việc với dự án đều có quyền truy cập toàn bộ mã nguồn mọi lúc mọi nơi.
Và khi vẽ lại luồng công việc Git trên biểu đồ, họ dùng những bản vẽ như thế này.
Bạn không cần hiểu các vòng tròn và hộp và mũi tên có nghĩa gì vì nó là cách làm việc phức tạp hơn rất nhiều so với hệ thống kiểm soát phiên bản ban đầu.
Nhưng điều này cũng đưa sự hỗn loạn trở lại, và đây là cải tiến lớn thứ 2 của Git.
Đây là ảnh chụp GitHub, dịch vụ hosting chính của Git, mỗi khi 1 lập trình viên dùng Git để tạo 1 thay đổi bất kì, tạo file mới, chỉnh sửa phải đã có, kết hợp 2 file, Git tạo ra kí hiệu thế này.
Chuỗi dài chữ và số này là số nhận dạng duy nhất cho mỗi thay đổi, mà không cần bộ phân quyền trung tâm nào.
Mọi hệ thống Git đều tạo con số này theo cách như nhau, nghĩa là kí hiệu này gắn trực tiếp đối với mỗi thay đổi.
Nó có hiệu quả như sau: 1 lập trình viên ở Edinburgh và 1 ở Entebbe cùng có phiên bản giống nhau của một phần mềm.
Mỗi người tạo ra những thay đổi và kết hợp với nhau khi xong việc cho dù họ không biết đến sự tồn tại của nhau trước đó.
Đây là hợp tác không phân quyền.
Đây là thay đổi lớn.
Tôi nói ra không phải để thuyết phục bạn rằng thật tuyệt vì giờ đây lập trình viên mã nguồn mở đã có công cụ hỗ trợ triết lý làm việc của họ, dù tôi nghĩ nó thật tuyệt.
Tôi kể với bạn vì ý nghĩa của nó đối với cách cộng đồng chung tay làm việc.
Từ khi Git cho phép hợp tác không phân quyền, bạn bắt đầu thấy những cộng đồng cực kỳ lớn và phức tạp.
Đây là biểu đồ của cộng đồng Ruby.
Đó là 1 ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở, và tất cả những tương tác giữa con người -- giờ đây không còn là biểu đồ phần mềm, mà là con người, tất cả những tương tác giữa những con người làm việc trong dự án đó -- và nó trông không giống quỷ dạ xoa.
Nó không như vậy, ngoài ra, ngoài cộng đồng này, bằng những công cụ này, họ có thể cùng nhau tạo ra điều gì đó.
Vậy là có 2 lí do tốt để nghĩ rằng kĩ thuật này có thể ứng dụng cho nền dân chủ nói chung và các bộ luật nói riêng.
Thực tế, khi bạn tuyên bố rằng có gì đó trên Internet là tốt cho nền dân chủ bạn thường sẽ nhận phản ứng thế này.
(Âm nhạc) (Cười) Việc mà, bạn có nói về điều đó với con mèo đang hát? Giống như, bạn có nghĩ điều đó tốt cho xã hội?
Với điều tôi phải nói, đây là chuyện với đám mèo ca hát. Nó luôn xảy ra.
Và tôi không nói nó luôn xảy ra với Internet, tôi nói nó luôn xảy ra với truyền thông.
chấm hết. Chẳng lâu lắm sau khi làn sóng báo in thương mại nổi lên, trước khi ai đó nhận ra mấy cuốn tiểu thuyết tình dục là ý tưởng hay. (Cười) Bạn không cần động cơ kinh tế để bán sách từ lâu trước khi có người nói, "Này, cậu biết tôi cược người ta sẽ trả tiền cho cái gì không?" (Cười) Cần thêm 150 năm nữa để người ta nghĩ về 1 tuần báo khoa học, phải không? Nên -- (Cười) (Vỗ tay) Việc Trường đại học Vô hình khai thác báo in để tạo ra tuần báo khoa học là chuyện nhất thời, nhưng nó không lớn, nó không nhanh, nó không lẹ, nên nếu bạn tìm lại nơi thay đổi diễn ra, bạn phải tìm từ những cái lề.
Luật cũng liên quan đến sự phụ thuộc.
Đây là biểu đồ Mã thuế của Mỹ, và sự phụ thuộc của luật này với luật khác để có hiệu quả cuối cùng.
Ở đó có chỗ cho quản lý mã nguồn.
Nhưng thực tế là luật là chỗ khác nơi có rất nhiều quan điểm được phát hành, nhưng chúng cần được đưa về 1 phiên bản truyền thống, khi bạn vào GitHub, và tìm xung quanh, có hàng triệu, hàng triệu dự án, hầu hết đều có mã nguồn, nếu nhìn ra ngoài, bạn sẽ thấy những người đang thử nghiệm sự phân nhánh quản lý của 1 hệ thống như vậy.
Ai đó đưa toàn bộ kênh của Wikileaked vào từ Bộ Ngoại giao, với phần mềm được dùng để thông dịch chúng, có cả cáp Cablegate yêu thích của tôi mà nó là công cụ để phát hiện 1 bài haiku trong diễn văn của Bộ Ngoại giao.
(Cười) Đúng thế. (Cười) Nghị viện New York đưa ra cái gọi là Pháp chế mở, và đưa nó lên GitHub, vì những lí do như tính cập nhật và lưu động.
Bạn có thể chọn 1 nghị sĩ và xem danh sách hóa đơn mà họ tài trợ.
Ai đó đi qua Divegeek đã đưa lên quy định Utah các luật của bang Utah, và đưa chúng lên đó không chỉ để tuyên truyền quy định, mà với khả năng thú vị rằng điều này có thể giúp ích cho việc phát triển pháp chế.
Có người đưa lên công cụ trong cuộc tranh luận về bản quyền tại Nghị viện năm trước, nói rằng "Thật kì lạ là Hollywood có thể tiếp cận chính quyền Canada nhiều hơn chính công dân Canada. Sao ta không dùng GitHub để cho họ thấy 1 hóa đơn của-công-dân trông sẽ thế nào?"
Cùng với 1 hình ảnh rất gợi tả.
Thứ bên phải này gọi là "diff"
Nó cho thấy những gì mà người ta đang viết, khi nào có thay đổi, ai thay đổi, và thay đổi là gì.
Những gì bị xóa có màu đỏ.
Những gì màu xanh là được thêm vào.
Các lập trình viên có được khả năng này.
Chẳng nền dân chủ ở đâu trao tính năng này cho công dân dù để lập pháp hay quản lý công quỹ, cho dù đó là những thứ được làm với sự cho phép và tiền của chúng ta.
Giờ tôi rất muốn nói với bạn thực tế rằng các lập trình viên mã nguồn mở đã tạo ra 1 phương hợp tác quy mô lớn, đồng đều, rẻ, và phù hợp với lý tưởng dân chủ, tôi muốn nói với bạn rằng vì những công cụ này có sẵn, sự đổi mới là hiển nhiên.
Nhưng không. Tất nhiên, 1 phần của vấn đề, là sự thiếu thông tin.
Ai đó đặt câu hỏi trên Quora, nói rằng " "Tại sao những nhà làm luật không sử dụng hệ thống kiểm soát phiên bản phân tán?"
Câu trả lời minh họa ở đây. (Cười) (Cười) (Vỗ tay) Đó thực sự là 1 phần của vấn đề, nhưng chỉ vậy thôi.
Vấn đề lớn hơn, tất nhiên, là quyền lực.
Những người thử nghiệm với sự tham gia không có quyền lập pháp, và người có quyền lập pháp không thử nghiệm sự tham gia.
Họ thử nghiệm với sự cởi mở.
Không có dân chủ đúng nghĩa mà không có động thái minh bạch, nhưng minh bạch là sự cởi mở 1 chiều, và việc được trao 1 bảng điều tiết mà không có bánh lái chưa bao giờ là lời hứa trọng tâm mà nền dân chủ trao cho công dân.
Nên hãy xem xét điều này.
Điều đã đưa quan điểm của Martha Payne đến với công chúng, là 1 chút công nghệ, nhưng ý muốn chính trị đã ngăn cản họ.
Điều người dân mong muốn là cô bé không bị kiểm duyệt.
Giờ đây đất nước chúng ta có những công cụ hợp tác này.
Chúng ta có. Chúng ta thấy.
Chúng hiệu quả. Nhưng ta có được dùng không?
Ta có thể áp dụng các kĩ thuật ở đây với nó?
T.S. Eliot từng nói, "Một trong những điều trọng yếu nhất có thể đến với 1 nền văn hóa là họ nhận được 1 dạng văn xuôi mới."
Tôi nghĩ thế không đúng, nhưng -- (Cười) Tôi nghĩ nó đúng với sự tranh luận.
Phải không? Điều trọng yếu có thể đến với 1 nền văn hóa là họ có được 1 cách tranh luận mới: xử án qua bồi thẩm bầu cử, rà soát ngang, và cái này.
Phải không? Dạng tranh luận mới được sáng tạo trong đời chúng ta, thực tế, là trong thập kỉ trước.
Nó rất lớn, đồng đều, chi phí thấp, và phù hợp với lí tưởng dân chủ.
Giờ vấn đề của ta là, chúng ta có để các lập trình viên giữ nó cho bản thân họ?
Hay ta sẽ đưa nó vào áp dụng trong thực tế vì số đông xã hội?
Cảm ơn đã lắng nghe. (Vỗ tay) (Vỗ tay) Cảm ơn. Cảm ơn. (Vỗ tay)
E rằng tôi không phải là diễn giả mà bạn mong muốn gặp tại TED.
Thứ 1, tôi không có điện thoại di động, nên tôi rất thận trọng.
Thứ 2, tôi là một nhà lý luận chính trị đang định nói về khủng khoảng dân chủ có lẽ không phải là chủ đề ưa thích mà bạn nghĩ đến.
Ngoài ra, tôi cũng không đưa ra câu trả lời nào.
Tôi lại càng cố gắng thêm vào những câu hỏi mà chúng ta vẫn đang tranh luận
Một trong những điều mà tôi muốn hỏi là niềm hi vọng phổ biến trong thời đại này rằng minh bạch và cởi mở có thể phục hồi niềm tin vào các thể chế dân chủ.
Có thêm 1 lí do nữa để bạn ngờ vực tôi.
Các bạn, tín đồ của TED, là 1 cộng đồng rất lạc quan.
(Cười) Cơ bản là bạn tin có rắc rối, nhưng không tin sự mơ hồ.
Như bạn đã biết, tôi là người Bulgaria.
Và theo các cuộc khảo sát, chúng tôi là những người bi quan nhất trên đời.
(Cười) Tạp chí The Economist mới viết 1 bài về 1 trong các nghiên cứu về hạnh phúc, và tiêu đề là “Người hạnh phúc, kẻ bất hạnh và người Bulgaria.”
(Cười) Giờ thì bạn đã biết điều gì để mong đợi, hãy để tôi kể bạn nghe câu chuyện này.
Đây là 1 ngày bầu cử mưa dầm dề ở 1 đất nước nhỏ -- đó có thể là đất nước của tôi, cũng có thể là của bạn.
Vì trời mưa đến tận 4 giờ chiều, nên chẳng ai tới trạm bỏ phiếu cả.
Nhưng khi trời tạnh mưa, người ta đi bỏ phiếu.
Khi kiểm phiếu ¾ số người bỏ phiếu đã bỏ phiếu trống.
Chính phủ và phe đối lập, hoàn toàn sững sờ.
Vì bạn biết phải làm gì với các cuộc biểu tình.
Biết phải bắt giữ ai, thương lượng với ai.
Nhưng sẽ phải làm gì đây với những người bỏ phiếu trống?
Vậy là chính phủ quyết định bầu cử lại.
Lần này thì con số còn lớn hơn, 83% người dân đã bỏ phiếu trống.
Chủ yếu là họ đến các hòm phiếu để nói rằng họ chẳng có ai để bầu.
Đây là phần mở đầu cho tác phẩm kinh điển của nhà văn Jose Saramago có tên là “Nhìn thấy.”
Nhưng theo tôi, nó nắm bắt rõ 1 phần của vấn đề mà chúng ta gặp phải với nền dân chủ ở Châu Âu ngày nay.
Ở mức độ nào đó, chẳng ai nghi ngờ rằng dân chủ là hình thức tốt nhất của chính quyền.
Dân chủ là cuộc chơi duy nhất trong thành phố.
Vấn đề là nhiều người bắt đầu tin rằng đó không còn là trò đáng để chơi.
30 năm nay, các nhà khoa học chính trị đã quan sát rằng có một sự sụt giảm liên tục trong kết quả bầu cử, và những người ít quan tâm đến bầu cử nhất là người mà ta nghĩ sẽ được lợi nhất từ cuộc bầu cử.
Tôi muốn nói đến người thất nghiệp, người bị thiệt thòi.
Và đây là vấn đề chủ yếu.
Vì giờ đây đặc biệt với khủng hoảng kinh tế, ta thấy niềm tin vào chính trị, niềm tin vào các thể chế dân chủ, đã thực sự bị hủy hoại
Theo khảo sát mới nhất do Ủy Ban Châu Âu thực hiện, 89% công dân Châu Âu tin rằng có 1 khoảng trống ngày càng lớn giữa quan điểm của người làm chính sách và quan điểm của công chúng.
Chỉ 18% người dân Italia và 15% người Hy Lạp tin rằng lá phiếu của họ có ý nghĩa.
Một cách đơn giản người ta bắt đầu hiểu rằng họ có thể thay đổi chính phủ, nhưng không thay đổi được chính sách.
Và câu hỏi mà tôi muốn hỏi là: Làm thế nào nó lại xảy ra khi ta đang sống trong những xã hội tự do hơn bao giờ hết – ta có nhiều quyền lợi hơn, đi lại dễ dàng hơn nắm bắt được nhiều thông tin hơn - cùng lúc đó niềm tin vào các thể chế dân chủ của ta lại sụp đổ?
Tôi muốn hỏi rằng: Điều gì đúng và điều gì sai trong 50 năm này khi ta nói về dân chủ?
Tôi sẽ bắt đầu với điều đúng.
Điều đúng đầu tiên, tất nhiên, là 5 cuộc cách mạng, mà theo tôi, thay đổi rất nhiều cách chúng ta sống và ăn sâu vào hiểu biết về dân chủ của chúng ta.
Đầu tiên là cách mạng văn hóa và xã hội năm 1968 và những năm 1970, đã đưa con người làm trung tâm của chính trị.
Đó là giờ phút của nhân quyền.
Điều quan trọng ở đây là sự bùng nổ mạnh mẽ trào lưu bất đồng quan điểm, trào lưu của chủ nghĩa lập dị chưa từng được biết đến trước đó
Nên tôi tin tưởng vào những điều đó giống như những đứa trẻ của năm 68 – cho dù lúc đó hầu hết chúng ta còn chưa ra đời.
Sau đó ta có cách mạng thị trường những năm 1980.
Mặc dù nhiều người cánh tả cố gắng ghét bỏ nó, sự thật là cách mạng thị trường đã gửi đến thông điệp: “Chính phủ chẳng biết gì hơn.”
Và bạn có nhiều hình thái xã hội để lựa chọn.
Và dĩ nhiên đến năm 1989 – chủ nghĩa Cộng sản sụp đổ, kết thúc Chiến tranh lạnh
Đó là sự khai sinh của thế giới toàn cầu.
Và bạn có Internet.
Tôi sẽ không phải thuyết giáo với khán giả về mức độ ảnh hưởng của Internet đối với con người.
Nó đã thay đổi cách chúng ta giao tiếp và quan điểm về chính trị.
Khái niệm về cộng đồng chính trị hoàn toàn thay đổi.
Một cuộc cách mạng nữa tôi muốn nhắc đến đó là cách mạng về khoa học tri thức, đã hoàn toàn thay đổi cách hiểu của chúng ta về việc làm thế nào con người ra quyết định.
Đây là chuyện đi đúng hướng.
Nhưng nếu xem xét những chuyện sai hướng, ta vẫn có 5 cuộc cách mạng đó.
Vì đầu tiên bạn có cách mạng những năm 1960 và 1970, về văn hóa và xã hội, chắc chắn đã hủy diệt lý tưỏng về một mục đích cao cả.
Khái niệm về những danh từ cao cả mà ta được dạy nói về quốc gia, tầng lớp, gia đình.
Ta bắt đầu thích li hôn, nếu ta có kết hôn.
Toàn bộ chuyện này bị chỉ trích dữ dội
Và rất khó làm cho mọi người quan tâm đến chính trị khi họ tin rằng điều thực sự có ý nghĩa chính là địa vị cá nhân của họ.
Bạn có cách mạng thị trường những năm 1980 và sự bành trướng của bất công trong xã hội.
Hãy nhớ, cho đến những năm 1970, sự lan tỏa của dân chủ luôn song hành với sự giảm dần bất công.
Càng dân chủ xã hội càng trở nên công bằng.
Giờ ta có xu hướng ngược lại.
Sự lan tỏa của dân chủ gắn liền với gia tăng bất công.
Tôi thấy rất nhiễu loạn khi ta nói về cái gì đúng và cái gì sai. với dân chủ ngày nay.
Nếu trở về 1989 – điều mà bạn không nghĩ rằng ai đó sẽ phê bình – nhưng nhiều người sẽ nói, “Nghe này, chính sự kết thúc Chiến tranh lạnh đã xé tan liên minh xã hội giữa tầng lớp ưu tú và người dân Đông Âu rồi."
Khi Liên bang Xô Viết còn tồn tại, Người giàu có và nhà cầm quyền, họ cần nhân dân, vì họ sợ người dân.
Giờ tầng lớp ưu tú được giải phóng.
Họ đi khắp nơi. Bạn không thể đánh thuế họ được.
Và cơ bản là họ không sợ người dân.
Kết quả của điều đó là bạn ở trong 1 tình huống kì lạ tầng lớp ưu tú thoát khỏi kiểm soát bởi người bầu cử.
Cho nên không phải ngẫu nhiên mà người bầu cử không còn quan tâm đến bỏ phiếu nữa.
Rồi khi chúng ta nói về Internet, vâng, đúng là Internet kết nối tất cả chúng ta, nhưng chúng ta cũng biết Internet tạo ra những phòng cách âm và biệt khu chính trị trong đó bạn sống cả đời mình với cộng đồng chính trị của bạn.
Và càng lúc càng khó hơn để hiểu những người không thích bạn.
Tôi biết nhiều người ở đây đã nói rất hay về thế giới số và khả năng hợp tác, nhưng bạn [có từng] thấy những gì thế giới số làm với chính trị Mỹ ngày nay?
Một phần sự việc này là do cách mạng Internet.
Đây là mặt trái của những gì ta yêu thích.
Tiếp đến, với khoa học tri thức những gì các chuyên gia tư vấn chính trị học từ nhà khoa học trí não là đừng nói với tôi về các lý tưởng nữa, đừng nói với tôi về các chương trình chính sách.
Điều quan trọng là điều khiển cảm xúc của con người.
Điều này vô cùng quan trong ở mức độ nào đó, ngay cả bạn hiểu rằng khi nói về cách mạng ngày nay, những cuộc cách mạng đó không còn được đặt tên theo ý tưởng hay tư tưởng nữa.
Trước kia, cách mạng thường đặt tên theo lý tưởng.
Đó là cộng sản, là giải phóng, chúng cũng có thể là phát xít hoặc Hồi giáo.
Giờ đây cách mạng được gọi tên theo phương tiện được dùng chủ yếu.
Bạn có cách mạng Facebook, cách mạng Twitter.
Nội dung truyền tải không phải là vấn đề, vấn đề là phương tiện truyền thông
Tôi nói thế vì một trong những điểm chính là những gì đúng cũng có thể là sai.
Khi giờ đây ta cố hiểu mình có thể thay đổi tình hình ra sao, khi ta cố hiểu điều gì có thể làm cho nền dân chủ, ta nên giữ sự mơ hồ này trong tâm trí.
Vì có khi những gì ta yêu thích nhất sẽ trở thành những gì làm ta tổn thương nhất.
Ngày nay, đa phần người dân tin rằng sự thúc đẩy minh bạch này, một sự kết hợp giữa công dân năng động, công nghệ mới và pháp luật hướng tới sự minh bạch có thể phục hồi niềm tin vào chính trị.
Bạn tin rằng khi bạn có công nghệ mới và người ta sẵn sàng sử dụng nó, thì làm cho chính phủ khó nói dối hơn rất nhiều, Sẽ rất khó cho họ làm việc mờ ám và thậm chí giết người trở nên vô vùng khó khăn.
Điều này có thể thành sự thật.
Nhưng tôi tin chúng ta cũng nên hiểu rõ rằng giờ đây khi ta đặt sự minh bạch vào trung tâm của chính trị nơi mà tồn tại câu nói , “Minh bạch đấy, đồ ngốc.”
Minh bạch không phải là phục hồi niềm tin vào thể chế.
Minh bạch là quản lí sự bất tín trong chính trị.
Giả dụ rằng xã hội của ta sẽ dựa trên sự bất tín.
Nhân tiện, bất tín luôn rất quan trọng cho nền dân chủ.
Đó là lí do bạn có bảng cân đối tài chính.
Đó là lí do bạn sự nghi ngờ nảy sinh giữa người đại diện và người mà họ đại diện cho.
Nhưng khi chính trị chỉ là quản lý sự bất tín nhiệm, thì – tôi rất mừng là “1984” đã được đề cập vừa nãy – sẽ có trở thành năm “1984” đảo ngược.
Sẽ không có Người Giấu Mặt theo dõi bạn, mà chính chúng tôi là Người Giấu Mặt theo dõi tầng lớp chính khách.
Nhưng đây có phải là ý tưởng về 1 xã hội tự do?
Ví dụ, bạn có thể tưởng tượng người dân thường, có quyền và tài năng sẽ chạy đua vào chính quyền nếu họ thực sự tin rằng chính trị là quản lý sự bất tín nhiệm?
Bạn có lo ngại tất cả những công nghệ này sẽ ghi lại bất kì tuyên bố nào mà chính trị gia nói ra về các vấn đề cụ thể, hay bạn có lo ngại điều này sẽ là tín hiệu mạnh mẽ với các chính trị gia để giữ vị trí của họ, kể cả là vị trí sai, vì sự nhất quán sẽ quan trọng hơn luân lý thông thường?
Và với những người Mỹ trong căn phòng này, bạn không lo ngại các tổng thống của bạn sẽ quản lý dựa trên những gì họ nói trong cuộc tổng tuyển cử?
Tôi thấy điều này cực kỳ quan trọng, vì dân chủ nghĩa là người ta thay đổi quan điểm dựa trên thảo luận và tranh luận lý trí.
Ta sẽ mất điều này với ý tưởng cao cả về việc người dân sẽ có trách nhiệm chứng minh cho người dân thấy chúng ta sẽ không khoan dung các chính trị gia chủ nghĩa cơ hội trong chính trị.
Với tôi điều này cực kỳ quan trọng.
Và tôi tin khi ta bàn về chính trị ngày nay, có lẽ cũng có lí nếu xem xét kiểu câu chuyện này.
Nhưng cũng đừng quên, vạch trần nào cũng là sự che đậy.
[Bất kể] chính phủ của bạn muốn minh bạch thế nào, họ sẽ minh bạch 1 cách có chọn lọc.
Ở 1 nước nhỏ có thể là đất nước tôi, cũng có thể là đất nước bạn, họ quyết định – trường hợp trong thực tế -- rằng tất cả quyết định của chính phủ, các thảo luận của hội đồng bộ trưởng, sẽ được công bố trên Internet 24 giờ sau khi cuộc thảo luận diễn ra.
Và công chúng cực kỳ quan tâm đến nó.
Rồi tôi có cơ hội nói chuyện với thủ tướng, tại sao ông ta quyết định như thế.
Ông ấy nói, “Nghe này, đây là cách tốt nhất để làm các bộ trưởng của tôi im miệng.
vì sẽ rất khó cho họ phản biện khi biết rằng 24 giờ sau đó chuyện này sẽ được đưa ra công chúng, nó chắc chắn sẽ trở thành khủng hoảng chính trị.”
Nên khi ta nói về minh bạch, khi nói về cởi mở, Tôi thực sự tin những gì ta cần nhớ là cái gì đúng cũng có thể sai.
Và nhà văn Goethe, không phải người Bulgaria cũng không phải nhà khoa học chính trị, vài thế kỉ trước ông đã nói, “Có 1 khoảng rất tối trong một vùng rất sáng.”
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Một trong những từ mà tôi thích trong từ điển Oxford là "snollygoster". Vì nó nghe ngồ ngộ.
Snollygoster nghĩa là "một chính trị gia không trung thực." Vào thế kỷ 19, một nhà báo đã định nghĩa khái niệm này hay hơn, "Một snollygoster là kẻ tìm kiếm sự nghiệp chính trị
bất chấp đảng phái, cương lĩnh hoặc nguyên tắc, là kẻ, khi thắng, đã thắng bởi sức mạnh thuần túy
của tài bốc giời ba hoa sáo rỗng." (Cười) Giờ tôi cũng không biết "talknophical" nghĩa là gì. Tôi cho là nó là chuyện câu chữ. Cần hiểu rằng từ ngữ là tâm điểm của chính trị,
và các nhà chính trị biết họ phải kiểm soát ngôn từ Phải đến năm 1771,
Nghị Viện Anh mới cho phép các báo tường thuật lại chính xác những từ được nói ra khi tranh luận tại nghị trường. Và điều này có được nhờ vào sự dũng cảm
của một người có tên khác thường là Brass Crosby, người đã cả gan chống lại Nghị viện. Và ông đã bị nhốt vào tòa tháp London
và bị bỏ tù, nhưng ông rất dũng cảm, dũng cảm để đương đầu với họ, và cuối cùng, nhờ sự ủng hộ rộng rãi của người dân London ông đã thắng. Và chỉ vài năm sau đó,
chúng ta thấy tài liệu lưu trữ ghi lại sự xuất hiện lần đầu tiên của cụm từ "rắn như đồng." Hầu hết mọi người nghĩ rằng người ta nói về kim loại
Nhưng không phải. Đó là nói về người đấu tranh
cho tự do báo chí. Để cho các bạn thấy
từ ngữ và chính trị quan hệ với nhau ra sao, tôi muốn đưa mọi người trở lại nước Mỹ, ngay sau khi giành được độc lập. Và họ phải đối mặt với câu hỏi:
sẽ gọi George Washington, người lãnh đạo của họ, là gì? Họ không biết.
Người đứng đầu một nước cộng hòa được gọi là gì?
Điều này được tranh luận ở Nghị viện trong nhiều năm.
Và có nhiều ý kiến được đề xuất,
các ý kiến xem ra đều có lý. Một vài người muốn gọi ông là
Thẩm phán trưởng Washington và người khác, Hoàng thân George Washington. người khác nữa, Người bảo vệ Tự do cho người dân Hợp chủng quốc Hoa Kỳ. Kêu quá.
Một số người chỉ muốn gọi ông là Vua.
Họ nghĩ rằng cái tên ấy đã được lịch sử thử thách và kiểm nghiệm. Cả khi không có chế độ quân chủ,
họ nghĩ rằng có thể trở thành vị vua được dân bầu trong một nhiệm kỳ nhất định. Và, bạn biết đấy, có khi thế cũng nên.
Tất cả mọi người thực sự đã chán ngấy
vì cuộc tranh cãi đã kéo dài ba tuần Tôi đã đọc nhật kí của một Thượng Nghị sĩ tội nghiệp,
ông cứ ghi trở đi trở lại, "Vẫn là về chủ đề này." Và lí do cho sự trì hoãn và nhàm chán này là
Hạ Viện đã chống lại Thượng Viện. Hạ Viện không muốn Washington
say đắm trong quyền lực.
Họ không muốn gọi ông là Vua e rằng ông, hoặc người kế thừa ông lên mình kiêu ngạo. họ muốn dành cho ông danh hiệu khiêm nhường nhất, cảm động nhất mà họ có thể nghĩ ra.
Danh hiệu đó là "Tổng thống." Tổng thống. Họ không nghĩ ra danh hiệu đó, nó đã có trước đó,
nhưng nó chỉ có nghĩa người chủ tọa một cuộc họp.
Như chủ tịch ban hội thẩm của một phiên tòa.
Và nó không oai hơn gì mấy
so với chức "chủ tịch ban hội thẩm" hay "đốc công"
Có một vài tổng thống lãnh đạo các hội đồng thuộc địa nhỏ và một số chính phủ, nhưng đó không phải là chức danh.
Và đó là lí do vì sao Thượng Viện phản đối. Họ nói, chuyện nực cười, ai lại gọi ông ấy là Tổng thống.
Ông ấy sẽ phải kí hiệp định quốc tế, gặp quan chức nước ngoài.
Và ai sẽ nể trọng ông nếu ông mang một danh hiệu ngớ ngẩn
như "Tổng thống Hợp chủng quốc Hoa Kì"? Sau ba tuần tranh cãi, cuối cùng Thượng Viện không thể chống lại nữa.
Thay vào đó, họ đồng ý sử dụng danh hiệu "Tổng thống" nhưng họ muốn nói rõ
rằng họ hoàn toán không đồng ý,
xét từ sự tôn trọng đúng mực với ý kiến và hành xử của các quốc gia văn minh, dù dưới thể chế cộng hòa hay quân chủ đều tuân theo tập quán dành danh hiệu trang trọng, cho Thẩm Phán Toàn Quyền, chứ không phải là Tổng Thống chết tiệt - và trong quan hệ với các quốc gia khác, người đứng đầu của nhân dân Hoa Kỳ sẽ không lâm vào tình trạng nguy hiểm gây ra bởi cái tên lập dị kỳ cục,
nghĩa là, chúng ta không muốn người khác nhìn mình như kẻ ngây ngô lập dị. Bạn có thể học được ba điều thú vị từ đây. Thứ nhất, đây cũng là điều mà tôi thích,
theo như những gì tôi hiểu được,
Thượng Viện chưa bao giờ chính thức công nhận danh hiệu Tổng thống. Barack Obama, Tổng thống Obama, hiện bây giờ cũng còn phải chờ đợi, cho Thượng Viện hành động.
Điều thứ hai bạn có thể học được là khi một chính phủ nói rằng đây là một biện pháp tạm thời,
(Cười) bạn có thể sẽ phải đợi thêm 223 năm nữa. Điều thứ ba bạn có thể học được đây mới là điều đặc biệt quan trọng,
và là điều các bạn đừng quên, là ngày nay danh hiệu này, Tổng thống Hoa Kỳ, nghe không hề khiêm nhường, đúng không? Ông ấy có trong tay hơn 5000 đầu đạn hạt nhân
và nền kinh tế lớn nhất thế giới cộng với các hàng không mẫu hạm cùng tất cả các thể loại hàng. Thực tế và lịch sử đã ban cho danh hiệu đó sự vinh quang. Chính vì vậy mà Thượng viện cuối cùng đã thắng.
Họ có được danh hiệu của sự kính trọng.
Thượng viên có nỗi lo khác đó là sự lập dị của chức danh,
công nhận, nó đã từng kì quặc.
Nhưng giờ, liệu ban có biết bao nhiêu nước có tổng thống không? Một trăm bốn mươi bảy.
Bởi vì người ta muốn nghe cho nó oách như ai,
như một người có 5000 đầu đạn hạt nhân và v.v.
Thế là, cuối cùng, Thượng viện đã thắng Hạ viện đã thua,
bởi không ai cảm thấy khiêm nhường nếu giờ có người bảo họ
anh là Tổng thống Hoa Kỳ. Đây là bài học quan trọng mà các bạn nhận được hôm nay và tôi muốn các bạn ghi nhớ.
Các chính trị gia chọn từ ngữ và sử dụng từ ngữ để tạo ra thực tế và kiểm soát thực tế, nhưng thực ra, thực tế thay đổi từ ngữ nhiều hơn
là từ ngữ có thể thay đổi thực tế. Cảm ơn các bạn rất nhiều.
Tôi vừa nảy ra một ý tưởng tuyệt vời có thể thay đổi thế giới.
Thật là tuyệt vời, nó khiến tôi rất phấn khích
Nó là đứa con xinh xắn của tôi
Vấn đề là ở đây, ai cũng đều yêu một đứa trẻ xinh xắn
Ý tôi là, tôi đã từng là một đứa trẻ xinh xắn
Đây là ảnh bố tôi và tôi 2 ngày sau khi tôi được sinh ra
Vậy nên trong lĩnh vực thiết kế sản phẩm đứa trẻ xinh xắn như những chiêc xe khái niệm.
Chiếc xe thật tuyệt vời.
Bạn thấy nó và quay đi, " Ôi trời ơi. Tôi muốn mua nó ngay lập tức!"
Vậy thì tại sao những chiếc xe mới của năm nay lại trông y chang như những chiếc xe mới của năm ngoái?
( Cười ) Có điều gì không ổn giữa studio thiết kế và nhà máy sản xuất?
Hôm nay tôi không muốn nói về những đứa trẻ xinh xắn nữa, tôi muốn nói về giai đoạn phát triển tệ hại của thiết kế-- những năm tháng thanh niên rồ dại. khi mà bạn cố tìm hiểu về thế giới này
Tôi sẽ bắt đầu với ví dụ từ một vài việc liên quan đến chăm sóc sức khỏe cho những trẻ sơ sinh.
Và đây là vấn đề 4 triệu trẻ em trên thế giới, hầu hết là ở các nước đang phát triển, chết trước ngày sinh nhật đầu tiên mỗi năm, thậm chí là trước khi đầy tháng.
Hóa ra nửa số trẻ đó, khoảng 1.8 triệu trẻ sơ sinh trên toàn thế giới sẽ sống chỉ cấn bạn giữ ấm cho chúng. trong 3 ngày đâu tiên, có thể là tuần đầu tiên.
Đây chính là phòng điều trị tích cực cho trẻ sơ sinh ở Kathmandu, Nepal.
Tất cả những đứa trẻ này được quấn trong chăn nằm trong trong lồng ấp trẻ hay đại loại thế. Đó là lồng ấp ATOM được Nhật Bản quyên góp.
mà chúng tôi thấy trong một phòng chăm sóc trẻ sơ sinh nuôi trong lồng ấp (gọi tắt là NICU) ở Kathmandu.
Đây là điều chúng tôi muốn.
Có thể những gì đã xảy ra là một bệnh viện ở Nhật nâng cấp dụng cụ y tế và tặng lại những dụng cụ cũ của họ cho Nepal.
Vấn đề là, không có kỹ thuật viên, không có phụ tùng, những tặng phẩm này sẽ nhanh chóng trở nên vô ích.
Vậy nên dường như đây là một vấn đề mà chúng ta có thể làm gì đấy để giải quyết.
Giữ ấm cho em bé trong một tuần, chẳng phải là phát minh vĩ đại gì.
cho nên chúng tôi đã tiến hành việc đó.
Chúng tôi hợp tác với một Viện nghiên cứu y khoa hàng đầu ở Boston.
Trong nhiều tháng, chúng tôi nghiên cứu trên những bé được thử nghiệm trên toàn thế giới cố gắng nghĩ như một nhà thiết kế, một thiết kế tập trung vào con người. Chúng ta cùng tìm ra điều mà mọi người muốn.
Chúng tôi đã xóa đi hàng ngàn mảnh ghi chú
Chúng tôi đã tạo ra hàng tá mẫu thử để có được điều này.
Và đây là lồng ấp trẻ sơ sinh NeoNurture, với nhiều chi tiết thông minh được thiết kế bên trong. Chúng tôi cảm thấy rất tuyệt.
Ý tưởng ở đây là, khác với một chiếc xe hơi khái niêm, chúng tôi muốn kết hợp cả cái đẹp với tính ứng dụng
Mong muốn của chúng tôi là thiết kế này sẽ truyền cảm hứng cho những nhà sản xuất và những người có tầm ảnh hưởng khác để họ sẽ dùng chúng và quảng bá chúng.
Đây là tin xấu: Đứa trẻ duy nhất từng được nằm trong Lồng ấp Sơ Sinh NeoNurture là để chụp ảnh cho tạp chí Time.
Việc được công nhận đúng là rất tuyệt.
Chúng tôi muốn thiết kế của mình được mọi người chiêm ngưỡng.
Nó đã giành được nhiều giải thưởng.
Nhưng dường như chỉ là giải thưởng vô nghĩa. Chúng tôi muốn tạo ra những thứ đẹp đẽ để làm cho thế giới này trở thành nơi tốt đẹp hơn
và tôi nghĩ đứa bé trên thậm chí còn không được nằm lâu đủ để được ủ ấm
Vậy hóa ra một thiết kế để truyền cảm hứng không thực sự...
Tôi cho rằng điều tôi sắp nói đây, là cho chúng ta, cho điều mà tôi muốn làm, không phải là quá chậm hay không hoạt động, mà là nó không có hiệu quả.
Điều tôi thật sự muốn là thiết kế để sử dụng được.
Tôi không muốn tạo nên những thứ đẹp đẽ vớ vẩn. Tôi muốn làm cho thế giới này tốt đẹp hơn.
Vậy nên khi chúng tôi đang thiết kế NeoNurture, chúng tôi tập trung nhiều vào những người sẽ sử dụng chúng -- ví dụ như những gia đình khó khăn, bác sĩ nông thôn, những y tá làm việc quá tải, thậm chí những thợ sửa máy.
Chúng tôi nghĩ là mình đã tiên liệu hết những điều cơ bản, chúng tôi đã làm đúng mọi thứ
Nhưng nó lại dẫn đến việc một nhóm người phải tham gia tạo nên một sản phẩm để làm cho nó thành công: sản xất, tài chính, phân phối, điều tiết.
Michael Free ở PATH phát biểu rằng bạn phải xác định ai sẽ " chọn, dùng và trả thuế" cho sản phẩm như thế.
Và tôi phải hỏi một điều -- VC's luôn hỏi rằng, " Thưa ngài, công việc kinh doanh của ngài là gì, và ai là khách hàng của ngài?"
Ai là khách hàng của chúng tôi?
À Đây là ví dụ.
Đây là giám đốc một bệnh viện ở Băng-la-đét đang bên ngoài phòng làm việc của mình.
Thật ra ông ấy chẳng mua bất cứ cái nào trong số trang thiết bị của mình.
Mà đều là từ Bộ trưởng Bộ Y tế hoặc những nhà quyên góp nước ngoài, và đó chỉ là một hình thức phô trương.
Tương tự , đây là một nhà sản xuất dụng cụ y tế đa quốc gia.
Tất nhiên là họ phải đánh cá ở những nơi có cá.
Vậy nên khi gom các thị trường lại, những thị trường có cá ta thu được chính là tầng lớp trung lúc của những nước này... các căn bệnh của nhà giàu: bệnh tim, bệnh lão hóa.
Vậy thì hóa ra thiết kế để sử dụng được trong một khía cạnh lại có nghĩa là nghĩ về thiết kế để sản xuất và phân phối.
Vâng, đó là một bài học quan trọng.
Thứ hai, chúng tôi tiếp thu bài học này và cố áp dụng nó vào trong dự án kế tiếp.
Vậy nên chúng tôi bắt đầu bằng cách tìm đến một nhà sản xuất, một tổ chức có tên là MTTS ở Việt Nam, chuyên sản xuất các sản phẩm công nghệ chăm sóc trẻ sơ sinh ở Đông Nam Á.
Đối tác còn lại của chúng tôi là East Meets West. Nó được thành lập ở Mỹ chuyên phân phối công nghệ đó... đến các bệnh viện khó khăn trong vùng.
Chúng tôi bắt đầu với việc tìm hiểu "Các anh cần gì?
Vấn đề các anh cần giải quyết là gì?"
Và họ nói "Vậy chúng tôi cùng giải quyết bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh"
Vậy ra đây là một trong những vấn đề khác gây đau đầu trên toàn cầu.
Bệnh vàng da xảy ra với 2/3 số trẻ sơ sinh trên toàn thế giới.
Trong số những trẻ mới sinh, cứ trong 10 trẻ thì có 1 trẻ, nếu không được chữa trị, bệnh vàng da sẽ trở nặng có thể dẫn đến các dị tật suốt đời, cũng có khi dẫn đến tử vong.
Chỉ có một cách để chữa bệnh vàng da, cách đó được gọi là tiến hành trao đổi máu (exchange transfusion).
Có thể mường tượng được là phương pháp này sẽ tốn nhiều chi phí và khá nguy hiểm.
Vẫn còn một cách chữa trị khác.
Liên quan rất nhiều đến công nghệ, rất phức tạp, và gây nản chí một chút.
Bạn phải chiếu tia sáng xanh lên đứa trẻ--
khắp các vùng da của bé càng rộng càng tốt.
Công việc đó khó đến thế nào?
Tôi đã tới MIT,
Được rồi, chúng ta sẽ tìm ra sự thật ngay thôi. (Cười) Và đây là một ví dụ. Đây là thiết bị điều trị bằng ánh sáng đặt trên đầu
được thiết kế cho những bệnh viện ở Mỹ. Và đây là cách sử dụng.
Và đây là nó bao phủ hết đứa bé, chỉ định cho một trẻ duy nhất.
Nếu xét ra ngoài phãm vi bệnh viện Mỹ, vượt đại đương đến với những bệnh viện đông đúc ở châu Á, đây là cách nó thật sự được sử dụng. Tác dụng của phương pháp điều trị này nằm ở chức năng của cường độ tia sáng.
Vậy nên những phần diện tích có màu xanh đậm này cho thấy nơi mà ảnh sáng thật sự có tác dụng.
Cái này thể hiện nó được sử dụng đúng.
Vậy nên những đứa trẻ nằm bên mép không thật sự nhận được những tia sáng hữu dụng.
Nhưng nếu không được đào tạo, thiếu các thiết bị đo ánh sáng, Làm sao mà bạn biết được?
Chúng ta xem xét những ví dụ khác về những vấn đề như thế này.
Đây là một phòng chăm sóc tích cực cho những em bé 1 tuần tuổi đầu tiên. nơi những người mẹ đến thăm con.
Và hãy nhớ rằng, Mẹ có thể chỉ ở khu C, điều đó hoàn toàn gây khó chịu.
Người mẹ đến thăm con của mình.
Cô ấy thấy đứa con của mình trần truồng, nằm dưới ánh sáng xanh trông rất mong manh.
Chẳng có gì lạ nếu người mẹ lấy chăn che cho con
Trên phương diện của phương pháp điều trị bằng ánh sáng, có lẽ đó không phải là hành vi tốt nhất.
Thực tế điều đó là ngu xuẩn.
Ngoại trừ, điều mà chúng tôi nhận ra là không có người tiêu dùng ngu xuẩn-- thực sự đó là những gì chúng tôi nhận ra
Mà chỉ có những sản phẩm ngu xuẩn. Chúng tôi phải nghĩ như một người mang tư tưởng tin vào thuyêt hiện sinh (Chú thích của người dịch: là người tin rằng con người tạo ra giá trị đạo đức của chính mình và chịu trách nhiệm cho hành động của mình) Đó không phải là bức tranh ta ý định sẽ vẽ Mà là bức tranh chúng ta đã thực sự vẽ
Là để dùng--- thiết kế ra là để dùng được.
Người ta sẽ thực sự dùng nó như thế nào?
Tương tự, khi chúng tôi nghĩ về đối tác của mình MTTS Họ sáng tạo ra những công nghệ đáng kinh ngạc chữa trị những căn bệnh ở trẻ sơ sinh
Và đây là một máy giữ ấm đội đầu và một CPAP
Chúng không hề đắt và thực sự bền.
Họ đã điều trị cho 50.000 trẻ ở Việt Nam với công nghệ này.
Nhưng lại có một vấn đề là: Mọi bác sĩ, mọi nhà quản lý bệnh viện trên thế giới, từng xem Tivi-- nguyền rủa chương trình phát lại "E.R"
Hóa ra họ đều biết một thiết bị y tế nên có hình dáng như thế nào.
Họ muốn Buck Rogers, chứ không muốn tính hiệu quả của thiết bị.
Nghe thật điên rồ, và ngu ngốc. Nhưng trên thực tế có những bệnh viện thà không có trang thiết bị nào còn hơn những thứ rẻ rúng và không có giá trị.
Thế nên, nếu chúng ta muốn mọi người tin vào một thiết bị thì nó phải trông thật đáng tin.
Nghĩ về những tác động Phải công nhận diện mạo cũng quan trọng.
Thế nên chúng tôi đem tất cả mọi thông tin đó lại.
Lần này nỗ lực làm cho nó đúng.
Và đây là thứ mà chúng tôi phát triển được.
Đây là Thiết bị điều trị bằng ánh sáng Firefly (Đom Đóm). ngoại trừ là lần này chúng tôi không dừng lại ở một chiếc xe hơi khái niệm.
Ngay từ đầu chúng tôi đã cùng thảo luận với nhà sản xuất.
Mục tiêu chính là tạo ra một sản phẩm tân tiến nhất mà dối tác MTTS có thể thực sự mang vào sản xuất.
Vậy nên chúng tôi đặt ra mục tiêu nghiên cứu về cách họ sản xuất và nguồn nguyên liệu họ có thể tiếp cận để sản xuất sản phẩm này.
Thiết kế đó đặt ra một câu hỏi về việc sản xuất
Khi nghĩ về ứng dụng thực sự mọi người sẽ để ý thấy Firefly được thiết kê với một cái nôi.
Chỉ vừa cho một đứa bé. Ý tưởng ở đây là nó cho thấy rõ thiết bị này nên được dùng như thế nào
Nếu bạn cố nhét hơn một em bé vào nôi, chỉ có một cách là đặt đứa này chồng lên đứa kia thôi.
(Cười) Vậy như đã nói, ý tưởng ở đây là làm ra một sản phẩm bạn khó có thể dùng sai cách
Nói cách khác, bạn muốn tạo ra một cách dùng đúng để dùng nó. cách dễ nhất để dùng nó.
Một ví dụ khác. Một lần nữa, bà mẹ ngớ ngẩn.
Một bà mẹ ngớ ngẩn nghĩ rằng con mình lạnh, muốn đắp chăn cho con.
Thế nên chúng tôi thiết kế Firefly chiếu ánh sáng cả ở trên và phía dưới em bé. Nên trong trường hợp người mẹ đắp chăn lên trên bé, thì chúng vẫn nhận được ánh sáng từ phía dưới.
Đây là câu chuyện cuối cùng: Một người bạn Ấn Độ bảo tôi là: Bạn không thực sự thử nghiêm một thiết bị công nghệ điện tử được phân phối ở châu Á cho đến khi bạn huấn luyện được một con gián chui vào trong và tè lên mỗi một chi tiết có bên trong nó.
(Cười) Bạn nghĩ điều này thật buồn cười.
Tôi có một cái Laptop ở Peace Corps, màn hình của nó những điểm chết thế này.
Một hôm nọ tôi nhìn kĩ, chúng toàn là những con kiến chết chui vào laptop của tôi và lăn ra chết...
những con kiến tội nghiệp!
Với Firefly, điều mà chúng tôi đã làm là... Vấn đề là đồ điện tử thường nóng lên nên bạn phải lắp ống thông gió hoặc quạt để làm mát... ở hầu hết các sản phẩm.
Dĩ nhiên không thể đặt tấm biến "Cấm vào" bên cạnh ống thông gió được
Chúng tôi đã bỏ hết những thứ ấy.
Thế nên Firefly hoàn toàn kín.
Đây là kiểu bài học... gây lúng túng như việc làm một đứa trẻ mới lớn ngớ ngẩn, còn tệ hơn làm một người thiết kế bất lực.
Tôi đã nghĩ điều tôi rất muốn làm là thay đổi cả thế giới..
Tôi phải chú ý đến khâu sản xuất và phân phối.
Tôi phải chú ý tới cách người ta dùng thiết bị này như thế nào.
Tôi thực sự cần phải để tâm tới. Trên thực tể, không có lời bào chữa nào cho thất bại.
Tôi phải nghĩ như một người theo thuyết hiện sinh.
Tôi phải chấp nhận rằng không hề có những người dùng ngu ngốc. mà chỉ có những sản phẩm ngu ngốc thôi.
Chúng tôi đặt ra cho mình những câu hỏi hóc búa.
Liệu ta có đang thiết kế để tạo nên một thế giới mà ta muốn?
Liệu ta có đang thiết kế cho cái thế giới mà ta đang có?
Liệu ta có đang thiết kế cho một thế giới trong tương lai, Liệu ta đã sẵn sàng hay chưa? Tôi đã tham gia vào công việc thiết kế sản phẩm.
Từ việc đó tôi nhận ra rằng nếu bạn thực sự muốn tạo ra một khác biệt trong thế giới này, bạn phải thiết kế để sử dụng được.
Chính thiết kế đó mới là quan trọng.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi vừa nghe một chuyện cười về Bond Emeruwa.
Tôi vừa ăn trưa với ông ấy xong, và một phóng viên người Nigeria tới, chuyện dễ hiểu nếu bạn từng xem một bộ phim James Bond -- phóng viên người Nigeria tới hỏi, "Aha, chúng ta lại gặp nhau, ngài Bond!''
(Cười) Thật tuyệt.
Tôi có một vài mẫu giấy nhỏ ở đây, chủ yếu vì tôi là người Nigeria và nếu bạn để tôi một mình, tôi sẽ nói liên tục trong vòng hai giờ.
Tôi chỉ muốn nói là: Chào buổi chiều, buổi tối tốt lành.
Những ngày qua thật là không thể tin nổi.
Khoảng thời gian khó khăn đã qua. Tôi muốn cảm ơn Emeka và Chris.
Nhưng, quan trọng nhất, những con người thầm lặng đằng sau TED mà bạn chỉ có thể thấy họ vụt qua quanh đây sắp xếp không gian để có cuộc nói chuyện đa dạng và thiết thực.
Điều này thực sự đáng kinh ngạc.
Tôi từng nằm lẫn trong khán giả ở đây.
Tôi là một nhà văn, và tôi cũng đã xem mọi người trên màn chiếu nhà khoa học và nhân viên ngân hàng, và tôi có chút cảm thấy mình như là một rapper trong buổi lễ Bar mitzvah.
(Cười) Tôi phải nói gì đây?
Hôm qua tôi có xem Jane (Goodall), tôi thấy rất hay và khi tôi xem những thước phim đáng kinh ngạc về tinh tinh, tôi đã nghĩ, ''Tuyệt. Nếu bọn chúng biết nói, bạn biết đấy?
Chúng sẽ nói gì nhỉ?'' Ý nghĩ đầu tiên của tôi: ''Đó là George Bush.''
Nhưng sau đó tôi nghĩ: "Tại sao lại xúc phạm những con tinh tinh?''
Tôi đoán là mình dính thẻ xanh rồi.
(Cười) Có rất nhiều câu chuyện kể về Châu Phi.
Và gần đây tôi càng thấy rõ ràng rằng chúng ta đang nói những câu chuyện tin tức về Châu Phi; không hẳn là về những người Châu Phi.
Quan trọng là nói lên điểm khác biệt, vì nếu tin tức cứ lan truyền, 40% người Mĩ không thể -- hoặc không thể trả nổi tiền bảo hiểm y tế hoặc không có bảo hiểm y tế đầy đủ, và có tống thống mà, dù cho vướng phải sự phản đối của hàng triệu công dân -- thậm chí là Quốc Hội -- tiếp tục theo đuổi một cuộc chiến vô nghĩa.
Nếu tin tức lan đi, nước Mĩ đã nói đúng về Zimbabwe thì sao?
Điều này không phải thật, phải không?
Nói về chiến tranh, bạn gái tôi có áo thun đẹp có hàng chữ "Ném bom vì hòa bình cũng giống như làm tình vì trinh tiết."
Thật ngạc nhiên, phải không?
Sự thật là, tất cả những gì chúng ta biết về nước Mỹ, mọi thứ người Mỹ biết về chính họ, không phải từ tin tức.
Tôi sống ở đây. Tôi không về nhà vào cuối ngày và nghĩ,
"Ồ, tôi cũng biết mình là ai, bởi vì Thời báo Phố Wall nói rằng thị trường chứng khoán đóng cửa nhiều lần thời điểm này."
Những gì ta biết về nguồn gốc của mình từ câu chuyện kể.
Nó đến từ những quyển tiểu thuyết, phim ảnh, tạp chí thời trang.
Nó đến từ văn hóa chung.
Nói cách khác, nó là tác nhân của trí tưởng tượng thật sự định hình chúng ta là ai. Và điều quan trọng để nhớ nó, vì ở Châu Phi những câu hỏi phức tạp chúng tôi muốn hỏi ý nghĩa của chúng là gì cũng đã được hỏi từ những bức vẽ trên đá của người San, qua thiên anh hùng ca Sundiata của Mali, cho tới văn học cận đại.
Nếu bạn muốn biết về Châu Phi, hãy đọc văn học -- không chỉ "Quê hương tan rã", vì chuyện sẽ giống như khi nói, "Tôi từng đọc 'Cuốn theo chiều gió' nên tôi biết mọi thứ về nước Mĩ."
Điều đó rất quan trọng.
Có một bài thơ của Jack Gilbert tên là "Phương ngữ của trái tim bị lãng quên."
Ông nói, "Khi bảng chữ của người Sumeria được dịch ra lần đầu tiên, mọi người cứ nghĩ chúng là kỉ lục kinh doanh.
Nhưng nếu chúng chỉ là thơ và thánh ca?
Tình yêu của tôi giống như 12 con dê của người Ethiopia vẫn đang đứng dưới ánh nắng mặt trời.
Máy ép thủy lực là những gì cơ thể tôi muốn nói đến cơ thể của bạn.
Hươu cao cổ là niềm hi vọng trong bóng tối."
Điều này quan trọng.
Nó quan trọng vì đọc nhầm thật sự là cơ hội dành cho sự phức tạp và thời cơ.
Kinh thánh Igbo đầu tiên được dịch sang tiếng Anh vào những năm 1800, bởi cha xứ Crowther, một người Yoruba.
Quan trọng để hiểu rằng Igbo là ngôn ngữ có nhiều âm, họ sẽ nói từ "igwe" và "igwe": đánh vần giống nhau, một từ có nghĩa là "bầu trời" hay "thiên đường" một từ có nghĩa là "xe đạp" hay "sắt".
Nên quyển "Chúa trên thiên đường được các thiên thần vây quanh" được dịch là -- [Igbo].
Vì nhiều lí do, ở Cameroon, khi họ cố gắng dịch kinh ra thổ ngữ cho người Cameroon, họ đã chọn bản Igbo. Tôi không định đưa bạn bản dịch thổ ngữ;
tôi sẽ dịch sang tiếng Anh chuẩn.
Về cơ bản, phần kết là "Chúa trên chiếc xe đạp cùng các thiên thần."
Điều này rất hay, vì ngôn ngữ là thứ phức tạp.
Chúng ta thường nghĩ ngôn ngữ phản ánh thế giới ta sống, và tôi nhận ra điều đó không đúng.
Ngôn ngữ thật sự tạo nên thế giới chúng ta sống.
Ngôn ngữ không phải; những thứ không có giá trị có thể thay đổi; chúng ta gán cho chúng một giá trị.
Và ngôn ngữ không thể được hiểu trong sự trừu tượng của nó.
Nó chỉ có thể được hiểu trong một câu chuyện, và mọi thứ, tất cả nằm trong câu chuyện.
Và quan trọng là phải nhớ điều đó, vì nếu không thì chúng ta trở thành phi lịch sử rồi.
Chúng ta từng có nhiều cuộc diễu hành ý tưởng tuyệt vời ở đây.
Nhưng chúng không hề mới đối với Châu Phi.
Nigeria giành độc lập vào năm 1960.
Lần đầu tiên khả năng độc lập được đưa ra thảo luận là vào năm 1922, sau cuộc nổi loạn thị trường của phụ nữ Aba.
Vào năm 1967, giữa cuộc nội chiến Biafra - Nigeria, bác sĩ Njoku-Obi phát minh ra vắc-xin chống dịch tả.
Bạn biết đấy, chuyện đáng nhớ là vì nói cách khác, kể từ 10 năm, chúng ta sẽ quay lại đây để kể chuyện này lần nữa.
Nên điều tôi muốn nói không hẳn là -- vấn đề không phải ở những chuyện được kể hay chuyện nào được kể, vấn đề nằm ở chỗ lòng nhân đạo mà chúng ta có ý định làm phức tạp câu chuyện lên, và đó thật sự là mấu chốt vấn đề.
Để tôi kể bạn nghe chuyện đùa của người Nigeria.
Dù gì đó cũng chỉ là một chuyện đùa.
Có Tom, Dick và Harry và họ đang làm việc tại công trường.
Tom mở hộp đồ ăn trưa và có cơm trong đó, và anh ta khoe khoang, "20 năm, vợ tôi luôn làm cơm trưa cho tôi.
Nếu ngày mai cô ấy tiếp tục, tôi sẽ tự nhảy khỏi tòa nhà này để tự sát."
Và Dick và Harry lặp lại chuyện này.
Hôm sau, Tom mở hộp cơm trưa, lại là cơm, nên anh ta nhảy lầu tự sát, và Tom, Dick và Harry theo sau.
Cuộc điều tra bắt đầu, vợ của Tom và vợ của Dick bị điên.
Họ ước họ đã không làm cơm hộp.
Nhưng vợ của Harry khá lúng túng, vì cô ấy nói, "Bạn biết đó, Harry từng đem hộp cơm trưa của mình trong suốt 20 năm trời."
(Cười) Trò đùa vô hại, khi tôi được nghe lúc nhỏ ở Nigeria, được kể về Igbo, Yoruba và Hausa, mà từ Hausa tức là Harry.
Có vẻ lạ khi trò đùa bi kịch về Harry trở thành hình thức để truyền bá sự thù ghét dân tộc thiểu số.
Bố tôi được học ở Cork, tại đại học Cork, vào những năm 50s.
Thật ra, mỗi lần tôi đọc về Ireland, nhiều người khiến tôi hiểu nhầm và họ nói, "Ôi, đây là Chris O'Barney từ Cork."
Nhưng anh ta cũng ở Oxford vào những năm 50s, tuy lớn lên từ nhỏ ở Nigeria, bố tôi từng nói với tôi, "Con không bao giờ được ăn hay uống ở nhà của người Yoruba vì họ sẽ đầu độc con."
Giờ tôi thấy hợp lí khi tôi nghĩ lại, vì nếu bạn biết bố tôi,
bạn cũng sẽ muốn đầu độc ông ấy, (Cười) Tôi được sinh ra vào năm 1966, thời buổi đầu
của cuộc nội chiến Biafra-Nigeria, và nó kết thúc sau đó 3 năm. Rồi tôi lớn lên ở trường và chính phủ liên bang không muốn chúng tôi được học lịch sử về chiến tranh, vì họ nghĩ có lẽ nó sẽ khiến chúng tôi
phát động một thế hệ mới nổi loạn. Tôi có một giáo viên rất sáng tạo, một người Hồi giáo Pakistan,
ông đã muốn dạy chúng tôi về chiến tranh. Nên ông đã dạy chúng tôi lịch sử cuộc tàn sát người Do Thái, và quanh quẩn với sách và hình ảnh những người ở Auschwitz, tôi đã học lịch sử buồn của dân tộc tôi
qua lịch sử buồn của dân tộc khác.
Ý tôi là, bức tranh này -- đúng là bức tranh này. Một người Hồi giáo Pakistan dạy lịch sử cuộc tàn sát người Do Thái cho trẻ em Igbo.
Câu chuyện có tác động mạnh.
Câu chuyện dễ dàng thay đổi và không thuộc về ai.
Và không có gì đáng ngạc nhiên khi tiểu thuyết đầu tiên của tôi khi tôi 16 tuổi là về Neo-Nazis tiếp quản Nigeria để thành lập Đệ Tứ Quốc Xã.
Chuyện hoàn toàn hợp lí.
Và họ đã định thổi phồng những mục tiêu chiến lược và kiểm soát toàn quốc, và họ đã thất bại bởi James Bond người Nigeria tên là Coyote Williams, và thợ săn phát xít người Do Thái.
Và chuyện xảy ra khắp 4 lục địa.
Khi quyển sách được xuất bản, tôi được báo trước như là đáp án của Châu Phi tới Frederick Forsyth, một vinh dự vô cùng không đáng tin.
Nhưng quyển sách được phát hành lúc tôi bị tố cáo xây dựng kế hoạch chi tiết cho một nỗ lực đảo chính thất bại.
Lúc tôi 18, tôi bị nhốt trong tù ở Nigeria. Tôi đã trưởng thành trong âm thầm, và quan trọng là
nói về đặc ân, vì chúng tôi không nói chuyện đó tại đây.
Nhiều người có được đặc quyền nào đó.
Tôi lớn lên -- người phục vụ, xe hơi, TV, tất cả mọi thứ.
Câu chuyện về sự lớn lên ở Nigeria của tôi khác với câu chuyện tôi nghe được trong tù, và tôi không có ngôn từ nào để diễn tả.
Tôi hoàn toàn sửng sốt, và tuyệt vọng, và tiếp tục cố gắng tìm một ngôn ngữ mới, một cách mới để hiểu hết mọi thứ.
6 tháng sau đó, không một lời giải thích, họ thả tôi đi.
Những người từng gặp tôi tại tiệc đứng biết rằng đó là vì việc nuôi tôi rất tốn kém.
(Cười) Ý tôi là, tôi lớn lên với một đặc ân khác, không chỉ riêng tôi, hàng triệu người Nigeria lớn lên với sách và thư viện.
Thật ra, đêm trước chúng tôi đang nói về bằng cách nào những tiểu thuyết ướt át của Harold Robbins có tác dụng giáo dục giới tính cho những cậu thanh niên cứng ở Châu Phi hơn bất cứ chương trình giáo dục giới tính thông thường khác.
Tất cả chúng đã biến mất.
Chúng tôi đang lãng phí nguồn giá trị nhất chúng tôi có ở châu lục này: nguồn giá trị của trí tưởng tượng.
Trong bộ phim, "Có đôi khi vào tháng tư" (Sometimes in April) của Raoul Peck, Idris Elba đã sẵn sàng trong một cảnh giơ rựa lên và đám đông đã ép buộc ông ta chém lên người bạn thân của ông đồng chí sĩ quan Rwandan, mặc dù là người Tutsi -- do Fraser James đóng.
Và Fraser quì xuống, tay ôm chặt vòng ra phía sau lưng anh ấy, và anh ta khóc.
Anh ta khóc sụt sùi.
Cảnh tượng thật tội nghiệp.
Và khi chúng tôi xem nó, chúng tôi thấy xấu hổ.
Chúng tôi muốn nói với Idris, "Chém anh ta đi.
Làm anh ta im lặng đi."
Và khi Idris di chuyển, Fraser gào lên, "Dừng lại!
Làm ơn dừng lại!"
Idris ngừng, sau đó lại đi tiếp, và Fraser nói, "Làm ơn đi!
Làm ơn dừng lại!"
Không phải cái nhìn hốt hoảng trên mặt Fraser ngăn Idris hay chúng tôi; mà chính là ánh mắt của Fraser.
Có người nói, "Đừng làm như vậy.
Và tôi sẽ không nói điều này để cứu bản thân mình, mặc dù làm vậy thì tốt với tôi. Tôi làm điều đó để cứu anh, vì nếu anh làm vậy, anh sẽ thua."
Nỗi sợ là khi anh đang đứng trên ngưỡng của cái chết mà anh không thể thoát được, anh đang tự làm bẩn mình và khóc, nhưng trong lúc đó, Fraser nói với Idris, "Nói với bạn gái tôi là tôi yêu cô ấy."
Trong lúc đó, Fraser nói, "Tôi đã mất mát nhiều, nhưng không phải bạn... không phải bạn."
Đây là sự chuộc tội chúng tôi đều mong.
Chuyện kể về người Châu Phi ở phương Tây tăng lên
Tôi thật sự không quan tâm nữa.
Tôi có hứng thú vào những câu chuyện kể về chính mình hơn -- là một nhà văn, tôi phát hiện những tác giả người Châu Phi lúc nào cũng là người phụ trách tính nhân đạo trên châu lục này.
Câu hỏi là, làm thế nào để cân bằng những câu chuyện đẹp với những câu chuyện đau thương và tự chế giễu?
Và đây là khó khăn tôi đang đối mặt.
Tôi đang cố vượt lên hùng biện chính trị thành điều tra đạo đức.
Tôi đang cần chúng ta cân bằng ý tưởng của việc tổn thương triệt để với khái niệm thay đổi triệt để những gì có thể xảy ra.
Là nhà hoạt động trẻ người Nigeria tầng lớp trung lưu, tôi đã phát động bản thân tôi cùng thế hệ trẻ vào chiến dịch để ngăn cản chính phủ.
Và tôi đã hỏi hàng triệu người, không hề thắc mắc tôi có quyền làm điều đó không, đứng lên chống lại chính phủ.
Tôi xem họ bị nhốt trong tù và khóc cay mắt.
Tôi đã biện minh, và tôi nói, "Đây là cái giá của cải cách.
Tôi chưa từng bi tống giam sao?
Tôi chưa từng bị đánh sao?"
Không lâu sau khi tôi bị tống giam một lần nữa, tôi đã hiểu ý nghĩa thật sự của việc tra tấn, và lòng nhân đạo trong con người bị tước đi dễ dàng ra sao, lúc tôi tham gia chiến tranh, cuộc chiến chính nghĩa.
Cho tôi xin lỗi.
Đôi lúc tôi có thể đứng trước thế giới -- và khi tôi nói điều này, việc thay đổi là một quá trình khó khăn và chậm chạp -- thỉnh thoảng tôi có thể đứng trước thế giới và nói, "Tôi tên Chris Abani.
Tôi là người 6 ngày, nhưng chỉ có vài lúc là vậy."
Nhưng đây là điều tốt.
Chuyện không bao giờ là dễ dàng.
Không có đáp án nào cả.
Khi tôi đang kể về Rachel từ Google Earth, tôi đã thử thách học trò ở Mĩ -- Tôi nói, "Ai không biết về Châu Phi, người đó là kẻ ngốc."
Tụi nhỏ nói, "Hãy kể tụi con nghe về Châu Phi đi thầy Abani."
Nên tôi đến Google Earth và nghiên cứu về Châu Phi.
Và đây là sự thật, không phải sao?
Không có người Châu Phi cơ bản, và hầu hết chúng ta cũng ngốc như nhau khi nói về châu lục chúng ta đang ở, tuy nhiên chúng tôi muốn báo cáo sâu chuyên đề này.
Tôi nghĩ nếu có thể thừa nhận chúng tôi đều đang cố gắng ước lượng sự thật về cộng đồng của chúng ta, nó sẽ khiến câu chuyện mang nhiều sắc thái và đoạn hội thoại thú vị hơn.
Tôi muốn tin rằng chúng ta có thể không cần biết chuyện này, chúng ta có thể vượt lên tất cả điều này.
Khi tôi lên 10, tôi đọc quyển "Một quốc gia khác" của James Baldwin, và quyển sách đó tác động đến tôi.
Không phải vì tôi đã tiếp xúc với quan hệ đồng giới và tình yêu lần đầu tiên, nhưng mà vì cách James viết về nó đã khiến tôi không thể tiếp thu thêm cái gì khác.
"Đây," Jimmy nói.
"Đây là tình yêu, tất cả mọi thứ."
Chuyện xảy ra trong "Một quốc gia khác" sẽ khiến bạn khá ngạc nhiên đó.
Ronald Gottesman, nói có 3 loại người trên thế giới: những người có thể tin tưởng và những người không thể tin được.
(Cười) Ông cũng nói nguyên nhân của mọi rắc rối là niềm tin vào bản sắc thiết yếu trong sáng: tôn giáo, dân tộc, lịch sử, hệ tư tưởng.
Tôi muốn để bạn đọc thơ của Yusef Komunyakaa nói về việc thay đổi.
Nó có tên "Ode hướng về trống" (Ode to the Drum), và tôi sẽ cố đọc cách mà Yusef sẽ tự hào khi nghe nó được đọc lên.
"Linh dương, tôi đã giết cậu vì bộ da tinh tế của cậu, vì cách nó được đóng dễ dàng vào bảng đổi nguyên liệu thô thành đống giấy thịt trắng.
Tối qua tôi nghe con gái cầu nguyện muốn ăn thịt.
Đây không phải cơn giận khiến tôi ngừng nhịp tim cho tới lúc đỉnh điểm.
Vài tuần trước, bạn đã làm tan vỡ trái tim tôi khi một phụ nữ làm tôi vỡ vụn dưới sức nặng trong một bài hát, trước khi cậu len vào đống cỏ yên ắng kia.
Và giờ tôi đang nheo mi, định hình xung quanh lồng ngực, định hình giống 5 dây cung.
Ma quỷ không thể lọt vào trong cái trống của cơ thể.
Bạn từng nếm đủ gió, bụi và ánh sáng mặt trời.
Áp lực có thể khiến mọi thứ trở lại như cũ lần nữa.
Móng đánh đàn brass đính vào gỗ mun, mặt của bạn được khắc vào 5 lần.
Tôi phải lái xe với khó khăn quanh ngọn đồi.
Quanh thung lũng, và dọc con sông nữa.
Không có rượu dừa, cá, muối hay quả bầu.
Kadoom. Kadoom.
Kadoom. Ka-doooom.
Giờ thì tôi đã phát lại bài hát cho các bạn.
Ngẩng cao đầu và bước đi như một chú báo."
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi sẽ kể cho các bạn nghe lý do vì sao tôi trở thành một nhà điêu khắc, và bạn có thể nghĩ những nhà điêu khắc, ừm, họ xử lý sự biến đổi, họ tiếp xúc với những vật thể, họ làm việc với những cơ thể, nhưng với tôi, thực sự mà nói, điều tôi quan tâm nhất chính là tạo ra không gian tự do, chính là cái tên tôi đặt cho bài nói này: Tạo ra Không Gian Tự Do.
Không gian tồn tại bên trong chúng ta, và bên ngoài chúng ta.
Khi tôi còn nhỏ, tôi không rõ có ai ở đây sống trong những năm 50, nhưng tôi thì bị buộc phải lên gác để bắt-buộc-phải-ngủ-trưa . (Tiếng cười) Nó thật sự rất nản. Ý tôi là, sau bữa trưa, nếu là bạn, bạn biết rồi đấy, bạn lên 6 tuổi, và đang rất muốn đi chơi và trèo cây.
Nhưng tôi lại phải lên gác, chui vào căn phòng bé xíu này mà thực ra từ một cái ban công cũ chuyển thành, nên nó nóng kinh khủng, chật chội và chói mắt nữa, và tôi phải nằm đó. Thật nực cười.
Nhưng dù sao thì, vì một lý do nào đó, tôi tự hứa rằng tôi sẽ không trốn đi chơi, rằng tôi sẽ làm chính xác cái điều mà Mẹ muốn tôi làm.
Và tôi ở đó, nằm trong cái không gian nhỏ bé ấy, nóng nực, tối tăm, chịu đựng nỗi sợ không gian hẹp, cỡ như hộp diêm, ẩn dưới đôi mắt tôi, nhưng nó thực sự rất kỳ lạ, sau khi chuyện đó tiếp diễn qua nhiều ngày, nhiều tuần, nhiều tháng, không gian đó như lớn hơn tối hơn và mát hơn cho đến khi tôi thực sự mong chờ đến khoảng thời gian nửa giờ nằm bất động và nghỉ trưa bắt ép đó, và tôi thực sự chờ mong được đến nơi tối tăm đó.
Bạn có phiền không nếu chúng ta làm gì đó hoàn toàn khác?
Tất cả hãy cùng nhắm mắt trong vòng một phút
Giờ thì, việc này sẽ không quái đản đâu.
Đây không phải một việc cuồng tín đâu. (Tiếng cười) Đó chỉ là, tôi muốn tất cả chúng ta cùng tới đó.
Nên tôi cũng sẽ làm việc này. Tất cả chúng ta sẽ đến đó cùng nhau.
Nên hãy nhắm mắt lại trong một phút.
Ta đang ở đây, trong một không gian, không gian chủ quan, tập hợp từ nơi sâu thẳm trong chúng ta.
Tôi coi nó như một nơi tưởng tượng của tiềm năng, nhưng những đặc tính của nó là gì?
Nó phi vật thể. Không có bất cứ vật chất trong đó.
Đó là phi không gian. Đó là phi giới hạn.
Đó là vô tận.
Được rồi, hãy mở mắt ra.
Đó là không gian mà tôi nghĩ điêu khắc -- nghịch lý một chút nhé, điêu khắc là về tiến hành những nhiệm vụ cụ thể nhưng điều tôi thực sự nghĩ là về không gian mà điêu khắc có thể kết nối chúng ta với nó.
Vậy thì, hãy tưởng tượng chúng ta đang ở Hoa Kỳ
Bạn đang ngủ rồi bạn tỉnh dậy, và không nâng đầu dậy Trong túi ngủ của mình, bạn có thể quan sát tới 70 dặm
Đây là một đáy hồ khô hạn.
Hồi tôi còn trẻ. Tôi vừa học xong tại trường nghệ thuật.
Tôi muốn làm một việc gì đó mà được tiếp xúc trực tiếp với thế giới, trực tiếp với những địa điểm
Đó là một nơi tuyệt với, bởi vì đó là nơi bạn có thể tưởng tượng bạn chính là người đầu tiên đặt chân tới.
Đó là nơi mà không nhiều thứ đã diễn ra.
Dù gì thì, hãy kiên nhẫn với tôi,
Tôi nhặt một viên đá kích cỡ bằng bàn tay ném xa nhất có thể, được khoảng 22 mét.
Sau đó tôi gạt đi tất cả số đá trong bán kính đó và xếp vào thành một chồng.
Và đó là đống đá, tiện thể.
Và rồi, tôi đứng trên đống đá, và ném tất cả số đá ra lại lần nữa, và đây là sa mạc được xếp đặt lại.
Bạn có thể nói rằng, Ừm nó chả khác gì lúc anh ta bắt đầu
(Tiếng cười) Vậy thì làm quá lên làm gì?
Thực ra, Chris đã lo lắng và nói, "Này, đừng cho họ xem cái slide đó, vì họ sẽ chỉ nghĩ rằng ông chỉ là một trong những tên nghệ sĩ hiện đại điên rồ chẳng làm được gì nhiều
(Tiếng cười) Nhưng sự thực là, đây là bằng chứng của một thực thể sống trên những thực thể khác, những viên đá là đối tượng của sự hình thành địa chất, sự xói mòn, sự tác động của thời gian lên vật chất.
Đây là nơi, ở một mức độ nào đó, mà tôi muốn các bạn, đến mức độ nào đó, nhìn theo một cách khác bởi vì sự kiện đã diễn ra trong nó, một sự kiện có con người hiện diện, và nói chung, nó yêu cầu chúng ta nhìn lại thế giới tự sáng tạo ra, ở mức độ nào đó thật khác so với, thế giới mà chúng ta đang chia sẻ với nhau, - thế giới có tính kỹ thuật , Quay lại thế giới nền tảng.
Thế giới nền tảng mà chúng ta cùng sống là không gian mà chúng ta cùng nhau đến, nơi sâu thẳm của thực thể.
Tôi muốn bắt đầu lại với môi trường đó, môi trường của không gian gần gũi, chủ quan mà mỗi chúng ta sống, nhưng từ góc nhìn khác nhau về biểu hiện bên ngoài
Đây là một hoạt động thường ngày của xưởng điêu khắc.
Bạn có thể thấy tôi không làm gì nhiều. Tôi chỉ đứng đó, lại nhắm mắt, còn những người khác đang nặn khuôn tôi, để làm bằng chứng.
Đây là sự ghi chép lại thứ tự một khoảnh khắc sống của một thực thể trong thời gian.
Liệu ta có thể vẽ ra không gian đó, sử dụng ngôn ngữ của hạt sơ cấp hay tia vũ trụ, giả thiết sức chịu đựng của cơ thể bị giới hạn, nhưng đi ngược hoàn toàn với ý tưởng cũ cho công việc trát vữa
Trong quá khứ họ dùng cẩm thạch Pentelic và khoan từ bề mặt với mục đích nhận dạng lớp bề mặt, bề ngoài, những gì triết gia Aristotle định nghĩa về sự phân biệt giữa bản chất và hình thức, thứ làm cho mọi vật hữu hình, nhưng ở đây ta đang hoạt động từ một khía cạnh khác.
Hay ta có thể làm điều đó như một màng chắn riêng biệt?
Đây là một khối chì được làm nên quanh khoảng không gian mà cơ thể tôi chiếm giữ, nhưng giờ đây nó là khoảng trống.
Đây là một công trình với cái tên "Học Cách Quan Sát."
Nó có một chút như là, ừm, ta có thể gọi nó là sự tối tăm, ta có thể gọi nó là 96% của trọng lực mà ta không hề biết tới, vùng tối, đặt trong không gian, dù sao đi nữa, một phiên bản khác của khoảng không con người trong vũ trụ rộng lớn, nhưng tôi không biết bạn có thể thấy không đôi mắt được chỉ ra rằng là đang khép.
Nó được gọi là "Học Cách Quan Sát" bởi nó nói về một vật thể mà hi vọng sẽ hoạt động phản thân và nói về tầm nhìn hay sự kết nối với góc tối của cơ thể mà tôi coi như không gian tiềm năng.
Liệu chúng ta có thể làm theo cách khác, sử dụng ngôn ngữ của phân tử xung quanh một hạt nhân, và nói về cơ thể như một trung tâm năng lượng?
Không còn về những bức tượng, không còn phải thực hiện nghĩa vụ đứng trụ, sự đứng trụ của cơ thể người, hay sự đứng trụ của một bức tượng, giải phóng cho nó, công nhận nó là một trường năng lượng, một không gian trong vũ trụ nói về cuộc sống con người, giữa việc trở thành một đơn vị đo nhiệt năng phát tán như một loại tập trung của sự chú ý, một nơi của sự khả thi của con người trong vũ trụ nói chung.
Còn cách nào khác không?
Vật chất tối giờ đây được đặt dựa vào đường chân trời
Nếu như trí óc tồn tại trong cơ thể, nếu cơ thể tồn tại trong quần áo, và trong những căn phòng, trong những toà nhà, và sau đó trong những thành phố, liệu chúng cũng có lớp da cuối cùng và lớp da đó có giác cảm?
Đường chân trời.
Và nghệ thuật có là cố gắng tưởng tượng có điều gì phía bên kia chân trời?
Liệu ta có thể dùng, tới mức độ nhất định, một cơ thể như chất xúc tác rỗng cho một loại cảm thông với trải nghiệm của không gian-thời gian như nó đang sống, như tôi đang đứng đây trước các bạn cố để cảm thấy và tạo ra một sự kết nối trong không gian-thời gian mà chúng ta đang sẻ chia, liệu ta có thể dùng trí nhớ của một cơ thể của khoảng không con người trong vũ trụ để xúc tác một trải nghiệm, một lần nữa, trải nghiệm trực tiếp của thời gian cơ bản.
Thời gian con người, thời gian công nghiệp, thử nghiệm dựa trên thời gian thủy triều, trong đó những ký ức này của một thực thể riêng biệt, có thể là bất cứ cơ thể nào nhân bội lên như trong thời gian sản sinh cơ khí, rất nhiều lần, đặt trên 3 dặm vuông, một dặm ra ngoài đại dương, biến mất, trong các điều kiện khác nhau của ngày và đêm.
Bạn có thể thấy tác phẩm này. Nó nằm trên cửa sông Mersey, ngay ngoài Liverpool.
Và bạn có thể thấy một vùng biển Liverpool trông như thế nào vào một buổi chiều đặc trưng.
Những mảnh xuất hiện và biến mất nhưng có lẽ quan trọng hơn -- đó đơn giản là nhìn theo hướng bắc từ trung tâm xếp đặt -- họ tạo ra một lĩnh vực, một lĩnh vực liên quan tới sự sống và những cơ thể thay thế trong một mối liên hệ, một mối liên hệ với người khác và một mối liên hệ với giới hạn, bờ rìa, chân trời. Hãy tiếp tục nào, có khả thi không nếu,
dùng cái ý tưởng của trí óc, cơ thể, rèn luyện cơ thể đó để loại bỏ thực thể đầu tiên, thực thể sinh học, cùng với số giây, thực thể của kiến trúc và môi trường được xây dựng.
Đây là tác phẩm mang tên "Khoảng trống cho Sa mạc Úc Rộng lớn."
Đó là một địa danh không xác định và tôi sẽ không bao giờ công bố nó ở đâu.
Nó là một vật thể trong tâm trí.
Tôi coi nó như là một vị Đức Phật của thế kỉ 21.
Một lần nữa, bóng tối của cơ thể, giờ đây được chứa đựng trong hình dáng boongke này của vị trí nhỏ nhất mà cơ thể cần chiếm giữ, một cơ thể cúi thấp.
Có một cái lỗ ở hậu môn,
Có những cái lỗ ở đôi tai. Không có lỗ nào trong mắt.
Có một khe trong miệng. Nó dày 2.5 inch, với một khoảng trống bên trong.
Một lần nữa, một địa điểm được tìm thấy cùng với đường chân trời 360 độ phẳng hoàn toàn.
Đây đơn giản chỉ là hỏi thôi, một lần nữa, nếu như chúng ta không đến lần đầu tiên, thì cái gì là mối quan hệ của dự án con người tới thời gian và không gian?
Sử dụng thành ngữ đó của, theo bản chất của nó, bóng tối của cơ thể chuyển giao đến kiến trúc, liệu bạn có thể dùng không gian kiến trúc không phải cho sự sống mà như một phép ẩn dụ, và sử dụng không gian tâm thu, tâm trương, nhỏ hơn và rộng hơn để đưa đến một kiểu tự truyện trực tiếp cho một chuyến du hành xuyên không, ánh sáng và bóng tối?
Đây là một công trình của một phần nhỏ và một sức nặng nào đó làm thực thể trở thành một thành phố, một mối quan hệ kết tập của tế bào mà tất cả liên kết với nhau và cho phép thâm nhập bằng thị giác ở những địa điểm nhất định.
Công trình cuối cùng mà tôi muốn chia sẻ với các bạn là "Ánh Sáng Mù," có lẽ là công trình công khai nhất, và trong hội thảo của sự công khai căn bản. Tôi nghĩ có lẽ đây là thứ căn bản nhất tôi tới được sử dụng ánh sáng và hơi nước làm công cụ.
Đây là một chiếc hộp bên trong có áp suất là 1,5 atm với đám mây và với ánh sáng mạnh.
Khi bạn bước tới ngưỡng cửa luôn mở, bạn biến mất, cả với chính bạn và với người khác.
Nếu bạn đưa tay ra phía trước, bạn không thể thấy được nó.
Nếu bạn nhìn xuống, bạn không thể thấy chân mình.
Bạn giờ đây là vẫn có ý thức mà phi vật thể, giải thoát khỏi cách cuộc sống đa chiều và giới hạn kết nối chúng ta tới sự ràng buộc.
Nhưng đây là không gian thực sự lấp đầy bởi con người, những giọng nói không hồn, và ra khỏi môi trường xung quanh, khi con người đến gần hơn khu vực cơ thể của chính họ, rất gần, họ xuất hiện với bạn như những sự biểu trưng.
Khi họ xuất hiện gần rìa hơn, họ là những biểu trưng, những biểu trưng mà những người quan sát trở thành người bị quan sát.
Đối với tôi, nghệ thuật không phải là về những vật thể quy đổi tiền tệ.
Nó là về tái xác nhận trải nghiệm trực tiếp của chúng ta ở thời điểm hiện tại.
Như John Cage đã từng nói, "Chúng ta không di chuyển tới một mục tiêu nào đó.
Chúng ta đang ở mục tiêu, và nó đang thay đổi cùng chúng ta.
Nếu nghệ thuật có bất cứ mục đích nào, đó là cho chúng ta nhận thấy sự thật đó."
Cảm ơn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
Xin chào.
Tôi là Simone.
Bạn biết khi người ta hay nói rằng nếu thấy lo lắng trên sân khấu, hãy tưởng tượng khán giả đang khỏa thân phải không?
Như thể nó sẽ giúp bạn cảm thấy tốt hơn.
Nhưng tôi cho rằng tưởng tượng tất cả các bạn khỏa thân vào năm 2018 là rất sai và kì lạ.
Chúng ta đang nỗ lực vượt qua những thứ như thế, nên ta cần một phương pháp mới để đối mặt với nỗi lo khi đứng trên sân khấu.
Và tôi đã nhận ra thứ mà mình rất thích là có thể nhìn bạn nhiều như bạn nhìn tôi -- chỉ "san bằng tỉ số".
Vậy nên, nếu tôi có nhiều nhãn cầu hơn, chúng ta đều sẽ rất thoải mái, đúng không?
Thế nên trong khi chuẩn bị cho bài nói này tôi đã tự làm cho mình một cái áo.
(Tiếng lộp độp) (Tiếng cười) Đó là những con mắt đồ chơi.
Nó ngốn của tôi 14 giờ và 227 mắt bóng để làm cái áo này.
Và việc có thể nhìn các bạn nhiều như các bạn nhìn tôi, thật ra, chỉ là một nửa lí do để tôi làm ra nó.
Một nửa còn lại là để làm việc này.
(Tiếng lộp độp) (Tiếng cười) Tôi làm rất nhiều thứ thế này.
Tôi nhìn thấy vấn đề và nghĩ một vài cách giải quyết cho nó.
Ví dụ như đánh răng.
Việc chúng ta phải làm, rất nhạt nhẽo, và không ai thật sự thích nó cả.
Nếu như có khán giả nhí nào ở đây, các em sẽ gào lên: " Đúng rồi".
Nếu bạn có một cái máy làm việc đó cho mình thì sao ?
(Tiếng cười) Tôi gọi nó là ...
Tôi gọi nó : "Nón bảo hiểm chải răng".
(Tiếng cười) (Tiếng cánh tay robot) (Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Vậy nên nón bảo hiểm chải răng không được nha sĩ nào khuyên dùng, và chắc chắn không thể cách mạng hóa giới nha khoa, nhưng nó thay đổi cuộc đời tôi hoàn toàn.
Bởi tôi hoàn thành cái máy này ba năm trước và sau khi làm xong, tôi vào phòng khách, đặt máy quay, và ghi lại một đoạn phim bảy giây cảnh nó hoạt động.
Cho đến lúc này, đó chính là chuẩn mực của cổ tích thời hiện đại về một cô gái đã đăng nó lên Internet, Internet biến cô thành tâm điểm, hàng nghìn người đàn ông vào phần bình luận để cầu hôn cô -- (Tiếng cười) Cô đã phớt lờ tất cả, lập ra một kênh Youtube và tiếp tục chế tạo robot.
Kể từ ấy, tôi đã tìm ra thứ thích hợp cho bản thân trên Internet một nhà phát minh của những máy móc vô dụng, bởi ta đều biết, cách dễ nhất để đứng đầu trong lĩnh vực của bạn chính là chọn một lĩnh vực siêu nhỏ.
(Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Vậy nên, tôi tạo một kênh Youtube về máy móc của mình, và làm những việc như cắt tóc bằng máy bay không người lái -- (Tiếng ù) (Tiếng cười) (Tiếng máy bay rơi) (Tiếng cười) (Tiếng ù) (Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Cho đến chiếc máy đánh thức vào buổi sáng -- (Tiếng máy báo thức) (Tiếng cười) (Tiếng video) Đau!
Chiếc máy giúp tôi gọt rau củ.
(Tiếng dao) Tôi không phải là một kĩ sư.
Tôi không học kỹ thuật ở trường.
Nhưng tôi là một sinh viên có tham vọng cực kì lớn.
Khi học cấp hai và cấp ba, tôi luôn đạt điểm A, và là thủ khoa tốt nghiệp.
Mặt khác, tôi đã rất chật vật với những biểu hiện lo âu.
Đây là thư tôi đã gửi cho em trai vào khoảng thời gian đó.
"Em sẽ không hiểu việc thú nhận điều này khó khăn với chị đến mức nào.
Chị thật sự rất xấu hổ.
Chị không muốn ai nghĩ rằng mình ngốc.
Chị đang bắt đầu khóc.
Chết tiệt."
Và không, tôi không vô tình đốt nhà của ba mẹ mình.
Thứ mà tôi đang viết trong thư và thứ khiến tôi buồn phiền chính là việc bị điểm B trong bài kiểm tra môn Toán.
Có những thứ hiển nhiên xảy ra giữa đây và đây.
(Tiếng cười) Một trong những thứ đó chính là dậy thì.
(Tiếng cười) Khoảng thời gian thật sự đẹp.
Nhưng hơn thế, tôi hứng thú trong việc chế tạo robot, và muốn tự học về phần cứng.
Nhưng tự chế tạo mọi thứ với phần cứng, đặc biệt là tự học, thì rất khó khăn.
Khả năng thất bại rất cao và hơn thế, khả năng cao là tôi biến mình thành một con ngốc.
Đó là nỗi sợ lớn nhất của tôi lúc bấy giờ.
Thế nên, tôi chỉ làm thứ có khả năng thành công 100%.
Như vậy, tôi sẽ không bao giờ thất bại.
Thay vì cố gắng để thành công, tôi lại cố gắng xây dựng những thứ không bao giờ sai.
Kể cả khi không nhận ra vào thời điểm đó, làm những thứ ngu ngốc thật ra rất thông minh, bởi càng học về phần cứng, lần đầu tiên trong đời. tôi không phải đối mặt với những biểu hiện lo âu của mình.
Và ngay khi tôi loại bỏ hết áp lực và kì vọng của bản thân, áp lực nhanh chóng được thay thế bằng sự hào hứng và giúp tôi tiếp tục điều mình làm.
Là một nhà phát minh, tôi hứng thú với những thứ mà mọi người đang đối mặt.
Có thể là những việc nhỏ hay to hay trung bình và những việc như diễn thuyết tại TED đã đặt ra nhiều vấn đề mới mà tôi có thể giải quyết.
Và việc xác định vấn đề chính là bước đầu tiên trong quá trình tạo ra một cái máy vô dụng.
Thế nên, trước khi tới đây, tôi đã ngồi xuống, nghĩ về những vấn đề có thể gặp phải khi diễn thuyết.
Quên những việc cần nói,
mọi người sẽ không cười -- chính là các bạn đó.
Tệ hơn nữa, các bạn cười sai chỗ, đó là chỗ gây cười đấy, Xin cám ơn.
(Tiếng cười) Hay khi tôi lo lắng, tay bắt đầu run, và tôi ý thức được nó.
Hay việc khóa quần tôi mở từ nãy đến giờ và tất cả các bạn đều chú ý ngoại trừ tôi, nhưng vì nó đang đóng nên mọi thứ đều ổn.
Nhưng một thứ làm tôi cực kì lo lắng là việc run tay.
Tôi nhớ khi còn nhỏ, khi thuyết trình ở trường, tôi sẽ viết hết ghi chú vào một mảnh giấy, và tôi sẽ để một cuốn tập sau tờ giấy đó để mọi người không thấy tờ giấy đang run.
Và tôi đã diễn thuyết rất nhiều.
Tôi biết phân nửa các bạn đang nghĩ thế này, "Làm những thứ vô dụng rất vui, nhưng làm sao có thể kiếm tiền từ nó?"
Diễn thuyết là một cách.
Và ban tổ chức luôn để một ly nước trên sân khấu để bạn có thể uống khi khát, và tôi rất muốn uống, nhưng không dám nhấc nó lên vì khi đó, mọi người sẽ thấy tay tôi run rẩy.
Vậy một cái máy giúp bạn uống nước thì sao?
Bán cho cô gái đang mặc một cái áo mắt bóng.
Tôi cần cởi nó ra bởi tôi có một thứ (Tiếng mắt bóng) Ồ.
(Tiếng leng keng) (Tiếng cười) Tôi vẫn không biết nên gọi nó là gì, nhưng tôi nghĩ nó là một loại máy "Quỹ đạo đầu" , do nó quay cái vòng này xung quanh và bạn có thể đặt mọi thứ lên đó.
Nếu có một máy ảnh; nó giúp bạn chụp những thứ quanh đầu.
Đây là một cái máy rất linh hoạt.
(Tiếng cười) Được rồi, và tôi có -- Bạn có thể để ít đồ ăn vặt lên trên, nếu muốn.
Ở đây, tôi có bỏng ngô.
Bạn chỉ cần để một ít như vậy.
Và nếu muốn -- Có một vài hi sinh cho khoa học -- chỉ một ít bỏng ngô rơi trên sàn.
Hãy để nó quay vòng.
(Tiếng robot) (Tiếng cười) Và bạn có một cái tay nhỏ.
điều chỉnh chiều cao bằng cách nhún vai.
(Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Và cái tay nhỏ.
(Tiếng va đập) (Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Tôi vừa mới đập tắt micro, nhưng tôi nghĩ mọi thứ đều ổn.
Giờ thì tôi phải nhai bỏng ngô, nên các bạn có thể vỗ tay lớn hơn một tí -- (Tiếng vỗ tay) Nó giống như hệ mặt trời của riêng bạn, vì là người thuộc thế hệ trẻ, nên tôi muốn cải tiến mọi thứ xung quanh mình.
(Tiếng cười) Trở lại cốc nước chúng ta đang nói đến.
Tôi cam đoan không có nước trong đó, xin lỗi nhé.
Tôi vẫn cần cải tiến cái máy này một tí vì tôi vẫn phải đặt cốc nước lên đó nhưng nếu tay bạn đang run, sẽ chẳng ai chú ý đâu, do họ đang mê mẩn vì cái máy rồi.
Mọi thứ đều ổn.
Được rồi.
(Tiếng robot) (Tiếng hát) Ôi không, nó bị kẹt rồi.
Điều an ủi là robot đôi khi cũng lo lắng trên sân khấu.
Chỉ kẹt một chút thôi.
Rất giống con người.
Đợi tí, quay lại một chút, và rồi -- (Li rơi) (Tiếng cười) May là tôi vẫn còn sống đúng không?
(Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Máy móc của tôi càng bị xem như trò hề, tôi càng nhận ra mình đã vô tình sa vào những thứ còn lớn hơn nữa.
Đó là biểu đạt của niềm vui và sự khiêm tốn thường bị đánh mất trong ngành kỹ thuật và với tôi, là cách học về phần cứng mà không cần lo lắng về biểu hiện lo âu của mình.
Tôi thường được hỏi liệu đã tạo được cái nào hữu ích, có lẽ một ngày nào đó, tôi sẽ làm.
Nhưng theo tôi, tôi đã làm được vì đã tự tạo cho mình công việc này và có những thứ tôi không thể nào lên kế hoạch được hoặc là có thể -- (Tiếng vỗ tay) Có những thứ tôi không sắp đặt được.
Thay vào đó, nó xảy ra chỉ vì tôi nhiệt tình với việc mình đang làm, và chia sẻ sự nhiệt tình đó với người khác.
Với tôi, đó là cái đẹp thật sự của việc phát minh những thứ vô dụng, Đó là sự thừa nhận rằng bạn không biết câu trả lời hoàn hảo là gì.
Nó dập tắt giọng nói trong đầu nói rằng bạn biết tuốt về thế giới.
Có thể nón bảo hiểm chải răng không phải là đáp án, nhưng ít ra thì bạn vẫn không ngừng kiếm tìm.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Sydney. Cả cuộc đời tôi luôn mong mỏi được đến Sydney.
Tôi xuống sân bay, tới khách sạn, làm thủ tục nhận phòng, rồi ngồi đợi ở hành lang. Ở đó có một tờ bướm về Lễ hội Sydney. Tôi tình cờ tham dự chương trình biểu diễn có tên "Minto: Sống."
Được giới thiệu rằng: Những con phố ngoại ô ở Minto sẽ trở thành sân khấu trình diễn được sáng tạo bởi các nghệ sĩ quốc tế cùng sự hợp tác của người dân vùng Minto
Vậy có gì ở cái nơi tên là Minto này?
Sydney, như tôi biết, là thành phố của những vùng ngoại ô và Minto nằm ở phía tây nam Sydney, khoảng một giờ đi đường
Tôi phải thừa nhận rằng, mọi thứ không giống như tôi tưởng tượng khi ngày đầu tiên đi tới đây
Ý tôi là, tôi đã nghĩ đến Cầu Cảng hay Bãi biển Bondi, Còn Minto ư? Dù gì, thì tôi cũng là một nhà sản xuất và sự quyến rũ của các dự án sân khấu tại nơi nào đó lớn hơn nhiều so với sức chống cự của tôi Vậy nên, tôi đã xuống đường vào một chiều thứ sáu và tôi không bao giờ quên những gì mình nhìn thấy tại đó
Ở buổi công diễn, khán giả qua lại trải dài từ nhà này đến nhà khác và dân địa phương, cũng là những người trình diễn, bước ra khỏi nhà, rồi biểu diễn những điệu nhảy tự sáng tạo trên bãi cỏ, trên lối đi nhà họ. (Cười) Buổi diễn là sự hợp tác với công ty biểu diễn của Anh mang tên Love Twin
Love Twin đã đến Minto và làm việc với người dân nơi đây, cùng sáng tạo nên những điệu nhảy này
Một cô gái người Ấn gốc Australia xuất hiện và bắt đầu múa trên bãi cỏ trước sân nhà, còn bố cô thì hé nhìn từ cửa sổ để xem sao lại có tiềng ồn ào và sự hỗn độn này, rồi chẳng mấy chốc ông nhập bọn.
Đi theo ông là em gái cô ấy
Và ngay lập tức, họ đều nhảy múa đầy hồ hởi, điệu múa hưng phấn ở ngay đấy, trên bãi cỏ nhà họ Trong khi tôi dạo quanh khu vực này tôi đã ngạc nhiên và bị lôi cuốn vào cộng đồng này cảm nhận được rất rõ ràng tinh thần làm chủ đến khó tin trong sự kiện này.
"Minto: Sống" dẫn dắt người dân Sydney vào cuộc hội thoại với các nghệ sĩ quốc tế và thật sự đã tôn vinh được sự đa dạng của Sydney theo cách riêng của nó
Tôi nghĩ Lễ hội Sydney, nơi diễn ra "Minto: Sống" là tiêu biểu cho một dạng mới của lễ hội nghệ thuật thế kỉ 21.
Những lễ hội như thế này hoàn toàn cởi mở.
Chúng có làm thể biến chuyển những thành phố và cộng đồng.
Để thấu hiểu điều này, tôi nghĩ về cơ bản ta cần có ý thức xem chúng ta đến từ đâu.
Lễ hội nghệ thuật hiện đại ra đời sau Thế Chiến thứ II.
Các nhà lãnh đạo tổ chức những sự kiện thường niên để tôn vinh văn hóa như biểu hiện mạnh mẽ nhất ý chí của con người.
Vào năm 1947, Lễ hội Edinburgh ra đời rồi đến Lễ hội Avignon, và hàng trăm lễ hội khác tiếp bước chúng.
Những tác phẩm họ tạo nên thật sự là tầm cao của nghệ thuật, và có những ngôi sao xuất hiện như Laurie Anderson hay Merce Cunningham hay Robert Lepage đã tạo nên những kiệt tác trong tiến trình này, ta cũng có những buổi diễn các vở lớn như "The Mahabharata" hay vở "Einstein bên bờ biển" bất hủ.
Nhưng qua nhiều thập kỉ, những lễ hội này đã thật sự trở thành khuôn mẫu và vì văn hóa cùng với xã hội biến đổi mau chóng, Internet gắn kết chúng ta lại với nhau, ở nhiều nơi, thể loại này biến mất, và một dạng mới thay thế nó.
Những lễ hội xưa kia, vẫn tiếp tục thịnh đạt, nhưng từ Brington đến Rio đến Perth, điều mới mẻ đang nảy nở, và những lễ hội này hoàn toàn khác biệt.
Chúng rất phóng khoáng, vì như ta đã thấy ở Minto, con người hiểu rằng sự trò chuyện giữa một vùng đất với thế giới là điều cần thiết.
Những lễ hội này cởi mở vì chúng biến khán giả trở thành người chơi, diễn viên, người cộng tác, hơn là một khán giả thụ động, và những lễ hội này cởi mở vì họ hiểu rằng trí tưởng tượng không thể bị giới hạn trong những tòa nhà, và phần lớn buổi diễn là là tại các địa điểm hoặc công việc ngoài trời.
Thế nên, lễ hội kiểu mới đòi hỏi khán giả đóng vai trò thiết yếu để định hình buổi diễn.
Các buổi diễn như De La Guarda mà tôi sản xuất và Punchdrunk tạo nên những trải nghiệm hoàn toàn đắm chìm đặt khán giả vào trung tâm của hành động, nhưng công ty biểu diễn Đức Rimini Protokoll đã nâng mọi thứ lên một tầm cao mới.
Trong chuỗi chương trình có cả buổi "100 Percent Vancouver", "100 Percent Berlin", Rimini Protokoll đã tạo nên những buổi diễn phản ánh được thực tế xã hội.
Khi ấy, Rimini Protokoll chọn 100 người đại diện cho một thành phố dựa trên chủng tộc, giới tính và tầng lớp, qua một quá trình kĩ lưỡng bắt đầu ba tháng trước đó, rồi sau đó 100 người này sẽ chia sẻ những câu chuyện về chính họ và cuộc sống của họ, và lúc ấy mọi thứ bỗng biến thành một bức ảnh chụp lại khoảnh khắc của thành phố này.
LIFT luôn tiên phong trong việc sử dụng nơi trình diễn
Họ hiểu rằng có thể diễn ra ở mọi nơi
Họ có thể làm một buổi diễn trong phòng học, ở sân bay, (tiếng cười) ở trước cửa một cửa hàng.
Nghệ sĩ là những nhà thám hiểm cho ta thấy một thành phố khác lạ?
Những nghệ sĩ có thể đưa ta đến miền xa xôi của thành phố ấy nơi ta chưa từng khám phá, hay họ dẫn ta vào tòa nhà ta đi qua mỗi ngày nhưng chưa hề vào bên trong.
Một nghệ sĩ, theo tôi, thật sự có thể giúp nhân loại thấy rằng chúng ta có thể nhìn sâu vào cuộc sống này.
Back to Back là một công ty Australia với những con người khiếm khuyết về trí tuệ. Tôi đã xem màn biểu diễn tuyệt vời của họ ở Bến phà Staten Island Ferry, New York trong giờ cao điểm.
Chúng tôi, những khán giả, được trao cho tai nghe và ngồi về một phía của bến.
Các diễn viên ở ngay trước mặt chúng tôi, giữa những người đi làm vé tháng, chúng tôi có thể nghe thấy nhưng mặt khác chúng tôi dường như chẳng nhìn thấy họ.
Vậy nên, Back to Back dựng sân khấu site-specific và dùng nó để khẽ nhắc ta về việc ta chọn ai và điều gì để loại bỏ khỏi cuộc sống thường nhật của mình
Qua cuộc đối thoại địa phương và toàn cầu, khán giả như người tham gia, nhạc sĩ, diễn viên chính, cách sử dụng sáng tạo không gian, tất cả những điều trên đã làm nên một tác phẩm tuyệt vời của đoàn kịch ấn tượng Royal de Luxe từ Pháp.
Những chú rối khổng lồ của Royal de Luxe tiến vào thành phố và sống tại đây vài ngày.
Với "Chú voi của Sultan", Royal de Luxe đã vào trung tâm London và đem đến sự tĩnh lặng với câu chuyện của cô bé khổng lồ và người bạn, chú voi xuyên thời gian của cô.
Trong vài ngày, họ đã biến một thành phố nặng nề thành một cộng đồng nơi ngập tràn những khả năng bất tận.
The Guardian nói: "Nếu nghệ thuật là sự biến chuyển, thì sẽ không còn những kinh nghiệm mang tính biến chuyển nữa."
Những gì được tượng trưng bởi "Chú voi của Sultan" không ít hơn một buổi nghệ thuật sắp đặt của thành phố và sự cải tạo đường cho con người."
Chúng ta có thể nói về ảnh hưởng của kinh tế đối với những lễ hội này trong thành phố của họ, nhưng tôi cũng rất hứng thú với nhiều thứ khác, như cách lễ hội giúp một thành phố tự thể hiện mình cách nó giúp chính nó công nhận bản thân
Những lễ hội tôn vinh sự đa dạng, chúng đem những vùng gần nhau vào cuộc hội thoại, chúng nâng cao sự sáng tạo, chúng trao cơ hội cho niềm tự tôn lãnh thổ, chúng cải thiện niềm vui tinh thần cơ bản của ta.
Tóm lại, chúng giúp những thành phố này thành nơi tốt hơn để sống
Chẳng hạn như: Khi "Chú voi của Sultant" đến London chỉ sau chín tháng kể từ ngày 7/7, một người London viết rằng, "Lần đầu tiên kể từ vụ những vụ đánh bom ở London, con gái tôi mới gọi điện với giọng hồ hởi như thế.
Nó tụ tập với mọi người để xem "Chú voi của Sultant", và, bạn biết đấy, sự kiện ấy đã tạo nên mọi sự thay đổi."
Lyn Gardner của The Guardian đã viết rằng một lễ hội quy mô có thể cho ta thấy cả bản đồ thế giới, bản đồ thành phố và bản đồ của chính chúng ta, nhưng không ai từng sửa đổi mẫu hình của lễ hội.
Tôi nghĩ rằng điều gì quý giá trong những lễ hội, những lễ hội mới này, đó là việc chúng hoàn toàn nắm bắt được sự phức tạp và sôi nổi trong cách sống của con người ngày nay.
Xin trân trọng cảm ơn. (Vỗ tay)
Có rất nhiều cách mà những người ở xung quanh chúng ta có thể giúp cải thiện cuộc sống của chúng ta
Chúng ta không đụng vào mỗi người xung quanh, vì vậy có rất nhiều sự thông thái không bao giờ được biết tới, dù chúng ta cùng chia sẻ những không gian công cộng.
Vì vậy vài năm qua, tôi đang cố gắng nhiều cách để chia sẻ nhiều hơn với các hàng xóm của tôi ở không gian công cộng, sử dụng các công cụ đơn giản như giấy dán, giấy đục lỗ và phấn.
Và những dự án này đến từ những câu hỏi tôi đặt ra, như là, hàng xóm của tôi phải trả bao nhiêu tiền cho những căn hộ của họ?
(Cười) Làm thế nào chúng ta cho mượn và mượn nhiều thứ hơn mà không gõ cửa nhà của nhau vào thời điểm xấu?
Làm thế nào chúng ta chia sẻ nhiều hơn những kí ức của chúng ta về những tòa nhà bị bỏ hoang, và thu nhận hiểu biết tốt hơn về cảnh quan của chúng ta?
Và làm thế nào chúng ta chia sẻ nhiều hơn những hy vọng của chúng ta cho các cửa hàng mặt tiền còn trống, như vậy các cộng đồng của chúng ta có thể phản ánh nhu cầu và mơ ước của chúng ta hiện nay?
Hiện tại, tôi sống ở New Orleans, và tôi đang yêu New Orleans,
Tâm hồn tôi luôn luôn được xoa dịu bởi những cây sồi còn sống khổng lồ, phủ bóng lên những kẻ đang yêu, những kẻ say và những kẻ mơ mộng hàng trăm năm, và tôi tin tưởng vào thành phố mà luôn tạo chỗ cho âm nhạc.
(Cười) Tôi cảm thấy giống mỗi lần ai đó hắt xì, New Orleans có cả một cuộc diễu hành.
(Cười) Thành phố có một số công trình kiến trúc đẹp nhất trên thế giới, nhưng nó cũng có một số lượng lớn nhất những giá trị bị bỏ phế ở Mỹ.
Tôi sống gần căn nhà này, và tôi nghĩ làm sao tôi có thể làm nó trở thành nơi đẹp hơn cho khu dân cư của tôi, và tôi cũng nghĩ về một thứ gì đó có thể thay đổi cuộc đời tôi mãi mãi.
Vào năm 2009, tôi mất đi một người tôi vô cùng yêu quý.
Tên bà là Joan, và bà là một người mẹ đối với tôi,
và cái chết của bà là sự bất ngờ và không lường được.
Và tôi đã nghĩ về cái chết rất nhiều,
và điều này làm tôi cảm giác biết ơn sâu đậm cho những thời gian tôi đã có,
và mang lại sự rõ ràng cho những điều có ý nghĩa cho cuộc đời tôi bây giờ
Nhưng tôi đấu tranh để duy trì góc nhìn này trong cuộc sống hàng ngày của mình.
Tôi cảm giác như thật dễ để nắm bắt được theo ngày qua ngày, và quên mất điều thực sự có ý nghĩa với bạn.
Vì vậy với sự giúp đỡ của những người bạn cũ và mới, tôi chuyển một bên của tòa nhà bỏ hoang này thành một bảng phấn khổng lồ và tô khuôn nó với một câu điền-vào-chỗ-trống: "Trước khi tôi chết, tôi muốn..."
để bất kì ai đi ngang qua có thể nhặt một mảnh phấn, phản ánh cuộc đời của họ, và chia sẻ khát vọng cá nhân của họ trong không gian công cộng.
Tôi không biết phải trông đợi điều gì từ cuộc thử nghiệm này, nhưng vào ngày hôm sau, bức tường đã hoàn toàn được phủ kín, và nó cứ tiếp tục phát triển (bao phủ thêm).
Và tôi muốn chia sẻ một vài điều về cái mọi người viết trên bức tường đó.
"Trước khi tôi chết, tôi muốn thử ăn cướp."
(Cười) "Trước khi tôi chết, tôi muốn được dang chân trên Đường Đổi ngày Quốc tế."
"Trước khi tôi chết, tôi muốn được hát cho hàng triệu người."
"Trước khi tôi chết, tôi muốn trồng một cái cây."
"Trước khi tôi chết, tôi muốn sống ngoài khuôn phép."
"Trước khi tôi chết, tôi muốn được ôm cô ấy một lần nữa."
"Trước khi tôi chết, tôi muốn thành kị binh của ai đó"
"Trước khi tôi chết, tôi muốn hoàn toàn là chính mình."
Vậy không gian bị bỏ bê này đã trở thành một không gian kiến tạo, và những hy vọng và những ước mơ của mọi người khiến tôi cười phá lên, chảy nước mắt, và chúng an ủi tôi trong suốt những thời gian khó khăn của mình.
Đó là về biết rằng bạn không chỉ có một mình. Đó là về hiểu những người xung quanh chúng ta theo những cách mới và sáng sủa. Đó là về tạo ra không gian cho phản ánh và chiêm nghiệm, và nhớ rằng điều gì thực sự ý nghĩa nhất với chúng ta khi chúng ta trưởng thành và thay đổi.
Tôi làm dự án này năm ngoái, và bắt đầu nhận được hàng trăm lá thư từ những người nhiệt thành những người muốn làm một bức tường ở cộng đồng của họ,
vì vậy các đồng nghiệp dân cư trung tâm và tôi làm một công cụ, và bây giờ những bức tường đã đang được làm ở các đất nước trên thế giới, bao gồm Kazakhstan, Nam Phi, Úc, Ác-hen-ti-na và nhiều hơn nữa.
Cùng nhau, chúng ta đã chỉ ra những không gian công cộng của chúng ta có sức mạnh đến thế nào có thể nếu chúng ta được cho cơ hội để có một tiếng nói và chia sẻ nhiều hơn với một người khác.
Hai điều quan trọng nhất chúng ta có là thời gian và mối quan hệ với những người khác.
Trong kỉ nguyên gia tăng sự phân tán của chúng ta, điều này còn quan trọng hơn bao giờ hết để tìm ra cách duy trì góc nhìn và nhớ rằng cuộc sống là ngắn ngủi và mềm mại.
Cái chết là một cái gì đó chúng ta thường không được khuyến khích để nói đến hoặc thậm chí là nghĩ đến, nhưng tôi đã đang nhận ra rằng chuẩn bị cho cái chết là một trong những điều quyền lực nhất bạn có thể làm.
Suy nghĩ về cái chết làm cuộc sống của bạn rõ ràng.
Những không gian được chia sẻ của chúng ta có thể tốt hơn được phản ánh về những điều xảy ra cho chúng ta như là những cá thể và như là một cộng đồng, và với nhiều cách hơn để chia sẻ hy vọng, nỗi sợ hãi và những câu chuyện, những người xung quanh chúng ta không chỉ có thể giúp chúng ta làm những nơi tốt đẹp hơn, họ có thể giúp chúng ta dẫn dắt cuộc sống tốt hơn.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) (Vỗ tay) Cảm ơn (Vỗ tay)
(Vỗ tay)
Từ khi còn nhỏ, tôi đã luôn bị mê hoặc -- (cười) Ồ
(cười) À ý tôi là khi còn nhỏ xíu và thấp hơn
(cười) như vậy cho dễ hình dung.
Nhưng từ khi còn rất nhỏ, tôi đã luôn bị mê hoặc bởi cách thức mọi thứ vận hành.
Bởi vậy, ngay từ rất sớm, tôi đã được dẫn dắt đến với hai lĩnh vực toán học và hóa học.
Tôi tìm hiểu sâu hơn về chúng và khi đó, tôi nhận ra tất cả các lĩnh vực của khoa học đều kết nối với nhau.
Nếu thiếu một, những thứ còn lại sẽ giảm hoặc mất đi giá trị.
Được truyền cảm hứng từ Marie Curie và bảo tàng khoa học nơi tôi ở, tôi tự hỏi những câu hỏi này và bắt đầu thực hiện bài nghiên cứu của riêng mình ở ga-ra hoặc trong phòng ngủ.
Tôi bắt đầu đọc các tạp chí khoa học, tham gia các cuộc thi khoa học, tham dự các hội chợ khoa học, làm mọi thứ có thể để có được kiến thức mà tôi hằng mong muốn.
Khi học về giải phẫu cho một cuộc thi khoa học, tôi tình cờ đọc được một tiêu đề - vết thương mạn tính
Và thứ đập vào mắt tôi ngay lúc đó là con số thống kê, nói rằng số người bị thương mạn tính ở Mỹ cao hơn tổng số người mắc ung thư vú, ung thư đại tràng, ung thư phổi và ung thư máu cộng lại.
Đợi đã.
Vậy vết thương mạn tính là gì?
(cười) Và tại sao đó giờ tôi chưa từng nghe về cụm từ này, tại sao tôi chưa từng nghe về vết thương mạn tính nhỉ?
(cười) Sau khi qua được những câu hỏi này, và tôi sẽ làm rõ nó ngay sau đây, vết thương mạn tính là khi một người có vết thương bình thường nhưng nó không lành theo cách thông thường vì họ tiền sử bệnh nào đó trước, đa số là bệnh tiểu đường.
Càng đào sâu nghiên cứu, tôi tìm thấy thêm nhiều số liệu thống kê đáng kinh ngạc
Chỉ trong năm 2010, 50 tỉ đô la đã được chi để chữa vết thương mạn tính trên toàn thế giới.
Thêm vào đó, khoảng hai phần trăm dân số sẽ bị vết thương mạn tính vào lúc nào đó trong đời.
Thật vô lí.
Do đó, tôi đã nghiên cứu thêm, và tìm ra rằng có mối liên hệ giữa độ ẩm bên trong vết thương và giai đoạn lành vết thương hiện tại của bệnh nhân có vết thương mạn tính.
Vì vậy, tôi quyết định, sao không thiết kế một thứ để đo độ ẩm bên trong vết thương giúp bác sĩ và bệnh nhân điều trị vết thương loại này tốt hơn.
Về cơ bản là làm nhanh quá trình lành vết thương.
Đó chính là thứ tôi muốn làm.
Là một cô bé 14 tuổi làm việc trong phòng thí nghiệm ga-ra, tôi gặp rất nhiều hạn chế.
Chủ yếu là do không có đủ kinh phí, không được cấp nhiều tiền, không được cấp nhiều nguồn lực.
Thêm vào đó, tôi cũng đặt ra khá nhiều tiêu chí.
Vì sản phẩm này sẽ tiếp xúc trực tiếp với cơ thể nên nó phải tương thích sinh học, và dĩ nhiên là rẻ, vì tôi tự thiết kế và tự chi trả.
Nó cũng phải sản xuất được hàng loạt, vì tôi muốn nó được tạo ra ở bất kì đâu, cho tất cả mọi người.
Do đó, tôi phác thảo một sơ đồ.
Bên trái là sơ đồ cơ bản của thiết kế, cho thấy sơ đồ hoàn chỉnh và sơ đồ lắp đặt.
Sơ đồ lắp đặt nghĩa là cả sản phẩm gồm nhiều phần nhỏ và cần hoạt động đồng bộ với nhau.
Và trong sơ đồ đó là một cách lắp ráp hoàn chỉnh.
Vậy dụng cụ này là gì?
Tôi đã kiểm tra các thiết bị cảm biến, và cũng như mọi nhà khoa học gặp trục trặc trong quá trình nghiên cứu, tôi cũng gặp một vài khó khăn khi tạo ra cảm biến thế hệ thứ nhất.
Đầu tiên, tôi không biết cách đưa mực in nano và khay đựng mực mà không làm đổ ra thảm.
Đó là khó khăn thứ nhất.
Khó khăn thứ hai là tôi không kiểm soát được độ nhạy của cảm biến.
Tôi không thể tăng lên hoặc giảm xuống, tôi không làm gì được.
Do đó, tôi muốn một thứ có thể giải quyết được vấn đề này.
Vấn đề thứ nhất được giải quyết đơn giản bằng việc lướt eBay và Amazon để tìm ống bơm mực.
Tuy nhiên, khó khăn thứ hai cần nhiều suy nghĩ hơn.
Đây là lúc đưa yếu tố này vào.
Đường cong không gian - thể tích được dùng để đưa tất cả khu vực mà nó có thể giữ được trong một đơn vị diện tích.
Bằng việc viết một chương trình máy tính, bạn có thể có các kiểu lặp lại của các đường cong khác nhau, tiến tới gần hơn một đơn vị diện tích nhưng không bao giờ đạt được.
Giờ, tôi có thể kiểm soát độ dày, kích thước, tôi có thể làm mọi thứ mình muốn, và dự đoán các kết quả thử nghiệm
Nên tôi bắt tay vào xây dựng cảm biến và kiểm tra nó nghiêm ngặt hơn, dùng số tiền có được từ các hội chợ khoa học trước đó.
Cuối cùng, tôi phải kết nối để đọc dữ liệu.
Nên tôi giao tiếp với chúng bằng một con chip bluetooth, bạn có thể thấy ở đây trên ảnh chụp màn hình bên phải.
Và thiết bị này cho phép mọi người theo dõi được quá trình lành vết thương và nó truyền thông tin qua đường truyền không dây tới bác sĩ, bệnh nhân hay bất kì ai cần nó.
(Tiếp tục thử nghiệm và Điều chỉnh) Tóm lại, thiết kế của tôi đã thành công, tuy nhiên, việc nghiên cứu thì không bao giờ ngừng lại.
Luôn có thứ gì đó cần được thực hiện, cần được cải thiện.
Đó là điều mà tôi đang làm.
Tuy nhiên, điều mà tôi học được là thứ quan trọng hơn thiết bị mà tôi thiết kế là thái độ tôi có được khi thực hiện nghiên cứu này.
Thái độ đó là ngay cả khi là một cô gái 14 tuổi làm việc trong ga-ra về một thứ mà bản thân cô cũng chưa hiểu rõ, tôi vẫn có thể tạo ra khác biệt và đóng góp cho khoa học.
Và đó là thứ truyền cảm hứng cho tôi tiếp tục công việc của mình, và tôi hi vọng sẽ truyền cảm hứng cho nhiều người khác vững tin với việc mình đang làm.
Tôi hi vọng đây là thông điệp mọi người nhận được hôm nay.
Xin cảm ơn.
(vỗ tay)
Xin chào. Tôi muốn nói một chút về những người tạo ra những thứ mà chúng ta sử dụng hằng ngày: giày, túi xách, máy tính, và điện thoại.
Cuộc nói chuyện này thường gợi lên nhiều cảm giác tội lỗi.
Hãy tưởng tượng các thiếu nữ nông thôn kiếm được ít hơn một đô la cho một giờ khâu giày chạy cho bạn. hay một chàng trai trẻ Trung Quốc , nhảy xuống từ trên mái nhà sau khi làm thêm giờ để lắp ráp chiếc iPad cho bạn.
Chúng ta, những người hưởng lợi từ toàn cầu hóa, dường như bóc lột những nạn nhân này với tất thảy mọi thứ mà chúng ta mua sắm, và sự bất công nằm trong chính những sản phẩm đó.
Cuối cùng, có gì sai ở thế giới khi một người công nhân trong dây chuyền sản xuất iPhone không thể mua lấy một cái cho chính mình?
Việc những nhà máy Trung Quốc luôn áp bức công nhân và chính nhu cầu mua hàng giá rẻ của chúng ta đã khiến họ làm như thế.
Câu chuyện đơn giản này về nhu cầu của người phương Tây, và sự chịu đựng của người Trung Quốc rất đáng được chú ý. đặc biệt là ở thời điểm đa số chúng ta đã cảm thấy tội lỗi về tác động của mình lên thế giới. Nhưng cảm giác ấy không hề chính xác, mà có phần thiếu tôn trọng.
Chúng ta quá tự tin khi nghĩ rằng mình có sức mạnh làm mười triệu người ở phía bên kia của thế giới di cư và chịu khổ theo những cách khủng khiếp đến như vậy.
Trong thực tế, Trung Quốc sản xuất hàng hóa cho nhiều thị trường trên toàn thế giới kể cả của chính Trung Quốc, vì những lý do sau đây: chi phí thấp, lực lượng lao động lớn và được giáo dục và một hệ thống sản xuất linh hoạt có thể đáp ứng nhanh với nhu cầu thị trường.
Vì tập trung quá nhiều vào bản thân và tiện ích của mình, chúng ta đã biến những cá nhân đầu bên kia thành tàng hình, nhỏ và dễ thay đổi như những linh kiện của một chiếc điện thoại.
Công nhân Trung Quốc không bị bắt làm việc cho các nhà máy để phục vụ nhu cầu vô hạn về iPod của chúng ta.
Họ chọn rời khỏi nhà mình để kiếm tiền, để học những kỹ năng mới, và để nhìn ra thế giới.
Trong cuộc tranh luận đang diễn ra về toàn cầu hóa, những gì đang mất đi là tiếng nói của chính các công nhân.
Dưới đây là một vài ví dụ
Bảo Yongxiu: "Mẹ tôi nói với tôi hãy về nhà và kết hôn, nhưng nếu tôi lập gia đình bây giờ, trước khi hoàn toàn phát triển bản thân mình tôi chỉ có thể kết hôn một công nhân bình thường, Vì vậy tôi không vội vã."
Chen Ying: "khi tôi về nhà dịp năm mới, tất cả mọi người nói tôi đã thay đổi. Họ hỏi tôi, con đã làm những gì con đã thay đổi rất nhiều?
Tôi nói với họ rằng tôi đã học và làm việc chăm chỉ. Nếu bạn nói với họ nhiều hơn thế, họ sẽ chẳng thể hiểu được đâu."
Wu Chunming: "Ngay cả nếu khi tôi kiếm được rất nhiều tiền, tôi vẫn sẽ không hài lòng.
Kiếm tiền không đủ để làm cuộc sống trở nên ý nghĩa."
Xiao Jin: "Bây giờ, sau giờ làm, tôi học thêm tiếng Anh, bởi vì trong tương lai, khách hàng của chúng tôi sẽ không chỉ là người Trung Quốc, do đó, chúng tôi phải học thêm ngoại ngữ."
Tất cả những người nói trên, đều là những phụ nữ trẻ, 18 hoặc 19 tuổi.
Vì vậy tôi đã dành hai năm để làm quen những công nhân dây chuyền lắp ráp như thế này ở thành phố công nghiệp phía Nam Trung Quốc, Đông Quảng.
Một vài chủ đề nhất định cứ được bàn tán mãi: họ kiếm được bao nhiêu tiền , họ hy vọng kết hôn với những hình mẫu chồng nào, liệu có họ nên nhảy việc đến một nhà máy khác hay tiếp tục làm việc ở chỗ cũ..
Các đề tài khác gần như không bao giờ được nhắc đến, bao gồm cả điều kiện sống mà tôi đánh giá là gần như là tù ngục: 10 hoặc 15 công nhân trong một căn phòng, 50 người chia sẻ một phòng tắm duy nhất, ngày và đêm bị cai trị bởi chiếc đồng hồ của nhà máy .
Tất cả mọi người họ biết đều sống trong những hoàn cảnh tương tự, và nó vẫn còn tốt hơn so với các ký túc xá và nhà ở tại các vùng nông thôn Trung Quốc.
Các công nhân ít khi nói về các sản phẩm mà họ làm ra, và họ thường gặp nhiều khó khăn trong việc giải thích chính xác những gì họ đã làm.
Khi tôi hỏi Lu Qingmin, người phụ nữ trẻ mà tôi biết rõ nhất, chính xác những gì cô ấy đã làm trên sàn nhà máy, cô ấy nói điều gì đó với tôi bằng tiếng Trung Quốc có vẻ như "qiu xi."
Chỉ sau đó, tôi nhận ra rằng cô đã có nói "QC", hay kiểm soát chất lượng.
Cô thậm chí không thể nói cho tôi nghe những gì cô đã làm trên sàn nhà máy.
Tất cả những gì cô ấy có thể làm là nhại lại một từ viết tắt rời rạc trong một ngôn ngữ mà cô thậm chí còn không hiểu.
Karl Marx coi đây là bi kịch của chủ nghĩa tư bản, sự xa lạ của công nhân đối với các sản phẩm từ chính nhà máy của họ.
Không giống như một người thợ làm giày hoặc tủ truyền thống nhân viên nhà máy không có sự kiểm soát, không có niềm vui, không có sự hài lòng thật sự hay sự hiểu biết trong công việc riêng của cô ấy.
Nhưng như nhiều giả thuyết mà Marx đã đặt ra khi ngồi trong phòng đọc sách của bảo tàng Anh, ông đã sai trong việc nhìn nhận vấn đề này.
Chỉ vì một người đã dành thời gian tạo ra một mẩu của một cái gì đó không có nghĩa là cô ấy sẽ trở thành một mẩu của thứ đó.
Những gì cô làm với số tiền kiếm được, những gì cô học được tại nới đó, và làm thế nào nó đã thay đổi cô, đó là những thứ quan trọng (với cô).
thứ mà nhà máy tạo ra không quan trọng với họ các công nhân không mấy quan tâm đến việc ai là người mua sản phẩm.
Chính báo chí đề cập đến các nhà máy Trung Quốc, mặt khác, mới là đầu mối dấy lên mối quan hệ này, mối quan hệ giữa công nhân và các sản phẩm mà họ làm ra.
Nhiều bài viết tính toán: người công nhân sẽ phải làm việc trong bao lâu để đủ tiền mua cái mà anh ta tạo ra?
Ví dụ, công nhân mới vào nghề trong một dây chuyền lắp ráp tại Trung Quốc trong khu công nghiệp sản xuất iPhone sẽ phải dành ra hai tháng rưỡi lương để sắm một chiếc iPhone.
Nhưng liệu tính toán này có ý nghĩa như thế nào?
Ví dụ, gần đây tôi đã viết một bài viết trên tạp chí The New Yorker, nhưng tôi không đủ tiền để mua một quảng cáo trong đó.
Tuy nhiên, ai quan tâm nào? Tôi không muốn quảng cáo trên New Yorker, và hầu hết những người lao động không thực sự muốn sở hữu iPhone.
Tính toán của họ là khác nhau.
Tôi nên ở bao lâu trong nhà máy này?
Tôi có thể tiết kiệm được bao nhiêu tiền ?
Sẽ phải mất bao lâu mới đủ tiền mua một căn hộ hoặc một chiếc xe, để kết hôn, hay để gửi con tôi vào trường học?
Các công nhân mà tôi biết có một mối quan hệ trừu tượng một cách đáng ngạc nhiên với các sản phẩm mà họ tạo ra.
Khoảng một năm sau khi gặp Lu Qingmin, hay còn gọi là Min, cô ấy mời tôi về nhà về quê nhà cô ấy vào dịp Tết Âm Lịch.
Trên chuyến tàu về quê, cô ấy đã tặng tôi một món quà: một cái ví hiệu Coach với viền cắt da màu nâu .
Tôi cảm ơn cô ấy, bụng cứ nghĩ rằng đó là đồ giả, giống như hầu hết mọi thứ khác được bán tại Đông Quảng.
Khi về đến nhà, Min lại cho mẹ mình một món quà khác: một túi xách màu hồng hiệu Dooney & Bourke, và một vài đêm sau, em gái của cô đã khoe ra một chiếc balo LeSportsac màu nâu.
Dần dần, tôi biết được rằng những túi xách này được tạo ra từ nhà máy của họ, và mỗi một cái trong số chúng đều là hàng thật.
Em gái của Min nói với cha mẹ cô, "Tại Mỹ, chiếc túi này được bán với giá 320 đô la."
Cha mẹ của cô, cả hai đều là nông dân, nhìn vào nó, không nói nên lời.
"Và đó không phải là tất cả - Coach sắp ra một dòng mới, 2191,"cô nói. "Một chiếc túi sẽ được bán với giá 6.000."
Cô ngừng lại và thốt lên, "con không biết liệu đó là 6.000 yuan hay 6.000 Đô la Mỹ, nhưng dù sao, nó là 6.000. " (Tiếng cười) Bạn trai của em gái Min, người đã cùng về nhà với cô ấy nhân dịp năm mới, cho biết: "Nó trông có vẻ không đáng giá đến vậy."
Em gái của Min quay sang anh ta và nói, "Một số người thực sự hiểu những món đồ này. Anh không hiểu cái khỉ khô gì hết."
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Trong thế giới của MIn, các túi xách hiệu Coach sở hữu một loại tiền tệ gây tò mò.
Chúng không chính xác là vô giá trị, nhưng khác xa với giá trị thực tế , bởi vì hầu như không một ai mà chị em Min quen biết lại muốn sắm lấy một cái cả, hoặc biết được rằng giá trị của nó là bao nhiêu.
Một lần, khi một người bạn của chị gái Min lập gia đình, chị ấy đã mang theo một cái túi xách như một món quà cho đám cưới.
Một thời gian sau, khi Min đã đi khỏi nhà máy sản xuất túi xách, em gái của cô ấy đến thăm, mang theo hai cái túi Coach Signature làm quà tặng.
Tôi nhìn vào trong túi có khoá kéo của một trong hai, và tôi nhìn thấy một tấm thẻ in bằng tiếng Anh, viết rằng, "Một người Mỹ cổ điển.
Năm 1941, các mảnh vải da của một chiếc găng tay bóng chày đậm chất Mỹ đã gây cảm hứng cho người sáng lập của Coach trong việc tạo ra một bộ sưu tập túi xách mới từ cùng một loại da cao cấp và mềm mại dùng để may những chiếc găng sang trọng.
Sáu kỹ năng may vá trên da đã tạo nên 12 chiếc túi xách đặc trưng với tỷ lệ hoàn hảo và kiểu dáng vượt thời gian.
Chúng tươi mới, tiện dụng, và phụ nữ ở khắp mọi nơi yêu thích chúng Một tác phẩm kinh điển của Mỹ đã được sinh ra."
Tôi tự hỏi liệu Karl Marx sẽ làm gì cho Min và chị em của cô.
Mối quan hệ của họ với các sản phẩm lao động của chính mình trở nên phức tạp, đáng ngạc nhiên và vui vẻ hơn ông tưởng.
Và, quan điểm của ông về thế giới vẫn tồn tại, và chúng ta có xu hướng xem các công nhân này như là những đám đông vô danh tính, và cho rằng mình có thể hiểu được những gì họ đang nghĩ trong đầu.
Lần đầu tiên tôi gặp Min, cô vừa bước sang tuổi 18 và từ bỏ công việc đầu tiên của mình trên dây chuyền lắp ráp một nhà máy điện tử.
Hơn hai năm sau đó, tôi biết rằng cô đã chuyển việc 5 lần cuối cùng có được một vị trí hấp dẫn tại bộ phậ thu mua của một nhà máy sản xuất phần cứng.
Sau đó, cô kết hôn với một công nhân nhập cư, cùng anh ta chuyển đến sống tại làng của anh ấy, sinh hạ hai đứa con gái, và tiết kiệm đủ tiền để mua một chiếc xe Buick cũ cho mình và một căn hộ cho cha mẹ cô.
Gần đây, cô đã quay trở lại Đông Quảng một mình để nhận một công việc tại nhà máy chế tạo cần cẩu, tạm thời để chồng và con cái của mình lại làng.
Trong một bức thư điện tử gần đây cho tôi, cô ấy đã giải thích, "Một người nên có một số tham vọng khi còn trẻ để mà lúc về già, cô ấy có thể nhìn lại cuộc đời mình và hài lòng rằng mình đã sống có mục đích."
Trên khắp Trung Quốc, có 150 triệu người lao động như cô, một phần ba số họ, những phụ nữ đã rời bỏ làng quê mình để đến làm việc tại các nhà máy, các khách sạn, nhà hàng và các công trình xây dựng tại các thành phố lớn.
Cùng với nhau, họ tạo ra những cuộc di cư lớn nhất trong lịch sử, và đó là toàn cầu hóa, chuỗi này bắt đầu tại một ngôi làng làm nông của Trung Quốc và kết thúc bằng những chiếc iPhone trong túi và những đôi Nikes trên chân và những chiếc túi xách mà ta mang trên tay điều đó đã thay đổi cách các hàng triệu người làm việc và kết hôn sống và suy nghĩ.
Rất ít người trong số họ sẽ muốn trở lại với cách thức điều ngày trước.
Khi lần đầu đến Đông Quảng, tôi đã lo lắng rằng sẽ rất là chán nản khi dành quá nhiều thời gian với người lao động.
Tôi cũng đã lo lắng rằng sẽ không có gì sẽ xảy đến với họ, hoặc họ sẽ không có gì để nói với tôi.
Thay vào đó, tôi tìm thấy những phụ nữ trẻ, những người thông minh và hài hước dũng cảm và hào phóng.
Bằng cách mở rộng cuộc sống của họ cho tôi, họ đã dạy tôi rất nhiều về nhà máy về Trung Quốc và về làm thế nào để tồn tại trong thế giới này.
Đây là những chiếc ví hiệu Coach mà Min đã cho tôi trên chuyến tàu về nhà thăm lại gia đình mình.
Tôi giữ nó bên mình để nhắc nhở bản thân về các mối dây ràng buộc tôi với các phụ nữ trẻ mà tôi đã viết về họ, những mối quan hệ không phải về mặt kinh tế mà là những mối quan hệ cá nhân, xết về bản chất không phả được đo lường bằng tiền bạc mà là bằng ký ức và kỷ niệm
Chiếc ví này cũng là một lời nhắc nhở rằng những điều mà bạn tưởng tượng, khi ngồi trong văn phòng hoặc thư viện, không phải là những gì bạn thực sự tìm thấy khi ra ngoài kia.
Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay) (Vỗ tay) Chris Anderson: Cảm ơn bạn, Leslie, đó là một cái nhìn sâu sắc mà rất nhiều trong chúng ta, trước kia đã không có được.
Thế nhưng tôi tò mò. Nếu bạn có một phút, để nói chuyện với, người đứng đầu bộ phận sản xuất của Apple , bạn sẽ nói gì?
Leslie Chang: Một phút ư?
CA: Một phút. (Tiếng cười) LC: Bạn biết đấy, những gì thực sự khiến tôi ấn tượng về người lao động là họ rất vị kỷ, tham vọng và tháo vát, và điều khiến tôi hết sức bất ngờ là những gì mà họ muốn hầu hết là giáo dục, để học hỏi, bởi vì hầu hết trong số họ đến từ các gia đình rất nghèo.
Họ thường phải bỏ học khi đang học lớp 7 hoặc 8.
Cha mẹ của họ thường mù chữ, và sau đó họ lên thành phố, một mình, ban đêm, vào những ngày cuối tuần, họ sẽ tham gia một lớp học máy tính, họ sẽ tham gia một lớp học tiếng Anh, và học hỏi những điều thực sự, thực sự rất căn bản bạn biết đấy, như là, làm thế nào để nhập một tài liệu trong Word, hoặc làm thế nào để diễn đạt những điều đơn giản bằng tiếng Anh.
Vì vậy, nếu bạn thực sự muốn giúp đỡ các công nhân này, hãy bắt đầu các lớp học nhỏ, rất tập trung, rất thực tế trong các trường học này, và những gì sẽ xảy ra là, tất cả các công nhân của bạn sẽ phát triển năng lực, nhưng hy vọng rằng họ sẽ leo lên những chức vụ, công việc cao cấp hơn tại Apple và bạn có thể giúp họ cải thiện tính lưu động xã hội và hoàn thiện bản thân.
Khi bạn nói chuyện với người lao động, đó là những gì họ mong muốn.
Họ không nói, "tôi muốn có nước nóng từ vòi sen.
Tôi muốn có một căn phòng đẹp hơn. Tôi muốn có một cái TV."
ý tôi nghĩa, sẽ tốt thôi nếu có được những thứ trên, nhưng đó không phải là lý do tại sao họ di cư lên thành phố, và đó là không phải là những gì họ quan tâm.
CA: Đã có một lời kể rằng thực tế thì xù xì và xấu xí, hoặc rằng có một số mức độ tăng trưởng (kinh tế) nào đó, những điều như vậy có trở nên tốt hơn qua thời gian không?
LC: Oh chắc chắn, chắc chắn rồi. Ý tôi là, bạn biết đấy, thật là thú vị, bởi vì tôi đã trải qua cơ bản hai năm sống tại thành phố này, Đông Quảng, và trong thời gian đó, bạn có thể thấy một sự thay đổi lớn trong cuộc sống của mọi người: lên, xuống, nghiêng ngả, nhưng nói chung là đi lên.
Nếu bạn dành đủ thời gian cho nó, nó sẽ là phát triển đi lên, và tôi đã gặp những người chuyển đã lên thành phố 10 năm về trước, và họ , về cơ bản, đang thuộc tầng lớp trung lưu thành thị, Vì vậy, quỹ đạo là chắc chắn sẽ đi lên.
chỉ là khó để nhìn thấy khi bạn chỉ quan sát thành thị vào những thời điểm nhất định. Có vẻ như tất cả mọi người thì người nghèo và tuyệt vọng, nhưng đó không thực sự như thế.
Chắc chắn, các điều kiện tại nhà máy thì cứng rắn và khó khăn, và cả bạn hay tôi đều không muốn như thế, nhưng từ góc nhìn của người lao động, nơi họ xuất thân thì còn tồi tệ hơn nhiều, và nơi họ đang đi đến lại gieo rắc nhiều hy vọng tốt đẹp hơn, và tôi chỉ muốn nói rằng bối cảnh đó, về những gì đang xảy ra trong tâm trí họ, thì không hẳn là những gì mà bạn suy nghĩ về nó.
CA: Cảm ơn rất nhiều vì bài nói chuyện của bạn.
Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Trong hệ thống D, đây là một cửa hàng, và cái tôi muốn nói là một tấm ảnh tôi đã chụp ở Makoko, khu nhà ổ chuột ở Lagos, Nigeria.
Nó được dựng trên đầm nước, và không có những con đường nơi có những cửa hàng để mua sắm, và thế là các cửa hàng này sẽ tìm đến khách.
Và trong một công đồng tương tự, đó là điều phối kinh doanh.
Đây là con thuyền và người phụ nữ đang chèo vòng quanh, và thợ thủ công này làm con thuyền và những máy chèo và bán chúng trực tiếp đến những người cần thuyền và máy chèo.
Và đây là kinh doanh toàn cầu.
Organdiro hun khói cá ở Makoko, Lagos và tôi hỏi cô ấy, " Cá này ở đâu ra?"
Và tôi nghĩ cô ấy sẽ nói, " Àh, anh biết đấy, ở đâu đó trên thượng nguồn, hay có thể là dọc Châu Phi," nhưng các bạn sẽ thấy thú vị khi biết cô ấy nói nó ở đây, nó ở Biển Bắc.
Nó được bắt ở đây, làm lạnh, chuyển xuống Lagos, hun khói, và bán với đồng lời ít ỏi trên những con đường ở Lagos.
Và đây là cội nguồn kinh doanh.
Đây là bãi rác Olusosun, bãi rác lớn nhất ở Lagos, 2000 người làm việc ở đây, và tôi đã tìm ra điều này từ anh chàng, Andrew Saboru.
Andrew đã dành 16 năm nhặc rác vật liệu trong bãi rác, kiếm đủ tiền để biến mình thành một người cân thuê tức là anh ta mang theo một cái cân và đi vòng vòng và cân tất cả vật liệu mà mọi người đã nhặt được từ bãi rác. Và bây giờ anh ta là một đại lý phế liệu.
Anh ta có một kho chứa, và kiếm được gấp đôi số tiền lương tối thiểu của người Nigeria
Đây là một cửa hiệu.
Đây là chợ Oshodi ở Lagos
Jorge Luis Borges đã có một câu chuyện gọi là "The Aleph" và Aleph là một điểm trên thế giới Nơi mà mọi thứ đều có, và đối với tôi, hình ảnh này là một điểm trong thế giới nới mà mọi thứ đều có
Vậy, khi tôi nói về hệ thống D là tôi đang nói về cái gì ?
Nó được gọi một cách truyền thống là kinh tế phi chính thức, kinh tế ngầm, chợ đen.
Tôi không tưởng tượng được nó theo cách đó.
Tôi nghĩ nó thật sự quan trọng để hiểu rằng có vài thứ giống như hoàn toàn công khai. Nó nằm ngay ở đó cho bạn tìm.
Tất cả những điều này đang xảy ra công khai, và thẳng thắn.
Ở đó không có gì là ngầm.
Chỉ có sự xét đoán của chúng ta rằng nó là ngầm.
Tôi đã sao chép thuật ngữ hệ thống D từ một thuộc địa cũ của Pháp.
Có một từ trong tiếng Pháp là debrouillardise, có nghĩa là tự lực, và thuộc địa cũ của Pháp đã đưa nó vào hệ thống D cho nền kinh tế tự lực, hoặc kinh tế DIY
Nhưng chính phủ ghét kinh tế DIY và đó là lý do -- Tôi đã chụp bức hình này năm 2007, và đây là cùng một khu chợ năm 2009 và tôi nghĩ, khi những người tổ chức của cuộc hội thảo này đang nói về sự cởi mở triệt để, họ không có ý rằng những đường phố nên được mở và người dân cần được đi.
Tôi nghĩ những gì chúng ta co là một vấn đề về dưa chua
Tôi có một người bạn làm việc trong một nhà máy dưa chua, và dưa chuột sẽ đi xuống đai băng tải, và công việc của anh ấy là chọn từng cái trông cái nào không ổn thì ném chúng vào thùng rác dán nhãn "nước sốt" nơi mà chúng được nghiền nát và trộn với giấm và được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau.
Đây là kinh tế dưa chua
Tất cả chúng ta đang tập trung vào - đây là một số liệu thống kê từ Tờ Financial Times của đầu tháng này Tất cả chúng ta đang tập trung vào nền kinh tế xa hoa.
Nó đáng 1.5 triệu đô la mỗi năm, và đó là một khoản kếch xù đúng không?
Đó là ba lần tổng sản phẩm nội địa của Thụy Sĩ.
Vì vậy nó rất lớn. Nhưng nó phải đi kèm với một dấu hoa thị, và dấu hoa thị thì không bao gồm 2/3 của người lao động thế giới.
1.8 tỷ người lao động trên toàn thế giới trong nền kinh tế cái mà không thường xuyên và không chính thức.
Đó là một con số khổng lồ và nó có nghĩa là gì ?
Vâng, nó có nghĩa rằng nó đã được thống nhất trong một hệ thống chính trị duy nhất, một đất nước, gọi nó "Hợp chủng quốc cộng hòa những người bán dạo", gọi tắt là U.S.S.R hoặc Bazaaristan, Nó đáng giá 10 nghìn tỷ đô la mỗi năm, và điều đó sẽ làm nó thành nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới, sau Hoa Kỳ.
Và cho rằng các dự án chiếm số lượng lớn tăng trưởng kinh tế trong 15 năm tiếp theo sẽ đến từ các nền kinh tế mới nổi trong thế giới đang phát triển, nó có thể dễ dàng vượt qua Hoa kỳ và trở thành nên kinh tế lớn nhất thế giới.
Vì vậy ý nghĩa của điều đó là rất lớn, bởi vì nó có nghĩa rằng đây là nơi làm việc của 1.8 tỷ người và đây là nơi chúng ta có thể tạo ra một thế giới bình đẵng hơn, bởi vì mọi người thì thật sự có thể kiếm tiền và sống và phát đạt như Andrew Saboru đã làm.
Các doanh nghiệp lớn đã nhận ra điều này, và điều thú vị về bài trình bày này, nó không phải là mọi người có thể mang những cái hộp trên đầu và chạy xung quanh mà không thả chúng ra.
Nó là một cuộn Gala xúc xích là một sản phẩm được làm ra bởi một công ty toàn cầu được gọi là thực phẩm UAC Nó hoạt động khắc châu phi và trung đông, nhưng cuộn Gala xúc xích thì không được bán trong các cửa hàng.
Thực phẩm UAC được ghi nhận rằng nó sẽ không bán nếu nó nằm trong các cửa hàng.
Nó chỉ được bán bởi một hội những người bán hàng rong đường phố những người chay xung quanh đường phố của Lagos tại trạm xe buýt và trong giao thông ùn tắc và bán nó nhưng một món ăn vặt, và nó được bán theo cách đó trong 40 năm .
Nó là một kế hoạch kinh doanh cho một tập đoàn.
Và nó không chỉ là ở châu Phi
Dươi đây là ông Clean đang nhìn đắm đuối những sản phẩm khác của Procter & Gamble, và Procter & Gamble, bạn biết không, số liệu thống kê luôn được trích dẫn là Wal-Mart là khách hàng lớn nhất của họ, và đúng như vậy, là một cửa hàng, Wal-Mart mua 15%, như vậy 15% của doanh nghiệp Procter & Gamble là với Wal-Mart, nhưng phân khúc thị trường lớn nhất của họ là một cái gì đó mà họ gọi "cửa hàng tần số cao", mà tất cả ki ốt nhỏ và người phụ nữ trong chiếc xuồng và tất cả nhưng người buôn bán khác trong hệ thống D, nền kinh tế phi chính thức, và Procter & Gamble tạo ra 20% lợi nhuận của nó từ phân khúc thị trường đó, và đó chỉ là phân khúc thị trường đang phát triển.
Nên Procter & Gamble cho biết, "Chúng tôi không quan tâm dù cho một cửa hàng được thành lập hoặc đăng ký hoặc bất cứ thứ gì giống như thế.
Chúng tôi muốn sản phẩm của chúng tôi trong cửa hàng đó. "
Và sau này ở đó có điện thoại di động.
Đây là một cái quảng cáo cho MTN, cái mà là một công ty đa quốc gia ở Nam Phi hoạt động trong khoảng 25 quốc gia, và khi họ đến Migeria Nigeria là một con chó lớn ở châu phi.
Một trong bảy người châu phi là người Nigeria và như vậy mỗi một người muốn vào trong thị trường điện thoại ở Nigeria. Và khi MTN đến, họ muốn để bán dịch vụ di động giống như tôi nhận được ở Hoa Kỳ hoặc giống mọi người nhận được ở đây tại Anh hoặc châu âu kế hoạch chi phi hàng tháng, bạn nhận một cuộc gọi, bạn trả hàng hóa dư, bạn bị giết cùng với lệ phí và kế hoạch của họ bị đổ vỡ và thiêu hủy.
Và họ quay lại với bản thiết kế, thiết kế lại và họ đã đưa ra kế hoạch khác Chúng tôi không bán điện thoại cho bạn, chúng tôi không bán kế hoạch hàng tháng cho bạn.
Chúng tôi chỉ bán cho bạn đường truyền.
Và đường truyền được bán ở đâu?
Nó được bán ở những cái dù đứng trên tất cả các con đường, nơi mà mọi người không đăng ký, không giấy phép, nhưng MTN làm nên hầu hết lợi nhuận của nó, có thể là 90% lợi nhuận của nó, từ việc bán hàng thông qua hệ thống D, nền kinh tế phi chính thức.
Và những chiếc điện thoại đến từ đâu?
À, chúng đến từ đây. Đây là Quảng châu, Trung quốc, và nếu bạn đi lên câu thang trong một cái trung tâm điện tử có vẻ im ắng, bạn tìm thấy Dashatou ở quảng châu trung tâm thương mại hàng đã sài qua tay, và nếu bạn đi đến đó, bạn theo những gã cơ bắp những người mà đang mang những cái hộp, và họ sẽ đi đâu?
Họ sẽ đi đến Eddy ở Lagos.
Và bây giờ, hầu hết điện thoại ở đây thì không phải là hàng đã sài qua tay.
Cái tên là một sự nhầm lẫn.
Hầu hết chúng là đã vi phạm bản quyền. Chúng có thương hiệu nhưng chúng không được sản xuất bởi thương hiệu đó.
Bây giờ, đó là điều bất thuận lợi?
Ồ, tôi đoán vậy. Bạn biết đó, Trung quốc không có (Cười) không có tài sản trí tuệ, đúng không ?
Những cái tên không đủ nguyên âm.
Zhuomani thay vì Armani.
S. Guuuci, và -- (Cười) ( tiếng vỗ tay) Trên toàn thế giới đây là cách hàng hóa đang được phân phối, thế nên, có trường hợp, trên một chợ đường phố ở Rua 25 de Marco ở São Paulo, Brazil, bạn có thể mua những chiếc kính giả mạo .
Bạn có thể mua nước hoa nhái.
Bạn có thể mua DVD vi phạm bản quyền, tất nhiên rồi.
Bạn có thể mua những cái mủ Yankees New York trong tất cả các mẫu hàng trái phép.
Bạn có thể mua cuecas baratas, đồ lót được thiết kế đó không thật sự được sản xuất bởi một nhà thiết kế, và thậm chí ăn cắp bản thiết kế của nhóm tôn giáo. (Cười) Cho nên, các doanh nghiệp có xu hướng phàn nàn về điều đó, và những sản phẩm đó, chúng, tôi không muốn lấy đi toàn bộ những kiểu phàn nàn về nó, nhưng tôi đã hỏi một số nhà sản xuất giày lớn đầu năm nay những gì họ đã nghĩ về vi phạm bản quyền, và họ nói với tôi, "ồ, bạn không thể đặt ra vấn đề này cho tôi, bởi vì nếu bạn làm thế, tôi phải giết bạn" nhưng họ sử dụng vi phạm bản quyền như nghiên cứu thị trường.
Nhà sản xuất giày đã nói với tôi rằng nếu họ tìm thấy rằng Pumas đang bị vi phạm bản quyền, hoặc Adidas đang bị vi phạm bản quyền và giày của họ thì ko bị, họ biết họ đã làm điều gì đó sai. (Cười) Vậy nên theo dõi vi phạm bản quyền là một việc quan trong và những người mua sự vi phạm bản quyền đó, dù sao đi nữa cũng không phải là khách hàng của họ, bởi vì khách hàng của họ muốn một thỏa thuận thật sự.
Bây giờ, ở đây có một vấn đề khác.
Đây là một con đường thật sự ở Lagos, Nigeria
Tất cả hệ thông D thật sự không đóng thuế, đúng không?
Và khi tôi nghĩ về điều này, đầu tiên tôi nghĩ rằng chính phủ có một hợp đồng xã hội giữa người và chính phủ, và nếu chính phủ không truyền lại, và mọi người cũng không tiếp tục truyền lại, nhưng cũng có rằng chúng ta đang làm sai giống như một đứa trẻ những người không đóng thuế và chúng ta không nhận ra rằng mọi người láng tránh trên toàn thế giới, bao gồm một số doanh nghiệp rất đáng tôn trọng, và tôi sẽ cho bạn một ví dụ.
Có một công ty đã trả 4,000 khoản tiền hối hộ trong thập niên đầu tiên của thiên niên kỹ này, và một triệu đô la hối lộ mỗi ngày, đúng không?
Trên toàn thế giới, Và công ty đó là một công ty điện tử khổng lồ của Đức Siemens.
Vậy nó đã đi vào nên kinh tế chính thức cũng như kinh tế phi chính thức, vậy sẽ là sai trái để đổ lỗi -- và tôi không chon ra Siemens, Tôi đang nói bất cứ ai làm nó.
Đúng không ? Tôi chỉ muốn kết thúc bằng câu nói rằng nếu Adam Smith đã đóng đưa ra một lý thuyết về thị trường chợ trời thay vì là thị trường tự do, điều gì sẽ là một số của những nguyên tắc?
Đầu tiên, nó sẽ được hiểu rắng nó có thể cân nhắc một người hợp tác, và đó là một suy nghĩ từ các học giả pháp lý Brazil Roberto Mangabeira Unger.
Hợp tác phát triển là một cách trước mắt.
Thứ hai, từ một triết gia vô chính phủ Paul Feyerabend, thực tế là tương đối, và cái quyền lợi to lớn của tự lực là gì để những người kinh doanh Nigeria được coi là trái phép và khủng khiếp đối với người khác, và chúng ta phải nhận ra rằng có những sự khác biệt trong cách họ định nghĩa mọi thứ và sự thật của họ làm.
Và thứ ba là, và tôi đang nói đến một người Mỹ đánh bại nhà thơ Allen Ginsberg, rằng các nền kinh tế trao đổi và những loại tiền tệ khác nhau, các loại tiền tệ thay thế thì cũng rất quan trọng, và ông ấy đã nói về việc mua những thứ ông cần chỉ với vẻ bề ngoài dễ nhìn.
Và tôi cũng chỉ muốn để các bạn ở đây và nói rằng loại kinh tế này là một động lực to lớn cho sự phát triển toàn cầu và chúng ta cần suy nghĩ về nó theo cách này.
Cám ơn rất nhiều. ( Tiếng vỗ tay)
Tôi muốn kể cho các bạn nghe về hai ván cờ.
Ván cờ thứ nhất vào năm 1997, trong ván cờ này Garry Kasparov - một con người, đã thua Deep Blue - một cái máy.
Đối với nhiều người, đây là bình minh của một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên ở đó con người bị máy móc thống trị.
Nhưng rồi chúng ta ngồi đây sau 20 năm, sự thay đổi lớn nhất là cái cách chúng ta tương tác những máy tính như iPad, không phải HAL.
Ván cờ thứ hai là một trận cờ theo thể thức tự do diễn ra vào năm 2005, trong ván này con người và máy móc quyết định cùng nhau cộng tác, thay vì là đối thủ của nhau.
Thoạt tiên, kết quả có vẻ dự đoán được.
Ngay cả một siêu máy tính cũng bị đánh bại bới một đại kiện tướng cùng với một chiếc laptop cấu hình kém.
Nhưng điều bất ngờ đến vào phút chót. Ai là người chiến thắng?
Không phải là đại kiện tướng với chiếc siêu máy tính, mà là hai người chơi nghiệp dư đến từ nước Mỹ sử dụng ba chiếc laptop cấu hình tương đối thấp.
Khả năng của họ là huấn luyện và điều khiển những chiếc máy tính của họ để tìm ra các vị trí chính xác nhằm đương đầu hiệu quả với kiến thức cờ uyên thâm của các đại kiện tướng và sức mạnh tính toán của chiếc siêu máy tính của các đối thủ khác.
Đây là một kết quả đáng kinh ngạc: những con người bình thường, những máy tính bình thường có thể đánh bại người giỏi nhất, máy tính mạnh nhất.
Dù sao đi nữa, con người và máy móc không nên đối đầu nhau, đúng không?
Thay vào đó, đó là về sự hợp tác, và kiểu hợp tác đúng đắn
Chúng ta đang tập trung về tầm nhìn của Marvin Minsky đối với môn trí tuệ nhân tạo trong 50 năm qua.
Tôi cam đoan đó là một tầm nhìn rất cuốn hút.
Nhiều người đã theo đuổi nó. Nó đã trở thành ngôi trường tư tưởng trọng điểm trong ngành khoa học máy tính.
Nhưng khi chúng ta bước vào thời đại của dữ liệu khổng lồ, của các hệ thống mạng, của nền tảng mở, của công nghệ nhúng. Tôi muốn đề xuất rằng đây là thời gian để tái thẩm định lại một tầm nhìn thay thế - tầm nhìn đã thực sự được phát triển cùng thời.
Tôi đang nói về ý tưởng cộng sinh người-máy của J.C.R. Licklider có lẽ tốt hơn nên dùng thuật ngữ "Intelligence augmentation", I.A.
Licklider là một nhà khoa học máy tính phi thường, người có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của công nghệ và Internet.
Tầm nhìn của ông cho phép con người và máy móc có thể hợp tác trong việc ra quyết định, điều khiển các tình huống phức tạp mà không cần sự phụ thuộc cứng nhắc vào các chương trình định trước.
Hay lưu ý từ "hợp tác"
Licklider khuyến khích chúng ta đừng có lấy một cái lò nướng bánh và biến nó thành nhân vật Data trong "Star Trek", mà hãy biến một con người trở nên hữu dụng hơn.
Con ngươi rất tuyệt vời - Cái cách chúng ta nghĩ, các cách tiếp cận phi tuyến của chúng ta, khả năng sáng tạo của chúng ta, các giả thuyết lặp đi lặp lại, tất cả đều rất khó khăn để có thể khiến máy tính làm được những điều đó.
Trực giác của Licklider nhận ra được điều này, dự tính của con người, thiết lập các mục tiêu, xây dựng các giả thuyết, xác định các tiêu chuẩn, và thực hiện đánh giá.
Tất nhiên, ở những mặt khác, con người rất hạn chế.
Chúng ta rất tệ về quy mô, tính toán và khối lượng.
Chúng tôi cần sự quản lý tài năng cấp cao để giúp cho ban nhạc rock chơi nhạc với nhau.
Licklider dự đoán rằng máy tính sẽ làm tất cả công việc thường ngày tức là những việc cần thiết để dọn đường cho sự thấu hiểu và ra quyết định
Một cách âm thầm, không có nhiều phô trương, Hướng tiếp cận này đã đạt được chiến thắng còn xa hơn cả những ván cờ.
Gấp protein (Protein folding), một chủ đề chia sẻ về tính mở rộng khó tin của các ván cờ Có nhiều cách để gấp một protein hơn số lượng nguyên tử trong vũ tru.
Đây là một vấn đề có thể khiến thế giới thay đổi và có tác động cực lớn đến khả năng hiểu biết và điều trị bệnh tật của chúng ta.
Và đối với nhiệm vụ này, sức mạnh phần cứng của một siêu máy tính đơn giản là không đủ
Foldit, một trò chơi được các nhà khoa học máy tính tạo ra minh họa về giá trị của hướng tiếp cận này.
Những người nghiệp dư, không phải là dân kỹ thuật hay sinh vật được chơi một video game trong đó họ dùng mắt để sắp xếp cấu trúc của protein, cho phép máy tính điều khiển lực nguyên tử và tương tác cũng như xác định những vấn đề liên quan đến cấu trúc.
Hướng tiếp cận này đã thắng siêu máy tính 50% thời gian và chỉ dùng đến 30% thời gian.
Foldit gần đây đã có một khám phá khoa học đáng chú ý và quan trọng bằng cách giải mã cấu trúc của virus khỉ Mason-Pfizer.
Một protease (một loại enzyme) bị quên lãng hơn 10 năm đã được giải quyết bởi ba người chơi trong một vài ngày, có thể là bước tiến khoa học quan trọng đầu tiên đạt được nhờ chơi một video game.
Năm ngoái, trên nền của Tòa tháp đôi, đài tưởng niệm 11.9 được mở.
Tượng đài in tên của hàng ngàn nạn nhân sử dụng một khái niệm tuyệt đẹp được gọi là "Sự liền kề ý nghĩa".
Nó sắp xếp những cái tên bên cạnh cái tên khác dựa trên mối quan hệ của họ: bạn bè, gia đình, đồng nghiệp.
Khi bạn đặt tất cả cạnh nhau, nó là một thử thách khá gay go về mặt tính toán: 3500 nạn nhân, 1800 mối liên hệ liền kề; tầm quan trọng của các chi tiết kỹ thuật vật lý tổng thể và cuối cùng là tính thẩm mỹ.
Khi lần đầu được giới truyền thông đưa tin, toàn bộ công việc được gửi gắm cho một thuật toán đến từ thành phố New York của công ty thiết kế Local Projects. Thực tế thì hơi nhiều sắc thái hơn chút ít.
Trong khi một thuật toán được sử dụng để phát triển một bộ khung cơ bản, con người sử dụng bộ khung đó để cho ra bản thiết kế kết quả sau cùng.
Vì vậy trong trường hợp này, một máy tính đã đánh giá hàng triệu lớp có thể có, điều khiển một hệ thống có mối quan hệ phức tạp, và theo dõi các phép đo đạc và biến số khá với quy mô lớn và cho phép con người chỉ tập trung vào thiết kế và và chọn lựa.
Bạn càng quan sát xung quanh bạn, bạn càng thấy tầm nhìn của Licklider có ở mọi nơi,
Cho dù đó là công nghệ tương tác thực tế (augmented reality) trong chiếc iPhone hay GPS trong xe hơi của bạn, sự cộng sinh con người - máy tính giúp con người chúng ta khả dụng hơn,
Vì nếu bạn muốn cải thiện sự cộng sinh người-máy, bạn có thể làm gì?
Bạn có thể bắt đầu bằng cách thiết kế tính người vào tiến trình đó.
Thay vì nghĩ về việc một chiếc máy tính sẽ làm gì để giải quyết vấn đề, thì hãy cũng thiết kế giải pháp xung quanh những gì mà con người sẽ làm.
Khi bạn làm điều này, bạn sẽ nhanh chóng nhận ra rằng bạn đã dành tất cả thời gian của bạn cho giao diện giữa con người và máy, đặc biệt là cho thiết kế giảm sự sai khác trong tương tác này.
Thực ra, sự sai khác này quan trọng hơn cả sức mạnh của con người hay sức mạnh của máy móc trong việc xác định khả năng tổng thể.
Đó là lý do tại sao hai người nghiệp dư với một vài laptop dễ dàng đánh bại một siêu máy tính và một đại kiện tướng.
Cái mà Kasparov gọi là quá trình này là một sản phẩm phụ của sự sai khác.
Quá trình này diễn ra càng tốt, sự sai khác càng ít.
Và việc giảm thiểu sự sai khác hóa ra là những thay đổi có tính quyết định,
Hoặc lấy một ví dụ khác: dữ liệu lớn.
Mỗi tương tác mà chúng tôi có trên thế giới đều được ghi lại bởi một loạt các loại cảm biến phát triển chưa từng thấy: trên điện thoại thẻ tín dụng, máy tính của bạn. Kết quả là dữ liệu lớn, và nó thực sự mở ra cho chúng ta một cơ hội để hiểu sâu sắc hơn nữa các điều kiện của con người.
Trọng tâm chính của hầu hết các phương pháp tiếp cận đối với dữ liệu lớn là tập trung vào, "Làm thế nào để lưu trữ dữ liệu này? Làm thế nào để tìm kiếm dữ liệu này? Làm thế nào để xử lý dữ liệu này?"
Đây là những điều cần thiết nhưng các câu hỏi này là chưa đủ.
Điều bắt buộc không phải là tìm ra cách tính toán như thế nào mà là tính toán những gì. Làm thế nào để bạn có thể áp đặt trực giác của con người trên các dữ liệu ở quy mô thế này?
Một lần nữa, chúng ta bắt đầu bằng cách thiết kế tính người vào quá trình.
Khi PayPal lần đầu khởi nghiệp, thách thức lớn nhất của họ không phải là, "Làm thế nào để gửi tiền qua lại trên mạng?
". Đó là, "Làm thế nào để tôi làm điều đó mà không bị lừa đảo bởi các tội phạm có tổ chức?"
Tại sao điều này lại gây thách thức? Bởi vì trong khi máy tính có thể học để phát hiện và xác định gian lận dựa trên các mô hình, máy tính không thể học để làm điều đó nếu dựa trên các dạng mà chúng chưa bao giờ gặp, và tội phạm có tổ chức rất giống nhau với người thính giả như thế này: những người tài giỏi, cực kỳ tháo vát, có tinh thần kinh doanh - và một sự khác biệt rất lớn và quan trọng: mục đích.
Và như vậy, trong khi những máy tính có thể nắm bắt tất cả ngoại trừ những kẻ lừa đảo thông minh nhất, nắm bắt được những kẻ thông minh nhất chính là sự khác biệt giữa thành công và thất bại.
Có hẳn một lớp học về các vấn đề như thế này, những lớp học với những đối thủ biết thích nghi. Họ hiếm khi xuất hiện với một kiểu lặp đi lặp lại, điều mà máy tính có thể nhận ra được.
Thay vào đó, có một số thành phần cố hữu gắn liền với sự đổi mới hay sự gián đoạn, và những vấn đề ngày càng gia tăng này được chôn giấu trong khối dữ liệu lớn.
Ví dụ, khủng bố. Những kẻ khủng bố đang luôn luôn thích ứng theo những cách lớn hay nhỏ với hoàn cảnh mới, và mặc cho những gì bạn có thể nhìn thấy trên truyền hình, những sự thích ứng này, và việc phát giác chúng, cơ bản là con người.
Máy tính không phát hiện các kiểu lạ và các hành vi mới, nhưng con người thì có thể. Con người, bằng cách sử dụng công nghệ, thử nghiệm giả thuyết, tìm kiếm sâu bằng cách yêu cầu máy móc làm việc cho họ.
Osama bin Laden đã không bị bắt nếu không có trí tuệ nhân tạo.
Hắn đã bị bắt nhờ những con người tận tụy, tháo vát và tài giỏi trong sự tương tác của nhiều công nghệ khác nhau.
Nghe có vẻ hấp dẫn, bạn không thể một cách thuật toán hóa khai phá dữ liệu (data mine) cách làm của bạn để tìm câu trả lời.
Không có nút bấm "Tìm khủng bố", và càng nhiều dữ liệu chúng ta tích hợp từ nhiều nguồn khác nhau trên một loạt các định dạng dữ liệu từ các hệ thống khác biệt, việc khai phá dữ liệu có thể càng ít hiệu quả.
Thay vào đó, con người sẽ cần phải nhìn vào dữ liệu và tìm kiếm cái nhìn sâu sắc, như Licklider đã dự đoán từ lâu, chìa khóa dẫn đến kết quả tuyệt vời ở đây là kiểu hợp tác đúng đắn và đúng như Kasparov đã nhận định, đó có nghĩa là giảm thiểu sự sai khác giữa người - máy
Bây giờ cách tiếp cận này làm cho những thứ có thể giống như xơ len thông qua tất cả các dữ liệu sẵn có từ các nguồn rất khác nhau, xác định các mối quan hệ mấu chốt và đặt chúng ở một nơi, một cái gì đó đã gần như không thể làm được trước đây.
Đối với một số người, điều này đe dọa sự riêng tư và các quyền tự do công dân Đối với người khác, nó báo hiệu trước một kỷ nguyên của sự riêng tư và sự bảo vệ tốt hơn các quyền tự do công dân, nhưng sự riêng tư và quyền tự do có tầm quan trọng cốt lõi.
Điều đó phải được công nhận, và chúng không thể bị gạt sang một bên, ngay cả với mục đích cao cả nhất.
Vì vậy hãy khám phá, thông qua một vài ví dụ, tác động mà công nghệ đã xây dựng để thúc đẩy mối quan hệ cộng sinh người - máy đã có trong thời gian gần đây.
Trong tháng mười 2007, Hoa Kỳ và các lực lượng liên minh đã đột kích một ngôi nhà được phòng vệ chắc chắn của Al Qaeda ở thành phố Sinjar tại biên giới Syria của Iraq.
Họ đã tìm thấy một kho tài liệu có giá trị: 700 tiểu sử phác thảo của những chiến binh ngoại quốc.
Những chiến binh ngoại quốc này đã rời gia đình họ ở Gulf, Levant và Bắc Phi để tham gia al Qaeda tại Iraq.
Các hồ sơ này là các hồ sơ cá nhân.
Các chiến binh ngoại quốc điền vào mẫu đơn khi họ tham gia tổ chức
Nó chỉ ra rằng al Qaeda, không phải là không có sự quan liêu của nó. Họ trả lời các câu hỏi đại loại như, "Ai là người tuyển dụng bạn?"
"Quê hương bạn là gì?" "Những vị trí công việc mà bạn đang tìm kiếm?"
Trong đó câu hỏi cuối cùng, một cái nhìn sâu sắc đáng ngạc nhiên được tiết lộ.
Đại đa số các chiến binh ngoại quốc đã tìm kiếm vị trí trở thành kẻ ném bom liều chết với mục đích tử vì đạo-- cực kỳ quan trọng hơn là kể từ năm 2003 và 2007, Iraq đã có 1.382 vụ đánh bom tự sát, nguyên nhân chính của sự bất ổn định.
Phân tích các dữ liệu này khá khó khăn. Bản gốc là những giấy tờ tiếng Ả Rập đã được scan và dịch thuật.
Sự sai khác trong tiến trình đã không cho phép đạt được các kết quả mong muốn trong một khung thời gian hoạt động bằng cách sử dụng con người, PDFs và sự kiên trì không thôi.
Các nhà nghiên cứu đã phải thúc đẩy trí tuệ con người bằng công nghệ để đi sâu, khám phá những giả thuyết không rõ ràng, và trong thực tế, hiểu biết đã xuất hiện.
Hai mươi phần trăm các chiến bình ngoại quốc đến từ Libya 50 phần trăm trong số đó đến từ một thị trấn tại Libya, điều này cực kỳ quan trọng vì số liệu thống kê trước kia thì nó chỉ là ba phần trăm. Nó cũng giúp tăng cường hiểu biết về một nhân vật đang ngày càng quan trọng trong al Qaeda, Abu Yahya al-Libi, một giáo sĩ cao cấp trong nhóm chiến đấu Hồi giáo Libya.
Tháng 3 năm 2007, ông đã ra một bài phát biểu, sau đó đã có sự gia tăng đột biến của các chiến binh người Libya.
Mặc dù, có lẽ điều thông thái nhất, và mơ hồ nhất, bằng cách lật tung các dữ liệu, các nhà nghiên cứu đã có thể khám phá sâu sắc mạng lưới hợp tác ở Syria đó là nơi cuối cùng có trách nhiệm nhận và vận chuyển các chiến binh ngoại quốc đến biên giới.
Đây là những mạng lưới của lính đánh thuê, không phải những người theo tư tưởng Macxit, những con người hợp tác kinh doanh vì lợi nhuận.
Ví dụ, chúng tính phí của những chiến binh Ả Rập Saudi nhiều hơn đáng kể so với những người Lybia, khoản tiền đó mặt khác sẽ đến al Qaeda.
Có thể kẻ địch sẽ tự phá vỡ mạng lưới của chúng Nếu họ biết chúng đang gian lận những người sẽ trở thành jihadist (những người tham gia thánh chiến, có liên quan đến al Qeada).
Trong tháng một, 2010, một trận động đất mạnh 7,0 độ richte đã tàn phá Haiti, trận động đất gây thiệt hại về người lớn thứ ba mọi thời đại, khiến một triệu người, 10 phần trăm dân số trở thành người vô gia cư.
Một khía cạnh có vẻ nhỏ của toàn bộ nỗ lực cứu trợ đang trở nên ngày càng quan trọng khi việc cung cấp thực phẩm và nước bắt đầu khởi động.
Tháng Giêng và tháng Hai là những tháng mùa khô ở Haiti, nhưng nhiều người ở các trại đã khai thác nước tù đọng.
Trụ sở duy nhất có các hiểu biết chi tiết về các vùng ngập lụt ở Haiti đã bị san lấp trong trận động đất cùng với các lãnh đạo đang ở bên trong.
Vì thì, câu hỏi là, những trại nào đang có nguy cơ, bao nhiêu người đang ở trong những trại này, đâu là mốc thời gian lũ lụt, và nguồn tài nguyên rất khan hiếm cũng như cơ sở hạ tầng rất hạn chế, làm thế nào chúng ta ưu tiên việc tái định cư?
Dữ liệu thì vô cùng khác nhau. Quân đội Hoa Kỳ chỉ có thông tin chi tiết cho là một phần nhỏ của đất nước này.
Có dữ liệu trực tuyến từ một hội nghị về nguy cơ môi trường năm 2006, các dữ liệu địa không gian, không cái nào trong số đó đã được sử dụng.
Mục tiêu của con người ở đây là để xác định những trại cho việc tái định cư dựa trên nhu cầu ưu tiên.
Máy tính đã phải tích hợp một số lượng lớn các thông tin không gian địa, thông tin truyền thông xã hội và tổ chức cứu trợ để trả lời câu hỏi này.
Bằng cách thực hiện một quá trình chất lượng cao, nhờ đó một nhiệm vụ cho 40 người trong hơn ba tháng đã trở thành một công việc đơn giản cho ba người trong 40 giờ, tất cả các chiến thắng nhờ sự cộng sinh giữa con người-máy tính.
Chúng tôi đang có hơn 50 năm đi theo tầm nhìn của Licklider vì tương lai, và các dữ liệu cho thấy rằng chúng ta nên vui mừng về việc giải quyết vấn đề khó khăn nhất của thế kỷ này, con người và các máy móc trong mối quan hệ hợp tác.
Cảm ơn bạn. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Tôi muốn bạn hãy tưởng tượng điều này trong một lúc.
Hai người đàn ông, Rahul và Rajiv, sống trong cùng một khu phố, cùng hưởng một nền giáo dục, có nghề nghiệp giống nhau, và họ đều được đưa vào nơi cấp cứu của địa phương vì đau ngực cấp tính.
Rahul được tiến hành mổ tim nhưng Rajiv bị trả về nhà.
Điều gì có thể giải thích sự khác biệt trong kinh nghiệm của hai người đàn ông gần như giống hệt nhau này?
Rajiv bị bệnh tâm thần.
Sự khác biệt trong chất lượng chăm sóc y tế đối với những người bị bệnh tâm thần là một trong những lý do tại sao cuộc sống của họ ngắn hơn những người không bị bệnh tâm thần.
Ngay cả trong các nước có nguồn lực tốt nhất trên thế giới, khoảng cách tuổi thọ này là khoảng 20 năm.
Tại các quốc gia đang phát triển trên thế giới, khoảng cách này thậm chí còn lớn hơn.
Nhưng tất nhiên, bệnh tâm thần cũng có thể giết người một cách trực tiếp hơn Ví dụ rõ ràng nhất là tự sát.
Nó có thể gây ngạc nhiên với một số bạn ở đây như nó đã làm với tôi Khi tôi phát hiện ra rằng tự tử đứng đầu trong những nguyên nhân chính gây tử vong ở giới trẻ tại tất cả các nước trên thế giới, bao gồm các quốc gia nghèo nhất thế giới.
Nhưng ngoài ảnh hưởng của tình trạng sức khỏe đối với tuổi thọ, chúng tôi cũng quan tâm đến chất lượng cuộc sống.
Hiện nay, để chúng tôi có thể kiểm tra tác động tổng thể của điều kiện y tế đối với cả tuổi thọ và chất lượng cuộc sống, chúng ta cần phải sử dụng một thước đo được gọi là DALY, đó là từ viết tắt của Disability-Adjusted Life Year (đánh giá khuyết tật 1 năm cuộc sống).
Bây giờ khi chúng tôi làm điều đó, chúng tôi khám phá một số điều đáng ngạc nhiên về bệnh tâm thần từ một quan điểm toàn cầu.
Ví dụ, chúng tôi phát hiện ra rằng bệnh tâm thần thuộc những nguyên nhân hàng đầu gây ra các khuyết tật trên toàn thế giới.
Chẳng hạn như trầm cảm là nguyên nhân hàng đầu thứ ba gây ra khuyết tật, bên cạch các điều kiện như tiêu chảy và viêm phổi ở trẻ em.
Khi bạn đặt tất cả các bệnh tâm thần với nhau, chúng chiếm khoảng 15 phần trăm trong số tất cả gánh nặng bệnh tật toàn cầu.
Thật vậy, bệnh tâm thần cũng gây hại rất lớn cho cuộc sống của con người, nhưng vượt ra ngoài gánh nặng bệnh tật, hãy xem xét các con số tuyệt đối.
Tổ chức y tế thế giới ước tính có gần bốn đến năm trăm triệu người sống trên hành tinh nhỏ bé của chúng ta bị ảnh hưởng bởi một bệnh tâm thần.
Bây giờ một số bạn ở đây có một chút ngạc nhiên bởi số lượng đó, nhưng xét cho cùng, sự đa dạng đáng kinh ngạc của bệnh tâm thần, từ chứng tự kỷ và khuyết tật trí tuệ trong thời thơ ấu, đến trầm cảm và lo âu, lạm dụng thuốc và rối loạn tâm thần ở tuổi trưởng thành, tất cả mọi cách đến mất trí nhớ trong tuổi già, và tôi khá chắc chắn rằng mỗi và mọi người trong chúng ta ở đây hôm nay đều có thể nghĩ đến ít nhất một người, ít nhất một người mà bị ảnh hưởng bởi bệnh tâm thần trong mạng xã hội có quan hệ gần gũi nhất của chúng ta.
Tôi thấy một số người gật đầu ở kia.
Nhưng ngoài những con số đáng kinh ngạc, những gì thực sự quan trọng theo quan điểm y tế toàn cầu, những gì thực sự gây lo ngại theo quan điểm y tế toàn cầu, đó là phần lớn những cá nhân bị ảnh hưởng không nhận được sự chăm sóc mà chúng tôi biết là có thể biến đổi cuộc sống của họ, và hãy nhớ rằng, chúng tôi có bằng chứng rõ ràng cho thấy một loạt các biện pháp can thiệp, thuốc, can thiệp tâm lý, và can thiệp xã hội, có thể tạo ra một sự khác biệt lớn.
Nhưng, ngay tại các quốc gia có nguồn lực tốt nhất, Ví dụ ở đây là châu Âu, khoảng 50 phần trăm số người bị ảnh hưởng không nhận được các biện pháp can thiệp này.
Trong số các nước tôi làm việc, cái gọi là khoảng cách điều trị đó đạt đến con số đáng ngạc nhiên là 90 phần trăm.
Nhưng điều này không có gì kinh ngạc nếu bạn nói chuyện với bất cứ ai bị ảnh hưởng bởi bệnh tâm thần, bạn sẽ có cơ hội nghe thấy những câu chuyện về nỗi đau ẩn chứa, sự xấu hổ và phân biệt đối xử trong gần như mọi lĩnh vực của cuộc sống của họ.
Nhưng có lẽ điều đau lòng nhất là những câu chuyện về sự lạm dụng đối với ngay cả những quyền cơ bản nhất của con người, chẳng hạn như các phụ nữ trẻ trong hình ảnh ở đây điều đó diễn ra hàng ngày, Đáng buồn thay, ngay cả trong các tổ chức được xây dựng để chăm sóc cho những người bị bệnh tâm thần, các bệnh viện tâm thần.
Chính sự bất công này đã thực sự thúc đẩy nhiệm vụ của tôi là cố gắng để làm một chút gì đó để thay đổi cuộc sống của những người bị ảnh hưởng bởi bệnh tâm thần, và cụ thể là hành động quan trọng mà tôi tập trung vào là kết nối sự khác biệt giữa những kiến thức chúng ta có để thay đổi cuộc sống, các kiến thức về phương pháp điều trị hiệu quả, và làm thế nào để chúng ta thực sự sử dụng kiến thức này trong thế giới hàng ngày.
Và một thách thức đặc biệt quan trọng mà tôi từng đối mặt là sự thiếu hụt lớn của các chuyên gia sức khỏe tâm thần, chẳng hạn như bác sĩ tâm thần và nhà tâm lý học, nhất là trong thế giới đang phát triển.
Bây giờ tôi đã được đào tạo về ngành y ở Ấn Độ, và sau đó Tôi đã chọn tâm thần học là chuyên môn của mình, nhiều đến mất tinh thần của mẹ tôi và tất cả các thành viên gia đình của tôi, những người nghĩ phẫu thuật thần kinh sẽ là một lựa chọn hơn đáng kính hơn cho đứa con trai thông minh của họ.
Dù thế nào, tôi đã bước vào, tôi gắn chặt với tâm thần học, và thấy mình đào tạo tại Anh tại một trong số các bệnh viện tốt nhất ở đất nước này.
Tôi đã rất vinh dự. Tôi làm việc trong một nhóm gồm những người vô cùng tài năng, nhiệt tình, nhưng quan trọng nhất, họ là những chuyên gia về sức khỏe tâm thần được đào tạo chuyên sâu.
Ngay sau khóa đào tạo, đầu tiên là tôi làm việc ở Zimbabwe và sau đó ở Ấn Độ, và tôi đã phải đối mặt bởi một thực tế hoàn toàn mới.
Đây là một thế giới thực nơi hầu như không có bất cứ một các chuyên gia sức khỏe tâm thần nào.
Ví dụ như ở Zimbabwe, chỉ có khoảng hơn một chục bác sĩ tâm thần, hầu hết trong số đó sống và làm việc thành phố Harare, chỉ để lại một vài người để giải quyết các nhu cầu chăm sóc sức khỏe tâm thần của 9 triệu người sống ở các vùng nông thôn.
Ở Ấn Độ, tôi thấy tình hình không khá hơn là mấy.
Để cung cấp cho bạn một cái nhìn tổng quan, nếu tôi phải nói đến tỷ lệ bác sĩ tâm thần trong số dân mà có thể thấy ở Anh so với Ấn Độ, thì Ấn Độ phải cần khoảng 150.000 bác sĩ tâm thần
Trong thực tế, hãy đoán xem.
Số lượng thực tế là khoảng 3.000 người, chiếm khoảng hai phần trăm của con số ban đầu.
Rõ ràng là tôi không thể làm theo các mô hình chăm sóc sức khỏe tâm thần mà tôi đã được đào tạo, điều mà phải dựa nhiều vào chuyên môn sức khỏe tâm thần chuyên sâu và tốn kém để chăm sóc sức khỏe tâm thần. ở các nước như Ấn Độ và Zimbabwe.
Tôi đã phải suy nghĩ theo 1 cách khác về một số mô hình khác của việc chăm sóc.
Đó là sau khi tôi đã đọc qua những cuốn sách này, và trong đó tôi phát hiện ra ý tưởng của việc chuyển trọng tâm trong y tế toàn cầu.
Ý tưởng thực sự tương đối đơn giản. Ý tưởng là, khi bạn đang thiếu chuyên gia chuyên ngành chăm sóc sức khỏe, hãy sử dụng bất cứ ai có sẵn trong cộng đồng, đào tạo họ để cung cấp một loạt các biện pháp can thiệp chăm sóc sức khỏe, và trong những cuốn sách này tôi đã đọc những ví dụ sinh động, Ví dụ như một người bình thường được đào tạo thế nào để chăm sóc trẻ sơ sinh, chẩn đoán và điều trị viêm phổi sớm, một cách hiệu quả.
Và điều làm tôi bất ngờ là nếu bạn có thể đào tạo những người bình thường để thực hiện những can thiệp chăm sóc y tế phức tạp như vậy, thì có lẽ họ có thể cũng làm như vậy với chăm sóc sức khỏe tâm thần.
Vâng, ngày hôm nay, tôi rất vui mừng thông báo cho bạn rằng đã có nhiều thí nghiệm trong chuyển giao nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần tại thế giới đang phát triển trong thập kỷ qua, và tôi muốn chia sẻ với bạn những phát hiện của ba thử nghiệm đặc biệt như vậy, Tất cả tập trung vào bệnh trầm cảm, căn bệnh phổ biến nhất trong các bệnh tâm thần.
Ở vùng nông thôn tại Uganda, Paul Bolton và đồng nghiệp của ông, đã chứng minh rằng họ có thể cung cấp trị liệu tâm lý cá nhân cho bệnh trầm cảm bằng cách sử dụng dân làng và, bằng cách sử dụng một thiết kế kiểm soát ngẫu nhiên, cho thấy rằng 90 phần trăm của người được can thiệp phục hồi so với với khoảng 40 phần trăm trong các làng được so sánh.
Tương tự như vậy, bằng cách sử dụng một thử nghiệm kiểm soát ngẫu nhiên ở nông thôn Pakistan, Atif Rahman và đồng nghiệp của ông đã cho thấy. rằng những nhân viên y tế cộng đồng phụ trách sức khỏe bà mẹ trong hệ thống chăm sóc y tế của Pakistan có thể cung cấp liệu pháp hành vi nhận thức cho các bà mẹ, bị trầm cảm, một lần nữa cho thấy sự khác biệt đáng kể tỷ lệ phục hồi. Khoảng 75 phần trăm trong số các bà mẹ phục hồi so với khoảng 45 phần trăm tại các làng được so sánh.
Và trong thử nghiệm của riêng tôi ở Goa, Ấn Độ, chúng tôi một lần nữa cho thấy các tư vấn viên ở tại cộng đồng địa phương có thể được đào tạo để cung cấp các biện pháp can thiệp tâm lý về trầm cảm, lo âu, dẫn đến 70 phần trăm tỷ lệ phục hồi so với 50 phần trăm tại trung tâm sức khỏe ban đầu được so sánh.
Bây giờ, nếu tôi phải đưa ra tất cả những thí nghiệm khác nhau trong thay đổi nhiệm vụ, và tất nhiên là có nhiều ví dụ khác, và cố gắng và xác định đâui là những bài học quan trọng để chúng tôi có thể rút ra để tạo nên một hoạt động thay đổi nhiệm vụ thành công, Tôi sáng tạo ra một từ viết tắt gọi là SUNDAR.
SUDAR là từ viết tắt có nghĩa là "hấp dẫn", theo tiếng Hindi.
Dường như với tôi, có những năm bài học quan trọng tôi trình chiếu ở đây có ý nghĩa cực kỳ quan trọng để thực hiện việc chuyển đổi nhiệm vụ một cách hiệu quả.
Đầu tiên là chúng ta cần phải đơn giản hóa thông điệp mà chúng ta đang sử dụng, bỏ đi tất cả các thuật ngữ mà y học đã phát minh ra.
Chúng ta cần phải chia các can thiệp y tế phức tạp thành những thành phần nhỏ hơn để có thể dễ dàng hơn chuyển giao cho các cá nhân ít được đào tạo.
Chúng ta cần chăm sóc sức khỏe, không phải tại các trung tâm lớn, mà là gần nhà của người dân, và chúng ta cần phải chăm sóc sức khỏe bằng cách sử dụng bất cứ ai có thể trong cộng đồng địa phương của chúng ta.
Và điều quan trọng là, chúng ta cần phải phân bổ lại một số chuyên gia có thể vai trò như xây dựng năng lực và giám sát.
Đối với tôi, chuyển dịch công việc là một ý tưởng có ý nghĩa toàn cầu thực sự, bởi vì ngay cả khi nó đã phát sinh từ tình hình thiếu nguồn lực mà bạn thấy ở các nước đang phát triển, tôi nghĩ rằng nó cũng có rất nhiều ý nghĩa đối với các quốc gia có nguồn lực tốt hơn.
Tại sao vậy? Vâng, một phần là do chăm sóc sức khỏe trong thế giới phát triển, chi phí chăm sóc sức khỏe trong thế giới phát triển, đang nhanh chóng vượt khỏi tầm kiểm soát, và một lượng lớn những chi phí là chi phí nguồn nhân lực.
Nhưng quan trọng không kém là do chăm sóc sức khỏe đã trở nên vô cùng chuyên nghiệp hóa đến nỗi nó trở nên xa vời và tách khỏi cộng đồng địa phương.
Tuy nhiên, đối với tôi, ý nghĩa thực sự về chuyển đổi nhiệm vụ không phải chỉ đơn giản là làm cho việc chăm sóc sức khỏe dễ tiếp cận hơn và giá cả phải chăng mà còn là nâng cao vị thế một cách cơ bản.
Nó giúp những người bình thường có hiệu quả hơn trong việc chăm sóc cho sức khỏe của những người khác trong cộng đồng của họ, và khi làm như vậy, để trở thành người giám hộ tốt hơn với sức khỏe của mình. Thật vậy, đối với tôi, việc chuyển đổi công việc là một ví dụ điển hình của việc dân chủ hóa về kiến thức y tế, và do đó, cũng là sức mạnh y tế.
Chỉ cách đây hơn 30 năm, các quốc gia trên thế giới nhóm họp tại Alma-Ata và đưa ra tuyên bố mang tính biểu tượng này.
Vâng, tôi nghĩ rằng tất cả các bạn có thể đoán rằng 12 năm đã trôi qua, chúng ta vẫn chưa tới được gần mục tiêu đó
Tuy nhiên, ngày hôm nay, với những kiến thức mà những người bình thường trong cộng đồng có thể được đào tạo và với đầy đủ sự giám sát và hỗ trợ, họ có thể cung cấp một loạt các biện pháp can thiệp y tế có hiệu quả, có lẽ lời hứa đó giờ đã trong tầm tay.
Thật vậy, để thực hiện khẩu hiệu của sức khỏe cho mọi người, chúng ta sẽ cần phải bao gồm tất cả vào tiến trình cụ thể đó, và trong trường hợp cụ thể như sức khỏe tâm thần, chúng tôi sẽ cần phải kết hợp những người bị ảnh hưởng bởi bệnh tâm thần và những người chăm sóc của họ.
Nó là lý do mà một vài năm trước đây, Phong trào Sức khỏe Tâm thần toàn cầu được sáng lập như là một hình thức của một nền tảng ảo mà ở đó các chuyên gia giống như tôi và những người bị ảnh hưởng bởi bệnh tâm thần có thể đứng chung với nhau, vai kề vai, và ủng hộ cho quyền lợi của những người bị bệnh tâm thần để nhận được sự chăm sóc mà chúng tôi biết có thể thay đổi cuộc sống của họ, và để sống một cuộc sống giá trị.
Và cuối cùng, khi bạn có một chút thời gian cho yên bình hay tĩnh lặng trong những ngày rất bận này hoặc có lẽ sau đó suy nghĩ về người mà bạn nghĩ là có bệnh tâm thần, hay những người mà bạn nghĩ có bệnh tâm thần, và dám chăm sóc họ. Cảm ơn bạn. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Khi Nhà Trắng được xây dựng vào đầu thế kỉ 19, đó là một nơi không bị giới hạn.
Mọi người đến rồi đi. Dưới thời tổng thống Adams, một nha sĩ tình cờ ghé qua.
Ông ấy muốn bắt tay tổng thống.
Tổng thống phớt lờ bộ trưởng Bộ Ngoại Giao, trong lúc nói chuyện, và hỏi ông nha sĩ liệu có thể nhổ chiếc răng hay không.
Sau đó, vào những năm 1850, dưới thời tổng thống Pierce, ông ấy trở nên nổi tiếng - có lẽ là chỉ một thứ duy nhất khiến ông nổi tiếng - khi một người láng giếng đi qua và nói "Tôi muốn thấy ngôi nhà đẹp" và Pierce nói với ông ta, "Vì sao thế, tất nhiên là ông có thể vào
Đây không phải ngôi nhà của tôi. Đó là ngôi nhà của mọi người."
Và khi tôi đến Nhà Trắng vào đầu nàm 2009 lúc Obama bắt đầu nhiệm kì của mình, Nhà trắng tuyệt nhiên không "mở"
Những tấm màn chống bom phủ kín những cánh cửa sổ.
Chúng ta dùng hệ điều hành Windows 2000.
Truyền thông xã hội bị chặn bởi tường lửa.
Chúng ta không có blog, nói gì đến tài khoản Twitter giống như chúng ta ngày nay.
Tôi muốn trở thành người đứng đầu "Chính Quyền Mở", để mang những giá trị và những thói quen của sự minh bạch, sự tham gia và sự hợp tác, và lan truyền nó theo cách chúng ta làm, để "mở cửa" chỉnh phủ để làm việc với người dân.
Và bây giờ, một trong những điều mà chúng ta biết là các công ty rất giỏi trong việc khiến mọi người làm việc trong những nhóm và những mạng lưới để tạo ra những sản phẩm cực kì phức tạp, như xe hơi và máy tính, và những sản phẩm mà một xã hội tạo ra càng phức tạp tới đâu, sự thành công của xã hội đó càng lớn lên theo thời gian.
Những công ty tạo ra hàng hóa, chứ không phải chính phủ, họ tạo ra hàng hóa cho cộng đồng. Họ tìm cách chữa ung thư và giáo dục trẻ em cũng như xây đường xá, nhưng chúng ta không có những cơ quan chuyên trách cho sự phức tạp này. Chúng ta không có các cơ quan giỏi về việc mang đến những tài năng xứng đáng, đến làm việc và hợp tác cởi mởi với chúng tôi.
Khi chúng ta muốn tạo chính sách Chính Phủ Mở, Chúng ta đã làm gì? Thật lòng khi hỏi các nhân viên cách chúng ta nên cải cách chính phủ.
Hóa ra chúng ta chưa từng tiến hành điều này.
Chúng tôi đã muốn nhờ người dân giúp đỡ chúng tôi, nghĩ ra chính sách, không phải sau khi biết được bộ luật được ban hành, phương pháp mới là điều chủ yếu, mà phải tiến hành trước. Không có tiền lệ hợp pháp nào, không có tiền lệ văn hóa, không có cứng nhắc khi làm điều này.
Nhiều người nói chúng tôi làm vậy là bất hợp pháp.
Đây là điều mấu chốt của trở ngại này.
Nhiều chính phủ tồn tại thật ra là để chuyển đổi 2 thứ, nhiều giá trị và sở trường từ chính phủ và từ những người dân để đưa ra quyết định cuối cùng.
Nhưng cách mà những cơ quan của chúng ta được thiết lập, trong thế kỉ 18, mô hình tập trung, là để chuyển đổi những dòng giá trị thông qua bầu cử, 4 năm hoặc 2 năm 1 lần, trong điều kiện tốt nhất, mỗi năm 1 lần. Điều này khá là không chắc chắn, trong kỉ nguyên truyền thông xã hội, để chúng tôi nói rõ các giá trị.
Ngày nay, công nghệ cho phép chúng ta bày tỏ bản thân nhiều hơn, có lẽ nhiều hơn một chút.
Trong thế kỉ 19, chúng ta dựa vào khái niệm của cơ quan bộ máy nhà nước để giúp chúng tôi quản lý xã hội quy mô lớn và phức tạp.
Nhưng chúng tôi tập trung vào những bộ máy nhà nước này.
Chúng tôi đã khoanh vùng. Và chúng tôi biết rằng người thông minh nhất lúc nào cũng làm việc cho người khác.
Chúng tôi chỉ nhìn quanh phòng là biết được chuyên môn và trí thông minh được phân bố trong xã hội một cách rộng rãi, và không bị hạn chế trong nội bộ cơ quan nhà nước.
Nhiều nhà khoa học nghiên cứu trong những năm gần đây về hiện tượng mà họ thường mô tả theo dòng, thiết lập thể chế, dù về mặt tự nhiên hay xã hội, bất cứ kênh nào cũng phải thông qua họ.
Cho nên một con sông được thiết lập để thay đổi dòng chảy của nước, và tia chớp bắt đầu di chuyển trong đám mây dòng điện, và chiếc lá được thiết kế để cung cấp nguồn dinh dưỡng cho cây, thậm chí thỉnh thoảng cũng phải va phải trở ngại, để nhận được nguồn dinh dưỡng đó.
Điều tương tự với thể chế xã hội, hệ thống chính phủ của chúng ta, nơi mà ít ra, giúp chúng ta hiểu ngụ ý có ích về chuyện gì đang diễn ra, điều gì thật sự bị phá vỡ, và nhu cầu cấp thiết chúng ta có, chúng ta cảm nhận hôm nay, để thiết lập lại hệ thống cơ quan của chúng ta.
Chúng tôi sống ở Cambrian kỉ nguyên dữ liệu khổng lồ, mạng lưới xã hội, và chúng ta có cơ hội này để thiết lập lại các cơ quan mới được thiết lập gần đây.
Hãy thử suy nghĩ: Doanh nghiệp nào mà bạn biết, khu vực kinh tế khác, và đặc biệt là kích thước lớn như khu vực công cộng, không tìm thấy cái mới trong mô hình doanh nghiệp căn cứ vào những điều cơ bản?
Chắc chắn, chúng ta đầu tư nhiều vào cải cách. Chúng ta đầu tư băng thông rộng và giáo dục khoa học và hỗ trợ khoa học, nhưng chúng ta đầu tư quá ít vào việc đổi mới và tái thiết lập các cơ quan mà chúng ta có.
Giờ đây điều này dễ giải thích, dĩ nhiên, về việc các đảng phái chính trị và bộ máy nhà nước, và chúng ta muốn than phiền về chính phủ. Điều này lúc nào cũng tái diễn, đặc biệt là thời gian diễn ra bầu cử, nhưng thế giới phức tạp. Dân số sẽ tăng lên 10 tỉ người, nhiều người trong số đó sẽ thiếu đi những nhu cầu cơ bản.
Cho nên chúng ta có thể than phiền, điều gì thật sự có thể thay thế những gì chúng ta có hôm nay?
Điều gì sẽ đến sau mùa xuân Ả Rập?
À, một lựa chọn thay thế hấp dẫn và rõ ràng ở thời điểm hiện nay đối với chúng ta đó là mạng xã hội. Đúng không? Mạng xã hội như Facebook và Twitter. Chúng rất ỷ lại.
Chúng rất ích kỉ. Bạn có 3 000 nhân viên làm việc tại Facebook quản lý 900 triệu dân.
Chúng ta có lẽ phải gọi chúng là công dân, vì gần đây chúng nổi dậy chống đối lại việc lập pháp, và công dân của những mạng lưới này làm việc cùng nhau để phục vụ lẫn nhau theo những cách tốt nhất.
Nhưng những tập thể tư nhân, cá nhân, công ty, những tập thể tư hữu hóa, không thích chế độ dân chủ.
Chúng không thể thay thế chính phủ.
Kết bạn với ai đó trên Facebook không phức tạp đủ để bạn và tôi hợp tác và chăm chỉ làm việc cùng nhau và làm công tác chính phủ.
Nhưng truyền thông xã hội cũng dạy chùng ta vài thứ.
Tại sao Twitter lại thành công? Vì nó mở ra một nền tảng mới.
Nó mở ra giao diện lập trình ứng dụng API cho phép hàng trăm hàng ngàn những ứng dụng mới thiếp lập hàng top, để chúng ta có thể đọc và chuyển hóa thông tin theo nhiều cách mới và thú vị.
Chúng ta cần nghĩ về cách để mở giao diện API của chính phủ, và cách mà chúng ta sẽ làm điều đó, sức mạnh siêu khủng tiếp theo sẽ dành cho người có thể thành công trong việc kết hợp trật tự các cơ quan - vì chúng ta phải duy trì những giá trị cộng đồng, chúng ta phải thích ứng với thay đổi - nhưng với sự đa dạng và cuộc sống luôn dao động đầy sự hỗn loạn và nhộn nhịp của mạng xã hội, tất cả chúng ta cùng chung tay xây dựng những cải cách mới dành cho các cơ quan của chúng ta, để tham gia quản lý nhà nước.
Chúng ta có tiền lệ rồi. Vua Henry đệ nhị, thế kỷ 12, đã thành lập ban hội thẩm.
Mô hình đầy quyền lực, thiết thực và rõ ràng để chuyển giao quyền lực từ chính phủ sang dân chúng.
Hôm nay, chúng ta có cơ hội, và chúng ta có để tạo ra hàng ngàn cách mới để kết nối giữa mạng xã hội và các cơ quan, hàng ngàn ban hội thẩm mới: ban hội thẩm công dân, tổ chức Carrotmob, sự kiện hackathon, chúng tôi vừa mới bắt đầu tạo ra những mô hình mà chúng ta có thể chế lại quy trình quản lý.
Bây giờ, chúng tôi không có cái nhìn tổng thể cho mô hình này tuy nhiên, chúng tôi thấy nhiều quy trình tiến hóa xuất hiện xung quanh chúng ta - có lẽ thậm chí cũng không phải sự tiến hóa Tôi còn gọi nó là cuộc cách mạng - theo cách chúng tôi quản lý.
Một vài trong đó là công nghệ cao, và một số trong đó hoàn toàn là công nghệ cũ, như dự án mà MKSS đang tiến hành ở Rajasthan, Ấn Độ, nơi mà họ dùng dữ liệu của nhà nước và sơn trên 100 000 bức tường trong làng, và mời nhiều dân làng đến và bình luận người nào có trong danh sách chính phủ, người nào đã qua đời, những cây cầu nào được xây ở nơi nào đó, và cùng chung tay gắn kết người dân với nhau để tiết kiệm tiền bạc và tham gia và tiếp cận với ngân quỹ.
Nhưng chuyện không chỉ về cảnh sát chính phủ.
Mà còn là việc thành lập chính phủ.
Spacehive ở Anh đang thu hút sự hỗ trợ từ đám đông, giúp bạn và tôi gây quỹ để xây dựng khung thành và những ghế dài trong công viên sẽ cho phép chúng ta cung cấp dịch vụ tốt hơn trong cộng đồng.
Không có ai thật sự giỏi hơn Ushahidi tham gia cung cấp những dịch vụ, thỉnh thoảng cũng có nơi không tồn tại những dịch vụ này
Được tạo ra sau cuộc náo động hậu bầu cử tại Kenya năm 2008, trang web vẽ ra bản đồ khủng hoảng và cộng đồng có thể giao nhiệm vụ và mục tiêu phân bố đội cứu hộ để giải thoát những người bị mắc kẹt dưới đống gạch vụn, dù cho nó diễn ra sau trận động đất ở Haiti, hay trận động đất gần đây nhất là ở Ý.
Và Hội Chữ Thập Đỏ cũng tập huấn các tình nguyện viên và Twitter đang xác nhận chúng, không chỉ đơn giản hỗ trợ cho cơ quan chính phủ hiện nay, nhưng nhiều trường hợp, để thay thế chúng.
Bây giờ rõ ràng chúng ta thấy nhiều ví dụ, chính là việc mở dữ liệu chính phủ, tuy không đủ mô hình nhưng chúng ta đang bắt đầu để xem thực tiễn những người đang tạo ra và khởi động những ứng dụng cải tiến dành cho dữ liệu của chính phủ.
Tôi có thể đưa ra nhiều ví dụ, và tôi đã chọn ví dụ của Jon Bon Jovi. Trong số các bạn có lẽ không biết anh ta sở hữu một căn bếp bán súp ở New Jersey, nơi anh ta cung cấp thực phẩm phục vụ cho người vô gia cư và đặc biệt là những cựu chiến binh vô gia cư.
Vào tháng 2, anh đã vào Nhà Trắng, và nói rằng, "Tôi muốn tạo sân chơi sáng tạo những ứng dụng sản xuất hàng loạt toàn quốc sẽ giúp ích không chỉ cho người vô gia cư mà còn giúp những người cung cấp dịch vụ đến với họ tốt hơn."
Từ tháng 2 đến tháng 6 năm 2012, những ai vào chung kết đã được thông báo.
Bạn có thể hình dung trong bộ máy nhà nước năm ngoái, đã làm được nhiều việc trong thời gian 4 tháng?
Bạn hiếm khi điền hết các loại đơn từ trong khoảng thời gian đó, để mặc thực tế như vậy, nhiều cải cách rõ ràng đã nâng cao đời sống của người dân.
Và tôi muốn nói rõ ý định là cuộc cải cách chính phủ mở này không chỉ về việc tư hữu hóa chính phủ vì nhiều trường hợp điều này có thể giúp ích khi chúng ta có ý chí để tiến hành thực hiện chính sách tiến bộ và tốt hơn những quy định và chiến lược lập pháp và hướng dẫn kiện tụng như chính sách mà chúng ta có ngày nay.
Ở bang Texas, họ điều chỉnh 515 ngành nghề, từ thợ khoan giếng đến người bán hoa.
Giờ, bạn có thể mang súng đi vào nhà thờ ở Dallas, nhưng không được đặt hoa mà không có sự cho phép, vì làm vậy sẽ khiến bạn phải vào tù.
Vậy Texas đang làm gì? Họ đang yêu cầu các bạn và tôi, dùng chính sách wiki trực tuyến, để không chỉ giúp tránh được những quy định rườm rà gây cản trở kinh doanh, mà còn thay thế những quy tắc đó với những cải tiến mới, thỉnh thoảng mạng vận hành trơn tru để tạo ra ứng dụng iPhone mới cho phép chúng tôi vừa bảo vệ được người tiêu dùng và cộng đồng vừa khuyến khích phát triển kinh tế.
Đó là một mặt hữu ích của chính phủ mở.
Không phải lợi ích mà chúng tôi vừa nói liên quan đến sự phát triển: đó là lợi ích kinh tế và tạo việc làm đến từ việc mở cửa cải cách này.
Sberbank, ngân hàng lớn nhất và lâu đời nhất ở Nga, phần lớn là do chính phủ Nga kiểm soát, bắt đầu thực thi ưu thế đám đông, thu hút nhân viên và tập thể công dân phát triển những giải pháp mới.
Năm ngoái họ đã tiết kiệm được 1 tỉ đô la, 30 tỉ rúp, từ cải cách mở cửa, và họ đang dần dần thúc đẩy mở rộng ưu thế của đám đông, không chỉ từ ngân hàng, nhưng tập trung vào khu vực cộng đồng.
Và chúng tôi thấy nhiều ví dụ từ những nhà cải cách dùng dữ liệu chính phủ mở, không chỉ tạo ra ứng dụng, nhưng sau đó còn tạo ra nhiều công ty và thuê nhân viên để giúp họ cùng làm việc với chính phủ.
Chính phủ tiến hành nhiều cải cách ở địa phương.
Ở San, Ramon, California, họ đã sản xuất ứng dụng iPhone chúng cho phép các bạn hoặc tôi nói rằng chúng ta được công nhận tập huấn CPR, và khi có ai lên cơn đau tim, sẽ có báo hiệu để các bạn có thể đến nhanh bên người đó và tiến hành CPR.
Nạn nhân nhận được CPR sẽ có cơ hội sống sót cao hơn người khác 2 lần.
"Có một anh hùng trong chúng ta," là câu cửa miệng của họ.
Nhưng không bị hạn chế tại địa phương.
Anh, Columbia, Canada, đang xuất bản một quyển mục lục tập hợp những cách mà người dân có thể tham gia vào việc tái thiết bộ máy chính phủ trong nước.
Để tôi nói rõ hơn các bạn nghe, và có lẽ hơi mâu thuẫn, chính phủ mở không phải chỉ có việc minh bạch trong chính phủ.
Đơn giản là bỏ đi dữ liệu cũng không thay đổi cách làm việc của chính phủ.
Không phải bất cứ ai cũng sử dụng dữ liệu đó để thay đổi cuộc sống, giải quyết các vấn đề, và cũng không thể thay đổi chính phủ.
Điều cần làm là tạo ra một mối quan hệ đối kháng giữa công dân, xã hội và chính phủ thông qua việc kiểm soát và sở hữu thông tin.
Và chính bản thân mạng vận hành trơn tru cũng không làm giảm lượng tiền đầu tư vào chính trị, và có người cho rằng, thậm chí làm vậy cũng không chiu trách nhiệm sản xuất cũng như có lẽ chúng tôi thực hiện bước tiếp theo kết hợp việc tham gia và hợp tác với thông tin tự do để thay đổi cách làm việc.
Chúng tôi định xem xét sự cải cách trong 2 giai đoạn, tôi nghĩ. Giai đoạn đầu tiên trong cách mạng chính phủ mở là truyền thông tin tốt hơn từ trong đám đông vào giữa trung tâm.
Bắt đầu vào năm 2005, và đây là cách chính phủ mở làm việc tại Mỹ mới bắt đầu, tôi đang dạy một lớp luật về bằng sáng chế cho học trò và giải thích cách mà một người trong bộ máy nhà nước có quyền đưa ra quyết định về việc ứng dụng cấp bằng sáng chế trở thành bằng sáng chế tiếp theo, rồi trở thành độc quyền khoảng 20 năm trong lĩnh vực hoạt động sáng tạo.
À, chúng tôi đã làm gì? Chúng tôi nói, chúng tôi có thể lập trang web, có thể tạo mạng lưới chuyên gia, mạng xã hội, sẽ liên kết mạng xã hội với cơ quan cho phép những khoa học và kỹ sư công nghệ để nhận thông tin tốt hơn từ văn phòng cấp bằng sáng chế để hỗ trợ trong việc đưa ra những quyết định đó.
Chúng tôi đã kiểm soát việc làm ở Mỹ và Anh và Nhật và Úc, và giờ tôi rất vui khi tường thuật Văn Phòng Cấp Bằng Sáng Chế tại Mỹ sẽ thay đổi toàn cầu, hoàn chỉnh, và hoàn toàn công khai, để tất cả các ứng dụng được cấp bằng sáng chế giờ sẽ mở rộng cho công dân tham gia, bắt đầu từ năm nay.
Giai đoạn thứ hai của cuộc cách mạng - Uh. (Vỗ tay) Chúng xứng đáng được tán dương. (Vỗ tay) Giai đoạn đầu tiên là tìm kiếm thông tin tốt hơn.
Giai đoạn hai là quyền đưa ra quyết định.
Ngân sách các cá nhân tham gia từ lâu đã được tiến hành ở Porto Alegre, Brazil.
Họ chỉ đang bắt đầu ở quận 49 ở Chicago.
Nước Nga đang dùng wiki để giúp công dân cùng nhau viết luật, như ở Lithuania. Khi chúng tôi bắt đầu thấy được sức mạnh thông qua trách nhiệm chính của chính phủ - sử dụng, lập pháp, đưa quyết định - rồi chúng tôi đang tiến hành cuộc cách mạng chính phủ mở.
Có nhiều thứ mà chúng tôi có thể đưa mọi người đến đây.
Rõ ràng việc mở dữ liệu là một, nhưng điều quan trọng là tạo được nhiều hơn - tạo ra và tổ chức - nhiều cơ hội tham gia hơn.
Sự kiện hackathon và mashathon cùng làm việc với dữ liệu để tạo ra các ứng dụng là cách dễ hiểu để thu hút mọi người tham gia, như ban hội thẩm là, nhưng chúng tôi cũng cần nhiều thứ tương tự như vậy.
Và đó là lí do chúng tôi cần bắt đầu với những người trẻ nhất.
Chúng tôi từng nghe các bài nói tại TED những người bàn về sinh vật tổng hợp và đốn cây bằng board mạch vi xử lý, và Mozilla đang áp dụng trên khắp thế giới đang thu hút những người trẻ lập ra trang web và làm video.
Khi chúng tôi bắt đầu bằng việc dạy những người trẻ cách chúng tôi sống, không phải trong một xã hội thụ động, một xã hội chỉ biết đọc, mà là một xã hội biết viết, nơi chúng tôi có quyền thay đổi cộng đồng của chúng ta, thay đổi cơ quan nhà nước, đó là khi chúng tôi bắt đầu nỗ lực thực hiện hướng về sự đổi mới chính phủ mở, hướng về phong trào chính phủ mở, hướng về cuộc cách mạng chính phủ mở.
Hãy để tôi kết luận lại tôi nghĩ điều quan trọng dành cho chúng tôi chính là bàn bạc và yêu cầu cuộc cách mạng.
Chúng tôi vẫn chưa có ngôn từ nào để miêu tả nó.
Những từ như sự bình đẳng và tính công bằng và những cuộc bầu cử truyền thống, dân chủ, chúng không hẳn là chính xác.
Những từ đó không hề vui và thú vị đủ để kêu gọi chúng tôi tham gia vào cơ hội to lớn này dành cho chúng tôi. Nhưng tôi muốn nói rằng nếu chúng tôi muốn thấy nhiều cuộc cách mạng đầy hi vọng và hào hứng mà chúng tôi nghe được thuyết trình tại TED, về nguồn năng lượng sạch, giáo dục minh bạch, sự phát triển, nếu muốn thấy chúng được chấp nhận và chúng tôi muốn thấy chúng được cân bằng, chúng tôi muốn thấy chúng trở thành quản lý ngày mai, và tất cả chúng tôi phải tham gia, chúng tôi phải tiến hành.
Chúng tôi phải mở cửa các cơ quan, và giống như chiếc lá, chúng ta phải để chất dinh dưỡng chảy khắp hệ thống chính trị, xuyên suốt nền văn hóa, tạo ta các cơ quan mở, tạo ra một chế độ dân chủ mạnh hơn, tốt hơn cho ngày mai
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Tôi nghĩ mình sẽ bắt đầu với lịch sử vắn tắt của các thành phố.
Các khu định cư thường bắt nguồn bằng việc mọi người tập trung xung quanh một nguồn nước, và kích thước của khu dân cư đó xấp xỉ quãng đường bạn có thể đi được với một bình nước đội trên đầu.
Thực tế là, ví dụ, nếu bạn bay ngang qua nước Đức, và nhìn xuống và bạn sẽ thấy hàng trăm các ngôi làng nhỏ, chúng cách nhau khoảng một dặm
bạn cần tiếp cận những cánh đồng cách dễ dàng.
Và trong hàng trăm, thậm chí cả hàng ngàn năm, mỗi ngôi nhà đã thực sự là trung tâm của cuộc sống.
Cuộc sống là rất hạn hẹp cho hầu hết mọi người.
Nó là trung tâm giải trí, sản xuất năng lượng, công việc, trung tâm chăm sóc sức khỏe. Đó là nơi mà trẻ em được sinh ra và con người chết đi.
Sau đó, với quá trình công nghiệp hoá, tất cả mọi thứ bắt đầu
trở thành tập trung. Bạn có các nhà máy gây ô nhiễm đã được di dời ra vùng ngoại ô thành phố.
Sản xuất đã được tập trung bởi các nhà máy lắp ráp
Bạn tập trung hoá việc sản xuất năng lượng.
Việc học diễn ra trong các trường học.
Chăm sóc sức khỏe diễn ra trong bệnh viện.
Và sau đó bạn đã có những mạng lưới phát triển.
Bạn đã có nước, mạng lưới hệ thống thoát nước cho phép sự mở rộng không ngừng.
Bạn ngày càng tách biệt cái khu chức năng.
Bạn đã có mạng lưới đường sắt nối khu dân cư, các khu vực công nghiệp, thương mại.
Bạn có hệ thống nối mạng tự động.
Trên thực tế, mô hình này thực chất là, cung cấp cho người ta một chiếc xe ô tô xây dựng đường xá, và cung cấp cho người dân chỗ đỗ xe. khi họ đến đó. Nó không phải là một mô hình hữu dụng cho lắm.
Và chúng ta vẫn còn sống trong thế giới đó, và đây là những gì chúng ta đạt được
Bạn có một đống ngổn ngang ở LA, một vùng lộn xộn ở Mexico City.
Bạn có các thành phố mới không thể tin được tại Trung Quốc cái mà bạn có thể gọi là những toà tháp lộn xộn.
Họ đang xây dựng thành phố theo hình mẫu mà chúng ta đã phát minh ra trong những năm 50 và 60, cái mà thực sự đã lỗi thời, nói rõ hơn, và có hàng trăm và hàng trăm thành phố mới đang được quy hoạch trên toàn thế giới.
Chỉ tính riêng ở Trung Quốc, 300 triệu người, hay 400 triệu người theo một nguồn khác, sẽ chuyển đến các thành phố trong 15 năm tới.
Điều đó có nghĩa là xây dựng toàn bộ, tương đương với toàn bộ cơ sở hạ tầng đã được xây dựng của Hoa Kỳ chỉ trong trong 15 năm.
Hãy tưởng tượng điều đó.
Và tất cả chúng ta nên quan tâm đến vấn đề này cho dù bạn có sống ở thành phố hay không.
Thành phố sẽ chiếm 90 phần trăm của tăng trưởng dân số, 80 phần trăm của việc phát thải C02 toàn cầu, 75 phần trăm của việc sử dụng năng lượng, nhưng đồng thời nó là nơi mà mọi người muốn sinh sống, ngày một gia tăng.
Hơn một nửa dân số thế giới hiện tại sống ở các thành phố, và điều đó sẽ chỉ tiếp tục leo thang.
Các thành phố là địa điểm cho những dịp lễ hội, sự thể hiện bản thân,
Bạn có flash mobs của trận chiến gối mà — Tôi đã từng tham gia một vài lần. Khá là thú vị.
(Tiếng cười) Bạn có — (cười) Thành phố là nơi tạo ra hầu hết những người giàu, và đặc biệt là trong một thế giới đang phát triển, đó là nơi mà phụ nữ tìm được cơ hội cho mình.
Đó là rất nhiều lý do tại sao các thành phố đang phát triển rất nhanh chóng.
Hiên nay, có một số xu hướng sẽ tác động đến thành phố.
Trước hết, công việc đang trở nên phân tán và linh động
Các tòa nhà văn phòng về cơ bản là đã lỗi thời cho công việc tư nhân.
Ngôi nhà, một lần nữa, vì khả năng phân phối của máy tính thông tin liên lạc, đang trở thành trung tâm của cuộc sống, Vì vậy, nó là một trung tâm của sản xuất và học tập và mua sắm và chăm sóc sức khỏe và tất cả những điều mà chúng ta từng nghĩ sẽ diễn ra ở bên ngoài.
Và ngày càng nhiều, tất cả mọi thứ mà người ta mua, mỗi sản phẩm tiêu dùng, theo cách này hay cách khác, có thể được cá nhân hoá.
Và đó là một xu hướng rất quan trọng đáng được xem xét
Nên, đây là tưởng tượng của tôi về thành phố trong tương lai.
(Tiếng cười) Đó là nơi dành cho mọi người, bạn biết đấy.
Có lẽ không phải là theo cách ăn mặc, nhưng-- Bạn đã biết đấy, câu hỏi bây giờ là, làm thế nào chúng tôi có thể có tất cả những điều tốt đẹp mà chúng tôi nhận biết ở các thành phố mà loại bỏ tất cả điều xấu?
Đây là Bangalore.
Tôi phải mất hàng giờ đế nhích được vài dặm ở Bangalore năm ngoái.
Vì vậy, với các thành phố, bạn cũng có tắc nghẽn và ô nhiễm và bệnh tật và tất cả những điều tiêu cực.
Làm thế nào chúng ta có thể có mặt tốt của vấn đề?
Vì vậy, chúng tôi đã quay lại và xem xét những thành phố tuyệt vời đã phát triển trước cả những chiếc xe.
Paris là tập hợp một loạt các làng nhỏ với nhau, và bạn vẫn còn được thấy cấu trúc đó đến ngày hôm nay.
20 quận của Paris có những khu dân cư nhỏ.
Hầu hết những gì mọi người cần chỉ trong 5 hay 10 phút đi bộ.
Và nếu bạn nhìn vào dữ liệu này, khi bạn có một cấu trúc như vậy, bạn sẽ có được cả sự phân phối của các cửa hàng và các bác sĩ và các hiệu thuốc và các quán cà phê ở Paris.
Và giờ bạn xem xét vào các thành phố phát triển sau xe ô tô, và chúng không phải là kiểu mô hình như vậy.
Có rất ít những thứ gọi là chỉ trong năm phút đi bộ ở hầu hết các khu vực của những nơi như Pittsburgh.
Không chỉ ở Pittsburgh, nhưng hầu hết các thành phố ở Mĩ đã thực sự phát triển theo cách này.
Nên chúng tôi nói, hãy xem xét các thành phố mới, và chúng tôi đang tham gia trong một vài dự án thành phố mới tại Trung Quốc.
Nên chúng tôi nói, hãy bắt đầu với tế bào dân cư đó.
Chúng tôi nghĩ về nó như một tế bào đô thị nhỏ gọn.
Vì vậy cung cấp hầu hết những gì hầu hết mọi người muốn chỉ trong 20 phút đi bộ.
Điều này cũng có thể là một trạm biến điện đàn hồi, hệ thống sưởi cộng đồng, điện, mạng lưới thông tin liên lạc,
vv, có thể được tập trung ở đó.
Stewart Brand sẽ đặt một lò phản ứng hạt nhân quy mô nhỏ ngay tại Trung tâm, có lẽ. (Tiếng cười)
Và ông ấy có thể đúng.
Và sau đó chúng tôi có thể tạo, trong thực tế, một mạng lưới.
Nó là một hình theo kiểu Internet, Vì vậy, bạn có thể có một loạt các khu dân cư.
Bạn có thể tăng mật độ - khoảng 20.000 người trên mỗi tế bào nếu nó là Cambridge.
Lên đến 50.000 nếu là mật độ dân số Manhattan.
Bạn kết nối tất cả mọi thứ với khối lượng vận chuyển và bạn cung cấp hầu hết những gì phần lớn mọi người cần trong khu dân cư đó.
Bạn có thể bắt đầu phát triển một cách phân loại toàn bộ đường phố và các phương tiện mà có thể đi vào.
Tôi sẽ không xem hết tất cả. Tôi sẽ chỉ giới thiệu một vài nơi.
Đây là Boulder. Nó là một ví dụ tuyệt vời của một loại đường đi qua công viên di động, một đường siêu tốc cho người chạy bộ và đi xe đạp nơi bạn có thể đi từ một đầu của thành phố đến đầu còn lại mà không băng ngang đường, và họ cũng chia sẻ xe đạp, cái mà chỉ mất khoảng một phút là tôi sẽ có được.
Điều này thậm chí là một giải pháp thú vị tại Seoul, Hàn Quốc.
Họ đã để các đường cao tốc ở trên, họ đã thoát khỏi nó, họ khai hoang các đường phố, con sông ở phía dưới, đường phố, và bạn có thể đi từ một đầu của Seoul đến đầu còn lại mà không phải đi qua đường dành cho xe hơi.
Hệ thống đường cao Highline ở Manhattan cũng như vậy.
Bạn có những làn xe đạp đang nhanh chóng nổi lên
trên toàn thế giới. Tôi đã sống tại Manhattan 15 năm.
Tôi đã đi trở lại một vài ngày cuối tuần trước, chụp bức ảnh của những làn xe đạp mới tuyệt vời mà họ vừa lắp đặt.
Vẫn chưa có nơi nào được như Copenhagen, nơi mà gần như 42 phần trăm những chuyến đi trong phạm vi của thành phố đều bằng xe đạp.
Chủ yếu là vì họ có cơ sở hạ tầng tuyệt vời ở đó.
Chúng ta thực sự đã làm chính xác một điều sai trái ở Boston.
Chúng tôi--đào sâu xuống--(tiếng cười) Vì vậy chúng tôi đã thoát khỏi đường cao tốc, nhưng chúng tôi tạo ra một đảo giao thông và nó chắc chắn không phải là một con đường di động cho bất cứ điều gì
khác hơn là xe ô tô Linh động theo yêu cầu là một cái gì đó chúng tôi đã suy nghĩ tới, vì vậy chúng tôi nghĩ rằng chúng ta cần một hệ sinh thái của các loại xe dùng chung, kết nối với đa số việc vận chuyển.
Có một vài phương tiện mà chúng tôi đang tiến hành thử nghiệm.
Nhưng dùng chung thực sự là một giải pháp.
Nếu bạn cùng chia sẻ một phương tiện, có ít nhất bốn người dùng một phương tiện, thay vì chỉ một người.
Chúng ta có Hubway ( hệ thống xe đạp công cộng) tại Boston, hệ thống Vélib' ở Paris.
Chúng tôi đã phát triển tại phòng thí nghiệm phương tiện truyền thông chiếc xe nhỏ gọn này, là tương lai rất lạc quan cho việc dùng chung trong các thành phố
Chúng tôi đã loại bỏ tất cả những thứ vô dụng như những động cơ
và bộ truyền động. Chúng tôi di chuyển tất cả mọi thứ đến chỗ bánh xe, Vì vậy, bạn có động cơ dẫn động, đông cơ lái, bộ phân ngắt điện tất cả trong chiếc bánh xe.
Điều đó giúp cho các khung gầm không bị cản trở, để bạn có thể làm những việc như gấp, vì vậy bạn có thể gấp chiếc xe nhỏ nhăn này lên để chỉ chiếm một diện tích nhỏ.
Đây là đoạn phim trên kênh truyền hình European tuần trước quay lại cảnh Bộ trưởng công nghiệp Tây Ban Nha lái chiếc xe nhỏ nhắn này, và khi nó gấp lại, nó có thể quay.
Bạn không cần đảo ngược. Bạn không cần đậu xe song song.
Bạn chỉ cần quay và đi thẳng vào.
(cười) Vì vậy chúng tôi đã làm việc với một công ty để thương mại hóa sản phẩm này.
Một sinh viên đang theo học tiến sĩ của tôi Ryan Chin đã trình bày những ý tưởng ban đầu vào hai năm trước tại một hội nghị TEDx.
Vì vậy, điều thú vị là, sau đó nếu bạn bắt đầu gắn thêm những thứ mới mẻ vào nó, như tính tự chủ, bạn có thể rời khỏi xe, bạn dừng xe tại điểm đến của bạn, bạn vỗ nhẹ vào mông nó, nó sẽ tự đi và đỗ lại, nó tự xạc pin và bạn có thể có một thứ gì đó gấp 7 lần nhiều loại xe trong một khu vực nhất định như chiếc xe thông thường, và chúng tôi nghĩ rằng đây là tương lai. Trên thực tế chúng tôi có thể tiến hành ngay bây giờ
Nó thực sự không phải là vấn đề.
Chúng ta có thể kết hợp sử dụng chung và gấp và quyền tự trị và chúng tôi nhận được một cái gì đó giống như 28 lần hiệu quả sử dụng đất với chiến lược đó.
Một trong những sinh viên tốt nghiệp của chúng tôi sau đó nói, Vâng, làm thế nào một chiếc xe không người lái giao tiếp với người đi bộ?
Không có ai để bạn trao đổi thông tin bằng mắt
Bạn băn khoăn liệu nó sẽ tông thẳng vào bạn.
Do đó, anh ấy đang phát triển chiến lược để xe có thể giao tiếp với người đi bộ, như vậy--(tiếng cười) Vì vậy, các đèn pha là nhãn cầu, đồng tử có thể giãn ra, chúng ta có định hướng âm thanh, chúng ta có thể phát âm thanh trực tiếp đến người.
Những gì tôi thích về dự án này là anh ấy đã giải quyết một vấn đề mà đã không, không hề tồn tại, như vậy--(tiếng cười) (Tiếng cười) (Vỗ tay) Chúng tôi cũng nghĩ rằng chúng tôi có thể dân chủ hoá việc tiếp cận làn đường xe đạp.
Bạn đã biết, làn đường xe đạp chủ yếu được sử dụng bởi những người trẻ trong những cái quần bó, bạn biết đấy. Như vậy--(tiếng cười) Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể phát triển một phương tiện vận hành trên làn đường xe đạp, dễ tiếp cận cho người già và người tàn tật, phụ nữ mặc váy, doanh nhân, và giải quyết các vấn đề tắc nghẽn năng lượng, tính di động, lão hóa và béo phì cùng một lúc.
Đó là thực sự là thách thức của chúng tôi
Đây là thiết kế ban đầu cho chiếc xe ba bánh này
đó là một chiếc xe đạp điện tử.
Bạn có để đạp xe trong làn đường xe đạp, nhưng nếu bạn là một người lớn tuổi, sẽ có sự chuyển đổi.
Nếu bạn là một người khỏe mạnh, bạn có thể phải đạp rất vất vả để đi nhanh.
Bạn có thể quay số vào 40 calo trên đường đi làm và 500 đi về nhà, khi đó bạn có thể tắm tắp.
Chúng tôi hy vọng nó sẽ được xây dựng vào mùa thu này
Nhà ở là một lĩnh vực chúng tôi có thể thực sự cải thiện.
Thị trưởng Menino ở Boston nói thiếu nhà ở giá cả phải chăng cho những người trẻ tuổi là một trong những vấn đề lớn nhất thành phố phải đối mặt
Các nhà phát triển nói rằng, được rồi, chúng tôi sẽ xây dựng các căn hộ bé xíu.
Người dân nói rằng, chúng tôi thực sự không muốn sống trong một
căn hộ bé xíu thông thường. Vì vậy, chúng tôi đang nói đến việc hãy xây dựng một bộ khung tiêu chuẩn, giống như xe của chúng ta.
Hãy mang công nghệ tiên tiến vào trong căn hộ, cho phép công nghệ thế chỗ, cung cấp cho mọi người những công cụ bên trong bộ khung ngăn mở này để qua một quá trình quyết định thứ họ cần và các giá trị và các hoạt động là gì, và sau đó một thuật toán thích hợp sẽ tương thích với một kiểu lắp ráp duy nhất các thành phần tích hợp thế chỗ , đồ nội thất và tủ, mà được cá nhân hoá cho mỗi người, và chúng cung cấp cho họ các công cụ để vận hành quá trình và tinh chỉnh nó, và nó là một cái gì đó như làm việc với một kiến trúc sư, nơi mà các cuộc đối thoại bắt đầu khi bạn đòi hỏi một sự thay thế cho một người để đáp ứng.
Bây giờ, việc thực hiện thú vị nhất mà cho chúng tôi khi bạn có thể bắt đầu có những bức tường robot, nên không gian của bạn có thể chuyển đổi từ phòng tập thể dục thành nơi làm việc, Nếu bạn điều hành một công ty ảo.
Bạn có khách ghé qua, bạn có hai phòng khách phát triển lên.
Bạn có cách sắp xếp thông thường của một phòng ngủ khi bạn cần nó. Có thể trong hầu hết thời gian.
Bạn có một bữa tiệc tối.
Bàn được trải ra.
để phù hợp với 16 người hoặc là một phòng ngủ một giường thông thường. hoặc có lẽ bạn muốn một sàn nhảy.
Ý tôi là, kiến trúc sư đã nghĩ về những ý tưởng này trong một thời gian dài.
Những gì chúng tôi cần phải làm bây giờ, phát triển những thứ mà có thể phát triển trên quy mô cho 300 triệu người Trung Quốc những ai muốn sống trong thành phố, và sống một cách thoải mái.
Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể khiến một căn hộ chung cư rất nhỏ có chức năng như thể nó nó lớn gấp hai lần bằng cách sử dụng những chiến lược này.
Tôi không tin rằng trong những căn nhà thông minh. Đó là loại là một loại khái niệm không có thật.
Tôi nghĩ rằng bạn phải xây dựng những ngôi nhà không biết nói và đặt công cụ thông minh trong nó.
(Tiếng cười) Và vì vậy chúng tôi đã làm việc độc lập trên một bộ khung của bức tường.
Bạn đã biết, nền tảng tiêu chuẩn với các động cơ và pin khi nó hoạt động, một ít cuộn dây sẽ khóa nó tại chỗ và nhận được điện áp thấp.
Chúng tôi nghĩ rằng tất cả những điều này có thể tất cả được tiêu chuẩn hóa, và sau đó con người có thể cá nhân hoá các công cụ được giấu vào trong tường, và giống như chiếc xe, chúng tôi có thể tích hợp tất cả các loại cảm biến để được nhận thức của các hoạt động của con người, do đó, nếu có một em bé hoặc một con con cún trên đường đi của chúng, sẽ không có vấn đề gì hết.
(Tiếng cười) Vì vậy, các nhà phát triển nói, điều này thật tuyệt vời.
Ok Vì vậy, nếu chúng ta có một tòa nhà thông thường, chúng ta có một chu vi cố định, có lẽ chúng ta có thể đặt 14 đơn vị.
Nếu chúng hoạt động giống như chúng to gấp 2 lần chúng ta có thể có được 28 đơn vị.
Đó có nghĩa là làm tăng gấp đôi diện tích đỗ xe, mặc dù.
Bãi đậu xe thực sự tốn kém.
Khoảng 70.000 đô la mỗi không gian để xây dựng một chỗ đậu xe thông thường
bên trong một tòa nhà. Vì vậy, nếu bạn có thể gấp và tự chủ, bạn có thể làm điều đó chỉ với 1/7 diện tích không gian.
Điều này giảm xuống 10000 đô la một chiếc xe cho chi phí đậu xe.
Bạn thêm tính năng dùng chung, và bạn thậm chí có thể đi xa hơn.
Chúng tôi cũng có thể tích hợp tất cả các loại công nghệ tiên tiến thông qua quá trình này.
Đó là một con đường đến với thị trường cho các công ty sáng tạo để đưa công nghệ vào ngôi nhà.
Trong trường hợp này, một dự án chúng tôi đang thực hiện với Siemens,
chúng ta có cảm biến trên các đồ đạc, tất cả khu vực bên trong, mà được hiểu là nơi có người đang ở và việc họ đang làm
Ánh sáng màu xanh là rất hiệu quả, vì vậy chúng tôi có những bóng đèn LED 24 bit có thể điều chỉnh được.
Nó nhận ra những nơi mà người ta đang có mặt,những gì họ đang làm, thêm ánh sáng khi cần thiết cho ánh sáng đầy đủ màu trắng, và có thể tiết kiệm 30, 40 phần trăm trong tiêu thụ năng lượng, chúng tôi nghĩ rằng, hơn cả hệ thống chiếu sáng nghệ thuật thông thường.
Điều này chỉ cho thấy bạn những dữ liệu đến từ các bộ cảm biến mà được gắn trong các đồ nội thất.
Chúng tôi không thực sự tin vào máy ảnh làm việc trong nhà.
Chúng tôi nghĩ rằng các cảm biến không dây hiệu quả hơn.
Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi cũng có thể cá nhân hoá ánh sáng mặt trời.
Đó là sắp xếp của các cá nhân hóa tối ưu theo cách nào đó.
Vì vậy chúng tôi, chúng tôi đã xem xét những tấm gương nhân tạo trên bề mặt đó có thể ném tia ánh sáng mặt trời vào bất cứ nơi nào trong không gian, do đó cho phép bạn che nắng cho hầu hết kính vào một ngày nóng như ngày hôm nay.
Trong trường hợp này, cô ấy cầm điện thoạt lên, cô ấy có thể ánh xạ ánh sáng ở chỗ chuẩn bị thức ăn ở bếp đảo đến một vị trí cụ thể của ánh sáng mặt trời.
Một thuật toán sẽ giữ nó trong vị trí đó khi cô đang tham gia vào các hoạt động đó.
Điều này cũng có thể được kết hợp với đèn LED chiếu sáng.
Chúng tôi nghĩ rằng nơi làm việc phải được chia sẻ.
Tôi có nghĩa là, điều này thực sự là nơi làm việc của tương lai, tôi nghĩ.
Đây là Starbucks, bạn biết. (Tiếng cười)
Có lẽ một phần ba — và bạn thấy tất cả mọi người ngồi dựa lưng vào bức tường và họ có thức ăn và cà phê ngay bên cạnh và họ đang ở trong khoảng không gian của riêng họ.
Chúng ta cần chia sẻ không gian cho tương tác và hợp tác.
Chúng ta không giỏi làm việc đó.
Ở trung tâm đổi mới Cambridge, bạn có thể
chia sẻ bàn làm việc. Tôi đã dành rất nhiều thời gian ở Phần Lan tại nhà máy thiết kế đại học Aalto, nơi họ có một cửa hàng và xưởng chế tác được dùng chung, không gian yên tĩnh những không gian điện tử địa điểm vui chơi giải trí đều được sử dụng chung.
Chúng tôi nghĩ cuối cùng tất cả các công cụ này có thể liên kết với nhau một mô hình mới cho sự linh động, một mô hình mới cho nhà ở, một kiểu mẫu mới cách chúng ta sống và làm việc, con đường dẫn đến thị trường cho các công nghệ tiên tiến,
nhưng cuối cùng thì điều quan trọng chúng ta cần phải tập trung vào
là con người. Thành phố là tất cả về người.
Chúng cung cấp nơi để mọi người.
Không có lý do tại sao chúng ta không thể cải thiện đáng kể sự cư ngụ và sáng tạo của thành phố như họ đã thực hiện tại Melbourne với làn đường đi bộ trong khi tại cùng một thời gian đáng kể giảm phát thải CO2 và năng lượng.
Nó là một mệnh lệnh trên toàn cầu. Chúng ta phải làm đúng như vậy.
Cảm ơn bạn. (Vỗ tay)
Giống như đa số các bạn, tôi đến đây để giúp phát triển một thời kì phục hưng ở châu Phi.
Câu hỏi về sự phát triển của châu Phi thực ra chỉ là câu hỏi về sự lãnh đạo.
Châu Phi chỉ có thể phát triển dưới sự lãnh đạo của những người xuất chúng.
Theo tôi, cách chúng ta đào tạo người lãnh đạo rất quan trọng đối với sự phát triển của châu lục này.
Tôi sẽ kể cho các bạn một số câu chuyện để minh họa ý kiến của mình.
Ta đều đã nghe về tầm quan trọng của những câu chuyện vào hôm qua.
Một người bạn Mĩ của tôi tình nguyện làm y tá ở Ghana năm nay. Chỉ trong 3 tháng, cô ấy rút ra nhận định về tình trạng lãnh đạo ở châu Phi mà tôi cần tới một thập kỉ để nhận thấy.
Tới 2 lần cô tham gia vào các ca phẫu thuật trong khi bệnh viện đang mất điện.
Máy phát điện khẩn cấp không hoạt động.
Không có tới một cái đèn pin, đèn dầu, nến cũng không... tối đen như mực.
Vết mổ của bệnh nhân mở miệng, 2 lần.
Lần đầu là vết mổ đẻ.
rất may mắn, đứa bé ra đời kịp cả mẹ và em bé sống sót.
Lần thứ 2 là phương pháp gây tê tại chỗ.
Thuốc tê hết tác dụng. Bệnh nhân thấy đau.
Anh ta khóc, la hét, và cầu nguyện.
Tối đen. Không có nến, chẳng có đèn pin.
Dù bệnh viện đó đủ khả năng mua đèn.
Họ có khả năng mua những thứ ấy, nhưng họ không mua.
Và sự cố xảy ra tới hai lần.
Một lần khác, cô ấy kinh hoàng chứng kiến cảnh các nữ y tá để một bệnh nhân chết dần và không chịu để người bệnh thở oxi họ có.
3 tháng sau, ngay trước khi cô trở về Mỹ, các nữ y tá ở Accra biểu tình.
Lời khuyên của cô ấy, là đuổi việc tất cả, và bắt đầu lại từ đầu.
Bắt đầu lại từ đầu.
Điều này liên quan gì tới việc lãnh đạo?
Bạn thấy đấy, những người ở bộ y tế, ban quản lí bệnh viện, bác sĩ, y tá... họ chỉ trong số 5% đồng nghiệp của mình có trình độ văn hóa trên cấp 2.
Họ là những người trí thức.
Họ là lãnh đạo Quyết định, hành động của họ quan trọng.
Họ thất bại, cả quốc gia chịu hậu quả.
Vậy khi tôi nói tới lãnh đạo, tôi không chỉ nói tới các nhà lãnh đạo chính trị.
Chúng ta đều đã nghe nhiều về điều ấy.
Tôi nói về tầng lớp trí thức.
Những người đã được rèn luyện, với nhiệm vụ là bảo vệ xã hội của họ.
Các luật sư, thẩm phán, cảnh sát, bác sĩ, kĩ sư, công chức... họ là những người lãnh đạo.
Chúng ta cần đào tạo họ thật tốt.
Kỉ nghiệm cay đắng và đáng nhớ đầu tiên của tôi về lãnh đạo ở Ghana xảy ra khi tôi 16 tuổi.
Chúng tôi vừa có một cuộc đảo chính quân sự và quân lính xuất hiện khắp mọi nơi.
Sự hiện diện của họ ở đây là rất phổ biến.
Ngày hôm ấy tôi tới sân bay để đón cha, và khi tôi đi bộ lên con dốc từ bãi đỗ xe tới nhà ga tôi bị chặn lại bới 2 người lính với vũ khí tấn công AK- 47.
Họ yêu cầu tôi đi lại gần một đoàn người đang chạy lên xuống dọc bờ đê.
Vì sao? Vì con đường tôi vừa đi bị coi là vượt quá biên giới.
Nhưng không hề có một dấu hiệu gì chứng tỏ việc đó cả.
Khi đó, tôi 16 tuổi. Tôi vô cùng lo lắng về những gì bạn bè ở trường sẽ nghĩ nếu thấy tôi chạy lên chạy xuống như vậy.
Tôi đặc biệt lo sợ về những gì đám con gái sẽ nghĩ.
Thế là tôi cãi nhau với 2 người lính ấy.
Với tính tình tuổi 16, tôi bắt đầu nổi loạn
nhưng hên là tôi gặp may.
1 phi công sân bay Ghana cũng lâm vào tình cảnh như tôi.
Thấy anh mặc đồng phục, họ liền đổi giọng và giải thích rằng họ chỉ đang làm theo mệnh lệnh.
Thế là anh ta lấy radio của họ nói chuyện với người chỉ huy, và giúp tất cả chúng tôi được thả.
Vậy ta thấy được bài học gì từ những lần trải nghiệm thế này?
Với tôi: vô số bài học.
Đó là người lãnh đạo rất quan trọng, còn những người lính phải tuân lệnh từ sĩ quan cấp trên.
Tôi hiểu thêm về sự dũng cảm.
Ta không nên bị đe dọa bởi những khẩu súng ấy.
Tôi cũng học được rằng nghĩ về các bạn nữ đôi khi lại có ích.
(Thính giả cười) Vài năm sau vụ việc ấy, tôi rời Ghana với 1 học bổng tới trường đại học Swarthmore tiếp tục việc học của mình.
Đó thực sự là một trải nghiệm mới.
Giảng viên ở đó không muốn chúng tôi học thuộc lòng kiến thức và đọc lại cho họ nghe như ở Ghana.
Họ muốn chúng tôi tư duy tự do.
Họ muốn chúng tôi biết phân tích.
Họ muốn chúng tôi quan tâm tới các vấn đề xã hội.
Trong lớp kinh tế học, tôi đạt điểm cao cho kiến thức của mình về kinh tế căn bản.
Nhưng tôi học được những gì lớn hơn nhiều, đó là các nhà lãnh đạo - người quản trị kinh tế Ghana - đã phạm phải những sai lầm khủng khiếp khiến nền kinh tế của chúng tôi tới bờ vực suy thoái.
Tôi muôn nhắc lại lại bài học này: Lãnh đạo rất quan trọng
và có tầm ảnh hưởng rất lớn.
Nhưng tôi thực sự chưa hiểu hết những gì xảy ra với tôi ở Swarthmore.
Tôi đã phần nào nhận ra, nhưng chưa thật hiểu điều này cho tới khi tôi bắt đầu đi làm ở tập đoàn Microsoft.
Tôi là một phần của một nhóm những người phải liên tục suy nghĩ và học hỏi, với nhiệm vụ thiết kế và hoàn thành các phần mềm mới mang lại giá trị cho thế giới.
Thực sự rất tuyệt khi được làm thành viên trong nhóm này.
Rất tuyệt.
Và tôi nhận ra điều đã xảy ra với tôi ở Swarthmore, đó là một sự thay đổi -- tôi đã có được khả năng đối mặt với các rắc rối phức tạp, và kỹ năng giải quyết vấn đề.
Bên cạnh đó, khả năng sáng tạo là điều tuyệt vời nhất mà một cá nhân như tôi có thể có.
Và tôi đã có được điều ấy.
Bây giờ, khi tôi ở Microsoft, số tiền lãi hàng năm công ty đó thu được lớn hơn cả GDP của Cộng Hòa Ghana.
Khoản lãi đó ngày càng tiếp tục tăng lên,
kể từ khi tôi đi, khoảng cách giữa nó với số GDP vẫn đang trở nên lớn dần.
Tôi đã nói về một trong những lí do khiến điều này xảy ra.
Đó là bởi những con người ở đây đều rất chăm chỉ, giàu nghị lực, sáng tạo và có năng lực.
Bên cạnh đó còn có những yếu tố bên ngoài: thị trường tự do, các quy định luật pháp, cơ sở hạ tầng.
Tất cả những điều này đều đến từ các tổ chức quản lí bởi những người tôi gọi là những nhà lãnh đạo.
Những người này không tự nhiên mà xuất hiện.
Họ đã được tôi luyện trong lĩnh vực của mình.
Khi tôi ở Microsoft, một điều thú vị xảy ra
đó là tôi đã được làm cha.
Và đó cũng là lần đầu tiên, châu Phi quan trọng với tôi hơn bao giờ hết.
Bởi tôi hiểu tình trạng của châu Phi sẽ ảnh hưởng tới con cháu tôi sau này.
Tình trạng của thế giời phụ thuộc vào những gì xảy ra với châu Phi, và con cháu tôi sẽ phải để tâm tới điều đó.
Vào thời điểm ấy, tôi trải qua giai đoạn tôi gọi là "khủng hoảng trước tuổi trung niên", Châu Phi thực sự hỗn độn.
Somalia tan rã thành vô chính phủ.
Rwanda trải qua nỗi đau nạn diệt chủng.
Đối với tôi đó dường như là một hướng sai, và tôi cần phải trở lại để giúp đỡ họ.
Tôi không thể cứ ở Seattle, nuôi con ở khu dân cư thượng lưu, và cảm thấy hài hài lòng về nó.
Đây không phải thế giới mà tôi muốn con mình lớn lên.
Tôi quyết định giúp họ một tay, và điều tôi làm đầu tiên là về Ghana, nói chuyện với nhiều người và cố gắng tìm hiểu những vấn đề thật sự đang xảy ra.
Thì ra, có 3 thứ là căn nguyên của mọi vấn đề: tham nhũng, tổ chức yếu kém và những người điều khiển chúng - những nhà lãnh đạo.
Khi đó, tôi cảm thấy khá lo lắng bởi ta có thể thấy 3 điều ấy, thật sự rất khó khắc phục.
Người ta sẽ nói: "Đừng thử làm gì."
Nhưng tôi chỉ tự hỏi rằng: "Thế những lãnh đạo này từ đâu đến?
Có phải chính Ghana đào tạo các lãnh đạo không đủ đạo đức, khả năng để giải quyết khó khắn?"
Thế là tôi bắt đầu tìm hiểu về nền giáo dục của chúng tôi.
Nó vẫn như ngày nào - toàn là học vẹt từ tiểu học tới tốt nghiệp đại học.
Có rất ít sự chú trọng về đạo đức, và phần lớn các cử nhân tốt nghiệp từ đại học Ghana thì chỉ quan tâm tới lợi lộc hơn là trách nhiệm.
Vậy là hoàn toàn sai.
Tôi quyết định tìm cách giải quyết vấn đề này.
Bởi theo tôi, cả xã hội này đều cần phải ý thức đến việc rèn luyện tầng lớp lãnh dạo.
Ghana chưa đủ chú trọng điều này.
Nói đúng ra, điều này này đúng với cả vùng Saharan Africa.
Và đây cũng chính là những gì tôi đang làm.
Tôi đang cố đem kinh nghiệm có được từ Swarthmore tới châu Phi.
Tôi mong muốn mỗi nước châu Phi đều có một trường đại học xã hội nhân văn.
Điều đó sẽ đem lại thay đổi lớn.
Những gì đại học Asheshi đang cố gắng làm là rèn luyện một thế hệ lãnh đạo mới có đạo đức và tinh thần doanh nhân.
Chúng tôi đang cố rèn luyện những lãnh đạo vô cùng thanh liêm, có khả năng đối mặt với rắc rối phức tạp, hỏi những câu hỏi phù hợp, và tìm ra những cách giải quyết đúng đắn.
Tôi phải thừa nhận, đôi lúc điều này giống như "Nhiệm vụ Bất khả thi" nhưng chúng ta phải tin rằng những đứa trẻ này rất thông minh.
Nếu chúng ta quan tâm tới việc học tập của chúng, nếu ta để chúng thảo luận về những vấn đề thật mà chúng gặp phải và cả xã hội gặp phải, cũng như cho chúng những kĩ năng thực tiễn trong cuộc sống, phép màu ấy sẽ xảy ra.
1 tháng sau dự án, chúng tôi mở các lớp học
Và sau 1 tháng dự án, tôi tới văn phòng, nhận được 1 email từ học sinh của mình.
Nó cực kì đơn giản: "Bây giờ em đang suy nghĩ."
Và cậu bé kí: "Cảm ơn."
Thực sự rất ngắn gọn,
nhưng tôi đã rất xúc động suýt phát khóc, bởi tôi hiểu những gì đang xảy ra với cậu học sinh này.
Thực sự rất tuyệt vời khi có thể tiếp thêm nghị lực cho ai đó như thế này:
"Bây giờ em đang suy nghĩ."
Năm nay chúng tôi thử thách các học sinh tự mình tạo ra tiêu chuẩn về danh dự cho chính các em.
Ngay bây giờ, đang có một cuộc tranh luận sôi nổi ở trường về việc các em có nên lập ra tiêu chuẩn về danh dự không, và nếu có, thì nên lập như thế nào.
Một học sinh của tôi hỏi một câu hỏi khiến tôi rất xúc động.
"Liệu chúng ta, có tạo ra được 1 xã hội hoàn hảo?"
Niềm tin của cô bé rằng những tiêu chuẩn về danh dự mà học sinh lập ra thì khó có thể đạt tới độ hoàn hảo được.
Bây giờ chúng ta chưa thể đạt tới hoàn hảo, nhưng nếu cố gắng, ta sẽ tạo ra những thứ xuất sắc.
Tôi chưa biết được các em cuối cùng sẽ làm gì.
Cũng không biết liệu các em có quyết định lập ra các tiêu chuẩn hay không.
Nhưng hiện giờ, cuộc thảo luận của chúng về một xã hội tốt đẹp hoặc xã hội tuyệt vời của chúng sẽ như thế nào, thực sự đã là một điều đáng mừng.
Tôi sắp hết thời gian nói chưa nhỉ?
OK. Tôi sẽ giữ những hình ảnh này tại đây, bởi chúng ta nên suy ngẫm về nó.
Tôi rất hào hứng khi biết rằng tất cả học sinh đại học Aseshi đều đã phục vụ cộng đồng trước tốt nghiệp.
Với nhiều em, đây là trải nghiệm làm thay đổi cuộc sống.
Các lãnh đạo trẻ tương lai đã bắt đầu hiểu điều cốt lõi trong việc lãnh đạo, đặc quyền thực sự trong việc lãnh đạo, đó là được phục vụ nhân loại về sau.
Tôi càng phấn khích hơn khi năm ngoái các sinh viên bầu cho một học sinh nữ làm trưởng ban Hội đồng Học sinh.
Lần đầu tiên trong lịch sử Ghana một học sinh nữ được bầu làm trưởng ban Hội đồng Học sinh. ở bất cứ trường đại học nào.
Điều đó nói lên rất nhiều về em ấy.
Nó nói lên rất nhiều về những gì đang hình thành trong trường.
Nó nói lên rất nhiều về những học sinh đã bầu cô ấy.
Cô ấy thắng cử với 75% phiếu bầu.
Điều ấy tạo cho tôi nhiều hi vọng.
Cuối cùng, cả tập đoàn West Africa cũng tán thành với những gì đang xảy ra với các học sinh trường tôi.
Chúng tôi đã cho tốt nghiệp 2 lớp.
Và tất cả đều có việc làm.
Chúng tôi nhận được những báo cáo từ Ghana, Tây Phi, và những gì họ hài lòng nhất là đạo đức nghề nghiệp.
Họ làm việc với đam mê,
sự nhẫn nại, khả năng giải quyết vấn đề khó, và khả năng xử lí tình huống mà họ chưa thấy bao giờ.
Điều này rất tuyệt vời, vì 5 nắm qua, đã có những lần tôi từng cảm thấy đây thực sự là điều không thể.
Cũng thật tuyệt vời khi thấy những hi vọng đầy hứa hẹn về những gì có thể nếu ta rèn luyện học sinh đúng cách.
Tôi nghĩ những con người đang và sẽ lãnh đạo châu Phi có một cơ hội lớn để tạo ra sự phát triển vượt bậc cho châu lục của mình.
Đó là một cơ hội rất lớn.
Không phải đâu cũng có các cơ hội như thế
Tôi tin rằng châu Phi đang chuyển mình với chế độ dân chủ và thị trường tự do trên toàn lục địa.
Chúng ta đã đạt tới thời điểm mà có thể tạo ra một xã hội tốt bắt nguồn từ một thế hệ mới.
Điều đó phụ thuộc vào những nhà lãnh đạo .
Theo tôi, cách chúng ta rèn luyện người lãnh đạo sẽ tạo nên khác biệt.
Cảm ơn, Chúa phù hộ cho các bạn.
(TIếng vỗ tay)
Vụ giết người xảy ra vào khoảng hơn 21 năm về trước, ngày 18 tháng 1 năm 1991, tại một thị trấn tạm bợ nhỏ thuộc Lynwood, bang California, chỉ cách vài dặm về phía đông nam của Los Angeles.
Một người cha bước ra khỏi căn nhà của mình để nhắc nhở cậu con trai tuổi thiếu niên và 5 người bạn của anh ta rằng đã đến lúc dừng ngay việc đùa giỡn ầm ĩ trên bãi cỏ trước nhà và trên lối đi, để trở về nhà, hoàn thành bài tập ở trường, và chuẩn bị đi ngủ.
Và ngay khi người cha thực hiện những điều nhắc nhở trên, một chiếc xe được lái một cách chậm rãi, và chỉ ngay sau khi nó vượt qua người cha và những đứa trẻ, một bàn tày vươn ra từ cửa sổ phía trước chỗ hành khách, và "Bằng,bằng" -- giết chết người cha.
Và chiếc xe tăng tốc biến mất.
Cảnh sát, các điều tra viên, làm việc hiệu quả một cách d8áng ngạc nhiên.
Họ đã xem xét tất cả những thủ phạm thông thường, và trong vòng chưa tới 24 giờ, họ đã có được nghi phạm: Đó là Francisco Carrillo, một đứa trẻ chỉ mới 17 tuổi sống cách nơi vụ bắn súng xảy ra khoảng 2, 3 dãy nhà.
Họ tìm thấy những bức hình của hắn. Họ đã chuẩn bị một dữ liệu hình, và ngày hôm sau khi vụ án xảy ra, họ đưa nó cho một trong những đứa trẻ, và nó nói rằng, "Đó chính là bức ảnh.
Đó chính là kẻ bắn súng mà cháu nhìn thấy đã giết chú ấy"
Đó là tất cả những gì mà quan tòa sơ bộ đã nghe thuật lại để có thể buộc chàng trai Carrillo ra hầu tòa với tội danh giết người cấp độ một.
Trong cuộc điều tra tiếp sau đó trước khi phiên tòa thực sự diễn ra, mỗi đứa trẻ trong 5 đứa được cho xem những tấm ảnh, cùng một dữ liệu hình.
Bức ảnh mà chúng tôi có thể xác định được rõ nhất có lẽ là bức mà chúng đã được xem trong dữ liệu hình nằm ở góc cuối bên phía tay trái các bạn của những tấm ảnh căn cước này.
Lý do mà chúng tôi không chắc chắn một cách hoàn toàn là bởi vì bản chất của sự bảo quản chứng cứ trong hệ thống pháp lý của chúng ta, nhưng có thể đó là vì một buổi nói chuyện TED khác ngay sau đó (Tiếng cười) Vì vậy tại phiên tòa chính thức, tất cả 6 đứa trẻ đã đứng ra làm chứng, và chỉ ra rằng những sự nhận dạng mà chúng đã thực hiện trong dữ liệu ảnh.
Anh ta (Carrillo) đã bị kết án. Anh ta phải chịu án chung thân, và được chuyển đến nhà tù Folsom.
Vậy thì có gì sai?
Một phiên tòa công tâm và thẳng thắn, điều tra đầy đủ.
Ồ vâng, không có khẩu súng nào được tìm thấy cả.
Không có phương tiện nào được xác nhận là chiếc xe mà kẻ gây án đã vươn tay ra từ đó. và không một ai bị kết tội là người đã lái chiếc xe gây án kia.
Và chứng cứ ngoại phạm của Carrillo là gì?
Người nào trong số những bậc cha mẹ có mặt trong phiên tòa có thể không nói dối về nơi ở của đứa con trai hoặc gái của mình trong cuộc điều tra về vụ giết người?
Bị tống vào tù, Kiên quyết khẳng định mình vô tội, điều mà anh ta đã dai dẳng đấu tranh trong suốt 21 năm qua.
Vậy vấn đề là gì?
Vấn đề thực sự của loại vụ án như thế này xuất phát rất nhiều từ những thập kỷ của việc nghiên cứu khoa học liên quan đến trí nhớ con người.
Đầu tiên, chúng ta có tất cả những sự phân tích thống kê từ công trình "Dự án về sự vô tội", ở đó chúng tôi biết được rằng chúng tôi có cỡ 250 hoặc 280 những vụ án đã được lưu giữ lại mà con người có thể bị kết án oan rồi thì sau đó lại được giải tội, một vài trong số ấy là từ xà lim dành cho tử tù, dựa vào nền tảng của sự phân tích DNA sau này, và bạn nên biết rằng hơn 3 phần 4 trong tất cả những vụ minh oan này chỉ liên quan đến sự chứng thực về nhận dạng mà nhân chứng khai báo trong suốt phiên tòa đã kết tội những phạm nhân này.
Chúng tôi biết được rằng những lời khai của nhân chứng có thể là sai lầm.
Điều còn lại xuất phát từ một khía cạnh rất thú vị của ký ức con người mà có liên quan đến nhiều chức năng của não bộ nhưng tôi có thể kết luận ngắn gọn trong một dòng đơn giản: Não bộ ghét sự trống rỗng.
Dưới những điều kiện quan sát tốt nhất, hoàn toàn tốt nhất, chúng ta chỉ phát hiện ra, mã hóa và lưu trữ vào bộ não của mình những đoạn ngắn, những mảnh ghép nhỏ của toàn bộ những trải nghiệm xảy ra trước mắt chúng ta, và chúng được lưu trữ trong những phần khác nhau của bộ não.
Vậy thì giờ đây, khi mà việc nhớ lại những gì đã trải qua trở nên thật quan trọng với chúng ta, chúng ta lại chỉ có một sự lưu trữ không đầy đủ, chúng ta chỉ nắm được chỉ một phần nào đấy của toàn bộ sự việc và điều gì xảy ra?
Dưới tầm của sự nhận thức, ngay cả khi không có một yêu cầu nào cho bất kỳ hình thức thúc đẩy xử lý, não bộ sẽ thêm vào những thông tin đã biến mất, không phải dựa trên những lưu trữ gốc ban đầu, mà từ những sự can thiệp, từ sự dự đoán, từ những nguồn thông tin mà bạn được biết đến, như một người quan sát, sau khi quan sát.
Điều đó xảy ra ngay khi bạn không nhận thức được rằng chuyện gì đang diễn ra với mình.
Nó được gọi là những ký ức được tái hiện lại.
Nó xảy đến đối với chúng ta trong tất cả các khía cạnh của cuộc sống, vào bất cứ lúc nào.
Nó là 2 điểm được xem xét trong nhiều thứ khác -- kí ức được tại tạo lại, thực tại về khả năng sai lầm của nhân chứng -- chính là một phần của quá trình điều tra của nhóm luật sư kháng án được dẫn dắt bởi một vị luật sư tuyệt vời tên là Ellen Eggers nhằm hội tụ kinh nghiệm và cả tài năng của họ lại với nhau và kiến nghị một phiên tòa thượng thẩm cho việc xét xử lại vụ án của Francisco Carrillo.
Họ thuê tôi, như một nhà sinh lý học thần kinh về mặt pháp chứng, bởi vì tôi có những kiến thức chuyên môn về sự xác nhận trí nhớ của nhân chứng, và điều này rõ ràng rất hợp lý đối với vụ án này, phải không?
Nhưng cũng bởi vì tôi có chuyên môn và chứng thực về bản chất của tầm nhìn về đêm của con người.
Vâng, vậy thì điều gì phải làm với vấn đề này?
Khi bạn đọc qua những tài liệu của vụ án trong vụ Carrillo này, một trong những điều có thể bất chợt làm bạn ngạc nhiên đó là những điều tra viên đã nói rằng ánh sáng rất tốt tại hiện trường tội ác, tại vụ bắn súng.
Tất cả những đứa trẻ thiếu niên đã khai trong suốt phiên tòa rằng chúng có thể nhìn thấy rất rõ.
Nhưng điều này lại xảy ra vào giữa tháng 1, tại vùng Bắc Hemisphere, vào lúc 7 giờ tối.
Vì vậy khi tôi thực hiện những phép tính toán về những dữ liệu về mặt trăng và mặt trời ở địa điểm tại trái đất vào thời khắc xảy ra vụ bắn súng, được rồi, nó đã quá thời điểm kết thúc hoàng hôn của ngày và chẳng có mặt trăng nào xuất hiện tối hôm đó.
Vì vậy tất cả ánh sáng trong khu vực này từ mặt trời và mặt trăng là những gì bạn chứng kiến trên màn hình ngay đây.
Ánh sáng duy nhất tại khu vực đó phải xuất phát từ những nguồn sáng nhân tạo, và đó là nơi tôi quyết định ra ngoài và tái hiện lại hiện trường vụ án với những cái quang kế, với rất nhiều phương pháp đo lường sự chiếu sáng và nhiều phương pháp khác về sự tiếp thu màu sắc, cùng với những máy ghi hình đặc biệt và phim với tốc độ cao, phải không nào?
Thực hiện tất cả các phép đo lường và ghi lại chúng,phải chứ?
Và sau đó chụp lại những bức ảnh, và đây là những gì hiện trường trông như thế nào tại thời điểm diễn ra vụ nổ súng từ vị trí của những đứa trẻ nhìn về chiếc xe đi ngang qua và xả súng.
Đây là nhìn trực tiếp từ bên kia đường từ nơi mà chúng đang đứng.
Hãy nhớ rằng, bản báo cáo của những điều tra viên đã ghi nhận rằng ánh sáng rất tốt.
Những đứa trẻ đã bảo rằng chúng có thể nhìn thấy rất rõ.
Đây là nhìn xuống về phía đông, nơi mà chiếc xe gây án đã tăng tốc và vụt mất, và đây là ánh sáng trực tiếp từ phía sau người cha và bọn trẻ.
Như các bạn có thể thấy, nó rất tệ.
Không một ai sẽ gọi cái này là ánh sáng tốt cả và thực tế là, cũng tốt đẹp như những tấm hình ở đây, lý do mà chúng tôi chụp chúng là bởi vì tôi đã biết tôi sẽ phải chứng thực điều này tại tòa, và một bức ảnh thì đáng giá hơn cả một ngàn từ khi bạn cố gắng chia sẻ những con số, những khái niệm trừu tượng như là luxơ (đơn vị ánh sáng), sự đo lường quốc tế về sự chiếu sáng, những giá trị của kiểm tra về sự hấp thụ màu sắc Ishihara.
Khi các bạn trưng ra những điều đó với những người mà không thông thạo về những khía cạnh đó của khoa học và chúng trở thành những con kỳ nhông dưới ánh sáng mặt trời vào buổi trưa. Nó giống như đang nói chuyện về đường tiếp tuyến của góc nhìn, phải không?
Mắt của chúng chỉ đờ đẫn ra, phải không?
Một chuyên gia pháp chứng giỏi cũng phải là một thầy dạy giỏi, một người giao tiếp giỏi, và đó là một phần của lý do tại sao chúng tôi lại chụp những bức ảnh, để chỉ ra không những nơi nguồn sáng là đâu và cái mà chúng tôi gọi là đóm, sự phân bổ, mà còn để mà để nó trở nên dễ dàng hơn cho người xem xét sự thật thấu hiểu hơn về những tình huống như vậy.
Vì vậy những cái này là một số bức ảnh mà thực tế tôi đã dùng khi cho lời khai, nhưng quan trọng hơn là đối với tôi-một nhà khoa học, là những xem xét đó, những số ghi quang kế, mà tôi sau đó có thể chuyển đổi thành những sự dự đoán thực tế về khả năng trực quan của mắt người dưới những tình huống như vậy, và từ những điều mà tôi đã ghi lại được tại hiện trường dưới cùng điều kiện về mặt trăng và mặt trời tại cùng một thời điểm, và vân vân, đúng vậy, tôi có thể dự đoán rằng sẽ chẳng có sự nhận thức về màu sắc nào đáng tin cậy cả, và điều này rất quan trọng cho việc nhận diện gương mặt, và rằng đó chỉ có thể nhìn trong điều kiện ánh sáng kém, điều này có nghĩa là có rất rất ít độ phân giải, mà chúng tôi gọi là ranh giới hay là phát hiện biên, và hơn nữa bởi vì mắt có thể sẽ hoàn toàn giãn nở dưới loại ánh sáng này, chiều sâu của phạm vi quan sát, khoảng cách mà bạn có thể tập trung và nhìn thấy những chi tiết, chỉ có thể cách đó ít hơn 18 inches (45,72 cm).
Tôi đã chứng thực điều đó tại phiên tòa, và trong khi quan tòa tỏ ra rất lưu tâm, đó lại là một quá trình lắng nghe quá dài đối với một kiến nghị xét xử lại, và kết quả là, tôi ghi nhận được bằng một cái liếc nhìn rằng có thể quan tòa sẽ cần một chút thúc đẩy nhiều hơn là những con số.
Và tại đây tôi trở nên táo bạo hơn một chút, tôi quay người lại và yêu cầu quan tòa, Tôi nói, "Thưa ngài, tôi nghĩ là ngài nên ra ngoài và tận mắt nhìn thấy hiện trường vụ án".
Bây giờ tôi có thể sử dụng giọng điệu mà nghe có vẻ giống một lời thách thức hơn hơn là một lời yêu cầu ---(Tiếng cười)--- tuy nhiên, với danh tiếng và lòng can đảm của mình ông ta đã nói, "Được rồi tôi sẽ làm thế"
Một tin sốc trong luật học Mỹ.
Vậy nên trong thực tế, chúng tôi đã tìm ra những điều kiện tương đồng, chúng tôi tái hiện lại toàn bộ sự việc một lần nữa, vị quan tòa ra ngoài cùng với toàn bộ đội sĩ quan cảnh sát trưởng để bảo vệ ông trong một cộng đồng như thế này, được chứ? (Tiếng cười) Chúng tôi đã nhờ ông ấy đứng sát mặt đường một chút, gần với chiếc xe nghi phạm, phương tiện di chuyển của tên hung thủ hơn so với những đứa trẻ đã có mặt ở đó, vì vậy ông ấy đứng cách vài feet (1 foot= 30,48 cm) so với lề đường hướng về chính giữa con đường.
Chúng tôi cho một chiếc xe hơi chạy ngang qua, chiếc xe tương đồng với chiếc được bọn trẻ diễn tả
Trong xe có một tài xế và một hành khách, và sau khi chiếc xe đã chạy qua vị quan tòa, người hành khách sẽ vươn tay ra, chỉ ngược về phía vị quan tòa trong khi chiếc xe vẫn đang tiếp tục chạy, giống như những gì mà bọn trẻ đã tả, đúng không?
Ngay lúc ấy, anh ta không sử dụng cây súng thật, mà sử dụng một đồ vật màu đen mà giống như cây súng được mô tả.
Anh ta chĩa súng, và đây là những gì vị quan tòa ấy đã chứng kiến.
Đây là chiếc xe cách vị quan tòa cỡ 30 feet (914 cm).
Có một cánh tay chìa ra ngoài phía bên ghế hành khách và chỉ ngược về phía các bạn.
Khoảng cách là 30 feet.
Một số đứa trẻ nói rằng thực tế thì chiếc xe chỉ cách chúng khoảng 15 feet khi súng nổ.
Được rồi. Thế thì 15 feet vậy.
Đến lúc này tôi cảm thấy một chút bận tâm.
Vị quan tòa này là người mà bạn sẽ không bao giờ muốn đùa giỡn.
Ông ta là một người nhẫn nhịn. Tôi đã không thể thấy được một chút nhăn nhó nhíu mày nào của ông ta.
Tôi cũng không thể thấy được bất kỳ một cái gật đầu dù là nhẹ nhất nào của ông ấy.
tôi không thể đoán được ông ấy sẽ phản ứng với chuyện này như thế nào, và sau khi ông ấy chứng kiến việc tái diễn hiện trường này, ông ấy quay về phía tôi và nói, "Còn có điều gì khác mà anh muốn tôi chứng kiến nữa không?"
Tôi nói rằng "Vâng thưa ngài" và tôi không biết liệu có phải mình được thúc đẩy bởi những phép đo lường khoa học mà tôi có ngay trong túi của mình và cả kiến thức mà tôi tin là chính xác hay không, hay nó chỉ là một sự ngu ngốc tuyệt đối, , điều mà tôi cho rằng đó là những gì mà luật sư biện hộ nghĩ --- (Tiếng cười) --- khi họ nghe tôi trình bày, "Vâng thưa quý tòa, tôi muốn quý tòa đứng ngay tại đó và tôi muốn chiếc xe chạy quanh tòa nhà đó một lần nữa và tôi muốn nó đến và dừng lại ngay trước mặt ngài, cách khoảng 3 đến 4 feet, và tôi muốn vị hành khách ngồi trên xe chìa tay ra với một vật màu đen và chĩa thẳng vào ngài, và ngài có thể nhìn vào nó nếu ngài muốn."
Và đó là những gì mà ông ta đã chứng kiến. (Tiếng cười) Các bạn sẽ để ý thấy rằng, và điều đó cũng có trong bản báo cáo kiểm tra của tôi, tất cả ánh sáng chi phối đều đến từ hướng bắc, điều đó có nghĩa là gương mặt của kẻ bắn súng có thể đã bị chắn trong ảnh. Nó đáng lẽ sẽ bị ngược sáng.
Hơn nữa, mui xe sẽ gây ra thứ mà chúng ta gọi là "đám mây bóng" bên trong chiếc xe dẫn tới việc làm cho nó trở nên tối hơn.
Và khoảng cách là từ 3 đến 4 feet.
Tại sao tôi lại mạo hiểm thế này?
Tôi biết rằng độ sâu của phạm vi là 18 inch (1 inch =2.54cm) hoặc ít hơn.
3-4 feet, nó có thể được coi như cách đó một sân bóng.
Đây là những gì ông ấy đã thấy.
Ông ta trở về, có thêm một vài ngày nữa để nghe về các chứng cứ. Và cuối cùng, ông ấy đưa ra đánh giá rằng ông sẽ chấp nhận đề nghị xét xử lại.
Và hơn nữa, ông ấy đã tha bổng Carrillo để anh có thể tìm kiếm sự giúp đỡ chuẩn bị cho sự biện hộ cho bản thân nếu bên nguyên quyết định xét xử lại.
điều mà họ đã quyết định không làm.
Anh ta giờ đây là một người đàn ông được trả tự do. (Vỗ tay) (Vỗ tay) Đây là anh ta, đang ôm chặt lấy người bà của mình.
Bạn gái anh ấy mang thai khi anh ta đến phiên tòa xét xử. Và cô ấy đã sinh ra một bé trai.
Anh ấy cùng với con trai cả hai đều đang ở Long Beach bang California ngay lúc này cùng học tập. (Vỗ tay) Và những gì mà ví dụ điển hình này -- những gì quan trọng còn lưu giữ trong đầu chúng ta?
Thứ nhất, có một lịch sử rất dài về mối ác cảm giữa khoa học và luật pháp trong luật học Mỹ.
Tôi có thể "thết đãi" quý vị bằng những câu chuyện kinh dị về sự thiếu hiểu biết qua hơn vài thập kỷ với kinh nghiệm làm việc như một chuyên gia pháp chứng trong việc cố gắng đưa khoa học vào trong xử án.
Hội đồng phản đối luôn luôn đấu tranh và chống lại nó.
Một đề nghị là tất cả chúng ta cần trở nên hòa hợp hơn vớ sự cần thiết, thông qua chính sách, thông qua những thủ tục, để đưa khoa học một cách sâu rộng hơn vào trong xét xử ở tòa án, và tôi nghĩ một bước tiến lớn đối với điều đó là cần nhiều yêu cầu hơn, với tất cả sự tôn trọng dành cho trường luật, về khía cạnh khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học cho bất kỳ ai sẽ dấn thân vào ngành luật, bởi vì họ sẽ trở thành quan tòa xét xử.
Hãy nghĩ về việc làm sao mà chúng ta có thể chọn ra những vị quan tòa cho đất nước này.
Nó rất khác biệt so với hầu hết các nền văn hóa khác.
Đúng chứ? Một biện pháp nữa tôi muốn đề nghị là, sự cẩn trọng mà tất cả chúng ta cần phải có, Tôi luôn luôn phải nhắc nhở bản thân về việc những ký ưc mà chúng ta cho là đúng và tin tưởng trên thực tế có thể chính xác đến cỡ nào?
Có vài thập kỷ về nghiên cứu, những ví dụ về những trường hợp như thế này, trong đó có những cá nhân thực sự, thực sự tin. Không một ai trong những đứa trẻ này , những người đã nhận dạng anh ấy nghĩ rằng họ đang chọn nhầm người.
Không ai trong số họ nghĩ rằng họ không thể nhìn thấy gương mặt của hung thủ.
Tất cả chúng ta cần phải thật cẩn trọng.
Tất cả những ký ức của chúng ta đều là những ký ức được tái tạo lại.
Chúng là sản phẩm của những gì mà chúng ta trải nghiệm ban đầu và tất cả những thứ gì đã diễn ra sau đó.
Chúng rất năng động.
Chúng rất dễ uốn nắn. Chúng dễ thay đổi, và kết quả là tất cả chúng ta cần phải nhớ rằng cần phải cẩn trọng, rằng sự chính xác của những ký ức không thể được đo lường qua việc chúng sống động đến cỡ nào cũng không phải dựa trên việc chúng ta chắc chắn rằng chúng đều đúng.
Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Vài năm trước, tôi bắt đầu cố gắng tìm hiểu liệu có cách nào để phát triển nhiên liệu sinh học trên một quy mô đủ lớn để cạnh tranh với nhiên liệu hóa thạch, mà không cạnh tranh với nông nghiệp về nước, phân bón hoặc đất đai.
Và đây là những gì tôi đã nghĩ ra.
Tưởng tượng chúng ta xây một bể kín, đặt nó ở dưới nước và bơm nước thải vào cùng với một loại vi tảo nào đó có khả năng tổng hợp dầu, và chúng ta làm nó từ vật liệu mềm dẻo nào đó có thể chuyển động theo sóng ở dưới nước. Tất nhiên là hệ thống chúng ta định xây dựng sẽ dùng năng lượng mặt trời để nuôi tảo, và chúng sẽ hấp thụ CO2, một điều rất tốt, và sản xuất oxy trong quá trình sinh trưởng.
Tảo sinh trưởng trong một bể chứa có khả năng tản nhiệt ra môi trường nước xung quanh, và bạn có thể thu hoạch chúng và tạo ra nhiên liệu sinh học, mỹ phẩm, phân bón, và thức ăn cho vật nuôi, Dĩ nhiên là bạn phải làm việc này trên một quy mô lớn, bạn sẽ cân nhắc những vấn đề khác như ngư dân, tàu bè và những điều tương tự, nhưng mà, chúng ta đang nói về nhiên liệu sinh học, và chúng ta biết tầm quan trọng của tiềm năng có được một nhiên liệu lỏng thay thế.
Tại sao chúng ta nói về vi tảo?
Đây là biểu đồ các loại cây trồng khác nhau được cân nhắc dùng để sản xuất nhiên liệu sinh học, các bạn có thể thấy những cây như cây đậu nành, sản xuất ra 467 lít / hecta mỗi năm, hoặc cây hướng dương, hạt cải dầu, dầu mè, cây cọ, và cái cột cao kia thể hiện mức vi tảo có thể sản xuất.
Điều đó nói rằng vi tảo đóng góp vào khoảng 18709 đến 46722 l / hecta một năm, so với 187 l / hecta mỗi năm từ đậu nành.
Vậy vi tảo là gì? Vi tảo là tảo cực nhỏ, tức là chúng vô cùng bé, như các bạn thấy ở đây bức ảnh của những sinh vật đơn bào đó so sánh với một sợi tóc của con người.
Những sinh vật nhỏ bé này đã tồn tại từ hàng triệu năm trước và có hàng nghìn loại vi tảo khác nhau trên thê giới, một vài trong số đó là thực vật phát triển nhanh nhất hành tinh, và sản xuất ra rất rất nhiều dầu, như tôi đã cho các bạn thấy.
Tại sao chúng tôi lại muốn nuôi chúng ngoài khơi?
Lí do chúng tôi thực hiện việc này ngoài khơi là vì nếu bạn nhìn những thành phố ven biển, thì không có một sự lựa chọn nào khác bởi vì chúng ta sẽ sử dụng nước thải, nhu tôi đã đề nghị, nếu bạn tìm nơi đặt hầu hết những nhà máy xử lý nước thải chúng được đặt bên trong các thành phố này.
Đây là thành phố San Francisco, nơi đã có 1448 km đường ống nước thải nằm bên dưới thành phố và xả nước thải ra ngoài khơi.
Mỗi một thành phố trên thế giới lại xử lý nước thải theo một cách khác nhau. Một số thành phố thì xử lý chúng.
Một số khác thì xả thẳng ra ngoài.
Nhưng trong tất cả các trường hợp, thứ nước được thải ra cực kỳ thích hợp cho việc trồng vi tảo.
Vì thế hãy hình dung xem hệ thống sẽ trông như thế nào.
Chúng tôi gọi nó là OMEGA, viết tắt của cụm từ Màng bọc trồng vi tảo ngoài khơi
Ở NASA, bạn phải đặt những tên viết tắt hay ho.
Vậy nó hoạt động ra sao? Tôi đã phần nào cho các bạn thấy cách nó hoạt động rồi.
Chúng tôi đổ nước thải và nguồn khí CO2 nào đó vào cơ cấu nổi của chúng tôi, và nước thải đó cung cấp chất dinh dưỡng nuôi tảo, và chúng hấp thụ khí CO2, thứ đáng lẽ được thải ra ngoài không khí như một khí nhà kính
Tảo sử dụng năng lượng mặt trời để phát triển, và năng lượng sóng trên mặt nước cung cấp năng lượng để trộn lẫn tảo, và nhiệt độ được kiểm soát bởi nhiệt độ nước xung quanh.
Tảo này, trong lúc phát triển, sẽ tạo ra khí oxi như tôi đã đề cập, và chúng cũng sản xuất ra nhiên liệu sinh học, phân bón, thức ăn, và những sản phẩm phụ khác có ích từ tảo.
Đây là một hệ thống lắp ráp. Điều đó có nghĩa là gì?
Nó được mô đun hóa. Giả dụ nếu có điều gì bất ngờ xảy xa với một trong những mô đun.
Bị rò rỉ. Bị sét đánh.
Nước thải bị rò rỉ ra ngoài là nước vốn được thải ra ngoài biển trước đó, và tảo bị rò rỉ cũng đều tự phân hủy sinh học được, và bởi vì chúng sống trong môi trường nước thải, chúng là những loại tảo nước ngọt, nghĩa là chúng không thể sống trong nước mặn, nên chúng sẽ chết.
Chất nhựa dùng để làm bể là một loại chất nhựa khá nổi tiếng mà chúng tôi đã có nhiều kinh nghiệm và chúng tôi sẽ làm lại các mô đun để có thể tái sử dụng chúng
Có lẽ chúng tôi có thể sẽ đi xa hơn thế nếu nghĩ về hệ thống mà tôi đang cho các bạn xem điều đó nói rằng chúng tôi cần phải cân nhắc đến nguồn nước, nguồn nước ngọt, có thể sẽ là một vấn đề trong tương lai, và hiện tại chúng tôi đang xây dựng những phương pháp để tái chế nước thải.
Vấn đề còn lại cần phải lưu tâm đó là bản thân của cấu trúc.
Cầu trúc này cung cấp một bề mặt cho những thứ ở trên biển, và bề mặt này, được che phủ bởi rong biển và những sinh vật biển khác, sẽ trở thành môi trường sống tăng cường cho sinh vật biển do đó nó làm tăng độ đa dạng sinh học.
Và cuối cùng, bởi vì nó là một cấu trúc nằm ngoài khơi, chúng ta có thể nghĩ trên phương diện có thể đóng góp cho các hoạt động nuôi trồng thủy sản ngoài khơi.
Các bạn có lẽ đang nghĩ rằng, "Được, ý tưởng này nghe có vẻ được. Chúng ta có thể làm gì để chứng minh là nó khả thi?"
Tôi đã dựng nên các phòng thí nghiệm ở Santa Cruz ở cơ sở California Fish and Game. Ở đó chúng tôi có những bể nước mặn lớn để thử nghiệm một vài ý tưởng trong số này.
Chúng tôi còn làm thí nghiệm ở San Francisco, tại một trong ba nhà máy xử lý nước thải, lại để thử nghiệm ý tưởng.
Và cuối cùng, chúng tôi muốn tìm một nơi để quan sát tác động của của công trình lên môi trường biển. Chúng tôi dựng một khu thực địa ở một nơi gọi là Moss Landing Marine Lab trong vịnh Monterey, chúng tôi đã làm việc ở cảng và quan sát tác động của nó lên các sinh vật biển.
Phòng thí nghiệm ở Santa Cruz là phòng thí nghiệm độc lập
Đó là nơi chúng tôi nuôi tảo, dính các mảnh nhựa, làm các công cụ, và mắc rất nhiều sai lầm, hay, như Edison nói, chúng tôi đang tìm 10 000 cách khiến hệ thống không hoạt động.
chúng tôi đã nuôi tảo trong nước thải, và làm các công cụ, cho phép chúng tôi đi sâu vào đời sống của tảo để chúng tôi có thể giám sát sự sinh trưởng của chúng, điều gì kích thích chúng, làm sao để chúng tôi đảm bảo ràng chúng có một môi trường để tồn tại và phát triển.
Tính năng quan trọng nhất mà chúng tôi cần phát triển là thứ được gọi là lò phản ứng quang sinh học, hay PBR.
Đây là những cấu trúc nổi được trên mặt nước, được làm từ những loại chất dẻo rẻ tiền, cho phép tảo sinh trưởng. Chúng tôi đã xây dựng rất rất nhiều thiết kế, hầu hết trong số đó đều thất bại thảm hại, và khi chúng tôi tìm được một thiết kế thích hợp, ở khoảng 113 lít, chúng tôi nhân nó lên 1700 lít ở San Francisco.
Để tôi cho các bạn thấy cách hệ thống hoạt động.
Về cơ bản chúng tôi lấy nước thải và chọn một loại tảo cho vào đó, và chúng tôi luân chuyển chúng trong cấu trúc này, cấu trúc bằng nhựa dẻo, hình ống này, và chúng luân chuyển trong thứ này, và đương nhiên có cả ánh sáng mặt trời, phía trên bề mặt, và tảo sẽ sinh trưởng dựa vào dưỡng chất.
Nhưng điều này cũng giống như bạn trùm đầu trong một túi ni lông vậy.
Tảo sẽ không bị ngạt bởi CO2 như chúng ta.
Chúng bị ngạt bởi chúng tạo ra oxy và chúng không hẳn bị ngạt, tuy nhiên oxi mà chúng tạo ra là một vấn đề, và chúng sử dụng hết lượng CO2.
Vì thế việc tiếp theo mà chúng tôi phải tìm cách là làm sao để loại bỏ oxy, và chúng tôi đã dựng cái cột này với nhiệm vụ luân chuyển nước và đẩy CO2 trở lại bằng cách sục vào hệ thống trước khi cho nước lưu thông trở lại.
Và thứ các bạn đang thấy là mẫu thử nghiệm, nỗ lực đầu tiên trong việc chế tạo ra kiểu cột này.
Trục lớn hơn được chúng tôi lắp đặt ở San Francisco trong hệ thống ở đấy.
Cột này thực ra còn một tính năng nữa rất hay, đó là tảo sẽ tích tụ lại trong cột, và điều này cho phép chúng tôi thu gom sinh khối tảo trong điều kiện dễ dàng nhất.
Từ đó chúng tôi sẽ loại bỏ tảo lắng dưới đáy của cột này và sau đó chúng tôi có thể thu gom chúng bằng cách để cho tảo nổi lên trên bề mặt và vớt chúng bằng lưới.
Rồi chúng tôi cũng muốn tìm hiểu xem hệ thống này sẽ có tác động gì lên môi trường biển, và tôi đã đề cập rằng chúng tôi đã làm thí nghiệm này tại một khu thực địa ở phòng thí nghiệm Moss Landing Marine Lab.
Và đương nhiên chúng tôi phát hiện ra rằng vật liệu này bị quá tải bởi sự phát triển của tảo, nên chúng tôi cần phát triển một chu trình làm sạch Chúng tôi quan sát tương tác giữa chim biển và các sinh vật biển khác, và các bạn thấy đây là một con rái cá đang lấy làm thích thú với thứ này, và thỉnh thoảng lại trườn qua chiếc giường nổi này, và chúng tôi muốn thuê nó hoặc huấn luyện nó làm sạch bề mặt những thứ này. Nhưng đó là chuyện trong tương lại.
Hiện tại điều mà chúng tôi đang làm nằm trong bốn lĩnh vực.
Nghiên cứu của chúng tôi bao quát mặt sinh học của hệ thống nó bao gồm việc tìm hiểu cách tảo phát triển, những thứ ăn tảo và những thứ giết chết tảo.
Chúng tôi làm những công việc kĩ thuật để xem chúng tôi cần gì để xây dựng công trình này không những ở quy mô nhỏ mà còn ở quy mô khổng lồ sẽ được yêu cầu sau này.
Tôi đã đề cập đến việc quan sát chim và các loài động vật có vú dưới nước và về cơ bản xem những tác động lên môi trường của hệ thống và cuối cùng chúng tôi nhìn vào khía cạnh kinh tế, ý tôi là cần những năng lượng gì để chạy hệ thống?
Liệu bạn có thu được nhiều năng lượng hơn lượng bạn phải bỏ vào hệ thống, để hệ thống hoạt động?
Và rồi chi phí hoạt động?
Và rồi vốn?
Và về toàn bộ cơ cấu kinh tế?
Nên để tôi nói với các bạn rằng việc này sẽ không dễ dàng và sẽ có rất nhiều việc để làm trong bốn lĩnh vực đó để có thể thực sự khiến hệ thống hoạt động.
Nhưng ta không có nhiều thời gian. và tôi muốn cho các bạn thấy thiết kế nguyên mẫu của các nghệ sĩ về hệ thống này giả sử chúng ta đang ở một vịnh nào đó trên thế giới, và sau lưng chúng ta là hình ảnh của một nhà máy xử lý nước thải với những ống khói thải khí CO2, nhưng khi tính toán về mặt kinh tế của hệ thống, các bạn sẽ thấy rằng thực tế sẽ rất khó để khiến nó hoạt động
Trừ khi bạn nhìn hệ thống như một biện pháp xử lý nước thải, thu gom khí thải, nơi đặt những tấm bảng quang điện, năng lượng sóng hay thậm chí năng lượng gió, và nếu bạn bắt đầu xem xét trên phương diện tích hợp tất cả những hoạt động khác này lại với nhau, bạn cũng có thể gộp nuôi trông thủy sản vào một cơ sở như thế.
nơi mà chúng ta sẽ nuôi trồng hến hay sò điệp chúng ta sẽ nuôi hàu và những thứ khác
có thể tạo ra những sản phẩm hay thực phẩm có giá trị và nó sẽ trở thành đầu tàu thị trường khi chúng ta xây dựng hệ thống này trên quy mô ngày càng lớn để cuối cùng nó có thể cạnh tranh với ý tưởng vì mục đích nhiên liệu.
Thực ra luôn luôn có một câu hỏi lớn phát sinh. Bởi vì hiện tại nhựa đang không được hoan nghênh trên biển do đó chúng tôi đang tìm cách để tái chế hoàn toàn.
Chúng ta sẽ làm gì với toàn bộ số nhựa cần thiết để dùng trong môi trường nước?
Tôi không rõ mọi người biết điều này, nhưng ở California, có một số lượng nhựa khổng lồ đang được sử dụng trên các cánh đồng để che phủ cho cây, tấm màng này tạo nên những nhà kính tí hon ngay trên mặt đất, và nó làm ấm đất giúp cải thiện vụ mùa nó cho phép chúng ta kiểm soát cỏ dại, và dĩ nhiên giúp cho việc tưới tiêu hiệu quả hơn.
Cho nên hệ thống OMEGA sẽ là một phần trong kết quả này và khi chúng tôi hết sử dụng nó ở dưới nước, chúng tôi hi vọng sẽ dùng chúng trên cả những cánh đồng.
Chúng tôi sẽ đặt nó ở đâu, và nó sẽ trông ra sao khi ở trên biển?
Đây là một bức hình những gì chúng tôi có thể làm ở vịnh San Francisco.
San Francisco xả ra 246 triệu lít nước thải mỗi ngày. Và nếu chúng ta hình dung thời gian lưu trữ là năm ngày cho hệ thống này thì chúng ta cần đến thể tích 1230 triệu lít để chứa, và sẽ cần một diện tích khoảng 517 hecta những mô đun OMEGA này nổi trên Vịnh San Francisco.
Diện tích đó hơn một phần trăm diện tích bề mặt của vịnh. Nó sẽ sản xuất ra 18707 lít trên mỗi hecta mỗi năm
Nó sẽ sản xuất ra hơn 3.7 triệu lít nhiên liệu, tức khoảng 20 phần trăm lượng dầu diesel sinh học, hoặc lượng diesel tiêu thụ ở San Francisco, và đó là chưa kể việc tối ưu hóa hệ thống.
Chúng ta có thể đặt hệ thống này ở những nơi nào nữa?
Có rất nhiều sự lựa chọn.
Tất nhiên là vịnh San Francisco như tôi đã đề cập.
Vịnh San Diego là một ví dụ khác, Vịnh Mobile hay Vịnh Chesapeake, nhưng sự thực là, khi mà mực nước biển đang dâng cao sẽ có rất nhiều cơ hội mới để xem xét. (Cười) Điều tôi muốn nói với các bạn là một hệ thống tích hợp các hoạt động. Sản xuất nhiên liệu sinh học kết hợp với năng lượng thay thế
kết hợp với nuôi trồng thủy sản.
Tôi bắt đầu tìm cách để sản xuất nhiên liệu sinh học bền vững, và trong quá trình đó tôi nhận ra điều cần thiết cho sự bền vững là sự tích hợp hơn là sự sáng tạo
Về lâu dài, tôi có niềm tin lớn ở trí tuệ tập thể và được kết nối của chúng ta.
Tôi nghĩ những gì ta có thể đạt được hầu như không có giới hạn nếu chúng ta cởi mở triệt để và không quan tâm đến việc công lao sẽ thuộc về ai.
Những giải pháp bền vững cho những vấn đề tương lai của chúng ta sẽ rất đa dạng sẽ rất nhiều.
Tôi nghĩ chúng ta cần cân nhắc mọi việc Mọi việc từ alpha đến OMEGA.
Cảm ơn. Cảm ơn. (Vỗ tay). (Vỗ tay). Chris Anderson: một câu hỏi nhanh giành cho anh, Jonathan.
Liệu dự án này có phát triển tiếp ở NASA hay các anh cần nguồn tài trợ rất lớn về năng lượng xanh để đưa dự án vào thực tế?
Jonathan Trent: Hiện giờ tại NASA đã đến giai đoạn chúng tôi muốn đưa nó ra ngoài khơi và có rất nhiều vấn đề để làm việc đó tại Mỹ bởi việc cấp phép còn hạn chế và thời gian cần thiết để được chấp thuận. để làm việc ngoài khơi.
Tại thời điểm này, thực sự cần những người bên ngoài và chúng tôi đã công khai công nghệ này một cách triệt để chúng tôi sẽ đưa đến bất kỳ những ai quan tâm muốn dùng nó và nỗ lực biến nó thành hiện thực.
CA: Thú vị đó. Các anh không giữ bản quyền
Các anh công bố nó
JT: Hoàn toàn đúng. CA: Được rồi.
Cảm ơn anh rất nhiều. JT: Cảm ơn. (vỗ tay)
Những tế bào gốc từ phôi thai thực sự là những tế bào đáng kinh ngạc.
Chúng chính là bộ kit tự sửa chữa của cơ thể chúng ta, và chúng vạn năng, tức là chúng có thể biến đổi thành tất cả các tế bào trong cơ thể của chúng ta.
Sớm thôi, chúng ta sẽ thực sự có thể dùng tế bào gốc để thay thế các tế bào bị hư hại hoặc nhiễm bệnh.
Nhưng đó không phải là điều tôi muốn nói với các bạn, vì ngay bây giờ đã có một điều thực sự đáng kinh ngạc mà chúng ta đang làm với tế bào gốc chúng có thể thay đổi hoàn toàn cách chúng ta nhìn nhận và chữa trị bệnh, lý giải tại sao chúng ta bị bệnh, và thậm chí là phát triển thuốc.
Tôi thực sự tin rằng việc nghiên cứu tế bào gốc sẽ cho phép những đứa trẻ của chúng ta nhìn nhận bệnh Alzheimer và tiểu đường và những căn bệnh nghiêm trọng khác theo cách chúng ta đang làm với bệnh bại liệt hiện nay, như là một bệnh có thể phòng tránh được.
Giờ đây, chúng ta đang sở hữu một điều đáng kinh ngạc, thứ có thể đem lại hy vọng cực kì to lớn cho loài người. Nhưng giống như IVF hơn 35 năm trước, cho tới ngày sinh của cậu bé Louis, liệu pháp này vẫn bị rào cản bởi tài chính và chính trị
Những nghiên cứu then chốt này đang bị thách thức thay vì được hỗ trợ, và chúng ta đã nhận ra rằng: cần thiết phải có những phòng thí nghiệm cách ly an toàn, nơi mà nghiên cứu này có thể được phát triển mà không bị ảnh hưởng.
Và vậy, vào năm 2005, chúng tôi đã xây dựng Phòng Thí nghiệm Tế bào gốc New York, để chúng ta có một tổ chức nhỏ chuyên về vấn đề này và hỗ trợ cho nó.
Chúng ta dễ dàng nhận ra rằng thế giới của cả nghiên cứu y học, phát triển thuốc và chữa trị, đang chiếm ưu thế bởi những tổ chức lớn, như các bạn có thể đoán. Nhưng trong lĩnh vực mới, thỉnh thoảng các tổ chức lớn thực sự gặp khó khăn trong việc tìm ra phương pháp và thỉnh thoảng họ không thể đặt ra những câu hỏi đúng, và có một khoảng cách vô cùng lớn, ngày càng tăng lên giữa nghiên cứu chuyên sâu với các công ty dược và các kĩ thuật sinh học nơi chịu trách nhiệm điều phối toàn bộ thuốc và việc điều trị của chúng ta, bởi vậy chúng ta nhận ra rằng để thực sự đẩy mạnh việc chữa trị và các liệu pháp, chúng ta sẽ phải nhấn mạnh vào 2 điều: các công nghệ mới, cũng như mô hình nghiên cứu mới.
Vì nếu không thu hẹp khoảng cách đó lại, bạn thực sự sẽ ở chính vị trí của chúng ta hiện nay.
Và đó là điều mà tôi muốn tập trung vào.
Chúng ta đã tiêu tốn vài năm qua cân nhắc về điều này, tạo ra danh sách các việc mà chúng ta phải làm, và chúng ta đã phát triển một công nghệ mới, nó gồm phần mềm và phần cứng, mà thực sự có thể tạo ra hàng ngàn và hàng ngàn các dòng tế bảo gốc di truyền đa dạng để tạo ra một thư viện toàn cầu, hiện thân cần thiết cho chúng ta.
Và chúng tôi làm điều này vì chúng tôi nghĩ nó thực sự cho phép chúng ta nhận ra tiềm năng, sự hứa hẹn, của tất cả các chuỗi gen người, nhưng nó cũng sẽ cho phép chúng ta, khi làm việc đó, thực sự làm các thử nghiệm lâm sàng với các tế bào người, không phải là các tế bào động vật, để đưa ra thuốc và cách chữa trị, mà chúng thực sự là có hiệu quả hơn, an toàn hơn, nhanh chóng hơn, và chi phí thấp hơn rất nhiều.
Vì vậy hãy đặt nó theo một khía cạnh khác và đưa ra cho các bạn vài bối cảnh.
Đây là một lĩnh vực cực kì mới.
Vào năm 1998, những tế bào gốc từ phôi người đã lần đầu được phát hiện, và chỉ 9 năm sau, một nhóm các nhà khoa học ở Nhật Bản đã có thể lấy tế bào da và tái lập trình chúng với những con vi-rút cực mạnh để tạo ra một dạng tế bào gốc... gọi là tế bào gốc vạn năng nhân tạo hoặc chúng ta hay gọi là một tế bào IPS.
Điều này thực sự là một tiến bộ đáng kinh ngạc, bởi vì mặc dù những tế bào này không phải là tế bào gốc từ phôi người, loại vẫn được coi là tiêu chuẩn vàng, chúng thật thích hợp để sử dụng cho chẩn đoán bệnh và tiềm năng về nghiên cứu thuốc.
Vài tháng sau đó, năm 2008, một trong số các nhà khoa học đã tiếp tục nghiên cứu đó. Ông lấy da sinh thiết, từ những người mang bệnh, ALS, hay như cách các bạn gọi nó ở Anh, bệnh nơron vận động
Ông biến chúng thành tế bào IPS, thứ mà tôi vừa giải thích, và sau đó ông biến những tế bào IPS thành tế bào nơron vận động đã thật sự chết trong bệnh này.
Về cơ bản điều ông đã làm là lấy một tế bào mạnh khỏe và chuyển hóa nó thành tế bào bệnh, và ông tái tạo chúng rất nhiều lần trong đĩa và điều đó thực sự đáng kinh ngạc, bởi vì đó là lần đầu tiên chúng ta có một khuôn mẫu của một bệnh từ một bệnh nhân sống và từ các tế bào người sống.
Và khi quan sát căn bệnh diễn ra, ông đã khám phá ra cách các nơron vận động chết vì căn bệnh theo một cách khác biệt so với các nghiên cứu trước. Có một loại tế bào khác thực sự đã thải ra một loại độc tố và góp phần tới cái chết của những nơron vận động này. Và bạn không thể dễ dàng thấy nó cho tới khi bạn có mẫu của người.
Vậy nên bạn có thể nói rằng các nhà nghiên cứu đang cố hiểu nguyên nhân của bệnh mà không có những mẫu tế bào gốc của người giống như những nhà điều tra đang cố gắng để tìm ra những sai lầm khủng khiếp trong một vụ tai nạn máy bay mà không có hộp đen, hoặc bộ nhớ máy bay
Họ có thể giả thuyết rằng có gì đó đã sai nhưng họ không có cách nào để biết thứ gì đã dẫn tới tai nạn kinh khủng đó.
Và tế bào gốc đã thực sự cho chúng ta hộp đen cho các căn bệnh, và nó là một hướng đi mới
Thật sự là quá kinh ngạc, vì bạn có thể tóm tắt lại rất nhiều, rất nhiều căn bệnh trong đĩa, và bạn có thể thấy thứ gì đang bị sai lệch trong tương tác của tế bào trước khi bạn thấy được các triệu chứng xuất hiện ở bệnh nhân
Và điều này mở ra một khả năng mới được hy vọng rằng sẽ trở thành một thứ thông thường trong thời gian tới, trong việc sử dụng tế bào người để kiểm định thuốc.
Hiện nay, phương pháp kiểm định thuốc là một thách thức.
Để đưa thuốc thành công vào thị trường, mất trung bình khoảng 13 năm - cho mỗi loại thuốc với khoảng 4 tỉ dollar bị tiêu tốn và chỉ 1% của thuốc được phân phối ra ngoài thị trường.
Bạn không thể tưởng tượng lĩnh vực kinh doanh khác mà có thể đạt tới những con số này.
Một mô hình kinh doanh khủng khiếp
Nhưng nó còn là một mô hình xã hội tồi hơn vì những thứ trong đó và chi phí chúng ta phải trả.
Vì vậy cách chúng ta phát triển thuốc hiện nay là bằng cách thử nghiệm các hợp chất có triển vọng. Chúng ta không có những mẫu bệnh với tế bào người, vậy nên chúng ta thử nghiệm chúng trên tế bào chuột hoặc các sinh vật khác hoặc tế bào chúng ta thiết kế nhưng chúng không có những đặc tính của bệnh mà chúng ta đang thật sự cố chữa trị.
Bạn biết đấy, chúng ta không phải chuột, và chúng ta không thể đi vào bên trong một người sống với một căn bệnh chỉ để lấy ra một vài tế bào não hay tế bào tim và bắt đầu tiến hành các xét nghiệm để tìm ra một loại thuốc triển vọng.
Nhưng những gì ta có thể làm với tế bào gốc của người lúc này là tạo ra các đại diện, tạo ra tế bào từ thần kinh vận động tới tế bào tim đang đập hay tế bào gan hay bất cứ tế bào nào. Và bạn có thể thử nghiệm thuốc, những hợp chất có hoạt tính, trên tế bào thật mà bạn đang cố tác động đến. Điều đó đang diễn ra và nó thật phi thường. Bạn sẽ biết ngay từ đầu, từ giai đoạn đầu tiên của thí nghiệm và các phép thử. Bạn sẽ không phải chờ tới 13 năm tới khi bạn đưa thuốc ra thị trường, chỉ để nhận ra rằng nó không thực sự hiệu quả, thậm chí còn có hại cho người.
Nhưng nó vẫn chưa đủ khi nghiên cứu trên tế bào của một vài người hay của một nhóm nhỏ, vì chúng ta cần phải nhìn lại.
Ta phải nhìn vào bức tranh tổng thể.
Hãy nhìn căn phòng này. Chúng ta đều khác biệt. Tôi có thể mắc một căn bệnh, nếu tôi mắc bệnh Alzheimer hay Parkinson nó có thể sẽ tác động tới tôi khác với cách nó tác động tới bạn, nếu bạn chẳng may mắc phải. Và nếu chúng ta đều mắc bệnh Parkinson và ta nhận cùng một cách điều trị, nhưng vì chúng ta có kiểu gen khác nhau, thì chúng ta vẫn có thể có các kết quả khác nhau và rất có thể một loại thuốc hoạt động hiệu quả tới tôi lại trở nên vô dụng đối với bạn. Tương tự, một loại thuốc có hại với bạn lại có thể an toàn với tôi. và điều này rất hiển nhiên, những tiếc thay nó không phải cách mà công nghiệp dược phẩm đang phát triển thuốc vì cho đến giờ vẫn chưa có công cụ.
Do đó, chúng ta cần phải bỏ qua ý tưởng "một loại cho tất cả" này.
Cách mà ta đã và đang phát triển thuốc giống như đi vào một tiệm giày, không ai hỏi cỡ của bạn, hoặc bạn mua giày nhảy hay leo núi.
Họ chỉ nói: "Ồ, bạn có chân, đây là giày của bạn"
Cơ thể chúng ta thì không giống như vậy, nó phức tạp hơn việc mua giày rất nhiều lần.
Vì vậy chúng ta phải thay đổi.
Có một ví dụ đáng buồn trong thập kỉ vừa qua.
Có một loại thuốc rất tốt, thực ra là một nhóm thuốc, cụ thể là Vioxx. Đối với những người bị viêm khớp nặng, nó thực sự là phao cứu sinh. Nhưng không may, một nhóm nhỏ bệnh nhân, phải chịu tác dụng phụ nghiêm trọng liên quan đến tim mạch. Và đối với một nhóm bệnh nhân khác, tác dụng phụ về tim mạch nghiêm trọng đến mức có thể gây tử vong.
Nhưng hãy tưởng tượng một viễn cảnh khác, khi chúng ta có sự đa dạng về gen của các tế bào tim mạch, để thử nghiệm loại thuốc đó trên đĩa petri, và tìm ra rằng người mang loại gen này có thể sẽ gặp tác dụng phụ về tim mạch, những người có nhóm gen kia, khoảng 25,000 người, sẽ không gặp phải vấn đề gì.
Những người mà thuốc có tác dụng có thể tiếp tục dùng thuốc.
Những người mà thuốc phản tác dụng, không bao giờ được dùng nó. Bạn có thể tưởng tượng các kết cục khác nhau cho các công ty phải thu hồi thuốc.
Điều đó thật kinh khủng. Chúng ta nghĩ rằng khi cố giải quyết vấn đề này, thì hiển nhiên phải nghĩ tới gen, phải nghĩ tới thử nghiệm trên người. Nhưng còn một vấn đề căn bản, vì hiện nay, các dòng tế bào gốc rất phi thường, và dòng chỉ là các nhóm tế bào, chúng được tạo ra thủ công, từng tế bào một, mất khoảng vài tháng.
Việc này không dễ nhân số lượng lớn, và khi bạn làm thủ công, kể cả trong điều kiện tốt nhất, có nhiều kĩ thuật khác nhau. Và bạn phải biết rằng khi làm thuốc, như Aspirin mà bạn chuẩn bị lấy ra khỏi chai vào thứ Hai, phải giống Aspirin mà bạn sẽ lấy ra khỏi chai vào thứ Tư.
Chúng ta nhìn vào nó và nghĩ, làm thủ công thật tuyệt, trang phục, bánh mì, đồ mĩ nghệ. Nhưng thủ công trong tế bào gốc không như vậy, chúng ta phải đương đầu với nó.
Kể cả như vậy, vẫn còn một rào cản khác, và nó thực sự mang chúng ta trở lại với bản đồ gen người, vì chúng ta đều khác biệt.
Chúng ta biết trình tự gen người bao gồm A, C, G, T làm thành mã di truyền, và nhìn vào mã gen đó giống nhìn vào 1 và 0 trong mã máy tính, mà không có cái máy tính nào có thể đọc nó.
Giống như có một ứng dụng mà không có smartphone.
Chúng ta cần có một con đường để mang sinh học tới dữ liệu khổng lồ đó. Và cách làm là cần tìm một vật thay thế sinh học, mà có thể chứa đựng toàn bộ mã di truyền, nhưng phải xử lý chúng theo cách nào đó để có thể được đọc cùng lúc, và có thể tạo ra đại diện tuyệt vời này.
Chúng ta cần tế bào gốc từ tất cả các nhóm gen có thể đại diện cho chúng ta.
Và đây là những gì chúng ta đang xây dựng.
Nó là một công nghệ máy tự động.
Nó có khả năng sản sinh hàng ngàn dòng tế bào gốc. Nó xử lý trên gen.
Nó có khả năng xử lý song song khổng lồ, và nó sẽ thay đổi cách tìm ra thuốc. Chúng tôi hi vọng, và tôi nghĩ sẽ xảy ra thôi, rằng chúng ta sẽ cần rà soát lại thuốc, trên những chuỗi thế này, cho tất cả các loại thuốc đang tồn tại. Trong tương lai, bạn sẽ dùng thuốc và điều trị đã được kiểm tra tác dụng phụ trên tất cả các tế bào quan trọng, như tế bào não, tim và gan.
Nó thực sự đưa chúng ta đến ngưỡng cửa của y học cá thể hóa.
Ngay lúc này, trong gia đình chúng tôi, con trai tôi bị tiểu đường tuýp 1, đó là một căn bệnh không chữa được, và tôi đã mất bố mẹ vì bệnh tim và ung thư nhưng tôi nghĩ rằng câu chuyện của tôi cũng giống các bạn vì một phiên bản nào đó của nó chính là câu chuyện của bạn.
Ở một vài thời điểm trong cuộc sống, tất cả chúng ta và những người mà ta quan tâm, sẽ trở thành bệnh nhân. Đó là lí do vì sao tôi nghĩ rằng nghiên cứu tế bào gốc cực kì quan trọng đối với chúng ta.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Mười lăm năm trước đây, có nhiều ý kiến cho rằng phần lớn sự phát triển của não bộ diễn ra trong những năm đầu của cuộc đời.
Trở lại 15 năm về trước, chúng ta không có khả năng để khám phá bên trong bộ não trên cơ thể sống' . và theo dõi sự phát triển của nó trong suốt cuộc đời.
Trong khoảng 10 năm trở lại đây, do sự tiến bộ trong công nghệ ghi hình ảnh não như chụp cộng hưởng từ, hay MRI, các nhà thần kinh học đã bắt đầu khám phá bên trong bộ não con người ở mọi lứa tuổi, và theo dõi những thay đổi trong cấu trúc và chức năng của não, vì vậy chúng tôi sử dụng MRI để tạo một bản chụp, hay một bức ảnh với độ phân giải cao về cấu trúc bên trong của não người, và chúng ta có thể đặt ra các câu hỏi như có bao nhiêu chất xám trong não, và nó thay đổi như thế nào theo lứa tuổi?
Và chúng tôi cũng sử dụng chức năng MRI, gọi là fMRI, để làm một video, một bộ phim, về hoạt động của bộ não khi những người tham dự tham gia vào một số công việc như suy nghĩ hay cảm nhận một cái gì đó.
Vì vậy, nhiều phòng thí nghiệm trên toàn thế giới đều đưa vào những kiểu nghiên cứu như thế này và chúng ta thực sự có một bức ảnh giàu nội dung và chi tiết về sự phát triển của não bộ, hình ảnh này đã thay đổi hoàn toàn cách mà chúng ta nghĩ về sự phát triển của bộ não con người bằng cách tiết lộ rằng nó không chỉ phát triển trong thời thơ ấu, mà thay vào đó, vẫn tiếp tục phát triển trong suốt thời thanh thiếu niên cho đến khi 20 hay 30 tuổi.
Vậy nên giai đoạn thiếu niên được coi là giai đoạn trong cuộc đời mà bắt đầu những thay đổi sinh học, nội tiết tố, vật lý của tuổi dậy thì và kết thúc khi một cá nhân đạt đến một độ ổn định, một vai trò độc lập trong xã hội.
(Cười) Nó có thể tiếp diễn trong một thời gian dài. (Cười) Một trong những vùng não mà thay đổi đáng kể nhất trong giai đoạn thiếu niên được gọi là vỏ não ở trán.
Và đây là mô hình của bộ não con người, và đây là vỏ não ở trán, ở ngay phía trước.
Vỏ não ở trán là một khu vực thú vị.
Ở người, nó lớn hơn rất nhiều so với loài khác và nó kéo theo một loạt các đạc trưng như chức năng nhận thức cao, như việc ra quyết định, lập kế hoạch, lập kế hoạch những gì bạn sẽ làm vào ngày mai hoặc tuần tới hoặc năm tới, kiềm chế hành vi không phù hợp ngăn bạn thốt ra một cái gì đó thô lỗ hoặc làm một cái gì đó ngu ngốc.
Nó cũng tham gia vào các tương tác xã hội, hiểu biết về người khác, và tự nhận thức về bản thân.
Vì vậy, các nghiên cứu MRI về sự phát triển của khu vực này đã cho thấy rằng nó thực sự phải trải qua sự phát triển đáng kể trong giai đoạn niên thiếu.
Vì vậy, nếu bạn nhìn vào lượng chất xám, ví dụ, lượng chất xám trong độ tuổi từ 4 đến 22 gia tăng trong thời thơ ấu, đó là những gì bạn có thể nhìn thấy trên biểu đồ này. Và đỉnh điểm là tuổi chớm vị thành niên.
Các mũi tên biểu thị cao điểm của lượng chất xám trong vỏ não ở trán. Bạn có thể thấy rằng đỉnh này sẽ xuất hiện một vài năm muộn hơn ở bé trai so với bé gái, và đó có lẽ là vì thường thì các chàng trai trải qua tuổi dậy thì một vài năm muộn hơn so với các cô gái, và sau đó trong thời thiếu niên, có một sự suy giảm đáng kể lượng chất xám trong vỏ não ở trán.
Điều này nghe có vẻ xấu, nhưng trên thực tế đó là một quá trình phát triển thực sự quan trọng, bởi vì chất xám chứa các tế bào và các kết nối giữa tế bào các khớp thần kinh (xi-náp) và sự suy giảm khối lượng chất xám trong vỏ não trước trán được cho là tương ứng với sự cắt tỉa xi-náp, loại bỏ những xi-náp không mong muốn.
Đây là một quá trình thực sự quan trọng. Nó phụ thuộc một phần vào môi trường mà động vật hoặc con người sống trong đó, và xi-náp đang được sử dụng được tăng cường, và xi-náp không được sử dụng trong môi trường cụ thể đó sẽ bị cắt bỏ đi.
Bạn có thể nghĩ về nó như việc cắt tỉa cành hoa hồng vậy.
Bạn cắt đi những nhánh yếu hơn do đó, các nhánh còn lại, những nhánh quan trọng, có thể phát triển mạnh mẽ hơn, và quá trình này, có hiệu quả tinh chỉnh mô não dựa theo môi trường của một loài cụ thể, đang xảy ra ở vỏ não trước trán và các vùng não khác trong thời niên thiếu của con người.
Vì vậy, phương pháp thức hai của điều tra mà chúng tôi sử dụng để theo dõi thay đổi não giai đoạn niên thiếu là MRI chức năng để xem xét những thay đổi trong hoạt động của não qua các năm
Vì vậy tôi sẽ chỉ cho bạn một ví dụ từ phòng thí nghiệm của mình.
Trong phòng thí nghiệm của tôi, chúng tôi quan tâm đến bộ não xã hội, điều đó có nghĩa là mạng lưới các vùng não mà chúng tôi sử dụng để hiểu và tương tác với người khác.
Vì vậy, tôi muốn trưng ra một bức ảnh của một trò chơi bóng đá để minh họa hai khía cạnh về việc bộ não xã hội của bạn làm việc như thế nào
Thế nên, đây là một trò chơi bóng đá. (Tiếng cười) Michael Owen mới bỏ lỡ một mục tiêu, và anh ấy nằm dài trên sân và khía cạnh đầu tiên của bộ não xã hội rằng hình ảnh minh hoạ theo cách thực sự độc đáo về phản ứng về mặt xã hội và tình cảm tự động và bản năng trong vòng một tíc tắc Michael Owen đã đá hỏng, tất cả mọi người đều làm điều tương tự với cánh tay của mình và tương tự với khuôn mặt của họ, thậm chí cả Michael Owen anh ta nằm dài ra dọc theo sân cỏ, làm điều tương tự với cánh tay của mình và có lẽ cũng có một biểu hiện tương tự trên khuôn mặt và người duy nhất không như thế là những người đàn ông áo vàng ở đằng sau — (cười) — và tôi nghĩ rằng họ đang ở sai khán đài, và họ đang thực hiện một phản ứng cảm xúc xã hội mà tất cả chúng tai đều nhận ra ngay lập tức, và đó là khía cạnh thứ hai của não bộ xã hội mà bức ảnh này đã minh hoạ rất tốt, về việc chúng tôi đọc hành vi của người khác tốt đến cỡ nào thông qua hành động, cử chỉ của họ, biểu hiện trên khuôn mặt của họ, xét về khía cạnh những cảm xúc bên dưới và những trạng thái tinh thần.
Vì vậy, bạn không cần phải vặn hỏi bất kỳ ai trong số những người này.
Bạn có một linh cảm khá tốt về những gì họ đang cảm thấy và suy nghĩ ở thời điểm chính xác này.
Đó là những gì chúng tôi quan tâm khi nhìn vào phòng thí nghiệm của mình.
Trong phòng thí nghiệm của tôi, chúng tôi đưa thanh thiếu niên và người lớn đến để thực hiện quét não, chúng tôi cung cấp cho họ một số công việc bao gồm suy nghĩ về người khác, tâm trí của họ, các trạng thái tâm thần, cảm xúc, và một trong những phát hiện rằng chúng tôi đã tìm thấy một vài lần, giống như các phòng thí nghiệm khác trên thế giới cũng đã tìm ra đó là một phần vỏ não trước trán được gọi là phần giữa vỏ não trước trán, được hiển thị bằng màu xanh trên màn hình, và ngay ở giữa vỏ não trước trán trên đường chính giữa đầu của bạn.
Vùng này hoạt động nhiều hơn ở thiếu niên, khi đưa ra các quyết định xã hội và suy nghĩ về người khác hơn là ở người lớn, và điều này là thực sự một ẩn dụ phân tích cho chín nghiên cứu khác nhau về lĩnh này từ các phòng lab khắp nơi trên thế giới, và tất cả chúng đều hiển thị cùng một điều, rằng hoạt động của phần giữa vỏ não trước trán suy giảm trong thời niên thiếu.
Và chúng tôi nghĩ rằng đó có thể là bởi vì thanh thiếu niên và người lớn sử dụng phương pháp tinh thần khác nhau, các chiến lược nhận thức khác nhau, để đưa ra quyết định xã hội, và một cách để nhìn vào đó là để thực hiện nghiên cứu hành vi theo đó, chúng tôi đưa mọi người vào phòng thí nghiệm cung cấp cho họ một số loại nhiệm vụ hành vi và tôi sẽ chỉ cho bạn một ví dụ về các loại nhiệm vụ mà chúng tôi sử dụng
trong phòng thí nghiệm. Vì vậy hãy tưởng tượng rằng bạn đang tham gia vào một trong những thí nghiệm của chúng tôi. Bạn bước vào phòng thí nghiệm, bạn thấy công việc được hệ thống hoá này.
Trong nhiệm vụ này, bạn thấy một tập hợp các kệ sách.
Bây giờ, có một số vật phẩm trên các kệ này, trên một vài cái, và bạn sẽ nhận thấy có một người đứng đằng sau các kệ, và có một số vật mà anh ta không thể nhìn thấy.
Chúng bị bịt kín, từ góc nhìn của anh ta, với một mẩu gỗ màu xám.
Đây là cùng một tập hợp các kệ từ góc nhìn của anh ấy.
Để ý rằng chỉ có một vài đồ vật mà anh ta có thể nhìn thấy, trong khi có rất nhiều đồ vật khác mà bạn có thể thấy được.
Bây giờ công việc của bạn là di chuyển các đồ vật.
người điều hành, đứng đằng sau các kệ, sẽ hướng dẫn bạn di chuyển chúng, nhưng hãy nhớ rằng, anh ta sẽ không yêu cầu bạn di chuyển những món đồ mà anh ta không thể nhìn thấy. Điều này dẫn đến một điều kiện thực sự thú vị theo đó dẫn đến một loại xung đột giữa góc nhìn của bạn và góc nhìn của người điều hành.
Vì vậy hãy tưởng tượng anh ta nói với bạn để di chuyển chiếc xe tải phía trên bên trái.
Có ba chiếc xe tải ở đó. Và bạn đang theo bản năng của mình chọn lấy chiếc xe tải màu trắng, bởi vì đó là chiếc xe tải phía trên từ góc nhìn của bạn, nhưng sau đó bạn cần phải ghi nhớ, "Oh, anh ta không thể thấy chiếc xe đó, thế có nghĩa là anh ta muốn mình di chuyển chiếc màu xanh, " là chiếc nằm bên trên từ góc nhìn của anh ấy. Bây giờ thì tin hay không, những người lớn bình thường, khỏe mạnh, thông minh như các bạn phạm lỗi trong 50 phần trăm thời gian thử nghiệm.
Họ di chuyển chiếc xe màu trắng thay vì chiếc màu xanh.
Vì vậy, chúng tôi giao nhiệm vụ này cho cả thanh thiếu niên và người lớn, và chúng tôi cũng có một điều kiện kiểm soát khi mà không có người điều hành và thay vào đó, chúng tôi cho họ một điều luật
Chúng tôi nói với họ, được rồi, chúng ta sẽ làm y như vậy nhưng lần này không có người điều hành. Thay vào đó các bạn sẽ bỏ qua các vật phẩm trên nền màu xám đậm.
Bạn sẽ thấy rằng đó chính xác là cùng một điều kiện, chỉ là họ cần phải nhớ áp dụng quy tắc này khi không có người điều hành còn khi có đạo diển họ cần phải nhớ chú ý đến tầm nhìn của đạo diễn trong khi anh ta hướng dẫn hành vi cho họ.
Được rồi, nếu tôi chỉ cho bạn thấy tỷ lệ phần trăm lỗi trong một nghiên cứu quy mô lớn mà chúng tôi đã làm, Đây là trong một nghiên cứu với các đối tượng từ bảy đến tuổi trưởng thành, và những gì bạn sẽ thấy là tỷ lệ phần trăm lỗi trong nhóm người lớn trong cả hai điều kiện, màu xám là điều kiện có người điều hành, và bạn thấy đấy những người lớn thông minh của chúng ta mắc lỗi trong khoảng 50 phần trăm thời gian thử nghiệm, trong khi lại mắc ít lỗi hơn khi không có người điều hành, khi mà họ chỉ việc ghi nhớ quy luật bỏ qua các đồ vật trên nền xám.
Mở rộng ra, hai điều kiện này phát triển theo chính xác cùng một cách. Giữa giai đoạn cuối thời thơ ấu và giữa thời thiếu niên, đó là một sự cải thiện, nói cách khác là một sự giảm lỗi, trong cả hai cuộc thử nghiệm này, trong cả hai điều kiện này.
Nhưng đó là khi bạn so sánh hai nhóm cuối, nhóm giữa tuổi thiếu niên và nhóm người lớn thực sự thú vị là không có cải thiện nào trong điều kiện không có người điều hành.
Nói cách khác, tất cả những gì bạn cần làm là ghi nhớ quy tắc và áp dụng nó dường như đã được phát triển đầy đủ khi bước vào giai đoạn giữa tuổi thiếu niên, trong khi ngược lại, Nếu nhìn vào hai thanh màu xám phía cuối, vẫn có sự cải thiện đáng kể trong điều kiện có người điều hành giữa gia đoạn giữa của tuổi thiếu niên và tuổi trưởng thành, Điều này có nghĩa là khả năng để để ý đến góc nhìn của một ai đó khác khi hướng dẫn hành vi, điều mà chúng ta vẫn làm trong cuộc sống hàng ngày là một cái gì đó mà vẫn còn đang phát triển trong giai đoạn giữa và cuối tuổi thiếu niên
Vì vậy, nếu bạn có một con trai hay con gái ở độ tuổi này mà bạn nghĩ rằng chúng có vấn đề trong việc để ý đến quan điểm của người khác, thì bạn đang đúng đấy.
Và đây là lý do tại sao. Chúng ta đôi khi cười nhạo về các trẻ vị thành niên
Chúng nhại lại, thậm chí là thảm hoạ trên các phương tiện truyền thông vì các hành vi tiêu biểu thưở thiếu thời của chúng. Chúng mạo hiểm, đôi khi thất thường, chúng rất vị kỷ.
Tôi có một câu chuyện thực sự tốt đẹp từ một người bạn của mình người nói rằng điều ông nhận thấy nhiều nhất ở hai đứa con gái thiếu niên của mình trước và sau tuổi dậy thì là mức độ bối rối khi đứng trước anh ta.
Vì vậy, anh nói, "Trước tuổi dậy thì, nếu hai đứa con gái của tôi quậy tung một cửa hàng, tôi sẽ nói, ' Hey, dừng quậy nữa và ba sẽ hát bài hát yêu thích của các con,' và ngay lập tức chúng sẽ ngừng lại và anh ta sẽ hát cho chúng nghe bài hát yêu thích của chúng. Sau tuổi dậy thì, điều đó trở thành một mối đe dọa.
(Tiếng cười) Khái niệm về việc cha của chúng sẽ hát ở nơi công cộng cũng đủ làm chúng hành xử tốt trở lại
Do đó, mọi người thường hỏi, "Vâng, vậy tuổi thiếu niên có phải là một hiện tượng gần đây không?
Nó là cái mà chúng ta đã phát minh ra, gần đây.
ở phương Tây ư?" Và trên thực tế, câu trả lời có lẽ là không. Có rất nhiều mô tả về thanh thiếu niên trong lịch sử mà nghe có vẻ rất giống với các mô tả chúng ta sử dụng ngày nay.
Có một câu nói nổi tiếng của Shakespeare từ "The Winter's Tale" nơi mà ông mô tả tuổi thiếu niên như sau: "Tôi sẽ ở đó khi mà không có độ tuổi từ mười và hai mươi ba, hoặc tuổi trẻ đó sẽ ngủ say suốt phần còn lại; khi mà không có gì xen giữa ngoại trừ cặp kè với gái có con, đối đầu với tổ tiên, ăn cắp và chiến đấu." (Tiếng cười) sau đó, ông tiếp tục thốt lên rằng, "Đã nói rồi, bất kỳ cái gì trừ những bộ não sục sôi của tuổi nười chín và hai mươi hai sẽ săn lấy trong thời tiết này?" (Tiếng cười) Như vậy, gần 400 năm về trước, Shakespeare đã vẽ ra chân dung của những thanh thiếu niên cũng tương tự như điều mà chúng ta miêu tả về chúng ngày hôm nay, nhưng này nay chúng ta cố gắng thấu hiểu hành vi của chúng trên khía cạnh những thay đổi tiềm ẩn xảy ra bên trong não bộ.
Lấy việc mạo hiểm làm ví dụ, Chúng ta biết được rằng thanh thiếu niên có xu hướng liều lĩnh.
Thực sự là như vậy Chúng liều lĩnh hơn trẻ em hay người lớn, và chúng có thiên hướng trở nên liều lĩnh khi ở với bạn bè. Đó là một động lức quan trọng để trở nên độc lập khỏi cha mẹ và để gây ấn tượng của một trong những người bạn ở tuổi thanh thiếu niên.
Nhưng bây giờ, chúng tôi cố gắng hiểu điều đó xét về sự phát triển của một phần bộ não được gọi là hệ thống rìa, Vì vậy, tôi sẽ cho bạn thấy hệ thống rìa màu đỏ trên màn hình phía sau tôi đây, và cũng nằm trên bộ não này.
Hệ thống rìa nằm sâu bên trong não, và có liên quan đến những thứ như xử lý cảm xúc và xử lý phần thưởng. Nó mang lại cho bạn những cảm giác tưởng thưởng khi làm cái gì đó vui vẻ, bao gồm cả việc chấp nhận rủi ro.
Nó cho bạn một cú hích để liều.
Và khu vực này, các khu vực trong hệ thống rìa, được tìm thấy là vô cùng nhạy cảm với các cảm giác khen thưởng khi chấp nhận rủi ro ở thanh thiếu niên khi so sánh với người lớn, vào thời điểm rất giống nhau, vỏ não trước trán, mà bạn có thể nhìn thấy, có màu xanh trên màn hình ở đây, ngăn không cho chúng ta nhận lấy quá nhiều rủi ro vẫn còn đang tiếp tục phát triển rất nhiều ở thanh thiếu niên.
Vì vậy, nghiên cứu về não đã chỉ ra rằng bộ não vị thành niên phải trải qua một sự phát triển thực sự khá sâu sắc, và điều này là kết quả của giáo dục, phục hồi chức năng, và sự can thiệp. Môi trường, bao gồm cả việc giảng dạy, có thể định hình bộ não đang phát triển ở tuổi thiếu niên , và chưa hết, nó chỉ là có liên hệ tương đối với những gì chúng ta thường xuyên giáo dục gần đây thanh thiếu niên ở phương Tây.
Tất cả bốn ông bà của tôi, ví dụ, bỏ học trong giai đoạn đầu của thời niên thiếu. Họ đã không có sự lựa chọn.
Và vẫn còn nhiều trường hợp như thế, với rất nhiều, rất nhiều thanh thiếu niên trên thế giới ngày nay. Bốn mươi phần trăm thanh thiếu niên không được tiếp cận với giáo dục bậc trung học.
mà đây lại là giai đoạn mà não bộ đặc biệt thích nghi và dễ uốn nắn.
Đó là một cơ hội tuyệt vời để học tập và sáng tạo.
Vì vậy, những gì đôi khi được coi là vấn đề với thanh thiếu niên -chấp nhận rủi ro cao, thiếu kiểm soát quá vị kỷ — thì không nên bị kỳ thị.
Điều đó thực sự phản ánh những thay đổi trong não mà mang đến một cơ hội tuyệt vời cho giáo dục và phát triển xã hội. Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Đã đến lúc bắt đầu thiết kế cho đôi tai của chúng ta.
Kiến trúc sư và thiết kế thường tập trung vào những thứ này.
Họ dùng mắt để thiết kế và thiết kế cho đôi mắt, vì thế ta phải ngồi trong nhà hàng có khung cảnh thế này (ồn) và âm thanh lại thế này phải hét lên dù chỉ cách 1 bước chân để người cùng bàn có thể nghe được. hay tại sao ta lên máy bay - (tiếng thông báo) - tốn 20 triệu bảng để nghe ai đó nói chuyện qua chiếc điện thoại lỗi thời với hệ thống âm thanh rẻ tiền, khiến chúng ta phải kinh ngạc.
Chúng ta tạo ra những môi trường làm chúng ta phát điên lên. (Tiếng cười) Và không chỉ chất lượng cuộc sống bị ảnh hưởng.
mà còn sức khỏe của chúng ta, hành vi xã hội, và cả năng suất của chúng ta nữa.
Ảnh hưởng như thế nào?
Có hai loại Đầu tiên là ngoại cảnh. Tôi có hẳn một bài TEDTalk về vấn đề này.
Âm thanh ảnh hưởng đến chúng ta về mặt sinh lý, tâm lý, nhận thức và hành vi trong mọi thời điểm.
Âm thanh ảnh hưởng đến chúng ta dù chúng ta không nhận ra điều đó.
Tuy nhiên, còn một cách nữa.
Đó là sự can thiệp. Giao tiếp đòi hỏi việc gửi và nhận, và tôi có một bài TEDTalk khác về tầm quan trọng của nghe có chủ ý, nhưng dù tôi có gửi đi thế nào, và các bạn nghe tập trung ra sao đi nữa.
Nếu tôi gửi nó đi trong một không gian không được hiệu quả, việc giao tiếp không thể diễn ra.
Không gian thường bao gồm tiếng ồn và âm thanh.
Một căn phòng thế này có âm thanh, căn phòng này có âm thanh rất tốt.
Nhiều phòng khác lại không được như vậy.
Để tôi cho bạn 1 số ví dụ từ vài lĩnh vực mà tôi nghĩ chúng ta đều quan tâm: sức khỏe và giáo dục.
(Tiếng ồn) Khi tôi đi thăm bố tôi bị bệnh nan y trong một bệnh viện, tôi đã tự hỏi, làm sao mọi người có thể khỏe lại trong một nơi ồn ào như thế này?
Âm thanh trong bệnh viện luôn tệ hại.
Mức độ tiếng ồn đã tăng gấp đôi trong vài năm qua, và nó không chỉ ảnh hưởng đến bệnh nhân mà cả những người làm việc ở đó.
Tôi nghĩ chúng ta không muốn có bất kì lỗi phân phát thuốc nào, phải không? Nhưng mà, khi mức độ tiếng ồn tăng, những lỗi phân phát thuốc của nhân viên cũng tăng.
Hầu hết ảnh hưởng đến bệnh nhân, và đó có thể là bạn, đó có thể là tôi.
Giấc ngủ rất quan trọng cho sự hồi phục.
Đó là lúc chúng ta hồi phục, xây dựng lại bản thân, và với những tiếng ồn nguy hiểm như vậy, cơ thể của bạn, ngay cả khi bạn có thể ngủ, cơ thể bạn đang tự nhủ, "Tôi đang bị đe dọa.
Đây là sự nguy hiểm" Và chất lượng giấc ngủ của ta bị giảm, cả sự phục hồi nữa.
Có những lợi ích rất lớn để ta tiến tới thiết kế cho đôi tai trong việc chăm sóc sức khỏe.
Lĩnh vực tôi dự định nghiên cứu trong năm nay là
Giáo dục.
Khi tôi thấy một lớp học như thế này, bạn nghĩ nó ồn chừng nào?
Tôi buộc phải hỏi bản thân.
("Kiến trúc sư có tai không?") (cười) Nói vậy có hơi bất công. Một vài bạn thân của tôi là kiến trúc sư. (Tiếng cười) Và chắc chắn là họ có tai.
Nhưng tôi nghĩ đôi khi họ không dùng chúng khi họ thiết kế các tòa nhà. Sau đây là một trường hợp.
Đây là một học viện hàng đầu trị giá 32 triệu bảng được xây gần đây ở Anh và được thiết kế bởi một trong những kiến trúc sư hàng đầu nước Anh.
Không may, nó được thiết kế như một trụ sở công ty với một hội trường trung tâm rộng và phòng học dọc theo mà không hề có tường phía sau.
Bọn trẻ không thể nghe tiếng giáo viên
Họ đã phải quay lại và bỏ ra 600,000 bảng để xây thêm tường. Hãy chấm dứt sự điên rồ của việc xây phòng học mở ngay đi, làm ơn.
Không chỉ những tòa nhà hiện đại phải chịu ảnh hưởng.
Các phòng học kiểu cũ cũng vậy.
Một nghiên cứu ở Florida vài năm trước cho thấy nếu bạn ngồi ở nơi chụp bức ảnh này trong phòng học, hàng thứ 4, khả năng nghe hiểu chỉ vào khoảng 50%.
các em không nghe thấy 1 trong 2 từ.
Không phải là chúng chỉ được giáo dục một nửa, nhưng chúng còn phải học hành rất chăm chỉ để liên kết và hiểu được những gì đang xảy ra.
Điều này bị ảnh hưởng mạnh bởi thời gian dội âm, độ vang của phòng như thế nào.
Trong một phòng học với thời gian dội âm là 1.2 giây, vốn là điều thông thường, thì nó nghe như thế này.
(Tiếng vọng khó nghe) Không tốt lắm, phải không?
Nếu bạn giảm 1.2 giây đó xuống còn 0.4 giây bằng cách cài thiết bị xử lý âm học, chất liệu hấp thụ âm thanh, vân vân, bạn sẽ được thế này.
Giọng nói: Trong ngôn ngữ, một lượng từ vô hạn có thể được viết bằng bộ nhỏ những chữ cái. Trong số học, nhiều số có thể được tạo thành từ một vài chữ số cùng số 0 đơn giản.
JT: Quả là rất khác biệt.
Bạn sẽ nhận được sự giáo dục đó, và nhờ nhà âm học người Anh Adrian James với những mô phỏng này. Tín hiệu là như nhau, âm thanh nền là như nhau.
Thứ thay đổi chính là trang âm của lớp học trong hai ví dụ trên.
Nếu giáo dục được ví như việc tưới cây, là một phép ẩn dụ hợp lý, đáng buồn, đa số phần nước sẽ bốc hơi trước khi nó kịp đến được những bông hoa, đặc biệt với vài nhóm, ví dụ như, những người bị khiếm thính.
Đó không chỉ những trẻ bị điếc. Đó có thể là bất cứ đứa trẻ nào bị viêm tai giữa, nhiễm trùng tai, hay viêm mũi dị ứng. Mỗi ngày có 1 trong 8 trẻ rơi vào trường hợp đó, vào bất kì ngày nào.
Rồi bạn có những đứa trẻ mà tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai, hay bất cứ ngôn ngữ thứ hai nào mà chúng được dạy.
Ở Anh, hơn 10% học sinh là như vậy.
Cuối cùng, sau buổi TEDTalk tuyệt vời của Susan Cain vào tháng 2, chúng ta biết rằng những người sống nội tâm sẽ rất khó liên kết khi họ học nhóm ở trong một môi trường ồn ào.
Tổng hợp lại. Đó là rất nhiều trẻ em không nhận được sự giáo dục mà chúng được hưởng.
Nhưng không chỉ trẻ em mới bị ảnh hưởng.
(Nói chuyện ồn ào) Nghiên cứu ở Đức cho thấy mức độ tiếng ồn trung bình trong phòng học là 65 đề xi ben
Tôi phải nói rất to để có thể nói được âm thanh to hơn 65 đề xi ben và giáo viên không chỉ phải nói to rõ hơn.
Biểu đồ này cho thấy nhịp tim của giáo viên so với mức độ tiếng ồn.
Tiếng ồn tăng, nhịp tim cũng tăng.
Điều đó không hề tốt cho bạn.
Thật ra, 65 đề xi ben là số trung bình mà cuộc khảo sát lớn về những bằng chứng về tiếng ồn và sức khỏe này cho thấy, đó là nguy cơ của việc bị nhồi máu cơ tim.
Với tôi và bạn là cơn đau tim.
Không hề đi quá xa khi cho rằng nhiều giáo viên đang giảm tuổi thọ đáng kể khi giảng dạy trong môi trường như vậy ngày qua ngày.
Cần bao nhiêu để xử lý một phòng học để có thời gian âm vang là 0.4 giây?
Hai ngàn năm trăm bảng.
Và nghiên cứu Essex vừa được thực hiện ở Anh, cho thấy rằng nếu bạn làm như vậy, bạn không chỉ làm một căn phòng phù hợp cho trẻ khiếm thính, mà còn là nơi hành vi được cải thiện, và kết quả cải thiện đáng kể, nếu bạn gửi một đứa trẻ ra ngoài, tới một ngôi trường có căn phòng như vậy, trong trường hợp bạn chưa có, tốn đến 90,000 bảng mỗi năm.
Tôi nghĩ các nhà kinh tế học biết rõ điều này.
Tôi mừng là vấn đề này đang được thảo luận.
Tôi vừa làm chủ tọa ở một hội nghị lớn ở London về Giáo Dục Âm Thanh vài tuần trước. Trong đó có nhiều nhà âm học hàng đầu, người của chính phủ, giáo viên, vân vân
Cuối cùng thì chúng tôi cũng tranh luận về vấn đề này, và những lợi ích có được trong việc thiết kế cho đôi tai trong giáo dục, không thể tin được.
Nhân tiện thì ngoài buổi hội nghị đó ra, còn có một ứng dụng miễn phí được thiết kế để giúp trẻ em học tập nếu chúng phải học ở nhà, ví dụ như, trong một nhà bếp ồn ào.
Và nó hoàn toàn miễn phí.
Hãy cùng mở rộng tầm nhìn một chút và nhìn những thành phố.
Chúng ta có các nhà quy hoạch.
Vậy các nhà quy hoạch âm thanh đô thị ở đâu?
Tôi không nghĩ trên đời này có người làm việc đó, và chúng ta có cơ hội để đưa kinh nghiệm vào những thành phố.
Tổ chức Y Tế Thế Giới ước lượng rằng chất lượng giấc ngủ của một phân tư dân số châu Âu đang bị giảm đi vì tiếng ồn ở thành phố. Chúng ta có thể làm tốt hơn thế.
Và văn phòng, nơi chúng ta giành thời gian để làm việc.
Đâu là những người quy hoạch âm thanh văn phòng?
Những người nói đừng để nhóm đó kế nhóm này vì nhóm này thích tiếng ồn, nhóm kia cần yên tĩnh.
Hay những ai nói đừng bỏ hết tiền mua 1 cái màn hình lớn trong phòng họp, rồi để một cái microphone bé tí giữa một cái bàn cho 30 người. (cười) Nếu bạn nghe được tôi, bạn có thể hiểu tôi mà không cần nhìn thấy tôi. Nếu bạn thấy tôi mà không nghe tôi, thì không còn tác dụng nữa.
Nên âm thanh trong văn phòng là một lĩnh vực lớn, và nhân tiện, tiếng ồn ở văn phòng khiến mọi người ít giúp đỡ, ít thấy thích thú với làm việc nhóm hơn, và làm việc ít hiệu quả hơn.
Và rồi chúng ta có nhà. Chúng ta có nhà thiết kế nội thất.
Vậy những nhà thiết kế âm thanh nội thất đâu?
Này, hãy cùng làm nhà thiết kế âm thanh nội thất, làm việc lắng nghe những căn phòng và thiết kế âm thanh hiệu quả và phù hợp.
Bạn tôi Richard Mazuch một kiến trúc sư ở London đã nghĩ ra cụm từ "kiến trúc sư vô hình."
Tôi thích cụm từ đó.
Nó nói về thiết kế, không phải vẻ bề ngoài, mà là trải nghiệm, để chúng ta có không gian với âm thanh cũng tốt như vẻ đẹp của chúng. không gian phù hợp với mục đích, cải thiện chất lượng cuộc sống, sức khỏe và niềm vui, hành vi xã hội và hiệu suất làm việc của chúng ta.
Đã đến lúc chúng ta bắt đầu thiết kế cho đôi tai.
Cám ơn. (Vỗ tay) (vỗ tay) Cảm ơn (vỗ tay)
Tôi bắt đầu công việc phát hiện ra bê bối liên quan đến lãng phí nguồn thực phẩm toàn cầu khi lên 15 tuổi
Tôi đã mua một số lợn. Tôi sống ở vùng Sussex.
Và bắt đầu cho chúng ăn bằng cái cách truyền thống nhất và thân thiện với môi trường nhất.
Tôi đến phòng ăn ở trường và nói rằng, "Hãy đưa con thức ăn thừa mà bạn bè con đã bỏ đi."
Tôi đến chỗ người bán bánh mì gần nhà và xin những ổ bánh mì cũ.
Tôi cũng đến chỗ người bán rau và cả người nông dân những người đã vứt bỏ khoai tây bởi vì chúng xấu hoặc có kích cỡ không phù hợp để bán ở siêu thị.
Điều này thật tuyệt vời. Những chú lợn của tôi đã biến sự lãng phí đó thành miếng thịt ngon. Tôi đã bán miếng thịt lợn ấy cho phụ huynh của bạn bè ở trường và kiếm thêm một tí thu nhập cho tiền tiêu vặt hàng tháng.
Nhưng tôi phát hiện một điều rằng tất cả thức ăn mà tôi cho lợn ăn trong thực tế, lại đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng của con người. và rằng tôi chỉ mới chạm đến bề mặt của vấn đề và khi truy ngược lại chuỗi cung ứng thực phẩm, trong các siêu thị, những người bán rau quả, bánh mì, và cả ở nhà mình, nhà máy và nông trại, chúng ta đang đánh mất nguồn thực phẩm.
Quản lý các siêu thị thậm chí còn không muốn nói tôi nghe về việc họ đang lãng phí bao nhiêu thức ăn
Thế nên, tôi đã đi vòng ra sau. Và nhìn thấy những thùng đầy thức ăn bị khóa và vận chuyển đến bãi rác, và tôi đã nghĩ rằng chắc chắn có một cách hợp lý hơn để xử lý chỗ thức ăn này thay vì lãng phí nó.
Một sáng nọ, khi đang cho lợn ăn, tôi chú ý thấy một ổ bánh mì cà chua khô trông đặc biệt ngon lành thoát ẩn lại thoát hiện.
Tôi liền chộp lấy nó, ngồi xuống và ăn sáng với những chú lợn của mình. (Cười) Đó là hành động đầu tiên của "chủ nghĩa chỉ ăn đồ ăn miễn phí" bằng chứng cho sự bất công trong lãng phí thức ăn, và việc đưa ra giải pháp cho nó. chỉ cần đơn giản là ngồi xuống và ăn thức ăn, thay vì vứt chúng đi.
Điều đó đã trở thành, một phương cách đối đầu với doanh nghiệp lớn trong việc lãng phí thức ăn, và quan trọng nhất là phơi bày trước công chúng, rằng khi nói về việc vứt bỏ thức ăn , chúng ta không nói về những thứ đã hỏng, hay những thứ bị mốc.
mà là về thực phẩm, thực phẩm tươi sống đang bị lãng phí trên một quy mô khổng lồ.
Cuối cùng, tôi quyết định viết sách, để thực sự diễn tả tính nghiêm trọng của vấn đề này trên phạm vi toàn cầu chỉ ra mức độ lãng phí thực phẩm tại từng quốc gia trên thế giới.
Đáng buồn thay, dữ liệu, số liệu thống kê có liên quan không hề tồn tại, vì vậy để chứng minh cho quan điểm của mình,tôi phải tìm ra phương pháp mẫu để khám phá xem bao nhiêu thức ăn đã bị lãng phí.
Thế nên, tôi lấy số liệu về cung ứng thực phẩm tại từng quốc gia và so sánh nó với thực tế tiêu thụ tại mỗi quốc gia đó.
dựa vào các cuộc khảo sát về chế độ ăn uống mức độ béo phì, một chuỗi các nhân tố khác để đưa ra một tiên đoán gần đúng về lượng thức ăn thực được đưa vào cơ thể.
Đường thẳng màu đen ở giữa bảng trên chỉ mức độ tiêu thụ thức ăn trừ đi một mức độ rác thải nhất định.
Rác thải là không tránh khỏi. Tôi không phi thực tế đến nỗi nghĩ rằng chúng ta có thể sống mà không có rác thải.
Nhưng đường màu đen ấy chỉ ra lượng cung thực phẩm có thể có tại một quốc gia nếu họ cung cấp một chế độ ăn uống tốt, ổn định, an toàn cho từng công dân.
Bất kỳ dấu chấm nào nằm trên đường thẳng đó, bạn sẽ nhanh chóng thấy rằng tình trạng đó tồn tại ở hầu hết các nước trên thế giới, thể hiện sự thừa thãi không cần thiết, và biểu thị mức độ lãng phí tại từng quốc gia.
Khi một quốc gia trở nên giàu có hơn, nó sẽ đầu tư ngày càng nhiều và ngày càng cung cấp dư thừa thực phẩm cho các cửa hàng và nhà hàng, như các bạn có thể thấy, hầu hết các quốc gia châu Âu và Bắc Mỹ các nước này cung cấp từ 150 đến 200%
nhu cầu dinh dưỡng cho người dân của mình. Vì vậy, một quốc gia như Mỹ có lượng thức ăn trên các kệ hàng và nhà hàng
gấp đôi lượng thức ăn cần để nuôi sống người dân. Điều thực sự làm tôi băn khoăn, khi biểu thị những dữ liệu này, và nó bao gồm rất nhiều con số,
là mức độ ổn định của nó. Những quốc gia nhanh chóng tiến tới cột mốc 150, và rồi giữ nguyên như thế
như các bạn có thể thấy. Vì vậy tôi quyết định tìm hiểu sâu hơn
để xem rằng liệu điều đó đúng hay sai.
Và đây là những gì mà tôi phát hiện ra. Nếu tính luôn không chỉ thức ăn trong cửa hàng và nhà hàng, mà còn cả thức ăn dùng cho vật nuôi, bắp, đậu nành, lúa mì những thứ mà con người có thể ăn nhưng lại chọn đem đi vỗ béo động vật và sản xuất thêm các sản phẩm làm từ thịt và sữa, những gì các bạn tìm thấy là hầu hết các quốc gia giàu có có lượng thức ăn gấp ba đến bốn lần
nhu cầu thực để nuôi sống người dân. Một quốc gia như Mỹ có gấp bốn lần lượng thức ăn
mà người dân ở đây cần. Khi mọi người đề cập đến nhu cầu gia tăng sản xuất thực phẩm toàn cầu để nuôi sống chín tỉ người, dân số thế giới được dự đoán vào 2050,
tôi luôn suy nghĩ về những biểu đồ này. Sự thật là, chúng ta đang có một cách biệt lớn
giữa các quốc gia phát triển, và tình trạng đói ăn.
Chúng ta chưa từng có một sự thừa thãi khổng lồ như thế, trước kia. Ở một góc độ nào đó, đây là một câu chuyện về đại thành công của văn minh nhân loại, của sự dư thừa trong nông nghiệp
mà chúng ta đã đặt mục tiêu phải đạt được 12 ngàn năm về trước.
Đó là một câu chuyện về sự thành công. Nó đã là một câu chuyện về sự thành công. Nhưng những gì chúng ta phải thừa nhận là chúng ta đang tiến tới giới hạn sinh thái mà hành tinh này có thể chịu đựng được, và khi chặt phá cây rừng, để trồng thực phẩm ngày càng nhiều hơn nữa, khi lấy nước bằng cách rút bòn từ nguồn trữ, khi thải ra các khí nhiên liệu trong các cuộc tìm kiếm để trồng thêm nhiều thực phẩm hơn nữa và rồi vứt bỏ phần lớn chúng.
Chúng ta phải suy nghĩ về thứ mà chúng ta có thể bắt đầu tiết kiệm. Và ngày hôm qua, tôi đã đến một trong những siêu thị mà tôi thường lui tới
để giám sát những gì người ta đang vứt đi. Tôi tìm thấy một số khay bánh bích quy giữa tất cả trái cây và rau quả và mọi thứ khác
có ở đó.
Và tôi nghĩ, điều này có thể được dùng làm biểu tượng cho thời đại ngày nay. Vì vậy, tôi muốn các bạn tưởng tượng chín chiếc bánh bích quy này đại diện cho nguồn cung thực phẩm toàn cầu,
Được chứ? Hãy bắt đầu với chín.
Đó là tất cả những gì thu hoạch được trên toàn thế giới mỗi năm. Chiếc bánh đầu tiên mà chúng ta sẽ để mất
thậm chí trước khi rời khỏi nông trại Đó là vấn đề có liên hệ với việc phát triển đồng áng, liệu có thiếu hụt kết cấu hạ tầng, hệ thống làm lạnh, tiệt trùng, dự trữ hạt, thậm chí cả những thùng đựng trái cây,
điều đó có nghĩa là thực phẩm bị phung phí thậm chí trước khi rời khỏi nông trại. Ba chiếc bánh tiếp theo là những thực phẩm
mà chúng ta quyết định dùng để nuôi vật nuôi, bắp, lúa mì và đậu nành Thật không may, những con vật của chúng ta là những loài động vật không hiệu quả, chúng chuyển hóa 2/3 số đó thành phân và nhiệt, vì vậy, chúng ta cũng mất nốt hai chiếc này, và chỉ còn giữ được mỗi chiếc này
trong các sản phẩm làm từ thịt và sữa.
Chúng ta sẽ ném hai chiếc nữa vào thùng rác. Đó là những gì mà hầu hết chúng ta nghĩ đến khi nghĩ về lãng phí thực phẩm, những gì rồi cũng sẽ bị vứt vào sọt rác, vào thùng rác ở siêu thị, vào thùng rác ở nhà hàng. Chúng ta mất thêm hai chiếc nữa,
và chỉ còn lại bốn chiếc bánh để nuôi sống bản thân. Đây không phải là cách sử dụng nguồn tài nguyên toàn cầu hiệu quả nhất, đặc biệt khi nghĩ tới hàng tỉ người đói ăn
đang sống vất vưởng trên thế giới. Khi xem xét những dữ liệu, tôi thấy cần thiết
phải biểu thị những nơi mà thức ăn đó bị vứt bỏ. Nơi nào? Chúng ta đã quen với việc nhìn thấy những thứ trên dĩa ăn của mình, nhưng còn về tất cả những thứ
bị mất đi trong suốt quá trình thì sao?
Hãy bắt đầu với siêu thị Đây là kết quả, của việc "viếng thăm" không chính thức các thùng rác. (Cười) Quý vị có thể nghĩ nó thật lạ, nhưng nếu có thể trông cậy vào các tập đoàn trong việc nói cho chúng ta biết những gì họ đang làm phía sau cửa hàng, chúng ta đã không cần lẻn vào phía sau
mở nắp thùng rác và quan sát bên trong. Nhưng đây là những gì các bạn có thể nhìn thấy ít nhiều
trên từng góc phố ở Anh, châu Âu và Bắc Mỹ. Nó nói lên việc lãng phí to lớn nguồn thực phẩm, nhưng những gì tôi khám phá được trong khi viết sách là những sự thừa thãi rành rành như thế này
chỉ là bề nổi của vấn đề. Khi bắt đầu tiến sâu vào chuỗi cung ứng, các bạn sẽ thấy được đâu là nơi lãng phí thức ăn diễn ra
trên một quy mô khổng lồ. Các bạn có thể cho tôi biết
có phải các bạn đang có một miếng bánh mì cắt dở ở nhà không? Có ai đang sống trong một căn hộ mà vỏ bánh
miếng bánh đầu tiên và cuối cùng của ổ bánh sẽ được ăn không? Vâng, hầu hết mọi người, không phải tất cả, nhưng hầu hết mọi người, và đây là điều, mà tôi nhìn thấy ở khắp nơi trên thế giới Có ai đã từng nhìn thấy một siêu thị hay một cửa hàng xăng-uých ở bất cứ đâu trên thế giới phục vụ xăng-uých
với vỏ bánh đi kèm không? (Cười) Riêng tôi chắc chắn là chưa. Vì vậy mà tôi mải miết suy nghĩ, những cái vỏ bánh ấy đi về đâu? (Cười) Đây chính là câu trả lời, đáng buồn thay:
13 ngàn lát bánh mì nóng hổi đã bị đào thải khỏi chỉ tính riêng nhà máy này, mỗi ngày, những lát bánh mì nóng hổi. Trong cùng một năm dành cho việc quan sát nhà máy,
tôi đã đến Pakistan, nơi xảy ra nạn đói vào năm 2008 kết quả của việc siết chặt nguồn cung thực phẩm toàn cầu. Chúng ta đã góp phần vào tình trạng tệ hại đó bằng cách vứt thực phẩm vào thùng rác ngay tại nước Anh.
và ở những nơi khác trên thế giới. Chúng ta loại bỏ thực phẩm ra khỏi kệ siêu thị trong khi những người nghèo đói phụ thuộc vào chúng. Tiến lên một bước nữa, và đến với những người nông dân,
những người thỉnh thoảng vứt đi 1/3 hay thậm chí nhiều hơn vụ mùa thu hoạch của mình bởi do các tiêu chuẩn thẩm mỹ. Ví dụ, người nông dân này, đã đầu tư 16000 bảng Anh
vào trồng rau bi-na, nhưng ông ấy không thu hoạch một lá, bởi vì có rất ít cỏ dại mọc xung quanh.
Khoai tây đem xuất khẩu bị khiếm khuyết, sẽ được đem đi cho lợn ăn. Củ cải vàng quá nhỏ so với tiêu chuẩn của siêu thị, cà chua ở Tenerife, cam ở Florida, chuối ở Ecuador, nơi tôi đã đến thăm vào năm ngoái,
tất cả đều bị loại bỏ. Đây là số lượng thải bỏ trong một ngày từ một vườn trồng chuối ở Ecuador.
Tất cả đều bị loại bỏ, mặc dù hoàn toàn ăn được, bởi vì chúng không đúng hình dáng hoặc kích cỡ.
Nếu đã làm thế với trái cây và rau quả, chắc chắn chúng ta cũng sẽ làm vậy với động vật. Gan, phổi, đầu, đuôi, thận, tinh hoàn, tất cả những thứ truyền thống, ngon miệng và bổ dưỡng này
bị loại thải. Lượng tiêu thụ những bộ phận này giảm đi một nửa tại Anh và Mỹ trong vòng 30 năm qua.
Kết quả là, những thứ này được đem cho chó ăn, hoặc bị đem đi thiêu huỷ.
Người đàn ông này, ở Kashgar, tỉnh Tân Cương, phía Tây Trung Quốc,
đang phục vụ một món ăn truyền thống. Được gọi là nội tạng cừu. ngon miệng và bổ dưỡng,
và theo như tôi được biết khi đến Kashgar,
nó biểu trưng cho sự cấm kỵ đối với việc lãng phí thức ăn. Một lần, khi đang ngồi trong một quán cà phê ven đường. Một đầu bếp đến bắt chuyện với tôi, khi tôi đã ăn xong thức ăn,
và đến lưng chừng cuộc nói chuyện, ông ấy ngưng nói
và bắt đầu cau mày nhìn vào bát cơm.
Tôi nghĩ, "Ôi chết, tôi đã phạm vào điều cấm kỵ gì ư? Liệu tôi đã sỉ nhục chủ nhà của mình?" Ông ấy chỉ tay vào ba hột cơm ở dưới đáy bát, và nói, "Hãy làm sạch chúng."
(Cười) Tôi nghĩ rằng, "Lạy chúa, bạn biết đấy, tôi đi du lịch khắp thế giới nói với mọi người hãy thôi lãng phí thức ăn. Người đàn ông này lại hạ gục tôi trên chính trận địa của mình." (Cười) Nhưng điều đó đã cho tôi niềm tin. rằng chúng ta, con người, có đủ sức mạnh để ngăn chặn bi kịch về lãng phí nguồn tài nguyên nếu chúng ta cho rằng không thể chấp nhận được việc lãng phí thức ăn trên quy mô khổng lồ, Nếu chúng ta đánh động, nói với các tập đoàn về điều đó,
nói với chính phủ rằng chúng ta muốn kết thúc việc lãng phí thức ăn, chúng ta có đủ sức mạnh để tạo ra thay đổi.
Cá, 40% đến 60% lượng cá của châu Âu
bị thải bỏ ngoài biển, chúng thậm chí còn không vào được đất liền.
Ở trong nhà, chúng ta đã mất liên hệ với thực phẩm.
Đây là một thí nghiệm mà tôi đã tiến hành trên ba bó rau diếp. Ai để rau diếp trong tủ lạnh?
Hầu hết mọi người.
Bó bên trái đã được để trong tủ 10 ngày.
Bó ở giữa, để trên bếp. Không có khác biệt mấy. Bó bên phải được tôi chăm sóc giống như hoa được cắt tỉa. Nó là sinh vật đang sống, cắt đi một lát,
nhét nó vào bình nước, nó sẽ ổn trong hai tuần kế tiếp. Sự lãng phí thực phẩm, như tôi đã đề cập ở phần đầu,
sẽ gia tăng một cách không tránh khỏi, vậy thì câu hỏi đặt ra là,
làm sao để giải quyết vấn đề này một cách tốt nhất ? Tôi đã trả lời câu hỏi đó vào năm 15 tuổi. Thực chất, con người đã trả lời được câu hỏi đó từ hơn 6000 năm trước:
Chúng ta thuần hóa lợn để biến thức ăn thừa trở lại thành thức ăn.
Và mặc dù, ở châu Âu, việc làm như thế bị coi là bất hợp pháp
từ năm 2001 do bùng nổ dịch tay-chân-miệng. Thật phản khoa học. Điều đó là không cần thiết.
Nếu bạn nấu thức ăn cho lợn, như là nấu cho người ăn,
bạn sẽ khiến nó trở nên an toàn. Điều đó cũng sẽ tiết kiệm được một lượng lớn tài nguyên. Vào lúc này đây, châu Âu phụ thuôc vào việc nhập khẩu hàng triệu tấn đậu nành từ Nam Mỹ, nơi mà việc sản xuất đậu nành đã góp phần vào sự nóng lên của toàn cầu,
nạn phá rừng, mất đa dạng sinh thái, chỉ để nuôi sống vật nuôi tại châu Âu.
Vào cùng thời điểm chúng ta vứt đi hàng triệu tấn thức ăn thừa mà có thể và đáng lẽ nên được dùng để cho động vật ăn.
Nếu làm thế, chúng ta sẽ tiết kiệm được một lượng các-bon. Nếu chúng ta nuôi bản thân mình bằng những thức ăn thừa hiện cách làm ưa thích của chính phủ trong việc tống khứ đồ ăn dư, là tiến hành tiêu hóa kỵ khí để biến thức ăn thừa thành khí ga để sản xuất điện,
chúng ta tiết kiệm được 448kg CO2 trên mỗi tấn thức ăn thừa. Điều đó tốt hơn là dùng để nuôi lợn. Chúng ta đã biết điều đó trong suốt thời kỳ chiến tranh.
(Cười) Một hy vọng le lói: điều đó đã bắt đầu trên toàn cầu,
một cuộc chiến với lãng phí thức ăn. Cung cấp thức ăn cho 5000 người là sự kiện mà tôi lần đầu tổ chức vào năm 2009.
Chúng tôi cung cấp thức ăn cho 5000 người thay vì lãng phí nó.
Kể từ đó, sự kiện đã diễn ra lần nữa tại Luân Đôn, diễn ra trên toàn cầu, và khắp đất nước. Đó là cách để các tổ chức chung sức với nhau
tôn vinh thức ăn, và bàn luận về những điều tốt nhất cần làm với chúng là ăn và thưởng thức nó, và ngừng việc lãng phí. Vì hành tinh mà chúng ta đang sống, vì con trẻ của chúng ta, vì tất cả các loài đang cùng chia sẻ hành tinh này với chúng ta,
Hãy ngừng lãng phí thức ăn. Xin cám ơn rất nhiều. là động vật trên cạn, thức ăn của chúng ta phụ thuộc vào đất đai. Hiện tại, chúng ta đang phá hủy nó để trồng thưc phẩm mà chẳng có ai ăn. (Vỗ tay)
Bạn biết đấy, chúng ta thức dậy vào buổi sáng, thay đồ, mang giày vào và khởi đầu một ngày mới.
Bạn dự định vài tiếng nữa lại về nhà, thay đồ ra, lên giường đi ngủ, rồi thức dậy, rồi lặp lại. Việc biết trước nhịp sống như vậy cho chúng ta một cấu trúc để lên kế hoạch tổ chức cuộc sống cho chính bản thân mình, và giúp ta có khả năng dự đoán trước tình huống.
Sống ở thành phố New York như tôi cuộc sống đôi lúc giống như là, có quá nhiều người bận làm quá nhiều việc cùng một lúc trong cùng một không gian chật hẹp cuộc sống như bắt mỗi người phải mọc thêm tay để xoay sở vậy.
Bạn không bao giờ ngờ rằng có những sự kiện xảy ra liên tiếp mà bạn nghĩ là không bao giờ diễn ra.
Bạn sẽ không bao giờ nghĩ bản thân mình là người đi trên phố và chỉ đơn giản vì bạn chọn đi bên này đường thay vì bên kia mà phần còn lại của cuộc đời bạn sẽ thay đổi mãi mãi.
Một đêm nọ, khi tôi đi chuyến tàu từ địa phương lên phố
Tôi lên tàu, và tôi thường cảnh giác một chút khi đang đi tàu điện.
Tôi không phải tuýp người vẩn vơ đeo tai nghe nhạc hay đọc sách trên tàu.
Và tôi lên tàu, rồi nhìn quanh, và để ý thấy một cặp đôi, trẻ cỡ tuổi Đại học, trông giống sinh viên 1 nam 1 nữ đang ngồi cạnh nhau. Cô gái đang gác chân lên đùi chàng trai Họ đang... họ có trong tay một cái máy nhỏ và họ đang thắt nút dây Họ đang chỉ thắt bằng một bên tay Họ làm bằng tay trái, rồi làm bằng tay phải rất nhanh, và cô ấy đưa qua cho chàng trai để anh làm thử.
Cái cảnh này thiệt là lạ.
Trông giống như họ đang luyện ảo thuật vậy.
Rồi đến trạm dừng kế tiếp, một người đàn ông lên tàu Trông ông ấy có vẻ giống một Giáo sư thỉnh giảng.
Ông ấy có một cái túi đeo da chứa đầy đồ, một gói tài liệu hình chữ nhật, và một túi đựng laptop. Ông mặc áo khoác nỉ có vài chỗ vá bằng da và — (Tiếng cười) — Ông ấy nhìn hai người kia rồi đột nhiên ông quỳ xuống trước mắt họ và bắt đầu nói, "Hai em ghe này, đây mới là cách làm. Đây, nếu làm thế này..." và ông lấy sợi dây ra khỏi tay họ, và lập tức bắt đầu đan những nút thắt. Tất nhiên là ông làm giỏi hơn hai sinh viên kia, rất nhiều.
Hóa ra hai người kia là sinh viên Y khoa đang đi tới lớp kĩ thuật khâu vết thương, còn ông này là thầy đứng lớp. (Tiếng cười)
Vì vậy ông ấy bắt đầu nói với 2 sinh viên "Không, điều này rất quan trọng. Khi mấy em cần buộc những nút thắt, mọi động tác phải làm cùng một lúc, em sẽ lường được tất cả những chuyện sắp diễn ra, sẽ có lúc những cơ quan khác cản trở mấy em trong lúc khâu khiến cho mấy em khâu không vững tay và nó rất là quan trọng để các em làm được việc đó, vượt ra khỏi bản năng tự nhiên, thuần thục với cả hai bàn tay, các em phải quen đến mức không cần nhìn đến những ngón tay."
Lúc tôi nghe được những chuyện đó, là lúc tâm trí tôi không còn trên tàu mà đang hướng về một buổi tối nọ... khi tôi được đưa lên xe cứu thương ra khỏi con phố nơi tôi đã bị đâm đến phòng chấn thương tại bệnh viện Vincent ở Manhattan, Chuyện đã xảy ra là: Có một nhóm người đến từ Brooklyn.
Để trở thành ba thành viên của nhóm, thì họ phải giết một người. Tình cờ tôi lại là người đang đi trên con phố Bleecker vào đêm đó, họ đã nhảy xổ vào tôi mà không nói lời nào.
Nhưng may mắn thay, là hồi học ở trường Notre Dame, tôi từng tham gia đội quyền Anh. Theo bản năng, tôi lập tức đưa tay lên.
Gã bên phải tôi cầm một con dao có lưỡi 10-inch đâm vào dưới khuỷu tay tôi. Con dao đã cắt trúng tĩnh mạch chủ của tôi.
Nếu bạn biết bất gì về giải phẫu học, thì thật không hay khi bị đâm, Và mọi thứ, tất nhiên, vẫn tiếp tục diễn ra. Tôi vẫn đưa tay lên hắn thì đẩy tay tôi ra rồi tấn công cổ tôi bằng cách đẩy cán dao vào cổ tôi. Tôi liền tung ra một cú đấm thẳng và hạ gục được gã đứng giữa.
Những gã khác vẫn tiếp tục tấn công tôi, đánh vào ngay phổi của tôi. Đánh trả lại hắn, tôi đã giành được một khoảnh khắc để chạy thoát.
Tôi đã chạy khỏi con phố và ngã qụy tại đó. Đội cấp cứu đã luồn ống thở vào khí quản của tôi ngay tại vỉa hè và báo tin cho phòng chấn thương là họ sẽ có một cấp cứu.
Và một trong những ảnh hưởng phụ của việc bị mất máu quá nhiều đó là bị ảo giác. Tôi còn nhớ lúc nằm trên cáng cứu thương, khi mắt đã khép lại và tầm nhìn chỉ còn bằng cỡ một đồng xu nhỏ, tôi đã cố gắng cử động đầu. Rồi chúng tôi đến Vincent, khi được đẩy dọc hành lang bệnh viện, tôi nhìn thấy những ánh sáng lập lòa. Đó là những ảnh hưởng kì lạ của ký ức kinh hoành như vậy.
Chúng không thực sự đi qua những nơi mà kí ức đã trải qua.
Chúng giống như một cái kho chứa những kí ức sắc nét, còn Geogre Lucas là người tạo ra hiệu ứng âm thanh. (Cười) Bởi vậy, thỉnh thoảng khi nhớ lại những chuyện này, chúng không giống với bất kì kí ức nào khác của tôi.
Rồi tôi được đưa vào phòng chấn thương, các bác sĩ đang đợi tôi, những vệt sáng vẫn còn ở đó. Hiện giờ tôi đã có thể thở dễ hơn bởi vẫn còn máu chảy trong huyết quản, lấp đầy phổi của tôi. lúc đó tôi thở rất khó khăn, nhưng khi tới bệnh viện thì máu đã chảy thấm vào cáng hết rồi.
Tôi đã hỏi "Tôi có thể giúp được gì không?"
và -(Cười)- cô y tá thì phì cười, tôi quay đầu lại cố để nhìn mọi người, rồi tôi lại có kí ức kì lạ rằng mình đang ở trong trường đại học và đang quyên góp tiền cho .các nạn nhân lũ lụt ở Bangladesh. Khi tôi nhìn lại thì thấy bác sĩ gây mê đang giữ cái mặt nạ thở trên mặt tôi. Tôi nghĩ: "Anh ta trông giống người Bandladesh" (Cười) Trong đầu tôi chỉ có 2 suy nghĩ đó, và tôi chỉ nghĩ "Việc này là có thể giải quyết được." (Cười) Sau đó, tôi bất tỉnh. Họ đã chữa trị cho tôi suốt đêm đó. Tôi đã cần khoảng 40 đơn vị máu để cung cấp trong khi họ mổ cho tôi, và bác sĩ đã lấy ra khoảng 1/3 ruột, manh tràng và những bộ phận mà tôi không biết rằng mình có. Sau này, bác sĩ đã kể tôi rằng việc cuối cùng ông làm trong phòng mổ là cắt ruột thừa cho tôi, điều mà tôi nghĩ là rất tuyệt khi được dọn dẹp cái thứ nhỏ bé dơ dáy ở phía cuối thôi mà. (Cười) Và tôi tỉnh dậy vào sáng hôm sau.
Lúc đã hết thuốc mê, bác sĩ cho mọi người biết ông muốn ở đây, bởi ông đã nghĩ rằng tôi chỉ có 2% cơ hội sống.
Thế là ông ấy đã ở trong phòng lúc tôi tỉnh dậy. Cảm giác giống như bay ra khỏi chảo lửa để rồi bay vào hồ băng của đau đớn.
Chính xác là cảm giác đó đấy. Chỉ có một chỗ tôi không cảm thấy đau nhiều bằng chỗ khác. Đó là mu bàn chân của tôi. Bác sĩ đang giữ lòng bàn chân tôi rồi xoa bóp mu bàn chân bằng ngón tay cái của cậu ấy.
Tôi ngước lên nhìn và cậu ấy nói "Thật vui được gặp ông" Tôi cố gắng nhớ lại những gì đã xảy ra và cố gắng hiểu thứ đang diễn ra xung quanh thì cơn đau lại lấn át. Bác sĩ nói: "Ông biết không, chúng tôi không cắt tóc của ông. Tôi nghĩ tóc của ông đã thêm sức mạnh cho anh giống như Samson và ông sẽ cần tất cả sức mạnh ông có."
Những ngày đó, tóc tôi dài đến ngực. Tôi lái motor. Tôi chưa lấy vợ. Tôi sở hữu một quán bar. Nhưng đó là chuyện trước đây rồi. (Cười) Tuy nhiên Tôi đã có 3 ngày chiến đấu với máy trợ sống. Và mọi người đều lại nghĩ rằng, bởi họ đã làm hàng tá thứ cần làm rồi, tôi sẽ không hồi phục lại. Vì vậy đó là 3 ngày mà tất cả mọi người chờ tôi chết hoặc là ra phân. Và -(cười)- cuối cùng bằng phép màu nào đó, tôi đã ra phân. Đại khái trong y học, tôi như đã vượt qua cửa tử vậy. và, ừm -(cười)- Vào cái ngày mà bác sĩ phẫu thuật bước vào và giật tấm chăn ra khỏi người tôi.
Có 3 hay 4 người nữa đi cùng cậu ấy, mọi người đều nhìn, và tôi không có nhiễm trùng gì cả. Sau đó họ cuối người xuống, rồi chọc, rồi chọt lét tôi, rồi nói "Không có máu tụ, blah blah nhìn vào màu sắc kìa", họ đang nói với nhau như vậy. Và tôi giống như kiểu cái xe rách nát được cứu vớt, khôi phục còn ông bác sĩ thì huênh hoang, "Chính tôi đã làm đấy." (cười) Và dường như, chuyện tôi sống sót là đáng kinh ngạc bởi cả 3 người họ đều đập tay nhau khi thấy tôi đang khỏe lại, bạn thấy đó? (cười) Đó là chỉ là chuyện ban đầu thôi. Tôi vẫn còn rất nhiều ấn tượng khác trong đầu.
Và rồi Sau đó, khi tôi xuất viện thì những cảnh hồi tưởng và những cơn ác mộng khiến tôi phải chịu đựng khổ sở. Tôi gặp lại bác sĩ và tôi đã hỏi ông ấy, "Tôi sẽ làm gì tiếp theo?"
Là một bác sĩ giải phẫu, đơn giản ông đã nói: "Nè, cậu trẻ, tôi đã cứu mạng cậu rồi.
cậu có thể làm gì cậu muốn, cậu phải quen với nó thôi.
Kiểu như tôi cho cậu một chiếc xe mới, còn cậu thì phàn nàn về việc không kiếm được chỗ đậu xe.
Bây giờ, cậu nên ra ngoài, dấn thân và làm thật tốt là được.
Cuối cùng là cậu vẫn sống đấy thôi. Điều đó là quan trọng hơn cả."
Sau đó tôi nghe "Bing-bong", những cửa xe tàu điện ngầm đang đóng lại, tôi sẽ xuống trạm kế, và tôi nhìn những sinh viên trẻ này, tôi đi và tự nghĩ rằng, "Tôi sẽ vén áo lên và cho chúng xem những vết sẹo," (cười) Rồi tôi lại nghĩ "Không được, đây là tàu điện ngầm ở New York, làm như vậy sẽ dẫn tới những chuyện khác." (cười) Nên tôi chỉ nghĩ rằng chúng cần phải tới lớp giảng để học.
Tôi bước xuống tàu, đứng trên mặt đất, và tôi cảm thấy ngón trỏ của mình đang để ở nơi vết sẹo đầu tiên tôi có trong đời. Từ chỗ dây rốn của tôi, xung quanh thì có vết tích của vết sẹo cuối cùng mà tôi có từ cuộc phẫu thuật. Tôi nghĩ rằng, cái dịp đối mặt tình cờ với những trẻ trâu có dao trên con phố ấy đã đưa tôi tới đội phẫu thuật của tôi. Sự huấn luyện, và những kĩ năng của họ cùng với một chút may mắn đã đẫy lùi được tình trạng hỗn loạn.
Cám ơn. (Vỗ tay) (Vỗ tay) Cám ơn. Thật may mắn khi tôi được tới đây. Cám ơn. (vỗ tay)
Hôm nay tôi muốn trò chuyện với các bạn về một vấn đề khó khăn nhưng gần gũi với tôi, và có lẽ gần với bạn hơn bạn tưởng.
Tôi đến nước Anh 21 năm trước để tìm nơi tị nạn.
Khi đó tôi 21 tuổi.
Tôi bị buộc rời khỏi Cộng hòa dân chủ Congo, quê hương tôi, ở đó tôi là 1 nhà hoạt động sinh viên.
Tôi rất mong con mình có thể gặp gia đình tôi ở Congo.
Nhưng giờ tôi muốn kể cho bạn nghe nước Congo thì có liên quan gì tới các bạn.
Trước hết, tôi muốn bạn giúp tôi một việc.
Mọi người có thể cho tay vào túi và lấy điện thoại di động ra không?
Cảm nhận khối lượng thân thuộc đó,
và ngón tay bạn tự nhiên rờ đến các nút bấm như thế nào.
(Cười) Bạn có hình dung thế giới của bạn thiếu vắng nó?
Nó kết nối ta với những người thân thương, gia đình, bạn bè và đồng nghiệp ta, ở nhà cũng như ở nước ngoài.
Nó là biểu tượng của 1 thế giới kết nối.
Nhưng thứ bạn cầm trong tay mang dấu máu, tựu chung tất cả là 1 khoáng chất: tantalum, được khai thác ở Congo dưới dạng quặng coltan.
Đó là một chất dẫn nhiệt không gỉ.
Nó lưu trữ năng lượng trong điện thoại, máy Playstation và laptop của ta.
Nó còn có trong các hợp kim dùng trong
các thiết bị hàng không vũ trụ và y tế. Nó mạnh đến nỗi ta chỉ cần những lượng nhỏ xíu.
Sẽ thật tuyệt nếu câu chuyện chỉ có thế.
Không may rằng, thứ bạn cầm trong tay không chỉ cho phép sự phát triển công nghệ và tăng trưởng công nghiệp vũ bão, mà nó còn góp phần trong những đau đớn không tưởng tượng nổi của con người.
Từ năm 1996, hơn 5 triệu người đã chết ở Cộng hòa dân chủ Congo.
Vô vàn phụ nữ, đàn ông và trẻ em bị cưỡng bức, tra tấn và làm nô lệ.
Cưỡng bức được dùng như 1 thứ vũ khí chiến tranh, gieo rắc sợ hãi và chết chóc toàn bộ vùng đất.
Nhu cầu chiết xuất khoáng chất này đã không dập tắt, mà còn đổ thêm dầu, vào ngọn lửa chiến tranh ở Congo.
Nhưng đừng ném điện thoại của bạn đi vội.
30.000 trẻ em đã bị ghi tên và bị đẩy vào chiến đấu trong các nhóm vũ trang.
Congo liên tục xếp thê thảm trong các bảng xếp hạng toàn cầu về y tế và đói nghèo.
Nhưng thật ấn tượng, Chương trình Môi trường Liên hợp quốc đã đánh giá tổng tài sản của đất nước này tới hơn 24 ngàn triệu tỉ đô-la.
Nền công nghiệp khai khoáng quốc doanh sụp đổ, quyền kiểm soát các mỏ bị chia năm sẻ bảy.
Coltan dễ dàng bị các nhóm vũ trang kiểm soát.
Một tuyến buôn bán bất hợp pháp nổi tiếng đi xuyên qua biên giới vào Rwanda, nơi tantalum của Congo bị giả trang thành của Rwanda.
Nhưng đừng ném điện thoại của bạn đi vội, vì sự tréo ngoe lớn ở đây là là cùng loại công nghệ đã đặt những nhu cầu bất bền vững và tàn phá đó lên Congo chính công nghệ đó đã khiến chúng ta chú ý tới tình hình.
Những gì ta biết được về tình trạng ở Congo và các mỏ khoáng đều là nhờ những thông tin truyền đạt được bằng điện thoại di động.
Như trường hợp của Mùa Xuân Ả Rập, trong kì bầu cử gần đây ở Congo, người dân có thể gửi tin nhắn từ trạm bầu cử địa phương về tổng đài ở thủ đô Kinshasa,
khi bắt đầu có kết quả, dân chúng tứ phương cùng với Trung tâm Carter, nhà thờ Công giáo và các nhà quan sát khác đã đưa sự chú ý tập trung vào kết quả bất dân chủ.
Điện thoại đã cho mọi người khắp thế giới một công cụ quan trọng để đạt được tự do chính trị của họ.
Nó thực sự cách mạng hóa cách chúng ta giao tiếp trên hành tinh.
Nó cho phép những thay đổi chính trị mạnh mẽ xảy ra.
Nên chúng ta đang đối mặt với nghịch lý.
Điện thoại là phương tiện của tự do và cũng là phương tiện của áp bức.
TED luôn chào đón những gì công nghệ làm cho chúng ta, công nghệ dưới dạng hoàn thiện của nó.
Đã đến lúc đặt câu hỏi về công nghệ.
Nó đến từ đâu?
Ai làm ra nó?
Và để làm gì?
Giờ đây tôi nói trực tiếp với các bạn, cộng đồng TED, và với tất cả những người đang theo dõi qua màn ảnh. qua điện thoại, trên khắp thế giới, và ở Congo.
Tất cả công nghệ sẵn sàng cho ta giao tiếp, tất cả công nghệ sẵn sàng để truyền đạt điều này.
Lúc này đây, không có một giải pháp thương mại công bằng rõ ràng,
nhưng đã có tiến triển rất lớn.
Nước Mỹ vừa thông qua đạo luật chống lại hối lộ và quan liêu ở Congo.
Luật pháp hiện thời của Anh cũng có thể làm như vậy.
Vào Tháng hai, Nokia tiết lộ chính sách mới về nhập khẩu quặng ở Congo, và đang có cuộc đấu tranh với Apple để sản xuất iPhone công bằng.
Có nhiều chiến dịch trải khắp các trường đại học để làm cho các trường học công bằng.
Nhưng ta chưa đến đó đâu.
Ta cần tiếp tục tạo áp lực lên các công ty điện thoại buộc họ thay đổi quy trình nhập khẩu.
Khi tôi đến Anh lần đầu vào 21 năm trước, tôi rất nhớ nhà.
Tôi nhớ gia đình và bạn bè mà tôi phải bỏ lại.
Giao tiếp khi đó cực kỳ khó khăn.
Gửi và nhận thư mất đến vài tháng, nếu gặp may.
Thường thì chúng chẳng đến nơi.
Kể cả nếu tôi có thể trả tiền điện thoại bàn thì, như hầu hết mọi người ở Congo, cha mẹ tôi không có điện thoại bàn.
Hôm nay, các con trai tôi là David và Daniel có thể nói chuyện với bố mẹ tôi và biết ông bà của hai đứa.
Tại sao ta lại để cho một sản phẩm tuyệt vời, xuất sắc và cần thiết đến thế trở thành nguyên nhân của những tổn thương không cần thiết với con người?
Chúng ta yêu cầu công bằng thương mại với thực phẩm và quần áo.
Đã đến lúc yêu cầu công bằng thương mại cho điện thoại.
Đây là ý tưởng đáng được nhân rộng.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Thời đại này rất tuyệt để làm một nhà sinh học phân tử. (tiếng cười) Việc đọc và viết trình tự DNA đang trở nên dễ dàng hơn và rẻ hơn.
Đến cuối năm nay, chúng ta sẽ có thể giải trình tự của 3 triệu mã thông tin từ bộ gen của mình trong vòng một ngày với giá ít hơn 1 ngàn euro.
Công nghệ sinh học có lẽ là ngành công nghệ mạnh nhất và phát triển nhanh nhất.
Nó có tiềm năng để thay thế nhiên liệu hoá thạch, cách mạng hoá y học, và ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của cuộc sống hằng ngày của chúng ta.
Vậy ai là người sẽ thực hiện nó?
Tôi nghĩ tất cả chúng ta đều khá yên tâm khi người này làm việc đó.
Nhưng còn người này thì sao? (Cười) (Cười) Vào năm 2009, tôi lần đầu tiên biết đến DIYbio.
Đó là một phong trào khuyến khích đưa công nghệ sinh học đến với tất cả mọi người, không chỉ với các nhà khoa học và những người trong phòng thí nghiệm của chính phủ.
Ý tưởng ở đây là nếu chúng ta mở rộng cánh cửa khoa học và cho phép nhiều nhóm người khác nhau tham gia, nó sẽ thúc đẩy sự sáng tạo.
Đưa công nghệ vào tay những người sử dụng thường là một ý tưởng tốt vì họ biết rõ nhất về nhu cầu của chính họ.
Đây là một công nghệ tinh vi đi cùng với nó là những câu hỏi về mặt xã hội, đạo đức và đạo lý, và các nhà khoa học thì rất dở trong việc giải thích với công chúng một cách chính xác họ đang làm gì trong phòng thí nghiệm.
Do đó, phải chăng sẽ tốt hơn nếu có một nơi gần nhà mà bạn có thể đến và tìm hiểu về những điều này, và tự tay làm?
Tôi nghĩ là tốt.
Nên 3 năm trước, tôi cùng với vài người bạn cùng chung lý tưởng lập nên Genspace.
Đó là một phòng thí nghiệm công nghệ sinh học cho cộng đồng và phi lợi nhuận, tại Brooklyn, New York, với ý tưởng là mọi người có thể đến, để tham dự những lớp học và "vọc" trong phòng thí nghiệm trong một môi trường cởi mở và thân thiện.
Không một kinh nghiệm nào trước đây có thể giúp tôi chuẩn bị cho những gì xảy ra sau đó. Bạn có thể đoán được không?
Báo giới bắt đầu gọi chúng tôi.
Và chúng tôi càng nói về lợi ích của việc tăng sự hiểu biết về khoa học, thì họ lại càng muốn nói về việc chúng tôi đang tạo ra một Frankenstein mới, và kết quả là, trong vòng 6 tháng sau đó, khi bạn google tên tôi, thay vì tìm thấy những bài báo khoa học của tôi, bạn tìm được:
[Tôi có phải là hiểm hoạ sinh học?] (Cười) Việc đó thật đáng buồn.
Điều duy nhất giúp chúng tôi vượt qua giai đoạn đó là chúng tôi biết rằng trên toàn thế giới, có nhiều người cũng đang cố gắng làm cùng việc mà chúng tôi đang làm.
Họ cũng mở những nơi dành cho hacker sinh học, và một số còn phải đối mặt với những thử thách lớn hơn chúng tôi, nhiều quy định hơn và ít tài nguyên hơn.
Nhưng giờ đây, ba năm sau, đây là thành quả của chúng tôi.
Một không gian sôi động dành cho cộng đồng hacker sinh học toàn thế giới, và đây chỉ là bước đầu.
Đây là một trong những cộng đồng lớn nhất, và có nhiều nơi khác đang mở cửa hằng ngày.
Có một chỗ có lẽ sắp mở cửa ở Moscow, một ở Hàn Quốc, và điều thú vị là mỗi nơi đều có đặc điểm riêng của mình được phát triển dựa trên cộng đồng của họ.
Hãy để tôi đưa các bạn thăm quan một chút.
Những hacker sinh học làm việc đơn lẻ.
Chúng tôi làm việc theo nhóm, trong những thành phố lớn - (Cười) - và trong những ngôi làng nhỏ.
Chúng tôi tự chế dụng cụ phòng thí nghiệm.
Chúng tôi áp dụng kỹ thuật di truyền trên vi khuẩn.
Chúng tôi hack phần cứng, phần mềm, phần ướt (dụng cụ phòng lab), và dĩ nhiên hack luôn mã sinh học.
Chúng tôi thích xây dựng mọi thứ.
Sau đó chúng tôi lại thích tháo rời mọi thứ ra.
Chúng tôi làm cho nhiều thứ phát triển.
Chúng tôi làm cho nhiều thứ phát sáng.
Và chúng tôi còn làm cho tế bào nhảy múa.
Tinh thần của những phòng thí nghiệm này là cởi mở và tích cực, nhưng đôi lúc khi người ta nghĩ đến chúng tôi, thì điều đầu tiên họ nghĩ đến là an toàn sinh học, an ninh sinh học và những điều đen tối khác.
Tôi sẽ không coi thường những quan ngại này.
Bất kì kỹ thuật nào cũng như con dao hai lưỡi, và, bạn biết rằng, khi bạn có những thứ như sinh học tổng hợp, công nghệ sinh học nano, bạn buộc phải nhìn vào không chỉ những nhóm nghiệp dư mà cả những nhóm chuyên nghiệp, vì họ có cơ sở hạ tầng tốt hơn, họ có điều kiện thuận lợi hơn, và họ có thể tiếp cận các tác nhân gây bệnh.
Vậy Liên Hiệp Quốc đã làm đúng như vậy, và gần đây họ làm một báo cáo trên toàn lĩnh vực này, và điều họ kết luận là sức mạnh tích cực của công nghệ này lớn hơn nhiều những sự mạo hiểm tiêu cực, và họ thậm chí còn đặc biệt xem xét cộng đồng DIYbio, và họ ghi chú rằng, không đáng ngạc nhiên lắm, báo chí có xu hướng đánh giá cao khả năng của chúng ta và đánh giá thấp đạo đức của chúng ta.
Sự thật là, thành viên DYI từ khắp thế giới, Mỹ, Châu Âu, tụ tập lại vào năm ngoái, và chúng tôi đặt ra một bộ luật đạo đức chung.
Và nó nhiều hơn rất nhiều những gì khoa học thông thường đã làm được.
Giờ đây, chúng tôi tuân thủ luật pháp của bang và luật địa phương.
Chúng tôi xử lí rác thải một cách hợp lí, chúng tôi tuân thủ các quy trình an toàn, chúng tôi không làm việc với những tác nhân gây bệnh.
Bạn thấy đấy, nếu bạn đang làm việc với tác nhân gây bệnh, thì bạn không nằm trong cộng đồng của chúng tôi, bạn nằm trong cộng đồng khủng bố sinh học, tôi xin lỗi.
Và đôi khi có người hỏi tôi, "Vậy nếu có tai nạn thì sao?"
À, làm việc với những sinh vật an toàn như chúng tôi thường tiếp xúc thì khả năng xảy ra tai nạn, ví dụ như người nào đó vô tình tạo ra một loại siêu bọ, khả năng này cũng tương đương như khả năng một trận bão tuyết xảy ra giữa sa mạc Sahara.
Nó có thể xảy ra, nhưng tôi không có ý định để đời tôi phụ thuộc vào khả năng đó.
Thật ra tôi đã chọn một loại mạo hiểm khác.
Tôi đăng kí một chương trình gọi là Dự Án Gen Cá Nhân.
Đó là một nghiên cứu ở Havard mà khi kết thúc, họ sẽ lấy toàn bộ trình tự gen của tôi, toàn bộ thông tin y học của tôi, và nhận dạng của tôi, và họ sẽ đăng nó lên mạng cho mọi người thấy.
Có rất nhiều nguy cơ liên quan mà họ nói đến trong phần thông báo sự chấp thuận.
Điều mà tôi thích nhất là, ai đó có thể tải trình tự gen của tôi xuống, trở lại phòng thí nghiệm, tổng hợp một số ADN giả và đặt nó tại hiện trường một vụ án. (tiếng cười) Nhưng giống như DIYbio, kết quả tích cực và tiềm năng tốt của một nghiên cứu như vậy lớn hơn sự mạo hiểm rất nhiều.
Bây giờ, có thể bạn đang tự hỏi, "Bạn biết không, tôi sẽ làm gì trong một phòng thí nghiệm sinh học?"
À, không lâu trước đây chúng ta từng tự hỏi, "Nào, ai sẽ làm được gì với một chiếc máy tính cá nhân chứ?
". Vậy đây chỉ mới là sự bắt đầu.
Chúng ta chỉ mới thấy đỉnh của tảng băng DNA.
Để tôi cho bạn thấy bạn có thể làm gì ngay bây giờ.
Một nhà biohacker người Đức, một nhà báo, muốn biết chó của ai đã để lại những "món quà" nho nhỏ trên đường?
(tiếng cười) (tiếng vỗ tay) Phải, bạn đã đoán ra. Ông ta quăng quả banh quần vợt vào tất cả các con chó trong khu phố, phân tích nước bọt, xác định con chó, và đối chất với chủ của con chó.
(tiếng cười) (tiếng vỗ tay) Tôi phát hiện ra một loài sinh vật đã xâm lược sân sau nhà tôi.
Trông như một con bọ hung nhỉ?
Thật ra nó là một con bọ cánh cứng Nhật Bản.
Và cũng loại công nghệ đó -- được gọi là mã vạch ADN, nó thật sự tuyệt vời -- Bạn có thể dùng nó để kiểm tra xem trứng cá muối của bạn có thật là từ cá tầm không, xem miếng sushi đó có thật là cá ngừ không, hoặc pho mát dê mà bạn mua rất đắt đó có thật là từ dê không.
Trong không gian của một nhà biohacker, bạn có thể phân tích gen của bạn để tìm đột biến.
Bạn có thể phân tích ngũ cốc của bạn để tìm thực phẩm biến đổi gen, và bạn có thể khám phá tổ tiên của mình.
Bạn có thể thả khí cầu thời tiết lên tầng tĩnh khí, thu thập vi khuẩn, xem điều gì đang xảy ra trên đó.
Bạn có thể làm ra một dụng cụ kiểm duyệt sinh học từ men để phát hiện chất gây ô nhiễm trong nước.
Bạn có thể làm ra một loại pin nhiên liệu sinh học.
Bạn có thể làm rất nhiều thứ.
Bạn còn có thể thực hiện các dự án khoa học nghệ thuật. Một vài trong số đó thật sự rất ngoạn mục, và chúng nhìn nhận các vấn đề xã hội và sinh thái từ một góc nhìn hoàn toàn khác biệt.
Điều đó thật sự rất tuyệt.
Vài người hỏi tôi, à, tại sao tôi lại tham gia vào việc này?
Tôi có thể có một sự nghiệp hoàn hảo trong các ngành khoa học chính.
Vấn đề là, có một điều gì đó trong các phòng thí nghiệm này mà bạn không thể tìm thấy ở bất cứ nơi nào khác.
Có một điều gì đó thiêng liêng về nơi mà bạn có thể thực hiện một dự án, và bạn không phải biện minh với bất kì ai rằng nó sẽ đem về rất nhiều tiền, rằng nó sẽ cứu nhân loại, hoặc thậm chí là nó có thể thực hiện được.
Nó chỉ cần tuân thủ những quy tắc an toàn.
Nếu bạn có những không gian như thế này trên toàn thế giới, nó sẽ thật sự thay đổi nhận định về việc ai được phép làm công nghệ sinh học.
Chính những nơi như thế này đã sản sinh ra máy tính cá nhân.
Vậy sao không phải là công nghệ sinh học cá nhân?
Nếu mọi người trong phòng này đều tham gia, ai mà biết được chúng ta có thể làm những gì?
Đây là một lĩnh vực rất mới, và như chúng tôi nói ở Brooklyn, bạn còn chưa thấy gì cả đâu. (tiếng cười). (tiếng vỗ tay)
Tôi muốn bắt đầu bằng việc giới thiệu miễn phí cho các bạn một mẹo nhỏ, và tất cả những gì bạn cần làm là: thay đổi tư thế của bạn trong vòng 2 phút
Nhưng trước khi tôi tiết lộ bí mật này, tôi muốn các bạn hãy nhìn vào cơ thể mình và xem mình đang làm gì với nó.
Có bao nhiêu bạn ở đây đang thu hẹp bản thân mình lại?
Có thể bạn đang gù lưng, vắt chân,
có thể co chân lại với nhau. Đôi khi chúng ta khoanh tay như thế này
Đôi khi sải rộng ra (Cười) Tôi thấy rồi đấy.
(Cười) Tôi muốn bạn hãy để ý xem cơ thể mình đang làm gì vào ngay lúc này
và chúng ta sẽ quay lại với điều đó trong vòng vài phút nữa. và tôi hy vọng rằng nếu bạn học cách thay đổi nó một chút, cuộc đời bạn có thể sẽ được thay đổi một cách lớn lao.
Ngôn ngữ cơ thể là một điều vô cùng thú vị mà chúng tôi đặc biệt quan tâm tới nhất là ngôn ngữ cơ thể của người khác.
Bạn biết đấy, chúng tôi bị thu hút bởi, như là - (cười) - một cuộc gặp gỡ đầy ngượng ngạo, hay một nụ cười, một cái nhìn khinh thường, hay một cái nháy mắt vụng về hay là một cái bắt tay chăng nữa.
''Họ đang tiến đến ngôi nhà Số 10, và hãy nhìn xem,
anh cảnh sát may mắn được bắt tay với ngài Tổng thống Mỹ. Ồ, và đang tiến tới
vi. Thủ tướng của - ? Không. (Cười)' (Vỗ tay) (Cười) (Vỗ tay) Vậy một cái bắt tay, hoặc sự vắng mặt của nó, có thể khiến chúng ta bàn luận hàng tuần liền.
Kể cả trên BBC hay tờ Thời đại New York.
Vì thế lẽ dĩ nhiên khi chúng ta nghĩ tới ngôn ngữ không lời, hay ngôn ngữ cơ thể - nhưng chúng tôi giới nghiên cứu xã hội gọi nó - nó là một ngôn ngữ, nên chúng ta nghĩ đến sự trao đổi liên lạc
Khi chúng ta nghĩ đến trao đổi, chúng ta nghĩ đến sự tương tác.
Vậy ngôn ngữ cơ thể của bạn đang nói gì với tôi vậy?
Ngôn ngữ của tôi đang nói gì với bạn?
Và có rất nhiều lý do để tin rằng đó là một cách hợp lý
để nhìn nhận vấn đề này. Những nhà xã hội học đã dành rất nhiều thời gian để tìm hiểu những ảnh hưởng của ngôn ngữ cơ thể, của chúng ta hay của người khác, dến sự đánh giá.
Chúng ta có thể suy luận và đánh giá một cách nhanh chóng dựa trên ngôn ngữ cơ thể
Và sự đánh giá suy luận đó có thể dẫn đến những kết cục quan trọng trong cuộc sống, như là việc chúng ta thuê hay đề bạt ai, hay mời ai đi chơi.
Như Nalini Ambady, một nhà ngiên cứu ở trường Đại học Tufts đã chỉ ra rằng khi những người tham gia xem một đoạn clip 30 giây không tiếng giao tiếp giữa bệnh nhân và bác sỹ thật sự đánh giá của họ về mức độ tận tình và tốt bụng của bác sỹ dự đoán được việc vị bác sỹ đó có bị kiện hay không.
Vậy việc bác sỹ có giỏi hay không, không quan trọng, quan trọng là chúng ta có thích người đó không và người đó cư xử như thế nào.
Còn hơn thế, Alex Todorov ở Princeton đã chỉ cho chúng ta thấy rằng chỉ cần đánh giá khuôn mặt của những ứng cử viên chính trị trong vỏn vẹn 1 giây có thể dự đoán được 70% kết quả của bầu cử của Thượng Nghị Viện Mỹ và thống đốc bang, vá kể cả, hãy xem xét dưới góc độ thời đại số, những biểu tượng cảm xúc dùng một cách hợp lý trong những cuộc đàm phán trên mạng có thể dẫn tới nhiều lời lãi hơn từ cuộc đàm phán đó.
Nhưng nếu dùng không đúng chỗ thì đúng là một ý tưởng tồi.
Đúng thế! Vì thế khi chúng ta nghĩ đến ngôn ngữ không lời, chúng ta nghĩ đến việc dúng nó để phán xet người khác như thế nào, hay họ phán xét chúng ta như thế nào, và kết quả ra sao..
Tuy vậy, chúng ta thường hay quên mất một đối tượng khác cũng bị ảnh hưởng bởi ngôn ngữ cơ thể của chúng ta, và đó chính là bản thân ta.
Chúng ta cũng bị ảnh hưởng bởi ngôn ngữ của bản thân mình, suy nghĩ, cảm xúc và sinh lý của bản thân.
Vậy tôi đang nói đến ngôn ngữ không lời nào?
Tôi là một nhà tâm lý xã hội học. Tôi ngiên cứu về sự kỳ thị, và tôi giảng dạy trong một trường thương mại đầy cạnh tranh, thế nên không thể tránh khỏi việc tôi trở nên hứng thú với quyền lực và cách nó hoạt động.
Tôi đặc biệt quan tâm tới những biểu hiện không lời của quyền lực vá sự thống lĩnh.
Vậy đâu là những biểu hiện không lời của quyền lực và sự thống lĩnh?
Chính là đây.
Trong thế giới động vật, đó là sự bành trướng.
Làm cho mình to ra, lớn lên, vươn rộng hơn, bạn chiếm lấy không gian, bạn mở rộng bản thân.
tất cả đều về việc mở rộng.
Và điều đó là hoàn toàn đúng trong thế giới động vật.
Chúng ta con người cũng làm những điều tương tự. (Cười) Họ làm thế khi họ đã ở quen trong vị trí quyền lực được một thời gian, hoặc cả khi chỉ cảm thấy mạnh mẽ vào thời điểm đấy.
Và cái này thật sự rất thú vị vì nó chỉ ra rằng những biểu hiện của quyền lực là hết sức nhất quán và cố xưa.
Những biểu hiện này đươc biết đến như là lòng tự hào, Jesica Tracy đã nghiên cứu về việc này.
Cô đã cho thấy những người mắt sáng và những người bị mù bẩm sinh khi họ chiến thắng trong một cuộc đua về thể lực.
Khi họ vượt qua vạch kết thúc và chiến thắng, kể cả khi họ chưa nhìn thấy ai làm như thế bao giờ.
Họ làm điều này. Hai cánh tay vươn lên thành chữ V, cằm hơi ngẩng lên.
Vậy chúng ta làm gì khi chúng ta cảm thấy bất lực?
Chúng ta làm chính xác điều ngược lại.
Chúng ta co lại. Chúng ta bao bọc lấy bản thân.
Làm cho bản thân mình nhỏ lại và không muốn va chạm gì với người ngồi cạnh.
Và một lần nữa, động vật và con người làm cùng một điều.
Và đây là những gì xảy ra khi chúng ta để gần nhau những người có nhiều quyền lực
và những người bất lực. Và khi nói đến quyền lực, chúng ta có xu hướng hỗ trợ ngôn ngữ không lời của người đối diện.
Thế nên nếu như có ai đó đang tỏ ra đầy quyền lực trước mặt mình, chúng ta có xu hướng làm cho bản thân mình nhỏ lại chứ không bắt chước họ.
Chúng ta làm điều hoàn toàn ngược lại.
Và tôi quan sát những hành vi này trong lớp học. và điều mà tôi phát hiện ra là những sinh viên cao học
thực sự trưng bày một cách toàn vẹn ngôn ngữ không lời của quyền lực.
Một mặt chúng ta có những người với hành vi như một bức biếm họa của quyền lực, họ xông vào phòng, họ chiếm lấy vị trí trung tâm khi lớp học còn chưa bắt đầu, như thể họ thực sư muốn làm chủ không gian.
Khi họ ngồi xuống, họ ngay lập tức giãn ra và mở rộng.
Họ giơ tay phát biểu như thế này.
Mặt khác chúng ta có những người như sắp sửa ngã gục khi họ đi vào. Ngay khi họ tiến vào là ta có thể nhìn thấy.
Ta thấy trên mặt họ và trên cơ thể họ, và khi họ ngồi trong ghế của mình và họ thu nhỏ bản thân lại, và họ làm thế này khi họ muốn giơ tay phts biểu.
Tôi đã nhận thấy vài điều về chuyện này.
Một, bạn sẽ không ngạc nhiên.
Nó liên quan đến giới tính.
Phụ nữ thường làm điều này nhiều hơn đàn ông.
Phụ nữ thường xuyên cảm thấy yếu thế hơn đàn ông, và điều này không có gì là đáng ngạc nhiên, Nhưng điều mà tôi nhận thấy khác là
nó có vẻ như liên quan đến mức độ mà học sinh đóng góp vào bài giảng.
Vá điểu này thực sự rất quan trọng với học sinh cao học, bởi vì tham gia vào bài giảng trên lớp chiếm đến một nửa số điểm tốt nghiệp.
Các trường thương mại đang cố gắng thu hẹp khoảng cách về điểm số giới tính này.
Những người phụ nữ và đàn ông với năng lực ngang nhau nhưng điểm số lại khác biệt, và điều đó phần nào là do sự tham gia vào bài giảng.
Và tôi bắt đầu suy nghĩ, bạn biết đấy, ok, chúng ta có những người này đi vào như thế, và họ
tham gia nhiệt tình. Có thể nảo chúng ta làm cho những người khác giả vờ giống thế và điều đó sẽ làm cho họ tham gia một cách nhiệt tình hơn?
Cộng tác viên chính của tôi Dana Carney ở Berkeley, và tôi thực sự muốn biết, ta có thể giả vờ cho đến khi ta thực sự có nó được không.
Như là, bạn làm thế cho đến một lúc nào đó và rồi sự thay đổi trong hành vi bắt đầu xảy ra làm cho bạn cảm thấy quyền lực hơn?
Chúng ta đã biết là ngôn ngữ không lời quyêt định việc người khác nghĩ gì về chúng ta. Có rất nhiều bằng chứng về việc đó.
Nhưng câu hỏi thực sự của chúng tôi là, có thể nào ngôn ngữ không lời có thể chỉ đạo việc chúng ta nghĩ gì về chính bản thân mình.
Có nhứng bằng chứng chỉ ra là có thể.
Ví dụ như là, chúng ta cười khi cảm thấy hạnh phúc, nhưng mặt khác, khi chúng ta bị buộc phải mỉm cười bằng cách giữ một cái bút bằng răng như thế này, nó làm cho chúng ta cảm thấy hạnh phúc.
Nó hoạt động theo cả hai hướng.
Khi nói đến quyền lực, nó cũng đi theo cả hai hướng.
Thế nên khi bạn cảm thấy mình mạnh mẽ, bạn thường làm thế này, nhưng cũng có thể là khi bạn giả vờ là mình nẳm quyền, bạn sẽ thực sự cảm thấy là mình có quyền lực.
Vậy câu hỏi thứ hai sẽ là, bạn biết đấy, chúng ta đã biết rằng trí não có thể điều khiển được cơ thể, nhưng có thể nào mà cơ thể lại điều khiển được trí não không?
Và khi tôi nói đến trí não, trong trường hợp của sự quyền lực, là tôi đang nói đến điều gì?
Tôi đang nói về suy nghĩ và cảm xúc, và những thứ sinh lý học tạo ra suy nghĩ và cảm xúc, và trong trường hợp này, đó là hoóc môn.
Tôi xem xét hoóc môn. Vậy bộ óc của người quyền lực và kẻ bất lực khác nhau
như thế nào? Nhứng người quyền lực thường, không đáng ngạc nhiên lắm, chắc chắn, tự tin và lạc quan hơn.
Ho thực sự cảm thấy như là họ sẽ chiến thắng, kể cả khi cờ bạc may rủi.
Họ cũng thường có khả năng suy nghĩ một cách trừu tượng hơn.
Có rất nhiều điểm khác biệt. Họ thường mạo hiểm hơn.
Có rất nhiều khác biệt giữa những người quyền lực và bất lực.
Về mặt sinh lý, cũng có những khác biệt trong hai hoóc môn chính: testosterone, hoóc môn thế lực và cortisol, hoóc môn xì trét.
Những gì mà chúng tôi phát hiện là những giống đực cao cấp trong các bậc thang linh trưởng có nhiều testosterone và ít cortisol, và những nhà lãnh đạo quyền lực và xuất sắc cũng có nhiều testosterone và ít cortisol,
Vậy điều đó có nghĩa là gì? Khi nghĩ đến quyền lực và sức mạnh, mọi người thường chỉ nghĩ đến testosterone, bởi vì nó liên quan đến sự thống trị, làm chủ.
Nhưng thực ra, sức mạnh cũng còn liên quan đến việc bạn phản ứng thế nào với xì trét,
Bạn có muốn một nhà lãnh đạo cao cấp và chủ chốt, đầy testosterone, nhưng rất căng thẳng và xì trét?
Chắc là không?
Bạn muốn một người mạnh mẽ, tự tin và làm chủ bản thân. nhưng không quá căng thẳng, một người thoải mái, dễ chịu.
Chúng tôi biết rằng trong tầng lớp linh trưởng, nếu một cá nhân cao cấp cần được tiếp quản, nếu một cá thể cần tiếp quản một vị trí cao cấp một cách đột ngột, trong vòng một vài ngày, nồng độ testosterone của cá thể đó tăng lên một cách rõ rệt và nồng độ cortisol giảm đi đáng kể.
Vậy chúng ta có những bằng chứng chỉ ra rằng, cơ thể có thể định hình trí óc, ít nhất cũng ở biểu hiện khuôn mặt, và thay đổi vai trò, vị trí cũng có thể định hình trí não.
Vậy việc gì sẽ xảy ra, ok, bạn thay đổi vị trí, việc gì sẽ xảy ra nếu như thay đổi đó là cực nhỏ, chỉ một thao tác nhỏ xíu, một sự can thiệp ít ỏi?
'Chỉ hai phút', bạn nghĩ, 'Tôi muốn bạn đứng như thế này, và nó sẽ làm bạn cảm thấy bản thân đầy quyến lực'.
Và đó chính là điều chúng tôi đã làm.
Chúng tôi quyết định mời một vài người vào phòng thí nghiệm và tiến hành một thử nghiệm nhỏ, những người này sẽ thử, trong vòng hai phút, những điệu bộ làm chủ hoặc dáng điệu phục tùng, và tôi sẽ chỉ cho các bạn thấy 5 điệu bộ này, mặc dù những người tham dự chỉ thử có 2.
Đây là cái đầu tiên.
Một vài cái nữa.
Tư thế này đã được đặt tên là 'Siêu nhân Nữ' bởi giới truyền thông.
Một hai cái nữa.
Có cả đứng cả ngồi.
Và đây là một số điệu bộ phục tùng và bất lực.
Bạn co xếp lại, thu nhỏ người lại.
Điệu bộ này là hoàn toàn bất lực.
Khi bạn tự chạm vào cổ, là bạn đang tự bảo vệ bản thân mình.
Những gì xảy ra là, họ đi vào,
chia ra thành một cụm nhỏ, và chúng tôi trong vòng hai phút nói "Các bạn cần phải làm thế này hoặc thế này".
Họ không nhìn vào ảnh của những dáng điêu đó. Chúng tôi không muốn gợi ý cho họ
về khái niệm của sức mạnh. Chúng tôi muốn họ cảm thấy sức mạnh trong bản thân
đúng không?
Và rồi chúng tôi hỏi họ 'Bạn có cảm thấy mạnh mẽ và quyền lực không?" trong một loạt các vấn đề, và rồi cho họ cơ hội để đánh bạc, và rồi chúng tôi lấy một mẫu nước bọt khác.
Chỉ có vậy thôi, toàn bộ cuộc thí nghiệm.
Vậy đây là điều mà chúng tôi tìm ra.
Sự mạo hiểm, ở đây là trong việc cờ bạc, những gì mà chúng tôi thấy là khi bạn ở trong dáng điệu làm chủ, 86% mọi người sẽ đánh bạc.
Khi bạn ở trong những tư thế khuất khục, chỉ 60%, và đó là một sự khác biệt đáng kể.
Đây là điều mà chúng tôi khám phá ra về testosterone.
So sánh với mức độ lúc đầu khi họ vừa vào, những người trong tư thế làm chủ có được khoảng 20% tăng lên, và những người trong tư thế phục tùng nhận được khoảng 10% suy giảm.
Vậy một lần nữa, 2 phút, và bạn có được những sự thay đổi này.
Ngững gì mà chúng ta thu được về cortisol là, Những người làm chủ
giảm đi khoảng 25% và ở những người trong tư thế bất lực, nó tăng lên khoảng 15%.
Vậy chỉ hai phút đã dẫn đến những thay đổi về hoóc môn, làm cho não bộ hoăc cảm thấy quả quyết, tự tin và thoải mái, hoặc dễ căng thẳng và, bạn biết đấy, như là
ngưng hoạt dộng. Và chúng ta đều đã từng cảm thấy điều đó đúng không?
Vậy có vẻ như là ngôn ngữ không lời của chúng ta có thể điều khiển cách chúng ta suy nghĩ và cảm nhận về bản thân mình, vậy không chỉ người khác, mà còn chính bản thân chúng ta nữa.
Và cơ thể có thể thay đổi và tác động đến não bộ nữa.
Nhưng câu hỏi tiếp theo dĩ nhiên là ở trong tư thế quyên lực trong vòng vài phút có thể thay đổi cuộc sống của bạn một cách đáng kể hay không?
Khi ở trong phòng thí nghiệm, nó là một hành động nhỏ, bạn biết đấy, chỉ một hai phút.
Khi nào bạn thực sự có thể vận dụng điều này?
Và chúng tôi nghĩ rằng thực sự, điều quan trọng, tôi muốn nói là, bạn muốn dùng điều này trong những hoàn cảnh phỏng chừng như là những hoàn cảnh xã hội dễ hăm dọa.
Khi bạn bị đánh giá, phỏng chừng, kể cả bởi bạn bè?
Nó có thể là, bạn biết đấy, với một vài người đó là nói trước hội đồng trường.
Hoặc là thuyết trình một bản bán hàng hoặc một buổi nói chuyện như thế này hoặc một cuộc phỏng vấn xin việc.
Chúng tôi quyết định là điều mà mọi người có thể thông cảm với tại vì hầu hết mọi người đều đã trải qua là phỏng vấn xin việc.
Vậy khi chúng tôi công bố những tìm kiếm này, và giới truyền thông làm ầm ĩ lên, và họ nói, ok, vậy đây kà những gì bạn làm khi bạn tham gia một cuộc phỏng vấn xin việc đúng không?
(Cười) Bạn biết đấy, chúng tôi dĩ nhiên là hoảng loạn, và nói rằng, lạy Chúa, không không không, đó không phải là điều mà chúng tôi muốn nói.
Vì rất nhiều lý do, không không không, đừng làm vậy.
Một lần nữa, cái này không phải là về việc bạn nói chuyện với mọi người,
mà là bạn nói chuyện với chính bản thân mình.
Bạn làm gì trước khi bạn đi vào một cuộc phỏng vấn xin việc?
Bạn làm thế này. Đúng không? Bạn ngồi xuống. Bạn kiểm tra cái iPhone, hoặc Android, không cố gắng để ai ra.
Bạn, đúng đấy, bạn xem lại những ghi chú của mình, bạn cúi gù, thu nhỏ bản thân, trong khi bạn thực ra điều mà bạn nên làm là như thế này, như là trong phòng toilet vậy? Làm thế.
Tìm 2 phút. Vậy đó là điều mà chúng tôi muốn kiểm chứng.
Ok? Chúng tôi lại mời mọi người vào trong phòng thí nghiệm, và họ làm những điệu bộ quyền lực và bất lực một lần nữa, họ trải qua một cuộc phỏng vấn đầy căng thẳng.
Dài năm phút. Họ bị ghi lại.
Họ cũng bị xét đoán, và những người xét đoán họ được luyện để không để lại những phản hồi về mặt ngôn ngữ cơ thể, thế nên họ trông như thế này. Như là, hãy tưởng tượng
đây là người phỏng vấn bạn.
Trong cả 5 phút, không gì cả, và điều này còn tồi tệ hơn cả bị hạch sách.
Mọi người ghét điều này.
Đó là điều mà Marianne LaFrance gọi là 'đứng giữa lún cát xã hội'.
Và điều này thực sự làm độ cortisol của bạn tăng vọt.
Vậy đây là cuôc phỏng vấn mà chúng tôi bắt họ phải trải qua, bởi vì chúng tôi thực sự muốn biết điều gì sẽ xảy ra.
Rồi chúng tôi cho những người giải mã xem những cuốn băng này, bốn cuộn.
Họ không biết gì về những lý thuyết của chúng tôi. Họ cũng không biết gì về hoàn cảnh của những cuộc phỏng vấn.
Họ không biết ai đã thử tư thế nào, và họ chỉ nhìn vào những cuoonnj băng này, và họ nói "Ồ tôi muốn thuê những người này" - tất cả những người trong tư thế quyền lực - hoặc 'chúng tôi không muốn thuê những người này.
Chúng tôi cũng nhận xét những người này tích cực hơn nhiều."
Nhưng điều gì đã dẫn đến chuyện đó? Nó không phải là nội dung của cuộc nói chuyện.
Nó là về sự hiện diên mà họ mang đến cho cuộc nói chuyện.
Chúng tôi cũng, bởi vì chúng tôi đánh giá họ dựa trên tất cả những điều kiện liên quan đến năng lực, như là cuộc nói chuyện
có cấu trúc rõ ràng không? Nó có tốt không? Bằng cấp của họ ra sao?
Những điều này không ảnh hưởng gì cả. Đây mới là điều quyết định.
Những cái như thế này.
Mọi người lộ rõ bản chất của mình,
về cơ bản. Họ mang đến chính bản thân mình.
Họ mang đến những ý tưởng, nhưng như chính bản thân họ, mà không có chút, bạn biết đấy, tàn dư nào cả.
Vậy đấy mới là điều tạo ra những ảnh hưởng trên, hoăc điều hòa chúng.
Và khi tôi nói điều đó với mọi người, rằng cơ thể của chúng ta có thể thay đổi trí não và trí não chúng ta sẽ tác động đến hành vi, và hành vi của chúng ta có thể thay đổi kết quả cuộc sống, họ nói với tôi, "Tôi không - nó có vẻ giả tạo."
Đúng không? Và tôi bảo với họ là, giả vờ cho đến khi bạn làm được.
Tôi không - nó không phải là tôi.
Tôi không muốn có được nó và rồi cảm thấy như là một kẻ gian lận.
Tôi không muốn cảm thấy như là kẻ mạo danh.
Tôi không muốn đến được đó rồi cảm thấy như là tôi không thuộc về nơi đó.
Và tôi thực sự hiểu điều đó, bởi vì tôi muốn kể cho các bạn nghe một câu chuyện nhỏ về việc làm một kẻ mạo danh và cảm thấy như là tôi không thuộc về nơi này.
Khi tôi 19 tuổi, tôi bị tai nạn xe hơi khá nghiêm trọng.
Tôi bị ném ra khỏi xe, lăn vài vòng.
Tôi bị ném ra khỏi xe. Và tỉnh dậy trong một phòng phục hồi chức năng
sau tai nạn đầu, và tôi bị rút khỏi đại học, và tôi biết rằng độ IQ của tôi đã bị giảm xuống 2 độ lệch chuẩn, một điều vô cùng khủng khiếp.
Tôi biết IQ của mình vì tôi đã định nghĩa bản thân là thông minh, và tôi đã được gọi là thiên tài khi còn nhỏ.
Khi tôi bị rút khỏi đại học, tôi cứ cố gắng quay lại.
Họ nói "Em sẽ không học xong đại học đâu.
Chỉ vì, em biết đấy, có những điều khác em phải làm, và điều đó sẽ không giải quyết gì cho em được đâu."
tôi thực sự phải đấu tranh với điều đó rất nhiều, và tôi phải nói rằng, bị lấy mất định nghĩa bản thân, định nghĩa cốt lõi của mình, và với tôi đó là sự thông minh, để điều đó bị lấy mất, không có gì làm cho bạn cảm thấy vô dụng và bất lực hơn thế.
Tôi cảm thấy hoàn toàn vô dụng. Tôi làm việc, làm việc và làm việc,
rồi tôi gặp may, và làm việc, và gặp may, và rồi lại làm việc.
Cuối cùng tôi tốt nghiệp đại học.
Tôi mất 4 năm nhiều hơn các bạn học của mình, và tôi thuyết phuc, cô cố vấn tuyệt vời của tôi, Susan Fiske, nhận tôi vào, thế là tôi đã đến được Princeton, và tôi cảm thấy như là tôi không đáng được ở đây.
Tôi là một kẻ giả mạo.
Buổi tối trước cuộc nói chuyện năm đầu của tôi, và buổi nói chuyện năm đầu ở Princeton chỉ là 20 phút nói chuyện
với 20 người. Chỉ thế thôi.
Tôi quá lo lắng về việc bị phát hiện vào ngày hôm sau nên tôi gọi cô và nói rằng "Em bỏ đây."
Cô ấy nói rằng "Em không từ bỏ được, bởi vì cô đã cá cược vào em, và em sẽ ở lại.
Em sẽ ở lại, và đây là điều mà em sẽ làm.
Em sẽ phải giả vờ. Em sẽ làm từng buổi nói chuyện mà em được đề nghị làm.
Em sẽ tiếp tục làm, tiếp tục và tiếp tục, kể cả khi em sợ hãi và tê liệt và trải nghiệm cảm giác ở ngoài cơ thể, cho đến thời điểm em nói được "Lạy Chúa, tôi làm được này.
Như là, tôi đã trở thành người này. Tôi thực sự đang làm nó"". Và đó là điều mà tôi đã làm.
5 năm học cao học, một vài năm, bạn biết đấy, tôi ở Northwestern, rồi tôi chuyển đến Harvard, tôi ở Harvard, tôi không thực sự nghĩ về chuyện đó nữa, nhưng trong một thời gian dài tôi đã suy nghĩ là, "Không đáng được ở đây. Không đáng được ở đây."
Vậy trong năm cuối ở Harvard của tôi, một học sinh rất ít nói trong lớp học trong suốt cả học kỳ, người mà tôi đã bảo rằng "Nhìn này, em phải tham gia vào thảo luận nhiều hơn, không thì em sẽ trượt đấy", đi vào văn phòng của tôi. Tôi thực sự không biết gì về em đó cả.
Và cô ấy nói rằng, cô ấy bước vào, hoàn toàn thất bại, và cô ấy nói rằng, "Em không đáng được ở đây".
Và đó là giây phút của tôi.
Bởi vì 2 điều xảy ra.
Một là tôi nhận ra, trời ơi, tôi không cảm thấy như thế nữa.
Bạn biết đấy. Tôi không cảm thấy điều đó nữa, nhưng em học sinh đó thì có, và tôi biết cảm giác đó như thế nào.
Và điều thứ 2 là, cô ấy xứng đáng được ở đây!
Là, cô ấy có thể giả vờ, rồi cô ấy sẽ trở thành hiện thực.
Và tôi nói rằng "Không, em xứng đáng!
Em đáng được ở đây! Và ngày mai em sẽ phải giả vờ, em phải làm cho bản thân mình tự tin và quyền lực hơn, và, em biết đấy, em sẽ --- " (Vỗ tay) (Vỗ tay) Và em sẽ đi vào trong lớp học , và em sẽ phát biểu một lời nhận xét hay nhất từng có"
Bạn biết gì không? Và cô ấy đã có lời phát biểu tuyệt vời nhất, và mọi người quay lại và họ như là, trời ơi, tớ đã chả để ý là cô ấy ngồi ở đấy, bạn biết đấy? (Cười) Cô ấy quay lại chỗ tôi vài tháng sau đó, và tôi nhận ra rằng cô ấy không chỉ giả vờ cho đến khi làm được nó, cô ấy đã thực sự giả vờ cho đến khi cô ấy trở thành nó.
Vậy là cô ấy đã thay đổi.
Và điều mà tôi muốn nói với các bạn là, đừng giả vờ cho đến khi bạn làm được nó.
Giả vờ cho đến khi bạn trở thành điều đó. Bạn biết đấy?
Nó không phải là --- Làm điều đó cho đến khi bạn thực sự trở thành nó và nó trở thành bạn.
Điều cuối cùng mà tôi muốn để lại cho các bạn là.
Những sự điều chỉnh bé nhỏ có thể dẫn đến những thay đổi to lớn.
Chỉ trong vòng 2 phút.
2 phút, 2 phút, 2 phút.
Trước khi bạn tiến vào một cuộc kiểm nghiệm căng thẳng, trong vòng 2 phút, thử làm thế này, trong thang máy, trong toilet, ở bàn của bạn ở sau cánh cửa đóng.
Đây là điều mà bạn muốn làm.
Định dạng cấu hình não của bạn để đối phó tốt nhất với tình huống đó.
Đẩy độ testosterone của bạn lên. Giảm độ cortisol xuống.
Đừng rời khỏi hoàn cảnh đó và cảm thấy như là, oh, tôi đã không cho họ thấy mình là ai.
Hãy rời khỏi hoành cảnh đó và cảm thấy, oh, tôi thực sự nói được mình là ai và cho họ thấy tôi là ai.
Vậy tôi muốn đề nghị các bạn trước tiên, bạn biết đấy, vửa thử tạo hình đầy quyền lực, và tôi cũng muốn đề nghị với các bạn vừa chia sẻ những quy tắc khoa học này, bởi vì nó rất đơn giản.
Tôi không có cái tôi trong việc này, (Cười) Cho đi. Chia sẻ với mọi người, bởi vì những người cần sử dụng nó nhiều nhất là những người không có tài nguyên và công nghệ, không có chỗ đứng và sức mạnh.
Đưa nó cho họ bởi vì họ có thể tự làm điều đó một mình.
Họ cần cơ thể mình, sự riêng tư và 2 phút, và điều đó có thể thay đổi cuộc sống họ một cách đáng kể.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) (Vỗ tay)
Tôi rất vinh dự được ở đây, như Chris nói Đã hơn 20 năm từ khi làm việc ở Châu Phi.
Buổi giới thiệu đầu là ở sân bay Abidjan trên bờ biển Ivory buổi sáng nóng nực.
Tôi chỉ vừa rời phố Wall, cắt kiểu tóc giống như Margaret Mead, vứt đi hầu như mọi thứ mà tôi có, và đến đó với tất cả những sự thiết yếu-- vài bài thơ, vài bộ đồ, dĩ nhiên có ghita vì tôi đang định cứu thế gới. và tôi nên bắt đầu với lục địa châu Phi
Nhưng theo nghĩa đen ở những ngày đầu,tôi được biết,trong điều kiện không chắc chắn bởi một số phụ nữ miến Tây châu Phi, rằng người dân châu Phi không muốn được cứu, cảm ơn,ít nhất tất cả không phải từ tôi
Tôi lúc đó còn rất trẻ, chưa có chồng con chưa biết rõ về châu Phi, bên cạnh đó tiếng Pháp của tôi còn rất nhiều hạn chế.
Cho nên, đó là khoảng thời gian rất thương tâm đối với tôi và song nó thật sự đã ban cho tôi sự khiêm tốn để bắt đầu lắng nghe.
Tôi nghĩ sự thất bại đó có thể thành động lực thúc đẩy phi thường, nên tôi đã chuyển đến Kenya và làm việc ở Uganda, và gặp một nhóm phụ nữ Rwanda, họ kêu tôi vào năm 1986, chuyển đến Kigali để giúp họ bắt đầu tổ chức kinh tế vi mô ở đó.
Và tôi đồng ý, chúng tôi kết thúc việc đặt tên nó là Duterimbere, Tiến đến đam mê, tôi thực hiện tôi thấy ít có công việc khả thi và bắt đầu bởi phụ nữ, và có thể tôi cũng nên cố gắng gầy dựng sự nghiệp.
Tôi bắt đầu nhìn xung quanh, và tôi nghe về 1 tiệm bánh điều hành bởi 10 cô "gái"
Bị hấp dẫn đôi chút, tôi đến gặp nhóm này điều mà tôi tìm được là 20 bà mẹ đơn thân đang cố gắng sinh tồn.
Và nó thật sự đã khởi nguồn cho tôi vốn hiểu biết về sức mạnh của ngôn ngữ và cái cách mà bạn gọi người khác sẽ đưa bạn ra xa khỏi họ, và khiến họ trở nên nhỏ bé.
Tôi cũng tìm thấy tiệm bánh đó không có gì giống với việc kinh doanh, sự thật, nó là 1 quỹ từ thiện được thực hiện bỏi một mạnh thường quân, người đã dành 600$ mỗi tháng để tạo điều kiện cho 20 phụ nữ này bận rộn với sự khéo léo và những chiếc bánh nhỏ, và sống với thu nhập 50 cent một ngày chưa thoát nghèo.
Tôi giao dịch với họ, "Ta thôi cần dựa vào các từ thiện Ta sẽ kinh doanh và tôi sẽ giúp các cô."
Họ đồng ý với sự lo lắng. Tôi cũng vậy khi bắt đầu, và dĩ nhiên mọi việc luôn phức tạp hơn bạn nghĩ.
Đầu tiên, tôi nghĩ cần một nhóm bán hàng, và chúng ta rõ ràng không phải Đội A, nên hãy-- tôi đã làm tất cả việc đào tạo.
Và điều trích yếu là khi tôi diễu hành trên các đường phố, theo nghĩa đen, ở Nyamirambo,một bộ phận phổ biến của Kigali, với một cái xô, và tôi đã bán những chiếc bánh donut nho nhỏ đến mọi người và tôi trở lại, tôi như kiểu "Thấy chưa?"
họ nói :"Cô biết đấy, Jacqueline, ai ở Nyamirambo lại không mua những chiếc bánh donut đựng trong cái túi màu cam từ 1 người phụ nữ Mỹ cao ráo?" - Và thích-- (Cười)-- một điểm cộng.
Sau đó tôi cả chặn đường Mỹ, với sự cạnh tranh , đồng đội và cá nhân. Thất bại hoàn toàn, nhưng thời gian dần trôi, họ học được cách bán riêng.
Và họ bắt đầu nghe đến chỗ chợ, và họ trở lại với các ý tưởng như khoai mì chiên, chuối chiên, và bánh mì bo bo, và trước khi bạn biết nó chúng tôi đã phân vân về chợ Kigali, và họ kiếm được khoảng gấp ba đến bốn lần trung bình cả nước.
Và với sự tự tin tăng lên, tôi nghĩ "Đến lúc mở một tiệm bánh đúng nghĩa rồi, hãy bắt đầu sơn nó thôi". Và họ nói "Một ý kiến rất tuyệt vời."
Tôi nói "Các cô muốn sơn màu gì nào?" Họ nói "Theo ý cô." tôi thì "Không, Không, tôi đang học nghe.
Các cô chọn đi. Cửa tiệm, con phố, đất nước nữa--không phải tôi"
Nhưng họ không cho tôi câu trả lời.
Một tuần, hai tuần, ba tuần trôi qua, và cuối cùng tôi nói "Màu xanh nước biển được chứ?
Và họ bảo "Được được, chúng tôi thích nó."
Vậy nên tôi đến cửa hàng, mang theo Gaudence, người ngoan cố nhất, và mang hết đống sơn và vải để làm thảm, và trong ngày sơn, chúng tôi tập hợp ở Nyamirambo, và ý tưởng là chúng tôi sẽ sơn trắng và xanh theo thứ tự, giống như một tiệm bánh Pháp nhỏ. Nhưng rõ ràng là nó không thoả mãn bằng việc sơn bức tường màu xanh như bầu trời.
Nên, xanh, xanh, mọi thứ đều màu xanh.
Tường, cửa sổ xanh vỉa hè ra phí trước cũng được sơn xanh.
Và Aretha Kranklin hét "T-Ô-N-T-R-Ọ-N-G" hông của họ lúc lắc và những đứa nhỏ cố lấy mấy cây cọ, nhưng đó là ngày của chúng.
Và vài lúc hoàn thành, chúng tôi đứng bên đường và nhìn vào thành quả, tôi nói "Thật là đẹp".
Họ trả lời "Thật sự rất đẹp".
Tôi nói "Tôi nghĩ màu sác thật hoàn hảo," Tất thẩy gật đầu, trừ Gaudence, tôi hỏi "Gì cơ chứ?"
Cô ta bảo "Không có gì". Tôi hỏi "Gì chứ?"
Cô ta nói "Nó đẹp, cô biết đấy, màu của ta Thật sự, nó là xanh lá cây" Và-- (Cười). -- Tôi học được rằng việc lắng nghe không chỉ về tính kiên nhẫn mà nó còn là khi bạn sống với việc từ thiện và phụ thuộc suốt cả đời, thật khó để diễn tả ý bạn muốn nói.
Và hầu như con người không bao giờ hỏi bạn và khi họ hỏi, bạn thật sự không nghĩ họ muốn biết sự thật.
Và tôi học được lắng nghe không chỉ là chờ đợi, mà còn là học cách hỏi tốt hơn.
Vậy nên, tôi đã ở Kigali khoảng hai năm rưỡi, làm việc đó khoảng thời gian phi thường của đời tôi.
Và nó dạy tôi ba bài học tôi nghĩ rằng rất quan trọng với chúng ta ngày nay, và chắc chắn là trong công việc tôi làm.
Thứ nhất là nhân phẩm đến tâm hồn người quan trọng hơn so với sự giàu có.
Như Eleni có nói, khi con người có tiền, họ có sự lựa chọn, và điều đó là nền tảng cho phẩm chất.
Nhưng là con người, chúng ta cũng muốn thấy nhau, và muốn được nghe đến lẫn nhau, và chúng ta không bao giờ quên điều đó.
Điều thứ hai là từ thiện và viện trợ truyền thống không bao giờ giúp xoá nghèo.
Tôi nghĩ Andrew che đậy nó rất tốt, nên tôi chuyển sang phần ba điều mà những chợ đơn lẻ cũng không giải quyết các vấn đề về sự nghèo.
Đúng vậy, chúng tôi kinh doanh nó, nhưng vài người cần trả tiền ủng hộ từ thiện khi đang đào tạo, và ủng hộ quản lí, tư vấn chiến lược và có thể điều quan trọng nhất chính là cách hội nhập vào các mối liên lạc mới, mạng lưới mới và những khu chợ mới.
Vậy nên, trong mức độ vi mô, có 1 vai trò thực sự cho sự kết hợp giữa đầu tư và từ thiện.
Và trên cấp độ vĩ mô-- một số các diễn giả đã suy luận là thậm chí sức khoẻ cũng nên tư nhân hoá.
Nhưng, có một ông bố với căn bệnh tim, và nhận ra rằng những gì gia đình chúng ta có không phải những thứ mà ông ấy lẽ ra phải có, nhờ một người bạn tốt bước vào giúp đỡ, tôi thật sự tin tất cả mọi người xứng đáng được để ý sức khoẻ và chi phí mà họ có khả năng chi trả.
Tôi nghĩ chợ có thể giúp ta tìm ra, nhưng có thể đó là một thành phần từ thiện hay là tôi không nghĩ chúng ta sắp tạo ra một loại xã hội chúng ta muốn sống.
Vậy, các bài học này thật sự đã đưa tôi đến quyết định xây dựng Quỹ Nhạy Bén khoảng sáu năm trước
Nó là một quỹ phi lợi nhuận,quỹ đầu tư mạo hiểm cho người nghèo một vài nghịch lý trong một câu.
Nó chủ yếu lập nên quỹ từ thiện từ các cá nhân, các tổ chức và hợp tác, rồi quan sát, đầu tư công bằng và cho vay với thực thể lợi nhuận và cả phi lợi nhuận mà cung cấp y tế, nhà cửa, năng lượng nước sạch với giá cả phải chắng đến những người có thu nhập thấp ở Nam Châu Á và Châu Phi để họ có thể có sự lựa chọn riêng.
Chúng tôi đã đầu tư khoảng 20 triệu đôla trong 20 doanh nghiệp, và làm như vậy, chúng tôi đã tạo gần 20000 công việc và cung cấp hàng chục triệu dịch vụ đến những người không đủ khả năng cho trả nếu không làm như vậy.
Tôi muốn kể cho các bạn hai câu chuyên.
Cả hai đều ở Châu Phi. Cả hai đều về việc đầu tư các doanh nhân người mà được kí kết với dịch vụ, và thật sự biết rõ về các khu chợ.
Cả hai sống ở hợp lưu của y tế công cộng và các doanh nghiệp, và cả hai, vì họ là các nhà sản xuất, trực tiếp tạo ra công việc, trực tiếp tạo ra các nguồn thu nhập vì họ đang ở trong khu vực sốt rét và châu Phi mất gần 13 tỉ đô la năm vì dịch sốt rét
Và khi con người khoẻ hơn, họ cũng sẽ sung sướng hơn.
Đầu tiên được gọi là Bio tiên tiến - chiết xuất giới hạn.
Được xây dựng ở Kenya tầm bảy năm trước Bởi một doanh nhân đặc biệt tên là Patrick Henfrey và và đồng nghiệp.
Họ là những nông dân lão luyện đã trải qua các thời kì hưng-suy trong nền nông nghiệp ở Kenya hơn 30 năm.
Bây giờ, đây là một cái cây Artemisa; là một thành phần cơ bản cho artemisinin, thuốc trị phổ biến nhất cho bệnh sốt rét.
Nó thuộc bản địa Trung Quốc và Viễn Đông, nhưng cho tỉ lệ sốt rét là ở Châu Phi, Patrickvà đồng nghiệp nói rằng :'Hãy mang chúng đến nơi này, vì nó là một sản phẩm thêm vào giá trị cao"
Nông dân tăng ba đến bốn lần năng suất đối với ngô bắp.
Vậy nên, sử dụng vốn kiên nhẫn-- họ có thể tăng tiền lên sớm thật sự ở dưới mức trở lại thị trường và sẵn lòng ra sức lâu dài và được kết hợp với sự trợ giúp quản lí, chiến lược hỗ trợ -- họ đã tạo ra một công ty nơi mà họ thu mua được từ 7500 nông dân.
Nên là có khoảng 50000 người bị tác động.
Và tôi nghĩ có thể một vài bạn đã đến đây- Những người nông dân này được KickStart và Technoserve giúp đỡ để trở nên tự túc hơn.
Họ mua nó, sấy khô và mang đến nhà máy, được mua từng phần, lần nữa, vố đầu tư từ Novartis, người có niềm đam mê với phấn để họ có thể làm Coartem.
Acumen đã làm việc với ABE trong năm qua, một năm rưỡi, cả hai nhắm tới kế hoạch kinh doanh mới và sự bành trướng diễn ra như sao, giúp với hỗ trợ quản lí và giúp làm tấm hạn và gia tăng vốn.
Và tôi thật sự hiểu vốn kiên nhẫn có nghĩa một cách cảm xúc, hình như trong tháng trước . Bởi vì công ty theo nghĩa đen là mười ngày từ khi chứng minh rằng sản phẩm của họ đủ mức độ chất lượng cần thiết của thế giới để làm Coartem, khi họ trong cuộc khủng hoảng tiền mặt lớn nhất lịch sử cuả họ
Chúng tôi đã gọi tất cả nhà đầu tư xã hội mà chúng tôi biết.
Bây giờ, một số nhà đầu tư xã hội đó đã thật sự quan tâm đến Châu Phi và hiểu được tầm quan trọng nông nghiệp, và họ thậm chí đã giúp đỡ các nông dân.
Và thậm chí khi chúng tôi giải thích nếu ABE biến mất, tất cả 7500 công việc kia cũng biến mất, chúng tôi thi thoảng chia đường giữa kinh doanh và xã hội.
Và nó thật sự là thời điểm bắt đầu nghĩ sáng tạo hơn về cách hợp nhất chúng.
Nên Acumen làm được không chỉ một, mà là cho vay hai cầu và tin tốt là họ đã thật sự gặp phân loại chất lượng thế giới và bây giờ trong những trận cuối cùng đến với vòng 20 triệu đô, để chuyển đến vị trí cao hơn và tôi nghĩ rằng nó sẽ trở thành một trong các công ty quan trọng hơn trong Đông Á.
Đây là Samuel. Một người nông dân.
Thật ra anh đã sống ở khu ổ chuột Kibera khi ba anh ta gọi và kể anh và kể về Artemisia và tiềm năng gia tăng giá trị.
Nên anh ta trở về nông trại, và, nó là mẫu chuyện dài, họ bây giờ có bảy mẫu đất trồng.
Các con của Samuel đang học trường tư , anh ấy đàn bắt đầu giúp đỡ các nông dân ở khu vực cũng đi vào sản xuất Artemisia-- nhân phẩm trở nên quan trọng hơn của cải
Tiếp đến, rất nhiều các bạn biết.
Tôi đã nói đôi chút về nó ở Oxford hai năm trước một số các bạn đã tham quan chế tạo A - Z một trong những công ty thật, tuyệt nhất ở Đông Phi.
Nó là một công ty khác ở hợp lưu giữa sức khoẻ và doanh nghiệp.
Và đây thật sự là một câu chuyện về một tình huống công- tư thật sự đã hoạt đông.
Nó bắt đầu ở Nhật Bản. Sumitomo đã phát triển một kĩ thuật cần thiết để sản sinh một sợi polyethylene dựa trên thuốc trừ sâu hữu cơ, nên bạn có thể làm một cái màn ngủ, một màn ngủ sốt rét, kéo dài tận năm năm không cần nhúng lại.
Nó có thể thay đổi véc- tơ, nhưng giống với Artemisia, nó được sản xuất duy nhất ở Đông Á. Và vì một phần trách nhiệm xã hội của nó Sumitomo nói rằng: "Sao không thử nghiệm với bất kể là có thể sản xuất ở châu Phi, cho người Châu Phi?"
UNICEF tiến đến và nói : "Ta sẽ mua hầu hết số lưới, và sau đó chuyển chúng đi, vì một phần cam kết của quỹ toàn cầu và Liên Hiệp Quốc cho phụ nữ có thai và trẻ em được tự do."
Acumen đã đến vốn kiên nhẫn, chúng tôi cũng giúp xác định người thầu mà chúng tôi sẽ hợp tác ở tại Châu Phi này và Exxon cung cấp nhựa thông ban đầu.
Trong việc tìm các nhà doanh nhân, chúng tôi không tìm được người nào trên trái đất tốt hơn Anuj Shah trong công ty sản xuất A đến Z.
Công ty đã được 40 năm tuổi, nó hiểu rõ việc chế tạo.
Nó đã đi từ Tanzania xã hội chủ nghĩa vào Tanzania tư bản và tiếp tục thịnh vượng. Có khoảng 1,000 công nhân khi chúng tôi tìm đến lần đầu.
Và nên, Anụ gánh rủi ro thầu khoán ở tại Châu Phi này đê sản xuất mặt hàng công cộng được mua bởi thành lập viện trợ để hoạt động với thuốc chống sốt rét.
Và, một mẫu chuyện dài, lần nữa họ đã rất thành công.
Trong năm đầu tiên, cái lưới đầu tiên đã ra khỏi dây chuyền vào tháng 10 năm 2003,
Chúng tôi đã nghĩ con số ra-khỏi-vỏ-hộp là 15000 lưới một năm.
Năm nay, họ đang sản xuất tám triệu lưới một năm, và tuyển dụng 5000 người, 90% là phụ nữ, hầu như không có kĩ năng.
Họ đang liên doanh với Sumitomo.
Và nên, từ một góc độ doanh nghiệp cho Châu Phi và từ góc độ sức khoẻ cộng đồng , là những thành công có thật.
Nhưng mới là nửa câu chuyện nếu ta thật ta nhìn vào việc giải quyết vấn đề nghèo, bởi vì nó không bền vững lâu dài.
Nó là công ty với khách hàng lớn.
Và nếu dịch cúm gia cầm ập đến, với bất kì lí do nào khác thế giới quyết định sốt rét sẽ không còn ưu tiên, tất cả mọi người thua,
Và nên, Anuj và Acumen đã nói về việc kiểm tra khu vực hẻo lánh, vì giải định rằng thành lập viện trợ được hình thành là đó, nhìn xem, trong một nước giống Tanzania, 80% dân số kiếm ít hơn hai đô một ngày.
Nó định giá, tại điểm chế tạo, sáu đô để sản xuất chúng, và nó định giá thành lập sáu đô khác để phân phối nó, nên giá chợ ở chợ tự do sẽ là khoảng 12 đô một cái lưới.
Hầu hết mọi người không đủ khả năng trả nó
nên hãy chuyển nó miễn phí. và chúng tôi nói :"Có lựa chọn khác
Hãy dùng chợ như thiết bị nghe tốt nhất mà ta có, và hiểu được với mức giá nào mọi người sẽ chi được, để họ có địa vị được chọn.
Ta có thể bắt đầu xây dựng phân phối điaj phương và thật ra, nó có thể định giá khu vực công cộng ít hơn nhiều."
Và nên chúng tôi đến với trận thứ hai của vốn kiên nhẫn đến A-Z, tiền vay cũng như trợ cấp, nên A-Z có thể chơi với giá cả và lắng nghe khu chợ, và tìm một số thứ.
Một, mọi người sẽ trả nhiều mức giá, nhưng con số áp đảo sẽ là trước một đô một cái lưới và quyết định mua nó.
Và khi nghe họ, họ cũng sẽ có nhiều điều để nói về những gì họ thích và không thích.
Và một số các kênh mà chúng tôi nghĩ sẽ làm được việc không hoạt động,
Nhưng vì thử nghiệm và sự lặp lại được cho phép này vì các thủ đô kiên nhẫn, bây giờ chúng ta nhận ra rằng nó định giá khoảng một đô trong khu vực hẻo lán để phân phối và mua một đô
vậy nên, trong một khía cạnh hợp đồng, khi bạn bắt đầu với chợ, ta có một lựa chọn
ta có thể tiếp tục duy trì 12$ một lưới, và khách hàng trả không, hoặc ta có thể thử nghiệm mọt số ít, để tính giá một đô một lưới, định giá khu vực công cộng cho sáu đô khác một lưới, ban cho mọi người địa vị lựa chọn, và có một hệ thống phân phối có thể, qua thời gian, nó bắt đầu tự kéo dài
ta cần bắt đầu các cuộc trò chuyện như này và tôi không nghĩ có cách nào tốt hơn để bắt đầu hơn việc dùng khu chợ, nhưng cũng mang đến những khách hàng xung quanh khác.
bất kể tôi tham quan từ A đến Z ở đâu, tôi nghĩ về bà tôi, Stella.
Bà ấy rất giống những người phụ nữ ngồi sau những chiếc máy may này,
Bà lớn lên từ một nông trại ở Úc, nghèo khó, không được giáo dục nhiều.
Bà chuyển đến Hoa Kì, nơi bà gặp ông tôi, là một thợ xi măng, và họ sinh chín người con. ba người đã mất từ khi còn sơ sinh.
Bà tôi bị bệnh lao, và bà đã trong một tiệm may, may áo sơ mi kiếm được mười xu một giờ.
Bà ấy, giống rất nhiều phụ nữ mà tôi thấy ở A-Z, làm việc chăm chỉ mỗi ngày, hiểu rõ sức chịu đựng ra sao, có một niềm tin mãnh liệt ở Chúa, yêu thương con cái và không bao giờ chấp nhận đầu hàng.
Nhưng vì bà có cơ hội ở nơi chợ, và bà ấy sống trong một xã hội cung cấp sự an toàn cho việc đến gần với khả năng được giáo dục và an toàn y tế con của bà và của họ được sống cuộc sống có mục đích có thật và theo đuổi những ước mơ có thật.
Tôi nhìn quanh vào anh chị tôi và anh chị em họ-- như tôi đã nói, có rất nhiều hình ảnh của chúng tôi,-- và tôi thấy thầy cô, những nhà chơi nhạc, quản lí từ thiện tìm lời, nhà thiết kế
Một người chị đã biến điều ước của những người khác thành thực.
Và điều ước của tôi, khi tôi thấy những phụ nữ này, khi tôi gặp các nông dân đó, và tôi nghĩ về tất cả những người đi qua lục địa này những người lao động cần mẫn mỗi ngày, rằng họ có ý thức về cơ hội và khả năng, và họ cũng có thể tin và đến gần với các dịch vụ, để con họ, cũng có thể sống những cuộc sống với những mục đích tươi đẹp.
Nó không nên mang mức độ khó như vậy.
Nhưng điều mà nó cần là sự cam kết từ tất cả chúng ta để một cách cần thiết từ chối các sự nhàm chán giả thoát ra khỏi chiếc hộp tư tưởng của ta.
Nó đem sự dầu tư từ những doanh nhân mà đã được cam kết cho dịch vụ ngày càng thành công.
Nó mở rộng vòng tay bạn, cả hai cánh tay, rộng mở, và mong chờ những đáp trả yêu thương nhưng yêu cầu trách nhiệm, và cũng như mang trách nhiệm đến mặt bằng
Và hầu hết trong tất cả, hầu hết nó yêu cầu tất cả chúng ta dũng khí và kiên nhẫn, bất kể chúng ta giàu hay nghèo, là người châu Phi hay không, địa phương hay hải ngoại, trái hay phải, thật sự bắt nhịp lắng nghe lẫn nhau.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay).
Đây là ông nội tôi, Salman Schocken, ông sinh ra trong một gia đình nghèo khó và thất học, phải nuôi 6 đứa con, ở tuổi 14, ông đã phải bỏ học để giúp gia đình kiếm miếng cơm.
Ông đã không bao giờ quay lại trường học.
Thay vào đó, ông bắt tay xây dựng một đế chế rực rỡ các cửa hàng bách hóa.
Salman là người cực kì cầu toàn, và mỗi cửa hàng của ông là một viên ngọc quý của kiến trúc Bauhaus.
Ông cũng là người có khả năng tự học tuyệt vời, cũng như bao việc khác, ông tự học với một phong cách cừ khôi.
Ông đã kết thân với những trí thức chưa có tên tuổi như Martin Buber và Shai Agnon và cả Franz Kafka, và ông trả lương hàng tháng cho họ để họ có thể yên tâm viết lách.
Và vào những năm cuối thập kỷ 30, Salman đã đoán được những điều sẽ xảy ra.
Ông rời khỏi Đức, cùng với gia đình, bỏ mọi thứ sau lưng.
Những cửa hàng của ông bị tịch thu, ông dành phần đời còn lại của mình để say mê theo đuổi lĩnh vực nghệ thuật và văn hóa.
Người bỏ học này đã ra đi ở tuổi 82, nhà tri thức đáng nể, đồng sáng lập và là CEO đầu tiên của Đại Học Do Thái tại Jerusalem, và sáng lập Schocken Books, nhà xuất bản danh giá sau này được mua lại bởi Random House.
Đó chính là sức mạnh của việc tự học.
Và đây là cha mẹ tôi.
Họ cũng không được hưởng nền giáo dục đại học.
Họ quá bận bịu xây dựng gia đình và đất nước.
Và dù vậy, cũng giống như ông Salman, suốt đời họ là những người tự học kiên trì, và nhà chúng tôi chất đầy hàng ngàn cuốn sách, băng đĩa và tác phẩm nghệ thuật.
Tôi nhớ như in điều bố nói với tôi rằng khi nào tất cả mọi người trong xóm đều có tivi, thì chúng tôi sẽ mua một cái đài F.M. (Cười) Và đây là tôi, Tôi muốn nói đó là bàn tính đầu tiên của tôi, nhưng thực ra là thứ mà cha tôi nghĩ là vật thay thế hoàn hảo cho một chiếc Ipad. (Cười) Vậy một điều tôi đã học được ở nhà mình là quan niệm rằng những nhà giáo dục không nhất thiết phải dạy học.
Thay vào đó, họ có thể tạo ra môi trường và cung cấp tài liệu để thúc đẩy khả năng tự học vốn có của bạn.
Tự học, tự khám phá, tự tăng cường khả năng của bản thân: đây là những chuẩn mực của một nền giáo dục tuyệt vời.
Bởi vậy tôi muốn chia sẻ với các bạn một câu chuyện về khoá tự học và nâng cao kỹ năng máy tính mà tôi đã tạo ra, cùng với người đồng nghiệp tuyệt vời Noam Nisan.
Như các bạn có thể thấy trong những bức ảnh, Noam và tôi đã sớm có sự hứng thú với những nguyên lý cơ bản, qua năm tháng, hiểu biết của chúng tôi về khoa học và công nghệ trở nên sâu sắc hơn, sự hứng thú từ trước đối với những nguyên lý cơ bản trở nên mãnh liệt hơn.
Không có gì ngạc nhiên khi khoảng 12 năm về trước, lúc Noam và tôi là những giáo sư về khoa học máy tính, cả hai chúng tôi thất vọng trước cùng một hiện tượng.
Vì máy tính trở nên ngày càng phức tạp, các học trò của chúng tôi chỉ còn thấy cây mà không thấy rừng, và quả nhiên, thật khó để kết nối với tâm hồn của máy móc nếu bạn tương tác với các hộp đen P.C hay Mac đã bị che đậy bởi hàng tá các lớp phần mềm độc quyền.
Thế nên Noam và tôi nghĩ nếu muốn các sinh viên hiểu cách thức máy tính hoạt động, và hiểu nó một cách thấu đáo, thì có lẽ cách tốt nhất là cho họ xây dựng một máy tính hoàn chỉnh, chạy được, thông dụng và hữu dụng cùng với phần mềm và phần cứng, từ khởi đầu, từ những nguyên lý cơ bản.
Vậy chúng tôi cần một điểm khởi đầu, Noam và tôi quyết định chọn chi tiết đầu tiên, nói thế nào nhỉ, đó là phần đơn giản nhất có thể, đó chính là NAND.
Nó chẳng hơn gì một cổng logic tầm thường với bốn đầu vào-ra.
Chúng tôi bắt đầu bằng cách nói với sinh viên rằng Thượng đế cho ta NAND- (Cười)- và bảo ta xây dựng một chiếc máy vi tính, và khi ta hỏi làm thế nào, Ngài nói, "Từng bước một."
Rồi tiếp sau lời khuyên này, chúng tôi bắt đầu với thiết bị NAND vô cùng tầm thường này, chúng tôi dẫn dắt sinh viên qua những chặng đường khó khăn của những dự án mà ở đó họ đã tạo ra những bộ vi mạch, bảng mạch, một bộ máy, một máy ảo, một hệ thống điều hành cơ bản và một bộ giải mã ngôn ngữ đơn giản như Java mà chúng ta gọi là "JACK."
Các sinh viên ăn mừng thành công bằng cách sử dụng JACK để viết những game hấp dẫn như Pong, Snake và Tetris.
Bạn có thể hình dung sự thú vị của trò Tetris mà bạn đã viết với ngôn ngữ JACK và sau đó chuyển thành ngôn ngữ của máy qua một trình biên dịch cũng do bạn viết, rồi sau đó nhìn thấy kết quả chạy trên một chiếc máy chính bạn làm ra với không hơn một vài ngàn cổng NAND.
Đó là một chiến thắng huy hoàng của việc khởi sự từ những nguyên tắc cơ bản thành một hệ thống phức tạp và hữu dụng tuyệt vời.
Noam và tôi đã làm việc 5 năm để chuẩn bị cho công việc này và tạo ra những công cụ và đặt nền móng cơ bản cho phép sinh viên thực hiện trong một học kỳ.
và đây là một nhóm tuyệt vời đã đã giúp chúng tôi thực hiện điều đó.
Cái hay ở đây là cách chia cấu trúc của máy tính ra thành nhiều phần tự vận hành, mỗi phần có thể được chuyên biệt hóa, được thiết lập và kiểm tra riêng rẽ và độc lập với các phần khác.
Và từ ngày đầu tiên, Noam và tôi quyết định đặt tất cả những chi tiết này trong mã nguồn mở trên mạng.
Vì thế các chi tiết về chip, API, nội dung dự án, các công cụ phần mềm, phần cứng ảo, CPU ảo, rất nhiều hình ảnh, tài liệu-- chúng tôi đặt mọi thứ trên trang Web và mời cả thế giới ghé thăm, lấy bất cứ thứ gì họ cần, và làm bất cứ điều gì họ muốn.
Và tiếp đó một số điều kỳ diệu đã xảy ra.
Cả thế giới đã đến.
Và chỉ trong một thời gian ngắn, hàng ngàn người đã cùng xây dựng cỗ máy với chúng tôi.
Và NAND2Tetris trở thành một trong những khóa học mở, trực tuyến, khổng lồ đầu tiên, mặc dù bảy năm về trước chúng tôi không biết cái mà chúng tôi làm lúc đó chính là MOOC Khóa học Online Rộng Khắp.
Chúng tôi chỉ quan sát cách thức các khóa tự học tự hình thành từ những cơ sở của chúng tôi.
Ví dụ, Pramode C.E., một kỹ sư từ Kerala, Ấn Độ, đã lập các nhóm những người tự học tham gia xây dựng máy tính của chúng tôi với hướng dẫn của ông ấy.
và Parag Shah, một kỹ sư khác, từ Mumbai, đã tách những dự án của chúng tôi thành những phần nhỏ hơn, những phần dễ quản lý hơn mà ông ấy đang dùng trong chương trình thực nghiệm tự học vi tính.
Những người bị cuốn hút vào những khóa học này thường thích làm "hacker."
Họ muốn tìm hiểu cách thức mọi thứ hoạt động, và họ muốn làm việc theo nhóm, như câu lạc bộ các hacker này ở Washington, D.C., họ dùng nguồn thông tin, thiết bị của chúng tôi để mở các khóa học cộng đồng.
Và vì những nguồn này dồi dào và là nguồn mở, nhiều người lấy chúng theo mục đích rất khác nhau và khó đoán.
Ví dụ, Yu Fangmin từ Quảng Châu, đã sử dụng công nghệ FGPA để tham gia xây dựng máy tính của chúng tôi và hướng dẫn người khác làm theo qua 1 video clip, và Ben Craddock đã phát triển một game rất hay cho thấy cấu trúc bộ CPU của chúng tôi là một mê cung 3D rất phức tạp, mà Ben đã dùng công cụ mô phỏng 3D Minecraft để thực hiện.
Cộng đồng Minecraft đã rất tức giận với dự án này, và Ben trở thành nổi tiếng trên truyền thông ngay lập tức.
Và thêm nữa, đối với 1 vài người việc sử dụng đường gian khổ NAND2Tetris này, theo cách nói của bạn, có thể trở thành dịp đổi đời.
Hãy xem trường hợp Dan Rounds, nhạc sỹ và nhà toán học từ East Lansing, Michigan.
Vài tuần trước, Dan đã đăng 1 bài tuyệt vời trên web của chúng tôi, và tôi xin đọc cho các bạn nghe.
Đây là lời của Dan.
"Tôi chọn khóa học này bởi vì sự hiểu biết về máy tính là rất quan trọng đối với tôi, thật sự nó giống như học chữ và số vậy, và tôi đã làm được. Tôi chưa từng chăm chỉ làm gì cả, chưa bao giờ bị thử thách tới mức độ này.
Nhưng với những gì bây giờ tôi cảm thấy làm được, tôi chắc chắn sẽ làm lại lần nữa.
Đối với những ai quan tâm NAND2Tetris, nó là 1 chặng đường khó khăn, nhưng bạn sẽ được biến đổi 1 cách sâu sắc."
Vậy nên, Dan chứng tỏ rằng nhiều người tự học theo khóa học này trên mạng, bằng chính sức lực của họ, với sáng tạo của họ, và khóa học thật tuyệt vời vì những người này không hề quan tâm đến bằng cấp.
Họ học chỉ vì sự ham thích.
Họ có 1 niềm đam mê, khao khát học hỏi.
Và với tinh thần đó, tôi xin nói vài điều về bằng cấp ở các đại học truyền thống.
Tôi phát ốm vì nó.
Chúng ta bị ám ảnh bởi bằng cấp vì chúng ta bị ám ảnh bởi đống dữ liệu, và bằng cấp đã lấy đi niềm vui vì kỳ thi luôn là mối đe dọa, và một phần rất lớn trong nền giáo dục đang cảm thấy thất bại.
Sự dũng cảm, theo Churchill, là khả năng đi từ thất bại này đến thất bại khác mà không đánh mất sự hào hứng. (Cười) Và James Bonds nói rằng sai lầm là cánh cổng của khám phá.
Và chúng ta không biết khoan dung đối với sai lầm, và chúng ta tôn thờ bằng cấp.
Xét ví dụ này, chúng tôi lấy điểm tốt B và điểm xấu A của bạn rồi chúng tôi tính ra được 3,4 điểm, sau đó đem dán số điểm đó lên trán của bạn và kết luận bạn là ai.
Theo tôi, chúng ta đã đi quá xa với trò vô nghĩa này, và bằng cấp chính là xuống cấp.
Như vậy, tôi xin nói vài điều về việc nâng cấp, và xin chia sẻ với bạn điều tai nghe mắt thấy từ dự án hiện tại của tôi đó là điều rất khác với dự đoán, nhưng nó nói lên chính xác tính chất của việc tự học, và việc học qua hành động, việc tự khám phá và xây dựng cộng đồng, và dự án này sẽ làm việc trong chương trình toán phổ thông, bắt đầu từ môn toán cho tuổi nhỏ nhất, và chúng tôi thực hiện trên máy tính bảng vì chúng tôi nghĩ rằng toán, cũng như những thứ khác, nên được dạy bằng cách chạm tay vào.
Đây là điều chúng tôi làm. Cơ bản, chúng tôi phát triển nhiều ứng dụng di động, mỗi ứng dụng đó giải thích một khái niệm của toán học.
Ví dụ về tính diện tích.
Khi bạn làm việc với khái niệm như khái niệm diện tích -- bạn cũng chuẩn bị một bộ các công cụ để một đứa trẻ có thể đụng chạm vào và qua đó học được.
Vậy nếu diện tích là thứ chúng ta quan tâm, thì một việc cần làm là xếp gạch vào bề mặt của hình đó và đếm xem có bao nhiêu viên gạch cần có để lấp đầy hết hình.
Bài tập nhỏ này cho bạn sự thấu hiểu đầu tiên về khái niệm diện tích.
Tiếp theo, còn về diện tích của hình này thì sao?
Nếu bạn xếp gạch lên nó, thì có vẻ không ổn lắm.
Thay vào đó, bạn có thể trải nghiệm với những công cụ khác qua vài bước được hướng dẫn và vài lần làm sai, và đến 1 lúc nào đó bạn sẽ khám phá ra rằng bạn sẽ giải quyết được bài toán khi làm theo một cách thức đã thử. Bạn có thể cắt hình ra, có thể xếp lại các phần, có thể dán chúng lại với nhau và rồi tiếp tục xếp gạch như bài trước.
(Vỗ tay) Vậy sự thay đổi đặc biệt này không làm thay đổi diện tích hình gốc, một đứa trẻ 6 tuổi chơi trò này sẽ tìm ra một thuật toán thông minh để tính diện tích của mọi hình bình hành Dù cách nào đi nữa thì chúng ta cũng không bỏ qua các giáo viên.
Chúng tôi nghĩ giáo viên nên được trao quyền chứ không phải bị thay thế.
Còn về diện tích của tam giác thì sao?
Sau một số phép thử được chỉ dẫn và làm sai, đứa trẻ sẽ phát hiện ra, với sự giúp đỡ hoặc tự bản thân, chính mình có thể gấp đôi hình ban đầu và tìm kết quả, rồi biến đổi nó, và dán nó vào hình ban đầu và tiếp tục với cái chúng ta làm lúc nãy: cắt, xếp lại, đặt lên - ôi - đặt lên và dán, rồi xếp gạch vào.
Sự biến đổi hình dạng này tạo ra diện tích gấp đôi của hình ban đầu, và vì thế chúng ta học được diện tích của hình tam giác đó bằng diện tích của hình chữ nhật này chia hai.
Nhưng chúng ta phát hiện ra điều đó bằng sự tự khám phá.
Vậy, qua việc học hình học một cách hữu dụng, đứa trẻ được đối mặt với một số phép toán khó như là phép rút gọn, đó là nghệ thuật của việc chuyển một bài toán khó thành một bài dễ, hay phép tổng quát hóa, đó là cốt lõi của bất kỳ môn học nào, hoặc hiện tượng có tính bất biến dù cho có thay đổi hình dạng.
Tất cả những thứ đó là điều mà một đứa trẻ có thể học được bằng cách sử dụng các ứng dụng di động.
Hiện tại, chúng tôi đang theo đuổi chương trình này: Trước hết, chúng tôi chẻ nhỏ chương trình toán phổ thông thành nhiều ứng dụng.
Vì chúng tôi không có thể tự làm điều đó, chúng tôi phát triển một công cụ xây dựng dễ sử dụng mà bất kỳ người tham gia nào, phụ huynh hay ai khác quan tâm đến việc dạy toán, có thể dùng công cụ này để viết những ứng dụng tương tự trên máy tính bảng mà không cần lập trình.
Cuối cùng, chúng tôi đang cùng nhau lập một hệ thống tự thích nghi đó là hệ thống kết nối nhiều người học với nhiều ứng dụng phù hợp cách học và sự tiến bộ của mỗi người.
Mạnh thường quân dự án này là đồng nghiệp Shmulik London của tôi, bạn thấy đấy, trông rất giống Salman, ông nội của tôi, đã làm cách đây chừng 90 năm, cái hay ở đây là biết thu hút quanh bạn những người tài giỏi, vì cuối cùng, tất cả là cho mọi người.
Cách đây vài năm, khi đôi đang đi tản bộ ở Tel Aviv tôi thấy một bức graffiti trên tường, tôi thấy nó rất hấp dẫn mà tôi thường nói với sinh viên về nó, tôi xin thử nói với quí vị.
Tôi không biết nhiều vị ở đây quen dùng nghĩa nào cho từ "mensch."
Nghĩa của nó là làm người và làm điều đúng đắn.
Với nghĩa đó, điều mà bức graffiti muốn diễn đạt là "Công nghệ cao, công nghệ làm người.
Quan trọng nhất là tạo ra công nghệ làm người." (Cười) Cảm ơn. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Phải nói rằng tôi rất vui sướng được có mặt tại đây.
Tôi biết rằng hôm nay chúng ta có hơn 80 quốc gia tham gia, và đây toàn toàn là một mô hình mới để tôi có thể trình bày với tất cả các nước ở đây.
Ở bất kì quốc gia nào, tôi cũng chắc chắn các bạn có 1 thứ được gọi là họp phụ huynh.
Bạn có biết về những buổi họp phụ huynh đó không?
Không phải là những cuộc họp cho con của bạn, mà là những cuộc họp của bạn khi bạn còn là 1 đứa trẻ, khi bố mẹ của các bạn đến trường và thầy cô sẽ nói chuyện với họ về bạn, và chúng khiến chúng ta cảm thấy hơi ngượng nghịu.
Vâng, tôi nhớ khi đang học lớp ba, tôi đã trải qua khoảnh khắc này. Khi bố tôi, một người không bao giờ xin nghỉ phép, ông ấy là một công nhân điển hình, thuộc tầng lớp lao động nhập cư, ông đã nghỉ phép để đển trường, xem con trai mình học hành thế nào, thầy giáo của tôi đã nói với ông rằng, “Ông biết không, cháu John học toán và mỹ thuật rất tốt.”
Và bố tôi gật đầu hài lòng.
Ngày hôm sau, tôi thấy bố đang trò chuyện với một khách hàng trong cửa hiệu đậu phụ nhà tôi, và ông ấy nói, “Anh biết không, John nó học toán rất tốt.”
(Cười) Và điều này khiến tôi thắc mắc suốt.
Sao bố không nói đến môn mỹ thuật? Tại sao điều đó lại không ổn?
Tại sao? Nó đã trở thành một câu hỏi suốt cuộc đời tôi, nhưng cũng tốt thôi, vì nhờ tôi học tốt môn toán nên bố mua cho tôi 1 cái máy vi tính, chắc 1 số bạn ở đây vẫn nhận ra cái máy tính này, đây là cái máy vi tính đầu tiên tôi có.
Ai đã từng có 1 chiếc Apple II? Chà, những người sử dụng Apple II, rất tuyệt. (Vỗ tay) Như các bạn vẫn nhớ, cái máy Apple II này chẳng làm được gì cả. (Cười) Bạn cắm điện vào, bạn gõ chữ và những hàng chữ xanh lá này sẽ xuất hiện.
Và hầu hết lần nào nó cũng nói bạn sai.
Đó là cái máy vi tính mà chúng ta đã từng biết.
Còn đây là chiếc máy vi tính tôi đã được biết về MIT, giấc mơ của bố tôi. Và ở MIT, tuy vậy, tôi lại được học về máy vi tính ở tất cả cấp độ, và sau đó, tôi đến học ở trường mỹ thuật để tránh xa những cái máy vi tính này, và tôi bắt đầu nghĩ về chúng như một không gian linh thiêng để suy nghĩ.
Và tôi đã chịu ảnh hưởng bởi trình diễn nghệ thuật - đây là khoảng 20 năm về trước. Lúc đó tôi đã mô phỏng 1 chiếc máy tính bằng con người.
Nó được gọi là Thí Nghiệm Chiếc Máy Tính Chạy Bằng Năng Lượng Con Người.
Tôi có bộ phận quản lý năng lượng, trình điều khiển chuột, bộ nhớ, vâng vâng… và tôi đã xây dựng nó ở Kyoto, thủ đô cũ của Nhật Bản.
Đó là 1 căn phòng được ngăn làm đôi.
Khi tôi vừa khởi động chiếc máy tính, những người trợ lý sẽ nâng 1 chiếc đĩa mềm khổng lồ được làm từ bìa cạc-tông, đặt vào trong máy tính.
Và người đĩa mềm sẽ mặc nó. (Cười) Cô tìm thấy bộ phận đầu tiên trên đĩa, và mang dữ liệu ra khỏi đĩa và chuyển nó đến, hiển nhiên rồi, bus.
Vì vậy, cái bus sẽ mang dữ liệu vào máy tính đến bộ nhớ, CPU, VRAM, vv, và nó thật sự là 1 chiếc máy tính đang làm việc. Hệ thống này thật sự là bus. (Cười) Và trông nó có vẻ khá nhanh. Đó là trình điều khiển chuột, hệ điều hành XY. (Cười) Trông như mọi chuyện diễn ra khá nhanh chóng, nhưng nó thực sự là một cái máy tính rất chậm chạp, và khi tôi nhận ra rằng chiếc máy vi tính này chậm chạp thế nào khi so sánh với một chiếc máy thật nhanh hơn, điều đó khiến tôi tự hỏi về ý nghĩa của những chiếc máy tính và công nghệ nói chung.
Và vì thế hôm nay tôi sẽ thực sự trình bày về 4 vấn đề.
3 vấn đề đầu tiên là về việc tôi đã tò mò như thế nào về công nghệ, thiết kế và nghệ thuật, về việc chúng cắt giao với nhau ra sao, liên quan cấu thành như thế nào, và 1 chủ đề mà tôi đã theo đuổi từ cách đây 4 năm khi tôi trở thành Chủ tịch của Trường thiết kế Rhode Island: lãnh đạo.
Và tôi cũng sẽ nói về việc tôi đã nghiên cứu để kết hợp 4 lĩnh vực này thành 1 dạng tổng hợp như thế nào, một dạng thí nghiệm.
Vậy, bắt đầu từ công nghệ, công nghệ là 1 thứ thật tuyệt vời.
Khi chiếc Apple II ra đời, nó thật sự chẳng làm được gì.
Nó có thể hiển thị văn bản, và sau khi đợi ít lâu, chúng ta có thêm những thứ gọi là hình ảnh.
Hãy nhớ lại lần đầu tiên máy tính có thể hiển thị hình ảnh, những tấm ảnh thật đẹp và đầy màu sắc đấy?
Và 1 vài năm sau đó, chúng ta có âm thanh chất lượng-CD.
Điều đó thật phi thường. Bạn có thể nghe thấy âm thanh từ chiếc máy tính của mình.
Và tiếp theo là phim ảnh, bằng CD-ROM. Tất thảy đều thật tuyệt diệu.
Bạn vẫn nhớ sự phấn khích đó chứ?
Và sau đó thì trình duyệt xuất hiện. Các trình duyệt hiển nhiên rất tuyệt vời, nhưng chúng vẫn còn thô sơ, băng thông còn rất hẹp.
Đầu tiên là văn bản, sau đó là hình ảnh, chúng ta chờ đợi, âm thanh chất lượng CD qua Net, sau đó là phim ảnh trên Internet. Thật không thể tưởng tượng được.
Và sau đó điện thoại di động xuất hiện, văn bản, hình ảnh, audio, video. Và giờ chúng ta có iPhone, iPad, Android, với văn bản, video, audio, vv.
Bạn có nhận thấy 1 sự rập khuôn ở đây không?
Chúng ta dường như bị mắc kẹt trong 1 vòng quay, và ý nghĩa thật sự về khả năng của điện toán là thứ mà tôi vẫn luôn tự hỏi trong vòng 10 năm qua hoặc hơn nữa, và sau khi xem xét việc thiết kế, khi chúng ta hiểu biết hầu hết mọi thứ, thì ham muốn hiểu biết về những thiết kế với công nghệ đã trở thành 1 niềm đam mê của tôi.
Sau đây tôi có 1 thí nghiệm nhỏ để giới thiệu với các bạn 1 bài học về thiết kế.
Người thiết kế luôn nói về mối quan hệ giữa hình thức và nội dung, nội dung và hình thức. Điều đó có nghĩa là gì?
Ví dụ, nội dung là từ trên đây: Fear (nỗi sợ).
Đó là 1 từ có 4 chữ cái. Một từ mang lại cảm giác khá xấu, fear.
Fear được thể hiện bằng font chữ Light Helvetica, không căng thẳng lắm, và nếu bạn thể hiện nó bằng font Ultra Light Helvetica, thì nó trông như, "Oh, fear, ai thèm quan tâm? Đúng không?" (Cười) Vẫn giữ nguyên font chữ Ultra Light Helvetica và thay đổi kích cỡ lớn hơn, và nó sẽ tạo cảm giác, whoa, đau đấy.
Fear. Vậy bạn đã hiểu rằng khi thay đổi kích cỡ, bạn cũng sẽ thay đổi hình thức. Nội dung vẫn vậy, nhưng sẽ mang lại cho bạn cảm giác khác.
Bạn thay đổi kiểu chữ, ví dụ, kiểu chữ này, và trông nó có vẻ hài hước. Nó như kiểu chữ của những tên hải tặc, như kiểu chữ của thuyền trưởng Jack Sparrow.
Arr! Fear! Dạng như, aww, chả sợ chút nào. Thật ra nó khá hài hước.
Hoặc fear như thế này, kiểu chữ các câu lạc bộ đêm hay dùng. Dạng như, chúng ta nên đến Fear thôi. (Cười) Nó thật tuyệt vời, đúng không? (Cười) (Vỗ tay) Nó đã thay đổi một nội dung giống nhau.
Hoặc nếu bạn làm thế này - Những chữ cái đứng cách xa nhau, chúng sẽ co rúm lại gần nhau như trên boong tàu Titanic, và bạn cảm thấy đồng cảm với những chữ cái, như thể, tôi cảm nhận được nỗi sợ (fear).
Bạn đồng cảm với chúng.
Hoặc giả sử bạn thay đổi kiểu chữ thành như thế này.
Trông rất cổ điển. Nó giống như 1 nhà hàng đắt đỏ.
Fear. Chẳng bao giờ tôi vào đó được. (Cười) Điều này thật bất ngờ, Fear. Nhưng đó chính là hình thức, nội dung.
Nếu bạn thay đổi 1 chữ cái trong nội dung này, bạn sẽ có 1 từ hay hơn, một nội dung tích cực hơn: free (tự do)
"Free" là một từ tuyệt vời. Bạn có thể thay đổi nó theo nhiều cách.
Free đậm khiến chúng ta cảm thấy như free của Mandela.
Nó như thể, vâng, tôi có thể được tự do.
Free nhạt hơn một chút thì sẽ khiến chúng ta thấy như, ah, tôi được hít thở trong tự do.
Điều đó thật tuyệt. Hoặc nếu free với các chữ cái dàn trải như thế này, nó sẽ khiến chúng ta thấy như, ah, tôi được hít thở trong tự do, dễ dàng làm sao.
Và tôi cũng có thể thêm vào đó 1 mảng dốc màu xanh da trời cùng với 1 chú chim bồ câu, và tôi có gì đây, nó như là, free của Don Draper. (Cười) Vậy bạn đã thấy rồi đấy - hình thức, nội dung, thiết kế, chúng phối hợp với nhau theo cách đó.
Điều đó tạo nên một sức mạnh thật sự. Nó giống như phép thuật vây, hầu hết là vậy, như những nhà phù phép mà chúng ta đã được gặp ở TED.
Đó chính là phép thuật. Thiết kế đã làm được điều đó.
Và tôi đã rất tò mò về việc thiết kế và công nghệ giao cắt với nhau như thế nào, sau đây tôi sẽ cho các bạn thấy một vài công trình cũ mà tôi chưa bao giờ thật sự giới thiệu, để giúp các bạn hình dung được những gì tôi đã hay làm.
Vâng - yeah
Vào những năm 90 tôi đã tiến hành khá nhiều công trình.
Đây là 1 hình vuông phản ứng lại với âm thanh.
Mọi người hỏi tại sao tôi lại tạo ra nó. Tôi cũng không chắc lắm. (Cười) Nhưng tôi đã nghĩ rằng sẽ thật tuyệt vời nếu cái hình vuông này cảm ứng được tôi, và lúc đó các con tôi vẫn còn nhỏ, và chúng sẽ chơi với những thứ như vầy, "Aaah," bạn biết đấy, lũ trẻ sẽ nói, "Bố ơi, aaah, aaah."
Dạng như vậy. Tôi cùng các con đi đến 1 cửa hàng bán máy vi tính, và chúng cũng làm y như vậy.
Sau đó chúng hỏi tôi, "Bố ơi, tại sao cái máy tính lại không phản ứng lại âm thanh?"
Và đó thật sự là lúc tôi đã nghĩ rằng tại sao chiếc máy tính lại không phản ứng lại với âm thanh?
Vậy nên vào thời gian đó tôi đã làm ra 1 dạng thí nghiệm như thế này.
Sau đó tôi đã dành khá nhiều thời gian cho đồ họa tương tác và những thứ tương tự, và tôi ngừng làm việc này bởi vì những sinh viên ở MIT đã trở nên giỏi hơn tôi, nên tôi quyết định gác chuột.
Nhưng vào năm 96, tôi đã hoàn tất giai đoạn cuối cùng. Nó có màu đen và trắng, đơn sắc, hoàn toàn đơn sắc, tất cả đều thuộc về toán học số nguyên.
Nó được gọi là "Tap, Type, Write" (gõ, đánh máy, viết)
Nó thể hiện sự quý trọng đối với cái máy đánh chữ tuyệt vời mà mẹ tôi đã luôn sử dụng khi bà làm nhân viên thư kí pháp lý,
Nó có 10 dạng. (Tiếng gõ chữ) (Tiếng gõ chữ) Đây là 1 sự thay đổi.
10 dạng. Như thế này, ví dụ, xoay những chữ cái xung quanh.
(Tiếng gõ chữ) Như thế này, giống như 1 cái vòng chữ. (Tiếng gõ chữ) Cái này đã 20 năm tuổi rồi, nên nó có hơi - Xem nào, đây là - Tôi rất thích 1 bộ phim Pháp tên là "The Red Balloon" (Bong bóng đỏ).
Đó là 1 bộ phim hay, đúng không? Tôi rất thích nó. Vậy nên, cái này cũng như chơi chữ dựa trên đó vậy. (Tiếng gõ chữ) Thật yên bình, như thế này. (Cười) Tôi sẽ cho các bạn xem cái cuối. Nó là về sự cân bằng, bạn biết đấy.
Gõ như thế này có vẻ khá mệt mỏi đúng không, nên nếu bạn gõ trên bàn phím thế này, bạn có thể, như vậy, khiến nó cân băng trở lại.
(Cười) Nếu bạn nhấn phím G, mọi thứ sẽ cân bằng, nên tôi luôn nói rằng, "Nhấn phím G, rồi mọi thứ sẽ ổn hết."
Cảm ơn. (Vỗ tay) Cảm ơn.
Đó là việc cách đây 20 năm, khi tôi vẫn chỉ luôn ở bên ngoài của lĩnh vực nghệ thuật.
Khi trở thành chủ tịch của RISD, tôi mới bắt đầu đi sâu vào nghệ thuật hơn, và nghệ thuật là 1 thứ thật tuyệt vời, sự sang trọng và thuần khiết của nó.
Bạn biết đấy, khi 1 người nói,"Tôi không hiểu được nghệ thuật.
Tôi không hiểu được chút nào cả." Điều đó có nghĩa là nghệ thuật đang diễn ra, bạn biết không?
Như là, nghệ thuật được cho là bí ẩn và khó hiểu, cho nên khi bạn nói, như thế này, "Tôi chẳng hiểu gì cả,", thì, oh, điều đó thật sự rất tốt. (Cười) Nghệ thuật làm chuyện đó, bởi vì nghệ thuật là về việc đặt ra những thắc mắc và các câu hỏi đó có thể không cần phải trả lời được.
Ở RISD, chúng tôi có một cơ sở rất tuyệt được gọi là Phòng thí nghiệm tự nhiên Edna Lawrence. Nó có 80.000 mẫu vật của động vật, xương, khoáng sản và thực vật.
Bạn biết đấy, ở Rhode Island, nếu một con vật bị cán trên đường, họ sẽ gọi chúng tôi ra và chúng tôi sẽ mang nó đi và nhồi chúng.
Và tại sao chúng tôi lại có 1 phòng thí nghiệm như thế này?
Bởi vì ở RISD, bạn phải trực tiếp nhìn vào con vật thực, những mẫu vật thực, để hiểu được kích cỡ của nó, cảm nhận nó.
Tại RISD, bạn không được phép vẽ lại từ hình ảnh.
Và có rất nhiều người đã hỏi tôi rằng, John, tại sao không đơn giản là số hóa mọi thứ đi? Kỹ thuật số tất cả? Như thế không tốt hơn sao?
Và tôi thường trả lời rằng, thật ra, có những ưu điểm đối với những phương pháp từng được dùng trước đây. Có những điểm rất khác biệt về những phương pháp đó, những điểm mà chúng ta nên tìm ra điều gì tốt đằng sau những phương pháp mà chúng ta đã từng dùng, ngay cả trong kỷ nguyên mới này.
Tôi có một người bạn tốt, anh ấy là một nghệ sĩ truyền thông mới tên là Tota Hasegawa. Anh ấy làm việc ở London, không, thực ra là ở Tokyo, nhưng khi làm việc ở London, anh ấy có 1 trò chơi với vợ của mình. Anh ấy sẽ đến các cửa hàng bán đồ cổ, và trò chơi sẽ như thế này: Khi chúng ta nhìn vào một món đồ cổ mà chúng ta muốn, chúng ta sẽ hỏi chủ tiệm về lịch sử, câu chuyện đằng sau món đồ đó, và nếu đó là 1 câu chuyện hay, chúng ta sẽ mua nó.
Thế là họ đến 1 cửa tiệm đồ cổ, và khi nhìn vào 1 chiếc tách, họ nói rằng, "Kể cho chúng tôi nghe về chiếc tách này."
Và người chủ tiệm nó, "Nó cổ." (Cười) "Còn gì nữa?". "Oh, nó rất cổ." (Cười) Và anh ấy đã nhận ra, hết lần này đến lần khác, giá trị của những món đồ cổ là về việc chúng đã lâu năm như thế nào.
Là một nghệ sĩ trên lĩnh vực truyền thông hiện đại, anh ấy đã suy ngẫm, và nói rằng, cậu biết không, tớ dành cả sự nghiệp cho ngành nghệ thuật truyền thông hiện đại.
Mọi người nhìn vào nó nói, "Wow, nghệ thuật của anh, nó là gì vậy?"
Nó là truyền thông mới. Và anh ấy nhận ra rằng, vấn đề không phải ở cũ hay mới.
Vấn đề là 1 thứ gì đó ở giữa.
Nó không phải về "cũ", mặt đất, và "mới", mây.
Vấn đề là cái nào tốt. Một sự phối hợp giữa mây và đất chính là nơi nghệ thuật tồn tại.
Bạn có thể thấy nó hằng ngày trong những công trình nghệ thuật thú vị, những câu chuyện kinh doanh thú vị. Cách chúng ta hòa nhập hai thứ này với nhau để tạo ra "điều tốt" thật là thú vị.
Vậy nghệ thuật sẽ tạo ra những câu hỏi, và sự lãnh đạo là một thứ gì đó luôn đưa ra rất nhiều câu hỏi.
Chúng ta không còn hoạt động dễ dàng nữa.
Chúng ta không còn là chế độ độc tài đơn giản nữa.
Như một ví dụ về chủ nghĩa độc tài , tôi tới nước Nga một lần đến St. Petersburg, trong một đài kỉ niệm quốc gia, và tôi nhìn thấy một biển báo nói: "Không được đi lên cỏ " và tôi nghĩ, ohh, tôi nói tiếng anh và bạn cố tách riêng tôi ra, đó là không công bằng.
Nhưng tôi tìm tấm biển cho người nói tiếng Nga và những tấm biển cấm hay nhất
Nó ghi rằng, "Cấm bơi, cấm đi bộ, cấm tất cả"
Một trông những tôi thích là "không cây". Tại sao bạn mang cây đến một đài tưởng niệm quốc gia?
Tôi không chắc . và cũng "cấm yêu". Đó là chủ nghĩa độc tài.
và cái gì vậy, cấu trúc như thế nào?
Nó phân cấp. Chúng ta đều biết rằng phân cấp là cách chúng ta điều khiển rất nhiều hệ thống hiện nay, nhưng như chúng ta đã biết, chúng đã bị gián đoạn
Bây giờ là mạng lưới hơn là một cái cây hoàn hảo.
Và những hệ song song thay cho hệ phân cấp, và đó là kiểu vụng về
Vì thế ngày nay, tôi tin rằnng người đứng đầu phải đối mặt với làm thế nào để lãnh đạo một cách khác biệt.
Công việc này , tôi làm với đồng nghiệp tôi Becky Bermont về lãnh đạo sáng tạo. Chúng ta có thể học được những gì từ nghệ sĩ và nhà thiết kế về việc lãnh đạo?
Bởi vì trong nhiều ý nghĩa, một nhà lãnh đạo thường xuyên thích tránh những sai lầm.
Người sáng tạo thực sự thích học từ những lỗi lầm đó.
Một nhà lãnh đạo truyền thống luôn muốn đúng, trong khi một nhà lãnh đạo sáng tạo hy vọng sẽ đúng
Và cấu tạo này là quan trọng ngày hôm nay, trong sự phức tạp không rõ ràng này, và tôi tin rằng nghệ sĩ và nhà thiết kế có rất nhiều thứ để dạy chúng ta.
Và gần đây, tôi có một show ở London, bạn bè của tôi mời tôi đến đó bốn ngày ngồi trong một thùng cát, và tôi nói: tuyệt!
Và vì vậy tôi ngồi trong một thùng cát cho bốn ngày liên tục, sáu giờ mỗi ngày, cuộc hẹn sáu phút với bất cứ ai ở London, và thực sự nó rất tệ.
Nhưng tôi sẽ lắng nghe họ, nghe các vấn đề của họ, vẽ lên cát, cố gắng giải quyết vấn đề, và nó khá là khó hiểu được lúc đó tôi đang làm gì.
Bạn biết đấy? Bốn ngày với các buổi nói chuyện một-đối-một.
Và tôi thấy giống như đang là tổng thống, thực sự.
Tôi nghĩ, "Oh, đây là công việc của tôi. Tổng thống. Tôi rất nhiều cuộc họp, biết không?"
Và sau khi xong cái kinh nghiệm này, Tôi nhận ra lý do tại sao tôi đã làm điều này.
Đó là bởi vì các nhà lãnh đạo, những gì chúng tôi làm là chúng ta kết nối những quan hệ như không thể và hy vọng một điều gì đó sẽ xảy ra, và trong phòng đó, tôi thấy rất nhiều mối quan hệ giữa người dân trên tất cả London, và lãnh đạo, kết nối mọi người, là câu hỏi lớn hôm nay.
Cho dù bạn đang ở trong hệ thống phân cấp hoặc song song, Đó là một thách thức thiết kế rất tuyệt vời.
Và tôi đã làm một số nghiên cứu trên hệ thống có thể kết hợp công nghệ và lãnh đạo với một quan điểm nghệ thuật và thiết kế.
Hãy để tôi cho bạn thấy một cái gì đó tôi thật sự chưa trình bày ở bất cứ nơi nào khác.
Đây là gì, đây giống như là một bản phác thảo, một phác thảo ứng dụng Tôi đã viết bằng Python. Bạn có biết về Photoshop?
Điều này được gọi là Powershop, và cách nó hoạt động là Hãy tưởng tượng một tổ chức. Bạn biết đấy, tổng giám đốc không bao giờ đứng đầu cả. Tổng Giám đốc ở trung tâm của tổ chức.
Mặc dù có các đơn vị khác nhau trong tổ chức, và bạn có thể muốn nhìn vào lĩnh vực khác nhau. Ví dụ, màu xanh lá cây khu vực làm tốt, đỏ là khu vực thực hiện kém.
Làm thế nào để bạn, như một nhà lãnh đạo, xem xét, kết nối, làm cho những điều xảy ra? Vì vậy, ví dụ, bạn có thể mở một phân phối ở đây và tìm thấy các đơn vị khác nhau trong đó, và biết rằng bạn biết một ai đó ở Eco, ở đây, và những người này thuộc về Eco, những người bạn có thể tham gia với chức năng là tổng giám đốc, người đi ngang qua hệ thống phân cấp.
Và một phần của những thách thức của CEO là tìm thấy kết nối trên toàn khu vực, và do đó, bạn có thể xem trong R&D, và ở đây bạn thấy một người liên quan tới hai khu vực quan tâm, và nó là một người rất quan trọng để tiếp cận.
Vì vậy, bạn có thể muốn, ví dụ, thống kê về cách tương tác hiện tại giữa bạn và họ.
Bạn và họ đi uống cà phê bao nhiêu lần?
Bạn có thường xuyên gọi họ, gửi email cho họ không?
Cách nói chuyện trên email của họ như thế nào?
Mọi thứ vẫn tiến triển chứ? Những nhà lãnh đạo có thể sử dụng các hệ thống này để điều chỉnh tốt hơn cách họ làm việc bên trong hệ song song
Bạn cũng có thể tưởng tượng bằng cách sử dụng công nghệ như từ Luminoso, những người từ Cambridge đã nghiên cứu sâu vào phân tích văn bản. Cách nói chuyện trong giao tiếp của bạn ra sao?
Vì vậy các loại hệ thống này, tôi tin rằng, là quan trọng.
Họ nhắm vào hệ thống truyền thông xã hội xung quanh nhà lãnh đạo.
Và tôi tin rằng quan điểm này mới chỉ bắt đầu phát triển vì càng nhiều nhà lãnh đạo gia nhập nghệ thuật và thiết kế, bởi vì, nghệ thuật và thiết kế cho phép bạn nghĩ như thế này, tìm thấy các hệ thống khác nhau như thế này, và tôi đã chỉ mới bắt đầu suy nghĩ như thế này, Vì vậy, tôi rất hân hạnh được chia sẻ với bạn.
Vì vậy, cuối cùng, tôi muốn cảm ơn tất cả các bạn cho sự chú ý của bạn. Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Nếu ai đó bảo bạn dùng ba từ để diễn tả uy tín của mình, bạn sẽ nói gì?
Người ta mô tả năng lực phán xét, kiến thức, hành vi của bạn trong những tình huống khác nhau như thế nào?
Hôm nay tôi muốn khám phá cùng các bạn lí do vì sao đáp án cho câu hỏi này lại trở nên cực kỳ quan trọng trong thời đại mà uy tín trở thành tài sản quý giá nhất.
Tôi sẽ bắt đầu bằng việc giới thiệu tới các bạn 1 người có cuộc đời bị ảnh hưởng bởi một môi trường có nền tảng phát triển là uy tín.
Sebastian Sandys là chủ một nhà nghỉ trên trang Airbnb từ năm 2008.
Gần đây, tôi gặp lại anh ta. Sau vài tách trà, anh nói với tôi anh ta trở nên giàu có nhờ việc đón tiếp du khách trên toàn thế giới.
Hơn 50 người đã ở trọ tại căn nhà xây từ thế kỉ 18, nơi mà anh cùng chú mèo Squeak của mình đang sống.
Tôi nhắc đến Squeak bởi vì khách trọ đầu tiên của Sebastian vô tình thấy một con chuột cống to chạy qua bếp, và cô ấy hứa sẽ không để lại lời nhận xét xấu với một điều kiện: anh ta phải nuôi mèo.
Vậy nên Sebastian mua Squeak để giữ uy tín của mình.
Bây giờ, có lẽ các bạn đều biết, Airbnb là mạng lưới ngang hàng, kết nối với những người có chỗ cho thuê và những người đang kiếm một nơi để trọ trên hơn 192 quốc gia.
Những địa điểm cho thuê thường thấy là phòng dư cho khách qua đêm, hoặc nhà nghỉ những dịp lễ, nhưng điều kì thú là những nơi độc đáo mà bạn có thể tới: nhà cây, lều vải (của người da đỏ), nhà để máy bay, lều tuyết...
Nếu không thích khách sạn, cuối đường có một tòa lâu đài mà bạn có thể thuê giá 5000 đô la một đêm.
Đó là một ví dụ tuyệt vời cho thấy công nghệ đang tạo cơ hội để buôn bán những thứ chưa từng xuất hiện trên thị trường.
Bây giờ tôi sẽ cho bạn xem bản đồ những địa điểm "nóng" ở Paris để thấy nó tăng trưởng nhanh như thế nào.
Bức hình này từ năm 2008.
Những dấu chấm màu hồng này đại diện cho những chỗ có chủ cho thuê.
Dù mới chỉ 4 năm trước, để cho người lạ ở lại nhà của bạn gần như là một ý tưởng điên rồ.
Cùng một góc nhìn năm 2010.
Và bây giờ, 2012.
Trên mỗi con phố lớn của Paris đều có một chủ trọ thuộc Airbnb.
Lúc này, mọi người đang nhận ra sức mạnh của công nghệ để đánh thức những tiềm năng mới, và giá trị của mọi loại tài sản, từ những kĩ năng, đến chỗ ở, tới tài sản vật chất, theo những cách và quy mô mà trước đây chưa từng có.
Đó được gọi là nền kinh tế/ văn hoá "Hợp tác tiêu thụ," thông qua đó, những người như Sebastian đang trở thành những nhà khởi nghiệp nhỏ.
Họ có thêm khả năng để làm ra tiền và tiết kiệm tiền từ những tài sản sẵn có.
Nhưng phép màu thực sự và nguồn lực bí mật phía sau những thị trường hợp tác tiêu thụ như Airbnb, không phải là mặt hàng hay vốn đầu tư,
mà là sử dụng sức mạnh công nghệ để xây dựng lòng tin giữa những người xa lạ.
Khía cạnh này của Airbnb đã đánh thức Sebastian vào hè năm ngoái khi London có bạo loạn.
Anh ta thức dậy tầm 9 giờ, kiểm tra email và nhìn thấy cả đống tin nhắn hỏi anh ta: "Cậu có ổn không?"
Các vị khách cũ của anh trên toàn thế giới biết, bạo loạn đang diễn ra ngay trên đường phố, và muốn hỏi xem anh ta có cần giúp gì không?
Sebastian nói với tôi rằng, "Mười ba vị khách cũ đã liên lạc với tôi trước cả mẹ tôi!" Lúc này, mẩu chuyện này đã giải thích vì sao tôi lại đam mê với sự tiêu thụ hợp tác. và vì sao, sau khi viết xong sách, tôi đã quyết định tôi sẽ cố gắng truyền bá nó khắp thế giới.
Bởi vì cốt lõi của nó là tiếp thêm sức mạnh.
Nó tiếp lửa cho con người tạo nên những kết nối ý nghĩa, những sự kết nối cho phép chúng ta tìm lại phần con người mà ta đã đánh mất ở đâu đó trong cuộc sống, bằng cách kết nối những thị trường như Airbnb, Kickstarter, Etsy, những thị trường được xây dựng bởi các mối quan hệ cá nhân, thay vì những cuộc giao dịch vô nghĩa.
Bây giờ, điều trớ trêu là những ý tưởng này đang đẩy lùi chúng ta quay về hệ thống giao dịch cũ và cách thức hợp tác cũ, vốn đã cắm sâu vào tiềm thức chúng ta.
Chúng được tái tạo lại theo nhiều cách để phù hợp với thời đại bùng nổ Facebook.
Chúng ta nhận ra rằng chúng ta dùng tất cả những thứ xung quanh cho việc chia sẻ, trao đổi, cho thuê, buôn bán. Chúng ta cho thuê ô tô của mình trên WhipCar, mua bán xe đạp trên Spinlister, cho thuê văn phòng trên Loosecubes, vườn nhà trên Landshare. Chúng ta vay và cho vay tiền tới những người xa lạ trên Zopa và Lending Club.
Chúng ta trao đổi các bài học từ cách làm sushi, đến cách lập trình trên Skillshare, và thậm chí chia sẻ thú cưng trên DogVacay.
Chào mừng bạn đến với thế giới tuyệt vời của Hệ thống tiêu thụ hợp tác, cho phép chúng ta kết nối cung và cầu theo những cách dân chủ hơn.
Hiện nay, tiêu thụ hợp tác đang dần tạo ra sự thay đổi về cách ta đánh giá nguồn cung và cầu, nhưng đồng thời nó cũng là một phần của sự thay đổi giá trị lớn, thay vì mọi người mua sắm những thứ đắt tiền theo phong trào, họ bắt đầu mua chúng theo nhu cầu thực sự của bản thân.
Nhưng lý do chính để giải thích sự gia tăng nhanh chóng này, là vì mỗi bước tiến mới của công nghệ đều nhằm tăng hiệu suất lao động và tính kết nối xã hội bằng niềm tin để giúp sự chia sẻ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
Tôi đã quan sát qua hàng nghìn thị trường như thế này và thấy sự tin cậy và năng suất luôn là những nhân tố quan trọng.
Ví dụ như sau.
Đây là Chris Mok, 46 tuổi, là người mà tôi cá là ngồi ghế cao nhất ở TaskRabbit - SuperRabbit.
Bốn năm trước, Chris bị mất công việc môi giới tranh nghệ thuật của mình ở Macy, điều đó rất không may, và như những người khác, anh ta chật vật đi tìm việc khác trong thời buổi suy thoái.
Sau đó, anh ta tìm được một bài viết về... TaskRabbit.
Lúc đó, câu chuyện đằng sau TaskRabbit bắt đầu như các câu chuyện tuyệt vời khác, với một chú chó rất dễ thương tên là Kobe.
Chuyện xảy ra như thế này, vào tháng 2 năm 2008, Leah và chồng của mình đang đợi taxi để đưa họ ra ngoài ăn tối, thì Kobe chạy nhanh đến với cái mõm đang chảy nước dãi.
Lúc đó họ nhận ra rằng họ đã hết đồ ăn cho chó.
Kevin phải hủy chuyến xe đó và lê bước trong tuyết để mua thức ăn.
Vào tối muộn ngày hôm đó, hai người đã nói chuyện, câu chuyện về việc họ cần một trang giống eBay, để cung cấp những dịch vụ lặt vặt.
Sáu tháng sau, Leah bỏ việc, và tạo nên TaskRabbit.
Vào thời điểm đó, cô chưa nhận ra rằng cô đã chạm đến một ý tưởng lớn hơn mà sau này cô gọi là mạng lưới dịch vụ.
Cơ bản đó là việc sử dụng các mối quan hệ trên mạng để hoàn thành những công việc trong thế giới thực.
TaskRabbit hoạt động thế này, mọi người sẽ lên danh sách những việc họ có thể làm, kèm theo giá họ muốn được trả, rồi lên Rabbits dò tìm tự đấu giá để giành việc làm.
Đó là cả một quá trình phỏng vấn khắt khe gồm bốn giai đoạn, được thiết kế để tìm ra những trợ lí cá nhân tuyệt vời và loại bỏ đi thành phần lừa đảo.
Giờ đây, ở Hoa Kì có hơn 4000 người đang làm việc trên TaskRabbit, và khoảng hơn 5000 người đang cần được thông qua.
Những công việc được đăng lên là các công việc thông thường ví dụ: làm giúp những việc lặt vặt trong nhà, hay giúp đi mua đồ trong siêu thị.
Hôm kia tôi mới được biết rằng, khoảng 12.500 đống quần áo đã được giặt sạch và gấp ngay ngắn thông qua TaskRabbit.
Nhưng điều mà tôi thích là công việc được nhiều người đăng nhất, hơn 100 lần 1 ngày, là thứ mà ai ai trong số chúng ta đều phải nhức đầu khi nhắc đến: đó là lắp ráp nội thất mua từ Ikea. (cười) (vỗ tay) Điều đó rất tuyệt vời. Có vẻ buồn cười, nhưng anh bạn Chris đây đã kiếm được hơn 5000 đô la Mỹ một tháng chỉ nhờ vào việc làm việc vặt.
Và 70% của lực lượng lao động mới này là những người đã từng thất nghiệp hoặc bị thiếu việc làm.
Tôi nghĩ rằng TaskRabbit và những ví dụ khác về hợp tác tiêu thụ giống như một vụ nổ vậy. Chúng thật là tài tình.
Nếu nghĩ kĩ ta sẽ thấy kì diệu làm sao, chỉ trong vòng 20 năm, chúng ta đã tự phát triển từ việc tin tưởng lên tới chia sẻ thông tin với những người lạ trên mạng, đến yên tâm giao lại thông tin thẻ tín dụng của mình. và lúc này đây, chúng ta đang tiến đến làn sóng tin cậy thứ 3: kết nối những người lạ đáng tin để tạo ra mọi loại thị trường mà hàng hoá chính là chúng ta.
Tôi đã đọc một nghiên cứu rất thú vị của trung tâm Pew, nó đã tiết lộ rằng những người thường xuyên dùng Facebook tin tưởng mọi người gấp 3 lần so với những người không dùng mạng xã hội.
Niềm tin trên mạng sẽ làm thay đổi cách chúng ta tin tưởng lẫn nhau trong thế giới thực.
Bây giờ, bên cạnh tất cả niềm lạc quan mà tôi đang có, xuất hiện một sự thận trọng, mà đúng hơn là một nhu cầu cấp bách để đặt ra vài câu hỏi phức tạp cần thiết.
Làm sao để biết rằng danh tính trên mạng của ta khớp với danh tính thực của chúng ta? Ta muốn chúng giống nhau hay không?
Làm sao để ta xây dựng lòng tin trên mạng giống như với thế giới thực?
Làm sao để ngăn chặn những thành phần cư xử không đẹp ở một nơi mà họ có thể hoạt động dưới lớp vỏ khác?
Tương tự như cách các công ty hay sử dụng độ tín dụng để quyết định cấp gói cước di động cho bạn. hoặc cấp gói cho vay thế chấp, thị trường phụ thuộc vào giao dịch giữa những người lạ có chung mối quan tâm này cũng cần một thang đánh giá giúp người dùng biết rằng Sebastian và Chris là người tốt, và đó chính là uy tín.
Uy tín là thước đo lòng tin của một cộng đồng vào bạn.
Nhìn Chris mà xem.
Bạn có thể thấy rằng điểm tín nhiệm trung bình của trên 200 người chấm cho anh ta là 4.99 trên 5 sao.
Có hơn 20 trang bình luận về cách làm việc của anh ấy, mô tả anh ta "rất thân thiện và nhanh nhẹn," anh ta đạt đến cấp 25, cấp cao nhất, điều đó làm anh trở thành SuperRabbit.
(Cười) Tôi thích từ "SuperRabbit" ghê.
Và điều thú vị là, Chris đã để ý rằng, uy tín của anh càng đi lên thì cơ hội anh nhận được việc cao hơn, và anh có thể yêu cầu trả công nhiều hơn.
Nói cách khác, đối với các SuperRabbit, uy tín trên mạng có giá trị lớn ở thế giới thực.
Có lẽ tôi biết các bạn đang nghĩ gì.
Chuyện này cũng đâu có mới. Hãy xem những tay buôn giỏi nhất trên Ebay hay Amazon.
Điều khác biệt chính là, mỗi khi thiết lập giao dịch, bình luận, liên hệ đối tác, nhận được danh hiệu, ta hình thành "dấu vết uy tín" cho mình, nói rằng ta có đáng tin không.
Và không chỉ có tác động trên bề rộng, sức ảnh hưởng của uy tín cũng rất đáng kinh ngạc về bề sâu.
Hãy nghĩ xem: đã có 5 triệu lượt đặt phòng qua đêm trong vòng sáu tháng qua, chỉ tính trên trang Airbnb.
30 triệu lượt đưa đón đã được thực hiện qua Carpooling.com.
Năm nay, hai tỷ đô la Mỹ đã được lưu thông qua các nền tảng cho vay ngang hàng qua mạng.
Điều này làm tăng thêm hàng triệu mảnh dữ liệu uy tín giúp đánh giá chúng ta cư xử đúng hay sai.
Dò tìm và kết nối những mảnh dữ liệu uy tín mà chúng ta để lại ở nhiều nơi khác nhau là một thử thách rất lớn, nhưng là việc cần phải làm.
Điều mà những người như Sebastian đang thắc mắc theo lẽ thường, đó là, họ có nên làm chủ dữ liệu uy tín của họ không?
Danh tiếng mà anh ta đã mất công đầu tư và xây dựng trên Airbnb có nên đi theo anh ta từ cộng đồng này sang cộng đồng khác?
Điều tôi muốn nói là, giả sử anh ta bắt đầu bán sách cũ trên Amazon. Tại sao anh ta phải bắt đầu lại từ đầu?
Giống như khi tôi chuyển từ New York đến Sydney.
Thật buồn cười. Tôi không thể đăng ký thuê bao trả sau cho điện thoại vì lịch sử tín dụng của tôi ở Sydney không tồn tại.
Tôi như một bóng ma trong hệ thống mới.
Bây giờ, tôi không cho rằng bước tiếp theo của nền kinh tế dựa trên uy tín là về đem cộng hết những đánh giá để cho ra một số điểm vô nghĩa nào đó.
Đời sống này vốn đã quá phức tạp rồi, còn ai muốn rối hơn nữa chứ?
Tôi muốn nói rõ rằng, đây không phải chắp vá các "tweets" và "likes" lại theo kiểu thời trang giẻ rách.
Bọn họ chỉ đang đo xem ai nổi hơn ai, chứ không phải ai cư xử đáng tin cậy hơn ai.
Nhưng điều quan trọng nhất là chúng ta phải nhớ rằng cái danh tiếng đó phần lớn tuỳ thuộc vào hoàn cảnh,
Việc Sebastian là một người chủ trọ tuyệt vời không có nghĩa là anh ta biết ráp nội thất của Ikea.
Thử thách lớn nhất là hình dung ra những dữ liệu tốt nào cần được giữ lại, vì tương lai sẽ được quyết định bởi sự kết hợp của uy tín nhiều mặt, chúng không phụ thuộc vào một mặt duy nhất.
Tất cả chỉ là vấn đề thời gian trước khi chúng ta có thể tìm kiếm giống như trên Google hay Facebook, và tìm thấy bức tranh toàn cảnh về hành vi của một người ở các ngữ cảnh khác nhau theo thời gian.
Tôi hình dung nó giống cách suy nghĩ của một người tin tưởng bạn: lúc nào, ở đâu, và tại sao, độ đáng tin của bạn trên TaskRabbit, độ gọn gàng của bạn khi làm khách ở Airbnb, Độ hiểu biết của bạn khi trao đổi trên Quora, tất cả sẽ được tập hợp cùng với nhau. và sau đó sẽ xuất hiện một loại bảng thống kê nó sẽ vẽ nên một bức tranh về vốn uy tín của bạn.
Đó là một khái niệm mà gần đây tôi đang tìm hiểu và viết trong cuốn sách tiếp theo, nó định nghĩa về giá trị uy tín, mục tiêu, năng lực và phẩm chất của bạn ở nhiều cộng đồng và thị trường khác nhau.
Đây không phải là một viễn cảnh xa xôi.
Đã có những đợt sóng đầu tiên như Connect.Me, Legit, TrustCloud. Họ đang tìm cách để một người có thể tổng hợp, theo dõi và sử dụng uy tín trên internet của mình.
Lúc này, tôi nhận ra rằng khái niệm này nghe có vẻ hơi lớn lao đối với vài người, và vâng, có một số vấn đề lớn về tính minh bạch và riêng tư cần được giải quyết, nhưng cuối cùng, nếu như ta có thể tập hợp lại uy tín của mình, thì chúng ta có thể điều khiển được nó, và lấy ra được những giá trị to lớn từ nó.
Đồng thời, không chỉ đối với hồ sơ tín dụng của mình, chúng ta cũng có thể định hình uy tín của mình.
Hãy nghĩ đến Sabastian, và cách anh ta mua con mèo để làm điều đó.
Bây giờ, đẩy sự riêng tư qua một bên, một vấn đề thú vị khác là tôi đang xem cách chúng ta tin tưởng các "con ma trên mạng", những người, vì lý do nào đó, không hoạt động online, nhưng lại là những người đáng tin cậy nhất trên thế giới?
Nhưng làm sao ta tận dụng những cống hiến của họ cho công việc, cho cộng đồng và cho gia đình của họ, và biến đổi những giá trị ấy thành vốn uy tín?
Và cuối cùng, khi ta thực hiện đúng điều đó, vốn uy tín có thể tạo ra một sự gián đoạn lớn và có lợi cho những người có quyền lực, lòng tin và ảnh hưởng.
Một con số gồm ba chữ số, hồ sơ tín dụng và vay nợ của bạn, (chỉ 30% chúng ta thực sự hiểu nó có nghĩa là gì), nó sẽ không còn là yếu tố quyết định trong việc mọi thứ có giá thế nào, ta có thể truy cập vào những gì và, trong nhiều ví dụ, nó giới hạn những gì ta có thể làm.
Đúng vậy, uy tín chính là loại tiền tệ mà tôi tin rằng sẽ sẽ trở nên quyền lực, mạnh mẽ hơn mọi loại tín dụng trong thể kỉ 21.
Uy tín sẽ là một loại tiền tệ có thể nói lên rằng bạn có thể tin tưởng ở tôi.
Và điều thú vị là, uy tín là đòn bẩy kinh tế xã hội giúp cho sự hợp tác tiêu thụ hoạt động và phát triển, nhưng các nguồn mà nó được tạo ra, và những ứng dụng của nó, lớn hơn nhiểu so với sự tưởng tượng của chúng ta.
Tôi sẽ đưa ra một ví dụ trong giới tuyển dụng, nơi mà dữ liệu đánh giá uy tín sẽ làm bản hồ sơ xin việc của bạn trở thành "đồ cổ".
Bốn năm trước, hai blogger kiêm doanh nhân Joel Spolsky và Jeff Atwood, quyết định bắt đầu một thứ gọi là Stack Overflow.
Stack Overflow cơ bản là một nền tảng mà những lập trình viên kinh nghiệm có thể hỏi những lập trình viên giỏi khác những câu hỏi yêu cầu chuyên môn cao, về những thứ kiểu như Google Chrome hoặc những pixels nhỏ xíu.
Trang này sau đó nhận được 5500 câu hỏi mỗi ngày, và 80% những câu hỏi này nhận được câu trả lời chính xác.
Người dùng có thể lấy uy tín bằng rất nhiều cách, nhưng cơ bản bằng cách thuyết phục những dồng nghiệp rằng họ biết rõ câu trả lời.
Sau khi trang này hoạt động được vài tháng, người sáng lập biết được một điều rất thú vị, và nó không làm họ bất ngờ.
Họ nghe được rằng người dùng đang thêm số điểm về uy tín của mình trên trang web đó lên đầu hồ sơ xin việc và nhà tuyển dụng đang theo dõi những trang web như vậy để tìm những người với tài năng đặc biệt.
Bây giờ, hàng ngàn lập trình viên đang tìm một công việc tốt hơn bằng cách này, vì Stack Overflow và cơ sở dữ liệu uy tín của nó cung cấp những thông tin vô giá về hành vi thực sự của một người, và suy nghĩ của đồng nghiệp về họ.
Nhưng điều lớn lao đằng sau hoạt động của Stack Overflow, tôi nghĩ nó vô cùng thú vị.
Mọi người bắt đầu nhận ra rằng uy tín họ xây dựng không chỉ bó hẹp ở một nơi, nó có giá trị vượt xa khỏi nơi mà họ đang cố xây dựng uy tín đó.
Bạn biết đó, nó rất thú vị.
Khi bạn trao đổi với các thành viên ưu tú, cho dù trên SuperRabbits hay trên Stack Overflow, hay Uberhosts, họ đều nói về việc có uy tín cao mở khóa cho khả năng của họ.
Trên Stack Overflow, nó tạo ra một sân chơi bình đẳng, cho phép mọi người với tài năng thật sự vươn lên top đầu.
Trên Airbnb, con người trở nên quan trọng hơn chỗ thuê trọ. Trên TaskRabbit, nó giúp họ kiểm soát được hoạt động kinh tế của mình.
Vào cuối buổi trao đổi giữa chúng tôi, Sebastian đã nói bằng cách nào, trong một ngày mưa tệ hại, lúc mà anh ấy không có đến một khách hàng, trong tiệm sách của mình, anh ấy nghĩ về mọi người xung quanh, những người đã nói điều tốt đẹp về anh, và những gì họ nói về con người anh ấy.
Anh ta năm nay 50 tuổi, và luôn tin rằng, nhờ uy tín mà anh đã dày công xây dựng trên Airbnb, anh ấy có thể làm một điều gì đó đặc biệt trong suốt quãng đời còn lại của mình.
Bạn biết đấy, chỉ có một số khoảnh khắc hiếm hoi trong lịch sử xuất hiện cơ hội để thay đổi một phần bộ máy hoạt động của nền kinh tế xã hội.
Chúng ta đang sống trong khoảnh khắc ấy.
Tôi tin rằng chúng ta đang ở ngưỡng cửa một cuộc cách mạng hợp tác, mà vai trò của nó cũng sẽ quan trọng như cuộc cách mạng công nghiệp.
Trong thế kỉ 20, các phát minh về hệ thống tín dụng truyền thống đã chuyển đổi hệ thống tiêu dùng, và theo nhiều cách, đã kiểm soát được ai có quyền truy cập vào cái gì.
Trong thế kỉ 21, mạng lưới niềm tin mới, và vốn uy tín mà chúng tạo ra, sẽ thay đổi cách chúng ta suy nghĩ về sự giàu có, thị trường, quyền lực, và bản sắc cá nhân, theo mà chúng ta còn chưa thể hình dung nổi.
Cảm ơn rất nhiều! (Vỗ Tay)
Vào năm 2008, tôi vừa hoàn thành xong năm nhất ở trường thiết kế.
và có mặt trong buổi phê bình cuối năm. Thực tế là lễ hành xác sinh viên thiết kế nơi bạn phải lấy toàn bộ sản phẩm mà bạn làm ra trong năm học rồi bày ra bàn và đứng cạnh đó chờ các giáo sư, phần nhiều là sinh viên chưa từng gặp họ, đưa ra ý kiến về các sản phẩm của bạn.
Tới lượt tôi và tôi cứ đứng kế cạnh bàn mọi thứ được sắp xếp gọn gàng và tôi chỉ hy vọng các giáo sư có thể thấy tôi đã nỗ lực thế nào để các thiết kế của mình có thể bền vững và ứng dụng vào đời sống.
Tôi thực sự bắt đầu toát mồ hôi hột vì mọi người im lặng một lúc lâu.
Hoàn toàn tĩnh lặng.
Và một trong số các giáo sư bắt đầu nói: "Sản phẩm của em làm tôi cảm thấy vui"
Niềm vui?
Tôi muốn thành nhà thiết kế để giải quyết các vấn đề thực tiễn.
Niềm vui cũng tốt, nhưng nó là thứ không bền vững.
Nhưng tôi cũng khá tò mò vì niềm vui là cảm xúc không nắm bắt được Vậy tại sao nó đến từ mớ đồ trên bàn?
Tôi đã hỏi các giáo sư đó "Làm sao đồ vật khiến ta cảm thấy vui?"
"Làm sao những thứ hữu hình khiến ta cảm nhận niềm vui vô hình?"
Họ ngần ngừ rồi khua tay múa chân lia lịa.
Họ nói: "Nó là vậy đó."
Tôi thu gọn hành lý cho kỳ nghỉ hè, nhưng tôi không ngừng suy nghĩ về nó...
và điều đó tạo ra một hành trình mà tôi đâu nghĩ nó sẽ kéo dài tận mười năm để tìm hiểu mối quan hệ giữa thế giới vật chất và cái cảm xúc bí ẩn có tên là "niềm vui".
Và tôi đã nhận ra nhiều hơn thế. Chúng không chỉ liên quan đến nhau, mà nó còn là một nguồn sức mạnh giúp ta tạo ra cuộc sống hạnh phúc và khỏe mạnh hơn.
Sau buổi phê bình, tôi nghĩ "mình biết niềm vui là thế nào, nhưng chính xác thì nó là gì?"
và tôi thấy rằng các nhà khoa học không phải luôn nhất quán, đôi lúc họ dùng "niềm vui", "hạnh phúc", "sự tích cực" để thay thế lẫn nhau.
Nhưng đại khái khi nhà tâm lý học nói đến "niềm vui" họ lý giải đó là một trải nghiệm nhất thời và mạnh mẽ của cảm xúc mang tính tích cực nó làm chúng ta cười và muốn nhảy cẫng lên
Và đây thực ra là vấn đề rất thực tế.
Cái cảm giác muốn nhảy cẫng lên chính là một trong những cách giới khoa học đo đạc niềm vui.
Nó khác với hạnh phúc, có nghĩa là chúng ta cảm thấy vui vẻ thế nào sau một khoảng thời gian.
Niềm vui là cảm giác vui trong khoảnh khắc ngay lúc này.
Tôi thấy điều này rất thú vị vì ta luôn ám ảnh với việc mưu cầu hạnh phúc, nhưng khi tìm kiếm hạnh phúc ta lại quên đi niềm vui.
Nên tôi nghĩ thế này: Niềm vui đến từ đâu?
Tôi bắt đầu hỏi những người quen thậm chí cả những người tôi gặp trên đường về những thứ mang lại niềm vui cho họ.
Trên tàu điện ngầm, trong quán cà phê, trên máy bay kiểu như, "Chào, rất vui được gặp anh. Thứ gì mang lại niềm vui cho anh?"
Tôi thấy mình như là một thám tử vậy.
Tôi hỏi: "Lần cuối anh thấy nó là lúc nào?
Anh đã ở cùng ai? Nó có màu sắc gì?
Có ai khác thấy nó không?"
Tôi chính là Nancy Drew của Niềm Vui.
(cười) Vài tháng sau, tôi để ý rằng có một số thứ bắt đầu liên tục tới và tới và tới.
Chẳng hạn như hoa anh đào, bong bóng...
hồ bơi và nhà trên cây...
khinh khí cầu và con mắt hoạt hình (cười) và kem cây nữa, đặc biệt nếu có thuốc cốm.
Nó dường như vượt qua rào cản tuổi tác, giới tính và chủng tộc.
Bạn thử nghĩ xem, tất cả chúng ta dừng lại và nhìn lên trời một dải cầu vồng với vô số màu.
Và pháo hoa. Ta thậm chí không cần biết chúng để làm gì và ta cảm thấy ta cũng đang ăn mừng.
Những thứ này không chỉ vui với vài người chúng đem lại niềm vui cho hầu như tất cả mọi người.
Chính vì chúng có tính phổ quát.
Và nhìn thấy chúng cùng một lúc khiến tôi cảm thấy có sự hy vọng khó tả.
Cái thế giới bị phân chia, đối nghịch nhau mà ta đang sống đôi lúc ảnh hưởng đến trải nghiệm của ta, khiến nó thật khủng khiếp dường như không thể vượt qua được.
Nhưng bên trong đó, mỗi chúng ta luôn tìm kiếm niềm vui trong những thứ giống nhau.
Cho dù ai cũng bảo đó chỉ là những niềm vui thoáng qua, nhưng thực ra, chúng rất quan trọng, vì chúng nhắc ta về nhân tính chung mà chúng ta cùng trải nghiệm ở thế giới này.
Nhưng tôi vẫn cần biết: Điều gì làm chúng vui đến vậy?
Tôi treo những tấm ảnh về chúng trên tường ở xưởng, và mỗi ngày, tôi tới xưởng và cố hiểu ra.
Đến một ngày, có gì đó bật ra trong đầu tôi.
Tôi nhìn ra những khuôn mẫu này: những vật tròn...
những dải màu tươi sáng...
những hình thể đối xứng...
cảm giác phong phú và đa dạng...
cảm giác nhẹ nhàng nâng bổng...
Khi tôi nhìn ra điều này tôi nhận ra dù niềm vui là một cảm xúc bí ẩn và khó nắm bắt, ta vẫn chạm được nó thông qua các vật hữu hình, hoặc như nhà thiết kế gọi là tính thẩm mỹ, từ này có gốc từ "aisthomai", một từ Hi Lạp có nghĩa là "Tôi cảm giác-Tôi nhận thức-Tôi hiểu"
Vì chúng cho tôi biết niềm vui bắt đầu với các giác quan nên tôi gọi chúng là "mỹ học của niềm vui" hay những cảm giác vui vẻ.
Và khi phát hiện ra điều này, tôi để ý một thứ mà tôi bắt gặp tôi bắt đầu nhìn ra khoảnh khắc vui vẻ nho nhỏ ở bất cứ đâu một chiếc xe hơi cổ màu vàng một tác phẩm nghệ thuật đường phố
cứ như là tôi có một cặp kính màu hồng và khi tôi biết phải tìm kiếm thứ gì, ở đâu tôi cũng nhìn thấy chúng.
Những khoảnh khắc nhỏ của niềm vui như chỉ đang ẩn mình đâu đó.
Và cùng một lúc, tôi nhận ra một điều khác rằng nếu những thứ này mang lại niềm vui, vậy sao rất nhiều thứ trên thế giới trông như thế này?
(cười) Tại sao ta lại làm việc ở nơi như thế này?
Sao ta lại cho con học ở những ngôi trường thế này?
Sao thành phố lại trông ra thế này?
Đây là hình ảnh chính xác nhất về nơi cư ngụ của những người dễ bị tổn thương nhất: Viện dưỡng lão bệnh viện nhà cho người vô gia cư các dự án nhà ở.
Tại sao ta lại sống trong một thế giới như vậy?
Lúc bắt đầu cuộc sống, chúng ta đều vui vẻ nhưng khi ta lớn lên, tính sôi nổi hoặc sự cởi mở khiến ta bị phán xét.
Người lớn bộc lộ niềm vui rõ ràng hay bị coi là trẻ con hoặc là quá nữ tính hay là không nghiêm túc hoặc là buông thả, thế là chúng ta tự tách mình khỏi niềm vui và kết thúc trong một thế giới trông như thế này.
Nếu cái đẹp của niềm vui được sử dụng để giúp ta tìm ra nhiều điều lý thú quanh ta thì chúng có thể tạo ra nhiều niềm vui hơn không?
Tôi đã bỏ ra hai năm lùng sục khắp hành tinh tìm kiếm các cách khác nhau để trả lời cho câu hỏi này.
Nhờ vậy tôi biết tác phẩm của kiến trúc sư Arakawa Shusaku và nhà thơ Madeline Gins. Họ tin rằng những môi trường kiểu này đang giết chúng ta
nên họ tạo ra các tòa chung cư mà họ tin rằng có thể đẩy lùi sự lão hóa.
Và nó đây.
(cười) (vỗ tay) Nơi này có thật đấy, ở ngoại ô Tokyo.
Tôi đã ở đó một đêm rồi, đắt đỏ lắm.
(cười) Sàn nhà ở đó nhấp nhô nên bạn không chỉ đi lại trong nhà mà đúng hơn là nhảy qua lại và mỗi ngóc ngách đều là sắc màu tươi tắn.
Tôi không chắc mình có trẻ ra sau khi ở đó không nhưng bỏ công tạo dựng một căn hộ như vậy nó khiến ta cảm thấy trẻ trung hơn, và họ đã tạo ra môt căn hộ vui tươi.
Điều này là cần cho cuộc sống hằng ngày nhưng nó cũng làm tôi băn khoăn: Vậy những người còn lại thì sao?
Làm sao để mang ý tưởng này ra đời thực?
Và tôi đi tìm những người đang làm việc như vậy.
Ví dụ, bệnh viện này do kiến trúc sư Đan Mạch Poul Gernes thiết kế.
Hay các ngôi trường này được tổ chức phi lợi nhuận Publicolor tu sửa lại.
Thú vị một chỗ là quản lý trường đã báo lại Publicolor rằng sĩ số học sinh tới trường tăng lên mấy hình vẽ trên tường biến mất và lũ trẻ thật sự thấy an toàn khi học ở đây.
Điều này giống với nghiên cứu được tiến hành ở bốn nước ai làm việc trong các văn phòng đa sắc màu thường tỉnh táo lanh lợi hơn, tự tin hơn và thân thiện hơn so với làm trong không gian xám xịt buồn tẻ.
Tại sao lại như thế?
Khi tìm hiểu về tình yêu của con người dành cho màu sắc, tôi phát hiện các nhà nghiên cứu tìm ra mối liên kết giữa màu sắc và sự tiến hóa của nhân loại.
Căn bản thì màu sắc là một dấu hiệu của sự sống và năng lượng.
Và điều đó cũng đúng với sự phong phú.
Chúng ta sống trong thế giới mà khan hiếm đồng nghĩa với nguy hiểm và phong phú đồng nghĩa với sống còn.
Thế nên, một bông hoa giấy là một vật nhỏ trong mớ hoa giấy đó là nếu bạn đang thắc mắc (cười) nó không mang lại niềm vui nhưng nhân nhiều nó lên là bạn có được một trong các vật tươi nhất trên hành tinh này.
Kiến trúc sư Emmanuelle Moureaux sử dụng ý tưởng này trong nhiều tác phẩm.
Đây là viện dưỡng lão cô ấy thiết kế, các quả cầu đa sắc tạo cho ta cảm giác phong phú.
Vậy còn những thứ hình tròn thì sao?
Giới khoa học thần kinh cũng đã nghiên cứu.
Họ cho người vào trong các máy quét fMRI, rồi cho người ta coi hình ảnh của các vật góc cạnh và vật tròn.
Và họ đã tìm ra hạch hạnh nhân, vốn là phần của não liên quan tới nỗi sợ và lo lắng, bùng lên khi con người nhìn vào vật góc cạnh, nhưng khi nhìn vật tròn thì không.
Họ giải thích rằng trong tự nhiên, góc cạnh thường đi kèm những gì gây nguy hiểm nên ta tiến hóa với một tiềm thức về mối nguy góc cạnh trong khi đường cong lại làm ta thoải mái.
Bạn có thể thấy rõ điều này ở Trường Tiểu học Sandy Hook.
Sau vụ xả súng hồi năm 2012, kiến trúc sư Svigals và cộng sự biết rằng họ cần tạo ra một tòa nhà an toàn, nhưng họ cũng muốn nó đó vui tươi Và thế là những đường cong có mặt.
Có những ngọn sóng dập dìu ở phần bên, và những mái vòm uốn lượn ở lối vào, toàn bộ tòa nhà uốn về phía lối vào trong tư thế đón chào.
Mỗi khoảnh khắc vui vẻ rất nhỏ, nhưng qua thời gian, chúng chất chồng nhiều và nhiều hơn.
Có lẽ, thay vì mưu cầu hạnh phúc, ta nên nắm bắt niềm vui và tìm cách thúc đẩy bản thân nhận lấy nó nhiều hơn.
Sâu thẳm trong chúng ta, luôn có một thôi thúc tìm kiếm niềm vui trong môi trường xung quanh.
Và thôi thúc đó có lý do để tồn tại.
Niềm vui không phải là dư thừa,
nó liên quan trực tiếp đến bản năng sinh tồn thiết yếu của ta.
Về căn bản, nỗ lực hướng tới niềm vui là hướng về sự sống.
Cám ơn
(vỗ tay) Cám ơn.
(vỗ tay)
Chúng ta ai cũng quan tâm đến người khác.
Ai cũng có mối quan hệ với người khác, ta quan tâm đến các mối quan hệ vì nhiều lý do khác nhau.
Quan hệ tốt xấu, quan hệ phiền nhiễu, quan hệ bất định tôi sẽ trình bày về trọng tâm của tương tác con người trong các mối quan hệ này.
Tôi sẽ lấy cảm hứng từ sự thật hiển nhiên là chúng ta ai cũng muốn tương giao với người khác. Nên tôi sẽ bỏ qua các thứ rườm rà, đi thẳng đến đối tượng đơn giản nhất và dẫn dắt bạn qua các bước nghiên cứu khoa học sơ bộ nhằm soi sáng điều diễn ra trong hai bộ não khi chúng tương tác với nhau.
Nhưng trước hết tôi sẽ tiết lộ cách thức làm được điều đó.
Cách đầu là ta có thể an tâm nghe trộm hoạt động của não bộ khoẻ mạnh.
mà không cần đến dây nhợ, bức xạ rườm rà, hay xin phép nguyên nhân y tế nào. Chúng ta có thể đo sóng não vài người bạn hay hàng xóm. Trong lúc họ làm bài kiểm tra trí não, chúng tôi dùng phương pháp "chụp ảnh cộng hưởng từ " (fMRI).
Chắc bạn có biết đến cách phát minh này ra đời. Để tôi giải thích cho bạn ngắn gọn trong 2 câu.
Ai cũng biết máy MRIs rồi. MRIs dùng các vùng từ trường và sóng vô tuyến để cắt chụp ảnh não bộ hay đầu gối hay dạ dày của bạn, những hình ảnh đen trắng này bất động.
Vào những năm 90, người ta đã khám phá ra chiếc máy này có thêm công dụng khác, công dụng ghi hình dòng máu chảy tạo thành từ hàng trăm ngàn tuyến máu độc lập trong não bộ.
Sao phải ghi hình dòng máu? Đó là do mọi thay đổi trong hoạt động não bộ, những thứ giúp não bạn hoạt động, giúp các "phần mềm" chạy tốt trong não, có liên hệ mật thiết với thay đổi trong mạch máu.
Những thước phim dòng máu này chính là đại diện cho mọi hoạt động của não bộ.
Đây là một cuộc cách mạng trong ngành khoa học nhận thức.
Trong bất cứ lĩnh vực nào, trí nhớ, sửa xe máy, suy nghĩ về mẹ vợ/chồng, bực bội với người khác, cảm xúc phản ứng, và muôn vàn lĩnh vực khác, nếu muốn có bản đồ hoạt động của não ai chỉ việc đưa họ đi quay chụp MRI.
Máy còn giai đoạn đầu, nhiều mặt chưa hoàn thiện. Nhưng 20 năm trước, ta chỉ có số không tròn trĩnh.
Khi đó bạn không thể cứ thế mà đo não người sống được.
Phát minh MRI là một cuộc cách mạng thật sự, mở đường cho các cách thức thử nghiệm khoa học mới. Các nhà sinh học não bộ thử nghiệm trên nhiều đối tượng từ sâu đến thú gặm nhấm, đến ruồi giấm,...
GIờ đây chúng ta có một bước tiến mới: con người.
Giờ đây chúng ta có thể nghiên cứu trực tiếp trên người, xây dựng phần mềm mô phỏng con người, bằng một số phép đo lường sinh học.
Để tôi cho bạn một ví dụ về phép đo lường, phép đo thuộc về lĩnh vực gọi là định giá.
Định giá ở đây đúng theo nghĩa đen nhé?
Nếu bạn đi định giá 2 công ty chẳng hạn, bạn sẽ muốn biết cái nào có giá hơn.
Các nền văn hoá đã tìm ra phương pháp cả nghìn năm trước.
Giả dụ, làm sao để so sánh quả cam với kính chắn gió?
Vâng, bạn không thể so sánh được.
Chúng quá khác biệt. Chúng không cùng bản chất.
Thay vào đó, bạn chuyển chúng sang đơn vị chung. rồi đo đạc căn theo đơn vị chung này.
Vậy thì, não bộ cũng thế, và chúng ta đang dần tìm ra phần não có nhiệm vụ định giá, và một trong các bộ phận đó là hệ thống chuyển hoá tế bào trong thân não vận chuyển chất đô-pa-min đi khắp não.
Nói chung, đó là một khám phá quan trọng đến nay ta chỉ mới hiểu được một phần nhỏ nhưng khám phá đó quan trọng vì tế bào thân não là nơ ron bị chết sớm bởi bệnh run chân tay Parkinson, và bởi mỗi lần lạm dụng thuốc. Điều này cũng dễ hiểu.
Phần thuốc thừa sẽ thâm nhập và biến đổi thế giới quan của ta, thay đổi cả cách ta chọn tiêu thụ thuốc bạn đang dùng, khiến bạn coi trọng thuốc đó hơn mọi thứ khác.
Đấy là đặc điểm chính. Những nơ ron này cũng tham gia vào việc chúng ta đánh giá quan điểm trừu tượng, Tôi đưa lên đây một vài ví dụ về biểu tượng trừu tượng.
Chúng ta có sức mạnh hành vi siêu nhiên, nhờ chất đô-pa-min trong não.
Chúng ta có thể từ bỏ bản năng sống còn vì một ý nghĩ, một ý nghĩ đơn thuần. Không loài nào khác làm được.
Năm 1997, giáo phái Cổng Thiên Đường tự tử hàng loạt vì họ tin rằng có một con tàu vũ trụ ẩn ở đuôi ngôi sao chổi Hale-Bopp đợi sẵn để mang họ đến tầm cao mới. Một sự kiện lịch sử bi thương.
Hơn 2/3 trong số đó có bằng đại học.
Ý tôi là những người này từ bỏ bản năng sống còn của mình bằng chính hệ thống sinh tồn của mình. Khả năng kiểm soát quá mạnh, phải không?
Một điều mà tôi đã bỏ ra khỏi câu chuyện đó là điều hiển nhiên, cũng là trọng tâm bài diễn thuyết này, đó là "những người khác".
Hế thống định giá được sử dụng khi ta khi ta định giá tương tác với người khác.
Chính chất Đô-pa-min gây ra sự nghiện, làm bạn tê cơ khi mắc bệnh Parkinson, nguyên nhân của nhiều rối loạn tâm lý, cũng như ảnh hưởng đến việc đánh giá tương tác với người khác và gắn giá trị cho mỗi cử chỉ khi bạn tương tác với người khác.
Tôi sẽ giải thích thế này.
Bạn nắm trong tay sức mạnh xử lý thông tin cực lớn đến nỗi bạn không để ý thấy.
Một vài ví dụ khác nhé. Đây là một đứa bé.
Bé mới ba tháng tuổi. Em biết ị nhưng không biết làm toán.
Em là người thân của tôi. Ai đó sẽ rất vui khi thấy bé trên màn hình.
Bạn có thể bịt đi một mắt mà vẫn nhìn được nhờ mắt còn lại. Nhìn mắt này bé có vẻ tò mò, mắt kia lại có vẻ ngạc nhiên.
Đây là một cặp đôi đang cùng chia sẻ một khoảnh khắc. và chúng tôi thử cắt bớt mà vài mảnh của bức hình, bạn vẫn nhận ra niềm vui của mỗi người bọn họ diễn ra song song.
Các phần khác của bức hình cũng cho thấy là họ đang vui, nhìn mặt họ ta nhận ra rồi. Nếu bạn so với khuôn mặt bình thường, niểm vui ở đây không khác lắm.
Đây lại là một cặp đôi khác. Anh ta nhìn về phía ta còn cô gái rõ ràng là đang nhìn anh ta với ánh mắt đầy tình yêu và sự ngưỡng mộ.
Một cặp khác nữa. (Cười) Tình yêu và ngưỡng mộ ở bé bên trái không được rõ nhỉ. (cười) Thực ra, kia là cô chị, và bạn có thể đoán cậu bé đang nghĩ: "Hừ, chị cười tươi chụp hình, rồi lại cướp kẹo của em, rồi đấm em chứ gì." (Cười) Cậu bé sẽ giận tôi lắm.
Vậy thì, điều này có nghĩa là gì?
Chúng ta sở hữu một nguồn năng lượng xử lý to lớn
chôn sâu trong hệ thống đô-pa-min của não thúc đẩy bạn tìm tình dục, thức ăn và muối.
Nó giúp bạn sống. Nó cho bạn động lực, đem đến cho bạn năng lực hành vi, mà chúng tôi gọi là siêu năng lực đó.
Vậy làm sao ta có thể sắp đặt các năng lực não bộ này vào môi trường tình huống giao tiếp để nghiên cứu?
Câu trả lời ngắn gọn là xây dựng trò chơi.
Trò chơi kinh tế. Chúng tôi chia nhau tìm hiểu hai lĩnh vực.
Một là kinh tế học thử nghiệm, hai là kinh tế học hành vi.
Chúng tôi bắt chước các trò chơi của họ, rồi sửa lại theo ý mình.
Đây là trò kiểu như vậy, trò "tối hậu thư".
Người Đỏ được đưa 100 đô để chia chác với người Xanh. Giả dụ Đỏ lấy cho mình 70 đô, đưa Xanh 30. Vậy là anh ta chia theo tỷ lệ 70-30.
Người trung gian đưa Xanh 30 đô đó. Anh Xanh có hai lựa chọn. Hoặc anh nhận 30 đô đó, hoặc anh từ chối, thì cả hai đều không được tiền.
Một nhà kinh tế học sẽ nghĩ, ừ thì, có tiền thì cứ nhận thôi.
Thực ra người ta xử trí thế nào? Người chơi không chia tiền tỷ lệ 80-20.
Nửa số người sẽ nhận tiền, nửa kia từ chối.
Tại sao vậy? Vì bạn bực bội.
Bạn thấy bất công. Rõ ràng đây là cuộc chia chác bất công.
Đây là kiểu trò chơi chúng tôi đem đi thử nghiệm khắp thế giới.
Tôi ví dụ thế để bạn nắm được. Những dạng trò chơi như thế này đòi hỏi bạn phải có khả năng nhận thức lớn.
Bạn phải có nhận thức đối xử với người khác,
có khả năng nhớ được mình đã làm gì,
nhận thức hành vi nào đang xảy ra,
và cập nhật nhận thức hợp với tình huống mới và bạn phải có hành vi thú vị như thế này: bạn phải có khả năng phân tích ý nghĩ sâu.
Tức là, bạn có thể đoán người kia mong đợi điều gì ở bạn,
và bạn phản ứng bằng hành vi lên hình ảnh bạn trong họ.
Như phỏng vấn xin việc vậy. Bạn ngồi đối diện sếp, ông ta có ấn tượng nào đó về bạn trong đầu, bạn hành động để xử lý hình ảnh đó của bạn trong đầu sếp thành ra hình ảnh bạn muốn có.
Chúng ta không nhận ra là ta rất giỏi xử lý hành vi.
Và các cuộc thử nghiệm tận dụng phần "không nhận ra" này.
Qua thử nghiệm, chúng tôi nhận thấy trong giao tiếp xã hội, con người như chim bạch yến.
Chim bạch yến hay được dùng để nhận biết hoá chất trong hầm mỏ.
Nếu chất mêtan hoặc cácbon tăng lên, hoặc ôxy giảm, bọn chim sẽ bất tỉnh trước người. Chúng là hệ thống báo động sớm. "Này, ra khỏi hầm mỏ đi. Tình hình nguy hiểm lắm."
Một số trò chơi có thể rất thô, có khi chỉ là người này trao đổi số với người kia, nhưng người tham gia thử nghiệm vẫn xử trí nhạy cảm như tình huống thật.
Chúng tôi tận dụng điều này triệt để, và đã tận dụng với hàng ngàn người, có lẽ là khoảng năm, sáu nghìn người. Để là thử nghiệm sinh học thật sự cần nhiều hơn thế, nhiều hơn thế nhiều lần. Nhưng chúng tôi cũng nhận ra những điểm nổi bật, chuyển hoá chúng thành mô thức toán, và giải mã các mô thức để rút ra kết luận về trao đổi hành vi xã hội,
từ đó tìm ra cách định giá hành vi mà các trò chơi kinh tế đem lại hiệu quả nhận thức.
Chúng tôi có thể đo lường hành vi trong trò chơi,
Chúng tôi dùng số liệu đó để kết luận về hành vi chung.
Điều này mới tuyệt. Sáu, bảy năm trước, chúng tôi tập hợp một nhóm tại Houston, Texas.
Giờ nhóm lan đến bang Virginia và London. Chúng tôi viết phần mềm để nối thiết bị cộng hưởng từ trường lên Internet. Chúng tôi có thể đưa một lần 6 máy, hiện tại chúng tôi tập trung 2 máy.
Phần mềm sẽ chạy đồng thời các máy trên thế giới.
Khi cho chạy các máy này và gắn với các trò chơi giao tiếp, chúng tôi có thể nghe lỏm hoạt động của hai bộ não. Thế là lần đầu tiên chúng tôi không phải tính trung bình mỗi bộ não hay mỗi lẫn gắn một người vào máy nữa. Chúng tôi có thể nghiên cứu hẳn một cặp,
nghiên cứu người tương tác với người kia, bật công thức toán, là có thể phân tích vượt qua những nhận thức thông thường. Quan trọng hơn là, chúng tôi có thể đưa người có vấn đề tâm lý hoặc tổn thương não vào các tương tác xã hội thế này để nghiên cứu.
Chúng tôi đã nỗ lực nghiên cứu như thế và cũng đạt được vài thành công về não phôi thai.
Thành công đó rất có tương lai. Nhưng điều chúng tôi làm là chúng tôi đã mang đến định nghĩa mới bằng toán học, khác với cách nghiên cứu bệnh tâm thần thông thường, nhận diện đặc điểm bệnh qua việc nghiên cứu hành vi người bằng máy. Chúng tôi tận dụng cặp vợ chồng trong đó có một người bị trầm cảm, hoặc mắc chứng chứng tự kỷ ở mức độ nào đó, hoặc mắc chứng tăng động rối loạn tập trung. Họ là những chú chim bạch yến, phục vụ thử nghiệm khoa học bằng phương pháp toán học trên máy tính.
Những ngày đầu, chúng tôi chia nhóm nghiên cứu ra khắp thế giới, như nhóm này.
Điểm tập trung không có gì lạ là ở Roanoke, bang Virginia.
Có điểm nữa ở London, các nơi khác đang được sắp xếp. Mong tôi là chúng tôi sẽ sớm đưa được dữ liệu lên mạng. Có nhiều vấn đề phức tạp trong việc công bố rộng rãi các dữ liệu này.
Chúng tôi cũng nghiên cứu một phần nhỏ điều thú vị ở con người nói chung nữa, cho nên chúng tôi mời cả người hứng thú tìm hiểu về phần mềm đó, cũng như hướng dẫn để phát triển phần mềm tốt hơn.
Tôi sẽ kết thúc bài nói bằng luận điểm như sau.
Điều hay trong việc nghiên cứu hành vi nhận thức là dù chúng tôi bị hạn chế về thiết bị
nên chưa theo dõi được nhiều bộ não cùng một lúc,
Sự thật là cả khi một mình, ta vẫn hoàn toàn là nhân tố xã hội. TInh thần chúng ta không đơn độc, mà được tạo nên từ các nhân tố gắn liền sự sống với xã hội. Tinh thần của chúng ta liên quan mật thiết đến người khác, thể hiện thông qua người khác. Vì vậy bạn thường không nhận ra con người mình cho đến khi bạn nhìn nhận bản thân trong tương tác với người thân, với kẻ thù, người đối lập với bạn.
Phần mềm dữ liệu của chúng tôi là bước đầu soi sáng điều tạo nên con người, biến nó thành công cụ tìm hiểu về bệnh tâm thần.
Cảm ơn các bạn đã lắng nghe. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Một sự thật là khi hàng chục triệu người gặp phải tình trạng thất nghiệp hoặc bán thất nghiệp thì sẽ có một sự quan tâm khá lớn đặt ra cho công nghệ rằng liệu nó đang có ảnh hưởng gì tới thị trường lao động không.
Câu hỏi này đã dẫn tôi đến chính xác đề tài của cuộc nói chuyện và đồng thời cũng là luận điểm đang hoàn toàn bị bỏ sót.
Chủ đề cần phải chú trọng vào câu hỏi rằng liệu có hay không việc tất cả những công nghệ số đang ảnh hưởng tới năng lực của con người trong việc sinh sống, hay nói khác đi một chút, có phải những con robot đang lấy đi công việc của chúng ta?
Có một vài bằng chứng cho rằng điều đó là đúng.
Thời kì khủng hoảng suy thoái đã kết thúc khi mà GDP của Mỹ phục hồi lại được đà tăng triển của nó, bên cạnh đó một vài dấu hiệu của nền kinh tế cũng bắt đầu phục hồi một cách vững chắc và nhanh chóng.
Lợi nhuận của các tập đoàn khá cao. Thực tế, nếu tính đến cả lợi nhuận của các ngân hàng thì chúng còn cao hơn so với trước đó.
Đầu tư kinh doanh ở các thiết bị, các phần cứng và phần mềm đều đang ở giai đoạn đỉnh cao.
Nhờ vậy các doanh nghiệp cũng dần thoát khỏi những nợ nần.
Việc mà họ thực sự cần làm bây giờ là thuê tuyển nhân lực.
Vì vậy đường biểu thị màu đỏ ở đây chính là tỉ lệ việc làm trên tổng dân số, nói khác đi là phần trăm người dân trong độ tuổi làm việc ở Mỹ có được việc làm.
Và chúng ta có thể thấy rằng có một lỗ hổng lớn trong suốt thời kì suy thoái mà vẫn chưa hề có bất kì dấu hiệu nào phục hồi.
Tuy nhiên câu chuyện ở đây không chỉ đơn thuần là câu chuyện về suy thoái.
Thập kỉ mà chúng ta đang trải qua rõ ràng có một sự tăng trưởng việc làm khá thấp, đặc biệt là khi so sánh với những thập kỉ khác, những năm 2000 là khoảng thời gian duy nhất khi mà có ít người có công việc vào cuối thập kỉ hơn là đầu thập kỉ. Đây chắc hẳn không là điều mà bạn muốn thấy.
Khi minh họa bằng đồ thị số lượng người lao động tiềm năng với số lượng công việc trong nước, ta có thể thấy khoảng cách ngày càng lớn hơn, và sau đó, trong suốt thời kì suy thoái, nó lại nhân rộng thêm.
Tôi đã làm một vài phép tính.
Tôi lấy 20 năm trước của mức tăng trưởng GDP và 20 năm trước của mức tăng trưởng năng suất lao động, dùng chúng theo một cách khá đơn giản để cố tính toán bao nhiêu công việc mà nền kinh tế đã cần để tiếp tục tăng trưởng, và đây là con số tôi kết luận được.
Liệu nó là tốt hay xấu?
Đây chính là đề án của chính phủ để tăng dân số trong độ tuổi lao động.
Vậy nếu những dự đoán trên là chuẩn xác thì khoảng cách đó không có dấu hiệu thu hẹp.
Vấn đề ở đây là, tôi không nghĩ những dự án này chính xác.
Đặc biệt, tôi nghĩ dự án của tôi theo một chiều hướng nào đó lại quá tích cực bởi vì khi tôi thực hiện nó, tôi đã có kết luận rằng sự tăng trưởng việc làm trong tương lai sẽ có khả năng giống với những gì xảy ra trong khá khứ, và đó thực sự không phải là những gì tôi tin
bởi khi nhìn quanh, tôi nghĩ chúng ta thực sự không còn nhìn thấy gì khác liên quan đến ảnh hưởng của công nghệ đối với lực lượng lao động.
Chỉ trong vòng một vài năm lại đây, chúng ta đã chứng kiến những thiết bị số trình chiếu những khả năng và năng lực mà chúng ta chưa bao giờ từng thấy trước đó, và điều đó thực sự tác động sâu sắc đến việc con người sẽ làm gì để kiếm sống.
Hãy để tôi lấy cho bạn một vài ví dụ.
Trong suốt lịch sử, nếu bạn muốn một thứ gì đó được dịch từ một ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác bạn cần phải có sự can thiệp của con người.
Bây giờ chúng ta có dịch vụ phiên dịch đa ngôn ngữ, ngay lập tức và tự động miễn phí thông qua rất nhiều các thiết bị của những chiếc điện thoại thông minh.
Nếu chúng ta sử dụng chúng, chúng ta có thể nhận thấy chúng không hoàn hảo, nhưng chúng rất ổn.
Xuyên suốt lịch sử, nếu bạn cần thứ gì được viết, một bản báo cáo hay một bài báo, bạn cần phải có một ai đó.
Nhưng bây giờ thì không. Đây là một bài báo vừa xuất hiện
trên trang Forbes online về lợi nhuận của Apple
và nó được viết bởi một thuật toán.
Nó không ổn, mà nó hoàn toàn chuẩn xác.
Nhiều người nhìn thấy điều này và nói rằng: "Đồng ý, tuy nhiên chúng chỉ là những công việc cụ thể, hạn hẹp, trong khi đó hầu hết kiến thức của những người lao động hết sức bao quát,
việc mà họ làm đó là dựa trên sự thành thạo và kiến thức vốn có, sử dụng những cỗ máy đó để ứng phó nhanh chóng với những yêu cầu không được dự đoán trước Và điều này thực sự rất, rất khó để có thể tự động hóa."
Một trong những nhân viên có kiến thức ấn tượng nhất trong trí nhớ gần đây của tôi là một anh chàng tên Ken Jennings.
Anh ta đã chiến thắng cuộc thi "Jeopardy" 74 lần liên tục
và mang về nhà 3 triệu dolla.
Đây chính là Ken ở phía tay tay phải, anh đã đánh bại với tỉ số 3-1 Watson - "Jeopardy" - siêu máy tính của IBM.
Vậy khi chúng ta nhìn vào những gì công nghệ có thể làm với kiến thức tổng quát của những người lao động, tôi bắt đầu nghĩ rằng có thể sẽ chẳng có gì đặc biệt về ý tưởng của một nhà khái quát hóa, đặc biệt khi chúng ta bắt đầu làm những điều giống như việc kết nối Siri với Watson và có được công nghệ hiểu được những gì chúng ta nói và lặp lại đoạn hội thoại với chúng ta.
Hiện tại Siri còn khá lâu mới đạt đến hoàn hảo, chúng ta có thể lấy những thiếu sót của nó làm trò đùa, nhưng chúng ta nên nhớ rằng nếu những công nghệ dạng như Siri và Watson được cải tiến dựa trên định luật Moore thì chỉ trong 6 năm tới, chúng sẽ không tốt hơn 2 hay 4 lần mà sẽ là 16 lần so với hiện tại.
Vì thế tôi bắt đầu nghĩ rằng sẽ có khá nhiều những công việc lao động bằng đầu óc bị ảnh hưởng bởi điều này.
Những công nghệ số này đang không chỉ ảnh hưởng tới công việc lao động trí óc mà chúng còn bắt đầu vươn tay lấn tới cả những công việc cần sức lực.
Tôi đã có cơ hội lái thử một lúc chiếc xe tự động của Google, trông ấn tượng như khi nói về nó vậy (cười)
Và tôi cam đoan rằng nó xử lý giao thông đi và dừng ở đường cao tốc 101 của Mỹ hết sức suôn sẻ.
Có khoảng gần 3,5 triệu người làm nghề lái xe tải kiếm sống ở Mỹ. Và tôi nghĩ rằng một vài người trong số họ sẽ bị ảnh hưởng bởi công nghệ này.
Hiện tại bây giờ, người máy có hình dạng giống con người vẫn còn hết sức thô sơ.
Nhưng chúng sẽ tốt dần lên nhanh chóng, và DARPA, tổ chức đầu tư thuộc Bộ Quốc phòng đang cố gắng phát triển dự án này.
Vi vậy tóm lại, những con robot đang tiến dần đến những công việc của chúng ta
Trong tương lai ngắn hạn, chúng ta có thể kích thích sự tăng trưởng việc làm bằng cách khuyến khích các doanh nghiệp và đầu tư vào cơ sở hạ tầng, bởi vì các con robot hiện tại vẫn còn đang yếu ở khâu sửa chữa cầu.
Nhưng trong tương lai không xa, tôi nghĩ chỉ ngay trong quãng đời của hầu hết những người ngồi tại căn phòng này, chúng ta sắp trải qua sự chuyển đổi thành một nền kinh tế rất năng suất nhưng lại không cần nhiều đến sự làm việc của con người.
Để quản lý sự thay đổi này thực sự sẽ là thách thức lớn nhất mà toàn xã hội phải đối mặt.
Voltaire đã có kết luận tại sao. Ông nói "Công việc cứu chúng ta khỏi 3 tệ nạn: buồn chán, trụy lạc và túng bấn."
Nhưng mặc dù có thách thức này, bản thân tôi vẫn là một con người rất lạc quan, tôi vẫn hết sức tự tin rằng những công nghệ số mà chúng ta đang phát triển sẽ đưa chúng ta đến một tương lai không tưởng chứ không phải là một tương lai sai trái.
Và để giải thích tại sao, tôi muốn đưa ra một câu hỏi mở rộng khá là kì quặc.
Tôi muốn hỏi rằng cái gì là sự phát triển vĩ đại nhất trong lịch sử loài người?
Ngay lúc này, tôi muốn chia sẻ một vài đáp án mà tôi đã có khi hỏi câu hỏi này. Đó là một câu hỏi tuyệt vời
để hỏi và cũng để bắt đầu một cuộc tranh luận không có hồi kết bởi vì một vài người sẽ nêu lên hệ thống triết lý ở cả phương Tây và phương Đông nó đã thay đổi thế nào cách con người suy nghĩ về thế giới.
Sau đó những người khác sẽ nói "Không, thực sự câu chuyện lớn và sự phát triển vĩ đại chính là việc tìm ra tôn giáo chính của thế giới Chính nó đã thay đổi nền văn minh và ảnh hưởng rất nhiều đến cách con người sinh sống."
Tiếp đó sẽ lại có một số người nói rằng "Sự thật nguyên nhân thay đổi và cải tổ nền văn minh cũng như cuộc sống của con người chính là các đế quốc, vì vậy sự phát triển vĩ đại trong lịch sử loài người chính là những câu chuyện về xâm chiếm và chiến tranh."
Và hẳn sẽ lại có một vài người vui tính nói lớn lên rằng "Ồ, đừng bỏ sót những bệnh dịch nữa chứ" (cười)
Cũng có một vài câu trả lời tích cực cho câu hỏi này một vài người sẽ nói về thế kỉ khai phá và mở mang của thế giới.
Những người khác nói về những thành quả trí tuệ trong các môn học như toán đã giúp chúng ta có cách xử lý mọi việc tốt hơn, một vài người khác nữa lại nói về giai đoạn phát triển hưng thịnh của nghệ thuật và khoa học. Cuộc tranh luận này vì thế cứ tiếp tục và kéo dài mãi.
Đó là một cuộc tranh luận bất tận, không có hồi kết và không có một đáp án riêng lẻ nào.
Nhưng nếu bạn là một lập trình viên giống tôi, hẳn bạn sẽ hỏi "Thế những dữ liệu nói gì?"
Và bạn sẽ bắt đầu làm những việc như là phác họa những thứ chúng ta quan tâm đến như là tổng dân số toàn cầu, vài phép tính toán cho sự phát triển của xã hội. hay là tình trạng tiến bộ của một xã hội,
và bạn sẽ bắt đầu biểu hiện những dữ liệu đó, bởi vì với cách tiếp cận này những vấn đề quan trọng và những phát triển vĩ đại của con người trong lịch sử sẽ là những đường vẽ bị bẻ cong đi khá nhiều.
Và khi bạn làm việc này, khi bạn phác họa dữ liệu bạn hẳn sẽ nhanh chóng đi đến một vài kết luận khá kì quặc.
Bạn sẽ kết luận rằng, thực sự thì, không điều nào trong những điều này thực sự quan trọng.
(cười) Chúng chả ảnh hưởng quái gì đến những đường cong cả.
(cười) Chỉ có một câu chuyện, một sự phát triển trong lịch sử loài người mà tạo nên những đường cong, khiến nó phải xoay đi khoảng 90 độ, đó chính là câu chuyện về công nghệ.
Máy hơi nước và những công nghệ liên quan khác của cuộc Cách mạng công nghiệp đã thay đổi thế giới và có ảnh hưởng đến lịch sử loài người lớn đến mức trong những lời nói của nhà sử gia Ian Morris, ông cho rằng công nghệ đã chế giễu tất cả những điều xảy xa trước đó.
Chúng làm điều này bằng cách nhân lên rất nhiều sức mạnh cơ bắp của chúng ta, vượt quá cả giới hạn của sức lực chúng ta
Hiện tại, điều mà chúng ta đang phải giải quyết chính là vượt qua những giới hạn của bộ não mỗi cá nhân và nhân lên nhiều lần sức mạnh tinh thần.
Làm thế nào để việc vượt quá giới hạn sức lực của chúng ta không phải là một thách thức lớn?
Lại lặp lại lần nữa, khi tôi nhìn những gì đang diễn ra với công nghệ số hiện nay chúng ta không ở bất cứ nơi nào gần với hành trình này
và khi tôi nhìn những gì đang xảy ra với nền kinh tế và xã hội chúng ta, kết luận độc lập của riêng tôi đó là chúng ta vẫn chưa thấy gì cả.
Để tôi đưa ra một vài ví dụ.
Nền kinh tế không dùng năng lượng, không dùng vốn,
không dùng lao động.
Cái mà nền kinh tế dùng chính là ý tưởng.
Vì vậy công cuộc cải tổ, công cuộc sáng tạo ra những ý tưởng mới là những công việc có sức mạnh nhất và cơ bản nhất mà chúng ta có thể làm trong một nền kinh tế.
Chúng ta sẽ tìm ra một loạt những người trông khá giống nhau
-(cười)- rút họ ra khỏi những tổ chức, đặt họ vào những tổ chức khác, và chờ đợi sự cải tổ.
Hiện tại -(cười)- là một gã da trắng đả dành cả sự nghiệp tại MIT và Havard, tôi không gặp rắc rối nào với việc này.
(cười) Nhưng một vài người khác thì có, và họ có khuynh hướng phá vỡ cuộc chơi và nới lỏng nguyên tắc của cuộc cải cách
(cười) Ở đây là những người chiến thắng thử thách của chương trình Top Coder tôi đảm bảo rằng không một ai quan tâm những đứa trẻ này lớn lên ở đâu, đi học ở đâu và chúng giống ai. Cái mà tất cả mọi người quan tâm tới
là chất lượng của công việc, chất lượng của các ý tưởng.
Nói đi nói lại, chúng ta nhìn thấy điều này đang xảy ra trong thế giới đầy thuận tiện của công nghệ.
Công việc cải cách đang trở nên rộng mở hơn, toàn diện, minh bạch hơn, và dựa trên cơ sở lợi nhuận nhiều hơn. Điều này sẽ tiếp tục diễn ra bất kể MIT và Harvard nghĩ gì về nó, và tôi không thể vui hơn về sự phát triển đó.
Có lần tôi đã nghe thấy rằng "Được, tôi đồng ý với anh về điều đó nhưng công nghệ cũng chỉ là công cụ cho một thế giới giàu mạnh và cái mà những công cụ này không thể làm đó là nâng cao cuộc sống của con người sống dưới đáy kim tự tháp
Điều tôi muốn nói rõ ràng là: hoàn toàn vô lý.
Thời đại kim tự tháp đã hưởng lợi rất nhiều từ công nghệ.
Nhà kinh tế học Robert Jensen đã tiến hành nghiên cứu vĩ đại này ông ấy xem xét chi tiết những gì đã xảy ra với làng chài Kerala ở Ấn Độ khi lần đầu tiên họ có những chiếc điện thoại di động
Nếu khi viết bài cho chuyên mục Quarterly Journal của tạp chí Economics, bạn phải sử dụng ngôn ngữ hết sức khô khan và chuẩn mực.
thì khi đọc bài viết của ông ấy, tôi có cảm tưởng rằng Jesen đang cố hét lên với chúng ta rằng, nhìn đi, đây chính là một món lợi khổng lồ.
Giá cả được bình ổn do vậy mọi người có thể có kế hoạch cho đời sống kinh tế của mình.
Sự lãng phí không bị giảm đi mà là đã được cắt bỏ đi.
Cuộc sống của cả người mua và người bán trong những ngôi làng đó tăng lên dần dần.
Tôi không nghĩ rằng Jensen đã may mắn và vô tình dẫn chứng đúng những ngôi làng mà ở đó công nghệ mang đến những kết quả tốt đẹp.
Thay vào đó điều xảy ra là ông ấy dẫn chứng rất cẩn thận những gì diễn biến lặp đi lặp lại khi công nghệ lần đầu tiên có ảnh hưởng tới môi trường và cộng đồng. Cuộc sống của con người, sự thịnh vượng của loài người đang được cải thiện một cách đáng kể.
Vì vậy khi tôi quan sát tất cả những dẫn chứng này, tôi nghĩ về những gì chúng ta có phía trước, tôi trở thành một người đầy lạc quan về công nghê, tôi bắt đầu suy nghĩ rằng câu nói tuyệt vời từ nhà vật lý học Freeman Dyson không hề cường điệu chút nào.
Những con số, những công nghệ của chúng ta đang có là những món quà tuyệt vời và chúng ta, ngay bây giờ, đang có cơ hội may mắn được sống tại thời đại mà công nghệ số đang phát triển rực rỡ, thời đại mà nó bắt đầu mở rộng, lấn sâu và có ảnh hưởng rộng khắp trên toàn thế giới.
Vì vậy, đúng, những con robot đang lấy đi công việc của chúng ta nhưng một sự thật quan trọng đã bị bỏ lỡ hoàn toàn.
Đó là chúng ta được hoàn toàn tự do làm những công việc khác Và những việc chúng ta sắp sửa làm, tôi tự tin rằng, việc mà chúng ta cần làm đó là giảm đói nghèo, lao dịch nặng nhọc và đói khổ trên toàn thế giới.
Tôi tự tin rằng chúng ta sẽ học cách sống nhẹ nhàng hơn trên hành tinh này. Tôi hết sức tin tưởng rằng những gì chúng ta sẽ làm với công cụ số sẽ có ảnh hưởng sâu sắc và mang lại lợi ích đến mức vô hiệu hóa và chế giễu mọi điều xảy ra trước đó.
Tôi sắp dành những lời nói cuối này cho một người đã có chỗ ngồi đối diện với sự tiến bộ của công nghệ người bạn cũ của chúng ta Ken Jennings.
Tôi sẽ đi theo anh ấy. Tôi sẽ nhắc lại những lời của anh "Tôi, mình tôi, chào mừng tất cả những chúa tể máy tính mới."
(cười) Cảm ơn rất nhiều. (vỗ tay)
Chào các bạn, người đàn ông trên đây ông ấy cho rằng mình có thể dự đoán tương lai
ông ta tên Nostradamus, mặc dù ở đây mặt trời đã khiến cho ông ấy nhìn giống trông như Sean Connery (Tiếng cười) Và cũng như các bạn, tôi nghi ngờ và không tin lắm vào việc mọi người có thể nhìn thấy trước tương lai.
Tôi không tin vào khả năng biết trước một việc, và mỗi khi bây giờ, hoặc sau này, khi bạn nghe thấy rằng ai đó có thể để dự đoán chuyện tương lai thì chắc đó có lẽ là chỉ vì họ may mắn đoán trúng, và chúng ta chỉ nghe về các câu chuyện thần kì và về những kẻ lập dị
Chúng ta chẳng bao giờ nghe về những khi con người mắc sai lầm
Bây giờ chúng ta lại mong chờ điều đó xảy ra với những câu chuyện ngớ ngẩn về khả năng biết trước mọi việc, nhưng vấn đề là, chúng ta có chính xác vấn đề tương tự trong hàn lâm và trong y học, và trong lĩnh vực này, nó đáng giá bằng mạng sống
Vì vậy, trước hết, xét về khả năng biết trước mọi việc, như bản chất của nó, vào năm ngoái một nhà nghiên cứu tên là Daryl Bem đã tiến hành một nghiên cứu mà ở đó ông tìm thấy bằng chứng về khả năng biết trước chuyện tương lai của những sinh viên đại học, và chuyện này được công bố trong tập san khoa học được kiểm duyệt bởi hội đồng chuyên gia và hầu hết những người đã đọc này chỉ nói: "chấp nhận được, tốt, nhưng tôi nghĩ rằng đó là một may mắn, và anh ta thì lập dị, bởi vì tôi biết nếu tôi tiến hành nghiện cứu thì tôi không tìm thấy bất cứ bằng chứng nào về việc sinh viên đại học có khả năng biết trước chuyện tương lai, nó có lẽ sẽ không được xuất bản trong tạp chí khoa học.
Và trong thực tế, chúng ta biết rằng điều đó là đúng bởi vì vài nhóm những nhà nghiên cứu khác đã cố gắng tái hiện lại kết quả của cuộc nghiên cứu về khả năng biết trước mọi việc và khi họ trình kết quả đó đến chính xác cái tạp chí khoa học lúc trước những người trong nhà xuất bản tạp chí đó nói rằng: "Chúng tôi không quan tâm đến việc xuất bản kết quả tái hiện tương tự. Chúng tôi không quan tâm đến các dữ liệu phủ định của bạn."
Vì vậy, điều này chính là bằng chứng của việc trong lĩnh vực hàn lâm chúng ta sẽ thấy những mảng thành kiến trong bức tranh thực sự của tất cả các nghiên cứu khoa học đã được tiến hành.
Nhưng nó chỉ không xảy ra trong trong lĩnh vực tâm lý học khô khan
Nó cũng xảy ra trong các nghiên cứu về ung thư
Vì vậy, trong tháng 3, năm 2012, chỉ một vài tháng trước đây, một số nhà nghiên cứu báo cáo trên tờ báo Nature họ đã cố gắng thế nào để tái hiện 53 nghiên cứu về khoa học cơ bản khác nhau khi cùng xét trên khả năng điều trị ung thư và trong số 53 nghiên cứu, họ chỉ có thể thành công trong việc lặp lại kết quả của 6 nghiên cứu.
kết quả của 47 nghiên cứu còn lại không thể tái hiện lại được.
Và trong cuộc thảo luận, họ nói rằng rất có thể có khả năng những gì khác thường hoặc lập dị thì được xuất bản.
Mọi người sẽ làm rất nhiều và rất nhiều và rất nhiều những nghiên cứu khác nhau, và những khi nó có kết quả thì họ sẽ công bố và những cái nào không tạo ra được kết quả thì họ không công bố
Và khuyến cáo đầu tiên của họ về làm thế nào để khắc phục vấn đề này, bởi vì nó là một vấn đề, bởi vì nó sẽ dẫn tất cả chúng ta đến ngõ cụt, khuyến cáo đầu tiên của họ về làm thế nào để khắc phục vấn đề này là khiến cho việc công bố kết quả phủ định trong khoa học dễ dàng hơn, và thay đổi động cơ để giúp các nhà khoa học dạn dĩ hơn trong việc công bố các kết quả phủ định với công chúng.
Nhưng nó chỉ không xảy ra trong thế giới rất khô Các nghiên cứu lý thuyết khoa học cơ bản về ung thư
Nó cũng sẽ xảy ra rất thật trong y học hàn lâm. Vì vậy, trong năm 1980, một số nhà nghiên cứu đã làm một nghiên cứu về một loại thuốc được gọi là lorcainide, và đây là một loại thuốc chống loạn nhịp tim một loại thuốc ngăn chặn nhịp tim bất thường, và ý tưởng là, sau khi người ta bị đau tim, họ đang rất có thể có nhịp tim bất thường, Vì vậy, nếu chúng tôi cung cấp cho họ một loại thuốc đó ngăn chặn những nhịp tim bất thường đó , điều này sẽ làm tăng cơ hội sống sót của họ.
Trong giai đoạn đầu của quá trình phát triển thuốc, họ làm một cuộc thử nghiệm thuốc rất nhỏ, chỉ dưới một trăm bệnh nhân.
50 bệnh nhân có thuốc lorcainide, và trong số những bệnh nhân đó, có 10 người chết.
50 bệnh nhân khác được cho uống thuốc giả (chỉ là một viên đường) không có bất kì thành phần nào ngăn chặn xung tim bất thường và chỉ có 1 trong số họ chết.
Vì vậy họ ngay lập tức xem loại thuốc này là một thất bại, và quá trình phát triển để thương mai hóa của nó bị dừng lại và vì quá trình phát triển để thương mại hóa đó bị dừng lại, cuộc thử nghiệm chưa bao giờ được công bố
Thật không may, trong suốt 5 năm tiếp theo, 10 năm tiếp theo, Cũng có các công ty khác có ý tưởng tương tự về loại thuốc có khả năng ngăn chặn loạn nhịp tim trong những người đã có cơn đau tim.
Các loại thuốc này được bán trên thị trường. Nó được kê toa rất rộng rãi bởi vì đau tim là một bệnh rất phổ biến, và chúng ta đã mất quá nhiều thời gian để hiểu ra rằng những loại thuốc này gây gia tăng tỉ lệ tử vong và khi chúng ta kịp nhận ra dấu hiệu an toàn này đã có hơn 100.000 người đã thiệt mạng không cần thiết ở Mỹ từ toa thuốc chống loạn nhịp tim.
Bây giờ trên thực tế, vào năm 1993, Các nhà nghiên cứu thực hiện cuộc nghiên cứu đó vào năm 1980, cuộc nghiên cứu đầu tiên, thừa nhận sai lầm của mình, một lời xin lỗi cho cộng đồng khoa học, trong đó họ nói, "khi chúng tôi tiến hành nghiên cứu của chúng tôi vào năm 1980, chúng tôi nghĩ rằng tỷ lệ tử vong tăng xảy ra trong nhóm được uống thuốc lorcainide đó chỉ là kết quả ngẫu nhiên
Sự phát triển của lorcainide đã bị huỷ bỏ vì lý do thương mại, và nghiên cứu này đã không bao giờ được xuất bản; nó bây giờ là một ví dụ điển hình về sự thành kiến trong xuất bản
Đó là một thuật ngữ kỹ thuật để chỉ hiện tượng những dữ liệu chính xác thực sự bị giấu diếm, không được xuất bản, bị mất tích trong hành động, và họ nói rằng các kết quả mô tả ở đây "có thể đã cung cấp một cảnh báo sớm của sự cố trước."
Bây giờ đây là những câu chuyện từ khoa học cơ bản.
Đây là những câu chuyện từ 20, 30 năm trước đây.
Môi trường hàn lâm đã khác biệt rất nhiều bây giờ
Có các tạp chí học thuật như "Thử nghiệm," các tạp chí truy cập mở, cho phép công bố bất kỳ thử nghiệm được tiến hành trong con người bất kể cho dù nó có một tích cực hoặc một kết quả tiêu cực.
Nhưng vấn đề này của kết quả tiêu cực mà đi mất tích trong hành động vẫn còn rất phổ biến. Trong thực tế như vậy rất phổ biến nó bỏ đi cốt lõi của các loại thuốc dựa có tác dụng dựa trên thử nghiệm.
Vì vậy, đây là một loại thuốc được gọi là reboxetine, và đây là một loại thuốc rằng bản thân tôi cũng kê toa. Nó là một thuốc chống trầm cảm.
Và tôi là một bác sĩ lập dị, do đó, tôi đọc tất cả các nghiên cứu có thể về thuốc này. Tôi đọc một nghiên cứu được công bố cho thấy rằng reboxetine là tốt hơn so với giả dược, và tôi đọc ba nghiên cứu khác được công bố cho thấy rằng reboxetine là chỉ tốt như bất kỳ thuốc chống trầm cảm nào khác, và bởi vì bệnh nhân này đã kông phản ứng tốt trên những thuốc chống trầm cảm khác, Tôi nghĩ, Vâng, reboxetine vẫn tốt. Nó là một loại thuốc nên thử.
nhưng tôi nhận ra rằng tôi đã nhầm lẫn. Thực tế Bảy thử nghiệm đã được tiến hành so sánh reboxetine với một viên thuốc đường giả giả dược. Một trong số đó đã có kết quả tích cực và đã được xuất bản, nhưng 6 trong số đó có kết quả tiêu cực và chúng chưa được công bố.
Ba thử nghiệm đã được xuất bản so sánh reboxetine với các thuốc chống trầm cảm khác trong đó reboxetine được cho là tốt, và chúng đã được công bố, nhưng 3 lần như những dữ liệu đáng giá của nhiều bệnh nhân được thu thập cho thấy rằng reboxetine thực sự không tốt như những phương pháp điều trị khác, và những cuộc thử nghiệm đã không được xuất bản.
Tôi cảm thấy như bị lừa.
Bây giờ bạn có thể nói, Vâng, đó là một ví dụ rất không bình thường, và tôi không muốn trở nên xấu xa giống như những loại người chỉ thích hái những quả ngọt và chọn kết quả theo ý mình những người mà tôi đang buộc tội.
Nhưng nó chỉ ra rằng hiện tượng này của thành kiến trong việc công bố thực sự được nghiên cứu rất rất kỹ
Vì vậy, đây là một ví dụ về cách bạn tiếp cận nó.
Các mô hình cổ điển, bạn nhận được một loạt các nghiên cứu mà bạn biết rằng chúng đã được thực hiện và hoàn thành, và sau đó bạn đi và xem nếu họ đã được xuất bản ở bất cứ đâu trong các tài liệu học tập. Vì vậy, điều này dẫn tới tất cả những thử nghiệm mà đã được thực hiện trên thuốc chống trầm cảm được phê chuẩn trong khoảng thời gian 15 năm của FDA.
Họ đã xem tất cả các cuộc thử nghiệm đã được gửi đến FDA như là một phần của gói phê duyệt.
Vì vậy đó không phải là tất cả các cuộc thử nghiệm được tiến hành trên những loại thuốc này, bởi vì chúng ta không bao giờ có thể biết liệu chúng ta có những thứ đó, nhưng đó là những cái đã được tiến hành để có được giấy phép tiếp thị.
Và sau đó họ đã đi để xem nếu các thử nghiệm đã được công bố trong những tạp chí hàn lâm khoa học được xem xét bởi hội đồng các chuyên gia.
Và đây là những gì họ thấy. Chia theo 50-50 thì nó khá nhiều. Một nửa các thử nghiệm có kết quả tích cực, một nửa trong số còn lại thì tiêu cực, trong thực tế.
Nhưng khi họ tìm kiếm những cuộc thử nghiệm thuốc trong các bài nghiên cứu khoa học hàn lâm được kiểm duyệt, những gì họ thấy là một hình ảnh rất khác nhau.
Chỉ có ba thử nghiệm tiêu cực đã được công bố, nhưng tất cả những thử nghiệm tích cực đã được xuất bản.
Bây giờ nếu chúng ta chỉ cần flick trở lại và ra giữa hai, bạn có thể nhìn thấy những gì một sự khác biệt đáng kinh ngạc có giữa thực tế và những gì bác sĩ, bệnh nhân, Các ủy viên của dịch vụ y tế, và viện nghiên cứu đã có thể nhìn thấy trong các peer-xem lại tài liệu học tập.
Chúng tôi đã nhầm lẫn, và điều này là một lỗ hổng hệ thống ở cốt lõi của y học.
Trong thực tế, đã có rất nhiều nghiên cứu được tiến hành trên xu hướng xuất bản bây giờ, hơn một trăm, mà họ đã thu thập trong một đánh giá hệ thống, được xuất bản vào năm 2010, mà đã nghiên cứu duy nhất mỗi ngày công bố thiên vị rằng họ có thể tìm thấy.
Ấn phẩm thiên vị ảnh hưởng đến mọi lĩnh vực y học.
Khoảng một nửa của tất cả các thử nghiệm, tính trung bình, đi mất tích trong hành động, và chúng tôi biết rằng kết quả tích cực xung quanh thành phố hai lần là có khả năng được công bố như là kết quả tiêu cực.
Đây là một bệnh ung thư ở cốt lõi của dựa trên bằng chứng y khoa.
Nếu tôi lật một đồng xu 100 lần nhưng sau đó giữ lại các kết quả từ bạn từ một nửa của những người tung, Tôi có thể làm cho nó trông như là nếu tôi đã có một xu mà luôn luôn đến đầu.
Nhưng đó sẽ không có nghĩa là tôi đã có một xu hướng đến hai.
Đó có nghĩa là tôi là một chancer và bạn là một idiot cho tôi nhận được đi với nó. (Tiếng cười) Nhưng điều này là chính xác những gì chúng tôi mù quáng chấp nhận trong toàn bộ dựa trên bằng chứng y khoa.
Và với tôi, đây là nghiên cứu hành vi sai trái.
Nếu tôi thực hiện một nghiên cứu và tôi giữ lại một nửa các điểm dữ liệu từ đó một nghiên cứu, bạn đúng sẽ cáo buộc tôi, về cơ bản, gian lận nghiên cứu.
Và Tuy nhiên, đối với một số lý do, nếu ai đó thực hiện 10 nghiên cứu nhưng chỉ xuất bản năm cho kết quả mà họ muốn, chúng tôi không xem xét rằng có nghiên cứu hành vi sai trái.
Và khi đó chịu trách nhiệm khuếch tán giữa một mạng lưới toàn bộ các nhà nghiên cứu, viện nghiên cứu, tài trợ ngành công nghiệp, biên tập viên tạp chí, vì một số lý do chúng tôi tìm thấy nó hơn chấp nhận được, nhưng hiệu ứng trên bệnh nhân tổn thương.
Và điều này xảy ra ngay bây giờ, ngày hôm nay.
Đây là một loại thuốc được gọi là Tamiflu. Tamiflu là một loại thuốc mà chính phủ trên khắp thế giới đã dành hàng tỷ và hàng tỷ đô la vào dự trữ, và chúng tôi đã stockpiled Tamiflu trong hoảng sợ, trong niềm tin rằng nó sẽ làm giảm tỷ lệ các biến chứng của bệnh cúm.
Biến chứng là một uyển ngữ y tế cho bệnh viêm phổi và cái chết. (Tiếng cười) Bây giờ khi các hệ thống Cochrane reviewers đã cố gắng để thu thập với nhau tất cả các dữ liệu từ tất cả Các thử nghiệm đó đã bao giờ được thực hiện trên đã cho dù Tamiflu thực sự làm điều này hay không, họ thấy rằng một số trong những cuộc thử nghiệm đã chưa được công bố.
Kết quả là không có sẵn cho họ.
Và khi họ bắt đầu thu thập writeups những thử nghiệm thông qua các phương tiện khác nhau, thông qua Đạo luật tự do thông tin yêu cầu, thông qua quấy rối các tổ chức khác nhau, những gì họ thấy là không phù hợp.
Và khi họ đã cố gắng để có được một giữ các báo cáo nghiên cứu lâm sàng, Các tài liệu dài 10.000 trang có rendition có thể tốt nhất của các thông tin, họ được cho biết họ đã không được cho phép để có chúng.
Và nếu bạn muốn đọc thư từ đầy đủ và các bào chữa và giải thích được đưa ra bởi các công ty thuốc, bạn có thể thấy rằng viết lên trong tuần này của Ấn bản PLOS y học.
Và điều đáng kinh ngạc nhất của tất cả điều này, với tôi, là rằng không chỉ là một vấn đề, không chỉ chúng tôi nhận ra rằng đây là một vấn đề, nhưng chúng tôi đã bị giả mạo sửa chữa.
Chúng tôi đã có những người giả vờ rằng điều này là một vấn đề được cố định.
Trước hết, chúng tôi đã đăng ký thử nghiệm, và tất cả mọi người nói, Oh, it's okay. Chúng tôi sẽ nhận được tất cả mọi người để đăng ký thử nghiệm của họ, họ sẽ đăng các giao thức, họ sẽ nói những gì họ đang đi để làm trước khi họ làm điều đó, và sau đó sau đó chúng tôi sẽ có thể kiểm tra và xem nếu tất cả các cuộc thử nghiệm mà đã được thực hiện và hoàn thành đã được công bố.
Nhưng mọi người không bận tâm đến sử dụng những người đăng ký.
Và như vậy, sau đó các quốc tế Ủy ban của y tế biên tập tạp chí viên đến cùng, và họ nói, ồ, Vâng, chúng tôi sẽ giữ dòng.
Chúng tôi sẽ không công bố bất kỳ tạp chí, chúng tôi sẽ không công bố bất kỳ thử nghiệm, trừ khi họ đã được đăng ký trước khi họ bắt đầu.
Nhưng họ đã không giữ dòng. Trong năm 2008, một nghiên cứu được tiến hành mà cho thấy rằng một nửa của tất cả các cuộc thử nghiệm được xuất bản bởi tạp chí chỉnh sửa các thành viên của ICMJE không được đăng ký đúng, và một phần tư của họ không được đăng ký ở tất cả.
Và sau đó cuối cùng, FDA sửa đổi luật được thông qua một vài năm trước đây nói rằng tất cả mọi người những người tiến hành một thử nghiệm phải gửi các kết quả của rằng thử nghiệm trong vòng một năm.
Và trong BMJ, trong phiên bản đầu tiên của tháng một, 2012 bạn có thể nhìn thấy một nghiên cứu mà có vẻ để xem nếu người giữ để quyết định đó, và nó chỉ ra rằng chỉ có một trong năm đã làm như vậy.
Đây là một thảm họa.
Chúng ta không biết thật sự ảnh hưởng của các loại thuốc chúng tôi quy định nếu chúng tôi không có quyền truy cập cho tất cả các thông tin.
Và đây không phải là một vấn đề khó khăn để sửa chữa.
Chúng ta cần phải buộc người dân phải công bố tất cả các thử nghiệm thực hiện ở con người, bao gồm cả các cuộc thử nghiệm lớn, bởi vì việc sửa đổi FDA chỉ yêu cầu bạn xuất bản các cuộc thử nghiệm được tiến hành sau năm 2008, và tôi không biết những gì thế giới đó là trong đó chúng tôi chỉ thực hành y học trên cơ sở thử nghiệm hoàn thành trong hai năm qua.
Chúng ta cần phải công bố tất cả các thử nghiệm trên con người, bao gồm các cuộc thử nghiệm cũ, đối với tất cả các loại thuốc đang được sử dụng hiện tại, và bạn cần phải cho tất cả mọi người biết đây là một vấn đề và nó chưa được giải quyết
Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Tôi chủ yếu viết về kiến trúc, về những tòa nhà, và việc viết về kiến trúc dựa trên một vài giả định.
Kiến trúc sư thiết kế tòa nhà, và nó thành một nơi hay kiến trúc sư thiết kế toà nhà, và nó thành thành phố, bất chấp sự pha trộn phức tạp của các thế lực chính trị, văn hóa và kinh tế hình thành những nơi này, vào cuối ngày, bạn có thể đến và thăm nơi đó. Bạn có thể đi dạo quanh .
Có thể ngửi hay cảm nhận về chúng.
Và trải nghiệm ý nghĩa của nơi đó. Nhưng điều làm tôi bất ngờ trong nhiều năm qua
là việc tôi đi ra ngoài ngày càng ít đi, và tôi ngồi trước màn hình máy tính ngày càng nhiều hơn.
Đặc biệt từ năm 2007, khi tôi có một chiếc Iphone, không chỉ ngồi trước màn hình cả ngày, mà tôi còn thức đến cuối ngày và nhìn vào cái màn hình bé tí tôi mang trong túi.
Điều làm tôi giật mình chính là không lâu thì mối liên hệ giữa tôi và thế giới thực đã thay đổi.
Trong thời gian ngắn rất này, cho dù bạn gọi điện suốt 15 năm qua hay trực tuyến trên mạng, 4 hoặc 5 năm liên tục truy cập mạng, sự tương tác giữa chúng ta với thế giới xung quanh đã thay đổi mối bận tâm luôn bị phân tán. Chúng ta vừa nhìn vào màn hình, vừa nhìn ra thế giới xung quanh.
Và điều khiến tôi giật mình hơn cả, điều khiến tôi nhầm lẫn chính là thế giới bên trong màn hình dường như chẳng có thực tại vật lý của chính nó.
Nếu bạn từng tìm hình ảnh trên Internet, thì đây là những gì bạn tìm thấy, một bức ảnh nổi tiếng của Opte trên Internet, giống như dải Ngân Hà, một không gian vô hạn nơi mà ta dường như không có trên đó.
Chúng ta dường như không bao giờ có thể nắm toàn bộ.
Nó luôn gợi tôi nhớ về bức ảnh Trái Đất chụp bởi tàu Apollo, ảnh về viên cẩm thạch màu xanh, nó cũng đều ngụ ý, theo tôi nghĩ, chúng ta không thể hiểu hết toàn bộ.
Chúng ta luôn chỉ là những chấm li ti trên bề mặt bao la ấy.
Nếu có một thế giới và màn hình như thế này, và nếu có một thế giới vật chất quanh tôi, tôi có lẽ chẳng thể gom chúng lại một chỗ.
Và điều này đã xảy ra.
Tình cờ một ngày, mạng Internet của tôi bị hỏng và một anh thợ đến sửa nó, anh ta bắt đầu với mớ dây cáp bụi bẩn sau chiếc ghế bành, mang ra trước nhà của tôi, vào tầng hầm và trở lại sân dây cáp đầy bụi ở sau đi-văng,
Và sau đó anh ta thấy con sóc chạy dọc theo dây, anh ấy nói: "Đây là vấn đề của anh đấy.
Một chú sóc đang nhai dây mạng" (Cười) Và nó có vẻ kinh ngạc. Internet là một ý tưởng siêu việt. Là một chuỗi các giao thức thay đổi mọi thứ từ mua sắm đến hẹn hò đến các cuộc cách mạng.
Nó rõ ràng không phải là một thứ mà con sóc có thể gặm được (Cười) Thế nhưng điều đó có vẻ đúng.
Một chú sóc đúng là đã gặm dây mạng của tôi. (Cười) Và tôi tưởng tượng những thứ sẽ xảy ra nếu bạn giật sợi dây ra khỏi tường và bắt đầu theo dấu. Nó đi nơi nào?
Mạng thật sự là nơi bạn có thể tham quan?
Tôi có thể đi đến đó?
Tôi sẽ gặp ai? Bạn biết, thật sự có chuyện xảy ra?
Đáp án, thu thập được, là không.
Đây là Internet, cái hộp màu đen với đèn đỏ ở trên này, như được mô tả trong phim "The IT Crowd"
Bình thường nó đặt trên đỉnh tháp Big Ben, vì đó là nơi bạn lĩnh hội tốt nhất, nhưng họ đã thương lượng đồng nghiệp có thể mượn vào một buổi chiều để dùng trong buổi thuyết trình công sở.
Người lớn tuổi dùng Internet bằng lòng bỏ nó, trong thời gian ngắn, và cô gái nhìn và nói "Đây là Internet sao? Toàn bộ hả?
Nó nặng không?" Họ nói: "Dĩ nhiên không, nó nhẹ như không ấy."
Và tôi thấy ngượng. Tôi đang tìm kiếm thứ đó mà chỉ những người ngốc mới tìm.
Internet là đốm vô dạng ấy, hoặc nó là một hộp đen ngu ngốc với cái đèn đỏ nhấp nháy phía trên
Không phải thế giới thực ngoài kia.
Nhưng thực ra, nó có tồn tại. Có một thế giới Internet thực ngoài kia, và tôi mất 2 năm tham quan, những nơi có Internet. Tôi đã vào những trung tâm dữ liệu khổng lồ dùng nhiều năng lượng như các thành phố họ đến, tôi đã thăm những nơi như thế, số 60 phố Hudson ở New York một trong các tòa nhà trên thế giới, một trong hàng tá tòa, nơi có nhiều kết nối Internet hơn bất cứ đâu.
Và sự kết nối đó rõ ràng là một tiến trình vật lí.
Nó là cầu dẫn của một mạng lưới, Facebook hoặc Google, hoặc B.T, hoặc Comcast hoặc Time Warner, dù có là gì, thường kết nối với một dây cáp vàng buộc lên trần nhà và xuống cầu dẫn một mạng lưới khác, đó là lý tính, nó mật thiết đến kinh ngạc.
Một tòa nhà như 60 Hudson, cũng như nhiều tòa nhà khác, mạng lưới kết nối nội bộ cao gấp 10 lần so với các tòa nhà kế tiếp.
Có một bản danh sách ngắn về những nơi này.
Tòa nhà 60 Hudson rất thú vị vì nó là nhà khoảng nửa các mạng lưới rất quan trọng, là những mạng lưới phục vụ đường cáp biển dưới lòng đại dương, kết nối Châu Âu, Châu Mỹ và tất cả chúng ta.
Và những dây cáp đó là cái tôi muốn tập trung.
Nếu Internet là một hiện tượng toàn cầu, nếu ta sống trong một ngôi làng chung, đó là bởi nhiều dây cáp ở dưới đại dương, dây cáp như thế này.
Và trong khuôn khổ này, chúng nhỏ đến không ngờ tới.
Bạn có thể cầm trong tay, chúng như vòi tưới nước.
Nhưng ở khuôn khổ khác, chúng có thể mở rộng đến kinh ngạc, mở rộng như bạn có thể tưởng tượng.
Chúng trải rộng khắp đại dương. Chúng dài tới 3 hoặc 5 hoặc 8 ngàn dặm, và nếu khoa học vật liệu và công nghệ tính toán phức tạp đến không ngờ, thì tiến trình vật lý trở nên cực kỳ đơn giản. Ánh sáng đi vào một đầu đại dương và đi ra ở đầu khác, nó thường đến từ một tòa nhà gọi là trạm đỗ thường được giấu kín ở những vùng nhỏ cận bờ biển và đặt nhiều bộ khuếch đại ở đáy đại dương giống như một loại cá ngừ vây xanh, và cứ 50 dặm chúng khuếch đại tín hiệu, và bởi vì tốc độ truyền tải là cực lớn, đơn vị cơ bản là 10 gigabit trên giây tính theo bước sóng ánh sáng, có thể gấp hàng ngàn lần tốc độ kết nối,hoặc chịu được 10000 luồng video, không những vậy, bạn sẽ không chỉ đặt một bước sóng ánh sáng thông qua sợi quang, bạn sẽ đặt được 50, 60 hoặc 70 bước sóng, ánh sáng màu khác nhau qua một sợi quang, và bạn có thể có 8 sợi quang trong một dây cáp, 4 đường truyền trong mỗi hướng.
Và chúng rất nhỏ bé, chỉ dày bằng một sợi tóc.
Rồi kết nối với lục địa ở nơi nào đó.
Chúng kết nối tại một cổng ra vào như thế này. Thật ra, đây là nơi dây cáp dài 5000 dặm được nối vào.
Đây là ở Halifax, nơi có dây cáp trải dài từ Halifax đến Ireland.
Và quang cảnh đang thay đổi. 3 năm trước, khi tôi nghĩ về nó, có một dây cáp ở dưới bờ tây của châu Phi, được miêu tả bởi Steve Song là một đường mảnh màu đen trong bản đồ.
6 dây cáp và nhiều dây đang lắp đặt, 3 dây ở dưới mỗi bờ biển.
Bởi vì khi một quốc gia kết nối bằng một sợi cáp, họ nhận ra như vậy là không đủ. Nếu dự định xây một nền công nghiệp về nó, họ cần hiểu mối quan hệ giữa chúng không mỏng manh nhưng bền vững, vì nếu một dây cáp đứt, bạn phải đưa tàu ra biển, ném mỏ neo qua một bên, kéo nó lên, tìm đầu kia, sau đó hợp nhất hai đầu lại với nhau và đặt nó xuống.
Đó rõ ràng là một tiến trình vật lý mạnh mẽ.
Và đây là bạn của tôi, Simon Cooper, dạo gần đây làm việc cho Tata Communications, cánh truyền thông của Tata một tập đoàn công nghiệp lớn ở Ấn Độ.
Tôi chưa bao giờ gặp anh ấy. Chúng tôi chỉ giao tiếp bằng hệ thống giao tiếp này, luôn khiến tôi nghĩ anh ấy là người bên trong Internet. (Cười) Anh ấy là người Anh. Công nghiệp dây cáp dưới biển bị thống trị bởi người Anh, và họ dường như đều 42 tuổi.
(Cười) Vì họ đều bắt đầu cùng lúc với sự bùng nổ khoảng 20 năm trước.
Tata khởi đầu là công ty truyền thông liên lạc khi họ mua 2 dây cáp, một xuyên Đại Tây Dương và một xuyên Thái Bình Dương, và tiến tới lắp đặt thêm linh kiện lên trên chúng, cho đến khi họ đã xây dựng một vành đai quanh thế giới, nghĩa là họ sẽ gửi số bit đó đến phía Đông hay Tây.
Đó đúng là chùm sáng vòng quanh thế giới, và nếu một dây cáp ở Thái Bình Dương đứt, vành đai sẽ gửi chúng theo hướng khác. Và sau khi làm việc đó, họ bắt đầu tìm nơi để nối dây tiếp theo.
Họ tìm những nơi chưa được nối dây, nghĩa là phía Bắc và Nam, chủ yếu là dây cáp cho châu Phi.
Điều làm tôi ngạc nhiên là hình dung về địa lý khó tin của Simon.
Anh ấy nghĩ về thế giới với tính mở rộng kinh ngạc này.
Và tôi đặc biệt thích thú vì tôi muốn xem một trong những dây cáp được xây. Lúc đó, trực tuyến ta trải qua khoảnh khắc của sự kết nối những sự gần kề, một tweet hay bài đăng trên Facebook hay một email, có một hệ quả vật lý ở đó.
Dường như đã xuất hiện một khoảnh khắc khi lục địa đã được kết nối, và tôi muốn thấy điều đó.
Và Simon đang nghiên cứu một dây cáp mới, WACS, hệ thống dây cáp Tây Phi, kéo dài từ Lisbon xuống bờ tây của châu Phi, tới Bờ Biển Ngà, Ghana, Nigeria, Cameroon.
Và anh ấy nói nó sẽ sớm hoàn thành, phụ thuộc vào thời tiết, và anh ấy cho tôi biết khi nào, và sau 4 ngày báo trước, anh ấy bảo hãy đến bờ biển phía nam Lisbon này, và sau 9h anh chàng này sẽ bước ra khỏi mặt biển. (Cười) Và anh ấy sẽ mang theo sợi dây nylon xanh, một sợi dây nhẹ, gọi là dây truyền tin, và đó là đường dẫn đầu tiên giữa biển và đất liền, đường dẫn này sau đó sẽ được áp dụng vào con đường dài ánh sáng dài 9000 dặm này.
Sau đó xe ủi đất bắt đầu kéo dây cáp về từ thuyền chuyên đặt dây cáp, và nó được thả nổi trên chiếc phao khi trở về đúng nơi.
Bạn thấy kỹ sư người Anh đang quan sát.
Và khi nó trở về đúng vị trí, anh ta quay trở lại mặt nước, cầm một con dao lớn, cắt từng cái phao, và cái phao bất ngờ xuất hiện trên không trung, và dây cáp rơi xuống đáy biển, và anh ấy làm vậy kéo dài tới chiếc tàu và khi anh ấy đến nơi, họ đưa anh ấy nước trái cây và bánh, sau đó anh ấy lại nhảy xuống, bơi vào bờ và hút xì gà. (Cười) Và khi dây cáp đã ở trên bờ, họ chuẩn bị để nối nó với phía bên kia, cho cáp được đưa xuống từ trạm đỗ.
Và đầu tiên họ nhận một cái cưa sắt, sau đó họ bắt đầu cạo đi phần nhựa bên trong, với một - công việc như các đầu bếp, cuối cùng họ làm việc như thợ kim hoàn để có những sợi mỏng như tóc lót lên dây cáp đã đưa xuống, và hợp chúng lại với cái máy đục lỗ này.
Khi bạn thấy những người này dùng những cái cưa sắt, bạn sẽ không nghĩ rằng Internet là một đám mây nữa.
Đó bắt đầu thực sự là thứ có tính vật lý.
Và điều càng làm bất ngờ tôi là dựa trên nhiều công nghệ phức tạp nhất, càng có nhiều điều không tưởng, tiến trình vật lý bản thân nó đã có được một thời gian dài, giống như văn hóa vậy.
Bạn thấy những lao động địa phương. Những kỹ sư Anh đưa ra những chỉ dẫn cơ bản. Và quan trọng hơn, các nơi đều giống nhau. Những dây cáp này vẫn kết nối các thành phố cảng cổ điển, như Lisbon, Mombasa, Mumbai, Singapore, New York.
Và khi quá trình trên bờ mất 3, 4 ngày, khi nó hoàn thành, họ che miệng cống ở trên, và cho cát vào đó, và chúng ta quên mất nó.
Có vẻ chúng ta nói quá nhiều về đám mây, nhưng mỗi khi chúng ta đưa gì đó lên mây, chúng ta từ bỏ một số trách nhiệm về nó.
Ta ít được kết nối với nó.
Ta khiến người khác lo lắng. Và điều đó dường như không đúng lắm.
Có một câu nói nổi tiếng của Neal Stephenson chúng ta nên biết gì đó về điện tín.
Và, chúng ta nên biết, tôi nghĩ, chúng ta nên biết nguồn gốc của Internet, và chúng ta cần biết cái gì là theo luật tự nhiên, kết nối tất cả chúng ta.
Cảm ơn. (Vỗ tay) (Vỗ tay) Cảm ơn. (Vỗ tay)
(Tiếng đàn) (Tiếng vỗ tay) Cảm ơn các bạn rất nhiều. (Tiếng vỗ tay) Xin cám ơn. Tôi rất vinh dự khi được đứng ở đây.
Vài tuần trước, tôi có xem một đoạn video trên Youtube về nữ nghị sĩ Hạ viện Gabrielle Giffords đang trong giai đoạn đầu hồi phục sức khỏe sau khi bị bắn bởi một trong những viên đạn khủng khiếp đó.
Viên đạn này đã đi xuyên vào bán cầu não trái của bà ấy và làm tổn thương vùng Broca- trung tâm xử lý tiếng nói của não.
Và trong đoạn video này, bà Gabby đang tập luyện với một vị bác sĩ trị liệu về ngôn ngữ, và bà ấy rất khó khăn để có thể phát âm một vài từ đơn giản, và các bạn có thể nhìn thấy bà ấy càng lúc càng cảm thấy tồi tệ và kinh khủng, và cuối cùng bà ấy đã òa khóc nức nở và thổn thức trong vòng tay vị bác sĩ trị liệu của bà.
Và sau một lúc, bác sĩ của bà thử một cách trị liệu khác, và họ bắt đầu hát cùng nhau, và bà Gabby bắt đầu cất tiếng hát trong nước mắt và các bạn có thể nghe rõ là bà ấy có thể phát âm những ca từ diễn tả cảm xúc của bà ấy, và bà ấy hát, giọng dần dần trầm xuống, bà ấy hát rằng, "Hãy để nó tỏa sáng, hãy để nó tỏa sáng, hãy để nó tỏa sáng."
Và nó là một sự nhắc nhở mạnh mẽ và sâu sắc rằng vẻ đẹp đến nhường nào của âm nhạc chính là nó có thể thay lời muốn nói khi không ngôn từ nào có thể diễn tả được, và trong trường hợp của bà Gabby thì đúng là bà không có khả năng nói.
Xem đoạn video về bà Gabby Giffords làm tôi nhớ đến công trình nghiên cứu của Tiến sĩ Gottfried Schlaug, một trong những nhà thần kinh học xuất sắc, nghiên cứu về âm nhạc và não bộ tại đại đọc Havard, và Schlaug là người đề xướng một phương pháp trị liệu gọi là "Trị liệu bằng nhạc điệu" mà hiện nay đã trở nên rất phổ biến trong số các liệu pháp âm nhạc .
Schlaug nhận thấy rằng những bệnh nhân bị đột quỵ và mắc phải hội chứng mất ngôn ngữ, tuy không thể nói được những câu có 3 hoặc 4 từ nhưng họ vẫn có thể hát được những ca từ của một bài hát cho dù đó là bài "Chúc mừng sinh nhật" hay là bài hát mà họ yêu thích của nhóm Eagles hay nhóm Rolling stones.
Và sau 70 tiếng đồng hồ với các buổi học hát có cường độ cao, ông ấy khám phá ra rằng âm nhạc có khả năng giúp kết nối những dây thần kinh trong não của những người bệnh nhân và tạo ra một trung tâm xử lý tiếng nói tương đồng ở trong bán cầu não phải của họ để thay thế cho trung tâm xử lý tiếng nói đã bị tổn thương ở bán cầu não trái.
Lúc tôi 17 tuổi, tôi đã ghé thăm phòng nghiên cứu của tiến sĩ Schaug, và một buổi chiều nọ ông ấy đã giải thích cho tôi một số những nghiên cứu hàng đầu về âm nhạc và não bộ - rằng như thế nào về những người nhạc sĩ chủ yếu có cấu trúc não bộ khác với những người không phải là nhạc sĩ như thế nào về việc âm nhạc, và việc nghe nhạc, có thể làm thức tỉnh toàn bộ não bộ, từ não trước trán xuống tới tiểu não của chúng ta, rằng như thế nào mà âm nhạc đã trở thành một phương thức chữa bệnh tâm thần - thần kinh giúp chữa trị cho những đứa trẻ tự kỷ và những người đang phải đấu tranh với áp lực, lo lắng và trầm cảm. rằng bệnh nhân Parkinson (rối loạn vận động) thấy được rằng sự run rấy và tư thế của họ sẽ trở nên vững vàng như thế nào khi họ nghe nhạc, và rằng như thế nào bệnh nhân mất trí giai đoạn cuối với tình trạng mất trí nhớ đã tiến triển tới mức mà họ không thể nào nhận ra gia đình của họ, vẫn có thể đánh được một giai điệu của Chopin trên cây đàn piano mà họ đã được học khi họ còn nhỏ.
Nhưng tôi có một lý do ngầm khi ghé thăm tiến sĩ Schlaug, và nó là : Tôi đang đứng trước một bước ngoặt của cuộc đời, cố gắng chọn giữa âm nhạc và y học.
Tôi lúc đó chỉ vừa mới tốt nghiệp đại học và đang làm việc như một trợ lí ở phòng nghiên cứu của Dennis Selkoe, đang nghiên cứu về bệnh Parkinson tại đại học Harvard, và tôi đã trở nên yêu thích ngành thần kinh học. Tôi muốn trở thành một bác sĩ giải phẫu.
Tôi muốn trở thành một người bác sĩ giống như Paul Farmer hay Rick Hodes, những người bác sĩ này không ngại khó khăn mà đã đi đến những nơi như Haiti hay Ethiopia và giúp đỡ chữa trị cho những bênh nhân AIDS mắc bệnh lao phổi có sự kháng đa thuốc, hoặc những đứa trẻ bị biến chứng từ ung thư.
Tôi muốn trở thành một người bác sĩ của hội Chữ thập đỏ, một người "bác sĩ không biên giới".
Mặt khác, tôi đã chơi violin trong suốt cuộc đời mình.
Âm nhạc đối với tôi còn hơn cả niềm đam mê.
Nó là một sự ám ảnh. Nó là sự sống. Tôi cảm thấy rất may mắn khi được học tại trường Julliard ở Manhattan, và được chơi violin cùng với Zubin Mehta và dàn nhạc giao hưởng Do Thái tại Tel Aviv, trong buổi trình diễn đầu tiên của mình, và hóa ra là tiến sĩ Gottfried Schlaug đã từng học để trở thành một nghệ sĩ đánh đàn organ tại Viện Âm Nhạc Vienna, nhưng ông đã từ bỏ tình yêu âm nhạc để theo đuổi sự nghiệp y học. Và vào buổi chiều hôm đó, tôi cũng đã hỏi ông ấy rằng "Đưa ra quyết định đó làm ông cảm thấy như thế nào?"
Và ông nói là có những lúc ông ước rằng ông có thể quay trở lại và chơi organ như ông đã từng như thế, và ông nói với tôi rằng, trường y khoa có thể chờ đợi tôi, nhưng violin thì đơn giản là không.
Và sau khi tôi đã học thêm 2 năm nữa về âm nhạc, tôi quyết định làm một điều tưởng chừng như không thể, trước khi thi lấy bằng MCAT và xin vào học tại trường y, như một người con trai Ấn độ giỏi giang sẽ trở thành một vị bác sĩ Gupta tiếp theo. (Cười) Và tôi đã làm điều tưởng chừng như không thể đó, tôi đã tham gia một buổi biểu diễn thử để trở thành một thành viên của dàn giao hưởng Los Angeles nổi tiếng.
Đó cũng là buổi biểu diễn thử đầu tiên của tôi, và sau 3 ngày chơi ở sau cánh gà trong tuần tập dượt, tôi giành được một vị trí trong dàn giao hưởng.
Và đó như là một giấc mơ. Nó là một giấc mơ hoang dại để được biểu diễn trong một dàn nhạc, để được biểu diễn trong Nhà hát Walt Disney trong một dàn nhạc bây giờ đang dưới sự chỉ đạo của nhạc trưởng nổi tiếng Gustavo Dudamel, nhưng đối với tôi điều quan trọng hơn đó là được làm việc cùng với những nhạc sĩ và người hướng dẫn, họ đã trở thành một gia đình mới, trở thành một ngôi nhà âm nhạc mới của tôi.
Nhưng một năm sau, tôi gặp một người nhạc sĩ cũng đã từng học tại trường Juilliard, người đã hết sức giúp đỡ tôi phát hiện ra giọng hát của mình và định hướng cho tôi trở thành một người nhạc sĩ.
Nathaniel Ayers là một người chơi đàn đại hồ cầm tại trường Juilliard, nhưng ông ấy đã phải trải qua một chuỗi các giai đoạn của bệnh rối loạn thần kinh khi ông ấy chỉ mới 20 tuổi, và ông được điều trị bằng thuốc Thorazine tại bệnh viện Bellevue, và kết thúc bằng việc trở thành một người vô gia cư, sống lang thang trên những con đường của khu phố Skid Row trong trung tâm thành phố Los Angeles 30 năm sau đó.
Câu chuyện của Nathaniel đã trở thành một cột mốc đánh dấu sự ủng hộ cho những người vô gia cư và những người bị bệnh tâm thần trên khắp nước Mĩ, như đã nói xuyên suốt trong quyển sách cũng như bộ phim "The soloist (Người độc tấu)" nhưng tôi đã kết bạn và trở thành thầy dạy violin cho ông ấy, và tôi nói với ông rằng, ở bất kì nơi nào khi ông có cây violin của ông , và ở bất kì nơi đâu khi tôi có cây violin của mình, tôi sẽ cùng ông chơi một bản nhạc.
Và đã nhiều lần tôi nhìn thấy Nathaniel ở Skid Row, tôi chứng kiến cái cách mà âm nhạc đã đưa ông ấy trở lại từ những giây phút tối tăm nhất của cuộc đời ông, từ những gì dường như trong con mắt thiếu kinh nghiệm của tôi là những khởi đầu của bệnh tâm thần phân liệt.
Chơi nhạc cho Natheniel, âm nhạc hàm chứa một ý nghĩa sâu xa hơn, bởi vì bây giờ âm nhạc chính là một cách truyền đạt, một sự truyền đạt trong đó những ngôn từ không thể dùng để diễn tả hết nội dung, một sự truyền đạt thông điệp còn sâu sắc hơn cả những ngôn từ, và đã trở thành gốc rễ trong tâm hồn và tâm trí của Nathaniel, tuy thế nhưng nó lại hóa ra là một món quà âm nhạc đến từ tôi.
Tôi cảm thấy mình trở nên ngày càng bực dọc khi bất kì một ai đó như Nathaniel, cũng đã có thể là một người vô gia cư trên phố Skid Row vì chứng bệnh tâm thần của anh ta, tuy nhiên có bao nhiêu trong số hàng vạn những người khác đang một mình trên phố Skid Row và có những câu chuyện bi thảm như của anh ta, nhưng sẽ không bao giờ có một cuốn sách hay bộ phim nào nói về cuộc đời họ và giúp họ thoát khỏi cảnh vô gia cư ?
Và từ tâm điểm cuộc khủng hoảng của chính mình, tôi cảm thấy rằng bằng cách nào đó cuộc sống âm nhạc đã lựa chọn tôi, ở một nơi nào đó, có lẽ theo một nghĩa rất thông thường, thì tôi cảm thấy rằng phố Skid Row thực sự cần ai đó giống như Paul Farmer và không phải là một người nhạc sĩ cổ điển nào khác chơi nhạc ở Bunker Hill.
Nhưng đến cuối cùng, Nathaniel lại chính là người đã chỉ ra cho tôi thấy rằng nếu tôi thực sự khao khát muốn thay đổi, nếu tôi muốn tạo ra một sự khác biệt, thì tôi đã có một nhạc cụ hoàn hảo để thực hiện nó rồi, rằng âm nhạc chiếc cầu kết nối giữa thế giới của tôi và của ông ấy.
Có một câu nói rất hay của một nhà sáng tác nhạc trữ tình người đức tên là Robert Schumann, "Nhiệm vụ cao quý của âm nhạc là chiếu sáng vào những góc tối sâu thẳm trong trái tim con người."
Và đây là một câu nói đặc biệt rất thấm thía vì bản thân Schumann cũng mắc phải chứng tâm thần phân liệt và ông đã qua đời trong bệnh viện tâm thần.
Được truyền cảm hứng bởi những gì học được từ Nathaniel, tôi đã khởi xướng một hội các nhạc sĩ ở phố Skid Row đặt tên là "Street Symphony", chúng tôi đem lại ánh sáng âm nhạc đến những nơi tối tăm nhất, biểu diễn cho những người vô gia cư đang ở chỗ trú ngụ tạm thời và những bệnh nhân tâm thần tại các phòng khám bệnh trong phố Skid Row, biểu diễn cho những cựu quân nhân bị rối loạn thần kinh sau chấn thương , và biễu diễn cho những tù nhân và những người bị gán cho là "tội phạm tâm thần".
Sau một trong những buổi biểu diễn của chúng tôi tại bệnh viện Patton State ở San Bernardino, một người phụ nữ đã bước lại gần chúng tôi và nước mắt bà đang chảy xuống, bà bị liệt, và đang run rẩy, bà ấy có một nụ cười thật rạng rỡ, và bà nói rằng từ trước đến nay chưa bao giờ nghe nhạc cổ điển, bà không nghĩ là mình sẽ thích nó, bà cũng chưa từng nghe nhạc violin, nhưng việc nghe nhạc này như thể lắng nghe những tia nắng rực rỡ, và rằng chưa có ai từng đến thăm họ, và rằng đây là lần đầu tiêng trong suốt 6 năm, khi nghe chúng tôi chơi nhạc, bà ấy đã hết run rẩy mà không cần đến thuốc.
Bỗng nhiên, những gì chúng tôi tìm thấy được từ những buổi biểu diễn nhạc này rời khỏi sân khấu, rời khỏi những ánh đèn sân khấu, trút bỏ những bộ vest tuxedo, những người nhạc sĩ trở đã trở thành cầu nối để giúp truyền tải những lợi ích chữa bệnh to lớn của âm nhạc đối với não bộ, đến một người khán giả mà sẽ chẳng bao giờ được vào căn phòng này, sẽ chẳng bao giờ có cơ hội được nghe thứ âm nhạc mà chúng tôi chơi.
Cũng giống như thuốc thì được dùng để chữa bệnh hơn là việc chỉ là những khối tạo dựng của cơ thể, sức mạnh và vẻ đẹp của âm nhạc còn lớn hơn cả cái gọi là sự giải trí.
Âm nhạc còn vượt qua cả vẻ đẹp đã được thẩm mỹ nói riêng.
Những cung bậc cảm xúc mà chúng ta trải qua trong cùng một lúc, khi nghe một vở nhạc kịch của Wagner, hoặc một bản nhạc giao hưởng của Brahmsm, hay nhạc thính phòng của Beethoven, buộc chúng ta phải ghi nhớ nguồn gốc chung của chúng ta, những nhận thức chung, những nhận thức cực kì rõ ràng mà nhà khoa học về tâm lý-thần kinh, McGilchrist, nói rằng đã ăn sâu vào bán cầu não phải của chúng ta.
Và với những người vô gia cư và những người tù nhân đang sống trong tình trạng khắc nghiệt nhất vì bệnh tâm thần, âm nhạc và vẻ đẹp của nó đã đem lại cho họ một cơ hội để có thể vượt lên trên thế giới xung quanh họ , để nhớ rằng họ vẫn còn có khả năng cảm nhận được một thứ gì đó thật tuyệt đẹp và rằng nhân loại chưa bao giờ lãng quên họ.
Và một chút nét đẹp đó, một chút sự nhân đạo đó đã biến thành hi vọng, và chúng ta biết rằng, cho dù chúng ta có chọn con đường âm nhạc hay là chọn theo đuổi y học, thì đó chính là điều trước nhất mà chúng ta phải truyền tải đến với công đồng và đến những người khán giả của chúng ta, nếu chúng ta muốn truyền cảm hứng để chữa bệnh từ chính bên trong tâm hồn.
Tôi xin kết thúc buổi nói chuyện này bằng một câu nói của John Keats, một nhà thơ trữ tình người Anh, đây là một câu nói vô cùng nổi tiếng mà chắc hẳn rằng các bạn đều biết.
Bản thân ông Keats cũng đã từng từ bỏ sự nghiệp y học để theo đuổi con đường thơ văn, nhưng ông đã qua đời lúc ông lớn hơn tôi một tuổi bây giờ.
Và Keats đã nói rằng, "Cái đẹp là chân lý, và chân lý chính là cái đẹp.
Đó là tất cả những gì mà bạn biết và cần biết trên thế gian này."
(Tiếng nhạc) (Tiếng vỗ tay)
(Nhạc rạp xiếc) [Lễ hội Ted và Edl] [Phát minh về sự vô hình của John Lloyd] [Dựa trên TEDTalk của John Lloyd năm 2009] June Cohen: Diễn giả tiếp theo đã dành toàn bộ cuộc đời mình tìm ra điều tuyệt vời đó. Xin chào đón John Lloyd.
(vỗ tay) [Hội trường gương] Câu hỏi được đặt ra: "Thế nào là vô hình?"
Thật sự có nhiều điều vô hình hơn chúng ta nghĩ.
Mọi thứ tôi nói, mọi thứ có nghĩa Ngoại trừ mọi thứ, và ngoại trừ vật chất.
Chúng ta thấy được vấn đề nhưng không thấy "chuyện gì đang xảy ra?
". Ta có thể nhìn thấy các hành tinh nhưng ta không thể thấy cái tách chúng ra. hay cái gì đã gắn kết chúng lại.
Với vật chất hay con người, chúng ta chỉ thấy bề nổi của nó. Ta không thể xem bên trong , ta không thấy bên trong con người, ít nhất là không dễ dàng. Chúng ta càng nhìn gần, mọi thứ lại càng biến mất.
Thực tế là, nếu bạn nhìn thật gần vào một vật, nếu bạn quan sát kĩ kết cấu cơ bản của vật chất, thực sự chả có gì ở đó cả.
Electron biến mất trong chớp nhoáng, và chỉ còn lại năng lượng.
Một điều thú vị về sự vô hình chính là, điều gì ta không thấy thì không thể hiểu được.
Trọng lực là thứ chúng ta không thể thấy, và cũng không thể hiểu.
Trọng lực là thứ khó hiểu nhất trong bốn lực cơ bản, và là lực yếu nhất không ai thực sự biết nó là gì hay tại sao nó tồn tại.
Để giải thích giá trị của trọng lực, Issac Newton - nhà khoa học vĩ đại nhất, ông ấy đã nghĩ rằng Chúa đã đến Trái Đất để vận hành các đòn bẩy của lực hấp dẫn
Đó là cách ông ấy nghĩ về sứ mệnh của Ngài.
Vậy, người sáng dạ cũng có thể sai về nó, tôi đoán thế.
(Tiếng cười) Nhận thức. Tôi thấy mặt của bạn nhưng không biết bạn đang nghĩ gì.
Nó không tuyệt sao?
Thật tuyệt diệu khi ta không thể đọc suy nghĩ của nhau khi chúng ta chạm vào nhau, ngửi hay liếm nhau nếu ta đủ thân, nhưng ta vẫn không thể nào đọc được ý nghĩ đối phương.
Tôi lấy đó làm lạ.
Trong tín ngưỡng Sufi, một tôn giáo tuyệt vời vùng Trung Đông được cho là nguồn gốc của mọi tôn giáo, các bậc thầy Sufi đều là nhà ngoại cảm, họ nói vậy, nhưng bài tập luyện cách cảm chính của họ là gửi đi những tín hiệu mạnh mẽ mà những người khác không cảm được.
Vậy nên ta không nghĩ nó tồn tại; các bậc thầy Sufi đang áp dụng lên ta.
Nhân tiện bàn về ý thức và trí thông minh nhân tạo, trí thông minh nhân tạo giống như nghiên cứu về ý thức, chẳng đi tới đâu, chúng ta không biết nguyên lý của nó.
Họ chưa tạo ra được trí thông minh nhân tạo, thậm chí còn chưa tạo được sự ngu si nhân tạo nữa.
(cười) Các định luật vật lý: vô hình, bất diệt, toàn tại, toàn năng.
Có gợi nhớ bạn đến người nào không?
Thú vị.
Tôi không phải người duy vật, tôi là người theo thuyết phi vật chất.
Tôi phát hiện ra một từ mới rất hữu dụng - thuyết vô thần
Đúng chứ? Tôi là kẻ bất ngộ đạo.
[Chúa?] Tôi từ chối trả lời câu hỏi Chúa có tồn tại hay không đến khi những thuật ngữ ấy được giải thích rõ ràng.
Một thứ mà ta không thấy được nữa là bộ gen người.
Và điều này trở nên khác thường hơn, vì khoảng 20 năm trước khi người ta bắt đầu nghiên cứu kỹ gen, người ta nghĩ rằng có khoảng khoảng 100,000 gien.
Kể từ đó, mỗi năm, con số này lại giảm đi.
Bây giờ chúng ta chỉ nghĩ có khoảng 20,000 gen trong bộ gen người.
Thật lạ vì lúa được biết có đến 38,000 gen.
Khoai tây có 48 nhiễm sắc thể, nhiều hơn người 2 cái và bằng số nhiễm sắc thể của khỉ đột.
(cười) Bạn không thể thấy những thứ này, nhưng chúng lại rất kỳ lạ.
Những vì sao xuất hiện ban ngày, tôi luôn nghĩ nó thật tuyệt.
Vũ trụ biến mất.
Càng sáng thì bạn thấy càng ít.
Thời gian. Không ai thấy được thời gian.
Tôi không rõ các bạn biết không.
Một phong trào lớn trong vật lý hiện đại cho rằng thời gian không tồn tại, bởi nó quá bất tiện để tính toán số liệu.
Sẽ dễ hơn rất nhiều nếu nó không tồn tại.
Rõ ràng bạn không thể thấy trước tương lai, và bạn cũng không thể thấy quá khứ, trừ những hồi ức.
Một điều thú vị về quá khứ là bạn không thể nào thấy được. Vài ngày trước, con trai tôi hỏi, "Bố ơi! Bố nhớ con thế nào hồi hai tuổi không?"
"Có" Nhóc hỏi: "Sao con không?"
Rất phi thường, nhỉ?
Đó là tin tốt cho những nhà tâm lý học, vì lẽ bạn nhớ thì họ sẽ thất nghiệp mất!
Đó là nơi tất cả mọi điều xảy ra (cười) đã tạo nên con người bạn.
Một điều nữa ta không thấy là cái chúng ta đang bám lấy.
Thật hấp dẫn.
Có thể một vài người đã biết, rằng các tế bào liên tục thay mới.
Da bong tróc, tóc mọc dài, cả móng tay, đại loại vậy nhưng tất cả tế bào trong cơ thể đều thay mới ở thời điểm nào đó.
Vị giác - khoảng chục ngày một lần.
Gan và các nội tạng thì lâu hơn một chút.
Cột sống thì mất một vài năm.
Nhưng qua bảy năm, không còn một tế bào nào trong cơ thể bạn vẫn còn ở đó từ bảy năm trước.
Câu hỏi đặt ra: Chúng ta là ai?
Chúng ta là cái gì? Chúng ta bám lấy cái gì?
Cái gì mới thực sự là "ta"?
Nguyên tử, không thể thấy. Sẽ không ai có thể thấy.
Chúng nhỏ hơn cả bước sóng ánh sáng.
Khí ga, không thể thấy nó.
Lý thú. Vừa có người nhắc tới năm 1600.
Ga được phát kiến vào năm 1600 bởi một nhà hóa học tên Van Helmont.
Nó được cho là cái tên hay nhất được đặt.
Khá là hay. Ông ấy còn sáng tạo ra từ "blas", nghĩa là bức xạ thiên thể.
Đáng tiếc là không đi tới đâu.
(cười) Nhưng thế là tốt rồi.
Ánh sáng, bạn không thể thấy ánh sáng.
Khi trời tối, trong chân không. Nếu một người chiếu một tia sáng ngang qua bạn, bạn sẽ không thấy nó.
Hơi chuyên môn, một số nhà vật lý sẽ bất đồng với điều này.
Kì lạ rằng bạn không thấy tia sáng, chỉ thấy được vật chúng chiếu.
Điện, không thể thấy chúng.
Đừng nghe ai nói họ hiểu hết điện, họ không biết đâu.
Không ai biết nó là cái gì.
(Tiếng cười) Bạn có lẽ cho rằng các electron trong dây điện di chuyển tức khắc trong dây dẫn, với vận tốc ánh sáng, đúng không, Khi bạn bật đèn lên, không phải như vậy.
Thiên hà -- có tới hàng trăm triệu được ước tính trong vũ trụ.
Hàng trăm triệu. Ta có thể thấy bao nhiêu?
Năm. Năm trong tổng số hàng trăm triệu thiên hà, với mắt thường.
Và một trong số đó khá khó để thấy, trừ khi mắt bạn rất tốt.
Sóng vô tuyến. Lại thêm một cái nữa.
Heinrich Hertz, khi ông tìm ra sóng vô tuyến, vào năm 1887, Ông gọi nó là sóng radio vì chúng phát ra bức xạ.
Có người nói với ông, "Chúng để làm gì hả Heinrich?
Cái sóng radio mà ông tìm ra có tác dụng gì chứ?"
Và ông nói, "Thì, tôi không rõ, nhưng có lẽ sau này ai đó sẽ tìm ra cách dùng."
Thứ vô hình lớn nhất là cái ta chưa biết.
Không tưởng tượng được chúng ta lại biết ít tới vậy.
Thomas Edison từng nói, "Chúng ta còn không biết tới một phần triệu của mọi thứ."
Và tôi đã đưa ra kết luận -- bởi bạn sẽ hỏi một câu khác: "Vậy còn gì ta không thấy nữa?"
Vấn đề, hầu hết ta đều vậy.
Vấn đề là gì? Kết luận những gì tôi rút ra là hai câu thực sự đáng hỏi.
"Vì sao ta tồn tại? ", và "Chúng ta nên làm gì khi còn tồn tại?"
Để giúp bạn trả lời, tôi sẽ để lại đây lời từ hai nhà triết học vĩ đại, có lẽ là hai người vĩ đại nhất của thế kỉ 20.
Một là nhà toán học kiêm kỹ sư, và một là nhà thơ.
Người đầu tiên là Ludwig Wittgenstein, đã nói, "Tôi cũng không rõ sao ta tồn tại, nhưng tôi chắc chắn rằng không phải để chúng ta tận hưởng."
(cười) Một lão khốn nạn yêu đời, nhỉ?
(cười) Thứ hai và cũng là cuối cùng, W.H. Auden, một trong số nhà thơ tôi mến, đã nói, "Chúng ta có mặt trên Trái Đất để giúp đỡ mọi người.
(cười) (vỗ tay) (Nhạc rạp xiếc) [Lấy ảnh lưu niệm tại đây!] [Hành trình về miền chưa biết!] (Nhạc rạp xiếc)
Khi tôi đang cân nhắc công việc trong ngành nghệ thuật, tôi đã tham gia một khóa học ở London, và một trong số những người giám sát của tôi là một người Ý rất khó tính tên là Pietro, ông ấy thường uống rượu, hút thuốc nhiều và chửi rủa cũng rất nhiều.
Nhưng ông áy là một giáo viên rất có nhiệt huyết và tôi nhớ rằng ở một trong những buổi học đầu tiên của chúng tôi với ông ấy, ông ấy đã chiếu hình ảnh lên trên tường, hỏi xem chúng tôi nghĩ gì về điều đó, và ông ấy đưa lên một bức tranh.
Đó là một bức tranh phong cảnh với những nhân vật chỉ mặc một nửa, đang uống rượu. Có một người đàn bà trong bộ dạng khỏa thân cận cảnh phía dưới, và phía sau sườn đồi, có một nhân vật thần thoại là Bacchus, và ông ấy hỏi: " Đây là gì?"
Và chỉ mình tôi giơ tay lên và nói, "Đây là bức Bacchanal của Titian."
Ông ấy nói" Đây là gì?"
Tôi nghĩ có thể tôi đã phát âm sai.
"Đây là bức Bacchanal của Titan"
Ông ấy nói, "Đây là gì?"
Tôi nói, "Đây là bức Bacchanal của TiTan" (Tiếng cười) Ông ấy nói, " Cậu đúng là mọt sách!
Đây là cuộc chè chén trác táng!"
(Tiếng cười) Như tôi đã nói, ông ấy chửi thề rất nhiều.
Đó là một bài giảng quan trọng đối với tôi.
Pietro đã tỏ ra nghi ngờ về rèn luyện nghệ thuật trang trọng, và lịch sử đào tạo nghệ thuật, bởi vì ông ấy sợ rằng điều đó sẽ làm cho mọi người cảm thấy khó hiểu, và sau đó họ sẽ chỉ phân loại mọi thứ hơn là nghiên cứu về nó, và ông ấy muốn nhắc nhở chúng ta rằng nghệ thuật chỉ là nhất thời, và ông ấy muốn chúng ta sử dụng đôi mắt của chính mình, và đặc biệt mang kinh Phúc Âm vào câu nói của mình, bởi vì ông ấy đang mất phương hướng.
Ông muốn chúng ta tìm và đưa ra những câu hỏi cơ bản về đồ vật.
Đây là gì? Nó được làm như thế nào?
Nó dùng để làm gì? Nó được dùng như thế nào?
Và đó là những bài học quan trọng đối với tôi bởi khi tôi trở thành giáo sư về lịch sử của nghệ thuật.
Khoảnh khắc tôi tìm ra được một thứ mới diễn ra vài năm trước đây, khi tôi đang học về nghệ thuật của tòa án ở Bắc Âu, và tất nhiên nó đã được thảo luận trong vấn đề về tranh vẽ và những bản điêu khắc và kiến trúc đương thời.
Nhưng khi tôi đọc những tài liệu lịch sử và những bản miêu tả đương thời, tôi nhận thấy rằng có một điều vẫn còn thiếu, trong tất cả những bản miêu tả thảm thêu mà tôi đã đọc.
Những tấm thảm thêu đó tồn tại khắp mọi nơi thời Trung Đại, và, thực sự, vào thế kỉ 18, và đó chính là lí do hiển nhiên.
Thảm thêu là thứ dễ dàng mang theo. Bạn có thể cuộn tròn nó lại, để ở phía trước mình, và trong lúc treo nó lên, bạn có thể biến cái lạnh, ẩm ướt thành sự khô ráo rực rỡ màu sắc.
Thảm thêu cung cấp một tấm bạt lớn hữu dụng mà người tài trợ có thể miêu tả những anh hùng mà họ muốn được liên kết, hoặc ngay cả bản thân họ, và ngoài điều đó, những tấm thảm thêu vô cùng đắt đỏ.
Họ yêu cầu những người thợ dệt có tay nghề cao làm việc quá thời gian qui định với những nguyên liệu đắc tiền - len, tơ lụa, thậm chí là sợi chỉ vàng và bạc.
Vì vậy, tóm lại là, ở một độ tuổi nào đó khi hình ảnh, của bất kì loại nào cũng rất hiếm gặp, những tấm thảm thêu là một loại hình tuyên truyền có hiệu quả vô cùng to lớn.
À, tôi trở thành một nhà sử học về những tấm thảm thêu.
Tất nhiên, tôi rốt cuộc cũng trở thành một quản lí tại bảo tàng trung tâm, vì tôi thấy Met như một trong những nơi mà tôi có thể tổ chức những buổi triển lãm lớn theo từng chủ đề mà tôi vô cùng quan tâm.
Và vào khoảng năm 1997, giám đốc Philippe de Montebello đã cho phép tôi tổ chức một buổi triển lãm vào năm 2002. Chúng tôi bình thường có khoảng thời gian dài để bắt đầu.
Không hề đơn giản chút nào. Không còn thắc mắc về chuyện thảm thêu ở phía sau xe.
Chúng phải được bọc trong ống cuốn khổng lồ, vận chuyển trên những con tàu quá khổ.
Chúng ta có một vài thứ kềnh càng cần phải đưa vào viện bảo tàng, chúng ta phải dành cho chúng nhiều chỗ rộng ở phía trước.
Chúng tôi nghĩ rất nhiều về cách làm thế nào để trình bày chủ đề không rõ ràng này cho khán giả hiện đại: những màu tối dùng để làm nổi bật các màu còn lại trong những vật gần như bị phai nhạt đi; vị trí ánh sáng làm tôn lên vẻ đẹp của tơ lụa và đường chỉ vàng; tạo nhãn dán.
Bạn biết đó, chúng ta sống trong thời đại mà chúng ta từng quen với hình ảnh và ảnh chụp trên TV, một hình ảnh để đời. Chúng là những thứ to lớn và phức tạp, gần giống hoạt hình với nhiều câu chuyện kể đa dạng.
Chúng ta phải thu hút sự chú ý của khán giả, làm cho họ từ từ di chuyển, để khám phá những đồ vật đó.
Có nhiều nghi hoặc. Vào một đêm nọ, tôi đã nghe lén cuộc nói chuyện của một trong những nhân viên kì cựu, "Đây sẽ là một quả bom."
Nhưng trên thực tế, trong vài tuần và vài tháng tiếp theo, hàng trăm hàng ngàn người đã đến xem chương trình.
Buổi triển lãm được thiết kế để trở thành một trải nghiệm, và những tấm thảm thêu thật khó tái hiện lại trong những bức ảnh chụp.
Cho nên tôi muốn tận dụng trí tưởng tượng của bạn, nghĩ về những đồ vật có bức tường cao, một vài đối tượng rộng khoảng 10 mét, mô tả những cảnh tòa án hoang phí với những phụ tá và công tử bột những người này có vẻ như đang khá thư giãn trên các tạp chí thời trang ngày nay, những khu rừng rậm và thợ săn băng qua các bụi rậm đuổi theo những con lợn lòi và nai, những cuộc chiến bạo lực với nhiều cảnh lo âu và đậm chất anh hùng.
Tôi nhớ lúc đưa con trai đến lớp học. Thằng bé lúc đó được 8 tuổi, và tất cả các cậu bé, đại khái là - bạn biết rồi, chúng là những cậu bé, và sau đó thứ thu hút sự chú ý của chúng chính là một trong những cảnh đi săn, cận cảnh một con chó đang đi vệ sinh - (Cười) - một câu nói đùa ngay trước mặt bạn của người nghệ sĩ.
Và bạn chỉ có thể tưởng tượng ra thôi.
Nhưng điều đó giúp nó thêm sống động. Tôi nghĩ họ tự nhiên nhìn thấy đây không phải chỉ là những tấm thảm thêu cũ đã phai màu.
Đây là những hình ảnh của thế giới trong quá khứ, và cũng là hình ảnh của khán giả tại thời điểm đó.
Và đối với một người quản lí như tôi, tôi thấy tự hào. Tôi cảm giác muốn thay đổi cây kim một chút.
Thông qua trải nghiệm này, điều đó có thể được tạo ra trong bảo tàng, tôi đã mở rộng tầm mắt cho khán giả của mình - những nhà sử học, nghệ sĩ, nhà báo, công chúng - về vẻ đẹp của môi trường đã mất này.
Vài năm sau, tôi được mời làm giám đốc của bảo tàng, và sau đó tôi tưởng tượng - "Ai, tôi sao? Kẻ ngờ nghệch kiến thức thảm thêu sao? Tôi không đeo cà vạt!" - Tôi chợt nhận ra sự thật là: Tôi có niềm tin mãnh liệt vào trải nghiệm của việc quản lí bảo tàng.
Chúng ta sống trong thời đại thông tin có khắp mọi nơi, và vài loại chuyên môn "vừa mới thêm nước" vào, nhưng không có gì có thể so sánh với buổi thuyết trình về những vật quan trọng trong câu chuyện kể hay được, việc một người quản lí làm, diễn giải chủ đề phức tạp và bí truyền, theo cách để duy trì tính toàn vẹn của chủ thể, làm được - mở được rồi. cho khán giả chung chung.
Và, điều đó, đối với tôi, hôm nay, vừa là thử thách vừa là niềm vui. trong công việc, hỗ trợ tầm nhìn đối với những người quản lí, liệu đây có phải là một buổi triển lãm những thanh kiếm Samurai, những tạo tác buổi đầu của người Byzantine, những bức chân dung thời Phục Hưng, hay buổi trình diễn chúng ta đã nghe được đề trước đó rồi hay không, chương trình McQueen, với chương trình mà chúng ta đã thưởng thức,
đạt nhiều thành công vào mùa hè năm ngoái. Đó là một trường hợp thú vị.
Vào thời điểm cuối xuân đầu hè năm 2010, một thời gian ngắn sau vụ tự sát của McQueen, người quản lí trang phục của chúng ta, Andrew Bolton, đã đển gặp tôi và nói, "Tôi từng nghĩ đến việc thực hiện chương trình về McQueen, và giờ là thời điểm thích hợp. Chúng ta phải, chúng ta phải làm điều đó nhanh lên."
Chuyện không hề dễ dàng. McQueen đã làm việc trong suốt sự nghiệp của mình cùng với một nhóm nhỏ những nhà thiết kế và quản lí những người luôn bảo vệ tài sản của anh ta, nhưng Andrew đến Luân Đôn và làm việc cùng với họ suốt mùa hè và giành được sự tự tin của họ, và những người thiết kế đó đã tạo ra những chương trình thời trang tuyệt vời, trình bày những tác phẩm biểu diễn nghệ thuật theo cách của riêng họ, và chúng ta đã kế tục điều đó tại bảo tàng, tôi nghĩ, trước đây chúng ta chưa từng làm chuyện như vậy.
Đây không phải việc đặt tiêu chuẩn của bạn.
Thật ra, chúng ta đã phá vỡ phòng trưng bày để khôi phục toàn bộ hoạt cảnh khác, khôi phục lại studio đầu tiên của anh ta, một căn phòng đầy gương, một chiếc hộp gây tò mò, một con tàu bị chìm, một nội thất bị đốt trụi, cùng những video và những bản nhạc nền được sắp xếp từ nhạc arias mang phong cách opera đến những chú heo đang làm chuyện đó.
Và trong hoạt cảnh khác thường này, trang phục sẽ giống như những nam/ nữ diễn viên, hoặc bức tượng sống.
Có thể là một vụ tai nạn xe lửa.
Có thể trông giống như những cửa hiệu trên đại lộ số 5 vào mùa Giáng Sinh, nhưng vì cách mà Andrew kết nối với đội của McQueen, anh ta đang hướng vào sự non kinh nghiệm và tài hoa của McQueen, và chương trình khá là ưu việt, và đã trở thành một hiện tượng theo bản sắc riêng.
Cuối chương trình, chúng ta nhờ mọi người xếp hàng trong khoảng 4 đến 5 tiếng đồng hồ để vào xem chương trình, nhưng thật ra không có ai phàn nàn gì.
Tôi đã nghe rất nhiều lần "Wow, điều này xứng đáng mà.
Đó là một trải nghiệm mang tính nhận thức và đầy cảm xúc."
Bây giờ, tôi sẽ mô tả tổng quát 2 buổi triển lãm, nhưng tôi cũng tin rằng những bộ sưu tập, những vật dụng cá nhân, cũng có thể có sức mạnh tương tự.
Met được thành lập không giống một bảo tàng nghệ thuật của Mĩ, nhưng là một bảo tàng bách khoa toàn thư, và ngày nay, 140 năm sau, tầm nhìn đó giống như từng được tiên tri trước, vì, dĩ nhiên, chúng ta sống trong một thế giới khủng hoảng, của sự thách thức, và chúng ta buộc phải tiếp xúc với nó qua các bản tin thời sự 24/7.
Đây là phòng trưng bày mà chúng ta có thể giải mã các nền văn minh, các nền văn hóa, mà chúng ta đang thấy sự biểu hiện ở hiện tại.
Liệu có là Libya, Ai Cập, Syria hay không, đây là phòng triển lãm mà chúng ta có thể giải thích và cho thấy sự hiểu biết cao hơn.
Ý tôi là, những phòng trưng bày theo phong cách Hồi giáo mới là ví dụ điển hình, đã mở ra từ 10 năm trước, hầu như suốt tuần, sau ngày 9/11.
Tôi nghĩ hầu hết người Mĩ, kiến thức về thế giới Hồi giáo khá là qua loa trước ngày 9/11, và sau đó công kích chúng tôi vào một trong những thời điểm tối tăm nhất nước Mĩ, và nhận thức này dẫn đến tình trạng phân biệt sau sự kiện kinh khủng đó.
Hiện nay, trong phòng trưng bày của chúng tôi, chúng tôi trình bày 14 thế kỉ phát triển của các nền văn hóa Hồi giáo khác nhau trải rộng về mặt địa lí, và, một lần nữa, hàng trăm hàng ngàn người đến xem những phòng trưng bày này từ lúc chúng được mở ra vào cuối tháng 10.
Tôi thường bị hỏi là "Công nghệ kĩ thuật số có thay thế bảo tàng không?"
và tôi nghĩ những con số đó là sự từ chối thẳng thừng về khái niệm đó. Ý tôi là, đừng hiểu lầm tôi, tôi hoàn toàn ủng hộ việc dùng trang web.
Nó giúp chúng ta gần gũi với nhiều khán giả trên khắp địa cầu, nhưng không gì thay thế tính chân thực của các vật đại diện cho sự đam mê học hỏi.
Đưa con người đứng trước những đồ vật là cách để chúng đối mặt với chúng ta xuyên thời gian, xuyên không gian, cuộc sống của chúng có thể rất khác với chúng ta, nhưng những người như chúng ta, có hi vọng và ước mơ, có giận dữ và thành công trong cuộc sống. Và tôi nghĩ đây là một quá trình giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản thân mình, giúp chúng ta đưa ra quyết định đúng đắn hơn về nơi chúng ta sẽ đi.
Phòng trưng bày lớn ở Met là một trong những cánh cổng tuyệt vời của thế giới, gây chấn động, giống như nhà thờ thời trung cổ.
Từ đó, bạn có thể đi bộ theo bất cứ hướng nào dẫn đến bất cứ nền văn hóa nào.
Tôi thường đi đến hội trường và phòng trưng bày và tôi thấy những vị khách tham quan đang đi vào.
Một vài trong số họ rất thoải mái.
Họ cảm giác như ở nhà mình. Họ biết điều họ đang tìm kiếm.
Những người khác thì lo lắng.
Đây là một nơi đáng sợ. Họ cảm giác nơi đây là dành cho giới quí tộc.
Tôi sẽ cố gắng và phá vỡ cái ý nghĩ dành cho giới quí tộc.
Tôi muốn để mọi người có trầm tư suy nghĩ, nơi họ được chuẩn bị để bị lạc đường, để khám phá, để xem cái xa lạ trong cái gần gũi với mình, hoặc thử cái mà họ không biết.
Vì đối với chúng tôi, mong muốn là đưa họ đối mặt với những tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng, lưu giữ chúng trong khoảnh khắc khó chịu, khi độ nghiêng là thứ tiếp cận chiếc iPhone của bạn, chiếc Blackberry, nhưng để tạo ra một vùng mà sự tò mò của họ có thể trải rộng ra.
Và liệu có phải đây là biểu hiện trong bức tượng của người Hi Lạp nhắc nhở bạn của bạn, hoặc một chú chó đi vệ sinh ở phía gốc của chiếc thảm thêu, hay, để đưa nó trở lại với người hướng dẫn của tôi tên là Pietro, những dáng điệu nhảy múa người đang cần phải trở lại uống rượu, và bóng dáng trần trụi kia nằm ở vị trí bên trái.
Wow. Cô ấy là hiện thân tuyệt đẹp của giới tính trẻ trung.
Trong lúc đó, sự uyên bác của chúng ta có thể nói với bạn đây là bữa tiệc chè chén, nhưng nếu chúng ta đang làm đúng quyền hạn của mình, và bạn kiểm tra biệt ngữ ở trước cửa, tin vào bản năng của mình.
Bạn biết đây là một buổi ăn chơi.
Cảm ơn. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Tôi muốn dành tặng bài này cho tất cả phụ nữ ở Nam Phi -- những người phụ nữ đã không chịu lùi bước trong thời kỳ phân biệt chủng tộc (apartheid).
Và, dĩ nhiên, tôi cũng dành tặng bài hát này cho bà của tôi, người mà tôi tin rằng đã đóng một vai trò rất quan trọng, đặc biệt với tôi, khi tôi còn là một nhà hoạt động xã hội, và bị cảnh sát quấy rối.
Các bạn sẽ nhớ lại rằng năm 1976, ngày 16 tháng 6, học sinh sinh viên Nam Phi đã tẩy chay ngôn ngữ của Afrikaan, vì nó là phương tiện truyền đạt của những kẻ áp bức, trong lúc học sinh sinh viên bị bắt phải học tất cả các môn bằng tiếng Afrikaan -- sinh học, toán học -- thế còn những ngôn ngữ của chúng tôi thì sao?
Học sinh sinh viên muốn nói chuyện với chính quyền, và cảnh sát đáp lời bằng súng đạn.
Vậy nên hàng năm, ngày 16 tháng 6, chúng tôi sẽ tưởng niệm tất cả những người đồng chí, những học sinh sinh viên đã mất đi.
Hồi đó tôi còn rất nhỏ, tôi nghĩ là tôi 11 tuổi, tôi bắt đầu tự đặt ra nhiều câu hỏi, và đó cũng là lúc việc giáo dục chính trị của tôi bắt đầu.
Và sau đó, tôi gia nhập tổ chức thanh niên trực thuộc Đại hội Dân tộc Châu Phi (African National Congress.
). Và, vì chúng tôi là ban tổ chức và đủ thứ vai trò của lễ tưởng niệm này, cảnh sát sẽ bố ráp vây bắt chúng tôi vì họ gọi chúng tôi là những kẻ cầm đầu.
Tôi đã từng trốn chạy khỏi nhà khi tôi được biết có thể cảnh sát sẽ đến lùng vào khoảng 9 hay 10 tháng 6 gì đó.
Và bà của tôi có lần đã nói, "Không, xem này, cháu không việc gì phải trốn chạy.
Đây là nhà cháu, cháu cứ việc ở."
Và đúng thật, cảnh sát có đến -- bởi vì họ muốn bắt giữ chúng tôi và nhốt chúng tôi vào tù và chỉ thả chúng tôi lúc nào họ thích, sau ngày 20 hay sau đó.
Thế là vào ngày 10 tháng 6, chúng đến, bao vây ngôi nhà, còn bà tôi tắt hết điện đóm trong nhà, và mở cửa bếp ra.
Và bà nói với lũ cảnh sát, "Vusi ở đây, và các anh không được bắt nó đi đêm nay.
Tôi quá mệt mỏi với việc các anh cứ đến đây, quấy rầy chúng tôi, khi con cái các anh đang ngủ yên trong nhà.
Cháu tôi ở đây, và các anh sẽ không mang nó đi được đâu.
Tôi có một thùng đầy nước sôi -- anh nào xông vào trước tiên sẽ hứng đủ."
Và cảnh sát bỏ đi.
(Tiếng vỗ tay) (Nhạc) ♫ Thula Mama, Thula Mama, Thula Mama, Thula Mama. ♫ ♫ Trong kí ức tuổi thơ con, qua những giọt lệ nhòe mắt bà, ♫ ♫ con thấy chân lý trong nụ cười của bà, ♫ ♫ con thấy chân lý trong nụ cười của bà, ♫ ♫ xuyên thấu màn đêm u tối trong sự vô tri của con. ♫ ♫ Ôi, có một người bà đang nằm nghỉ ♫ ♫ bà ốm đau và trái tim bà rơi lệ. ♫ ♫ Băn khoăn, băn khoăn, băn khoăn, băn khoăn liệu thế giới này đang đi về đâu. ♫ ♫ Lẽ nào chuyện trẻ nhỏ phải tự xoay xở lấy là đúng? Không, không, không, không, không, không. ♫ ♫ Lẽ nào phiền muộn dồn hết lên mái đầu người phụ nữ già là đúng? ♫ ♫ Những người vô danh bất hạnh. ♫ ♫ Thula Mama Mama, Thula Mama. Thula Mama Mama. ♫ ♫ Thula Mama, Thula Mama, Thula Mama Mama, Thula Mama. ♫ ♫ Ngày mai sẽ tốt đẹp hơn. ♫ ♫ Ngày mai trèo đèo lội suối sẽ dễ hơn, bà ơi. ♫ ♫ Thula Mama, Thula Mama. ♫ ♫ Tôi có nên tan vào bài hát này như người đàn ông hát nhạc blues hay một người hát rong. ♫ ♫ Và rồi từ rất xa, không phải trong câu lạc bộ nhạc blues nào hết, tôi hát, ♫ ♫ bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi. ♫ ♫ Bây giờ tôi có nên ngừng hát về tình yêu ♫ ♫ khi kí ức tôi đã nhuộm đầy máu? ♫ ♫ Chị em ơi, ồ tại sao có khi ta lại tưởng lầm mụn nhọt là ung thư? ♫ ♫ Thế thì, ai lại đi nói, giờ đây không còn bài thơ tình nào nữa? ♫ ♫ Tôi muốn hát một bản tình ca ♫ ♫ cho người phụ nữ có thai đã dám nhảy qua hàng rào ♫ ♫ và vẫn sinh ra em bé khỏe mạnh. ♫ ♫ Nhẹ nhàng thôi, tôi đi vào tia nắng của nụ cười ♫ ♫ sẽ đốt bùng lên bản tình ca của tôi, bài ca của tôi về cuộc đời, ♫ ♫ bài ca của tôi về tình yêu, bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, ♫ ♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, bài ca của tôi về cuộc đời. ♫ ♫ Ooh, tôi chưa từng cố chạy trốn những bài ca, ♫ ♫ tôi nghe tiếng gọi da diết, mạnh mẽ hơn bom đạn kẻ thù. ♫ ♫ Bài ca rửa sạch cuộc đời ta và những cơn mưa dòng máu ta. ♫ ♫ Bài ca của tôi về tình yêu và bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, ♫ ♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, ♫ ♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu -- tôi muốn mọi người cùng hát với tôi nào -- ♫ ♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, bài ca của tôi về cuộc đời -- mọi người cùng hát với tôi đi -- ♫ ♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu -- tôi không nghe thấy tiếng các bạn -- ♫ ♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu -- tôi biết bạn hát to hơn được mà -- ♫ ♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu -- hát nữa, hát nữa nào -- ♫ ♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, vâng, bài ca của tôi về tình yêu -- ♫ ♫ các bạn hát to hơn được nữa mà -- ♫ ♫ bài ca của tôi về cuộc đời, chính nó, bài ca của tôi về tình yêu, bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu -- ♫ ♫ cứ hát đi, hát đi, hát lên đi -- bài ca của tôi về tình yêu. ♫ ♫ Oh yeah. Bài ca -- một bản tình ca, bài ca của tôi về cuộc đời. Hát nào. Một bản tình ca, bài ca của tôi về cuộc đời. Hát lên. ♫ ♫ Một bản tình ca, bài ca của tôi về cuộc đời. Hát nào. Một bản tình ca, bài ca của tôi cuộc đời. Hát lên. ♫ ♫ Một bản tình ca, bài ca của tôi về cuộc đời. Hát nào. Một bản tình ca, bài ca của tôi cuộc đời. ♫ ♫ Một bản tình ca, bài ca của tôi về cuộc đời. Hát lên. ♫ (Tiếng vỗ tay)
Sáu tháng qua, tôi dành thời gian đi du lịch. Tôi đi được 60.000 dặm nhưng không hề rời khỏi bàn mình.
Tôi làm được điều này vì tôi có hai người.
Tôi như một nhưng là hai. Tôi là Eddie, ở đây, đồng thời cái tôi thứ hai là khung lớn màu xanh avatar của tôi mang nick Cyber Frank.
Đó là những gì tôi làm. Tôi muốn bắt đầu, một thử nghiệm, vì tôi làm kinh doanh, nên quan trọng là tập trung vào kết quả.
Tôi suy nghĩ rất lung, "Nên nói chuyện gì, làm gì, trước cử tọa của TED?
Tình hình căng đây. Mình sẽ xoay xở ra sao? "
Tôi hy vọng là qua được khó khăn.
Nào ta hãy cùng nhau làm trọn công việc này.
Vui lòng làm việc cùng tôi nhé? Bạn có thể hét to câu trả lời nếu muốn.
Câu hỏi là, trong hai đường nằm ngang này cái nào dài hơn?
Câu trả lời là...?
Khán giả: Giống nhau. Eddie Obeng: Giống nhau.
Không, không giống nhau. (Cười) Chúng không giống nhau. Đường trên dài hơn đường dưới10%.
Tại sao bạn nói giống nhau? Bạn còn nhớ khi ta đi học, thầy cô cũng ra cùng một câu đố?
Để dạy chúng ta về thị sai. Bạn có nhớ không?
Và bạn nhớ lại, nên mới nói, "Nó giống nhau!"
Và bạn sai. Bạn học được câu trả lời, đã ghi nhớ câu này 10, 20, 30, 40 năm: Câu trả lời là giống nhau. Khi được hỏi về độ dài mỗi đường, bạn nói giống nhau, nhưng chúng không giống nhau, vì tôi đã thay đổi nó.
Đây chính là điều đang xảy ra với chúng ta trong thế kỷ 21.
Một ai đó, hoặc cái gì đó đã thay đổi luật về cách vận hành của thế giới chúng ta.
Tôi nói pha chút bông đùa rằng nó xảy ra lúc nửa đêm, khi ta đang ngủ, nhưng đó là nửa đêm15 năm trước.
Ok? Bạn không nhận ra? Về cơ bản, cái họ làm là, họ đổi tất cả quy tắc, cho nên cách vận hành thành công một doanh nghiệp, một tổ chức, thậm chí một quốc gia, đã bị xóa, thay, và hoàn toàn mới. Bạn nghĩ tôi đùa ư, đã có một bộ quy tắc hoạt động hoàn toàn mới. (Cười) Bạn có nhận thấy thế? Tôi muốn nói, có thể bạn sơ ý.
Hay có lẽ, bạn đã thấy. Ok. (Cười) Ý tưởng đơn giản của tôi là những gì đã xảy ra, thế kỷ 21 thực tế quanh ta, không phải ai cũng nhìn thấy rõ, thay vào đó chúng ta dành thời gian đáp ứng hợp lý với một thế giới chúng ta hiểu và nhận ra, nhưng không tồn tại nữa.
Bạn không tin tôi chăng? Ok. (Vỗ tay) Ta hãy điểm qua một số điều mà tôi không hiểu.
Nếu bạn tìm kiếm trên Amazon cho từ "sáng tạo," bạn sẽ tìm đươc độ 90.000 cuốn sách.
Tìm trên Google từ "đổi mới+ sáng tạo," bạn nhận được 30 triệu truy cập. thêm "tư vấn", nó tăng thành 60 triệu. (Cười) Bạn theo dõi được chứ? Về mặt thống kê, trong cái bạn thấy chỉ có 1 trong 100.000 ý tưởng là kiếm ra tiền, hoặc mang lại lợi ích sau hai năm.
Điều đó là vô nghĩa. Các công ty tốn vô khối tiền điều hành mất khối thời gian chuẩn bị dự báo và ngân sách thảy đều lỗi thời hoặc cần thay đổi trước khi được công bố.
Sao lại có thể như thế? Nếu xem xét tầm nhìn hiện có, là cái sẽ giúp ta thay đổi thế giới, thì điều quan trọng là việc thực thi.
Chúng ta có tầm nhìn. Chúng ta cần làm cho nó xảy ra.
Chúng ta mất hàng thập kỷ chuyên môn hóa công tác thực thi.
Những người giỏi về tổ chức thực hiện.
Tuy nhiên, lấy ví dụ một gia đình 5 người ta tưởng tượng, họ đang đi nghỉ từ London tất cả đến Hồng Kông, ngân sách của họ chỉ có 3.000 £.
Nếu so với mức trung bình của dự án thành công thực tế, thì gia đình này phải dừng lại tại Makassar, South Sulawesi, tiêu hết số tiền 4.000 £, buộc để lại hai con ở phía sau. (Cười) Tôi đang cố giải thích rằng có những điều ta thấy vô lý.
Còn tệ hơn là vô lý nữa. Hãy để tôi nói rõ hơn.
Đây là một câu trích dẫn.
Câu ấy thế này, để tôi lồng tiếng, "Muôn tâu Bệ hạ, việc không nhìn thấy trước thời gian, mức độ và tính nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng là do thiếu sự sáng tạo và những đầu óc sáng sủa," đại loại thế.
Đây là các nhà kinh tế nổi tiếng xin lỗi Nữ hoàng Anh Khi Bà đặt câu hỏi, "Sao không có ai báo với chúng ta rằng cuộc khủng hoảng đang đến?" (Cười) Tôi không bao giờ được phong tước Hiệp sĩ. (Cười) Đó không là điều quan trọng. Điều phải nhớ là, đây là những nhà kinh tế nổi tiếng, những người thông minh nhất hành tinh. Các anh có thấy những thách thức chăng? (Cười) Đó là điều đáng sợ. Một người bạn và cũng là thầy tôi, Tim Brown của IDEO, nói rằng phải có bản thiết kế lớn, và anh ấy đúng.
anh ấy giải thích, rằng tư duy kế hoạch phải giải quyết các vấn đề hệ thống lớn trước những thách thức hiện có.
Anh ấy hoàn toàn đúng.
Và rồi tôi tự hỏi, "Sao lại không là nhỏ?"
Thế chẳng là là kỳ sao? Nếu hợp tác là có ích, thì kết hợp chéo chức năng là rất tuyệt, sao phải xây những lớp lang thứ bậc khổng lồ?
Ta đang bị làm sao? tôi nghĩ cái đang xảy ra là ta không nhận thấy sự thay đổi mà tôi mô tả khi nãy.
Ta biết rằng thế giới đã tăng tốc.
Không gian điều khiển di chuyển với vận tốc ánh sáng.
Công nghệ tăng tốc theo cấp số nhân.
Nếu đây là hiện tại, và đó là quá khứ, và ta bắt đầu nghĩ đến sự thay đổi, các chính phủ tìm kiếm sự thay đổi, bạn đây cũng tìm kiếm sự thay đổi, mọi người đều tìm sự thay đổi, điều đó thật là hay (Cười) Cái xảy ra là sự tăng tốc và thay đổi đang rồ ga sang số.
Tốc độ tăng. Nhưng chưa hết.
Cùng lúc, chúng ta còn làm một chuyện điên rồ nữa.
Chúng ta tăng gấp đôi dân số trong vòng 40 năm, Đặt một nửa số đó trong thành phố, rồi kết nối họ lại để có thể tương tác.
Mật độ tương tác của người ta đã đến độ kinh người.
Biểu đồ cho ta thấy vận động của thông tin. Mật độ thông tin khiến ta kinh ngạc.
Rồi loài người chúng ta làm tiếp điều thứ ba.
Trước đây văn phòng chỉ là một văn phòng chiếc bàn nhỏ dưới chân cầu thang, nhưng khi kết nối với Internet nó thành bản doanh một công ty toàn cầu.
Điều gì xảy ra? Chúng ta đã thay đổi quy mô.
Chiều kích và quy mô không còn như cũ nữa.
Thêm vào đó, mỗi khi bạn tweet điều gì, hơn một phần ba người hưởng ứng từ những quốc gia không phải là nước bạn.
Toàn cầu là quy mô mới. Chúng ta biết điều đó.
Và rồi người ta nói "Thế giới bây giờ hỗn loạn."
Bạn đã nghe thế chưa? Và họ nói như một ẩn dụ. Bạn có gặp những câu đại để?
Họ nghĩ nó là một ẩn dụ, nhưng đây không là ẩn dụ.
Đây là thực tế. Hồi là sinh viên kỹ thuật, tôi nhớ có xem một thao diễn, người làm thao diễn làm khá hấp dẫn.
Ông có một đường ống trong suốt, bạn đã thấy trình diễn này chưa? — ông gắn một vòi nước vào ống. tôi sẽ cố vẽ cái vòi nước, vẽ cái vòi hơi khó,
nên tôi viết từ "vòi" vào đây. Được chưa? Đây là vòi nước. (Cười) Ông gắn nó vào đường ống trong suốt, và ông bật nước.
Và nước chảy xuống đường ống này.
Đây chưa có gì thú vị. Bạn có theo dõi được không?
Vậy là nước chảy lên. Ông làm nó chảy xuống.
Tuyệt. Ông nói, "Bạn để ý thấy gì không?" Không. Rồi ông cắm chiếc kim vào thành ống chiếc kim nối với một cái hộp đựng mực xanh Cái hộp đầy mực xanh lá cây. Bạn theo dõi được không?
Ta đoán thử điều gì xảy ra? Một dòng màu xanh lá cây mỏng đi ra, nó chảy xuống đường ống. Nó chưa có gì là thú vị.
Ông cho nước chảy lên, rồi nó lại chảy xuống.
Và không có gì thay đổi. Ông tăng dòng chảy của nước, vẫn một dòng xanh lá cây nhàm chán.
Ông cho nước chảy mạnh hơn. Và mạnh hơn.
Có điều kỳ lạ xảy ra. Đó là dòng chỉ xanh nhấp nháy, ông lại mở nước mạnh hơn tí nữa, thì cả đường xanh lá cây biến mất, thay vào đó là những vẩn mực nhỏ ở gần đầu kim.
Và nước cuộn chảy hòa tan mực mực bị pha loãng màu của nó biến đi.
Điều xảy ra trong ống này là ai đó đã thay đổi luật, từ êm ả sang hỗn loạn.
Tất cả các quy tắc đã đổi. Trong môi trường đó, ngay lập tức, các khả năng nhiễu loạn có thể đều mở sẵn, và không còn êm ả như cũ.
Nếu không có màu mực xanh lá cây, ta sẽ không bao giờ để ý.
Và tôi nghĩ đây là thách thức của chúng ta, như ai đã vặn nước tăng, với công nghệ và đủ thứ hàng - tốc độ, quy mô và mật độ tương tác.
Giờ làm thế nào ta đối phó và xử lý nó?
Vâng, ta có thể an phận nó là hỗn loạn, hoặc có thể gắng tìm hiểu.
Tìm hiểu, nhưng tôi biết các bạn lớn lên trong thời buổi có cái gọi là câu trả lời đúng, giống câu trả lời bạn đã trả lời tôi về hai đường nằm ngang, và bạn tin rằng nó đúng mãi mãi.
Đường tôi vẽ đây mô tả sự học tập, như cách ta vốn vẫn làm. Ta có thể nhìn thấy sự việc, hiểu nó, dành thời gian đưa chúng vào thực hiện.
Thế giới là đây. Nhưng thế giới giờ đã tăng tốc thế còn tốc độ học tập? Vâng, nếu làm việc cho một công ty, bạn sẽ thấy khá khó khăn nếu làm cái ông chủ không chấp nhận, điều không nằm trong chiến lược, dù sao, bạn phải dự cuộc họp hàng tháng.
Nếu bạn làm việc trong một viện, có lúc bạn sẽ phải ra quyết định.
Nếu bạn làm việc trong thị trường nơi người ta tin vào chu kỳ, thì thậm chí còn buồn cười hơn, bởi vì bạn phải đợi đến hết chu kỳ rồi mới có thể nói "có cái gì đó sai rồi đây."
Bạn có hiểu tôi? Vậy, đồ thị của học tập, là khá bằng phẳng.
Bạn hiểu ý tôi? Thời điểm này - tại đó Hai đường cắt nhau, tốc độ của thay đổi đã vượt quá tốc độ học tập, với tôi, đó là điều mô tả khi nói với bạn về lúc nửa đêm. Nó thì liên quan gì tới chúng ta?
Nó biến đổi nhiệm vụ của chúng ta hoàn toàn, chúng ta phạm nhiều sai lầm. Chúng ta giải quyết vấn đề năm ngoái mà không nghĩ về tương lai. Nếu bạn cố nghĩ về nó, điều bạn đang giải quyết bây giờ, sẽ mang lại gì trong tương lai?
Nếu bạn không hiểu thế giới mà bạn đang sống, thì gần như chắc chắn bạn đang làm điều không phù hợp.
Tôi sẽ cho bạn một ví dụ. Về sáng tạo và các ý tưởng. Tất cả CEO và khách hàng của tôi đều muốn đổi mới, Họ tìm cách đổi mới. Họ nói, "Chấp nhận rủi ro để không ngừng sáng tạo!"
Tiếc thay câu này qua không khí đến tai người nghe, thành ra
"Nếu các anh cứ điên rồ, thì chúng tôi sẵn sàng sa thải. "(Cười) Tại sao? Bởi vì thế giới cũ, Okay, trong thế giới cũ, ở đó việc nhận dạng sai là không được chấp nhận.
Nếu anh hiểu sai, thì anh thất bại. Người ta nên xử thế nào với anh?
Vâng, một cách thẳng thừng, vì lẽ ra anh nên hỏi người có kinh nghiệm.
Đằng này ta đã học được câu trả lời và cứ giữ nó trong đầu 20, 30 năm, bạn hiểu ý tôi?
Câu trả lời là, đừng làm điều gì khác thường.
Và sau đó đột nhiên điều này không còn hiệu nghiệm nữa.
Thực tế, trong thế giới mới ta có thể thất bại theo hai cách
Một, bạn đang làm việc tuân theo quy trình và nó là một việc rất khó khăn, bạn lại tùy tiện, bạn xử lý sai. Người ta sẽ xử thế nào?
Có thể bạn bị sa thải. Hai, bạn đang làm cái mới, trước đây chưa có ai có làm, bạn làm sai hoàn toàn. Người ta sẽ xử thế nào?
Vâng, bánh pizza miễn phí ! Bạn nên được đối xử tốt hơn người thành công.
Nó được gọi là sự thất bại thông minh. Tại sao? Vì không thể đưa nó vào C.V.
Điều tôi muốn lưu lại hôm nay, là lời giải thích lý do tại sao tôi đi du lịch 60.000 dặm từ bàn của tôi.
Khi tôi nhận ra sức mạnh của thế giới mới này, Tôi bỏ việc giảng dạy êm ấm, lập một trường kinh doanh qua mạng, trường đầu tiên trên thế giới, dạy mọi người cách xúc tiến công việc, và tôi đã sử dụng một số bài học về các quy tắc mà tôi đã học.
Nếu bạn quan tâm, hãy vào worldaftermidnight.com, tôi đã áp dụng chúng cho mình trong hơn một thập kỷ, và tôi vẫn còn ở đây, tôi vẫn còn nhà, và điều quan trọng nhất là, tôi hy vọng đã tiêm một chút mực màu xanh lá cây vào cuộc sống của bạn, để khi ra về, khi ra một quyết định hợp lý và nhạy cảm cho mình, bạn sẽ để thời gian suy nghĩ, "Hmm, tôi tự hỏi, liệu điều này còn có lý trong thế giới mới sau nửa đêm."
Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay) Cảm ơn các bạn, cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)
Để hiểu thế giới mình đang sống, chúng ta kể những câu chuyện.
Và trong khi sự pha trộn và chia sẻ đưa đến việc định nghĩa được web [mạng] như chúng ta đã biết, tất cả chúng ta giờ đây có thể trở thành một phần của câu chuyện nhờ các công cụ đơn giản cho phép chúng ta làm việc trực tuyến.
Nhưng khi video đã được lọt ra ngoài. Nó xuất hiện trên web trong một cái khung nhỏ, và ở nguyên đó, hoàn toàn mất kết nối với tất cả các dữ liệu và nội dung xung quanh nó.
Trong thực tế, suốt hơn một thập niên trên web, điều duy nhất đã thay đổi về video là kích thước của khung video và chất lượng hình ảnh.
Popcorn thay đổi tất cả những điều đó.
Nó là một công cụ trực tuyến cho phép bất cứ ai kết hợp video với nội dung lấy trực tiếp từ các trang web.
Các video được tạo ra bởi Popcorn hoạt độnt giống như bản thân trang web: linh động, đầy đủ các liên kết, và hoàn toàn có thể remix lại, và cuối cùng đượ phép phá vỡ ra ngoài phạm vi khung.
Tôi muốn đem đến cho các bạn một bản demo (bản giới thiệu) của một nguyên mẫu mà chúng tôi đang làm việc và sẽ ra mắt vào mùa thu này.
Nó sẽ hoàn toàn miễn phí, và nó sẽ hoạt động trong bất kỳ trình duyệt nào.
Mỗi sản phẩm của Popcorn đều bắt đầu với video, và vì vậy tôi đã thực hiện một clip ngắn, 20 giây sử dụng một người phát thanh mẫu mà chúng tôi sử dụng trong hội thảo.
Chúng ta hảy cùng xem nó. Chúng tôi sẽ trở lại, và tôi sẽ cho bạn biết cách chúng tôi tạo ra nó.
Xin chào, và hoan nghênh đến với bản tin đài của tôi.
Tôi đã thêm vị trí của tôi bằng bản đồ Google, và nó trực tuyến, vì vậy hãy thử di chuyển nó vòng quanh.
Bạn có thể thêm pop-ups với các liên kết trực tiếp và biểu tượng tuỳ chỉnh, hoặc đưa vào phần nội dung từ bất kỳ dịch vụ web nào, như Flickr, hoặc thêm bài viết và bài blog với các liên kết đến các nội dung đầy đủ
Hãy cùng trở lại, và tôi sẽ chỉ bạn xem những gì bạn đã thấy.
Có rất nhiều điều cần bàn ở đó. Đây là dòng thời gian (timeline), và nếu bạn đã từng chỉnh sửa video, bạn hẳn đã quen với nó, nhưng thay vì các clip xuất hiện trên dòng thời gian những gì bạn nhìn thấy là các sự kiện web được gán vào trong video.
Bây giờ trong sản phẩm này của Popcorn chúng ta đã có thanh tiêu đề, chúng ta đã có một bản đồ Google được hiển thị hình ảnh lồng trong hình ảnh, và rồi Popcorn cho phép nó đẩy ra bên ngoài các khung và chiếm toàn bộ màn hình.
Có hai cửa sổ bật lên cho bạn một số thông tin khác, và một bài viết cuối cùng với một liên kết đến các bài gốc.
Hãy chuyển sang bản đồ Google này, và tôi sẽ cho bạn thấy làm thế nào bạn có thể chỉnh sửa nó.
Tất cả bạn phải làm là, vào dòng thời gian, bấm đúp vào mục, và tôi đã chỉnh nó thành Toronto, bởi vì đó là quê hương tôi.
Hãy chọn cái gì khác.
Popcorn ngay lập tức đi ra ngoài vào các trang web, nói chuyện với Google, lấy bản đồ, và đặt nó vào màn hình hiển thị.
Và nó hòan toàn giống hệt nhau. đối với những người xem sản phẩm của bạn.
Và nó trực tiếp. Nó không phải là một hình ảnh. Vì vậy, bạn có thể nhấp vào nó, có thể phóng to, để nhìn xuống xem đường phố, nếu bạn muốn.
Bây giờ trong video này, tôi đề cập đến cách thêm một nguồn cấp dữ liệu trực tiếp, điều mà chúng ta có thể làm ngay bây giờ, vì vậy, hãy thêm một vào một nguồn cấp dữ liệu trực tiếp từ Flickr. Đi qua phía bên tay phải, lấy Flickr từ danh sách các tùy chọn, kéo nó vào dòng thời gian , và đặt nó vào nơi bạn muốn, và nó sẽ ngay lập tức đi ra ngoài đến Flickr và bắt đầu kéo vào trong các hình ảnh dựa trên các thẻ. Bây giờ, các nhà phát triển của tôi thực sự thích những chú ngựa con, và do đó, họ đã đặt ngựa con làm thẻ mặc định.
Hãy thử cái gì khác, có lẽ cái gì có liên quan đến ngày hôm nay hơn một chút.
Đây là những hình ảnh trực tiếp được lấy thẳng từ nguồn cấp dữ liệu.
Nếu bạn đến và xem nó sau một tuần nữa kể từ bây giờ, nó sẽ hoàn toàn khác nhau, linh động, giống như các trang web, và hòan toàn giống các trang web, tất cả mọi thứ đều có nguồn gốc, vì vậy hãy nhấp vào liên kết của bạn, và bạn đi thẳng đến Flickr để xem hình ảnh nguồn.
Tất cả mọi thứ bạn đã nhìn thấy ngày hôm nay được dựng nên từ những khối xây dựng cơ bản của các trang web: HTML, CSS và JavaScript.
Điều đó có nghĩa là nó là hoàn toàn có thể remix. Nó cũng có nghĩa là không có phần mềm độc quyền. Tất cả những gì bạn cần là một trình duyệt web.
Vì vậy hãy tưởng tượng nếu tất cả video mà chúng ta xem trên các trang web hoạt động như các trang web, hoàn toàn có thể remix lại, được liên kết với nội dung nguồn, và tương tác với tất cả mọi người xem nó.
Tôi nghĩ rằng Popcorn có thể thay đổi cách mà chúng ta thuật chuyện trên web, và cách chúng ta hiểu thế giới mình đang sống.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
(Nhạc cello dạo đầu) Anh đã tìm thấy em, anh đã tìm thấy em dưới vô vàn ký ức tan vỡ với tình yêu kiên định, kiên định của anh.
Anh làm em rung động, anh làm em rung động, anh làm em rung động suốt đêm với tình yêu kiên định, kiên định của anh.
(Nhạc cello tiếp tục) (Gảy nhịp nhàng) Anh đã tìm thấy em, anh đã tìm thấy em, dưới vô vàn ký ức tan vỡ với tình yêu kiên định, kiên định, kiên định của anh.
Và anh làm em rung động, anh làm em rung động, anh làm em rung động suốt đêm với tình yêu kiên định, kiên định, kiên định của anh.
(Nhạc kết thúc) (Vỗ tay) Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Công việc của tôi là tổ chức thông tin.
Tôi làm thiết kế đồ họa.
Tôi thường cố gắng cắt nghĩa những thứ khó hiểu.
Vì vậy, cha tôi có vẻ không hiểu rõ tôi kiếm sống bằng cách nào.
Tổ tiên bên nội tôi làm nghề nông.
Ông là người người dân tộc thiểu số Hắc Hải Hy Lạp.
Họ từng sống ở vùng Tiểu Á và chạy trốn đến Hy Lạp do vụ diệt chủng cách đây khoảng 100 năm.
Kể từ đó, gia đình tôi đã quen với những chuyến di cư.
Cha tôi chuyển đến Đức, học hành và kết hôn. Kết quả là, tôi kế thừa một nửa bộ não Đức với khả năng tư duy phân tích và thêm vẻ bề ngoài có chút quê mùa kèm theo.
Đương nhiên, với cả hai dân tộc, tôi là kẻ ngoại quốc. Vậy nên tôi cũng dễ quen với việc đi cư, có thể coi đó là một nét truyền thống tốt nếu bạn thấy thích.
Đương nhiên, hầu hết những chuyến đi mỗi ngày thường trong phạm vi thành phố
nhất là khi bạn biết rõ thành phố đó, thì di chuyển từ A đến B, có vẻ khá rõ ràng nhỉ?
Nhưng câu hỏi là, sao lại rõ ràng đến thế?
Sao chúng ta biết rõ chúng ta đang đi đâu?
Và tôi leo lên một chiếc phà ở Dublin, khoảng 12 năm trước đây, một người ngoại quốc chuyên nghiệp, và tôi chắc rằng bạn đã trải nghiệm điều này trước đó
Bạn đến một thành phố mới, và bộ não của bạn cố gắng cắt nghĩa địa điểm mới này.
Khi bạn tìm thấy nơi chốn của mình, nhà của bạn, bạn bắt đầu xây dựng bản đồ nhận thức về môi trường xung quanh
về cơ bản, bản đồ ảo này chỉ tồn tại
trong não của bạn. Tất cả các loài động vật làm điều đó, mặc dù chúng ta sử dụng công cụ có chút khác nhau.
Con người, tất nhiên là chúng ta không đi lòng vòng đánh dấu lãnh thổ bằng mùi như loài chó
Chúng ta không di chuyển và tạo ra thứ sóng siêu âm như loài dơi
chỉ là chúng ta không làm vậy, mặc dù một đêm ở quận Temple Bar có thể trở nên khá hoang dã.
(Tiếng cười) Không, chúng ta làm hai điều quan trọng để biến một nơi thành của mình.
Trước tiên, chúng ta di chuyển theo các tuyến đường thẳng.
Thường thì ta tìm thấy một đường chính, và con đường chính này trở thành một bản đồ tuyến tính trải dài trong tâm trí chúng ta
Nhưng tâm trí của chúng ta giữ nó khá đơn giản.
Mỗi con đường được xem như là một đường thẳng, và chúng thường loại bỏ các đoạn uốn lượn của nó.
Tuy nhiên, khi chúng ta rẽ não có xu hướng điều chỉnh một góc rẽ 90 độ.
Dĩ nhiên đôi khi gây vài tình huống buồn cười đối với các thành phố có thiết kế kiểu cũ theo lô-gich vòng tròn.
Có lẽ bạn cũng từng có trải nghiệm đấy phải không?
Giả dụ bạn đang một điểm trên một con đường hướng từ một quảng trường nhà thờ chính, và bạn muốn đi đến một điểm khác cũng trên con đường đó.
Bản đồ nhận thức trong tâm trí có thể nói với bạn, "Aris, đi trở lại quảng trường nhà thờ chính, Rẽ góc 90 độ, và đi xuống con đường đó.
Bạn có được chút cảm giác phiêu lưu trong ngày hôm đó, và bạn đột nhiên phát hiện ra rằng hai điểm thực ra chỉ các nhau có một tòa nhà.
Không biết các bạn thì sao tôi thì luôn thấy như tôi tìm thấy lỗ sâu này hoặc cổng xuyên không gian vậy.
Vì vậy, chúng di chuyển dọc theo tuyến đường tuyến tính và tâm trí của chúng ta làm thẳng những con đường
và nhìn nhận các góc rẽ là 90 độ. Điều thứ hai chúng ta làm để biến một nơi thành của riêng mình là chúng ta gắn kết ý nghĩa và cảm xúc vào những vật thể hữu hình mà chúng ta nhìn thấy dọc theo các con đường này.
Nếu bạn đến vùng nông thôn Ai-len, và hỏi đường một bà cô lớn tuổi thì hãy chuẩn bị tâm lý nghe một câu chuyện kể phong cách Ai-len về tất cả quan cảnh liên quan.
Bà ấy sẽ chỉ cho bạn quán rượu mà bà từng làm việc, nhà thờ nơi bà làm lễ cưới, kiểu như thế.
Vì vậy, chúng ta điền vào bản đồ nhận thức của mình những dấu hiệu có ý nghĩa.
Còn gì nữa, chúng ta tóm tắt lặp lại các hình mẫu, và nhận biết chúng.
Chúng ta nhận biết thông qua kinh nghiệm, và chúng ta tóm tắt chúng bằng biểu tượng.
Và tất nhiên, chúng ta có khả năng hiểu được các biểu tượng này.
(Tiếng cười) Hơn nữa, chúng ta có khả năng hiểu các bản đồ nhận thức, và bạn có khả năng tạo ra các bạn đồ nhận thức của mình
Nên lần tới, khi bạn muốn chỉ đường đến chỗ của bạn, bạn chộp lấy một lái lót ly, hay một cái khăn giấy, và bạn chỉ cần quan sát chính mình tạo ra một mẩu thiết kế truyền thông.
Có những đường thẳng.
có các góc 90 độ
Bạn có thể thêm các biểu biểu tượng dọc theo con đường.
Và khi bạn nhìn vào những gì bạn vừa vẽ ra, bạn nhận ra nó không giống với bản đồ đường phố.
Nếu bạn thử đặt một bản đồ đường phố thực tế lên trên bản vẽ của mình, bạn sẽ nhận ra các con đường và khoảng cách thực sự cách xa nhau.
Không, những gì bạn vừa vẽ ra là giống như một biểu đồ hoặc một lược đồ.
Nó là một cấu trúc trực quan bao gồm đường thẳng, các điểm, và ký tự thiết kế theo ngôn ngữ của não bộ
Vì vậy, không có gì bất ngờ khi hình tượng thiết kế truyền thông của thế kỷ trước, đỉnh cao của việc hướng dẫn đường đi làm thế nào để đi từ đến B, bản đồ tàu diện ngầm Luân Đôn, không được thiết kế bởi một người vẽ bản đồ hoặc nhà quy hoạch đô thị. Nó được thiết kế bởi một người phác thảo kỹ thuật
Trong những năm 1930, Harry Beck áp dụng các nguyên tắc của thiết kế sơ đồ, và thay đổi mãi mãi phương thức thiết kế bản đồ phương tiện giao thông công cộng.
Điểm mấu chốt cho sự thành công của bản đồ này là việc cắt bỏ thông tin ít quan trọng hơn và sự tối giản.
không chỉ đường phố được vẽ thẳng, các góc 90 và 45 độ, sự biến dạng về mặt địa lý trong bản đồ đó.
Nếu bạn đã nhìn vào vị trí thực tế của các trạm, bạn sẽ thấy chúng rất khác nhau, phải không?
Nhưng cũng là vì tạo ra sự rõ ràng cho bản đồ tàu điện công cộng.
Giả dụ như bạn muốn đi từ trạm Regent's Park đến Great Portland Street, bản đồ tàu điện sẽ cho bạn biết lấy tàu, đi đến Baker Street, đổi trạm, lấy tàu khác.
Tất nhiên, điều bạn không biết chính là hai trạm đấy chỉ cách nhau chừng vài trăm mét.
Bây giờ chúng ta đã chạm đến chủ đề của giao thông công cộng, và giao thông công cộng ở đây ở Dublin là một chủ đề hơi nhạy cảm.
(Tiếng cười) Cho những ai không biết giao thông công cộng ở đây ở Dublin, về cơ bản chúng tôi có hệ thống xe buýt địa phương phát triển cùng thành phố Cho mỗi khu vực ngoại thành đã được bổ sung,
có thêm một xe buýt tuyến xe chạy từ ngoại thành đến trung tâm thành phố,
và khi các xe buýt địa phương tiếp cận trung tâm thành phố, chúng chạy song hành nhau và hội tụ đông đúc trên một con đường chính.
Vì vậy, khi tôi bước ra khỏi thuyền 12 năm trước đây, Tôi đã cố gắng cắt nghĩa điều đó
bởi vì đi bộ khám phá thành phố sẽ rất là hạn chế.
Nhưng khi bạn khám phá một hệ thống giao thông công cộng ở nước ngoài, bạn sẽ xây dựng bản đồ nhận thức trong tâm trí của bạn theo cùng một cách khá giống.
Thường thì bạn chọn một tuyến đường đi nhanh, và trong tâm trí của bạn, con đường này được coi là một đường thẳng,
và như một chiếc vòng cổ ngọc trai, tất cả các trạm và điểm dừng được sắp xếp đẹp mắt và gọn gàng trên một đường thẳng
và chỉ khi đó bạn bắt đầu khám phá ra một số tuyến xe buýt địa phương mà sẽ lấp khoảng trống, cho phép bạn tìm ra các lỗ sâu, các lối tắt xuyên không gian đó.
Vì vậy, tôi đã cố cắt nghĩa, và khi tôi đến, Tôi đã tìm kiếm một số tờ rơi thông tin giúp tôi thâm nhập vào hệ thống này và hiểu về nó. và tôi tìm thấy những tài liệu quảng cáo.
(Tiếng cười) Chúng không bị thay đổi về mặt địa lý.
Nhiều thông tin được loại bỏ bớt, nhưng không may, lại là thông tin không nên loại bỏ, giả dụ khu trung tâm.
Không có đường thẳng nào đại diện cho tuyến đường đi.
Thậm chí không có trạm và tên trạm
Bây giờ, các bản đồ của Dublin đã tốt hơn trước, và sau khi tôi đã hoàn thành dự án, có thêm một chút cải thiện nữa, nhưng vẫn không có tên trạm, không có tuyến đường.
Vì vậy, do sự ngây thơ và nửa dòng màu Đức, tôi quyết định, "Aris, tại sao không xây dựng bản đồ riêng của mình?"
Đó là những gì tôi đã làm. Tôi nghiên cứu làm thế nào mà
mọi tuyến đường xe buýt di chuyển qua thành phố, đẹp mắt và hợp lý, mỗi xe buýt là một đường riêng biệt,
và tôi phát hoạ vào bản đồ của Dublin, và ở trung tâm thành phố,
tôi có một đĩa mì Ý hết sức đẹp mắt.
(Tiếng cười) Có chút hỗn độn ở đây, vì vậy tôi quyết định, tất nhiên, bạn sẽ phải áp dụng các quy tắc thiết kế phác đồ loại bỏ các hành lang, mở rộng đường phố nơi nhiều xe buýt, và làm cho các đường phố thẳng thóm ra, các góc 90-độ , 45-độ hoặc tỉ lệ của nó. và điền vào các tuyến xe buýt.
Và tôi đã xây dựng này bạn đổ xe buýt của trung tâm thành phố.
Tôi sẽ phóng to ra để bạn thấy đầy đủ các bến tàu và Westmoreland Street.
(Tiếng cười) Bây giờ tôi có thể tự hào mà nói (vỗ tay) Tôi có thể tự hào nói, một bản đồ giao thông công cộng, sơ đồ này là một thất bại hoàn hảo.
(tiếng cười) ngoại trừ một khía cạnh: Tôi bây giờ có được một hình ảnh trực quan tuyệt vời về tình trạng tắt nghẽn và đông đúc của thành phố
Cứ gọi tôi là lạc hậu, nhưng tôi nghĩ rằng một bản đồ giao thông công cộng nên có đường, bởi vì nó là như vậy mà.
Chúng là các chuỗi nối tiếp nhau đi xuyên qua thành phố, hoặc khu trung tâm
Anh chàng Hy Lạp bên trong tôi cảm thấy, nếu tôi không có một tuyến đường, nó giống như vào mê cung của Minotaur mà không cần Ariadne cung cấp cho bạn các sợi dây tìm đường
Vì vậy kết quả nghiên cứu học thuật của tôi rất nhiều câu hỏi, các nghiên cứu tình huống, và xem xét rất nhiều bản đồ, cho thấy rất nhiều vấn đề và thiếu sót trong hệ thống giao thông công cộng ở Dublin là thiếu bản đồ mạch lạc - bản đồ đơn giản, mạch lạc - bởi vì tôi nghĩ rằng đây không chỉ là những bước rất quan trọng để hiểu một mạng lưới giao thông công cộng trên cấp độ thực tế, nhưng nó cũng là bước quan trọng để làm cho mạng lưới giao thông công cộng tương thích trên cấp độ trực quan.
Vì vậy tôi hợp tác với một anh chàng được gọi là James Leahy, một kỹ sư công chính và là Thạc sỹ mới tốt nghiệp chương trình phát triển bền vững tại DIT, và với nhau chúng tôi phác thảo một mạng lưới hình mẫu đơn giản hóa mà tôi sau đó có thể trực quan hóa nó.
Và đây là những gì chúng tôi đã làm.
Chúng tôi phân phối các tuyến tàu vận chuyển nhanh trong Trung tâm thành phố, và mở rộng vào các vùng ngoại ô.
Nhanh chóng, bởi vì chúng tôi muốn các vùng này được bao phủ bởi các phương tiện vận tải nhanh.
Sẽ có quyền ưu tiên trên đường, khi có thể, và vận chuyển trên phương diện số lượng nhiều, chất lượng cao.
James muốn sử dụng xe buýt vận chuyển nhanh, thay vì đường sắt nhẹ.
Đối với tôi, điều quan trọng là những phương tiện vận tải nhanh đó sẽ được phân biệt với các xe buýt địa phương.
Bây giờ chúng tôi có thể tách các xe buýt địa phương ra khỏi tuyến đường có phương tiện vận tải nhanh
Bất kỳ khoảng trống xuất hiện ở ngoại ô được lấp đầy một lần nữa.
Như vậy, nói cách khác, nếu đã có một con đường trong ngoại thành nơi đã có một xe buýt, chúng tôi đặt một xe buýt trở lại ở đó, chỉ là bây giờ, nhưng xe buýt này sẽ không đi thẳng đên trung tâm thành phố mà sẽ kết nối với một tuyến vận tải nhanh gần nhất. một trong những dòng đậm hơn như trên đó.
Do đó, phần còn lại chỉ là một vài tháng làm việc, và một vài lần cãi cọ với bạn gái về việc các điểm hẹn của chúng tôi liên tục bị làm tắt nghẽn bởi bản đồ. và kết quả, một trong những kết quả, là bản đồ khô vực Greater Dublin này.
Tôi sẽ phóng to một chút.
Bản đồ này chỉ hiển thị các điểm nối phương tiện vận tại nhanh, không có xe buýt địa phương, tương đương với hình thức bản đồ Metro rất thành công ở Luân Đôn, và đã được áp dụng ở nhiều thành phố lớn khác, và do đó trở thành là ngôn ngữ mà chúng ta nên sử dụng cho bản đồ giao thông công cộng.
Thêm một điều quan trọng là, với một mạng lưới đơn giản thế này, sẽ khả thi hơn cho tôi khi giải quyết thách thức cuối cùng, và tạo nên một bản đồ cho trung tâm thành phố, không chỉ thể hiển các điểm kết nối với phương tiện vận tải nhanh, mà còn các tuyến xe buýt địa phương, đường phố, và các thứ khác, và đây, một bản đồ như thế phải trông như thế này.
Tôi sẽ phóng to một chút.
Trong bản đồ này, tôi là bao gồm mỗi hình thức vận tải, vận tải nhanh, xe buýt, DART, xe điện và các thứ.
Mỗi tuyến được đại diện bởi một đường riêng biệt.
Bản đồ cho thấy mỗi trạm, tên trạm, và tôi cũng hiển thị đường phố,
thực ra, hầu hết các con đường cùng với tên của chúng, và để dễ đo đếm, thêm một số quang cảnh nữa, một số thể hiện thông qua các biểu tượng số khác thông qua các bản vẽ toàn cảnh không gian ba chiều.
Bản đồ là tương đối nhỏ kích thước tổng thể, nên bạn có thể cầm như một bản đồ gấp, hoặc hiển thị trên bản thông tin của các bến xe buýt
Đây là sự cân bằng tốt nhất có thể giữa thực tế và đơn giản hóa, ngôn ngữ tìm đường trong não chúng ta.
Các đường thẳng, các góc rẽ gọn gàng, và, tất nhiên, rất, rất quan trọng sự biến dạng địa lý tạo nên bản đồ giao thông công cộng.
Nếu bạn, ví dụ, nhìn lại hai hành lang chính chạy qua thành phố, màu vàng và màu da cam trên đây, đây là cách thể hiện đúng trên bản đồ đường phố, và đây là các thể hiện trên bản đồ giao thông công cộng được biến đổi và đơn giản hóa.
Như vậy cho một bản đồ giao thông công cộng thành công, chúng tôi không nên bám và sự thể hiện thực tế, mà phải thiết kế theo cách mà não bộ vận hành.
Các phản ứng tôi nhận được to lớn.
Và tất nhiên, riêng tôi, tôi đã rất vui mừng khi thấy họ hàng tôi Đức và Hy Lạp cuối cùng hình dung được tôi kiếm sống bằng cách nào. Xin cảm ơn.
Đây là đường chân trời của quê nhà tôi, thành phố New Orleans.
Đó là một nơi rất tuyệt vời mà tại đó tôi đã trưởng thành, nhưng nó là một trong những địa điểm rất dễ bị ảnh hưởng bởi thiên tai trên thế giới.
Một nửa thành phố đã thấp hơn mặt nước biển rồi.
Vào năm 2005, cả thế giới đã chứng kiến New Orleans và bờ biển Gulf bị tàn phá bởi cơn bão Katrina.
Có 1836 người thiệt mạng. Gần 300,000 ngôi nhà bị hư hại.
Đây là căn nhà của mẹ tôi, ở phía trên - mặc dù cái xe đó không phải của bà ấy, nhưng nó bị cuốn đến đó bởi nước lũ cao đến tận mái nhà, và ở dưới là nhà của chị tôi.
May mắn là họ và những thành viên khác trong gia đình đã ra khỏi nhà kịp lúc, nhưng họ mất đi nhà cửa của mình, và như bạn thấy đấy, hầu như mất đi tất cả mọi thứ trong nhà.
Những nơi khác trên thế giới đã từng bị bão tàn phá ở những mức độ thậm chí còn kinh khủng hơn.
Năm 2008, lốc xoáy Nargis và dư chấn của nó đã làm thiệt mạng 138000 người ở Myanmar.
Sự biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng đến nhà cửa của chúng ta, cộng đồng của chúng ta, lối sống của chúng ta. Chúng ta nên có sự chuẩn bị kĩ lưỡng cho từng mức độ và tại từng thời cơ.
Buổi nói chuyện này là về sự chuẩn bị, và thích nghi với những thay đổi sắp tới mà sẽ ảnh hưởng đến nhà cửa của chúng ta và ngôi nhà chung của chúng ta, Trái Đất.
Các sự thay đổi trong những lần này sẽ có những ảnh hưởng khác nhau đến chúng ta.
Có những hậu quả nghiêm trọng và đó không phải là những gì mà có lẽ bạn luôn nghĩ.
Ở New Orleans, những hộ gia đình chỉ toàn người già hoặc phụ nữ nằm trong số những thành phần dễ bị tổn thương nhất.
Đối với những quốc gia thấp hơn mặt nước biển, làm sao mà bạn có thể ước tính giá trị việc đánh mất đất nước của bạn nơi mà tổ tiên bạn được chôn cất? Và người dân của nước bạn sẽ đi đâu ?
Và họ sẽ thích nghi với một vùng đất mới ra sao?
Sẽ có hay không những sự căng thẳng trong việc nhập cư, hoặc những cuộc xung đột trong việc tranh chấp những nguồn tài nguyên hạn hẹp?
Nó đã nhem nhóm những cuộc xung đột ở Chad và Darfur.
Thích nó hay không, sẵn sàng hay chưa, thì đây vẫn là tương lai của chúng ta.
Chắc hẳn rồi, có một số người đang tìm kiếm cơ hội trong thế giới mới này.
Đó là những người Nga đã cắm cờ dưới đáy đại dương để khẳng định chủ quyền của những khoáng sản dưới đáy biển Bắc Cực nơi băng đang dần tan chảy.
Tuy nhiên, trong khi những cá nhân có thể có những chiến tích ngắn hạn, thì những tổn thất chung của chúng ta sẽ quan trọng hơn chúng nhiều.
Không nhìn đâu xa, ngành bảo hiểm đang rất khó khăn để cố gắng thích nghi với những tổn thất rất nặng nề do các hiện tượng thời tiết nguy hiểm gây ra.
Quân đội cũng bị ảnh hưởng. Họ gọi sự biến đổi thời tiết là một mối đe đọa ngày càng tăng lên và nó có thể đe dọa sự vững vàng cũng như an ninh, trong khi đó các chính phủ trên thế giới đang đánh giá cách để ứng phó.
Vậy chúng ta có thể làm những gì? Chúng ta có thể chuẩn bị và thích nghi bằng cách nào?
Tôi muốn chia sẻ với các bạn 3 ví dụ về những việc chúng ta có thể làm, bắt đầu với việc thích ứng với những cơn bão và lũ khắc nghiệt,
Ở New Orleans, cây cầu Twin Spans, bị bão Katrina đánh sập nhiều phần, đã được xây dựng lại và cao hơn 21 feet so với lúc trước để đề phòng đến những cơn bão biển lớn hơn.
Và những ngôi nhà sử dụng năng lượng hiệu quả và nền nhà cách xa mặt đất này được đề xuất bởi Brad Pitt và Make It Right để dùng cho bộ phim nổi tiếng Ninth Ward.
Nhà thờ mà mẹ tôi thường đi đến, đã từng bị phá hủy, và bây giờ nó không chỉ được xây lại cao hơn, nó còn chuẩn bị trở thành nhà thờ Energy Star (sử dụng năng lượng hiệu quả) đầu tiền trên nước Mỹ.
Họ đang bán lại năng lượng dư cho mạng lưới điện công cộng điều này làm là nhờ vào các tấm năng lượng mặt trời, sơn phát quang và nhiều thứ khác.
Hóa đơn tiền điện tháng 3 của họ chỉ có 48 đô la.
Đây là những ví dụ về việc New Orleans đang kiến thiết lại theo cách này, tuy nhiên sẽ tốt hơn nếu những người khác cũng chủ động thay đổi suy nghĩ của mình theo cách này.
Ví dụ, ở Galveston, đây là một ngôi nhà kiên cố đã tồn tại được sau cơn bão Ike, trong khi những ngôi nhà khác trong khu vực lân cận hoàn toàn không thể.
Khắp mọi nơi trên thế giới, vệ tinh nhân tạo và hệ thống cảnh báo đang giúp cứu rất nhiều mạng người ở những nơi có nguy cơ lụt cao như Bangladesh.
Tuy nhiên, cũng quan trọng giống như công nghệ và cơ sở hạ tầng, có lẽ yếu tố con người thậm chí còn quan trọng hơn.
Chúng ta cần có những kế hoạch và hệ thống tốt hơn để thực hiện công tác sơ tán
Chúng ta cần hiểu rõ hơn về cách mà con người đưa ra những quyết định trong lúc cấp bách, và tại sao lại như vậy.
Trong khi đúng là có nhiều người chết trong cơn bão Katrina vì không có phương tiện giao thông, thì có những người từ chối không chịu rời đi sơ tán khi cơn bão đang ập đến, thường là vì những phương tiện đi lại và chỗ trú sẵn có từ chối không chọ ho mang theo vật nuôi của mình.
Hình dung việc bỏ lại thú cưng của bạn trong cuộc sơ tán hay cứu hộ.
May mắn là vào năm 2006, Quốc hội đã thông qua luật cho phép sơ tán và chuyên chở thú nuôi (Tiếng cười) - viết tắt là "PETS" - để thay đổi điều đó.
Tiếp theo, chuẩn bị cho sự nóng dần lên và hạn hán.
Những người nông dân đang đối mặt với những thách thức của hạn hán, từ châu Á đến châu Phi, từ Úc đến Oklahoma, khi mà những luồng sóng nhiệt do sự biến đổi thời tiết đã giết chết hàng vạn người ở phía tây châu Âu vào năm 2003, và lặp lại một lần nữa tại Nga vào năm 2010
Ở Ethiopia, 70 phần trăm dân số phụ thuộc sinh kế của mình vào lượng mưa.
Tố chức Oxfam và Swiss Re, cùng với Rockefeller đang giúp đỡ những người nông dân như thế này trồng những cánh đồng ruộng bậc thang và tìm những cách khác để dự trữ nước, nhưng họ cũng hỗ trợ bảo hiểm khi hạn hán xảy ra.
Sự ổn định mà điều này đem lại giúp những người nông dân có đủ tự tin để đầu tư.
Nó giúp những người nông dân này có điều kiện để được cho vay vốn.
Nó còn giúp họ đạt được năng suất cao hơn để để dần dần có thể tự mua được bảo hiểm mà không cần sự trợ giúp nào.
Đó là một vòng luân chuyển hiệu quả và phương pháp này có thể tái sử dụng cho những nước đang phát triển trên thế giới.
Năm 1995, sau khi một luồng sóng nhiệt gây chết người biến những chiếc xe tải làm lạnh trong lễ hội nổi tiếng Taste of Chicago thành những cái nhà xác tạm thời, Chicago trở thành một thành phố tiên phong, trong việc làm giảm hiệu ứng đảo nhiệt đô thị bằng cách mở những trung tâm làm mát vươn đến cả những vùng lân cận dễ bị ảnh hưởng, trồng nhiều cây xanh, lắp đặt những mái nhà được phủ bởi thảm thực vật xanh hoặc được làm bằng chất liệu lạnh.
Đây là mái nhà được phủ xanh của tòa thị chính, ở ngay cạnh là (một phần) mái nhà của tòa nhà Cook County, và bề mặt của nó nóng hơn 77 độ F so với mái nhà được phủ xanh.
Vào năm ngoái, thành phố Washington đã dẫn dắt cả nước vào công cuộc lắp đặt những mái nhà phủ xanh, và họ tài trợ một phần cho việc này nhờ vào số tiền thu được từ việc đánh thuế túi ni lông.
Một phần phí của việc lắp đặt những mái nhà phủ xanh này sẽ được trả bởi những chủ sở hữu nhà và tòa cao ốc trong thành phố.
Những mái nhà phủ xanh này không chỉ giúp làm giảm bớt đi hiệu ứng đảo nhiệt đô thị mà còn giúp tiết kiệm năng lượng, và cả tiền bạc, giảm những chất thải khí đã gây ra sự biến đổi khí hậu, và chúng cũng giảm lượng nước mưa chảy trên mặt đất.
Vậy một số giải pháp cho sự nóng lên có thể đem lại rất nhiều hiệu quả cùng một lúc.
Thứ ba, đó là việc thích nghi với mực nước biển dâng lên.
Mực nước biển dâng lên đe dọa hệ sinh thái ven viển, ngành nông nghiệp, và thậm chí cả những thành phố lớn. Mực nước biển dâng lên từ 1 đến 2 mét sẽ nhìn giống như thế này ở đồng bằng sông Cửu Long.
Đó là nơi mà một nửa lượng gạo của Việt Nam được trồng.
Cơ sở hạ tầng sẽ bị ảnh hưởng.
Có nhiều sân bay trên thế giới nằm ở ven biển,
Điều đó có lý mà phải không? Nó có không gian ngoài trời để những chiếc máy bay có thể cất cánh và hạ cánh mà không phải lo lắng về việc gây ra tiếng ồn hay là tránh những tòa nhà cao.
Đây là một ví dụ, sân bay San Francisco, bị ngập bởi nước lũ cao khoảng 16 inches hoặc nhiều hơn.
Hãy hình dung chi phí khổng lồ phải trả cho việc đắp đê để bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng này.
Nhưng có thể sẽ có những thay đổi trong tương lai mà bạn chưa hình dung ra. Ví dụ, những chiếc máy bay cần đường băng rộng hơn để cất cánh vì không khí càng nóng và nhẹ thì sẽ càng làm cho sức nâng của máy bay kém đi.
San Francisco cũng đang chi 40 triệu đô la để cân nhắc và thiết kế lại hệ thống lọc nước và xử lý nước thải, vì nước biển có thể tràn vào những ống dẫn nước thải như thế này, làm ngập nhà máy và gây hại đến vi khuẩn cần để xử lý rác thải.
Vì vậy, những ống dẫn nước thải này đã được trang bị thêm những bộ phận mới nhằm ngăn không cho nước biển tràn vào hệ thống xử lý.
Ngoài những giải pháp kỹ thuật này ra, công việc của chúng tôi tại Trung tâm khí hậu Geogretown còn khuyến khích những người dân tìm xem xét những chính sách và công cụ pháp lý sẵn có nào có thể dùng được và cân nhắc xem họ sẽ thích nghi với sự thay đổi bằng cách nào.
Ví dụ, vệc sử dụng đất, những khoảng đất nào mà bạn muốn bảo vệ, bằng cách xây thêm một cái đập ngăn nước biển chẳng hạn, cũng có thể biến đổi bằng cách xây dựng những tòa nhà, hoặc lùi chúng ra sau để cho phép sự phát triển của những hệ thống tự nhiên quan trọng chẳng hạn như những đầm lầy hoặc bãi biển.
Còn rất nhiều ví dụ khác để xem xét. Ở Anh, đập Themes giúp bảo vệ thành phố London trước những cơn bão biển.
"Mạng lưới các thành phố ở Châu Á có khả năng chống chịu với Biến đổi Khí hậu" đang khôi phục lại những hệ sinh thái quan trọng, ví dụ như rừng đước.
Bản thân những hệ sinh thái này vốn đã quan trọng, bên cạnh đó, chúng còn như là vật chắn giúp bảo vệ cuộc sống của những người dân trên đất liền.
Thành phố New York cực kì dễ bị ảnh hưởng bởi bão như bạn có thể thấy từ cái biển báo này, và bởi mực nước biển dâng lên, cũng như bởi bão biển, như bạn có thể thấy từ hình ảnh trạm tàu điện ngầm bị ngập nước.
Tuy nhiên, những lưới sắt thông gió nhô lên trên mặt đất để dùng cho hệ thống tàu điện ngầm này đã chứng tỏ rằng các giải pháp đều có thể vừa thực dụng, vừa có tính thẩm mỹ. Hiện giờ, ở New York, San Francisco và London, những nhà thiết kế đã hình dung ra được những cách để cải thiện việc hợp nhất môi trường tự nhiên và nhân tạo nhưng vẫn ý thức được sự biến đổi khí hậu.
Tôi nghĩ đây là những ví dụ có thể truyền cảm hứng về những điều có thể làm được khi chúng ta được quyền lên kế hoạch cho một thế giới khác hơn trong tương lai.
Tuy nhiên, bây giờ là một lời cảnh báo.
Việc thích nghi quá quan trọng đến nỗi không thể phó mặc hết cho những nhà chuyên gia.
Tại sao ư? Vì không có nhà chuyên gia nào cả.
Chúng ta đang đặt chân đến những vùng đất chưa từng được thám hiểm, và những kỹ năng chuyên môn cũng như hệ thống của chúng ta thì lại dựa vào những thứ trong quá khứ.
"Sự tĩnh lại" là một ý niệm mà chúng ta có thể dự đoán cho tương lai dựa vào quá khứ, và lên kế hoạch sao cho phù hợp, và nguyên tắc này chi phối phần lớn kỹ thuật của chúng ta, những thiết kế của chúng ta về cơ sở hạ tầng, hệ thống dẫn nước của thành phố, luật xây dựng, thậm chí cả quyền sử dụng nước và những tiền lệ hợp pháp khác.
Nhưng chúng ta có thể đơn giản chỉ là không phụ thuộc vào quy tắc tiêu chuẩn đã được thiết lập nữa.
Chúng ta đang thải ra vượt quá nồng độ CO2 của Trái Đất trong hàng triệu năm qua.
Sau đây là vấn đề lớn hơn mà tôi muốn nêu ra.
Trách nhiệm của chúng ta là nhìn vào những ngôi nhà của chúng ta, cộng đồng của chúng ta, sự dễ bị tác động của chúng ta, và sự đối mặt với rủi ro của chúng ta, và từ đó tìm cách để không chỉ để sống sót, mà còn để phát triển mạnh hơn nữa, và trách nhiệm của chúng ta là lập kế hoạch và chuẩn bị và gặp những nhà lãnh đạo của chính quyền và yêu cầu họ làm việc tương tự, ngay cả khi mà họ chú tâm vào những nguyên nhân gốc rễ của việc biến đổi khí hậu.
Không có cách khắc phục cấp tốc nào cả.
Không có loại giải pháp nào có thể áp dụng cho tất cả mọi trường hợp.
Chúng ta "học" thông qua "thực hành".
Nhưng "thực hành" mới là điều quan trọng nhất.
Cám ơn các bạn. (Tiếng vỗ tay)
Cứ trong 4 người thì sẽ có 1 người mắc chứng bệnh tâm thần Vậy thì nếu đây là 1, 2, 3, 4, thì người đó chính là ông, thưa ông.
Vâng. Là ông. (Tiếng cười) Với hàm răng kì cục. Và bạn là người kế sau ông ta đấy. (Tiếng cười) Bạn biết bạn là ai mà.
Thực ra thì, cả hàng này đều không ai ổn cả. (Tiếng cười) Điều đó thật không tốt. Vâng, thực sự rất tệ. Đừng có mà nhìn tôi (Tiếng cười) Tôi là một trong số một người trong 4 ấy.
Xin cảm ơn. Tôi nghĩ tôi thừa hưởng nó từ mẹ tôi, người mà đã từng bò khắp nhà trên cả bốn chi.
Bà ấy có hai miếng xốp trong tay, và rồi bà buộc hai cái nữa vào hai đầu gối. Mẹ tôi đã hoàn toàn bị nhúng ướt. (Tiếng cười) Và bà sẽ bắt đầu bò theo sau tôi, "Ai đã mang những dấu chân này vào trong nhà?!"
Vâng đó chính là một manh mối cho thấy mọi việc không ổn.
Thế nên, trước khi bắt đầu, tôi xin được cảm ơn những người sáng chế nên Lamotrigine, Sertraline và Reboxetine bởi vì nếu không có những loại thuốc đơn giản này, tôi sẽ không thể đứng thẳng được như ngày hôm nay.
Vậy điều này đã bắt đầu từ bao giờ?
Chứng bệnh tâm thần của tôi, oh, tôi sẽ không nói về chứng bệnh này của tôi.
Tôi sẽ nói gì nhỉ? Ok được rồi.
Tôi đã từng luôn mơ ước rằng, khi cơn suy nhược cuối cùng của mình xảy đến, đó sẽ là bởi vì tôi đã có được sự soi rạng của thuyết hiện sinh Kafkaesque, hoặc có thể là Cate Blanchett sẽ đóng vai tôi và cô ấy sẽ giành giải Oscar vì điều này. (cười) Nhưng đây không phải là điều đã xảy ra. Tôi đã bị ngất trong ngày thể thao của con gái mình.
Tất cả cha mẹ của học sinh ngồi trong bãi đỗ xe ăn thức ăn được lấy ra từ đằng sau xe của họ, chỉ duy nhất những người Anh là ăn xúc xích. Họ yêu xúc xích. (Tiếng cười) Lord và Lady Rigor Mortis đang ngồi nhấm nháp thức ăn trên mặt đường thì bỗng nhiên súng nổ, và tất cả các bé gái bắt đầu chạy và tất cả các bà mẹ thì hét lên "Chạy, chạy đi Chlamydia, chạy!" (Tiếng cười) "Chạy nhanh như gió, Veruca!
Chạy!" Và tất cả các bé gái, cứ chạy, chạy và chạy Tất cả trừ con gái tôi, vẫn đang đứng ở vạch xuất phát, chỉ vẫy tay vởi vì nó không biết rằng đáng nhẽ nó phải chạy.
Và thế là tôi đã phải nằm trên giường cả tháng trời, và khi tôi tỉnh dậy tôi phát hiện mình đã được nhập viện, và khi tôi nhìn thấy những bệnh nhân khác, tôi nhận ra rằng mình đã tìm được người của mình, đồng bọn của mình (Tiếng cười) Bởi vì họ ltrở thànhn những người bạn duy nhất của tôi, họ trở thành bạn tôi bởi vì có rất ít người mà tôi quen biết - Vâng, tôi đã không được gửi nhiều thiệp và hoa. Ý tôi là, nếu tôi bị gẫy chân hoặc ở với trẻ con, tôi đáng nhẽ sẽ có ngập tràn hoa và thiệp nhưng tất cả những thứ tôi nhận được là một vài cuộc điện thoại nói với tôi rằng hãy ráng hồi phục.
Hồi phục ư.
Bởi vì tôi không nghĩ như thế (Tiếng cười) (Tiếng cười) (Vỗ tay) Bởi vì, bạn biết đấy, có một thứ, một thứ mà khi bạn có được đi cùng với chứng bệnh này, thứ này sẽ tự đến như một món hàng, đó là việc bạn có cảm giác hổ thẹn thực sự bởi vì bạn của bạn sẽ nói "Ồ thôi nào, cho tớ xem chỗ u của cậu nào, cho tớ xem hình chụp x quang của cậu". Và dĩ nhiên bạn chẳng có gì để cho họ xem cả thế nên bạn sẽ, kiểu như cảm thấy rất là khó chịu với bản thân mình bởi vì bạn nghĩ rằng "Tôi sẽ không phải bị ném bom rải thảm. Mình không sống ở khu da đen."
Do vậy bạn bắt đầu nghe thấy những tiếng nói lăng mạ này, nhưng bạn không chỉ nghe một lời lăng mạ mà bạn nghe một ngàn - 100 ngàn lần những tiếng nói này, giống như nếu ác quỷ mà có Tourette thì đó là những thứ tương tự mà bạn sẽ nghe.
Nhưng tất cả chúng ra ở đây đều biết rằng không có Ác quỷ cũng không có giọng nói nào trong đầu bạn cả.
Bạn biết rằng khi bạn nghe thấy những lời lăng mạ đó tất cả những nơ ron thần kinh sẽ tập hợp lại và trong cái khoảng cách bé nhỏ đó bạn sẽ thu được một chất hoá học thực sự độc hại, kiểu như là "Tôi muốn chết", và nếu bạn có cảm giác đó lặp đi lặp lại như một cuốn băng bạn có thể sẽ lâm vào trạng thái tuyệt vọng.
Ồ, và đó thậm chí không phải là đỉnh điểm.
Nếu bạn có con nhỏ, bạn sẽ lạm dụng nó bằng ngôn từ trí não nhỏ bé đó sẽ phát đi những chất hóa học có sức tàn phá đến mức một phần nhỏ của bộ não, vùng mà có thể phân biệt được tốt xấu, không thể phát triển được nữa, do vậy bạn sẽ có thể thấy trong cơ thể mình có một con người mắc chứng rối loạn thần kinh
Nếu một người lính nhìn thấy bạn của anh ta bị đánh bom chết, não của anh ta sẽ lâm vào mức độ cảnh giác cao đến mức anh ta không thể diễn đạt những kinh nghiệm thành lời được, nên anh ta sẽ liên tục cảm thấy kinh khủng.
Vậy đây là câu hỏi của tôi. Câu hỏi của tôi là, khi mà con người bị tổn thương về tinh thần, có phải sẽ luôn có một sự tưởng tượng hoạt động không?
Làm thế nào mà mỗi cơ quan khác trên cơ thể bạn có thể bị ốm và bạn nhận được sự cảm thông, trừ bộ não?
Tôi muốn nói thêm đôi chút về bộ não bởi vì tôi biết bạn thích điều này ở TED nếu bạn cho tôi một phút tại đây, OK
OK, để tôi nói cho bạn biêt, có một vài tin tốt.
Có một vài tin tốt. Trước hết, hãy để tôi nói, chúng ta đang đi một đoạn đường dài, rất dài
Chúng ta bắt đầu như một tế bào Amip rất nhỏ dính vào một hòn đá, và bây giờ, bộ não ra đời
Chính là nó. (Tiếng cười) Đứa trẻ nhỏ này có rất nhiều mã lực
Nó xảy ra một cách hoàn toàn có nhận thức. Nó có những thùy não tân tiến
Chúng ta có thùy chẩm do vậy chúng ta có thể nhìn thấy thế giới.
Chúng ta có thùy động mạch thái dương do vậy chúng ta có thể nghe thấy thế giới.
Ở đây chúng ta có một trí nhớ khá lâu, do vậy, bạn biết rằng khi mà bạn muốn quên đi cái tối mà bạn say xỉn? Bye bye! Xong. (Tiếng cười) Vậy thực ra, bộ não được lấp đầy bởi 100 tỉ nơ ron thần kinh zzzz..truyền tải thông tin nhanh như điện giật. .zzz... Tôi sẽ đưa ra một quan điểm nhỏ ở đây
Tôi cũng không biết liệu bạn có hiểu được không nữa (Tiếng cười) Vâng và đây (Tiếng cười) Và cho tất cả mọi người, tôi biết, tôi đã tự vẽ nó đấy.
Xin cảm ơn Với từng nơ ron thần kinh, bạn có thể có từ 10 nghìn đến 100 nghìn những mối liên hệ khác nhau hoặc kiểu liên kết hình cây, hay bất cứ cái tên nào mà bạn muốn đặt cho nó, và mỗi lần như vậy bạn lại học được một điều gì đó, hoặc bạn thu được một kinh nghiệm cái bụi cây đó lại lớn lên, bạn biết đấy, đó là một bụi cây các thông tin
Bạn có thể tưởng tượng được không, mỗi con người đều đang mang thiết bị đó, thậm chí cả Paris Hilton? (Tiếng cười) Hãy tìm hiểu xem.
Nhưng tôi có một tin khá xấu cho các bạn.
Tôi có một vài tin xấu. Nó không phải là cho một người trong bốn người, mà là cho cả 4.
Chúng ta không được trang bị cho thế kỉ 21
Sự tiến hóa không chuẩn bị cho chúng ta đối phó với điều này. Chúng ta không có đủ dung lượng và với những người nói rằng, ồ họ đang có một ngày thật đẹp, họ hoàn toàn ổn, thật ra họ đang điên cuồng hơn toàn bộ chúng ta.
Bởi vì tôi sẽ chỉ cho bạn thấy chỗ nào đang có trục trặc trong sự tiến hóa này. OK, để tôi giải thích điều này cho bạn.
Khi chúng ta còn là người cổ đại (Tiếng cười) hàng triệu năm về trước, và rồi bỗng nhiên chúng ta cảm thấy bị đe dọa bởi một loại động vật ăn thịt, đúng không? (Tiếng cười) chúng ta sẽ như vậy - Xin cảm ơn. Tôi lại tự vẽ những cái này (Tiếng cười) Cảm ơn rất nhiều, cảm ơn, cảm ơn (Vỗ tay) Cảm ơn. Dù sao thì, chúng ta sẽ được đổ đầy với Adrenalin của chính chúng ta và cortisol của mình, và sau đó chúng ta sẽ giết hoặc bị giết chúng ta sẽ ăn hoặc bị làm thịt, và sau đó chúng ta đột nhiên mất đi năng lượng và quay trở lại bình thường.
OK Vậy vấn đề là, ngày này, với loài người hiện đại (Tiếng cười) khi chúng ta cảm thấy nguy hiểm, chúng ta vẫn tự đổ đầy với những chất hóa học trong chính chúng ta nhưng bởi vì chúng ta không thể giết những người giám sát giao thông (Tiếng cười) hay ăn thịt bọn kinh doanh bất động sản được, vậy nên năng lượng đó sẽ đọng lại ở trong cơ thể chúng ta lặp đi lặp lại, do vậy chúng ta luôn ở một trạng thái cảnh giác thường trực, trạng thái không đổi. Và đây là một chuyện khác có thể xảy đến.
Khoảng 150 ngàn năm về trước, khi ngôn ngữ xuất hiện online chúng ta bắt đầu cho từ ngữ vào cái trạng thái khẩn cấp thường trực này, do vậy nó không phải chỉ là "Trời ơi, có 1 con hổ răng kiếm kìa" đáng nhẽ nó phải là như thế nhưng đột nhiên lại trở thành, "Trời ạ, tôi không gửi được email.
Trời ạ đùi của tôi mập quá. Trời ạ, mọi người sẽ thấy tôi hết sức ngu ngốc. Tôi không được mời tới bữa tiệc giáng sinh!"
Thế là bạn có được cuộn băng cằn nhằn này lặp đi lặp lại và nó khiến bạn loạn trí, vậy thì, bạn đã thấy vấn đề gì chưa? Cái mà một lần khiến bạn cảm thấy an toàn giờ lại khiến bạn phát điên.
Tôi rất lấy làm tiếc khi phải là người trruyền đi cái tin tồi tệ này, nhưng một ai đó sẽ phải làm điều này.
Thú nuôi của bạn thực ra hạnh phúc hơn bạn. Tiếng cười) (Vỗ tay) Mèo kitty, meow, vui vui vui, con người, đuối (Tiếng cười) Hoàn toàn và tuyệt đối - đuối.
Nhưng luận điểm của tôi là, nếu chúng ta không nói về những điều này, và chúng ta sẽ không học được cách đối phó với chúng trong cuộc sống hằng ngày, và đó sẽ không phải là một người trong bốn người nữa. Nó sẽ là bốn trên bốn, những người mà sẽ thực sự, thực sự phát ốm với căn hộ tầng trên
Và khi chúng ta ở đó, làm ơn đi, liệu chúng ta có thể hết được những dấu hiệu của căn bệnh này?
Cảm ơn (vỗ tay) (Vỗ tay) Cảm ơn.
Tôi có một tin buồn và một tin vui và tôi cũng có một nhiệm vụ đặt ra.
Tin buồn là chúng ta ai cũng đều bị ốm
Tôi ốm. Bạn ốm.
Ai trong chúng ta cũng ốm. Vậy thì câu hỏi đặt ra là Chúng ta ốm ở mức nào? Có chết người không?
Liệu có qua khỏi không?
Chúng ta có chữa được?
Chừng nào chúng ta còn là con người thì chúng ta còn bị ốm.
Và vì vậy chúng luôn đi tìm lí do tại sao chúng ta bị ốm.
Từ lâu ta đổ lỗi do Chúa Phải không?
Nào là Chúa Trời nổi giận với mình hoặc đang muốn thử thách mình, Hoặc là nói đúng hơn Chúa đang trừng phạt hay phán xét mình.
Và khi chúng ta đi kiếm tìm lời giải, cuối cùng chúng ta đã tìm được thứ gì đó gần với khoa học hơn, đó là những giả thuyết vì sao chúng ta bị ốm, và khi ta có những giả thuyết về lý do ốm thì ta cũng tìm cách chữa trị.
Đây là Avicenna. Ông đã viết cuốn sách từ 1000 năm trước có tên "Quy tắc y khoa" và những quy tắc ông đưa ra cho việc thử thuốc cũng giống những quy tắc ta áp dụng ngày nay, ví dụ như bệnh nào thuốc nấy, thuốc phải nguyên chất và cuối cùng ta phải thử nghiệm với con người. Nếu chúng ta sắp xếp những chủ đề này của một câu chuyện hoặc một giả thuyết về thử nghiệm loài người, chúng ta sẽ có những kết quả như ý, cả khi ta không có công nghệ tối tân.
Đây là Carlos Finlay. Ông đã đặt ra một giả thuyết mới mẻ vượt bậc so với thời của mình, vào cuối những năm 1800.
Ông cho rằng bệnh sốt vàng không truyền qua quần áo bẩn
mà là do muỗi.
Nhiều người cười nhạo ông. Trong suốt 20 năm ông bị gọi là "người muỗi". Nhưng rồi ông đã tiến hành một cuộc thí nghiệm ở người. Ông đặt ra giả thuyết này và tiến hành thí nghiệm với người.
Ông đã tuyển tình nguyện viên đến ở Cuba để sống trong những túp lều và tình nguyện mắc bệnh sốt vàng.
Một vài người ở trong những túp lều có các bộ quần áo bẩn còn một vài ở trong những túp lều đầy muỗi đã tiếp xúc với bệnh sốt vàng.
Kết quả cho thấy không phải thứ bụi bị coi là vật truyền nhiễm trên quần áo là thủ phạm gây ra bệnh sốt vàng.
Phải đến khi làm thí nghiệm trên người ta mới khám phá được điều này.
Và đây chính là thứ những người đó mong đợi.
Đây là thứ nhìn có vẻ như chứa bệnh sốt vàng ở Cuba khi đó. Bạn phải chịu đựng trong túp lều, dưới cái nắng nóng, một mình và có thể sẽ chết.
Nhưng người ta lại tình nguyện tham gia.
Và đây không chỉ là một ví dụ tuyệt vời của hình thức thí nghiệm khoa học về mặt lý thuyết. Họ đã làm điều tuyệt vời này.
Họ đã kí vào văn bản này và nó được gọi là "Bản thỏa thuận có hiểu biết".
Thỏa thuận có hiểu biết là một ý tưởng chúng ta có thể vô cùng tự hào. Đó là thứ phân biệt chúng ta với Quốc xã ở Nuremberg (Đức), giúp tăng cường thử nghiệm y khoa. Ý tưởng của Bản thỏa thuận này là đồng ý tham gia một nghiên cứu mà không hiểu gì thì không gọi là thỏa thuận.
Bản thỏa thuận giúp bảo vệ chúng ta khỏi tổn hại, khỏi những kẻ buôn lậu, và khỏi những người cố gắng lường gạt chúng ta tham gia một nghiên cứu lâm sàng mà chúng ta không hiểu gì hoặc không đồng ý.
Khi xâu chuỗi các giả thuyết, tiến hành thí nghiệm ở người và bản thỏa thuận có hiểu biết, chúng ta được cái gọi là "nghiên cứu lâm sàng", và đó là cách chúng ta thực hiện phần lớn công việc y khoa. Vấn đề không phải ở chỗ bạn ở phía Bắc, Nam, Đông hay Tây.
Các nghiên cứu lâm sàng tạo cơ sở cho cách chúng ta nghiên cứu, vậy nên nếu chúng ta định nghiên cứu loại thuốc mới, chúng ta thử nghiệm ở người, lấy máu, tiến hành thí nghiệm, và chúng ta có được sử đồng thuận cho nghiên cứu đó để đảm bảo rằng chúng ta không lường gạt người khác tham gia.
Nhưng thế giới đang làm thay đổi nghiên cứu lâm sàng vốn đã tồn tại cả chục năm, nếu không cũng phải 50 đến 100 năm.
Bây giờ chúng ta có thể thu thập dữ liệu về bộ gen của chúng ta, nhưng, như trước đó chúng ta từng biết, bộ gen chúng ta không sắp xếp theo trình tự nào.
Chúng ta có thể thu thập thông tin về môi trường của chúng ta.
Quan trọng hơn, chúng ta có thể thu thập thông tin về những lựa chọn của chúng ta, vì hóa ra thứ chúng ta nghĩ là sức khỏe của mình lại chỉ giống sự tương tác của các bộ phận cơ thể, của gen, của những sự lựa chọn và của môi trường của chúng ta.
Và các phương pháp lâm sàng hiện có của chúng ta không thực sự hiệu quả trong việc nghiên cứu những điều đó vì chúng dựa trên ý tưởng về sự tương tác giữa người với người. Bạn tương tác với bác sĩ của mình rồi tham gia vào nghiên cứu.
Đây là ông tôi. Thực ra tôi chưa bao giờ gặp ông, nhưng ông đang ôm mẹ tôi, và tôi mang gen của ông trong mình.
Tôi mang những gì tinh túy nhất của ông. Ông nghiện thuốc lá giống như hầu hết mọi người thời ông. Còn đây là con trai tôi.
Gen của ông tôi cũng chạy trong người con trai tôi, và những gì tinh túy nhất trong con người tôi sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của nó.
Công nghệ giữa hai bức ảnh này hoàn toàn khác nhau, nhưng phương pháp nghiên cứu lâm sàng không thực sự thay đổi nhiều trong khoảng thời gian đó.
Chúng ta chỉ có những số liệu tốt hơn.
Bản thỏa thuận có hiểu biết được thực hiện đáng kể sau Chiến tranh Thế giới thứ 2 - khoảng thời gian bức ảnh này được chụp.
Vậy là đã 70 năm trôi qua, và cách chúng ta thu đạt thỏa thuận có hiểu biết, công cụ bảo vệ chúng ta khỏi bị hại, bây giờ lại tạo ra các "hầm chứa". Những dữ liệu chúng ta thu thập cho bệnh ung thư tuyến tiền liệt hoặc các thí nghiệm bệnh tâm thần lại được đưa vào các "hầm chứa" mà chúng chỉ được sử dụng để nghiên cứu về ung thư tuyến tiền liệt hoặc bệnh tâm thần.
Chúng không được kết nối hay hợp nhất với nhau.
Những người không được ủy nhiệm thì không được sử dụng.
Vậy nên một bác sĩ không thể tiếp cận với những dữ liệu đó nếu không nộp các giấy tờ cần thiết.
Một nhà khoa học máy tính không thể tiếp cận với những dữ liệu đó nếu không nộp các giấy tờ cần thiết.
Các nhà khoa học máy tính không đủ kiên nhẫn. Họ không nộp giấy tờ gì hết.
Điều này thật đáng buồn. Đây là những công cụ chúng ta tạo ra để bảo vệ chúng ta khỏi tổn hại, nhưng hiện tại chúng lại ngăn việc chúng ta sáng tạo.
Và đó không phải mục tiêu của chúng ta, không phải điều chúng ta muốn, đúng không?
Đó là tác dụng phụ của thứ chúng ta tạo ra nhằm phục vụ cho lợi ích chính bản thân mình.
Và nếu có ai nghĩ về điều đó, điều đáng buồn là Facebook sẽ không bao giờ giúp thay đổi thứ gì quan trọng bằng thuật giải quảng cáo cùng quy mô nhỏ như một thí nghiệm lâm sàng ở giai đoạn III.
Chúng ta không thể sử dụng những thông tin từ các cuộc thí nghiệm trong quá khứ rồi tập hợp lại để tạo thành các mẫu có ý nghĩa về mặt thống kê được.
Điều đó thật nhàm chán đúng không? 45% đàn ông mắc bệnh ung thư. 38% phụ nữ mắc bệnh ung thư.
Cứ bốn người đàn ông thì có một người chết vì ung thư.
Cứ năm người phụ nữ thì có một người chết vì ung thư, chí ít là ở nước Mĩ.
Và trong số bốn loại thuốc chúng tôi kê cho bạn khi bạn bị ung thư đều không hiệu quả. Đó là với cá nhân tôi thôi.
Chị tôi sống sót khỏi bệnh ung thư.
Mẹ vợ tôi tôi sống sót khỏi bệnh ung thư.
Bị ung thư thật chán. Khi bị ung thư thì bạn sẽ không có nhiều sự riêng tư trong bệnh viện. Phần lớn thời gian bạn đều phải khỏa thân.
Những người bạn không biết đi vào, nhìn bạn, cười nhạo và châm chọc bạn, và khi tôi nói với những người sống sót khỏi bệnh ung thư rằng công cụ này chúng tôi tạo ra để bảo vệ họ thực ra đang cản trở việc sử dụng dữ liệu của họ, đặc biệt là khi chỉ có 3 đến 4% người bị ung thư đăng ký tham gia nghiên cứu lâm sàng, phản ứng của họ không phải là "Cảm ơn Trời đất vì đã bảo vệ sự riêng tư của con".
Thay vì đó là sự tức giận vì chúng tôi có dữ liệu mà không sử dụng được.
Đó quả là một điều đáng tiếc.
Chi phí cho máu và kho máu rất lớn.
Hàng năm ở Mỹ bệnh ung thư tiêu tốn mất 226 triệu đô la.
Mỗi ngày ở Mỹ có 1500 người chết.
Và tình hình đang ngày càng tồi tệ hơn.
Tin vui là chúng tôi đã thay đổi được một số thứ, và điều quan trọng nhất đã thay đổi đó là chúng ta có thể tự kiểm tra chúng ta bằng những cách mà trước kia chỉ có thể thực hiện trong cơ sở y tế.
Nhiều người coi đó là ống xả kĩ thuật số.
Tôi thì thích coi nó là những hạt bụi bay sau con tôi.
Chúng ta có thể quay lại và chộp những hạt bụi đó, và từ đó chúng ta có thể biết thêm nhiều điều về sức khỏe của chúng ta,vậy nên nếu những lựa chọn là một phần của sức khỏe của chúng ta, những gì chúng ta ăn thực là một phần quan trọng của sức khỏe chúng ta. Vậy nên có một điều bạn có thể làm vô cùng đơn giản là chụp ảnh thức ăn của bạn, và nếu số lượng người làm vậy đủ lớn, chúng ta có thể biết thêm nhiều về tác động của thực phẩm với sức khỏe của chúng ta.
Một điều thú vị bắt nguồn từ ý tưởng này - đó là một ứng dụng cho điện thoại iPhone có tên "The Eatery"- đó là chúng ta nghĩ bánh pizza chúng ta ăn tốt cho sức khỏe hơn pizza của những người khác. Và đó có vẻ chỉ là một kết quả không đáng kể, nhưng đó là loại nghiên cứu từng khiến cho hệ thống y tế phải mất nhiều năm và hàng trăm nghìn đô-la mới thực hiện xong.
Nghiên cứu này được thực hiện trong 5 năm tháng bởi một công ty khởi nghiệp với quy mô chỉ có vài người.
Tôi không quan tâm về mặt tài chính của nghiên cứu này.
Nhưng quan trọng hơn, chúng ta nghiên cứu được về kiểu gen của chúng ta, và mặc dù kiểu gen của chúng ta không sắp xếp theo trật tự nào, chúng cũng cho ta những manh mối nhất định.
Tôi có thể cho mọi người thấy những manh mối của tôi. Đó chỉ là chuỗi axit nucleic A, T, C, G.
Đây là phần diễn giải. Như mọi người có thể thấy Tôi có 32% nguy cơ bị ung thư tuyến tiền liệt, 22% nguy cơ bị bệnh vảy nến và 14% nguy cơ bị bệnh Alzheimer.
Điều đó có nghĩa, nếu bạn mà là nhà di truyền học thì bạn sẽ kinh sợ, và nói "Trời ơi, anh bảo mọi người anh mang apolipoprotein E4 allele.
Anh bị làm sao vậy? ". Có đúng không? Khi nhận được những kết quả này, tôi đã nói chuyện với các bác sĩ, và họ bảo tôi không được nói cho ai khác biết, và tôi đã trả lời: "Điều đó có giúp ai cứu được tôi khi tôi bị bệnh không?
". Không ai có thể trả lời tôi là "có".
Tôi sống trong một thế giới web nơi bạn chia sẻ những gì tốt đẹp chứ không phải những điều tồi tệ.
Thế là tôi bỏ những kết quả này vào trong những chiếc bàn của mình, và tôi thậm chí còn thấy khó chịu hơn nhiều. Thế là tôi đến gặp bác sĩ và nói "Tôi muốn thử máu.
Cho tôi xin lại dữ liệu". Đây là lần thử máu mới nhất của tôi.
Mọi người có thể thấy tôi có lượng cholesterol cao.
Tôi có lượng cholesterol đặc biệt cao và tôi có một vài chỉ số gan xấu, nhưng nguyên nhân là do chúng tôi có một bữa tiệc tối với rất nhiều rượu ngon vào đêm trước khi chúng tôi tiến hành xét nghiệm. Những hãy nhìn xem thông tin này khó tính toán thế nào.
Đây giống như bức ảnh ông tôi bế mẹ tôi từ một góc nhìn dữ liệu, và tôi phải vào hệ thống để lấy ra.
Vậy nên điều mà tôi đề nghị chúng ta làm ở đây là chúng ta quay lại đằng sau và chộp lấy những hạt bụi, là chúng ta đi vào trong các bộ phận cơ thể và chộp lấy kiểu gen, là chúng ta vào cơ sở y tế và lấy những bản hồ sơ của chúng ta, và chúng ta sử dụng chúng để cùng tạo ra một thứ gì đó phổ biến.
Và đã có nhiều buổi nói chuyện về sự phổ biến, đúng chứ, ở đây, ở đó, mọi nơi, đúng chứ. Sự phổ biến không gì hơn là một điều tốt đẹp của cộng đồng mà trong đó có cả những điều tốt đẹp của riêng chúng ta.
Chúng ta tình nguyện làm việc đó, và chúng ta thực hiện nó thông qua những công cụ pháp lí cá nhân. Chúng ta thực hiện điều đó bằng công nghệ cá nhân.
Đúng. Đó là tất cả về tính phổ biến. Đó là cái mà chúng ta tạo nên cùng nhau vì ta nghĩ rằng nó quan trọng.
Và điểm phổ biến của dữ liệu là một điều gì đó rất đặc trưng, vì chúng ta tạo ra nó từ dữ liệu của riêng ta. Và cho dù nhiều người thích sự riêng tư về việc quản lí dữ liệu của họ, và ám ảnh về sự riêng tư, thì ít ra một vài người trong chúng ta thật sự thích sự chia sẻ nhưng là một cách quản lí và điều đáng ghi nhớ về kĩ thuật phổ biến là bạn không cần những số liệu phần trăm to lớn nếu kích thước mẫu của bạn đủ lớn để tạo nên một điều gì đó hoàn mĩ.
Không nhiều những lập trình viên viết phần mềm miễn phí, nhưng chúng ta có máy chủ Apache.
Không nhiều người đọc những bài viết trên Wikipedia, nhưng chúng vẫn có tác dụng. Cho nên khi nào có những người còn yêu thích việc chia sẻ, như một cách để quản lí, chúng ta vẫn có thể tìm được thông tin.
Và trong sinh học, số lượng đó còn khả quan hơn
Vanderbilt đã tiến hành một cuộc khảo sát mọi người, chúng tôi muốn lấy mẫu sinh học, mẫu máu và chia sẻ nó trong ngân hàng sinh học. và chỉ 5% người thoái thác việc đó.
Tôi đến từ Tennessee. Đó không phải là một bang lạc quan về khoa học của Hoa Kì. (Tiếng cười) Nhưng chỉ có 5% người không tham gia.
Cho nên mọi người đều yêu thích chia sẻ, nếu bạn cho họ một cơ hội và một sự lựa chọn.
và lí do tôi gắn bó với việc này, bên cạnh khía cạnh gia đình, là vì tôi dành nhiều thời gian cùng với các nhà toán học, và họ luôn có thể tìm đến những nơi có rất nhiều dữ liệu vì họ có thể dùng có để tìm những tín hiệu từ sự hỗn loạn.
và những điều mà họ tìm ra, chúng không nhất thiết phải là những nguyên lí có kết nối, nhưng toán học, trong hôm nay và trong thời đại, như một tập hợp khổng lồ của những dụng cụ mà chúng ta để lại chúng trên sàn nhà, không phải nắm chặt nó, như khi chúng ta dùng cưa tay.
Nếu ta có thật nhiều những kiểu gen được chia sẻ, và thật nhiều những kết quả được chia sẻ, và nhiều sự lựa chọn trong cuộc sống được chia sẻ, và nhiều nữa những thông tin về môi trường, chúng ta có thể bắt đầu vẽ nên sự tương quan giữa những biến thể tinh tế trong con người, những sự lựa chọn của chúng ta và sức khoẻ của chúng ta khi đưa ra những lựa chọn đó, và chúng ta có một nguồn mở để làm tất cả những điều này.
Sage Bionetworks là một tập đoàn phi lợi nhuận đã tạo nên một hệ thống toán học khổng lồ vẫn đang chờ dữ liệu, nhưng vẫn chưa có gì cả.
Đó là những gì tôi làm. Tôi đã thực sự bắt đầu những gì chúng ta nghĩ là nghiên cứu lâm sàng hoàn toàn kỹ thuật số, hoàn toàn tự xây dựng, không giới hạn trong phạm vi, hợp tác toàn cầu, đã được phê duyệt về đạo đức, đầu tiên trên thế giới mà bạn sẽ là người đóng góp dữ liệu.
Nên nếu bạn quay lại đằng sau và chộp lấy những hạt bụi, nếu bạn tiến vào cơ thể mình và chộp lấy kiểu gen của bạn, nếu bạn đi vào hệ thống y khoa và bằng cách nào đó phát đi ghi nhận y khoa của bạn, bạn thực sự có thể nhận được sự thoả thuận có hiểu biết trên mạng vì sự cống hiến cho tính phổ biến phải là tự nguyện và nó phải được thừa nhận --- và bạn thật sự có thể đăng tải thông tin của bạn và gửi nó đến các nhà toán học, người người nghiên cứu loại dữ liệu này, và mục tiêu là có được 100,000 trong năm đầu tiên và 1 triệu trong 5 năm đầu tiên để chúng tôi có được một tập hợp có ý nghĩa về mặt thống kê mà bạn có thể dùng để tiến hành những mẫu nghiên cứu nhỏ hơn và chia sẻ nó lần nữa, để từ đó bạn có thể dùng nó để tìm ra những mối tương quan tinh tế giữa các biến thể làm chúng ta độc đáo và kiểu sức khoẻ mà chúng ta cần để tiến lên cùng xã hội.
Và tôi đã dành rất nhiều thời gian xung quanh những sự phổ biến khác.
Tôi đã tìm hiểu những trang web. Tôi tìm hiểu thế giới sơ khai của sự phổ biến, và có bốn điều mà tất cả chúng đều có, đó là chúng thật sự đơn giản.
Và nếu bạn đã từng tìm hiểu những trang web và đăng kí tham gia vào nghiên cứu này, bạn sẽ không thấy điều gì phức tạp cả.
Nhưng nó không phải là sự đơn điệu. Những điều này là vô tình, bởi vì bạn luôn có thể cho chúng sức mạnh và kiểm soát hệ thống, nhưng sẽ rất khó để vứt bỏ những thứ bạn mang đến ngay từ đầu và đơn giản không có nghĩa là đơn điệu, và không mạnh mẽ không có nghĩa là yếu đuối.
Đó là sức mạnh của hệ thống.
Và "mở" không có nghĩa là sẽ không có chi phí.
Những hệ thống kín, một tập đoàn, tạo ra rất nhiều tiền trên một trang web mở, và đó là một trong những lí do vì sao việc tạo những trang web mở được duy trì là vì những tập đoàn luôn có được lợi ích từ sự mở rộng của hệ thống.
Và vậy nên những điều này là một phần của nghiên cứu lâm sàng mà chúng tôi đã tạo nên, thực tế bạn có thể tham gia, điều bạn cần là đủ 14 tuổi, sẵn sàng kí một thoả thuận rằng bạn sẽ không là một thằng khốn, cơ bản là vậy, và bạn được nhận.
Bạn có thể bắt đầu phân tích dữ liệu.
Bạn thật sự phải giải quyết CAPTCHA nữa. (Tiếng cười) Và nếu bạn mong muốn xây dựng mô hình tập đoàn dựa vào nó, được thôi. Tất cả đều được chấp thuận, nên nếu bạn không thích những điều đó, bạn có thể không tham gia.
Nó khá giống những quy tắc được thiết kế của sự phổ biến mà chúng tôi đang cố gắng mang đến cho dữ liệu sức khoẻ.
Và một điều nữa về những hệ thống này là chúng chỉ bao gồm một số lượng nhỏ những người "không hiểu vì sao" làm việc cùng nhau để tạo nên nó. Nó không có nhiều người như vậy để giúp Wikipedia là Wikipedia, hoặc để nó luôn là Wikipedia.
Và chúng tôi không vô tâm trong vấn đề sức khoẻ, thế nên tôi ghét từ "bệnh nhân."
Tôi không thích trở thành bệnh nhân một khi hệ thống hư hại và dịch vụ chăm sóc sức khoẻ cũng bị phá hỏng.
Tôi không nói về khía cạnh chính trị của dịch vụ chăm sóc sức khoẻ, tôi đang nói về cách chúng ta tiếp cận nó một cách khoa học.
Nên tôi không muốn là một bệnh nhân. Và thử thách tôi dành cho các bạn là không trở thành một bệnh nhân. Nên tôi muốn các bạn thật sự cố gắng, khi các bạn trở về nhà, lấy dữ liệu của các bạn.
Bạn sẽ bị sốc, thất vọng và tôi cá là rất giận dữ, vì thật khó để lấy được chúng.
Nhưng đó là một thử thách mà tôi muốn các bạn chấp nhận, và có thể các bạn sẽ chia sẻ nó.
Có thể là không Nếu không có ai trong gia đình bạn đang bệnh, có thể bạn sẽ không vô tâm. Nhưng nếu có, hoặc chính bạn đã từng bệnh, có thể bạn sẽ như thế.
Chúng tôi sẽ có thể tiến hành một thí nghiệm trong vài tháng tới, mà nhờ đó chúng tôi có thể biết chính xác có bao nhiêu người vô tâm trong xã hội.
Đây là mạng lưới Athena Breast Health. Đó là một cuộc khảo sát trong 150,000 phụ nữ ở California, và họ sẽ trả lại tất cả dữ liệu cho người tham gia khảo sát dưới dạng toán học, chỉ cần một cú đúp chuột để xem cuộc khảo sát mà chúng tôi đã thực hiện cùng chúng. Nên chúng tôi sẽ biết chính xác có bao nhiêu người có khả năng vô tâm.
Để kết thúc, điều tốt đẹp nhất tôi học được từ khi tôi bỏ việc gần một năm trước để làm điều này, chính là thực tế không cần có thật nhiều người trong chúng ta để tạo nên những kết quả đáng kinh ngạc.
Bạn chỉ cần không hợp lí, và rủi ro mà chúng tôi đang phải đối diện củng không phải rủi ro của 14 người bị bệnh sốt vàng.
Đúng chứ ? Đó là sự tường trần, số hoá, một cách công cộng. Nên bạn sẽ biết nhiều hơn về tôi và sức khoẻ của tôi hơn là tôi biết về bạn.
Đó chính là sự bất đối xứng. Trần truồng và một mình có thể rất đáng sợ.
Nhưng trần truồng trong một nhóm, một cách tự nguyện cũng khá đẹp đẽ.
Nên không cần tất cả chúng ta.
Chỉ một vài người trong chúng ta mà thôi.
Cảm ơn. (Tiếng vỗ tay)
Chúng ta hầu như ai cũng nói về khủng bố, điều đó không còn nghi ngờ gì nữa.
Chúng ta đang ở trong cuộc chiến với một hình thức khủng bố mới
là kiểu khủng bố truyền thống, lâu đời nhưng được đóng gói theo kiểu thế kỉ 21.
Một trong những điều quan trọng nhất về chống khủng bố là, làm bạn nhận biết về nó như thế nào?
Vì nhận thức sẽ dẫn đến phản ứng của bạn.
Nên nếu bạn nhận thức một cách truyền thống về khủng bố, nó sẽ là một hình thức tội phạm, một hình thức chiến tranh.
Bạn sẽ phản ứng với nó thế nào?
Rất tự nhiên, nó sẽ làm theo cái mà bạn gặp.
Bạn đấu tranh với nó. Nếu bạn có cách tiếp cận hiện đại và nhận thức của bạn về khủng bố rằng nó gần như là quan hệ nguyên nhân-hệ quả thì theo tự nhiên, phản ứng bắt nguồn từ nhận thức đó là không đồng nhất
Chúng ta sống trong một thế giới hiện đại, toàn cầu.
Khủng bố thực ra đã thay đổi thích ứng với thế giới đó.
Đó cũng là điều chúng ta cần làm, và nó có nghĩa là những người đang làm việc để chống khủng bố phải bắt đầu, và một cách hiệu quả, sử dụng Google hay bất kì cái gì khác.
Về phần mình, cái tôi muốn chúng ta làm là nhìn nhận khủng bố như một nhãn hiệu toàn cầu ví dụ như Coca-cola.
Cả 2 đều có hại như nhau cho sức khỏe của bạn. (Cười) Nếu bạn nhìn nó như một nhãn hiệu theo cách đó, Điều bạn sẽ nhận ra là, nó là một sản phẩm lỗi.
Như chúng ta đã nói, nó không tốt cho sức khỏe, nó gây hại cho những người bị nó ảnh hưởng và nó cũng không hẳn tốt nếu bạn là một kẻ đánh bom tự sát.
Nó không thực sự làm những gì được viết trên "bao bì".
Bạn không thực sự có được 72 cô gái đồng trinh trên thiên đường.
Điều đó sẽ không xảy ra, tôi không nghĩ vậy.
Và vào những năm 80, bạn không thể kết thúc chủ nghĩa tư bản bằng việc ủng hộ 1 trong các nhóm này.
Nó thật vô lý. Nhưng những gì bạn nhận ra, đó là nó cũng có một gót chân Achille.
Nhãn hiệu này cũng có một gót chân Achille.
Chúng ta đã đề cập về vấn đề sức khỏe, nhưng nó cần người tiêu dùng bỏ tiền mua.
Người tiêu dùng ở đây là những người ủng hộ chủ nghĩa khủng bố
Họ là những người đầu tư tiền, ủng hộ nó, tạo điều kiện cho nó, và họ là những người mà chúng ta phải tiếp cận
Chúng ta phải tấn công nhãn hiệu đó trước mặt họ.
Có 2 cách làm việc đó, nếu chúng ta tiếp tục câu chuyện với chủ đề nhãn hiệu.
Một là thu hẹp thị trường của họ. Ý tôi là, thương hiệu của họ đang chống lại thương hiệu của chúng ta.
Ta phải cạnh tranh. Cần phải cho họ thấy chúng ta là sản phẩm tốt hơn.
để thể hiện rằng chúng ta tốt hơn, tôi có lẽ sẽ không làm những việc như Guatanamo Bay.
Chúng ta nói về hạn chế nhu cầu tiềm ẩn về bản thân sản phẩm. Bạn có thể thấy sự nghèo đói, sự bất công, tất cả những thứ đó đã thúc đẩy chủ nghĩa khủng bố.
Một cách khác là hạ gục sản phẩm, tấn công những lời đồn về thương hiệu.
Bạn biết đấy, chẳngcó gì là anh hùng khi giết một đứa trẻ con.
Có lẽ chúng ta cần phải tập trung và đưa thông điệp đó quay lại.
Chúng ta phải công khai sự nguy hiểm của sản phẩm.
Khán giả mà chúng ta nhằm đến không chỉ là những người sản xuất ra nạn khủng bố, như tôi đã nói, những tên khủng bố.
chúng không chỉ là người quảng bá về chủ nghĩa khủng bố, những người đầu tư, tạo điều kiện cho nó mà đó còn là những người sử dụng chủ nghĩa khủng bố.
Chúng ta phải tiến vào lãnh thổ của họ
đó là nơi mà họ tuyển quân, nguồn gốc quyền lực và sức mạnh của chúng.
Đó là nơi khách hàng của họ đến từ.
Và chúng ta phải đưa thông điệp của chúng ta đến đó.
Nên điều cần thiết là chúng ta phải có sự tương tác trong những khu vực đó, với những tên khủng bố, những người hỗ trợ...
Chúng ta phải tham gia, phải giáo dục, và ta phải đối thoại.
Bây giờ, cho phép tôi nói thêm vài giây về chủ đề thương hiệu này, hãy nghĩ về những cơ chế thực hiện
Chúng ta sẽ tấn công như thế nào?
Thu hẹp thị trường là một giải pháp cho các chính phủ và xã hội dân sự. Ta phải thể hiện chúng ta tốt đẹp hơn.
Chúng ta phải thể hiện giá trị của mình.
Chúng ta phải tập luyện những điều sẽ giảng dạy.
Nhưng khi nói đến đập tan thương hiệu, nếu những tên khủng bố là Cocacola và chúng ta là Pepsi, tôi không nghĩ mọi người sẽ tin những lời chúng ta nói về Coca cola.
Vì thế chúng ta phải tìm một cơ chế khác, và một trong những cơ chế hay nhất mà tôi nghĩ ra đó là nạn nhân của nạn khủng bố.
Họ là những người có thể đứng lên và nói, " Sản phẩm này thật tệ. Tôi đã dùng nó và bị ốm nhiều ngày.
Nó đốt cháy tay tôi."
Bạn tin họ. Bạn có thể nhìn thấy vết sẹo của họ.
Bạn tin họ. Nhưng dù đó là nạn nhân hay là chính phủ, tổ chức phi chính phủ, hay kể cả Nữ hoàng vào hôm qua ở Bắc Ireland, chúng ta phải tương tác và lôi kéo những tầng lớp khác nhau của chủ nghĩa khủng bố, và chúng ta phải chơi đùa một chút với ác quỷ.
Đây là phần yêu thích của tôi.
Tôi muốn làm các bạn nổ tung để chứng minh quan điểm của tôi, nhưng - (cười) - TED, vì lí do sức khỏe và an toàn, đã bảo tôi rằng tôi phải đếm ngược, vì thế tôi cảm thấy giống như một tên khủng bố người Ireland hay Do Thái, kiểu như 1 tên khủng bố về sức khỏe và an toàn, và tôi - (cười) - phải đếm ngược 3,2,1 và nó hơi đáng sợ, rồi tôi nghĩ về châm ngôn của mình, đó sẽ là "tấn công các bộ phận cơ thể, không phải trái tim"
Rồi 3,2,1 (tiếng nổ) Rất tốt. (cười) Bây giờ, quý cô ở ghế 15J là một kẻ đánh bom liều chết giữa chúng ta.
Chúng ta đều là nạn nhân của nạn khủng bố.
Có 625 người chúng ta trong phòng này.
chúng ta sợ chết khiếp lên. Có một người bố và một cậu con trai ngồi đằng kia.
Người con trai đã chết. Người bố sống sót.
Người bố sẽ hận bản thân mình nhiều năm vì ông đã không ngồi ghế đó thay cho con.
Ông ấy uống rượu, và có lẽ sẽ tự sát trong vòng 3 năm. Đó là số liệu thống kê.
Có một cô gái trẻ và xinh đẹp đằng kia, và cô ấy có một chấn thương rất kinh khủng về tinh thần và thể chất từ vụ nổ bom liều chết. Đó là một quả-đạn-người.
Có nghĩa là, khi cô ấy ngồi ở nhà hàng nhiều năm sau, 10 sau, 15 năm sau, hay khi ở bãi biển, thỉnh thoảng cô gãi da của mình, và từ đó chui ra một miếng của mảnh đạn.
Và đó là một điều kinh khủng mà trí óc phải chịu đựng
Có một quý cô ngồi kia đã mất đôi chân trong vụ đánh bom này.
Cô ấy sẽ hiểu rằng cô nhận được một khoản tiền bồi thường từ chính phủ vì những gì xảy ra với cô ấy.
Cô có con gái sắp đi học ở một trong những trường đại học tốt nhất. Cô ấy phải bỏ học để chăm sóc mẹ cô.
Tất cả ta ở đây, và những ai đang xem, sẽ bị chấn động vì sự kiện này, nhưng chúng ta là những nạn nhân học được một vài sự thật cay đắng
Rằng, xã hội của ta, chúng ta đồng cảm, nhưng sau một lúc, chúng ta bắt đầu lờ đi. Ta không làm đủ với tư cách một xã hội.
Chúng ta không chăm sóc những nạn nhân, và không tạo điều kiện cho họ, và điều mà tôi đang cố gắng thể hiện là nạn nhân là vũ khí tốt nhất chúng ta có để chống lại nạn khủng bố.
Chính phủ ở thềm thiên niên kỷ mới tiếp cận ngày hôm nay như thế nào?
Chúng ta biết. Những gì họ đã làm là một cuộc xâm lược
Nếu kẻ đánh bom liều chết đến từ xứ Wales, chúc Wales may mắn.
những phản ứng tự nhiên của pháp luật, phản ứng khẩn cấp ảnh hưởng tới nền tảng của xã hội, như ta đều biết -- là một sai lầm.
Ta sẽ lan truyền định kiến trên toàn Edinburgh, xuyên qua nước Anh, về người xứ Wales.
Sự tiếp cận hôm nay, chính phủ đã học từ lỗi lầm của họ.
Họ đang xem xét điều tôi đã nhắc đến lúc đầu, về những tiếp cận không đối xứng, cách nhìn hiện đại, về nhân và quả.
Nhưng lỗi lầm của quá khứ là chắc chắn xảy ra.
Đó là quy luật tự nhiên.
Nỗi sợ hãi và áp lực phải làm gì đó với chúng sẽ trở nên to lớn hơn. Họ sẽ mắc lỗi sai.
chúng không chỉ trở nên thông minh.
Có một kẻ khủng bố khét tiếng người Ireland đã từng kết luận rất hay. Hắn nói, " Chính phủ Anh phải may mắn mọi lúc, và ta chỉ cần may mắn một lần"
Nên điều ta cần làm là ta phải làm nó hiệu quả
Ta phải bắt đầu nghĩ về việc trở nên chủ động hơn.
Ta cần phải xây 1 kho vũ khí với những vũ khí không hiếu chiến trong cuộc chiến chống khủng bố.
Nhưng tất nhiên, đó chỉ là ý tưởng -- đó không phải là điều chính phủ làm tốt.
Tôi muốn trở lại trước vụ nổ, về ý tưởng về nhãn hiệu, và tôi đã nói về Coke và Pepsi, ...
Ta thấy nó giống như khủng bố chống lại nền dân chủ trong cuộc chiến nhãn hiệu đó.
Họ sẽ nhìn nó giống những người đấu tranh vì tự do và sự thật chống lại sự bất công, chủ nghĩa đế quốc, vân vân...
Chúng ta phải nhìn điều này như một bãi chiến trường chết chóc.
Chúng không chỉ muốn mạng sống của chúng ta.
Chúng thực sự muốn tâm hồn văn hóa của ta và đó là tại sao việc phân tích nhãn hiệu là một cách thú vị để tìm hiểu về điều này.
Nếu chúng ta xem xét Al Qaeda. Về cơ bản Al Qaeda là một sản phẩm ở các khu chợ hồi giáo nơi mà không có nhiều người nghe nói tới.
Vụ 11/9 đã khơi mào nó. Nó trở thành ngày tiếp thị lớn và nó đã được đóng gói cho thế kỷ 21. Chúng biết điều chúng đang làm.
Chúng đã làm rất hiệu quả trong việc tạo dựng một thương hiệu có thể được nhượng quyền kinh doanh ở những nơi có đói nghèo, ngu dốt, bất công trên toàn thế giới.
Chúng ta, như tôi đã nói, phải có một cú đánh vào thị trường đó, nhưng chúng ta phải sử dụng cái đầu của mình hơn là sức mạnh.
Nếu ta nhìn nhận nó như một nhãn hàng, hoặc theo những cách nghĩ khác tương tự, chúng ta sẽ không bao giờ giải quyết hoặc chống lại được khủng bố.
Điều tôi muốn làm là đi nhanh qua một vài ví dụ từ công việc của tôi ở các lĩnh vực mà chúng ta thử tiếp cận theo cách khác
Điều đầu tiên được gọi là "lawfare," nói một cách hoa mỹ
Khi chúng ta nhìn vào những hành động dân sự chống lại khủng bố, mọi người nghĩ chúng ta hơi điên rồ, lạc hướng và suy nghĩ lập dị. Bây giờ nó có một danh hiệu.
Mọi người sẽ làm nó. có một quả bom, người ta bắt đầu kiện.
Nhưng một trong những trường hợp đầu tiên là vụ nổ bom ở Omagh.
Một hành động chính trị diễn ra năm 1998.
Ở Omagh, bom nổ, tổ chức Real IRA, ở giữa tiến trình hòa bình.
Điều này có nghĩa thủ phạm không thực sự bị khởi tố vì nhiều lý do, hầu hết là vì quá trình hòa bình và vì điều đang xảy ra, những điều tốt đẹp hơn
Nó cũng có nghĩa nếu bạn tưởng tượng về điều này, rằng nếu kẻ đánh bom vào con của bạn và chồng của bạn đang đi bộ xung quanh siêu thị mà bạn ở trong đó.
Một vài nạn nhân nói đủ là đủ.
Chúng ta thực hiện 1 hành động cá nhân, và ơn Chúa, 10 năm sau, chúng ta thực sự chiến thắng. có những phản đối nho nhó vào lúc đó nên tôi phải cẩn thận hơn nhưng tôi khá tự tin.
Tại sao nó lại hiệu quả?
Nó hiệu quả không chỉ bởi vì công lý đã được thực thi ở nơi đã có 1 lỗ hổng lớn.
Nó còn bởi vì tổ chức Real IRA và các tổ chức khủng bố khác, sức mạnh của họ đến từ thực tế rằng họ là những kẻ thua cuộc. Khi chúng ta xem những nạn nhân là kẻ yếu, và đảo ngược lại, họ không biết phải làm gì.
Họ bối rối. Họ không tuyển được quân.
Việc đánh Bom thực sự chấm dứt -- thực tế -- bởi vì hành động đó.
Chúng ta đã trở thành, hay những nạn nhân đó trở thành, quan trọng hơn, Một con ma ám ảnh tổ chức khủng bố.
Có một ví dụ khác. Chúng ta có một trường hợp gọi là Almog xảy ra tại một ngân hàng, từ cách nhìn của chúng ta nó được cho rằng ủng hộ hành động ném bom tự sát,
Chỉ bởi hành động trên, ngân hàng đã ngừng thực hiện điều đó, và thực tế quyền lực trên thế giới, đối với những lí do chính trị thực sự, không thể đối phó được với vấn đề này, vì có quá nhiều lợi ích cạnh tranh, nên chúng đã chấm dứt những kẽ hở trong hệ thống ngân hàng.
Có một trường hợp khác gọi là McDonald, nơi mà những nạn nhân của Semtex, 1 vụ đánh bom của tổ chức IRA lâm thời, được hỗ trợ bởi Gaddafi, kiện ra tòa, và hành động này dẫn tới những điều tuyệt vời cho một đất nước Libya mới.
Đất nước Libya mới có lòng trắc ẩn với các nạn nhân, và bắt đầu chấp nhận -- vì thế nó đã bắt đầu 1 vòng đàm phán mới.
Nhưng vấn đề là, chúng ta cần sự hỗ trợ nhiều hơn cho những ý tưởng và trường hợp trên.
Những công việc dân sự và những sáng kiến xã hội.
1 ví dụ ở Somalia. Có 1 cuộc chiến chống cướp biển.
Nếu có ai nghĩ rằng có thể chống lại cướp biển giống như cuộc chiến khủng bố, bạn đã sai.
Điều chúng ta đang cố làm là biến cướp biển thành ngư dân.
Tất nhiên họ đã từng là ngư dân, nhưng chúng ta đã trộm cá của họ và thải ra rất nhiều chất độc vào môi trường nước của họ, vì thế điều chúng ta đang cố tạo ra an ninh và công việc bằng một nhóm người gác biển cùng với nền công nghiệp cá, và tôi có thể bảo đảm với bạn, khi đó, Al Shabaab hay những người khác sẽ không còn dùng sự nghèo đói và bất công để làm hại những người này nữa.
Những ý tưởng này không đắt bằng 1 tên lửa, và chắc chắn không bằng mạng sống của bất kì người lính nào, nhưng quan trọng hơn, nó đưa chiến tranh về quê hương của nó mà không phải vào bờ biển của chúng ta, và ta nhìn vào những nguyên nhân.
Điều cuối cùng tôi muốn nói về các cuộc đối thoại.
Điều thuận lợi của đối thoại là rất rõ.
Nó giáo dục cả 2 phía, giúp chúng ta hiểu hơn, bộc lộ điểm mạnh và điểm yếu, và vâng, như vài diễn giả trước đây, điểm yếu chung dẫn tới sự tin tưởng, và nó trở thành, 1 phần của bình thường hóa.
Nhưng nó không hề dễ dàng Sau vụ ném bom, nạn nhân không còn ở đó.
Có những vấn đề thực tiễn.
Đó là rủi ro chính trị cho những người giữ vai trò chủ đạo và cho những người đối thoại. Trong một lần tôi làm điều này, mỗi lần tôi đưa ra 1 điều họ không thích, họ thực sự ném đá về phía tôi, và khi tôi ủng hộ điều mà họ thích, họ bắt đầu hứng khởi, nói nhiều hơn về nó, công bằng mà nói không tốt chút nào (cười) Dù là quan điểm nào, nó đều dẫn đến trọng tâm vấn đề, bạn đang thực hiện điều đó, bạn đang trò chuyện với chúng
Bây giờ, tôi chỉ muốn kết thúc bằng việc nói rằng nếu chúng ta theo lẽ phải, tôi nghĩ chúng ta nhận ra rằng tất cả chúng ta đều muốn có được nhận thức về khủng bố, mà không chỉ dừng lại ở một nhận thức thuần túy quân sự về nó.
Chúng ta cần thúc đẩy hơn nữa những phản ứng hiện đại và không đối xứng.
Điều này không phải là đối xử nhẹ nhàng với khủng bố.
Nó là về sự đấu tranh theo cách của hiện tại.
Như tôi đã nói, chúng ta phải thúc đẩy sự đổi mới.
Chính phủ rất cởi mở. Điều đó không tới từ những hành lang bụi bặm.
Khu vực tư nhân cũng có một vai trò.
Vai trò chúng ta có thể làm ngay bây giờ là đi ra xa và nhìn xem làm thế nào chúng ta có thể hỗ trợ các nạn nhân trên thế giới để đem tới những sáng kiến.
Nếu tôi để lại một vài câu hỏi lớn ở đây có thể thay đổi nhận thức của ai đó về nó, và biết đâu suy nghĩ và phản hồi sẽ đến từ những câu hỏi đó, nhưng bản thân tôi và nhóm khủng bố của tôi có thực sự cần phải làm bạn nổ tung để làm rõ quan điểm của chúng ta?
Chúng ta phải hỏi bản thân những câu hỏi này, dù cho điều đó thật khó chịu.
Chúng ta đã từng lờ đi sự bất công hay sự đấu tranh nhân đạo nào ở đâu đó trên thế giới chưa?
Nếu, thực tế, trận chiến của sự đói nghèo và bất công chính xác là điều mà khủng bố muốn chúng ta làm?
Nếu bom chỉ đơn giản là để đánh thức chúng ta?
Điều gì xảy ra nếu bom phát nổ bởi vì chúng ta đã không có bất kỳ suy nghĩ và những thứ đặt ra cho phép những cuộc đối thoại giải quyết những điều này và tương tác ?
Điều mà không ai bàn cãi đó là, chúng ta phải dừng sự phản ứng, và cần chủ động hơn nữa, và tôi chỉ muốn đưa ra cho bạn một ý tưởng, đó là một câu hỏi khuyến khích bạn suy nghĩ và câu trả lời sẽ yêu cầu sự đồng cảm với quỷ dữ.
Nó là một câu hỏi được bàn bạc bởi rất nhiều nhà tư tưởng và các nhà văn vĩ đại : Nếu xã hội thực sự cần sự khủng hoảng để thay đổi thì sao?
Nếu xã hội thực sự cần khủng bố để thay đổi và thích nghi cho những điều tốt hơn thì sao?
Nó là những đề tài của Bulgakov, nó là bức tranh của Jesus và quỷ dữ tay trong tay ở Gethsemane bước vào trong ánh trăng.
Điều đó có nghĩa là con người, để sống sót trong sự phát triển, khá mang hơi hướng Darwin ở đây, đã phải chơi đùa với quỷ dữ.
Nhiều người nói rằng chủ nghĩa cộng sản đã bị đánh bại bởi ban nhạc Rolling Stones. Nó là một thuyết hay.
Có thể Rolling stones có một vị trí trong điều này.
Cảm ơn.
(Âm nhạc) (Vỗ tay) Bruno Giussani: Cảm ơn. (Vỗ tay)
Vào năm 2013, Có một sự giác ngộ làm thay đổi cuộc đời tôi
Tôi là một họa sĩ và nhà trang trí tại Castlemaine, một thị trấn nhỏ ở miền trung Victoria.
Tôi đã đi đến gặp Pete, người nổi tiếng với tay nghề luyện thép.
Tôi đến nhà kho lấy thép viền cho khu vườn.
Hôm nay, khi nghĩ lại nó là món quà tuyệt vời, Pete trông vui vẻ hơn ngày thường.
Hai tuần sau đó, Khi đang sơn nhà ở cuối đường nhà Pete Tôi nghe được tin sét đánh
Pete đã tự tử.
Pete, giống tôi, đều là thợ thủ công.
Chúng tôi yêu việc rút ngắn mọi thứ
Là một thợ thủ công.
Có một sự đặc thù khi là thợ thủ công.
Bạn phải kiên nhẫn.
Bạn phải mạnh mẽ, cường tráng, nam tính.
Bạn phải có sức khỏe dẻo dai và lặng im đối mặt với nghịch cảnh.
Có một hiệu ứng lan tỏa rõ rệt. khi ai đó tự sát trong cộng đồng.
Đám tang của Pete vào mùa đông tháng bảy.
Không khí ảm đạm, ủ rũ trong hội trường đông đúc.
Một tập thể trầm uất không có câu trả lời về việc tự tử của Pete, không có bất cứ câu trả lời nào.
Khi đi lang thang giữa các nghệ nhân, và thành viên trong cộng đồng, Tôi bắt đầu nghe những mức độ bi thảm ẩn sau trong lời nói.
Tôi nghe mọi người nói ở trong lễ đường về những khó khăn mà họ đã trải qua.
Bản chất của những đoạn hội thoại được chứa trong hai từ mà tôi nghe vài lần: Ai tiếp?
Ai tiếp đây?
Đó là một sự giác ngộ.
Đấy là khoảnh khắc tôi đứng ở hội trường một nơi mà cộng đồng Castlemaine đã cho tôi ủng hộ trong suốt 20 năm, mọi người đã giúp đỡ cho công việc của tôi tôi đã chơi footy ở đó, Tôi đã làm nhà hát ở đó, Tôi rất biết ơn vì những gì họ đã cho tôi.
Nhưng tôi đứng đấy, và nhìn xung quanh, và tôi có thể nói với mọi người trong hội trường những người đang vật lộn với rượu chè, ma túy, tài chính, cờ bạc, bạo hành gia đình, bắt nạt và quấy rối.
Tuy nhiên bởi vì văn hóa của thợ thủ công và thái độ thò ơ mà chúng tôi có trong tập thể thợ thủ công, Tôi chẳng cảm thấy tự tin một chút nào.
Tôi không có công cụ. Tôi thiếu kinh nghiệm.
Tôi không biết phải làm gì, nhưng tôi muốn làm gì đó.
Tôi rời khỏi.
Tôi ôm một vài người bạn thủ công, và nói, ''Đến và gặp tôi nếu bạn cần''.
Nhưng tôi không biết phải nói gì với họ.
Tôi chẳng có ý tưởng gì hết.
Tôi nhận được cuộc gọi từ người đồng sáng lập - Catherine Pilgrim, hai tuần sau đó, muốn làm gì đó cho gia đình.
Tôi nói chuyện một lúc và nói, hãy làm gì đó cho cộng đồng thợ thủ công.
Chúng tôi yêu quê nhà, chúng tôi biết ơn, hãy làm gì đó cho cộng đồng thợ thủ công.
vì thế chúng tôi nói nhiều hơn.
Chúng ta có thể làm gì?
Một sự kiện nâng cao ý thức.
Tuyệt vời. Chúng ta đang nói về những thợ thủ công.
Làm sao chúng ta tìm ra họ?
Chúng ta có thể tìm họ ở bệnh viện?
Không. Ở trung tâm sức khỏe cộng đồng?
Không. Có một nền văn hóa ăn sâu trong một thợ thủ công.
Tôi nghĩ, nơi nào hoàn hảo nhất để tìm họ nơi mà họ cảm thấy hòa đồng và họ cảm thấy thoải mái và họ có thể chia sẻ, cởi mở và nói về sức khỏe tinh thần. ở tòa nhà công nghiệp?
Chúng tôi có sự kiện ở đâu được?
Một cửa hàng phần cứng.
(Cười) Đó cũng là điều mà tôi nghĩ. Tôi nghĩ nó thật thông minh.
Chính xác hơn, sân gỗ của cửa hàng phần cứng
Vậy chúng tôi đã ở đấy. Chúng tôi có địa điểm.
Chúng tôi cần gì nữa?
Còn gì mà thợ thủ công thích?
Thức ăn.
Tôi biết, ta đều biết, nhưng họ thich thức ăn.
Đặc biệt người thợ thủ công, tôi là một thợ thủ công, Chúng tôi thích ăn trứng và thịt heo xông khói.
Vì vậy chúng tôi nghĩ sẽ cung cấp cho họ trứng và thịt heo xông khói, và một khẩu hiệu: Cứu lấy thân xác mình.
Nghe thì quê, nhưng mà nó có tác dụng.
Và chúng tôi cũng nghĩ ra một khẩu hiệu.
''Hội hỗ trợ niềm tin cho thợ thủ công địa phương"
Luôn nhớ rằng, ''HALT'', quỹ của chúng tôi không có tiền để bắt đầu, không có gì, dù chỉ một xu.
Chúng tôi có những cuộc nói chuyện.
Đây là vấn đề cộng đồng. Nó bắt đầu trong cộng đồng.
Vì vậy chúng tôi đi xung quanh để bán thịt làm thợ bánh, không có nhà sản xuất nến, có ít trứng và ít sô cô la, có cà phê , hoa quả, nhưng chúng tôi đi quanh và nói, ''Này, chúng tôi đang tổ chức sự kiện nâng cao ý thức.
Anh có muốn đóng góp không? Bởi vì chúng tôi vẫn chưa có tiền"
Dĩ nhiên, gần như mỗi người tôi bắt chuyện đều biết ai đó có chứng lo âu, trầm cảm hay suy nghĩ tự sát hoặc đã tự sát.
Có một sự đoàn kết. mà cả cộng đồng hướng tới.
Vậy chúng tôi nghĩ, thật tốt, chúng tôi có ít đồ ăn
Chúng tôi cần thêm gì nữa?
Chúng tôi cần dịch vụ hỗ trợ ở đây.
Rất nhiều thợ thủ công, và nhiều người nói chung, không biết nên đi đâu để tìm kiếm sự giúp đỡ.
Bản thân đã từng là một trong số họ, và đây là cái tôi nói về tại sự kiện HALT rằng bốn năm trước khi tôi thành lập HALT, Tôi đã không biết rằng tôi có thể gặp bác sỹ về sức khỏe tinh thần và có kế hoạch cho nó.
Tôi đã không biết về sức khỏe cộng đồng.
Tôi chắc chắn không biết gì về Lifeline, và tôi đã từng gọi cho Lifeline ba lần, và họ chắc chắn có khả năng cứu đời tôi.
Tôi phải học tất cả mọi thứ.
Những thợ thủ công cần biết.
Chúng tôi cung cấp những chiếc túi những chiếc túi thông tin, và vào năm đầu đã có một vài thợ thủ công nói với tôi ''Đây là một đống bạn biết gì không? '', nhưng với những thợ thủ công tôi biết vẫn còn nhiều chiếc túi trong xe bán tải hoặc nhà kho.
Ngày 10 tháng 11 năm 2013 Chúng tôi có một sự kiện, và thú vị là khi tôi nói về cách tiếp cận cộng đồng, đó là sự kiện đầu tiên của chúng tôi trong Castlemaine tại Tonks Brothers, và có cả cộng đồng ở đó.
Có những cố vấn, Có những người trải qua vấn đề tâm lý.
Sự kiện đầu tiên được quay lại.
Kể từ đó, chúng tôi có nhiều sự kiện hơn.
Thú vị hơn, không chỉ những thợ thủ công bị ảnh hưởng bởi vấn đề tâm lý, lo lắng hoặc trầm cảm hay tự tử.
Chúng tôi hợp tác với TAFEs.
Bắt đầu làm việc ở nông trại, ở hội đồng, cao đẳng trung học.
Chúng tôi làm sự kiện cho những người bạn đời của thợ thủ công, vì thỉnh thoảng họ không về nhà và nói: ''Đoán xem, chúng tôi nói về sức khỏe tinh thần, chúng tôi dự định làm điều đó, và hiện tại đang làm''.
Vì vậy chúng tôi tổ chức sự kiện cho họ, người mà bản thân cần giúp đỡ.
TAFEs rất phổ biến.
Với tôi, thực sự quan trọng để tìm thấy những người trẻ và dễ tổn thương.
Chúng tôi làm sự kiện cho họ, vì vậy mà tỉ lệ tự sát cao hơn ở những người nhiều tuổi.
Chúng tôi đã làm các sự kiện cho công nhân và hội nghị của hội đồng.
thú vị là, gần như mọi sự kiện mà chúng tôi từng làm đều với rất ít vốn, 150 sự kiện trên 4 bang.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Và mọi sự kiện HALT tại cửa hàng đồ cứng, Có một thợ thủ công đến gặp tôi ít nhất một lần gặp tôi và nói về việc anh cố tự tử.
Về sau họ đã không tự tử nữa, họ vượt qua nó, nhưng những người nay không bao giờ cảm thấy họ có thể chia sẻ sự tổn thương.
Họ chưa bao giờ cảm thấy mình có thể chia sẻ về những lần cố tự tử, nhưng những sự kiện HALT, nơi mà không kỳ vọng họ phải nói, làm cho họ thoải mái để tâm sự.
Không phải chỉ vì họ nói cho tôi về câu chuyện của họ, họ thực sự nói, ''Chúng tôi cảm thấy thoải mái khi nói chuyện với những người khác.''
Có nhiều người đứng dậy và nói ''Trước đó, tôi chưa từng nói về bệnh trầm cảm của mình, bây giờ khác, nếu ai đó muốn đến và nói chuyện với tôi, tôi ở đây để tâm sự cùng anh.''
Thật mạnh mẽ để làm điều đó.
Chúng tôi cần sự chung tay của cả cộng đồng
Chúng tôi cung cấp những thợ thủ công về dịch vụ hỗ trợ địa phương và quốc gia.
Một điều mà một thợ thủ công nói với mọi người ''Bạn nên đến đây, đây và đây nữa'' nhưng chúng tôi cần cả cộng đồng để tuyên truyền về việc ngăn chặn tự tử.
Chúng tôi cần những dịch vụ đó, và tự sát không trừ bất kỳ ai.
Đó không là công việc từ 9 giờ đến 5 giờ
Chúng tôi làm sự kiện trước 9 giờ sáng, giờ của bữa sáng, và sau 5 giờ chiều.
Cái mà chúng ta cần làm. Đó là sự tiếp cận của cả cộng đồng.
Chúng ta cần kinh doanh,
Chúng ta cần vào các câu lạc bộ thể thao, cộng đồng.
Chúng ta cần đến đó và huấn luyện họ để họ hiểu về sức khỏe tinh thần
Đây là một số số liệu nghiêm túc sẽ cho bạn ý tưởng.
Năm 2016, ở Úc, 2886 vụ tự tử gần gấp đôi phí đường bộ.
Toàn cầu có 800.000 vụ tử tử trên một năm trên toàn thế giới, cứ 40 giây có một người tự tử.
Chúng ta cần sự chung tay của cả cộng đồng
Chúng ta cần cảm thấy thoải mái để mở lòng tâm sự.
Họ thấy khó để mở lòng trong những cuộc hội thoại.
Họ chắc chắn như vậy.
Tôi nói với họ, nếu bạn muốn mở lòng trong cuộc hội thoại, bạn cần tìm một nơi thoải mái để trút bầu tầm sự, dù ở quán rượu hay đi dạo, sau bữa ăn.
chỉ cần cảm thấy thoải mái để nói chuyện.
một trong những khả năng để nói chuyện là hiểu mình cần nói gì.
Chúng ta đã từng nghe câu: "Cậu ổn chứ?''
Tôi từng thấy và làm điều này.
''Cậu ổn chứ?'' ''Ổn" ''Cậu ổn chứ?''
''Ổn'' ''Cậu ổn chứ?'' ''Ổn'' ''Cậu ổn chứ?''
''Không''. Tôi nói gì bây giờ?
Tôi nên nói gì?
Chúng ta cần trang bị cho mỗi người với khả năng bộc bạch và có thể trải lòng mình.
Chúng ta cần có khả năng lắng nghe.
Tôi không biết ai ngoài kia là người biết lắng nghe.
Tôi đang làm việc trong khả năng lắng nghe của mình, nhưng có một hình thức nghệ thuật của lắng nghe và không phán xét.
Đừng cười nhạo. Nếu ai đó nói với bạn về rối loạn tâm thần lo lắng và trầm cảm hay suy nghĩ tự tử, chúng ta cần tôn trọng điều đó.
Họ muốn chúng ta tin và giữ bí mật và không nói cho ai.
Chúng ta cần làm điều đó.
Vì vậy chúng ta cần nói chuyện chúng ta cần lắng nghe.
Và chúng ta bắt đầu giảm bớt những dị nghị liên quan đến sức khỏe tinh thần.
Nhiều công ty bắt đầu có những ngày cho sức khỏe tinh thần.
Thật là một ý tưởng hay.
Đó không chỉ là những ngày nghỉ ốm mà cho cả tinh thần.
Mọi thứ đang thay đổi. Chúng ta có thể đóng góp cho sự thay đổi đó.
Tôi là người bảo hộ cuộc sống.
Tôi nghĩ chúng ta đều có thể là người bảo hộ.
Nỗi đau của hối hận còn đau đớn hơn công việc vất vả.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Beau Lotto: Trò chơi này rất đơn giản.
Tất cả những gì bạn phải làm là đọc to những gì bạn nhìn thấy, được không?
Vậy, tôi sẽ đếm và chúng ta có thể đọc cùng môt lúc.
1, 2, 3. Khán giả: Bạn có thể đọc cái này không?
BL: Rất tốt. Thế còn câu này? 1, 2, 3. Khán giả: Bạn đang không đọc cái này.
BL: Tốt. 1, 2, 3. (Tiếng cười rộ lên) Nếu bạn là người Bồ Đào Nha, phải không? Vậy câu này thì sao?
1, 2, 3. Khán giả: Bạn đang đọc cái gì thế?
Bạn đang đọc cái gì? Trên đây đâu có chữ nào vậy đâu.
Tôi đã nói là: hãy đọc những gì bạn trông thấy, đúng ko?
Theo câu chữ, “at a u rê-a in” đúng không?
(tiếng cười) Đó là điều đáng lẽ các bạn phải nói. Phải không nào?
Tại sao lại như vậy? Đó là bởi nhận thức của chúng ta được huấn luyện bởi kinh nghiệm của chúng ta.
Đúng không? Não bộ tiếp thu những thông tin vô nghĩa và dựa trên đó hình thành nên ý nghĩa, điều này có nghĩa chúng ta chưa bao giờ thấy những gì ở đó, chúng ta chưa bao giờ thấy thông tin, mà chúng ta chỉ thấy những gì có ích để thấy trong quá khứ.
Được rồi. Điều này có nghĩa, khi nó thành tri giác, tất cả chúng ta đều giống chú ếch này.
(Tiếng cười) Đúng không? Nó tiếp nhận thông tin. Nó hình thành hành vi có ích. (Tiếng cười) (Tiếng cười) Nhân vật trong video: Ow! Ow! (Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) BL: Và đôi khi, khi mọi việc không diễn ra theo cách của chúng ta muốn, chúng ta sẽ có một chút bực bội, đúng không?
Nhưng chúng ta đang nói về nhận thức ở đây, đúng không?
Và nhận thức làm cơ sở cho tất cả những gì chúng ta suy nghĩ, chúng ta biết, chúng ta tin tưởng, những hy vọng, những giấc mơ của chúng ta, quần áo chúng ta mặc, tình yêu mọi thứ đều khởi nguồn cùng với nhận thức.
Bây giờ, nếu nhận thức của chúng ta được định hình trong lịch sử của chúng ta, nghĩa là chúng ta đang chỉ đáp lại dựa vào những gì chúng ta đã làm trước đó.
Nhưng đó thực sự là một vấn đề to tát bởi làm thế nào chúng ta có thế nhìn nhận khác đi?
Bây giờ, tôi muốn kể cho các bạn nghe một câu chuyện về việc nhìn nhận theo một cách khác đi, và tất cả những nhận thức mới để bắt đầu cùng một cách như nhau.
Chúng bắt đầu với một câu hỏi.
Vấn đề với các câu hỏi là chúng tạo ra sự không chắc chắn.
Sự không chắc chắn này thực sự là một điều tồi tệ. Nó thực sự tồi tệ mang tính chất tiến hóa. Nếu bạn không chắc chắn đó là một kẻ săn mồi, thì chuyện quá muộn rồi.
Đồng ý chứ? (Tiếng cười) Ngay cả bệnh say sóng cũng là một hậu quả của sự không chắc chắn.
Đúng không? Khi bạn đi xuống cuối khoang thuyền, lỗ tai trong đang nói với bạn rằng bạn đang di chuyển. Đôi mắt của bạn, bởi nó di chuyển đồng hành cùng với con tàu, nói rằng tôi vẫn đang đứng yên.
Bộ não của bạn không thể giải quyết được sự không chắc chắn của thông tin và nó lăn ra bệnh.
Câu hỏi “tại sao” là một trong những điều nguy hiểm nhất mà bạn có thể làm bởi vì nó đưa bạn đến với sự không chắc chắn.
Và còn nữa, trớ trêu là cách duy nhất chúng ta có thể làm bất cứ điều gì đó mới là bước vào bên trong không gian đó.
Như vậy làm thế nào mà chúng ta có thể làm một điều gì đó mới? May mắn thay, sự tiến hóa cho chúng ta lời giải đáp, đúng không?
Và nó cho phép chúng ta xác định được ngay cả phần hóc búa nhất của các câu hỏi. Những câu hỏi hay nhất là những câu có thể tạo ra sự rất không chắc chắn.
Chúng là những câu mà nghi vấn những điều mà chúng ta cho là luôn đúng.
Phải không? Dễ dàng để đặt câu hỏi sự sống đã bắt đầu như thế nào, hay điều gì tồn tại bên trong vũ trụ, nhưng để nghi ngờ những gì mà chúng ta nghĩ là đã đúng thì lại thực sự đi vào trong không gian đó.
Vậy câu trả của sự tiến hóa nào cho vấn đề của sự không chắc chắn?
Đó chính là vui chơi.
Vui chơi không chỉ đơn thuần là quá trình. Các chuyên gia trong lĩnh vực vui chơi sẽ chứng minh với bạn rằng thực sự đó là một cách của sự sống.
Vui chơi là một trong những nỗ lực chỉ của con người - nơi mà sự không chắc chắn thực sự được ca ngợi. Sự không chắc chắn là điều làm cho việc chơi trở nên vui vẻ.
Đúng không? Nó có thể thích nghi để thay đổi. Đúng không? Nó mở ra khả năng có thể, và nó hợp tác. Đó thật ra là cách mà chúng ta thực hiện gắn kết xã hội và nó thôi thúc từ bên trong. Điều đó có nghĩa là chúng ta chơi là để vui chơi. Vui chơi là một phần thưởng của chính nó.
Bây giờ, nếu bạn nhìn vào 5 cách để tồn tại này, chúng chính xác là cách sống mà bạn cần để trở thành một nhà khoa học giỏi.
Khoa học không phải là được định nghĩa bởi phần phương pháp trên lý thuyết.
Mà nó thực sự là cách thức của sự tồn tại, những điều đó ở ngay đây, và đúng với tất thảy những gì mang tính chất sáng tạo.
Vậy, nếu bạn thêm vào những luật lệ để chơi, bạn sẽ có trò chơi.
Đó là tất cả những gì của một thực nghiệm, thực chất là như thế.
Vậy, trang bị với hai ý tưởng, khoa học là một cách của sự sống và các thực nghiệm là vui chơi, chúng tôi đã hỏi phải chăng bất cứ ai cũng có thể là một nhà khoa học?
Và hỏi ai có thể ai tốt hơn 25 đứa trẻ trong độ tuổi từ 8 đến 10?
Bởi bọn trẻ là những chuyên gia trong vui chơi. Vậy nên tôi đã mang bầy ong của tôi xuống một ngôi trường nhỏ ở Devon, và mục đích của chuyện này là không chỉ để cho bọn trẻ nhìn khoa học một cách khác đi, mà, thông qua quá trình của khoa học, để bọn trẻ nhìn nhận bản thân chúng khác đi, Đúng không?
Bước đầu tiên là hỏi một câu hỏi.
Bây giờ, tôi nên nói ra, chúng tôi đã không có được tài trợ cho nghiên cứu này bởi các nhà khoa học nói trẻ con không thể đóng góp hữu ích gì cho khoa học, còn các giáo viên thì nói trẻ nhỏ không thể làm được điều đó.
Nhưng dù chuyện gì thì... Chúng tôi đã làm điều đó.
Đúng không? Tất nhiên rồi. Đây là một số những câu hỏi. Tôi viết nhỏ lại, như vậy quý vị sẽ không mất công mà đọc nó. Vấn đề là 5 trong số các câu hỏi do lũ trẻ nghĩ ra hoá ra chính là nền tảng của những công bố khoa học trong khoảng 5 đến 15 năm gần đây.
Phải vậy không? Như vậy lũ trẻ nêu lên những câu hỏi đã có tầm quan trọng đối với các chuyên gia khoa học.
Giờ đây, tôi muốn chia sẻ với sân khấu với một người khá đặc biệt.
Được không? Cô bé là một trong những bạn trẻ đã tham gia vào nghiên cứu này và hiện là một trong những nhà khoa học trẻ nhất có tên tuổi trên thế giới. Đúng không? Và lúc cô bé bước lên sân khấu sẽ là lúc cô bé trở thành người trẻ tuổi nhất đã từng diễn thuyết ở TED.
Phải vậy không? Ngày nay, khoa học và việc đặt câu hỏi là vấn đề can đảm.
Giờ đây cô bé là một ví dụ điển hình cho sự can đảm, bởi cô bé sẽ đứng ở đây và nói chuyện với tất cả chúng ta.
Amy ơi, cháu bước ra đây được không? (Tiếng vỗ tay) (Tiếng vỗ tay) Vậy, Amy sẽ giúp tôi kể câu chuyện mà chúng tôi gọi là Dự án Blackawton Bees, và trước hết cô bé sẽ kể cho bạn về các câu hỏi mà chúng tôi đã đặt ra.
Nào xin mời, Amy. Amy O`Toole: Cảm ơn, Beau. Chúng tai đã nghĩ rằng rất dễ dàng để thấy mối liên quan giữa con người và vượn người theo cái cách mà chúng ta nghĩ, bởi chúng ta trông giống nhau.
Nhưng chúng tôi băn khoăn liệu có thể có mối liên quan nào với các loài vật khác nữa. Sẽ là rất thú vị nếu con người và con ong suy nghĩ giống nhau, bởi ong có vẻ rất khác biệt với người.
Vậy đó, chúng tôi thắc mắc liệu con người và con ong có thế giải quyết những vấn đề phức tạp theo cùng một cách không.
Thực sự đó, chúng tôi đã muốn biết nếu ong có thể tự chúng thích nghi với những tình huống mới sử dụng đúng những quy luật và điều kiện mà chúng đã học trước đó Như vậy liệu ong có thể suy nghĩ giống chúng ta?
Đó thực sự là một điều đáng ngạc nhiên, bởi chúng ta đang nói về một loại côn trùng với chỉ một nghìn tế bào não.
Nhưng điều đó thực ra lại rất hợp lý đó, bởi ong, giống với chúng ta, có thể nhận ra một bông hoa tốt bất chấp thời gian trong ngày, ánh sáng, thời tiết, hay từ khía cạnh nào mà chúng tiếp cận bông hoa. (Vỗ tay) BL: Bước tiếp theo là thiết kế một thực nghiệm, là một trò chơi. Và bọn trẻ đã ra tay và thiết kế thực nghiệm này, và vậy đấy -- một trò chơi -- và như thế, Amy, cháu có thể nói cho chúng tôi nghe trò chơi đó là gì không, và tình huống phức tạp các cháu đã tạo ra cho lũ ong?
AO: Tình huống phức tạp chúng tôi đã nghĩ ra là một quy luật nếu-thì.
Chúng tôi yêu cầu lũ ong không chỉ học cách tìm đến một màu xác định, mà phải tới một bông hoa cụ thể nữa trong một sơ đồ xác định.
Lũ ong chỉ được thưởng nếu chúng bay tới những bông hoa màu vàng, nếu những bông hoa màu vàng bị bao quanh bởi màu xanh da trời hoặc những bông hoa màu xanh da trời được bao quanh bởi những bông màu vàng.
Hàng loạt các luật lệ khác nhau mà ong có thể học để giải quyết tình huống này. Câu hỏi thú vị là, bông nào?
Điều thực sự lý thú về dự án này là chúng tôi với Beau, không hế biết liệu nó sẽ thành công không.
Hoàn toàn mới mẻ, và chưa ai từng làm trước đó, bao gồm cả người lớn. (Tiếng cười) BL: Bao gồm cả các giáo viên, và điều đó thực sự khó xử cho các giáo viên,
rất dễ dàng đối với một nhà khoa học bắt tay làm mà không hề chắc anh ta đang làm gì, bởi đó là những gì chúng tôi làm trong phòng thí nghiệm, nhưng đối với một giáo viên không thể biết chuyện gì sẽ xảy ra vào cuối ngày thì... vậy nên, gửi sự trân trọng tới Dave Strudwick, người cộng tác với dự án này.
Nhé? Tôi sẽ không đi vào tất cả chi tiết của nghiên cứu bởi bạn có thể đọc về nó, nhưng bước tiếp theo là quan sát. Đây là một số học sinh thực hiện các công việc quan sát. Bọn trẻ ghi lại các dữ liệu nơi mà bầy ong bay.
(Trong video) Dave Strudwick : Chúng ta sắp làm chuyện gì nào -- Học sinh: 5C
Dave: Con ong ấy vẫn bay cao trên đây à?
Học sinh: Dạ đúng. Dave: Vậy các em ghi lại từng con một nhé. Học sinh: Henry, anh có thể giúp em ở đây không?
BL: "Giúp tôi được không, Henry?" - đó là điều một nhà khoa học lỗi lạc nói, đúng không?
Học sinh: Có 2 con ở trên này ạ.
Và 3 con ở đây.
BL: Đúng không? Vậy chúng tôi có những nhà quan sát của chúng tôi.
Chúng tôi có dữ liệu. Bọn trẻ thực thi một vài phép toán đơn giản, tính trung bình cộng, vân vân và vân vân.
Và giờ đây chúng tôi muốn chia sẻ.
Đó là bước tiếp theo. Như vậy, chúng tôi sẽ viết ra và gửi đi để xuất bản. Đúng không? Chúng tôi phải viết chúng xuống.
Chúng tôi đi, dĩ nhiên, đi đến quán rượu. Được chứ? (Cười rộ) Đứa trẻ ở bên trái là con tôi, được chứ? (Tiếng cười) Bấy giờ, tôi nói với lũ trẻ, một bài viết có bốn phần khác nhau: phần mở đầu, phần phương pháp, kết quả, phần thảo luận.
Phần mở đầu nói lên: câu hỏi đặt ra là gì, và tại sao?
Các phương pháp, chúng ta đã làm gì? Kết quả, và dữ liệu quan sát được là gì?
Và phần thảo luận là, ai quan tâm làm gì?
Đúng không? Cơ bản mà nói, đó là tất cả của một bài viết khoa học. (Tiếng cười) Như thế, lũ trẻ cung cấp các từ ngữ cho tôi, đúng không? Và tôi tường thuật lại điều đó có nghĩa tài liệu này được viết bởi ngôn ngữ trẻ thơ.
Tôi không viết. Nó được viết bởi Amy và các học sinh khác trong lớp. Vậy nên hệ quả là, tài liệu khoa học này bắt đầu bằng: "Ngày xửa ngày xưa.." (Cười rộ) Phần kết quả được viết: "Giai đoạn huấn luyện, câu đố ...duh duh duuuuuhhh". Đúng không? (Tiếng cười) Và phần phương pháp được viết: "Sau đó chúng tôi đặt lũ ong vào tủ lạnh (và làm bánh pie ong)" - mặt cười. Đúng không? (Tiếng cười) Đây là một tài liệu khoa học. Chúng tôi sẽ cố gắng để nó được xuất bản.
Đây là trang đầu. Chúng tôi có một số lượng các tác giả đáng kể.
Tất cả tên được tô đậm là những đứa trẻ từ 8-10 tuổi.
Tác giả đầu tiên là Trường Tiểu Học Blackawton, vì nếu như tài liệu này được đưa vào danh sách tham khảo, nó sẽ là "Blackawton và cộng sự" chứ không phải cá nhân nào hết. Như vậy chúng tôi gửi nó đến một tạp chí phổ thông, và tạp chí đó nói vầy. Tạp chí đó nói rất nhiều, nhưng nói thế này.
"Tôi lo ngại rằng tài liệu này không đạt từ bước đầu tiên theo quy chuẩn chất lượng của chúng tôi, dù kiểm tra cách nào đi nữa". (Cười rộ) Nói theo một cách khác, tài liệu này không đạt ngay đoạn mở đầu: "Ngày xửa ngày xưa", rồi những biểu đồ vẽ bằng phấn màu, vân vân. (Cười rộ) Do vậy chúng tôi nói, chúng tôi sẽ xem lại. Rồi tôi gửi nó cho Dale Purves, người làm viêc tại Viện Khoa Học Quốc Gia (National Academy of Science), một trong những nhà thần kinh học hàng đầu thế giới, và ông nói: "Đây là tài liệu khoa học nguyên bản nhất mà tôi đã từng đọc" -- (Tiếng cười) -- "và nó xứng đáng được quảng bá rộng rãi".
Larry Maloneny, chuyên gia về thị giác, nói: "Tài liệu này quá ấn tượng".
Công trình nghiên cứu này có thể được xuất bản nếu được thực hiện bởi người lớn".
Vậy chúng tôi đã làm gì? Chúng tôi đã gửi ngược tài liệu này đến biên tập viên.
Họ nói không.
Cho nên chúng tôi nhờ Larry và Natalie Hempel viết một lời dẫn giải tình huống hóa sự tìm ra của các nhà khoa học, đặt vào trong phần tham khảo, và chúng tôi gửi nó cho Biology Letters.
Và như vậy đấy, tài liệu đã được đánh giá độc lập bởi năm trọng tài và nó đã được xuất bản. (Vỗ tay) (Vỗ tay) Mất bốn tháng để thực hiện tài liệu khoa học này, và mất hai năm để được xuất bản. (Cười rộ) Kiểu khoa học điển hình, thực sự thế, đúng không? Như vậy, nó đã làm Amy và các bạn của cô bé trở thành những nhà khoa học trẻ tuổi nhất thế giới được được biết đến.
Những phản hồi như thế nào?
Tài liệu đã được xuất bản hai ngày trước Giáng Sinh, được tải 30,000 lần trong ngày đầu tiên, đúng không?
Nó là tạp chí "Editor`s Choice in Scence", một tạp chí khoa học hàng đầu.
Nó là tài liệu được truy cập vĩnh viễn miễn phí trên Biology Letters.
Nó là tài liệu duy nhất được truy cập vĩnh viễn miễn phí của tạp chí này.
Năm vừa rồi, nó là tài liệu được tải về nhiều thứ hai trên Biology Letters. và phản hồi không chỉ từ phía các nhà khoa học và các giáo viên mà còn từ dân chúng nữa.
Và tôi chỉ đọc một trong số đó.
"Gần đây tôi vừa đọc 'Blackawton Bees'. Không có từ ngữ nào để giải thích chính xác được cảm giác tôi ngay lúc này.
Điều mà các bạn làm là thật, đúng đắn và đáng kinh ngạc.
Sự tò mò. thích thú, trong sáng và sự nhiệt huyết là những điều cơ bản nhất và quan trọng nhất để làm khoa học.
Còn ai khác có thể đủ điều kiện hơn trẻ thơ?
Xin hãy gửi lời chúc mừng của tôi tới bọn trẻ của ông."
Vậy nên, tôi xin phép được kết luận với một phép ẩn dụ mang tính chất vật lý
Tôi có thể làm điều đó với bạn được không? (Tiếng cười) Oh yeah, yeah, yeah, đi nào.
Yeah yeah. Okay. Bây giờ, khoa học là mạo hiểm, vậy đây là một sự mạo hiểm không thể tin nổi, đúng không? (Tiếng cười) Với tôi, chứ không phải với ông ấy. Đúng không? Bởi chúng tôi mới làm điều này một lần trước đây. (Tiếng cười) Và ông thích công nghệ đúng không?
Shimon Schocken: Đúng, nhưng tôi yêu bản thân thôi.
BL: Đây là một mô hình thu nhỏ của công nghệ.
Đúng chứ? Bây giờ... (Tiếng cười) Được rồi.. (Tiếng cười) Bây giờ, chúng ta sẽ làm một chứng minh nho nhỏ, nhé?
Ông phải nhắm mắt lại, và chỉ tay về hướng mà ông nghe thấy tôi vỗ tay.
Được không? (Tiếng vỗ tay) (Tiếng vỗ tay) Được rồi, hay bây giờ tất cả cùng hô to 1, 2, 3?
Khán giả: (Tiếng hô) (Tiếng cười) (Tiếng hô) (Tiếng cười) Quá tuyệt! Bây giờ, ông mở mắt ra. Chúng ta sẽ làm lại một lần nữa
Tất cả mọi người ở hướng này hô lên đi. (Tiếng hô) Âm thành từ đâu dội tới? (Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Cảm ơn ông rất nhiều. (Tiếng vỗ tay) Vấn đế ở đây là gì? Vấn đề là khoa học làm gì cho chúng ta.
Đúng không? Chúng ta thường trải qua những phản xạ đời thường nhưng nếu chúng ta có lúc nào đó muốn làm điều gì đó khác biệt, chúng ta phải bước vào sự không chắc chắn. Khi ông ấy mở mắt ra, ông ấy đã có thể thấy thế giới khác đi.
Đó là điều mà khoa học trao cho chúng ta. Nó đề nghị một trách nhiệm bước vào sự không chắc chắn thông qua quá trình vui chơi, đúng không?
Giờ đây, giáo dục khoa học thực chất, tôi nghĩ, nên hướng đến cho mọi người có quyền lên tiếng và cho phép họ thể hiện tiếng nói đó vậy nên tôi vừa đề nghị Amy hãy là tiếng nói cuối cùng trong bài thuyết trình ngắn này.
Mời Amy?
AO: Dự án này thực sự rất thú vị với cháu bởi, nó mang đến quá trình khám phá cuộc sống và nó chỉ cho cháu thấy rằng bất cứ ai, và ý của cháu là BẤT CỨ AI cũng có một tiềm năng để khám phá ra điều mới mẻ, và một câu hỏi nhỏ có thể dẫn đến những khám phá vĩ đại.
Thay đổi cách một người nghĩ về một điều gì đó có thể dễ dàng hoặc khó khăn. Tất cả phụ thuộc vào cách mà người đó cảm nhận về sự thay đổi.
Nhưng thay đổi mà cháu nghĩ về khoa học lại dễ dàng một cách đáng ngạc nhiên. Khi chơi những trò chơi và sau đó chúng cháu bắt đầu suy ngẫm về những câu hỏi, sau đó cháu nhận ra rằng khoa học không phải là một môn học nhàm chán và rằng bất cứ ai cũng có thể khám phá điều mới lạ.
Mỗi chúng ta chỉ cần một cơ hội. Cơ hội của cháu đã đến theo cách của Beau, và Dự án Blackawton Bee.
Cảm ơn BL: Cảm ơn thật nhiều. (TIếng vỗ tay) (TIếng vỗ tay)
Năm 1975, tôi gặp giáo sư Carlo Pedretti tại Florence ông từng dạy tôi lịch sử nghệ thuật và giờ là một học giả rất nổi tiếng về Leonardo da Vinci
Ông hỏi tôi liệu có một công nghệ nào đó để vén màn một bí ẩn đã tồn tại suốt năm thế kỷ liên quan đến một kiệt tác đã mất của Leonardo da Vinci bức "Trận chiến Anghiari" được cho đã nằm ở sảnh 500 của tòa thị chính Palazzo Vecchio ở Florence.
Vào giữa những năm 70, không có nhiều cơ hội cho những kỹ sư sinh học như tôi nhất là ở Ý, cho nên, tôi quyết định cùng với một vài nhà nghiên cứu ở Mỹ và trường Đại học Florence, bắt đầu dò những bức tranh mà Vasari vẽ trên những bức tường dài trong tòa thị chính để tìm kiếm bức họa đã mất của Leonardo.
Không may là khi đó, chúng tôi chưa biết rằng đó không hẳn là nơi mà chúng tôi phải tìm kiếm vì chúng tôi phải đi vào sâu hơn, do đó nghiên cứu này đã phải tạm dừng và chỉ mới được tiếp tục đến tận năm 2000 nhờ vào sự quan tâm và nhiệt tình của gia đình Guinness.
Lần này chúng tôi tập trung vào nỗ lực tái cấu trúc của tòa thị chính trước khi nó được sửa chữa, và cùng với cái gọi là Sala Grande, được xây năm 1494, để tìm ra những cánh cửa ra vào và cửa sổ nguyên bản. Để làm thế, chúng tôi tạo ra mô hình 3D rồi dùng phép chẩn đoán qua nhiệt độ (thermography), chúng tôi tiếp tục phát hiện ra những cửa sổ bị che khuất. Chúng vốn là những cửa sổ của tòa thị chính Sala Grande. Chúng tôi cũng tìm ra chiều cao của trần nhà, và chúng tôi đã gắng tái lập tất cả những kết cấu của tòa thị chính trước đây từ trước khi Vasari chưa xuất hiện và xây dựng lại toàn bộ, kể cả một bậc thang cũng rất quan trọng để tìm ra chính xác vị trí của bức họa "Chiến trận Anghiari" trên một trong hai bức tường.
Chúng tôi nhận ra là Vasari, người nhận nhiệm vụ tu sửa lại tòa thị chính vào khoảng từ 1560 đến 1574 từ Đại Công tước Cosimo I của gia đình Medici, chúng tôi có ít nhất hai trường hợp thời điểm ông đã cứu những kiệt tác bằng cách đặt bức tường gạch chắn trước nó và chừa lại một khoảng để thông gió.
Cái chúng ta đang thấy đây, ở Masaccio, nhà thờ Santa Maria Novella, Florence, vậy nên chúng tôi mới nói, có thể Vasari cũng đã làm điều tương tự với kiệt tác của Leonardo, vì ông cũng rất ngưỡng mộ danh này.
Do đó, chúng tôi thiết kế một số ăng-ten rất tinh vi quét trên cả hai bức tường để tìm kiếm một khoảng hở.
Khi phát hiện ra có những khoảng như vậy ở cánh phải của bức tường phía Đông, chúng tôi tin rằng bức "Trận chiến Anghiari" hay ít nhất một phần mà chúng tôi biết đã được vẽ lên tường hay được gọi với cái tên "Cuộc chiến giành cờ hiệu", nằm ở đó.
Không may là, kể từ phát hiện đó, dự án lại tiếp tục phải tạm dừng vào năm 2014 vì nhiều lí do chính trị.
Vì vậy, tôi quyết định trở lại trường của mình, Đại học California, San Diego, đề nghi thành lập một trung tâm nghiên cứu phát triển các công nghệ áp dụng cho bảo tồn văn hóa.
Năm 2007, chúng tôi đã thành lập CISA3, một trung tâm nghiên cứu bảo tồn văn hóa, tập trung vào nghệ thuật, kiến trúc và khảo cổ học. Sinh viên bắt đầu vào học và chúng tôi bắt đầu xây dựng công nghệ, vì về cơ bản đó cũng chính là những thứ đang thiếu để chúng tôi có thể tiếp tục công việc trên thực địa.
Chúng tôi trở lại Tòa thị chính vào năm 2011, Lần này, với sự giúp sức của một nhóm sinh viên và đồng nghiệp của tôi, Tiến sĩ Falko Kuester, bây giờ đã là Giám đốc CISA3, chúng tôi tiếp tục tìm kiếm những gì còn bỏ sót.
Chúng tôi đã bị ngăn cấm, hay tôi sẽ dùng từ "hạn chế", vì nhiều lí do không đáng để giải thích ở đây, chỉ được dùng nội soi, trong nhiều phương án đang có, Với một chiếc máy ảnh 4mm, chúng tôi đã thu thập được một số mảnh nhỏ mà về sau được xác định có màu đỏ, đen, và một số mảnh màu be. Các mẫu này trong giai đoạn sau được kiểm tra bằng một số phương pháp hiện đại hơn như XRF - nhiễu xạ tia X, và cho kết quả khá khả quan. Kết quả cho thấy có vẻ chúng tôi đã thực sự tìm thấy được dấu vết của màu vẽ, và vì biết chắc rằng không còn họa sĩ nào từng vẽ lên bức tường đó trước khi Vasari xuất hiện 60 năm sau, những mảnh màu vẽ này được khẳng định là dấu vết của bức bích họa và của chính Leonardo.
Bức tranh này là kiệt tác nghệ thuật nổi tiếng và được ngưỡng mộ nhất trong lịch sử loài người.
Trên thực tế, đây là tác phẩm quan trọng nhất mà Leonardo từng sáng tác, nhờ nó mà ông được vinh danh là họa sĩ có ảnh hưởng nhất thời bấy giờ.
Suốt 37 năm qua, tôi có vinh dự được nghiên cứu rất nhiều tuyệt tác như các bạn có thể thấy nhưng là để làm gì? Để đánh giá, ví dụ tình trạng bảo quản của bức tranh. Có thể thấy rằng bề mặt của bức "Madonna of the Chair" khi được chiếu tia UV sẽ hiện lên khuôn mặt của một người phụ nữ khác không còn trẻ, tôi có thể nói như vậy.
Có dấu vết của véc-ni, nhiều lần chỉnh sửa thậm chí là bị tẩy quá nhiều, hiện ra rất rõ.
Đồng thời, công nghệ cũng giúp chúng ta viết nên những trang sử mới, hay ít nhất là cập nhật những trang đã cũ.
Lấy ví dụ bức "Lady with the Unicorn" một tác phẩm khác của Rafael, bạn thấy con kỳ lân
Nhiều nhà phê bình đã viết về con kì lân này nếu bạn chiếu tia X vào nó, con kỳ lân sẽ biến thành một chú chó con
Nếu chỉ thế thôi thì chẳng sao cả, nhưng vấn đề là, khi tiếp tục kiểm tra bức tranh, hóa ra Rafael không vẽ con kỳ lân, không vẽ chú chó con, mà thực tế đã để bức vẽ dở dang khiến toàn bộ những phân tích về một biểu tượng ngoại lai - là hình ảnh kỳ lân, thành bức hình không liên quan. Nhân nói về tính nguyên bản. Thử nghĩ xem nếu chúng ta có thể áp dụng khoa học vào việc xác định danh tính của những tác phẩm nghệ thuật. Ít nhất sẽ có một cuộc cách mạng về văn hóa, đồng thời là một cuộc cách mạng trên thị trường Một ví dụ khác Otto Marseus, với bức vẽ "Still Life" trưng bày ở phòng tranh Pitti, được chiếu tia hồng ngoại và thật may mắn là bức tranh được xác nhận có chữ ký của Otto Marseus. Thậm chí còn có thể xác định được bức tranh này được vẽ khi nào và ở đâu.
Đó là một kết quả khả quan. Nhưng đôi khi kết quả lại không dễ dàng như vậy. Do đó, trong quá trình xác thực khoa học có thể được áp dụng và thay đổi cách thức, không phải trong việc tạo ra mà ít nhất cũng là nền tảng cho những quyết định khách quan hơn, hay có thể nói là ít chủ quan hơn những gì người ta đang làm hiện nay
Tuy nhiên, phát hiện thực sự thu hút trí tưởng tượng và lòng ngưỡng mộ của tôi là bức vẽ sống động tuyệt vời nằm ẩn dưới một tầng màu nâu của "The Adoration of the Magi" Ở đây các bạn có thể thấy một máy scan XYZ và một camera hồng ngoại chiếu qua tầng màu nâu bên ngoài kiệt tác này và hé lộ những gì thực sự nằm bên dưới
Đây tình cờ là bức họa quan trọng nhất chúng tôi có ở Ý của Leonardo de Vincy, hãy nhìn những hình ảnh tuyệt đẹp mà chưa ai có cơ hội được nhìn thấy chúng trong 5 thế kỷ qua. Hãy nhìn những bức chân dung này
Chúng thật kỳ diệu. Bạn có thấy Leonardo.
Bạn có thấy sự hài hòa trong tác phẩm của ông ấy ngay trên những tấm pano và nhìn thấy những điều thú vị, giống như là một con voi. Và bởi con voi này,, hơn 70 tấm hình mới được phát hiện ra, chưa được thấy trong hàng trăm năm
Đây là một sự phát hiện. Và chúng tôi biết và chứng minh được rằng hình thể màu nâu mà chúng ta thấy hôm nay không phải vẽ bởi Leonardo Da Vinci, khiến chúng ta để lại những bức hình khác từ 5 thập kỉ trước mà chúng tôi không thể thấy
Rồi chúng tôi nghĩ, nếu chúng tôi có được vinh dự để nhìn thấy hết những điều này để tìm thấy mọi sự khám phá này, những người còn lại sẽ nghĩ thế nào?
thế rồi chúng tôi muốn tạo ra hình thể thật bằng cách dùng tablet. Tôi sẽ cho các bạn xem chúng ta sẽ làm được những gì ở trong một viện bảo tàng
Hãy tưởng tượng chúng ta đi đến bảo tàng với tablet
và chúng ta hướng máy ảnh của tablet vào bức ảnh mà chúng ta muốn nhìn, giống như thế này
và chúng ta chỉ cần bấm, và dừng để tôi cho các bạn thấy khi mà bức hình đúng hơn là, máy ảnh, đã bị khóa vào bức tranh vẽ bức tranh bạn nhìn thấy trong bức vẽ đang được tái dựng. Và rồi, thấy không.
Chúng ta có thể zoom, có thể kéo
Nào, chúng ta sẽ đi tìm con voi.
tất cả những gì chúng ta cần là một ngón tay, để lướt và chúng ta thấy con voi (vỗ tay) (vỗ tay) và rồi nếu chúng ta muốn chúng ta có thể lướt để xem, ví dụ, trên bậc thang, cả một biểu tượng đang được thay đổi. Nó có rất nhiều biến đổi từ một ngôi đền cũ thành ngôi đền mới và có nhiều thứ xuất hiện.
Thấy không? Đây không chỉ là sự huyền bí, bởi vì nó thay đổi không chỉ bức tranh như bạn thấy, mà là cả ý nghĩa của bức tranh và chúng ta nghĩ đây là cách dễ dàng và tuyệt vời để mọi người có thể tiếp cận và, để bạn trở thành nhân vật trính của sự khám phá chính bản thân bạn, chứ không phải im lặng trong lúc đi tham quan các phòng của viện bảo tàng.
( vỗ tay ) Một khái niệm khác là điều trị biểu đồ điện tử, nghe có vẻ hiển nhiên nếu chúng ta nói về những bệnh nhân thật nhưng khi chúng ta nói về nghệ thuật, đáng buồn là chúng chưa bao giờ được cho là cơ hội.
Chúng tôi tin là, đây là sự khởi đầu bước đầu tiên, để thật sự bảo tồn và tìm hiểu, và để hiểu mọi thứ liên quan đến các sự bảo tồn kỹ thuật, vật liệu và tất nhiên nếu, khi nào, và tại sao chúng ta nên phục hồi lại, hoặc là can thiệp vào môi trường xung quanh của mỗi bức ảnh
Mục tiêu của chúng tôi là tìm hiểu tinh thần của Renaissance, tạo ra luật lệ mới nơi mà kĩ sư khảo cổ là một biểu tưởng cho nghệ thuật và khoa học.
chúng ta cần tạo ra những kĩ sư mới mà sẽ làm những điều như thế này để tìm ra những điều đáng giá cho văn hóa mà chúng ta sẽ cần, nhất là hôm nay.
và nếu bạn muốn tóm gọn trong 1 từ đây là những gì mà chúng tôi đang làm
Chúng tôi đưa quá khứ đến tương lai để có một tương lai.
Miễn là chúng ta sống trong sự tò mò và đam mê bản thân chúng ta đã có một chút Leonardo trong mình. Cảm ơn (Vỗ Tay)
Tôi rất rất hạnh phúc khi được có mặt ở đây -- những ánh đèn thực sự đang làm chói mắt tôi và chúng đang phản chiếu qua kính của tôi.
Tôi rất hạnh phúc và vinh dự được ở đây, giữa những con người rất rất sáng tạo và thông thái.
Tôi đã nghe 3 diễn giả trước nói, và đoán xem chuyện gì đã xảy ra?
Từng điều tôi dự định nói, họ đều đã nói ở đây, có vẻ như tôi chả còn gì khác để nói nữa cả.
(cuời) Tuy nhiên quê hương tôi có 1 câu nói "nếu 1 nụ hoa chưa nở đã rụng, nghĩa là nụ hoa đó còn quá non.
Cho nên tôi sẽ -- bởi vì tôi không còn trẻ, tôi rất già rồi -- vẫn sẽ nói vài điều.
Chúng ta tổ chức hội thảo này vào thời điểm rất thích hợp bởi vì cũng có 1 hội nghị khác đang được tổ chức ở Berlin.
Đó là Hội nghị thượng định G8.
Hội nghị năm nay đề cập đến các giải pháp cho những vấn đề của Phi Châu: Giải pháp đưa ra là tăng thêm nữa mức viện trợ, gần giống với kế hoạch Marshall.
Đáng tiếc, cá nhân tôi không tin vào kế hoạch Marshall.
Thứ nhất, bởi vì những lợi ích từ kế hoạch Marshall đã bị phóng đại.
Nước viện trợ chủ yếu cho dự án này là Pháp và Đức, và mức viện trợ chỉ chiếm 2.5% trong GDP của họ.
1 nước Châu Phi trung bình nhận viện trợ nước ngoài vào khoảng 13 - 15% GDP của 2 nước trên, đây chính là sự thuyên chuyển nguồn tài chính chưa từng có từ các nước giàu sang các nước nghèo.
Tuy nhiên điều tôi muốn nói là: chúng ta cần kết nối 2 điều sau.
Làm tn các phương tiện truyền thông (PTTT) có thể bao quát hết toàn bộ CPhi từ phg Tây và hậu quả của điều này.
Bằng cách phô bày sự tuyệt vọng, không được trợ giúp ở đây, các PTTT đã truyền tải được sự thật về Phi Châu, và không gì hơn sự thật.
Tuy nhiên, nó lại không phải là bộ sự thật.
Bởi vì, sự tuyệt vọng, nội chiến và nạn đói, mặc dù là 1 phần của thực tế tại Phi Châu, nhưng không chỉ có vậy.
Tệ hơn nữa, những điều trên lại chỉ là thực tế của thiểu số.
Châu Phi có 53 quốc gia.
Chỉ có 6 nước là đang có nội chiến, có nghĩa là các PTTT đang chỉ bao phủ được 6 quốc gia này.
Châu Phi có những tiềm năng rất lớn -- chưa bao giờ được đề cập. Cái mà giới truyền thông đang truyền bá rộng khắp đến các khán thính giả của họ chỉ là sự tuyệt vọng và không được giúp đỡ.
Tác động của cách truyền thông này là lôi kéo được lòng cảm thông,
sự thương hại và các hoạt động từ thiện.
Như một hệ quả, cái nhìn của phương Tây về sức phát triển của nền kinh tế CPhi bị đóng khung 1 cách sai lầm.
Cách nhìn sai lầm này là 1 sản phẩm của ý nghĩ rằng Châu Phi là 1 vùng đất của sự tuyệt vọng.
Chúng ta nên làm gì trong hoàn cảnh đó? Hỗ trợ thực phẩm cho người đói.
Vận chuyển thuốc thang cho những ai bị ốm.
Gửi đến những đội quân gìn giữ hòa bình cho những vùng đất đang phải gánh chịu nội chiến.
Trong toàn bộ quá trình đó, Châu Phi bị tước mất thế chủ động.
Tôi muốn nói rằng, vấn đề quan trọng là phải nhận ra: đúng, châu Phi có những điểm yếu cơ bản.
Nhưng, hơn nữa, họ lại có rất nhiều tiềm năng.
Chúng ta cần định hình lại những thách thức mà CPhi đang phải đối mặt từ thách thức về sự tuyệt vọng, (sự tuyệt vọng đến từ sự đói nghèo) đến thách thức về sự hi vọng
Khi cta đinh hình các vđề của CPhi là thách thức về sự hi vọng, đó sẽ là cách nhìn mới đầy giá trị.
Thách thức mà bất kì ai quan tâm đến CPhi phải đối mặt không phải là thách thức trong việc giảm sự đói nghèo.
Mà nên là thách thức trong việc tạo ra sự giàu có.
Khi chúng ta thay đổi 2 khái niệm này -- nếu bạn nói người CPhi nghèo và cần phải xóa đói giảm nghèo, bạn có sự phối hợp của toàn thế giới vì mục đích của bạn là tốt. Thực tế thực hiện ở châu lục này như thế nào?
Thuốc cho người nghèo, thực phẩm cho người đói, lính giữ hòa bình cho những vùng đất nội chiến.
Không có thứ nào trong những điều trên thực sự hữu ích bởi vì bạn đang điều trị những triệu chứng chứ không phải nguyên nhân của các vấn đề cơ bản ở Phi Châu.
Gửi đến những người hướng dẫn và hỗ trợ thuốc men, thưa quý ông quý bà, ko có tác dụng tạo nên sự giàu có cho những người Phi Châu.
Sự giàu có là 1 thành tố của thu nhập, và thu nhập thì đến từ những người đang tìm kiếm cơ hội kinh doanh sinh lời hay 1 công việc được trả lương tốt.
Bây giờ, khi chúng ta bắt đầu nói về việc tạo ra sự giàu có ở Phi Châu, thách thức thứ 2 của chúng ta sẽ là, ai sẽ đóng vai trò đại diện cho quá trình tạo ra sự giàu có ở mỗi xã hội?
Họ là những nhà doanh nghiệp (DN). [ko rõ] chỉ ra rằng các DN luôn luôn chiếm khoảng 4% dân số TGiới, tuy nhiên có khoảng 16% trong số đó là DN ma.
Nói chung nhóm người này thành công trong cviệc kinh doanh.
Như vậy, chúng ta nên đầu tư tiền vào đâu?
Chúng ta cần đặt tiền ở chỗ nó có thể sinh lời.
Hỗ trợ đầu tư tư nhân tong nước và ngoài nước tại Châu Phi.
Hỗ trợ các dự án nghiên cứu, bởi vì kiến thức là 1 trong những thành tố quan trọng tạo nên sự giàu có.
Viện trợ thế giới hiện nay cho Châu Phi là gì?
Họ ném vào những khoản tiền lớn cho chăm sóc sức khỏe ban đầu, giáo dục tiểu học và cứu trợ lương thực.
Toàn bộ TG đã chỉ tập trung chú ý vào vùng đất của sự tuyệt vọng và đang cần cứu trợ này.
Thưa quý ông, quý bà, ai có thể nói tôi biết 1 người bạn hay hàng xóm hay họ hàng mà bạn biết, trở nên giàu có bằng cách nhận đồ từ thiện?
Bằng cách cầm 1 cái bát ăn xin và nhận của bố thí?
Có ai trong số các bạn ở đây biết người như vậy?
Có ai trong số các biết 1 đất nước phát triển nhờ vào sự hào phóng và tốt bụng của 1 nước khác?
Uhm, có vẻ không có cánh tay nào giơ lên, điều đó cũng có nghĩa là tôi đang bắt đầu đúng.
Bono: Tôi biết Andrew Mwenda: Tôi thấy rằng Bono nói anh ấy biết 1 đất nước như vậy.
Nước nào vậy?
Bono: Đó là 1 cái tên Ailen (cười) (Người Ailen nổi tiếng là ki bo --> có giàu chỉ nhờ viện trợ cũng đúng thôi --> cười là phải) Cảm ơn rất nhiều. Nhưng để tôi nói anh nghe điều này.
Người ngoài chỉ có thể chỉ cho bạn 1 cơ hội.
Năng lực tận dụng cơ hội đó và chuyển nó thành điểm mạnh phụ thuộc vào khả năng của người dân bản địa.
Châu Phi đã nhận được nhiều cơ hội,
nhưng rất nhiều trong số các cơ hội đó ko đem lại lợi ích cho họ.
Tại sao? Bởi vì chúng ta thiếu cơ cấu kinh doanh nội địa và cơ cấu chính sách -- cái có thể giúp chúng ta hiện thức hóa các cơ hội. Tôi sẽ đưa ra 1 ví dụ.
Dưới thỏa thuận Cotonou, còn được biết đến như Hiệp định Lome, các nước Châu Phi được tạo cho 1 cơ hội từ Châu Âu là xuất khẩu hàng hóa, miễn thuế, đến các siêu thị của LM Châu Âu.
Đất nước của tôi, Uganda, có hạn ngạch xuất khẩu là 50.000 tấn đường đến các siêu thị thuộc LM Châu Âu.
Chúng tôi chưa xuất khẩu được bất kì kg nào hết.
Chúng tôi nhập khẩu 50.000 tấn đường từ Brazil và Cuba!
Thứ 2, theo thỏa thuận trong hiệp ước xuất khẩu thịt bò, Các bước Châu Phi có sản xuất thịt bò sẽ có hạn ngạch xuất khẩu thịt bò miễn thuế đến các siêu thị thuộc LM Châu Âu
Ko 1 nước nào trg những nc dc cho hạn ngạch kể trên, kể cả nc thành công nhất: Botswana, từng đạt được hạn ngạch được giao.
Điều tôi muốn đưa ra ở đây: nguồn gốc sự bất lực của Châu Phi trong việc lôi kéo phần còn lại của thế giới vào một mối quan hệ hữu ích hơn chính là do Phi Châu có khung chính sách và thể chế xã hội kém.
Tất cả các loại hình can thiệp đều cần sự hỗ trợ, sự phát triển của các dạng thể chế sẽ giúp tạo ra sự giàu có, nó cũng sẽ làm tăng năng suất lao động.
Cta phải bắt đầu như thế nào để làm điều đó và tại sao viện trợ lại là 1 công cụ tồi?
Viện trợ là 1 công cụ tồi, bạn biết tại sao không?
Bởi vì mọi chính phủ trên thế giới đều cần tiền để tồn tại.
Tiền là không thể thiếu để duy trì 1 số thứ như luật pháp và hành pháp.
Chính phủ phải trả tiền cho quân đội và công an để họ đại diện cho luật pháp.
Và bởi vì có rất nhiều chính phủ ở Châu Phi là độc tài, họ thực sự cần quân đội để đánh bại phe đối lập.
Điều thứ 2 Chính phủ (CP) cần làm là trả tiền cho cán bộ CNVC.
Tại sao người dân ủng hộ Chính phủ của họ?
Uhm, đó là do CP cho họ những việc làm được trả lương tốt Hoặc, tại nhiều nước Châu Phi, nguồn lợi không chính thức đến từ sự tham nhũng.
Thực tế là, không có CP nào trên thế giới, là không có 1 ít tham nhũng với mức độ phụ thuộc hoàn toàn vào sự nghiêm minh của pháp luật.
Rất nhiều nước ở [ko rõ], họ cần tính hợp pháp.
Để có được tính hợp pháp, các CP thường thực hiện 1 số điều như cung cấp giáo dục cơ bản, chăm sóc sức khỏe ban đầu, đường xá, xây bệnh viện và phòng khám.
Nếu ngân khố Chính phủ sống sót phụ thuộc vào việc nâng tiền thuế của nhân dân lên, ví như 1 CP được điều hành bởi tính tư lợi để
CP đó sẽ ngồi lại với những ai có thể tạo ra sự giàu có.
Bàn bạn với họ về các dạng chính sách và thể chế cần thiết để họ mở rộng phạm vi và mức độ kinh doanh để từ đó có thể thu được nhiều hơn thuế thu nhập từ người dân.
Vấn đề của Phi Châu và vấn đề của ngành công nghiệp viện trợ là nó bóp méo cấu trúc của những động cơ thúc đẩy chính phủ các nước Phi Châu đối mặt với thách thức.
Lợi nhuận từ sản xuất mà chính phủ tìm kiếm cho ngân khố quốc gia không nằm trong nền kinh tế nội địa, mà thuộc về các nhà đầu tư nước ngoài
Thay vì ngồi xuống bàn luận với người Uganda (Vổ tay) nói chuyện với các nhà kinh doanh Uganda, Hay những doanh nhân Ghana (những nhà kinh doanh hàng đầu của Nam Phi) các CP lại thấy hữu ích hơn khi nói chuyện với IMF hay ngân hàng thế giới
Tôi nói cho bạn hay, kể cả khi bạn có 10 bằng tiến sĩ, bạn ko bao giờ có thể đánh bại Bill Gates nếu so về sự hiểu biết đối với ngành CN máy tính.
Tại sao? Bởi vì kiến thức, tự thân nó đòi hỏi bạn phải hiểu sự khuyến khích là cần thiết để mở rộng kinh doanh, nó đòi hỏi bạn phải lắng nghe những cá nhân độc lập trong thể chế công nghiệp.
CP các nước ở CPhi đã được trao cho 1 cơ hội bởi cộng đồng thế giới, để đổi lại CP các nước đã từ chối xây dựng những thoả thuận về sản xuất với chính công dân của nước họ, Nhờ vậy, cho phép các cuộc đàm phán với IMF và ngân hàng thế giới liên tục được diễn ra, và rồi IMF và ngân hàng TG sẽ nói với các CP điều mà nhân dân của họ muốn.
Trong quá trình đó, chúng ta, những người Châu Phi, đã và đang nằm ngoài lề từ việc lập chính sách, định hướng chính sách đến quá trình thực thi chính sách ở chính đất nước chúng ta.
Chúng ta bị hạn chế ở đầu vào, bởi vì những người trả tiền như IMF,
ngân hàng TG, và các tập đoàn xuyên quốc gia trên TG đã lấy đi quyền công dân của chúng ta, Điều mà các CP của chúng ta đang làm, (do họ phụ thuộc vào viện trợ), là lắng nghe người cho vay trên quốc tế hơn là bản thân người dân của mình.
Tôi muốn đặt một điểm nhấn vào lập luận của mình, điểm nhấn đó là: sẽ không đúng nếu nói viện trợ luôn luôn chỉ đem lại tiêu cực.
Một vài sự viện trợ có thể xây được 1 bênh viện, cứu đói cho 1 ngôi làng,
Nó có thể xây 1 con đường, và con đường đó có thể phục vụ cho nhiều mục đích tốt.
Sai lầm của ngành công nghiệp viện trợ thế giới là nhặt lấy từng phần riêng biệt của sự thành công, khái quát chúng lên, đổ hàng tỉ và hàng tỉ dollar vào chúng, và rồi đem chúng đi khắp thế giới, từ chối nhìn nhận những hoàn cảnh riêng biệt, duy nhất ở mỗi nơi nhận viện trợ, từ chối nhìn nhận nhg kĩ năng, bài học thực tiễn, nhg quy tắc và thói quen làm cho 1 ctr viện trợ nhỏ vẫn thành công -- như ở ngôi làng Sauri -Kenya nơi Jeffrey Sachs đang làm việc -- và vì đã khái quát kinh nghiệm của số ít thành kinh nghiệm của tất cả mọi người.
Các nguồn viện trợ tăng khả năng sử dụng các nguồn lực cho các CP, và biến việc làm cho 1 CP trở thành việc đem lại lợi nhuận cao nhất bạn có thể thấy 1 người Châu Phi đang cố gắng tìm 1 việc làm.
Bằng cách tăng sự thu hút của các công ty nhà nước, đặc biệt là trong xã hội có xung đột sắc tộc sâu sắc như ở Phi Châu, cái mà viện trợ nhắm tới là nhấn mạnh xung đột sắc tộc khi mà một nhóm nhỏ người nào đó bắt đầu có gắng vào được CP để có thể tiếp cận miếng bánh viện trợ từ nước ngoài.
Thưa quý ông quý bà, người kinh doanh giỏi nhất tại Phi Châu không thể tìm ra nhg cơ hội để giao thương và làm việc với khu vực kinh tế tư nhân vì môi trường tổ chức và chính sách ở đây là kẻ thù của kinh doanh.
Chính Phủ sẽ không thay đổi nó.
Tại sao? Bởi vì họ không cần nói chuyện với các công dân của mình.
Họ nói với những nhà đầu tư quốc tế.
Do vậy, những người Phi kinh doanh giỏi nhất buộc phải làm việc cho CP, điều này lại làm tăng tình trạng căng thẳng chính trị ở các nước CPhi đặc biệt là vì chúng ta phụ thuộc vào viện trợ.
Tôi cũng muốn chỉ ra điều chú ý rất quan trọng với chúng ta là trong hơn 50 năm qua, Châu Phi đã và đang nhận viện nhiều hơn từ cộng đồng thế giới dưới dạng hỗ trợ kỹ thuật, viện trợ tài chính, và các dạng viện trợ khác.
Từ 1960 đến 2003, châu lục này nhận 600 tỉ đô viện trợ, vậy mà chúng ta vẫn đang nói về sự nghèo đói ở khắp Phi Châu.
Tất cả những khoản viện trợ đó đi về đâu?
Tôi muốn sử dụng 1 ví dụ của chính đât nước tôi - Uganda về dạng và cấu trúc của sự khích lệ mà viện trợ đã đem lại đất nước này.
Mùa tài khóa 2006-2007, ngân khố quốc gia hi vọng thu 2.5 nghìn tỉ siling.
Viện trợ nước ngoài kì vọng đạt 1.9 nghin tỉ
Lượng tiêu dùng của Uganda -- tiêu dùng ý tôi là mua thực phẩm
vào khoảng 2.6 nghìn tỷ.
Tại sao quốc khố của Uganda chi quá 110% vào chính nguồn thu thuế của nó?
Đó là do ở đây có 1 số người - những người đã kêu gọi viện trợ nước ngoài đóng góp vào
Nhưng điều này cũng chỉ ra rằng CP Uganda không được trao quyền tiêu dùng chính ngân sách quốc gia của mình để đầu tư vốn vào sản xuất, mà lại dung ngân sách quốc gia để chi trả cho việc xây dưng các cơ sở công cộng.
Quản trị công cộng, cái được bảo trợ lớn nhất, được chi 690 tỉ.
Cho quân đội, 380 tỉ.
Nông nghiệp, 18% những công dân nghèo nhất nước là nông dân, chỉ được chi 18 tỉ.
Thương mại và công nghiệp chiếm 43 tỉ.
Hãy để tôi cho các bạn xem tiêu dùng của lĩnh vực công cộng ra sao hay nói đúng hơn là tiêu dùng cho lực lượng quản lý trong thiết chế của Uganda
Đây, 70 bộ trưởng nội các, 114 cố vấn tổng thống -- những người chẳng bao giờ thấy tổng thống, trừ phi là ở trên tivi.
(Cười) (Vỗ tay) Và khi những cán bộ trên nhìn thấy ông bằng xương bằng thịt, đó sẽ là 1 buổi họp mặt công cộng như thế này, và ở đó, ông sẽ là người đưa ra nhg lời khuyên cho họ.
(Cười) Chúng tôi có 81 chính phủ địa phương;
mỗi cơ sở đều được sắp xếp giống như Chính phủ trung ương -- 1 nghị viện, 1 nội các, 1 bộ máy hành chính, và rất nhiều công việc thuộc về hành chính khác.
Trước đây có 56 quận, khi tổng thống của ctôi muốn sửa đổi hiến pháp và xóa bỏ giới hạn nhiệm kỳ tổng thống, ông đã lập ra thêm 25 quận mới. Do đó, hiện nay chúng tôi có 81 quận.
Nghị viện có 333 thành viên.
Bạn cần sân vận động Wembley để chứa hết các thành viên nghị viện
134 ủy ban và các chính phủ nửa tự trị, tất cả đều có giám đốc và những chiếc xe ô tô Báo cáo của ông Bono có thể giúp cta hiểu rõ vấn đề hơn.
Một nghiên cứu gần đây của CP Uganda chỉ ra rằng có 3000 ô tô ở các trụ sở cơ quan đầu não.
Uganda có 961 xã, mỗi xã có 1 phòng khám cấp phát thuốc, không có phòng nào trg số trên có xe cấp cứu.
Như vậy là những chiếc xe 4 bánh ở các cơ quan đầu não chở các bộ trưởng, các đại sứ, các quan chức Nhà nước và các quan chức làm việc cho các dự án viện trợ trong khi những người nghèo chết vì không có xe cấp cứu và thuốc men.
Cuối cùng, tôi muốn nói rằng, trước khi tôi tới đây, tôi đã được nhắc về nguyên tắc cơ bản của TEDGlobal: 1 bài nói tốt nên giống như 1 chiếc duyp ngắn --
nó nên đủ ngắn để khơi gợi niềm hứng thú, nhưng cũng đủ dài để bao phủ được vấn đề.
Tôi hi vọng rằng tôi đã làm được điều đó.
(Cười) Cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Các công ty đang mất quyền kiểm soát
Những chuyện xảy ra ở Wall Street đã không còn nằm trong quyền kiểm soát của Wall Street nữa.
Chuyện xảy ra ở Vegas rốt cuộc sẽ kết thúc trên YouTube. (Cười rộ) Dang tiếng và uy tín của các công ty dễ bay mất. Lòng trung thành thì không kiên định.
Đội ngũ quản lý dường như ngày càng mất liên kết với nhân viên của của mình. (Cười rộ) Một cuộc khảo sát gần đây cho thấy 27 phần trăm các ông chủ cho rằng nhân viên của họ được truyền cảm hứng làm việc từ công ty của mình.
Tuy nhiên, cũng cuộc khảo sát ấy, chỉ 4 phần trăm nhân viên của họ đồng ý với quan điểm trên.
Các công ty đang đánh mất quyền kiểm soát đối với khách hàng và đội ngũ nhân viên của họ.
Nhưng thực sự có phải như vậy không?
Tôi là một người nghiên cứu thị trường và với tư cách là một nhà nghiên cứu thị trường, tôi biết rằng thực sự tôi chưa bao giờ nắm quyền kiểm soát.
Ngạn ngữ có câu: "Thương hiệu của bạn là những gì người khác nói về bạn khi bạn không ở trong phòng".
Tính siêu kết nối và sự minh bạch cho phép các công ty có mặt trong căn phòng đó 24/7.
Họ có thể nghe và tham gia các cuộc hội thoại.
Trên thực tế, hơn bao giờ hết, họ kiểm soát được nhiều hơn so với việc đánh mất quyền kiểm soát.
Họ có thể làm được việc này.
Nhưng làm ra sao? Trước hết, họ có thể trao quyền kiểm soát nhiều hơn cho nhân viên và khách hàng của mình.
Họ có thể hợp tác với nhân viên và khách hàng trong việc sáng tạo các ý tưởng, kiến thức, nội dung, hình thức và sản phẩm.
Họ có thể trao quyền kiểm soát cho nhân viên và khách hàng bằng việc định giá nữa, đấy là điều mà ban nhạc Radiohead đã làm khi phát hành trực tuyến album "In Rainbows" với chức năng mua-với-giá-bạn-thích. Người mua có thể tự định giá, nhưng chỉ áp dụng riêng biệt, và chỉ tồn tại trong một thời gian hạn chế.
Album đó bán được nhiều hơn những album trước đó.
Anthon Berg - một công ty sô-cô-la Đan Mạch đã khai trương một (tạm gọi là) "cửa hàng hào phóng" ở Copenhagen.
Cửa hàng này đề nghị khách hàng mua sô-cô-la hãy hứa sẽ làm những việc tốt đối với những người thân yêu.
Cửa hàng này biến các giao dịch thành các tương tác, và sự hào phóng thành tiền.
Các công ty thậm chí có thể trao quyền kiểm soát cho các tin tặc.
Khi Microsoft Kinect ra đời, kiểm-soát-cảm-ứng-chuyển-động được thêm vào bộ điều khiển máy chơi game Xbox của họ ngay lập tức thu hút sự chú ý của các tin tặc.
Microsoft ban đầu đã đẩy lui sự xâm nhập, nhưng sau đó thì chuyển hướng... khi họ nhận ra rằng việc tích cực hỗ trợ cộng đồng sẽ đi kèm với các lợi ích.
Cảm giác đồng sở hữu, sự quảng cáo miễn phí, hay giá trị giá tăng, tất cả đều thúc đẩy tăng doanh thu.
Cách trao quyền cao cấp nhất cho khách hàng là bảo họ đừng mua.
Cửa hàng quần áo ngoài trời Patagonia khuyến khích khách hàng tiềm năng kiểm tra trên eBay tìm những sản phẩm đã qua sử dụng và hãy thay đế giày mới trước khi quyết định mua một đôi mới.
Thậm chí với lập trường quyết liệt hơn trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, công ty dùng quảng cáo "Đừng mua áo khoác này" trong suốt mùa cao điểm mua sắm.
Điều này gây nguy hại cho doanh thu trong ngắn hạn, nhưng nó xây dựng được sự trung thành lâu dài bền vững dựa trên những giá trị được chia sẻ.
Nghiên cứu cho thấy việc trao nhiều quyền kiểm soát hơn cho nhân viên trong quá trình làm việc sẽ khiến họ vui hơn và làm việc năng suất cao hơn.
Tập đoàn Semco của Bra-xin nổi tiếng với việc để nhân viên tự quyết định lịch làm việc của họ và thậm chí là lương thưởng của họ.
Công ty Hulu và Netflix, cùng với những công ty khác, luôn có chính sách cho những kỳ nghỉ cởi mở.
Các công ty có thể trao thêm quyền kiểm soát, nhưng cùng lúc họ cũng hạn chế kiểm soát của nhân viên.
Quan niệm kinh doanh truyền thống cho thấy rằng lòng tin có thể thu được qua dự đoán thái độ mỗi người, nhưng khi mọi thứ nhất quán và được tiêu chuẩn hóa, thì làm sao bạn có được những trải nghiệm rất ý nghĩa này?
Hạn chế sự kiểm soát của khách hàng có thể là một cách tuyệt vời để chống lại những lựa chọn dư thừa và khiến khách hàng vui vẻ hơn.
Lấy công ty lữ hành Nextpedition làm ví dụ.
Nextpedition biến mỗi chuyến du lịch thành một trò chơi, với những ngóc ngách thú vị đầy ngạc nhiên suốt dọc đường.
Công ty không hề báo trước với hành khách những địa điểm họ sẽ đi, cho tới những phút cuối cùng, thông tin được cung cấp chỉ vừa kịp lúc. Tương tự đối với Hãng hàng không Hà Lan KLM tung ra một chiến dịch đầy bất ngờ, tưởng chừng như một cách ngẫu nhiên họ trao những món quà nhỏ tặng khách du lịch đang trên đường tới các địa điểm của họ.
Còn cửa hàng hoa trực tuyến Interflora, trụ sở ở Anh, quan sát Twitter và lọc ra những người có một ngày tồi tệ để gửi họ những bó hoa miễn phí.
Công ty còn làm được gì nữa để làm nhân viên của họ giảm áp lực thời gian?
Có. Buộc họ phải giúp đỡ người khác.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy để nhân viên đôi khi hoàn thành một số nhiệm vụ dùm người khác trong ngày sẽ làm tăng ý thức của họ về năng suất tổng thể.
Tại Frog, công ty mà tôi đang làm việc, chúng tôi tổ chức các cuộc gặp gỡ nhanh trong công ty để kết nối nhân viên mới và nhân viên lâu năm, giúp họ hiểu về nhau nhanh chóng hơn.
Bằng việc thực hiện một quá trình nghiêm ngặt, chúng tôi trao ít quyền kiểm soát và ít lựa chọn hơn cho họ, nhưng chúng tôi lại tạo ra cho họ nhiều tương tác xã hội hơn.
Các công ty viết nên vận mệnh cho chính họ, và cũng giống như tất cả chúng ta, họ hoàn toàn tự đặt số phận họ cho vận may.
Điều này khiến họ trở nên khiêm tốn hơn, nhạy cảm hơn và nhân bản hơn.
Cuối cùng thì, khi tính chất siêu kết nối và sự minh bạch phơi bày thái độ của mỗi công ty dưới ánh mặt trời, thì việc trung thực với chính họ là một tuyên bố giá trị bền vững duy nhất.
Hay như diễn viên múa ba lê Alonzo King từng nói: "Điều thú vị ở bạn là chính bạn".
Để đạt được những gì mà thực sự bản thân các công ty mong đợi, sự công khai là tối quan trọng, nhưng công khai triệt để cũng không phải là một giải pháp vì khi mọi thứ công khai thì cũng không có gì không khai cả.
"Một nụ cười giống như cánh cửa nửa khép nửa mở", tác giả Jennifer Egan đã viết như thế.
Các công ty có thể trao quyền kiểm soát hoặc hạn chế nó đối với nhân viên và khách hàng của mình. Họ có thể lo lắng về việc công khai bao nhiêu là tốt đối với họ, và những chuyện gì cần được giữ kín.
Hay đơn giản hơn, họ có thể mỉm cười, và tiếp tục công khai nhiều nhất mà họ có thể.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
5 năm trước, tôi đã trải qua 1 chuyện có chút giống như Alice ở Xứ thần tiên.
Trường Penn State yêu cầu tôi, một giáo viên dạy giao tiếp dạy một khóa giao tiếp cho sinh viên kỹ thuật.
Tôi đã rất sợ. (Cười) Thực sự sợ. Sợ những sinh viên to đầu, những quyển sách to đùng và cả những ngôn từ lạ lẫm.
Nhưng khi những cuộc trao đổi mở ra, Tôi đã trải nghiệm điều mà hẳn Alice cũng trải qua khi cô bé rơi xuống hang thỏ và phát hiện cánh cửa dẫn đến 1 thế giới mới.
Đó chỉ là những gì tôi cảm nhận khi trao đổi với sinh viên. Tôi kinh ngạc trước những ý tưởng của họ, và tôi muốn những người khác cũng được trải nghiệm xứ sở thần tiên này.
Tôi tin rằng chìa khóa mở cánh cửa đến thế giới đó chính là khả năng giao tiếp tốt.
Chúng ta vô cùng cần giao tiếp hiệu quả với những nhà khoa học và kỹ sư để có thể thay đổi thế giới.
Nhà khoa học và kỹ sư là những người đang đương đầu với các thách thức lớn nhất, từ năng lượng tới môi trường và y tế, và còn nhiều nữa, Nếu ta không biết và không hiểu điều đó, thì việc sẽ không xong, và tôi tin trách nhiệm của chúng ta, những người không chuyên, là tương tác với họ.
Nhưng những cuộc trao đổi hiệu quả không thể diễn ra nếu các nhà khoa học và kỹ sư không mời ta vào xứ sở của họ.
Hỡi các nhà khoa học và kỹ sư, hãy tám chuyện phiếm với chúng tôi.
Tôi muốn chia sẻ vài bí quyết để làm được thế để chắc rằng chúng tôi nhận thấy khoa học của các anh thật quyến rũ, sexy kỹ thuật cũng rất hấp dẫn, nóng bỏng.
Câu hỏi đầu tiên là: Gì cơ?
Tại sao khoa học liên quan đến chúng tôi.
Đừng chỉ nói rằng anh nghiên cứu mô xương, mà hãy nói anh nghiên cứu mô xương, nó giống như những cái lưới làm nên xương chúng ta vì cần biết để hiểu về bệnh loãng xương và cách chữa trị.
Khi mô tả khoa học, hãy cẩn thận khi dùng thuật ngữ.
Thuật ngữ ngăn cản chúng tôi hiểu được ý tưởng của anh.
Chắc chắn có thể nói "spatial and temporal" nhưng sao không dùng "space and time" (không gian và thời gian)
Làm ý tưởng mình dễ hiểu không phải là hạ thấp chúng.
Thay vào đó, như Anh-xtanh đã nói: biến mọi thứ càng đơn giản càng tốt, nhưng đừng đơn giản hơn.
Rõ ràng là anh có thể nói về những vấn đề khoa học mà không làm méo mó ý tưởng.
Nên lưu tâm đến việc nêu ví dụ, kể chuyện, liên tưởng Đó là những cách để lôi cuốn và khiến chúng tôi thích thú những điều anh nói.
Và khi trình bày, đừng sử dụng những gạch đầu dòng.
Đã bao giờ bạn tự hỏi tại sao lại gọi chúng là "gạch đầu dòng" chưa? Khi gạch tên đi thì sao? Gạch đi là xóa sổ, giết chết luôn! và chúng cũng sẽ giết bài thuyết trình của anh.
Một slide như thế này, không những nhàm chán mà còn phụ thuộc quá nhiều vào khu vực ngôn ngữ của não bộ, khiến chúng tôi bị ngốt.
Thay vào đó, slide ví dụ này của Genevieve Brown thực sự hiểu quả hơn. Nó cho thấy cấu trúc đặc biệt của mô xương mạnh đến nỗi nó thực sự truyền cảm hứng cho thiết kế độc đáo của tháp Ép-phen.
Và mẹo ở đây là sử dụng những câu đơn và dễ đọc khán giả có thể dựa vào đó nếu họ theo không kịp, và rồi sử dụng hình ảnh lôi cuốn các giác quan để giúp ta hiểu sâu sắc hơn những điều được trình bày.
Tôi nghĩ đây chỉ là vài bí quyết giúp chúng ta mở cánh cửa đó và thấy xứ sở thần tiên của khoa học và công nghệ.
Những kỹ sư tôi làm việc cùng dạy tôi phải biết suồng sã hóa mọi thứ đi. Cho nên tôi muốn tóm tắt với 1 phương trình. (Cười) Lấy "khoa học" trừ đi "gạch đầu dòng" và "thuật ngữ" rồi chia cho "sự xác đáng", tức là chia sẻ những giải thích xác đáng với khán giả, sau đó nhân với "đam mê" mà anh dành cho công việc anh đang làm, thì sẽ cho ra kết quả sẽ là Sự tương tác tuyệt vời mang lại Sự hiểu trọn vẹn.
Và do đó, hỡi các nhà khoa học và kĩ sư, khi các anh giải phương trình này, bằng mọi giá, hãy nói tám chuyện phiếm với tôi. (Cười) Cảm ơn quý vị. (Vỗ tay)
Tôi đang ở đây để nói chuyện với các bạn về mức độ toàn cầu hóa ngày nay, và tại sao việc đưa ra những đánh giá chính xác như thế này lại quan trọng đến vậy.
Và quan điểm trước tiên về điều này là, cho dù được đo lường bởi số lượng sách bán, số lần được đề cập trên các phương tiện truyền thông, hoặc các cuộc điều tra mà tôi đã tiến hành với các nhóm khác nhau từ các sinh viên của mình, đến các đại biểu, đến tổ chức thương mại thế giới (WTO), quan điểm này cho rằng biên giới quốc gia thực sự không còn quan trọng đến như vậy nữa, việc hội nhập xuyên biên giới đang dần được hoàn thiện, và chúng ta đang sống trong cùng một thế giới.
Và điểm thú vị về quan điểm này là một lần nữa, đó là quan điểm của những người ủng hộ toàn cầu hoá như Tom Friedman, mà câu nói này đã được trích dẫn từ sách của ông ta nhưng nó cũng là góc nhìn của những người chống lại toàn cầu hoá những người cho rằng làn sóng toàn cầu hóa sớm muộn cũng sẽ phá hoại cuộc sống của tất cả chúng ta.
Một điều khác, tôi muốn bổ sung rằng đây không phải là một quan điểm mới.
Là một sử gia nghiệp dư, tôi đã dành ra một quãng thời gian để tìm hiểu quá khứ, cố gắng để tìm hiểu về điều này. Và câu nói hay nhất, sớm nhất mà tôi có thể tìm thấy là từ David Livingstone, được viết vào thập niên 1850 về việc làm thế nào các đường xe lửa, tàu hơi nước, và điện tín lại có thể kết nối một cách hoàn hảo Đông Phi với phần còn lại của thế giới.
Bây giờ, rõ ràng là, David Livingstone đã đi trước thời đại, nhưng cũng có vẻ hữu ích khi chúng ta tự hỏi, "Chúng ta toàn cầu đến mức nào?"
trước khi suy nghĩ về mục tiêu mà hiện tại chúng ta đang hướng đến.
Vì vậy, cách tốt nhất mà tôi có để cố gắng khiến con người ta xem xét một cách nghiêm túc hơn ý tưởng rằng thế giới có thể không phẳng như ta tưởng, có thể thậm chí không bằng phẳng tí nào, bằng một số dữ liệu.
Vì vậy, một trong những điều mà tôi đã làm trong vài năm gần đây là biên soạn dữ liệu về những điều có thể xảy ra bên trong biên giới quốc gia hoặc xuyên biên giới, và tôi đã xem thành phần xuyên biên giới như là một tỷ lệ phần trăm trên tổng số.
Tôi sẽ không trình bày tất cả các dữ liệu mà tôi đã thu thập được trong ngày hôm nay, nhưng hãy để tôi cung cấp cho các bạn một vài điểm dữ liệu.
Tôi sẽ nói một chút về luồng thông tin, luồng người, luồng vốn và, tất nhiên, thương mại trong sản phẩm và dịch vụ.
Hãy bắt đầu với các dịch vụ điện thoại cổ lỗ sĩ.
Trên tổng số phút gọi thoại trên thế giới năm vừa qua, bạn nghĩ rằng các cuộc gọi điện thoại xuyên biên giới chiếm bao nhiêu phần trăm?
Hãy chọn ra một tỷ lệ phần trăm trong đầu mình nhé.
Câu trả lời hoá ra chỉ là hai phần trăm.
Nếu bao gồm các cuộc điện thoại Internet, bạn có thể đẩy con số này lên đến 6 hoặc 7% nhưng vẫn cách một trời một vực với những gì mà mọi người thường ước tính.
Bây giờ, hãy chuyển sang đề tài về những người di cư.
Một điều đặc biệt mà chúng ta có thể quan sát thấy, xét về mặt những luồng người dài hạn, là tỷ lệ phần trăm những người nhập cư thế hệ đầu tiên trên tổng dân số thế giới là bao nhiêu?
Một lần nữa, xin vui lòng chọn ra một tỷ lệ phần trăm.
Hóa ra nó cao hơn một chút,
vào khoảng ba phần trăm.
Hãy nghĩ về đầu tư. Hãy xem xét tất cả các nguồn đầu tư thực diễn ra trên thế giới vào năm 2010.
Bao nhiêu phần trăm trên tổng số đó là đầu tư trực tiếp từ nước ngoài?
Không quá mười phần trăm.
Và cuối cùng, một thống kê mà tôi cho rằng nhiều người trong số các bạn ở đây đã từng thấy: tỷ lệ của xuất khẩu trong GDP.
Nếu bạn nhìn vào các số liệu thống kê chính thức, chúng thường vào khoảng hơn 30 phần trăm một chút.
Tuy nhiên, có một vấn đề lớn với các số liệu thống kê chính thức, đó là nếu, ví dụ, một nhà cung cấp linh kiện Nhật bản vận chuyển linh kiện nào đó đến Trung Quốc để lắp vào một chiếc iPod, và sau đó chiếc iPod được vận chuyển đến Hoa Kỳ, thành phần đó lại được tính nhiều lần.
Do đó, không ai biết được xu hướng này ảnh hưởng xấu đến mức nào đối với các số liệu thống kê chính thức, vì vậy, tôi nghĩ rằng mình nên hỏi ý kiến người đang dẫn đầu nỗ lực trong việc tạo ra các dữ liệu này, Pascal Lamy, Giám đốc tổ chức thương mại thế giới, phỏng đoán tốt nhất của ông ấy về tỷ lệ phần trăm xuất khẩu trên GDP, sẽ là như thế nào nếu loại bỏ việc tính lặp hai ba lần như trước kia, và hoá ra, nó ít hơn 20 phần trăm một chút, chứ không phải là trên 30 phần trăm, con số mà chúng ta vẫn thường hay nhắc đến.
Vì vậy, rõ ràng rằng nếu nhìn vào những con số này hoặc tất cả những con số khác mà tôi đã đề cập đến trong cuốn sách của mình, "Thế giới 3.0," chúng ta đang ở rất, rất xa tiêu chuẩn của ảnh hưởng "không-biên-giới", tương tự với các cấp độ quốc tế hoá theo thứ tự 85, 90, 95 phần trăm.
Như vậy, rõ ràng là, các tác giả đã cường điệu hóa tình trạng này
Nhưng không phải chỉ là những viễn cảnh kinh khủng, như tôi đã nghĩ, những người này thường có xu hướng tâng bốc vấn đề.
Tôi cũng đã dành thời gian khảo sát khán giả tại những vùng khác nhau của thế giới về những gì họ phỏng đoán về những con số này.
Hãy để tôi chia sẻ với bạn những kết quả thu được của cuộc khảo sát mà tạp chí Harvard Business Review đã rất tốt bụng khi thực hiện nó với tập thể độc giả của mình , những phỏng đoán của họ về quy mô thực sự của hiện tượng này.
Một vài quan sát nổi bật từ slide trình chiếu này.
Trước hết, có sự ngụ ý rằng do lỗi sơ suất nào đó.
Vâng. (Tiếng cười) Thứ hai, đây là những lỗi khá lớn. Cho bốn số lượng có giá trị trung bình ít hơn 10 phần trăm, chúng ta có những người đưa ra dự đoán gấp ba, bốn lần mức thực tế đó.
Mặc dù là một nhà kinh tế, tôi vẫn nhận thấy đó là một lỗi khá lớn.
Và thứ ba, điều này không chỉ là hạn chế đối với các độc giả của Harvard Business Review.
Tôi đã thực hiện hàng chục các khảo sát tại các khu vực khác nhau trên thế giới và trong tất cả các trường hợp ngoại trừ một, mà nhóm khảo sát đưa ra đánh giá thấp hơn so với thực tế tỷ lệ thương mại trong GDP, người ta thường có xu hướng đánh giá quá cao vấn đề, và vì vậy, tôi cho rằng việc đặt tên cho nó là quan trọng, và đó là thứ mà tôi đề cập đến như là "globaloney" (toàn cầu hoá dở hơi), sự khác biệt giữa các thanh màu xanh đậm và các thanh màu xám nhạt.
Đặc biệt là bởi vì, tôi nghi ngờ rằng, một số bạn vẫn còn một chút hoài nghi về các tuyên bố, tôi nghĩ rằng đó là quan trọng trong việc dành ra một chút thời gian suy nghĩ về việc tại sao chúng ta có xu hướng đánh giá thấp sự toàn cầu hoá.
Một vài lý do khác nảy ra.
Trước hết, đó là một sự khan hiếm thực tế về dữ liệu trong các cuộc tranh luận.
Hãy để tôi cho bạn một ví dụ. Khi tôi lần đầu tiên công bố một số trong những dữ liệu này vài năm trước đây trong một tạp chí tên là Chính sách đối ngoại, một trong những người viết nó, đã không hoàn toàn đồng ý, đó là Tom Friedman. Bởi vì bài viết của tôi có tiêu đề là "Tại sao thế giới lại không phẳng," không phải là quá bất ngờ. (Tiếng cười) Điều rất bất ngờ với tôi là phê bình của Tom, đó là, "Dữ liệu của Ghemawat quá hẹp."
Và điều này khiến tôi phải vò đầu bứt tóc, bởi vì khi xem lại cuốn sách vài trăm trang của anh ta, Tôi đã không thể tìm thấy một con số, biểu đồ, bảng dữ liệu, tài liệu tham khảo hoặc ghi chú nào.
Thế nên, quan điểm của tôi là, tôi đã không trình bày nhiều dữ liệu tại đây để thuyết phục bạn rằng tôi đúng, nhưng tôi sẽ yêu cầu bạn ra ngoài và tìm kiếm dữ liệu của chính mình cố gắng và đánh giá rằng liệu một vài trong số những sự thật ngầm hiểu mà chúng ta đã bị nhồi nhét này có thực sự chính xác.
Vì vậy, sự thiếu hụt dữ liệu trong các cuộc tranh luận là một lý do.
Một lý do thứ hai là áp lực nhóm (peer pressure).
Tôi nhớ rằng, mình đã quyết định viết bài viết "Tại sao thế giới lại không phẳng" , là bởi vì tôi đã được phỏng vấn trên truyền hình tại Mumbai và câu hỏi đầu tiên mà người phỏng vấn đặt ra cho tôi là, "Giáo sư Ghemawat, tại sao ông vẫn cho rằng thế giới thì tròn?" Và tôi cười phá lên, bởi vì tôi đã không được xem nó từ trước. (Tiếng cười) Và vì tôi đã cười, tôi đã suy nghĩ, Tôi thực sự cần một phản ứng chặt chẽ hơn, đặc biệt là trên truyền hình quốc gia Tốt hơn là tôi viết ra một cái gì đó về việc này. (Tiếng cười) Nhưng những gì tôi không thể lưu giữ lại cho bạn là sự đáng tiếc và hoài nghi mà người phỏng vấn hỏi đã có khi đặt câu hỏi đó
Quan điểm là, đây là một giáo sư nghèo.
Ông rõ ràng là đã ở trong hang suốt 20.000 năm qua.
Ông ta thực sự không biết gì về những gì đang thực sự xảy ra trên thế giới.
Vì vậy, hãy thử điều này với bạn bè và người quen của mình, nếu bạn thích. Bạn sẽ thấy rằng là rất tuyệt khi nói chuyện về việc thế giới rồi sẽ nhập lại thành một, v.v...
Nếu bạn đặt câu hỏi về câu nói đó, bạn sẽ bị coi là hơi cổ lỗ.
Và lý do cuối cùng, mà tôi đề cập đến, đặc biệt là cho khán giả của TED, với một số bối rối, đó là thứ mà tôi gọi là "techno-trances."
Nếu bạn lắng nghe âm nhạc techno trong một thời gian dài, nó sẽ gây ra ảnh hưởng đến sóng não của bạn. (Tiếng cười) Cái gì đó tương tự có lẽ sẽ xảy ra với các khái niệm bị phóng đại về việc công nghệ sẽ chế ngự trong thời gian ngắn các rào cản văn hóa, rào cản chính trị, rào cản địa lý, bởi vì tại thời điểm này Tôi biết rằng bạn không được phép đặt câu hỏi cho tôi , nhưng khi tôi đề cập đến điều này trong bài giảng của mình với sinh viên, các cánh tay giơ lên, và các em hỏi tôi, "Vâng, còn Facebook thì sao ạ?"
Và tôi đã nhận được câu hỏi này thường xuyên đến mức mà tôi nghĩ rằng tốt hơn là nên làm một số nghiên cứu về Facebook.
Bởi vì, theo một nghĩa nào đó, đó là loại công nghệ lý tưởng để suy nghĩ tới. Về lý thuyết, nó khiến cho việc kết bạn, cách nửa vòng trái đất lại dễ dàng như với nhà bên cạnh vậy.
Những người bạn trên Facebook chiếm bao nhiêu phần trăm nếu xét về vị trí địa lý thực sự thay vì những toạ độ mà chúng ta dựa trên đó để tiến hành phân tích?
Câu trả lời là có lẽ là vào khoảng 10-15 phần trăm.
Đáng kể đấy. Thế nên, tuy chúng ta không sống trong một thế giới hoàn toàn địa phương hay quốc gia hoá, nhưng vẫn còn cách rất, rất xa mức 95 phần trăm mà bạn mong muốn, vì lý do rất đơn giản.
Chúng ta không, hay tôi hy vọng rằng chúng ta không kết bạn một cách ngẫu nhiên trên Facebook. Công nghệ đã bỏ qua một ma trận vốn đã tồn tại từ trước về mối quan hệ giữa người và người, và những mối quan hệ đó chưa được đánh giá đúng bởi công nghệ Những mối quan hệ đó là lý do tại sao chúng ta có ít hơn rất nhiều 95 phần trăm bạn bè sinh sống tại các quốc gia khác bên ngoài nơi ta sinh sống.
Do đó, liệu tất cả những điều này có quan trọng? Hay globaloney chỉ là một phương cách vô hại để khiến mọi người chú ý nhiều hơn đến các vấn đề liên quan đến toàn cầu hóa?
Tôi muốn đề nghị rằng trên thực tế, globaloney có thể rất có hại cho sức khỏe của bạn.
Đầu tiên, việc công nhận rằng ly nước chỉ được đổ đầy 10-20 phần trăm là rất quan trọng để nhìn thấy được rằng có thể có tiềm năng cho lợi ích bổ sung từ tích hợp bổ sung, trong khi đó, nếu ta nghĩ rằng mình đã đạt được nó, sẽ có không có lý do gì để tiếp tục nỗ lực nhiều hơn.
Giống như, chúng ta sẽ không có hội nghị về sự cởi mở cấp tiến nếu nghĩ rằng mình đã hoàn toàn cởi mở với tất cả các loại ảnh hưởng đang được đưa ra để bàn luận tại hội nghị này.
Việc đánh giá chính xác về mức độ toàn cầu hóa hiện đang bị giới hạn như thế nào là rất quan trọng để có thể nhận thấy rằng có thể có chỗ cho một cái gì đó lớn hơn, một cái gì đó sẽ đóng góp nhiều hơn cho phúc lợi xã hội trên phạm vi toàn cầu.
Nó mang tôi đến ý thứ hai.
Tránh những tuyên bố quá lời cũng là rất hữu ích bởi vì nó làm giảm và trong một số trường hợp thậm chí đảo ngược một số lo ngại về toàn cầu hóa.
Vì vậy, tôi thực sự dành phần lớn cuốn sách "Thế giới 3.0" của mình nghiên cứu về những thất bại của thị trường và nỗi sợ hãi, lo lắng về việc toàn cầu hóa sẽ diễn tiến xấu đi.
Tôi sẽ không thể làm điều đó cho các bạn trong buổi nói chuyện ngày hôm nay, Vì vậy, hãy để tôi trình bày cho các bạn hai tiêu đề như là minh hoạ về những suy nghĩ của mình.
Hãy suy nghĩ về nước Pháp và cuộc tranh luận hiện tại về xuất nhập cảnh.
Khi bạn hỏi người Pháp về tỷ lệ phần trăm người nhập cư trên tổng số dân của Pháp, câu trả lời sẽ là khoảng 24 phần trăm.
Đó là dự đoán của họ. Có thể việc nhận ra rằng con số thực sự chỉ là tám phần trăm có thể giúp làm dịu đi một số những ngụy biện gay gắt mà chúng ta thấy xung quanh vấn đề nhập cư.
Hoặc để lấy một ví dụ nổi bật hơn, Khi Hội đồng quan hệ nước ngoài tại Chicago thực hiện một cuộc khảo sát về người Mỹ, yêu cầu họ phỏng đoán tỷ lệ phần trăm ngân sách liên bang đã được dùng cho viện trợ nước ngoài, phỏng đoán là 30 phần trăm, hơi vượt quá một chút so với thực tế- (trên thực tế là 1% ") (Tiếng cười) — mà chính phủ Hoa Kỳ cam kết viện trợ liên bang.
Điều khiến ta yên lòng về cuộc khảo sát cụ thể này, khi nó chỉ ra cho người ta thấy ước tính của họ cách xa thế nào so với các dữ liệu thực tế, một số người trong số họ -không phải tất cả dường như trở nên thuận lòng hơn trong việc xem xét tăng viện trợ nước ngoài.
Vì vậy, viện trợ nước ngoài thực sự là một cách tuyệt vời để kết thúc bài trình bày của tôi tại đây, bởi vì Nếu bạn nghĩ về nó, những gì mà tôi nói ngày hôm nay là khái niệm này gây tranh cãi giữa các nhà kinh tế học Hầu hết mọi thứ đều thiên vị cho sân nhà.
"Viện trợ nước ngoài là sự trợ giúp tốt nhất cho người nghèo" là một sự thiên vị sân nhà mà bạn có thể nhận thấy.
Nếu nhìn vào các nước OECD và việc họ chi tiêu bao nhiêu cho mỗi người nghèo trong nước, và so sánh nó với số tiền mà họ dành cho người nghèo ở các nước nghèo, tỷ lệ — Branko Milanovic tại ngân hàng thế giới đã tính toán — hóa ra là khoảng 30.000-1.
Tất nhiên, một số người trong chúng ta, nếu thực sự là người có tư tưởng toàn cầu, sẽ muốn thấy tỷ lệ đưa ra là một-một.
Tôi muốn đề nghị rằng chúng ta không cần phải nhắm đến điều đó để có tiến bộ bền vững từ xuất phát điểm của mình.
Nếu chỉ đơn giản là đưa tỷ lệ đó xuống đến 15.000 - một, chúng ta sẽ đạt đến những mục tiêu viện trợ đã được thông qua tại Hội nghị thượng đỉnh Rio 20 năm trước, trong khi Hội nghị thượng đỉnh kết thúc cuối tuần qua đã không có tiến triển thêm được gì hơn nữa.
Vì vậy, tóm lại, trong khi cởi mở cấp tiến thì tuyệt vời, cho dù chúng ta có ở gần nó thế nào đi chăng nữa, thì ngay cả sự cởi mở tăng tiến cũng có thể làm cho mọi việc trở nên tốt hơn một cách đáng kể. Cảm ơn các bạn rất nhiều. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Ngày xửa ngày xưa, thế giới là 1 gia đình lớn, hỗn loạn.
Nó được coi sóc bởi bậc cha mẹ quyền năng vĩ đại, và con người là những đứa trẻ nghịch ngợm hết thuốc chữa.
Đứa con om sòm nào nghi ngờ quyền lực của bố mẹ, thì bị mắng ngay.
Nếu chúng tò mò vào phòng bố mẹ, hoặc đụng vào các ngăn tủ bí mật, chúng sẽ bị trừng phạt và được nhắc nhở rằng chúng muốn tốt thì đừng có dại vào đó lần nào nữa.
Rồi 1 ngày, một người đến lỉnh kỉnh với những chiếc hộp chứa tài liệu mật ăn trộm từ phòng bố mẹ.
Anh ta nói: “Nhìn xem họ đã giấu giếm những gì.”
Đám trẻ xem xét và ngạc nhiên.
Rất nhiều bản đồ và biên bản các cuộc họp của cha mẹ chúng khi họ cãi nhau.
Họ hành xử như đám trẻ.
Và họ cũng mắc sai lầm như trẻ con.
Chỉ khác là, sai lầm của họ được giấu trong tủ giấy tờ.
Có 1 cô bé trong thị trấn, không nghĩ rằng các tài liệu đó nên được cất trong các ngăn tủ bí mật, và nếu có, thì cũng phải có luật để đám trẻ được phép tiếp cận.
Và cô bé tự bảo mình làm việc đó.
Tôi là cô bé trong câu chuyện đó, và những tài liệu bí mật mà tôi chú ý ở ngay trong tòa nhà này, Quốc hội Anh quốc, và những dữ liệu mà tôi muốn đặt tay vào, là các hóa đơn chi tiêu của các đại biểu Quốc hội.
Tôi cho rằng đây là câu hỏi cơ bản của nền dân chủ. (Vỗ tay) Không phải tôi muốn biết mật mã phòng trú ẩn hạt nhân, hay bất cứ gì như thế, nhưng với số lượng bị từ chối mà tôi nhận được với yêu cầu Tự do Thông tin này, bạn sẽ tự hỏi sao tôi lại yêu cầu như thế.
Tôi đã tranh đấu 5 năm cho việc này, và đó là 1 trong hàng trăm yêu cầu tôi gửi đi, không – tôi không làm – này, tôi không làm, thực lòng mà nói, để cách mạng hóa Quốc hội Anh.
Đó không phải ý định của tôi. Tôi chỉ thực hiện những yêu cầu này vì đó là 1 phần trong nghiên cứu cho cuốn sách đầu tiên của tôi.
Nhưng cuối cùng lại thành 1 trận chiến pháp lý lê thê và như vậy tôi tranh đấu với Quốc hội 5 năm trước 3 trong số các Thẩm phán tối cao chờ họ quyết định Quốc hội có phải công bố các dữ liệu đó không.
Và tôi phải nói với các bạn rằng, tôi chẳng hi vọng gì, vì tôi đã biết sự sắp đặt. Tôi nghĩ là, chúng luôn đi đôi với nhau. Tôi không có hi vọng.
Đoán xem? Tôi đã thắng. Hu-ra. (Vỗ tay) Câu chuyện không hẳn như thế, vì vấn đề là Quốc hội mãi trì hoãn công bố dữ liệu, rồi họ cố gắng viết lại luật để chúng không áp dụng với họ được nữa.
Luật minh bạch mà họ công bố trước kia áp dụng với mọi người, họ cố giữ để nó không áp dụng với họ.
Điều họ không tính đến là cách mạng số hóa, nghĩa là toàn bộ các hóa đơn giấy đã được scan điện tử, và ai đó sẽ rất dễ dàng copy toàn bộ dữ liệu, đưa lên đĩa, rồi thơ thẩn ngoài Quốc hội, họ đã làm thế đấy, rồi bán cái đĩa cho người trả giá cao nhất, chính là tờ Daily Telegraph, rồi, mọi người đều nhớ, đã có liên tục từ tuần này sang tuần khác, những khám phá, mọi thứ từ phim khiêu dâm đến bồn tắm, các căn bếp mới đến nhà cửa chưa được thanh toán.
Kết quả là 6 bộ trưởng từ chức, phát ngôn viên đầu tiên của Đảng trong 300 năm bị buộc từ chức, 1 chính phủ mới được bầu lên đáp ứng sự minh bạch, 120 đại biểu bị loại trong cuộc bầu cử, và đến nay, 4 đại biểu và 2 công tước bị bỏ tù vì gian lận.
Cảm ơn. (Vỗ tay) Tôi kể chuyện này vì không chỉ nước Anh mới thế.
Đó là ví dụ về xung đột văn hóa xảy ra khắp thế giới giữa giới quý tộc giàu có mang tóc giả tự cho mình quyền cai trị chúng ta mà chẳng ngại gì công chúng, và rồi bất ngờ đối mặt với 1 cộng đồng không bị ép buộc theo sắp đặt đó nữa, và không chỉ không bị o ép, mà giờ đây còn được trang bị dữ liệu về chính các quý tộc.
Chúng ta đang có cuộc cách mạng dân chủ hóa thông tin, mà tôi đã tham gia được một thời gian rồi.
Sự gia nhập có hơi xấu hổ: khi còn nhỏ, tôi từng có những cuốn truyện trinh thám nhỏ, và tôi thích quan sát hàng xóm làm gì và ghi chép lại.
Tôi cho rằng đó là dấu hiệu khá tốt về sự nghiệp nhà báo trinh thám tương lai của mình, những gì tôi thấy trong lĩnh vực truy cập thông tin đến giờ là nó đã từ 1 sở thích hiếm trở nên phổ biến. Ngày càng có nhiều người khắp thế giới muốn biết những người quyền lực đang làm gì.
Họ muốn có tiếng nói trong những quyết định mang tên và tiền của họ. Tôi nghĩ cuộc dân chủ hóa thông tin này là sự khai sáng thông tin, và có rất nhiều quy tắc giống như Cuộc khai sáng đầu tiên.
Đó là tìm kiếm sự thật, không phải vì một ai đó nói điều đó đúng, “vì tôi bảo thế.”
Không, đó là tìm kiếm sự thật từ những gì bạn thấy và được kiểm chứng.
Trong Cuộc khai sáng đầu tiên, điều đó dẫn đến chất vấn về quyền tối cao của vua để cai trị người dân, hay là phụ nữ có nên phụ thuộc đàn ông không, hoặc Nhà thờ có phải là phát ngôn của Chúa không.
Hiển nhiên là Nhà thờ không vui với chuyện này, họ cố lấp liếm đi, nhưng họ không tính đến công nghệ, rồi họ có báo in, phương tiện bất ngờ truyền bá các ý tưởng này vừa rẻ, vừa xa và nhanh, rồi người dân tụ tập trong các quán cafe, bàn luận ý tưởng, phác họa cuộc cách mạng.
Thời đại này chúng ta có số hóa. Nó tách thông tin từ thực thể vật chất, và gần như không mất gì để copy và chia sẻ thông tin.
Báo in của chúng ta là Internet. Quán cafe giờ là các mạng xã hội.
Chúng ta đang tiến tới 1 hệ thống liên kết toàn diện, và trong hệ thống này ta có những quyết định toàn cầu, quyết định về khí hậu, hệ thống tài chính, và tài nguyên. Và hãy nghĩ về điều này -- nếu ta muốn ra 1 quyết định quan trọng về mua nhà, ta không đi mua ngay. Ý tôi là, tôi không biết bạn thế nào nhưng tôi muốn xem thật nhiều nhà trước khi bỏ ra bằng đó tiền.
Và nếu nghĩ về hệ thống tài chính, chúng ta cần rất nhiều thông tin trong đó. Nó không chỉ có thể đưa ra cho một cá nhân 1 khối, 1 lượng thông tin, và phân tích nó để ra các quyết định tốt.
Đó là lí do ta ngày càng thấy nhu cầu cao về truy cập thông tin.
Đó là lí do ta bắt đầu thấy những dự luật được phổ biến, ví dụ, về môi trường thì có Hiệp định Aarhus, đó là Chỉ thị của Liên hiệp Châu Âu cho người dân quyền được biết, để nếu công ty cấp nước của bạn đang xả rác ra sông, xả nước thải ra sông, thì bạn có quyền được biết.
Trong công nghiệp tài chính, giờ bạn có nhiều quyền biết chuyện gì đang diễn ra, nên ta có nhiều luật chống hối lộ, chính sách tiền tệ, minh bạch doanh nghiệp tăng lên, nên bạn có thể theo dõi tài sản qua nhiều quốc gia.
Và ngày càng khó giấu tài sản, trốn thuế, trả lương bất công. Như thế thật tuyệt. Chúng ta bắt đầu hiểu ra nhiều và nhiều hơn nữa về những hệ thống này.
Và chúng chuyển dịch vào 1 hệ thống trung tâm, hệ thống liên kết toàn diện này, tất cả ngoại trừ 1. Bạn đoán được không?
Đó là hệ thống điều khiển tất cả những hệ thống kia.
Đó là hệ thống mà ta tổ chức và thực hiện quyền lực, tôi đang nói về chính trị, vì trong chính trị, ta trở lại hệ thống từ trên xuống này.
Và làm sao hệ thống này có thể xử lý hết nhu cầu thông tin của nó?
Nó không thể. Thế đấy.
Và tôi nghĩ đó là phần lớn nguyên nhân của sự suy thoái về pháp lý trong các chính phủ của ta bây giờ.
Tôi đã kể sơ với các bạn về những gì tôi làm để kì kèo với Quốc hội, ăn vạ và la hét trong thế kỉ 21, và tôi sẽ đưa 1 số ví dụ về những gì những người mà tôi biết đang làm.
Người này tên Seb Bacon, là 1 lập trình viên máy tính. Anh ta đã lập 1 site tên Alaveteli, và nó là nền tảng Tự do thông tin.
Nó là mã nguồn mở, với tài liệu, và cho phép bạn tạo những yêu cầu Tự do thông tin, để đặt câu hỏi với công chúng, và nó làm lộ ra mọi rắc rối, và có thể nói rằng có rất nhiều rắc rối để thực hiện những yêu cầu này, nó đưa rất cả vấn đề ra, bạn chỉ cần đặt câu hỏi, ví dụ, có bao nhiêu cảnh sát từng phạm tội?
Nó tự chiếu đến nhân vật phù hợp, nó cho biết khi nào hết thời gian, nó the dõi toàn bộ các phản hồi, và đưa lên đó, nó trở thành thành túi khôn xã hội.
Mã nguồn mở là thế và nó có thể áp dụng ở bất cứ đâu có luật Tự do thông tin.
Ở đây có danh sách những nước có luật đó, và sắp tới còn thêm nữa.
Nên nếu có ai thích chuyện này và có luật như vậy ở quốc gia bạn, tôi biết rằng Seb sẽ vui lòng nghe bạn nói và hợp tác để đưa nó đến quốc gia bạn.
Đây là Birgitta Jónsdóttir, đại biểu Quốc hội Iceland,
Là một Đại biểu hơi khác thường. Ở Iceland, bà là một trong những người tham gia biểu tình trước Quốc hội khi kinh tế đất nước sụp đổ, và trúng cử trong cuộc tái thiết, và giờ bà đang là đầu tàu của dự án này.
Đó là chương trình Khuyến khích truyền thông hiện đại Iceland, và họ vừa được tài trợ để trở thành dự án truyền thông quốc tế, họ quy tụ tất cả những luật tốt nhất thế giới về tự do ngôn luận, bảo vệ người tiết lộ, bảo vệ danh dự, bảo vệ nguồn tin, và cố biến Iceland thành thiên đường xuất bản.
Đó là nơi dữ liệu của bạn được tự do, nên khi ta nghĩ về ta thấy cách chính phủ truy cập dữ liệu người dùng, tăng lên những gì họ cố gắng làm ở Iceland là biến nơi đây thành thiên đường khi có thể.
Trong lĩnh vực báo chí điều tra, chúng tôi bắt đầu nghĩ về toàn cầu, và đây là một site tên Investigative Dashboard (Bảng tin điều tra). Nếu bạn muốn theo dõi tài sản của 1 nhà độc tài, ví dụ, Hosni Mubarak, bạn biết là ông ta cố tuồn tiền mặt ra nước ngoài khi dính rắc rối, điều bạn muốn làm là để điều tra, bạn cần truy cập vào tất cả cơ sở dữ liệu, nhiều nhất có thể đăng ký doanh nghiệp toàn cầu
Đây là website tập trung toàn bộ dữ liệu đó vào 1 nơi để bạn bắt đầu tìm kiếm bạn biết đấy, như họ hàng, bạn bè, đội trưởng đội cảnh vệ của ông ta.
Bạn có thể tìm thấy cách mà ông ta chuyển tài sản khỏi đất nước.
Nhưng một lần nữa, với những quyết định ảnh hưởng nhất đến chúng ta, có lẽ, là những quyết định quan trọng nhất về chiến tranh hay tương tự, ta lại không thể yêu cầu Tự do thông tin.
Thực sự điều này rất khó. Vậy là ta vẫn phải dựa vào những cách “bất hợp pháp” để có thông tin, qua rò rỉ.
Khi báo Guardian điều tra uộc chiến ở Afghanistan, họ không thể tới Bộ Quốc phòng và yêu cầu thông tin.
Bạn hiểu rồi đấy, họ không thể đến đấy để lấy thông tin.
Chuyện này có nhờ rỏ rỉ từ hàng chục ngàn ghi chép của lính Mỹ trong cuộc chiến Afghan, bị rò rỉ, và họ có thể điều tra được nhờ đó.
Những cuộc điều tra lớn khá lớn khác là về ngoại giao thế giới.
Chuyện này lại hoàn toàn phụ thuộc thông tin rò rỉ, từ 251.000 điện tín ngoại giao của Mỹ, và tôi tham gia cuộc điều tra này vì tôi có thông tin rò rỉ từ những thành viên WikiLeak phẫn nộ dẫn đến kết cục là (họ) làm việc cho báo Guardian.
Tôi có thể kể đầu tiên cách tôi tiếp cận các rò rỉ thế nào. Điều đó tuyệt lắm. Nó thật sự rất tuyệt.
Nó làm tôi nhớ lại 1 cảnh trong phim “Lão phù thủy xứ Oz.”
Bạn biết ý tôi là gì chứ? Khi chú chó con Toto chạy ngang qua lão phù thủy, ông ta kéo nó lại, con chó kéo bức màn, và -- "Đừng nhìn đằng sau tấm màn. Đừng nhìn người đằng sau tấm màn.
“ Giống như thế, vì bạn bắt đầu thấy các đại biểu, những chính trị gia vĩ đại, cũng chỉ như chúng ta.
Họ nguyền rủa lẫn nhau. Ý tôi là, khá nhiều chuyện, những thông tin đó. Okay, tôi nghĩ điều rất quan trọng là tất cả chúng ta nắm được rằng họ cũng là con người như chúng ta. Họ không có quyền năng đặc biệt.
Họ không phải phép màu. Họ không phải cha mẹ ta.
Ngoài ra, điều tôi thấy thú vị nhất là mức độ tham nhũng cục bộ ở khắp các quốc gia, đặc biệt xoay quanh trung tâm quyền lực, quanh các cán bộ, những người biển thủ công quỹ để tư lợi cá nhân, và họ được phép làm thế nhờ hệ thống bí mật nhà nước.
Tôi nói về WikiLeaks, vì hẳn là không có gì cởi mở hơn là công bố toàn bộ tài liệu?
Vì đó là điều Julian Assange đã làm.
Anh ấy không thỏa mãn với cách an toàn và hợp pháp mà báo chí công bố thông tin.
Anh ta đưa hết lên. Kết quả là những người vô tội ở Afghanistan đã được biết đến. Cũng có nghĩa là nhà độc tài Belarus đã được trao danh sách tất cả những nhà tài trợ tranh cử đã từng nói chuyện với chính phủ Mỹ.
Đó có phải sự cởi mở tận gốc? Tôi nói rằng không, vì với tôi, nó không có nghĩa là chuyển nhượng quyền lực, trách nhiệm, vai trò, đó thực ra là phối hợp với quyền lực. Đó là chia sẻ trách nhiệm, chia sẻ vai trò. Thực tế, ông ta đã dọa sẽ kiện tôi vì có thông tin rò rỉ về ông ta, chân thành mà nói, tôi nghĩ điều đó cho thấy 1 mâu thuẫn đáng kể trong ý thức hệ. (Cười) 1 vấn đề khác là quyền lực có sức quyến rũ khủng khiếp, và tôi nghĩ bạn cần có 2 phẩm chất thực, như khi bước đến bàn đàm phán về quyền lực, nói về quyền lực, vì sức hấp dẫn của nó.
Bạn phải đa nghi và khiêm tốn.
Đa nghi, vì bạn phải luôn thách thức.
Tôi muốn thấy tại sao – bạn chỉ nói vậy?
Thế là không đủ. Tôi muốn thấy bằng chứng tại sao lại thế.
Và khiêm tốn và chúng ta đều là con người.
Chúng ta đều sai lầm. Và nếu không đa nghi và khiêm tốn, thì con đường từ tái thiết đến chuyên chế sẽ rất ngắn, và bạn sẽ chỉ cần đọc “Trại nuôi súc vật” để biết quyền lực làm hỏng con người như thế nào.
Vậy giải pháp là gì? Tôi tin rằng nó nằm trong việc khống chế quyền với thông tin.
Lúc này quyền của chúng ta cực kỳ yếu.
Ở rất nhiều nước có Luật Bí mật nhà nước, trong đó có Anh. Luật Bí mật nhà nước của ta không quan tâm đến lợi ích công. Nghĩa là đó là tội phạm, dân bị trừng phạt, nhiều trường hợp khá nặng, do công bố hoặc làm lộ thông tin nhà nước.
Sẽ không ngạc nhiên, và thực sự tôi muốn tất cả các bạn nghĩ thế này, nếu ta có Luật Công khai nhà nước để các cán bộ bị trừng phạt nếu họ bị phát hiện khi ém nhẹm hoặc giấu thông tin đó chẳng phải là điều mà dân chúng muốn?
Như thế -- vâng. Vâng! Tôi sẽ có quyền. (Vỗ tay) (Cười) Tôi muốn chúng ta hướng đến đó.
Vậy là không chỉ có toàn tin xấu. Ý tôi là chắc chắn có tiến triển trong dòng chảy, nhưng tôi nghĩ điều mà chúng ta nhận ra là chúng ta càng đến gần trung tâm quyền lực, mọi thứ càng mờ mịt và kín đáo.
Chỉ mới tuần vừa rồi, tôi nghe Giám đốc Công an thành phố London nêu lí do cảnh sát cần truy cập mọi giao tiếp, gián điệp chúng ta mà không bị sự giám sát hợp pháp nào, và ông ta nói đó là vấn đề sống chết.
Ông ta thực sự nói đó là chuyện sống chết.
Không có bằng chứng nào cả. Ông ta không đưa ra bằng chứng nào.
Kiểu như là, “Vì tôi nói thế.
Các anh phải tin tôi. Tin vào điều đó.”
Chà, tôi xin lỗi nhé, nhưng ta bị đưa trở lại Nhà thờ Tiền Khai sáng, và ta phải đấu tranh với nó.
Ông ta nói về 1 luật ở Anh gọi là Giấy phép dữ liệu truyền thông, 1 kiểu luật hoàn toàn thô thiển.
Ở Mỹ, bạn có Luật Bảo vệ và chia sẻ thông tin mạng.
Lời ong tiếng ve giờ sẽ bị giám sát nội địa.
Bạn có Cục An ninh quốc gia để dựng lên trung tâm gián điệp lớn nhất thế giới. Nó là tòa nhà này -- lớn gấp 5 lần Thủ đô nước Mỹ, trong đó họ can thiệp và phân tích truyền thông, băng thông và dữ liệu cá nhân để tìm ra ai là kẻ phá hoại xã hội.
Trở lại câu chuyện ban đầu, bậc cha mẹ rất hoảng hốt. Họ khóa hết cửa lại.
Họ lắp camera giám sát đầy nhà.
Họ theo dõi chúng ta. Họ đào hầm, và lập trung tâm gián điệp chạy các thuật toán toán để tìm ra ai gây rối, và nếu có người phàn nàn, chúng ta bị bắt vì tội khủng bố.
Đó là chuyện cổ tích hay ác mộng cuộc đời?
Một số cổ tích có kết thúc có hậu.
Một số không. Có lẽ chúng ta đều đã đọc truyện cổ Grimm, mà thực sự là chúng rất tàn nhẫn [chơi chữ].
Nhưng thế gian không phải cổ tích, mà còn nhẫn tâm hơn những gì ta muốn biết.
Mặt khác, có thể tốt hơn ta nghĩ, nhưng dù thế nào, ta cần xem xét nó chính xác về mọi vấn đề, vì chỉ có xem xét mọi vấn đề ta mới có thể sửa nó và sống trong thế giới mà ta sẽ mãi hạnh phúc về sau. (Cười) Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Cảm ơn. (Vỗ tay)
Một ngày nọ, Billy đi học và được cô giáo hỏi "Bố của con làm nghề gì?"
Billy trả lời, "Dạ bố con chơi piano.. ..ở một tiệm hút á phiện ạ".
Nghe xong, cô giáo sửng sốt gọi ngay cho bố mẹ cậu bé và hỏi: "Tôi nghe Billy nói rằng
ông làm nghề chơi đàn piano ở trong một tiệm hút á phiện!"
Và người bố trả lời, "Tôi thành thật xin lỗi.
Tôi đã nói dối thằng bé Nhưng làm sao tôi có thể nói với một đứa trẻ mới lên tám rằng bố của nó là một chính trị gia?" Bây giờ, về riêng tôi, với tư cách là một chính trị gia - một người đứng trước các bạn, hay thật sự, một người từng gặp gỡ rất nhiều người không quen biết ở khắp mọi nơi trên thế giới, bất cứ khi nào tôi nói cho họ biết về tính chất công việc của mình họ đều nhìn tôi như thể tôi là một con gì đó lai giữa con rắn, khỉ và kỳ nhông Sau tất cả những phản ứng của họ, tôi thấy rằng, thật sự, có điều gì đó không ổn.
Nền dân chủ đã tồn tại và hoàn thiện trong vòng 400 năm trở lại đây những người đồng sự trong nghi viện, đối với tôi, ở mức độ cá nhân, đều là những người đáng ngưỡng mộ: họ có học thức cao, nhiệt huyết và hiểu biết rộng mọi người biết đến, tuy nhiên cũng cảm thấy thật sự thất vọng.
Những đồng sự mới của tôi trong Nghị Viện khi tôi mới nhậm chức, gồm bác sỹ gia đình, doanh nhân, giáo sư, những nhà kinh tế học danh giá, nhà sử học, nhà văn, và những sĩ quan quân đội - từ đại tá đến thượng sĩ trung đoàn.
Nhưng khi đi dưới những tượng đá kỳ dị dọc đường, tất cả chúng tôi đều cảm thấy bản thân mình trở nên bé nhỏ hơn so với chính mình như thể chúng tôi hoàn toàn bị xem nhẹ.
Và vấn đề này không chỉ xảy ra ở Anh,
mà còn xảy ra ở khắp các nước đang phát triển, và cả những quốc gia có thu nhập trung bình. Một ví dụ, ở Jamaica, hãy nhìn những thành viên trong Nghị Viện ở Jamaica, khi gặp họ, bạn nhận thấy họ đều là những học giả Rhodes, từng học ở Harvard hay Princeton, nhưng khi bạn đi đến vùng trung tâm ở Kingston, bạn sẽ thấy một trong những cảnh tượng tồi tệ nhất, mà bạn có thể thấy ở bất kỳ quốc gia -có-mức-thu-nhập-trung-bình nào trên thế giới: một quang cảnh buồn thảm, ảm đạm với những toàn nhà bị cháy hoặc một nửa bị bỏ hoang.
Hiện tượng này tồn tại suốt 30 năm qua. Và vào năm 1979, 1980, trong đợt chuyển giao quyền lực giữa một nhà lãnh đạo người Jamica (con trai một vị học giả Rohdes và một luật sư cấp cao) với một người có học vị tiến sĩ ở Harvard, hơn 800 người bị giết trên đường trong một cuộc bạo động do sử dụng chất kích thích.
Tuy nhiên, 10 năm về trước, chế độ dân chủ dường như đã hứa một điều phi thường. George W.Bush trong bài diễn văn "State of the Union" của mình, năm 2003, tuyên bố rằng nền dân chủ sẽ đánh bại tất cả những điều tệ hại trên thế giới. Ông nói, vì chính phủ của chế độ dân chủ tôn trọng nhân dân của họ, và tôn trọng những đất nước láng giềng, nên sự tự do ấy sẽ mang lại hòa bình.
Những học giả danh tiếng lúc đó cũng cho rằng nền dân chủ đem lại những lợi ích phi thường:
mang lại sự thịnh vượng, an toàn, dập tắt bạo động liên quan đến khác biệt tôn giáo và bảo đảm rằng các quốc gia sẽ không bao giờ nuôi dưỡng hay chứa chấp những phần tử khủng bố.
Nhưng sau đó, có những thay đổi gì đã xảy ra?
Những gì chúng ta thấy, là sự thành lập hệ thống chính phủ dân chủ không hề mang bất kỳ lợi ích nào nêu trên - ví dụ ở những nơi như Irag và Afganistan.
Ở Afghanistan, không phải chỉ có một hay hai cuộc bầu cử, mà có tổng cộng đến ba cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội. Và chúng ta nhận được những gì?
Liệu chúng ta có nhận được một xã hội thịnh vượng, một hệ thống luật pháp vững chắc và nền an ninh tốt? Không. Những gì chúng ta thấy ở Afghanistan, là một bộ máy tư pháp yếu đuối và tham nhũng, một xã hội thiếu tôn trọng quyền công dân, vô cùng kém hiệu quả, một hệ thống truyền thông một chính phủ cực kỳ không được lòng nhân dân suy đồi bởi tham nhũng và một nền an ninh vô cùng tệ hại,
Ở Pakistan, ở những vùng sub-Saharan Africa (những vùng phía nam sa mạc Sahara, Châu Phi) một lần nữa, bạn có thể nhận thấy, nền dân chủ, cùng việc bầu cử, vẫn tồn tại song song với bộ máy chính quyền tham nhũng, và các tiểu bang bạo động.
Tôi nhớ mình từng có một cuộc đối thoại cộng đồng những người, tiêu biểu như ở Irag họ hỏi tôi rằng có khi nào, cuộc bạo loạn đang xảy ra ở chỗ chúng tôi đây, là báo hiệu cho sự xuất hiện một chế độ dân chủ mới? ( trong cuộc bạo loạn, đám đông đã lục tung tòa nhà hội đồng tỉnh)
Tôi nhận thấy, điều tương tự cũng xảy ra ở hầu như mọi quốc gia trung bình hoặc đang phát triển, mà tôi từng đến, và ở một mức độ nào đó, điều này cũng đúng với chúng ta.
Vậy, đâu là câu trả lời cho điều này? Chẳng lẽ, câu trả lời là, hãy từ bỏ ý định về nền dân chủ đi !
? Đương nhiên là không. Sẽ thật ngu xuẩn nếu chúng ta, một lần nữa, đâm đầu vào thể loại chính phủ mà chúng ta từng có như ở Irag và Afghanistan; hay nếu chúng ta bất ngờ nhận thấy mình đang áp dụng bất kỳ hình thức nào khác ngoài nền dân chủ.
Bất kỳ hình thức nào khác nền dân chủ, đều sẽ đi ngược những giá trị của chúng ta, đều sẽ đi ngược với mong muốn của loài người cũng như đi ngược với lợi ích của tất cả chúng ta.
Tôi nhớ rằng, ở Irag, có một giai đoạn, chúng tôi cảm thấy nên hoãn việc áp dụng nền dân chủ.
Giai đoạn đó, chúng tôi nhận thấy, rằng những cuộc bầu cử, nếu được tổ chức quá sớm, khi thời điểm chưa chín mùi, sẽ dẫn đến bạo động liên quan đến khác biệt tôn giáo và cổ vũ các phần tử cực đoan - như những gì diễn ra ở Bosnia. cho nên, vào năm 2003, ở Irag, chúng tôi quyết định, không tổ chức bầu cử trong vòng 2 năm, và đầu tư vào việc giáo dục, cũng như vào sự dân chủ hóa.
Kết quả chúng tôi có được, là một đám đông tụ tập ngoài văn phòng làm việc của tôi, thật ra đây là một tấm hình được chụp ở Libya, nhưng ở Irag cũng tương tự đám đông tụ tập ở ngoài và la hét đòi những cuộc bầu cử chúng tôi đi ra và hỏi, "Có điều gì không ổn với hồi đồng chính quyền lâm thời?
hay với những người mà chúng tôi chọn?
Chúng tôi đã chọn một lãnh tụ Hồi giáo Sunni, cũng như một lãnh tụ Hồi giáo Shiite có cả nhóm 7 người - gồm tộc trưởng của 7 bộ lạc lớn, có người đạo Thiên Chúa, có Sabian, có đại biểu là phụ nữ, tóm lại, có đầy đủ mọi đảng phái trong hội đồng này, vậy có gì không ổn với những người mà chúng tôi chọn?
Đám đông trả lời, rằng vấn đề không nằm ở những người các ông chọn mà ở việc các ông đã chọn họ."
Ở Afghanistan, nước họ thậm chí những vùng sâu vùng xa nhất, tôi chưa từng gặp bất kỳ người nào không muốn có tiếng nói trong việc lựa chọn người sẽ cai trị đất nước họ.
Thậm chí ở những nơi xa xôi nhất, tôi cũng chưa hề gặp một dân làng nào không muốn có quyền bầu cử.
Nên chúng ta phải thừa nhận rằng bất chấp những số liệu không đáng tin cậy, rằng 84% người Anh cảm thấy hệ thống chính trị đang đổ vỡ bất chấp rằng ở Irag, chúng tôi đã chưng cầu dân ý năm 2003, và hỏi mọi người, rằng họ mong muốn hệ thống chính trị nào và câu trả lời là 70% chọn nước Mỹ 5% chọn Pháp 3% chọn Anh và gần 40% chọn Dubai (đất nước giàu có này không theo hệ thống dân chủ, mà theo chế độ quân chủ) Bất chấp những điều trên, chế độ dân chủ vẫn là cái chúng ta phải tranh đấu để đạt được. Nhưng để làm được điều đó, chúng ta phải thoát khỏi những tranh cãi
cho rằng nền dân chủ quan trọng do những lợi ích nó mang lại.
Tương tự, ta phải thoát khỏi cảm giác, rằng quyền con người quan trọng, vì những lợi ích nó mang lại. hay, nữ quyền quan trọng, bởi vì những lợi ích nó mang lại.
Vì sao chúng ta phải thoát khỏi những tranh luận trên?
Vì chúng rất nguy hiểm. Nếu chúng ta bắt đầu nói rằng tra tấn là sai, bởi vì nó không giúp ta lấy được thông tin tốt , hay nếu ta nói, bạn cần nữ quyền bởi vì nó thúc đẩy tốc độ tăng trưởng kinh tế bằng cách làm tăng lực lượng nhân công lên gấp hai lần khi đó, bạn để mình rơi vào tình trạng, ví như, chính phủ Bắc Hàn trở mặt và nói, "Thật ra, hiện tại chúng tôi đang lấy được rất nhiều thông tin hữu ích, bằng cách tra tấn", hay, chính phủ Saudi Arabia nói, " Tốc độ tăng trưởng kinh tế của chúng tôi đang rất tốt, cảm ơn rất nhiều, tốt hơn cả đất nước của bạn, nên có lẽ chúng tôi không cần áp dụng nữ quyền làm gì."
Cho nên, đừng nghĩ về chế độ dân chủ, như một công cụ để đạt được một thứ gì
Lựa chọn chể độ dân chủ, không phải vì những gì nó mang lại.
Vấn đề không nằm ở chỗ, rằng chế độ dân chủ mang lại hệ thống luật pháp hợp lý, hiệu quả.
không nằm ở chỗ rằng hệ thống dân chủ mang lại hòa bình cho đất nước, hoặc giúp duy trì hòa bình với các nước láng giềng,
mà vấn đề nằm ở chỗ: nền dân chủ là một lẽ tự nhiên.
Dân chủ quan trọng, vì nó phản ánh sự bình đẳng, quyền tự do, chân giá trị, chân giá trị của mỗi cái thể, rằng mỗi người cần có quyền bầu cử, quyền lên tiếng như nhau trong việc bầu chọn chính phủ.
Nhưng nếu chúng ta thật sự sẽ làm nền dân chủ trở nên mạnh mẽ lại nếu chúng ta đã sẵn sàng hồi sinh nó, ta cần phải để hết tâm trí vào một công trình chung giữa nhân dân và các lãnh đạo chính trị.
Dân chủ không đơn giản chỉ là một vấn đề về kết cấu thể chế
mà là một tâm thái, một hoạt động.
được cấu thành từ sự Trung Thực.
Khi tôi kết thúc buổi nói chuyện này, tôi sẽ tham dự một buổi nói chuyện trên radio có tên gọi: "Any Questions" - Bất Kì Câu Hỏi Nào, và điều bạn sẽ nhận thấy là các chính trị gia trong những chương trình radio như thế này sẽ không bao giờ nói rằng, họ không biết câu trả lời cho câu hỏi của bạn, dù bạn hỏi bất kỳ câu hỏi gì
Nếu bản hỏi về sự giảm thuế cho những người độc thân phải nuôi con, về tương lai của chim cánh cụt, về Nam Cực, về liệu rằng sự phát triển ở Chongqing có đóng góp cho sự phát triển lâu bền trong việc kiểm soát lượng carbon, và chúng tôi sẽ có câu trả lời cho bạn.
Chúng tôi cần ngưng giả vờ rằng chúng tôi là những con người toàn năng
Chính trị gia đôi khi cũng cần học cách nói rằng có những cái cử tri muốn, hoặc những cái chúng tôi đã hứa sẽ làm cho các bạn, có thể chúng tôi không làm được hoặc chúng tôi nghĩ không nên làm.
Và việc thứ hai chúng tôi cần làm, là tin vào sự kỳ diệu của xã hội.
Xã hội chúng ta chưa bao giờ quá thông thái, toàn diện, chưa bao giờ thật mạnh mẽ, thành công chưa bao giờ biết quá nhiều, quan tâm quá mức, hay ham muốn làm điều gì đó quá mức, và đó là tài năng của địa phương đó
Một trong những lý do vì sao chúng ta ngừng sử dụng những đại sảnh trong lâu đài như thế này - những đại sảnh với hình ảnh vua chúa được phong tước trạm trổ trên trần nhà trong khi toàn bộ vở kịch diễn ra thật sự ở ngoài đời là hình ảnh Đức vua của nước Anh bi chém đầu, một trong những lý do, vì sao chúng ta thay thế những nơi như thế này, với những ngai vàng kia bằng những tòa thị chính, là: chúng ta đang đổi mới mỗi ngày một nhiều hơn, để tận dụng nhiều hơn một nguồn tài nguyên sẵn có, là khả năng của loài người chúng ta.
Ở mỗi quốc gia khác nhau, điều này sẽ mang một ý nghĩa khác nhau.
Ở Anh, điều này có thể có nghĩa là, nhìn vào và học hỏi từ người Pháp, bầu cử thị trưởng trực tiếp từ hệ thống công xã (như của Pháp).
Ở Afghanistan, có thể có nghĩa là, thay vì tập trung vào những cuộc bầu cử tổng thống hoặc quốc hội, chúng ta lẽ ra nên để việc bầu cử được diễn ra trực tiếp ở phạm vi quận huyện, và để nhân dân bầu cử chính quyền địa phương.
Nhưng để bất kỳ một trong những điều trên trở nên hiệu quả, thì sự trung thực, cũng như nền dân chủ ở địa phương, là điều không chỉ mỗi chính trị gia phải thực hiện,
mà người dân cũng phải thực hiện.
Để chính trị gia trung thực, công chúng cần chấp nhận họ trung thực. và giới truyền thông - là trung gian giữa công chúng và lãnh tụ, cần phải cho những chính trị gia có cơ hội được trung thực.
Nếu một nền dân chủ ở một vùng thành công, thì đó là do mỗi công dân đã tích cực tham gia và tìm hiểu cũng như được công khai cho biết thông tin.
Nói cách khác, để nền dân chủ được tái thiết, mạnh mẽ và tốt đẹp trở lại, thì không chỉ có công chúng là người cần phải học cách tin tưởng vào những nhà cầm quyền của họ, mà những nhà cầm quyền, cũng phải học cách tin tưởng vào công chúng.
Cảm ơn các bạn rất nhiều. (Vỗ tay)
Sau 18 năm làm đứa con của chính quyền lớn lên trong trại trẻ mồ côi, bạn có thể xem tôi là chuyên gia và với tư cách là một chuyên gia, tôi muốn các bạn biết rằng có là chuyên gia thì cũng không có nghĩa rằng anh luôn đúng khi đối diện với sự thật.
Nếu được nhận nuôi, theo lí thì nhà nước là cha mẹ, người giám hộ của anh.
Margaret Thatcher từng là mẹ tôi. (Cười) Không nên bàn việc cho con bú ở đây. (Cười) Harry Potter từng là con nuôi.
Pip trong "Great Expectations" cũng được nhận nuôi; Siêu nhân là con nuôi; Lọ Lem cũng là là con nuôi; Lisbeth Salander, cô gái với vết xăm rồng, được nhận nuôi và bị đưa vào trại; Người Dơi mồ côi; Lyra Belacqua trong tiểu thuyết "Ánh sáng phương Bắc" của Philip Pullman là con nuôi; Jane Eyre, được nhận nuôi; James của Roald Dahl trong "James and the Giant Peach"; Matilda; Moses -- Moses! (Cười) Moses! (Cười) -- những cậu bé trong "Bạn hay thù;" của Michael Morpurgo Alem trong "Cậu bé tị nạn;" của Benjamin Zephaniah Luke Skywalker -- Luke Skywalker! (Cười) -- Oliver Twist; Nhân vật Cassia trong "Cô vợ lẽ chốn Thượng Hải" của Hồng Ảnh Celie trong "Màu Tím" của Alice Walker.
Tất cả những nhân vật hư cấu vĩ đại này, tất cả họ, những người đã bị tổn thương, do hoàn cảnh, tất cả họ đều là cảm hứng cho hơn cả ngàn quyển sách và các bộ phim, tất cả họ được nuôi dưỡng, được nhận nuôi hay mồ côi.
Có vẻ như các nhà văn biết rằng đứa trẻ sống ngoài gia đình phản ánh bản chất thật của gia đình hơn là cái mà ta thường gọi là gia đình.
Tức là, họ cũng dùng những kỹ năng phi thường để đối phó với những tình huống không tưởng diễn ra hàng ngày.
Sao chúng ta không tạo mối liên kết?
Và tại sao chúng ta lại không tạo mối liên kết, giữa -- Việc đó đã diễn ra như thế nào? -- giữa những nhân vật vĩ đại trong văn hóa đại chúng và tôn giáo, với đứa trẻ được cưu mang, nhận nuôi, hay mồ côi trong xã hội chúng ta? Chúng đâu cần sự thương hại của chúng ta.
Cái chúng cần là sự tôn trọng.
Tôi biết có những nhạc sĩ nổi tiếng, tôi biết diễn viên, ngôi sao điện ảnh, triệu phú, tiểu thuyết gia rồi những luật sư hàng đầu, và các biên tập viên truyền hình, biên tập viên báo chí, phóng viên quốc gia công nhân rác, thợ cắt tóc, những người từng chăm sóc trẻ được nhận nuôi hay trẻ mồ côi, và rất nhiều người trong số họ lớn lên với nỗi sợ hãi phải kể về quá khứ, như thể điều đó có thể khiến vị trí họ đứng bị lung lay, như thể đó là đá Kryptonite, một quả bom nổ chậm được cài vào trong cơ thể họ. Trẻ em được chăm sóc, các em sống cả đời trong sự bảo bọc, xứng đáng được quyền sống với ký ức tuổi thơ của chúng.
Chuyện chỉ có thế thôi.
Mẹ ruột của tôi - và tôi nên nói ra ở đây -- mẹ tôi đặt chân đến đất nước này vào cuối những năm 60, và thế rồi, bà phát hiện mình có thai, như các phụ nữ thời đó. Bạn hiểu ý tôi chứ?
Họ phát hiện bản thân mình mang thai.
Và bà, có thể nói là không hề ý thức tình cảnh bà đang vướng vào.
Vào những năm 1960 -- tôi nên giải thích về tình cảnh này -- vào thập kỷ 60, nếu bạn có thai và bạn độc thân, bạn bị xem là mối đe doạ đối với cộng đồng.
Chính quyền sẽ ép bạn ra khỏi gia đình.
Bạn bị tách khỏi gia đình và bị gửi vào trại của mẹ và bé.
Bạn được chỉ định làm cán bộ xã hội.
Các bậc cha mẹ nuôi xếp thành hàng.
Thời đó, nhiệm vụ, hay mục tiêu chính của cán bộ xã hội, là buộc người phụ nữ vào lúc yếu đuối nhất trong cả cuộc đời, ký vào tờ giấy nhận nuôi.
Và các giấy tờ nhận nuôi được ký.
Các trại mẹ và bé thường do các sơ điều hành.
Các giấy tờ nhận nuôi được ký, đứa trẻ được giao cho cha mẹ nuôi, và người mẹ hòa nhập lại với cộng đồng để tuyên bố rằng cô đã đi nghỉ một thời gian.
Một kỳ nghỉ ngắn.
Một kỳ nghỉ ngắn.
Điều bí mật nhục nhã đầu tiên của một người phụ nữ vì là một phụ nữ, "một kỳ nghỉ ngắn."
Quy trình nhận con nuôi kéo dài khoảng vài tháng, đây là quy trình khép kín, đại loại như bản thoả thuận bí mật, một giải pháp công nghiệp và thiết thực: nhà nước đóng vai người nông dân, cha mẹ nuôi là người tiêu dùng, người mẹ là đất, và đứa trẻ là hoa màu.
Thật dễ dàng để nhìn lại quá khứ, để đoán trước trách nhiệm hiện tại.
Những gì từng xảy ra là sự phản ánh trực tiếp cho những gì đang diễn ra. Bản thân mọi người tin rằng họ đã làm một điều phải đạo và hợp pháp cho xã hội, việc nhận nuôi được theo dõi nhanh chóng.
Dù gì thì mẹ tôi đến đây, vào năm 1967, rồi mang thai, và bà đến từ Ethiopia, đất nước đang chào mừng một đại lễ vào lúc đó dưới quyền của Vua Haile Selassie, và bà chỉ đến trước bài diễn văn của Enoch Powell, bài diễn văn "Những dòng sông máu".
Chỉ vài tháng trước khi ban nhạc The Beatles phát hành "Album trắng," vài tháng trước khi Martin Luther King bị giết.
Nếu bạn là người da trắng, đó là mùa hè tình yêu.
Nếu bạn là người da đen, đó lại là mùa hè của sự căm ghét.
Thế là bà đi từ Oxford, được gửi đến miền bắc nước Anh vào một trại mẹ và bé, và được giao cho một cán bộ xã hội.
Đó là kế hoạch của bà. Tôi phải nói vậy ở các Nghị viện -- Kế hoạch của bà là nuôi tôi trong một thời gian ngắn trong khi tiếp tục việc học. Nhưng ông cán bộ xã hội, ông ta có kế hoạch khác.
Ông tìm đến cặp cha mẹ nuôi, và nói với họ, "Hãy xem đây là việc nhận nuôi. Thằng bé vĩnh viễn là con ông bà.
Tên nó là Norman." (Cười) Norman! (Cười) Norman!
Thế là họ nhận nuôi tôi. Họ bảo rằng, tôi là một thông điệp.
Một dấu hiệu từ đấng Chúa Trời, họ nói thế.
Tôi là Norman Mark Greenwood.
Thế là suốt 11 năm sau, tôi chỉ biết rằng người phụ nữ này, mẹ ruột tôi, đáng bị móc mắt vì không chịu ký giấy nhận nuôi. Bà là một người đàn bà xấu xa ích kỷ tới mức không thèm ký, nên tôi đã dành 11 năm đó quỳ gối và cầu nguyện.
Tôi thử cầu nguyện. Tôi thề mình đã thử cầu nguyện.
"Thưa Chúa, Giáng Sinh này Ngài có thể cho con một chiếc xe đạp được không ?"
Nhưng tôi luôn tự trả lời, "Được, đương nhiên là được rồi con."
(Cười) Rồi tôi phải tìm hiểu xem tiếng nói nội tâm đó là lời của Chúa hay là lời của Quỷ.
Và hóa ra, con quỷ nằm sẵn trong tôi.
Biết đâu được? (Cười) Và, hai năm đã trôi qua, và họ có một đứa con, rồi hai năm nữa trôi qua, một đứa nữa lại ra đời, rồi thoáng một cái họ lai có thêm một đứa mà đứa đó họ gọi là "tai nạn", và tôi những tưởng rằng cái tên mới quái làm sao. (Cười) Rồi tôi bắt đầu bước vào tuổi vị thành niên, tôi bắt đầu lấy bánh trong hộp mà không xin phép.
Tôi bắt đầu đi chơi muộn, v.v.
và v.v. Thế là, với lòng sùng đạo và thành kính, ba và mẹ tôi, mà tôi vĩnh viễn tin lời họ đã nói, như mọi người nói, cha mẹ tôi cho là có con quỷ nhập vào người tôi.
Và thế là -- tôi xin kể ra ở đây, vì đây là cách họ sắp đặt sự ra đi của tôi
Họ bắt tôi ngồi vào bàn, mẹ nuôi tôi nói với tôi rằng, "Con có yêu cha mẹ không?"
khi tôi 11. Họ còn ba đứa con nữa. Tôi là đứa thứ tư. Đứa thứ ba là một "tai nạn".
Rồi tôi nói, "Có, tất nhiên rồi ạ." Vì đó là điều hiển nhiên.
Mẹ nuôi bắt tôi về phòng suy nghĩ về tình yêu về ý nghĩa của nó và đọc Kinh Thánh, rồi ngày mai quay lại và đưa ra câu trả lời thành thực và đáng tin cậy nhất.
Vậy đây là một cơ hôi. Nếu họ hỏi tôi có yêu họ hay không rồi tôi không yêu mến họ, khiến tôi nay ra một ý nghĩ màu nhiệm họ muốn tôi hướng tới.
"Mình sẽ xin Chúa tha thứ và ánh sáng của Ngài sẽ soi rọi từ mình đến cha mẹ. Thật tuyệt vời." Đây chính là cơ hội đó.
Lý thuyết hoàn hảo là thế, thời điểm thì miễn bàn, và câu trả lời chân thực nhất của một kẻ tội lỗi có thể nói.
"Con không yêu 2 người," tôi nói với họ.
"Nhưng con sẽ xin Chúa tha thứ." "Bởi vì con không yêu cha mẹ, Norman, rõ ràng con đã lựa chọn con đường riêng cho mình."
24 giờ sau, một cán bộ xã hội, người đàn ông lạ mặt cứ vài tháng lại đến thăm tôi, ngồi chờ tôi trong xe trong lúc tôi chào tạm biệt cha mẹ mình.
Tôi không chào ai cả, không phải cha tôi, mẹ tôi, anh chị em, cô chú, anh chị em họ, ông bà, tôi không tạm biệt ai hết.
Trên đường đến trại trẻ mồ côi, tôi bắt đầu tự hỏi, "Có chuyện gì với tôi vậy?"
Không phải tấm thảm dưới chân tôi bị kéo phăng đi mà toàn bộ sàn nhà đã biến mất.
Khi tôi đến — khoảng 4-5 năm sau đó, Tôi bị đưa vào 4 trại trẻ khác nhau.
Tại nhà trẻ thứ 3, tôi được tuổi 15, tôi bắt đầu nổi loạn, và những gì tôi làm là, lấy 3 hộp màu, màu nước Airfix bạn có thể dùng cho các mô hình, và đó là một nhà trẻ lớn, theo phong cách thời Victoria -- và tôi đã ở trong một tháp pháo nhỏ tại chóp của tòa nhà, và tôi đổ chúng, đỏ, vàng và lá cây, màu của Châu Phi, đổ xuống gạch.
Bạn không thể nhìn thấy từ bên ngoài, bởi vì ngôi nhà bị vây quanh bởi những cây dẻ gai.
Tôi bị giam cả năm vì vụ này trong một trung tâm đánh giá, mà thực ra là một trung tâm giáo dưỡng. Đó là một nhà giam thật dành cho trẻ vị thành niên.
Và đây, mấy năm sau, một cán bộ xã hội nói rằng lẽ ra tôi không bị đưa đến đó.
Tôi không phải chịu tội.
Tôi không làm gì sai. Nhưng chỉ vì tôi không có người thân nào thăm hỏi, họ có thể làm gì với tôi cũng được.
Tôi 17 tuổi, và họ có một buồng được lót đệm.
Họ sẽ dẫn tôi xuống hành lang có bậc thấp nhất.
Họ -- Tôi bị đưa vào một ký túc xá với một người giàu lòng cảm thông của Đảng quốc xã "được công nhận".
Tất cả nhân viên là cựu cảnh sát -- tuyệt vời -- và những cán bộ từng có án treo.
Người làm chủ khu này là một cựu quân nhân.
Mỗi lần có ai đó mà tôi không quen vào thăm tôi người cho tôi ăn nho, cứ 3 tháng một lần, tôi bị lột sạch đồ để kiểm tra.
Ngôi nhà đó chứa đầy những đứa trẻ bị tạm giam vì những lí do như giết người chẳng hạn.
Và đây là sự chuẩn bị mà tôi đang được trao sau 17 năm làm đứa con của chính quyền.
Tôi phải kể câu chuyện này.
Tôi phải kể ra, bởi vì không một ai có thể giải quyết vấn đề này.
Tôi từ từ nhận ra rằng không có ai biết tôi quá một năm.
Đó là cái được gọi là gia đình.
Nó cho bạn các điểm tham chiếu.
Tôi không định nghĩa gia đình tốt xấu.
Ý tôi là, bạn biết sinh nhật mình vì có ai đó nói bạn nghe sinh nhật mình, một người mẹ, người cha, anh, chị, cô, chú, anh em họ, cháu. Nó quan trọng với vài người, vì thế nó quan trọng với bạn. Các bạn hiểu chứ? Năm 14 tuổi, tôi tự khép kín mình lại, và không ai chạm vào tôi.
Tôi đang báo cáo lại. Tôi đang báo cáo lại chỉ đơn giản để nói rằng khi tôi rời nhà trẻ tôi có được hai thứ mà tôi muốn làm. Đầu tiên là tìm gia đình mình, và điều còn lại là làm thơ.
Trong sự sáng tạo, tôi tìm thấy ánh sáng.
Trong sự tưởng tượng, tôi tìm thấy khả năng vô tận của cuộc sống, sự thật bất tận, tạo vật vĩnh hằng của thực tế, nơi mà sự tức giận là một cách biểu cảm để tìm kiếm tình yêu, nơi mà sự rối loạn phản ứng thật đối lập với sự dối trá.
Điều tôi vừa mới nói với các bạn: tôi tìm thấy gia đình mình khi trưởng thành. Tôi dành cả tuổi thanh xuân đi tìm họ, và giờ tôi đã có một gia đình hoàn toàn hỗn loạn như bao người khác.
Nhưng tôi đang phản ánh lại với các bạn một cách đơn giản rằng bạn có thể xác định chế độ dân chủ mạnh mẽ như thế nào bằng cách chính quyền ở đó đối xử với con cái họ ra sao.
Ý tôi không phải là trẻ em, mà là những đứa con chính phủ.
Cảm ơn rất nhiều. Đó là vinh dự của tôi. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Ở thế kỉ 17, một phụ nữ tên Giulia Tofana rất thành công trong kinh doanh nước hoa
Việc kinh doanh sau 50 năm
bị dừng lại đột ngột khi bà ấy bị xử tử - (Tiếng cười) - vì đã giết 600 người đàn ông. Bạn thấy đó, đây không phải là một loại nước hoa tốt.
Thật ra, nó hoàn toàn không mùi, vị và màu những xét về mặt thuốc độc, nó là thứ tốt nhất tiền có thế mua được, vì thế nhiều phụ nữ tìm đến để có thể mưu sát chồng của họ
Những kẻ đầu độc hóa ra là một nhóm người được coi trọng và đáng sợ bởi vì đầu độc một người là điều khá khó khăn
Đó là lý do chúng ta có một hệ thống kiểm tra chất độc
Bạn có thể thấy điều này rất sớm ngay khi còn là một đứa trẻ
Nếu bạn đồng ý thử nghiệm, bạn có thể nhỏ vài giọt chất gì đó đắng hoặc chua vào miệng, và bạn sẽ thấy khuôn mặt đó, lưỡi lè ra, mũi nhăn lại, giống như đang cố gắng nhổ thứ trong miệng mình ra.
Phản xạ này theo ta lớn lên và trở thành một phản ứng chán ghét mãnh liệt, không chỉ là việc chúng ta có bị đầu độc hay không nhưng bất cứ khi nào cũng có nguy cơ về sự nhiễm bẩn vật lý từ một số nguồn. Ngoại trừ các mặt còn lại gây chú ý tương tự.
Phản ứng này đã phát triển hơn, dù chỉ là giúp chúng ta tránh xa các tác nhân vật lí gây ô nhiễm, và có một bằng chứng rõ ràng cho thấy rằng, thực tế, cảm xúc của sự chán ghét tác động đến niềm tin về đạo đức của chúng ta và thậm chí là những trực giác sâu sắc về chính trị của chúng ta.
Tại sao lại có chuyện như vậy xảy ra?
Chúng ta có thể hiểu quá trình này bằng sự hiểu biết một chút về cảm xúc nói chung. Những cảm xúc cơ bản của con người, những cảm xúc mà chúng ta chia sẻ với tất cả những người khác, chúng tồn tại bởi vì chúng thúc đẩy ta làm những việc tốt và giúp ta tránh làm những việc xấu.
Nên có thể nói , chúng giúp ích cho sự sống còn của ta.
Ví dụ như một cảm xúc sợ hãi. Nó giúp ta tránh làm những điều thực sự, thực sự mạo hiểm.
Bức ảnh này được chụp ngay trước khi ông ấy qua đời— (tiếng cười) — thật sự là - à không, một lý do mà bức ảnh này thú vị là bởi vì hầu hết mọi người sẽ không làm điều này, và nếu họ đã làm, họ chẳng còn sống để kể lại vì nỗi sợ hãi sẽ kháng cự trong một thời gian dài trước đó với thú săn mồi hoang
Giống như sự sợ hãi mang lại lợi ích bảo vệ, sự chán ghét có vẻ cũng như vậy, ngoại trừ những thứ mà sự chán ghét giữ ta tránh xa những thứ có thể ăn thịt mình, hoặc độ cao, còn có vài thứ có thể đầu độc hoặc lây nhiễm và gây bệnh.
Như vậy một trong các đặc điểm của sự chán ghét là làm cho một cảm xúc thú vị cái mà rất, rất dễ bị khơi ra, thực tế là có thể dễ hơn những cảm xúc cơ bản khác, tôi sẽ cho bạn thấy rằng chỉ với vài hình ảnh Tôi có thể làm cho bạn cảm thấy ghê tởm
Vì vậy, quay đi nào. Tôi sẽ cho bạn biết khi bạn quay mặt lại.
(Tiếng cười) Ý tôi là, bạn nhìn thấy nó mỗi ngày, đúng không? Ý tôi là, thôi nào. (Tiếng cười) (Khán giả: Ewww.) Được rồi, quay mặt lại nào, nếu bạn không nhìn.
chúng có thể làm cho nhiều bạn trong số khán giả cảm thấy rất, rất ghê tởm, nhưng nếu bạn không nhìn, Tôi có thể cho bạn biết về vài thứ khác cái mà hầu như trên Thế giới người ta đều ghê sợ những thứ như phân, nước tiểu, máu, thịt thối rữa.
Đây là những thứ làm cho chúng ta muốn tránh xa, vì chúng có thể lây nhiễm cho chúng ta.
Thực tế, chỉ cần nhìn bề ngoài như mang bệnh hoặc lệch lạc về giới tính, những thứ này cũng khiến cho ta cảm thấy rất ghê tởm.
Darwin là một trong những nhà khoa học đầu tiên nghiên cứu một cách có hệ thống về cảm xúc của con người và ông đã chỉ ra bản chất chung và thế mạnh của những phản ứng ghê tởm này.
Đây là một câu chuyện từ chuyến đi của ông ấy ở Nam Mỹ.
"Ở Tierro del Fuego, có người dân đã chạm tay vào miếng thịt hộp khi tôi đang ăn...
và cảm thấy ghê tởm vì sự mềm của nó, trong khi tôi cảm thấy rất ghê khi đồ ăn của tôi bị người man rợ trần truồng chạm vào dù tay của ông ta có vẻ không bẩn"
Ông viết, "Không sao, vài người bạn thân của tôi cũng man rợ và trần truồng." Vâng, hóa ra là không chỉ những nhà khoa học Anh xưa kia mới khó tính. Mới đây tôi đã có một cơ hội nói chuyện với Richard Dawkins để làm phóng sự, và tôi đã ghê sợ về anh ta hàng lần Đây là phần yêu thích của tôi.
Richard Dawkins: "Ta đã tiến triển về sự hiểu biết và tình dục được gắn với những cảm xúc và phản ứng khá sâu sắc chúng thật khó có thể vứt bỏ chỉ sau 1 đêm."
David Pizarro: Phần yêu thích của tôi trong clip này là Giáo sư Dawkins thật sự đã nôn
Ông ấy giật ngược lại và nôn, và chúng tôi phải thử lại 3 lần và ông đã nôn cả ba lần. (Tiếng cười) ông ấy thực sự đã nôn. Tôi nghĩ ông có lẽ sẽ đổ lên người tôi
Một trong các đặc điểm của sự ghê tởm, không chỉ là sự phổ biến và sức mạnh của nó, mà còn là cách nó hoạt động thông qua sự kết hợp.
Khi mà một thứ ghê sợ chạm vào một thứ sạch sẽ, thì cái sạch sẽ trở nên ghê sợ, chứ không phải ngược lại.
Điều này khiến nó trở thành một chiến lược hữu ích nếu bạn muốn thuyết phục ai đó về một vật hoặc một cá thể hoặc toàn bộ một nhóm xã hội là ghê sợ và nên tránh xa.
Nhà triết học Martha Nussbaum chỉ ra điều này trong câu nói: "Trong suốt lịch sử, những đặc tính của sự ghê tởm-sự dơ bẩn, hôi, sự nhầy nhụa, thối rữa, ghê sợ- đã gắn liền một cách lặp lại và đều đặn với
người Do Thái, phụ nữ, người đồng tính, tiện dân, người có địa vị xã hội thấp-- tất cả người đó đều bị cho là ô uế bởi sự dơ bẩn trên người"
Hãy để tôi cho bạn chỉ một vài ví dụ, một vài ví dụ hùng hồn về cách mà việc này được sử dụng trong lịch sử.
Điều này đến từ một quyển sách cho trẻ em Đức Quốc được xuất bản năm 1938: "Hãy nhìn vào những kẻ này! Râu bị rận bu, những cái tai bẩn nhô ra, những bộ quần áo thùng thình bẩn thỉu,...
Người Do Thái thường có một mùi hơi ngọt khó chịu.
Nếu bạn có một cái mũi thính, bạn có thể ngửi thấy người Do Thái."
Một ví dụ hiện đại hơn đến từ những người cố gắng thuyết phục chúng ta rằng đồng tính luyến ái là trái với đạo đức.
Điều này là từ một trang web chống đồng tính, nơi họ nói về người đồng tính rằng "xứng đáng phải chết vì hành vi hèn hạ của họ... quan hệ tình dục"
Họ giống như: "chó ăn lại chỗ ói của chúng và heo nái đắm mình trong bãi phân của chính chúng"
Những đặc tính ghê tởm này đang cố gắng tạo mối liên kết trực tiếp với nhóm xã hội mà bạn không nên thích.
Khi chúng tôi lần đầu tiên điều tra vai trò của sự ghê tởm trong việc đánh giá đạo đức, một trong những điều khiến chúng tôi quan tâm là liệu có hay không điều này dễ thấy hơn ở những người dễ cảm thấy ghê tởm hơn.
Như vậy trong khi ghê tởm, cùng với những cảm xúc cơ bản khác, là hiện tượng phổ biến, có một sự thật là một số người thì dễ cảm thấy ghê tởm về một cái gì đó hơn những người khác.
Bạn có thể thấy điều này ở khán giả khi tôi cho các bạn xem những bức ảnh kinh tởm.
Chúng tôi đo nó bằng một thước đo được xây dựng bởi một vài nhà tâm lí học bằng cách hỏi nhiều người ở rất nhiều trường hợp về việc họ có thể cảm thấy kinh tởm như thế nào
Đây là một số ví dụ.
"Ngay cả khi tôi đói, tôi sẽ không ăn món súp yêu thích nếu như nó đã bị khuấy bởi một cái đập ruồi đang xài và ko được rửa sạch"
"bạn đồng ý hay không đồng ý?" (Tiếng cười) "Trong khi bạn đang đi bộ qua một đường hầm dưới một đường ray, Bạn có thể ngửi thấy mùi nước tiểu. Bạn có thể thấy rất ghê tởm hoặc không thấy gì cả ?"
Nếu bạn hỏi đủ trong số này, bạn có thể nhận được một số điểm tổng về mức độ nhạy cảm đối với sự ghê sợ
Hóa ra số điểm này là thực sự có ý nghĩa.
Khi bạn đưa mọi người vào phòng thí nghiệm và bạn hỏi họ rằng họ đang chuẩn bị để tiến hành trong an toàn nhưng mà với những hoạt động ghê tởm như ăn sô cô la được nướng để trông giống như phân chó, hoặc trong trường hợp này ăn một số con dòi hoàn toàn khỏe mạnh nhưng trông khá ghê tởm, điểm số của bạn trên thước đo thực sự dự đoán được việc bạn có sẵn sàng để tham gia vào những hoạt động này hay không.
Lần đầu tiên chúng tôi đặt ra để thu thập dữ liệu về điều này và liên kết nó với niềm tin về chính trị hoặc đạo đức, chúng tôi tìm thấy một mô hình tổng quát-- Điều này với nhà tâm lý học Yoel Inbar và Paul Bloom-- trong thực tế, trên ba nghiên cứu chúng tôi tìm được thì những người báo cáo rằng họ dễ dàng bị ghê sợ cũng thông báo rằng họ đã thận trọng khôn khéo hơn.
Một cách khác để nói điều này, Tuy nhiên, những người rộng rãi thì rất khó để chán ghét. (Tiếng cười) Trong một nghiên cứu theo dõi gần đây, chúng tôi đã có thể nhìn ra được nhiều mẫu thử lớn hơn, nhiều mẫu thử chi tiết hơn. Trong trường hợp này, là gần 30.000 sự phản hồi ở Mỹ , và chúng tôi tìm thấy cùng một khuôn mẫu. Như bạn thấy, những người có vẻ bảo thủ trong việc trả lời về quy mô định hướng chính trị thì cũng rất có khả năng tố cáo rằng họ rất dễ dàng bị chán ghét.
Dữ liệu này cũng cho phép chúng tôi thống kê kiểm soát đối với một số điều mà chúng tôi biết cả hai có liên quan đến sự định hướng chính trị và sự ghê sợ nhạy bén
Vì vậy chúng tôi có thể kiểm soát về giới tính, tuổi tác, thu nhập, giáo dục, thậm chí cả sự thay đổi về nhân cách, và kết quả vẫn như nhau.
Khi chúng tôi thực sự xem xét không chỉ về việc tự báo cáo định hướng chính trị, mà còn có hành vi bầu cử, chúng tôi đã có thể nhìn về mặt địa lý trên toàn quốc. Những gì chúng tôi tìm được là trong khu vực có người báo cáo cấp cao của sự chán ghét nhạy cảm, McCain có nhiều phiếu.
Vì vậy nó không chỉ dự đoán tự báo cáo việc định hướng chính trị, ngoại trừ hành vi biểu quyết thực tế. Và chúng tôi đã có thể, với mẫu thử này, để xem xét trên toàn thế giới, tại 121 quốc gia khác nhau, chúng tôi đã hỏi cùng một câu hỏi, và như bạn thấy đấy, đây là 121 quốc gia bị sụp đổ ở 10 khu vực địa lý khác nhau.
Bất cứ nơi nào mà bạn thấy, những thứ này đang âm mưu mở rộng các mối quan hệ giữa sự ghê sợ nhạy bén và định hướng chính trị, và bất cứ nơi nào mà chúng tôi tìm kiếm, chúng tôi đều thấy một hiệu ứng tương tự.
Các phòng thí nghiệm khác đã thực sự xem xét điều này cũng sử dụng các biện pháp khác nhau của sự ghê sợ nhạy bén, Vì vậy chứ không phải là yêu cầu mọi người làm thế nào dễ dàng bị ghê sợ, họ treo người lên với những biện pháp sinh lý, trong trường hợp bọc lớp dẫn điện.
Và những gì họ đã chứng minh được rằng những người báo cáo đang bảo thủ chính trị hơn thì cũng tỉnh táo nhiều hơn khi bạn cho họ thấy hình ảnh ghê tởm như những cái mà tôi cho bạn thấy.
Thật thú vị, những gì họ cho thấy trong một phát hiện mà chúng tôi nhận được trong nghiên cứu trước đây của chúng tôi tốt như là một trong những ảnh hưởng mạnh nhất ở đây đó là những cá nhân rất nhạy cảm với sự ghê tởm không chỉ có nhiều khả năng tố cáo một cách bảo toàn khôn ngoan , mà họ còn rất phản đối hôn nhân đồng tính và đồng tính luyến ái cũng như khá nhiều vấn đề đạo đức xã hội thuộc phạm vi tình dục.
Kích thích sinh lý được dự đoán, trong nghiên cứu này, Thái độ đối với hôn nhân đồng tính.
Nhưng ngay cả với tất cả các dữ liệu liên kết giữa sự kì thị nhạy cảm và định hướng chính trị, một trong những câu hỏi những gì còn lại quan hệ nhân quả ở đây là gì? Có phải nó là trường hợp mà sự kì thị thực sự đang trở thành niềm tin chính trị và đạo đức?
Chúng tôi đã phải nhờ đến các phương pháp thực nghiệm để trả lời câu hỏi này, và vì vậy những gì chúng tôi có thể làm là thực sự đưa mọi người vào các phòng thí nghiệm và kì thị họ đồng thời so sánh họ với một nhóm kiểm soát những thứ mà không bị kì thị. Nó chỉ ra rằng hơn năm năm qua một số nhà nghiên cứu đã làm điều này, và với số lượng lớn các kết quả có là như nhau, khi mọi người đang cảm giác ghê tởm, Thái độ của họ thay đổi về phía bên phải của quang phổ chính trị, về hướng chủ nghĩa bảo thủ hơn.
Vì vậy, cho dù bạn sử dụng một mùi hôi, một hương vị tệ, từ phim ảnh, từ việc đề nghị thôi miên trong sự ghê tởm, hình ảnh như những cái tôi đã cho bạn xem, thậm chí chỉ cần nhắc nhở mọi người rằng căn bệnh này là phổ biến và họ nên được cảnh giác về nó cũng như gội rửa, chỉnh đốn, giữ trong sạch, Tất cả những điều đó có hiệu lực tương tự như một bản án.
Hãy để tôi chỉ cho bạn một ví dụ từ một nghiên cứu gần đây mà chúng tôi đã thực hiện. Chúng tôi yêu cầu người tham gia chỉ đơn giản là cung cấp cho chúng tôi ý kiến của mình về một loạt các nhóm xã hội, và chúng tôi cũng không làm toàn bộ căn phòng đoán được
Khi toàn bộ căn phòng đoán được, những gì chúng tôi thấy được là những cá nhân thực sự phản ứng nhiều thái độ tiêu cực về phía đồng tính nam.
Sự kì thị không ảnh hưởng đến thái độ đối với tất cả những nhóm xã hội khác mà chúng tôi yêu cầu, bao gồm cả người Mỹ gốc Phi, người cao tuổi. Nó thực sự đã thất bại với những thái độ mà họ đối với đồng tính nam.
Trong một tập hợp các nghiên cứu, chúng tôi thực sự chỉ đơn giản là nhắc nhở người-- đây là khoảng thời gian khi dịch cúm lợn đã đi qua-- chúng tôi nhắc nhở mọi người rằng để ngăn chặn sự lây lan của bệnh cúm thì họ phải rửa tay.
Với một số người tham gia, chúng tôi đã đưa ra những câu hỏi bên cạnh một dấu hiệu để nhắc nhở họ để rửa tay.
Và những gì chúng tôi tìm thấy rằng chỉ cần làm một bảng câu hỏi cùng với việc nhắc nhở vệ sinh tay đã làm cho các cá nhân trở nên khá bảo thủ.
Và khi chúng tôi hỏi họ một loạt các câu hỏi về việc đúng đắn và sai trái, những gì chúng tôi tìm thấy được đó là nhăc nhở họ phải rửa tay để làm họ dùy trì hơn về mặt đạo đức.
Đặc biệt, khi chúng tôi hỏi họ về điều cấm kỵ nhưng khá không có hại về mặt tình dục, chỉ cần được nhắc nhở rằng họ phải rửa tay làm cho họ nghĩ rằng họ đã làm trái với đạo lý.
Hãy để tôi cung cấp cho bạn một ví dụ mà tôi có nghĩ là vô hại nhưng lại bị cấm kỵ về tình dục. Chúng tôi đã cho họ kịch bản.
Một trong số họ cho biết một người đàn ông canh cửa cho bà ngoại của ông ta.
Khi bà ngoại của ông ta chết, ông ta đã làm tình với bạn gái trên giường của bà ông ta.
Trong một số khác, chúng tôi cho biết một người phụ nữ thích thủ dâm với con gấu bông yêu thích bên cạnh cô ta. (Tiếng cười) Mọi người đi tìm những thứ trở nên trái với đạo đức khi họ đã được nhắc nhở về việc rửa tay. (Tiếng cười) (Tiếng cười) Ok. Một thực tế cho thấy rằng những cảm xúc ảnh hưởng đến sự phê bình của chúng tôi nên đến như là không có bất ngờ. Ý tôi là đó là một phần của việc cảm xúc hoạt động thế nào.
Chúng không chỉ thúc đẩy bạn cư xử theo cách nhất định, mà còn thay đổi cách bạn nghĩ.
Trong trường hợp của sự ghê sợ, cái ngạc nhiên hơn một chút là phạm vi ảnh hưởng. Nó tạo ra cảm giác hoàn hảo, và nó mang đến một cảm xúc rất tốt cho chúng ta, sự ghê tởm đó sẽ làm cho tôi thay đổi cách nhận thức về thế giới vật lý bất cứ khi nào sự ô nhiễm xảy ra.
Nó làm cho ít cảm nhận được một cảm xúc cái được dựng lên để ngăn tôi khỏi việc ăn phải chất độc nên dự đoán những người tôi sẽ bỏ phiếu cho trong cuộc bầu cử tổng thống sắp tới.
Các câu hỏi về cho dù ghê tởm cũng phải ảnh hưởng đến sự phê bình về đạo đức và chính trị chắc chắn đã được phức tạp hóa, và có thể phụ thuộc một cách chính xác những gì chúng ta đang nói về, và như là một nhà khoa học, chúng ta phải kết luận theo phương pháp khoa học đó là trang bị ít để trả lời các loại câu hỏi này.
Nhưng một điều mà tôi là khá chắc chắn đó là, ít nhất, những gì chúng tôi có thể làm với nghiên cứu này là chỉ ra những câu hỏi mà chúng ta phải hỏi ở nơi đầu tiên.
Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)
Tôi là một trong những đứa trẻ mà, mỗi lần ngồi vào trong xe hơi, tôi thường phải kéo cửa kính xe xuống
Thường thì trong xe quá nóng, quá ngột ngạt hay quá nặng mùi và bố tôi sẽ không chúng tôi dùng điều hòa không khí.
Ông ấy bảo nó sẽ làm cho động cơ trở nên quá nóng.
Và một trong số các bạn, có thể nhớ lại, sau đó thì chiếc xe thế nào, và nó bị một vấn đề thường thấy của việc quá nóng.
Nhưng đó cũng là dấu hiệu cho thấy giới hạn sử dụng hoặc sử dụng quá mức, của các thiết bị tiêu thụ năng lượng.
Bây giờ thì mọi việc đã thay đổi. Chúng ta có những chiếc xe chạy xuyên đất nước
Chúng ta cho chạy điều hòa không khí suốt cả quãng đường và chúng ta không phải chịu cảnh quá nóng nữa.
Thế nên, không còn dấu hiệu bảo chúng ta dừng lại
Tuyệt vời, phải không nào? Vâng, chúng ta có những vấn đề tương tự trong các tòa nhà.
Trong quá khứ, trước khi có điều hòa không khí, chúng ta có những bức tường dày.
Những bức tường dày rất tuyệt cho việc cách nhiệt. Nó giữ cho bên trong mát mẻ suốt mùa hè, và ấm áp suốt mùa đông, và những ô cửa sổ nhỏ cũng rất tốt vì chúng hạn chế lượng nhiệt truyền qua giữa bên trong và bên ngoài.
Sau đó vào khoảng những năm 1930, với sự ra đời của kính tấm, thép cuộn và sự sản xuất hàng loạt, chúng ta có khả năng làm nên những chiếc cửa sổ cao từ sàn đến trần và tầm nhìn không bị cản trở, và điều đó đã không thể đảo ngược sự phụ thuộc vào điều hòa không khí cơ khí để làm mát những không gian bị mặt trời đốt nóng.
Theo thời gian, những tòa nhà trở nên cao hơn và lớn hơn kỹ thật của chúng ta thậm chí còn tốt hơn, vì thế nên các hệ thống cơ khí trở nên đồ sộ. Chúng yêu cầu một lượng lớn năng lượng.
Chúng tỏa nhiều nhiệt vào bầu khí quyển, và cho những ai trong số bạn có thể hiểu được hiếu ứng đảo nhiệt ở các thành phố, nơi mà không gian đô thị thì ấm hơn những khu nông thôn lân cận, nhưng chúng ta cũng có những vấn đề rằng, khi chúng ta bị mất điện chúng ta không thể mở cửa ở đây, và như vậy những tòa nhà không thể ở được và phải bị bỏ trống cho tới khi hệ thống điều hòa không khí có thể khởi động lại.
Thậm chí tệ hơn, với việc chúng ta chú trọng vào việc xây dựng những tòa nhà hướng tới một trạng thái sử dụng năng lượng bằng 0, chúng ta không thể làm vậy chỉ bằng cách khiến cho hệ thống cơ khí càng ngày càng hiệu quả hơn.
Chúng ta cần phải tìm cách khác, và chúng ta đang đi vào lối mòn.
Vậy chúng ta làm gì ở đây? Làm thế nào chúng ta kéo mình lên và kéo chúng ta ra khỏi cái hố mà chúng ta đã đào?
Nếu chúng ta nhìn vào sinh học, và nhiều người trong số bạn sẽ không biết, tôi đã là sinh viên chuyên ngành sinh học trước khi theo học kiến trúc, da của con người là cơ quan điều chính một cách tự nhiên nhiệt độ trong cơ thể, và nó là một điều tuyệt vời.
Đó là cơ chế phòng vệ đầu tiên cho cơ thể.
Da có những lỗ chân lông, nó có tuyến mồ hôi, nó có tất cả những thứ này phối hợp với nhau rất năng động và rất hiệu quả, và điều mà tôi đề xuất là lớp vỏ công trình của chúng ta nên tương tự như da người, và bằng việc làm như thế có thể trở nên linh hoạt, đáp ứng và khác biệt, tùy thuộc vào vị trí của nó.
Và điều này khiến tôi trở lại nghiên cứu của mình.
Điều mà tôi đề xuất làm đầu tiên là xem xét những bảng vật liệu khác nhau để làm điều đó.
Tôi hiện nay, hay gần đây, làm việc với những vật liệu thông minh, và nhiệt - lưỡng kim.
Trước hết, tôi đoán là chúng ta gọi nó là thông minh bời vì nó không đòi hỏi có điều khiển và nó không yêu cầu năng lượng, và đó là một thỏa thuận lớn cho kiến trúc.
Nó là gì, nó là sự dát mỏng cùng nhau của hai kim loạt khác nhau.
Bạn có thể thấy ở đây bởi sự phản chiếu khác nhau ở mặt này.
Và vì nó có hai hệ số giản nở khác nhau, khi bị nung nóng, một mặt sẽ giản nở nhanh hơn mặt còn lại và kết quả là một động thái cong vênh.
Nên ở những nguyên mẫu đầu tiên tôi đã xây dựng những bề mặt này sao cho thấy được độ cong phản ứng thế nào với nhiệt độ và có khả năng cho phép không khí thông qua hệ thống. và ở những nguyên mẫu khác thì những bề mặt này ở nơi mà sự đa dạng của việc có các dải với nhau có thể cố gắng làm cho những sự di chuyển lớn hơn xảy ra khi cũng bị nung nóng, và hiện các mô hình này đang có mặt trong bộ sưu tập Các vật liệu và ứng dụng ở Silver Lake, gần đó, và ở đó đến tận tháng 8, nếu bạn muốn tham guan.
Nó được gọi là "sự nở hoa", và bề mặt được bao bọc hoàn toàn bởi nhiệt - lưỡng kim, và ý định của nó là làm cho cái hiên này có hai nhiệm vụ. Một là, nó là một thiết bị tạo bóng râm, vì thế khi mặt trời chạm vào bề mặt, nó hạn chế lượng ánh sáng chiếu qua, và ở những khu vực khác, nó là một hệ thống thông gió. nên luồn không khí nóng, bị mắc kẹt ở dưới có thể thoát qua và ra khỏi khi cần thiết.
Bạn có thể thấy ở đây trong thước phim thời gian qua nhanh này rằng mặt trời, khi nó di chuyển qua về mặt, cũng như là bóng đổ, mỗi tấm lá di chuyển một cách độc lập.
Hãy nhớ rằng, với công nghệ số chúng ta có ngày nay cái này được làm từ 14000 mảnh và không có mảnh nào giống mảnh nào.
Mỗi cái là duy nhất. Và điều tuyệt vời với điều đó là có một thực tế rằng chúng ta có thể hiệu chỉnh mỗi một cái rất, rất cụ thể cho từng vị trí, cho đến góc của mặt trời, và cũng như nó chính xác được cong như thế nào.
Nên sự kiểm chứng của dự án mang tính ý tưởng này có nhiều hàm ý cho những ứng dụng thực tế trong tương lai cho ngành kiến trúc và trong trường hợp này, đây bạn thấy một căn nhà, nó dành cho một chuyên viên thiết kế ( tin học) ở Trung Quốc, và nó thật sự là một cái hộp kính 4 tầng.
Nó vẫn là hộp kính vì chúng ta muốn nhìn xuyên qua được nhưng bây giờ nó được phủ đầy lông bởi lớp nhiệt lưỡng kim này, nó là một tấm chắn quây quanh ngôi nhà, và lớp đó có thể mở và đóng lại được khi mặt trời di chuyển quanh bề mặt.
Thêm vào đó, nó có thể che chắn không gian cho sự riêng tư, nên nó có thể khác biệt với một vài nơi công cộng ở những không gian suốt thời gian khác nhau trong một ngày.
Và cơ bản thì nó hàm ý là, trong những căn nhà bây giờ, chúng ta không cần màn cửa hay cửa chớp hay rèm nửa bởi vì chúng ta có thể bao bọc công trình với những thứ này, cũng như việc điều khiển máy điều hòa bạn cần bên trong công trình đó.
Tôi cũng xem xét đến việc thử phát triển một vài linh kiện cho thị trường, và ở đây bạn thấy tấm cửa sổ 2 lớp kính khá điển hình, và trên tấm đó, ở giữa hai tấm kính, hệ kính hai lớp đó, Tôi đang cố gắng làm nên một hệ thống nhiệt - lưỡng kim mẫu nhờ vậy mà khi mặt trời chiếu vào lớp vỏ ngoài và làm nóng khoảng không ở giữa, lớp nhiệt lưỡng kim đó sẽ bắt đầu cong, và điều thực tế sẽ xảy ra sau đó là nó sẽ bắt đầu ngăn cản mặt trời ở một khu vực cụ thể của tòa nhà, và một cách hoàn toàn, nếu cần thiết.
Và thế là bạn có thể tưởng tượng thậm chí trong ứng dụng này, ở trong một tòa nhà cao tầng nơi mà hệ thống tấm đi từ tầng này sang tầng khác tới 30, 40 tầng, cả bề mặt có thể khác biệt nhau ở những thời điểm khác của ngày tùy thuộc vào việc làm thế nào mặt trời di chuyển qua và chiếu vào bề mặt đó.
Và có một vài nghiên cứu sau này mà tôi đang làm việc hiện giờ ở trên bảng, nơi bạn có thể thấy, ở góc tay phải phía dưới, với màu đó, nó thực sự là miếng nhỏ hơn của nhiệt kim loại, và nó chắc chắn sẽ dẫn đến việc, chúng tôi cố gắng khiến nó di chuyển giống như lông mao hay lông mi.
Dự án cuối cùng này cũng là những linh kiện.
Ảnh hưởng - nếu như bạn có thể nhận thấy, một trong những phạm vi ảnh hưởng là sinh học - từ một con châu chấu
Và những con châu chấu có những loại hệ thống hô hấp khác nhau.
Chúng thở qua những cái lỗ ở bên gọi là những lỗ thở, và chúng mang không khí qua và di chuyển nó qua hệ thống để làm nó mát đi, và trong dự án này, tôi đang cố gắng xem xét làm thế nào chúng ta có thể xem xét trong kiến trúc, làm thế nào chúng ta có thể mang không khí qua những cái lỗ trên những bề mặt của một tòa nhà.
Và bạn thấy ở đây một vài nghiên cứu ban đầu về các khối, nơi mà những cái lỗ này thực sự được đi qua, và đây là trước khi hệ nhiệt - lưỡng kim được lắp đặt. Và đây là sau khi lưỡng kim được áp dụng. Xin lỗi, nó hơi khó nhìn, nhưng trên những bề mặt, bạn có thể thấy những mũi tên màu đỏ.
Ở bên trái, là khi nó lạnh và hệ nhiệt - lưỡng kim là phẳng nên nó sẽ hạn chế không khí di chuyển qua các khối, và ở bên phải, hệ nhiệt - lưỡng kim cong và cho phép không khí chuyển qua, nên có hai loại linh kiện khác nhau mà tôi đang tiếp tục nghiên cứu, và lần nữa, nó là hai thứ hoàn toàn khác nhau, vì bạn có thể tưởng tượng không khí đó có khả năng đi qua những bức tường thay vì những cửa sổ mở.
Vì vậy tôi muốn để lại cho bạn ấn tượng cuối cùng về dự án này, hoặc công việc này và việc sử dụng vật liệu thông minh.
Khi bạn mệt mỏi vì phải mở cửa và đóng rèm lại ngày qua ngày, khi bạn đi nghỉ và không có ai ở đó những ngày cuối tuần để tắt hay mở những cái điều khiển, hoặc khi mất điện, và bạn không có điện để trông cậy vào, những tấm nhiệt - lưỡng kim sẽ vẫn hoạt động không mệt mỏi, một cách đầy hiệu quả và không ngừng nghỉ. Cám ơn bạn. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Tôi lớn lên ở Bihar, bang nghèo nhất của Ấn Độ, tôi còn nhớ khi tôi sáu tuổi, tôi nhớ một hôm trở về nhà và tìm thấy một cái giỏ đầy ắp những cái kẹo thơm ngon nhất trước thềm nhà.
Em trai và tôi bới đống kẹo lên, và đó là khi bố chúng tôi trở về nhà.
Ông ấy sầm mặt lại, và tôi vẫn nhớ chúng tôi đã khóc như thế nào khi cái giỏ với một nửa số kẹo đã ăn bị lấy đi khỏi chúng tôi.
Sau đó, tôi đã hiểu vì sao bố tôi lại không vui đến vậy.
Số kẹo đó là một món hối lộ từ một nhà thầu - người đang cố mua chuộc bố tôi để ông cho họ trúng thầu một hợp đồng nhà nước.
Bố tôi chịu trách nhiệm về việc xây dựng đường ở Bihar, và ông đã xây dựng một lập trường vững vàng chống lại nạn tham nhũng, dù cho ông có bị làm nhục và đe doạ.
Đó là một cuộc chiến đơn độc, bởi vì Bihar cũng là bang tham nhũng nhất Ấn Độ, nơi mà những công chức nhà nước đang làm giàu cho bản thân hơn là phục vụ những người nghèo khi họ không có cách nào để bày tỏ nỗi thống khổ khi con em họ không có thức ăn và không được đến trường.
Tôi đã trải nghiệm điều này hết sức sâu sắc khi đến thăm những làng vùng sâu để nghiên cứu về nghèo đói.
Khi tôi đi từ ngôi làng này đến ngôi làng nọ, tôi nhớ có một ngày, khi đang rất đói và kiệt sức, và khi tôi gần như sụp đổ trong cái nóng như thiêu đốt dưới một tán cây, đúng vào lúc đó, một trong những người nghèo nhất ngôi làng đó mời tôi tới túp lều của ông và tiếp đãi tôi rất tử tế.
Chỉ sau đó tôi mới nhận ra rằng những gì ông ấy tiếp đãi tôi là tất cả số thức ăn dành cho cả gia đình trong hai ngày.
Món quà sâu sắc của sự hào phóng ấy đã thách thức và thay đổi mục đích sống của tôi.
Tôi đã quyết tâm trả ơn.
Sau đó, tôi gia nhập World Bank, tổ chức chống lại đói nghèo bằng cách chuyển viện trợ từ các nước giàu tới các nước nghèo.
Công việc ban đầu của tôi tập trung vào Uganda, tôi chủ yếu đàm phán cải tổ cùng với Bộ trưởng Tài chính của Uganda để họ có thể tiếp cận những khoản vay của chúng tôi.
Nhưng sau khi chúng tôi đã chi những khoản vay, tôi nhớ trong một chuyến thăm Uganda, tôi đã thấy những ngôi trường mới xây nhưng không hề có sách vở hay giáo viên, những trạm y tế mới nhưng không hề có thuốc, và một lần nữa những người nghèo lại không có tiếng nói hay sự cứu giúp.
Đó lại là một Bihar nữa.
Bihar tượng trưng cho một thách thức tới sự phát triển: cái nghèo xơ xác bị bao vây bởi tham nhũng.
Trên toàn thế giới, có 1.3 tỉ người sống với ít hơn $1,25 một ngày, trong khi những việc tôi đã làm ở Uganda là tượng trưng cho cách tiếp cận truyền thống tới những vấn đề này cách tiếp cận ấy đã được vận dụng từ năm 1944, khi mà những nước chiến thắng trong Chiến tranh Thế giới II, 500 người cha sáng lập, và một người mẹ sáng lập đơn độc tụ họp ở New Hampshire, Mỹ, để cho ra đời các tổ chức Bretton Woods trong đó có World Bank - Ngân hàng Thế giới.
Cách tiếp cận truyền thống tới sự phát triển có 3 điểm then chốt. Thứ nhất, chuyển các nguồn lực từ những nước giàu ở phía Bắc tới những nước nghèo hơn ở phía Nam, và kết hợp với những kế hoạch cải tổ.
Thứ hai, những tổ chức về phát triển chuyển những khoản tiền này thường mập mờ, kém minh bạch về những việc mà họ cấp vốn cũng như những kết quả họ đã đạt được.
Thứ ba, sự gắn kết từ những nước đang phát triển thường trong số những người đứng đầu chính quyền ít tương tác với người dân, những đối tượng hưởng lợi sau cùng từ những hỗ trợ phát triển.
Hiện nay, mỗi yếu tố này đang ngày được công khai nhờ có những thay đổi đáng kể trong bối cảnh toàn cầu
Tri thức công khai, viện trợ công khai, quản lý công khai, và cùng với nhau, chúng đại diện cho 3 thay đổi cốt lõi đang góp phần chuyển đổi sự phát triển và mang lại hy vọng lớn hơn cho các vấn đề mà tôi chứng kiến ở Uganda và Bihar.
Chuyển đổi đầu tiên là tri thức mở.
Bạn biết đấy, các quốc gia đang phát triển bây sẽ không đơn giản nhận lấy những giải pháp được ban bố cho họ bởi Hoa Kỳ, Châu Âu hay Ngân hàng Thế giới.
Họ có niềm cảm hứng, hy vọng của mình, những kiến thức thực tế, từ những nến kinh tế mới nổi thành công ở phía Nam.
Họ muốn biết Trung Hoa làm thế nào để đưa 500 triệu người dân thoát khỏi đói nghèo trong 30 năm, chương trình Mexico's Oportunidades làm sao để cải thiện trường học và dinh dưỡng, cho hàng triệu trẻ em.
Đây là hệ thống sinh thái mới của các dòng chảy tri thức mở, không chỉ còn từ Bắc đến Nam. mà là từ Nam đến Nam, thậm chí từ Nam đến Bắc. với chương trình Mexico's Oportunidades đang khơi nguồn cảm hứng cho New York.
và ngay khi sự luân chuyển Bắc-Nam này đang mở ra, các tổ chức phát triển điều phối sự luân chuyển này cũng nằm trong cùng xu hướng.
Đây là chuyển biến thứ 2: hỗ trợ mở
Gần đây, ngân hàng thế giới đã mở kho dữ liệu của mình cho công chúng sử dụng, công khai 8,000 chỉ số kinh tế xã hội cho 200 nước trong hơn 50 năm, và cũng đã phát động cuộc thi toàn cầu để vận động nguồn lực cộng đồng tạo ra các ứng dụng sáng tạo nhằm sử dụng các dữ lệu này.
Các tổ chức phát triển ngày nay cũng đang mở rộng cho công chúng xem xét những dự án mà họ viện trợ.
Lấy GeoMapping làm vì dụ. trong bản đồ này từ Kenya, Các chấm đỏ cho biết địa điểm các trường được đài thọ bởi nhà hảo tâm và khu vực xanh lá càng đậm, cho thấy số trẻ em bỏ học càng nhiều.
Sơ đồ hỗn hợp này tiết lộ rằng các nhà hảo tâm chưa đài thọ bất kỳ trường nào trong khu vực mà có nhiều trẻ em bỏ học nhất, khơi lên những thắc mắc mới. Liệu hỗ trợ phát triển có đang nhắm đến nhưng đối tượng thật sự cần nhất?
Theo cách này, Ngân hàng Thế giới đã geo-map 30,000 hoạt động dự án trên 143 quốc gia, và các nhà tài trợ sử dụng cùng một hệ thống để đánh dấu các dự án của họ.
Đây là một bước tiến nhảy vọt về khía cạnh minh bạch và khả năng giải trình của các chương trình viện trợ.
Điểm này đưa tôi đến yếu tố thư 3. theo quan đểm của tôi, chuyển đổi quan trọng nhất trong phát triển: quản lý mở. Chính quyền ngày nay đang cởi mở ngay khi người dân bắt đầu đòi hỏi tiếng nói và sự giải trình.
Từ Arab Spring đến cuộc vận động Anna Hazare ở Ấn độ, sử dụng điện thoại di động và phương tiện xã hội không chỉ cho giải trình chính trị mà còn cho giải trình phát triển.
Liệu chính quyền có cung cấp được các dịch vụ cho người dân?
Giả dụ như, một vài chính quyền ở Châu Phi và Đông Âu đang công khai ngân sách với công chúng.
Nhưng bạn biết đấy, có sự khác biệt to lớn giữa ngân sách công khai và ngân sách có thể tiếp cận.
Đây là ngân sách công khai. Và như bạn thấy, nó không thực sự dễ tiếp cận hoặc dễ hiểu đối với một công dân bình thường đang cố gắng cắt nghĩa cách chính quyền sử dụng các nguồn lực.
Để đối phó vấn đề này các chính quyền đang dùng một công cụ mới để trực quan hóa ngân sách làm nó dễ hiểu hơn với công chúng.
Trong bản đồ Moldova này, màu xanh lá cho thấy các quận có chi tiêu thấp cho trường học nhưng đạt kết quả giáo dục tốt, và màu đỏ biểu thị điều ngược lại.
Các công cụ này làm cho cả một kệ tài liệu phức tạp trở nên trực quan và dễ hiểu hơn đối với công chúng, và điều tuyệt vời là thông qua sự công khai này, công dân ngày nay có nhiều cơ hội hơn để phản hồi và tham gia cùng với chính quyền.
Ngày nay ở Philippines, phụ huynh và học sinh có thể phản hồi theo giời gian thực trên một trang web, Checkmyschool.org, hoặc dùng SMS, sách vở và giáo viên có đang có mặt không, tôi chứng kiến được điều tương tự ở Uganda và Bihar.
Và chính quyền có tốc độ phản hồi nhanh. Ví dụ, khi có báo cáo trên website rằng 800 học sinh đang gặp nguy cơ bỏi vì việc sử chữa trường bị đình do tham nhũng, Phòng Giáo dục ở Philippines đã có phản ứng nhanh chóng.
Và bạn biết điều thú vị đó là phát kiến này đang được lan truyền từ Nam sang Nam từ Philippines đến Indonesia, Kenya, Moldova và xa hơn thế nữa.
Ở Dar es Salaam, Tanzania, thậm chí một cộng đồng suy nhược cũng có thể sử dụng nhưng công cụ này để gióng lên tiếng nói của mình.
Đây là hình ảnh bản đồ Tandale trước đây vào tháng 8 năm 2011. Nhưng trong vài tuần sinh viên đại học đã có thể sử dụng điện thoại di động và công cụ nguồn mở để phác họa lên bản đồ toàn bộ cơ sở hạ tầng của cả cộng đồng.
Và điều tuyệt vời đó là người dân đã có thể phản hồi về các vấn đề sức khỏe hoặc các điểm cấp nước không hoạt động, tập hợp thành các điểm màu đỏ mà bạn thấy, cho chúng ta một các nhìn trực quan về tiếng nói tập thể của người dân nghèo.
Ngày nay, thậm chí Bihar cũng đang thay đổi và cởi mở dưới những người lãnh đạo tận tâm giúp chính chuyền trở nên minh bạch, dễ tiếp cận và phản ứng nhanhvới người dân nghèo.
Nhưng bạn biết đấy, ở nhiều vùng trên thế giới, nhiều chính quyền vẫn chưa muốn cởi mở hay phục vụ người nghèo, và đây thực sự là thách thức cho những ai đang muốn thay đổi hệ thống.
Đấy là những chiến binh đơn độc như bố tôi, và rất rất nhiều những người khác, và chuyến quan trọng trong lĩnh vực phát triển là giúp những chiến binh ấy kết nối với nhau để có thể cùng nhau vượt qua trở ngại.
Ví dụ, ngày nay ở Ghana, những nhà cải cách dũng cảm từ xã hội dân sự, nghị viện và chính quyền, đã thúc đẩy liên minh yêu cầu các cam kết minh bạch trong lĩnh vực dầu mỏ, và, từ đó những nhà cải cách trong nghị viện đang điều tra những cam kết mơ hồ.
Những ví dụ này mang đến cơ hội mới, khả năng mới cho những vấn đề tôi chứng kiến ở Uganda hay bố tôi đang đối mặt ở Bihar.
Hai năm trước, ngày 8 tháng 4 năm 2010 tôi gọi cho bố tôi.
Lúc đó đã khuya lắm rồi, ở cài tuổi 80, ông vẫn đang ngồi soạn thảo bản trang tụng lợi ích công cộng dài 70 trang chống lại nạn tham những trong một dự án đường bộ.
Dù không có luật sư, ông vẫn biện hộ trước tòa cho vụ việc của mình. ông thắng bên cầm quyền, nhưng ngay vào tối hôm đó ông ngã xuống, và qua đời.
Ông đấu tranh đến tận cùng, càng lúc càng hăng say hơn để chống lại tham nhũng và nghèo đói, không chỉ các quan chứ chính phủ mới cần phải trung thực, mà cả người dân cũng cần kết nối lại với nhau để khiến cho tiếng nói của mình được lắng nghe.
Điều đấy trở thành 2 cái chặn sách trong cuộc đời ông, và hành trình mà ông đã đi giữa chúng phản ánh được sự đổi thay trong lĩnh vực phát triển.
Ngày nay, tôi thấy được truyền cảm hứng bởi những thay đổi này, tôi phấn khích bởi ở World Bank, chúng tôi đang đón nhận các hướng đi mới, một khởi đầu đầu ý nghĩa từ những gì tôi làm 20 năm trước ở Uganda.
Chúng ta cần cởi mở triệt để quá trình phát triển cho phép tri thức truyền đi theo mọi hướng, gợi cảm hứng cho những người làm nghề, để viện trợ ở nên minh bạch, có khả năng giải trình và hiệu quả, để chính quyền cởi mở hơn và người dân được tham gia và trao quyền với các nhà cải cách trong chính quyền.
Chúng ta cần đẩy mạnh những bước chuyển đổi này.
Nếu thế, chúng ta sẽ nhận thấy tiếng nói tập thể của người dân nghèo sẽ được lắng nghe ở Bihar, ở Uganda, và xa hơn thế nữa.
Chúng ta sẽ thấy sách vở và giáo viên sẽ hiện hữu ở trường cho bọn trẻ.
Chúng ta cũng sẽ thấy bọn trẻ có cơ hội thật sự để thoát ra khỏi cảnh nghèo khó.
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Ngày hôm nay tôi muốn nói về hai xu hướng lớn nhất trong thế kỷ này, và có lẽ trong vòng 10000 năm tới nữa.
Nhưng tôi muốn bắt đầu với nghiên cứu của mình về tình yêu lãng mạn, bởi vì đó là công việc gần đây nhất của tôi.
Việc mà tôi và các đồng nghiệp của mình đã làm là đặt 32 người đang yêu mãnh liệt, vào một máy scan não MRI chức năng.
17 người trong số đó đang yêu mãnh liệt và tình yêu của họ thì được đón nhận; và 15 người còn lại cũng đang yêu mãnh liệt nhưng vừa chia tay.
Và vì thế tôi muốn tiết lộ với các bạn về điều đó trước, và sau đó sẽ là hướng đi mà tôi nghĩ tình yêu đang hướng đến.
"Yêu là gì?" Shakespeare đã nói.
Tôi nghĩ rằng tổ tiên của chúng ta - Tôi nghĩ rằng con người đã và đang tự hỏi mình câu hỏi này từ khi họ còn ngồi quanh những đốm lửa trại hay nằm ngắm những vì sao cách đây một triệu năm
Tôi bắt đầu tiến hành công việc bằng cách cố gắng tìm hiểu thế nào là tình yêu lãng mạn bằng cách nhìn lại những nghiên cứu trong vòng 45 năm trở lại - chỉ những nghiên cứu về tâm lý học, và như những gì tìm được, có một nhóm những việc hết sức đặc trưng diễn ra khi bạn đang yêu.
Việc đầu tiên diễn ra -- một người bắt đầu chấp nhận cái tôi gọi là, "ý nghĩa đặc biệt."
Như một lần một tài xế xe tải đã nói với tôi, anh ta nói rằng, "Thế giới đã có một tâm điểm mới, và tâm điểm đó là Marry Anne."
George Bernard Shaw nói điều đó một cách hơi khác.
Anh ta nói rằng, "Tình yêu bao gồm sự đánh giá quá cao sự khác biệt giữa một người phụ nữ và những người phụ nữ khác." Và thực tế là, đó là những gì chúng ta làm.
(Tiếng cười) Và rồi thì bạn chỉ tập trung vào người này.
Bạn có thể liệt kê ra những gì bạn không thích ở họ, nhưng rồi bạn gạt hết tất cả và tập trung vào những điểm tốt của họ.
Như Chaucer đã nói, "Tình yêu là mù quáng."
Để hiểu thêm về tình yêu lãng mạn, tôi đã quyết định đọc những bài thơ từ khắp nơi trên thế giới, và tôi chỉ muốn đưa ra cho các bạn xem một bài thơ rất ngắn từ Trung Quốc thế kỷ thứ tám, bởi vì nó gần như là một ví dụ hoàn hảo của một người đàn ông người mà hoàn toàn tập trung vào một người phụ nữ.
Nó gần giống như là khi bạn đang yêu mãnh liệt với một ai đó và khi bạn bước vào một bãi đậu xe. Chiếc xe của họ thì khác hẳn với từng chiếc xe còn lại trong bãi.
Ly rượu của họ cũng khác với từng chiếc ly rượu còn lại tại buổi tiệc.
Và trong trường hợp này, người đàn ông chú ý vào chiếc chiếu trúc.
Và nó là thế này. Đó là của một người tên Yuan Chen:
"Tôi không thể chịu được khi cất chiếc chiếu trúc ấy đi.
Đêm mà tôi đưa em về, tôi thấy em trải nó ra."
Anh ta bị ấn tượng vào một chiếc chiếu, hầu như chắc chắn bởi sự tăng cường hoặt động của chất dopamine trong não bộ, cũng như bạn và tôi.
Nhưng dù sao chăng nữa, điều này ko chỉ rằng người này có ý nghĩa đặc biệt, bạn tập trung sự chú ý của bạn vào họ.
Bạn nâng cao họ lên.
Như một người Pô-li-nê-đi [Polynesian] đã nói, anh ta nói rằng, "Tôi cảm thấy như nhảy ra khỏi bầu trời."
Bạn thức trắng cả đêm. Bạn đi dạo đến tận bình minh.
Bạn cảm thấy phấn chấn mạnh mẽ khi mọi việc suôn sẻ, tâm trạng chuyển sang thất vọng khủng khiếp khi mọi chuyện trở nên tồi tệ.
Thật sự phụ thuộc vào người này.
Như một thương nhân ở New York đã nói với tôi, anh ta nói rằng. "Mọi thứ cô ấy thích, tôi thích."
Đơn giản. Tình yêu lãng mạn thì hết sức đơn giản.
Bạn trở nên cực kỳ ích kỷ trong tình dục.
Bạn biết đấy, nếu bạn ngủ với ai đó một cách ngẫu nhiên, bạn ko thực sư quan tâm nếu người đó có ngủ với người khác.
Nhưng vào khoảnh khắc bạn yêu, Bạn trở nên chiếm hữu trong vấn đề tình dục.
Tôi nghĩ rằng đó là học thuyết Darwin - Có một mục đích theo học thuyết Darwin cho điều này.
Toàn bộ ý nghĩ của việc này là để kéo hai người lại gần nhau đủ mạnh để nuôi dưỡng đứa con như một đội.
Như đặc điểm chính của tình yêu lãng mạn là sự khao khát: một sự khao khát mãnh liệt với một người, không chỉ về tình dục, mà còn về xúc cảm.
Bạn sẽ thích hơn -- có lẽ sẽ hấp dẫn khi ngủ cùng với họ, nhưng bạn muốn họ gọi bạn bằng điện thoại, rủ bạn đi chơi hay những việc tương tự như vậy Rằng nói với bạn rằng họ yêu bạn.
Một đặc điểm chính khác nữa là động lực.
Khi dây thần kinh vận động của não bạn trở nên mệt mỏi, và bạn muốn người ấy.
Và cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, đó là sự ám ảnh.
Trước khi tôi đặt những người này vào máy MRI, Tôi đã hỏi họ đủ các loại câu hỏi,
Nhưng luôn luôn có một câu hỏi quan trọng nhất,
Đó là: "Bao nhiêu phần trăm thời gian trong ngày và đêm bạn nhớ về người đấy?"
Và thực tế, họ nói rằng, "Cả ngày. Cả đêm. Tôi không bao giờ có thể ngừng suy nghĩ về anh ấy hay cô ấy."
Và sau đó, câu hỏi cuối cùng mà tôi hỏi họ -- Tôi đã luôn luôn phải tự cố gắng trong câu hỏi này, vì tôi không phải là một chuyên gia tâm lý.
Tôi không làm việc với người bị chấn thương tâm lý bao giờ.
Và câu hỏi cuối cùng của tôi lúc nào cũng như nhau.
Tôi nói rằng, "Bạn có thế chết vì anh ấy hay cô ấy?"
Và, quả thực, những người này đều trả lời "Có!,"
như thể họ lịch sự trả lời khi tôi nhờ họ 1 việc vặt vậy.
Tôi chỉ phân vân vì việc này.
Vì vậy chúng tôi scan não bộ của họ, khi nhìn vào hình của người yêu và hình của một người bình thường, cùng với một hoạt động để làm xao nhãng giữa lúc sau khi nhìn bức hình thứ nhất Vì thế chúng tôi tìm ra -- nhìn vào cùng một bộ não đang trong trạng thái tăng cường hoạt động
và khi trong trạng thái thư giãn.
Và chúng tôi tìm thấy sự hoạt động trong rất nhiều vùng não bộ. Thực ra, một trong những điều quan trọng nhất là một khu vực não bộ
khu vực ấy trở nên hoạt động tích cực mà bạn cảm thấy có sự xuất hiện đột ngột của cocaine
Và thực tế, đó chính xác là điều đã diễn ra.
Tôi đã bắt đầu nhận ra tình yêu lãng mạn thì không phải là xúc cảm.
Thực ra, tôi đã luôn luôn nghĩ rằng nó là một chuỗi những cảm xúc, từ mức rất cao cho đến rất thấp.
Nhưng thực sự, nó là một động lực.
Nó xuất phát từ dây thần kinh vận động của trí não, phần mong mỏi của trí não, phần hưng phấn của trí não.
Tâm trí như thế -- phần của trí não -- [Xuất hiện] khi bạn cố với lấy một thanh kẹo sô cô la, khi bạn muốn đạt được sự thăng tiến trong công việc.
Cơ vận động của não bộ.
Và trên thực tế, tôi nghĩ nó còn có tác động mạnh hơn cả ham muốn tình dục.
Ban biết đấy, nếu bạn đề nghị ai đó đi ngủ cùng với bạn, và họ nói, "Không, cảm ơn," chắn chắn bạn sẽ không tự sát hoặc rơi vào trầm cảm.
Nhưng chắc rằng, trên khắp thế giới, những người bị chối bỏ trong tình yêu sẵn sàng làm mọi thứ vì nó [tình yêu].
Họ sống vì tình yêu.
Họ có bài hát, thơ, tiểu thuyết, điêu khắc, tranh, thần thoại, truyện cổ tích.
Trong hơn 175 xã hội, người ta đã để lại bằng chứng của hệ thống đầy sức mạnh này của bộ não.
Tôi đã đến mức phải nghĩ rằng đây là một trong những hệ thống não bộ mạnh mẽ nhất trên trái đất cho cả niềm vui và sự đau khổ.
Và tôi cũng nghĩ rằng đó là một trong bộ ba, những hệ thống não bộ khác biệt cơ bản tiến hóa từ giao phối và sinh sản.
Một là động lực tình dục: sự khao khát thỏa mãn thể xác.
W.H Auden gọi đó là "sự khao khát mãnh liệt của thần kinh" [intolerable neural itch] Và thực ra, nó đúng là như thế.
Nó cứ làm phiền bạn từng chút một, cảm giác như bị đói.
Cái thứ hai của bộ ba hệ thống não bộ này là tình yêu lãng mạn: sự hưng phấn, sự ám ảnh của tình yêu giai đoạn đầu.
Và hệ thống não thứ ba là sự gắn bó: cái cảm giác yên ả và an toàn mà bạn cảm nhận ở người bạn đời.
Và tôi nghĩ rằng động lực tình dục phát triển thúc đẩy bạn ra ngoài kia, kiếm tìm một loạt những bạn tình.
Bạn biết đấy, bạn có thể cảm nhận điều này khi bạn đang ngồi lái trên chiếc xe của mình.
Nó có thể không tập trung vào ai cả.
Tôi nghĩ rằng tình yêu lãng mạn phát triển là để làm cho bạn tập trung năng lượng cho sự giao phối chỉ vào một cá thể trong một lúc, bằng cách ấy bảo toàn năng lượng và thời gian giao phối.
Và tôi nghĩ rằng sự gắn bó, hệ thống não bộ thứ ba, phát triển để làm bạn có thể dung thứ cho con người này --(Tiếng cười) -- ít nhất đủ dài để nuôi nấng đứa trẻ như một đội.
Vậy với lời mở đầu đó, tôi muốn đi vào phần thảo luận về hai xu hướng xã hội sâu sắc nhất.
Một trong 10000 năm trở lại đây và nhiều năm khác -- chắc chắn trong 25 năm trở lại -- sẽ có một sự ảnh hưởng lên bộ ba hệ thống não bộ khác nhau này: cám dỗ, tình yêu lãng mạn và sự gắn bó sâu sắc với người bạn đời.
Đầu tiên là khi phụ nữ đi làm, quay trở lại lực lượng lao động.
Tôi đã nhìn vào 150 -- 130 xã hội qua niên giám nhân khẩu học của Hoa Kỳ.
Và mọi nơi trên thế giới, 129 trong 130 nước, phụ nữ không chỉ di chuyển vào thị trường việc làm -- đôi khi rất, rất chậm, nhưng họ đang di chuyển vào thị trường việc làm -- và họ đang rút ngắn dần khoảng cách giữa nam giới và nữ giới một cách rất chậm rãi. trong phương diện quyền lực kinh tế, sức khỏe và giáo dục.
Nó [diễn ra] rất chậm.
Mỗi một xu hướng trên hành tinh này, luôn có một xu hướng ngược lại.
Chúng ta đều biết chúng, nhưng tuy thế mà -- một câu châm ngôn Ả rập. Người Ả rập nói, "Những con chó có thể sủa, nhưng đoàn lữ hành vẫn tiến lên."
Và, thực tế, đoàn lữ hành đó đang tiếp tục tiến tới.
Phụ nữ đang quay trở lại thị trường lao động.
Và tôi nói trở lại thị trường lao động, bởi vì điều này không phải là mới.
Hàng triệu năm trước, trên những cánh đồng cỏ của Phi Châu, phụ nữ thường xuyên hái lượm rau củ.
Họ về nhà với 60 đến 80 phần trăm của bữa ăn tối.
Gia đình với nguồn thu nhập đôi đã là chuẩn mực.
Và phụ nữ đã được nhìn nhận có sức mạnh ngang bằng về kinh tế, xã hội và tình dục với nam giới.
Một cách ngắn gọn, chúng ta thực sự đang quay trở lại quá khứ.
Sau đó, phát minh tệ hại nhất đối với phụ nữ là cái cày.
Với sự bắt đầu của nền nông nghiệp cày cấy, vai trò của người đàn ông trở nên cực kỳ quan trọng.
Phụ nữ mất đi công việc thời cổ đại của họ là hái lượm, nhưng sau đó với cách mạng công nghiệp và hậu cách mạng công nghiệp họ đang quay trở lại thị trường lao động.
Ngắn gọn, họ đang giành lại vị thế mà họ đã có hàng triệu năm trước. 10.000 năm trước, 100.000 năm trước.
Chúng ta đang thấy một trong những truyền thống đáng chú ý nhất trong lịch sử con người.
Và điều này sẽ mang lại ảnh hưởng.
Tôi thường cho cả một bài diễn thuyết về tác động của nữ giới trong cộng đồng kinh doanh.
Tôi sẽ chỉ nói đến một vài điều, và sau đó chuyển sang tình dục và tình yêu.
Có rất nhiều những khác biệt giới tính; những ai nghĩ nam giới và nữ giới thì giống nhau đơn giản chưa bao giờ có một con trai và một con gái.
Tôi không biết tại sao họ lại muốn nghĩ rằng nam giới và nữ giới thì giống nhau.
Chúng ta có rất nhiều điểm chung, nhưng còn nhiều hơn những điểm chúng ta -- không giống nhau.
Chúng ta -- theo lời của Ted Hughes, "Tôi nghĩ rằng chúng ta được tạo ra -- chúng ta giống như hai bàn chân.
Chúng ta cần nhau để đi tới trước." Nhưng chúng ta đã không tiến hóa để có bộ não giống nhau.
Và chúng ta đang tìm thấy thêm nhiều nữa những khác biệt giới tính trong não bộ.
Tôi sẽ chỉ sử dụng một vài ví dụ và sau đó chuyển sang tình dục và tình yêu.
Một trong số đó là khả năng nói chuyện của phụ nữ.
Phụ nữ có thể chuyện trò.
Khả năng của phụ nữ để tìm từ ngữ phù hợp một cách nhanh chóng, sự phát âm rõ ràng cơ bản tăng lên vào giữa chu kỳ kinh nguyệt, khi nồng độ estrogen lên đỉnh điểm. Tuy nhiên cả khi ở chu kỳ kinh nguyệt, họ vẫn giỏi hơn một người đàn ông bình thường.
Phụ nữ có thể trò chuyện. Họ đã và đang làm như thế hàng triệu năm nay; từ ngữ là công cụ của phụ nữ.
Họ bế đứa trẻ con trước mặt, trêu đùa nó, quở trách nó, dạy dỗ nó bằng lời nói.
Và, thực ra, chúng trở thành một ảnh hưởng đầy uy lực.
Thậm chí ở những nơi như Ấn Độ và Nhật Bản, nơi mà phụ nữ không di chuyển vào thị trường lao động phổ thông một cách nhanh chóng, họ chuyển sang nghề báo.
Và tôi nghĩ rằng truyền hình giống như đống lửa trại toàn cầu.
Chúng ta ngồi quanh nó và nó định hướng suy nghĩ của chúng ta.
Hầu như mọi lúc, khi tôi đang ở trên TV, những nhà sản xuất những người gọi tôi, những người thương lượng điều chúng tôi sẽ nói [trên TV], là một người phụ nữ.
Thực tế, Solzhenitsyn một lần đã từng nói, "Để có một nhà văn vĩ đại thì phải có một chính phủ khác."
Ngày nay 54 phần trăm nhà văn trên nước Mỹ là phụ nữ.
Đó là một trong số rất nhiều, rất nhiều nét đặc trưng mà phụ nữ có mà họ mang đến cho thị trường lao động.
Họ có những kỹ năng con người, kỹ năng thương thuyết đáng kinh ngạc.
Họ rất giàu trí tưởng tượng.
Chúng ta biết rằng các tụ điện não của trí tưởng tượng, của lập kết hoạch lâu dài.
Họ có khuynh hướng là những người suy nghĩ theo mạng lưới [web thinker].
Bởi vì các phần của não nữ giới thì được kết nối tốt hơn. họ có khuynh hướng thu thập thêm nhiều mảnh dữ liệu khi họ nghĩ, đặt chúng vào nhiều mẫu hình phức tạp, nhìn thấy thêm nhiều lựa chọn và kết quả.
Họ có xu hướng là những người suy nghĩ theo bối cảnh, chính thể luận, cái mà tôi gọi là những người suy nghĩ mạng lưới [web thinker].
Nam giới -- những người bình thường -- có khuynh hướng bỏ quả những gì họ cho là thừa thãi, tập trung vào những thứ họ làm, và thường di chuyển theo kiểu suy nghĩ tường bước một.
Chúng đều là những cách suy nghĩ hoàn hảo.
Chúng ta cần cả hai để tiến lên.
Thực thế, có nhiều nam giới thiên tài trên thế giới.
Khi mà -- cũng không thiếu đàn ông ngốc nghếch trên thế giới.
(Tiếng cười) Khi mà bộ não nam giới làm việc tốt, nó làm việc cực kỳ hữu hiệu.
Và tôi, cái mà tôi thật sự nghĩ rằng đang diễn ra, chúng ta đang hướng tới một xã hội cộng tác, một xã hội mà trong đó tài năng của cả đàn ông và phụ nữ đều được hiểu rõ coi trọng và sử dụng.
Nhưng thực tế, việc phụ nữ di chuyển vào thị trường lao động đang có một ảnh hưởng lớn lao đến vấn đề tình dục, sự lãng mạn và cuộc sống gia đình.
Trước tiên, phụ nữ đang bắt đầu bày tỏ giới tính của họ.
Tôi luôn luôn ngạc nhiên khi có người đến với tôi và nói, "Tại sao đàn ông hay ngoại tình?"
Và tôi nói, "Tại sao bạn nghĩ nhiều đàn ông ngoại tình hơn phụ nữ?"
"Ồ -- [tất nhiên] đàn ông ngoài tình nhiều hơn!" Và tôi nói, "Bạn nghĩ những người đàn ông này đang ngoại tình với ai?"
Và -- toán học cơ bản! (Tiếng cười)
Được rồi.
Trong thế giới tây phương phụ nữ bắt đầu quan hệ tình dục sớm hơn, có nhiều bạn tình hơn, biểu đạt ít sự ăn năn với người bạn tình hơn, cưới muộn hơn, có ít con hơn, rồi bỏ những cuộc hôn nhân tồi tệ để tìm đến cái tốt hơn.
Chúng ta đang thấy sự trỗi dậy trong việc biểu lộ giới tính của phụ nữ.
Và, thực thế, một lần nữa chúng ta đang hướng tới kiểu biểu lộ giới tính mà chúng ta có thể đã thấy trên những cánh đồng cỏ Phi Châu hàng triệu năm về trước, bởi vì kiểu biểu hiện giới tính mà chúng ta thấy trong xã hội săn bắn và hái lượm ngày nay.
Chúng ta cũng đang trở về đang cổ đại của cân bằng hôn nhân.
Người ta đang nói rằng thế kỷ 21 sẽ là thế kỷ mà người ta gọi là "hôn nhân đối xứng," hay "hôn nhân thuần túy," hay "hôn nhân có thỏa thuận."
Đây là cuộc hôn nhân giữa hai người ngang bằng, hướng tới một mẫu hình tương thích ở mức độ cao với tinh thần của người cổ đại.
Chúng ta cũng đang thấy sự trỗi dậy của tình yêu lãng mạn.
91 phần trăm phụ nữ Mỹ và 86 phần trăm nam giới Mỹ sẽ không kết hôn với người có tất cả những phẩm chất mà họ đang tìm ở một người bạn đời nếu họ không yêu người đó.
Các dân tộc trên khắp thế giới, trong một nghiên cứu ở 37 xã hội, muốn kết hôn với người mình yêu.
Thực vậy, hôn nhân sắp đặt đang dần biến mất trong cuộc sống con người.
Tôi thậm chí còn nghĩ rằng hôn nhân chỉ trở nên ổn định vì xu hướng toàn cầu thứ hai.
Thứ nhất là phụ nữ tham gia vào thị trường lao động, Thứ hai là sự lão hóa của dân số thế giới.
Người ta đang nói rằng ở Mỹ, rằng tầng lớp trung lưu nên được xem xét lên đến tuổi 85.
Bởi vì trong phân loại tuổi cao nhất từ 76 đến 85, nhiêu nhất 40 phần trăm trong số đó không có vấn đề gì thực sự nghiệm trọng.
Vì thế chúng ta đang thấy một sự kéo dài của tuổi trung niên.
Và tôi đã thấy -- từ một trong những cuốn sách của tôi, tôi theo dõi số liệu ly dị trong 58 xã hội.
Và như đã tìm ra, càng về già bạn càng ít có nguy cơ ly dị hơn.
Vì thế tỷ lệ ly dị ở Mỹ bây giờ đã ổn định, và nó thực ra đang bắt đầu suy giảm.
Nó có thể còn giảm hơn nữa.
Tôi thậm chí còn nói rằng với Viagra, sự thay thế estrogen, giải phẫu hông phụ nữ đã trở nên thú vị hơn bao giờ hết
Chưa có lúc nào trên hành tinh này phụ nữ được giáo dục, thú vị và có khả năng như lúc này. Và thậm chí tôi thật sự nghĩ rằng nếu thực sự có một lúc nào đó trong quá trình tiến hóa của loài người
khi mà chúng ta có cơ hội để làm nên những cuộc hôn nhân tốt đẹp, đó chính là bây giờ.
Tuy nhiên, luôn luôn có nhiều sự phức tạp trong vấn đề này.
Trong bộ ba hệ thống não bộ: cám dỗ, lãng mạn và sự gắn bó -- chúng không phải lúc nào cũng đi cùng nhau. Chúng có thể đi cùng nhau, nhân tiện.
Đó là lý do tại sao tình dục ngẫu nhiên không quá ngẫu nhiên.
Với cực khoái bạn tạo ra đỉnh điểm của nồng độ dopamine.
Dopamine thì liên kết với sự lãng mạn, và bạn có thể yêu một người mà bạn tình cờ có quan hệ tình dục. Với cực khoái, rồi bạn tạo ra sự xuất hiện đột ngột của oxytocin và vasopressin
những chất liên kết với sự gắn bó lâu dài.
Đây là lý do tại sao bạn cảm thấy sự hòa nhập hài hòa với người khác đến thế sau khi bạn làm tình với họ.
Nhưng ba hệ thống não này: cám dỗ, lãng mạn và gắn bó, không phải luôn luôn kết nối với nhau.
Bạn có thế cảm thấy sư gắn bó sâu sắc với một người bạn đời trong khi bạn cảm thấy tình yêu lãng mạn mãnh liệt với một ai đó khác, trong khi bạn cảm thấy ham muốn tình dục đối với một người không liên quan đến những người này.
Ngắn gọn, chúng ta có khả năng yêu nhiều hơn một người một lúc.
Trên thực tế, bạn có thế nằm trên giường vào buổi tối và chuyển từ xúc cảm sâu sắc của sự gắn bó đối với một người đến tình cảm sâu sắc của tình yêu lãng mạn với một người khác.
Có một sự đấu tranh trong đầu bạn vì bạn đang cố quyết định phải làm gì.
Vì thế một cách thật lòng tôi không nghĩ chúng ta là loài vật sinh ra để hạnh phúc; chúng ta là loài vật sinh ra để sinh sản.
Tôi nghĩ niềm hạnh phúc chúng ta tìm kiếm, chúng ta tạo ra.
Và tôi nghĩ, tuy nhiên, chúng ta có thể tạo ra mối quan hệ tốt đẹp với nhau.
Vì vậy tôi muốn kết luận với hai việc. Tôi muốn kết luận với một sự lo lắng.
Tôi có một sự lo lắng -- và một câu chuyện tuyệt vời.
Sự lo lắng là về thuốc chống suy nhược.
Hơn 100 triệu đơn thuốc chống suy nhược được kê ra mỗi năm ở Hoa Kỳ.
Và những viên thuốc này đang đi vào gen.
Chúng đang lan truyền ra khắp thế giới.
Tôi biết một cô bé đã sử dụng thuốc chống suy nhược SSRI, thuốc chống suy nhược tăng cường serotonin -- từ khi cô bé mới 13.
Cô ấy bây giờ 23.
Tôi không chống lại việc sử dụng chúng trong thời gian ngắn, khi người ta đang trải qua những việc thật sự khinh khủng.
Khi họ muốn tự vẫn hoặc giết người.
Tôi sẽ khuyên họ dùng.
Nhưng khi mà càng nhiều người tại Hoa Kỳ sử dụng chúng một cách lâu dài. Và thực thế, những viên thuốc này làm tăng nồng độ serotonin.
Và bằng cách tằng cường nồng độ serotonin, bạn triệt tiêu tụ điện não [ciruit] depamine
Ai cũng biết rằng.
Dopamine thì liên quan đến sự lãng mạn.
Không chỉ chúng triệt tiêu tụ điện não dopamine, chúng còn giết chết ham muốn tình dục.
Và khi bạn giết chết ham muốn tình dục, bạn giết chết sự cực khoái.
Và khi bạn làm chết đi sự cực khoái, bạn mất đi luồng chất kích hoạt sự gắn bó.
Những phần này liên kết với nhau trong não.
Và khi bạn can thiệp vào một hệ thống não bộ, bạn sẽ làm xáo trộn những phần khác.
Tôi chỉ nói đơn giản rằng một thế giới không có tình yêu là một nơi chết chóc.
Vì thế bây giờ -- (Vỗ tay) -- Cảm ơn. Tôi muốn kết thúc bằng một câu chuyện.
Và sau đó là một lời bình.
Tôi đã và đang nghiên cứu về tình yêu lãng mạn, tình dục, và sự gắn bó trong vòng 30 năm.
Tôi có một người chị sinh đôi giống hệt; Tôi thấy thích thú tại sao chúng tôi giống nhau
Tại sao bạn và tôi giống nhau, tại sao người I-rắc, người Nhật người thổ dân Úc và người sông Amazon đều giống nhau.
Và khoảng một năm về trước, một dịch vụ hẹn hò qua mạng, Match.com, gặp tôi và đề nghị tôi thiết kế một trang web hẹn hò cho họ.
Tôi nói, "Tôi không biết gì về nhân cách.
Bạn biết đấy? Tôi không biết. Ban có nghĩ rằng bạn đã tìm đúng người?"
Họ nói, "Đúng thế" Nó làm tôi nghĩ đến tại sao bạn yêu người này mà không phải là người khác.
Đó là dự án hiện giờ của tôi; và nó sẽ là cuốn sách tiếp theo của tôi.
Có đủ kiểu lý do bạn yêu một người mà không phải là người khác.
Thời gian là quan trọng. Sự gần gũi là quan trọng.
Sự bí ẩn là quan trọng. Bạn yêu một người mà có phần nào đó bí ẩn,
một phần bởi vì sự bí ẩn gia tăng dopamine trong não, có lẽ sẽ đủ đẩy bạn đến với tình yêu.
Bạn yêu một người mà vừa vặn với cái mà bạn gọi là "bản đồ tình yêu," một bản liệt kê trong tiềm thức các đặc điểm mà bạn góp nhặt trong lúc lớn lên từ thuở nhỏ.
Và tôi cũng nghĩ rằng bạn thu hút một số người, thực ra, có một số hệ thống não bổ sung nào đó.
Và đó là những gì tôi đóng góp cho điều này.
Nhưng tôi muốn kể cho bạn một câu chuyện để minh họa.
Tôi mang đến đây mặt sinh học của tình yêu.
Tôi cũng muốn cho các bạn thấy một phần nhỏ về văn hóa của nó -- điều kỳ diệu của nó (tình yêu).
Đó là một câu truyện được kể cho tôi bởi một người khác có lẽ là một câu truyện có thật. Đó là một sinh viên tốt nghiệp đại học - Tôi đang ở Rutgers cùng hai đồng nghiệp --
Art Aron đang ở SUNY Stony Brook.
Đó là nơi mà chúng tôi đặt người vào máy MRI.
Và cậu sinh viên tốt nghiệp đại học này này đang yêu mãnh liệt một cô sinh viên khác và cô ấy thì lại không yêu anh ta.
Và khi họ ở tại một hội thảo tại Bắc Kinh. Và anh ta biết từ nghiên cứu của chúng tôi rằng nếu bạn làm một điều gì đó mới lạ với một người,
bạn có thể đẩy cao nồng độ dopamine trong não. Và có lẽ kích hoạt phần não dành cho tình yêu lãng mạn.
(Tiếng cười) Vì vậy anh ta quyết định áp dụng khoa học vào thực tế, và anh ta mời cô gái đi một chuyến xe xích lô với anh ta.
Và chắc chắn là -- tôi chưa từng đi thử lần nào, nhưng dường như họ đi vòng quanh những chiếc xe buýt và xe tải nó rất điên rồ, ồn ào và kích động.
Và anh ta tìm ra rằng điều này có thể làm tăng lượng dopamine, và cô ta có thể sẽ yêu anh ta.
Vậy nên họ đi và cô ta la hét và ôm chặt lấy anh ta và cười và có một quãng thời gian tuyệt vời.
Và một giờ sau họ xuống xe, và cô ấy vươn vai và nói, "Chẳng phải nó thật tuyệt vời sao?"
Và, "Chẳng phải anh chàng lái xe xích lô thật đẹp trai sao!"
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Đó là phép màu của tình yêu!
Nhưng tôi sẽ kết thúc bằng cách nói rằng hàng triệu năm trước, chúng ta tiến hóa cùng với ba ham muốn: ham muốn tình dục, tình yêu lãng mạn và sự gắn bó với một người bạn đời. Những mạch này được khắc sâu vào não con người.
Và chúng sẽ tồn tại một khi giống loài chúng ta còn tiếp tục sống trên cái mà Shakespeare gọi là "Nỗi khổ nhân gian."
("Mortal coil") Cảm ơn. (Vỗ tay)
Hôm nay tôi chỉ có một yêu cầu mà thôi.
Xin đừng nói với tôi rằng tôi bình thường.
Bây giờ tôi muốn giới thiệu các bạn với những người em trai của tôi
Remi 22 tuổi, cao ráo và rất đẹp trai,
Em không nói được, nhưng em truyền đạt niềm vui theo cách mà ngay cả một số nhà hùng biện giỏi nhất cũng không thể làm được.
Remi biết tình yêu là gì.
Em chia sẻ nó một cách vô điều kiện dù bất kể ra sao chăng nữa.
Em ấy không tham lam. Em không phân biệt màu da.
Em không quan tâm về sự khác biệt tôn giáo, và hãy hiểu rằng: Em ấy chưa từng nói dối.
Khi em hát những bài hát từ thời thơ ấu của chúng tôi, cố gắng nhớ những từ mà đến tôi cũng không thể, em ấy gợi nhớ cho tôi một điều rằng: chúng ta biết ít về bộ não đến như thế nào, và cái ta chưa biết phải tuyệt vời đến thế nào.
Samuel 16 tuổi. Em cao ráo. Em cũng rất đẹp trai.
Em có một trí nhớ cực hoàn hảo.
Nhưng cũng là có chọn lọc.
Em không nhớ liệu em có xoáy thanh kẹo sô-cô-la của tôi không, nhưng em lại nhớ năm phát hành của từng bài hát trên iPod của tôi, các cuộc nói chuyện giữa chúng tôi từ em mới bốn tuổi, tè lên tay của tôi vào ngày Teletubbies lên sóng tập đầu tiên, và sinh nhật của Lady Gaga.
Những chuyện này nghe thật tuyệt vời phải không?
Nhưng hầu hết mọi người không đồng ý.
Và thực tế là vì tâm trí của các em tôi không phù hợp với phiên bản xã hội bình thường, các em thường bị cho qua và hiểu lầm.
Nhưng điều khiến trái tim tôi nhẹ nhõm hơn và tâm hồn tôi mạnh mẽ hơn là rằng, mặc dù điều này là đúng, dù các em không được coi là bình thường, điều này chỉ có thể có nghĩa rằng: các em thật phi thường -- người tự kỉ và người phi thường.
Với các bạn không quen lắm với cụm từ 'tự kỉ', nó là một rối loạn tổ hợp não bộ mà ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp xã hội, học tập và đôi khi những kỷ năng về thể chất.
Triệu chứng bệnh ở mỗi cá nhân một khác, đó là lý do tại sao Remi là rất khác Sam.
Và trên toàn thế giới, cứ 20 phút lại có thêm một người được chẩn đoán mắc chứng tự kỷ, và mặc dù nó là một trong những chứng rối loạn phát triển với tốc độ nhanh nhất trên thế giới, ta không rõ nguyên nhân hoặc cách chữa trị.
Và tôi không thể nhớ thời điểm đầu tiên tôi tiếp cận với chứng tự kỷ, nhưng tôi không thể nhớ một ngày mà không có nó.
Tôi mới ba tuổi khi em tôi ra đời và tôi đã vô cùng phấn khích rằng có thêm một người mới trong đời.
Và sau một vài tháng, tôi nhận ra rằng em khác biệt.
Em la hét nhiều.
Em không muốn chơi đùa như các em bé khác, và trong thực tế, em có vẻ chẳng thích thú gì đến tôi hay điều gì khác hết.
Remi sống và ngự trị trong thế giới của riêng mình, với quy tắc riêng của mình, và em thấy niềm vui trong những điều nhỏ nhặt nhất, như là xếp ô tô quanh phòng và nhìn chằm chằm vào cái máy giặt và ăn bất cứ thứ gì trong tầm tay.
Khi lớn lên, em trở nên càng khác biệt, và sự khác biệt trở nên rõ ràng hơn.
Nhưng ngoài cơn phẫn nộ và bực dọc và việc hiếu động thái quá không ngơi nghỉ là một điều gì đó thực sự độc đáo: một bản năng thuần khiết và ngây thơ, một cậu bé nhìn cuộc đời không chút định kiến, một con người không bao giờ nói dối.
Phi thường.
Chà, tôi không thể phủ nhận rằng đã có một vài khoảnh khắc khó khăn trong gia đình tôi, những khoảnh khắc tôi ước ao các em cũng giống như mình.
Nhưng tôi đưa kí ức mình quay trở lại những điều các em đã dạy tôi về tính cách, lối giao tiếp và tình yêu và tôi nhận ra rằng đây là những điều mà tôi sẽ chẳng đánh đổi để lấy sự bình thường.
Sự bình thường bỏ lỡ vẻ đẹp mà sự khác biệt ban cho chúng ta và việc chúng ta khác nhau không có nghĩa là một trong ta có điều gì không ổn
Nó chỉ có nghĩa là có một loại 'đúng' khác mà thôi.
Và nếu tôi chỉ có thể truyền đạt một điều cho Remi và cho Sam và cho các bạn, điều đó là bạn không bắt buộc phải bình thường.
Bạn có thể phi thường.
Vì có mắc chứng tự kỷ hay không, sự khác biệt giữa chúng ta -- Chúng ta có một món quà! Ai cũng mang trong mình một món quà, và thật lòng mà nói, theo đuổi cái bình thường chính là hi sinh tiềm năng lớn nhất.
Cơ hội cho sự vĩ đại, tiến bộ và cho sự thay đổi bị dập tắt khi ta cố gắng trở nên giống như một người khác.
Xin -- đừng nói rằng tôi bình thường.
Cảm ơn bạn. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Từ Châu Âu đến Trung Á, khoảng 1 triệu trẻ em sống ở những trung tâm thường được gọi là viện mồ côi.
Hầu hết mọi người đều hình dung viện mồ côi là một môi trường nhân ái chăm sóc cho trẻ em.
Những người khác biết thêm chi tiết về điều kiện sống tại đó nhưng vẫn nghĩ rằng đó là một điều ác cần thiết.
Sau hết, chúng ta sẽ đưa tất cả những trẻ em không cha mẹ đến nơi nào khác?
Nhưng 60 năm nghiên cứu đã chứng minh rằng tách trẻ em ra khỏi gia đình chúng và đặt chúng trong các tổ chức lớn làm tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của chúng, và điều này đặc biệt đúng đối với trẻ nhỏ.
Như chúng ta đã biết, các em bé được sinh ra mà không phát triển đầy đủ cơ bắp, và bao gồm cả não bộ nữa.
Trong ba năm đầu đời, não phát triển cho đến khi đạt được kích thước đầy đủ của nó, với phần lớn sự phát triển diễn ra trong sáu tháng đầu tiên. Não bộ phát triển theo những gì được trải nghiệm và tác động.
Mỗi khi một em bé học được một cái gì đó mới-- tập trung đôi mắt của mình, bắt chước một cử động hoặc một biểu hiện trên khuôn mặt, nhặt một cái gì đó lên, tạo thành một từ hoặc ngồi lên-- các kết nối xi-náp mới đang được hình thành bên trong bộ não.
và các bậc cha mẹ thì ngạc nhiên trước những khả năng học hỏi rất nhanh chóng này.
đúng là họ nên ngạc nhiên và vui mừng bởi sự thông minh của con em mình.
Họ truyền sự thích thú của mình đến con cái, và chúng đáp trả họ bằng nụ cười, và muốn làm được và học hỏi được nhiều hơn.
Sự gắn bó chặt chẽ giữa cha mẹ và con cái là nền tảng cho sự phát triển về thể chất, xã hội, ngôn ngữ, nhận thức và tâm thần.
Đó là mô hình cho tất cả các mối quan hệ trong tương lai với bạn bè, với đối tác và con cái của chúng.
Nó xảy đến tự nhiên trong hầu hết gia đình đến nỗi mà chúng ta thậm chí không nhận ra nó. Hầu hết chúng ta đều không biết tầm quan trọng của nó trong việc phát triển con người, và mở rộng ra là phát triển một xã hội khỏe mạnh.
Và chỉ khi nó phát triển sai lệch chúng ta mới bắt đầu nhận ra tầm quan trọng của gia đình đối với trẻ em.
Vào tháng 8, năm 1993, tôi lần đầu được chứng kiến những tác động lên trẻ em trên một quy mô lớn của các thể chế và sự vắng mặt trong nuôi dạy của phụ huynh.
Những người nào còn nhớ tới báo cáo trên báo chí từ Romania sau cuộc cách mạng năm 1989 sẽ nhớ lại nỗi kinh hoàng về điều kiện tại một số trại trẻ.
Tôi đã được yêu cầu giúp đỡ Giám đốc của một tổ chức lớn giúp ngăn không cho tách trẻ em khỏi gia đình của chúng.
Nuôi dưỡng 550 trẻ sơ sinh, đây là trại trẻ mồ côi Ceausescu , và vì người ta đã nói với tôi rằng điều kiện ở đây đã trở tốt hơn nhiều.
khi làm việc với rất nhiều trẻ nhò, tôi mong đợi rằng trại trẻ này sẽ rất huyên náo, thế nhưng, nó đã im lặng như một tu viện.
Và khó để tin rằng những đứa trẻ đang sống ở đó, Tuy nhiên, vị giám đốc đã cho tôi tham quan từng phòng từng phòng một, mỗi phòng chứa nhiều dãy cũi trẻ em, trong mỗi chiếc cũi đặt một đứa trẻ nhìn chằm chằm vào khoảng không.
Trong một căn phòng chứa 40 trẻ sơ sinh, không một đứa trẻ nào khóc hết.
Nhưng tôi có thể nhìn thấy tã bẩn , và tôi có thể thấy được rằng một vài đứa trong số chúng đang đau khổ, nhưng tiếng ồn duy nhất cất lên lại là một tiếng kêu rên khe khẽ và liên tục.
Điều dưỡng trưởng tự hào nói với tôi rằng, "Bạn thấy đấy, trẻ em ở chỗ chúng tôi rất ngoan."
Trong vài ngày tiếp theo, tôi bắt đầu nhận ra rằng sự tĩnh lặng này không xuất sắc chút nào.
Các em bé mới nhận vào sẽ khóc trong vài giờ đầu, nhưng nhu cầu của chúng đã không được đáp ứng, và vì vậy cuối cùng, chúng học được rằng không nên bận tâm đến nó nữa. Sau một vài ngày, chúng trở nên thờ ơ, mê man và nhìn chằm chằm vào khoảng không giống như tất cả những đứa trẻ khác.
Trong những năm qua, nhiều người dân và tin tức báo cáo đã đổ lỗi cho các nhân viên trong các tổ chức đã gây ra những thiệt hại cho các em, nhưng thông thường, một nhân viên phải chăm sóc cho 10, 20, và thậm chí 40 trẻ.
Do đó, họ không có lựa chọn nào khác ngoài việc thực hiện việc lập trình theo nhóm.
Trẻ em phải được đánh thức lúc 7 giờ và ăn lúc 7 giờ 30.
8 giờ tã của chúng phải được thay, như vậy một nhân viên chỉ có thể có 30 phút để chăm sóc 10 hay 20 trẻ.
Nếu một đứa trẻ làm bẩn tã của nó lúc 8:30, nó sẽ phải chờ đợi trong vài giờ trước khi có thể được thay tã một lần nữa.
Sự tiếp xúc với người hàng ngày của trẻ bị sụt giảm chỉ còn một vài phút cho ăn và thay tã vội vã, nếu không thì, tương tác duy nhất của chúng lúc này là trần nhà, Các bức tường hoặc các chấn song của chiếc cũi.
Kể từ chuyến thăm đầu tiên của mình đến trại trẻ Ceausescu, Tôi đã nhìn thấy hàng trăm địa điểm trên 18 quốc gia, từ cộng hòa Séc đến Sudan.
Trên tất cả các vùng đất đa dạng và các nền văn hóa khác nhau, Các tổ chức và cuộc sống của trẻ nơi đó, cũng tương tự, quá thất vọng!
Thiếu sự kích thích thường dẫn đến hành vi tự kích thích như vẫy vẫy tay, đung đưa thanh vịn tới lui gây hấn, và tại một số các tổ chức, thuốc an thần được sử dụng để kiểm soát hành vi của những trẻ này, trong khi ở những nước khác, trẻ em bị trói lại để ngăn không cho chúng làm tổn hại đến bản thân hoặc những người khác.
Những trẻ em này, một cách nhanh chóng được đánh dấu là có khuyết tật và được chuyển giao tới một trại trẻ khác dành cho trẻ em khuyết tật.
Hầu hết các em sẽ không bao giờ thoát khỏi nơi đó.
Đối với những trẻ không có khuyết tật, ở tuổi lên ba, được chuyển đến một trại trẻ khác, và ở tuổi lên bảy, đến một trại trẻ khác. Tuỳ theo tuổi và giới tính, họ bị tách khỏi anh chị em của mình, mà thường không có cả cơ hội để nói lời tạm biệt.
Hiếm khi được đủ ăn. Chúng thường bị đói.
Những trẻ nhiều tuổi hơn thường bắt nạt những đứa bé. Chúng học cách tồn tại học cách bảo vệ bản thân hay luồn cúi
Khi rời khỏi trại trẻ, họ thực sự cảm thấy khó khăn trong việc đối mặt và hoà nhập vào xã hội.
Ở Moldova, phụ nữ trẻ lớn lên trong các tổ chức này có khả năng bị buôn bán gấp 10 lần những người cùng tuổi, và một nghiên cứu của Nga cho thấy rằng hai năm sau khi rời khỏi những trung tâm này, 20 phần trăm thanh niên có hồ sơ hình sự, 14 phần trăm tham gia vào mại dâm, và 10 phần trăm tự sát.
Nhưng tại sao lại có quá nhiều trẻ em mồ côi ở châu Âu khi mà chưa cuộc chiến tranh hay thiên tai đáng kể nào những năm qua?
Trên thực tế, hơn 95% những trẻ em này còn cha mẹ, và xã hội có xu hướng đổ lỗi cho các bậc cha mẹ này vì đã từ bỏ chúng, nhưng nghiên cứu cho thấy rằng Hầu hết các cha mẹ đều muốn giữa con cái của mình, và rằng động cơ đằng sau việc đưa chúng vào trại là nghèo đói, khuyết tật và tính dân tộc.
Nhiều nước đã không phát triển hệ thống trường nội trú, và như vậy ngay cả trẻ có khuyết tật rất nhẹ cũng được gửi đến một trường học đặc biệt trong khu dân cư, ở tuổi lên sáu hoặc bảy.
Trại trẻ có thể cách xa gia đình hàng trăm dặm .
Nếu gia đình nghèo khó, họ gặp khó khăn trong việc thăm nom, và dần dần mối quan hệ giữa phụ huynh và trẻ bị cắt đứt.
Đằng sau mỗi triệu trẻ em tại các tổ chức giáo dục này, thường là một câu chuyện của các bậc phụ huynh đang tuyệt vọng và cảm thấy không còn lựa chọn nào khác, như Natalia ở Moldova, người chỉ có đủ tiền để nuôi đứa con nhỏ, nên đã phải gửi con trai lớn của mình đến trung tâm hoặc Desi, tại Bulgaria, người đã nuôi bốn đứa con của mình tại nhà trước khi chồng mất, nhưng sau đó, cô đã phải ra ngoài kiếm việc làm toàn thời gian, và không nhận được sự hỗ trợ, cô cảm thấy không còn lựa chọn nào khác ngoài việc gửi đứa con khuyết tật của mình đến một trung tâm giáo dục; hoặc vô số những cô gái trẻ quá sợ hãi để thú nhận với cha mẹ mình rằng họ đang mang thai, đã để đứa con mới sinh của mình lại bệnh viện; hoặc các bậc cha mẹ trẻ, các cặp vợ chồng trẻ, những người có chỉ nhìn thấy khó khăn đến từ khuyết tật của đứa con đầu lòng và thay vì được cung cấp những thông điệp tích cực về tiềm năng của chúng, từ các bác sĩ, "Quên con bé đi, để nó trại trẻ, về nhà và sanh một đứa khác khỏe mạnh hơn."
Tình trạng trên là không cần thiết và cũng không thể tránh khỏi.
Mỗi đứa trẻ có quyền có một gia đình, xứng đáng có và cần có một gia đình và trẻ em cũng hết sức kiên cường
Chúng tôi nhận thấy rằng nếu mang chúng ra khỏi các trại trẻ và về với gia đình sớm, chúng sẽ nhanh chóng bắt kịp những chậm trễ trong phát triển của mình, và tiếp tục cuộc sống bình thường, hạnh phúc.
Cũng là rẻ hơn nhiều khi hỗ trợ cho các gia đình thay vì cho các trại trẻ.
Một nghiên cứu cho thấy rằng một dịch vụ hỗ trợ gia đình tốn chi phí chỉ bằng 10 phần trăm khoảng dành cho các tổ chức, trong khi chi phí cho việc nuôi dưỡng và chăm sóc tốt bằng khoảng 30 phần trăm.
Nếu chúng ta bỏ ra ít chi phí hơn vào các em thay vào đó là vào các dịch vụ phù hợp, chúng tôi có thể thu được các khoản tiết kiệm và tái đầu tư vào các dịch vụ chăm sóc chất lượng cao dành cho các nhu cầu cực kỳ phức tạp
Trên khắp châu Âu, một phong trào đã phát triển để kêu gọi chuyển đổi trọng tâm và chuyển các nguồn lực dành các trại trẻ lớn nhưng kém chất lượng chăm sóc đến những dịch vụ cộng đồng bảo vệ trẻ khỏi tác hại và cho phép chúng phát triển toàn vẹn tiềm năng của mình. Khi lần đầu làm việc tại Romania gần 20 năm trước đây, có 200.000 trẻ đang sinh sống tại các trại trẻ, và con số đó tăng lên mỗi ngày.
Bây giờ, chỉ dưới 10.000 trẻ và các dịch vụ hỗ trợ gia đình có mặt trên toàn quốc.
Tại Moldova, mặc dù đói nghèo cùng cực và những tác động khủng khiếp của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, số lượng trẻ em tại các tổ chức này đã giảm hơn 50 phần trăm trong năm năm qua, và các nguồn lực đang được phân phối lại vào dịch vụ hỗ trợ gia đình và trường nội trú.
Nhiều nước đã phát triển kế hoạch hành động quốc gia để thay đổi.
Ủy ban châu Âu và các nhà tài trợ chính đang tìm cách để chuyển tiền từ các trại trẻ sang hỗ trợ gia đình, trao quyền cho cộng đồng để chăm sóc con cái của họ.
Nhưng vẫn còn nhiều thứ cần thực hiện để chấm dứt các hệ thống tổ chức giáo dục trẻ em này.
Nâng cao nhận thức là cần thiết ở mọi cấp độ của xã hội.
Mọi người cần được biết đến các nguy hại mà các trại trẻ gây ra cho các em, và các lựa chọn phương án khác tốt hơn.
Nếu chúng ta biết những người đang có kế hoạch hỗ trợ trại trẻ mồ côi, chúng ta nên thuyết phục họ thay vào đó hỗ trợ dịch vụ gia đình .
Đây là một hình thức lạm dụng trẻ em mà Chúng ta có thể cùng nhau diệt trừ ra khỏi đời sống của mình.
Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Chúc buổi. Ào thuật là một cách tuyệt vời để đi trước so với thực tế, để làm xảy ra ngay hôm nay những gì mà khoa học hiện thực hóa trong tương lai.
Là một nhà ảo thuật công nghệ, tôi kết hợp các yếu tố của ảo tưởng và khoa học để đưa đến cho chúng ta cảm nhận về việc các công nghệ trong tương lai có thể sẽ diễn ra như thế nào.
Có lẽ tất cả các bạn đều đã nghe về Projec Glasst của Google.
Nó là công nghệ mới. Bạn nhìn qua chúng và thế giới mà bạn nhìn thấy sẽ được tăng cường thêm dữ liệu: tên của các địa điểm, các di tích, các tòa nhà, có thể một ngày nào đó sẽ có cả tên của những người xa lạ đi ngang qua bạn trên đường phố.
Đây là cái kính ảo ảnh của tôi.
Nó hơi lớn một chút. Nó là một mẫu thử nghiệm.
Và khi bạn nhìn qua cặp kính, bạn có được trong tâm trí một ý niệm về ảo ảnh công nghệ.
Hãy để tôi chỉ cho bạn xem điều tôi vừa nói.
Tất cả chúng ta cần là một lá bài. Bất kỳ lá bài nào cũng được.
Như cái này chẳng hạn. Và tôi sẽ đánh dấu nó để chúng ta có thể nhận ra nó sau này.
Được rồi. Đánh dấu là rất quan trọng.
Và hãy đặt nó trở lại vào bộ bài, một chỗ nào đó ở giữa, nào chúng ta hãy bắt đầu.
(Âm nhạc) Giọng nói: Hệ thống đã sẵn sàng. Đang thu nhận hình ảnh.
Marco Tempest: đối với những bạn không chơi bài, một bộ bài gồm bốn nhóm khác nhau: cơ, chuồn (nhép) rô và bích.
Các lá bài là một trong những biểu tượng cổ xưa nhất, và đã được lý giải theo nhiều cách khác nhau.
Bây giờ, một số nói rằng bốn chất đại diện cho bốn mùa.
Đó là mùa xuân, mùa hè, mùa thu và Giọng nói: Mùa yêu thích của tôi là mùa đông.
MT: Ồ vâng, tôi cũng vậy. Mùa đông giống như ảo thuật vậy. Đó là thời gian của sự đổi thay, khi sự ấm áp chuyển sang cái giá lạnh, nước biến thành tuyết, và sau đó tất cả biến mất.
Có 13 lá bài mỗi chất. (Âm nhạc) Giọng nói: Mỗi lá bài đại diện cho một giai đoạn của 13 chu kỳ mặt trăng.
MT: Bên đây là thủy triều thấp, và bên đây là thủy triều cao, và ở giữa là mặt trăng.
Giọng nói: Mặt Trăng là một trong những biểu tượng mạnh nhất của ma thuật.
MT: Có hai màu trong một bộ bài.
Đó là màu đỏ và màu đen, đại diện cho sự thay đổi liên tục từ ngày sang đêm.
Giọng nói: Marco, tôi không biết bạn có thể làm điều đó. (Tiếng cười) MT: Và nó là một trùng hợp ngẫu nhiên rằng có 52 lá bài trong bộ bài, cũng giống như có 52 tuần trong một năm?
(Âm nhạc) Giọng nói: Nếu bạn tính tổng số tất cả các điểm trên trong một bộ bài, kết quả là 365.
MT: Oh, 365, số ngày trong một năm số ngày giữa mỗi lần sinh nhật.
Hãy ước nào. (Tiếng thổi) Lồng tiếng: Không được kể, nếu kể ra điều ước sẽ không thành sự thật.
MT: Vâng, thực ra thì, lần sinh nhật thứ sáu của tôi tôi đã nhận được bộ bài đầu tiên, và kể từ đó ngày hôm đó, tôi đã đi khắp nơi trên thế giới biểu diễn ảo thuật cho các bé trai và bé gái, đàn ông và phụ nữ, các ông chồng và các bà vợ, ngay cả các vị vua và hoàng hậu. (Vỗ tay) Thoại: Và đây là ai thế? MT: Ah, những chú phăng-teo.
Hãy xem. Dậy đi.
Phăng-teo: Whoa. MT: Bạn đã sẵn sàng cho phần party của mình chưa?
Phăng-teo: Sẵn sàng! MT: Hãy để tôi xem bạn có những gì nào.
Phăng-teo: Xin giời thiệu thanh gậy pogo của tôi.
MT: Ah. Cẩn thận. Phăng-teo: Whoa, whoa, whoa, oh! (Âm nhạc) MT: Nhưng hôm nay, tôi đang biểu diễn cho một nhóm khán giả khác.
Tôi đang biểu diễn cho các bạn.
Giọng nói: Nhận diện thẻ đánh dấu. MT: Vâng, đôi khi mọi người hỏi tôi làm thế nào bạn có thể trở thành một nhà ảo thuật? Nó có phải là một công việc từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều?
Tất nhiên không! Bạn phải thực hành 24/7.
Tôi không có ý theo nghĩa đen 24 giờ một ngày , bảy ngày một tuần.
24/7 là hơi cường điệu một chút, nhưng phải thực hành. Bây giờ, một số người sẽ nói, vâng, ma thuật, chắc hẳn là công việc của một số các lực lượng siêu nhiên độc ác. (Tiếng cười) (Vỗ tay) (Âm nhạc) Whoa.
Vâng, với điều này, tôi chỉ nói, không không.
Trên thực tế, bằng tiếng Đức, đó là nein nein. (Tiếng cười) Ảo thuật không ghê gớm như thế. Mặc dù vậy, tôi phải cảnh báo bạn, nếu bạn chơi với ai đó mà có thể chơi với bài như thế này, thì đừng chơi ăn tiền.
(Âm nhạc) Giọng nói: Tại sao không? Đó là một xấp bài tốt.
Tỷ lệ để có điều đó là 4,165:1.
MT: Vâng, nhưng tôi đoán xấp của tôi tốt hơn. Chúng tôi đánh bại các tỷ lệ cược.
Giọng nói: tôi nghĩ rằng bạn đã có điều ước ngày sinh nhật. MT: Và thực sự tôi chỉ còn lá bài cuối cùng, và là lá bài quan trọng nhất trong tất cả: lá bài có ký hiệu đặc biệt trên đó.
Và không giống như bất cứ điều gì khác mà chúng ta vừa mới nhìn thấy, ảo hay thực. Lồng tiếng: Phát hiện lá bài được đánh dấu.
MT ảo: Cái này, không có gì phải bàn cãi, là thật.
MT: Bye bye. (Âm nhạc) Cảm ơn bạn. (Vỗ tay) (Vỗ tay) Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Hồi còn đi học tôi là đứa trẻ duy nhất có lí do đi đến hòm thư bưu điện lúc tan học, và đó chủ yếu là bởi mẹ tôi chưa bao giờ tin tưởng vào thư điện tử, Facebook, hay bất cứ thể loại nhắn tin gọi điện nào.
Và vậy là trong khi những bạn khác nhắn tin cho bố mẹ, thì tôi, theo đúng nghĩa đen, đang đứng chờ cạnh hòm thư, để nhận thư nhà để biết cuối tuần (cả nhà) như thế nào, điều đó đã khá là khó chịu khi Bà tôi nằm viện, nhưng dù sao tôi cũng chỉ cần thấy những dòng viết vội, những dòng chữ nguệch ngoạc từ mẹ tôi.
Và khi tôi chuyển tới thành phố New York sau khi học xong và (tôi) bị khủng hoảng đến nỗi mặt mũi lúc nào cũng mỏi mệt, tôi đã làm một việc duy nhất tôi có thể nghĩ đến lúc đó.
Tôi viết những bức thư tương tự như những bức thư mẹ đã viết cho tôi dành cho những người lạ, rồi đem dán khắp thành phố, hàng tá và hàng tá thư. Tôi để chúng khắp nơi, trong tiệm cả phê, trong thư viện, trụ sở Liên Hợp Quốc, khắp mọi nơi.
Trên blog tôi viết về những lá thư đó và về những ngày khi mà thư tay còn quan trọng, và tôi đã đặt ra một lời hứa khá điên rồ trên Internet: rằng nếu bạn nhờ tôi viết cho bạn một lá thư tay, tôi sẽ viết cho bạn một lá, không hỏi bất kì câu gì.
Quá nửa đêm, hộp thư của tôi chuyển thành bến đậu của những trái tim tan vỡ -- một người mẹ đơn thân ở Sacramento, một cô gái đang bị bắt nạt ở làng quê Kansas, tất cả hỏi tôi, một cô gái 22 tuổi người thậm chí khó biết gọi loại cà phê gì cho mình, viết cho họ một bức thư tình và cho họ một lí do để đợi thư từ bưu điện.
Hiện tại tôi đang hỗ trợ một tổ chức toàn cầu tổ chức này lớn mạnh là nhờ những chuyến thư như thế, nhờ những điều chúng ta làm để tận dụng truyền thông xã hội như thể ta chưa từng viết thư cho những người xa lạ khi họ cần lá thư đó hơn bao giờ hết, nhưng trên tất cả, là nhờ những thùng thư như thế này, những thùng thư trung thành của tôi, đầy ắp chữ viết của những con người bình thường, người xa lạ này viết thư cho một người xa lạ khác không phải vì họ dự tính sẽ gặp nhau, cười đùa với nhau trong một buổi cafe mà vì họ đã tìm thấy cách khác thông qua việc viết thư.
Nhưng, bạn biết đấy, điều luôn luôn khiến tôi chú ý về những bức thư kia chính là hầu hết chúng đều đã được viết bởi những người chưa bao giờ nhận ra rằng họ đã trao yêu thương của họ lên một mảnh giấy.
Họ không thể cho bạn biết về loại mực trên bức thư tình của họ.
Họ là những người từ thế hệ của tôi, những người trong chúng ta đã phát triển thành một thế giới nơi mà mọi thứ không cần đến giấy, và là nơi một vài cuộc trò chuyện tuyệt nhất của ta diễn ra trên màn hình.
Chúng ta đã học ghi lại sự đau buồn của chúng ta trên Facebook, và chúng ta nói chuyện nhanh chóng trong 140 ký tự hoặc ít hơn.
Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu bây giờ không còn là vấn đề hiệu quả nữa ?
Tôi lên tàu điện ngầm vào hôm qua với cái thùng thư này, đó là khởi đầu của một cuộc trò chuyện, hãy để tôi kể cho bạn nghe.
Nếu bạn cần, chỉ cần mang theo một trong số này. (Cười) Và một người đàn ông nhìn chằm chằm vào tôi, và ông ta đã giống như là, "Này, sao cô không sử dụng Internet?"
Và tôi đã nghĩ, " Vâng, thưa ông, tôi không phải là nhà chiến lược, cũng không phải là nhà chuyên môn. Tôi chỉ là một người kể chuyện."
Vậy nên tôi sẽ kể cho bạn nghe về một người phụ nữ chồng cô ấy vừa mới trở về từ Afghanistan, và cô ấy đã có một khoảng thời gian khó khăn tìm kiếm một cuộc trò chuyện, và vậy nên cô ấy nhét những bức thư tình khắp ngôi nhà như một cách để nói rằng, "Hãy quay về với em.
Hãy tìm em nếu anh có thể."
Hoặc một cô gái đã quyết định rằng cô ấy sẽ giấu những bức thư tình xung quanh khuôn viên trường cô ở Dubuque, Iowa, chỉ để tìm kiếm nỗ lực của chính cô vào ngày hôm sau khi cô đi quanh sân trường và tìm kiếm những bức thư tình mắc trên cây, nằm trong những bụi rậm hay những băng ghế.
Hoặc một người đàn ông , người quyết định rằng anh ta sẽ rời bỏ cuộc sống của mình, sử dụng Facebook như cách để nói lời tạm biệt tới bạn bè và gia đình.
Vâng, tối nay, anh ta ngủ một cách an lành với một chồng thư như thể chúng nhét đầy dưới gối anh ta, chúng được viết bởi những người xa lạ luôn có mặt khi anh ấy cần đến.
Trên đây là những câu chuyện đã thuyết phục tôi rằng viết thư tay sẽ không bao giờ cần phải hất đầu lại và nói về hiệu quả, vì rằng đó là một hình thức nghệ thuật tất cả những phần của nó, bao gồm chữ ký, chữ viết, việc gửi thư, nét viết nguệch ngoạc bên lề.
Thực tế chỉ ra rằng một người thậm chí chỉ cần ngồi xuống, kéo ra một mảnh giấy và nghĩ về một ai đó về khoảng thời gian bên nhau, với một cùng một mục đích nhưng lại khó khăn hơn để kiếm tìm khi mở trình duyệt lên và chiếc iPhone gửi tin nhắn và chúng ta đã có sáu cuộc hội thoại trong cùng một lúc, đó là một hình thức nghệ thuật mà không rơi xuống thành Goliath của "làm nhanh hơn", không quan trọng có bao nhiêu mạng xã hội chúng ta có thể tham gia.
Chúng ta vẫn giữ chặt nhũng bức thư trong ngực chúng ta, trong những từ ngữ diễn tả mạnh hơn cả nhưng lời nói lớn, khi chúng ta chuyển từ trang giấy sang những tấm bảng để nói những điều mà chúng ta cần nói, những từ chúng ta cần viết, cho chị em ta và cho các anh em, thậm chí cho cả người xa lạ, từ rất lâu rồi.
Xin cám ơn (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Tôi muốn nói một chút về cách nhìn nhận thế giới theo một quan điểm hoàn toàn độc đáo, và thế giới mà tôi chuẩn bị nói đến là một thế giới mi-crô,
Sau khi nghiên cứu trong nhiều, nhiều năm, tôi nhận ra rằng có một thế giới thần kì phía sau thực tế.
Và điều đó có thể thấy trực tiếp qua một cái kính hiển vi, và tôi sẽ cho các bạn thấy trong ngày hôm nay.
Vậy thì chúng ta hãy bắt đầu nhìn những thứ hơi không nhỏ một tý, những thứ mà chúng ta có thể nhìn thấy bằng mắt trần, và đó là một con ong. Vậy khi nhìn con ong này, nó khoảng cỡ này, khó khoảng một xen-ti-mét.
Nhưng để thật sự thấy những chi tiết của con ong, và thật sự có thể nhận ra đó là gì, thì bạn phải nhìn gần một chút.
Đó chỉ là mắt ong dưới kính hiển vi, và giờ tất cả những thứ bất ngờ bạn thấy được là con ong có hàng ngàn những con mắt độc lập gọi là mắt con, và tất nhiên chúng có những sợi lông cảm giác trên mắt giúp chúng nhận biết chúng đang ở gần vật gì đó, bởi vì chúng không thể thấy trong không gian ba chiều.
Khi chúng ta đi đến (những thứ) nhỏ hơn, đây là tóc người.
Một sợi tóc người dường như là thứ nhỏ nhất mà mắt người có thể thấy được.
Nó cỡ 1/10 mi-li-mét.
Và khi chúng ta đi đến những thứ nhỏ hơn nữa, nhỏ hơn khoảng 10 lần như vậy, là một tế bào.
Vì thế bạn có thể để vừa 10 tế bào người dọc chiều dài của một sợi tóc người.
Vì vậy khi chúng ta nhìn vào các tế bào, đây là cách tôi thật sự dính líu vào sinh học và khoa học là bằng cách nhìn các tế bào sống dưới kính hiển vi.
Khi lần đầu tiên nhìn vào những tế bào sống qua kính hiển vi, tôi đã hoàn toàn bị mê hoặc và kinh ngạc khi thấy chúng như thế nào.
Vậy nếu bạn nhìn tế bào thế này từ hệ thống miễn dịch, chúng thật sự chuyển động khắp nơi.
Tế bào này đang tìm kiếm những sinh vật ngoại lai, vi khuẩn, những thứ mà nó có thể tìm thấy.
Và nó nhìn xung quanh, và khi nó tìm thấy thứ gì đó, và nhận ra thứ đó là kẻ ngoại lai, tất nhiên nó sẽ nhấn chìm và ăn nó.
Vì vậy nếu bạn nhìn ngay đây, nó tìm thấy vi khuẩn nhỏ này, và nó nhận chìm nó và ăn nó.
Nếu bạn lấy một vài tế bào tim từ một con vật, và đặt vào một cái đĩa, chúng chỉ ngồi đó và đập.
Đó là công việc của nó. Mỗi tế bào có một nhiệm vụ đối với sự sống, và những tế bào này, nhiệm vụ là vận chuyển máu đi khắp cơ thể.
Những tế bào tiếp theo này là những tế bào thần kinh, và ngay bây giờ, khi chúng ta nhìn thấy và nhận thức được cái chúng ta đang nhìn vào, não chúng ta và những tế bào thần kinh này tất nhiên là cùng thực hiện một việc ngay lúc này. Chúng không chỉ đứng yên. Chúng chuyển động xung quanh tạo nên những liên kết mới, và đó là những thứ diễn ra khi chúng ta học.
Và khi chúng ta đi xa hơn xuống tỉ lệ này, đó là một míc-rôn, hay là một mi-rô-mét, và chúng ta tiếp tục theo hướng giảm xuống đến na-nô-mét và ăng-xtrôm. Bây giờ, một ăng-xtrom là kích thước bán kính của một nguyên tử hidro.
Đó là kích thước thực sự nhỏ.
Và những kính hiển vi ngày nay của chúng ta tất nhiên có thể thấy những nguyên tử độc lập. Và đây là những bức ảnh của những nguyên tử độc lập. Mỗi cú bật ở đây là một nguyên tử độc lập.
Đây là cái vòng của nguyên tử cô-ban.
Và đây là toàn bộ thế giới, một thế giới na-nô, vùng này ở đây được gọi là thế giới na-nô, và thế giới na-nô, toàn bộ thế giới siêu nhỏ mà ta nhìn thấy, có một thế giới na-nô được bao bọc trong đó, và toàn bộ--và đó là thế giới của phân tử và nguyên tử.
Nhưng tôi muốn nói về thế giới rộng lớn hơn này, thế giới của thế giới mi-crô.
Vậy nếu bạn là một con côn trùng bé xíu sống trong một bông hoa, thì bông hoa đó trông giống thế nào, bông hoa có trở nên lớn thế này?
Sẽ không thể nhìn hay cảm nhận bất cứ thứ gì giống như chúng ta thấy khi chúng ta nhìn một bông hoa. Vậy nếu bạn nhìn bông hoa ở đây, và bạn là một con côn trùng bé xíu, bạn ở trên bề mặt của bông hoa đó, địa hình cũng giống như vậy,
Cánh hoa trông giống thế đó, cho nên con kiến này giống như kiểu đang bò lên những vật này, và nếu bạn nhìn gần hơn một chút xíu vào nhị và đầu nhụy ở đây, đó là hình dáng của bông hoa đó, và bạn hãy chú ý nó có những thứ nhỏ--chúng giống như những thứ (làm từ) thạch dẻo mà chúng ta gọi là cựa. Đó là cựa mật hoa.
Vậy nên con kiến nhỏ đang bò ở đây, giống như nó đang ở trong vùng Willy Wonka nhỏ bé.
Điều này giống như một thế giới Disneyland bé nhỏ cho chúng.
Nó không giống như thứ chúng ta thấy. Chúng là một chút những hạt phấn hoa riêng lẻ ở đó và ở đó, và đây là một-- cái các bạn thấy như một điểm phấn hoa màu vàng, khi bạn nhìn vào chiếc kính hiển vi này, thật sự nó được tạo nên từ hàng ngàn những hạt phấn nhỏ.
Vậy điều này, ví dụ, khi bạn nhìn nhưng con ong bay xung quanh những loài thực vật nhỏ bé này, và chúng thu phấn hoa, những viên phấn hoa mà chúng thu được, chúng giữ trong chân chúng và mang về tổ,, và đó là thứ tạo nên tổ ong, sáp bên trong tổ ong. Và chúng cũng thu gom mật hoa, và cái đó tạo nên mật ong mà chúng ta ăn.
Đây là một bức ảnh cận cảnh, và tất nhiên đây là bức ảnh bình thường của hoa lục bình, và nếu là bạn có một thị giác thật sự, thật sự tốt bằng mắt thường, bạn sẽ thấy rõ nó.
Đây là nhị và nhụy. Nhưng hãy nhìn nhị và nhụy bằng kính hiển vi.
Đó là nhị. Có hàng ngàn hạt phấn nhỏ nằm trong đó, và có cái nhụy kia, và đó là những thứ nhỏ xíu gọi là túm lông (trichome). Và đó là thứ giúp bông hoa tạo mùi hương, và thực vật tất nhiên giao tiếp với nhau thông qua những mùi hương.
Tôi muốn nói về những thứ thật sự bình thường, chỉ là cát thông thường.
Tôi trở nên có hứng thú với cát khoảng 10 năm trước, khi lần đầu tiên nhìn thấy cát ở Maui, và sự thật là, đây là một ít cát từ Maui.
Vì cát có kích cỡ khoảng 1/10 mi-li-mét.
Mỗi hạt cát có kích cỡ khoảng 1/10 mi-li-mét.
Nhưng khi bạn nhìn gần hơn, nhìn vào cái đó.
Nó thật sự khá tuyệt vời. Bạn có những vỏ sò ở đó.
Bạn có những thứ như san hô.
Bạn có mảnh vỡ của những vỏ khác.
Bạn có olivin. Bạn có những mảnh núi lửa. Có một ít của núi lửa ở đó. Bạn có những con mọt ống.
Một chuỗi đáng kinh ngạc của những thứ không thể tin nổi tồn tại trong cát.
Và lý do là, vì ở một nơi như hòn đảo này, có nhiều cát được hình thành từ những vật thể thực vật vì những tảng đá ngầm tạo nên nơi này nơi tất cả những sinh vật vi sinh (microscopic) và vĩ sinh (macroscopic) phát triển, và khi chúng chết, những vỏ và răng của chúng và xương của chúng vỡ ra và chúng tạo nên những hạt cát, những thứ như san hô và những thứ tương tự.
Và đây, ví dụ như bức ảnh cát từ Maui,
Cái này từ Lahaina, và khi chúng ta đi dạo dọc bãi biển, chúng ta đã thật sự đi dọc hàng triệu năm lịch sử sinh vật học và địa lý.
Chúng ta không nhận ra nó, nhưng nó thật sự là bản lưu của toàn bộ sinh thái học đó.
Và ở đây chúng ta thấy, ví dụ, một gai bọt biển, 2 miếng của san hô, đó là gai nhím biển. Thật sự là những thứ tuyệt vời.
Và khi lần đầu tiên nhìn nó, tôi đã - tôi nghĩ, tuyệt, điều này giống như việc tìm ra một kho báu nhỏ ở đây.
Tôi không thể tin được, và tôi đi khắp nơi phân tích những thứ nhỏ nhỏ ra và chụp hình chúng.
Hầu hết cát trên thế giới của chúng ta đều trông giống thế này.
Có những mảnh thạch anh và Fenspat, vì thế hầu hết cát đại lục trên thế giới được hình thành từ thạch anh và fenspat. Đó là sự xói mòn của đá gra-nít.
Vậy núi hình thành và chúng bị nước làm xói mòn và mưa và tuyết và những thứ tương tự, và chúng trở thành những hạt cát.
Có những loại cát thực sự có rất nhiều màu.
Đó là cát gần hệ thống sông hồ Great, và bạn có thể thấy nó đầy những kim loại trông như những ngọc hồng lựu và khoáng epidot, tất cả những thứ tuyệt vời khác, và nếu bạn nhìn thấy những loại cát khác nhau từ những nơi khác nhau, cát ở mỗi bờ biển, mỗi nơi mà bạn thấy, đều khác nhau. Đây là từ Big Sur, chúng giống như những đồ trang sức bé nhỏ.
Có vài nơi ở châu Phi người ta khai thác những mỏ đá quý, và bạn đi đến cát của những con sông có cát đổ ra biển, và một cách văn vẻ thì nhìn như những viên đá quý qua kính hiển vi.
Mỗi hạt cát là độc nhất. Mỗi bờ biển đều khác nhau.
Mỗi hạt riêng lẻ cũng khác nhau. Không bao giờ có hai hạt cát giống nhau trên thế giới này.
Mỗi hạt cát đến từ nơi nào đó và đi một nơi nào đó.
Chúng giống như là những hình chụp (dùng lưu giữ - snapshot) trong thời gian.
Ngày nay cát không chỉ có trên trái đất, mà cát có ở khắp nơi trong vũ trụ. Thực tế, không gian bên ngoài chứa đầy cát, và cát đó kết hợp với nhau tạo nên những hành tinh và Mặt trăng.
Và bạn có thể thấy chúng trong những thiên thạch nhỏ (micro-meteorite).
Đây là những thiên thạch nhỏ mà Army đưa tôi, và họ lấy những cái này ra khỏi các giếng nước ở Nam Cực.
Và chúng trông khá là tuyệt vời, và những cái này là những cấu thể bé nhỏ tạo nên thế giới mà chúng ta đang sống-- các hành tinh và Mặt trăng.
Vậy NASA muốn tôi chụp vài bức ảnh của cát mặt trăng, nên họ gửi cho tôi cát từ khắp các nơi đáp xuống khác nhau từ các sứ mạng Apollo, xảy ra 40 năm trước.
Và tôi bắt đầu chụp những bức ảnh với cái kính hiển vi 3 chiều.
Đây là bức ảnh đầu tiên của tôi.
Nó khá là tuyệt vời. Tôi nghĩ nó có đôi chút trông giống mặt trăng, điều này khá là thú vị.
Bây giờ, cách mà kính hiển vi của tôi hoạt động là, thông thường qua một cái kính bạn chỉ thấy rất ít trong một thời điểm, vậy nên điều bạn phải làm là bạn phải tập trung lại vào cái kính, tiếp tục chụp ảnh, và sau đó tôi có một chương trình vi tính ghép các bức ảnh đó lại với nhau thành một bức ảnh để bạn có thể thấy được thật sự nó trông như thế nào, và tôi xử lý nó dưới hình thức 3D. Vậy như thế, bạn có thể thấy, đây là góc nhìn của mắt trái. Đây là góc nhìn của mắt phải.
Kiểu như nhìn mắt trái, mắt phải.
Bây giờ là điều thú vị đây. Nó nhìn rất khác so với bất cứ loại cát nào trên trài đất tôi từng thấy, và tôi đã từng thấy rất nhiều loại cát trên trái đất, tin tôi đi. (Cười) Hãy nhìn vào cái lỗ ở giữa này. Cái lỗ được tạo nên do một thiên thạch va vào Mặt trăng.
Lúc này, mặt trăng không có không có không khí, vậy thiên thạch nhỏ đến liên tục, và toàn bộ bề mặt Mặt Trăng được bao phủ bởi bột, vì trong suốt 4 tỉ năm Mặt Trăng bị các thiên thạch nhỏ bắn phá, và khi các hạt đến với (tốc độ) khoảng 20 đến 60,000 dặm một giờ, chúng bốc hơi khi tiếp xúc.
Và các bạn có thể thấy ở đây là -- và vật chất này kiểu như đang bay hơi, và vật liệu này đang giữ chúng nắm nhỏ từ những hạt cát nhỏ với nhau.
Đây là những hạt cát rất nhỏ, toàn bộ nó.
Và nó được gọi là một vòng kết dính.
Và nhiều hạt cát trên Mặt Trăng trôg giống như thế, và bạn sẽ không bao giờ tìm được trên Trái Đất.
Hầu hết cát trên Mặt Trăng, đặc biệt là ---và bạn biết (là) khi bạn nhìn lên Mặt Trăng có những vùng tối và những vùng sáng. Những vùng tối là những dòng dung nham. Chúng là những dòng nhung nham bazan, và đó là cái mà dạng cát này trông như vậy, rất giống với cát mà bạn sẽ thấy ở Haleakala.
Những loại cát khác, khi những thiên thạch nhỏ này tới, chúng bốc hơi và tạo nên những dòng này, những dòng thiên thạch này sẽ đi lên vào trong-- Tôi đã định nói là "lên vào không khí", nhưng không có không khí nào đưa nó lên được, và những dòng thủy tinh thiên thạch này định dạng tức thì, và chúng cứng lên, và qua thời gian chúng rơi xuống lại bề mặt Mặt Trăng, chúng có hình dáng những quả cầu nhỏ nhiều màu sắc sặc sỡ.
Và chúng thật sự ở vi kích thước; bạn cần một kính hiển vi để nhìn chúng.
Bây giờ cái này là một hạt cát từ Mặt Trăng, và bạn có thể thấy rằng toàn bộ cấu trúc tinh thể vẫn ở đây.
Hạt cát này có khả năng khoảng 3,5 hoặc 4 tỉ năm tuổi, và nó không bao giờ bị xói mòn theo cách mà chúng ta thấy cát trên Trái Đất bị xói mòn do nước và các hoạt động, không khí, và những thứ tương tự. Cùng lắm thì chỉ có một chút xói mòn do Mặt Trời, có những cơn bão ngân hà, và bị xói mòn do bức xạ mặt trời.
Vì vậy cái mà tôi muốn nói với các bạn hôm nay là thậm chí những thứ bình thường như những hạt cát có thể hoàn toàn khác thường nếu bạn nhìn gần hơn và nếu bạn nhìn ở một quan điểm khác và mới.
Tôi nghĩ điều này thể hiện tốt nhất bởi William Blake khi ông ta nói, " Hãy nhìn thế giới trong một hạt cát và thiên đường trong một đóa hoa dại, giữ sự vô tận trong lòng bàn tay, và sự bất diệt trong một giờ"
Cám ơn. ( Vỗ tay )
Điều tôi muốn tất cả các bạn làm ngay bây giờ là nghĩ về loài động vật có vú mà tôi sắp mô tả cho bạn.
Điều đầu tiên tôi sẽ cho bạn biết về động vật có vú này là nó thực sự cần thiết để hệ sinh thái của chúng ta vận hàng đúng
Nếu chúng ta loại bỏ loài động vật có vú này ra khỏi hệ sinh thái, thì hệ sinh thái sẽ không hoạt động được nữa.
Đó là điều đầu tiên.
Điều thứ hai chính là nhờ vào khả năng cảm giác độc đáo của chúng, nếu chúng ta nghiên cứu về loài này, chúng ta sẽ có được một nguồn kiến thức sâu rộng cho những căn bệnh về giác quan, chẳng hạn như mù và điếc.
Và khía cạnh thứ ba thực sự hấp dẫn của loài có vú này đó là tôi hoàn toàn tin rằng bí mật về tuổi trẻ vĩnh cửu nằm sâu trong DNA của chúng.
Các bạn có đang suy nghĩ không?
Vì vậy, đó là một sinh vật tuyệt vời, phải không nào?
Ai ở đây đã nghĩ về một con dơi?
Ah, tôi có thể thấy rằng một nửa khán giả ở đây đồng ý với tôi, và tôi có nhiều việc phải làm để thuyết phục một nửa còn lại.
Tôi đã có một cơ hội tốt trong 20 năm qua để nghiên cứu các động vật có vú xinh đẹp và hấp dẫn này.
Một phần năm những loài động vật có vú là dơi, và chúng có những thuộc tính rất độc đáo.
Như chúng ta đã biết, dơi có mặt ở khắp nơi trên hành tinh này cách đây khoảng 64 triệu năm.
Một trong những điều đặc biệt nhất đó là dơi là loài động vật có vú biết bay.
Bay là một điều vốn dĩ rất khó.
Đối với động vật có xương sống, bay chỉ tiến hóa 3 lần duy nhất: một lần ở loài dơi, một lần ở loài chim, và một lần trong ở loài thằn lằn ngón cánh.
Và bay rất tốn năng lượng.
Loài dơi đã học và tiến hóa sao cho có thế đối phó với điều này.
Nhưng một điều vô cùng khác biệt nữa về loài dơi đó là chúng có khả năng sử dụng âm thanh để nhận thức môi trường xung quanh. Chúng sử dụng sự định vị tiếng vang.
Và bây giờ, đây là những gì tôi muốn nói về sự định vị tiếng vang -- một âm thanh được dơi phát ra ngoài từ thanh quản thông qua miệng hoặc mũi của chúng. Sóng âm thanh này phát ra và gặp những vật thể trong môi trường sẽ phản xạ trở lại bằng tiếng vang, sau đó dơi sẽ nghe những tiếng vang đó và chúng chuyển thông tin này thành hình ảnh âm thanh.
Và điều này cho phép chúng hoàn toàn định hướng được trong bóng tối.
Thực sự, chúng trông rất lạ. Chúng ta là con người.
Chúng ta là loài sử dụng thị giác. Khi các nhà khoa học nhận ra rằng dơi thực sự sử dụng âm thanh để có thể bay, định hướng và di chuyển trong đêm, chúng tôi đã không tin vào điều đó.
Trong một trăm năm qua, mặc dù các bằng chứng chỉ ra rằng đó là cách loài dơi làm, nhưng chúng tôi đã không tin.
Bây giờ, nếu bạn nhìn vào con dơi này , nó có chút gì đó giống người ngoài hành tinh.
Thật vậy, nhà triết học rất nổi tiếng Thomas Nagel một lần đã nói rằng: "Để thực sự trải nghiệm một cuộc sống của người ngoài hành tinh trên trái đất này, bạn nên nhốt mình trong một căn phòng với một con dơi đang bay và sử dụng sự định vị tiếng vang trong bóng tối".
Và nếu bạn chú ý vào các đặc tính vật lý thực tế trên mặt của loài dơi móng ngựa xinh đẹp này, bạn sẽ thấy rất nhiều đặc điểm được dành riêng cho việc phát ra âm thanh và nhận lại.
Đôi tai rất lớn, mũi kỳ lạ, nhưng đôi mắt nhỏ xíu.
Một lần nữa, nếu bạn chỉ nhìn vào con dơi này, bạn sẽ thấy rằng âm thanh rất quan trọng cho sự sống còn của nó.
Hầu hết loài dơi đều giống nhau.
Tuy nhiên, có một nhóm không sử dụng sự định vị tiếng vang.
Chúng không sử dụng âm thanh để nhận thức môi trường, và đó là những con cáo bay.
Nếu ai đó đã từng may mắn được ở (đến) Úc, bạn đã nhìn thấy chúng ra khỏi vườn bách thảo ở Sydney, và chỉ cần nhìn vào khuôn mặt của chúng, bạn có thể thấy chúng có đôi mắt rất lớn và đôi tai rất nhỏ.
Vì thế đối với loài dơi đây là một sự biến thiên rất lớn về khả năng của chúng để sử dụng các giác quan.
Điều này thực sự quan trọng cho những gì tôi sắp kể cho bạn ngay sau đây.
Bây giờ, nếu ý tưởng về những con dơi trong tháp chuông làm bạn khiếp sợ, và tôi biết một số người đang cảm thấy hơi tệ hãy nhìn vào những hình ảnh cỡ lớn về loài dơi, có thể không có gì đáng ngạc nhiên, bởi vì ở đây, trong văn hóa phương Tây, dơi được xem như loài quỷ.
Thực sự, dĩ nhiên, cuốn sách nổi tiếng "Dracula" được viết bởi Bram Stoker sống ở phía Bắc Dublin, có lẽ chịu trách nhiệm về điều này.
Tuy nhiên, tôi cũng nghĩ với thực tế rằng dơi bay ra ngoài vào ban đêm, và chúng ta không thật sự hiểu chúng. Chúng ta có một chút sợ hãi bởi những thứ có nhận thức về thế giới hơi khác so với chúng ta.
Loài dơi thường gắn với những sự kiện xấu.
Họ là thủ phạm trong những bộ phim kinh dị, giống như "Những đôi cánh của đêm" nổi tiếng.
Ngoài ra, nếu bạn nghĩ về nó, những con quỷ luôn có đôi cánh của loài dơi, trong khi những con chim -- hoặc thiên thần, thường có những đôi cánh của loài chim.
Đó là xã hội phương Tây, và điều tôi hy vọng làm tối nay là thuyết phục bạn về nền văn hóa truyền thống Trung Quốc, họ cho rằng dơi là sinh vật mang lại may mắn, và thực sự, nếu bạn đi vào một ngôi nhà Trung Quốc, bạn có thể thấy một hình ảnh như thế này.
Đây được xem như là "5 Phước lành".
Theo Tiếng Trung, từ "dơi" phát âm nghe gần giống như từ "hạnh phúc", và họ tin rằng dơi mang lại sự giàu có, sức khỏe, tuổi thọ, đức hạnh và thanh thản.
Và thật vậy, trong hình ảnh này, bạn có một bức tranh về tuổi thọ được bao quanh bởi 5 con dơi.
Và tối nay điều tôi muốn nói với bạn và chỉ cho bạn thấy rằng ít nhất ba trong những phước lành chắc chắn được đại diện bởi một con dơi, và nếu chúng ta nghiên cứu về loài dơi chúng ta sẽ tiến gần đến từng phước lành đó.
Vì vậy, sự giàu có -- làm thế nào một con dơi có thể mang đến cho chúng ta sự giàu có?
Như tôi đã nói trước đó, loài dơi rất cần thiết cho hệ sinh thái của chúng ta hoạt động chính xác. Và tại sao lại như thế?
Những con dơi vùng nhiệt đới là người thụ phấn của nhiều thực vật.
Chúng cũng ăn trái cây và phân tán hạt của trái cây đó. Loài dơi có trách nhiệm thụ phấn cho cây tequila (cây thùa), đó là một ngành công nghiệp hàng triệu đô la ở Mexico. Vì vậy, thực sự, chúng ta cần chúng cho hệ sinh thái của chúng ta được hoạt động đúng.
Không có chúng, nó sẽ là một vần đề.
Nhưng phần lớn dơi là loài động vật săn côn trùng.
Ở Mỹ, người ta ước tính, trong một vùng thuộc địa nhỏ, những con dơi lớn màu nâu, chúng tiêu thụ hơn một triệu côn trùng mỗi năm, và ở Mỹ, ngay bây giờ dơi đang bị đe dọa bởi một căn bệnh được gọi là hội chứng mũi trắng.
Hội chứng này lan rộng khắp nước Mỹ và làm chết một lượng dơi lớn, và các nhà khoa học đã ước tính được rằng 1.300 tấn côn trùng còn lại mỗi năm trong các hệ sinh thái do sự biến mất của loài dơi.
Dơi cũng bị đe doạ ở Mỹ
bởi sự thu hút của những nông trại gió. Một lần nữa, ngay bây giờ loài dơi đang gặp một chút vần đề.
Chúng sẽ - chúng đang bị đe dọa chỉ duy nhất ở Mỹ.
Bây giờ, làm thế nào điều này có thể giúp chúng ta?
Vâng, chúng tôi đã tính rằng nếu loại bỏ những con dơi từ phương trình, chúng ta sẽ phải sử dụng thuốc trừ sâu để loại bỏ tất cả những loài côn trùng gây hại đến cây nông nghiệp của chúng ta.
Và trong một năm chỉ riêng ở Mỹ, người ta ước tính chi phí sẽ là 22 tỷ đô la Mỹ, nếu chúng ta loại bỏ loài dơi. Vì vậy, thực sự, dơi đem đến cho chúng ta sự giàu có.
Chúng duy trì sức khỏe của hệ sinh thái của chúng ta, và cũng giúp chúng ta tiết kiệm tiền.
Vì vậy, một lần nữa, đó là phước lành thứ nhất. Dơi rất quan trọng cho hệ sinh thái của chúng ta.
Còn điều thứ hai? Sức khỏe thì sao?
Bên trong mỗi tế bào trong cơ thể của bạn là bộ gen của bạn.
Bộ gen của bạn được tạo thành từ ADN của bạn, ADN của bạn mã hóa protein cho phép bạn hoạt động tương tác và là chính bạn.
Và với những tiến bộ mới trong công nghệ phân tử hiện đại, chúng ta có thể nối bộ gen của riêng chúng ta trong một thời gian rất ngắn và với một chi phí rất thấp.
Bây giờ, khi chúng ta đã làm điều này, chúng ta nhận ra có nhiều biến thể trong bộ gen của chúng ta.
Vì vậy, tôi muốn bạn nhìn người bên cạnh.
Chỉ một cái liếc nhẹ. Và điều chúng ta cần nhận ra đó là cứ mỗi 300 cặp DNA của bạn giúp bạn có một chút khác biệt
Và một trong những thách thức lớn bây giờ trong y học phân tử hiện đại dù sự thay đổi này làm cho bạn dễ bị bệnh, hay biến thể này chỉ làm bạn khác đi?
Một lần nữa, nó có nghĩa gì ở đây? ý nghĩa thực sự của những biến thể này là gì? Vì vậy, nếu chúng ta chuyển tất cả những dữ liệu phân tử mới và thông tin gen được cá nhân hoá lên trực tuyến cái mà chúng ta có thể có trong vài năm tới, chúng ta có thể phân biệt được 2 cá thể. Vậy làm sao chúng ta làm được?
Vâng, tôi tin rằng chúng ta chỉ cần nhìn vào bản chất của những thí nghiệm.
thông qua chọn lọc tự nhiên, qua thời gian, sự đột biến, những biến thể phá vỡ chức năng của một protein sẽ không được dung thứ theo thời gian.
Sự tiến hóa như một cái sàng. Nó lọc ra các biến thể xấu.
Và như vậy, do đó, nếu bạn nhìn vào cùng một vùng của một gen trong nhiều động vật có vú đã tiến hóa xa nhau và cũng như bất đống sinh thái, bạn sẽ có được sự hiểu biết tốt hơn về những gì trước tiến hóa, Ví dụ, nếu nó là quan trọng cho sự vận hành của động vật có vú cho sự sống còn của nó, nó sẽ giống nhau trong tất cả các giống nòi, loài khác nhau.
Vì vậy, nếu chúng ta đã làm điều này, chúng ta sẽ cần phải làm tuần tự theo khu vực trong tất cả các động vật có vú khác nhau và xác định nếu nó là như nhau hoặc nếu nó là khác nhau. Vì vậy, nếu nó là như nhau, điều này cho thấy rằng điều đó quan trọng cho một chức năng, Vì vậy, một đột biến phải nằm trong mặt đó.
Vì vậy trong trường hợp này, nếu tất cả các động vật có vú mà chúng tôi xem xét có một bộ gen vàng, nó có thể cho rằng màu tím là xấu.
Điều này thậm chí mạnh hơn nếu bạn nhìn vào động vật có vú đó làm việc một cách hơi khác.
Vì vậy, ví dụ, vùng của bộ gen mà tôi đã nhìn vào là một khu vực quan trọng đối với việc nhìn.
Nếu chúng ta nhìn vào khu vực mà động vật có vú không nhìn rõ, giống như dơi, và chúng tôi thấy rằng dơi không nhìn rõ màu tím, chúng ta biết rằng điều này có thể là nguyên nhân gây ra bệnh này.
Vì vậy trong phòng thí nghiệm, chúng tôi đã sử dụng dơi để xem xét hai loại bệnh khác nhau liên quan tới giác quan.
Chúng tôi đang tìm kiếm bệnh mù. Bây giờ tại sao bạn sẽ làm điều này?
314 triệu người bị khiếm thị, và 45 triệu người trong số này bị mù. Vì vậy, mù là một vấn đề lớn, và rất nhiều các rối loạn mù đến từ di truyền, Vì vậy, chúng tôi muốn thử và hiểu rõ hơn những đột biến trong gen gây ra căn bệnh này.
chúng tôi cũng nhìn vào bệnh điếc. Cứ mỗi 1.000 trẻ sơ sinh thì có 1 trẻ bị điếc, và khi chúng tôi tiếp cận độ tuổi 80, hơn một nửa cũng có vấn đề về việc nghe.
Một lần nữa, có nhiều yếu tố di truyền gây ra việc này.
Vì vậy điều chúng tôi đang thực hiện trong phòng thí nghiệm là nhìn vào những chuyên gia cảm giác duy nhất, loài dơi, và chúng tôi đã nhìn vào gen gây mù khi có một vấn đề trong đó, những gen gây điếc khi có một vấn đề trong đó, và bây giờ chúng tôi có thể dự đoán những khía cạnh có nhiều khả năng gây ra bệnh.
Vì vậy, con dơi cũng quan trọng cho sức khỏe của chúng ta, để chúng ta hiểu rõ hơn về các chức năng bộ gen của mình.
Vì thế đây là nơi chúng ta đang ở bây giờ nhưng những gì về tương lai?
Điều gì về tuổi thọ?
Đây là nơi chúng ta đang đi đến, và như tôi đã nói trước đó, Tôi thực sự tin rằng bí mật của tuổi trẻ vĩnh cửu nằm trong bộ gen của dơi.
Tại sao chúng ta nên quan tâm đến các vấn đề về lão hóa?
Vâng, thực sự, đây là một hình ảnh được rút ra từ những năm 1500 về suối nguồn của tuổi trẻ. Lão hóa được coi là một trong những thứ quen thuộc, nhưng chưa được hiểu rõ, các khía cạnh sinh học, và thực sự, kể từ khi bình minh của nền văn minh, nhân loại đã tìm cách để tránh nó.
Nhưng chúng ta sẽ phải hiểu nó nhiều hơn.
Ở riêng châu Âu, tính đến năm 2050, có thể số người trên 65 tuổi sẽ tăng 70 phần trăm và 170 phần trăm số người trên 80.
Cũng như tuổi tác, sự suy thoái gây ra cho xã hội của chúng ta những vấn đề, vì vậy chúng ta phải giải quyết nó.
Vậy làm sao bí mật của tuổi trẻ vĩnh cửu có thể nằm trong bộ gen của dơi? Có ai muốn mạo hiểm đoán xem con dơi này có thể sống trong bao lâu?
Ai-- giơ tay của bạn lên - ai nói hai năm?
Không ai? Một? Thế còn 10 năm thì sao?
Một vài? Thế còn 30 năm?
40 thì sao? Được rồi, đó là toàn bộ những câu trả lời khác nhau
Con dơi này là một myotis brandtii. Nó là loài dơi có tuổi thọ dài nhất.
Nó đã sống tới 42 tuổi, và ngày nay loài dơi này vẫn còn sống trong tự nhiên.
Nhưng điều tuyệt vời về nó là gì?
Vâng, đặc thù của động vật có vú đó là có một mối quan hệ giữa kích thước cơ thể, tỷ lệ trao đổi chất, và tuổi thọ, và bạn có thể dự đoán bao lâu một động vật có vú có thể sống với kích thước cơ thể của nó.
Rất điển hình, động vật có vú nhỏ sống nhanh, chết sớm.
Hãy nghĩ về một con chuột. Nhưng loài dơi thì khác.
Như bạn có thể thấy trên biểu đồ này, màu xanh, đây là những tất cả các động vật có vú khác, nhưng dơi có thể sống lâu hơn mong đợi gấp 9 lần bởi vì có một tỷ lệ trao đổi chất thực sự cao, và câu hỏi là, làm sao chúng có thể làm điều đó?
Có 19 loài động vật có vú sống lâu hơn dự kiến, đưa ra các kích thước cơ thể của chúng, người đàn ông, và 18 trong số còn lại là dơi.
Vì thế, chúng phải có một cái gì đó trong DNA của chúng để giúp chúng đối phó với sự trao đổi chất mạnh mẽ, đặc biệt là bay. Chúng dùng năng lượng nhiều hơn gấp 3 lần so với một động vật có vú cùng kích thước, nhưng dường như không phải chịu những hậu quả hoặc tác động nào.
Vì thế, ngay bây giờ, trong phòng thí nghiệm của tôi, chúng tôi đang kết hợp những kỹ xảo của dơi trong lĩnh vực sinh học, đi ra ngoài và bắt những con dơi sống thọ, với cập nhật mới nhất, công nghệ hiện đại phân tử để hiểu rõ hơn những gì chúng làm để ngăn chặn lão hóa như chúng ta làm.
Và hy vọng rằng trong năm năm tiếp theo, tôi sẽ đưa cho bạn một TEDTalk về điều đó.
Lão hóa là một vấn đề lớn cho nhân loại, và tôi tin rằng bằng cách nghiên cứu loài dơi, chúng ta có thể khám phá các cơ chế phân tử cho phép động vật có vú để đạt được sự thay đổi về tuổi thọ. Nếu chúng ta tìm ra những gì chúng đang làm, có lẽ thông qua liệu pháp gen, chúng ta có thể làm điều tương tự.
Có khả năng, điều này có nghĩa rằng chúng ta có thể ngăn chặn sự lão hóa hoặc có lẽ thậm chí đảo ngược nó.
Chỉ cần hình dung những gì như vậy.
Vì vậy thực sự, tôi không nghĩ rằng chúng ta nên xem chúng như những con quỷ biết bay của bóng đêm, chúng giống như những siêu anh hùng của chúng ta.
Và thực tế là rằng dơi có thể mang lại cho chúng ta rất nhiều lợi ích Nếu chúng ta chỉ nhìn ở đúng nơi. Chúng tốt cho hệ sinh thái của chúng ta, chúng cho phép chúng ta hiểu các chức năng bộ gen của chúng ta như thế nào, và khả năng chúng giữ bí mật về tuổi trẻ vĩnh cửu.
Vì vậy tối nay, khi bạn ra khỏi đây và nhìn lên bầu trời đêm, và bạn thấy loài động vật có vú đang bay xinh đẹp này, Tôi muốn bạn mỉm cười. Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)
Tôi nghĩ Malin xinh đẹp [Akerman] đã sắp đặt [slide thuyết trình] một cách rất hoàn hảo.
Mỗi đàn ông đều xứng đáng có được cơ hội nuôi dưỡng một chút gì đó xa xỉ.
Và quan trọng hơn cả, thưa các quý ông, quý bà, các anh Mo và các chị Mo -- (Tiếng cười) -- trong 17 phút tới đây, tôi sẽ chia sẻ với các bạn chuyến hành trình Movember của tôi, và làm thế nào, thông qua hành trình đó chúng tôi đã định nghĩa lại tổ chức từ thiện, chúng tôi sẽ định nghĩa lại cách mà các nhà nghiên cứu về ung thư tuyến tiền liệt sẽ làm việc với nhau trên phạm vi toàn thế giới, và tôi hi vọng rằng, thông qua tiến trình này , tôi sẽ tiếp thêm cảm hứng cho các bạn tạo dựng nên một cái gì đó có ý nghĩa trong cuộc đời mình, cái gì đó có ý nghĩa sẽ tiếp tục tiến xa hơn và làm cho thế giới này trở nên tốt đẹp hơn.
Câu hỏi mà tôi bị hỏi nhiều nhất, và tôi sẽ trả lời nó ngay đây để khỏi phải làm điều đó nữa vào buổi tiệc rượu tối nay, đó là làm thế nào điều này xảy ra?
Movember đã bắt đầu như thế nào?
Chà, bình thường thì, một tổ chức từ thiện bắt đầu với một nguyên do, và một ai đó chịu ảnh hưởng trực tiếp từ nguyên do trên.
Và rồi họ tiếp tục tạo ra sự kiện, và hơn thế , một tổ chức để hỗ trợ nó.
Trong khá nhiều trường hợp, đó là cách mà một tổ chức từ thiện bắt đầu.
Nhưng không phải với Movember. Movember được bắt đầu theo một cách rất truyền thống của Úc. Đó là một buổi trưa chủ nhật
tôi cùng với ông anh và tên bạn lai rai vài ly bia, và tôi thong thả ngồi nhìn trái đất quay, thêm một vài ly nữa thì, cuộc trò chuyện chuyển sang đề tài thời trang thập niên 70 --- (Tiếng cười) --- và làm thế nào mà mọi thứ [đã lỗi thời] lại có thể trở lại đầy phong cách như vậy.
Và sau một vài ly nữa, tôi nói, " Nhất định phải có thứ gì đó đã không quay trở lại." (Tiếng cười) Rồi lại thêm một ly, thành ra, chuyện gì đã xảy đến với ria mép?
Tại sao nó không quay trở lại? (Tiếng cười) Thế rồi nhiều bia hơn nữa, và buổi hôm đó kết thúc với một thách thức đó là mang ria mép quay trở lại (Tiếng cười) Ở Úc, "mo" là tiếng lóng để gọi ria mép, thế nên chúng tôi đã đặt lại tên cho tháng mười một là "Movember" và đặt ra một vài quy định khá cơ bản, mà vẫn còn áp dụng cho đến hôm nay.
Đó là: cạo râu nhẵn nhụi vào đầu tháng, tậu một bộ ria mép , không phải quai nón, không phải râu dê, ria mép -- cho 30 ngày của tháng mười một, và rồi chúng tôi nhất trí rằng chúng tôi sẽ đi chơi cùng nhau vào cuối tháng, sẽ có 1 buổi party với chủ đề ria mép, và trao giải cho bộ ria đẹp nhất, và tất nhiên, cả bộ ria xấu nhất. (Tiếng cười) Bây giờ thì tin tôi đi, khi mà bạn nuôi ria mép quay trở lại năm 2003, khi đó chúng tôi chỉ mới có 30 người và hồi đó thì đây được xem là chiến dịch ria mép nực cười của những gã híp-pi -- (Tiếng cười) -- chuyện này đã tạo ra rất nhiều sóng gió. (Tiếng cười) đến nỗi sếp tôi đã không để tôi đi gặp khách hàng.
Bạn gái của tôi lúc bấy giờ, người mà bây giờ không còn là bạn gái của tôi nữa -- (Tiếng cười) -- ghét nó.
Các bậc phụ huynh túm con tránh xa chúng tôi. (Tiếng cười) Nhưng chúng tôi đã đi ra ngoài cùng nhau vào cuối tháng và chúng tôi ăn mừng chuyến hành trình, đó là một chuyến hành trình đích thực.
Chúng tôi đã có được rất nhiều niềm vui, và vào năm 2004, tôi nói với các chàng trai của mình, " Thiệt là vui quá trời. Tụi mình phải hợp thức hóa nó để chúng ta có thể vác [ria mép] ra đường năm này qua năm khác." (Tiếng cười) Thế là chúng tôi bắt đầu suy nghĩ về điều đó, và chúng tôi được truyền cảm hứng bởi những người phụ nữ xung quanh chúng tôi cũng như từ tất cả những gì họ đã làm cho ung thư vú.
Và rồi chúng tôi chợt nghĩ, bạn biết đó, chẳng có cái gì hết dành cho sức khỏe đàn ông.
Tại sao lại như vậy? Tại sao chúng ta không kết hợp việc nuôi ria mép với việc làm điều gì đó cho sức khỏe đàn ông?
Tôi bắt đầu nghiên cứu về đề tài đó, và phát hiện ra ung thư tuyến tiền liệt là "phiên bản" đàn ông của ung thư vú xét về số lượng đàn ông chết vì bệnh này cũng như số lượng được chuẩn đoán mắc phải.
Nhưng mà đã chẳng có gì hỗ trợ cho nó, thế nên chúng tôi quyết định kết đôi việc nuôi ria mép với ung thư tuyến tiền liệt, và sau đó tạo ra câu khẩu hiệu của riêng mình, đó là, " Thay đổi bộ mặt của sức khỏe giới mày râu."
và [câu khẩu hiệu] đã miêu tả một cách rất hùng hồn về thách thức, thay đổi diện mạo của bạn trong 30 ngày, cũng như về mục tiêu mà chúng tôi cố gắng đạt đến: kêu gọi các đấng mày râu quan tâm hơn đến sức khỏe của mình, giúp họ hiểu rõ hơn về những mối nguy ngại cho sức khỏe mà họ đang phải đối mặt
Thế là với mô hình trên, tôi mặt dày gọi cho CEO của tổ chức Ung thư tuyến tiền liệt.
nói với anh ta rằng, " Tôi có một ý tưởng tuyệt vời nhất sẽ làm thay đổi tổ chức của các anh." (Tiếng cười) Và vì tôi không muốn trao đổi với anh ta qua điện thoại , tôi đã thuyết phục anh ấy cà phê với mình ở Melbourne vào năm 2004.
Chúng tôi đã ngồi xuống trò chuyện, và tôi chia sẻ với anh ấy về tầm nhìn của mình về việc kêu gọi giới mày râu toàn nước Úc để ria mép, nâng cao nhận thức về vấn đề này [ung thư tuyến tiền liệt], cũng như tìm kiếm hỗ trợ tài chính cho tổ chức của anh ta. Và tôi thì cũng cần một mối quan hệ cộng tác để làm điều đó một cách đúng luật.
Và rồi tôi nói, " Chúng ta sẽ đi cùng nhau cho tới cuối cùng, Chúng ta sẽ có buổi party với chủ đề ria mép, chúng ta sẽ thuê DJ chúng ta sẽ ăn mừng cuộc sống, và chúng ta sẽ làm thay đổi diện mạo của sức khỏe giới mày râu."
Anh ta chỉ nhìn tôi, cười lớn, và bảo, anh ta bảo rằng, " Adam này, đó thật sự là một ý tưởng mới mẻ, nhưng chúng tôi là một tổ chức vô cùng thận trọng và dè dặt.
Chúng tôi chẳng có thể làm được gì cho anh." (Tiếng cười) Thế là tôi trả tiền cà phê cho buổi hôm đó -- (Tiếng cười) -- và lời nhận xét của anh ta trước khi rời đi, khi chúng tôi bắt tay chào tạm biệt, là " Nghe này, nếu như anh có thể quyên được tiền từ vụ này, chúng tôi sẽ rất vui lòng nhận nó." (Tiếng cười) Vậy là bài học cho tôi vào cái năm đó là sự kiên trì.
Và chúng tôi đã rất kiên trì, và kêu gọi được 450 người nuôi ria mép, cùng nhau chúng tôi vận động được 54,000 đôla, và chúng tôi đã quyên hết từng đồng cho tổ chức Ung thư tuyến tiền liệt của Úc vào thời điểm bấy giờ đó là món tiền quyên tặng lớn nhất mà họ từng nhận được.
Thế là từ buổi hôm đó, cuộc sống của tôi quẩn quanh bộ ria mép.
Mỗi ngày -- buổi sáng nay, tôi thức dậy và ra khỏi nhà, cuộc sống của tôi là về ria mép. (Tiếng cười) Thực chất, tôi là một gã trồng ria mép. (Tiếng cười) Và mùa thu hoạch của tôi là vào tháng mười một. (Vỗ tay) (Vỗ tay) Cho đến năm 2005, chiến dịch đã có được thêm nhiều sức đà, gặt hái nhiều thành công hơn ở Úc và sau đó là New Zealand, và rồi năm 2006, chúng tôi đi tới điểm ngoặt lớn.
Điều đó làm mất rất nhiều thời gian của mọi người, sau hàng giờ suy nghĩ vào các buổi cuối tuần, chúng tôi cần phải, hoặc là dẹp tiệm chiến dịch hoặc là tìm ra cách gây quỹ cho Movember để tôi có thể bỏ việc và dành nhiều thời gian hơn trong việc tổ chức và phát triển nó lên một tầm cao mới.
Thật là một điều thú vị khi bạn cố và cuối cùng tìm ra cách để gây quỹ cho một tổ chức gây quỹ được xây dựng dựa trên việc nuôi ria mép. (Tiếng cười) Để tôi kể cho các bạn nghe, không có mấy ai quan tâm đến việc đầu tư vào đó cả, kể cả tổ chức Ung thư tuyến tiền liệt, những người chúng tôi đã trao tặng khoảng 1,2 triệu đô la vào giai đoạn đó.
Thế là lại một lần nữa, chúng tôi kiên trì, và Foster's Brewing đã nhập hội trao cho chúng tôi chương trình tài trợ đầu tiên, thế là quá đủ để tôi bỏ việc, tôi trở thành cố vấn bên lề.
Và cho đếnt Movember 2006, chúng tôi đã xài sạch tất cả tiền từ Foster's, chúng tôi đã xài sạch tất cả tiền mà bản thân tôi có, và thực tế chúng tôi không còn lại một đồng nào, và chúng tôi đã phải thuyết phục tất cả nhà cung cấp các công ty sáng tạo, các công ty phát triển web các công ty lưu trữ dữ liệu, -- trì hoãn hóa đơn yêu cầu thanh toán cho đến tháng mười hai.
Trong giai đoạn này, chúng tôi nợ ngập đầu với món nợ lên đến khoảng 600.000 đô la. Thế nên, nếu Movember 2006 không thực hiện được, bộ tứ sáng lập chúng tôi, chà, sẽ nhẵn túi, chúng tôi sẽ trở thành những kẻ vô gia cư, ngồi la lất ngoài đường với bộ ria mép. (Cười lớn) Nhưng chúng tôi nghĩ rằng, bạn biết đấy, nếu đó là điều tồi tệ nhất có thể xảy đến, thì đã sao nào?
Chúng tôi vẫn sẽ có được rất nhiều niềm vui khi làm việc này, và điều đó dạy chúng tôi về tầm quan trọng của việc chấp nhận mạo hiểm và những mạo hiểm thực sự thông minh.
Sau đó vào đầu năm 2007, một điều thực sự thú vị xảy ra.
Chúng tôi có được những người anh em Mo, từ Mỹ, và từ Anh, gửi email đến, gọi điện cho chúng tôi và nói rằng, Nè, không có gì cho ung thư tuyến tiền liệt đâu.
Mang chiến dịch này đến nước chúng tôi đi.
Thế là chúng tôi nghĩ, tại sao không?
Chơi luôn. Thế là tôi mặt dày gọi cho CEO của Ung thư tuyến tiền liệt tại Canada và bảo với anh ta rằng, "Tôi có một ý tưởng tuyệt vời nhất này."
(Tiếng cười) "Nó sẽ làm thay đổi tổ chức của anh. Tôi không muốn cho anh biết về điều đó bây giờ, nhưng anh sẽ chịu gặp tôi chứ nếu tôi bay đến Toronto?" Vì vậy, tôi đã bay đến đây, xuống Front Street East để gặp anh ta, và chúng tôi ngồi vào phòng họp, và tôi nói, " Đúng vậy, đây là tầm nhìn của tôi về việc kêu gọi đàn ông nuôi ria mép trên khắp Canada để nâng cao nhận thức và tìm kinh phí cho tổ chức của anh."
Và anh ta nhìn tôi, cười và nói: "Adam, nghe như đây là một ý tưởng thực sự mới mẻ, nhưng chúng tôi một tổ chức vô cùng thận trọng và dè dặt." (Tiếng cười) Tôi đã được nghe điều này trước kia. Tôi biết nó sẽ dẫn đến đâu.
Nhưng rồi anh ta nói, "Chúng tôi sẽ hợp tác với anh, nhưng chúng tôi sẽ không đầu tư vào nó. Các anh cần phải tìm cách để mang chiến dịch này đến đây và đưa nó vào hoạt động."
Vì vậy, những gì chúng tôi đã làm là, chúng tôi đã sử dụng số tiền mà đã quyên được tại Úc để mang chiến dịch đến đất nước này, Hoa Kỳ, và Vương Quốc Anh, và chúng tôi quyết định làm nó bởi vì chúng tôi biết, nếu điều này thành công, chúng tôi có thể làm tăng số tiền quyên tặng trên phạm vi toàn cầu nhiều hơn không kể xiết so với việc chỉ thực hiện gói gọn tại Úc. Và số tiền đó sẽ tiếp thêm "năng lượng" cho việc nghiên cứu và các nghiên cứu đó sẽ mang lại cho chúng ta giải pháp trị liệu.
Và chúng tôi không tìm kiếm một phương pháp chữa bệnh thuộc về nước Úc hoặc một phương pháp chữa bệnh thuộc về Canada, chúng tôi tìm kiếm phương pháp chữa bệnh.
Vì vậy, trong năm 2007, chúng tôi đưa chiến dịch này đến đây, điều đó đã đặt nền tảng cho sự phát triển của nó.
Chiến dịch đã không thành công như chúng tôi nghĩ.
Chúng tôi đại loại là đã rất hân hoan với sự thành công của mình tại Úc và New Zealand trong giai đoạn đó.
Vì vậy, năm đó thực sự đã dạy chúng tôi bài học về tầm quan trọng của việc kiên nhẫn và việc tìm hiểu kĩ lưỡng về thị trường địa phương trước khi quá tự tin để đặt ra mục tiêu cao cả.
Nhưng những gì tôi thực sự vui mừng để nói ra là, trong năm 2010, Movember đã trở thành một phong trào toàn cầu thật sự.
[ Chiến dịch tại] Canada vừa giành chiến thắng ngoạn mục khi trở thành chiến dịch gây quỹ một số trên thế giới.
Năm ngoái chúng tôi đã có 450.000 anh Mo ở khắp nơi trên thế giới và cùng nhau, chúng tôi vận động được 77 triệu đô la.
(Vỗ tay) Và điều đó làm cho Movember giờ đây trở thành " nhà tài trợ" lớn nhất cho nghiên cứu ung thư tuyến tiền liệt và hỗ trợ các chương trình này trên toàn thế giới.
Và đó là một thành tựu tuyệt vời khi bạn liên hệ nó với việc nuôi ria mép của chúng tôi . (Tiếng cười) Và với chúng tôi, chúng tôi đã định nghĩa lại tổ chức từ thiện.
Ruy băng của chúng tôi là một dải ruy băng râu. (Tiếng cười) Đại sứ của chúng tôi là các anh Mo và các chị Mo, và tôi nghĩ rằng điều đó là nền móng cho thành công của chúng tôi.
Chúng tôi kết nối thương hiệu và chiến dịch của mình với những người này.
Chúng tôi để họ nắm lấy nó và diễn giải nó theo cách riêng của họ.
Vì vậy bây giờ tôi sống ở Los Angeles, bởi vì tổ chức ung thư tuyến tiền liệt ung thư của Mỹ nằm ở bang này, và tôi luôn nhận được câu hỏi từ giới truyền thông tại đây, bởi vì nó khá là mang tính câu khách. "Đại sứ nổi tiếng của bạn là ai?"
Và tôi nói với họ, "Năm vừa qua, chúng tôi đủ may mắn để có được 450.000 đại sứ nổi tiếng."
Và họ lại tiếp, "Hả, vậy ý ông là gì?"
Và như thể là, mỗi một người, mỗi anh Mo , chị Mo tham gia Movember đều là Đại sứ nổi tiếng của chúng tôi, và điều đó là rất, rất quan trọng và là điều cơ bản để tạo nên thành công của chúng tôi.
Bây giờ những gì tôi muốn chia sẻ với các bạn là một trong những thời khắc xúc động nhất tại Movember của tôi, và nó đã xảy ra ở đây ở Toronto năm vừa qua, vào giai đoạn cuối của chiến dịch.
Tôi đi chơi với đội của mình. Đó là buổi bế mạc của Movember.
Chúng tôi đã có một chiến dịch lớn, và thành thực mà nói, chúng tôi đã có một chầu bia xứng đáng cho mình đêm đó, nhưng tôi nói, "Các bạn biết đấy, tôi nghĩ rằng chúng ta vốn đã còn sẵn một quầy bar ở lại trong chúng ta." (Tiếng cười) Vì vậy chúng tôi nhồi nhét vào một chiếc taxi, và đây là tài xế taxi của chúng tôi, tôi ngồi ở ghế sau, và ông ta quay lại và nói, "Các bạn đi đâu?"
Và tôi đã nói, "Gượm đã, đó là một bộ ria mép tuyệt vời."
(Tiếng cười) Và ông trả lời, "Tôi để nó vì Movember." Và tôi nói, " Tôi cũng vậy." Và tiếp, "Kể tôi nghe câu chuyện Movember của ông đi."
Và thế là, "Nghe này, tôi biết đó là về sức khỏe nam giới, Tôi biết đó là về ung thư tuyến tiền liệt, nhưng cái này là cho ung thư vú."
Và tôi nói, "Okay, điều đó thật thú vị."
Ông tiếp lời, "Năm ngoái, mẹ tôi qua đời vì bệnh ung thư vú ở Sri Lanka, bởi vì chúng tôi không đủ khả năng chi trả cho điều trị thích hợp cho bà. " và ông nói, "Ria mép này là sự tưởng nhớ của tôi đến mẹ mình."
Chúng tôi tất cả đều nghẹn ngào ở băng ghế sau, và tôi đã không nói cho ông ta biết mình là ai, bởi tôi không cho rằng nó thích hợp, Tôi chỉ bắt tay ông và nói, "Cảm ơn ông rất nhiều.
Mẹ ông sẽ rất tự hào."
Và kể từ giây phút đó, tôi nhận ra rằng Movember mang ý nghĩa nhiều hơn là một bộ ria mép, một câu chuyện đùa.
Đó là về mỗi một người đến với nền tảng này, theo đuổi nó theo cách riêng của họ, và làm [nó] trở nên có ý nghĩa trong cuộc sống riêng của mình.
Với chúng tôi giờ đây tại Movember, chúng tôi thực sự tập trung vào ba khu vực chương trình, và vào việc gây nên một tác động thực sự: nâng cao nhận thức và giáo dục, chương trình hỗ trợ bệnh nhân, và nghiên cứu.
Bây giờ, chúng tôi luôn tập trung, theo lẽ tự nhiên, vào việc mình vận động được bao nhiêu, bởi vì đó là một kết quả rất hữu hình, nhưng đối với tôi, nâng cao nhận thức và giáo dục là quan trọng hơn số tiền quyên được, bởi vì tôi biết đó là thay đổi và cứu sống nhiều con người ngày nay, và có lẽ minh hoạ tốt nhất cho điều đó là một chàng trai trẻ tôi đã gặp ở phía Nam vùng Tây Nam ở Austin, Texas, đầu năm nay.
Cậu ta đi tới chỗ tôi và nói, "Cảm ơn ông đã khởi xướng Movember."
Và tôi nói, "Cảm ơn bạn đã làm nên Movember."
Và rồi tôi nhìn anh ta, và như thể, "Tôi khá chắc là bạn không thể nuôi nổi một bộ ria mép." (Tiếng cười) Và tôi đã nói, "Câu chuyện Movember của bạn là gì?"
Cậu ta trả lời, "Tôi đã nuôi một bộ ria mép tồi tệ hơn bao giờ hết." (Tiếng cười) "Nhưng khi tôi về nhà cho bữa ăn tối vào dịp Lễ Tạ ơn, khá nhanh chóng cuộc trò chuyện bên bàn ăn chuyển sang Cái quái gì đã xảy ra thế này." (Tiếng cười) "Và chúng tôi đã nói chuyện - tôi đã nói với họ về Movember, và rồi sau đó, cha tôi tiến đến, và ở tuổi 26, lần đầu tiên , tôi đã có một cuộc trò chuyện riêng với cha mình về sức khỏe của đàn ông. Tôi đã có một cuộc trò chuyện với cha về bệnh ung thư tuyến tiền liệt, và tôi biết được rằng ông nội mình mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt và tôi đã có thể chia sẻ với cha rằng ông có gấp đôi khả năng bị bệnh, và ông đã không biết điều đó, cũng như đã không đi khám kiểm tra bệnh."
Vì vậy bây giờ, anh chàng đó sẽ làm kiểm tra ung thư tuyến tiền liệt.
Thế cho nên, những cuộc hội thoại như vậy, khiến cho các quý ông quan tâm hơn đến việc làm này, ở bất kỳ lứa tuổi này, điều đó rất quan trọng, và theo quan điểm của tôi, nó quan trọng hơn rất nhiều lần so với số tiền quyên được.
Bây giờ, trở lại với số tiền chúng tôi vận động được, và nghiên cứu, và làm thế nào chúng tôi định nghĩa lại việc nghiên cứu.
Giờ đây, chúng tôi tài trợ các tổ chức về ung thư tuyến tiền liệt tại 13 quốc gia.
Chúng tôi hỗ trợ, theo đúng nghĩa đen, hàng trăm, nếu không muốn nói hàng ngàn tổ chức và các nhà nghiên cứu trên khắp thế giới, và gần đây nhất, khi ngồi nhìn lại , chúng tôi nhận thấy một sự thiếu hợp tác thực sự xảy ra ngay cả giữa các tổ chức với nhau, bị cô lập trên phạm vi toàn quốc, bị cô lập trên phạm vi toàn cầu, và điều này xảy đến không chỉ riêng đối với ung thư tuyến tiền liệt. Đây là nghiên cứu về ung thư trên toàn thế giới.
Và vì vậy chúng tôi đã nói, đúng, chúng ta đã định nghĩa lại tổ chức từ thiện. Chúng ta cần tái định nghĩa cách những người này hoạt động. Chúng ta có thể làm điều đó như thế nào?
Những gì chúng tôi đã làm, chúng tôi tạo ra một kế hoạch hành động toàn cầu, và chúng tôi lấy 10 phần trăm số tiền vận động được tại mỗi quốc gia hiện nay và cho nó vào một quỹ toàn cầu, và chúng tôi đã có được những bộ óc khoa học về ung thư tuyến tiền liệt tài giỏi nhất trên thế giới chăm sóc quỹ này, và họ gặp nhau mỗi năm và xác định ra ưu tiên số một, và năm ngoái, đó là về cải thiện xét nghiệm sàng lọc.
Vì vậy, họ đã xác định rằng đó là một ưu tiên, và sau đó họ đã tuyển dụng và có được giờ đây 300 nhà nghiên cứu từ khắp nơi trên thế giới đang tìm hiểu, học tập về chủ đề này, và cơ bản là cùng một chủ đề.
Vì vậy hiện nay chúng tôi đang tài trợ cho họ một khoản tiền chừng năm hay sáu triệu đô la để cộng tác và phối hợp với nhau, và đó là điều duy nhất trong thế giới của bệnh ung thư, và chúng tôi biết, thông qua sự hợp tác đó, những kết quả đạt được sẽ được đẩy nhanh tiến độ .
Và đó là cách chúng tôi định nghĩa lại thế giới nghiên cứu.
Cho nên, những gì tôi biết về hành trình Movember của mình là, với một ý tưởng thực sự sáng tạo, với niềm đam mê, với sự kiên trì, và rất nhiều kiên nhẫn, bốn tên bạn, bốn bộ ria mép, có thể truyền cảm hứng cho một khán phòng đầy người, và rằng khán phòng đầy người đó lại tiếp tục truyền cảm hứng cho cả một thành phố, và thành phố đó là Melbourne, quê nhà tôi.
Và từ thành phố đó lại có thể tiến tới truyền cảm hứng cho cả một tiểu bang, và tiểu bang đó lại tiếp tục truyền cảm hứng cho một quốc gia, và hơn thế nữa, bạn có thể tạo ra một phong trào toàn cầu làm thay đổi bộ mặt của sức khỏe nam giới.
Tên tôi là Adam Garone, và đó là câu chuyện của tôi.
Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)
Người ta muốn rất nhiều thứ trong cuộc sống, nhưng tôi nghĩ rằng, hơn tất cả, họ muốn hạnh phúc.
Aristotle gọi hạnh phúc là "thủ lĩnh tốt," một đích đến mà tất cả những thứ khác đều hướng tới.
Theo quan điểm này, lý do chúng ta muốn có một ngôi nhà lớn hoặc một chiếc xe đẹp hoặc một công việc tốt không phải là vì những thứ này là có giá trị thực sự.
Mà đó là bởi vì chúng ta mong đợi chúng mang lại cho mình hạnh phúc.
Trong 50 năm qua, chúng ta, những công dân Mỹ, đã có rất nhiều thứ chúng ta mong muốn.
Chúng ta giàu hơn. Chúng ta sống lâu hơn. Chúng ta tiếp cận được với thứ công nghệ mà, một vài năm trước đây, có thể được xem như một loại khoa học viễn tưởng.
Nghịch lý của hạnh phúc là mặc dù các điều kiện khách quan của cuộc sống đã được cải thiện đáng kể, chúng ta vẫn không thực sự cảm thấy hạnh phúc hơn.
Có lẽ vì những khái niệm thông thường của sự tiến bộ không mang đến những lợi ích lớn, nếu xét về mặt hạnh phúc. Những năm gần đây, người ta ngày càng quan tâm hơn về khái niệm hạnh phúc.
Người ta đã và đang tranh luận về những lý do mang đến hạnh phúc trong một thời gian rất dài, trên thực tế, là suốt hàng ngàn năm qua, nhưng có vẻ như rất nhiều những cuộc tranh luận như thế, chưa đưa ra được đáp án hợp lý.
Khi nhiều lĩnh vực khác trong cuộc sống cũng như thế, tôi nghĩ rằng phương pháp khoa học có tiềm năng để trả lời câu hỏi này.
Trên thực tế, trong những năm gần đây, đã có một sự bùng nổ các cuộc nghiên cứu về hạnh phúc. Ví dụ như, chúng ta đã biết được rất nhiều về các điều kiện nhân khẩu học, làm thế nào những yếu tố như thu nhập giáo dục, giới tính và hôn nhân liên quan đến hạnh phúc.
Nhưng một trong những bí mật của hạnh phúc đã được tiết lộ là các yếu tố vừa kể có vẻ như không gây ra một hiệu ứng mạnh mẽ cụ thể nào.
Thì đúng là, kiếm được nhiều tiền tất nhiên là tốt hơn ít, hay việc tốt nghiệp đại học thì tốt hơn là bỏ học giữa chừng, nhưng những điều này lại chỉ gây ra một sự khác biệt nhỏ trong hạnh phúc.
Nó khiến chúng ta đặt câu hỏi rằng, vậy thì cái gì mang đến hạnh phúc?
Tôi nghĩ rằng đó là một câu hỏi mà chúng ta chưa thực sự có câu trả lời. Nhưng tôi nghĩ rằng, có một thứ có tiềm năng là câu trả lời, đó là: hạnh phúc có thể có một mối liên hệ "khủng khiếp" với nội dung của những trải nghiệm mang tính thời điểm của chúng ta.
Rõ ràng, có vẻ như những gì đang diễn ra trong đời sống chúng ta, như là... chúng ta đang làm những gì, chúng ta giao thiệp với những ai, chúng ta đang suy nghĩ về cái gì... có một sức ảnh hưởng lớn đến hạnh phúc của chúng ta, và hẳn nhiên đây là những khía cạnh vô cùng khó khăn, trên thực tế, các nhà khoa học khó lòng mà nghiên cứu chúng.
Một vài năm trước đây, tôi tìm được một cách để nghiên cứu hạnh phúc của con người từ lúc này sang lúc khác, trong cuộc sống tiếp diễn đời thường, với quy mô lớn trên toàn thế giới, điều mà trước đây, chúng ta chưa bao giờ làm được. Nó được gọi là trackyourhappiness.org, sử dụng iPhone để theo dõi hạnh phúc con người trong thời gian thực.
Vậy nó hoạt động như thế nào? Nói một cách đơn giản, tôi gửi tín hiệu cho mọi người vào những thời điểm ngẫu nhiên trong ngày, tôi hỏi họ một loạt các câu hỏi về trải nghiệm mang tính thời điểm, tại khoảnh khắc ngay trước khi họ nhận được tín hiệu.
Ý tưởng ở đây là, nếu chúng ta có thể quan sát hạnh phúc con người tăng và giảm như thế nào trong suốt một ngày, một vài trường hợp có thể là từng phút một, và cố gắng hiểu, những gì mọi người đang làm, những người họ đang tiếp xúc, những gì họ đang suy nghĩ, và tất cả các yếu tố khác làm nên một ngày của họ... Những thứ này liên quan như thế nào đến những thay đổi trong cảm nhận hạnh phúc, từ đó, chúng ta có thể khám phá một số yếu tố thực sự có tác động lớn đến hạnh phúc.
Chúng tôi đã rất may mắn khi dự án này thu thập được khá nhiều dữ liệu, nhiều hơn nhiều so với số dữ liệu cùng loại đã từng được thu thập trước đây, hơn 650.000 báo cáo thời gian thực từ hơn 15.000 người.
Và không chỉ là từ rất nhiều người, mà đó còn là một tập hợp thực sự đa dạng, những người trong độ tuổi từ 18 đến ngoài 80, có thu nhập và trình độ giáo dục khác nhau, những người đã kết hôn, ly dị hay góa bụa, vv.
Tựu chung, họ đại diện tất thảy 86 thể loại nghề nghiệp và đến từ hơn 80 quốc gia.
Phần thời gian còn lại của tôi với các bạn hôm nay, tôi muốn chia sẻ một chút về một trong những lĩnh vực mà chúng tôi đang tiến hành nghiên cứu: sự lang thang của tâm trí, sự nghĩ ngợi lan man.
Loài người chúng ta có được khả năng độc đáo này, chúng ta có thể cho tâm trí mình thoát khỏi hiện tại.
Anh chàng này, ngồi ở đây, làm việc với máy tính của anh, nhưng có thể anh ấy đang suy nghĩ đến kỳ nghỉ của anh hồi tháng trước, hay tự hỏi mình sẽ ăn gì tối nay.
Có thể anh đang lo lắng chẳng mấy chốc đầu anh sẽ bị hói đi. (Tiếng cười) Khả năng tập trung sự chú ý của chúng ta vào một cái gì đó khác hơn hiện tại, quả là tuyệt vời. Nó cho phép chúng ta tìm hiểu, lên kế hoạch và lý luận theo những cách mà các loài động vật khác không thể.
Tuy nhiên nó không chỉ rõ mối quan hệ giữa việc chúng ta sử dụng khả năng này với chuyện chúng ta hạnh phúc.
Có thể, bạn đã từng nghe mọi người khuyên bạn nên tập trung vào hiện tại. "Ở đây, bây giờ" bạn có thể đã nghe điều đó hàng trăm lần.
Có thể, để thực sự được hạnh phúc, chúng ta cần phải hoàn toàn đắm mình và tập trung vào trải nghiệm của mình ngay thời điểm hiện tại.
Có lẽ người ta nói đúng, rằng sự lang thang tâm trí có thể là một chuyện xấu.
Nhưng mặt khác, khi tâm trí của chúng ta đi thơ thẩn, chúng không bị giới hạn. Chúng ta không thể thay đổi thực tế vật chất ngay trước mặt mình, nhưng chúng ta có thể đi tới bất cứ nơi đâu trong tâm trí của mình.
Bởi vì chúng ta biết rằng con người luôn muốn được hạnh phúc, có thể khi tâm trí đi lang thang, chúng ta sẽ đi tới những nơi hạnh phúc hơn nơi mình thực sự đang tồn tại. Điều này có thể lý giải được.
Nói cách khác, có lẽ là những niềm vui của tâm trí cho phép chúng ta gia tăng cảm giác hạnh phúc khi tâm trí nghĩ lan man.
Cũng bởi vì tôi là một nhà khoa học, tôi muốn cố gắng tìm đáp án cho cuộc tranh luận này bằng một số dữ liệu, và đặc biệt là, tôi muốn trình bày một số dữ liệu với bạn, từ ba câu hỏi tôi dùng trong dự án Track Your Happiness (Theo Dõi Hạnh Phúc của Bạn). Hãy nhớ rằng, đây là từ những "trải nghiệm mang tính thời điểm" trong cuộc sống thực của loài người.
Có ba câu hỏi. Đầu tiên là một câu hỏi về hạnh phúc: Bạn cảm thấy thế nào? Lựa chọn trên thang điểm từ rất xấu đến rất tốt. Thứ hai, một câu hỏi về hoạt động: Bạn đang làm gì? Lựa chọn trong danh sách 22 hoạt động khác nhau bao gồm những thứ như ăn uống, làm việc và xem TV.
Và cuối cùng, câu hỏi về sự lang thang của tâm trí: Bạn có đang suy nghĩ về một cái gì đó khác hơn cái mà bạn đang làm?
Người ta có thể trả lời "không" - nói cách khác, "tôi đang chỉ tập trung vào công việc của mình" - hoặc "có" - tôi đang nghĩ về một cái gì đó khác - và chủ đề của những suy nghĩ này có thể làm hài lòng, trung lập hoặc gây khó chịu.
Bất kỳ câu trả lời "có" nào trong số này, đều là thứ mà chúng tôi gọi là "sự lang thang tâm trí".
Vậy chúng tôi đã tìm thấy những gì?
Biểu đồ này thể hiện hạnh phúc trên trục dọc, và các bạn thấy cột đó thể hiện người ta hạnh phúc như thế nào khi họ tập trung vào hiện tại và không để tâm trí lơ đễnh.
Hóa ra là, so với lúc tập trung vào hiện tại, cơ bản là, người ta ít hạnh phúc hơn, khi để tâm trí đi lang thang.
Bây giờ, bạn có thể nhìn vào kết quả này và nói, thì đúng thôi, thông thường người ta ít hạnh phúc hơn khi để tâm trí đi thơ thẩn, nhưng chắc chắn rằng khi tâm trí họ thoát ly khỏi một điều gì đó không mấy thú vị, thì ít ra, sự thơ thẩn của tâm trí đã làm được cái gì đó tốt cho chúng ta.
Không như thế phải đâu. Sự thật là, người ta ít hạnh phúc hơn khi để đầu óc đi lang thang, dù là họ đang làm gì trong thực tại đi nữa. Ví dụ nhé, người ta không thực sự thích phải làm việc quá nhiều.
Nó là một trong các hoạt động kém thú vị nhất, tuy nhiên người ta thực chất hạnh phúc hơn một cách đáng kể khi chỉ tập trung vào việc đang làm, hơn là để khi tâm trí lãng đãng đến một nơi nào khác.
Ngạc nhiên ha!
Làm thế nào điều này có thể xảy ra? Tôi nghĩ rằng một phần, à không, một phần lớn của lý do là khi tâm trí của chúng ta đi lang thang, chúng ta thường nghĩ về những điều không vui, và chúng rõ ràng ít hạnh phúc hơn rất nhiều so với thực tại, những lo lắng, những bất an, những hối tiếc và ngay cả khi mọi người suy nghĩ về cái gì đó trung tính, họ vẫn ít hạnh phúc đáng kể so với khi không để tâm trí lãng đãng chút nào.
Ngay cả khi con người suy nghĩ vẩn vơ về một cái gì đó, mà có thể gọi là vui thích, họ vẫn đang thực sự ít hạnh phúc đi một tí xíu so với khi tập trung.
Nếu sự lơ đễnh của đầu óc là một cái máy đánh bạc, bạn có thể mất từ 50 đô la, 20 đô la hoặc 1 đô la. Chứ gì nữa? Bạn sẽ không bao giờ muốn chơi với nó. (Tiếng cười) Tôi đã giải thích đó, và cho rằng, có lẽ, sự lang thang của tâm trí thưc là nguyên nhân của sự không hạnh phúc. Tôi đã thực sự cho các bạn thấy hai điều này tương quan lẫn nhau.
Có thể đúng, nhưng nó cũng có thể chỉ là trường hợp khi người ta không vui, họ để tâm trí của mình đi thơ thẩn.
Có thể đó là những gì đang thực sự xảy ra. Làm thế nào chúng ta có thể tách biệt riêng hai trường hợp này?
Có một thực tế mà chúng ta có thể tận dụng là, tôi nghĩ, một loại hiện thực mà các bạn sẽ đều đồng ý, đó là thời gian thì tiến về phía trước chứ không bước lùi. Đúng vậy không nào? Nguyên nhân phải xảy ra trước kết quả.
Chúng tôi may mắn khi thu nhặt dữ liệu, nhận được nhiều phản hồi từ từng cá nhân. Vì vậy chúng tôi có thể nhìn và tìm hiểu, liệu rằng, sự lang thang tâm trí có xu hướng xảy ra trước sự không hạnh phúc, hay ngược lại, sự không hạnh phúc có xu hướng xảy ra trước khi đầu óc đi lang thang, để có được sự thấu hiểu về chiều hướng của mối quan hệ nhân quả này.
Hóa ra, có một mối liên hệ mật thiết giữa chuyện lang thang tâm trí trong thực tại và cảm nhận kém hạnh phúc sau đó một lúc, phù hợp với lập luận rằng tâm trí lang thang khiến con người ta ít hạnh phúc hơn.
Ngược lại, không có mối quan hệ nào giữa việc không hài lòng trong thực tại với sự lang thang tâm trí vào một thời gian ngắn sau đó.
Nói cách khác, sự đi lang thang của tâm trí rất có thể là nguyên nhân thực sự, chứ không đơn thuần là một hệ quả, của sự không hạnh phúc.
Một vài phút trước đây, tôi so sánh sự lang thang tâm trí với một máy đánh bạc mà bạn không bao giờ muốn chơi.
Vậy, người ta thường để tâm trí lãng đãng ở một mức độ thường xuyên nào?
Hóa ra, họ thơ thẩn nhiều lắm. Trên thực tế, rất nhiều.
47 phần trăm thời gian, người ta suy nghĩ về một cái gì đó khác với những gì họ đang làm.
Điều đó phụ thuộc như thế nào với công việc mọi người đang làm?
Tần suất của sự lơ đễnh tâm trí trên 22 hoạt động khác nhau, mức độ cao 65 phần trăm — (tiếng cười) — khi tắm rửa, đánh răng, và 50 phần trăm khi làm việc, đến 40 phần trăm khi tập thể dục, xuống đến cột thấp nhất bên phải mà tôi nghĩ rằng một số bạn chắc chắn sẽ phá lên cười.
Chỉ 10 phần trăm người ta lơ đễnh tâm trí khi quan hệ tình dục. (Tiếng cười) Nhưng có một điều tôi nghĩ, khá là thú vị trong biểu đồ này, đó là, về cơ bản với một ngoại lệ, cho dù người ta đang làm bất cứ việc gì, họ vẫn để tâm trí mình thơ thẩn ít nhất 30 phần trăm thời gian, điều đó chỉ ra rằng sự lang thang tâm trí không chỉ là thường xuyên, mà còn rất phổ biến.
Cơ bản là nó hiện diện trong tất cả mọi việc chúng ta làm.
Trong buổi nói chuyện hôm nay, tôi đã chia sẻ với các bạn một chút về sự lang thang tâm trí, một biến số mà tôi nghĩ khá quan trọng trong phương trình của hạnh phúc.
Hy vọng của tôi là theo thời gian, bằng cách theo dõi hạnh phúc mang tính thời điểm và những trải nghiệm của con người trong đời sống hàng ngày, chúng ta sẽ có thể phát hiện ra rất nhiều căn nguyên quan trọng của hạnh phúc, và sau đó, cuối cùng, một hiểu biết khoa học về hạnh phúc mà sẽ giúp chúng ta tạo ra một tương lai, không chỉ thịnh vượng hơn, khỏe mạnh hơn mà còn hạnh phúc hơn nữa.
Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Hai năm trước, sau bốn năm phục vụ trong lực lượng Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ và làm nghĩa vụ tại cả Iraq và Afghanistan, tôi có mặt tại Port-au-Prince, dẫn đầu một nhóm cựu chiến binh và chuyên gia y tế tại những khu vực bị tàn phá kinh khủng nhất trong thành phố đó ba ngày sau trận động đất.
Chúng tôi đã đi tới những nơi mà không ai khác muốn tới, nơi mà không ai khác có thể tới, và sau ba tuần, chúng tôi nhận ra vài điều. Cựu chiến binh rất, rất giỏi trong việc ứng phó với thiên tai.
Về đến nhà, người đồng sáng lập và tôi, chúng tôi nhìn lại chuyến đi, và chúng tôi bảo, có hai vấn đề.
Vấn đề đầu tiên là phương pháp ứng phó thiên tai không phù hợp.
Chậm. Lạc hậu. Không tận dụng công nghệ tốt nhất, và không tận dụng được những người giỏi nhất.
Vấn đề thứ hai mà chúng tôi nhận ra là kế hoạch tái định cư các cựu chiến binh rất không hợp lý, chủ đề này nằm trên trang nhất của báo chí hiện giờ khi cựu chiến binh trở về nhà từ Irag và Afghanistan, và vật lộn để hòa nhập trở lại với cuộc sống đời thường.
Thì chúng tôi ngồi đây và chúng tôi nhìn vào hai vấn đề này, cuối cùng, chúng tôi nhận ra: Chúng không phải là vấn đề.
Chúng thực ra chính là giải pháp. Ý tôi là gì khi nói thế?
Chúng ta có thể dùng phòng chống thiên tai như một cơ hội phục vụ cho những cựu chiến binh trở về.
Khảo sát gần đây cho thấy 92 phần trăm cựu chiến binh mong muốn vẫn được tiếp tục phục vụ khi kết thúc nghĩa vụ
Và chúng ta có thể dùng cựu chiến binh để cải thiện việc ứng phó thiên tai.
Với tình hình hiện tại, chuyện này rất có lý, năm 2010, chúng tôi phòng chống trận sóng thần ở Chile, lũ lụt ở Pakista, chúng tôi gửi đội tập huấn tới biên giới Thai-Burma.
Nhưng đúng vào đầu năm nay, một trong những thành viên đầu tiên đã làm chúng tôi thay đổi mục tiêu của tổ chức.
Đây là Clay Hunt. Clay là một lính thủy giống tôi.
Chúng tôi cùng phục vụ ở Iraq và Afghanistan.
Clay đã ở cùng chúng tôi tại Port-au-Prince. Anh cũng đã ở cùng chúng tôi ở Chile.
Vào tháng ba đầu năm nay, Clay đã tự tử.
Đó là một bi kịch, nhưng nó thực sự làm chúng tôi tập trung lại vào cái mà chúng tôi đang làm.
Bạn biết không, Clay không tự tử bởi những chuyện xảy ra ở Iraq và Afghanistan. Clay tự tử bởi cái mà anh đánh mất khi anh trở về nhà.
Anh ấy mất mục đích. Anh ấy mất cộng đồng của anh.
Và có lẽ bi kịch nhất là, anh ấy mất giá trị bản thân.
Và thế, khi chúng tôi đánh giá và khi bi kịch này đã được làm sáng tỏ chúng tôi nhận ra rằng, cả hai vấn đề trên -- sự nhắc đi nhắc lại của tổ chức chúng tôi, chúng tôi là tổ chức phòng chống thiên tai sử dụng dịch vụ từ cựu chiến binh. Chúng tôi đạt được nhiều thành công, và chúng tôi thực sự cảm thấy rằng chúng tôi đang thay đổi mô hình phòng chống thiên tai.
Nhưng sau chuyện của Clay, chúng tôi thay đổi mục tiêu, và thật bất ngờ, khi tiếp tục, chúng tôi nhận thấy đây là một tổ chức dành cho cựu chiến binh dựa trên chương trình ứng phó thiên tai.
Bởi chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể đem mục đích đó và cộng đồng đó và giá trị bản thân đó trở lại với các cựu chiến binh.
Lốc xoáy ở Tuscaloosa và Joplin, rồi Bão Irene, cho chúng tôi cơ hội để nhìn nhận sự việc đó.
Giờ tôi muốn bạn tưởng tượng trong một giây một chàng trai 18 tuổi người tốt nghiệp trường trung học ở thành phố Kansas, Missouri.
Anh gia nhập Quân đội. Quân đội đưa anh một cây súng.
Họ gửi anh tới Iraq.
Hằng ngày, anh ra khỏi hàng rào với một nhiệm vụ.
Nhiệm vụ đó là bảo vệ tự do của gia đình anh bỏ lại ở nhà.
Là giữ những người xung quanh anh sống sót.
Là dẹp loạn tại ngôi làng nơi anh làm việc.
Anh ấy có một mục đính. Nhưng khi anh trở lại nhà tại thành phố Kansas, Missouri, có thế anh sẽ đi học đại học, có thế anh sẽ kiếm một việc làm, nhưng anh ấy không còn ý thức về mục đích trước đây.
Bạn cho anh ấy một cái cưa. Bạn đưa anh ấy tới Joplin, Missouri sau một cơn lốc xoáy, anh lấy lại được điều đó.
Quay trở lại, cùng một chàng trai 18 tuổi tốt nghiệp trường trung học thành phố Kansas, Missouri, gia nhập Quân đội, Quân đội đưa anh một cây súng, họ đưa anh tới Iraq.
Hằng ngày, anh nhìn vào một dãy những cặp mắt giống nhau xung quanh anh.
Anh rời khỏi hàng rào. Anh biết rằng họ sẽ yểm trợ anh.
Anh ngủ trên cùng một bãi cát. Họ sống chung với nhau.
Họ ăn chung. Họ đổ máu cùng nhau.
Anh ấy trở về nhà ở thành phố Kansas, Missouri.
Anh rời khỏi quân đội. Anh cởi bỏ bộ quân phục.
Anh ấy không còn cộng đồng đó nữa.
Nhưng nếu bạn thả 25 cựu chiến binh đó xuống Joplin, Missouri, họ lại cảm nhận về cộng đồng đó.
Trường hơp nữa, bạn có một chàng trai 18 tuồi tốt nghiệp trung học tại thành phố Kansas.
Anh gia nhập Quân đội. Quân đội đưa anh một cây súng.
Họ gửi anh tới Iraq.
Họ ghim lên ngực anh một huy chương. Anh trở về nhà với một cuộc diễu hành súng giấy.
Anh cởi bỏ bộ quân phục. Anh không còn là Trung sĩ Jones nữa trong cộng đồng của anh. Anh giờ là Dave từ thành phố Kansas.
Giá trị của anh không giống trước nữa
Nhưng nếu bạn đưa anh ấy tới Joplin sau một cơn lốc xoáy, và ai đó lại bước đến chỗ anh và bắt tay anh và cảm ơn anh vì sự phục vụ, giờ họ lấy lại giá trị bản thân cũ..
Tôi nghĩ điều đó rất quan trọng, bởi ngay bây giờ ai đó cần phải lên tiếng, và thế hệ cựu chiến binh này sẽ có cơ hội được làm nếu họ được trao cơ hội.
Rất cảm ơn. (Vỗ tay)
Hôm nay, tôi sẽ nói với các bạn về phác thảo điện tử.
Tôi, giữa rất nhiều điều khác, là một kĩ sư điện tử, và điều đó có nghĩa là tôi dùng phần lớn thời gian thiết kế và xây dựng những phần mới trong kĩ thuật, và cụ thể hơn là thiết kế và xây dựng các thiết bị điện tử.
Và điều tôi vừa mới tìm ra là quy trình thiết kế và xây dựng các thiết bị điện tử là vấn đề trong tất cả mọi thứ.
Vậy nên nó thực sự là một quy trình chậm, thực sự rất đắt đỏ, và đầu ra của quy trình này, được gọi là bảng mạch điện tử, bị giới hạn bởi tất cả các cách thú vị .
Vì chúng thực sự rất nhỏ, nhìn chung, chúng hình vuông phẳng và cứng, và thật lòng, đa số chúng chỉ đơn giản là không thu hút lắm, và vậy là nhóm của tôi và tôi đã suy nghĩ những cách thực sự thay đổi và pha trộn quá trình và đầu ra của việc thiết kế điện tử.
Và chuyện gì xảy ra nếu bạn có thể thiết kế và xây dựng thiết bị điện tử giống như thế này? Chuyện gì sẽ xảy ra nếu bạn có thể thực hiện cực kì nhanh cực kì không đắt đỏ, và có thể thú vị hơn, thực sự trôi chảy và mang tính diễn tả và thậm chí cải tiến về hình thức?
Không phải là điều đó quá tuyệt, và không phải là điều đó sẽ mở ra tất cả các khả năng mới sao?
Tôi sắp chia sẻ với bạn hai dự án là hai khảo sát đi theo những hướng này, và chúng ta sẽ bắt đầu với khảo sát này.
(Video) Mảnh nam châm điện và giấy sắt từ.
Một bút bán dẫn từ phòng thí nghiệm Lewis ở UIUC.
Những bản sticker.
Tốc độ x4.
Làm một công tắc.
Nhạc: DJ Shadow.
Thêm vào một chút thông tin với một điều khiển vi mạch.
Phác thảo một giao diện.
(Nhạc) (Tiếng cười) (Vỗ tay) Khá tuyệt, đúng không? Chúng tôi nghĩ vậy đấy.
Vậy bây giờ chúng tôi đã phát triển những công cụ này và tìm thấy những vật liệu này cho phép chúng ta làm những điều này, chúng tôi bắt đầu nhận ra, một cách cần thiết, rằng bất kì điều gì mà chúng ta có thể làm với giấy, bất kì điều gì chúng ta có thể làm với một mảnh giấy và một cây bút chúng ta có thể làm với các thiết bị điện tử.
Vậy dự án tiếp theo mà tôi muốn cho các bạn xem là một dạng của khám phá sâu hơn về khả năng này.
Và tôi đại loại sẽ để cho nó tự nói về mình.
(Nhạc) (Vỗ tay) Vậy bước kế tiếp cho chúng tôi trong quá trình này là bây giờ tìm một cách để cho tất cả các bạn xây dựng những thứ như thế này, và vậy là cách mà chúng tôi tiếp cận điều này là bằng việc mở các buổi hội thảo cho mọi người, nơi chúng tôi có thể giải thích làm thế nào họ có thể sử dụng những công cụ này, và rồi cũng bằng cách làm việc để đưa những công cụ này và những vật liệu này, kĩ thuật này, ra thế giới thực theo những cách khác nhau.
Và một lúc nào đó sớm thôi, bạn sẽ có thể chơi và xây dựng và phác thảo với điện tử học bằng phương pháp nền tảng mới này.
Vậy, cảm ơn các bạn rất nhiều. (Vỗ tay)
Nào giờ các bạn có từng tra từ này chưa?
Ý tôi là trong từ điển? (Cười) Vâng, đó chính là cái tôi nghĩ đến.
Còn từ này thì sao?
Đây, tôi sẽ cho bạn xem:
Lexicography: là công việc biên soạn các từ điển.
Chú ý nhé – chúng tôi rất cụ thể.
Từ “compile” đó. Từ điển không phải là thứ được đục đẽo từ miếng đá granite, lấy từ một phiến đá. Nó được tạo thành từ nhiều mẩu nhỏ.
Nó là những mẩu nhỏ rời rạc… đánh vần là D-I-S-C-R-E-T-E nhé.
Và những mẩu đó là các từ.
Một trong những quyền lợi cho việc trở thành một nhà soạn từ điển -- bên cạnh việc được đi đến hội thảo TED – là bạn phải nói ra những từ thật sự là vui nhộn, chẳng hạn như từ lexicographical.
Từ lexicographical có cái khuôn mẫu tuyệt vời -- nó được gọi là dạng âm dactyl kép. Và chỉ bằng việc nói một âm dactyl kép, thì tôi đã đẩy cái sự kì quái này lên cực điểm. Nhưng "lexicographical" có cùng mẫu hình với từ "higgledy-piggledy."
Đúng chứ? Đó là một từ buồn cười khi nói ra, và tôi phải nói từ đó nhiều lắm.
Giờ thì tới những phần phi quyền lợi của việc trở thành một nhà soạn từ điển là người ta thường không có một dạng hình ảnh nào ấm áp, lờ mờ và dễ chịu về từ điển.
Đúng không ạ? Chẳng ai đi ôm mấy cuốn từ điển cả.
Nhưng cái mà người ta thật sự hay nghĩ về từ điển là, họ nghĩ nhiều hơn như thế này.
Các bạn biết đấy, tôi chẳng có cái còi từ điển học nào.
Nhưng người ta nghĩ công việc của tôi là để cho những từ ngữ trong sáng đi vào từ điển một cách khó khăn, và không cho những từ ngữ xấu vào.
Nhưng vấn đề là, tôi đâu muốn là cảnh sát giao thông.
Vì một lẽ, tôi không mặc đồng phục.
Và một lẽ khác – là việc quyết định từ nào tốt và từ nào xấu thật sự chả dễ dàng gì.
Và cũng không vui lắm. Và khi công việc của bạn có những phần không dễ dàng và vui vẻ, thì bạn sẽ tìm một cớ gì đó để khỏi làm mấy phần đó.
Do vậy nếu tôi phải nghĩ ra một dạng công việc để làm ẩn dụ cho việc tôi đang làm, thì tôi thích là một người đánh cá hơn.
Tôi muốn quăng một mẻ lưới to xuống nơi đại dương sâu thẳm của tiếng Anh và thấy được những sinh vật tuyệt vời mà tôi có thể lôi lên được từ tận đáy sâu.
Nhưng tại sao người ta lại muốn tôi điều tiết giao thông, khi mà tôi lại muốn đánh cá hơn?
Rồi, tôi đành trách Nữ hoàng vậy.
Tại sao tôi lại đi trách bà Nữ hoàng?
Ừm, đầu tiên, tôi trách Nữ hoàng vì điều đó thật buồn cười.
Nhưng điều thứ nhì, tôi trách Nữ hoàng là vì những cuốn từ điển thật sự chả thay đổi gì.
Ý niệm của chúng tôi về từ điển không hề thay đổi kể từ khi bà ta lên ngôi trị vì.
Điều duy nhất mà không dùng để chế giễu Nữ hoàng Victoria trong những từ điển hiện đại là bao gồm cái từ bắt đầu bằng F- kia, xuất hiện trong những từ điển tiếng Mĩ từ năm 1965.
Đây, có người này đây, phải không ạ?
Thời đại Victoria. James Murray, người biên tập đầu tiên của Từ điển Oxford.
Tôi không có cái nón kia. Ước gì tôi có cái nón đó nhỉ.
Do đó ông ta thật sự có trách nhiệm cho rất nhiều thứ mà chúng ta xem xét về tính hiện đại trong những từ điển ngày nay.
Khi có một người trông thế kia – với cái nón ấy - là bộ mặt của thời hiện đại, thì bạn gặp vấn đề rồi đó.
Hơn nữa, James Murray có thể kiếm việc cho bất kì cuốn từ điển nào hiện nay.
Rõ ràng là không có sự khó khăn trong việc đào tạo nào.
Và dĩ nhiên, một vài người sẽ nói: Máy tính!
May tính! Thế máy tính thì sao?
Vấn đề với máy tính là -- tôi yêu máy tính.
Ý tôi là, tôi là chuyên viên máy tính có hạng, tôi yêu máy tính.
Tôi có thể chịu đói trước khi tìm kiếm trên Google bằng máy tính xong.
Nhưng máy tính không làm gì khác việc đẩy nhanh tiến độ biên soạn từ điển.
Chúng không làm thay đổi kết quả cuối cùng.
Bởi vì cái gọi là từ điển là, là một thiết kế từ thời Victoria kết hợp với một chút động cơ hiện đại.
Nó chỉ là cỗ máy vô dụng. Cái chúng ta có là một cái xe đạp điện.
Các bạn biết, chúng ta có thiết kế thời Victoria kết hợp với động cơ trên đó.
Thế thôi! Thiết kế không có gì thay đổi cả.
Vâng, thế còn từ điển trực tuyến thì sao?
Từ điển trực tuyến chắc chắn phải khác.
Đây là Từ điển tiếng Anh Oxford trực tuyến, một trong số từ điển trực tuyến tốt nhất.
Đây là từ yêu thích của tôi đấy:
Chuột nhím: thuộc về họ nhà nhím Âu; về bản chất là nhím Âu.
Một từ rất hữu dụng. Vậy hãy nhìn vào nó.
Từ điển trực tuyến hiện nay là bản giấy quẳng lên màn hình thôi.
Nó phẳng. Hãy xem có bao nhiêu liên kết trong mục từ cụ thể này: hai!
Phải không? Những cái nút nhỏ kia -- Tôi đã mở chúng ra hết rồi trừ biểu đồ thời gian.
Như vậy không còn gì nhiều trong đó cả.
Không có nhiều cái để click chuột.
Và trong thực tế, các từ điển trực tuyến lặp lại hầu hết các vấn đề của từ điển in, trừ việc tra cứu.
Và khi bạn cải tiến chức năng tra cứu, thực ra là bạn đã loại đi một lợi thế của từ điển in, đó là tính bất ngờ.
Tính bất ngờ là khi bạn tìm kiếm các thứ bạn đang không chủ định tìm vì tìm kiếm cái bạn đang tìm mới khó làm sao.
Vì thế -- (Cười) -- bây giờ, khi bạn nghĩ về điều này, cái chúng ta gặp ở đây là vấn đề đầu mút thịt hun khói.
Có ai biết vấn đề đầu mút thịt hun khói không?
Một người phụ nữ chuẩn bị thịt hun khói cho bữa tối cho cả nhà.
Cô ấy cắt cái đầu mút ra khỏi miếng thịt hun khói và vứt đi, rồi cô ấy nhìn vào cái miếng thịt hun khói này và cô ấy lại thích, "Đây là một miếng thịt hun khói ngon, Tại sao mình lại vứt nó đi?"
Cô ấy nghĩ, "Ừm mẹ mình thường làm thế."
Rồi cô gọi mẹ và hỏi, "Mẹ ơi, tại sao mẹ lại cắt bỏ thịt hun khói đi khi mẹ đang làm nó?"
Bà nói, "Mẹ không biết, vì bà thường xuyên làm thế!"
Rồi họ gọi bà ngoại, và bà ngoại nói, "Cái chảo của mẹ nhỏ quá!" (Cười) Vì thế không phải chúng ta có các từ tốt hay từ xấu --
mà chúng ta có một cái chảo nhỏ quá!
Các bạn biết đấy, cái đầu mút thịt hun khói rất ngon!
Chả có lí gì mà vứt đi cả. Các từ xấu - xem nào, khi người ta nghĩ về một địa điểm và họ không tìm thấy một địa điểm trên bản đồ, họ nghĩ, "Cái bản đồ này dở!"
Khi họ tìm thấy một câu lạc bộ đêm hay một quán bar mà nó lại không có trong cuốn hướng dẫn, họ sẽ nghĩ, "Ồ, nơi này chắc chắn sẽ hay ho! Nó không có trong cuốn hướng dẫn."
Khi họ tìm một từ mà lại không có trong từ điển, họ nghĩ, "Nó chắc chắn là một từ xấu." Tại sao? Có khả năng nó là một cuốn từ điển dở.
Tại sao bạn lại đổ lỗi cho thịt hun khói chỉ vì nó không vừa cái chảo?
Vậy tại sao bạn không chọn miếng thịt hun khói nhỏ hơn.
Tiếng Anh thì to như nó.
Như vậy bạn có vấn đề đầu mút thịt hun khói rồi đó, và bạn đang nghĩ về vấn đề đầu mút thịt hun khói, kết luận sẽ làm bạn không thể lay chuyển được và khác thường: giấy là kẻ thù của từ.
Vì sao lại thế? Ý tôi là, tôi yêu sách.
Tôi rất yêu sách. Một số bạn tốt của tôi là sách.
Nhưng sách không phải là hình thức tốt nhất cho từ điển.
Giờ họ nghĩ "Ồ, chàng ơi.
Người ta sẽ mang các quyển từ điển giấy đẹp đẽ của tôi đi?"
Không. Sẽ vẫn còn từ điển giấy.
Khi chúng ta có xe ô tô -- khi xe ô tô trở thành phương tiện giao thông chủ yếu, chúng ta không chạy quanh các con ngựa và bắn chúng.
Bạn biết đấy, vẫn còn từ điển giấy, nhưng sẽ không phải là loại từ điển chính.
Từ điển dạng sách sẽ không chỉ là hình thức từ điển sẽ tồn tại. Và nó sẽ không chỉ là dạng nguyên mẫu cho các dạng thức từ điển tồn tại.
Vì thế hãy nghĩ về nó thế này: nếu bạn có một sự ép buộc nhân tạo, các sự ép buộc nhân tạo dẫn tới các sự phân biệt tuỳ tiện và một quan điểm thiên lệch.
Điều gì xảy ra nếu nhà sinh vật học chỉ có thể nghiên cứu động vật nó sẽ làm cho mọi người, "Aww."
Phải không ạ? Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta đánh giá thẩm mĩ về các con vật, và chỉ các con chúng ta nghĩ là đẹp mới được nghiên cứu?
Chúng ta biết rất nhiều loài động vật to lớn có sức lôi cuốn, và không nhiều về cái gì khác.
Và tôi nghĩ đây là một vấn đề.
Tôi nghĩ chúng ta nên nghiên cứu tất cả các từ, vì khi bạn nghĩ về các từ, bạn có thể tạo ra các cách diễn đạt đẹp từ các thành phần bình thường.
Từ điển học thực sự là khoa học vật liệu.
Chúng ta đang nghiên cứu sức chịu đựng của các vật liệu mà bạn có thể sử dụng để xây dựng nên các phát biểu của bạn: lời nói và những gì bạn viết ra. Sau đó mọi người thường nói với tôi, "Ồ, được -- làm sao tôi biết được từ này là thực?"
Họ nghĩ, "Được, nếu chúng tôi nghĩ các từ là công cụ để chúng tôi dùng để xây dựng các phát biểu cho những gì chúng tôi nghĩ, làm sao bạn có thể nói rằng tô vít lại tốt hơn búa?
Làm sao bạn có thể nói rằng búa tạ tốt hơn búa mũi đầu tròn?
Chúng đúng là loại công cụ cho công việc này."
Rồi mọi người nói với tôi, "Làm sao chị biết một từ là thực?"
Bất cứ ai đã từng đọc một cuốn sách trẻ con đều biết rằng tình yêu làm cho mọi thứ thành sự thực.
Nếu bạn yêu một từ, sử dụng nó sẽ làm cho nó thành hiện thực.
Hiện hữu trong từ điển chỉ là một sự phân biệt giả tạo.
Nó không làm cho một từ thực hơn bằng bất cứ cách nào khác.
Nếu bạn yêu một từ, nó sẽ trở thành hiện thực.
Vì thế nếu chúng ta không lo lắng về hướng dẫn giao thông, nếu chúng ta vượt qua được giấy in, nếu chúng ta ít lo lắng về kiểm soát và để ý nhiều hơn vào miêu tả, thì chúng ta có thể nghĩ về tiếng Anh như là cái di động xinh xắn này.
Và bất cứ khi nào một trong những bộ phận nhỏ của chiếc di động này thay đổi, được đụng vào -- bất cứ lúc nào bạn chạm vào một từ, bạn sử dụng nó trong một ngữ cảnh mới, là bạn cấp cho nó một ý nghĩa, bạn dùng động từ -- bạn làm cho chiếc di động chuyển động.
Bạn không đánh vỡ nó; nó chỉ ở trong một vị trí mới, và vị trí mới có thể là đẹp hơn.
Bây giờ, nếu bạn không phải là cảnh sát giao thông nữa -- vấn đề của việc là một cảnh sát giao thông là chỉ có thể có rất nhiều cảnh sát giao thông trên một chỗ giao cắt, hay các xe cộ bị lúng túng.
Phải không? Nhưng nếu mục đích của bạn không phải là hướng dẫn giao thông, nhưng có thể là đếm xe đi qua, thì càng nhiều mắt càng tốt.
Bạn có thể nhờ giúp đỡ!
Nếu bạn nhờ giúp đỡ, bạn sẽ làm được nhiều hơn. Và chúng ta chắc chắn cần giúp đỡ.
Thư viện Quốc hội: 17 triệu cuốn sách. Trong đó một nửa bằng tiếng Anh.
Chỉ 1 phần 10 số sách này có một từ không có trong từ điển, nó có thể tương đương với hơn hai cuốn từ điển đầy đủ.
Và tôi thấy một từ phi-từ điển -- một từ như "un-dictionaried," chẳng hạn -- trong hầu hết các cuốn sách tôi đã đọc.
Thế còn báo thì sao? Kho báo chí có từ năm 1759. 58.1 triệu trang báo. Nếu chỉ 1 phần 100 các trang báo này có một từ phi-từ điển trong đó, nó có thể là cả một cuốn OED khác.
Đó là hơn 500.000 từ.
Rất nhiều. Tôi thậm chí không nói về các tạp chí, tôi chỉ đang nói về các blog -- và tôi thấy nhiều từ trong BoingBoing trong một tuần bất kì hơn trong Newsweek hay Time.
Còn nhiều thứ khác trong đó.
Và tôi cũng không nói về đa nghĩa, vốn là một thói quen tham lam một số từ hay có nhiều hơn một nghĩa.
Nếu bạn nghĩ từ "set" -- một set có thể là một cái hang của con lửng, một set có thể là một nếp khâu trong cái cổ áo thời Elizabeth -- và còn nhiều định nghĩa khác trong OED.
Từ điển OED có hơn 33 định nghĩa được đánh só khác nhau cho từ set.
Một từ nhỏ thế mà có tới 33 định nghĩa.
Một trong số đó được gắn nhãn "các nghĩa chuyên môn khác."
Bạn có biết nó có nghĩa gì đối với tôi không?
Nó nói với tôi rằng đó là chiều thứ 6 và ai đó muốn đi xuống quán rượu. Đó là một cảnh sát từ điển đi ra, nói, "các nghĩa chuyên môn khác."
Chúng ta có tất cả các từ này, và chúng ta thực sự cần giúp đỡ!
Và vấn đề là, chúng ta có thể hỏi sự trợ giúp -- hỏi trợ giúp không đến nỗi khó như thế.
Ý tôi là, từ điển học không phải là khoa học tân tiến.
Đấy, tôi vừa cung cấp cho các bạn rất nhiều từ và rất nhiều số, và thêm vào đây là một giải thích minh hoạ.
Nếu chúng ta nghĩ về từ điển như là bản đồ của tiếng Anh, những điểm sáng là những gì chúng ta biết và những điểm tối màu là nơi chúng ta trong bóng tối.
Nếu đó là bản đồ của tất cả các từ trong tiếng Anh Mĩ, chúng ta không biết nhiều lắm.
Chúng ta thậm chí không biết hình dạng của ngôn ngữ này.
Nếu đây là từ điển -- nếu đây là bản đồ tiếng Anh Mĩ -- hãy nhìn, chúng ta có một ý tưởng nhô ra của Florida, nhưng không có California!
Chúng ta bị thiếu California trong tiếng Anh Mĩ.
Chúng ta chỉ không biết hết, và chúng ta thậm chí không biết đang thiếu California.
Chúng ta không nhìn thấy rằng có một khoảng trống trên bản đồ.
Vì thế một lần nữa, từ điển học không phải là khoa học tân tiến.
Nhưng nếu nó có là vậy, khoa học tân tiến này hiện đang được tiến hành bởi các tay nghiệp dư tận tuỵ.
Phải không ạ? Có thể rất khó để tìm một vài từ!
Do đó, có đủ nhà khoa học trong các lĩnh vực khác đang hỏi sự trợ giúp của mọi người, và họ đang làm một việc tốt.
Chẳng hạn: có eBird, nơi có các nhà quan sát chim nghiệp dư có thể tải lên thông tin về các quan sát của họ về chim.
Rồi sau đó các nhà điểu học có thể đi và giúp đỡ theo dõi mật độ, di trú, vân vân.
Và có người này là Mike Oates. Mike Oates sống ở Anh.
Ông ấy là giám đốc công ty mạ điện.
Ông ấy đã tìm thấy hơn 140 sao chổi.
Ông ấy tìm thấy nhiều sao chổi như vậy, họ đặt tên một ngôi sao chổi theo tên ông.
Nó đại loại đi qua sao Hoả -- như một cuộc hành quân.
Tôi không nghĩ ông ấy sẽ sơm lấy hình ông ấy chụp ở đó đâu.
Nhưng ông ấy đã tìm thấy 140 sao chổi mà không cần kính viễn vọng.
Ông ấy download dữ liệu từ vệ tinh NASA SOHO, và đó là cách ông ấy đã tìm thấy chúng.
Nếu chúng ta có thể tìm thấy sao chổi không cần kính viễn vọng, tại sao chúng ta không thể tìm thấy các từ?
Các bạn biết tôi sẽ đi tới đâu với điều này chứ.
Bởi vì tôi sẽ vào mạng Internet, nơi mà mọi người đi tới.
Và mạng Internet rất tuyệt vời cho việc thu thập từ, vì mạng Internet chứa đầy các bộ sưu tập.
Đây là thực tế kĩ thuật ít được biết tới về Internet, nhưng mạng Internet thực ra được tạo ra bằng các từ và sự nhiệt tình.
Các từ và sự nhiệt tình thực sự là công thức cho từ điển học. Rất tuyệt vời phải không?
Vì thế có rất nhiều trang thu thập các từ rất tốt trên đó hiện nay, nhưng vấn đề với một vài trang là nó không đủ tính khoa học.
Chúng đưa ra các từ nhưng chúng không đưa ra bất cứ ngữ cảnh nào:
Chúng đến từ đâu?
Ai nói ra? Nó ở trong tờ báo nào?
Sách nào? Vì một từ giống như một đồ tạo tác khảo cổ học.
Nếu bạn không biết lai lịch hay nguồn gốc của món đồ này, thì đó không phải là khoa học -- nó chỉ là một thứ xinh xinh để ngắm thôi.
Vì thế một từ không có nguồn gốc giống như một bông hoa đã bị cắt.
Bạn thấy đấy - ngắm một lúc thì đẹp, nhưng sau đó sẽ tàn lụi.
Nó tàn rất nhanh.
Như tôi đã nói trong buổi hôm nay, "Từ điển, từ điển, từ điển, từ điển."
Không phải là "một cuốn từ điển," hay "nhiều cuốn từ điển." Đó là vì -- mọi người dùng từ điển để ám chỉ cả ngôn ngữ.
Họ sử dụng nó theo phép cải dung --
và một trong những vấn đề của việc biết một từ như "synecdochically" là bạn thực sự muốn giải thích để nói cải dung.
Cả buổi nói chuyện này chỉ là một lời giải thích để tôi đi tới một điểm mà tôi có thể nói một cách cải dung với các bạn.
Do đó tôi thực sự xin lỗi. Khi bạn sử dụng một phần của cái gì đó -- như từ điển là một bộ phận của ngôn ngữ, hay lá cờ đại diện cho nước Mĩ, một biểu tượng của quốc gia -- thì bạn đang sử dụng nó một cách cải dung.
Nhưng vấn đề là, chúng ta có thể làm cho từ điển là cả ngôn ngữ.
Nếu chúng ta lấy một cái chảo to hơn, sau đó cho các từ vào.
Chúng ta có thể cho tất cả các nghĩa vào.
Mọi người muốn nhiều nghĩa trong hoạt động của nó phải không?
Và chúng ta có thể làm từ điển không chỉ là kí hiệu của ngôn ngữ -- chúng ta có thể tạo nó là cả một ngôn ngữ.
Các bạn thấy đấy, tôi rất hi vọng là con trai tôi -- sắp 7 tháng tuổi -- tôi muốn cháu chỉ nhớ rằng đây là dạng thức các từ điển sử dụng để đưa từ vào.
Đây là thứ mà các từ điển từng tồn tại thế.
Tôi muốn cháu nghĩ về loại từ điển này như là băng ghi âm 8 rãnh.
Đó là một định dạng sẽ héo úa vì nó không đủ hữu dụng.
Nó không phải là cái mọi người thực sự cần.
Và vấn đề là, nếu chúng ta có thể đưa tất cả các từ, không còn sự phân biệt giả tạo giữa tốt và xấu, chúng ta có thể thực sự miêu tả ngôn ngữ như các nhà khoa học.
Chúng ta có thể để việc đánh giá thẩm mĩ cho người viết và người nói.
Nếu chúng ta có thể làm như vậy thì tôi có thể dành toàn bộ thời gian để đánh cá và không phải làm cảnh sát giao thông nữa.
Cảm ơn sự chú ý theo dõi của các bạn
Tôi muốn nói chuyện với các bạn về một nhóm động vật rất đặc biệt
Hiện có khoảng 10,000 loài chim trên thế giới.
Kền kền là một trong những nhóm chim bị đe dọa nghiêm trọng nhất
Khi bạn thấy một con kền lền như thế này, điều đầu tiên hiện ra trong đầu bạn đó là, đây là những sinh vật thật kinh tởm, xấu xí, tham ăn và chỉ nhắm đến thịt bạn, liên tưởng đến những chính trị gia nhỉ. (Cười) (Vỗ tay) Tôi muốn thay đổi sự nhận thức đó. Tôi muốn thay đổi những cảm giác mà bạn dành cho những chú chim này, vì chúng cần đến sự thương cảm của chúng ta. Chúng thật sự rất cần. (Cười) Tôi sẽ nói cho bạn biết tại sao.
Trước tiên, tại sao chúng lại có ấn tượng xấu như vậy?
Khi Charles Darwin vượt qua Thái Bình Dương năm 1832 từ tàu Beagle, ông thấy những con kền kền Thổ Nhĩ Kỳ, Ông nói, "Những con chim này thật kinh tởm với cái đầu trọc đỏ chói được tạo ra để hoan hỉ trong hôi thối Bạn không thể nào bị sỉ nhục tồi tệ hơn thế, và đó là những lời từ Charles Darwin. (Cười) Bạn biết đấy, Ông đã thay đổi ý kiến khi ông quay lại, Để tôi nói cho bạn biết tại sao.
Chúng cũng đã bị liên kết với Disney--(Laughter) bị nhân cách hóa thành những nhân vật đần độn, ngố, ngu ngốc.
Gần đây hơn, nếu bạn đang theo dõi tin tức ở Kenya --(Cười)(Vỗ Tay)(Tán thưởng)-- đây là những thuộc tính đặc trưng mà gắn kết với những quân cảnh Keya. Nhưng tôi muốn phản kháng lại điều đó
Tôi muốn phản kháng lại vì bạn biết sao không?
vì quân cảnh không giữ cho môi trường trong sạch (theo hai nghĩa bóng & đen). (Laughter) Quân cảnh không giúp ngăn chặn sự lây lan của bệnh tật.
Họ hầu như không thể (tuân thủ) chế độ một vợ-một chồng. (Laughter) (Vỗ tay) Họ còn lâu mới bị tuyệt chủng. (Cười) Và, điều mà tôi thích nhất là, những con kền kền trông được hơn nhiều (cười)(vỗ tay) Có hai loại kền kền trên hành tinh này.
Những loại Kền kền Tân Thế Giới được tìm thấy chủ yếu tại Mỹ, giống như loài condor (kền kền) và caracaras (một loại chim ưng) tiếp đó kền kền Cựu Thế Giới, nơi mà có khoảng 16 loài. Trong số 16 loài này thì có 11 loài đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng cao.
Vậy, tại sao kền kền lại quan trọng? Trước hết, chúng cung cấp những dịch vụ sinh thái thiết yếu.
Chúng dọn dẹp. Chúng thật sự là những gã gom rác tự nhiên.
Chúng dọn sạch những xác chết đến tận xương.
Chúng giúp tiêu diệt vi khuẩn. Chúng giúp hấp thụ bệnh than mà đã có thể lan rộng và gây ra những mất mát to lớn cho ngành chăn nuôi gia súc và gây bệnh cho những loài vật khác
những nghiên cứu gần nhất đã cho thấy tại những khu vực mà không có kền kền xác chết cần khoảng thời gian gấp 3 đến 4 lần để phân hủy, và hệ quả to lớn từ việc này là sự lây lan của bệnh tật.
Kền kền cũng có một lịch sử hoành tráng về tầm quan trọng của chúng.
Chúng đã được kết liên với nền văn hóa Ai Cập cổ đại
Nekhbet là biểu tượng của người bảo vệ và tình mẹ, và cùng với (biểu tượng )rắn hổ mang, chúng biểu tượng hóa cho sự hợp nhất giữa Miền Ngược & Miền Xuôi của Ai cập.
Trong thần thoại Hindu, Jatayu là thần kền kền, Ông đã mạo hiểm mạng sống để cứu nữ thần Sita từ tay quỷ 10 đầu Ravana.
Trong nền văn hóa Tibet, họ thực hiện (thủ tục) thiên táng rất quan trọng. Tại những nơi như ở Tibet, chẳng có chỗ để chôn người chết, hoặc chẳng có củi để thiêu họ, vậy nên những con kền kền cung cấp một hệ thống sử lí chất thải tự nhiên.
Vậy chú kền kền đang bị sao?
Chúng ta có 8 loài kền kền xuất hiện tại Kenya, trong đó có 6 loài bị đe dọa với nguy cơ tuyệt chủng cao.
Lí do là chúng đang bị đầu độc, chúng bị đầu độc vì có những sự tranh giành giữa con người-và thế giới hoang dã. Những cộng đồng mục đồng đang sử dụng chất độc này để nhằm vào các con vật săn mồi nhưng thay vì vậy, những con kền kền lại là nạn nhân cho (hành động) này.
Tại Nam Á, những nước như Ấn Độ và Pakistan, 4 loài kền kền được ghi danh trong danh sách những (loài) có nguy cơ (tuyệt chủng) cực cao điều này có nghĩa là chúng chỉ còn ít hơn 10 hoặc 15 năm để chạm đến mức tuyệt chủng và lí do đó là bởi vì chúng bị biến thành con mồi vì ăn phải gia súc đã được chữa trị bằng thuốc giảm đau như Diclofenac.
Thuốc này đã bị cấm sử dụng trong ngành thú y tại Ấn Độ Chúng (Kền kền) đã minh chứng rằng
Vì không có kền kền nên mới có sự (phát triển) tràn lan về số lượng chó hoang tại những khu vực chứa rác thải xác động vật Khi bạn có chó hoang, bạn có một quả bom hẹn giờ khổng lồ về bệnh (chó) dại. Số ca mắc bệnh dại đã tăng rất nhiều tại Ấn Độ.
Kenya (sắp tới) sẽ có một cánh đồng quạt gió lớn nhất tại Châu Phi với 353 động cơ sẽ được lắp tại Lake (Hồ) Turkana
Tôi không phản đối (việc khai thác) năng lượng gió, nhưng chúng ta cần hợp tác với chính phủ, vì động cơ gió khiến những con chim thành thế này. Chúng cắt (những con chim) làm đôi.
Chúng là máy nghiền những chú chim.
Tại Tây Phi có một ngành buôn bán kền kền chết thật kinh khủng để phục vụ cho thị trường ma thuật và bùa ngải.
Vậy chúng tôi đã làm được gì? Chúng tôi đang tiến hành nghiên cứu về những chú chim này. Chúng tôi đang gắn máy phát tín hiệu vào chúng
Chúng tôi đang cố gắng xác định sinh thái học cơ bản của chúng, và theo dấu nơi chúng đến.
Chúng ta có thể thấy chúng di chuyển đến rất nhiều quốc gia khác nhau, vậy nên nếu bạn chỉ chú trọng đến những vấn đề trên quy mô khu vực, điều này sẽ chẳng giúp ích gì cho bạn cả.
Chúng ta cần hợp tác với chính phủ trên mức độ vùng miền.
Chúng tôi đang hợp tác với những cộng đồng địa phương
Chúng tôi đang nói với họ về việc quý trọng những con kền kền sự cần thiết nội tại cho việc trân trọng những sinh vật tuyệt vời này và những lợi ích mà chúng mang lại.
Bạn làm thế nào để giúp? bạn có thể trở thành một người năng động, tạo ra tiếng nói. Bạn có thể viết thư cho chính phủ của mình và nói với họ rằng chúng ta cần chú trọng vào những sinh vật bị hiểu lầm này. Tình nguyện bớt chút thời gian truyền đi thông điệp. Loan truyền thông điệp.
Khi bạn bước ra khỏi căn phòng này, bạn sẽ có được thông tin về những chú chim kền kền, nhưng hãy nói cho gia đình của bạn, con cái, hàng xóm về kền kền
Chúng rất duyên dáng. Charles Darwin đã nói Ông đổi ý kiến vì ông đã nhìn thấy chúng bay thư thái như không cần đến chút sức lực trên bầu trời.
Kenya, thế giới này, sẽ nghèo hơn rất nhiều nếu như không có những loài vật tuyệt vời này.
Cám ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Tôi lớn lên ở tỉnh Limpopo, nơi biên giới giáp ranh giữa Limpopo và Mpumalanga, trong 1 thị trấn nhỏ tên Motetema.
Nguồn cung điện và nước ở đây hết sức phập phù như thời tiết vậy, tôi đã lớn lên trong điều kiện khó khăn như thế. Năm 17 tuổi, tôi đi chơi với 1 vài người bạn, chúng tôi tắm nắng vào mùa đông.
Mặt trời mùa đông ở Limpopo vô cùng chói chang.
Nên khi đang tắm nắng, 1 người bạn thân nằm cạnh tôi bảo rằng "Này, tại sao chưa có ai phát minh 1 thứ mà chỉ cần ta bôi lên da thì không cần phải tắm nữa?"
Tôi ngồi nhổm dậy, và trả lời đại ý rằng: "Nếu có thì tớ sẽ mua liền đấy"
Khi về nhà, tôi liền tra cứu và tìm thấy những con số bàng hoàng.
Ngày nay thế giới còn hơn 2.5 tỉ người không được tiếp cận với nước sạch và hệ thống vệ sinh đạt chuẩn.
450 triệu người trong số đó thuộc châu Phi, và 5 triệu người như vậy đang sống ở Nam Phi.
Môi trường sống như vậy dễ phát sinh nhiều loại bệnh tật, mà bùng phát mạnh mẽ nhất chính là bệnh mắt hột.
Chứng đau mắt hột là bệnh nhiếm trùng mắt do bụi xâm nhập vào mắt. Những biến chứng của bệnh mắt hột có thể dẫn đến mù lòa vĩnh viễn.
Căn bệnh này đã làm 8 triệu người vĩnh viễn mù lòa mỗi năm. Nhưng điều đáng nói nhất về thực trạng này đó là để phòng tránh căn bệnh mắt hột, tất cả những gì bạn cần làm chỉ là rửa mặt: tức không cần uống thuốc, không cần tiêm phòng.
Sau khi đọc những số liệu đó, tôi tự nhủ "Được rồi, nếu mình không làm điều này vì bản thân, vì mình không thích tắm, ít ra mình cũng phải làm gì đó để cứu lấy thế giới." (cười) Và thế là với sự đồng hành của chiến hữu tin cẩn - chiếc di động Nokia 6234 vì tôi không có máy tính xách tay, cũng như hiếm khi được lên mạng trừ phi tìm đến quán cà phê Internet giá 20 rand 1 giờ, tôi đã tra cứu trên Wikipedia, Google về các dung dịch thoa da, kem bôi, về thành phần nguyên liệu, nhiệt độ nóng chảy, độc tính... tôi nghiên cứu môn khoa học trong trường phổ thông... và viết công thức vắn tắt lên 1 tờ giấy, trông cứ như công thức 1 loại gia vị đặc biệt của KFC ấy
Cuối cùng thì, ổn rồi, coi như chúng ta đã có công thức.
Giờ ta cần đưa nó vào thực tế.
4 năm tiếp theo trôi qua nhanh chóng, sau khi hoàn thành 1 kế hoạch kinh doanh dài 40 trang trên điện thoại, và đơn đăng kí bằng sáng chế cũng trên điện thoại, tôi trở thành nhà phát minh trẻ tuổi nhất nước, và đây - ("Không cần tắm nữa!") - Tôi cũng không biết nói gì hơn. (Cười) Tôi đã phát minh ra DryBath (Tắm Khô), dung dịch thoa khỏi tắm đầu tiên trên thế giới.
Đúng như tên gọi, bạn chỉ cần bôi lên da, khỏi cần tắm lại bằng nước.
(Cười) Sau khi miệt mài thí nghiệm ý tưởng trong trường phổ thông với cơ sở vật chất hạn chế, tôi lên đại học, gặp được 1 số người để hiện thực hóa ý tưởng đó và cuối cùng, sản phẩm hoàn chỉnh đã sẵn sàng đưa ra thị trường. Hiện nay nó đang được bày bán.
Chúng tôi đã rút ra được 1 số bài học trong việc thương mại hóa và phổ biến DryBath.
1 trong những bài học đó là người nghèo thường không mua sỉ.
Họ chỉ mua theo nhu cầu. Ví dụ, 1 người sẽ không mua cả gói thuốc lá, mà chỉ mua 1 điếu mỗi ngày, mặc dù sẽ mất nhiều tiền hơn.
Do đó chúng tôi đã cải tiến và đựng DryBath trong những gói nhỏ.
Bạn chỉ cần xé 1 nửa gói và ép cho dung dịch ra hết.
Thú vị nhất là mỗi gói như vậy tương đương một lần đi tắm mà chỉ tốn 5 rand.
Khi làm ra mặt hàng đó, chúng tôi đã học được nhiều điều trong việc phân phối sản phẩm.
Chúng tôi nhận ra rằng, kể cả những đứa trẻ nhà giàu ở ngoại ô cũng rất thích DryBath. (Cười) Và dùng ít nhất 1 lần 1 tuần.
Tóm lại, chúng ta có thể tiết kiệm trung bình 80 triệu lít nước cho mỗi lần không tắm nước, và cũng có nghĩa tiết kiệm được 2 tiếng mỗi ngày cho trẻ em ở vùng nông thôn, chúng sẽ có thêm 2 tiếng để đến trường, thêm 2 tiếng để làm bài tập, 2 tiếng thực sự là trẻ em.
Nhận thấy khả năng tác động toàn cầu của sản phẩm, chúng tôi tập trung vào lời cam kết chất lượng đó là vệ sinh và tiện lợi
DryBath thuận tiện cho người giàu và là cứu cánh cho người nghèo.
Sau khi hoàn thảnh sản phẩm, hiện nay chúng tôi đang chuẩn bị đưa sản phẩm đến với thị trường bán lẻ đa quốc gia, ngày hôm nay, 1 câu hỏi mà tôi đặt ra cho khán giả đó là trên những cung đường sỏi đá ở Limpopo, với khoản trợ cấp 50 ran 1 tuần, tôi đã tìm ra cách để thế giới không cần đi tắm nữa.
Thì điều gì có thể ngăn trở bạn? Tôi chưa nói xong. Tôi chưa nói xong.
Còn 1 điều quan trọng nữa tôi đã học được trong suốt chặng đường vừa qua Năm ngoái Google ghi tên tôi vào danh sách những gương mặt trẻ tài năng nhất thế giới.
Còn năm nay tôi được vinh danh là sinh viên khởi nghiệp giỏi nhất thế giới, và là người châu Phi đầu tiên nhận được vinh dự đó Cái bí quyết thực sự đó là, tôi làm tất cả mọi chuyện chỉ bởi vì tôi không thích đi tắm. Cảm ơn các bạn.
Trên bàn làm việc ở văn phòng của tôi, có một chiếc bát nhỏ bằng đất sét mà tôi tự làm khi còn học đại học. Đó là raku, một kĩ thuật làm gốm xuất phát ở Nhật Bản từ hàng thế kỉ trước và chuyên làm ra những chiếc bát cho nghi lễ trà đạo.
Tác phẩm này đã hơn 400 tuổi.
Mỗi chiếc bát được tách ra hoặc chạm khắc từ một quả bóng đất sét, và người ta trân trọng sự không hoàn hảo của nó.
Những sản phẩm thông dụng như chiếc cốc này cần được nung trong 8 đến 10 giờ.
Tôi vừa lấy nó ra khỏi lò tuần trước, và bản thân chiếc lò cần 1 đến 2 ngày nữa để nguội, nhưng raku diễn ra rất nhanh. Bạn thực hiện nó ngoài trời, nung nóng lò đến nhiệt độ cần thiết. Trong 15 phút, nó sẽ đạt tới 1,500 độ. Ngay khi bạn thấy lớp men bên trong đã nóng chảy, thấy lớp nước bóng nhạt, bạn tắt lò và dùng những chiếc kẹp kim loại dài để kẹp lấy chiếc bình. Ở Nhật Bản, chiếc bình nóng đỏ này sẽ ngay lập tức được nhúng trong một dung dịch trà xanh. Bạn có thể hình dung làn khói tỏa ra sẽ có mùi hương như thế nào.
Nhưng ở Hoa Kỳ này, chúng ta làm tăng sự kịch tính lên một chút. Chúng ta thả những chiếc bình vào mùn cưa, chúng bắt lửa, và bạn dùng một cái xô rác để úp lên chiếc bình, và khói bắt đầu tỏa ra.
Tôi thường về nhà khi quần áo mang đậm mùi khói gỗ
Tôi yêu raku vì nó cho phép tôi đùa nghịch với các thành phần.
Tôi có thể nặn một chiếc bình từ đất sét và chọn men, nhưng sau đó tôi phải cho nó vào lửa và khói, và tuyệt vời nhất chính là điều bất ngờ sẽ xảy ra như hoa văn rạn này, bởi vì những chiếc bình chịu rất nhiều áp lực. Chúng thay đổi từ 1,500 độ đến nhiệt độ phòng chỉ trong thời gian một phút.
Raku là phép ẩn dụ tuyệt vời cho quá trình sáng tạo.
Tôi thấy rằng trong rất nhiều việc, áp lực giữa những thứ tôi có thể kiểm soát và những thứ tôi phải từ bỏ luôn luôn tồn tại, ngay cả lúc tôi tạo dựng một chương trình radio mới hay khi tôi thương lượng với cậu con trai tuổi teen ở nhà.
Khi bắt đầu viết cuốn sách về sự sáng tạo, tôi thấy rằng các bước đã bị đảo ngược.
Trước hết tôi phải từ bỏ bản thân, và đắm chìm trong câu chuyện của hàng trăm nghệ sĩ, nhà văn, nhạc sĩ, đạo diễn phim, Và khi nghe những câu chuyện ấy, tôi nhận ra rằng sáng tạo bắt nguồn từ những trải nghiệm đời thường nhiều hơn là bạn nghĩ, bao gồm cả việc từ bỏ.
Lẽ ra nó phải vỡ, nhưng cũng không sao. (cười) Đó là một phần của việc từ bỏ, đôi khi chúng xảy ra và đôi khi không, bởi vì sáng tạo cũng bắt nguồn từ những vết nứt.
Cách tốt nhất để học về bất cứ một điều gì là qua những câu chuyện, vì thế tôi muốn kể với các bạn một câu chuyện về công việc, thư giãn và về 4 khía cạnh của cuộc sống mà chúng ta cần trân trọng để phát triển sức sáng tạo của chính chúng ta.
Điều đầu tiên là thứ mà chúng ta thường nghĩ, "Ôi, việc này thật dễ dàng", nhưng càng ngày nó càng khó khăn hơn, đó là chú ý đến thế giới quanh ta.
Rất nhiều nghệ sĩ nói về việc cần phải cởi mở, phải trân trọng trải nghiệm, và thật khó để làm thế khi thứ đồ phát sáng hình chữ nhật trong túi áo đang chiếm hết sự chú ý của bạn.
Nhà làm phim Mira Nair nói về việc trưởng thành trong một thành phố nhỏ ở Ấn Độ. Tên thành phố đó là Bhubaneswar, và đây là hình ảnh một trong những ngôi đền của thành phố đó.
Mira Nair: Trong thành phố nhỏ này, có khoảng 2,000 ngôi đền.
Chúng tôi chơi cầu ở đó suốt. Chúng tôi gần như lớn lên từ đống đá vụn. Điều chủ yếu tạo cảm hứng cho tôi, dẫn tôi đến con đường này, khiến tôi trở thành một nhà làm phim, chính là những gánh hát rong thường đi qua thành phố. Tôi thường trốn đi xem những trận chiến tuyệt vời giữa cái thiện và cái ác, diễn bởi 2 người trong sân trường không có đạo cụ gì, nhưng bạn biết đấy họ có rất nhiều đam mê, và cả thuốc phiện nữa, và điều đó thật tuyệt vời.
Bạn biết đấy, những câu chuyện dân gian trong Mahabharata và Ramayana, 2 cuốn sách thánh, những tác phẩm vĩ đại khởi nguồn cho mọi thứ ở Ấn Độ ,như họ vẫn thường nói. Sau khi xem Jatra, gánh hát dân gian đó, tôi biết rằng tôi muốn tiếp tục, bạn biết đấy, và biểu diễn.
Julie Burstein: Một câu chuyện tuyệt vời phải không?
Bạn có thể thấy những vết rạn nứt ở khắp mọi nơi.
Chúng ở đó giữa sân trường, nhưng đó là cái thiện và cái ác, là niềm đam mê và thuốc phiện. Và Mira Nair chỉ là một cô gái trẻ trong số hàng nghìn người khác cũng xem buổi diễn đó, nhưng cô ấy đã sẵn sàng. Cô ấy sẵn sàng đón nhận thứ đã lóe lên trong cô ấy, và dẫn dắt cô ấy trên con đường trở thành một nhà làm phim từng đoạt giải thưởng.
Vì vậy, việc cởi mở với những trải nghiệm có thể thay đổi bạn là điều đầu tiên chúng ta cần nắm bắt.
Giới nghệ sĩ cũng nói về việc những tác phẩm tuyệt vời nhất của họ thường đến từ những phần khó khăn nhất của cuộc sống.
Tiểu thuyết gia Richard Ford nói về chuyện anh tiếp tục đấu tranh với một thách thức thời thơ ấu cho tới tận ngày hôm nay. Anh mắc chứng khó đọc nặng.
Richard Ford: tôi học đọc rất chậm, trải qua hết chương trình học mà chỉ đọc những thứ tối thiểu, và tới tận bây giờ tôi cũng không thể đọc thầm nhanh hơn đọc to là mấy. Nhưng việc mắc bệnh khó đọc đem lại nhiều lợi ích cho tôi vì cuối cùng khi tôi đã thích ứng bản thân với việc mình đọc chậm như thế nào, thì tôi bắt đầu từ từ trân trọng tất cả những đặc điểm của ngôn ngữ và câu từ mà không chỉ là khía cạnh bề mặt: cách rút bớt chữ, thanh âm của từ, hình dáng của từ, cách ngắt đoạn văn, cách kết thúc dòng. Ý tôi là, tôi mắc bệnh khó đọc nặng đến nỗi tôi không thể nào đọc được. Tôi phải làm điều đó một cách thật chậm rãi, và trong lúc nấn ná giữa các câu chữ tôi đã cảm nhận được những tính chất khác của ngôn ngữ, tôi nghĩ rằng chính điều này đã giúp tôi viết nên câu chữ.
JB: Thật là đầy nghị lực. Richard Ford, người đã đoạt giải thưởng Pulitzer, nói rằng chính bệnh khó đọc đã giúp anh ấy viết.
Anh ấy phải "nắm bắt" thách thức này, và tôi cố tình sử dụng từ đó. Anh ấy không cần phải "vượt qua" bệnh khó đọc.
Anh ấy phải học hỏi từ nó. Anh ấy đã học cách nghe thứ âm nhạc trong ngôn ngữ.
Các nghệ sĩ cũng nói rằng chống lại giới hạn của những việc họ có thể làm, đôi khi lấn sân sang những việc họ không thể làm, giúp họ tập trung tìm được tiếng nói riêng của mình.
Nhà điêu khắc Richard Serra nói về việc, khi còn là một nghệ sĩ trẻ, anh từng nghĩ mình là họa sĩ và anh sống ở Florence sau khi tốt nghiệp.
Khi ở đó, anh đã du lịch tới Madrid, và đến Prado để ngắm bức tranh của họa sĩ người Tây Ban Nha Diego Velázquez.
Bức tranh đến từ 1656 và nó được gọi là "Las Meninas", đó là tranh vẽ một công chúa nhỏ cùng những người hầu của cô ấy, và nếu nhìn qua vai của nàng công chúa tóc vàng bạn sẽ thấy một tấm gương bên trong phản chiếu bố mẹ của cô, Vua và Hoàng Hậu Tây Ban Nha, những người đã đứng ở nơi bạn đang đứng để nhìn bức tranh.
Như thường lệ, Velázquez cũng vẽ bản thân mình trong bức tranh.
Ông ấy đứng bên trái với cọ vẽ trên một tay, và bảng màu trên tay còn lại.
Richard Serra: Tôi đứng đó nhìn bức tranh, và tôi nhận ra Velázquez đang nhìn mình, Và tôi nghĩ, "Ồ. Mình là đối tượng của bức tranh."
Và tôi nghĩ, "Mình sẽ chẳng bao giờ vẽ như thế được".
Tôi đang ở một thời điểm mà tôi sử dụng đồng hồ bấm giờ và vẽ những hình vuông một cách ngẫu nhiên, và tôi không tiến triển gì cả. Vì thế tôi quay lại và vứt tất cả số tranh vẽ của tôi ở Arno, và tôi nghĩ, mình sẽ bắt đầu nghịch ngợm vậy.
JB: Richard Serra nói điều đó một cách thật uể oải, có lẽ bạn đã bỏ qua nó. Anh đấy đến ngắm bức vẽ của một họa sĩ người đã chết 300 năm, và nhận ra, "Mình ko thể làm được như thế", vì vậy Richard Serra quay về phòng làm việc của anh ấy ở Florence, nhặt tất cả tác phẩm của anh ấy cho đến lúc bấy giờ, và ném chúng xuống sông.
Richard Serra từ bỏ việc vẽ tranh vào lúc đó, nhưng anh ấy không từ bỏ nghệ thuật. Anh chuyển đến thành phố New York, và anh tập hợp một danh sách động từ - lăn, xếp, gấp, - hơn một trăm động từ, và như anh ấy đã nói, anh bắt đầu nghịch ngợm. Anh làm những việc đó với tất cả mọi loại vật liệu. Anh đã lấy một tấm bọc chì lớn và cuộn nó rồi lại trải nó ra. Anh ấy cũng làm như vậy với cao su, và khi đến mục "nâng", anh đã sáng tạo ra tác phẩm này, hiện đang nằm trong bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại.
Richard Serra phải từ bỏ việc vẽ tranh để bắt đầu cuộc khám phá vui vẻ này và nó dẫn anh đến tác phẩm gắn liền với tên tuổi của anh ngày hôm nay: những đường cong thép khổng lồ đòi hỏi thời gian và chuyển động của chúng ta để trải nghiệm. Trong nghệ thuật điêu khắc, Richard Serra đã làm được điều mà anh không thể làm trong việc vẽ tranh.
Anh biến chúng ta thành đối tượng cho nghệ thuật của anh ấy.
Vậy là trải nghiệm, thử thách và giới hạn là tất cả những thứ chúng ta cần trân trọng để sự sáng tạo phát triển.
Có một yếu tố thứ tư, và nó là yếu tố khó khăn nhất.
Đó là chấp nhận mất mát, thứ lâu đời nhất và thường xuyên nhất trong số những trải nghiệm của loài người.
Để sáng tạo, chúng ta phải đứng trong khoảng không gian giữa điều chúng ta thấy trên thế giới và điều chúng ta mong muốn, nhìn thẳng vào sự từ chối, sự tan vỡ, vào chiến tranh, vào cái chết.
Đó là một không gian khó khăn để đứng bên trong.
Nhà giáo Parker Palmer gọi nó là "khoảng trống bi kịch", bi kịch không phải bởi vì nó thật buồn mà bởi vì nó là điều không thể tránh khỏi, và bạn tôi Dick Nodel thường nói rằng, "Bạn có thể nắm giữ sức căng ấy như một cái dây đàn violin và tạo ra thứ gì đó đẹp đẽ".
Sức căng ấy vang dội trong tác phẩm của nhiếp ảnh gia Joel Meyerowitz, người mà ngay từ khi bắt đầu sự nghiệp đã được biết đến với hoạt động nhiếp ảnh đường phố của anh, và cả những bức ảnh phong cảnh tuyệt vời chụp Tuscany, chụp Cape Cod, chụp ánh sáng.
Joel đến từ New York, và trong nhiều năm phòng chụp của anh được đặt ở Chelsea, với góc nhìn thẳng đến Trung tâm Thương mại Thế giới, và anh chụp những tòa nhà đó trong mọi loại ánh sáng.
Bạn cũng đoán được câu chuyện đang dẫn đến đâu rồi đấy.
Ngày 9/11, Joel không ở New York. Anh ra khỏi thành phố, nhưng anh đã gấp rút trở về, chạy đến nơi diễn ra sự đổ nát.
Joel Meyerowitz: Và cũng như tất cả những người qua đường, Tôi đứng bên ngoài hàng rào ở Chambers và Greenwich, và tất cả những gì tôi thấy là khói cùng một ít gạch vụn, và tôi nâng máy ảnh lên để ngắm một chút, chỉ để xem có thấy được gì không, và một nữ cảnh sát đánh vào vai tôi, nói rằng "Này, không chụp ảnh!"
Cú đánh đó mạnh đến nỗi nó thức tỉnh tôi, theo cách mà nó lẽ ra phải thế, tôi đoán vậy.
Tôi hỏi cô ấy vì sao không được chụp ảnh, cô trả lời "Đây là hiện trường phạm tội. Không được chụp ảnh."
Và tôi hỏi, Thế nếu tôi là một phóng viên thì sao ?" Và cô ấy nói với tôi, "Ồ, nhìn kìa", và cách đó một khu nhà là đội phóng viên mắc kẹt trong một khu vực nhỏ, tôi nói, "Bao giờ họ mới được vào?"
cô ấy trả lời, "Có lẽ là không bao giờ".
Khi tôi bước rời khỏi nơi đó, tôi bắt đầu hình thành một suy nghĩ, có lẽ từ cú đánh, vì theo một cách nào đó thì nó thật xúc phạm.
Tôi nghĩ, "Ồ, nếu không chụp ảnh, thì sẽ không có vật lưu giữ nào cả. Chúng ta cần vật lưu giữ".
Và tôi nghĩ, "Mình sẽ làm nên vật lưu giữ đó.
Mình sẽ tìm cách đột nhập vào, bởi vì mình không muốn thấy lịch sử biến mất".
JB: anh ấy đã làm vậy. Anh sử dụng đến mọi sự trợ giúp, và được phép bước vào khu Trung tâm Thương mại Quốc tế, nơi anh chụp ảnh gần như mỗi ngày trong suốt chín tháng.
Nhìn những bức ảnh này hôm nay gợi lại mùi khói bám trên quần áo tôi Khi tôi về nhà đêm đó.
Văn phòng của tôi chỉ cách đó vài dãy nhà.
Nhưng một số bức ảnh này thật đẹp, và chúng ta tự hỏi, việc Joel Meyerowitz làm ra cái đẹp như thế này từ sự hủy hoại ấy, có khó không?
JM: Bạn biết đấy, xấu xí, ý tôi là, mạnh mẽ và bi kịch và kinh khủng và mọi thứ, nhưng về bản chất, nó cũng là một hiện tượng phi thường sau đó đã biến đổi thành tàn dư này, và cũng như rất nhiều tàn dư khác - bạn đến khu đổ nát của đấu trường La Mã hoặc của một nhà thờ ở đâu đó - và chúng mang một ý nghĩa mới khi bạn ngắm nhìn thời tiết.
Ý tôi là, có những buổi chiều khi tôi ở đó, ánh sáng chuyển thành màu hồng và có sương mù trong không khí đứng trong đống gạch vụn, và tôi thấy mình nhận ra cả vẻ đẹp vốn có của thiên nhiên lẫn sự thật rằng thiên nhiên, cùng với thời gian, đang xóa mờ vết thương này.
Thời gian không thể dừng, và nó làm biến đổi sự kiện.
Nó đi càng lúc càng xa khỏi ngày đó, ánh sáng và các mùa làm dịu nó theo nhiều cách, và tôi không phải một người lãng mạn đâu.
Tôi khá thực tế. Thực tế là, có tòa nhà Woolworth trong màn khói ở đó, nhưng bây giờ nó như một lớp vải quanh một nhà hát, và nó đang chuyển màu hồng, bạn biết đấy, và bên dưới có các ống nước đang phun, và đèn đã bật sáng cho buổi tối, nước chuyển thành màu xanh axít vì đèn natri đang bật, và tôi nghĩ, "Lạy Chúa, ai có thể nằm mơ thấy cảnh này?"
Nhưng thực tế là, tôi ở đó, trông nó như vậy, và tôi phải chụp một bức ảnh.
JB: Tôi phải chụp một bức ảnh. Cảm giác thúc giục đó, sự cần thiết phải bắt tay vào làm việc, toát ra thật mạnh mẽ trong câu chuyện của Joel.
Khi tôi gặp Joel Meyerowitz gần đây, tôi nói với anh ấy tôi ngưỡng mộ sự ngoan cố đầy đam mê của anh ấy như thế nào, sự quyết tâm của anh ấy khi vượt qua mọi rào chắn quan liêu để đến làm việc, anh ấy cười và nói, "Tôi rất bướng bỉnh, nhưng tôi nghĩ điều quan trọng hơn là sự lạc quan đầy đam mê của tôi."
Lần đầu tiên tôi kể những câu chuyện này, một người đàn ông trong nhóm khán giả đã giơ tay và nói, "Tất cả những nghệ sĩ này nói về công việc của họ, không phải nghệ thuật của họ, và điều đó làm tôi nghĩ đến công việc của tôi và vị trí của sự sáng tạo ở đó, và tôi không phải một nghệ sĩ." Anh ấy nói đúng. Chúng ta đều phải vật lộn với trải nghiệm, thử thách, giới hạn và mất mát.
Sự sáng tạo là thiết yếu với tất cả chúng ta, cho dù chúng ta là nhà khoa học hay giáo viên, phụ huynh hay thương gia.
Tôi muốn cho các bạn xem thêm một bức ảnh của bát trà Nhật. Tác phẩm này đặt tại Triển lãm Freer ở Washington, D.C.
Nó hơn một trăm tuổi và bạn vẫn thấy được dấu vân tay ở chỗ người thợ gốm đã nặn nó.
Nhưng bạn cũng có thể thấy, tác phẩm này đã vỡ ở một thời điểm nào đó trong hàng trăm năm đó.
Nhưng người hàn gắn nó lại, thay vì che giấu những vết nứt, đã quyết định nhấn mạnh chúng khi sử dụng sơn mài vàng.
Chiếc bát trông đẹp sau khi vỡ, hơn cả khi nó được làm lần đầu tiên, và chúng ta có thể nhìn vào những vết nứt ấy, bởi vì chúng kể câu chuyện mà tất cả chúng ta đều đang sống, về vòng xoáy của sự sáng tạo và hủy diệt, của quyền kiểm soát và sự từ bỏ, của việc nhặt những mảnh vỡ lên và tạo ra một thứ gì mới.
Cảm ơn. (vỗ tay)
Tôi đã cố gắng làm một việc tốt nho nhỏ cho vợ mình.
Điều khiến tôi đứng ở đây, sự nổi tiếng, tiền tài, tôi không bàn về chúng.
Thế nên, những gì tôi đã làm, tôi đã quay trở lại những ngày đầu của cuộc hôn nhân của mình.
Những gì bạn làm trong những ngày đầu của cuộc sống vợ chồng, là cố gắng gây ấn tượng với vợ của bạn.
Tôi đã làm như vậy. Vào buổi đó, tôi đã thấy vợ mình mang theo một cái gì đó như thế này.
Tôi đã thấy. "Là gì vậy?"
Tôi hỏi. Vợ tôi trả lời, "Không phải là việc của anh."
Thế rồi, là người làm chồng, tôi chạy theo vợ mình và nhìn thấy cô ấy có một miếng giẻ lau bẩn.
Tôi thậm chí còn không dùng nó để làm sạch chiếc xe máy của mình.
Sau đó tôi hiểu ra rằng - vợ mình dùng phương pháp mất vệ sinh đó để xoay sở trong những ngày hành kinh.
Tôi ngay lập tức hỏi cô ấy rằng, tại sao em lại [sử dụng] phương pháp mất vệ sinh như vậy?
Cô ấy trả lời, em cũng biết về [băng vệ sinh] nhưng bản thân em và chị em của em, nếu sử dụng nó, tụi em buộc phải cắt bớt khoản tiền chi tiêu cho sữa của gia đình mình.
Tôi đã bị sốc. Có mối liên hệ nào giữa việc sử dụng băng vệ sinh và tiền sữa?
Và đó được gọi là khả năng chi trả.
Tôi đã cố gắng gây ấn tượng với cô vợ mới cưới của mình bằng cách tặng cho cô ấy một gói băng vệ sinh.
Tôi đến một cửa hàng địa phương, cố gắng để mua cho cô một gói băng vệ sinh.
Tên nhân viên cửa hàng liếc ngang liếc dọc, rồi trải một tờ báo, cuộn [gói băng] vào tờ báo, rồi đưa nó cho tôi như thể đó là một vật phẩm bị cấm, một cái gì đó giống như vậy.
Tôi không biết lý do tại sao. Tôi đâu có yêu cầu một cái bao cao su.
Rồi, tôi cầm lấy miếng băng ấy. Tôi muốn tận mắt thấy nó.
Cái gì bên trong nó? Lần đầu tiên, ở tuổi 29, ngày hôm đó, tôi đã chạm vào một miếng băng vệ sinh, lần đầu tiên trong đời.
Tôi phải biết: bao nhiêu người trong số những quý ông ở đây đã từng đụng tay vào một miếng băng vệ sinh?
Các bạn sẽ không đụng tay vào nó đâu, bởi vì đó không phải là vấn đề của các bạn.
Thế rồi tôi tự nhủ, cái thứ màu trắng kia, được làm từ bông gòn-- ôi trời, cái gã đó chỉ sử dụng nguyên liệu có giá một đồng bạc bên trong, và họ bán nó ra với giá vài bảng Anh, vài đô la.
Tại sao không làm một loại băng vệ sinh địa phương cho cô vợ mới cưới của mình?
Đó là cách mà làm thế nào tất cả những điều này được bắt đầu, nhưng sau khi chế tạo ra được một miếng băng vệ sinh, liệu tôi có thể thực nghiệm nó ở đâu?
Điều đó không giống với việc chỉ kiểm tra nó trong phòng thí nghiệm.
Tôi cần một người phụ nữ tình nguyện viên. Liệu tôi có thể tìm được một người như vậy ở nơi nào trên Ấn Độ ?
Ngay cả ở Bangalore, bạn sẽ không tìm thấy được [một ai], ở Ấn Độ.
Vậy nên vấn đề duy nhất là: chỉ có duy nhất một nạn nhân có thể dùng đó là vợ của tôi.
Thế rồi, tôi đã làm một miếng băng vệ sinh và trao nó cho Shanti-- tên vợ tôi là Shanti.
"Nhắm mắt lại. Cái mà anh sẽ cho em, đó sẽ không là một mặt dây kim cương không phải là một chiếc nhẫn kim cương, thậm chí là sô cô la, Anh sẽ cho em một bất ngờ với được gói bằng rất nhiều giấy kim tuyến.
Nhắm mắt lại đi em."
Bởi vì tôi đã cố gắng làm cho nó trở nên thân mật.
Bởi vì đó là một cuộc hôn nhân sắp đặt, không phải là một cuộc hôn nhân tình yêu.
(Tiếng cười) Và rồi một ngày cô ấy nói, một cách thẳng thắn, em sẽ không hỗ trợ cho nghiên cứu này.
Rồi tới lượt những nạn nhân khác, các chị em gái của tôi.
Nhưng ngay cả những người chị, người vợ, họ không sẵn sàng để hỗ trợ cho nghiên cứu.
Đó là lý do tại sao tôi luôn luôn ghen tị với các vị Thánh ở Ấn.
Họ có rất nhiều tình nguyện viên nữ xung quanh mình.
Tại sao tôi lại không có [một ai]?
Như bạn biết đó, thậm chí không cần kêu gọi, họ vẫn sẽ có được rất nhiều tình nguyện viên nữ.
Sau đó tôi sử dụng, cố gắng sử dụng các cô gái trường cao đẳng y tế.
Họ cũng từ chối. Cuối cùng, tôi quyết định, sử dụng băng vệ sinh cho chính mình.
Bây giờ tôi có được một cái danh xưng đại loại như người đàn ông đầu tiên đặt chân lên mặt trăng.
Armstrong. Sau đó Tenzing [và] Hillary, trên đỉnh Everest, và tương tự như vậy, Muruganantham là người đàn ông đầu tiên trên thế giới mang măng vệ sinh.
Tôi đã mang băng vệ sinh. Tôi đổ đầy máu động vật vào một chai nước dùng cho cầu thủ, Tôi gắn nó lên đây, có một ống dẫn vào quần lót của tôi, trong khi đi bộ, trong khi chạy xe đạp, tôi đã tạo ra lực ép, một lượng máu sẽ đi đến đó.
Điều đó làm tôi cúi mình trước bất kỳ người phụ nữ nào mình gặp để bày tỏ sự tôn trọng của mình dành cho họ. Năm ngày mà tôi sẽ không bao giờ quên-- Những ngày lộn xộn, những ngày ồn ào, sự ẩm ướt đó.
Chúa ơi, không thể tin được.
Nhưng ở đây vấn đề là, một công ty sản xuất khăn ăn từ bông gòn. Mọi thứ đều diễn ra tốt đẹp.
Nhưng khi tôi cố gắng làm ra băng vệ sinh cũng từ bông gòn loại tốt.
Mọi việc lại không như mong đợi. Điều đó làm cho tôi muốn từ bỏ công việc nghiên cứu xem chừng như không có kết quả này.
Đầu tiên bạn cần tiền .
Không chỉ là khủng hoảng về tài chính, nhưng bởi vì các nghiên cứu về băng vệ sinh, mà tôi phải trải qua tất tần tật các thể loại vấn đề, bao gồm cả một thông báo ly hôn từ người vợ của mình.
Tại sao ư? Tôi đã sử dụng các cô gái trường cao đẳng y.
Cô ấy [vợ tôi] nghi ngờ tôi dùng nó như một cái cớ để theo đuổi các cô gái trẻ trường y.
Cuối cùng, tôi biết được đó là một loại cellulose đặc biệt có nguồn gốc từ gỗ thông, nhưng thậm chí sau đó, bạn vẫn cần một nhà máy chục triệu như thế này để xử lý loại nguyên liệu đó. Một lần nữa, lại một sự cản trở.
Sau đó tôi dành thêm bốn năm để tạo ra một cái máy của riêng mình, một cái máy đơn giản như thế này.
Trong cái máy này, bất kỳ người phụ nữ nông thôn nào cũng có thể áp dụng cùng một nguyên vật liệu mà người ta xử lý tại nhà máy đa quốc gia, bất cứ ai cũng có thể làm ra một chiếc khăn ăn đẳng cấp quốc tế ngay tại phòng ăn của mình.
Đó là phát minh của tôi.
Vì vậy sau đó, những gì tôi đã làm là, thông thường nếu một ai đó sở hữu bằng sáng chế hoặc một phát minh, ngay lập tức họ muốn thực hiện, chuyển đổi nó thành cái này.
Tôi không bao giờ làm điều đó. Tôi từ bỏ nó như thế này, bởi vì nếu bạn làm điều này, nếu bất cứ ai chạy theo đồng tiền, cuộc sống của họ sẽ không [có] bất kỳ vẻ đẹp nào.
Chỉ còn là chán nản. Rất nhiều người kiếm được nhiều tiền, hàng tỷ, hàng tỷ đô la tích lũy.
Tại sao cuối cùng, họ lại đi đến việc làm từ thiện?
Tại sao lại có nhu cầu tích lũy tiền, sau đó lại đi làm từ thiện?
Sẽ ra sao nếu ai đó quyết định bắt đầu hoạt động từ thiện ngay từ ngày đầu?
Đó là lý do tại sao tôi chỉ trao tặng chiếc máy này cho các vùng nông thôn Ấn Độ, cho phụ nữ nông thôn, bởi vì ở Ấn Độ, [bạn sẽ] ngạc nhiên, chỉ có hai phần trăm phụ nữ sử dụng băng vệ sinh. Những người còn lại, họ đang dùng một miếng giẻ lau, một cái lá, vỏ trấu, mạt cưa, tất cả mọi thứ trừ băng vệ sinh.
Điều đó vẫn xảy ra trong thế kỷ 21 này. Đó là lý do tại sao tôi quyết định sẽ chỉ trao tặng chiếc máy này cho phụ nữ nghèo trên khắp Ấn Độ.
Cho đến nay, 630 chiếc đã được lắp đặt, tại 23 bang và tại sáu quốc gia khác.
Hiện tại, đây năm thứ bảy tôi duy trì cuộc đối đầu với những tên khổng lồ đa quốc gia, xuyên quốc gia - những người làm cho tất cả các sinh viên MBA trở thành những dấu chấm hỏi.
Một kẻ bỏ học từ trường Coimbatore, làm thế nào hắn ta có thể để trụ lại [lâu như vậy]?
Điều đó làm cho tôi trở thành một giáo sư thỉnh giảng và diễn giả khách mời ở tất cả IIMs.
(Vỗ tay) Hãy bật video thứ nhất.
(Video) Arunachalam Muruganantham: Những điều tôi thấy trong tay vợ mình, "Tại sao em lại dùng miếng giẻ bẩn đó?"
Cô ấy trả lời ngay lập tức, "Em biết về băng vệ sinh đó chứ, nhưng nếu em bắt đầu sử dụng chúng, thì chúng ta phải cắt giảm khoản chi cho sữa của gia đình mình."
Tại sao không làm cho mình một loại băng chi phí thấp?
Vì vậy, tôi quyết định tôi sẽ chỉ bán loại máy mới này cho những hội nhóm hỗ trợ giúp đỡ phụ nữ.
Đó là ý tưởng của tôi.
AM: Và trước đây, bạn cần một khoản đầu tư tri giá hàng triệu cho máy móc và tất cả các thứ. Giờ đây, bất kỳ người phụ nữ nông thôn nào cũng có thể.
Họ đang thực hiện puja.
(Video): (hát) Bạn chỉ cần nghĩ rằng, cạnh tranh với những gã khổng lồ, ngay cả từ Đại học Harvard, Oxford, quả là khó khăn.
Tôi đã làm cho phụ nữ nông thôn đối đầu với các công ty đa quốc gia.
Tôi đang duy trì nó ở năm thứ bảy.
600 chiếc máy đã được lắp đặt. Nhiệm vụ của tôi là gì?
Tôi sẽ làm cho Ấn Độ trở thành một đất nước mà100-phần trăm-[phụ nữ]-sử dụng-băng-vệ sinh trong suốt cuộc đời mình.
Bằng cách này tôi sẽ cung cấp không ít hơn một triệu việc làm tại nông thôn điều mà tôi sẽ tạo ra trong thời gian tới.
Đó là lý do tại sao tôi không chạy theo thứ tiền tài chết tiệt này.
Tôi đang thực hiện một cái gì đó nghiêm túc.
Nếu bạn theo đuổi một cô gái, cô ta sẽ không thích bạn.
Đơn giản hãy làm việc của bạn, cô ấy sẽ quay ngược lại theo đuổi bạn.
Vậy đó, tôi không bao giờ đuổi theo Mahalakshmi.
Mahalakshmi đuổi theo tôi, tôi giữ lại trong các túi sau.
Không phải ở túi trước. Tôi là một người đàn ông túi sau.
Đó là tất cả. Một kẻ bỏ học nhìn thấy vấn đề của các bạn trong một xã hội mà người ta không sử dụng băng vệ sinh.
Tôi đang trở thành một nhà cung cấp giải pháp.
Tôi rất hạnh phúc. Tôi không muốn làm điều này như là một tổ chức công ty.
Tôi muốn biến nó trở thành một phong trào địa phương về băng vệ sinh với quy mô toàn cầu. Đó là lý do tại sao tôi đặt tất cả các chi tiết trên các domain công cộng như một phần mềm mở.
Bây giờ 110 quốc gia đang truy cập vào nó.
Ok? Vậy nên, tôi phân loại họ thành ba dạng: không có học vấn, ít được giáo dục, có học vấn cao.
Những người ít được giáo dục, làm điều này. Vậy các bạn, những người có học vấn cao, các bạn sẽ làm gì cho xã hội?
Cảm ơn rất nhiều.
Tạm biệt! (Vỗ tay)
Chung sống với tàn tật là điều không dễ dàng tại bất cứ nơi đâu trên thế giới, nhưng nếu bạn sống ở một đất nước như nước Mỹ, sẽ có những phụ tùng có sẵn để giúp cuộc sống bạn trở nên dễ dàng hơn
Nếu bạn ở trong một tòa nhà, bạn có thể dùng thang máy
Nếu bạn muốn sang đường, bạn có phần vỉa hè được cắt tỉa riêng.
và nếu bạn cần phải di chuyển qua quãng đường xa hơn mà bạn không thể tự dùng sức mình, thì cũng có các phương tiện di chuyển và nếu bạn không đủ tiền để sở hữu một chiếc bạn vẫn có thể dùng phương tiện giao thông công cộng
Nhưng ở các nước đang phát triển, mọi chuyện không được như vậy
Khoảng 40 triệu người cần xe lăn nhưng không thể có được một cái, và phần đông số người này sống ở nông thôn nơi mà liên kết duy nhất với cộng đồng, với việc làm, với trường lớp chỉ có thể đạt được bằng cách đi qua quãng đường dài trên đất đá cằn cỗi thường thì bằng sức của chính mình
Và những thiết bị dành cho họ không được thiết kế để cho hoàn cảnh đó, chúng nhanh hư và rất khó để sửa chữa
Tôi bắt đầu tìm hiểu về xe lăn ở các nước đang phát triển vào năm 2005 khi đó tôi dành cả mùa hè để đánh giá hiện trạng công nghệ ở Tanzania và tôi đã nói chuyện với những người dùng xe lăn, những nhà sản xuất, các nhóm khuyết tật và điều đáng chú ý với tôi đó là vẫn chưa có một thiết bị nào được thiết kế dành riêng cho vùng nông thôn mà có thể di chuyển nhanh và hiệu quả trên nhiều loại địa hình khác nhau.
Thế nên với tư cách là một kỹ sư cơ khí ở đại học MIT với rất nhiều thứ sẵn có xung quanh mình tôi nghĩ tôi sẽ làm điều gì đó cho chuyện này
Bây giờ, khi nói đến việc cố gắng di chuyển đường dài trên địa hình gồ ghề tôi lập tức nghĩ đến chiếc xe đạp địa hinh một chiếc xe đạp leo núi phù hợp với việc này vì nó có nhiều líp và bạn có thể điều chỉnh xuống một nấc nếu phải leo đồi hoặc băng qua bùn hay cát và bạn có nhiều mô-men xoắn nhưng với vận tốc chậm
Và nếu bạn muốn đi nhanh hơn, trên vỉa hè chẳng hạn, bạn có thể tăng líp và bạn sẽ có ít mô-men xoắn, nhưng tốc độ nhanh hơn
Sự phát triển hợp lí ở đây là tạo ra một cái xe lăn với các bộ phận của chiếc xe đạp leo núi Điều mà nhiều người đã làm qua
Nhưng đây là hai sản phẩm có mặt ở Mỹ sẽ rất khó để chuyển sang các nước đang phát triển nhưng mà chúng rất, rất đắt.
Hoàn cảnh mà tôi đang nói đến ở đây là một nơi mà bạn cần một sản phảm chỉ dưới 200 đôla
và sản phẩm lý tưởng này phải có thể đi nhiều hơn năm cây số trong một ngày để bạn có thể đi làm, đi học, và có thể di chuyển trên rất nhiều địa hình khác nhau.
Nhưng khi về nhà hoặc vào trong chỗ làm việc nó phải đủ nhỏ và linh hoạt để di chuyển bên trong
Hơn thế nữa, nếu bạn muốn nó tồn tại lâu ở khu vực nông thôn nó phải dễ sửa chữa bằng các dụng cụ, vật liệu và tri thức địa phương trong hoàn cảnh đó.
Vậy mấu chốt thực sự của vấn đề ở đây là làm cách nào để chế tạo ra một thiết bị đơn giản nhưng lại có lợi thế cơ học cực kì lớn?
Làm sao để tạo ra một chiếc xe đạp địa hình cho đôi tay mà không có sự phức tạp và chi phí đắt đỏ của một chiếc xe đạp địa hình
Như là một trường hợp với các giải pháp đơn giản, nhiều khi câu trả lời nằm ngay trước mặt bạn, và đối với chúng tôi là đòn bẩy
Chúng ta lúc nào cũng dùng đòn bẩy, trong dụng cụ, trong tay nắm cửa và các bộ phận xe đạp
Và thời điểm cảm hứng, thời điểm phát minh quan trọng ấy, là lúc tôi đang ngồi trước quyển tập thiết kế của mình và bắt đầu nghĩ về một ai đó nắm lấy cái đòn bẩy Nếu nắm gần phía cuối, thì ta có một đòn bẩy dài và hiệu quả để sản xuất ra một lực khi ta đẩy tới và lui và tương đương với líp thấp.
Nếu thả tay xuống phía dưới đòn bẩy ta có thể đẩy với một chiều dài ngắn hơn nhưng ở góc độ lớn hơn cho mỗi lần đẩy làm cho tốc độ quay nhanh hơn, và cho ta một mức líp cao hơn.
Điều thú vị về hệ thống này là nó cực kì đơn giản về mặt cơ khí và bạn có thể tạo ra nó chỉ với công nghệ vốn đã có mặt từ hàng trăm năm nay
Nhìn thấy điều này trong thực tế Đây là chiếc ghế đòn bẩy tự do sau vài năm phát triển hiện giờ chúng tôi đang cho sản xuất đây là một người lúc nào cũng dùng xe lăn Anh ta bị liệt, ở Guatemala và bạn thấy rằng anh ấy có thể di chuyển qua địa hình khá gồ ghề
Một lần nữa, cải tiến quan trọng của công nghệ này là khi anh ta muốn đi nhanh anh ta chỉ cần nắm cần gạt gần trục và xoay một góc lớn hơn cho mỗi lần đẩy và khi đi lại khó khăn hơn, anh ta chỉ cần di chuyển tay lên phía trên cần gạt, tạo ra nhiều mô-men xoắn hơn, và hơi đẩy nó theo cách của mình để thoát ra khỏi khó khăn trên địa hình gồ ghề
Một điểm quan trọng ở đây là con người là cỗ máy phức tạp trong hệ thống này
Con người di chuyển tay lên và xuống đòn bẩy thế nên cơ chế này bản thân nó rất đơn giản và các bộ phận xe đạp bạn có tìm ở bất cứ đâu trên thế giới
Bởi vì các bộ phận đó của xe đạp có sẵn ở khắp nơi nên chúng siêu rẻ
Chúng được làm ra hàng đống ở Trung quốc và Ấn Độ và chúng ta có thể tìm chúng ở bất kì đâu trên thế giới tạo ra cái ghế ở bất cứ nơi nào, và quan trọng hơn hết là sửa nó ngay cả trong một ngôi làng với một thợ sửa xe đạp địa phương với các dụng cụ, tri thức địa phương và các bộ phận có sẵn
Bây giờ, nếu bạn muốn dùng chiếc ghế trong nhà tất cả những gì bạn cần làm là kéo cần gạt ra khỏi cái ghế xếp gọn chúng trong khung và biến nó thành một chiếc xe lăn bình thường mà bạn có thể dùng giống như những chiếc xe lăn bình thường khác. Và chúng tôi làm cho nó có cùng cỡ với chiếc xe lăn bình thường nên nó đủ hẹp để đi qua cửa tiêu chuẩn đủ thấp để đặt vừa dưới bàn Nó nhỏ và đủ linh hoạt để đi vào phòng tắm và điều này rất quan trọng để người dùng có thể lại gần toilet và có thể chuyển qua giống như đối với xe lăn thường
Có 3 điều mà tôi muốn nhấn mạnh mà tôi cho rằng rất quan trọng trong dự án này
Đầu tiên là sản phẩm này hoạt động tốt vì chúng tôi có thể kết hợp hiệu quả khoa học kỹ thuật nghiêm ngặt và phân tích thiết kế lấy người dùng làm trung tâm tập trung vào các yếu tố xã hội, sử dụng và kinh tế quan trọng đối với người sử dụng xe lăn ở các nước đang phát triển
Tôi là sinh viên ở MIT, và là một kỹ sư cơ khí, vậy tôi có thể làm những việc như nhìn vào loại địa hình bạn muốn di chuyển và tìm ra lực kháng mà nó áp đặt nhìn vào những gì ta đang có và kết hợp chúng lại với nhau để tìm ra loại líp nào ta có thể dùng và nhìn vào sức mạnh cũng như lực đẩy của phần trên cơ thể để phân tích bạn có thể đi nhanh bao nhiêu với chiếc xe lăn này khi đưa tay lên và xuống cần gạt
Vậy như một sinh viên chân ướt chân ráo, phấn khích, đội chúng tôi chế tạo một mô hình mang nó đến Tanzania, Kenya và Việt Nam trong năm 2008 và phát hiện ra rằng nó thật tệ vì chúng tôi không có đủ thông tin từ người sử dụng
Chúng tôi đã thử nghiệm với người dùng xe lăn với nhà sản xuất xe lăn, chúng tôi có ý kiến phản hồi từ họ không chỉ nhấn mạnh tới các vấn đề của họ mà còn cả những giải pháp chúng tôi làm việc cùng nhau để trở lại bàn vẽ và làm một bản thiết kế mới chúng tôi lại mang nó đến Đông Phi vào năm 2009 lần này nó hoạt động tốt hơn một chiếc xe lăn thường trên địa hình gồ ghề nhưng không tốt khi dùng trong nhà vì nó quá to và nặng, và khó để di chuyển xung quanh Một lần nữa với phản hồi của người dùng, chúng tôi lại bắt tay thiết kế lại từ đầu và đưa ra một thiết kế tốt hơn, nhẹ hơn đến 9 kilo hẹp như một chiếc xe lăn thường, đưa đi thử nghiệm ở Guatemala và điều đó đưa sản phẩm đến chuẩn mực mà chúng tôi bây giờ đã có thể đưa vào sản xuất.
Bây giờ, là một nhà khoa học cơ khí chúng tôi có thể xác định được những lợi ích của chiếc xe lăn này Sau đây là những thước phim về cuộc thử nghiệm ở Guatemala nơi mà chúng tôi khảo sát chiếc xe lăn trên địa hình nông thôn và kiểm tra lực ra ở cơ sinh học của con người sự tiêu thụ oxy, tốc độ đi của họ và năng lượng họ dùng cho xe lăn thường và cả xe lăn đòn bẩy tự do Chúng tôi phát hiện ra rằng xe lắn đòn bẩy tự do đi nhanh hơn xe lăn thường trên địa hình gồ ghề tới 80 phần trăm
Nó cũng hiệu quả hơn tới 40 phần trăm Nhờ vào những lợi thế cơ học từ đòn bẩy, bạn có thể tạo ra mô-men xoắn cao hơn đến 50 phần trăm và thật sự đẩy xe qua địa hình rất, rất gập ghềnh
Bài học thứ hai mà chúng tôi học được rằng chính những hạn chế đã sinh ra sự đổi mới bởi vì chúng tôi phải chạm đến giá cực thấp vì chúng tôi phải tạo ra được một thiết bị có thể di chuyển trên nhiều loại địa hình mà vẫn có thể dùng được trong nhà và đủ đơn giản để sửa chữa chúng tôi kết thúc với một sản phẩm cơ bản mới một sản phẩm mới là một sự đổi mới trong một không gian chẳng thay đổi cả trăm năm rồi
và đó là những giá trị không chỉ tốt trong thế giới đang phát triển
Tại sao không là ở cả những đất nước như Mỹ nữa?
Thế nên chúng tôi hợp tác với Continuum, một công ty thiết kế sản phẩm ở Boston để tạo ra phiên bản cao cấp hơn dành cho các nước phát triển để bán chủ yếu ở Mỹ và châu âu nhưng cho những người tiêu dùng có thu nhập cao hơn
Và điều cuối cùng tôi muốn nói đến tôi nghĩ là dự án này hoạt động tốt vì chúng tôi đã liên kết được các bên có liên quan và là quan trọng để xem xét việc đưa công nghệ từ giai đoạn ý tưởng tới đổi mới, xác nhận, thương mại hóa và phổ biến và quy trình đó bắt đầu và kết thúc với người tiêu dùng.
Đó là những người quyết định yêu cầu của công nghệ và là những người đưa ra nhận xét cuối cùng và nói rằng "Vâng, nó thật sự hoạt động và đáp ứng nhu cầu của chúng tôi"
Thế nên những người như tôi trong không gian tri thức chúng tôi có thể làm những điều như đổi mới, nghiên cứu và thí nghiệm tạo ra dữ liệu và mô hình chuẩn mực, nhưng làm sao để thương mại hóa mô hình đó?
Vì vậy chúng tôi cần đến những công ty như Continuum để thương mại hóa sản phẩm và chúng tôi tạo ra một tổ chức phi chính phủ để đưa xe lăn vào thị trường Nghiên cứu đổi mới công nghệ toàn cầu và chúng tôi cũng bắt tay với một nhà sản xuất lớn ở Ấn Độ, công ty Pinnacle Industries, để làm 500 chiếc mỗi tháng và đợt đầu tiên sẽ là 200 chiếc xe lăn vào tháng tới sẽ được chuyển đến Ấn Độ
Và cuối cùng, để đưa điều này đến người dùng ở quy mô lớn hơn chúng tôi hợp tác với tổ chức khuyết tật lớn nhất thế giới, Jaipur Foot.
Sức mạnh ở mô hình này là khi bạn đưa những bên có liên quan lại với nhau đại diện cho mỗi liên kết trong chuỗi từ giai đoạn lên ý tưởng đến khi triển khai, đó là nơi mà phép màu xảy ra
Đó là nơi mà bạn có thể có một trí thức như tôi, nhưng phân tích và kiểm tra và tạo ra một công nghệ mới và định lượng công việc được thực hiện tốt hơn bao nhiêu
Bạn có thể kết nối các bên liên quan như nhà sản xuất và nói chuyện với họ mặt đối mặt và phát triển dựa trên kiến thức địa phương về phương pháp sản xuất và khách hàng của họ và kết hợp chúng với kiến thức kỹ thuật của chúng tôi để tạo ra thứ gì đó lớn hơn nếu thực hiện riêng lẻ.
Và khi bạn đưa người dùng cuối vào trong quá trình thiết kế, không chỉ hỏi xem họ cần gì mà hỏi xem họ nghĩ làm cách nào đế có thể đạt được nó.
Bức hình này được chụp ở Ấn Độ trong lần thử nghiệm cuối cùng của mình, chúng tôi có được 90% tỷ lệ chấp thuận mà mọi người chuyển từ xe lăn thường sang dùng xe lăn của chúng tôi Bức hình này đặc biệt là của Ashok, và Ashok bị một chấn thương cột sống khi anh ta té khỏi một cái cây anh ta là một thợ may, nhưng khi bị chấn thương anh không thể tự di chuyển hơn một cây số từ nhà đến cửa tiệm với chiếc xe lăn thường
Con đường quá gập ghềnh
Nhưng sau ngày anh có được xe lăn đòn bẩy tự do, anh ta nhảy lên nó đi qua một cây số đó, mở cửa tiệm và nhanh chóng kiếm được hợp đồng may đồng phục trường học và bắt đầu kiếm ra tiền để trang trải trở lại cho gia đình
Ashok: Bạn đã khuyến khích tôi làm việc.
Tôi nghỉ một ngày ở nhà.
Ngày tiếp theo tôi đến cửa hàng của mình
Bây giờ mọi chuyện đã trở lại bình thường
Amos Winter: Cảm ơn rất nhiều vì đã để tôi đến đây ngày hôm nay
Những gì tôi làm, và những gì tôi làm chuyên về-- cuộc đời tôi--đã được đinh hình trong bảy năm làm việc tại Châu Phi khi còn trẻ
Từ năm 1971 đến 1977-- Trông tôi trẻ thế chứ không phải vậy đâu --(Cười)-- Tôi đã làm việc tại Zambia, Kenya, Ivory Coast (Bờ Biển Ngà), Algeria, Somalia, trong những dự án hợp tác về kỹ thuật với những quốc gia Châu Phi
Tôi đã làm việc cho tổ chức phi chính phủ của Ý (NGO) và mỗi một dự án chúng tôi lập ra tại Châu Phi thất bại
Tôi đã rất sầu não.
Mới 21 tuổi đời, tôi nghĩ, người Ý là người tốt và chúng tôi đang làm việc tốt tại Châu Phi
Nhưng thay vì thế, chúng tôi giết chết mọi thứ mà chúng tôi đụng vào.
Dự án đầu tiên, cái đã truyền cảm hứng cho cuốn sách đầu tiên của tôi, "Những cơn sóng nhẹ từ Zambezi," là một dự án trong đó người Ý quyết định dạy cho người Zambia trồng thực phẩm.
Thế nên chúng tôi miền nam Zambia với những hạt giống từ nước Ý tại một thung lũng tuyệt đẹp trải dài xuống sông Zambezi, và chúng tôi dạy cho người dân bản đại trồng cà chua Ý và bí ngòi Ý và...
Tất nhiên những người dân bản địa chẳng mấy hứng thú làm công việc này, vậy nên chúng tôi trả công cho họ, và đôi lúc họ mới đến làm việc. (Cười) Chúng tôi thực sự ngạc nhiên về những người bản địa, tại thung lũng màu mỡ như thế này lại chẳng trồng trọt gì.
Nhưng thay vì hỏi sao họ lại chẳng trồng bất cứ thứ gì, chúng tôi đơn giản thốt lên rằng, "Cám ơn Chúa chúng con đã ở đây." (Cười) "Vừa kịp lúc để cứu người Zambia khỏi nạn đói."
Và tất nhiên, mọi thứ (gieo trồng) tại Châu Phi đều phát triển tốt
Chúng tôi có những quả cà chua rất tuyệt vời. Tại Ý, một quả cà chua chỉ to khoảng bằng này. Tại Zambia, nó to tới cỡ này này.
Thật khó tin, và chúng tôi nói với những người Zambia, "Mọi người xem trồng trọt có đễ dàng không này."
Khi mà những quả cà chua bắt đầu đạt, chín, và có màu đỏ, chỉ qua một đêm, chừng khoảng 200 con hà mã từ dưới sông trồi lên và ngốn sạch tất cả. (Cười) Chúng tôi nói với những người Zambia," Chúa ơi, những con hà mã kìa!"
và người dân đáp rằng,"Vâng, đó là lí do tại sao chúng tôi chẳng trồng thứ gì ở đây cả." (Cười) "Thế tại sao mọi người không cho chúng tôi biết trước?"
"Anh có bao giờ hỏi đâu." Tôi đã nghĩ chỉ có mỗi người Ý là khờ khạo trên đất Châu Phi nhưng sau đó khi tôi nhìn những gì mà người Mỹ đang làm, những người Anh đang làm, những người Pháp đang làm, và sau khi chứng kiến những gì họ làm, Tôi cảm thấy có chút gì đó tự hào về dự án của mình tại Zambia
Bởi vì, bạn thấy đó, chỉ ít chúng tôi cũng nuôi ăn được mấy con hà mã
Bạn nên nhìn vào cái thứ vớ vẩn--(Vỗ tay)-- Bạn nên nhìn vào cái thứ vớ vẩn mà chúng ta đã ban cho những người dân Châu Phi không mảy may nghi ngờ.
Bạn muốn đọc cuốn sách nào đó, hãy đọc "Sự Viện Trợ chết chóc," viết bởi Dambisa Moyo, một nhà nữ kinh tế người Zambia.
Cuốn sách được phát hành năm 2009.
Chúng ta, những quốc gia viện trợ Tây Phương đã mang đến lục địa Châu Phi 2 tỉ tỉ Mỹ Kim trong vòng 50 năm qua.
Tôi sẽ không nói với bạn những thiệt hại mà số tiền đó đã gây ra.
hãy tìm đọc cuốn sách của bà ấy.
Đọc nó từ một người phụ nữ Châu Phi, những thiệt hại mà chúng ta đã gây ra.
Những người Tây Phương như chúng ta là những người theo chủ nghĩa đế quốc, thực dân truyền giáo, và chúng ta chỉ có hai cách để đối xử với người khác: hoặc bảo trợ, hoặc bảo hộ
Hai từ có nguồn gốc từ tiếng La Tinh "pater," có nghĩa là "làm cha."
Những chúng mang hai nghĩa khác biệt.
Bảo hộ, là tôi đối xử với bất cứ người nào đến từ nền văn hóa khác như thể họ là con tôi. "Tôi yêu chúng quá."
Bảo trợ, tôi đối xử với tất cả mọi người từ nền văn hóa khác như đầy tớ của mình.
Đó là lí do tại sao người da trắng tại Châu Phi được gọi là "bwana," ông chủ.
Tôi như bị tát vào mặt khi đọc cuốn sách, "Nhỏ bé nhưng tuyệt đẹp," viết bởi Schumacher, nói rằng, trên hết tất cả, trong sự phát triển kinh tế, nếu người khác không cần giúp đỡ, hãy để mặc họ.
Đây nên đáng là nguyên tắc đầu tiên về viện trợ.
Nguyên tắc đầu tiên về viện trợ là tôn trọng.
Sáng nay, người tổ chức buổi họp này đặt một cây gậy ra sàn nhà, và nói, "Liệu chúng ta có thể--hình dung về một thành phố mà không phải là chủ nghĩa thực dân mới không?"
Khi 27 tuổi, tôi đã quyết định chỉ hưởng ứng với mọi người và tôi đã tạo ra một hệ thống gọi là Enterprise Facilitation, nơi mà bạn sẽ không khởi đầu bất cứ thứ gì bạn không bao giờ thúc đẩy ai, nhưng trở thành một người đầy tớ cho khát vọng bản địa, người đầy tớ của người bản địa những người có giấc mơ muốn trở thành một con người tốt hơn.
Vậy bạn làm gì--bạn im miệng.
Đừng bao giờ mang đến một cộng đồng với những ý tưởng, bạn ngồi với người bản địa.
Chúng tôi không làm việc từ những văn phòng.
Chúng tôi gặp gỡ tại quán cà phê.
Quán rượu. Chúng tôi không có bất cứ cơ sở hạ tầng nào.
và cái chúng tôi làm là trở thành bạn của nhau, và tìm ra cái mà người đó muốn làm.
Cái quan trọng nhất là khát vọng.
Bạn có thể cho ai đó một ý tưởng.
Nếu người đó không muốn làm, vậy thì bạn phải làm sao?
Cái khát vọng của người phụ nữ có cho sự phát triển của bản thân là thứ quan trọng nhất.
Cái khát vọng của nam giới có cho sự phát triển của cá nhân là thứ quan trọng nhất.
và chúng tôi giúp họ tiến hành tìm kiếm sự hiểu biết, vì chẳng ai trên thế giới có thể thành công một mình.
Người có ý tưởng chưa chắc đã có sự hiểu biết, nhưng sự hiểu biết luôn hiện hữu.
Vậy nên nhiều năm trước, tôi có ý tưởng thế này: Tại sao chúng ta không,chỉ một lần, thay vì, đến một cộng đồng, và nói với những người ở đó họ nên làm gì, sao chúng ta không, lắng nghe họ dù chỉ một lần? Nhưng không phải trong những cuộc họp cộng đồng
Để tôi nói bạn biết một bí mật.
Có một vần đề trong những cuộc họp cộng đồng.
Những doanh nhân chẳng bao giờ đến dự, và họ chẳng đời nào cho bạn biết, trong buổi họp cộng đồng, cái họ muốn làm với tiền của mình, cái cơ hội mà họ mới tìm ra.
Vậy nên hoạch định có một điểm mù này.
những người thông thái nhất trong cộng đồng bạn chẳng bao giờ biết được vì họ chẳng đời nào đến dự những buổi họp công cộng.
Cái chúng tôi làm là làm việc một-đối-một và để làm điều đó, bạn phải tạo ra một cấu trúc xã hội hiện không tồn tại.
bạn phải tạo ra một chuyên ngành mới.
Một chuyên ngành mới như một bác sỹ gia đình cho doanh nghiệp, bác sỹ gia đình cho công việc làm ăn, người ngồi với bạn trong nhà bạn, tại bàn cơm trong bếp, tại quán cà phê, và giúp bạn tìm ra những nguồn tài nguyên để biến khát vọng của bạn thành một phương cách kiếm sống.
Tôi đã bắt đầu (ý tưởng này) như một sự thử nghiệm tại Esperance, tây Úc.
Tôi đang theo học tiến sỹ triết học tại thời điểm đó, cố gắng tránh xa khỏi cái phương thức bảo hộ vớ vẩn đó là đến và bảo cho bạn biết phải làm gì.
Vậy nên cái mà tôi làm trong năm đầu tiên tại Esperance là chỉ bách bộ trên đường, và trong 3 ngày Tôi có khách hàng đầu tiên Một người làm nghề hun khói cá trong nhà xe, tên là Maori, và tôi giúp anh ta bán cá cho một nhà hàng tại Perth, và tổ chức lại công việc, sau đó thì một người đánh cá tìm đến tôi và nói Ông là người đã giúp Maori hả? Ông có thể giúp tôi với không?
và tôi giúp những người đánh cá này biết cách làm việc cùng nhau và bán những con cá ngừ hảo hạng này không phải cho nhà máy đồ hộp tại Albany với giá 60 đồng một kí, nhưng chúng tôi tìm cách bán chúng tới Nhật Bản để làm sushi với giá 15 đô la một kí, và rồi những người nông dân tìm đến, nói rằng, "Này, ông đã giúp mấy người đó. ông có thể giúp chúng tôi không?"
Trong một năm, tôi có 27 dự án liên tiếp và người của chính phủ đến tìm hỏi tôi, "Ông làm như thế nào vậy?
Ông làm thế nào--?" Và tôi đáp,"Tôi đã làm một việc rất ư là khó.
Tôi im miệng, và lắng nghe họ." (Cười) Vậy nên--(Vỗ tay)-- Vậy nên chính phủ nói với tôi, "Cứ làm tiếp nhé." (Cười) Chúng tôi đã làm thế tại 300 cộng đồng trên khắp thế giới.
Chúng tôi đã giúp khởi động 40,000 công việc làm ăn.
Có một thế hệ doanh nhân mới những người đang kiệt quệ vì sự cô lập.
Peter Drucker, một trong những cố vấn về quản lí vĩ đại nhất trong lịch sử, qua đời khi 96 tuổi, một vài năm trước.
Peter Drucker là một giáo sư triết học trước khi làm công việc liên quan có đến kinh doanh, và đây là điều mà Peter Drucker nói: "Hoạch định thực sự không tương thích với một xã hội và một nền kinh tế kinh doanh."
Hoạch định là nụ hôn thần chết đối với doanh nhân.
Thế nên ngay bây giờ bạn đang tái dựng lại Christchurch mà không biết rằng những người thông thái nhất tại Christchurch muốn làm gì với tiền của & tiềm lực của họ.
Bạn phải học cách khiến những người này tìm đến nói chuyện với bạn.
Bạn phải đưa đến cho họ sự bảo mật, riêng tư, bạn phải thật sự hứng khởi khi giúp họ, và họ sẽ tới, theo đám đông lũ lượt kéo tới.
Với một cộng đồng 10,000 người, chúng ta có thể có khoảng 200 khách hàng.
BẠn có thể tượng tưởng một cộng đồng 400,000 người, vối trí thông minh và khát vọng?
Bài thuyết trình nào bạn vỗ tay nhiều nhất trong sáng nay?
Người bản địa, những con người khát khao. Đó là những người bạn đã vỗ tay tán thưởng.
Vậy nên cái mà tôi đang nói đến là Tinh Thần kinh doanh là nơi nó hiện hữu.
Chúng ta đang ở giai đoạn cuối cùng của cuộc cách mạng công nghiệp đầu tiên-- với những nguồn nhiên liệu & nền sản xuất không thể tái tạo, và đột nhiện, chúng ta có những hệ thống không bền vững.
Động cơ đốt trong không bền vững.
Đường lối Freon (khí CFC dùng chạy tủ lạnh) để lưu trữ các thứ là không bền vững.
Cái mà chúng ta phải nhìn đến đó là chúng ta làm thế nào để nuôi dưỡng, chữa trị, giáo dục, di chuyển và liên lạc cho 7 tỉ người theo hướng bền vững.
Không có công nghệ nào làm được điều đó.
NGười nào sẽ sáng chế ra cái công nghệ cho cuộc cách mạng xanh? Các trường đại học ư?
quên đi! Chính phủ ư? Quên đi!
Đó sẽ là các danh nhân, và họ đang thực hiện điều đó ngay hiện nay
Có một câu chuyện rất vui mà tôi đọc được trên một tờ tạp chí vị lai nhiều năm về trước
Có một nhóm chuyên gia được mời đến để thảo luận về tương lai của thành phố New York năm 1860.
Và trong năm 1860, nhóm người ngày tụ họp lại, và phỏng đoán về điều sẻ xảy ra cho thành phố New York trong vòng 100 năm tới, và kết luận được nhất trí như sau: Thành phố New York sẽ không còn tồn tại trong vòng 100 năm tới.
Sao vậy? Bởi vì họ nhìn vào đường cong trên phác đồ và nói, nếu dân số cứ phát triển theo tỉ lệ này, để di chuyển một lượng dân số của thành phố New York họ sẽ phải cần đến 6 triệu con ngựa, và chất thải từ 6 triệu con ngựa sẽ không có cách nào để xử lí.
Họ sẽ bị ngập ngụa trong phân ngựa. (Cười) Vậy nên vào năm 1860, họ nhìn thấy cái công nghệ nhem nhuốc này cái mà làm cho cuộc sống ở thành phố New York ngộp thở.
Vậy điều gì đã xảy ra? Trong vòng 40 năm, tới thời điểm 1900, tại Mỹ, có khoảng 1,001 công ty sản xuất xe hơi--1,001.
Cái ý tưởng tìm kiếm một công nghệ khác biệt đã hoàn toàn vượt lên trên tất cả và có những nhà máy rất nhỏ bé trong tình trạng trì trệ
Dearborn, MIchigan.
Henry Ford. Tuy nhiên, có một bí mật để làm việc với các doanh nhân.
Trước tiên, bạn phải mang đến cho họ sự bảo mật
Không thì họ sẽ chẳng tìm đến mà nói chuyện với bạn.
Sau đó bạn phải mang đến cho họ một dịch vụ tuyệt đối,riêng biệt và say mê.
Và sau đó bạn phải nói với họ sự thật về kinh doanh.
Công ty nhỏ nhất, công ty lớn nhất, phải có năng lực làm được 3 việc tuyệt vời sau: Cái sản phẩm bạn muốn bán phải hảo hạng, bạn phải có một chiến lược quảng bá hảo hạng, và bạn phải có một sự quản lí tài chính hảo hạng.
Nghĩ thử xem nhé?
Chúng ta chưa bao giờ gặp một cá nhân nào trên thế giới, người mà vừa có thể làm ra (sản phẩm), bán nó và quản lí tiền bạc cùng lúc.
Điều đó không tồn tại
Nhân vật này chưa bao giờ được sinh ra.
Chúng tôi đã làm một nghiên cứu, và xem xét 100 công ty tiêu biểu trên thế giới Carnegie, Westinghouse, Edison, Ford, tất cả công ty mới, Google, Yahoo.
Chỉ có một điều mà tất cả mọi công ty thành công trên thế giới đều có, chỉ một mà thôi đó là: Không một công ty nào bắt đầu chỉ với một người
Hiện tại chúng tôi dạy về kinh doanh cho thiếu niên lứa tuổi 16 tại Northumberland, chúng tôi khởi đầu lớp học bằng cách đưa cho chúng hai tờ đầu tiên về tiểu sử của Richard Branson, và công việc cho những (sinh viên) ở lứa tuổi 16 này là gạch dưới, trong 2 trang đầu tiên về tiểu sử của Richard Branson bao nhiêu lần Richard sử dụng từ "Tôi" và bao nhiêu lần ông sử dụng từ "Chúng tôi."
Không bao giờ có từ "Tôi, và từ "chúng ta" có 32 lần
Ông ấy không bắt đầu một mình.
KHông ai khởi đầu một công ty một mình.
Không ai cả. Vậy nên chúng ta có thể tạo ra một cộng đồng nơi có những người hỗ trợ có kinh nghiệm nền tảng về hình thức kinh doanh quy mô nhỏ ngồi trong quán cà phê, quán rượu, và những anh bạn tận tụy của bạn người mà sẽ làm cho bạn những điều mà ai đó đã làm cho họ người nói về thiên hùng ca này người nào đó sẽ hỏi bạn, "bạn cần gì?"
Bạn có thể làm gì? bạn làm được không?
okay, bạn có thể bán nó không? Bạn có thể quản lí tiền bạc không?
"Oh, không, tôi không thể làm được điều này. "Bạn có muốn tôi tìm ai khác (giúp) cho bạn không?"
Chúng tôi kích hoạt những cộng đồng.
Chúng tôi có những nhóm tình nguyện viên trợ giúp cho Enterprise Facilitator họ giúp tìm kiếm những nguồn tài nguyên và con người và chúng tôi khám phá ra rằng cái phép lạ từ trí thông minh của người bản địa như cái gì đó giống như là bạn có thể thách thức nền văn hóa và kinh tế của cộng đồng này chỉ bằng cách nắm được cái khát vọng, nguồn năng lượng và trí tưởng tượng như thể của người dân của bạn
Cám ơn. (Vỗ tay)
Tôi là một nhà thần kinh học, và với cương vị đó, tôi thật sự quan tâm về cách mà bộ não tiếp thu thông tin, và tôi đặc biệt hứng thú về khả năng làm cho bộ não chúng ta thông minh hơn, tốt hơn và nhanh hơn.
Tôi sẽ sử dụng trò chơi điện tử (games) như một ví dụ để giải thích cho những điều tôi sẽ nói. Khi chúng ta nói về games, hầu hết các bạn đều nghĩ về trẻ em.
Điều đó đúng. 90% trẻ em có chơi games.
Nhưng hãy khách quan hơn 1 chút.
Khi bọn trẻ đang ở trên giường, ai là người đang ngồi trước chiếc máy PlayStation?
Hầt hết trong số các bạn. Độ tuổi trung bình của 1 game thủ là 33 tuổi chứ không phải 8 tuổi, và thật sự, nếu chúng ta nhìn vào ước tính về số người chơi games, những game thủ trong tương lại là những người lớn tuổi hơn. (Cười) Cho nên chơi games đã phổ biến khắp xã hội của ta.
Nó rõ ràng là có một tác động to lớn tới cuộc sống thường nhật của chúng ta. Hãy xem những dữ liệu này được đưa ra bởi Activision. Sau 1 tháng phát hành game "Call Of Duty: Black Ops,", nó đã được chơi tổng cộng 68.000 năm toàn cầu, phải không nào?
Có ai trong các bạn phàn nàn rằng nếu như đây là 1 ví dụ về làm tuyến tính trong đại số?
Vậy điều chúng ta đang tìm hiểu trong phòng thí nghiệm là, làm sao để sức mạnh đó có ích cho chúng ta?
Giờ tôi muốn đi ngược lại 1 chút.
Tôi biết hầu hết các bạn đều đã có ấn tượng về việc đi về nhà và thấy con bạn đang chơi những trò chơi như thế này
(Tiếng bắn súng) Mục đích của trò chơi đó là tìm diệt kẻ thù, zombie, những kẻ xấu... trước khi chúng tìm được bạn, phải không nào?
Và tôi chắc rằng hầu hết các bạn có ý nghĩ, "Ôi, thôi nào, tụi con không thể làm gì khác thông minh hơn thay vì cứ ngồi đấy bắn zombie hay sao?"
Tôi muốn các bạn đặt cái phản ứng tự nhiên này vào bối cảnh của việc các bạn sẽ nghĩ gì nếu bạn thấy con gái bạn đang chơi sodoku hay con trai bạn đang đọc Shakespeare.
Phải không nào? Hầu hết cha mẹ sẽ thấy điều đó rất tuyệt.
Dù sao thì, tôi cũng chẳng sẽ nói với bạn rằng chơi games từ ngày này sang tháng nọ là tốt cho sức khỏe của bạn
Tất nhiên là nó không tốt, và điều gì quá mức không bao giờ là tốt cả.
Nhưng tôi sẽ biện hộ rằng với những liều lượng nhất định, những trò chơi mà tôi cho các bạn thấy từ đầu chương trình, những trò chơi bắn súng đó có những ảnh hưởng khá mạnh mẽ và tích cực đến nhiều phương diện về hành vi của chúng ta
Đã chưa từng có 1 tuần trôi qua mà không có 1 vài tiêu đề nổi bật trong giới truyền thông về việc liệu games có ảnh hưởng tốt hay xấu cho bạn, phải không nào? Các bạn đều đã bị chúng dội bom liên tục.
Tôi muốn đặt cuộc thảo luận kiểu "tối thứ sáu ở quán bar" này sang một bên và dẫn các bạn bước vào bên trong phòng thí nghiệm.
Điều chúng tôi làm trong đó là một sự đo lường một cách trực tiếp, trong một giao diện định lượng, về những tác động gì của games diễn ra trong não.
Và vì thế tôi sẽ lấy 1 vài ví dụ từ trong nghiên cứu của chúng tôi.
Điều đầu tiên mà tôi chắc các bạn đều đã nghe đó là việc ngồi quá lâu trước màn hình sẽ làm giảm thị lực của bạn.
Đó là một khẳng định về thị giác.
Có lẽ có những nhà khoa học về thị giác đang ở trong số các bạn.
Chúng tôi thực sự biết cách để kiểm chứng khẳng định trên.
Chúng tôi có thể bước vào trong phòng thí nghiệm và đo thị lực của bạn tốt đến mức nào.
Và thử đoán xem? Những người không chơi nhiều các trò chơi hành động, không thật sự bỏ nhiều thời gian trước màn hình, có trạng thái bình thường, hay chúng ta còn gọi là có thị lực bình thường.
Điều đó tốt. Vấn đề ở đây là điều gì xãy ra với những người chơi games thường xuyên, 5 giờ mỗi tuần chằng hạn, 10 giờ, 15 giờ mỗi tuần.
Nều như khẳng định trên, thị lực của họ chắc phải rất tệ, phải không?
Nhưng đoán xem? Thị lực của họ rất rất tốt.
Tốt hơn những người không chơi
Và nó tốt hơn theo 2 cách khác nhau.
Cách thứ nhất là họ có thể xử lí những chi tiết nhỏ trong một bối cảnh lộn xộn, và dù điều đó có nghĩa có thể đọc chữ in trên đơn thuốc hơn là sử dụng kính lúp, bạn thực sự có thể làm điều đó với chỉ bằng mắt của bạn.
Cách còn lại là họ có thể xữ lí tốt hơn trong nhiều mức độ màu xám khác nhau.
Hãy tưỡng tượng bạn đang lái xe trong sương mù. Điều đó tạo ra sự khác biệt giữa việc thấy chiếc xe đằng trước bạn và tránh tai nạn, hoặc vướng vào tai nạn.
Vì vậy chúng tôi đang ứng dụng nghiên cứu đó để phát triển các trò chơi cho bệnh nhân với thị lực kém, và để có tác động tới việc tập luyện cho não họ có thể nhìn thấy tốt hơn.
Rõ ràng, khi nói đến đến các trò chơi hành động, thời gian trên màn hình không làm cho mắt bạn kém đi.
Nói cách khác tôi chắc rằng các bạn đều đã nghe rằng: Games dẫn tới các vần đề về tập trung và sự dễ dàng bị chia trí.
Và, chúng tôi biết cách đo lường độ tập trung trong phòng thí nghiệm.
Tôi sẽ đưa ra một ví dụ về cách mà chúng tôi làm điều đó.
Tôi sẽ mời các bạn tham gia, vậy nên các bạn sẽ phải thực sự chơi game với tôi. Tôi sẽ cho các bạn thấy một số từ được tô màu. Tôi muốn bạn nói lên tên màu của màu chữ.
Được chứ? Và đây là ví dụ đầu tiên.
["Ghế"] Cam, tốt. ['Bàn"] Màu xanh.
["Bảng"] Khán giả: Đỏ. Daphne Bavelier: Đỏ.
["Ngựa"] DB: Vàng. Khán giả: Vàng.
["Vàng"] DB: Đỏ. Khán giả: Vàng.
["Xanh"] DB: Vàng.
Được rồi, các bạn hiểu ý của tôi rồi chứ? (Cười) Các bạn đang làm tốt hơn rồi đó, nhưng nó khá khó.
Tại sao nó khó? Bởi vì tôi đã giới thiệu một sự xung đột giữa từ và màu của từ đó.
Mức độ tập trung của bạn sẽ đánh giá tốc độ mà bạn xữ lí xung đột đó, vì thế những người trẻ tuổi ở đây có lẽ sẽ đứng đầu trong trò này, giống như, họ sẽ làm 1 chút tốt hơn một số người lớn tuổi hơn như chúng ta.
Điều chúng tôi có thể chỉ ra rằng khi bạn làm những bài tập như thế này với những người thường xuyên chơi game hành động, họ thực sự giải quyết xung đột nhanh hơn,
Vậy rõ ràng là chơi game hành động không dẫn tới những vấn đề về tập trung.
Thực sự thì, những game thủ này có nhiều lợi thế hơn khi nói về độ tập trung, và một trong những phương diện về sự tập trung cũng được cải thiện đó là khả năng theo dõi những vật thể xung quanh.
Đây là thứ chúng ta sử dụng hằng ngày. Khi bạn đang lái xe, bạn đang theo dõi, theo dõi những xe xung quanh bạn.
Bạn cũng đang theo dõi những người đi bộ, con chó đang chạy, và đó là cách mà bạn có thể lái xe một cách an toàn, đúng không nào?
Trong phòng thí nghiệm, chúng tôi mời nhiều người đến tình nguyện ngồi trước màn hình máy tính, và chúng tôi cho họ những bài tập nhỏ mà tôi sẽ nhờ các bạn làm tiếp theo.
Bạn sẽ thấy những mặt vui màu vàng và một số mặt buồn màu xanh. Đây là những đứa trẻ trong sân trường ở Geneva giờ ra chơi vào mùa đông. Hầu hết chúng đều vui. Đây thật ra là giờ ra chơi.
Nhưng một số chúng thì buồn và xanh vì đã để quên áo khoác ở nhà.
Chúng bắt đầu di chuyển, và nhiệm vụ của bạn là theo dõi những ai có áo khoác lúc ban đầu và nhưng ai không có, Vậy nên tôi sẽ cho bạn thấy một ví dụ mà ở đó chỉ có một em buồn. Nó dễ vì bạn có thể theo dõi em ấy bằng mắc của bạn. Bạn có thể theo dõi, theo dõi, và rồi nó dừng, và có một dấu chấm hỏi, và tôi hỏi bạn, đứa trẻ này từng có áo khoác hay là không?
Nó đã màu vàng lúc đầu hay là màu xanh?
Tôi nghe một vài nói màu vàng. Tốt. Vậy đa số các bạn đều có não (Cười) Bây giờ tôi sẽ hỏi các bạn làm bài tập này, nhưng bây giờ với một bài tập khó hơn một chút. Sẽ có 3 trong số chúng là màu xanh. Đừng di chuyển mắt bạn.
Làm ơn đừng di chuyển mắt. Giữ cho mắt bạn cố định và mở rộng, giữ tập trung, Đó là cách duy nhất bạn có thể làm được. Nếu bạn di chuyển mắt, bạn tiêu chắc.
Vàng hay xanh?
Khán giả: Vàng.
DB: Tốt Vậy các bạn là một người lớn trẻ tuổi điển hình và bình thường có khả năng theo dõi khoảng 3 hay 4 vật thể cùng một lúc
Đó là điều chúng ta vừa làm. Còn những game thủ của chúng ta có thể theo dõi từ 6 tới 7 vật thể cùng một lúc, điều mà đang được chiếu trên clip này.
Đó là cho các bạn đấy, các game thủ.
Hơi khó hơn. đúng không nào? Vàng hay xanh? Xanh. Một số người trong số chúng ta khá là nghiêm túc đấy nhỉ. Yeah. (Cười) Tốt. Vậy với cùng một cách chúng ta có thể thấy sự tác động của games tới hành vi của con người, chúng tôi có thể sử dụng ảnh chụp bộ não và nhìn vào tác động của games tới não, và chúng tôi đã nhận ra nhiều thay đổi, nhưng những thay đổi chính lại xảy ra trên mạng lưới bộ não nơi kiểm soát sự tập trung. Vậy nên một phần gọi là đỉnh vỏ não là nơi được biết đến có nhiệm vụ kiểm soát sự định hướng của sự tập trung.
Phần còn lại là thùy trước, kiểm soát cách chúng ta duy trì sự tập trung, và một phần nữa gọi là vành não trước, nơi kiểm soát cách chúng ta phân bổ và điều chỉnh sự tập trung và giải quyết xung đột.
Hiện, khi chúng tôi chụp ảnh não, chúng tôi thấy rằng cả ba hệ thống này hoạt động tốt hơn một cách rõ rệt ở những người chơi game hành động.
Điều này dẫn tôi tới một phát hiện khá gây tranh cãi về sự liện liên quan giữa công nghệ và bộ não.
Tất cả các bạn đều biết về đa nhiệm vụ. Tất cả các bạn đều đã rất sai lầm khi đa nhiệm vụ khi đang lái xe và sử dụng điện thoại. Một ý tồi.
Rất rất tồi. Tại sao à? Vì khi đó sự tập trung của bạn đã chuyển sang cho chiếc điện thoại, bạn đang đánh mất khả năng để phản ứng nhanh lẹ với chiếc xe đang thắng gấp trước mặt bạn, và vì vậy bạn dễ dàng vướng vào một vụ tai nạn xe hơi hơn.
Hiện, chúng tôi có thể đo lường những kĩ năng đó trên trong phòng thí nghiệm.
Và chắc chắn là chúng tôi không yêu cầu mọi người lái xe và xem họ mắc phải bao nhiêu tai nạn. Như vậy có lẽ là một đề nghị hơi tốn kém. Nhưng chúng tôi thiết kế các bài tập trên máy tính ở đó chúng tôi có thể đo lường, độ chính xác đến từng mili giây, về mức độ nhanh mà họ có thể chuyển từ nhiệm vụ này sang nhiệm vụ khác.
Khi chúng tôi làm điều đó, chúng tôi thấy rằng những người thường xuyên chơi game hành động rất, rất giỏi trong việc này.
Họ chuyển nhiệm vụ rất nhanh lẹ. Họ phải trả một giá rất nhỏ cho việc này.
Giờ tôi muốn các bạn nhớ kết quả đó, và đưa nó vào bối cảnh của một nhóm người sử dụng công nghệ khác, một nhóm thường được sự tôn trọng của xã hội, là những người tham gia vào truyền thông đa nhiệm.
Truyền thông đa nhiệm là gì? Thật ra hầu hết chúng ta, con em chúng ta, đang nghe nhạc cùng lúc với việc tìm kiếm trên mạng cùng lúc với chat trên Facebook với bạn bè.
Đó là một người truyền thông đa nhiệm.
Có một nghiên cứu đầu tiên được đưa ra bởi các đồng nghiệp ở Stanford và chúng tôi đã tái tạo lại và nhận ra rằng những người được xác định là những người truyền thông đa nhiệm thường xuyên thì lại rất kém trong việc đa nhiệm nói chung.
Khi chúng tôi đo lường họ trong phòng thí nghiệm, họ thật sự rất tệ,
Được chứ? Vậy nên những kết quả như thế này thể hiện 2 ý chính.
Ý thứ nhất là không phải mọi phương tiện truyền thông đều được tạo ra giống nhau.
Bạn không thể so sánh ảnh hưởng của truyền thông đa nhiệm và ảnh hưởng của việc chơi game hành động. Chúng có những ảnh hưởng khác nhau hoàn toàn trong các khía cạnh về tiếp thu, về nhận thức và sự tập trung.
Thậm chí với games, tôi khẳng định với các bạn rằng đối với các trò chơi hành động này.
Những games khác nhau có ảnh hưởng khác nhau tới não bạn.
Vậy nên chúng ta phải bước vào tận bên trong phòng thí nghiệm và thật sự đo lường ảnh hưỡng của từng trò chơi.
Một bài học nữa đó chính là những ý kiến được nhiều người chấp nhận thì đều không có trọng lượng.
Tôi vừa cho các bạn thấy đấy, chúng ta đã nhìn vào sự thật rằng dù tiếp xúc nhiều với màn hình, những game thủ này có thị lực rất tốt, vân vân...
Ở đây, một điều khá nổi bật là những sinh viên đại học này mà thường xuyên tham gia sử dụng các phương tiện truyền thông (một cách) đa nhiệm tin rằng họ sẽ đạt điểm cao trong các cuộc thi.
Rồi bạn cho họ xem điểm của họ, cho họ thấy rằng họ không giỏi chút nào và câu trả lời của họ là, "Không thể như thế được". Các bạn biết đấy, họ có một cảm giác rằng họ đang làm rất, rất tốt
Đó là một lí do nữa để chúng ta bước vào phòng thí nghiệm và thực sự đo lường tác động của công nghệ lên bộ não.
Nói cách khác, khi chúng ta nghĩ về ảnh hưởng của games tới bộ não, nó khá giống với ảnh hưỡng của rượu đối với sức khỏe.
Có những cách sử dụng rất tiêu cực của rượu. Có những cách sữ dụng rất tiêu cực của games. Nhưng khi được sử dụng với một liều lượng hợp lí, ở một độ tuổi hợp lí, rượu có thể rất tốt cho sức khỏe.Thật ra có những phân tử đặc biệt trong rượu vang được xác định là có khả năng kéo dài tuổi thọ.
Vậy nên nó cũng tương tự, như những trò chơi hành động có một số yếu tố có thể rất hiệu quả cho việc rèn luyện bộ óc, học hành, tính tập trung, thị giác, vân vân...và vì vậy chúng ta cần phải hiểu rõ những yếu tố có lợi đó là gì để từ đó chúng ta có thể sử dụng chúng nhằm tạo ra các trò chơi tốt hơn cho lẫn mục đích giáo dục và phục hồi chức năng cho người bệnh.
Bởi vì hiện giờ chúng tôi đang quan tâm tới việc tạo ra một tác động tới vần đề giáo dục và phục hồi chức năng cho người bệnh, chúng tôi thực sự không quan tâm nhiều lắm đến những ai thường xuyên chơi games hàng giờ liền.
Mà tôi quan tâm hơn tới việc dẫn bất cứ ai trong các bạn theo và cho các bạn thấy rằng việc buộc các bạn chơi game hành động, tôi có thể thực sự làm cho thị lực các bạn tốt hơn, dù cho các bạn có thích chơi game hành động hay là không, phải không nào?
Đó là ý nghĩa của việc phục hồi chức năng cho bệnh nhân và mục đích giáo dục
Hầu hết bọn trẻ không đi tới trường và nói, "Tuyệt, 2 giờ học toán!"
Vậy nên đó là điểm khó giải quyết của cuộc nghiên cứu, và để làm điều đó, chúng tôi cần bước thêm một bước nữa.
Và bước đó là bài tập rèn luyện.
Vậy hãy để tôi minh họa nó với một bài tập gọi là xoay các khối bằng trí tưởng tượng.
Và nó là bài tập mà tôi sẽ nhờ các bạn, và một lần nữa các bạn sẽ làm bài tập này, hãy nhìn vào khối này. Hãy nghiên cứu nó, nó là khối gốc, và tôi sẽ giới thiệu cho các bạn 4 khối khác nhau.
Một trong 4 khối khối này thật ra là một phiên bản bị xoay của khối ban đầu. Tôi muốn các bạn nói cho tôi biết đó là khối nào: thứ nhất, thứ hai, thứ ba hay thứ tư?
Được, tôi sẽ giúp bạn.
Cái thứ tư. Một lần nữa. Bắt những cái đầu đó suy nghĩ đi nào.
Đó là khối gốc của chúng ta.
Cái thứ ba, tốt! Trò này khó, phải không nào?
Và lí do tôi yêu cầu các bạn làm là bởi vì bạn thực sự cảm thấy não bạn co rút lại, phải không nào?
Nó không có cảm giác như chơi những game hành động vô nghĩa.
Vậy nên, điều chúng tôi làm trong những bài tập rèn luyện này là, những người đến phòng thí nghiệm, họ làm những bài tập như thế này, rồi chúng tôi bắt họ chơi game hành động trong 10 giờ đồng hồ.
Họ không chơi hết 10 giờ trong một lượt.
Họ chơi từng đợt, vậy nên mỗi ván khoảng 40 phút trong vài ngày kéo dài đến khoảng 2 tuần lễ.
Rồi, một khi họ đã hoàn thành phần rèn luyện, vài ngày sau họ quay lại và họ được kiểm tra lại với một dạng tương tự của bài tập xoay khối bằng tưởng tượng. Và đây là nghiên cứu của một đồng nghiệp ở Toronto. Họ chỉ ra rằng, lúc ban đầu, bạn biết đấy, đối tượng thể hiện ở nơi mà họ được mong đợi sẽ thể hiện ở độ tuổi của họ. Sau 2 tuần rèn luyện với game hành động, họ thực sự thể hiện tốt hơn, và sự cải thiện đó vẫn không thay đổi trong 5 tháng tiếp theo sau khi làm bài tập rèn luyện. Điều đó rất, rất quan trọng.
Tại sao ư? Bởi vì tôi đã nói với các bạn rằng chúng tôi muốn sử dụng những games này cho mục đích giao dục và phục hồi chức năng cho người bệnh, Chúng tôi phải có những ảnh hưởng chắc chắn sẽ tồn tại lâu dài.
Hiện, tại thời điểm này, một số trong các bạn chắc đang tự hỏi ừm, các vị còn đợi gì nữa. để đưa ra thị trường một game có thể tốt cho sự tập trung của bà tôi và cùng lúc bà ấy thực sự thích thú với nó, hay một game có thể tốt cho việc cải thiện thị lực của cháu trai mắc bệnh giảm thị lực của tôi, chẳng hạn?
Vâng, chúng tôi đang làm điều đó, nhưng có một thách thức.
Có những nhà thần kinh học như tôi đang bắt đầu hiểu ra nhưng yếu tố nào có lợi trong games từ đó thúc đẩy những hiệu ứng tích cực, và đó là điều tôi sẽ gọi là mặt bông cải xanh của phương trình.
Và có một nghành công nghiệp phần mềm giải trí thực sự khéo léo trong việc tạo ra những sản phẩm hấp dẫn mà bạn chẳng thể cưỡng lại
Đó gọi là mặt sô cô la của phương trình
Vấn đề là chúng ta cần ghép 2 mặt lại với nhau, và nó khá giống như với thức ăn.
Ai lại thực sự muốn ăn bông cải phủ sô cô la?
Chả ai cả (Cười) Và chắc bạn cũng đã có cái cảm giác đó, khi lựa một game giáo dục và cảm giác như là, hừm..., bạn biết đấy, nó không vui cho lắm, nó không hấp dẫn cho lắm. Vậy nên điều chúng ta cần là một nhãn hiệu sô cô la mới, một hiệu sô cô la mà không ai cưỡng lại được, bạn thực sự muốn chơi nó, nhưng nó vẫn có tất cả các yếu tố, những yếu tố tích cực được chiết xuất từ bông cải xanh mà bạn không thể nhận thấy nhưng vẫn có lợi cho não bạn. Và chúng tôi đang thực hiện điều đó, nhưng nó cần những nhà thần kinh học đến và họp lại với, những người làm việc trong nghành công nghiệp phần mềm giải trí, và những nhà sản xuất, dù những người này không gặp nhau mỗi ngày, nhưng điều đó là khả thi, và chúng tôi đang đi đúng hướng.
Tôi để các bạn với suy nghĩ đó, và cảm ơn vì sự chú ý của các bạn. (Vỗ tay) (Vỗ tay)
Tommy Mizzone: Tối nay chúng em sẽ trình diễn 2 ca khúc cho các bạn
Chúng em là 3 anh em đến từ New Jersey và điều thú vị đó là tin hay ko, chúng em thật sự say mê nhạc Bluegrass và chúng em rất vui khi trình diễn nó cho các bạn tối nay
(nhạc) (vỗ tay) TM: Cảm ơn, cảm ơn
(vỗ tay) Robbie Mizzone: Cảm ơn
Em tên Robbie Mizzone, em 13 tuổi, và em chơi vi cầm
Đây là em trai em, Jonny. Em ấy 10 tuổi, và em ấy chơi đàn Banjo
Và người chơi ghita đó là em trai 14 tuổi của em, Tommy
(vỗ tay) Chúng em tự gọi nhóm là "the Sleepy Man Banjo Boys"
(nhạc) (vỗ tay) TM: Cảm ơn
JM: Cảm ơn tất cả mọi người
TM: Cảm ơn các bạn rất nhiều
Tôi xin giới thiệu cho các bạn nghe về một dự án mà tôi đã khởi đầu cách đây khoảng 16 năm,
và đó là về việc tạo ra các hình thể sống mới.
Và những hình thể này được tạo ra từ các loại ống này -- ờ Hà Lan chúng tôi gọi là ống điện
chúng ta có thể bắt đầu xem một đoạn phim về điều đó chúng ta có thể xem hơi chậm một chút.
Tường thuật viên : Dần dần loại động vật này sẽ sống thành bầy đàn trên các bãi biển.
Theo Jansen đang hoạt động tích cực trong cuộc cách mạng này.
Theo Jansen : Tôi muốn đưa những hình thể sống này tới bãi biển.
Và chúng sẽ sống ở đó, một cách tự lập trong tương lai.
Học cách tự sinh tồn, và sẽ mất khoảng vài năm để chúng có thể tự đi lại.
Tường thuật viên: Loại động vật cơ học này sẽ sản sinh năng lượng không phải từ thức ăn, mà là từ gió.
Gió sẽ làm chuyển động các tấm lông trên lưng chúng, giúp chân chúng chuyển động
Loại động vật này bước về một hướng trên bãi cãi ướt của bãi biển, với chiếc mũi hướng về cơn gió.
Ngay khi nó bước vào một cơn sóng cuộn ngang hay bước trên cát khô, nó sẽ dừng lại, và bước về hướng ngược lại.
Cuộc cách mạng đã tạo ra nhiều loài mới.
Đây là loài Animaris Currens Ventosa.
(Vỗ tay) Jansen: Đây là một đàn và chúng được tạo ra theo cùng mã gen,
và chúng là một loại và mỗi con vật là khác nhau, và mã gen trội sẽ nhân lên.
Đây là một đợt sóng đánh từ trái sang phải, các bạn có thể thấy con vật này.
Lúc này nó di chuyển từ -- vâng, di chuyển từ trái sang phải.
Đây là một thế hệ mới, một họ mới, có thể tích trữ được gió.
Vì thế cánh của chúng bơm không khí lên trong các chai nước chanh nằm trên đầu cánh --
và chúng có thể sử dụng nguồn năng lượng đó khi các cơn gió qua đi, và khi thuỷ triều lên, và vẫn còn một chút năng lượng để chúng bước tới các đụn cát và cứu sống bản thân, bởi vì chúng rất dễ bị chết đuối.
(Tiếng cười) Tôi có thể cho các bạn xem loại động vật này.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn.
Vì thế tỉ lệ ống của loại động vật này là rất quan trọng đối với việc bước đi.
Có 11 con số, tôi gọi là 11 con số thiêng.
Đây là khoảng cách các ống giúp cho nó có thể bước đi.
Thực tế đó là một phát minh mới về bánh xe.
Nó vận hành giống như bánh xe.
Trục ở bánh xe nằm ở cùng cau độ, và chiếc hông này cũng nằm ở cùng một cao độ.
Thực tế, thứ này tốt hơn bánh xe, bởi vì khi bạn cố lái xe đạp trên bãi biển, bạn để ý thấy rằng rất khó thực hiện.
Và đôi bàn chân chỉ việc bước trên cát, và các bánh xe phải chạm vào từng tấc đất ở chính giữa
Vì thế 5000 năm sau khi bánh xe được phát minh, chúng ta lại có một loại bánh xe mới.
Tôi sẽ cho các bạn xem trong đoạn phim kế tiếp --- anh có thể làm ơn bật nó lên được không? -- mà những vật rất nặng nề có thể di chuyển được.
Có một người đẩy từ đằng sau, nhưng nó có cũng có thể di chuyển rất tốt khi có gió.
Nó nặng 3.2 tấn. Và vật này vận hành dựa vào gió được tích trữ trong các chai.
Nó cũng có xúc tu giúp nó có thể cảm nhận các vật cản và quay đầu lại.
Và các bạn thấy chưa, vật thể đó di chuyển theo hướng khác.
Có thể mang một cái xúc tu cho tôi không?
Được rồi.
Tốt. Chúng phải sinh tồn vượt qua những mối hiểm họa trên bãi biển, và một trong những hiểm họa lớn đó là biển.
Đây là biển. Và nó phải cảm nhận được nước biển.
Và đây là xúc tu nước. Và thứ rất quan trọng đó là chiếc ống này.
Nó hút không khí vào một cách bình thường, nhưng khi nuốt nước vào thì nó cảm nhận thấy sự kháng cự.
Vậy hãy tưởng tượng rằng con vật này đi hướng về phía biển.
Và ngay khi chạm vào nước, các bạn sẽ nghe thấy âm thanh di chuyển của không khí.
Tuyệt! Vậy nếu nó không cảm giác thấy thì nó sẽ chết đuối, phải không?
Đây là bộ não của con vật.
Thực ra nó chính là thiết bị đếm bước, và nó đếm các bước đi.
Nó là thiết bị đếm bước hệ nhị phân.
Ngay khi nó đến được biển, nó thay đổi mô hình 0 - 1 ở đây
và nó luôn biết được nó đang ở đâu trên bãi biển.
Vậy nó là một bộ não rất đơn giản.
Nó nói rằng, à, có biển, có đụn cát và tôi đang ở đây.
Đây là một loại trí tưởng tượng về thế giới động vật biển đơn giản.
Cám ơn bạn.
Một trong những kẻ thù lớn nhất chính là các trận bão.
Đây là một phần mũi của loài Animaris Percipiere,
và khi mũi được gắn cố định lên con vật thì toàn bộ con vật sẽ cố định.
Và khi trận bão ập đến, nó sẽ đóng chốt xuống đất.
(Tiếng cười)
Và khi mũi được gắn cố định thì toàn bộ con vật sẽ cố định.
Gió có thể đổi hướng, nhưng con vật cũng sẽ xoay mũi về hướng gió.
Và trong vài năm nữa, những loài vật này sẽ tự sinh tồn.
Tôi vẫn sẽ phải hỗ trợ chúng nhiều.
Cám ơn quý vị rất nhiều.
(Vỗ tay)
Xin chào. Tôi ở đây để nói về sự tắc nghẽn được gọi tên là tắc đường.
Tắc đường là một hiện tượng mang tính chất lan toả
Về cơ bản nó tồn tại ở tất cả các thành phố trên khắp thế giới điều này có chút xíu ngạc nhiên khi các bạn nghĩ về nó.
Ý của tôi thực chất là, nghĩ về các thành phố khác nhau như thế nào
ý của tôi là, các bạn có các thành phố Châu Âu điển hình với trung tâm thành thị đông đúc và phương tiện công cộng tốt đa phần là thế, chứ không phải là rất nhiều không gian đường phố
Nhưng bạn cũng có những thành phố kiểu Mỹ
Nó tự mình di chuyển.
Dù sao đi nữa, các thành phố kiểu Mỹ là: vô vàn các con đường tỏa đi nhiều hướng khác nhau trong không gian rộng lớn, gần như không có phương tiện giao thông công cộng.
Và chúng ta có những thành phố mới nổi với sự pha trộn của đủ loại phương tiện, sự pha trộn của các làn đường, và cũng phân tán hơn nhưng thường là những trung tâm thành thị rất đông đúc
Và những nhà hoạch định giao thông trên khắp thế giới đã và đang thử rất nhiều cách định lượng khác nhau: đô thị đông đức hay đô thị phân tán vô vàn còn đường hay vô vàn phương tiện giao thông công cộng hay rất nhiều tuyến đường xe đạp hoặc nhiều thông tin khác và rất nhiều điều khác nữa, nhưng dường như không có phương án nào hoạt động.
Nhưng tất cả những nỗ lực ấy có một điểm chung
Chúng cơ bản tập trung vào tìm ra mọi người nên làn gì thay vì lái xe vào giờ cao điểm
Những nỗ lực đó là cần thiết, đi thẳng vào vấn đề, để hoạch định mọi người nên làm gì, hoạch đình cuộc sống của họ.
hoạch định một hệ thống xã hội phức tạp là một điều khó để làm, và để tôi kể cho các bạn nghe một câu chuyện.
Quay trở về năm 1989, khi thành Berlin sụp đổ một nhà hoạch định đô thị ở Luân Đôn nhận một cuộc gọi từ một người đồng nghiêp ở Moscow nói đại khái là "Chào, Vladimir đây. Tôi muốn biết, Ai quản lý viêc cung cấp bánh mì của Luân Đôn?"
Và nhà hoạch định ở London nói: "Ý của ông là gì, ai quản lý (việc cung cấp bánh mì) của London- Ý tôi là, không ai hết."
"Oh, nhưng chắc phải có ai đó chứ.
Ý của tôi là, nó là một hệ thống phức tạp. Phải có một ai đó kiểm soát nó"
"Không. Không. Không ai hết mà.
Ý tôi là, thật ra,--Tôi chưa bao giờ thực sự nghĩ đến nó.
Nó tự quản lý hoạt động bằng bản thân nó."
Nó tự hình thành.
Đó là một ví dụ về một hệ thống xã hội phức tạp nó có khẳ năng tự tổ chức và đây thực sự là một cái nhìn sâu sắc.
Khi bạn cố giải quyết những vấn đề xã hội phức tạp, điều đúng đắn phải làm là tạo ra sự khuyến khích.
Bạn không lên kế hoạch các tiểu tiết, và mọi người sẽ tìm ra phải làm gì, làm thế nào để thích nghi với khuôn khổ mới
Và bây giờ hãy xem làm thế nào chúng ta có thể sử dụng nhận thức này để xử lý vấn đề tắc đường
Đây là bản đồ của Stockholm, quê hương tôi.
Stockholm là một thành phố có diện tích trung bình, có khoảng 2 triệu người, nhưng Stockholm có rất nhiều rất nhiều nước bằng nghĩa với việc có rất nhiều cây cầu- những cây cầu nhỏ hoặc cũ- điều đó có nghĩa tắc đường xảy ra rất nhiều
Và những chấm đỏ này chỉ ra những phần tắc đường nhiều nhất đó cũng chính là những cây cầu dẫn tới trung tâm thành phố
Và có người đã đưa ra ý kiến rằng, ngoại trừ việc có phương tiện giao thông công cộng tốt ngoại trừ việc dùng tiền để xây dựng các con đường hãy thử thu phí các lãi xe từ 1 đến 2 euros ở những điểm tắc nghẽn này.
1-2 euros, đó không phải là một số tiền lớn, Ý tôi là so sánh với tiền đỗ xe, và các chi phí khác, vân vân., cho nên bạn có thể đoán là các lái xe sẽ không phản ứng gì với số phí nhỏ này
Bạn đã sai.
1-2 euros đủ để làm 20% số lượng ô tô biến mất trong giờ cao điểm.
20%, nó là một con số khá khổng lồ, bạn có thể nghĩ, nhưng chúng ta vẫn còn 80% của vấn đề, đúng không?
Bởi bạn vẫn còn 80% tham gia giao thông.
Và điều đó cũng sai, bởi giao thông diễn ra là một hiện tượng phi tuyến tính, có nghĩa ra khi bạn đạt tới một ngưỡng không gian nhất định nào đó thì sự tắc nghẽn bắt đầu gia tăng rất nhanh.
Nhưng may mắn thay, điều này cũng xảy ra ở chiều hướng ngược lại.
Nếu bạn có thể giảm lượng giao thông như thế nào đó, thì sự nghẽn sẽ giảm nhanh hơn mức bạn nghĩ.
Vậy phí tắc nghẽn đã được ban hành ở Stockholm vào ngày 3 tháng 1, 2006, và đây là bức tranh đầu tiên ở Stockholm, một trong những tuyến đường điển hình, ngày 2 tháng 1
Ngày đầu tiên với thu phí tắc được trông như thế này
Đây là những gì đã diễn ra khi bạn giảm 20% số lượng ô tô trên các con đường
Bạn thực sự giảm sự tắc nghẽn một cách đáng kể.
Nhưng, như tôi đã nói, các lái xe thích nghi, đúng không?
Vây, sau đó một thời gian, họ sẽ trở lại bởi họ bởi họ phần nào cũng quen với việc thu phí này.
Lại sai nữa. Đã sáu năm rưỡi kể từ khi phí tắc nghẽn được giới thiệu ở Stockholm, và chúng ta cơ bản vẫn duy trì được lượng giao thông mức độ thấp.
Nhưng như các bạn thấy, ở đây có một bản đồ rất thú vị trong chuỗi thời gian vào năm 2007.
Vấn đề là, phí tắc nghẽn, đã được giới thiệu lần đầu như một phép thử, vì vậy nó đã được đưa ra vào tháng 1 và bị bãi bỏ lại vào cuối tháng 6, theo trưng cầu dân ý, và sau đó nó lại được đưa ra một lần nữa vào năm 2007, thực sự là một cơ hội khoa học tuyệt với.
Ý của tôi là, đó thực sự là một thử nghiệm thú vị để bắt đầu, và chúng ta phải làm nó 2 lần
Và theo ý của riêng tôi, tôi muốn thực thi nó(phí tắc nghẽn) mỗi năm một lần hoặc tương tự vậy, nhưng họ không để tôi làm như thế.
Nhưng dù sao nó cũng rất thú vị.
Chúng tôi theo sau đó. Điều gì đã xảy ra?
Đây là ngày cuối cùng của luật thu phí tắc nghẽn, 31 tháng 7 và bạn đang thấy cùng một con đường, nhưng vào mùa hè và mùa hè ở Stockholm khoảng thời gian rất đẹp khoảng thời gian nhẹ nhàng của năm, và ngày đầu tiền không còn thu phí tắc nghẽn trông như thế này.
Tất cả ô tô đã trở lại, và bạn thậm chí còn phải ngưỡng mộ các lại xe. Họ thích nghi quá nhanh.
Ngày đầu tiên tất cả quay trở lại.
Và hậu quả của nó kéo dài. Và biểu đồ năm 2007 trông như thế này.
Và biểu đồ giao thông thực sự là thú vị và có một chút ngạc nhiên và rất hữu ích để biết, cái slide đáng ngạc nhiên nhất ở đây cái tôi sẽ cho các bạn xem hôm nay không phải là cái này.
Là cái này cơ. Nó cho ta thấy sự ủng hộ của cộng đồng với việc thu phí tắc nghẽn ở Stockholm, và bạn thấy rằng khi thu phí tắc nghẽn được giới thiệu vào đầu năm 2006, mọi người đã chống lại nó một cách gay gắt
70% dân số không muốn nó.
Nhưng điều đã xảy ra với lệ phí tắc nghẽn không phải điều mà bạn trông đợi, bạn sẽ ghét nó nhiều hơn
không, trái lại, họ đã thay đổi, lên tới mức mà chúng ta có tới 70% ủng hộ cho việc tiếp tục thu phí có nghĩa rằng--Ý của tôi là, hãy để tôi nhắc lại một lần nữa 70% dân số ở Stokholm muốn duy trì lệ phí cho một điều mà đã từng miễn phí
Vậy làm sao nó có thể như thế?
Tại sao lại vậy? Hãy nghĩ về nó theo cách này.
Ai đã thay đổi? 20% các lại xe biến mất, Chắc chắn họ phải phẫn nộ với cách này
Và họ đã đi đâu? Nếu chúng ta hiểu điều này thì chúng ta có thể hiểu được làm thế nào mọi người lại hài lòng với nó.
Vậy chúng tôi làm một cuộc điều tra lớn với rất nhiều dịch vụ du lịch, và cố để hiểu ai đã thay đổi, và họ đi đâu?
Và kết quả là chính họ cũng không biết. (Cười) Vì lý do nào đó, mà các lái xe = họ tin, họ vẫn đi con đường mà họ vẫn đi
Tại sao lai như vây? Bởi vì những thành phần tham gia giao thông không ổn đinh như bạn tưởng.
Mỗi ngày, mọi người lại ra một quyết định mới, và mọi người đổi thay và thể giới thay đổi xung quanh họ, mỗi ngày tất cả những quyết đinh ấy như một cú huých nhẹ khỏi giờ cao điểm theo cách mà ngay cả họ cũng không chú ý.
chính họ cũng không tự nhận thức được điều đó.
Và câu hỏi khác, ai đã thay đổi cách suy nghĩ của họ?
Ai đã thay đổi ý kiến của họ, và tại sao?
Vì thế chúng tôi làm một cuộc điều tra khác, cố để hiểu tại sao họ thay đổi, và nhưng nhóm người nào thay đổi?
Sau khi phân tích câu trả lời, kết quả là hơn nửa trong số họ tin rằng họ đã không thay đổi ý kiến.
Thực sự họ tự tin rằng họ luôn thích lệ phí tắc nghẽn ngay từ đầu đến bây giờ
Điều này có nghĩa, chúng ta đang ở một vị trí chúng ta đã giảm lượng giao thông 20% và giảm một lượng tắc nghẽn đáng kể và mọi người thậm chí không nhận thức là họ thay đổi và họ thực tự tin rằng, họ thích nó từ đầu.
Đây là sức mạnh của một những cái huých khi cố gắng giải quyết những vấn đề phức tạp của xã hôi, và khi nào bạn làm điều đó, bạn không nên cố nói với mọi người rằng làm thế nào để thích nghi.
bạn nên chỉ đẩy họ theo hướng đúng.
Và nếu bạn làm điều đó đúng, mọi người sẽ thực sự dám thay đổi, và nếu bạn làm đúng, mọi người thậm chí sẽ thích nó.
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Cuộc sống gắn liền với những cơ hội tạo ra chúng và nắm giữ trân trọng chúng, với tôi
đó từng là giấc mơ Olympic (Thế vận hội)
Đó là điều hình thành nên tôi và là phúc phần của tôi.
Là một vận động viên trượt tuyết xuyên quốc gia và là một thành viên trong đội tuyển trượt tuyết của Úc hướng tới Thế Vận Hội Mùa Đông, Lúc đó tôi đang tham gia vào khóa huấn luyện chạy xe đạp với đồng đội
Khi mà chúng tôi đang đạp lên phía núi Blue Mountains hùng vĩ ở tây Sydney, đó là một ngày mùa đông tuyệt vời: có nắng, mùi hương của cây bạch đàn và một giấc mơ
Cuộc đời thật đẹp biết bao.
Chúng tôi đã chạy xe đạp trong khoảng 5 tiếng rưỡi khi tới đoạn mà tôi yêu thích, những ngọn đồi. Tôi yêu những ngọn đồi.
Tôi nhổm người dậy khỏi yên xe và bắt đầu co duỗi chân để đạp thật mạnh, tôi hít vào thật sâu cái khí lạnh vùng núi, Tôi có thể cảm nhận được nó đang đốt cháy lá phổi của mình, tôi ngước lên để cho ánh nắng chiếu vào mặt
Và sau đó, tất cả trở lên đen tối
Tôi đang ở đâu thế này? Điều gì đang xảy ra vậy?
Sự đau đớn bao trùm lấy cơ thể
Tôi đã bị tông bởi một chiếc xe tải nhỏ chuyên dụng chạy với tốc độ nhanh trong khi chỉ còn 10 phút nữa là kết thúc cuộc chạy
Từ hiện trường tai nạn tôi đã được chuyển đi bằng trực thăng cứu hộ tới một khoa chuyên chữa trị về cột sống ở Sydney.
Tôi bị chấn thương trên diện rộng và ở trong tình trạng nguy hiểm
Cổ và lưng bị gãy tại 6 chỗ
xương sườn bên trái bị gãy 5 cái.
Tay phải bị và xương đòn bị gãy.
một số xương ở bàn chân cũng bị gãy
Toàn thân bên phải bị trầy trụa, dính đầy đá sỏi
Đầu bị toác ngang ra từ trán, lật ra sau để lộ phần xương sọ bên dưới.
Tôi bị nhiều chấn thương ở đầu và bên trong cơ thể
Tôi bị mất máu khá nhiều.
Thực chất, tôi bị mất khoảng 5 lít máu đây là số lượng máu thực tế mà người có thể trạng như tôi có.
Lúc mà máy bay trực thăng đến được bệnh viện Prince Henry tại sydney, huyết áp của tôi là 40 trên 0.
Tôi có một ngày tồi tệ biết bao.
(Cười) Trong hơn 10 ngày, tôi lơ lửng giữa hai chiều (không gian).
Tôi vừa nhận thức được mình vẫn đang ở trong cơ thể nhưng cũng vừa ở ngoài cơ thể, từ một nơi nào đó, từ trên nhìn xuống như thể điều đó đang xảy ra với ai khác.
Tôi muốn quay trở lại với cái cơ thể đầy hư hại đó để làm gì chứ?
Nhưng có giọng nói luôn kêu gọi tôi:"Cố lên, ở lại cùng tôi."
"Không, điều này quá khó khăn."
"Cố lên nào. Đây là cơ hội của chúng ta."
"Không. Cái cơ thể đó đã bị hư hại rồi. Nó không giúp ích gì cho tôi được nữa."
"Cố lên nào. Ở lại cùng tôi. Chúng ta có thể làm được. Cùng nhau chúng ta có thể làm được."
Tôi đang kẹt tại ngã ba đường.
Tôi biết rằng nếu mình không quay lại cơ thể, tôi sẽ phải vĩnh biệt thế giới này mãi mãi.
Tôi đang ở trong cuộc chiến của cuộc đời mình
Sau 10 ngày, tôi quyết định quay lại với cơ thể mình,
và rồi chứng xuất huyết nội chấm dứt.
Điều phân vân tiếp theo là liệu tôi có đi lại được không, bởi vì tôi bị liệt từ hông xuống.
Bác sỹ nói với bố mẹ tôi rằng, chỗ gãy ở cổ là vùng xương ổn định nhưng phần lưng lại bị gãy vụn hoàn toàn. phần đốt sống L1 (thắt lưng) trông như thể bạn đặt một hạt đậu xuống đất rồi dẫm lên nó, nghiền nát nó thành ngàn mảnh.
Các bác sỹ sẽ phải tiến hành phẫu thuật.
Họ bước vào, đặt tôi lên một chiếc giường xốp.
Cắt tôi ra làm đôi theo đúng nghĩa đen .
Tôi có một vết sẹo chạy quanh cơ thể đây này.
Họ loại bỏ nhiều nhất có thể,những phần xương bị vỡ vụn tập trung trong cột sống
Họ lấy ra 2 cái xương sườn bị gãy và tạo lại phần cột sống lưng L1 ở thắt lưng, họ lấy ra thêm cái xương sườn bị gãy nữa, họ nối đốt sống ngực (T12), đốt sống thắt lưng (L1 & L2) lại với nhau.
Sau đó họ mất khoảng 1 giờ để khâu tôi lại.
Tôi tỉnh dậy trong phòng chăm sóc đăc biệt, các bác sỹ rất hào hứng vì ca mổ đã thành công và vì tại giai đoạn đó một trong hai ngón chân cái của tôi đã có chút cử động, và tôi nghĩ, "Tuyệt, tôi sẽ tham dự Olympics!"
Cười Tôi không còn biết gì nữa.
Đó là điều xảy đến với người nào khác chứ chắc chắn không phải tôi.
Nhưng sau đó, bác sỹ đến chỗ tôi và nói, "Janine, ca mổ đã thành công và chúng tôi đã loại ra nhiều nhất có thể những mảnh xương trong cột sống,
nhưng sự tổn thương là vĩnh viễn.
Trung tâm thần kinh trung ương không có cách nào chữa trị.
Tình trạng của cô hiện giờ là liệt một phần tại hai chi dưới, cô sẽ phải chịu đựng mọi tổn thương đi cùng với nó.
Cô sẽ không còn cảm giác từ vùng hông trở xuống và khả quan lắm thì có lẽ cô sẽ hồi phục được khoảng 10 đến 20 phần trăm
Cô sẽ phải chịu đựng nội chấn thương đến suốt đời.
Cô sẽ phải sử dụng ống thông tiểu cho đến hết đời.
Và nếu cô đi lại được, cô sẽ phải cần đến thước nẹp và khung đỡ
Rồi bác sỹ còn nói, "Janine, cô sẽ phải cân nhắc lại mọi thứ trong cuộc đời vì cô sẽ không bao giờ có thể làm những việc trước kia được nữa."
Tôi cố nắm bắt những gì bác sỹ nói
Tôi là một vận động viên. Đó là những gì mà tôi đã biết và đã làm.
Nếu tôi không thể làm điều đó được nữa vậy thì tôi có thể làm gì đây?
Và câu hỏi mà tôi đặt ra cho chính mình là nếu tôi không thể làm điều đó được nữa vậy thì tôi là người thế nào đây?
Sau đó thì họ chuyển tôi từ phòng chăm sóc đặc biệt qua khoa cột sống cấp tính.
Tôi được đặt nằm trên gường cứng dành cho bệnh nhân cột sống.
Chân tôi không cử động dược nữa.
Tôi phải mang vớ băng chân để phòng máu bị vón cục.
Một bên tay tôi bị băng bó, tay kia nối với chai nước biển.
Tôi phải đeo khí cụ đỡ cổ và túi cát hai bên đầu và tôi nhìn thế giới xung quanh qua một chiếc gương treo trên đầu.
Tôi nằm trong khu điều trị cùng 5 người khác và điều tuyệt vời nhất đó là vì chúng tôi đều nằm bất động trong khoa cột sống này, chúng tôi không biết được những người còn lại trông ra sao
Còn gì tuyệt vời hơn điều đó?
Trong cuộc sống bạn không thường kết bạn với ai đó mà không chịu sự phán xét, mà chỉ thuần túy dựa trên tinh thần bè bạn
Không có những cuộc trò chuyện hời hợt chúng tôi chia sẻ với nhau những suy nghĩ sâu kín nhất, nỗi sợ hãi của mình, và những hy vọng vào cuộc sống sau khi (rời khỏi) khoa điều trị về cột sống.
Tôi còn nhớ, một đêm, một trong những y tá đi vào, Jonathan, với rất nhiều ống hút nhựa.
Anh đặt một cụm lên mỗi người chúng tôi và nói, "Hãy bắt tay vào đan chúng lại."
Đằng nào cũng chả có gì làm trong khu điều trị cột sống này nên chúng tôi đã làm theo
Khi chúng tôi làm xong, anh ấy đi vòng vòng trong thinh lặng và anh ấy nối những ống hút đó lại với nhau cho tới khi nó tạo thành vòng trong bao hết khu điều trị, anh ấy nói
"Được rồi mọi người, hãy nắm lấy những cái ống hút này."
Chúng tôi đã làm theo, anh ấy nói, "Ổn rồi.
Bây giờ chúng ta đều được kết nối với nhau."
Và khi ngay khi chúng tôi đang nắm vào(vòng tròn ống hút này) và thở chung một nhịp, chúng tôi biết rằng mình không ở trong cuộc hành trình này một mình
và thậm chí phải nằm bất động trong khu điều trị cột sống này
chúng tôi cũng có những khoảnh khắc sâu lắng tuyệt diệu và đầy ắp sự chân thành và thân thuộc mà tôi chưa bao giờ được trải nghiệm trước đó.
Và mỗi người trong chúng tôi đều biết rằng khi rời khu điều trị cột sống chúng tôi sẽ không được như trước kia nữa.
Sau 6 tháng, đã đến lúc được về nhà.
Tôi vẫn nhớ cha đẩy xe lăn đưa tôi ra ngoài, cơ thể tôi được bao bọc bằng băng định hình, và lần đầu tiên tôi cảm nhận được ánh nắng chiếu lên mặt.
Tôi tắm mình trong ánh nắng và nghĩ, tại sao trước đây tôi lại dửng dưng với nó đến như vậy?
Tôi cảm thấy biết ơn cuộc sống vô cùng.
Nhưng trước khi tôi rời bệnh viện vị y tá trưởng đã nói với tôi rằng,"Janine, tôi muốn cô chuẩn bị (tâm lí) sẵn sàng, vì khi cô về đến nhà, sẽ có điều gì đó xảy đến."
và tôi nói, :"Gì chứ?"
và cô ấy bảo rằng, "Cô sẽ rơi vào tình trạng chán nản, tuyệt vọng."
Và tôi trả lời,"không đâu, đó không phải là con người của cỗ máy Janine này," "Cỗ máy Janine" là biệt danh của tôi.
Cô ấy nói, "Cô sẽ bị như thế, bởi vì nó xảy đến với tất cả mọi người đó.
Trong khu điều trị cột sống, đó là điều bình thường. Bạn phải ngồi trên xe lăn.
Bình thường. Nhưng bạn sẽ trở về nhà và nhận ra rằng cuộc sống giờ đây khác biệt đến dường nào."
Tôi về nhà và điều gì đó đã xảy đến.
Tôi nhận ra rằng Sơ Sam đã nói đúng.
Tôi đã bị rơi vào trạng thái buồn nản.
Tôi phải ngồi xe lăn và không có cảm giác từ phần hông trở xuống,
bị gắn với chai thông tiểu.
Tôi xuống kí rất nhiều khi còn trong bệnh viện Lúc này tôi còn khoảng 80 pounds (khoảng 36.32kgs)
Tôi đã muốn từ bỏ
Tất cả những gì tôi muốn làm là xỏ đôi giày chạy bộ vào và chạy ra khỏi cánh cửa kia.
Tôi muốn cuộc sống trước kia của mình. Tôi muốn cơ thể trước kia của mình.
Và tôi còn nhớ mẹ ngồi phía cuối giường, và nói rằng, "Mẹ đang phân vân rồi đây không biết cuộc sống có tốt đẹp trở lại hay không."
Và tôi nghĩ rằng, "Làm sao có thể được như vậy chứ khi mà tôi đã mất đi tất cả những thứ
mà tôi quý trọng, những thứ mà tôi đã phải cố gắng để đạt được.
Hết rồi."
Và câu hỏi mà tôi đặt ra là, "Tại sao là tôi?
tại sao?" Rồi sau đó tôi nhớ đến những người bạn vẫn đang còn ở trong khu điều trị cột sống, đặc biệt là Maria.
Maria bị tai nạn xe hơi, cô ấy tỉnh dậy trong ngày sinh nhật thứ 16 và nhận được tin mình bị liệt tứ chi hoàn toàn, không thể cử động từ phần cổ trở xuống, dây thanh quản bị tổn thương và không thể nói
Họ nói với tôi rằng, "Chúng tôi sẽ chuyển cô đến gần với cô ấy vì chúng tôi nghĩ điều này sẽ tốt cho cô ấy."
Tôi rất lo lắng. Tôi không biết mình sẽ phản ứng thế nào khi nằm bên cạnh cô ấy.
Tôi biết rằng đây sẽ là một thử thách, nhưng điều này thực sự là một phước lành bởi vì Maria luôn mỉm cười.
Lúc nào cô ấy cũng hạnh phúc, và thậm chí khi cô ấy bắt đầu nói trở lại dù rằng rất khó hiểu, cô ấy chẳng bao giờ than phiền dù chỉ một lần.
Và tôi tự hỏi làm sao cô ấy có thể tìm được sự chấp nhận đến mức độ như vậy.
Rồi tôi nhận ra rằng, đây không chỉ là cuộc sống riêng của tôi. Mà chính bản thân của cuộc sống.
Tôi nhận ra rằng đây không chỉ là nỗi đau của riêng tôi. Đây là nỗi đau của mọi người.
Sau đó tôi biết rằng, cũng như trước đây rằng tôi có một sự lựa chọn. Tôi só thể tiếp tục chiến đấu hoặc từ bỏ và chấp nhận không chỉ cái cơ thể này mà còn chấp nhận những hoàn cảnh của của cuộc đời mình.
Sau đó thì tôi dừng việc tự hỏi, "Tại sao là tôi?"
Và tôi bắt đầu tự hỏi, "Tại sao không phải là tôi được?"
Sau đó tôi tự nghĩ rằng, có thể bị rơi xuống đáy đầy sỏi đá lại thật sự là một nơi tuyệt vời để bắt đầu lại.
Trước đây tôi chưa bao giờ nghĩ mình là một người sáng tạo.
Trước đây tôi là một vận động viên. Cơ thể tôi là một cỗ máy.
Nhưng giờ đây tôi sắp tham gia vào một dự án đầy sáng tạo mà bất cứ người nào trong chúng ta đều có thể làm được: đó là tái thiết lại cuộc sống.
và thậm chí ngay cả khi tôi chẳng mảy may biết được mình sẽ làm gì, trong cơn do dự đó một cảm giác về tự do ập đến.
Tôi không còn bị ràng buộc vào một lối mòn được định sẵn
Tôi đã được tự do khám phá những sự khả thi vô hạn của cuộc sống.
Đó là sự nhận thức mà sắp biến đổi cuộc đời tôi.
Ngồi trên xe lăn tại nhà (cơ thể) được bao bọc trong lớp băng định hình một chiếc máy bay bay qua đầu và tôi ngước nhìn nó
và nghĩ, "Đúng rồi!
Nếu tôi không thể đi, có lẽ tôi có thể bay."
Tôi nói với mẹ, "Mẹ ơi, con sẽ đi học (lái )máy bay."
Bà nói, "Điều đó cũng hay đó con ạ."
(cười) Tôi nói, "Mẹ đưa hộ con cuốn những trang vàng đi."
Bà đưa cho tôi cuốn sổ danh bạ điện thoại, tôi gọi cho trường dạy lái máy bay, Tôi đặt một cuộc hẹn, nói rằng tôi muốn đặt chỗ cho một chuyến bay du ngoạn
Họ nói rằng, "Chúng tôi cần biết khi nào bạn muốn du ngoạn?"
Tôi nói, "À, Tôi cần phải nhờ đến bạn để chở tôi đi vì tôi không thể lái xe.
Cũng gần như không thể đi lại được. Điều này có phiền hà gì không?"
Tôi đặt được chỗ, vài tuần sau đó bạn tôi Chris và mẹ chở tôi ra đến sân bay, tất cả trọng lượng cơ thể tôi 80 pounds (36.32kgs) bao bọc trong lớp băng định hình, và bộ áo liền quần rộng thùng thình.
(cười) Tôi có thể nói bạn biết rằng, tôi chẳng trông giống như một ứng cử viên lí tưởng để thi lấy bằng phi công chút nào.
(cười) Tôi vịn lấy quầy tiếp tân vì tôi không thể đứng.
Tôi nói, "Chào, tôi đến để học bay." Họ nhìn qua tôi và chạy ra phía say để rút thăm (xem ai rút được cây thăm ngắn sẽ phụ trách dạy tôi)
"Anh phụ trách cô ấy." "Không, không, anh nhận cô ấy đi."
Cuối cùng cũng có một anh chàng đi ra, Anh ta nói "Chào, Tôi là Andrew, tôi sẽ lái máy bay đưa chị đi."
Tôi tiếp lời, "Tuyệt vời." Và họ chở tôi xuống (sân bay),
chở tôi ra đường băng, và rồi chiếc máy bay có màu đỏ, trắng và xanh biển hiện ra Nó đẹp biết bao.
Họ nhấc tôi đặt vào khoang lái. Họ phải kéo tôi lên trên cánh máy bay mới đưa tôi vào được buồng lái.
Họ đặt tôi ngồi xuống. Khắp nơi đều là nút bấm và mặt đồng hồ.
Tôi ngạc nhiên, "Wow, làm sao mà biết được những cái nút và mặt đồng hồ này hoạt động ra sao nhỉ?"
Hướng dẫn viên Andrew ngồi phía trước, khởi động máy bay Anh nói, "Cô có muốn thử lái nó theo kiểu chạy xe taxi không?"
Đó là kiểu cô dùng bàn chân điều khiển bàn đạp bánh lái để điều khiển máy bay khi nó chạy trên mặt đất Tôi nói, "Không được, Tôi không thể sử dụng đôi chân."
Anh ấy phản ứng, "Oh" Tôi nói, "Nhưng tôi có thể sử dụng bàn tay," anh ta nói, "Okay"
Anh ấy lái về phía đường chạy và tăng tốc.
và khi mà chúng tôi cất cánh ở phía cuối đường băng bánh xe nâng lên khỏi mặt đường băng, và chúng tôi trở thành những người lái phi cơ Tôi có một cảm nhận về tự do rất tuyệt diệu
Và Andrew nói với tôi, khi chúng tôi đang bay qua khu vực huấn luyện, "Cô có thấy ngọn núi đằng kia không?"
Tôi nói, "Có"
Anh ấy nói, "Rồi, cô nắm lấy bộ điều khiển và bay về hướng ngọn núi đó."
Khi nhìn lên tôi nhận ra rằng anh ta đang chỉ về phía ngọn núi Blue Mountains nơi đã từng bắt đầu cuộc hành trình của tôi.
Tôi nắm lấy bộ điều khiển và bay.
Và tôi đã cách rất xa khỏi khu điều trị cột sống,
ngay sau đó tôi biết rằng mình sẽ trở thành phi công.
Chẳng biết làm thế nào tôi vượt qua kì kiểm qua sức khỏe được
Nhưng tôi sẽ lo lắng về nó sau vậy, bởi vì ngay bây giờ tôi có một giấc mơ.
Vậy nên tôi trở về nhà, giở cuốn nhật kí luyện tập ra và thảo một kế hoạch.
Tôi tập đi nhiều nhất mình có thể tôi bắt đầu tại điểm mà tôi cần hai người chống đỡ hai bên
đến khi chỉ cần một người giữ
và đến khi tôi có thể tự đi loanh quoanh vịn vào đồ đạc trong nhà miễn là chúng đừng cách nhau quá xa.
Sau đó thì tôi tiến bộ đến mức độ mà tôi có thể đi quanh nhà, vịn vào tường, giống thế này, và Mẹ nói rằng bà sẽ theo sau tôi mãi,
để lau những dấu vân tay (để lại trên tường).
(cười) Nhưng chỉ ít bà cũng biết được tôi đã đi đến đâu.
Trong khi các bác sỹ tiếp tục phẫu thuật điều chỉnh lại cơ thể tôi, Tôi tiến hành việc học lí thuyết và cuối cùng thì
thật kì diệu biết bao, tôi vượt qua kì kiểm tra sức khỏe phi công, và đó là tín hiệu chấp thuận cho tôi được bay.
Tôi tận dụng từng khoảnh khắc ra trường dạy bay đó nơi mà vượt ra khỏi phạm vi tôi cảm thấy dễ chịu tất cả những cậu trai trẻ này đều muốn trở thành phi công cho hãng Qantas, bạn biết rồi đấy, với những thứ đeo trên người, đầu tiên là lớp băng định hình quanh cơ thể rồi khung niềng bằng thép, bộ áo liền quần thùng thình túi thuốc và bộ thông tiểu và cả tướng đi cà nhắc,
Họ từng nhìn tôi và nghĩ rằng, "Cô ta không đùa đó chứ? Cô ta sẽ không đời nào làm được điều này."
Đôi lúc tôi cũng nghĩ thế.
Nhưng điều đó không quan trọng, bởi vì có điều gì đó từ sâu thẳm bên trong đang bùng cháy sức mạnh của nó còn hơn xa những chấn thương cơ thể
và những mục tiêu nhỏ bé đó đã giúp tôi trong suốt cuộc hành trình qua Cuối cùng thì tôi cũng lấy được bằng lái máy bay tư nhân,
sau đó tôi học cách định hướng, và lái máy bay chở vài người bạn đi vòng quanh nước Úc.
sau đó tôi học lái máy bay hai động cơ và tôi được chứng nhận (đủ tiêu chuẩn) lái máy bay động cơ kép.
Sau đó tôi học cách lái máy bay trong điều kiện thời tiết xấu cũng như khi thời tiết tốt và tôi được cấp chứng chỉ phi cụ
sau đó thì lấy được chứng chỉ phi công thương mại.
và có được chứng chỉ hướng dẫn lái máy bay
Rồ tôi về làm việc tại ngôi trường nơi mà tôi đã có chuyến bay đầu tiên, dạy người khác lái máy bay,
chỉ sau 18 tháng sau khi rời khỏi khoa điều trị về cột sống
Vỗ tay Sau đó tôi nghĩ, "Sao lại dừng tại đây?
Sao không học lái máy bay nhào lộn?"
Và tôi đã làm thế, tôi học lái nhào lộn và trở thành người hướng dẫn lái máy bay nhào lộn.
Cha mẹ tôi chưa bao giờ dám bước lên mấy cái máy bay như thế.
Sau đó thì tôi biết chắc rằng mặc dù cơ thể tôi bị giới hạn, nhưng tinh thần tôi thì không gì có thể ngăn cản được.
Nhà triết học Lão Tử từng nói, "Khi bạn từ bỏ con người hiện tại của mình, bạn trở thành người mà lẽ ra bạn nên như thế."
Hiện giờ tôi biết rằng chỉ cho tới khi tôi từ bỏ con người mà tôi nghĩ rằng mình sẽ trở thành tôi mới có thể tạo ra một cuộc đời hoàn toàn mới.
Chỉ cho tới khi tôi từ bỏ cuộc đời mà tôi nghĩ rằng mình sẽ sống
tôi mới có thể nắm lấy cái cuộc đời đang chờ đợi mình.
Nay tôi đã biết được sức mạnh thật sự của tôi không bao giờ bắt nguồn từ cơ thể
và mặc dù khả năng về thể chất của tôi đã thay đổi đáng kể, Con người thật của tôi không hề thay đổi.
Ánh sáng phi hành trong tôi vẫn còn đó, cũng giống như trong mỗi bản thân các bạn.
Tôi biết rằng tôi (ý chí) không như cơ thể mình
và cũng biết rằng các (ý chí) bạn cũng không như chính cơ thể các bạn
Rồi thì các bạn có trông như thế nào, Bạn từ đâu đến hoặc bạn làm gì để sống, cũng chẳng còn quan trọng.
Điều quan trọng nhất là chúng ta tiếp tục lan tỏa ra ngọn lửa của tính nhân đạo bằng cách sống cuộc đời của mình như một sự lột tả căn nguyên sáng tạo của chính con người thật của mình, Vì chúng ta đều được kết nối với nhau bởi hàng triệu triệu ống hút,
và đã đến đúng lúc nối chúng lại và nắm giữ lấy chúng.
Và nếu chúng ta có ý định vươn đến hạnh phúc
thì đã đến lúc chúng ta lột bỏ sự chú trọng vào thể chất thay vì vậy hãy nắm giữ trân trọng những đức hạnh của trái tim
Thế nên hãy nâng ống hút của các bạn lên nếu bạn đồng hành với tôi.
Cám ơn.
(vỗ tay) Cám ơn.
Tôi là một nhà thiết kế và cũng là một nhà giáo dục.
Tôi là một con người có khả năng làm nhiều việc cùng một lúc (multitasking - đa nhiệm), và tôi thúc đẩy sinh viên của mình trải qua một quá trình thiết kế cực kì sáng tạo, đa nhiệm.
Nhưng hiệu quả thực sự của việc đa nhiệm như thế nào?
Chúng ta hãy cùng nhau xem xét một chút về lựa chọn đơn nhiệm.
Một vài ví dụ.
Hãy nhìn hình.
Đây là kết quả của hoạt động đa nhiệm của tôi (Cười). Cố gắng nấu, trả lời điện thoại, viết tin nhắn, và có lẽ cả đăng tải vài hình ảnh về bữa tiệc nướng tuyệt vời này.
Vậy người nào đó kể cho chúng ta nghe câu chuyện về những người (có khả năng làm) "siêu nhiệm", vậy (họ thuộc) số hai phần trăm những người có khả năng kiểm soát được môi trường đa nhiệm.
Nhưng còn bản thân chúng ta, và về thực tế của chúng ta?
Khi nào là lần cuối bạn thực sự tận hưởng đơn giản là tiếng nói của bạn bè?
Và đây là dự án tôi đang thực hiện, và đây là loạt vỏ ngoài để làm giảm sự thái quá, quá mức -- (Cười) (Vỗ tay) để làm giảm mức các điện thoại di động siêu hạng, về mức cần thiết các chức năng của chúng.
Một ví dụ khác: Bạn đã có bao giờ đến Vơ-ni-dơ (Venice)?
Thật là đẹp tuyệt vời để lạc lối trong những con đường nhỏ trên hòn đảo.
Nhưng hiện thực đa nhiệm của chúng ta khá là khác biệt, với hàng tấn thông tin đầy đủ.
Vậy về những thứ như thế để khám phá lại giác quan của chúng ta về sự phiêu lưu?
Tôi biết là điều này có thể nghe khá kì cục để nói về "đơn lẻ" (mono) trong khi số lượng các khả năng là một con số cực kì lớn, nhưng tôi thúc đẩy bạn cân nhắc về sự lựa chọn giữa việc, tập trung vào chỉ một nhiệm vụ, hay có thể là tắt hoàn toàn chức năng kĩ thuật số.
Vậy hiện nay, mỗi người có thể tạo ra sản phẩm đơn của mình.
Tại sao không? Vậy, tìm chốn đơn nhiệm của bạn trong thế giới đa nhiệm này.
Cảm ơn.
(Vỗ tay).
Tôi sắp nói đến sức mạnh của một từ: Jihad. (Thánh chiến)
Đối với đại đa số các tín đồ Hồi Giáo, Thánh chiến là một cuộc nội chiến vì niềm tin.
Nó là một cuộc chiến bên trong, một cuộc chiến chống lại xấu xa, tội lỗi, sự cám dỗ, dục vọng, lòng tham.
Nó là một cuộc chiến để cố gắng và sống một cuộc sống được đặt ra bởi các chuẩn mực đạo đức ở trong kinh Koran.
Theo quan điểm gốc rễ đó, khái niệm Jihad quan trọng với người Hồi giáo như khái niệm ơn Chúa đối với người Công giáo.
Nó là một từ chứa đầy sức mạnh nếu bạn nhìn nó với một lòng tôn trọng như thế và dường như có một ý nghĩa huyền bí nào đó gắn với nó.
Và đó là lý do tại sao, trong hàng trăm năm, người Hồi giáo khắp nơi đặt tên con cái mình là Jihad, con gái cũng như con trai, đều đặt tên vậy cũng như khi người công giáo đặt tên con gái là Grace, và người Hindus, những người dân của tôi, đặt tên con gái là Bhakti, trong tiếng Phạn nó có nghĩa là sự tôn thờ linh thiêng.
Nhưng trong Hồi giáo luôn có một nhóm nhỏ, một thiểu số, những người tin răng Thánh chiến không chỉ là một cuộc chiến nội bộ mà còn là một cuộc chiến bên ngoài chống lại những thế lực có thể đe dọa đến niềm tin hay lòng trung thành với Hồi giáo.
Một vài trong số những người đó tin rằng cuộc chiến này, đôi khi việc sử dụng vũ khí là chấp nhận được
Vậy nên hàng nghìn thanh thiếu niên Hồi giáo những người tập hợp tại Afghanistan những năm 1980 chống lại sự chiếm đóng của Xô Viết trên đất nước Hồi giáo, trong tâm trí họ, họ đang chiến đấu trong một cuộc Thánh chiến, họ đang Thánh chiến, và họ đặt tên chính mình là những người Mujahiideen, một từ ngữ cũng nguồn gốc với từ jihad.
Giờ đây chúng ta đã quên chuyện đó rồi, nhưng hồi đó những Mujahideen đã tổ chức kỉ niệm tại đất nước naỳ, tại Mĩ.
Chúng ta đã nghĩ rằng họ là những chiến binh Thánh chiến mang đức tin chống lại chế độ Cộng sản vô thần.
Mĩ đã cung cấp cho họ vũ khí, tiền bạc, Ủng hộ, cổ vũ họ
Nhưng bên trong tổ chức đó, một nhóm nhỏ hơn, một thiểu thiểu số trong nhóm thiểu số đã nổi lên với một khái niệm mới đầy đe dọa về Thánh chiến, đúng lúc tổ chức này được lãnh đạo bởi Osama bin Laden, và hắn đã gạn lọc lại khái niệm.
Khái niệm về jihad của hắn là một cuộc khủng bố quy mô toàn cầu, trước tiên là mục tiêu vào các kẻ địch phương xa, bắt đầu từ phương Tây cho tới nước Mĩ.
Những điều hắn làm trong cuộc theo đuổi Thánh chiến là những điều tàn ác và khủng khiếp, và đã gây ra những tác động lớn đến nỗi định nghĩa đó của hắn đã gây bế tắc, không chỉ ở phương Tây này.
Chúng ta không thể biết gì hơn. Chúng ta không thể ngừng hỏi.
Chúng ta chỉ giả định rằng, nếu gã điên khùng này và những đệ tử cực đoan tự gọi những gì chúng làm là Thánh chiến, thì đó là những gì Thánh chiến phải là.
Những không chỉ riêng chúng ta. Thậm chí ngay cả tại thế giới Hồi giáo, định nghĩa của hắn bắt đầu đạt được sự chấp nhận.
Một năm qua tôi đang ở Tunis, tôi gặp một Thầy tế của một đền thờ nhỏ, một ông lão.
Mười lăm năm trước, ông đặt tên cháu gái mình là Jihad, theo cái ý nghĩa trước kia. Ông hi vọng rằng đặt tên vậy sẽ truyền cảm hứng cho cô cháu gái một cuộc sống đạo đức cao quý.
Nhưng ông nói với tôi rằng sau vụ 11 tháng 9 ông bắt đầu có những suy nghĩ khác.
Ông lo lăng rằng nếu ông gọi cháu gái mình bằng tên gọi đó, đặc biệt là bên ngoài, nơi công cộng, ông sẽ thấy như một lời tán dương những ý tưởng của bin Laden về jihad.
Vào Thứ sáu tại đền thờ, ông giảng đạo cho các tín đồ cố gắng cải nghĩa lại từ jihad, nhưng tại buổi lễ, những người đến với đền thờ, họ đã xem những đoạn video. Họ đã xem những bức ảnh của chiếc máy bay đâm vào tòa tháp, tòa tháp đổ sập xuống.
Họ đã nghe bin Laden nói rằng đó là jihad, và tuyên bố chiến thắng cho điều đó. Vậy nên người thầy tế già lo lắng rằng những lời của ông sẽ chẳng gây chú ý. Chẳng có ai lắng nghe.
Nhưng ông nhầm. Một vài người đã lắng nghe, nhưng vì những lý do khác.
Nước Mĩ, trong chuyện này, đã gây áp lực lên tất cả các nước đồng minh Ả Rập, bao gồm Tunisia, dập tắt chủ nghĩa cực đoan trong các nước này, và ngay lập tức người thầy tế thấy rằng mình trong tầm ngắm của những nhân viên tình báo Tunisia.
Họ chưa từng để ý đến ông trước đây một thầy tế già, trong một đền thờ nhỏ thế nhưng bây giờ họ bắt đầu viếng thăm thường xuyên và đôi lúc họ còn đặt câu hỏi với ông, và luôn là những câu giống nhau: "Tại sao ngài lại đặt tên con gái mình là Jihad?
Tại sao ông luôn nói về jihad trong buổi lễ giảng đạo của mình?
Ông có ghét người Mĩ không?
Mối liên hệ giữa ông và Osama bin Laden là gì?"
Đối với các mật vụ tình báo Tunisia, một tổ chức như bao tổ chức trong thế giới Ả Rập, jihad đồng nghĩa với cực đoan, Định nghĩa của Bin Laden đã trở thành chính thức.
Đó là sức mạnh của từ ngữ đó hắn có thể làm.
Và nó chất chứa người thầy tế già, chất chứa một nỗi buồn đau lớn.
Ông nói với tôi điều đó, những tội ác của Bin Laden, trong đầu óc ông, một người không được chú ý, hắn đã dành mất từ đó, những ý nghĩa tốt đẹp của từ đó.
Hắn không xứng đáng với từ đó, hắn chiếm đoạt nó bôi nhọ và làm hư hại nó và biến nó thành một cái gì đó không bao giờ là nó, và thuyết phục tất cả mọi người rằng nó luôn là một cuộc Thánh chiến toàn cầu.
Tin tốt là cuộc thánh chiến toàn cầu gần như đã kết thúc, giống như bin Laden kẻ đã định nghĩa nó.
Nó đã gần như chết trước, và giờ nó chỉ còn hấp hối.
Ý kiến được thu thập trên khắp thế giới Hồi giáo cho thấy rằng có rất it người trong Hồi giáo ủng hộ một cuộc thánh chiến chống lại Phương Tây, chống lại những thế lực xa xôi.
Những trai trẻ muốn chiến đấu và tử vì đạo đang ngày một thưa thớt.
Nguồn tài chính quan trọng không kém, thậm chí quan trọng hơn nguồn tài chính cho các hoạt động cũng hao mòn dần.
Sự thịnh vượng của những người cuồng tín chỉ đã từng đỡ đầu cho những hoạt động trên nay đang dần hiếm hoi.
Nó có ý nghĩa gì đối với chúng ta tại phương Tây?
Nó có phải là chúng ta có thể mở sâm panh, rửa tay, thả lỏng, kê cao đầu mà ngủ?
Không. Buông thả không phải là một chọn lựa, bởi nếu ta để những jihad khu vực tồn tại, chúng sẽ trở thành những jihad quốc tế.
Giờ đây có rất nhiều sự khác biệt jihad bạo lực khắp nơi trên thế giới.
Tại Somalia, tại Mali, tại Nigeria, Iraq, Afghanistan, Pakistan, có rất nhiều tổ chức tuyên bố là những kẻ kế thừa di sản của Osama bin Laden.
Chúng dùng lối hùng biện của bin Laden.
Chúng thậm chí còn dùng tên các nhánh do bin Laden tạo ra cho cuộc Thánh chiến của hắn.
Nên giờ đây ta đã có một al Queda tại Islamic Maghreb, lại còn có một al Qaeda tại bán đảo Ả Rập, một al Qaeda tại Mesopotamia.
Còn có những tổ chức khác -- tại Nigeria, Boko Haram, tại Somalia, al Shabaab -- và tất cả chúng tỏ lòng kính trọng tới Osama bin Laden.
Nhưng nếu bạn nhìn sát hơn, chúng không chiến đấu cho một Thánh chiến toàn cầu.
Chúng chiến đấu vì những vấn đề khu vực hẹp hỏi hơn.
Thường nó về vấn đề sắc tộc hoặc bè phái, hoặc nó là cuộc tranh dành quyền lực.
Hầu hết các cuộc chiến, đó là tranh dành quyền lực tại một đất nước, hoặc thậm chí một khu vực nhỏ trong một đất nước.
Đôi lúc nó vượt ra khỏi đường biên, từ Iraq tới Syria, từ Mali tới Algeria, từ Somalia tới Keynia, nhưng chúng đang không chiến đấu cho một cuộc Thánh chiến toàn cầu chống lại một kẻ thù xa.
Những nó không có nghĩa rằng chúng ta có thể nơi lỏng.
Tôi vừa ở Yemen, đó là quê hương của tổ chức al Qaeda cuối cùng vẫn đang mong mỏi tấn công nước Mĩ, tấn công phương Tây.
Nó là một nơi đào tạo al Qaeda cũ.
Có lẽ bạn còn nhớ những gã này.
Đó là những kẻ đã cố gửi những kẻ đánh bom cảm tử tới đây, chúng đã dùng internet để xúi dục những bạo lực ở những người Hồi giáo tại Mĩ.
Nhưng chúng gần đây đã gặp rối loạn.
Năm ngoái, chúng chiếm kiểm soát một phần của miền nam Yemen, và điều hành nó, theo kiểu Taliban.
Rồi sau đó quân độ Yenmen kết hợp hành động cùng nhau, cả những người dân thường nổi dậy chống lại bọn chúng và đánh bật chúng ra, rồi kể từ đó, hầu hết các hoạt động của chúng hầu hết các cuộc tấn công đều nhắm vào người Yemen.
Vậy nên tôi nghĩ chúng ta đã đến lúc có thể nói rằng cũng giống như chính trị, tất cả jihad đều là nội bộ.
Nhưng nó vẫn không phải là lý do cho chúng ta lơi lỏng, bởi chúng ta đã thấy bộ phim này trước đó, tại Afghanistan.
Khi những kẻ Mujahideen đánh bại Liên Xô, chúng ta đã nơi lỏng.
Thậm chí ngay khi chúng ta chỉ vừa ăn mừng chiến thắng quân Taliban đã chiếm Kabul, chúng ta đã nói, "Thánh chiến nội bộ, không phải vấn đề của chúng ta."
Và bọn Taliban đã trao những chìa khóa của thành Kandahar cho Osama bin Laden. Hắn đã làm nên chuyện.
Thánh chiến nội bộ, nếu bạn phớt lờ, nó sẽ lại biến thành Thánh chiến toàn cầu.
Tin tốt là nó không phải trở thành như vậy.
Vì chúng ta nay đã biết cách chống lại chúng.
Chúng ta có công cụ. Chúng ta có kiến thức, chúng ta có bài học mà chúng ta đã phải học từ cuộc chiến chống Thánh chiến toàn cầu, từ chiến thắng trước Thánh chiến toàn cầu, và áp dụng chúng vào Thánh chiến nội bộ.
Những bài học đó là gì? Ta biết ai đã giết bin Laden: Nhóm Triển khai Chiến tranh Đặc biệt Hải quân Hoa Kỳ (SEAL Team Six.)
Chúng ta có biết, có hiểu, những người đã giết chết chủ nghĩa bin Laden?
Những người đã kết thúc Thánh chiến toàn cầu?
Ở đó có những câu trả lời cho giải pháp chống Thánh chiến khu vực.
Ai giết chết chủ nghĩa bin Laden? Hãy bắt đầu với chính bản thân bin Laden.
Có lẽ hắn nghĩ rằng 11 tháng 9 là thành công lớn nhất của hắn
Trong thực tế, đó là mở đầu cho sự kết thúc của hắn.
Hắn đã giết 3000 người vô tội, điều đó lấp đầy thế giới Hồi giáo với khiếp sợ và ngỡ ngàng, điều đó có nghĩa là ý tưởng của hắn về Thánh chiến sẽ không thể trở thành xu thế.
Hắn đã tự quy lên án mình điều hành những hoạt động mất trí trong chính cộng đồng của hắn.
11 tháng 9 đã không tăng cường sức mạnh cho hắn, nó kết tội hắn.
Ai đã giết chết chủ nghĩa bin Laden? Abu Musab al-Zarqawi giết chết nó.
Hắn là một thủ lĩnh tàn ác trong al Qaeda tại Iraq kẻ đã gửi hàng trăm kẻ đánh bom cảm tử tấn công không phải là người Mĩ mà là người Iraq. Người Sunni cũng như người Shiites.
Bất cứ tuyên bố nào rằng al Qaeda phải trở thành người bảo hộ cho Hồi giáo chống lại những người thập tự chinh phương Tây đều đã chết chìm trong máu của người Hồi giáo Iraq.
Ai đã giết Osama bin Laden? Hải đội đặc nhiệm SEAL Team Six.
Ai giế chết chủ nghĩa bin Laden? Al Jazeera đã làm, Al Jazeera và một nửa tá các trạm vệ tinh truyền thông khác tại Ả Rập, bởi chúng qua mặt những trạm truyền hình cũ kỹ của nhà nước tại nhiều đất nước thiết kế để ngăn cách thông tin khỏi người dân.
Al Jazeera mang thông tin tới họ, cho họ thấy những gì đang được nói và làm nhân danh tôn giáo của họ, bóc trần những đạo đức giả của Osama bin Laden và al Qaeda, và cho phép họ, cho họ thông tin cho phép họ đạt được những kết luận riêng của họ.
Ai đã giết chết chủ nghĩa bin Laden? Mùa xuân Ả Rập đã làm, bởi nó cho thấy một cách cho những người thanh niên Hồi giáo mang tới sự thay đổi theo một cách mà Osama bin Laden, với sự tưởng tưởng hạn chế của hắn, không thể nào nghĩ ra.
Ai đã đánh bại Thánh chiến toàn cầu? Quân đội Mĩ đã làm, những binh sĩ Mĩ đã làm, với những đông minh của họ, chiến đấu tại những chiến trường xa xôi.
Và có sẽ đến lúc họ dành được một sự tin tưởng đích đáng.
Vậy tất cả các nhân tố đó, và nhiều nhiều nhân tố phụ khác, chúng ta thậm chí chưa hiểu rõ một số trong đó, tất cả kết hợp với nhau để đánh bại một thế lực ghê gớm như chủ nghĩa bin Laden, cuộc Thánh chiến toàn cầu, bạn cần đến những nỗ lực của tất cả những yếu tố này.
Giờ đây, không phải tất cả những thứ trên sẽ chiến đấu với Thánh chiến khu vực.
Quân đội Mĩ sẽ không viễn chinh đến Nigeria để giải quyết Boko Haram, và cũng không chắc rằng SEAK Team Six sẽ tập hợp tại sào huyệt của trùm al Shabaab và bắt chúng.
Nhưng nhiều trong số các nhân tố trên vốn đã trong cuộc chơi và giờ đây thậm chí còn mạnh hơn bao giờ hết. Một nửa công việc đã hoàn thành.
Ta không cần phải phát minh lại bánh xe.
Khái niệm Thánh chiến theo cái nghĩa bạo lực với ngày một nhiều hơn người Hồi giáo bị chết hơn tất thảy vốn đã hoàn toàn đánh mất niềm tin của người Ả Rập.
Chúng ta không cần phải quay lại với điều đó.
Truyền hình vệ tinh và Internet đang định hình và truyền cảm cho những thanh niên Hồi giáo tìm ra con đường mới.
Phong trào Mùa xuân Ả Rập đã trình bày với các chính phủ, nhiều trong số các chính phủ Hồi giáo, họ biết rằng, cho sự bảo tồn của chính họ, họ cần phải chiến đấu với chủ nghĩa cực đoan tại Trung Đông.
Chúng ta không cần phải thuyết phục họ, nhưng ta cần phải giúp đỡ họ, bởi họ chưa thực sự làm điều này bao giờ.
Lần nữa, tin tốt là, rất nhiều thứ họ cần chúng ta sẵn có, và chúng ta rất sẵn lòng cung cấp: Giúp đỡ kinh tế, không chỉ là tiền, còn cả chuyên môn, công nghệ, kiến thức, đầu tư tư nhân, mậu dịch dài hạn, y tế, giáo dục, hỗ trợ kĩ thuật cho huấn luyện lực lượng cảnh sát của họ trờ nên hiệu quả hơn, để các lực lượng chống khủng bố của họ trở nên hiệu quả hơn.
Chúng ta có rất nhiều thứ như vậy.
Một số những thứ khác mà họ cần chúng ta không có đủ khả năng cung cấp.
Có lẽ chẳng ai có thể. Thời gian, kiên nhẫn, sự tinh tế, sự thấu hiểu những thứ đó rất khó để cho.
Hiện nay tôi sống ở New York. Chỉ trong tuần này, các áp phíc trong các sân ga điện ngầm tại New York sẽ không còn mô tả Jihad như một thứ tàn ác nữa.
Nhưng trong tất cả những năm tôi đi khắp Trung Đông, tôi chưa từng lạc quan như hôm nay rằng khoảng trống giữa thế giới Hồi giáo và phương Tây là chỉ còn một quãng hẹp, và một trong số những lý do cho sự lạc quan của tôi đó là bởi tôi biết có hàng triệu người, hàng trăm triệu người, những người Hồi giáo như người thầy tế già kia tại Tunis, những người đang cải nghĩa lại từ ngữ này và tái hiện lại ý nghĩa gốc của nó, một mục đích đẹp đẽ.
Bin Laden đã chết. Chủ nghĩa bin Laden đã bị đánh bại.
Định nghĩa của hắn về Jihad nay có thể xóa bỏ.
Đối với Jihad đó, chúng ta có thể nói, "Tạm biệt.
Không hẹn gặp lại." Đối với Jihad chân chính chúng ta có thể nói, "Chào mừng quay trở về, chúc may mắn."
Cảm ơn. (Applause)
B.J là một trong những bạn tù của tôi, người luôn có những dự định lớn cho tương lai.
BJ có một ước mơ. Rằng khi mãn hạn tù, anh ấy sẽ từ bỏ nghiện ngập để sống một cuộc sống tốt và ngay thẳng và B.J đã thực sự tiến hành gắn kết hai niềm đam mê của mình làm một.
Anh ta sẽ dành 10000 đô la để mua một website chỉ dành riêng cho những phụ nữ - những người thích làm tình phía trên hoặc trong những chiếc xe thể thao đắt tiền. Đó là tuần đầu tiên của tôi trong nhà tù liên bang và tôi đã nhanh chóng học được rằng nó không như những gì chúng ta thấy trên TV.
Thực tế, ở đây có rất nhều người đàn ông thông minh và đầy tham vọng trong nhiều trường hợp có khả năng kinh doanh thiên phú sắc bén như chính các CEO những người đã từng tiếp rượu và ăn tối với tôi sáu tháng trước đó khi tôi đang là một ngôi sao đang nổi ở thượng viên Missouri
Lúc đó , 95 % những gã từng bị bỏ tù với tôi đã từng là những kẻ buôn bán ma túy ở bên ngoài, nhưng khi nói về những gì mình đã làm, họ nói về chúng với những thuật ngữ khác nhau nhưng những ý tưởng kinh doanh họ nói đến đều không giống những gì mà bạn sẽ học được vào năm nhất của các khóa học MBA ở Wharton đâu: kích thích quảng bá, đừng bao giờ thu phí khách hàng đầu tiên cả, tập trung nhóm giới thiệu những sản phẩm mới mở rộng lãnh thổ
Nhưng họ không dành nhiều thời gian tận hưởng những ngày vinh quang đã qua.
Hầu hết thì mọi người chỉ nỗ lực để tồn tại.
Điều này khó khăn hơn nhiều so với điều bạn có thể nghĩ đến
Trái ngược với những gì đa số mọi người nghĩ, người ta không trả, những người đóng thuế không trả, cho cuộc sống của các bạn khi các bạn ở tù. Bạn phải tự chi trả cho cuộc sống của chính bạn.
Bạn phải chi trả cho xà phòng, chất khử mùi, bàn chải đánh răng, kem đánh răng, tất cả mọi thứ.
Và điều này trở nên khó khăn vì hai lý do.
Thứ nhất, mọi thứ đều sẽ bị đội giá lên từ 30 đến 50 % so với khi bạn mua chúng trên đường phố, và thứ hai, bạn không làm ra được nhiều tiền.
Tôi đã tháo dỡ các xe tải. Đó cũng là công việc toàn thời gian của tôi, tháo dỡ xe tải trong một nhà kho, để kiếm được 5,25 đô la, không phải cho một giờ, mà là 5,25 đô la cho một tháng.
Vậy thì bạn làm thế nào để tồn tại?.
Ồ, bạn học cách làm ra tiền, mọi phương thức có thể làm ra được tiền.
Có những cách làm ra tiền hợp pháp.
Bạn trả mọi thứ bằng tem phiếu. Những thứ đó chính là tiền tệ.
Bạn thu tiền bạn tù của mình khi lau dọn chỗ cho anh ta.
Cũng có những cách làm ra tiền hơi bất hợp pháp , như là việc bạn mở một tiệm hớt tóc ở ngoài phòng giam.
Và cũng cớ những cách kiếm tiền bất hợp pháp ở mức độ nặng hơn: mở một phòng xăm ở ngoài phòng giam.
Hay trầm trọng hơn , bạn buôn lâu bạn buôn lậu, chất kích thích, khiêu dâm, điện thọai, và như chính ở thế giới ngoài kia, điều này luôn có những rủi ro kinh doanh, mức độ rủi ro càng cao thì càng nhiều lợi nhuận mà nó có tiềm năng đem đến.
Bạn muốn một điếu thuốc ở trong tù ư?
3 đến 5 đô la. Hay bạn muốn một chiếc điện thoại nắp gập kểu cũ và nó lớn như đầu bạn?
300 đô la. Còn nếu bạn muốn một tạp chí đen?
Ồ, nó có thể có giá 1000 đô la.
Và bạn có thể nói rằng, một trong những khía cạnh đặc trưng của cuộc sống trong tù là sự khôn khéo.
Cho dù đó là cách chế biến những bữa ăn ngon lành từ những mẩu vụn thức ăn được lấy trộm từ nhà kho, cắt tóc cho người khác bằng bấm móng tay, hay là tạo ra những quả tạ bằng cách buộc những túi giặt đồ chứa đầy đá vào cành cây, tù nhân học cách làm thế nào có thể xoay sở được trong hoàn cảnh thiếu thốn. và nhiều người trong số đó muốn tận dụng sự khôn ngoan này cái mà họ đã học được từ bên ngoài và họ bắt đầu mở những cửa hàng, tiệm cắt tóc, đào tạo kinh doanh cá nhân.
Nhưng không có sự đào tạo ở đây, không có gì cho họ để chuẩn bị cho điều này, không hề có sự phục hồi chức năng nào ở trong tù, không ai giúp họ lên một bản kế hoạch kinh doanh, chỉ cho họ thấy phương thức để chuyển đổi những ý tưởng kinh doanh Họ nắm bắt một cách trực giác về việc kinh doanh hợp pháp, thậm chí, không có cả kết nối Internet.
Và sau đó, khi họ ra tù, hầu hết mọi tiểu bang đều thậm chí không có luật cấm các nhà tuyển dụng phân biệt đối xử với những người đã có tiền án tiền sự.
Vậy thì đừng bất cứ ai trong chúng ta nên ngạc nhiên rằng cứ ba người đã từng phạm tội thì có hai người tái phạm tội trong vòng 5 năm.
Nhìn xem, tôi đã lừa dối Cục dự trữ liên bang . Tôi đã mất một năm của đời mình vì điều đó.
Nhưng khi đã được trả tự do, tôi đã thề rằng tôi sẽ làm bất cứ điều gì có thể để chắc chắn rằng những người đàn ông như những bạn tù của tôi không bị phí phạm bất cứ điều gì trong cuộc đời của họ nữa.
Và tôi hi vọng rằng các bạn sẽ suy nghĩ về việc giúp đỡ bằng cách nào đó.
Điều tốt nhất chúng ta có thể làm là vạch ra phương hướng để nuôi dưỡng tinh thần kinh doanh và những tiềm năng to lớn chưa được khám phả ở trong tù bởi nếu không làm như vậy, họ sẽ không học được bất kì kĩ năng nào để gúp họ, và họ sẽ quay lại con đường cũ.
Tất cả những gì họ sẽ học được ở trong tù là những cách kiếm tiền mới.
Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)
Đôi giày Air Jordans của tôi tốn cả trăm đô, tính cả thuế
Cái áo khoác da Starters có chữ "Raiders" ở sau lưng
Tôi rất có phong cách, tôi cười, trông như một người đàn ông thật sự vì điều quan trọng không phải là được lắng nghe, mà là được nhìn nhận.
Mũ bóng chày bằng da Adidas của tôi hợp với cái túi đeo Gucci giả (Tiếng cười) Không có ai nhìn ngầu như tôi Nhưng những thứ này đều tốn tiền, chắc chắn không phải miễn phí Tôi không có việc làm, không xu dính túi nhưng ăn cắp mấy thứ này từ khu trung tâm mua sắm dể như bỡn
Ba mẹ bảo rằng không nên, nhưng tôi biết là nên
Cần phải làm những gì có thể để chắc chắn rằng mình trông bảnh bao và lý do tôi phải trông thật bảnh, nói thật với bạn Tôi cũng không biết tại sao. Chắc vì nó làm tôi cảm thấy đặc biệt trong lòng
Khi mặc đồ mới tôi không cần phải lẩn trốn, và tôi cần phải sớm kiếm thêm mấy bộ đồ mới. hoặc là cái tôi của mình sẽ nổ tung như quả bóng 10 xu
Nhưng an ninh rất chặt ở các cửa hàng. Càng ngày càng có nhiều cảnh sát.
Đám bạn đang cười nhạo vì tôi mặc đồ cũ
Năm học sắp kết thúc. Hè đang đến gần.
Và tôi đang chơi thể thao đến rách cả đôi giày Jordans
Tôi cần thứ gì mới. Chỉ còn một cách để làm điều đó.
Trốn học thứ sáu, đón tàu điện ngầm xuống phố quan sát những nạn nhân xung quanh
Có thể tôi sẽ may mắn tìm được con mồi dễ dàng
Phải mua đồ mới. Không còn cách nào khác.
Tôi đã sẵn sàng. Tôi lận súng.
Đây là chuyện nghiêm túc chứ không phải đùa
Và tôi không thể để đám bạn tiếp tục cười mình
Tôi sẽ cuỗm thứ gì đó rất đỉnh, cứ chờ đấy, bạn sẽ thấy
Ra khỏi ga, số 4 đường West gần công viên huynh đệ đang chơi bóng rổ và có người chú ý "Này cậu, đôi Nike đó ở đâu ra vậy?" Tôi tự nhủ với mình "Tôi thích chúng, rất thích" Chúng trắng như tăm bông, sáng mờ cả mắt.
Biểu tượng Michael màu đỏ trông như có thể bay được.
Không một vết dơ. Đôi Nike Airs mới tinh.
Súng trong tay và biết mình cần làm gì.
Chờ đến thời điểm thích hợp, bám sát theo hắn phía sau
Hắn rẽ trái ở đường Houston, tôi rút súng ra và nói "Đưa tao đôi Jordans!" Rồi thằng du côn cố gắng bỏ chạy
Hắn biến nhanh, nhưng không được xa. Tôi nổ súng "Đùng" Tên ngốc ngã giữa hai chiếc xe đang đỗ
Hắn ho, gào khóc, máu đổ lênh láng trên đường
Và tôi giật đôi Air Jordans khỏi chân hắn
Trong lúc nằm đó chờ chết, tất cả những gì hắn có thể nói là "Xin đừng lấy đi đôi Air Jordans của tao"
Bạn sẽ nghĩ rằng hắn nên lo lắng về việc sống còn.
Tôi bỏ đi cùng với đôi giày của hắn, nước mắt hắn chảy ròng
Ngay hôm sau, tôi nghênh ngáo tới trường cùng với đôi Air Jordans mới cáu, trông tôi rất đỉnh
Tôi đã giết người vì chúng, nhưng này, tôi không quan tâm vì bây giờ tôi cần một chiếc áo khoác mới để mặc
Cảm ơn (Tiếng vỗ tay) Trong vòng 15 năm biểu diễn tất cả những gì tôi muốn làm là đưa thơ đến với thế giới thực
Nhưng mà, vẫn chưa đủ để tôi trở thành tác giả hàng đầu trong lĩnh vực này
vẫn không đủ cho tôi tham dự một cuộc tỉ thí thơ ca và trong khi những thứ đó còn đè nặng, thì không phải động lực là điều thúc đẩy cây bút chạy trên trang giấy
Mà là sự thèm khát, và vẫn sẽ là: Làm thế nào mà tôi có thể khiến người ghét thơ yêu thích tôi?
Bởi vì bản thân tôi là phần mở rộng của công việc tôi làm và nếu họ thích tôi, họ sẽ thích tác phẩm của tôi và nếu họ thích tác phẩm của tôi, thì họ sẽ yêu thơ và nếu họ yêu thơ, thì tôi đã hoàn thành công việc của mình, là đưa thơ đến với thế giới.
Vào năm 1996, tôi tìm thấy câu trả lời trong các nguyên tắc từ một người nghệ sĩ bậc thầy của nghệ thuật ăn nói tên là Reg E. Gaines, người viết bài thơ nổi tiếng "Xin đừng lấy đi đôi Ai Jordans của tôi."
Và tôi theo ông khắp nơi cho tới khi tôi có được cuộc gặp gỡ với ông trong phòng và đọc cho ông nghe một trong những đoạn thơ của tôi và bạn có biết ông ta nói gì với tôi?
"Này anh đần.
Có biết vấn đề của mình là ở đâu không, anh bạn?
Anh đừng đọc thơ của người khác khi không có bất kì nền tảng câu chữ và sự lưu tâm đến âm điệu nhé." (Cười) Rồi ông ấy tiếp tục lan man về thơ ca, phong cách và Những Đêm thứ Sáu tại Nuyorican.
Giớ đây tôi đã có thể từ bỏ, nên từ bỏ
Tôi nghĩ rằng thơ ca chỉ là sự tự bộc lộ bản thân
Tôi không hề biết là mình thật sự phải có sự kiểm soát sáng tạo.
Thay vào việc từ bỏ, tôi theo ông ta khắp nơi
Khi ông ấy viết một vở kịch Broadway, tôi ở bên ngoài cánh cửa
Tôi gọi ông dậy lúc 6 giờ rưỡi sáng chỉ để hỏi ai là nhà thơ vĩ đại nhất
Tôi nhớ mình đã ăn mắt cá tươi mới bắt lên từ biển vì ông ta bảo rằng thứ đó tốt cho não
Rồi một ngày tôi nói với ông "Reg E., Nền tảng về câu chữ và sự lưu tâm về âm điệu là cái gì vậy?" (Cười) Và ông đưa cho tôi một bài luận cương in trắng đen về một nhà thơ tên Etheridge Knight và bản chất khẩu âm của thơ và từ thời điểm đó trở đi Reggie không còn là người vĩ đại nhất với tôi. vì những gì Etheridge Knight dạy cho tôi là tôi có thể làm cho từ ngữ của mình biến thành âm nhạc thậm chí những từ nhỏ nhất, những đơn âm từ nếu, và, nhưng, gì hàng đống đường phố trong tiếng lóng có thể rót vào tai, và từ đó, tôi bắt theo đuổi Etheridge Knight.
tôi muốn biết nhà thơ nào ông ấy đọc, và tôi bắt gặp một bài thơ tên [Lời tiên tri bóng tối: Tiếng reo của ánh nắng] một chén rượu báo hiệu mừng mang tôi đến một sân khấu lớn nhất mà một nhà thơ có thể đạt được Chính là Broadway đó, các cậu
Và từ giây phút đó, tôi học được cách để mic ở xa và dấn bước vào thơ ca bằng cơ thể mình.
Nhưng đó không phải là bài học lớn nhất tôi học được
Bài học lớn nhất tôi đã học nhiều năm sau đó là Khi tôi đến Beverly Hills và tình cờ gặp một nhà quản lí nghệ sĩ tài năng người nhìn tôi từ đầu đến chân và nói rằng trông tôi không có tí kinh nghiệm nào làm việc trong lĩnh vực này cả.
Và tôi nói với hắn "Nghe này, anh ngốc, anh là một diễn viên thất bại nên mới làm quản lí nghệ sĩ có biết tại sao anh thất bại làm diễn viên không?
vì những người như tôi cướp mất việc của anh
Tôi đã đi di chuyển suốt từ Cleveland và Essex ở Đông New York, theo đường địa phương số 6, xếp hàng cùng với những "cô gái mại dâm" ở Hunt's Point những người ngáng đường tôi đến với sự hoàn thiện về nghệ thuật không gian và với số lượng đàn ông, đàn bà và trẻ em từ một đến vô hạn mà bạn có thể sắp đặt vừa vặn vào nơi đó , để rồi tôi có thể đẩy họ vào chân tường với kinh nghiệm của mình.
Người ta đã từng mua vé nghe kinh nghiệm của tôi and dùng chúng như những cục nam châm gắn trên tủ lạnh để họ biết rằng cuộc cách mạng đang đến gần, vì vậy hãy dự trữ.
Tôi từng trải đến nỗi khi bạn đi tới một trường đặc quyền để học một bài son-nét của Shakespear Tôi đã nhận được những nhịp điệu xô,đá vào người mình
Tôi có thể hoàn thiện cú sốc của "Trò chơi than khóc" với sự kinh ngạc của một đứa trẻ bị gọi là nạn nhân của AIDS bởi một kẻ bắt nạt, người không hề biết rằng chính cha hắn đã truyền cho mẹ của tôi và đó là một câu nói hai nghĩa.
Tôi có nhiều trải nghiệm đến nỗi khi bạn tới trường Fell và tất cả các cậu bé cổ tích giàu có quyết định tài trợ cho một đứa trẻ ở đó là tôi đó, nhưng đá tôi ra khỏi trường khi tôi bị bắt gặp khi đang dạy các cậu bé cổ tích làm cách nào để "thó" PATS khỏi một cặp quần jean hiệu Lee Jeans và mang chúng tới VIM. Cho tôi thấy Chekhov làm được điều đó đi.
Sanford Meisner là cậu Artie của tôi la hét với chính mình trong thinh lặng, Điều gì đó luôn không ổn trong khi không gì là luôn luôn đúng
Phương pháp diễn xuất chẳng là gì mà chỉ là một sự pha trộn đa tính cách, tin rằng sự dối trá của chính mình là thực tế, giống như hồi trung học Kenny bảnh bao nói với tôi rằng nó muốn trở thành cảnh sát
Anh bạn, mày sẽ đi tới Học viện Riker's Island
tao có thể tạo ra David Mamet phân tích trong đầu đòn tấn công của tôi trong cuộc đối thoại Stanislavski trở thành giống như Bruce lee đá danh sách phân công của những học sinh bất tài của bạn lên xuống Crenshaw
Rồi sao, những diễn viên của bạn đã học kịch du kích ở London Rep?
Hãy để tôi cho bạn biết một buổi chiều thứ bảy ở trung quốc thời cổ bí mật kung fu
Hội đồng không đánh trở lại.
Bạn cho rằng nghệ sĩ da đen khó tìm việc trong lĩnh vực này? Tôi là một đứa con lai trắng đen đầy ngờ vực có nghĩa là tôi quá đen để làm người da trắng và quá trắng để làm điều ngược lại.
Hãy quên nhóm mọi Mỹ. Tôi đã phá những sân khấu ở Soweto, chôn mấy đứa trẻ bị phá bỏ trong một cánh đồng gốm, và vẫn có thể xoay xở nở một nụ cười trên mặt Vì vậy bất cứ điều gì bạn nguyền rủa tôi như "Cứt vãi của bạn" làm đi, hãy làm đi điều đó khi tôi bước ra khỏi cánh cửa Bất cứ lời phỉ báng nào bạn vứt trên đường tôi đi, cũng là của mẹ bạn.
Xin cảm ơn (Tiếng vỗ tay)
Tôi muốn cho các bạn xem video về một vài "người mẫu" mà tôi làm việc với (họ).
Tất cả họ đều có vóc dáng hoàn hảo và không có một chút mỡ thừa nào.
Tôi đã nói là họ rất tuyệt vời chưa nhỉ?
Và "họ" là các mẫu khoa học? (Cười) Như các bạn có thể đã đoán được, tôi là một kĩ sư mô, và đây là video về trái tim đang đập mà tôi đã lắp đặt trong phòng thí nghiệm.
Một ngày nào đó chúng tôi hy vọng các mô này có thể đảm đương như là các bộ phận thay thế cho cơ thể con người.
Nhưng điều tôi sắp nói với các bạn ngày hôm nay là làm thế nào những mô này tạo thành những hình mẫu tuyệt vời.
Nào, hãy nghĩ về quá trình kiểm nghiệm thuốc một chút.
Từ lúc được lên công thức, thử nghiệm trong phòng thí nghiệm, trên động vật, và rồi thử nghiệm lâm sàng, hay cũng có thể gọi là thử nghiệm trên người, trước khi được đưa ra thị trường.
Quá trình này tiêu tốn rất nhiều tiền bạc, rất nhiều thời gian, và thỉnh thoảng, thậm chí khi thuốc đã ra thị trường, chúng phản ứng theo cách không lường trước được và thực sự làm tổn thương con người.
Và chúng càng (thể hiện) thất bại trễ, hậu quả càng tệ.
Tất cả gói gọn trong 2 vấn đề. Một, con người không phải là chuột, và hai, bất chấp sự tương đồng kì diệu giữa chúng ta với người khác, thực sự những điểm khác biệt nhỏ giữa bạn và tôi có những tác động cực kì lớn đến cách chúng ta chuyển hóa thuốc và cách thức những thuốc này tác động đến chúng ta.
Vậy giả như chúng ta có những mẫu tốt hơn trong phòng thí nghiệm không chỉ mô phỏng chúng ta tốt hơn chuột mà còn thực sự phản ánh sự đa dạng của chúng ta?
Hãy xem làm thế nào chúng ta có thể làm điều đó với kĩ thuật mô.
Một trong những công nghệ then chốt thực sự quan trọng được gọi là tế bào gốc đa năng cảm (đã được chuyển đổi - ND)
Chúng được phát triển ở Nhật Bản khá gần đây.
Đây, tế bào gốc đa năng cảm.
Chúng khá giống với tế bào gốc phôi ngoại trừ việc chúng không gây tranh cãi.
Chúng ta chuyển hóa tế bào, giả dụ, tế bào da, bằng cách thêm vào một số gen, nuôi cấy chúng, và rồi chúng ta thu hoạch chúng.
Vậy chúng là tế bào da mà có thể được dẫn dụ, dạng như tế bào của chứng hay quên, vào trạng thái phôi.
Vậy là không (gây) tranh cãi, đó là điều hay thứ nhất.
Điều hay thứ hai, bạn có thể trồng bất kì dạng mô nào từ chúng: não, tim, gan; bạn hiểu rồi đấy, nhưng là từ tế bào của chính bạn.
Vậy là chúng ta có thể tạo ra mẫu của tim hay não bạn trên một con chíp.
Việc tạo ra các mô có mật độ và hành vi có thể dự đoán trước là mảnh thứ hai, và nó thực sự là chìa khóa hướng tới việc sử dụng những mẫu này để thử thuốc.
Và đây là kịch bản của phản ứng sinh học chúng tôi đang phát triển trong phòng thí nghiệm của mình để giúp các mô cấy theo một phương pháp "mô-đun" hơn, tỉ lệ hơn.
Tiếp tục, tưởng tượng một khối lượng lớn các phiên bản song song của chúng với hàng ngàn mô người.
Điều này giống như có một thử nghiệm lâm sàng trên một con chíp.
Nhưng một chuyện khác về những tế bào gốc đa năng cảm. là nếu chúng ta lấy một vài tế bào da, giả dụ, từ một người mắc bệnh di truyền và chúng ta lấy mô từ họ, chúng ta có thể thực sự sử dụng kĩ thuật mô để tạo ra các mô hình về các bệnh này trong phòng thí nghiệm.
Đây là một ví dụ từ phòng thí nghiệm của Kevin Eggan ở Havard.
Ông ta tạo các tế bào não từ những tế bào gốc đa năng cảm này từ các bệnh nhân bị bệnh Lou Gehrig, và ông ta phân tách chúng thành tế bào não, và điều kì diệu là những tế bào não này cũng chỉ các triệu chứng của bệnh trên.
Vậy là với mô hình bệnh như vậy, chúng ta có thể chiến đấu lại nhanh hơn trước đây, và hiểu về bệnh tật tốt hơn so với trước kia, và có lẽ thậm chí tìm ra thuốc nhanh hơn.
Đây là một ví dụ khác về các tế bào gốc bệnh đặc trị được cấy từ một người bị bệnh viêm võng mạc sắc tố.
Đây là sự thoái hóa (của) võng mạc
Nó là căn bệnh có trong gia đình tôi, và chúng tôi thực sự hy vọng rằng những tế bào như vậy có thể giúp chúng tôi tìm ra cách chữa trị.
Thế nên vài người nghĩ là những mô hình này nghe có vẻ hay và tốt, nhưng lại hỏi "Chà, liệu chúng có thực sự tốt như là lũ chuột không?"
Sau cùng thì, lũ chuột là cả một cơ thể sống với hệ thống các cơ quan tương tác.
Thuốc trị tim có thể được chuyển hóa trong gan, và một số sản phẩm phụ có thể bị lưu trữ trong mỡ.
Liệu bạn có thiếu sót tất cả những điều đó với những mẫu mô cấy này?
Vâng, đây là một xu hướng khác trong lĩnh vực này.
Bằng cách kết hợp các kĩ thuật mô với vi dịch, lĩnh vực này đang thực sự phát triển theo hướng đó, một mô hình của toàn bộ hệ sinh thái của cơ thể, hoàn chỉnh với các hệ thống cơ quan đa chức năng để có thể kiểm tra liệu thuốc chữa huyết áp mà bạn dùng có thể gây ảnh hưởng thế nào đến gan hoặc thuốc chống trầm cảm có thể ảnh hưởng đến tim của bạn.
Những hệ thống này rất khó để xây dựng, nhưng chúng ta chỉ mới bắt đầu để tiến dần đến chúng, vậy nên, để xem sao.
Nhưng điều đó cũng không phải là tất cả, vì một khi thuốc đã được chấp nhận, các kĩ thuật cấy mô có thể thực sự giúp chúng ta phát triển các cách chữa trị được cá nhân hóa hơn.
Đây là ví dụ mà một ngày nào đó bạn có thể quan tâm đến, và tôi hy vọng bạn sẽ không bao giờ cần quan tâm, vì hãy tưởng tượng rằng nếu bạn nhận được một cuộc gọi báo cho bạn tin xấu là bạn có thể bị ung thư.
Bạn có sẵn lòng kiểm tra để thấy liệu những loại thuốc trị ung thư mà bạn sắp này dùng có hiệu quả cho căn bệnh ung thư của bạn?
Đây là một ví dụ từ phòng thí nghiệm của Karen Burg, nơi họ dùng công nghệ inkjet để in các tế bào ung thư vú và nghiên cứu sự phát triển và chữa trị chúng.
Và một vài đồng nghiệp của chúng tôi ở Tufts đang pha trộn các hình mẫu giống những cái này với các xương mô-cấy để hiểu làm thế nào ung thư có thể phát tán từ một phần cơ thể đến các phần khác, và bạn có thể tưởng tượng những dạng chíp đa-mô này sẽ là những thế hệ tiếp theo của những dạng nghiên cứu này.
Cũng như nghĩ về những mô hình mà chúng ta vừa thảo luận, bạn có thể thấy, tiến triển lên, rằng kĩ thuật mô thực sự sẵn sàng để giúp tái cải tiến quy trình kiểm duyệt thuốc tại mỗi bước trong tiến trình: các mô hình bệnh được làm để có công thức thuốc tốt hơn, việc song hóa hàng loạt các mẫu mô người giúp cho tái cải tiến kiểm chứng trong phòng thí nghiệm, giảm thiểu kiểm chứng trên động vật và các thử nghiêm lâm sàng trên người, và các liệu pháp chữa trị riêng biệt làm gián đoạn những thứ mà thậm chí chúng ta xem là thị trường.
Một cách cần thiết, chúng ta đang tăng tốc một cách mạnh mẽ phản hồi giữa việc phát triển một phân từ và việc tìm hiểu về cách nó hoạt động trong cơ thể người.
Quy trình để làm việc này của chúng ta cốt yếu là chuyển hóa giữa công nghệ sinh học và dược học thành công nghệ thông tin giúp chúng ta khám phá và đánh giá thuốc nhanh hơn, rẻ hơn và hiệu quả hơn.
Điều đó mang lại ý nghĩa mới cho các mẫu chống lại việc thử nghiệm trên động vật, đúng không?
Cảm ơn các bạn. (vỗ tay)
Năm 2002, một nhóm các nhà hoạt động điều trị đã gặp để thảo luận về giai đoạn phát triển đầu của máy bay.
Anh em nhà Wright, vào đầu thế kỷ trước, đã nỗi lực để lần đầu tiên làm cho một trong các thiết bị đó bay được.
Họ cũng đã đăng ký nhiều bằng sáng chế trên các bộ phận thiết yếu của máy bay.
Họ không phải là những người duy nhất.
Đó là thực tế phổ biến trong ngành công nghiệp và những người giữ bằng sáng chế về máy bay bảo vệ chúng một cách quyết liệt và kiện các đối thủ cạnh tranh.
Điều này thực sự không hề tuyệt vời cho sự phát triển của ngành hàng không, và đã có thời điểm cụ thể mà chính phủ Hoa Kỳ đã quan tâm đến việc đẩy mạnh sản xuất máy bay quân sự.
Do vậy, đã xuất hiện một chút xung đột.
Chính phủ Hoa Kỳ đã quyết định hành động, và buộc các chủ sở hữu bằng sáng chế phải chia sẻ bằng sáng chế của mình để những người khác cũng có thể sản xuất máy bay.
Vì vậy, có điều gì bạn phải làm với điều này?
Năm 2002, Nelson Otwoma, một nhà khoa học xã hội người Kenya, phát hiện ra ông có HIV và cần phải được điều trị
Ông được bảo rằng đây là căn bệnh vô phương cứu chữa.
Ông đã nghe rằng AIDS gây chết người, và không 1 liệu trình điều trị nào được đưa ra. Thời điểm đó phương thức chữa trị thực ra đã có ở các nước giàu.
AIDS đã trở thành một căn bệnh mãn tính.
Người dân ở quốc gia của chúng tôi ở châu Âu, Bắc Mỹ, sống chung với HIV một cuộc sống khoẻ mạnh.
Nhưng không phải cho Nelson. Ông ấy không đù giàu và cũng như vậy với đứa con trai ba tuổi của ông, người mà một năm sau được phát hiện cũng có HIV.
Nelson quyết định trở thành một nhà hoạt động điều trị và tham gia với các nhóm khác.
Năm 2002, họ phải đối mặt với một cuộc chiến khác.
Giá cho ARVs, các loại thuốc cần thiết để điều trị HIV, có giá khoảng 12.000 đô la cho một bệnh nhân mỗi năm.
Bằng sáng chế về những loại thuốc đó do một số công ty dược phẩm phương Tây nắm giữ mà họ không nhất thiết phải tự nguyện chia sẻ những bằng sáng chế này.
Khi bạn có bằng sáng chế, bạn có thể loại trừ bất cứ ai khác tạo ra bằng việc sản xuất hoặc điều chế các phiên bản giá rẻ, ví dụ như vậy, đối với các loại thuốc có sẵn này.
Rõ ràng điều này làm bùng nổ cuộc chiến về vi phạm bằng sáng chế trên khắp thế giới.
May mắn thay, những bằng sáng chế này không tồn tại trên toàn thế giới.
Đã có các quốc gia không công nhận bằng sáng chế dược phẩm, chẳng hạn như ở Ấn Độ, và các công ty dược phẩm Ấn Độ bắt đầu sản xuất cái gọi là thuốc generic (thuốc tương đương trị liệu với thuốc phát minh có bản quyền) một bản sao giá rẻ của các loại thuốc kháng vi rút, và đưa chúng vào thị trường ở các nước đang phát triển, và trong vòng một năm giá đã giảm xuống từ 10.000 đô la cho một bệnh nhân mỗi năm đến chỉ còn 350 đô la cho một bệnh nhân mỗi năm, và ngày nay cùng một hợp chất của ba loại thuốc cũng được cung cấp với giá 60 đô la cho một bệnh nhân mỗi năm, và tất nhiên điều đó đã bắt đầu có ảnh hưởng rất lớn về số lượng những người có đủ khả năng tiếp cận các loại thuốc nêu trên.
Chương trình điều trị đã trở thành có thể, các gói tài trợ được đưa ra, và số lượng người sử dụng các loại thuốc kháng vi rút bắt đầu tăng rất nhanh.
Hôm nay, tám triệu người được sử dụng thuốc kháng virut.
Có ba mươi tư triệu người bị nhiễm HIV.
Con số cao nhất từ trước đến nay, nhưng đây thực sự là tin tốt, bởi nó có nghĩa là mọi người ngừng chết đi.
Những người có thể tiếp cận các loại thuốc này ngừng chết đi.
Và còn 1 điều khác.
Họ cũng ngừng lây nhiễm vi-rút cho người khác.
Gần đây, khoa học đã chứng minh điều này.
Điều đó có nghĩa là chúng ta có các công cụ để phá vỡ sự trở lại của dịch bệnh này.
Vậy, vấn đề là gì?
Vâng, nhiều điều đã thay đổi.
Trước hết, các quy tắc đã thay đổi.
Hôm nay, tất cả các nước có nghĩa vụ cung cấp bằng sáng chế dược phẩm sau ít nhất 20 năm.
Đây là kết quả của các quy tắc về sở hữu trí tuệ của Tổ chức Thương mại Thế giới.
Vì vậy, Ấn Độ không thể làm những gì đã làm.
Thứ hai, hoạt động thực tế của các công ty đang nắm giữ bằng sáng chế đã thay đổi.
Ở đây bạn thấy việc thực thi quyền sáng chế trước các nguyên tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới, trước năm 1995, trước các loại thuốc kháng vi rút.
Đây là những gì bạn nhìn thấy ngày hôm nay, và đây là ở các nước đang phát triển, do đó, điều đó có nghĩa là, trừ khi chúng ta chủ tâm làm một cái gì đó và trừ khi chúng ta làm một cái gì đó ngay bây giờ, chúng ta sẽ phải đối mặt với cuộc khủng hoảng giá thuốc khác trong tương lai rất gần, bởi vì loại thuốc mới được phát triển, loại thuốc mới đến thị trường, nhưng chúng được cấp bằng sáng chế trong một phạm vi rộng hơn nhiều của các quốc gia.
Vì vậy, trừ khi chúng ta hành động, trừ khi chúng tôi làm một cái gì đó vào ngày hôm nay, chúng tôi sẽ sớm phải đối mặt với những gì được gọi là quả bom thời gian điều trị.
Nó không chỉ là số lượng các loại thuốc được cấp bằng sáng chế.
Còn một điều khác mà có thể khiến các nhà sản xuất thuốc generic phải đắn đo.
Điều này cho bạn thấy tình hình chung của bằng sáng chế.
Đây là tình hình của một loại thuốc.
Vì vậy, bạn có thể tưởng tượng rằng nếu bạn là một công ty sản xuất thuốc generic để xem xét quyết định đầu tư để phát triển sản phẩm này, trừ khi bạn biết rằng các giấy phép cho các bằng sáng chế có thể sử dụng được, bạn sẽ có thể lựa chọn để làm một thứ khác.
Một lần nữa, hành động chủ tâm là cần thiết.
Vì vậy chắc chắn, nếu một quỹ bằng sáng chế có thể được thiết lập để sản xuất máy bay quân sự, chúng ta có thể làm một cái gì đó tương tự để giải quyết dịch HIV/AIDS.
Và chúng tôi đã làm.
Trong năm 2010, UNITAID thành lập Quỹ bằng sáng chế thuốc cho HIV.
Và đây là cách nó hoạt động: Chủ sở hữu bằng sáng chế, nhà phát minh người phát triển loại thuốc mới cấp bằng sáng chế cho các phát minh này, nhưng cho phép sử dụng những bằng sáng chế đó cho Quỹ bằng sáng chế thuốc. Quỹ bằng sáng chế thuốc sau đó, cấp giấy phép cho bất cứ ai cần tiếp cận các bằng sáng chế này.
Đó có thể là nhà sản xuất thuốc generic.
Nó cũng có thể là các tổ chức phát triển thuốc phi lợi nhuận, ví dụ vậy.
Những nhà sản xuất sau này có thể bán những loại thuốc đó với chi phí thấp hơn nhiều cho người dân cần sử dụng chúng. hoặc cho những chương trình điều trị cần sử dụng chúng.
Họ trả tiền bản quyền trong việc bán hàng cho các chủ sở hữu bằng sáng chế, do đó, các chủ sở hữu này được trả công để chia sẻ các quyền sở hữu trí tuệ của họ.
Ở đây có một sự khác biệt quan trọng với Quỹ bằng sáng chế của máy bay.
Quỹ bằng sáng chế thuốc là một cơ chế tự nguyện.
Trong khi các chủ sở hữu bằng sáng chế của máy bay đã không còn sự lựa chọn nào dù họ cấp phép sử dụng bằng sáng chế của họ hay không.
Họ cũng bị buộc phải làm vậy.
Đó là một cái gì đó mà Quỹ bằng sáng chế thuốc không thể làm.
Nó phụ thuộc vào sự sẵn lòng của công ty dược phẩm với các giấy phép bằng sáng chế của họ và để chúng cho những người khác sử dụng.
Hôm nay, Nelson Otwoma khỏe mạnh.
Ông được sử dụng thuốc kháng vi-rút.
Con trai của ông sẽ sớm tròn 14 tuổi.
Nelson là một thành viên của nhóm các chuyên gia tư vấn của Quỹ bằng sáng chế thuốc, và ông nói với tôi cách đây không lâu rằng, "Ellen, chúng tôi ở Kenya và ở nhiều nước khác đều dựa vào Quỹ bằng sáng chế thuốc để đảm bảo rằng chúng tôi có thể tiếp cận các mới thuốc, rằng chúng tôi có thể tiếp cận các loại thuốc mới mà không có sự trì hoãn nào."
Và điều này không còn là tưởng tượng.
Chúng đã xảy ra, tôi sẽ chỉ cho bạn một ví dụ.
Vào tháng Tám năm nay, cơ quan dược phẩm Hoa Kỳ đã phê duyệt thuốc AIDS mới 4 trong 1.
Công ty Gilead nắm các bằng sáng chế, đã cấp phép sử dụng tài sản sở hữu trí tuệ cho Quỹ bằng sáng chế thuốc.
Quỹ này đã làm việc vào ngày hôm nay, hai tháng sau, với nhà sản xuất thuốc generic để đảm bảo rằng các sản phẩm này có thể được ra thị trường với chi phí thấp tại nơi và thởi điểm cần chúng. Điều này là chưa từng xảy ra.
Điều này đã chưa bao giờ được thực hiện trước đây.
Nguyên tắc là khoảng 10 năm trì hoãn cho một sản phẩm mới để đi đến thị trường các nước đang phát triển, nếu có.
Điều này chưa từng thấy trước đây.
Kỳ vọng của Nelson là rất cao, và cũng khá đúng. Ông và con trai ông sẽ cần sử dụng thế hệ tiếp theo của thuốc kháng virus và thế hệ tiếp theo nữa, trong suốt cuộc đời của họ, vì vậy, ông và nhiều người khác ở Kenya và cũng như các nước khác có thể tiếp tục sống cuộc sống khỏe mạnh và năng động.
Bây giờ chúng tôi dựa vào sự sẵn sàng của các công ty thuốc để làm điều đó xảy ra. Chúng tôi cần các công ty hiểu rằng đó là lợi ích, không chỉ là lợi ích của thị trường hàng hóa toàn cầu, mà còn là sự lợi ích của chính họ, để chuyển biến xung đột thành hợp tác. và thông qua Quỹ bằng sáng chế thuốc, họ có thể khiến điều này trở thành hiện thực.
Họ cũng có thể chọn không làm điều đó, nhưng những người theo con đường này có thể sẽ kết thúc trong một tình huống tương tự như anh em nhà Wright cuối thế kỷ, họ phải đối mặt với các biện pháp cưỡng chế của chính phủ. Vì vậy, họ nên xúc tiến từ bây giờ.
Cảm ơn bạn. (Vỗ tay)
Đây là phân và điều tôi muốn làm hôm nay là chia sẻ về niềm đam mê phân của tôi với quý vị điều này có thể hơi khó khăn nhưng tôi nghĩ điều mà sẽ làm bạn hào hứng hơn là cách mà những con vật nhỏ bé làm việc với phân
Con vật này có một bộ não nhỏ bằng một hạt gạo, nhưng nó lại có thể làm được những điều mà bạn và tôi không thể tài nào lấy đó làm trò giải trí
Về cơ bản, đó mà một cách tiến hóa để xử lí nguồn thức ăn của chúng và thức ăn đó là phân.
Câu hỏi được đặt ra là chúng ta bắt đầu câu chuyện này từ đâu?
và có vẻ như sẽ thích hợp nếu bắt đầu từ đoạn kết vì đây là một sản phẩm thừa thải ra từ các động vật khác, nhưng vẫn chứa nhiều dinh dưỡng và có đủ dưỡng chất trong đó để loài bọ hung sống sót và vậy là bọ hung ăn phân, và ấu trùng của chúng cũng như vậy
Chúng được nuôi hoàn toàn từ một cục phân.
Chỉ riêng ở Nam Phi, chúng ta có 80 loài bọ hung, 2 000 loài ở châu Phi và 6 000 loài trên toàn thế giới
Vậy, đối với những con bọ hung, phân là khá tốt
Trừ khi bạn chuẩn bị dính phân dưới móng tay, và chui sâu vào trong đống phân, bạn sẽ không bao giờ thấy được 90 phần trăm các loài bọ hung vì chúng lao thẳng vào trong phân thẳng xuống ngay bên dưới, và chúng đi tới đi lui giữa phân ở trên mặt đất và một cái tổ chúng làm trong lòng đất
Và câu hỏi là, chúng xử lí đống vật chất này ra sao?
Đa số bọ hung bọc chúng thành một bó
10 phần trăm nặn thành hình cầu và chúng lăn cục phân này ra xa khỏi nguồn phân thường chôn nó ở một nơi cách xa khỏi nguồn phân và chúng có một hành vi cụ thể để lăn cục phân.
Và đây là một ông chủ tự hào về quả banh tuyệt đẹp của mình
Bạn có thể thấy nó là một con đực vì nó có một sợi tơ nhỏ ở đằng sau cái chân và nó nhìn rất hài lòng về thứ mà nó đang ngồi lên
nhưng nó sắp trở thành một nạn nhân của một hành vi ăn cướp xấu xa. (Tiếng cười) Và đây là một dấu hiệu rõ ràng rằng phân là một tài nguyên quý giá.
Và tài nguyên quý giá cần phải được bảo vệ và canh gác bằng một cách đặc biệt, và chúng ta nghĩ rằng lý do mà chúng lăn cục phân đi là vì điều này đây vì sự cạnhh tranh để lấy được đống phân đó
và đây đã từng là một đống phân 15 phút trước khi bức ảnh này được chụp và chúng tôi cho rằng chính sự cạnh tranh khốc liệt đã làm cho loài bọ hung thích ứng với công việc lăn phân
Bây giờ bạn hãy tưởng tượng loài động vật này đi xuyên qua đồng cỏ châu Phi
đầu chúng chúi xuống đất và chúng đi ngược
đó là một cách kì lạ để di chuyển thức ăn đến bất kì nơi nào và cùng lúc đó nó phải đối mặt với cái nắng.
Đây là châu Phi, trời rất nóng.
Và điều àm tôi muốn chia sẻ với bạn ngay bây giờ là một vài thí nghiệm mà tôi và các cộng sự đã dùng để nghiên cứu cách bọ hung xử lí các vấn đề này.
Hãy quan sát con bọ hung này và có hai điều tôi muốn bạn để ý tới
Điều thứ nhất là cách mà nó vượt qua trở ngại mà chúng ta đặt trên đường đi của nó. Bạn nhìn thấy không, nó làm một điệu nhảy nhỏ và rồi tiếp tục di chuyển theo hướng y chang như ban đầu
một điệu nhảy nhỏ và rồi tiến tiếp theo một hướng nhất định
Vậy rõ ràng chúng biết chúng đang đi đâu và biết chúng muốn đi đến đâu và đó là một điều rất, rất quan trọng nếu bạn suy nghĩ thật kĩ, bạn đang ở chỗ đống phân, bạn có một mẩu bánh lớn tuyệt vời này mà bạn muốn tránh xa mọi người và cách nhanh nhất là làm theo một đường thẳng
Chúng tôi cho chúng thêm một số công việc để xử lí, điều chúng tôi làm ở đây là xoay chuyển thế giới dưới chân con bọ. Và hãy xem phản ứng của nó.
Vậy cả thế giới dưới chân nó đang xoay theo góc 90 độ.
Nhưng nó không hề nao núng. Nó biết chính xác nó cần đến đâu và tiếp tục di chuyển theo hướng đó
Thế nên câu hỏi tiếp theo là làm cách nào chúng làm thế được?
Chúng đang làm gì? Có một gợi ý có sẵn cho chúng tôi
Đó là khi chúng trèo lên đỉnh quả banh và nhìn ra thế giới xung quanh
bạn nghĩ chúng c1o thể nhìn thấy gì khi trèo lên tới đỉnh?
Những dấu hiệu rõ ràng nào mà con vật này có thể dùng để định hướng? Dấu hiệu rõ ràng nhất là nhìn lên trời, và chúng tôi nghĩ rằng vậy thì chúng nhìn thấy gì ở trên trời?
Và rõ ràng là chúng thấy mặt trời.
Và đây là một thí nghiệm mẫu Điều mà chúng tôi đã làm là di chuyển mặt trời
Chúng tôi sẽ che mặt trời lại với một tấm bảng và di chuyển mặt trời bằng một cái gương đến một vị trí hoàn toàn khác
và hãy nhìn xem con bọ làm gì
nó thực hiện một điệu nhảy kép và rồi lại tiếp tục di chuyển theo cùng một hướng như nó đã đi ban đầu
Điều gì đã xảy ra? Rõ ràng là chúng dựa vào mặt trời
Mặt trời là một dấu hiệu quan trọng đối với chúng
Tuy nhiên không phải lúc nào cũng sẵn sàng vì lúc chiều tà mặt trời sẽ biến mất dưới chân trời.
Điều đang diễn ra trên bầu trời lúc này đây là có một kiểu ánh sáng phân cực trên bầu trời mà bạn và tôi không thể thấy. Đó là cách mà mắt chúng ta được cấu tạo nên.
Nhưng mặt trời đang ở đường chân trời đằng kia và chúng ta biết rằng khi mặt trời nằm ở đường chân trời coi như nó đang ở phía bên kia có một đường ánh sáng phân cực lớn trên bầu trời theo hướng bắc nam. mà chúng ta không thể thấy nhưng các con bọ hung kia thì có thể
Vậy làm thế nào để kiểm tra điều đó.Vâng, rất dễ.
Chúng tôi lấy một tấm lọc phân cực cỡ lớn đặt con bọ bên dưới và miếng lọc được đặt ở một góc độ theo hướng ánh sáng phân cực trên trời
con bọ đi ra khỏi tấm lọc và quay theo hướng bên phải vì nó sẽ quay về dưới bầu trời mà nó định hướng đến ban đầu và rồi tự điều chỉnh lại theo hướng mà nó di chuyển lúc đầu
Vậy rõ ràng là lũ bọ có thể nhìn thấy ánh sáng phân cực.
Những gì chúng ta biết được hiện giờ là Các con bọ đang làm gì? Chúng lăn những quả banh phân.
Bằng cách nào? Chúng lăn theo đường thẳng
Làm sao chúng đi theo một đường thẳng được?
Chúng nhìn vào các dấu hiệu trên trời mà tôi và bạn không thể thấy
Nhưng làm cách nào chúng nhận ra được dấu hiệu đó?
Đó là điều làm chúng tôi chú ý tiếp theo.
Và đó là hành vi nhỏ đặc biệt này, cái điệu nhảy, mà chúng tôi cho là quan trọng, bởi vì nhìn xem con bọ hay dừng lại rồi lại tiếp tục đi theo hướng ban đầu
Vậy chúng làm gì khi chúng thực hiện điệu nhảy?
Chúng ta có thể đẩy chúng đi bao xa trước khi chúng tự lấy lại định hướng?
Và trong thí nghiệm này, chúng tôi bắt chúng đi vào một cái rãnh, và bạn có thể thấy nó không hẳn bị ép làm điều này Chúng tôi dần di chuyển con bọ theo hướng 180 độ cho tới khi con vật này đi theo hướng hoàn toàn ngược lại với hướng mà nó muốn đi ban đầu
Hãy nhìn xem nó phản ứng như thế nào Nó đang đi qua góc 90 độ và bây giờ nó đang ở dưới đây nó sẽ ở 180 độ theo hướng ngược lại
và nhìn phản ứng của nó này
Nó lại làm một điệu nhảy, quay người lại, và đi lại vào trong cái rãnh. Nó biết chính xác nó đang đi đâu
và nó biết chính xác vấn đề là gì và làm thế nào để giải quyết và điệu nhảy là hành vi chuyển tiếp để giúp chúng lấy lại hướng
Vậy đó là điệu nhảy, nhưng sau khi dành nhiều năm ngồi trong bụi râm ở châu Phi để quan sát những con bọ hung vào ngày trời nắng nóng chúng tôi nhận ra một hành vi khác liên quan đến điệu nhảy đặc biệt
Đôi lúc, khi chúng leo lên đỉnh quả banh chúng sẽ lau mặt
bạn thấy nó làm lại lần nữa
Giờ chúng tôi nghĩ, điều gì có thể đang diễn ra ở đây?
Rõ ràng là mặt đất rất nóng, và những lúc như thế chúng lại nhảy thường xuyên hơn, và khi chúng làm điều này chúng lau phần dưới của mặt chúng
Chúng tôi cho rằng đó có thể là một hành vi điều tiết nhiệt
chúng tôi nghĩ rằng có thể điều chúng đang làm là rời khỏi mặt đất nóng và nhổ nước bọt vào mặt để làm mát đầu.
Chúng tôi lại thiêt lập một số phạm vi
một cái thì nóng, cái thì lạnh
Chúng tôi che cái này và để cái kia nóng
và sau đó là quay phim chúng với một máy ảnh nhiệt
Thứ bạn đang nhìn thấy ở đây là hình ảnh nhiệt và thứ đang di chuyển ra khỏi đống phân là một con bọ hung
Thật ra là, nếu bạn nhìn nhiệt độ ở đằng kia phân rất mát (Tiếng cười) Tất cả những gì chúng tôi quan tâm ở đây là so sánh nhiệt độ giữa con bọ và môi trường xung quanh
Nhiệt độ quanh đây là khoảng 50 độ C
Con bọ và quả banh ở khoảng 30 đến 35 độ và nó giống như một cục kem lớn Con bọ đang di chuyển qua đồng cỏ nóng
Nó không leo lên cũng không nhảy vì nhiệt độ cơ thể nó lúc này tương đối thấp
vào khoảng ngang ngửa với của tôi và bạn
Điều thú vị là bộ não của nó rất mát
Nhưng khi so sánh với môi trường nóng, nhiệt độ của mặt đất
lên tới 55 đến 60 độ C
Nhìn xem con bọ nhảy thường xuyên như thế nào
hãy nhìn vào cặp chi trước, chúng cực kì nóng
và quả banh để lại một bóng râm sau khi nó đi qua Con bọ leo lên đỉnh của quả banh và lau mặt, suốt thời gian đó nó cố gắng làm mát cơ thể và tránh đi trên cát nóng
Điều chúng tôi làm sau đó là đi ủn cho hai cái chân trước này vì đó là cách đẻ kiểm tra xem liệu đôi chân có liên quan đến việc cảm biến nhiệt độ của mặt đất hay không
Nếu bạn nhìn ở đây, với ủng, chúng trèo lên quả banh ít thường xuyên hơn khi không đi ủng
Cho nên chúng tôi gọi đó là ủng làm mát
Đó là một hợp chất nha khoa mà chúng tôi dùng để tạo ra ủng
Chúng tôi cũng làm lạnh quả banh phân bằng cách đặt nó vào trong tủ lạnh rồi đưa nó cho lũ bọ và chúng ít khi trèo lên quả banh đó hơn là khi nó còn nóng
Đó là một hành vi nhiệt mà tôi và bạn cũng làm khi đi trên bãi biển. chúng ta nhảy lên cái khăn của một người nào đó "Xin lỗi, tôi đã nhảy lên khăn của bạn" và sau đó bạn lại đạp lên khăn của người khác theo cách đó, bạn sẽ không đốt chân mình trên cát
Đó cũng chính xác là những gì lũ bọ đang làm
Tuy nhiên có một câu chuyện nữa tôi muốn chia sẻ với các bạn rằng loài sinh vật đặc biệt này
đến từ một chi gọi là Pachysoma
Có 13 loài trong chi này, và chúng đều có một hành vi đặc biệt mà tôi nghĩ các bạn sẽ lấy làm thích thú.
Đây là một con bọ hung. Hãy quan sát nó đang làm gì
Bạn có thể thấy sự khác biệt?
Thường thì chúng không di chuyển chậm như vầy, đây là phim quay chậm
nhưng con này đi về phía trước và mang theo sau một viên phân khô
Đây là một loài khác trong cùng họ nhưng cùng một hành vi tìm kiếm thức ăn
Có một khía cạnh thú vị hơn của con bọ hung này mà chúng tôi rất say mê đó là nó tìm thức ăn để làm tổ
Hãy quan sát con vật này, điều mà nó cố gắng làm là dựng nên một cái tổ
và nó không thích vị trí ban đầu nên nó tìm đến vị trí thứ hai và khoảng 50 phút sau, cái tổ được hoàn thành. nó lại tiếp tục đi tìm thức ăn tại một bãi đầy những viên phân khô
Điều mà tôi muốn bạn để mắt tới là đường ra bên ngoài và đường về nhà, so sánh hai đường đó
và phần lớn, bạn sẽ thấy rằng đường về nhà trực tiếp hơn nhiều
Trên đường đi ra, nó luôn tìm kiếm bãi phân mới
Trên đường về nhà, nó biết nhà ở đâu và nó muốn đi thẳng tới đó
Điều quan trọng ở đây là đó không phải là chuyến đi một chiều giống như ở đa số loại bọ hung, chuyến đi này lặp đi lặp lại tới và lui giữa chỗ thức ăn và tổ
Và khi quan sát, bạn sẽ thấy một hành vị tội phạm Nam phi đang diễn ra ngay lúc này (Tiếng cười) Người hàng xóm đã lấy cắp một trong số những viên phân của nó
Điều mà chúng ta chứng kiến ở đây là một hành vi gọi lại con đường liên hợp
Điều đang diễn ra là con bọ có một vị trí tổ, và nó đi ra khỏi đó bằng một con đường phức tạp để tìm thức ăn, và khi tìm thấy thức ăn nó đi thẳng về nhà, biết chính xác nhà nó ở đâu
Có hai cách nó có thể làm việc đó chúng tôi có thể kiểm tra bằng cách đưa con bọ đến một vị trí mới khi nó đang ở chỗ thức ăn
Nếu nó dùng mốc đánh dấu, nó sẽ tìm được đường về
Nếu nó dùng một thứ gọi là con đường liên họp thì nó sẽ không về được vì nó sẽ tới một chỗ khác và nếu dùng đường liên hợp nó sẽ đếm bước chân hoặc đo chiều dài đường ra theo hướng này
nó biết được hướng nhà và biết nó nên đi theo hướng đó
Nếu bạn thay đổi vị trí, nó sẽ đi đến nhầm chỗ
Hãy xem xem điêu gì xảy ra khi ta đặt con bọ vào một bài kiểm tra tương tự
Đây là người thử nghiệm xảo quyệt của chúng tôi
Anh ta đỏi chỗ của con bọ và giờ chúng ta sẽ xem điều gì xảy ra
Chúng ta có một cái hang nhỏ, đó là chỗ thức ăn
Chỗ thức ăn được đưa đến vị trí mới
Nếu nó định hước bằng cột mốc nó sẽ có thể tìm thấy hang vì nó sẽ nhận ra được khung cảnh xung quanh đó
Nếu nó dùng đường liên hợp thì nó sẽ đến sai chỗ ở đằng kia
Hãy cùng xem khi chúng tôi cho con bọ làm hết thí nghiệm
Nó ở đằng kia
Nó sắp về nhà, và nhìn này
Thật là xấu hổ
Nó không có manh mối nào cả
Nó bắt đầu tìm nhà trong khoảng cách chính xác từ chỗ thức ăn, nhưng nó bị lạc hoàn toàn
Vậy giờ chúng ta biết con vật này dùng đường liên hợp để tìm đường, và người thí nghiệm dẫn nó sang bên trái và bỏ nó ở đó (Tiếng cười) Chúng ta đang quan sát một nhóm động vật dùng mặt trời làm compa để tìm đường và chúng có một hệ thống nào đó để đo độ dài và loài động vật này đếm bước chân. Đó là cách mà chúng dùng để đo đường một hệ thống đếm bước chân, để tìm đường về hà
Chúng tôi chưa biết được bọ hung dùng gi
Chúng tôi đã học được gì từ những con vật này với bộ não chỉ nhỏ bằng hạt gạo?
Chúng tôi biết được rằng chúng lăn quả banh theo đường thẳng dựa vào những dấu hiệu trên trời
và điệu nhảy là một hành vi định vị đồng thời cũng là hành vi điều tiết nhiệt Chúng tôi cũng biết rằng chúng sử dụng hệ thống đường liên hợp để về nhà
Đối với một con vật nhỏ đối diện với chất khá ghê gớm chúng ta có thể học được nhiều điều từ hành vi của chúng mà tôi và bạn không thể làm được.
Xin cảm ơn (Vỗ tay)
Xin chào Doha, xin chào.
Salaam alaikum.
Tôi rất thích thăm Doha. Doha đúng là một thành phố quốc tế.
Tôi cảm giác như cả Liên hợp quốc đang ở đây.
Bạn hạ cánh ở sân bay và được một cô gái Ấn Độ đón tiếp cô ấy sẽ dấn bạn tới dịch vụ Al Maha, ở đó bạn sẽ gặp một cô gái Phillippines rồi cô ấy chuyển bạn cho một cô gái Nam Phi cô này lại đưa bạn qua bạn tới một người Hàn Quốc và anh chàng này đưa bạn đến chỗ anh chàng Pakistan giúp khuân hành lí anh này lại đưa bạn ra xe với một tài xế người Sri Lanka.
Bạn đến khách sạn và làm thủ tập nhập phòng. Ở đó có một người Libăng.
Và rồi một chàng Thụy Điển dẫn tôi lên phòng.
Tôi nói "Thế người Qatar đâu hết rồi?"
(Cười) (Vỗ tay) Họ nói "Không không, trời nóng quá. Một lúc nữa họ mới ra đường. Họ khôn lắm."
(Cười) "Họ biết đấy."
Và dĩ nhiên nó phát triển quá nhanh, đôi lúc có những nỗi đau cũng lớn dần lên.
Bạn biết đấy, đôi khi bạn gặp những người mà bạn cho rằng biết thành phố rất rõ, nhưng thật ra họ chẳng biết gì.
Tài xế taxi Ấn Độ của tôi đến khách sạn W, vàt tôi nhờ anh đưa mình đến Sheraton, và anh ta nói "Không vấn đề gì."
Và rồi chúng tôi ngồi đó trong 2 phút.
Tôi hỏi "Có chuyện gì vậy? ", anh ta trả lời "Có một vấn đề, thưa ông."
Tôi hỏi "Vấn đề gì?" và anh ta nói "Nó nằm ở đâu?"
(Cười) Tôi nói "Anh là tài xế, anh phải biết chứ."
Anh ta bảo rằng "Không, tôi mới tới."
"Anh vừa tới khách sạn W?" "Không, tôi mới tới Doha, thưa ông.
Tôi đang trên đường về nhà từ sân bay. Tôi nhận được việc và tôi bắt đầu làm ngay rồi."
Anh ta bảo "Thưa ông, sao ông không thử lái?"
Tôi nói "Tôi không biết chúng ta đang đi đâu".
"Tôi cũng không.
Sẽ là một chuyến phiêu lưu đây." Và quả thật như vậy. Trung Đông là vốn đúng là một chuyến phiêu lưu trong vài năm gần đây.
Trung Đông đang nhộn nhạo với mùa xuân Ả rập các cuộc cách mạng và đủ thứ nữa.
Ở đây có ai đến từ Libăng không? Nếu là người Libăng xin hãy vỗ tay (Vỗ tay)
Vâng. Trung Đông đang phát điên.
Dấu hiệu nhận biết là đến Libăng còn trở thành nơi êm dịu nhất trong khu vực được.
(Cười) (Vỗ tay) Ai có thể ngờ?
Ôi trời ơi.
Không. Có những vấn đề nghiêm trọng trong khu vực này
mà một số người không muốn nhắc đến. Nhưng tôi sẽ làm điều đó tại đây trong tối nay
Thưa quý ông quý bà của Trung Đông, đây là một vấn đề nghiêm trọng.
Khi ta thấy nhau chúng ta chào nhau, ta sẽ hôn nhau bao nhiêu cái?
Mỗi nước mỗi khác và điều đó thật loạn đúng không?
Ở Libăng , người ta trao 3 cái.
Tôi đã ở Libăng, tôi quen hôn 3 cái.
Khi tôi đến Ai Cập và chào cái anh chàng Ai Cập này Tôi hôn một, hai. Ba cái. Anh ta không thích cho lắm.
(Cười) Tôi bèn bảo rằng "Không không, Tôi vừa từ Libăng tới"
Anh ta bảo "Tôi không quan tâm anh đã ở đâu.
Anh hãy ở nơi anh đang ở." Tôi đến Ả rập Saudi.
Ở đó người ta hôn 1, 2 và rồi cùng một bên má - 3, 4, 5, 6 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18. (Cười) Lần tới bạn thấy một người Ả rập Saudi, nhìn thật kĩ.
Đầu họ hơi bị vẹo một chút. "Abdul, anh ổn chứ?" "Vâng, tôi mất nửa tiếng để chào hỏi
và tôi sẽ ổn thôi".
Người Qatar, các bạn chạm mũi
Tại sao như vậy? Quay từ má bên này sang bên kia mệt quá à?
"Habibi, trời nóng quá. Hãy đến đây vài một tí.
Chào tớ một tiếng. Xin chào, Habibi, Đừng cử động.
Xin hãy ở yên đó. Tớ cần phải nghỉ mệt".
Mỗi nước - người Iran, đôi khi chúng tôi hôn 2 cái, đôi khi 3 cái.
Một người bạn của tôi giải thích rằng trước cuộc cách mạng năm 79
là 2, và sau cuộc cách mạng là 3.
Cho nên với người Iran, bạn có thể biết người ta theo bên nào dựa vào số hôn người ta trao cho bạn.
Nếu bạn hôn một, hai, ba cái -- "Tớ không tin được cậu ủng hộ chế độ này
với 3 cái hôn của cậu."
Nhưng không, thật sự là được ở đây là một dịp rất thú vị, và như tôi đã nói, các bạn đang làm rất nhiều về văn hóa, bạn biết đấy, nó rất tuyệt vời, và nó giúp thay đổi hình ảnh của Trung Đông trong con mắt phương Tây.
Nhiều người Mỹ không biết nhiều về chúng ta, về Trung Đông.
Tôi là người Iran và Mỹ. Tôi đã du lịch tới đó.
Tôi ở đó. Tôi biết. Có rất nhiều thứ, chúng ta cười, phải không?
Người ta không biết chúng ta cười.
Khi tôi thực hiện làm tour lưu diễn hài Axis of Evil (Trục Đen Tối) nó được chiếu trên kênh Comeday Central, tôi lên mạng để xem mọi người bàn luận gì về nó.
Một anh chàng viết rằng "Tôi không hề biết rằng những người này cũng cười."
Hãy nghĩ mà xem. Bạn chưa bao giờ thấy chúng ta cười trong phim hay truyền hình Mỹ, đúng không?
Có khi là giống một tên ác nhân "Wuhahaha, wuhahaha" (Cười)
Tôi sẽ giết bạn vì danh nghĩa Allah, wuhahaha".
nhưng chưa bao giờ "ha ha ha ha ha."
Chúng ta thích cười và ăn mừng cuộc sống.
Và tôi ước rằng nhiều người Mỹ sẽ du lịch đến đây.
Tôi luôn khuyến khích các bạn mình: Hãy du lịch, nhìn tận mắt Trung Đông, có rất nhiều thứ để xem, rất nhiều người tốt. Và ngược lại, nó giúp ngăn chặn xảy ra vấn đề
về hiểu lầm và định kiến.
Ví dụ, tôi không biết bạn đã nghe qua chưa, cách đây không lâu ở Mỹ, có một gia đình Hồi giáo đi xuống lối đi trên máy bay nói chuyện về nơi an toàn nhất để ngồi.
Một số hành khách nghe thoáng qua, không may hiểu sai cho rằng đó là một cuộc nói chuyện khủng bố và họ bị đuổi khỏi máy bay
Chỉ là một gia đình, bố, mẹ và con, đi xuống lối đi
bàn về chỗ ngồi. Bây giờ với tư cách là một người đàn ông Trung Đông tôi biết có những điều không nên nói trên máy bay ở Mỹ đúng không?
Tôi không nên, kiểu như đi dọc xuống lối đi và nói "Không, Tặc". Bạn biết đấy, điều đó chẳng hay.
Ngay cả khi tôi đi cùng một anh bạn tên là Tặc, tôi sẽ nói, Tôi sẽ nói "Đừng, Tặc. Chớ làm thế, Tặc."
Không bao giờ "Không, Tặc"
(Cười) Nhưng bây giờ có vẻ như đến chỗ ngồi an toàn nhất trên máy bay ta cũng chẳng được nói.
Cho nên lời khuyên của tôi cho những người bạn Trung Đông và Hồi giáo và bất kì ai nhìn giống như Trung Đông hoặc Hồi giáo bạn biết đấy, Ấn Độ và La-tinh, tất cả mọi người nếu bạn có da nâu đây là lời khuyên của tôi cho những người bạn da nâu.
Lần tới khi bạn ở trên máy bay ở Mỹ, cứ nói tiếng mẹ đẻ của mình.
Như vậy không ai biết bạn đang nói gì.
Cuộc sống sẽ diễn ra trôi chảy. Cũng phải công nhận, một số ngôn ngữ nghe có vẻ đe dọa đối với một người Mỹ bình thường đúng không?
Nếu bạn đi xuống lối đi và nói chuyện bằng tiếng Ả rập, bạn có thể làm họ hoảng sợ, nếu bạn đang đi "[tiếng Ả rập]" họ sẽ nói "Anh ta đang nói gì vậy?"
Vậy điều mấu chốt ở đây, đối với các anh chị em Ả rập, bạn phải dùng những từ ngữ tốt đẹp linh tinh để làm người ta yên tâm khi bạn đi xuống lối đi.
Kiểu là bạn đang đi: "[bắt chước tiếng Ả rập]" "dâu tây!"
(Cười) "[bắt chước tiếng Ả rập] -- cầu vồng!"
"[bắt chước tiếng Ả rập] -- Tutti Frutti!"
"Tôi nghĩ anh ta sẽ cướp máy bay bằng kem que."
Xin cảm ơn rất nhiều. Chúc bạn buổi tối vui vẻ.
Cảm ơn, TED (Tán thưởng) (Vỗ tay)
Chúng tôi nắm tay nhau, nhìn chằm chằm về phía cửa.
Tôi và anh chị em của mình đợi mẹ từ bệnh viện về.
Mẹ ở đó vì bà ngoại phải mổ ung thư.
Cuối cùng, cánh cửa mở ra và mẹ nói, "Bà mất rồi.
Bà mất rồi."
Mẹ bắt đầu thổn thức, và đột nhiên nói: "Chúng ta phải sắp xếp.
Ước nguyện của bà các con là được chôn ở quê nhà Hàn Quốc."
Lúc đó tôi 12 tuổi, và khi nỗi đau qua đi lời nói của mẹ lại vang vọng.
Bà tôi muốn được chôn nơi quê nhà.
Chúng tôi đã chuyển từ Hàn Quốc đến Argentina sáu năm trước không biết tiếng Tây Ban Nha, không biết cách làm ăn sinh sống.
Chúng tôi là người nhập cư, đã mất mọi thứ nên phải làm việc cực khổ để xây dựng lại cuộc sống.
Tôi chưa từng nghĩ, sau ngần ấy năm, quê nhà của mình vẫn là Hàn Quốc.
Nó khiến tôi suy nghĩ về nơi tôi muốn được chôn một ngày nào đó nơi mà tôi thuộc về, và câu trả lời không rõ ràng.
Và nó làm tôi buồn lắm.
Sự kiện đó mở ra hành trình dài tìm kiếm danh tính của tôi.
Tôi sinh ra ở Hàn Quốc, xứ sở kim chi; lớn lên ở Argentina, tôi ăn nhiều thịt đến mức mà 80% cơ thể tôi được làm từ thịt bò; và tôi được giáo dục tại nước Mỹ, nơi tôi đã trở nên nghiện bơ đậu phộng.
(Cười) Năm tháng tuổi thơ, tôi cảm thấy mình là người Argentina thực sự, nhưng ngoại hình của tôi đã không phản ánh điều đó.
Tôi vẫn nhớ ngày đầu ở trường cấp hai, giáo viên dạy tiếng Tây Ban Nha vào lớp.
Cô ấy lướt nhìn cả lớp, và nói: "Em - em cần người dạy kèm, không thì em sẽ không qua nổi lớp này."
Nhưng ngày ấy, tôi đã thông thạo tiếng Tây Ban Nha, nên lời nói đó khiến tôi cảm thấy mình chỉ có thể là người Hàn Quốc hoặc Argentina, mà không phải cả hai.
Cảm giác như một trò có tổng bằng không. nơi tôi phải từ bỏ danh tính cũ để có được một cái mới.
Tôi quyết định đến Hàn Quốc năm 18 tuổi, với hi vọng tìm một nơi gọi là nhà.
Nhưng những người ở đây lại hỏi tôi: "Sao cô lại nói tiếng Hàn bằng giọng Tây Ban Nha?"
(cười) và "Cô chắc là người Nhật, vì mắt cô to và ngôn ngữ hình thể của nước ngoài."
và tôi nhận ra mình quá "Hàn Quốc" để là người Argentina, và quá "Argentina" để có thể là người Hàn Quốc.
Và đó là bước ngoặt trong nhận thức của tôi.
Tôi thất bại trong việc tìm ra nơi gọi là nhà
nhưng có bao nhiêu người Hàn -nhìn-giống-Nhật và nói giọng Tây Ban Nha - cụ thể hơn là giọng Argentina, ở ngoài kia, theo bạn?
Có lẽ đây là một lợi thế.
Nó khiến tôi dễ dàng nổi bật, một điều chẳng hại gì trong thế giới phát triển nhanh ngày nay, nơi mà những kĩ năng trở nên lỗi thời chỉ qua một đêm.
Thế nên, tôi ngừng tìm kiếm sự tương đồng 100% từ những người tôi gặp.
Thay vào đó, tôi nhận ra mình thường là người duy nhất là điểm chung của những nhóm người không thể hòa hợp.
Vậy nên, với sự nhận thức này, tôi quyết định giữ lại những khác biệt của bản thân - thậm chí, cho phép mình tự đổi mới.
Ví dụ, ở trường trung học, tôi phải thú nhận mình là mọt sách.
Không hề biết đến thời trang, kính mát, thậm chí là kiểu tóc đơn giản, bạn có thể hình dung ra rồi đấy.
Tôi nghĩ, tôi có bạn, thực ra, bởi vì tôi chia sẻ bài tập về nhà.
Đó là sự thật.
Nhưng khi lên đại học, tôi đã có thể tìm danh tính mới cho mình, và cô gái mọt sách trở nên được nhiều người biết đến.
Nhưng đó là MIT, tôi không chắc mình có được nhiều danh tiếng từ việc đó.
Như họ nói, "Số lượng thì nhiều, nhưng chất lượng thì thấp."
(cười) Tôi đổi ngành quá nhiều đến mức cố vấn đùa rằng tôi nên lấy bằng chứng nhận trong "ngành học ngẫu nhiên".
(cười) Tôi kể chuyện này cho các con tôi.
Và sau nhiều năm, tôi đã có rất nhiều danh tính khác nhau,
bắt đầu với nhà phát minh, doanh nhân, nhà đổi mới xã hội.
Sau đó, tôi trở thành nhà đầu tư, phụ nữ trong công nghệ, giáo viên.
Và gần đây nhất, tôi trở thành mẹ, giống như con tôi gào lên: "Mẹ!" cả ngày.
Giọng của tôi cũng gây bối rối không kém - nguồn gốc của nó không rõ ràng, nên bạn bè tôi thường gọi là "giọng-Rebecca".
(cười) Nhưng đổi mới bản thân có thể sẽ rất khó.
Bạn phải đổi mặt với rất nhiều trở ngại.
Khi gần hoàn thành luận văn tiến sĩ, tôi nung nấu ý định kinh doanh.
Lúc đó tôi ở Thung Lũng Silicon, và việc phải viết một luận án chẳng hay ho bằng ý tưởng thành lập một công ty.
Nên tôi đã đến gặp bố mẹ tôi - những người Hàn truyền thống, có mặt ở đây hôm nay, với nhiệm vụ cho họ biết tôi sắp sửa bỏ ngang luận án tiến sĩ.
Bạn có thể thấy, tôi và anh chị em tôi là thế hệ đầu tiên được học đại học với một gia đình nhập cư, đây là điều khá quan trọng.
Bạn có thể tưởng tượng cuộc nói chuyện đã diễn ra thế nào.
May mắn thay, tôi có một vũ khí bí mật, đó là một biểu đồ về thu nhập bình quân của tiến sĩ tốt nghiệp Standford, và thu nhập trung bình của người bỏ học Stanford giữa chừng.
(cười) Tôi phải kể với bạn - biểu đồ này đã bị bóp méo bởi những người sáng lập Google.
(cười) Nhưng mẹ tôi đã nhìn vào biểu đồ, và nói: "Thôi được, hãy theo đuổi đam mê của con đi."
(cười) Chào mẹ.
Giờ đây, tôi không còn tìm kiếm danh tính bằng cách tìm người giống mình,
mà là cho phép mình nắm giữ hết những biến dị có thể của bản thân và nuôi dưỡng sự đa dạng từ trong con người chứ không chỉ xung quanh.
Các con tôi, một bé ba tuổi và một bé năm tháng, chúng được sinh ra với ba quốc tịch và bốn ngôn ngữ.
Chồng tôi đến từ Đan Mạch -- như thể tôi chưa đủ sốc văn hóa trong đời mình vậy, nên tôi quyết định cưới một anh chàng Đan Mạch.
Thật ra, tôi nghĩ con tôi sẽ là thế hệ Viking đầu tiên gặp khó khăn trong việc nuôi râu - khi chúng lớn lên.
(cười) Yeah, chúng tôi sẽ phải làm gì đó.
Nhưng tôi thực sự mong rằng chúng có thể thấy sự đa dạng của bản thân sẽ mở và tạo ra những cánh cửa mới, mà ở đó, chúng có thể tìm thấy sự tương đồng trong xã hội hội nhập ngày nay.
Tôi hi vọng rằng, thay vì cảm thấy lo sợ rằng chúng sẽ không vừa cái hộp nào đó hay danh tính đó không còn thích hợp vào một ngày nào đó, chúng có thể tự do trải nghiệm. và kiểm soát danh tính cũng như câu chuyện của mình.
Tôi cũng hi vọng con mình sẽ sử dụng sự kết hợp đặc biệt của giá trị, ngôn ngữ, văn hóa và kĩ năng để giúp tạo ra một thế giới nơi danh tính không bị đem ra để cô lập kẻ khác biệt mà để mang mọi người đến gần nhau hơn.
Quan trọng nhất, tôi thực sự hi vọng chúng tìm được niềm vui to lớn trong việc vượt qua những điều chưa được trải nghiệm, vì chính tôi cũng đã từng.
Trở lại với bà tôi, ước nguyện cũng là bài học cuối của bà cho tôi.
Hóa ra đó chưa bao giờ là được về lại Hàn và nằm lại đó.
Mà là được nằm lại bên cạnh con trai, người đã mất từ lâu trước khi bà đến Argentina.
Điều quan trọng với bà không phải là đại dương đã chia cắt quá khứ và tương lai; mà là tìm thấy những điểm chung giản dị.
Xin cảm ơn.
(vỗ tay)
Những hình ảnh sau đây, được chụp tại trại tập trung Auschwitz, đã hằn sâu vào trong tâm thức của chúng ta trong suốt thế kỷ hai mươi và đã cung cấp cho ta một góc nhìn mới về bản thân ta, về nơi ta bắt đầu, và về thời đại mà ta đang sống.
Vào thế kỷ hai mươi, ta đã được chứng kiến những hành động tàn ác của Stalin, Hitler, Mao, Pol Pot, Rwanda và các tội ác diệt chủng khác, và dù rằng thế kỷ hai mươi mốt mới ở năm tuổi thứ bảy, ta cũng đã chứng kiến tội ác diệt chủng đang diễn ra ở Darfur và cả những nỗi kinh hoàng đang được gieo rắc mỗi ngày ở I-rắc.
Điều này đã dẫn đến sự hiểu biết chung về tình cảnh của chúng ta, ấy là tính hiện đại đã mang lại cho ta tình trạng bạo lực khủng khiếp, và có lẽ ta đã rời bỏ trạng thái hòa hợp mà người bản địa đã từng sống trong đó
để tự đi đến tình cảnh nguy hiểm hiện nay. Đây là một ví dụ được trích dẫn từ một ý kiến công luận trên tờ Boston Globe phát hành vào lễ Tạ ơn vài năm về trước. Tại đây, tác giả viết "Người Ấn Độ sống một cuộc sống khó khăn, nhưng ở đây không có các vấn đề lao động, tính gắn kết cộng đồng mạnh, không biết đến lạm dụng chất gây nghiện, tội phạm gần như không xuất hiện, xung đột giữa các bộ lạc phần lớn là liên quan tới nghi lễ và hiếm khi dẫn đến thảm sát bừa bãi hay hàng loạt." Giờ đây, các bạn đã quá quen với những lời đường mật này.
Ta dạy những điều này cho con cái ta. Ta đọc được chúng từ TV, qua sách vở. Tên gốc của buổi nói chuyện hôm nay là "Mọi Điều Bạn Biết Đều Không Chuẩn Xác". và bây giờ tôi sẽ đưa ra các chứng cứ để chứng minh ta chưa thực sự hiểu rõ về vấn đề này, và rằng, trên thực tế, tổ tiên ta còn tàn bạo hơn ta rất nhiều lần, và rằng trong một khoảng thời gian dài, tình trạng bạo lực đã có sự sụt giảm, và ta đang sống ở thời kỳ yên bình nhất kể từ khi tổ tiên ta đặt chân lên mặt đất.
Khi ta đang ở trong thập niên của thảm họa ở Darfur và I-rắc, lời phát biểu như trên có vẻ không thực và khó nghe. Nhưng tôi sẽ chứng minh cho bạn thấy rằng đây chính là bức tranh thực tế, chính xác. Sự sụt giảm của tình trạng bạo lực là một hiện tượng kiểu mẫu lặp lại. Bạn có thể thấy được nó qua hàng thiên niên kỷ, qua nhiều thế kỷ, qua các thập kỷ và qua nhiều năm, dù rằng dường như có một điểm bùng phát xuất hiện vào đầu Thời đại Lý tính ở thế kỷ mười sáu. Điều này có thể được nhìn thấy từ khắp mọi nơi, tuy không cùng một lúc.
Điều này cũng hiển hiện rõ ràng ở vùng phía Đông, bắt đầu với nước Anh và Hà Lan tại Thời kỳ Khai sáng.
Hãy để tôi đưa bạn đi du hành ngược dòng thời gian theo cấp mũ 10 -- từ thước tỷ lệ tính theo thiên niên kỷ tới thước tỷ lệ theo năm -- để thuyết phục bạn tin điều này. Cho tới 10.000 năm trước, nhân loại sống chủ yếu nhờ săn bắt và hái lượm, sống nay đây mai đó, không có chính quyền lãnh đạo. Và tình trạng này thường được nhìn nhận như một sự hòa hợp thời nguyên thủy. Nhưng khi nhà khảo cổ học Lawrence Keeley xem xét các tỷ lệ thương vong giữa những người săn bắt, hái lượm đương thời, nguồn chứng cứ tuyệt nhất của chúng ta về phương thức sống này, thì lại cho thấy kết quả hoàn toàn khác.
Đây là biểu đồ mà ông ấy đã tổng hợp lại, biểu thị tỷ lệ phần trăm tử vong ở nam giới do các cuộc xung đột diễn ra ở các cộng đồng tìm kiếm, hoặc săn bắt và hái lượm.
Các thanh đỏ phản ánh khả năng tử vong của một người nam dưới tay một người nam khác, so với tử vong vì các nguyên do tự nhiên, trong các cộng đồng hái lượm ở cao nguyên New Guinea và rừng rậm nhiệt đới Amazon.
Và tỷ lệ một nam nhân tử vong dưới tay một nam nhân khác lên xuống từ 60 phần trăm đến 15 phần trăm, đối với trường hợp người Gebusi. Thanh nhỏ màu xanh ở góc dưới bên tay phải đánh dấu số liệu tương ứng từ Hoa Kỳ và Châu Âu trong thế kỷ hai mươi, bao gồm cả số người tử vong trong hai cuộc Thế chiến. Nếu xung đột bộ tộc còn thịnh hành ở thế kỷ hai mươi, thì con số tử vong sẽ lên đến hai tỷ, thay vì dừng ở 100 triệu người,
Đồng thời, ở thước đo thiên niên kỷ, ta có thể xem xét phương thức sống của các nền văn minh sơ khai, qua sự miêu tả trong Kinh thánh. Và trong chính nguồn tư liệu về các giá trị đạo đức này của chúng ta, ta có thể đọc được những miêu tả về những điều sẽ xảy ra ở cuộc xung đột, như trích đoạn chương 31 của Dân-Số Ký sau đây: "Và họ giao chiến với người Midianites như Chúa đã phán dặn Moses, và họ tàn sát tất cả nam giới. Và Moses nói với họ "Các ngươi giữ lại mạng cho tất cả những người phụ nữ ư? Vậy giờ hãy giết hết các bé trai và những người nữ đã thành đôi với một người nam, chỉ giữ lại bên các ngươi những người nữ chưa thành đôi với người nam nào." Nghĩa là, giết tất cả đàn ông và trẻ trai, giữ trinh nữ sống để có thể cưỡng bức họ.
Bạn có thể tìm được bốn hoặc năm đoạn văn tương tự như thế này trong Kinh thánh.
Cũng từ Kinh thánh, tử hình là hình phạt được công nhận cho các tội phạm như đồng tính, ngoại tình, nói lời báng bổ, thờ lạy hình tượng, cãi lời mẹ cha, -- (Cười) -- và tội lượm củi trong ngày lễ Sabbath.
Nào, hãy cùng chỉnh góc nhìn xuống một mức, và xem xét thước đo thế kỷ.
Dù không có số liệu thống kê các cuộc chiến tranh, xung đột diễn ra từ suốt thời kỳ Trung cổ cho đến thời hiện đại, ta hiểu được ngay từ lịch sử thường -- rằng chứng cứ chứng minh sự sụt giảm về các hình thức bạo lực được xã hội ủng hộ, chấp nhận đã xuất hiện rành rành ngay trước mắt ta.
Ví dụ, bất kỳ lịch sử xã hội nào cũng sẽ cho thấy việc cắt xẻo bộ phận cơ thể người và tra tấn từng là các hình thức trừng phạt tội phạm thông thường. Nếu như ngày nay, vi phạm luật pháp chỉ bị bắt đóng phạt thì ở thời xưa, bạn sẽ bị cắt lưỡi, cắt tai, làm mù mắt, chặt tay, v..v..
Đã từng có rất nhiều các hình phạt tử hình mới lạ mà tàn bạo: thiêu sống, mổ bụng moi nội tạng, bánh xe hành hình, tứ mã phanh thây,v..v..
Án tử hình đã từng là hình phạt cho một loạt các tội phạm phi bạo lực như phê phán nhà vua, trộm một ổ bánh mì. Chiếm hữu nô lệ hẳn nhiên là phương kế tiết kiệm nhân công được ưa chuộng, và các hành vi bạo lực, tàn ác là thú vui tiêu khiển phổ biến thời xưa. Có lẽ ví dụ minh họa sống động nhất là việc thiêu sống mèo. Một con mèo sẽ được treo lên và hạ dây dần xuống biển lửa, còn người xem thì hả hê cười lớn khi nhìn con mèo kêu gào trong đau đớn tới chết.
Vậy còn tội phạm giết người thì sao? Có nhiều số liệu thống kê đáng tin về điều này, bởi có nhiều chính phủ tự trị đã ghi chép lại được nguyên nhân tử vong.
Nhà tội phạm học Manuel Eisner đã lùng khắp Châu Âu các ghi chép lịch sử về tỷ lệ giết người ở bất kỳ làng, thôn xóm, thị trấn, tỉnh nào mà ông có thể tìm được, và còn bổ sung thêm các dữ liệu quốc gia từ số liệu thống kê lưu trữ của các nước.
Ông đã vẽ biểu đồ trên thước đo logarit, bắt đầu từ tỷ lệ cứ 100.000 người thì có 100 vụ tử vong mỗi năm, tỷ lệ này xấp xỉ với tỷ lệ giết người ở thời kỳ Trung cổ. Và ở bảy hoặc tám nước Châu Âu, con số này còn giảm mạnh xuống thấp hơn mức cứ 100.000 người thì có một vụ giết người mỗi năm. Sau đó đã có một sự tăng nhẹ vào thập niên 1960. Những người cho rằng nhạc rock n' roll sẽ dẫn đến sự suy giảm các giá trị đạo đức thực ra lại có phần đúng.
Nhưng từ thời kỳ Trung cổ đến nay, tỷ lệ giết người đã có sự sụt giảm mạnh, và trên biểu đồ xuất hiện đường uốn khúc vào đầu thế kỷ mười sáu.
Giờ hãy cùng chuyển sang thước đo thời gian theo thập kỷ.
Theo số liệu thống kê được lưu trữ bởi các tổ chức phi chính phủ, kể từ năm 1945, ở Châu Âu và Châu Mỹ, đã có sự giảm mạnh về số lượng các cuộc chiến tranh liên tiểu bang, các cuộc bạo loạn và tàn sát sắc tộc, và các cuộc đảo chính quân sự, ngay cả ở vùng Nam Mỹ. Số lượng người tử vong trên thế giới do chiến tranh liên tiểu bang cũng giảm mạnh. Các thanh vàng phản ánh số người chết mỗi năm trong các cuộc chiến diễn ra từ năm 1950 đến thời điểm hiện tại.
Và như bạn thấy, tỷ lệ tử vong mỗi năm trong mỗi vụ xung đột giảm từ 65.000 người trong thập niên 1950, xuống dưới 2000 người trong thập kỷ này.
Sự sụt giảm khủng khiếp. Ngay ở thước đo năm, ta cũng có thể thấy sự sụt giảm của tình trạng bạo lực.
Sau thời kỳ Chiến tranh Lạnh, các cuộc nội chiến và các vụ diệt chủng ngày càng ít xảy ra -- thật vậy, nó đã giảm 90 phần trăm kể từ hậu Thế chiến thứ hai -- và các vụ giết người và tội phạm bạo lực cũng có sự giảm nhẹ.
Đây là số liệu thống kê của FBI Uniform Crime Statistics. Bạn có thể thấy tỷ lệ bạo lực ở thập niên 50 và 60 là khá thấp, sau đó tăng mạnh trong vài thập kỷ, và rồi bắt đầu tụt dốc từ thập niên 1990, rồi lại trở lại mức đã đạt được vào năm 1960.
Nếu Tổng thống Clinton có mặt ở đây, thì cho tôi được gửi lời cảm ơn tới ngài.
(Cười) Câu hỏi là: Tại sao một điều quan trọng như vậy lại không có mấy người hiểu đúng?
Tôi nghĩ là vì một số lý do sau. Một trong số đó là vì ta giỏi tường thuật hơn. Liên đoàn Báo chí giỏi ghi chép lại các cuộc chiến tranh xảy ra trên thế giới hơn bất cứ vị thầy tu nào sống ở thế kỷ mười sáu.
Có một sự ảo tưởng về nhận thức. Chúng tôi, các nhà tâm lý học nhận thức, hiểu rằng bạn càng dễ liên tưởng cụ thể về một điều gì đó bao nhiêu, thì bạn càng tin vào sự chân thực của sự việc đó bấy nhiêu.
Những câu chữ đi kèm hình ảnh bạo lực, đẫm máu mà ta thường đọc trên sách báo dễ hằn sâu vào trong tâm trí ta hơn là những báo cáo về số lượng lớn các ca tử vong do tuổi cao sức yếu. Động lực trong thị trường tư vấn và vận động chính sách cho rằng: sẽ không thể nào thu hút được những người quan tâm, ủng hộ và quyên góp chỉ bằng câu nói rằng mọi chuyện sẽ trở nên ngày một tốt đẹp hơn.
(Cười) Có mặc cảm tội lỗi về cách ta đối xử với dân bản địa ở đời sống tri thức hiện đại, và sự không thừa nhận những điều tốt đẹp trong văn hóa phương Tây.
Dĩ nhiên, sự thay đổi chuẩn mực có thể tiến triển nhanh hơn sự thay đổi hành vi. Một lý do khác cho sự sụt giảm bạo lực là mọi người đã quá chán ghét các cuộc tàn sát và sự tàn bạo diễn ra ở thời đại của họ.
Quá trình này có lẽ sẽ còn tiếp diễn, nhưng nếu quá trình đó bỏ xa các hành vi theo chuẩn mực đương thời, mọi thứ sẽ trông man rợ hơn so với cách nhìn nhận theo các chuẩn mực cũ. Vậy nên hôm nay, ta sẽ luyện tập -- đúng vậy -- ví dụ có một số ít kẻ sát nhân bị xử tử bằng phương pháp tiêm thuốc độc tại Texas, sau khi trải qua quá trình kháng cáo dài 15 năm. Ta sẽ không xem xét xem nếu là vài trăm năm về trước, họ có thể bị đem lên giàn hỏa thiêu vì tội phê phán nhà vua sau phiên tòa dài 10 phút, và quả thật, điều này sẽ diễn ra lặp đi lặp lại. Giờ đây, ta nhìn nhận án tử hình như một bằng cớ cho thấy việc ta làm tệ đến đâu, hơn là làm bằng cớ chứng minh chuẩn mực của ta đã được nâng cao ra sao.
Vậy tại sao tình trạng bạo lực giảm? Không ai thực sự biết câu trả lời, nhưng tôi đã đọc bốn bài phân tích, mà theo tôi, bài nào cũng có phần đúng. Ở bài phân tích đầu tiên, có lẽ lý giải của Thomas Hobbes là đúng. Ông là người cho rằng cuộc sống trong trạng thái tự nhiên, vô chính phủ là một cuộc sống "cô độc, nghèo nàn, bẩn thỉu, tàn bạo và ngắn ngủi". Ông chỉ rõ nguyên nhân không phải do con người có sự khát máu thời nguyên thủy, hay bản năng hung hăng, hay nhu cầu khẳng định và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, mà là vì triết lý về sự vô chính phủ. Trong tình trạng vô chính phủ, các quốc gia vì lo sợ mối nguy bị xâm lăng mà chọn cách tấn công phủ đầu lẫn nhau. Gần đây, Thomas Schelling có kể một câu chuyện tương tự về một người đàn ông nghe thấy tiếng động lạ ở tầng hầm nhà mình. Là công dân Mỹ, anh ta có một khẩu súng lục ở tủ đầu giường. Người chủ nhà rút súng rồi đi xuống cầu thang.
Nhưng anh ta thấy tên trộm cũng mang theo súng.
Lúc này, cả hai đều nghĩ rằng: "Mình không có ý định giết hắn, nhưng hắn sẽ giết mình.
Có lẽ nếu mình nổ súng bắn hắn trước, nhất là vào lúc này, kể cả nếu hắn không định bóp cò, hắn hẳn đang lo sợ mình sẽ hạ hắn trước. ", v..v..
Những người săn bắt - hái lượm thường xem xét luồng suy nghĩ này cẩn thận, và thường sẽ tấn công người kia trước do quá lo sợ việc bị tấn công trước.
Một trong những cách giải quyết vấn đề này là sử dụng biện pháp răn đe.
Bạn sẽ không tấn công trước, nhưng bạn phải công khai tuyên bố rằng bạn sẽ chống trả quyết liệt nếu bạn bị tấn công.
Vấn đề là những lời này thường dễ bị bóc mẽ là những lời lừa bịp, nên cách này chỉ có hiệu quả khi người kia tin vào chúng. Để chúng trở nên đáng tin cậy, bạn phải tiến hành trả đũa lại các lời nói và hành vi xúc phạm bạn, dẫn đến hận thù nối tiếp hận thù.
Mỗi ngày trôi qua sẽ như một tập phim "Gia Đình Sopranos". Phương án "Quái vật Leviathan" của Hobbes cho rằng nếu trao quyền lực sử dụng bạo lực hợp pháp cho một cơ quan dân chủ đơn lẻ -- ẩn dụ bởi hình ảnh Quái vật Leviathan -- thì đất nước ấy sẽ giảm thiểu được nguy cơ bị tấn công, vì xâm lược dưới hình thức nào cũng sẽ chịu sự trừng phạt, dẫn đến việc triệt tiêu mọi khả năng xảy ra của các cuộc tấn công. Điều này giúp loại bỏ hoàn toàn nỗi lo sợ phải tấn công phủ đầu để ngăn chặn các cuộc tấn công sắp sửa xảy ra của địch.
Nhu cầu lắp hệ thống đáp trả nhạy bén để đảm bảo sự tin cậy của biện pháp răn đe cũng trở nên không còn cần thiết nữa. Và vì thế dẫn đến trạng thái hòa bình. Eisner -- tác giả biểu đồ tỷ lệ giết người bạn không xem được ở slide trước -- chỉ ra rằng sự sụt giảm của tỷ lệ giết người ở Châu Âu diễn ra trùng với sự xuất hiện nhiều hơn các nhà nước tập quyền.
Lập luận này là sự ủng hộ cho thuyết Leviathan.
Có một thực tế ngày nay cũng ủng hộ cho thuyết này. Tình trạng bạo lực bùng nổ ở các khu vực vô chính phủ, các quốc gia thất bại, các đế chế sụp đổ, các vùng biên giới, các băng đảng xã hội đen, các băng đảng đường phố, v..v..
Bài thứ hai dẫn giải rằng quan điểm cuộc sống là một điều rẻ rúng là quan điểm phổ biến ở nhiều nơi, trong nhiều thời đại.
Vào thời xưa, khi mà nỗi đau khổ và chết sớm là những điều thường gặp trong đời người, người ta thường ít có cảm giác ăn năn khi tra tấn người khác. Chỉ khi công nghệ và hiệu suất kinh tế giúp kéo dài tuổi thọ và làm cuộc sống dễ chịu hơn, người ta mới coi trọng hơn giá trị của cuộc sống.
Đây là nội dung bài tranh luận của nhà khoa học chính trị James Payne.
Bài giải thích thứ ba viện dẫn lại ý tưởng chủ đạo của trò chơi tổng khác không (các bên cùng có lợi/bị thiệt) và được trích từ cuốn "Nonzero" do nhà báo Robert Wright chắp bút viết. Ông ấy chỉ ra rằng trong các tình huống nhất định, sự hợp tác hay sự phi bạo lực có thể đem lại lợi ích cho cả hai bên khi tiến hành một cuộc giao dịch, chẳng hạn như lợi ích trong thương mại khi hai bên trao đổi thặng dư và cùng thu được lợi nhuận, hay khi hai bên ngừng chiến và tách lợi tức hòa bình có được nhờ ngừng chiến,
Ông Wright cho rằng công nghệ làm gia tăng số lượng trò chơi có tổng lợi ích dương (các bên cùng có lợi) mà con người thường có xu hướng bị lôi kéo vào tham gia, bằng việc cho phép buôn bán hàng hóa, dịch vụ và ý tưởng ở khoảng cách xa và trong các nhóm có quy mô lớn hơn.
Sự sống của mỗi người vì thế mà trở nên có giá trị hơn, và tình trạng bạo lực sụt giảm vì các lý do ích kỷ. Như Wright nói thì: "Một trong những lý do tôi cho rằng ta không nên đánh bom Nhật là vì họ đã lắp ráp nên chiếc mini-van của tôi"
(Cười) Lời giải thích thứ tư được ghi ngay trên tựa cuốn "The Expanding Circle" của nhà triết học Peter Singer. Ông cho rằng sự tiến hóa đã truyền lại cho con người sự thấu cảm, tức khả năng quan tâm, chia sẻ với mối bận tâm của người khác. như thể đó là mối bận tâm của chính ta. Không may là, ta thường chỉ áp dụng khả năng ấy với số ít bạn bè và người nhà.
Những người khác sẽ không được đối xử như một con người đúng nghĩa, và ta có thể bóc lột, lợi dụng họ mà không bị trừng phạt. Nhưng, trải qua các giai đoạn lịch sử, vòng tròn tình bạn ngày một mở rộng. Qua các ghi chép lịch sử, vòng tròn ấy mở rộng từ phạm vi làng tới thị tộc, rồi bộ lạc, tới quốc gia, giữa các chủng tộc, giữa các giới tính, và theo như lập luận của Singer thì nên mở rộng tới cả các loài động vật nhạy cảm. Câu hỏi là, nếu điều đó thực sự xảy ra thì điều gì đã hỗ trợ sự mở rộng ấy?
Có một số khả năng, ví như sự gia tăng của các mối quan hệ tương hỗ theo như lập luận của Robert Wright.
Tính logic của nguyên tắc vàng -- bạn càng nghĩ và tương tác nhiều với người khác, bạn càng nhận ra bạn không thể nâng quan điểm của mình lên trên người khác, it nhất là nếu bạn còn muốn họ lắng nghe bạn. Bạn không thể nói rằng các mối quan tâm của bạn đặc biệt hơn của người khác, nó cũng như việc bạn nói nơi bạn đang đứng là độc nhất trong vũ trụ vì nhờ có bạn đứng ngay tại chỗ đó vào thời điểm đó vậy.
Điều này có thể được ủng hộ bởi chủ nghĩa thế giới, bởi lịch sử, ngành báo chí, các cuốn tự truyện, tác phẩm hiện thực, du lịch, học vấn, những điều cho phép bạn hiểu rõ hơn cuộc sống của người bạn từng ít coi trọng, và giúp bạn hiểu rõ tình huống ngẫu nhiên bất ngờ xảy ra trong mỗi chặng cuộc đời, cái cảm giác "Nếu không nhờ có sự may mắn, cuộc đời tôi có lẽ đã rẽ sang hướng khác".
Dù nguyên do là gì, tôi nghĩ, sự sụt giảm bạo lực có những hàm ý sâu xa. Điều đó buộc ta không chỉ dừng ở việc hỏi "Tại sao lại có chiến tranh? ", mà còn phải hỏi thêm "Tại sao lại có hòa bình? ". Không chỉ "Ta đang làm gì sai?" mà còn cả "Ta đã làm được điều gì đúng?
". Bởi đã có một điều mà ta làm đúng, và tìm ra được điều đó là một việc đáng để làm.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Chris Anderson: Tôi yêu bài phát biểu đó. Tôi nghĩ rất nhiều người ở đây sẽ nói rằng sự mở rộng của vòng tròn -- điều mà bạn và Peter Singer nhắc đến -- còn nhận được sự hỗ trợ từ công nghệ, tầm nhìn được mở rộng, cảm giác thế giới cũng vì thế mà nhỏ lại. Liệu điều này có đúng chút nào không?
Steven Pinker: Có chứ. Điều này cũng đúng với lý thuyết của Wright, rằng nó giúp ta tận hưởng các lợi ích của sự hợp tác các vòng tròn rộng lớn hơn, Nhưng tôi nghĩ điều đó cũng giúp ta đặt mình vào vị trí của người khác. Tôi nghĩ khi đọc về các cách thức tra tấn dã man hay được sử dụng ở thời Trung Cổ, bạn sẽ nghĩ làm sao mà họ lại có thể làm điều đó, làm sao mà họ lại có thể vô cảm đến vậy trước người mà họ đang cắt xẻo cơ thể? Nhưng rõ ràng đối với họ, người kia chỉ là kẻ xa lạ không cùng chung cảm xúc với họ. Tôi nghĩ, bất kỳ điều gì giúp ta dễ đặt mình vào vị trí của người khác hơn đều sẽ làm tăng sự cân nhắc của bạn trên phương diện đạo đức khi đối xử với người khác.
CA: Steve, tôi hy vọng các cơ quan chủ quản các phương tiện truyền thông sẽ lắng nghe bài nói chuyện này. Tôi nghĩ điều này rất quan trọng.
Cảm ơn anh. SP: Hân hạnh.
Tôi bắt đầu nghiệp làm báo từ năm 17 tuổi. Đây là ngành khá thú vị để theo đuổi. Bởi vì luôn có những thông tin đầy bất ngờ và biến động... ... được đăng tải trên mạng, mà như mọi người biết rồi đó Từ góc nhìn của người kinh doanh, thì biết điều này chẳng lấy làm vui vẻ gì. Mà như ông tôi thường hay nói đùa rằng: "Tất cả lợi nhuận đều rơi vào túi của Google."
Vậy nên làm nhà báo vào ngày nay là một điều hấp dẫn. Nhưng mà những điều biến động mà tôi nói đến không phải là đầu ra...
.. mà chính là đầu vào. Tức là làm thế nào thu thập tin tức và sắp xếp thông tin lại với nhau.
Bây giờ đã khác hồi trước. Cán cân quyền lực đã thay đổi. Nó được chuyển giao từ các hãng thông tấn sang khán giả.
Trước, khán giả từng rơi vào thế bị động... ... khi mà họ không thể tác động đến các nguồn tin ... hay đóng góp vào sự thay đổi nào. Họ bị cô lập về thông tin.
Nhưng giờ tình thế đã thay đổi.
Lần đầu tiên tôi tiếp xúc với giới truyền thông là vào năm 1994. Đó là khi kênh BBC không chiếu một ngày vì cuộc đình công.
Lúc đó tôi khá là thất vọng, thậm chí cáu giận vì không được xem phim hoạt hình.
Thế là tôi quyết định viết thư.
Và để kết thúc một lá thư đầy tức giận một cách hả hê, tôi viết: "Cháu Markham, bốn tuổi." Đến giờ vẫn còn tác dụng.
Không biết tôi có tác động gì đến cuộc đình công ngày hôm đó không... ... nhưng mà tôi có biết là họ mất 3 tuần để trả lời tôi.
... mà đó là cả đi lần về đấy. Cần bấy nhiêu đó thời gian để tạo sự tác động rồi được phản hồi.
Bây giờ không cần lâu đến thế nữa. Là nhà báo, chúng ta truyền đi những thông tin nóng hổi nhất. Bây giờ không còn ở thời đại mà khán giả đợi thông tin.
Mà bây giờ là chúng ta phản ứng lại thông tin nhận được từ họ.
Chúng ta thực sự trông cậy vào họ vì họ chính là người giúp chúng ta biết được tin tức mới nhất. Giúp chúng ta biết đâu là nơi cần đến và hiểu được điều họ muốn được nghe là gì.
Bây giờ là sự tương tác tức thì, nhanh hơn, và thường xuyên hơn. Và nhà báo chúng ta có cơ hội tiếp cận thông tin mới nhất.
Để ví dụ cách chúng ta biết thông tin mới nhất nhờ vào người dùng mạng. Đó là sự kiện động đất ngày 5/9 ở Costa Rica.
Cơn chấn động lên tới 7.6 độ, khá là dữ dội.
Trận động đất chỉ cần 60 giây... ... đã lan ra tới 250 km tới Managua.
Mặt đất ở Managua rung chuyển 60 giây sau khi nó đụng vào tâm chấn.
Ba mươi giây sau, một tin nhắn đầu tiên đăng lên Twitter. ... với nội dung đăng là: "temblor" nghĩa là động đất.
Mất 60 giây để một trận động đất... ... đi một quãng đường 250 km.
Và 30 giây sau, tin tức về trận động đất đó đã lan đi khắp thế giới. Ngay trong tức khắc, mọi người trên trái đất... ... đều biết về trận động đất xảy ra cách đó ít phút... ... vừa xảy ra tại Managua.
Có được vậy là nhờ vào bản năng báo tin nhanh nhạy của người ấy... ... khi người đó cập nhâp tình trạng hiện giờ của mình lên mạng. ... mà đó cũng là điều ngày nay mọi người hay làm. Vậy nên khi chúng ta đăng một câu nói, truyền đi một tấm ảnh... ... hay là chia sẻ một đoạn video, thì tất cả điều được truyền đi vào đám mây thông tin ngay tức thì.
Và khi lượng thông tin được chia sẻ dồn dập... ... thì số lượng tin tức xuất hiện tăng lên theo số nhân.
Các con số thống kê thật sự choáng ngợp. Cứ mỗi phút trôi qua thì lại có tổng số 72 tiếng thời lượng video... ... được đăng tải lên YouTube.
Nghĩa là cứ mỗi giây lại có khoảng hơn 1 tiếng video được chia sẻ.
Và cứ mỗi giây lại có 58 tấm ảnh được đăng lên Instagram.
Và khoảng 3,500 tấm ảnh được tải lên Facebook.
Vậy nghĩa là khi tôi kết thúc buổi nói chuyện này... ... thì đã có 864 tiếng video được lan truyền trên YouTube. ... và khoảng 2,5 triệu tấm ảnh được chia sẻ trên Facebook và Instagram.
Vậy nên làm nhà báo thì thực sự thú vị. Khi mà chúng ta có thể có được mọi thông tin.
Vậy nên khi có điều gì vừa xảy ra ở đâu đó trên thế giới, thì tôi đều biết được ngay lập tức. ... và lại hoàn toàn miễn phí.
Và mọi người trong khán phòng hôm nay cũng đều biết được...
... chỉ rắc rối là, với số lượng thông tin đồ sộ như thế... ... thì chúng ta cần phải sàng lọc ra tin tức có giá trị. Điều này thực sự khó khi phải xử lý một số lượng thông tin khổng lồ như thế.
Nói gì đâu cho xa xôi. Trận siêu bão Sandy vừa rồi là một minh chứng. Đây là một cơn bão kinh hoàng chưa từng thấy. Nó làm khuynh đảo tâm của vũ trụ là iPhone. Số lượng tin tức truyền đi về cơn bão nhiều chưa từng thấy.
Nó cũng đồng nghĩa với việc nhà báo phải đối mặt với những tin tức giả. Ví dụ những tấm hình chụp đã lâu nhưng được đăng lại.
Hay như những tấm hình được chỉnh sửa... ... bằng cách ghép những cơn bão được chụp trước đó lại với nhau.
Thậm chí cả những tấm được trích từ bộ phim "Ngày tận thế." (Cười lớn) Có những tấm ảnh nhìn vào trông rất thật... ... đến nỗi khó mà phân biệt được đâu là thật, là giả.
(Cười lớn) Bên cạnh những tấm hình gây cười, thì cũng có những tấm như thế này được đăng lên Instagram. Nó đã khiến các phóng viên như ngồi trên đống lửa.
Họ không biết chắc nó có phải thật hay không vì hình ảnh được chỉnh sửa qua Instagram.
Độ ánh sáng trông đáng ngờ, ai cũng hoài nghi về độ chân thật của tấm hình.
Rốt cuộc đó là tấm hình thật, được chụp tại Avenue C... ... ở khu trung tâm tại Manhattan, nơi bị ngập lụt dữ dội.
Tấm hình này được chứng minh là thật... Bởi vì họ tìm được nguồn của bức ảnh. Chủ nhân của tấm hình là blogger ẩm thực ở New York.
Họ là người nổi tiếng và đáng tin cậy.
Vậy nên tấm hình này không phải là ảo vì nó được chứng thực rõ ràng.
Và đó cũng là nhiệm vụ của một nhà báo là phải sàng lọc những thông tin như thế này.
Thay vì đi tìm thông tin khắp nơi... ... rồi đăng những tin tức đó cho người đọc... ... thì chúng ta lại giữ lại những thông tin không có giá trị.
Đi tìm nguồn gốc của tin tức là việc trở nên vô cùng quan trọng. Ví dụ tìm nguồn đáng tin cậy thì Twitter là nơi các phóng viên thường hay dùng.
Nó như một mạng lưới thông tin không chính thức vậy. Bạn cần biết cách sử dụng nó vì thông tin trên Twitter rất đa dạng.
Một ví dụ rõ ràng cho tính hữu ích của Twitter... ... cũng như khó khăn cho việc dùng nó là khi cuộc cách mạng Ai Cập nổ ra năm 2011.
Không biết nói tiếng Ả Rập, thì với một người ngoài cuộc... ... đến từ Dublin... ... danh sách cách tài khoản Twitter đáng tin cậy... ... mà chúng tôi có thể dùng được thật sự rất quan trọng.
Làm sao chúng tôi có thể tạo ra danh sách đó từ giấy trắng ư?
Mới nghe thì thật khó, nhưng nếu biết cách thì mọi việc sẽ đơn giản hơn nhiều.
Hình minh họa này được tạo bởi anh chàng nghiên cứu người Ý.
Người đó tên là André Pannison. Việc anh ta làm là lấy các cuộc đối thoại trên Twitter ở Quảng Trường Tahrir... ... vào cái ngày mà Hosni Mubarak từ chức. Và cái chấm tròn mà mọi người thấy là những tin được truyền lại. Nghĩa là khi ai đó đăng lại một tin nào đó thì các chấm tròn sẽ được liên kết lại. Càng nhiều tin được đăng lại và chia sẻ trên Twitter... ... thì kết nối sẽ được mở rộng, càng có nhiều chấm tròn được nối lại với nhau hơn.
Hình minh họa này rất hữu ích. Nó cho bạn biết thông tin của ai thu hút hơn... ... và ai đáng được tiếp cận hơn.
Vậy là khi mạng lưới này mở rộng ngày một lớn... Và trở nên sống động thì chúng tôi quyết định không theo dõi thêm... ... và dừng cuộc đối thoại vĩ đại đầy nhịp điệu này.
Chúng tôi lần theo các dấu tròn để truy tìm về nguồn thông tin gốc. Và thế là: "Đây chính là những người mà ta cần liên lạc."
"Đây là những người có những tin đáng để chú ý."
"Thử xem họ là những người thế nào."
Ngập lụt trong lượng tin tức đồ sộ... ... đây chính là lúc mà internet thật sự khiến những người làm phóng viên như thôi thấy thích thú. Vì bây giờ có rất nhiều công cụ trên mạng... ... có thể giúp ích cho việc tìm kiếm của chúng tôi.
Khi càng đào sâu vào các nguồn thông tin đó... ... bạn có thể tìm được rất nhiều thứ bạn muốn.
Thỉnh thoảng bạn lại tìm được một tin tức... ... mà thật sự rất hấp dẫn, bạn muốn đăng nó chết đi được... ... nhưng vẫn không thể đăng liền được... ... vì không biết nguồn tin ấy có phải thật hay không.
Bạn không biết nó có phải sản phẩm của đồ họa hay là được đăng lại.
Đó là khi bạn cần phải đi điều tra về độ chân thật của tin tức.
Tôi sẽ cho chạy đoạn video này một lát. Chúng tôi tìm thấy nó cách đây được vài tuần.
"Tí nữa là gió sẽ ào ào cho mà coi."
(Tiếng mưa và gió gào) (Tiếng nổ) Ôi má ơi!
Nếu bạn là phóng viên tin tức thì đây là một điều rất đáng để đưa. Nó là một tin tức vô cùng quý giá và hấp dẫn.
Đây chính là phản ứng chân thật của một người dân... ... khi quay lại cảnh mưa bão từ đằng sau vườn nhà.
Nhưng mà làm sao bạn biết được người này đăng tin thật hay giả? Hay là nó có thật nhưng đã xảy ra từ lâu và được đăng lại mới đây thôi?
Vậy chúng tôi quyết định xác minh lại đoạn video này. Điều chúng tôi dựa vào duy nhất lúc đó là tên tài khoản YouTube đã tải đoạn video đó.
Tải khoản này chỉ mới có một đoạn video duy nhất. Và tên là Rita Krill.
Chúng tôi không biết cái tên Rita có phải là thật hay giả.
Nhưng chúng tôi vẫn cứ tìm bằng cách dùng công cụ internet sẵn có.
Cái đầu tiên là Spokeo, nó tìm tên Rita Krill có ở những đâu.
Chúng tôi giới hạn trong nước Mỹ, và kết quả cho được ở New York... Pennsylvania, Nevada, và Florida.
Sau đó chúng tôi dùng tiếp công cụ miễn phí thứ hai. Chúng tôi kiểm tra báo cáo thời tiết trên Wolfram Alpha... ... vào cái ngày đoạn băng được tải lên. Chúng tôi rà khắp các thành phố... ... và cuối cùng tìm được ở Florida ngày hôm đó có mưa và sấm sét.
Và thế là chúng tôi lại lục tra danh bạ ở Florida... Và tìm kiếm cái tên Rita Krill. Sau khi lấy được các địa chỉ tìm được... ... chúng tôi gõ chúng vào Google Maps để tìm hình dạng ngôi nhà.
... đến một địa chỉ chúng tôi tìm được một hồ bơi... ... giống như trong đoạn băng. Chúng tôi so sánh các điểm tương đồng... ... giữa đoạn băng và hình ảnh tìm thấy trên Google.
Nếu nhìn vào đoạn băng bạn sẽ thấy có một cái dù to... ... một cái phao màu trắng... Các góc của hồ bơi hình tròn đặc trưng... ... và có 2 cái cây ở bên ngoài.
Khi quan sát kĩ lưỡng hình ảnh trên Google Maps, ... chúng ta thấy có một cái phao trắng... Và đây là hai cái cây... Có cả một cây dù. Trong hình thì nó được gập lại.
Cái này thì hơi khó. Và hồ bơi có các góc tròn.
Vậy thế là chúng tôi gọi cho Rita và nhận được đoạn băng... ... rồi kiểm tra độ chân thật của nó. Khách hàng chúng tôi đã rất mừng khi cuối cùng họ cũng có thể sử dụng đoạn băng.
Đôi khi hành trình tìm sự thật... ... lại không được thoải mái như vậy, và cũng có thể dẫn đến hậu quả khôn lường.
Syria là một điểm nóng tin tức... ... vì nhiều khi bạn phải bóc trần những tin tức... ... mà có liên quan đến bằng chứng tội ác chiến tranh... Những lúc thế này, YouTube chính là kho tin tức... ... đầy quan trọng về những diễn biến đang xảy ra trên thế giới.
Đoạn băng này tôi sẽ không chiếu hết... Bởi vì nó chứa những hình ảnh khá là đáng sợ, nhưng bù lại bạn sẽ nghe được tiếng.
Đây là ở Hama.
(Tiếng la hét từ đoạn băng) Ở trong đoạn video này... ... là cảnh các thi thể đầy máu trên một chiếc xe chở hàng... ... bị đem ra một cây cầu và quăng xuống nước.
Nguồn thông tin cho rằng đây là Hội Anh Em Hồi Giáo ... và họ đang ném thi thể của các quân sĩ Syria xuống sông... ... kèm theo những câu chửi bới và báng bổ gay gắt... Có rất nhiều thông tin tranh cãi xoay quanh việc họ là ai... ... và địa điểm đoạn video này được quay.
Vậy là chúng tôi liên lạc với các nguồn tin ở Hama qua Twitter .. và trao đổi với họ về điều này. Cây cầu chính là điểm chúng tôi chú ý tới vì nó có thể được xác minh dễ hơn.
Ba nguồn khác nhau nói ba thông tin khác nhau.
Một người nói cây cầu không có thật.
Người thứ hai nói cây cầu nhưng không ở Hama mà ở chỗ khác.
Người thứ ba thì nói: "Tôi nghĩ có cây cầu này..." "Nhưng cái đập ở đoạn thượng lưu đã đóng..." "Nhưng mặt sông đáng lẽ phải khô mới phải.
Như thế thì không khớp." Đó là người duy nhất cho chúng tôi manh mối.
Vậy là chúng tôi đi tìm những manh mối khác.
Đoạn băng có quay hàng rào chắn, có thể xác minh được.
Trên thành cầu, bóng đổ về hướng Nam. Vậy là chúng tôi suy đoán cây cầu nằm hướng Đông-Tây.
Thành cầu được sơn trắng đen xen kẽ.
Khi nhìn vào đoạn có con sông, bạn thấy ở đó có một trụ đá ở hướng Tây. Và kia chính là đoạn mây máu trên mặt sông.
Máu chảy theo nước sông, vậy nên con sông này chảy hướng Nam-Bắc. Đó là những gì chúng tôi thu nhận được.
Khi nhìn khỏi cây cầu... ... có một thảm cỏ ở bên trái dòng sông... Và con sông thì thu hẹp dần.
Vậy là dựa vào Google Maps, chúng tôi bắt đầu... ... cuộc tìm kiếm từng cây cầu một.
Chúng tôi nhớ đến cái đập được nhắc tới... Vậy là lần theo các đoạn đường bắc ngang con sông. Rồi loại bỏ các cây cầu không trùng khớp.
Cái cần tìm là cây cầu theo hướng Đông-Tây.
Và khi đến Hama, chúng tôi lần từ cái đập nước... ... cho đến Hama, nhưng không có cây cầu nào.
Khi đi xa hơn một chút và chuyển sang chế độ hình ảnh vệ tinh... ... chúng tôi tìm thấy một cây cầu có khả năng.
Nó cũng bắt ngang đoạn sông và theo hướng Đông-Tây.
Đây là có thể là cây cầu được quay, và chúng tôi lập tức phóng to hình ảnh.
Nó có một làn phân cách nên đây là cây cầu có 2 làn đường.
Thành cầu sơn trắng đen như trong đoạn video. Khi đào sâu hơn một tí, các bạn sẽ thấy những tấm hình về cây cầu... Được đăng kèm, điều này rất có ích. Vậy là khi nhấn vào mấy tấm hình... Chúng tôi có thể so sánh các chi tiết trong đoạn băng.
Đầu tiên là thành cầu màu trắng đen. ... ggiống như những gì ta đã thấy.
Rồi cả hàng rào chắn với thiết kế nổi bật... ... mà chúng ta đã thấy khi họ ném các thi thể.
Khi rà soát lại các điểm, chúng tôi chắc chắn đây là cây cầu đó.
Vậy thì nó nói lên được điều gì? Nhớ lại thông tin từ ba nguồn khác nhau mà tôi đã nhận được: Một nói cây cầu không có. Người thứ hai nói cây cầu không có ở Hama. Người cuối nói: "Cây cầu có thật, nhưng tôi không chắc về mực độ nước."
Trong ba người, thì người thứ ba thì có vẻ nói thật nhất. Chúng tôi đã có thể tìm ra được điều đó bằng các công cụ miễn phí trên internet. Khi ngồi trong một văn phòng ở Dublin... ... và ra kết quả trong vòng 20 phút.
Và đó chính là thú vui của công việc này. Mạng giống như một dòng nước cuồn cuộn... ... càng ngày càng có nhiều thông tin khó sàng lọc. Nhưng nếu bạn sử dụng chúng một cách thông minh, bạn sẽ tìm được những tin có giá trị.
Chỉ cần một vài manh mối, tôi có thể tìm ra những điều... ... mà hầu hết những ai trong căn phòng này đều không muốn cho tôi biết.
Nhưng điều quan trọng hơn là... ... khi mà càng ngày có nhiều thông tin khó sàng lọc... ... tràn lan trên mạng, thì các công cụ hỗ trợ càng trở nên mạnh mẽ và có ích.
... những công cụ internet miễn phí ngày nay... ... có thể giúp chúng ta trong những cuộc điều tra như thế này.
Những thuật toán càng ngày càng thông minh và phức tạp hơn trước... ... và máy tính chạy nhanh hơn bao giờ hết.
Nhưng có một điều rằng: thuật toán chỉ là quy tắc, chỉ là phép tính nhị phân.
Nó chỉ có thể là có hoặc không, trắng hoặc đen.
Sự thật thì không phải vậy.
Nó là giá trị. Sự thật là cảm xúc, hay thay đổi, và hơn hết, nó rất con người.
Dù cho chúng ta dùng máy tính có thành thạo đến đâu đi chăng nữa... ... có bao nhiêu thông tin chúng ta biết được đi chăng nữa... ... thì bạn vẫn không bao giờ có thể tách phần người ra khỏi quá trình tìm kiếm sự thật. Bởi vì cuối cùng thì, đó là đặc điểm nổi bật của con người.
Cảm ơn đã lắng nghe. (Vỗ tay)
Cơ bản là tôi kéo xe trượt tuyết để kiếm sống, nên chỉ cao siêu một chút cũng đủ làm tôi nhức đầu rồi nhưng tôi sẽ đọc câu hỏi này từ một buổi phỏng vấn đầu năm nay: "Nói một cách triết lý thì liệu nguồn cung cấp thông tin liên tục có làm mất khả năng tưởng tượng của chúng ta hay thay thế của chúng ta mơ ước muốn đạt được cái gì đó?
Xét cho cùng, nếu nguồn thông tin đã được thực hiện ở một nơi nào đó bởi một ai đó, và chúng ta có thể tham dự "ảo" vào quá trình đó, thì chúng ta đâu cần ra khỏi nhà nữa?"
Người ta thường giới thiệu tôi là một nhà thám hiểm vùng cực.
Tôi không chắc đó là danh hiệu tân tiến nhất hay danh hiệu của thế kỷ 21, nhưng tôi đã trải qua hơn 2% cuộc đời mình trong một căn lều bên trong Vòng tròn Bắc Cực nên có thể nói tôi cũng ra khỏi nhà khá nhiều.
Tôi nghĩ là tính cách tôi là thích hành động hơn là quan sát hay suy xét mọi thứ, và bây giờ tôi sẽ cố gắng tìm hiểu ngắn gọn sự khác biệt này, giữa ý tưởng và hành động.
Câu trả lời đơn giản nhất cho câu hỏi "tại sao?
", câu hỏi mà đã ám ảnh tôi suốt 12 năm qua là từ anh chàng này, người trông có vẻ cá tính đứng ở phía sau, thứ hai từ trái sang, George Lee Mallory. Nhiều người trong số các bạn có lẽ biết đến nhân vật này.
Lần cuối cùng người ta nhìn thấy anh là năm 1924 khi anh biến mất vào đám mây gần đỉnh núi Everest.
Anh ta có thể phải hoặc không phải là người đầu tiên chinh phục đỉnh Everest hơn 30 năm trước Edmund Hilary.
Không ai biết anh có thật đã lên được tới đỉnh núi không.
Đó vẫn còn là một bí ẩn. Nhưng người ta nói anh là người nói câu: "Vì nó ở đó."
Tôi cũng không biết chắc có phải anh ta đã nói câu này không.
Có rất ít bằng chứng, nhưng điều mà anh ấy chắc chắn đã nói thực ra nghe hay hơn nhiều. Tôi có in nó ra đây, để tôi đọc cho các bạn.
"Câu hỏi đầu tiên mà bạn sẽ hỏi và tôi phải cố gắng trả lời là thế này: Leo lên núi Everest để làm gì?
Và tôi phải trả lời ngay là nó không để làm gì cả.
Không có chút viễn cảnh là sẽ đạt được cái gì cả.
À, có thể là chúng tôi biết thêm một chút về phản ứng của cơ thể người ở độ cao lớn, và có thể những nhà y học có thể đem những nhận xét đó áp dụng vào ngành hàng không, nhưng ngoài ra thì không có ích gì cả.
Chúng tôi không mang về một chút vàng hay bạc, không có đá quý, hay than, hay sắt.
Chúng tôi cũng không tìm thấy một mẩu đất nào để trồng vụ mùa để tăng lương thực. Thế nên chuyện leo núi này chẳng có ích gì.
Nếu bạn không hiểu được rằng có gì đó của con người muốn đáp lại với lời thách thức của ngọn núi này, rằng vất vả trèo lên đến đỉnh cũng như mãi cố gắng trèo lên trong cuộc đời, thì bạn sẽ không thể hiểu được tại sao chúng tôi đi.
Chuyến phiêu lưu này đơn giản là cho chúng tôi niềm vui, và xét cho cùng thì niềm vui mới là mục đích của cuộc sống.
Chúng tôi không sống để ăn và kiếm tiền.
Chúng tôi ăn và kiếm tiền để có thể tận hưởng cuộc sống.
Đó mới là ý nghĩa cuộc sống, và là lý do mà chúng ta sống.
Mallory nói rằng bước ra khỏi nhà và đặt chân vào những chuyến phiêu lưu vĩ đại này là niềm vui. Nhưng mà suy nghĩ đó không đúng với kinh nghiệm của riêng tôi.
Lần tôi đi ra khỏi nhà xa nhất là vào mùa xuân năm 2004. Tôi vẫn không biết chính xác cái gì khiến tôi muốn làm như vậy, nhưng kế hoạch của tôi lúc đó là thực hiện một chuyến đi dọc Bắc Băng Dương một mình và không có tài trợ.
Kế hoạch của tôi cơ bản là đi bộ từ bờ biển phía bắc nước Nga đến cực Bắc, và rồi đi tiếp đến bờ biển phía bắc Canada.
Chưa từng có ai làm điều này. Lúc đó tôi 26 tuổi.
Rất nhiều chuyên gia nói rằng kế hoạch đó không thể thực hiện được, và mẹ tôi đương nhiên là không hào hứng lắm với ý tưởng này.
(Cười) Chuyến đi từ một trạm khí tượng nhỏ ờ bờ biển phía bắc Siberia đến điểm khởi hành cuối cùng của tôi ở mép băng gần bờ biển của Bắc Băng Dương, mất khoảng 5 tiếng, và nếu có ai xem Felix Baumgartner can đảm đi lên chứ không phải chỉ đi xuống, bạn sẽ hiểu được cảm giác lo sợ của tôi khi ngồi trên một chiếc trực thằng ầm ĩ đi về phương bắc, và, nếu có là gì nữa, cảm giác cái chết gần kề.
Tôi ngồi đó tự hỏi thế quái nào tôi lại tự bày trò oái oăm cho mình vậy.
Có một chút thú vị, một chút hân hoan.
Tôi mới 26. Tôi nhớ mình ngồi đó nhìn xuống cái xe trượt tuyết. Tôi có ván trượt sẵn sàng để đi, tôi có điện thoại vệ tinh, súng ngắn phòng trường hợp tôi bị một con gấu bắc cực tấn công.
Tôi nhớ mình nhìn ra cửa sổ và thấy chiếc trực thăng thứ hai.
Chúng tôi cùng ầm ĩ đi qua bình minh tuyệt vời của Siberia, và một phần trong tôi cảm giác như sự giao thoa giữa Jason Bourne và Wilfred Thesiger. Một phần tôi thấy khá tự hào về bản thân, nhưng chủ yếu tôi chỉ khiếp đảm hoàn toàn.
Và chuyến đi đó kéo dài 10 tuần - 72 ngày.
Tôi không gặp bất kì ai khác. Chúng tôi chụp hình này cạnh máy bay trực thăng.
Sau đó thì tôi không nhìn thấy ai trong 10 tuần.
Cực Bắc nằm ngay chính giữa biển, nên lúc đó là tôi đang đi qua những bề mặt phủ băng của Bắc Băng Dương.
NASA mô tả điều kiện năm đó là tệ hại nhất họ từng ghi nhận được.
Tôi kéo 180 kí lương thực và dầu và các đồ dùng, khoảng 400 pounds. Nhiệt độ trung bình cho 10 tuần đó là khoảng âm 35 độ. Âm 50 là lạnh nhất.
Cho nên, khoảng thời gian đó cũng chẳng vui vẻ hào hứng gì.
Dù sao chăng nữa, một trong những điều thần kì của chuyến đi này, là tôi đã được đi bộ qua biển, trên lớp băng trôi nổi, trôi dạt, chuyển động trên bề mặt Bắc Băng Dương, giữa một môi trường liên tục thay đổi.
Băng luôn chuyển động, vỡ ra, trôi dạt xung quanh, rồi đóng băng lại, nên cảnh tượng tôi thấy trong gần 3 tháng với tôi rất độc đáo. Không ai khác sẽ từng, đã có thể từng, thấy được cảnh tượng đó, khung cảnh đó, cái mà tôi đã thấy trong 10 tuần.
Và đó, tôi nghĩ, là lý do chuẩn nhất cho việc rời khỏi nhà.
Tôi có thể tìm cách tả cho bạn cảm giác đó như thế nào, nhưng bạn sẽ không bao giờ biết nó là như thế nào, và tôi càng cố giải thích là tôi đã cảm thấy cô đơn, rằng tôi là con người duy nhất trong vòng 5.4 triệu dặm vuông, rằng trời thì lạnh, gần âm 75 độ với gió lạnh buốt trong những ngày xấu trời... thì lời lẽ càng không đủ để diễn tả hết được.
Và vậy nên với tôi, thật sự làm một cái gì đó, bạn biết đấy, để cố gắng trải nghiệm, để thật sự tham gia vào, chinh phục thử thách, vẫn hơn là cứ nhìn và tự hỏi, đó là nơi ta tìm thấy phần "thịt" thực sự của cuộc sống, thứ "nước quả" mà chúng ta có thể vắt ra từ từng ngày từng giờ.
Tuy nhiên tôi phải đính chính cẩn thận ở đây.
Theo kinh nghiệm của tôi, trải nghiệm cuộc sống ở cái giới hạn của con người, thì rất dễ gây nghiện.
Tôi không chỉ nói trong phạm vi gan dạ mà ngu xuẩn kiểu thời vua Edward, mà còn trong các lĩnh vực ung thư tuyến tụy, cũng rất dễ gây nghiện, và trong trường hợp của tôi, tôi nghĩ những chuyến thám hiểm vùng cực có lẽ không khác nghiện thuốc phiện là mấy.
Tôi không thể nói hết nó tuyệt vời cỡ nào cho đến khi bạn thử nó, nhưng nó có khả năng đốt hết tất cả số tiền tôi có thể kiếm được, làm hỏng mọi mối quan hệ tôi từng có, vậy nên hãy cẩn thận bạn ước gì.
Mallory cho rằng có gì đó ở con người đáp lại lời thách thức của ngọn núi, và tôi tự hỏi đó là do có cái gì đó trong bản thân cái thách thức, trong nỗ lực muốn chinh phục đó, và đặc biệt trong những thử thách to lớn, khó nhai, chưa làm qua mà nhân loại phải đối mặt, mời gọi chúng ta, và theo kinh nghiệm của tôi thì đúng là như vậy.
Có một thử thách chưa hoàn thành cứ mời gọi tôi suốt gần hết cuộc đời trưởng thành.
Rất nhiều bạn biết câu chuyện này.
Đây là hình của Đại úy Scott và đội của ông.
Chỉ khoảng hơn 100 năm trước Scott đặt ra quyết tâm trở thành người đầu tiên đến được Nam Cực.
Lúc đó không ai biết có cái gì ở đó. Người ta còn chưa vẽ bản đồ Nam Cực. Chúng ta còn biết về bề mặt của mặt trăng nhiều hơn là chúng ta biết cái gì nằm ở trung tâm Nam Cực.
Scott, như các bạn chắc cũng biết, đã bị đánh bại bởi Roald Amundsen và đội người Na-Uy của ông ta, những người dùng chó và xe chó kéo. Đội của Scott thì đi bằng chân, 5 người họ đeo dây nịt và kéo xe trượt đi lòng vòng, và họ đến cực để tìm thấy lá cờ Na Uy đã ở sẵn đó, tôi tưởng tượng chắc họ phải thấy khá cay đắng và xuống tinh thần.
Tất cả 5 người họ quay về và bắt đầu đi bộ trở lại bờ biển và tất cả 5 đều chết trong chuyến trở về đó.
Thời đại này người ta hay hiểu sai là chẳng còn gì chưa được khám phá hay mạo hiểm.
Khi tôi nói về Nam Cực, mọi người thường nói, "Thú vị đấy, nhưng chẳng phải là anh chàng Blue Peter gì đấy đã đến đấy bằng xe đạp sao?"
Hoặc là, "Đó hay đó. Bạn biết không, năm sau bà tôi sẽ lên tàu đến Nam Cực đấy.
Bạn biết mà. Có khi nào bạn sẽ gặp bà tôi ở đấy không?"
(Cười) Nhưng chuyến đi của Scott vẫn ở chưa được hoàn thành.
Chưa ai từng đi bộ trên bờ biển Nam Cực đến Cực Nam và quay trở lại.
Nó hẳn phải là cố gắng bạo gan nhất của thời kì Edward hoàng kim của những chuyến mạo hiểm, và với tôi lúc đó là cao điểm, tính hết mọi thứ mà chúng ta đã giải đáp được trong thế kỉ này từ bệnh hoại huyết đến những tấm năng lượng mặt trời, rằng cũng đến lúc ai đó đi hoàn tất công việc này.
Và đó chính là điều mà tôi đang đặt ra để thực hiện.
Thời điểm này năm tới, vào tháng 10, tôi sẽ dẫn đầu một nhóm 3 người.
Chúng tôi sẽ mất khoảng 4 tháng để làm chuyến quay về.
Đó là tỉ lệ. Đường màu đỏ hiển nhiên là một nửa đường đến cực.
Chúng tôi phải quay lại và trở lại lần nữa.
Tôi biết là nghe mỉa mai, rằng chúng tôi sẽ viết blog và tweet. Bạn sẽ có thể sống qua chuyến hành trình của chúng tôi một cách gián tiếp và "ảo" theo cách mà chưa ai từng làm.
Và đây cũng sẽ là 4 tháng cơ hội cho tôi để cuối cùng đưa đến một câu trả lời súc tích cho câu hỏi "Tại sao?"
Và cuộc sống của chúng ta ngày nay an toàn và tiện nghi hơn bao giờ hết. Chắc chắn là sẽ không cần đến nhiều nhà thám hiểm ở thời buổi này. Người tư vấn nghề nghiệp cho tôi ở trường không bao giờ đề cập đến nghề này làm một lựa chọn.
Ví dụ, nếu tôi muốn biết có bao nhiêu ngôi sao trên Dải Ngân Hà, những cái đầu khổng lồ trên đảo Phục sinh già cỡ nào, đa số các bạn đều có thể tìm ra câu trả lời ngay lập tức mà thậm chí không cần đứng dậy.
Vậy mà, nếu tôi đã học được điều gì trong gần 12 năm nay kéo những vật nặng quanh những nơi lạnh giá, đó là cảm hứng thực sự, và sự trưởng thành chỉ đến từ khó khăn và thử thách, từ việc rời khỏi những cái tiện nghi và thân thuộc và bước chân vào những nơi chưa biết đến.
Trong cuộc sống, chúng ta đều có những cơn bão tố để vượt qua và những cực để bước qua, và tôi nghĩ nói một cách trừu tượng, ít nhất, chúng ta đều có thể đạt được lợi ích từ việc bước ra khỏi nhà thường xuyên hơn một chút, chỉ khi chúng ta có thể thu đủ dũng khí.
Tôi chắc chắn sẽ kêu gọi các bạn mở cánh cửa chỉ một chút thôi và nhìn ra xem có cái gì ở ngoài.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi là nhà khoa học thần kinh, tôi nghiên cứu quá trình ra quyết định.
Tôi thí nghiệm tác động của các hóa chất trong não ảnh hưởng đến các lựa chọn của chúng ta.
Tôi sẽ tiết lộ bí mật của việc ra quyết định thành công: 1 chiếc sandwich phô mai
Đúng thế. Theo các nhà khoa học, 1 chiếc bánh sandwich phô mai là giải pháp cho những quyết định khó khăn của bạn.
Làm sao tôi biết? Tôi chính là người làm nghiên cứu đó.
Vài năm trước, tôi và đồng nghiệp thích thú với việc một chất hóa học trong não gọi là serotonin có ảnh hưởng đến quyết định của con người trong hoàn cảnh xã hội nhất định.
Đặc biệt, chúng tôi muốn biết cách serontonin ảnh hưởng đến phản ứng của con người khi bị đối xử bất công.
Chúng tôi đã làm thí nghiệm.
Chúng tôi thao túng cácmức độ serotonin ở người bằng cách cho họ dùng món đồ uống hương chanh nhân tạo khó nuốt kinh khủng này nó xua tan thành phần cơ bản tạo ra serotonin trong não.
Đây là amino acid trytophan.
Chúng tôi thấy rằng, khi trytophan ở mức thấp, nhiều khả năng người ta sẽ trả thù khi bị đối xử bất công.
Đó là thí nghiệm chúng tôi đã làm, và đây là một số tiêu đề báo xuất hiện sau đó.
(“1 chiếc sandwich phô mai là những gì bạn cần để ra quyết định dứt khoát”) (“Người bạn tuyệt vời trong phô mai của chúng ta”) (“Ăn phô mai và thịt sẽ tăng sự tự chủ”) Lúc này, có lẽ bạn tự hỏi, tôi có thiếu sót gì không?
(“Chính thức! Chocolate khiến bạn thôi cáu bẳn”) Phô mai?
Chocolate? Điều đó từ đâu vậy? Và tôi cũng nghĩ thế khi những điều này xuất hiện, vì nghiên cứu của chúng tôi chẳng liên quan đến phô mai và chocolate.
Chúng tôi cho người ta món đồ uống kinh khủng ảnh hưởng đến mức trytophan của họ.
Nhưng hóa ra trytophan cũng có trong phô mai và chocolate.
Và tất nhiên khi khoa học nói rằng phô mai và chocolate giúp bạn ra quyết định tốt hơn, thì tất nhiên điều đó sẽ thu hút sự chú ý của mọi người.
Thế nên mới nổ ra cuộc cách mạng trên các tiêu đề báo.
Khi chuyện này xảy ra, 1 phần trong tôi nghĩ, Quan trọng gì đâu nhỉ?
Truyền thông đã quá giản lược 1 số thứ, nhưng cuối cùng, đó chỉ là 1 tin chuyện mới.
Và tôi nghĩ rất nhiều nhà khoa học có thái độ này.
Nhưng vấn đề là những chuyện như vậy luôn xảy ra, nó không chỉ ảnh hưởng những chuyện bạn đọc trên bản tin mà cả những sản phẩm bạn thấy trên quầy hàng.
Khi dòng tiêu đề hiện lên, chuyện xảy ra là, những người tiếp thị sản phẩm gọi đến.
Tôi có sẵn sàng cung cấp dược phẩm khoa học là loại nước kích thích tinh thần đóng chai?
Hay tôi sẽ lên TV để minh họa, trước khán giả truyền hình, rằng món ăn hài lòng bạn thực sự sẽ làm bạn thấy tốt hơn?
Tôi nghĩ những người này cũng có ý đó, nhưng nếu tôi đã chiều ý họ, thì tôi đã vượt xa ngoài lãnh vực khoa học, và những nhà khoa học giỏi cẩn trọng để không bị như thế.
Dù thế, khoa học thần kinh ngày càng khuấy động marketing.
Đây là 1 ví dụ: Đồ uống tốt cho thần kinh, 1 dòng sản phẩm, bao gồm Neuro Bliss đây, mà theo nhãn mác thì sẽ giúp giảm stress, kích thích tinh thần, tăng sự tập trung, và còn cho 1 vóc dáng khỏe mạnh.
Tôi phải nói rằng, nghe hay thật đấy. (Cười) Tôi nên dùng nó từ 10 phút trước.
Khi nó xuất hiện ở cửa hàng gần nhà, tự nhiên tôi đã tò mò về một số nghiên cứu chống lưng cho những lời quảng cáo kia.
Tôi vào website của công ty để tìm 1 vài sản phẩm dùng thử có kiểm soát.
Nhưng chẳng tìm được gì.
Thử hay không, những lời tuyên bố kia được in ngay giữa nhãn hàng của họ, bên cạnh hình 1 bộ não.
Và hóa ra cái hình bộ não ấy có tính chất đặc biệt.
1 số nhà nghiên cứu yêu cầu vài trăm người đọc 1 bài viết khoa học.
1 nửa trong số họ, bài báo có hình bộ não, còn nửa kia, vẫn là bài viết ấy nhưng không có hình bộ não.
Cuối cùng – bạn biết những chuyện thế này diễn ra thế nào– người ta được hỏi rằng có đồng ý với kết luận của bài viết không.
Đây là số người đồng ý với kết luận của bài không có hình.
Đây là số người đồng ý với bài viết đó nhưng có hình bộ não.
Thông điệp rút ra là, bạn có muốn bán nó không? Hãy vẽ bộ não lên đó.
Cho phép tôi dừng 1 chút để nói rằng khoa học thần kinh đã tiến bộ rất nhiều trong vài tậhp kỉ gần đây, và chúng ta liên tục phát hiện những điều kì thú về bộ não.
Như chỉ vài tuần trước, các nhà khoa học thần kinh ở MIT tìm ra cách phá vỡ các thói quen của chuột chỉ bằng điều khiển hoạt động thần kinh ở một số vùng nhất định trong não chúng.
Chuyện này thật tuyệt.
Nhưng điều hứa hẹn mà khoa học thần kinh mang lại đã mang đến những mong đợi cao, sự phóng đại và những tuyên bố vô căn cứ
Tôi sẽ chỉ cho bạn cách nhận biết 1 số động thái điển hình, bằng chứng lộ liễu, thực sự cho những thứ được gọi với nhiều tên như: thần kinh nhảm nhí, thần kinh dối lừa, hay cụm từ mà tôi thích, thần kinh vớ vẩn.
Tuyên bố vô căn cứ đầu tiên là: bạn có thể dùng bản chụp não để đọc suy nghĩ và cảm xúc của người khác.
Đây là nghiên cứu được 1 nhóm nhà nghiên cứu xuất bản dưới dạng bài xã luận đánh giá trên thời báo New York
Tiêu đề? “Đúng thật là bạn yêu iPhone của mình.”
Nó nhanh chóng trở thành bài viết được phát tán qua email nhiều nhất.
Họ tìm ra điều đó như thế nào?
Họ chụp não của 16 người và cho họ xem video những chiếc iPhone đang rung.
Các bản chụp não cho thấy hoạt động ở 1 vùng não gọi là thuỳ não trước, 1 vùng mà theo họ là được liên kết với cảm xúc yêu thương và thương cảm.
Nên họ kết luận rằng vì họ thấy hoạt động thuỳ não trước, nghĩa là những đối tượng yêu thích iPhone của mình.
Chỉ có 1 vấn đề với hướng lí luận này, đó là thuỳ não trước làm rất nhiều việc.
Nó liên quan đến cảm xúc tích cực như yêu thích và thương cảm, nhưng cũng liên quan đến hàng tấn những chức năng khác, như ghi nhớ, ngôn ngữ, chú ý, kể cả sự tức giận, căm ghét và đau đớn.
Dựa trên cùng lí luận đó, tôi cũng có thể kết luận ngang bằng rằng bạn ghét iPhone.
Vấn đề ở đây là khi bạn thấy hoạt động ở thuỳ não trước, thì không thể chọn lấy sự lí giải yêu thích nhất từ hàng loạt những điều đó trong danh sách này , đó thực sự rất dài.
Đồng nghiệp Tal Yarkoni và Russ Poldrack của tôi đã cho thấy thuỳ não trước xúât hiện trong hầu hết 2/3 những nghiên cứu hình ảnh về não mà đã từng được công bố.
Nên rất có nhiều khả năng rằng những nghiên cứu về thuỳ não trước của bạn đã lui vào dĩ vãng, nhưng tôi cũng không tự dối mình để nghĩ rằng như thế nghĩa là bạn thích tôi.
Nói về tình yêu và bộ não, có 1 nhà nghiên cứu được gọi là Dr. Love, tuyên bố rằng các nhà khoa học đã tìm thấy chất kết dính gắn kết xã hội lại gần nhau, cội nguồn của tình yêu và thịnh vượng.
Lần này thì không phải là một cái sandwich phô mai
Nó là 1 loại hóc môn gọi là oxytocin.
Có lẽ bạn đã nghe về nó.
Dr. Love đặt lí lẽ trên những nghiên cứu cho thấy khi tăng nồng độ oxytocin ở người, sẽ làm tăng sự tin tưởng, đồng cảm và hợp tác.
Anh ta gọi nó là “phân tử của đạo đức.”
Những nghiên cứu này hiện nay có giá trị về mặt khoa học, và được nhân rộng, nhưng không chỉ có thế.
Những nghiên cứu khác cho thấy tăng oxytocin cũng làm tăng sự đố kị. Nó làm tăng thèm muốn.
Oxytocin khiến người ta thiên vị lợi ích riêng cho nhóm của mình mà được hoán đổi bằng sự thiệt thòi của nhóm khác.
Trong một số trường hợp, oxytocin còn làm giảm sự hợp tác.
Dựa trên những nghiên cứu đó, tôi có thể nói oxytocin là phân tử vô đạo đức, và tự gọi mình là Tiến sĩ yêu kì quái
(Cười) Ta đã thấy những điều vớ vẩn tràn lan trên tiêu đề báo.
Ta thấy cả trong siêu thị, bìa sách.
Vậy còn trong những phòng khám thì sao?
SPECT là kĩ thuật chụp não sử dụng kĩ thuật theo dấu phóng xạ để theo dấu dòng chảy của máu trong não.
Với cái giá cắt cổ vài ngàn đô-la, nhiều phòng khám ở Mỹ sẽ chụp SPECT cho bạn và sử dụng các hình ảnh giúp chẩn đoán những vấn đề của bạn.
Những phòng khám này nói rằng những hình chụp này giúp ngừa bệnh Alzheimer, giải quyết vấn đề cân nặng và nghiện ngập, vượt qua những xung đột hôn nhân, và tất nhiên là chữa được nhiều bệnh về thần kinh từ tuyệt vọng tới lo âu và rối loạn tăng động.
Nghe thật tuyệt. Rất nhiều người tán thành.
Một số phòng khám này đang thu vào hàng chục triệu đô-la mỗi năm
Chỉ có 1 vấn đề.
Sự nhất trí phổ biến trong ngành khoa học thần kinh là ta chưa thể chẩn đoán bệnh thần kinh chỉ từ 1 lần chụp não bộ.
Nhưng những phòng khám này đã chữa cho cả chục ngàn bệnh nhân đến nay, trong đó có nhiều trẻ em, và chụp SPECT liên quan đến việc tiêm phóng xạ vào người, gây nguy cơ nhiễm phóng xạ cho con người, mối nguy tiềm ẩn đấy.
Tôi là người thích thú hơn ai hết, với tư cách là một nhà khoa học thần kinh về tiềm năng của khoa học thần kinh trong việc chữa các bệnh về thần kinh và thậm chí có lẽ giúp chúng ta tốt hơn, thông minh hơn.
Và nếu 1 ngày ta có thể nói rằng phô mai và chocolate giúp ta có những quyết định sáng suốt hơn, hãy nhớ đến tôi.
Nhưng ta chưa đạt tới đó đâu.
Ta chưa tìm thấy nút “mua” bên trong não, ta không thể biết ai đang nói dối hoặc đang yêu chỉ bằng xem ảnh chụp não họ, và không thể biến tội đồ thành thánh nhân bằng hóc môn
Có thể ngày nào đó ta làm được, nhưng cho đến đó, ta phải cẩn trọng không để những tuyên bố phóng đại làm giảm uy tín và xao nhãng sự chú ý đối với khoa học chân chính đó là một trò chơi quá trớn
Đây là mấu chốt bạn hướng tới
Nếu ai đó cố bán cho bạn món gì đó có in hình bộ não, thì đừng vội tin lời họ.
Hãy hỏi những câu hỏi khó. Yêu cầu xem bằng chứng.
Yêu cầu biết những gì chưa được kể ra.
Câu trả lời sẽ không đơn giản, vì bộ não không đơn giản.
Nhưng điều đó không ngăn cản chúng ta tìm hiểu về nó.
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Nhiếp ảnh là niềm đam mê của tôi kể từ khi tôi đủ lớn để cầm một chiếc máy ảnh, nhưng hôm nay tôi muốn chia sẻ với các bạn 15 bức ảnh mà tôi trân trọng nhất, và tôi không tự chụp cái nào trong số đó.
Không có đạo diễn nghệ thuật, không có nhà tạo mẫu, không chụp lại, thậm chí không hề quan tâm tới ánh sáng.
Thực ra, hầu hết chúng đều được chụp bởi những du khách tình cờ đi ngang qua
Câu chuyện bắt đầu khi tôi đến thành phố New York để tham gia vào một bài phát biểu và vợ tôi chụp bức hình tôi đang ôm con gái trong ngày sinh nhật đầu tiên của bé. Chúng tôi đứng ở góc đường số 57 và 5.
Chúng tôi tình cờ quay lại New York đúng một năm sau đó, vì thế chúng tôi quyết định chụp một bức nữa như vậy.
Bạn có thể thấy câu chuyện đang dẫn đến đâu.
Khi sắp tới sinh nhật lần thứ 3 của con gái tôi, vợ tôi nói, "Sao anh không đưa Sabrina đến New York làm một chuyến du lịch chỉ có cha và con gái, rồi tiếp tục "nghi thức" cũ?
Từ đó chúng tôi bắt đầu nhờ khách du lịch qua đường chụp ảnh
Bạn biết đấy, động tác trao máy ảnh của mình cho một người hoàn toàn xa lạ phổ biến trên toàn thế giới một cách đáng chú ý.
Không có ai từ chối, và may mắn là chưa có ai bỏ chạy với camera của chúng tôi.
Hồi đó, chúng tôi không hề biết chuyến đi ấy sẽ thay đổi cuộc sống của chúng tôi như thế nào.
Nó trở nên thật thiêng liêng với chúng tôi.
Bức này được chụp vài tuần sau sự kiện 11/9, và tôi đã cố gắng giải thích những việc xảy ra hôm đó theo những cách mà một đứa trẻ 5 tuổi có thể hiểu được.
Những bức ảnh này không chỉ là vật đại diện cho một khoảnh khắc, hay một chuyến đi đặc biệt nào đó.
Chúng là cách để chúng tôi dừng thời gian trong một tuần của tháng mười, suy nghĩ về thời gian của chúng tôi và cách chúng tôi thay đổi theo mỗi năm, không chỉ về mặt thể chất, mà là về mọi mặt.
Bởi vì dù chúng tôi chụp cùng một bức ảnh, nhưng quan điểm của chúng tôi thay đổi, con gái tôi đạt được những dấu mốc mới, và tôi được nhìn cuộc đời qua đôi mắt con bé, cách nó quan sát và tương tác với mọi vật.
Khoảng thời gian mà chúng tôi tập trung dành cho nhau này là một thứ chúng tôi trân trọng và mong đợi suốt cả năm.
Gần đây, trong một chuyến đi, chúng tôi đang đi bộ thì con gái tôi đột ngột dừng lại giữa đường, và nó chỉ đến mái hiên màu đỏ của cửa hàng búp bê mà nó rất thích khi còn nhỏ trong những chuyến đi trước đây của chúng tôi.
Con bé mô tả cho tôi cảm giác của nó hồi 5 tuổi, khi đứng tại đúng vị trí đó.
Nó nói rằng nó nhớ tim mình đã bật ra khỏi lồng ngực khi nó nhìn thấy cửa hàng ấy lần đầu tiên cách đó 9 năm.
Và bây giờ những thứ nó thấy ở New York là các trường đại học, vì nó đã quyết định đi học ở New York.
Và tôi nhận ra: một trong những thứ quan trọng nhất mà chúng ta tạo ra là kí ức.
Vì vậy tôi muốn chia sẻ ý tưởng nắm vai trò chủ động trong việc tạo ra ký ức.
Tôi không biết các bạn thế nào, nhưng ngoài 15 bức hình này, tôi không xuất hiện nhiều lắm trong những bức ảnh gia đình.
Tôi luôn là người chụp ảnh.
Vì vậy hôm nay tôi muốn động viên tất cả mọi người hãy có mặt trong bức ảnh, và đừng ngần ngại bước tới chỗ một ai đó, và hỏi, "Bạn chụp ảnh giúp chúng tôi nhé?"
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Ngày 14 tháng 3 năm nay Tôi đăng tải lên Facebook tấm áp phích này.
Đây là hình của tôi và con gái tôi đang cầm trên tay lá cờ Israel.
Tôi sẽ cố giải thích hoàn cảnh vì sao và khi nào tôi lại đăng tấm hình này.
Vài ngày trước, tôi đang xếp hàng chờ đến lượt tại cửa hàng bách hóa, người chủ cùng một vị khách đang nói chuyện với nhau, và người chủ giải thích cho vị khách kia rằng họ sẽ đưa 10,000 tên lửa vào Israel.
Vị khách kia trả lời, không, là 10,000 một ngày.
(Cười) ("10,000 tên lửa") Đây là bối cảnh. Là nơi chúng tôi đang ở - Israel.
Cuộc chiến giữa chúng tôi và Iran đã diễn ra hơn 10 năm qua, và có những người dân, bạn biết đấy, họ sợ hãi.
Như thể mỗi năm, đó đều là giây phút cuối cùng mà chúng tôi có thề làm điều gì đó với cuộc chiến với Iran.
Như thể, nếu chúng tôi không hành động ngay, sẽ là quá muộn suốt 10 năm qua.
Ở một số khía cạnh nào đó, bạn biết đấy, đối với tôi, tôi là một nhà thiết kế đồ họa, nên tôi làm tấm áp phích về chủ đề này và tôi đăng nó lên - như các bạn thấy lúc nãy.
Hầu hết các lần, tôi thiết kế áp phích, tôi đăng chúng lên Facebook, bạn bè tôi người thích chúng, người không, đa số là không thích, không chia sẻ, không làm gì cả, và lại qua một ngày.
Hôm đó tôi đi ngủ, và như vậy là đủ cho tôi.
Sau đó trong đêm khuya, tôi thức dậy vì tôi luôn bị tỉnh giấc vào ban đêm, khi tôi đi ngang máy tính thì nhìn thấy những chấm đỏ bạn biết đấy, trên Facebook, thứ mà tôi chưa từng thấy bao giờ.
(Cười) Và tôi kiểu như: "Cái quái gì đang diễn ra vậy?"
Tôi đến gần máy tính và bắt đầu nhìn kỹ, và đột nhiên tôi thấy rất nhiều người đang nói chuyện với tôi, phần lớn trong số họ tôi đều không biết, một vài người đến từ Iran, Đây là -- Cái gì thế?
Vì bạn phải hiểu rằng, ở Israel chúng tôi không nói chuyện với người đến từ Iran.
Chúng tôi không quen biết ai đến từ Iran.
Giống như, trên Facebook, mọi người chỉ có những người bạn đến từ -- như những người hàng xóm là bạn của bạn trên Facebook.
Nhưng giờ đây những người đến từ Iran lại đang nói chuyện với tôi.
Tôi bắt đầu trả lời cô gái, và cô ấy kể cho tôi nghe cô thấy tấm áp phích và cô ấy bảo gia đình cô đến xem vì họ không có máy vi tính, cô bảo với gia đình đến xem tấm áp phích, và tất cả họ ngồi quanh phòng khách và bật khóc.
Tôi... Òa.
Tôi bảo vợ tôi đến xem và nói rằng cô ấy phải thấy chuyện này.
Mọi người đang khóc, và cô ấy bước đến, đọc chữ, và cô ấy cũng bật khóc.
Tất cả mọi người đang khóc nhè. (Cười) Tôi thật chẳng biết làm gì lúc đó, vậy nên phản xạ đầu tiên của tôi, với tư cách người thiết kế đồ họa, bạn biết đấy, là chỉ ra cho mọi người những gì tôi vừa thấy, và mọi người bắt đầu nhìn chúng, chia sẻ chúng, và chuyện đã bắt đầu như thế.
Ngày hôm sau, khi đã có rất nhiều cuộc trò chuyện, tôi nói với bản thân, và vợ tôi nói với tôi, em cũng muốn một tấm áp phích, và cô ấy đây. (Cười) Bởi vì việc đưa tôi lên áp phích có hiệu quả.
Nhưng quan trọng hơn, tấm áp phích này có hiệu quả nhưng không phải về tôi, mà về những người đến từ Israel người muốn nói điều gì đó.
Vậy nên tôi dự định sẽ chụp hình lại những người tôi biết, nếu họ muốn, và tôi sẽ đưa họ vào áp phích rồi chia sẻ chúng.
Tôi tìm đến hàng xóm và bạn bè và học sinh và chỉ đề nghị họ hãy đưa tôi một tấm hình, và tôi sẽ làm cho họ một tấm áp phích.
Mọi việc đã bắt đầu như thế. Nó là như thế, thật đấy, thả lỏng, vì bỗng dưng mọi người trên Facebook, bạn bè và những người khác, hiểu rằng họ có thể là một phần trong tấm áp phích.
Không chỉ là chuyện một gã làm áp phích, mà là -- chúng ta đều có thể dự phần, vậy nên họ bắt đầu gửi tôi những tấm hình của họ và yêu cầu: "Làm cho tôi một tấm áp phích.
Đăng lên. Nói với người Iran rằng chúng tôi đến từ Israel cũng yêu quý họ".
Mọi việc trở nên, bạn thấy đó, ở một khía cạnh khác, thực sự rất căng thẳng.
Ý tôi là, có quá nhiều hình, vậy nên tôi nhờ bạn bè phần lớn đều là dân thiết kế đồ họa, đến và làm áp phích cùng với tôi, vì tôi không có nhiều thời gian.
Cả một lượng hình khổng lồ.
Vậy nên trong vài ngày, phòng khách nhà tôi trông thế này.
Chúng tôi không chỉ nhận được những tấm áp phích, những tấm hình từ Israel, mà còn hàng đống những lời bình luận, những tin nhắn từ Iran.
Chúng tôi lọc những tin nhắn ấy và làm nên những tấm áp phích từ đó, vì tôi hiểu mọi người mà: không đọc, chỉ nhìn hình.
Nếu đó là một tấm hình, may ra họ sẽ đọc.
Và đây là một vài trong số chúng.
("Bạn là người bạn Israel đầu tiên của tôi. Ước gì chúng ta thoát khỏi nền chính trị ngu si kia, dù sao đi nữa, rất vui được gặp bạn!") ("Tôi thích màu xanh này, tôi thích ngôi sao này, tôi thích lá cờ này".) Đó là điều thực sự đã làm tôi cảm động vì đây là câu chuyện về một cô gái đã từng lớn lên ở Iran dẫm lên cờ Israel để đến trường mỗi sáng, và giờ đây cô nhìn thấy tấm áp phích chúng tôi gửi, cô ấy bắt đầu -- cô nói cô đã nghĩ khác đi, bây giờ cô yêu màu xanh ấy, yêu ngôi sao ấy, và yêu lá cờ ấy, lá cờ của Israel, và cô ước rằng chúng tôi có thể gặp nhau và đến thăm nhau -- chỉ một vài ngày sau khi tôi đăng tấm áp phích đầu tiên lên.
Ngày tiếp theo, người Iran bắt đầu hồi âm với áp phích của chính họ.
Họ cũng có thiết kế đồ họa ư? (Cười) Điên rồi, điên cả rồi.
Vậy nên bạn có thể thấy được họ vẫn còn ngượng, họ không muốn đưa mặt ra, nhưng họ muốn truyền thông điệp đi.
Họ muốn hồi âm. Họ muốn nói về cùng một điều.
Giờ đây đó là sự trao đổi tin tức.
Là câu chuyện hai chiều. Là người Israel và người Iran gửi cùng một thông điệp cho nhau.
("Những người bạn Israel của tôi ơi. Tôi không ghét bạn. Tôi không muốn chiến tranh".) Điều này chưa từng xảy ra, và đây là hai con người lẽ ra phải là kẻ thù, chiến tranh sắp đến và đột nhiên mọi người trên Facebook bắt đầu nói "Tôi thích người này. Tôi yêu người kia."
Nhìn từ một góc độ nào đó, việc này trở nên lớn lao.
Và rồi nó trở thành tin tức thời sự (CNN).
Bởi vì khi bạn nghe tin tức ở khu vực Trung Đông, bạn chỉ toàn thấy tin xấu.
Đột nhiên, có điều gì đó xảy ra và đó là tin tốt. Thế là mọi người đưa tin, họ nói: "Được, chúng ta hãy bàn về chuyện này đi."
Và họ đến, tôi nhớ ngày đó, Michal, cô ấy nói chuyện với nhà báo, và cô ấy hỏi anh ta rằng "Ai sẽ đến xem chương trình này?" Anh ấy trả lời: "Tất cả mọi người".
Rồi cô ấy nói: "Tất cả mọi người ở Palestine, ở đâu, hay ở Israel?
Ai là mọi người?"
"Tất cả." Họ nói "Syria?"
"Syria." "Lebanon?" "Lebanon."
Có thời điểm anh ta nói "40 triệu người sẽ thấy bạn.
Tất cả mọi người." Cả người Trung Quốc.
Và đó mới chỉ là sự bắt đầu.
Việc điên rồ luôn xảy ra.
Mỗi khi một quốc gia bắt đầu nói về nó, như Đức, Mỹ, bất cứ nơi nào, trang Facebook lại hiện lên cùng một biểu tượng với cùng một câu chuyện, vì vậy ngay từ đầu chúng tôi đã có "Iran-Loves-Israel" (Iran-Yêu-Israel), một người Iran ngồi ở Tehran và nói "Được, Israel yêu Iran hả?
Vậy sẽ có Iran-Yêu-Israel."
Có Palestine-Yêu-Israel.
Cũng có Lebanon nữa, mới vài ngày trước.
Và tất cả danh sách các trang trên Facebook đều muốn gửi gắm cùng một thông điệp, tới người đã gửi tình yêu cho họ, từng người một.
Khoảnh khắc tôi thực sự nhận ra điều gì đó đã thực xảy ra là khi một người bạn nói với tôi rằng, "Google từ Israel đi." Và đây là những tấm hình đầu tiên hiện lên ở Google trong những ngày đó khi bạn gõ 'Israel' hay 'Iran'.
Chúng tôi thực sự đã làm thay đổi cách mọi người nhìn về Trung Đông.
Bởi bạn không sống ở Trung Đông.
Bạn ở ngoài khu vực đó, và bạn muốn nhìn thấy Trung Đông, và bạn lên Google và gõ 'Israel' và nó toàn cho bạn những thứ tệ hại.
Vài ngày trở lại đây thì bạn có những tấm hình này.
Đến thời điểm này, trang Israel-Yêu-Iran đã có 80,831 likes và hai triệu người tuần qua đã vào trang và chia sẻ, nhấn nút thích, tôi không biết nữa, bình luận về những tấm hình.
Vậy suốt 5 tháng qua, đó là những điều chúng tôi đang làm tôi, Michal, một vài người bạn nữa đang làm những tấm hình.
Chúng tôi đang cho thấy một thực tế mới chỉ bằng việc sử dụng những tấm hình bởi đó là cách thế giới nhận ra chúng tôi.
Họ thấy hình ảnh của chúng tôi, và họ thấy những hình ảnh tồi tệ.
Vậy nên chúng tôi đang tạo ra những hình ảnh đẹp.
Kết thúc câu chuyện. Hãy nhìn cái này xem. Đây là trang Iran-Yêu-Israel.
Đây không phải là Israel-Yêu-Iran. Đây không phải trang của tôi.
Đây là một anh chàng ở Tehran trong ngày tưởng niệm những chiến sĩ Israel đã ngã xuống đặt tấm hình của chiến sĩ Israel trên trang của anh ấy.
Đây là kẻ thù.
Cái gì?
("Những lời chia buồn sâu sắc nhất gửi tới những gia đình đã mất đi người thân yêu của mình trong trận tập kích ở Bulgary") Và chúng đi theo hai chiều.
Giống như, chúng ta đang bày tỏ sự tôn trọng lẫn nhau.
Và chúng ta hiểu nhau. Và chúng ta bày tỏ lòng trắc ẩn.
Và trở thành bạn bè.
Ở một khía cạnh nào đó, trở thành bạn bè trên Facebook, và rồi bạn trở thành bạn bè ngoài đời.
Và bạn có thể đi du lịch và gặp gỡ mọi người.
Tôi đã ở Munich vài tuần trước.
Tôi đến đó để mở một cuộc triển lãm về Iran và gặp rất nhiều bạn trên mạng ở đó họ nói với tôi: "Được, anh sẽ phải đến Châu Âu, tôi cũng đến. Tôi đến từ Pháp, từ Hà Lan, từ Đức", dĩ nhiên, cả những người Israel cũng đến, và chúng tôi gặp nhau ở đó, lần đầu tiên trong đời.
Tôi gặp nhưng người lẽ ra phải là kẻ thù của mình lần đầu tiên. Và chúng tôi bắt tay, cùng uống cà phê, cùng trò chuyện vui vẻ và chúng tôi nói về thức ăn, bóng rổ.
Chuyện là như vậy.
Các bạn có nhớ tấm ảnh lúc đầu không?
Tại thời điểm chúng ta gặp gỡ ngoài đời, và trở thành bạn bè.
Hoặc ngược lại.
Một cô gái chúng tôi quen trên Facebook chưa bao giờ đến Israel, sinh ra và lớn lên ở Iran, sống ở Đức, sợ hãi người Israel chỉ vì những gì cô ấy nghe về chúng tôi, sau vài tháng trò chuyện trên mạng đã quyết định sẽ đến Israel cùng với vài người Israel nữa, rồi cô ấy lên máy bay, đến Ben Gurion và nói: "Chẳng có gì to tát cả."
Vài tuần trước, sức ép bắt đầu lớn dần lên, nên chúng tôi bắt đầu một chiến dịch mới gọi là "Chưa sẵn sàng để chết trong chiến tranh của các người" -- "Not ready to die in your war".
Ý tôi là, nó cũng là một thông điệp tương tự nhưng chúng tôi muốn thêm vào một chút kích động.
Một lần nữa, điều kì diệu đã xảy ra, điều mà chúng tôi không có ở chiến dịch đầu tiên.
Bây giờ những người từ Iran, vẫn những người đã từng rất ngại ngùng ở chiến dịch đầu, đã từng gửi hình chỉ bàn chân và một nửa khuôn mặt, giờ họ gửi hình cả khuôn mặt, và họ nói: "Được, không vấn đề gì, chúng tôi tham gia. Chúng tôi sẽ cùng với các bạn."
Hãy nhìn xem họ đến từ đâu.
Và với mỗi người từ Israel, có một người đến từ Iran làm bạn.
Mọi người chỉ việc gửi những tấm hình của họ.
Điên rồ, đúng không?
Vậy nên --- (Vỗ tay) Có thể bạn đang tự hỏi, anh chàng này là ai?
Tôi tên là Ronny Edry, tôi 41 tuổi, tôi là một người Israel, tôi là cha của hai đứa nhóc, là một người chồng, và tôi là một người làm thiết kế đồ họa.
Tôi dạy thiết kế đồ họa. Và tôi không ngây thơ đến vậy đâu -- bởi vì rất rất rất nhiều lần tôi đã bị hỏi như vậy: "Ờ thì... đúng là ngây thơ thật, gửi hoa qua đó, ý tôi là ---" Tôi đã từng ở trong quân đôi. Tôi là lính nhảy dù trong ba năm, và tôi biết mọi sự trông như thế nào từ chiến trường.
Tôi biết vì sao mọi việc trông rất tồi tệ.
Do đó đối với tôi, đây là một việc can đảm để làm, để chạm tới bên kia trước khi quá muộn, bởi vì khi mọi chuyện trở nên quá muộn, nó sẽ là quá muộn.
Và đôi khi chiến tranh là không thể tránh khỏi, đôi khi thôi, nhưng với nỗ lực của mình, chúng ta có thể tránh được nó.
Có lẽ với những người, đặc biệt là ở Isarel, chúng ta có một nền dân chủ. Chúng ta có quyền tự do lên tiếng, và biết đâu điều nhỏ bé ấy lại có thể thay đổi thứ gì đó.
Và thực sự, chúng ta có thể là đại sứ cho chính mình.
Chúng ta có thể chỉ cần gửi một thông điệp và hy vọng điều tốt đẹp nhất.
Vậy nên, tôi muốn Michal, vợ tôi, bước lên sân khấu với tôi chỉ để cùng thực hiện một tấm ảnh, bởi vì tất cả đều là về những tấm ảnh mà.
Và biết đâu tấm ảnh này sẽ giúp chúng ta thay đổi điều gì đó.
Giữ như thế. Chính xác.
Và tôi sẽ chụp một bức ảnh, để đưa lên Facebook kiểu như "Israel muốn hòa bình" hay gì đó.
Ôi Chúa ơi.
Đừng khóc.
Cám ơn tất cả mọi người.
(Vỗ tay)
Một ngày vào năm 1819, cách bờ biển Chile 3,000 dặm, tại một trong những vùng xa xôi nhất của Thái Bình Dương, 20 thủy thủ người Mỹ đã nhìn thuyền của họ ngập trong nước biển.
Họ đã bị tấn công bởi một con cá nhà táng, và nó đã đâm thủng một lỗ trầm trọng trên thân thân tàu.
Khi tàu của họ bắt đầu chìm bên dưới những con sóng, những người đàn ông tụ lại trong 3 con tàu đánh cá voi nhỏ.
Những người này cách xa nhà 10,000 dặm, hơn 1,000 dặm từ mảnh bờ gần nhất
Trên những chiếc thuyền nhỏ của họ, họ chỉ mang thiết bị hàng hải thô sơ và nguồn dự trữ thức ăn và thức uống hạn chế.
Đó là những người đàn ông của thuyền đánh bắt cá voi Essex, câu chuyện của họ sau này đã truyền cảm hứng cho những phần của “Moby Dick”
Ngay cả trong thế giới ngày nay, hoàn cảnh của họ có thể thật sự thảm khốc, nhưng hãy nghĩ điều đó sẽ tệ đến mức nào sau đó.
Không ai trên đất liền biết được điều gì đã sai.
Không có nhóm tìm kiếm nào đi tìm những người đàn ông đó.
Vậy nên hầu hết chúng ta không bao giờ trải nghiệm một hoàn cảnh như thế khiếp đảm như những gì các thủy thủ đoàn đã trải qua nhưng chúng ta đều biết rằng điều đó sẽ đáng sợ ra sao.
Chúng ta biết nổi sợ cảm giác như thế nào, nhưng tôi không chắc rằng chúng ra dành đủ thời gian để nghĩ về nổi sợ của chúng ta ý nghĩa ra sao.
Khi chúng ta trưởng thành, chúng ta thường được khuyến khích suy nghĩ rằng sự sợ hãi là một điểm yếu, chỉ là một điều trẻ con để bỏ đi giống như răng sữa hay giày trượt con lăn
Và tôi nghĩ rằng không tự dưng mà chúng ta nghĩ theo cách này.
Những nhà thần kinh học thật sự cho thấy rằng con người được cài đặt để lạc quan
Vậy có thể đó là lý do tại sao chúng ta nghĩ về nổi sợ, một vài lần, như là mối nguy hiểm trong và của chính nó.
Chúng ta thích nói với người khác “Đừng lo lắng”.
“Đừng hoảng sợ”. Trong tiếng Anh, nổi sợ là điều gì đó mà chúng tôi chinh phục.
Là điều gì đó để chúng tôi chiến đấu. Điều gì đó để chúng tôi vượt qua.
Nhưng sẽ thế nào nếu chúng tôi xem xét nỗi sợ hãi theo một cách mới mẻ?
Sẽ thế nào nếu chúng tôi nghĩ về nổi sợ như một hành động tuyệt vời của trí tưởng tượng, một điều gì đó có thể rất thâm thúy và sâu sắc như là tự kể chuyện ?
Đó là cách dễ dàng nhất để thấy sự liên kết giữa nổi sợ và trí tưởng tượng ở những đứa trẻ, mà nổi sợ của chúng thường cực kì sống động.
Khi tôi là một đứa trẻ, tôi sống ở California, nơi mà, bạn biết đấy, hầu như là nơi rất đẹp để sống, nhưng với một đứa trẻ như tôi, California cũng trở nên đáng sợ một chút.
Tôi nhớ cảm giác sợ hãi thế nào khi nhìn thấy đèn chùm được treo trên bàn ăn của chúng tôi, đu đưa qua lại suốt mỗi trận động đất nhỏ, và đôi khi tôi không thể nào ngủ được vào ban đêm, sợ rằng Big One sẽ tấn công khi chúng tôi đang ngủ.
Và điều chúng tôi nói về những đứa trẻ có những nổi sợ như thế là chúng có một trí tưởng tượng sống động.
Nhưng tại một thời điểm nào đó, hầu hết chúng ta học cách bỏ lại những sự tưởng tượng đó đằng sau và trưởng thành.
Chúng ta biết rằng không có con quái vật nào trốn dưới giường, và không phải mỗi trận động đất đều khiến các tòa nhà sụp đổ.
Nhưng có thể không phải ngẫu nhiên mà một số trong những trí óc sáng tạo nhất của chúng ta thất bại trong việc để lại những nổi sợ đằng sau như những người lớn.
Giống như những sức tưởng tượng không thể tin được mà đã tạo nên “The orgin of species”, “Jane Eyre” và “The Remembrance of Things Past”, cũng đã tạo ra những sự lo lắng dữ dội ám ảnh cuộc sống người trưởng thành của Charles Darwin, Charlotte BrontĂŤ and Marcel Proust.
Vậy nên câu hỏi là, phần còn lại của chúng ta có thể học được gì về sự sợ hãi từ những ảo mộng và trẻ nhỏ?
Vâng hãy quay trở lại vào thời điểm năm 1819 cho một khoảnh khắc, với tình huống phải đối mặt của thủy thủ đoàn tàu đánh cá voi Essex.
Chúng ta hãy nhìn vào những nổi sợ mà trí tưởng tượng của họ được tạo ra khi họ trôi dạt ở giữa Thái Bình Dương.
24 giờ đồng hồ đã trôi qua kể từ vụ lật thuyền.
Đã đến lúc cho những người đàn ông tạo nên một kế hoạch, nhưng họ có rất ít sự lựa chọn.
Trong sự tính toán hấp dẫn về thảm họa này, Nathaniel Philbrick đã viết rằng những người đàn ông này chỉ cách xa đất liền như có thể là bất cứ nơi nào trên Trái đất.
Họ biết rằng hòn đảo gần nhất họ có thể tới là đảo Marquesas, cách 1,200 dặm.
Nhưng họ đã nghe vài tin đồn đáng sợ.
Họ được kể rằng những hòn đảo đó, và nhiều nhiều nơi gần đó khác, được cư trú bởi những kẻ ăn thịt người.
Vậy nên họ đã hình dung việc đến bờ chỉ để bị giết và làm thức ăn cho buổi tối.
Một điểm đến khả thi nữa là Hawaii, nhưng vào mùa đó, thuyền trưởng sợ họ sẽ bị tấn công bởi những cơn bão khốc liệt.
Lúc bấy giờ sự lựa chọn cuối cùng là dài nhất, và khó nhất: là chèo thuyền 1,500 dặm về phía nam với hy vọng là đến được một cơn gió nào đó rốt cuộc có thể đẩy họ vào bờ biển của Nam Mỹ
Nhưng họ biết chiều dài tuyệt đối của hành trình này có thể làm cạn kiệt nguồn thức ăn và thức uống của họ.
Làm mồi cho những kẻ ăn thịt, bị tấn công bởi những cơn bão, hay đói đến chết trước khi đến đất liền.
Đó là những nổi sợ đã hiện lên trong trí tưởng tượng của những người đàn ông tội nghiệp, và khi nó xuất hiện, nổi sợ họ chọn để nghe theo sẽ ảnh hưởng đến việc họ sống hay chết.
Bây giờ chúng ta dễ dàng có thể gọi những nổi sợ đó bằng một tên khác.
Sẽ thế nào khi thay vào việc gọi chúng là nổi sợ, chúng ta gọi chúng là những câu chuyện?
Vì nổi sợ thật sự là như vậy, nếu bạn nghĩ về nó.
Nó là một loại kể truyện không được định trước rằng tất cả chúng ta sinh ra đều biết cách làm.
Và những nổi sợ và việc kể chuyện có vài điểm giống nhau.
Chúng có kết cấu giống nhau.
Ở mọi câu chuyện, nổi sợ là nhân vật.
Trong nỗi sợ hãi , nhân vật là chúng ta.
Nổ sợ cũng có cốt truyện. Chúng có khở đầu, phần thân, và kết thúc.
Bạn lên máy bay. Chiếc máy bay cất cánh.
Động cơ bị hỏng. Nổi sợ của chúng ta cũng có xu hướng chứa hình ảnh mà có thể mỗi phần đều sống động như những gì bạn có thể tìm thấy trên các trang của một cuốn tiểu thuyết.
Hãy hình dung một kẻ ăn thịt, răng người ấn sâu vào da người, thịt người treo trên đống lửa.
Những nổi sợ cũng có sự hồi hộp.
Nếu bạn đã xong việc của người kể chuyện hôm nay, bạn nên suy ngẫm việc gì đã xảy ra với những người đàn ông của tàu Essex.
Nổi sợ gây ra cho chúng ta một hình thức giống như sự hồi hộp.
Như mọi câu chuyện hay, nổi sợ tập trung sự chú ý của chúng ta vào câu hỏi mà quan trọng trong cuộc sống cũng như trong văn học: Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Nói cách khác, nổi sợ khiến chúng ta nghĩ về tương lai.
Và con người, nhân tiện, là loài duy nhất có thể suy nghĩ về tương lai theo cách này, có thể dự tính trước bản thân, và chuyến đi thời gian tinh thần này chỉ là một điều rằng sự sợ hãi cũng như kể chuyện.
Là nhà văn, tôi có thể kể cho các bạn rằng một phần quan trọng của việc viết tiểu thuyết là học cách dự đoán một sự kiện trong câu chuyện sẽ ảnh hưởng đến những sự kiện khác như thế nào, và nổi sợ cũng làm như vậy.
Ở sự sợ hãi, cũng giống như trong tiểu thuyết, một thứ luôn luôn dẫn dắt những điều khác.
Khi tôi viết tiểu thuyết của mình, “Thời đại của những điều kì diệu”, tôi dành nhiều tháng để cố gắng tìm ra điều gì có thể xảy ra Nếu vòng xoay của Trái đất đột ngột bắt đầu chậm lại.
Điều gì sẽ xãy ra với mọi ngàycủa chúng ta ? Điều gì sẽ xãy ra với vụ mùa của chúng ta ?
Điều gì sẽ xảy ra với tâm trí của chúng ta?
Và sau đó tôi nhận ra rằng những câu hỏi đó rất giống nhau như thế vào với những câu tôi thường tự hỏi bản thân khi là một đứa trẻ sợ hãi trong màn đêm.
Nếu một trận động đất diễn ra hôm nay, tôi từng lo sợ điều gì sẽ xảy ra với ngôi nhà của chúng tôi? Điều gì sẽ xảy đến với gia đình tôi?
Và câu trả lời cho những câu hỏi đó luôn luôn dưới hình thức một câu chuyện. So if we think of our fears as more than just fears
Vậy nếu chúng ta nghĩ về những nổi sợ hơn là chỉ những nổi sợ nhưng như là những câu chuyện, chúng ta nên nghĩ về bản thân chúng ta như là tác giả của những câu chuyện đó.
Nhưng cũng quan trọng, chúng ta cần nghĩ về bản thân về nổi sợ của chúng ta như những đọc giả, và cách chúng ta chọn để đọc những nổi sợ, có thể có một ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc sống của chúng ta
Bây giờ, một vài người trong chúng ta đọc một cách tự nhiên những nổi sợ kỹ lưỡng hơn những người khác.
Tôi đã đọc về một nghiên cứu gần đây về các doanh nhân thành đạt, và người tác giả đã tìm thấy những người này chia sẽ một thói quen mà ông ấy gọi là “bệnh hoang tưởng hữu ích”, có nghĩa là những người này, thay vì gạt bỏ nổi sợ hãi của mình, họ đọc chúng một cách kĩ lưỡng, họ nghiên cứu chúng, và sau đó học chuyển nổi sợ đó thành sự chuẩn bị hay hành động.
Vậy cách đó, nếu nổi sợ tồi tệ nhất của họ thành sự thật, sự nghiệp của họ cũng sẵn sàng.
Và đôi khi, đương nhiên, nổi sợ tồi tệ nhất của chúng ta cũng thành sự thật.
Và đó là một trong những điều mà quá phi thường về sự sợ hãi.
Thỉnh thoảng, nổi sợ của chúng ta có thể dự đoán tương lai.
Nhưng chúng ta không thể chuẩn bị cho mọi nổi sợ mà trí tưởng tượng của chúng ta bịa ra.
Vậy làm thể nào chúng ta nêu được sự khác biệt giữa những nổi sợ đáng nghe theo và những nỗi sợ khác?
Tôi nghĩ cái kết câu chuyện về tàu cá voi Essex Đưa ra một sự sáng tỏ, nếu bi thảm, ví dụ.
Sau khi cân nhắc nhiều, những người đàn ông cuối cùng đã thực hiện một quyết định.
Sợ những kẻ ăn thịt, họ quyết định đi đến những hòn đảo gần nhất và thay vì đi đến những nơi xa hơn và tuyến đường khó khăn hơn nhiều đến Nam Phi.
Sau hơn 2 tháng ở biển, những người đàn ông cạn kiệt thức ăn như họ đã biết là họ sẽ như vậy, và họ vẫn ở khá xa đất liền.
Khi những người sống xót cuối cùng cũng được cứu thoát bởi 2 con tàu đi ngang qua, gần nửa trong số họ còn sống, và một số người trong số họ phải sử dụng đến hình thức ăn thịt đồng loại.
Herman Melville, người đã dùng câu chuyện này như cuộc nghiên cứu của “Moby Dick”, viết vào những năm sau đó, từ đất liền, trích dẫn, “ Tất cả những trải nghiệm của những người đàn ổng khốn khổ trên con tàu Essex có thể trong mọi khả năng con người đã tránh được lập tức ngay sau đó rời khỏi xác tàu, hướng thẳng đến Tahiti.
Nhưng, như Melville nói, "họ sợ những kẻ ăn thịt người ".
Vậy câu hỏi là, tại sao những người đàn ông này sợ kẻ ăn thịt người nhiều hơn so với khả năng bị đói cực độ?
Tại sao họ bị ảnh hưởng bởi một câu truyện hơn là những điều khác?
Nhìn từ góc độ này, câu chuyện của họ trở thành truyện để đọc.
Nhà tiểu thuyết gia Vladimir Nabokov nói rằng người đọc giả tốt nhất có một sự kết hợp giữa 2 khí chất rất khác nhau, tính nghệ thuật và tính khoa học.
Một đọc giả giỏi có một niềm đam mê của người nghệ sĩ, một sự sẵn sàng để cuốn vào câu chuyện, nhưng cũng không kém phấn quan trọng , người đọc cũng cần sự trầm tĩnh trong phán xét của một nhà khoa học, có tác dụng ôn hòa và làm phức tạp phản ứng trực quan của người đọc với câu chuyện.
Như chúng ta đã thấy, những người đàn ông tàu Essex không có vấn đề với phần nghệ thuật.
Họ đã tưởng tượng một loạt những kịch bản đáng sợ.
Vấn đề là họ nghe theo câu chuyện sai.
Trong tất cả câu chuyện nổi sợ của họ đã dựng lên, họ đã ứng phó điều khủng khiếp nhất, sống động nhất, điều mà dễ dàng nhất để trí tưởng tượng của họ hình dung: Những kẻ ăn thịt.
Nhưng có thể nếu họ có khả năng đọc nổi sợ của họ hơn như những nhà khoa học, với sự điềm tĩnh trong phán xét, thay vào đó họ có thể nghe theo điều ít bạo lực hơn nhưng giống với truyện kể, một câu chuyện về sự chết đói, Và lái đến Tahiti, như những lời đề nghị dẫn giải được tuyên bố của Melville .
Và có thể nếu tất cả chúng ta cố gắng đọc nổi sợ của mình, chúng ta cũng có thể bị ảnh hưởng ít hơn bởi điều tục tĩu nhất trong số đó.
Có thể sau đó chúng ta dành ít thời gian hơn để lo lắng về những kẻ giết người và những tai nạn máy bay, và dành nhiều thời gian hơn quan tâm đến sự tinh vi và giảm những thảm họa mà chúng ta đối đầu: sự tích tụ thầm lặng của mảnh bám trong động mạch của chúng ta, những sự thay đổi dần dần khí hậu.
Cũng giống như những câu chuyện có sắc thái nhất trong văn chương thường dồi dào nhất, vậy rất có thể nổi sợ hãi tinh tế nhất là xác thực nhất.
Hãy đọc đúng cách, nổi sợ của bạn là một món quà tuyệt vời của trí tưởng tượng, một kiểu sáng suốt hàng ngày, một cách nhìn thoáng qua cái gì có thể là tương lai Khi vẫn còn thời gian để tác động tương lai diễn ra như thế nào.
Hãy đọc một cách đúng đắn, nổi sợ của chúng ta có thể đưa chúng ta vài thứ quý báu như tác phẩm văn chương yêu thích của chúng tôi: một chút khôn ngoan, một chút tinh tế và một phiên bản của điều khó nắm bắt nhất – Sự thật.
Xin cám ơn. (Vỗ tay)
Một người bạn của tôi là một nhà nghiên cứu về chính trị anh ta đã kể với tôi một vài tháng trước một cách chắc chắn rằng trong tháng này mọi việc sẽ diễn ra như vậy.
Anh ấy nói, bạn biết đấy, bờ vực ngân sách đang được triển khai, nó sẽ có hiệu lực kể từ thời điểm bắt đầu năm 2013
Cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa chắc chắn cần phải giải quyết vấn đề này, nhưng không đảng nào muốn được nhìn nhận là bên đầu tiên giải quyết nó.
Không ai có bất cứ động lực để giải quyết vấn đề trước khi nó xảy ra do đó anh ta đã nói rằng, vào tháng mười hai, chúng ta sẽ thấy rất nhiều những cuộc đàm phán trong giận dữ, những cuộc đàm phán phải dừng lại khi chưa đạt được thỏa thuận cuối cùng những thông tin về những cuộc điện thoại nói rằng mọi việc đang không diễn ra suôn sẻ, mọi người nói không có gì đang xảy ra cả, và sau đó vào một lúc nào đó Giáng sinh hay Năm mới, chúng ta sẽ nghe nói " Được rồi. Chính phủ đã giải quyết ổn thỏa mọi thứ."
Anh ta nói với tôi rằng, chỉ một vài tháng trước đây thôi. Anh ấy hy vọng và tin tưởng tới 98% rằng chính phủ sẽ tìm ra giải pháp, và tôi đã nhận được email từ anh ấy ngày hôm nay nói về điều đó, sẽ ổn thôi, chúng ta cơ bản đã đi đúng hướng, nhưng hiện tại tôi chỉ có 80% hy vọng rằng họ sẽ giải quyết vấn đề này.
Và điều này đã khiến tôi phải suy nghĩ. Tôi thích nghiên cứu những thời điểm như thế này trong lịch sử nước Mỹ khi mà có những cuộc tranh cãi của các đảng phái như thế này, khi mà nền kinh tế đã trên bờ vực của sự sụp đổ hoàn toàn.
Nổi tiếng nhất trước đây là cuộc chiến giữa Alexander Hamilton và Thomas Jefferson về vấn đề đồng đô la sẽ như thế nào và làm sao để nó được hoàn lại, theo Alexander Hamilton, " Chúng ta cần một ngân hàng trung ương, Ngân hàng đầu tiên của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, nếu không đồng đô la sẽ trở nên vô giá trị.
Nền kinh tế này sẽ không hoạt động, nhưng Thomas Jefferson đã nói, " Người dân sẽ không tin vào điều đó.
Họ đã đẩy lui một ông vua. Người dân sẽ không chấp nhận quyền lực trung ương.
Cuộc chiến này xác định 150 năm đầu tiên của nền kinh tế Mỹ và ở bất cứ thời điểm nào, khi mà đảng viên các đảng phái khác nhau đã nói, " Lạy Chúa, nền kinh tế có lẽ sẽ sụp đổ," thì những người còn lại trong số chúng ta sẽ chọn một cách khác, sử dụng tiền của chúng ta cho bất cứ thứ gì chúng ta muốn mua.
Để cung cấp cho các bạn những hướng dẫn cơ bản về vấn đề chúng ta đang gặp phải, cần một sự nhắc lại củng cố về tình hình của chúng ta hiện nay.
Và bờ cực ngân sách, tôi đã được kể lại rằng điều đó thật sự mang tính chất đảng phái, mặc dù tôi không nhớ đảng nào ủng hộ hay phản đối vấn đề này.
Mọi người nói chúng ta nên gọi nó là dốc tài khóa, hoặc là một cuộc khủng hoảng khi người dân không có nhiều tiền cho tiêu dùng trong điều kiện nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, nhưng những người khác lại nói " Không, điều đó thậm chí còn mang tính chất đảng phái hơn".
Do vậy tôi gọi nó là thời hạn tự định tự phá bỏ để giải quyết một vấn đề không thể tránh khỏi.
Và đây chính là hình dung về vấn đề không thể tránh này.
Đây là dự báo về khoản nợ của chính phủ Mỹ như tỷ lệ phần trăm của tổng thể nền kinh tế chung, của GDP.
Đường nét đứt màu xanh sáng tượng trưng cho sự phỏng đoán tốt nhất của Văn phòng ngân sách Quốc hội về những điều sẽ xảy ra nếu Quốc hội không có động thái tích cực về vấn đề này, và như bạn có thể thấy, đến một lúc nào đó vào năm 2027, chúng ta sẽ đạt tới ngưỡng nợ của Hy Lạp, xấp xỉ 130% GDP, điều đó cho thấy rằng trong 20 năm tới, nếu Quốc hội hoàn toàn không có bất cứ hành động nào, chúng ta sẽ chạm đến thời điểm mà các nhà đầu tư thế giới, những người đầu tư cho trái phiếu, họ sẽ nói, " Chúng tôi sẽ không tin nước Mỹ nữa. Chúng tôi sẽ không cho họ vay tiền, trừ khi lãi suất chúng tôi nhận được thật cao."
Và cũng ở chính thời điểm đó, nền kinh tế của chúng ta sụp đổ.
Nhưng hãy nhớ, Hy Lạp ở trong tình trạng đó ngày hôm nay,
còn chúng ta là trong 20 năm tới. Chúng ta có nhiều và rất nhiều thời gian để có thể tránh được cơn khủng hoảng đó, và bờ vực ngân sách là nỗ lực thêm một lần nữa để có thể buộc hai đảng phải giải quyết cơn khủng hoảng này.
Đây là một cách khác để nhìn nhận một cách chính xác về vấn đề.
Đường kẻ xanh mờ này là chi tiêu chính phủ.
Còn đường kẻ xanh sáng hơn là thu nhập.
Và như bạn có thể thấy, trong phần lớn những năm gần đây, ngoại trừ trong ngắn hạn, chúng ta luôn tiêu dùng nhiều hơn thu nhập. Đó là nguyên nhân của những khoản nợ quốc gia.
Nhưng cũng cần phải thấy rằng, dự kiến trong tương lai, thâm hụt ngân sách sẽ rộng hơn và gia tăng một chút, và đồ thị này chỉ được dự báo đến năm 2021.
Tình hình có xu hướng trở nên ngày càng tồi tệ hơn khi tới năm 2030.
Và đồ thị trên đã cho chúng ta một cái nhìn tổng thể về vấn đề.
Đảng Dân Chủ đã nói " Thôi nào, đây không phải là một vấn đề quá lớn.
Chúng ta có thể tăng thuế một chút và giảm thiểu sự thâm hụt ngân sách đó, đặc biệt là tăng thuế đối với người có thu nhập cao."
Đảng Cộng Hòa nói " Này, không, không, chúng tôi có một ý tưởng hay hơn về vấn đề này.
Tại sao chúng ta không giảm cả hai?
Tại sao không cắt giảm chi tiêu chính phủ và cả thuế nữa, và sau đó chúng ta sẽ đi vào quỹ đạo thâm hụt ngân sách có lợi hơn trong dài hạn?
Và đằng sau sự bất đồng sâu sắc giữa làm thế nào để làm thu hẹp khoảng cách đó, là sự tồi tệ nhất của các đảng phái chính trị khi họ chỉ quan tâm tới lợi ích tự thân, là sự xấu xa nhất của việc sử dụng tiểu xảo, vận động hành lang, tất cả những thứ đó, nhưng đồng thời cũng là sự bất đồng đặc biệt thú vị, đáng tôn trọng giữa hai trường phái kinh tế khác nhau về cơ bản.
Và tôi đã nghĩ, khi tôi hình dung cách mà Đảng Cộng Hòa nhìn nhận nền kinh tế, điều mà tôi thấy chỉ là một bộ máy có kết cấu tổ chức tốt, một bộ máy hoàn hảo.
Nhưng thật không may, tôi hình dung điều đó được thực hiện ở Đức hay Nhật Bản, cỗ máy kì diệu đó cuốn trôi mọi nỗ lực của con người và lấy đi tài nguyên, tiền bạc, lao động, vốn, máy móc, bỏ qua những thành phần kém hiệu quả nhất và hướng về phần hiệu quả hơn, và trong khi điều đó có thể gây ra sự rối loạn tạm thời, thì điều mà nó có thể thực hiện được là tạo dựng lên những phân vùng hiệu quả hơn cả và khiến cho những thành phần hoạt động kém hiệu quả biến mất dần và tiến tới bị loại bỏ hoàn toàn, và kết quả là toàn bộ hệ thống sẽ trở nên hiệu quả hơn, phong phú hơn rất nhiều đối với tất cả mọi người.
Và quan điểm này nhìn chung cho rằng có vai trò của chính phủ một vai trò không lớn, là đặt ra những điều luật để người dân không gian dối, không gian lận và làm tổn thương nhau, có lẽ, bạn biết đấy, chính phủ có cả một lực lượng cảnh sát, phòng cháy chữa cháy và cả quân đội để thực hiện điều đó, nhưng để có được sự can thiệp giới hạn vào cơ cấu tổ chức của bộ máy này.
Và khi tôi nghĩ về cách mà Đảng Dân Chủ và những nhà kinh tế học có khuynh hướng Dân Chủ hình dung về nền kinh tế này, phần lớn các nhà kinh tế học Dân Chủ, bạn biết đấy, họ là những nhà tư bản, họ tin rằng, đó sẽ là một hệ thống hoạt động tốt trong một thời gian dài.
Sẽ rất tốt nếu để thị trường phân bổ tài nguyên cho phần sử dụng hiệu quả hơn.
Nhưng hệ thống chính trị này vẫn tồn tại rất nhiều vấn đề.
Của cải chồng chất ở những nơi mà lẽ ra không nên là như vậy.
Chúng bị tách ra khỏi người dân, những người mà không nên được gọi là không hữu ích.
Điều đó sẽ không tạo dựng một xã hội công bằng.
Bộ máy này không hề quan tâm đến môi trường, về nạn phân biệt chủng tộc, những vấn đề đó khiến cho cuộc sống trở nên tồi tệ hơn đối với tất cả chúng ta, và do đó vai trò của chính phủ là phân bổ lại tài nguyên từ những nguồn sử dụng hiệu quả hơn, giàu có hơn, và phân phối cho những nguồn còn lại.
Khi bạn nghĩ về nền kinh tế thông qua hai lăng kính khác nhau này, bạn sẽ hiểu tại sao cuộc khủng hoảng này lại khó có thể được giải quyết đến thế, bởi lẽ cuộc khủng hoảng diễn biến càng xấu, mức độ rủi ro càng cao, mỗi bên sẽ càng cho là họ biết câu trả lời và bên còn lại sẽ phải phá bỏ mọi thứ.
Tôi thực sự cảm thấy vô vọng. Tôi đã dành rất nhiều thời gian của mình trong một vài năm vừa qua chán nản vô vọng về điều này, mãi cho đến tận năm nay, tôi mới nhận ra rằng tôi đã từng cảm thấy rất phấn khích về điều đó. Tôi cảm thấy đó thực sự là tin tốt lành, và nó cũng rất sốc, tôi không thích nói ra điều đó, bởi vì tôi nghĩ họ sẽ không tin tôi.
Nhưng đây cũng chính là điều mà tôi học được.
Người Mỹ, như một tổng thể, khi có những vấn đề xảy ra, đặc biệt là vấn đề tài khóa như hiện nay, họ rất trung lập, thực dụng nhưng không cực đoan.
Và tôi cũng biết thật khó để có thể tin rằng, người Mỹ họ trung lập, là những con người linh hoạt, thực dụng không cực đoan.
Nhưng hãy để tôi giải thích những gì mình đang suy nghĩ.
Khi bạn nhìn vào cách mà chính phủ liên bang chi ngân sách, thì đó chính là trận chiến ngay tại đây, 55%, hơn một nửa, là dành cho An sinh xã hội, chăm sóc sức khỏe, bảo hiểm y tế hỗ trợ người nghèo, và một vài những chương trình y tế khác, 20% cho quốc phòng, 19% chi tiêu khác, và 6% cho phúc lợi.
Và khi chúng ta bàn về vấn đề cắt giảm chi tiêu của chính phủ, thì đây chính là cơ cấu mà chúng ta đang nói đến, người Mỹ phần lớn, và thực sự không quan trọng khi họ ủng hộ đảng phái nào, phần lớn giống như 55% đó.
Họ muốn An sinh xã hội. Họ muốn chăm sóc y tế.
Họ thậm chí muốn bảo hiểm hỗ trợ của chính phủ, mặc dù nó chỉ dành cho những người bần cùng, nghèo khổ, bạn nghĩ chỉ tiêu nào trong số đó nên tiêu dùng ít hơn.
Và chính phủ không muốn nó về cơ bản bị động chạm tới, mặc dù người Mỹ vốn dễ chấp nhận một cách đáng chú ý, và đảng viên Đảng Dân Chủ cũng xấp xỉ gần bằng Đảng Cộng Hòa, một vài thay đổi nhỏ có thể khiến cho hệ thống chính trị ổn định hơn
Chính sách an sinh xã hội không quá dễ để thay đổi.
Những lời đồn đại về sự sụp đổ của nó luôn là sự phóng đại rất lớn so với thực tế.
Do đó, sự gia tăng dần tuổi nghỉ hưu của an sinh xã hội có lẽ sẽ chỉ được áp dụng cho những người thực tế chưa từng được sinh ra.
Người Mỹ 50/50, họ ủng hộ Đảng Dân Chủ hoặc Cộng Hòa.
Giảm chăm sóc y tế cho người cao tuổi có điều kiện, những người cao tuổi có thu nhập cao. Chúng ta không xóa bỏ hoàn toàn.
Chỉ giảm bớt một phần chi ngân sách. Người dân nhìn chung sẽ chấp nhận điều đó, cả đảng Dân Chủ và Cộng Hòa.
Nên tăng trợ cấp cho chăm sóc sức khỏe cộng đồng?
Mọi người ghét điều đó như nhau, các đảng viên đảng Dân chủ và Cộng Hòa cũng vậy.
Điều mà tôi nhận ra là, khi bạn nhìn nhận cuộc tranh luận về làm thế nào để tìm ra giải pháp cho các vấn đề tài khóa của chúng ta, chúng ta không phải là quốc gia duy nhất có sự phân hóa sâu sắc về phía số đông, đây chính là vấn đề chủ yếu.
Chúng ta hoàn toàn chấp nhận việc nó cần một vài thay đổi, nhưng chúng ta vẫn muốn duy trì nó.
Chúng ta không lắng nghe và tiếp nhận ý tưởng về một cuộc tranh luận để xóa bỏ hoàn toàn nó.
Hiện nay tồn tại một vấn đề đó là tình trạng đảng phái cực đoan, ở đó một bên chỉ tiêu dùng, tiêu dùng, và tiêu dùng chúng ta không quan tâm, cho dù có chi tiêu nhiều hơn đi nữa, và đó chắc chắn không ai khác ngoài đảng Cộng Hòa khi họ chi ngân sách cho quốc phòng.
Họ có đối trọng lớn hơn Đảng Dân Chủ.
Nhóm chiếm đa số muốn bảo vệ ý kiến tiếp tục chi ngân sách cho quốc phòng.
20% ngân sách, điều đó khiến cho vấn đề của chúng ta trở nên khó khăn hơn.
Tôi cũng rất chú ý rằng cơ cấu chi ngân sách khác, chiếm 19% ngân sách chính phủ, chính là vấn đề của đảng Dân Chủ và Cộng Hòa, bạn có phúc lợi xã hội, phiếu thực phẩm và những chương trình hỗ trợ khác mà có xu hướng phổ biến trong số đảng viên đảng Dân Chủ, nhưng bạn cũng cần đạo luật nông nghiệp và các loại ưu đãi của bộ Nội vụ cho khoan dầu và những thứ khác, mà có xu hướng phổ biến trong số đảng viên đảng Cộng Hòa
Hiện nay khi nhắc đến thuế, thì còn tồn tại nhiều bất đồng hơn nữa.
Đó là lĩnh vực mang tính chất đảng phái hơn cả.
Bạn có được sự ủng hộ rất lớn từ phía đảng Dân Chủ về việc tăng thuế thu nhập đối với những người có thu nhập 250000 đô la một năm, trong khi Đảng Cộng hòa lại chống lại nó, mặc dù nếu bạn đạt tới ngưỡng thu nhập đó, thì trong số những đảng viên của đảng Cộng Hòa, những người có thu nhập dưới 75000 đô la một năm cũng vẫn sẽ ủng hộ ý kiến này.
Về cơ bản những thành viên của đảng Cộng Hòa có thu nhập hơn 250000 đô la một năm không muốn phải chịu thuế.
Tăng thuế trên thu nhập từ đầu tư, bạn cũng có thể thấy rằng 2/3 đảng viên đảng Dân Chủ nhưng chỉ 1/3 đối với đảng Cộng Hòa chấp nhận ý kiến này.
Điều đó đã đề cập đến một điểm vô cùng quan trọng, đó là chúng ta thường bàn luận về đảng Dân Chủ và đảng Cộng Hòa và cho rằng có một nhóm thiểu số những người ủng hộ chủ nghĩa độc lập chiếm 2%?
Nếu bạn thêm vào đảng Dân Chủ, thêm vào đảng Cộng Hòa bạn sẽ có được toàn thể người dân nước Mỹ.
Nhưng nó không giống trường hợp này chút nào.
Và nó cũng không giống với bất cứ trường hợp nào trong phần lớn lịch sử nước Mỹ hiện đại.
Gần 1/3 người dân nước Mỹ nói rằng họ ủng hộ đảng Dân Chủ.
Khoảng 1/4 nói rằng họ ủng hộ đảng Cộng Hòa.
Một phần rất nhỏ còn lại tự gọi họ là những người tự do, hay những người theo chủ nghĩa xã hội, hoặc là một vài đảng phái thứ ba khác, và phần lớn nhất, 40% nói họ độc lập.
Do đó phần lớn người dân Mỹ không mang tính chất đảng phái, họ hầu như hoàn toàn đứng về phe trung lập ở ranh giới giữa hai phe phái, do đó mặc dù chúng ta thấy được mối tương quan rất lớn trong quan điểm về vấn đề tài khóa của đảng Dân Chủ và Cộng Hòa, thì chúng ta thậm chí còn thấy được nhiều hơn sự tương quan nếu tính thêm cả thành phần độc lập.
Hiện giờ chúng ta phải đấu tranh chống lại tất cả những vấn đề đó.
Chúng ta có thể để ghét nhau dưới sự kiểm soát vũ khí nạo phá thai và môi trường, nhưng khi có những vấn đề tài chính, đặc biệt là các vấn đề tài chính quan trọng như thế này, chúng ta không hoàn toàn chia rẽ như mọi người vẫn nói.
Trên thực tế, có một nhóm những người khác họ hoàn toàn không chia rẽ như mọi người vẫn nghĩ, và đó là những nhà kinh tế học.
Tôi đã từng nói chuyện với rất nhiều trong số họ, trở lại những năm của thập niên 70 và 80 thì thật là ngu ngốc nếu trở thành một nhà kinh tế học.
Bạn sẽ ở trong cái mà họ gọi là phe nước muối bao gồm các trường đại học Harvard, Princeton, MIT, Stanford, Berkeley, hoặc phe nước sạch, Đại học Chicago, Đại học Rochester.
Bạn là một nhà kinh tế tư bản thị trường tự do hoặc bạn là một nhà kinh tế học tự do theo trường phái kinh tế học Keynes , và những người này đã không đến dự đám cưới của nhau, họ phản biện nhau tại hội nghị.
Sự xấu xí đó vẫn còn tồn tại đến ngày nay, nhưng theo kinh nghiệm của tôi, thật khó và rất khó để có thể tìm được một nhà kinh tế học tuổi dưới 40 người mà vẫn tồn tại cách nhìn nhận thế giới khách quan như vậy.
Đại đa số các nhà kinh tế - thật không hợp thời khi tự gọi mình là nhà lý luận của một trong hai phe.
Cách nói mà bạn muốn, nếu bạn là một sinh viên sau đại học hoặc một thực tập sinh hậu tiến sĩ hoặc bạn là một giáo sư, một giáo sư kinh tế học 38 tuổi, là, "tôi là một người theo chủ nghĩa kinh nghiệm.
Tôi suy xét dựa theo các số liệu."
Và dữ liệu rất rõ ràng.
Không học thuyết nào trong số những học thuyết chủ yếu này thành công một cách triệt để.
Thế kỷ 20, một trăm năm trước đây, đầy rẫy những ví dụ khủng khiếp về một thời kì mà một trường phái hoặc là một trường phái khác cố gắng giải thích quá khứ hoặc dự đoán tương lai và chỉ cần làm một công việc khủng khiếp, vô cùng khủng khiếp như thế, thì nền kinh tế đã đạt đến những mức độ khiêm tốn nhất định.
Họ vẫn còn là một nhóm người vô cùng kiêu ngạo, tôi đảm bảo với bạn, nhưng họ đang kiêu ngạo về tính công bằng của mình, và chính phủ cũng nhìn thấy một loạt các kết quả tiềm năng to lớn.
Và lòng không trung thành này là một cái gì đó tồn tại, và đã tồn tại trong bí mật ở nước Mỹ trong rất nhiều năm qua.
Tôi đã dành rất nhiều thời gian nói chuyện với ba tổ chức lớn chuyên khảo sát thái độ chính trị của người Mỹ: trung tâm nghiên cứu Pew Research, trung tâm nghiên cứu quan điểm quốc gia của đại học Chicago, và đóng vai trò quan trọng nhất nhưng ít được biết đến là nhóm nghiên cứu bầu cử quốc gia người Mỹ Đó là cuộc thăm dò thái độ chính trị dài nhất, có giá trị nhất trên thế giới.
Họ đã thực hiện nó kể từ năm 1948, và những gì họ cho chúng ta thấy một cách nhất quán xuyên suốt là hầu như không thể tìm thấy người Mỹ nào kiên định về tư tưởng, những người luôn ủng hộ, "không chúng ta không được đánh thuế, và chúng ta phải giới hạn quy mô của chính phủ " hoặc, "không, chúng ta phải khuyến khích các chính phủ đóng một vai trò lớn hơn trong việc phân phối lại và sửa chữa những khuyết tật của chủ nghĩa tư bản."
Những nhóm như thế này rất, rất nhỏ.
Đa số người dân, họ lựa chọn, họ chứng kiến sự thỏa hiệp và họ thay đổi theo thời gian khi họ nghe nói về một cuộc tranh luận theo chiều hướng tốt hơn hoặc xấu hơn.
Và điều này từ trước đến nay vẫn không hề thay đổi.
Điều thay đổi là cách mà mọi người trả lời cho câu hỏi không rõ ràng này như thế nào.
Nếu bạn hỏi người dân những câu hỏi không rõ ràng, chẳng hạn như, "Bạn có nghĩ nên có nhiều yếu tố chính phủ hoặc các yếu tố chính phủ ít hơn?"
"Bạn có nghĩ rằng chính phủ nên"-đặc biệt là nếu bạn sử dụng từ đa nghĩa "Bạn có nghĩ rằng chính phủ nên quyên góp ủng hộ cho người nghèo?"
Hoặc, "Bạn có nghĩ rằng chính phủ nên phân phối lại?"
Sau đó, bạn có thể thấy sự thay đổi đảng phái triệt để.
Nhưng trước khi bạn có được chi tiết cụ thể, khi bạn thực sự thắc mắc về các vấn đề thuế và chi tiêu chính phủ trên thực tế hiện đang được xem xét, thì mọi người dân đều tương đối trung lập, họ khá thoáng để có thể thỏa hiệp được.
Điều mà chúng tôi nhận ra, ngay sau đó, khi bạn nghĩ về vách đá tài khóa, hãy không nghĩ về nó như người dân Mỹ về cơ bản không thích nhau khi phải đối mặt với những vấn đề này và rằng chúng tôi phải được tách ra như là hai quốc gia tham chiến riêng biệt.
Hãy suy nghĩ về nó như một số ít các nhà kinh tế học cổ đại và một số nhà tư tưởng không điển hình đã thành công trong việc kiểm soát toàn bộ quá trình.
Và họ làm được điều đó bằng những cách tương tự nhau, thông qua một hệ thống chính, khuyến khích sự đóng góp ý kiến quan điểm của một bộ phận nhỏ những người dân, vì nhóm người nhỏ đó, những người đã hầu như chỉ trả lời là có hoặc không những câu hỏi tư tưởng, họ có thể chiếm số lượng nhỏ nhưng mỗi người trong số họ có một blog cá nhân, mỗi người trong số họ đều đã từng xuất hiện trên Fox hoặc MSNBC tuần trước.
Họ sẽ ngày càng trở nên có tiếng nói hơn, nhưng họ không đại diện cho chúng tôi.
Họ không đại diện cho quan điểm của chúng tôi.
Trở lại vấn đề đồng đô la, nó khiến tôi tự nhắc nhở bản thân mình rằng chúng ta hiểu rõ kinh nghiệm xương máu này hơn bao giờ hết.
Chúng ta biết sẽ như thế nào nếu những người như thế này xuất hiện trên TV, tại Đại hội, la hét về cách tận thế sẽ xảy ra nếu chúng ta không hoàn toàn chấp nhận quan điểm của họ, bởi vì nó đã xảy ra đối với đồng đô la kể từ khi đồng đô la được xuất hiện theo đúng nghĩa của nó.
Trong lịch sử đã có trận chiến giữa Jefferson và Hamilton.
Năm 1913, chúng ta có một cuộc chiến ngu ngốc khắp cục Dự trữ liên bang, ngay từ khi đồng đô la được tạo ra, với những cuộc tranh luận nảy lửa, giận dữ về vấn đề nó nên được nhìn nhận như thế nào, thì một thỏa thuận chung về cách nó được nhìn nhận đã là sự thỏa hiệp tồi tệ nhất có thể, một sự thỏa hiệp chắc chắn sẽ xóa sổ thứ vô cùng giá trị này, đồng đô la, nhưng sau đó tất cả mọi người đồng ý chấp nhận, được thôi, miễn là chúng ta tuân thủ các tiêu chuẩn vàng, điều đó sẽ không có vấn đề gì cả.
Cục dự trữ liên bang FED không thể khiến cho mọi việc trở nên ngày càng tồi tệ hơn nữa.
Chúng tôi đã ngừng tranh luận về các tiêu chuẩn vàng cho các cá nhân trong thời kì khủng hoảng và cảm thấy hứng thú hơn với tiêu chuẩn vàng như là một nguồn tín dụng quốc tế phối hợp trong nhiệm kì của Tổng thống Richard Nixon.
Trong mỗi thời điểm như vậy, chúng tôi gần như đã trên bờ vực của sự sụp đổ hoàn toàn.
Nhưng đã không có gì xảy ra cả.
Xuyên suốt chiều dài lịch sử, đồng đô la đã là một trong những đơn vị tiền tệ tồn tại lâu dài nhất, ổn định, hợp lý nhất, và tất cả chúng ta sử dụng nó mỗi ngày, bất kể người dân có hét lên thay vì nói với chúng ta, bất kể là chúng ta được cho rằng đã sợ hãi như thế nào.
Và bức tranh về tài chính trong dài hạn mà chúng ta đang ở đó trong hiện tại, tôi nghĩ rằng điều đáng tức giận nhất về nó là, nếu quốc hội chỉ đơn giản có thể cho thấy rằng họ bất đồng quan điểm với nhau, thay vì có thể đến với các thỏa hiệp tốt nhất có thể, nhưng họ có thể chỉ cần bắt đầu quá trình hướng tới sự thỏa hiệp, tất cả chúng ta sẽ ngay lập tức tốt hơn.
Nỗi sợ ở đây là cả thế giới đang theo dõi.
Nỗi sợ là chúng ta trì hoãn các giải pháp càng lâu, cả thế giới sẽ càng cho là nước Mỹ
không phải là nền tảng của sự ổn định của nền kinh tế toàn cầu, mà đơn thuần chỉ là một nơi không thể giải quyết các cuộc chiến riêng của bản thân nó, và nếu càng trì hoãn lâu hơn thì chúng ta sẽ càng khiến cả thế giới lo lắng hơn nữa, các mức lãi suất càng cao, chúng ta sẽ càng nhanh phải đối mặt với tai họa khủng khiếp một ngày nào đó.
Và vì vậy chỉ có hành động tự thỏa hiệp, và sự thỏa hiệp thực sự, được duy trì, mới có thể cho chúng ta nhiều thời gian hơn, để cả hai đảng có thể để cơn khủng hoảng lan rộng và đạt được nhiều thỏa thuận hơn trong tương lai.
Tôi đang xuất hiện trên các phương tiện truyền thông. Tôi cảm thấy công việc của tôi làm cho điều này trở thành hiện thực là nhằm mục đích thúc đẩy những điều dường như dẫn đến sự thỏa thuận chung, để không bàn luận về vấn đề này trong những thuật ngữ mơ hồ và đáng sợ khiến cho chúng ta phân cực về quan điểm, nhưng chỉ bàn luận về nó như nó là gì, không phải là một cuộc khủng hoảng gắn liền với sự tồn tại của con người, không phải một số trận chiến giữa hai quan điểm tôn giáo khác nhau về cơ bản, mà là một vấn đề toán học, một vấn đề toán học thực sự có thể giải quyết được, một trong những nơi mà không phải tất cả chúng ta đều tìm đến để có được thứ mình muốn và một trong những nơi đó, các bạn biết đấy, vẫn còn có một cơn khủng hoảng kinh tế đang lan rộng.
Nhưng chúng ta càng xác định nó như là một mối quan tâm thực tế, thì chúng ta có thể giải quyết nó càng sớm, và chúng ta càng có nhiều thời gian hơn cho các giải pháp, mặc dù điều này tưởng chừng như có vẻ nghịch lý.
Cảm ơn bạn. (Vỗ tay)
Nhà làm phim Georges Mélies đã từng là một ảo thuật gia
Điện ảnh ngày nay cũng đã chứng tỏ là một phương tiện tột bậc của ảo thuật
Nó kiểm soát hoàn toàn mọi thứ mà khán giả xem Những nhà làm phim đã phát triển một kho công nghệ để đưa những mánh khóe tiến xa hơn nữa.
Điện ảnh bản thân chúng là màn ảo ảnh của cuộc sống được tạo ra bởi sự chiếu ra liên tiếp những khung hình cố định và đã gây sửng sốt cho những khán giả đầu tiên của anh em nhà Lumiere
Kể cả những vị khán giả khó tính thời nay cũng vẫn bị siêu lòng với màn ảnh nhỏ, Những nhà làm phim đã nâng tầm sự khác biệt giữa đời thực bằng những hiệu ứng tuyệt vời.
Những người có óc tưởng tượng đã và đang thích thú điều này trong hơn 400 năm qua
Giambattista della Porta, một học giả người Neapolitan ở thế kỷ 16 đã kiểm chứng và nghiên cứu thế giới tự nhiên xem xét cách chúng được vận động như thế nào
tìm tòi thế giới quanh ta và sự nhận thức của chúng ta về nó chính là bản chất của những hiệu ứng kĩ xảo
Vì thế, đi sâu nghiên cứu vào nó cùng với hội đồng công nghệ và khoa học của Viện Khoa học và Nghệ thuật điện ảnh cho ta thấy sự thật đằng sau những thủ thuật
Hiệu ứng được dựa trên những nguyên lý của ảo giác giả định, những thứ mà chúng ta biết đến; dự đoán, chúng sẽ diễn ra như chúng ta mong đợi và ngữ cảnh trong thực tế, hiểu biết của chúng ta về thế giới mà ta đã biết như là hệ thống cấp bậc
Rồi một nhân tố thứ 4 thật sự là một nỗi ám ảnh cái mà không bao giờ để lộ ra thủ thuật đằng sau nó
Và chính điểm này khiến hiệu ứng trở thành một sự theo đuổi không ngừng tới sự hoàn hảo
Vì vậy. từ những phân đoạn chuyển tiếp quay thủ công trong những ngày đầu của điện ảnh tới người đoạt giải Oscar chủ nhật tuần trước, đều tuân theo các bước, một vài sự lặp lại trong quá trình tiến triển của kỹ xảo hiệu ứng
Hy vọng rằng bạn sẽ thích.
Isabelle: " Nhà làm phim Georges Mélies là một trong những người đầu tiên nhận ra rằng điện ảnh có khả năng nắm bắt những giấc mơ
(Nhạc) [ "'Chuyến đi đến mặt trăng' (1902)"] ["2011 Sự phục hồi của màu tô tay gốc"] ["2001: Cuộc phiêu lưu trên không trung (1968)"] ["Giải Thưởng Hàn Lâm về hiệu ứng kĩ xảo"] ["Avatar' (2009)"] Bác sĩ đầu tiên: Anh thấy ra sao, Jake?
Jake: Chào các cậu
["Giải Thưởng Hàn Lâm về kỹ xảo hiệu ứng "] Bác sĩ thứ hai: Hãy chào cơ thể mới của cậu đi, Jake.
Bác sĩ thứ nhất: Tốt Bác sĩ thứ hai: Chúng ta sẽ làm việc này nhanh gọn thôi Jake. Bác sĩ thứ nhất: Cậu có muốn ngồi lên không?
không sao cả đâu. Bác Sỹ thứ hai: Thế là tốt rồi, từ từ và nhẹ nhàng thôi, Jake
Không có sự mất cân bằng cơ thể là tốt rồi. Bác sĩ thứ nhất: Cậu có thấy đau đầu hay chóng mặt không?
Ồ, anh đang cử động ngón chân mình kìa.
["Alice, Ở xứ sở thần tiên' (1972)"] Alice: Tôi bị sao thế này?
["Alice ở xứ sở thần tiên; (2010)"] ["Đề cử cho giải thường Hàn Lâm về kỹ xảo hiệu ứng"] ["Thế giới bị lãng quên " (1925)"] ["Phim dựng bằng hình ảnh tĩnh"] ["Công Viên kỉ Jurassic (1993)"] [Tiếng khủng long gầm] ["Phim đồ Hoạ bằng máy tính"] ["Giải Thưởng Viện Hàn Lâm về Kỹ Xảo Hiệu Ứng'] ["Xì Trum" (2011)"] ["Phần mềm Autodesk Maya-Định Khung Hoạt Hình '] [Sự trỗi dậy của hành tinh khỉ' (2011"] Tinh Tinh: KHông! [Đề Cử Giải Thưởng Viện Hàn Lâm cho Kỹ xảo Hiệu Ứng"] [Metropolis; (1927)"] (Nhạc) ['Blade Runner' (1982)"] [Đề Cử Giải Thưởng Viện Hàn Lâm cho Kỹ xảo Hiệu Ứng"] ["Khi Cơn mưa đến (1939)"] Rama Safti: Chuyện này đã qua rồi
Maharaja: Chẳng có gì để lo lắng cả.
[Giải Thưởng Viện Hàn Lâm Cho Hiệu Ứng Đặc Biệt- (Năm đầu tiên của hạng mục)"] (Tiếng Nổ) ["2012' (2009)"] Thống Đốc :Có vẻ như điều tồi tệ nhất đã qua rồi.
["Cảnh tàn phá bằng đồ họa bằng vi tính"] ["Chúa tể những chiếc nhẫn: Trở trở lại của nhà Vua; (2003)"] ["Phần mềm Mô Phỏng Môi Trường Thực-Tạo Ra Đám Đông"] ["Giải Thưởng Viện Hàn Lâm Cho Kỹ xảo Hiệu Ứng'] ["Ben Hur: Câu Chuyện Về Chúa Giê Su (1925)"] [Vi Tiểu Hình Và Con Rối khiến đám đông sống động"] ["Võ Sĩ Giác Đấu' (2000)"] ["Đồ Hoạ Vi Tính Đấu Trường La Mã và Đám Đông Kỹ Thuật số'] [ Chiến Thắng Giải Thưởng Viện Hàn Lâm Cho Kỹ xảo Hiệu Ứng '] ["Harry Potter Và Chiếc Cốc Tử Thần Phần 2 (2011"] ["Đề Cử Giải Thưởng Viện Hàn Lâm Cho Kỹ Xảo Hiệu Ứng ''] ["Được sản xuất với sự kết hợp giữa Viện Khoa Học Hàn Lâm và Hội Đồng CÔng Nghệ.'] (Vỗ Tay) ["Hôm nay là lúc có thể nhận ra những thứ không thể và không chắc chắn. '— Georges Méliès"] Don Levy: Cám ơn
Đây là ảnh của Maurice Duron, thư ký danh dự vĩnh viễn của Viện Pháp Ngữ.
Ông ăn vận sang trọng trong bộ đồng phục 68,000$, xứng tầm với vai trò của Viện Pháp Ngữ quản lý và giữ gìn sự trong sáng của tiếng Pháp và bảo tồn, duy trì ngôn ngữ.
Viện có hai nhiệm vụ chính: biên soạn cuốn từ điển tiếng Pháp chính thức --
hiện đang biên soạn lần thứ 9, họ bắt đầu biên tập vào năm 1930 và đã làm đến chữ cái P.
Họ cũng quy định sử dụng đúng từ vựng như là từ "email' người Pháp vẫn dùng lẽ ra phải là "courriel."
Người Pháp dùng lại cụm từ World Wide Web mà đúng ra phải là "la toile d'araignee mondiale" -- Mạng Nhện Toàn Cầu -- các cách gọi đúng mà người Pháp vô tình hay hữu ý lờ đi.
Đây là mô hình chuyển hóa của ngôn ngữ: cụ thể là, nó được hợp pháp hóa bởi một viện.
Nhưng ai ai nhìn vào ngôn ngữ cũng nhận thấy đó đúng là việc làm rỗi hơi, khi ngôn ngữ xuất phát từ trí não của con người khi giao tiếp với nhau.
Và hiển nhiên khi ngôn ngữ thay đổi không ngừng -- thì trước khi Viện Pháp Ngữ hoàn thành cuốn từ điển nó đã thành lạc hậu mất rồi.
Chúng ta thấy việc đó trong sự xuất hiện liên tục của thành ngữ và thuật ngữ, trong quá trình thay đổi lịch sử của các ngôn ngữ, trong sự phân tách các phương ngữ và sự hình thành các ngôn ngữ mới.
Nên ngôn ngữ không phải yếu tố tạo nên hay quyết định bản chất con người mà chỉ là một cửa sổ để nhìn vào bản chất con người.
Trong cuốn sách tôi đang viết, tôi hy vọng qua ngôn ngữ có thể làm sáng tỏ các khía cạnh trong bản chất con người, bao gồm cơ chế nhận biết con người sử dụng để ý niệm hóa thế giới và các kiểu quan hệ kiểm soát sự tương tác giữa con người.
Và sáng nay tôi sẽ nói đôi điều về từng vấn đó .
Tôi xin được bắt đầu với một vấn đề kỹ thuật trong ngôn ngữ khiến tôi rất lo ngại -- và mong các bạn nghe tôi nói về động từ và cách sử dụng nhé.
Vấn đề là, động từ nào đi với cấu trúc nào?
Động từ là phần khung cho cả câu.
Nó là phần khung được bao phủ bởi các thành phần còn lại.
Hãy để tôi gợi lại 1 kiến thức mà các bạn đã lãng quên.
Một nội động từ, như "ăn tối," chẳng hạn không thể nhận một tân ngữ trực tiếp.
Bạn phải nói, "Sam đã ăn tối," chứ không phải "Sam đã ăn tối pizza."
Một ngoại động từ quy định phải có một tân ngữ: "Sam ăn ngấu nghiến cái bánh pizza." Chứ không thể nói cụt lủn, "Sam ăn ngấu nghiến."
Có hàng tá động từ loại này, mỗi cái có nhiệm vụ hình thành nên câu.
Khó khăn khi giải thích cách trẻ em học ngôn ngữ, khó khăn khi dạy người lớn học ngoại ngữ không mắc các lỗi ngữ pháp và khó khăn khi lập trình máy tính sử dụng ngôn ngữ chính là động từ nào đi với cấu trúc nào.
Ví dụ, cấu trúc tặng cách trong tiếng Anh --
bạn có thể nói, "Đưa một chiếc bánh ngọt cho một chú chuột," tặng cách giới từ,
hoặc "Cho một chú chuột một chiếc bánh ngọt," tặng cách tân ngữ đôi,
"Hãy hứa bất kỳ điều gì với nàng," "Hãy hứa với nàng bất kỳ điều gì".
Hàng trăm động từ có thể dùng cả 2 cách.
Trẻ em, người lớn hay máy tính thường muốn khái quát rằng bất cứ động từ nào xuất hiện trong cấu trúc, "chủ ngữ-động từ-phần bổ trợ-tân ngữ" cũng có thể biểu diễn thành "chủ ngữ-động từ-tân ngữ-phần bổ trợ."
Vì ngôn ngữ rộng lớn vô cùng nên việc chuyển cấu trúc đó quả thực rất thuận tiện và bạn không thể đọc vẹt lại những câu mới nghe được.
Bạn phải hiểu được ý khái quát để hiểu và nói được các câu mới.
Đây là ví dụ minh họa cách làm.
Rủi thay, vẫn có các ngoại lệ riêng.
Bạn có thể nói, "Biff đã lái xe tới Chicago," chứ không phải, "Biff đã lái Chicago chiếc xe."
Bạn có thể nói, "Sal đã làm thằng Jason đau đầu," nhưng hiếm khi nói, "Sal đưa một trận đau đầu cho thằng Jason."
Giải pháp là, dù thoạt nhìn khá giống nhau, các cấu trúc này không đồng nghĩa. Nếu xem xét tỉ mỉ nhận thức con người, bạn sẽ thấy giữa chúng có hơi khác nhau về nghĩa.
Nên, "Hãy đưa X cho Y" -- cấu trúc đó phản hồi lại suy nghĩ, "Khiến X đi tới Y." Trong khi, "Hãy đưa Y cái X" phản ứng với suy nghĩ, "Khiến Y có X."
Nào, nhiều sự việc có thể được diễn giải bằng cả hai cách, giống các ảo ảnh số đảo ngược cổ điển, các bạn có thể chú ý đến một vật nào đó, và không gian quanh vật đó lùi dần khỏi tầm nhìn, hoặc bạn có thể nhìn thấy các khuôn mặt trong không khí, khi vật thể lùi khỏi tiềm thức.
Các cách diễn giải đó được phản ánh như thế nào trong ngôn ngữ?
Trong cả hai trường hợp, sự việc được diễn giải khi bị tác động được diễn tả là tân ngữ trực tiếp: danh từ đứng sau động từ.
Nên khi nghĩ tới việc đem chiếc bánh đi đâu đó -- tới đích đến của chiếc bánh -- bạn nói, "Hãy đưa cái bánh cho chú chuột."
Khi diễn giải nó ra thành, "khiến con chuột có cái gì đó," thì bạn đang làm gì đó với con chuột, do vậy bạn nói là "Hãy đưa chú chuột cái bánh."
Vậy động từ nào đi với cấu trúc nào -- vấn đề ban đầu còn tùy vào liệu động từ có cụ thể chỉ một hành động hay một thay đổi sở hữu không.
Hành động cho bao gồm việc khiến cái gì đó đi và khiến ai đó có cái gì.
Lái xe chỉ khiến chiếc xe đi được vì Chicago không phải thành phố có thể sở hữu được cái gì.
Chỉ có con người mới có thể sở hữu.
Và làm cho người khác đau đầu, nhưng không phải bạn lôi cơn đau đầu khỏi đầu mình và khiến nó đi sang đầu người khác, rồi suy tính để cơn đau đầu định cư trong đầu người ta.
Bạn phải gây ồn hoặc cư xử thật đanh đá mới khiến họ đau đầu được.
Đó là một ví dụ về một trong những công việc hàng ngày của tôi.
Tại sao mọi người phải quan tâm?
Có một số kết luận thú vị từ các phân tích hàng trăm động từ trong tiếng Anh tương tự.
Thứ nhất, có một mức độ cấu trúc khái niệm mịn mà chúng ta tính toán một cách vô thức và tự động mỗi khi tạo ra một câu nói, cơ chế đó quản lý việc chúng ta sử dụng ngôn ngữ.
Bạn có thể nghĩ nó là ngôn ngữ của tư duy.
Nó dựa trên một tập hợp khái niệm nhất định chi phối hàng tá cấu trúc và hàng nghìn động từ -- không chỉ trong tiếng Anh mà mọi ngôn ngữ khác -- các khái niệm căn bản như không gian, thời gian, quan hệ nhân quả và ý định của con người -- như là, phương tiện và kết quả là gì?
Chúng gợi ta liên tưởng tới các loại mà Immanuel Kant đã biện luận là kết cấu khung cơ bản của tư duy con người, và thật thú vị khi việc sử dụng vô thức ngôn ngữ phản ánh các loại Kantian này --
không chú ý đến các chất lượng nhận thức, như màu sắc, kết cấu, khối lượng và tốc độ, các yếu tố này không bao giờ phân biệt cách dùng động từ trong các cấu trúc khác nhau.
Một vướng mắc nữa là mọi cấu trúc trong tiếng Anh ngoài nghĩa đen ra còn dùng theo nghĩa bóng.
Ví dụ, cấu trúc này, tặng cách không chỉ dùng để diễn đạt các ý mà còn diễn đạt các ý ẩn dụ, như khi ta nói, "Bà kể một câu chuyện cho tôi nghe" hay "kể cho tôi nghe một câu chuyện," "Max đã dạy tiếng Tây Ban Nha cho sinh viên" hoặc "đã dạy sinh viên tiếng Tây Ban Nha."
Cấu trúc hoàn toàn giống nhau, nhưng không có bánh, chuột. Không có cái gì di chuyển cả.
Nó gợi "hình ảnh ẩn dụ của vật chứa đựng" khi giao tiếp, khi chúng ta tiếp nhận các ý tưởng như các vật thể câu nói như vật chứa đựng, và giao tiếp là quá trình gửi thông tin đi --
khi nói chúng ta "thu lượm" các ý tưởng để "đặt" chúng "vào" từ ngữ, và nếu từ vựng của ta không "hổng" hoặc "sáo rỗng", chúng ta có thể "truyền" các ý tưởng này tới người nghe để họ "mở gói" lời nói và "lấy ra" "nội dung" đó.
Kiểu dài dòng văn tự đó không phải ngoại lệ mà là chuyện rất bình thường.
Thật khó kiếm ví dụ về ngôn ngữ trừu tượng không dựa trên phép ẩn dụ nào.
Ví dụ, bạn có thể dùng động từ "đi" và các giới từ "tới" và "từ" theo nghĩa đen mô tả không gian:
"Người đưa tin đi từ Paris đến Istanbul."
Bạn cũng có thể nói, "Biff đi từ ốm đến khỏe (Biff khỏi ốm rồi)."
Biff không đi đâu cả. Anh ta lẽ ra có thể nằm trên giường suốt, nhưng có vẻ sức khỏe anh ta là một điểm trong không gian ta coi như đang di chuyển.
Hoặc, "Cuộc họp đã đi từ 3 đến 4," khi chúng ta coi thời gian trải dài trên một đường.
Trong khi đó, chúng ta dùng lực để chỉ lực vật lý trong câu, ''Nàng Rose buộc cái cửa phải mở ra (Rose đạp bay cửa) và cả lực giữa cá nhân với nhau, như trong câu, "Rose buộc Sadie phải đi" -- không cần thiết phải bằng bạo lực, mà đe dọa --
hoặc ''Rose buộc mình phải đi," như thể trong tâm trí Rose có 2 thực thể, đang tham chiến.
Kết luận thứ 2 là khả năng nhận thức một sự việc theo hai cách khác nhau, như là, "khiến cái gì đi tới ai đó," và "khiến ai đó có cái gì," Tôi nghĩ đó là đặc tính cơ bản của tư duy con người, và cơ sở cho hoạt động biện luận khi mọi người không khác nhau nhiều về các sự thật hiển nhiên nhưng về cách diễn đạt thì khác nhau nhiều.
Sau đây tôi xin đưa ra một vài ví dụ: "kết thúc kỳ thai ngén" vs "giết một bào thai," "một quả bóng tế bào (bầu bí)" vs "một thai nhi," "xâm lược Iraq" vs "giải phóng Iraq," "tái phân phối sự giàu có " vs "tịch thu thu nhập."
Và theo tôi, bức tranh lớn nhất sẽ bao gồm cách diễn đạt dài dòng của chúng ta về các sự việc trừu tượng dựa trên một hình ảnh ẩn dụ thực tế. Nó sẽ coi trí tuệ con người bao gồm một danh mục các khái niệm -- như là các vật thể, không gian, thời gian, nguyên nhân và ý định -- hữu ích trong các loài hiểu biết rộng và có tính xã hội, có quá trình tiến hóa dễ tưởng tượng, và một quá trình trừu tượng ẩn dụ cho phép ta xóa bỏ nội dung ý niệm ban đầu của chúng -- không gian, thời gian và lực -- và áp dụng chúng vào các miền trừu tượng mới, do đó cho phép một loài đã tiến hóa dùng đá, công cụ và động vật để khái niệm hóa toán học, vật lý, luật pháp và các lĩnh vực trừu tượng khác.
Tôi đã nói sẽ bàn về 2 cửa sổ của bản chất con người: bộ máy nhận thức chúng ta dùng để khái niệm hóa thế giới, và giờ tôi sẽ nói đôi điều về các kiểu quan hệ chi phối tương tác trong xã hội loài người, được phản ánh qua ngôn ngữ.
Và tôi sẽ bắt đầu với một câu đó: câu đố về các hoạt động nói gián tiếp.
Tôi không chắc có nhiều bạn đã xem bộ phim "Fargo" hay chưa.
Các bạn có thể nhớ cảnh tên bắt cóc bị một viên cảnh sát dừng lại, yêu cầu xuất trình giấy phép lái xe và chìa ví ra cố tình để tờ 50$ thò ra khỏi ví.
Và hắn nói, "Tôi nghĩ chúng tôi cần cẩn thận hơn ở vùng Fargo này" -- mà khán giả nào cũng hiểu đó là cuộc hối lộ lén lút.
Kiểu nói gián tiếp này rất phổ biến trong ngôn ngữ.
Ví dụ, trong các yêu cầu lịch sự, khi một người nói, "Thật tuyệt nếu anh có thể chuyển cho tôi ít sốt guacamole," ta biết chính xác ý của người nói, dù đó là một ý niệm khá kỳ lạ được diễn đạt.
(Tiếng cười) "Anh có muốn đến xem các bản khắc của tôi không?"
Tôi nghĩ hầu hết mọi người đều hiểu ý định của người nói đằng sau câu nói đó.
Và trong khi, nếu ai đó nói "Cậu có cửa hàng đẹp đấy. Thật đáng tiếc nếu có chuyện gì xảy ra với nó" -- (Tiếng cười) chúng ta thừa hiểu đó là một lời đe dọa ngấm ngầm, chứ không phải các giả thuyết về rủi ro.
Vậy câu đố là, tại sao việc hối lộ, các yêu cầu lịch sự, gạ gẫm và đe dọa lại thường được nói bóng gió đến thế?
Chẳng ai khờ khạo cả --
cả 2 bên đều biết chính xác người nói có ý gì, va người nói cũng biết người nghe hiểu rằng người nói biết điều mà người nghe biết, vân vân.
Vậy là sao?
Tôi nghĩ điều mấu chốt chính là ngôn ngữ là một phương tiện trong các quan hệ thương thuyết, và các mối quan hệ của con người rơi vào một số loại.
Nhà nhân chủng học Alan Fiske cho rằng có một sự phân loại hệ quả trong đó các mối quan hệ có thể được phân loại thành nhóm làm việc trên nguyên tắc "Của tôi là của bạn, của bạn cũng là của tôi'' -- kiểu tư duy trong gia đình, ví dụ -- sự vượt trội có quy tắc là "Đừng có lằng nhằng nhé," đôi bên cùng có lợi: "Có qua có lại mới toại lòng nhau," và giới tính: trong ngôn từ bất hủ của nhạc sĩ Cole Porter là, "Chúng ta hãy tiến hành."
Các kiểu quan hệ có thể thương lượng.
Dù có các trường hợp mặc định khi một trong các lối tư duy đó có thể áp dụng, chúng có thể được kéo giãn và mở rộng.
Ví dụ, nguyên tắc chung áp dụng tự nhiên nhất trong phạm vi gia đình và bạn bè, nhưng nó có thể dùng để diễn đạt tâm lý chia sẻ với các nhóm không thường gặp nguyên tắc đó --
ví dụ, giữa anh em, các tổ chức anh em, hôi nữ sinh... như " gia đình loài người," bạn cố gắng khiến những người không phải ruột rà dùng kiểu quan hệ thường chỉ phù hợp với bà con thân thuộc.
Nhưng với các cặp khớp sai lầm có thể gây rắc rối -- khi người này mang một kiểu quan hệ và người kia mang một kiểu khác.
Nếu bạn tự nhiên đến lấy con tôm từ đĩa của ông chủ ăn ngon lành, ví dụ thế, thì đúng là một tình huống chết người và chết cười.
Hoặc sau bữa tối, một khách mời lôi ví ra đòi trả bạn tiền bữa tối, tình huống này cũng khá khó xử.
Trong các tình huống mơ hồ hơn, vẫn có thể thương lượng được.
Ví dụ, ở nơi làm việc, nhân viên thấy khó khăn để hòa nhập với sếp hoặc gọi sếp bằng tên một cách thân mật.
Khi hai người bạn thực hiện một giao dịch như bán xe chẳng hạn, thì ai cũng thừa biết kiểu gì cũng áp lực và gây khó xử cho đôi bên.
Trong chuyện tình cảm, chuyển từ tình bạn sang tình yêu dẫn đến nhiều chuyện dở khóc dở cười cũng như chuyện tình nơi công sở, mà chúng ta gọi là cuộc tranh chấp giữa một mối quan hệ đồng nghiệp và yêu đương, đôi khi dẫn đến "quấy rối tình dục".
Vậy, chuyện này liên quan gì đến ngôn ngữ?
Ngôn ngữ, một phương tiện giao tiếp trong xã hội phải thỏa mãn hai điều kiện.
Bạn phải chuyển tải được nội dung chính -- giờ chúng ta quay lại với ẩn dụ vật chứa.
Bạn muốn diễn đạt mệnh lệnh, lời hứa hay một vụ hối lộ, lời gạ gẫm, tán tỉnh...-- nhưng bạn cũng phải thương lượng và duy trì mối quan hệ với người ta.
Tôi nghĩ giải pháp chính là sử dụng ngôn ngữ ở hai cấp độ: ở dạng nghĩa đen thể hiện mối quan hệ an toàn nhất với người nghe, trong khi nội dung ẩn ý -- "đọc để hiểu được hàm ý" khi chúng ta phụ thuộc vào người nghe để lựa lời mà nói cho phép người nghe hiểu được ý tứ quan trọng trong ngữ cảnh, có thể làm thay đổi mối quan hệ.
Yêu cầu lịch sự là ví dụ đơn giản nhất.
Nếu bạn diễn đạt yêu cầu của mình dưới dạng câu điều kiện: "Nếu cậu mở hộ tớ cái sổ thì tốt quá," mặc dù nội dung là câu mệnh lệnh, nhưng bạn không dùng giọng điệu sai khiến, nghĩa là bạn không thể hiện mình đang trong mối quan hệ ưu thế, mối quan hệ mà người kia phải tuân lệnh bạn.
Mặt khác, bạn muốn có đĩa nước sốt guacamole đó.
Bằng cách diễn đạt mong muốn đó dưới dạng câu "nếu-thì", bạn có thể yêu cầu người ta mà không tỏ ra mình đang sai khiến người ta.
Và tinh vi hơn, nó có tác dụng cho mọi lời nói ẩn ý liên quan đến sự phủ nhận xác đáng: các vụ hối lộ, đe dọa, đề nghị, gạ gẫm...
Giả sử nếu ngôn ngữ chỉ được dùng theo nghĩa đen thì sẽ ra sao?
Bạn có thể nghĩ nó như một trò chơi -- ma trận trả tiền trên lý thuyết.
Hãy đặt mình vào vị trí một tên bắt cóc muốn hối lộ viên cảnh sát.
Có 2 khả năng một là viên cảnh sát trung thực và thiếu trung thực.
Nếu bạn không hối lộ anh ta thì bạn sẽ nhận thẻ phạt giao thông -- hoặc tệ hơn như trong trường hợp trong phim "Fargo" liệu viên cảnh sát trung thực đó có trung thực hay không:
có thử mới biết.
Trong trường hợp đó, các hậu quả khá nặng nề.
Mặt khác, nếu bạn mở rộng việc hối lộ, nếu viên cảnh sát không liêm khiết bạn sẽ phải đút lót nhiều tiền để được tự do.
Nếu anh ta liêm khiết thì bạn sẽ lãnh một khoản phạt lớn vì tội hối lộ.
Đây là một tình huống đầy kịch tính.
Mặt khác, với ngôn ngữ gián tiếp nếu bạn nói khéo để che đậy ý định hối lộ thì tay cảnh sát thiếu liêm khiết đó có thể hiểu hàm ý bạn muốn đút lót để được tự do đi tiếp,
viên cảnh sát trung thực thì không thể buộc tội bạn hối lộ vì thế, bạn vướng vào thẻ phạt giao thông.
Thế là bạn lợi cả đôi đường.
Một cách phân tích tương tự có thể áp dụng vào sự khó xử tiềm ẩn trong tình huống tán tỉnh, và các trường hợp khác khi phủ nhận xác đáng là hữu ích.
Tôi nghĩ nó khẳng định điều đã được các nhà ngoại giao biết từ lâu -- cụ thể là, tính mơ hồ của ngôn ngữ còn lâu mới là lỗi sai hoặc khuyết điểm mà là một đặc tính của ngôn ngữ -- mà chúng ta tận dụng khi giao tiếp trong xã hội.
Tóm lại: ngôn ngữ là sản phẩm tích lũy của loài người phản ảnh bản chất con người -- cách chúng ta khái niệm hóa thực tiễn, cách chúng ta hình thành quan hệ với nhau --
và bằng cách phân tích các lời nói nước đôi và sự phức tạp của ngôn ngữ, tôi nghĩ chúng ta có thể biết điều gì khiến chúng ta chọn.
Xin cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Chúng ta sống trong một thế giới cực kì bận rộn.
Cường độ cuộc sống lúc nào cũng điên cuồng, tâm trí của chúng ta thì lúc nào cũng bận rộn, và chúng ta lúc nào cũng đang làm một việc gì đấy.
Chính vì thế, tôi muốn các ban hãy dành ra một phút để nhớ lại lần cuối cùng bạn dành thời gian để không làm gì cà là khi nào?
Chỉ 10 phút không lo âu?
Và khi tôi nói không làm gì cả, nó có nghĩa là KHÔNG GÌ CÀ.
Có nghĩa là không email, không nhắn tin, không internet, không xem tivi, không nói chuyện, không ăn, không đọc,
không cả chỉ ngồi đấy và nhớ về quá khứ hay bàn tính chuyện tương lai.
Chỉ đơn giàn là không làm gì cả.
Tôi thấy rất nhiều gương mặt ngơ ngác.
(Tiếng cười) Tôi đoán là lần ấy của các ban có lẽ là lâu lắm rồi.
Và điều này thật lạ thường phải không?
Chúng ta đang bàn về tâm trí của chúng ta.
Tâm trí, thứ tài nguyên qúy gía mà chúng ta có, nhờ nó mà chúng ta có thể trải nghiệm từng giây phút trong cuộc sống,
nhờ nó mà chúng ta, như một cá thể, biết vui, hài lòng, ổn định tình cảm và đồng thời biết tốt bụng, biết suy nghĩ, và quan tâm đến những người xung quanh.
Chúng ta cũng phụ thuộc vào chính tâm trí này để tập trung, sáng tạo, và và còn để thực hiện tốt nhất mọi thứ mà ta làm.
Vậy nhưng, chúng ta không dành chút thời gian nào để chăm sóc nó cả.
Trên thực tế, chúng ta dành nhiều thời gian để chăm chút cho xe hơi, quần áo, và đầu tóc hơn là -- ok, có lẽ không hẳn là đầu tóc, nhưng bạn hiểu ý mà tôi muốn nói rồi đấy. Dĩ nhiên, kết quả là chúng ta bị stress.
Các bạn biết đấy, tâm trí quay vèo như một cái máy giặt vậy đi vòng quanh, vòng quanh, rất nhiều những càm xúc lẫn lộn và khó khăn và chúng ta không thực sự biết cách giải quyết những điều này
và một sự thật đáng buồn là chúng ta bị phân tâm đến mức chúng ta không còn hiện diện trong thế giới mà chúng ta đang sống
Chúng ta lỡ mất những thứ quan trong nhất đối với bản thân mình và điều điên cuồng hơn là mọi người đều cho rằng, cuộc sống luôn như thế, cho nên chúng ta phải làm quen với nó thôi.
Nhưng cuộc sống thật sự không phải nhất thiết như vậy.
Khi tôi đến lớp tập thiền lần đầu tiên thì tôi khoảng 11 tuổi.
Và tin tôi đi, nó có tất cả những định kiến mà bạn có thể tưởng tượng ra, chẳng hạn như ngồi bắt chéo chân trên sàn, nhang, trà thảo mộc, những người ăn chay, tất cả những thứ ấy, nhưng vì mẹ tôi đi và tôi thì tò mò, thế nên tôi cũng đi theo mẹ.
Trước đấy thì tôi cũng xem một ít những phim kung-fu, và nghĩ thầm rằng tôi có thể học được cách bay lượn ở đấy, nhưng lúc ấy tôi còn nhỏ lắm.
Khi tôi đến đấy rồi, thì tôi nghĩ rằng, giống như rất nhiều người, tôi nghĩ rằng thiền chỉ là một liều paradol cho tâm trí vậy.
Bạn bị stress nên bạn ngồi thiền.
Tôi đã không nghĩ được rằng bản chất nó còn có tính đề kháng nữa, cho đến khi tôi 20 tuổi, khi mà rất nhiều chuyện xảy ra một cách dồn dập trong cuộc sống của tôi, những chuyện rất nghiêm trọng khiến cuộc sống của tôi bị đảo lộn hoàn toàn và bất thình lình, tôi bị ngập trong suy nghĩ, ngập trong những cảm xúc rối bời mà tôi không biết cách nào để giải quyết chúng.
Mỗi lần tôi thử đè nén một cảm xúc xuống, thì một cái khác lại hiện ra.
Nó thật sự là một khoảng thời gian rất căng thẳng.
Tôi đoán là tất cả chúng ta đối phó với stress bằng những cách khác nhau.
Một số người sẽ chôn vùi bản thân trong công việc và biết ơn vì nó làm họ phân tâm.
Những người khác thì tìm đến bạn bè và gia đình để tìm sự giúp đỡ.
Một số khác thì sẽ tìm đến rượu hoặc là bắt đầu uống thuốc.
Còn cách đối phó với căng thẳng của tôi là trở thành một nhà sư.
Thế là tôi nghỉ học, rồi đi đến Hi-ma-lay-a, Tôi trở thành một nhà sư và bắt đầu tập thiền.
Mọi người nhiều khi hỏi rằng tôi đã học được gì trong khoảng thời gian đấy.
Thì, rõ ràng là một số thứ sẽ không còn như trước.
Nhìn thẳng vào vấn đề mà xem, trở thành một nhà độc thân thì sẽ có rất nhiều thứ thay đổi.
Nhưng nhiều hơn thế
nó dạy tôi -- nó giúp tôi trân trọng hơn, và hiểu rõ hơn về thời điểm hiện tại
Ý tôi là không bị lạc trong những suy nghĩ, không bị phân tâm không bị choáng ngợp bởi những cảm xúc khó khăn mà thay vào đó, học cách để hiện diện ở đây và vào lúc này học cách quan tâm, cách hiện diện
Tôi cho rằng thời điểm hiện tại đang bị xem nhẹ.
Nó nghe có vẻ rất đỗi bình thường, nhưng vì chúng ta dành quá ít thời gian cho những thời điểm hiện tại, nên chúng không còn bình thường nữa.
Một nghiên cứu gần đây của đại học Harvard cho biết, trung bình, trí óc của chúng ta bị lạc trong những suy nghĩ 47% thời gian.
47 phần trăm
Đồng thời, chính sự mất tập trung này là nguyên nhân trực tiếp của việc không hạnh phúc.
Chúng ta không sống lâu đến mức ấy nhưng dành nửa đời người lạc trong những suy nghĩ và có khả năng hoàn toàn buồn bã. tôi không biết nữa, nó thật sự có vẻ bi thàm, đặc biệt là khi mà chúng ta có thể làm gì đấy để thay đổi nó, khi mà có một cách tích cực, thực tế, khả thi, và đã được khoa học chứng minh, có thể giúp tâm trí chúng ta khỏe mạnh hơn, biết quan tâm hơn và ít bị phân tâm hơn.
Và vẻ đẹp của nó nằm ở chỗ, mặc dù nó chỉ chiếm khoảng 10 phút trong ngày, nó tác động đến toàn bộ cuộc sống của chúng ta
Nhưng chúng ta cần phải biết làm cách thực hiện nó
Chúng ta cần tập luyện.
Chúng ta cần khuôn khổ để học cách quan tâm.
Đó chính là bản chất của thiền:
làm quen với thời điểm hiện tại.
Tuy nhiên, chúng ta cũng cần phải biết cách tiếp cận thiền đúng đắn để có thể thu được nhiều lợi ích nhất từ nó.
Những trái banh này sẽ giúp tôi giải thích đều ấy, nếu bạn đang thắc mắc nãy giờ, bởi vì đa số mọi ngưởi cho rằng thiền đồng nghĩa với việc loại bỏ hết mọi suy nghĩ, cảm xúc, bằng cách nào đó kiểm soát tâm trí nhưng thật ra, nó khác xa như vậy.
Nó giống hơn với việc lùi lại để nhìn những suy nghĩ một cách rõ ràng, chứng kiến dòng suy nghĩ đến và đi cũng như cảm xúc đến và đi với một tâm trí thoải mái, tập trung chứ không đánh giá
Để lấy ví dụ, ngay bây giờ, nếu như tôi tập trung quá mức vào những trái banh, thì tôi không tài nào thả lỏng và nói chuyện với các bạn được.
Còn nếu tôi quá thoải mái nói chuyện với các bạn thì tôi không tài nào tập trung vào những trái banh.
Trong cuộc sống, và trong thiền, sẽ có lúc bạn tập trung quá mức một chút, và cuộc sống bắt đầu càm thấy như thế này.
Cuộc sống trở nên rất không thoải mái, khi bạn trở nên căng thẳng như thế này.
Vào những thời điểm khác, chúng ta có thể lơi là hơi quá đà một chút và mọi thứ sẽ trở nên như thế này.
Dĩ nhiên trong thiền chúng ta kết thúc bằng việc ngủ gục.
Thế nên chúng ta đang tìm kiếm một sự cân bằng, một sự thoải mái có tập trung để cho phép những dòng suy nghĩ đến và đi mà không có tất cả những rối trí
Cái mà hay xảy ra khi chúng ta học cách quan tâm đó chính là chúng ta bị phân tâm bởi một suy nghĩ.
Coi đây như một sự lo lắng.
Tất cả mọi thứ đều ổn, và chúng ta nhận ra dòng suy nghĩ lo lắng này,
nó giống như là, "Ồ, trước giờ không nhận ra là mình đang lo lắng về vấn đề này."
Bạn nghĩ về nó lần nữa, lặp lại.
"Ồ, mình lo quá." Ồ, tôi thật sự rất lo lắng.
Wow, có rất nhiều nỗi lo.
Và trước khi mà chúng ta kịp nhận ra nó, thì chúng ta lo lắng về việc cảm thấy lo lắng
Bạn biết đấy, chuyện này thật điên rồ.
Chúng ta lúc nào cũng như vậy kể cả trong những chuyện hằng ngày.
Nếu như bạn nghĩ về lần cuối cùng, tôi không biết, bạn có một cái răng bị lung lay
Bạn biết là nó đang lung lay, và bạn biết là nó đau
Nhưng bạn làm gì mỗi 20 hoặc 30 giây?
(lầm bầm) nó đau quá. Và chúng ta củng cố cảm giác này, đúng không
Và chúng ta chỉ tiếp tục nói với bản thân là nó đau
và chúng ta lúc nào cũng làm như vây. Và chỉ khi học cách quan sát tâm trí trong những lúc này, chúng ta mới có thể bắt đầu quên đi những suy nghĩ và cách suy nghĩ như thế này.
Tuy nhiên nếu như bạn ngồi xuống và quan sát trí não như thế này bạn sẽ thất có rất nhiều kiểu khác nhau.
Bạn có thể thấy một tâm trí thật sự lúc nào cũng căng thẳng-- toàn bộ thời gian
Đừng ngạc nhiên khi bạn cảm thấy khó chịu trong người, khi bạn ngồi không và chẳng làm gì cả và tâm trí bạn cảm thấy như vậy
Bạn có thể sẽ tìm thấy một tâm trí rất tẻ nhạt và chán ngắt, và bạn, gần như là tự động vậy, cảm thấy như thể cần phải đứng dậy, đi làm, ăn, ngủ, thức dậy, làm việc.
hoặc nó có thể chỉ là một ý nghĩa thường trực lúc nào cũng luẩn quẩn trong đầu chúng ta.
Cái gì cũng được, thiền cho chúng ta cơ hội, khả năng để có thể lùi lại và nhìn sự việc dưới một quan điểm khác, để thấy rằng mọi thứ không phải lúc nào cũng như ta thấy
Chúng ta không thể thay đổi tất cả mọi điều nhỏ nhặt xảy đến với ta trong cuộc sống. nhưng chúng ta có thể thay đổi cách mà chúng ta trải nghiệm chúng.
Đó chính là tiềm năng của thiền, của sự tập trung.
Bạn không phải đốt nhang, và bạn chắc chắn không phải ngồi trên sàn.
Tất cả những gì bạn phải làm là dành ra 10 phút trong một ngày để lùi lài, để làm quen bản thân với những giây phút hiện tại để mà tận hưởng một cảm giác tuyệt vời hơn của sự tập trung, bình tĩnh và rõ ràng trong cuộc sống.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Tôi muốn bắt đầu bài nói chuyện bằng việc tập trung vào loài động vật nguy hiểm nhất thế giới.
Hiện tại, khi bạn nói đến động vật nguy hiểm, đa số mọi người sẽ nghĩ đến sư tử hay cọp hay cá mập.
Nhưng tất nhiên loài động vật nguy hiểm nhất là muỗi.
Muỗi đã giết nhiều người hơn bất cứ loài động vật nào trong lịch sử loài người.
thực tế, nếu cộng tất cả các loài khác lại, loài muỗi đã giết nhiều người hơn.
Và muỗi đã giết nhiều người hơn những cuộc chiến và những trận dịch.
Và bạn sẽ nghĩ, rằng với tất cả khoa học của chúng ta, với những tiến bộ trong xã hội chúng ta, với những thành phố hiện đại hơn, nền văn minh hiện đại hơn, vấn đề vệ sinh tốt hơn, sự giàu có, liệu những thứ đó có giúp chúng ta kiểm soát tốt hơn loài muỗi. và nhờ đó giảm thiểu loại bệnh này.
Và thật sự đó không phải vấn đề đáng nói.
Nếu nó là vấn đề, chúng ta đã không có khoảng 200 đến 300 triệu ca bệnh sốt rét mỗi năm, và chúng ta cũng không có một triệu rưỡi ca tử vong do sốt rét, và chúng ta cũng không có một căn bệnh mà gần như không được biết đến cho đến 50 năm trước và bây giờ bỗng nhiên biến thành mối hiểm họa từ muỗi nguy hiểm nhất. và mối hiểm họa đó được gọi là bệnh sốt xuất huyết.
Vậy, 50 năm trước, không một ai biết đến căn bệnh này, không một ai ở khu vực Châu Âu.
nhưng theo Tổ Chức Sức Khỏe thế giới, giờ đây \bệnh sốt xuất huyết lây lan cho 50 triệu người đến 100 triệu người mỗi năm, và nó gần như bằng cả dân số của nước Anh đang bị lây bệnh mỗi năm.
Những số ước tính khác gấp đôi số nói trên về những ca bệnh.
Và bệnh sốt xuất huyết đang phát tán một cách chóng mặt
Trong vòng 50 năm qua, tỉ lệ mắc bệnh đã tăng gấp 30 lần.
Bây giờ để tôi kể cho các bạn nghe một chút về bệnh sốt xuất huyết cho những ai không biết.
Bây giờ hãy tưởng tượng bạn đang đi nghỉ mát.
hãy tưởng tượng bạn đi đến Caribe, hay bạn có thể đi đến Mexico. Bạn có thể đi đến Châu Mỹ Latinh, Châu Á, Châu Phi, bất kì đâu ở Ả Rập
Bạn có thể đi đến Ấn độ, những vùng đất phía Đông.
Đó không phải là vấn đề. Nó cũng là một loại muỗi và cùng một căn bệnh. Bạn luôn bị đe dọa.
Và thử giả định bạn bị chích bởi một con muỗi mang vi-rút đó trong người.
bạn có thể sẽ có những triệu chứng như bệnh cúm.
Chúng có thể khá nhẹ.
Bạn sẽ thấy buồn nôn, đau đầu, những cơ bắp trên người bạn sẽ thấy rất mệt mỏi. và bạn có thể thật sự thấy xương của mình như đang vỡ vụn ra.
và căn bệnh này có một biệt danh,
nó được gọi là "sốt vỡ xương" bởi vì đó là cảm giác bạn cảm thấy khi bị căn bệnh.
Bây giở, có một thứ vô lý ở đây, đó là ngay khi bạn bi chích bởi con muỗi này, và bị truyền bệnh, cơ thể bạn sẽ sản xuất ra những kháng thể, vì vậy nếu bạn bị chích lần nữa với cùng liều lượng nó sẽ không ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn.
Nhưng ở đây không phải là một mà là bốn con vi-rút và cùng một hệ thống bảo vệ tạo ra những kháng thế và bảo vệ bạn khỏi những con vi-rut cùng dạng bạn bị trước đó thực sự làm bạn nhạy hơn với ba con vi--rút còn lại.
Cho nên lần sau bạn bị sốt xuất huyết, nếu nó là một loại khác, liều lượng khác, bạn sẽ nhạy cảm hơn với căn bệnh, bạn sẽ có xu hướng chịu những triệu chứng nặng nề hơn, và bạn sẽ có thể bị bệnh nặng hơn, sốt xuất huyết hay hội chứng shock.
Vì thế bạn không muốn bị sốt xuất huyết 1 lần và bạn chắc chắc không muốn bị lần nào nữa.
Vậy tại sao bệnh này phát tán nhanh như vậy?
Và câu trả lời là đây.
Đây là loài muỗi Aedes aegypti.
Đây là loài muỗi-như tên gọi của no. đến từ Bắc Phi, và nó phát tán khắp thế giới.
Thực tế một con muỗi chỉ có thể di chuyển khoảng khoảng 200 yard (182.88 mét) trong toàn bộ cuộc đời của nó.
Chúng không di chuyển quá xa. Cái mà chúng giỏi đó là đi quá giang, cụ thể là ở dạng trứng.
Chúng sẽ đẻ trứng của mình ở những nơi nước sạch, bất cứ hồ nào, bất cứ vũng nước nào, bất cứ ụ nước cho chim nào, bất cứ bồn hoa nào, bất cứ đâu có nước sạch, chúng sẽ đẻ trứng vào đó, và nếu chỗ nước sạch đó gần với nơi trung chuyển, gần với bến cảng, bất cứ đâu gần nơi vận chuyển. những quả trứng đó sẽ được vận chuyển đi khắp thế giới.
và đó là chuyện đã xảy ra. Loài người đang vận chuyển những quả trứng ấy đi khắp thế giới, và những con côn trùng này đã càn quét qua hơn 100 quốc gia, và hiện nay có khoảng 2.5 tỉ người sống ở những quốc gia nơi có muỗi sinh sống.
Để tôi cho bạn vài ví dụ về độ phát tán nhanh chóng của chuyện này ở mức nào khoảng giữa thế kỉ 70, Brazil đã công bố "Chúng tôi không có bất kì con muỗi Aedes aegyptis nào" và hiện nay họ đang phải tiêu tốn khoảng 1 tỉ đô mỗi năm để cố gắng tiêu diệt những con muỗi, cố gắng kiểm soát chúng, chỉ với 1 loài muỗi.
2 ngày trước, hoặc là hôm qua, tôi cũng không nhớ rõ lắm, tôi thấy tở Reuters báo cáo là Madeira đã có những ca đầu tiên mắc bệnh sốt xuất huyết khoảng 52 ca, với khoảng 400 ca đang tròng vòng nghi vấn.
đó là 2 ngày trước.
thú vị thay, Madeira có côn trùng đầu tiên vào năm 2005, và bây giờ, vài năm sau, những ca đầu tiên của bệnh sốt xuất huyết.
Vậy có một chuyện bạn thắc mắc là những con muỗi đi đâu, thì bệnh sốt xuất huyết theo đó.
Một khi bạn có muỗi trong khu vực của minh, bất cứ ai vào khu vực đó với bệnh sốt xuất huyết, muỗi sẽ chích họ, muỗi sẽ chích ở một nơi nào khác, một nơi nào khác, một nơi nào khác nữa, và bạn có một trận dịch.
Vì thế chúng ta phải thật giỏi trong việc tiêu diệt muỗi.
ý tôi là điều đó có thể rất khó.
Nhưng có hai quy tắc căn bản.
Cách thứ nhất là bạn sử dụng thuốc diệt lăng quăng.
bạn dùng chất hóa học. Bạn pha vào nước nơi những con lăng quăng sông
Hiện nay với môi trường thành thị, việc này càng trở nên khó khăn.
bạn phải cho chất hóa học vào từng vũng nước, từng ụ nước, từng thân cây.
Điều này thật không thực tế.
Cách thứ hai bạn có thể sử dụng là cố giết những con muỗi khi chúng bay quanh.
Đây quả thực là một bức tranh không mấy sáng sủa.
Đây là cái mà một ai đó đang làm đó là trộn các chất hóa học trong khói và đơn giản là phun hỗn hợp đó vào môi trường.
Bạn cũng có thể làm tương tự vời bình xịt.
Đây thật sự là 1 việc khó chịu, và nếu có có tác dụng, chúng ta đã không có sự tăng mạnh về muỗi này và cũng không có sự tăng mạnh của bệnh sốt xuất huyết này.
Vậy thì nó không hiệu quả lắm, những nó quả thực là thứ tốt nhất chúng ta có hiện nay.
Quả thật phải nói rằng biện pháp bảo vệ tốt nhất của bạn và cả của tôi là một cái áo tay dài và có một chút hóa chất DEET lên đó.
Vậy giờ chúng ta bắt đầu lại. Hãy cùng tạo ra một sản phẩm, ngay từ lúc bắt đầu, và quyết định cái chúng ta muốn.
Rõ ràng chúng ta cần một thứ gì đó hiệu quả trong việc thu nhỏ dân số loài muỗi.
Chẳng là gì cả nếu chỉ giết vài con muỗi lẻ ở đây đó.
Chúng ta muốn một thứ gì đó có thể làm dân số loài muỗi giảm đáng kể để nó không thể truyền bệnh được.
Đương nhiên sản phẩm bạn có phải an toàn với con người.
Chúng ta dự định sẽ sử dụng nó trong và xung quanh con người.
Nó phải an toàn.
Chúng ta không muốn có bất cứ ảnh hưởng lâu dài nào lên môi trường.
Chúng ta không muốn làm bất cứ thứ gì mà chúng ta không thể làm lại được.
Có thể một sản phẩm tốt hơn sẽ xuất hiện trong vòng 20, 30 năm nữa.
Tốt thôi. Chúng ta không muốn một ảnh hưởng xấu lâu dài nào lên môi trường.
Chúng ta muốn một thứ gì đấy khá rẻ hoặc phải chăng bởi vì có rất rất nhiều quốc gia liên quan, và đa số các quốc gia là những thị trường đang phát triển, một vài quốc gia là nước đang phát triển, thu nhập thấp,
Và cuối cùng, ban muốn thứ gi đó có tác động đến một loài cụ thể.
Bạn muốn thoát khỏi những con muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết, nhưng bạn thật sự không muốn giết các loại côn trùng khác.
Một số loài khá là có ích, một số loài quan trọng với hệ sinh thái.
Loài muỗi thì không. Nó xâm lược bạn.
Nhưng bạn không muốn giết tất cả các loại côn trùng khác.
bạn chỉ muốn thoát khỏi loài này mà thôi.
Và đa số thời gian bạn sẽ thấy những con muỗi này sống trong hay xung quanh nhà bạn, vậy thì - bất cứ thứ gì chúng ta làm phải nhất định tiêu diệt được chúng.
Tôi đã vào nhà của nhiều người, vào phòng ngủ, nhà bếp,
Hiện tại có hai đặc tính sinh học của loài muỗi giúp ích cho chúng tôi trong dự án này, và đó là, thứ nhất, những con đực thì không chích.
Chỉ có muỗi cái là thật sự chích bạn.
Những con đực không thể chích bạn, chúng sẽ không chích bạn, chúng không có phần cấu tạo miệng để chích.
Chỉ có con cái.
Và đặc tính thứ hai là một hiện tượng đó là những con đực thì rất rất giỏi trong việc tìm những con cái
Nếu có một con đực bạn thả ra, và nếu có 1 con cái xung quanh, con đực sẽ tìm thấy nó.
Cho nên cơ bản là chúng tôi đã sử dụng hai yếu tố đó.
Đây là tình huống điển hình, con đực gặp con cái, với rất nhiều con non,
Một con muỗi cái sẽ sinh ra khoảng gần 100 trứng một lần, khoảng 500 trứng trong một vòng sống của nó.
Bây giờ nếu con đực mang gen gây ra cái chết cho những con non, vậy thì những con non sẽ không sống sót, và thay vì có khoảng 500 con muỗi bay vòng quanh, bạn sẽ chẳng thấy con nào.
Và tôi sẽ gọi chúng là những con vô sinh, vì những con non sẽ thật sự chết ở những giai đoạn khác nhau, nhưng tôi sẽ gọi chúng là những con vô sinh từ bây giờ.
Nếu bạn có thể thả thêm những con đực vô sinh vào môi trường, thì những con cái sẽ có nhiều khả năng tìm được một con đực vô sinh hơn là một con có thể sinh sản, và bạn sẽ có thể giảm số lượng muỗi xuống.
Vậy những con muỗi đực sẽ ra ngoài, chúng sẽ tìm những con cái, chúng sẽ giao phối. Nếu chúng giao phối thành công, vậy thì sẽ không có con non nữa.
Nếu chúng không tìm được những con cái, thì chúng cũng sẽchết.
Chúng chỉ sống khoảng vài ngày.
và đó chính xác là cái chúng ta đang nói tới.
Công nghệ này đã được phát triển ở Đại học Oxford vài năm trước.
Có một công ty tên Oxitec, chúng tôi đã làm việc trong khoảng 10 năm qua, khá nhiều để phát triển 1 con đường tương tự mà bạn sẽ nhận được với một công ty dược phẩm.
Vậy trong khoảng 10 năm đánh giá, kiểm tra để có thể đến giai đoạn mà chúng tôi nghĩ nó đã sẵn sàng.
và sau đó chúng đã mang giải pháp ra ngoài, luôn luôn với quy mô cộng đồng địa phương, luôn luôn với sự cho phép cần thiết.
Cho đến nay chúng tôi đã có những cuộc thử nghiệm ở những hòn đảo Cayman một hòn đảo nhỏ ở Malaysia, và hai hòn đảo nữa ở Brazil.
Và kết quả là gì?
Kết quả khá tốt,
trong vòng 4 tháng từ ngày được áp dụng chúng tôi đã làm số lượng muỗi trong đa số trường hợp chúng tôi áp dụng cho những ngôi làng khoảng 2000, 3000 người, kích thước nhỏ như vậy thôi -- chúng tôi đã làm số lượng loài muỗi giảm khoảng 85% trong vòng 4 tháng.
Và thực tế, những con số sau đó trở nên khó đếm hơn rất nhiều, vì chẳng còn con nào sống sót.
Đó là những gì chúng tôi thấy ở Cayman, Đó cũng là thứ chúng tôi thấy ở Brazil, trong những cuộc thử nghiệm khác.
Và hiện nay điều chúng tôi đang làm là thông qua 1 quá trình để có thể nhân rộng ứng dụng lên 1 thị trấn khoảng 50,000 người, để chúng tôi có thể quan sát nso hoạt động ở quy mô lớn.
và chúng tôi có một đội phát triển ở OXford, hay chỉ ở nam Oxford, nơi chúng tôi thật sự sản xuất ra những con muỗi này.
Chúng tôi có thể sản xuất ra chúng, trong không gian lớn hơn cái thảm đỏ này một chút, Tôi có thể sản xuất ra khoảng 20 triệu con một tuần.
Chúng tôi có thể vận chuyển chúng khắp thế giới.
Nó thật sự không tốn kém, bởi vì nó chỉ như một cốc cà-phê khoảng kích cỡ cốc ca-phê. có thể chứa khoảng 300 triệu trứng.
Cho nên tiền đông lạnh không phải là vấn đề lớn nhất của chúng tôi. Vậy chúng . ban có thể gọi đó là nhà máy muỗi.
Và đối với Brazil, nơi chúng tôi đã làm vài cuộc thử nghiệm, chính phủ Brazil đã tự mình xây dựng cho họ một nhà máy muỗi, to hơn nhiều cái của chúng tối, và chúng tôi sẽ sử dụng nó để ứng dụng giải pháp ở toàn Brazil.
Vậy đó. Chúng tôi gửi những trứng muỗi đi.
Chúng tôi phân tách những con đực ra với con cái.
Những con đực được cho vào những cái hồ nhỏ và những chiếc xe tải đang đi thẳng xuống những con đường và chúng sẽ phát tán những con đực khi chúng di chuyển.
Nó thật sự chính xác hơn thế 1 chút.
Bạnmuốn phát tán những con muỗi để chúng có thể bao phủ toàn bộ khu vực của bạn.
Vì thế bạn lấy Google Map ra, bạn chia khu vực, tính toán xem những con muỗi sẽ bay xa đến đâu, và chắc chắn rằng bạn đang phát tán đúng số lượng đúng nơi ở khu vực, và bạn quay về. và trong vòng một khoảng thời gian, bạn sẽ thu nhỏ dân số muỗi.
Chúng tôi cũng đã làm thế trong nông nghiệp.
Chúng ta có vài loài khác nhau trong nông nghiệp và tôi mong rằng sớm thôi, chúng ta có thể nhận được những quỹ hỗ trợ để chúng ta có thể quay lại và bắt đầu quan tâm đến sốt rét.
Đây chính là nơi chúng ta đứng ở hiện tại, và tôi chỉ còn vài ý cuối cùng, chính là một cách khác mà trong đó sinh học đang trở thành trợ thủ cho hóa học trong một vài lợi ích xã hội và những giải pháp sinh học này đang phát triển với nhiều dạng khác nhau, và khi bạn nghĩ về tái cấu trúc gen, chúng ta nay đã có những enzym cho những quá trình công nghiệp, enzym, những enzym tái cấu trúc gene trong thức ăn.
Chúng ta có ngô G.M, chúng ta có dược phẩm, chúng ta có những vaccin mới, tất cả đều sử dụng gần như cùng một công nghệ, nhưng với những kết quả khác nhau.
Và tôi thật sự rất vui mừng, tất nhiên rồi.
Tôi rất vui đặc biệt vì công nghệ cũ không hoạt động tốt hay không thật sự được chấp nhận.
Và mặc dù những phương thức là giống nhau, những kết quả là rất khác nhau, và nếu bạn lấy giải pháp của chúng tôi, lấy ví dụ thế, và bạn so sánh nó với lương thực G.M, cả hai phương thức đều cố gắng tạo ra những lợi ích to lớn.
Cả hai đều có những ưu điểm, đó là chúng ta cố gắng giảm thiểu đáng kể thuốc bảo vệ thực vật
Nhưng tronng khi lương thực gene G.M cố gắng bảo vệ đất, ví dụ, và cho nó ưu điểm, cái chúng tôi thực sự làm là lấy những con muỗi và cho chúng một bất lợi lớn nhất chúng có thể có đó là làm cho chúng không còn khả năng sinh sản hiệu quả.
Vì thế đối với loài muỗi, đó là điểm chết.
Cám ơn rất nhiều (vỗ tay)
Nếu như các bạn vẫn theo dõi tin tức bạn hẳn đã nghe về 1 nhóm thiên thạch khổng lồ ...chuẩn bị lao vào nước Mỹ... ... trong vòng 50 năm tới.
Ý tôi không phải là thiên thạch thật bằng đá và kim loại .
Đó thực sự không phải là 1 vấn đề,.. vì nếu tất cả sẽ chết thật... thì chúng ta sẽ gạt những khác biệt sang 1 bên dành thời gian cho nó và chúng ta sẽ tìm ra cách để làm chệch hướng nó.
Tôi đang nói tới những vấn đề chúng ta đang đối mặt, nhưng chúng lại được bao bọc trong một trường năng lượng đặc biệt điều đó làm phân cực chúng ta và vì thế làm chúng ta bị tê liệt
Tháng 3 vừa qua, tôi có tham gia một hội nghị TED, và tôi nghe Jim Hansen diễn thuyết, một nhà khoa học NASA người đầu tiên đưa ra cảnh báo về hiện tượng nóng lên toàn cầu trong những năm 1980, và có vẻ như những dự đoán của ông ấy lúc đó đang trở thành sự thật
Đây là biểu đồ cho thấy sự gia tăng nhiệt độ của trái đất, và nếu cứ tiếp tục như thế này, nhiệt độ trái đất sẽ tăng thêm 4- 5 độ C vào cuối thế kỉ này.
Hansen cũng cho biết mực nước biển sẽ tăng thêm 5 mét
Đây là những gì sẽ xảy ra khi mực nước biển tăng thêm 5 mét
Những thành phố có địa thế thấp trên toàn thế giới sẽ biến mất chỉ trong một đời người của những đứa trẻ nếu chúng được sinh ra hôm nay.
Hansen kết thúc bài diễn thuyết của mình với câu nói, "Hãy tưởng tượng một thiên thạch khổng lồ va chạm với Trái Đất.
Và đó là điều mà chúng ta đang phải đối mặt lúc này.
Tuy nhiên, chúng ta do dự, vẫn chưa có hành động nào để làm chệch hướng thiên thạch cả, mặc dù biết rằng đợi càng lâu, thì mọi thứ sẽ càng khó khăn và đắt đỏ hơn."
Tất nhiên, một bên muốn hành động, nhưng một bên lại phủ nhận những vấn đề đang tồn tại
Tôi trở về từ phiên hội nghị và một tuần sau đó, tôi được mời đến dự một buổi tiệc tối tại Washington, D.C., nơi mà tôi biết là mình sẽ gặp rất nhiều nhà trí thức bảo thủ, bao gồm Yuval Levin, và để chuẩn bị cho cuộc gặp gỡ này, tôi đã đọc một bài viết của Levin tại Bộ Nội Vụ có tựa đề "Vượt ra ngoài chính sách phúc lợi"
Levin viết rằng trên khắp thế giới nhiều quốc gia đang nhìn nhận sự thật đó là phúc lợi ở các nước xã hội dân chủ đang trở nên bất ổn và mất khả năng thanh toán, phụ thuộc vào tình hình kinh tế mơ hồ và mô hình dân số từ những thời kì xa xưa
Được rồi, điều này nghe có vẻ không kinh dị như thiên thạch, nhưng hãy nhìn những biểu đồ mà Levin đưa ra.
Biểu đồ này nói về nợ công như một tỉ lệ phần trăm của GDP ở Mỹ và như bạn thấy ở đây, nếu các bạn quay trở lại thời kì khởi đầu, chúng ta đã vay mượn rất nhiều tiền để chống lại Các cuộc chiến tranh cách mạng.
Chiến tranh rất tốn kém. Nhưng sau đó, chúng ta đều có thể trả hết nợ nần. sau đó, ồ, chuyện gì thế này? Nội chiến. Thậm chí còn tốn kém hơn.
Vay rất nhiều tiền, trả nợ, trả nợ, trả nợ, trả đến khi gần hết nợ, thì, bang!
Thế Chiến I. Quá trình trên một lần nữa lặp lại.
Bây giờ thì ta có cuộc Đại khủng hoảng và Thế Chiến II.
Chúng ta đã đat đến mức độ khá cao với chỉ số GDP vào khoảng 118% rất không bền vững và nguy hiểm.
Nhưng chúng đã trả nợ, trả nợ, trả nợ, và sau đó là gì?
Tại sao số nợ lại tăng lên từ những năm 70?
Một phần là do cắt giảm thuế mà không được cấp thêm vốn, nhưng chủ yếu là do sự gia tăng chi tiêu cho các quyền lợi con người, đặc biệt là về Y tế.
Chúng ta đang tiến gần đến thời kì nợ nần như trong Thế chiến II, Các thế hệ trước thậm chí còn chưa nghỉ hưu và đến khi họ về hưu, đây là những gì sẽ xảy ra
Số liệu này lấy từ văn phòng Ngân sách Quốc hội Hoa kỳ đưa ra dự báo thực tế nhất về những điều có thể xảy ra nếu tình hình hiện tại và những kì vọng và những xu hướng này kéo dài.
Được rồi, bây giờ bạn có thể nhìn thấy hai biểu đồ này giống hệt nhau, nếu không nói về chiều x-y hoặc về những dữ liệu mà chúng thể hiện, mà nói về hàm ý đạo đức và chính trị, chúng thể hiện những điều giống nhau.
Để tôi giải thích lại cho các bạn nghe.
"Chúng ta sẽ phải chịu số phận bi đát trừ khi chúng ta hành động ngay bây giờ."
Có chuyện gì với những người ở phía bên kia chiến tuyến vậy?
"Các bạn không nhìn thấy hiện thực kia sao? Nếu không muốn giúp đỡ, làm ơn tránh ra đi"
Chúng ta có thể làm chệch hướng những thiên thạch này.
Những vấn đề này đều có thể xử lí được về mặt kĩ thuật
Vấn đề và cũng chính là bi kịch của chúng ta - trong những lần gặp gỡ của những siêu đảng phái có một thực tế xảy ra đó là khi một bên nói rằng, "Nhìn xem, chúng ta tìm thấy một thiên thạch " thì bên kia sẽ nói, "Hả?
Cái gì cơ? Không đâu. Tôi thậm chí sẽ không tìm kiếm nó.
Không đời nào." Để biết tại sao việc này lại xảy đến với chúng ta, và chúng ta có thể làm được gì, chúng ta cần phải tìm hiểu nhiều hơn về tâm lí đạo đức.
Vì vậy, tôi, một nhà tâm lí học xã hội, và tôi nghiên cứu về đạo đức và một trong những nguyên tắc quan trọng nhất của đạo đức đó là đạo đức rằng buộc và mù quáng.
Nó ràng buộc ta vào một vòng tròn với những giá trị thiêng liêng nhưng qua đó cũng làm chúng ta mù mờ trước thực tế khách quan.
Hãy nghĩ như thế này.
Việc liên kết qui mô lớn cực kì hiếm trên hành tinh này.
Chỉ có một vài giống loài có thể làm được điều này.
Đó là một tổ ong, Đó là một gò mối.
Một gò mối khổng lồ. Và khi bạn tìm kiếm điều này ở những loài động vật khác, câu chuyện cũng tương tự vậy.
Chúng luôn là con cháu của một con chúa đầu đàn duy nhất, vì vậy chúng cùng hội cùng thuyền.
Chúng phát triển hoặc giảm thiểu, chúng sống hay chết, như một tổng thể.
Chỉ có duy nhất một giống loài duy nhất trên hành tinh có thể làm được điều này mà không cần quan hệ thân thích, và đó là, dĩ nhiên rồi, là chúng ta.
Đây là công trình trùng tu di tích Babylon, và đây là Tenochtilan.
Bây giờ xem chúng ta đã làm như thế nào vậy? Chúng ta đã thay đổi như thế nào từ chỉ biết săn bắn hái lượm 10,000 năm trước đến xây dựng những thành phố khổng lồ như thế này chỉ trong vòng mấy nghìn năm?
Đó là điều kì diệu, và để lý giải cho điều này chính là khả năng khoanh vùng những giá trị thiêng liêng.
Như bạn thấy, những ngôi đền và các vị thần đóng vai trò quan trọng trong tất cả các nền văn minh cổ đại
Đây là bức ảnh của người Hồi Giáo xung quanh Kaaba ở Mecca.
Đây là một hòn đá thiêng, và khi mọi người cùng nhau đứng xung quanh nó họ kết nối với nhau, tin tưởng lẫn nhau, và họ trở thành một.
Như khi bạn cho dòng điện chạy qua một cuộn dây trong cuộn dây sẽ xuất hiện từ trường
Khi con người đứng thành vòng tròn, họ tao ra dòng điện.
Chúng ta thích đứng vòng tròn xung quanh một thứ gì đó.
Chúng ta đứng vòng tròn quanh quốc kì và sau đó chúng ta có thể tin tưởng nhau.
Chúng ta có thể chiến đấu như một đội, một khối.
Nhưng thậm chí khi đạo đức ràng buộc con người lại với nhau, thành một nhóm, vòng tròn này cũng che mắt họ.
Nó làm họ xuyên tạc hiện thực.
Chúng ta bắt đầu phân chia thành phe tốt với xấu.
Quá trình đó khá thú vị. Thật sự thấy thỏa mãn.
Nhưng nó lại là biến dạng tổng thể của thực tại.
Bạn có thể thấy từ trường đạo đức hoạt động trong Quốc hội Mỹ,
Đây là biểu đồ chỉ ra mức độ bầu cử tại Quốc hội giảm mạnh về phía trục trái-phải vì vậy nếu bạn biết ai theo Đảng cộng hòa hoặc Đảng bảo thủ, bạn sẽ biết chính xác cách họ bầu cử về những vấn đề trọng đại.
Và điều bạn có thể nhìn thấy là, hàng thập kỉ sau Nội Chiến, Quốc hội bị phân chia rõ ràng, như bạn có thể đoán được, tăng cao hết mức có thể.
Nhưng sau Thế Chiến thứ 2, mọi thứ đều tuột dốc và chúng ta đạt đến mức độ thấp lịch sử của sự phân cực
Đó đã từng là thời kì hoàng kim của đa đảng, ít nhất về khả năng hợp tác của các đảng và giải quyết những vấn đề quốc gia
Nhưng trong những năm 1980, 1990, trường điện từ xuất hiện trở lại.
Sự phân cực tăng lên.
Ngày trước thường là đảng bảo thủ, ôn hòa và tự do cùng làm việc tại Quốc hội.
Họ có thể tự sắp xếp, thành lập ủy ban đa đảng nhưng trường điện từ đạo đức đã làm đảo lộn tất cả trường lực tăng lên, Đảng Dân Chủ và Cộng Hòa hình thành.
Điều này làm cho việc kết giao, hay việc hợp tác càng trở nên khó khăn hơn.
Những người đã nghỉ hưu cho rằng điều này giống như cuộc chiến giữa các băng đảng vậy.
Có ai chú ý đến việc có đến 2 trên 3 cuộc tranh luận mà Obama đeo cà vạt xanh còn Romney dùng màu đỏ?
Bạn có biết tại sao họ lại làm vậy không?
Để cho Bloods và Crips biết nên bầu cho bên nào mà thôi (Cười lớn) Sự phân cực mạnh mẽ nhất xảy ra giữa những nhà chính trị ưu tú của chúng ta.
Không ai nghi ngờ về việc điều này đang xảy ra tại Washington.
Nhưng có một số người nghi ngờ rằng nó có đang xảy ra trong xã hội hay không.
Trong 12 năm gần đây, điều này càng trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết.
Hãy nhìn vào số liệu được lấy từ Cuộc khảo sát bầu cử quốc gia tại Mỹ.
Trong cuộc khảo sát này, họ hỏi về một thứ được gọi là mức độ cảm giác nhiệt kế.
Bạn cảm thấy sự ấm áp hay lạnh lùng về người Mỹ bản địa hoặc quân sự, hay Đảng Cộng Hòa Đảng Dân Chủ, tất cả mọi thứ về cuộc sống ở Mỹ.
Dòng màu xanh miêu tả về mức độ ấm áp mà những người thuộc Đảng Dân Chủ cảm nhận về đảng Dân Chủ, và người ta yêu thích họ.
Mức độ đánh giá là 70 trên 100.
Người thuộc Đảng Cộng Hòa thích Đảng Cộng Hòa.
Cũng không ngạc nhiên lắm. Nhưng nếu bạn nhìn vào mức độ đánh giá chéo các Đảng, bạn sẽ thấy mức độ thấp hơn, nhưng thật ra khi tôi nhìn thấy những dữ liệu này lần đầu tôi cũng rất ngạc nhiên.
Thật ra nó không tệ lắm. nhưng nếu bạn quay về thời kì quản lí của Carter, thậm chí Reagan, người ta đánh giá những đảng khác nhau ở mức 43,45.
Cũng không tệ lắm. Nó chỉ hạ xuống rất nhẹ nhàng thôi, nhưng nhìn xem điều gì đã xảy ra vào thời kì George W.Bush và Obama.
Tuột dốc không phanh. Có điều gì đó đã xảy ra ở đây.
Ý thức phân cực lại trở lại, và hiện nay, gần đây nhất, Người Đảng Dân chủ không thích người Đảng Cộng Hòa.
Người Đảng Cộng Hòa không ưa người Đảng Dân Chủ.
Chúng ta đang thay đổi. Ý thức phân cực đang ảnh hưởng tới chúng ta.
Tương tự như việc hình thành hai đại dương và chia rẽ toàn đất nước, chia lãnh thổ làm hai miền như Bloods và Crips vậy.
Có rất nhiều lí do giải thích cho việc này, và có nhiều điều ta không thể thay đổi được.
Chúng ta sẽ không bao giờ được tham dự lớp học chính trị được rèn luyện bởi kinh nghiệm chiến đấu cùng nhau trong Thế Chiến II chống lại kẻ thù chung.
Chúng ta sẽ không bao giờ có lại thời kì chỉ có ba đài truyền hình duy nhất, tất cả đều rất hòa thuận với nhau.
Và chúng ta sẽ không bao giờ còn một nhóm lớn các đảng viên Đảng Dân Chủ phía nam và các đảng viên Đảng Cộng hòa phía bắc làm mọi chuyện đơn giản đi, những sự kết hợp giữa các đảng với nhau.
Vì rất nhiều lí do, mà những thập kỉ sau Thế Chiến II đã trở thành thời kì lịch sử bất thường.
Chúng ta sẽ không bao giờ trở lại được thời kì sự phân cực ở mức thấp nhất nữa.
Tôi tin như vậy. Nhưng chúng ta cũng có thể làm được nhiều thứ. Có hàng tá hàng tá những cải cách mà chúng ta có thể làm để giúp mọi thứ trở nên tốt đẹp hơn, vì có rất nhiều sự rối loạn có thể được tìm ra trực tiếp những điều mà Quốc hội đã làm vào những năm 1990 đó là tạo ra một tổ chức phân cực mạnh mẽ hơn rối loạn hơn.
Những thay đổi này được nhắc đến trong rất nhiều cuốn sách.
Có hai quyển sách mà tôi muốn giới thiệu, và chúng liệt kê rất nhiều cái cách.
Tôi sẽ nhóm chúng vào ba nhóm lớn ở đây.
Nếu bạn nghĩ rằng đây là vấn đề của sự rối loạn, siêu phân cực, thì bước đầu tiên chính là làm những gì bạn có thể làm để càng ít những siêu đảng phái được bầu cử lần đầu tiên, và khi bạn đóng lại bầu cử đảng sơ bộ, và chỉ có những đảng viên của Đảng Cộng hòa và Dân chủ được bầu cử, bạn đang đề cử và lựa chọn những người thuần túy theo đảng phái đó.
Vì vậy bầu cử sơ bộ sẽ làm cho vấn đề bớt nghiêm trọng đi rất nhiều.
Nhưng vấn đề không đơn giản là chúng ta sẽ chọn những người xấu cho Quốc hội.
Theo kinh nghiệm bản thân, và từ những gì tôi nghe được từ những thành viên trong Quốc hội, phần lớn mọi người làm việc ở Quốc hội là những người tốt, chăm chỉ, và thông minh, họ thật sự muốn giải quyết mọi vấn đề nhưng một khi họ tới được đó họ thấy mình bị ép buộc chơi một trò chơi với phần thưởng là siêu đảng phái và trừng phạt những tư tưởng độc lập.
Bạn bước ra khỏi ranh giới, bạn bị trừng phạt.
Có rất nhiều cải cách mà chúng ta có thể làm để đảo ngược lại vấn đề này.
Ví dụ như Quyền" Công Dân" là một tai họa, vì điều này đồng nghĩa với việc dí khẩu súng bằng tiền vào đầu bạn, và nếu bạn bước ra khỏi ranh giới, nếu bạn cố gắng chạm tới phía bên kia, sẽ có hàng tấn tiền được trả cho đối thủ của bạn để làm cho mọi người nghĩ rằng bạn là một người tồi tệ bằng những cách quảng cáo tiêu cực.
Nhưng lớp thứ ba của cái cách chính là việc chúng ta phải thay đổi bản chất mối quan hệ xã hội trong Quốc hội.
Những chính trị gia mà tôi từng gặp là những người thực sự hướng ngoại, thân thiện, và là những người có kĩ năng xã hội tuyệt vời và đó là bản chất của chính trị. Bạn phải tạo dựng được mối quan hệ, hợp tác làm ăn, và bạn phải biết nịnh hót, tâng bốc bạn phải sử dụng kĩ năng của bản thân, và đó là luôn là cách mà chính trị hoạt động.
Nhưng từ đầu những năm 1990, khi Hạ viện lần đầu tiên thay đổi lịch trình pháp lí vì vậy các công việc về cơ bản phải hoàn thành vào giữa tuần.
Ngày nay, các Nghị sĩ làm việc vào sáng thứ Ba, họ chiến đấu trong 2 ngày, sau đó trở về nhà vào chiều thứ Năm.
Họ không chuyển gia đình tại các Quận lớn.
Họ không gặp gỡ vợ chồng hoặc con cái của người khác.
Không có thêm một mối quan hệ nào cả.
Và khi cố gắng gia nhập Quốc hội mà không có mối quan hệ xã hội nào thì cũng giống như việc chạy một chiếc xe mà không có xăng vậy.
Chúng ta có nên thấy bất ngờ khi tất cả những việc này đều đóng băng bị tê liệt và phân cực?
Chỉ cần một thay đổi đơn giản trong lịch trình pháp lí ví dụ như có công việc xảy ra trong 3 tuần lễ và họ có 1 tuần nghỉ ngơi và về nhà, có thể làm thay đổi mối quan hệ cơ bản trong Quốc hội.
Có rất nhiều việc ta có thể làm, nhưng ai là người sẽ thúc đẩy mọi người thực hiện?
Có một vài nhóm đang làm điều này.
Nhóm No Labels và Common Cause, có những ý tưởng rất hay về những thay đổi chúng ta cần thực hiện làm cho chế độ dân chủ trở nên có trách nhiệm và Quốc hội trở nên hiệu quả hơn.
Nhưng tôi muốn bổ sung thêm những việc làm của họ với một chút mẹo tâm lí như thế này.
Không có điều gì có thể kéo con người lại gần nhau như một mối đe dọa chung cả hoặc một cuộc tấn công, và đặc biệt là cuộc tấn công từ kẻ thù nước ngoài, trừ khi, dĩ nhiên rồi, mối đe dọa đó tấn công cái gọi là phân cực tâm lí của chúng ta, trong trường hợp, như tôi đã nói, nó có thể kéo chúng ta ra xa nhau hơn.
thỉnh thoảng một mối đe dọa có thể phân chia chúng ta, như ta đã thấy.
Nhưng nếu trong trường hợp chúng ta đối mặt không chỉ một mà thực ra nhiều mối đe dọa như vậy khi mà có rất nhiều thứ khó khăn nhào đến, như kiểu "Chuẩn bị bắn, nào mọi người, chúng ta phải làm điều này với nhau, bắt đầu bắn."
Bởi vì, thực tế rằng, chúng ta cùng nhau đối mặt với vấn đề.
Ở đó chúng ta là một quốc gia.
Và đây là một vấn đề khác nữa.
Chúng ta cùng nhìn những phiên bản khác nhau của biều đồ này đúng vậy, nó chỉ ra những thay đổi về mức độ giàu có từ năm 1979, và như bạn thấy ở đây, tất cả những thành quả này đạt tới top 20%, và đặc biệt hơn là top 1%.
Sự mất bình đẳng phát triển có liên quan đến rất nhiều vấn đề đối với nền dân chủ quốc gia.
Đặc biệt, nó phá hủy khả năng tin tưởng người khác của con người, khả năng cảm nhận rằng chúng ta ở cùng một con thuyền, vì rõ ràng là chúng ta không như thế.
Một vài người đang ngồi ở đó một cách an toàn trong chiếc du thuyền tư nhân to tướng.
Những người khác thì đang cố bám vào những mảnh gỗ nhỏ.
Chúng ta không cùng một con thuyền, nghĩa là không ai sẵn sàng hy sinh vì lí tưởng chung.
Phía cánh tả đang gào thét về vấn đề này trong 30 năm ròng, còn phía cánh hữu thì nói" Hả? Cái gì cơ? Ô chẳng có vấn đề gì.
Không có vấn đề gì." Bây giờ, Tại sao điều này lại xảy đến với chúng ta? Tại sao sự bất bình đẳng lại gia tăng?
Một trong những lí do lớn nhất, sau sự toàn cầu hóa, thực ra là vấn đề thứ tư rồi, đó là gia tăng tỉ lệ sinh con ngoài giá thú.
Biểu đồ này chỉ ra sự tăng nhẹ trong tỉ lệ sinh con ngoài giá thú từ những nhăm 1960,
Phần lớn những đứa trẻ gốc Tây Ban Nha hoặc da đen được sinh ra bởi những người mẹ chưa kết hôn.
Những đứa trẻ da trắng rồi cũng sẽ như vậy.
Trong một thập kỉ, hoặc là hai, phần lớn trẻ em Hoa Kỳ được sinh ra trong một gia đình không có người cha.
Nghĩa là gia đình này có ít tiền hơn.
Nhưng không chỉ vấn đề tiền bạc. Đó cũng là cuộc chiến giữa ổn định và hỗn loạn.
Theo tôi được biết với những trẻ em đường phố ở Brazil, bạn trai của những người Mẹ rất nguy hiểm đối với bọn trẻ.
Bây giờ phía cánh hữu đang gào thét về vấn đề này từ những năm 1960, và phía bên cánh tả thì nói "Đó không phải là vấn đề.
Không phải là một vấn đề." Phía bên trái đã rất miễn cưỡng nói rằng, việc hôn nhân thực ra là tốt cho phụ nữ và trẻ em.
Để tôi nói rõ nhé. Tôi không đổ lỗi cho những người phụ nữ.
Tôi phê bình những người đàn ông nhiều hơn. những người không có trách nhiệm với những đứa con của mình và cả hệ thống kinh tế làm cho điều này càng khó khăn hơn cho người đàn ông kiếm đủ tiền để nuôi con của họ.
Nhưng ngay cả khi bạn không đổ lỗi cho ai cả thì nó vấn đề cấp quốc gia, và một bên thì quan tâm nhiều hơn so với bên còn lại.
Tờ New York Times cuối cùng cũng đã chú ý đến vấn đề này với câu chuyện được đăng trên trang đầu vào tháng 7 vừa rồi nói về việc suy giảm hôn nhân dẫn đến sự bất bình đẳng.
Chúng ta đang trở thành một quốc gia với hai tầng lớp.
Khi người Mỹ học đại học và cưới một người khác, tỉ lệ họ li hôn là rất thấp.
Họ kiếm được nhiều tiền hơn, họ đầu tư chúng vào những đứa con của mình, một vài người trở thành hổ mẹ, những đứa trẻ được nuôi dạy với tất cả khả năng của họ, và bọn trẻ tiếp tục trở thành 2 dòng trên cùng của biểu đồ này.
Và sau cùng những người khác: bọn trẻ không được hưởng lợi ích từ những cuộc hôn nhân ổn định, những đứa trẻ không được đầu tư không được lớn lên trong môi trường ổn định, và chúng trở thành ba dòng cuối cùng của biểu đồ đó.
Một lần nữa, chúng ta nhìn hai biểu đồ này và cùng nói về một vấn đề.
Trước đó chúng ta đã tìm ra vấn đề, chúng ta bắt đầu làm việc với nó chúng ta đã làm được một số thứ, và có vấn đề gì không khi mọi người không nhìn thấy nỗi lo lắng của tôi?
Nhưng nếu tất cả mọi người đều bỏ qua sự mù quáng trong quan điểm đảng phái, chúng ta có thể nhìn thấy rõ ràng hai vấn đề này thực sự đã được đề cập đến cùng môt lúc.
Nhưng nếu bạn thật sự quan tâm đến đầu vào của sự bất bình đẳng, ban có thể muốn nói chuyện hợp với một số nhóm truyền giáo Đạo Thiên Chúa đang làm việc để thúc đẩy hôn nhân.
Nhưng sau khi bạn được dẫn đến một vấn đề rằng, phụ nữ không muốn cưới một ai đó không có việc làm.
Nếu bạn thật sự quan tâm đến việc củng cố gia đình, bạn có thể muốn nói chuyện với ai trong nhóm cộng hòa những người đang đẩy mạnh sự bình đẳng trong giáo dục, những người đang làm gia tăng những làn sóng nhỏ nhất những người đang tìm cách ngăn cản những người đàn ông bị mắc kẹt trong hệ thống tư pháp hình sự và bị đưa ra khỏi thị trường hôn nhân trong suốt cuộc đời mình.
Kết luận lại, có ít nhất bốn vấn đề đang ở trước mắt chúng ta.
Bao nhiêu người có thể nhìn ra bốn vấn đề đó?
Hãy giơ tay lên ngay bây giờ nếu bạn sẵn sàng thừa nhận rằng cả bốn đều là những vấn đề quan trọng.
Làm ơn hãy giơ tay lên ạ.
Vậy là phần lớn mọi người đều nghĩ như vậy.
Vậy thì xin chúc mừng, các bạn là những thành viên đương nhiệm của câu lạc bộ Asteriods, nơi mà tất cả những người Mỹ sẵn sàng thừa nhận rằng có một bên đã thực sự chỉ ra vấn đề.
Trong câu lạc bộ Asteroids này, chúng ta không bắt đầu bằng việc tìm kiếm một sân chơi chung
Ý kiến chung rất khó để tìm thấy.
Không, chúng ta sẽ bắt đầu bằng việc tìm ra những mối đe dọa chung vì những mối đe dọa này tạo nên sân chơi chung.
Tôi quá ngây thơ sao? Quá ngây thơ để nghĩ rằng mọi người có thể bỏ thanh kiếm của họ xuống và phía cánh tả cũng như phía cánh hữu đồng lòng làm việc với nhau?
Tôi không nghĩ như vậy, vì nó đang xảy ra, không thường xuyên, nhưng có rất nhiều ví dụ để chỉ ra điều này.
Có một việc ta có thể làm.
Bởi vì người Mỹ dù ở bên nào cũng quan tâm đến sự giảm sút về lễ nghi và họ đã tạo ra cả tá tổ chức ở tất cả các cấp, ví dụ như, xuống tới những tổ chức địa phương, ví dụ như To the Village Square ở Tallahassee, bang Florida, nơi đang cố gắng mang những người dẫn đầu của bang cùng nhau tạo điều kiện sắp xếp lại mối quan hệ giữa người với người để giải quyết những vấn đề ở Florida.
Người Mỹ ở cả hai bên đều quan tâm đến nạn đói toàn cầu và bệnh AIDS, và rất nhiều vấn đề nhân đạo, tự do và truyền giáo thực sự là những đồng minh tự nhiên, và lúc đó mọi người thực sự làm việc với nhau để giải quyết những vấn đề này.
Và bất ngờ hơn, họ có khi còn để mắt công lí tội phạm.
Ví dụ, tỉ lệ bắt giữ, dân số tù nhân tại đất nước đã tăng gấp 4 lần kể từ năm 1980.
Và bây giờ là thảm họa xã hội, và những người đảng cộng hòa thực sự quan tâm đến vấn đề này.
Trung tâm luật dành cho người nghèo ở phía nam thường xuyên đấu tranh đối với những khu phức hợp nhà tù-công nghiệp để ngăn chặn hệ thống này ngày càng liên quan đến những thanh niên trẻ nghèo khó.
Nhưng những người đảng dân chủ có hài lòng với điều này không?
Grover Norquist thì không, bởi vì hệ thống này tiêu tốn một số tiền không thể tưởng tượng nổi.
Và vì vậy những khu phức hợp nhà tù- công nghiệp làm phá sản quốc gia, ăn mòn linh hồn của chúng ta nhóm bảo thủ tài chính và bảo thủ Thiên Chúa cùng nhau lập nên một nhóm gọi là "Right on Crime."
Và vào thời điểm họ làm việc với trung tâm luật cho những người nghèo ở phía nam để phản đối việc xây dựng nhà tù mới và tạo nên những cải cách để làm cho hệ thống công lí có hiệu quả và nhân đạo hơn.
Điều này có thể. Chúng ta có thể làm được.
Vì vậy chúng ta đến cuộc chiến này, không phải để đánh nhau, mà là để bắt đầu làm chệch hướng những vấn đề khác.
Và nhiệm vụ đầu tiên là khiến cho Quốc hội tự cải cách lại, trước khi quá muộn cho đất nước của chúng ta.
Cám ơn các bạn. (Vỗ tay).
Thật tuyệt với khi được ở đây để nói về cuộc hành trình của tôi, để nói về cái xe lăn và sự tự do mà nó đã mang đến cho tôi.
Tôi bắt đầu dùng xe lăn 16 năm trước khi một căn bệnh khéo dài thay đổi cách tôi tiếp cận thế giới.
Khi tôi bắt đầu dùng xe lăn, nó là một sự tự do lớn lao
Tôi đáng lẽ đã thấy cuộc đợi mình trượt đi và bị giới hạn.
Nhưng nó như có một món đồ chơi mới.
Tôi lại có thể lượt quanh và cảm nhận làn gió vuốt má mình một lần nữa.
Chỉ ra ngoài phố cũng đã rất tuyệt vời.
Mặc dù tôi có niềm vui và sự tự do mới mẻ này, phản ứng của mọi người đối với tôi đã thay đổi.
Nó như họ khong còn nhìn thấy tôi nữa, cứ như có bức màn vô hình che phủ xuống.
Họ dường như nhìn tôi với những giả thuyết của họ về những gì người ta phải trải qua khi dùng xe lăn.
Khi tôi hỏi mọi người về những liên hệ họ nghĩ tới với xe lăn, họ dùng những từ như "giới hạn", "sợ hãi" "đáng thương" và "gò bó"
Tôi nhận ra tôi đã cho những câu trả lời này vào lòng mình và nó đã thay đổi tôi về mặt cốt lõi.
Một phần của tôi đã trở nên cách xa với chính mình.
Tôi đã nhìn nhận bản thân mình không còn qua quan điểm của chính mình nữa mà rõ nét và liên tục từ góc nhìn của những câu trả lời gửi đến tôi.
Từ đó, tôi biết mình phải tạo nên câu chuyện của bản thân về trải nghiệm này, một câu chuyện mới để dành lại bản sắc con người mình.
["Tìm đến tự do: Bằng cách tạo nên câu chuyện của chính mình chúng ta học cách coi trọng các từ ngữ của đời mình nhưng cái cách chúng ta "chính thức" kể" - Davis 2009, TEDx Women"] Tôi bắt đầu làm các công việc với mục đích là truyền tài một phần niềm vui và tự do tôi cảm nhận được khi sử dụng xe lăn-- 1 cái ghế quyền lực -- để thỏa hiệp với thế giới.
Tôi đã làm việc để biến những trả lời bị cho vào đầu tôi, để biến đổi cái dự tưởng mà đã hình thành lên con người tôi khi tôi bắt đầu dùng xe lăn, bằng cách tạo ra những bức ảnh không tưởng.
Xe lăn trở thành đối tượng để vẽ và chơi cùng.
Khi tôi bắt đầu, theo nghĩa đen, để lại dấu vết của niềm vụi và tự do của mình thật thú vị khi nhìn thấy những phản ứng đầy thích thú và ngạc nhiên từ mọi người.
Nó dường như mở ra những quan điểm mới, và từ đó là sự chuyển dịch về mẫu hình.
Nó cho thấy rằng những hoạt động nghệ thuật có thể làm lại bản sắc của một con người và thay đổi những dự tưởng có được do hình dung những gì quen thuộc.
Khi tôi bắt đầu lặn năm 2005, Tôi nhận ra đồ dùng lặn nới rộng phạm vi hoạt động giống hệt như xe lăn, Nhưng những liên hệ gắn với đồ dùng lặn là những từ gợi sự phấn khích và mạo hiểm, khác hoàn toàn với phản ứng về xe lăn.
Nên tôi nghĩ: "Không biết điều gì sẽ xảy ra nếu tôi kết hợp hai điều này lại với nhau?" (Tiếng cười) (Vỗ tay) Và cái xe lăn dưới nước từ ý tưởng trên đã dẫn tôi trên một hành trình tuyệt vời nhất trong 7 năm qua.
Để cho các bạn một suy nghĩ xem nó như thế nào, Tôi muốn chia sẻ với các bạn 1 trong những kết quả từ việc tạo nên cảnh này, và cho các bạn thấy hành trình tuyệt với mà nó đã dẫn tôi đến.
(Nhạc) (Vỗ tay) Nó là trải nghiệm tuyệt với nhất, vượt qua tất cả những điều mà tôi đã trải qua trong đời.
Tôi đã thực sự có sự tự do để di chuyển trong 360 độ của không gian và một trải nghiệm ngất ngây của niềm vui và sự tự do.
Và điều tuyệt vời bất ngờ là người khác có vẻ như nhìn và cảm nhận được điều đó.
Ánh mắt của họ sáng lên, và họ nói những điều như, "Tôi muốn một cái đó" hay "Nếu bạn có thể làm việc kia thì tôi có thể làm bất kì điều gì"
Và tôi nghĩ rằng, Nó là bởi vì trong khoảnh khắc họ nhìn thấy 1 vật mà họ không có mẫu hình để liên tưởng đến, hay quá vượt trội mẫu hình liên tưởng của họ đối với cái xe lăn, họ phải có 1 lối suy nghĩ hoàn toàn mới.
Và tôi nghĩ cái giây phút của những suy nghĩ hoàn toàn mới có lẽ tạo ra sự tự do mà tỏa khắp tới cuộc đời của những người khác.
Đối với tôi, điều này có nghĩa rằng họ nhìn ra giá trị của sự khác biệt, niềm hạnh phúc mà nó mang lại thay vì tập trung vào sự mất mát hay hạn chế, chúng ta nhìn và phát hiện ra sức mạnh và niềm vui trong việc nhìn thế giới từ những góc nhìn mới.
Đối với tôi, xe lăn trở thành 1 phương tiện để biến đổi.
Thực tế, hiện giờ tôi gọi chiếc xe lăn duới nước là "Portal" ("Cánh cổng") bởi vì nó đã thực sự đẩy tôi đến một cách sống mới, đến 1 không gian mới và đến với 1 tầm nhận thức mới.
Và một điều nữa là, vì chưa ai nghe hay nhìn thấy 1 cái xe lăn dưới nước từ trước đến nay, và tạo nên hình ảnh này chính là tạo ra một cách mới để nhìn, để sống và để hiểu, giờ bạn đã có khái niệm này trong đầu.
Bạn cũng là 1 phần của tác phẩm nghệ thuật ấy.
(Vỗ tay)
Xin chào! Tên tôi là Jarrett Krosoczka. Tôi kiếm sống bằng nghề viết và vẽ minh họa sách trẻ em.
Nghề chính của tôi là dùng trí tưởng tượng của mình.
Nhưng trước khi tôi kiếm sống bằng tưởng tượng, chính tượng tượng đã cứu sống tôi.
Khi còn nhỏ, tôi yêu thích vẽ. Và nghệ sĩ tài năng nhất tôi từng biết là mẹ của tôi, nhưng bà bị nghiện ma túy.
Khi bố mẹ bạn là con nghiện, nó gần giống như việc cậu bé Charlie Brown cố chơi đá bóng, vì mỗi lần muốn thể hiện tình yêu với người đó mỗi lần muốn được nhận tình yêu từ người đó, mỗi lần bạn mở rộng tấm lòng, là một lần bạn thất vọng.
Trong suốt thời thơ ấu, mẹ tôi ngồi tù. Tôi cũng không có bố khi đó vì tôi còn không biết tên của ông cho tới khi học lớp 6.
Nhưng lúc đó tôi vẫn còn ông bà mình, ông ngoại Joseph và bà ngoại Shirley, người đã nhận nuôi tôi ngay trước sinh nhật 3 tuổi và coi tôi như con đẻ, sau khi đã nuôi dạy 5 người con.
Thế là 2 con người lớn lên trong thời kỳ Đại suy thoái, ngoài 80, nhận thêm 1 đứa trẻ.
Tôi đã trở thành nhân vật em họ Oliver trong phim hài dài tập của nhà Krosoczka, một đứa trẻ từ trên trời rơi xuống.
Tôi phải nói rằng cuộc sống thật dễ dàng với họ.
Mỗi ngày, mỗi người hút 2 bao thuốc lá không lọc đầu, và đến khi tôi lên 6, tôi đã biết gọi 1 cốc rượu Southern Comfort Manhattan, có vỏ cam xoắn, và đá để riêng, đá được để riêng để có cốc có nhiều chỗ cho rượu.
Nhưng họ yêu thương tôi hết mực.
Và họ ủng hộ những nỗ lực sáng tạo của tôi, vì ông tôi là một người tự lập.
Ông tự vận hành và làm việc trong 1 nhà máy.
Bà tôi làm nội trợ.
Còn tôi là một đứa bé thích Transformers chó Snoopy và Ninja rùa, và tôi yêu tất cả các nhân vật tôi đọc được và tất cả trở thành bạn của tôi.
Vì thế, tôi đã gặp những người bạn thân nhất đời tôi trong những cuốn sách.
Tôi học trường tiểu học Gates Lane ở Worcester, Massachusetts, và tôi đã có những giáo viên tuyệt vời, đặc biệt nhất là cô Alisch, cô giáo lớp 1.
Đến giờ, tôi vẫn có thể nhớ lại tình yêu mà cô đã dành cho chúng tôi, học sinh của cô.
Lên lớp 3, một sự kiện đáng nhớ đã xảy ra.
1 nhà văn đã đến thăm trường tôi, Jack Gantos.
Tác giả của nhiều cuốn sách đã tới nói chuyện với chúng tôi về nghề kiếm sống của ông.
Sau đó, chúng tôi đều về lớp và vẽ ra tưởng tượng về nhân vật chính trong truyện của ông Rotten Ralph.
Bất chợt, nhà văn xuất hiện ở cửa lớp, tôi nhớ ông chậm dãi đi qua các dãy bàn đến cạnh từng đứa trẻ, nhìn xuống bàn và không nói gì cả.
Nhưng ông đã dừng ở bạn tôi, ông gõ nhẹ vào bàn và nói: "Con mèo đẹp đấy" ( Tiếng cười) Rồi ông đi ra.
4 từ đó đã thay đổi cuộc đời tôi.
Trong năm lớp 3 ấy, tôi đã viết quyển sách đầu tiên, "Con cú nghĩ mình là người bay giỏi nhất" Chúng tôi phải viết thần thoại Hy Lạp của riêng mình, sáng tạo ra câu chuyện của riêng mình, nên tôi đã viết về 1 con cú, con cú này đã thách Hermes bay đua, con cú ăn gian, hậu quả là Hermes, một vị thần Hy Lạp, đã nổi giận, tức tối, ông biến con cú thành mặt trăng, thế là con cú phải sống tới cuối đời trong hình hài mặt trăng trong khi nhìn bạn bè và gia đình mình chơi vào bạn đêm.
Yeah. (tiếng cười) Quyển sách của tôi có trang tựa đề.
Rõ ràng, 8 tuổi, tôi đã lo về quyền sở hữu trí tuệ của mình.
(Tiếng cười) Và nó là câu chuyện có từ và tranh minh họa, chính xác những gì tôi làm bây giờ để kiếm sống, Đôi lúc tôi để từ ngữ làm chủ câu chuyện và đôi lúc những bức tranh lại là chủ đạo trong câu chuyện của tôi.
Trang yêu thích của tôi là trang "Giới thiệu tác giả".
(Tiếng cười) Vì thế tôi học cách viết về bản thân ở ngôi thứ 3 từ khi còn nhỏ.
Tôi luôn thích câu cuối cùng: " Anh ấy rất thích thú khi sáng tác quyển sách này."
Tôi đã như vậy vì tôi thích sử dụng trí tưởng tượng của mình, đấy chính là viết lách.
Viết lách chính là viết trí tưởng tượng ra giấy, và tôi thấy rất sợ hãi khi tại nhiều trường tôi đã đến cái định nghĩa này trở nên xa lạ với trẻ em, rằng viết truyện đáng lẽ phải là sử dụng trí tưởng tượng trên giấy, ngay cả khi chúng được phép viết trong giờ học.
Tôi yêu viết đến nỗi mỗi khi đi học về, tôi luôn lấy những mảnh giấy và ghim chúng lại với nhau, cứ thế tôi lấp đầy trang giấy với từ ngữ và tranh vẽ, tất cả chỉ vì tôi thích tưởng tượng.
Rồi những nhân vật trên trở thành bạn của tôi.
Có 1 quả trứng, 1 quả cà chua, 1 bắp xà-lách và 1 quả bí đỏ, tất cả sống trong thành phố tủ lạnh nọ. Trong 1 cuộc thám hiểm, họ đến 1 ngôi nhà ma, đầy nguy hiểm rình rập ví dụ như cái máy sinh tố xấu xa muốn nghiền nát họ một cái máy nướng đê tiện muốn bắt cóc đôi bánh mì và cái lò vi sóng xấu tính định làm tan chảy người bạn của họ, là một cục bơ. ( Tiếng cười) Tôi còn sáng tác cả truyện tranh nữa, đây là cách khác để tôi kể câu chuyện của mình, qua từ ngữ và tranh.
Khi tôi học lớp 6, nhà nước cắt trợ cấp cho các khóa học nghệ thuật trong hệ thống các trường công ở Worcester.
Tôi chuyển dần từ học vẽ 1 tuần 1 buổi xuống 2 lần 1 tháng rồi 1 lần 1 tháng rồi không học gì nữa.
Ông tôi là 1 người sáng suốt ông đã nhìn ra vấn đề, vì ông biết đó là điều duy nhất tôi có. Tôi không chơi thể thao.
Tôi học mỹ thuật.
Thế là 1 tối ông bước vào phòng tôi, ông ngồi ở mép giường và nói: "Jarrett, điều này do cháu quyết đinh, nhưng nếu cháu muốn chúng ta muốn cho cháu đi học ở bảo tàng nghệ thuật Worcester."
Tôi đã rất phấn khởi.
Từ đó, từ lớp 6 đến 12, 1 lần, 2 lần, đôi khi 3 lần 1 tuần, tôi học ở bảo tàng nghệ thuật, xung quanh tôi là những đứa cũng thích vẽ những đứa có cùng đam mê với tôi.
Và rồi sự nghiệp của tôi bắt đầu khi tôi thiết kế bìa cho niêm giám khối 8, Và nếu như bạn băn khoăn về phong cách ăn mặc tôi cho mascot trường mặc, thì tôi rất thích Bell Biv DeVoe và MC Hammer và Vanilla Ice hồi đó. (Tiếng cười) Đến ngày hôm nay, Tôi vẫn có thể hát karaoke theo bài " Ice, Ice Baby" mà không cần nhìn vào màn hình.
Đừng thách tôi vì tôi sẽ làm đấy.
Sau đó tôi bị chuyển đến trường tư thục, từ mầm non đến lớp 8 đếu là trường công, nhưng vì ông tôi đã rất bất đồng về việc có người ở trường trung học địa phương bị đâm chết, nên ông khong muốn tôi học ở đó,
Ông muốn tôi học trường tư và cho tôi lựa chọn.
Cháu có thể học ở Holy Name, một trường có cả nam, nữ hoặc ở St. John's, một trường nam sinh.
Một người rất sáng suốt, bởi vì ông biết tôi, Tôi cảm thấy như mình được tự quyến định, và ông biết tôi sẽ không chọn St.John's, thế là tôi học ở trường trung học Holy Name. Đây là một sự chuyển dịch vất vả, như tôi đã nói, tôi không chơi thể thao, còn trường này lại tập trung vào thể thao, nhưng tôi đã rất thư giãn trong lớp học vẽ của thầy Shiale.
Và tôi đã phát triển mạnh mẽ ở nơi này.
Hàng ngày, tôi không thể đợi để đến lớp học đó.
Vậy tôi làm bạn bằng cách nào?
Tôi đã vẽ hình hài hước về các giáo viên của mình ..(Tiếng cười).. và tôi phát tán nó khắp nơi.
Ở lớp tiếng Anh, năm lớp 9, bạn tôi, John, người ngồi cạnh tôi, cười hơi lớn 1 chút.
Thấy Greenwood đã không hài lòng.
(Tiếng cười) Thầy nhìn ra ngay tôi là lí do của sự ồn ào, và lần đầu tiên trong đời, tôi bị đứng ở hành lang, và tôi nghĩ: " Ôi không, mình chết rồi.
Ông mình sẽ giết mình mất."
Thầy tôi đi tận đến chỗ tôi và nói: "Đưa thầy xem tờ giấy"
Tôi nghĩ: " Ôi không. Thầy nghĩ nó là tờ giấy nói chuyện"
Thế là tôi lấy cái tranh đưa cho thầy.
Chúng tôi ngồi im lặng trong chốc lát rồi ông nói với tôi, "Em thật sự có tài đấy" ( Tiếng cười) "Em thật sự giỏi đấy. Biết không, báo trường đang cần tuyển người vẽ truyện tranh đấy và em nên là người vẽ truyện tranh.
Chỉ đừng vẽ trong lớp của tôi"
Thế là bố mẹ tôi chưa từng biết về chuyện này.
Tôi không gặp rắc rồi. Tôi lại được giới thiệu với cô Casey, người điều hành báo trường, tôi đã trong 3 năm rưỡi trở thành người vẽ truyện tranh cho báo trường, nói về những vấn đề lớn như, học sinh lớp 12 rất xấu tính, học sinh lớp 9 là đầu to mắt cận, tiền prom quá đắt. Tôi không thể tưởng tượng nổi số tiền cần để đi đến prom.
Tôi đã châm biếm thầy hiệu trưởng và tôi còn viết về một câu chuyện không bao giờ ngớt về 1 thằng bé tên là Wesley một đứa không may trong tình yêu, và tôi thề khắp nơi rằng chuyện này không phải về tôi, nhưng sau nhiều năm, rõ ràng nó là tôi.
Nhưng thật thú vị vì tôi có thể viết ra những câu chuyện này, tôi có thể nghĩ ra những chi tiết này, và chúng sẽ được báo trường phát hành, và những người không biết tôi sẽ đọc chúng.
Tôi yêu cái suy nghĩ rằng tôi có thể chia sẻ ý tưởng của mình qua những trang giấy in.
Vào sinh nhật thứ 14, ông bà đã tặng tôi món quà tuyệt vời nhất: 1 cái bàn vẽ mà tôi vẫn luôn sử dụng đến giờ.
20 năm sau, tôi vẫn đang làm việc trên chiếc bàn này hàng ngày.
Vào tối sinh nhật thứ 14, Tôi nhận được cái bàn này và chúng tôi ăn đồ Trung Quốc.
Và đây là lời tiên đoán trong bánh: "Bạn sẽ thành công trong việc mình làm"
Tôi băng nó vào góc trái trên cùng của bàn, và như bạn thấy nó vẫn ở nguyên đó.
Tôi chưa bao giờ đòi hỏi ông bà mình bất cứ thứ j cả.
Thật ra là 2 thứ: Rusty, một chú chuột lang tuyệt vời và sống trường thọ khi tôi học lớp 4.
(Tiếng cười) và 1 cái máy quay.
Tôi đã muốn 1 cái máy quay.
Và sau khi cầu xin và van nài cho Giáng Sinh, Tôi đã đc một cái máy quay cũ, và lập tức tôi tạo ra những đoạn hoạt hình của chính tôi, Và suốt những năm học cáp ba tôi làm hoạt hình của mình.
Tôi đã thuyết phục thầy giáo tiếng Anh hồi lớp 10 cho phép tôi làm bài báo cáo về quyển "Misery" của Stephen King thành 1 đoạn hoạt hình. (Tiếng cười :) ) Và tôi cứ tiếp tục làm truyện tranh,
cứ tiếp tục làm. Và ở Bảo Tàng Nghệ Thuật Worcester, Tôi đã nhận được những lời khuyên đáng nhớ bởi tất cả những giáo viên ở đó.
Mark Lynch, ông là một thầy giáo tuyệt vời và ông vẫn là 1 người bạn quý của tôi, và tôi hồi 14 hay 15, Tôi vào lớp của ông vào giữa khóa học, Tôi đã rất phấn khởi, Tôi đã quá vui mừng!
Lúc đó, tôi có quyển sách này về cách vẽ truyện tranh theo kiểu của Marvel, Và nó đã dạy tôi cách vẽ siêu anh hùng, cách vẽ nữ giới, cách vẽ cơ bắp đúng như cách chúng phải vẽ nếu tôi phải vẽ cho X-Men hay Người Nhện.
Và mặt ông ấy tái nhợt, ông nhìn tôi và nói, "Hãy quên tất cả những gì cháu đã học đi"
Tôi vẫn chưa hiểu gỉ cả. Ông tiếp tục, "Cháu có 1 phong cách tuyệt vời"
Hãy trân trọng phong cách của mình. Đừng vẽ cách mà cháu được dạy.
Vẽ theo cái cách mà cháu vẫn vẽ và duy trì nó, bởi vì cháu rất giỏi.
Lúc đó tôi vẫn là một thiếu niên, tôi cũng lo lắng như những người cùng lứa khác, nhưng sau 17 năm có người mẹ mà luôn lúc có lúc không trong của đời tôi như con quay yo-yo và người bố không có mặt, tôi đã rất giận dữ.
Năm 17 tuổi, tôi gặp cha lần đầu tiên trong đời, qua đó tôi biết đến 2 người anh em nữa mà tôi chưa biết.
Cùng vời cái ngày đó, tôi đã bị trường Rhode Island School of Design từ chối, lựa chọn duy nhất của tôi vào đại học.
Nhưng cũng trong thời gian này tôi đi tình nguyện ở Camp Sunshine trong 1 tuần, và làm việc cùng những em nhỏ tuyệt vời nhất, chúng bị máu trắng, và thằng bé Eric đã thay đổi đời tôi.
Eric đã không sống đến sinh nhật 6 tuổi, nhưng Eric sống với tôi từng ngày.
Sau trải niệm này, thầy giáo của tôi, Thầy Shilale, đã mang những quyển chuyện hình này, và tôi nghĩ : " Chuyện hình cho trẻ em!"
và tôi bắt đầu viết sách cho những bạn đọc nhỏ tuổi khi tôi là học sinh năm cuối cấp 3.
Tôi cuối cùng cũng được nhận vào Rhode Island School of Design.
Tôi chuyển đến RISD thành học sinh năm thứ 2, và ở đó tôi đã học tất cả các khóa về viết văn có thể, và chính ở đó tôi đã viết ra câu chuyện về 1 con ốc sên khổng lồ màu cam mà muốn làm bạn với đứa bé nọ.
Đứa bé không có kiên nhẫn cho con ốc.
Tôi đã gửi quyển sách cho hàng tá các nhà xuất bản và nó bị từ chối tất cả mọi lần, nhưng tôi cũng tham gia với Hole in the Wall Gang Camp, một trại hè thú vị cho trẻ em với đủ các loại bệnh hiểm nghèo, và chính các em đã đọc những câu chuyện của tôi, và tôi đọc cho chúng, và quan sát phản ứng của các em với tác phẩm.
Tôi tốt nghiệp trường RISD. Ông bà tôi đã rất tự hào, và tôi chuyển đến Boston và lập 1 cửa hàng.
Tôi lập 1 studio và cố để được xuất bản.
Tôi đã gửi sách đi. Và tôi đã gửi hàng trăm tấm bưu thiệp tới những biên tập và nhà chỉ đạo nghệ thuật, nhưng chúng luôn không có hồi âm.
Ông tôi luôn gọi tôi hàng tuần, và ông luôn nói "Jarrett, mọi việc thế nào rồi?
Cháu đã có việc chưa?" Bởi vì ông đã đầu tư rất nhiều tiền cho giáo dục đại học của tôi.
Tôi trả lời: " Có, Cháu có việc ạ. Cháu viết và minh họa sách trẻ em"
Ông lại hỏi " Thế, ai trả tiền cháu?"
Tôi đáp " Chưa có ai, chưa có ai, tạm thời là chưa có ai cả.
Nhưng cháu biết nó sẽ xảy ra."
Thế này, Tôi từng làm cuối tuần ở Hole in the Wall trong những chương trình trái mùa để kiếm chút tiền trong khi cố trở nên thực tế hơn, và có em này, rất nhắng, tôi bắt đầu gọi nó là "Monkey Boy", và tôi về nhà và viết cuốn sách tên là "Chúc ngủ ngon, Monkey Boy"
và tôi gửi đi 1 đống bưu thiếp lần cuối cùng.
Rồi tôi nhận được email từ biên tập của Random House với tựa đề " Làm tốt lắm!"
chấm than. " Jarrett thân mến, tôi đã nhận được bưu thiếp của anh.
Tôi đã rất thích tác phẩm của anh và tôi đã xem website của anh tôi băng khoăn nếu anh đã bao giờ thử viết câu chuyện của riêng mình, vì tôi rất thích tranh của anh và dường như chúng có những câu chuyện đi kèm.
Hãy cho tôi biết nếu anh tình cờ đến Thành phố New York."
Đây là lời của biên tập của ban sách trẻ em của Random House.
Thế là tuần sau đó tôi đã "tình cờ" đến New York.
(Tiếng cười) Tôi đã gặp biên tập này, và tôi rời New York với hợp đồng cho cuốn sách đầu tiên, "Chúc ngủ ngon. Monkey Boy" xuất bản vào ngày 12, tháng 6, 200.
Và tờ báo địa phương đã đăng tin này.
Nhà sách địa phương đã làm rất tự hào về nó.
Họ bán hết sạch số sách của mình.
Bạn tôi đã nhận xét sự việc là tỉnh mà vui, bởi vì tất cả mọi người tôi từng biết đã xếp hàng để gặp tôi, nhưng tôi chưa chết. Tôi chỉ kí sách thôi.
Ông bà tôi. họ ở giữa hàng.
Cả hai đều rất vui. Họ không thể tự hào hơn.
Cô Alisch đã ở đó. Thây Shilale đã ở đó.
Cô Casey đã ở đó. Cô Ailsch đã chen lên đầu và nói, "Tôi đã dạy thằng bé này đọc" (Tiếng cười) Sau đó, có 1 điều xảy ra đã thay đổi cuộc đời tôi.
Tôi lần đầu nhận được lá thư hâm mộ rất đáng nhớ, đứa bé này thích Monkey Boy đến nỗi cậu muốn có 1 cái bánh gato sinh nhật hình Monkey Boy.
Với 1 đứa trẻ 2 tuối, cái bánh tương đương với 1 hình xăm. (Tiếng cười) Bạn biết đấy! Bạn chỉ có 1 sinh nhật 1 năm.
Và với cậu, nó chỉ là lần thứ 2.
Tôi nhận được bức ảnh và nghĩ, "Bức ảnh này sẽ sống mãi trong tiềm thức của cậu bé trong suốt đường đời. Em sẽ luôn có bức ảnh này trong album ảnh gia đình."
Bức ảnh đó, kể từ giây phút ấy, đã được bày trước mặt tôi khi tôi làm việc với tất cả những cuốn sách của mình.
Tôi có 10 cuốn chuyện hình được phát hành.
"Punk Farm," "Baghead," "Ollie the Purple Elephant."
Tôi vừa hoàn thiện quyển thứ 9 trong series "Lunch Lady", một series tiểu thuyết tranh về một người phục vụ trưa mà chiến đấu với tội phạm
Tôi đang đón chờ phát hành của 1 cuối sách theo chương gọi là "Platypus Police Squad: The Frog Who Croaked"
Tôi du lịch khắp nước, tham vô số trường học, cho nhiều đứa trẻ biết rằng chúng vẽ những mèo tuyệt đẹp.
Và tôi gặp Bagheads.
Những cô phục vụ trưa đối xử với tôi rất tốt.
Tôi được nhìn thất tên mình trong ánh sáng vì bọn trẻ đặt tên tôi trong đèn.
Đã 2 lần, series "Lunch Lady" thắng giải Sách của năm của Children's Choice trong hạng mục lớp 4, và những tác phẩm thắng cuộc được trưng bày trên những bảng hình to lớn của Quảng trường Thời Đại.
"Punk Farm" và "Lunch Lady" đang được phát triển thành phim, còn tôi là nhà sản xuất phim và tôi thực sự nghĩ rằng, nhờ có cái máy quay tôi được tặng hồi lớp 9.
Tôi đã nhìn thấy mọi người có tiệc sinh nhật kiểu "Punk Farm", mọi người hóa trang thành "Punk Farm" trong lễ Halloween, phòng em bé kiểu "Punk Farm", cái này làm tôi hơi lo về sự phát triển của đứa trẻ về dài hạn.
Tôi nhận được những lá thư hâm mộ tuyệt với nhất, và tôi có những dự án tuyệt vời nhất, và giây phút thú vị nhất với tôi là Halloween năm ngoái.
Chuông cửa kêu và đó là trẻ em xin kẹo hóa trang thành nhân vật của tôi.
Nó quả là tuyệt vời. Ông bà tôi giờ đã mất, thế nên để tưởng nhớ về họ, tôi đã lập 1 học bổng ở Bảo Tàng Nghệ Thuật Worcester dành cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn nhưng những người bảo trợ ko thể chi trả cho lớp học.
Và bảo tàng cũng trưng bày những tác phẩm của tôi trong 10 năm đầu xuất bản, và bạn biế ai đã đến ăn mừng không?
Cô Alisch. Tôi nói: "Cô Aisch, cô thế nào?"
Và cô đáp lại với, "Cô ở đây" (Tiếng cười) Đúng thế. Cô vẫn còn sống và điều đó rất tốt.
Nhưng khoảng khắc quan trong nhất bây giờ, công việc quan trọng nhất của tôi là làm bố, và tôi có 2 đứa con gái xinh đẹp, và mục tiêu của tôi là bao quanh chúng với cảm hứng từ những cuốn sách ở trong mọi căn phòng ở nhà chúng tôi cho đến bức tranh tường tôi vẽ trong phòng chúng cho tới những lúc sáng tạo bạn tìm được trong lúc yên tĩnh, bằng cách làm trò ở sân trước cho đến việc để chúng ngồi lên cái bàn mà tôi đã ngồi làm trong 20 năm qua.
Cảm ơn mọi người. (Vỗ tay)
Tôi muốn chia sẻ với các bạn câu chuyện về một bệnh nhân của tôi tên là Celine.
Celine làm nội trợ và sống ở một vùng nông thôn ớ Cameroon, phía tây Trung Phi.
Sáu năm trước, khi bị chẩn đoán nhiễm HIV, chị tham gia chương trình thử thuốc lâm sàng đang được tiến hành ở khu vực y tế của chị vào lúc đó.
Lần đầu tôi gặp Celine, hơn một năm về trước, chị đã qua 18 tháng mà không có bất kì liệu pháp kháng retrovirus nào hết, và chị rất yếu.
Chị bảo tôi rằng chị thôi đến phòng khám khi hết thuốc thử vì chị không có đủ tiền vé xe buýt và quá yếu để có thể đi bộ hết 35 cây số.
Trong quá trình thử thuốc, chị được phát thuốc kháng retrovirus miễn phí và chi phí di chuyển được chu cấp bởi quỹ nghiên cứu.
Tất cả kết thúc khi kì thử thuốc hoàn thành, khiến Celine không còn phương án gì để thay thế.
Chị không thể nói lại cho tôi tên các loại thuốc chị nhận được trong thời gian thử, hay ngay cả mục đích của đợt thử thuốc là gì.
Tôi chẳng buồn hỏi chị kết quả của đợt thử thuốc là gì vì rõ ràng là chị cũng sẽ không biết được chút gì.
Nhưng điều khiến tôi băn khoăn nhất là việc Celine đã kí đơn đồng ý tham gia thử thuốc, nhưng rõ ràng chị không hiểu hệ lụy của việc tham gia hay điều gì sẽ xảy ra với chị một khi chương trình thử nghiệm đã xong.
Tôi chia sẻ câu chuyện này với các bạn như là một ví dụ của những việc có thể xảy ra với người tham gia thử nghiệm thuốc lâm sàng khi nó bị tiến hành qua loa.
Có lẽ kì thử thuốc này cho những kết quả khả quan.
Có thể nó còn được đăng trên những tạp chí khoa học tên tuổi.
Có lẽ nó sẽ cho các bác sĩ trên khắp thể giới biết rõ hơn về việc làm sao có thể coi sóc bệnh nhân HIV một cách tốt hơn.
Nhưng cái giá phải trả cho những điều ấy là hàng trăm bệnh nhân mà, cũng như Celine, bị bỏ mặc một mình xoay sở một khi kì thử thuốc đã kết thúc.
Hôm nay tôi đến đây tuyệt nhiên không phải là để đề xuất rằng việc thử nghiệm lâm sàng HIV ở các nước đang phát triển là xấu.
Trái lại, thử nghiệm lâm sàng là công cụ cực kì hữu hiệu và rất cần thiết để đối phó với gánh nặng bệnh tật ở các nước đang phát triển.
Tuy nhiên, sự bất cân bằng giữa các nước giàu hơn và các nước đang phát triển trong vấn đề tiền quỹ dẫn đến nguy cơ bóc lột lớn nhất là trong trường hợp nghiên cứu được tài trợ từ ngoài.
Thật buồn, sự thật là rất nhiều trong số các nghiên cứu đang được tiến hành ở các nước đang phát triển sẽ không bao giờ được cấp phép ở các nước giàu hơn nơi cung cấp tiền quĩ nghiên cứu.
Tôi chắc rằng các bạn đang tự hỏi điều gì khiến các nước đang phát triển, nhất là các nước ở hậu sa mạc Sahara, châu Phi trở nên hấp dẫn đến thế cho các thử nghiệm HIV lâm sàng?
Chà, để một thử nghiệm lâm sàng cho kết quả có giá trị và ứng dụng nhân rộng được, chúng cần được tiến hành với số lượng người tham gia lớn và tốt hơn là trên một cộng đồng với tỉ lệ nhiễm HIV mới cao.
Vùng hậu sa mạc Sahara ở châu Phi khá phù hợp với định dạng này, với 22 triệu người sống chung với HIV, ước tính là khoảng 70% trong số 30 triệu người nhiễm trên toàn cầu.
Thêm nữa, nghiên cứu ở châu lục này dễ dàng hơn khá nhiều vì đói nghèo trên diện rộng, các bệnh đặc hữu địa phương, và hệ thống chăm sóc sức khỏe thiếu thốn.
Một kì thử nghiệm lâm sàng được coi là có khả năng đem lại lợi ích cho cộng đồng sẽ dễ được cấp phép hơn, và trong tình hình thiếu thốn một hệ thống chăm sóc sức khỏe tốt, gần như bất kì đề nghị trợ giúp y tế nào cũng sẽ được chấp nhận, vì có còn hơn không.
Còn có nguyên do còn phức tạp hơn như khả năng kiện tụng thấp hơn, xét duyệt đạo đức ít sát sao hơn, và người dân tự nguyện muốn tham gia hơn trong gần như bất kì nghiên cứu nào mà chỉ cần bóng gió là sẽ chữa được bệnh.
Trong tình cảnh ngân quĩ cho nghiên cứu HIV tăng ở các nước đang phát triển và xét duyệt đạo đức ở các nước giàu hơn trở nên sát sao hơn, bạn có thể thấy được tại sao bối cảnh này trở nên rất, rất hấp dẫn.
Tỉ lệ nhiễm HIV cao khiến các nhà nghiên cứu tiến hành đề án đôi khi chấp nhận được về mặt khoa học nhưng mập mờ về đạo đức trên nhiều mặt.
Thế thì làm sao ta có thể đảm bảo rằng, trong quá trình tìm kiếm phương án chữa bệnh ta không lạm dụng một cách bất công những người đã bị ảnh hưởng nhiều nhất từ đại dịch rồi?
Tôi mời các bạn xem xét bốn lĩnh vực mà tôi nghĩ ta có thể tập trung vào để cải thiện tình trạng hiện tại.
Thứ nhất là đồng ý sau khi được cung cấp thông tin.
Để một thử nghiệm lâm sàng được coi là chấp nhận được về mặt đạo đức, người tham gia cần được cung cấp các thông tin liên quan trình bày theo cách họ có thể hiểu được và phải tự nguyện đồng ý tham gia thử nghiệm.
Điều này rất quan trọng ở các nước đang phát triển, nơi mà rất nhiều người tham gia đồng ý nghiên cứu chỉ vì họ tin rằng đấy là cách duy nhất họ có thể nhận được chăm sóc y tế hay các ích lợi khác.
Các qui trình thu nhận chữ kí đồng ý dùng ở các nước giàu hơn thường không phù hợp hoặc không hiệu quả ở rất nhiều nước đang phát triển.
Ví dụ, hiển là không ổn khi một người tham gia mù chữ như là Celine kí một bản đồng ý dài dằng dặc mà đằng nào họ cũng không đọc được chứ chưa nói gì đến hiểu.
Cộng đồng ở địa phương cần có nhiều tiếng nói hơn trong việc thiết lập tiêu chí tuyển người tham gia vào thử nghiệm lâm sàng, cũng như là lợi ích khuyến khích tham gia.
Thông tin trong các thử nghiệm này cần được cung cấp cho các người tham gia tiềm năng dưới một dạng chấp nhận được về cả ngôn ngữ lẫn văn hóa.
Điểm thứ hai tôi muốn các bạn xem xét là chuẩn chăm sóc cho những người tham gia trong bất kì thử nghiệm lâm sàng nào.
Vấn đề này có rất nhiều tranh luận trái chiều.
Liêu có nên cho nhóm đối chiếu trong thử nghiệm lâm sàng liệu pháp điều trị tốt nhất hiện có trên toàn thế giới hay không?
Hay là nên cho họ một chuẩn chăm sóc khác, như là liệu pháp điều trị tốt nhất hiện có ở quốc gia thử nghiệm lâm sàng đang tiến hành?
Liệu có công bằng không khi ta tiến hành đánh giá một liệu pháp chữa trị mà người tham gia sẽ không thể đủ tiền chi trả hoặc tiếp cận một khi nghiên cứu kết thúc?
Nào, trong trường hợp liệu pháp điều trị tốt nhất hiện có không đắt tiền, và dễ tiến hành, câu trả lời rất rõ ràng.
Nhưng liệu pháp điều trị tốt nhất hiện có trên thế giới thường khó có thể được cung cấp ở các nước đang phát triển.
Một việc rất quan trọng là phải đánh giá các lợi hại tiềm năng của chuẩn chăm sóc mà sẽ được áp dụng với người tham gia trong bất kì thử nghiệm lâm sàng nào, và thiết lập một chuẩn phù hợp với hoàn cảnh nghiên cứu và đem lại nhiều lợi ích nhất cho người tham gia.
Điều này dẫn đến điểm thứ ba tôi muốn các bạn cân nhắc: vấn đề xét duyệt đạo đức nghiên cứu.
Một hệ thống phù hợp để xét duyệt tính phù hợp về mặt đạo đức của thử nghiệm lâm sàng là cơ sở cho việc bảo vệ người tham gia bất kì thử nghiệm nào.
Không may mắn thay, một hệ thống như vậy thường thiếu hoặc không hiệu quả ở rất nhiều nước đang phát triển.
Các chính phủ địa phương cần thiết lập các hệ thống hiệu quả để xét duyệt các vấn đề đạo đức xung quanh những thử nghiệm lâm sàng được cấp phép ở các nước đang phát triển khác nhau, và để làm thế họ cần thiết lập các hội đồng xét duyệt đạo đức hoạt động độc lập không liên quan tới chính phủ hay nhà tài trợ nghiên cứu.
Trách nhiệm giải trình trước công chúng cần được khích lệ bằng các xét duyệt minh bạch và độc lập từ các tổ chức phi chính phủ, tổ chức quốc tế khi phù hợp.
Điểm cuối cùng tôi muốn các bạn cân nhắc tối nay là điều gì sẽ xảy ra với người tham gia thử nghiệm lâm sàng một khi nghiên cứu đã kết thúc.
Tôi nghĩ rằng ngay tử đầu, việc nghiên cứu bắt đầu mà không có kế hoạch cụ thể để chăm sóc người tham gia một khi thử nghiệm kết thúc là hoàn toàn sai.
Các nhà nghiên cứu cần cố gắng hết sức để đảm bảo rằng một phương án can thiệp đã được chứng minh là có lợi trong một thử nghiệm lâm sàng vẫn nằm trong tầm với của người tham gia khi thử nghiệm kết thúc.
Thêm vào đó, họ cần xem xét khả năng giới thiệu và duy trì các liệu pháp hiệu quả trong cộng đồng lớn khi thử nghiệm kết thúc.
Nếu, vì bất kì lí do gì đi chăng nữa, họ cảm thấy điều này là không thể, thì tôi nghĩ họ phải chứng minh trên phương diện đạo đức tại sao lại thực hiện thử nghiệm ngay từ đầu.
May mắn cho Celine, buổi gặp gỡ của chúng tôi không chỉ dừng lại ở văn phòng của tôi.
Tôi tìm được cách ghi tên chị vào một chương trình chữa trị HIV miễn phí gần nhà chị hơn, và có cả một nhóm ủng hộ để giúp chị đối phó với bệnh tật.
Câu chuyện của chị kết thúc có hậu, nhưng có hàng ngàn người khác trong tình cảnh tương tự kém may mắn hơn nhiều.
Dù có thể chị không biết điều này, cuộc gặp gỡ cới Celine đã hoàn toàn thay đổi cách tôi nhìn nhận thử nghiệm HIV lâm sàng ở các nước đang phát triển, và khiến tôi càng quyết tâm trở thành một phần trong phong trào cải cách tình trạng hiện tại.
Tôi tin rằng từng cá nhân nghe tôi nói tối nay cũng có thể là một phần của thay đổi ấy.
Nếu bạn là nhà nghiên cứu, tôi tin bạn sẽ hứa giữ lương tâm đạo đức cao hơn, luôn suy xét đạo đức khi tiến hành nghiên cứu, và không hi sinh lợi ích con người để kiếm tìm lời giải.
Nếu bạn làm cho một nhà tài trợ tiền quĩ hay công ty dược, tôi thách thức các bạn khiến cơ quan mình chỉ cung cấp quĩ cho nghiên cứu nào có nền tảng đạo đức vững chắc.
Nếu bạn cũng đến từ một nước đang phát triển như tôi, tôi tha thiết giục các bạn khiến chính phủ của mình xét duyệt kĩ càng hơn các thử nghiệm lâm sàng được cấp phép ở đất nước bạn.
Đúng thế, ta cần tìm ra cách chữa trị HIV, cần tìm một vắc-xin sốt rét hiệu quả, cần tìm một công cụ chẩn bệnh tốt cho bệnh lao, nhưng tôi tin rằng để đạt như thế, ta nợ những người tự nguyện hi sinh đồng ý tham gia các thử nghiệm lâm sàng này, một cách tiến hành nhân đạo nhất.
Xin cám ơn.
Tôi đang ngồi giữa các em gái nhỏ thì Joy nói: "Trời ạ, em ước gì ông ấy đừng làm phiền em nữa.
Ba cứ gọi em hoài."
"Bạn thật may mắn vì ông ấy gọi," Jasmine nói.
"Còn mình chẳng nghe tin tức gì từ Ba nhiều năm qua rồi."
Ngay khoảnh khắc đó, tôi biết các em cần một phương cách nào đó để kết nối với cha của chúng.
Ở trại Diva, tổ chức phi lợi nhuận của tôi, chúng tôi lúc nào cũng có các cuộc trò chuyện như thế này như một cách để giúp những em gái gốc châu Phi chuẩn bị bước vào thời kỳ trưởng thành thành phụ nữ.
Những em gái này chỉ cần một phương cách để mời gọi cha của các em bước vào cuộc đời mình bằng cách của riêng các em.
Vậy nên tôi hỏi các em, "Làm sao để chúng ta giúp các bạn gái khác phát triển mối quan hệ tốt đẹp với ba của họ?"
"Hãy khiêu vũ," một em la lên, và các em gái khác nhanh chóng ủng hộ ý tưởng của bạn này.
Chúng bắt đầu mơ mộng về những món đồ trang hoàng, thiệp mời, những chiếc áo đầm chúng sẽ mặc, và những thứ cha của chúng có thể và không thể mặc. (Cười) Chuyện xảy ra và tiếp diễn thật nhanh, thậm chí trước khi tôi kịp chớp mắt, nhưng ngay cả khi tôi có thể kềm các em lại, tôi cũng sẽ không làm đâu, bởi vì có một điều mà tôi rút ra được sau hơn một thập niên làm việc cùng các em là các cô gái nhỏ của tôi, các em đã biết mình cần gì.
Sự thông thái ở bên trong các em.
Miễn là các em có được nền tảng, sự hướng dẫn và các nguồn lực, các em có thể xây dựng nên thứ mìnhcần, không chỉ để sống sót, mà là phát triển khoẻ mạnh.
Vậy nên chúng tôi có buổi khiêu vũ, các em gái cùng cha tham dự đông đúc.
Họ đã ăn diện rực rỡ.
Họ đã cư xử rất ngọt ngào.
(Cười) Họ cũng hành động ngớ ngẩn nữa.
Mọi người rất thích thú việc được ở cạnh nhau.
Đó là một thành công vang dội.
Và các em quyết định sẽ tổ chức sự kiện này hàng năm.
Thời gian qua đi, lại đến lúc lên kế hoạch cho buổi khiêu vũ lần nữa, một cô bé tên Brianna lên tiếng, em nói: "Ba em không đến dự khiêu vũ được, chuyện này làm em buồn lắm."
"Tại sao không được?" các em khác hỏi.
"Bởi vì ba đang trong tù," em dũng cảm thú nhận.
"Nếu vậy, ba bạn có thể xin ra ngoài một ngày không?" một trong số các em hỏi. (Cười) "Và đến trong khi vẫn bị cùm hả?
Vậy thì còn tệ hơn là Ba không xuất hiện ấy."
Ngay phút giây đó, tôi đã thấy một cơ hội để các em ứng phó với hoàn cảnh và trở thành người hùng của chính mình.
Vậy nên tôi hỏi, "Các em nghĩ xem chúng ta phải làm sao bây giờ?
Chúng ta muốn bạn nào cũng được tham gia khiêu vũ hết, phải không nào?"
Các em gái suy nghĩ một lúc, rồi một em đề nghị, "Tại sao chúng ta không tổ chức khiêu vũ trong tù?"
Hầu hết các em nghi ngờ khả năng đó, và nói, "Bạn điên à?
Ai sẽ cho phép một đám con gái loắt choắt, diện quần áo đẹp — "(cười) "— vô bên trong một nhà tù và khiêu vũ với ba của mình trong những bộ quần áo Spongebob?"
Đó là cách mà các em nói về những tù nhân.
Tôi nói, "Các cô gái của tôi ơi, nghe này, các em sẽ không bao giờ biết được hay không, trừ khi các em nói ra."
Do đó, một bức thư được viết cho Cảnh Sát Trưởng thành phố Richmond, được ký tập thể bởi chữ ký từng em, và tôi có thể nói là, ông là một cảnh sát rất đặc biệt.
Ông liên hệ với tôi ngay lập tức và nói, bất cứ khi nào có cơ hội để mang gia đình tới nhà tù, cánh cửa của ông luôn luôn mở rộng.
Bởi vì ông biết chắc một điều, rằng khi những người cha được kết nối với con cái của họ, khả năng phải trở lại tù của họ thấp hơn.
Vì vậy, 16 tù nhân và 18 em gái được mời đến.
Các em gái đã mặc quần áo đẹp nhất của các em vào ngày Chủ Nhật, và những người cha thay những bộ áo tù liền quần vàng xanh (dương) thành áo sơ mi và cà vạt.
Họ ôm lấy nhau.
Họ chia sẻ một bữa ăn đầy đủ hương vị có gà và cá.
Họ cười với nhau.
Thật là đẹp.
Cha và con gái thậm chí còn trải nghiệm một cơ hội để có sự kết nối thể chất điều mà rất nhiều người trong bọn họ đã không có được trong một thời gian dài.
Những người cha đã ở trong một không gian mà họ có thể làm cho con gái của họ chơi đùa kéo ghế của con gái ra và chìa tay mời một điệu nhảy.
Ngay cả các quản giáo còn khóc.
Nhưng sau khi khiêu vũ, tất cả chúng tôi nhận ra rằng cha vẫn sẽ ở trong tù.
Vì vậy chúng tôi cần tạo ra một cái gì đó để họ có thể mang theo bên mình.
Chúng tôi đưa vào những cái máy quay Flip, và chúng tôi đề nghị mọi người nhìn vào các Flip cam và phỏng vấn lẫn nhau-- thông điệp của họ, suy nghĩ của họ.
Cái này sẽ được sử dụng như một chuẩn mực để mỗi khi mọi người nhớ nhau và cảm thấy xa rời, họ có thể kết nối thông qua hình ảnh này.
Tôi sẽ không bao giờ quên hình ảnh một cô gái nhỏ nhìn vào mắt của cha mình với máy ảnh đó và cho hỏi: "Ba ơi, khi ba nhìn con, ba thấy điều gì?"
Bởi vì cha chính là những tấm gương của chúng ta mà bản thân chúng ta chính là hình ảnh phản chiếu từ họ khi chúng ta quyết định mẫu người đàn ông nào xứng đáng với mình, và cách họ nhìn nhận chúng ta trong suốt phần đời còn lại.
Tôi biết rất rõ chuyện này, bởi vì tôi là một trong các cô gái may mắn.
Tôi đã có luôn luôn có ba trong đời mình.
Ông cũng hiện diện ở đây, ngày hôm nay.
(Vỗ tay) Và đó là lý do tại sao chuyện này rất đặc biệt đối với tôi để đảm bảo rằng các em gái này được kết nối với cha của mình, đặc biệt là những trường hợp bị tách biệt bởi hàng rào dây thép gai và những cánh cửa kim loại.
Chúng tôi đã tạo ra một dạng thức cho những cô gái nhỏ đang mang những câu hỏi nặng trĩu trong lòng có được hoàn cảnh thuận lợi để hỏi cha của họ mình câu hỏi đó và cho cha quyền tự do để trả lời.
Bởi vì chúng tôi biết rằng những người cha đang thậm chí rời xa với suy nghĩ: Dạng phụ nữ nào tôi đang chuẩn bị để đưa vào cuộc đời?
Bởi vì khi một người cha bị giam cầm không có nghĩa là ông bị đứng ngoài cuộc đời con gái của mình.
(Vỗ tay)
Xin chào. Tôi là Cameron Russell, và trong khoảng thời gian ngắn ngủi vừa qua,
tôi là một người mẫu. Thật ra, trong 10 năm.
Và tôi cảm thấy có một áp lực không thoải mái trong phòng vào lúc này bởi vì đáng lẽ ra tôi không nên mặc cái đầm này.
(Cười) May mắn thay tôi có mang theo một bộ đồ khác.
Đây là lần đầu tiên có người thay đồ trên sân khấu của TED vậy nên tôi nghĩ các bạn rất may mắn khi được chứng kiến cảnh này đấy.
Nếu như vài phụ nữ cảm thấy rất sợ hãi khi tôi xuất hiện, bạn không phải nói tôi nghe ngay bây giờ đâu, nhưng rồi tôi sẽ biết qua Twitter thôi.
(Cười) Tôi nhận ra tôi rất là may mắn khi có thể thay đổi những gì bạn nghĩ về tôi trong 10 giây ngắn ngủi.
Không phải ai cũng có cơ hội để làm điều này.
Đôi giày cao gót này thật là không thoải mái tí nào cả, tôi không định sẽ mang chúng.
Phần tệ nhất là tròng cái áo dài tay này qua đầu bởi vì thể nào quí vị cũng cười tôi, vậy nên đừng làm gì hết khi nó ở trên đầu tôi.
Xong rồi.
Tại sao tôi lại làm như vậy?
Nó thật là kì cục.
Thật ra, hy vọng là nó không đến nỗi kì cục như tấm hình này.
Hình ảnh có sức mạnh rất lớn, nhưng nó cũng rất là giả tạo.
Tôi vừa mới thay đổi hoàn toàn những gì bạn nghĩ về tôi trong vòng 6 giây.
Và trong bức ảnh này, thực ra tôi chưa hề có bạn trai nào trong đời thực.
Tôi cảm thấy rất không thoải mái tại thời điểm đấy, và nhiếp ảnh gia bảo tôi phài ưỡn lưng và đặt tay lên tóc của anh ta.
Và tất nhiên, trừ việc phẫu thuật, hoặc là làn da rám nắng giả tạo mà tôi có hai ngày trước để chụp ảnh, có rất ít những việc mà chúng ta có thể làm để thay đổi vẻ bề ngoài của mình, và vẻ ngoài của mình, mặc dù nó giả tạo và khó thay đổi, nó lại có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của chúng ta.
Vì thế nên hôm nay, với tôi, không sợ gì hết đồng nghĩa với việc thành thật.
Và tôi đứng trên sân khấu này bởi vì tôi là một người mẫu.
Tôi đứng trên sân khấu này bởi vì tôi xinh đẹp, một phụ nữ da trắng, và trong ngành người mẫu, chúng tôi gọi đó là một cô gái quyến rũ.
Và tôi sẽ trả lời những câu hỏi mà mọi người vẫn luôn hỏi tôi, nhưng với sự thành thật.
Câu hỏi đầu tiên là, làm thế nào mà tôi trở thành người mẫu?
Và tôi luôn luôn nói: "Oh, tôi được phát hiện", nhưng nó chả có ý nghĩa gì cả.
Thật ra tôi trở thành người mẫu bởi vì tôi thắng giải xổ số di truyền, và tôi là người được nhận tài sản thừa kế, và có thể các bạn đang thắc mắc tài sản thừa kế gì chứ.
Trong những thập kỉ vừa qua, chúng ta đã định nghĩa sắc đẹp không chỉ là khỏe mạnh và trẻ trung và sự cân đối mà chúng ta được lập trình về mặt sinh học để khao khát mà còn là chiều cao, những đường nét thanh mảnh và nữ tính, và da trắng.
Đây chính là cái di sản được dựng nên cho tôi và đó là di sản mà tôi kiếm tiền nhờ vào nó.
Tôi biết rằng có một vài người trong quý vị đang hoài nghi điểm này, và có thể có một vài người mẫu ăn mặc đẹp như là, "Chờ đã. Naomi. Tyra. Joan Smalls. Liu Wen."
Tôi muốn khen ngợi sự am hiểu về người mẫu của các bạn.
Rất là ấn tượng. (Cười) Nhưng thật không may tôi phải cho các bạn biết năm 2007, một nghiên cứu sinh tiến sỹ ở đại học New York đã thống kê là tất cả những người mẫu trên sàn diễn, và trong 677 người mẫu được thuê đó chỉ có 27 người, ít hơn 4%, là không phải da trắng.
Câu hỏi kế tiếp mà mọi người luôn hỏi tôi là: "Em có thể trở thành người mẫu khi em lớn không?"
Và câu trả lời đầu tiên của tôi là: "Chị không biết, chị không phụ trách việc tuyển dụng".
Nhưng câu trả lời tiếp theo mà tôi thực sự muốn nói với những bé gái đó là: "Tại sao chứ?" Em biết không? Em có thể trở thành bất cứ ai.
Bạn có thể trở thành Tổng thống nước Mỹ, hoặc người phát minh ra một Internet tiếp theo, hay là một nhà thơ bác sĩ phẩu thuật tim mạch ninja, sẽ rất tuyệt vời phải không, vì em sẽ là người đầu tiên làm chuyện đó".
(Cười) Nếu, sau một danh sách thú vị đó, các em vẫn nói rằng: "Không, không, Cameron, em muốn trở thành người mẫu à", lúc đó tôi sẽ nói: "Làm sếp của chị đi".
Vì chị không có quyền lực nào cả, còn em có thể là tổng biên tập của tạp chí Vogue ở Mỹ hoặc Tổng giám đốc của H&M, hoặc Steven Meisel tương lai.
Nói rằng em muốn được là người mẫu khi em lớn lên giống như nói em muốn trúng vé số khi em trưởng thành vậy.
Nó ngoài tầm kiểm soát của em, và nó thật tuyệt, nhưng đó không phải là một con đường sự nghiệp.
Tôi sẽ chứng minh cho các bạn -- với 10 năm kinh nghiệm tôi tích lũy được khi làm người mẫu, vì nó không giống với bác sĩ phẫu thuật tim, nên chỉ cần một thời gian ngắn.
Nếu nhiếp ảnh gia đứng ở đây còn ánh sáng thì ở kia, giống như là một giao diện tương tác đẹp, và khi khách hàng bảo: "Cameron chúng tôi muốn bức ảnh em đang bước đi", thế là cái chân này đi trước, đẹp và dài, cái tay này thì đánh về sau, còn cái này thì đưa ra trước, đầu thì ở vị trí ba phần tư, và bạn chỉ đơn giản là đi tới đi lui, chỉ cần làm điều đó, và sau đó bạn quay đầu nhìn phía sau, tưởng tượng đó là bạn bè của bạn, 300, 400, 500 lần.
(Cười) Giống như thế này đây.
(Cười) Hi vọng là nó ít kì cục hơn tấm hình ở giữa
Tôi không biết điều gì xảy ra trong lúc đó nữa.
Thật đáng tiếc sau khi bạn học xong, bạn viết résumé và từng làm một vài việc, bạn không thể nói thêm điều gì nữa, vì nếu bạn nói muốn trở thành Tổng thống Hoa Kỳ nhưng résumé của bạn lại ghi: "Người mẫu đồ lót: 10 năm", người ta sẽ nhìn bạn với ánh mắt khác lạ.
Câu hỏi tiếp theo mà người ta luôn hỏi tôi: "Có phải tất cả các tấm ảnh đều được chỉnh sửa đúng không?"
Đúng vậy đấy, gần như là tất cả các tấm ảnh đều được chỉnh sửa, nhưng đó chỉ là một yếu tố nhỏ trong những việc đang diễn ra.
Đây là một trong những tấm ảnh đầu tiên mà tôi từng chụp, cũng là lần đầu tiên tôi chụp ảnh đồ tắm, và lúc đó tôi thậm chí chưa có chu kỳ kinh nguyệt nữa.
Tôi biết rằng ta đang đi sâu vào chuyện cá nhân nhưng lúc đó tôi đang là một cô bé.
Đây là vẻ ngoài của tôi, chụp cạnh bà của mình trước đó vài tháng.
Đây là tôi trong cùng một ngày khi chụp bức ảnh trên.
Cô bạn của tôi đã đi cùng tôi.
Đây là tôi ở tiệc ngủ (slumber party) vài ngày trước khi chụp ảnh cho Vogue Pháp.
Đây là tôi với đội bóng đá trong tạp chí V.
Và đây là tôi bây giờ.
Tôi mong rằng bạn nhìn ra được -- những bức ảnh trên không phải là hình ảnh của tôi.
Đó là những hình ảnh được dựng lên, và nó được dựng nên bởi một nhóm các chuyên gia, những nhà tạo mẫu tóc, những chuyên gia trang điểm, nhiếp ảnh gia, và những nhà tạo phong cách và tất cả những người trợ lý của họ, khâu tiền sản xuất, và hậu sản xuất, và họ tạo nên cái này đây.
Đó không phải là tôi.
Câu hỏi kế tiếp mà tôi được nhiều người hỏi là: "Bạn được cho miễn phí cái gì không?"
Tôi có rất nhiều đôi giầy cao gót 20cm mà tôi không bao giờ mang, lúc nãy là ngoại lệ, nhưng những thứ miễn phí mà tôi nhận được là những thứ mà tôi có ở ngoài đời thực, và đó là những thứ mà chúng ta không muốn nhắc đến.
Tôi lớn lên ở Cambridge, và lần nọ, tôi đến cửa hàng, và tôi đã quên đem theo tiền và họ đã cho tôi miễn phí một cái áo đầm.
Khi còn là một thiếu nữ, tôi ngồi xe một người bạn cô ta là một người lái xe rất đáng sợ và cô đã vượt đèn đỏ, chúng tôi bị bắt dừng lại, và tất cả những gì tôi đã làm là nói rằng: "Xin lỗi chú cảnh sát", và chúng tôi đã có thể đi tiếp.
Tôi có được những thứ miễn phí đó là nhờ vào vẻ ngoài của tôi, không phải vì tôi là ai và có những người sẵn sàng chi nhiều tiền cho vẻ bề ngoài của họ chứ không phải vì họ là ai.
Tôi sống ở New York, và năm vừa rồi, trong 140 ngàn thiếu niên bị bắt và bị lục soát, có 86% là người da đen và người La Tinh, phần lớn là những thiếu niên trẻ.
Ở New York, chỉ có 177 ngàn người da đen và người La Tinh, vì vậy đối với họ, câu hỏi không phải là "Tôi có bị bắt không?"
mà là "Tôi sẽ bị bắt bao nhiêu lần và khi nào?"
Khi tôi chuẩn bị cho buổi nói chuyện này, Tôi phát hiện rằng 53% những cô bé 13 tuổi ở Mỹ không thích cơ thể của mình, và con số này lên đến 78% khi họ 17 tuổi.
Câu hỏi cuối cùng mà người ta hỏi tôi là: "Cảm giác thế nào khi được là người mẫu?"
Tôi nghĩ rằng cái họ muốn được nghe là "Nếu bạn gầy hơn một chút, và tóc bạn óng ả hơn, bạn sẽ rất hạnh phúc và sung sướng".
Còn khi chúng tôi ở sau cánh gà, chúng tôi đưa ra câu trả lời đại loại như là:
"Thật là tuyệt vời khi đi du lịch, và làm việc với những người sáng tạo, đầy cảm hứng và nhiệt huyết".
Và những điều đó là sự thật, nhưng đó chỉ là một nửa thôi, vì điều mà chúng tôi không bao giờ nói ra trước ống kính, điều mà tôi không bao giờ nói trước ống kính, là: "Tôi bất an".
Tôi bất an vì tôi phải suy nghĩ về hình ảnh của tôi mỗi ngày.
Và các bạn có bao giờ tự hỏi chính mình "Nếu đùi mình thon hơn và tóc mình óng ả hơn, vậy mình sẽ hạnh phúc hơn không?"
Bạn chỉ cần gặp gỡ một nhóm người mẫu, vì họ có đôi chân thon nhất, bộ tóc óng ả nhất và mặc những bộ đồ đẹp nhất, và họ có thể là những người phụ nữ bất an nhất trên hành tinh này.
Khi tôi viết bài phát biểu này, tôi cảm thấy rất khó khăn để tìm ra sự cân bằng thật sự, vì một mặt, tôi cảm thấy rất không thoải mái khi đến đây để nói "Tôi có được tất cả những thứ này vì tôi được thần may mắn phù hộ," và cũng cảm thấy thực sự khó chịu để tiếp theo với câu "nhưng nó luôn không làm cho tôi hạnh phúc".
Nhưng chủ yếu là thật khó mà tháo tung một di sản về giới tính và vấn đề sắc tộc trong khi tôi là một trong những người hưởng lợi lớn nhất.
Nhưng tôi cũng là vui mừng và vinh dự lên đây tôi nghĩ rằng nó là may mắn là tôi đã đến trước khi 10, 20 hay 30 năm trôi qua và tôi đã từng làm việc với nhiều công ty trong sự nghiệp của mình, bởi vì khi đó tôi có thể sẽ không thể kể chuyện làm thế nào tôi có công việc đầu tiên, hay có lẽ tôi sẽ không nói ra chuyện về làm thế nào tôi có tiền đóng học phí, mà có vẻ quan trọng như vậy ngay lúc này.
Nếu có một điều gì đọng lại trong buổi trò chuyện này, tôi hy vọng nó là tất cả chúng ta đều cảm thấy thoải mái hơn khi thừa nhận sức mạnh của hình ảnh trong nhận thức về thành công và thất bại của chúng ta.
Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)
Trước khi tôi trở thành một bác sĩ da liễu, tôi từng làm một bác sĩ đa khoa như hầu hết các bác sĩ da liễu ở Anh.
Vào cuối thời gian đó, tôi đã đến Úc, khoảng 20 năm trước đây.
Những gì bạn học được khi bạn đi đến Úc đó là người dân Úc có tinh thần cạnh tranh rất cao.
Và họ không hề hào hiệp mà bỏ qua cơ hội chiến thắng.
Và điều đó xảy ra rất thường xuyên: "Bạn- những người Anh- bạn không thể chơi cricket và rugby."
Tôi có thể chấp nhận điều đó.
Nhưng khi làm việc -- và mỗi tuần chúng tôi có thứ gọi là câu lạc bộ tập san, khi mà bạn ngồi lại cùng các bác sĩ khác và nghiên cứu một bài báo khoa học liên quan đến y học.
Sau tuần một, nó đề cập về tỷ lệ tử vong có liên quan đến các bệnh tim mạch, một vấn đề nan giải - có bao nhiêu người chết vì bệnh tim, tỉ lệ là bao nhiêu.
Và họ đã có tranh cãi về việc: "Bạn-những người con nước Anh, tỷ lệ mắc bệnh tim của bạn thực sự gây choáng váng."
Và tất nhiên, họ đã đúng.
Người Úc có tỉ lệ mắc bệnh tim ít hơn chúng ta 1/3-- ít ca tử vong vì đau tim ,suy tim hơn, ít những cơn đột quỵ hơn-- nhìn chung họ là những con người khỏe mạnh hơn chúng ta.
Tất nhiên họ nói điều này là bởi họ có địa vị đạo đức tốt, chăm tập thể dục, là bởi họ là người Úc còn chúng ta lại là những người Anh gầy còm, và nhiều lý do khác nữa.
Nhưng điều đó không chỉ có nghĩa là người Úc có sức khỏe tốt hơn người Anh.
Ở nước Anh, có một tỉ lệ về sức khỏe -- và được gọi là tỉ lệ tử đã được chuẩn hóa, căn bản có nghĩa là xác suất của việc tử vong của quý vị
Có được điều này là nhờ quan sát từ một tài liệu cách đây khoảng 20 năm, nhưng nó vẫn đúng đối với thực tại.
So sánh tỉ lệ tử của dân cư tại 50 độ vĩ Bắc-- đó là miền Nam, Luân đôn và những nơi khác nữa-- và tại vĩ độ 55-- thật không may đó lại chính là Glasgow này.
Quê tôi ở Edinburgh. Tin buồn là thậm chí Edinburgh cũng nằm trong số này.
(Tiếng cười) Vậy thì điều gì đã chiếm khoảng trống khủng khiếp này giữa chúng tôi ,ở trên này, phía nam Scotland và miền Nam?
Bây giờ, chúng tôi biết về việc hút thuốc, những thanh Mars rán kỹ, khoai tây chiên - chế độ ăn uống Glasgow.
Tất cả những điều này.
Nhưng biểu đồ này được góp phần bởi tất cả trong điều được biết đến như yếu tố nguy cơ.
Đây là sau khi đã tính thuốc, tầng lớp xã hội, chế độ ăn uống, tất cả những yếu tố khác được cho là rủi ro
Còn lại là khoảng trống của sự tăng ca tử vong ở phía Bắc các bạn
Giờ thì, ánh sáng mặt trời, tất nhiên, đi vào đây.
Và vitamin D đã để lại một ảnh hưởng lớn mà rất nhiều người quan tâm về nó.
Chúng ta cần vitamin D. Trẻ em cũng yêu cầu một lượng nhất định
Bà ngoại của tôi lớn lên ở Glasgow, trong thập niên 1920 và 1930, khi bệnh còi xương là một vấn đề thực sự và dầu gan cá tuyết đã được đưa ra
thực sự ngăn ngừa bệnh còi xương đã từng phổ biến trong thành phố này.
Và tôi là đứa trẻ được bà cho ăn dầu gan cá tuyết
Tôi chắc chắn--không ai quên dầu gan cá tuyết.
Nhưng có một mối liên hệ: nồng độ vitamin D trong máu của con người càng cao, họ càng ít bị bệnh tim mạch và ung thư.
Có vẻ rất nhiều dữ liệu cho thấy rằng vitamin D là rất tốt cho bạn.
Và đó là, ngăn ngừa bệnh còi xương, vân vân.
Nhưng nếu bạn cung cấp cho mọi người nguồn bổ sung vitamin D, bạn không thay đổi tỷ lệ bệnh tim cao đó.
Và bằng chứng rằng nó ngăn ngừa bệnh ung thư cũng không được tuyệt vời.
Vì vậy, những gì tôi muốn nói là vitamin D không phải là câu chuyện duy nhất.
Nó không phải là lý do duy nhất ngăn ngừa bệnh tim.
Mức vitamin D cao, tôi nghĩ rằng, là một dấu hiệu của sự tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, và tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, trong phương pháp tôi sẽ chỉ ra, thì tốt cho bệnh tim.
Dù sao, tôi trở lại từ Úc, mặc dù những rủi ro rõ ràng cho sức khỏe của tôi, tôi chuyển đến Aberdeen.
(Tiếng cười) Bây giờ, tại Aberdeen, tôi bắt đầu nghiên cứu chuyên khoa da liễu của tôi.
Nhưng tôi cũng đã trở nên quan tâm đến việc khảo cứu, và đặc biệt quan tâm đến chất này, nitric oxide.
Bây giờ là những người trên đây Furchgott, Ignarro và Murad, đã đoạt giải Nobel y học vào năm 1998.
Và họ là những người đầu tiên mô tả chất chuyển tiếp mới này, nitric oxide.
Những gì nitric oxide làm là giãn thành mạch máu, do đó, nó làm giảm huyết áp của bạn.
Nó cũng làm giãn các động mạch vành, do đó, nó ngăn cơn đau thắt ngực.
Và những gì là đáng chú ý về nó là trong quá khứ khi nghĩ về các chất xúc tác trong cơ thể, chúng ta nghĩ về thứ phức tạp như estrogen và insulin, hoặc dây thần kinh truyền tải.
những quá trình rất phức tạp với những hóa chất rất phức tạp điều đó phù hợp với các thụ thể phức tạp.
Và đây là phân tử vô cùng đơn giản, một nitơ và một oxy đang gắn chặt với nhau, và những thứ này cực kỳ quan trọng đối với bệnh huyết áp thấp của chúng ta với vận chuyển thần kinh, cho nhiều, rất nhiều thứ, nhưng đặc biệt là sức khỏe tim mạch
Tôi bắt đầu làm nghiên cứu, và chúng tôi nhận ra rất thú vị , rằng da tạo ra oxit nitric.
Vì vậy, nó là không chỉ ở trong hệ thống tim mạch, nó phát sinh.
Nó phát sinh trong da.
Vâng, tìm ra và công bố điều đó Tôi nghĩ, vậy, nó làm những gì?
Làm thế nào bạn có huyết áp thấp trong da?
Không phải là trái tim.
Bạn làm gì? Vì vậy, tôi đã đi ra đến các tiểu bang, như những nhà nghiên cứu sẽ làm, và tôi đã dành một vài năm ở Pittsburgh.
Đây là Pittsburgh. Và tôi đã thích thú với những hệ thống phức tạp này.
Chúng tôi nghĩ rằng có lẽ nitric oxide có ảnh hưởng đến tế bào chết, và làm thế nào các tế bào tồn tại và sức đề kháng của chúng với những thứ khác
Và tôi ra bắt đầu làm việc trong tế bào học, sự phát triển của tế bào và sau đó tôi đã sử dụng các mẫu chuột biến đổi gen-- chuột không thể tạo ra các gen.
Chúng tôi tìm hiểu một cơ chế, đó là --NO (Nitric Oxide) đã giúp đỡ các tế bào tồn tại.
Và tôi sau đó chuyển về Edinburgh.
Và tại Edinburgh, các vật thí nghiệm chúng tôi sử dụng là sinh viên y khoa.
Đó là một loài gần gũi với con người, với một số lợi thế hơn chuột: Họ miễn phí, bạn không cạo râu họ, họ tự ăn, và không ai chạy vào văn phòng bạn nói, "Cứu sinh viên y khoa ."
Vì vậy, họ thực sự là một mô hình lý tưởng.
Nhưng những gì chúng tôi tìm thấy là chúng tôi không thể sao chép trong con người các dữ liệu chúng tôi đã thấy ở chuột.
Dường như chúng tôi không thể ngừng việc sản xuất nitric oxide trong da của con người.
Chúng tôi đưa vào các loại kem chặn enzym tạo ra nó, chúng tôi tiêm. Chúng tôi không thể ngăn nitric oxide.
Và lý do cho điều này, hóa ra, sau hai đến ba năm làm việc, là trong da chúng tôi có những cửa hàng lớn không phải tạo nitric oxide, bởi vì oxit nitric là một chất khí, và nó đã phát tán -(Poof!) - và trong một vài giây là bay mất, nhưng nó có thể được biến thành các hình thức nitric oxide-- nitrat, NO3; nitrit, NO2; nitrosothiols.
Và chúng ổn định hơn, và làn da của bạn đã có các xưởng sản xuất NO thực sự lớn
Và sau đó chúng tôi nghĩ đến bản thân, với những xưởng sản xuất lớn ấy, Tôi tự hỏi, phải chăng ánh sáng mặt trời có thể kích hoạt các xưởng và phát tán chúng từ da, nơi các xưởng lớn gấp 10 lần những gì trong tuần hoàn.
Mặt trời có thể kích hoạt các xưởng vào tuần hoàn, và trong vòng tuần hoàn sẽ làm những điều tốt của nó cho hệ thống tim mạch của bạn?
Vâng, tôi là một bác sĩ da liễu thực nghiệm, Vì vậy, chúng tôi làm những gì chúng tôi nghĩ chúng tôi phải phơi những thí nghiệm động vật ra ánh sáng
Và vì vậy những gì chúng tôi đã làm là tìm một loạt tình nguyện viên và chúng tôi cho họ tiếp xúc với ánh sáng cực tím
và đây là những chiếc đèn cực tím.
Bây giờ, những gì chúng tôi đã được cẩn thận để làm là, vitamin D được thực hiện bởi tia cực tím B và chúng tôi muốn tách riêng vấn đề của chúng tôi với vitamin D
Nên chúng tôi sử dụng tia cực tím A không tạo vitamin D.
Khi chúng tôi đặt con người dưới một bóng đèn tương đương với khoảng 30 phút ánh sáng mùa hè ở Edinburgh, những gì chúng tôi tạo ra là, chúng tôi tạo ra sự thúc đẩy trong lưu thông nitric oxide.
Vì vậy, chúng tôi đặt các bệnh nhân với các đối tượng dưới tia cực tím, và mức độ Nitric Oxide của họ không tăng, và huyết áp của họ giảm xuống.
Không nhiều, ở một mức độ riêng rẽ, nhưng đủ ở mức độ dân cư để thay đổi tỷ lệ bệnh tim trong toàn bộ dân số.
Và khi chúng tôi chiếu UV vào họ, hoặc khi chúng tôi làm ấm họ lên đến mức độ tương tự như đèn, nhưng thực sự không cho phép các tia tác động đến da, điều này không xảy ra.
Vậy nên, điều này có vẻ là một đặc trưng của tia cực tím tác động vào da.
Bây giờ, chúng tôi vẫn đang thu thập dữ liệu.
Một vài điều tốt ở đây: Điều này dường như đáng chú ý hơn ở người cao tuổi.
Tôi không chắc chắn chính xác nhiều như thế nào.
Một trong các đối tượng ở đây là mẹ vợ của tôi, và tôi không biết rõ tuổi của bà ấy
Nhưng chắc chắn trong số những người lớn tuổi hơn vợ tôi, Điều này dường như hiệu quả một cách đáng chú ý.
Và điều nữa, tôi nên đề cập đến đó là không có sự thay đổi vitamin D.
Điều này là riêng biệt với vitamin D.
Vitamin D tốt cho bạn--nó ngăn bệnh còi xương, nó ngăn ngừa sự trao đổi chất canxi, công cụ quan trọng.
Nhưng đây là một cơ chế riêng biệt với vitamin D.
Bây giờ, là một trong những vấn đề với huyết áp là cơ thể của bạn làm mọi thứ có thể để giữ cho huyết áp của bạn ổn định.
Nếu chân của bạn bị cắt và bạn mất máu, cơ thể của bạn sẽ kìm lại, tăng nhịp tim, làm tất cả mọi thứ có thể để bắt kịp huyết áp của bạn.
Đó là một nguyên tắc sinh lý hoàn toàn cơ bản.
Vì vậy những gì chúng tôi đã làm tiếp đó là chúng tôi đã chuyển sang nhìn vào sự nở ra của mạch máu
Vì vậy, chúng tôi đã đo--điều này một lần nữa, lưu ý không đuôi và lông, đây là một sinh viên y khoa.
Trong cánh tay, bạn có thể đo lường lưu lượng máu bằng sự nở ra bao nhiêu của mạch khi một lượng máu chảy qua
Và những gì chúng tôi đã chỉ ra là làm một bức xạ Sham là đường liền nét ở đây-- đây là việc chiếu UV lên cánh tay để nó ấm lên nhưng giữ nó kín để các tia không tác động vào da.
Không có sự thay đổi trong dòng máu, sự nở ra của mạch máu.
Nhưng bức xạ hoạt động, trong suốt quá trình chiếu tia cực tím và một giờ sau đó, có sự giãn nở của các mạch máu.
Đây là cơ chế mà bạn giảm huyết áp, qua đó bạn giãn các động mạch vành ngoài ra, để cho máu được cung cấp đến tim
Vì vậy ở đây, hơn cả dữ liệu tia cực tím - đó là ánh sáng mặt trời-- có lợi ích cho sự lưu thông máu và hệ thống tim mạch.
Nên chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi có loại mô hình-- Những lượng khác nhau của UV tác động đến khu vực khác nhau của trái đất ở các thời điểm khác nhau của năm Vì vậy, bạn có thể thực sự khởi động những xưởng sản xuất nitric oxide-- nitrit, nitrat, nitrosothiols trong da-- tách ra để phát tán NO
Các bước sóng khác nhau của ánh sáng có các hoạt động khác nhau.
Vì vậy, bạn có thể nhìn vào các bước sóng của ánh sáng mà thực hiện điều đó.
Và bạn có thể xem--vì vậy, nếu bạn sống trên đường xích đạo, mặt trời đến thiên đỉnh, ánh sáng đi qua bầu khí quyển rất mỏng.
Vào mùa đông hoặc mùa hè, cũng có cùng một lượng ánh sáng.
Nếu bạn sống ở đây, trong mùa hè mặt trời chiếu xuống khá trực tiếp, nhưng vào mùa đông ánh sáng truyền qua tầng khí quyển rất lớn, và phần lớn tia cực tím bị đào thải , và phạm vi của các bước sóng đến trái đất là khác nhau giữa mùa hè và mùa đông.
Những gì bạn có thể làm là bạn có thể nhân những dữ liệu với lượng NO được phát tán và bạn có thể tính toán lượng nitric oxide sẽ được phát tán từ da tới vòng tuần hoàn.
Bây giờ, nếu bạn đang trên đường xích đạo ở đây-- đó là hai đường biểu diễn ở đây, đường màu đỏ và đường màu tím-- lượng oxit nitric được phát tán ra là diện tích dưới đường cong, nó là diện tích vùng không gian này.
Vì vậy, nếu bạn đang trên đường xích đạo, tháng 12 hay tháng 6, bạn đã có lượng lớn NO được phát ra từ da.
Ventura, miền Nam California.
Vào mùa hè, bạn cũng có như đang ở xích đạo.
Thật tuyệt! Rất nhiều NO được phát tán ra ngoài.
Ventura vào giữa mùa Đông, Vâng, vẫn còn một lượng hợp thức
Edinburgh vào mùa hè, diện tích dưới đường cong là khá lớn, nhưng Edinburgh vào mùa đông, lượng NO có thể được phát tán gần như không có gì, một lượng quá nhỏ.
Vì vậy chúng ta nghĩ gì?
Chúng tôi vẫn đang làm việc tiếp với vấn đề này này, chúng tôi vẫn còn đang phát triển nó, chúng tôi vẫn đang mở rộng nó.
Chúng tôi nghĩ rằng nó là rất quan trọng.
Chúng tôi nghĩ rằng nó đóng vai trò trong sự khác biệt về sức khỏe giữa miền Bắc-Nam trong nước Anh Nó là sự liên quan đến chúng tôi.
Chúng tôi nghĩ rằng da-- Vâng, chúng ta biết rằng da có nhà máy rất lớn sản xuất oxit nitric ở nhiều hình thức đa dạng.
Chúng tôi nghi ngờ phần lớn đến từ chế độ ăn uống, rau xanh, củ cải đường, rau diếp có rất nhiều oxit nitric mà chúng tôi nghĩ rằng sẽ đi đến da.
Chúng tôi nghĩ rằng lượng này sau đó được lưu trữ trong da, và chúng tôi nghĩ rằng ánh sáng mặt trời bản phát tán chúng nơi mà nó có tác dụng mang lại lợi ích nói chung.
Và điều này vẫn đang tiếp tục làm việc, nhưng bác sĩ da liễu-- Ý tôi là, tôi là một bác sĩ da liễu.
Công việc của tôi là nói với mọi người rằng: "Bạn bị ung thư da, nó bị gây ra bởi ánh sáng mặt trời, đừng đi trong ánh mặt trời nữa."
Tôi thực sự nghĩ một thông điệp quan trọng hơn là có lợi ích cũng như rủi ro trong ánh sáng mặt trời.
Có, ánh sáng mặt trời là yếu tố lớn gây nguy cơ ung thư da, nhưng người chết vì bệnh tim nhiều hơn hàng trăm lần so với người chết vì bệnh ung thư da.
Và tôi nghĩ rằng chúng ta cần phải ý thức nhiều hơn và chúng ta cần phải tìm ra được tỷ lệ rủi ro-lợi ích.
Bao nhiêu ánh sáng mặt trời là an toàn, và làm thế nào để chúng ta sử dụng khéo léo nhất cho sức khỏe tổng quát của chúng ta?
Cảm ơn các bạn rất nhiều
(Vỗ tay)
Điều tôi muốn làm chiều nay khác một chút so với dự định.
Về chính sách ngoại giao, quý vị có thể biết qua show truyền hình, của Rachel Maddow hoặc ai đó, nhưng - (Cười) - tôi muốn nói về những người trẻ tuổi và tính tổ chức, những người trẻ tuổi và tính tổ chức.
Chiều thứ tư tuần trước tại một ngôi trường ở Brooklyn, New York, trường Trung học Cristo Rey, của những người theo dòng Jesuits.
Tôi đã nói chuyện với học sinh ở đây, và quan sát chúng.
Chúng ngồi quanh tôi từ ba hướng.
Phần lớn trong số đó là trẻ vị thành niên.
Bạn sẽ để ý thấy rằng tòa nhà khá là giản dị.
Một ngôi trường cũ ở New York, không có gì đặc biệt.
Họ vẫn sử dụng bảng đen và một vài thứ tương tự.
Có khoảng 300 đứa trẻ trong ngôi trường này, ngôi trường đã hoạt động được 4 năm, và sắp có khóa học sinh tốt nghiệp đầu tiên.
22 học sinh sẽ tốt nghiệp, và cả 22 em sẽ vào đại học.
Phần lớn đều đến từ những gia đình, chỉ có một người trong nhà, thường là mẹ hoặc bà, và chỉ vậy thôi, chúng đến đây để nhận sự giáo dục và cả tính tổ chức.
Tôi có một bức ảnh đăng trên Facebook của tôi tuần trước, có một bình luận, "Huh, sao ông ta bắt cậu bé đứng nghiêm như vậy?"
Và rồi họ nói, "Nhưng trông cậu ta hay quá." (Cười) Trông cậu ta quả là hay, vì trẻ cần có tính tổ chức, một mẹo tôi hay dùng khi đến thăm các trường học là sau khi kết thúc bài học nho nhỏ cho tụi trẻ, tôi mời chúng nêu ra một vài câu hỏi, và khi chúng giơ tay, tôi nói, "Hãy lên đây," tôi mời chúng bước lên và đứng trước mặt tôi.
Tôi yêu cầu chúng đứng nghiêm như một quân nhân.
Hai tay buông thẳng xuống hai bên, ngẩng lên, mắt mở to, nhìn thẳng về phía trước, và nói rõ ràng câu hỏi để mọi người cùng nghe.
Không chùng chân, không xộc xệch, không cái gì đại loại thế.
(Cười) Chàng trẻ tuổi này, tên là -- anh ta mang họ Cruz -- anh ta thích điều đó. Ảnh này truyền trên Facebook của anh ta như virus.
(Cười) Vài người cho rằng tôi đối xử không tốt với đứa trẻ này.
Không, thực ra chúng tôi đang vui vẻ.
Điều đáng nói ở đây là, tôi đã chơi trò này nhiều năm, người tham gia càng trẻ, thì lại càng vui nhộn.
Khi tôi có những đứa trẻ sáu hay bảy tuổi trong nhóm, tôi phải tìm ra cách giữ cho chúng im lặng.
Bạn biết đấy chúng luôn ngọ nguậy và ồn ào.
Nên tôi có một trò chơi nhỏ trước khi yêu cầu chúng đứng trong tư thế nghiêm.
Tôi nói, "Nào hãy nghe đây. Trong quân đội, khi chúng tôi muốn ai chú ý, chúng tôi có một mệnh lệnh. Đó là 'nghiêm.' Nghĩa là mọi người giữ yên lặng và tập trung chú ý. Hãy nghe đây.
Các cháu hiểu chứ?"
"uh-huh, uh-huh, uh-huh." "Ta cùng tập. Tất cả bắt đầu nói chuyện."
Và tôi cho chúng tự do 10 giây, sau đó tôi ra lệnh, "Nghiêm!"
"Huh!" (Cười) "Vâng, thưa tướng quân. Vâng, thưa tướng quân."
Thử với lũ trẻ của bạn. Xem có tác dụng không. (Cười) Tôi không nghĩ là có.
Dù sao, đó là trò của tôi, đương nhiên nó bắt nguồn từ những trải nghiệm trong quân đội.
Trong đa phần cuộc sống từ khi tôi lớn lên, tôi đã làm việc với trẻ, chúng là trẻ vị thành niên mang súng.
Chúng tôi gọi chúng nhập ngũ, và điều đầu tiên chúng tôi làm là đưa chúng vào môi trường có tổ chức, có cấp bậc, tất cả đều mặc quân phục, cắt tóc ngắn đồng loạt giống nhau, tất cả đứng theo cấp bậc.
Chúng tôi dạy chúng cách nhìn phải, nhìn trái, để chúng tuân theo chỉ dẫn và hiểu hậu quả của việc không chấp hành mệnh lệnh.
Điều này mang lại cho chúng tính tổ chức.
Chúng tôi giới thiệu với bọn trẻ người hạ sĩ quan huấn luyện.
Và chúng ngay lập tức ghét anh ta.
Viên hạ sĩ quan huấn luyện bắt đầu hét vào mặt chúng, và yêu cầu chúng làm đủ mọi việc kinh khủng.
Nhưng sau một thời gian, điều kinh ngạc nhất đã xảy ra.
Khi tính tổ chức đã được xây dựng, khi chúng đã hiểu được lý do của sự việc, một khi chúng hiểu rằng, "Mẹ không ở đây, con trai.
Tôi là ác mộng của cậu. Tôi là cha và là mẹ cậu.
Mọi việc ở đây diễn ra như vậy. Cậu hiểu không, con trai?
Đúng vậy, khi tôi hỏi cậu một câu, chỉ có ba cách trả lời: vâng, thưa ngài; không, thưa ngài; và xin tuân lệnh, thưa ngài.
Đừng nói với tôi lý do cậu không làm điều gì đó.
Chỉ có vâng, thưa ngài; không, thưa ngài; và xin tuân lệnh, thưa ngài."
"Cậu không cạo râu." "Nhưng thưa ngài" "Không, đừng nói với tôi cậu đã thường xuyên cạo râu thế nào.
Tôi đang nói với cậu là cậu đã không cạo râu."
"Không có lý do, thưa ngài." "Tốt, cậu học nhanh đấy."
Bạn sẽ kinh ngạc với những gì bạn có thể làm với những đứa trẻ này khi bạn đã đặt chúng vào trong tổ chức như vậy.
Trong 18 tuần, họ đã luyện được kĩ năng.
Họ đã trưởng thành. Và bạn biết không, họ bắt đầu ngưỡng mộ hạ sĩ quan huấn luyện họ sẽ không bao giờ quên người hạ sĩ quan huấn luyện.
Họ kính trọng anh ta.
Cho nên con cái chúng ta cần nhiều hơn tính tổ chức và sự tôn trọng như vậy.
Tôi dành rất nhiều thời gian với các nhóm bạn trẻ, và tôi hỏi mọi người, "Khi nào quá trình giáo dục bắt đầu?"
Chúng ta luôn bàn, "Hãy thay đổi trường học.
Hãy làm nhiều hơn cho giáo viên. Đưa thêm máy tính vào trường.
Hãy đưa tất cả hoạt động lên mạng."
Đó không phải câu trả lời hoàn chỉnh.
Đó chỉ là một phần. Câu trả lời thực sự bắt đầu với việc đưa một đứa trẻ đến trường với tính tổ chức có sẵn trong tâm trí nó.
Khi nào quá trình học tập bắt đầu? Có phải trong năm lớp một?
Không, không, nó bắt đầu lần đầu tiên khi đứa trẻ nằm trong vòng tay mẹ ngước nhìn lên và nói, "Oh, đây chắc chắn là mẹ mình rồi.
Mẹ là người nuôi dưỡng tôi.
Ồ phải, khi tôi cảm thấy không thoải mái, mẹ sẽ chăm sóc cho tôi.
Tôi sẽ học tiếng nói của mẹ."
Thời khắc ấy trẻ không nghe những ngôn ngữ khác chúng có thể học được ở tuổi đó, trong 3 tháng đầu tiên, là từ người mẹ.
Và người thực hiện điều đó, là người mẹ hay bà, hay bất cứ ai, đó là khi quá trình giáo dục bắt đầu.
Đó là lúc bắt đầu sự hình thành ngôn ngữ.
Đó là khi tình yêu bắt đầu. Đó là khởi đầu của tính tổ chức.
Đó là khi bạn bắt đầu khắc sâu vào tâm trí đứa trẻ rằng "con thật đặc biệt con khác với tất cả đứa bé khác trên thế giới này.
Và ta sẽ đọc sách cho con nghe."
Một đứa trẻ không được nghe đọc sách sẽ gặp nguy hiểm khi tới trường học.
Một đứa trẻ không biết phân biệt màu sắc hoặc không biết cách xem giờ, không biết buộc dây giày, không biết cách làm những việc như vậy; có một việc đã in sâu vào tâm trí tôi khi nhỏ chỉ bởi một từ: chú ý.
Hãy chú ý cách cư xử! Hãy chú ý những lời con nói.
Đó là cách trẻ được nuôi dạy đúng đắn.
Tôi đã quan sát những đứa cháu nhỏ của tôi lớn lên nhờ vào sự nghiêm khắc của các con tôi, chúng hành động giống như chúng ta. Bạn in dấu trong tâm trí chúng.
Đó là những gì bạn cần làm chuẩn bị cho giáo dục và đến trường.
Và tôi đang làm việc với tất cả năng lượng mà tôi có để truyền đi thông điệp rằng ta cần trường mầm non, ta cần mẫu giáo, ta cần sự chăm sóc tiền sản.
Quá trình giáo dục phải bắt đầu trước khi đứa trẻ được sinh ra, nếu không làm việc đó, bạn sẽ gặp khó khăn sau này.
Chúng ta đang gặp nhiều khó khăn trong các cộng đồng rất nhiều trường học, ở đó đứa trẻ bước vào lớp một với đôi mắt giận dữ, chúng khoác ba-lô lên vai lúc nào cũng sẵn sàng ra về, chúng nhận ra mình không giống những học sinh lớp một khác, những đứa trẻ kia biết đến sách, được nghe đọc sách, có thể đánh vần.
Tới lớp ba, nếu đứa trẻ không có tính tổ chức và sự chú ý sẽ bắt đầu nhận ra chúng đang tụt hậu, chúng sẽ làm gì?
Chúng bèn phá bĩnh. Chúng phá phách và trượt dài, đến chỗ tù tội hoặc bỏ học.
Đó là điều có thể dự đoán được.
Nếu một học sinh lớp ba không có khả năng đọc nhất định, thì nó có nguy cơ vào tù ở ở tuổi 18, và ta có tỉ lệ công dân bị giam giữ cao nhất bởi không cho trẻ một khởi đầu đúng đắn trong cuộc sống.
Chương cuối cùng cuốn sách của tôi có tên "Món quà của sự Khởi đầu tốt đẹp"
Món quà của khởi đầu tốt đẹp. Đứa trẻ cần khởi đầu tốt trong đời.
Tôi may mắn có được khởi đầu tốt như vậy.
Tôi không phải là một học sinh xuất sắc.
Tôi là học sinh trường công lập của thành phố New York, thành tích học tập của tôi không đáng tự hào chút nào.
Bảng điểm của tôi vẫn lưu ở Hội đồng giáo dục New York từ khi học mẫu giáo đến tận khi học đại học.
Tôi rất muốn có nó khi viết quyển sách đầu tiên của mình.
để xem kí ức của mình có đúng không, và, Chúa ơi, đúng là như vậy. (Cười) Chỗ nào cũng thấy điểm C.
Trầy trật mãi thì cuối cùng tôi cũng học xong trung học, để vào trường đại học của thành phố New York với số điểm trung bình là 78.3, lẽ ra tôi không được nhận, sau đó tôi bắt đầu học nghành chế tạo máy, việc này chỉ kéo dài được có sáu tháng. (Cười) Rồi tôi chuyển sang địa chất, "đá mòn dạ chẳng mòn."
Môn này không khó. Và sau đó tôi tìm thấy ROTC (Trường Sĩ quan dự bị).
Tôi tìm ra thứ mình có thể làm tốt và yêu thích nó, tôi tìm thấy những bạn trẻ như tôi và cùng chí hướng với tôi.
Đó là lý do tôi hiến cả đời tôi cho trường này và cho quân đội.
Và tôi nói với các bạn trẻ khắp nơi, khi các bạn đang lớn lên khi tính tổ chức này được xây lên bên trong các bạn, hãy luôn tìm đến công việc có thể làm tốt và yêu thích nó, khi hai điều này kết hợp, thì bạn đã tìm ra rồi.
Sự thể nó là như vậy. Đấy là cái tôi đã tìm ra.
Bấy giờ trường Đại học New York đã mệt mỏi với sự có mặt của tôi.
Tôi đã học ở đây trong bốn năm rưỡi, bảng điểm của tôi không tốt lắm, tôi gặp đôi chút khó khăn với sự quản lý ở đây.
Do vậy họ nói, "Nhưng anh ta học rất tốt ở Sĩ quan dự bị.
Nhìn xem, toàn được điểm A nhưng chỉ mỗi đây thôi."
Rồi họ nói, "Hãy lấy điểm anh ta tại trường Sĩ quan dự bị kết hợp với điểm trung bình GPA xem thế nào."
họ làm thế, kết quả là 2.0 tròn. (Cười) Yep. (Cười) (Vỗ tay) Họ bảo, "Vừa đủ điểm cho một công chức.
Đưa anh ta vào quân đội. Sẽ không phải gặp lại anh ta nữa."
Và do đó họ gửi tôi vào quân ngũ, và, kìa hãy xem, sau nhiều năm, tôi được coi là một trong những học viên xuất sắc nhất trường. Do vậy, tôi muốn nói với các bạn trẻ khắp nơi, rằng vấn đê không phải là anh xuất phát từ đâu, chính điều anh làm với cuộc đời quyết định anh sẽ đến đâu, và bạn thật may mắn được sống trong một đất nước, dầu xuất phát từ đâu, bạn vẫn có cơ hội, chừng nào bạn còn tin vào bản thân, tin vào xã hội và đất nước, tin rằng mình có thể tự hoàn thiện và không ngừng giáo dục bản thân.
Và đó chính là chìa khóa thành công.
Nhưng nó bắt đầu với món quà của xuất phát tốt.
nếu ta không trao món quà đó cho mỗi con trẻ của chúng ta, nếu ta không đầu tư vào thời điểm sớm nhất, chúng ta sẽ gặp rắc rối.
Đó là lý do tại sao có tỉ lệ 25% học sinh bỏ học và 50% người dân tộc thiểu số phải sống trong những khu vực thu nhập thấp, vì họ không được nhận món quà của xuất phát tốt.
món quà khởi đầu tốt của tôi không chỉ là một gia đình êm ấm, một gia đình hạnh phúc, nhưng gia đình tôi đã nói với tôi, "Hãy nghe, chúng ta đến nước này trên những chiếc bè chuối vào năm 1920 và 1924.
Chúng ta làm việc cật lực mỗi ngày trong ngành may mặc
Chúng ta không làm thế để nhìn con cái tự cao tự đại hay gặp rắc rối. Và đừng bao giờ nói chuyện bỏ học."
Nếu có hôm nào đó về nhà tôi nói với ông bố bà mẹ của tôi "Bố mẹ ơi, con quá mệt phải đến trường con sẽ bỏ học", họ sẽ nói "Thế thì bố mẹ từ con. Chúng tao sẽ kiếm đứa khác."
(Cười) Họ có kỳ vọng cho tất cả mấy anh em họ lứa chúng tôi trong những gia đình nhập cư sống cùng trong khu South Bronx, nhưng điều họ gửi gắm ở chúng tôi không chỉ là kỳ vọng.
Nó cắm sâu vào tim chúng tôi như lưỡi dao một ý thức về sự hổ thẹn: "Đừng làm hổ thẹn gia đình này."
Đôi lúc tôi gặp rắc rối, và bố mẹ tôi về nhà, tôi ngồi trong phòng, chờ điều sắp xảy ra, tôi tự nhủ, "OK, cứ việc lấy thắt lưng mà quật thật đau, nhưng xin đừng nhắc cái câu "làm hổ thẹn gia đình" thêm nữa."
Tôi cực kỳ ức chế khi mẹ nói với tôi câu đó.
Và tôi còn có mối liên hệ rộng mở bền chặt.
Con trẻ cần có mối liên hệ. Con trẻ cần thấy mình là một phần của bộ tộc, của gia đình, của cộng đồng.
Tôi có nhiều cô dì cùng sống trong các căn hộ chung cư,
không biết trong quý vị ở đây có bao nhiêu người New York, nhưng tại những căn hộ chung cư chúng tôi ở, các bà cô bà dì của tôi bao giờ cũng nhô ra cửa sổ, tì tay vào gối bông.
Chả bao giờ họ rời chỗ đó. (Cười) Tôi lớn lên trên con phố ấy, bao giờ cũng thấy họ ở đấy.
Chả bao giờ vào nhà đi vệ sinh. Chả bao giờ nấu ăn (Cười) Họ chả bao giờ làm việc gì.
Cái họ làm là giữ chúng tôi đúng chỗ.
Họ giữ chúng tôi đúng chỗ.
Họ chẳng bận tâm liệu anh thành bác sỹ, luật sư hay tướng lĩnh, họ chẳng mơ tưởng trong nhà có người sẽ làm tướng, chỉ cần anh đi học và rồi anh có việc.
"Chúng tôi không cần loại tự huyễn hoang tưởng.
Các anh có việc, và các anh ra khỏi nhà.
Không ai rỗi hơi nghe chuyện hoang đường.
Rồi ra các anh còn giúp chúng tôi. Đấy là việc đàn ông con trai."
Điều căn bản là cần đưa cái văn hóa này trở lại các gia đình chúng ta, tất cả các gia đình,
điều quan trọng là tất cả chúng ta ở đây hôm nay là những người thành đạt, tôi chắc quý vị có gia đình, những người con, người cháu tuyệt vời, Nhưng thế vẫn chưa đủ. quý vị phải vươn ra giúp đỡ và tìm những đứa trẻ như Mr. Cruz đây là người sẽ thành công nếu ta cho họ tính tổ chức, Nếu ta rộng tay giúp đỡ, nếu ta dạy dỗ, nếu ta đầu tư vào các câu lạc bộ của trẻ, nếu ta làm việc với hệ thống nhà trường, thì nhớ đấy phải là hệ thống nhà trường tốt nhất, không chỉ cho con em quý vị, mà là cho khu Harlem, chứ không chỉ ở trung tâm Montessori bên Bờ Tây.
Tất cả chúng ta phải dốc lòng làm việc đó.
Như thế không chỉ là đầu tư vào lũ trẻ.
Mà là đầu tư cho tương lai.
Chỉ đến thế hệ sau thôi chúng ta không còn là nước có người thiểu số và người đa số.
Người thiểu số hôm nay sẽ là người đa số.
Và ta phải sẵn sàng cho điều đó, để họ là đa số ngày mai
Để họ sẵn sàng là người lãnh đạo tương lai của đất nước chúng ta vĩ đại, một đất nước không giống với bất kỳ ai, một đất nước mỗi ngày đều khiến tôi kinh ngạc, một đất nước đa dạng. Chúng ta bao giờ cũng tranh luận với nhau.
Đó là cách vận hành một hệ thống.
Một đất nước có nhiều tương phản. Một dân tộc có nhiều dân tộc.
Chúng ta tiếp xúc với mọi dân tộc. Mọi dân tộc đều tiếp xúc với chúng ta.
Chúng ta là một dân tộc của những người nhập cư.
Nên chúng ta cần có chính sách nhập cư khôn ngoan.
Thật vô lý nếu thiếu đi chính sách nhập cư khôn ngoan để chào đón người muốn đến đây thành một phần của dân tộc này, hoặc trao cho họ một giáo dục trước khi đưa họ trở lại nhà để giúp họ vươn lên thoát khỏi nghèo khổ.
Một câu chuyện mà tôi hay kể đó là mỗi khi thăm lại New York quê nhà thả bộ dọc Park Avenue một ngày đẹp trời ngắm mọi thứ và nhìn mọi người đến đây từ khắp nơi trên thế giới.
Bao giờ tôi cũng dừng chân mua chiếc bánh kẹp xúc xích từ xe hàng rong một người nhập cư.
Hơi mất vệ sinh một tí cũng không sao. (Cười) Dù ở đâu hay đang làm gì, tôi cứ phải chén món ấy.
Cả khi tôi đương làm Ngoại trưởng
Tôi ra khỏi căn phòng sang trọng khách sạn Waldorf Astoria (Cười) tản bộ dọc con phố, đến đại lộ 55, tìm anh bán hàng rong người nhập cư,
quanh tôi bấy giờ có năm cận vệ ba xe cảnh sát New York tiếp cận vòng ngoài bảo vệ để không có ai tấn công khi tôi đi dạo. (Cười) Và tôi hỏi mua chiếc bánh kẹp xúc xích anh bán hàng làm bánh, chợt anh thấy chúng quanh toàn vệ sĩ và xe cảnh sát "Tôi có thẻ xanh! Tôi cóp thẻ xanh!" (Cười) "Không sao, không sao."
Giờ thì tôi rảnh rồi. Tôi được một mình.
Không vệ sĩ. Không xe cảnh sát.
Không gì hết. Nhưng vẫn phải có bánh kẹp xúc xích.
Tôi vừa ăn tuần trước. Vào tối thứ Ba. Chỗ Vòng Xuyến Columbus.
Và cảnh tượng vẫn thường lặp lại.
Tôi tiến đến và hỏi mua bánh kẹp, người bán hàng làm bánh vừa xong, anh ấy nói, "Tôi nhìn thấy ông trên TV.
Ông là Đại tướng Powell."
"Vâng, phải.""Oh..." Tôi gửi anh ấy tiền.
"Không, thưa Đại tướng. Ông đừng trả.
Vì tôi đã nhận rồi. Nước Mỹ đã trả cho tôi. Tôi không giờ quên từ đâu tôi đến đây.
Nhưng giờ tôi là một người Mỹ.
Xin cám ơn Ngài." Tôi nhận món quà hảo tâm, rồi đi tiếp dọc con phố, mối xúc cảm nhuần thấm lòng tôi, Chúa ơi, đây là đất nước đã chào đón cha mẹ tôi 90 năm về trước.
Chúng ta có ngày nay vẫn là đất nước diệu kỳ này. những người trẻ tuổi đang tiếp tục đến với chúng ta từ khắp nơi trên thế giới, là những công dân chúng ta có nghĩa vụ không để cho một đứa trẻ nào bị bỏ rơi, trong đất nước tuyệt vời của chúng ta.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Vậy, những chú robot đang ở đâu rồi?
Cách đây 40 năm người ta từng nói rằng chúng sẽ sớm ra đời.
Chẳng bao lâu nữa chúng sẽ làm mọi việc cho chúng ta:
chúng sẽ nấu nướng, giặt giũ, mua đồ, đi chợ, xây dựng.
Nhưng tới nay thì vẫn chưa có. Trong khi chúng ta phải dùng người di dân bất hợp pháp để làm các việc đó, chúng ta lại không có con robot nào.
Vậy chúng ta có thể làm gì, nói gì về việc này?
Tôi muốn đưa ra một vài cách nhìn khác về việc làm thế nào chúng ta có thể nhìn nhận việc này khác đi một chút.
Đây là bức ảnh x quang của một con bọ cánh cứng và một cái đồng hồ Thụy Sĩ từ năm 88. Bạn thấy đấy - những gì đúng trước đây cũng đúng với ngày nay.
Cho đến nay chúng ta vẫn có thể làm đúng mấy thứ này,
ta có thể làm các mạch điện máy tính chuẩn xác, nhưng ta không thể kết hợp chúng thành một cái gì đó có thể thực sự hoạt động và thích nghi được như các hệ thống này.
Ta hãy cùng xem xét nó dưới một cách nhìn khác.
Hãy mời nhà thiết kế cừ nhất, nguyên mẫu của tất cả các nhà thiết kế:
hãy xem sự tiến hóa có thể làm được những gì.
Nói ngắn gọn - chúng ta tạo ra một món súp cơ bản gồm các thành phần robot như: các thanh vật liệu, mô tơ, và các tế bào thần kinh.
Lắp ráp lại với nhau và đặt nó dưới sự chọn lọc tự nhiên, dưới sự biến đổi, và thưởng cho nó nếu nó có thể tiến lên được.
Một nhiệm vụ rất đơn giản, thật thú vị chờ đợi xem chuyện gì xảy ra.
Các bạn thấy đấy, có nhiều loại máy móc khác nhau từ đó ra. Chúng đều chuyển động loanh quanh,
chúng bò các kiểu khác nhau, và bạn có thể nhìn thấy ở bên phải, rằng chúng tôi thực tế đã làm một vài loại, và chúng hoạt động thực sự. Chúng không phải là những người máy hoàn hảo, nhưng chúng tiến triển đúng như chúng tôi muốn: tiến lên phía trước. Vậy là đã hoàn thành phần việc trên máy tính, nhưng chúng tôi còn thực hiện trên những cỗ máy thật.
Đây là một người máy thực sự mà chúng tôi đã cấy một số não bộ, biết cạnh tranh, tức có tiến hóa, vào chiếc máy.
Nó tựa như buổi trình diễn mô tô: chúng đều được điều khiển cỗ máy, và được thưởng cho việc đưa cỗ máy đi nhanh hay đi xa đến cỡ nào.
Bạn có thể thấy những con robot này chưa sẵn sàng để thay đổi thế giới, nhưng chúng dần dần học cách đi về phía trước và chúng làm việc này một cách tự động.
Trong hai ví dụ này, chúng tôi cơ bản có các cỗ máy học đi trong mô phỏng, và cả những cỗ máy học cách đi ngoài đời thật.
Nhưng tôi muốn chỉ ra một cách tiếp cận khác, và đó là con robot này, nó có bốn chân,
có 8 mô tơ, 4 cái ở đầu gối và 4 cái ở hông.
Nó có hai bộ phận cảm ứng độ nghiêng giúp xác định nó đang nghiêng hướng nào.
Nhưng nó không hề biết nó trông thế nào.
Các bạn thấy nó có 4 chân, nó không biết nó là một con rắn hay là cái cây, nó không biết tí gì về hình dạng của nó, nhưng nó sẽ cố gắng để tìm ra điều đó sớm thôi.
Trước tiên, nó thực hiện một số chuyển động ngẫu nhiên, sau đó nó cố xác định xem hình dạng nó thế nào -
và bạn thấy có rất nhiều thứ đi qua "não" nó, nhiều mô hình tự rút ra để giải thích mối quan hệ giữa thực tế và cảm biến - sau đó thử làm hành động thứ hai để tạo sự khác biệt lớn nhất giữa các dự đoán của các mô hình khác nhau này, giống như nhà khoa học trong phòng nghiên cứu. Sau đó nó cố giải thích và lược bớt các mô hình tự rút ra đó.
Đây là chu trình cuối cùng, bạn có thể thấy nó gần như nhận biết được hình dạng của nó, và khi nó đã tự mô hình hóa nó có thể sử dụng cái đó để rút ra khuôn thức chuyển động.
Và các bạn đang thấy một cặp người máy - với một kiểu chuyển động.
Chúng tôi hi vọng rằng nó sẽ đi kiểu ghê rợn giống như nhện vậy, nhưng nó lại đi kiểu khập khiễng như thế này.
Nhưng khi bạn nhìn nó, bạn phải nhớ rằng cái máy này không được tập đi về phía trước, cũng như không có mô hình của chính nó.
Nó tự nhận ra hình dạng của mình và xác định cách tiến lên phía trước, sau đó nó thử nghiệm.
(Vỗ tay) Giờ chúng ta sẽ tiếp tục tới một ý tưởng khác.
Đó là những gì xảy ra khi bạn có một cặp - khi bạn có một cặp -- Thôi nào, thôi nào -- (Tiếng cười) - chúng không thích nhau. Vậy nên... Có một con robot khác.
Đó là những gì xảy ra khi các con robot được thưởng công vì đã làm gì đó.
Điều gì xảy ra nếu bạn không thưởng chúng cái gì đó, bạn chỉ ném nó vào?
Chúng ta có các khối lập phương này, giống như sơ đồ ở đây.
Khối lập phương có thể xoay, lật các cạnh chúng ta cho 1000 khối lập phương này vào một nồi súp - đây là mô phỏng - và không thưởng cho chúng gì cả, ta chỉ để cho chúng trôi nổi. Ta tiếp năng lượng vào đây và xem điều gì xảy ra sau một vài biến đổi.
Trước tiên, không có gì xảy ra, chúng chỉ lật qua lật lại.
Nhưng sau một lúc, bạn có thể thấy các hộp màu xanh dương ở bên phải bắt đầu giành quyền kiểm soát.
Chúng bắt đầu tự lặp lại. Do đó, khi không có sự thưởng công, phần thưởng bên trong thực chất là sự tự nhân bản.
Và chúng tôi thực tế đã xây dựng một vài cái đó, và đây là một phần của con robot lớn hơn được tạo ra từ các khối này,
đây là một đoạn băng chạy nhanh, nơi bạn có thể thấy con robot thực sự đang tiến hành quá trình tự tái tạo.
Vậy khi bạn cung cấp thêm nguyên liệu cho nó - ở đây là các khối - và thêm năng lượng, nó có thể tạo ra một con robot khác.
Tất nhiên đây là một cái máy còn rất thô sơ, nhưng chúng tôi đang làm một phiên bản kích cỡ siêu nhỏ, hi vọng những khối này sẽ nhỏ như bột nêm.
Vậy chúng ta học được gì? Những robot này dĩ nhiên bản thân chúng không hữu ích lắm, nhưng chúng có lẽ dạy chúng ta một chút về cách làm sao ta có thể chế tạo robot tốt hơn, và về cách con người và động vật tự tạo ra những khuôn mẫu và học hỏi.
Một trong các điều tôi nghĩ là quan trọng đó là chúng ta cần tránh xa với ý tưởng thiết kế các máy bằng tay, mà phải để nó tiến hóa và học, giống như trẻ con, và có lẽ đó là cách thức mà chúng ta có thể tiến lên.
Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)
Bạn biết không, điều mà tôi thích khi làm bố là những bộ phim tôi được xem.
Tôi thích chia sẻ với bọn trẻ những bộ phim yêu thích của mình và khi con gái tôi 4 tuổi, chúng tôi xem "Phù thủy xứ Oz" cùng nhau.
Nó đã hoàn toàn chiếm hết trí tưởng tượng của con bé hàng tháng trời.
Nhân vật yêu thích của con bé dĩ nhiên là Glinda.
Nó cho con bé một lý do tuyệt với để mặcđầm lấp lánh và cầm đũa thần.
Nhưng khi bạn xem phim đó đủ nhiều, và bạn bắt đầu nhận ra nó bất thường như thế nào.
Ngày nay chúng ta sống, và đang nuôi dạy con cái mình, trong một tổ hợp phức tạp của tưởng tượng-ngoạn mục-và-công nghiệp
Nhưng"Phù thủy xứ Oz" thì khác hẳn
Câu chuyện không đi theo hướng đó
40 năm sau xu hướng đó mới thực sự trở nên phổ biến, thú vị thay, là cùng với một bộ phim khác kể về 1 gã người sắt và một gã lông lá giải cứu một cô gái bằng cách cải trang thành lính gác của kẻ thù.
Các bạn có biết tôi đang nói đến cái gì không? (Cười) Vâng.
Bây giờ, có một sự khác nhau lớn giữa hai bộ phim này, một vài khác biệt thực sự lớn giữa "Phù thủy sứ Oz" và những bộ phim chúng ta xem ngày nay.
Một là có rất ít bạo lực trong "Phù thủy xứ Oz".
Những con khỉ khá là hung hăng, những cây táo cũng vậy.
Nhưng tôi nghĩ nếu "Phù thủy xứ Oz" được thực hiện vào ngày hôm nay, thì bà phù thủy sẽ nói, "Dorothy, cháu là vị cứu tinh của Oz mà lời tiên tri đã dự đoán.
Hãy dùng chiếc dép thần kì của cháu để đánh bại đội quân được tạo ra bằng máy tính của mụ Phù Thủy Độc Ác."
Nhưng câu chuyện đã không diễn ra như thế
Một điều nữa mà thực sự đặc biệt về "Phù Thủy xứ Oz" đối với tôi là tất cả các nhân vật anh hùng nhất và thông thái và cả những nhân vật xấu xa nhất đều là nữ.
Bây giờ tôi bắt đầu nhận ra rằng khi tôi cho con gái mình xem "Star Wars", nhiều năm sau đó, và sự việc trở nên khác đi.
Tại thời điểm đó tôi cũng có một cậu con trai.
Nó chỉ mới 3 tuổi lúc bấy giờ.
Thằng bé không được rủ xem phim.
Nó còn quá bé Nhưng vì nó là đứa thứ hai, nên mức độ giám sát đã bị tụt dốc. (Tiếng cười) Nên nó đã mò vào, và bộ phim để lại dấu ấn trong nó như một con vịt mẹ làm mẫu cho vịt con và tôi không nghĩ thằng bé hiểu điều gì đang xảy ra, nhưng nó hẳn đã thấm nhuần nó.
Và tôi tự hỏi thằng bé đã tiếp nhận cái gì.
Có phải nó đã học hỏi về sự dũng cảm, kiên trì và trung thành?
Có phải nó đã tiếp thu được việc là Luke gia nhập quân đội để lật đổ chính quyền?
Có phải nó ngộ ra rằng trong vũ trụ này chỉ có con trai trừ cô Beru, và đương nhiên cả công chúa này nữa, một người tuyệt vời nhưng lại kiểu như chỉ biết ngồi chờ xuyên suốt phần lớn bộ phim để rồi cô ấy có thể tặng thưởng cho anh hùng một tấm huân chương và một cái nháy mắt để cảm ơn anh ta vì đã cứu vũ trụ, việc mà anh ta đã làm bằng phép thuật bẩm sinh của mình?
So với "Phù Thủy xứ Oz" năm 1939
Bằng cách nào Dorothy đã chiến thắng trong bộ phim ?
Bằng cách làm bạn với tất cả mọi người và trở thành một người lãnh đạo
Đó là thế giới mà trong đó tôi muốn các con mình lớn lên-- Oz, đúng không? -- và không phải là thế giới của những gã trai hay choảng nhau nơi mà chúng ta đang bị buộc phải sống
Tại sao lại có nhiều bạo lực như vậy, bạo lực viết hoa nhé, trong những bộ phim chúng ta cho con mình xem, và thật ít những con đường gạch trải nắng vàng
Có rất nhiều bài viết hay về ảnh hưởng của phim bạo lực dành cho con trai trên các bé gái và các bạn nên đọc nó. Chúng rất hay.
Nhưng không có nhiều bài viết việc con trai tiếp nhận những câu chuyện này như thế nào.
Từ kinh nghiệm của chính mình, tôi thấy rằng Công chúa Leia đã không cung cấp đủ được một ngữ cảnh thích hợp mà tôi đã có thể sử dụng để hướng tới một thế giới người lớn mà có cả nam và nữ. (Tiếng cười) Tôi nghĩ hẳn phải có khoảnh khắc nụ hôn đầu khi mà tôi đang trông đợi phần thông tin diễn viên cuối phim bởi vì đó là kết thúc của bộ phim, đúng không?
Tôi hoàn thành sứ mệnh, Tôi có được người con gái tôi thích.
Vậy tại sao bạn vẫn còn đứng đó?
Tôi không biết mình phải làm gì.
Những bộ phim rất, rất chú trọng tới việc đánh bại kẻ xấu và nhận lấy phần thưởng của mình, và ở đó không có chỗ cho những mối quan hệ khác và những cuộc phiêu lưu khác.
Nó gần như kiểu nếu bạn là con trai, bạn là một sinh vật ngốc nghếch, và nếu bạn là con gái, bạn nên mang theo bộ đồ chiến binh.
Có rất nhiều ngoại lệ, và tôi sẽ bảo vệ những nàng công chúa Disney trước mặt bất kỳ người nào.
Nhưng họ có gửi đến những cậu bé một thông điệp, rằng các cậu bé không phải thực sự là khán giả mục tiêu.
Họ đang làm một công việc ấn tượng trong việc dạy dỗ các bé gái cách chống lại chế độ nam quyền, nhưng họ lại không chỉ cho các cậu bé cách bảo vệ mình khỏi tư tưởng nam quyền.
không có hình mẫu nào cho chúng cả.
Và chúng ta cũng có những người phụ nữ tuyệt với những người mà đang viết nên những câu chuyện mới cho con em chúng ta, và bên cạnh những nhân vật như thật và đáng xem như Hermione và Katniss, vẫn còn những bộ phim về chiến tranh.
Và, tất nhiên, studio thành công nhất mọi thời đại tiếp tục xuất ra hết những tác phẩm kinh điển này tới những tác phẩm kinh điển khác tất cả chúng đều kể về hành trình của một cậu bé hoặc một người đàn ông, hoặc hai người đàn ông mà là bạn của nhau, hoặc một người đàn ông và con trai anh ta, hoặc hai người đàn ông đang nuôi dạy một bé gái
Cho đến khi, như rất nhiều bạn đang nghĩ, năm nay, khi cuối cùng họ cũng nghĩ ra "Brave".
Tôi giới thiệu nó với tất cả các bạn.
Nó đang được chiếu. Các bạn có nhớ những nhà phê bình đã nói gì khi "Brave" được công chiếu không?
"Aw, tôi không ngờ là Pixar lại làm một bộ phim về công chúa."
Bộ phim rất hay đấy. Đừng để lời nói đó ngăn cản bạn.
Bây giờ gần như không có bộ phim nào trong số này vượt qua bài kiểm tra Bechdel
Tôi không biết nếu bạn đã từng nghe tới nó hay chưa
thực ra nó chưa phổ biến cho lắm nhưng có lẽ hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu nó một chút
Alison Bechdel là một hoạ sĩ truyện tranh quay trở lại thời điểm giữa những thập niên 80, cô đã cho ghi âm cuộc nói chuyện này, giữa cô và một người bạn về việc đánh giá những bộ phim họ từng xem
Rất đơn giản. Bạn chỉ cần tự hỏi 3 câu hỏi sau: Liệu có nhiều hơn một nhân vật trong bộ phim là nữ có lời thoại trong bộ phim
Hãy cố gắng đáp ứng được tiêu chuẩn đó.
Và những phụ nữ này có đối thoại với nhau lần nào không?
Cuộc trò chuyện của họ đề cập đến vấn đề nào ngoài những chàng trai mà họ thích không? (Cười) Bạn thấy đúng khộng? Cám ơn (Vỗ tay) Cám ơn rất nhiều.
Hai người phụ nữ tồn tại và nói chuyện với nhau về nhiều thứ.
Điều này là có thật. Tôi đã thấy, nhưng tôi hiếm khi thấy điều này trong những bộ phim mà chúng ta biết và yêu thích
Trong thực tế, tuần này tôi đã đi xem một bộ phim chất lượng cao, "Argo."
đúng không? Râm ran từ giải Oscar, doanh thu phòng vé tốt, sự đồng thuận ý tưởng về những gì một phim Hollywood .chất lượng cần
Nó mắc khá nhiều lỗi với bài test Bechdel.
Và tôi không nghĩ rằng nó nên bị như thế, bởi vì rất nhiều bộ phim, tôi không biết liệu bạn đã xem nó chưa, nhưng rất nhiều bộ phim diễn ra tại trong Đại Sứ Quán nơi mà những người đàn ông và phụ nữ đang lẩn trốn trong cuộc khủng hoảng con tin.
Chúng ta đã có kha khá một vài cảnh của những người đàn ông có những cuộc hội thoại lo lắng, hoảng sợ trong tình cảnh ẩn nấp này và khoảnh khắc tuyệt vời cho một trong những nữ diễn viên là hé nhìn qua cánh cửa và nói, "Anh có muốn lên giường không, anh yêu?"
Đó là điều Hollywood dành cho bạn.
Vì vậy, hãy nhìn vào những con số.
năm 2011,100 bộ phim phổ biến nhất , Bao nhiêu trong số đó các bạn nghĩ rằng thực sự có nhân vật nữ chính?
Mười một. Không tệ.
Nó không nhiều bằng số phần trăm phụ nữ mà chúng ta mới vừa bầu vào Quốc hội, tốt thôi.
Nhưng có một con số lớn hơn thế sẽ làm cho những người trong căn phòng này thất vọng
Năm ngoái, The New York Times công bố một nghiên cứu được thực hiện bởi chính phủ
Dưới đây là những gì được đề cập đến.
Một trong năm phụ nữ ở Mỹ nói rằng họ đã bị tấn công tình dục một vài lần trong đời.
Bây giờ, tôi không nghĩ rằng đó là lỗi của nền giải trí phổ thông.
Tôi không nghĩ rằng phim trẻ em có bất cứ liên quan gì đến điều đó.
Tôi thậm chí không nghĩ rằng video âm nhạc hoặc nội dung khiêu dâm lại thực sự trực tiếp dính líu đến điều này, nhưng một cái gì đó không ổn đang diễn ra, và khi tôi nghe thấy số liệu thống kê đó, một trong những điều tôi nghĩ là đó là rất nhiều những kẻ tấn công tình dục.
Những kẻ đó là ai? Họ đang học cái gì thế này?
Họ đang thất bại trong việc học hỏi điều gì thế?
Phải chăng họ đang tiếp thu những câu chuyện mà ở đó công việc của một anh hùng là đánh bại các vai phản diện bằng bạo lực và sau đó nhận lấy phần thưởng của anh ta, một người phụ nữ không có bạn bè và không nói một lời nào?
Liệu chúng ta có đang đắm chìm trong những câu chuyện như vậy?
Các bạn biết đấy, là một phụ huynh với đặc quyền nuôi dưỡng một cô con gái giống như tất cả các bạn, những người cũng đang làm điều tương tự, chúng ta nhận thấy rằng thế giới này và số liệu thống kê này là rất đáng báo động và chúng ta muốn có một sự chuẩn bị cho các con của mình.
Chúng ta có những công cụ hiện hữu như "nữ quyền" và chúng ta hy vọng rằng nó sẽ giúp ích, nhưng tôi phải tự hỏi, liệu nữ quyền lực sẽ bảo vệ được chúng nếu, cùng lúc đó, một cách tích cực hoặc thụ động, chúng ta đang đào tạo các con trai của mình duy trì nam quyền của chúng?
Ý tôi là, tôi nghĩ rằng việc xếp hàng đợi trên Netflix (dịch vụ cho thuê phim online) là cách thức mà qua đó chúng ta có thể thực hiện một cái gì đó rất quan trọng, và tôi đang nói chủ yếu là với các ông bố ở đây
tôi nghĩ rằng chúng ta phải chỉ cho các con trai của mình một định nghĩa mới về đàn ông
Định nghĩa về đàn ông đã đảo lộn.
Các bạn hẳn đã đọc về làm thế nào nền kinh tế mới đang thay đổi vai trò của người chăm sóc và người kiếm tiền
Họ đang ném nó lên trên không
Vì vậy, các con trai của chúng ta sẽ phải tìm một số cách thích nghi với điều này, một số mối quan hệ mới giữa chúng với nhau, và tôi nghĩ rằng chúng ta thực sự phải chỉ cho chúng thấy một hình mẫu làm thế nào một người đàn ông thực sự là một người tin tưởng các chị em của anh ta tôn trọng họ và muốn để vào đội của họ, và đứng lên chống lại những kẻ thực sự xấu, những người đàn ông người muốn lạm dụng phụ nữ
Và tôi nghĩ rằng công việc của chúng ta trong khi chờ đợi dịch vụ từ Netflix là để tìm những phim vượt qua bài kiểm tra Bechdel, nếu chúng ta có thể tìm thấy chúng, và để tìm ra các nhân vật nữ chính những người đang ở đó, những người bộc lộ sự can đảm thực sự, những người mang mọi người đến với nhau, và để thúc đẩy các cậu bé của mình gặp gỡ với những nữ anh hùng này và nói rằng, "Con muốn vào đội của họ" bởi vì chính họ sẽ tạo ra và bênh vực đội của mình.
Khi tôi hỏi con gái mình về nhân vật yêu thích của nó trong "Star Wars" các bạn có biết nó đã nói những gì không?
Obi-Wan.
Obi-Wan Kenobi và Glinda.
Hai nhân vật này có điểm chung gì?
Có lẽ không phải là chỉ là chiếc đầm lấp lánh.
Tôi nghĩ rằng những người này là các chuyên gia.
Tôi nghĩ rằng đây là hai nhân vật trong phim hiểu biết nhiều hơn bất kỳ ai khác, và họ yêu thích việc chia sẻ kiến thức của mình với những người khác để giúp những người khác phát huy tiềm năng của mình.
Giờ đây, họ là những nhà lãnh đạo.
Tôi thích kiểu nhiệm vụ như thế cho con gái mình, và tôi cũng thích kiểu nhiệm vụ như vậy con trai tôi.
Tôi muốn thêm nhiều nhiệm vụ như thế.
Tôi muốn có ít đi những nhiệm vụ nơi con trai tôi được dạy bảo rằng, "Đi ra ngoài và chống lại nó một mình" và thêm nhiều kiểu nhiệm vụ nơi nó thấy rằng công việc của nó là gia nhập vào một nhóm, có thể là một đội ngũ được lãnh đạo bởi một người phụ nữ, để giúp đỡ những người khác trở nên tốt hơn và là người tốt hơn, giống như Wizard of Oz.
Cảm ơn các bạn.
Đây là cách cuộc chiến bắt đầu
Vào một ngày bình thường, Bạn có kế hoạch tham dự một bữa tiệc Bạn đưa lũ trẻ đến trường bạn đến gặp nha sĩ
Và điều tiếp theo, điện thoại mất tín hiệu TV mất tín hiệu, những người lính trên đường phố những ba-ri-e
Cuộc sống náo nhiệt bạn biết đã bị ngừng lại
Nó đã ngừng lại
Đây là câu chuyện từ 1 người bạn của tôi, ở Bosnian, những gì xảy ra với cô ấy, vì tôi nghĩ câu chuyện sẽ cho bạn thấy chính xác những gì cô ấy đã cảm thấy.
Tháng 4,1992, một ngày đi làm bình thường của cô, với chiếc váy ngắn và đôi giày cao gót. Cô ấy làm việc ở 1 ngân hàng.
Cô là 1 người mẹ trẻ.Thích tiệc tùng.
Một người tuyệt vời.
Đột ngột, cô nhìn thấy 1 chiếc xe tăng đang di chuyển trên con phố chính của Sarajevo đánh bật mọi thứ ra khỏi đường đi của nó.
Cô ấy nghĩ mình đang mơ, nhưng không.
Và cô ấy chạy, như chúng ta vẫn thường làm và tìm 1 chỗ trốn, cô ấy trốn đằng sau 1 cái thùng cũ, với đôi giày cao gót và chiếc váy ngắn.
Trong khi trốn ở đó, cô cảm thấy thật tức cười, nhưng rồi cô thấy chiếc xe tăng với những người lính, và mọi người xuất hiện khắp nơi cùng với sự hỗn loạn và cô nghĩ " Tôi cảm thấy mình như Alice trong xứ sở thần tiên" ngã xuống cái hang thỏ, chìm vào, chìm dần vào trong hỗn loạn, và cuộc sống của tôi không bao giờ được như trước nữa."
Vài tuần sau đó, bạn tôi ở trong một đám đông người chen lấn với đứa đứa con trai ẵm trên tay để đưa cậu bé lên 1 chiếc xe bus, một trong những chiếc xe cuối cùng rời khỏi Sarajevo để đưa lũ trẻ ra ngoài, để chúng có thể an toàn.
và cô ấy nhớ phải đấu tranh với mẹ cô ở phía trước, đám đông người, " Đưa con tôi đi!Hãy đưa con tôi đi!
". và cô đưa con trai của cô ấy cho một ai đó qua cửa sổ chiếc xe.
Và cô ấy đã không còn thấy cậu bé trong hàng năm sau đó
Sự vây hãm diễn ra trong 3 năm rưỡi, đó là 1 thời kì khó khăn, không nước, không năng lượng, không điện, không thức ăn, ở ngay trung tâm Châu Âu, ngay giữa thế kỷ 20.
Tôi được vinh dự là 1 những phóng viên đã sống ở đó trong suốt cuộc vây hãm, Tôi có vinh dự và đặc ân khi được ở đó vì nó đã dạy rôi mọi thứ, không chỉ là 1 phóng viên, mà còn là cách làm người.
Tôi đã học về lòng thương, sự cảm thông
Tôi học về những con người rất bình thường, những người đã trở thành người hùng.
Tôi học cách chia sẻ.Tôi học về tình bạn.
Và hơn thế nữa, tôi học về tình yêu thương.
Ngay cả giữa sự phá hủy ghê gớm, cái chết và sự hỗn loạn, Tôi học cái cách những người bình thường giúp đỡ hàng xóm của họ, chia sẻ thức ăn, chăm sóc lũ trẻ, kéo ai đó ra khỏi tầm bắn ở ngay giữa con đường ngay cả khi điều đó gây nguy hiểm cho chính cuộc sống của họ, giúp những người bị thương vào taxi cố gắng đưa họ đến bệnh viện.
Tôi đã học được nhiều điều cho bản thân.
Martha Gellhorn, một người hùng của tôi, đã từng nói, " Bạn chỉ có thể yêu chiến tranh.Những gì còn lại là trách nhiệm"
Tôi đã trải qua rất nhiều, rất nhiều cuộc chiến sau đó, quá nhiều tôi không thể tính được, nhưng không có gì giống như ở Sarajevo.
Cuối tháng tư, tôi quay lại và với điều là lùng những gì tôi gọi à cuộc tái ngộ
Nó là ngày lễ kỉ niệm lần thứ 20 cuộc vây hãm, Ngày bắt đầu cuộc vây hãm ở Sarajevo, Tôi không thích từ " Lễ kỉ niệm", vì nghe có vẻ như là 1 bữa tiệc, và đó không phải là 1 bữa tiệc.
Đó là 1 cuộc tụ họp ảm đạm của những phóng viên đã hoạt động trong suốt cuộc chiến, những người viện trợ nhân đạo, và đương nhiên cả những chiến sĩ, những người con Sarajevo dũng cảm.
Điều làm tôi chú ý nhất, làm tan nát trái tim tôi, là khi đi dọc những con phố chính của Sarajevo, nơi mà bạn tôi Aida đã nhìn thấy chiếc xe tăng 20 năm trước, và con đường với hơn 12,000 chiếc ghế đỏ, trống trải, mỗi chiếc ghế tượng trưng cho một người đã chết trong cuộc vây hãm đó, chỉ ở Sarajevo, không phải cả Bosnia, và dãy ghế trải dài đến cuối thành phố chiến 1 diện tích rất lớn, và điều gây đau buồn nhất cho rôi là những chiếc ghế nhỏ cho những đứa trẻ.
Bây giờ tôi đang hoạt động ở Syria, và tôi đã bắt đầu viết về nó bởi vì tôi tin rằng nó cần phải kết thúc.
Tôi tin rằng có một câu chuyện ở đó cần được kể
Tôi thấy, một lần nữa, 1 cuộc chiến giống như ở Bosnia.
Và lần đầu khi đến Damamascus, Tôi đã thấy khoảnh khắc kì lạ này nơi người dân dường như không tin rằng cuộc chiến đã bắt đầu, và đó là chính xác những gì đã xảy ra ở Bosnia. Và gần như mọi thành phố khác tôi đã thấy khi chiến tranh tới.
Người dân không muốn tin nó đã tới, nên họ không không rời đi, họ không rời đi trước khi họ có thể.
Họ không rút tiền.
Họ ở lại vì họ muốn ở trong chính ngôi nhà của mình.
Và khi chiến tranh và sự hỗn loạn giảm dần.
Rwanda là khu vực ám ảnh tôi khá nhiều
Năm 1994, tôi rời Sarajevo để làm phóng sự về nạn diệt chủng ở Rwanda.
Giữa thàng 4 và tháng 8, 1994, Một triệu người đã bị tàn sát.
Và 12,000 chiếc ghế đã làm tôi hoảng sợ với con số tuyệt đối, Tôi chỉ muốn bạn dành vài phút để nghĩ về hàng triệu người đó.
Để tôi cho bạn 1 ví dụ, tôi nhớ rằng đứng yên và nhìn vào con đường với hết tầm nhìn của mình, ít nhất 1 dặm, những thi thể được chất đống cao gấp 2 lần tôi những xác chết.
Và đó chỉ là 1 phần nhỏ.
Những bà mẹ ôm những đứa trẻ cố gắng che chờ chúng khỏi sự đau đớn.
Vậy nên chúng ta học được nhiều điều từ chiến tranh, Tôi kể về Rwanda bởi vì đó chỉ là 1 khu vực, giống như phía Nam Châu Phi, nơi mà gần 20 năm qua, đang được cứu chữa.
56% đại biểu Quốc hội là nữ giới, thật là tuyệt vời, và hiện giờ đã có trong hiến pháp quốc gia, bạn hoàn toàn không được phép nói "Hutu" hay "tutsi"
bạn không được phép định danh một ai đó bằng sắc tộc là những thứ, tất nhiên, là cái đã bắt đầu cuộc tàn sát
Một người viện trợ, bạn tôi, đã cho tôi biết một câu chuyện ý nghĩa nhất hay tôi tìm thấy trong đó những gì tốt đẹp.
Có 1 nhóm trẻ em, cả người tộc Hutu và Tutsy, Và 1 nhóm phụ nữa nhận chúng làm con nuôi, họ xếp hàng và đưa cho từng đứa trẻ.
Không có sự đền bù nào, bạn là người Tutsi bạn là người Hutu, bạn có thể đã giết mẹ tôi, bạn có thể đã giết cha tôi.
Họ chỉ cùng nhau, trong sự hòa giải. Và tôi đã tìm thấy điều phi thường.
Khi mọi người hỏi làm thế nào để tôi tiếp tục bù đắp những gì chiến tranh gây ra, và tại sao tôi lại tiếp tục làm việc đó, đây là lí do.
Khi tôi quay lại Syria, thực tế là tuần sau, để thấy những con người đáng kinh ngạc, những người hùng họ đấu tranh cho sự dân chủ, cho những đồ trợ cấp mỗi ngày.
Và đó là lí do tại sao tôi làm việc này.
Năm 2004, Tôi đã có 1 bé trai, tôi gọi đó là đứa trẻ kì diệu, bời vì sau khi nhìn thấy quá nhiều sự chết chóc và sự phá hủy, hỗn loạn và bóng tối trong cuộc sống, tia sáng hy vọng đã được sinh ra.
Tôi gọi bé là Luca, nghĩa là "Người mang ánh sáng" vì bé đã mang ánh sáng đến cuộc đời tôi.
Nhưng tôi nói tới bé là bởi vì khi được 4 tháng tuổi, tổng biên tập bảo tôi quay lại Baghdad nơi mà tôi đã viết bài về chế độ Saddam trong suốt quá trình sụp đổ của Baghdad và sau đó nữa, và tôi nhớ rằng mình đã rơi nước mắt trên máy bay, khóc vì phải xa con trai, trong khi tôi ở đó, Một chính trị gia Irag khá nổi tiếng, bạn tôi, đã nói rằng " Chị làm gì ở đây vậy?"
"Sao chị không ở nhà với Luca?"
Tôi đã trả lời " Tôi cần phải chứng kiến chuyện này." Đó là năm 2004. đó là thời gian bắt đầu những cuộc tắm máu không thể tưởng tượng được ở Iraq, " Tôi cần phải xem, tôi phải xem những gì đã xảy ra ở đây.
Tôi phải báo cáo lại những việc đó."
Anh ấy nói: " Về nhà đi, bởi vì nếu cô lỡ lần đầu tiên cháu mọc răng, nếu cô lỡ những bước đi đầu tiên của cháu, cô sẽ không bao giờ tha thứ cho bản thân.
Những luôn có những cuộc chiến khác."
Và đó, đáng buồn, luôn có những cuộc chiến.
Tôi đã tự đánh lừa bản thân nếu tôi nghĩ, như 1 nhà báo, như 1 phóng viên, 1 người viết bài, tôi có thể ngừng chúng lại.Tôi không thể.
Tôi không phải Kofi Annan.Ông ấy không thể ngừng chiến tranh.
Ông cố gắng thường lượng với Syria và không thể thành công.
Tôi không phải U.N. một tổ chứ hòa giải những mâu thuẩn
Tôi thậm chỉ không phải là bác sĩ cứu trợ, và tôi không thể tả với bạn thời gian tôi càm thấy mình vô dụng đến nhường nào chứng kiến những người chết trước mặt mình, và tôi không thể cứu họ.
Tôi chỉ là một nhân chứng.
Vai trò của tôi là đem lại tiếng nói cho những người bị áp bức.
Một đồng nghiệp của tôi miêu tả việc làm đã đem ánh sáng đến những góc tối tăm của thế giới.
Và đó là những gì tôi cố gắng làm.
Không phải tôi luôn luôn thành công, và thỉnh thoảng có những sự chán nản, và cảm thấy bạn thực sự trống rỗng cảm thấy không một ai quan tâm.
Ai quan tâm đến Syria?Ai quan tâm đến Bosnia?
Ai quan tâm về Congo, Ivory Coast, Liberia, Sierra Leone, và những nơi khác nữa. Tôi sẽ nhớ mãi trong suốt phần đời còn lại của mình?
nhiệm vụ của tôi là làm nhân chứng và đó là vấn đề nan giải, vấn đề của trái tim, với chúng tôi, những phóng viên chiến tranh.
Tôi có thể hy vọng, không phải những nhà chính trị, nhà chính khách, vì tôi đã tin tưởng quá nhiều họ đọc những gì tôi viết và làm gì đó. Tôi không đánh lừa bản thân.
Nhưng tôi hy vọng nếu các bạn nhớ những gì tôi đã nói hoặc bất kì câu chuyện nào và bữa sáng ngày mai, nếu các bạn có thể nhớ câu chuyện về Sarajevo, hay câu chuyện về Rwanda, nghĩa là tôi đã xong việc của mình.
Cảm ơn rất nhiều!
(tiếng vỗ tay)
Tối nay tôi muốn trao đổi với các bạn về 2 vấn đề.
Vấn đề thứ 1: Việc giảng dạy và hành nghề phẫu thuật là công việc thực sự khó khăn.
Và vấn đề thứ 2, đó là ngôn ngữ là một trong những nguyên nhân sâu xa ngăn cách mọi người trên khắp thế giới.
Và ở khu vực của tôi, hai điều này thật ra có sự liên hệ với nhau, và tối nay tôi muốn cho bạn biết chúng liên hệ ra sao.
Thực ra chẳng ai muốn bị phẫu thuật cả.
Có ai ở đây từng bị phẫu thuật chưa?
Các bạn có muốn bị phẫu thuật không?
Cứ giơ tay lên nếu bạn muốn bị phẫu thuật.
Chẳng ai muốn bị phẫu thuật cả.
Đặc biệt là chẳng ai muốn bị phẫu thuật với các dụng cụ này thọc vào vết mổ lớn rồi gây ra rất nhiều sự đau đớn, và khiến ta phải nghỉ việc hoặc nghỉ học cả một thời gian dài, mà thậm chí là còn để lại vết sẹo lớn.
Nhưng nếu bạn bắt buộc phải phẫu thuật, thì điều bạn thật sự cần là một phẫu thuật nội soi.
Và đó cũng là điều mà tôi muốn đề cập hôm nay-- Đó là vấn đề tại sao việc giảng dạy và thực hiện loại phẫu thuật này lại khiến chúng tôi nghiên cứu về một hệ thống biên dịch hiệu quả quy mô toàn cầu
Loại phẫu thuật nội soi là rất phức tạp và khó, trước hết là nó sẽ yêu cầu bệnh nhân phải ngủ, sau đó chúng tôi sẽ bơm khí cacbonic vào bụng họ, rồi thôi lên như một quả bóng, sau đó đưa những dụng cụ sắc nhọn này vào trong bụng-- Việc này khá nguy hiểm -- sau đó chúng ta lấy dụng cụ và nhìn qua màn hình Tivi
Bây giờ chúng ta sẽ xem quá trình này diễn ra thế nào
Đây là ca phẫu thuật túi mật.
Mỗi năm chúng tôi phải thực hiện hàng triệu ca dạng này chỉ riêng ở Mỹ thôi.
Đây là hình ảnh thực. Không hề chảy máu.
Và các bạn có thể thấy những ca phẫu thuật này đòi hỏi tập trung cao độ thế nào.
Bạn có thể nhìn vào gương mặt của những bác sĩ.
Việc này rất khó để hướng dẫn và cũng vô cùng khó học.
Chúng tôi thực hiện khoảng 5 triệu ca thế này ở Mỹ và khoảng 20 triệu ca trên khắp thế giới.
Vâng, hẳn là tất cả các bạn đều nghe đến cụm từ: "Anh ấy bẩm sinh đã là bác sĩ phẫu thuật"
Các bạn thân mến, bác sĩ phẫu thuật không phải là bẩm sinh
Họ cũng không được tạo ra bằng máy móc.
Sẽ chẳng có cái máy nào tạo được bác sĩ phẫu thật.
Tất cả các bác sĩ phẫu thuật cần phải được đào tạo và huấn luyện.
Trước tiên là được huấn luyện với những kĩ năng cơ bản, nền tảng,
Chúng tôi đã xây dựng dựa trên yếu tố đó, chúng tôi đưa người vào phòng phẫu thuật với đầy hy vọng rằng ở đó họ có thể được đào tạo để làm một trợ lý phẫu thuật.
Sau đó chúng tôi lại đào tạo họ trở thành một bác sĩ phẫu thuật.
Và khi họ đã thực hiện tất cả các công việc đó trong vòng 5 năm họ sẽ được cấp một chứng nhận hành nghề mà ai cũng mơ ước.
Nếu các bạn ngồi đây buộc phải trải qua phẫu thuật, thì hẳn đều muốn được một bác sĩ có chứng chỉ thực hiện phẫu thuật.
Khi bạn có được chứng chỉ phẫu thuật, bạn sẽ có thể bắt tay vào thực tế phẫu thuật.
Và thậm chí, nếu bạn may mắn, bạn cũng sẽ đạt được những ưu thế.
Nền tảng đó quan trọng đến mức rất nhiều người trong số chúng tôi đến từ cộng đồng bác sĩ phẫu thuật tổng hợp lớn nhất tại Mỹ, Hiệp hội Phẫu thuật nội soi và dạ dày Mỹ (SAGES) đã tiến hành một chương trình đào tạo vào cuối những năm 90 để bảo đảm cho mỗi bác sĩ phẫu thuật nội soi có một nền tảng về kiến thức và kĩ năng cần thiết để hành nghề cũng như thực hiện các quy trình.
Hiện tại khoa học nghiên cứu lĩnh vực này còn rất tiềm năng do đó Tổ chức Phẫu thuật Mỹ yêu cầu các bác sĩ phẫu thuật trẻ cần được đào tạo và cấp chứng chỉ.
Đó không phải là một bài thuyết trình hay một khóa học đơn thuần, mà đó là sự đánh giá ở cấp độ cao về chuyên môn.
Nó rất khó.
Vừa mới năm ngoái thôi, một trong những đối tác của chúng tôi, Trường Đại học Phẫu thuật Mỹ đã phối hợp cùng với chúng tôi để công bố một yêu cầu rằng tất cả các bác sĩ phẫu thuật cần phải có chứng chỉ FLS (chứng chỉ phẫu thuật nội soi cơ sở) trước khi có thể thực sự tiến hành phẫu thuật nội soi.
Có phải chúng tôi chỉ đề cập đến những người ở Mỹ và Canada không?
Thực sự là không, chúng tôi nói về tất cả các bác sĩ phẫu thuật.
Do đó, việc đem chương trình đào tạo và giáo dục này ra toàn thế giới là một nhiệm vụ vô cùng lớn lao, đôi khi tôi đã rất hào hứng khi đi du lịch vòng quanh thế giới.
SAGES tiến hành phẫu thuật trên toàn thế giới, cũng như đào tạo và hướng dẫn các bác sĩ phẫu thuật.
Do vậy chúng tôi có một vấn đề, và đó là vấn đề về khoảng cách địa lý.
Chúng tôi không thể đến mọi nơi được.
Chúng ta cần giúp thế giới này trở nên thông minh hơn.
Và tôi nghĩ rằng chúng ta có thể phát triển một số công cụ để thực hiện được việc đó.
Và một trong những công cụ mà cá nhân tôi rất thích đó là việc sử dụng video.
Tôi đã có được động lực từ một người bạn.
Đó là Allan Okrainec đến từ Toronto.
Và anh ấy đã chứng minh rằng các bạn có thể hướng dẫn mọi người thực hiện phẫu thuật có sử dụng video trực tuyến.
Đây là hình ảnh Allan đang giảng dạy khóa phẫu thuật có nói bằng tiếng Anh tại Châu Phi với các kĩ năng cơ bản và cần thiết để thực hiện phẫu thuật nội soi vi mô.
Nhìn rất truyền cảm hứng.
Nhưng với nghiên cứu này, đó thực sự là khó khăn và chúng tôi có một vấn đề.
Thậm chí trong số những người có thể nói Tiếng Anh, thì chỉ 14% vượt qua bài kiểm tra
Bởi vì với họ đó không phải là bài kiểm tra về phẫu thuật, mà là bài kiểm tra về Tiếng Anh.
Tôi sẽ mang điều này đến tận nơi bạn ở.
Tôi làm việc tại Bệnh viện Cambridge.
Đây là nơi giảng dạy chính của Trường Y khoa Harvard.
Chúng tôi có hơn 100 biên dịch viên cho 63 ngôn ngữ, và chi đến hàng triệu đô la trong bệnh viện nhỏ của chúng tôi.
Đây là một nỗ lực lớn về vấn đề nhân sự.
Nếu bạn nghĩ về một trọng trách mang tầm thế giới khi cố gắng giao tiếp với các bệnh nhân-- và không chỉ là việc giảng dạy phẫu thuật, giao tiếp với bệnh nhân -- sẽ không thể có đủ số lượng biên dịch viên trên toàn thế giới
Chúng tôi cần ứng dụng công nghệ để hỗ trợ cho vấn đề này.
Tại bệnh viện của chúng tôi chúng tôi gặp tất cả các đối tượng từ các giáo sư Harvard đến những người chỉ vừa tới đây tuần trước.
Và bạn sẽ không thể biết được sẽ khó khăn thế nào để có thể giao tiếp hoặc chăm lo cho người mà bạn không thể giao tiếp được.
Và không phải lúc nào cũng sẵn có biên dịch viên.
Do vậy chúng tôi cần có các công cụ.
Chúng tôi cần một công cụ dịch toàn cầu.
Một trong những điều tôi muốn nói cho các bạn biết thông qua bài nói chuyện này đó là việc chia sẻ ngày hôm nay không chỉ về việc chúng tôi diễn thuyết trên toàn thế giới
Mà thực sự là nói về vấn đề giao tiếp.
Chúng ta có nhiều điều để học.
Hiện tại, ở Mỹ, chúng tôi chi nhiều tiền hơn cho mỗi ngừời để có được những kết quả mà thực tế không khá hơn so với nhiều nước khác trên thế giới.
Có thể chúng tôi vẫn còn điều gì đó cần phải học.
Do đó tôi đã rất đam mê việc giảng dạy các kĩ năng FLS trên toàn thế giới.
Năm ngoái, tôi đã ở Mỹ Latinh, Trung Quốc để nói về những vấn đề cơ bản trong phẫu thuật nội soi.
Nơi nào tối đến cũng đều gặp một trở ngại là : "CHúng tôi cần kĩ năng này, nhưng chúng tôi muốn học bằng tiếng mẹ đẻ của mình"
Do đó, tôi nghĩ điều tôi cần làm là: Tưởng tượng là tôi đang thuyết trình và đồng thời có thể giao tiếp được bằng tiếng mẹ đẻ của mọi người trên khắp thế giới
Tôi muốn giao tiếp được với những người ở Châu Á, Mỹ Latinh, Châu Phi, Châu Âu một cách chính xác, trơn tru và ít chi phí khi sử dụng công nghệ này.
Đây là một giao tiếp hai chiều.
Ngoài ra công nghệ này cũng cần phải có khả năng dạy cho chúng ta điều gì đó.
Đây thực sự là một nhiệm vụ lớn lao.
Chúng tôi đã tìm kiếm một công cụ biên dịch toàn cầu; Tôi nghĩ chắc chắn là sẽ có.
Trang cá nhân của bạn có công cụ dịch, điện thoại di động cũng có, nhưng những công cụ đó không thể dạy bạn về phẫu thuật.
Bởi chúng tôi cần một kho từ chuyên ngành.
Vậy kho từ này là gì? Đó là tập hợp các từ chuyên ngành của một lĩnh vực.
Tôi cần có một kho từ vựng chuyên ngành về y tế.
Và trong đó có nhóm từ vựng chuyên về phẫu thuật.
Đó là một yêu cầu khá cao. Chúng tôi phải xử lý vấn đề đó.
Tôi sẽ chỉ cho các bạn thấy chúng tôi đã làm gì.
Đây là một nghiên cứu -- không thể mua được.
Hiện tại chúng tôi đang làm việc với những người thuộc Viện nghiên cứu IBM từ Trung tâm Truy cập để ứng dụng các công nghệ với nhau nhằm tạo ra được công cụ biên dịch toàn cầu.
Việc này bắt đầu từ hệ thống khung đó là khi bác sĩ phẫu thuật thuyết trình sử dụng một khung với công nghệ ghi hình, sau đó chúng tôi sẽ ứng dụng công nghệ khác vào hội thảo trực tuyến.
Nhưng chúng tôi vẫn chưa có các từ , do vậy chúng tôi thêm một công nghệ thứ 3
và hiện tại chúng tôi đã có các thuật ngữ, và ứng dụng một kĩ thuật đặc biệt: biên dịch.
Chúng tôi đẩy các thuật ngữ lên màn hình rồi áp dụng một phép thuật
và đây là công nghệ thứ 4
Hiện nay chúng đã có thể tạo ra 7 cặp ngôn ngữ.
Và cần phải làm nhiều hơn nữa khi muốn biến thế giới này trở nên xích lại gần hơn.
Tôi sẽ trình bày cho các bạn một nguyên mẫu ứng dụng tất cả các công nghệ này mà không cần thiết phải giao tiếp với nhau và nó sẽ trở nên hữu dụng.
Người tường thuật: Các cơ sở Phẫu thuật Nội soi.
Chương 5: Thực hành các kĩ năng bằng tay.
Các sinh viên có thể hiển thị các phần thuyết minh bằng tiếng mẹ đẻ.
Steven Schwaitzberg: Nếu bạn ở Mỹ Latinh, bạn chọn vào nút "Tôi muốn xem bằng tiếng Tây Ban Nha" và đồng thời sẽ xuất hiện thuyết minh bằng tiếng Tây Ban Nha.
Nhưng nếu bạn đồng thời đang ở Bắc Kinh, thì bằng việc sử dụng công nghệ một cách mang tính xây dựng, bạn sẽ có được bản thuyết trình bằng tiếng Hán hoặc cũng có thể có tiếng Nga v..v cứ như vậy mọi chuyện xảy ra đồng thời mà không cần đến các biên dịch viên bằng người thật.
Đó là các bài thuyết trình.
Nếu bạn còn nhớ tôi đã nói với bạn về FLS ở đầu buổi nói chuyện ngày hôm nay thì đó là kiến thức và các kĩ năng.
Sự khác biệt trong việc thao tác giữa một bên là thành công và một bên là không được di chuyển tay quá nhiều thế này.
Do đó chúng tôi chuẩn bị thực hiện từng bước một; chúng tôi đã mang người bạn Allan của mình trở về.
Allan Okrainec: Hôm nay chúng tôi sẽ tiến hành thực hiện việc khâu chỉ.
Đây là cách bạn cầm kim.
Cầm kim ở đầu.
Điều quan trọng là phải chính xác.
Để có những nốt đen.
Hướng vòng tròn của bạn theo cách này.
Bây giờ thì tiếp tục và cắt.
Rất tuyệt đúng không Oscar. Hẹn gặp lại tuần tới.
SS: Và đó chính là những gì chúng tôi đang thực hiện để đáp ứng được yêu cầu về một công cục biên dịch toàn cầu.
Chúng tôi muốn công cụ này có tính hai chiều.
Chúng tôi cũng muốn được học hỏi và giảng dạy.
Tôi nghĩ sẽ có hàng triệu người sử dụng công cụ dịch như thế này.
Khi chúng tôi nghĩ về các công cụ tương tác -- mỗi người đều có một chiếc điện thoại cầm tay có tích hợp máy quay phim chụp ảnh -- chúng ta sử dụng nó ở khắp mọi nơi, đó có thể là những video về chăm sóc sức khỏe, bệnh nhân, kĩ thuật, luật, hội thảo hay dịch thuật.
Công cụ này có ở khắp mọi nơi.
Để phá bỏ các rào cản này, chúng tôi phải học cách giao tiếp với mọi người, để mong muốn mọi người hợp tác trong việc biên dịch.
Chúng ta cần thực hiện việc này hàng ngày, để giúp rút ngắn khoảng cách trên toàn thế giới.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Chủ đề của bài diễn thuyết của tôi hôm nay là "Trở thành một nghệ sĩ, ngay lúc này."
Hầu hết mọi người, khi chủ đề này được đưa lên, trở lên căng thẳng và chống lại nó: "Nghệ thuật không nuôi tôi được, và bây giờ tôi đang bận.
Tôi phải đi học, phải kiếm việc làm, cho con cái tôi đến chỗ học ..." Bạn nghĩ, "Tôi quá bận rộn. Tôi không có thời gian cho nghệ thuật."
Có hàng trăm lý do để bạn không thể thành nghệ sĩ bây giờ.
Chúng cứ nhảy vào đầu bạn phải không?
Có rất nhiều lý do tại sao chúng ta không thể trở thành, quả thật là chúng ta không chắc chắn tại sao chúng ta nên trở thành.
Chúng ta không biết tại sao chúng ta nên là các nghệ sĩ, nhưng có rất nhiều lý do để không trở thành.
Tại sao mọi người ngay lập tức chống lại ý tưởng của việc gắn họ với nghệ thuật?
Có thể bạn nghĩ nghệ thuật là cho người vô cùng có năng khiếu hoặc cho người được đào tạo cẩn thận và chuyên nghiệp.
Và có một vài trong số bạn có thể nghĩ rằng đã đi lạc quá xa khỏi nghệ thuật.
Có thể bạn đã vậy, nhưng tôi không nghĩ vậy.
Đây là chủ đề của bài diễn thuyết của tôi ngày hôm nay.
Chúng ta đều là những nghệ sĩ bẩm sinh.
Nếu bạn có con, bạn sẽ biết điều tôi nói.
Hầu hết những thứ trẻ con làm là nghệ thuật.
Chúng vẽ với màu sáp trên tường.
Chúng nhảy theo Son Dam Bi trên TV, nhưng bạn không thể gọi đó là điệu nhảy của Son Dam Bi - đó trở thành điệu nhảy của những đứa trẻ.
Chúng nhảy một điệu nhảy lạ lùng và tra tấn mọi người bằng giọng hát.
Có thể nghệ thuật của chúng là cái gì đó mà chỉ bố mẹ chúng có thể chịu đựng nổi, và bởi vì chúng luyện tập thứ nghệ thuật đó cả ngày trời, thực sự thì mọi người trở nên mệt mỏi một chút khi xung quanh những đứa trẻ.
Trẻ con thỉnh thoảng cũng biểu diễn kịch một người -- chơi đồ hàng quả thực là kịch một người hay một vở kịch.
Và một vài đứa trẻ, khi chúng lớn hơn chút nữa, bắt đầu nói dối.
Thông thường bố mẹ nhớ lần đầu tiên mà con họ nói dối.
Họ bị sốc.
"Bây giờ nó đã lộ bản chất thật," Người mẹ nói. Cô ấy nghĩ, "Tại sao nó lại giống bố nó?"
Cô ấy hỏi đứa con, "Con sẽ trở thành người như thế nào hả?"
Nhưng bạn không nên lo lắng.
Thời điểm mà những đứa trẻ bắt đầu nói dối là thời điểm mà việc kể chuyện bắt đầu.
Chúng nói về những thứ mà chúng chưa nhìn thấy.
Điều đó thật kinh ngạc. Đó là một giây phút tuyệt vời.
Bố mẹ nên chúc mừng.
"Ồ, con trai tôi cuối cùng đã bắt đầu nói dối!"
Được rồi! Nó cần một lễ kỷ niệm.
Ví dụ một đứa trẻ nói, "Mẹ, biết không? Con đã gặp một người ngoài hành tinh trên đường về nhà."
Thì một bà mẹ thông thường sẽ đáp lại, "Dừng ngay điều vớ vẩn đó lại."
Bây giờ, một bố mẹ lý tưởng là người mà đáp lại như thế này: "Thật á? Một người ngoài hành tinh, hả? Nó trông thế nào?
Nó có nói gì không? Con gặp nó ở đâu?" "Ừm, trước siêu thị ạ."
Khi bạn có một đối thoại như này, đứa trẻ phải nghĩ ra điều tiếp theo để nói và chịu trách nhiệm cho điều cậu ta bắt đầu.
Sớm thôi một câu chuyện phát triển.
Tất nhiên đây là một câu chuyện trẻ con, nhưng nghĩ ra một câu tiếp theo sau câu trước thì là thứ giống như một nhà văn chuyên nghiệp như tôi làm
Trong bản chất, chúng không khác nhau.
Roland Barthes một lần nói về các tiểu thuyết của Flaubert, "Flaubert không viết tiểu thuyết,
Ông ấy chỉ nối một câu văn sau một câu văn khác.
Tình yêu giữa những câu văn, đó là bản chất của các tiểu thuyết Flaubert."
Đúng vậy -- một tiểu thuyết, đơn giản, chỉ là viết một câu văn, sau đó, để không phá vỡ giá trị của câu đầu tiên, viết câu tiếp theo.
Và bạn tiếp tục tạo nên những kết nối.
Hãy đọc câu văn này: "Vào một buổi sáng, khi mà Gregor Samsa thức dậy từ những giấc mơ đầy lo lắng, anh ấy nhận ra rằng trên chiếc giường anh ấy đã biến thành một con bọ rận kì quái."
Vâng, đây là câu đầu tiên của tác phẩm "The Metamorphosis" của Franz Kafka
Viết một câu văn vô nghĩa, và viết tiếp để chứng minh nó, Tác phẩm của Kafka trở thành kiệt tác của văn học đương đại.
Kafka đã không đưa tác phẩm của mình cho bố xem.
Ông ấy không có mối quan hệ tốt với bố mình.
Tự mình, ông ấy viết những câu văn này.
Nếu ông ấy cho bố mình xem, hẳn bố ông sẽ nghĩ "Con trai tôi cuối cùng đã mất nó,".
Đúng vậy. Nghệ thuật chỉ là trở nên điên rồ một chút và biện minh bằng câu tiếp theo, việc mà không khác việc một đứa trẻ làm là mấy.
Một đứa trẻ mà bắt đầu nói dối là bước một bước đầu tiên của người kể chuyện.
Những đứa trẻ có tạo nên nghệ thuật.
Chúng không trở nên mệt mỏi và thấy vui khi làm việc này.
Tôi đã ở đảo Jeju một vài ngày trước đây.
Khi những đứa trẻ trên bờ biển, phần lớn đều thích nghịch nước.
Nhưng một vài đứa dành nhiều thời gian với cát, xây dựng những ngọn núi và biển -- thực ra, không phải biển, mà là những thứ khác -- con người và chó, vân vân.
Nhưng bố mẹ nói với chúng, "Nó rồi cũng sẽ bị trôi sạch đi bởi sóng biển."
Hay nói cách khác, nó vô ích.
Không cần thiết.
Nhưng những đứa trẻ không để ý.
Chúng vui vẻ lúc đó và chúng tiếp tục chơi với cát.
Trẻ con không làm gì bởi vì ai đó bảo chúng.
Chúng không bị sai bảo bởi sếp hoặc bất cứ ai, chúng cứ làm thôi.
Khi bạn còn nhỏ, tôi cá rằng bạn đã dành thời gian tận hưởng sự vui thú của thứ nghệ thuật còn sơ khai.
Khi tôi yêu cầu sinh viên của tôi viết về giây phút hạnh phúc nhất của họ, rất nhiều viết về một trải nghiệm nghệ thuật đầu tiên họ có khi còn trẻ con.
Học đánh đàn piano lần đầu tiên hay đánh đàn dùng bốn bàn tay với một người bạn, hoặc biểu diễn một bản kịch khôi hài ngớ ngẩn với những người bạn trông giống bọn ngốc -- những thứ như vậy.
Hoặc giây phút làm một bộ phim đầu tiên mà quay với một chiếc máy quay cũ
Họ nói về đủ loại trải nghiệm.
Bạn chắc chắn cũng có một giây phút như vậy.
Vào giây phút đó, nghệ thuật làm bạn vui bởi vì nó không phải là công việc.
Công việc không làm bạn vui, phải không?
Hầu như đều khó nhọc. Nhà văn người Pháp Michel Tournier có một câu nói nổi tiếng.
Thực ra nó có hại một chút.
"Công việc là chống lại bản chất con người. Bằng chứng là nó làm chúng ta mệt mỏi."
Đúng không? Tại sao công việc lại làm chúng ta mệt mỏi nếu nó là trong bản chất?
Vui chơi không làm chúng ta mệt mỏi.
Chúng ta có thể chơi cả đêm dài.
Nếu chúng ta làm việc cả đêm, chúng ta phải được trả thêm giờ.
Tại sao? Bởi vì nó mệt mỏi và chúng ta cảm thấy mệt mỏi.
Nhưng với những đứa trẻ, thông thường chúng làm nghệ thuật cho vui.
Đó là vui chơi. Chúng không vẽ để bán cho một khách hàng hoặc chơi piano để kiếm tiền cho gia đình.
Tất nhiên, có những người đã phải làm điều đó.
Bạn biết quí ông này phải không?
Ông ấy đã phải diễn khắp châu Âu để giúp gia đình mình -- Wolfgang Amadeus Mozart -- nhưng đó đã là hàng thế kỉ trước đây, nên chúng ta có thể coi đó là một ngoại lệ.
Không may, vào một thời điểm nào đó nghệ thuật của chúng ta -- một thứ giải trí vui vẻ -- kết thúc.
Những đứa trẻ phải đi đến lớp, đến trường, làm bài tập về nhà và tất nhiên chúng học piano hay ba lê, nhưng chúng không vui vẻ nữa.
Khi mà bạn bị bảo phải làm thế và có một sự cạnh tranh.
Vui thế nào được? Nếu bạn ở trong trường tiểu học và bạn vẫn vẽ lên tường, bạn chắc chắn sẽ gặp rắc rồi với mẹ bạn.
Bên cạnh đó, nếu bạn tiếp tục hành động như một nghệ sĩ khi bạn lớn tuổi hơn nữa, bạn sẽ ngày càng chịu thêm áp lực -- mọi người sẽ chất vấn về hành động của bạn và yêu cầu bạn hành động đúng đắn.
Đây là câu chuyện của tôi: khi tôi học lớp 8 và tôi tham dự một cuộc thi vẽ tại trường ở Gyeongbokgung.
Tôi cố gắng hết sức, và thầy giáo của tôi đi xung quanh và hỏi tôi, "Em đang làm gì thế?"
"Em đang vẽ chăm chú ạ," Tôi nói.
"Tại sao em chỉ dùng mỗi màu đen?"
Tất nhiên vì tôi đang cố gắng tô màu cuốn sách vẽ bằng màu đen.
Và tôi giải thích. "Đó là một đêm tối và một con qua đang đậu trên một cành cây."
Sau đó thầy giáo tôi nói. "Thật à? Uh, Young-ha, em có thể không giỏi vẽ nhưng em có tài năng cho việc kể chuyện đó."
Tôi ước ông ấy đã nói như vậy.
"Đi ra ngoài, đồ đùa cợt!" mới là lời đáp. (Tiếng cười) "Đi ra ngoài!" thầy nói.
Cần phải vẽ cung điện, cung Gyeonghoeru, vân vân, nhưng tôi lại tô màu tất cả mọi thứ bằng màu đen, nên thầy đã lôi tôi ra khỏi nhóm đó.
Cũng có cả rất nhiều cô gái ở đó, nên tôi đã vô cùng xấu hổ.
Không có lời giải thích hay lời bào chữa của tôi được lắng nghe, và tôi đã trải qua một việc lớn.
Nếu ông ấy là một thầy giáo lý tưởng, ông ấy đáng ra đã đáp lại như tôi nói trước đó, "Young-ha có thể không có tài năng vẽ, nhưng em ấy có tài năng cho việc kể chuyện," và ông ấy nên khuyến khích tôi.
Nhưng một giáo viên như vậy thật là khó tìm,
Sau này, tôi lớn lên và đến những phòng tranh ở châu Âu -- Tôi đã là một sinh viên đại học -- và tôi đã nghĩ điều này là không công bằng.
Hãy nhìn thấy thứ tôi tìm thấy này. (Tiếng cười) Những tác phẩm như thế này được treo ở Besel trong khi tôi đã bị trừng trị và đứng trước cung điện đó với bức tranh của tôi trong mồm.
Hãy nhìn này. Nó chỉ giống giấy dán tường phải không?
Nghệ thuật hiện đại, sau này tôi khám phá ra rằng, không được giải thích bởi một câu chuyện vớ vẩn như của tôi.
Không có con quạ nào được nói đến.
Hầu hết những tác phẩm không có tiêu đề, Untitled.
Nghệ thuật hiện đại vào thế kỉ 20 là việc làm cái gì đó kì quặc và thế chỗ trống bằng một lời giải thích hay một sự diễn giải -- bản chất giống với thứ tôi đã làm.
Tất nhiên, tác phẩm của tôi rất là nghiệp dư, nhưng hãy chuyển sang những ví dụ nổi tiếng hơn
Đây là của Picasso.
Ông ấy gắn cái ghi đông vào một cái yên xe đạp và gọi nó là "Cái đầu bò".
Nghe thuyết phục phải không? Tiếp theo, một cái bồn cầu được đặt khác đi và gọi là "Suối nước".
Đó là của Duchamp.
Vậy xóa đi khoảng trống giữa sự giải thích và một hành động kì quặc với những câu chuyện -- đó chính là nghệ thuật hiện đại.
Picasso thậm chí còn nói một câu, "Tôi vẽ không phải thứ tôi nhìn thấy mà là thứ tôi nghĩ."
Vâng, có nghĩa là tôi không cần phải vẽ Gyeonghoeru.
Tôi ước tôi biết điều Picasso nói lúc trước. Tôi đã có thể tranh cãi với giáo viên của tôi tốt hơn.
Thật không may, những nghệ sĩ nhỏ trong chúng ta đã bị bóp nghẹ đến chết trước khi chúng ta bắt đầu đáp lại những kẻ chống nghệ thuật.
Họ bị khóa lại.
Đó là bi kịch của chúng ta.
Vậy điều gì xảy ra khi những nghệ sĩ nhỏ bị khóa lại, bài trừ hoặc thậm chí giết chết?
Ham muốn nghệ thuật của chúng ta không mất đi.
Chúng ta muốn thể hiện, bộc lộ bản thân, nhưng với nghệ sĩ đã chết, ham muốn nghệ thuật sẽ bộc lộ dưới dạng tối tăm.
Trong những quán karaoke, luôn có những người hát "She's Gone" hay "Hotel California" bắt chước những cây guitar.
Thường thì họ hát một cách kinh khủng.
Thực kinh khủng. Một vài người trở thành những rocker như thế.
Hoặc một vài người nhảy nhót trong những câu lạc bộ.
Những người thích thú kể chuyện cuối cùng lại lang thang trên Internet cả đêm.
Một tài năng viết đã bộc lộ một mặt tối tăm như thế.
Thỉnh thoảng chúng ta thấy những ông bố trở nên thích thú hơn con của họ chơi với Legos hay lắp ghép robot.
Họ nói, "Đừng động vào nó. Bố sẽ làm cho con."
Đứa con đã mất hứng và đi làm thứ khác, nhưng ông bố vẫn một mình xây những lâu đài.
Điều này cho thấy rằng sự thôi thúc nghệ thuật trong chúng ta bị nén lại, không phải biến mất.
Nhưng chúng lại có thể được lộ ra một cách tiêu cực, dưới dạng lòng ghen tị.
Bạn biết bài hát "Tôi rất muốn lên TV"? Tại sao mọi người lại thích vậy?
Trên TV có đầy người làm việc mà chúng ta ước được làm, nhưng lại không bao giờ làm.
Họ nhảy, họ diễn -- và họ càng làm nhiều, họ lại được ca tụng.
Vì vậy chúng ta bắt đầu ghen tị với họ.
Chúng ta trở thành những nhà độc tài với cái điều khiển và bắt đầu phê phán những người trên TV.
"Anh ta không diễn được." "Thế mà gọi là hát à?" Cô ta không thể đánh được các nốt."
Chúng ta dễ dàng nói những thứ như thế này.
Chúng ta trở nên ghen tị, không phải chúng ta xấu xa, nhưng bởi vì chúng ta có những nghệ sĩ nhỏ bé bị nhốt lại ở bên trong.
Đó là điều tôi nghĩ.
Vậy thì chúng ta nên làm gì?
Vâng, đúng vậy.
Ngay bây giờ, chúng ta cần bắt đầu nghệ thuật của chính chúng ta.
Ngay lúc này, chúng ta có thể tắt TV, thoát khỏi Internet, đứng dậy và bắt đầu làm việc gì đó.
Tôi dạy sinh viên ở trường kịch, có một khóa họ được gọi là Nghệ thuật kịch.
Trong khóa học này, tất cả sinh viên phải tham gia một vở kịch.
Tuy nhiên, những sinh viên ngành diễn không nhất thiết phải diễn.
Ví dụ họ có thể viết một vở kịch. và những nhà biên kịch có thể làm việc với sân khấu.
Cũng thế, những sinh viên ngành nghệ thuật sân khấu có thể trở thành diễn viên, và như vậy mà tạo nên một chương trình.
Đầu tiên sinh viên tự hỏi không biết họ có thực sự có thể làm thế. nhưng sau đó họ có rất nhiều niềm vui. Tôi hiếm khi thấy ai đó mà buồn bã khi đóng kịch.
Trong trường học, quân đội hay thậm chí trong viện tâm thần, khi bạn nói mọi người làm vậy, họ thích thú.
Tôi đã chứng kiến trong quân đội -- mọi người vui vẻ diễn những vở kịch.
Tôi có một trải nghiệm khác: Trong lớp học viết của tôi, tôi đưa cho sinh viên một bài tập đặc biệt.
Tôi có những sinh viên như bạn trong lớp học -- nhiều người không theo học ngành viết.
Một vài người học ngành nghệ thuật hay âm nhạc và nghĩ rằng họ không thể viết.
Nên tôi đưa cho họ giấy trắng và một chủ đề.
Đó có thể là một chủ đề đơn giản: Viết về một việc không may mắn nhất trong thời thơ ấu của bạn.
Với một điều kiện: Bạn phải viết như điên.
Như điên! Tôi đi xung quanh và khuyến khích họ, "Nhanh lên, nhanh lên!" Họ phải viết như điên trong một hoặc hai tiếng.
Họ chỉ được nghĩ trong năm phút đầu tiên.
Lý do tôi làm họ viết như điên vì khi bạn viết chậm và có rất nhiều ý nghĩ xuất hiện trong đầu bạn, con quỷ của nghệ thuật chui vào.
Con quỷ sẽ bảo bạn hàng trăm lý do tại sao bạn không thể viết: "Mọi người sẽ cười bạn. Đây không phải là bài viết tốt!"
Câu kiểu gì thế này? Nhìn vào chữ viết của bạn!"
Nó sẽ nói rất nhiều thứ.
Bạn phải chạy thật nhanh để con quỷ không đuổi kịp
Bài viết thực sự tốt tôi được đọc trong lớp của tôi không phải từ những bài tập với hạn nộp lâu, mà từ những sinh viên đã viết như điên trong 40 đến 60 phút trước tôi với một chiếc bút chì.
Những sinh viên đó bước vào một trạng thái hôn mê.
Sau 30 hoặc 40 phút, họ viết mà không biết mình đang viết.
Và trong khoảnh khắc này, con quỷ mè nheo biến mất.
Vậy nên tôi có thể nói: Không phải là vì hàng trăm lý do một người không thể là một nghệ sĩ, mà là vì một lí do làm chúng ta trở thành nghệ sĩ.
Tại sao chúng ta không thể là một cái gì đó không quan trọng.
Hầu hết các nghệ sĩ trở thành nghệ sĩ bởi vì lí do này.
Chúng ta cho con quỷ trong trái tim ta ngủ và bắt đầu nghệ thuật của chính chúng ta, kẻ thù xuất hiện bên ngoài.
Hầu như, chúng mang bộ mặt của bố mẹ chúng ta. (Tiếng cười) Thỉnh thoảng chúng giống như chồng hoặc vợ ta, nhưng chúng không phải cha mẹ cũng như vợ hay chồng bạn,
Chúng là những con quỷ.
Những con quỷ. Chúng xuống trái đất biến hình nhanh gọn để ngăn bạn khỏi nghệ thuật, khỏi trở thành nghệ sĩ.
Và chúng có một câu hỏi đầy ma lực.
Khi chúng ta nói, "Tôi nghĩ tôi sẽ thử diễn kịch. Có một trường kịch ở trung tâm cộng đồng," hoặc "Tôi muốn học những bài hát của người Italia," chúng hỏi, "Thế à?
Một vở kịch? Vì điều gì?" Câu hỏi đầy ma lực, "Vì điều gì?"
Nhưng nghệ thuật không phải vì điều gì.
Nghệ thuật là mục tiêu cuối cùng.
Nó cứu linh hồn của chúng ta và làm chúng ta sống vui vẻ.
Nó giúp chúng ta thể hiện bản thân mình và vui vẻ mà không cần dùng đến rượu hay thuốc phiện.
Vậy để đáp lại một câu hỏi giáo điều, chúng ta cần can đảm.
"Chỉ cho vui thôi. Rất tiếc khi vui vẻ mà không có mày," đó là điều bạn cần nói. "Tôi sẽ đi tiếp và làm dù sao đi nữa."
Tương lai lí tưởng mà tôi tưởng tượng là nơi mà chúng ta đều có nhiều danh tính, ít nhất một trong số đó là một nghệ sĩ.
Khi tôi ở New York và vào một cái taxi. Tôi ngồi sau, và trước mặt tôi thấy một cái gì liên quan đến một vở kịch.
Nên tôi đã hỏi người lái xe, "Đây là cái gì?"
Ông ấy nói đó là tiểu sử của ông. "Vậy ông là ai?" Tôi hỏi.
"Một diễn viên," ông ấy nói. Ông ấy là lái xe taxi và một diễn viên. Tôi hỏi, "Vai nào ông thường diễn?"
Ông ấy tự hào nói ông đóng vai vua Lear.
Vua Lear.
"Nó là ai mà có thể biết tôi là ai?" - một lời thoại tuyệt vời từ vua Lear.
Đó là thế giới tôi mơ về.
Ai đó là một tay gôn ban ngày và là nhà văn ban đêm.
Hoặc một lái xe taxi và một diễn viên, một nhân viên ngân hàng và một họa sĩ, bí mật hoặc công khai thể hiện nghệ thuật của chính họ.
Vào năm 1990, Martha Graham, huyền thoại của nhảy hiện đại, đến Hàn Quốc.
Người nghệ sĩ vĩ đại, vào tuổi 90, đến sân bay Gimpo và một phóng viên hỏi bà ấy một câu hỏi điển hỉnh: "Phải làm gì để trở thành một vũ công vĩ đại?
Bà có lời khuyên nào cho những vũ công Hàn Quốc đầy khao khát?"
Bây giờ, bà ấy là một bậc thầy. Bức ảnh này được chụp vào năm 1948 và khi đó bà ấy đã là một nghệ sĩ lừng danh.
Vào năm 1990, bà ấy nhận được câu hỏi này.
Và bà ấy đã trả lời: "Cứ làm thôi."
Wow. Tôi xúc động.
Chỉ với ba từ và cô ấy rời sân bay.
Chỉ vậy thôi. Vậy chúng ta nên làm gì bây giờ?
Hãy trở thành nghệ sĩ, ngay bây giờ. Ngay bây giờ.
Như thế nào? Cứ làm thôi!
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi đến đây để nói về một câu hỏi bối rối mà câu trả lời cũng gấy bối rối không kém.
Chủ đề là bí mật của bạo lực gia đình, và câu hỏi tôi đặt ra là câu hỏi mà mọi người luôn thắc mắc: Tại sao cô ấy ở lại ?
Tại sao người phụ nữ lại nên ở lại với người đã đánh họ ?
Tôi không phải là một bác sĩ tâm thần, không phải một người làm công tác xã hội hay một chuyên gia về bạo lực gia đình.
Tôi chỉ là một người phụ nữ muốn chia sẻ câu chuyện của mình
Khi đó tôi 22 tuổi, vừa tốt nghiệp trường Cao đẳng Harvard
Tôi chuyển đến thành phố New York khi làm công việc đầu tiên viết và biên tập cho tạp chí Seventeen.
Lần đầu tiên tôi có căn hộ, thẻ tín dụng American Express của riêng mình, và tôi đã có bí mật lớn .
Bí mật đó là, cây súng này được nạp sẵn đạn hollow-point (một loại đạn sát thương lớn) chỉa thẳng vào đầu tôi bởi người đàn ông tôi đã nghĩ là người bạn đời, từ lần này qua lần khác.
Người đàn ông tôi đã yêu hơn tất cả mọi người chỉa súng vào đầu và dọa giết chết tôi biết bao lần mà tôi không còn nhớ được hết.
Tôi đến đây để kể cho bạn về tình yêu điên rồ, một cái bẫy tâm lý được ngụy trang dưới lớp vỏ tình yêu mà hàng triệu phụ nữ và thậm chí một số đàn ông gắp phải mỗi năm.
Đây có thể là câu chuyện của bạn.
Tôi không giống môt nhà tư vấn bạo lực gia đình.
Tôi có bằng cử nhân Tiếng Anh từ trường Cao đẳng Harvard, và Quản trị kinh doanh marketing từ trường kinh doanh Wharton.
Tôi đã dàng hết sự nghiệp làm việc cho những công ty trong top 500 của Mỹ như Johnson & Johnson, Leo Burnett và Thời báo Washington.
Tôi kết hôn với người chồng thứ hai đã gần 20 năm và có với nhau ba đứa trẻ.
Con chó của tôi là giống Black Lab, và tôi lái chiếc Honda Odyssey minivan.
(Tiếng cười) Do vậy, điều đầu tiên tôi muốn nói với bạn là bạo lực gia đình xảy ra với tất cả mọi người mọi giới, mọi tôn giáo, mọi mức độ thu nhập và giáo dục.
Nó xảy ra mọi nơi.
Và điều thứ hai tôi muốn nói là mọi người nghĩ rằng bạo lực gia đình xảy ra với phụ nữ, đó là vấn đề của phụ nữ.
Không đúng.
Hơn 85 phần trăm kẻ bạo hành là đàn ông, và bạo lực gia đình xảy ra chỉ trong những mối quan hệ thân thiết, ràng buộc, lâu dài, nói cách khác, là trong gia đình, nơi cuối cùng chúng ta mong muốn hoặc trông chờ tìn thấy bạo lực đó là một lí do khiến bạo hành gia đình là vấn đề gây bối rối.
Tôi đã tự nhủ bản thân mình, tôi là người còn lại trên trái đất chung sống với người đàn ông đã đánh mình, nhưng thật ra, tôi là một nạn nhân điển hình do độ tuổi của tôi.
Tôi chỉ 22 tuổi, sống ở nước Mỹ, phụ nữ tuổi từ 16 đến 24 có nguy cơ gấp ba lần trở thành nạn nhân của bạo lực gia đình so với phụ nữ ở những độ tuổi khác, và trên 500 phụ nữ và các cô gái ở tuổi này bị giết mỗi năm bởi những kẻ tình nhân bạo hành, bạn trai, và chồng ở Mỹ
Tôi cũng từng là một nạn nhân điển hình bởi tôi chẳng biết gì về bạo lực gia đình, những tín hiệu cảnh báo hay hình mẫu của nó
Tôi đã gặp Conor trong một đêm tháng một, mưa và lạnh.
Anh ta ngồi cạnh tôi trong đường hầm thành phố New york, và anh bắt chuyện với tôi.
Anh ta kể với tôi về hai thứ.
Một là anh ta, cũng như tôi, vừa tốt nghiệp trường Ivy League và rằng anh ta làm việc tại một ngân hàng rất ấn tượng ở phố Wall
Nhưng điều gây ấn tương nhất với tôi ở cuộc gặp gỡ đầu tiên là anh ta thông minh là vui tính và trông anh ta có vẻ một cậu nhóc nông dân.
Anh ta có đôi gò mà lớn thế này, đôi gò má hình trái táo lớn và mái tóc óng ả như cánh đồng lúa vàng và anh ta có vẻ rất ngọt ngào.
Một trong số điều thông minh nhất Conor đã làm, từ lúc mới bắt đầu, là tạo ra một ảo giác rằng tôi là đối tác quan hệ đầy hứa hẹn
Anh ta đã làm điều đặt biệt này lúc ban đầu bằng cách tôn sùng tôi.
Chúng tôi bắt đầu hẹn hò, và anh ta yêu tôi về mọi mặt rằng tôi thông minh, rằng tôi chọn học Harvard, rằng tôi nồng nhiệt giúp đỡ những cô gái mới lớn và công việc
Anh ta muốn biết mọi thứ về gia đình tôi và về tuổi thơ của tôi, những hi vọng và mơ ước cảu tôi.
Conor tin tưởng tôi, như một nhà văn và một phụ nữ theo cách mà chưa ai từng có.
Và anh ta cũng tạo ra bầu không khí huyền diệu của sự tin tưởng giữa chúng tôi bằng cách thú nhận những bí mật của anh ta, rằng, anh ta như là một đứa trẻ từ lúc bốn tuổi đã bị ngược đãi về thân thể một cách độc ác và liên tục bởi cha dượng của anh ta, và sự ngược đãi trở nên tồi tệ khiến anh ta rời bỏ trường lúc tám tuổi, mặc dù anh ta rất thông minh và anh ta mất gần 20 năm để xây dựng lại cuộc đời.
Điều đó giải thích tại sao bằng cấp tại Ivy Leage và công việc tại phố Wall và tương lai tươi sáng của anh ta có ý nghĩa to lớn với anh ta thế nào.
Nếu bạn nói với tôi rằng người đàn ông thông minh, vui tính, nhạy cảm này, người quý mến tôi một ngày ra lênh khi nào thì tôi được trang điểm hay không, váy của của tôi được ngắn bao nhiêu, tôi sống ở đâu, tôi làm công việc gì, ai là bạn của tôi và đâu là nơi tôi nghỉ lễ Giáng sinh, Tôi sẽ cười mặt vào bạn bởi vì không có mảy may môt dấu vết nào của bạo lực hay kiểm soát hay tức giận ở Conor từ lúc đầu.
Tôi đã không biết rằng giai đoạn đầu tiên trong bất kì mối quan hệ bạo lực gia đình là cám dỗ và quyến rũ nạn nhân.
Tôi cũng không biết rằng giai đoạn thứ hai là cô lập nạn nhân.
Bấy giờ, Conor không trở về nhà vào một ngày và thông báo rằng "Này, Cô biết không, tất cả ngón nghề kiểu Romeo và juliet này thật tuyệt, nhưng tôi cần phải chuyển sang giai đoạn tiếp theo nơi mà tôi cô lập và hành hạ cô" — (Tiếng cười) — " do vậy tôi cần phải đưa cô ra khỏi căn hộ này nơi mà những người hàng xóm có thể nghe tiếng cô la hét và ra khỏi thành phố này nơi cô có bạn bè và gia đình và những đồng nghiệp có thể nhìn thấy những vết thâm tím."
Thay vì vậy, Conor đã về nhà vào một tối thứ sáu và anh ấy nói với tôi rằng anh ấy nghỉ việc ngày hôm nay công việc mơ ước của anh ta, và anh ta nói rằng, anh ta bỏ việc vì tôi, bởi vì tôi làm anh cảm thấy thật an toàn và được yêu thương rằng anh ta không cần chứng tỏ bản thân ở phố Wall thêm nửa và anh ta chỉ muốn đi khỏi thành phố này xa rời gia đình bất thường và đầy ngược đãi của anh ta, đi đến một thị trấn nhỏ ở New England nơi anh ta có thể bắt đầu lại cuộc sống của anh với tôi
Bấy giờ, điều cuối cùng tôi muốn làm là rời bỏ New York và công việc mơ ước của tôi, nhưng tôi đã nghĩ rằng bạn phải hi sinh cho bạn đời của mình, vì vậy, tôi đồng ý và nghỉ việc, Conor và tôi cùng nhau rời bỏ Manhattan.
Tôi không hề nghĩ rằng tôi đã lao vào một tình yêu điên rồ, rằng tôi đang bước những bước đầu tiên vào cái bẫy tâm lý, tiền bạc và thể xác đã được sắp đặt cẩn thận
Bước tiếp theo trong kịch bản bạo lực này là đưa vào sự đe dọa bạo lực và xem cô ta phản ứng ra sao.
Từ đây, những cây súng bước vào
khi chúng tôi chuyển đến New England -- bạn biết đấy, nơi mà Conor dựa vào để cảm thấy an toàn -- anh ta mua ba cây súng
Anh ta giữ một cây trong ngăn chứa đồ của chiếc xe của chúng tôi.
một cây dưới gối chỗ giường ngủ của chúng tôi cây thứ ba anh luôn ta giữa trong ví
Và anh ta nói rằng anh ta cần những cây súng này bởi vì những tổn thương mà anh đã trải qua trong quá khứ khi là một đứa trẻ.
Anh ta cần chúng để cảm thấy được bảo vệ.
Nhưng những cây súng này thật ra là một lời nhắn cho tôi, và mặc dù anh ta chưa đưa cánh tay về phía tôi, nhưng cuộc sống của tôi ở trong tình thế nguy hiểm từng phút mỗi ngày.
Conor đã tấn công vào tôi năm ngày trước đám cưới của chúng tôi.
Đó là lúc 7 giờ sáng khi tôi còn đang mặc áo ngủ.
Tôi đang lamg việc trên mái tính, cố hoang thành bài viết được giao và tôi thấy nản lòng, Conor dùng sự tức giận của tôi như lời bào chữa để lấy hai tay vòng quanh cổ tôi và xiết chặt đến nổi tôi không thể thở hay la hét, và anh ta dùng cùi chỏ đập đầu tôi vào tường liên tục.
Năm ngày sau, mười vết bầm trên cổ tôi đã hiện lên rõ, và tôi mặc chiếc váy cưới của mẹ tôi, và kết hôn với anh ta.
Mặc cho những điều đã xảy ra, Tôi vẫn chắc rằng chúng tôi sẽ sống hạnh phúc mãi bởi vì tôi yêu anh ấy và anh ấy cũng yêu tôi rất nhiều.
và anh ta đã vô cùng hối lỗi.
Anh ta đã thật sự rất căng thẳng vì đám cưới và việc lập gia đình với tôi.
Đó là môt sự cố cá biệt, và anh ta sẽ không bao giờ làm đau tôi nữa.
Nó đã xảy ra thêm hai lần trong tuần trăng mật.
Lần đầu tiên, Tôi đang lái xe để tìm một bãi biển bí mật và tôi bị lạc, anh ta đánh vào một bên đầu tôi rất mạnh khiến đầu tôi liên tục đập vào cửa kính của xe
Vài ngày sau đó, khi đang lái xe về nhà sau tuần trăng mật, anh ta mệt mỏi vì xe cộ, và anh ta ném cả túi thức ăn Big Mac vào mặt tôi.
Conor tiếp tuc đánh tôi một đến hai lần mỗi tuần trong suốt hai tháng sau và nửa năm từ khi kết hôn.
Tôi đã sai lầm khi nghĩ rằng tôi là trường hợp duy nhất và mình tôi đơn độc trong chuyện này.
Một phần ba phụ nữ Mỹ trải qua bạo lực gia đình hoặc bị rình rập trong một số giai đoạn cuộc đời và báo cáo CDC cho thấy 15 triệu trẻ em bị ngược đãi mỗi năm, 15 triệu.
Vì vậy, tôi thật sự đã ở trong công ty rất tốt
Trở lại câu hỏi của tôi: Tại sao tôi ở lại ?
Câu trả lời rất dễ.
Tôi không biết anh ta đang bạo hành tôi.
Thậm chí anh ta chĩa súng vào đầu tôi, đẩy tôi xuống sàn, đe dọa giết lũ chó của tôi, rút chìa khóa ra khỏi xe khi tôi đang lái xe vào đường cao tốc đổ grinds cafe lên đầu tôi khi tôi đang mặc đồ cho buổi phỏng vấn, Tôi chưa bao giờ một lần nghĩ bản thân như một người vợ bị hành hạ.
Thay vào đó, tôi là một phụ nữ mạnh mẽ trong tình yêu với một người đàn ông có vấn đề, và tôi là người duy nhất trên trái đất có thể giúp Conor đối mặt với cái xấu xa của anh ta.
Câu hỏi khác mà mọi người hay hỏi là, tại sao cô ấy lại không bỏ đi ?
tại sao tôi đã không bước đi ? Tôi có thể bỏ đi bất cứ lúc nào.
Với tôi, đó là câu hỏi buồn và đau đớn nhất, bởi vì chúng tôi, những nạn nhân biết một số thứ mà bạn thường không biết: thật là một nguy hiểm kinh khủng để rời bỏ một kẻ bạo hành như thế.
Bởi vì bước cuối cùng trong kịch bản bạo hành gia đình là giết chết cô ta.
Hơn 70 phần trăm tội ác bạo hành gia đình xảy ra sau khi nạn nhân kết thúc mối quan hệ, sau khi cô ấy bỏ đi, bởi vì sau đó kẻ bạo hành đó không còn gì để mất.
Nhưng hậu quả khác như bị theo dõi lâu dài, thậm chí sau kẻ lạm dụng kết hôn lại; khước từ những nguồn tài chính; và vận động của hệ thống toàn án gia đình để làm khiếp sợ nạn nhân và những đứa trẻ của cô ta, những đứa trẻ này thường bị ép buộc bởi phán quyết của tòa dành thời gian không bị giám sát với người đàn ông đã đánh đập mẹ chúng.
Và chúng ta có tiếp tục hỏi, tại sao cô ấy không bỏ đi?
Tôi đã có thể bỏ đi, bởi vì một đòn đánh thô bạo cuối cùng đã đập tan sự từ bỏ của tôi.
Tôi nhận ra rằng người đàn ông tôi rất yêu thương sẽ giết tôi nếu tôi bỏ rơi anh ta.
Vì vậy tôi phát vỡ sự yên lặng.
Tôi kể với mọi người: cánh sát, những người láng giềng, bạn bè và gia đình tôi, những người hoàn toàn xa lạ, và tôi đứng đây hôm nay bởi vì bạn đều đang giúp tôi.
Chúng ta có quan niệm rập khuôn về nạn nhân như những tiêu đề đáng sợ, những phụ nữ tự hủy hoại mình, những điều tốt bị làm tổn thương.
Câu hỏi, "Tai sao cô ấy ở lại ?"
là lí lẽ của một số người, "Đấy là lỗi của cô ấy khi ở lại" như thể nạn nhân đã lựa chọn yêu đàn ông với ý định phá hủy chúng ta.
Nhưng từ khi xuất bản "Crazy Love" Tôi đã nghe hàng trăm câu chuyện từ đàn ông và phụ nữ những người cũng đã bỏ đi, những người học được một bài học cuộc sống vô giá từ nhưng điều đã xảy ra, và những ai xây dựng lại cuộc sống -- hạnh phúc, vui vẻ-- như những nhân viên, những người vợ, người mẹ, sống cuộc sống hoàn toàn không có bạo lực, như tôi.
Bởi sự thật tôi là một nạn nhân điển hình của bạo lực gia đình đã kết thúc tôi là người sống sót điển hình khỏi bạo lực gia đình.
Tôi kết hôn lại với một người đàn ông tử tế và tốt bụng, và chúng tôi có với nhau ba đứa con.
Tôi có con chó Black Lab và tôi có chiếc Minivan.
Điều tôi không bao giờ lại có nửa, mãi mãi là một cây súng chĩa vào đầu tôi bởi ai đó nói rằng anh ta yêu tôi.
Ngay lúc này, có thể bạn đang nghĩ, "Ồ, điều này thật tuyệt vời" hay, "Ồ, cô ấy mới ngốc làm sao" nhưng tất cả thời gian này, tôi đã thật sự nói về bạn.
Tôi chắc rằng bạn trong số những người đang nghe tôi nói lúc này là những người đang bị ngược đãi hoặc những người đã bị ngược đãi khi con nhỏ hoặc những người tự ngược đãi chính mình
sự ngược đãi có thể ảnh hưởng đến con gái bạn, em gái của bạn, người bạn thân nhất của bạn ngay lúc này.
Tôi có thể kết thúc câu chuyện tình yêu điên rồ của tôi bằng cách phá tan sự im lặng.
Tôi đang đập tan sự im lặng hôm nay.
Đây là cách tôi giúp những nạn nhân khác, và đây là yêu cầu cuối cùng của tôi
Hãy kể về những gì bạn được nghe ở đây.
Sự ngược đãi chỉ đáng sợ trong im lặng.
Bạn có sức mạnh để kết thúc bạo lực gia đình đơn giản bằng cách rọi vào đó một tia sáng.
Chúng ta những nạn nhân cần đến tất cả mọi người.
Chúng ta cần các bạn để thấu hiểu bí mật của bạo lực gia đình.
soi roi sự ngược đãi ánh sáng của ngày hôm nay bằng cách nói về nó với những đứa trẻ của bạn, những đồng nghiệp của bạn, bạn bè và gia đình bạn.
Viết lại cuộc đời họ như nhưng người hạnh phúc, đáng yêu với tương lai rộng mở.
Nhận biết những tín hiệu sớm của bạo lực và những dối trá của lương tâm, giảm nó xuống, chỉ cho nạn nhân lối ra an toàn.
Cùng nhau chúng ta có thể làm cho giường ngủ của chúng ta bàn ăn và gia đình của chúng ta trở nên những ốc đảo bình yên và an toàn
Cảm ơn
(Vỗ tay)
Tôi sẽ đề cập đến một góc khuất của thị trường lao động.
Thế giới của những người cần làm việc thời vụ vì một số lí do
Ví dụ, giả sử một người đang hồi phục nhưng tình hình sức khoẻ bấp bênh, hay một người đang chăm sóc cho người thân hoặc một phụ huynh phải vất vả chăm con .
Thời gian trống dành cho công việc của họ có thể là một vài tiếng hôm nay
có khi là ngày mai, nhưng cũng chưa chắc là khi nào."
Và sẽ thực sự khó để những người này tìm được công việc mà họ mong muốn.
Điều đó là một bi kịch bởi vì có những người chủ có thể sử dụng các lao động theo thời vụ này sử dụng họ tối đa khi họ muốn làm việc.
Giả dụ, bạn điều hành một quán cà phê.
Vào giữa buổi sáng, nơi này chật kín khách.
Giờ ăn trưa cao điểm.
Bạn nên thuê thêm 2 người làm trong vòng 90 phút trong khoảng 1 giờ nữa, nhưng họ phải đáng tin để công việc của quán được trôi chảy.
Họ cần sẵn sàng làm việc.
Họ cần có mặt ngay trong vài phút.
Thực tế, không đơn vị tuyển dụng nào cho phép tìm kiếm dạng lao động này, vì thế bạn sẽ bấn loạn vì thiếu nhân viên.
Không chỉ với nhà hàng, khách sạn, bán lẻ, mà còn bất kì đơn vị cung cấp dịch vụ nào.
Có nhiều tổ chức có thể sử dụng những dạng lao động này,
Ở cấp độ này, bạn cần một thị trường lao động cho thời gian rảnh rỗi.
Thị trường đó tồn tại vận hành như sau.
Trong ví dụ này, một công ty phân phối nói vào cao điểm đặt hàng sáng mai phải đưa hàng ra khỏi kho.
Báo cho chúng tôi những người nào làm được.
Có 31 công nhân.
Tất cả người trên màn hình này rảnh vào thời gian đó ngày mai.
Có thể liên lạc với họ.
Họ đều chấp nhận điều khoản công việc.
Đây là công việc được thỏa thuận giữa các cá nhân.
Hoàn toàn hợp pháp. Tất nhiên, họ cần được
đào tạo để làm việc trong kho hàng.
Bạn có thể chọn số lượng người tùy ý.
Họ đến từ nhiều công ty môi giới khác nhau,
Người ta tính toán giá thuê mỗi người
và giám sát độ tin cậy.
Những người hàng đầu được chứng minh là đáng tin cậy.
Họ sẽ đắt hơn.
Một trường hợp khác về những người lao động thời vụ, đây là một công ty nghiên cứu thị trường, và họ giới thiệu khoảng 25 người làm phỏng vấn đường phố.
Họ có một chiến dịch mới, bắt đầu vào tuần tới.
Họ đang xem sẽ có họ đã chiêu mộ bao nhiêu người rảnh rỗi vào tuần tới.
sau đó quyết định khi nào tiến hành phỏng vấn.
Còn có thể làm gì với loại thị trường lao động này ?
Bởi vì ngay bây giờ có rất nhiều người cần kiếm tiền bất cứ khi nào.
Thử xem xét ở mức độ cá nhân.
Hãy hình dung cô gái đó - ở đáy tháp kinh tế, có rất ít cơ hội kiếm được một công việc-- về lý thuyết, cô ấy có thể tham gia hoạt động kinh tế nào ?
Cô sẵn sàng làm việc vào những giờ oái oăm nhất như trực tổng đài, tiếp tân, phân loại thư.
Cô có thể làm các công việc dịch vụ tại địa phương : Giữ trẻ, giao hàng, chăm sóc thú cưng.
Cô có thể có tài sản muốn trao đổi trong khi không cần đến.
Cũng có thể có giường sofa trong phòng trước để cho thuê.
một chiếc xe đạp, máy chơi điện tử thi thoảng mới dùng.
Và có lẽ bạn đang nghĩ ... bạn thông thạo mạng-- tất nhiên, vì chúng ta đang trong thời đại hợp tác, cô ấy có thể giao dịch trên mạng.
Có thể lên Airbnb đăng tin về cái giường sofa, lên TaskRabbit.com và nói, "tôi muốn làm việc giao hàng", v.v.
Có nhiều trang mạng tốt, nhưng hãy nghĩ xa hơn.
Chìa khóa ở đây là triết lí thị trường hiện đại cho tất cả.
Thị trường đã thay đổi suốt 20 năm qua, nhưng chỉ các ông lớn của nền kinh tế mới hay biết.
Nếu giao dịch tại phố Wall, bạn sẽ thấy là đương nhiên việc bán tài sản tài chính trên hệ thống thị trường mang lại cơ hội sinh lợi nhiều nhất trong thời gian thực, thực hiện trong vài miligiây và trong tầm kiểm soát.
Nó phân tích cung, cầu và giá cả và cho bạn biết làn sóng cơ hội tiếp theo.
Nó quản lý rủi ro của đối tác theo cách vô cùng phức tạp.
Với chi phí rất thấp.
Chúng ta thu được những gì từ đáy nền kinh tế trong vòng 20 năm qua?
Các quảng cáo được phân loại chủ yếu qua cơ sở tìm kiếm.
Vậy tại sao có cách biệt giữa các thị trường vô cùng phức tạp ở đỉnh đang ngày càng hút thêm hoạt động và tài nguyên từ nền kinh tế chính vào bậc giao dịch yếu kém này, và ta còn lại những gì ?
Thị trường hiện đại không chỉ là một trang mạng; mà là mạng lưới thị trường tương thích, cơ chế văn phòng hậu cần, chế độ pháp lý, cơ chế ổn định, tính thanh khoản tốt, v.v
Khi người môi giới phố Wall bắt đầu công việc vào buổi sáng, cô ấy không cần viết danh sách phát sinh tài chính muốn bán hôm ấy đăng nó trên nhiều trang mạng chờ đợi liên lạc với người mua tiềm năng và bắt đầu đàm phán các điều khoản giao dịch.
Trong buổi sơ khai của công nghệ thị trường hiện đại, các tổ chức tài chính đã tìm ra cách tận dụng sức mua cùng với văn phòng hậu mãi, các mối quan hệ, cũng như mạng lưới để hình thành các thị trường mới tạo ra công việc mới.
Họ yêu cầu chính phủ đưa ra pháp quy để hỗ trợ, và đã nhiều lần thành công.
Nhưng trong kinh tế, có những điều kiện có tác dụng đòn bẩy nêu bật một thế hệ thị trường mới, tạo ra lợi ích cho tất cả chúng ta.
Và những thuận lợi này-- là những thứ như cơ chế chứng minh danh tính, thẩm quyền cấp phép cho biết điều gì là hợp pháp tại thời điểm cụ thể, quá trình giải quyết tranh chấp thông qua các kênh chính thức.
Các cơ chế, phương tiện này không phải là món quà từ Craigslist hay Gumtree hay Yahoo, mà được nhà nước kiểm soát.
Người hoạch định chính sách ở vị trí chóp bu không chỉ đơn giản nghĩ cách tận dụng những tiện ích này làm nền tảng cho toàn bộ kỷ nguyên mới của thị trường.
Thay vào đó, học coi "tất lẽ dĩ ngẫu" rằng thị trường hiện đại được bảo hộ quyền lợi bởi những tổ chức đủ quyền lực để tự tạo ra thị trường.
Giả sử, ta không coi đó là điều hiển nhiên.
Giả sử, sáng mai, thủ tướng Anh hoặc tổng thống của Hoa Kỳ, hay lãnh đạo của bất kỳ quốc gia phát triển nào, tỉnh dậy và nói: "Tôi sẽ không bao giờ có thể tạo ra các công việc cần trong môi trường hiện nay.
Tôi cần tập trung vào tạo cơ hội việc làm cho người dân của tôi.
Họ cần được tham gia vào các thị trường mẫu mực.
Làm thế nào để làm được điều này?"
Tôi đã thấy một vài người trợn tròn mắt.
Chính trị gia trong một dự án CNTT lớn, quy mô, phức tạp ư?
Ồ, đó sẽ là một thảm họa đang chực bùng nổ.
Không nhất thiết.
Có một tiền lệ cho dịch vụ sử dụng công nghệ được khởi xướng bởi chính trị gia ở nhiều quốc gia và đã cực kỳ thành công như: xổ số kiến thiết.
Anh Quốc là một ví dụ.
Chính phủ của ta không lập nên xổ số kiến thiết, không tài trợ, không điều phối nó.
Đạo luật về Xổ số Quốc gia được thông qua như sau.
Nó nêu lên một số lợi ích nhất định mà nhà nước ưu ái cho nhà điều hành.
và đặt ra một số nghĩa vụ cho nhà điều hành.
Về mặt hạn chế các hoạt động bài bạc, đây được xem là một thất bại.
Nhưng giả sử mục tiêu của chúng ta là mang lại công việc mới ở đáy của các kim tự tháp.
Liệu ta có thể sử dụng cùng một mô hình ?
Tôi tin là có.
Hãy hình dung các nhà hoạch định tạo ra một tiện ích.
Hãy gọi nó là thị trường điện tử quốc gia, gọi tắt là NEMs .
Xem nó là một tiện ích công cộng có kiểm soát.
Giống như việc cung cấp nước hay mạng lưới đường bộ.
Đó là chuỗi thị trường thương mại ở mức độ thấp được thực hiện bởi cá nhân hoặc một công ty nhỏ.
Và chính phủ có một số lợi ích họ có thể ưu ái những thị trường này
chi tiêu công cho các thị trường này để sử dụng dịch vụ công cộng tại mỗi địa phương.
giúp hướng các thị trường này vào các kênh chính thức của nhà nước.
Chính phủ chịu trách nhiệm truyền thông cho những thị trường kiểu này
Cùng với các ngoại lệ cho phép người dân tham gia.
Taxi là một ví dụ.
Tất nhiên, có một số nghĩa vụ đi kèm được đặt ra cho các nhà điều hành, và mấu chốt, tất nhiên là, những người này sẽ chi trả mọi thứ, bao gồm cả những khoản chung trong khu vực công.
Hãy tưởng tượng rằng các nhà điều hành tạo ra lợi nhuận bằng phần trăm tăng giá trong mỗi giao dich.
Tưởng tượng rằng sẽ có thời gian ưu đãi có lẽ khoảng 15 năm trong thời gian đó họ có thể sử dụng tất cả lợi ích.
Tưởng tượng rằng chủ liên doanh, người ra giá được thông báo bất cứ ai có tăng giá thấp nhất trong mỗi giao dịch sẽ giành được thầu và nhận được thỏa thuận.
Chính phủ sẽ không còn trách nhiệm.
Thay vào đó là các liên doanh.
Có thể họ sẽ tạo ra nhiều công ăn việc làm và lấy lợi tức từ đó hoặc tất cả sẽ thành mây khói, điều khủng khiếp đối với các cổ đông.
Nó không nhất thiết ảnh hưởng đến người đóng thuế.
Và sẽ không có ràng buộc đối với các thị trường khác.
Đây sẽ chỉ là một lựa chọn khác trong số hàng triệu diễn đàn Internet.
Nhưng nó có thể rất khác nhau, bởi vì việc sử dụng những tiện ích từ Nhà nước có thể khuyến khích liên doanh này đầu tư nghiêm túc vào dịch vụ.
Bởi vì họ cần có nhiều giao dịch nhỏ để thúc đẩy lợi nhuận.
Chúng ta đang nói về các lĩnh vực như chăm sóc tóc tại gia, cho thuê đồ chơi, làm việc ở trang trại, cho thuê quần áo, giao đồ ăn, phục vụ khách du lịch chăm sóc nhà cửa.
Một thế giới giao dịch nhỏ, nhưng đầy đủ thông tin, bởi vì NEM sẽ cung cấp thông tin.
Đây là một lao động địa phương đang xem xét việc tham gia vào thị trường giữ trẻ.
họ nhận thấy rằng phải tự bỏ tiền kiểm tra và tập huấn nếu muốn tham gia lĩnh vực này.
Họ cần phỏng vấn với phụ huynh, những người muốn thuê người giữ trẻ.
Cái này có đáng không ?
Họ có nên xem xét các phần khác ?
Có nên chuyển đến một vùng khác đang thiếu hụt người giữ trẻ ?
Loại dữ liệu này có thể trở nên phổ biến.
Nhà đầu tư có thể sử dụng nó.
Vì vậy, nếu thiếu người giữ trẻ ở đâu đó vấn đề là không ai muốn tự kiểm tra và đào tạo, nhưng một nhà đầu tư trả tiền cho nó và hệ thống sẽ trừ vào khoản thu nhập cá nhân có thể là 2 năm sau đó.
Đây là thế giới của tư bản phân tán.
giao dịch nhỏ được thực hiện bởi người ít vốn, nhưng đầy đủ thông tin, an toàn, thuận tiện, chi phí thấp và tức thời.
Nghiên cứu ban đầu cho thấy điều này có thể tạo ra khoảng 100 triệu bảng một ngày ở một đất nước như Vương Quốc Anh
Bạn thấy hay không?
Đó là những gì người ta nói về kiểm soát thương mại trong trao đổi tài chính 20 năm trước.
Đừng đánh giá thấp sức mạnh thay đổi của thị trường hiện đại.
Xin cảm ơn
(Vỗ tay)
Đó là một buổi chiều thứ Bảy tháng Năm, tôi bỗng nhiên nhận ra rằng ngày hôm sau là ngày của Mẹ, và tôi chưa chuẩn bị món quà nào cho mẹ tôi cả. vì vậy tôi bắt đầu nghĩ đến tôi nên mua món quà gì cho ngày của Mẹ đây?
Tôi nghĩ, tại sao không làm cho mẹ một tấm thiệp có khả năng tương tác bằng cách sử dụng phần mềm Scratch một chương trình mà tôi đang nghiên cứu cùng với nhóm của tôi ở phòng Thí Nghiệm Truyền Thông ờ MIT
Chúng tôi phát triển phần mềm này để mọi người có thể dễ dàng tạo ra những câu chuyện, trò chơi tương tác và chuyển động của riêng họ, và sau đó sẽ chia sẻ những sản phẩm đó cho mọi người..
Do đó tôi nghĩ, đây là cơ hội tốt để sử dụng phần mềm Scratch để tạo ra tấm thiệp có tính tương tác cho Mẹ tôi.
Trước khi làm tấm thiệp cho ngày của Mẹ, Tôi nghĩ tôi lướt qua trang web của Scratch.
Những năm gần đây, trẻ em trên thế giới cỡ tám tuổi trở đi, đã chia sẻ những sản phẩm của chúng, va tôi nghĩ, tôi tự hỏi nếu như trong ba triệu sản phẩm này liệu có ai đã nghĩ ra tấm thiệp điện tử cho ngày của Mẹ.
Tôi gõ vào mục tìm kiếm "Ngày Của Mẹ" và rất ngạc nhiên và vui khi nhìn thấy hàng loạt những tấm thiệp hiện ra trên trang web Scratch, rất nhiều trong số này chỉ mới được làm cách đây 24 tiếng đồng hồ bởi những người "hay trễ nài" như bản thân tôi
Nên tôi bắt đầu xem từng cái một. Tôi thấy một cái với hình con mèo con và mèo mẹ, và lời ước 'Chúc mừng ngày của Mẹ'.
Và tác giả của tấm thiếp đã rất cẩn thận đặt thêm một phím "replay" (xem lại lần nữa) cho mẹ của cậu ta.
Một tính năng có khả năng tương tác khác, đó là khi bạn di chuyển con chuột vào những từ trong 'Chúc Mừng Ngày Của Mẹ' nó sẽ hiện ra một câu chúc đặc biệt cho Ngày Của Mẹ.
Chẳng hạn như cái này, tác giả kể về việc cô đã tìm kiếm thông tin qua Google thông tin về 'Ngày Của Mẹ' bắt đầu từ khi nào.
Và khi cô ấy đã tìm ra được thông tin đó, cô đã tạo ra một lời chúc đặc biệt cho Ngày Của Mẹ nhắn nhủ rằng cô yêu mẹ rất nhiều.
Tôi thật sự rất thích thú khi xem những sản phẩm này và rất là ngưỡng mộ chúng.
Thật ra thì tôi thích đến nỗi mà thay vì tôi làm một cái cho mẹ tôi, thì tôi gởi những đường link với hàng tá những tấm thiệp như vậy cho mẹ tôi. Và thú vị là, bà phản ứng giống với những gì tôi hi vọng.
Bà viết thư trả lời tôi và nói, 'Mẹ rất tự hào có môt con trai như con, người tạo ra phần mềm để cho mấy đứa trẻ có thể tạo ra những tấm thiệp mừng 'Ngày Của Mẹ' cho mẹ của chúng.'
Và mẹ tôi rất vui mừng, và điều đó làm tôi vui theo, nhưng một điều làm tôi vui hơn nữa,
Tôi vui vì những đứa trẻ này dùng Scatch đúng theo hướng mà chúng tôi hi vọng.
Khi chúng tạo ra những tấm thiệp tương tác, bạn có thể thấy rằng chúng thật sự trở nên thành thục với công nghệ mới.
Tôi có ý gì khi nói "thành thục"?
Ý tôi muốn nói ở đây là chúng có thể chia sẻ ý nghĩ và cũng bắt đầu chia sẻ ý tưởng.
Khi chúng ta thành thạo một ngôn ngữ, có nghĩa là bạn có thể viết một trang trong lịch trình của bạn hoặc kể câu chuyện cười hoặc viết một lá thư cho một người bạn.
Nó cũng giống như những kỹ thuật mới.
Bằng cách viết ra, tạo ra những tấm thiệp mừng 'Ngày Của Mẹ', những đứa trẻ này chứng minh được là chúng thực sự thành thạo với công nghệ mới.
Còn bây giờ, có thể bạn sẽ không ngạc nhiên lắm với cái này, bởi vì nhiều lúc mọi người cảm thấy rằng thế hệ trẻ bây giờ có thể làm mọi thứ với công nghệ thông tin.
Ý tôi là, hầu hết chúng ta nghe nhắc đến thể hệ trẻ như là 'thế hệ kỹ thuật số.
Cá nhân tôi thì tôi hơi nghi ngại cho thuật ngữ này.
Tôi không nghĩ là chúng ta nên nghĩ về chúng như một thế hệ ký thuật số.
Khi chúng ta thật sự cân nhắc, làm thế nào mà thế hệ trẻ sử dụng hầu hết thời gian vào những công nghệ mới?
Bạn thường thấy những trường hợp như vậy, hoặc như thế này, và đúng là thế hệ trẻ rất thỏa mái và quen với việc lướt net chat, gửi tin nhắn hoặc chơi game.
Nhưng những việc này không thật sự làm bạn trở nên 'điêu luyện'.
Nên thế hệ trẻ ngày nay có rất nhiều kinh nghiệm và rất quen với việc sử dụng các công nghệ thông tin mới, nhưng không nhiều trong số này tạo ra một cái gì đó với công nghệ thông tin và thể hiện bản thân mình với kỹ thuật mới.
Hầu hết là họ có thể đọc nhưng không viết được với công nghệ.
Và tôi rất thích tìm hiểu xem là chúng tôi có thể giúp gì để thế hệ trẻ trở nên điêu luyện để họ có thể viết các kỹ thuật mới?
Và đó cũng có nghĩa là họ cần có khả năng viết chương trình máy tính, hoặc lập trình.
Vậy nên, càng ngày càng nhiều người nhận thấy việc quan trọng học cách lập trình.
Trong những năm gần đây, có khoảng hàng trăm các tổ chức và website giúp thế hệ trẻ học cách lập trình
Nếu bạn tìm trên mạng, bạn sẽ thấy những nơi như là Codecademy và các sự kiện như CoderDojo hoặc trang web như Girls Who Code, hoặc Black Girls Code.
Dường như là mọi người đang bắt đầu tìm hiểu.
Đầu năm nay, ngay lúc chuẩn bị qua năm mới, Thị Trưởng thành phố New York Michael Bloomberg đưa ra tiêu chí trong năm mới là ông sẽ đi học lập trình trong năm 2012.
Một vài tháng sau, nước Estonia ra quyết định tất cả các học sinh trung học nên học cách lập trình
Và đó cũng là vấn đề gây tranh cãi ở Anh.
về việc nên cho trẻ con học lập trình hay không.
Trong số các bạn, khi chúng ta nghe về vấn đề này, có thể nghe rất lạ về việc mọi người học lập trình
Khi nhiều người nghĩ đến việc lập trình, người ta nghĩ đến nó như một việc gì đó mà chỉ có một phần rất ít người đang làm, và họ nghĩ lập trình giống như vậy.
Nhưng thật ra, lập trình là như thế này, nó chỉ thật sự dành cho một số ít cộng đồng người với kỹ năng tính toán đặc biệt và trình độ kỹ thuật có thể lập trình
Nhưng lập trình không phải như vậy.
Để tôi chứng minh cho các bạn thấy việc lập trình sẽ như thế nào trong Scratch.
Trong Scratch, để lập trình, bạn chỉ cần dịch chuyển các khối lại với nhau.
Trong trường hợp này, bạn lấy một khối và chuyển nó vào một khối hộp, và khối hộp này điều khiển hành động của các nhân vật khác nhau trong trò chơi hay câu chuyện của bạn, trong trường hợp này là điều khiển một con cá lớn.
Sau khi đã tạo ra chương trình của mình, bạn có thể nhấn vào "chia sẻ", và gửi đến những người khác, và sau đó bạn có thể sử dụng sản phẩm này và cũng có thể bắt đầu phát triển nó.
Đương nhiên là tạo ra một trò chơi cá không chỉ là một chương trình duy nhất mà bạn có thể làm với Scratch.
Trong hàng triệu sản phẩm trong trang web Scratch, có tất cả mọi thứ từ những câu chuyện hoạt hình đến các dự án khoa học ở trường đến các chương trình phát thanh đến các chương trình không gian 3 chiều đến việc tạo lại các chương trình trò chơi video được tạo trước đó đến các cuộc bầu cử đến các bài toán hình học đến các môn nghệ thuật chuyển đông, và cả các tấm thiệp Mừng Ngày của Mẹ.
Nên tôi nghĩ, có rất nhiều cách mà mọi người có thể biểu hiện bằng cách sử dụng chương trình này, để có thể tạo và chia xẻ các ý tưởng với thế giới.
Và các ý tưởng này không chỉ ở yên trên màn hình.
Bạn có thể lập trình để tương tác với thế giới xung quanh bạn.
Đây là một ví dụ từ Hồng Kông, nơi mấy đứa trẻ tạo ra một trò chơi và sau đó tạo ra thiết bị riêng và có cả cảm ứng ánh sáng, và chính thiết bị cảm ứng này phát hiện ra cái lổ trên tấm bảng, và khi chúng di chuyển cái cưa thiết bị cảm ứng ánh sáng phát hiện thấy cái lổ và kiểm soát bàn cưa trên màn hình và cưa đổ cái cây.
Chúng ta sẽ tiếp tục quan sát cách mới khác liên quan đến việc liên kết thể giới thật và thế giới ảo và liên kết thế giới xung quanh chúng ta.
Đây là một ví dụ từ một phiên bản mới của Scratch mà chúng ta sẽ ra mắt trong vài tháng tới, và chúng tôi đang xem xét lại để có thể khiến bạn đi vào hướng mới hay không.
Đây là một ví dụ.
Nó được sử dụng webcam.
Và khi bàn tay tôi di chuyển, tôi có thể làm nổ mấy quả bóng hoặc có thể di chuyển những con bọ.
Nó cũng hơi giống với Microsoft Kinect, mà các bạn có thể tương tác với các cử chỉ.
Nhưng thay vì chỉ chơi trò chơi của những người khác, bạn có thể tạo ra các trò chơi, và nếu bạn thấy trò chơi của ai đó, bạn chỉ cần nói 'nhìn bên trong', và nếu bạn nhìn vào trong các khối hộp mà kiểm soát.
Trong đó, có một khối hộp thể hiện cho chúng ta thấy có bao nhiêu chuyển động cảm xúc, và sau đó những chuyển động này sẽ kết nối với các bong bóng hiệu ứng để phát ra.
Cách này cũng giống trong sử dụng máy chụp hình để lấy thông tin trong Scratch, bạn cũng có thể sử dụng microphone.
Đây là một ví dụng của một dự án sử dụng microphone.
Nên tôi sẽ để cho các bạn điều khiển trò chơi này bằng cách sử dụng giọng nói của mình.
(tiếng dế kêu) (tiếng hét) (tiếng nuốt chửng) (tiếng cười) (tiếng vỗ tay) Mấy đứa trẻ tạo ra những dự án như thế này, chúng cũng học cách lập trình, nhưng quan trọng hơn, là chúng đang học lập trình.
Vì khi học cách lập trình, mấy đứa trẻ có cơ hội học nhiều thứ khác, có nhiều cơ hội mới cho việc học tập.
hãy so sánh với việc đọc và viết.
Khi bạn có thể học cách đọc và viết, nó tạo ra nhiều cơ hội cho bạn học nhiều thứ khác.
Khi bạn học cách để đọc, bạn cũng bắt đầu đọc để học.
Và lập trình cũng như vậy.
Nếu bạn học các lập trình, bạn cũng bắt đầu lập trình để học.
Nên những việc bạn có thể học trở nên rõ ràng.
Bạn học nhiều về cách vận hành của máy tính.
Nhưng đó chỉ là bước khởi đầu.
Khi bạn học cách lập trình, bạn lại có thể học thêm nhiều thứ.
Để tôi cho các bạn một ví dụ nữa.
Đây là một dự án khác, và tôi thấy cái này khi tôi đi thăm một trung tâm vi tính.
Đây là những trung tâm đào tạo thêm mà chúng tôi giúp mở ra tại đây những bạn trẻ từ những nhóm thu nhập thấp học cách thể hiện mình một cách sáng tạo với kỹ thuật mới.
Và khi tôi tới một trong những trung tâm này vài năm trước, tôi có gặp một cậu bé 13 tuổi dùng chương trình Scratch để tạo ra một trò chơi giống như cái này, cậu bé rất vui và tự hào với trò chơi của cậu ấy nhưng cậu bé cũng muốn làm hơn như vậy nữa.
Cậu bé muốn giữ điểm của mình.
Đây là một trò mà mấy con cá lớn ăn mấy con cá nhỏ, nhưng cậu bé muốn giữ nguyên điểm đạt, nên mỗi lần cá lớn ăn cá bé, điểm được cộng thêm và điểm vẫn có thể được giữ nguyên, nhưng cậu bé không biết cách làm sao.
Và tôi đã chỉ cho cậu bé cách làm.
Trong Scratch, bạn cũng có thể tạo ra một thứ được gọi là 'biến số'
Tôi sẽ gọi là điểm đạt.
Và một vài hộp block mới tạo ra cho bạn, và cũng tạo ra một bảng điểm để có thể lưu lại các điểm đạt được, nên mỗi lần tôi nhấn vào 'thay đổi điểm', nó tự động thêm điểm.
Sau đó, tôi có đưa cho một thành viên trong câu lạc bộ xem cậu ta là Victor - và Victor, khi cậu ấy nhận thấy rằng những khối này có thể tự động cộng điểm đạt, cậu ấy biết ngay phải làm gì.
Cậu ấy dùng khối block và bỏ nó vào trong chương trình ngay vị trí mà cá lớn ăn cá bé.
Nên, mỗi lần cá lớn ăn cá bé, cậu ta sẽ được thêm điểm, và điểm này sẽ được cộng dồn.
Và nó ngay lập tức phát huy hiệu quả
Cậu bé rất hứng khởi khi làm được như vậy, cậu ấy chìa tay ra, và nói với tôi 'Cảm ơn, cảm ơn, cảm ơn.'
Và tự nhiên tôi chợt nghĩ, có bao nhiêu lần giáo viên nhận được lời cảm ơn từ học trò của mình về việc dạy chúng các "biến số" như thế? Chắc chuyện như vậy không thường xảy ra trong hầu hết các lớp học, nhưng đó là vì trong hầu hết các lớp học, khi mấy đứa trẻ học về các 'biến số' chúng không biết tại sao chúng được dạy về điều này.
Đó không phải như là, chúng có thể lợi dụng nó.
Khi chúng ta học những ý tưởng như Scratch, bạn có thể học nó theo cách thật sụ hữu dụng và thúc đẩy cho bạn, như vậy bạn có thể hiểu được ký do học các 'biến số', và chúng tôi nhận thấy rằng trẻ học về phần này sâu hơn và học tốt hơn.
Tôi chắc rằng, Victor được dạy về các 'biến số' trong trường, nhưng cậu bé không thật sự để ý đến.
Và bây giờ cậu có lý do để học về các 'biến số'.
Nên khi bạn học về cách lập trình, và lập trình để học, bạn nên học theo đúng hoàn cảnh, và đó là các tốt nhất để học.
Những đứa trẻ như Victor đang tạo ra những dự án như thế này, chúng học về những phần quan trọng như 'biến số', nhưng đó chỉ là phần khởi đầu.
khi Victor làm ra dự án và viết chương trình, cậu ấy cũng học về cách xây dựng thiết kế, làm sao để bắt đầu với một ý tưởng sơ khai và phát triển ý tưởng hơn nữa như các bạn thấy ở đây.
Vì vậy mà cậu học rất nhiều phần chính khác nhau của việc thiết kế, vầ cách thể hiện ý tưởng mới, và cách nắm được ý tưởng phức tạp và tách nó ra thành những phần nhỏ đơn giản hơn, và cách phối hợp làm việc với những thành viên trong dự án của mình, và về cách tìm và sửa đổi những phần bị lỗi, cách kiên định và kiên trì khi đối mặt với những áp lực nhất là khi có những phần không hoạc động tốt.
Đó là những kỹ năng quan trọng mà nó không chỉ liên quan đến việc lập trình.
Nó liên quan đến tất cả các hoạt động khác.
Ai mà biết được là sau này Victor sẽ lớn lên và trở thành một lập trình viên hoặc một nhà khoa học máy tính?
Có thể nó sẽ không giống như vậy, nhưng dù cậu bé làm gì, thì cậu bé vẵn có thể dùng những kỹ năng thiết kế mà cậu bé học được.
Dù cậu bé có trở thành Giám Đốc Quảng Cáo khi lớn lên hoặc một kỹ sư máy móc hoặc một người tổ chức các chương trình cộng đồng, thì những điều này đều rất hữu dụng đối với mọi người.
Một lần nữa, hãy nghĩ so sánh nó với ngôn ngữ.
Khi bạn đọc và viết trôi chảy, Đó không chỉ là việc bạn làm để trở thành nhà văn.
Rất ít người trở thành nhà văn chuyên nghiệp.
Nhưng nó rất hữu dụng để học đọc và viết cho mọi người.
Và tôi cũng xin lặp lại, nó giống với việc lập trình.
Nhiều người sẽ không trở thành nhà khoa học máy tính hoặc viết chương trình chuyên nghiệp, nhưng những kỹ năng về suy nghĩ một cách sáng tạo, lý do hóa một cách hệ thống, hổ trợ nhau làm việc những kỹ năng mà bạn có thể phát triển khi bạn tạo mã trong chương trình Scatch là những phần mà mọi người có thể dùng trong bất cứ công việc này mà người ta đang làm.
Và nó không chỉ phục vụ cho công việc.
Lập trình cũng có thể giúp bạn thể hiện ý tưởng và cảm xúc trong cuộc sống riêng của mình.
Tôi xin kết thúc với một ví dụ nữa.
Đây là một ví dụ từ ngày sau khi tôi gởi những tấm thiệp Mừng Ngày của Mẹ tới mẹ tôi, bà quyết định đi học Scratch.
Để bà có thể tạo ra một tấm thiệp cho ngày sinh nhật của tôi và gởi cho tôi một tấm thiệp mừng sinh nhật Scatch.
Tấm thiệp này sẽ không dành giải gì cho việc thiết kế, và bạn cũng yên tâm rằng người mẹ 83 tuổi của tôi không học để trở thành lập trình viên cũng như kỹ sư máy tính chuyên nghiệp.
Nhưng khi làm thiệp cho phép bà kết nối với một ai đó mà bà thương yêu và giúp bà học được nhiều điều mới và tiếp tục với sự sáng tạo của bà và tạo ra cách mới mà bà muốn thể hiện bản thân mình.
Như chúng ta đã thấy Michael Bloomberg học cách lập trình, các người con của Estonia học cách lập trình, thậm chí cả mẹ tôi, bạn có nghĩ rằng đến lúc bạn cũng nghĩ là mình nên học lập trình?
Nếu bạn muốn thử, Tôi khuyến khích bạn nên vào website Scatch.
scratch.mit.edu, và thử lập trình nhé.
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Ngay khi nhìn thấy nhau, chúng ta lập tức bắt đầu bỏ đối phương vô những "chiếc hộp" khác nhau. Người này có nguy hiểm không? Người này có hấp dẫn không?
Họ có thể trở thành người yêu tương tai không?
Hay chỉ là đối tác làm ăn? Chúng ta làm cuộc điều tra nho nhỏ này mỗi khi gặp một người lạ để có một hình ảnh sơ lược về người đó trong đầu.
Bạn tên gì? Bạn từ đâu tới?
Bạn bao nhiêu tuổi? Bạn làm nghề gì?
Sau đó, chúng ta hỏi những câu riêng tư hơn.
Bạn có bị bệnh gì không?
Bạn đã bao giờ ly dị?
Bộ miệng của bạn bị hôi khi đang trả lời cuộc điều tra này của tôi sao?
Bạn thích gì? Bạn thích ai?
Bạn muốn ngủ với người mang giới tính nào?
Tôi hiểu rồi.
Hệ thần kinh của chúng ta đã được lập trình để tìm kiếm những người giống với chúng ta.
Chúng ta bắt đầu lập băng nhóm ngay khi đủ lớn để biết thế nào là được chấp nhận.
Chúng ta kết bạn với nhau dựa trên bất cứ điểm chung nào: sở thích âm nhạc, chủng tộc, giới tính, khu phố mà chúng ta cùng lớn lên.
Chúng ta tìm đến những môi trường nơi ta có thể củng cố những lựa chọn cá nhân của mình.
Tuy nhiên, đôi khi chỉ với một câu hỏi "Bạn làm nghề gì?"
cũng làm ta cảm thấy như có ai đó đang hé mở một chiếc hộp nho nhỏ và cố ép ta phải thu mình vào đó.
Bởi vì, tôi nhận ra rằng, có quá ít các cách phân loại.
Những chiếc hộp này quá chật chội.
Và điều này có thể trở nên rất nguy hiểm.
Nhưng hãy để tôi nói một chút về mình, trước khi chúng ta đi quá sâu.
Tôi lớn lên trong một môi trường được bảo bọc cẩn thận.
Tôi được nuôi dạy tại trung tâm Manhattan, New York trong đầu thập niên 1980, cách cái nôi của nhạc punk hai khu phố.
Tôi được che chở khỏi nỗi đau của sự cố chấp và những cấm cản của một nền giáo dục dựa trên tôn giáo.
Ở nơi tôi lớn lên, nếu bạn không phải là một drag queen hay một người có suy nghĩ cấp tiến, hoặc một dạng nghệ sĩ biểu diễn gì đó, thì bạn mới là người lập dị.
(Tiếng cười) Đó là một nền giáo dục không chính thống, nhưng là một đứa trẻ trên đường phố New York, bạn học được cách tin vào bản năng của mình, bạn học được cách làm theo chính ý tưởng của mình.
Vì vậy, khi tôi lên sáu, tôi đã quyết định tôi muốn làm một thằng con trai.
Một ngày nọ tôi đi đến trường và tụi bạn không thèm cho tôi chơi bóng rổ với chúng nữa.
Tụi nó nói con gái thì không được chơi.
Thế là tôi đi về nhà và cạo trọc đầu, rồi ngày hôm sau tôi quay lại và nói "Tôi là con trai."
Ai mà biết được?
Có lẽ khi sáu tuổi bạn có thể làm vậy.
Tôi không muốn ai biết tôi là con gái, và không ai biết thiệt.
Tôi giả trai trong tám năm.
Đây là tôi năm 11 tuổi.
Tôi đang đóng vai một thằng nhóc tên Walter trong phim "Julian Po."
Tôi vào vai một thằng lưu manh đi theo Christian Slater và phá nó.
Các bạn thấy đó, tôi còn là một diễn viên nhí, điều này làm nên hai lớp giả trang cho con người thật của tôi, bởi vì không ai biết rằng tôi là một đứa con gái đang sắm vai một thằng con trai.
Thực ra không ai trong cuộc sống của tôi hồi ấy biết rằng tôi là một đứa con gái -- thầy cô không biết, bạn bè cũng không, ngay cả những đạo diễn mà tôi từng đóng phim cho cũng không biết.
Tụi nhóc trong lớp thường đến gần và bóp cổ tôi để kiểm tra xem tôi có cục u ở cổ không hoặc bóp háng để coi tôi là con gì.
Khi đi vào buồng vệ sinh, tôi thường xoay ngược giày lại để ở ngoài nhìn vào giống như là tôi đang tiểu đứng.
Khi ngủ lại nhà bạn, tôi rất ớn khi phải thuyết phục sao cho tụi con gái đừng hun tôi mà không để lộ bản thân.
Nhưng phải nói rằng tôi không ghét cơ thể hay bộ phận sinh dục của mình.
Tôi không cảm thấy là tôi sinh ra lộn cơ thể.
Tôi cảm thấy như tôi đang thực hiện một màn trình diễn ngoạn mục.
Tôi không đủ điều kiện để là một người chuyển giới.
Nếu gia đình tôi tin vào các liệu pháp chữa trị, có lẽ họ sẽ chẩn đoán tôi là một kiểu dị dạng về giới tính và bắt tôi dùng hormone để cản quá trình dậy thì.
Nhưng trong trường hợp cụ thể của tôi, tôi thức dậy vào một ngày năm tôi 14 tuổi, và tôi quyết định rằng tôi muốn trở lại là một cô gái.
Tuổi dậy thì đến, và tôi chưa hề biết làm con gái ra sao và tôi đã sẵn sàng để tìm hiểu xem tôi thực sự là ai.
Khi một đứa trẻ cư xử như tôi, hình như nó không cần phải come out đúng không ạ?
Không ai thèm shock nữa.
(Tiếng cười) Ba mẹ tôi không hề đòi hỏi tôi phải xác định mình là ai.
Khi tôi 15 tuổi, tôi gọi cho ba mình để nói với ông rằng tôi đã yêu, và điều cuối cùng trong tâm trí của cha con tôi là bàn về hậu quả của việc người yêu đầu tiên của tôi là một cô gái.
Ba năm sau, khi tôi yêu một người đàn ông, ba mẹ tôi cũng chẳng thèm chớp mắt.
Các bạn thấy đó, một trong những niềm hạnh phúc lớn lao của một tuổi thơ được dạy dỗ không chính thống là tôi chưa bao giờ bị bắt phải xác định mình là ai tại bất cứ thời điểm nào.
Tôi được tự do là chính mình, lớn lên và thay đổi mỗi ngày.
Vì vậy khoảng 4, 5 năm trước, Dự luật số 8 (ở Mỹ), một cuộc tranh luận gay gắt về bình đẳng trong hôn nhân, đã gây ra nhiều sóng gió trong nước Mỹ.
Và vào lúc đó, tôi chưa suy nghĩ gì nhiều về chuyện kết hôn.
Nhưng tôi chợt nhận ra rằng, nước Mỹ, một quốc gia có nhiều tai tiếng về nhân quyền trong lịch sử, tiếp tục lập lại những sai lầm của mình một cách trắng trợn.
Và tôi nhớ khi đang xem các cuộc thảo luận trên TV thì nghĩ rằng thật là ngộ khi sự chia cắt giữa nhà thờ và tiểu bang đang tạo nên những rào cản trong nước, giữa những nơi người ta tin và những nơi người ta không tin.
Và sau đó, những cuộc thảo luận này cũng tạo ra những rào cảo xung quanh chính tôi.
Nếu đây là một cuộc chiến giữa hai bên, thì tôi, theo mặc định, thuộc về bên đồng tính. bởi vì tôi chắc chắn không phải là 100 phần trăm thẳng.
Vào thời điểm đó tôi chỉ mới bắt đầu thoát khỏi cuộc khủng hoảng giới tính trong tám năm khi tôi đi từ làm con trai đến làm một đứa con gái nhuưng nhìn như một đứa con trai mặc đồ con gái đến một thái cực khác là một cô gái váy ngắn đầy nữ tính với bao chàng trai theo đuổi để cuối cùng chỉ mới dọ dẫm nhận ra tôi thực sự là ai, một cô gái hơi tomboy, có thể thích cả nam lẫn nữ, tùy vào đối tượng.
Tôi dành một năm để chụp hình một thế hệ mới bao gồm nhiều cô gái giống như tôi, những người ở chính giữa -- những cô gái trượt ván nhưng mặc đố lót ren, những cô gái cắt tóc như con trai nhưng sơn móng tay, những cô gái kẻ mắt để hợp với đầu gối bi trầy, những cô gái thích con gái và những chàng trai thích cả trai lẫn gái, họ đều ghét khi bị bó buộc vào một chiếc hộp nào đó.
Tôi yêu những người này và ngưỡng mộ sự tự do của họ, nhưng tôi nhìn thấy thế giới bên ngoài cái bong bóng lý tưởng của chúng tôi vỡ tan trước những cuộc tranh luận khốc liệt này khi các học giả bắt đầu so sánh tình yêu của chúng tôi với những hành vi đồi bại trên TV trước cả nước.
Và tôi nhận thức một cách triệt để rằng tôi là thiểu số, và ngay tại quê hương tôi, chỉ bằng một chi tiết nhỏ của cá nhân mình,
người ta đã coi tôi là công dân hạng hai một cách hợp pháp và không thể phủ nhận.
Tôi không phải là một người thích tranh đấu.
Tôi không giương cờ theo ai trong cuộc đời mình.
Nhưng tôi bị ám ảnh bởi câu hỏi này: Làm sao người ta có thể biểu quyết để loại bỏ quyền của hầu hết những người mà tôi biết chỉ dựa trên một yếu tố cá nhân của họ?
Làm sao họ có thể nói rằng chúng tôi là một nhóm người không xứng đáng để có quyền bình đẳng như mọi người khác?
Thậm chí chúng tôi có phải là một nhóm không?
nhóm gì? Và liệu những người này đã bao giờ gặp một nạn nhân của sự kì thị này?
Họ có biết những người mà họ bỏ phiếu chống lại là ai và hậu quả của nó như thế nào không?
Sau đó tôi chợt có ý tưởng rằng, có lẽ nếu họ có thể nhìn vào mắt của những người mà họ đưa vào nhóm công dân hạng hai thì có lẽ họ sẽ thấy khó quyết định hơn.
Có lẽ họ phải ngần ngại một chút.
Hiển nhiên tôi không thể đem 20 triệu người vào cùng một buổi tiệc, vì vậy tôi đã nghĩ ra một cách để giới thiệu họ với nhau bằng hình ảnh mà không có bất cứ kỹ xảo, hiệu ứng ánh sáng, hoặc chỉnh sửa gì từ phía tôi.
Bởi vì qua một bức ảnh bạn có thể ngắm nhìn râu cọp mà không sợ bị nó tấn công.
Với tôi, nhiếp ảnh không chỉ là kỹ thuật rửa hình, mà nó còn là cách để đưa đến cho người xem một cái gì mới, một nơi mà họ chưa đến bao giờ, nhưng quan trọng nhất, là giới thiệu cho người xem những con người có thể làm cho họ sợ.
Tạp chí Life đưa hàng thế hệ con người, bằng hình ảnh, đến với những nền văn hóa xa lạ mà họ không hề biết là có tồn tại.
Vì vậy tôi quyết định thực hiện một chùm ảnh chân dung rất giản dị, những bức ảnh tả thực.
Và tôi quyết định chụp hình tất cả những ai trong đất nước này mà không phải là 100 phần trăm thẳng, một số lượng mà, nếu bạn chưa biết, là không thể đếm nổi.
(Tiếng cười) Đây là một công trình rất lớn, và để thực hiện nó tôi cần được giúp đỡ.
Vì vậy tôi chạy ra trong cái lạnh căm căm, và chụp hình mọi người tôi biết mà tôi có thể gặp được vào tháng Hai hai năm trước.
và tôi đem những bức hình này đến HRC (Human Rights Campain - Tổ chức Vận động vì Nhân quyền)
để xin giúp đỡ, và họ đã tài trợ hai tuần chụp hình ở New York.
Và sau đó chúng tôi đã thực hiện video clip này.
(Nhạc) Phim: Tôi, iO Tillett Wright, là một nghệ sĩ sinh ra và lớn lên ở thành phố New York.
(Nhạc) "Sự thật hiển nhiên" (Self Evident Truth) là một ghi chép bằng hình ảnh của cộng đồng LGBTQ Mỹ ngày nay.
Mục tiêu của tôi là chụp lại chân dung của bất cứ ai không phải 100 phần trăm thẳng hoặc cảm thấy họ nằm trong nhóm LGBTQ theo bất kỳ cách nào.
Mục tiêu của tôi là trưng bày phần người trong mỗi con người chúng ta thông qua sự giản dị của một khuôn mặt.
(Nhạc) "Chúng ta nắm giữ sự thật hiển nhiên rằng tất cả mọi người đều bình đẳng."
Nó được viết trong Tuyên ngôn Độc lập.
Là một quốc gia chúng ta đang thất bại trong việc duy trì những giá trị mà từ đó đất nước này được dựng lên.
Không có bình đẳng tại Hoa Kỳ.
["Bình đẳng nghĩa là gì đối với bạn?"] ["Hôn nhân"] ["Tự do"] ["Quyền công dân"] ["Đối xử với mọi người như cách mà bạn muốn được đối xử"] Đó là khi bạn không cần phải suy nghĩ về nó, đơn giản là như vậy.
Cuộc đấu tranh cho quyền bình đẳng không phải chỉ là về hôn nhân đồng tính.
Ngày nay ở 29 bang, hơn phân nửa số bang trong nước, bạn có thể bị sa thải một cách hợp pháp chỉ vì giới tính của bạn.
["Ai chịu trách nhiệm cho quyền bình đẳng?"] Tôi đã nghe hàng trăm người đưa ra cùng một câu trả lời: "Tất cả chúng ta đều có trách nhiệm đối với quyền bình đẳng."
Cho đến nay chúng tôi đã chụp 300 khuôn mặt trong thành phố New York.
Và chúng tôi sẽ không thể làm điều này nếu không có sự hỗ trợ hào phóng của Tổ chức Vận động vì Nhân quyền.
Tôi muốn mở rộng dự án này ra toàn quốc.
Tôi muốn đến thăm 25 thành phố, và tôi muốn chụp khoảng 4,000 hay 5,000 người.
Đây là đóng góp của tôi cho cuộc đấu tranh cho quyền công dân của thế hệ của tôi.
Tôi thách thức bạn hãy nhìn vào khuôn mặt của những người này và nói với họ rằng họ không xứng đáng bằng những người khác.
(Nhạc) ["Sự thật hiển nhiên"] ["4.000 khuôn mặt trên khắp nước Mỹ"] (Nhạc) (Vỗ tay) iO Tillett Wright: chúng tôi hoàn toàn không hề chuẩn bị cho những gì diễn ra sau đó.
Gần 85.000 người xem đoạn video này, và sau đó họ gửi email cho chúng tôi từ khắp nơi trên đất nước, yêu cầu chúng tôi đi đến nơi họ ở và chụp hình khuôn mặt của họ.
Rất nhiều người muốn chụp hình khuôn mặt của họ hơn tôi dự đoán.
Vì vậy, tôi thay đổi mục tiêu của mình ngay lập tức thành 10.000 khuôn mặt.
Đoạn video này được thực hiện vào mùa xuân năm 2011, và cho đến hôm nay tôi đã đi đến gần 20 thành phố và chụp ảnh gần 2.000 người.
Tôi biết rằng đây là một buổi nói chuyện, nhưng tôi muốn có một phút yên lặng và xin bạn nhìn vào những khuôn mặt này bởi vì tôi không còn gì để nói thêm dùm họ.
Bởi vì nếu một bức tranh có giá trị bằng ngàn lời, thì một tấm ảnh của một khuôn mặt cần cả một kho từ vựng hoàn toàn mới.
Sau khi đi và nói chuyện với nhiều người ở những nơi như Oklahoma hay những thị trấn nhỏ ở Texas, chúng tôi đã có bằng chứng cho thấy ý định ban đầu của mình là đúng đắn.
Nhìn thấy được chính là chìa khóa của vấn đề.
Sự quen thuộc chính là liều thuốc mang lại sự đồng cảm.
Một khi có chuyện xảy ra ngay trên sân nhà hay trong chính gia đình mình, bạn sẽ dễ dàng tìm thấy sự đồng cảm hơn hoặc sẽ cố gắng nhìn nó với một cách nhìn mới.
Tất nhiên, trong chuyến đi của mình, tôi đã gặp những người đã chính thức từ con mình vì chúng không phải thẳng, nhưng tôi cũng đã gặp những người có đạo đã chuyển nhà thờ vì con họ là đồng tính nữ.
Khơi dậy sự đồng cảm đã trở thành mục tiêu chính của "Sự thật Hiển nhiên".
Sau đây là những điều rất thú vị mà tôi đã tìm hiểu được: "Sự thật Hiển nhiên" không hề xóa bỏ sự khác biệt giữa chúng ta.
Thực ra, nó đã làm điều ngược lại là nhấn mạnh sự khác biệt này.
Nó cho thấy, không chỉ sự phức tạp tồn tại trong mỗi nhóm người khác nhau, mà còn cho thấy sự phức tạp tồn tại trong mỗi con người.
Không phải chúng ta có quá nhiều hộp để phân loại, mà ngược lại, chúng ta có quá it.
Tôi nhận ra rằng chiến dịch chụp hình những người "đồng tính" của mình chưa hoàn chỉnh, bởi vì có cả triệu sắc thái khác nhau của sự đồng tính.
Trong khi tôi đang cố gắng giúp đỡ, thì chính tôi lại cổ xúy cho điều mà tôi đã cố tránh cả đời: tạo ra một chiếc hộp nữa.
Khi tôi thêm một câu hỏi vào bảng hỏi trước khi chụp hình yêu cầu mọi người tự đánh giá mình trên một thang chia từ 1 đến 100 phần trăm đồng tính.
Và tôi chứng kiến rất nhiều cuộc khủng khoảng cá nhân diễn ra trước mắt mình.
(Tiếng cười) Mọi người không biết phải làm gì bởi vì họ chưa bao giờ được cho chọn lựa như vậy.
Bạn có thể định lượng sự cởi mở của mình không?
Tuy nhiên, sau khi đã bình tĩnh lại, phần lớn sẽ chọn từ 70 đến 95 phần trăm hoặc 3 đến 20 phần trăm.
Tất nhiên cũng có nhiều người chọn 1 hay 100 phần trăm, nhưng tôi thấy phần đông người ta xác định bản thân mình ở đâu đó khác hơn.
Tôi thấy rằng hầu hết mọi người đều rơi vào một dãy mà tôi gọi là "tông màu xám".
Hãy để tôi nói rõ một điều -- điều này rất quan trọng -- tôi không hề nói rằng sự lựa chọn không tồn tại.
Và tôi cũng không muốn nói đến vấn đề giữa sự chọn lựa và bản năng, bởi vì nếu ai trong số các bạn tin rằng khuynh hướng tình dục là một lựa chọn, Tôi xin mời bạn ra ngoài và thử chọn làm một người trong tông màu xám.
Tôi sẽ chụp hình bạn thử coi sao.
(Tiếng cười) Tôi muốn nói rằng con người không phải chỉ một chiều.
Điều quan trọng nhất mà ta có thể rút ra từ thang phần trăm là: Nếu những người đồng tính đứng ở đây và những người thẳng đứng bên này, và mặc dù chúng ta biết hầu hết mọi người xác nhận mình nằm ở gần bên này hoặc bên kia, thì vẫn còn một số lớn người nằm đâu đó ở chính giữa.
Và điều này cho thấy một hiện thực hết sức phức tạp.
Bởi vì, ví dụ như bạn cho thông qua một đạo luật cho phép người chủ sa thải nhân viên vì hành vi đồng tính, thì đâu là nơi bạn sẽ vẽ đường phân chia?
Có nên vẽ nó ở đây, gần với những người chỉ có một đến hai lần thử làm người dị tính?
hay nên vẽ nó bên này gần những người mà chỉ có một đến hai lần có quan hệ đồng tính?
Chính xác là ở đâu thì một người sẽ trở thành công dân hạng hai?
Một điều thú vị nữa mà tôi học được từ chiến dịch và những chuyến đi của mình là khuynh hướng tình dục thật ra là một chất kết dính tồi.
Sau khi đi rất nhiều nơi và gặp rất nhiều người, tôi có thể nói với bạn rằng trong cộng đồng LGBT cũng có kẻ xấu, người tốt; có người theo đảng Dân chủ lẫn kẻ theo đảng Cộng hòa, và có cả dân chơi thể thao lẫn người ẻo lả, và tất cả mọi hạng người mà bạn có thể nghĩ ra y như những người trong thế giới loài người.
Ngoài chuyện là chúng tôi không có đủ quyền lợi về mặt pháp luật, và cùng có chung những câu chuyện về định kiến và đấu tranh, thì việc không phải là thẳng không có nghĩa rằng chúng tôi nhất thiết phải có điểm chung.
Vì vậy với số lượng không đếm hết của các khuôn mặt trong chiến dịch "Sự thật hiển nhiên", với hy vọng rằng chúng sẽ xuất hiện trên ngày càng nhiều phương tiện: trên xe buýt, bảng quảng cáo, trang Facebook, màn hình chờ, có lẽ khi được xem cuộc diễu hành của nhân loại như vầy, một cái gì đó thú vị và hữu ích sẽ bắt đầu xảy ra.
Hy vọng rằng cách phân chia thành nhóm, thành hai thái cực, các chiếc hộp nhằm đơn giản hóa sự phân loại loài người sẽ bắt đầu trở nên vô dụng và chúng sẽ bắt đầu mất đi.
Bởi vì chúng thật sự không mô tả được những gì mà chúng ta chứng kiến, những người mà chúng ta biết và cả chính chúng ta.
Cái mà chúng ta đang thấy chính là loài người với tất cả sự đa dạng của mình.
Và đã nhìn thấy họ thì khó mà phủ nhận cái người trong họ.
Ít nhất, tôi hy vọng rằng nó làm cho việc phủ nhận quyền con người của họ trở nên khó khăn hơn.
Có phải bạn sẽ chọn chính tôi là người mà bạn sẽ tước đoạt quyền được ở, quyền được xin con nuôi, quyền được cưới, quyền tự do để mua sắm và sinh sống ở đây?
Có phải tôi là người mà bạn chọn để từ bỏ không còn là con, anh chị hay cha mẹ của bạn nữa, không là hàng xóm, anh em họ, cô chú, giám đốc, nữ cảnh sát hay lính cứu hỏa của bạn?
Đã quá muộn.
Bởi vì tôi đã là tất cả những người đó.
Chúng tôi đã là tất cả những người đó, và chúng tôi vẫn luôn như vậy.
Do đó xin đừng coi chúng tôi như những người xa lạ, hãy coi chúng tôi như những đồng bào của bạn.
Xin hết và xin cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi chưa bao giờ quên những lời bà tôi dặn dò - bà đã qua đời trong cảnh tha hương: "Này cháu, hãy chống lại Gaddafi. Hãy chiến đấu chống lại hắn.
Nhưng đừng bao giờ biến thành một dạng người cách mạng kiểu Gaddafi."
Gần hai năm đã trôi qua từ khi cuộc Khởi Nghĩa ở Libya nổ ra, được tiếp thêm sinh lực bởi những làn sóng động viên trên diện rộng từ những cuộc khởi nghĩa ở Tunisia và Ai Cập.
Tôi tham gia vào các lực lượng trong và ngoài Libya để kêu gọi cho ngày của thịnh nộ và để khởi đầu một cuộc khởi nghĩa chống lại chế độ chuyên chế Gaddafi.
Và đó là một cuộc cách mạng vĩ đại.
Nam nữ thanh niên đứng đầu chiến tuyến đòi lật đổ chính quyền, giơ cao những biểu ngữ về tự do, phẩm giá, công bằng xã hội.
Họ đã tỏ rõ một tấm gương về lòng quả cảm trong việc đối đầu với chế độ độc tài tàn bạo của Gaddafi.
Họ đã cho thấy một tình đoàn kết keo sơn trải từ đông sang tây và kéo dài đến tận miền nam.
Cuối cùng thì, sau 6 tháng chiến tranh ác liệt với tổng thương vong lên đến 50,000 người chúng tôi đã xoay sở giải phóng đất nước mình và lật đổ tên bạo chúa.
(Vỗ tay) Tuy nhiên, Gaddafi đã để lại một gánh nặng, một di sản của chính thể chuyên chế, tham nhũng và những mầm mống chia rẽ.
Trong suốt bốn thập kỉ, nền chuyên chế tàn bạo của Gaddafi đã phá huỷ cơ sở hạ tầng cũng như nền văn hóa và nền tảng đạo đức của xã hội Libya.
Nhận thức được sự huỷ hoại và những thách thức, tôi cũng như bao nhiêu phụ nữ khác, hăm hở tái xây dựng xã hội dân sự của Libya, kêu gọi sự toàn diện và quá trình chuyển tiếp sang nền dân chủ và hoà giải quốc gia.
Gần 200 tổ chức được thiết lập tại Benghazi trong suốt thời gian đó và ngay sau Gaddafi sụp đổ -- gần 300 tại Tripoli.
Sau 33 năm trời tha hương, tôi trở lại Libya, với một lòng nhiệt huyết độc nhất, tôi bắt đầu tổ chức các lớp huấn luyện nâng cao năng lực, phát triển con người về kỹ năng lãnh đạo.
Cùng một nhóm phụ nữ tuyệt vời, tôi đồng sáng lập Cương Lĩnh Phụ Nữ Libya vì Hoà Bình (Libyan Women's Platform for Peace) một phong trào của phụ nữ, các nhà lãnh đạo từ mọi thành phần khác nhau trong xã hội, để vận động hành lang cho sự trao quyền chính trị xã hội cho phụ nữ và để vận động cho quyền của chúng tôi được bình đẳng tham gia xây dựng nền dân chủ và hoà bình.
Tôi đã ở trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn giai đoạn tiền bầu cử, một môi trường ngày càng phân cực, một môi trường được thành hình bởi quan điểm chính trị ích kỷ đầy tính thống trị và loại trừ.
Tôi dẫn đầu một sáng kiến của Cương Lĩnh Phụ Nữ Libya vì Hoà Bình để vận động hành lang cho một luật bầu cử mang tính toàn diện hơn, luật mà có thể mang đến cho mọi công dân, dù họ xuất thân ra sao, quyền được bầu và tranh cử, và quan trọng nhất là đặt quy định cho những đảng chính trị phải đan xen các ứng cử viên nam và nữ theo cả chiều dọc và chiều ngang trong danh sách của họ tạo ra danh sách hình khoá kéo.
Cuối cùng thì sáng kiến của chúng tôi cũng đã được tiếp nhận và thành công.
Phụ nữ thắng 17,5 phần trăm trong Quốc Hội Nhà Nước ở những cuộc bầu cử đầu tiên trong vòng 52 năm trở lại đây.
(Vỗ tay) Tuy nhiên, từng chút từng chút một, sự hưng phấn từ các cuộc bầu cử và của cuộc cách mạng nhìn chung biến mất dần -- khi từng ngày qua đi chúng tôi thức dậy với các tin tức về bạo lực.
Một ngày chúng tôi thức giấc với tin tức về sự báng bổ các đền thờ cổ và lăng mộ của người Sufi.
Ngày khác chúng tôi thức dậy với tin tức về vụ tàn sát đại sứ Mỹ và vụ tấn công vào lãnh sự quán.
Ngày khác nữa chúng tôi thức dậy với tin về vụ ám sát các sỹ quan quân đội.
Và mỗi ngày, mỗi ngày chúng tôi thức dậy với luật lệ của lực lượng dân quân và những sự vi phạm liên tiếp của họ về quyền con người với tù nhân cũng như sự không tôn trọng các quy định trong luật pháp của họ.
Xã hội của chúng tôi, thành hình bởi các tư duy cách mạng, trở nên phân cực hơn và đã rời xa các lý tưởng, các nguyên tắc về tự do, phẩm giá, bình đẳng xã hội mà chúng tôi theo đuổi lúc ban đầu.
Tính không dung thứ, loại trừ và báo thù trở thành biểu tượng của thời (hậu) khởi nghĩa.
Tôi tới đây không có ý định truyền cảm hứng cho bạn với câu chuyện thành công trong việc tạo ra danh sách hình khoá kéo và các cuộc bầu cử.
Mà tôi đến đây để thú nhận rằng chúng tôi - toàn bộ đất nước đã lựa chọn sai lầm, đã quyết định sai lầm.
Chúng tôi đã không ưu tiên quyền công dân.
Vì những cuộc bầu cử không đem lại hoà bình, sự ổn định hay an ninh cho Libya.
Liệu danh sách hình khoá kéo và sự dan xen giữa các ứng cử viên nam và nữ đã đem lại hòa bình và hoà giải cho đất nước chăng?
Không, không hề.
Vậy cuối cùng nó đã giúp ích gì?
Tại sao xã hội chúng tôi tiếp tục là một xã hội phân cực và thống trị bởi những nền chính trị ích kỷ của sự thống trị và loại trừ, bởi cả hai giới nam và nữ?
Có thể sự thiếu sót không chỉ là về mặt bình quyền của phụ nữ mà còn là những giá trị tính nữ về lòng trắc ẩn, sự khoan dung, và tính toàn diện.
Xã hội của chúng tôi cần một cuộc đối thoại cấp quốc gia và sự đồng lòng xây dựng hơn là cần những cuộc bầu cử điều mà, chỉ làm tăng sự phân cực và chia rẽ hơn thôi.
Xã hội của chúng tôi cần những sự đại diện có phẩm chất từ nữ giới hơn là cần những con số và số lượng về sự đại diện mang tính nữ giới.
Chúng tôi cần dừng việc hành động như những sứ giả cuồng nộ, dừng việc ủng hộ những ngày cuồng nộ.
Chúng tôi cần bắt đầu hành động như những sứ giả của lòng trắc ẩn và khoan dung.
Chúng tôi cần phát triển một cuộc đàm luận mang tính nữ không chỉ vinh danh mà còn phải thực hành sự khoan dung thay vì thù hằn, cộng tác thay vì cạnh tranh, bao hàm thay vì loại trừ.
Đây là những ý tưởng cần thiết mà một đất nước đã bị chiến tranh tàn phá như Libya tuyệt đối cần để có thể gặt hái được hoà bình.
Bởi vì hòa bình như thuật giả kim, nó cần đến sự hoà quyện, sự đan xen giữa các quan điểm nam và nữ.
Đó mới là cái khoá kéo thật sự.
Và chúng tôi cần thiết lập yếu tố sống còn đó trước khi thực hiện mặt chính trị - xã hội.
Theo một đoạn thơ trong Kinh Koran "Salam" -- hoà bình -- "là từ của Chúa Trời đầy lòng khoan dung, raheem."
Tiếp theo, từ "raheem" được biết đến trong các truyền thống của Abraham có chung nguồn gốc với tiếng Ả Rập là "rahem" -- tử cung-- biểu hiện cho tính nữ - tình mẹ bao bọc lấy nhân loại nơi mà đàn ông và đàn bà, từ mọi bộ lạc, mọi dân tộc, được sinh ra.
Và bởi vì tử cung bao bọc hoàn toàn phôi thai đang phát triển trong lòng nó, ma trận thiêng liêng của tình thương nuôi dưỡng toàn bộ sự sống đó.
Vì thế chúng ta được dạy rằng "Sự khoan dung của ta bao trùm vạn vật".
Vì thế chúng ta được dạy rằng "Sự khoan dung của ta chiến thắng cơn phẫn nộ".
Cầu cho mỗi chúng ta được ân sủng của lòng khoan dung.
Vỗ tay Cám ơn
Vỗ tay
Salaam alaikum.
Chào mừng bạn tới Doha.
Tôi chịu trách nhiệm đảm bảo nguồn lương thực cho đất nước này.
Đó là công việc của tôi trong 2 năm tới, thiết kế một kế hoạch tổng thể, và thực hiện nó trong 10 năm sau đó, tất nhiên là cùng với nhiều người khác nữa.
Nhưng đầu tiên, tôi muốn kể cho các bạn nghe một câu chuyện, câu chuyện của tôi, câu chuyện về đất nước mà các bạn đang ở đây ngày hôm nay.
Tất nhiên, hầu hết các bạn đã có 3 bữa ăn ngày hôm nay và có thể sẽ ăn thêm bữa nữa sau sự kiện này.
Vậy Qatar những năm 1940 ra sao?
Lúc đó có khoảng 11,000 người sinh sống ở đây.
Không có nước ngọt. Không có năng lượng, không dầu mỏ, không xe hơi, không có gì cả.
Hầu hết người dân ở đây sống ở những làng chài ven biển, đánh cá, hoặc vô gia cư lang thang tìm nước ngọt.
Sự quyến rũ tiện nghi mà bạn thấy hôm nay không hề tồn tại.
Không có những thành phố mà bạn thấy ở Doha hay Dubai hay Abu Dhabi hay Kuwait hay Riyadh như ngày nay.
Không phải người ta không biết phát triển thành phố.
Mà vì họ không có tài nguyên để xây dựng.
Và bạn có thể thấy là tuổi thọ (của người dân) cũng ngắn.
Hầu hết mọi người chỉ sống đến khoảng 50 tuổi.
Ta sẽ chuyển sang phần thứ hai: Kỷ nguyên dầu mỏ.
Người ta phát hiện ra dầu mỏ vào năm 1939.
Nhưng thật không may, nó không thực sự được khai thác thương mại cho đến sau Thế chiến thứ 2.
Dầu mỏ đã mang lại điều gì?
Nó thay đổi diện mạo của đất nước, như bạn có thể thấy và chứng kiến ngày nay.
Nó cũng mang lại cho cho những người lang thang trong sa mạc - tìm kiếm nước, tìm kiếm thức ăn, cố gắng nuôi sống đàn gia súc của họ - đô thị hóa.
Bạn có thể sẽ thấy lạ, nhưng các thành viên trong gia đình chúng tôi nói nhiều giọng khác nhau.
Giọng của mẹ tôi rất khác so với ba tôi, và chỉ có 300,000 người sống trong cùng một đất nước.
Có khoảng 5 hay 6 giọng địa phương trên đất nước này vào thời điểm hiện tại.
Có người hỏi 'Sao lại thế? Sao điều đó có thể xảy ra được?'
Đó là vì chúng tôi sống rải rác.
Chúng tôi không thể sống tập trung tại một khu vực đơn giản vì sự khan hiếm tài nguyên.
Và khi tài nguyên đến, như là dầu mỏ, chúng tôi bắt đầu xây dựng những công nghệ hiện đại và đem mọi người đến gần với nhau vì chúng tôi cần sự tập trung.
Mọi người bắt đầu tìm hiểu lẫn nhau.
Và chúng tôi nhận ra rằng có một số khác biệt về giọng miền.
Và đó là tập hai: thời đại dầu mỏ.
Hãy nhìn vào ngày hôm nay.
Đây có lẽ là đường chân trời mà phần lớn các bạn biết về Doha.
Vậy dân số ngày nay là bao nhiêu?
Khoảng 1,7 triệu người.
Chỉ trong vòng gần 60 năm.
Tốc độ phát triển trung bình của nền kinh tế là khoảng 15% trong vòng 5 năm trở lại đây.
Tuổi tho đã tăng lên thành 78.
Lượng nước ngọt tiêu thụ đã tăng lên tới 430 lít.
Và đó là những con số ở mức cao nhất trên thế giới.
Từ không có một giọt nước nào tới mức sử dụng nước ngọt cao nhất, cao hơn bất cứ quốc gia nào.
Tôi không biết đó có phải là là phản ứng với việc thiếu nước hay không.
Nhưng điều thú vị trong câu chuyện mà tôi vừa kể là gì?
Điều thú vị là chúng tôi tiếp tục phát triển ở mức 15% một năm trong vòng 5 năm gần đây mà không hề có nước ngọt.
Đó là thắng lợi mang tính lịch sử. Nó chưa bao giờ xảy ra trước đó.
Các thành phố từng bị quét sạch vì thiếu nước ngọt.
Đây là lịch sử được tạo ra ngay trong khu vực.
Chúng tôi không chỉ xây dựng các thành phố, mà đó còn là những thành phố trong mơ với người dân mơ ước trở thành nhà khoa học, bác sỹ.
Xây một ngôi nhà đẹp, hãy mang tới một kiến trúc sư, để thiết kế nhà tôi.
Những người này tin tưởng rằng đây là nơi có thể sinh sống khi mà việc đó không khả thi.
Nhưng tất nhiên, với việc ứng dụng công nghệ.
Brazil có lượng mưa hàng năm là 1.782 mm.
Quatar có 74, và chúng tôi có mức độ phát triển tương đương.
Câu hỏi là làm thế nào.
Làm thế nào mà chúng tôi làm được?
Chúng tôi không hề có một chút nước ngọt nào.
Đơn giản là nhờ chiếc máy khổng lồ có tên là máy loại muối này.
Năng lượng là nhân tố chính ở đây. Nó đã thay đổi mọi thứ.
Nó chính là thứ mà chúng tôi bơm ra từ lòng đất , thứ mà chúng ta đốt hàng tấn, thứ mà có lẽ hầu hết các bạn đã dùng để đi đến Doha.
Đó chính là lòng hồ của chúng tôi, như các bạn đã thấy.
Là con sông của đất nước này.
Đó là cách mà tất cả các bạn đây có thể sử dụng và tận hưởng nước ngọt.
Đây là công nghệ tuyệt vời nhất mà khu vực này có thể có: công nghệ khử muối.
Vậy rủi ro nằm ở đâu?
Có phải lo lắng nhiều không?
Tôi sẽ nói là, có lẽ nếu bạn nhìn vào thực tế toàn cầu, bạn sẽ nhận ra rằng, tất nhiên là tôi phải lo lắng rồi.
Nhu cầu càng ngày càng phát triển, cũng như dân số.
Chúng ta vừa có 7 tỷ người chỉ vài tháng trước đây.
Và con số đó đòi hỏi nguồn lương thực tương ứng.
Và dự đoán là chúng ta sẽ có 9 tỷ người vào năm 2050.
Vậy một đất nước không có nước ngọt phải lo lắng về những điều đang xảy ra ngoài vùng lãnh thổ của mình.
Cũng có những thay đổi về chế độ ăn uống.
Khi đi lên một tầng lớp xã hội cao hơn, mọi người cũng thay đổi chế độ ăn uống của họ.
Họ bắt đầu ăn nhiều thịt hơn và cứ như thế.
Mặt khác, sản lượng lại đi xuống vì sự thay đổi khí hậu và các yếu tố khác.
Và người ta sẽ phải nhận ra khi một cuộc khủng hoảng sắp xảy ra.
Đây là hoàn cảnh của Qatar, nếu có người còn chưa biết.
Trữ lượng nước của chúng tôi chỉ là 2 ngày.
Chúng tôi nhập khẩu 90% tổng lương thực, và chỉ trồng trọt trong khoảng dưới 1% diện tích đất đai.
Số nông dân có hạn của chúng tôi đang bị đẩy khỏi ngành nông nghiệp, hệ quả của chính sách mở cửa thị trường mang lại những đối thủ lớn, vân vân...
Vậy nghĩa là chúng tôi cũng phải đối mặt với những mối đe dọa.
Chúng đe dọa trực tiếp đến sự phát triển bền vững và lâu dài của đất nước.
Câu hỏi ở đây là, có giải pháp nào cho vấn đề này không?
Có một giải pháp bền lâu không?
Quả thực là có.
Biểu đồ này tóm tắt lại hàng nghìn trang tài liệu kỹ thuật mà chúng tôi đã nghiên cứu trong vòng 2 năm qua.
Hãy bắt đầu với nước ngọt.
Chúng tôi đều biết rất rõ, như tôi đã chỉ cho các bạn thấy trước đó, là chúng tôi cần nguồn năng lượng này.
Vậy nếu chúng tôi cần năng lượng, cụ thể là loại năng lượng nào?
Một nguồn năng lượng có thể cạn kiệt?
Nhiên liệu hóa thạch? Hay là chúng tôi nên sử dụng một loại năng lượng khác?
Chúng tôi có lợi thế đáng kể nào khi sử dụng một nguồn năng lượng khác không?
Tôi đoán hầu hết các bạn đều đã nhận ra là có: 300 ngày nắng.
Chúng tôi sẽ sử dụng nguồn năng lượng có thể tái tạo đó để sản xuất lượng nước ngọt cần thiết.
Và chúng tôi cần khoảng 1,800 megawatts năng lượng mặt trời để sản xuất 3.5 triệu mét khối nước.
Đó là một khối lượng lớn nước.
Lượng nước đó sẽ được mang đến cho người nông dân, để họ có thể tưới nước cho cây trồng, rồi họ có thể cung cấp thực phẩm cho xã hội.
Nhưng để duy trì trục ngang đó, bởi vì đây là nhiều công trình, những hệ thống mà chúng tôi sẽ mang lại, chúng tôi cũng sẽ phải phát triển trục dọc này: hệ thống hỗ trợ, giáo dục trình độ cao, nghiên cứu và phát triển, các ngành công nghiệp, kỹ thuật, để chế tạo các công nghệ ứng dụng, và cuối cùng là thị trường.
Nhưng để gắn kết tất cả những điều đó, cho phép chúng xảy ra, là pháp luật, chính sách, điều lệ.
Không có chúng, chúng tôi không thể làm gì cả.
Và đó là điều mà chúng tôi định làm.
Trong vòng 2 năm, chúng tôi hy vọng là sẽ hoàn thành kế hoạch này và bắt đầu thực hiện nó.
Mục tiêu đề ra là trở thành một thành phố thiên niên kỷ, giống như những thành phố thiên niên kỷ khác xung quanh đây: Istanbul, Rome, London, Paris, Damascus, Cairo.
Chúng tôi mới chỉ 60 tuổi, nhưng chúng tôi muốn sống mãi mãi như một thành phố, sống trong yên bình.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi là một họa sĩ
Tôi sống ở New York và tôi hiện đang làm về quảng cáo từ khi tôị rời truờng học đuợc khoảng bảy, tám năm đến giờ và nó rất là mệt mỏi
Nhiều đêm tôi làm việc rất khuya và cả những ngày nghỉ cuối tuần nữa và tôi thấy mình chưa bao giờ có đủ thời gian cho tất cả các kế hoạch mà tôi muốn làm cho bản thân.
Và một ngày nọ, tôi đang ở công ty và thấy một cuộc độc thoại của Stefan Sagmeister trên TED với tiêu đề "Sức mạnh của thời gian nghỉ" và anh ấy đã nói về làm sao mà mỗi bảy năm, anh ấy xin công ty cho nghỉ một năm để anh ấy có thể thực hiện những dự án sáng tạo, và tôi bất chợt cảm thấy như đuợc truyền cảm hứng và tôi chỉ noí "Tôi phải thực hiện cái này.
Tôi phải nghỉ một năm. Tôi cần thời gian để đi du lịch và dành thời gian cho gia đình tôi và bắt đầu thực hiện những ý tưởng sáng tạo
Bởi vậy, một trong những dự án rốt cuộc là một cái gì đó mà tôi gọi là "Mỗi Giây Mỗi Ngày"
Về cơ bản tôi đang ghi lại một giây của một ngày trong cuộc đời tôi cho đến hết cuộc đời mình, gom nhặt những một giây này theo trình tự thời gian từng mảnh của cuộc đời tôi vào một cuộn phim liên tiếp cho đến khi, bạn biết đấy, khi tôi không thể quay phim đuợc nữa
Mục đích của cái dự án này là tôi ghét việc mình đã chẳng nhớ nổi những việc đã làm trong quá khứ
Đó là tất cả những thứ mà tôi đã làm cho cuộc sống của mình mà tôi lại không có sự hồi tưởng nào trừ khi có một ai đó nói về nó và đôi lúc tôi nghĩ Oh phải, tôi đã làm điều đó
và tôi nhận ra một thứ khi tôi mới bắt đầu cái dự án đó là nếu tôi không làm điều gì đó thú vị tôi sẽ quên việc quay cuốn phim
Bởi vậy -- tôi cảm thấy rất tệ lần đầu tiên tôi quên quay cuộn phim bởi vì đó là một thứ mà tôi đã rất muốn từ khi tôi 30 tuổi, tôi muốn tiếp tục cái dự án này mãi mãi và để khi tôi lỡ mất cái giây phút ấy, tôi nhận ra nó chỉ là thứ gì đó trong suy nghĩ cuả tôi nơi mà tôi sẽ không bao giờ quên lần nữa
Bởỉ vậy, nếu tôi sống đến 80 tuổi, tôi sẽ có 1 cuộn phim khoảng 5 tiếng đồng hồ thu lại 50 năm của cuộc đời mình
Khi tôi 40 tuổi, tôi sẽ có video dài 1 tiếng đồng hồ mà nó chỉ gồm những năm tôi 30
Điều này thực sự đã tiếp sức cho tôi ngày qua ngày, khi mà tôi thức dậy tôi sẽ làm một cái gì đó thú vị trong ngày
Bây giờ, một trong những thứ mà tôi gặp khó khăn đó chính là khi thời gian trôi qua thời gian có vẻ như bắt đầu trở nên mờ ảo và bắt đầu hoà lẫn vào nhau và bạn biết không, tôi ghét điều đó và việc mường tượng là cách kích hoạt bộ nhớ.
Bạn biết đấy, dự án này với tối là một cách mà tôi khỏa lắp khoảng trống và nhớ mọi thứ mà tôi đã từng làm.
Mặc dù chỉ với 1 giây cũng đã cho phép tôi ghi nhớ mọi thứ khác mà tôi đã làm trong một ngày
Nó khá là khó, đôi khi, để có thể chọn ra một giây.
Vào một ngày đẹp trời, tôi có thể có 3 hay 4 giây gì đó mà tôi thật sự muốn chọn để ghi lại nhưng tôi sẽ chĩ cho phép mình rút ngắn lại chỉ với 1 giây. nhưng mặc dù bị rút ngắn, một giây đó vẫn cho phép tôi nhớ 3 giây còn lại.
Nó cũng là một dạng phản kháng, một kiểu phản kháng cá nhân chống lại kiểu văn hóa chúng ta đang có nơi mà mọi người chỉ đến những buổi hòa nhạc với những chiếc điện thoại đi động và thu lại cả một buổi diễn, và họ làm phiền bạn vì điều đó.
Họ hoàn toàn không thưởng thức buổi diễn.
Họ chỉ đang xem buổi diễn qua điện thoại di động của minh.
Tôi ghét điều đó và tôi thừa nhận rằng mình đã từng là một gã như thế, trong quá khứ, và Tôi nay đã quyết định cách tốt nhật đối với tôi để vẫn thu giữ những ký ức hình ảnh, âm thanh của cuộc sống và để không phải là loại người như thế bằng cách thu lại một giây quý giá. điều đó cho phép tôi kích hoạt vào tiềm thức, "yeah, buổi diễn đó thật sự rất tuyệt, tôi thật sự thích nó"
Và điều đó chỉ đòi hỏi một giây rất rất nhanh.
Tôi đã có một chuyến đi kéo dài ba tháng mùa hè vừa rồi.
Đó là một chuyến đi mà tôi đã hằng mong ước sẽ thực hiện trong suốt cuộc đời mình, chỉ du lịch vòng quanh Mỹ và Canada và chỉ kịp nghĩ ra nơi sẽ đi vào ngày hôm sau, và chuyến đi đó thật sự rất tuyệt.
Tôi đã thật sự cạn kiệt, tôi tiêu quá nhiều tiền cho chuyến đi của mình với khoản tiết kiệm mà tôi đã phải mất cả năm để có, vì thế tôi phải đến Seatle và tôi dành thời gian cho những người bạn thực hiện một dự án nho nhỏ
Một trong những lý do tôi nghỉ một năm la để có thêm thời gian với gia đình, và chuyện khá bi kịch đã xảy ra khi chị dâu của tôi khi ruột thừa của cô ấy đột ngột thắt lại, và chúng tôi mang chị ấy đến phòng cấp cứu, và chị ấy đã thật sự trong tình trạng nguy kịch.
Chúng tôi gần như mất chị ấy, và tôi đã ở đó với anh trai mỗi ngày.
Chuyện đó đã giúp tôi nhận ra một điều gì khác trong suốt dự án này, đó là thu lại một giây trong một ngày vô cùng tôi tệ thật sự là khó.
Nó không giống với việc chúng ta dự định lấy máy quay ra khi chúng ta đang làm những chuyện vui vẻ.
Hay chúng ta trong trạng thái "Oh yeah, bưa tiệc này, để tôi chụp lại một tấm đã"
nhưng chúng ta hiếm khi làm thế khi chúng ta có một ngày tồi tệ. và một chuyện gì đó kinh khủng đang xảy ra.
Và tôi phát hiện ra rằng thật sự quan trọng khi chúng ta thu lại chỉ một giây của một khoảnh khắc tồi tệ.
Điều đó rất giúp ích cho bạn về việc bạn sẽ trân trọng nhưng giây phút vui vẻ.
và không phải lúc nào bạn cũng có nhựng ngày tốt đẹp, vì thế khi bạn có một ngày không tốt, Tôi nghĩ việc ghi nhớ nó cũng rất quan trọng, như việc ghi nhớ những phút ngày vui vẻ.
Bây giờ một trong những việc tôi làm là tôi không dùng bất cứ bộ lọc nào cả, tôi không dùng bất cứ thứ gì - tôi có gắng bắt lấy một khoảnh khắc như thể tôi đang chứng kiến bằng mắt mình.
Tôi đã bắt đầu với quy tắc là đứng trên quan điểm ngôi thứ nhất,
Ngay từ đầu, tôi nghĩ tôi đã có vài video mà trong đó bạn có thể thấy tôi trong đó, nhưng tôi nhận ra đó không phải là cách tôi muốn làm.
Cách mà thật sự để ghi nhớ những gì tôi đã chứng kiến là cách thu lại những khoảnh khắc như thể tôi đang nhìn nó.
Bây giờ vài ý tưởng mà tôi có trong đầu về dự án này là dự án sẽ chẳng còn gì thú vị nếu có hàng ngàn người cùng tham gia xây dựng, phải không?
Tôi có sinh nhật thứ 31 vào tuần trước, lúc đó
tôi nghĩ sẽ rất thú vị để chứng kiến cái mà mọi người cũng thực hiện dự án quay phim như này.
Tôi nghĩ mỗi người sẽ có một cách hiểu về dự án theo cách riêng của mình.
tôi nghĩ mỗi người sẽ có lợi từ việc chỉ cần ghi nhớ một giây trong ngày.
Cá nhân tôi thấy chán với việc quên và việc quay phim này thật sự rất dễ.
ý tôi là chúng ta đều có một máy quay HD trong túi ngay bây giờ đa số mọi người trong phòng này, Tôi dám cược như vậy-- và có một điều là tôi không bao giờ muốn quên một ngày mà tôi đã trải qua, và đây là cách tôi làm để ghi nhớ những ngày trong đời, và thật sự nó khá thú vị khi xem lại, nếu như bạn có thể nhập vào một trang web ngày 18 tháng 6 năm 2018 và thấy một chuỗi cuộc sống của những người khác vào cái ngày đó ở khắp nơi trên thế giới
Tôi không biết. Tôi nghĩ là cái dự án này rất khả thi và tôi khuyến khích các bạn hãy thu lại những mảnh nhỏ của cuộc sống của bạn mỗi ngày bởi vậy bạn sẽ không bao giờ quên những ngày bạn đã sống
Cảm ơn
Vỗ tay
Tôi là một nghệ sĩ trong kiếp trước.
Tôi vẫn vẽ. Tôi yêu nghệ thuật.
Tôi yêu niềm vui mà màu sắc đem lại cho cuộc sống chúng ta và cho cộng đồng chúng ta, và tôi cố gắng đem một phần nghệ sĩ trong tôi vào chính trị, và tôi thấy rằng một phần công việc của tôi hôm nay, lý do mà tôi đứng đây, không chỉ vận động cho đảng của tôi, mà còn cho chính trị, và vai trò mà nó có thể làm cho cuộc sống chúng ta tốt hơn
Trong 11 năm, tôi là thị trưởng của thủ đô Tirana
Chúng tôi gặp nhiều khó khăn.
Nghệ thuật là môt phần của câu trả lời, và tên tôi, ngay từ ban đầu, nối kết với 2 việc: sự đánh đổ xậy dựng bất hợp pháp nhằm lấy lại không gian công cộng, và dùng màu sắc để làm khêu dậy hy vọng đã bị mất của thành phố tôi.
Nhưng việc dùng màu sắc không chỉ là mộy hoạt động nghệ thuật
Thật ra, nó là một dạng hoạt động chính trị trong bối cảnh khi ngân sách thành phố mà tôi có sau khi được bầu tổng cộng là 0. gì đó
Khi chúng tôi sơn tòa nhà đầu tiên, bằng cách đổ một màu cam rạng rỡ lên màu xám tối tăm của môt mặt tiền, một việc không thể tưởng tượng được xảy ra.
Giao thông bị tắc nghẽn và rất đông người tụ tập như thể đó là nơi xảy ra tai nạn nghiêm trọng hay có người nổi tiếng đến thăm bất ngờ.
Chính quyền Liên hiệp châu Âu của Pháp đảm nhiệm cho quỹ này vội vàng tới cấm tòa nhà này.
Ông ta la rằng sẽ ngưng cung cấp tài chính.
Tôi hỏi ông: "Nhưng tại sao?"
"Bởi vì màu sắc ông dùng không đạt tiêu chuẩn châu Âu" - ông ta đáp.
Tôi nói rằng: "Thật ra, những thứ chung quanh khộng đạt tiêu chuẩn châu Âu, mặc dù chúng tôi không muốn vậy, nhưng chúng ta sẽ tự chọn màu sắc, bởi vì đây chính là màu chúng tôi mong muốn.
Và nếu các người không cho chúng tôi tiếp tục công việc của chúng tôi, tôi sẽ mở một cuộc họp báo ở đây, ngay lúc này, ngay trên con đường này, và chúng tôi sẽ nói với mọi người rằng ông nhìn tôi như là người giám nghiệm của thời xã hội chủ nghĩa thực tế."
Lúc đó ông ta nhìn cũng hoang mang, và hỏi tôi có thể thỏa hiệp được không.
Nhưng tôi nói không, tôi rất tiếc, thỏa hiệp là màu xám trong màu sắc và chúng tôi có đủ màu xám cho cả đời rồi.
(vỗ tay) Vì vậy đây là thời điểm để thay đổi.
Sự phục hồi của những nơi công cộng đã dậy lại cảm giác thuộc về một thành phố mà con người đã mất.
Niềm tự hào của con người về nơi sống của họ, và có những cảm giác đã bị chôn sâu kín nhiều năm dưới sự giận dữ của công trình xây dựng bất hợp pháp, tàn phá ở những nơi công cộng.
Và khi màu sắc xuất hiện ở mọi nơi, việc biến đổi bắt đầu
Tiếng ồn ào hỏi lớn: "Đây là gì? Chuyện gì đang xảy ra?
Màu sắc đang làm gì chúng ta vậy?"
Và chúng tôi thăm dò ý kiến, cuộc thăm dò tuyệt nhất mà tôi từng chứng kiến trong đời.
Chúng tôi hỏi mọi người, "Bạn có thích hoạt động này khộng, và có những tòa nhà được sơn như thế?"
Và câu hỏi thứ hai là, "Bạn muốn ngưng việc này hay là muốn nó tiếp tục?"
Câu hỏi đầu tiên, 63% người đồng ý, họ thích nó.
37% không đồng ý, họ không thích.
Nhưng tới câu hỏi thứ hai, một nửa số người không thích nó, họ vẫn muốn nó được tiếp tục. (cười) Chúng tôi nhận thấy sự thay đổi.
Người dân bắt đầu xả rác trên đường ít hơn, ví dụ như, bắt đầu trả tax, bắt đầu cảm thấy được những thứ mà họ đã quên lãng đi, và cái đẹp đó như là người giám sát, khi mà cảnh sát thành phố, hoặc của bang đó không có mặt ở đó.
Một ngày kia, tôi đang đi trên con đường đã được sơn, và là nơi chúng tôi đang tiến hành việc trồng cây, khi tôi nhìn thấy chủ cửa hàng và vợ của ông ấy dựng lên một cửa chính làm bằng kính cho cửa hàng của họ.
Họ đã bỏ đi cánh cửa chớp cũ kĩ vào nơi đổ rác.
Tôi hỏi ông: "Tại sao ông lại thẩy đi cánh cửa chớp?"
"Vì thành phố giờ đã an toàn hơn,"
"An toàn hơn? Tại sao? Họ tăng thêm cảnh sát ở đây à?"
"Thôi nào ông! Cảnh sát gì?
Ông có thể thấy đấy. Có thêm màu sắc, đèn đường, vỉa hè mới không có ổ gà, cây cối. Vì thế nó rất đẹp; nó an toàn."
Và thật vậy, vì vẻ đẹp đã mang lại cho người dân một cảm giác như được bảo vệ.
Và đây không phải là cảm giác sai lầm
Tệ nạn giảm dần.
Tự do dành được từ năm 1990 đem lại sự hỗn loạn cho thành phố, khi mà tình trạng phá hoại những năm thập niên 90. đem lại sự thiếu hụt hy vọng đến thanh phố
Việc sơn tường không thể cung cấp thức ăn cho trẻ em, hoặc giúp đỡ người bị bệnh hoặc giáo dục người vô học, nhưng nó mang đến hy vọng và ánh sáng, và giúp người ta nhận ra rằng có rất nhiều cách để làm điều gì, một tinh thần khác, một cảm giác khác với cuộc sống của chúng ta, và nếu chúng ta có thể đem lại năng lượng và hy vọng tới chính trị của chúng ta, chúng ta có thể xây dựng một cuộc sống tốt đẹp hơn, cho mọi người và cho đất nước chúng ta.
Chúng tôi tháo bỏ 123.000 tấn bê tông từ chỉ bờ sông.
Chúng tôi phá hủy 5000 tòa nhà bất hợp pháp toàn thành phố, toà nhà cao nhất cao tới 8 tầng lầu.
Chúng tôi trồng 55000 cây xanh và bụi cây.
Chúng tôi thiết lập thuế môi trường, và rồi mọi người đều bằng lòng và tất cả doanh nhân trả thuế đều đặn.
Bằng cách mở rộng sự cạnh tranh, chúng tôi đã tuyển dụng vào bộ phận hành chánh nhiều người trẻ tuổi, và chúng tôi đã lập nên một cơ sở cộng đồng không bị ảnh hưởng chính trị nơi mà nam nữ được bình đẳng.
Tổ chức quốc tế đầu tư rất nhiều ở Albania suốt 20 năm gần đây, nhưng không được sử dụng hợp lý.
Khi tôi nói với chủ tịch ngân hàng thế giới rằng tôi muốn họ giúp đỡ tài chính cho dự án để thiết lập một mô hình đại sảnh để tiếp đón người dân chính xác là để đấu tranh với tham nhũng ở địa phương hằng ngày, nhưng họ không hiểu được.
Nhưng người dân phải xếp hàng đợi dưới trời mưa nắng để chứng nhận hoặc chỉ cần một câu trả lời đơn giản từ hai cánh cửa sổ nhỏ của hai văn phòng.
Họ sẵn sàng trả tiền để tránh xếp hàng, hàng dài.
Câu trả lời cho những yêu cầu của họ được đáp lại bằng một giọng nói từ một lỗ đen và, bên phía khác, một cánh tay bí ẩn lấy hồ sơ của họ trong lúc tìm kiếm hồ sơ cũ để hối lộ.
Chúng tôi có thể thay những nhân viên vô hình từ ki-ốt, mỗi tuần, nhưng chúng tôi không thể thay đổi sự thói quen đồi bại này.
Tôi nói với một công chất Đức ở ngân hàng thế giới, "Tôi tin rằng việc hối lộ sẽ không xảy ra được nếu họ làm việc ở Đức, trong một hệ thống hành chánh ở Đức, và tôi cũng tin rằng nếu ông cho công chức Đức từ hệ thống hành chánh Đức vào những lỗ hổng này, họ cũng sẽ bị hối lộ như vậy."
(vỗ tay) Vì đó không phải từ gen của bạn,
không phải vì có người có lương tâm tốt và một số người không có lương tâm.
Nó là vì hệ thống, vì tổ chức.
Đó cũng là vì môi trường và phương diện.
Chúng tôi bỏ đi các ki-ốt.
Chúng tôi đã dựng lên đại sảnh tiếp đón mới sáng sủa làm cho người dân Tirana nghĩ rằng họ vừa tới nước khác khi họ bước vào sảnh để gửi lên yêu cầu của họ.
Chúng tôi tạo ra hệ thống điều hành online và vì vậy tiến triển tất cả quá trình.
Chúng tôi đặt người dân lên hàng đầu, và không phải là nhân viên.
Việc hối lộ trong bang hành chánh ở những đất nước như Albania -- Điều đó không dựa vào tôi để nói như Hy lạp -- có thể chỉ đấu tranh bằng sự hiện đại hóa.
Cải tạo lại chính phủ bằng cách cải tạo lại chính trị là câu trả lời, và không phải cải tạo lại con người bằng công thức có sẵn mà những nước phát triển thường cố ép buộc những người như chúng tôi một cách vô hiệu quả.
(vỗ tay) Mọi thứ phải tới điểm này vì nói chung các chính trị gia, nhưng đặc biệt là trong đất nước của chúng tôi, thật sự này, nghĩ rằng người dân là người ngu ngốc.
Họ không biết ơn, vì dù gì đi nữa, người dân phải theo lời họ, trong khi đó, chính trị càng gặp nhiều thất bại trong việc trả lời sự lo lắng của công chúng hay nhu cầu cấp bách của phần đông người.
Chính trị hiện tại giống như một trò chơi hoài nghi bởi những chính trị gia, trong khi công chúng bị đẩy ra một bên như ngồi trên những chiếc ghế trong sân vận động mà sự say mê cho chính trị dần phải nhường chỗ cho sự mù lòa và tuyệt vọng.
Nhìn từ những bậc thang đó, những chính trị gia hôm nay đều giống nhau, và chính trị hiện tại giống như một môn thể thao thúc đẩy sự hung hăng và sự bi quan hơn là gắn bó trong xã hội và kì vọng cho quyền làm chủ của công dân
Barack Obama thắng bầu cử (vỗ tay) vì ông ấy huy động người dân như chưa từng biết qua cách dùng mạng lưới xã hội.
Ông ấy không biết mỗi người, nhưng với tài khéo léo rất đáng phục, ông ấy đã biến mọi người thành người hoạt động bằng cách cho họ khả năng kiểm soát những tranh luận và những dụng cụ mà mỗi người cần để vận động dưới tên của ông bằng cách tạo ra chiến dịch riêng của ông.
Tôi "tweet". Tôi rất thích nó.
Tôi thích nó vì nó gửi thông điệp của tôi ra, nhưng mà nó cũng để tôi thấy thông điệp của mọi người cho tôi.
Đây là chính trị, không phải từ trên xuống, và từ dưới lên, và ngang qua, và cho phép tiếng nói của mọi người được nghe thấy chính là điều chúng ta cần.
Chính trị không phải chỉ là lãnh đạo.
Không phải chỉ giữa chính trị gia và luật pháp.
Đây là cách mà con người suy nghĩ, cách mà họ nhìn thế giới chung quanh họ, cách họ dùng thời gian và năng lượng của họ.
Khi mọi người nói rằng các chính trị gia đều như nhau, tự hỏi bạn nếu Obama và Bush có như nhau không, nếu François Hollande (thủ tướng thứ 24, hiện tại của Pháp) giống như Sarkozy (thủ tướng thứ 23)
Họ không như nhau. Họ là con người với những quan điểm khác nhau và cách nhìn khác nhau về thế giới.
Khi mọi người nói rằng chẳng thứ gì thay đổi cả, hãy ngừng và suy nghĩ thế giới như thế nào 10, 20, 50, 100 năm về trước.
Thế giới chúng ta được định nghĩa bằng tốc độ của sự biến chuyển.
Tất cả chúng ta có thể thay đổi thế giới.
Tôi cho bạn một ví dụ rất nhỏ của một thứ, cách dùng màu sắc, có thể tạo ra thay đổi.
Tôi muốn tạo ra nhiều thay đổi nữa như tổng thống của nước tôi, nhưng mỗi các bạn có thể tạo ra sự thay đổi nếu các bạn muốn.
Thủ tướng Mỹ (thứ 32) Rossevelt, nói rằng, "Tin là bạn có thể làm được, thế là bạn đã tới nửa con đường rồi."
Cảm ơn và chúc buổi tối tốt lành (tiếng Hy Lạp).
vỗ tay
(Tiếng búa) (Cười lớn) (Lò vi sóng phát ra tiếng bíp) (Cười lớn) Có lẽ các bạn đều đồng ý với tôi đây là một con đường rất đẹp.
Nó được xây dựng từ nhựa đường, và nhựa đường là loại vật liệu xe mà chạy trên nó thì rất êm. nhưng không phải lúc nào cũng được vậy, đặc biệt không phải vào những ngày này như hôm nay khi trời đang mưa nhiều.
Rồi bạn có thể bị nước trên đường văng tung tóe.
Và đặc biệt nếu như bạn đạp xe đạp, và vượt qua những chiếc xe hơi này thì thật không hay.
Ngoài ra, nhựa đường cũng gây ra nhiều tiếng ồn.
Nó là vật liệu gây ồn, Nếu chúng ta làm những con đường như của Hà Lan, rất gần với các đô thị, chúng ta muốn một con đường yên tĩnh.
Giải pháp cho vấn đề là làm những con đường từ nhựa đường xốp.
Nhựa đường xốp là vật liệu chúng tôi hiện đang dùng để xây dựng hầu hết các quốc lộ ở Hà Lan, Nó có lỗ thấm và nước chỉ thấm xuyên qua lỗ. vì vậy tất cả nước mưa sẽ thoát ra mọi phía, và bạn sẽ có một con đường thuận tiện để lái xe. Vì vậy không còn lõm bõm nước nữa.
và tiếng ồn cũng biến mất qua lỗ thấm.
Bởi vì nó rất rỗng, tất cả tiếng ồn sẽ biến mất, vì thế mà con đường rất yên tĩnh.
Đương nhiên vẫn còn nhiều bất tiện, và điều bất tiện của loại đường này là tình trạng nứt nẻ, bong tróc có thể xảy ra.
Bong nứt là gì? Bạn thấy đó trên con đường này đá lớp mặt bị bong tróc.
Trước tiên bạn được một hòn đá, rồi nhiều hơn, rồi ngày càng nhiều, nhiều, nhiều, nhiều hơn nữa, và rồi chúng - - kìa, tôi sẽ không làm như vậy đâu. (Cười lớn) Nhưng chúng có thể làm hư cửa kính xe hơi của bạn. Vì vậy bạn không vui với điều đó.
Và sau cùng, tình trạng bong nứt này sẽ gây hư hỏng ngày càng nhiều.
Đôi khi chúng tạo nên các ổ gà.
À. Anh ta đang sẵn sàng.
Ổ gà, đương nhiên, có thể trở thành một vấn đề, Nhưng chúng tôi có giải pháp.
Thật sự như bạn thấy ở đây vật liệu này có dấu hiệu bị hư hại ra sao.
Nó là nhựa xốp, như tôi đã nói, bạn chỉ có một lượng nhỏ keo dính bám giữa các viên đá .
Dưới tác động của thời tiết, bức xạ mặt trời, tình trạng oxy hóa chất nhựa này, nhựa bitum này chất keo dính giữa các khối kết tập này sẽ co lại, và nếu co lại, nó sẽ có những khe nứt cực nhỏ. rồi tróc ra khỏi các khối kết tập.
Rồi nếu lái xe lên chỗ đường đó, bạn sẽ phá hủy những khối kết tập này -- như chúng ta vừa thấy ở đây.
Để giải quyết vấn đề này, chúng tôi đã chế tạo ra những vật liệu tự hàn gắn.
Nếu chúng tôi tạo ra được vật liệu tự hàn gắn này, thì chúng tôi có thể tìm ra giải pháp.
Những gì chúng tôi có thể làm là dùng miếng bùi nhùi bằng thép dành để chùi rửa xoong. Và chúng tôi cắt vụn miếng bùi nhùi thép ra thật nhỏ, và chúng tôi trộn các mảnh vụn nhỏ này với nhựa bitum.
Vậy là chúng ta có nhựa đường trộn với những vụn thép rất nhỏ.
Rồi bạn cần một cái máy, như bạn thấy ở đây, là máy dùng để nấu ăn -- một máy cảm ứng từ.
Cảm ứng từ có thể tạo nhiệt, đặc biệt thép lại dẫn nhiệt rất tốt.
Những việc các bạn làm là đun nóng thép, bạn làm chảy nhựa bitum, và nhựa bitum sẽ chảy vào các kẽ nứt siêu nhỏ này, và các viên đá sẽ kết dính lên lớp mặt trở lại.
Hôm nay tôi dùng một lò vi sóng vì tôi không thể đem cái máy cảm ứng từ cồng kềnh lên sân khấu được.
Lò vi sóng cũng có hệ thống hoạt động tương tự.
Tôi đã để vật mẫu vào lò, giờ tôi sẽ lấy nó ra. để kiểm tra xem nó ra sao.
Đây là vật mẫu được lấy ra.
Tôi đã nói chúng tôi phát minh ra một cái máy công nghiệp như trên tại phòng thí nghiệm. để đun nóng các vật mẫu.
Tại phòng thí nghiệm chúng tôi đã thử qua nhiều mẫu, và rồi chính phủ, họ đã thực sự nhìn thấy kết quả. và họ cho rằng : "À, cách đó hay lắm. Chúng ta phải thử xem sao."
Rồi họ giao cho chúng tôi một đoạn đường quốc lộ, dài 400 mét thuộc quốc lộ A58, tại đây chúng tôi phải xây một đoạn đường thử nghiệm vật liệu mới này.
Vậy là đó là điều chúng tôi đã thực hiện tại đây. Bạn xem con đường thử nghiệm chúng tôi đã làm, và rồi đương nhiên con đường này sẽ tồn tại được trong nhiều năm mà không bị hư hại nào. Đó là những gì chúng tôi học từ thực nghiệm.
Chúng tôi đã lấy nhiều mẫu vật từ con đường này và chúng tôi thử chúng trong phòng thí nghiệm.
Vậy là chúng tôi già hóa mẫu vật, đặt nhiều tải trọng lên nó, kết dính chúng lại bằng máy cảm ứng từ, hàn gắn chúng lại và rồi thử chúng lần nữa.
Chúng tôi có thể làm đi làm lại nhiều lần như vậy.
Và thật sự, kết luận đưa ra từ nghiên cứu này là nếu chúng tôi bảo dưỡng con đường 4 năm một lần bằng máy hàn gắn -- đây là phiên bản kích thước lớn chúng tôi đã chế tạo nó để bảo dưỡng đường thật -- Nếu cứ 4 năm chúng tôi bảo dưỡng con đường một lần thì chúng tôi có thể làm tăng gấp đôi tuổi thọ lớp mặt của con đường. dĩ nhiên sẽ tiết kiệm được nhiều tiền.
À, để đúc kết lại, tôi có thể nói rằng chúng tôi đã tạo ra một loại vật liệu sử dụng sợi thép, thêm vào sợi thép, sử dụng nhiệt lượng từ, để thực sự giúp gia tăng tuổi thọ của mặt đường , Gấp đôi tuổi thọ mặt đường là việc mà ngay cả bạn cũng làm được, Tăng gấp đôi tuổi thọ mặt đường bằng những thủ thuật rất đơn giản.sẽ giúp tiết kiệm được nhiều tiền.
Bây giờ chắc các bạn đang thắc mắc liệu nó có hiệu quả hay không.
Chúng tôi còn vật mẫu ở đây.
Nó còn khá ấm. Lẽ ra phải để cho nó nguội bớt trước rồi tôi mới cho bạn thấy hiệu quả của liệu pháp hàn gắn ,
Nhưng để tôi thử xem.
Xem nè. Vâng, nó dính.
Xin cám ơn
(Tiếng vỗ tay khen ngợi)
Khi tôi 11 tuổi, Tôi nhớ một buổi sáng tôi thức dậy khi nghe tiếng hân hoan trong căn nhà của tôi.
Bố tôi lúc ấy đang nghe tin tức BBC trên chiếc radio màu xám nhỏ của ông ấy
Ông ấy nở một nụ cười rất lớn, điều này rất bất thường vì tin tức thường làm ông ấy buồn rầu hơn.
Ông ấy la lên: "Bọn Taliban đã đi rồi!"
Lúc đó tôi không hiểu rõ nhưng tôi có thể thấy rằng bố tôi rất, rất vui mừng
"Bây giờ con có thể thật sự đến trường rồi" Ông nói .
Một buổi sáng mà tôi không thể nào quên được.
Một ngôi trường thật sự.
Bạn biết không, bọn Taliban đến xâm lấn Afghanistan từ khi tôi 6 tuổi và ngăn cấm các cô gái đi học.
Trong 5 năm sau đó , tôi đã ăn mặc như 1 thằng con trai để đi cùng với chị tôi tới một trường bí mật vì chị tôi bị cấm ra khỏi nhà môt mình.
Đó là cách duy nhất để chúng tôi có thể đi học.
Mỗi ngày, chúng tôi đi con đường khác nhau để không bị ai nghi ngờ về điểm đến của chúng tôi.
Chúng tôi giấu sách vở trong giỏ đi chợ như thế mọi người sẽ nghĩ chúng tôi chỉ đi mua sắm.
Cái trường ấy trong một căn nhà, hơn 100 đứa chúng tôi chen lấn trong một phòng khách nhỏ hẹp.
Khá là ấm áp trong mùa đông nhưng mùa hè thì cực kì nóng.
Tất cả chúng tôi đều biết đang mạo hiểm tính mạng của chính mình thầy cô, học sinh và cha mẹ chúng tôi.
Có một vài lần, ngôi trường đột nhiên đóng cửa khoảng một tuần vì lũ Taliban nghi ngờ.
Chúng tôi luôn tự hỏi họ biết gì về chúng tôi.
Chúng tôi có bị theo dõi không?
Họ có biết chỗ chúng tôi ở không?
Chúng tôi đã rất sợ, nhưng dù vậy, chúng tôi vẫn muốn tới trường.
Tôi rất may mắn được nuôi dạy trong một gia đình rất trân trọng việc học và con gái được quý trọng.
Ông ngoại của tôi là một người thật đáng khâm phục vào thời ấy
Một người hoàn toàn bị ruồng bỏ từ một tỉnh xa ở Afghanistan, ông nài nỉ để con gái ông, mẹ của tôi được đến trường, và vì vậy nên ông bị cha của ông ấy từ bỏ.
Nhưng người mẹ có giáo dục của tôi trở thành giáo viên.
Bà ấy đây.
Bà nghỉ hưu 2 năm về trước để dùng nhà của chúng tôi để mở trường cho bé gái và phụ nữ trong hàng xóm.
Và đây là bố của tôi ông là người đầu tiên trong gia đình của ông ấy được giáo dục.
Không nghi ngờ rằng con cái của ông ấy sẽ được giáo dục, bao gồm con gái của ông, bất chấp Taliban, và bất chấp những hiểm nguy.
Đối với ông, con cái không được học là mối nguy hiểm lớn hơn cả.
Trong những năm Taliban, tôi nhớ rằng có những lúc tôi rất tức giận về cuộc sống của chúng tôi và luôn sợ hãi và không thấy được tương lai.
Tôi rất muốn từ bỏ chuyện học, nhưng bố tôi, ông sẽ nói rằng, "Nghe này con gái, con có thể mất hết mọi thứ con có trên cuộc đời này
Tiền của con có thể bị cướp mất. Con có thể bị buộc phải rời khỏi nhà trong thời gian chiến tranh.
Nhưng một thứ sẽ mãi mãi tồn tại với con là thứ trong đây, và nếu chúng ta bị bắt buộc phải bán máu để trả tiền học phì, chúng ta sẽ làm thế.
Vậy thì con còn muốn tiếp tục nữa không?
Hôm nay tôi 22 tuổi.
Tôi đã được lớn lên ở một quốc gia đã bị tiêu hủy bởi bao thập niên chiến tranh.
Ít hơn 6% phụ nữ tuổi tôi được học sau trung học phổ thông, và nếu gia đình tôi không cam kết về việc học của tôi, tôi cũng trở thành một trong số họ.
Nhưng mà, tôi hãnh diện đứng đây là một sinh viên tốt nghiệp trường Cao Đẳng Middlebury.
(vỗ tay) Khi tôi trở về Afghanistan, ông ngoại tôi, người bị ruồng bỏ bởi gia đình vì ông dám cho con gái của ông đi học, là một trong những người đầu tiên chúc mừng tôi.
Ông ấy không những khoe về bằng cao đẳng của tôi, mà còn về tôi là người phụ nữ đầu tiên, và tôi là người phụ nữ đầu tiên có thể chở ông ấy trên những con đường ở Kabul.
(vỗ tay) Gia đình tôi tin tưởng tôi.
Tôi mơ ước lớn, nhưng gia đình tôi mong ước cho tôi còn lớn hơn.
Vì thế tôi là đại sứ toàn cầu cho 10x10, đây là cuộc vận động toàn cầu để giáo dục phụ nữ.
Vì vậy tôi giúp thành lập SOLA, ngôi trường đầu tiên và hẳn là duy nhất cho con gái ở Afghanistan, một đất nước mà vẫn còn nguy hiểm cho các cô gái đến trường học
Tôi rất phấn khởi khi thấy học sinh đến trường của tôi với kì vọng để nắm lấy cơ hội này.
Và tôi thấy cha mẹ họ và bố họ như cha của tôi, ủng hộ họ, bất chấp và ngay cả khi đang gặp nhiều đối lập khó khăn.
Như Ahmed. Đó không phải là tên thật của ông ấy, và tôi không thể lộ mặt của ông ấy được, nhưng Ahmed là cha của một học sinh của tôi.
Ít hơn một tháng rồi, ông và con gái ông đang trên đường tới SOLA từ làng của họ, và họ thật sự chỉ xém bị giết chết vì một quả bom bên đường chỉ trong vài phút.
Khi ông vừa về tới nhà, điện thoại reng, một giọng nói đe dọa ông nếu ông tiếp tục đưa con gái ông tới trường, họ sẽ thử lần nữa.
Ông ấy trả lời: "Nếu ngươi muốn thì giết tôi đi, nhưng tôi sẽ không hủy hoại tương lai của con gái tôi vì những tư tưởng lạc hậu và ngược đời của các người"
Tôi bây giờ đã nhận thấy về Afghanistan, và đây là thứ thường bị bỏ qua ở Tây phương, là đằng sau hầu hết mỗi người thành công chúng ta là một người cha trân trọng giá trị của con gái họ và người thấy thành công của con gái mình như là thành công của chính họ.
Đây không phải nói người mẹ không quan trọng trong thành công của chúng ta.
Thật ra, họ là người đầu tiên và là người thương thuyết thuyết phục cho một tương lai sáng của con gái họ, nhưng trong hoàn cảnh xã hội như Afghanistan, chúng ta cần đến sự ủng hộ của những người đàn ông.
Dưới Taliban, những cô gái đến trường cả hàng trăm người nhớ rằng, đó là bất hợp pháp.
Nhưng ngày hôm nay, hơn 3 triệu nữ sinh đang theo học ở Afghanistan
(vỗ tay) Afghanistan nhìn rất khác khi nhìn từ Mỹ.
Tôi thấy rằng người Mỹ thấy sự yếu ớt, dễ vỡ trong những thay đổi.
Tôi sợ rằng tất cả những thay đổi đó sẽ không kéo dài hơn sau khi quân đội Mỹ rút đi.
Nhưng khi tôi trở về Afghanistan, khi tôi thấy học sinh trong trường của tôi và cha mẹ họ ủng hộ họ, khuyến khích họ, tôi thấy một tương lai hứa hẹn và sự thay đổi sẽ tồn tại lâu dài.
Đối với tôi, Afghanistan là một đất nước của hy vọng, khả năng không giới hạn, và mỗi ngày nữ sinh trường SOLA nhắc nhở tôi về điều đó.
Như tôi, họ có mơ ước lớn.
Cám ơn.
(vỗ tay)
Sự cởi mở hoàn toàn vẫn là một tương lai xa vời trong lĩnh vực giáo dục nhà trường.
Chúng ta thật khó lòng hiểu được rằng học tập không phải là một nơi chốn, mà là một hoạt động.
Nhưng tôi muốn kể cho mọi người câu chuyện về PISA, bài kiểm tra đánh giá kiến thức và kĩ năng của OECD - dành cho tuổi 15 ở khắp thế giới, đó thật sự là một câu chuyện về những so sánh quốc tế đã toàn cầu hóa lĩnh vực giáo dục mà ta thường coi là chuyện riêng trong chính sách mỗi nước.
Hãy nhìn thế giới những năm 1960, qua tỉ lệ người đã học hết trung học.
Ta thấy là nước Mỹ dẫn đầu và đa số những thành công về kinh tế của Mỹ bắt nguồn từ lợi thế lâu dài của nó là nước đi tiên phong trong giáo dục.
Nhưng vào thập kỉ 1970, một số nước đã bắt kịp.
Những năm 1980, sự mở rông mang tính toàn cầu của bể nhân tài vẫn tiếp tục.
Và thế giới không dừng lại ở những năm 1990.
Những năm 60, Mỹ đứng đầu.
Những năm 90, họ đứng thứ 13, không phải vì các tiêu chuẩn đã hạ xuống, mà vì tiêu chuẩn được nâng lên rất nhanh ở những nơi khác.
Hàn Quốc cho ta thấy điều có thể xảy ra trong giáo dục.
Khoảng hai thế hệ trước, Hàn Quốc có mức sống ngang với Afghanistan ngày nay, và là một trong các nước có nền giáo dục kém phát triển nhất.
Ngày nay, mọi thanh niên Hàn Quốc đều học hết phổ thông.
Điều này cho thấy, trong nền kinh tế toàn cầu, thước đo thành công không còn là sự phát triển quốc gia mà là hệ thống giáo dục tốt nhất theo chuẩn quốc tế.
Vấn đề là việc đo thời gian người ta đi học hoặc xét bằng cấp họ có không phải luôn là cách tốt nhất để thấy những gì họ có thể làm.
Hãy nhìn vào cả mớ cử nhân đang thất nghiệp trên đường phố, khi nhà tuyển dụng lại nói không tìm được người có kĩ năng cần thiết.
Điều đó cho thấy bằng cấp tốt không nghiễm nhiên biến thành những kĩ năng tốt, công việc tốt và cuộc sống tốt.
Với PISA, chúng tôi đang cố thay đổi điều này bằng cách đánh giá kiến thức và kĩ năng của con người một cách trực tiếp.
Và chúng tôi xem xét điều này dưới góc độ rất đặc biệt.
Chúng tôi không chú tâm lắm vào việc học sinh có thể lặp lại những thứ học được ở trường, nhưng chúng tôi muốn kiểm tra liệu các em có thể suy luận từ những gì mình biết và áp dụng kiến thức vào những hoàn cảnh mới.
Một vài người đã chỉ trích chúng tôi vì điều này.
Họ nói, cách đánh giá kết quả này rất không công bằng, vì chúng tôi kiểm tra học sinh bằng những vấn đề họ chưa từng gặp.
Nhưng nếu bạn chấp nhận logic này, bạn phải thấy cuộc sống là không công bằng, bởi bài kiểm tra chân lí ở đời không nằm trong cái ta nhớ được những gì đã học ở trường, mà là ở chỗ ta có được trang bị cho những thay đổi hay chưa, liệu ta có sẵn sàng làm những việc chưa từng có, và dùng những công nghệ chưa từng được phát minh, để giải quyết những vấn đề không thể dự đoán hôm nay.
Một khi đã đi qua những thử thách gắt gao, lối đánh giá kết quả trên nhanh chóng trở nên tiêu chuẩn.
Trong đợt đánh giá gần đây nhất, vào năm 2009, chúng tôi đánh giá 74 hệ thống trường học đóng góp tổng cộng 87% cho nền kinh tế.
Đồ thị này cho thấy kết quả thực hiện của các quốc gia.
Màu đỏ là dưới trung bình của OECD một chút.
Vàng là tương đối, xanh là tốt.
Bạn thấy Thượng Hải, Hàn Quốc, Singapore ở Châu Á; Phần Lan ở Châu Âu; Canada ở Bắc Mĩ, đang làm rất tốt.
Ta thấy có khoảng cách tới gần 3.5 năm đi học giữa học sinh 15 tuổi ở Thượng Hải với một học sinh 15 tuổi ở Chile, khoảng cách đó tăng tới 7 năm
nếu tính các những nước thật sự tệ. Cách thanh niên chuẩn bị cho nền kinh tế ngày nay khác nhau một trời một vực.
Nhưng tôi muốn đưa vào bức tranh này khía cạnh quan trọng thứ hai.
Những nhà giáo dục muốn nói về tính công bằng.
Với PISA, chúng tôi muốn đánh giá cách họ thực hiện công bằng theo khía cạnh đảm bảo cho những người ở các tầng lớp xã hội khác nhau đều có cơ hội như nhau.
Chúng tôi thấy ở một số nước, ảnh hưởng của hoàn cảnh xã hội lên kết quả học tập là hết sức rõ.
Cơ hội không chia đều cho mọi người.
Rất nhiều tiềm năng của trẻ em bị bỏ phí.
Ở những nước khác, ảnh hưởng của hoàn cảnh gia đình thấp hơn nhiều.
Mội người đều muốn ở đó, góc phần tư phía trên, nơi mọi việc được làm tốt và cơ hội học tập được chia đều.
Không ai, và không quốc gia nào, vươn tới đó được, nếu cách làm không tốt và còn nhiều bất bình đẳng xã hội.
Ta có thể tranh luận, rằng liệu có tốt hơn khi mọi việc tốt đẹp, với cái giá của sự bất bình đẳng lớn?
Hay ta muốn tập trung vào công bằng và chấp nhận sự tầm thường?
Thực ra, nếu bạn xem xét các quốc gia trong bức tranh bạn sẽ thấy rất nhiều nước đang thực sự kết hợp chất lượng ưu việt với sự công bằng.
Thực tế, một bài học quan trọng từ phép so sánh này là bạn không cần đánh đổi công bằng để có được sự ưu việt.
Những nước này đi từ việc giúp một nhóm trở nên ưu việt, rồi từ đó tạo điều kiện cho tất cả trở nên như vậy, đây là một bài học rất quan trọng.
Nó thách thức hình mẫu của những hệ thống trường học tự cho rằng công việc chính của mình là phân loại con người.
Từ khi có những kết quả này, những nhà vạch chính sách, các nhà giáo dục và nhà nghiên cứu trên toàn cầu đã cố tìm cho ra nguyên nhân thành công của các hệ thống đó.
Nhưng hãy quay lại một chút và tập trung vào các nước đã bắt đầu PISA, tôi đánh dấu họ bằng bóng màu.
Và tôi điều chỉnh kích thước quả bóng sao cho nó tỉ lệ với ngân sách các quốc gia dành cho sinh viên.
Nếu tiền có thể cho biết chất lượng kết quả học tập, ta sẽ thấy tất cả bóng lớn đều ở trên, đúng không?
Ta thấy không phải vậy.
Kinh phí cho sinh viên chỉ nói lên chưa đầy 20% sự khác biệt về kết quả giữa các quốc gia, ví dụ Luxembourg, nước có giáo dục đắt nhất, chẳng nổi trội là mấy.
Ta thấy là hai nước có chi phí tương đương lại đạt những kết quả rất khác nhau.
Ta cũng thấy -- và tôi cho rằng đây là khám phá thú vị nhất -- rằng ta không sống trong một thế giới phân chia rõ ràng giữa những nước giàu và giáo dục tốt, với nước nghèo và giáo dục tồi, bài học này rất là quan trọng.
Hãy nhìn sâu hơn vào chi tiết.
Chấm đỏ cho thấy chi phí cho mỗi sinh viên tương quan với sự giàu có của nước đó.
Một cách dùng tiền là trả lương cao cho giáo viên, và ta thấy Hàn Quốc đầu tư rất nhiều để thu hút những người giỏi nhất đi giảng dạy.
Hàn Quốc cũng đầu tư để có ngày học dài hơn, làm chi phí tăng lên.
Xét cho cùng, Hàn Quốc muốn giáo viên không chỉ dạy, mà phát triển.
Họ đầu tư để nâng cao chuyên môn và sự cộng tác và nhiều việc khác nữa.
Tất cả đều cần kinh phí.
Làm thế nào Hàn Quốc trang trải được hết?
Câu trả lời là sinh viên Hàn Quốc học trong giảng đường lớn.
Đây là bí quyết làm giảm chi phí.
Tới quốc gia tiếp theo, Luxembourg, ta thấy chấm đỏ ở đúng chỗ của Hàn Quốc, Ở Luxembourg, kinh phí cho mỗi sinh viên bằng kinh phí ở Hàn Quốc.
Nhưng cha mẹ học sinh, giáo viên và nhà vạch chính sách ở Luxembourg chỉ thích lớp nhỏ.
Vậy đấy, vào lớp học nhỏ rất thoải mái.
Vậy nên họ dành toàn bộ tiền vào đó, kích thước lớp học (cột xanh) làm chi phí tăng lên.
Nhưng kể cả Luxembourg cũng chỉ đầu tư một lần, và cái giá của việc này là lương giáo viên không cao.
Sinh viên không có nhiều giờ học.
Và cơ bản, giáo viên có ít thời gian làm những việc ngoài giảng dạy.
Ta thấy hai quốc gia sử dụng kinh phí rất khác nhau, và thực ra cách chi phí quan trọng hơn nhiều so với mức chi phí đầu tư vào giáo dục.
Hãy trở lại năm 2000.
Nhớ rằng đó là một năm trước khi iPod được phát minh.
Đây là hình ảnh thế giới khi đó theo đánh giá PISA.
Đầu tiên, ta thấy những quả bóng nhỏ hơn nhiều, đúng không?
Chi cho giáo dục lúc đó ít hơn nhiều, ít hơn khoảng 35 phần trăm.
Hãy tự hỏi, nếu giáo dục trở nên đắt hơn nhường ấy, liệu nó có tốt hơn nhường ấy không?
Và sự thật cay đắng, là không có nhiều nước được như vậy.
Có một số nước đã có sự cải thiện ấn tượng.
Nước Đức, nước tôi, năm 2000, nằm ở góc phần tư phía dưới, kết quả dưới trung bình, bất bình đẳng lớn.
nhớ rằng nước Đức tôi vốn từng rất nổi bật nếu chỉ so về số người có bằng cấp.
Những kết quả này rất đáng thất vọng.
Người ta ngỡ ngàng với kết quả.
Và lần đầu tiên, một tranh luận xã hội ở Đức về giáo dục diễn ra suốt nhiều tháng, không phải về thuế, hay vấn đề khác, mà giáo dục trở thành trung tâm của tranh luận xã hội.
Rồi những nhà vạch chính sách bắt đầu trả lời.
Chính phủ liên bang tăng mạnh đầu tư vào giáo dục.
Người ta đã làm nhiều điều để tăng cơ hội cho sinh viên nhập cư hay tầng lớp thấp.
Điều thật sự thú vị, đây không chỉ là việc cải tổ chính sách đang có hiệu lực, mà dữ liệu đã biến đổi một số niềm tin và hình mẫu trong nền tảng của giáo dục Đức.
Ví dụ, theo truyền thống, giáo dục trẻ nhỏ được coi là công việc gia đình, và bạn có thể gặp những trường hợp mà phụ nữ được coi là thiếu trách nhiệm gia đình nếu đưa con đến nhà trẻ.
PISA đã biến đổi tranh luận đó, và đưa giáo dục mẫu giáo trở thành trọng điểm của chính sách công của nước Đức.
Hoăc, theo truyền thống, giáo dục Đức phân chia trẻ em 10 tuổi, độ tuổi rất nhỏ, thành những người có thể trở thành lao động trí thức, và những người làm việc cho lao động trí thức. điều đó chủ yếu dựa trên đường lối kinh tế xã hội, và hình mẫu này đang bị thách thức.
Rất nhiều thay đổi.
Tin tốt là, 9 năm sau, ta thấy được sự cải thiện về chất lượng và tính công bằng.
Người ta chấp nhận thách thức, tìm cách vượt qua.
Hoặc chọn Hàn Quốc, ở phía kia đồ thị.
Năm 2000, Hàn Quốc đã làm rất tốt, nhưng người Hàn lo rằng chỉ một phần nhỏ sinh viên thực sự đạt được kết quả cao.
Họ đã chấp nhận thách thức, và trong một thập kỉ, Hàn Quốc đã tăng gấp đôi tỉ lệ học sinh đạt kết quả cao trong lĩnh vực đọc.
Vậy, nếu chỉ tập trung vào những học sinh giỏi nhất, ta biết bất bình đẳng sẽ tăng lên, ta thấy quả bóng này chuyển nhẹ sang hướng khác, song vẫn là cải thiện ấn tượng.
Sự cải tổ lớn trong giáo dục Ba Lan làm giảm rõ rệt sự phân hóa giữa các trường, và nâng cấp nhiều trường kém, và nâng chất lượng hoạt động lên tới hơn nửa năm học.
Ta cũng thấy những nước khác nữa.
Bồ Đào Nha đã củng cố hệ thống trường học rời rạc nâng cao chất lượng và tăng tính công bằng, Hungary cũng vậy.
Những gì ta thực sự thấy, là đã có rất nhiều thay đổi
Kể cả những người từng phàn nàn và nói vị trí tương quan giữa các quốc gia trên một biểu đồ như PISA chỉ là chỉ vật văn hóa, của các yếu tố kinh tế, và các vấn đề xã hội, tính đồng đều của các xã hội, vân vân, những người đó cần thừa nhận là có thể cải thiện giáo dục.
Ba Lan không hề thay đổi văn hóa.
Không thay đổi nền kinh tế. Không thay đổi các thành phần của dân cư.
Họ không sa thải giáo viên. Họ thay đổi chính sách giáo dục và cách thực hành. Rất ấn tượng.
Tất nhiên, những điều này đặt ra câu hỏi: Ta học được gì từ những nước ở góc phần tư màu xanh lá những người đã đạt mức công bằng cao, kết quả cao, mà vẫn gia tăng được kết quả?
Và hiển nhiên, một câu hỏi nữa: điều hữu hiệu trong một hoàn cảnh có thể trở thành mô hình ở nơi khác không?
Tất nhiên ta không thể sao chép toàn bộ hệ thống giáo dục nhưng phép so sánh này đã nhận dạng các yếu tố mà những hệ thống hiệu quả đều có.
Ai cũng đồng ý giáo dục là quan trọng.
Ai cũng nói vậy.
Nhưng phép kiểm nghiệm là, bạn dành ưu tiên cho việc đó hơn tất cả những việc khác ra sao?
Các quốc gia trả lương cho giáo viên ra sao so với những lao động bậc cao khác?
Bạn có muốn con mình trở thành một giáo viên thay vì một luật sư?
Truyền thông nói về trường học và giáo viên ra sao?
Đó là những câu hỏi cốt lõi, và điều ta học được từ PISA, là ở các hệ thống hiệu quả các nhà lãnh đạo đã thuyết phục người dân ra những lựa chọn có tính đề cao giáo dục, tương lai của họ, hơn là cho tiêu dùng ngày hôm nay.
Quý vị sẽ không tin vào điều điều thú vị này, nhưng có những nước mà nơi hấp dẫn nhất không phải trung tâm thương mại mà là trường học.
Điều đó có thật.
Nhưng đánh giá cao giá trị của giáo dục chỉ là một phần của bức tranh.
Phần còn lại là niềm tin rằng tất cả trẻ em đều có thể thành công.
Ta có những nước mà học sinh bị phân rẽ ngay từ tuổi nhỏ.
Học sinh được chia ra, vì người ta tin rằng chỉ một số đứa trẻ có thể đạt đến tiêu chuẩn của thế giới.
Nhưng điều đó thường gắn liền với bất công xã hội.
Nếu tới Nhật Bản ở Châu Á, hay Phần Lan ở Châu Âu, cha mẹ và giáo viên ở những nước đó mong đợi sự thành công ở mọi học sinh ta thấy điều đó được phản ánh trong hành vi của học sinh.
Khi chúng tôi hỏi học sinh điều gì giúp thành công trong toán học, học sinh Bắc Mỹ sẽ thường trả lời đó là nhờ tài năng.
Nếu tôi sinh ra không phải là thiên tài toán học, tôi nên học cái khác.
9/10 học sinh Nhật Bản sẽ nói điều đó phụ thuộc vào sự đầu tư, sự nỗ lực của tôi, điều này cho ta biết rất nhiều về hệ thống xung quanh họ.
Trước kia, các học sinh khác nhau được dạy như nhau.
Những nước có vị trí cao trong PISA tôn trọng sự đa dạng với những phương pháp sư phạm khác nhau.
Họ nhận ra rằng sinh viên bình thường có tài năng phi thường, và họ biến cơ hội học tập thành của mình.
Những hệ thống hiệu quả cao cũng có chung những tiêu chuẩn đầy tham vọng và minh bạch trên toàn đồ thị.
Mọi sinh viên đều biết điều gì là quan trọng.
Mọi sinh viên đều biết làm sao để thành công.
Và không ở đâu chất lượng của hệ thống giáo dục vượt qua được chất lượng của người thầy.
Các hệ thống có hiệu quả cao rất cẩn trọng trong tuyển dụng và lựa chọn giáo viên và cách đào tạo họ.
Họ cẩn thận với cách nâng cao trình độ của những giáo viên đang vượt khó để vươn lên, và cách cấu trúc lương cho giáo viên.
Họ cũng tạo môi trường để giáo viên cùng làm việc để định hình ra phương pháp tốt.
Họ tạo ra các lộ trình sáng suốt để giáo viên phát triển sự nghiệp.
Trong những hệ thống trường học quan liêu, giáo viên thường bị bỏ mặc trong lớp với rất nhiều chỉ định về việc phải giảng cái gì.
Hệ thống hiệu quả cao chỉ rõ hiệu suất cao là thế nào.
Họ đặt ra những tiêu chuẩn đầy tham vọng, nhưng tạo điều kiện cho giáo viên tự quyết định, hôm nay sẽ dạy học sinh điều gì.
Trong quá khứ người ta truyền đạt tri thức trong giáo dục.
Thử thách ngày nay là tạo điều kiện cho tri thức tự đào tạo.
Hệ thống hiệu quả cao đã chuyển từ những dạng chuyên môn hay quản trị của kiểm soát và trách nhiệm -- như, kiểm tra xem người ta có làm việc được giao trong giáo dục -- sang dạng chuyên môn của tổ chức nghề nghiệp.
Họ cho phép giáo viên tạo những cải tiến trong sư phạm.
Họ tạo điều kiện mà giáo viên cần để phát triển phương pháp sư phạm mạnh hơn.
Mục tiêu của quá khứ là chuẩn hóa và đồng nhất.
Những hệ thống cao tạo ra những giáo viên và hiệu trưởng có thể sáng tạo.
Trong quá khứ, chính sách tập trung vào đầu ra, được định sẵn.
Hệ thống hiệu quả cao đã giúp giáo viên và các hiệu trưởng hình dung ra người giáo viên sau này và trường học sau này trong đời họ.
Và kết quả ấn tượng nhất của hệ thống đẳng cấp thế giới là họ đạt hiệu suất cao trên toàn hệ thống.
Bạn đã thấy Phần Lan làm rất tốt trên PISA nhưng điều làm Phần Lan ấn tượng đến vậy là chỉ có 5% khác biệt về chất lượng trong sinh viên giữa các trường.
Trường nào cũng thành công.
Đây là nơi mà thành công mang tính hệ thống.
Sao họ làm thế được?
Họ đầu tư nguồn lực vào nơi tạo sự khác biệt lớn nhất.
Họ đưa hiệu trưởng giỏi nhất vào những trường xóc xương nhất, và giáo viên giỏi nhất vào lớp giỏi khó dạy nhất.
Cuối cùng, những nước này áp dụng cân đối chính sách trong toàn bộ lĩnh vực chính sách công.
Những chính sách giúp họ mạch lạc qua những quãng thời gian dài, và đảm bảo những gì họ làm được triển khai nhất quán.
Biết được những hệ thống thành công đang làm gì chưa cho chúng ta biết cách nâng cao.
Điều đó cũng rõ, và đây là một vài hạn chế trong phép so sánh quốc tế của PISA.
Những dạng nghiên cứu khác cũng cần vào cuộc, đó cũng là lí do PISA không có tham vọng nói cho các nước biết họ nên làm gì.
Nhưng sức mạnh của nó nằm ở việc nó cho người ta biết người khác đã và đang làm gì.
Ví dụ của PISA cho thấy dữ liệu có thể mạnh mẽ hơn việc quản trị bao cấp tài chính mà chúng ta thường nương vào để vận hành hệ thống giáo dục.
Một số người tranh luận rằng thay đổi quản lý giáo dục như là di dời nghĩa trang.
Bạn không thể tin có người giúp mình làm việc này. (Cười) Nhưng PISA cho thấy những điều có thể trong giáo dục.
Nó giúp các nước thấy rằng cải thiện là điều có thể.
Nó lấy đi lý sự của những người tự mãn.
Nó giúp các nước đề ra các mục tiêu có ý nghĩa với các tiêu chí định lượng mà các nhà lãnh đạo phải đạt được.
Nếu ta có thể giúp từng đứa trẻ, từng giáo viên, từng ngôi trường, từng hiệu trưởng, từng bậc cha mẹ thấy cải thiện là có thể, rằng không có giới hạn cho cải thiện giáo dục, ta đã đặt nền tảng cho những chính sách và chất lượng sống tốt hơn
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
"Khi khủng hoảng đến, những thiếu sót nghiêm trọng của nền kinh tế hiện hành và các mô hình tài chính ngay lập tức trở nên rõ ràng."
"Có một niềm tin chắc chắn, mà tôi chia sẻ ra đây, rằng những nền kinh tế tồi tệ hoặc quá giản đơn và tự tin thái quá góp phần tạo ra khủng hoảng."
Ngày nay, có thể tất cả các bạn đều từng nghe về những lời phê bình tương tự thế này từ những người theo chủ nghĩa hoài nghi của chủ nghĩa tư bản.
Nhưng lần này thì khác.
Nó đến từ những người giữ vị trí mấu chốt trong ngành tài chính.
Trích dẫn đầu tiên là của Jean-Claude Trichet khi ông đang làm chủ tịch Ngân Hàng Trung Ương Châu Âu (ECB).
Trích dẫn thứ hai đến từ người đứng đầu Cơ Quan Quản Lý Dịch Vụ Tài Chính Vương Quốc Anh (FSA).
Chẳng lẽ những người này hàm ý rằng chúng ta chẳng hiểu gì về các hệ thống kinh tế đang định hướng xã hội hiện đại của chúng ta sao?
Chuyện trở nên tồi tệ hơn.
"Chúng ta chi ra hàng tỉ đô la cố gắng tìm hiểu nguồn gốc của vũ trụ trong khi chúng ta vẫn không hiểu được những điều kiện cho một xã hội ổn định, cho một nền kinh tế đang vận hành hay là cho hoà bình."
Chuyện gì đang diễn ra ở đây? Sao chuyện này lại có thể?
Chúng ta có thật sự hiểu về kết cấu của thực tại nhiều hơn là chúng ta hiểu về kết cấu phát sinh từ những tác động qua lại của nhân loại với nhau hay không?
Thật không may, câu trả lời là đúng vậy đấy.
Nhưng mà, có một giải pháp rất thú vị đến từ lĩnh vực được biết đến như là một môn khoa học của sự phức hợp (science of complexity).
Để giải thích nó là gì, và nó có ý nghĩa thế nào, xin cho phép tôi kể nhanh một chút chuyện cũ.
Tôi đã đến với vật lý một cách tình cờ.
Đó là một cuộc gặp gỡ ngẫu nhiên khi tôi còn trẻ, và kể từ đó, tôi vẫn thường ngạc nhiên về sự thành công tuyệt vời của vật lý trong việc mô tả thực tại mà chúng ta mỗi ngày thức dậy với nó.
Tóm lại, bạn có thể nghĩ về vật lý như sau.
Bạn lấy ra một đoạn thực tại bạn muốn tìm hiểu và bạn dịch nó sang ngôn ngữ toán học.
Bạn mã hóa nó thành phương trình.
Sau đó, dự đoán có thể được thiết lập và kiểm tra.
Chúng tôi quả là thực sự may mắn vì nó có hiệu quả, bởi vì không ai thực sự biết lý do tại sao những suy nghĩ trong đầu chúng ta nên thực sự liên quan đến các chuyển động cơ bản của vũ trụ.
Mặc dù đạt được thành công đó nhưng vật lý cũng có giới hạn của nó.
Như Dirk Helbing đã chỉ ra trong trích dẫn cuối, chúng ta thực sự không hiểu gì về độ phức hợp liên quan đến chúng ta, xung quanh chúng ta.
Nghịch lý này là điều đã khiến tôi quan tâm đến hệ thống phức hợp.
Đây là những hệ thống được tạo thành bởi nhiều phần được liên kết hoặc tương tác với nhau: bầy chim hoặc cá, đàn kiến, các hệ sinh thái, các bộ óc, các thị trường tài chính.
Đây chỉ là một vài ví dụ.
Điều thú vị là rất khó để sắp xếp các hệ thống phức hợp này vào các phương trình toán học, vậy nên các phương pháp tiếp cận vật lý thông thường không thực sự có tác dụng ở đây.
Vậy, chúng ta biết gì về các hệ thống phức hợp?
Vâng, hoá ra những gì trông giống như hành vi phức tạp ở bên ngoài lại là kết quả của một vài quy tắc đơn giản của sự tương tác.
Điều này có nghĩa là bạn có thể quên các phương trình đi và hãy bắt đầu tìm hiểu hệ thống bằng cách nhìn vào sự tương tác, bạn có thể quên các phương trình đi và bạn chỉ cần bắt đầu nhìn vào các mối tương tác.
Và nó thậm chí còn trở nên tốt hơn nữa, bởi vì những hệ thống phức hợp nhất có một thứ đặc tính tuyệt vời được gọi là sự nổi trội.
Vì vậy, điều này có nghĩa rằng hệ thống như một khối chỉnh thể đột nhiên bắt đầu hiển thị một hành vi mà không thể hiểu hoặc dự đoán được bằng cách nhìn vào các thành phần của hệ thống.
Nghĩa là một khối chỉnh thể thực chất lại nhiều hơn tổng số các thành phần.cộng lại.
Và tất cả điều này cũng có nghĩa là bạn có thể quên đi từng phần riêng lẻ của hệ thống này, quên đi việc chúng phức tạp như thế nào.
Vậy, giả dụ như nó là một tế bào hoặc một con mối hoặc một con chim, bạn chỉ cần tập trung vào các quy tắc của sự tương tác.
Kết quả thì, các mạng lưới là đại diện lý tưởng cho những hệ thống phức hợp.
Các nút mấu chốt trong mạng lưới là các thành phần của hệ thống và các liên kết được tạo ra bởi sự tương tác.
Vậy thì, những phương trình nào cho vật lý, mạng lưới phức hợp hiện diện là để dành cho các nghiên cứu về hệ thống phức tạp.
Cách tiếp cận này đã được áp dụng rất thành công vào rất nhiều hệ thống phức hợp trong vật lý, sinh học, khoa học máy tính, khoa học xã hội, nhưng lĩnh vực kinh tế thì sao?
Các mạng lưới kinh tế ở đâu?
Đây là một khoảng cách chênh lệch đáng ngạc nhiên và nổi bật trong các tài liệu khoa học.
Kết quả nghiên cứu chúng tôi đã công bố năm vừa rồi gọi là "Mạng Lưới Kiểm Soát Doanh Nghiệp Toàn Cầu" là phân tích bao quát đầu tiên về các mạng lưới kinh tế.
Nghiên cứu đã được phổ biến rộng rãi trên Internet và nó đã thu hút rất nhiều sự chú ý từ các tổ chức truyền thông quốc tế.
Chuyện này khá là đặc biệt, bởi vì, một lần nữa,
tại sao không ai tìm hiểu đề tài này trước đây nhỉ? Những dữ liệu tương tự đã tồn tại sẵn có trong một thời gian khá dài.
Điều chúng tôi xem xét chi tiết là những mạng lưới sở hữu.
Vì vậy ở đây các mấu chốt chính là các công ty, người dân, các chính phủ, các cơ sở, v.v.
Và các liên kết đại diện cho các mối quan hệ giữa các cổ đông, cổ đông A có x phần trăm cổ phần trong công ty B.
Và chúng tôi cũng định giá cho công ty dựa trên mức doanh thu hoạt động.
Vì vậy, mạng lưới sở hữu bộc lộ ra các mô hình của những mối quan hệ giữa các cổ đông.
Trong ví dụ nhỏ này, bạn có thể nhìn thấy một vài tổ chức tài chính với một số các liên kết nổi bật.
Bây giờ bạn có thể nghĩ rằng chưa ai từng xem xét điều này trước đây bởi vì mạng lưới sở hữu thực sự, thực sự rất nhàm chán để mà nghiên cứu.
Vâng, quyền sở hữu liên quan đến kiểm soát, như tôi sẽ giải thích chút nữa đây, khi nhìn vào mạng lưới sở hữu thực sự có thể cho bạn đáp án cho các câu hỏi chẳng hạn như thành phần chủ chốt là những ai?
Họ được tổ chức thế nào? Họ có tách biệt riêng lẻ không?
Hay họ được kết nối với nhau?
Và sự phân phối tổng thể quyền kiểm soát ra sao?
Nói cách khác, những ai là người kiểm soát thế giới?
Tôi tin đây là một câu hỏi khá thú vị.
Và nó có quan hệ mật thiết đối với độ rủi ro của hệ thống.
Đây là một thước đo xem tổng thể thì một hệ thống dễ bị tấn công như thế nào.
Sự kết nối ở mức độ cao cấp có thể nguy hại cho sự ổn định, bởi vì sự căng thẳng có thể lây lan qua hệ thống giống như một bệnh dịch.
Các nhà khoa học đôi khi đã chỉ trích các nhà kinh tế học những người tin rằng các ý tưởng, các khái niệm quan trọng hơn các dữ liệu thực nghiệm, bởi vì một nền tảng cơ bản trong khoa học là: Hãy để dữ liệu lên tiếng. Được rồi. Chúng ta hãy làm điều đó.
Vì vậy, chúng tôi bắt đầu với một cơ sở dữ liệu có chứa 13 triệu mối quan hệ về quyền sở hữu từ năm 2007.
Đó là cả núi dữ liệu, và bởi vì chúng tôi muốn tìm ra ai thống trị thế giới, chúng tôi đã quyết định tập trung vào các tập đoàn xuyên quốc gia, viết tắt là TNCs.
Đây là những công ty hoạt động tại nhiều hơn một quốc gia, và con số chúng tôi tìm hiểu được là 43,000.
Bước tiếp theo, chúng tôi xây dựng mạng lưới xung quanh các công ty này, chúng tôi lọc ra tất cả các cổ đông của TNCs', và các cổ đông của các cổ đông, v.v.., ngược dòng lên rồi làm y như vậy xuôi dòng xuống, và kết thúc với một mạng lưới có 600,000 nút và 1 triệu liên kết.
Đây là mạng lưới TNC chúng tôi đã phân tích.
Và hóa ra, nó được cấu trúc như sau.
Ở đây, bạn có một ngoại vi và một trung tâm chứa khoảng 75% của tất cả những người trong cuộc và ở trung tâm bạn có một cái lõi bé xíu nhưng có vai trò thống trị được tạo thành từ một cụm các công ty kết nối cao cấp.
Để cho bạn hình dung rõ ràng hơn, hãy nghĩ về một khu vực trung tâm đô thị.
Bạn có các vùng ven và ngoại ô, bạn có một trung tâm - khu tài chính chẳng hạn, ở đó cái lõi sẽ là một cái gì đó, có thể là toà nhà cao tầng cao nhất ở chính giữa.
Và chúng ta đã thấy các dấu hiệu của tổ chức diễn ra ở đây.
Chỉ có 36% của các công ty TNCs là trong lõi, nhưng họ tạo nên 95% trên tổng số doanh thu hoạt động
của tất cả TNCs. Bây giờ chúng ta phân tích đến cấu trúc, vậy điều này liên quan thế nào đến sự kiểm soát?
Vâng, quyền sở hữu đem đến quyền bỏ phiếu cho các cổ đông.
Đây là khái niệm bình thường của sự kiểm soát.
Và có những mô hình khác nhau mà cho phép bạn tính toán sự kiểm soát bạn có được từ quyền sở hữu.
Nếu bạn có nhiều hơn 50% cổ phần trong một công ty, bạn sẽ có được quyền kiểm soát, nhưng thường thì nó phụ thuộc vào sự phân phối tương đối của cổ phần.
Và mạng lưới trở thành vấn đề thực sự.
Khoảng 10 năm trước đây, ông Tronchetti Provera có quyền sở hữu và kiểm soát một công ty nhỏ, công ty nhỏ này lại có quyền sở hữu và kiểm soát trong một công ty lớn hơn.
Bạn hình dung ra được chứ.
Điều này dẫn đến việc ông ta có sự kiểm soát ở Telecom Italia với tỷ số vay vốn là 26.
Điều này có nghĩa là, với mỗi đồng Euro ông ta đầu tư, ông ta đã có thể chuyển dịch 26 Euro với giá trị thị trường thông qua chuỗi các mối quan hệ quyền sở hữu.
Bây giờ, những gì chúng tôi thực sự đã tính ra trong nghiên cứu của chúng tôi là quyền kiểm soát đã lớn hơn giá trị củaTNCs.
Điều này cho phép chúng tôi ấn định một mức độ ảnh hưởng đến từng cổ đông.
Điều này là rất quan trọng trong tương quan với ý tưởng của Max Weber về sức mạnh tiềm năng, đó là khả năng áp đặt ý muốn của chính mình bất chấp sự chống đối của người khác.
Nếu bạn muốn tính toán dòng chảy trong một mạng lưới quyền sở hữu, thì đây là những gì bạn phải làm.
Điều đó thực sự không quá khó hiểu.
Hãy để tôi giải thích bằng cách đưa ra ví dụ tương tự.
Hãy nghĩ về nước chảy trong các đường ống có độ dày khác nhau.
Tương tự như vậy, sự kiểm soát chảy trong mạng lưới sở hữu và tích lũy tại các nút.
Vậy thì, chúng ta đã tìm ra điều gì sau khi tính toán tất cả các mạng lưới kiểm soát này?
Vâng, nó chỉ ra rằng 737 cổ đông hàng đầu có tiềm năng kiểm soát tập thể 80% giá trị của TNCs.
Bây giờ hãy nhớ rằng, chúng ta bắt đầu với 600,000 nút, bây giờ chúng ta có 737 người dẫn đầu chiếm tổng số chỉ hơn 0.1% một chút.
Họ chủ yếu là các tổ chức tài chính ở Hoa Kỳ và Vương Quốc Anh
Và vviệc đó thậm chí còn diễn biến khắc nghiệt hơn.
Chỉ có 146 người hàng đầu trong lõi, và họ cùng nhau có tiềm năng điều khiển chung 40% giá trị của TNCs.
Bạn rút ra được điều gì từ những gì tôi vừa trình bày?
Vâng, quyền kiểm soát với mức độ cao như bạn thấy là rất cực hạn so với bất kỳ tiêu chuẩn nào.
Mức độ cao của sự kết nối của những nhân vật hàng đầu trong lõi có thể tạo ra độ rủi ro hệ thống đáng kể cho nền kinh tế toàn cầu
và chúng ta có thể dễ dàng tạo ra mạng lưới TNC như vừa rồi chỉ với một vài quy tắc đơn giản.
Điều này có nghĩa rằng cấu trúc của nó có lẽ là kết quả của sự tự tổ chức.
Nó là một đặc tính nổi trội phụ thuộc vào các quy tắc của sự tương tác trong hệ thống, vì vậy nó có lẽ không phải là kết quả của cách tiếp cận từ trên xuống dưới giống như một âm mưu mang tính toàn cầu.
Nghiên cứu của chúng tôi giống như "là một dấu vết của bề mặt mặt trăng.
Nó không phải là một bản đồ về đường phố."
Vì vậy, bạn nên lấy những con số chính xác trong nghiên cứu của chúng tôi chỉ với một chút sai số, nó đã "cho chúng tôi một cái nhìn như trêu ngươi về làn sóng của một thế giới tài chính mới."
Chúng tôi hy vọng mở đường cho các nghiên cứu tiếp sau theo hướng này, những địa hạt chưa biết còn lại sẽ được định hình trong tương lai.
Và điều này đang bắt đầu một cách chậm rãi.
Chúng ta đang thấy sự nổi trội của các chương trình dài hạn và được tài trợ cao nhắm đến sự thấu hiểu về thế giới nối mạng của chúng ta từ góc độ quan điểm phức hợp.
Nhưng cuộc hành trình này chỉ mới bắt đầu, vì vậy chúng ta sẽ phải chờ đợi trước khi chúng ta thấy các kết quả đầu tiên.
Theo tôi hiện tại vẫn còn là một vấn đề lớn.
Các ý tưởng liên quan đến tài chính, kinh tế, chính trị, xã hội, lại rất thường bị phá rối bởi ý thức hệ tư tưởng cá nhân của con người.
Tôi thực sự hy vọng rằng quan điểm phức hợp này cho phép cho một số điểm chung được tìm thấy.
Nó sẽ rất tuyệt vời nếu nó có sức mạnh để giúp chấm dứt sự bế tắc tạo bởi các xung đột về ý tưởng, đang hiện diện làm tê liệt thế giới toàn cầu hóa của chúng ta.
Thực tại rất phức tạp, chúng ta cần phải vươn ra, thoát khỏi những giáo điều, lề lối.
Nhưng điều này chỉ là tư tưởng của cá nhân riêng tôi.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tại sao một đời sống tình dục tốt lại thường phai nhòa dần kể cả đối với những cặp đôi yêu nhau nhiều hơn bao giờ hết ?
Và tại sao sự gần gũi hoàn hảo lại không đảm bảo cho quan hệ tình dục tuyệt vời, trái ngược với những quan niệm thông thường?
Hoặc, câu hỏi tiếp theo có thể là chúng ta có thể muốn cái mà chúng ta đã có rồi hay không?
Đó là một câu hỏi đáng giá cả triệu dollar, phải không?
Và tại sao sự ngăn trở, cấm cản lại thật sự kích thích đến vậy?
Tại sao việc đi qua giới hạn lại khiến cho ham muốn mạnh hơn
Và tại sao quan hệ tình dục lại tạo ra những em bé và "những em bé" nghe như một thảm họa đối với những cặp đôi?
Liệu nó có giống như một cú đánh gợi tình gây chết người ko?
Và khi bạn yêu, cảm giác như thế nào?
Và khi bạn ham muốn, cảm giác trở nên khác ra sao?
Đó là một trong những câu hỏi mấu chốt của trong sự khám phá của tôi vể bản chất của ham muốn tình dục và những tình huống khó xử trong tình yêu hiện đại
Cho nên tôi đã chu du khắp thế giới và cái mà tôi chú ý đó là tất cả mọi nơi mà sự lãng mạn đã bước vào, ở đó có vẻ như đang chịu khủng hoảng về ham muốn, khát vọng
Một cuộc khủng hoảng ham muốn, như chính ham muốn.... sự ham muốn là một dạng sắc thái biểu đạt của mỗi cá nhân của quyền tự do lựa chọn, của sở thích, của bản sắc trong mỗi chúng ta sự khao đã trở thảnh một khái niệm trung tâm như là một phần của tình yêu thời hiện đại và trong những xã hội đề cao chủ nghĩa cá nhân.
Bạn biết đấy, đây là lần đầu tiên trong lịch sử loài người nơi chúng ta đang cố gắng trải nghiệm tình dục trong một thời gian dài không phải bởi vì chúng ta muốn tới 14 đứa trẻ mà có khi chúng ta còn muốn hơn nữa ấy chứ, vì nhiều người trong số đó không thể làm được. và không phải vì đó là trách nhiệm hôn nhân chỉ dành riêng cho một người phụ nữ
Đây là lần đầu tiên chúng ta muốn quan hệ tình dục dài lâu vì sự hưng phấn và sự kết nối bắt nguồn từ trong niềm khát khao.
Vậy cái gì duy trì ham muốn, và tại sao nó lại quá khó khăn?
và cốt lỗi của việc duy trì sự ham muốn trong một mối quan hệ có ràng buộc, Tôi nghĩ đó là sự hòa hợp của nhu cầu giữa hai con người
Một mặt, chúng ta có nhu cầu được bảo vệ, về những thứ có thể dự đoán được về sự an toàn, về sự độc lập, về sự tin tưởng, và một cái gì đó dài lâu...
tất cả những thứ này là bến neo đậu , nền tảng của những trải nghiệm trong cuộc sống của chúng ta cái đó chúng ta gọi là tổ ấm.
Nhưng chúng ta cũng có một nhu cầu mạnh không kém - cả đàn ông và phụ nữ -- nhu cầu phiêu lưu, về sự mới mẻ, về sự huyền bí, về những rủi ro, về sự nguy hiểm, cả về những gì không định hình được, về những gì không dự đoán được, về sự bất ngở -- giở bạn đến được điểm mấu chốt - đó là những chuyến đi, những cuộc du ngoạn.
Vậy sự hòa hợp về nhu cầu được bảo vệ của chúng ta và nhu cầu được phiêu lưu trong một mối quan hệ, hay cái chúng ta ngày nay hay gọi là một cuộc hôn nhân say đắm, nồng nhiệt, sự hòa hợp này đã từng là sự đối lập ngay cả trong cách nói.
Hôn nhân đã từng là một học viện kinh tế nơi mà bạn được trao cho một mối quan hệ hợp tác kéo dài cả đời bao gồm những đứa con và vị thế xã hội và sự thảnh công và sự đồng cảm.
Nhưng ngày nay chúng ta muốn người bạn đời của mình vẫn chu cấp cho chúng ta tất cả những thứ như thế, nhưng thêm vào đó là " Em/Anh muốn anh/em thành bạn thân của em/anh" và là một người có thể để tin tưởng và một người yêu nồng cháy và chúng ta sống lâu gấp hai lần
( cười) vậy chúng ta đến với một người, và chúng ta sẽ chỉ đơn giản yêu cầu họ cho chúng ta cái mà cả một ngôi làng để cung cấp:
Cho tôi một danh phận, một bản sắc, cho tôi sự tiếp diễn nhưng cho tôi thêm sự vượt trội và những bí ẩn và sự sợ hãi -tất cả trong một.
Cho tôi sự tiện nghi, cho to6o thử thách
Cho tôi sự mới lạ, cho tôi những gì thân quen
Cho tôi những thứ có thể dự đoán được, cho tôi những bất ngở
Và chúng ta nghĩ ....
(tiếng vỗ tay) Vậy bây giở chúng ta đã hiểu rõ thực tế ngọn nguổn của câu chuyện rồi phải không?
Bởi vì tôi nghĩ, theo cách nào đó --và tôi sẽ trở lại............. nhưng sự khủng hoảng ham muốn thì thường là khủng hoảng về sự tưởng tượng.
Tại sao một đời sống tình dục tốt lại thường phai nhòa dần?
Mối quan hệ giữa tình yêu và ham muốn là gì?
Chúng liên hệ như thế nào và chúng đối nghịch nhau ra sao?
Bởi vì .nó nằm trong bí mật của ham muốn..............
Vậy nếu có một động từ dành cho tình yêu, thì theo tôi đó là từ "có"
và nếu có một động từ dành cho niềm khao khát, đó là "muốn"
Trong tình yêu, chúng ta muốn có, chúng ta muốn biết về người chúng ta yêu.
Chúng ta muốn thu nhỏ khoảng cách giữa hai người, Chúng ta muốn khỏa lấp những khoảng trống.
Chúng ta muốn trung hòa những căng thẳng, Chúng ta muốn gần gũi.
Nhưng trong ham muốn, chúng ta thường không muốn quay lại những nơi mình từng đi qua.
mối quan tâm của chúng tôi không có chỗ cho sự kết thúc đã có rồi
Trong sự ham muốn, chúng ta muốn một người nào khác, một ai đó ở phía bên kia để chúng ta có thể đến thăm, phía mà chúng ta đôi khi có thể ghé qua vài lần, phía mà chúng ta đi xem những gì trong khu phố đèn đỏ
Trong sự ham muốn, chúng ta muốn một cây cầu để có thể vượt qua,
hay nói cách khác, tôi đôi khi vẫn hay nói, lửa thì cần không khí
Ham muốn cần không gian.
và khi tôi nói vậy, nó thường khá trừu tượng.
Nhưng sau đó tôi đã tự đặt câu hỏi cho bản thân.
Và tôi đã đi qua hơn 20 quốc gia trong những năm vừa qua với "làm tình trong sự giam hãm" và tôi hỏi mọi người khi nào bạn thấy bạn đời của mình thu hút nhất?
Không phải vẻ thu hút gợi dục, mỗi lần nhập cuộc nhưng thu hút nhất .
Và qua nhiều nền văn hóa khác nhau, những tôn giáo và qua những giới khác nhau.. trừ một cái - có vài câu trả lời cứ được lặp đi lặp lại.
Nhóm đầu tiên: Tôi bị thu hút nhất bởi bạn đời của mình là khi cho ấy đi xa, khi chúng tôi sống xa nhau, khi chúng tôi tái ngộ.
Căn bản thì khi tôi liên hệ lại với khả năng hình dung bản thân mình với người yêu của tôi, khi trí tưởng tượng của tôi quay về với hình ảnh và khi tôi có thể nhổ tận gốc sự thiếu vắng và trong khao khát cái đó là một phần quan trọng của ham muốn.
Nhưng đến nhóm thứ hai thì câu trả lời còn thú vị hơn nhiều:
Tôi bị thu hút bới bạn đời của mình nhất là khi tôi thấy anh ấy trong phòng làm việc, khi cô ấy trên sân khấu, khi anh ấy đang là chính mình khi cô ấy đang làm một thứ mà cô ấy đam mê, hứng thú, khi tôi thấy anh ấy tại một bữa tiệc và mọi người đang thực sự bị thu hút vởi anh ấy, và khi tôi thấy tranh luận,
Cơ bản là khi tôi thấy người yêu tôi rạng rỡ và tự tin,
có thể nhiều nhất là khi đứng trước đám đông
rạng ngời, tự tin.
Tôi nhìn người ấy - nhân tiện, trong sự khao khát mọi người hiếm khi nói về điều này, khi chúng ta hòa làm một khoảng cách 5 cm giữa mỗi người, tôi không biết 5 cm đổi ra inches thì khoảng bao nhiêu nữa.
Nhưng đó cũng không phải là lúc người kia của chúng ta quá xa đến nỗi chúng ta sẽ không gặp lại được nữa.
Đó là lúc chúng ta nhìn người bạn đời của mình từ mội khoảng cách thích hợp, thoải mái nơi người ấy dù đã trờ nên thân thiết, gần gũi và thân quen bỗng chốc một lần nữa trở nên bí ẩn, thật đặc biệt.
Và trong không gian ấy giữa tôi và người ấy xuất hiện một ham muốn thân xác hướng về phía người ấy.
Bởi vì đôi khi, như Proust nói, bí ẩn không phải là đi đến một nơi mới mẻ, mà nó là việc chúng ta nhìn sự vật với một cái nhìn mới.
Vì thế, khi tôi nhìn thấy bạn đời của mình trong thế giới của anh ấy hay cô ấy làm những việc mà họ chú tâm Tôi nhìn con người ấy và trong một giây phút tôi bỗng có một sự thay đổi trong tâm thức, và tôi mở lòng với sự bí ẩn đang hiện hữu bên cạnh tôi.
Và sau đó, quan trọng hơn cả, trong miêu tả về người ấy hay về bản thân tôi -giống nhau cả- điều thú vị nhất là thật sự không có sự thiếu thốn trong ham muốn.
Không ai cần ai
Không có sự chăm sóc trong ham muốn
Sự chăm sóc là tình yêu mãnh liệt.
Tôi chưa thấy một ai đó cảm thấy rạo rực chỉ vì ai đó cần họ.
ham muốn là một chuyện.
Cần họ chỉ làm mất hứng. và phụ nữ thì biết điều này biết điều này khá rõ, bởi gì bất cứ thứ gì tạo ra tư cách làm cha mẹ sẽ thường hay làm giảm ham muốn tình dục.
Đó là lý do xác đáng phải không?
Và với câu trả lời tử nhóm thứ ba thường là khi tôi bị bất ngờ, khi chúng tôi cưởi đùa với nhau, bởi vì một ai đó nói chuyện với tôi ở công ty hôm nay, khi anh ấy mặc trên người bộ vest, cho nên tôi nói, bạn biết đấy, đó có thể là bộ vest lịch lãm hay một đôi ủng cao bồi.
Nhưng căn bản đó là khi có cảm giác mới lạ.
Nhưng cảm giác mới mẻ không phải về một địa điểm mới, nó không phải là tiết mục với các kỹ thuật.
Sự mới mẻ là: những mặt nào mà bạn thể hiện ra?
Những mặt nào của bạn đang được quan sát?
Bởi vì theo một cách nào đó, một người có thể nói tình dục không phải chỉ là một cái gì đó bạn làm..?
Tình dục lả một nơi bạn đến.
Đó là nơi bạn bước vào bên trong bản thân bạn với một người, hay với vài người khác.
Vậy bạn đi đâu khi làm tình?
Phần nào của bạn liên hệ với nơi đó?
Bạn cố gắng bộ lộ những gì ở đó?
Đó có phải là nơi của sự thăng hoa vả sự kết hợp tâm hồn?
Đó có phải là nơi có chút gì hư hỏng và đó có phải là nơi cho sự nổi loạn?
Đó có phải là nơi mà bạn cuối cùng có thể đầu hàng ? vả không phải có bất kì trách nhiệm với tất cả mọi thứ?
Đó có phải là nơi mà bạn bộc lộ ước muốn trẻ con của mình?
Cái gì xuất hiện ở đó? Đó là một ngôn ngữ.
Đó không chỉ đơn thuần là hành vi
Và nó là một lối nói văn thơ, bay bổng mà tôi thấy thú vị đó là tại sao tôi đã bắt đầu khám phá khái niệm của trí thông minh tình dục.
bạn biết đấy, động vật cũng quan hệ tình dục.
Đó là điểm mấu chốt, là sinh học, là bản năng tự nhiên.
Chúng ta là giống loài duy nhất có đời sống tình dục, có nghĩa là tình dục biến đổi do trí tưởng tượng của con người.
Chúng ta là giống loài duy nhất có thể làm tình hàng giờ, có thời gian hạnh phúc, đạt cực khoái liên tục, và chẳng ai đụng chạm đến ai, chỉ vì chúng ta có thể tưởng tượng trong đầu.
Chúng ta có thể mường tượng về chuyện đó. Chúng ta không cần phải thật sự làm chuyện đó.
Chúng ta có thể trải nghiệm thứ quyền năng được gọi là khả năng dự đoán thứ khai hỏa cho sự khao khát trong mỗi người,
khả năng tưởng tượng như thể hành động đang thật sự diễn ra, để cảm nhận nó như thể điều đó đang diễn ra, trong khi thật sự chẳng có gì xảy ra và mọi thứ đang xảy ra cùng một thời điểm,
Vì thế khi tôi bắt đầu nghĩ về sự khoái lạc tình dục, Tôi bắt đầu nghĩ về sự nên thơ của quan hệ tình dục,
và nếu tôi nhìn nhận vấn đề đó là một dạng tri thông minh, thì trí thông minh đó là thứ bạn phải nuôi dưỡng từng ngày.
Những thành tố bên trong là gì?
trí tưởng tượng, sự hài hước, sự mới mẻ, tính tò mò, sự huyền bí.
Nhưng thành tố trung tậm thật sự là trí tưởng tượng.
Đối với tôi quan trọng hơn cả để bắt đầu hiểu những cập đôi nào có ngọn lửa tình ái, thứ mà duy trì sự ham muốn, tôi phải quay lại với định nghĩa đầu tiên về sự ham muốn tình dục, một định nghĩa bí ẩn, và tôi đã nghiên cứu nó thông qua hai con đường bằng cách nhìn thật sự sâu vào những tổn thương đó là một phía khác, và tôi quan sát nó
quan sát trong cộng đồng mà tôi đã lớn lên, đó là một cộng đồng ở Bỉ, tất cả những người sống sót sau cuộc diệt chủng, và trong cộng đồng đó có hai nhóm người: những người không chết, và những người đã trở lại cuộc sống.
Và những ngưởi không chết thường ràng buộc chặt với mặt đất, họ không thể trải nghiệm cảm giác thoải mái, không thể tin tưởng, bởi vì khi bạn luôn cảnh giác, lo sợ và bất an, và cảm thấy không an toàn, bạn không thể ngẩng đầu lên được để đi và hòa vào không gian và không thể thấy vui vẻ, an toàn, sáng tạo,
Những người được trở về với cuộc sống là những người có thể hiểu được niềm khao khát là một thuốc có thể cứu chữa bạn khỏi cái chết.
Họ đã biết làm cách nào để có thể giúp bản thân sống sống, tồn tại.
Và khi tôi bắt đầu lắng nghe về vấn đề không có quan hệ tình dục của những cặp đôi mà tôi nghiên cứu, Tôi đôi khi đã nghe mọi người nói " tôi muốn được quan hệ tình dục nhiều hơn". nhưng thường thì mọi người có nhu cầu muốn đời sống tình dục tốt hơn, và sự tốt hơn là sự tái kết nối lại với chất lượng của cảm giác thấy mình sống với những rung động, với những sự đổi mới, với sinh khí, với năng lượng những thứ mà quan hệ tình dục đã mang đến, hoặc đó là cái họ đang mong muốn quan hệ tình dục sẽ mang đến cho họ.
Và vì thế tôi bắt đầu đặt một câu hỏi khác,
"Tôi thấy chán khi...." là vế bắt đầu của câu hỏi
"tôi mất cảm giác khao khát khi..." đó lại là một câu hỏi khác như thể
"Cái làm tôi mất hứng là..." và"Bạn làm tôi mất hứng khi...."
Và mọi người bắt đầu nói "Tôi quay mặt với chính mình khi Tôi thấy mình chết trong lòng, khi tôi không thích cơ thể mình, khi tôi thấy già, khi tôi không còn thời gian cho bản thân, khi tôi không có cơ hội để vui vẻ với bạn, khi tôi không làm việc tốt, khi tôi thấy tự ti về bản thân, khi tôi không có chút gì về càm giác bản thân có giá trị, khi tôi không cảm thấy mình có quyền để đòi hỏi, đế có một thứ gì đó, để có thể nhận được cảm giác thoải mái, niềm vui"
Và sau đó tôi bắt đầu hỏi câu hỏi ngược.
"Tôi thấy chán bản thân khi.." Bởi vì hầu hết thời gian,
mọi ngưởi thường hỏi "Bạn làm tôi thấy hưng phấn, cái làm tôi hưng phấn" và tôi muốn thoát khỏi cách đặt câu hỏi như thế
Bây giờ, nếu bạn thấy mình chết trong lòng, những ngưởi khác có thể làm rất nhiều điểu cho lễ tình yêu.
Nó không tạo ra vết hằn, thì chắc chẳng có ai ở quầy tiếp tân.
( Cười) Vì thế tôi hưng phấn khi, Tôi cảm nhận được cảm giác khao khát, tôi thức tỉnh khi....
Bây giở, trong nghịch lý giữa tình yêu và sự khao khát, cái có vẻ như trò đánh đố là những thứ như chính nguyên liệu nuôi dưỡng tình yêu - sự chín chắn, sự nhường nhịn lẫn nhau, sự bảo bọc, lo lắng, trách nhiệm với đối phương -- là những thứ đôi khi bóp nghẹt cảm giác khao khát,
Bởi vì khao khát đến khi có một sự kết hợp của những cảm xúc mà không bao giở là những cảm xúc nên có trong tình yêu: sự ghen tuông, tính chiếm hữu, sự nóng nảy, quyền lực, tính thống trị, đàn áp, sự hư hỏng,tính láu cá
Cơ bản là đa số chúng ta sẽ cảm thấy hưng phấn vào ban đêm với những thứ chúng ta hoàn toàn phản đối vào ban ngày
bạn biết đấy, suy nghĩ về tình ái không phải sự chính xác khôn ngoan.
nếu mỗi chúng ta đều thấy thích thú với một chiếc giường đầy hoa hồng thì chúng ta sẽ không có những cuộc nói chuyện thú vị về chủ đề này ngay lúc này
Nhưng không, trong tâm trí của chúng ta là một tập hợp những thứ mà mà chúng ta thường không biết được làm cách nào mang lại cho người ta yêu bởi vì chúng ta nghĩ tình yêu đến với lòng vị tha và thực tế niềm khao khát cùng với một phần của tính ích kỉ nói một cách đúng hơn; khả năng kết nối với một ai đó nằm trong sự hiện diện của người kia
Cho nên tôi ,muốn vẽ ra một hình ảnh nhỏ bé cho bạn, bởi vì điều này sẽ dung hòa hai mặt của những nhu cầu, chúng ta sinh ra đã có sẵn những thứ đó.
Nhu cầu của chúng ta về sự kiên kết, gắn bó, nhu cầu của chúng ta về sự chia xa, hay nhu cầu của chúng ta về sư an toàn cùng với phiêu lưu, hay nhu cầu của chúng ta về sự liên kết và sự tự chủ, và nếu bạn nghĩ về một đứa trẻ nhỏ đang ngồi trên đùi của bạn và đứa trẻ đó đang được bảo bọc, ôm ấp, và cùng lúc đó tất cả chúng ta đều cần được bước ra ngoài thế giới để khám phá, tìm tòi,
Đó chính là khởi đầu của sự khao khát, đó là nhu cầu khám phá, tính tò mò.
Và sau đó tại một thời điểm, những đứa trẻ đó sẽ quay lại và nhìn bạn
và nếu bạn nói với chúng, "này nhóc, thế giới là một nơi tuyệt vời, hãy đi và khám phá nó.
Có rất nhiều thứ hay ho ở ngoài đó" sau đó bọn trẻ có thể quay đi và chúng có thể trải nghiệm - sự kết nối và chia xa xảy ra cùng lúc.
Chúng có thể thoát ra khỏi trí tưởng tượng, thoát ra khoải thân xác, thoát khỏi sự vui vẻ hằng có, tất cả những thú chúng biết là luôn có một ai đó đợi chúng khi chúng quay về.
Nhưng nếu có một bên là một đứa trẻ khác cất tiếng nói, "Tôi sợ lắm, tôi thấy hồi hộp, không an toàn.
Người đồng hành của tôi đã không chăm sóc tôi một thời gian rồi.
Có cái gì vui vẻ ngoài kia chứ?
Không phải chúng ta có tất cả chúng ta phải cùng nhau, bạn và tôi?"
sau đó sẽ là một loạt những phản ứng mà tất cả chúng ta có thể nhận thấy.
Một vài người sẽ quay lại,quay lại thời gian xa xưa, và đứa trẻ mà quay lại là đứa trẻ sẽ cho đi một phần của bản thân để không mất đi người kia.
Tôi sẽ cho đi sự tư do của tôi để không phải mất sự kết nối,
và tôi sẽ học để yêu theo một cách nào đo mà sẽ trở thành một gánh nặng với một chút lo lắng và một chút trách nhiệm và sự bảo vệ, và tôi không biết làm cách nào để rời xa bạn để có thể vui đùa, để có thể trải nghiệm để có thể khám phá, để hiểu về bản thân tôi.
Khi dịch những thứ này theo ngôn ngữ người lớn,
nó sẽ bắt đầu khi chúng ta còn bé xíu, tiếp tục vào đời sống tình ái
và cứ thế kéo dài đến khi chúng ta kết thúc.
Đứa trẻ thứ hai quay về nhưng nhìn có vẻ như chúng cứ ngoái đầu nhìn suốt
"Bạn sẽ ở đây chứ?
bạn sẽ la mắng tôi à ? bạn sẽ rày la tôi à?
bạn sẽ tức giận với tôi?
Và đứa trẻ đó có thể ra đi nhưng thực chất chúng chưa bao giờ thật sự ra đi.
và những đứa trẻ như thể thường là những người sẽ nói với bạn, ngay từ lúc đầu nó rất nóng hổi
Bởi vì ngay từ lúc đầu, sự thân thiết ngày càng tăng không thật sự mạnh mẽ và nó thật sự dẫn đến việc niềm khao khát bên trong giảm dần.
Tôi càng thân thiết bao nhiều thì tôi càng thấy mình phải trách nhiệm bấy nhiêu. và tôi càng khó để thoát khỏi tầm mắt của bạn bấy nhiêu.
Đứa trẻ thứ ba không thật sự quay lại,
Vậy điều gì sẽ xảy ra, nếu tôi muốn duy trì niềm khao khát, nó là phần biện chứng thực tế đó.
Một mặt bạn muốn sự an toàn, bảo đảm để có thể ra đi.
Mặt khác nếu bạn không thể đi, bạn không thể có được cảm giác thỏa mãn, bạn không thể lên đến đỉnh, ban không thể có cực khoái, bạn không thể thấy hào hứng, thích thú vì bạn dành thời gian của minh trong cơ thể và đầu óc của một người khác và đó không phải là bản thân bạn.
Do đó trong sự mâu thẫn của việc trung hòa hai mảng cơ bản của nhu cầu con người, có một vài thứ mà những cặp đôi luôn nồng cháy vẫn làm - và giờ chúng ta đã hiểu .
Một, họ có rất nhiều những sự riêng tư trong tình dục.
Họ hiểu là có một khoảng không gian vừa đủ cho tình dục mà nó là chón riêng tư của mỗi người.
Họ cũng hiểu rằng màn dạo đầu không phải là một cái gi đó bạn làm 5 phút trước khi "trò chơi bắt đầu"
Màn dạo đầu thật sự chỉ bắt đầu khi cực khoái kết thúc.
Họ cũng hiểu là không gian tình dục không phải là bạn làm người kia gục ngã
Nó là khỏang không gian bạn bỏ đi công ty quản lý của mình có lẽ đó là nơi bạn bỏ đi chương trình nhanh nhạy của mình (Tiếng cười) và bạn thật sự chỉ bước vào không gian đó nơi bạn không cần là một công dân tốt người luôn chăm lo mọi việc và luôn trách nhiệm,
Trách nhiệm và khao khát chỉ đối đầu nhau.
Chúng thật sự không thể hòa hợp tốt với nhau
Những cặp đôi nồng cháy thường cũng hiểu rằng niềm đam mê thường có chu kì lên xuống
Nó khá giống như mặt trăng.
Nhưng cái mà họ biết đó là họ biết làm sao để làm sống lại cảm giác.
Họ biết làm cách nào để mang những cảm xúc quay về.
và họ biết làm sao để mang nó về bởi vì họ đã làm sáng tỏ một ẩn số lớn, đó là một ẩn số tự phát, thứ mà như kiểu vô tình rơi xuống từ thiên đường khi bạn đang xếp đống quần áo của mính như kiểu......., và thực tế họ hiểu rằng bất cứ thứ gì sẽ xảy ra trong một mối quan hệ lâu dài cũng đều đã xảy ra.
hôn nhân là việc quan hệ tình dục có tính toán trước.
nó có chủ đích
Nó tập trung và hiện diện.
(Vỗ tay)
Những tiến bộ trong thiên văn học, vũ trụ học và sinh học trong 10 năm gần đây thật sự phi thường- tới điểm mà chúng tôi biết thêm về vũ trụ của chúng ta và cách nó hoạt động nhiều hơn những gì mà đa số các bạn từng tưởng tượng.
Nhưng có 1 điều mà tôi chú ý tới là khi những thay đổi đó đang xảy ra, khi con người bắt đầu tìm ra hmm...đúng rồi, thật sự có 1 lỗ đen ở trung tâm của mỗi thiên hà.
Các nhà văn khoa học và biên tập viên - Tôi không nên nói là nhà văn khoa học, tôi nên nói là những người viết về khoa học -- và biên tập viên nên ngồi lại với nhau uống vài cốc bia, sau một ngày làm việc vất vả và bắt đầu nói về một vài nhận thức đáng kinh ngạc về cách vũ trụ hoạt động.
Và họ chắc chắn sẽ kết thúc cuộc trò chuyện ở nơi mà tôi nghĩ đó là một nơi rất kì lạ, cũng là các cách để nói rằng thế giới có thể kết thúc rất bất ngờ.
Và đó là những gì tôi muốn nói ngày hôm nay. (Cười) À, các bạn cười, các bạn bị lừa rồi. (Cười) (Ai đó: Có thể kết thúc sớm hơn 1 tí được không?) (Cười) Đúng rồi, chúng ta cần thời gian!
Stephen Petranek: Lúc đầu, mọi thứ tưởng chừng như không tưởng với tôi, nhưng sau khi thử thách nhiều ý tưởng, tôi bắt đầu để ý tới vấn đề này nhiều hơn. Và sự kiện 11/09 xảy ra, tôi nghĩ, ôi Chúa ơi, tôi không thể tới Hội nghị TED và nói về cách thế giới này kết thúc.
Không ai muốn nghe về điều đó cả. Nhất là sau sự kiện này!
Do đó tôi vướng vào 1 cuộc tranh luận với vài người khác, một vài nhà khoa học, ở 1 vài ngành khác nhau, và 1 người trong số họ bảo tôi, ông ấy là nhà khoa học thần kinh, nói rằng, "Anh biết đấy, tôi nghĩ có rất nhiều giải pháp cho những vấn đề mà anh đang suy nghĩ tới." và điều đó nhắc tôi nhớ tới bài nói chuyện của Michael hôm qua và mẹ anh ấy nói rằng bạn không thể có được giải pháp nếu như bạn không có rắc rối.
Vì vậy chúng tôi đi tìm giải pháp cho những cách mà thế giới có thể kết thúc vào ngày mai, và nhìn đây, chúng tôi đã tìm được chúng.
Điều này dẫn tôi tới 1 đoạn băng của Tổng thống Bush họp báo vài tuần trước.
Có thể cho chạy được không, Andrew?
Tổng thống George W.Bush: Bằng bất cứ giá nào để bảo vệ an ninh của chúng ta, và bất cứ giá nào để bảo vệ nền tự do độc lập, chúng ta đều phải chấp nhận chi trả.
SP: Tôi đồng ý với ông Tổng thống.
Ông ấy muốn chi 2 nghìn tỉ đô la để bảo vệ chúng ta khỏi bọn khủng bố vào năm sau, 2 nghìn tỉ ngân sách liên bang sẽ làm chúng ta thâm hụt rất nhanh.
Nhưng khủng bố không phải là mối đe dọa duy nhất mà chúng ta phải đối mặt.
Có những thiên tai đang nhắm thẳng vào chúng ta mà chúng ta đang cố sức phủ nhận như đã từng phủ nhận về chủ nghĩa khủng bố, và những việc có thể đã xảy ra vào ngày 11/09.
Tôi cho rằng, nếu chúng ta lấy 10 triệu đô la trong ngân sách 2,13 nghìn tỉ đô la ấy -- cỡ khoảng 2 phần trăm số tiền ấy -- và chúng tôi dùng 1 tỉ đô la cho mỗi một vấn đề mà tôi sắp trình bày, phần lớn có thể giải quyết được, và phần còn lại chúng ta có thể đối phó được. Vì vậy tôi hy vọng bạn sẽ thấy nó vừa hấp dẫn tôi bị hấp dẫn bởi những thứ giống vậy, phải thừa nhận điều này- với tôi đây là những con gián của Richard.
Nhưng tôi cũng hy vọng, bởi vì tôi nghĩ những người ở đây có thể thay đổi được thế giới, tôi mong các bạn sẽ mang bên người những thứ này và khi bạn có cơ hội để gây sức ảnh hưởng, bạn sẽ cố gắng làm cho 1 số tiền lớn được chi cho một vài ý tưởng này.
Bắt đầu nào. Số 10: Chúng ta mất ý chí sinh tồn.
Chúng ta đang sống trong thời đại đáng kinh ngạc của y học hiện đại.
Chúng ta khỏe mạnh hơn 20 năm trước đây.
Loài người đang được hưởng nền y học tốt hơn, nhưng về mặt tinh thần, chúng ta đang đổ vỡ.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính khoản 1/5 số người đang sống trên hành tinh này đang bị trầm cảm lâm sàng.
Và WHO cho rằng trầm cảm là 1 đại dịch mà nhân loại từng đối mặt.
Gần đây, những đột phá về di truyền và thậm chí các phương pháp chữa bệnh tốt hơn cho phép chúng ta nghĩ tới tuổi thọ trung bình là 100.
Một bé gái được sinh vào ngày mai, sẽ sống được tới tuổi 83.
Tuổi thọ tăng thêm gần như 1 năm cho mỗi năm đã qua.
Hiện nay vấn đề cho tất cả điều này, trở nên già đi, là những người trên 65 có xu hướng tự tử nhiều nhất.
Vậy nên, giải pháp là gì?
Chúng ta thật sự không có bảo hiểm sức khỏe tinh thần tại quốc gia này, và nó -- (Vỗ tay)-- thật sự là 1 tội ác.
Thỉnh thoảng khoảng 98% bệnh nhân trầm cảm, và ý của tôi là trầm cảm nặng - tôi có 1 người bạn bị trầm cảm nặng - và nó là 1 bệnh có thể chữa được, với nền y học hiện tại và khoa học kĩ thuật hiện tại.
Nhưng cách chữa trị thường là sự kết hợp của liệu pháp trò chuyện và thuốc.
Chỉ sử dụng thuốc thì không thể khỏi được, nhất là những trường hợp bệnh nhân (BN) trầm cảm lâm sàng.
Bạn phải đến bác sĩ tâm lý hay nhà tâm thần học, thanh toán 10 đô la và được chữa trị, cũng giống như khi bạn có 1 vết cắt trên tay.
Điều này rất buồn cười. Thứ nhì, những công ty dược sẽ không thực sự phát triển các thuốc kích thích thần kinh. Chúng ta đều biết hầu hết các chứng bệnh tâm thần có yếu tố môi trường để đối phó.
Và chúng tôi biết nhiều thêm chỉ 1 lượng đáng ngạc nhiên về bộ não hiện tại so với 10 năm trước. Chúng ta cần 1 động lực từ chính quyền liên bang thông qua NIH và Khoa học Quốc gia - NSF - để hỗ trợ các công ty thuốc phát triển 1 vài thuốc kích thích thần kinh.
Tiếp theo đó. Số 9 - đừng cười nhé - người ngoài hành tinh xâm lược Trái Đất.
10 năm trước, bạn không thể tìm được 1 thiên thạch, rất ít các nhà thiên văn học - trên Trái Đất nói với bạn rằng có những hành tinh khác ngoài hệ Mặt Trời của chúng ta.
1995, chúng tôi tìm thấy 3 cái. Bây giờ con số đã tăng lên 80 -- chúng tôi tìm được khoảng 2 3 cái mỗi tháng.
Nhân tiện, tất cả những thiên thạch chúng tôi tìm thấy nằm ở 1 góc bé xíu nơi chúng ta đang sinh sống, trong Dải Ngân Hà. Có tới cả triệu hành tinh trong Dải Ngân Hà, như Carl Sagan đã khẳng định nhiều năm, và bị người khác cười nhạo vì điều đó, có hàng triệu hành tinh như thế trong vũ trụ.
Trong 1 vài năm tới, NASA sẽ khởi động 4 hoặc 5 kính viễn vọng ra khỏi sao Mộc, nơi có rất ít bụi, và bắt đầu tìm kiếm hành tinh giống Trái Đất, điều mà chúng ta không thể thấy với công nghệ hiện tại cũng như phát hiện được.
Nó đang trở nên rõ ràng hơn khi mà cơ hội tồn tại cuộc sống ở 1 nơi khác ngoài vũ trụ là không có, và có lẽ khá gần với chúng ta, đó là 1 ý tưởng khá xa vời.
Và cơ hội có 1 loài sinh vật thông minh hơn cả loài người cũng rất hiếm khi xảy ra.
Nên nhớ rằng, chúng ta chỉ là một nền văn minh tiên tiến 1 nền văn minh công nghiệp trong vòng 200 năm.
Mặc dù mỗi lần tôi ghé Pompeii, tôi bị bất ngờ bởi họ cũng có cửa hàng McDonald's trên mỗi góc phố.
Vì vậy, tôi không biết nền văn minh đã tiến bộ như thế nào từ năm 79 sau Công nguyên nhưng có 1 sự tương đồng khá lớn, tôi thực sự tin vào điều này, và tôi không tin có người ngoài hành tinh, và tôi không tin có người ngoài hành tinh trên Trái Đất hay bất cứ thứ gì đại loại vậy. Nhưng sẽ có khả năng chúng ta sẽ đối mặt 1 nền văn minh còn phát triển hơn cả chúng ta hiện giờ.
Bây giờ, chuyện gì sẽ xảy ra? Nếu họ tới đây, bạn biết đó, hút sạch các đại dương để tạo hydro?
Và đập chúng ta như đập ruồi, như cách mà ta đuổi ruồi khi đi vào rừng mưa và bắt đầu xâm nhập nó.
Chúng ta có thể nhìn vào lịch sử của chúng ta. Nhà vật lý học hiện đại Gerard O'Neill nói rằng "Nền văn minh phương Tây tiến bộ có tác động tiêu cực với các nền văn minh cổ đại mà nó từng tiếp xúc, ngay cả những trường hợp mỗi nỗ lực đã được thực hiện để bảo vệ và giữ gìn nền văn minh cổ đại."
Nếu người ngoài hành tinh đến thăm quan, chúng ta là nền văn minh cổ đại.
Vậy, giải pháp cho vấn đề này là gì? (Cười) Đội ơn Chúa trời các bạn đều biết đọc!
Nó có thể vô lý nhưng chúng ta có 1 lịch sử thật sự tệ hại của những dự đoán như thế này và đã chuẩn bị sẵn sàng để đối phó.
Cần bao nhiêu năng lượng và tiền bạc để thực sự lên kế hoạch đàm phán với sinh vật tiến bộ này?
Thứ hai - và bạn sẽ nghe tôi nói về nó nhiều hơn - chúng ta phải trở thành 1 dân tộc hướng ngoại, tìm kiếm các không gian ngoài vũ trụ.
Chúng ta phải phát triển ý tưởng Trái Đất không tồn tại mãi mãi, Mặt Trời của chúng ta không cháy mãi mãi.
Nếu chúng ta muốn nhân loại mãi mãi tồn tại, chúng ta phải xâm chiến toàn bộ Dải Ngân Hà.
Và đó không phải là thứ vượt quá sự thông hiểu tại thời điểm này.
(Vỗ tay) Nó cũng sẽ giúp chúng ta rất nhiều, nếu chúng ta bắt gặp 1 nền văn minh tiến bộ trong tương lai, nếu chúng ta cố gắng trở thành 1 nền văn minh tiến bộ. Số tám -- (Ai đó: Steve, đây là những gì tôi đang làm sau TED.) (cười) (Vỗ tay) SP: Bạn đã làm được! Bạn đã tìm được việc.
Thứ 8: các hệ sinh thái sụp đổ.
Tháng 7 vừa rồi, trên báo Khoa học, 19 nhà đại dương học công bố 1 bài viết rất bất thường.
Nó không hẳn là kết quả của 1 nghiên cứu, nó là 1 bài diễn văn.
Họ nói rằng: "Chúng tôi đã quan sát các đại dương trong 1 thời gian dài, và chúng tôi muốn nói với bạn rằng, chúng không có vấn đề gì, chúng chỉ gần với sự sụp đổ mà thôi.
Các hệ sinh thái khác trên Trái Đất đang trong tình trạng cực kì nguy hiểm.
Chúng ta đang sống trong thời đại của những vụ tuyệt chủng lớn vượt quá các mẫu hóa thạch gấp 10 000 lần.
Chúng ta đã mất 25% các loài quý hiếm ở Hawaii 20 năm qua.
California được dự báo sẽ mất 25% các loài sinh vật trong 40 năm nữa.
Đâu đó trong rừng Amazon là hàng rào bằng cây.
Bạn đốn hạ những cái cây ấy, hệ sinh thái rừng mưa sẽ sụp đổ.
Ngoài kia cũng có 1 cái cây như vậy. Đó là những gì thật sự xảy ra.
Và khi hệ sinh thái đó sụp đổ, nó có thể làm mất đi 1 hệ sinh thái lớn với nó, như bầu khí quyển của chúng ta. Vậy chúng ta phải làm gì? Những giải pháp cho vấn đề này là gì?
Có 1 vài mô hình của các hệ sinh thái như vậy.
Vấn đề với chúng là chúng ta biết quá ít về chúng, do đó chúng ta không biết được chúng thực sự gặp rắc rối cho tới khi mọi việc đã quá trễ.
Chúng ta cần biết sớm hơn khi chúng đang gặp rắc rối, và chúng ta cần có khả năng đưa các giải pháp vào các mô hình đó.
Và với kiểu quyền lực chúng tôi đang có hiện nay, như tôi đã nói, có 1 vài việc đang được tiến hành, nhưng chúng cần tiền.
Quỹ Khoa học Quốc gia cần phải lên tiếng, bạn biết đó - hầu như tất cả số tiền đầu tư cho khoa học ở đất nước này tới từ Chính phủ liên bang, không bằng cách này cũng bằng cách khác.
Và họ có quyền ưu tiên, bạn biết đó?
Đây là những người trong Quỹ Khoa học Quốc gia được nhắc tới, đây là điều quan trọng nhất.
Đây là 1 trong những thứ họ phải suy nghĩ tới.
Thứ nhì, chúng ta cần tạo nên sự dự trữ đa dạng sinh học trên hành tinh và bắt đầu di chuyển chúng vòng quanh.
Đã có 1 thí nghiệm 4 - 5 năm trước ở bờ sông Georges hay bờ sông Grand ở Newfoundland. Nó là vùng cấm câu cá.
Họ không thể câu cá ở đây trong bán kính 200 dặm.
Và chuyện thú vị đã xảy ra: hầu như các loài cá đều trở lại và sinh sản điên cuồng. Chúng ta cần bắt đầu làm điều này vòng quanh thế giới. Chúng ta sẽ có những khu vực cấm.
Chúng tôi phải nói điều này, không thả neo ở Amazon trong vòng 20 năm tới.
Hãy để chúng hồi phục, trước khi chúng ta bắt đầu hủy hoại lần nữa.
(Vỗ tay) Số 7: hạt gia tốc rủi ro.
Tất cả các bạn có nhớ Ted Kaczynski, Unabomber chứ?
Một trong những thứ ông ta ca ngợi là thí nghiệm về máy gia tốc hạt có thể trở nên nguy hiểm và khởi động chuỗi phản ứng có thể tiêu diệt cả hành tinh.
Có rất nhiều nhà vật lý học tỉnh táo, tin hay không tùy bạn, có cùng 1 suy nghĩ với ông ta.
Mùa xuân năm nay, có 1 máy gia tốc hạt ở Brookahven, trên đảo Long Island, sẽ có 1 thí nghiệm tạo nên những hố đen.
Họ dự đoán sẽ tạo nên những hố đen nhỏ.
Họ dự đoán rằng chúng sẽ bay hơi (cười) Tôi hy vọng họ đoán đúng. (cười) Những thí nghiệm gia tốc hạt khác - 1 cái sẽ diễn ra vào mùa hè tới tại CERN - có khả năng tạo nên thứ gì đó gọi là "strangelet" là 1 kiểu phản vật chất, khi chúng chạm vào 1 vật, chúng có thể phá hủy và tiêu diệt nó. Hầu hết các nhà vật lý học nói rằng những máy gia tốc mà chúng ta có hiện nay không đủ mạnh để tạo nên những lỗ đen và phản vật chất mà chúng ta cần phải quan tâm đến, và có lẽ họ đúng.
Nhưng trên khắp thế giới, tại Nhật, tại Canada, có những bài phát biểu về chúng về việc phục hồi chúng tại Mỹ.
Chúng ta ngưng 1 máy lớn.
Nhưng có những lời bàn tán về việc xây dựnng những máy gia tốc cực lớn.
Chúng ta có thể làm gì được gì?
Giải pháp là gì? Chúng ta có những thông tin nội bộ ở đây.
Chúng ta cần lời khuyên của những nhà vật lý hạt nhân để nói về vật lý hạt nhân và những việc có thể làm với vật lý hạt nhân, nhưng chúng ta cần phải nghĩ thoáng ra và kiểm soát những thí nghiệm này đang làm gì.
Thứ nhì, chúng ta có 1 phòng thí nghiệm tự nhiên xung quanh Trái Đất.
Chúng ta có từ trường xung quanh Trái Đất, và nó liên tục bị bắn phá bởi các hạt năng lượng cao, như proton.
Và theo tôi, chúng ta không có đủ thời gian để nhìn vào phòng thí nghiệm tự nhiên ấy và tìm ra cái gì an toàn để thực hiện trên Trái Đất.
Số 6: Tai họa sinh học.
Đây là 1 trong những cái tôi thích nhất, bởi vì chúng ta đã có 1 vài vụ trên bắp Bt.
Bắp Bt là loại bắp có thể tự tạo ra thuốc trừ sâu cho chính nó để giết rệp bắp.
Bạn có thể đã nghe về nó rồi - dưới cái tên StarLink, đặc biệt khi tất cả những vỏ bánh taco loại khỏi siêu thị khoảng một năm rưỡi gần đây.
Thứ này được cho là làm thức ăn động vật tại Mỹ, và nó lọt vào nguồn cung cấp thức ăn cho con người, và có ai đó tìm ra được rằng nó lọt vào nguồn cung cấp thức ăn cho người rất dễ dàng.
Nhưng mọi việc chỉ được báo động cách đây vài tháng, tại Mexico, nơi bắp Bt và tất cả các bắp biến đổi gene hoàn toàn bất hợp pháp, họ tìm thấy gene của bắp Bt trong bắp dại.
Chúng tôi nghĩ rằng bắp bắt nguồn từ Mexico.
Đây là kho tàng đa dạng sinh học di truyền của ngô.
Điều này đem lại 1 sự hoài nghi đã bị xua đuổi gần đây, đó là siêu cỏ và siêu sâu rầy có thể lan tràn khắp thế giới, bằng công nghệ sinh học, có thể phá hủy chuỗi thức ăn trên toàn thế giới trong 1 thời gian ngắn.
Vậy chúng ta cần phải làm gì?
Chúng ta đối xử với công nghệ sinh học bằng sự giám sát mà chúng ta đã áp dụng với nhà máy hạt nhân.
Nó rất đơn giản. Đây là 1 lĩnh vực không được kiểm soát 1 cách đáng kinh ngạc.
Khi thảm họa StarLink xảy ra, có 1 trận chiến xảy ra giữa EPA và FDA để xem ai có quyền, và có quyền ở phần nào của vấn đề này, và họ không làm rõ ra được trong vòng nhiều tháng.
Điều đó thật điên rồ. Số 5, một trong những thứ tôi yêu thích: đảo ngược chiều từ trường của Trái Đất.
Tin hay không tùy bạn, điều này xảy ra mỗi vài trăm ngàn năm 1 lần, và đã xảy ra rất nhiều lần trong lịch sử của chúng ta.
Cực Bắc chuyển thành Cực Nam, Cực Nam thành Cực Bắc, và ngược lại.
Nhưng chuyện gì sẽ xảy ra, khi việc đảo cực này xuất hiện, chúng ta mất từ trường xung quanh Trái Đất trong khoảng thời gian cỡ 100 năm, và điều đó có nghĩa là tất cả những tia vũ trụ và hạt nhân tới chúng ta từ Mặt Trời, và từ trường này bảo vệ chúng ta khỏi chúng, nếu như vậy, về cơ bản, chúng ta sẽ bị nướng chín (Cười). (Ai đó: Steve, tôi có 1 vài cái mũ dự phòng dưới lầu) SP: Vậy chúng ta có thể làm gì? Nhân tiện đó, chúng ta đã quá hạn rồi.
Đã qua 780 000 năm từ khi chuyện này xảy ra.
Vì vậy nó phải xảy ra khoảng 480 000 năm trước.
Ồ, 1 điều nữa.
Các nhà khoa học nghĩ từ trường của chúng ta có thể bị sụt giảm khoảng 5%.
Có lẽ chúng ta đang ở trong những cơn quằn quại của nó.
Một trong những vấn đề là tìm cách đo được Trái Đất khỏe cỡ nào, chúng ta không có đủ dữ liệu thời tiết từ 60 năm trước, ít dữ liệu hơn về tầng ozon.
Vậy nên có một giải pháp đơn giản cho vấn đề này.
Sẽ có rất nhiều tên lửa rẻ tiền được bán trên mạng trong khoảng 6 - 7 năm nữa sẽ đưa chúng ta tới tầng khí quyển thấp
Bạn biết đó, chúng ta có thể tạo ra ozone từ ống xả xe.
Nó không khó chút nào: chỉ cần 3 phân tử ozone.
Nếu bạn mang toàn bộ tầng ozone xuống bề mặt Trái Đất, nó có độ dày cỡ 2 đồng penny, khoảng 14 pound/m2.
Bạn không cần chúng nhiều lắm ở trên kia.
Chúng ta cần học cách sửa chữa và bổ sung tầng ozone của Trái Đất.
(Vỗ tay) Số 4: những cơn bão Mặt Trời khổng lồ.
Bão Mặt Trời là sự bùng phát từ trường khổng lồ từ mặt trời bắn phá Trái Đất với các hạt hạ nguyên tử tốc độ cao.
Cho tới bây giờ, khí quyển và từ trường của chúng ta đã bảo vệ chúng ta khỏi tai họa này rất tốt.
Thỉnh thoảng, chúng ta hứng 1 đợt từ Mặt Trời phá hủy hệ thống thông tin liên lạc và xa hơn nữa, điện năng.
Nhưng điều đáng báo động ở đây là các nhà thiên văn học gần đây đã nghiên cứu các ngôi sao tương đồng với Mặt Trời, và họ thấy là số lượng của chúng khi đạt tới tuổi của Mặt Trời, vẫn còn chiếu sáng cỡ 20. Không kéo dài cho lắm.
Và họ nghĩ rằng những siêu bão này, mạnh hơn hàng triệu lần bất kì cơn bão nào chúng ta từng hứng chịu từ Mặt Trời.
Hiển nhiên chúng ta không muốn hứng bất kì cái nào rồi. (cười) Có 1 mặt trái của nó. Khi nghiên cứu các ngôi sao như Mặt Trời của chúng ta, chúng tôi nhận thấy chúng trải qua những khoảng thời gian sụt giảm khi tổng năng lượng chúng tỏa ra giảm xuống cỡ khoảng 1%.
1% nghe có vẻ không nhiều cho lắm, nhưng nó sẽ tạo nên 1 địa ngục kỉ băng hà.
Vậy chúng ta có thể làm gì?
(Cười) Bắt đầu địa khai sao Hỏa. Đây là 1 trong những đề tài yêu thích của tôi.
Tôi đã viết 1 câu chuyện về vấn đề này trên tạp chí Life vào năm 1993.
Đây là khoa học tên lửa, nhưng không phải loại khô khan.
Mọi thứ chúng ta cần để tạo nên khí quyển trên Sao Hỏa, và tạo 1 nên hành tinh sống được trên sao Hỏa, có lẽ nằm trong đây.
Và bạn chỉ cần gửi những nhà máy hạt nhân nhỏ lên đó nuốt chửng oxit sắt trên bề mặt sao Hỏa và nhả ra oxy.
Vấn để là mất ít nhất 300 năm để khai khẩn sao Hỏa.
Thực sự cần khoảng 500 năm để làm được điều đó.
Không có lí do gì để không bắt đầu ngay từ hôm nay. (cười) Số 3: thứ này không tuyệt vời ư? (cười) 1 bệnh dịch toàn cầu. Con người đã chiến đấu với vi khuẩn từ khi con người bắt đầu tồn tại và qua thời gian, vi khuẩn chắc chắn vẫn nằm chiếu trên.
Năm 1918, chúng ta có đại dịch cúm tại Mỹ giết chết 20 triệu người.
Lúc đó dân số khoảng 100 triệu người.
Bệnh dịch hạch ở châu Âu thời Trung Cổ giết chết 1/4 dân số châu Âu.
AIDS đang trở lại. Ebola dường như đang dẫn đầu với tần số báo cáo quá cao, và những bệnh cũ như tả đang kháng với các loại kháng sinh.
Chúng ta đều biết rằng - kiểu hoảng sợ có thể xảy ra khi 1 bệnh cũ bùng phát trở lại, như bệnh than.
Khả năng tồi tệ nhất là ngay cả 1 vi khuẩn vô cùng đơn giản, như tụ cầu, loài vi khuẩn mà kháng sinh vẫn còn tác dụng, đột biến.
Và chúng ta biết rằng tụ cầu có thể làm được nhiều thứ kì diệu.
1 tế bào tụ cầu ở bên cạnh 1 tế bào cơ của cơ thể bạn và mượn các gene từ nó khi các kháng sinh tấn công, thay đổi bộ gene và đột biến.
Mối nguy hiểm là 1 số loài vi khuẩn như tụ cầu sẽ đột biến thành 1 thứ gì đó thật sự nguy hiểm, dễ lây lan, và sẽ quét sạch dân số trước khi chúng ta có thể làm điều gì đó.
Điều này từng xảy ra 1 lần. Khoảng 12 000 năm trước, có 1 làn sóng tuyệt chủng các động vật có vú ở châu Mỹ, và được nghi ngờ gây ra bởi 1 loại dịch bệnh nguy hiểm.
Vậy chúng ta có thể làm được gì?
Đơn giản thôi! Chúng ta sử dụng kháng sinh (Vỗ tay) mỗi con bò, mỗi con cừu, mỗi con gà, tất cả đều được sử dụng kháng sinh mỗi ngày.
Bạn biết đó, bạn tới 1 nhà hàng, bạn ăn món cá, tôi có thông tin cho bạn đây, chúng đều được nuôi. Bạn biết đó, bạn phải hỏi mỗi khi đi ăn nếu cá bạn dùng có phải tự nhiên hay không, bởi vì họ sẽ không nói cho bạn biết điều đó. Chúng ta đưa ra những mật mã.
Điều này giống như trong chiến tranh và đưa cho ai đó mật mã bí mật của bạn.
Chúng ta nói với các loài vi khuẩn ngoài kia cách chúng ta đối phó với chúng.
Chúng ta phải sửa được điều đó. Chúng ta phải lách luật ngay bây giờ.
Thứ nhì, hệ thống sức khỏe công cộng của chúng ta, như chúng ta đã thấy qua bệnh than, thật sự là thảm họa.
Chúng ta có sự bùng nổ dịch bệnh thật sự ở Mỹ, chúng ta chưa được chuẩn bị để đối phó với nó.
Bây giờ, tiền trong ngân sách liên bang, năm sau, để xây dựng dịch vụ y tế công cộng.
Nhưng tôi không nghĩ nhất thiết phải làm vậy.
Số 2 - cái tôi yêu thích - chúng ta gặp 1 lỗ đen giả.
Bạn biết đó, 10 năm trước, hay 15 năm trước, bạn bước vào 1 hội nghị thiên văn học và nói rằng, "Bạn biết đó, có lẽ có 1 lỗ đen ở trung tâm của mỗi dải ngân hà." và họ sẽ phản đối bạn để rời khỏi bục thuyết trình.
Và bây giờ, nếu bạn bước vào 1 trong các hội nghị này và nói, "Ồ, tôi không nghĩ có lỗ đen ngoài kia đâu", họ sẽ phản đối bạn.
Sự thấu hiểu của chúng ta về cách vũ trụ vận hành thật sự đạt được những thành tựu không thể tin được trong những năm gần đây.
Chúng ta nghĩ rằng có khoảng 10 triệu ngôi sao chết chỉ trong Dải Ngân Hà của chúng ta.
Và những ngôi sao này nén xuống thành thứ gì đó rộng khoảng 12, 15 dặm, và chúng là những lỗ đen. Và chúng ngấu nghiến tất cả mọi thứ xung quanh nó, bao gồm ánh sáng, đó là lí do tại sao chúng ta không thể thấy được chúng.
Hầu hết chúng nên ở quỹ đạo xung quanh thứ gì đó.
Nhưng những thiên hà là nơi rất tàn ác, và mọi thứ có thể rơi khỏi quỹ đạo.
Thêm vào đó, không gian vô cùng lớn.
Vậy nên ngay cả khi bạn ném triệu thứ như thế này ra khỏi quỹ đạo, khả năng 1 trong số chúng quay trở lại đập vào bạn rất ít.
Nhưng phải tiến lại gần hơn nữa, cỡ 1 tỉ dặm khỏi những thứ này.
Khoảng 1 tỉ dặm, đây là những gì xảy ra với quỹ đạo Trái Đất: nó trở nên gần như là hình eclip thay vì hình tròn.
Và 3 tháng trong năm nhiệt độ bề mặt tăng thêm 150 lên 180.
3 tháng trong năm, nhiệt độ giảm 50 xuống dưới 0 độ.
Điều này cũng không tốt lắm. Chúng ta có thể làm được gì?
Và đây là điều tôi lo sợ nhất. (Cười) Tôi không có được 1 câu trả lời đầy đủ cho câu hỏi này.
1 lần nữa, chúng ta phải nghĩ về 1 cuộc chiến lập nghiệp.
Và cuối cùng, số 1: mối nguy hiểm lớn nhất với cuộc sống như chúng ta hằng biết, tôi nghĩ là 1 thiên thạch cực kì lớn hướng thẳng về phía Trái Đất.
Thứ quan trọng cần nhớ ở đây là - nó không phải là câu hỏi "nếu như" mà là câu hỏi "khi nào" và "lớn cỡ nào".
Năm 1908, chỉ 1 mảnh thiên thạch cỡ 200ft phát nổ bên ngoài Siberia và san bằng khu rừng cỡ 100 dặm.
Nó có tác dụng của khoảng 1000 trái bom Hiroshima.
Những nhà thiên văn học ước tính những thiên thạch nhỏ này xuất hiện mỗi 100 năm.
Năm 1989, 1 thiên thạch lớn bay qua cách Trái Đất 400 000 dặm.
Không gì đáng lo, đúng không?
Nó băng thẳng qua quỹ đạo của Trái Đất. Chúng ta ở ngay vị trí đó 6h trước.
1 thiên thạch nhỏ, rộng cỡ nửa dặm, theo sau bởi sự sụt giảm nhiệt độ toàn cầu trầm trọng từ những mảnh vụn vỡ ra - mùa đông nguyên tử của Carl Sagan.
1 thiên thạch cỡ 5 dặm gây nên những cuộc tuyệt chủng lớn.
Chúng tôi nghĩ thứ làm khủng long tuyệt chủng to cỡ 5 dặm.
Chúng đang ở đâu? Có 1 thứ được gọi là vành đai Kuiper, cái mà một vài người nghĩ Sao Thiên Vương không phải là 1 hành tinh, đó là vị trí của Sao Thiên Vương, nó nằm ở vành đai Kuiper.
Có thứ nằm xa hơn 1 tí nữa, gọi là "Đám mây Oort"
Có khoảng 100 000 quả bóng bằng băng và đá thiên thạch thì đúng hơn ngoài đó, đường kính cỡ 50 dặm hoặc hơn, và chúng thường xuyên xoay vòng quanh, về phía Mặt Trời và bay lướt qua Trái Đất khá gần.
Điều đáng quan tâm hơn nữa, tôi nghĩ là những thiên thạch nằm giữa Sao Hỏa và Sao Mộc.
Nhân viên tại Trung tâm quan sát bầu trời nói cho chúng tôi biết mùa thu năm ngoái họ đang xây dựng bản đồ vũ trụ đầu tiên, bản đồ 3 chiều của vũ trụ có khoảng 700 000 thiên thạch giữa sao Hỏa và sao Mộc to cỡ nửa dặm trở lên.
Vậy bạn nói, được rồi, khả năng những chuyện này sẽ thực sự xảy ra là bao nhiêu?
Andrew, anh có thể đưa biểu đồ này lên được không?
Đây là biểu đồ mà Dr. Clark Chapman tại Viện nghiên cứu Southwest trình bày tại Congress vài năm trước.
Bạn sẽ để ý rằng cơ hội để 1 cú va chạm thiên thạch đủ tác động để giết chết bạn cỡ khoảng 1 trong 20 000, dựa vào các công việc họ đã làm.
Bây giờ hãy nhìn vào cái bên phải dưới nó.
Tai nạn rơi máy bay, 1/20 000.
Chúng ta dành 1 số tiền khổng lồ cố gắng bảo đảm chúng ta không chết trong tai nạn máy bay, và chúng ta không dành nhiều cho vấn đề này. Và hơn hết, cái này có thể phòng ngừa được.
Cuối cùng chúng ta có, chỉ trong năm ngoái, công nghệ để dừng cái lạnh này lại.
Chúng ta có thể có được giải pháp không?
NASA đang bỏ ra 3 triệu đô la 1 năm, 3 triệu đô đây là một số tiền ít ỏi - để tìm kiếm các thiên thạch.
Bởi vì chúng ta có thể thực sự phát hiện ra mỗi một thiên thạch đang ở ngoài đó, và nếu như chúng có thể đâm Trái Đất, và khi nào chúng đâm.
Và họ đang cố gắng làm điều đó.
Nhưng nó sẽ mất tới 10 năm khi dành tới 3 triệu đô la mỗi năm ngay cả sau đó, họ khẳng định họ sẽ chỉ có cỡ 80% của số tiền đó được kê khai.
Thiên thạch là 1 thứ nguy hiểm.
Chúng ta thật sự không có công nghệ nào để dự đoán được quỹ đạo của sao chổi hay khi nào tên của chúng có thể đi ngang qua.
Nhưng chúng ta có nhiều thời gian nếu chúng ta dự đoán được lúc nào chúng đến.
Chúng ta thật sự cần 1 đài chuyên dụng.
Bạn sẽ để ý hầu hết các sao chổi được đặt tên theo tên những người mà bạn chưa bao giờ nghe nói tới, những nhà thiên văn học nghiệp dư? Đó là do không có ai đi tìm chúng cả, ngoại trừ những người nghiệp dư.
Chúng ta cần 1 đài quan sát chuyên dụng chuyên đi tìm các sao chổi này.
Phần thứ 2 của giải pháp: chúng ta cần tìm ra cách làm nổ tung 1 thiên thạch hay thay đổi quỹ đạo của nó. Hiện tại, 1 năm trước, chúng ta đã làm được 1 điều phi thường.
Chúng tôi đã gửi 1 tàu thăm dò ra vành đai thiên thạch này, gọi là NEAR (Cuộc gặp mặt thiên thạch gần Trái Đất)
Và những con tàu quay xung quanh 1 thiên thạch to cỡ 30, à không 22 dặm gọi là Eros.
Và sau đó, tất nhiên bạn biết đó, chúng thả ra 1 trong những thứ đồ của NASA, nơi chúng có thêm năng lượng và khí dự trữ và tất cả mọi thứ, sau đó, ngay phút cuối cùng, chúng đổ bộ.
Khi nhiệm vụ đã kết thúc, chúng thật sự hạ cánh trên thứ đó.
Chúng tôi đã cho hạ cánh 1 tàu vũ trụ trên 1 thiên thạch.
Đó không phải là 1 việc lớn. Bây giờ, vấn đề với việc gửi 1 quả bom cho thứ này là bạn không có bất cứ cái gì để tạo lực đẩy để bay ngược vào lại không gian, vì không có không khí.
Một vụ nổ hạt nhân chỉ có nhiệt độ cao, nhưng chúng ta thật sự không có thứ gì đủ to để làm chảy 1 thiên thạch cỡ 22 dặm chiều dài hay làm bốc hơi nó, đại loại vậy.
Nhưng chúng ta có thể học cách hạ cánh trên những thiên thạch có tên chúng ta trên đó và đặt 1 thứ gì đó như động cơ đẩy ion nhỏ trên đó nó sẽ nhẹ nhàng, từ từ, sau 1 khoảng thời gian, đẩy thiên thạch qua 1 quỹ đạo hoàn toàn khác nếu chúng ta tính toán đúng, việc này sẽ làm thiên thạch nó khỏi đụng trúng Trái Đất.
Đây chỉ là vấn đề tìm ra cách giải quyết và áp dụng vào thực tế.
Tôi biết các bạn đang cảm thấy nhức đầu từ những thông tin này.
Ôi trời ơi! Quá nhiều mối đe dọa!
Cái này, tôi nghĩ tôi nhớ, là ngày 11/09
Chúng ta không muốn bị dồn vào thế kẹt 1 lần nữa.
Chúng ta biết về thứ này.
Khoa học có khả năng dự đoán được tương lai trong nhiều trường hợp.
Tri thức là sức mạnh.
Điều tồi tệ nhất chúng ta có thể làm là, tôi lo đủ về việc không lo lắng gì về thiên thạch cả (Cười) Đó là 1 lỗi có thể phải trả giá bằng cả tương lai chúng ta.
Cảm ơn.
Khủng hoảng kinh tế toàn cầu đã làm nhen nhóm lại mối quan tâm của công chúng về vài điều vốn là một trong những câu hỏi lâu đời nhất của kinh tế học từ ít nhất là trước thời Adam Smith.
Và đó là, tại sao những đất nước có nền kinh tế và thể chế tương tự nhau lại cho thấy những cung cách tiết kiệm hoàn toàn khác nhau?
Hiện nay, một số nhà kinh tế học lỗi lạc đã dành cả đời họ cho câu hỏi này và ở lĩnh vực này chúng ta đã có những bước tiến triển to lớn và chúng ta hiểu khá nhiều về điều này.
Điều tôi muốn nói với các bạn ngày hôm nay là một giả thuyết mới đầy hấp dẫn và một vài khám phá mới bất ngờ đầy sức mạnh của tôi về mối quan hệ giữa cấu trúc loại ngôn ngữ bạn nói và thiên hướng bạn tiết kiệm.
Để tôi nói cho các bạn một chút về mức tiết kiệm, một chút về ngôn ngữ, và sau đó tôi sẽ đưa ra sự liên hệ giữa chúng.
Bắt đầu bằng những suy nghĩ về các nước thành viên trong nhóm OECD, hay còn gọi là Organization of Economic Cooperation and Development (Tổ chức Hợp Tác và Phát triển Kinh tế).
Các nước OECD, nhìn chung là bạn nên nghĩ về chúng như là các nước giàu nhất, công nghiệp hóa nhất trên thế giới.
Và bằng việc gia nhập OECD, họ đã xác nhận một cam kết chung đối với nền dân chủ, thị trường mở và giao dịch tự do.
Ngoại trừ tất những điểm chung này, chúng ta thấy những sự khác biệt to lớn về cách tiết kiệm.
Ở phía trái của đồ thị này, là các nước OECD tiết kiệm hơn một phần tư GDP (tổng sản phẩm quốc nội) mỗi năm và một vài nước OECD tiết kiệm hơn một phần ba GDP mỗi năm.
Qua phía bên phải, ngoài cùng, là Hy Lạp
Và bạn có thể thấy là trong suốt 25 năm qua, Hy Lạp chỉ có thể tiết kiệm được hơn 10 phần trăm GDP của họ.
Cần phải chú ý là, đương nhiên, Mỹ và Anh ở ngay kế tiếp.
Bây giờ khi chúng ta đã thấy một sự khác biệt lớn trong mức tiết kiệm, làm thế nào mà ngôn ngữ lại có thể liên quan đến những sự khác biệt này?
Để tôi nói cho các bạn một chút về ngôn ngữ cơ bản khác nhau thế nào.
Những nhà ngôn ngữ học và nhà khoa học về nhận thức đã tìm hiểu câu hỏi này trong nhiều năm.
Và sau đó tôi sẽ đưa ra mối liên hệ giữa hai điều này.
Nhiều người trong số các bạn có lẽ đã nhận ra tôi là người Trung Quốc.
Tôi lớn lên ở Midwest, Mỹ.
Và một điều tôi sớm nhận ra đó là tiếng Trung đã buộc tôi phải nói về và -- cơ bản hơn là -- buộc tôi phải nghĩ về gia đình theo những cách rất khác nhau.
Như thế nào cơ? Để tôi cho bạn một ví dụ.
Giả sử tôi đang nói chuyện với các bạn và giới thiệu bạn với bác tôi.
Các bạn đã hiểu chính xác những gì tôi vừa nói bằng tiếng Anh.
Nhưng nếu chúng ta nói tiếng Trung Quốc phổ thông với nhau, thì không được như thế.
Tôi sẽ không chỉ truyền tải một chút thông tin như vậy được.
Ngôn ngữ của tôi bắt tôi, thay vì chỉ nói "Đây là bác tôi", mà phải nói một lượng rất lớn thông tin kèm theo.
Ngôn ngữ của tôi buộc tôi phải nói với các bạn đây là bác bên mẹ hay bên bố tôi, đây là bác dâu/rể hay là bác ruột, và nếu đây là anh em trai của bố tôi, thì ông ấy lớn hơn bố tôi, hay nhỏ hơn.
Tất cả những thông tin này là bắt buộc. Tiếng Trung không cho phép tôi bỏ qua chúng.
Và thực tế, nếu tôi muốn nói một cách chính xác, tiếng Trung yêu cầu tôi phải liên tục nghĩ về điều đó.
Điều đó đã không ngừng lôi cuốn tôi khi còn là một đứa trẻ, nhưng giờ đây khi là một nhà kinh tế học, điều còn mê hoặc tôi hơn nữa đó là một vài sự khác biệt tương tự này cũng có ở cách ngôn ngữ nói về thời gian nữa.
Ví dụ như nếu tôi nói tiếng Anh, tôi phải sử dụng ngữ pháp cách khác nếu tôi nói về cơn mưa đã qua: "It rained yesterday," (Hôm qua trời đã mưa), cơn mưa hiện tại, "It is raining now" (Trời đang mưa), hoặc cơn mưa trong tương lai "It will rain tomorrow" (Ngày mai trời sẽ mưa)
Để ý rằng tiếng Anh yêu cầu rất nhiều thông tin liên quan đến thời điểm của sự kiện.
Tại sao? Bởi vì tôi phải xem xét và bổ nghĩa những gì tôi nói "It will rain" (Trời sẽ mưa), hay là "It's going to rain" (Trời sắp mưa).
Nó đơn giản là trong tiếng Anh không dùng cách nói "It rain tomorrow" (Trời 'mưa' ngày mai).
Ngược lại, đó gần như chính xác là những gì bạn cần nói ở tiếng Trung.
Một người nói tiếng Trung về cơ bản có thể nói điều gì đó mà nghe có vẻ rất kì lạ đối với người nói tiếng Anh.
Họ có thể nói, "Yesterday it rain" (Hôm qua trời mưa), "Now it rain" (Trời đang mưa), "Tomorrow it rain" (Ngày mai mưa).
Một cách sâu sắc hơn, tiếng Trung không phân chia khoảng thời gian theo cách mà tiếng Anh bắt chúng ta phải liên tục làm để có thể nói một cách chính xác
Vậy sự khác biệt này trong ngôn ngữ chỉ có ở những hệ ngôn ngữ rất, rất xa nhau như tiếng Anh và tiếng Trung thôi sao?
Thật ra là không.
Có rất nhiều trong số các bạn ở đây biết rằng, tiếng Anh thuộc nhóm ngôn ngữ German.
Điều bạn có lẽ không nhận thấy đó là tiếng Anh thực ra tách biệt khỏi nhóm.
Đó là ngôn ngữ duy nhất trong nhóm German cần điều này.
Ví dụ như đa số những người nói tiếng thuộc nhóm German khác hoàn toàn có thể thoải mái nói về mưa trong ngày mai bằng cách nói "Morgen regnet es," tương tự như người nói tiếng Anh nghe "It rain tomorrow" (Ngày mai mưa).
Điều này đã dẫn tôi, một nhà kinh tế học hành vi, đến một giả thuyết hấp dẫn.
Cách bạn nói về thời gian, cách ngôn ngữ của bạn yêu cầu bạn phải nghĩ về thời gian, ảnh hưởng đến thiên hướng hành động của bạn theo thời gian thế nào?
Bạn nói tiếng Anh, một ngôn ngữ ở thì tương lai.
Điều đó có nghĩa là mỗi khi bạn nói về tương lai, hoặc bất kì một sự kiện tương lai nào, về mặt ngữ pháp bạn bị buộc phải tách điều đó ra khỏi hiện tại và đối xử nó như thể nó là một điều gì đó khác biệt theo bản năng.
Giả sử sự khác biệt bản năng đó khiến bạn tách biệt tương lai ra khỏi hiện tại mỗi khi bạn nói.
Nếu đó là sự thật và nó khiến tương lai có cảm giác như một điều gì đó xa xôi, và rất khác biệt so với hiện tại, điều đó khiến chúng ta khó tiết kiệm hơn.
Nếu, về mặt khác, bạn nói một ngôn ngữ không có thì tương lai, hiện tại và tương lai, bạn nói về chúng tương tự nhau..
Nếu điều đó nhẹ nhàng thúc bạn cảm thấy chúng tương tự nhau, điều đó khiến việc tiết kiệm trở nên dễ dàng hơn.
Đây là một giả thuyết kì lạ.
Tôi là giáo sư, và tôi được trả tiền để có những giả thuyết kì lạ.
Nhưng làm thế nào để chứng minh được một giả thuyết như vầy?
Vâng, điều tôi đã làm đó là truy cập các tài liệu ngôn ngữ học.
Và khá thú vị, có đầy những nhóm người nói ngôn ngữ không thì tương lai ở khắp nơi trên thế giới.
Đây là một nhóm người nói ngôn ngữ không thì tương lai ở phía Bắc Âu.
Khá thú vị, khi bạn bắt đầu quay vòng những số liệu này những nhóm người nói ngôn ngữ không thì tương lai trên toàn thế giới hóa ra, nhìn chung, lại là những người tiết kiệm giỏi nhất.
Để cho các bạn thấy điều đó, bây giờ hãy cùng nhìn lại trên đồ thị OECD mà chúng ta đã nói đến.
Điều bạn thấy là những thanh này cao hơn và chuyển dịch dần về phia trái một cách hệ thống so với những thanh này của những thành viên OECD nói ngôn ngữ ở thì tương lai.
Sự khác biệt trung bình ở đây là gì?
5 phần trăm GDP tiết kiệm mỗi năm.
Trong suốt 25 năm, điều đó có ảnh hưởng lâu dài to lớn đến sự giàu có của đất nước bạn.
Và khi những phát hiện này còn mang tính chất gợi ý, các nước có thể khác biệt theo nhiều cách khác nhau mà thỉnh thoảng rất khó có thể giải thích nguyên nhân cho tất cả các sự khác nhau này.
Cái tôi muốn cho các bạn thấy là một điều mà tôi đã gắn bó trong suốt một năm, đó là cố gắng thu thập tất cả những hệ dữ liệu lớn nhất mà những nhà kinh tế học chúng tôi có quyền truy cập, và tôi sẽ cố gắng loại bỏ đi những khác biệt có thể hy vọng phá vỡ mối liên hệ này.
Tóm lại, dù có làm thế nào thì đến giờ tôi vẫn chưa thể phá vỡ nó.
Để tôi cho các bạn thấy bạn có thể làm điều đó thế nào.
Một cách để tưởng tượng là tôi thu thập những hệ dữ liệu lớn trên khắp thế giới.
Ví dụ như, dữ liệu từ bản điều Tra Sức Khỏe, [Tuổi Già], và Nghỉ hưu ở Châu Âu.
có thể giúp bạn nhận thấy những gia đình về hưu ở Châu Âu cực kì kiên nhẫn với những người làm khảo sát.
(Cười) Tưởng tượng bạn là một hộ về hưu ở Bỉ, và ai đó đến trước cửa nhà bạn.
"Xin lỗi, tôi có thể nghiên cứu hồ sơ chứng khoán của anh được không?
Bạn có biết nhà mình trị giá bao nhiêu không?
Bạn có ngại nói ra không? Có khi nào nhà bạn có hành lang dài hơn 10 mét không?
Nếu có, bạn có phiền không nếu tôi đo xem mất bao lâu để bạn đi hết hành lang đó?
Bạn có phiền siết thiết bị này càng mạnh càng tốt bằng tay thuận để tôi có thể đo sức nắm chặt của bạn?
Còn việc thổi vào chiếc ống này để tôi có thể đo dung tích phổi của bạn nữa?"
Một cuộc khảo sát mất đến hơn một ngày.
(Cười) Kết hợp với cuộc điều tra Nhân khẩu học và Sức khỏe thu thập bởi USAID ở các nước đang phát triển ở Châu Phi, ví dụ vậy, mà cuộc điều tra đó có thể thống kê một cách trực tiếp tình trạng HIV của các hộ gia đình ở, ví dụ như, vùng nông thôn Nigeria.
Kết hợp nó với một cuộc khảo sát giá trị thế giới, đo lường về quan điểm chính trị, và may mắn cho tôi, là hành vi tiết kiệm của hàng triệu gia đình ở hàng trăm đất nước trên thế giới.
Lấy tất cả dữ liệu đó, kết hợp chung, và bản đồ này là những gì bạn có được.
Chín đất nước trên khắp thế giới có lượng lớn dân số bản xứ nói cả ngôn ngữ thì tương lai lẫn ngôn ngữ không có thì tương lai.
Và điều tôi sắp làm sau đây là tạo ra những cặp thống kê tương thích giữa các gia đình gần như giống hệt nhau trên mọi phương diện tôi có thể đo đạc, và khám phá xem liệu có mối liên quan giữa ngôn ngữ và sự tiết kiệm không thậm chí là sau khi kiểm soát các mức độ này.
Vậy những đặc điểm chúng ta có thể kiểm soát là gì?
Tôi sẽ kết hợp những gia đình ở trên cùng một đất nước cư trú, nhân khẩu học -- giới tính, tuổi tác --- mức thu nhập trong chính đất nước của họ, thành tựu giáo dục, rất nhiều về cấu trúc gia đình.
Kết quả là có sáu cách kết hợp khác nhau ở Châu Âu.
Và ở cách chia nhỏ nhất, tôi chia ra theo tôn giáo có tất cả 72 nhóm tôn giáo trên thế giới -- cực điểm của khả năng chia nhỏ.
Có 1.4 tỉ cách khác nhau có thể thấy ở một hộ gia đình
Từ giờ mọi thứ tôi chuẩn bị nói với các bạn đó chỉ là so sánh những điều cơ bản gần như giống hệt nhau ở các hộ gia đình.
Nó càng ngày càng gần đến thử nghiệm tưởng tượng của việc tìm kiếm hai gia đình cùng sống ở Brussels tương tự về mọi mặt nhưng một nói tiếng Flemish và một nói tiếng Pháp; và hai gia đình cùng sống trong một huyện quê ở Nigeria, một nói tiếng Hausa và một nói tiếng Igbo
Bây giờ sau tất cả những mức kiểm soát hình hột này, liệu những người nói ngôn ngữ không thì tương lai có tiết kiệm hơn không?
Có, những người nói ngôn ngữ không thì tương lai, thậm chí sau mức độ kiểm soát này, cho thấy tiết kiệm tốt hơn 30 phần trăm trong bất kì năm nào.
Liệu nó có tác động dồn không?
Có, đến khi họ nghỉ hưu, những người nói ngôn ngữ không có thì tương lai, giữ mức thu nhập đều đặn, sẽ nghỉ hưu với số tiết kiệm nhiều hơn 25 phần trăm.
Liệu chúng ta có thể đẩy những dữ liệu này xa hơn không?
Có, bởi vì tôi vừa nói với các bạn, chúng tôi thu thập thông tin về sức khỏe như những nhà kinh tế học.
Làm thế nào ta có thể nghĩ về những hành vi sức khỏe như những vấn đề tiết kiệm?
Ví dụ như về hút thuốc chẳng hạn.
Hút thuốc theo một nghĩa sâu xa nào đó thì là tiết kiệm âm.
Nếu tiết kiệm là nỗi đau hiện tại đổi lại niềm vui tương lai thì hút thuốc là ngược lại.
Đó là sự tận hưởng hiện tại cho nỗi đau tương lai.
Điều chúng ta nên nghĩ tới đó là hiệu ứng ngược lại.
Và đó quả thực là những gì chúng tôi tìm thấy.
Những người nói ngôn ngữ không có thì tương lai ít hút thuốc hơn 20 đến 24 phần trăm tại bất kì thời điểm nào so với các gia đình tương tự, và họ có ít hơn 13 đến 17 phần trăm khả năng bị béo phì tại thời điểm họ về hưu và họ cũng hơn 21 phần trăm tỉ lệ sử dụng bao cao su ở lần quan hệ cuối.
Tôi có thể tiếp tục với hàng danh sách những điều khác nhau mà bạn có thể tìm thấy.
Gần như là không thể không tìm thấy một hành vi tiết kiệm nào mà tác động lớn này không có mặt.
Những nhà ngôn ngữ học và đồng nghiệp kinh tế học của tôi ở Yale và tôi chỉ đang bắt đầu công việc này và thực sự khám phá và hiểu ra những cách mà các cú hích nhẹ này khiến chúng ta nghĩ nhiều hơn hay ít hơn về tương lai mỗi lần chúng ta nói.
Cuối cùng, mục tiêu, là khi chúng tôi hiểu những tác động này có thể thay đổi quyết định của mình thế nào, chúng tôi muốn cung cấp cho mọi người những công cụ có thể giúp họ ý thức tiết kiệm tốt hơn và ý thức đầu tư hơn vào tương lai của họ.
Xin cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Loại thần kinh học mà tôi và các đồng nghiệp nghiên cứu gần giống như một nhà dự báo thời tiết.
Chúng tôi luôn đuổi theo những cơn bão ý tưởng.
Chúng tôi muốn quan sát và đo đạc chúng
Và dù luôn nói về ý tưởng trong cuộc sống hàng ngày chúng ta lại hiếm khi quan sát và lắng nghe
Vậy nên tôi luôn muốn mở đầu buổi nói chuyện này bằng việc giới thiệu đến bạn một trong những ý tưởng đó
Đây là lần đầu tiên chúng tôi ghi nhận dữ liệu của hơn một tế bào thần kinh-- một trăm tế bào não cùng lúc Chúng tôi đã có thể đo đạc những tia điện phóng ra từ một trăm tế bào của một con vật, đây là hình ảnh đầu tiên mà chúng tôi có được, trong 10 giây đầu tiên của quá trình ghi nhận dữ liệu.
Chúng tôi có một dòng suy nghĩ nho nhỏ và có thể trông thấy nó ngay trước mắt
Tôi luôn nói với các sinh viên rằng chúng ta có thể gọi những nhà thần kinh học là những nhà thiên văn học vì chúng tôi đang nghiên cứu một hệ thống mà nếu chỉ nói về số lượng tế bào thì nó có thể so sánh được với số lượng các ngân hà trong vũ trụ
Ở đây, trong hàng tỉ tế bào thần kinh đang được ghi dữ liệu, 10 năm trước, là một trăm.
Hiện tại, chúng tôi đang ghi dữ liệu của một ngàn tế bào
Và từ đó, chúng tôi hy vọng có thể hiểu được điều gì đó về bản chất loài người
Vì, nếu bạn vẫn chưa biết, thì đây, mọi thứ mà chúng ta dùng để xác định bản chất con người đến từ những ý tưởng này, đến từ những vùng lồi lõm trong bộ não và chúng xác định kí ức, niềm tin những xúc cảm và kế hoạch cho tương lai của chúng ta.
Mọi thứ mà chúng ta làm, từng, đang và sẽ làm đòi hỏi sự lao động vất vả của vô số tế bào thần kinh
Và âm thanh của những ý tưởng này, nếu bạn chưa từng được nghe, là cái gì đó nghe như thế này.
Bạn có thể vặn to nó lên nếu muốn.
Con trai tôi gọi đây là " tiếng bắp nổ khi đang nghe đài bị nhiễu sóng"
Đây là một bộ não. Đây là những gì sẽ diễn ra
khi bạn dẫn những luồng điện trường này qua một cái loa. Khi đó bạn sẽ nghe thấy một trăm tế bào não đang bắn ra não bạn, não tôi hay của bất cứ ai sẽ nghe như thế này
Cái mà chúng tôi, những nhà thần kinh học muốn thực hiện là thực sự lắng nghe những âm hưởng của bộ não và lọc ra những thông điệp mà nó mang đến
Cụ thể, khoảng 12 năm trước chúng tôi tạo ra bộ xử lí sơ bộ đặt tên là giao diện não cơ học
Lược đồ này sẽ cho các bạn thấy nó hoạt động như thế nào,
Ý tưởng là, hãy dùng bộ cảm biến để nghe thấy những luồng điện trường được phóng ra này bạn sẽ thấy rằng trong cùng một khoảng thời gian để cơn bão này đi từ não xuống chân hay tay của một con vật-- mất khoảng nửa giây-- Để xem chúng ta có thể đọc được những tín hiệu này hay không có thể rút ra những thông điệp thần kinh ẩn chứa bên trong nó hay không, và chuyển nó sang một loại mệnh lệnh số học rồi chuyển nó đến một thiết bị nhân tạo mô phỏng bánh xe dây thần kinh chủ động của bộ não đó trong thực tại
Và xem liệu chúng ta có thể diễn giải thông điệp đó đến đâu Khi chúng ta so sánh cách mà cơ thể làm vậy
Và liệu ta có thể thực sự cung cấp sự phản hồi, những tín hiệu cảm giác ngược trở lại từ bộ phận người máy điện toán hiện đang được kiểm soát bởi bộ não Lại nói về não Làm thế nào bộ não xử lí việc nhận thông điệp từ một chiếc máy nhân tạo
Và đó chính xác là điều mà chúng tôi đã làm 10 năm về trước
Chúng tôi bắt đầu với một chú khỉ tên là Aurora chú khỉ trở thành siêu sao trong lĩnh vực này
Aurora thích chơi điện tử
như bạn thấy đấy Nó thích sử dụng cần điều khiển để chơi trò này, giống như chúng ta, hay các con của chúng ta
Và vì là một loài linh trưởng phát triển, nó thậm chí biết ăn gian để chọn đúng câu trả lời.
thậm chí trước sự xuất hiện của một mục tiêu mà nó phải di trỏ chuột, đựơc điều khiển bởi bộ điều khiển nó đang chơi Aurora đang cố gắng tìm mục tiêu, bất kể nó đang ở đâu
và nếu nó làm thế vì mỗi lúc nó di trỏ chuột qua mục tiêu Nó được thưởng một giọt nước cam Brazil,
Tôi có thể nói rằng bất kì con khỉ nào cũng sẽ làm việc cho bạn nếu bạn cho nó một giọt nước cam Brazil
Thực ra, bất kì động vật linh trưởng nào cũng sẽ làm như thế
Hãy nghĩ về nó
Bạn thấy khi mà Aurora chơi trò chơi và thực hiện hàng ngàn thử thách một ngày và đạt độ chính xác 97% tương đương 350ml nước cam Chúng tôi ghi dữ liệu những ý tưởng sản sinh trong đầu nó và chuyển chúng đến một cánh tay người máy đang học hỏi để mô phỏng những chuyển động của Aurora
Vì ý tưởng ở đây là để thực sự kích hoạt giao diện não cơ học và ép Aurora chơi trò chơi bằng suy nghĩ của mình. mà không can thiệp đến cơ thể của nó.
Những ý tưởng trong đầu nó sẽ điều khiển một cánh tay để di chuyển trỏ chuột qua mục tiêu.
Và chúng tôi bị sốc vì Aurora đã làm được
Nó chơi trò này mà không di chuyển thân mình.
Vậy nên mọi đường đi của con trỏ chuột mà bạn thấy ngay đây. đây là những khoảnh khắc đầu tiên khi nó làm được điều này.
Cái khoảnh khắc đầu tiên đó một ý định trong não được giải phóng khỏi những giới hạn cơ thể của loài linh trưởng và bộc phát ra thế giới bên ngoài, qua việc điều khiển một thiết bị nhân tạo.
Aurora tiếp tục chơi trò này, tiếp tục tìm kiếm những mục tiêu nhỏ và lấy được những giọt nước cam mà nó muốn
Nó làm được như vậy vì lúc đó nó mới có được cánh tay mới
Cánh tay máy mà bạn thấy đang chuyển động ở đây sau 30 ngày, sau đoạn phim đầu tiên mà tôi vừa chiếu được điều khiển bởi bộ não của Aurora di chuyển trỏ chuột đến mục tiêu
Giờ Aurora biết rằng nó có thể chơi trò đó bằng cánh tay máy này, mà không bị mất đi khả năng sử dụng cánh tay của chính mình để làm điều nó muốn.
Nó có thể gãi lưng, gãi chúng ta, hay chơi trò chơi khác.
Với mọi mục đích và bằng mọi cách Não của Aurora đã sáp nhập thiết bị nhân tạo đó thành một phần mở rộng của cơ thể
Kiểu mong muốn sở hữu trong não của Aurora được khuếch trương để lấy một thêm cánh tay nữa.
Chúng tôi làm thế 10 năm về trước.
10 năm trôi qua nhanh
Mới năm ngoái, chúng tôi nhận ra rằng bạn thậm chí không cần đến một thiết bị máy móc
bạn chỉ cần tạo một cơ thể điện toán, một hình nhân, một con khỉ hình nhân
Và bạn có thể thực sự sử dụng nó để tương tác với những con khỉ khác hay huấn luyện chúng nghĩ rằng khía cạnh con người đầu tiên của nó trong thế giới ảo và sử dụng hoạt động bộ não để điều khiển những cánh tay của hình nhân
Cái chúng tôi làm, cơ bản là huấn luyện những con vật học cách điều khiển những hình nhân này thám hiểm những vật thể xuất hiện trong thế giới ảo.
Những vật thể này trông giống hệt nhau, nhưng khi hình nhân thông qua bề mặt của chúng gửi đi một thông điệp tĩnh điện tương xứng với kết cấu vi xúc giác của vật thể chuyển ngược lại đến bộ não của con khỉ, thông báo cho nó rằng hình nhân đang chạm vào một cái gì đó.
Chỉ trong 4 tuần, bộ não học hỏi cách xử lí hiện tượng mới này và đạt được một cách thức cảm nhận mới-- như một giác quan mới
Và bạn thực sự giải phóng bộ não bằng cách cho phép nó gửi đi những mệnh lệnh thần kinh để di chuyển hình nhân
Phản hồi nhận được từ hình nhân được trực tiếp xử lí bởi não bộ mà không có sự can thiệp của da.
Cái mà bạn đang nhìn thấy ở đây là thiết kế của bài tập.
bạn sẽ thấy một con vật cơ bản đang chạm vào 3 mục tiêu
nó phải chọn một trong số đó vì chỉ có một mục tiêu là có phần thưởng là nước cam mà nó muốn lấy.
Nó phải chọn chạm vào mục tiêu bằng cách sử dụng một cánh tay ảo
Đây là cách mà chúng thực hiện.
Đây là sự giải phóng hoàn toàn não bộ khỏi sự kìm kẹp của cơ thể và thần kinh trong một bài tập tri giác
Con vật đang điều khiển hình nhân để chạm vào mục tiêu
Nó cảm nhận kết cấu qua một thông điệp tĩnh điện từ não
và bộ não quyết định kết cấu nào liên quan đến phần thưởng.
Những huyền thoại mà bạn thấy trong phim không xuất hiện ở những con khỉ
Nhân tiện, chúng cũng không được viết bằng tiếng anh, chúng chỉ được trình chiếu ở đây cho các bạn thấy mục tiêu chính xác đang di chuyển
Tuy nhiên, những con vật có thể tìm ra chúng bằng phân biệt xúc giác Chúng có thể nhấn chọn nó
Khi chúng ta quan sát bộ não của những con vật này, bạn sẽ thấy bảng trên cùng là một hàng 125 tế bào cho thấy những gì xảy ra với hoạt động của bộ não, những cơn bão điện từ của mẫu tế bào thần kinh này trong não Khi những con vật này sử dụng cần điều khiển.
Đó là bức ảnh mà mọi nhà vật lí sinh học thần kinh đều biết đến
Hàng cơ bản cho thấy những tế bào này đang mã hóa mọi lệnh chỉ đạo
Bức ảnh bên dưới là điều xảy ra khi cơ thể dừng chuyển động và con vật bắt đầu điều khiển hoặc thiết bị máy hoặc hình nhân điện toán
Bằng với tốc độ mà chúng ta khởi động lại một máy tính hoạt động của bộ não bắt đầu xem công cụ mới này như thể nó là một phần cơ thể của loài linh trưởng
Bộ não đang đồng hoá nó rất nhanh chóng
Điều đó cho thấy rằng, cảm giác mong muốn sở hữu không kết thúc tại lớp biểu mô cuối cùng của cơ thể mà tại lớp điện tử cuối cùng của những công cụ mà ta ra lệnh bằng não
Đàn Vi-ô-lông, xe, xe đạp, quả banh, quần áo-- chúng đều bị đồng hóa bởi hệ thống tham lam, năng động mà ta gọi là não
Chúng ta có thể đạt được gì khác ?
Trong một thí nghiệm nhiều năm trước. Chúng tôi đưa điều này đến một giới hạn
Chúng tôi để một con vật chạy trên guồng quay tại Đại Học Duke, Bờ Đông nước Mỹ bằng cách tạo ra một ý tưởng cần thiết để di chuyển.
Chúng tôi sử dụng một thiết bị, một người máy tại Tokyo, Nhật Bản. những phòng thí nghiệm ATR là những phòng thí nghiệm được điều khiển bởi bộ não bộ não người hay bộ não của linh trưởng.
Điều xảy ra ở đây là hoạt động của não tạo ra chuyển động của con khỉ được truyền đến Nhật Bản và khiến cho người máy bước đi đoạn phim về việc này được truyền ngược về Duke, Và con khỉ có thể thấy những cái chân robot di chuyển trước mắt nó
Và nó được thưởng vì những gì không phải do những gì cơ thể nó làm mà gì mỗi bước di chuyển chính xác của con robot ở phía bên kia địa cầu mà bộ não của nó điều khiển
Điều thú vị là, chuyến đi vòng địa cầu đó chỉ tốn 20/phần nghìn giây ít hơn so với ý tưởng của bộ não khi nó rời não bộ của con khỉ để truyền đến cơ bắp của nó.
Con khỉ đang di chuyển con robot to gấp 6 lần, phía bên kia địa cầu
Đây là một trong những thí nghiệm trong đó, robot có thể tự di chuyển
Đây là CB1, đang thực hiện giấc mơ của mình tại Nhật Bản dưới sự điều khiển bời hoạt động não của một con linh trưởng
Chúng ta sẽ tiến được đến đâu trong lĩnh vực này?
Chúng ta sẽ làm gì với nghiên cứu này, bên cạnh việc nghiên cứu đặc tính của cái vũ trụ năng động nằm giữa hai tai?
chúng tôi sẽ sử dụng sự hiểu biết và kỹ thuật này để hồi phục những vấn đề nghiêm trọng của hệ thần kinh trên khắp thế giới
Hàng triệu người đã bị mất khả năng chuyển hoá ý tưởng thành hành động, cử động
Mặc dù bộ não của họ tiếp tục tạo ra ý tưởng và đoạn mã cho chuyển động đó họ lại không thể vượt qua rào cản từ tổn thương cột sống
Vậy nên ý tưởng của chúng tôi là tạo ra một đường vòng, và sử dụng giao diện của bộ não cơ học để đọc những tín hiệu này ý tưởng với quy mô lớn hơn chứa đựng những khát vọng di chuyển trở lại vòng qua chỗ tổn thương sử dụng một thiết bị điện toán nhỏ chuyển nó đến một cơ thể mới, được gọi là bộ giáp ngoài một bộ đồ người máy sẽ trở thành cơ thể mới của những bệnh nhân này
bạn có thể nhìn thấy một hình ảnh được tạo ra bởi tổ hợp doanh nghiệp
Đây là một tổ hợp doanh nghiệp phi lợi nhuận Dự Án Bước Đi Trở Lại (Walk again Project) Tập hợp các nhà khoa học từ Châu Âu Mỹ và Brazil để nghiên cứu và tiến hành tạo ra cơ thể mới -- một cơ thể mà chúng tôi tin rằng, thông qua tạo hình cơ chế máy móc cho phép Aurora và những con khỉ khác sử dụng công cụ qua giao diện não cơ học cho phép chúng ta sử dụng những công cụ trong cuộc sống hằng ngày
Đối với cơ chế tương tự, chúng tôi hy vọng, sẽ giúp những bệnh nhân này không chỉ tưởng tượng lại những di chuyển mà họ muốn thực hiện mà thực sự di chuyển bằng cơ thể mới, dưới sự điều khiển của não bộ
10 năm trước có người bảo tôi rằng điều này sẽ không bao giờ xảy ra, nó gần như là không thể
Với tư cách là nhà khoa học tôi chỉ có thể nói với bạn rằng Tôi lớn lên tại Nam Brazil trong những năm 60 chứng kiến một vài anh bạn điên khùng nói với chúng tôi rằng họ sẽ lên mặt trăng
Lúc đó mới 5 tuổi, tôi đã chẳng bao giờ hiểu nổi tại sao họ không thuê Chỉ Huy Kirk và Spock để làm việc đó; suy cho cùng thì họ thạo việc đó mà-- nhưng chứng kiến điều đó khi còn là một đứa trẻ khiến tôi tin rằng, như bà tôi đã từng nói, "Điều không thể chính là điều có thể mà người nào đó chưa nỗ lực đủ để biến nó thành hiện thực"
Họ nói với tôi là không thể nào khiến người nào đó bước đi
Vậy nên tôi nghĩ rằng mình sẽ nghe theo lời khuyên của bà.
Xin cám ơn
(Vỗ tay)
Có một tộc người ở Kenya
mà có những người vượt biển chỉ để nhìn thấy họ.
Những con người này cao to.
Họ nhảy cao. Họ mặc đồ màu đỏ.
Và họ giết những con sư tử.
Có lẽ giờ bạn đang tự hỏi, những người này là ai?
Họ là những người Maasais.
Và bạn biết điều tuyệt vời ở đây là gì không?
Tôi là một trong số họ. Trong tộc Maasais, con trai được dạy để trở thành chiến binh.
Con gái được dạy để làm những người mẹ.
Khi tôi lên năm, tôi phát hiện mình đã được sắp đặt để lấy chồng ngay khi tôi dậy thì.
Mẹ tôi, bà tôi, cô dì tôi, họ luôn nhắc nhở tôi rằng chồng con vừa đi qua đấy.
(Cười to) Tuyệt ha?
Và tất cả những gì tôi phải làm khi đó là chuẩn bị để trở thành một người phụ nữ hoàn hảo ở tuổi 12.
Một ngày của tôi bắt đầu lúc năm giờ sáng, vắt sữa bò, quét nhà, nấu ăn cho gia đình, lấy nước, gom củi.
Tôi làm mọi thứ tôi cần để trở thành một người vợ hoàn hảo.
Tôi tới trường không phải vì nữ giới Maasais được đi học.
Nhưng vì mẹ tôi đã không được đến trường và mẹ luôn nhắc nhở tôi và các em rằng mẹ không bao giờ muốn chúng tôi phải sống một cuộc sống như bà.
Vì sao mẹ tôi nói thế?
Cha tôi làm cảnh sát trong thành phố.
Ông ấy chỉ về mỗi năm một lần.
Chúng tôi có khi không gặp ông suốt hai năm.
Và mỗi lần ông ấy về, mọi chuyện khác hẳn.
Mẹ tôi làm việc cật lực trên đồng để trồng lương thực cho chúng tôi ăn.
Bà nuôi bò và dê để chăm sóc chúng tôi.
Nhưng khi cha tôi về, ông sẽ bán bò ông sẽ bán những thứ nông sản chúng tôi làm ra rồi đi uống với bạn nhậu của ông ở quán rượu.
Bởi mẹ là một người phụ nữ, bà không được quyền sở hữu bất cứ tài sản nào, và như đã được mặc định, mọi thứ trong nhà đều thuộc về người cha, nên ông ấy có quyền.
Và nếu mẹ tôi có bao giờ dám lên tiếng với ông ông ấy sẽ đánh và hành hạ bà, những lúc đó thật sự rất bi kịch.
Khi tôi đi học, tôi có một mơ ước.
Tôi muốn trở thành một cô giáo.
Cô giáo nhìn thật đẹp.
Các cô giáo mặc những bộ váy xinh đẹp, mang giày cao gót.
Sau này tôi mới biết rằng giày cao gót không dễ chịu gì, nhưng tôi đã ngưỡng mộ điều đó.
(Cười to) Nhưng trên tất cả, giáo viên chỉ đứng trên bảng viết bài và tôi cho rằng, chuyện đó không khó nhọc so với những gì tôi phải làm trên đồng.
Thế nên tôi muốn làm một cô giáo.
Tôi học hành chăm chỉ, nhưng khi tôi lên lớp tám, lúc đó là một thời điểm quyết định.
Theo truyền thống, có một buỗi lễ mà mọi đứa con gái đều phải trải qua để trở thành phụ nữ, đó là nghi thức bước vào giai đoạn phụ nữ trưởng thành.
Và khi tôi mới học hết lớp tám, khi mà tôi đang có bước chuyển tiếp sang trường trung học,
ngã tư đường này xuất hiện.
Một khi tôi đã hoàn thành nghi lễ truyền thống này, tôi sẽ sớm trở thành một người vợ.
Như vậy, giấc mơ trở thành cô giáo của tôi sẽ không thể thành hiện thực.
Thế là tôi nghĩ - mình phải vạch ra một kế hoạch để giải quyết mọi chuyện.
Tôi nói chuyện với cha tôi, một chuyện mà phần lớn các cô gái chưa bao giờ làm.
Tôi nói với ông rằng "Con chỉ thực hiện nghi lễ này nếu bố cho phép con tiếp tục đi học."
Lý do là nếu tôi bỏ trốn bố tôi sẽ phải mang một vết nhơ, mọi người sẽ gọi ông là bố của đứa con gái chưa thực hiện nghi lễ.
Đó là một đều quá xấu hổ mà bố tôi phải mang theo suốt phần đời còn lại.
Thế nên ông nói "Được thôi, mày sẽ được tới trường sau buổi lễ."
Và tôi đã làm thế. Buổi lễ được tiến hành.
Đó là một tuần dài đầy thú vị.
Đó là một lễ hội. Mọi người đều thích nó.
Và một ngày trước khi buổi lễ thực sự diễn ra, chúng tôi nhảy múa, tận hưởng niềm vui, và suốt cả đêm chúng tôi không ngủ được.
Và ngày đó đã đến, chúng tôi bước ra khỏi nhà và chúng tôi nhảy múa. Phải, chúng tôi nhảy và nhảy nữa.
Chúng tôi tiến ra sân làng, và mọi người đang chờ.
Họ xếp thành một vòng tròn.
Chúng tôi lại nhảy và nhảy và chúng tôi tiến đến vòng tròn của những phụ nữ, đàn ông, đàn bà, trẻ con, mọi người đều có mặt.
Có một người phụ nữ ngồi ở chính giữa và bà ấy đang chờ chúng tôi.
Tôi là người đầu tiên. Lúc đó có chị em tôi và vài cô gái khác và khi tôi lại gần, bà ấy nhìn tôi, tôi ngồi xuống
và tôi dang hai chân ra.
Và khi tôi làm thế, một người phụ nữ khác tiến lại và người phụ nữ này cầm một con dao.
Và trong khi đang cầm dao, bà tiến đến chỗ tôi, rồi bà ấy giữ lấy âm vật của tôi và cắt nó.
Như bạn có thể tưởng tượng, tôi chảy máu, chảy rất nhiều máu.
Rồi sau khi chảy máu một lúc, tôi ngất lịm đi.
Đó là điều mà biết bao cô gái khác ... Tôi thật may mắn, tôi đã không chết ... nhưng nhiều đứa con gái khác đã chết.
Không thuốc gây tê và với một con dao cũ gỉ sét, và chuyện đó thật đau đớn.
Tôi thật may mắn bởi vì lúc đó, mẹ tôi đã làm một điều mà những người phụ nữ khác không làm.
Ba ngày sau lễ hội, khi mọi người đã về hết, bà tìm về nhà một y tá.
Chúng tôi được chăm sóc cẩn thận.
Ba tuần sau, tôi đã hồi phục và tôi quay về trường trung học.
Bấy giờ tôi thật sự quyết tâm trở thành một cô giáo để tôi có thể tạo ra sự khác biệt trong gia đình mình.
Khi tôi đang học trung học, thì có chuyện xảy ra.
Tôi gặp một chàng trai trong làng người đã từng học tại đại học Oregon.
Anh ấy mặc áo sơ mi trắng, quần jean và mang một cái máy ảnh và đôi giày thể thao trắng - vâng, một đôi giày thể thao trắng.
Tôi nghĩ... có điều gì đó về bộ quần áo, và cả đôi giày nữa.
Đó là giày thể thao, còn đây là một ngôi làng thậm chí không có đến đường nhựa. Điều đó thật thu hút.
Tôi bảo anh rằng "Chà, tôi muốn được tới những nơi anh tới" bởi lẽ người thanh niên này trông thật hạnh phúc và tôi ngưỡng mộ điều đó.
Và anh trả lời "Vậy, ý cô là gì, cô muốn ra đi à?
Không phải có một người chồng đang chờ cô sao?"
Và tôi bảo anh, "Đừng lo về việc đó.
Hãy chỉ tôi cách đi đến đó đi."
Và chàng trai này, anh đã giúp tôi.
Cũng trong lúc tôi đang học trung học, cha tôi bệnh.
Ông ấy bị đội quỵ và ông thật sự, thật sự rất yếu, nên ông không thể bảo tôi phải làm gì tiếp theo.
Nhưng vấn đề là cha tôi không phải người cha duy nhất tôi có.
Tất cả những ai bằng tuổi ông và là đàn ông trong cộng đồng này đều được mặc định là bố tôi -- những người cậu, tất cả họ -- và họ quyết định tương lai tôi.
Thế là tin tức tới, tôi đã nộp đơn và được nhận vào trường Đại học Nữ Randolph-Macon ở Lynchburg, Virginia, và tôi không thể đi nếu thiếu sự giúp đỡ của làng, bởi tôi cần quyên tiền để mua vé máy bay.
Tôi có học bổng nhưng tôi phải tự đến được đó.
Tôi cần sự giúp đỡ của làng, và một lần nữa, khi cánh đàn ông nghe rằng, khi mọi người nghe rằng một phụ nữ nhận được cơ hội đi học, Họ nói "Thật là lãng phí.
Đúng ra phải đưa cơ hội này cho một nam nhi.
Chúng ta không thể làm thế." Và thế là tôi trở lại và tôi phải quay về với truyền thống.
Có một niềm tin trong tộc người tôi đó là điều tốt đẹp sẽ tới lúc trời sáng.
Thế là tôi phải nghĩ ra chuyện có thể làm khi trời sáng bởi lúc trời sáng mọi chuyện sẽ tốt đẹp.
Và trong làng, có một tù trưởng, một bô lão, người mà nếu ông đồng ý, mọi người đều nghe theo.
Thế là tôi đến nhà ông thật sớm khi mặc trời đang mọc.
Điều đầu tiên ông thấy khi mở cửa chính là tôi.
"Con của ta, con làm gì ở đây thế này?"
"Già làng à, con cần được giúp đỡ. Già có thể hỗ trợ con đến nước Mỹ không?"
Tôi hứa với ông rằng tôi sẽ làm cô gái tốt nhất, tôi sẽ trở lại, mọi thứ mà làng muốn sau đó, tôi sẽ làm cho họ.
Ông nói, "Nhưng ta không thể làm việc này một mình"
Ông đưa tôi một danh sách của 15 người đàn ông khác, à không 16 người đàn ông mà tôi phải đến mỗi buổi sáng. Mỗi buổi sáng tôi đến và gặp họ.
Những người đàn ông này đồng thuận.
Người làng, đàn ông, đàn bà, mọi người đều đồng ý giúp đỡ tôi được đi và tiếp nhận một nền giáo dục.
Tôi đến Mỹ. Và bạn có thể tưởng tượng được điều tôi nhìn thấy là gì không?
Tôi thấy tuyết!
Tôi thấy Siêu thị Wal-Marts, máy hút bụi, và rất nhiều thức ăn ở các quán tự phục vụ.
Tôi đang ở miền đất trù phú.
Tôi được tận hưởng, nhưng cũng trong thời gian tôi sống ở đây, tôi phát hiện ra nhiều điều.
Tôi biết rằng nghi lễ mà tôi đã trải qua khi tôi 13 tuổi được gọi là cắt bỏ âm vật ở nữ.
Tôi biết rằng nó trái lại luật pháp của Kenya.
Tôi biết rằng tôi không cần phải đổi một phần trên cơ thể mình để được đi học. Tôi có quyền.
Trong khi chúng ta đang nói chuyện đây, ba triệu người con gái ở Châu Phi đang trong nguy hiểm phải trải qua việc cắt bỏ tổn thương này.
Tôi biết rằng mẹ tôi có quyền sở hữu tài sản.
Tôi biết rằng bà không cần phải bị ngược đãi chỉ vì bà là phụ nữ.
Những điều đó làm tôi giận dữ.
Tôi muốn làm điều gì đó.
Và khi tôi trở về, mỗi lần tôi trở về, tôi đều thấy những cô gái hàng xóm chuẩn bị lấy chồng.
Họ sắp bị cắt bỏ một phần cơ thể , và đây, sau khi tôi tốt nghiệp, tôi làm việc cho tổ chức U.N., tôi trở lại trường để học tiếp, tiếng khóc không nguôi của những cô gái đó hiện lại trước mắt tôi.
Tôi phải làm điều gì đó.
Khi tôi quay về, tôi bắt đầu nói chuyện với cánh nam giới, với người làng, và những bà mẹ, và tôi nói, "Tôi muốn đền đáp điều như tôi đã hứa là sẽ trở lại và giúp mọi người.
Mọi người cần gì?" Khi tôi nói chuyện với cánh nữ giới, họ bảo, "Con biết chúng ta cần gì không? Chúng ta thực sự cần một ngôi trường cho con gái."
Bởi vì chưa có ngôi trường nào cho con gái cả.
Và lý do họ muốn có một ngôi trường cho phụ nữ là vì khi một cô gái bị hãm hiếp trên đường đi học thì người mẹ sẽ gánh hết mọi tội lỗi trút lên đầu.
Nếu cô ấy có bầu trước khi lấy chồng, bà mẹ sẽ bị bắt tội và bị trừng phạt.
Bà sẽ bị đánh đập.
Họ nói rằng, "Chúng tôi muốn đặt các cô gái ở một nơi an toàn."
Khi chúng tôi tiến hành, tôi đến nói chuyện với những người cha, những người cha, dĩ nhiên, bạn có thể đoán được họ nói gì: "Chúng tôi muốn một ngôi trường cho con trai."
Và tôi nói, "Ở làng cũng có một số người đàn ông đã ra ngoài kia và được học tập.
Sao họ không thể dựng trường cho con trai, còn tôi dựng trường cho con gái?"
Điều đó hợp lý. Và họ đồng tình.
Rồi tôi bảo họ, tôi cần họ chứng tỏ sự tận tâm của họ.
Và họ đã làm thế. Họ cho đất nơi chúng tôi có thể xây dựng trường học.
Và chúng tôi đã làm điều đó.
Tôi muốn mọi người gặp một trong những cô gái trong ngôi trường đó.
Angeline tới xin vào trường, và em không đạt tiêu chí nào của chúng tôi.
Em là trẻ mồ côi. Phải, chúng tôi có thể nhận em vì lý do đó.
Nhưng em hơi lớn tuổi. Em mười hai tuổi, và chúng tôi đang nhận những em lớp bốn.
Angeline đã bị chuyển từ nơi này sang nơi khác -- bởi em là trẻ mồ côi, em không có mẹ, em không có cha -- em đi từ nhà người bà này đến người bà khác, từ cô dì này tới cô dì khác. Em không có chút ổn định trong cuộc sống.
Và khi tôi nhìn em, tôi nhớ lại ngày đó, và tôi thấy gì đó nằm ngoài điều mà tôi đang nhìn thấy ở em.
Phải, em khá lớn tuổi để vào lớp bốn.
Chúng tôi cho em cơ hội được đến lớp.
Năm tháng sau, đây là Angeline.
Một sự biến chuyển đã bắt đầu trong đời em.
Angeline muốn trở thành một phi công để có thể bay quanh thế giới và tạo ra sự khác biệt.
Em không nằm trong số những học trò giỏi khi chúng tôi nhận em.
Và giờ em là học trò giỏi nhất, không chỉ trong trường chúng tôi, mà trong toàn bộ địa phận nơi chúng tôi ở.
Đó là Sharon. Đây là sau năm năm.
Đó là Evelyn. Năm tháng sau, đây là thay đổi mà chúng tôi đang tạo ra.
Như thể có một bình minh mới xuất hiện ở trường, một khởi đầu mới đang diễn ra.
Khi tôi đang nói đây, 125 cô gái sẽ không phải trải qua việc cắt bỏ cơ thể.
125 cô gái sẽ không phải lấy chồng khi tới tuổi mười hai.
125 cô gái đang tạo dựng và thực hiện ước mơ của các em.
Đó là điều mà chúng tôi đang làm, trao cho các em cơ hội để vươn lên.
Khi tôi đang nói đây, phụ nữ không bị đánh đập nhờ cuộc cách mạng chúng tôi khỏi động trong cộng đồng mình.
(Vỗ tay) Tôi muốn thách thức các bạn hôm nay.
Các bạn nghe tôi vì bạn đang ở đây, đầy tin tưởng.
Bạn là những người rất nhiệt huyết.
Bạn là những người muốn thấy một thế giới tốt đẹp hơn.
Bạn là người muồn thấy chiến tranh chấm dứt, không còn đói nghèo.
Bạn là người muốn tạo ra sự khác biệt.
Bạn là những người muốn làm cho tương lai chúng ta tốt đẹp hơn.
Tôi muốn thách thức các bạn ở đây hôm nay: hãy làm người tiên phong, bởi vì người ta sẽ đi theo bạn.
Làm người tiên phong. Người ta sẽ đi theo bạn.
Hãy dũng cảm. Đứng lên. Không sợ hãi.
Tự tin. Hãy tiến hành đi, bởi khi bạn thay đổi thế giới, bởi khi bạn thay đổi cộng đồng bạn, là khi chúng ta tin rằng chúng ta đang thay đổi một bé gái, một gia đình, một ngôi làng, một đất nước.
Chúng ta đang tạo ra sự khác biệt, vậy nên nếu bạn thay đổi thế giới của bạn, bạn sẽ thay đổi cộng đồng, bạn sẽ thay đổi đất nước, và hãy nghĩ về điều đó. Nếu bạn làm vậy và tôi làm vậy, chẳng phải chúng ta đang tạo dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho con em chúng ta, cho con em của các bạn, cho cháu chắt của chúng ta sao?
Và rồi chúng ta sẽ sống trong một thế giới bình yên.
Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)
Vâng, hôm nay tôi sẽ bàn về vấn đề tham nhũng.
Và tham nhũng được định nghĩa như là việc lạm dụng sự tín nhiệm để tư lợi -- hoặc, trong trường hợp của chúng ta, bạn bè, người thân hoặc những người cung cấp tài chính cho bạn.
Vâng? Bạn bè, gia đình và những người cung cấp tài chính.
Nhưng chúng ta cần phải biết mình đã hiểu gì về tham nhũng, và chúng ta cần biết rằng chúng ta đã được giáo dục sai lệch về vấn đề này, và chúng ta phải thừa nhận điều đó.
Chúng ta phải có can đảm để thành thực để bắt đầu thay đổi cách mà chúng ta đối phó với nó.
Điều đầu tiên là lầm tưởng lớn nhất, số một, đó là, trên thực tế, tham nhũng không hoàn toàn là một tội ác.
Khi chúng ta quây quần với bạn bè và gia đình và chúng ta thảo luận về tội ác trong nước, tội ác ở Belmont hoặc Diego hoặc Maranbella, không ai nói về tham nhũng.
Đó là sự thật.
Khi Ủy viên Cảnh sát xuất hiện trên TV để nói về tội phạm, ông không nói về tham nhũng.
Và chúng ta biết chắc rằng khi Bộ trưởng Bộ an ninh quốc gia nói về tội phạm, ông cũng không nói về tham nhũng.
Điều mà tôi muốn đề cập đó là tham nhũng là một tội.
Nó là dạng tội phạm kinh tế, vì ta đang đề cập đến việc cướp tiền của người đóng thuế.
Tham nhũng của công và tư là một thực trạng.
Nếu ai đó ở đây đến từ khu vực tư nhân, tôi có thể nói với bạn rằng hiện trạng tham nhũng tràn lan đang diễn ra trong khu vực tư nhân mà không có liên quan gì đến chính phủ.
Hối lộ hoặc tiền bôi trơn hay những việc làm phi pháp tương tự tất cả đều diễn ra trong khu vực tư nhân.
Hôm nay, tôi sẽ tập trung vào tham nhũng ở khu vực công, nơi mà cũng có sự tham gia của khu vực tư nhân.
Lầm tưởng thứ 2 cần được làm rõ -- bởi vì chúng ta cần phải loại bỏ những lầm tưởng này, chấm dứt chúng, tiêu diệt chúng và nhạo báng chúng -- lầm tưởng thứ hai cần được tìm hiểu đó là thực tế mà nói tham nhũng chỉ là một vấn đề nhỏ -- nếu nó là vấn đề, nó chỉ là một vấn đề nhỏ mà thôi, và thực tế thì nó chỉ chiếm 10 hay 15%, nếu nó cứ tiếp diễn mãi, nó sẽ tiếp tục mãi mãi nhu thế sẽ không có ý nghĩa gì khi thông qua các điều luật, bởi vì chúng ta không thể làm gì khác.
Và tôi muốn chứng minh rằng điều đó là một sai lầm nghiêm trọng và nguy hiểm.
Nó là một mối hại chung.
Và tôi muốn nói một chút về, quay trở lại 30 năm trước.
Chúng ta ngày hôm nay đến từ Trinidad và Tobago, một đất nước vùng Ca-ri-bê nhỏ nhắn và giàu tài nguyên, và đầu những năm 1970, của cải quốc gia chúng ta tăng trưởng mạnh và sự tăng trưởng này là do sự gia tăng của giá dầu thế giới.
Chúng ta gọi chúng là những đồng đô la dầu mỏ. Ngân khố chất đầy những tiền.
Và điều này thật nực cười, bởi vì ngày hôm nay, chúng ta đang đứng tại Ngân hàng Trung ương.
Bạn có thể thấy đấy, lịch sử luôn đầy ắp những điều châm biếm.
Chúng ta đang đứng tại Ngân hàng Trung ương, và Ngân hàng Trung ương chịu trách nhiệm cho phần lớn những điều mà tôi sẽ đề cập tới đây.
Vâng. Chúng ta đang bàn về sự vô trách nhiêm của văn phòng nhà nước.
Chúng ta đang nói về sự thật rằng đi dọc dãy nhà thì tòa nhà tiếp theo là Bộ Tài chính, và nó có mối liên hệ lớn tới chúng ta ngày nay, thế nên chúng ta chỉ đề cập đến trong phạm vi khả năng của mình thôi.
Được không? (Vỗ tay) Điều đầu tiên tôi muốn nói tới đó là khi tất cả số tiền trên chảy vào nước ta 40 năm trước, chúng ta tham gia, chính phủ thời bấy giờ tham gia vào một chuỗi sự dàn xếp từ chính phủ đến chính phủ để nhanh chóng phát triển đất nước.
Và một vài dự án lớn nhất được xây dựng từ sự dàn xếp trên với một vài đất nước đi đầu trên thế giới, Mỹ và Anh và Pháp...
Thậm chí tòa nhà chúng ta đang đứng đây -- một trong những điều châm biếm là-- tòa nhà này là một phần của một chuỗi liên hợp, cái mà chúng ta gọi là Tòa Tháp Đôi.
Toàn bộ vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn khi thực tế một Ủy ban điều tra được lập ra, và báo cáo rằng trong năm 1982, 30 năm về trước -- bài báo cáo Ballah -- 30 năm trước, và ngay lập tức, sự dàn xếp giữa các chính phủ ngừng hoạt động,
Thủ tướng đến Quốc hội đã phát biểu về ngân sách và ông đã chia sẻ một vài điều mà tôi sẽ không bao giờ quên.
Tôi vẫn nhớ như in. Lúc bấy giờ tôi mới chỉ là một thanh niên.
Bài nói đã đi sâu vào trái tim tôi.
Và ông nói rằng, sự thật thì ---- Để tôi xem cái này có hoạt động không.
Có phải chúng ta đang có slides, vâng? ---- Đó là những gì ông đã nói với chúng tôi.
Ông kể rằng, sự thật thì 2 trong 3 đồng đô la từ dầu mỏ mà chúng ta chi tiêu, tiền của người đóng thuế, bị lãng phí hoặc lấy trộm.
Thế nên 10 hay 15% rõ ràng là tội ác.
Như ta đã nói, đó là một câu chuyện dân gian.
Thôi đừng bận tâm làm gì. Nó chỉ dành cho trẻ con mà thôi. Còn chúng ta đã là người lớn rồi, và chúng ta đều đang cố gắng giải quyết những điều đang xảy ra với xã hội của mình.
Được chứ? Đây chính là quy mô của vấn đề.
Vâng? Hai phần ba số tiền bị đánh cắp hay lãng phí.
Đó là 30 năm về trước. 1982 là Ballah.
Thế điều gì đã thay đổi?
Tôi không muốn nói ra những bí mật đáng xấu hổ cho khán giả quốc tế, nhưng tôi cần phải làm điều đó.
Khoảng 4 tháng trước, chúng ta phải chịu đựng sự vi phạm hiến pháp trắng trợn trên đất nước mình.
Chúng ta gọi đó là thảm họa Phần 34, thảm họa Phần 34 một điều mập mờ, và tôi sẽ nói sự thật về vấn đề này, một định luật mập mờ được thông qua vào một thời điểm mập mờ để thả tự do cho những kẻ bị tình nghi. (Cười) Và đó là, hãng hàng không Piarco bị buộc tội.
Tôi sẽ có một bài nói sử dụng những thuật ngữ của riêng mình.
Hãng hàng không Piarce bị buộc tội.
Đó là sự vi phạm hiến pháp cấp cao nhất và tôi gọi đó là âm mưu của một quốc hội sai trái.
Hiến pháp tối cao của đất nước ta bị phá hoại.
Chúng ta đang đối mặt với những kẻ phá hoại ở đây trong bản chất kinh tế và tài chính.
Bạn có nhận thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề không?
Đã có cuộc biểu tình rầm rộ. Rất nhiều người trong khán phòng này đã tham gia vào biểu tình dưới nhiều hình thức khác nhau.
Quan trọng nhất, đại sứ quán Mỹ đã phàn nàn, nên Quốc hội được triệu tập ngay lập tức, và điều luật đã bị đảo ngược, nó bị bãi bỏ.
Đó là từ mà các luật sư đã dùng, Điều luật bị bãi bỏ.
Nhưng vấn đề là vì Quốc hội đã bị đánh lừa trong toàn bộ sự việc, bởi vì những gì thực sự xảy ra đó là, bởi vì sự thông qua mập mờ của một điều luật, điều luật đã thực sự có hiệu lực vào cuối tuần mà chúng ta kỉ niệm 50 năm độc lập, lễ kỉ niệm 50 năm độc lập của chúng ta.
Điều đó là sự xúc phạm lớn nhất.
Đó là một cách bẩn thỉu để có được sự phát triển, nhưng chúng ta đã có nó, bởi tất cả chúng ta đều hiểu, và lần đầu tiên mà tôi có thể nhớ, đã có rất nhiều cuộc biểu tình lớn chống lại sự tham nhũng này.
Và điều đó mang lại cho tôi rất nhiều hy vọng,
Có những người trong số chúng ta đây, thỉnh thoảng cảm thấy chỉ có mình mình đang thực hiện công việc này.
Việc thông qua luật và việc bãi bỏ luật củng cố vụ án của hãng hàng không Piarco.
Thế nên một trong những sự lừa phỉnh cao cấp này xảy ra.
Thế nhưng họ bị buộc tội vì cái gì?
Họ bị buộc tội vì điều gì?
Tôi có vẻ như đang quá bí hiểm với các bạn ngồi đây.
Họ bị buộc tội vì điều gì? Chúng tôi đã cố gắng xây dựng hay tái hiện một sân bay đã cũ kĩ quá rồi.
Toàn bộ dự án trị giá khoảng 1.6 tỉ đô la, đô la Trinida và Tobago, và thực tế, chúng ta có rất nhiều gian lận trong đấu thầu và hoạt động đáng ngờ và tham nhũng đã diễn ra.
Và để hiểu toàn bộ vấn đề liên quan, và để đặt nó vào đúng ngữ cảnh trong mối quan hệ với toàn bộ lầm tưởng thứ 2 về việc tham nhũng không phải là vấn đề nghiêm trọng, chúng ta có thể nhìn vào slide thứ 2 ở đây.
Và những gì chúng ta có ở đây -- không phải tôi đang nói như vậy, đây là người đứng đầu công tố viên trong một tuyên bố bằng văn bản.
Ông đã nói vậy. Và ông nói với chúng ta rằng trong 1.6 tỉ đô la chi phí cho dự án, 1 tỉ đô la được truy ra từ tài khoản ngân hàng nước ngoài.
1 tỉ đô la tiền thuế được đặt tại những tài khoản ngân hàng nước ngoài.
Tôi là một người đa nghi, tôi rất tức giận về điều đố, và tôi sẽ tạm ngưng ở đây, tôi sẽ tạm ngưng lại bây giờ và sau đó nói về những điều khác.
Tôi sẽ dừng lại ở đây và nói về một điều tôi đã chứng kiến vào tháng 11 năm ngoái ở Phố Wall. Tôi ở Công viên Zucotti.
Vào mùa thu. Trời mát mẻ. Ẩm ướt.
Và đang trở tối. Và tôi đang đi cùng với những người biểu tình nhìn vào phong trào One Wall Street, Occupy Wall Street.
Và có một người phụ nữ với biển hiệu, một biển hiệu rất nhỏ một phụ nữ tóc vàng bơ phờ, và biển hiệu được làm từ tấm bảng Bristol, theo cách gọi của chúng ta là như thế, và nó còn đi kèm với một con dấu.
Những gì được viết trên tấm biển thực sự tác động lớn tới tôi.
Nó nói rằng: nếu bạn không cảm thấy bị xúc phạm thì bạn chưa đủ chú ý.
Nếu bạn cảm thấy bị xúc phạm bởi tất cả những điều này, bạn chưa thực sự chú ý.
Vậy lắng nghe này, bởi vì chúng ta đang đi sâu hơn vào vấn đề.
Trí óc tôi bắt đầu suy nghĩ.
Ồ, nếu -- bởi vì tôi đa nghi thế này. Tôi đọc rất nhiều tiểu thuyết trinh thám và tương tự.
Điều gì xảy ra nếu -- (cười) Nhưng để hiểu được những điều trên là sai trái, bạn phải đọc thật nhiều tiểu thuyết trinh thám và dõi theo những điều đó, được chứ? (Cười) Nhưng nếu đây không phải là lần đầu tiên thì sao?
Nếu đây chỉ là lần đầu tiên những điều này bị bắt gặp?
Nếu nó đã từng xảy ra trước đây rồi? Làm thế nào để tôi tìm ra?
Bây giờ, 2 ví dụ trên tôi đưa ra có liên quan đến tham nhũng trong khu vực xây dựng, được chứ?
Và lần này tôi có đặc quyền dẫn đầu Hội đông Tư vấn, đây không phải là tổ chức phi lợi nhuận.
Địa chỉ của chúng tôi là jcc.org.tt, và chúng tôi là những người lãnh đạo trong cuộc đấu tranh thành lập hệ thống đấu thầu công về cách thức mà tiền công được giao dịch.
Nêu nếu mà trong số các bạn ở đây ai có hứng thú về nó, hay tham gia cùng chúng tôi hoặc đăng kí vào bất cứ kiến nghị nào của chúng tôi, Hãy cùng tham gia nhé.
Nhưng tôi sẽ chuyển đến một vấn đề khác có liên quan, bởi vì một trong những chiến dịch mà tôi từng điều hành trong suốt hơn 3 năm rưỡi qua là ủng hộ sự minh bạch và trách nhiệm xung quanh gói cứu trợ cho Tài chính CL.
Tài chính cL là một tập đoàn Caribbean lớn nhất từ trước đến nay.
Và nếu không đi vào chi tiết, tập đoàn được cho là sẽ sụp đổ -- Tôi đang dùng từ rất cẩn thận --- nó được cho là sụp đổ vào tháng 1 năm 09, chỉ gần 4 năm tiếp theo.
Trong một sự rộng lượng chưa từng có -- và bạn phải thực sự nghi ngờ về những người này -- trong một sự kiện chưa từng có -- và tôi đang sử dụng từ đó rất cẩn thận -- sự rộng lượng chưa từng có, chính phủ thời đấy đã kí kết, tạo ra một cam kết bằng văn bản, trả hết số nợ cho những người cho vay.
Và tôi có thể nói với bạn mà không cảm thấy mâu thuẫn đã không xảy ra ở bất cứ nơi đâu trên hành tinh.
Hãy hiểu rằng, bởi vì chúng ta không có ngữ cảnh.
Mọi người đang nói với chúng ta rằng đó chỉ như là Phố Wall.
Nó không chỉ như phố Wall. Trinidad và Tobago cũng giống như một nơi với luật về vật lý hay sinh học hay gì đó khác biêt.
Nó không giống bất cứ đâu. (Vỗ tay) Nó chỉ là không giống bất cứ đâu. Nó chỉ là không giống bất cứ đâu.
Nơi đây là nơi đây, ngoài kia là ngoài kia.
Được chứ? Tôi đang nghiêm túc đấy.
Nghe này. Họ đều có các cuộc cứu trợ tài chính ở Phố Wall.
Họ đều có các cuộc cứu trợ tài chính ở London.
Họ đều có các cuộc cứu trợ tài chính ở Châu Âu.
Ở Châu Phi cũng có. Ở Nigeria, 6 trong số các ngân hàng thương mại lớn sụp đổ cùng một lúc cũng như chúng ta vậy?
Thật thú vị khi so sánh sự kiện ở Nigeria -- cách họ giải quyết nó, và họ đã giải quyết rất tốt so với chúng ta.
Không nơi đâu trên hành tinh mà tất cả người cho vay đều được cứu trợ vượt quá quyền được luật pháp quy định.
Chỉ có ở đây thôi. Vậy thì lý do gì cho sự rộng lượng này?
Có thật là chính phủ của chúng ta hào phóng thế không?
Và có thể là thật. Hãy nhìn vào nó. Hãy quan sát thật kĩ.
Vây nên tôi bắt đầu thu thập và viết và cứ thế, công việc đó có thể được tìm thấy, công việc cá nhân của tôi có thể được tìm thấy ở AfraRaymond.com, đây là tên tôi.
Và là trang mạng xã hội phi lợi nhuận của tôi.
Không phổ biến như blog của những người khác tại đây, nhưng thế đấy.
(Cười) Nhưng vấn đề nằm ở kinh nghiệm cay đắng của Nghị quyết số 34, âm mưa của Quốc hội xấu xa, sự kiện cay đắng diễn ra vào tháng tám, khi mà mọi người đáng ra có lẽ đang kỷ niệm ngày độc lập, vào tháng chín tới, buộc tôi phải kiểm điểm lại bản thân và xem xét lại vấn đề, và quay trở lại công viêc, một số điều tôi đã viết ra và một số trao đổi với các nhà lãnh đạo để xem mọi chuyện là như thế nào.
Như chúng ta thưởng nói ở Trinidad và Tobago, ai là ai và cái gì là cái gì?
Vâng, chúng ta cố gắng để tính toán lại.
Và tôi đã soạn đơn về Tự do thông tin vào tháng năm trong năm nay để gửi lên Bộ Tài chính.
Bộ Tài chính là toà nhà nằm bên kia.
Đây là trường hợp khác.
Bộ Tài chính, theo ta được biết, phụ thuộc vào các điều khoản của Bộ luật về tự do thông tin.
Tôi sẽ nói cho các bạn rõ hơn về ví dụ của việc bộ luật này có thực sự như thế không.
Ngân hàng Trung ương nơi mà chúng ta đứng sáng nay miễn nhiễm khỏi các điều khoản trong bộ luật Tự do thông tin.
Nên thực tế, bạn không thể chất vấn họ và họ cũng không phải trả lời bất cứ điều gì.
Đó là luật từ năm 1999.
Tôi bắt đầu lao vào cuộc chiến này, và tôi đã hỏi 4 câu hỏi.
Và tôi sẽ đưa câu hỏi ngắn ngọn và kèm câu trả lời cho các bạn để bạn có thể hiểu chúng ta đang đứng ở đâu, như tôi đã nói đây.
\không giống bất cứ nơi đâu cả.
Câu hỏi số 1: Tôi yêu cầu được xem tài khoản của CL Financial, và nếu không thể cho tôi xem --- bộ trưởng bộ Tài chính khẳng định, đưa luật mới vào hoạt động và đưa ra những bài nói và cứ thế.
Vậy ông ấy đang dựa vào con số nào?
Nó cũng giống như câu chuyện đùa: Tôi gọi bất cứ cái gì ông ta đang uống.
Và họ hồi đáp và nói với tôi rằng, thế thực sự ý của anh là gì?
Vâng họ trả lời tôi bằng một câu hỏi.
Điểm thứ 2: Tôi muốn xem những ai trong nhóm chủ nợ được trả tiền?
Để tôi dừng lạimột chút để chỉ cho các bạn thấy 24 tỷ đô la tiền của chúng ta đã được dành cho điều này.
Tổng số khoảng 3 tỷ rưỡi đô la Mỹ bị thất thoát khỏi đất nước Caribbean vốn từng là đất nước giàu tài nguyên ấy.
Và tôi đã đặt câu hỏi, ai là người nhận được số tiền 3 tỉ rưỡi đó?
Và tôi xin dừng lại một lần nữa để làm rõ ngữ cảnh, bởi ngữ cảnh giúp chúng ta hiểu rõ hơn vấn đề này.
Có một nhân vật đặc biệt hiện đang thuộc chính phủ.
Tên của nhân vật này không quan trọng.
Và người này xây dựng sự nghiệp bằng việc sử dụng Bộ luật Tự do thông tin và để thúc đẩy động lực chính trị của mình.
Tên của nhân vật này không quan trọng.
Tôi sẽ không bàn về nó. Tôi sẽ đi vào vấn đề chính.
Vấn đề đó là, nhân vật này có được công việc nhờ sử dụng Bộ luật Tự do thông tin để thúc đẩy động cơ của anh ta.
Và trường hợp nổi tiếng nhất mà chúng ta vẫn gọi là Vụ bê bối học bổng bí mật, vụ này thực tế liên quan đến việc 60 triệu đô la tiền chính phủ được phân phát vào một chuỗi các học bổng, và những học bổng này không hề được quảng cáo, và cứ như thế.
Và anh ta có thể đưa ra tòa án, sử dụng bộ luật của chính phủ, luật tự do thông tin. để đăng thông tin, và tôi đã nghĩ điều này thật tuyệt vời.
Quá tuyệt vời.
Nhưng bạn thấy đấy, câu hỏi đặt ra là: Nếu chúng ta có quyền được sử dụng Luật Tự do thông tin và sử dụng tòa án để phanh phui số tiền công 60 triệu đô la đó, điều này chắc hẳn đúng đắn và hợp lí khi chúng ta phanh phui về vụ 24 tỉ đô la.
Bạn đã nắm rõ vấn đề chưa? Thế nhưng bộ Tài chính, ban thư ký hiện thời của Bộ Tài chính, đã viết cho tôi và nói rằng, thông tin được miễn truy tố.
Bạn thấy không? Đây không phải là vấn đề mà chúng ta cần giải quyết.
Điều thứ 3 tôi sẽ nói với các bạn đó là tôi cũng đã chất vấn các giám đốc của CL Financial, liệu trên thực tế họ có đang làm những hồ sơ theo Luật Minh bạch trong hoạt động công.
Chúng ta có Luật Minh bạch trong hoạt động công như một phần cơ cấu để bảo toàn quyền lợi quốc gia.
Và những công chức nhà nước đáng ra phải trình báo tất cả tài sản và nợ.
Và tất nhiên từ khi tôi khám phá ra rằng họ không trình báo và thực tế là Bộ trưởng Bộ tài chính thậm chí không yêu cầu họ phải làm như thế.
Thế mới dẫn đến điều chúng ta đang bàn. Chúng ta đang có một tình huống khi mà sự bảo toàn cơ bản của sự trung thực và trách nhiệm pháp lý và minh bạch đều bị gạt đi hết.
Tôi đặt ra câu hỏi này theo một cách hợp pháp và cần thiết.
Và nó bị phớt lờ.
Điều khiến chúng ta quan tâm đến nghị định 34, chúng ta cần tiếp tục giải quyết nó. Chúng ta không thể bỏ quên nó được.
Tôi đã định nghĩa chuyện này như một sự chi tiêu lớn nhất trong lịch sử đất nước.
Đây cũng là một ví dụ lớn nhất về tham nhũng công nếu xét theo phương trình này.
Và đây là bài kiểm tra trên thực tế của tôi.
Nơi bạn tiêu tiền công và không cần giải trình và không cần sự minh bạch, điều này luôn đồng nghĩa với tham nhũng, dù bạn ở Nga, Nigeria hay Alaska, điều đó luôn đồng nghĩa với tham nhũng, và đó là những gì chúng ta đang bàn đến ở đây.
Tôi sẽ tiếp tục công việc thúc giục để tìm ra giải pháp cho những vấn đề tại Bộ Tài chính.
Nếu mà phải đến tòa án, tôi cũng sẽ làm.
Chúng ta sẽ tiếp dục thúc giục.
Chúng ta sẽ tiếp tục làm việc với JCC.
Nhưng tôi muốn ra khỏi ngữ cảnh của Trinidad và Tobago tại đây để đề cập đến vấn đề mới hơn khi xét về ví dụ quốc tế.
Chúng ta đã có nhà báo [Heather] Brooke nói về cuộc đấu tranh của cô chống lại tham nhũng trong chính phủ và cô đã giới thiệu cho tôi trang web này, Alaveteli.com.
Và Alaveteli.com là một cách để chúng ta có thể có một dữ liệu mở cho những ứng dụng của Tự do thông tin, và nói chuyện với nhau.
Tôi có thể thấy những gì các bạn đang áp dụng.
Bạn có thể thấy những gì tôi áp dụng và những câu trả lời mà tôi nhận được.
Chúng ta có thể cùng nhau giải quyết nó. cùng nhau xây dựng một bộ dữ liệu công cộng và cùng nhau tìm hiểu về viễn cảnh mà chúng ta sẽ đi đến.
Chúng ta cần nâng cao nhận thức.
Điều cuối cùng tôi muốn nói đó là mối quan hệ với điều này, đó là một trang web đáng yêu từ Ấn Độ, có tên gọi là IPAidABribe.com.
Chúng có những chi nhánh quốc tế, và rất quan trọng cho chúng ta khi truy cập vào.
IPaidABribe.com thực sự rất quan trọng, một trang web để truy cập và tìm hiểu thông tin
Tôi sẽ dừng lại tại đây. Tôi sẽ đòi hỏi ở bạn sự dũng cảm.
Loại bỏ lầm tưởng đầu tiên; nó là một tội ác.
Loại bỏ lầm tưởng thứ hai; nó là điều quan trọng.
Nó là một vấn đề lớn. Nó là một tội ác kinh tế.
Và để chúng ta tiếp tục làm việc với nhau để làm tình huống tốt đẹp hơn, đẩy mạnh sự ổn định và phát triển bền vững trong xã hội. Xin cảm ơn.
Tôi lớn lên cùng với bộ phim Stat Trek.
Tôi yêu Star Trek. Star Trek khiến tôi muốn nhìn thấy những sinh vật lạ những sinh vật ngoài thế giới xa xôi kia.
Nhưng về cơ bản, tôi nhận ra mình có thể tìm thấy những sinh vật ngoài hành tinh ngay trên Trái Đất.
và điều mà tôi làm là nghiên cứu côn trùng.
tôi bị ám ảnh bởi côn trùng đặc biệt là loài biết bay
tôi cho rằng sự tiến hoá của loài côn trùng bay có lẽ là một trong những sự kiện quan trọng nhất trong lịch sự của sự sống
Không có côn trùng thì sẽ chẳng có cây nở hoa
không có cây nở hoa thì sẽ chẳng có những động vật linh trưởng ăn trái cây tài giỏi phát biểu tại TED
(Cười) David Hidehiko và Ketaki đã mang tới một câu chuyện rất lôi cuốn về sự tương đồng giữa loài ruồi ăn trái cây và con người, có rất nhiều sự tương đồng và bạn có thể nghĩ rằng nếu con người giống như loài ruồi hoa quả thì hành vi ưa thích của chú ruồi ăn hoa quả này có lẽ giống thế này chẳng hạn ( Cười) nhưng trong bài nói chuyện của mình, tôi không muốn nhấn mạnh vào những chỗ tương đồng giữa người và loài ruồi ăn hoa quả, mà là vào sự khác biệt và tập trung vào những hành vi mà tôi cho là loài ruồi thật thành thạo
tôi muốn cho các bạn xem một đoạn phim tốc độ cao về một chú ruồi với 7000 khung ảnh một giây qua ánh sáng hồng ngoại phía bên phải , không có trong khung hình, là bóng điện tử của kẻ săn mồi đang chuẩn bị tấn công con ruồi
Con ruồi cảm nhận được kẻ săn mồi này.
nó sẽ trải chân dài ra
và khệnh khạng bay đi sống sót và được bay thêm ngày nữa,
Giờ tôi sẽ cẩn thận cắt chuỗi phim này thành một đoạn đúng bằng một cái chớp mắt của con người trong một cái chớp mắt của bạn con ruồi đó đã thấy kẻ săn mồi rình mò này ước định vị trí kẻ săn mồi và khởi động hành vi vận động để bay đi đập cánh 220 lấn/giây
tôi cho rằng đây là một hành vi thật thú vị nó cho ta thấy não của con ruồi xử lý thông tin nhanh như thế nào
Vậy còn điều gì đã khiến cho những chuyến bay cất cánh?
Để bay, giống như máy bay con người tạo ra bạn cần có cánh có thể tạo ra đủ khí động lực bạn cần một bộ máy tạo đủ năng lượng để bay và bạn cần một bộ điều khiển trong chiếc máy bay đầu tiên của con người, bộ điều khiển đơn giản là bộ não của Orville và Wilbur ngồi trong buồng lái
Vậy so sánh với con ruồi thì thế nào?
Tôi đã dành phần nhiều trong buổi đầu sự nghiệp của mình cố tìm ra làm thế nào mà cánh của côn trùng có thể tạo ra đủ lực để giữ con ruồi trên không
bạn có lẽ từng nghe các nhà kĩ sư đã chứng minh rằng ong nghệ không thể bay
Vấn đề là việc cho rằng cánh của côn trùng hoạt động theo cách mà máy bay hoạt động.
Nhưng không phải Chúng tôi khắc phục vấn đề này bằng cách tạo ra những mẫu robot côn trùng sống động với quy mô lớn mà sẽ bay vào những hồ dầu khoáng nới chúng ta có thể nghiên cứu các lực khí động học.
Hoá ra là côn trùng đập cánh khi bị dồn vào thế tấn công theo cách rất thông minh khi đó sẽ tạo ra một cấu trúc ở đầu mép cánh chính một cấu trúc có dạng lốc xoáy gọi là lốc xoáy đầu mép chính lốc xoáy đó đã khiến cho cánh tạo ra đủ lực để giữ cho chúng bay trên không.
Nhưng điều thực sự thú vị hơn hết không phải là hình thái học thú vị của cánh
mà là cách con ruồi đập cánh Điều mà hiển nhiên là được kiểm soát bởi hệ thống thần kinh đây chính là điều khiến ruồi có thể thực hiện những sự vận động trên không đáng kinh ngạc này
Vậy cơ cấu của ruồi như thế nào?
Cơ cấu của nó rất thú vị
Chúng có hai loại hệ cơ để bay: cái gọi là cơ lực có chức năng duỗi ra có nghĩa là nó tự hoạt động mà không cần điều khiển dựa vào sự co thắt bởi hệ thần kinh
Nó đựơc chuyên hóa để tạo ra lượng lực khổng lồ để bay và tập trung ở phần thân giữa của ruồi Vậy nên khi một con ruồi va vào kính xe của bạn cơ bản là bạn đang nhìn vào hệ cơ lực
Nhưng tại phần gốc của cánh có một loại cơ điều khiển nhỏ bé không mạnh nhưng rất nhanh chúng có thể tái cấu trúc phần bản lề của cánh qua từng cú đập Đây là điều khiến cho ruồi có thể thay cách đập cánh và tạo ra những thay đổi về khí động lực và giúp nó thay đổi quỹ đạo bay
Tất nhiên,vai trò của hệ thần kinh là kiểm soát những điều này
Vậy hãy quan sát trung khu điều khiển
Ruồi cảm ứng rất giỏi theo cách nào đó mà chúng tạo rắc rối này
Chúng có những ăng ten cảm ứng mùi và dò hướng gío
Chúng có con mắt tinh tế với năng lực quan sát chớp nhoáng nhất trên hành tinh
Chúng có một bộ mắt khác trên đỉnh đầu
Chúng ta không biết công dụng của bộ mắt này là gì
Chúng có bộ cảm ứng trên cánh
Cánh của chúng được bao phủ bởi hay có chứa các dây thần kinh cảm ứng cảm nhận sự biến dạng của cánh
Chúng có thể nếm bằng cánh
Một trong những cảm ứng phức tạp nhất mà con ruồi có là một cấu trúc được gọi là các dây cương
Những dây cương này thực sự là các con quay hồi chuyển
Những thiết bị này đập về trước và sau khoảng 200 hec khi bay và con ruồi có thể dùng chúng để cảm nhận chuyển động quay của cơ thể và khởi động nhanh chóng việc điều chỉnh chuyển động
Nhưng toàn bộ những thông tin cảm ứng này phải được xử lí bởi bộ não và ruồi thực sự có não một bộ não bao gồm 100,000 tế bào thần kinh
Một vài người trong hội phòng này đã cho rằng loài ruồi trái cây có thể phục vụ cho khoa học thần kinh chúng là một mô hình chức năng não đơn giản
Điểm cơ bản chính của bài nói chuyện của tôi là quay trở lại nói về cái đầu của ruồi
Tôi không nghĩ chúng là những mô hình đơn giản của bất cứ thứ gì
Tôi nghĩ rằng loài ruồi là những mô hình tuyệt vời
của chính chúng
(Cười) Hãy khám phá khái niệm của sự đơn giản này
Tôi nghĩ rằng thật không may, rất nhiều nhà khoa học thần kinh Chúng tôi đều theo cách nào đó quá yêu bản thân
Khi chúng tôi nghĩ về não bộ, chúng tôi đều hiển nhiên nghĩ đến não bộ của chính mình
Nhưng hãy nhớ dạng não như thế này dạng nhỏ hơn rất nhiều thay vì có một trăm tỉ tế bào thần kinh, nó chỉ có một trăm ngàn thôi nhưng đây lại là dạng não phổ biến nhất trên hành tinh và đã tồn tại như thế qua 400 triệu năm
Vậy có công bằng không khi nói rằng nó đơn giản
Nó đơn giản khi bị so sánh về số lượng tế bào thần kinh khiêm tốn nhưng đó có phải là một hệ đo lường công bằng?
Tôi cho rằng nó không phải là hệ đo công bằng
Vậy nên hãy suy nghĩ chút ít về điều này. Tôi nghĩ chúng ta phải so sánh-- Cười kích thước của não bộ với điều mà chúng có thể làm
Vậy nên tôi lấy ví dụ so sánh là số hiệu của Ông Trump và là tỉ lệ của danh mục hành vi của người đàn ông này so với con số tế bào thần kinh trong não của ông ấy
Chúng ta sẽ tính toán so sánh bằng hiệu số của ông Trump với loài ruồi ăn hoa quả
Bao nhiêu người trong số các bạn ở đây nghĩ rằng hiệu số của ông Trump cao hơn loài ruồi hoa quả này
Vỗ tay Khán giả thông minh thật
Vâng, sự không cân bằng xảy ra theo hướng này, hoặc là tôi đặt để nó như thế
Tôi nhận ra rằng có chút vô lí khi so sánh hiệu số danh mục hành vi của người với một con ruồi
Hãy lấy một thí dụ từ con vật khác.
Con chuột vậy MỘt con chuột có nhiều hơn gấp 1,000 lần các tế bào thần kinh so với con ruồi
Tôi từng nghiên cứu về chuột. KHi tôi nghiên cứu chuột Tôi từng nói chậm.
Sau đó thì có gì đó tự nhiên xảy ra khi tôi nghiên cứu ruồi
Cười Tôi nghĩ nếu bạn so sánh lịch sử tự nhiên của giữa ruồi và chuột điều này có thể sánh được. Chúng phải lùng sục tìm thức ăn
Chúng phải tán tỉnh
Giao phối. Lẩn trốn khỏi những kẻ săn mồi
Chúng làm rất nhiều thứ tương tự nhau
Nhưng tôi muốn lập lụân rằng ruồi làm nhiều hơn
Ví dụ, tôi sẽ cho bạn xem một cảnh phim nhưng tôi phải nói rằng, một trong những quỹ tài trợ của tôi có được từ quân đội Vậy nên tôi sẽ cho các bạn xem cảnh phim tuyệt mật này và bạn đừng thảo luận nó ngoài khán phòng này nhé?
Tôi múôn bạn quan sát phần lượng tải tại đuôi con ruồi hoa quả
Quan sát kỹ bạn sẽ thấy tại sao thằng con 6 tuổi của tôi lại muốn thành nhà khoa học thần kinh.
Chờ chút
Bùm
Vậy nếu chỉ ít bạn thừa nhận rằng loài ruồi hoa quả không thông minh bằng loài chuột thì chúng chỉ ít cũng thông minh bằng chim bồ câu. Cười Giờ đây tôi muốn ám chỉ rằng ở đây không chỉ là vấn đề về số lượng mà còn là thách thức cho một con ruồi phải tính toán mọi thứ bộ não của chúng phải tính toán bằng những tế bào thần kinh bé tí tẹo
Đây là một hình ảnh tuyệt đẹp về một tế bào thần kinh thị giác trung gian của một con chuột lấy từ phòng thí nghiệm của Jeff Lichtman bạn có thể thấy những hình ảnh tuyệt đẹp của các bộ não mà ông ấy đã chiếu trong bài nói chuyện của mình
Nhưng quan sát đến phần góc phải phía trên bạn sẽ thấy với cùng một quy mô, một tế bào thị giác trung gian của con ruồi
Tôi sẽ phóng rộng phần này lên
Đây là một khu phức hợp tế bào thần kinh tuyệt đẹp
Nó rất nhỏ bé, và chứa rất nhiều những thách thức về vật lí sinh học trong việc cố gắng tính toán xử lí thông tin với những tế bào thần kinh nhỏ bé
Những tế bào này có thể thu nhỏ đến mức nào? Quan sát con côn trùng nhỉ bé thú vị này
Trông nó giống một con ruồi. Nó có cánh, mắt ăng ten, chân, và lịch sử cuộc đời phức tạp nó là một dạng kí sinh, nó phải bay tứ tung tìm kiếm sâu bướm để kí sinh trên chúng Nhưng không chỉ có não của chúng là nhỏ như hạt muối bằng với loài ruồi hoa quả cũng chỉ nhỏ như hạt múôi
Đây là một vài cơ quan khác với tỉ lệ kích thước tương tự
Loài này chỉ bằng kích thước một con trùng đế giầy và một trùng amip bộ não chúng chỉ chứa 7,000 tế bào thần kinh. rất nhỏ thôi bạn đã nghe biết những thứ gọi là thân tế bào này Vậy nhân tế bào của tế bào thần kinh ở đâu?
Loài sinh vật này tự loại bỏ nhân tế bào vì nó chiếm nhiều diện tích quá
Đây là một sự giao thoa giữa những biên giới của khoa học thần kinh
TÔi muốn đặt để rằng nó là một biên giới trong lĩnh vực khoa học thần kinh tìm hiểu bộ não hoạt động như thế nào.
Nhưng hãy nghĩ về điều này. bạn làm thế nào để khiến một lượng nhỏ tế bào thần kinh làm được nhiều việc?
Trên quan điểm của một kỹ sư tôi nghĩ rằng bạn nghĩ đó là sự đa hợp
Bạn có thể lấy một phần cứng và khiến nó làm nhiều việc khác nhau tại những thời điểm khác nhau, hay sử dụng những phần khác nhau của phần cứng đó thực hiện những công việc khác nhau
Đây là hai khái niệm tôi múôn khám phá
hai khái niệm này không phải tôi nghĩ ra nhưng được đưa ra bởi những người trong quá khứ
Một trong những ý tưởng đó được đề xuất qua bài học về hành động nhai của con cua
Tôi không có ý định nhai những con cua này
Tôi lớn lên tại Baltimore. Tôi nhai cua rất giỏi nhé
Nhưng tôi múôn nói tới con cua đang nhai
Cua đang nhai thực sự rất thú vị
Cua có một cấu trúc phức tạp dưới mai gọi là dạ giày nghiền thức ăn giúp nghiền thức ăn theo nhiều cách khác nhau
đây là một đoạn phim nội soi của cấu trúc này
Điều đáng kinh ngạc về bộ phận này là nó được điều khiển bởi một bộ các tế bào thần kinh rất nhỏ, khoảng 24 tế bào thần kinh thứ có thể sản sinh ra những kiểu mẫu vận động đa dạng khác nhau và lí do mà chúng có thể làm được điều này là do cái hạch nhỏ này trong con cua nó thực sự tràn ngập các tác nhân điều biến
bạn đã nghe đến tác nhân điều biến trứơc đây
Còn rất nhiều các tác nhân điều biến mà thay đổi, kích thích cấu trúc này hơn là bản thân các tế bào thần kinh chúng có thể tạo ra một bộ những mô hình phức tạp
Đây là công trình của Eve Marder và đồng nghiệp của cô ấy những người đã đang nghiên cứu cái hệ thống thú vị này cái cho ta thấy làm thế nào một chụm nhỏ các tế bào thần kinh lại có thể làm nhiều thứ như vậy bời vì sự điều biến tế bào thần kinh chỉ xảy ra trong phút chốc,
Vậy đây cơ bản là sự đa hợp theo thời gian
Hãy tưởng tượng một mạng lưới tế bào thần kinh với một tác nhân điều biến thần kinh
bạn chọn một bộ tế bào để thực hiện một hành vi tác nhân điều biến tế bào thần kinh khác, một bộ tế bào khác, với kiểu mẫu khác, hãy tưởng tượng bạn có thể loại suy nó thành hệ thống rất phức tạp
Có chứng cứ nào chứng minh ruồi làm đựơc thế này không?
Qua nhiều năm trong phòng thí nghiệm của mình và những phòng thí nghiệm khác trên thế giới Chúng tôi đã nghiên cứu hành vi của ruồi trong những thiết bị mô phỏng bay nhỏ bé
bạn có thể gắn một con ruồi vào một cái que nhỏ
bạn có thể đo lực khí động học mà nó tạo ra
bạn có thể để cho con ruồi chơi một chút trò chơi điện tử bằng cách để nó bay xung quanh một màn hình
Đề tôi cho bạn xem một đoạn phim nhỏ về điều này
Đây là con ruồi và một hình ảnh quan sát rộng lớn qua ánh sáng hồng ngoại trong thiết bị mô phỏng bay đây là trò chơi con ruồi khoái chơi
Bạn để chúng bay về phía giải hình nhỏ kia và chúng sẽ chỉ lái về hướng giải hình đó luôn mãi
Nó là một phần trong hệ thống hướng dẫn thị giác
Những gần đây, chúng ta đã có thể sửa đổi những dạng phạm vi hành vi này phục vụ cho sinh lý học
Đây là một sự chuẩn bị mà một trong những vị nghiên cứu sinh tiến sĩ trước đây của tôi Gaby Maimon, người hiện tại đang làm việc cho tập đoàn Rockefeller phát triển Nó cơ bản là một mô hình mô phỏng bay có những điều kiện mà bạn có thể gắn một điện cực vào não của con ruồi để ghi dữ liệu từ một tế bào thần kinh với dạng gien xác định
Đây là hình ảnh của một trong những thí nghiệm đó
Một đoạn phim được chụp từ một vị nghiên cứu sinh tiến sĩ khác trong phòng thí nghiệm Bettina Schnell.
Phần màu xanh lá cây ở dưới là lớp hiệu thế màng của một tế bào thần kinh trong não ruồi và bạn sẽ thấy con ruồi bắt đầu bay, và chính con ruồi thực sự đang kiểm soát giao động quay của mẫu thị giác bằng chuyển động của cánh Bạn có thể thấy những tế bào thần kinh thị giác trung gian đáp ứng lại với kiểu chuyển động của cánh khi ruồi bay
Đây là lần đầu tiên chúng tôi đã có thể ghi dữ liệu từ những tế bào thần kinh trong não ruồi khi chúng thực hiện những hành vi phức tạp như khi bay chẳng hạn
MỘt trong những bài học mà chúng tôi đang tìm hiểu đó là các tế bào sinh lý học mà chúng tôi đang nghiên cứu trong nhiều năm trên ruồi khi chúng ở trạng thái tĩnh khác với tế bào sinh lý khi chúng đang thực hiện những hành vi hành động như bay hay di chuyển..vv...
Vây tại sao sinh lí học lại khác nhau
Hoá ra là do những tác nhân thần kinh điều biến này giống như tác nhân thần kinh điều biến có trong những con cua bé nhỏ.
Đây là hình ảnh về hệ thống phân tử truyền dẫn thần kinh
Nó là một tác nhân thần kinh điều biến Có vẻ như nó đóng vai trò quan trọng trong khi bay và trong những hành vi khác
Nhưng đây chỉ là một trong số rất nhiều tác nhân thần kinh điều biến trong não ruồi
Vậy nên tôi thực sự nghĩ rằng, khi chúng ta tìm hiểu nhiều hơn hoá ra toàn bộ bộ não ruồi cũng giống như một dạng phóng to của hạch dạ giày này Đó là một trong những lí so tại sao nó có thể làm nhiều điều chỉ với rất ít các tế bào thần kinh
MỘt ý tưởng khác đó là, đa hợp theo cách khác như đa hợp về không gian sử dụng những phần khác của tế bào thần kinh làm những việc khác nhau tại cùng thời điểm
Đây là hai dạng mẫu kinh điển của tế bào thần kinh từ một loài vật có xương sống và không xương sống một tế bào hình chóp của người từ Ramon y Cajal, và tế bào khác bên phải, một tế bào thần kinh trung gian không thẳng đứng đây là công trình của Alan Watson và Malcolm Burrows từ nhiều năm trước Malcolm Burrows nảy ra ý tưởng rất thú vị dựa trên thực tế từ tế bào thần kinh của một con châu chấu là nó không tạo ra được những tiềm năng hành động
Vì nó là một tế bào không thẳng đứng
Vậy một tế bào điển hình giống như những tế bào thần kinh trong não chúng ta có một vùng gọi là những nhánh sợi nhận tín hiệu cung cấp những tín hiệu cung cấp này gộp lại và sản sinh ra những tiềm năng hành động chạy xuống từ sợi trục thần kinh và kích hoạt những vùng thông tin kết quả của tế bào thần kinh
Nhưng những tế bào thần kinh không thẳng đứng thực sự rất phức tạp vì chúng có thể chứa những khớp thần kinh tiếp nhận và khớp thần kinh kết quả tât cả được hợp ngón và không có một tiềm năng hoạt động nào sai khiến mọi kết quả trong cùng một thời điểm
Vậy nên có khả năng bạn có những ngăn tính toán cho phép những phần khác nhau của tế bào thần kinh làm những việc khác nhau tại cùng thời điểm
Và những khái niệm cơ bản về đa khả năng trong thời gian và không gian Tôi nghĩ những điều này cũng có thật trong não của chúng ta Nhưng tôi nghĩ côn trùng thật sự là bậc thầy về điều này
Vậy nên tôi hy vọng bạn sẽ nghĩ về côn trùng chút ít khác biệt hơn từ nay Và khi tôi nói trên này, xin hãy suy nghĩ trứơc khi đập chúng
Vỗ tay
Đây là tin vui cho các gia đình.
50 năm qua đã chứng kiến một cuộc cách mạng về ý nghĩa của gia đình.
Có gia đình nhiều thế hệ, hay nhận con nuôi, gia đình nhỏ ở riêng, và gia đình đã li dị nhưng sống cùng nhà.
Nhưng trên hết, gia đình đang ngày càng vững mạnh hơn.
8 trên 10 người nói rằng gia đình họ có ngày nay vững mạnh hơn gia đình mà họ đã lớn lên.
Và giờ là tin xấu.
Hầu hết mọi người bị quá tải trước sự hỗn độn của cuộc sống gia đình.
Mọi cha mẹ mà tôi biết, bao gồm cả tôi, thấy như mình luôn phải chơi phòng thủ.
Khi mà trẻ con ngừng mọc răng, chúng bắt đầu chống đối.
Khi chúng không cần ta tắm cho nữa, lại cần giúp giải quyết chuyện rình rập trên mạng hay bị bắt nạt.
Và đây là tin xấu nhất.
Con chúng ta cảm thấy chúng ta không thể kiểm soát cuộc sống.
Ellen Galinsky ở Viện Gia đình và Việc làm đã hỏi 1.000 trẻ em: "Nếu con có 1 điều ước về ba mẹ con, thì con sẽ ước điều gì?"
Những bậc phụ huynh đoán rằng bọn trẻ sẽ nói muốn cha mẹ dành nhiều thời gian với chúng hơn.
Họ đã sai. Điều ước duy nhất của trẻ con là gì?
Là cha mẹ chúng bớt mệt mỏi và căng thẳng.
Làm thế nào để thay đổi khuynh hướng này?
Có thể làm những điều cụ thể để giảm bớt căng thẳng, làm cho gia đình khắng khít hơn, và nói chung là chuẩn bị cho con chúng ta bước vào thế giới?
Tôi đã mất vài năm cố tìm câu trả lời cho câu hỏi đó, đi khắp nơi, gặp nhiều gia đình, gặp các học giả, chuyên gia, từ các nhà đàm phán hòa bình ưu tú đến các nhà tài chính của Warren Buffett hay lực lượng Mũ Nồi Xanh.
Tôi đã cố tìm xem những gia đình hạnh phúc đã làm gì và tôi có thể học được gì từ họ để khiến gia đình tôi hạnh phúc hơn?
Tôi muốn kể về một gia đình tôi đã gặp và tại sao tôi nghĩ rằng họ đã mách nước cho tôi.
7 giờ chiều Chủ Nhật, ở Hidden Springs, bang Idaho, Mỹ, 6 thành viên nhà Starr ngồi cùng nhau kể lại điều nổi bật nhất trong tuần của họ - họp mặt gia đình.
Đây là một gia đình Mỹ bình thường, có những vấn đề như những gia đình Mỹ khác.
David là kỹ sư phần mềm. Eleanor chăm sóc con 4 đứa, tuổi từ 10 đến 15.
Một đứa học thêm toán ở phía bên kia thị trấn.
Một đứa chơi bóng vợt ở rìa thị trấn.
Một đứa bị hội chứng Asperger. Một đứa khác bị Tăng Động Giảm Chú Ý.
Eleanor nói: "Cuộc sống của chúng tôi lộn xộn lắm"
Gia đình Starr làm một bước rất bất ngờ.
Thay vì nhờ sự giúp đỡ từ bạn bè hay người thân, họ nhờ công ty của David,
vào "phát triển linh hoạt" (agile), chương trình tiên tiến chỉ mới được lan rộng ra trong các nhà máy Nhật để khởi động ở thung lũng Silicon.
Trong phương thức Agile, công nhân chia thành nhóm nhỏ, làm việc trong khoảng thời gian ngắn.
Thay vì cần giám đốc điều hành đưa ra tuyên bố quan trọng, nhóm có thể tự quản lý.
Bạn sẽ có phản hồi liên tục, được cập nhật hàng ngày.
Bạn sẽ có nhận xét hàng tuần, không ngừng thay đổi.
David nói, khi mang hệ thống này về nhà, khi họp mặt gia đình, mọi người nói chuyện với nhau nhiều hơn giảm căng thẳng, và làm ai cũng hạnh phúc hơn khi là một phần trong gia đình.
Khi áp dụng họp mặt gia đình và những kỹ thuật khác, vào cuộc sống của 2 con gái sinh đôi 5 tuổi của mình, vợ chồng tôi thấy những thay đổi lớn lao kể từ khi con gái chúng tôi ra đời.
Những cuộc họp mặt này có tác dụng dầu chỉ mất 20 phút.
Thế Agile là gì, và tại sao nó có ích với một thứ có vẻ khác biệt, như gia đình?
Năm 1983, Jeff Sutherlan là chuyên gia công nghệ tại một công ty tài chính ở New England.
Ông ta đã rất thất vọng về cách thiết kế các phần mềm.
Công ty có mô hình thác nước (waterfall method), giám đốc điều hành đưa ra yêu cầu rồi dần dần được truyền xuống cho các người lập trình bên dưới, không ai tham khảo ý kiến những nhà lập trình này.
83% dự án thất bại.
Chúng quá khuếch trương, hoặc quá lỗi thời tại thời điểm hoàn thành.
Sutherland muốn tạo một hệ thống giúp ý tưởng, không chỉ truyền xuống mà còn được truyền lên trên và có thể được điều chỉnh trong thời gian thực.
Ông ấy đã đọc Harvard Business Review 30 năm trước khi tình cờ gặp được một bài báo năm 1986: "Trò chơi phát triển sản phẩm mới được làm mới"
Bài báo nói, tốc độ kinh doanh đang đẩy nhanh xin lưu ý - đây là vào năm 1986 các công ty thành công rất linh hoạt.
Nổi bật là Toyota và Canon, có nhóm làm việc linh hoạt, chặt chẽ như một đội bóng bầu dục.
Nghe Sutherland, chúng tôi đọc bài báo, và thốt lên: "Tìm ra rồi!.
Trong hệ thống của Sutherland, các công ty không làm các dự án lớn mà phải tốn đến 2 năm
Họ phân nhỏ các phần ra,
không có gì phải làm quá 2 tuần.
Thay vì nói: "Hãy đến kho nguyên liệu, đem về một điện thoại di động hoặc một trang mạng xã hội" sẽ nói: "Đến kho nguyên liệu tìm một thành phần rồi đem về đây, cùng thảo luận, cùng lắp ráp."
Thế sẽ chóng thành công hay thất bại .
Ngày nay, Agile được sử dụng ở hàng trăm quốc gia, và nó càn quét vào cả các bộ phận quản lý.
Tất nhiên, cũng bắt đầu áp dụng những kỹ thuật này vào gia đình mỗi người.
Bạn mở blog lên, đọc thấy hướng dẫn sử dụng
Sutherland còn nói, họ có cả ngày Lễ Tạ ơn Agile, để một nhóm người chuẩn bị thức ăn, một nhóm dọn bàn, một nhóm đón khách ở cửa.
Sutherland nói, đó là Lễ tạ ơn hay nhất đến giờ.
Hãy xét một vấn đề mà gia đình đang đối mặt: một buổi sáng om xòm và xem Agile có thể giúp được gì.
Phần chủ yếu là trách nhiệm giải trình, cả nhóm sử dụng bộ tản thông tin, là những tấm bảng lớn ghi trách nhiệm của mỗi người.
Nhà Starr áp dụng điều này, tạo danh sách kiểm tra mỗi sáng để mỗi đứa trẻ đánh dấu các công việc nhà đã hoàn thành.
Buổi sáng tôi ghé thăm, Eleanor đi xuống lầu, rót một cốc cà phê, rồi ngồi trên chiếc ghế dựa cô ngồi đó, nhẹ nhàng nói chuyện với từng đứa khi từng đứa đi xuống lầu, kiểm tra danh sách, tự ăn bữa sáng, kiểm tra danh sách lần nữa, để đĩa vào chậu rửa chén, xem lại danh sách, cho vật nuôi ăn hay làm việc nhà được giao, kiểm tra lần nữa, thu dọn đồ đạc, và tự đi ra xe buýt.
Đó là một trong những gia đình vận hành tuyệt vời nhất, tôi từng thấy.
Khi tôi kịch liệt phản đối, nghĩ điều này không hợp với nhà tôi con chúng tôi cần quá nhiều sự giám sát, Eleanor nhìn tôi và nói
"Tôi từng nghĩ thế!"
"Tôi nói với David: đừng xen vào bếp núc của em. Nhưng tôi đã sai".
Tôi quay sang David: "Làm sao áp dụng được?"
Anh ấy nói: "Không thể xem thường sức mạnh của việc này."
Và anh ấy lập một dấu kiểm.
Anh ấy nói: "Ở chỗ làm mê cái dấu này lắm.
trẻ con chắc chắn khoái."
Tuần tôi mang về gia đình danh sách kiểm tra buổi sáng, tiếng la hét của cha mẹ giảm một nửa. (Cười lớn) Nhưng khi có những buổi họp mặt gia đình mới thực sự thay đổi.
Vậy, theo mô hình Agile, chúng ta cần 3 câu hỏi: Tuần này, nhà mình đã làm tốt cái gì? cái gì đã làm chưa tốt, và đồng ý về phương hướng tuần tới?
Mọi thành viên đều đưa ra ý kiến rồi chọn ra 2 ý kiến để tập trung vào.
Đột nhiên, con gái chúng tôi đã thốt lên điều tuyệt vời:
Cái gì đã được làm tốt ở tuần này?
Không còn sợ lái xe. Dọn giường ngủ.
Cái gì đã làm không tốt? Tờ bài tập toán, hay việc chào đón khách ở cửa.
Cũng giống nhiều bậc cha mẹ, lũ trẻ giống tam giác quỷ Bermuda.
Kiểu, suy nghĩ và ý tưởng đi vào, nhưng không trở ra. Ý tôi là, chúng không nói ra.
Cách này bỗng giúp tiếp cận trực tiếp suy nghĩ sâu thẳm nhất của con.
Nhưng tuyệt nhất là khi chúng tôi chuyển đến phần chúng ta sẽ làm gì vào tuần kế tiếp?
Bạn biết đó, ý tưởng chủ đạo của Agile là nhóm tự quản lý bản thân, áp dụng với phần mềm, và cũng áp dụng tốt với lũ trẻ.
Con chúng tôi yêu thích việc này.
Vì chúng có thể đưa ra tất cả mọiý tưởng.
Ví dụ, tuần này, sẽ đón 5 vị khách ở cửa, thêm 10 phút đọc sách trước khi đi ngủ.
Nếu đánh ai, sẽ không được ăn tráng miệng trong một tháng.
Thành ra, con chúng tôi thành Stalin nhí.
Chúng tôi phải liên tục kéo chúng lại.
Có một khoảng cách giữa cung cách của chúng trong cuộc họp và hành vi những ngày còn lại, nhưng thực ra, chúng tôi thấy không sao.
Chúng tôi thấy như đã đặt những dây cáp ngầm và vài năm tới, chúng sẽ làm bừng sáng thế giới của con.
3 năm sau đó, con gái tôi đã gần 8 tuổi. Chúng tôi vẫn tổ chức những buổi họp như thế.
Vợ tôi coi đó là những giây phút làm mẹ quý giá nhất.
Bài học ở đây là gì?
Từ "Agile" được đưa vào từ điển năm 2001 khi Jeff Sutherland và một nhóm thiết kế họp tại Utad, viết 12 điểm của Tuyên ngôn Agile.
Tôi nghĩ bây giờ là lúc cho Tuyên ngôn Agile về Gia Đình
Tôi đã học hỏi từ nhà Starr và nhiều gia đình khác tôi đã gặp
và đề nghị sẽ có 3 điểm.
Nguyên tắc số 1: Thích nghi mọi lúc.
Khi lên chức ba, bạn biết tôi nhận ra:
Mình sẽ đặt ra luật và bám lấy chúng,
giả định rằng cha mẹ đoán trước được những vấn đề có thế xảy ra.
Nhưng không thể. Điều tuyệt vời của hệ thống Agile là xây dựng một hệ thống luôn thay đổi vì thế có thể đối phó với những gì xảy đến trong đời thực.
Như hay nói trên Internet: Nếu hôm nay làm chính xác điều đã làm 6 tháng trước, thì bạn đã làm sai.
Các bậc cha mẹ có thể học nhiều từ điều đó.
Nhưng với tôi, "Thích nghi mọi lúc" còn sâu sắc hơn thế.
Phải tách cha mẹ thoát ra khỏi sự bó buộc rằng, ý tưởng duy nhất áp dụng ở nhà đến từ tham vấn tâm lý hay các ông thầy, hoặc chuyên gia tư vấn gia đình.
Sự thật là, tư tưởng của họ đã cũ rích, trong khi những thế giới khác có đầy ý tưởng mới khiến các đội, nhóm làm việc hiệu quả.
Xin đưa vài ví dụ.
Bắt đầu với vấn đến lớn nhất: Bữa tối gia đình
Ai cũng biết rằng có một bữa tối gia đình là tốt cho bọn trẻ.
Nhưng nhiều khi ta không làm được.
1 bếp trưởng nổi tiếng ở New Orleans nói, "Không sao, chỉ cần chuyển giờ cơm tối.
Tôi không ở nhà, không thể làm bữa tối,
thì ăn sáng cùng nhau, gặp mặt lúc ăn nhẹ trước khi đi ngủ.
Và khiến bữa cơm Chủ Nhật ý nghĩa hơn".
Những khảo sát gần đây đã ủng hộ anh ta.
Chỉ cần 10 phút thật sự hiệu quả trong bất kỳ bữa ăn gia đình nào.
Phần còn lại là: "Bỏ khủyu tay khỏi bàn đi con!
", "Đưa chai tương cà cho bố!" Có thể lấy 10 phút đó đặt vào bất cứ lúc nào trong ngày và nó sẽ có cùng tác dụng,
Chuyển giờ cơm tối, đó là sự thích nghi.
Một nhà tâm lý học môi trường nói với tôi, "Ngồi trên một chiếc ghế cứng có mặt ghế cứng, bạn cũng cứng nhắc hơn.
Ngồi trên một chiếc ghế có nệm lót, bạn cũng cởi mở hơn".
Cô ấy bảo tôi, "Khi phạt lũ trẻ, hãy ngồi trên một chiếc ghế thẳng có nệm lót,
cuộc nói chuyện sẽ tốt hơn".
Vợ chồng tôi đã chuyển chỗ ngồi trong những cuộc nói chuyện căng thẳng vì tôi thường ngồi phía trên, ở vị trí quyền lực.
Vì thế, thay đổi chỗ ngồi, đó là sự thích nghi.
Vấn đề là, vô vàn ý tưởng mới ở thế giới bên ngoài,
nhưng phải gắn kết chúng với cha mẹ.
Và đó là nguyên tắc số 1: Thích nghi mọi lúc.
Hãy thoải mái, cởi mở, để những ý tưởng hay nhất chiến thắng.
Nguyên tắc số 2: Trao quyền cho bọn trẻ.
Bản năng cha mẹ là ra lệnh cho lũ trẻ.
Thế dễ hơn, và thú thật, chúng ta thường làm đúng.
Cũng có lý khi nhiều hệ thống ở mô hình thác nước hơn gia đình.
Nhưng bài học lớn nhất ta học được là đảo chiều thác nước càng nhiều càng tốt.
Tranh thủ sự tự giáo dục của bọn trẻ.
Mới hôm qua, khi họp gia đình, chúng tôi đưa ý kiến về việc phản ứng thái quá.
Thế rồi rút ra: "Được rồi, giờ ta sẽ có thưởng có phạt, được không?"
Một đứa con gái của tôi đề đạt 1 tuần được có 5 phút phản ứng thái quá.
Và chúng tôi khá đồng thuận.
Nhưng sau đó, chị con bé bắt đầu.
Con bé nói, "Thế là con có 1 lần phản ứng mạnh suốt 5 phút hay là 10 lần mỗi lần 30 giây phản ứng thái quá?"
Con thấy thế được đấy Bao lần cũng được.
Ba mẹ cũng phạt nữa chứ?
Nhiều nhất là 15 phút phản ứng thái quá,
Cứ mắc quá 1 phút chúng con phải chống đẩy 1 lần.
Bạn thấy đó, rất hữu hiệu. Và hệ thống này không hiền đâu!
Quyền lực của cha mẹ vẫn còn tồn tại.
Tuy nhiên, chúng ta tập cho bọn trẻ độc lập, đó là mục tiêu cuối cùng của chúng ta.
Tối nay, khi tôi rời nhà đến đây, một đứa con gái của tôi bắt đầu la hét.
đứa kia nói: "Phản ứng thái quá!
Phản ứng thái quá" và bắt đầu đếm, trong 10 giây, đứa kia im luôn.
Với tôi, đó là giấy chứng nhận phép lạ của Agile.
(Cười lớn) (Vỗ tay) Các nghiên cứu cũng chứng minh cho điều này.
Những đứa trẻ tự đặt ra mục tiêu, lên kế hoạch hàng tuần, tự đánh giá việc làm của mình sẽ phát triển vỏ não trước, và kiểm soát cuộc sống tốt hơn.
Vấn đề là, phải để các con thành công theo cách riêng của chúng, và phải, thỉnh thoảng, thất bại theo cách của chúng.
Chủ ngân hàng của Warren Buffett, trách tôi vì không để bọn trẻ mắc sai lầm với tiền tiêu vặt.
Tôi nói, "Thế lỡ chúng nó đâm đầu xuống hố thì sao?"
Ông ấy nói, "Thà đâm đầu xuống hố với 6 đô-la tiền tiêu vặt còn hơn với 60.000 đô-la tiền lương 1 năm hay 6 triệu đô-la tiền thừa kế".
Vì vậy, mấu chốt là hãy trao quyền cho bọn trẻ.
Nguyên tắc số 3: Kể câu chuyện của bạn.
Thích nghi thì tốt, nhưng cũng cần một nền tảng.
Jim Collins, tác giả "Good to Great", bảo tôi rằng thành công của các tổ chức dưới dạng gì cũng có 2 điểm giống nhau: giữ gìn cái cốt lõi, và kích thích sự tiến bộ,
Agileì rất tốt cho việc kích thích tiến bộ, nhưng tôi thường được nhắc, cần phải giữ gìn cái cốt lõi.
Thế bạn làm nó bằng cách nào?
Collins đã huấn luyện chúng tôi làm theo các doanh nghiệp, đó là xác định sứ mệnh của mình và xác định giá trị cốt lõi của mình.
Vì thế ông ấy giúp chúng tôi lập tuyên bố sứ mệnh của gia đình.
Theo mô hình hội nghị doanh nghiệp, gia đình đã
hội nghị tại gia.
Tôi đã làm bỏng ngô. Tôi đã làm cháy một túi nên phải làm thêm.
Vợ tôi mua một bảng lật (flip chart)
Buổi chuyện trò thú vị về: Điều gì quan trọng với mình?
Nên phát huy những giá trị nào?
Chúng tôi kết thúc với 10 tuyên bố.
Chúng tôi là du hành chứ không du lịch.
Không thích lưỡng lự mà ưa giải pháp.
Một lần nữa, nghiên cứu chỉ ra rằng cha mẹ nên bớt thời gian lo lắng về việc cái sai của mình mà nên dành nhiều thời gian tập trung vào cái đúng, bớt lo lắng về những ngày buồn bã để xây dựng những ngày tươi đẹp.
Tuyên bố sứ mệnh gia đình là một cách hay để xác định điều ta làm đúng.
Vài tuần sau, có điện thoại từ trường.
Một đứa nhà tôi dính đến 1 vụ gây gổ.
Chúng tôi bỗng lo lắng kiểu, con mình xấu tính ư?
Không biết phải làm sao, chúng tôi cháu vào phòng tôi.
Sứ mệnh gia đình treo trên tường, và vợ tôi nói: "Thế mọi thứ trên đó đều được áp dụng sao?"
Nhìn xuống dưới danh sách, cô ấy đọc "Mang mọi người lại với nhau?"
Đột nhiên chúng tôi có cách để bắt đầu câu chuyện.
Cách tốt để kể câu chuyện của bạn là kể với bọn trẻ chúng đến từ đâu.
Các nhà nghiên cứu tại đại học Emory đã hỏi trẻ: "Em biết những gì?"
Em biết ông bà sinh ra ở đâu không?
Em biết ba mẹ học trung học ở đâu không?
Em biết ai trong gia đình đã gặp hoàn cảnh khó khăn, bệnh tật, và họ đã vượt qua không?
Những đứa trẻ có điểm số cao trên thang điểm này tự tin nhất và có ý thức tốt hơn trong việc kiểm soát cuộc sống.
Bài kiểm tra "Em có biết" là chỉ tố dự báo lớn nhất về sức khỏe tinh thần và hạnh phúc.
Tác giả nghiên cứu này nói với tôi: những đứa trẻ có ý thức rằng mình là một phần của câu chuyện lớn hơn sẽ tự tin hơn.
Vậy nên nguyên tắc số 3 của tôi là: kể câu chuyện của bạn.
Hãy dành thời gian kể về những giây phút tốt đẹp của gia đình, và làm cách nào bạn đã vượt qua những lúc khó khăn.
Nếu bạn kể cho các con câu chuyện vui này. bạn đã cho chúng công cụ để làm chúng hạnh phúc hơn.
Tôi là chỉ là 1 cậu bé khi lần đầu đọc "Anna Karenina' và câu mở đầu nổi tiếng: "Tất cả những gia đình hạnh phúc đều giống nhau.
Mỗi gia đình không hạnh phúc đều không hạnh phúc theo cách của mình"
Khi lần đầu đọc nó, tôi đã nghĩ "Câu này thật ngớ ngẩn.
Tất nhiên là những gia đình hạnh phúc cũng đâu giống nhau."
Nhưng khi tôi bắt đầu dự án này. tôi bắt đầu nghĩ lại.
Những hiểu biết gần đây cho phép chúng ta, lần đầu tiên, xác định các phiến đá xây nên một gia đình hạnh phúc.
Hôm nay tôi mới nhắc đến 3 điều: Thích nghi mọi lúc, trao quyền cho trẻ, và kể câu chuyện của bạn.
Liệu rằng, sau này, có thể nói Tolstoy đã đúng?
Câu trả lời, tôi tin, là có.
Khi Leo Tolstoy 5 tuổi, anh trai Nikilay đến chỗ ông, và nói rằng anh ấy đã khắc bí quyết để cả vụ trụ hạnh phúc trên một cây gậy màu xanh mà anh ấy đã giấu đi trong một khe núi thuộc tài sản của gia đình ở Nga.
Nếu tìm được cây gậy đó, tất cả nhân loại sẽ được hạnh phúc.
Tolstoy đã sống, ám ảnh về cây gậy đó, nhưng không bao giờ tìm ra nó.
Sự thật là, ông ấy đã yêu cầu được chôn ở khe núi ông nghĩ đang giấu cây gậy.
Ngày này, ông ấy vẫn nằm đó, dưới một nắm cỏ xanh.
Câu chuyện đó đã ám ảnh tôi và bài học cuối cùng tôi học được là: Hạnh phúc không phải là thứ chúng ta tìm kiếm, mà là thứ chúng ta tạo ra.
Đa số khi nhìn vào những tổ chức hoạt động tốt, đều cùng rút ra kết luận giống nhau.
Sự lớn lao không phụ thuộc vào ngoại cảnh.
mà vào lựa chọn.
Bạn không cần một kế hoạch lớn. Bạn không cần một thác nước.
Bạn chỉ cần bước từng bước nhỏ, tích lũy những chiến thắng nhỏ, vươn tay hướng tới cây gậy xanh đó.
Và cuối cùng, đây có lẽ là bài học lớn nhất.
Bí mật của một gia đình hạnh phúc là gì?
Nỗ lực. (Vỗ tay)
(Tiếng động cơ) (Âm nhạc) (Vỗ tay)
Tương lai của việc học tập sẽ là gì?
Tôi có một kế hoạch, nhưng để nói cho các bạn biết kế hoạch đó là gì, Tôi cần kể cho các bạn biết một mẩu chuyện nho nhỏ đã tạo nên nền tảng của kế hoạch này.
Tôi đã cố gắng suy nghĩ phương pháp học trong trường mà chúng ta đang dùng, Nó xuất phát từ đâu mà có?
Và các bạn có thể truy về hàng ngàn năm trước, nhưng nếu ta xem xét việc dạy học hiên tại, thì chúng ta khá dễ dàng biết được nó xuất phát từ đâu.
Nó đến với chúng ta từ 300 năm trước, và nó đến từ Đế quốc cuối cùng và lớn mạnh nhất trên hành tinh này. ["Đế quốc Anh"] Hãy tưởng tượng việc cố gắng quản lý mọi việc, cố gắng vận hành toàn bộ hành tinh này, mà lại không có máy vi tính, chẵng có điện thoại, với thông tin được ghi chép trên hàng nghìn mẫu giấy, và được vận chuyển bằng tàu thuyền.
Nhưng những con người thời Victoria lại thực sự thành công.
Những gì họ làm được thật kỳ diệu.
Họ đã thiết lập một hệ thống vi tính toàn cầu được tạo nên bởi con người.
Hệ thống đó vẫn tồn tại với chúng ta cho đến hôm nay.
Nó được gọi là Bộ máy Quản lý Quan liêu.
Để bộ máy đó vận hành, các bạn sẽ cần rất rất nhiều người.
Họ đã tạo ra một cổ máy để sản xuất ra những con người đó: trường học.
Những trường học này sẽ sản xuất ra những con người sẽ trở thành những bộ phận của Bộ máy Quản lý Quan liêu này.
Họ buộc phải giống nhau.
Họ phải biết 3 thứ: Họ phải viết chữ đẹp, bởi vì thông tin được viết bằng tay; họ phải biết đọc; và họ phải biết làm phép nhân, chia, cộng và trừ trong đầu của mình.
Họ phải giống nhau như thế để ta có thể chọn một người từ New Zealand và đưa anh ta đến Canada và anh ta luôn trong tư thế sẵn sàng làm việc.
Những con người thời kỳ Victoria là những bậc kỹ sư tài tình.
Họ đã thiết kế một hệ thống bền vững đến nỗi nó vẫn tồn tại với chúng ta cho đến hôm nay, tiếp tục tạo ra những con người tương tự nhau cho một bộ máy đã không còn tồn tại.
Đế quốc đã tan biến, vậy thì chúng ta đang làm gì với chính thiết kế đang tạo ra những con người tương tự nhau này, và tiếp sau đó chúng ta sẽ phải làm gì Liệu chúng ta có làm gì với nó nữa hay không?
["Những trường học, như chúng ta biết, đã lỗi thời"] Câu nhận định đó khá mạnh mẽ.
Tôi nói những trường học, như chúng ta biết, đã bị lỗi thời.
Tôi không nói nó bị suy nhược.
Cũng khá là thời thượng khi nói rằng Hệ thống Giáo Dục của chúng ta đang bị suy thoái.
Nó không bị suy thoái. Nó được cấu thành một cách tuyệt vời.
Chỉ là chúng ta không cần nó nữaI.
Nó đã lỗi thời rồi. Hiện tại chúng ta có các loại công việc gì?
Well, máy vi tính là thư ký.
Có hàng ngàn máy vi tính trong mỗi văn phòng.
Và ta có những người điều khiển những cái máy vi tính đó làm công việc thư ký.
Những người đó không cần biết viết chữ đẹp.
Họ không cần biết làm phép nhân trong đầu của họ
Họ cần biết đọc.
Thực tế, kỹ năng đọc của họ phải sâu sắc.
Well, hiện tại là thế, nhưng chúng ta vẫn không biết những nghề nghiệp trong tương lai sẽ như thế nào.
Chúng ta biết rằng con người sẽ làm việc ở bất cứ nơi nào mà họ muốn, bất cứ lúc nào mà họ muốn, bằng bất cứ cách nào mà họ muốn,.
Vậy thì việc dạy học hiện tại sẽ giúp họ như thế nào trong việc chuẩn bị cho thế giới đó?
Well, tình cờ mà tôi đã gặp phải vấn đề này.
Tôi đã từng làm giáo viên dạy cách viết chương trình máy vi tính ở New Delhi, 14 năm trước.
Và ngay bên cạnh nơi tôi làm việc, có một khu ổ chuột.
Và tôi đã nghĩ, bằng cách nào mà tụi nhóc đó lại có thể học viết chương trình được?
Hay chúng nó sẽ không học?
Cùng lúc đó, chúng ta cũng có rất nhiều cha mẹ những người giàu có máy vi tính và thường nói với tôi, "Cậu biết đấy, con trai tôi ấy, Tôi nghi thằng bé có khiếu bẩm sinh, vì nó có thể làm nhiều thứ tuyệt vời với cái máy vi tính.
và con gái tôi -- oh, chắc chắn con bé rất thông minh'"
vân vâng và vân vân. Tôi chợt tự hỏi rằng, Sao những người giàu có này lại có những đứa trẻ xuất chúng như thế?
(Khán giả cười) Người nghèo đã làm sai điều gì?
Tôi đã đục một cái lỗ trên bức tường chắn giữa văn phòng và khu ổ chuột kế bên, và đặt vào cái lỗ một cái máy vi tính để xem chuyện gì sẽ xảy ra nếu tôi đưa một cái máy vi tính cho những đứa bé chưa một lần chạm vào nó, chẳng biết chút tiếng Anh nào, cũng chẵng biết Internet là gì.
Mấy đứa nhóc chạy đến.
Cái máy cách mặt đất khoảng 1 mét, rồi mấy em hỏi: "Cái gì vậy bác?"
Và tôi trả lời: "Yeah, nó là..., bác không biết nữa."
(Khán giả cười) Mấy em hỏi: "Sao bác lại để nó ở đây?"
Tôi trả lời: "Chỉ để thế thôi."
Và rồi mấy em nói: "Tụi con chạm vào nó được không bác?"
Tôi trả lời: "Nếu con muốn." Và rồi tôi đi khỏi đó.
Khoảng 8 tiếng sau, Tôi thấy chúng đang dùng máy và đang dạy nhau cách lên mạng.
Tôi mới nói," Well điều này thật khó mà tin được, vì -- Sao lại có thể như thế được? Tụi nó có biết gì đâu?"
Đồng nghiệp của tôi nói: "Không, cũng đơn giản thôi.
Một sinh viên của anh chắc hẵn đã đi ngang qua đó, đã chỉ cho tụi nhóc cách sử dụng con chuột."
Tôi trả lời: "Yeah, cũng có thể như thế thật."
Vì thế tôi đã thử nghiệm thêm lần nữa. Tôi đi đến một vùng cách Delhi gần 500 Km vào một ngôi làng rất hẻo lánh Một nơi mà những kỹ sư phát triển phần mềm có rất ít cơ hội đi ngang qua. (Khán giả cười) Tôi đã thử nghiệm một lần nữa ở nơi này.
Ở đó tôi chẳng có nơi nào để trú chân nên tôi đã đặt cái máy ở đó, rồi tôi bỏ đi, trở lại đó sau vài tháng, nhìn thấy tụi nhóc đang chơi game trên máy.
Khi mấy em thấy tôi, mấy em nói: "Tụi con muốn một bộ xử lý nhanh hơn và một con chuột tốt hơn."
(Khán đài cười) Nên tôi đã hỏi: "Sao tụi con lại biết được mấy thứ này?"
Và mấy em đã đáp với câu trả lời rất thú vị.
Với một chút bực bội trong giọng nói, mấy em trả lời: "Thầy đưa cho tụi em một cái máy chỉ toàn tiếng Anh, nên tụi em phải dạy nhau tiếng Anh để dùng được nó." (Khán đài cười) Đó là lần đầu tiên, với tư cách của một giáo viên, tôi đã nghe được từ "dạy lẫn nhau" được nói ra một cách rất bình thường.
Đây là sơ lược những gì đã xảy ra từ những năm qua.
Đó là cái máy vi tính được đặt trên tường vào ngày đầu tiên.
Bên phải ta là một đứa bé 8 tuổi.
Bên trái là học trò của em ấy, Cô bé 6 tuổi.
Và cậu bé đang dạy cho cô bé cách dùng máy.
Và rồi trên những vùng miền khác nhau của đất nước, Tôi đã thử nghiệm việc này lần này đến lần khác và nhận được chính những kết quả tương tự nhau.
[Phim "Cái lỗ trên bức tường (Hole in the wall film) - sản xuất năm '1999"] Một bé 8 tuổi đang hướng dẫn chị của mình phải làm gì.
Và sau cùng cô bé giải thích bằng tiếng Marathi nó là gì, và cô bé nói: "Ở trong đó có một bộ vi xử lý."
Rồi tôi bắt đầu công bố.
Tôi công bố ở tất cả mọi nơi. Tôi đã ghi chép và đo lường mọi thứ. Và tôi đã tuyên bố trong 9 tháng, với một nhóm trẻ em được tự mình tiếp xúc với một máy vi tính với bất cứ ngôn ngữ nào sẽ đạt được trình độ tương đương với một nhân viên thư ký văn phòng ở phương Tây.
Tôi đã thấy nó lặp đi lặp lại rất nhiều lần.
Nhưng tôi cũng tò mò muốn biết, mấy em sẽ làm được những gì nếu đã đạt được thành công như thế?
Tôi đã bắt đầu thừ nghiệm với những môn khác, Một ví dụ trong số đó là cách phát âm (Âm vị học).
Chúng tôi có một cộng đồng trẻ em ở miền Nam Ấn Độ có âm tiếng Anh rất tệ, và mấy em cần phải phát âm tiếng Anh tốt hơn vì nó sẽ giúp các em cải thiện công việc của mình.
Tôi đã đưa cho mấy em một chiếc máy vi tính kèm theo một chương trình ghi từ theo giọng nói, và tôi bảo: "Cố gắng nói với cái máy cho đến khi nào nó ghi ra được những gì con nói."
(Khán đài cười) Tụi nhóc đã làm thế, và mời các bạn xem qua cái này.
Máy vi tính: "Nice to meet you". Sinh viên: Nice to meet you.
Sugata Mitra: Tôi đoán mọi người biết lý do tôi kết thúc với gương mặt của người phụ nữ trẻ này, tôi nghĩ nhiều người ở đây biết cô ấy.
Cô ấy giờ đã gia nhập một trung tâm trả lời qua điện thoại ở Hyderabad và có lẽ đã tra tấn vài người ở đây về hóa đơn tín dụng của bạn với một giọng Anh rất rõ ràng.
Thế rồi nhiều người hỏi: "Chuyện sẽ tiếp tục đến bao giờ?
Nó sẽ chấm dứt ở đâu?"
Tôi quyết định chính tôi sẽ kết thúc đề tài tranh cãi của mình bằng cách tạo ra một lời tuyên bố vô lý.
Tôi đã tạo nên một giả thuyết, một giả thuyết lố bịch.
Tamil là một ngôn ngữ ở miền Nam Ấn Độ, và tôi đã nói rằng, Liệu những trẻ em nói tiếng Tamil ở một ngôi làng miền Nam Ấn Độ có thể học về công nghệ sinh học của quá trình sao chép DNA bằng tiếng Anh từ một cái máy vi tính được đặt trên tường hay không
Và tôi bảo rằng: "Tôi sẽ kiểm tra mấy nhóc.
Mấy nhóc đạt 0/100. Tôi sẽ ở lại đó vài tháng, rồi rời khỏi đó vài tháng, tôi sẽ trở lại đó, mấy nhóc sẽ đạt một con 0 nữa.
Tôi sẽ quay về phòng nghiên cứu và nói: chúng ta cần giáo viên."
Tôi đã tìm được một ngôi làng. Nó được gọi là Kallikuppam ở miền Nam Ấn Độ.
Tôi đã đặt cái ""Máy Vi Tính Ở Lổ Trên Tường"" ở đó, tải xuống đủ loại dữ liệu về quá trình sao mã DNA từ Internet, đa số dữ liệu tôi chả hiểu gì.
Đám trẻ tụ tập đến và hỏi: "Đây là gì vậy?"
Tôi trả lời: "Cái này rất thời sự, rất quan trọng, Nhưng nó lại chỉ có bản tiếng Anh thôi."
Mấy em mới hỏi: "Làm sao tụi con có thể hiểu tiếng Anh cao cấp vậy được? còn cả biểu đồ và hóa học nữa?"
Cho đến lúc đó, tôi đã phát triển được một phương pháp sư phạm mới, nên tôi đã trả lời rằng: "Thầy cũng không biết phải làm sao nữa."
(Khán đài cười) "Mà thôi, thầy đi đây."
(Khán đài cười) Rồi tôi đã vắng mặt khoảng vài tháng.
Mấy nhóc đạt 0/100. Tôi đã cho mấy em làm bài kiểm tra.
Tôi trở lại lần nữa sau vài tháng và mấy em tụ đến bên tôi và nói: "Tụi con chả hiểu gì cả."
Tôi nói: "Well, tôi kỳ vọng gì đây?"
Nên tôi hỏi: "Được rồi, nhưng phải bao lâu nữa con mới chấp nhận rằng con không hiểu cái đó?"
Mấy nhóc trả lời: "Tụi con chưa bỏ cuộc đâu.
Ngày nào tụi con cũng quan sát nó."
Tôi hỏi: "Gì cơ? Tụi con không hiểu cái thứ trên màn hình kia thế mà vẫn cứ tiếp tục quan sát nó trong 2 tháng liên tục?
Để làm gì vậy con?" Có một cô bé tôi vừa thấy lần đầu tiên, cô bé đưa tay lên và trả lời tôi với giọng nữa tiếng Anh nữa tiếng Tamil, cô bé nói: "Well, ngoại trừ việc sự sai lệch trong sao chép phân tử DNA tạo nên bệnh tật ra, tụi con chẳng hiểu gì hết trơn."
(Khán đài cười) (Khán đài vỗ tay) Thế nên tôi đã kiểm tra mấy em.
Tôi nhận được một kết quả giáo dục không tưởng: từ 0 lên đến 30/100 với 2 tháng trong cái nóng nhiệt đới với một cái máy tính được đặt dưới cây và được cài một ngôn ngữ mà mấy nhóc chẳng hiểu gì đã đạt được thành công vượt xa cả một thập kỷ.
Ngu xuẩn thật. Nhưng tôi phải làm theo tiêu chuẩn của người Victoria.
30/100 nghĩa là rớt.
Vậy làm sao để mấy em qua được bài kiểm tra? Tôi phải cho các em thêm 20 điểm.
Tôi chẳng tìm được giáo viên nào. Tôi chỉ tìm thấy được một người bạn của họ: một cô nhân vên kế toán 22 tuổi. cô ta luôn chơi với mấy em.
Tôi đã hỏi cô gái: "Cô giúp được mấy nhóc không?"
Cô bé nói: "Bó tay thôi.
Tôi đâu có môn khoa học ở trường đâu. Tôi chẳng cả ngày biết mấy nhóc làm gì với cái máy vi tính dưới cái cây ấy đâu.
Tôi giúp không nỗi đâu." Tôi nói: "Thế này nhé, Cô dùng phương pháp của các bà cụ ấy."
Cô ấy mới hỏi: "Cái gì?"
Tôi trả lời: "Đứng sau lưng mấy nhóc ấy,
cứ khi nào mấy nhóc làm gì đó, cô chỉ cần nói: 'Well, wow, ý chị là: sao mấy em làm thế được?
Thế trang tiếp theo là gì? Trời, lúc chị bằng tuổi mấy em, chị đâu làm được thế đâu!" Mấy câu mà các bà cụ hay nói đó."
Thế rồi cô gái đã làm như thế trong hai tháng.
Điểm số nhảy lên đến 50/100.
Kallikuppam đã bắt kịp được với ngôi trường được tôi điều hành ở New Delhi, một ngôi trường tư giàu có với những giáo viên kỹ thuật sinh học được đào tạo bài bản.
Khi tôi thấy được sự việc, tôi đã biết có một cách có thể cân bằng sân chơi cho cả 2 bên.
Đây Kallikuppam.
(Tiếng của trẻ em) Neurons ... liên lạc.
Tôi đã bỏ sai góc quay. Do kỹ thuật nghiệp dư thôi, nhưng các bạn cũng dễ nhận ra điều cô bé nói là về neuron, với hai tay để như thế này, và cô bé đã nói về sự liên lạc của các neuron.
Ở tuổi 12.
Vậy việc làm trong tương lai sẽ như thế nào đây?
Well, chúng ta biết hiện tại nó như thế nào.
Việc học tập trong tương lai sẽ như thế nào? Chúng ta biết tình hình hiện tại của việc học tập trẻ em tràn ra với những chiếc điện thoại di động trên tay này và chần chừ đi đến trường dùng tay kia để lấy sách học.
Tương lai sẽ như thế nào?
Thật sự chúng ta không cần đi đến trường nữa ư?
Thật sự đến một lúc nào đó, khi ta cần biết thông tin, ta chỉ cần 2 phút để tìm kiếm thôi ư?
Chẳng lẽ nào -- với một câu hỏi hóc búa một câu hỏi đã gắn vào tâm trí tôi của Nicholas Negropontea -- chẳng lẽ nào chúng ta đang đi đến hay thậm chí trên con đường dẫn đến một tương lai khi việc hiểu biết đã lỗi thời?
Nhưng điều đó thật tệ hại, chúng ta là loài Homo sapien.
Sự hiểu biết chính là điểm khác biệt giữa chúng ta với loài tinh tinh.
Nhưng hãy nhìn nhận nó từ góc độ này.
Mất đến 100 triệu năm để loài tinh tinh có thể đứng bằng 2 chân và trở thành Homo sapien.
Chỉ mất 10 000 năm để biến sự hiểu biết trở nên lỗi thời.
Thật là một thành tích lớn lao.
Nhưng chúng ta phải biết kết hợp nó vào tương lai của chính chúng ta.
Dường như chìa khóa chính là sự động viên, khích lệ.
Nếu các bạn nhìn vào Kuppam, nếu các bạn xem lại những thử nghiệm mà tôi đã làm, nó chỉ đơn giản nói rằng: "Wow, xin cúi chào học tập."
Theo dữ liệu từ Thần Kinh học.
Phần bò sát nằm ngay giữa bộ não con người, khi nó bị đe dọa, nó sẽ ngưng tất cả mọi tín hiệu, nó chặn đứng hoạt động của phần vỏ não trước trán, phần đóng vai trò học tập của con người, nó chặn đứng tất cả mọi hoạt động.
Sự trừng phạt cũng như thi cử đều được xem là mối đe dọa.
Như vậy chúng ta lấy con của mình ra, chặn đứng não của mấy em, rồi bảo chúng: "thể hiện đi"
Sao người ta lại tạo ra một hệ thống như thế?
Bởi vì nó cần thiết.
Có một giai đoạn trong Kỷ nguyên Đế Chế người ta cần những con người có thể vượt qua mọi đe dọa.
Khi đứng một mình trên đường hào Nếu bạn vẫn sống sót, bạn vẫn ổn, bạn đã vượt qua được bài kiểm tra.
Nếu không, bạn bị đánh rớt.
Nhưng Kỷ nguyên Đế chế đó đã không còn.
Vậy chuyện gì sẽ xảy ra đối với sự sáng tạo trong Kỷ nguyên của chúng ta?
Chúng ta cần đưa sự cân bằng đó trở lại từ điều thích thú chứ không phải mối đe dọa.
Tôi đã trở lại nước Anh để tìm kiếm những người bà Anh quốc.
Tôi đã đăng quảng cáo trên báo rằng Nếu bà là bà nội hay bà ngoại gốc Anh, nếu bà có đường truyền Internet và một cái web camera, bà có thể cho tôi miễn phí một giờ một tuần được không?
Tuần đầu tiên tôi nhận được 200 lời đồng ý.
Tôi biết nhiều người bà gốc Anh hơn bất cứ người nào đang ngồi ở đây. (Khán đài cười) Họ được gọi là Granny Cloud (Người Bà trên mây).
Granny Cloud được đặt trên Internet.
Nếu có một đứa trẻ mắc phải vấn đề gì, chúng tôi sẽ tìm một Bà,
Bà sẽ bật Skype và xử lý mọi việc.
Tôi đã thấy họ làm việc đó xảy ra ở một ngôi làng tên là Diggles ở Bắc nước Anh, sâu trong một ngôi làng ở Tamil Nadu, Ấn Độ, cách đây khoảng 10 000 km.
Bà ấy xử lý mọi việc chỉ với một cử chỉ rất lâu đời.
"Shhh."
Được chứ ạ?
Hãy xem cái này.
Bà: "You can't catch me".
Các con nói đi. "You can't catch me."
Trẻ em: You can't catch me.
Bà: I'm the Gingerbread Man. Trẻ em: I'm the Gingerbread Man.
Bà: Nói tốt lắm!
Rất tốt. Sugata Mitra: Vậy thì chuyện gì đang xảy ra ở đây?
Tôi nghĩ thứ mà chúng ta cần quan sát chúng ta cần quan sát đến việc học tập là sản phẩm của việc tự tổ chức giáo dục.
Nếu ta để quá trình giáo dục tự nó tiến hành, thì việc học tập sẽ trổi dậy.
Không phải chúng ta LÀM cho nó xảy ra.
Chúng ta hãy ĐỂ cho nó xảy ra.
Giáo viên tiến hành khởi động quá trình và rồi cô ấy đứng nhìn trong sự kinh ngạc và quan sát quá trình học tập diễn ra.
Tôi nghĩ đó chính là mục đích của tất cả lý luận trên.
Nhưng sao ta biết được? Sao ta sẽ biết được?
Well, Tôi dự định xây dựng Những Môi Trường Tự Tổ Chức Học Tập tập - SOLO
Những môi trường này cơ bản là đường truyền Internet, sự cộng tác và khích lệ được kết hợp lại với nhau.
Tôi đã thử nghiệm nó ở rất, rất nhiều trường học.
Nó đã được thử nghiệm trên toàn Thế giới, và các giáo viên đại loại chỉ đứng và nói: "Nó tự động xảy ra á?"
Tôi trả lời: "Yeah, Nó tự động xảy ra."
- "Sao thầy biết được?" Tôi trả lời: "Thầy cô sẽ không tin được mấy đứa trẻ nói với tôi như thế là ai và đến từ đâu đâu."
Đây là một dự án SOLE đang trong quá trình hoạt động.
(Học sinh bàn tán) Dự án này ở Anh.
Cậu bé đang duy trì "luật lệ và trật tự", chúng ta phải nhớ rằng ở đó chẳng có giáo viên nào.
Cố bé: Tổng số electron không bằng tổng số proton -- Australia Cô bé: -- cho nó một điện tích dương hoặc âm.
Điện tích trong một ion tương đương với số proton trong ion trừ cho số electron.
Một thập kỷ trước cả tương lai thưa quý vị.
Với SOLE, Tôi nghĩ chúng ta cần một chương trình giáo dục với những câu hỏi LỚN.
Các bạn đã nghe về nó. Các bạn biết nó là gì.
Đã có lúc những con người thời Đồ đá đã ngồi và nhìn lên bầu trời và nói: "Những anh sáng lấp lánh đó là gì nhỉ?"
Họ đã xây dựng lên chương trình giáo dục đầu tiên, nhưng chúng ta đã lạc mất những câu hỏi phi thường đó.
Chúng ta đã mang nó xuống góc nhìn "tang của một góc".
Nhưng nó vẫn chưa đủ hấp dẫn.
Ta phải nói với một đứa bé 9 tuối bằng cách: "Nếu một khối thiên thạch đang tiến gần vào Trái đất, làm sao con biết được nó sẽ đâm vào Trái đất hay không?"
Và nếu cậu bé nói: "Well, Cái gì?
Bằng cách nào?" Ta sẽ nói: "Có một cụm từ rất kỳ diệu. Nó được gọi là "Tang của một góc," và để cậu ta một mình ở đó. Cậu bé sẽ tự tìm câu trả lời.
Đây là vài hình ảnh của SOLE.
Tôi đã thử với những câu hỏi hết sức, hết sức lạ thường -- "Thế giới bắt đầu từ đâu? Nó sẽ kết thúc như thế nào?" — câu hỏi cho đứa bé 9 tuổi.
Đây là sơ đồ về "Chuyện gì sẽ xảy ra cho bầu không khí ta đang thở."
Được tự làm bởi trẻ em, không có sự giúp đỡ nào từ giáo viên.
Giáo viên chỉ đưa ra câu hỏi, và đứng đó, khen ngợi câu trả lời.
Vậy ước mơ của tôi là gì?
Ước mơ ấy là chúng ta cùng thiết kế tương lai của việc học tập
Chúng ta chẳng hể muốn trở thành phụ tùng thay thế cho một cổ máy vi tính con người, phải không?
Thế nên chúng ta cần thiết kế cho tương lai của việc học tập.
Và tôi phải -- xin chờ giây lát, Tôi phải đọc chính xác từng từ một, bời vì bạn biết đấy, nó rất quan trọng mà.
Ước muốn của tôi là góp phần thiết kế tương lai của việc học tập bằng cách hỗ trợ tất cả trẻ em trên toàn thế giới khai thách được tài năng và khả năng cộng tác của các em,
Hãy giúp tôi xây dựng ngôi trường này.
Nó sẽ được gọi là "Ngôi trường trên Mây"
Nó sẽ là một ngôi trường nơi trẻ em sẽ có những cuộc phiêu lưu trí tuệ được thúc đẩy bằng những câu hỏi vĩ mô đưa ra bởi những người truyền đạt
Tôi muốn làm điều này bằng cách xây dựng một cơ sở nơi tôi có thể nghiên cứu mọi thứ.
Nó là một cơ sở trên thực tế không người điều hành.
Ở đó chỉ có một người Bà vận hành một cách khỏe mạnh và an toàn.
Các phần còn lại của nó đều từ đám mây.
Ánh sáng được bật và tắt bởi đám mây, vân vân và vân vân, mọi thứ được thao tác từ đám mây.
Nhưng tôi muốn các bạn vì lí do khác.
Các bạn có thể tiến hành dự án "Những Môi Trường Tự Tổ Chức Học Tập" tại nhà, trường học, ngoài trường học, trong các câu lạc bộ.
Nó rất dễ tiến hành. Có một tài liệu rất tuyệt vời phát hành bởi TED hướng dẫn bạn cách thực hiện dự án.
Nếu có thể, làm ơn, làm ơn hãy tiến hành dọc cả năm châu bốn bể và gởi đến tôi dữ liệu của dự án, Rồi tôi sẽ tập hợp chúng lại, đưa chúng lên "Ngôi trường của những đám mây - School of Clouds", và tạo nên tương lai của việc học tập.
Đó là ước mơ của tôi.
Và chỉ một điều nữa thôi.
Tôi sẽ đưa các bạn lên đỉnh núi Himalayas.
Khoảng 3,7 Km cách mực nước biển, nơi không khí rất loãng Tôi đã từng đăt 2 "Máy Vi Tính Ở Lổ Trên Tường" ở đó, và rất nhiều trẻ em đã tụ về nơi đó
Có một em bé gái lẽo đẽo theo tôi lúc tôi ở đó.
Và tôi đã nói với cô bé: "Cháu biết không? Thầy muốn tặng mỗi người, mỗi em bé một máy vi tính.
Thầy không biết nữa, giờ thầy phải làm sao đây?"
Và tôi đã cố chụp lén cô bé một bức ảnh.
Cô bé đột nhiên đưa tay về phía tôi như thế này rồi nói: "Giờ thầy thực hành luôn đi."
(Khán đài cười) (Khán đài vỗ tay) Tôi nghĩ lời khuyên đó rất hay.
Tôi sẽ nghe theo lời khuyên đó.
Tôi sẽ ngừng nói. Cám ơn. Chân thành cám ơn.
(Khán đài vỗ tay) Cám ơn. Cám ơn. (Khán đài vỗ tay) Chân thành cám ơn. Wow. (Khán đài vỗ tay)
Tôi muốn các bạn tự hỏi mình, bạn cảm thấy như thế nào khi nghe cụm từ "Hóa hữu cơ"?
Bạn nghĩ đến điều gì?
Hầu như ở mọi trường đại học đều có dạy một môn học tên là Hóa hữu cơ, với phần mở đầu khó khăn, nặng nề, quá nhiều kiến thức làm choáng ngộp sinh viên, và bạn phải thật xuất sắc nếu muốn trở thành bác sĩ, nha sĩ, hay bác sĩ thú y.
Đó là nguyên nhân khiến nhiều sinh viên nghĩ về môn khoa học này như thế này..
một chướng ngại vật trên con đường của họ, sợ và ghét nó, và gọi nó là môn loại sinh viên.
Môn học này thật khốc liệt với những người trẻ, loại họ ra khỏi lớp.
Và suy nghĩ này từ lâu đã trở nên phổ biến không chỉ ở bậc đại học.
Có một nỗi lo chung xung quanh cụm từ này.
Vô tình, tôi lại yêu nó, và tôi nghĩ rằng đặt nó ở vị trí như vậy là không thể chấp nhận được.
Điều này không tốt cho khoa học, cũng không tốt cho xã hội, và tôi nghĩ rằng không cần phải như vậy.
Ý tôi không phải là môn này nên dễ hơn.
Nó không nên dễ hơn. Nhưng cảm nhận của bạn về những từ này không nên dựa trên kinh nghiệm của những người đi trước, những người, thành thật mà nói, đã trải qua nhiều lo lắng với nó.
Vì vậy, hôm nay tôi ở đây vì tôi tin rằng kiến thức cơ bản trong Hóa hữu cơ rất có giá trị. và ta có thể làm cho mọi người dễ tiếp cận với nó hơn, và hôm nay, tôi muốn chứng minh điều đó với bạn.
Để tôi thử nhé?
Khán giả: Vâng.
Jakob Magolan: Được rồi, chúng ta bắt đầu thôi.
(Tiếng cười) Ở đây tôi có một bút tiêm EpiPen đắt tiền.
Bên trong nó là một loại thuốc có tên là epinephrine.
Epinephrine có thể khiến tim đập trở lại, hay chống lại phản ứng dị ứng nguy hiểm đến tính mạng.
Một mũi tiêm ngay tại đây sẽ làm điều đó.
Nó như khởi động cơ chế chống trả hay bỏ chạy của cơ thể.
Nhịp tim, huyết áp của tôi sẽ tăng để đưa máu đến các cơ.
Đồng tử sẽ giãn ra. Và tôi sẽ cảm thấy sức mạnh tăng vọt.
Với nhiều người, epinephrine tạo ra sự khác biệt giữa sự sống và cái chết.
Như một ống phép màu nhỏ xíu trong tay bạn.
Đây là cấu trúc hóa học của epinephrine.
Hóa hữu cơ trông như thế này.
Nó trông như các đoạn thẳng và kí tự..
Hầu hết mọi người thấy nó vô nghĩa.
Tôi muốn cho bạn xem tôi thấy gì khi nhìn vào hình ảnh này.
Tôi thấy một vật thể có các phần xoay được trong không gian và nó chuyển động.
Chúng ta gọi chúng là hợp chất hay phân tử, và đây là 26 nguyên tử liên kết với nhau bằng liên kết hóa học.
Sự sắp xếp độc đáo của các nguyên tử này quyết định đặc tính của epinephrine, nhưng không ai thực sự từng nhìn thấy chúng, vì chúng cực kì nhỏ. Vì thế ta sẽ gọi đây là ấn tượng nghệ thuật, và tôi muốn giải thích nó nhỏ như thế nào.
Trong đây, có dưới một nửa miligam epinephrine hòa với nước.
Chúng có khối lượng bằng với khối lượng một hạt cát.
Số lượng phân tử epinephrine trong này là một tỷ tỷ.
Đó là 18 số 0.
Con số đó thật khó hình dung.
Bảy tỷ người trên hành tinh?
Có lẽ 400 tỷ ngôi sao trong thiên hà của chúng ta?
Vẫn chưa bằng một phần.
Nếu bạn muốn tìm được con số gần đúng, hãy tưởng tượng mọi hạt cát trên tất cả các bãi biển, dưới đáy tất cả các đại dương và hồ, và sau đó, thu nhỏ tất cả để chúng vừa cái ống này.
Epinephrine là cực kì nhỏ, ta không bao giờ nhìn thấy được, kể cả qua kính hiển vi, nhưng ta biết nó trông như thế nào, vì nó hiện ra qua các máy móc tinh vi, với những cái tên thú vị như "máy cộng hưởng từ hạt nhân".
Vậy nên, dù thấy hay không, ta vẫn biết rất rõ về nó.
Ta biết nó được tạo thành từ bốn loại nguyên tử khác nhau: hydro, carbon, oxy và nitơ.
Đây là những màu sắc ta thường dùng để biểu thị chúng.
Vạn vật trong vũ trụ được tạo thành từ những quả cầu nhỏ, gọi là nguyên tử.
Có khoảng một trăm thành phần chính, được tạo thành từ ba loại hạt nhỏ hơn: proton, neutron, electron.
Ta xếp các nguyên tử này vào một bảng quen thuộc.
Đặt tên và đánh số chúng.
Nhưng ta đều biết sự sống không cần tất cả chúng, chỉ cần một nhóm nhỏ là đủ, chỉ nhiêu đây.
Và có bốn nguyên tử đặc biệt nổi bật so với phần còn lại thành phần chính của sự sống, và chúng cũng chính là thành phần của epinephrine: hydro, carbon, oxy và nitơ.
Tiếp theo là phần quan trọng nhất.
Khi các nguyên tử này liên kết với nhau để tạo thành phân tử, chúng tuân theo các quy tắc.
Hydro tạo thành một liên kết, oxy luôn tạo thành hai liên kết, nitơ tạo thành ba, và carbon tạo thành bốn.
Chỉ có vậy.
HONC - một, hai, ba, bốn.
Nếu bạn có thể đếm tới bốn và đánh vần sai từ " honk" ("tiếng còi") bạn sẽ nhớ nó suốt đời.
(Tiếng cười) Ở đây, tôi có bốn bát chứa những nguyên tử này.
Ta có thể sử dụng chúng để tạo nên phân tử.
Hãy bắt đầu với epinephrine.
Những liên kết giữa các nguyên tử được tạo thành từ các electron.
Nguyên tử sử dụng electron như cánh tay để đưa ra và giữ lấy các nguyên tử kế cận.
Hai electron mỗi liên kết, như một cái bắt tay, và như cái bắt tay, chúng không tồn tại mãi. Chúng có thể buông ra và nắm lấy nguyên tử khác.
Đó là phản ứng hóa học, khi các nguyên tử thay đổi đối tác và tạo thành phân tử mới.
Cấu trúc epinephrine chủ yếu được làm từ carbon, điều đó rất phổ biến.
Carbon là vật liệu quan trọng nhất để tạo nên sự sống, vì nó tạo ra nhiều liên kết và tạo ra liên kết bền.
Đó là lý do ta mô tả Hóa hữu cơ là ngành nghiên cứu nguyên tử carbon.
Nếu ta tạo ra những phân tử nhỏ nhất sử dụng những quy tắc này, chúng làm rõ các quy tắc, và có những cái tên quen thuộc: nước, amoniac và metan, H2O và NH3 và CH4.
Những từ "hydro", "oxy" và "nitơ"-- ta sử dụng những từ đó để đặt tên cho ba phân tử được tạo thành từ hai nguyên tử.
Chúng vẫn theo quy tắc, vì chúng có một, hai và ba liên kết.
Đó là tại sao oxy được gọi là O2.
Tôi có thế chỉ cho bạn thấy sự cháy
Đây là cacbonic, CO2.
Trên nó, hãy đặt nước và oxy, bên cạnh là một số nhiên liệu dễ cháy.
Những nhiên liệu này được tạo ra từ hydro và carbon.
Vì vậy, chúng được gọi là hydrocarbon.
Chúng ta thật sáng tạo. (Tiếng cười) Khi các phân tử này gặp oxy, như những gì xảy ra trong động cơ hoặc lò nướng, chúng giải phóng năng lượng và sắp xếp lại. Cuối cùng, carbon sẽ nằm ở tâm của phân tử CO2, liên kết với hai oxy, và hydro trở thành một phần của nước, và mọi phân tử đều tuân theo các quy tắc này.
Không có lựa chọn ở đây, các phân tử lớn hơn cũng vậy, như ba phân tử này.
Đây là loại vitamin được ưa thích, bên cạnh loại thuốc được ưa thích, (Tiếng cười) và morphin là sáng chế quan trọng trong lịch sử y khoa.
Nó đánh dấu lần đầu tiên y học chiến thắng nỗi đau thể xác, và mỗi phân tử có một câu chuyện, và chúng đều được công bố.
Chúng được các nhà khoa học viết, và được các nhà khoa học khác đọc, vậy nên, ta có cách biểu diễn chúng trên giấy thật nhanh, tôi phải dạy bạn cách làm điều đó.
Ta đặt epinephrine lên trang giấy, sau đó, ta thay tất cả các hình cầu bằng các chữ cái đơn giản, các liên kết nằm trong mặt phẳng giấy sẽ trở thành các gạch, và những liên kết hướng ra trước và sau trở thành những tam giác nhỏ, hoặc tô đậm hoặc đứt nét để biểu thị độ sâu.
Thật ra, ta cũng không vẽ những nguyên tử carbon.
Ta giấu chúng đi để tiết kiệm thời gian.
Chúng được biểu diễn bởi các đỉnh liên kết, ta cũng giấu đi các nguyên tử hydro liên kết với carbon.
Ta biết chúng ở đó khi ta thấy một nguyên tử carbon có ít hơn bốn liên kết.
Cuối cùng là liên kết giữa OH và NH.
Ta bỏ những gạch nối này để nó gọn hơn, và đó là tất cả.
Đây là cách chuyên nghiệp để vẽ các phân tử.
Đây là thứ bạn thấy trên Wikipedia.
Cần luyện tập một chút nhưng tôi nghĩ mọi người ở đây đều có thể làm được. Nhưng hôm nay, bạn chỉ cần biết: đây là epinephrine.
Nó cũng được gọi là adrenaline. Chúng là một và hoàn toàn giống nhau.
Nó được tạo ra bởi tuyến thượng thận.
Hiện giờ, chúng đang lưu thông trong cơ thể bạn.
Nó là một hợp chất tự nhiên.
Ống EpiPen này sẽ lập tức cung cấp cho bạn một tỷ tỷ phân tử này.
(Tiếng cười) Ta có thể trích xuất epinephrine từ tuyến thượng thận của cừu hoặc gia súc, nhưng ta lấy thứ này không phải từ đó.
Chúng ta tạo ra epinephrine trong nhà máy bằng cách nối các phân tử nhỏ hơn lại với nhau, chủ yếu có nguồn gốc từ dầu mỏ.
Và đây là 100% nhân tạo.
Có lẽ từ "nhân tạo" làm cho một số người cảm thấy không thoải mái.
Không giống như từ "tự nhiên" tạo cho ta cảm giác an toàn.
Nhưng hai phân tử này không có gì khác biệt.
Ta không bàn về hai chiếc xe vừa ra khỏi dây chuyền lắp ráp.
Một chiếc có thể bị trầy xước, bạn không thể làm trầy nguyên tử.
Hai phân tử này giống nhau như đúc một cách kì lạ,
Ở mức độ nguyên tử, toán học gần như không khác với thực tế.
Và một phân tử epinephrine..
không có ký ức về nguồn gốc của nó.
Nó chỉ là nó mà thôi, và khi bạn dùng nó, những từ "tự nhiên" và "nhân tạo" không còn quan trọng nữa, và thiên nhiên tổng hợp phân tử này giống như chúng ta, chỉ là nó làm tốt hơn chúng ta rất nhiều.
Trước khi có sự sống trên Trái Đất, mọi phân tử đều rất nhỏ, đơn giản: cacbonic, nước, nitơ, chỉ những chất đơn giản.
Sự xuất hiện của sự sống đã thay đổi điều đó.
Sự sống mang đến nhà máy sinh hóa vận hành bằng ánh sáng mặt trời, và trong các nhà máy đó, các phân tử nhỏ va chạm, và tạo thành phân tử lớn hơn: carbohydrate, protein, axit nucleic, và vô số các phân tử ngoạn mục khác.
Thiên nhiên là nhà hóa học hữu cơ đầu tiên, và nó đồng thời cũng lấp đầy bầu trời với oxy ta đang thở, oxy năng lượng cao.
Mặt trời truyền năng lượng cho các phân tử này.
Chúng lưu trữ nó như pin.
Vì thế, thiên nhiên được tạo thành từ hóa chất.
Có lẽ bạn có thể giúp tôi phục hồi nghĩa của từ "hóa học", nghĩa của nó đã bị tráo đổi.
Nó không có nghĩa là chất độc và cũng không có nghĩa là có hại, và nó không có nghĩa là nhân tạo hoặc không tự nhiên.
Nó chỉ là "chất", đồng ý chứ?
(Tiếng cười) Bạn không thể có than cục không hóa chất.
Thật buồn cười.
(Tiếng cười) Và tôi muốn nói thêm về một từ.
Từ "tự nhiên" không có nghĩa là "an toàn", Tất cả mọi người điều biết điều đó.
Nhiều chất trong tự nhiên khá độc hại, và một số khác rất ngon, và một số thì cả hai..
(Tiếng cười) độc và ngon.
Cách duy nhất để biết một chất có hại là thử nó, và ý tôi là không phải các bạn.
Chúng ta có những người chuyên nghiên cứu về chất độc.
Họ được đào tào chuyên nghiệp, và bạn nên tin tưởng họ như tôi.
Hợp chất tự nhiên có mặt ở khắp mọi nơi, bao gồm cả những chất đã bị phân hủy trong những hỗn hợp màu đen ta gọi là dầu hoả.
Ta lọc những phân tử này.
Không có gì không tự nhiên ở chúng.
Ta chưng cất chúng.
Năng lượng của ta phụ thuộc vào chúng, có nghĩa là mỗi nguyên tử carbon sẽ biến đổi thành một phân tử CO2.
Đó là khí nhà kính làm đảo lộn khí hậu.
Có lẽ hiểu phản ứng này sẽ giúp một số người chấp nhận thực tế dễ dàng hơn, tôi cũng không biết nữa, nhưng các phân tử này không chỉ là nhiên liệu hóa thạch.
Chúng còn là nguyên liệu thô rẻ nhất để làm một việc gọi là tổng hợp.
Ta sử dụng chúng như những khối LEGO.
Ta học cách kết nối và tách rời chúng với sự kiểm soát tuyệt vời.
Tôi đã làm điều này rất nhiều lần, và vẫn nghĩ rằng thật tuyệt vời khi ta có thể làm vậy.
Điều ta làm là giống như lắp ráp LEGO trộn lẫn chúng lại với nhau, và nó hoạt động.
Ta có thể tạo ra các hợp chất giống như các hợp chất tự nhiên, như epinephrine, hoặc ta có thể tạo ra những hợp chất cho riêng mình,
như hai hợp chất sau. Một chất làm giảm triệu chứng của bệnh đa xơ cứng, chất còn lại chữa loại ung thư máu ta gọi là u lympho tế bào T.
Phân tử với kích thước và hình dạng thích hợp như một chiếc chìa khóa nằm trong ổ, và khi nó vừa, nó can thiệp vào tiến trình hóa học của căn bệnh.
Đó là cách mà thuốc hoạt động.
Tự nhiên hay nhân tạo, chúng đều chỉ là các phân tử nằm vừa khít ở những nơi quan trọng.
Nhưng thiên nhiên làm tốt hơn chúng ta nhiều, hợp chất nó tạo thành ấn tượng hơn, như chất này.
Đây là vancomycin.
Thiên nhiên cho con quái vật khổng lồ này hai nguyên tử clo để đeo như một đôi bông tai.
Năm 1953, ta tìm thấy vancomycin trong vũng bùn của một khu rừng ở Borneo.
Do một loại vi khuẩn tạo ra.
Ta không thể tổng hợp nó trong PTN được vì nó quá tốn kém.
Nó quá phức tạp, nhưng ta có thể thu lấy từ tự nhiên, và ta đã làm vậy, vì đây là một trong những loại kháng sinh mạnh nhất.
Và mỗi ngày, đều có các ghi chép về các phân tử mới được tạo ra.
Ta tạo ra hoặc tìm thấy chúng ở khắp nơi trên Trái đất.
Và đó là nguồn gốc của thuốc, và đó là lý do bác sĩ có sức mạnh lớn..
(Tiếng cười) chữa các bệnh nhiễm trùng chết người và các bệnh khác.
Một bác sĩ ngày nay như một hiệp sĩ trong bộ giáp sáng bóng.
Họ chiến đấu với lòng dũng cảm và sự điềm tĩnh, và cả sự hỗ trợ của thiết bị tốt.
Đừng quên công người thợ rèn trong bức tranh này, vì nếu không có người thợ rèn, mọi thứ sẽ khác đi một chút..
(Tiếng cười) Nhưng Hóa hữu cơ rộng hơn y học.
Nó còn là dầu, dung môi, hương vị, vải, và tất cả các loại nhựa, các tấm nệm bạn đang ngồi- đều được sản xuất tại nhà máy, và thành phần chính là carbon, do đó, tất cả chúng đều là Hóa hữu cơ.
Đây là môn khoa học rộng lớn.
Hôm nay, tôi đã lược bỏ rất nhiều: phốt pho, lưu huỳnh và các nguyên tử khác, và tại sao chúng lại liên kết như vậy, tính đối xứng, các electron không liên kết, các nguyên tử tích điện, các phản ứng và cơ chế của chúng, còn rất nhiều nữa, và mất rất nhiều thời gian để học sự tổng hợp.
Nhưng tôi không đến đây để dạy bạn Hóa hữu cơ, tôi chỉ muốn chỉ cho bạn thấy nó là như thế nào, Và chàng trai trẻ Weston Durland đã giúp đỡ tôi rất nhiều, bạn đã có dịp thấy cậu ấy rồi.
Cậu ấy là sinh viên ngành hóa học, và tình cờ, cậu cũng rất thành thạo đồ họa.
(Tiếng cười) Weston thiết kế các phân tử chuyển động bạn thấy hôm nay.
Cậu ấy và tôi muốn dùng những hình ảnh minh họa, giúp cho việc trình bày môn khoa học phức tạp này.
Nhưng mục đích chính là để cho bạn thấy rằng Hóa hữu cơ không đáng sợ.
Về bản chất, nó là một cánh cửa sổ qua đó, ta có thể thấy rõ hơn vẻ đẹp phong phú của thế giới tự nhiên.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi có 18 phút để kể cho bạn nghe về những gì đã xảy ra trong hơn 6 triệu năm qua.
Được rồi!
Chúng ta đều đã trải qua một chặng đường dài, để tập trung tại khu vực này của châu Phi nơi mà 90 phần trăm quá trình tiến hoá của chúng ta đã diễn ra.
Và tôi nói thế không phải bởi vì tôi là người châu Phi, nhưng là vì chính tại châu Phi bạn tìm ra những chứng cứ đầu tiên về tổ tiên loài người với những dấu chân đi ở tư thế thẳng đứng hay thậm chí những công nghệ đầu tiên như các công cụ bằng đá.
Vì thế chúng ta đều là người châu Phi, và chào mừng trở về nhà.
Được rồi.
Tôi là một nhà nghiên cứu cổ nhân chủng học, và công việc của tôi là xác định nơi ở của loài người trong tự nhiên và khám phá điều gì tạo nên loài người.
Và hôm nay, tôi sẽ lấy Selam, đứa trẻ được phát hiện sớm nhất, để kể cho các bạn nghe về câu chuyện của chúng ta
Selam là bộ xương hoàn chỉnh nhất của một bé gái ba tuổi người đã sống và đã chết 3,3 triệu năm trước đây.
Cô thuộc về nhóm loài được biết đến là Australopithecus afarensis.
Các bạn không cần phải nhớ điều đó.
Đó là loài Lucy, được phát hiện bởi nhóm nghiên cứu của tôi vào tháng 12 năm 2000 tại một khu vực tên Dikika
Nơi đó là phần Đông Bắc của Ethiopia
Và Selam có nghĩa là "hoà bình" trong ngôn ngữ của người Ethiopia.
Chúng tôi dùng tên đó để truy niệm hoà bình trong khu vực và trên thế giới.
Và thực tế, nó đã từng là câu chuyện trên trang bìa các tạp chí nổi tiếng để nói về tầm quan trọng của cô ấy
Sau khi tôi được TED mời đến, tôi đã làm vài khai quật bởi vì đó là công việc của chúng tôi, để biết về "chủ nhà"
Bạn không thể chỉ đơn giản nhận một lời mời.
Và tôi đã được biết rằng các công nghệ đầu tiên xuất hiện với hình thái các công cụ bằng đá, ở 2.6 triệu năm về trước.
Theo chứng cứ, hình thức giải trí đầu tiên đó là những cây sáo nay đã 35000 tuổi
và thiết kế đầu tiên đã được 75000 tuổi- những chuổi hạt
Và bạn có thể làm tương tự với gen của bạn và xem chúng có tự bao giờ
Phân tích DNA của con người và tinh tinh cho ta biết rằng giữa 2 loài đã có sự phân hóa khoảng 7 triệu năm trước. và rằng hai loài này có hơn 98 phần trăm chất liệu di truyền giống nhau
Tôi nghĩ rất hữu ích khi biết được điều này khi nghĩ về tổ tiên của chúng ta.
Tuy nhiên, phân tích DNA chỉ cho ta biết về sự bắt đầu và kết thúc, không cho ta biết điều gì về những gì đã xảy ra ở giữa câu truyện.
Vì thế, đối với các nhà cổ nhân chủng học chúng tôi, công việc của chúng tôi là đi tìm các chứng cứ thực bằng chứng hóa thạch, để điền vào khoảng trống này và thấy được các giai đoạn phát triển khác nhau.
Vì chỉ khi thực hiện bạn mới có thể nói về (Cười) -- Chỉ khi bạn thực hiện, bạn mới có thể nói về chúng ta trông như thế nào và cách chúng ta cư xử tại thời điểm khác nhau, và cách mà ngoại hình và hành vi đã thay đổi theo thời gian.
Điều đó giúp bạn tiếp cận được các kiến thức về cơ chế sinh học và các nguồn lực bắt nguồn cho sự thay đổi điều mà tạo nên chúng ta ngày hôm nay.
Nhưng tìm ra bằng chứng là một nỗ lực rất phức tạp.
Đó là một cách tiếp cận có hệ thống và khoa học, đưa bạn đến những nơi xa, nóng, nguy hiểm và thường không có lối vào
Để tôi đưa đưa cho các bạn một ví dụ, đó là khi tôi đến Dikika, nơi mà Selam đã được tìm thấy, vào năm '99 và gần khoảng 500 cây số từ Addis Ababa, thủ đô của Ethiopia.
Hành trình kéo dài chỉ 7 tiếng để đi 470 cây số đầu tiên nhưng chiếm tận 4 tiếng chỉ để đi 30 cây số còn lại.
Với sự giúp đỡ của những người địa phương và sử dụng xẻng và cuốc, tôi cũng đã đến đượcđó
Tôi thực sự là người đầu tiên lái ô tô để đi đến đó.
Nhưng khi bạn đến, đây là điều bạn sẽ thấy đó là sự bao la mà làm cho bạn cảm thấy bất lực và dễ bị tổn thương.
Và khi bạn đến được đó rồi, câu hỏi lớn đặt ra là nên bắt đầu từ đâu.
(Cười) Và bạn sẽ không thấy gì trong nhiều năm.
Và khi tôi đi đến những địa điểm cổ sinh vật học này, như là đi đến một công viên trò chơi, một công viên trò chơi tuyệt chủng.
Nhưng những gì bạn tìm thấy không phải là những gì còn xót lại của con người như Selam và Lucy, thường ngày.
Bạn sẽ tìm thấy voi, tê giác, khỉ, lợn, vân vân
Nhưng khi bạn hỏi, làm thế nào những động vật có vú lớn này sống được trong môi trường sa mạc?
Tất nhiên, chúng không thể, nhưng tôi đã nói cho bạn rằng môi trường và mật độ của khu vực này là hoàn toàn khác với những gì chúng ta có ngày hôm nay.
Ta có thể học được một bài học rất quan trọng về môi trường từ điều này.
Dù sao, một khi chúng ta đã đến đó, thì đó sẽ là một công viên trò chơi, như tôi đã nói, một công viên trò chơi đã tuyệt chủng.
Và tổ tiên chúng ta đã từng sống trong công viên trò chơi đó nhưng chỉ là thiểu số. Họ đã không thành công và lan rộng như loài Homo sapiens - loài người chúng ta.
Để tôi kể cho các bạn nghe một ví dụ, một chuyện vặt về sự hiếm có của họ, Tôi đã từng đến đây mỗi năm và làm công việc nghiên cứu thực địa ở đây, và các trợ lý, dĩ nhiên, đã giúp tôi làm các cuộc khảo sát
Họ tìm thấy một khúc xương và nói với tôi, "Đây là thứ mà anh đang tìm."
Tôi nói, "Không, đó là một con voi"
Lần khác, "Đó là một con khỉ." "Đó là một con voi."
, vân vân Thế là một trong những người trợ lý, người chưa từng đi học, đã nói với tôi: "Nghe này, Zeray.
anh có thể không biết về thứ mà anh đang tìm kiếm, hoặc anh đang tìm kiếm sai vị trí" anh ta nói.
(Cười) Và tôi đáp: "Tại sao?" "Bởi vì chúng là voi và sư tử, và con người đã hoảng sợ và đi đến chỗ khác.
Hãy đi đến một nơi khác nào."
Vâng, anh ta đã rất mệt mỏi, và công việc thực sự mệt mỏi.
Sau đó, sau công việc khó khăn và nhiều năm nản lòng thì chúng tôi tìm thấy Selam, và các bạn thấy được khuôn mặt này bao phủ sa thạch.
Và đây thực sự là cột sống toàn thân bọc trong một khối sa thạch, bởi vì cô bé bị chôi vùi dưới một con sông.
Những gì bạn thấy ở đây có vẻ là không có gì, nhưng chứa đựng một lượng thông tin khoa học giúp chúng ta khám phá những gì tạo nên con người chúng ta.
Đây là tổ tiên của người vị thành niên sớm nhất và đầy đủ nhất từng được tìm thấy trong lịch sử của cổ nhân loại học, một khoảnh khắc tuyệt vời trong lịch sử rất dài của chúng ta.
Có 3 người và tôi, tôi thì đang chụp ảnh chính vì thế tôi không có mặt.
Các bạn cảm thấy thế nào nếu các bạn là tôi? Bạn có trong tay một thứ phi thường nhưng các bạn đang ở một nơi xa xôi hẻo lánh?
Cảm xúc tôi có là một sự hạnh phúc sâu sắc, ôn hoà và thú vị và tất nhiên kèm theo ý thức trách nhiệm để đảm bảo mọi thứ được an toàn.
Đây là cận cảnh của hoá thạch, sau 5 năm làm sạch, chuẩn bị và lọc, khá là lâu. vì tôi phải làm hiện ra phần xương từ khối sa thạch Tôi vừa cho các bạn xem ở slide trước
Nó đã kéo dài tận 5 năm.
Theo cách mà như thể lần sinh ra thứ hai của đứa trẻ, sau gần 3.3 triệu năm Nhưng việc "đỡ đẻ" lại khá lâu
Và đây là tỉ lệ đầy đủ. Nó là một mẫu xương nhỏ
Và ở giữa là đặc sứ du lịch của Ethiopia đã đến thăm Bảo tàng quốc gia Ethiopia nơi mà tôi đang làm việc.
Và bạn thấy tôi rất lo lắng và đang cố bảo vệ đứa trẻ bởi vì bạn không thể để bất cứ ai với đứa trẻ như thế này, thậm chí là một đặc sứ.
Vậy nên sau đó, khi bạn đã hoàn thành, bước tiếp theo là xác định nó là gì.
(Cười) Một khi đã hoàn thành thì có khả năng so sánh
Chúng tôi có thể khẳng định rằng đứa bé thuộc về khoa phả hệ của con người bởi vì cẳng chân và bàn chân và các đặc tính khác cho thấy cô bé đi thẳng đứng, và đi thẳng đứng chính là sự xác nhận thuộc về loài người.
Nhưng ngoài ra, nếu bạn so sánh hộp sọ với một con tinh tinh ở độ tuổi tương đối và ít George Bush ở đây, bạn thấy rằng bạn có trán dọc.
Và bạn thấy rằng ở người, vì sự phát triển của vỏ não trước trán
Bạn không thấy điều đó ở loài tinh tinh, và bạn không thấy chúng thuộc về họ nanh chiếu.
Vì vậy, đứa bé thuộc về phả hệ của chúng ta, nhưng trong đó, tất nhiên, bạn phải thực hiện phân tích chi tiết, và chúng tôi biết bây giờ rằng đứa bé thuộc về loài Lucy, được biết là Australopithecus afarensis.
Và câu hỏi thú vị tiếp theo là, nam hay nữ?
và đứa bé bao nhiêu tuổi khi đứa bé qua đời?
Bạn có thể xách định giới tính một cá nhân dựa trên kích cỡ của răng.
Bằng cách nào?
Bạn biết đấy, trong giới động vật linh trưởng, có một hiện tượng gọi là lưỡng tính dị hình, đơn giản nghĩa là giống đực to lớn hơn giống cái và giống đực có răng lớn hơn giống cái
Nhưng để làm được điều đó, bạn cần một bộ răng vĩnh cửu, mà bạn không thể nhìn ở đây, vì cái mà bạn có ở đây là răng sữa.
Nhưng sử dụng công nghệ quét CT, mà thường hay được sử dụng cho mục đích y khoa bạn có thể đi sâu vào khoang miệng và có được hình ảnh đẹp này cho thấy được cả răng sữa ở đây và cả răng đang mọc của người lớn.
Nên khi bạn đo mấy chiếc răng này, rõ ràng rằng đó là một cô gái với những răng nanh rất nhỏ.
Và để biết cô ấy mất năm bao nhiêu tuổi, cái bạn cần làm là bạn thực hiện ước lượng có cơ sở, và bạn nói, cần bao nhiêu năm để hình thành số lượng răng này, và câu trả lời là ba.
Nên cô bé này mất năm ba tuổi, 3,3 triệu năm trước
Nên với tất cả những thông tin đó, câu hỏi lớn đặt ra là -- chúng ta thật sự làm gì -- cô bé muốn nói với chúng ta điều gì?
Để trả lời câu hỏi này, chúng ta có thể diễn đạt bằng một câu hỏi khác.
Chúng ta thật sự biết những gì về tổ tiên của mình?
Chúng ta muốn biết họ trông như thế nào, họ cư xử ra sao, họ đi lại như thế nào, và họ đã sống và trưởng thành ra sao.
Và trong số những câu trả lời mà bạn có từ bộ xương này, bao gồm: đầu tiên, tư liệu bộ xương này, lần đầu tiên, đứa trẻ sơ sinh trông như thế nào hơn ba triệu năm trước.
Và cái thứ hai, cô bé ấy nói rằng mình đi với tư thế thẳng đứng, nhưng có sự thích nghi với việc leo cây
Và thú vị hơn nữa, tuy nhiên, là việc bộ não của đứa trẻ này vẫn tiếp tục phát triển
Ở tuổi thứ ba, nếu bạn vẫn có một bộ não đang phát triển, đó là hoạt động của con người.
Đối với tinh tinh, ở tuổi thứ ba, bộ não được hình thành hơn 90%.
Điều đó lí giải vì sao nó có thể đương đầu với môi trường rất dễ dàng sau khi được sinh ra -- nhanh hơn chúng ta, dù sao chăng nữa.
Nhưng ở loài người, chúng ta tiếp tục phát triển não bộ.
Chính vì thế chúng ta cần sự chăm sóc của ba mẹ.
Nhưng sự quan tâm đó đồng nghĩa với việc bạn học được.
Bạn dành nhiều thời gian hơn cho ba mẹ.
Và thứ rất đặc trưng của con người được gọi là thời thơ ấu, là sự phụ thuộc kéo dài của đứa trẻ đối với gia đình hoặc ba mẹ chúng.
Nên bộ não đang phát triển trong cá thể này nói với chúng ta rằng thời thơ ấu, mà nó yêu cầu một tổ chức xã hội không tưởng, một tổ chức xã hội rất phức tạp, xuất hiện hơn ba triệu năm về trước.
Nên, bằng việc ở trên đỉnh của lịch sử tiến hóa của chúng ta, Selam hợp nhất tất cả chúng ta và cho chúng ta một bản miêu tả độc nhất về việc chúng ta được tạo nên như thế nào.
Nhưng không phải tất cả đều là con người, và tôi sẽ cho bạn một ví dụ rất thú vị.
Đây được gọi là xương móng. Đó là cái xương ở ngay đó.
Nó hỗ trợ lưỡi của bạn từ đằng sau.
Đó chính là thanh quản của bạn.
Nó quyết định loại giọng mà bạn nói.
Nó không được biết đến trong báo cáo về hóa thạch, Và chúng ta sở hữu nó trong bộ xương này.
Khi chúng ta làm phân tích về xương, rõ ràng rằng nó nhìn rất giống tinh tinh.
Nên nếu bạn ở đó 3,3 triệu năm trước, để lắng nghe đứa trẻ này khóc vòi mẹ, đứa bé sẽ khóc giống như tiếng của một con tinh tinh hơn là tiếng người.
Có thể bạn đang băn khoăn, "Vậy bạn nhìn ra đặc điểm của khỉ, đặc điểm của người, đặc điểm của khỉ.
Nó nói với chúng ta điều gì?"
Bạn biết đấy, nó rất thú vị, bởi vì nó minh họa cho những thứ đã thay đổi chậm và theo quá trình, và sự tiến hóa đó đang phát triển.
Để tóm lại ý nghĩa của những mẫu hóa thạch này chúng ta có thể kết luận những điều sau.
Cho đến bây giờ, những hiểu biết mà chúng ta có về tổ tiên loài người cơ bản đến từ những cá thể trưởng thành vì hóa thạch, hóa thạch trẻ sơ sinh, đã bị mất.
Họ không bảo quản tốt, như bạn biết.
Chính vì thế những kiến thức mà chúng ta có về tổ tiên loài người, về việc họ trông thế nào, cư xử ra sao, là thiên lệch đối với người trưởng thành.
Tưởng tượng ai đó đến từ sao Hỏa và công việc của anh ta là tường trình về loại người đang chiếm giữ trái đất, và bạn giấu đi tất cả lũ trẻ sơ sinh, trẻ con, và anh ta trở về rồi báo cáo.
Bạn có thể tưởng tượng bản báo cáo này mang tính chất thành kiến như thế nào không ?
Đó chính là kiểu chúng ta đang làm lâu nay trong sự thiếu hụt của hóa thạch trẻ em, Nên tôi nghĩ hóa thạch mới đã ổn định vấn đề này.
Nên tôi cho rằng cuối cùng câu hỏi quan trọng là, chúng ta thực sự học được gì từ những mẫu vật này từ quá khứ, nói chung?
Tất nhiên, bên cạnh việc trích dẫn số lượng lớn những thông tin khoa học về việc điều gì tạo nên loài người, bạn biết đấy, rất nhiều tổ tiên loài người đã tồn tại trong suốt sáu triệu năm qua -- và có tới hơn 10 -- họ không có hiểu biết về công nghệ và sự tinh vi mà chúng ta, loài người khôn khéo, sở hữu ngày hôm nay.
Nhưng nếu loài cổ này du hành đúng thời điểm và nhìn thấy chúng ta ngày hôm nay, sẽ rất tự hào về thế hệ sau của họ, vì họ trở thành tổ tiên của loài động vật thành công nhất trong vũ trụ.
Và họ chắc không nhận thức được thế hệ tương lai này, nhưng họ đã làm rất tốt.
Bây giờ câu hỏi là, loài người tinh khôn ngày nay phải ra quyết định về tương lai của hành tinh này, có thể là hơn thế nữa.
Nên câu hỏi là chúng ta đã sẵn sàng cho thử thách chưa ?
Và chúng ta có thực sự làm được tốt hơn người nguyên thủy, tổ tiên não nhỏ này?
Trong số những thử thách khó khăn nhất mà loài người chúng ta đang đối mặt ngày nay là vấn đề thường xuyên ở châu Phi.
Không cần đề cập đến họ ở đây, và có nhiều hơn những người thành thạo để nói về vấn đề này.
Theo tôi, chúng ta có hai lựa chọn.
Một là tiếp tục chứng kiến một châu Phi nghèo khổ, ốm yếu, khóc lóc, mang súng, và mãi mãi phụ thuộc vào người khác, hoặc là đẩy mạnh một châu Phi tự tin, hòa bình, độc lập, nhưng hiểu rõ về vấn nạn to lớn của nó và giá trị vĩ đại cùng một lúc.
Tôi ủng hộ lựa chọn thứ hai, và tôi chắc chắn các bạn cũng thế.
Và mấu chốt là lan tỏa một tinh thần người châu Phi lạc quan ra cả châu Phi.
Đó là vì chúng ta là người châu Phi À mà tôi đến từ Ethiopia chúng ta tập trung quá nhiều vào việc chúng ta được nhìn nhận như thế nào từ đâu đó, hoặc từ bên ngoài.
Tôi nghĩ việc thúc đẩy chủ động hơn là điều quan trọng trong việc chúng ta nhìn nhận bản thân mình như thế nào.
Tôi gọi đó là tinh thần lạc quan châu Phi.
Cuối cùng tôi muốn nói, hãy giúp châu Phi đứng thẳng và tiến về phía trước, từ đó chúng ta có thể tự hào về thế hệ kế thừa tương lai với tư cách là một loài.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
(Hít vào, thở ra) Tôi đã không luôn luôn kiếm sống từ âm nhạc.
Khoảng 5 năm sau khi tốt nghiệp từ một trường Đại học mẫu mực, đây là việc tôi làm để kiếm sống.
Tôi tự đóng giả làm một bức tượng sống có tên là 8-Foot Bride (Cô Dâu 2.44 mét), và tôi thích nói với mọi người rằng tôi làm điều này để kiếm sống, bởi vì ai cũng luôn luôn muốn biết, những kẻ gàn dở này là ai trong cuộc sống thực?
Xin chào.
Một ngày nọ tôi tự sơn trắng người mình , rồi đứng trên một chiếc hộp, để một chiếc mũ hay một vỏ lon dưới chân, và khi ai đó ngang qua và bỏ tiền vào, Tôi trao họ một bông hoa và một cái nhìn đắm đuối.
Và nếu họ không nhận hoa, Tôi thêm vào một điệu bộ buồn rầu và khao khát khi họ bước đi.
(khán giả cười) Vì vậy mà tôi đã có những cuộc gặp gỡ sâu sắc nhất với mọi người, đặc biệt là những người cô đơn những người trông giống như không nói chuyện với bất cứ ai trong cả mấy tuần, và chúng tôi sẽ nhận được khoảnh khắc đẹp đẽ này khi sự giao tiếp bằng mắt kéo dài, điều được cho phép trên một đường phố, và chúng tôi sẽ kiểu như lạc vào tình yêu một chút
Và đôi mắt tôi sẽ nói, "Cám ơn bạn.
Và đôi mắt họ sẽ nói, "Chưa ai từng hiểu tôi.
Cám ơn bạn."
Và thỉnh thoảng tôi bị quấy rối.
Họ la hét từ trong ô tô khi đi ngang qua tôi.
"Đi tìm một công việc đi!"
Và tôi sẽ, đại loại như, "Đây là công việc của tôi."
Nhưng điều đó đau đớn, bởi vì nó làm tôi sợ rằng, theo cách nào đó, tôi đang làm một cái gì đó không giống như một công việc và bất công, đáng xấu hổ.
Tôi đã không biết rằng sự giáo dục thực sự mà tôi đang nhận được hoàn hảo như thế nào đối với việc kinh doanh âm nhạc trên chiếc hộp này,
và đối với những nhà kinh tế ngoài kia. Bạn có thể thích thú khi biết rằng tôi thực sự đã kiếm được một khoản thu nhập khá là đều, điều này đã khiến tôi sốc Tôi đã không hề có những khách hàng thường xuyên, nhưng gần 60 đô la vào một ngày Thứ Ba, 90 đô la vào một ngày thứ Sáu.
Nó thật ổn định.
Và trong khi đó, tôi đi lưu diễn ở địa phương biễu diễn trong một câu lạc bộ đêm với nhóm nhạc của tôi, Dresden Dolls (Những con búp bê Dresden).
Đây là tôi chơi piano, một tay trống thiên tài.
Tôi đã viết những bài hát, và cuối cùng chúng tôi bắt đầu kiếm đủ tiền điều, nghĩa là tôi đã có thể bỏ việc làm một bức tượng. Và khi chúng tôi bắt đầu đi lưu diễn, tôi thật sự không muốn đánh mất cảm giác kết nối trực tiếp với mọi người, bởi vì tôi yêu điều đó.
Vì vậy sau tất cả buổi diễn, chúng tôi sẽ ký chứ ký và ôm những người hâm mộ, và đi chơi, và nói chuyện với họ, và chúng tôi đã làm một cuộc biểu diễn đề nghị mọi người giúp đỡ chúng tôi và tham gia với chúng tôi, và tôi sẽ tìm kiếm những nhạc sĩ và nghệ sĩ địa phương và họ sẽ sắp xếp ở bên ngoài những những cuộc biểu diễn của chúng tôi, và họ sẽ chuyền chiếc mũ quyên góp tiền, và sau đó họ sẽ vào và lên sân khấu biểu diễn cùng chúng tôi, Vì thế nên chúng tôi đã có được bữa tiệc luân phiên của những vị khách ngẫu nhiên, kì quặc này.
Và sau đó mạng xã hội Twitter xuất hiện, và khiến mọi thứ thậm chí còn kì diệu hơn, bởi vì tôi đã có thể hỏi ngay tức thì cho bất cứ điều gì ở bất cứ nơi đâu.
Vì vậy tôi sẽ cần một chiếc đàn để luyện tập, và một giờ sau đó tôi ở nhà của một người hâm mộ.
Đây là ở Luân Đôn.
Mọi người sẽ mang thức ăn tự nấu tới cho chúng tôi ở phía sau sân khấu trên khắp thế giới và cho chúng tôi ăn và ăn với chúng tôi.
Đây là ở Seattle.
Những người hâm mộ làm ở các viện bảo tàng và cửa hàng hay ở bất cứ không gian công cộng nào sẽ vẫy những bàn tay của họ. nếu tôi quyết định làm một màn biểu diễn ngẫu hững, miễn phí, vào phút cuối cùng.
Đây là thư viện ở Aucklang.
Vào thứ bảy tôi gửi tin nhắn trên Twitter cho chiếc thùng và mũ này, bởi vì tôi không muốn mang chúng từ Bờ duyên hải phía đông, and chúng đã xuất hiện nhờ anh bạn này chuyển giúp, Chris từ bãi biển Newport, người nói xin chào.
Một lần tôi gửi tin nhắn trên Twitter, nơi nào ở Melbourne mà tôi có thể mua một cái ấm rửa mũi?
Và một cô ý tá từ một bệnh viện đã lái xe đưa đến ngay lúc đó tới quán cafe tôi đang ngồi, và tôi mua cho cô ấy một cốc sinh tố và chúng tôi ngồi đó nói chuyện về việc điều dưỡng và cái chết.
Và tôi yêu cái kiểu gần gũi ngẫu nhiên này, điều đó thật may mắn, bởi vì tôi du lịch kiểu couchsurfing rất nhiều.
Trong những tòa nhà nơi mọi người trong nhóm của tôi nhận phòng riêng của họ nhưng không có mạng không dây, và trong những ngôi nhà tạm bợ của dân nhạc punk mọi người ngồi trên sàn trong một căn phòng không có nhà vệ sinh nhưng lại có mạng không dây, rõ ràng điều này đã khiến lựa chọn này tốt hơn.
(khán giả cười) Một lần nọ nhóm chúng tôi kéo chiếc xe tải của mình lên tới tận một khu rất nghèo ở Miami và chúng tôi đã khám phá ra người cho chúng tôi ở nhờ đêm đó là một cô gái 18 tuổi, vẫn đang sống ở nhà với gia đình, và gia đình cô là những người di cư không có giấy tờ từ Honduras.
Và tối hôm đó, cả gia đình cô đã ngủ trên những chiếc ghế bành và cô ấy ngủ với mẹ để cho chúng tôi có thể ngủ trên giường của họ
Và tôi đã nằm đó và nghĩ, những con người này có ít quá.
Điều này có công bằng không?
Và vào buổi sáng, mẹ cô đã dạy chúng tôi cách làm món bánh tortilla (bánh Mê xi cô) và mong muốn tặng tôi một quyển sách kinh thánh, và bà kéo tôi sang một bên và nói với tôi bằng giọng tiếng Anh ngọng nghịu , "Âm nhạc của cháu đã giúp con gái bác rất nhiều.
Cám ơn cháu đã ở lại đây. Chúng ta đều rất biết ơn cháu."
Và tôi đã nghĩ, thế này là công bằng.
Vậy đó.
Một vài tháng sau đó, tôi đang ở Manhattan, tôi đã viết trên Twitter để tìm một cái nhà trọ, và vào nửa đêm, Tôi đang bấm chuông cửa ở khu Lower East Side, và tôi bỗng nhận ra là tôi chưa từng điều này một mình cả.
Tôi luôn luôn ở cùng với ban nhạc hoặc nhóm bạn của tôi.
Đây có phải là điều ngốc nghếch mà mọi người làm?
(Khán giả cười) Đây có phải là cách những người ngốc nghếch chết?
Và trước khi tôi có thể thay đổi ý định, cách cửa bật mở.
Cô ấy là một nghệ sĩ. Anh ấy là một tay viết bài về tài chính cho hãng tin Reuters,
và họ đang rót cho tôi một cốc rượu vang đỏ và chuẩn bị bồn tắm cho tôi, và tôi đã có hàng nghìn đêm như thế và như thế.
Do vậy tôi trượt ghế bành (dạng du lịch bụi và ngủ nhờ) rất nhiều. Tôi cũng trượt trên đám đông rất nhiều.
Tôi cho rằng trượt ghế bành và trượt đám đông về cơ bản hai việc đó tương tự nhau.
Bạn đang rơi vàochỗ khán giả và bạn đang tin tưởng lẫn nhau.
Một lần tôi đã hỏi một bạn nhạc mở mà của tôi rằng họ có muốn đi ra ngoài vào chỗ đám đông và quyên góp tiền để cho bản thân họ thêm một ít tiền, điều mà tôi đã làm rất nhiều.
Và như thường lệ, bạn nhạc đã rất phấn khích, nhưng có một người trong ban nhạc đã bảo tôi rằng anh ta không thể nào đẩy bản thân ra ngoài đó được.
Việc đứng đó với chiếc mũ có cảm giác giống như đang ăn xin,
Và tôi đã nhận ra nỗi sợ của anh ta về "Điều này có công bằng không?"
Và trong khi đó, ban nhạc của tôi đang ngày càng lớn dần.
Chúng tôi đã kí hợp đồng với một nhãn hiệu lớn.
Và âm nhạc của chúng tôi là sự kết hợp giữa nhạc punk và cabaret.
Nó không dành cho tất cả mọi người.
Ồ, có thể nó dành cho bạn.
Chúng tôi ký, và tất cả sự quảng cáo này giới thiệu cho đĩa hát tiếp theo của chúng tôi.
Và nó được tung ra và bán được khoảng 25,000 đĩa trong vài tuần đầu, và công ty sản xuất xem đây là một sự thất bại.
Và tôi kiểu như,"25000, đó không phải là nhiều sao?"
Họ kiểu như, "Không, doanh thu đang giảm.
Đây là một sự thất bại."
Và họ bỏ đi.
Ngay lúc đó, Tôi đang ký và ôm khán giả sau một buổi biểu diễn, và một người đàn ông đến chỗ tôi và đưa cho tôi một tờ 10 đô, và anh ta nói, "Tôi xin lỗi, tôi đã sao CD của cô từ một người bạn."
(Khán giả cười) "Nhưng tôi đã đọc blog của cô, và tôi biết cô ghét cái hãng thu âm đó.
Tôi chỉ muốn cô có số tiền này."
Và điều này bắt đầu xảy ra liên tục.
Tôi trở thành chiếc mũ sau mỗi cuộc biểu diễn của chính mình, nhưng tôi phải đứng đó về mặt thể chất và nhận sự giúp đỡ từ mọi người, và khồng như người đàn ông trong ban nhạc mở màn, Tôi đã thực sự luyện tập đứng trên đó rất nhiều.
Cám ơn.
Và đây là khoảnh khắc tôi quyết định Tôi sẽ chỉ đưa âm nhạc của mình miễn phí lên mạng bất cứ khi nào có thể, do vậy, nó giống như Metallica đằng này, Napster (trang chia sẻ nhạc số), xấu; Amanda Palmer đằng này, và tôi sẽ khuyến khích tải torrent, dowload, chia sẻ nhưng tôi sẽ xin được giúp đỡ bởi vì tôi đã nhìn thấy cách này hiệu quả trên đường phố.
Do vậy tôi đã đấu tranh rời khỏi hãng thu âm và bắt đầu dự án tiếp theo với ban nhạc mới của tôi, ban nhạc Grand Theft Orchestra, Tôi chuyển sang kêu gọi quyên góp,
và tôi đã lao vào hàng nghìn những kết nối tôi đã tạo ra trước đó và tôi đã đề nghị khán giả bắt tôi.
Và mục tiêu là 100,000 đô la
Những người hâm mộ của tôi đã trao tôi gần 1.2 triệu, đó là dự án quyên góp cho âm nhạc lớn nhất cho tới bây giờ
(khán giả vỗ tay) Và bạn có thể thấy bao nhiêu người tham gia ủng hộ.
Khoảng 25,000 người.
Rồi phương tiện truyền thông đã hỏi tôi, "Amanda à, nền kinh doanh âm nhạc đang thất bát mà cô lại khuyến khích sự sao chép.
Cô đã khiến những con người này trả tiền cho âm nhạc như thế nào vậy?"
Và câu trả lời thật sự là, tôi đã không bảo họ.
Và xuyên suốt mỗi hành động thỉnh cầu mọi người, Tôi đã kết nối với họ, và khi bạn kết nối với mọi người, họ muốn được giúp đỡ bạn.
Điều này có vẻ khác thường đối với rất nhiều nghệ sĩ.
Họ không muốn hỏi xin điều gì hết.
Nhưng điều đó không dễ dàng.
Và rất nhiều nghệ sĩ gặp rắc rối vời điều này.
Hỏi xin khiến bạn tổn thương.
Và tôi đã nhận được rất nhiều sự chỉ trích trên mạng sau khi dự án Kichstarter của tôi phát triển để tiếp tục những cuộc quyên góp điên rồ của tôi, đặc biệt để mời các nhạc sĩ những người là người hâm mộ nếu họ muốn tham gia cùng chúng tôi trên sân khấu một vài bài hát được đổi với tình yêu và những chiếc vé và bia, và đây là một hình ảnh bị sửa đổi được dựng lên về tôi trên một trang web.
Và điều này làm tổn thương theo một cách thật sự quen thuộc.
Và mọi người nói, "Cô không được phép xin kiểu giúp đỡ đó thêm nữa," thật sự đã nhắc tôi về đám người đang ngồi trong xe mà hét lên," Hãy kiếm một công việc đi."
Bởi vì họ đã không ở cùng với chúng tôi trên vỉa hè, và họ không thể thấy sự trao đổi xảy ra giữa tôi và đám đông của tôi, một sự trao đổi rất công bằng đối với chúng tôi nhưng lại khác thường đối với họ.
Vì vây đây là một công việc khá là không an toàn.
Đây là bữa tiệc ủng hộ dự án Kickstarter của tôi ở Bec-lin.
Vào cuối buổi tối, tôi cởi bỏ quần áo và để mọi người vẽ lên.
Bây giờ để tôi nói với các bạn điều này, nếu bạn muốn trải nghiệm cảm giác tin cậy người lạ theo bản năng, tôi gợi ý cách này, đặc biệt nếu những người lạ đó là những người Đức đang say xỉn.
Đây là sự kết nối người hâm mộ mức độ cực kỳ cao, bởi vì điều tôi đã thật sự nói ở đây là, tôi tin bạn nhiều đến mức này.
Tôi có nên không?
Hãy cho tôi thấy.
Trong hầu hết lịch sử loài người, các nhạc sĩ, các nghệ sĩ, họ là một phần của cộng đồng,
những người kết nối và những người mở đường, không phải là những ngôi sao không chạm vào được.
Người nổi tiếng là nói đến rất nhiều người yêu bạn từ một khoảng cách nào đó, nhưng Internet và nội dung cái mà chúng ta có thể tự do chia sẻ trên đó đang đưa chúng ta trở về.
Đó là về một vài người yêu bạn rất gần và về những người đó là đủ rồi.
Vì vậy rất nhiều người bị làm bối rối bởi ý nghĩ về không có cái bảng giá chắc chắn nào,
Họ nhìn nó như một rủi ro không thể dự đoán trước được, nhưng những điều tôi đã làm, dự án Kickstarter, đường phố, chuông cửa, tôi không xem những thứ này là rủi ro.
Tôi xem chúng như sự tin cậy.
Bây giờ, những công cụ trên mạng khiến sự trao đổi dễ dàng và bản năng như đường phố vậy, chúng đang tới đó.
Nhưng những công cụ hoàn hảo sẽ không giúp chúng ta nếu chúng ta không thể đối diện với nhau và trao và nhận một cách không sợ hãi, nhưng, quan trọng hơn, là xin mà không xấu hổ, ngại ngùng.
Sự nghiệp âm nhạc của tôi được dành để cố gắng gặp gỡ mọi người trên Internet với cách tôi có thể làm trên chiếc hộp,
vì vậy, viết blog và twitter không chỉ là về các ngày tháng lưu diễn và video mới của tôi mà còn về công việc và nghệ thuật của chúng tôi và những nỗi sợ, những cuộc đi chơi, những lỗi lầm của chúng tôi, và chúng tôi nhìn thấy nhau.
Và tôi nghĩ rằng khi chúng ta thật sự nhìn thấy nhau, chúng ta muốn giúp đỡ nhau.
Tôi nghĩ mọi người đã và đang bị ám ảnh với câu hỏi sai lầm, là, "chúng ta khiến mọi người trả tiền cho âm nhạc bằng cách nào"?
Nếu như chúng ta bắt đầu hỏi, "Chúng ta để mọi người trả tiền cho âm nhạc bằng cách nào?"
Cám ơn.
(Khán giả vỗ tay)
Trận sóng thần diễn ra trên diện rộng nhất Tsunami, cơn bão hoàn hảo đang đánh gục chúng ta
Trận bão hoàn hảo này đang làm tăng lên một thực tế ảm đạm, và chúng ta đang đối mặt với sự thật đó với tất cả niềm tin chúng ta có thể giải quyết vấn đề của mình bằng công nghệ, và việc đó rất dễ hiểu.
Hiện tại, trận bão hoàn hảo mà chúng ta đang đối mặt là kết quả của việc gia tăng dân số, gia tăng nhanh đến ngưỡng 10 tỉ người, đất đai đang dần biến thành sa mạc, và hiển nhiên kéo theo sự thay đổi khí hậu.
Vậy mà không có câu hỏi nào về việc này cả: chúng ta sẽ chỉ giải quyết vấn đề bằng cách thay thế nhiên liệu tự nhiên bằng công nghệ.
Nhưng nhiên liệu tự nhiên như quặng than--than đá và khí đốt không phải là những thứ duy nhất làm thay đổi khí hậu.
Sự sa mạc hóa là một từ bóng bẩy để chỉ việc đất đang dần biến thành sa mạc, và việc này chỉ xảy ra khi chúng ta tạo ra quá nhiều đất trống.
Không còn nguyên nhân nào khác.
Và tôi định tập trung vào vấn đề lớn nhất là việc phần lớn đất trên thế giới đang dần biến thành sa mạc.
Nhưng tôi có một thông điệp rất đơn giản gửi đến các bạn nó đem đến hi vọng nhiều hơn bạn có thể tưởng.
Chúng ta có những môi trường, nơi độ ẩm được đảm bảo trong suốt cả năm.
Gần như không thể tạo ra được một diện tích lớn đất trống ở những nơi đó.
Bất kể bạn làm gì, thiên nhiên sẽ bao phủ rất nhanh.
Và chúng ta có những môi trường với những tháng ẩm được theo sau bởi những tháng khô hạn, và đó là những nơi sa mạc hóa đang diễn ra.
May mắn là với công nghệ không gian hiện nay, chúng ta có thể quan sát từ vũ trụ, khi đó các bạn có thể quan sát với những tỷ lệ khá tốt.
Nhìn chung, phần màu xanh các bạn thấy không phải là đang bị sa mạc hoá mà là các phần màu nâu. và những khu vực đó, cho tới thời điểm này, là những vùng rộng nhất trên trái đất
Tôi đoán khoảng hai phần ba thế giới đang bị sa mạc hóa.
Tôi chụp tấm ảnh này ở sa mạc Tihamah nơi mà có lượng nước mưa 25mm (1 inch ) rơi xuống
Hãy nghĩ nó là những thùng nước, mỗi thùng chứa khoảng 200 L.
Như vậy có hơn 1000 thùng nước đổ xuống mỗi hecta đất ngày hôm đó.
Ngày hôm sau khu vực đó trông như thế này.
Số nước đó đã đổ đi đâu?
Một phần nước chảy mất qua dòng lũ nhưng phần lớn lượng nước đã ngấm vào trong đất chỉ đơn giản là bốc hơi một lần nữa, giống như điều xảy ra trong khu vườn của bạn nếu bạn không bao phủ đất.
Bởi vì số phận của nước và carbon gắn liền với những chất hữu cơ trong đất, khi chúng ta tổn hại đất, chúng ta giải phóng carbon.
Carbon quay trở lại bầu khí quyển.
Bạn được nhắc nhở liên tục, là sự sa mạc hóa đang diễn ra ở các vùng khô cằn và bán khô cằn của thế giới, và đồng cỏ cao như thế này trong những trận mưa to thì không phải lo lắng
Nhưng nếu bạn không nhìn vào đồng cỏ nhưng nhìn xuống, bạn thấy rằng hầu hết đất ở đồng cỏ mà bạn vừa thấy là trơ trụi và được phủ bằng một lớp tảo, dẫn đến sự gia tăng lượng nước chảy đi mất và lượng bốc hơi
Nó giống như bệnh ung thư của sự sa mạc hóa mà chúng ta không nhận ra cho mãi tới tận thời kì cuối của bệnh.
Chúng ta biết sa mạc hóa là do gia súc gây ra, chủ yếu là trâu, bò, cừu và dê, ăn quá nhiều cây cỏ tạo ra đất trống và giải phóng khí mê tan.
Hầu hết mọi người đều biết việc này, từ người đoạt giải Nobel đến người nhặt banh golf, hoặc đã được dạy giống như tôi.
Môi trường như các bạn thấy ở đây, những môi trường bụi bặm ở Châu Phi, nơi tôi lớn lên, yêu thiên nhiên hoang dã vậy nên khi lớn lên tôi ghét gia súc vì những thiệt hại mà chúng đang gây ra
Sau đó nền giáo dục tôi nhận được từ đại học với tư cách là nhà sinh thái càng củng cố niềm tin ấy.
Tôi có tin này cho các bạn.
Chúng ta đã từng chắc chắn thế giới là phẳng.
Chúng ta đã sai và sai một lần nữa.
Tôi muốn mời các bạn tham gia hành trình tái giáo dục và khám phá.
Khi tôi còn là một nhà sinh học trẻ ở Châu Phi, tôi đã tham gia hoạch định một số khu vực tuyệt đẹp để làm công viên quốc gia trong tương lai.
Không lâu sau đó--vào cuối những năm 50 khi chúng tôi loại bỏ việc săn bắn, nhắc nhở không ngừng mọi người bảo vệ động vật, sau đó thì đất bắt đầu hư hại như các bạn thấy trong công viên mà chúng tôi đã xây dựng.
Không có gia súc ở đây, nhưng nghi ngờ chúng tôi để quá nhiều voi, tôi đã làm một nghiên cứu và đã chứng minh là có quá nhiều voi thật, tôi cũng đã đề xuất nên giảm số lượng xuống một mức độ mà đất có thể duy trì tốt.
Với tôi đó là một quyết định kinh khủng, đó là quyết định chính trị thẳng thắn và táo bạo.
Vậy nên chính phủ tập hợp một nhóm chuyên gia để đánh giá nghiên cứu của tôi.
Và họ đã đồng ý với tôi trong những năm sau đó, chúng tôi đã bắn hạ 40,000 con voi để ngăn thiệt hại.
Tình hình trở nên tồi tệ hơn, chứ không tốt hơn.
Đối với người yêu voi như tôi đó là sai lầm đáng buồn lớn nhất của cuộc đời tôi và tôi sẽ mang nó theo xuống mộ.
Có một điều tốt nảy ra từ đó.
Nó khiến tôi toàn tâm toàn ý cống hiến cuộc đời của mình tìm kiếm giải pháp.
Khi đến Hoa Kỳ, tôi đã nhận một cú sốc, phát hiện ra các công viên quốc gia như thế này đang bị sa mạc hóa tồi tệ như vậy ở Châu Phi.
Không hề có gia súc ở đây trong hơn 70 năm.
Và tôi thấy rằng các nhà khoa học Mỹ không có lời giải thích cho điều này ngoại trừ việc nó là khô cằn và tự nhiên.
Vì vậy, tôi bắt đầu xem xét tất cả các sơ đồ nghiên cứu tôi có thể trên toàn bộ miền Tây nước Mỹ nơi mà gia súc đã được di dời để chứng minh rằng việc đó sẽ ngăn chặn sa mạc hóa, nhưng tôi thấy điều ngược lại như chúng ta thấy trên trạm nghiên cứu này, nơi từng là đồng cỏ xanh vào năm 1961, vào năm 2002 nó đã trở thành thế này.
Và tác giả của bài báo về biến đổi khí hậu mà từ đó tôi có được những hình ảnh quy cho sự thay đổi này là "những quá trình không rõ ràng."
Rõ ràng, chúng ta không bao giờ hiểu được điều gì đang gây ra sa mạc hóa, cái đã phá hủy nhiều nền văn minh và bây giờ đe dọa toàn thế giới.
Chúng tôi chưa bao giờ hiểu nó.
Lấy một mét vuông đất và để nó hoang vắng như thế này, các bạn sẽ thấy nó lạnh hơn lúc bình minh và nóng hơn vào buổi trưa so với cùng một mảnh đất chỉ được bao phủ bởi rác, rác từ cỏ cây.
Bạn đã thay đổi vi khí hậu
Vào thời điểm bạn làm điều đó và tăng đáng kể tỷ lệ đất trống trên hơn một nửa đất của thế giới, bạn đang làm thay đổi khí hậu trên diện rộng.
Nhưng chúng tôi đơn giản là không hiểu tại sao nó lại bắt đầu xảy ra từ 10.000 năm trước
Tại sao nó tăng tốc thời gian gần đây?
Vẫn không có sự hiểu biết về việc đó.
Cái mà chúng ta không hiểu là những môi trường có độ ẩm theo mùa của thế giới, đất đai và thực vật phá triển tỉ lệ thuận với số lượng các động vật ăn cỏ, và các loài động vật ăn cỏ này phát triển tỉ lệ thuận với động vật săn mồi theo đàn .
Cách phòng vệ chính trước những đàn động vật săn mồi là tập hợp thành bầy đàn, đàn càng lớn càng an toàn hơn cho các cá thể.
Những đàn lớn bài tiết trên thức ăn của chúng, chúng phải duy chuyển liên tục, và chính điều đó ngăn chặn việc tiêu thụ quá mức cỏ cây, tronng khi việc dẫm đạp định kỳ giúp tạo một lớp phủ tốt cho đất như chúng ta thấy nơi mà một đàn đã đi qua.
Đây là một bức tranh điển hình của đồng cỏ theo mùa.
Khu vực này vừa trải qua bốn tháng mùa mưa, và bây giờ bắt đầu đi vào tám tháng mùa khô
Quan sát sự thay đổi khi khu vực này bước vào mùa khô dài.
Tất cả cây cỏ mà mọi người nhìn thấy trên mặt đất sẽ phân hủy sinh học trước vụ phát triển tới, nếu không thì cả cỏ cây và đất đều sẽ chết.
Nếu cỏ không phân hủy sinh học, nó sẽ chuyển qua oxy hóa,một quá trình rất chậm nó bao trùm và giết chết cây cỏ, sau đó lan sang các thân cây gỗ đất trống, và giải phóng khí carbon.
Để ngăn việc này, chúng tôi thường dùng lửa.
Như thế cũng sẽ tạo ra đất trống, và thải ra khí carbon tệ hơn nữa là nếu đốt khoảng một hecta cây cỏ sẽ phát sinh ra nhiều thiệt hại, và chất ô nhiễm hơn cả 6,000 chiếc xe thải ra.
Mỗi năm chúng tôi đều đốt cỏ cây ở Châu Phi hơn một tỉ hecta đất đồng cỏ và hầu như không ai lên tiếng về việc này.
Chúng tôi bào chữa cho việc đốt rừng với tư cách là các nhà khoa học vì nó thực sự loại bỏ các thực vật chết và giúp cho cỏ cây mọc lên.
Hãy nhìn vào khu vực đồng cỏ khô này chúng ta có thể làm gì để giữ chúng phát triển tốt?
Lưu ý là tôi đang đề cập đến đất trên toàn thế giới
chúng ta không thể làm giảm số lượng động vật để cho đất nghỉ yên mà không gây ra sa mạc hóa và thay đổi khí hậu.
Chúng ta không thể đốt chúng mà không tạo ra sa mạc hóa và thay đổi khí hậu.
Vậy bây giờ sẽ phải làm gì?
Chỉ có duy nhất một lựa chọn tôi sẽ lập lại với các bạn, chỉ có duy nhất một lựa chọn là hãy để cho nhà khoa học và khí tượng học, làm điều không tưởng, áp dụng chăn nuôi theo bầy đàn và di trú, như sự thay thế cho các đàn thú ăn cỏ và săn mồi trước đây và bắt chước tự nhiên.
Không có sự thay thế nào khác cho nhân loại
Vậy thì hãy làm như vậy.
Chúng tôi sẽ làm như vậy trên khu đồng cỏ này, nhưng chỉ làm ở mặt trước.
Chúng tôi sẽ tác động mạnh lên nó với gia súc mô phỏng tự nhiên chúng tôi đã làm thế, và hãy nhìn này.
Tất cả đám cỏ đó đang bao phủ mặt đất như phân, nước tiểu, rác và lớp phủ, và những ai hay làm vườn sẽ biết điều đó, khu đất đó đã sẵn sàng hấp thu và giữ nước mưa, nhằm giữ lại carbon và chuyển hóa mê tan.
Chúng tôi đã làm thế mà không cần dùng lửa để tránh gây hại cho đất bây giờ thì cây cỏ có thể mọc lên thoải mái.
Khi tôi nhận ra rằng chúng tôi, những nhà khoa học không có một giải pháp nào ngoài việc sử dụng những con gia súc bẩn thỉu như một giải pháp cho sự thay đổi khí hậu và sa mạc hóa, Tôi đã ở trong thế tiến thoái lưỡng nan.
Chúng tôi định làm gì đây?
Chúng ta đã có những người chăn nuôi với sự hiểu biết có từ 10,000 năm gộp đàn và di chuyển súc vật nhưng lại tạo ra những sa mạc nhân tạo trên khắp thế giới.
Sau đó thì với hơn 100 năm khoa học hiện đại nhiều như mưa rào đã thúc đẩy sự sa mạc hóa, như việc chúng ta đầu tiên phát hiện ở Châu Phi sau đó là xác nhận tại Hoa Kỳ và như các bạn thấy trong bức hình này mảnh đất thuộc sở hữu chính phủ.
Rõ ràng là cần nhiều hơn việc chỉ gom đàn và di chuyển súc vật và con người cả hơn ngàn năm qua chưa bao giờ có thể xử lí được sự phức tạp của tự nhiên.
Nhưng chúng tôi những nhà sinh vật học và sinh thái học chưa từng giải quyết việc gì phức tạp như thế này.
Thay vì phát minh lại cái bánh xe, tôi bắt đầu nghiên cứu các môn nghiệp vụ khác để xem có ai có cách nào đó không .
Tôi phát hiện có những kỹ thuật lập kế hoạch mà tôi có thể lấy và áp dụng cho nhu cầu sinh học và từ những những thứ đó tôi phát triển cái mà tôi gọi là sự quản lí tổng thể và chăn thả gia súc có kế hoạch một quá trình lên kế hoạch mà giải quyết tất cả những sự phức tạp của tự nhiên của xã hội chúng ta, của môi trường và nền kinh tế
Ngày nay, chúng ta có những ngườiphụ nữ trẻ như thế này giảng dạy cho những ngôi làng ở Châu Phi cách thức gom gia súc thành những đàn lớn, lập kế hoạch chăn thả để bắt chước tự nhiên nơi chúng ta khuyên họ nhốt đàn qua đêm chúng ta đuổi chúng theo cách thú săn mồi làm nhưng với cách thân thiện hơn vì chúng ta có nhiều đất, và cứ thế-- Nơi họ làm thế này và giữ chúng qua đêm chuẩn bị đất để trồng hoa màu Chúng ta cũng đang đạt được những sự tăng trưởng lớn về năng suất hoa màu
hãy nhìn vào một vài kết quả.
Vùng đất này gần giống với khu đất chúng tôi quản lí tại Zambebwe.
Nó vừa trải qua bốn tháng mùa mưa dư dật có trong năm, và sẽ trải qua một mùa khô dài
Như bạn thấy, lượng nước mưa đó, gần như toàn bộ đã bốc hơi từ mặt đất
Những dòng sông đã cạn mặc dù mùa mưa mới chỉ kết thúc Chúng tôi có 150,000 người phụ thụôc vào trương trình hỗ trợ thực phẩm trường kì
Hãy tới vùng đất của chúng tôi gần đây trong cùng ngày với cùng lượng mưa, và nhìn này
Dòng sông vẫn chảy tốt và sạch
Nó vẫn ổn
Sự sinh sôi của đồng cỏ, bụi cây, cây gỗ và sự sống hoang dã mọi thứ giờ đây màu mỡ hơn Và chúng tôi hầu như không sợ những năm khô hạn
Chúng tôi làm thế bằng cách tăng đàn gia súc và dê lên 400 phần trăm lên kế hoạch chăn thả bắt chước tự nhiên và tập hợp chúng với voi, trâu hưu cao cổ và những động vật khác mà chúng tôi có
Trước khi chúng tôi bắt đầu, vùng đất trông như thế này
Khu này đã bị trơ trụi và xói mòn hơn 30 năm qua bất kể lượng mưa mà chúng tôi có
hãy quan sát cái cây đựơc đánh dấu này và xem sự thay đổi khi chúng tôi sử dụng gia súc để bắt chứơc tự nhiên
Đây là khu vực khác đã bị trơ trụi và xói mòn tại gốc của cái cây nhỏ đựơc đánh dấu chúng tôi đã bị mất hơn 30 cm đất
Và lần nữa, quan sát sự thay đổi cũng sử dụng gia súc để bắt chước tự nhiên
Và có những cái cây bị đốn đổ tại đó vì đất tốt nên vả đang thu hút những con voi, vv...
Vùng đất này ở Mexico đang trong tình trạng tồi tệ Tôi phải đánh dấu ngọn đồi vì sự thay đổi quá sâu rộng
Vỗ tay Tôi bắt đầu giúp đỡ một gia đình tại Sa mạc Karoo trong thập niên 1970 chuyển hóa vùng sa mạc bạn thấy bên phía phải đây thành vùng đồng cỏ trở lại và rất mừng là hiện tại con cháu của họ đang ở trên đồng cỏ với hy vọng về tương lai
Hãy nhìn sự thay đổi tuyệt vời trong vùng này nơi con mương đã được cải thiện không sử dụng gì khác ngoài súc vật để bắt chước tự nhiên và một lần nữa, thế hệ thứ ba của gia đình đó vẫn ở trên đồng cỏ với lá cờ phất phới
Vùng đồng cỏ rộng lớn tại Patagonia đang chuyển hoá sa mạc mà bạn thấy đây
Người đứng giữa là một nhà nghiên cứu ngừơi Argentina ông đã ghi dữ liệu về sự giảm sút đều đặn của vùng đất qua nhiều năm khi mà họ liên tục giảm số lượng cừu
Họ chỉ giữ 25,000 con cừu trong 1bầy hiện tại thực sự đang bắt chứơc tự nhiên bằng cách chăn thả có kế hoạch họ đã ghi dữ liệu sự tăng trưởng 50 phần trăm về sự sinh sôi của vùng đất trong năm đầu
Hiện có những người chăn thả tại khu vực Sừng Châu Phi đầy bạo lực lên kế hoạch chăn thả để bắt chước tự nhiên thằng thắn mà nói đó là hy vọng suy nhất họ có để cứu gia đình và nền văn hoá của mình
95 phần trăm vùng đất chỉ nuôi sống họ bằng động vật
Tôi lưu ý bạn rằng tôi đang nói đến hầu hết các vùng đất trên thế giới đang kiểm soát định mệnh của ta bao gồm vùng bạo lực nhất của thế giới nơi mà chỉ có động vật nuôi sống con người từ 95 phần trăm diện tích đất
Cái chúng ta đang làm trên toàn thế giới đang gây ra sự thay đổi khí hậu, tôi tin là bằng với các nguồn nhiên liệu hoá thạch hoặc nhiều hơn
Nhưng tồi tệ hơn thế, nó gây ra nạn đói, nghèo khổ bạo lực, xã hội bị phá vỡ và chiến tranh Khi tôi đang nói với các bạn thì hàng triệu người: nam, nữ, trẻ em đang hứng chịu và chết mòn
Và nếu điều này cứ tiếp tục chúng ta hầu như không thể ngăn chặn sự biến đổi khí hậu ngay cả khi chúng ta đã loại bỏ việc sử dụng các nguồn nhiên liệu hóa thạch
TÔi tin rằng mình đã cho các bạn thấy cách mà chúng ta có thể cộng tác với tự nhiên với chi phí rất thấp để bảo tồn mọi thứ này
Chúng ta đang làm thế trên khoảng 15 triệu héc ta tại 5 châu lục và những ngừơi hiểu nhiều hơn về carbon hơn tôi tính toán rằng, với mục đích minh hoạ nếu chúng ta làm điều mà tôi đang cho các bạn thấy đây chúng ta có thể loại carbon ra khỏi bầu khí quyển và giữ chúng an toàn trong những phần đất của đồng cỏ trong hàng ngàn năm Nếu chúng ta làm thế trên một nửa đất đồng cỏ của thế giới mà tôi vừa cho bạn xem chúng ta có thể đưa mộu trường quay trở lại những mức độ tiền công nghiệp trong khi vẫn tạo đủ thực phẩm nuôi sống con người
Tôi hầu như không thể nghĩ về cái gì mà tạo nhiều hy vọng hơn cho hành tinh chúng ta, cho con cháu của mình mình thế hệ cháu chắt của toàn nhân loại
Cám ơn
Vỗ tay Cám ơn.Vỗ tay Cám ơn. Chris.
Chris Anderson:Cám ơn Tôi chắc rằng mọi người ở đây có hai điều múôn làm A) hàng trăm câu hỏi, B) muốn ôm ông một cái.
Tôi chỉ hỏi ông một câu ngắn gọn
Khi ông bắt tay làm việc này và mang đến một đàn súc vật Nó đang là hoang mạc. Chúng ăn gì? Vùng đất đó đã tiến triển ra sao?
Ông bắt đầu như thế nào?
Allan Savory:: Chúng tôi đã làm việc này trong thời gian dài và chỉ một lần duy nhất chúng tôi phải cung cấp thức ăn là giữa thời kì khai hoang Nơi mà 100 phần trăm đất hoang hoá
Nhưng nhiều năm trước, chúng tôi lấy vùng đất tồi tệ nhất tại Zambabwee Nơi mà tôi trả 5 bảng tiền mặt cho những ai có thể tìm thấy một ngọn cỏ trong phạm vi 100 dặm trong phạm vi 100 dặm và từ đó nâng tỉ lệ cược lên gấp 3 Số gia súc đó, trong năm đầu không cần được cung cấp thức ăn chỉ bằng di chuyển, bắt chứơc tự nhiên và sử dụng nguyên tắc đường cong xích ma
Có chút ít kỹ thuật phải giải thích tại đây, nhưng chỉ thế thôi
CA: Đây là một ý tưởng thú vị và quan trọng làm sao
Những người giỏi nhất trong trang blog của chúng tôi sẽ tìm và trao đổi với ông Tôi muốn biết nhiều hơn về ý tưởng này và chia sẻ chúng trong những bài nói chuyện .
AS: Tuyệt vời CA: Đây thực sự là một bài nói chuyện gây kinh ngạc và tôi nghĩ rằng ông nghe thấy sự cổ vũ từ chúng tôi trên suốt chặng đường đi của mình
Cám ơn rất nhiều. AS: Cám ơn, Chris.
Vỗ tay
Kraken là một quái vật rất đáng sợ người ta nói nó nuốt chửng tàu thuyền, người và cả cá voi và to lớn như 1 hòn đảo.
Để biết thực hư những chuyện đó, và cũng nên nhớ câu tục ngữ của những thủy thủ già rằng truyện cổ tích và truyện biển chỉ khác nhau ở chỗ cổ tích bằng đầu bằng "Ngày xửa ngày xưa," Còn chuyện về biển thì lại là :"Cái này không đùa được đâu đấy" Từng con cá lớn lên với đủ truyện tam sao thất bản.
Dù thế, đại dương luôn ẩn chứa những loài khổng lồ (chúng tôi có video cụ thể đây), thứ mà khán giả của kênh Discovery không khỏi tò mò về nó.
Tôi là một trong 3 nhà thám hiểm của hành trình vào mùa hè năm trước tại Nhật Bản.
Tôi là người thấp nhất.
2 người kia là TS. Tsunemi Kubodera và TS.
Steve O'Shea Tôi mang ơn TED về sự kiện lịch sử này.
Năm 2010, một sự kiện của TED có tên Nhiệm vụ Xanh tổ chức trên boong tàu Lindblad Explorer ở Galapagos theo nguyện vọng của Sylvia Earle.
Tôi đã nói về 1 cách mới để khám phá đại dương, cách mà có thể thu hút sinh vật đến gần thay vì dọa chúng chạy mất
Mike deGruy cũng được mời tham dự buổi thuyết trình anh ấy đã nói về tình yêu vĩ đại của mình dành cho biển cả, và cũng bàn cách áp dụng phương pháp của tôi vào việc mà anh ấy đang thực hiện từ lâu, đó là săn mực ống khổng lồ.
Mike đã đưa tôi đến hội nghị về mực ống nơi tập trung những chuyên gia về mực ống của Discovery vào mùa hè năm đó trong Tuần Cá mập. (Cười) Tôi đã phát biểu về cách quan sát từ xa và nhử quang học với mực ống đáy biển mà tôi đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng những máy không ồn, không ảnh hưởng để khám phá.
Qua hàng trăm lần lặn, loanh quanh trong bóng tối sử dụng những máy này, tôi bất ngờ vì mình thấy nhiều sinh vật hơn bằng cách dùng máy chìm hơn là những máy điều khiển từ xa.
Nhưng có lẽ chỉ vì máy chìm có tầm nhìn lớn hơn.
Vẫn có vẻ như tôi thấy nhiều sinh vật hơn khi làm việc với Tiburon hơn là với Ventana, 2 máy có cùng tầm nhìn nhưng hệ thống đẩy khác nhau.
Nên tôi ngờ rằng có vấn đề với độ ồn mà chúng gây ra.
Nên tôi đặt 1 ống nghe dưới đáy biển, tôi di chuyển 2 máy này với cùng khoảng cách và tốc độ và ghi lại âm thanh chúng tạo ra.
Máy Johnson Sea-Link -- (âm thanh vù vù) -- mà gần như bạn không thể nghe ở đây dùng sức đẩy dòng điện -- rất, rất yên tĩnh.
Máy Tiburon cũng dùng bộ sức đẩy dòng điện.
Nó cũng khá yên tĩnh, nhưng hơi ồn hơn. (Tiếng vù vù lớn hơn) Nhưng hầu hết máy ROV ngày nay dùng thủy lực giống như giọng Ventana. (Tiếng bip lớn) Tôi nghĩ nó sẽ dọa rất nhiều sinh vật chạy mất.
Nên để săn mực ống đại dương, tôi đề nghị dùng bộ nhử quang học gắn vào camera của máy không dùng lực đẩy, không động cơ, chỉ 1 camera chạy pin, và nguồn sáng duy nhất là chiếc đèn đỏ mà những sinh vật biển sâu không thấy được vì chúng chỉ thích nghi với màu xanh.
Nhưng mắt chúng ta thì lại thấy được dù dưới đáy biển thì nó như tia hồng ngoại.
Do đó, bộ camera này, chúng tôi gọi là Medusa, có thể được ném xuống từ đuôi tàu, gắn với 1 phao trên mặt nước bằng dây dài gần 700m nó có thể nổi loanh quanh theo dòng nước và ánh sáng duy nhất với sinh vật biển là ánh đèn xanh của bộ nhử quang học, mà chúng tôi gọi là con sứa điện vì nó được thiết kế bắt chước cơ chế phát quang sinh học của loài sứa đại dương Atolla.
Vòng sáng mà Atolla tạo ra được gọi là bộ đèn chống trộm sinh học và là 1 dạng tự vệ.
Lí do mà con sứa điện làm mồi nhử không phải vì mực ống khổng lồ thích ăn sứa, mà vì con sứa chỉ tạo ra ánh sáng này khi nó sắp bị 1 sinh vật ăn thịt ăn vì hi vọng thoát duy nhất của nó là hấp dẫn sự chú ý của 1 sinh vật lớn hơn sẽ tấn công kẻ đang tấn công nó như thế sẽ cho nó 1 cơ hội trốn thoát.
Đó là tiếng kêu cứu, nỗ lực trốn chạy cuối cùng, và là dạng tự vệ phổ biến dưới đáy biển.
Phương pháp này đã rất hiệu quả.
trong khi những lần khám phá khác thất bại mà không mang về được mẩu video nào về mực khổng lồ, chúng tôi làm 6 đợt, và ngay lần đầu đã rất khả quan
Edith Widder (trên video): Ôi chúa ơi! Có thật không? Người khác: Oh ho ho!
Nó dừng ở đó rồi. EW: Giống như nó đang trêu chúng ta, và chơi trò múa quạt -- thoát ẩn thoắt hiện -- chúng tôi đã có 4 lần xuất hiện như thế, rồi lần thứ 5, nó đến làm chúng tôi suýt xoa.
(Tiếng nhạc) Tường thuật: (Nói bằng tiếng Nhật) Nhà nghiên cứu: Ooh. Bang! Ôi chúa ơi!
Whoa! (Vỗ tay) EW: Hoàn toàn thỏa mãn.
Điều làm tôi bất ngờ là cách nó xuất hiện từ phía trên con sứa điện và tấn công vật khổng lồ ở bên cạnh, tôi nghĩ nó nhầm đó là sinh vật ăn thịt ở phía trên con sứa.
Nhưng đoạn phim hấp dẫn hơn quay từ máy chìm Triton.
Điều không được đề cập trong tài liệu của Discovery là mồi mực ống mà TS Kubodera đã dùng, là một con mực ống lấp lánh dài 1m có gắn bóng đèn, và là 1 con mực ống giả như các thợ câu cá sử dụng, tôi nghĩ chính ánh sáng này đã đưa mực khổng lồ đến.
Giờ bạn đang thấy là góc của camera tăng cường dưới ánh sáng đỏ, tất cả những gì TS Kubodera thấy khi mực khổng lồ đến đây.
và anh ấy rất phấn khích, anh ấy bật đèn flash vì muốn thấy rõ hơn, con mực không chạy đi, anh ấy thử mở đèn trắng trên máy chìm, đưa sinh vật huyền thoại từ lịch sử bí ẩn vào video chất lượng cao.
Thật tuyệt vời, quay được sinh vật này với những xúc tu và mở rộng hoàn toàn, nó phải cao bằng tòa nhà 2 tầng.
Làm thế nào 1 vật lớn như thế sống trong đại dương mà đến giờ vẫn chưa được quay lại?
Chúng ta chỉ mới khám phá 5% đại dương.
Dưới đó còn rất nhiều điều kỳ diệu những sinh vật tuyệt vời với hàng triệu năm tiến hóa có lẽ cả những hợp chất sinh hóa có thể có ích ngoài sức tưởng tượng.
Dù ta mới dùng lượng kinh phí rất nhỏ để khám phá đại dương so với khám phá vũ trụ.
Chúng ta cần những tổ chức như NASA cho đại dương vì ta cần khám phá và bảo vệ hệ sinh thái trên Trái đất này.
Chúng ta cần -- cảm ơn. (Tiếng vỗ tay) Khám phá là động cơ thúc đẩy sự đổi mới.
Đổi mới thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Tất cả cùng khám phá đi, nhưng đừng làm sinh vật sợ hãi, hoặc như Mike deGruy từng nói, "Nếu bạn muốn bỏ lại tất cả để thấy điều chưa từng thấy, hoặc có cơ hội để thấy điều chưa ai từng thấy, hãy xuống biển."
Anh ấy nên đi cùng chúng tôi trong chuyến phiêu lưu này.
Chúng tôi nhớ anh ấy.
(Vỗ tay)
Tôi sống ở vùng Trung Nam.
Đây là vùng Trung Nam: cửa hàng rượu, đồ ăn nhanh, đất hoang.
Vì vậy các nhà hoạch định thành phố họp lại với nhau và họ định thay cái tên Nam Trung để nó mang ý nghĩa khác. Vậy nên họ đổi thành vùng Nam Los Langeles, như thể việc đó sẽ giải quyết được những rắc rối đang thực sự diễn ra trong thành phố.
Đây là vùng Nam Los Angeles. (Cười lớn) Cửa hàng rượu, đồ ăn nhanh, đất hoang.
Cũng giống như 26.5 triệu người Mĩ khác, Tôi sống trong một sa mạc thức ăn. vùng Nam Trung Los Angeles, ngôi nhà của quầy phục vụ đồ ăn nhanh bên đường và gậy tai nạn rồi bỏ chạy.
Điều thú vị là đồ ăn nhanh bên đường đang giết chết nhiều người hơn gây tai nạn rồi bỏ chạy.
Ở Nam Trung Los Angeles, mọi người đang chết vì những căn bệnh có thể chữa được.
Ví dụ, tỉ lệ béo phì ở vùng tôi ở cao gấp năm lần so với Beverly Hills chẳng hạn, nơi cách đó khoảng 16 km.
Tôi phát chán khi phải chứng kiến điều này diễn ra.
Và tôi tự hỏi, bạn cảm thấy thế nào khi không có thực phẩm có lợi cho sức khỏe, khi mỗi lần ra khỏi cửa bạn phải nhìn thấy những tác động xấu mà hệ thống thực phẩm hiện nay gây ra cho nơi mình sinh sống?
Tôi nhìn thấy xe lăn được mua bán giống như xe cũ vậy.
Tôi thấy các trung tâm lọc máu mọc lên nhiều như Starbucks.
Và tôi nhận ra rằng điều đó phải chấm dứt.
Tôi nhận ra rằng vấn đề chính là giải pháp.
Thực phẩm là vấn đề và thực phẩm cũng là giải pháp.
Với lại tôi cũng cảm thấy mệt mỏi với việc phải lái xe 45 phút chỉ để mua một quả táo không nhiễm thuộc trừ sâu.
Điều mà tôi đã làm là trồng một rừng thực phẩm ở trước nhà.
Nó nằm trên một dải đất mà chúng tôi gọi là đường đi dạo.
Nó rộng hơn 3m, dài 50m.
Vấn đề là, mảnh đất đó thuộc về thành phố.
Nhưng bạn phải trông giữ nó.
Nên tôi nghĩ: "Tuyệt. Tôi có thể làm việc gì tôi muốn, bởi vì đó là trách nhiệm của tôi và tôi phải trông giữ nó."
Và đây là cách mà tôi trông giữ mảnh đất đó.
Tôi cùng với nhóm của tôi, Những mảnh đất xanh L.A., chúng tôi tụ họp lại và bắt đầu trồng khu rừng thực phẩm: cây ăn quả, bạn biết đấy, cả chín loại rau quả.
Chúng tôi là một nhóm lấy chia sẻ làm thù lao, gồm những người làm vườn từ nhiều cuộc đời khác nhau, từ mọi nơi trong thành phố, và họ hoàn toàn tự nguyện, và mọi thứ chúng tôi làm đều miễn phí.
Và mảnh vườn, nó rất đẹp.
Rồi sau đó có người than phiền.
Thành phố tới gặp tôi, và đại khái là đưa cho tôi một công văn, yêu cầu tôi phải phá bỏ mảnh vườn. Công văn đó sau này trở thành trát của tòa.
Và tôi như thể : "Thôi nào, thật à?"
Một trát hầu tòa vì trồng cây trên mảnh đất mà các người không thèm quan tâm sao?" (Cười lớn) Và tôi nói rằng: "Được. Mang (trát) tới đây."
Vì lần này thì chuyện này không tới đâu.
Rồi tờ L.A. Times nhận được tin, Steve Lopez viết một bài báo về nó, và bàn với ủy viên hội đồng. rồi một trong các thành viên của Những mảnh đất xanh gửi một tờ đơn kiến nghị trên Change.org. và với 900 chữ ký, chúng tôi đã thành công.
Chúng tôi đã có được một chiến thắng trong tay.
Ủy viên hội đồng đó thậm chí còn gọi tới và nói rằng họ tán thành và thích việc mà chúng tôi đang làm.
Ý tôi là, thôi nào, tại sao lại không chứ?
L.A. dẫn đầu nước Mỹ về diện tích đất hoang mà thành phố sở hữu.
Họ sở hữu 42 kilomet vuông đất bỏ hoang.
Tương đương với 20 lần Công viên trung tâm,
đủ để trồng 725 triệu cây cà chua.
Làm sao họ có thể không đồng tình chứ?
Trồng một cây sẽ cho bạn 1.000, 10.000 hạt giống.
Khi lượng đậu xanh có giá 1 đô la sẽ cho bạn lượng sản phẩm tương đương với 75 đô la.
Đó là Đức tin của tôi, khi tôi nói với mọi người, hãy tự trồng lấy thực phẩm cho mình.
Trồng thực phẩm cho mình cũng giống tự in tiền vậy.
(Vỗ tay) Tôi có di sản ở vùng Nam Trung.
Tôi lớn lên ở đó. Tôi nuôi dạy các con trai mình ở đó.
Và tôi từ chối làm một phần của cái thực tại được tạo ra này, mà được tạo ra cho tôi bởi một số người khác. Và tôi đang tự tạo ra thực tại cho mình.
Tôi là một nghệ sĩ.
Làm vườn là nghệ thuật của tôi. Tôi trồng ra tác phẩm của mình.
Cũng giống như một họa sĩ, người tô điểm cho các bức tường, Tôi, tôi tô điểm cho những bãi cỏ, lối đi dạo.
Tôi sử dụng mảnh vườn, đất trồng như một tấm vải, và cây trồng và cây xanh là những gì tôi tô điểm cho tấm vải đó.
Bạn sẽ bất ngờ với những gì mà mảnh đất có thể làm nếu bạn biến chúng thành vải bố.
Bạn không thể tưởng tượng được hoa hướng dương tuyệt vời như thế nào và chúng ảnh hưởng tới mọi người ra sao.
Vậy điều gì đã xảy ra?
Tôi đã chứng kiến mảnh vườn của mình trở thành một công cụ giáo dục, một công cụ cho sự chuyển đổi của vùng đất tôi sống.
Để thay đổi cộng đồng, bạn phải thay đổi thành phần của đất.
Chúng ta là đất.
Bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy cách mà những đứa trẻ bị ảnh hưởng.
Làm vườn là công việc có tính trị liệu nhất và thách thức nhất mà bạn có thể làm, đặc biệt là ở trong nội thành.
Với lại, bạn còn thu được dâu nữa.
(Cười lớn) Tôi nhớ có một lần, có một người mẹ và con gái tới, lúc đó là khoảng 10:30 tối và họ ở trong vườn của tôi. rồi tôi đi ra ngoài và họ rất xấu hổ.
Tôi nghĩ, trời ạ, tôi cảm thấy rất tệ vì họ ở đó. và tôi nói với họ rằng, hai người biết đấy, không cần phải làm như vậy.
Mảnh vườn này nằm trên đường là có lí do của nó.
Tôi cảm thấy xấu hổ khi nhìn thấy có người ở gần tôi đến vậy mà vẫn bị đói. Và việc đó chỉ càng củng cố thêm lý do để tôi làm việc này. Mọi người hỏi tôi: "Fin, anh không sợ là người ta sẽ ăn trộm thực phẩm của anh sao?"
Tôi trả lời, "Tất nhiên là không, tôi không sợ họ sẽ ăn trộm.
Vì thế nên chúng mới ở trên đường.
Toàn bộ ý tưởng là thế mà.
Tôi muốn họ lấy chúng, nhưng cùng lúc đó, Tôi muốn họ có lại được sức khỏe của mình."
Có một lần khác khi tôi làm vườn tại một khu vô gia cư ở trung tâm Los Angeles.
Có mấy người đàn ông, họ giúp tôi dỡ đồ từ xe tải.
Không khí rất vui vẻ, và họ chia sẻ những câu chuyện về việc mảnh vườn đã ảnh hưởng tới họ và họ đã từng trồng rau với mẹ, với bà trước kia. và thật tuyệt khi thấy ý tưởng này đã thay đổi họ, dù chỉ là trong một giây phút đó.
Vì vậy Những mảnh đất xanh đã tiếp tục trồng khoảng 20 mảnh vườn.
Chúng tôi đã có khoảng 50 người tới tham gia đào bới, và tất cả đều là tự nguyện.
Nếu bọn trẻ trồng cải xoăn, chúng sẽ ăn cải xoăn.
(Cười lớn) Nếu chúng trồng cà chua, chúng sẽ ăn cà chua. (Vỗ tay) Nhưng nếu không ai cho chúng thấy việc đó, nếu chúng không được thấy những ảnh hưởng của thực phẩm tới trí não và cơ thể, chúng mù quáng sẽ ăn bất cứ cái gì được đặt trước mặt.
Tôi thấy những người trẻ tuổi muốn được làm việc, nhưng họ lại bị vướng bận chuyện gì đó ... Tôi thấy những đứa trẻ đầy màu sắc và chúng chỉ đi theo con đường đã được định sẵn, mà không dẫn tới đâu.
Với làm vườn, tôi nhìn thấy một cơ hội mà ta có thể hướng dẫn bọn trẻ gánh vác cộng đồng của chúng, và có một cuộc sống bền vững.
Và khi chúng ta làm việc đó, ai mà biết được?
Có thể ta sẽ sản sinh ra George Washington Carver tiếp theo.
nhưng nếu ta không thay đổi thành phần của đất, ta sẽ không bao giờ làm được việc đó.
Đây là một trong những kế hoạch của tôi. Đây là điều mà tôi muốn làm.
Tôi muốn trồng cả một mảnh vườn mà ở đó mọi người có thể chia sẻ đồ ăn.
Tôi muốn lấy đi các công-ten-nơ chở hàng và biến chúng thành quán cà phê có lợi cho sức khỏe.
Đừng hiểu lầm tôi.
Tôi không nói về những thứ miễn phí, bởi miễn phí thì không bền vững.
Điều thú vị về sự bền vững, đó là bạn phải duy trì nó.
(Tiếng cười)(Vỗ tay) Tôi đang nói về việc giao công việc cho mọi người, và kéo bọn trẻ ra khỏi phố, và cho chúng biết niềm vui, niềm tự hào và niềm vinh dự khi tự trồng thực phẩm cho mình, mở chợ cho nông dân.
Những gì mà tôi muốn làm ở đây, ta sẽ làm cho chuyện đó thật gợi cảm.
Tôi muốn tất cả chúng ta trở thành những kẻ nổi loạn xanh hóa, những thợ làm vườn găngxtơ.
Ta sẽ thay đổi khái niệm về găngxtơ.
Nếu bạn không phải là thợ làm vườn thì bạn không phải găngxtơ.
Làm găngxtơ cùng với cái xẻng của bạn, được chứ?
Và hãy biến nó thành vũ khí bạn chọn.
(Vỗ tay) Căn bản là, nếu bạn muốn gặp tôi, bạn biết đấy, nếu bạn muốn gặp, đừng gọi tôi nếu bạn muốn ngồi không trên những chiếc ghế êm ái và tham gia những cuộc họp nơi bạn nói về làm này làm nọ nơi bạn nói về làm này làm nọ vớ vẩn.
Nếu bạn muốn gặp tôi, hãy ra vườn cùng với chiếc xẻng của bạn và ta sẽ trồng vài thứ.
Chào. Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn. (Vỗ tay)
Wow, các bạn có mặt ở đây nhiều thật
Khi tôi còn nhỏ tôi thường giấu 'trái tim' mình dưới chiếc giường, bởi lẽ mẹ tôi từng nói Nếu con mà không cẩn thận, một ngày nào đó có người sẽ làm tan nát trái tim con
Hãy tin tôi đi. Bên dưới chiếc giường không phải là một chỗ giấu lí tưởng
Tôi biết bởi tôi vẫn cứ bị gục ngã, đau thấu tim nhiều lần Tôi bị chóng mặt vì chuyện phải đấu tranh cho bản thân
Nhưng đó lại là thứ mà chúng tôi được dạy bảo
Đấu tranh cho bản thân mình.
Và điều đó thật khó thực hiện nếu như bạn chưa hiểu bản thân mình.
Chúng ta được trông đợi có thể xác định bản thân mình quá sớm và nếu như ta không làm, người khác sẽ thay ta...
Đầu to mắt cận.
Cái lu di động. Lẳng lơ.
Ẻo lả. Và cùng với lúc ta 'được' người khác chỉ ra ta là ai ta 'được' hỏi Em muốn làm gì khi lớn lên?
Tôi đã luôn nghĩ đó là một câu hỏi không công bằng
Nó như giả định trước rằng ta không thể là điều mà bản thân ta đang là
Chúng tôi là trẻ con
Khi tôi còn là một đứa trẻ, tôi muốn trở thành một người đàn ông
Tôi muốn một bản kế hoạch đăng kí lương hưu để có thể ăn kẹo nhiều đến mức tuổi già của tôi ngọt như đường
Khi tôi còn là một đứa trẻ, tôi cạo râu
Bây giờ thì đỡ nhiều rồi
Khi tôi lên 8, tôi muốn trở thành một nhà sinh học đại dương
Khi tôi lên 9, tôi xem bộ phim 'Jaws' (hàm cá mập: bộ phim mói về những nhà khoa học bị tấn công bởi cá mâp) và tự nhủ của mình, 'Không, cảm ơn'
Và khi tôi 10 tuổi, tôi được bảo rằng ba mẹ đã rời bỏ tôi vì họ không muốn tôi
Khi tôi 11 tuổi, tôi muốn được để yên thân. Khi tôi 12 tuổi, tôi muốn chết.
Khi tôi 14, tôi được hỏi để nghiêm túc cân nhắc công việc tương lai
Tôi nói ' Con muốn trở thành một nhà văn'
Và họ bảo:' Hãy chọn cái gì thực tế một chút đi'
Thế rồi tôi nói 'Đấu vật chuyên nghiệp'
Và họ nói:' Đừng có ngu'
Thấy không? Họ hỏi tôi con người mà tôi muốn trở thành rồi lại bảo tôi điều mà tôi không thể trở thành
và tôi không phải là người duy nhất
Chúng ta được bảo rằng bằng cách nào đó phải trở thành một người khác, từ bỏ con người ta để đổi lại bằng cái mặt nạ giả tạo của con người ta sẽ trở thành
Tôi được bảo phải chấp nhận cái danh tính mà người khác gán cho tôi.
Và tôi tự hỏi, điều gì đã khiến giấc mơ của tôi quá dễ dàng bị lơ đi?
Giấc mơ của tôi e thẹn, bởi vì chúng là của một người Canada ( cười to)
Giấc mơ của tôi đầy mặc cảm và quá ôn hòa.
Chúng đứng ở ngoài lề buổi vũ hội trung học Và chúng chưa bao giờ được hôn.
Thấy không, giấc mơ của tôi có cả tên.
Ngớ ngẩn. Ngu ngốc.
Nhưng tôi cứ mơ.
Tôi đã muốn trở thành một vận động viên đấu vật. Tôi đã tính cả rồi.
Tôi sẽ là 'Kẻ nghiền rác'.
Đòn quyết định của tôi sẽ là ' Xe nghiền rác'.
Và khẩu hiệu của tôi sẽ là:' Ta sẽ dọn hết rác'
(Cười lớn) (Vỗ tay) Và rồi hắn ta, Duke 'Thùng Rác' Droese. lấy mất kế hoạch của tôi.
Tôi tan nát cứ như bị bỏ vào máy nghiền rác.
Tôi thầm nghĩ, ' Giờ thì sao? Tôi sẽ đi về đâu?'
Thi ca.
Như là cái boomerang, điều mà tôi yêu thích trở lại với tôi
Một trong những dòng đầu tiên tôi có thể nhớ ra để viết là lời đáp lại cho cái thế giới đòi hỏi tôi ghét bản thân mình.
Từ lúc 15 đến 18 tuổi, tôi ghét bản thân mình vì đã trở thành người mà tôi không hề muốn: một kẻ bắt nạt
Khi tôi 19, tôi viết, "Tôi sẽ yêu bản thân mặc kệ sự dễ dàng của việc ghét bỏ bản thân mình"
Đấu tranh cho bản thân không phải là thoả hiệp với bạo lực
Khi tôi là một đứa trẻ Tôi làm giùm bài tập về nhà để kết bạn rồi tôi viết đơn đi trễ cho chúng mỗi lần chúng trễ hẹn hay trong phần lớn trường hợp là chẳng hề đến.
Tôi cho mình quyền bỏ qua những lời thất hứa như vậy.
và tôi nhớ một lần nọ, một kế hoạch sinh ra từ nỗi tuyệt vọng bởi một thằng nhóc cứ gọi tôi là "Yogi" (một con gấu hoạt hình béo và hay chôm đồ của du khách) rồi chỉ vào bụng tôi mà bảo,' Quá nhiều túi ăn pinick rồi đấy.ỉ"
Và hóa ra không khó để lừa ai đó, Một ngày nọ, sau giờ học tôi bảo nó: " Nè, cậu có thể chép bài tập về nhà của tôi," và rồi đưa cho nó tất cả các câu trả lời sai mà tôi đã viết ra từ đêm trước
Nó nhận lấy bài trông đợi nhận một điểm số hoàn hảo và rồi nó không tin nổi. Nó giơ bài về phía tôi với điểm 0.
Tôi biết là mình không cần phải giơ lên bài mình, 28/30 câu đúng. nhưng sự thỏa mãn đã hoàn thiện khi nó nhìn tôi, bối rối và tôi thầm nghĩ ' Thông minh hơn một con gấu bình thường đấy chú em'
(cười lớn) (vỗ tay) Đó là tôi.
Đó là cách tôi chiến đấu cho bản thân mình.
Khi tôi còn nhỏ, Tôi hay nhầm món sườn heo và món đòn karate là một
Tôi nghĩ nó đều để gọi món sườn heo.
Và vì bà tôi nghĩ điều đó dễ thương và vì sườn heo là món tôi thích bà cứ để tôi làm vậy.
Không có gì to tát..
Ngày nọ, trước khi tôi nhận ra một đứa trẻ mập không phù hợp để leo cây tôi rớt từ trên cây xuống, thâm tím cả người bên phải
Tôi không muốn kể cho bà bởi vì tôi sợ sẽ gặp rắc rối vì chơi ở chỗ mà tôi không nên. Một vài ngày sau, giáo viên thể dục để ý chỗ bầm đó,
và tôi được đưa tới phòng hiệu trưởng.
Rồi từ đó, tôi được gửi tới một căn phòng nhỏ có một cô rất tốt hỏi tôi tất tần tật về cuộc sống ở nhà của tôi.
Tôi thấy không có lí do gì để nói dối
Theo những gì tôi biết thì cuộc sống khá tốt đẹp.
Tôi nói với cô ấy, bất cứ lúc nào tôi buồn, bà tôi sẽ cho tôi ăn món 'karate'.
(cười lớn) Điều đó dẫn tới một cuộc điều tra toàn diện, và tôi bị đưa ra khỏi nhà trong 3 ngày, cho đến khi họ cuối cùng quyết định hỏi xem làm thế nào tôi bị bầm tím.
Câu chuyện phím ngớ ngẩn ấy nhanh chóng truyền đi trong trường, và tôi có được biệt danh đầu tiên: 'Sườn Heo'.
Đến hôm nay, tôi vẫn ghét món sườn heo.
Tôi không phải đứa trẻ duy nhất lớn lên theo cách ấy, bởi xung quanh toàn là những người nói cái câu đó về chuyện 'gậy và đá gây đau chứ lời ác ý thì không' như thể vài cái xương gãy đau hơn những cái tên ta bị gọi và ta luôn bị gọi thế.
Cứ thế chúng tôi lớn lên tin rằng sẽ chẳng có ai yêu chúng tôi, rằng chúng tôi sẽ cô đơn mãi mãi, rằng sẽ không bao giờ gặp ai đó làm tôi cảm thấy họ sẽ xây nên cả mặt trời vì tôi.
Thế rồi những cảm xúc tan vỡ đẩy ta tới nỗi buồn miên man, và ta cố làm mình trơ đi để không cảm thấy gì
Đừng nói với tôi nỗi đau đó ít hơn cái xương gãy, rằng một cuộc sống thu mình là thứ mà phẫu thuật có thể cắt bỏ, rằng chúng không di căn; chúng có đấy.
Lúc đó cô ấy 8 tuổi, cái ngày đầu năm học lớp 3, cô ấy bị gọi là xấu xí.
Chúng tôi cùng bị chuyển xuống cuối lớp để không bị khạc nhổ vào.
Nhưng hành lang trường học đúng là một chiến trường.
Chúng tôi thấy bản thân bị đàn áp bởi số lượng qua từng ngày khốn khổ.
Chúng tôi thường ngồi trong lớp giờ giải lao, vì ở ngoài còn tệ hơn.
Ngoài đó, chúng tôi phải tập cách chạy trốn, hoặc học cách im như tượng, vờ như không tồn tại.
Lớp 5, họ dán một cái bảng trước bàn cô ấy ghi " Cẩn thận chó dữ'.
Đến hôm nay, dù có một người chồng yêu thương, cô không dám nghĩ rằng mình xinh đẹp. vì một cái bớp chiếm hết gần nửa mặt cô,
Lũ trẻ lúc ấy hay nói về cô , 'cứ như câu câu trả lời sai mà ai đó muốn xóa đi nhưng chưa làm xong hẳn.'
Và chúng sẽ chẳng bao giờ hiểu cô ấy nuôi dạy hai đứa con mà với chúng đồng nghĩa với từ 'xinh đẹp' là từ 'Mẹ" bởi chúng thấy trái tim cô trước khi nhìn làn da, bởi cô luôn là người tuyệt vời nhất Anh ấy là như một nhánh cây gãy được ghép vào một cái cây gia đình khác
được nhận nuôi, không phải vì bố mẹ ruột muốn một tương lai khác cho anh.
Lúc mới 3 tuổi anh đã mang những nỗi đau chồng chéo của một phần bị bỏ rơi và hai phần bi kịch, bắt đầu được trị liệu (tâm lí) năm lớp 8, tính cách của anh được tạo từ những bài kiểm tra và những viên thuốc, sống mà bước tới là những núi cao và lùi lại là vực sâu thẳm, tự tử 4 phần 5 chết, chìm trong đống thuốc chống trầm cảm, và một thời niên thiếu bị goi là 'Popper' (một loại thuốc hít kích thích) 1% vì những viên thuốc, 99% vì sự độc ác.
Anh ấy tự sát năm lớp 10 khi một đứa trẻ còn đầy đủ ba và mẹ trơ tráo nói với anh:' có gì to tát đâu, vượt qua nó đi'.
như thể sự tuyệt vọng ấy có thể chữa được bởi bất cứ thứ gì có thể tìm thấy trong hộp sơ cứu.
Đến hôm nay, anh ấy là một que thuốc nổ bị đốt từ cả hai đầu anh có thể tả chi tiết cảm giác khi bầu trời nghiêng đi, vào cái khoảnh khắc nó gần đổ xuống, và dù có cả tá người bạn gọi anh ấy là nguồn cảm hứng, anh vẫn là một đề tài bàn tán với những người không thể hiểu anh thỉnh thoảng là một người không-dùng-thuốc không dính đến chuyện bị tránh nghiện mà là về lương tri.
Chúng tôi không phải là những đứa trẻ duy nhất lớn lên như thế
Đến hôm nay, lũ trẻ vẫn bị gán cho biệt danh.
Quen thuộc vẫn là ' Này thằng ngu", "Này thằng tồ".
Có vẻ như mỗi trường học đều được trang bị một kho vu khí-những cái tên và được cập nhật mỗi năm,
và nếu như một đứa trẻ đau khổ ở trường và không ai chịu lắng nghe? Chúng có tiếng nói không?
Chúng có phải chỉ là tiếng ồn từ một đoạn băng bị kẹt? lặp lại khi mọi người nói kiểu " Trẻ con cũng có thể ác chứ".
Mỗi trường học đều có một nhóm xiếc thú và phân chia giai cấp từ người làm xiếc đến gã huấn luyện sư tử, từ anh hề cho đến những kẻ phụ việc, tất cả chúng đều khác hẳn chúng ta.
Chúng ta lũ quái dị-- chàng trai càng cua và người đàn bà có râu, tung hứng nỗi tuyệt vọng và sự cô độc, chơi bài, quay chai (những trò chơi giải trí), cố xoa dịu vết thương của bản thân và làm lành nó, nhưng về đêm, khi mọi người đã ngủ, chúng tôi lại đi trên dây như làm xiếc.
Đó là luyện tập, và đúng vậy, một vài người gục ngã.
Nhưng tôi muốn bảo họ tất cả chỉ là những mảnh vụn vỡ khi chúng ta quyết định sẽ đập tan tất cả những thứ chúng ta nghĩ chúng ta đã từng là, và nếu bạn không nhìn thấy vẻ đẹp của mình, tìm một cái gương tốt hơn, nhìn gần hơn, ngắm nghía lâu hơn, vì có những thứ bên trong bạn, làm cho bạn cố gắng không ngừng mặc kệ mọi người bảo bạn bỏ cuộc đi.
Bạn xây một lâu đài quanh trái tim tan nát của mình và viết lên nó Viết rằng " Họ đã sai".
Bởi vì có lẽ bạn không thuộc về một nhóm hay một kiểu thông thường nào đó.
có lẽ họ quyết đinh chọn bạn cuối cùng cho môn bóng rổ hay cho mọi việc.
Có lẽ bạn đã từng mang những vết bầm hay có vài cái răng gãy đến buổi show-and-tell (buổi kể chuyện), nhưng chưa từng kể bởi vì làm thế nào bạn đứng vững nếu mọi người xung quanh cố vùi bạn xuống?
Bạn phải tin rằng họ đã sai.
Họ phải sai.
Còn lí do gì nữa để chúng ta ở lại đây?
Chúng ta lớn lên học cách đông viên những người khốn khổ vì chúng ta thấy mình trong họ.
Chúng ta phát triển từ cái rễ trong niềm tin rằng chúng ta không phải là thứ chúng ta bị gán cho.
Chúng ta không phải là những chiếc xe bị bỏ và trống rỗng trên đường cao tốc, và nếu theo một cách nào đó chúng ta đúng là như vậy, đừng lo.
Ta chỉ cần được đưa đi và đổ xăng.
Ta là những thành viên tốt nghiệp từ lớp học "Chúng tôi đã vượt qua", chứ không phải một tiếng vang than khóc mờ nhạt, 'Những cái tên không làm tôi đau"
Tất nhiên là chúng có chứ.
Những cuộc sống chúng ta sẽ chỉ luôn tiếp diễn với những hành động cân bằng ít liên quan đến nỗi đau mà liên quan tới cái đẹp.
(Vỗ tay)
Tôi muốn nói với các bạn về tiến bộ xã hội và kinh doanh xã hội.
Tôi có con sinh ba.
Chúng còn rất nhỏ, mới 5 tuổi.
Vài lần tôi kể với mọi người rằng tôi có con sinh ba. Họ thường hỏi lại rằng: "Thật ư?
Anh có mấy đứa?" Đây là một bức ảnh về lũ trẻ nhà tôi. Đây là Sage, Annalisa, và Rider.
Và, tôi còn là một người đồng tính nữa.
Là một người đồng tính và cha của 3 đứa trẻ tính đến thời điểm hiện tại với tôi là một điều có tính chất tiến bộ xã hội và kinh doanh xã hội nhất mà tôi từng làm.
(Cười) (Vỗ tay) Tiến bộ xã hội thực sự mà tôi muốn nói đến
liên quan đến công tác từ thiện. Tôi muốn nói về những điều chúng ta đã được dạy khi nghĩ về việc cho đi khi làm từ thiện và về khu vực phi lợi nhuận thực ra đang phá ngầm những động lực nhân ái và khát vọng sâu sắc muốn thay đổi thế giới trong mỗi chúng ta.
Những trước khi nói về những điều đó, tôi muốn hỏi rằng liệu các bạn có tin rằng khu vực phi lợi nhuận có thực sự đóng một vai trò quan trọng nào đó trong việc thay đổi thế giới hay không.
Rất nhiều người cho rằng kinh doanh sẽ giúp nền kinh tế đang phát triển đi lên, và doanh nghiệp xã hội sẽ thúc đẩy sự phát triển của các nền kinh tế khác.
Và tôi thực sự tin rằng kinh doanh sẽ thúc đẩy phần lớn nhân loại tiến về phía trước.
Nhưng nó cũng luôn luôn để lại sau 10 phần trăm hoặc hơn những nhóm thiệt hại hoặc không may mắn.
Và doanh nghiệp xã hội cần thị trường, và luôn có một vài vấn đề mà bạn không thể phát triển được dạng đo lường tiền bạc mà bạn cần cho một thị trường.
Tôi có chân trong một trung tâm (hỗ trợ) phát triển (cho) người khuyết tật, những người ở đây họ muốn tiếng cười, lòng nhân ái, và họ muốn tình yêu.
Làm thế nào bạn có thể quy đổi thành tiền được những điều này?
Đó là nơi mà khu vực phi lợi nhuận và tổ chức phúc thiện tham gia.
Tổ chức phúc thiện là thị trường dành cho tình yêu thương.
Đây là thị trường cho tất cả những người như vậy cho những người không có được sự quan tâm của những thị trường khác.
Và như Buckminster Fuller đã từng nói, nếu chúng ta thực sự muốn, một thế giới phù hợp với tất cả mọi người, không loại trừ bất kỳ ai và điều gì, khi đó khu vực phi lợi nhuận chắc chắn là một phần quan trọng trong câu chuyện.
Nhưng điều này nghe có vẻ không đúng.
Vì sao các quỹ từ thiện dành cho bệnh nhân ung thư vú chưa bao giờ tiến gần được đến việc tìm ra một phương pháp chữa trị ung thư vú, hoặc, các quỹ từ thiện dành cho người vô gia cư chưa bao giờ tiến gần được đến chỗ chấm dứt tình trạng vô gia cư trong bất kỳ một đô thị nào?
Vì sao mà tỷ lệ đói nghèo vẫn bị kẹt ở mức 12 phần trăm trong tổng số dân Mỹ trong suốt 40 năm qua?
Và câu trả lời là, những vấn đề xã hội đó là một tỉ lệ quá lớn, so với chúng thì các tổ chức của chúng ta quá nhỏ bé, và hệ tư tưởng của chúng ta (là yếu tố) khiến cho các tổ chức này nhỏ bé như vậy.
Chúng ta có hai bộ quy tắc.
Một dành cho khối phi lợi nhuận và một dành cho phần còn lại của nền kinh tế thế giới.
Nó như là một sự phân biệt chủng tộc, và nó phân biệt giữa khu vực phi lợi nhuận so với 5 khu vực khác, điều đầu tiên là sự đền bù.
Trong khu vực có lợi nhuận, bạn càng tạo được giá trị bao nhiêu, thì số tiền bạn kiếm được càng lớn.
Nhưng chúng ta không ủng hộ việc phi lợi nhuận sử dụng tiền để khuyến khích mọi người tham gia đóng góp vào hoạt động xã hội.
Chúng ta có một phản ứng bản năng với ý kiến cho rằng bất cứ ai cũng có thể tạo ra rất nhiều tiền (khi) giúp đỡ người khác.
Điều thú vị là chúng ra không có phản ứng bản năng đối với quan niệm mọi người sẽ tạo ra rất nhiều tiền khi không giúp đỡ người khác.
Bạn biết đấy, bạn muốn tạo ra 50 triệu đô la từ việc bán video trò chơi điện tử bạo lực cho trẻ em, hãy cứ làm đi.
Chúng tôi sẽ cho bạn lên trang bìa của tạp chí Wired.
Nhưng bạn muốn kiếm một nửa triệu đô la khi cố gắng cứu trẻ em khỏi bênh sốt rét, và bạn chính bạn cũng có khả năng bị mắc kí sinh trùng.
(Vỗ tay) Và chúng ta coi hành động này giống như hệ thống đạo đức, nhưng những gì chúng ta không nhận thức được là hệ thống này có một tác dụng phụ rất lớn, đó là, nó tạo ra 2 sự lựa chọn đều khó khăn và quan trọng giữa việc làm điều tốt cho bản thân và gia đình hay là điều tốt cho thế giới với những bộ óc sáng lạn nhất đến từ những trường đại học tốt nhất của chúng ta, và gửi đi hàng chục nghìn người, những người có thể tạo ra sự khác biệt trong khu vực phi lợi nhuận cứ hàng năm chuyển dần thành các tổ chức vì lợi nhuận bới vì họ không sẵn lòng tạo ra những hy sinh mang tính kinh tế trong thời gian dài.
Tuần kinh doanh (tạp chí -ND) đã làm một cuộc khảo sát, họ tập trung vào những gói bồi thường cho các thạc sĩ kinh tế (MBA) của 10 năm tại trường kinh doanh,
và đền bù trung bình cho một MBA từ trường Stanford, với tiền thưởng, tại tuổi 38, là 400.000 đô la.
Trong khi đó, cùng một năm, lương trung bình của CEO của một tổ chức từ thiện y tế 5 triệu đô la ở Mỹ
là 232.000 đô la, và với tổ chức đói nghèo, là 84.000 đô la.
Bây giờ, bạn không thể khiến rất nhiều người với tài năng trị giá 400.000 đô la đánh đổi sự hy sinh trị giá 316.000 đô la hàng năm để trở thành CEO của một tổ chức từ thiện vì người đói nghèo.
Một vài người nói rằng, "Đò là bởi vì những người có bằng MBA quá tham lam."
Không hoàn toàn đúng. Họ có thể thông minh.
Sẽ rẻ hơn cho họ khi quyên góp 100.000 đô la hàng năm cho tổ chức từ thiện, tiết kiệm 50.000 đô la cho các loại thuế, nên vẫn còn gần 270.000 đô la còn lại và (họ) được gọi là những nhà từ thiện vì họ ủng hộ 100.000 đô la cho từ thiện, có thể tham gia vào ban quản lý tổ chức từ thiện vì người đói nghèo, thực sự, (họ) có thể giám sát các SOB những người đã quyết định trở thành CEO của tổ chức từ thiện , và (họ) có một khoảng thời gian dài có trong tay quyền lực và sự ảnh hưởng và những lời khen đại chúng vẫn chờ đợi họ.
Lĩnh vực thứ 2 của sự phân biệt là quảng cáo và marketing.
Chúng ta nói với khu vực vị lợi nhuận, "Tiêu, tiêu, tiêu vào quảng cáo cho đến khi đồng đô la cuối cùng không thể tạo ra được một xu nào nữa."
Nhưng chúng ta không muốn số tiền ủng hộ của mình dành vào quảng cáo trong từ thiện,"
Thái độ của chúng ta là, "Này, nếu được chúng ta có thể được hỗ trợ quảng cáo bạn biết không, vào 4 giờ sáng, tôi thấy chuyện đấy ổn.
Nhưng tôi không muốn sự quyên góp của tôi dành vào quảng cáo. Tôi muốn số tiền ấy dành cho người cần nó."
Như thể số tiền đầu tư cho quảng cáo không thể sinh ra một số tiền lớn hơn rất nhiều để phục vụ người nghèo.
Vào những năm 1990, công ty của tôi tổ chức những chuyến đi đạp xe đường dài cho người bị AIDS và chuyến bộ 3 ngày dài 60 dặm cho bênh nhân ung thư vú, và trong suốt 9 năm trời, chúng tôi đã có 182.000 người tham gia, và họ gây được quỹ trị giá 581 triệu đô la.
Họ có thể quyên góp tiền một cách nhanh chóng hơn cho những vấn đề này hơn là các sự kiện khác trong lịch sử, tất cả đều dựa trên quan điểm rằng mọi người cảm thấy mệt mỏi khi được yêu cầu làm điều gì đó tổi thiểu mà họ có thể.
Mọi người đều mong muốn đo khoảng cách đầy đủ về tiềm năng của họ dựa trên lý do mà họ thực sự quan tâm.
Nhưng họ phải được yêu cầu.
Chúng tôi có được nhiều người tham gia bằng việc mua những trang quảng cáo trên tờ New York Times, ở tạp chí The Boston Globe, quảng cáo vào giờ vàng trên đài và TV.
Bạn có biết bao nhiêu người mà chúng tôi có được nếu chúng tôi đặt các tở bướm trong tiệm giặt quần áo?
Tại Mỹ, làm từ thiện vẫn còn mắc kẹt ở con số 2% trên tổng số GDP kể từ lúc chúng tôi bắt đầu đo vào những năm 1970.
Đó là một con số quan trọng, bởi nó nói với chúng ta rằng trong 40 năm, khu vực phi lợi nhuận vẫn không thể chống chọi trong việc giành thị phần với khu vực vị lợi nhuận.
Và nếu bạn nghĩ về điều này, làm sao một khu vực có thể giành thị phần từ tay khu vực khác nếu nó không thực sự là mua bán?
Và nếu chúng tôi nói với các thương hiệu của người tiêu dùng, "Bạn có thể quảng cáo tất cả những tiện ích của sản phẩm," nhưng chúng tôi nói với các tổ chức từ thiện, "Bạn không thể quảng cáo tất cả những điều tốt đẹp mà bạn có," vậy thì đô la của người tiêu dùng sẽ chảy về đâu?
Lĩnh vực phân biệt thứ 3 là việc chấp nhận rủi ro khi theo đuổi mục tiêu gia tăng doanh thu.
Disney có thể làm một bộ phim mới trị giá 200 triệu đô la nhưng thất bại, và nhìn chung không ai gọi luật sư cả.
Nhung nếu bạn là người gây quỹ 1 triệu đô la từ cộng đồng quyên góp cho người nghèo, và nó không thể tạo ra 75% lợi nhuận cho hoạt động trong vòng 12 tháng đầu, và nhân cách của bạn sẽ bị nghi ngờ.
Vì thế những tổ chức phi lợi nhuận thực sự miễn cưỡng khi cố gằng để tạo ra những cố gắng quy mô lớn và táo bạo, gây quỹ tầm cỡ vì sợ rằng nếu điều đó thất bạn, tiếng tăm của họ sẽ bị kéo xuống bùn.
Vâng, bạn và tôi đều biết khi bạn cản trở sự thất bại, bạn sẽ giết chết sự đổi mới.
Nếu bạn giết chết sự cách tân trong việc gây quỹ, bạn sẽ không thể tạo thêm doanh thu nữa. Nếu bạn không có doanh thu, bạn sẽ không thể phát triển được. Và nếu không thể phát triển, bạn sẽ khong thế giải quyết những vấn đề xã hội khác.
Điều thứ tư là thời gian.
Amazon đã có 6 năm trời không thể tạo ra lợi nhuận cho các nhà đầu tư, và họ đã có kiên nhẫn.
Họ biết rằng vẫn còn có một mục tiêu dài hạn trong tương lai trong việc chiếm lĩnh thị trường.
Nhung nếu một tổ chức phi lợi nhuận đã từng mang một giấc mơ xây dựng quy mô lớn đòi hỏi 6 năm trời, tiền sẽ không đến được với người nghèo, mà sẽ được đầu tư vào việc xây dựng quy mô đó, chúng ta đều mong chờ một sự bền chắc.
Và lĩnh vực thứ 4 là lợi nhuận.
Khu vực vị lợi nhuận có thể chi trả lợi nhuận để thu hút vốn đầu tư cho những ý tưởng mới nhưng bạn không thể có lợi nhuận trong khu vực phi lợi nhuận, nên khu vực vị lợi nhuận nắm chìa khóa mở cửa thị trường hàng tỷ đô la, và khu vực phi lợi nhuận thì thèm khát sự phát triển, mạo hiểm và ý tưởng vốn.
Bạn gom 5 điều trên lại với nhau -- bạn không thể dùng tiền để lôi kéo tài năng từ khu vực vị lợi nhuận, bạn không thể quảng cáo gần thước đo mà khu vực vị lợi nhuận tạo ra cho khách hàng mới, bạn không thể mạo hiểm để lôi kéo người tiêu dùng mà bên khu vực vị lợi nhuận làm, bạn không có quỹ thời gian để tìm kiếm khách hàng giống như khu vực có lợi nhuận kia, và bạn cũng không có thị trường chứng khoán để gây quỹ thậm chí nếu ngay từ đầu bạn có cơ hội, bạn vừa đặt khu vực phi lợi nhuận vào vị trí cực kì bất lợi với khu vực vị lợi nhuận ở bất cứ cấp độ nào.
Nếu chúng ta còn lo ngại về ảnh hưởng của cuốn sách thống trị riêng rẽ này, số liệu thống kê này có thể giúp: Từ năm 1970 đến năm 2009, số lượng các tổ chức phi lợi nhuận tăng đáng kể, con số vượt ngưỡng doanh thu 50 triệu hàng năm, là 144.
Cùng thời gian đó, số lượng tổ chức vị lợi nhuận là 46,136.
Có thể nói chúng ta đang giải quyết các vấn đề xã hội đang ngày càng tăng, và các tổ chức của chúng ta không thể tạo ra tầm cỡ nào.
Tất cả tầm cỡ đều đổ về Coca-cola và Burger King.
Vậy tại sao chúng ta nghĩ theo cách này?
Giống như hầu hết các giáo điều cuồng tín ở Mỹ, những ý tưởng này xuất phát từ tín ngưỡng của đạo Thanh giáo.
Những người theo đạo Thanh giáo đến đây vì lý do tôn giáo, hoặc theo họ nói, nhưng họ cũng đến đây bởi vì họ muốn kiếm nhiều tiền.
Họ là những người sùng đạo nhưng cũng là những nhà tư bản táo bạo, và họ bị kết tội là có xu hướng lợi tạo lợi nhuận cực đoan và bị so sánh với những nhà thực dân.
Nhưng cùng thời điểm đó, những người theo đạo Thanh giáo cũng là những người theo đạo Can-vin nên họ theo nghĩa đen thì được dạy là ghét chính bản thân mình.
Họ được dạy là vụ tư lợi là biển dữ có thể dẫn đến địa ngục mãi mãi.
Điều này thực sự là vấn đề đối với họ, phải không?
Họ băng qua Đại Tây Dương để kiếm tiền. Kiếm tiền sẽ dẫn họ đi thẳng đến Địa ngục.
Họ sẽ phải làm gì?
Vâng, từ thiện là câu trả lời.
Nó trở thành nơi thánh đường kinh tế nơi mà họ có thể rửa sạch tội lỗi về khuynh hướng lợi nhuận ở mức 5 cent với 1 đô la.
Thế nên dĩ nhiên, làm thể nào bạn có thể kiếm tiền từ từ thiện nếu từ thiện là tội lỗi của việc kiếm tiền?
Động cơ tài chính được tách khỏi quan điểm giúp đỡ người khác vì rằng nó có thể trở thành động cơ kiếm tiền cho chính bản thân bạn, và trong 400 năm, không gì cản trở khi nói rằng, "Điều đó thật phản tác dụng và không công bằng."
Bây giờ ý thức hệ này bị cản trở bởi một câu hỏi nguy hiểm, đó là, "Bao nhiêu phần trăm trong tổng số tiền ủng hộ của tôi đi đến mục tiêu trừ đi tổng chi phí?"
Có rất nhiều vấn đề với câu hỏi này.
Tôi sẽ tập trung vào 2 điều.
Đầu tiên, chúng ta đều nghĩ rằng tính tổng chi phí là điều tiêu cực rằng theo một cách nào đó thì nó không nằm trong lý do làm từ thiện.
Nhưng nó hoàn toàn đúng, đặc biệt nếu nó được sử dụng cho mục đích phát triển.
Bây giờ, tổng chi phí có vẻ là kẻ thù của nguyên nhân. và dẫn đến điều thứ 2, vấn đề lớn hơn, dó là, nếu bắt các tổ chức hoạt động không tính đến chi phí họ thực sự cần phát triển trong lợi ích của việc giảm chi phí.
Chúng ta đã được dạy là từ thiện chỉ nên chú trọng tối thiểu vào những chi tiêu như gây quỹ theo lý thuyết cho rằng, bạn càng tiêu ít tiền vào việc gây quỹ, thì bạn sẽ có nhiều tiền hơn cho việc từ thiện đó.
Điều này có lẽ sẽ đúng nếu đây là một thể giới mỏi mệt nơi mà một miếng bánh không thể làm cho to hơn.
Nhưng nếu đây là một thế giới lý luận thực tế nơi mà đầu tư vào gây quỹ thực sự làm tăng số tiền ủng hộ và làm cho miếng bánh to hơn, thì chúng ta chính xác đã đi ngược và chúng ta nên đầu tư nhiều hơn vào tiền, không ít hơn, vào gây quỹ, bởi vì gây quỹ là một việc có tiềm năng nhân lên số tiền sẵn có cho mục tiêu mà chúng ta thực sự quan tâm.
Tôi sẽ đưa ra 2 ví dụ. Chúng tôi đưa vào hoạt động AIDSRides
với số đầu tư ban đầu là 50.000 đô la trong vốn rủi ro.
Trong vòng 9 năm, chúng tôi nhân số tiền lên đến 1.982 lần thành 108 triệu đô la sau khi đã trừ đi chi phí cho các dịch vụ AIDS.
Chúng tôi tiến hành chiến dịch 3 ngày cho bênh ung thư vú với số vốn là 350.000 đô là trong vốn rủi ro.
Trong vòng chỉ 5 năm, chúng tô nhân số tiền lên 554 lần thành 194 triệu đô la sau các chi phí cho việc nghiên cứu về ung thư vú.
Bây giờ, nếu bạn là một nhà từ thiện thực sự quan tâm về bệnh ung thư vú, điều gì sẽ có lý hơn: đi ra ngoài và tìm kiếm nhà nghiên cứu tân tiến nhất trên thế giới và chi 350.000 đô la cho việc nghiên cứu, hay là đưa cho phòng gây quỹ của cô ấy số tiền đó để nhân nó lên thành 194 triệu đô la cho việc nghiên cứu?
2002 là năm thành công nhất của chúng tôi.
Chúng tôi đã thu về được số tiền cho ung thư vú, riêng năm đó, là 71 triệu đô la sau khi trừ đi các chi phí khác.
Và rồi chúng tôi ngừng kinh doanh một cách bất ngờ và đau đớn.
Tại sao? Nói ngắn gọn là, nhà bảo trợ muốn tách chúng tôi.
Họ muốn giữ khoáng cách giữa họ và chúng tôi vì chúng tôi đang bị chỉ trích trên các phương tiện truyền thông do đã đầu tư 40% tổng số doanh thu cho việc tuyển dụng, dịch vụ khách hàng, và điều kì diệu của kinh nghiệm và không có thuật ngữ kế toán nào có thể miêu tả sự đầu tư cho phát triển và tương lai này, hơn là nhãn hiệu quỷ quái là chi phi.
Vì vậy vào 1 ngày, tất cả 350 nhân viên tuyệt vời của chúng tôi đều mất việc
bởi vì họ bị dán nhãn là chi phí.
Nhà bảo trợ của chúng tôi đã đi và thử tự làm các sự kiện.
Chi phí gia tăng.
Thu nhập ròng cho việc nghiên cứu ung thư vú giảm đi 84%, hay mất 60 triệu đô la trong vòng 1 năm.
Đây là điều xảy ra khi chúng ta nhầm lẫn gữa dạo đức và sự hà tiện.
Chúng ta đều được dạy rằng bán cái lò nướng với 5% chi phí thì về phương diện đạo đức sẽ hơn một doanh nghiệp gây gũy với 40% tổng chi phí nhưng chúng ta đang bỏ quên một mẩu thông tin quan trọng đó là, kích cỡ thực sự của những miếng bánh này là bao nhiêu?
Ai quan tâm nếu cái lò nướng bán với 5% chi phí nếu nó nhỏ?
Điều gì sẽ xảy ra nếu bán cái lò nướng chỉ thu được 71 đô la ròng cho từ thiện bởi nó không đầu tư vào quy mô và doanh nghiệp gây gũy chuyên nghiệp thu được 71 triệu đô ròng bởi vì họ đã làm như thế?
Bây giờ thì bạn thích miếng bánh nào hơn, và miếng bánh nào bạn nghĩ người đói sẽ thích hơn?
Đây là cách mà tất cả những điều này ảnh hưởng đến bức tranh lớn.
Tôi đã nói rằng làm từ thiện là 2% trên tổng số GDP ở Mỹ.
Nó tầm 300 tỷ đô la một năm.
Nhưng chỉ tầm 20% trong số đó, hay 60 tỷ đô la, đi đến những mục tiêu sức khỏe và dịch vụ.
Phần còn lại đi đến giáo dục cao học và tôn giáo và bệnh viện và 60 tỷ đô la đó không thực sự đủ để giải quyết những vấn đề này.
Nhưng nếu chúng ta có thể tăng việc làm từ thiện từ 2% GDP lên chỉ một bước đến 3% GDP, bằng cách đầu tư vào phát triển, như vậy sẽ có thêm 150 tỷ đô la một năm góp phần và nếu số tiền đó có thể sử dụng không đúng theo tỷ lệ cân đối giữa sức khỏe và các tổ chức từ thiện phục vụ con người, bởi vì đây là những điều mà chúng ta khuyến khích đầu tư phát triển, nó sẽ thể hiện sự đóng góp nhân ba cho khu vực đó.
Bây giờ chúng ta đang nói về quy mô.
Giờ chúng ta đang nói về tiềm năng cho sự thay đổi thực sự.
Nhưng điều này sẽ không bao giờ xảy ra nếu ép những tổ chức này hạ thấp tầm nhìn xuống để giữ mục tiêu giảm chi phí trong mục tiêu.
Thế hệ của chúng ta không muốn bia mộ của mình (bị) ghi là, "Chúng tôi đã giữ chi phí từ thiện thấp,"
(Cười) (Vỗ tay) Chúng ta muốn nó được ghi là chúng ta đã thay đổi thế giới, và rằng một phần chúng ta làm đó là thay đổi cách chúng ta nghĩ về những điều này.
Vậy nên lần tới khi bạn nhìn vào một tổ chức từ thiện, đừng hỏi về tỷ lệ chi phí của họ.
Hãy hỏi về quy mô hoài bão của họ, những giấc mơ mang tầm cỡ Apple, Goodle, Amazon, họ đo tiến trình đi đến với ước mơ của mình ra sao và nguồn lực nào họ cần để biến chúng thành hiện thực cho dù chi phí có là bao nhiêu.
Ai sẽ quan tâm về chi phí nếu những vấn đề này có thể thực sự giải quyết được?
Nếu chúng ta có thể có sự hào phóng đó, sự hào phóng trong tư tưởng, thì khu vực phi lợi nhuận có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc thay đổi thế giới cho tất cả những công dân thấy sự cần thiết thực sự đề phát triển.
Và nếu nó có thể là di sản lâu dài để lại từ thế hệ của chúng ta, điều mà chúng ta chịu trách nhiệm cho tư tưởng đã được truyền lại cho chúng ta, chúng ta tái thực hiện nó, chúng ta sửa đổi nó, và sáng chế lại cách mà con người nghĩ về thay đổi chúng, mãi mãi, đối với tất cả mọi người, vâng, tôi nghĩ là tôi sẽ để những đứa trẻ tóm tắt lại điều đó sẽ như thế nào.
Annalisa Smith-Pallota: Đó sẽ là -- Sage Smith-Pallota: --một xã hội thực sự -- Rider Smith-Pallotta: - tiến bộ.
Dan Pallotta: Cảm ơn các bạn rất nhiều.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Nào, hãy giơ tay lên nếu bạn biết ai đó trong chính gia đình hay bạn bè của mình đang mang một dạng bệnh tâm thần nào đó.
Vâng. Tôi biết. Không ngạc nhiên.
Và hãy giơ tay lên nếu bạn nghĩ rằng nghiên cứu cơ bản trên ruồi giấm không liên quan gì đến việc tìm hiểu về bệnh tâm thần ở người.
Phải rồi. Tôi cũng nghĩ vậy. Và cũng không ngạc nhiên.
Tôi thấy mình có việc để làm rồi đây.
Như ta đã nghe từ Tiến sĩ Insel sáng nay, các chứng rối loạn tâm thần như tự kỷ, trầm cảm và tâm thần phân liệt khiến người ta chịu đựng cách khủng khiếp.
Những hiểu biết của ta về cách điều trị chúng cũng như về những cơ chế căn bản của chúng còn hạn chế hơn nhiều so với các bệnh khác của cơ thể.
Hãy hình dung: trong năm 2013, thập kỷ thứ hai của thiên niên kỷ này, nếu muốn chẩn đoán xem mình có bị ung thư và tới gặp bác sĩ, quý vị sẽ nhận hình chụp xương, kiểm tra sinh thiết và máu.
Trong năm 2013, nếu muốn chẩn đoán bệnh trầm cảm, tới gặp bác sĩ, và quý vị nhận được gì?
Một bảng câu hỏi.
Một phần nguyên nhân ở đây là do chúng ta vẫn mang một quan điểm ngày càng cổ hủ và bị đơn giản hóa về cơ sở sinh học của các chứng rối loạn tâm thần.
Chúng ta có xu hướng nhận định chúng -- theo kiểu mà báo chí thường hay ủng hộ và phổ biến -- như những sự mất cân về mặt hóa học trong não bộ, như thể bộ não là một túi súp chứa đầy các loại hóa chất đầy dopamine, serotonin và norepinephrine.
Quan điểm này bị ảnh hưởng bởi một thực tế là rất nhiều loại thuốc được kê để điều trị các dạng rối loạn trên, chẳng hạn như Prozac, hoạt động theo cách biến đổi toàn bộ cấu trúc hóa học của não bộ như thể bộ não thật là một túi hóa chất.
Nhưng đó chắc chắn không thể là giải pháp, bởi trên thực tế những loại thuốc này không thực sự mang lại tác dụng tích cực.
Nhiều người không muốn sử dụng, hay ngừng sử dụng chúng, bởi những tác dụng phụ bất ưng.
Những loại thuốc này có rất nhiều tác dụng phụ bởi việc sử dụng chúng để điều trị một chứng rối loạn tâm thần phức tạp cũng na ná việc bạn đang cố gắng thay dầu động cơ của mình bằng cách mở can dầu ra rồi đổ tất cả dầu lên trên khối động cơ.
Một phần sẽ chảy nhỏ giọt vào đúng vị trí, nhưng phần lớn sẽ gây hại nhiều hơn.
Bây giờ, một quan điểm mới xuất hiện như các bạn đã nghe từ Tiến sĩ Insel sáng nay, đó là các chứng rối loạn tâm thần trên thực tế là những sự gây nhiễu ở các mạch thần kinh vốn điều đình cảm xúc, tâm trạng và sự xúc động.
Khi nghĩ về sự tri nhận, ta đồng nhất não bộ với một máy tính. Điều đó không thành vấn đề.
Thật ra, việc so sánh bộ não với một chiếc máy tính còn đúng về mặt cảm xúc kia.
Chỉ là chúng ta không nghĩ về nó theo cách đó.
Nhưng chúng ta biết ít hơn nhiều về cơ sở mạch của các chứng rối loạn tâm thần bởi sự thống trị áp đảo của giả thuyết về sự mất cân bằng hóa học này.
Thực ra, không phải các hóa chất là không quan trọng ở các chứng rối loạn tâm thần.
Chỉ là chúng không ngập ngụa trong não bộ như súp.
Thay vào đó, chúng được giải phóng tại những vị trí rất cụ thể và hoạt động trên các khớp thần kinh cụ thể để thay đổi dòng chảy thông tin trong não.
Vì vậy nếu chúng ta thực sự muốn hiểu nền tảng sinh học của các chứng rối loạn tâm thần, chúng ta cần chỉ ra những vị trí này trong bộ não nơi những hóa chất này hoạt động.
Nếu không, chúng ta sẽ tiếp tục trút dầu lên khắp bộ máy thần kinh và gánh chịu hậu quả.
Bây giờ, để bắt đầu khắc phục sự thiếu hiểu biết của mình về vai trò của hóa học não bộ trong các mạch não, sẽ có ích nếu nghiên cứu cái mà cánh nhà sinh học bọn tôi gọi là "những sinh vật mẫu", những loài động vật như ruồi và chuột thí nghiệm, những loài mà chúng tôi có thể áp dụng những kỹ thuật về gen để xác định về mặt phân tử những lớp đặc biệt của các tế bào thần kinh, giống như quý vị đã nghe trong bài nói chuyện của Allan Jones sáng nay.
Hơn thế nữa, một khi làm được điều đó, chúng ta có thể kích hoạt các tế bào thần kinh cụ thể hoặc có thể phá hủy hay ngăn chặn hoạt động của chúng.
Vậy nên, nếu ngăn chặn một loại tế bào thần kinh cụ thể rồi xác định hành vi bị ức chế của cá thể, chúng ta có thể kết luận rằng những tế bào thần kinh đó là điều kiện cần cho hành vi trên.
Mặt khác, nếu kích hoạt một nhóm các tế bào thần kinh, rồi xác định được rằng nó kích thích hành vi kia, ta có thể kết luận rằng những tế bào đó là điều kiện đủ cho hành vi trên.
Bằng phương pháp thử nghiệm này, ta có thể rút ra những mối quan hệ nhân-quả giữa hoạt động của các tế bào thần kinh cụ thể trong các mạch cụ thể và những hành vi cụ thể, một điều cực kỳ khó, nếu không nói là không thể, để tiến hành ngay bây giờ trên người.
Nhưng một sinh vật như ruồi giấm, một sinh vật -- một sinh vật mẫu tuyệt vời vì ruồi có não bộ nhỏ, có thể có những hành vi tinh vi và phức tạp, sinh sản nhanh, và rẻ tiền.
Nhưng liệu một sinh vật như vậy có thể dạy chúng ta về những trạng thái tâm lí tương tự cảm xúc không?
Liệu chúng thậm chí có trạng thái tương tự cảm xúc hay không? Hay chúng chỉ là những con robot số nhỏ bé?
Charles Darwin tin rằng côn trùng có cảm xúc và thể hiện cảm xúc qua hành vi, như ông đã viết trong một chuyên khảo năm 1872 về sự thể hiện cảm xúc ở người và động vật.
Và đồng nghiệp của tôi, Seymour Benzer - tên một tổ chức - cũng tin vậy.
Seymour là người đưa ruồi giấm vào sử dụng như một cá thể mẫu ở Caltech vào thập niên 60 để nghiên cứu về mối quan hệ giữa gen và hành vi.
Seymour tuyển tôi vào Caltech cuối thập niên 1980.
Tại đây, ông ấy là Jedi và là giáo trưởng của tôi, Seymour vừa dạy tôi yêu ruồi, vừa dạy tôi chơi với khoa học.
Vậy tại sao chúng ta lại hỏi câu hỏi này?
Tin rằng ruồi có trạng thái tương tự cảm xúc là một chuyện nhưng làm sao để khám phá xem điều đó đúng hay không?
Ở người, chúng ta thường suy luận về trạng thái cảm xúc, bạn sẽ nghe về điều này sau, từ biểu cảm khuôn mặt.
Nhưng làm điều này với ruồi giấm thì hơi khó
(Cười) Việc này giống như là hạ cánh xuống sao Hỏa và từ cửa sổ tàu vũ trụ nhìn những gã đàn ông màu xanh bu quanh con tàu và tự hỏi, "Làm thế nào tôi biết được họ có cảm xúc hay không?"
Chúng ta làm gì được? Không dễ dàng như vậy đâu.
Một trong những cách ta có thể bắt đầu là cố gắng tìm ra vài nét đặc thù nói chung hay tính chất của những trạng thái tương tự cảm xúc như ham muốn tình dục, và xem ta có thể nhận dạng bất cứ hành vi nào ở ruồi biểu hiện vài trong số tính chất trên.
Và ba tính chất quan trọng mà tôi nghĩ đến là sự dai dẳng, sự tiệm tiến của cường độ, và cực của cảm xúc.
Dai dẳng có nghĩa là tồn tại lâu dài.
Chúng ta đều biết rằng một cảm xúc tồn tại lâu hơn chính cái kích thích đã khơi mào nó.
Sự tiệm tiến của cường độ nghĩa là "cảm xúc đó nghe nó thế nào".
Ta có thể tăng hoặc giảm cường độ một cảm xúc.
Nếu quý vị hơi không vui, thì khóe môi sẽ trề xuống và quý vị khịt mũi, và nếu quý vị rất không vui, nước mắt sẽ rơi trên má và quý vị có thể khóc nức nở.
Cực cảm xúc nghĩa là cảm xúc tốt hay xấu, tích cực hay tiêu cực.
Và chúng tôi thử xem bọn ruồi có bị kích động và biểu hiện loại hành vi mà quý vị thấy trên màn ảnh bằng cách dùng con ong cách ngôn mà ta gặp ở bàn picnic, tức là con ong cứ vo ve quanh chiếc hamburger càng đuổi càng bu, và dường như cứ bị chọc tức.
Vậy là chúng tôi tạo ra một thiết bị, gọi là puff-o-mat, mà nhờ nó, có thể thổi những luồng khí nhỏ vào bọn ruồi giấm trong những ống nhựa trên bàn thí nghiệm và thổi bay bọn ruồi.
Cái chúng tôi học được, là nếu thổi liên tiếp mấy lần vào những con ruồi trong chiếc puff-o-mat, bọn ruồi sẽ trở nên hiếu động theo một nghĩa nào đó và tiếp tục vo ve một lúc sau khi ngừng thổi khí và mất một lúc mới dịu lại.
Vậy là chúng tôi đã định lượng hành vi này bằng cách sử dụng một phần mềm theo dõi di động tùy chỉnh, phát triển bởi Pietro Perona, cộng tác viên của tôi, thuộc đơn vị kỹ sư tại Caltech đây.
Và phép định lượng này cho thấy, là khi kinh qua những đợt phun khí này lũ ruồi giấm đi vào một loại trạng thái tăng động dai dẳng, lâu dài, và có phân độ nặng nhẹ.
Thôi càng nhiều, hay thổi càng mạnh, khiến cho trạng thái tồn tại trong quãng thời gian lớn hơn.
Thế rồi chúng tôi muốn cố hiểu thêm về cái đoán định độ dài của trạng thái này.
Chúng tôi quyết định dùng puff-o-mat và thiết bị theo dõi tự động để kiểm tra hàng trăm mẻ ruồi đột biến tìm xem có con nào phản ứng bất thường với khí thổi vào không.
Đây là một điều tuyệt vời về ruồi giấm.
Có những kho mà chúng ta có thể gọi điện và đặt cả trăm hũ chứa những con ruồi có đột biến khác nhau đưa vào máy xét nghiệm rồi tìm ra gen bị đột biến.
Soi bằng máy xong, chúng tôi tìm ra gen đột biến khiến ruồi tốn rất nhiều thì giờ để trấn tĩnh lại sau những đợt thổi khí, và khi kiểm tra gen bị ảnh hưởng trong đột biến này, chúng tôi thấy nó hóa ra đã mã hóa một thụ thể dopamine.
Đúng rồi -- ruồi, như người, có dopamine hóc-môn này tác động lên não và khớp thần kinh của ruồi qua cùng những phân tử thụ thể mà quý vị và tôi có.
Dopamine đóng một số vai trò quan trọng trong não, bao gồm khả năng tập trung, sự tỉnh thức, sự tự khen, và những rối loạn trong hệ thống dopamine đã được liên kết với một số rối loạn thần kinh, bao gồm lạm dụng ma túy bệnh Parkinson, bệnh tăng động giảm chú ý (ADHD).
Trong di truyền học có một cái hơi phản trực giác.
Ta có xu hướng cho rằng chức năng của một thứ là cái không xảy ra khi ta loại bỏ thứ đó, là cái ngược lại với cái xảy ra khi ta cất bỏ nó.
Vậy là khi ta loại bỏ thụ thể dopamine và ruồi mất nhiều thì giờ hơn để dịu xuống, từ đó, ta suy ra chức năng bình thường của thụ thể trên và dopamine là khiến cho ruồi trấn tĩnh nhanh hơn sau khi thổi khí.
Điều này lại gợi đến ADHD, chứng được liên kết với những rối loạn trong hệ thống dopamine ở người.
Quả thật, nếu tăng lượng dopamine ở ruồi thường bằng cách cho ăn cocaine sau khi đã xin giấy phép DEA đàng hoàng — lạy Chúa tôi -- (Cười) — chúng ta quả thật thấy những con ruồi hít cocaine này trấn tĩnh nhanh hơn những con bình thường, điều này cũng gợi ta nhớ đến ADHD, một bệnh thường được chữa bằng những thuốc như Ritalin những thuốc thực chất hoạt động như cocaine.
Và tôi bắt đầu nhận ra cái mà ban đầu giống như một trò chọc tức lũ ruồi giấm lại có thể liên quan tới một rối loạn tâm thần ở người.
Phép loại suy này suy rộng được đến đâu?
Như nhiều quý vị biết, những cá nhân bị ADHD có những khuyết tật trong học tập.
Điều này có đúng ở những con ruồi đột biến kia không?
Đáng hoan nghênh thay, câu trả lời là có.
Như Seymour đã chỉ ra vào thập niên 1970, ruồi, như những con chim biết hót mà các bạn từng nghe có khả năng học.
Ta có thể huấn luyện để ruồi tránh một mùi (màu xanh trên màn ảnh), nếu ta cặp mùi đó với một cú sốc.
Và khi quý vị cho phép những con ruồi này lựa chọn giữa một ống chứa mùi đi kèm với sốc và một mùi khác, chúng sẽ tránh ống có mùi màu xanh đi kèm với sốc.
Nếu làm thí nghiệm này với ruồi có thụ thể dopamine đột biến thì chúng không học đâu. Kết quả học tập là không.
Chúng thi trượt CalTech.
Nghĩa là lũ ruồi có hai điểm bất bình thường, hay phenotip, như cánh di truyền chúng tôi gọi tên, mà ta thấy ở ADHD: sự tăng động và thiểu năng học tập.
Có bất cứ quan hệ nhân-quả nào giữa những phenotip này không?
Ở ADHD, người ta thường giả định rằng sự tăng động gây nên thiểu năng trong học tập.
Trẻ không ngồi yên lâu được, nên chẳng học gì.
Nhưng, có thể chính những khiếm khuyết trong học tập gây nên sự tăng động.
Vì không học được, trẻ tìm đến những thứ khác để tự phân tán.
Khả năng cuối, đó là chẳng có mối quan hệ nào giữa khiếm khuyết học tập và sự tăng động, hai chứng này bị gây nên bởi một cơ chế ngầm của ADHD.
Người ta lâu nay đã thắc mắc về điều này ở người, nhưng ta có thể thử nghiệm trên ruồi.
Và cách làm là đào sâu vào tâm trí của ruồi và nhờ di truyền học bắt đầu gỡ rối các mạch thần kinh.
Chúng tôi nhận những con ruồi có đột biến ở thụ thể dopamine và phục hồi, hay chữa, thụ thể trên bằng cách đưa một bản sao tốt của gen quy định thụ thể dopamine trở lại vào não ruồi.
Nhưng ở mỗi con, chúng tôi đưa gen trên vào chỉ một số tế bào thần kinh nhất định, không phải những tế bào khác, rồi thử nghiệm khả năng học tập và sự tăng động ở mỗi cá thể.
Điều đáng kể là ta có thể phân tách hoàn toàn hai mối bất bình thường này.
Nếu đưa bản sao tốt của gen quy định thụ thể dopamine vào cấu trúc ê-líp có tên tổ hợp trung tâm này, ruồi không tăng động nữa, nhưng vẫn không học được.
Mặt khác, nếu đưa thụ thể vào một cấu trúc khác gọi là thể nấm, ta giải quyết chứng khó học, lũ ruồi học tốt, nhưng vẫn tăng động.
Điều này cho thấy rằng dopamine không hề thấm đẫm não lũ ruồi như súp.
Nói đúng hơn, hóc-môn này quản lý hai chức năng khác biệt ở hai mạch thần kinh khác biệt, lý do những con ruồi này có hai vấn đề trên là bởi cùng một thụ thể đang quản lý hai chức năng khác nhau thuộc về hai vùng khác nhau trong não.
Điều này có đúng về ADHD ở người hay không chúng ta không biết, nhưng những loại kết quả này ít nhất phải khiến chúng ta xem xét khả năng đó.
Những kết quả này thuyết phục tôi và các đồng nghiệp hơn bao giờ hết rằng não bộ không phải là một túi đựng súp hóa chất, và, là nhầm lẫn khi cố chữa những rối loạn tâm lý phức tạp bằng cách đơn thuần thay đổi mùi vị của súp.
Điều chúng ta cần làm là áp dụng kỹ nghệ và hiểu biết khoa học của mình để thiết kế một dòng liệu pháp mới nhằm vào những tế bào thần kinh và những vùng trong não bộ bị ảnh hưởng bởi những rối loạn tâm lí nhất định.
Nếu làm được điều đó, chúng ta có thể chữa những rối loạn này mà không gây ra những tác dụng phụ bất ưng, chỉ tra dầu vào vào nơi cần thiết trong động cơ thần kinh của mình. Cảm ơn rất nhiều.
Ngày nay, tuyệt chủng là một hình thức khác của cái chết.
Nó rộng hơn nhiều.
Chúng ta mới bắt đầu thực sự nhận thức về vấn đề này tận năm 1941 khi Martha, con Bồ câu viễn khách cuối cùng chết tại vườn thú Cincinnati, Ohio, Hoa Kỳ
Nó đã từng là loài chim đông đảo nhất trên thế giới chúng từng sống ở Bắc Mỹ trong 6 triệu năm.
Đột nhiên, nó biến mất khỏi thế giới này.
Đàn của chúng từng rộng tới 1,6 km và dài 644 km và che rợp bầu trời.
Aldo Leopold, nhà khoa học, sinh thái học nói người Mỹ, đã nói chúng là một cơn bão sinh học, một cơn bão của những bộ lông
Và thực sự đây là loài có vai trò quan trọng trong việc phát triển toàn bộ hệ thống rừng lá rụng, từ sông Mississippi đến Đại Tây Dương, từ Canada đến Vịnh Mehico
Nhưng, chỉ trong vòng vài thập kỷ, số lượng loài chim này giảm từ 5 triệu con đến 0.
Điều gì đã xảy ra?
Vâng, câu trả lời là khai thác thương mại.
Những con chim này bị săn bắt để lấy thịt và bán bằng đơn vị tấn, rất dễ để bắt chúng vì chúng sống thành từng đàn lớn và khi bay xuống đất, số lượng của chúng nhiều đến mức hàng trăm thợ săn có thể vây đến và tàn sát hàng vạn con bồ câu một lúc.
Nó đã là nguồn cung cấp protein rẻ nhất tại Mỹ thời đó.
Cuối thế kỷ 19, loài này biến mất hoàn toàn chỉ còn những mẫu vật đẹp đẽ trong ngăn kéo của viện bảo tàng.
Một phương diện khác của câu chuyện này.
Nó làm con người nhận ra rằng điều tương tự sắp xảy ra với bò rừng bizon Bắc Mỹ, như vậy, chính lũ chim đã cứu những con bò rừng.
Nhưng vẫn còn rất nhiều loài động vật khác đã không được bảo vệ kịp thời.
Vẹt đuôi dài Carolina từng rực rỡ khắp các mảnh sân.
Bị săn bắt đến tuyệt chủng vì bộ lông của chúng.
Có một loài chim ở bờ Đông mà những người yêu thích gọi chúng là gà đồng cỏ.
Chúng được yêu mến. Con người đã cố bảo vệ chúng. Tuy nhiên, chúng cũng vẫn biến mất.
Một tờ báo địa phương đăng: "Không còn cá thể nào còn tồn tại, không có tương lai nào cho chúng và chúng sẽ không được tái lại lần nữa."
Đây là một bi kịch sâu sắc và nó đã xảy ra với rất nhiều loài chim mà chúng ta yêu quý.
Nó đã xảy ra với rất nhiều loài thú.
Một trong những loài có vai trò quan trọng khác là một loài động vật nổi tiếng tên là bò rừng aurochs Châu Âu.
Gần đây đã có vài bộ phim được làm về nó.
Loài bò rừng Châu Âu này giống như bò rừng châu Mỹ
Đều là những loài động vật trong rừng đan xen với các đồng cỏ trải dài khắp lục địa Á Âu từ Tây Ban Nha đến bán đảo Triều Tiên
Các tài liệu về động vật này đưa chúng ta về với những hình vẽ tại hang động Lascaux, Tây Nam nước Pháp, cách đây 16.000 năm.
Sự tuyệt chủng vẫn tiếp diễn
Loài dê rừng ở Tây Ban Nha từng được gọi là bucardo.
Chúng đã tuyệt chủng vào năm 2000.
Đã từng có một loài động vật tuyệt vời, loài chó sói có túi được goi là chó sói Tasmania, tại Nam Úc hay còn gọi là loài hổ Tasmania.
Chúng bị săn bắn cho đến khi các cá thể cuối cùng chết trong các vườn thú.
Một đoạn phim ngắn về chúng đã được quay lại.
Buồn rầu, giận dữ, thương tiếc.
Đừng chỉ thương tiếc.
Hãy xem xét. Điều gì sẽ xảy ra nếu DNA trong các mẫu vật tại viện bảo tàng và các hóa thạch đến 200.000 năm tuổi có thể sử dụng để đưa những loài vật này sống lại, Bạn sẽ làm gì? Bạn sẽ bắt đầu từ đâu?
Có lẽ bạn nên bắt đầu từ việc xem xét xem liệu công nghệ này có thực hay không.
Tôi đã bắt đầu việc này với vợ tôi, Ryan Phelan, người điều hành công ty tên là DNA Direct, và qua cô ấy, tôi được George Church, đồng nghiệp của cô ấy một trong những kỹ sư di truyền hàng đầu người hóa ra cũng bị ám ảnh bởi những con chim bồ câu viễn khách và anh ấy tỏ ra rất tự tin rằng phương pháp mà anh ấy đang nghiên cứu có thể biến điều đó thành sự thật.
Vì vậy, anh ấy và Ryan đã tổ chức một buổi hội thảo tại Viện nghiên cứu Wyss, Havard nhằm hội tụ các chuyên gia về bồ câu viễn khách, các nhà bảo tồn điểu cầm học, các nhà đạo đức sinh học và thật may mắn, DNA của loài bồ câu viễn khách đã được giải mã bởi một nhà sinh học phân tử tên là Beth Shapiro.
Tất cả những gì cô ấy cần từ những mẫu vật thuộc Viện Smithsonian chỉ là một chút mô của phần dưới ngón chân, bởi vì dưới đó tồn tại các DNA cổ xưa.
Đó là các DNA bị phân mảnh khá tệ tuy nhiên với công nghệ cao hiện nay, bạn có thể lắp ráp lại toàn bộ bộ gen về cơ bản.
Như vậy, câu hỏi là liệu ta có thể tái tạo lại toàn bộ con chim với bộ gen đó?
Giáo sư George Church, trường Y đại học Havard nghĩ chúng ta có thể.
Do vậy, trong quyển sách của ông có tên là Regenesis mà tôi khuyến nghị nên đọc, ông có một chương về việc làm thế nào khoa học có thể hồi sinh các loài động vật tuyệt chủng, và ông ấy có một cỗ máy được gọi là máy Kỹ thuật gen phức hợp tự động.
Đây được coi là một cỗ máy có tính cách mạng.
Bạn có thể kết hợp các gen mà bạn viết ở cấp độ tế bào và sau đó là trong các cơ quan trên một con chip, và những thứ chiến thắng, mà bạn có thể sau đó đặt chúng vào một sinh vật sống.
Nó sẽ thành công. Về độ chính xác của điều này, một trong những bài trình bày không đọc được nổi tiếng George, tuy nhiên chỉ ra rằng ở đây có một mức độ chính xác nhất định đến từng cặp cơ sở cá thể.
Bồ câu viễn khách có 1,3 tỷ các cặp cơ sở trong bộ gen của chúng.
Vì vậy, những gì bạn đang nhận được hiện nay là khả năng của việc thay thế một gen bằng một biến thể của gen đó.
Nó được gọi là alen.
Vâng đó là những gì xảy ra trong những sự lai giống bình thường.
Vì vậy, đây là một hình thức lai tạo đoạn gen của các loài vật đã tuyệt chủng bằng các bộ gen của những loài họ hàng gần nhất với chúng vẫn đang tồn tại .
Bây giờ theo cách đó, George chỉ ra rằng công nghệ sinh học tổng hợp của ông ấy hiện đang tăng tại bốn lần tỷ lệ của Định luật Moore.
Nó được thực hiện kể từ năm 2005 và có khả năng tiếp tục.
Được rồi, loài họ hàng gần nhất của bồ câu viễn khách là loài Bồ câu đuôi quạt. Chúng đông đảo. Một số sống xung quanh đây.
Về di truyền, chim bồ câu đuôi quạt thực sự là loài giống bồ câu viễn khách nhất còn tồn tại.
Chỉ một vài thay đổi nhỏ biến chúng thành bồ câu đuôi quạt.
Nếu ta thay đổi các điểm này bằng của bồ câu viễn khách, chúng ta sẽ đưa loài chim tuyệt chủng này trở lại, thì thầm với ta.
Bây giờ, còn nhiều việc để làm.
Ta phải tìm ra chính xác những vấn đề gen.
Như vậy, có những gen đuôi ngắn trong loài bồ câu đuôi quạt, những gen đuôi dài ở chim bồ câu hành khách, và tương tự như vậy với mắt đỏ, lông ngực hồng đào, màu lông...
Khi chúng ta tổng hợp tất cả những gen này lại, kết quả sẽ không hoàn hảo.
Nhưng chúng cần hoàn hảo vừa đủ, vì tự nhiên vốn dĩ cũng không hoàn hảo.
Như vậy, cuộc hội thảo ở Boston có 3 kết quả chính.
Thứ nhất, Ryan và tôi quyết định tạo ra một tổ chức phi lợi nhuận tên là Hồi sinh và Phục hồi với mục đích cơ bản là tái sinh các loài đã tuyệt chủng và cố thực hiện điều này một cách trách nhiệm, bắt đầu với loài Bồ câu viễn khách.
Một kết quả trực tiếp khác là một nghiên cứu sinh trẻ tuổi tên Ben Novak, người đã bị ám ảnh với loài bồ câu viễn khách từ khi 14 tuổi và đã học được cách làm việc với DNA cổ xưa, đã tự mình nghiên cứu về bồ câu viễn khách, bằng tiền của gia đình và bạn bè.
Chúng tôi thuê cậu ấy làm việc toàn thời gian.
Đây là bức ảnh này tôi chụp cậu ấy năm ngoái tại Smithsonian, cậu ấy đang nhìn xuống Martha, con chim bồ câu viễn khách cuối cùng còn sống.
Nhưng nếu cậu ấy thành công, nó sẽ không phải là con cuối cùng.
Kết quả thứ ba của cuộc họp Boston là sự nhận thức rằng có những nhà khoa học trên toàn thế giới cùng làm việc trên các hình thức khác nhau để tái sinh các loài động vật này, nhưng họ chưa bao giờ có cơ hội gặp nhau.
Và tổ chức National Geographic đã tỏ ra quan tâm bởi vì National Geographic có một lý thuyết cho rằng ở thế kỷ trước, sự khám phá về cơ bản đã tìm ra mọi vật, trong thế kỷ này, sự khám phá về cơ bản là tạo ra mọi vật.
Tái sinh các động vật tuyệt chủng thuộc lĩnh vực này.
Vì vậy, họ đã tổ chức và tài trợ cho hội thảo này. Và 35 nhà khoa học, những nhà sinh học bảo tồn và sinh học phân tử, gặp gỡ nhau cơ bản để xem họ có thể hợp tác trong công việc.
Một số các nhà sinh học bảo tồn là khá cấp tiến.
Có ba người trong số họ không chỉ khôi phục lại các loài động vật cổ đại, họ còn đang tái tạo hệ sinh thái tuyệt chủng ở miền bắc Siberia, ở Hà Lan, và ở Hawaii.
Henri, từ Hà Lan, với một cái họ Hà Lan mà tôi sẽ không cố gắng để phát âm, đang nghiên cứu với loài Bò rừng châu âu.
Bò rừng châu âu là tổ tiên của tất cả các loài gia súc nội địa, và do đó về cơ bản hệ gen của chúng còn tồn tại, chỉ phân bố không đồng đều.
Vì vậy, những gì họ đang làm là làm việc với bảy giống nguyên thủy, những gia súc khỏe mạnh giống như loài Maremmana ngày xưa là dần dần xây dựng lại bằng các lựa chọn sinh sản lại loài bò rừng châu âu,
Hiện giờ, các khu bảo tồn ở Hàn Quốc đang được mở rộng nhanh hơn so với ở Hoa Kỳ, và kế hoạch là, cùng với việc mở rộng các khu bảo tồn khắp châu Âu, họ sẽ để loài bò rừng châu âu làm tiếp công việc cũ của mình, với vai trò cũ trong hệ sinh thái, trong việc dọn dẹp vùng đồng hoang, rừng đóng tán để tái tạo lại những đồng cỏ đa dạng sinh học tại đó.
Một câu chuyện tuyệt vời khác đến từ Alberto Fernández-Arias.
Alberto đã nghiên cứu loài dê rừng tên bucardo ở Tây Ban Nha.
Con bucardo cuối cùng là 1 con cái tên là Celia khi nó còn sống, các nhà khoa học đã bắt được nó và lấy một ít mô từ tai của nó, rồi bảo quản chúng trong nitơ lỏng, sau đó thả nó lại tự nhiên, nhưng vài tháng sau, xác của nó được tìm thấy dưới 1 cái cây đổ.
Họ đã lấy DNA từ tai của nó và họ cấy nó như một quả trứng nhân bản vô tính trong một con dê, đến khi sinh sản một con bucardo sơ sinh được sinh ra.
Đó là sự tái sinh đầu tiên trong lịch sử.
(Vỗ tay) Con bucardo sơ sinh chỉ sống trong 1 thời gian ngắn.
Đôi khi, các mẫu vật nhân bản có vấn đề về hô hấp.
Con vật trên bị biến dạng phổi và chết sau 10 phút, nhưng Alberto tự tin rằng công nghệ nhân bản đã tiến bộ nhiều so với thời điểm đó, và nếu chúng ta tiếp tục, cuối cùng sẽ có một đàn bucardos trở lại vùng núi ở bắc Tây Ban Nha.
Nhà tiên phong trong việc bảo quản bằng đông lạnh sâu là Oliver Ryder.
Tại sở thú San Diego, vườn thú đông lạnh của ông đã thu thập được mô của trên 1.000 loài trong hơn 35 năm qua.
Khi bị đông lạnh sâu, ở nhiệt độ âm 196 độ C, các tế bào còn nguyên vẹn và DNA còn nguyên vẹn.
Về cơ bản chúng là tế bào sống, một ai đó như Bob Lanza tại Công ty Advanced Cell Technology đã lấy vài mô từ một loài đang bị đe dọa gọi là loài Bò banteng, đặt vào trong 1 con bò thường, sau khi sinh sản, một con Bò banteng khỏe mạnh được sinh ra, nó đã sống sót và vẫn còn sống đến nay.
Điều thú vị nhất với Bob Lanza là khả năng về việc đưa bất kỳ loại tế bào nào có các tế bào gốc đa năng cảm ứng và biến nó thành tế bào mầm, giống như tinh trùng và trứng.
Bây giờ chúng ta đến với Mike McGrew nhà khoa học tại Viện Roslin, Scotland, và Mike đang tạo ra điều kỳ diệu với các loài chim.
Ông ấy sẽ lấy, ví dụ như các tế bào da của chim ưng, nguyên bào sợi, rồi biến chúng thành các tế bào gốc đa năng cảm ứng.
Vì nó rất đa năng, nó có thể trở thành tế bào mầm.
Sau đó ông có thể đặt các tế bào mầm vào phôi thai của một quả trứng gà và như vậy về cơ bản con gà đó sẽ có tuyến sinh dục của một con chim ưng.
Bạn nhận được 1 con đực và 1 con cái kiểu này, và con của chúng sẽ là chim ưng.
(Tiếng cười) Những con chim ưng thực sự được tạo ra từ những con gà giả mạo.
Ben Novak là nhà khoa học trẻ tuổi nhất tại buổi hội thảo.
Anh ấy đã cho chúng ta thấy làm thế nào để thực hiện điều này.
Thông qua 1 chuỗi các sự kiện: anh ấy sẽ đặt các gen của bồ câu đuôi quạt và bồ câu viễn khách vào cùng nhau, và anh ấy sẽ sử dụng các công nghệ của giáo sư George Church và nhận được DNA chim bồ câu viễn khách, sử dụng công nghệ của Robert Lanza và Michael McGrew, để đưa DNA này vào tuyến sinh dục gà, và qua đó có được trứng và chim bồ câu viễn khách non, và bây giờ bạn đã có một đàn chim bồ câu viễn khách.
Điều này đặt ra câu hỏi, nếu không có bồ câu viễn khách bố mẹ để dạy chúng cách trở thành một con bồ câu viễn khách.
Chúng ta phải làm gì?
Rất khó để nuôi dạy 1 con chim, và trong quá trình này, hầu hết các bước đã nằm trong DNA của chúng, nhưng để bổ sung nó, ý tưởng của Ben là sử dụng những con bồ câu nhà để huấn luyện những con bồ câu viễn khách non cách tụ họp, tìm đường về tổ và cho con non ăn.
Đã có một số nhà bảo tồn, rất nổi tiếng như Stanley Temple, ông là một trong những nhà sáng lập của ngành sinh học bảo tồn, và Kate Jones từ IUCN (Liên minh Quốc tế Bảo tồn Thiên nhiên và Tài nguyên Thiên nhiên) cơ quan công bố Sách Đỏ hàng năm.
Những người đang phấn khích về tất cả những điều này, nhưng họ cũng lo ngại rằng có thể sẽ có cạnh tranh với các nỗ lực mạnh mẽ để bảo vệ các loài vật đang bị đe doạ vẫn còn tồn tại, tức là vẫn chưa bị tuyệt chủng.
Bạn thấy đấy, bạn muốn tham gia bảo vệ các loài động vật ngoài đó.
Bạn muốn giảm nhiệt thị trường buôn bán ngà voi ở châu Á để chúng ta không sát hại 25.000 con voi một năm.
Nhưng đồng thời, các nhà sinh học bảo tồn đang nhận ra rằng tin tức xấu làm thất vọng mọi người.
Và do đó, Sách Đỏ có vai trò thực sự quan trọng để theo dõi những loài vật nào đang bị đe dọa và cực kỳ nguy cấp và những thứ tương tự.
Nhưng các nhà khoa học cũng sắp tạo ra Sách Xanh, và Sách xanh sẽ gồm các loài vật đang phát triển tốt nhờ con người, những loài có nguy cơ tuyệt chủng, như đại bàng hói, nhưng hiện giờ chúng đang hồi phục, nhờ những nỗ lực của con người và các khu bảo tồn trên thế giới được quản lý rất, rất tốt.
Vì vậy, về cơ bản họ đang học cách xây dựng các tin tốt.
Và họ thấy việc phục hồi các loài đã tuyệt chủng giống như các tin tốt lành, bạn có thể có thể đem lại.
Đây là một vài ví dụ liên quan.
Gây nuôi sinh sản sẽ là một phần quan trọng trong việc phục hồi các loài này.
Thần ưng California từng bị giảm xuống chỉ còn 22 con năm 1987.
Mọi người đều nghĩ chúng sẽ tuyệt chủng.
Tuy nhiên, nhờ nuôi sinh sản tại vườn thú San Diego, bây giờ đã có 405 con trong đó có 226 con trong tự nhiên.
Công nghệ đó sẽ được sử dụng trên các loài được khôi phục.
Một câu chuyện thành công nữa là về loài khỉ đột núi ở Trung Phi.
Năm 1981, Dian Fossey, nhà động vật học người Mỹ đã chắc chắn chúng sẽ tuyệt chủng.
Thời điểm đó chỉ còn 254 con.
Hiện nay số lượng của chúng là 880 con và vẫn đang tăng ở mức 3% một năm
Bí mật là, họ xây dựng chương trình du lịch sinh thái vô cùng tuyệt vời.
Bức ảnh này do Ryan chụp vào tháng trước bằng iPhone.
Nó cho thấy những con khỉ đột hoang dã này thoải mái với khách du lịch như thế nào.
Một dự án thú vị khác, dù nó sẽ cần thêm sự giúp đỡ là tê giác trắng miền bắc.
Không còn cặp tê giác bố mẹ còn lại.
Nhưng 1 điều quan trọng là một số lượng lớn DNA của loài vật này có sẵn trong vườn thú đông lạnh.
Chỉ cần nhân bản một chút, bạn có thể hồi sinh chúng.
Vì vậy, câu hỏi là chúng ta nên bắt đầu từ đâu?
Đã có nhiều cuộc họp bí mật được tổ chức.
Tôi nghĩ rằng đây là thời điểm để công khai chủ đề này.
Mọi người suy nghĩ gì về nó?
Bạn biết đấy kiểu như liệu bạn có muốn khôi phục các loài đã tuyệt chủng?
Bạn có muốn khôi phục các loài đã tuyệt chủng không?
(Tiếng vỗ tay) Tinker Bell sẽ đậu xuống.
Đó là thời điểm của Tinker Bell, bởi vì điều gì làm mọi người vui mừng?
Điều gì làm mọi người quan tâm?
Chúng tôi cũng sẽ tiếp tục đẩy mạnh với loài bồ câu viễn khách.
Vì vậy, Ben Novak, ngay khi chúng ta nói chuyện, sẽ tham gia nhóm của Beth Shapiro tại UC Santa Cruz.
Họ sẽ làm việc trên bộ gen của loài bồ câu viễn khách và bồ câu đuôi quạt.
Khi các dữ liệu đầy đủ, họ sẽ gửi cho giáo sư George Church, người sẽ thực hiện phép thuật của mình để lấy DNA của bồ câu viễn khách từ chúng.
Chúng tôi sẽ nhận sự giúp đỡ từ Bob Lanza và Mike McGrew để cấy tế bào mầm vào những con gà để sinh ra những con bồ câu viễn khách non được nuôi dưỡng bởi bố mẹ là những con bồ câu đuôi quạt, và từ đó trở đi, những con bồ câu viễn khách sẽ bay lượn trên tất cả mọi nẻo đường, có thể trong sáu triệu năm tới.
Khi chi phí giảm xuống, bạn có thể làm điều tương tự cho những con vẹt đuôi dài Carolina, cho loài An ca lớn, cho gà đồng cỏ, cho chim gõ kiến mỏ ngà, cho chim mỏ nhát Eskimo, cho hải cẩu Caribbean, cho ma mút lông mịn.
Bởi vì thực tế là, con người đã tạo ra một cái lỗ lớn cho tự nhiên trong 10.000 năm qua.
Bây giờ, chúng ta có khả năng, và có lẽ cả nghĩa vụ đạo đức, để sửa chữa một số thiệt hại.
Chúng ta có thể làm những điều này hầu hết thông qua việc mở rộng và bảo vệ các vùng đất hoang dã, thông qua nhân giống và bảo vệ số lượng những loài đang bị đe doạ.
Tuy nhiên vẫn còn một số loài mà chúng ta đã tiêu diệt toàn bộ chúng ta có thể xem xét việc phục hồi đem chúng trở lại với thế giới này.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Chris Anderson: Cảm ơn ông.
Tôi có một câu hỏi.
Vì đây là một chủ đề xúc động. Một số người đã đứng dậy.
Tôi nghi ngờ có một số người ra khỏi chỗ ngồi, hỏi về câu hỏi khiến nhiều người phải suy nghĩ, có lẽ là nào, chờ, chờ, chờ, chờ, chờ, chờ một phút, liệu có đúng không khi con người can thiệp vào thiên nhiên theo cách này.
Có thể sẽ có những hậu quả không mong muốn.
Giống như bạn mở chiếc hộp Pandora mà ta không biết trong đó có gì. Họ nói có đúng không?
Steward Brand: Vâng, trước tiên là chúng ta đã can thiệp mạnh vào tự nhiên bằng cách khiến các loài động vật bị tuyệt chủng, và nhiều trong số đó là những loài có vai trò quan trọng, và chúng ta đã thay đổi toàn bộ hệ sinh thái chúng ta sống bằng cách để chúng biến mất.
Hiện giờ, một vấn đề cơ bản cần thay đổi là khi những loài vật này trở lại, chúng có thể thay thế một số loài chim đang tồn tại những loài mà con người biết và yêu thích.
Bạn biết đấy, tôi nghĩ đó là cách tự nhiên sẽ vận hành.
Đây là một quá trình chậm rãi và kéo dài Một trong những điều tôi thích về tự nhiên, đó là nó kéo dài nhiều thế hệ.
Chúng ta sẽ đưa voi mamút lông mịn trở lại.
CA: Vâng có vẻ như cả cuộc trò chuyện và khả năng tiềm ẩn ở đây là khá ly kỳ.
Cảm ơn bài trình bày của ông.
SB: Cảm ơn bạn. CA: Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)
Chris Anderson hỏi liệu tôi có thể gói gọn 25 năm vận động chống nghèo đói trong 10 phút trên TED hay không.
Đó là một người Anh yêu cầu một người Ai-len phải nói ngắn gọn.
(Tiếng cười) Tôi đã nói, "Chris, chuyện đó cần một phép lạ."
Ông nói, "Bono, đó chẳng phải là một cách dùng tốt phức cảm thiên sai của anh sao?"
Vậy nên, ừ.
Sau đó tôi nghĩ rằng, hãy đi, thậm chí là xa hơn 25 năm nữa.
Chúng ta hãy trở về thời kỳ trước Chúa, ba thiên niên kỷ trước, đến thời mà, ít nhất là trong tâm trí tôi, cuộc hành trình cho công lý, cuộc diễu hành chống lại bất bình đẳng và đói nghèo thực sự bắt đầu.
Ba ngàn năm trước, các nền văn minh chỉ mới bắt đầu bên bờ sông Nin, một số nô lệ, những người chăn cừu Do Thái trong trường hợp này, có mùi phân cừu, tôi đoán thế, tuyên bố với Pa-ra-ông, người đang ngồi cao trên ngai vàng của mình, "Chúng tôi, tâu Bệ hạ, ngang hàng với Ngài."
Và Pharaoh trả lời, "Ồ, không.
Các người, những kẻ khốn khổ, đang đùa đấy à."
Và họ nói, "Không, không, đó là những gì được viết ở đây trong sách thánh của chúng ta."
Nhảy đến thế kỷ của chúng ta, cũng ở quốc gia đó, cũng những kim tự tháp đó, những người khác đang truyền bá cũng ý tưởng đó về sự bình đẳng với một cuốn sách khác.
Lần này nó được gọi là Facebook.
Đám đông đang được tụ tập lại tại quảng trường Tahrir.
Họ đổi từ một mạng xã hội ảo sang thực tế, và đại loại là khởi động lại thế kỷ 21.
Không dám đánh giá thấp hậu quả của mùa xuân ả Rập đã lộn xộn và xấu xí như thế nào, và cũng không dám đánh giá quá cao vai trò của công nghệ, nhưng những thứ này đã cho ta có được cảm giác của những gì có thể khi các mô hình quyền lực, các kim tự tháp xa xưa, bị lộn ngược, đưa người dân lên đầu và các vị pha-ra-ông của thời nay xuống dưới đáy, như chuyện đã xảy ra.
Nó cũng chỉ ra cho chúng ta cái gì đó mạnh mẽ như là thông tin và sự chia sẻ thông tin có thể thách thức sự bất bình đẳng, bởi vì sự thật, cũng như người dân, muốn được tự do, và khi chúng được tự do, quyền tự do thường là rất gần, ngay cả đối với những người nghèo nhất trong những người nghèo-- những sự thật có thể thách thức sự hoài nghi và sự lãnh cảm mà dẫn đến sự ù lì, những sự thật cho chúng ta biết những gì hoạt động và, quan trọng hơn, những gì không, để chúng ta có thể sửa chữa chúng, những sự thật mà nếu chúng ta nghe và chú ý đến chúng có thể giúp chúng ta đáp lại những thách thức mà Nelson Mandela đã nói ra vào năm 2005, khi ông yêu cầu chúng ta hãy là cái thế hệ tuyệt vời đó thế hệ mà có thể vượt qua hành vi tội ác khủng khiếp nhất đối với nhân loại, đói nghèo cùng cực, những sự thật mà đã tạo nên một động lực mạnh mẽ.
Vì vậy, tôi nghĩ, quên rock opera đi (một thể loại nhạc), quên những ngôn từ hoa mỹ đi, những thủ thuật thông thường của tôi.
Điều duy nhất cất tiếng hát vào ngày hôm nay sẽ là sự thật, vì tôi thực sự đã chấp nhận tên mọt sách trong tôi.
Vì vậy hãy thôi là ngôi sao nhạc rock.
Trở thành nhà hoạt động xã hội dựa trên bằng chứng - nhà hoạt động "bằng chứng cứ".
Bởi vì những gì sự thật đã đang nói với chúng ta là cuộc hành trình dài, chậm, cuộc hành trình dài, chậm của nhân loại đến với sự bình đẳng, đang thực ra tăng tốc.
Hãy nhìn vào những gì đã đạt được.
Hãy nhìn vào những hình ảnh các bộ dữ liệu này in ra.
Kể từ năm 2000, kể từ khi chuyển sang một thiên niên kỷ mới, có thêm tám triệu bệnh nhân AIDS nhận được thuốc kháng vi-rút cứu mạng.
Bệnh sốt rét: Có tám quốc gia châu Phi Nam Sahara có tỷ lệ tử vong giảm 75 phần trăm.
Đối với trẻ em dưới năm tuổi, tỷ lệ tử vong trẻ em, trẻ em dưới năm tuổi, giảm 2.65 triệu một năm.
Đó là tỉ lệ mà 7,256 mạng sống của trẻ được cứu mỗi ngày.
Wow. Wow. (Vỗ tay) Chúng ta hãy chỉ dừng lại một giây, thật đấy, và hãy suy nghĩ về điều đó.
Bạn có đọc bất cứ thứ gì ở bất cứ nơi nào trong tuần vừa rồi mà có thể có chút quan trọng hơn con số đó?
Wow. Một tin tuyệt vời. Nó khiến tôi phát điên khi biết rằng hầu hết mọi người có vẻ không biết đến thông tin này.
Bảy ngàn trẻ em một ngày. Đây là hai trong số đó.
Đây là Michael và Benedicta, và chúng còn sống nhờ vào phần lớn công của tiến sĩ Patricia Asamoah - cô thật tuyệt vời- và Quỹ Toàn Cầu (Global Fund), mà tất cả các bạn hỗ trợ về mặt tài chính, cho dù bạn có biết điều đó hay không.
Và Quỹ Toàn Cầu cung cấp các loại thuốc kháng vi rút mà đã ngăn sự lây lan HIV từ mẹ sang con.
Tin tuyệt vời này đã không tự nó xảy ra.
Nó đã được đấu tranh, được vận động được đổi mới để giành được.
Và tin tuyệt vời này đã cho ra đời tin tức tuyệt vời hơn nữa, bởi vì các xu hướng lịch sử là đây.
Số người dân sống trong đói nghèo bẻ gãy lưng, phá nát tâm hồn đã giảm từ 43 phần trăm dân số thế giới năm 1990 còn 33 phần trăm vào năm 2000 và sau đó còn 21 phần trăm vào năm 2010.
Vỗ tay hoan hô nào. (Vỗ tay) Giảm một nửa. Giảm một nửa.
Bây giờ, tỷ lệ là vẫn còn quá cao - vẫn còn quá nhiều người mất mạng sống một cách không cần thiết.
Vẫn còn nhiều việc để làm.
Nhưng đó là thứ khiến tim ngừng đập.
Đó là thứ gây sững sờ. Và nếu bạn sống với ít hơn $1.25 một ngày, nếu bạn sống trong kiểu đói nghèo như vậy, đây không phải chỉ là số liệu.
Đây là tất cả mọi thứ.
Nếu bạn là một ông bố hay bà mẹ, người mà luôn muốn điều tốt nhất cho con em của bạn - và tôi cũng là một người như vậy-- sự chuyển đổi nhanh chóng này là một con đường thoát ra khỏi sự tuyệt vọng và đến với hy vọng.
Và hãy đoán xem điều gì sẽ diễn ra? Nếu quỹ đạo này tiếp tục, hãy nhìn xem số người sống với $1.25 một ngày vào năm 2030.
Không thể nào, phải không?
Đó là những gì các số liệu đang nói với chúng ta. Nếu quỹ đạo tiếp tục, chúng ta đến được đây, wow, vùng số không.
Đối với những người nghiền ngẫm các con số như chúng ta, đó là khu vực rất nhạy cảm, và thật là công bằng để nói rằng tôi, lúc này, đang bị hưng phấn bởi việc đối chiếu các dữ liệu.
Vậy việc xoá sự đói nghèo cùng cực được dự đoán, theo định nghĩa là những người sống với ít hơn $1.25 một ngày, được điều chỉnh, tất nhiên, theo ranh giới lạm phát từ năm 1990.
Chúng ta thực sự thích một ranh giới tốt.
Điều đó thật tuyệt vời.
Bây giờ tôi biết rằng một số bạn nghĩ rằng sự tiến bộ này toàn ở Châu á hoặc châu Mỹ La tinh hoặc các quốc gia có người mẫu như Brazil (Bra-xin) -- và ai mà không thích một người mẫu người Brazil (Bra-xin) chứ? -- nhưng hãy xem vùng châu Phi Nam Sahara.
Có một nhóm 10 quốc gia, một số gọi cho họ là những con sư tử, những người mà trong thập kỷ qua đã có sự kết hợp giữa 100 phần trăm nợ bị hủy bỏ, viện trợ tăng ba lần, FDI tăng mười lần-- đó là số đầu tư trực tiếp từ nước ngoài-- mà đã mở khoá cho nguồn lực trong nước tăng bốn lần--đó là số tiền địa phương-- số tiền mà, khi chi tiêu một cách khôn ngoan -- là quản trị tốt-- cắt giảm tỷ lệ tử vong trẻ em còn một phần ba, tăng gấp đôi tỷ lệ hoàn thành giáo dục, và cũng giảm đi một nửa sự đói nghèo cùng cực , và với mức này, 10 nước này cũng tiến tới con số 0.
Vì vậy niềm tự hào của những con sư tử là bằng chứng của khái niệm.
Có nhiều cái lợi của việc này.
Đầu tiên, bạn sẽ không phải nghe một Chúa Jêsus kiêu căng không chịu nổi như bản thân tôi.
Được không? (Vỗ tay) Và năm 2028, 2030? Đang đến rất gần.
Ý tôi là, chỉ khoảng ba buổi biểu diễn chia tay của Rolling Stones nữa.
(Tiếng cười) Tôi hy vọng vậy. Tôi đang hy vọng vậy.
Điều đó làm cho chúng ta cảm thấy thực sự trẻ.
Vì vậy tại sao chúng ta không nhảy cẫng lên vì điều này?
Vâng, cơ hội là có thật, nhưng nguy cơ cũng vậy.
Chúng ta không thể làm được điều này cho đến khi chúng ta thực sự chấp nhận rằng chúng ta có thể thực hiện được điều này.
Hãy nhìn vào biểu đồ này.
Nó được gọi là sực ì. Đó là cách mà chúng ta phá hỏng chuyện.
Và điều kế tiếp thực sự là rất đẹp.
Nó được gọi là sức đẩy.
Và đó là cách mà chúng ta có thể uốn đường cung lịch sử xuống đến số không, chỉ cần làm những điều mà chúng ta biết là chúng sẽ có ích.
Vì vậy, sức ì đấu với sức đẩy.
Có nguy cơ, và dĩ nhiên, bạn càng đến gần, mọi việc càng trở nên khó khăn hơn.
Chúng ta biết các chướng ngại vật trên đường mà chúng ta đang đi ngay bây giờ, trong thời điểm khó khăn.
Trong thực tế, vào ngày hôm nay tại thủ đô của bạn, trong thời điểm khó khăn, một số người quan tâm đến việc ngân khố quốc gia muốn cắt giảm các chương trình cứu mạng như Quỹ Toàn Cầu.
Nhưng bạn có thể làm điều gì đó.
Bạn có thể cho các chính trị gia biết rằng những sự cắt giảm này có thể cướp đi mạng sống.
Ngay bây giờ vào ngày hôm nay, ở Oslo điều đó đang xảy ra, các công ty dầu đang đấu tranh để giữ bí mật các khoản tiền họ cho các chính phủ để khai thác dầu ở các nước đang phát triển.
Bạn cũng có thể làm gì đó về điều đó.
Bạn có thể tham gia Một Chiến Dịch (One Campaign), và những nhà lãnh đạo như Mo Ibrahim, một nhà doanh nghiệp viễn thông.
Chúng ta đang thúc đẩy luật pháp để đảm bảo rằng ít nhất một phần kho báu dưới mặt đất được đến tay của những người sống trên nó.
Và ngay bây giờ, chúng ta biết rằng căn bệnh nghiêm trọng nhất trong tất cả các căn bệnh không phải là một căn bệnh. Đó là tham nhũng.
Nhưng cũng có thuốc ngừa cho nó.
Nó được gọi là sự minh bạch, là các bộ dữ liệu mở, một cái gì đó mà cộng đồng TED đang thực sự đang thực hiện.
Ánh sáng ban ngày, bạn có thể gọi nó, là sự minh bạch.
Và công nghệ thực sự đang tăng cường việc này.
Việc che giấu trở nên khó khăn hơn nếu bạn đang làm việc gì xấu.
Vì vậy tôi sẽ cho bạn biết về báo cáo U (U- report), cái mà tôi thực sự thấy phấn khởi. 150.000 người thế hệ Y (gen Y hay millenial những người sinh từ khoảng thập niên 1980 tới thập niên 2000) ở khắp Uganda, những người trẻ tuổi được trang bị điện thoại 2G, một mạng xã hội với tin nhắn SMS đang tiết lộ sự tham nhũng của chính phủ và yêu cầu được biết những gì đang có trong ngân sách và tiền của họ đang được chi tiêu như thế nào.
Đây là một chuyện thú vị.
Hãy nhìn xem, một khi bạn có những công cụ này, bạn không thể không sử dụng chúng.
Một khi bạn có kiến thức này, bạn không thể không biết điều đó.
Bạn không thể xóa những dữ liệu này ra khỏi não, nhưng bạn có thể xóa hình ảnh nhàm chán sáo rỗng của những dân tộc khẩn nài, nghèo nàn không kiểm soát cuộc sống của chính họ.
Bạn có thể xóa bỏ những hình ảnh đó, bạn thực sự có thể, bởi vì nó không còn đúng nữa. (Vỗ tay) Nó có thể thay đổi được.
Năm 2030? Đến năm 2030, những con rô-bốt (robots), không chỉ phục vụ chúng ta Guinness (một hãng bia), mà còn uống nó.
Cho đến thời điểm mà chúng ta đến được nơi đó, mọi nơi nào mà có sự phơi bày mạnh mẽ việc quản lý thực sự có thể đang trên đường.
Vì vậy, tôi đứng ở đây để--tôi đoán chúng tôi ở đây để cố gắng và lây cho bạn con vi rút đáng quý và dựa trên dữ liệu này, thứ mà chúng tôi gọi là chủ nghĩa "bằng chứng cứ" (factivism ).
Nó sẽ không giết bạn.
Trong thực tế, nó có thể cứu vô số mạng sống.
Tôi đoán chúng tôi, những người trong Một Chiến Dịch sẽ muốn bạn bị truyền nhiễm,sau đó lan truyền nó, chia sẻ nó, lây nó cho người khác.
Bằng cách đó, bạn sẽ tham gia với chúng tôi và vô số những người khác vào điều mà tôi thực sự tin rằng là cuộc phiêu lưu lớn nhất đã từng được thực hiện, là hành trình luôn đòi hỏi khắt khe để đến với sự bình đẳng.
Chúng ta có thể thực sự là cái thế hệ tuyệt vời mà Mandela đã yêu cầu không?
Chúng ta có thể trả lời rằng tiếng gọi ầm ĩ đó cùng với khoa học, với lẽ phải, với sự thật, và, tôi dám nói là, với cảm xúc không?
Bởi vì điều đó đã rõ ràng, những nhà hoạt động xã hội "bằng chứng cứ" cũng có cảm xúc.
Dù vậy, tôi đang nghĩ đến Wael Ghonim.
Một số bạn biết ông ta. Ông đã lập một trong nhiều nhóm trên Facebook đứng sau chuyện ở quảng trường Tahrir tại Cairo.
Ông đã bị ném vào tù vì điều đó, nhưng lời nói của ông đã săm vào tâm trí tôi.
"Chúng ta sẽ giành chiến thắng bởi vì chúng ta không hiểu chính trị.
Chúng ta sẽ giành chiến thắng bởi vì chúng ta không chơi những trò chơi bẩn thỉu của họ.
Chúng ta sẽ giành chiến thắng bởi vì chúng ta không có một nhóm kẻ hoạt động chính trị (political agenda).
Chúng ta sẽ giành chiến thắng vì những giọt nước mắt từ đôi mắt của chúng ta thực sự đến từ trái tim của chúng ta.
Chúng ta sẽ giành chiến thắng bởi vì chúng ta có những ước mơ, và chúng ta sẵn sàng đứng lên vì những ước mơ đó."
Wael nói đúng.
Chúng ta sẽ giành chiến thắng nếu chúng ta làm việc đoàn kết với nhau như một, bởi vì sức mạnh của người dân mạnh hơn nhiều so với những kẻ có quyền thế.
Cảm ơn quý vị.
(Vỗ tay) Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Tôi có một người bạn ở Bồ Đào Nha ông của bạn ấy đã thiết kế 1 loại xe từ 1 chiếc xe đạp và một chiếc máy giặt để có thể chở gia đình mình.
Ông ấy làm vậy vì ông không có khả năng mua một chiếc ô tô và cũng bởi vì ông biết làm thế nào để lắp ráp một chiếc xe.
Đã có lúc chúng ta hiểu được mọi thứ hoạt động ra sao và chúng được tạo như thế nào, nên chúng ta có thể tạo ra và sửa chữa chúng, hoặc ít nhất là đưa ra những quyết định mang đủ thông tin về việc sẽ mua cái gì
Nhiều hoạt động tự-mình-làm đã biến mất trong nửa cuối của thế kỷ 20.
Nhưng bây giờ, cộng đồng chế tạo và mô hình mở đang mang kiến thức về việc mọi thứ hoạt động ra sao và chúng được làm từ cái gì trở lại với chúng ta và tôi tin rằng chúng ta phải đưa chúng tiến thêm một bước nữa, tới những thành phần tạo nên đồ vật.
Phần lớn chúng ta vẫn biết rằng những vật liệu truyền thống như giấy và hàng dệt may được làm từ gì và chúng được sản xuất ra sao.
Nhưng bây giờ chúng ta có những hợp chất đáng kinh ngạc và cực kỳ hiện đại này - những chất dẻo có thể thay đổi hình dáng, những loại sơn dẫn điện, những chất nhuộm đổi màu, những loại vải phát sáng.
Để tôi giới thiệu cho các bạn một vài ví dụ.
Mực dẫn điện cho phép ta vẽ các mạch điện thay vì sử dụng các loại bảng mạch in hay dây dẫn điện truyền thống.
Trong trường hợp của cái ví dụ mà tôi đang cầm trên tay đây, chúng tôi dùng nó để tạo ra một cảm biến xúc giác phản ứng với da của tôi bằng cách bật sáng bóng đèn nhỏ này.
Mực dẫn điện đã được các họa sỹ sử dụng, nhưng những phát triển gần đây cho thấy rằng chúng ta sẽ sớm có thể sử dụng nó trong các loại máy in laser và các loại bút.
Và đây là một tờ giấy làm bằng acrylic được tẩm những hạt khuyếch tán ánh sáng không màu.
Điều này có nghĩa là, trong khi acrylic bình thường chỉ có thể khuếch tán ánh sáng xung quanh rìa, tờ acrylic này thì lại toả sáng trên cả bề mặt khi tôi bật đèn xung quanh nó.
Hai trong số những ứng dụng được biết đến của loại vật liệu này là thiết kế nội thất và hệ thống cảm ứng đa điểm.
Và các sắc tố nhiệt sắc thay đổi màu ở một nhiệt độ đã cho sẵn.
Tôi sẽ đặt miếng giấy này trên một tấm kim loại nóng được đặt ở nhiệt độ cao hơn môi trường xung quanh một chút và các bạn có thể thấy điều gì đang xảy ra.
Do đó một trong những ứng dụng chính của loại vật liệu này, giữa rất nhiều ứng dụng khác, là trong các loại chai bình dành cho trẻ nhỏ để chỉ ra rằng những chất bên trong chai đã đủ nguội để uống
Vì vậy, đây chỉ là một vài trong số những thứ được coi là vật liệu thông minh.
Trong vài năm nữa, chúng sẽ hiện diện trong rất nhiều đồ dùng và công nghệ mà chúng ta sử dụng hàng ngày.
Chúng ta có thể chưa có những chiếc ô tô bay mà những bộ phim khoa học viễn tưởng đã hứa với chúng ta, nhưng chúng ta có thể có những bức tường có thể thay đổi màu sắc tùy vào nhiệt độ, những bàn phím có thể cuộn lại, và những cửa sổ chuyển sang mờ đục chỉ với một nút bật.
Tôi là một nhà khoa học xã hội được đào tạo, vậy tại sao tôi lại có mặt ở đây hôm nay để nói về các vật liệu thông minh?
ồ, trước tiên, vì tôi là một nhà chế tạo.
Tôi tò mò về việc mọi thứ hoạt động ra sao và chúng được tạo ra thế nào, và cũng bởi vì tôi tin rằng chúng ta có thể hiểu biết sâu rộng hơn về những vật liệu đang tạo nên thế giới của chúng ta, và ngay bây giờ, chúng ta không có đủ hiểu biết về những vật liệu công nghệ cao sẽ tạo ra tương lai của chúng ta.
Những vật liệu thông minh rất khó có thể thu được với số lượng nhỏ.
Có rất ít thông tin rõ ràng và công khai về việc sử dụng chúng như thế nào và rất ít thông tin nói về cách sản xuất chúng ra sao.
Vì vậy, hiện nay chúng chỉ tồn tại phần lớn trong lĩnh vực bí mật thương mại và các bằng sáng chế vốn chỉ có các trường đại học và các công ty có thể truy cập.
Khoảng gần 3 năm trước, Kirsty Boyle và tôi bắt đầu một dự án mà chúng tôi gọi là Những Vật Liệu Mở.
Đó là một trang web nơi chúng tôi, và bất cứ ai muốn cũng có thể gia nhập, để sẽ chia kinh nghiệm, cung cấp các thông tin, khuyến khích những người khác cống hiến bất cứ khi nào họ có thể và tổng hợp những nguồn thông tin như các bài báo nghiên cứu và những hướng dẫn từ những nhà chế tạo như chúng tôi.
Chúng tôi mong muốn trang web này có thể trở thành một nguồn dữ liệu lớn và tổng hợp chung của những thông tin tự-mình-làm về những vật liệu thông minh.
Nhưng tại sao chúng ta nên quan tâm đến việc các vật liệu thông minh hoạt động ra sao và chúng được tạo ra như thế nào?
Trước hết, bởi vì chúng ta không thể định hình những gì chúng ta không hiểu và những gì chúng ta sử dụng nhưng không hiểu sẽ định hình chúng ta.
Đồ vật chúng ta dùng, quần áo chúng ta mặc, ngôi nhà chúng ta sống, tất cả có ảnh hưởng sâu sắc đến thái độ, sức khỏe và chất lượng cuộc sống của chúng ta.
Do đó nếu chúng ta sống trong một thế giới được tạo nên bởi các vật liệu thông minh, chúng ta nên biết và hiểu chúng.
Điều thứ hai, và cũng quan trọng không kém, là sự đổi mới luôn được thúc đẩy bởi người thích chỉnh sửa.
Rất nhiều lần, những người nghiệp dư, không phải là các chuyên gia, đã trở thành những nhà sáng chế và những nhà cải tiến của những thứ như xe đạp leo núi, đến chất bán dẫn, máy tính cá nhân, máy bay.
Thách thức lớn nhất là khoa học vật liệu rất phức tạp, và yêu cầu trang thiết bị đắt tiền.
Nhưng không phải lúc nào cũng như thế.
Hai nhà khoa học của trường đại học Illinois hiểu điều này khi họ công bố một bài báo về một phương pháp đơn giản hơn để tạo ra mực dẫn điện.
Jordan Bunker, một người chưa từng có kinh nghiệm với hóa học trước đó, đã đọc bài báo này và tiến hành lại thí nghiệm tại xưởng của mình, chỉ bằng những hoá chất và các dụng cụ dễ kiếm được.
Anh ấy đã sử dụng một lò nướng bánh, và thậm chí anh ấy còn tạo ra một máy khuấy trộn của riêng mình dựa trên hướng dẫn của một nhà khoa học/chế tạo khác.
Sau đó Jordan công bố những kết quả của mình trên mạng, bao gồm cả những việc anh ấy đã thử và không thành công, để những người khác có thể học tập và tiến hành lại.
Như vậy dạng cải tiến chính của Jordan là đưa một thí nghiệm được tiến hành trong một phòng thí nghiệm đầy đủ tiện nghi ở một trường đại học và thực hiện lại trong một ga-ra ở Chicago chỉ sử dựng những nguyên vật liệu và công cụ rẻ tiền mà anh ấy có thể tìm thấy.
Và bây giờ anh ấy đã công bố nghiên cứu của mình, những người khác có thể tiếp tục tại nơi anh ấy dừng lại và thậm chí tìm ra những cải tiến và cách thực hiện đơn giản hơn.
Một ví dụ khác mà tôi muốn nói đến là trường hợp Kit-of-No-Parts của Hannah Perner-Wilson.
Mục tiêu dự án của cô ấy là làm nổi bật tính thể hiện của các vật liệu trong khi tập trung vào tính sáng tạo và kỹ năng của người lắp đặt.
Các bộ dụng cụ điện rất hữu ích khi dạy chúng ta cách đồ vật hoạt động như thế nào nhưng những sự ràng buộc cố hữu trong thiết kế của chúng ảnh hưởng đến cách mà chúng ta học.
Cách tiếp cận của Hannah thì ngược lại, cô công thức hóa một loạt các kỹ thuật để tạo ra các đồ vật khác thường và để giải thoát chúng ta khỏi những ràng buộc tiền thiết kế bằng việc dạy chúng ta về chính bản thân các vật liệu.
Do vậy trong số nhiều những thí nghiệm ấn tượng của Hannah, đây là một thí nghiệm yêu thích của tôi.
["Loa giấy"] Cái mà chúng ta đang thấy ở đây chỉ là một mẩu giấy với một vài vòng bằng đồng kết nối với một máy mp3 và một nam châm
(Âm nhạc: “Happy Together”) Dựa trên nghiên cứu của Marcelo Coelho từ MIT, Hannah đã tạo ra một loạt loa giấy từ rất nhiều loại vật liệu, từ sợi băng đồng đơn giản đến vải và mực dẫn điện.
Cũng giống như Jordan và rất nhiều nhà chế tạo khác, Hannah đã công bố thí nghiệm của mình và cho phép mọi người sao chép và tái thí nghiệm
Nhưng thiết bị điện tử bằng giấy là một trong những ngành có triển vọng nhất của khoa học vật liệu cho phép chúng ta sáng tạo những thiết bị điện tử rẻ hơn và linh hoạt hơn
Thí nghiệm thủ công của Hannah, và sự thật rằng cô đã chia sẻ những phát hiện của mình, mở ra những cánh cửa tới một loạt những khả năng mới vừa có tính thẩm mỹ vừa có tính sáng tạo.
Như vậy sự thú vị về các nhà chế tạo đó là chúng tôi sáng tạo trên sự đam mê và tò mò và chúng tôi không sợ thất bại.
Chúng tôi thường giải quyết vấn đề từ những góc độ mới lạ, và qua đó phát hiện ra những cách khác hoặc thậm chí là những cách tốt hơn để làm mọi việc.
Do đó càng có nhiều người thử nghiệm với vật liệu, càng có nhiều nhà nghiên có động lực để sẻ chia các nghiên cứu của họ, và các nhà sản xuất chia sẻ kiến thức của mình, chúng ta càng có nhiều cơ hội tốt hơn để chúng ta có thể tạo ra công nghệ thực sự phục vụ tất cả chúng ta.
Tôi cảm thấy một chút giống như Ted Nelson thấy khi vào đầu những năm 1970, ông đã viết: “Bây giờ các bạn phải hiểu về máy vi tính”
Quay lại thời kỳ đó, máy vi tính là những bộ khung to lớn chỉ có các nhà khoa học quan tâm đến chúng và thậm chí không ai mơ về việc có một cái máy vi tính ở nhà.
Nên đây là một điều hơi lạ khi tôi đứng ở đây và nói rằng: “Bây giờ, các bạn phải hiểu về vật liệu thông minh”
Chỉ cần nhớ rằng việc tiếp nhận kiến thức ưu tiên về những công nghệ mới là cách tốt nhất để bảo đảm rằng chúng ta có một tiếng nói trong việc tạo ra tương lai của chính mình.
Cảm ơn các bạn.
Vỗ tay
Quyển sách tôi đang cầm trên tay là danh bạ của tất cả những người có địa chỉ email vào năm 1982 (tiếng cười) Thật ra, nó có vẻ lớn.
thực chất trong đó chứa khoảng 20 người mỗi trang bởi vì chúng ta có tên, địa chỉ và số điện thoại của mỗi người.
Và, thật ra, tất cả mọi người được ghi vào đến 2 lần bởi vì nó được lựa chọn một lần với tên và một lần với địa chỉ email.
Tất nhiên là một cộng đồng nhỏ.
Chỉ có hai Dannys khác trên Internet.
Tôi biết cả hai.
Chúng ta đã từng không hề biết đến nhau, nhưng chúng ta luôn tin tưởng lẫn nhau, và đó là cảm giác tin tưởng cơ bản tràn ngập khắp mạng lưới, và đã từng có cảm giác chúng ta có có thể tin cậy lẫn nhau trong nhiều việc.
Vì vậy để để mọi người hiểu được ý tưởng về mức độ của sự tin tưởng trong cộng đồng này, để tôi nói cho mọi người về vấn đề này như thế nào để đăng kí một tên miền trong những ngày đầu tiên.
Bây giờ, nó chỉ xảy ra khi tôi đăng kí tên miền thứ ba trên internet.
Vì vậy tôi có thể tạo ra những gì tôi muốn ngoài bbn.com và symbolics.com.
Vì vậy tôi chọn think.com, nhưng sau đó tôi đã nghĩ, mọi người biết đấy, có rất nhiều những cái tên thú vị ngoài kia.
Có lẽ tôi nên đăng kí thêm một vài cái tên dự phòng.
Và rồi tôi đã nghĩ "Không, điều đó không được tốt cho lắm."
(tiếng cười) Với thái độ chỉ lấy những gì cần thiết là những gì mà mọi người có trên mạng lưới vào những ngày này, và thật ra, đó không phải là tất cả mọi người trong mạng lưới, nhưng nó thật ra là cách thức để tạo nên những nghi thức của mạng Internet.
Vì vậy ý tưởng ban đầu về I.P., hoặc Internet protocol, và cách mà thuật toán định tính sử dụng nó, một cách cơ bản " từ khả năng cho đến nhu cầu của họ."
Và rồi, nếu như bạn có thêm băng thâu, bạn sẽ gửi một tin nhắn cho người nào đó.
Nểu họ có thêm băng thâu, họ sẽ gửi một tin nhắn đến cho bạn
Bạn sẽ phụ thuộc vào người ta để làm điều đó, và đó là khối xây dựng.
Điều đó thật sự rất thú vị đối với kiểu nguyên tắc cộng sản là hệ thống cơ bản trong thời kì Chiến Tranh Lạnh của Bộ Quốc Phòng, nhưng rõ ràng nó hoạt động rất là hiệu quả, và tất cả chúng ta đã thấy được nhờ Internet.
Nó vô cùng hiệu quả.
Thật ra, nó rất thành công đến nỗi không có cách nào mà ngày nay bạn có thể làm lại một quyển sách như thế này.
Theo tính toán sơ sơ của tôi, quyển sách dày khoảng 25 miles.
Nhưng, tất nhiên, mọi người không thể làm điều đó, bởi vì, chúng ta không biết tên của tất cả tên người bằng Internet hoặc những địa chỉ email, và cho dù chúng ta biết tên của họ, Tôi khá là chắc chắn họ không muốn tên của họ, địa chỉ và số điện thoại được công bố cho mọi người.
Vì vậy, sự thật là có rất nhiều người xấu trên Internet ngày nay, và vì vậy chúng ta phải đối phó với chúng bằng cách xây dựng bức tường cộng đồng, mạng lưới đảm bảo, VPNs, những thứ nhỏ nhặt không hẳn là Internet nhưng được xây từ những tòa nhà giống nhau, nhưng chúng ta vẫn căn bản xây dựng chúng ngoài những tòa nhà giống nhau với những giả định về sự tin tưởng.
Và điều đó có nghĩa là dễ bị tổn thương với một số loại sai lầm mà có thể xảy ra, hoặc một số kiểu tấn công có chủ định, nhưng ngay cả với những sai lầm có thể xấu.
Vì vậy, ví dụ, ở Asia gần đây, không thể vào Youtube trong một thời gian ngắn bởi vì Pakistan đã có một số sai lầm về làm thế nào kiểm duyệt Youtube trong nội bộ mạng.
Họ không có ý định phá hoại Asia, nhưng họ đã làm vì đó là giao thức hoạt động.
Một ví dụ khác có thể ảnh hưởng đến nhiều thính giả, mọi người có thể vẫn nhớ đến một vài năm trước, tất cả những máy bay phía tây của Mississippi bị mắc cạn bởi vì mỗi tấm thẻ định tuyến ở thành phố Salt Lake có một "con bọ" bên trong.
Bây giờ, các bạn hề không nghĩ rằng hệ thống máy bay phụ thuộc vào Internet, và theo cách hiểu nào đó cũng không.
Tôi sẽ trở lai một lát nữa.
Nhưng sự thật là người ta không thể cất cánh bởi vì một số thứ sai lầm trong Internet, và tấm thẻ định tuyến đang xuống cấp.
Và vì vậy, có rất nhiều thứ bắt đầu xảy ra.
Bây giờ, có một điều thú vị xảy ra vào tháng 4 vừa rồi.
Đột nhiên, tỷ lệ phần trăm rất lớn trong giao thương trên toàn Internet, bao gồm rất nhiều phương tiện trong căn cứ quân sự Mỹ bắt đầu định tuyến lại qua Trung Quốc.
Vì vậy trong vòng một vài tiếng đồng hồ, nó đã đi qua Trung Quốc.
Bây giờ, Viễn Thông Trung Quốc nói đó chỉ là một sai lầm trung thực, và nó thật sự có thể đó là cách để nhiều thứ hoạt động, nhưng chắc chăn một số người có thể mắc phải một sai lầm không trung thực về cái mà họ muốn, và chúng chỉ ra hệ thống dễ bị tổn thương ngay cả với các sai lầm.
Hãy tưởng tượng rằng hệ thống để bị tổn thương bị cố ý tẩn công.
Vì vậy nếu một số người muốn tấn công nước Mỹ hay nền văn minh Tây phương ngày nay, họ sẽ không làm việc đó với xe tăng.
Bởi vì hiển nhiên là nó không thành công.
Những thứ mà họ có thể làm là một số thứ rất giống như vụ tấn công đã từng xảy ra tại cơ sở hạt nhân của Iran.
Không ai nhận rằng đã làm điều đó
Về cơ bản là có một nhà máy chế tạo máy móc công nghiệp
Nó thực sự đã không nghĩ rằng nó đã ở trên Internet
Nó nghĩ rằng nó không hề được kết nối với Internet, nhưng có khả năng ai đó lén đưa thông tin ra in cái USB hay cái gì đó đại loại như thế và một phần mềm được cài vào là nguyên nhân dẫn đến những máy li tâm thực sự phá hủy chính chúng
Hiện tại, loại phần mềm tương tự có thể phá hủy một nhà máy lọc dầu hoặc một nhà máy dược phẩm hay cả một hệ thống bán dẫn
và nhiều thứ khác nữa - Tôi tin chắc rằng các bạn đã đọc rất nhiều văn bản trong đó nêu lên sự lo lắng về những vụ tấn công qua mạng và những cuộc phòng thủ chống lại những vụ tấn công này.
Nhưng thực tế là, chúng ta chủ yếu chỉ tập trung vào bảo vệ những chiếc máy tính khi ở trên Internet và thật ngạc nhiên rằng ít người chú ý để bảo vệ chính Internet như một phương tiện truyền thông.
Và tôi nghĩ rằng chúng ta có lẽ cũng nên dành sự quan tâm cho vấn đề này, bởi vì Internet thực ra khá mỏng manh
Vì thế thực ra là , trong những ngày đầu tiên, khi mà nó còn có tên là ARPANET đã từng có những thời điểm nó đã hỏng hoàn toàn bởi một bộ xử lý tin nhắn đơn mà thực tế là nó có một "con bọ" trong đó
Và cái cách mà Internet làm việc là những đường dẫn là nơi thiết yếu để trao đổi thông tin về việc làm thế nào mà họ có thể gửi những tin nhắn đó đến những địa điểm và bộ xử lý này, chỉ vì một tấm thẻ hỏng, đã quyết định việc nó gửi tin nhắn tới một vài địa điểm vào một thời gian không phù hợp
Hay nói cách khác, nó đã có thể truyền đi một tin nhắn ngay cả trước khi bạn bấm nút gửi đi.
Và đương nhiên, cách nhanh nhất để nhận được tin nhắn từ bất cứ nơi đâu là gửi nó đến những gã này, người mà có thể gửi cho bạn đúng lúc và gửi nó đến cực sớm, và vì vậy mọi tin nhắn trên Internet đều bắt đầu chuyển sang qua nút này, và tất nhiên điều này cản trở mọi thứ.
Mọi thứ bắt đầu đổ vỡ.
Điều thú vị là mặc dù hệ thống máy chủ có khả năng sửa nó, những điều này về cơ bản nghĩa là tắt mọi thứ ở trên Internet đi
Hiện nay thì đương nhiên là bạn không thể làm được việc đó rồi.
Ý tôi là, mọi thứ đều tắt, nó giống như là bạn nhận được cuộc gọi từ công ty truyền hình cáp, chứ không phải ai khác trên thế giới.
Thực tế là ngày nay họ không thể làm điều đó bởi nhiều lý do.
Một trong những lý do là rất nhiều điện thoại sử dụng giao thức IP và nhiều phần mềm khác như Skype, vân vân,... thông qua Internet bây giờ và thực ra thì chúng ta đang ngày càng phụ thuộc vào Internet ở nhiều nhiều thức khác nữa, như khi bạn cất cánh từ sân bay Los Angeles bạn thực sự không nghĩ rằng bạn đang sử dụng Internet.
Khi bạn bơm ga, bạn cũng không nghĩ rằng mình đang sử dụng Internet.
Thứ mà ngày càng diễn ra nhiều mặc dù đó là những hệ thống đã bắt đầu sử dụng Internet.
Phần lớn chúng thì không phải dựa trên Internet nhưng chúng đang bắt đầu sử dụng Internet cho các chức năng dịch vụ, cho chức năng quản trị, và nếu bạn sử dụng một số như như là hệ thống điện thoại cầm tay chẳng hạn, thứ mà vẫn đc cho là tương đối không phụ thuộc vào Internet trong phần lớn các công đoạn, Từng mảnh nhỏ của Internet đang dần dần len lỏi xâm chiếm vào bên trong nó trong chức năng để điều khiển và quản trị, và thật hấp dẫn khi sử dụng cho những tòa nhà giống hệt nhau bởi vì nó làm việc thật tốt và nó lại rẻ nữa. Nó cứ lắp đi lặp lại như thế.
Vì thế tất cả hệ thống của chúng ta, ngày càng nhiều, đang bắt đầu sử dụng những công nghệ giống nhau và bắt dầu dựa vào những công nghệ này.
Và kể cả tàu vũ trụ hiện đại ngày nay thực ra cũng dùng Internet protocol để nói chuyện từ phần đuổi của tàu vũ trụ đến khác phần khác trên con tàu.
Thật điên rồ. Nó chưa bao giờ được thiết kế để làm những việc như vậy.
Vậy là chúng ta đã xây dựng hệ thống này nơi mà chúng ta hiểu rõ từng phần nhỏ của nó, nhưng chúng ta đang sử dụng nó theo rất nhiều cách khác mà chúng ta không hề ngờ đến, và nó trở nên như vậy ở những mức độ khác nhau chứ không phải như chúng ta đã thiết kế nó như vậy.
Và trên thực tế là, không một ai thực sự hiểu chính xác tất cả những thứ đang ứng dụng Internet trong hiện tại.
Nó đang trở thành một trong những hệ thống lớn giống như hệ thống tài chính, nơi mà chúng ta thiết kế tất cả các bộ phận nhưng thực ra lại chả ai hiểu chính xác cách nó làm việc và hiểu rõ từng chi tiết nhỏ của nó và những cái cách phản ứng mà nó có thể có.
Vậy nên nếu bạn nghe một chuyên gia nói về internet và ông ta nói rằng nó có thể làm thế này, nó đang làm thế này hay nó sẽ làm được cái này, bạn nên giữ thái độ hoài nghi cũng như vậy như khi bạn đánh giá một lời bình phẩm của một nhà kinh tế học về nền kinh tế hay như khi bạn nghe nhân viên dự báo thời tiết nói về thời tiết vậy.
Họ trình bày một quan điểm của riêng họ, nhưng nó thay đổi ngày càng nhanh ngay kể cả những chuyên gia không thể nào biết chính xác điều gì đang diễn ra nữa.
Vậy nên nếu mà bạn có thấy những cái bản đồ ở trên Internet, nó chỉ là sự dự đoán của ai đó thôi.
Không ai thực sự biết Internet hiện nay là gì cả bởi vì nó đã thay đổi hoàn toàn so với 1 giờ trước rồi.
Nó có một điều cố định là thay đổi. Nó có một điều cố định là tự sắp xếp lại
Và vấn đề xảy ra với nó tôi nghĩ chúng ta đang lập trình bản thân mình gắn với một cuộc khủng hoảng như cuộc khủng hoảng chúng ta có với hệ thống tài chính, nơi mà chúng ta xây dựng nó chủ yếu dựa trên niềm tin, được dựng cho một hệ thống với tỷ lệ nhỏ hơn và chúng ta đang mở rộng hơn cả giới hạn mà nó được định ra khi nó vận hành.
Và vì vậy ngay bây giờ, tôi nghĩ rằng nó thực sự đúng theo nghĩa đen là chúng ta đang không biết hậu quả khi một một cuộc tấn công "denial-of-servive" có hiệu quả (gây ra sự từ chối tiếp nhận thông tin hàng loạt) trên Internet thì sẽ thế nào, bất kỳ điều gì tối tệ hơn nữa có thể xảy ra vào năm tới, và điều tội tệ hơn nữa vào năm tiếp theo,...
Cái chúng ta cần bây h` là kế hoạch dự phòng
Hiện nay không hề có một kế hoạch dự phòng nào cả.
Không có một hệ thống dự phòng nào mà chúng ta đang gìn giữ cẩn thận để có thể giúp mình độc lập khỏi Internet, tạo ra những tòa nhà khác hoàn toàn.
Vậy nên cái chúng ta cần là một thứ không thực sự cần thiết phải được phô ra ở trên Internet, nhưng mà sở cảnh sát phải có khả năng gọi cho đội phòng cháy chữa cháy ngay cả khi không có Internet, hay là bệnh viện cần phải gọi thêm xăng.
Đây không cần thiết phải là một dự án hàng tỉ đô la của chính phủ.
Nó thực ra rất đơn giản, một cách kỹ thuật, bởi vì chúng ta có thể sử dụng những kết cấu có sẵn ở trong lòng đất, hay cơ sở hạ tầng wireless.
Nó thực ra chỉ là vấn đề của sự quyết định làm.
Nhưng mọi người sẽ không lựa chọn làm nó cho tới khi họ nhận ra là họ cần nó, và đấy là vấn đề chúng ta đang có.
Vì vậy đã có rất nhiều người, nhiều rất người trong chúng ta đã ngấm ngầm tranh luận rằng chúng ta nên có những hệ thống độc lập cho nhiều năm, nhưng nó rất khó để khiến cho mọi người tập trung vào kế hoạch dự phòng khi mà kế hoạch A có vẻ như vẫn đang hoạt động tốt.
Vì vậy tôi nghĩ rằng, nếu như mọi người hiểu rằng chúng ta phụ thuộc vào Internet như thế nào, và nó dể bị tổn thương như thế nào, chúng ta có thể tập trung vào việc muốn nhưng hệ thống khác tồn tại, và tôi nghĩ nếu có đủ số người người nói, "Đúng, tôi muốn sử dụng nó, Tôi rất muốn có một hệ thống như thế," thì nó sẽ được tạo ra.
Đó không phải là vấn đề khó khăn
Điều đó có thế được thực hiện bới những người ở trong phòng này.
Và vì vậy tôi nghĩ rằng thực sự là trong tất cả vấn đề mà bạn đang dược nghe về buổi dàm luận này đây có lẽ là vấn đề dễ nhất để sửa chữa
Vì vậy tôi rất vui khi có cơ hội để có thể nói với tất cả mọi người về vẩn đề này
Cảm ơn quý vị.
(Vỗ tay)
Khi tôi còn nhỏ, Tôi nghĩ rằng BắcTriều Tiên là đất nước tốt nhất trên thế giới
và tôi thường hát bài "Chúng ta chẳng có gì phải ghen tị."
Tôi đã rất tự hào về đất nước tôi.
Ở trường, chúng tôi dành rất nhiều thời gian để học về cuộc đời của chủ tịch Kim II- Sung, nhưng lại không học nhiều về thế giới bên ngoài, ngoại trừ việc Hoa Kỳ, Hàn Quốc và Nhật Bản là kẻ thù của chúng tôi.
Mặc dù tôi đã từng tự hỏi không biết thế giới bên ngoài kia như thế nào, nhưng tôi vẫn nghĩ rằng mình sẽ sống cả cuộc đời ở BắcTriều Tiên, cho tới khi tất cả mọi thứ đột nhiên thay đổi.
Khi tôi lên 7, tôi chứng kiến cảnh người ta xử bắn công khai lần đầu tiên trong đời,
nhưng tôi vẫn nghĩ cuộc sống của mình ở đây là hoàn toàn bình thường.
Gia đình của tôi không nghèo, và bản thân tôi thì chưa từng phải chịu đói.
Nhưng vào một ngày của năm 1995, mẹ tôi mang về nhà một lá thư từ một người chị em cùng chỗ làm với mẹ.
Trong đó có viết: Khi chị đọc được những dòng này thì cả gia đình 5 người của em đã không còn trên cõi đời này nữa, bởi vì cả nhà em đã không có gì để ăn trong hai tuần.
Tất cả cùng nằm trên sàn, và cơ thể chúng tôi yếu đến có thể cảm thấy như cái chết đang đến rất gần.
Tôi đã bị sốc.
Vì đó là lần đầu tiên tôi biết rằng đồng bào của tôi đang phải chịu đựng như vậy.
Không lâu sau đó, khi tôi đi qua một nhà ga, tôi nhìn thấy một cảnh tượng kinh hoàng mà tôi không bao giờ có thể quên
Trên nền nhà ga là xác chết của một người đàn bà hai tay vẫn đang ôm một đứa bé hốc hác và đứa bé chỉ biết nhìn chằm chằm vào khuôn mặt của mẹ nó.
Nhưng không có ai giúp họ, bởi vì tất cả đều đang phải lo cho chính mình và cả gia đình.
Vào giữa những năm 90, Bắc Triều Tiên trải qua một nạn đói trầm trọng.
Nó khiến hơn một triệu người Triều Tiên chết trong nạn đói, và nhiều người chỉ sống sót phải ăn cỏ, sâu bọ và vỏ cây.
Việc cúp điện ngày càng xảy ra thường xuyên, vì thế mọi thứ xung quanh tôi đều chìm vào bóng tối khi đêm đến ngoại trừ ánh sáng đèn từ phía Trung Quốc chỉ cách nhà tôi một con sông.
Tôi lúc nào cũng tự hỏi là tại sao họ lại có điện còn chúng tôi thì không.
Đây là một bức ảnh từ vệ tinh chụp Bắc Triều Tiên vào ban đêm trong tương quan với các nước xung quanh.
Đây là sông Áp Lục nó là biên giới tự nhiên giữa Bắc Triều Tiên và Trung Quốc.
Có thể thấy là lòng sông có đoạn rất hẹp vì thế một số người Bắc Triều Tiên bí mật vượt sang Trung Quốc.
Nhưng rất nhiều người đã chết.
Và tôi đã nhìn thấy xác họ nổi trên sông.
Tôi không thể nói cụ thể về việc mình đã trốn khỏi Bắc Triều Tiên như thế nào chỉ có thể nói rằng trong những năm tháng khốn khó vì nạn đói ấy tôi được gửi sang Trung Quốc để sống với một người họ hàng xa.
Lúc đó, tôi chỉ nghĩ rằng mình sẽ phải xa gia đình một thời gian ngắn.
chứ không bao giờ tôi có thể tưởng tượng rằng tôi sẽ phải xa họ những 14 năm ròng.
Ở Trung Quốc, cuộc sống của một cô bé bị cách ly khỏi gia đình như tôi rất khó khăn.
Tôi đã không tưởng được những gì xảy đến với cuộc sống của một người tị nạn từ Bắc Triều Tiên thì sẽ như thế nào,
nhưng tôi sớm nhận ra rằng nó không những rất khó khăn, mà còn vô cùng nguy hiểm, vì những người tị nạn từ Bắc Triều Tiên vào Trung Quốc
đều bị coi là dân nhập cư trái phép. Tôi luôn sống trong một nỗi sợ thường trực rằng danh tính của tôi sẽ bị phát hiện, và tôi sẽ bị trả về với cuộc sống cũ ở Bắc Triều Tiên.
Một ngày, cơn ác mộng đó đã thành sự thật, tôi đã bị cảnh sát Trung Quốc bắt và đưa đến đồn cảnh sát để chất vấn.
Có ai đó đã báo với họ rằng tôi là người Bắc Triều Tiên, vì thế họ đã kiểm tra khả năng tiếng Trung của tôi và hỏi tôi rất nhiều câu hỏi.
Tôi đã vô cùng sợ hãi,
và có cảm giác như tim mình sắp nổ tung.
Vì nếu như họ thấy có điều gì không tự nhiên, tôi sẽ bị tống vào tù và rồi bị trả về nước.
Tôi nghĩ cuộc đời mình đến đây là chấm dứt,
nhưng tôi vẫn cố gắng điều khiển những cảm xúc của mình và trả lời những câu hỏi của họ.
Sau khi hỏi xong, một trong hai cảnh sát nói với người kia, Đây là một vụ chỉ điểm sai. Nó không phải là người Bắc Triều Tiên."
Và họ thả tôi ra. Đó quả là một phép màu.
Một số người Bắc Triều Tiên ở Trung Quốc đã đến những đại sứ quán của nước ngoài để xin tị nạn,
nhưng rất nhiều trong số đó đã bị bắt bởi cảnh sát Trung Quốc và bị trả về nước.
những cô gái này đã rất may mắn.
vì mặc dù đã bị bắt, nhưng cuối cùng học cũng được thả ra nhờ vào sức ép từ cộng đồng quốc tế.
Nhưng những người Bắc Triều Tiên này thì không được may mắn như vậy.
Hàng năm, có vô số người Bắc Triều Tiên bị bắt ở Trung Quốc và bị trả về nước, nơi mà họ bị tra tấn, bị giam cầm hoặc bị xử tử công khai.
Trong khi tôi rất may mắn vì đã được thả ra thì rất nhiều đồng bào của tôi lại không được như vậy.
Việc người Bắc Triều Tiên phải che dấu danh tính của mình và đấu tranh để tồn tại quả là một bi kịch.
Kể cả khi đã học tiếng Trung và tìm được một công việc, thì cuộc sống của họ cũng có thể bị đảo lộn hoàn toàn chỉ trong một khoảng khắc.
Đó là lý do tại sao sau 10 năm che dấu danh tính thật tôi quyết định liều mình đi đến Hàn Quốc,
để bắt đầu một cuộc sống mới một lần nữa.
Việc ổn định cuộc sống ở đây khó khăn hơn nhiều so với tôi tưởng tượng.
Vì ở Hàn Quốc, tiếng Anh có vị trí vô cùng quan trọng, nên tôi đã bắt đầu học tiếng Anh, ngôn ngữ thứ ba của tôi.
Tôi cũng nhận ra một khoảng cách rất lớn giữa người Nam và Bắc Triều Tiên.
Chúng tôi đều là người Triều Tiên, nhưng đã trở nên rất khác nhau do hậu quả của 67 năm bị chia cắt.
Tôi đã trải qua một cuộc khủng hoảng về nguồn gốc của mình.
Tôi là người Nam Triều Tiên hay Bắc Triều Tiên?
Tôi đến từ đâu? và Tôi là ai?
Bỗng nhiên, tôi chẳng có một đất nước nào để có thể tự hào gọi là Tổ quốc.
Mặc dù để thích ứng với cuộc sống ở Hàn Quốc thì không dễ chút nào Nhưng tôi đã lập một kế hoạch. và bắt đầu học để chuẩn bị cho kì thi đại học.
Tuy vậy, ngay khi tôi vừa mới làm quen với cuộc sống ở đây, thì tôi được báo một tin khủng khiếp.
Chính quyền Bắc Triều Tiên đã phát hiện ra số tiền mà tôi gửi về cho gia đình, và, để trừng phạt, họ sẽ bắt gia đình tôi phải chuyển về một vùng bị cách ly ở nông thôn.
Để họ có thể nhanh chóng thoát ra khỏi đó,
tôi bắt đầu lập kế hoạch giúp gia đình mình trốn thoát.
Người Bắc Triều Tiên đã phải vượt qua những khoảng cách dường như không tưởng để đến với tự do.
Bời vì việc vượt biên từ Bắc sang Nam Triều Tiên gần như là không thể,
vì thế, tôi phải bay sang Trung Quốc rồi lại đi ngược về phía biên giới Bắc Triều Tiên.
Bởi vì gia đình tôi không biết tiếng Trung, nên tôi phải đi cùng mọi người qua 2000 dặm ở Trung Quốc rồi vào đến Đông Nam Á
Cuộc hành trình bằng xe buýt kéo dài khoảng 1 tuần, và đã vài lần chúng tôi suýt bị bắt.
Một lần, xe của chúng tôi bị chặn lại và bị khám xét bởi một cảnh sát Trung quốc.
Anh ta thu chứng minh thư của tất cả mọi người, và bắt đầu tra hỏi.
Bởi vì gia đình tôi không hiểu tiếng Trung, nên tôi đã nghĩ rằng họ sẽ bị bắt.
Khi người cảnh sát Trung Quốc đến gần họ, tôi đã ngay lập tức đứng dậy và nói với anh ta rằng đây là những người câm điếc mà tôi đang phải đi cùng.
Anh ta nhìn tôi đầy nghi ngờ, nhưng thật may mắn là anh ta tin lời tôi.
Và chúng tôi tiếp tục đi cho tới biên giới Lào,
nhung tôi đã phải sử dụng gần như toàn bộ số tiền mà mình có để hối lộ cho những người canh gác biên giới Lào.
Tuy nhiên, sau khi chúng tôi qua được biên giới, gia đình tôi lại bị bắt vào tù vì tội vượt biên trái phép.
Sau khi tôi nộp tiền phạt và đưa hối lộ, gia đình tôi được thả ra trong một tháng,
rồi lại bị bắt lần nữa ở thủ đô của Lào
Đó là thời điểm tuyệt vọng nhất trong cuộc đời tôi.
Tôi đã làm đủ mọi cách để đưa gia đình mình đến với tự do, và chũng tôi gần như đã thành công nhưng họ lại bị bắt trong khi chúng tôi chỉ còn cách đại sứ quán Hàn Quốc một khoảng cách rất ngắn nữa thôi.
Tôi đi đi về về giữa phòng xuất nhập cảnh và đồn cảnh sát, tuyệt vọng tìm cách để đưa gia đình mình thoát khỏi đó,
nhưng tôi không còn đủ tiền để hối lộ hay trả tiền phạt nữa.
Tôi hoàn toàn tuyệt vọng.
Đúng vào lúc đó, có một người đàn ông đã hỏi tôi, "Có chuyện gì vậy?"
Tôi vô cùng ngạc nhiên khi một người hoàn toàn xa lạ lại quan tâm tới mức hỏi tôi như vậy.
Bằng vốn tiếng Anh ít ỏi của mình và một quyển từ điển, tôi đã kể cho cho ông ta nghe hoàn cảnh của gia đình tôi . Không một chút do dự, người đàn ông đó đã đi tới máy ATM. trả tất cả số tiền còn thiếu cho cả gia đình tôi và hai người Bắc Triều Tiên khác để họ được ra tù
Tôi đã cám ơn ông ta bằng cả trái tim mình, và tôi cũng hỏi, "Tại sao ông lại giúp đỡ tôi?"
"Tôi không giúp đỡ cô," Ông ta trả lời.
"'Tôi đang giúp người Bắc Triều Tiên."
Tôi nhận ra rằng đó là một khoảng khắc có ý nghĩa vô cùng to lớn trong cuộc đời tôi.
Lòng tốt từ người đàn ông xa lạ trở thành biểu tượng hy vọng mới cho tôi và cả những người dân Bắc Triều Tiên khi mà chúng tôi đang rất cần nó,
và ông ta đã cho tôi thấy lòng tốt từ những người xa lạ và sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế chính là những tia hy vọng mà người Bắc Triều Tiên chúng tôi đang tìm kiếm.
Cuối cùng, sau một cuộc hành trình dài tôi và gia đình đã được đoàn tụ ở Hàn Quốc,
nhưng đến được với tự do mới chỉ là một nửa của cuộc đấu tranh.
Rất nhiều người Bắc Triều Tiên đang bị chia cắt với gia đình của họ, và khi họ đến được một đất nước khác, họ phải bắt đầu từ đầu với rất ít hoặc gần như không có tiền bạc.
Vì thế chúng tôi có thể nhận sự trợ giúp từ cộng đồng quốc tế cho giáo dục, đào tạo tiếng Anh, dạy nghề, và nhiều lĩnh vực khác.
Chúng tôi cũng có thể đóng vai trò như cầu nối giữa những người đang ở trong Bắc Triều Tiên với thế giới bên ngoài,
bởi vì có rất nhiều người trong chúng tôi đang giữ liên lạc với những thành viên gia đình khác ở trong nước, và chúng tôi chia sẻ với họ thông tin và tiền bạc để có thể thay đổi Bắc Triều Tiên từ phía trong.
Tôi đã vô cùng may mắn khi nhận được rất nhiều sự giúp đỡ và được truyền cảm hứng trong suốt cuộc đời mình, vì vậy tôi muốn mình cũng có thể chung sức để mang đến cho đất nước tôi một cơ hội để phát triển cùng với sự hỗ trợ của quốc tế.
Tôi tin tưởng rằng các bạn sẽ nhìn thấy ngày càng nhiều người Bắc Triều Tiên thành công ở mọi nơi trên thế giới, kể cả trên sân khấu của TED
Cám ơn các bạn.
(Tiếng vỗ tay)
Chris Anderson: Elon, giấc mơ cháy bỏng nào đã khiến anh nghĩ tới việc tham gia ngành ô tô và chế tạo ô tô điện?
Elon Musk: Vâng, hồi còn học đại học
tôi ngẫm nghĩ, những vấn đề nào có khả năng ảnh hưởng tới tương lai thế giới và nhân loại nhất?
Tôi nghĩ rằng hệ thống vận tải và sản xuất năng lượng bền vững là cực kỳ quan trọng.
Vấn đề năng lượng bền vững là vấn đề quan trọng nhất chúng ta cần giải quyết trong thế kỉ này, độc lập với các vấn đề môi trường.
Thậm chí ngay cả khi sản xuất CO2 có lợi cho môi trường chúng ta vẫn sẽ cạn kiệt nguồn hydrocarbon, chúng ta cần tìm ra phương thức vận hành bền vững.
CA: Hầu hết điện năng của nước Mỹ là từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch mà ra.
Vậy xe điện sử dụng nguồn điện này có thể cải thiện điều gì?
EM: Đúng vậy. Có 2 lý do cho việc này.
Một là, ngay cả khi bạn sử dụng nguồn nhiên liệu tương tự và sản xuất điện tại các nhà máy và sử dụng nó để nạp cho ô tô điện, bạn vẫn được lợi.
Vì vậy ví dụ như khí thiên nhiên, đó là nguồn các-bon hữu cơ phổ biến nhất, nếu đốt lượng các-bon này trong một tua bin đốt khí tự nhiên thường tại nhà máy điện, bạn đạt hiệu suất khoảng 60%.
Nếu cho cùng lượng nhiên liệu vào xe động cơ đốt trong, hiệu suất chỉ còn 20%.
Và lý do là, trong nhà máy điện, bạn có khả năng đốt một lượng nhiên liệu lớn hơn, đồ sộ, và bạn có thể lấy nhiệt thừa và chạy một tua bin nước, tạo nguồn điện thứ hai.
Vì vậy, trong thực tế, kể cả khi bạn tính đến tổn thất trong quá trình truyền tải và mọi thứ, cả khi sử dụng nguồn nhiên liệu tương tự, hiệu quả tốt hơn gấp đôi khi ta sạc điện cho ô tô, rồi sau đó mới đốt nhiên liệu ở nhà máy điện.
CA: Điểm đó mang lại hiệu quả.
EM: Vâng, đúng vậy.
Còn một vấn đề khác, chúng ta phái có nguồn năng lượng bền vững cho thế hệ năng lượng mới, thế hệ năng lượng điện.
Chúng ta phải giải quyết vấn đề về nguồn điện bền vững, thì các các ô tô điện mới phát huy được tác dụng như là một dạng giao thông.
CA: Chúng ta có đoạn video về việc lắp ráp của Tesla ta sẽ xem đoạn video đầu Vậy có điều gì sáng tạo trong quy trình sản xuất những chiếc xe này?
EM: Để thúc đấy sự ra đời của các phương tiện giao thông chạy điện, và tôi muốn nói là tôi nghĩ, thực tế là, toàn bộ các dạng giao thông sẽ chuyển sang chạy điện toàn bộ với một ngoại lệ đó là tên lửa.
Không cách nào tránh được định luật III của Newton mà.
Câu hỏi đặt ra là làm sao để chúng ta thúc đẩy sự phát triển của phương tiện giao thông chạy điện?
Và để để làm việc đó đối với ô tô, bạn phải có được một chiếc ô tô thực sự hiệu quả về năng lượng, có nghĩa là xe phải cấu tạo thật nhẹ, và đó là thứ mà các bạn đang nhìn đây đây là chiếc xe mà vỏ và khung gầm được làm hoàn toàn bằng nhôm được chế tạo ở Bắc Mỹ.
Thực tế, chúng tôi đã áp dụng rất nhiều kỹ thuật thiết kế hỏa tiễn để làm cho xe nhẹ đi mặc dù có khối ắc quy lớn.
Và khi đó nó cũng có lực ma sát ít nhất so với loại xe cùng cỡ.
Vì thế, kết quả là năng lượng sử dụng sẽ rất thấp, và nó có khối ắc quy tân tiến nhất, và điều đó tạo nên yếu tố cạnh tranh để được xuất hiện trên dòng động cơ 250 dặm.
CA: Tôi thấy khối ắc quy cực kỳ nặng. vậy anh vẫn cho là tính toán bù trừ thân xe nhẹ với ắc quy nặng sẽ vẫn cho ra hiệu quả mong đợi.
EM: Chính xác. Phần còn lại của chiếc xe phải cực nhẹ để đỡ bớt phần nặng, và rồi chiếc xe phải có sức kéo tốt để đạt hiệu quả đường dài.
Thực ra, những khách hàng của dòng xe S đang cạnh tranh với nhau để đạt được quãng đường dài nhất.
Tôi nghĩ có người mới đây đi được tận 420 dặm trong một lần lên sạc.
CA: Đó là Bruno Bowden, có mặt ở đây, phá kỷ lục thế giới. EM: Xin chúc mừng.
CA: Đó là tin tốt. Tin xấu là để đạt vận tốc đó, anh ấy phải lái với vận tốc 18 dặm một giờ và bị cảnh sát bắt. (cười) EM: Ý tôi là, bạn cũng lái được... Nếu bạn lái 65 dặm một giờ, trong điều kiện bình thường, 250 dặm là quãng đường thông thường.
CA: GIờ ta hãy xem video thứ hai quay chiếc Tesla chạy trên băng.
Không hẳn là moi móc ở tờ The New York Times.
Đối với anh trải nghiệm nào trong việc lái xe Tesla là đáng ngạc nhiên nhất?
EM: Trong việc chế tạo xe điện, khả năng phản ứng của nó rất đáng kinh ngạc,
Chúng tôi thật sự muốn người lái cảm nhận như họ hoà tâm trí cùng với chiếc xe vậy, kiểu như bạn và xe là một thực thể, bạn cua và tăng tốc, nó tăng tốc ngay, như thể xe có hệ thống chống lắc.
Xe điện mới làm được như thế.
Xe chạy xăng thì không.
Tôi nghĩ đó là điểm khác biệt lớn mà người ta cảm nhận được khi lái thử.
CA: Nó là chiếc xe đẹp nhưng đắt tiền.
Có cách nào để nó trở thành sản phẩm thông thường không?
EM: Có. Mục đích của xe Tesla luôn là như vậy. có quá trình ba bước, trong đó phiên bản một là số lượng nhỏ giá thành cao, phiên bản hai là số lượng trung giá trung, và ba là xe cỡ lớn giá thấp.
Hiện giờ chúng tôi đang ở phiên bản hai.
Phiên bản xe Roadster giá 100.000 đô.
Phiên bản kia là dòng S, giá khởi điểm 50.000 đô.
Loại xe đời thứ ba, dự kiến sẽ ra thị trường trong 3, 4 năm tới, có giá 30.000 đô.
Mỗi khi công nghệ mới ra đời thường trải qua ba phiên bản chính để đủ sức hấp dẫn trên thị trường sản xuất hàng loạt.
Chúng tôi đang phát triển theo ba bước đó, nên tôi tự tin sẽ ra được thị trường lớn.
CA: Hiện giờ, nếu chỉ lái đoạn ngắn, ta có thể lái đi, rồi lái về sạc ở nhà.
Hiên giờ chưa có trạm sạc điện nhanh rộng rãi trên cả nước
Anh có ý tưởng nào về việc đó, hay chỉ dựng trạm sạc vài nơi chính yếu?
EM: Thực ra có nhiều trạm sạc hơn mọi người tưởng. Công ty Tesla đang xây dựng công nghệ gọi là công nghệ Sạc cấp tốc, đi kèm với dòng sản phẩm S miễn phí mãi mãi.
Đây cũng là điều chắc ít người biết đến.
Chúng tôi đã được bang California và Nevada thông qua, các bang bờ Đông thông qua, từ Boston cho đến D.C.
Đến cuối năm nay, bạn có thể lái từ L.A đến New York sử dụng hệ thống trạm sạc cấp tốc, sạc nhanh hơn năm lần so với mọi loại sạc khác.
Điểm chính yếu là tỷ lệ nghỉ đỗ chừng sáu hay bảy lần thôi.
Nếu lái khoảng ba tiếng, bạn sẽ dừng 20, 30 phút, thường mọi người dừng nghỉ chân chừng đấy.
Bạn khời hành lúc 9h sáng, tới trưa dừng ăn chút ít, đi vệ sinh, mua thức uống, rồi đi tiếp.
CA: Vậy đề xuất của anh với khách hàng là, để sạc đầy bình mất chừng một giờ.
Cũng bình thường thôi... Đừng mong đi tiếp trong 10 phút.
Chờ 1 tiếng đi, nhưng có sao đâu, bạn đang cứu Trái Đất. Vả lại, điện miễn phí mà. Bạn có phải trả tiền đâu.
EM: Thực ra điều tôi kỳ vọng là khách hàng chỉ dừng 20, 30 phút, không phải một tiếng.
Tốt hơn là lái thẳng 160, 170 dặm rồi nghỉ nửa tiếng rồi tiếp tục hành trình.
Thế mới là nhịp điệu của chuyến đi.
CA: Được rồi. Vậy đấy là một ý tưởng của anh giải quyết vấn đề năng lượng.
Anh đang làm việc với công ty năng lượng mặt trời SolarCity.
Có điều gì đặc biệt ở đây không?
EM: Như tôi có nói trước đó, chúng tôi sản xuất điện bền vững cũng như tiêu thụ điện, nên tôi khá tự tin nguồn điện chính yếu sẽ là năng lượng mặt trời.
Ý tôi là năng lượng mặt trời là gián tiếp thôi.
Chúng ta có nhà máy phát điện khổng lồ mặt trời rồi, chỉ cần tận dụng một phần nhỏ năng lượng đó cho mục đích phục vụ xã hội con người.
Điều nhiều người không biết là họ biết, rằng phần lớn thế giới đã chạy bằng năng lượng mặt trời.
Mặt trời mà không tồn tại, ta đã thành quả cầu tuyết từ lâu quả cầu âm 270 độ C. Mặt trời cung cấp năng lượng cho hệ thống khí quyển.
Toàn bộ hệ sinh thái phụ thuộc vào năng lượng mặt trời.
CA: Nhưng trong mỗi 3.7 lít xăng là hàng nghìn năm năng lương tích tụ lại trong một bình chất lỏng nên thật khó mà so sánh hay cạnh tranh với ví dụ như khí đốt tự nhiên, dầu mỏ Làm sao ta có thể xây dựng việc kinh doanh?
EM: Chà thực ra thì tôi tự tin rằng năng lượng mặt trời sẽ đánh bại mọi loại năng lượng khác, kể cả khí đốt tự nhiên
(Vỗ tay) CA: Sao lại thế?
EM: Phải như thế thôi. Nếu không chúng ta gặp rắc rối lớn.
CA: Nhưng anh không bán tấm năng lượng mặt trời
Anh đang sử dụng nó làm gì?
EM: Chúng tôi có bán đấy chứ. Khách hàng có thể mua hoặc thuê hệ thống năng lượng.
Đa số mọi người chọn thuê.
Năng lượng mặt trời có ưu điểm không đòi hỏi dự trữ trong kho hay phí hoạt động kho bãi, một khi lắp đặt xong, ta dùng được mãi.
Dùng được nhiều thập kỷ. Có khi cả một thế kỷ.
Thế nên, chủ yếu là phải giảm giá lắp đặt ban đầu thấp nhất và sử dụng tài chính đầu tư thấp, bởi tiền lãi chính là một nhân tố đẩy cao giá năng lượng mặt trời.
Chúng tôi đang phát triển theo hướng đó, nên tôi tự tin sẽ đánh bại được khí đốt tự nhiên.
CA: Để xuất hiện tại của anh với khách hàng là ban đầu họ trả phí thấp.
EM: MIễn phí. CA: Miễn phí ban đầu.
Bên anh sẽ cài đặt tấm mặt trời trên mái nhà họ
rồi họ trả tiền sau. Vậy hạn thuê là bao lâu?
EM: Hạn thuê thường là 20 năm. nhưng vị trí định giá, như anh đang ám chỉ, khá thẳng thắn
không phải đặt cọc, và tiền điện còn bớt đi.
Giao dịch lời đấy chứ.
CA: Có vẻ như là tin tốt cho khách hàng.
Không rủi ro, trả tiền ít hơn về sau.
Với anh, giấc mơ ở đây là... Tức là, về lâu dài ai sở hữu điện tạo ra từ tấm phản này?
Công ty anh sẽ kiếm lời như thế nào?
EM: Về bản chất thì, SolarCity kêu gọi một khoản tiền vốn coi như là từ một công ty hay ngân hàng,
Google cũng là một đối tác.
Họ mong đợi khoản lãi từ số tiền vốn đó.
Từ số vốn đó SolarCity mua và lắp đặt tấm phản quang trên mái nhà với giá một tháng thuê cho chủ nhà hay chủ doanh nghiệp, vẫn rẻ hơn tiền điện nước.
CA: Và bản thân anh cũng có khoản lợi tài chính dài hạn từ đó.
Anh đang xây dựng hệ thống phân phối điện kiểu mới.
EM: Chính xác. Điều đó sẽ đóng góp vào việc phân phối một lượng lớn điện năng.
Một điều tốt, bởi điện đang bị độc quyền, người dân không có sự lựa chọn.
Lần đầu tiên có sự cạnh tranh với thế độc quyền này, vì trước nay điện nước thuộc về chủ sở hữu đường dây phân phối, nhưng giờ điện có ngay trên trần nhà bạn.
Điều đó thực sự trao quyền cho các chủ hộ và chủ doanh nghiệp.
CA: Anh thật sự nhìn thấy được viễn cảnh trong một, hai thập kỷ tới hoặc trong lúc anh còn sống ở Mỹ đa phần năng lượng sẽ đi thành mặt trời cả?
EM: Tôi cực kỳ tin tưởng năng lượng mặt trời sẽ trở thành năng lượng đa phần, có thể là nguồn năng lượng chính, tôi tiên đoán có thể là trong 20 năm nữa.
Tôi có cá cược điều này với một người. CA: Định nghĩa năng lượng đa phần?
EM: Năng lượng từ mặt trời nhiều hơn các nguồn khác
CA: À. Anh cá cược với ai thế?
EM: Với một người bạn xin được giấu tên.
CA: Nói cho tôi nghe thôi. (Cười) EM: Tôi cá cược chừng hai, ba năm trước, tức là khoảng 18 năm nữa, tôi nghĩ năng lượng từ mặt trời sẽ áp đảo các nguồn khác.
CA: Giờ hãy nói về cuộc cá cược anh đặt ra với bản thân, tôi đoán vậy, khá điên rồ.
Anh cũng kiếm được kha khá từ Paypal.
Rồi anh đi mở công ty du hành vũ trụ.
Sao lại lại có người lại dư hơi đi làm thế nhỉ?
(Cười) EM: Tôi cũng hay bị hỏi thế lắm.
Mọi người hay nói, "Bạn nghe chuyện cười về cái ông vừa kiếm được một ít tiền trong ngành vũ trụ chưa?"
Dĩ nhiên rồi. Câu gây cười là: "Cái ông khởi nghiệp với bộn tiền chứ gì."
Cho nên tôi hay trả lời là, ừ thì tôi đang tìm cách tiêu tiền làm sao cho mau hết.
Thế là mọi người nhìn tôi kiểu: "Anh ta nói thật à?"
CA: Lạ lùng thay, anh nói thật. Chuyện gì đã xảy ra?
EM: Mọi chuyện suýt nữa thì vỡ lở.
Chúng tôi rất gần đến sạt nghiệp rồi. nhưng cũng xoay sở qua giai đoạn đó năm 2008.
Mục tiêu của SpaceX là nâng tầm công nghệ tên lửa, và giải quyết vấn đề sống còn đó là biến mọi người trở thành hành khách vũ trụ, muốn vậy phải sớm có tên lửa có thể tái sử dụng.
CA: Nhân loại có thể trở thành hành khách vũ trụ ư?
Đó là giấc mơ của anh từ tấm bé?
Anh luôn mơ tới sao Hoả và hơn thế nữa?
EM: Lúc nhỏ tôi có hay xây tên lửa, nhưng không nghĩ tôi sẽ tham gia vào chuyện này.
Chuyện kinh doanh du hành vũ trụ bắt nguồn từ góc nhìn về tương lai làm sao cho nó trở nên thú vị đầy cảm hứng.
Tôi nghĩ điều khác biệt cơ bản là nếu bạn nhìn vào tương lai, giữa loài người có thể du hành vũ trụ khám phá các vì sao, các hành tinh khác thì thật thú vị biết bao, so với loài người bị giam mãi trên Trái Đất chờ đến ngày diệt vong.
CA: Vậy là bằng cách nào đó anh đã cắt giảm một giá thành sản xuất một chiếc hoả tiễn xuống 75%, tuỳ cách tính.
Làm cách nào anh làm được thế?
NASA nắm quyền rất lâu rồi. Anh can thiệp ra sao?
EM: À, chúng tôi có tiến bộ lớn về công nghệ phóng không, động cơ, chương trình điện tử và phóng hỏa tiễn.
Có cả một danh sách dài những phát minh tôi có thể nghĩ ra nhưng hơi khó để công bố ở đây, nên... CA: Không phải vì anh sợ bị chôm ý tưởng đấy chứ?
Anh vẫn chưa đăng kí bản quyền, tôi lấy làm lạ.
EM: Không, chúng tôi không đăng kí bản quyền. CA: Đó là vì anh nghĩ đăng kí sẽ nguy hiểm hơn không đăng ký à?
EM: Do đối thủ cạnh tranh chính của chúng tôi là chính phủ, nên việc đăng kí bản quyền hơi rắc rối chút. (Cười) (Vỗ tay) CA: Thật đáng quan tâm.
Anh vẫn chưa nói về phát minh lớn anh đang nghiên cứu. Hãy nói với chúng tôi về điều đó.
EM: Vâng, phát minh lớn ở đây là... CA: Để tôi bật clip lên và anh diễn giải theo nhé?
EM: Được thôi. Nói chung các hoả tiễn chúng đều phát triển thêm được.
Tất cả các hoả tiễn từng được phóng đều thế.
Tàu con thoi cũng là một nỗ lực xây tàu tái sử dụng, nhưng đến thùng xăng cũng toàn bị vứt di, trong khi phần có thể tái sử dụng cần tới nhóm 10.000 người tu sửa trong chín tháng.
Thế là con tàu ngốn tới cả tỷ đô một lần bay.
Hẳn là điều đó không được ưu ái lắm... CA: Chuyện gì vừa xảy ra? Có gì vừa hạ cánh à?
Em: Đúng vậy. Quan trọng là các phần của hoả tiễn có thể quay trở lại bệ phóng để lại có thể được phóng lần nữa trong vòng vài giờ.
CA: Chà. Hoả tiễn tái sử dụng. EM: Đúng vậy. (Vỗ tay) Điều nhiều người không biết là, phí nhiên liệu, của máy đẩy là rất ít.
Chỉ bằng máy bay thường,
nên giá trị của máy đẩy chỉ chiếm 0.3% của giá cả chiếc hoả tiễn.
Cho nên việc cắt giảm được 100 lần giá một lần phóng hỏa tiễn là khả thi. nếu ta có thể tái sử dụng hỏa tiễn một cách hiệu quả.
Thế nên việc đó rất quan trọng.
Mọi phương tiện giao thông ta đang dùng, máy bay, tàu lửa, xe máy, xe đạp, ngựa đều có thể tái sử dụng, hoả tiễn lại không.
Ta phải giải quyết vấn đề này mới đưa người ra vũ trụ được.
CA: Lúc trước anh có hỏi tôi liệu du hành vũ trụ có được chuộng nữa không nếu bay xong ta phải huỷ tàu. EM: Quả thật vấn đề tàu khá nan giải.
CA: Chắc chắn là đắt tiền rồi.
Đó là thật sự là công nghệ sáng tạo tiềm năng tạo tiền đà cho giấc mơ của anh đến lúc nào đó sẽ đưa được người lên sao Hoả.
Chắc anh cũng muốn thấy khu dân cư trên sao Hỏa.
EM: Chính xác. SpaceX hoặc một số kếp hợp công ty tư và chính phủ cần phải tiến bộ theo hướng đưa cuộc sống lên tầm đa hành tinh, đến việc xây dựng nền tảng trên hành tinh khác, ví dụ sao Hoả là một lựa chọn thực tế, rồi từ nền tảng đó xây dựng lớn mạnh đến khi ta thành loài sống trên đa hành tinh.
CA: Giờ hãy chuyển sang phần "hỏa tiễn tái sử dụng". Diễn tiến như thế nào rồi? Clip vừa rồi rất thú vị đấy.
Diễn tiến như thế nào?
EM: Chúng tôi gần đây có vài kết quả khả quan với dự án Thử nghiệm Dế nhảy thử nghiệm phóng chiều thẳng đứng, một dạng đuôi tàu khó chế tạo.
Có vài thử nghiệm thành công.
CA: Chúng tôi có thể xem không?
EM: Được chứ. Để dễ mường tượng độ lớn,
chúng tôi cho hình nộm cao bồi ăn mặc như Johnny Cash rồi mắc ốc vít dính vào hoả tiễn. (Cười) CA: Rồi, vậy ta xem video đó đi, điều đó thật sự tuyệt nếu bạn nghĩ kỹ.
Bạn chưa từng thấy điều đó bao giờ. Hoả tiễn nổ máy chuẩn bị rồi thì... EM: Vâng, hoả tiễn kích cỡ tòa nhà 12 tầng.
(Tiếng hỏa tiễn bay lên) Giờ nó đang lơ lửng ở độ cao 40m, liên tục điều chỉnh góc độ, độ cao, đường trệch của động cơ chính, và giữ guồng quay của cần đẩy xăng nhiệt độ thấp.
CA: Thế có tuyệt không cơ chứ? (Vỗ tay) Elon, anh sao anh có thể làm được vậy?
Các dự án này thật là... Paypal, SolarCity này, Tesla, SpaceX này, chúng thật khác biệt nhau, đều là những dự án đầy tham vọng với quy mô lớn.
Sao có thể có một người có thể sáng tạo đến vậy được?
Anh có bí quyết gì thế?
Em: Tôi thật không biết.
Tôi không biết trả lời sao cho thoả.
Tôi làm việc rất nhiều. Thực sự rất nhiều.
CA: Thôi được, tôi có lý thuyết thế này nhé.
EM: Vâng, mời anh. CA: Lý thuyết là anh có khả năng suy nghĩ ở tầm thiết kế liên kết thiết kế, công nghệ và kinh doanh với nhau. Nếu như TED là TBD - thiết kế, công nghệ và kinh doanh kết hợp làm một, kết hợp cách mà ít người có thể nghĩ đến, và một điều cực quan trọng, là cực kỳ tự tin vào tổ hợp đó sẽ thành công đủ để nhận rủi ro lớn.
Anh cá cược cả gia tài vào nó, và có vẻ anh làm thế nhiều lần.
Ý tôi là, gần như không ai làm được vậy.
Liệu đó..., chúng tôi có thể biết bí quyết thành công này không?
Ta có thể đưa điều này vào hệ thống giáo dục không? Người khác có thể học được từ anh không?
Điểu anh làm thật sự tuyệt vời.
EM: Chà, xin cảm ơn anh.
Tôi cho rằng đó là một cách thức suy nghĩ thôi.
Như vật lý vậy, có những cách thức lý luận cả.
Nói chung ý tôi muốn nói là, tối giản mọi thứ xuống thành những sự thật cơ bản rồi từ đó lý luận thêm ra, hơn là lý luận theo dạng loại suy.
Phần lớn cuộc đời ta đều suy luận theo dạng loại suy, tức cơ bản là bắt chước người khác nhưng thay đổi ít nhiều.
Ta phải làm thế thôi.
Nếu không vì tinh thần ta không chống chọi được hết ngày.
Nhưng nếu ta muốn làm điều mới mẻ, thì phải áp dụng cách nghiên cứu vật lý.
Vật lý là để khám phá ra điều mới lạ trái ngược lẽ thường, như vật lý lượng tử chẳng hạn.
Rất ngược với kiểu nghĩ thông thường.
Một việc quan trọng nữa là, ta nên lắng nghe, thậm chí là đòi hỏi phản hồi tiêu cực, nhất là từ bạn bè.
Có vẻ như lời khuyên này giản dị quá, nhưng ít người làm thế nên nó rất hữu ích đấy.
CA: Các cô cậu học sinh, hãy học vật lý.
Học từ con người này.
Elon Musk, giá như chúng tôi có hẳn một ngày, nhưng chân thành cảm ơn anh đã đến với TED.
EM: Xin cảm ơn. CA: Buổi nói chuyện thật tuyệt.
Rất, rất hay. Nhìn anh ta xem. (Vỗ tay) Mời anh chào khán giả. Bài nói chuyện rất hay Cảm ơn nhiều.
Vào năm 1991 tôi có một trải nghiệm có thể nói là ảnh hưởng vô cùng sâu sắc và làm biến đổi cuộc đời tôi.
Tôi đang là sinh viên năm thứ 3 trong khóa học dài 7 năm.
Tôi đã vài lần chạy quanh mừng chiến thắng khi đó.
Trên đường cùng dàn hợp xướng của trường đi biểu diễn ở tận Bắc California, chúng tôi dừng lại một ngày sau một ngày dài ngồi trên xe buýt, và chúng tôi nghỉ ngơi thư giãn gần một hồ nước xinh đẹp thôn dã ở vùng núi.
Và ở đó có những con dế, chim chóc và ễnh ương tạo nên nhiều thanh âm, và vì chúng tôi ngồi đó, trên những đỉnh núi từ phía bắc là những đám mây hùng vĩ kiểu Steven Spielberg ấy cuồn cuộn về phía chúng tôi, và khi những đám mây đi được nửa đường qua thung lũng, Chúa ơi, thật ngạc nhiên, từng thực thể sinh vật nơi đó đều im tiếng cùng lúc.
(Shhhhh) Sự tĩnh lặng đột ngột như thể chúng cảm nhận được điều gì đó sắp xảy ra.
Rồi những đám mây tiếp tục tiến về phía chúng tôi và... BÙM! Một tiếng sấm vang trời và mưa như trút nước.
Nó thực sự lạ thường, và khi tôi trở về nhà, tôi tìm thấy một bài thơ của Octavio Paz - nhà thơ người Mexico, và quyết định phổ nhạc nó, một bản cho dàn hợp xướng có tên gọi "Cloudburst" (Mưa Giông), là bài hợp xướng mà chúng tôi biểu diễn cho các bạn ngay sau đây.
Nào, bây giờ nói đến thời điểm chỉ 3 năm trước.
(Âm nhạc) Chúng tôi đăng tải lên Youtube, Virtual Choir Project (Dự Án Dàn Hợp Xướng Ảo), gồm 185 ca sĩ từ 12 quốc gia khác nhau.
Bạn có thể nhìn thấy đoạn phim ở kia, tôi điều khiển mọi người đang một mình trong phòng ký túc xá của họ hay trong phòng khách ở nhà.
2 năm trước, cũng trên sân khấu này, chúng tôi đã ra mắt Virtual Choir 2 (Dàn Hợp Xướng Ảo 2), gồm 2052 ca sĩ đến từ 58 đất nước, lần đó biểu diễn bản hợp xướng "Sleep" (Giấc ngủ) do tôi sáng tác.
Mùa xuân rồi, chúng tôi đã ra mắt Virtual Choir 3 (Dàn Hợp Xướng Ảo 3), trình diễn "Water Night" (Thủy Dạ - Đêm Nước) cũng do tôi viết, lần này gần 4000 ca sĩ ở 73 quốc gia khác nhau.
(Âm nhạc) Và khi tôi nói với Christ về tương lai của Dàn Hợp Xướng Ảo và cách mà chúng tôi có thể thực hiện nó, anh ấy đã thách thức tôi đưa công nghệ vào nhiều nhất có thể.
Liệu chúng tôi có thể thực hiện nó cùng lúc trong thời gian thực?
Liệu chúng tôi có thể để mọi người hát trực tiếp cùng nhau?
Cùng sự hỗ trợ của Skype, đó là chuyện mà chúng tôi thử thực hiện hôm nay.
Bây giờ, chúng tôi sẽ biểu diễn "Cloudburst" (Mưa Giông) cho các bạn.
Nửa đầu sẽ được biểu diễn trực tiếp bởi những ca sĩ tại đây, trên sân khấu.
Với sự tham gia của các ca sĩ đến từ trường California State University ở Long Beach và Fullerton, và Cao đẳng Cộng đồng Riverside, một vài những dàn hợp xướng không chuyên giỏi nhất nước, và -- (Tiếng vỗ tay) và phần nửa sau của hợp xướng, dàn hợp xướng ảo sẽ tham gia cùng chúng tôi, 30 ca sĩ đến từ 30 quốc gia khác nhau.
Ngày nay, chúng ta đã đẩy công nghệ đi xa tới cực hạn, nhưng vẫn còn chừng... ít hơn một giây là góc trễ - thời gian chờ, nhưng trong ngôn ngữ âm nhạc, đó là cả cuộc đời.
Chúng tôi chia nhỏ đến từng một phần nghìn giây.
Vậy nên những gì tôi làm là tôi phỏng theo "Cloudburst" (Mưa Giông) để tác phẩm tôn vinh thời gian chờ tĩnh lặng đó và những người biểu diễn sẽ hát vào sự tĩnh lặng thay vì cố gắng để chính xác cùng lúc.
Với sự khiêm nhường sâu sắc và sự chấp thuận của các bạn, chúng tôi giới thiệu "Cloudburst" (Mưa Giông).
(Tiếng vỗ tay) (Tiếng piano) [Mưa...] [Những đôi mắt của bóng nước] [những đôi mắt của giếng nước] [những đôi mắt của giấc-mơ-nước.] [Những mặt trời xanh lam, những cơn lốc xanh lá,] [các đỉnh ánh sáng hình mỏ chim mở ra] [những vì sao hình trái lựu.] [Nhưng nói tôi nghe đi, trái đất cháy trụi, không còn nước sao?] [Chỉ còn máu, chỉ còn cát bụi,] [chỉ còn lại những bước chân trần trên gai nhọn sao?] [Mưa thức giấc...] [Chúng ta phải ngủ với đôi mắt mở to,] [chúng ta phải mơ với chính đôi bàn tay ta,] [chúng ta phải mơ những giấc mơ của một dòng sông tìm được dòng chảy,] [của mặt trời mơ ước thế giới của mình.] [Chúng ta phải mơ lớn lao,] [chúng ta phải hát cho đến khi bài ca mọc ra rễ,] [thân, cành cây, những chú chim, các vì sao.] [Chúng ta phải tìm ra từ ngữ bị đánh mất,] [và ghi nhớ những điều] [máu, thủy triều, trái đất, và cơ thể nói,] [và quay trở lại điểm khởi hành...] (Âm nhạc) (Tiếng vỗ tay) ["Cloudburst" - Octavio Paz sáng tác] [Lysander Kemp dịch sang tiếng Anh, Eric Whitacre phổ nhạc] Eric Whitacre: Beth. Annabelle, mọi người ở đâu?
Jacob nữa. (Tiếng vỗ tay) Cảm ơn.
Mọi vật đều được bao bọc bởi một hệ sinh thái vô hình tạo bởi các vật sống tí hon: vi khuẩn, vi rút, và nấm.
Bàn học, máy vi tính, bút chì, các tòa nhà tất cả đều là nơi thường trú của vi sinh vật.
Khi chúng ta thiết kế những vật này, chúng ta có thể nghĩ về việc chế tạo những thế giới vô hình đó và nghĩ đến chúng tương tác như thế nào với hê sinh thái của chính bản thân chúng ta.
Cơ thể chúng ta là nơi trú ẩn của hàng tỷ tỷ vi sinh vật, và những sinh vật này quyết định chúng ta là ai.
Vi sinh vật trong ruột có thể ảnh hưởng tới trọng lượng và tâm trạng của bạn
Vi sinh vật trên da bạn có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch.
Vi sinh vật trong miệng bạn có thể làm hơi thở thơm mát, hoặc không, và điều thiết yếu đó là hệ sinh thái của riêng chúng ta tương tác với hệ sinh thái trên mọi thứ chúng ta chạm đến.
Ví dụ, khi bạn chạm vào chiếc bút chì, sự trao đổi vi sinh diễn ra.
Nếu chúng ta có thể thiết kế những hệ vi sinh vô hình xung quanh, điều này sẽ mở ra một hướng ảnh hưởng tới sức khỏe của chúng ta theo một cách chưa từng có.
Mọi người vẫn thường hỏi tôi, "Liệu thực sự chúng ta có thể thiết kế hệ sinh thái vi sinh không?"
Và tôi tin rằng câu trả lời là "Được."
Tôi nghĩ chúng ta đang thực hiện điều đó, nhưng thực hiện một cách vô thức.
Tôi sẽ chia sẻ với các bạn một vài số liệu từ một phần nghiên cứu của mình tập trung vào kiến trúc cho thấy được cách mà chúng ta, thông qua thiết kế cả cố ý và vô thức, đã tác động đến những thế giới vô hình này.
Đây là Tổ hợp Thương Mại Lillis ở trường đại học Oregon, và tôi đã làm việc với một nhóm kiến trúc sư và nhà sinh học để lấy mẫu hơn 300 phòng trong tòa nhà này.
Chúng tôi muốn có một cái gì đó giống như bản ghi chép hóa thạch của tòa nhà vậy, và để làm được điều này, chúng tôi lấy mẫu cát.
Từ cát, chúng tôi lấy ra được các tế bào vi khuẩn, mở chúng ra, và so sánh chuỗi gen của chúng.
Điều này có nghĩa là những người trong nhóm chúng tôi phải làm rất nhiều việc hút bụi trong dự án này.
Đây là bức tranh của Tim, người đã nhắc tôi ngay khi tôi chụp bức ảnh này, rằng "Jessica, ở nhóm nghiên cứu cuối cùng mà tôi tham gia, tôi đã đi thực tế ở tận rừng nhiệt đới Costa Rican cơ đó, mọi việc thật thay đổi quá nhanh đối với tôi."
Và trước tiên tôi sẽ cho các bạn thấy điều chúng tôi tìm thấy ở các văn phòng, và chúng ta sẽ xem các số liệu thông qua một công cụ hiển thị mà tôi đã làm với Autodesk
Để hiểu nhưng số liệu này, đầu tiên hay nhìn xung quanh bên ngoài vòng tròn.
bạn sẽ thấy rất nhiều nhóm vi khuẩn, và nếu bạn nhìn vào hình dạng của thùy hồng này, nó nói cho bạn biết về sự phong phú của từng nhóm.
Vào 12h trưa, bạn thấy các văn phòng có rất nhiều, vi khuẩn nhóm alphaproteobacteria (loại vi khuẩn thường thấy trong đất), và lúc 1h trưa nhóm khuẩn này tương đối hiếm.
Vậy có gì ở những không gian khác nhau trong tòa nhà này.
Nếu bạn nhìn vào bên trong nhà vệ sinh, chúng đều có các hệ sinh thái tương tự nhau, và nếu bạn nhìn vào bên trong các phòng học, chúng cũng có các hệ sinh thái tương tự nhau.
Nhưng nếu bạn nhìn vào những loại không gian này, bạn sẽ thấy chúng cơ bản là khác nhau .
Tôi thích nghĩ đến phòng tắm giống như một rừng rậm nhiệt đới.
Tôi nói với Tim là: "Nếu anh có thể nhìn thấy đám vi sinh, nó sẽ giống như là đang ở Costa Rica vậy.
Kiểu thế." Và tôi cũng thích nghĩ đến các văn phòng giống như vùng thảo nguyên ôn đới.
Cách nhìn này rất có ý nghĩa với các nhà thiết kế, bởi vì bạn có thể áp dụng các nguyên tắc của sinh thái học, và một nguyên tắc rất quan trọng đó là sự phân tán, cách mà các sinh vật di chuyển qua lại.
Chúng ta biết rằng vi khuẩn phân tán thông qua con người và qua đường không khí.
Do đó điều đầu tiên chúng ta cần làm trong tòa nhà này là nhìn vào hệ thoát khí
Kĩ sư cơ học thiết kế các thiết bị xử lý không khí để đảm bảo con người cảm thấy thoải mái để dòng khí lưu chuyển và nhiệt độ vừa tầm.
Họ làm như vậy bằng việc áp dụng các nguyên tắc vật lý và hóa học, và còn có cả sinh học nữa.
Nếu bạn nhìn vào nhưng vi sinh ở một trong những thiết bị xử lý không khí trong tòa nhà này bạn sẽ thấy rằng chúng rất giống nhau.
Và nếu bạn so sánh nó với nhưng vi sinh ở các thiết bị xử lý khác, bạn sẽ thấy chúng khác nhau cơ bản.
Các căn phòng trong tòa nhà này giống như các đảo ở một quần đảo, và điều đó có nghĩa là các kĩ sư cơ khí giống như các kĩ sư sinh thái, và họ có khả năng xây dựng các hệ sinh vật trong tòa nhà này theo cách mà họ muốn
Một cách khác mà các vi sinh di chuyển qua lại đó thông qua con người và các nhà thiết kế thường gom nhóm các phòng với nhau để tạo điều kiện cho sự tương tác giữa mọi người hoặc chia sẻ ý tưởng, giống như ở phòng thí nghiệm và văn phòng.
Vì các vi sinh di chuyển qua lại với con người, bạn có thể nghĩ ngay rằng các phòng gần nhau thường có hệ sinh vật tương tự.
Và đó quả là những gì chúng tôi tìm thấy.
Nếu bạn nhìn vào các phòng học cạnh nhau chúng có hệ sinh thái rất giống nhau, nhưng nếu bạn đến một văn phòng ở rất xa hệ sinh thái của nó khác biệt một cách cơ bản.
Và khi tôi thấy sức mạnh mà sự phân tán tác động lên những mô hình sinh địa chất này nó làm tôi nghĩ rằng chúng ta có thể chạm đến các vấn đề nan giải, ví dụ như sự lây nhiễm ở bệnh viện.
Tôi tin rằng điều đó có liên quan phần nào đó đến vấn đề xây dựng hệ sinh thái.
Giờ tôi sẽ kể cho các bạn nghe một câu chuyện khác về tòa nhà này.
Tôi cộng tác với Charlie Brown.
Anh ấy là một kiến trúc sư, và Charlie rất quan tâm đến sự thay đổi khí hậu toàn cầu.
Anh ấy dành cuộc đời mình cho những thiết kế bền vững.
Khi anh ấy gặp tôi và nhận ra rằng anh ấy hoàn toàn có thể nghiên cứu một cách định lượng về việc những lựa chọn thiết kế của anh đã ảnh hưởng đến hệ sinh thái và sinh học của tòa nhà này thế nào, anh ấy đã rất hứng thú, bởi vì nó đưa đến một hướng mới đối với những gì anh đã làm.
Anh chuyển từ việc chỉ nghĩ đến năng lượng sang việc tính đến cả sức khỏe con người nữa.
Anh giúp thiết kế một số thiết bị xử lý không khí ở tòa nhà này và cách thông gió.
Do đó điều mà tôi muốn cho các bạn thấy trước tiên đó là không khí mà chúng tôi lấy mẫu ở bên ngòai tòa nhà.
Cái mà bạn đang nhìn thấy là dấu hiệu của các nhóm vi khuẩn ở trong không khí bên ngoài, và việc chúng thay đổi theo thời gian.
Tiếp tôi sẽ cho các bạn thấy điều gì xảy ra khi chúng tôi thử kiểm soát các lớp học.
Chúng tôi đóng cửa (các lớp học) vào ban đêm vì vậy không có sự thông gió nào cả.
Có rất nhiều tòa nhà được vận hành theo cách này có thể là nơi bạn làm việc, và các công ty làm như vậy để tiết kiệm tiền cho hóa đơn năng lượng.
Điều chúng tôi tìm thấy đó là nhưng phòng này tương đối ứ đọng cho đến thứ bảy, khi chúng tôi mở lại các lỗ thoát khí.
Khi bạn bước vào phòng, mùi rất tệ, và số liệu của chúng tôi cho thấy rằng có gì đó liên quan đến việc để lại tạp khuẩn không khí hôm trước từ mọi người.
Đối lập với những căn phòng được thiết kế với phương pháp bị động mà không khí thổi vào từ bên ngoài thông qua các mái hắt
Thì ở những phòng này, không khí dẫn vào từ bên ngoài tương đối tốt, và khi Charlie nhìn thấy điều này, anh ấy rất hứng thú.
Anh ấy cảm thấy mình đã có một sự lựa chọn sáng suốt trong quá trình thiết kế bởi vì nó vừa tiết kiệm năng lượng lại vừa có thể cuốn trôi đi nhưng vi khuẩn thường trú bên trong tòa nhà
Những ví dụ mà tôi vừa đưa đến cho các bạn là về kiến trúc, nhưng chúng liên quan đến sự thiết kế bất kì cái gì
Tưởng tượng về việc thiết kế với một loại khuẩn mà chúng ta muốn ở trên máy bay hoặc trên điện thoại.
Có một loại vi khuẩn mới, tôi vừa mới tìm ra.
Gọi là BLIS, và nó được chứng minh rằng vừa có thể gạt đi mầm bệnh vừa có thể cho bạn một hơi thở thơm mát.
Không phải là rất tuyệt sao nếu chúng ta đều có BLIS trên điện thoại?
Một cách tiếp cận có chủ tâm tới thiết kế, tôi gọi đó là bioinformed design (thiết kế vận dụng kiến thức sinh học) và tôi nghĩ là điều đó có thể.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Đây là nơi tôi sống. Tôi sống ở Kenya phía nam Công viên Quốc gia Nairobi.
Phía sau tôi là đàn bò của bố tôi, và phía sau đàn bò, là Công viên Quốc gia Nairobi.
Công viên Quốc gia Nairobi không được rào chắn trên diện rộng ở khu vực phía Nam, điều đó có nghĩa là các động vật hoang dã như ngựa vằn thoát ra khỏi công viên một cách tự do.
Và vì thế các động vật ăn thịt như sư tử theo sau chúng, và đây là điều những con sư tử đó làm
Chúng giết gia súc của chúng tôi.
Đây là một trong số những con bò đã bị giết vào buổi tối, và khi thức dậy vào buổi sáng tôi tìm thấy nó đã chết, và tôi đã cảm thấy rất buồn, bởi vì đó là con bò đực duy nhất mà chúng tôi có.
Cộng đồng của tôi, người Maasai, tin rằng chúng tôi đến từ thiên đường cùng với tất cả các con vật của mình và tất cả đất đai để chăn giữ chúng, đó là lý do vì sao chúng tôi rất coi trọng chúng
Vì thế tôi lớn lên với sự thù ghét sư tử.
Các chiến binh Masai người bảo vệ cộng đồng chúng tôi và gia súc, cũng rất lo ngại về vấn đề này
Vì thế họ giết sư tử.
Đây là một trong sáu con sư tử đã bị giết ở Nairobi.
Và tôi nghĩ đây là lý do mà sư tử ở Công viên Quốc gia Nairobi còn rất ít.
Mỗi đứa con trai từ 6 đến 9 tuổi, trong cộng đồng của tôi, chịu trách nhiệm chăn giữ những con bò của bố mình, và tôi cũng phải làm điều tương tự.
Vì thế tôi phải tìm ra cách để giải quyết vấn đề này.
Ý tưởng đầu tiên mà tôi có được là sử dụng lửa, bởi vì tôi nghĩ sư tử sợ lửa.
Nhưng sau đó tôi nhận ra rằng lửa không thực sự có tác dụng, bởi vì nó thậm chí còn giúp cho sư tử nhìn thấy chuồng bò.
Nhưng tôi không từ bỏ. Tôi tiếp tục suy nghĩ.
Và ý tưởng thứ hai của tôi đó là sử dụng bù nhìn.
Tôi đã cố gắng đánh lừa những con sư tử đó [vào cái suy nghĩ] là tôi đứng gần chuồng bò.
Nhưng sư tử rất thông minh. (Cười) Chúng tới ngày đầu tiên và nhìn thấy con bù nhìn, và rồi chúng quay về, nhưng ngày thứ 2, chúng đến và nói rằng thứ này không hề chuyển động, nó luôn luôn chỉ ở đó. (Cười) Và rồi sư tử nhảy vào và giết gia súc.
Vì thế vào một đêm, tôi cầm một cây đuốc đi xung quanh chuồng bò, vào hôm đó, những con sư tử ấy không đến.
Tôi khám phá ra rằng sư tử sợ ánh sáng chuyển động.
Vì thế tôi đã có một ý tưởng.
Từ khi còn nhỏ, tôi đã từng làm việc ở trong phòng mình cả ngày, và tôi thậm chí đã mở tung chiếc radio mới mua của mẹ, vào hôm đó bà gần như giết tôi, nhưng tôi đã học được nhiều điều về điện. (Cười) Thế nên tôi đã lấy một bình ắc-quy xe ô tô cũ một hộp đồng hồ đo. Nó là một thiết bị nhỏ được tìm thấy ở xe mô tô và nó giúp người lái mô tô ra hiệu khi họ muốn rẽ trái hay rẽ phải.
Nó chớp nháy. Và tôi có được một công tắc để có thể tắt và mở đèn.
Và đó là một bóng đèn nhỏ từ cây đèn pin vỡ.
Và tôi lắp đặt mọi thứ.
Như các bạn có thể thấy, tấm pin mặt trời dùng để xạc ắc-quy, và bình ắc-quy cung cấp năng lượng cho hộp đồng hồ đo. Tôi gọi nó là máy biến thế.
Và chiếc hộp đồng hồ đo làm cho đèn chớp tắt.
Như các bạn thấy đó, các bóng đèn hướng ra phía ngoài, bởi vì đó là hướng sư tử tiến vào.
Và đó là cách mà ánh sáng chiếu về phía sư tử khi chúng đến vào đêm khuya.
Các bóng đèn chớp tắt và đánh lừa sư tử làm cho chúng nghĩ rằng tôi đang đi xung quanh chuồng bò, nhưng thực ra là tôi đang ngủ trên giường của mình.
(Cười) (Vỗ tay) Cảm ơn
Tôi đã lắp đặt nó ở nhà mình 2 năm trước, kể từ đó, chúng tôi không hề gặp phải bất cứ vấn đề nào với sư tử cả.
Các gia đình hàng xóm nghe kể về ý tưởng này.
Một trong số đó là người bà này.
Bà có nhiều gia súc đã bị sư tử giết, và bà đã hỏi tôi liệu tôi có thể giúp bà lắp các bóng điện.
Tôi trả lời, "Vâng".
Thế là tôi lắp đặt các bóng đèn. Các bạn có thể nhìn thấy ở đằng sau, chúng là các bóng đèn sư tử.
Cho đến nay, tôi đã giúp lắp đặt cho 7 hộ gia đình trong cộng đồng của mình, và chúng đều hoạt động hiệu quả.
Hiện nay ý tưởng của tôi đã được sử dụng trên khắp Kenya để xua đuổi các động vật ăn thịt khác như linh cẩu, báo, và nó cũng được sử dụng để dọa đàn voi tránh xa nông trại của người dân.
Nhờ phát minh này, tôi đã may mắn nhận được học bổng ở một trong những trường học tốt nhất ở Kenya, trường Quốc tế Brookhouse, và tôi thực sự rất phấn khởi về điều này.
Ngôi trường mới của tôi hiện đang bắt đầu giúp đỡ bằng cách quyên góp và nâng cao nhận thức.
Thậm chí tôi đã dẫn những người bạn của tôi về cộng đồng của mình, và chúng tôi lắp đặt bóng đèn cho các hộ gia đình chưa tiếp cận được nó và tôi dạy cho họ cách để lắp đặt chúng.
Một năm trước đó, tôi chỉ là một cậu bé ở vùng thảo nguyên chăn bò cho bố mình, tôi đã từng nhìn thấy những chiếc máy bay bay lượn, và tôi đã nói với chính mình rằng một ngày nào đó, tôi sẽ được ngồi vào bên trong nó.
Và tôi ở đây ngày hôm nay.
Tôi đã có cơ hội đi đến đây bằng máy bay lần đầu tiên để tham gia TED.
Ước mơ lớn nhất của tôi là trở thành một kỹ sư máy bay và phi công khi lớn lên.
Tôi đã từng ghét sư tử, nhưng bây giờ bởi vì phát minh của tôi đang cứu đàn bò của bố và sư tử, chúng tôi có thể sống chung với sư tử mà không có bất cứ xung đột nào.
Ashê olên. Theo ngôn ngữ của tôi, nó có nghĩa là cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Chris Anderson: Cháu không biết là thật là thú vị biết bao khi nghe câu chuyện của cháu.
Vậy là cháu đã có học bổng này. Richard Turere: Vâng.
CA: Cháu đang làm những phát minh về điện khác.
Phát minh nào tiếp theo trong danh sách của cháu?
Phát minh sắp tới của cháu, cháu muốn làm một hàng rào điện. CA: Hàng rào điện sao?
RT: Cháu biết là hàng rào điện đã được phát minh rồi, nhưng cháu muốn làm cái của riêng mình.
(Cười) CA: Cháu đã thử, đúng không, và cháu... RT: Cháu đó thử trước đây nhưng cháu đã dừng lại vì bị giật điện. (Cười) CA: Richard Turere, cháu thật khác biệt.
Chúng tôi sẽ cỗ vũ cháu trên con đường cháu đi, anh bạn nhỏ.
Cảm ơn cháu rất nhiều. RT: Cảm ơn. (Vỗ tay)
Tôi thực sự đã chờ một cú điện thoại một cú điện thoại từ TED trong nhiều năm.
Và thực ra, vào năm 2000, tôi chuẩn bị để nói về eBay... nhưng mà không được gọi.
Vào năm 2003, tôi sẵn sàng để diễn thuyết về Quỹ Skoll (Skoll Foundation) và kinh doanh xã hội.
Không ai gọi. Vào năm 2004 tôi mở hãng phim Participant Productions và chúng tôi đã có một năm hoàn hảo, và không được gọi.
Và cuối cùng tôi nhận được một cuộc gọi vào năm ngoái, và rồi tôi phải lên sau J.J. Abrams.
(Cười) Này TED, bạn có khiếu hài hước tồi thật đấy.
(Cười) Khi tôi đến Hollywood lần đầu từ Silicon Valley, tôi đã có vài lo âu.
Nhưng tôi nhận ra rằng có vài thuận lợi ở Hollywood.
(Cười) Và, thực ra, vài thuận lợi khi mà sở hữu hãng phim của chính mình.
Và tôi cũng nhận ra rằng Hollywood và Silicon Valley có nhiều điểm chung hơn mà chúng ta từng mơ.
Holleywood có những biểu tượng tình dục của nó, và Silicon Valley có các biểu tượng tình dục của nó.
(Cười) Hollywood có những đối thủ của nó, và Silicon Valley cũng vậy.
Holleywood quây quanh những người quyền lực, và Silicon cũng quây quanh những người quyền lực.
Vì vậy chúng có nhiều những điểm chung, hơn tôi -- hơn tôi có thể mơ.
Nhưng tôi ở đây hôm nay là để kể một câu chuyện.
Và một phần câu chuyện là câu chuyện đời tư. Khi Chris mời tôi nói, anh nói là mọi người nghĩ tôi như là -- một chút bí ẩn, và họ muốn biết một chút về cái gì là động lực cho anh.
Và cái mà thực sự thúc đẩy tôi -- là một tầm nhìn về tương lai mà tôi nghĩ tất cả chúng ta đều chia sẻ với nhau.
Nó là một thế giới hòa bình và giàu có và thịnh vượng.
Và khi chúng ta -- khi chúng ta nghe nhiều bài diễn thuyết, trong vài năm gần đây, Ed Wilson và những hình ảnh của James Nachtwey, Tôi nghĩ chúng ta đều nhận ra chúng ta còn phải đi xa thế nào để tới được phiên bản mới của bản chất con người mà tôi thích gọi đó là "Bản chất con người 2.0".
Và nó cũng là cái gì đó tồn tại trong mỗi chúng ta, để làm ngắn lại cái mà chúng ta nghĩ là hai thảm họa lớn của thế giới hôm nay.
Một là thiếu hụt cơ hội -- sự thiếu hụt này được Tổng Thống Clinton, trong buổi nói chuyện tối qua gọi là sự chênh lệch, không công bằng -- và từ đó dẫn đến nghèo đói, mù chữ, và bệnh tật và tất cả những thứ đó, chúng ta thấy xung quanh chúng ta.
Nhưng có lẽ cái thiếu hụt lớn hơn là cái mà chúng ta gọi là thiếu hụt hy vọng.
Và vài người tại vài thời điểm đã đi đến ý tưởng tồi này rằng một cá nhân không thể thay đổi thế giới.
Và tôi nghĩ đó là một điều tệ hại.
Và vì vậy Chường Một thực sự bắt đầu hôm nay, với tất cả chúng ta, vì trong mỗi chúng ta là sức mạnh để sang bằng các thiếu hụt cơ hội và để đóng lại lỗ hổng hy vọng.
Và nếu các thành viên của TED không thể thay đổi thế giới. Tôi không biết là ai có thể nữa.
Và đối với tôi, nhiều điều đã bắt đầu khi tôi trẻ hơn và gia đình tôi thường đi cắm trại ở phía bắc New York.
Và thực sự là tôi không có gì để làm đó vào mùa hè, ngoại việc bị đánh bởi chị gái tôi hay là đọc sách
Và vì vậy tôi thường đọc sách của các tác giả như James Michener và James Calvaell và Ayn Rand.
Và những câu chuyện của họ làm cho thế giới tưởng như rất nhỏ và địa điểm nối liền với nhau.
Và điều đó làm tôi nghĩ là nếu tôi có thể viết những câu chuyện về thế giới này nhỏ bé và được nối kết, thì có thể tôi có thể làm mọi người hứng thú về các vấn đề ảnh hưởng tới tất cả chúng ta. Và có thể thúc đẩy họ làm nên điều khác biệt.
Tôi không nghĩ đó là cách cần thiết tốt nhất đề kiểm tiền, vì vậy tôi quyết định đi con đường để có thể độc lập về kinh tế, để tôi có thể viết những câu chuyện đó nhanh nhất tôi có thể.
Tôi thức tỉnh năm 14 tuổi.
. Một ngày, cha tôi về nhà và nói rằng ông bị ung thư và nó rất tệ.
Và điều ông đã nói, rằng ông không sợ rằng ông có thể chết, nhưng ông sợ ông không làm hết những điều mà ông muốn trong cuộc đời.
Và may thay, ông vẫn còn sống tới ngày hôm nay, nhiều năm sau.
Nhưng với một người trẻ, điều đó đã tạo một ấn tượng thực sự với tôi: rằng một người không bao giờ biết mình có bao nhiêu thời gian.
Vì vậy tôi bắt đầu nhanh chóng.
Tôi học kỹ sư. Tôi bắt đầu với một vài việc kinh doanh mà tôi nghĩ đó là vé cho việc độc lập kinh tế.
Một trong những việc đó là cho thuê máy vi tính công ty Micros on the Move, cái tên mà được đặt rất đúng, vì người ta cứ ăn cắp máy vi tính của tôi.
(Cười) Vì vậy tôi nghĩ tôi cần phải học thêm về kinh doanh, vì vậy tôi đăng ký học ở Trường Kinh Tế Stanford (Standford Business School).
Và trong khi tôi ở đó, tôi kết bạn với một người tên là Pierre Omidyar, người mà ở đây hôm nay. Và Pierre, tôi xin lỗi vì điều này -- đây là một tấm ảnh hồi đó.
Và khi vừa tốt nghiệp, Pierre đến gặp tôi và -- với một ý tưởng để giúp đỡ mọi người mua và bán đồ trên mạng với nhau.
Và với kiến thức ở Standford của tôi, tôi đã nói, "Pierre, ý tưởng này thật ngu ngốc."
(Cười) Và không cần phải nói là tôi đã đúng.
(Cười) Nhưng ngày sau đó, Pierre -- vào năm 1996, Pierre và tôi bỏ công việc chính của chúng tôi để xây dựng eBay như là một công ty. Và phần còn lại của câu chuyện, các bạn biết rồi đấy.
Công ty ra thị trường hai năm sau và tới hôm nay là một trong những công ty nổi tiếng nhất trên thế giới.
Hàng trăm triệu người sử dụng nó ở hàng trăm quốc gia.
Nhưng đối với cá nhân tôi, nó là một sự thay đổi thực sự.
Tôi đi từ sống trong một căn nhà với năm người ở Palo Alto và sống với những gì còn lại của họ, tới một cách bất ngờ có tất cả mọi thứ.
Và tôi muốn nghĩ ra bằng cách nào tôi có thể đem những gì tôi có chia sẻ với thế giới.
Và khoảng thời gian đó tôi đã gặp John Gardner, một người tuyệt vời.
Ông là kiến trúc sư của các chương trình Great Society dưới Lyndon Johnson vào thập kỷ 60.
Và tôi đã hỏi ông là ông cảm thấy cái gì là tốt nhất mà tôi có thể làm, hay bất cứ ai có thể làm, để làm thay đổi các vấn đề lâu dài của bản chất con người.
Và John đã nói, "Đặt cược vào người tốt làm điều tốt.
Đặt cược vào người tốt làm điều tốt."
Và điều đó thực sự hấp dẫn tôi.
Tôi mở một quỹ để đặt cược vào những người tốt sẽ làm những điều tốt đẹp.
Những người dẫn đầu, cách mạng, không vụ lợi, những người đang sử dụng các kỹ năng kinh doanh một cách hiệu quả để giải quyết các vấn đề xã hội.
Những người hôm nay chúng ta gọi là những nhà kinh doanh xã hội.
Và để kể ra vài gương mặt, những người như Mohammed Yunus, người đã mở Grameen Bank, đã nâng đỡ hơn 100 triệu người ra khỏi nghèo đói trên khắp thế giới, đã đoạt giải Nobel hòa bình.
Nhưng cũng có nhiều người mà các bạn không biết.
Những người như Ann Cotton, người bắt đầu một nhóm gọi là CAMFED ở Châu Phi vì cô ấy cảm thấy thiếu học vấn cho các em gái.
Và cô ấy đã bắt đầu nó khoảng 10 năm trước và tới hôm nay, cô đã dạy hơn 250,000 em gái Châu Phi.
Và những người như tiến sĩ Victoria Hale, người đã mở công ty dược không lợi nhuận đầu tiên trên thế giới. Và thuốc của cô sẽ chiến đấu với bệnh Visceral leishmaniasis, còn được biết đến với tên là sốt đen (black fever).
Và tới năm 2010 cô hy vọng sẽ tiêu diệt được bệnh này, bệnh lan tràn ở các nước đang phát triển.
Và vì vậy, điều này là một cách để đặt cược và người tốt làm người tốt.
Và nhiều như vậy hợp lại thành một triết lý của sự thay đổi mà tôi thấy là thực sự rất mạnh.
Đó là cái mà chúng ta gọi là, "Đầu tư, kết nối và tán dương."
Và đầu tư -- nếu bạn thấy người tốt làm việc tốt, đầu tư vào họ. Đầu tư vào các tổ chức của họ. Hay trong kinh doanh, đầu tư vào họ.
Kết nối họ lại thông qua các hội nghị, như là TED, mang lại nhiều kết nối mạnh mẽ, hay thông qua Diễn Đàn Thế Giới (World Forum) về Kinh Doanh Xã Hội (Social Entrepreneurship) mà quỹ của tôi tổ chức chức tại Oxford mỗi năm.
Và tán dương họ, kể các câu chuyện của họ, bởi vì không chỉ người tốt mới làm việc tốt, mà các câu chuyện của họ cũng có thể giúp làm gần lại những khoảng thiếu về hy vọng.
Và đó chính là phần này của nhiệm vụ, phần tán dương, đã thực sự làm tôi suy nghĩ khi tôi là đứa trẻ và muốn kể chuyện để làm cho mọi người tham gia vào các vấn đề ảnh hưởng tới tất cả chúng ta.
Và ánh sáng lóe lên, cái mà trước tiên, tôi không thực sự phải tự viết, tôi có thể tìm những người viết.
Và rồi tia sáng kế tiếp, tốt hơn là chỉ viết, phim và TV thì, để tiếp cận tới mọi người bằng cách tốt hơn.
Và tôi nghĩ về những cuốn phim tạo cảm hứng cho tôi, những phim như "Gandhi" và "Schindler's List."
Và tôi tự hỏi ai làm những phim đó ngày nay.
Và không có một công ty cụ thể nào chú trọng vào sở thích của công chúng.
Vì vậy vào 2003, tôi bắt đầu bằng cách của tôi quanh Los Angeles để nói về ý tưởng về một công ty truyền thông phương tiện xã hội chuyên nghiệp và tôi đã nhận được rất nhiều lời cổ vũ.
Một trong những lời cổ vũ mà tôi nghe nhiều là, "Các con đường của Hollywood đầy rẫy xác chết của những kẻ như anh rồi, ai nghĩ anh sẽ tới thành phố này và làm phim."
Và rồi tất nhiên, một câu châm ngôn khác,
"Cách chắc chắn nhất đẻ trở thành triệu phú là bắt đầu bắt đầu là một triệu phú và làm phim."
(Cười) Không nản lòng, vào tháng giêng năm 2004, tôi mở Participant Productions với tầm nhìn sẽ là một công ty truyền thông phương tiện toàn cầu chú trọng vào sở thích công chúng.
và nhiệm vụ của chúng tôi là sản xuất giải trí tạo ra và thúc đẩy thay đổi xã hội.
Và chúng tôi không chỉ muốn mọi người xem phim của chúng tôi và nói nó vui và rồi quên nó.
Chúng tôi muốn họ thực sự liên hệ tới những vấn đề.
Vào năm 2005 chúng tôi chiếu, những phim được đề cử đầu tiên của chúng tôi, "Murder Ball," "North Country," "Syriana" và "Good Night and Good Luck."
Và tôi ngạc nhiên rất nhiều, họ đã nhận ra.
Chúng tôi giành được 11 đề cử Oscar cho những phim đó.
Và đó là một năm tuyệt vời của tôi.
Có thể quan trọng hơn, hàng chục ngàn người đã gia nhập các chương trình ủng hộ và các chương trình hoạt động mà chúng tôi đã tạo được theo những phim đó.
Và chúng tôi đã có một thành phần trực tuyến về các chương trình đó, ban cộng đồng của chúng tôi được gọi là Participate.net.
Nhưng với các đối tác ban xã hội của chúng tôi, như là ACLU và PBS và Sierra Club và NRDC, một khi mọi người xem phim, có cái gì đó thực sự mà họ có thể làm, để tạo nên sự khác biệt.
Một trong những phim đó, cụ thể là "North Country," thực ra là một kiểu thảm họa phòng vé.
Nhưng nó là một phim với Charlie Theron tham gia diễn xuất và nó là về quyền phụ nữ, tiến bộ phụ nữ, bạo hành gia đình và nhiều nữa.
Và chúng tôi chiếu những phim này cùng một lúc với Quốc Hội đang tranh cãi việc làm mới Bộ Luật Chống Bạo Hành Phụ Nữ.
Và với các thảo luận, và với các đối tác ban xã hội của chúng tôi, như là Tổ Chức Quốc Gia Về Phụ Nữ, bộ phim đã được công nhận một cách rộng rãi ảnh hưởng tới sự làm mới thành công của bộ Luật.
Và điều đó với tôi, có trọng lượng, vì nó là -- bộ phim làm từ một câu chuyện có thật. Về một người phụ nữ đã bị quấy rầy, kiện chủ của cô ta, dẫn tới một bước ngoặc đã dẫn tới Luật Cơ Hội Bằng Nhau, và Luật Chống Bạo Hành Phụ Nữ và các luật khác.
Và rồi bộ phim về người này làm những điều đó, rồi dẫn tới sự làm mới hơn này.
Và vì vậy một lần nữa, nó quay lại với việc đặt cược vào người tốt làm việc tốt.
Không đâu xa, những thành viên của TED, AI, tôi lần đầu thấy AI trong buổi diễn thuyết của anh ấy về ấm lên toàn cầu vào tháng năm năm 2005.
Vào thời điểm đó tôi nghĩ tôi biết về ấm lên toàn cầu.
Tôi nghĩ nó đã là vấn đề 30 tới 50 năm rồi.
Và sau khi tôi xem buổi diễn thuyết, nó trở nên rõ ràng hơn rằng nó khẩn cấp hơn.
Và ngay sau buổi diễn thuyết, tôi gặp AI sau hậu trường và với Lawrence Bender, người đang ở đây, và Laurie David và Davis Guggenheim, người đang làm tài liệu cho Participant tại thời điểm đó.
Và với lời chúc của AI, chúng tôi quyết định biến nó thành một bộ phim, vì chúng tôi cảm thấy rằng chúng tôi có thể mang thông điệp ra ngoài nhanh hơn là việc AI đi vòng quanh thế giới, nói chuyện với khoảng 100 tới 200 khán giả một lần,
Và các biết, có một châm ngôn ở Hollywood, rằng không ai biết gì cả về bất cứ thứ gì.
Và tôi thật sự nghĩ rằng nó sẽ là một khởi đầu từ thiện thẳng vô PBS.
Và vì vậy nó là một cú sốc lớn với tất cả chúng tôi khi bộ phim thực sự đã thu hút được công chúng, và hôm nay được đưa vào chương trình xem phim bắt buộc ở Anh và Scotland, và hầu hết Scandinavia.
Chúng tôi đã gửi 50.000 DVD tới các giáo viên trung học ở Mỹ
và nó thực sự thay đổi tranh cãi về vấn đề ấm lên toàn cầu.
Năm nay thật sự tuyệt với tôi.
Chúng tôi bây giờ gọi AI là George Clooney của ấm lên toàn cầu.
(Cười) Và đoối ới Participant, đây là sự khởi đầu.
Mọi thứ chúng tôi làm đều theo các vấn đề chính trên thế giới.
Và hiện tại chúng tôi có 10 phim đang quay và hàng tá khác đang trong quá trình phát triển.
Tôi sẽ nhanh chóng nói về một vài phim.
Một là "Charlie Wilson's War," với Tom Hanks và Julia Roberts.
Và nó là một câu chuyện có thật về dân biểu Charlie Wilson và bằng cách nào ông ta tài trợ cho Taliban để đánh Liên Xô ở Afghanistan.
Và chúng tôi cũng đang làm một phim gọi là "The Kite Runner," dựa trên một quyển sách "The Kite Runner," cũng về Afghanistan.
Và chúng tôi nghĩ rằng một khi mọi người xem những phim đó Họ sẽ có một hiểu biết tốt hơn về phần đó của thế giới và về Trung Đông.
Chúng tôi ra mắt một phim tên là "The Chicago 10" tại Sundance vào năm nay.
Nó về những người biểu tình ở Democratic Convention vào năm 1968, Abby Hoffman và các cộng sự, Và một lần nữa, một câu chuyện về một nhóm nhỏ các cá nhân những người đã làm thay đổi thế giới.
Và một phim tài liệu chúng tôi đang làm về Jimmy Carter và các nỗ lực về hòa bình ở Trung Đông trong nhiều năm.
Và cụ thể, chúng tôi đã luôn theo anh trong một cuốn sách gần đây của anh cuốn mà nhiều người trong các bạn biết, rất không gây tranh cãi -- (Cười) -- cuốn sách mà thực sự rất khó làm cho mọi người đến xem phim.
Và để kết thúc, tôi muốn nói với những người có cơ hội để thay đổi thế giới bằng cách của họ.
Và tất cả những người trong phòng này đã làm thông qua đời sống kinh doanh của họ, hay là công việc từ thiện hay là các sở thích khác của họ.
Và một điều mà tôi học được rằng không bao giờ chỉ có một đường đúng đắn để làm nên sự thay đổi.
Một người có thể làm điều đó như là người thầy hay là một người có tiền hay là một người không vụ lợi hay là một người làm giải trí, nhưng mọi người trong chúng ta là tất cả những điều đó và hơn nữa.
Và chúng tôi tin rằng nếu chúng ta làm những điều đó chúng ta có thể làm gần lại các khoảng trống cơ hội. Chúng ta có thể làm gần lại các khoảng hụt hy vọng.
Và tôi có thể tưởng tượng nếu chúng ta làm điều đó, các dòng tít trong 10 năm nữa sẽ có thể là như thế này: "Các trường hợp nhiễm AIDS ở Châu Phi rơi xuống 0," "Mỹ nhập khẩu thùng dầu cuối cùng" -- (Vỗ tay) -- "Người Israel và Palestine chào mừng 10 năm hợp tác hòa bình."
(Vỗ tay) Và tôi muốn dòng này, "Tuyết đã rơi trở lại ở Kilimanjaro."
(Cười) Và cuối cùng, một danh sách eBay buổi diễn thuyết, cũ, một mẫu bảo tàng -- xin liên hệ AI Gore.
Và tôi tin rằng làm việc cùng nhau, chúng ta có thể làm những điều đó xảy ra.
Và tôi muốn cảm ơn tất cả các bạn vì đã tham dự hôm nay,
Đây là một vinh hạnh thật sự cho tôi.
Cảm ơn. (Vô tay) Oh, cảm ơn.
Hôm nay tôi đến đây để chỉ cho các bạn Những thứ bạn không thể thấy được nhưng rất thú vị khi nhìn vào đó
Các bạn sắp sửa thử một loại kĩ thuật mới và rất thú vị, làm cho chúng ta suy nghĩ lại chúng ta chống thấm nước như thế nào
Tôi có một khối đá xỉ ở đây một nửa đã được phủ lớp xịt vi phân tử - kĩ thuật nano có thể áp dụng cho hầu hết các loại vật liệu.
Đó gọi là chất Cực Khô và khi bạn bôi vào vật liệu nó sẽ hình thành lớp màng chống thấm nước
Đây là khối đá xỉ, trơn và bạn thấy nó rỗng, có thể hút nước.
Đây thì không.
Rỗng, không rỗng.
Vậy tính chống thấm nước là như thế nào?
Đô chống thấm là khả năng đo một giọt nước trên bề mặt.
Giọt nước càng tròn, độ chống thấm càng cao, và nếu như rất tròn, nó chống thấm cực tốt.
Một xe vừa bôi sáp, những phân tử nước sụt xuống gần ̣90 độ.
Một lớp kinh chắn gió cho ta khoảng 110 độ.
Chúng ta đang nhìn thấy đây là 160 - 175 độ, và từ 150 độ trở đi là chống thấm cực tốt rồi.
Một phần của buổi thuyết trình, tôi có một đôi găng tay và chỉ phủ một chiếc với lớp chống thấm vi phân tử hãy xem xem chiếc găng nào nhé, tôi sẽ gợi ý
Bạn đoán ra chiếc nào khô rồi chứ?
Khi chúng ta có kĩ thuật vi phân tử và khoa học vi phân tử chúng ta có thể nhìn thấy nguyên tử và phân tử và có thể điều khiển chúng để đem lại nhiều lợi ích
Chúng ta nói đến "rất nhỏ" ở đây
Khoa học vi phân tử có kích thước nanomét một nano mét bằng một phần tỉ mét, để đo chúng, nếu bạn có một phân tử nano, kích thước một nano mét, nếu đặt 50,000 hạt với nhau, sẽ bằng bề dày của sợi tóc.
Vậy thì rất nhỏ, nhưng rất hữu dụng.
Không chỉ có nước
còn rất nhiều chất có nước như bê tông, sơn có chứa nước, bùn, và một số loại dầu tinh chế nữa.
Bạn có thể thấy sự khác biệt.
Phần kế tiếp, chúng ta có tấm kính ô vuông này, và đã được phủ lớp chống thấm ở rìa bao phủ lớp chống thấm vi phân tử, và ta sẽ nhỏ thứ nước nhuộm xanh này vào chính giữa, bạn sẽ thấy, nó sẽ tràn ra ngoài tấm kính như bạn thường thấy, ngoại trừ phần đã được phủ và tôi không thể làm cho nó tràn ra.
Đó là tính sợ nước.
(Vỗ tay) Vậy thì chuyện gì đã xảy ra vậy?
Bề mặt của lớp phủ chứa những phân tử nano hình thành lớp bề mặt rất thô.
Bạn có thể nghĩ là nó trơn, nhưng không phải vậy.
Và có hàng tỉ khe hở giữa chúng, những kẽ hở này, và những phân tử nano chiếm lấy những phân tử không khí và bao phủ lớp ngoài bởi không khí.
Đó hình thành lớp ô bảo vệ vậy là nước tác động vào lớp không khí bùn, bê tông, đều trượt đi hết.
Nếu tôi cho tấm ván này vào nước, bạn thấy lớp bạc óng ánh xung quanh nó, và lớp bạc này chính là lớp không khí bảo vệ để nước khỏi chạm vào tấm ván, và nó hoàn toàn khô.
Vậy thì ứng dụng ở đây là gì?
Có thể các bạn đang suy nghĩ trong đầu
Mọi người có thể rất phấn khởi, cho rằng, "Ồ, tôi có thể sử dụng vào việc này, việc nọ."
Những ứng dụng thường thấy là những chất chống ẩm.
Ngày nay chúng ta đã thấy
những chất chống đóng băng, vì bạn không có nước, bạn không có băng.
Đó có thể là chất chống rỉ sét.
Không có nước, không có rỉ sét.
Có thể là chống vi khuẩn.
Không có nước, vi khuẩn không kí sinh được.
Và tất cả những chất tự rửa
Thử tưởng tượng những ứng dụng này có thể cải tiến lĩnh vực bạn đang làm.
Sau đây là bài biểu diễn cuối cùng của tôi, nhưng trước đó, tôi muốn cảm ơn tất cả các bạn, và nghĩ ít thôi nhé.
(vỗ tay) Sẽ được thôi.
Từ từ. Chris Anderson: Bạn biết chúng tôi cắt biển hiệu của chương trình TED chứ? (Cười) [Hai phút sau...] Ông ấy có rất nhiều nghiên cứu y học.
Được rồi!
̣(Vỗ tay)
Tôi chuẩn bị nói về bộ não chiến lược.
Chúng ta sẽ kết hợp những công cụ khác thường của lý thuyết trò chơi và khoa học thần kinh để hiểu cách thức con người giao tiếp xã hội khi các giá trị đều mập mờ.
Về cơ bản, lý thuyết trò chơi là một ngành toán học ứng dụng, thường được dùng trong kinh tế và khoa học chính trị, ít nhiều dùng trong sinh học, cho ta một sự phân loại toán học về đời sống xã hội, cũng như dự đoán được những điều con người có thể sẽ làm và tin rằng những người khác cũng sẽ làm trong trường hợp hành động của người này ảnh hưởng tới người khác.
Rất nhiều thứ như vậy: thi đấu, hợp tác, ngã giá, những trò chơi như trốn tìm, hay cờ bạc.
Chúng ta sẽ bắt đầu bằng một trò chơi đơn giản.
Mỗi người hãy chọn một số từ 0 đến 100, chúng ta sẽ tính trung bình cộng của những số này, và số của ai gần nhất giá trị 2/3 của số trung bình cộng sẽ thắng.
Vậy thì bạn sẽ muốn một số thấp hơn số trung bình cộng một chút, nhưng không được quá thấp, và những người khác cũng muốn một số hơi thấp hơn số trung bình cộng.
Hãy nghĩ về con số bạn sẽ chọn.
Khi bạn suy nghĩ, đây chính là một mô hình đồ chơi giống như việc bán cổ phiếu khi thị trường đang tăng trưởng.
Đúng chứ? Bạn không muốn bán quá sớm, vì như thế lợi nhuận sẽ thấp, nhưng bạn cũng không muốn đợi quá lâu khi mọi người đều bán ra, và châm ngòi một vụ phá sản.
Bạn muốn vượt trước trong cuộc đua, nhưng không được vượt quá xa.
OK, và đây là 2 lý thuyết về việc mọi người nghĩ thế nào về vấn đề này, chúng ta sẽ xem xét một vài dữ liệu.
Vài điều nghe có vẻ khá quen thuộc bởi vì có thể chính bạn suy nghĩ theo cách đó, dùng lý thuyết não bộ để xem xét.
Rất nhiều người nói: "Tôi thật không biết mọi người sẽ chọn số nào, nên tôi nghĩ số trung bình cộng sẽ là 50."
Và họ thực sự không hề có chút chiến lược nào.
"Và tôi sẽ chọn số là 2/3 của 50.
Đó là 33." Bắt đầu rồi đây. Những người khác tinh tế hơn, sử dụng bộ nhớ làm việc, nói: "Tôi nghĩ mọi người đều sẽ chọn 33 vì họ chọn số bằng 2/3 của 50, nên tôi sẽ chọn 22, là 2/3 của 33."
Họ đã thực hiện thêm một bước tư duy nữa, 2 bước.
Như thế tốt hơn đấy. Và đương nhiên, về lý thuyết, bạn có thể thực hiện 3, 4 hoặc nhiều bước hơn nữa, nhưng nó sẽ trở nên cực kỳ khó.
Giống như trong ngôn ngữ và các lĩnh vực khác, rất khó để phân loại nhưng câu cực kỳ phức tạp với một cấu trúc đệ quy.
Xin nói luôn, nó được gọi là lý thuyết về hệ thống phân cấp nhận thức.
Tôi đã thử nghiệm nó trên một vài người, và nó chỉ ra rằng có một hệ thống phân cấp cùng với các giả thiết sẽ có bao nhiêu người dừng lại ở các bước khác nhau. và các bước tư duy bị ảnh hưởng như thế nào bởi hàng loạt các biến số thú vị và sự biến đổi của con người, như chúng ta sắp thấy.
Một lý thuyết phổ biến hơn, và cũng lâu đời hơn, khởi xướng bởi John Nash, người nổi tiếng với "Một trí tuệ đẹp", gọi là Phân tích cân bằng.
Nếu bạn đã từng học khóa học về Lý thuyết trò chơi ở bất kỳ trình độ nào,
bạn sẽ biết một chút về lý thuyết này. Cân bằng là một trạng thái toán học mà mọi người đều biết chính xác những người khác sẽ làm gì.
Đó là một khái niệm hữu dụng, nhưng xét về hành vi, thì nó không giải thích được chính xác cái mà mọi người làm khi lần đầu họ chơi những trò chơi kinh tế thế này, hoặc trong những vấn đề về cuộc sóng.
Trong trường hợp đó, lý thuyết cân bằng sẽ cho một dự đoán táo bạo, khi đó mọi người đều muốn mình thấp hơn những người khác, vì vậy họ sẽ chọn số 0.
Hãy xem điều gì sẽ xảy ra. Thí nghiệm này đã được thực hiện rất nhiều lần.
Những thí nghiệm sớm nhất được thực hiện vào những năm 90 bởi tôi, Rosemarie Nagel và đồng sự.
Đó là một bộ dữ liệu rất đẹp về 9000 người đã gửi thư tham dự tới 3 tờ báo và tạp chí tổ chức cuộc thi.
Thể lệ như sau: Hãy gửi tới con số bạn chọn, số của ai gần nhất với 2/3 số trung bình cộng sẽ dành được giải thưởng lớn.
Như bạn thấy, ở đây có rất nhiều dữ liệu và dễ thấy một sự tăng vọt.
Có sự tăng vọt ở 33. Đây là những người thực hiện 1 bước tư duy.
Và một sự tăng vọt khác ở 22.
Nhân tiện, hãy chú ý rằng hầu hết mọi người chọn những số gần 2 số này.
Họ không chọn chính xác 22 và 33.
Nhưng rất nhiều người chọn những số gần bằng chúng.
Nhưng bạn có thể thấy sự tăng vọt này đã xảy ra Có một nhóm khác có vẻ như nắm rất chắc lý thuyết cân bằng vì họ chọn số 0 hoặc 1.
Nhưng họ thua, phải không ạ?
Bởi vì chọn một số thấp đến thế hẳn là một lựa chọn tồi nếu người khác cũng chắng áp dụng lý thuyết cân bằng.
Thành ra họ cũng thông minh nhưng vẫn nghèo.
(Cười) Những điều này xảy ra ở phần nào của não bộ?
Một nghiên cứu của Coricelli và Nagel đã đưa ra một câu trả lời sâu sắc và thú vị.
Họ mời mọi người chơi trò chơi này trong khi họ được chụp Cộng hưởng từ não và có hai trường hợp: một bên thì bạn được thông báo sẽ chơi với một người khác người đó cũng đang chơi và cuối cùng sẽ ghép lựa chọn của họ xem giống nhau không và thưởng tiền nếu bạn thắng.
Một bên thì bạn được thông báo sẽ chơi với máy tính
Sẽ chọn ngẫu nhiên.
Hình ảnh các bạn thấy ở đây là phần chênh lệch giữa các vùng có nhiều hoạt động não bộ hơn khi chơi với người so với khi chơi với máy tính.
Và các bạn thấy hoạt động trong một vài vùng não chúng tôi hiện đã tìm thấy vỏ não phía trước (medial prefrontal cortex), phần đệm lưng não (dorsomedial), nó ở đây, mặt trước bụng giữa vỏ não (ventromedial prefrontal cortex) viền não phía trước (anterior cingulate), khu vực ảnh hưởng đến những lựa chọn giữa hai ngả, kiểu như chơi trò "Chim bay, nhà bay" (Simon says) cũng như phải và trái nơi nối đỉnh thái dương (temporoparietal junction)
Những khu vực này đã được những nghiên cứu khá tin cậy chỉ ra rằng đóng vai trò trong vòng "lý thuyết suy nghĩ" hay "vòng xoay tâm lý"
Đó chính là cái vòng con người dùng để hình dung người khác sẽ làm gì.
Đây là một trong số những nghiên cứu đầu tiên nhìn nhận điều này trong mối quan hệ với lý thuyết trò chơi.
Điều gì đã xảy ra với kiểu tư duy kiểu một bước với tư duy hai bước này?
Chúng tôi phân loại người ta theo những số họ chọn và xem xét những điểm khác biệt giữa người chơi với máy tính, với những vùng não hoạt động khác biệt.
Phía trên là những người chơi có tư duy một bước.
Họ hầu như không có điều khác biệt gì.
Lý do là, họ coi người khác như là máy, và bộ não cũng vậy.
Với những người chơi ở dưới, ta nhận thấy hoạt động trong khu vực lưng trong (dorsomedial PFC)
Vậy chúng tôi tìm ra được là những người chơi thực hiện hai bước tư duy đã làm khác.
Lật lại vấn đề: "Với thông tin này, ta làm được gì?"
bạn sẽ có thể nhìn vào hoạt động não bộ và nói "Người này sẽ là một tay đánh bài pooker giỏi đây" hay: "Người này ngây thơ về cuộc đời quá!" và có thể sẽ nghiên cứu được những thứ như sự phát triển não bộ của vị thành niên một khi chúng ta đã biết những mạch hoạt động này.
OK. Các bạn sẵn sàng nhé!
Tôi đã để dành đây cho các bạn một hoạt động não bộ vì bạn không cần đến tế bào dò tóc.
Bạn phải dùng những tế bào đó để suy nghĩ kỹ về trò chơi.
Đây là trò mặc cả.
Có hai người chơi đang được đo điện não đồ. Họ sẽ mặc cả từ một đến sáu đô.
Nếu họ có thể làm trong 10 giây, họ sẽ nhận được đúng số tiền đó.
Nếu 10 giây qua mà không thỏa thuận được, họ sẽ không nhận được gì.
Vậy là sai cùng nhau.
Cái khó là một người chơi ở bên trái được thông báo mỗi lần ngã giá là bao nhiêu
Mỗi lần họ thử nhiều lần với những mức giá khác nhau.
Trong trường hợp này, họ được biết có 4 đô-la.
Nhưng người chơi kia không biết thế mà chỉ biết người chơi kia biết thông tin này.
Vậy người chơi không được báo giá sẽ phải suy nghĩ "Người chơi cùng mình có công bằng không hay họ có đưa ra mức giá thấp không để khiến mình nghĩ rằng chỉ có thể giảm được 1 đến 2 đô gì đó thôi?"
thế thì có thể bị từ chối và không ngã giá thành công.
Vậy có áp lực giữa việc cố gắng nhận được số tiền cao nhất nhưng cũng phải cố để khích người chơi kia hạ giá xuống cho mình.
Cách họ mặc cả được biểu thị theo vạch số từ 0 đến 6 đô họ sẽ trả giá theo giá mà người chơi không được báo giá đưa ra và người chơi được báo giá sẽ nhận phần còn lại.
Đây chính là thương lượng quản lý-nhân công trong đó người công nhân không biết lợi nhuận mà công ty mình nhận được - đúng không nào? Họ muốn sẽ nhận thêm tiền nhưng công ty đã tạo dựng một cảm giác là hầu như không thể ăn chia thêm được gì nữa: "Tôi đã cố hết sức để cho anh mức lương cao nhất!"
Trước hết một vài cặp chơi trực tiếp với nhau.
Chúng tôi cũng có một vài dữ liệu mà họ chơi với máy tính.
Các bạn cũng hình dung được đã có một sự khác biệt thú vị.
Những cặp chơi trực tiếp đồng ý chia đều số tiền sau mỗi lần chơi.
Quá chán! Chẳng có gì thú vị.
Nhưng có lợi. Họ kiếm được nhiều tiền.
Nhưng chúng tôi quan tâm tới việc, giả dụ khi có hoặc không có bất đồng thì khác nhau thế nào
Đây là một nhóm khác luôn luôn bất đồng.
Họ đã cãi nhau, bất đồng và cuối cùng thu được ít tiền hơn.
Có lẽ họ đủ điều kiện dự thi show truyền hình thực tế "Bà nội trợ đích thực"
Các bạn thấy phía bên trái, khi những phần ăn chia là 1, 2, hay 3 đô đến nửa thời gian là họ bất đồng và khi khoản tiền là 4, 5,6 đô, họ thống nhất hơn.
Điều này cho thấy một điều đã được dự đoán nhờ một loại lý thuyết trò chơi rất phức tạp bạn phải tham gia khóa học thạc sĩ ở CalTech để học nó.
Có vẻ quá phức tạp để giải thích ngay ở đây nhưng lý thuyết ấy cho mình biết sẽ xảy ra những hành vi kiểu này
Có thể trực giác của bạn cũng mách bảo thế.
Giờ tôi sẽ trình bày kết quả thu được từ điện não đồ.
Rất phức tạp. Giản đồ não phải là của người không được báo giá bên trái là của người được báo giá.
Xin nhớ rằng chúng tôi scan hai bộ não cùng lúc nên có thể biết hoạt động đồng thời trong những vùng não bộ giống hay khác nhau tại cùng một thời điểm Giống như nếu bạn muốn nghiên cứu một hội thoại và scan hai người đang nói chuyện và mong đợi những hoạt động chung trong khu vực ngôn ngữ khi họ đang thực sự nghe nói
Mũi tên nối những vùng hoạt động đồng thời, và hướng mũi tên chỉ từ khu vực hoạt động đầu tiên đầu mũi tên đi đến khu vực hoạt động sau đó.
Trong trường hợp này, nếu nhìn kỹ sẽ thấy các mũi tên chạy từ phải sang trái.
Có nghĩa là có vẻ như nếu hoạt động não bộ của người không được báo giá tiến hành trước rồi mới đến người được biết thông tin.
Cũng nói thêm đã có những thử nghiệm để tìm xem thỏa thuận được thực hiện vùng não nào.
Đây là hai giây đầu.
Chúng tôi chưa phân tích dữ liệu xong, nên mới bước đầu tìm hiểu nhưng hy vọng qua một vài giây đầu này có thể biết liệu họ có thỏa thuận được không điều này rất có ích trong việc phòng tránh những kiện tụng, tranh chấp những li dị đau thương và những thứ đại loại thế.
Đó là những tình huống gây mất mát giá trị do những trì hoãn hay đình công.
Đây là một trường hợp bất đồng.
Có thể thấy trông nó khác với ví dụ trước.
Có nhiều mũi tên hơn.
Có nghĩa là những bộ não đã được đồng bộ gắn kết hơn hoạt động đồng thời hơn và các mũi tên di chuyển rõ ràng từ trái sang phải.
Vậy là não có người có thông tin dường như đang quyết định "Có lẽ chúng ta sẽ không thỏa thuận ở đây"
Rồi có hoạt động não bộ ở người không có thông tin
Tiếp theo tôi sẽ giới thiệu một vài người bà con.
Họ lông lá, mùi mẽ, nhanh nhẹn và mạnh mẽ.
Có lẽ bạn đang nghĩ đến Thanksgiving năm ngoái
Bạn đúng đấy nếu năm ngoái bạn có một con tinh tinh sum họp gia đình với mình
Charles Darwin với tôi và các bạn đều từ một cây phả hệ mà ra từ tổ tiên tinh tinh khoảng 5 triệu năm trước.
Họ vẫn là những người bà con gần gũi
Chúng ta có chung 98.8% bộ gien với chúng
Có chung gien với chúng nhiều hơn ngựa vằn với ngựa.
Chúng ta là những họ hàng gần của chúng
Chúng có nhiều mối liên hệ về gien với chúng ta hơn với loài vượn gorila
Khác biệt trong hành vi của người và tinh tinh có thể sẽ cho chúng ta hiểu về sự tiến hóa của não bộ.
Đây là một thí nghiệm thú vị về bộ nhớ ở Viện nghiên cứu Nagoya Nhật Bản nơi chúng tôi đã thực hiện phần lớn nghiên cứu này.
Từ lâu rồi, họ quan tâm nghiên cứu về bộ nhớ.
Xin quý vị để ý nhìn con tinh tinh sẽ được nhìn trong vòng 200 mili giây vâng, rất nhanh, tám hình ảnh của số 1, 2, 3, 4, 5.
Sau đó hình ảnh biến mất, chỉ còn lại các hình vuông và chúng phải ấn vào những ô này theo thứ tự từ thấp tới cao để nhận được một quả táo.
Hãy xem chúng xoay xở thế nào.
Đây là một con tinh tinh còn trẻ. Tinh tinh trẻ nhanh hơn tinh tinh già, giống như người thôi.
Và chúng cũng có kinh nghiệm, đã làm việc này hàng ngàn ngàn lần.
Đương nhiên, các bạn hình dung được, công lớn của việc huấn luyện chúng
(cười) Các bạn thấy chúng trông bình thản, chả có gì căng thẳng.
Không chỉ làm giỏi mà còn tỏ ra khá thờ ơ.
Phải không ạ? Ai tin mình sẽ thắng chú tinh tinh này!
Nhầm to! (Cười) Mình có thể thử. Sẽ thử.
Có lẽ sẽ thử. OK, phần tiếp theo của nghiên cứu, tôi sẽ nói nhanh qua dựa trên ý tưởng của Tetsuro Matsuzawa.
Ông ấy có một ý tưởng táo bạo mà ông ấy gọi là giả thuyết trao đổi ý niệm.
Chúng ta biết tinh tinh nhanh hơn và khỏe hơn.
Chúng cũng dễ bị ám ảnh bởi những hoàn cảnh.
Ông ấy cho rằng có thể tinh tinh lưu giữ những hoạt động não bộ và thực hành chúng trong những diễn biến mà thực sự là rất quan trọng với chúng để thương thảo với hoàn cảnh và giành chiến thắng điều này cũng phần nào giống suy nghĩ chiến lược trong cạnh tranh.
Chúng ta sẽ kiếm chứng điều này bằng cách cho những con tinh tinh chơi một trò chơi phải chạm vào hai màn hình.
Chúng phải tương tác với nhau qua máy tính.
Chúng phải ấn vào bên phải hoặc bên trái.
Một con là Hợp.
Chúng sẽ thắng nếu cùng ấn Trái, Trái, giống như người bịt mắt phải đi tìn người trốn, hoặc cùng ấn Phải, Phải.
Bên kia là Lệch.
Chúng phải ấn vào màn hình đối diện của con Hợp.
Phần thưởng là những miếng táo,
Những nhà lý thuyết trò chơi đã phân tích dữ liệu thế này:
Đây là biểu đồ mô tả phần trăm số lần những con Hợp đã chọn bên phải trên trục hoành và phần trăm số lần những con Lệch đoán đúng con Hợp đã chọn gì nằm trên trục tung.
Điều rút ra ở đây là hành vi của một cặp đôi cùng chơi một người cố ghép, một người cố làm lệch đi.
Phần diện tích NE ở giữa, thực ra là NE, CH và QRE chúng là ba lý thuyết của sự cân bằng Nash và những người khác đã nói lên những điều lý thuyết này dự đoán đó là sẽ ghép nhau 50-50 vì ví dụ nếu bạn chơi bên trái nhiều quá, tôi có thể lợi dụng điều đó nếu tôi là người phải chọn lệch đi bằng cách cứ chọn phải
Như ta thấy, mỗi con tinh tinh là một tam giác, cứ quẩn quanh, luẩn quẩn trong cái giả thiết đó.
Giờ chúng ta đổi phần thưởng đi.
Cho con ấn trái-trái được nhận thưởng nhiều hơn
Giờ là ba miếng táo.
Theo lý thuyết trò chơi điều này phải làm hành vi của những con ghép lệch phải thay đổi, vì, những con ghép lệch sẽ nghĩ, ồ, tên kia sẽ được thưởng lớn nên mình sẽ chọn phải để tên kia không thắng được.
Và như ta thấy, hành vi của chúng tăng tiến theo hướng biến động của cân bằng Nash.
Cuối cùng, chúng tôi thay đổi phần thưởng một lần nữa.
Giờ là bốn miếng táo, và hành vi chúng lại tiến đến cân bằng Nash.
nó hơi rải rác nhưng chia trung bình ra thì chúng rất gần với 0.01.
Chúng tiến đến gần điểm này hơn bất kỳ loài nào khác chúng tôi từng quan sát.
Còn loài người thì sao? Bạn nghĩ rằng mình thông minh hơn những con tinh tinh?
Có hai nhóm người xanh lá cây và xanh dương.
Họ gần với 50-50. Họ không phản ứng nhiều với phần thưởng. Nghiên cứu sự cái họ lĩnh hội qua trò chơi sẽ thấy họ không nhạy bén với phần thưởng trước đó.
Những con tinh tinh chơi giỏi hơn người, giỏi hơn theo nghĩa là bám rất chắc vào lý thuyết trò chơi.
Có hai nhóm người từ Nhật và từ Châu Phi, cùng làm thí nghiệm tương tự
Nhưng không ai có kết quả được gần với những con tinh tinh.
Vậy nên đây là một số điều chúng ra rút ra hôm nay.
Con người ít khi thực hiện suy nghĩ chiến lược dựa trên lý thuyết não bộ.
Ta có bằng chứng sơ bộ từ việc ngã giá những dấu hiệu cảnh báo ban đầu trong não bộ có thể được dùng để dự đoán xem sẽ có sự bất đồng khiến mình thiệt hại tiền của hay không và những con tinh tinh là những game thủ cừ hơn loài người nếu đánh giá dựa vào lý thuyết trò chơi.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Ngày xưa có một vùng đất tên là Lesterland
Ngày nay, Lesterland nhìn rất giống nước Mỹ
Cũng như Mỹ, vùng này có khoảng 311 triệu dân và trong số 311 triệu dân đó, có 144 nghìn là người được gọi là Lester
nếu Matt đang ở dướighế khán giả thì tôi chỉ mượn câu chuyện đó và lát nữa sẽ quay trở lại sau, nhân vật này đến từ trong câu chuyện
đến đoạn 144 nghìn người Lester nhỉ có nghĩa là 0,05% là người Lester
Ngày nay, những người Lester ở Lesterland rất có quyền lực
Mỗi vòng bầu cử ở Lesterland có 2 cuộc bầu cử
Một cuộc bầu cử được gọi là tổng tuyển cử
cuộc bầu cử còn lại là cuộc bầu cử Lester
trong cuộc tổng tuyển cử, mọi công dân đều có quyền đi bỏ phiếu nhưng trong bầu cử Lester, chỉ có người Lester mới được tham gia
và đây là một mánh khóe
Để tham gia cuộc tổng tuyển cử bạn phải cự kì giỏi trong cuộc bầu cử Lester
bạn không cần phải thắng, nhưng phải làm việc thật giỏi
Vậy chúng ta có thể nói gì về vấn đề dân chủ ở Lesterland?
Điều chúng ta có thể nói đến, thứ nhất giống như Tòa án tối cao tuyên bố trong Quyền công dân rằng người dân có tầm ảnh hưởng cao nhất đến các các vị trí lãnh đạo được bầu cử bởi vì, sau cùng sẽ là cuộc tổng tuyển cử nhưng chỉ khi cuộc bầu cử Lester đã diễn ra cùng với những ứng cử viên khao khát thắng trong cuộc tổng tuyển cử
và điều thứ 2, rõ ràng việc phụ thuộc vào những người Lester đang tạo ra tình trạng khôn khéo, e dè có thể gọi là ngụy trang và khúm núm nhằm làm vừa lòng những người Lester
Bởi thế nên chúng ta có nền dân chủ, không còn nghi ngờ gì nữa nhưng nó lại phụ thuộc vào người Lester và phụ thuộc vào người dân
Nó có những sự phụ thuộc mang tính cạnh tranh nói cách khác là sự phụ thuộc mang tính xung đột phụ thuộc vào người Lester đó là ai!
Được rồi, đó là về Lesterland.
Giờ tôi muốn các bạn thấy 3 điều mà tôi đã kể về Lesterland
Thứ nhất, nước Mỹ chính là Lesterland
Nước Mỹ là Lesterland
Nước mỹ cũng giống như quốc gia này, cũng có 2 cuộc bầu cử một cái gọi là tổng tuyển cử cái thứ hai chúng ta nên gọi là bầu cử tiền
Trong tổng tuyển cử, người dân Mỹ có thể tham gia bỏ phiếu khi đã trên 18 tuổi, và ở một số tiểu bang là khi có Chứng minh thư.
Trong cuộc bầu cử tiền, thì chỉ những người gây quỹ mới được bầu cử những người có tiền mới được bỏ phiếu, giống hệt như ở Lesterland bất công ở chỗ, để thắng trong cuộc tổng tuyển cử bạn phải tranh cử tốt trong cuộc bầu cử tiền
bạn không cần thiết phải thắng. Ví dụ như Jerry Brown.
Nhưng bạn phải làm thật tốt
Và đây là chìa khóa: số người có tiền ở đất Mỹ cũng bằng với số người Lester ở Lesterland
Bạn sẽ ngạc nhiên, thật thế à!
thật là 0,05% ư?
Vâng, đây là con số thống kê từ năm 2010: 0,026% dân Mỹ tặng 200$ hoặc nhiều hơn cho các ứng cử viên liên bang 0,05% tài trợ toàn bộ gia sản cho các ứng viên liên bang 0,01% -1% của 1% tặng 10 ngàn $ trở lên cho các ứng viên liên bang và trong vòng bầu cử này, số liệu thống kê của tôi thì 0,000042 % đối với những ai đang làm việc với các con số , thì bạn biết đây, có 132 người Mỹ ủng hộ 60% lượng tiền mà tổ chức Super PAC đã chi trong vòng bầu cử vừa mới kết thúc gần đây.
và tôi chỉ là một luật sư, tôi nhìn vào các con số này và nói một cách công bằng rằng con số 0,05% là số lượng người gây quỹ ở nước Mỹ
Có nghĩa, những người gây quỹ chính là người Lester
Giờ chúng ta nói gì về dân chủ ở đất Mỹ?
Vâng, giống như Tòa án tối cao tuyên bố trong quyền công dân chúng ta có thể nói, tất nhiên người dân có tầm ảnh hưởng cao nhất đến các quan chức được bầu cử. chúng ta có tổng tuyển cử nhưng chỉ sau khi các nhà gây quỹ đã làm việc với những ứng cử viên khao khát thắng trong cuộc tổng tuyển cử
va thứ 2, rõ ràng rằng sự phụ thuộc vào các nhà tài trợ đã tạo ra một bầu không khí khéo léo, e dè, biết ngụy trang và khúm núm để làm hài lòng những nhà tài trợ
các ứng cử viên cho quốc hội và các thành viên quốc hội dành khoảng từ 30 đến 70% thời gian để gây quỹ nhằm giữ ghế trong Quốc hội hay giúp khôi phục sức mạnh đảng mình và chúng ta cần đặt ra câu hỏi rằng, điều đó mang lại gì cho họ những con người đó, khi họ dành thời gian cùng với chiếc điện thoại, gọi cho những người mà họ chưa bao giờ gặp nhưng lại gọi cho một bộ phận rất nhỏ trong số 1%?
AI cũng vậy, khi họ làm thế họ phát huy giác quan thứ 6, nhận thức chắc chắn về việc làm thế nào họ có thể phát huy khả năng gây quỹ
Họ trở thành những cái File X những kẻ biến hình, khi bất chợt họ thay đổi quan điểm theo chiều mà họ biết sẽ giúp họ xin được tiền không chỉ là vấn đề từ 1 đến 10 mà là từ 11 đến 1000
Leslie Byrne, một đảng viên Đảng Dân chủ đến từ Virginia, kể lại rằng khi cô ấy đến Quốc hội một đồng nghiệp đã nói với cô ấy rằng "Hãy luôn nghiêng về vấn đề môi trường
Để làm rõ hơn, cô ấy nói thẳng "ông ta không phải một nhà môi trường học" Và ở đây cũng thế,chúng ta có một chế độ dân chủ một nền dân chủ lệ thuộc vào các nhà tài trợ và phụ thuộc vào người dân sự lệ thuộc mang tính cạnh tranh có thể là sự phụ thuộc mang tính xung đột còn tùy nhà tài trợ là những ai
Vâng, nước Mỹ chính là Lesterland, điều thứ nhất
còn đây là điều thứ hai
Nước Mỹ còn tệ hơn cả Lesterland tệ hơn Lesterland bởi bạn có thể tưởng tượng ở Lesterland nếu chúng ta là những người Lester nhận được một lá thư từ chính phủ nói rằng "Này, các ông phải chọn ra ai là người được vào cuộc tổng tuyển cử" chúng ta sẽ nghĩ đây có lẽ là sự độc tài của người Lesters
Bạn biết đấy, người Lester xuất thân từ mọi tầng lớp trong xã hội
Họ gồm cả những người giàu, người nghèo, người da đen, và da trắng không nhiều phụ nữ Lester, nhưng tạm quên chuyện đó đi
ở đâu chúng ta cũng bắt gặp người Lester. Chúng ta có thể nghĩ rằng "Chúng ta có thể làm gì để xây dụng một Lesterland tốt đẹp hơn?"
Người Lester ít nhất cũng có thể giúp Lesterland
Nhưng ở vùng đất ủa chúng ta, trên mảnh đất này, ở đất Mỹ chắc chắn cũng có những người Lester tốt bụng cũng ở đâu đó ngoài kia nhiều trong số họ có mặt tại đây hôm nay nhưng phần đông người Lester còn lại hành động vì lợi ích của họ bởi các liên minh bao gồm 0,05% kia không bao gồm họ trong lợi ích của cộng đồng
mà là cho lợi ích nhóm. Theo cách hiểu này, Nước Mỹ còn tệ hơn cả Lesterland
Và cuối cùng, điều thứ 3 Cho dù ai đó nói gì về Lesterland chống lại nền tảng lịch sử và truyền thống của đất nước này ở nước của chúng ta, đất mỹ, Lesterland là một sự tham nhũng một sự tham nhũng.
Ý tôi không phải là tiền hối lộ bí mật giữa những thành viên trong quốc hội
Tôi không có ý nói Rad Blagojevich là tham nhũng
Tôi cũng không nói bất kỳ hành động phạm tội nào
Tham nhũng mà tôi nói là hoàn toàn hợp pháp
Đó là sự tham nhũng liên quan đến những người lập nên hiến pháp cho nền cộng hòa này
Những người đó cho chúng ta cái mà chúng ta gọi là nền cộng hòa nhưng nhân danh cộng hòa, đó là nền dân chủ mang tính đại diện và với nền dân chủ đại diện, họ có ý nói tới một chính phủ giống như Madison đã viết trong bài diễn thuyết "Người theo chế độn liên bang số 52", thì nó sẽ có một nhánh mà chỉ phụ thuộc chính vào người dân
Và đây là mô hình của chính phủ
Họ có người dân và có chính phủ và loại phụ thuộc đặc biệt đó nhưng vẫn đề ở đây là Quốc hội đã tạo ra một sự phụ thuộc khác không còn là sự phụ thuộc vào riêng người dân nữa mà tăng sự phụ thuộc vào những nhà tài trợ
Và đây cũng là một sự phụ thuộc nhưng nó lại khác và mâu thuẫn với sự phụ thuộc duy nhất vào người dân bởi vì nhà tài trợ không phải là dân chúng
Đó là sự tham nhũng
Có cả tin tốt lẫn tin xấu về sự tham nhũng này
Một tin tốt là sự phụ thuộc cả 2 đảng, một sự tham nhũng với cơ hội ngang bằng nhau
nó hạn chế cánh tả trong nhiều vấn đề mà chúng ta ở bên tả thực sự quan tâm
bên hữu cũng tương tự đưa ra những lập luận đầy nguyên tắc về việc giảm quyền lợi
bởi thế cánh hữu muốn chính phủ ít quyền lực hơn
Khi Al Gore là phó Tổng thống, đảng của ông đã có một ý tưởng để bãi bỏ một phần đáng kể ngành truyền thông
Cảnh sát trưởng mang ý tưởng này đến Capitol Hill và khi anh ta báo cáo lại với tôi câu trả lời là "Không!"
Nếu chúng ta bãi bỏ những người làm truyền thông thì làm sao chúng ta có thể xin tiền từ họ được?
Đây là một hệ thống được thiết kế nhằm bảo vệ hiện trạng bảo gồm hiện trạng của chính phủ lớn và xâm lấn
nó chống lại cánh tả và cánh hữu, và có lẽ bạn cho rằng đây là tin tốt
Nhưng đây lại là tin xấu
Nó là một kiểu tham nhũng không thể khống chế, và phá hủy nền dân chủ bởi trong bất kỳ hệ thống nào nếu các thành viên bị phụ thuộc vào phần nhỏ nhất trong số chúng ta trong cuộc bầu cử nghĩa là số ít trong số chúng ta phần nhỏ nhất, nhỏ nhất có thể hạn chế cải cách
Tôi biét nó giống như hòn đá hay cái gì đó tương tự
Tôi chỉ có thể tìm thấy pho mát. Tôi xin lỗi.
Và nó đó hạn chế cải cách
bởi nền kinh tế ở đây, nền kinh tế bị ảnh hưởng một nền kinh tế mà những người vận động lại là trung tâm tăng sức mạnh cho sự phân cực
nuôi nấng sự rối loạn
nó càng tồi tệ với chúng ta bao nhiêu thì lại càng có lợi cho việc gây quỹ bấy nhiêu
Henry David Thoreau: "có hàng ngàn người thì đang phải làm việc cho những tay chân của quỷ dữ trong khi đó có một người duy nhất thì nhằm thẳng vào gốc rễ của quỷ dữ."
Và đây chính là gốc rễ.
Giờ thì tất cả các bạn đều đã biết điều này.
Bạn đã không ở đây nếu bạn không biết điều này, thế nhưng các bạn đã lơ nó đi.
Các bạn lơ nó đi. Và đây là điều không thể.
Các bạn cần chú ý đến những vấn đề có thể, chẳng hạn như việc xóa bỏ bệnh bại liệt trên toàn cầu, hay như việc chụp ảnh của từng con phố trên khắp thế giới, , việc xây dựng một thiết bị truyền tin chung, hay là việc xây dựng một nhà máy nung chảy trong chính ga-ra của các bạn.
Đây là những vấn đề có thể kiểm soát được, do vậy các bạn đã lơ nó đi. (Cười)(Vỗ tay) Do vậy các bạn lơ đi sự tham nhũng này.
Nhưng chúng ta không thể bỏ qua tình trạng tham nhũng này thêm được nữa.
(Vỗ tay) Chúng ta cần một chính phủ có năng lực.
Và không phục vụ cho phe tả hay hữu, nhưng phục vụ cho phe tả và hữu, và công dân của cả hai phe tả và hữu, bởi sẽ không thể nào có được sự cải tổ đúng đắn cho đến khi chúng ta chấm dứt được tình trạng tham nhũng.
Do vậy tôi muốn các bạn phải nắm bắt được vấn đề các bạn quan tâm nhất.
Việc biến đổi khí hậu là của tôi, nhưng có thể là sự cải tổ về tài chính hoặc một hệ thống thuế đơn giản và công bằng hơn.
Chúng ta hãy tóm lấy cái vấn đề đó, đặt nó xuống trước mặt của các bạn, rồi nhìn thẳng vào mắt nó và nói với nó rằng năm nay sẽ không có Giáng sinh.
Sẽ không bao giờ có một Giáng sinh nào.
Chúng ta sẽ không thể giải quyết được vấn đề của các bạn cho đến khi chúng ta giải quyết được vấn đề này trước.
Thế nên chẳng có vấn đề nào quan trọng nhất cả.
mà là vấn đề nào cần được giải quyết trước tiên, vấn đề nào chúng ta phải giải quyết trước khi chúng ta đi đến xử lý vấn đề mà các bạn quan tâm đến.
Nếu không có sự cải tổ đúng đắn, chúng ta sẽ chẳng thể nào có được tương lai cho thế giới.
Được rồi, vậy chúng ta giải quyết bằng cách nào?
Hóa ra là các phân tích ở đây đều rất dễ dàng và đơn giản.
Nếu như vấn đề ở chỗ có nhiều thành viên đang chi một khoản tiền lớn trong số tiền gây quỹ có kỳ hạn của một số ít người Mỹ thì giải pháp là khiến họ chi ít đi và chi vào số gây quỹ của đại bộ phận người Mỹ, rồi phân tán, phân tán tầm ảnh hưởng của người ủng hộ để chúng ta có được ý tưởng về việc phụ thuộc vào người dân mà thôi.
Và để làm được việc này thì không cần sửa đổi hiến pháp, chỉ cần thay đổi Bản sửa đổi đầu tiên.
Để giải quyết được cần phải có một quy chế đơn nhất, quy chế đó tạo nên điều ta suy nghĩ đến chẳng hạn như những cuộc bầu cử với số tiền ủng hộ nhỏ thôi, quy chế về các chiến dịch do công dân góp quỹ và đã có một số những đề xuất như vậy rồi, chẳng hạn: Đạo luật về Bầu Cử Công Bằng, Đạo luật về Chống tham nhũng của Mỹ và trong sách của tôi có một ý tưởng mà tôi gọi là Dự án Grant và Franklin với mục đích đưa chứng thư bảo đảm cho những người quyên góp tiền cho cuộc bầu cử, và một ý tưởng của John Sarbanes gọi là Đạo luật Dân chủ Cơ sở.
Mỗi ý tưởng sẽ giúp giải quyết vấn đề tham nhũng bằng việc lan tỏa tầm ảnh hưởng của những người gây quỹ đến tất cả chúng ta
Những phân tích trở nên dễ dàng hơn.
Vấn đề chính trị cũng khó nếu không muốn nói là cực kì khó, bởi vì việc cải tổ này sẽ làm rúng động phố K, và Capitol Hill, cũng như Nghị sĩ Jim Cooper, một Đảng viên đảng Dân chủ đến từ Tennessee, đã trở thành một cuộc đua vào phố K,
Các thành viên, nhân viên và công chức đều có một mô hình kinh doanh chung ngày một gia tăng trong đầu họ, đó là mô hình kinh doanh tập trung vào cuộc sống của họ trước sau đó mới đến chính phủ, đó là cuộc sống của những người chuyên vận động hành lang.
50% thành viên Thượng viện từ năm 1998 đến 2004 đã trở thành những nhà vận động hành lang, 42% còn lại là của Quốc hội.
Những con số này ngày một tăng lên, và theo con số thống kê của Đảng Cộng hòa vào Tháng 4 năm ngoái, mức tăng trung bình lương của những người được theo dõi là 1.452 %
Do vậy nói công bằng ra, làm sao họ có thể thay đổi được điều này?
Hiện giờ tôi đang có suy nghĩ hoài nghi
Tôi có suy nghĩ hoài nghi này và cả cảm giác bất lực.
Nhưng tôi không tin là thế.
Đây là vấn để có thể giải quyết được.
Nếu bạn nghĩ về những vấn đề mà bố mẹ chúng ta đã cố gắng giải quyết trong thế kỷ 20 những vấn đề như phân biệt chủng tộc hay chủ nghĩa tình dục, hoặc là vấn đề mà chúng ta vẫn đang phải nỗ lực giải quyết trong thế kỷ này : vấn đề về phân biệt đối xử với người đồng tính luyến ái, và đó thực sự là những vấn đề hóc búa.
Không thể chỉ qua một ngày khi bạn thức dậy là bạn đã không còn phân biệt chủng tộc nữa
Mà nó cần trải qua nhiều thế hệ để có thể loại bỏ được cái gien đó ra khỏi suy nghĩ của mọi người.
Tuy nhiên đây lại là vấn đề của động cơ, chỉ của động cơ thôi.
Việc thay đổi động cơ và hành vi cũng như trạng thái tiếp nhận hệ thống gây quỹ bằng đô la trên thực tế đã có những biến chuyển rất nhanh.
Khi bang Connecticut tiếp nhận hệ thống này, trong những năm đầu tiên, khoảng 78% số đại diện được lựa chọn đã từ bỏ đóng góp lớn và thay vào đó chỉ góp một phần nhỏ.
Vấn đề đó có thể giải quyết được, không phải là bằng việc trở thành một Đảng viên Đảng dân chủ hay Cộng hòa.
Mà bằng chính vai trò là những công dân, đó là công dân TED.
Bởi vì nếu bạn muốn tiến hành cải tổ, hãy xem tôi đã cải tổ một nửa giá trị của việc chỉnh sửa chính sách năng lượng, Tôi có thể đem đến một nền cộng hòa cho các bạn.
Được rồi. Ngay cả khi các bạn chưa ủng hộ tôi. ngay cả khi các bạn cho rằng việc này là bất khả thi, thì những gì mà 5 năm qua kể từ lúc tôi diễn thuyết tại TED cũng đã dạy tôi khi nói đi nói lại về vấn đề này là, kể cả bạn cho rằng điều đó bất khả thi, thì cũng chẳng liên quan mấy.
Không liên quan.
Tôi đã diễn thuyết ở Dartmouth một lần và một người phụ nữ đứng dậy sau khi tôi nói, Tôi đã ghi vào cuốn sách của tôi và cô ấy nói với tôi rằng, "Thưa giáo sư, ông vừa khiến tôi phải tin rằng việc này thật thất vọng.
Thất vọng quá. Chúng ta chẳng thể làm được gì"
Khi cô ấy nói vậy, tôi đã rất bất ngờ.
Tôi đã cố gắng nghĩ ,"Làm sao để đối mặt với sự thất vọng đó?
Sự thất vọng đó là gì?
Và điều xuất hiện trong đầu tôi lúc đó là hình ảnh con trai 6 tuổi của tôi
Và tôi đã tưởng tượng có một ông bác sĩ đến gặp tôi và nói, "Con trai ông bị ung thư não và ông không thể làm được gì đâu.
Không làm được gì hết"
Vậy có thật là tôi sẽ không làm được gì không?
Liệu tôi có ngồi im đó? Chấp nhận nó? Thật là không thể làm gì không?
Tôi bắt đầu tiến hành chế tạo Kính Google.
Và tất nhiên tôi sẽ làm mọi thứ có thể, làm mọi thứ có thể bởi vì đó là ý nghĩa của tình yêu rằng những điều khác lạ là không liên quan và khi bạn làm bất kì điều gì có thể, thì những điều kì lạ sẽ trở nên lố bịch.
Rồi sau đó tôi nhìn thấy một mối liên hệ rất rõ rệt, bởi thậm chí chúng ta những con người tự do yêu đất nước này.
(Cười) Và khi các nhà học giả và các chính khách nói rằng việc cải tổ là bất khả thi, thì khi đó tình yêu đất nước sẽ nói lại rằng, "Điều đó chẳng liên quan."
Các bạn thân mến, chúng ta mất mát một vài thứ, những thứ đó là những thứ mà mọi người trong khán phòng này đều yêu quý và trân trọng, nếu chúng ta đánh mất nền cộng hòa này, thì khi đó chúng ta cần phải làm mọi cách để chứng minh rằng các học giả này đều sai.
Và đây là câu hỏi của tôi: Bạn có tình yêu đó không?
Có không ạ?
Bởi vì nếu bạn có, thì bạn là cái quái gì, và chúng ta đang làm cái quái quỷ gì ở đây?
Khi Ben Franklin trở về từ hội nghị Hiến pháp vào tháng 9 năm 1787, có một người phụ nữ đã chặn ông trên phố và nói, "Ngại Franklin, Ngài đã sáng tạo ra cái gì thế?"
Franklin nói rằng, "Thưa bà, tôi tạo ra dân chủ, nếu như bà có thể giữ được nó."
Một nền dân chủ, Một nền cộng hòa đại diện.
Một chính phủ phụ thuộc vào người dân mà thôi.
Chúng ta đã đánh mất nền cộng hòa đó.
Tất cả chúng ta cần hành động ngay để dành lại nó.
Chân thành cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn, cảm ơn , Cảm ơn các bạn (Vỗ tay)
Đây là bảo tàng Lịch sử tự nhiên ở Rotterdam, nơi tôi làm người trông coi bảo tàng.
Công việc của tôi là đảm bảo bộ sưu tập ổn và phát triển, về cơ bản công việc của tôi là thu thập xác động vật chết.
Năm 1995, chúng tôi có thêm một gian nhà cạnh bảo tàng.
Nó được làm bằng kính. Tòa nhà này thực sự đã giúp ích cho công việc của tôi.
Nó là kẻ giết chim thực thụ.
Bạn có thể biết rằng loài chim không hiểu khái niệm kính. Chúng không thể nhìn ra kính nên bay vào cửa sổ và chết.
Điều duy nhất mà tôi là là chạy ra nhặt xác và nhồi bông chúng cho bộ sưu tập.
(Cười) Trong thời gian đó, tôi phát triển khả năng nhận biết chim chỉ bởi tiếng "bang" khi chúng tạo ra khi đập vào kính.
Vào ngày mùng 5 tháng 6 năm 1995, tôi nghe thấy một tiếng đập lớn vào cửa tiếng đập đó đã thay đổi cuộc đời tôi và cũng gây ra cái chết của một con vịt.
Và đây là cái tôi nhìn thấy khi tôi dòm ra cửa sổ.
Đó là một con vịt chết. Nó đâm sầm vào cửa kính.
Nó nằm chết ngửa ra.
Nhưng bên cạnh con vịt chết là một con vịt sống, chú ý rằng
cả 2 con đều là vịt đực.
Và rồi điều này xảy ra.
Con vịt sống nhảy chồm lên con vịt chết và bắt đầu giao hợp.
Tôi là một nhà sinh vật học. Tôi là một nhà nghiên cứu chim.
Tôi nói, "Có điều gì đó không đúng."
Một con đã chết, một con còn sống. Nó hẳn phải là hội chứng tình dục tử thi.
Tôi nhìn lại. Cả hai đúng là loài đực.
Hội chứng tình dục tử thi đồng tính.
Nên tôi -- (Cười) Tôi lấy máy ảnh và quyển sổ ghi chú, lấy ghế, và bắt đầu theo dõi hành vi này.
Sau 75 phút -- (Cười) -- Tôi đã thấy đủ, và tôi thấy đói và tôi muốn về nhà.
Nên tôi đi ra ngoài, nhặt con vịt, và trước khi tôi đặt nó vào trong ngăn lạnh, tôi kiểm ra lại xem liệu nạn nhân có thực sự là con đực.
Và đây là một bức ảnh hiểm có về dương vật của một con vịt, vậy chắc chắn nó là con đực.
Nó là một bức ảnh hiểm bởi có 10.000 loài chim và chỉ có 300 loài có dương vật.
[Trường hợp đầu tiên về chứng tình dục tử thi đồng tính là loài vị trời Anas platyrhynchos (Aves:Anatidae)] Tôi biết tôi đã bắt gặp một điều đặc biệt, nhưng phải mất 6 năm sau tôi mới quyết định xuất bản nó.
(Cười) Ý tôi là, đó là một chủ đề thú vị cho một bữa tiệc sinh nhật hoặc tại máy pha cafe, nhưng chuyện chia sẻ nó với đồng nghiệp bạn thì lại là chuyện khác.
Tôi không biết quy trình.
Sau 6 năm, bạn bè và đồng nghiệp thúc tôi xuất bản, nên tôi xuất bản "Trường hợp đầu tiên của chứng tình dục tử thi đồng tính của loài vịt trời."
Và tình huống lại bắt đầu.
A là văn phòng của tôi, B là nơi mà con vịt đâm và kính, và C là nơi tôi quan sát nó.
Và đây là lại là những con vịt.
Các bạn có thể đã biết, trong khoa học, khi bạn viết một loại bài luận đặc biệt nào đó, chỉ 6 hay 7 người đọc nó.
(Cười) Nhưng rồi điều may mắn xảy ra.
Tôi đã nhận được một cuộc gọi từ một người tên là Marc Abrahams, và anh ta bảo tôi, "Anh đã giành được giải thưởng với bài báo về con vịt: giải thường Ig Nobel."
Và giải thưởng Ig Nobel --- (Cười) (Vỗ tay) --- giải thưởng Ig Nobel vinh danh những nghiên cứu mà đầu tiên khiến người đọc cười, và rồi khiến họ phải suy nghĩ, với mục đích chủ yếu là khiến cho thêm nhiều người quan tâm đến khoa học.
Đó là một điều tốt, nên tôi chấp nhận giải thưởng.
(Cười) Tôi đi đến - để tôi nhắc các bạn ;à Marc Abrahams đã không gọi tôi từ Stockholm.
Anh ta gọi cho tôi từ Cambrigde, Massachusetts.
Nên tôi đã đi đến Boston, đến Cambridge, và đến dự buổi lễ trao giải Ig Nobel tuyệt vời này được tổ chức tại Đại học Havard, và buổi lễ này thực sự là một kỉ niệm đẹp.
Những người được giải thưởng Nobel thật sẽ trao giải cho bạn.
Đó là chuyện thứ nhất,
Và có 9 người nữa nhận giải thưởng.
Đây là một trong số người nhận giải cùng tôi. Anh ta là Charles Paxton người đã thắng giải thường sinh vật học năm 2000 cho bài viết của anh, "Hành vi tán tỉnh của loài đà điểu với con người dưới điều kiện chăn nuôi ở Anh."
(Cười) Và tôi nghĩ còn một hoặc hai người chiến thắng giải Ig Nobel in căn phòng này.
Dan, anh ở đâu? Dan Ariely?
Xin một tràng pháo tay cho Dan.
(Vỗ tay) Dan giành giải thưởng về lĩnh vực y tế khi chứng minh rằng các loại thuốc giả đắt tiền công dụng cao hơn thuốc dởm rẻ tiền.
(Cười) Và đây là một phút nổi tiếng của tôi, bài phát biểu của tôi, và đây là con vịt.
Đây là lần đầu tiên trên bờ biển phía Tây Hoa Kỳ.
Tôi sẽ cho mọi người lần lượt chuyền xem con vịt.
(Cười) Vâng?
Bạn có thể chuyền nó đi.
Để ý rằng đây là mẫu vật của bảo tàng, nên không có chuyện các bạn bị dính cúm gia cầm đâu.
Sau khi nhận được giải thưởng này, đời tôi thay đổi.
Đầu tiên, mọi người bắt đầu gửi cho tôi tất cả những thứ liên quan đến vịt, và tôi thu được một bộ sưu tầm khá.
(Cười) Quan trọng hơn, mọi người bắt đầu chia sẻ với tôi những quan sát của họ về hành vi đặc biệt của các loài động vật, và tin tôi đi, nếu có bất cứ hành vị kì quặc nào của bất cứ con vật nào trên hành tinh này, tôi đều biết hết.
(Cười) Đây là một con hươu.
Một con hươu đang tìm cách để giao hợp với một bức tượng con bò rừng bằng đồng.
Đây là tại Montana, 2008.
Đây là một con ếch đang tìm cách giao hợp với một con cá vàng.
Đây là Hà Lan, 2011.
Đây là loài cóc mía ở Úc.
Đây là chết trên đường.
Hãy để ý rằng đây là chứng tình dục tử thi.
Nó thật đáng chú ý: tư thế đó.
Vị trí truyền giáo rắt hiếm xảy ra trong vương quốc động vật.
Đây là những con chim cánh cụt ở Rotterdam.
Những con én ở Hồng kong, 2004.
Đây là một con gà tây ở Wisconsin tại cơ sở của tổ chức cải huấn trẻ vị thành niên Ethan Allen.
Nó diễn ra cả ngày, và những người tù đã thực sự có thời gian tuyệt vời.
Vậy điều này có ý nghĩa gì?
Ý tôi là câu hỏi tôi tự hỏi bản thân tại sao những điều này lại xảy ra ở tự nhiên?
Vâng, những gì tôi kết luận được từ việc xem xét tất cả các trường hợp trên là điều quan trọng nhất khiến chúng xảy ra chỉ khi cái chết cận kề và theo cách kịch tính và đúng trường hợp để giao hợp.
Cuối cùng, tôi nghĩ đến điều đó chỉ khi tôi làm ra những slide này.
Và bạn có thể thấy một con vịt chết.
Nó ở đó 3 ngày, và nằm ngửa.
Đây là lý thuyết của tôi về chứng tình dục tử thi.
Một ví dụ khác về ảnh hưởng của những tòa nhà có cửa kính lên mạng sống của chim.
Đây là Mad Max, một con vịt đen sống ở Rotterdam.
Điều duy nhất mà con chim này làm là bay đập vào cửa sổ từ năm 2004 đến 2008, hết ngày lại ngày.
Và đây là một đoạn băng ngắn về chú chim này.
(Âm nhạc) (Bing) (Bing) (Bing) (Bing) Điều mà con chim làm là chiến đấu với chính hình ảnh của nó.
Nó thấy có kẻ xâm nhậm vào lãnh địa của mình, và kẻ đó đến mọi lúc và ờ ngay đấy, và không có sự kết thúc.
Và tôi nghĩ, lúc đầu -- Tôi đã nghiên cứu về con chim này khoảng vài năm - rằng, chà, liệu não của chim có bị tổn thương?
Nó không bị. Để tôi cho bạn xem vài hình ảnh, một vài khung hình từ đoạn băng, và thời điểm trước khi nó đập vào kính, nó đưa chân lên phía trước, rồi đập vào kính.
Vì thế tôi kết thúc bằng việc mời tất cả các vị đến ngày Vịt Chết.
Mùng 5 tháng 6 hàng năm.
Tầm 6 giờ kém 5 phút buổi chiều, chúng tôi cùng nhau đến bảo tàng tự nhiên ở Rotterdam, con vịt đi ra ngoài bảo tàng, và chúng tôi bàn luận về những phương thức mới để giúp ngăn chặn việc chim bay vào cửa sổ.
Và có thể các bạn đã biết hoặc chưa biết, đây là một trong những nguyên nhân chính gây ra cái chết của các loài chim trên thế giới.
Riêng ở Mỹ, 1 tỷ con chim đã chết vì bay đập vào những tòa nhà kính.
Và khi kết thúc, chúng ta hãy đến một nhà hàng trung hoa và chúng ta sẽ có một bữa tối với vịt 6 món.
Nên tôi hi vọng có thể gặp lại các bạn vào năm tới ở Rotterdam, Hà Lan, vào ngày Vịt Chết.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) À, xin lỗi.
Có thể cho tôi xin lại con vịt được không?
(Cười) (Vỗ tay) Cảm ơn.
Hôm nay tôi sẽ giới thiệu các bạn một loại phương tiện chạy bằng điện có trọng lượng nhẹ hơn một chiếc xe đạp và có thể mang theo bất kì đâu, có thể sạc với ổ cắm điện gắn tường bình thường trong 15 phút, và có thể chạy 1.000 km chỉ với khoảng 1 đôla tiền điện.
Nhưng khi tôi nói đến từ phương tiện chạy bằng điện, người ta nghĩ đến xe cộ. Người ta nghĩ đến xe hơi, xe mô tô, xe đạp, và những phương tiện chúng ta vẫn dùng hằng ngày.
Nhưng nếu bạn nghĩ về nó từ một khía cạnh khác, bạn có thể tạo ra những điều thú vị hơn, nhiều khái niệm mới lạ hơn.
Vì thế chúng tôi đã làm ra một vài thứ
Tôi có một vài mẫu trong túi đây.
Đây là một động cơ.
Động cơ này đủ mạnh để đưa bạn lên tận đồi San Francisco với vận tốc 20 dặm một giờ, khoảng 30km/h, và cục pin này, cục pin ở đây có năng lượng để chạy 6 dặm hay 10 km, đủ để cung cấp cho một nửa những chuyến xe hơi ở trong nước Mỹ.
Nhưng điều tuyệt vời nhất về những thành phần này là chúng tôi mua chúng tại các tiệm đồ chơi.
Chúng lấy từ những thiết bị điều khiển máy bay từ xa.
và chúng vẫn còn dùng tốt đến nổi nếu bạn nghĩ đến phương tiện theo một cách hơi khác bạn có thể thay đổi nhiều thứ.
Cho nên hôm nay tôi sẽ chỉ cho các bạn một ví dụ về cách sử dụng nó.
Xin hãy chú ý không chỉ vào những điều thú vị của nó, mà còn về tính di dộng đi kèm với nó có thể thay đổi hoàn toàn cách bạn tiếp xúc với một thành phố như San Francisco.
(Âm nhạc) [6 dặm] [Vận tốc cao nhất lên đến 20mph] [Đang leo lên đồi] [Thắng tái tạo năng lượng] (Tiếng vỗ tay) (tiếng chúc mừng) Chúng tôi sẽ chỉ cho các bạn thấy những gì nó có thể làm.
Nó thực sự cơ động. Bạn có một bộ điều khiển từ xa trên tay, nên bạn sẽ khá dễ dàng để kiểm soát tăng tốc, thắng, quay ngược lại nếu bạn muốn, và thắng.
Một điểm nổi bật nữa đó là nó rất nhẹ.
Tôi muốn nói rằng, một vật mà bạn có thể cầm và đem theo bất kì nơi đâu bạn đến.
Tôi sẽ cho bạn thấy một trong những sự thật hấp dẫn nhất về công nghệ này và những loại phương tiện như thế này.
Năng lượng mà nó sử dụng chỉ bằng 1/20 năng lượng khi bạn di chuyển bằng xe ô tô trên mỗi dặm hay 1 km, điều đó có nghĩa nó không chỉ sạc nhanh và rất rẻ để tạo ra nó, mà nó còn giảm ảnh hưởng trong việc sử dụng năng lượng về mặt phương tiện đi lại.
Do đó, thay vì tìm kiếm một lượng năng lượng lớn cần thiết cho mỗi người trong căn phòng này để đi vòng quanh thành phố, bây giờ bạn chỉ cần một lượng nhỏ hơn nhiều và một sự vận chuyển mang tính bền vững hơn.
Lần sau khi nghĩ về một phương tiện, tôi hy vọng, giống như chúng tôi, các bạn sẽ nghĩ về điều gì đó mới hơn.
Xin cám ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Tôi là giảng viên dạy Cơ khí tại Đại học Pennsylvania, sở thích của tôi là nhiếp ảnh.
Khi đi du lịch vòng quanh thế giới, tôi thích chụp những bức ảnh như thế này, chúng giúp tôi ghi nhớ mọi điều đẹp đẽ và thú vị mà tôi đã gặp.
Nhưng điều tôi không thể làm là lưu lại và chia sẻ cái cảm giác khi chạm vào những thứ đó.
Cảm giác đó rât tuyệt vời, vì xúc giác rất quan trọng đối với bạn.
Nó có mặt trong mọi tương tác vật lý diễn ra hằng ngày, mọi hành động, mọi điều bạn làm trong cuộc sống.
Việc nghiên cứu xúc giác thực sự rất thú vị.
Xúc giác được chia làm hai dạng.
Loại thứ nhất là Cảm giác tiếp xúc, thứ bạn cảm thấy trên da của mình.
Loại thứ hai là Cảm giác vận động.
Chúng liên quan đến tư thế và chuyển động của cơ thể, và các lực tác động tới bạn.
Việc bạn kết hợp tốt cả hai loại cảm giác này giúp bạn nhận thức các tương tác vật lý xảy ra với mình và nhận biết khi chạm vào một vật: đó là viên đá, con mèo, con thỏ, hay thứ gì khác?
Với tư cách một kỹ sư, Tôi thực sự hứng thú và rất khâm phục sự linh hoạt của đôi tay loài người.
Và tôi thực sự tò mò về cách ta có thể cải tiến công nghệ để tận dụng tối đa khả năng của con người với xúc giác của mình.
Liệu tôi có thể cải tiến giao diện làm việc của máy móc để giúp các bạn tận dụng xúc giác của mình không?
Điều đó hoàn toàn khả thi, và đó chính là trọng tâm của môn khoa học về xúc giác, lĩnh vực tôi đang nghiên cứu.
Chúng liên quan đến công nghệ tương tác qua xúc giác.
Cách nó hoạt động là, khi bạn chuyển động thân thể trong không gian, là một kỹ sư, tôi có thể tạo ra hệ thống đo đạc các chuyển động đó, và kích thích xúc giác của bạn, chúng rất giống thật, giống hệt những gì bạn cảm nhận trên thực tế. Tôi có thể làm bạn có cảm giác như đang chạm vào thứ gì đó thậm chí cả khi chẳng có gì ở đó cả.
Sau đây là ba ví dụ được thực hiện tại phòng nghiên cứu của tôi ở Pennsylvania.
Điều đầu tiên liên quan tới vấn đề tôi đã đề cập ở trên, về cách ta cảm nhận khi chạm vào đồ vật và ghi nhớ những cảm giác đó.
Phương pháp tôi giải quyết bài toán này là tạo ra một vật dụng cầm tay chứa rất nhiều cảm biến:
một cảm biến lực giúp chúng tôi đo cường độ của tác động; một cảm biến chuyển động giúp tái tạo đúng cách bạn di chuyển nó; một cảm biến rung và một gia tốc kế phát hiện sự thay đổi quỹ đạo của dụng cụ trên tay bạn, điều đó giúp bạn biết đó là miếng vải bạt mà không phải miếng lụa hoặc thứ gì khác.
Số liệu có từ các tương tác đó sẽ được ghi lại.
Đây là mười giây số liệu.
Bạn có thể thấy các rung động thay đổi liên tục tuỳ theo sự di chuyển của bạn.
Sau đó chúng tôi kết hợp chúng và tạo ra mô hình toán học và lập trình chúng vào một chiếc máy tính bảng, vậy nên khi bạn dùng chiếc bút đó chạm vào màn hình, một động cơ dây được chứa trong chiếc hộp màu trắng đó sẽ tạo ra các rung động khiến bạn có cảm giác như bạn đang chạm vào một vật thật, hệt như bạn đang chạm hay xoay bút quanh một tấm vải bạt.
Chúng tôi tạo được các chuyển động phức tạp.
Chúng tôi làm được điều đó trên mọi chất liệu và chúng rất thú vị.
Chúng tôi gọi nó là Ngành khoa học về mô phỏng xúc giác.
Tôi nghĩ nó sẽ được ứng dụng trong nhiều mặt như mua sắm trên mạng, hoặc việc tham quan bảo tàng ảo, thường bạn sẽ không được chạm vào hiện vật trong bảo tàng, nhưng vẫn muốn làm điều đó.
Ví dụ thứ hai, tôi muốn nói về sự hợp tác của mình với Tiến sĩ Margrit Maggio ở Học viện Nha khoa Penn.
Một phần công việc của cô là đào tạo nha sĩ về cách phát hiện vị trí ổ sâu răng của bệnh nhân.
Họ chắc chắn sẽ dùng tia X, nhưng phần lớn chẩn đoán của họ chỉ dựa vào cảm giác khi họ dùng dụng cụ để khám trực tiếp răng bạn.
Họ khám rất kỹ răng bạn.
Nếu họ thấy chiếc răng đó thực sự chắc, tức nó không có vấn đề gì; nhưng nếu nó hơi mềm và dính, đó sẽ là dấu hiệu của men răng đang phân huỷ.
Các nha sĩ mới vào nghề sẽ rất khó làm những chẩn đoán kiểu đó vì họ chưa có nhiều kinh nghiệm thực tế.
Và bạn muốn họ học được điều đó trước khi họ thực hành trên các bệnh nhân thật.
Vậy nên chúng tôi đã lắp một gia tốc kế vào chiếc máy khám răng, và ghi lại cảm giác của Tiến sĩ Maggio khi cô ấy chạm các loại răng khác nhau.
Và chúng được phát lại dưới dạng một video kèm theo kênh xúc giác nữa, bạn được cảm nhận bằng cả thính giác lẫn xúc giác. tạo ra cảm giác như thật nhờ bộ phận giả lập đó.
Bạn có cảm giác y hệt như các nha sĩ khi họ thực hành và tập chẩn đoán.
Đây là một ví dụ.
Chiếc răng này trông không ổn lắm đúng không?
Nó xuất hiện nhiều vết ố màu nâu.
Bạn sẽ nghĩ rằng, "Ta cần trám chiếc răng này ngay."
Nhưng nếu chú ý vào cảm giác nó gây ra, bạn thấy rằng chiếc răng đó rất chắc chắn, vậy nên bệnh nhân này không cần trám răng.
Các nha sĩ cần chẩn đoán dựa trên những điều như vậy, và tôi nghĩ loại công nghệ mới này có rất nhiều tiềm năng trong nhiều mặt của đào tạo y khoa vì chúng rất dễ thực hiện và giúp các bác sĩ thực sự trải nghiệm các cảm giác ngoài thực tế.
Nó cũng giúp các trò chơi thêm phần thú vị nhờ sự tương tác và tính thực tế nhờ chính các cảm giác của bạn.
Cuối cùng, tôi muốn nói đến ứng dụng trong việc hỗ trợ con người vận động.
Nếu các bạn từng học chơi thể thao, ví dụ lướt ván, làm thế nào để bạn chơi tốt hơn?
Bạn phải luyện tập.
Bạn phải tập chăm chỉ, đúng không?
Được chỉ dẫn và sửa chữa từ các huấn luyện viên, và cải thiện các động tác của mình.
Ta có thể dùng máy tính để giúp quá trình đó thêm phần hiệu quả và thú vị.
Chẳng hạn, tôi đã có sẵn sáu động tác tay mà tôi muốn bạn phải học, bạn có thể đến phòng thí nghiệm ở Penn và thử hệ thống của chúng tôi.
Chúng tôi dùng cảm biến để theo dõi chuyển động của bạn và dựng mô hình, cũng như gợi ý về cách chuyển động và chỉ dẫn trực tiếp trên tay bạn bằng một đôi băng tay được gắn cơ cấu chuyển động giúp bạn di chuyển tay.
Tổng hợp lại, khi bạn đang bắt chước động tác, nếu bạn làm chưa đúng, chẳng hạn tay bạn hơi cao quá, các cơ cấu sẽ tác động lên da tay bạn giúp bạn biết bạn cần đưa tay xuống, gần giống như một huấn luyện viên đang hướng dẫn bạn cách làm chủ các động tác này nhanh hơn và sửa chữa chúng chính xác hơn.
Chúng tôi đã phát triển chúng ở ngành hồi sức sau tai biến, nhưng tôi nghĩ vẫn còn nhiều ứng dụng khác, chẳng hạn trong việc huấn luyện khiêu vũ hoặc các bộ môn thể thao.
Giờ bạn đã hiểu hơn về ngành khoa học về xúc giác này, tôi nghĩ nó sẽ phổ biến hơn trong vài năm tới.
Tôi đã cho bạn thấy ba ví dụ.
Tôi muốn dành ít thời gian để cảm ơn các sinh viên tuyệt vời đã làm việc với tôi ở Viện nghiên cứu và các cộng sự.
Họ là một đội tuyệt vời.
Rất cám ơn sự chú ý của các bạn.
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi muốn nói một chút về vấn đề lao động và việc làm.
Khi chúng ta nghĩ về việc con người làm việc như thế nào, trực giác ngây thơ mà chúng ta có đó là con người giống như những con chuột trong một mê cung-- thứ mà tất cả mọi người quan tâm đến là tiền, và giây phút chúng ta cho người khác tiền, chúng ta có thể chỉ cho họ làm việc theo cách này, chúng ta có thể chỉ cho họ làm việc theo cách khác.
Đây là lý do tại sao chúng ta thưởng cho các giám đốc ngân hàng và trả tiền cho tất cả các công việc đó.
Và chúng ta thực sự có quan điểm vô cùng đơn giản này về việc tại sao con người làm việc và thị trường lao động trông như thế nào.
Ngay lúc này, nếu các bạn nghĩ về điều đó, có tất cả các dạng hành vi kỳ lại trên thế giới xung quanh chúng ta.
Hãy nghĩ về một việc gì đó như trèo núi và leo núi.
Nếu bạn đọc sách về những người leo núi, những ngọn núi khó leo, bạn có nghĩ rằng những quyển sách đó chan chứa những phút giây vui vẻ và hạnh phúc?
Không, chúng toàn là đau khổ.
Thực tế, tất cả đều là vì sự tê cóng và khó khăn để cất bước và sự khó thở-- lạnh giá, những hoàn cảnh đầy thách thức.
Và nếu con người chỉ cố gắng để hạnh phúc, giây phút mà họ leo lên đến đỉnh, họ sẽ nói, "Đây là một sai lầm khủng khiếp.
Tôi sẽ không bao giờ làm lại nữa."
(Cười) "Thay vào đó, hãy để tôi ngồi trên một bãi biển nào đó uống mojitos."
Nhưng thay vào đó, người ta đi xuống, và sau khi hồi phục, người ta lại leo lên tiếp.
Và nếu bạn nghĩ về việc leo núi như một ví dụ, nó sẽ gợi ý cho bạn về tất cả những điều khác.
Nó gợi ý rằng chúng ta quan tâm tới việc đạt đến đích, đển đỉnh cao.
Nó gợi ý rằng chúng ta quan tâm tới sự đấu tranh, tới thách thức.
Nó gợi ý rằng có tất cả các thứ khác thúc đẩy chúng ta làm việc và hành xử bằng tất cả mọi cách.
Và đối với cá nhân tôi, tôi đã bắt đầu nghĩ về điều này sau khi một sinh viên đến gặp tôi.
Đây là một trong số các sinh viên của tôi vài năm trước. Và một ngày cậu ta quay trở lại trường.
Và cậu ta kể với tôi câu chuyện này: Cậu ta nói rằng cậu ta đã làm một bản thuyết trình Power Point trong hơn hai tuần.
Cậu ta đang làm việc cho một ngân hàng lớn. Bản thuyết trình để chuẩn bị cho một vụ mua bán và sáp nhập.
Và cậu ta đã mất nhiều công sức để làm bản thuyết trình này-- các đồ thị, bảng biểu, thông tin.
Cậu ta thức khuya hàng đêm.
Và ngày trước hạn chót, cậu ta gửi bản thuyết trình Power Point cho sếp cậu ta, và người sếp đã phản hồi và nói rằng, "Bản thuyết trình tốt, nhưng phần sáp nhập bị hủy bỏ."
Và anh chàng hoàn toàn chán nản.
Tại thời điểm cậu ta đang làm việc, cậu ta thực sự khá hạnh phúc.
Hàng đêm cậu ta tận hưởng công việc của mình, cậu ta đi ngủ muộn, cậu ta muốn làm bản thuyết trình thật hoàn hảo.
Nhưng biết rằng việc sẽ không ai có thể xem làm cho cậu ta chán nản.
Như vậy tôi bắt đầu nghĩ về việc làm thế nào để chúng ta thử nghiệm ý tưởng về thành quả lao động của chúng ta
Và để bắt đầu, chúng tôi đã làm một thử nghiệm nhỏ trong đó chúng tôi đưa đồ chơi xếp hình Lego cho mọi người, và yêu cầu họ xếp chúng.
Và với một số người khác, chúng tôi đưa họ Lego và chúng tôi hỏi họ, "Này, bạn có muốn lắp một mô hình Bionicle này để lấy 3 đô la không?
Chúng tôi sẽ trả cho bạn 3 đô la để làm nó."
Và những người đó đồng ý, và họ xếp hình Lego.
Và khi họ làm xong, chúng tôi lấy nó, chúng tôi cất nó ở dưới bàn, và chúng tôi nói, "Bạn có muốn làm một cái khác với 2,70 đô la không?"
Nếu họ đồng ý, chúng tôi đưa cho họ một cái khác. Và khi họ làm xong, chúng tôi hỏi họ, "Bạn có muốn làm một cái khác không?" để lấy, 2,40 đô, 2,10 đô, vân vân, cho tới khi một số người nói, "Không làm nữa. Nó không đáng giá với tôi."
Điều này là cái mà chúng tôi gọi là điều kiện có nghĩa.
Người ta xếp một mô hình Bionicle sau mỗi một cái khác.
Sau khi họ làm xong mỗi cái, chúng tôi cho chúng xuống dưới bàn,
Và chúng tôi nói với họ vào cuối buổi thử nghiệm rằng, chúng tôi sẽ lấy tất cả các mô hình Bionicles, chúng tôi sẽ tháo tất cả chúng ra, chúng tôi sẽ cho chúng vào lại các hộp, và chúng tôi sẽ sử dụng chúng cho những người tham gia thử nghiệm tiếp theo.
Có một điều kiện khác.
Điều kiện này được lấy cảm hứng từ David, sinh viên của tôi.
Và điều kiện khác này chúng tôi gọi là điều kiện Sisyphic
Và nếu như bạn còn nhớ về câu chuyện Sisyphus, Sisyphus đã bị các vị thần trừng phạt phải đẩy đá lên trên ngọn đồi, và khi Sisyphus gần tới đích, tảng đá lăn tròn xuống, và Sisyphus phải bắt đầu lại từ đầu.
Và bạn có thể nghĩ về điều này như là bản chất của việc làm vô ích.
Bạn có thể tưởng tượng rằng nếu Sisyphus đẩy tảng đá trên những ngọn đồi khác, ít nhất ông ấy còn có được cảm giác tiến bộ.
Cũng như vậy, nếu bạn xem một bộ phim về nhà tù, có một cách mà thỉnh thoảng các lính canh tra tấn các tù nhân đó là yêu cầu họ đào một cái hố và khi tù nhân làm xong, họ yêu cầu người tù đó lấp đầy cái hố lại và đào lại lần nữa.
Có điều gì đó về phiên bản mang tính chu kỳ này về việc làm một thứ lặp đi lặp lại dường như đang tước bỏ đi động cơ làm việc một cách tỉ mỉ.
Vì thế điều kiện thứ hai của thử nghiệm này chính xác là những gì mà chúng tôi đã làm.
Chúng tôi đã hỏi mọi người, "Bạn có muốn lắp một mô hình Bionicle để lấy 3 đô la không?"
Và nếu họ nói có, họ lắp chúng.
Sau đó chúng tôi hỏi họ, "Bạn có muốn lắp một cái khác với $2,70 không?"
Và nếu họ đồng ý, chúng tôi đưa cho họ một cái mới, và khi họ đang lắp ráp chúng, chúng tôi để mô hình mà họ vừa lắp xong sang một một bên.
Và khi họ làm xong, chúng tôi hỏi, "Bạn có muốn làm một cái khác, lần này ít hơn 30 xen không?"
Và nếu họ nói có, chúng tôi đưa cho họ mô hình họ đã lắp xong và chúng tôi đã tháo ra.
Vì vậy đây là một chu kỳ vô tận của việc họ lắp ráp và chúng tôi tháo dỡ ngay trước mắt họ.
Bây giờ điều gì sẽ xảy ra nếu các so sánh hai điều kiện này?
Điều kiện thứ nhất xảy ra đó là người ta lắp nhiều mô hình Bionicles hơn-- họ đã lắp được 11 so với 7-- trong tình huống ý nghĩa trái ngược với tình huống Sisyphus.
Và bằng cách này, chúng tôi có thể chỉ ra rằng điều này không có ý nghĩa lớn.
Mọi người không phải chữa bệnh ung thư hay đang xây dựng cầu,
Họ đang lắp ráp các mô hình Bionicle chỉ với vài cent.
Và không chỉ có vậy, tất cả bọn họ đều biết rằng các mô hình Bionicle sẽ sớm bị tháo dỡ.
Vì vậy không có cơ hội thật cho ý nghĩa lớn.
Nhưng thậm chí ý nghĩa nhỏ nhất cũng tạo ra sự khác biệt.
Bây giờ chúng tôi có một phiên bản thử nghiệm khác.
Trong phiên bản thử nghiệm này, chúng tôi không đặt họ vào trong tình huống, chúng tôi chỉ miêu tả cho họ tình huống, nhiều như tôi đang miêu tả cho các bạn bây giờ, và chúng tôi hỏi họ đoán kết quả sẽ xảy ra như thế nào.
Điều gì đã xảy ra?
Người ta đã đoán đúng hướng nhưng không đúng tầm quan trọng.
Những người chỉ được miêu tả thí nghiệm nói rằng trong điều kiện có ý nghĩa, người ta có thể làm thêm một mô hình Bionicle.
Vì thế họ hiểu ý nghĩa là quan trọng, họ chỉ không hiểu tính chất trọng đại của sự quan trọng, mức độ mà nó là quan trọng.
Có một phần dữ liệu khác mà chúng tôi nghiên cứu.
Nếu bạn nghĩ về điều này, có một số người yêu xếp hình Legos và một số người thì không.
Và bạn sẽ suy đoán rằng những người yêu Legos sẽ lắp ráp nhiều mô hình Legos hơn, thậm chí với ít tiền hơn, vì trên hết, họ có thêm nhiều niềm vui cho chính bản thân bạn.
Và những người ít yêu thích Lego hơn sẽ lắp ráp ít hơn bởi vì niềm yêu thích họ nhận được ít hơn.
Và đó thực sự là điều mà chúng tôi đã tìm thấy trong điều kiện có ý nghĩa.
Có một tương quan tốt đẹp giữa tình yêu với Lego và khối lượng Lego mà mọi người lắp được.
Điều gì đã xảy ra với điều kiện Sisyphic?
Trong điều kiện tương quan là 0. Không có mối liên hệ giữa tình yêu với Lego và số lượng bao nhiêu Lego mà mọi người lắp được, điều này gợi ý cho tôi rằng cùng với thao tác tháo dỡ mọi thứ trước mắt mọi người, về cơ bản chúng tôi đã phá vỡ niềm vui mà họ có được từ hoạt động này.
Về cơ bản chúng tôi đã loại trừ nó.
Ngay sau khi toi hoàn thành cuộc thử nghiệm này, tôi đã đến nói chuyện với một công ty phần mềm lớn ở Seattle.
Tôi không thể nói với các bạn tên công ty đó, nhưng họ là một công ty lớn ở Seattle.
Và đây là một nhóm thuộc công ty phần mềm đó và được đặt ở một tòa nhà khác. Và công ty yêu cầu nhóm này cải tiến và tạo ra sản phẩm lớn tiếp theo cho công ty.
Và vào tuần trước khi tôi xuất hiện, Giám đốc điều hành của công ty phần mềm lớn này đến gặp nhóm đó, 200 kỹ sư, và hủy dự án.
Và tôi ở đó, đứng trước 200 con người thất vọng nhất mà tôi đã từng nói chuyện.
Và tôi đã miêu tả cho họ những thí nghiệm về Lego, và họ nói rằng họ cảm thấy giống như họ vừa trải qua thí nghiệm đó.
Và tôi hỏi họ, tôi nói, "Có bao nhiêu người trong số các bạn hôm nay đi làm muộn hơn bình thường?"
Và tất cả họ giơ tay lên.
Tôi nói, "Có bao nhiêu người trong số các bạn hôm nay về nhà sớm hơn thường lệ?"
Và tất cả giơ tay lên.
Tôi hỏi họ, "Có bao nhiêu người trong số các bạn bổ sung những thứ không chính đáng vào trong báo cáo chi tiêu?"
Và họ đã không thực sự giơ tay lên, nhưng họ đưa tôi đi ăn tôi và chỉ cho tôi điều mà họ có thể làm với báo cáo chi tiêu.
Và sau đó tôi hỏi họ, tôi nói, "Giám đốc điều hành có thể làm gì để các bạn không bị thất vọng?"
Và họ đưa ra tất cả các loại ý tưởng.
Họ nói rằng giám đốc điều hành nên yêu cầu họ báo cáo trước toàn bộ công ty về hành trình hơn hai năm qua của họ và về điều mà họ đã quyết định làm.
Ông ấy nên yêu cầu họ nghĩ về việc những khía cạnh nào của công nghệ của họ có thể phù hợp với những phần khác của tổ chức.
Ông ấy nên yêu cầu họ xây dựng một số mẫu thử nghiệm, một số mẫu thử nghiệm thế hệ tiếp theo, và nhìn thấy cách họ làm việc như thế nào.
Nhưng có một điều là không có ý tưởng nào trong số này yêu cầu một số nỗ lực và động lực.
Và tôi nghĩ rằng vị giám đốc điều hành về cơ bản không hiểu được tầm quan trọng của ý nghĩa.
Nếu vị giám đốc điều hành đó, chỉ cần giống như những người tham gia thử nghiệm của chúng tôi, nghĩ rằng bản chất của ý nghĩa là không quan trọng, nên ông ấy không quan tâm.
Và ông ấy nói với họ rằng, "Khi đó tôi hướng các bạn theo cách này, và bây giờ tôi đang hướng các bạn theo cách này, tất cả đều sẽ ổn."
Nhưng nếu bạn hiểu ý nghĩa quan trọng như thế nào, thì bạn sẽ hiểu thật sự quan trọng như thế nào khi sử dụng thời gian, năng lượng và nỗ lực để khiến người khác quan tâm hơn tới điều mà họ đang làm.
Cuộc thử nghiệm thứ hai hơi khác một chút.
Chúng tôi lấy một tờ giấy với những chữ cái bất kỳ, và tôi yêu cầu họ tìm các cặp chứ cái giống với các chữ cái bên canh.
Đó là nhiệm vụ.
Và họ đã làm xong tờ thứ nhất. Và sau đó chúng tôi hỏi họ có muốn làm tờ tiếp theo với ít tiền hơn không và tờ giấy tiếp theo cũng với ít tiền hơn, và cứ tiếp tục như vậy.
Và chúng tôi có ba điều kiện.
Trong điều kiện thứ nhất, họ viết tên họ trên tờ giấy, tìm xong các cặp từ, đưa lại cho người thử nghiệm. Người thử nghiệm xem qua từ trên xuống dưới, nói "Ừm" và đặt lên chồng giấy bên cạnh họ.
Trong điều kiện thứ hai, người tham gia không viết tên họ trên giấy.
Người thử nghiệm nhìn thấy tờ giấy, lấy giấy, không nhìn vào nó, không xem qua nó, và chỉ đơn giản là đặt nó lên chồng giấy.
Như vậy bạn lấy tờ giấy, bạn chỉ đặt nó sang một bên.
Và trong điều kiện thứ ba, người thử nghiệm lấy tờ giấy và trực tiếp cho nó vào máy hủy giấy.
Điều gì xảy ra trong cả ba điều kiện này?
Trong biểu đồ này, tôi sẽ cho các bạn thấy họ dừng lại ở những tỷ lệ nào.
Như vậy những con số thấp hơn có nghĩa là mọi người làm chăm chỉ hơn.
Họ đã làm việc lâu hơn nhiều.
Trong điều kiện được công nhận, họ làm tất cả cho đến khi xuống đến tận 15 cent.
Tại tỷ giá 15 cent / giấy, về cơ bản họ đã dừng lại những nỗ lực của họ.
Trong điều kiện máy xén giấy, tỷ lệ lớn gấp đôi -- 30 cent / giấy.
Và về cơ bản đây là kết quả chúng tôi đã có trước đây.
Bạn xóa sạch những nỗ lực, thành quả của họ, bạn khiến họ không cảm thấy vui vẻ với điều mà họ đang làm nữa.
Nhưng nhân tiện, tôi phải chỉ ra rằng, trong điều kiện máy xén giấy, họ có thể đã lừa dối.
Họ có thể đã không làm tốt công việc, bởi vì họ nhận ra rằng người ta sẽ chỉ xé nhỏ nó ra.
Do đó có lẽ tờ giấy đầu tiên bạn sẽ làm tốt nhất, nhưng sau đó bạn nhìn thấy không ai thực sự kiểm tra nó cả, nên bạn có thể làm nhiều hơn và nhiều hơn và nhiều hơn.
Vì vậy, thực tế là trong điều kiện có máy xén giấy, họ có thể đã bàn giao nhiều thành phẩm hơn và nhận nhiều tiền hơn và nỗ lực ít hơn.
Nhưng trong điều kiện bị bỏ qua thì thế nào?
Liệu điều kiện bị bỏ qua sẽ giống điều kiện được ghi nhận hay điều kiện có máy xén giấy, hoặc là ở nơi nào đó ở giữa?
Hóa ra nó gần giống với điều kiện máy xén giấy..
Bây giờ thì có cả tin tốt và tin xấu ở đây.
Tin xấu là việc phớt lờ hiệu quả làm việc của người khác cũng tồi tệ gần giống như xé vụn nỗ lực của họ ngay trước mắt họ.
Việc phớt lờ cho bạn cả một cách để ra khỏi đó.
Tin tốt là bằng việc nhìn một cách đơn giản vào một thứ gì đó mà người ta có, xem qua nó nói rằng "ừm," có vẻ hiệu quả hơn để cải thiện một cách đáng kể động lực của họ.
Như thế tin tốt là việc bổ sung động lực có vẻ không khó khăn lắm.
Tin xấu là việc loại trừ động lực có vẻ lại vô cùng dễ dàng, và nếu chúng ta nghĩ về nó một cách cẩn thận, chúng ta có thể vượt qua được.
Vì vậy tất cả là điều kiện của động lực tiêu cực hoặc loại trừ động lực tiêu cực.
Phần tiếp theo tôi muốn chỉ cho các bạn đó là một vài điều về động lực tích cực.
Có một cửa hàng ở Mỹ được gọi là IKEA.
Và IKEA là một cửa hàng với nhiều loại đồ nội thất cần nhiều thời gian lắp ráp.
(Cười) và tôi không biết các bạn thế nào, nhưng tất cả những lần tôi lắp một trong những thứ đó, tôi mất rất nhiều thời gian, mất rất nhiều nỗ lực, nó khó hiểu hơn rất nhiều. Tôi lắp đặt sai các thứ. Tôi không thể nói tôi vui vẻ với những miếng đồ đó.
Tôi không thể nói rằng tôi thích thú với quá trình đó.
Nhưng khi tôi làm xong, tôi có vẻ thích những miếng đồ nội thất IKEA nhiều hơn là những thứ khác.
Và có một câu chuyện cổ về việc trộn bánh.
Trong thập niên 40, khi họ bắt đầu trộn bánh, họ sẽ lấy bột và họ sẽ đặt nó trong một cái hộp, và họ hỏi các bà vợ của họ về việc đổ bột vào, quấy một chút nước vào, trộn lên, cho vào trong lò nướng, và -- thì đấy!
-- bạn đã có bánh. Nhưng hóa ra việc này rất không phổ biến.
Người ta đã không còn muốn chúng. Và họ nghĩ về tất cả những dạng lý do cho điều đó.
Có lẽ là vị không ngon.
Không, vị rất tuyệt.
Điều mà họ nhận ra đó là đã không có đủ nỗ lực.
Rất dễ dàng để ai đó mang một cái bánh đến cho các vị khách và nói rằng, "Đây là bánh của tôi."
Không, không, không, đó là bánh của một ai đó. Như thể là bạn đã mua nó ở cửa hàng.
Nó không có cảm giác như là của bạn.
Như vậy họ sẽ làm gì?
Họ đã lấy trứng và sữa ra khỏi bột.
(Cười) Bây giờ bạn phải đập trứng và thêm vào. Bạn phải đo lượng sữa, cho sữa vào, trộn lên.
Bây giờ nó là bánh của bạn. Bây giờ tất cả mọi thứ đều ổn.
(Vỗ tay) Bây giờ tôi nghĩ hơi giống với nỗ lực IKEA, bằng việc để người ta làm việc chăm chỉ, họ thực sự đã khiến bản thân họ yêu thích điều mà họ đang làm ở một mức độ cao hơn.
Như thế thì làm thế nào để chúng tôi trả lời câu hỏi này bằng thực nghiệm?
Chúng tôi yêu cầu mọi người xếp hình origami.
Chúng tôi cho họ chỉ dẫn làm thế nào để tạo ra một hình origami, và chúng tôi cho họ một tờ giấy.
Và họ đều là những người mới làm, và họ gấp những hình thù thực sự khá xấu xí-- không cái nào giống một con ếch hay một cái cần cẩu.
Nhưng sau đó chúng tôi nói chuyện với họ, chúng tôi nói, "Hãy xem này, hình origami này thực sự thuộc về chúng tôi.
Bạn đã làm việc cho chúng tôi, nhưng tôi sẽ nói với bạn điều này, chúng tôi sẽ bán nó cho bạn.
Bạn muốn chúng tôi trả cho bạn bao nhiêu tiền?"
Và chúng tôi đánh giá việc họ sẵn sàng trả bao nhiêu tiền cho hình xếp đó.
Và chúng tôi có hai dạng người. Chúng tôi có những người đã xếp hình, và chúng tôi có những người không xếp hình và chỉ nhìn vào nó như một người quan sát bên ngoài.
Và điều chúng tôi tìm ra đó là những người xếp hình nghĩ rằng đó là những hình xếp origami đẹp, và họ sẵn sàng trả giá cho chúng đắt gấp năm lần những người chỉ đánh giá chúng bên ngoài.
Bây giờ bạn có thể nói rằng, nếu bạn là một người xếp hình, bạn có nghĩ rằng, "Ồ, tôi yêu hình xếp origami này, nhưng tôi biết rằng sẽ chẳng có ai khác thích nó?"
Hay bạn có nghĩ rằng, "Tôi yêu hình origami này, và tất cả những người khác cũng sẽ thích nó?"
Câu nào trong số hai câu trả lời này là đúng?
Hóa ra những người xếp hình không chỉ yêu hình xếp origami nhiều hơn, mà họ còn nghĩ rằng tất cả mọi người sẽ nhìn thấy thế giới theo quan điểm của họ.
Họ nghĩ rằng tất cả mọi người cũng sẽ yêu thích nó.
Trong phiên bản thử nghiệm tiếp theo, chúng tôi đã thử với những hiệu ứng IKEA.
Chúng tôi cố gắng làm cho nó khó hơn.
Chúng tôi đưa cho một số người nhiệm vụ giống nhau.
Với một số chúng tôi làm cho khó hơn bằng việc giấu chỉ dẫn đi.
Và phía trên tờ giấy, chúng tôi có một vài bảng chỉ dẫn cách gấp origami.
Với một số người chúng tôi chỉ cần bỏ chỉ dẫn đó đi.
Như thế bây giờ thật sự khó khăn.
Điều gì đã xảy ra?
Ồ, theo một cách khách quan, các hình origami bây giờ xấu hơn, khó làm hơn.
Bây giờ khi chúng tôi nhìn vào hình origami dễ, chúng tôi thấy cùng một điều: người xếp hình thích nó nhiều hơn, người đánh giá thích nó ít hơn.
Khi bạn nhìn vào những chỉ dẫn khó, nỗ lực lớn hơn.
Tại sao? Bởi vì bây giờ người xếp hình thậm chí còn thích nó nhiều hơn.
Họ đặt tất cả nỗ lực vào nó.
Và người đánh giá? Họ thậm chí còn ít thích nó hơn.
Bởi vì thực tế là nó thậm chí còn xấu hơn bản thử nghiệm đầu.
tất nhiên, điều này cho các bạn biết một vài điều về cách chúng ta đánh giá mọi việc.
Bây giờ hãy nghĩ về lũ trẻ.
Hãy tưởng tượng rằng tôi hỏi bạn, "Bạn sẽ bán các con của bạn với giá bao nhiêu?"
Các kỷ niệm của bạn và các tổ chức và vân vân.
Hầu hết mọi người nói rất, rất nhiều tiền --
vào những ngày tốt.
(Cười) Nhưng hãy tưởng tượng điều này hơi khác một chút.
Hãy tưởng tượng nếu bạn không có con,
và một ngày bạn đi đến công viên và gặp một vài đứa trẻ,
và chúng trông như các con của bạn vậy. Và bạn chơi với chúng khoảng vài tiếng. Và khi bạn chuẩn bị đi, cha mẹ chúng nói, Này, nhân đây, chỉ trước khi anh đi, nếu anh thích, anh có thể mua chúng."
(Cười) Bây giờ bạn muốn trả bao nhiêu tiền để mua chúng?
Hầu hết mọi người nói không nhiều lắm.
Và đây là bởi vì các con của chúng ta rất có giá trị, không chỉ bởi vì chúng là ai, nhưng bởi vì chúng ta, bởi vì chúng kết nối với chúng ta và bởi vì thời gian và sự kết nối.
Và nhân đây, nếu bạn nghĩ rằng các chỉ dẫn IKEA không tốt, hãy nghĩ về các chỉ dẫn đi kèm với trẻ con. Điều này thực sự khó khăn.
(Cười) Nhân tiện, đây là các con tôi, tất nhiên, rất tuyệt vời và vân vân.
Chúng mang tới cho các bạn một điều nữa, đó là, giống như những người xếp hình của chúng tôi, khi họ nhìn vào sinh vật mà họ sáng tạo ra, chúng ta không thấy được rằng những người khác không nhìn theo cách của chúng ta.
Hãy để tôi nói thêm một điều cuối cùng.
Nếu bạn nghĩ về Adam Smith với Karl Marx, Adam Smith có các khái niệm rất quan trọng của tính hiệu quả.
Ông ấy đã đưa ra ví dụ về một nhà máy sản xuất đinh ghim.
Ông ấy nói rằng đinh ghim cần 12 bước sản xuất khác nhau, và nếu một người làm cả 12 bước, năng suất sẽ rất thấp.
Nhưng nếu bạn để một người làm bước một và một người làm bước hai, bước ba và cứ thế, năng suất sẽ tăng lên rất nhiều.
Và quả thật, đây là một ví dụ tuyệt vời và là lý luận của cuộc Cách mạng Công nghiệp và tính hiệu quả.
Mặt khác, Karl Marx, nói rằng việc chuyển nhượng lao động là vô cùng quan trọng trong việc mọi người nghĩ thế nào về mối quan hệ với việc mà họ đang làm.
Và nếu bạn làm cả 12 bước, bạn quan tâm đến cái đinh ghim hơn.
Nhưng nếu bạn chỉ làm một bước mọi lúc, có lẽ bạn không quan tâm nhiều.
Và tôi nghĩ rằng trong cuộc Cách mạng Công nghiệp, Adam Smith chính xác hơn Karl Marx,
nhưng sự thật là chúng ta đã xoay chuyển và bây giờ chúng ta đang ở trong nền công nghiệp tri thức.
Và bạn có thể tự hỏi bản thân, điều gì xảy ra trong nền công nghiệp tri thức?
Liệu tính hiệu quả vẫn còn quan trọng hơn ý nghĩa không?
Tôi nghĩ câu trả lời là không.
Tôi nghĩ rằng khi chúng ta chuyển đến các tình huống người ta phải tự quyết định về việc nỗ lực, chú ý, quan tâm như thế nào, họ cảm thấy kết nối như thế nào, họ có đang nghĩ về lao động trên đường đi làm hay khi đang tắm và vân vân không, hoàn toàn bất ngờ Marx có nhiều điều để nói với chúng ta hơn.
Vì vậy khi chúng ta nghĩ về lao động, chúng ta thường nghĩ về động lực và thù lao như những thứ giống nhau, nhưng sự thật là chúng ta có lẽ nên thêm tất cả những điều khác vào-- ý nghĩa, sự sáng tạo, thách thức, sở hữu, bản sắc, lòng tự trọng, v.v.
Và tin tốt là nếu chúng ta cho tất cả các nhân tố này vào một, và nghĩ về chúng, chúng ta tạo ra ý nghĩa, lòng tự trọng và động lực của chúng ta như thế nào, và làm thế nào để chúng ta làm việc đó tại nơi làm việc và cho các nhân viên của chúng ta. Tôi nghĩ chúng ta nên để mọi người hữu ích hơn và hạnh phúc hơn.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Đây là tôi khi đang làm một mô hình trong 6 tiếng
Đây là việc làm lao động nô lệ cho chính dự án của mình
Điều này thực sự trông giống như dạng tự làm và các hoạt động sản xuất
Và đây cũng là điều tương tự với thế giới xây dựng và sản xuất hôm nay với các kỹ thuật lắp ráp cưỡng chế.
Và đây chính xác là lý do tại sao tôi bắt đầu nghiên cứu làm thế nào để lập trình các vật liệu vật chất để tự lắp ráp
Tuy nhiên có một thế giới khác.
Ngày hôm nay tại tầm vĩ mô và mức na-nô, có một cuộc cách mạng chưa từng có đang xảy ra
Và đây là cơ hội cho việc lập trình các vật liệu vật chất và sinh học để thay đổi hình dạng, thay đổi thuộc tính và thậm chí tính toán được cả bề ngoài của vật liệu silicon
Thậm chí có cả một phần mềm gọi là Cadnano cho phép chúng ta thiết kế những hình ảnh 3 chiều giống như là một con rô-bốt nano hoặc là một hệ thống phân phối thuốc và sử dụng ADN để tự lắp ráp những cấu trúc chức năng
Nhưng nếu chúng ta nhìn với mức mắt người, có những vấn đề lớn không thể giải quyết được bằng các công nghệ na-nô này.
Nếu chúng ta nhìn vào lĩnh vực xây dựng và sản xuất, có những hiệu suất thấp, tiêu thụ nhiều năng lượng và những kỹ thuật lao động quá mức.
Về cơ sở hạ tầng, chúng ta hãy lấy một ví dụ.
Về đường ống.
Trong các đường ống nước, chúng ta có những đường ống cố định dung lượng mà đã cố định lưu lượng dòng chảy, ngoại trừ máy bơm và van đắt tiền.
Chúng ta chôn chúng dưới đất
Nếu có bất cứ điều gì thay đổi - nếu môi trường thay đổi nếu mặt đất chuyển dịch, hoặc thậm chí là những thay đổi theo nhu cầu-- chúng ta phải bắt đầu lại từ đầu, đưa chúng lên và thay thế chúng.
Do đó tôi muốn đề nghị rằng chúng ta có thể kết hợp hai thế giới này lại, rằng chúng ta có thể kết hợp thế giới của các vật liêu na-nô có thể lập trình với vât liệu(thông thường) với môi trường nhân tạo.
Và tôi không có ý nói đến các máy móc tự động
I không chỉ nói đến các máy móc thông minh có thể thay thế con người.
Nhưng tôi muốn nói đến các vật liệu có khả năng lập trình để tự tạo.
Và cái đó được gọi là tự lắp ráp, đó là một quá trình mà các bộ phận không được sắp đặt xây dựng nên một cấu trúc đã được sắp đặt thông qua các hoạt động tương tác nội bộ.
Như vậy điều chúng ta cần là gì nếu chúng ta muốn làm việc này trên mức người?
Chúng ta cần có một vài nguyên liệu đơn giản
Nguyên liệu đầu tiên là các vật liệu và hình học, và cần phải kết hợp chặt chẽ với nguồn năng lượng.
Và bạn có thể sử dụng năng lượng thụ động -- như là hơi nóng, sự khuấy động, khí nén, trọng lực, từ tính
Và sau đó bạn cần các tương tác được thiết kế một cách thông minh.
Và những tương tác này cho phép việc sửa các sai sót, và chúng cho phép các hình dạng đi từ dạng này đến dáng khác.
Nên bây giờ tôi sẽ cho các bạn thấy một số dự án mà chúng tôi đã thực hiện, từ hệ thống một chiều, hai chiều, ba chiều- và thậm chí là từ hệ thống bốn chiều.
Trong hệ thống một chiều-- đây là một dự án được gọi là protein tự gấp.
Và ý tưởng là bạn lấy cấu trúc ba chiều của protein -- trong trường hợp này là protein Crambin bạn lấy cột trụ-- không có liên kết ngang, không có tương tác thuộc về môi trường-- và bạn bẻ gãy nó thành các chuỗi các phần nhỏ
Và sau đó chúng ta nhúng đàn hồi.
Và khi tôi ném vật này vào trong không khí và bắt nó, nó có cấu trúc ba chiều đầy đủ của protein, tất cả các tính chất phức tạp.
Và điều này cho chúng tôi một mô hình hữu cơ của protein ba chiều và làm cách nào để nó gấp lại và tất cả những tính phức tạp của hình học.
Do vậy chúng tôi có thể nghiên cứu nó như một mô hình vật lý trực quan.
Và chúng tôi cũng đưa điều này vào hệ thống hai chiều-- để một tấm phẳng có thể tự gấp lại thành một cấu trúc ba chiều.
Trong hệ thống 3 chiều, năm ngoái chúng tôi đã thực hiện một dự án tại TEDGlobal cùng với Autodesk và Arthur Olson chúng tôi đã xem xét các bộ phận tự điều khiển-- để các bộ phận riêng lẻ không liên kết sẵn có thể tự tìm đến với nhau.
Và chúng tôi đã làm 500 lọ thủy tinh.
Chúng có cấu trúc phân tử khác nhau bên trong và có màu sắc khác nhau có thể hòa trộn và phù hợp với nhau.
Và chúng tôi đưa chúng đến cho tất cả các thành viên của TED.
Và như vậy chúng trở thành những mô hình trực quan để có thể hiểu được cách làm thế nào các phân tử tự lắp ráp hoạt động trong quy mô con người.
Đây là vi-rút gây bệnh bại liệt.
Bạn lắc nó thật mạnh và nó bị gẫy ra.
Và sau đó bạn lại lắc nó một cách ngẫu nhiên và nó bắt đầu tự sửa và xây dựng cấu trúc của nó.
Và điều này chứng minh rằng thông qua năng lượng ngẫu nhiên, chúng ta có thể xây dựng những hình dạng không hề ngẫu nhiên.
Thậm chí chúng tôi có thể chứng minh rằng chúng tôi có thể làm được điều này ở quy mô lớn hơn.
Năm ngoái tại Hội thảo TED ở Long Beach, chúng tôi đã chế tạo một thiết bị lắp đặt có thể tạo ra các thiết bị lắp đặt khác.
Ý tưởng là, liệu chúng tôi có thể tự lắp đặt các đồ vật nội thất hay không?
Nên chúng tôi đã thiết kế một chiếc lồng xoay lớn, và mọi người có thể đến và xoay chiếc lồng xoay đó nhanh hơn hoặc chậm hơn, cung cấp năng lượng cho hệ thống và hiểu biết trực quan về việc tự lắp đặt hoạt động như thế nào và làm thế nào chúng ta có thể sử dụng chúng như việc xây dựng ở quy mô vĩ mô hoặc các kỹ thuật sản xuất sản phẩm.
Xin hãy nhớ rằng, tôi đã nói đến 4 chiều.
Hôm nay là lần đầu tiên chúng tôi công bố một dự án mới, hợp tác với Stratasys, và được gọi là In 4D.
Ý tưởng đằng sau của công nghệ in 4D là bạn phải có in 3D đa chất liệu-- để bạn có thể gửi các chất liệu khác nhau-- và bạn thêm vào một năng lực mới, đó là sự biến đổi, ngay lập tức, những phần có thể tự biến đổi trực tiếp từ hình dạng này sang một hình dạng khác.
Và điều này giống như người máy không có dây điện hoặc động cơ.
Nên bạn có thể hoàn toàn in phần này, và nó có thể tự biến đổi thành một cái gì đó khác.
Chúng tôi cũng đã hợp tác với Autodesk làm một phần mềm mà họ đang phát triển được gọi là Dự án Cyborg.
Và nó cho phép chúng tôi mô phỏng hành vi tự lắp ráp này và tối ưu hóa thời điểm những bộ phận đang tự gấp lại.
Tuy nhiên điều quan trọng nhất đó là chúng tôi có thể sử dụng phần mềm tương tự để thiết kế hệ thống tự lắp ráp ở quy mô na-nô và hệ thống tự lắp ráp trên quy mô loài người.
Đây là những phần được in với tính chất đa nguyên.
Đây là bằng chứng đầu tiên.
Một dây đơn được nhúng dưới nước đã hoàn toàn tự gấp lại thành chữ M I T
Tôi đã thiên vị.
Đây là một bộ phận khác, một dây đơn, được nhúng dưới một thùng nước lớn hơn và nó đã tự gấp lại thành một khối lập phương, một cấu trúc 3 chiều.
Không có sự tương tác của con người.
Và chúng tôi nghĩ rằng đây là lần đầu tiên một chương trình và một sự biến đổi đã được nhúng trực tiếp vào bản thân các vật liệu.
Và nó cũng chỉ có thể là kỹ thuật sản xuất cho phép chúng ta đem lại nhiều cơ sở hạ tầng thích ứng hơn trong tương lai.
Tôi biết rằng có lẽ các bạn đang suy nghĩ, ok, rất tốt, nhưng làm thế nào chúng ta sử dụng bất cứ phần nào của chất liệu này cho môi trường xây dựng?
Tôi đã bắt đầu ở một phòng thí nghiệm ở MIT, và nó được gọi là Phòng Thí Nghiệm Tự Lắp Ráp.
Và chúng tôi sẵn sàng cố gắng để phát triển các vật liệu có thể lập trình được cho môi trường nhân tạo.
Và chúng tôi nghĩ rằng có một số lĩnh vực then chốt có khá nhiều ứng dụng ngắn hạn.
Một trong số đó là trong môi trường khắc nghiệt.
Có những bối cảnh rất khó xây dựng, những kỹ thuật xây dựng hiện nay của chúng ta không làm gì được, quá lớn, quá nguy hiểm, đắt, quá nhiều phần.
Và không gian là một ví dụ lớn.
Chúng tôi đang cố gắng thiết kế một bối cảnh cho không gian nơi có những cấu trúc hoàn toàn có thể cấu hình lại và tự lắp ráp có thể đi từ hệ thống chức năng cao từ nơi này đến nơi khác.
Chúng ta hãy quay lại cơ sở hạ tầng.
Về cơ sở hạ tầng, chúng tôi đang làm việc với một công ty bên ngoài Boston được gọi là Geosyntec.
Và chúng tôi đang phát triển một mô hình ống nước mới.
Hãy tưởng tưởng rằng các đường ống nước có tểh mở rộng hay thu hẹp để thay đổi lưu lượng hay thay đổi tốc độ dòng chảy, hoặc thậm chí có thể uốn lượn như nhu động để tự chuyển động trong nước.
Vì vậy đây không phải là những máy bơm hay van nước đắt tiền.
Đây là ống nước hoàn toàn có thể tự lập trình và thích ứng.
Vì thế hôm nay tôi muốn gợi các bạn nhớ tới những thực tế khắc nghiệt của việc lắp ráp trong thế giới của chúng ta.
Đây là những thứ phức tạp với những bộ phận phức tạp có thể đến với nhau theo những cách phức tạp.
Do đó tôi mong muốn được mời các bạn, những người đến từ bất cứ ngành công nghiệp nào tham gia với chúng tôi trong quá trình tái phát mình và tái tạo hình ảnh của thế giới, làm thế nào mọi thứ có thể tìm đến với nhau, từ mức na-nô đến tầm mắt người, vì vậy chúng ta có thể đi từ một thế giới như hiện nay đến một thế giới nhiều hơn thế.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Hai tuần nữa, là kỷ niệm 9 năm kể từ ngày đầu tiên tôi bước chân vào game show Jeopardy thần thánh.
9 năm quả là một thời gian dài,
và đã có cuộc thống kê nhân khẩu về Jeopardy rằng những người thấy tôi trên chương trình đầu tiên đó giờ đã chết.
(Tiếng cười) (Jeopardy là một gameshow nổi tiếng của Mỹ) Nhưng không phải tất cả, một vài người vẫn còn đó.
Đôi khi người ta vẫn nhận ra tôi tại siêu thị hoặc nơi nào đó.
Những lúc như thế, tôi giống như ngài-biết-tuốt,
nhưng con thuyền danh vọng đó giờ đã đi bỏ lại tôi.
Dù tốt hay xấu thì tôi cũng được mọi người biết như một gã biết nhiều thứ kỳ quặc.
Tôi không phàn nàn về việc đó.
Tôi nghĩ nó giống như là một loại định mệnh, mặc dù tôi đã tốn nhiều năm vào những thứ không quan trọng đó.
Chứ gì nữa, bạn dễ dàng nhận ra, ở tuổi teen nếu biết tên lót của Captain Kirk cũng không gây ấn tượng được gì với các cô nàng.
(Tiếng cười) Và kết quả tôi đã giam mình làm ngài-biết-tuốt trong nhiều năm.
Nhưng khi nhìn lại, bạn sẽ thấy tất cả vẫn còn đó.
Tôi từng là một loại trẻ nhỏ chuyên quấy rầy bố và mẹ với những thứ hiện thực kỳ diệu mà mình vừa biết được -- sao chổi Haley hay mực ống khổng lồ, kích thước của chiếc bánh bí đỏ lớn nhất thế giới, đại loại như thế.
Bây giờ thì tôi có một đứa nhóc 10 tuổi y như vậy.
Và tôi đã biết việc đó phiền phức như thế nào, luật nhân quả báo ứng.
(Tiếng cười) Tôi yêu các chương trình gameshow, hào hứng với chúng.
Tôi nhớ mình đã khóc thế nào ngày đầu tiên đi mẫu giáo năm 1979 bởi vì, tuy rất thích đến trường, nhưng đến trường nghĩa là... tôi sẽ phải bỏ lỡ Hollywood Squares và Family Feud (những game show khác).
Tôi rất nhớ chúng.
Sau đó, những năm 80 khi Jeopardy phát sóng trở lại, Tôi nhớ mình đã chạy từ trường về nhà mỗi ngày để được xem nó.
Đó là chương trình yêu thích của tôi, ngay cả trước khi nó đã giúp tôi... trả tiền nhà.
Gia đình tôi sống ở nước ngoài, cha tôi làm việc ở Hàn Quốc chỗ đó chỉ có duy nhất một kênh truyền hình tiếng Anh.
Đó là Armed Forces TV và nếu bạn không biết tiếng Hàn thì đó là kênh duy nhất bạn có.
Đó là lý do tôi và những đứa bạn đều chạy về nhà mỗi ngày để xem Jeopardy.
Tôi luôn là một thằng bé đam mê tìm hiểu những thứ xung quanh.
Tôi nhớ từ những năm 80, tôi đã có thể chơi thắng bố mẹ tôi trò Trivia Pursuit (game như jeopardy) điều đó quả thật thích thú.
Bạn sẽ có một cảm giác thông thái kỳ lạ khi bạn biết nhiều hơn bố mẹ bạn.
Bạn biết những thông tin về Beatles mà bố bạn không biết,
và bạn nghĩ, à ha, kiến thức thực sự là sức mạnh -- sức mạnh phải được phát huy đúng chỗ.
Tôi chưa từng gặp cố vấn nghề nghiệp nào nghĩ rằng chuyện này là con đường sự nghiệp nghiêm túc, hay bạn có thể có chuyên ngành kiến thức chung chung hay trở thành một thí sinh thi game show chuyên nghiệp.
Vậy nên tôi từ bỏ nó khi còn rất nhỏ.
Tôi đã không nghĩ ra nghề phù hợp với kiến thức mà mình có.
Tôi học ngành máy tính vì nghĩ nó là một thứ gì đó hay ho và tôi đã trở thành lập trình viên -- không phải là một người giỏi lắm không phải là một người đặc biệt hạnh phúc lắm cho đến khi tôi tham gia Jeopardy lần đầu năm 2004.
Nhưng đó là những gì tôi làm.
Và chuyện đó trớ trêu gấp bội -- nền tảng của tôi ngành máy tính -- vài năm sau đó, tôi nhớ là khoảng 2009 khi tôi nhận một cuộc gọi từ Jeopardy rằng: "Hơi sớm để thông báo, nhưng IBM nói với chúng tôi họ muốn tạo một siêu máy tính có thể đánh bại anh trong Jeopardy. Anh có sẵn sàng cho chuyện này không?"
Lần đầu tôi nghe được chuyện lạ vậy.
Dĩ nhiên là tôi đồng ý, vì một vài lý do.
Thứ nhất, bởi vì được chơi Jeopardy luôn là khoảng thời gian tuyệt vời.
Nó thú vị, nó hầu như là trò hay ho nhất mà bạn có thể chơi khi còn mặc quần.
(Tiếng cười) Tôi sẽ chơi nó cho dù không được gì.
May là họ không biết điều đó, nhưng tôi sẽ trở lại và chơi để lấy thêm phần thưởng cho Arby.
Đơn giản là tôi yêu Jeopardy và luôn luôn như thế.
Thứ hai, bởi vì tôi là một gã mọt sách trên máy tính và chuyện này có vẻ như có tương lai.
Người ta đấu nhau với máy tính trong trong game shows là những gì tôi luôn tưởng tượng sẽ xảy ra trong tương lai và giờ thì tôi có thể dự phần vào chuyện đó.
Tôi chưa từng nghĩ mình sẽ từ chối.
Bởi vì lý do thứ 3 là tôi đã rất tự tin mình sẽ thắng.
Tôi đã từng học vài lớp về trí tuệ nhân tạo.
Tôi biết máy tính không thể làm được việc mà bạn cần làm để giành chiến thắng trong Jeopardy.
Mọi người không nhận thức được khó khăn như thế nào để viết được một chương trình có thể đọc hiểu những manh mối mà Jeopardy đưa ra trong thứ ngôn ngữ tự nhiên như tiếng Anh và hiểu được những hàm ý những từ đồng nghĩa, đồng thanh hay cách chơi chữ để giải được những ý nghĩa của manh mối.
Những thứ một đứa bé 3 hay 4 tuổi có thể làm được, nhưng sẽ rất khó cho một cái máy tính.
Tôi nghĩ sẽ như là một trò chơi trẻ con thôi.
Vâng, tôi sẽ tiêu diệt cái máy tính và bảo vệ giống loài của tôi.
(Tiếng cười) Nhưng năm tháng đi qua IBM đã chi hàng đống tiền bạc và nhân lực cho những bộ vi xử lý, tôi cập nhật những thông tin từ họ, và bắt đầu cảm thấy chút lo lắng.
Tôi nhớ một bài báo khoa học về chuyện các phần mềm dùng để trả lời câu hỏi có một biểu đồ.
Đó là một biểu đồ phân tán thể hiện khả năng trả lời trong Jeopardy, hơn 10 ngàn đốm tròn ở phía trên thể hiện những nhà vô địch Jeopardy với biểu hiện của họ trước những con số -- Tôi định nói câu hỏi được trả lời, nhưng câu trả lời được hỏi lại, tôi nghĩ những gợi ý cho câu hỏi -- đối đầu với độ chính xác của những câu trả lời.
Đó là cấp độ xử lý nhất định mà máy tính phải đạt được.
Đầu tiên, nó rất chậm.
Không có một phần mềm nào có thể chiến thắng trong lĩnh vực rộng như thế này.
Nhưng rồi bạn thấy biểu đồ bắt đầu đi lên.
Và nó bắt đầu gần bằng với vị trí của những nhà vô địch.
Tôi để ý phía góc trên bên phải nơi cạnh những đốm đen đã có một màu khác.
Nghĩ xem đó là gì?
"Những đốm đen đại diện cho 74 lần vô địch Jeopardy của Ken Jennings."
Tôi thấy nó đã tiến gần đến tôi,
và tôi biết chuyện xong rồi đó.
Tương lai đang đến có hình dạng như thế này.
(Tiếng cười) Nó không phải là nòng súng ngắm của "Terminator"; nó là một đường đến ngày càng tiệm cận những gì bạn có thể làm, thứ duy nhất làm cho bạn trở nên đặc biệt, thứ mà bạn xuất sắc nhất.
Và rồi cuộc chơi cũng đã diễn ra một năm sau, nó rất khác với những Jeopardy mà tôi từng quen thuộc.
Chúng tôi không chơi ở LA như thường lệ.
Watson (tên máy tính của IBM) không thể di chuyển.
Watson khổng lồ.
Nó là hàng ngàn vi xử lý, một nghìn tỷ byte bộ nhớ, tỷ tỷ byte bộ nhớ.
Chúng tôi đi xuyên qua phòng điểu khiển server.
Đấu thủ Jeopardy duy nhất mà tôi từng đột nhập vào bên trong.
Watson không thể di chuyển.
Bạn phải tìm đến Watson, bạn phải thực hiện chuyến hành hương.
Tôi và một người chơi khác hồi hộp trong phòng nghiên cứu bí mật của IBM giữa rừng mùa đông lạnh lẽo ở Westchester để đấu với một cái máy tính.
Chúng tôi đã tức khắc nhận ra rằng máy tính có lợi thế sân nhà rất lớn.
Một logo Watson to ở giữa sân đấu.
Giống như bạn phải đấu với Chicago Bulls, đó là những gì ở giữa sân đấu.
Còn xung quanh là đám đông gồm những sếp to và lập trình viên của IBM cổ vũ cho cục cưng bé bỏng của họ, thứ họ đã tốn hàng triệu đôla đầu tư hy vọng chống lại hy vọng rằng con người thất bại, và họ cầm biểu ngữ "Cố lên Watson" và vỗ tay như người mẹ cổ vũ cho đứa con cưng khi nó trả lời đúng.
Tôi nghĩ một số gã dùng cả phấn nước trang điểm để vẽ lên bụng chữ "W-A-T-S-O-N".
Nếu bạn có thể tưởng tượng những lập trình viên với chữ "W-A-T-S-O-N" được viết trên bụng như thế chắc hẳn không dễ chịu gì.
Nhưng họ đúng, họ toàn toàn đúng.
Tôi không muốn nhiều chuyện phá hoại, nếu bạn vẫn đang coi chương trình nhưng Watson chiến thắng một cách thuận lợi.
Tôi nhớ lúc đứng ở bục thi đấu tôi có thể nghe thấy tiếng nhịp tay nho nhỏ như tiếng côn trùng.
Có một ngón tay robot nhịp nhịp trên nút bấm dành quyền trả lời,
và bạn có thể nghe những tiếng tic, tic, tic nho nhỏ.
Tôi nhớ là mình đã nghĩ: thế là xong.
Tôi cảm thấy mình bị lỗi thời rồi.
Tôi cảm giác như là công nhân ở nhà máy Detroit những năm 80 nhìn con robot sau này đã thay họ làm việc trên dây chuyền lắp ráp.
Tôi cảm giác nghề đi thi trả lời câu hỏi là nghề đầu tiên trở nên lỗi thời dưới chế độ thống trị của những cỗ máy suy nghĩ.
Vẫn chưa hết.
Nếu bạn xem tin tức, bạn sẽ vô tình thấy -- và tôi đã thấy nhiều lần -- ngành dược sĩ bây giờ, đã có máy chia thuốc theo đơn thuốc tự động mà không thực sự cần một người dược sĩ.
Và rất nhiều công ty luật sa thải những trợ lý luật sư vì đã có phần mềm có thể thống kê những vụ kiện, bản tóm tắt và những phán quyết.
Bạn không cần sự hỗ trợ của con người cho những việc như thế nữa.
Tôi đã đọc ở đâu đó một chương trình bạn chỉ cần nạp vào nó tỉ số bàn thắng từ một trận đấu bóng chày hay bóng đá nó sẽ phun ngược lại một bài báo về trận đấu đó, như thể một người đã xem trận đấu và bình luận về nó.
Tất nhiên những công nghệ mới này không thể làm những việc đòi hỏi sự khéo léo hay sáng tạo như con người mà chúng đang thay thế, nhưng nó nhanh hơn, cơ bản hơn và rẻ hơn rất rất rất nhiều.
Vậy nên nó làm tôi suy nghĩ đến những ảnh hưởng kinh tế của nó.
Tôi đọc thấy một nhà kinh tế học nói rằng, với những công nghệ này chúng ta sẽ tiến vào kỷ nguyên vàng son của sự thoải mái khi tất cả chúng ta có thời gian làm những việc chúng ta thật sự thích bởi vì đã có Watson và những anh em kỹ thuật số của nó lo những việc nặng nhọc.
Tôi cũng nghe những điều ngược lại hoàn toàn rằng chuyện đó như thêm một trói buộc cho tầng lớp lao động khi công ăn việc làm của họ sắp bị thứ công nghệ mới này cướp đi, chuyện đó thật sự là không dễ chịu, chuyện đó làm cho bạn lo lắng.
Tôi không phải nhà kinh tế
tất cả những gì tôi biết là cảm giác một người bị cướp mất việc là như thế nào.
Nó làm người ta thật sự suy sụp.
Nó thật kinh khủng. Thứ duy nhất mà bạn giỏi bị cướp mất bởi hàng chục triệu đôla và những người thông minh nhất của IBM hàng ngàn bộ vi xử lý song song và chúng có thể làm việc tương tự bạn.
Chúng có thể làm nhanh hơn và tốt hơn trên kênh truyền hình quốc gia, và "Xin lỗi, Ken. chúng tôi không cần cậu nữa".
Chuyện này làm tôi nghĩ, cái gì thế này nếu chúng ta đang bắt đầu thay thế không chỉ những chức năng không quan trọng của bộ não.
Tôi chắc tất nhiều bạn còn nhớ khoảng thời gian trước khi chúng ta phải ghi nhớ số điện thoại của người quen và bạn bè.
Rồi đột nhiên máy móc đã làm việc đó và bây giờ chúng ta không cần phải ghi nhớ nữa.
Tôi đọc đâu đó chứng minh rằng bộ phận hippocampus - hồi hải mã bộ phận trong não trước của chúng ta, nắm giữ những mối quan hệ đặc biệt bị teo nhỏ và hao mòn trong những người sử dụng công cụ như GPS, bởi vì chúng ta không luyện tập khả năng định hướng nữa.
Chúng ta chỉ việc tuân lệnh cái giọng chỉ bảo trên màn hình.
Hệ quả là phần não đúng ra được dùng cho việc định hướng dần trở nên teo nhỏ và vô dụng.
Nó làm tôi nghĩ, vậy chuyện gì xảy ra khi ngày nay máy tính tốt hơn chúng ta trong việc nhận biết và ghi nhớ?
Có phải bộ não của tất cả chúng ta đều bắt đầu teo nhỏ và hao mòn như vậy?
Văn hoá chúng ta đang dần coi nhẹ giá trị của kiến thức sao?
Với tư cách là một người luôn tin vào tầm quan trọng của những điều mà con người thật sự hiểu biết, suy nghĩ này làm tôi kinh hãi.
Càng nghĩ nhiều về nó tôi nhận ra: Không phải thế!
Nó vẫn quan trọng. Những thứ chúng ta biết vẫn quan trọng.
Tôi tin những người có sẵn kiến thức trong đầu có hai lợi thế trước những người kiểu: "Oh, vâng, tôi có thể Google nó, đợi chút".
Đó là lợi thế về khối lượng và lợi thế về thời gian.
Đầu tiên về khối lượng, trong một thế giới phức tạp như ngày nay.
Quá nhiều thông tin ngoài kia.
Để trở thành những nhà Phục Hưng là chuyện chỉ có thể trong thời Phục Hưng.
Giờ thì không thể học cho hết những kiến thức trong tất cả lĩnh vực của loài người.
Quá nhiều.
Người ta nói quy mô thông tin của loài người đang được gấp đôi lên sau mỗi 18 tháng, tổng những kiến thức loài người.
Nghĩa là từ giờ đến cuối năm 2014 chúng ta sẽ tạo ra một lượng thông tin, nhìn góc độ gigabyte, bằng tổng thông tin loài người có được từ vài thiên niên kỷ trước cộng lại với nhau.
Nó gấp đôi lên sau mỗi 18 tháng kể từ bây giờ.
Điều này thật kinh khủng bởi vì rất nhiều quyết định chúng ta ra dựa trên sự thấu hiểu nhiều dạng thông tin.
Quyết định kiểu như tôi nên học trường nào?
Nên chọn chuyên ngành nào? Tôi sẽ bầu cho ai?
Tôi nhận làm việc này hay việc kia?
Những quyết định này đòi hỏi sự đánh giá chính xác dựa trên nhiều loại thông tin khác nhau.
Nếu chúng ta có sẵn những thông tin này trong đầu, chúng ta có thể đi đến một quyết định đúng đắn.
Ngược lại, nếu chúng ta phải tìm kiếm nó chúng ta có thể gặp rắc rối.
Theo một nghiên cứu trên National Geographic tôi vừa xem, đâu đó khoảng 80% người tham gia bỏ phiếu bầu chọn tổng thống Hoa Kỳ vì vấn đề như chính sách ngoại giao không tìm ra Iraq và Afghanistan trên bản đồ.
Nếu bạn không tự mình làm được việc đó, liệu bạn có sẵn sàng tìm kiếm hàng ngàn thông tin khác mà bạn cần biết để nắm vững kiến thức về chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ?
Tất nhiên là không.
Có thể là bạn sẽ phản ứng kiểu: "Bạn biết chứ? Quá nhiều thứ cần biết.
Kệ nó đi". Và bạn sẽ ra một quyết định thiếu căn cứ.
Vấn đề tiếp theo là lợi thế về thời gian mà bạn có nếu bạn có tất cả kiến thức sẵn trong đầu.
Tôi luôn nhớ câu chuyện về một bé gái tên Tilly Smith,
10 tuổi đến từ vùng Surrey, nước Anh trong một chuyến du lịch cùng với bố mẹ của bé vài năm trước ở Phuket, Thái Lan.
Một buổi sáng nọ, em đã chạy ào đến nói với bố mẹ: "Bố, mẹ, chúng ta phải đi khỏi bãi biển ngay".
Bố mẹ em hỏi: "Ý con là sao? Chúng ta vừa mới tới đây thôi mà".
Em trả lời: "Thầy Kearney trong giờ Địa Lý tháng trước nói rằng khi những con sóng đánh ngược ra biển đột ngột và chúng ta thấy những con sóng đánh xoáy dữ dội ngoài xa đó là dấu hiệu của sóng thần, và mọi người phải đi khỏi bãi biển ngay".
Bạn sẽ làm gì nếu một bé gái 10 tuổi chạy đến và nói với bạn như vậy?
Bố mẹ con bé đã suy nghĩ và cuối cùng họ quyết định tin vào con bé.
Họ nói cho cứu hộ rồi trở về khách sạn và cứu hộ đã sơ tán được hơn 100 người khỏi bờ biển, thật may mắn, vì đó là ngày sóng thần đã xảy ra, đúng ngày lễ Boxing Day một ngày sau giáng sinh 2004, sóng thần đã lấy đi hàng ngàn mạng sống khắp Đông Nam Á và quanh Ấn Độ Dương.
Nhưng không phải trên bãi biển Mai Khao đó mà là kiến thức từ giáo viên địa lý cô bé ghi nhớ một tháng trước.
Kiến thức trở nên hữu ích như vậy đấy -- tôi thích câu chuyển bởi vì nó cho bạn thấy sức mạnh của kiến thức một khi kiến thức được ghi nhớ và được sử dụng đúng nơi, đúng thời điểm -- thường bạn chỉ thấy trên game show hơn là ngoài đời thực.
Nhưng trường hợp này đã xảy ra trong đời thật.
Nó luôn xảy ra trong đời thật.
Không chỉ là sóng thần, mà những tình huống ngoài xã hội,
cuộc họp, phỏng vấn công việc hay là buổi hẹn hò đầu tiên hoặc những mối quan hệ bỗng trở nên suôn sẻ bởi cả hai phía nhận ra họ có chung một số mảng kiến thức phổ thông.
Bạn nói bạn từ đâu đến, tôi nói: "Ồ, vâng"
hay trường bạn học hay nghề nghiệp bạn làm, và tôi chỉ biết chút ít về nó cũng đủ làm câu chuyện tiếp tục.
Con người thích sự chia sẻ kết nối được tạo ra này khi có ai đó biết chút gì đó về bạn.
Cảm giác giống như họ đã bỏ thời gian tìm hiểu trước khi gặp bạn.
Thường đó là lợi thế về mặt thời gian.
Nó sẽ không hiệu quả nếu bạn nói: "À, khoan đã.
Bạn đến từ Fargo, North Dakota.
Để tôi xem nào. Ồ, vâng, Roger Maris cũng đến từ Fargo."
Nó không hiệu quả. Nó làm người ta thấy phiền thôi.
(Tiếng cười) Nhà tư tưởng, nhà thần học vĩ đại người Anh thế kỷ 18, bạn của Dr. Johnson, ngài Samuel Parr từng nói: "Sẽ luôn tốt hơn nếu bạn biết một chuyện hơn là bạn không biết".
Và nếu tôi phải sống cuộc đời theo bất kỳ tín ngưỡng nào đó thì... chính là nó.
Tôi đã luôn tin rằng những gì chúng ta biết -- những kiến thức chắc chắn là chuyện tốt, những thứ chúng ta đã học và cất giữ chúng trong đầu chúng ta là những thứ đã làm nên chúng ta như những cá thể riêng biệt, như một giống loài.
Tôi không biết liệu tôi có muốn sống trong một thế giới mà nơi đó kiến thức là lạc hậu không.
Tôi không muốn sống trong một thế giới mà kỹ năng văn hóa bị thay thế bởi những trái bóng nhỏ đặc biệt này, làm cho không ai trong chúng ta hiểu biết về những giao tiếp phổ thông từng được dùng để kết nối những nền văn minh của chúng ta lại với nhau.
Tôi không muốn tôi trở thành người-biết-tuốt cuối cùng ngồi trên một ngọn núi đâu đó tự kể lại tên những thủ phủ của các bang, tên những tập phim Simpsons và mấy lời bài hát của nhóm Abba.
Tôi cảm thấy nền văn minh của chúng ta hiệu quả một khi những kiến thức văn hóa xã hội truyền thống chúng ta có, chúng ta biết mà không phải thuê các thiết bị bên ngoài, những cỗ máy tìm kiếm hay điện thoại thông minh giúp chúng ta lưu trữ.
Trong điện ảnh, khi những cỗ máy như Watson bắt đầu biết suy nghĩ mọi thứ luôn không có kết thúc tốt đẹp.
Những bộ phim ấy không bao giờ kết thúc có hậu.
Kiểu phim như "The Terminator" hay "Matrix" hay phi hành gia bị kẹt ngoài không gian trong phim "2001".
Mọi thứ luôn đi đến tồi tệ.
Và tôi cảm giác chúng ta hiện đang ở thời điểm cần đưa ra sự lựa chọn: loại tương lai nào mà chúng ta muốn sống trong đó.
Đây là câu hỏi cho những người lãnh đạo, bởi vì nó trở thành câu hỏi: ai sẽ dẫn dắt tương lai.
Một mặt, chúng ta có thể chọn giữa một kỷ nguyên vàng son nơi mà thông tin được phổ biến sẵn nhiều hơn bao giờ hết trong lịch sử nhân loại nơi chúng ta có câu trả lời cho tất cả câu hỏi trong tầm tay.
Mặt khác, chúng ta có khả năng phải sống ở nơi u ám đổ nát nơi mà máy móc nắm toàn quyền và tất cả chúng ta quyết định rằng chuyện chúng ta biết gì không quan trọng nữa, kiến thức không còn giá trị nữa bởi vì mọi thứ nằm sẵn trong đám mây (công nghệ điện toán đám mây) tại sao chúng ta phải mệt người cố gắng học thứ gì đó mới chi nữa.
Đó là 2 sự lựa chọn chúng ta. Tôi thì biết mình thích cuộc sống như thế nào trong tương lai rồi.
Tất cả chúng ta có thể chọn sự chọn lựa đó,
bằng cách hãy trở thành người ham hiểu biết, tìm tòi -- là người thích học hỏi chứ không phải chỉ nói: "Khi nào chuông reo thì lớp học sẽ kết thúc, ta không phải học thêm gì nữa," hoặc "Cảm ơn chúa, tôi đã có tấm bằng, đời này chuyện học đến đây kết thúc.
Tôi sẽ không phải học thêm gì mới nữa cả."
Không, mỗi ngày chúng ta phải không ngừng học hỏi một cái gì đó mới.
Chúng ta phải có sự kiên trì học hỏi về thế giới xung quanh chúng ta.
Những người tham gia Jeopardy đến từ những nẻo đường đó.
Những người-biết-tuốt, họ là những bác học kiểu Rainman ngồi ở nhà và ghi nhớ danh bạ điện thoại.
Tôi đã gặp rất nhiều những người như họ.
Về mọi mặt, họ là những người bình thường những người luôn thích thú những thứ xung quanh mình, tìm tòi khám phá chúng, khát khao có kiến thức về tất cả lĩnh vực.
Chúng ta có thể sống ở một trong hai thế giới đó.
Chúng ta có thể sống ở một thế giới -- nơi mà bộ óc và những điều chúng ta hiểu biết tiếp tục làm chúng ta trở nên đặc biệt, hoặc ở thế giới khác chúng ta phụ thuộc tất cả vào những siêu cổ máy ma thuật đến từ tương lai như Watson.
Kính thưa quý vị, sự lựa chọn là ở các bạn.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
Vậy thì giơ tay nhé, bao nhiêu người trong số các bạn có một con robot ở nhà?
Không nhiều lắm.
Được. Và thực ra là trong số những người giơ tay, nếu bạn không tính luôn Roomba, bao nhiêu người trong các bạn có một con robot ở nhà?
Vậy là có vài người.
Vậy cũng không sao.
Đó là vấn đề mà chúng tôi đang cố gắng giải quyết ở Romotive -- đó là việc mà tôi và hai mươi đồng nghiệp nữa đang bị ám ảnh là phải giải quyết cho được.
Vì vậy chúng tôi muốn tạo ra một con robot mà bất cứ ai cũng có thể dùng, cho dù là bạn 8 tuổi hay 80 tuổi.
Và thực tế cho thấy, đó là một vấn đề cực khó, bởi vì bạn phải tạo ra một con robot nhỏ và linh động nó không chỉ thật sự đủ rẻ, nhưng nó cũng phải là một thứ mà mọi người thực sự muốn mang về nhà và cho lũ trẻ chơi cùng.
Con robot này không thể trông quá đáng sợ hoặc kì quái.
Nó nên nhìn thân thiện và dễ thương.
Vậy giờ chúng ta sẽ gặp Romo.
Romo là một con robot mà nó dùng một thiết bị mà các bạn đã biết và yêu thích chiếc iPhone của bạn -- như là bộ não cho con robot này
Và bằng cách sử dụng sức mạnh của bộ vi xử lý của iPhone, chúng ta có thể tạo ra một con robot với khả năng sử dụng wi-fi và khả năng nhìn trên máy tính với chỉ 150 đô la, tức là chỉ một phần trăm giá trị của những con robot này trong quá khứ.
Khi Romo thức dậy, nó đang trong trạng thái của một sinh vật sống.
Cho nên nó thực ra đang dùng cái máy quay phim trên iPhone để di chuyển theo mặt của tôi.
Nếu tôi cuối xuống, nó sẽ di chuyển theo.
Nó rất là cảnh giác, cho nên nó sẽ trông chừng tôi.
Nếu thôi đi ra đây, nó sẽ xoay mình và đi theo tôi.
Nếu tôi đi ra đây -- (cười) Nó thông minh đó chứ.
Và nếu tôi đến gần nó, nó sẽ trở nên sợ hãi giống như bất kì một sinh vật nào khác.
Cho nên bằng rất nhiều cách, Romo giống như là một con thú cưng có tri giác của riêng nó.
Cám ơn, anh bạn nhỏ.
(Tiếng hắt xì hơi) Chúc bạn mau khỏe.
Và nếu như tôi muốn khám phá thế giới -- ồ - Romo mệt rồi nếu tôi muốn khám phá thế giới với Romo, tôi thực ra có thể kết nối nó với bất kỳ thiết bị chạy iOS nào.
Vậy thì đây là một máy tính bảng iPad.
Và Romo sẽ gửi hình ảnh video tới thiết bị này.
Cho nên tôi sẽ thấy mọi thứ mà Romo thấy, và tôi sẽ có cái nhìn của thế giới bằng đôi mắt robot.
Ngay bây giờ đây là một ứng dụng miễn phí trên App Store, và nếu bất kỳ ai trong các bạn có ứng dụng này trên điện thoại của các bạn, chúng ta có thể chia sẻ việc điều khiển con robot này ngay bây giờ và chơi game cùng với nhau.
Tôi sẽ cho các bạn thấy ngay thôi, Romo thực ra -- nó đang truyền dữ liệu video, nên các bạn có thể thấy tôi và tất cả các khán giả của TED ngồi tại đây.
Nếu tôi tiến tới trước Romo ở đây.
Và nếu tôi muốn điều khiển nó, tôi chỉ cần lái thôi.
Nên nếu tôi lái nó vòng lại, tôi có thể chụp hình các bạn.
Tôi đã luôn muốn chụp một bức hình với 1,500 khán giả của TED
Tôi sẽ chụp một tấm hình.
Và cũng giống như cách các bạn lướt qua nội dung trên iPad, Tôi có thể thực điều khiển góc độ của máy ảnh trên thiết bị của mình.
Đây là hình ảnh tất cả các bạn thông qua mắt của Romo.
Và cuối cùng, bởi vì Romo là một phiên bản mở rộng của tôi, tôi có thể biểu hiện mình thông qua cảm xúc của Romo.
Nên tôi có thể nói là chúng ta sẽ làm cho Romo hứng thú một chút nào.
Nhưng mà điều quan trọng nhất về Romo là chúng ta luôn muốn tạo ra những thứ hoàn toàn thuộc về giác quan.
Bạn không phải dạy ai đó cách để lái Romo.
Thực ra, ai muốn lái một con Robot nào?
Được thôi. Tuyệt.
Của anh đây.
Cám ơn nhé, Scott.
Và hay hơn nữa, bạn thực ra không nhất thiết phải ở trong cùng một chỗ với con robot để có thể điều khiển nó.
Nó thực ra có thể gửi đi tín hiệu âm thanh và video bằng cả hai đường giữa bất kỳ hai thiết bị thông minh nào.
Nên bạn có thể đăng nhập thông qua trình duyệt, và nó tương tự như là Skype vậy.
Chúng ta đã từng nói về giao tiếp thời gian thực, và đây thực sự là một ví dụ tuyệt vời.
Bạn có thể tưởng tượng ví dụ như là một cô bé 8 tuổi có một chiếc iPhone, và người mẹ mua cho cô bé một con robot.
Cô bé có thể lấy iPhone của mình, bỏ nó lên con robot, gửi một bức thư điện tử cho bà ngoại, người mà sống ở phía kia của đất nước.
Bà ngoại cô bé có thể đăng nhập vào con robot đó và chơi trốn tìm với cháu ngoại của mình mười lăm phút mỗi tối, trong trường hợp khác bà ngoại chỉ có thể gặp cháu mình một hoặc hai lần một năm thôi.
Cám ơn anh, Scott.
(Vỗ tay) Đây là một vài điều tuyệt vời và Romo có thể làm hôm nay.
Nhưng tôi muốn kết thúc buổi nói chuyện bằng cách nói về những gì mà chúng tôi sẽ làm trong tương lai.
Đây thực ra là những gì mà một trong các kỹ sư của chúng tôi, Dom, tạo ra trong một dịp cuối tuần.
Cái này được xây dựng dựa trên một nền tảng mở của Google gọi là Blockly.
Nền tảng này cho phép bạn kéo và thả những khung code này và tạo bất kỳ hành động nào cho con robot này nếu bạn muốn.
Bạn không cần phải biết lập trình để tạo ra những hành động cho Romo.
Và bạn có thể tái tạo lại hành động đó trong trình duyệt, điều mà bạn thấy Romo đang làm ở khung bên trái.
Và nếu bạn có điều gì mà bạn muốn, bạn có thể tải nó về robot của bạn và chạy trên đời thực, chạy chương trình trên đời thực.
Và nếu bạn có điều gì mà bạn tự hào, bạn hoàn toàn có thể chia sẽ với những người sở hữu robot khác trên thế giới.
Nên tất cả những con robot có kết nối wifi này đều học hỏi lẫn nhau.
Lý do mà chúng tôi đang tập trung xây dựng những con robot mà mọi người có huấn luyện chúng đó là do chúng tôi nghĩ rằng những trường hợp dùng thuyết phục nhất trong sự cá nhân hóa robot là chuyện riêng tư.
Chúng thay đổi tùy theo người sử dụng.
Nên chúng tôi nghĩ rằng nếu bạn sắp mua cho mình một con robot ở nhà, con robot đó nên là sự biểu hiện cho sự tưởng tượng của chính bạn.
Tôi ước gì tôi có thể nói với bạn tương lai của sự cá nhân hóa robot là như thế nào.
Thực sự mà nói, tôi cũng không biết nữa.
Nhưng cái mà chúng ta biết đó là nó không phải là 10 năm hay 10 tỉ đô la hoặc những con robot dạng người phức tạp.
Tương lai của robot cá nhân đang xảy ra hôm nay, và nó sẽ phụ thuộc vào những con robot nhỏ và nhanh nhẹn như Romo và những người sáng tạo như các bạn đây.
Chúng tôi không thể đợi để đem đến cho các bạn những con robot, và chúng tôi nóng lòng muốn xem các bạn sáng tạo với chúng như thế nào.
Cám ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi sẽ nói về thành công của trường chúng tôi trường Đại Học Maryland, Baltimore, UMBC đã và đang giảnh dạy cho ngành nghệ thuật, ngành nhân văn ngành khoa học và cả những kỹ sư tương lại
Điều làm cho câu chuyện của chúng tôi đặc biệt thú vị là chúng tôi đã học đươc rất nhiều từ một nhóm học sinh những người mà không năm trong những người điểm cao nhất của trường học sinh da màu, những học sinh không năm trong khu vực được chọn
và thứ làm cho cau chuyện này thực sự đặc biệt là chúng tôi đã học được cách để giúp dỡ những học sinh Mỹ gốc Phi, và cả những học sinh La tinh những học sinh từ khu vực thu nhập thấp trở thành những nhà khoa học giỏi nhất và những kỹ sư giỏi nhất
Tôi sẽ bắt đầu với tuổi thơ của tôi
Chúng ta đều chịu ảnh hưởng của thời niên thiếu mà
Thật là khó để tin răng đã 50 năm rồi ke từ ngày tôi là một học sinh lớp 9 ở Birmingham, Alabama một kẻ lúc nào cũng đạt điểm A tôi thích toán, và cả đọc sách nữa tôi đã nói với giáo viên khi bà ấy chỉ ra " 10 vấn đề trong lớp" với lớp tôi tôi đã nói " Cho bọn em thêm 10 nữa đi cô"
Rồi cả lớp đồng thanh " Im đi, Freeman"
Sau đó thì tôi bị cách ly luôn trong lớp
Và rồi tôi không ngừng tự hỏi " Làm thế nào để có thêm những người thực sự thích học ? "
Và, thật tuyệt làm sao, vào mọt dịp đi nhà thờ lúc đó thì tôi chả muốn ở đó tí nào tôi đang ở sau khán phòng, chăm chú làm toán Và tôi đã nghe một người đàn ông nói thế này " Nếu chúng ta có thể hướng bọn trẻ vào những cuộc biểu tình hòa bình ở đây, ở ngày Birthmingham " chúng ta có thể cho cả nước Mỹ thấy cả trẻ con cũng biết phân biệt tốt và xấu và chúng thực sự muốn sự giáo dục tốt nhất có thể "
Tôi đã ngước nhìn lên và hỏi " Ông kia là ông nào thế ạ "
Và mọi người nói đó là Martin Luther King
Sau đó tôi nói với bố mẹ " Con phải đi
con muốn đi. Con muốn tham gia vào cái này"
Và họ nói " Không bao giờ "
( Cười ) Sau đó thì tôi bất hòa với bố mẹ
Thẳng thắn mà nói, vào thời điểm đó thì chả ai muốn nói chuyện với bố mẹ cả
Và rồi chả hiểu sao tôi nói " Bố mẹ biết không, 2 người đúng là đạo đức giả
Bố mẹ bảo con đến đó. Bố mẹ bảo con nghe.
Người đàn ông đó muốn chúng ta đi, và bây giờ bố mẹ nói không
Tối hôm đó họ đã dành cả đêm để nghĩ về chuyện đó
Sáng hôm sau họ ở bên phòng tôi
Họ không ngủ cả đem
Bố mẹ đã khóc, đã cầu nguyên và suy nghĩ " Liệu chúng ta có thể thể đứa trẻ mới 12 tuổi của chúng ta tham gia vào Tháng Ba này và rồi có thể nó sẽ bị vào tù không ? "
Và họ quyết định cho phép tôi
Khi bố me đến bên và nói tôi điều đó Lúc đó tôi đúng là bồng bột
Sau đó tôi luôn nghĩ đến những con chó và những ngọn đuốc và tôi đã rất sợ, thực sự đấy.
Và một trong những điều mà tôi hiều về mọi người đó là thi thoảng, khi họ làm những chuyện can đảm điều đó không có nghĩa là họ can đảm
điều đó có nghĩa là họ tin chuyện họ làm là đúng
Tôi muốn được học hành tốt hơn
Toi không muốn phải dùng những quyển sách chuyền tay
Tôi muốn biết cái trường mà tôi đã vào không chỉ có những giáo viên tốt, mà còn có những thứ mà chúng tôi cần
Và nhờ có sự trải nghiệm đó vào khoảng giữa tuần, khi tôi đang ở trong tù Dr.King đã đến và nói với bố mẹ tôi rằng "Điều mà những đứa trẻ làm hôm này sẽ ảnh hưởng đến cả những đứa trẻ thậm chí còn chưa được sinh ra"
Tôi đã nhận ra một điều răng 2 phần 3 người Mỹ ngày nay Không được sinh ra trong năm 1963
Và khi họ nghe đến Cuộc biểu tình của những đứa trẻ ở Bithmingham Theo rất nhiều cách, giả sử là qua TV Nó giống như cách mà chúng ta nhìn về bộ phim "Lincoln" năm 1863 Đó là lịch sử
Và câu hỏi đặt ra là, chúng ta đã học được bài học gì ?
Với tôi, điều quan trọng nhất mà tôi học được là Trẻ con có quyền được làm chủ sự giáo dục của chính chúng
Chúng nên được dạy để đam mê việc học và để yêu thích việc đặt câu hỏi
Và việc đó thực sự có ý nghĩa Như trường đại học mà bây giờ tôi đang điều hành đây Trưởng Đại Học Maryland, hạt Baltimore được thành lập vào năm 1963, năm tôi vào tù với ngài King
Và thứ làm cho việc đó thực sự quan trọng là như bạn biết đấy, Maryland ở phía nam và, nói thẳng ra, đó là trường đại học đâu tiền của Bang chúng tôi được thành lập vào cái năm mà toàn bộ học sinh đãng nhé được vào đây
Và rồi chúng tôi là học sinh da màu và học sinh da trắng, và những người khác nữa vào học
Đó là một thử thách dài 50 năm
Thử thách đó là Liệu có khả thi không khi đất nước chúng ta có những học viện, trưởng đai học nơi mà mọi người không phân biệt đẳng cấp vùng miền có thể học và nghiên cứu cùng nhau để trở thành những nhà lãnh đạo để giúp đỡ nhau vượt qua thử thách này ?
Và bây giờ, tôi xin được nói vài điều cực kì quan trọng về những gì tôi đã trải qua Chúng tôi đã hiểu ra rằng chúng ta có thể làm rất nhiều trong các ngành hội họa,nhân văn và khoa học xã hội
Sau đó chúng tôi bắt đầu làm hướng vào đó, trong những năm 1960
Chúng tôi đã đào tạo ra kha khá những người làm luật, những người được hướng đến sự nhân văn
Chúng tôi cũng đào tạo ra nhiều nghê sĩ. Beckett là một trong số đó
Rất nhiều học sinh của chúng tôi làm việc trong các nhà hát lớn
Đó thực sự là thành công của chúng tôi
Vấn đề là chúng tôi cũng gặp phải chuyện mà nước Mỹ vẫn đang đối đầu học sinh trong những ngành về khoa học kĩ thuật học sinh da màu không được thành công cho lắm
Nhưng khi tôi nhìn vào dữ liệu Thứ mà tôi tìm thấy là rất nhiều học sinh rất nhiều cũng bị như như vậy
Và như là một điều tất yếu chúng tôi quyết định làm một vài thứ để giúp đỡ chúng, đầu tiên là những học sinh ở nhóm dưới cùng, học sinh Mỹ gốc Phi, rồi đến học sinh Tây Ban Nha
Và rồi Robert và Jane Meyerhoff, 2 nhà từ thiện nói :" Chúng tôi muốn giúp".
Robert đã nói như này:" Tại sao tất cả những thứ mà tôi thấy trên TV về những câu bé da màu nếu nó không phải liên quan đến bóng chày, thì nó không tốt
Tôi muốn tạo ra sự khác biệt, làm một thứ gì đó thực sự tốt"
Chúng tôi thích ý tưởng đó, và rối chúng tôi sáng lập ra chương trình Meyerhoff Scholars
Và có một việc rất có ý nghĩa về chương trình này chúng tôi đã học được rất nhiều thứ
Và câu hỏi là Chúng tôi sẽ phải dẫn đường cho việc đào tạo những người Mỹ gốc Phi ở đất nước này như thế nào ? Đó là những người sẽ lấy những bằng thạc sĩ tiếng sĩ trong những ngành khoa học và kĩ thuật.
Đó là một thử thách lớn, Cho tôi xem cánh tay ủng hộ của các bạn nào.
Thử thách lớn đấy Nó thực sự lớn, Thực sự luôn.
( Vỗ tay ) Bạn thấy đấy, hầu hết mọi người đều không nhận ra rằng không phải chỉ những người thuốc nhóm thiểu số không thành công trong lĩnh vực khoa học kĩ thuật
Thực ra, bạn đang nói đến toàn bộ người Mỹ
Nếu bạn chưa biết, thì trong khi 20% người da đen và người gốc Tây Ban Nha những người đang bắt đầu việc họ trong các ngành khoa học kĩ thuât sẽ chắc chắn tốt nghiệp trong các ngành này và chỉ 32% số người da trắng học những nghành này mới thành công và tốt nghiệp được và tương tự như trên với người Mỹ gốc Á, cũng chỉ là 42%.
Câu hỏi đặt ra là, thực sự thì vấn đề ở đây là gì ?
Một phần của vấn đề là K-12
Chúng ta cần củng cố K-12
Nhưng cũng cần nhiều việc nữa phải làm trong cái cốt lõi của những trường đại học khoa học kĩ thuật của chúng ta
Nếu bạn vẫn chưa biết, thì rất nhiều học sinh với điểm SAT rất cao và điểm A.P cũng cao nữa những học ở những trường uy tín nhất nước Bắt đầu việc học trong các ngành kĩ thuật của họ, và họ không bao giờ học nữa
Chúng tôi đã tìm ra kha khá lý do một trong số đó là họ đã không học tốt trong năm đầu tiên
Thực tế, chúng tôi gọi năm học đầu tiên trong ngành khoa học kĩ thuật đầu tiên trên khắp nước Mỹ Là năm học " Nghỉ học " hoặc " Kẻ đào mộ "
Bao nhiêu người trong số các bạn biết những người đã bắt đầu năm học đầu tiên trong ngành học kĩ thuật và sang các năm sau thì họ thay đổi ngành học ?
Đó thực sự là vấn đề của nước Mỹ. Một nửa trong số các bạn cơ à.
Tôi biết. Tôi biết. Tôi biết rồi
Và điều thú vị là Có rất nhiều sinh viên thông minh và họ hoàn toàn có thể học được
Chúng ta cần tìm ra những cách để giúp đỡ cho việc đó
Và đâu là 4 điều mà chúng tôi đã làm để giúp những học sinh đó và vẫn đang giúp những học sinh khác ?
Điều 1: Hãy kì vọng cao
Điều này cần sự hiểu biết và chuẩn bị từ phía học sinh Bậc học của họ, sự khắc nghiệt của chương trình học kĩ năng của họ, thái độ của họ lửa nhiệt huyết, sự đam mê cho ngành học, đều để dành cho việc đó cả
Và chúng ta cũng cần làm những việc giúp học sinh chuẩn bị cho vị trí của họ, điều này rất quan trọng
Nhưng quan trọng không kém, đó là chúng ta cần họ hiểu rằng " Có công mài sắt có ngày nên kim".
Tôi không quan tâm bạn thông minh như nào hay bạn nghĩ bạn thông minh như nào
Thông minh chỉ đơn giản là bạn có thể học và bạn sắn sàng
Bạn rất thích học và bạn thực sự muốn hỏi những câu hỏi mang hướng chuyên sâu
I.I Rabi, người đoạt giải Nobel, đã nói trong thời niên thiếu của ông rằng tất cả cha mẹ của bạn ông hỏi họ " Hôm này con học gì thế" vào cuối ngày
Và ông nói, đánh nhẽ, bố mẹ phải hỏi " Izzy, hôm nay con có câu hỏi nào hay không "
And rồi sự kỳ vọng sẽ phải đến với sự tò mò và khuyến khích những người đang học phải tò mò
Và như là sự tất yếu của việc kỳ vọng lớn Chúng tôi bắt đầu làm cho những học sinh mà chúng tôi làm việc cùng nhìn ra những thứ mà chúng tôi có thể làm cho họ không chỉ đơn giản là sống sót trong ngành khoa học và kĩ thuật mà còn phải là người giỏi nhất, người dẫn đầu
Và đây là một ví dụ rất thú vị Có một chàng trai trẻ luôn bị điểm C trong năm đầu tiên và đã muốn chuyển sang trường y Chúng tôi nói" Chúng tôi cần em học lại, vì em cần có một sự chuẩn bị tốt nếu em muốn học lên các cấp tiếp theo"
Sự chuẩn bị qua mỗi cấp thì lại khác đi
Anh ấy đã học lại
Và đã tốt nghiệp UMBC Và đã trở thành người da đen đầu tiên tốt nghiệp và lấy bằng thạc sĩ của Đại Học Pennsylvania
Bây giờ thì anh ấy làm việc ở Havard
Câu chuyện quá hay, Đề nghị cho tràng pháo tay.
( Vỗ tay rầm rầm ) Điều thứ 2, điểm số không phải là điều quan trọng nhất
Điểm quan trọng, nhưng chưa phải nhất
Một có gái trẻ học lên cao rồi, nhưng điểm thì không cao
Nhung có một điểm cực kì quan trọng
Cô ấy chưa bao giờ nghỉ một ngày ở trường
Có động lực ở đây rồi
Cô ấy tiếp tục học, và bây giờ cô ấy đang có bằng cử nhân thạc sĩ từ Hopskin
Cô ấy rất tài năng,
Cô ấy và cố vấn của cô đã làm việc rất kiên nhẫn để tìm ra công dụng thứ 2 của Viagra cho bệnh nhân tiểu đường
Vỗ tay tiếp đê, Vỗ tay tiếp nào
( Vỗ tay rào rào ) Và sự kỳ vọng lớn cũng thế, cực kì quan trọng
Thứ 2 là ý tưởng về việc xây dựng một cộng đồng cho sinh viên
Tất cả các bạn đều biết người làm trong ngành khoa học kĩ thuật thì điều suy nghĩ rất khắc nghiệt và độc lập
Học sinh thì không được dạy làm việc nhóm
Và đó là những thứ chúng tôi làm với những nhóm đó làm cho họ hiểu nhau xây dựng lòng tin giữa họ, giúp đỡ lẫn nhau học cách đặt ra những câu hỏi tốt và cũng học để diễn đạt ý tưởng rõ ràng nữa
Như bạn biết, tự mình đạt điểm A thì nhạt lắm nhưng giúp người khác đạt điểm cao thì lại là một việc khác
Cái cảm giác có trách nhiệm với cái gì đó nó thay đổi tất cả mọi thứ trên thế giới này
Vậy nên xây dựng một cộng hướng đến sinh viên là cực kì quan trọng
Điều thứ 3, là về việc sự nghiên cứu hướng đến việc đào tạo ra nhà nghiên cứu ( sự nghiên cứu nghiêm túc )
Nếu bạn đang nói đến những nghệ sĩ trong việc đào tạo ra những nghệ sĩ hay nói đến những người làm trong ngành khoa học xã hội cho dù ở lĩnh vực nào, và đặc biệt là khoa học kĩ thuật, cũng như nghệ thuật, ví dụ như bạn cần một nhà khoa học hướng dẫn học sinh học
Và rồi học sinh của chúng ta sẽ làm việc trong những phòng thí nghiệm
Và có một ví dụ cực kì hay mà bạn sẽ thích Trong trận bão tuyết ở Baltimore vài năm trước Có một người trong trường chúng tôi với học viện y học Howard Hughes đã làm việc trong phòng thí nghiệm của anh ấy vài ngày liền và tất cả sinh viên thì không muốn rời khỏi phòng thí nghiệm
Họ mang đồ ăn theo
Bọn họ thực sự làm việc trong phòng thí nghiệm Họ nhìn thấy, không phải chỉ học suông, mà như sống trong công việc vậy
Bọn họ nghiên cứu về AIDS
Bọn họ nghiên cứu về sự thú vị của thiết kế protein
Và lúc đó thì họ cực kì thích thú với công việc
Anh ấy nói : Chưa bao mọi việc giờ tốt hơn thế
Và rồi cuối cùng, nếu bạn có một công đồng Và sự kì vọng cao và bạn có sự nghiên cứu nghiêm túc, bạn có những người sẵn sàng giảng dạy để hòa mình vào học sinh, kể cả trong lớp học
Tôi sẽ không bao giờ một người đã tham gia giảng dạy, anh ấy nói " Có một anh bạn trẻ, da đen trong lớp chúng ta anh ấy không thích bài học lắm
anh ấy không ghi chép gì cả. Chúng ta cần nói chuyện với anh ta"
Giáo viên đó đã làm một việc cực kì quan trọng, đó là giao tiếp với mỗi học sinh để hiểu xem ai thực sự đang học và ai không Anh ấy nói" Để xem tôi có thể làm gì để làm việc với họ
Tôi muốn có người giúp tôi "
Và thé là sự kết nối hình thành
Cậu trẻ đó bây giờ là nhân viên giảng dạy của chương trình đào tạo thạc sĩ ở Duke
Vỗ tay nào mọi người
( Vỗ tay ) Việc phát triển ra mô hình này cực kì quan trọng nó đã giúp chúng ta, không chỉ cuối cùng với sự đánh giá mọi việc chúng ta làm
Và thứ mà chúng tôi học được là chúng tôi cần phải nghĩ lại về việc thiết kế lại quá trình học
Sau đó chúng tôi đã điều chỉnh lại môn hóa, môn vật lý
Nhưng bây giờ chúng tôi đang hướng đến việc thiết kế lại môn văn học và khoa học kĩ thuật
Bởi vì học sinh thì thấy rất chán khi học môn này
Bạn có biết điều đó không ?
rất nhiều học sịnh cả ở K12 và các trường đại học không hê muốn ngồi một chỗ và nghe mọi người nói
Bọn họ cần được kết nói với nhau
Và chúng tôi đã giải quyết việc đó, nếu bạn nhìn vào website của chúng tôi - Chemistry Discovery Center ( trung tâm nghiên cứu hóa học ) bạn sẽ thấy rất nhiều người đến từ khắp đất nước đên đây để được chứng kiến khoa học được thiết kế lại của chúng tôi chúng tôi coi trọng sự đoàn kết, tính thực tế của công nghệ chúng tôi dùng những vấn đề của các công ty công nghệ sinh học trong khóa học của chúng tôi chúng tôi không đưa cho học sinh lý thuyết suông chúng tôi để học sinh tự tìm ra chúng
Cơ chế đó vận hành rất tốt ở đại học Maryland rất nhiều chương trình học đang được thiết kế lại
Chúng tôi gọi nó là sự đổi mới trong giáo dục
Và điều đó có ý nghĩa gì ?
Nó có nghĩa là, không chỉ ngành khoa học kỹ thuật được cải tiến mà còn cả nghệ thuật, nhân văn, khoa học xã hội nữa trong việc đào tạo ra giáo viên, thậm chí trong cả việc hướng dẫn phụ nữ sự dụng máy tinh
Nếu bạn chưa biết, có khoàng 79% phụ nữ đã bỏ chương trình học trong các ngành máy tính từ năm 2000
Và điều tôi đang nói ở đây sẽ thay đổi tất cả chúng tôi sẽ xây dựng một cộng đồng dành riêng cho sinh viên chúng tôi sẽ cho phụ nữ, học sinh nhóm thiểu số và cả học sinh bình thường thấy rằng chúng ta có thể làm được
Và điều quan trọng nhất, là cho họ cơ hội để xây nên cộng đồng đó với sự thúc đẩy trong giảng dạy sẽ đưa họ vào công việc này và sự đánh giá xem cái gì hiệu quả và cái gì không
Điều quan trọng nhất, nếu học sinh đã có ý thức với chính bản thân thì những giấc mơ của chúng sẽ trở nên rất tuyết diệu điều đó có thể thay đổi thế giới
Khi tôi chỉ là một thằng bé 12 tuổi ở Birmingham tôi luôn nghĩ : tương lai mình sau này sẽ như thế nào"
Tôi không nghĩ rằng cậu bé da đen ở Birmingham một ngày nào đó trở thành giám đốc một trường đại học với học sinh từ 150 nước trên khắp thế giới nơi mà sinh viên không ở đó chỉ để tồn tại mà đây là nơi mà họ yêu việc học, nơi mà họ sẽ trở thành những người giỏi nhất nơi mà một ngày họ sẽ thay đổi cả thế giới
Aristotle nói :" Đỉnh cao không phải ngẫu nhiên mà có
nó là kết quả của mong ước tốt độ, nỗ lực chân thành và sự hoàn hảo của trí thông mình"
Nó đại diện cho cái tuyệt với nhất giữa rất nhiều sự lựa chọn"
Và ông ấy còn nói một điều đã kích thích tôi
Ông ấy nói:"lựa chọn, chứ không phải cơ hội, sẽ quyết định số phận của bạn."
Sự lựa chọn, không phải cơ hội, mới là thứ quyết định số phận, giấc mơ và giá trị của bạn
Xin cảm ơn tất cả rất nhiều
( Vỗ tay )
Tôi muốn chia sẻ với các bạn về một vài người bạn và một vài câu chuyện mà tôi thật ra chưa bao giờ nói trước công chúng trước đây để giúp minh họa cho ý tưởng và nhu cầu và hy vọng để chúng ta tái tạo lại hệ thống chăm sóc sức khỏe của chúng ta trên toàn thế giới.
24 năm trước đây, tôi - một sinh viên năm thứ hai đại học, đã liên tục bị ngất xỉu. Không liên quan đến rượu.
Và tôi đã đến trung tâm sức khỏe sinh viên, và họ làm một số thí nghiệm và quay trở lại ngay, và nói rằng "Thận có vấn đề".
Và trước khi tôi biết được điều đó, tôi đã bị đưa vào chuỗi 6 tháng kiểm tra, thử nghiệm và đau khổ với 6 bác sỹ của 2 bệnh viện trong cuộc đụng độ nảy lửa về y tế để tìm ra ai trong số họ đã đúng về vấn đề bệnh tật của tôi.
Và (khi) tôi đang ngồi ở phòng chờ vào một thời gian sau, để siêu âm, rồi tất cả 6 bác sỹ xuất hiện trong phòng cũng một lúc, và tôi có vẻ như là, "Chết rồi, tin xấu đây".
Và chẩn đoán của họ là: Họ nói rằng, "Anh bị hai căn bệnh về thận hiếm gặp thực sự đang phá hủy thận của anh đến tận cùng, anh có các tế bào giống tế bào ung thư trong hệ thống miễn dịch của cậu mà chúng tôi cần phải bắt đầu điều trị ngay, và anh sẽ không bao giờ có đủ điều kiện cho một cuộc cấy ghép thận, và anh sẽ không có khả năng sống nhiều hơn 2 hoặc 3 năm nữa".
Bây giờ, với mức độ nghiêm trọng của chẩn đoán về ngày tận thế này, nó đã nhấn chìm tôi ngay lập tức, như thể tôi bắt đầu chuẩn bị bản thân mình như một bệnh nhân sắp chết theo lịch trình mà họ vừa mới đưa cho tôi, cho tới khi tôi gặp một bệnh nhân tên là Verna ở phòng chờ, người đã trở thành một người bạn tốt của tôi, và một ngày cô ấy đã tóm lấy tôi và đưa tôi tới thư viện y khoa và đã làm một loạt các nghiên cứu về các chẩn đoán và các căn bệnh này, và cô ấy nói rằng, "Eric, những người đưa ra những chẩn đoán này thường vào những năm 70 và 80.
Họ không biết chút gì về cậu.
Hãy tỉnh táo lại. Hãy kiểm soát sức khỏe của cậu và tiếp tục cuộc đời của cậu."
Và tôi đã làm.
Những người đưa ra những tuyên bố này với tôi không phải là những người xấu.
Thực tế, những chuyên gia này là những người lao động tuyệt vời nhưng họ đang làm việc trong một hệ thống thiếu sót, đắt tiền và được thiết lập sai.
Nó phụ thuộc vào các bệnh viện, các phòng khám đa khoa cho mọi nhu cầu chăm sóc của chúng ta.
Nó phụ thuộc vào các chuyên gia, những người chỉ nhìn vào một số bộ phận trong số chúng ta.
Nó phụ thuộc vào các phỏng đoán chẩn đoán và phối hợp các loại thuốc, và vì vậy nó có thể có tác dụng hoặc bạn sẽ chết.
Và nó phụ thuộc vào các bệnh nhân bị động những người chỉ chấp nhận và không hỏi bất cứ câu hỏi nào.
Bây giờ vấn đề với mô hình này đó là nó không bền vững trên toàn cầu.
Nó không có khả năng chi trả trên toàn cầu.
Chúng ta cần phát mình ra một hệ thống mà tôi gọi là hệ thống sức khỏe cá nhân.
Vậy thì hệ thống sức khỏe cá nhân trông như thế nào, và nó đòi hỏi những công nghệ và vai trò nào?
Bây giờ, tôi sẽ thực sự bắt đầu chia sẻ với các bạn một người bạn mới của tôi, Libby, một người mà tôi đã khá thân thiết sau hơn 6 tháng qua.
Đây là Libby, hay thực sự, đây là một hình ảnh siêu âm của Libby.
Đây là cấy ghép thận mà tôi đã không bao giờ được phép có.
Đây là hình ảnh mà chúng tôi đã chụp vài tuần trước để cho ngày hôm nay, và bạn sẽ nhận ra, ở góc của bức ảnh này, có một vài chấm tối màu, thực sự làm tôi lo ngại.
Cho nên chúng ta thực sự sẽ làm một bài kiểm tra trực tiếp để xem Libby đang thế nào.
Đây không phải là sự cố quần áo. Tôi phải tháo thắt lưng của tôi ở đây.
Các bạn ở hàng ghế đầu không cần lo lắng hay bất cứ điều gì cả.
(Cười) Tôi sẽ sử dụng thiết bị từ một công ty có tên gọi Mobisante.
Đây là máy siêu âm xách tay.
Nó có thể cắm vào một cái điện thoại cảm ứng. Nó có thể cắm vào máy tính bảng.
Mobisante nằm ở Redmond, Washington, và họ đã vui vẻ hướng dẫn tôi cách tự siêu âm trên người mình.
Họ không được chấp nhận để làm điều này. Bệnh nhân không được chấp nhận để làm việc này.
Đây chỉ là một bản giới thiệu khái niệm, tôi muốn làm rõ điều đó.
Tốt rồi, tôi đã xoa gel xong.
Bây giờ những người ở hàng ghế đầu đang rất lo lắng. (Cười) Và tôi muốn giới thiệu bác sỹ Batiuk với các bạn, một người bạn khác của tôi.
Ông ấy làm việc ở bệnh viện Legacy Good Samaritan (Gia tài Người làm phúc) ở Portland, Oregon.
Hãy để tôi chắc chắn. Chào bác sỹ Batiuk.
Ông nghe tôi rõ chứ? Và thực tế, ông có nhìn thấy Libby không?
Thomas Batiuk: Chào Eric.
Cậu trông có vẻ bận. Cậu có khỏe không?
Eric Dishman: Tôi khỏe. Chỉ là tôi đang tháo đồ trước khoảng vài trăm người thôi.
Thật tuyệt. Tôi chỉ muốn biết, đây có phải là hình ảnh ông cần xem?
Và tôi biết ông muốn nhìn và xem liệu những chấm đen có còn ở đó không.
TB: Ok. Nào hãy scan xung quanh một chút ở đây, cho tôi vị trí của nó.
ED: Được rồi. TB: Ok. Quay vào trong một chút, một chút hướng về góc giữa cho tôi.
Ok, tốt lắm. Lên trên một chút xem nào
Ok, giữ nguyên hình ảnh đó. Hình ảnh đó tốt đối với tôi.
ED: Tốt rồi. Như vậy tuần trước, khi tôi siêu âm, ông đã đo cho tôi khoảng cách điểm đó sang bên phải.
Tôi có nên làm lại không?
TB: Được, anh làm đi.
ED: Được rồi. Kiểu làm này hơi khó với một tay trên bụng và một tay đang đo, nhưng tôi nghĩ là tôi làm được rồi, và tôi sẽ lưu hình ảnh đó và gửi cho ông.
Hãy nói cho tôi một chút về ý nghĩa của điểm đen đó.
Nó không phải là điều mà tôi lấy làm vui vẻ cho lắm.
TB: Rất nhiều người sau phẫu thuật ghép thận sẽ có một sự tích nước nhỏ xung quanh thận.
Phần lớn thời gian nó không tạo ra bất kỳ mối nguy hại nào, nhưng nó cần bảo đảm được xem xét, vì vậy tôi rất vui vì chúng ta có cơ hội để xem xét nó ngày hôm nay, đảm bảo rằng nó không phát triển lên, nó không tạo ra bất cứ vấn đề nào.
Dựa trên những hình ảnh khác mà chúng ta đã có, tôi rất vui mừng khi nhìn thấy nó trông thế nào hôm nay.
ED: Tốt rồi. Ồ, tôi đoán là chúng ta sẽ kiểm tra lại lần nữa khi tôi đến khám.
Tôi đã có sinh thiết 6 tháng trong một vài tuần, và tôi sẽ để cho ông kiểm tra ở phòng khám, vì tôi không nghĩ là tôi có thể tự làm được.
TB: Lựa chọn tốt lắm. ED: Được rồi, cảm ơn ông, bác sỹ Batiuk.
Tốt rồi. Như vậy điều mà các bạn phần nào được nhìn thấy ở đây là một ví dụ của các công nghệ đột phá, của các công nghệ di động, xã hội và phân tích.
Đây là những nền tảng của cái sẽ tạo nên sự có thể của sức khỏe cá nhân.
Bây giờ có ba trụ cột của sức khỏe cá nhân mà tôi muốn nói với các bạn, và nó chăm sóc ở bất cứ nơi đâu, chăm sóc theo hệ thống và tùy biến chăm sóc.
Và bạn chỉ mới nhìn thấy một phần nhỏ của hai cái đầu tiên với sự tương tác của tôi với bác sỹ Batiuk.
Vậy hãy cùng bắt đầu với chăm sóc ở bất cứ nơi đâu.
Loài người đã phát mình ra ý tưởng về các bệnh viện và phòng khám vào những năm 1780. Đã đến lúc cập nhật suy nghĩ của chúng ta.
Chúng ta phải gỡ bỏ quan hệ giữa các thầy thuốc lâm sàng và các bệnh nhân từ khái niệm đi đến một nơi đặc biệt cụ thể nào đó cho các dịch vụ chăm sóc của chúng ta, vì những nơi này thường có các dụng cụ sai, và đắt nhất, cho công việc.
Và thỉnh thoảng có một vài nơi không an toàn để gửi các bệnh nhân ốm yếu nhất của chúng ta đến, đặc biệt là trong thời đại của các siêu khuẩn và các bệnh nhiễm khuẩn bệnh viện.
Và rất nhiều quốc gia đang chuẩn bị xây dựng phi cụ thể (brickless) từ ban đầu vì họ không bao giờ có thể chi trả được các siêu mạng lưới y tế mà rất nhiều các nước khác đã xây dựng.
Cá nhân tôi đã học được rằng bệnh viện có thể là một nơi rất nguy hiểm khi (tôi) còn nhỏ.
Đây là tôi khi học năm lớp ba.
Tôi đã bị gãy khuỷu tay một cách nghiêm trọng, cần phải phẫu thuật, lo lắng về việc sẽ mất đi cánh tay.
Phục hồi sau cuộc phẫu thuật ở bệnh viện, tôi bị loét vì nằm liệt gường.
Những vết loét này trở thành nhiễm trùng, và họ đưa cho tôi một loại thuốc kháng sinh mà cuối cùng tôi lại bị dị ứng, và rồi toàn thân tôi đau nhức, và rồi tất cả chỗ này bị nhiễm trùng.
Tôi càng ở lâu trong bệnh viện, tôi càng ốm yếu hơn, và chi phí ngày càng đắt đỏ, và điều này xảy ra với hàng triệu người trên khắp thế giới hàng năm.
Tương lai của sức khỏe cá nhân mà tôi đang nói đến nói rằng việc chăm sóc sức khỏe nên diễn ra ở nhà như là một mô hình mặc định, không phải là ở bệnh viện hay là phòng khám.
Bạn cần phải tìm được cách để đến được những nơi đó bằng việc ốm đủ nặng để sử dụng các công cụ khám bệnh.
Bây giờ những chiếc điện thoại di động mà chúng ta đang cầm rõ ràng là có thể có các thiết bị chẩn đoán như siêu âm được cắm vào, và một loạt các thiết bị khác, ngày hôm nay, và khi cảm biến được xây dựng dựa trên những thứ đó, chúng ta sẽ có khả năng theo dõi các dấu hiệu quan trọng và việc theo dõi hành vi sẽ giống như là điều chúng ta chưa từng có trước đây.
Rất nhiều người trong chúng ta có bộ phận cấy ghép mà sẽ thực sự cần xem xét thực tế điều gì đang diễn ra với hóa chất trong máu và trong các protein của chúng ta ngay lập tức.
Giờ đây các phần mềm cũng đang thông minh hơn phải không?
Hãy nghĩ về một huấn luyện viên, một đại diện (agent) trực tuyến, sẽ giúp tôi tự chăm sóc bản thân một cách an toàn.
Cùng một tương tác mà chúng tôi vừa mới làm với máy siêu âm gần như có hình ảnh thời-gian-thực, và thiết bị sẽ nói, "Lên, xuống, trái, phải, à, Eric, đó là nơi hoàn hảo để gửi bức ảnh tới bác sỹ của anh."
Bây giờ, nếu chúng ta có tất cả các thiết bị nối mạng đang giúp chúng ta chăm sóc sức khỏe bất cứ nơi đâu, đó là lý do mà chúng ta cũng cần có một đội ngũ có thể tương tác với tất cả những thứ đó, và đội ngũ đó sẽ dẫn chúng ta tới cột trụ thứ 2 mà tôi muốn nói đến, hệ thống chăm sóc.
Chúng ta phải vượt qua mô hình của các chuyên gia độc lập với các bộ phận chăm sóc tới các đội ngũ đa ngành làm công tác chăm sóc sức khỏe cá nhân.
Chăm sóc sức khỏe không có sự phối hợp là đắt đỏ nhất, và nó là thứ tồi tệ nhất.
80% các sai lầm y tế thực sự bị gây ra bởi các vấn đề về thông tin liên lạc và phối hợp giữa các thành viên trong đội ngũ y tế.
Tôi đã có nhiều năm tự mình cảm thấy đau tim khi ở trường đại học, khi chúng tôi đang trong quá trình điều trị thận, và thật bất ngờ, họ giống như là, "Chà, chúng tôi nghĩ là cậu có vấn đề về tim."
Và tôi có những mạch đập hồi hộp được thể hiện.
Họ đưa tôi vào các đợt kiểm tra kéo dài 5 tuần -- rất đắt, rất đáng sợ -- trước khi y tá cuối cùng cũng phát hiện ra mẩu giấy, danh sách thuốc của tôi mà tôi vẫn mang theo tới mỗi lần khám, và thốt lên rằng, "Ôi trời ơi."
Ba chuyên gia khác nhau đã kê ba loại khác nhau của cùng một gốc thuốc cho tôi.
Tôi không có vấn đề về tim. Tôi có vấn đề về dùng thuốc quá liều.
Tôi có vấn đề về phối hợp chăm sóc.
Và điều này xảy ra với hàng triệu người hàng năm.
Tôi muốn sử dụng công nghệ mà tất cả chúng ta cùng làm việc và cùng khiến nó xảy ra để biến chăm sóc sức khỏe trở thành một môn thể thao đồng đội phối hợp.
Bây giờ đây là thứ đe dọa lớn nhất với tôi.
Trong số tất cả những sự chăm sóc mà tôi nhận được ở các bệnh viện và các phòng khám trên toàn thế giới, lần đầu tiên tôi có trải nghiệm về chăm sóc sức khỏe thực sự dựa trên nhóm đó là tại bệnh viên Legacy Good Sam trong 6 tháng qua cho tôi có cơ hội đó.
Và đây là bức ảnh về nhóm tốt nghiệp của tôi từ Legacy.
Có một vài câu chuyện dân gian ở đây. Các bạn sẽ nhận ra Tiến sỹ Batiuk.
Chúng ta vừa nói chuyện với ông ấy xong. Đây là Jenny, một trong các y tá, Allison, người giúp quản lý danh sách cấy ghép, và cả chục người khác, những người không có trong hình, một dược sỹ, một nhà tâm lý học, một chuyên gia dinh dưỡng, thậm chí cả một nhân viên tư vấn tài chính, Lisa, những người đã giúp chúng tôi đối phó với tất cả những phức tạp về bảo hiểm.
Tôi đã khóc trong ngày tốt nghiệp.
Tôi đáng lẽ nên vui vẻ, bởi vì tôi khỏe mạnh đến mức tôi có thể quay lại với các bác sỹ thông thường của tôi, nhưng tôi đã khóc bởi vì tôi thực sự đã kết nối tới đội ngũ này.
Và đây là phần quan trọng nhất.
Những người khác trong bức hinh này là tôi và vợ tôi, Ashley.
Legacy đã đào tạo cho chúng tôi cách làm thế nào để tự chăm sóc ở nhà để họ có thể giảm sự quá tải tại các bệnh viện và phòng khám.
Đó là cách duy nhất mà mô hình này hoạt động.
Nhóm của tôi thực ra đang hoạt động ở Trung Quốc về một trong những mô hình tự chăm sóc này cho một dự án mà chúng tôi gọi là Những Thành phố Thân thiện-Với-Tuổi
Chúng tôi đang cố gắng giúp đỡ xây dựng một mạng lưới xã hội có thể giúp theo dõi và đào tạo việc chăm sóc người cao tuổi chăm sóc cho chính bản thân họ cũng như sự chăm sóc tới từ các thành viên trong gia đình họ hoặc những nhân viên tình nguyện về sức khỏe cộng đồng, cũng như có một mạng lưới giao lưu trực tuyến, nơi, ví dụ, tôi có thể tặng ba giờ một ngày chăm sóc mẹ bạn, nếu ai khác có thể giúp tôi về việc đi lại đến các bữa ăn, và chúng tôi trao đổi tất cả trực tuyến.
Điều quan trọng nhất mà tôi muốn nói với các bạn về điều này đó là mối quan hệ quá đỗi thiêng liêng và lãng mạn giữa bác sỹ và bệnh nhân, một đối một là một di sản của quá khứ.
Tương lai của chăm sóc sức khỏe là những nhóm thông minh, và tốt hơn là bạn nên ở trong nhóm đó vì chính bản thân bạn.
Bây giờ, điều cuối cùng tôi muốn nói với các bạn đó là tùy biến chăm sóc, bởi vì nếu chúng ta được chăm sóc ở bất cứ nơi đâu và chúng ta có mạng lưới chăm sóc, những thứ này sẽ đi một chặng đường dài hướng tới việc cải thiện hệ thống chăm sóc sức khỏe của chúng ta, tuy nhiên vẫn còn có quá nhiều phỏng đoán.
Thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiêu thực tế đã được phát minh ra vào năm 1948 để giúp đỡ phát minh ra các loại thuốc chữa khỏi bệnh lao, và đây là những điều quan trọng, đừng hiểu sai ý tôi.
Các nghiên cứu dân số mà chúng ta đã tiến hành đã tạo ra hàng tấn thuốc kỳ diệu đã cứu sống hàng triệu mạng sống, nhưng vấn đề là việc chăm sóc sức khỏe đề cập đến chúng ta như một mức trung bình, không phải là các cá nhân riêng biệt, bởi vì cuối mỗi ngày, bệnh nhân không giống như là phần dân số đã được nghiên cứu. Đó là điều đã dẫn tới các phỏng đoán.
Các công nghệ đang đến, máy tính hiệu suất cao, các phân tích, các dữ liệu lớn mà tất cả mọi người đang nói đến, sẽ cho phép chúng ta xây dựng các mô hình dự đoán cho mỗi chúng ta như là các bệnh nhân riêng lẻ.
Và điều kỳ diệu ở đây là, thử nghiệm trên hình ảnh đại diện của tôi là phần mềm vi tính, cơ thể tôi không phải chịu đựng (việc thử nghiệm đó).
Bây giờ, tôi có hai ví dụ mà tôi muốn chia sẻ nhanh với các bạn về dạng tùy biến chăm sóc trong cuộc hành trình của riêng tôi.
Ví dụ đầu tiên hơi đơn giản. Tôi cuối cùng cũng đã nhận ra vài năm trước đây đó là tất cả đội ngũ y tế của tôi đã tối ưu hóa việc điều trị cho tuổi thọ của tôi.
Nó giống như một huy hiệu danh dự cho thấy họ có thể giữ cho các bệnh nhân sống được bao lâu.
Tôi đã được tối ưu hóa cuộc sống của tôi vì chất lượng cuộc sống và chất lượng cuộc sống với tôi có nghĩa là thời gian trong tuyết.
Vì vậy, trong bảng xếp hạng của tôi, tôi buộc họ phải đưa, "Mục tiêu với bệnh nhân: liều lượng thuốc thấp qua các giai đoạn thời gian lâu hơn tác dụng phụ thân thiện với trượt tuyết"
Và tôi nghĩ rằng đó là lý do vì sao tôi có được tuổi thọ.
Tôi nghĩ rằng liệu pháp điều trị thời gian-trong-tuyết cũng quan trọng như là những dược phẩm mà tôi đã dùng.
Bây giờ ví dụ thứ hai của tùy biến-- và nhân tiện, bạn không thể tùy chỉnh chăm sóc nếu bạn không biết mục tiêu của bạn là gì, nên việc chăm sóc không thể biết được những điều đó cho đến khi bạn biết mục tiêu chăm sóc sức khỏe của bạn là gì.
Nhưng ví dụ thứ hai mà tôi muốn đưa ra cho các bạn đó là, Tôi đã ngẫu nhiên trở thành một trong những con chuột thí nghiệm đầu tiên, và tôi đã rất may mắn khi có toàn bộ hệ thống gen được sắp xếp trình tự.
Bây giờ mất khoảng 2 tuần xử lý trên các máy chủ cao cấp nhất của Intel để làm cho điều này xảy ra, và 6 tháng lao động khác của con người và máy tính để làm cho tất cả các dữ liệu đó có ý nghĩa.
Và cuối cùng của tất cả những việc đó, họ nói rằng, "Vâng, những chẩn đoán của cuộc đụng độ giữa những người khổng lồ y tế tất cả những năm trước đây đều sai, và chúng tôi có một con đường tốt hơn tiến về phía trước."
Tương lai mà bây giờ Intel đang làm việc để chỉ ra rằng làm thế nào để ước tính thuốc cá nhân từ vài tháng và vài tuần đến chỉ còn vài giờ, và khiến dạng công cụ này có sẵn, không chỉ trong máy tính của các bệnh viện nghiên cứu hàng đầu trên toàn thế giới, mà trên máy tính -- tất cả các bệnh nhân, tất cả các phòng khám có khả năng tiếp cận với toàn bộ trình tự gien.
Và tôi sẽ nói với các bạn, dạng tùy biến chăm sóc này cho tất cả mọi thứ từ những mục tiêu của bạn đến sự di truyền sẽ là quá trình chuyển đổi có thay đổi lớn nhất mà chúng ta được chứng kiến về sự chăm sóc sức khỏe trong suốt cuộc đời của chúng ta.
Như vậy ba cột trụ của sức khỏe cá nhân này, chăm sóc bất cứ nơi đâu, mạng lưới chăm sóc, tùy biến chăm sóc, bây giờ đang diễn ra từng phần, nhưng tầm nhìn này sẽ hoàn toàn thất bại nếu chúng ta không bước lên với vai trò như là những người chăm sóc và các bệnh nhân để tiếp nhận vai trò mới.
Đó là điều mà người bạn Verna của tôi đã nói: Tỉnh dậy và kiểm soát sức khỏe của bạn.
Bởi vì đến cuối ngày, các công nghệ này là đơn giản về việc mọi người chăm sóc những người khác và bản thân chúng ta theo những cách mới đầy mạnh mẽ.
Và điều đó nằm trong tinh thần mà tôi muốn giới thiệu với các bạn một người bạn cũ của tôi, rất nhanh thôi.
Tracey Gamley đã bước lên để cho tôi quả thận bất khả thi mà tôi đã không bao giờ được cho là có thể.
(Vỗ tay) Tracey, chỉ cần cho chúng tôi biết một chút rất nhanh về kinh nghiệm hiến tặng là như thế nào với bạn.
Tracey Gamley: Với tôi, việc đó thực sự rất dễ dàng.
Tôi chỉ mất một đêm ở bệnh viện.
Ca phẫu thuật được tiến hành nội soi, nên tôi chỉ có năm vết sẹo rất nhỏ trên bụng, và tôi nghỉ làm 4 tuần và quay trở lại làm tất cả mọi việc mà tôi đã làm trước đó mà không có bất cứ sự thay đổi nào.
ED: Vâng, tôi có lẽ sẽ không bao giờ có cơ hội nói điều này với bạn trước số lượng khán giả lớn như vậy nữa.
Vì vậy "Cảm ơn bạn" có cảm giác giống như một từ thực sự nhàm chán, nhưng cảm ơn bạn từ sâu thẳm trái tim tôi vì đã cứu sống tôi.
(Vỗ tay) Sân khấu này của TED và tất cả các sân khấu khác của TED thường giới thiệu các đổi mới và giới thiệu các công nghệ mới, và tôi vừa làm điều đó hôm nay, và tôi vừa mới thấy những điều tuyệt vời đến từ các diễn giả của TED, Ý tôi là, chúa ơi, thận nhân tạo, thậm chí là những quả thận có thể in được, đang xuất hiện.
Nhưng cho tới thời điểm các công nghệ tuyệt vời này có thể có sẵn cho tất cả chúng ta, và thậm chí khi chúng đã sẵn sàng, còn tùy thuộc vào chúng ta để có thể chăm sóc, và thậm chí cứu sống một người khác.
Tôi hy vọng các bạn sẽ ra ngoài và chăm sóc sức khỏe cá nhân cho chính bản thân các bạn và cho tất cả mọi người.
Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Tôi mong muốn các bạn dành chút thời gian cùng tôi quay về với thế kỷ 19 cụ thể là ngày 24 tháng 6 năm 1833
Hiệp hội Anh về Khoa học tiên tiến đang tổ chức hội nghị lần thứ ba tại Đại học Cambridge
Đây là đêm hội nghị đầu tiên và một cuộc đối đầu sắp xảy ra sẽ làm thay đổi cục diện khoa học mãi mãi
Một ông già tóc bạc trắng đứng lên.
Các thành viên trong hội nghị khá sửng sốt khi nhận ra đó chính là nhà thơ Samuel Taylor Coleridge, người thậm chí đã không hề bước ra khỏi nhà mình trong nhiều năm cho tới tận ngày này.
Họ thậm chí còn sốc hơn bởi những gì ông ta nói
"Quý vị phải ngừng ngay việc tự gọi mình là các nhà triết gia tự nhiên
Coleridge đã cho rằng một triết gia thực thụ là phải như việc ông ta nghĩ về vũ trụ ngay từ chiếc ghế bành của họ.
Họ đã không lãng phí thời gian trong những hố hóa thạch hay là tiến hành mớ thí nghiệm bừa bộn với những cọc điện như mấy thành viên của Hiệp hội Anh.
Đám đông trở nên giận dữ và bắt đầu kêu la om sòm.
Một học giả trẻ đến từ Cambridge tên là William Whewell đứng dậy và trấn tĩnh đám đông.
Ông ta lịch thiệp nhất trí rằng một cái tên xứng với các thành viên hiệp hội đã không hề tồn tại.
Nếu "triết gia" là một cái danh quá to lớn và cao ngạo thì tương tự với "nghệ sĩ", chúng ta có thể dùng từ " nhà khoa học''. Đó là lần đầu tiên cái tên "nhà khoa học" đã được phát biểu trước công chúng, chỉ mới 179 năm trước.
Lần đầu tiên tôi biết cuộc tranh cãi này là khi tôi học sau đại học, và nó đã choáng lấy tâm trí tôi.
Ý tôi là làm sao thuật ngữ "nhà khoa học" đã không hề có cho tới năm 1833?
Thế cái tên gì mà các nhà khoa học dùng để gọi trước đó?
Điều gì đã khiến việc tạo ra cái tên chính xác trở nên cần thiết vào thời điểm ấy?
Trước khi cuộc họp này diễn ra, những ai nghiên cứu thế giới tự nhiên là những nhà nghiệp dư tài năng.
Tư tưởng của một vị mục sư hoặc điền chủ thu thập bọ cánh cứng hay hóa thạch ví dụ như Charles Darwin hay người làm thuê của nhà quý tộc như Joseph Priestley, người bạn đồng hành với văn chương cho tới hầu tước Marquis khi ông này phát hiện ra Ô-xi
Sau này họ đều là nhà khoa học, các chuyên gia có phương pháp nghiên cứu khoa học , mục đích, hoàn cảnh xã hội và nguồn tài trợ riêng.
Phần lớn nguồn gốc cuộc cách mạng này xuất phát từ bốn người đàn ông đã hội ngộ tại đại học Cambridge năm 1821 gồm: Charles Babbage, John Herschel, Richard Jones and William Whewell.
Những vị này rất xuất sắc, có động lực và đã gặt hái nhiều thành quả đáng kinh ngạc.
Tôi nghĩ Charles Babbage rất quen thuộc với hầu hết TEDsters, đã sáng chế ra máy tính cơ học đầu tiên và nguyên mẫu đầu tiên của một chiếc máy tính hiện đại
John Herschel đã lập bản đồ các ngôi sao của Nam bán cầu, và trong thời gian rảnh rỗi ông đã cùng phối hợp để phát minh ra nhiếp ảnh
Tôi dám chắc tất cả chúng ta có thể làm việc năng suất mà không để Facebook hay Twitter ngốn hết thời giờ.
Richard Jones đã trở thành một nhà kinh tế học quan trọng mà sau này có tầm ảnh hưởng cho Karl Marx
Và Whewell không chỉ đúc kết từ thuật ngữ "nhà khoa học" cũng như các từ "cực âm"; "cực dương" và "ion", mà còn tiên phong cho phong trào khoa học quy mô quốc tế với nghiên cứu mang tính toàn cầu vào thủy triều.
Vào mùa đông Cambridge năm 1812 và 1813, bốn vị này đã gặp nhau để bàn luận những gì mà họ gọi là bữa sáng triết học
Họ đàm luận về khoa học và sự cần thiết của một cuộc cách mạng khoa học mới.
Họ cho rằng khoa học đã trì trệ kể từ những ngày mà cuộc cách mạng mang tính khoa học diễn ra vào thế kỷ 17.
Đã đến lúc cho một cuộc cách mạng mới mà họ cam kết sẽ diễn ra và điều đáng kinh ngạc của những vị này là, không chỉ họ có những giấc mơ đại học lớn lao mà họ còn thực sự tiến hành chúng thận chí còn xa hơn cả những mơ ước hoang đường nhất.
Và hôm nay tôi sẽ kể cho các ban nghe bốn sự thay đổi lớn đối với khoa học mà bốn người đàn ông này mang lại.
Khoảng 200 năm trước, Francis Bacon và sau này là Newton, đã đề xuất phương pháp khoa học quy nạp.
Ngày nay đó chính là phương pháp xuất phát từ quan sát và thí nghiệm. và tiếp theo là khái quát hóa về bản chất gọi là quy luật tự nhiên, quy luật thường tuân theo sự sửa đổi hoặc sự loại trừ. nếu có bằng chứng mới xuất hiện.
Tuy nhiên vào năm 1809, David Ricardo phản bác bằng tranh cãi rằng các nhà khoa học kinh tế nên sử dụng một phương pháp khác- phương pháp diễn dịch.
Vấn đề là một nhóm có uy tín tại Oxford bắt đầu tranh luận rằng bởi vì phương pháp suy luận này hiệu quả trong kinh tế, thì nó nên được áp dụng cho khoa học tự nhiên.
Các vị trong nhóm bữa sáng triết học phản đối.
Họ đã viết các sách và bài báo ủng hộ phương pháp quy nạp trong tất cả lĩnh vực khoa học thu hút nhiều độc giả là các nhà triết gia tự nhiên, sinh viên đại học và những vị là người của công chúng.
Đọc một cuốn sách của Herschel là một bước ngoặt của Charles Darwin tới mức sau đó ông thốt ra, " Trong cuộc sống của tôi, hiếm có thứ nào gây ấn tượng mạnh mẽ cho tôi đến vậy.
Nó làm tôi muốn thêm sức mạnh để tích lũy thêm kiến thức tự nhiên."
Cuốn sách cũng định hướng phương pháp khoa học của Darwin, cũng như phương pháp mà các đồng sự ông đã sử dụng.
[Khoa học vì lợi ích công chúng] Trước kia, người ta cho rằng tri thức khoa học chỉ được dùng vì lợi ích của nhà vua hay nữ hoàng hoặc cho lợi ích của cá nhân.
Ví dụ, các thuyền trưởng cần phải biết kiến thức thủy triều để cập bến an toàn.
Chủ các cảng tàu sẽ thu thập kiến thức đó và bán cho các thuyền trưởng.
Câu lạc bộ bữa ăn sáng triết học đã thay đổi điều đó cùng nhau
Nghiên cứu toàn cầu về thủy triều cho kết quả là bảng thủy triều chung và bản đồ thủy triều cung cấp miễn phí kiến thức cho các chủ bến tàu cho tất cả thuyền trưởng.
Herschel đã giúp bằng cách quan sát thủy triều ngoài bờ biển Nam Phi và khi ông phàn nàn với Whewell rằng có một cơn thủy triều dữ dội ập đến và ông bị xô ra khỏi bến tàu.
Bốn ông đã thực sự giúp nhau bằng mọi giá.
Các ông cũng không ngừng vận động chính phủ Anh đầu tư phí để xây dựng động cơ Babbage vì họ tin những động cơ này sẽ có tác đông thực tế to lớn cho xã hội.
Trong những ngày trước khi có máy tính bỏ túi, những con số mà hầu như các chuyên gia cần đến nhân viên ngân hàng, các hãng bảo hiểm, thuyền trưởng, kỹ sư được huy động để tra cứu những sách đầy những bảng biểu các con số.
Các bảng này được tính toán sử dụng một quy trình nhất định lặp đi lặp lại do các nhân viên bán thời gian được biết đến chính là những chiếc máy tính kỳ diệu, nhưng các phép tính toán này quả thực khó.
Ý tôi là, cuốn niên giám hải lý này công bố những sự thay đổi của mặt trăng mỗi tháng trong năm
Mỗi tháng cần đến 1,365 phép tính vì vậy mà những bảng tính này đầy những lỗi sai
Động cơ khác biệt Babbage chính là máy tính cơ học đầu tiên đưa ra để tính toán chính xác các bảng tính bất kỳ trong số những bảng này.
Hai mô hình của động cơ được chế tạo trong suốt 20 năm do một nhóm nghiên cứu thuộc Bảo tàng Khoa học London dựa trên các kế hoạch của mình.
Hiện nay đây là động cơ được đặt tại Bảo tàng Lịch sử Máy tính tại California, và nó tính toán rất chính xác. Nó thực sự đi vào hoạt động.
Sau đó, động cơ phân tích của Babbage là máy tính cơ học đầu tiên theo nghĩa hiện đại.
Nó có một bộ nhớ riêng biệt và bộ xử lý trung tâm.
Nó có khả năng lặp lại, phân chia có điều kiện xử lý song song, và nó được lập trình theo cách sử dụng thẻ đục lỗ một ý tưởng mà Babbage lấy từ máy dệt Jacquard.
Không may, động cơ của Babbage chưa bao giờ được chế tạo vào thời đó vì hầu hết người ta nghĩ rằng những chiếc máy tính đâu phải là con người sẽ là vô dụng đối với công chúng.
[Các tổ chức khoa học mới] Được thành lập vào thời Bacon, Hội Hoàng gia London là tổ chức khoa học hàng đầu ở Anh. và thậm chí cả của phần còn lại của thế giới.
Vào thế kỷ 19, tổ chức này đã thành một kiểu câu lạc bộ của quý ông với thành phần chủ yếu là những nhà nghiên cứu đồ cổ, trí thức và quý tộc.
Các thành viên trong câu lạc bộ bữa ăn sáng triết học giúp thành lập các hiệp hội khoa học mới bao gồm Hiệp hội Anh.
Những hiệp hội mới này yêu cầu các thành viên là những nhà nghiên cứu tích cực công khai những thành quả của mình.
Họ khôi phục truyền thống Hỏi & Đáp sau khi các bài báo cáo khoa học được công bố mà trước đó bị Hội Hoàng gia ngăn cấm bởi vì sự khiếm nhã.
Và lần đầu tiên họ cho phụ nữ bước vào cánh cửa khoa học
Các thành viên câu lạc bộ được khuyến khích mang vợ con gái và chị, em gái tới dự cuộc họp của Hiệp hội Anh, và trong khi người phụ nữ thường chỉ được tham dự trong các bài giảng trước công chúng và những sự kiện xã hội như thế này thì họ cũng bắt đầu thâm nhập vào các buổi tọa đàm khoa học.
Hiệp hội Anh sau này sẽ là tổ chức đầu tiên trong số tổ chức khoa học tự nhiên trên thế giới chấp nhận phụ nữ làm thành viên chính thức.
[Tài trợ bên ngoài cho khoa học] Tính đến thế kỷ 19, Các triết học gia tự nhiên sẽ phải trả phí cho các thiết bị và nguồn cung cấp của mình.
Đôi khi có những giải thưởng như giải trao cho John Harrison vào thế kỉ 18 vì ông đã giải đáp vấn đề kinh độ nhưng những giải này chỉ được công bố thực tế khi đã trao hết giải.
Theo lời khuyên của các thành viên câu lạc bộ bữa sáng triết học, Hiệp hội Anh bắt đầu dùng nhiều tiền hơn từ các khoản tài trợ đến từ hội nghị dành cho việc nghiên cứu thiên văn, thủy triều, cá hóa thạch, đóng tàu và các lĩnh vực khác.
Những khoản tài trợ này không những cho phép những người không mấy dư dả tiền bạc vẫn tiến hành nghiên cứu mà còn khuyến khích họ tư duy rộng hơn thay vì chỉ cố gắng giải quyết vấn đề có sẵn.
Cuối cùng Hội Hoàng gia và giới khoa học của các quốc gia khác học tập theo và may mắn là điều này trở thành một phần chính của bối cảnh khoa học ngày nay.
Chính nhờ câu lạc bộ bữa sáng triết học đã giúp sáng tạo ra các nhà khoa học hiện đại.
Đó là một phần câu chuyện hào hùng của họ.
Tất nhiên cũng có một mặt trái của vấn đề này.
Những người này đã không nhìn thấy trước ít nhất là một hệ quả của cuộc cách mạng.
Họ chắc đã thất vọng bởi sự chia rẽ giữa khoa học và phần còn lại của văn hóa.
Thật sốc khi nhận ra rằng chỉ 28% người Mỹ trưởng thành mới chỉ có một mức độ cơ bản về khoa học, và điều này cũng đã được thử nghiệm bằng cách đặt câu hỏi như "Có phải con người và khủng long sống trên Trái đất cùng một thời điểm?"
và "Bao nhiêu phần trăm của trái đất được bao phủ bởi nước?"
Một khi các nhà khoa học đã trở thành thành viên của nhóm chuyên gia, họ từ từ tách khỏi chúng ta.
Đây là hậu quả không mong muốn của cuộc cách mạng mà đã khởi đầu từ nhóm bốn người bạn.
Charles Darwin nói, " Đôi khi tôi nghĩ rằng luận thuyết nói chung và phổ biến gần như là quan trọng cho sự tiến bộ của khoa học như tác phẩm gốc."
Thực tế, "Nguồn gốc các loài" được viết cho mọi đối tượng, và được đón nhận rộng rãi ngay lần đầu xuất bản.
Darwin biết cái mà chúng ta dường như quên lãng rằng khoa học không chỉ dành riêng cho các nhà khoa học.
Cảm ơn các bạn đã chú ý lắng nghe.
(Vỗ tay)
Nào, chúng ta sẽ nói đến chuyện có vẻ dơ bẩn.
Mấy năm trước, nghe cũng kỳ quặc, tôi cần phải đi vệ sinh và tôi tìm thấy nó, một nhà vệ sinh công cộng Và tôi đi vào đó và tôi chuẩn bị để làm những điều mà tôi đã làm gần như suốt cuộc đời ngồi xuống, xả nước, rồi quên hẳn nó đi
Nhưng, vì một số lý do, ngày hôm đó Tôi tự hỏi mình Tất cả những thứ đó rồi sẽ đi đâu?
Và từ câu hỏi đó, tôi cảm thấy mình như đi lạc vào thế giới của việc vệ sinh và còn nhiều hơn thế -- (cười)-- hệ thống vệ sinh, nhà vệ sinh và chất thải, chưa nhắc đến tôi đâu nhé
Và đây hẳn là một nơi điên khùng nhưng cũng đầy hấp dẫn.
Quay lại chuyện cái nhà vệ sinh đó, nó hẳn không phải là một nơi đẹp đẽ lý tưởng không được tuyệt vời như nhà vệ sinh theo Tổ chức Nhà vệ sinh Thế giới
Có lẽ là một tổ chức WTO nào khác (cười) Nó có cửa khóa được, có sự riêng tư, và có nước có cả xà phòng, cho nên tôi có thể rửa tay, và tôi làm thế là vì tôi là một phụ nữ, và đó là chuyện thường.
(cười) (vỗ tay) Nhưng hôm ấy, khi tôi hỏi mình câu hỏi đó, Tôi học được một số điều, trước nay tôi cứ nghĩ rằng được dùng một cái toilet như thế là quyền của tôi, nhưng thực tế, thì nó lại là một đặc quyền.
2.5 tỉ người trên thế giới không được dùng nhà vệ sinh đầy đủ tiện nghi
Không có gàu múc nước, không có két nước
40 phần trăm dân số thế giới không có đủ nhà vệ sinh.
Và họ phải làm những gì mà cậu bé này đang làm ngay cạnh đường cao tốc đến Sân bay Mumbai cái này được gọi là vệ sinh mở hay đi ị trong không gian mở.
Và cậu bé này làm thế mỗi ngày, và mỗi ngày, có lẽ, anh chàng trong hình bước đi, vì anh ta nhìn mà như không thấy cậu bé.
Nhưng đáng lẽ anh ta nên thấy, vì vấn đề là đi cùng với tất cả số chất thải nằm ngổn ngang kia là những vị khách mà ta không muốn.
Năm mươi thứ bệnh truyền nhiễm thích "đi du lịch" cùng phân người.
Và tất cả chúng, trứng, nang sán, vi khuẩn, vi rút, tất cả chúng có thể nằm trong 1 gram chất thải con người
Có lẽ nào? Đúng thế, câu bé này chắc hẳn đã không rửa tay.
Cậu đi chân trần. Cậu sẽ chạy về nhà, rồi làm dây lên nước uống, thức ăn của mình và cả môi trường xung quanh với bất kỳ thứ bệnh tật nào mà cậu bé vô tình mang theo bằng những mẩu phân mắc trong ngón tay và chân cậu bé.
Với cái thế giới mà tôi gọi là xả-và-truyền đi theo đường ống thứ mà phần lớn mọi người trong phòng này may mắn sống trong đó các triệu chứng phổ biến nhất liên quan đến các bệnh đó là tiêu chảy nghe có vẻ như trò đùa
Đó là chạy, thải ra thứ trông như socola Hershey
Ở chỗ tôi, giữa Delhi, như một di sản về đế chế.
Nhưng nếu bạn muốn tìm hình ảnh lưu trữ về bệnh tiêu chảy trong một hãng lưu trữ hình ảnh hàng đầu thì đây là thứ mà bạn có thể thấy
(Cười) Tôi không dám chắc về bộ bikini đâu.
Và đây là một bức ảnh khác về tiêu chảy.
Đây là Marie Saylee, chín tháng tuổi.
Bạn không thể thấy cô bé, vì cô bé đã được chôn dưới lớp cỏ xanh trong một ngôi làng nhỏ ở Liberia, cô bé mất sau 3 ngày mắc chứng tiêu chảy những thứ mà ta vẫn tưởng chỉ là đùa.
Và đây là bố cô bé.
Nhưng cô bé không cô đơn trong những ngày đó, bởi 4000 đứa trẻ khác cũng chết vì tiêu chảy, hàng ngày.
Tiêu chảy là kẻ diết chóc lớn thứ hai đối với trẻ em trên thế giới, Bạn có thể được kêu gọi quan tâm đến những thứ như HIV/AIDS, lao hay sởi, nhưng tiêu chảy còn giết chết nhiều trẻ em hơn cả ba căn bệnh trên cộng lại.
Đó là một vũ khí hủy diệt hàng loạt cực mạnh.
Và cái giá mà thế giới phải trả cũng vô cùng lớn: 260 tỉ dollars mỗi ngày cho các thiệt hại do vệ sinh kém.
Đây là chiếc giường dành cho người mắc bệnh tả ở Haiti.
Bạn chắc đã nghe đến dịch tả, nhưng chúng ta không được nghe về tiêu chảy.
Nó chỉ nhận được một phần nhỏ của sự quan tâm và vốn tài trợ so với nhiều thứ bệnh khác.
Nhưng chúng ta biết cách để thay đổi điều này.
Chúng ta biết chứ, bởi từ giữa thế kỉ 19 một kĩ sư VIctorian đã lắp đặt một hệ thống cống rãnh và xử lý nước thải và nhà vệ sinh xả nước tự động, căn bệnh này từ đó đã giảm đi đáng kể
Tử vong trẻ em giảm nhiều nhất so với lịch sử ghi nhận được.
Nhà vệ sinh xả nước được bình chọn là tiến bộ y tế tốt nhất trong 200 năm bởi một độc giả tạp chí Y học của Anh, vượt qua cả thuốc, gây mê, và phẫu thuật.
Đó là một thiết bị xử lý chất thải tuyệt vời.
Tôi nghĩ là quá tuyệt vời -- nó không gây mùi-- ta có thể để nó trong nhà, khóa nó sau một cánh cừa và tôi nghĩ chúng ta cũng khóa chặt nó khỏi những cuộc trò chuyện luôn.
Chúng ta không có những từ ngữ chuẩn hóa cho nó.
"Đi ị" hẳn không phải là một từ chuẩn.
"C#t" thì nghe như xúc phạm. "Chất thải" thì lại quá y học.
Bởi vì tôi không thể giải thích, khi tôi nhìn vào những con số và những gì đang xảy ra.
Chúng ta biết cách để giải quyết bệnh tiêu chảy và vệ sinh môi trường nhưng nếu bạn nhìn vào ngân sách của những quốc gia, đang phát triển và đã phát triển, bạn sẽ thấy một vài vấn đề về toán, bởi bạn sẽ chờ đợi những điều vô lý kiểu Pakistan đầu tư vào quân đội hơn gấp 47 lần so với viêc đầu tư cho nước và vệ sinh, mặc dù 150,000 trẻ em phải chết vì tiêu chảy ở Pakistan mỗi năm.
Nhưng sau đó bạn phân tích ngân sách vốn dĩ đã rất nhỏ nước và vệ sinh và 75 đến 90 phần trăm sẽ dành cho cung cấp nước sạch, cũng tốt, chúng ta đều cần nước.
Không ai lại đi từ chối nước sạch cả.
Nhưng nhà vệ sinh ngầm, hoặc nhà vệ sinh xả nước, lại giảm thiểu bệnh dịch gấp đôi so với việc đầu tư vào nước sạch.
Nghĩ đến nó. Cậu bé đó người chạy thẳng vào nhà, cậu bé có thể có một nguồn nước sạch mát lành, nhưng cậu có đôi tay bẩn cậu sẽ làm ô nhiễm nguồn nước của mình.
Và tôi nghĩ rằng thật phí phạm chất thải nếu ta không coi nó như một nguồn tài nguyên và như một phát súng kich hoạt cho sự phát triển, bởi vì có một số thứ mà nhà vệ sinh và chất thải có thể đem đến cho chúng ta.
Vậy một cái toilet có thể giúp một bé gái được đến trường.
25% bé gái ở Ấn độ bỏ học bởi chúng không có một hệ thống vệ sinh đầy đủ tiện nghi.
Chúng đã quen với việc "ngồi" qua những bài học từ rất nhiều năm.
Chúng ta đã qua cái thời đó từ lâu rồi, nhưng họ thì vẫn làm thế hàng ngày và khi họ dậy thì và họ bắt đầu có kinh nguyệt, nó trở nên quá nhiều.
Và tôi hiểu điều đó. Ai có thể trách họ?
Nên khi các bạn gặp một nhà giáo dục và nói "Tôi có thể cải thiện tỉ lệ đi học lên 25% chỉ bằng một điều đơn giản." bạn sẽ có rất nhiều bạn bè trong ngành giáo dục.
Đây không phải là điều duy nhất nó có thể làm cho bạn.
Phân có thể nấu được bữa ăn.
Nó chứa chất dinh dưỡng trong đó
Chúng ta ăn các chất dinh dưỡng. Chúng ta cũng bài tiết các chất dinh dưỡng.
Chúng ta không hấp thụ tất cả.
ở Rwanda, 75% nhiên liệu nấu nướng trong hộ thống trại giam là những sản phẩm từ hệ tiêu hóa của tù nhân.
Vậy là có khá nhiều tù nhân ở Butare.
Phần lớn họ là những tù nhân tội diệt chủng, và họ đang khuấy các thứ trong nhà vệ sinh của mình, bởi vì nếu bạn đặt phân trong một môi trường kín, trong một bồn chứa, gần giống như dạ dày, thì, cũng như dạ dày, chúng tạo ra khí gas Và bạn có thể dùng nó để nấu nướng
Và bạn có thể nghĩ nó như một sự trừng phạt thích đáng khi nhìn thấy những người này khuấy phân, nhưng nó còn có ý nghĩa về kinh tế, bởi họ đang tiết kiện hàng triệu dollar mỗi năm.
Họ còn giảm thiểu sự mất rừng, và họ còn tìm ra nguồn nhiên liệu vô hạn, vô tận và miễn phí trên phương diện sản xuất.
Không chỉ ở thế giới của người nghèo mà phân mới cứu được cuộc sống.
Đây là người phụ nữ đang nhận một liều thuốc thứ màu nâu chứa trong ống tiêm, có thể bạn đang nghĩ vậy, thực ra cũng không hẳn, bởi nó thực ra là được quyên góp.
Hiện tại có một nghề mới gọi là quyên góp phân.
Cũng gần như quyên góp tinh trùng.
Bởi vì cô ấy đang mắc phải một loại siêu vi gọi là C. diff, và nó có khả năng kháng thuốc kháng sinh trong nhiều trường hợp.
Cô ấy phải chịu đựng căn bệnh này trong nhiều năm.
Cô ấy tiêm một liều phân từ một người khỏe mạnh, khả năng chữa khỏi là 94 phần trăm.
Nó rất đáng kinh ngạc, nhưng rất ít người sử dụng.
Có lẽ là do yếu tố ink.
Nó rất ổn, vì có một nhóm nhà nghiên cứu khoa học ở Canada họ đang tạo ra một mẫu phân thử, một mẫu phân mô phỏng, được gọi là RePOOPulate.
Bạn có thể nghĩ ngay từ bây giờ, rằng câu trả lời thật đơn giản, chúng ta cho mọi người một cái nhà vệ sinh.
Và đấy chính là nơi mọi thứ trở nên thú vị, vì nó không đơn giản thế, vì chúng ta đều không đơn giản
Vậy công việc thật sự thú vị -- có chút hấp dẫn - trong vệ sinh chúng ta cần phải hiểu tâm lý con người.
Chúng ta cần phải hiểu "phần mềm" cũng như cho một người nào đó phần cứng.
Họ nhận ra trong nhiều quốc gia đang phát triển rằng chính phủ đã quyết định xây dựng nhà vệ sinh miễn phí và vài năm sau họ nhận ra họ có nhiều chuồng dê mới hoặc đền thờ, hoặc phòng dư với những chủ sở hữu vui vẻ bỏ qua chúng để rồi lại đi đại tiện ngoài đường.
Vấn đề là phải tác động được vào cảm xúc của con người.
Nó đã được dùng cho nhiều thập kỉ. Công ty sản xuất xà phòng đã làm điều này vào đầu thế kỉ 20.
Họ cố rao bán xà phòng trên phương diện sức khỏe.
Chẳng ai mua. Họ rao bán trên phương diện sexy.
Ai cũng mua nó. Ở Ấn Độ đang có một chiến dịch thuyết phụ những cô dâu trẻ không cưới vào gia đình không có nhà vệ sinh.
Nó có tên "Không có nhà xí, tôi không đồng ý."
(Cười) Và trong trường hợp bạn nghĩ rằng tấm poster chỉ để tuyên truyền thì đây là Priyanka, 23 tuổi.
Tôi gặp cô ấy tháng Mười vừa rồi ở Ấn Độ cô ấy lớn lên trong một môi trường bảo thủ.
Cô sinh ra trong một khu nông thôn ở một vùng quê nghèo Ấn Độ, cô ấy đính hôn ở tuổi 14, và bây giờ cô ấy đang tầm tuổi 21, cô chuyển đến ở với gia đình nhà chồng.
Và cô ấy rất kinh hãi khi đến đó và thấy ở đó không có nhà vệ sinh.
Cô lớn lên với một cái nhà vệ sinh.
Cũng không hẳn là ghê gớm, nhưng ít nhất cũng có một nhà vệ sinh.
Và trong đên đầu tiên ở đó, cô nghe nói rằng khoảng 4 giờ sáng mẹ chồng gọi cô ấy dậy, bảo cô ra ngoài và "đi ngoài" trong buổi đêm, ở ngoài trời.
Và cô ấy sợ. Sợ những kẻ say xỉn đi lại quanh đó.
Sợ rắn. Sợ bị hiếp.
Và sau 3 ngày, cô làm một việc không thể tưởng tượng được
Cô bỏ đi.
Và nếu như bạn biết điều gì đó về nông thôn ở Ấn Độ, thì bạn sẽ biết rằng đây là một sự can đảm khôn tả.
Nhưng không chỉ thế.
Cô ấy có nhà vệ sinh, và bây giờ cô đi khắp nơi tất cả các làng quê Ấn Độ thuyết phục những người phụ nữ khác làm như thế.
Đó gọi là tuyên tuyền xã hội, và nó thật sự rất mạnh mẽ và rất thú vị.
Một phiên bản khác, tại một ngôi làng khác của Ấn Độ gần nơi Priyanka sống là ngôi làng này, Lakara, một năm về trước, nó không hề có nhà vệ sinh.
Trẻ em chết vì tiêu chảy và dịch tả.
Vài người khách tới, dùng rất nhiều kĩ thuật thay đổi hành vi ví dụ như đặt ra một đĩa thức ăn và một đĩa phân và chứng kiến ruồi bay từ đĩa này sang đĩa kia.
Một cách nào đó, những người đã từng nghĩ rằng những gì họ làm chẳng có gì đáng kinh tởm, thì bỗng giật mình, "Oops."
Không chỉ thế, họ còn có thể đã ăn phải phân nhà hàng xóm.
Điều này thực sự làm thay đổi hành vi của họ.
Vậy người phụ nữ này, người mẹ của cậu bé này đã lắp đặt một nhà vệ sinh vài giờ sau đó.
Trong suốt cuộc đời mình, bà đã dùng lá chuối nhưng chỉ trong vài giờ, bà đã lắp một nhà vệ sinh
Không mất gì cả. Nhưng nó lại đang cứu mạng sống con trai bà.
Vậy khi tôi trở nên tuyệt vọng về tình trạng vệ sinh, mặc dù đây là thời gian khá thú vị Bởi vì chúng ta đã có Tổ chức Bill và Melinda Gates tái phát minh nhà vệ sinh, điều này rất tốt, chúng ta có Matt Damon tạo nên một cuộc "biểu tình nhà tắm" điều này rất tốt cho loài người, rất hại đối với ruột kết của ông ấy.
Nhưng có những điều mà ta phải lo lắng.
Nó nằm ngoài mục tiêu phát triển thiên niên kỷ.
Nó đã bị đẩy ra ngoài khoảng 50 năm.
Chúng ta sẽ không hoàn thành được mục tiêu, đưa vệ sinh công cộng đến với mọi người.
Vậy khi tôi buồn về vấn đề vệ sinh, tôi nghĩ đến Nhật Bản, vì Nhật Bản 70 năm trước là đất nước có mọi người đều sử dụng nhà tiêu chìm và lau bằng gậy, và bây giờ là một quốc gia của những gì được gọi là Woshurettos, nhà vệ sinh xả nước.
Họ có vòi chậu vệ sinh cho một thí nghiệm đáng yêu về kinh nghiệm làm sạch rảnh tay, và họ có rất nhiều tính năng khác như ghế sưởi và nắp bật lên tự động thứ mà chúng ta đã biết là đã "cứu lấy hôn nhân"
(cười) Nhưng quan trọng nhất, nhưng gì họ đã làm ở Nhật Bản, mà tôi thấy thật truyền cảm hứng, là họ đã đưa nhà vệ sinh ra khỏi cánh cửa bị khóa.
Họ đã đưa nó vào những cuộc nói chuyện.
Người người nâng cấp nhà vệ sinh của mình.
Họ nói về nó. Họ đã làm vệ sinh nó.
Tôi hi vọng chúng ta có thể làm thế. Cũng không phải là điều gì khó khăn.
Và điều mà tất cả chúng ta cần làm là nhìn vào vấn đề này như một vấn đề cấp bách và đáng hổ thẹn.
Và đừng nghĩ rằng chỉ trong thế giới nghèo mà điều này là sai.
Cống thoát nước của chúng ra đang đổ nát.
Mọi thứ cũng đang diễn ra sai hướng ở nơi này.
Câu trả lời cho tất cả cũng rất dễ.
Tôi sẽ làm cho cuộc sống của chúng ta dễ dàng hơn trong chiều nay và chỉ yêu cầu bạn làm một điều, và đó là đi ra ngoài, kháng nghị, nói về điều không thể nói, và nói những thứ về c#t.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Hãy bắt đầu bằng một vài tin vui, và tin vui ấy, liệu có liên quan gì đến những gì chúng ta đã biết dựa trên nghiên cứu y sinh, đã thực sự thay đổi kết quả của rất nhiều căn bệnh cực kì nghiêm trọng?
Hãy bắt đầu với Leukemia (ung thư bạch cầu), ung thư bạch cầu nguyên bào cấp tính, hay còn gọi là ALL, dạng ung thư phổ biến nhất xảy ra ở trẻ em.
Khi tôi còn là một sinh viên, tỉ lệ tử vong luôn ở vào mức 95%.
Ngày nay, 25 đến 30 năm sau, tỉ lệ tử vong ấy đã giảm đi 85%.
6000 trẻ em mỗi năm, đáng lẽ không qua khỏi căn bệnh này, thì nay đã được chữa trị.
Còn nếu các bạn muốn thấy những con số thực sự lớn, thì hãy nhìn những con số này ở bệnh tim mạch.
Bệnh tim mạch đã từng là "kẻ giết người số một", nhất là đối với đàn ông trong độ tuổi 40.
Hiện tại, tỉ lệ tử vong do bệnh tim đã giảm đi 63%. Một cách đáng kể, 1,1 triệu cái chết đã không xảy ra mỗi năm.
Bệnh AIDS, dĩ nhiên, mới tháng trước thôi được coi là một căn bệnh nan y, tức là một người ở độ tuổi 20 mà bị nhiễm HIV thì gần như không thể sống quá vài tuần, vài tháng, hay một đến hai năm, chỉ nói trong một thập kỉ qua, nhưng lại sống được đến hơn chục năm, và chỉ qua đời vào tuổi 60 hay 70 vì nhiều nguyên nhân khác.
Đấy thật sự là những thay đổi rất đáng nể, vượt bậc khi nhìn vào các căn bệnh nguy hiểm khác.
Và riêng một bệnh mà nhiều người chưa biết đến, đột quỵ, được coi như, cùng với bệnh tim, trở thành một trong những sát thủ lớn nhất ở đất nước này, và nó là một căn bệnh mà bây giờ chúng ta đã biết rằng nếu kịp thời đưa bệnh nhân đến phòng cấp cứu trong vòng 3 giờ kể từ khi khởi phát, thì đến 30% số bệnh nhân đó sẽ được xuất viện mà không để lại bất cứ tai biến nào.
Đó là những câu chuyện tuyệt vời, những tin đáng mừng, giúp chúng ta hiểu được một phần nào đó về những căn bệnh này, cho phép chúng ta phát hiện và can thiệp kịp thời.
Phát hiện sớm, can thiệp sớm, đó là câu chuyện về những thành công kể trên.
Thật không may, không phải tất cả các tin tức đều tốt.
Bây giờ chúng ta sẽ nói về một câu chuyện khác liên quan đến việc tự sát.
Tất nhiên đây không phải là một loại bệnh mà là vấn đề cá nhân
Đó là điều kiện hay nói cách khác là một hoàn cảnh dẫn đến cái chết.
Điều mà bạn không ngờ tới là mức phổ biến của nó.
Mỗi năm có đến hơn 38,000 vụ tự sát xảy ra tại nước Mỹ này,
tức là cứ 15 phút sẽ có một người tự kết liễu cuộc đời mình.
Là nguyên nhân phổ biến thứ ba dẫn đến cái chết của những người có độ tuổi vào khoảng 15 đến 25.
Đó dường như là một câu chuyện khó tin khi bạn nhận ra rằng con số ấy gấp đôi những vụ giết người và thực ra còn phổ biến hơn cả những vụ tai nạn giao thông gây tử vong ở đất nước này.
Bây giờ, khi nói về chuyện tự sát, nó cũng có một sự liên quan đến y học ở đây, vì khoảng 90% các vụ tự sát có liên quan đến các bệnh tâm thần: trầm cảm, rối loạn lưỡng cực, bệnh tâm thần phân liệt, rối loạn ăn uống, chứng rối loạn nhân cách. Có cả một danh sách dài các rối loạn tâm thần góp phần vào những nguyên nhân tự sát, và như tôi đã đề cấp trước đây, và chủ yếu diễn ra khi tuổi đời còn trẻ.
Nhưng đó không đơn thuần là tỉ lệ tử vong do những rối loạn này,
mà đó là triệu chứng bệnh.
Nếu nhìn vào sự mất khả năng, được Tổ chức Y tế thế giới dùng để tính toán so với cái được gọi là Mất khả năng điều chỉnh cuộc sống, thì sự mất khả năng đó là cách đo mà không ai nghĩ được ngoại trừ nhà kinh tế học ngoại trừ đó là một cách cố gắng nắm bắt được những điều đã mất xét về sự bất lực từ nguyên nhân y học, và bạn thấy đấy, rõ ràng 30% sự bất lực từ nguyên nhân y khoa đều dẫn đến sự rối loạn về tâm thần và các triệu chứng thần kinh tâm thần.
Có lẽ bạn nghĩ rằng việc đó không có ý nghĩa gì.
Nhưng thực sự ung thư dường như trầm trọng hơn nhiều.
Và bệnh tim mạch cũng vậy.
Nhưng thực tế thì những căn bệnh đó lại nằm phía cuối danh sách,
và đó là vì chúng ta đang nói về sự bất lực. Vậy điều gì gây ra sự bất lực đối với những chứng rối loạn như bệnh tâm thần phân liệt và lưỡng cực, trầm cảm?
Tại sao những điều đó lại trở thành nghiêm trọng nhất ở đây?
Thực ra, có 3 nguyên nhân.
Một là những căn bệnh này rất phổ biến.
Cứ 5 người lại có 1 người mắc phải một trong những chứng rối loạn này trong cuộc đời họ.
Và tất nhiên, nguyên nhân thứ hai là với một vài người, những rối loạn này thực sự trở nên bất lực, và khoảng 4-5%, mà có lẽ cứ 20 người thì có 1 người mắc phải.
Nhưng điều thực sự gây ra những con số bệnh tình này và ở vào một khía cạnh nào đó thì gây ra tỉ lệ tử vong cao, đó là những chứng bệnh này khởi phát ở giai đoạn đầu của cuộc đời.
50% khởi phát vào độ tuổi 14, 75% vào độ tuổi 24, một bức tranh rất khác biệt so với những gì người ta thấy nếu nói về ung thư hoặc bệnh tim mạch, tiểu đường, tăng huyết áp -- một trong những căn bệnh chính mà chúng ta cho rằng là nguồn gốc của tử vong và bệnh tật.
Và trên thực tế, đây là những rối loạn mãn tính ở người trẻ.
Tôi đã kể cho các bạn nghe những câu chuyện có hậu.
Tuy nhiên câu chuyện này không như vậy.
Đây có lẽ là một phần nan giải nhất, và đây là một sự thú nhận đối với tôi.
Công việc của tôi thực chất là phải đảm bảo những tiến triển trong những triệu chứng rối loạn này.
Tôi làm việc cho chính quyền liên bang.
Và thực tế là làm việc cho các bạn. Các bạn đang trả lương cho tôi.
Và ở khía cạnh này, khi bạn biết tôi làm gì, hoặc có thể là tôi chưa làm được gì, thì hẳn bạn sẽ nghĩ rằng tôi đáng bị sa thải, và tôi chắc chắn hiểu được điều đó.
Nhưng tôi muốn nói đến một kiến nghị và là lý do tôi ở đây để nói với các bạn rằng tôi nghĩ chúng ta có lẽ ở một thế giới rất khác biệt khi cùng nghĩ về những căn bệnh này.
Những gì tôi vừa nói với các bạn trong buổi hôm nay là rối loạn về tâm thần, những căn bênh liên quan đến tâm trí.
Ngày nay, thuật ngữ đó đang ngày càng trở nên ít phổ biến, và ai cũng cảm thấy rằng, vì lý do gì đi nữa, sẽ tốt hơn nếu sử dụng thuật ngữ "rối loạn hành vi" và sẽ nói về những bệnh này như kết quả của "rối loạn hành vi".
Một cách công bằng, đây là những rối loạn hành vi, và rối loạn về tâm trí.
Nhưng điều tôi muốn nói với các bạn, đó là cả hai thuật ngữ này, đều đã được sử dụng hơn cả thế kỉ rồi, và ngày nay các thuật ngữ này thực chất lại đang là vật cản cho sự tiến bộ, dựa trên ý tưởng đó, chúng tôi cần phải coi những rối loạn này là những rối loạn về não bộ.
Bây giờ thì, một vài người trong số các bạn sẽ nói, "Ôi chúa ơi, lại thế nữa.
Chúng ta lại được nghe về sự mất cân bằng hóa sinh hay lại nghe về các loại thuốc hoặc chúng ta lại nghe về một vài khái niệm trông có vẻ giản đơn nào đó mà cần đến kinh nghiệm chủ quan của chúng ta và biến nó thành những phân tử, hoặc có thể trở thành một vài dạng hiểu biết đơn giản một chiều về việc mang bệnh trầm cảm hoặc tâm thần phân liệt sẽ như thế nào.
Khi chúng ta nói về não bộ, đó là bất cứ điều gì nhưng không hề một chiều hay đơn giản hoặc tối giản.
Tất nhiên còn tùy thuộc vào quy mô và mức độ mà bạn muốn nghĩ đến, nhưng đây là một cơ quan của sự phức tạp kỳ lạ, và chúng ta chỉ vừa mới bắt đầu hiểu làm thế nào để nghiên cứu về nó, cho dù là bạn đang nghĩ về cả trăm triệu nơ ron ở vỏ não hoặc cả 100 ngàn tỉ khớp thần kinh (xi-náp) thực hiệ nhiệm vu tạo ra các liên kết trong não.
Chúng tôi vừa tiến hành tìm hiểu cách thức cỗ máy phức tạp này thực hiện hàng loạt các kiểu xử lý thông tin phi thường và sử dụng chính suy nghĩ của chúng ta để hiểu được cách bộ não phức tạp này hỗ trợ cho chính suy nghĩ của ta.
Thực ra đây là một chiêu trò hiểm ác của sự tiến hóa khi mà chúng ta không có được một bộ não mà có thể kết nối đủ tốt để tự hiểu được mình.
Ở một khía cạnh khác, bạn sẽ cảm thấy khi bạn ở một khu vực an toàn về việc nghiên cứu hành vi hay nhận thức, thì bạn có thể quan sát thấy một vài điều, đơn giản hoặc tối giản hơn việc cố gắng dính chặt vào bộ phận huyền bí và đầy phức tạp mà chúng tôi đang cố để hiểu được nó.
Về những trường hợp rối loạn não bộ mà tôi nói với các bạn, thì có sự trầm cảm, rối loạn bắt buộc ám ảnh, rối loạn trầm cảm sau chấn thương, trong khi đó chúng ta không có được sự hiểu biết sâu sắc về cách thức não bộ bị xử lý một cách bất thường hoặc không biết được não đang xử lý những bệnh nêu trên thế nào, chúng ta không thể xác định được một vài sự sai khác về kết nối thông tin hoặc sự khác biệt theo cách nào đó của các hệ mạch ở những người mắc phải các chứng rối loạn này.
Chúng tôi đều gọi đây là sơ đồ hệ kết nối, và bạn có thể nghĩ đến nó như một dạng biểu đồ các kết nối của não bộ.
Bạn sẽ được nghe nhiều về vấn đề này trong vài phút tới.
Phần quan trọng ở đây là khi bạn nhìn vào những người có các chứng rối loạn này, cứ 5 người trong số chúng ta có 1 người phải vật lộn với căn bệnh theo một cách nào đó, bạn sẽ nhận thấy cách thức kết nối trong não bộ rất đa dạng, nhưng có một vài đặc điểm có thể dự đoán được và những đặc điểm này là những yếu tố rủi ro phát triển lên một trong những chứng rối loạn này.
Khi nghĩ về rối loạn chức năng não bộ cũng có nhiều sự khác biệt giống như bệnh Huntinton hay Parkinson hoặc Alzheimer đó là bệnh bị mất một phần của vỏ não.
Ở đây chúng ta đang nói về sự tắc nghẽn giao thông hay đôi khi là sự chệch hướng, hay có một vài vấn đề với cách thức mọi thứ được kết nối với nhau cũng như cách não bộ thực hiện chức năng của mình.
Nếu muốn, bạn có thể so sánh điều này với bệnh nhồi máu cơ tim, đau tim khi có một mô trong tim bị chết, với chứng rối loạn nhịp tim khi có một cơ quan không hoạt động do các vấn đề về kết nối trong tim.
Cả hai căn bệnh này đều sẽ giết chết bạn, và một trong hai sẽ để lại thương tổn lớn.
Khi nghĩ về vấn đề này, có lẽ cần nghiên cứu sâu hơn về một chứng rối loạn cụ thể và đó chính là chứng tâm thần phân liệt, vì tôi cho rằng đó là một chứng bệnh giúp ta hiểu được tại sao chứng bệnh này được coi là các vấn đề về chứng rối loạn não bộ.
Đây là các bản quét não của Judy Rapoport và đồng nghiệp tại Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia ở đây người ta nghiên cứu trẻ em mắc chứng bệnh tâm thần phân liệt sớm, và bạn có thể nhìn thấy ở trên đỉnh não có những khu vực màu đỏ, cam, hoặc vàng đó là những vùng ít chất xám hơn, và chúng sẽ theo bọn trẻ hơn 5 năm, so sánh với chức năng kiểm soát tương ứng lứa tuổi, bạn sẽ thấy rằng, ở những vùng cụ thể như vỏ não trước trán phần bên hông hay phần nếp gấp phía trên thùy thái dương, có một lượng chất xám bị thiếu hụt rất lớn.
Và điều quan trọng là nếu bạn cố gắng mô hình hóa tình trạng này, bạn có thể nghĩ đến sự phát triển bình thường như mất khối vỏ não, mất chất xám ở vỏ não, và những gì xảy ra với bệnh tâm thần phân liệt đó là việc bạn phóng đại vấn đề đó lên, và xét ở khía cạnh nào đó, khi bạn phóng đại lên, bạn sẽ bước qua một ngưỡng, ngưỡng đó chính là điều chúng tôi nói, con người này mắc căn bệnh này, bởi họ có các triệu chứng về hành vi của sự ảo tưởng và ảo giác.
Đó là một vài điều chúng tôi có thể quan sát được.
Nhưng hãy nhìn vào mặt này một cách cụ thể bạn sẽ thấy những bệnh nhân đó vừa bước qua một ngưỡng khác.
Họ bước qua một ngưỡng của não bộ còn sớm hơn nhiều, có lẽ không phải ở độ tuổi 22 hoặc 20, mà ngay cả khi ở vào độ tuổi 15 hay 16 bạn sẽ bắt đầu nhìn thấy quỹ đạo phát triển hoàn toàn khác ở cấp độ não bộ, chứ không phải chỉ là hành vi.
Tại sao điều này lại trở thành vấn đề? Trước tiên là vì, với những rối loạn về não bộ, hành vi là điều cuối cùng bắt đầu thay đổi.
Chúng ta đều biết cơ chế đó ở những bệnh như Alzheimer, Parkinson hay Huntington.
Có những thay đổi trong não bộ diễn ra cả hơn 10 năm trước khi bạn nhận thấy những dấu hiệu đầu tiên của sự thay đổi trong hành vi.
Những công cụ ngày nay chúng ta có sẽ cho phép chúng ta xác định được những thay đổi trong não bộ sớm hơn nhiều trước khi các triệu chứng xuất hiện.
Nhưng điều quan trọng nhất tôi đã đề cập ở đầu buổi diễn thuyết hôm nay,
đó là những câu chuyện có hậu trong y dược, đó là việc phát hiện và can thiệp sớm.
Nếu chúng ta đợi đến khi cơn đau tim xuất hiện, thì chúng ta sẽ mất đi 1,1 triệu mạng sống mỗi năm ở Mỹ vì căn bệnh tim mạch.
Và đó chính xác là những gì ngày nay chúng tôi đang làm khi chúng tôi quyết định rằng mỗi người có một trong những bệnh rối loạn não bộ, rối loạn mạng lưới thần kinh não bộ cũng sẽ dẫn đến rối loạn hành vi.
Chúng ta đợi đến khi hành vi trở nên rõ ràng rồi
thì đó không phải là cách phát hiện sớm và cũng không phải là cách can thiệp sớm.
Bây giờ nói rõ ra, chúng tôi chưa sẵn sàng thực hiện.
Chúng tôi không có các dữ kiện và thực tế là không biết các công cụ sẽ thế nào, và rõ rằng điều cần tìm kiếm trong mọi trường hợp đó là phải phát hiện trước khi hành vi trở nên khác biệt.
Nhưng điều này cũng cho chúng tôi biết cần phải suy nghĩ về nó như thế nào, và đích đến là ở đâu.
Liệu chúng ta có đang tiến đến điều đó sớm không?
Tôi cho rằng điều này sẽ sớm xảy ra trong một vài năm tới, nhưng tôi muốn kết thúc buổi nói chuyện hôm nay bằng một câu nói có đại ý là hãy cố gắng dự đoán điều này sẽ xảy ra thế nào khi một ai đó luôn nghĩ về những thay đổi trong khái niệm và công nghệ.
"Chúng ta hãy luôn xem trọng sự biến đổi xảy ra trong hai năm tới và xem thường những biến đổi xảy ra trong 10 năm tiếp theo."
--Bill Gates. Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
một năm trước, tôi đã thuê một chiếc xe ở Jerusalem tìm một người đàn ông tôi chưa từng gặp nhưng người đó đã thay đổi cuộc đời tôi
tôi không có số điện thoại của ông ta để báo rằng tôi sẽ đến
tôi không có một địa chỉ chính xác nhưng tôi biết tên ông ta là Abed Tôi biết ông ta sống ở một thị trấn 15000 dân, Kfar Kara và tôi biết 21 năm trước ngay ngoài thành phố này, ông ta đã làm gãy cổ tôi.
và thế là vào một buổi sáng u ám tháng một, tôi hướng về phía bắc trên một chiếc Chevy bạc tìm một người đàn ông và chút bình yên .
con đường thoải dài và tôi ra khỏi Jerusalem
sau đó vòng qua nơi có chiếc xe tải xanh của ông ta đang nặng nề với bốn tấn đá lát nền lạng với tốc độ lớn qua góc phía sau bên trái chiếc xe buýt nhỏ có tôi ngồi
lúc đó tôi 19 tuổi
Tôi đã cao lên được 5 inch và hít đất được khoảng 20000 cái trong 8 tháng, và đêm trước tai nạn tôi đã rất hạnh phúc với cơ thể mới của mình chơi bóng rổ với bạn trong vài tiếng vào một buổi sáng tinh mơ tháng Năm
tôi nắm quả bóng trong lòng bàn tay phải to lớn của mình và khi bàn tay đó chạm vành rổ, tôi cảm thấy như mình là vô địch
Tôi xuống xe buýt đi lấy chiếc bánh pizza mà mình vừa thắng ở sân bóng
tôi đã không nhìn thấy Abed đang đến.
Từ chỗ tôi ngồi, tôi đang nhìn thấy một thành phố bằng đá trên đỉnh đồi, sáng lên trong ánh trời chiều, khi từ phía sau vang lên một tiếng nổ lớn to như một vụ đánh bom bạo lực.
Đầu tôi đập vào thành chiếc ghế đỏ mà tôi ngồi
Màng nhĩ tôi nổ tung. Giày văng tứ tung.
Tôi cũng văng ra và đầu tôi lắc lư trên cái cổ gãy và khi tôi rơi xuống đất, tôi đã liệt cả tay chân.
Trong suốt những tháng tiếp đó, tôi học cách tự thở rồi học cách ngồi, cách đứng và đi lại, nhưng giờ thân thể tôi đã bị chia dọc.
tôi bị liệt nửa người và đã trở về nhà ở New York, tôi đã sử dụng xe lăn trong suốt bốn năm học đại học .
Tốt nghiệp xong, tôi trở lại Jerusalem trong một năm.
Ở đó tôi đã đứng lên từ xe lăn mãi mãi tôi đã đi nhờ dùng gậy và tôi nhớ lại tìm lại những người hành khách đi cùng chuyến xe buýt đó những bức ảnh của vụ đâm xe và khi tôi thấy bức ảnh này, tôi đã không thấy một cơ thể đầy máu me và bất động
Tôi đã thấy một vóc dáng khỏe mạnh từ một góc cơ đen ta của vai trái và tôi tiếc thương rằng nó đã mất và tiếc thương cho những gì tôi chưa làm
nhưng giờ thì không thể được nữa rồi Sau đó, tôi đọc bản khai báo mà Abed đưa buổi sáng sau vụ tai nạn
về việc đi làn đường bên phải trên xa lộ hướng đi Jerusalem
Đọc những lời lẽ của ông ta, tôi tức tối vô cùng Đó là lần đầu tiên tôi cảm thấy bực tức với người này,
và nó xuất phát từ ý nghĩ kỳ diệu Trên tờ giấy khô ráo đó,
vụ tai nạn dường như chưa từng xảy ra Abed đã có thể vòng qua trái nếu thế thì tôi đã có thể ông ta vèo qua cửa sổ
và tôi đã có thể còn nguyên vẹn
"Cẩn thận, Abed, coi chừng. Chậm lại" Nhưng Abed đã không đi chậm lại, trên tờ giấy khô ráo đó, cổ của tôi lại gãy một lần nữa
và một lần nữa, tôi nằm lại đó, không chút bực bội. Tôi quyết định tìm Abed, và cuối cùng tôi đã gặp được ông ta trả lời câu chào tiếng Do Thái của tôi với giọng lãnh đạm
Có vẻ như ông ta cũng đã đợi điện thoại của tôi
Và có lẽ, đúng thế. Tôi quên chưa kể đến hồ sơ lái xe trước đó của Abed 27 vụ vi phạm khi đến tuổi 25 vụ cuối cùng, ông ta không chuyển về số thấp trong ngày 1/5 đó và tôi cũng quên chưa nói tới hồ sơ của tôi liệt cả chân và tay, các ống thông dẫn tiểu tâm trạng bất an và mất mát và khi Abed nói về việc ông ta đã bị đau thế nào do vụ đâm xe Tôi đã không nói là tôi biết từ báo cáo của cảnh sát
rằng ông ta đã không bị chấn thương nghiêm trọng
Tôi nói tôi muốn gặp Abed nói tôi nên gọi lại sau vài tuần, và khi tôi gọi lại, một đoạn thoại nói không liên lạc được với số của ông ta,
Tôi để Abed và vụ tai nạn vào dĩ vãng
Rất nhiều năm qua đi. Tôi đi lại bằng gậy và mắt cá chân căng cứng ra, còn lưng thì đau
trên những hành trình qua 6 địa lục. Tôi tập ném cao bóng trong một trò chơi nhẹ nhàng hàng tuần và tôi bắt đầu ở Công viên Trung tâm, rồi sống ở New York, tôi trở thành nhà báo và một nhà văn,
đánh chữ hàng trăm hàng nghìn chữ chỉ với một ngón tay. Một người bạn chỉ ra với tôi rằng tất cả những câu chuyện lớn lao của tôi phản ảnh chính tôi, mỗi câu chuyện đó xoay quanh một cuộc đời đã thay đổi mãi mãi, mang nợ, nếu không phải là vụ tai nạn, thì là sự thừa kế
cái liệng bay của con dơi, cái sập của cửa chớp, việc bắt giữ.
Mỗi chúng ta đều có khoảng trước và sau
Tôi đã phải chiến đấu rất nhiều cho cái khoảng sau đó. Nhưng Abed vẫn ở trong tâm trí tôi, khi năm ngoái tôi quay lại Israel để viết về vụ tai nạn, và cuốn sách tôi đã viết có tên là "HALF-LIFE" lúc đó gần hoàn thành, tôi nhận ra tôi vẫn muốn gặp Abed, và cuối cùng, tôi hiểu ra vì sao:
để nghe người đàn ông đó nói hai từ: Xin lỗi.
Người ta xin lỗi vì những điều nhỏ hơn thế Thế là tôi hỏi qua công an để biết rằng Abed vẫn còn sống đâu đó trong cùng thành phố của ông ta Tôi lái xe đi gặp ông ta với một chậu hoa hồng vàng để ở ghế sau xe ô tô,
bỗng nhiên những bông hoa có vẻ gợi ý
thế nên tặng cái gì cho người đã làm gãy cổ của bạn nhỉ? (Cười) Tôi dừng lại ở thi trấn Abu Ghosh, và mua một bịch kẹo dẻo Thổ Nhĩ Kỳ
vị hoa hồng rắc hạt dẻ cười.
Tốt rồi. Trở lại xa lộ 1, tôi hình dung những gì đang đợi phía trước
Abed có thể ôm tôi, Abed có thể nhổ vào mặt tôi.
Abed có thể nói: "Tôi xin lỗi'' Sau đó tôi bắt đầu băn khoăn, vì tôi có rất nhiều thời gian trước khi gặp cuộc đời tôi đã có thể khác như thế nào nếu như người đàn ông này không làm tôi bị thương tật
nếu như gien của tôi đã nhận được những sự giúp đỡ khác thế
Tôi đã có thể là ai? Liệu tôi có là người trước khi bị tai nạn,
trước khi con đường này phân chia đời tôi như gáy của một quyển sách?
Liệu tôi có là những gì đã xảy ra với mình? Liệu tất cả chúng ta có là kết quả của những gì xảy ra với mình, sự phản bội hôn nhân hay tình yêu
tiền tài thừa kế?
Liệu chúng ta thay cho cơ thể, bẩm sinh là thiên phú hay thiếu sót? Có vẻ như chúng ta không thể là gì hơn ngoài di truyền và kinh nghiệm sống
nhưng làm sao để tách bạch cái này với cái kia? Như Yeat đã đưa ra câu hỏi căn bản, ''Ôi, thân thể lướt thoe nhạc, ánh nhìn tươi sáng,
sao ta tách được người vũ công khỏi điệu nhạc? Tôi đã lái xe khoảng một giờ
khi tôi nhìn vào gương chiếu hậu, tôi thấy ánh nhìn tươi sáng của mình
Ánh sáng luôn trong đôi mắt màu xanh nước biển của tôi Sự thiên lệch và tính bốc đồng đã đẩy tôi đi tới như khi tôi, một đứa bé cố lần tới một con thuyền để đi vào hồ Chicago, nó cũng đẩy tôi đi tới, khi ở tuổi thiếu niên
tôi nhảy vào vịnh Cape Cod ngay vừa sau một trận bão Nhưng tôi cũng thấy sự phản chiếu rằng nếu Abed đã không làm tôi tàn tật, tôi có thể bây giờ, rất có khả năng, là một bác sĩ
một người chồng và một người cha. Tôi có thể đã không chứa chất tâm tư nhiều về thời gian và cái chết và à, tôi có thể không bị tàn tật,
không bị chịu đựng hàng nghìn vận rủi những đợt co quắp của năm ngón tay, những vết mẻ của răng khi cắn vào đủ thứ
một bàn tay cứng quèo không thể mở ra Người vũ công và điệu nhạc thật sự quấn bện vào nhau rồi.
Đã gần 11 giờ khi tôi rẽ qua đường bên phải về hướng Afula, vượt qua một mỏ đá lớn và sắp đến Kfar Kara.
Tôi cảm thấy cái nhói đau của thần kinh.
Nhưng radio đang chơi Sô-panh, bảy bản mazuka tuyệt đẹp Tôi rẽ vào một lối gần một trạm xăng nghe nhạc và bình tâm lại
Tôi đã nghe nói ở thị trấn Ả rập người ta chỉ cần nhắc đến tên địa danh thì nó sẽ được ghi lại
Tôi đang nhắc đến Abed và tôi ghi lại một cách cẩn trọng rằng tôi ở đây trong bình thản đối với những người trong thị trấn này, khi tôi gặp Mohamed bên ngoài một bưu điện vào buổi trưa
Anh ấy lắng nghe tôi
Bạn biết đấy, thường khi nói truyện với người khác tôi tự hỏi khi nào tôi kết thúc ở đâu và sự tàn tật bắt đầu vì rất nhiều người nói với tôi rằng họ không nói với ai cả
Rất nhiều người khóc.
Một ngày, sau khi một người phụ nữ tôi gặp trên phố cũng làm như thế sau đó tôi hỏi bà ấy sao lại thế bà ấy nói với tôi rằng, với tất cả trái tim, nước mắt của bà ấy xuất phát từ điều tôi hạnh phúc và mạnh mẽ nhưng cũng vì tôi mong manh nữa.
Tôi nghe những lời của bà ấy, có lẽ nó đúng
Tôi đã là tôi nhưng giờ tôi cũng tôi mặc dù bị khập khiễng, đó là điều mà khiến tôi trở thành tôi của tôi bây giờ
Mohamed nói với tôi những điều mà có lẽ anh ấy không nói với người lạ.
Anh ấy đưa tôi tới một ngôi nhà trát vữa, rồi đi mất
Còn tôi ngồi suy ngẫm nên nói gì một người phụ nữ mặc khăn và áo choàng đen đi tới
Tôi bước ra khỏi xe và nói: "Shalom" rồi giới thiệu về mình Bà nói với tôi rằng chồng bà Abed bốn giờ nữa sẽ đi làm về
Tiếng Do Thái của bà không tốt lắm, sau đó bà thú thật bà nghĩ tôi là người đến lắp đặt Internet
(Cười) Tôi lái xe đi và quay lại lúc 4.30 nhờ những ngọn tháp ở thánh đường Hồi giáo dọc đường tôi tìm được đường quay lại
Khi tôi tiến gần tới cửa chính Abed thấy tôi, mặc quần jeans, áo thô, chống gậy tôi thấy Abed, một người trông bình thường và tầm thước
Ông ta mặc đồ trắng đen, tất giày cao cổ quần thun, áo len khoang mũ len sọc kéo che cả trán
Ông ta đợi tôi. Mohamed đã gọi điện
Thế là, chúng tôi bắt tay, và cười Tôi đưa ông ta quà tặng và ông ta nói tôi là khách của ông ta Rồi chúng tôi ngồi cạnh nhau trên cái ghế bành bọc vải
Abed nói lại ngay câu chuyện đau buồn ông ta đã bắt đầu nói qua điện thoại 16 năm về trước
Lúc đó ông ta mới có phẫu thuật mắt, ông ta nói
Ông ta cũng có vấn đề với bên sườn và chân À, và ông ta bị mất răng trong vụ tai nạn
Tôi có ước được nhìn thấy ông ta bị bỏ răng đi không?
Abed sau đó đứng dậy và bật ti vi lên để tôi không bị trơ trọi khi ông ta ra khỏi phòng sau đó trở lại với những bức ảnh vụ tai nạn và bằng lái xe cũ của ông ta.
"Tôi trước trông cũng bảnh" ông ta nói
Và chúng tôi nhìn vào thẻ căn cước dán ép của ông ta
Abed trông chắc chắc hơn là đẹp trai với mái tóc đen dày và khuôn mặt đầy và cái cổ to
Đó là người thanh niên vào ngày 16 tháng 5, 1990 đã làm gãy hai cái cổ, trong đó có cổ của tôi làm biến dạng một cái sọ và cướp đi một mạng sống.
21 năm sau, ông ta gầy hơn vợ mình da mặt chảy xệ khi nhìn Abed nhìn vào thời tuổi trẻ của mình tôi nhớ về bản thân mình nhìn ảnh thời trai trẻ của tôi sau vụ tai nạn, và nhận thấy ông ta đang hoài niệm
"Vụ tai nạn đã thay đổi cuộc sống của chúng ta'' tôi nói
Abed sau đó cho tôi xem bức ảnh của chiếc xe tải tan nát và nói vụ tai nạn là do lỗi của người lái xe buýt đi ở làn bên trái, người không cho ông ta vượt
Tôi không muốn chỉnh sửa về vụ tai nạn với Abed
Tôi mong muốn một điều đơn giản hơn thế đổi lấy món đồ ngọt Thổ Nhĩ Kỳ lấy hai từ và ra về
Nhưng tôi không chỉ ra rằng trong bản khai báo buổi sáng sau vụ tai nạn Abed không hề nhắc đến người lái xe buýt.
Tôi đã im lặng. Tôi im lặng bởi lẽ tôi không đến vì sự thật
Tôi đã đến vì sự ăn năn
Và tôi đi tìm sự hối lỗi rồi ném cái sự thật đó cùng với chiếc xe buýt
"Tôi hiểu'' tôi nói ''rằng vụ tai nạn không phải là lỗi của ông nhưng ông có thấy buồn khi người khác phải chịu đựng không?"
Abed nói nhanh ba từ,
''Vâng, tôi chịu đựng''
Sau đó Abed nói cho tôi biết ông chịu đựng thế nào
Ông ta đã sống một cuộc sống vô đạo trước vụ tai nạn và rồi Chúa ban lệnh để vụ tai nạn xảy ra nhưng giờ, ông ngoan đạo, nên Chúa hài lòng
Đúng lúc đó, Chúa lại can thiệp tin tức trên ti vi về một vụ đâm xe vài giờ trước đó đã giết 3 người ở mạn phía bắc
Chúng tôi nhìn vào đống đổ nát
"Lạ nhỉ" tôi nói
"Lạ thật" ông ta đồng tình
Lúc đó ý nghĩ của tôi là, tại đường 804 những thủ phạm và những nạn nhân cùng có nghĩa vụ do một vụ tai nạn
Một vài người, giống như Abed, đã quên ngày đó
Một vài người, giống như tôi, vẫn còn nhớ
Bản tin kết thúc và Abed nói
"Thật đáng tiếc" ông ta nói " cảnh sát ở đất nước này không cứng rắn đủ đối với bọn tài xế kém''
Tôi thật sự lúng túng
Abed đã nói một điều phi thường
Có phải nó thể hiện rằng ông ta đang bào chữa cho mình trong vụ tại nạn không?
Đó có phải là bằng chứng của tội lỗi, một sự khẳng định rằng ông ta đã nên bị bỏ tù lâu hơn?
Ông ta bị tù sáu tháng, mất thẻ lái xe tải vĩnh viễn
Tôi quên mất sự liều lĩnh lúc đó
''Ừm, Abed'' tôi nói ''Tôi nghĩ ông có một vài vấn đề với lái xe trước vụ tai nạn''
''À'' ông ta nói ''một lần tôi đi quá tốc độ 60 trên đường chỉ cho 40''
thế 27 lần vi phạm vượt đèn đỏ, lái xe quá tốc độ, đi sai làn đường và cuối cùng, lao thẳng xe xuống dốc chỉ còn là một lỗi vi phạm.
Lúc đó thì tôi hiểu rằng bất kể thực tế có cay nghiệt đến đâu con người sẽ vẫn tự ru mình trong những mô ta êm dịu
Con dê trở thành anh hùng. Thủ phạm trở thành nạn nhân.
Lúc đó tôi hiểu rằng Abed sẽ không bao giờ xin lỗi.
Abed và tôi ngồi uống cà phê
Chúng tôi ngồi 90 phút với nhau và giờ ông ta trong mắt tôi
không hẳn là người xấu cũng chẳng hẳn là người tốt
Ông ta là một người hạn chế ông ta đang tự thấy ông ta tử tế với tôi
qua cử chỉ gật đầu kiểu Do Thái ông ta nói với tôi rằng tôi sẽ sống tới 120 tuổi
Nhưng quả thật khó khăn cho tôi khi liên hệ giữa một người đã hoàn toàn rửa sạch tay sau những điều tội lỗi ông ta đã làm với một người mà cuộc đời không bị tra xét ông ta còn nói ông ta nghĩ rằng có hai người bị chết trong vụ tai nạn.
Có quá nhiều điều tôi muốn nói với Abed
Tôi mong nói với ông ta, liệu ông ta có nhận thấy sự tàn tật của tôi không cũng là dễ hiểu với những người ngạc nhiên một cách sai lầm trước những người như tôi, mỉm cười khi chúng tôi đi khập khiễng
Người ta không biết rằng chúng tôi đã sống qua những điều khủng khiếp hơn rằng vấn đề trái tim bị tổn thương ghê ghớm còn hơn cả chiếc xe tải chạy trốn rằng vấn đề trong tâm trí còn nặng nề hơn thêm những tổn thương, hàng trăm cái cổ bị gãy,
tôi ước có thể nói với ông ta rằng những điều tạo thành chúng ta hầu hết chúng ta không phải là tâm trí , không phải là cơ thể và không phải là những gì xảy đến với chúng mà là việc chúng ta phản ứng thế nào với những điều xảy đến
Như nhà tâm lý học Viktor Frankl đã viết ''Điều cuối cùng của tự do của nhân loại: đó là việc lựa chọn thái độ ra sao trong bất kỳ hoàn cảnh nào"
Tôi ước có thể nói với ông ta rằng, không chỉ người bị liệt và người gây ra nó phải tiến triển và tương thích với thực tế mà là tất cả chúng ta Những người già, lo lắng, li dị, hói đầu người phá sản , tất cả mọi người
Tôi ước có thể nói với ông ta rằng người ta không cần phải nói một điều xấu xa là tốt rằng vụ tai nạn là do Chúa, nên vụ tai nạn là tốt một cái cổ bị gãy là tốt
Người ta có hể nói rằng điều xấu xa thật sự tồi tệ nhưng thế giới tự nhiên này vẫn còn những điều tuyệt diệu.
Tôi ước có thể nói với ông ta rằng, cuối cùng, nhiệm vụ của chúng ta là rất rõ Chúng ta phải đứng lên từ những điều rủi ro
Chúng ta phải được sống trong cái tốt và tận hưởng cái tốt học hành, làm việc, trải nghiệm, tình bạn, ôi tình bạn cộng đồng và tình yêu
Nhưng trên hết, tôi ước có thể nói với ông ta rằng như Herman Melville đã viết chìm sâu trong hơi ấm tình thân một phần nhỏ bạn vẫn bị giá lạnh bởi không có giá trị nào trên thế giới này không chỉ đơn thuần là sự tương phản''
Vâng, tương phản
Nếu bạn quan tâm tới những điều bạn không có có lẽ bạn thật sự quan tâm tới những điều bạn có và nếu những vị chúa thật sự tốt bụng, bạn có thể thật sự tận hưởng những gì bạn có
Đó là món quà duy nhất bạn có thể nhận nếu bạn chịu đựng bất kỳ sự tồn tại nào
Bạn biết về cái chết, vậy hãy thức dậy mỗi sáng với nhịp đập sẵn sàng cho cuộc sống
Đâu đó trong bạn có thể giá lạnh và đâu đó phần khác trong bạn đang thật sự tận hưởng sự ấm áp hoặc ngay cả sự giá lạnh
Một buổi sáng, rất lâu sau vụ tai nạn tôi vấp vào một hòn đá và bên dưới chân trái của tôi có một cơn đau lạnh giá, tâm trí tôi thức tỉnh Thật tuyệt vời, một cơn tuyết rơi
Nhưng tôi đã không những điều này với Abed
Tôi chỉ nói với ông ta rằng ông ta đã giết một người, không phải hai
Tôi nói cho ông ta tên của người thiệt mạng
và sau đó tôi nói "Xin chào''
Cảm ơn
(Vỗ tay) Xin cảm ơn rất nhiều
(Vỗ tay)
Năm tôi 14 tuổi, tôi là một người thiếu tự tin vào bản thân.
Tôi cảm giác mình không có bất kỳ một tài năng nào cả.
Một ngày nọ, tôi mua một cái yo-yo.
Khi tôi thử chiêu đầu tiên, nó như thế này. Ngay chiêu đơn giản nhất tôi cũng không thể làm được, nhưng đó là điểu hiển nhiên đối với tôi, một kẻ bất tài và ghét tất cả các môn thể thao.
Nhưng sau một tuần tập luyện, tôi đã có thể chơi như thế này. Khá hơn một chút.
Tôi đã nghĩ, yo-yo là một thứ mà tôi có thể chơi tốt,
lần đầu tiên trong đời tôi. Tôi đã tìm thấy niềm đam mê.
Tôi đã dành tất cả thời gian để tập luyện.
Tôi bỏ ra hàng giờ hàng giờ mỗi ngày để nâng cao kỹ năng.
Và rồi 4 năm sau, khi tôi 18 tuổi, tôi đã có mặt trong cuộc tranh tài Yo-Yo thế giới.
Và tôi đã chiến thắng.
Tôi vô cùng phấn khích "vâng, tôi đã làm được, tôi đã trở thành anh hùng"
Tôi có thể có rất nhiều nhà tài trợ với rất nhiều tiền, hàng ngàn cuộc phỏng vấn và lên TV", tôi đã nghĩ như thế.
Nhưng sau khi trở về Nhật Bản, không có bất cứ gì thay đổi trong cuộc sống của tôi.
Tôi nhận ra xã hội không đánh giá cao niềm đam mê của tôi
Nên tôi quay trở lại trường học và trở thành một công nhân Nhật điển hình một kỹ sư hệ thống.
Tôi cảm thấy niềm đam mê, trái tim và linh hồn đã rời khỏi thân xác tôi.
Tôi thấy mình không còn sống trên đời này nữa.
Nên tôi bắt đầu nghĩ tôi nên làm gì đây, và tôi nghĩ tôi muốn nâng cao kỹ năng trình diễn của mình để cho mọi người biết Yo-yo tuyệt như thế nào để thay đổi hình ảnh yo-yo trong mắt mọi người.
Nên tôi đã xin nghỉ việc và bắt đầu con đường trở thành nhà trình diễn chuyên nghiệp.
Tôi bắt đầu học ba lê cổ điển, nhảy jazz, nhào lộn và những thứ khác để có khả năng biểu diễn tốt hơn.
Và kết quả của tất cả sự cố gắng và sự giúp đỡ của nhiều người, mơ ước đã trở thành hiện thực.
Tôi đoạt giải yo-yo thế giới lần nữa ở hạng mục nghệ sỹ trình diễn.
Tôi vượt qua một buổi diễn thử ở Cirque du Soleil.
Hôm nay, tôi đứng trên sân khấu TED này với Yo-yo trước quý vị.
(vỗ tay) Những gì tôi học được từ yo-yo là nếu tôi nỗ lực với niềm đam mê cháy bỏng, không chuyện gì là không thể.
Quý vị có cho phép tôi chia sẻ niềm đam mê của tôi với quý vị qua một màn trình diễn không ạ?
(Vỗ tay) (Tiếng nước) (Nhạc) (Vỗ tay) (Nhạc) (Nhạc) (Vỗ tay) (Vỗ tay) (Nhạc) (Vỗ tay) (Vỗ tay) (Nhạc) (Vỗ tay)
Một điều tôi muốn khẳng định ngay từ đầu rằng không hẳn tất cả các chuyên gia phẫu thuật thần kinh đều mang giày ống cao bồi
Tôi chỉ muốn các bạn biết điều đó.
Vì tôi chính là một nhà giải phẫu thần kinh, và tôi tuân theo phương pháp phẫu thuật thần kinh theo cách truyền thống, và điều mà tôi sẽ nói với các bạn hôm nay là điều chỉnh các thông số trong các mạch não bộ, khả năng thâm nhập tới bất cứ vùng nào của não bộ và di chuyển lên xuống các vùng của não bộ giúp cho các bệnh nhân của mình.
Vì thế mà tôi đã nói phẫu thuật thần kinh xuất phát từ truyền thống.lâu đời.
Cách nay khoảng 7000 năm.
Tại Mesoamerica người ta đã sử dụng phương pháp giải phẫu thần kinh, và đã có một số các nhà giải phẫu thần kinh sử dụng phương pháp đó để cứu chữa cho người bệnh.
Và họ đã thử nghiệm, họ đã hiểu ra não bộ có liên quan tới bệnh thần kinh và tâm thần.
Họ đã không hiểu chính xác họ đang làm gì.
Dẫu vậy, không có nhiều thay đổi cho lắm. (Cười) Nhưng họ đã nghĩ rằng nếu bạn mắc bệnh thần kinh hoặc tâm thần, chắc hẳn là do bạn đang bị linh hồn quỷ ám.
Vậy nếu bạn bị ma quỷ ám gây ra các vấn đề về thần kinh hoặc tâm thần, thì cách để chữa trị tất nhiên sẽ là đục một lỗ trên hộp sọ và đuổi con quỷ ra.
Vậy cứ suy nghĩ ngược lại xem, và những người đục mấy cái lỗ ấy
Đôi khi người bệnh có chút do dự để vượt qua điều đó bởi vì bạn có thể nói rằng những lỗ ấy chỉ được đục không hoàn chỉnh và rồi tôi nghĩ có vài thủ thuật khoan xương được dùng để khoan nhanh chóng tạo ra một cái lỗ nhỏ chúng ta biết rằng bệnh nhân sống sót sau thủ thuật này.
Thế nhưng thủ thuật này lại khá phổ biến.
Một vài vùng có khoảng 1% sọ người có những lỗ khoan, vì thế bạn có thể hiểu rằng bệnh liên quan đến thần kinh và tâm thần thì khá phổ biến và điều này cũng khá phổ biến vào khoảng 7000 năm trước.
Bây giờ theo thời gian chúng tôi nhận ra rằng các vùng khác nhau của bộ não thực hiện chức năng khác nhau.
Vậy nên có những vùng trên não có chức năng để điều khiển sự vận động và tầm nhìn của bạn hay bộ nhớ hoặc cảm giác ngon miệng của bạn,...
Khi các chức năng vận hành tốt thì hệ thống thần kinh, cũng như mọi chức năng đều hoạt động tốt.
Nhưng một khi mọi thứ bị trục trặc thì hẳn là các mạch của não có vấn đề, và một số tế bào thần kinh khác lạ không hoạt động và gây ra vấn đề, hoặc đôi khi hoạt động kém hay không hoạt động hết công suất.
Hiện giờ, biểu hiện của vấn đề này phụ thuộc vào những nơron này nằm ở vùng nào của não.
Nên khi những nơron thần kinh này nằm trong mạch thần kinh vận động bạn sẽ bị rối loạn chức năng trong hệ thống chuyển động. và bạn mắc những bệnh như bệnh Parkinson.
Khi sự cố xảy ra ở mạch thần kinh chi phối trạng thái tinh thần thì bạn mắc bệnh như là chứng trầm cảm, và khi có trục trặc ở vùng điều khiển bộ nhớ và chức năng nhận thức bạn sẽ mắc chứng Alzheimer.
Vì vậy những gì chúng tôi có thể làm là xác định vùng nào trong não bộ có rối loạn, chúng tôi cũng có khả năng can thiệp trong các mạch thần kinh của não để hoặc là di chuyển lên hay xuống.
Chính vì thế mà việc này giống như xác định đúng kênh trên radio.
Một khi bạn xác định đúng đài phát thanh phát nhạc jazz hoặc opera trong trường hợp của chúng tôi là xác định xem vùng chuyển động hay tinh thần mà chúng tôi có thể cài đặt thông số vào và dùng một cái nút thứ hai để điều chỉnh âm lượng để dịch chuyển lên trên hoặc xuống dưới.
Thế nên tôi muốn nói với các bạn việc sử dụng các mạch trong não để cấy ghép các điện cực vào và chuyển các vùng của não lên trên, xuống dưới để xem xét rằng liệu nếu chúng ta có thể giúp các bệnh nhân của mình hay không.
Hơn nữa việc này đạt được bằng cách sử dung loại thiết bị này và gọi là kích thích sâu vào não bộ.
Vì thế việc chúng tôi đang làm là đưa các điện cực vào não.
Thêm nữa, chúng tôi khoan các lỗ trên hộp sọ có kích thước bằng một đồng xu, đặt điện cực vào, sau đó điện cực này đưa hẳn vào dưới vùng da xuống tới máy điều hòa nhịp tim ở ngực và với một điều khiển từ xa giống như một cái điều khiển từ xa của tivi chúng tôi có thể điều chỉnh lượng điện năng cung cấp cho các vùng trong não.
Chúng tôi có thể dịch lên hay xuống, bật hoặc tắt.
Ngày nay, khoảng một trăm ngàn bệnh nhân trên thế giới đã nhận điều trị bằng sự kích thích não sâu, và tôi sẽ giới thiệu cho các bạn vài ví dụ trong sử dụng kích thích não sâu để chữa trị rối loạn vận động, rối loạn tâm thần và rối loạn nhận thức.
Vì vậy điều này có vẻ giống như một cái gì trong não.
Bạn thấy này điện cực xuyên qua hộp sọ vào não và yên vị ở trong đó, chúng tôi có thể cấy chúng vào bất cứ vùng nào trong não
Tôi đã nói với các bạn mình rằng không có nơron nào an toàn trong một ca giải phẫu thần kinh vì điều chúng tôi có thể chạm tới chỉ là bất cứ vùng nào được cho là an toàn trong não bộ thôi.
Ví dụ đầu tiên tôi sẽ giới thiệu cho các bạn là một bệnh nhân mắc chứng bệnh Parkinson, và người phụ nữ này mắc bệnh Parkinson và bà cũng có điện cực trong não bộ và tôi sẽ nói cho các bạn biết bà như thế nào khi tắt các điện cực trong lúc bà mang bệnh này tiếp theo chúng ta bật điện cực lên
Vậy nó có dạng thế này
Bây giờ điện đã được tắt, chúng ta có thể thấy bà run rẩy.
(Video) Bác sỹ: Được rồi. Người phụ nữ: Tôi không thể. Bác sỹ: Bà có thể thử chạm vào ngón tay tôi chứ?
(Video) Bác sỹ: Khá hơn rồi đấy. Người phụ nữ:Bên này khá hơn rồi.
Bây giờ tôi bật lên.
Nó bật rồi. Chỉ cần bật lên.
Và ngay lập tức mọi việc thế này.
Sự khác nhau chính là việc rung lên như thế này và việc không còn rung nữa. (Vỗ tay). Sự khác nhau giữa việc rung lên như thế và việc không còn rung liên quan tới hành vi mất kiểm soát của 25000 tế bào thần kinh dưới đồi
Vì thế chúng tôi biết cách tìm ra những kẻ gây rối và nói rằng, " các quý ông, đủ rồi đấy.
Chúng tôi muốn các ông dừng lại đi."
Và chúng tôi dùng điện.
Vì thế chúng tôi dùng điện để ra lệnh cho việc đốt cháy và chúng tôicố gắng chặn các hành vi mất kiểm soát do điện.
Trong trường hợp này, chúng tôi ức chế hoạt động của các tế bào thần kinh bất bình thường.
Chúng tôi bắt đầu sử dụng kỹ thuật này vào các vấn đề khác, và tôi muốn nói các bạn về một vấn đề thú vị mà chúng tôi đã gặp phải, một ca rối loạn trương lực cơ.
Vì rối loạn trương lực cơ là rối loạn ảnh hưởng xấu cho trẻ em.
Đó là rối loạn di truyền và liên quan tới cử động xoắn vặn, và những trẻ em mắc bệnh này sẽ có những cử động xoắn vặn ngày càng tăng, lặp đi lặp lại cho tới khi chúng không thở nổi, tới mức đau đớn, nhiễm trùng tiết niệu rồi tử vong.
Hãy quay lại năm 1997 khi tôi được yêu cầu khám cho cậu bé hoàn toàn bình thường này. Cậu ta mắc chứng trương lực cơ do di truyền
Gia đình này có 8 đứa con.
Trong đó có 5 đứa mắc bệnh này.
Đây là cậu bé ấy.
Cậu ta 9 tuổi, hoàn toàn khỏe mạnh cho tới lúc 6 tuổi và rồi cơ thể cậu ta bắt đầu bị xoắn lại, đầu tiên là chân phải rồi tới chân trái, cánh tay phải, sau đó cánh tay trái, rồi đến thân mình, sau đó trước khi đến khám, trong vòng một hai năm kể từ khi khởi phát bệnh, cậu bé không còn đi được nữa, không còn đứng được nữa.
Cậu bé trở nên tàn tật, và thực sự theo diễn tiến tự nhiên càng tệ hơn khi các bộ phận ngày càng xoắn lại dần dần mất hết chức năng, và nhiều trẻ trong số đó tử vong.
Cậu bé là một trong 5 đứa trẻ đó.
Cách duy nhất cậu bé có thể di chuyển là bò bằng bụng như thế này.
Cậu bé không còn phản ứng với bất kỳ loại thuốc nào.
Chúng tôi chẳng biết làm gì cho cậu bé.
Chúng tôi không xác định được nên tiến hành phẫu thuật nào, nên xâm nhập vào nơi nào trong não bộ, nhưng trên cơ sở các kết quả bệnh Parkinson, chúng tôi đã suy luận, vậy tại sao chúng tôi lại không cố gắng ngăn chặn cùng một vùng của não bộ mà chúng tôi đã triệt tiêu ở bệnh Parkinson, và hãy xem thử điều gì xảy ra?
Đây là cậu bé ấy. Chúng tôi đã phẫu thuật cậu bé. với hy vọng cậu bé khỏe mạnh hơn. Chúng tôi không biết.
Hiện tại cậu bé đã trở về Israel nơi cậu sống 3 tháng sau phẫu thuật, và cậu đây.
( Vỗ tay) Dựa trên kết quả đó, hiện nay phương pháp được áp dụng trên thế giới, và đã có hàng trăm đứa bé được cứu nhờ loại phẫu thuật này.
Cậu bé bây giờ đang theo học đại học và có một cuộc sống bình thường.
Đây là một trong những ca bệnh có kết quả khả thi mà tôi đã từng tiến hành chữa trị trong sự nghiệp của mình, khi phục hồi chức năng di chuyển và đi lại cho đứa trẻ này.
(Vỗ tay) Chúng tôi nhận ra lẽ ra chúng tôi có thể sử dụng công nghệ này không chỉ trong các mạch điều khiển chuyển động mà còn cho các vùng chức năng khác, và tiếp đến chúng tôi tiến hành là các mạch điều khiển tinh thần của bạn.
Và chúng tôi quyết định chữa trị bệnh trầm cảm, và lý do khiến chúng tôi quyêt định chữa trị trầm cảm vì bệnh này rất phổ biến, và như bạn biết, có rất nhiều cách chữa trị cho bệnh trầm cảm, bằng thuốc và liệu pháp tâm lý, thậm chí liệu pháp sốc điện. nhưng có hàng triệu người và vẫn còn 10 hay 20 % bệnh nhân mắc chứng trầm cảm không chữa được và cần sự giúp đỡ của chúng tôi.
Hãy nghĩ xem nếu chúng tôi có thể sử dụng công nghệ chữa trị bệnh nhân trầm cảm.
Vậy điều đầu tiên chúng tôi làm được là chúng tôi so sánh sự khác nhau trong não bộ của người trầm cảm với não bộ của người khỏe mạnh, và điều mà chúng tôi làm là chụp cắt lớp phát xạ để xem dòng chảy máu của não bộ, và điều mà chúng tôi nhận ra là não bệnh nhân trầm cảm khi so sánh với não bộ người khỏe mạnh thì các vùng trên não đóng lại, và những vùng đó được biểu thị bằng màu xanh.
Vâng ngay đây bạn có những vùng màu xanh và các vùng trên não này có liên quan tới động lực, động cơ và ra quyết định, và quả thực, nếu bạn trầm cảm nghiêm trọng như các bệnh nhân này hoặc như những người mắc chứng suy giảm. Bạn thiếu động lực và sự thúc đẩy.
Một điều khác chúng tôi nhận ra là vùng hoạt động quá tích cực, vùng 25 được biểu thị bằng màu đỏ và vùng 25 là trung tâm của nỗi buồn.
Ví dụ nếu tôi làm bạn buồn, tôi khiến bạn nhớ khoảnh khắc cuối cùng bạn nhìn bố hay mẹ trước khi họ qua đời hay một người bạn trước khi họ mất, vùng này của não sẽ sáng lên
Đó là trung tâm về nỗi buồn của não.
Vì các bệnh nhân trầm cảm hiếu động thái quá.
Khu vực của nỗi buồn có màu đỏ nóng.
Bộ điều chỉnh nhiệt được chỉnh tới 100 độ C, và các vùng khác của não liên quan đến nỗ lực và động lực đóng lại.
Vì thế chúng tôi băn khoăn rằng chúng tôi có thể cấy điện cực trong khu vực của nỗi buồn hay không, và xem xét liệu nếu chúng tôi có thể hạ nhiệt máy điều chỉnh liệu chúng tôi có thể giảm hoạt động, và hậu quả sẽ là gì?
Vì thế chúng tôi tiến hành cấy ghép điện cực trên vùng trầm cảm của bệnh nhân.
Tôi thực hiện việc này với người đồng nghiệp Helen Mayberg đến từ Emory.
Và chúng tôi cấy điện cực trong vùng 25, và ở trên cùng bản chụp cắt lớp bạn có thể thấy trước phẫu thuật vùng 25, khu vực của nỗi buồn màu đỏ nóng, và thùy trước của não đóng lại, được biểu thị ở vùng màu xanh, sau đó, sau 3 tháng liên tục kích thích, 24 giờ mỗi ngày hoặc 6 tháng liên tục được kích thích, chúng tôi hoàn toàn đảo ngược vấn đề này.
Chúng tôi có khả năng giảm vùng số 25 xuống mức bình thường hơn, chúng tôi có thể quay lại trực tuyến thùy trước của não và thực sự chúng ta đang thấy kết quả đáng kinh ngạc ở các bệnh nhân mắc bệnh trầm cảm nặng này.
Vì thế bây giờ chúng tôi đang trong thử nghiệm lâm sàng, trong giai đoạn 3 thử nghiệm lâm sàng, và đó có thể trở thành một quy trình mới nếu nó an toàn và chúng tôi nhận ra nó khá hiệu quả để chữa cho người bệnh mắc chứng trầm cảm nặng.
Tôi đã cho bạn thấy chúng tôi có thể sử dụng cách kích thích sâu vào não để chữa trị hệ cơ vận động trong các ca bệnh Parkinson và loạn trương lực cơ.
Tôi cũng vừa cho bạn thấy chúng tôi có thể dùng cách này điều trị vùng điều khiển cảm xúc cho bệnh nhân trầm cảm.
Vậy chúng ta có thể dùng cách kích thích sâu vào não để giúp bạn thông minh hơn không ?
( Cười) Ai có hứng thú với điều đó?
( vỗ tay) Tất nhiên chúng ta có thể chứ?
Vì vậy điều mà chúng tôi đã quyết định làm là chúng tôi thử tăng áp mạch điều khiển bộ nhớ trong não.
Chúng ta sẽ cấy điện cực trong các mạch điều khiển bộ nhớ và vùng chức năng nhận thức để xem xét liệu chúng tôi có thể thúc đẩy hoạt động của họ hay không
Bây giờ chúng tôi sẽ không thử với người bình thường.
Chúng tôi sẽ thử với những người có khiếm khuyết về nhận thức và chúng tôi sẽ chọn để chữa trị cho bệnh nhân Alzheimer người có bộ nhớ và nhận thức kém.
Như các bạn biết, đây là triệu chứng chính trong thời kỳ đầu mắc bệnh Alzheimer.
Vì vậy chúng ta cấy điện cực trong mạch của vùng não gọi là vòm, đó được coi là lối vào và ra của mạch bộ nhớ cùng với ý tưởng để xem liệu chúng tôi có thể bật mạch của bộ nhớ lên, và liệu điều này có giúp được các bệnh nhân mắc Alzheimer hay không.
Bây giờ hóa ra rằng với bệnh Alzheimer thì có lượng đường glucose lớn trong não bị thiếu hụt.
Não bộ sẽ có một chút gì đó thiếu hụt khi nó cần sử dụng đến glucôzơ
Não dùng 20% lương glucôzơ ấy của bạn mặc dù não chỉ chiếm 2% não dùng gấp 10 lần glucose so với trọng lượng của nó.
Não dùng 20% lượng glucose trong cơ thể và khi bạn đang còn bình thường lại chuyển sang bị suy giảm nhận thức nhẹ đó là tiền đề của Alzheimer, đó là Alzheimer. Sau đó các vùng trong não ngưng sử dụng glucose.
Các vùng này đóng lại, tắt hẳn.
Và quả thực, cái mà chúng tôi thấy các vùng có màu đỏ xung quanh dải băng của não bộ ngày càng lan tỏa biến thành vùng màu xanh nhiều hơn cho đến khi chúng tắt hẳn.
Điều này tương tự như mất điện trong vùng não, vùng mất năng lượng.
Vì thế ánh sáng tắt trong các bộ phận ở não của bệnh nhân Alzheimer và câu hỏi đặt ra là, ánh sáng có tắt mãi mãi hay là chúng ta bật chúng trở lại?
Chúng ta có thể làm cho các vùng này sử dụng glucose thêm lần nữa chăng?
Vậy đây là điều mà chúng tôi đã làm. Chúng tôi cấy điện cực trong vòm não của những bệnh nhân mắc chứng Alzheimer, chúng tôi bật nó lên, và chúng tôi quan sát xem điều gì xảy ra với lượng glucose dùng trong não
Và thực sự, cuối cùng bạn sẽ thấy trước phẫu thuật, vùng nào có màu xanh sẽ tiêu thụ ít glucose hơn bình thường, chủ yếu là ở vùng đỉnh và thùy thái dương.
Các khu vực của não bộ được đóng lại.
Ánh sáng trong các vùng não tắt.
Sau đó chúng tôi đưa vào các điện cực DBS và chúng tôi chờ đợi trong một tháng hay 1 năm, và các khu vực có màu đỏ thể hiện các vùng chúng tôi đã tăng sử dụng glucose.
Quả thật, chúng tôi có thể làm cho các vùng trong não những nơi không dùng glucose sử dụng lại glucose.
Vậy thì thông điệp ở đây với bênh Alzheimer ánh sáng biến mất nhưng khi có ai ở đó và chúng tôi có thể đưa năng lượng trở lại các vùng trong não, và chúng tôi đã làm vậy, chúng tôi hy vọng các chức năng sẽ hồi phục.
Vì vậy đây là thử nghiệm lâm sàng.
Chúng tôi tiến hành thử trên 50 người bệnh mắc chứng Alzheimer để xem liệu việc này có an toàn và hiệu quả, liệu chúng tôi có thể cải thiện chức năng thần kinh của họ hay không.
( Vỗ tay) Vì thông điệp tôi muốn gửi các bạn hôm nay rằng thực sự sẽ có một vài mạch trong não bị hư hỏng chức năng tùy theo các trạng thái bệnh tật khác nhau, chúng tôi đang nói về bệnh Parkinson, trầm cảm, tâm thần phân liệt, Alzheimer.
Chúng tôi đang nghiên cứu để tìm hiểu xem những mạch nào của não, những khu vực nào trong não chịu trách nhiệm phát ra các dấu hiệu lâm sàng và các triệu chứng của những bệnh này.
Hiện nay chúng tôi có thể tiếp cận các mạch này
Chúng tôi có thể đưa các điện cực vào mạch của não.
Chúng tôi có thể sắp xếp các hoạt động của các mạch này.
Chúng tôi có thể kìm nén chúng nếu chúng hoạt động thái quá, nếu chúng gây trắc trở, những rắc rối xảy ra trong não bộ, hoặc chúng tôi kích hoạt lại nếu chúng không hoạt động nữa, và khi làm như vậy chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể giúp toàn bộ chức năng của não bộ.
Tất nhiên ngụ ý của việc này là chúng tôi có thể giảm bớt các triệu chứng của bệnh tật, nhưng tôi vẫn chưa tiết lộ với các bạn rằng vẫn còn một vài bằng chứng chúng tôi có khả năng chữa các tổn thương của các vùng mà não sử dụng điện, và đó là điều thuộc về tương lai, và xem xét liệu chúng tôi không chỉ thay đổi hoạt động mà còn làm cho một vài chức năng của não .được phục hồi.
Vì vậy tôi hình dung rằng chúng ta sẽ thấy sự thay đổi lớn trong các chỉ dẫn kỹ thuật này.
Chúng ta sẽ thấy các điện cực đưa vào chữa trị các rối loạn của não bộ.
Một trong những điều thú vị là nó liên quan tới công việc gồm nhiều lĩnh vực.
Nó liên quan đến công việc của kỹ sư, của các nhà khoa học về hình ảnh, của các nhà khoa học cơ bản, của các nhà thần kinh học, nhà tâm thần học, nhà giải phẫu thần kinh và chắc chắn là những cái chung các ngành này sẽ gây hứng thú lớn.
Và tôi nghĩ chúng ta sẽ thấy được chúng ta có thể đuổi được nhiều linh hồn ma quỷ hơn ra khỏi não bộ và kết quả tất nhiên sẽ là chúng tôi có thể chữa cho nhiều bệnh nhân hơn.
Cảm ơn các bạn lắng nghe.
Chúng ta thường nghe ngôn ngữ tin nhắn là một thảm họa.
Người ta cho rằng nhắn tin gây ra sự sụt giảm và suy yếu khả năng đọc viết, hoặc ít nhất là khả năng viết, của thế hệ trẻ ở Mỹ và hiện nay là trên khắp thế giới.
Thực tế thì không hẳn vậy, nhưng thoạt nhìn rất dễ dàng tin vào điều này do đó chúng ta cần nhìn nhận nó ở một khía cạnh khác để thấy rằng nhắn tin thật sự là một điều kỳ diệu, vâng, không chỉ uy lực, nó còn là điều kỳ diệu, một phức hợp mới nổi đang diễn ra trong thời đại này, chúng ta cần xem xét lại một chút và để ý xem ngôn ngữ này thực sự là cái gì, ở đây, có một điều chúng ta nên biết ngôn ngữ tin nhắn không phải hoàn toàn là ngôn ngữ viết.
Ý của tôi là gì?
Về cơ bản, nếu chúng ta nghĩ về ngôn ngữ, thì có lẽ nó đã tồn tại được khoảng 150 nghìn năm, hoặc ít nhất cũng phải cỡ 80 nghìn năm, và thứ xuất hiện đầu tiên là ngôn ngữ nói.
Người ta đã nói rằng đó là thứ mà chúng ta được thừa hưởng nhờ vào di truyền.
nó cũng là cái chúng ta sử dụng nhiều nhất.
Ngôn ngữ viết xuất hiện khá lâu sau đó, và khi nhìn lại cuộc nói chuyện gần đây, có một sự tranh cãi về thời điểm ngôn ngữ viết xuất hiện, theo những ước tính truyền thống, nếu con người tồn tại trong vòng 24 giờ, thì viết bắt đầu diễn ra từ khoảng 11h07 tối.
Có bao nhiêu vấn đề gần đây được viết ra?
Ban đầu người ta phát ngôn, sau đó bài viết mới xuất hiện giống như một trò bịp.
Giờ đây đừng cho rằng tôi sai, viết có những thế mạnh nhất định.
Khi viết, do nó là một quá trình nhận thức, cũng bởi vì bạn có thể kiểm tra lại, nên bạn sẽ làm được một số thứ đối với ngôn ngữ hơn là khi bạn chỉ nói mà thôi.
Chẳng hạn, thử hình dung đoạn văn sau của Edward Gibbon "Sự thất bại và sụp đổ của đế chế La Mã:" "Cuộc đàm phán kéo dài hơn 12 giờ, cho đến khi quyết định rút lui dần dần của quân Ba Tư đã biến thành một cuộc tháo chạy đáng xấu hổ đã từng được các nhà lãnh đạo cấp cao và chính Surenas chỉ đạo
Lời văn rất trau chuốt, nhưng hãy nghĩ xem, không ai nói như thế cả.
Hay ít ra, họ không nên dùng như vậy nếu chỉ muốn bắt chước mà thôi. Điều này.... (Tiếng cười) không phải là một lối nói thông thường của bất kỳ một ai đó.
Lối nói thông thường khá là khác biệt.
Thật ra, các nhà ngôn ngữ học đã chỉ ra rằng khi chúng ta nói theo cách thông thường, chúng ta thường sử dụng khoảng 7 đến 10 từ.
Bạn sẽ biết điều này nếu đã từng có dịp ghi lại những gì bạn hay một nhóm người khác nói.
Đó là phát biểu.
Lúc nói thì sẽ thông thoáng hơn. Có nhiều thông điệp hơn.
Nhưng nó không có tác dụng phản ánh nhiều như viết.
Vì thế tự nhiên chúng ta có khuynh hướng nghĩ rằng vì thường xuyên nhìn thấy ngôn ngữ viết nên nó chính là ngôn ngữ, Nhưng thực tế ngôn ngữ là gì? Chúng bao gồm 2 thứ, có cả nói và viết.
Nhưng bây giờ dĩ nhiên, khi thời gian qua đi, tự nhiên đã hình thành một mối liên hệ xác định giữa nói và viết.
Chẳng hạn, trong kỷ nguyên hiện nay, đã rất phổ biến khi một người phát biểu với cái cách giống với viết.
Ở đây ý của tôi là dạng phát biểu của người này trong một bộ phim cũ khi họ cố gắng cất giọng, và rảo bước, rồi nói "E hèm, thưa quý ông, quý bà," theo một kiểu mẫu không giống với cách nói bình thường.
Đó là cách nói trang trọng. Nó sử dụng những câu văn dài giống như đoạn văn bên trên của Gibbon.
Về cơ bản cách nói này giống với khi bạn viết, và ví dụ như là, những ngày nay chúng ta đang nhớ về Lincoln thông qua một bộ phim.
Diễn văn Gettysburg của Lincoln chỉ được xem là phần phụ của sự kiện lần đó.
Trong khi suốt 2 giờ trước đó, nhà hùng biện nổi tiếng thời ấy Edward Everett đã trình bày một bài diễn thuyết, nhưng thật ra thì nó không để lại ấn tượng với chúng ta ngày nay và cũng như trong quá khứ.
Lý do là nghe ông ấy nói giống như viết vậy đó.
Ấy vậy mà những con người bình thường đã đứng im và lắng nghe bài diễn thuyết trong suốt 2 giờ đồng hồ.
Đó là thói quen đã hình thành một cách tự nhiên.
Nó là cái mà mọi người đã từng làm, nói giống như viết.
À, vậy nếu bạn nói giống như viết, và sau đó hợp lý thôi, bạn sẽ làm ngược lại thỉnh thoảng viết giống như khi nói.
Nguyên nhân do nguồn tài liệu, lối suy nghĩ máy móc, bởi một lý do đơn giản là nguồn tài liệu không phù hợp.
Gần như là khó thực hiện việc đó bằng tay ngoại trừ viết tốc ký, rồi sau đó quá trình tương tác bị giới hạn.
Trên một máy đánh chữ rất khó để thực hiện điều này, ngay khi bạn có máy đánh chữ điện tử, và sau đó là máy vi tính, kết cục là nếu bạn có dễ dàng bắt kịp tốc độ giọng nói hay không, dù ít dù nhiều, bạn phải có một ai đó có thể nhanh chóng nhận được thông điệp của bạn.
Khi mà bạn có vài thứ luôn sẵn sàng ở trong túi để nhận được thông điệp đó, thì đồng thời bạn phải có những điều kiện cho phép chúng ta viết các thông điệp đó ra như khi ta nói vậy.
Ngôn ngữ tin nhắn đã xuất hiện trong những tình huống đó đấy.
Và do đó, ngôn ngữ này có cấu trúc rất linh hoạt.
Không một ai nghĩ đến việc sử dụng từ viết hoa hay là dấu câu trong khi soạn tin nhắn, cũng như là, có ai nghĩ về những thứ này khi nói không?
Không hề, câu hỏi là tại sao bạn làm như thế như bạn nhắn tin?
Ngôn ngữ tin nhắn là gì? Ở đây, sự thật là nó có mối liên hệ với hình thức cơ bản của ngôn ngữ viết, nhưng chính xác nó là lời nói được ghi chép lại.
Giờ đây chúng ta có thể viết lại những gì được nói.
Thú vị đây, tuy nhiên giờ đây chúng ta vẫn còn có thể nghĩ là nó là sự sai lầm về mặt ngôn ngữ.
Khi nhìn vào sự lỏng lẽo của cấu trúc câu, và thiếu hụt các nguyên tắc viết chuẩn cũng như sự khác biệt giữa các cách viết chúng ta thường xuyên được học ở nhà trường, và vì thế ta nghĩ cách viết đó sai rồi.
Đó cũng là cảm giác bình thường thôi.
Thế nhưng bản chất vấn đề nằm ở chỗ những điều đang diễn ra là một loại phức hợp mới nổi.
Thực sự cái ta đang nhìn thấy đó là lời nói được ghi chép lại.
Và để hiểu được nó, điều mà ta cần xét đến trong ngôn ngữ mới này, là hình thức xuất hiện của cấu trúc câu.
Xét ví dụ về một từ được quy ước, là LOL.
Vâng LOL, hầu hết chúng ta đều biết với cái nghĩa là "laughing out loud" (cười lăn lộn).
Như vậy, theo lý thuyết, nó mang chính cái nghĩa đó đấy, và nếu bạn lật lại những câu từ cũ, thì mọi người đã dùng nó với chính ý nghĩa "laughing out loud" (cười lăn lộn).
Tuy nhiên bây giờ nếu bạn viết như vậy, hoặc nếu bạn là một người biết những ký hiệu tin nhắn, bạn sẽ nhận ra là LOL giờ đây không còn mang nghĩa "laughing out loud" nữa.
Nó đã trở thành một thứ khác biệt và không kém phần quan trọng.
Đây là một đoạn tin nhắn đã được viết bởi những người bạn gái chừng 20 tuổi cách đây không lâu.
"nhân tiện, tôi thích cái phông chữ mà bạn dùng đó."
Julie: "lol cảm ơn nhé, gmail hiện giờ chạy chậm quá" Giờ đây nếu bạn nghĩ về nó, thì chả có gì vui cả.
Sẽ không có một ai có thể cười được. Và rồi thì, bạn giả sử có một sự lầm lẫn gì ở đây.
Then Susan says "lol, I know," Tôi xin tiếp tục, Susan nói "lol, mình biết rồi" và ta thấy hình như lại một lần nữa khả năng sử dụng từ kém hơn chúng ta khi muốn nói về những điều bất tiện tương tự.
Rồi Julie tiếp: " Mình mới vừa gửi email cho bạn đó"
Susan lại tiếp: "lol, mình xem rồi"
Đúng là rất tếu lâm, vậy LOL có nghĩa là gì đây?
Rồi Julie nói điều này "Mà bạn có chuyện gì thế?"
Susan trả lời : "lol, mình phải viết đến 10 trang giấy."
Với một tâm trạng không vui. Hãy nghĩ về điều này.
LOL được dùng với cái cách rất thực tế.
Nó là dấu hiệu của sự cảm thông và sự thỏa thuận.
Các nhà ngôn ngữ học chúng ta gọi những cái này là lối nói thực dụng.
Bất cứ ngôn ngữ nói nào được con người nói chung sử dụng đều có sự hiện diện của lối nói này.
Nếu bạn nói tiếng Nhật, nghĩ xem về từ "ne" ở cuối rất nhiều câu.
Nếu bạn để ý lắng nghe giới trẻ da đen nói chuyện ngày nay, hãy xem cách họ dùng từ "yo".
Toàn bộ các luận văn có thể được viết về nó, và cũng có thể đang được viết về nó.
LOL đã hình thành nên từ lối nói thực dụng đó đấy.
Đó là cách con người chúng ta sử dụng ngôn ngữ.
Một ví dụ khác như từ "slash"
Bây giờ, ta có thể sử dụng từ "slash" theo cái cách mà chúng ta đã dùng, trong những tình huống như là "Chúng ta sắp đi dự bữa tiệc - thật rõ là (slash)- một cuộc gặp gỡ để xây dựng mối quan hệ"
Đó là cách chúng ta vẫn hay dùng.
"Slash" bây giờ được dùng với nhiều cách khác nhau trong những cuộc tán gẫu của giới trẻ ngày nay.
Nó được sử dụng khi thay đổi một nội dung câu chuyện.
Chẳng hạn, Sally nói rằng "Mình cần tìm người đi chơi với mình" rồi Jake trả lời, "Haha" bạn cũng có thể viết một luận văn về từ "haha" , nhưng mà chúng ta không có nhiều thời gian cho điều đó. tôi xin được tiếp tục "Haha bạn dự định vậy à?"
Sally tiếp lời: "Cho sự kiện mùa hè ở trường NYU."
Jake: "Haha. Thôi bỏ qua đi (Slash) mình đang xem đoạn phim về những chiến binh mặt trời - đang cố bắn chỉ với 1 mắt."
Có thể thấy, từ "slash" thật thú vị.
Tôi thật sự không biết điều mà Jake tiếp tục nói sau đó, nhưng bạn nhận ra là cậu ấy đã chuyển đề tài.
Hiện giờ thì điều đó có vẻ không thú vị cho lắm, nhưng thử nghĩ tình huống này trong đời thường xem sao, nếu ta đang nói chuyện và muốn chuyển đề tài, có nhiều cách nói trang trọng.
Bạn không chỉ đẩy câu chuyện đi nhanh hơn.
Bạn có thể sẽ chạm vào đùi bạn và nhìn xa xăm vào khoảng không, hoặc bạn sẽ nói những thứ như là, "Hmm, nghĩ mà xem--" nó thực sự đã không có, nhưng mà xem cậu kìa-- (Tiếng cười) — đó là những cách bạn có thể làm để cố gắng thay đổi chủ đề.
Nhưng bạn có thể làm thế trong khi viết tin nhắn hay tán gẫu qua mạng không? và do đó có nhiều cách đang hình thành để sử dụng trong các tình huống như thế.
Tất cả những ngôn ngữ viết đề mang một thứ mà nhà ngôn ngữ ngọc vẫn gọi là một thể thức truyền thông mới hoặc 2 hay 3.
Nhắn tin đã và đang phát triển một thể thức như vậy phát sinh nhờ từ "slash" đó.
Vì thế chúng ta có nhiều ngôn ngữ mới that are developing, and yet it's easy to think, những cái đang phát triển, và dễ nghĩ ra ồ, nhưng mà vẫn còn cái gì đó chưa đúng ở đây.
Có sự thiếu sót về mặt ngữ pháp ở một vài chỗ.
Nó không rõ ràng như ngôn ngữ của Nhật Báo Wall Street.
Như vậy, bản chất của vấn đề là gì? xin hãy nhìn vào một tình huống vào năm 1956, đó là lúc tin nhắn chưa xuất hiện, Và sê-ri phim ngắn "I love Lucy" đang được chiếu.
"Nhiều người không biết bảng chữ cái hay bảng cửu chương, " thì không thể viết đúng ngữ pháp--" Chúng ta có nghe những điều tương tự trước đó rồi, chứ không phải đến tận năm 1956. Đó là năm 1917, từ giáo viên trường Connecticut.
Lúc này chúng ta giả định rằng mọi ngôn từ viết đã hoàn hảo bởi con người ở "khu nhà Downton" đều biết cách diễn đạt khá rõ ràng hoặc 1 thứ gì đó giống như thế.
Xin tiếp tục theo dõi, "Từ các trường đại học ở quốc gia đi lên từ trong nước mắt, "Những sinh viên năm nhất của chúng ta không thể đánh vần và ngắt câu được" Và nhiều thứ đi xa hơn điều này nữa.
Vào năm 1871, chủ tịch của trường Harvard đã nói.
Lúc này chưa có điện. Mọi người được gọi bằng 03 cái tên.
"Đánh vần thì tệ, và sai nhiều đồng thời những bài viết thì tẻ nhạt."
Và ông ấy cũng nói về những người khác đã chuẩn bị rất tốt cho việc học đại học.
Bạn có thể tham khảo thêm các tài liệu.
Năm 1841, vài nhà quản lý trường học đã lo lắng về điều mà anh ta đã ấp ủ trong một thời gian dài "thật tiếc vì hầu như mọi người đã bỏ bê nguồn gốc của nghệ thuật" bla, bla, bla,...
Hoặc bạn có thể quay trở lại năm 63 sau Công nguyên và đây là một người đàn ông nghèo không thích cách mọi người nói tiếng Latin.
Khi điều này xảy ra, anh ta đang viết về thứ ngôn ngữ mà sau này là Tiếng Pháp.
Và bạn thấy đấy, nó luôn xảy ra như thế. (Khán giả cười) (Vỗ tay) luôn luôn có người lo lắng về những điều này và trái đất dường như vẫn quay.
Như vậy, cái cách tôi nghĩ về tin nhắn ngày nay qua những điều mà chúng ta đã xem là một hình thức viết mới mà thế hệ trẻ đang phát triển đấy. cái chúng ta đang dùng kết hợp với kỹ năng viết thông thường, mang ý nghĩa chúng có thể được sử dụng đồng thời.
Đã có thêm bằng chứng trong việc biết 2 thứ tiếng sẽ có lợi ích tinh thần rất lớn.
Điều này cũng đúng với việc sử dụng 2 phương ngữ.
Chắc chắn đúng đối với việc sử dụng 02 phương ngữ trong bài viết của bạn.
Và do đó nhắn tin thực sự là bằng chứng của hoạt động cân bằng chính là cái mà những người trẻ tuổi đang dùng hiện nay, dĩ nhiên, không chủ ý nhưng nó có tác dụng mở rộng vốn ngôn ngữ của họ.
Thật đơn giản.
Nếu một người nào đó từ năm 1973 nhìn vào những thứ được viết trên bảng tin ký túc xá vào năm 1993, thì có lẽ từ lóng đã thay đổi một chút kể từ kỷ nguyên của câu chuyện "Love Story," nhưng họ sẽ hiểu thông điệp của bảng tin.
Đưa người từ năm 1993 -- cách đây không lâu, câu chuyện "Cuộc phiêu lưu kỳ thú của Bill và Ted"
Để nhữn con người này đọc những đoạn tin nhắn đặc biệt được viết bởi những bạn trẻ đôi mươi ngày nay.
Có lẽ họ chẳng hiểu được một nửa ý nghĩa của nó bởi vì một ngôn ngữ hoàn toàn mới đã manh nha ở thế hệ thanh niên như điều bình thường mà chúng ta vẫn hay bàn bạc qua những thiết bị nhỏ bé [điện thoại di động].
Cuối cùng, nếu tôi có thể đi tới tương lai, vào năm 2033, điều đầu tiên tôi sẽ hỏi là liệu nhà văn David Simon có sản xuất phần tiếp theo của bộ "The Wire" hay không.
Tiếp theo - tôi thực sự muốn biết -- diễn biến tiếp theo của xê-ri truyền hình "Downton Abbey".
Đó là điều thứ 2.
Cuối cùng yêu cầu thứ 3 sẽ là, xin hãy cho tôi xem những đoạn tin nhắn được các cô gái 16 tuổi viết ra, bở vì tôi thực sự muốn biết thứ ngôn ngữ này sự thực đã phát triển tới đâu rồi kể từ thời đại của chúng ta, thật tuyệt vời nếu tôi có thể mang về để cho bạn xem điều kỳ diệu của ngôn ngữ đang diễn ra ngay đây thôi.
Cảm ơn quý vị rất nhiều
(Vỗ tay) Cảm ơn. (vỗ tay).
Đó là cách chúng ta đi lại năm 1900.
Đó là một cỗ xe ngựa. Nó không có hệ thống sưởi.
Nó không có máy điều hòa.
Con ngựa đó kéo nó đi với tốc độ bằng 1 phần trăm tốc độ âm thanh, và con đường đất vỡ bụi bặm hoá thành một vũng lầy lội mỗi khi trời đổ mưa.
Còn đây là chiếc Boeing 707.
Chỉ 60 năm sau, nó di chuyển với vận tốc bằng 80 phần trăm tốc độ âm thanh, và hiện nay chúng ta không đi nhanh hơn nữa tại vì máy bay hàng không siêu âm thương mại hóa ra cũng thất bại.
Rồi tôi bắt đầu nghĩ có khi nào những năm vàng son của kinh tế Mỹ đã xa ta rồi?
Và điều đó dẫn tới một ý nghĩ, có thể tăng trưởng kinh tế sắp kết thúc rồi.
Một số lý do cho việc này không thực sự quá gây tranh cãi.
Có bốn ngọn chướng phong dập vào mặt của nền kinh tế Mỹ.
Đó là ở nhân khẩu, giáo dục, nợ, và bất bình đẳng.
Chúng đủ mạnh để cắt mất một nửa sự tăng trưởng.
Nên bây giờ ta cần rất nhiều sáng kiến để đi ngược trở lên.
Chủ đề của tôi là: Bởi vì ta đi ngược gió, nếu như đổi mới tiếp tục mạnh mẽ như bấy giờ 150 năm trở lại đây, tăng trưởng vẫn bị cắt nửa.
Nếu như đổi mới không đạt tới đà đó, chế tạo ra ít những thứ vĩ đại, tuyệt vời thì tăng trưởng kinh tế sẽ còn ít hơn một nửa của lúc trước.
Đồ thị này biểu diễn 8 thế kỷ phát triển kinh tế.
Trục tung đại diện cho tỷ lệ phần trăm của phát triển kinh tế một năm, 0 phần trăm một năm, 1 phần trăm một năm,, 2 phần trăm một năm.
Đường màu trắng biểu diễn cho kinh tế Anh, và rồi Mỹ
vượt qua Anh trở thành quốc gia dẫn đầu trong năm 1900, kinh tế Mỹ là đường màu đỏ.
Ta sẽ thấy ngay rằng trong bốn thế kỷ đầu gần như không có tăng trưởng, chỉ ở 0,2 phần trăm.
Rồi tốc độ tăng trưởng càng về sau càng khá lên.
Và đạt cực điểm trong các thập niên 30, 40, 50. Rồi lại chậm xuống, và ngay đoạn này là điểm đáng chú ý.
Đoạn chạy xuống cuối của đường màu đỏ không phải dữ kiện thật.
Chỉ là dự đoán của tôi hồi sáu năm về trước rằng tăng trưởng sẽ chậm xuống còn 1,3 phần trăm.
Nhưng mà các bạn biết thực tế ra làm sao không?
Bạn có biết thu nhập bình quân đầu người của Mỹ như thế nào trong vòng sáu năm vừa rồi?
Âm.
Làm tôi mơ mộng.
Giả sử tôi vẽ một đường cong men theo biểu đổ này
tôi có thể vẽ đường đó dài tới đâu tôi muốn, nhưng tôi quyết định dừng lại tại 0,2, giống kinh tế Anh trong bốn thế kỷ đầu.
Lịch sử mà ta thu được là ta đạt được mức tăng trưởng ổn định ở 2 phần trăm một năm, trong giai đoạn tử 1891 tới 2007. và nhớ rằng nó hơi âm một ít từ sau 2007.
Nếu như tăng trưởng chậm lại, thì thay vì nhân đôi mức sống thế hệ sau trong tương lai người Mỹ không thể giàu được một nửa của ba mẹ họ hay thậm chí một phần tư ba mẹ họ.
Giờ ta sẽ chuyển chủ đề và theo dõi thu nhập đầu người.
Trục tung bây giờ đại diện cho đơn vị ngàn đô la theo thời giá hiện tại.
Ta thấy rằng trong năm 1891, bên tay trái, ta ở mức 5 ngàn đô la.
Hôm nay ta ở mức 44 ngàn đô la thu nhập trên một người.
Giả sử ta lập lại lịch sử tăng trưởng 2 phần trăm trong 70 năm tới thì sao?
Đây là về số học.
2 phần trăm đó sẽ làm tăng gấp tư mức sống của ta trong vòng 70 năm
Nghĩa là ta sẽ từ 44 000 lên 180 000.
Mà chúng ta sẽ không làm được vậy, bởi vì cơn gió chướng.
Đầu tiên là nguyên do về nhân khẩu.
Lẽ thường thì mức sống của ta sẽ tăng nhanh hơn năng suất, nhanh hơn hiệu suất mỗi giờ, với số giờ làm việc của một người cũng tăng lên.
Và ta cũng vẫn còn giữ món quà từ những năm 70, 80 lúc phụ nữ bắt đầu tham gia lực lượng lao động.
Nhưng bây giờ tình thế đã đổi thay.
Bây giờ giờ làm trung bình đang giảm, thứ nhất là sự chấm dứt của bùng nổ dân số, thứ nhì là đã có một sự sút giảm đáng kể của lực lượng nam lao động độ tuổi trưởng thành những người ở nửa phía dưới của sự phân bố mức độ giáo dục.
Cơn gió lớn tiếp đó là giáo dục.
Chúng ta có vấn đề trên khắp hệ thống giáo dục mặc dù đã thực hiện cải cách RTTT.
Trong đại học, lạm phát trong giáo dục cao học còn gấp đôi lạm phát trong y tế.
Nơ sinh viên lên tới hàng nghìn tỷ đô. và tỷ lệ hoàn thành đại học ở mức 15 điểm, 15% dưới Canada
Ta có rất nhiều nợ.
Kinh tế từ năm 2000 tới 2007 tăng trưởng dựa trên sự vay mượn khổng lồ của người tiêu dùng.
Người tiêu dùng phải trả món nợ là một trong những lý do chính tại sao kinh tế phục hồi hết sức chậm chạp hiện nay.
Và tất nhiên ai cũng biết rằng nợ chính phủ cũng đang tăng cũng như cổ phần GDP với tốc độ chóng mặt, và cách duy nhất để chấm dứt tình trạng này là kết hợp tăng nhanh thuế hay chậm lại tốc độ tăng quyền lợi hay còn gọi là chi trả chuyển tiếp.
Làm vậy thì mức tăng trưởng đi từ 1.5, xuống còn 1.3
Và rồi ta còn có nhiều sự bất bình đẳng.
Hơn 15 năm trước khủng hoảng kinh tế, tỷ lệ tăng thu nhập của 99 phần trăm dân số dưới đáy thang thu nhập là 0.5 điểm chậm hơn so với con số bình quân ta bàn lúc nãy.
Toàn bộ phần dư sẽ vào tay của 1 phần trăm dân số còn lại.
Vậy là ta xuống còn 0.8.
Và 0,8 là mộtthử thách lớn.
Ta có thể tăng trưởng từ mức 0.8 không?
Nếu có, ta cần có những phát minh quan trọng ngang những phát minh trong 150 năm vừa rồi.
Để xem đó là những phát minh gì.
Năm 1875, nếu bạn muốn đọc sách ban đêm, bạn cần đèn dầu hay đèn khí ga.
Mấy đèn này có mùi và gây ô nhiễm, chúng khó điều khiển, lúc nào cũng mờ mờ, và dễ gây hoả hoạn nữa.
Đến 1929 thì đèn điện ở khắp nơi.
Rồi ta có các thành phố thẳng đứng, sự phát minh ra thang máy.
Khu nhà chọc trời Central Manhattan trở nên khả thi.
Và nữa, thêm vào đó, vào lúc đó công cụ thô sơ bị thay thế bởi dụng cụ điện hạng nặng và rồi những công cụ chạy điện tại chỗ, tất cả đều là nhờ phát minh ra điện.
Điện lực cũng hết sức hữu ích đối với quá trình giải phóng nữ giới.
Phụ nữ, hồi cuối thế kỷ 19, mất hai ngày một tuần để giặt giũ.
Họ giặt trên cái bảng chà.
Rồi họ phải phơi đồ ngoài trời cho khô.
Rồi họ phải rút đồ vào nhà.
Làm xong chừng đó cũng mất hai ngày của một tuần bãy ngày.
Và rồi máy giặt xuất hiện.
Đến năm 1950, chúng có ở khắp nơi.
Nhưng phụ nữ vẫn phải đi chợ mỗi ngày. mà không cần nữa, nhờ có điện đem đến tủ lạnh.
Khoảng cuối thế kỷ 19, nguồn nhiệt duy nhất trong phần lớn nhà là một bếp lửa lớn trong nhà bếp để nấu nướng và sưởi ấm.
Phòng ngủ lạnh băng. Không được sưởi.
Nhưng đến năm 1929, và chắc chắn đến 1950 nơi nào cũng có nguồn phát nhiệt trung tâm.
Còn về động cơ đốt trong, phát minh năm 1879 thì sao?
Ở Mỹ, trước khi có động cơ xe máy phương tiện giao thông chủ yếu là ngựa, không ngần ngại đi bậy và thải 25 tới 50 pound phân trên đường mỗi ngày và 1 gallon (gần 4 lít) nước tiểu.
Lượng là từ 5 tới 10 tấn mỗi ngày trên mỗi dặm vuông trong các thành phố.
Những chú ngựa này cũng ăn hết một phần tư đất nông nghiệp Mỹ.
Đó là tỷ lệ phần trăm diện tích đất nông nghiệp đòi hỏi để cho ngựa ăn.
Dĩ nhiên khi động cơ xe máy được phát minh, và trở nên đầy rẫy năm 1929, diện tích đất nông nghiệp kia có thể dùng cho con người tiêu thụ hoặc xuất khẩu.
Có một tỷ lệ thú vị: Từ 0 phần trăm trong năm 1900, chỉ sau 30 năm, tỉ lệ số động cơ xe máy tới số lượng đồ dúng trong nhà ở Mỹ chạm tới 90 phần trăm chỉ trong vòng 30 năm.
Về lại điểm trước chuyển giao thế kỷ phụ nữ vẫn còn một vấn đề nữa.
Toàn bộ nước dùng cho nấu ăn, dọn dẹp, tắm rửa phải được lấy bằng xô và lấy từ ngoài trời.
Đó là một thực tế rằng trong năm 1885, trung bình mỗi một bà nội trợ ở North Carolina phải đi bộ 148 dặm mỗi năm để lấy 35 tấn nước về.
Nhưng tới năm 1929, các thành phố trên cả nước đã lắp đặt hệ thống ống nước ngầm.
Họ cũng lắp ống cống thải ngầm, và do vậy mà một trong những đại hoạ của thế kỷ 19 là bệnh truyền nhiễm qua nước bẩn như thổ tả bắt đầu mất dạng.
Một thực tế tuyệt vời cho những người lạc quan về công nghệ. là trong nửa đầu thế kỉ 20, tỷ lệ cải thiện của tuổi thọ trung bình là nhanh gấp ba so với nửa sau thế kỷ 19.
Dĩ nhiên là mọi thứ không thể hơn 100 phần trăm so với chúng được.
Tôi sẽ đưa ra một vài ví dụ.
Ta đi từ 1 tới 90 phần trăm tốc độ âm thanh.
Điện hoá, nhiệt trung tâm, sở hữu xe hơi, đi từ 0 đến 100 phần trăm.
Con người đạt năng suất cao hơn ở thành thị chứ không phải nông trại.
Ta đi từ 25 phần trăm thành thị tới 75 vào những năm đầu hậu chiến.
Vậy còn về cách mạng điện tử thì sao?
Đây là một chiếc máy tính cổ.
Thật ngoài sức tưởng tượng. Chiếc máy tính lớn được phát minh năm 1942.
Tới 1960 ta có hoá đơn điện thoại, thông báo tài khoản ngân hàng làm ra bằng máy tính.
Điện thoại di động và máy tính cá nhân đời đầu tiên được phát minh trong thập niên 70.
Thập niên 80 sản sinh ra những Bill Gates, DOS, máy ATM thay thế cho nhân viên nhà băng, máy đọc mã vạch cũng giảm lao động ở bộ phận bản lẻ.
Thập niên 90 ta có cuộc cách mạng chấm com và một đợt tăng năng suất tạm thời.
Nhưng bây giờ tôi sẽ làm một thí nghiệm.
Bạn phải chọn hoặc A hoặc B.
(Cười) Lựa chọn A: Bạn được quyền giữ mọi thứ được phát minh trong cho đến 10 năm trước.
Vậy bạn có Google, Amazon, WIkipedia, nước sạch chảy và toilet trong nhà.
Hoặc bạn được mọi phát minh hôm qua, bao gồm Facebook và iPhone nhưng bạn phải từ bỏ, phải ra khỏi nhà và đi lấy nước về.
Cơn bão Sandy khiến cho nhiều người đánh mất thế kỷ 20 có lẽ trong vòng mấy ngày, và trong vài trường hợp là hơn 1 tuần, không điện nước không máy sưởi, không xăng không có điện sạc cho iPhone.
Vấn đề là ta gặp là phải làm sao những phát minh vĩ đại này, chúng ta phải làm ra ngang ngửa chúng trong tương lai, mà tôi đoán là chúng ta sẽ không đấu lại chúng đem chúng ta xuống 0.2 phần trăm tăng trưởng ban đầu xuống 0.2, đường cong tưởng tượng tôi vẽ ban đầu.
Giờ ta quay lại với con ngựa và chiếc xe ngựa.
Tôi muốn được trao một giải Oscar cho những nhà phát minh của thế kỷ 20, từ những người từ Alexander Graham Bell tới Thomas Edison tới anh em nhà Wright, tôi muốn được gọi họ lên đây, và họ sẽ thách bạn.
Các bạn có làm được nhưng thứ chúng tôi đã đạt được không?
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Đơn giản thôi. Mở đầu thế này thật tuyệt.
Đầu tiên, tôi đã theo dõi xu hướng này khi có nhiều quyển sách có tên cái gì đó "cho kẻ khờ".
Bạn có biết sách "Cho Kẻ Khờ" này không?
Con gái tôi thì nói trông tôi giống anh chàng này, khá rối nhỉ.
(Tiếng Cười) Nhưng khi tôi tìm mấy quyển này trên Amazon.com,
thì lại gặp quyển tựa là "Hướng Dẫn Toàn Tập Cho Kẻ Ngốc"
Có vẻ như có trào lưu kinh doanh ngốc nghếch gì đó thì phải.
Chúng ta muốn công nghệ khiến mình tệ đi, vì một lý do nào đó.
Nhưng tôi thích vậy, nên tôi viết một quyển là tựa "Luật Giản Đơn."
Tuần rồi tôi đã ở Milan để ra mắt bản Tiếng Ý.
Đó là một quyển sách về những câu hỏi, những câu hỏi về sự giản đơn.
Nhưng hiếm có câu trả lời. Tôi tự hỏi, thế nào là sự giản đơn?
Đơn giản tốt? Xấu? Hay phức tạp vẫn hơn?
Tôi không rõ. Sau khi viết quyển "Luật Giản Đơn", tôi thấy mệt mỏi với sự giản đơn, các bạn cứ tưởng mà xem.
Trong đời này, tôi nhận ra rằng kỳ nghỉ là điều quan trọng nhất cho bất cứ người thành công nào.
Công việc luôn cố cuốn bạn khỏi cuộc sống, nhưng không thể lấy đi kỳ nghỉ của bạn - theo lý thuyết mà nói.
(Tiếng cười) Vậy nên hè rồi tôi tới Cape để trốn tránh sự giản đơn, rồi đến Gap, vì chỉ có mỗi quần dài đen.
Tôi mua quần sọt kaki, và xui xẻo làm sao, thương hiệu của họ lại là "Hãy Đơn Giản."
(Tiếng cười) Tôi mở tạp chí, thấy Visa định vị là "Kinh Doanh Cần Đơn Giản."
Tôi đi rửa hình, thì Kodak cũng bảo "Hãy Đơn Giản."
Tôi thấy lạ lùng là sự giản đơn cứ quanh quẩn bên tôi.
Vậy là tôi bật TV, thường tôi không thường xem TV lắm, nhưng các bạn biết ai đây không? Rõ ràng là cô nành Paris Hilton mà.
Cô nàng ở chương trình Cuộc sống đơn giản.
Vậy là tôi xem. Nhưng lạ là nó chẳng hề đơn giản.
(Tiếng cười) Nên tôi tìm thứ khác để xem.
Tôi mở tập san TV ra xem, và thấy chương trình "Cuộc sống đơn giản" rất nổi trên kênh E!
Họ cứ phát đi, phái lại mãi.
(Tiếng cười) Thật nhức đầu mà.
Vậy nên tôi muốn thoát ra, và leo lên xe.
Ở Cape Cod, có những con đường bình dị mà ai cũng lái xe được.
Khi lái xe, biển báo rất quan trọng.
Đây là 1 biển báo đơn giản, ghi là "đường" và "đường đi"
Đang lái xe thì tôi thấy tấm biển báo này.
(Tiếng cười) Có vẻ sự phức tạp đã bất ngờ tấn công tôi, tôi nghĩ, "À, đơn giản. Cũng quan trọng nhỉ."
Tôi lại nghĩ, "Ồ, đơn giản. Sẽ thế nào khi trên bờ biển nhỉ?
Sẽ ra sao nếu bầu trời có 41% xám? Không phải sẽ tuyệt lắm sao?"
Ý tôi là một bầu trời đơn giản.
Nhưng thực tế thì, bầu trời trông thế này. Một bầu trời đẹp, và phức tạp.
Mây hồng mây xanh xanh khiến ta thấy yêu sự phức tạp.
Nhân loại nói chung thích sự phức tạp.
Chúng ta thích mối quan hệ phức tạp. Nên ta cũng thích phức tạp.
Tôi đã ở nơi đây gọi là Media Lab.
Có lẽ vài người ở đây đã nghe nói.
Nó được thiết kế bởi I.M. Pei, một kiến trúc sư hiện đại bậc nhất.
Thiết kế hiện đại có nghĩa là hộp trắng, và một chiếc hộp màu trắng hoàn hảo.
(Tiếng cười) Vài bạn ở đây có thể là doanh nhân, vv, hay gì đi nữa.
Tháng trước, tôi tới Google, ôi, cái quán cà phê ở đó.
Có nhiều thứ ở Silicon Valley này như quyền chọn chứng khoán.
Trong giới học viện, có nhiều, rất nhiều chức danh.
Năm ngoái ở TED, đây là những chức danh của tôi.
Rất nhiều. Tôi có một chức danh mặc định là cha của những đứa con tôi.
Năm nay tại TED, tôi vui mừng nói rằng tôi có thêm chức danh mới thêm vào những chức danh cũ.
Chức danh "Phó Giám Đốc Nghiên Cứu."
Và thêm nữa, tôi đã có 5 cô con gái rồi.
(Tiếng cười) Đây là con tôi, bé Reina. (Vỗ tay).
Cảm ơn quý vị. Thực sự là cuộc sống của tôi trở nên phức tạp hơn từ khi tôi có con nhưng mọi chuyện đều ổn. Tôi nghĩ chúng tôi vẫn sẽ kết hôn.
Nhưng khi nhìn lại thời gian tôi còn là một đứa trẻ bạn thấy đấy, tôi đã lớn lên trong một công ty làm đậu phụ ở Seattle.
Có thể rất nhiều người không thích đậu phụ vì các bạn chưa nếm loại hảo hạng, nhưng đậu phụ là một món ăn tốt cho sức khỏe. Nó chỉ đơn giản là một món ăn.
Làm đậu phụ rất khó.
Khi còn bé, tôi đã từng phải thức dậy lúc 1 giờ sáng và làm việc cho đến 6 giờ chiều, 6 ngày một tuần.
Bố tôi giống như Andy Grove, bị ám ảnh bởi sự cạnh tranh.
Vì vậy, 7 ngày trong 1 tuần. Công việc kinh doanh này cũng cần trẻ nhỏ.
Chúng ta là hình mẫu lí tưởng. Vì vậy, tôi thích đến trường.
Trường học rất tuyệt vời, và có thể đến trường giúp tôi được làm việc ở Phòng Truyền thông.
Tôi không chắc về điều đó. (Cười) Cảm ơn.
Nhưng Phòng Truyền thông là một nơi rất thú vị, và là nơi rất quan trọng với tôi vì khi là sinh viên năm cuối ngành khoa học máy tính và tôi nhận ra mình thích thiết kế.
Có một người, Muriel Cooper.
Có ai biết Muriel Cooper không?
Bà ấy không tuyệt sao? Muriel Cooper.
Bà là người lập dị Và bà là một thành viên của Ted và bà cho chúng ta thấy bà chỉ cho thế giới thấy làm thế nào để cho chiếc máy tính lộng lẫy hơn.
Và bà ấy rất quan trọng trong cuộc đời tôi vì bà là người bảo tôi hãy bỏ học viện công nghệ Massachusetts và học trường nghệ thuật
Đó là lời khuyên tuyệt vời nhất mà tôi nhận được. Bà là lí do tôi học trường nghệ thuật
Bà ấy qua đời năm 1994 tôi được tuyển vào MIT để tiếp nối sự nghiệp của bà, nhưng điều đó rất khó.
Muriel Cooper là một người tuyệt vời.
Khi tôi ở Nhật Bản Tôi đã học trường nghệ thuật ở Nhật Tôi cảm thấy mình may mắn vì dường như tôi có liên kết với Paul Rand.
Một số bạn ở đây biết Paul Rand, nhà thiết kế đồ họa vĩ đại nhất, tôi xin lỗi, ở đây
Nhà thiết kế đồ họa vĩ đại nhất Paul Rand đã thiết kế logo cho IBM và Westinghouse.
Ông ấy đã nói rằng:"Tôi đã thiết kế mọi thứ"
Và Ikko Tanaka cũng là một người thầy quan trọng trong cuộc sống của tôi Ông giống như Paul Rand của Nhật Bản. Ông đã thiết kế hầu hết các icon lớn của Nhật. như nhãn hiệu cho Issey Miyake và Muji.
Khi bạn có người thầy thông thái, và hôm qua Kareem Abdul-Jabbar đã nói về những người thầy thông thái và vấn đề duy nhất là họ đều sẽ chết.
Điều đó thật buồn, nhưng ở một khía cạnh nào đó, đó thực ra lại là điều tốt bởi vì bạn có thể nhớ họ vì chính con người họ.
Tôi nghĩ những bậc thầy thông thái chúng ta gặp đều làm cho chúng ta nhân đạo hơn
Khi bạn lớn tuổi hơn, bạn sẽ bị làm cho sợ hãi nhưng các bậc thầy thông thái sẽ giúp ta bình tâm.
Tôi rất biết ơn những người thầy của mình và tôi tin chắc rằng các bạn cũng thế.
Bởi vì nhân đạo là điều rất khó thực hiện khi bạn làm ở MIT.
Chữ T không tượng trưng cho "con người" mà tượng trưng cho "công nghệ".
Bởi vì điều đó, tôi luôn tự vấn về điều này.
Có lẽ vậy mà bấy lâu nay tôi luôn tra từ "loài người" để xem mình có thể tìm được bao nhiêu ý nghĩa.
Năm 2001, tôi tìm thấy 26 triệu kết quả cho "máy tính" bởi vì máy tính gây một chút bất lợi cho con người. Tôi có 42 triệu kết quả. Hãy để tôi tìm Al Gore.
Nếu bạn so sánh một chút bạn sẽ máy tính đối đầu với con người Tôi đã tìm kiếm điều này trong năm qua máy tính và con người đã thay đổi trong năm qua
Nó đã từng là tỉ số 2-1. Nhưng bây giờ con người đã bắt kịp.
Chúng ta rất giỏi! Chúng ta đang theo kịp máy tính.
Nếu suy nghĩ đơn giản, đây là điều khá thú vị.
Vì vậy nếu bạn só sánh phức tạp với đơn giản Bạn sẽ thấy chúng khá giống nhau ở một mức độ nào đó.
Vì vậy tôi nghĩ, con người và sự đơn giản bện vào nhau.
Tôi muốn thú nhận một điều: tôi không phải là người theo đuổi sự giản đơn
Tôi đã dành toàn bộ công việc trước để làm những thứ phức tạp.
rất nhiều.
Tôi viết chương trình máy tính để tạo ra các bức đồ họa phức tạp như thế này
Tôi làm việc với những vị khách thích những thứ phức tạp như thế này
Tôi luôn cảm thấy tồi tệ về điều đó.
Vì vậy tôi đã giấu mình đi trong chiều dài thời gian.
Tôi thiết kế đồ họa trong chiều dài thời gian
Tôi đã ứng dụng nó trong bộ lịch của Shieido.
Đây là một bộ lịch hoa năm 1997. Đây là lịch pháo hoa. Vì vậy, bạn đưa con số vào không gian. bởi vì người Nhật tin rằng khi bạn nhìn pháo hoa, bạn trở nên ngầu hơn vì một số lí do.
Đó là lí do tại sao họ bắn pháo hoa vào mùa hè.
Một nét văn hóa độc đáo.
Cuối cùng, đây là một bộ lịch lấy cảm hứng từ mùa thu. bởi vì sân nhà tôi có rất nhiều lá cây
Về cơ bản là vậy.
Do vậy tôi tạo ra rất nhiều thứ như thế này.
Tôi may mắn khi có mặt ở đó trước khi mọi người làm như này. và vì vậy mà tôi tạo ra tất cả những thứ làm rối mắt của bạn
Tôi cảm thấy khá tệ về điều đó.
Ngày mai, Paola Antonelli sẽ diễn thuyết.
Tôi yêu Paola. Cô ấy đang tham gia một chương trình ngay bây giờ tại MoMA. một số công tác chuẩn bị ở đây trước khi đến MoMa.
Nếu như bạn đang ở New York, hãy đến xem.
Nhưng tôi có một vấn đề, bởi vì tôi tạo ra những thứ bay được nên mọi người nói "Oh, tôi biết tác phẩm của anh.
Anh là người làm ra thứ vui mắt."
Khi bạn được nghe điều này, bạn sẽ cảm thấy khá kì cục.
" Vui mắt" -- nó có nghĩa khá xấu, bạn không nghĩ thế sao?
Vì vậy, thay vào đó, tôi trả lời "Không, tôi tạo ra thứ quyến rũ"
(Cười) Và thứ quyến rũ là thứ gì đó khác biệt, có thớ thịt, có nội lực hơn. nhưng liệu có thể là thớ thịt?
Tôi vẫn luôn thích thú với chương trình máy tính.
Chương trình máy tính giống như những cái cây, khi bạn sáng tạo bằng chương trình máy tính, sẽ tồn tại một vấn đề.
Khi bạn làm vậy, bạn sẽ luôn luôn ở trên cái cây đó, và nghịch lý ở chỗ với những tác phẩm xuất sắc, bạn muốn trèo xuống cái cây đó.
Tôi đã tìm thấy sự phức tạp đó.
để leo trèo xuống cái cây, tôi bắt đầu sử dụng máy tính cũ của mình.
tôi đã mang chúng đến Tokyo năm 2001 để làm một số dự án với máy tính.
Đây là cách đánh máy mới trên chiếc Classic cũ của tôi
Bạn không thể đánh nhiều trên máy này.
Tôi cũng phát hiện ra rằng một con chuột IR phản ứng với khí phát ra từ màn hình CR và bắt đầu tự di chuyển vì vậy nó là một chiếc máy vẽ tự động.
và cũng trong 1 năm, chiếc G3 Bondi màu xanh hộp chứa đĩa CD-ROM sẽ bật ra vô cùng nguy hiểm.
Nhưng tôi đã nghĩ, " thú vị đây. Chuyện gì sẽ xảy ra nếu tôi tạo ra bài kiểm tra tai nạn ô tô.
Và tôi đã làm được.
(Cười) giống như đo lường tốc độ. Tôi tạo ra những thứ như vậy. chỉ để hiểu xem những thứ này là gì.
(Cười) Nói tóm lại, khi vụ 9/11 xảy ra tôi đã rất tuyệt vọng.
Tôi lo lắng về nghệ thuật đương đại đã trở thành thứ bỏ đi và những điều đáng buồn, và tôi cũng muốn nghĩ về những điều vui.
Vì vậy tôi tập trung vào đồ ăn bởi vì chỗ tôi cần có cái để bóc vỏ cam.
Ở Nhật, có một công cụ tuyệt vời để bóc vỏ cam trong 1 miếng. Ai đã phát minh ra nó trước đây?
1 miếng vỏ cam? Ôi, nếu như bạn chưa thử làm điều này, bạn đã bỏ lỡ điều thú vị.
Thật tuyệt khi tôi khám phá ra rằng tôi có thể tạo nên bức tượng từ cái này. thực ra, ở dạng khác cơ.
Nếu bạn phơi khô chúng, bạn có thể tạo ra con voi, con bò. vợ tôi không thích chúng, chúng bị mốc vì vậy tôi phải dừng lại.
Tôi quay trở lại với chiếc máy tính và mua 5 túi khoai tây rán và quét chúng. Tôi tìm kiếm một chủ đề thức ăn. và tôi viết phần mềm để sắp xếp hình ảnh miếng khoai tây tự động
Khi tôi còn nhỏ, tôi đã nghe bài hát, "Bầu trời rộng lớn và cánh đồng lúa thật đẹp" và tôi đã tạo ra cánh đồng lúa này.
Nó giống như cánh đồng ngô làm từ khoai tây chiên.
Khi tôi còn nhỏ, tôi là đứa béo nhất lớp, tôi đã rất yêu Cheetos. Chúng rất ngon.
Và tôi muốn chơi với Cheetos.
Tôi không chắc chắn mình nên làm gì với nó. Tôi đã phát minh ra máy vẽ Cheetos.
Nó là một công cụ đơn giản để vẽ Cheetos.
(Cười) Tôi thấy Cheetos là một món rất ngon và ấn tượng.
Và với những chiếc Cheetos này, tôi bắt đầu nghĩ "Có thể làm gì với những chiếc Cheetos này nhỉ?"
Tôi bắt đầu làm nhăn vụn khoai tây và bánh quy.
Tôi đang tìm kiếm hình dạng nào đó, cuối cùng, tôi tạo ra 100 con bướm.
Bạn có thấy không? (Cười) Mỗi con bướm được tạo nên bởi những mẩu khác nhau.
Mọi người hỏi tôi làm râu cho bướm như thế nào.
Đôi khi, tôi thấy tóc trong thức ăn.
Tóc của tôi. Tóc của tôi sạch mà nên không sao.
Tôi là chuyên gia tận dụng thời gian nên về cơ bản tôi không phải làm việc nữa
Đây là một kiểu kinh doanh kì lạ. Tôi có thể đi làm mỗi ngày xếp 5 mảnh giấy và nhìn nó bên ly cà phê.
Hết chuyện.
(Cười) Nhưng tôi nhận ra cuộc sống thật tẻ nhạt. tôi nghĩ về cuộc đời và nhận ra máy ảnh của tôi máy ảnh kĩ thuật số và xe ô tô, thật kì lạ
Xe ô tô thì to , máy ảnh thì nhỏ, nhưng những gì phải làm với máy ảnh nhiều hơn so với ô tô.
Điều đó thật vô nghĩa.
(Cười) Tôi đã ở Cape 1 lần, và tôi đánh máy từ "giản đơn" tôi nhận ra, theo cách kì cục của đạo diễn M.Night Shyamalan chữ cái M, I, T. Bạn biết từ này chứ?
Trong từ "giản đơn" và "phức tạp", M, I, T xuất hiện theo một trình tự hoàn hảo.
nó khá kì quái phải không?
Vì vậy, tôi đã nghĩ, có lẽ tôi sẽ làm điều này trong hai mươi năm tới.
Tôi đã viết cuốn sách " Luật giản đơn"
Một cuốn sách ngắn và đơn giản. Có 10 quy luật và 3 yếu tố then chốt.
Tôi sẽ không kiểm tra chúng vì đó là lí do tại sao tôi viết sách, và tại sao nó miễn phí
Các quy luật giống như món sushi: có tất cả các loại
Ở Nhật, họ nói sushi rất thách thức
Bạn biết đấy học đại học là khó nhất, vì vậy số 10 cũng khó như vậy.
Mọi người ghét đại học như ghét số 10.
Ba yếu tố then chốt rất dễ ăn, đây là lươn, đã được nếu chín, và rất dễ ăn
Vì vậy, hãy thưởng thức sushi với quy luật giản đơn.
Bởi vì tối muốn đơn giản hóa cho bạn.
Tôi phải đơn giản hóa điều này.
Nếu tôi đơn giản hóa quy luật giản đơn, tôi sẽ so sánh bánh quy với việc gập quần áo.
Bất cứ ai có con đều biết rằng nếu bạn đưa cho đứa bé một chiếc bánh quy to hoặc bé, chúng sẽ chọn cái nào? Tất nhiên là cái to.
Bạn có thể nói chiếc bánh nhỏ có socola Godiva ở trong, nhưng không hiệu quả đâu. Chúng muốn chiếc bánh to.
Nhưng nếu bạn đưa trẻ con 2 đống quần áo để gập chúng sẽ chọn đống bé hay lớn?
Thật kì lạ là không phải đống lớn. VÌ thế tôi nghĩ đơn giản thế này.
Khi bạn muốn cái to hơn, tức là bạn thích nó.
Khi bạn muốn cái nhỏ hơn, tức là bạn phải làm việc.
tóm lại, đơn giản là về cuộc sống với sự tận hưởng và ít nỗi đau.
đây là điều đơn giản.
Về cơ bản, nó luôn phụ thuộc.
Tôi viết cuốn sách này vì tôi muốn tìm hiểu về cuộc sống.
Tôi yêu đời. Tôi yêu việc sống. Tôi thích việc ngắm nhìn mọi thứ
Và cuộc sống là một câu hỏi lớn về sự giản đơn. bỏi vì bạn đang cố gắng đơn giản cuộc sống của mình.
Tôi chỉ yêu việc ngắm nhìn thế giới. Thế giới này là một nơi tuyệt diệu.
Ở đây, chúng ta nhìn thấy nhiều thứ cùng một lúc.
Và tôi chẳng thể làm gì khác ngoài việc nhìn mọi thứ trên trái đất này.
Giống như mọi thứ bạn thấy mỗi lần thức giấc.
Trải nghiệm mọi thứ trên thế giới này cũng là một thú vui.
Từ mọi thứ, từ một hành lang khách sạn kì lạ, đến giấy gói Saran wrap trên cửa sổ, đến khoảnh khắc con đường đối diện ngôi nhà phủ đầy bóng tối, và con bướm đêm đang đậu ở đó và chết trong ánh nắng mặt trời.
Tất cả những thứ thú vị đó đã níu giữ tôi ở đây bởi vì cuộc sống có hạn.
Tôi đã nghĩ đến điều này khi gặp chủ tịch của Shiseido.
Ông ấy là chuyên gia về tuổi. Trục hoành này cho thấy bạn bao nhiêu tuổi 20, 24, 74, 94 tuổi và đây là dữ liệu y tế. Sức mạnh não bộ tăng lên cho đến 60 tuổi, sau 60 tuổi, có gì đó sẽ giảm sút khá là áp lực.
Nếu bạn nhìn vào sức mạnh thể chất.
Tôi có rất nhiều tân sinh viên tự mãn ở MIT, vì vậy tôi nói với họ, " Cơ thể của các anh đang ngày càng khỏe hơn, nhưng 20, 30 năm sau, các tế bào sẽ chết"
Điều đó khiến họ làm việc chăm chỉ hơn.
Nếu bạn có tầm nhìn, tầm nhìn rất thú vị.
Từ khi là đứa trẻ sơ sinh cho đến bây giờ, tầm nhìn của bạn tốt hơn nhiều, có thể ở độ tuổi đầu 20, bạn đang tìm kiếm một chàng trai, và tầm nhìn của bạn mất đi kể từ đó.
(Cười) Trách nhiệm xã hội của bạn cũng thú vị.
Khi bạn già hơn, bạn có thể muốn có con.
khi đứa trẻ tốt nghiệp, bạn không còn trách nhiệm nữa điều đó cũng tốt thôi.
Nhưng nếu mọi người hỏi, "Có cái gì tăng lên không?
Khía cạnh tích cực là gì?" Tôi nghĩ sự không ngoan sẽ tăng lên.
Tôi thích những người phụ nữ 80, 90 tuổi.
Họ có nhiều suy nghĩ và sự khôn ngoan, bạn biết đấy, TED, rôi đã đến đây.
Đây là lần thứ tư, tôi đến đây vì tôi khôn ngoan.
Ảnh hưởng của TED, khiến sự khôn ngoan của bạn tăng lên chút đỉnh.
Tôi rất vui và biết ơn khi được đến đây, Chris.
Đây cũng là một trải nghiệm tuyệt vời với tôi.
Phát triển đồng nghĩa với sống còn
(Vỗ tay) Hãy bắt đầu với câu chuyên 120 năm về trước, khi các nhà máy của Mỹ bắt đầu điện khí hóa việc kinh doanh của mình nhen nhóm cho cuộc Cách mạng công nghiệp thứ hai.
Điều đáng kinh ngạc là Năng suất không hề tăng lên trong 30 năm.
30 năm đủ dài cho thế hệ các nhà quản lý nghỉ hưu.
Các bạn xem, thế hệ các nhà quản lý đầu tiên chỉ đơn giản thay thế các động cơ hơi nước bằng động cơ điện, nhưng họ chẳng hề thiết kế lại các nhà máy để tận dụng sự linh hoạt của điện năng.
Cho đến thế hệ tiếp theo phát minh ra các tiến trình cho công việc mới, và năng suất các nhà máy tăng vọt, thường là gấp đôi hoặc gấp ba.
Điện năng là một thí dụ cho công nghệ với mục đích chung như động cơ hơi nước trước đó.
Các công nghệ với mục đích chung thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế, vì chúng giải phóng các dòng thác của những sáng kiến như bóng đèn và dĩ nhiên sự thiết kế lại nhà máy.
Liệu nó cũng chính là công nghệ chung mục tiêu trong thời đại chúng ta?
Chắc chắn rồi. Đó là máy tính điện tử.
Nhưng công nghệ không thôi thì chưa đủ.
Công nghệ không phải là định mệnh.
Chúng ta tự tạo ra số phận cho mình, và chỉ giống như các thế hệ những nhà quản lý trước đâ cần thiết kế lại các nhà máy của họ, chúng ta đang cần tái phát minh các thế hệ chúng ta và thậm chí toàn bộ hệ thống kinh tế chúng ta
Chúng ta đang không làm tốt việc mà lẽ ra chúng ta nên làm
Như chúng ta thấy trong phút chốc, hiệu suất đang thực sự chính xác nhưng nó đã trở nên bị tách rời với các công việc , và thu nhập của các công nhân điển hình lại gặp phải tình trạng trì trệ.
Những trở ngại này thỉnh thoảng lại không được phát hiện chính xác như giai đoạn cuối cuộc cách mạng công nghiệp, nhưng chúng đang thực sự là những cơn đau đớn lớn dần lên với cái mà Andrew McAfee và tôi gọi là thời đại máy móc mới.
hãy nhìn các dữ liệu này.
Đây chính là GDP của mỗi người ở Mỹ.
Có vài cuộc đụng độ trên con đường nhưng chuyện lớn là các bạn có thể thực nghiệm đặt cái thước đo vào đó.
Đây là cái thang đo Logarit , vậy cái này giống như sự tăng trưởng bền vững như một gia tốc thực sự trong hoàn cảnh thực tế
Và đây là năng suất.
Các bạn có thể thấy sự giảm sút từng chút một giữa thập niên 70, nhưng nó khá trùng với cuộc Cách mạng công nghiệp lần hai khi mà các nhà máy đang học hỏi cách làm sao để điện khí hóa công nghiệp
Sau sự đình trệ, hiệu suất lại tăng tốc.
Vậy có thể lịch sử không hề lặp lại chính nó, nhưng đôi lúc nó cũng ăn khớp.
Ngày nay năng suất đang ở mức cao của mọi thời đại, và bất chấp cuộc Đại Khủng hoảng, nó vẫn tăng lên nhanh hơn vào những năm 2000 so với những năm trong thập niên 1990. những năm bùng nổ 1990, và tăng nhanh hơn những năm 70 hoặc 80.
Nó phát triển nhanh hơn trong cuộc cách mạng công nghiệp thứ hai.
Và đó là với Mỹ.
Tin tức của thế giới thậm chí tốt hơn.
Thu nhập của toàn cầu đang tăng trưởng mức nhanh hơn trong thập niên vừa qua hơn bao giờ hết trong lịch sử.
Cứ giả định rằng, tất cả những con số này không đủ nói hết tiến bộ của chúng ta vì thời đại máy móc mới thiên về sự sáng tạo kiến thức hơn là sự sản sinh vật lý.
đó không phải vấn đề của tâm trí, trí tuệ chứ không phải cơ bắp ý tưởng không phải vật chất.
Điều đó nẩy sinh vấn đề cho các số liệu chuẩn, vì chúng ta đang ngày càng có nhiều công cụ miễn phí như Wikipedia, Google , Skype, và nếu các trang này đăng lên mạng , thậm chí TED Talk.
Ngày nay có các công cụ miễn phí là tin tốt chăng?
Tất nhiên, đó cũng là tin hay.
Nhưng đó không phải cách các nhà kinh tế đo lường GDP.
Giá cả bằng 0 cũng đồng nghĩa trọng lượng bằng 0 trong bảng số liệu thống kê GDP.
Theo các số liệu, công nghiệp âm nhạc bằng một nửa con số của 10 năm trước, nhưng tôi đang được nghe nhiều và thậm chí nhạc chất lượng hơn so với bao giờ hết.
các bạn thấy, tôi cá rằng các bạn cũng thế thôi.
Trong tổng số, nghiên cứu của tôi ước tính rằng con só GDP mất hơn 300 tỉ đô la mỗi năm cho các mặt hàng và dịch vụ miễn phí trên mạng Internet.
Bây giờ nhìn vào tương lại.
có những con người siêu thông minh tranh cãi rằng chúng ta đang ở giai đoạn cuối của mức tăng trưởng nhưng để biết rõ mức tăng trưởng của ngày mai chúng ta cần dự đoán về các trình điều khiển cơ bản của sự tăng trưởng.
Tôi rất lạc quan, vì thời đại cơ khí mới là số hóa, cấp số nhân và tổ hợp.
Khi hàng hóa là số hóa, chúng có thể được nhân lên rộng rãi với chất lượng hoàn hảo với chi phí gần như bằng 0. và hàng hóa được phân phối ngay lập tức.
Hoan nghênh nền kinh tế dư dả.
Nhưng có một lợi ích tinh vi hơn với sự số hóa của thế giới.
Đo lường chính là huyết mạch của khoa học và sự tiến bộ.
Trong thời đại của số liệu, chúng ta có thể đo đến thế giới bằng những cách mà trước đây ta không thể làm.
Thứ hai, thời đại máy móc mới là cấp số nhân.
Các máy tính điện tử càng ngày càng trở nên nhanh hơn bao giờ hết.
Sân chơi của một đứa trẻ ngày nay cũng mạnh mẽ hơn cả một siêu máy tính của quân đội từ năm 1996.
Nhưng não chúng ta được kết nối trong một thế giới tuyến tính.
Kết quả là xu hướng cấp số nhân mang lại cho chúng ta sự kinh ngạc.
Tôi thường dạy học sinh của mình một vài điều các bạn biết không các máy tính điện tử không hẳn là tốt như lái xe ô tô trên đường.
(Cười) Đúng vậy, đây là Andy và tôi cười nhăn nhở như kẻ điên vì chúng tôi vừa cưỡi xe xuống đường 101 tuy nhiên với chiếc xe không người lái.
Thứ ba, thời đại máy móc mới là tổ hợp.
Quan điểm của những nhà trì trệ học là các ý tưởng theo lối mòn như hái táo trên cây nhưng thực tế mỗi một sự đổi mới xây nên những tòa cao ốc với nhiều sáng kiến hơn.
Đây là một ví dụ. Chỉ trong một vài tuần, một sinh viên chưa tốt của tôi đã tạo ra một ứng dụng mà cuối cùng đạt tới 1,3 tỷ người dùng.
Cậu ta có khả năng làm điều đó dễ dàng vì cậu ta đưa nó thành ứng dụng hàng đầu của Facebook và Facebook lại là ứng dụng hàng đầu của trang Web mà trang web ấy lại đứng đầu mạng Internet, và cứ như vậy.
Bây giờ cá nhân, số hóa, cấp số nhân và tổ hợp sẽ trở thành người xoay chuyển cuộc chơi.
Đặt chúng lại với nhau, và chúng ta thấy một làn sóng của những đột phá đáng kinh ngạc, như rô bốt làm việc trong nhà máy và chạy nhanh như một con báo hay nhảy qua các tòa cao ốc chỉ trong một cú nhảy ngoạn mục.
Các bạn biết thậm chí ro bốt cũng đang cách mạng hóa việc vận chuyển mèo.
(Cười) Nhưng có lẽ sáng chế quan trọng nhất sáng chế quan trọng nhất chính là máy học tập.
Cân nhắc một dự án: máy IBM của Watson.
Những cái chấm chấm này, đó là những nhà vô địch của chương trình Quiz show " Jeopady"
Ban đầu, Watson ko giỏi lắm, nhưng nó được cải thiện với tốc độ nhanh hơn bất kỳ người nào có thể và ngay sau khi Dave Ferrucci mô tả biểu đồ này với lớp học của tôi tại MIT Watson đã đánh bại thế giới các nhà vô địch Jeopady
Vào năm bảy tuổi Watson vẫn còn là đứa trẻ
Gần đây, giáo viên của nó để cho nó lướt Internet mà không có giám sát.
Những ngày sau đó, nó bắt đầu trả lời các câu hỏi bằng những lời tục tĩu.
Khỉ thật. (Cười) Nhưng các bạn biết Watson đang phát triển nhanh chóng
Nó được thử nghiệm các công việc trong các trung tâm cuộc gọi và nó nhận được mấy công việc này.
Nó được áp dụng trong các việc như luật, ngân hàng và y tế. và nhận được những việc như thế.
Có nực cười không khi chính những lúc chúng tôi đang tạo ra những cỗ máy thông minh, có lẽ phát minh quan trọng nhất của lịch sử loài người, một vài người đang tranh cãi những cải tiến đang bị trì trệ chăng?
Giống như hai cuộc cách mạng đầu tiên, chức năng đầy đủ của thời đại máy tính mới sẽ ít nhất mất một thế kỷ để hoàn thành nhưng chúng đang còn dao động .
Vậy điều này có nghĩa chúng ta chẳng có gì phải lo lắng?
Không hề. Công nghệ không phải là định mệnh.
Hiệu quả lao động đang ở mức cao nhất nhưng ít người lại có công ăn việc làm.
Chúng ta đã tạo ra sự sung túc giàu có trong thập niên vừa qua nhiều hơn bao giờ hết, nhưng số đông người Mỹ có thu nhập giảm xuống.
Đó là sự riêng biệt lớn của hiệu suất từ lao động của sự giàu có từ công việc .
Các bạn biết không, không hề ngạc nhiên chút nào khi hàng triệu người bị vỡ mộng bởi sự phân chia rạch ròi ấy nhưng tương tự nhiều người khác họ hiểu sai về những nguyên nhân cơ bản.
Công nghệ đang chạy đua về phía trước, nhưng lại bỏ lại đằng sau nhiều nhiều người hơn.
Ngày nay chúng ta có thể tìm các việc thường nhật, hệ thống hóa nó trong một tập hợp các hướng dẫn mà máy có thể đọc được, và sau đó nhân rộng nó một triệu lần..
Các bạn biết không, gần đây tôi có tình cờ nghe một cuộc trò chuyện là hình ảnh thu nhỏ các nền kinh tế mới.
Mấy ông này nói," Không, tôi không sử dụng H&R Bclok nữa".
TurboTax làm mọi thứ mà người khai thuế của tôi vẫn làm, nhưng nó làm nhanh hơn, rẻ hơn, chính xác hơn."
Làm sao để một công nhân lành nghề cạnh tranh với một phần mềm với 39 đô la?
Cô ta không thể.
Ngày nay, hàng triệu người Mỹ khai thuế nhanh hơn rẻ hơn, chính xác hơn và những người sáng lập của Intuit làm việc của họ rất tốt
Nhung 17% những người khai thuế không có việc làm.
Đây là một mô hình thu nhỏ những gì đang xảy ra, không chỉ đối vớ phần mềm, các dịch vụ mà còn với truyền thông và âm nhạc, trong tài chính và sản xuất, bán lẻ và kinh doanh tóm lại trong mỗi ngành công nghiệp.
Mọi người đang chạy đua với máy móc, và nhiều người trong số đó bị thua cuộc.
Chúng ta có thể làm gì để tạo ra sự phồn hoa thịnh vượng mang tính chia sẻ ?
Câu trả lời không chỉ là để làm chậm lại khoa học công nghệ.
Thay vì chạy đua với máy móc, chúng ta cần học để đua với máy móc.
Đó là thách thức lớn của chúng ta.
Thời đại máy móc mới có thể bị lùi lại vào một ngày nào đó của 15 năm về trước khi Gary Kasparov , nhà vô địch cờ vua chơi với Deep Blue , một siêu máy tính.
Cái máy thắng ngày đó và hôm nay, chương trình đánh cờ trên điện thoại di động có thể đánh bại một đại kiện tướng cờ vua.
Tồi tệ hơn, khi anh ta được hỏi về chiến thuật gì anh ta sử dụng để đấu lại một máy tính, Jan Donner, Đại kiện tướng nước Hà Lan trả lời, " Tôi mang theo một cái búa."
( Cười ) Nhưng ngày nay chiếc máy tính không còn là vô địch cờ vua của thế giới
Con người cũng không, vì Kasparov đã tổ chức một giải đấu tự do cho các đội của con người và các máy tính có thể làm việc cùng nhau, và đội thắng cuộc không phải là đại kiện tướng, và cũng không có siêu máy tính nào.
Cái mà họ làm được là làm việc nhóm tốt hơn, và họ cho thấy một đội ngũ con người và máy tính, làm việc cùng nhau có thể đánh bại bất kỳ máy tính nào hoặc bất kỳ người làm việc độc lập nào.
Cuộc đua với máy móc đánh bại cuộc chạy đua với máy móc.
Công nghệ không phải là định mệnh.
Chúng ta tạo ra định mệnh của mình.
Cảm ơn các bạn đã chú ý lắng nghe.
(Vỗ tay)
Liu Bolin: Bằng cách làm cho chính tôi trở nên vô hình, tôi cố gắng đặt câu hỏi về mối quan hệ tương hủy giữa nền văn minh của chúng ta và sự phát triển của nó.
Phiên dịch: Bằng cách khiến tôi trở nên vô hình, tôi cố gắng khám phá và đặt câu hỏi về tính trái ngược và tương hủy của mối quan hệ giữa nền văn minh của chúng ta và sự phát triển của nó.
LB: Đây là tác phẩm đầu tay được tôi sáng tác vào tháng 10 năm 2005.
Và đây là Trại Nghệ thuật Quốc tế Bắc Kinh, nơi tôi làm việc trước khi chính phủ dùng vũ lực phá bỏ. Tôi dùng tác phẩm này để bày tỏ sự phản đối của mình.
Tôi cũng muốn dùng tác phẩm này để nhiều người chú ý đến điều kiện sống của những nghệ sĩ và điều kiện tự do sáng tạo của họ
Trong khi đó, ngay từ đầu, loạt tác phẩm này chứa tinh thần phản kháng, suy tư và không thỏa hiệp.
Khi tiến hành hóa trang, tôi sử dụng phương pháp của người bắn tỉa để bảo vệ mình tốt hơn và để phát hiện ra kẻ thù, như người bắn tỉa từng làm. (Cười) Sau khi hoàn thành loạt tác phẩm phản đối này, tôi bắt đầu tự hỏi tại sao số phận mình lại như thế này, và tôi nhận ra rằng không chỉ riêng tôi-- mà tất cả người Trung Quốc đều hoang mang như tôi.
Như các bạn có thể thấy, những tác phẩm này miêu tả kế hoạch hóa gia đình và bầu cử theo luật và hoạt động tuyên truyền của cơ quan Quốc hội.
Tác phẩm này gọi là Xia Gang ("rời vị trí").
"Xia Gang" là một từ nói giảm trong tiếng Trung Quốc, nghĩa là "cắt xén nhân lực".
Nó ám chỉ những người bị mất việc làm trong giai đoạn chuyển giao từ nền kinh tế kế hoạch sang kinh tế thị trường ở Trung Quốc.
Từ năm 1998 đến 2000, có 21,37 triệu người bị mất việc tại Trung Quốc.
6 người trong bức ảnh này là những công nhân Xia Gang.
Tôi để họ vô hình trong cửa hàng vắng vẻ nơi mà họ từng sống và làm việc suốt đời.
Trên bức tường phía sau họ là khẩu hiểu của Cuộc Cách mạng Văn Hóa: "Lực lượng nòng cốt dẫn dắt chúng ta đi tới là Đảng Cộng sản Trung Quốc."
Trong nửa tháng tôi đã tìm 6 người này để tham gia vào tác phẩm của mình.
Chúng ta có thể chỉ thấy 6 người đàn ông trong bức tranh này, nhưng thực sự, những người bị giấu ở đây là tất cả những người bị cho nghỉ việc. Họ chỉ bị làm cho tàng hình.
Tác phẩm này gọi là The Studio.
Mùa xuân này, tôi tình cờ có cơ hội thực hiện một tác phẩm tại studio tin tức của France 3 khi đang tiến hành một buổi triển lãm riêng tại Paris-- Tôi chọn những tấm ảnh thời sự.
Một tấm về cuộc chiến ở Trung Đông, và một tấm khác là về biểu tình ở Pháp.
Tôi nhận thấy rằng bất kỳ nền văn hóa nào cũng có những mâu thuẫn không thể hòa hợp được.
Đây là nỗ lực chung giữa tôi và họa sĩ Pháp JR.
Phiên dịch: Đây là nỗ lực chung giữa tôi và họa sĩ Pháp JR.
(Vỗ tay) LB: Tôi đã cố biến mất trong mắt của JR, nhưng vấn đề là JR chỉ sử dụng những người mẫu với đôi mắt to.
Vì vậy tôi đã cố gắng làm đôi mắt tôi to hơn bằng các ngón tay của mình.
Nhưng không may thay, chúng vẫn chưa đủ to đối với JR.
Phiên dịch: Vì vậy tôi đã cố biến mất trong mắt JR, nhưng vấn đề là JR chỉ sử dụng người mẫu với đôi mắt to.
Vì vậy tôi đã cố gắng làm đôi mắt mình to hơn với cử chỉ này.
Nhưng điều này không có tác dụng, mắt tôi vẫn nhỏ.
LB: Tác phẩm này là về những ký ức vụ khủng bố 9/11.
Đây là một tàu sân bay neo dọc con Sông Hudson.
Hình vẽ của Kenny Scharf.
(Cười) Đây là Venice, Italy.
Vì nhiệt độ toàn cầu tăng lên, mực nước biển tăng cao, và người ta nói rằng Venice sẽ biến mất trong vài thập kỷ tới.
Đây là thành phố cổ Pompeii.
Phiên dịch: Đây là thành phố cổ Pompeii.
LB: Đây là phòng triển lãm Borghese ở Rome.
Khi tôi thực hiện một tác phẩm mới, tôi chú ý hơn đến cách biểu đạt ý tưởng.
Ví dụ như, tại sao tôi làm mình tàng hình?
Điều gì mà làm tôi tàng hình ở đây lại khiến mọi người suy nghĩ?
Tác phẩm này gọi là Mì Ăn Liền.
Phiên dịch: Tác phẩm này gọi là Mì Ăn Liền. (Tiếng cười). LB: Từ tháng 8 năm 2012, người ta phát hiện ra chất phốt-pho độc hại trong các cốc mì ăn liền của mọi nhãn hàng nổi tiếng được bán trong các siêu thị ở Trung Quốc.
Chất phốt-pho này thậm chí có thể gây ung thư.
Để thực hiện tác phẩm nghệ thuật này, tôi đã mua nhiều cốc mì ăn liền đã được đóng gói và đặt chúng trong studio của tôi và sắp xếp như một siêu thị.
Nhiệm vụ của tôi là đứng đó, cố gắng đứng im, căn chỉnh vị trí máy ảnh và hợp tác với trợ lý của tôi và vẽ các màu và hình dạng phía sau cũng như phía trước cơ thể tôi. Nếu bối cảnh đơn giản, tôi thường phải đứng từ 3-4 tiếng đồng hồ.
Bối cảnh của tác phẩm này phức tạp hơn, vì vậy tôi cần chuẩn bị trước từ 3-4 ngày.
Đây là trang phục tôi mặc khi tôi thực hiện bức ảnh siêu thị.
Không dùng photoshop đâu nhé
Phiên dịch: Đây là trang phục mà tôi mặc khi thực hiện bộ ảnh siêu thị.
Không có photoshop trong đó đâu nhé. (Cười) LB: Những tác phẩm này là về những kỷ niệm văn hóa Trung Quốc.
Và cái này, đây là về an toàn thực phẩm tại Trung Quốc.
Thực phẩm không an toàn có thể gây hại cho sức khỏe con người, và một chồng tạp chí có thể khiến trí óc con người trở nên lẫn lộn. (Cười) Những mảnh ghép tiếp theo của tác phẩm cho thấy tôi đã tự tàng hình trong các tạp chí của các ngôn ngữ khác nhau, tại những nước khác nhau và ở những thời điểm khác nhau như thế nào.
Tôi cho rằng, trong nghệ thuật thì quan điểm của người nghệ sĩ là yếu tố quan trọng nhất.
Nếu ai đó có thể cảm nhận được một tác phẩm nghệ thuật, thì nó chính là kết quả của kỹ thuật, suy nghĩ của nghệ sĩ và sự đấu tranh trong cuộc sống.
Và những cuộc đấu tranh liên tục trong cuộc sống tạo ra tác phẩm nghệ thuật, dưới bất kỳ hình thức nào.
(Nhạc) Đó là tất cả những gì tôi muốn nói.
Cám ơn. (Vỗ tay)
Những chiếc ghế đậu thật tuyệt vời.
Nhưng tôi, thấy một số người ngoài kia đang đứng cả trong đây nữa, và đứng thì tốn nhiều năng lượng hơn ngồi nghỉ rồi.
Sử dụng dữ liệu online của Live Strong Organization trong việc giảm cân, bạn có thể tính đến khi tôi hoàn thành bài thuyết trình những người đang đứng kia sẽ đốt nhiều hơn 7.5 calo so với những người đang ngồi.
Vậy thì, câu hỏi là, sẵn ta đang nói về giảm cân, đặc biệt là cân nặng, ta đang nói trực tiếp.
Tôi đang đứng trước mặt quý vị, chúng ta đều ở đây.
Nhưng bài nói này được ghi hình và sẽ trở thành một đoạn video mà mọi người trên thế giới đều có thể xem trên máy tính, thiết bị cầm tay, hoặc ti vi.
Tôi nặng tầm 190 pounds (86 kg).
Vậy đoạn video này sẽ nặng bao nhiêu?
Đưa ra những câu hỏi như vậy là điều mà tôi làm hàng ngày ở kênh Vsauce trên Youtube của tôi.
Trong 2 năm qua, tôi đã đưa ra những câu hỏi thật sự thú vị, những câu hỏi có vẻ ngớ ngẩn, và tiếp cận chúng một cách chân thực nhất có thể, kết nối các khái niệm khoa học và các nhà khoa học.
Và tôi nghiên cứu và viết và sản xuất và dẫn chương trình và chỉnh sửa và tải lên và điều hành các phương tiện xã hội, nhưng tôi không cô đơn vì Vsauce có tới hơn 2 triệu người theo dõi, và mỗi tháng, các video của tôi được xem bởi hơn 20 triệu người.
Vâng
Rất hào hứng.
Tôi nhận ra rằng đưa ra các câu hỏi kì lạ là một cách tuyệt vời để lôi kéo con người, không chỉ là người, mà còn là người hâm mộ.
Và người hâm mộ khác với khán giả hoặc thính giả vì người hâm mộ còn muốn quay lại.
Họ theo dõi kênh của tôi trên Youtube và họ muốn xem mọi thứ tôi làm và mọi thứ tôi chuẩn bị làm trong tương lai vì chúng ta là những người tò mò và kích thích sự tò mò là miếng mồi thật ngon.
Nó là một cách tuyệt vời để "bắt" mọi người.
Và khi đã bắt được họ, bạn có những khán giả bị bắt này, với mục đích trong đầu là giải đáp câu hỏi, tình cờ lại dạy họ rất nhiều điều.
Vậy, hãy cùng xem một số video của tôi nhé.
Đây là 8 trong số chúng.
Nhưng ở phần dưới góc phải, có video "Gương thì màu gì?"
Khi người ta thấy vậy, rất khó để không click vào vì họ nghĩ "Thôi nào, ông đùa à?
Làm sao mà trả lời được câu hỏi đó?"
Chà, tới giờ, 7.6 triệu người đã xem đoạn video dài 5 phút về màu sắc của gương.
Và trong tập đó, tôi đã trả lời câu hỏi và tôi đã có cơ hội giải thích về chủ đề mà bình thường rất khô khan: quang học, phản xạ khuếch tán so với phản chiếu, cách ánh sáng hoạt động, cách ánh sáng hoạt động trên võng mạc, và thậm chí là cả lịch sử của tên màu như trắng và đen.
Được rồi, cảnh báo tiết lộ thông tin: những chiếc gương thực ra không trong, chúng không màu bạc, như cách mà chúng thường được giải thích.
Gương, nói một cách chính xác, thì hơi hơi hơi có màu
xanh lá.
Bạn có thể minh họa bằng cách đặt 2 chiếc gương cạnh nhau, đối diện nhau để chúng tự phản chiếu tự phản chiếu mãi mãi.
Nhìn vào ảnh phản chiếu và nó sẽ tối hơn vì một số ánh sáng luôn luôn bị mất hoặc bị hấp thụ, nhưng nó cũng xanh hơn vì ánh sáng xanh, là ánh sáng có bước sóng mà mắt ta thấy được màu xanh, được phản chiếu tốt nhất qua hầu hết các loại gương.
Vậy, một video thì nặng bao nhiêu?
Chà, khi bạn xem một video trên máy tính, thông tin đó tạm thời được lưu trữ sử dụng eletron.
Và số eletron trong thiết bị của bạn không tăng không giảm.
Nhưng phải mất năng lượng để đặt chúng vào một chỗ, và ta biết, nhờ người bạn Anhxtanh của chúng ta, rằng năng lượng và khối lượng có liên quan đến nhau.
Vậy, đây là vấn đề: giả sử bạn đang xem video trên Youtube với độ phân giải là 720p.
Giả sử một tỉ lệ bit điển hình, ta có thể tính rằng mỗi phút của video đó sẽ cần tới 10 triệu electron trong thiết bị của bạn.
Đặt những eletron này và cung cấp năng lượng để giữ chúng ở đúng vị trí để bạn có thể xem được video vào công thức kia, ta có thể tính 1 phút của đoạn video đó làm tăng khối lượng máy tính của bạn lên thêm chừng 10 mũ âm 19 gram.
Viết nó ra, trông sẽ như thế này.
Trông như không có gì ấy.
Cái này, bạn có thể gọi là không có gì và thực sự cũng không sai lắm vì cái cân tốt nhất được phát minh ra mà ta sử dụng để phát hiện sự tăng lên đó chỉ đúng tới 10 mũ âm 9 gram thôi.
Vậy, ta không thể đo lường nó, nhưng ta có thể, giống như vừa nãy,
tính nó. Và điều đó thật tuyệt vì khi tôi còn nhỏ trường tôi chỉ có 2 giá sách khoa học.
Chúng cũng tuyệt, nhưng tôi đọc xong tất cả chỉ trong, tầm, 2 năm, và rất khó khăn để có thêm sách vì sách rất nặng và bạn cần không gian cho chúng và di chuyển sách thì vất vả rất nhiều so với cách chúng ta làm ngày nay.
Với những số nhỏ, tôi có thể xếp hàng ngàn quyển sách vào trong máy đọc sách của mình.
Tôi có thể xem hàng giờ liền, hàng ngày liền các video trên Youtube mà không làm cho máy tính nặng hơn.
Và khi thông tinh trở thành ánh sảng, nó trở nên dân chủ hơn nghĩa là nhiều giáo viên, dẫn chương trình, và nhà sáng tạo và khán giả hơn bao giờ hết có thể tham gia.
Ngay bây giờ trên Youtube có một sự bùng nổ nội dung như thế này đang diễn ra.
3 kênh Vsauce cũng như vậy.
Nhưng tất cả mọi người, cùng nhau, toàn bộ, quan điểm của họ vượt qua những gì tôi có thể làm một mình hay với những người tôi làm cùng, và điều đó thật sự rất, rất hào hứng.
Hoá ra chạm tới sự tò mò của con người và trả lời câu hỏi của họ một cách có trách nhiệm là một cách khôn ngoan để thu hút người hâm mộ và khán giả và cả người xem nữa.
Nó thậm chí còn là một cách tuyệt vời cho các công ty và thương hiệu để tạo dựng niềm tin.
Vậy, tính toán khối lượng của video là một câu hỏi hài hước, nhưng tôi không thể chờ xem
chúng ta sẽ hỏi gì và trả lời gì. Như thường lệ, cảm ơn vì đã lắng nghe.
Hãy đối mặt với sự thật là: Việc lái xe vô cùng nguy hiểm.
Dù ta không muốn nghĩ tới đi nữa, những biểu tượng tôn giáo hay các lá bùa may treo trong buồng lái khắp nơi trên thế giới cũng đủ cho ta biết lái xe nguy hiểm cỡ nào.
Tai nạn xe cộ là nguyên nhân gây tử vong số một ở độ tuổi 16 tới 19 trên nước Mỹ. nguyên nhân số một -- và 75 phần trăm số tai nạn này không liên quan gì tới ma tuý hay rượu cồn.
Vậy là sao?
Không ai nói chắc được, nhưng tôi còn nhớ tai nạn đầu tiên của mình.
Hồi tôi còn là tay lái non trên đại lộ, tôi thấy chiếc xe đằng trước đã bật đèn phanh.
Tôi mới "Rồi, ông này đang hạ tốc độ, mình cũng hạ theo luôn."
Tôi đạp phanh.
Nhưng mà tay này đâu có đi chậm lại.
Ổng đứng sựng lại trên đường đại lộ, dừng giữa đường luôn.
Từ 65 nhảy xuống 0?
Tôi đạp phịch cái phanh.
Tôi thấy phanh chống khoá hoạt động, mà xe thì vẫn chạy không có dấu hiệu dừng, tôi cũng biết vậy và bong bóng xổ ra, xe đi tong, nhưng may thay, không ai bị gì.
Tôi không hề biết chiếc xe phía trước đang dừng lại, tôi nghĩ ta có thể làm tốt hơn vậy.
Tôi nghĩ ta có thể biến đổi hoạt động lái xe lên một tầm mới khi ta để cho xe nói chuyện với nhau.
Nếu bạn nghĩ một chút về cách ta lái xe trong hiện tại.
Bước vô xe. Đóng cửa lại. Ta ở trong lòng một bong bóng.
Không có khái niệm gì về thế giới bên ngoài.
Ta ở trong một cơ thể được kéo dài ra.
Ta phải định vị xe đi qua phần đường khuất không thấy hết đi giữa dòng dài những khối thép khổng lồ, ở tốc độ siêu nhân.
OK? Và ta chỉ có hai đôi mắt dẫn đường cho đi.
Vậy thôi, chỉ có nhiêu đó, mắt - không thiết kế cho việc này, đã vậy ta còn phải làm những thứ như, ví dụ nếu muốn chuyển làn đường, ta phải làm gì nhỉ?
Phải rời mắt ra khỏi con đường.
Đúng vậy. Rời mắt đi khỏi con đường trước mặt, quẹo, kiểm tra điểm mù, rồi lái xuống đường mà không cần nhìn.
Không phải mình bạn mà ai cũng vậy. Lái như vậy mới an toàn.
Vì sao vậy? Vì ta bắt buộc phải làm vậy, ta phải quyết định nên nhìn chỗ này hay chỗ nọ?
Cái gì quan trọng hơn?
Thường thì ta làm tốt ghê lắm chọn lựa những thứ ta phải lưu tâm trên đường.
Nhưng thi thoảng ta để lỡ cái gì đó.
Thi thoảng ta linh cảm có gì không ổn, hay là quá trễ rồi.
Trong vô vàn tai nạn, tài xế sẽ nói, "Tôi không ngờ."
Tôi tin, rất tin.
Ta chỉ đủ sức quan sát chừng đó thôi.
Nhưng công nghệ hiện tại có thể hỗ trợ ta cải thiện tình hình.
Trong tương lai, xe hơi sẽ tự trao đổi dữ liệu ta không những thấy được ba chiếc xe phía trước hay ba xe đằng sau, bên phải bên trái, cùng một lúc, với tầm nhìn của chim, ta có thể nhìn thấu mấy chiếc xe đó,
Ta thấy luôn vận tốc của xe đi trước, để coi người ta đi nhanh chậm cỡ nào hay có dừng lại không.
Nếu họ chuẩn bị về 0, tôi biết liền.
Rồi với ước tính và thuật toán và những mô hình phỏng đoán, ta có thể thấy trước tương lai.
Các bạn có thể nghĩ đó là chuyện không tưởng.
Làm sao mà thấy trước tương lai?
Khó hơn lên trời. Không khó đâu. Với xe hơi thì việc này là khả dĩ.
Xe hơi là vật có ba chiều có vị trí và vận tốc cố định.
Chúng đi trên đường.
Thường là những đường đã được thảo trước.
Đưa ra những dự đoán hợp lý thì cũng không quá khó đâu đoán xe sẽ đi tới đâu.
Ngay cả khi bạn ở trong xe rồi mấy tay xe mô tô lò mò tới - 85 dặm một giờ, xé đường -- Tôi biết các bạn gặp mấy vụ này rồi -- tay kia không phải từ trên trời rơi xuống
Tay đó đã ở trên đường cả nửa tiếng.
(Cười) Đúng không? Ý tôi là người ta thấy anh ta rồi.
10, 20, 30 dặm, sẽ có người thấy anh ta, và ngay lúc có xe nào đó thấy ảnh và đưa xe ảnh lên bản đồ, trên bản đồ -- vị trí, vận tốc, ước tính đang chạy 85 dặm một giờ.
Bạn biết những điều đó vì xe của bạn sẽ biết, do mấy xe khác to nhỏ vô tai nó, kiểu như, "Nhân tiện, 5 phút nữa, xe mô tô, coi chừng đó."
Bạn sẽ đưa ra những dự đoán hợp lý về cách xe cộ cư xử.
Ý tôi là, xe cộ là những vật mang tính Newton.
Nên rất dễ thương.
Vậy làm sao mà ta tới được đây?
Ta có thể bắt đầu đơn giản là chia sẻ dữ liệu giữa các xe, chỉ chia sẻ GPS.
Nếu tôi có GPS và camera trong xe, tôi sẽ biết chính xác vị trí của mình và cả tốc độ hiện tại nữa.
Nhờ tầm nhìn của máy tính, tôi có thể ước đoán vị trí của những xe xung quanh và biết chúng chuẩn bị đi đâu.
Mấy xe khác cũng vậy.
Họ cũng biết chính xác vị trí của họ, và biết sơ sơ ví trí của xe khác.
Sẽ như thế nào nếu hai xe chia sẻ dữ liệu nếu chúng trò chuyện với nhau?
Tôi sẽ giải thích đây.
Cả hai mẫu xe được cải tiến.
Ai cũng có lợi.
Giáo sư Bob Wang và nhóm của mình đã làm giả nghiệm trên máy tính về khi những ước tính mơ hồ kết hợp lại, ngay cả khi ít xe, khi xe chỉ chia sẻ dữ liệu GPS, và chúng tôi đưa nghiên cứu này ra khỏi máy tính vào trong những xe robot có cảm ứng như trên xe, nhưng bây giờ gắn vào robot: camera ba chiều, GPS, và những máy dò tia laser phổ biến trên các hệ thống hỗ trợ.
Chúng tôi cũng gắn vào robot những radio tầm ngắn để robot nói chuyện với nhau.
Khi những robot này thấy nhau, chúng lần ra được vị trí của nhau rất chính xác, và có thể tránh nhau.
Rồi chúng ta cũng thêm nhiều robot vào, và gặp một số vấn đề.
Một trong số đó là khi có mấy xe nhiều chuyện rất khó để xử lý các dữ kiện, nên bạn cần ưu tiên và lúc đó sẽ có các mẫu dự đoán cho bạn.
Nếu các robot đều chú mục vào những quỹ đạo theo dự đoán, ta không cần tập trung vào những dữ liệu đó.
Chỉ việc ưu tiên một xe có vẻ như đang đi chệch hướng.
Xe đó có thể gây rắc rối.
Và bạn có thể dự đoán quỹ đạo mới.
Không những biết được xe kia đi chệch, mà còn biết đi chệch ra làm sao.
Và biết phải bảo xe nào đi ra khỏi đường.
Và chúng tôi muốn - làm sao để cảnh giác mọi người?
Làm sao để mấy xe này nói nhỏ. "Anh làm ơn đi tránh đường với?"
Còn tuỳ thuộc hai điều: 1, khả năng của xe, 2, khả năng của tài xế.
Nếu một người có môt chiếc xe xịn, mà lại đang cà kê điện thoại, kiểu như, làm gì đó, thì họ khó lòng phản ứng tốt trong tính huống nguy cấp.
Chúng tôi làm một nghiên cứu khác trên các mẫu hình tài xế,
Lần này, dùng một loạt camera, chúng tôi có thể phát hiện nếu tài xế đang nhìn thẳng, không nhìn, nhìn xuống, đang nói chuyện điện thoại, hay đang uống cà phê.
Ta có thể dự đoán tai nạn dự đoán ai, xe nào, đang ở vị trí thuận tiện nhất để dạt ra để mà tính toán được tuyến đường an toàn nhất cho mọi người.
Căn bản thì những công nghệ này đang hiện hữu.
Tôi nghĩ vấn đề lớn nhất của ta bây giờ là liệu ta có sẵn lòng chia sẻ dữ liệu không.
Tôi nghĩ đây là một khái niệm tế nhị, khi xe cộ có thể theo dõi ta, buôn chuyện với xe khác về chúng ta, rồi ta sẽ đi trên con đường rặt những chuyện phiếm.
Nhưng tôi tin ta sẽ có cách bảo vệ sự riêng tư cho mình, như bây giờ, khi tôi nhìn xe bạn từ bên ngoài, tôi cũng không biết mấy lắm về bạn.
Khi tôi nhìn biển số xe bạn, tôi không biết bạn là ai.
Tôi tin rằng xe cộ sẽ bàn tán về chủ chúng sau lưng chúng ta.
(Cười) Và tôi nghĩ như vậy thì thật hay.
Hãy nghĩ một chút nếu bạn không muốn một cậu nhỏ lơ đãng chạy sau biết rằng bạn đang phanh, rằng bạn sắp tới đường cùng.
Chỉ thông qua việc chia sẻ dữ liệu, ta có thể làm được điều tốt nhất cho mọi người.
Cho nên hãy cứ để mặc xe cộ buôn chuyện.
Chúng sẽ làm cho đường xá an toàn lên nhiều.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi nhận ra 1 điều thú vị về văn hóa & xã hội.
Rằng tất cả mọi việc mạo hiểm đều yêu cầu ta phải có bằng cấp hoặc giấy phép,
như là lái xe, mua súng, kết hôn.
(tiếng cười) Điều này đúng với tất cả mọi việc mạo hiểm, trừ công nghệ.
Vì 1 lí do nào đó, không có 1 giáo trình chuẩn, hay một khoá học cơ bản nào.
Họ chỉ đại khái đưa cho bạn 1 máy vi tính và xong!, để bạn phải tự mày mò.
Vậy bạn phải học vi tính theo cách nào đây?
Chỉ có thể bằng cách mưa dầm thấm lâu.
Không bao giờ có ai ngồi xuống và chỉ cho bạn rằng, "nó hoạt động như thế này này.." cả.
Vậy hôm nay tôi sẽ nói với các bạn 10 điều mà các bạn nghĩ ai cũng biết, nhưng hoá ra không phải vậy.
Okay, đầu tiên, trên trang web, nếu bạn đang lướt web và bạn muốn di chuyển xuống, đừng dùng chuột và dùng thanh cuộn của máy.
Điều đó tốn thời gian khủng khiếp.
Chỉ làm như vậy khi bạn được trả lương theo giờ.
Thay vào đó, hãy bấm dấu cách.
Dấu cách giúp kéo trang xuống.
Nhấn giữ phím Shift để di chuyển lên trở lại.
Vậy, hãy dùng phím cách để kéo trang xuống. Bạn có thể áp dụng cách này trên mọi trình duyệt và mọi loại máy.
Và trên các trang web, khi bạn đang điền vào các mẫu form những thứ như địa chỉ,... tôi cho rằng các bạn biết, là bạn có thể nhấn phím Tab để di chuyển từ ô này đến ô khác.
Vậy còn pop-up menu - bảng chọn (chỗ bạn phải điền tên tiểu bang) thì sao?
Đừng dùng chuột để sổ bản chọn ra.
Đó là một sự lãng phí năng lượng khủng khiếp.
Hãy đánh lần lượt những chữ cái đầu tiên của bang mà bạn ở,.
Vậy nếu bạn muốn chọn Connecticut.
đánh C, C, C. Nếu bạn muốn chọn Texas, đánh T, T và bạn sẽ chọn chính xác cái bạn cần mà thậm chí không cần mở hộp thoại ra.
Và trên trang web, khi cỡ chữ quá nhỏ, bạn hãy nhấn giữ phím Control và ấn phím cộng, cộng, cộng...
Ứng với mỗi lần bạn ấn, font chữ sẽ trở nên lớn hơn.
Tương tự, phương pháp này áp dụng được trên trên mọi máy tính, mọi trình duyệt, hoặc bạn có thể nhấn phím trừ, trừ, trừ để làm chữ nhỏ lại.
Nếu bạn dùng hệ điều hành Mac,bạn có thể phải nhấn phím Command thay vì dùng cách tôi vừa nêu trên.
Khi bạn đang đánh chữ trên điện thoại Blackberry, Android, iPhone, đừng bận tâm về dấu chấm câu và viết hoa đầu dòng, đừng đánh dấu chấm và rồi dấu cách và rồi cố viết hoa chữ cái tiếp theo.
Chỉ cần ấn dấu cách 2 lần.
Điện thoại sẽ tự động hiện dấu cách, và viết hoa những chữ cái đó cho bạn.
Hãy ấn phím cách 2 lần.
Thật thú vị!
Và khi sử dụng điện thoại (áp dụng cho mọi loại điện thoại) nếu bạn muốn gọi lại ai đó bạn đã gọi, tất cả những gì bạn phải làm là ấn phím gọi, và nó sẽ đưa số điện thoại gần đây nhất lên cho bạn, lúc đó bạn có thể ấn phím gọi lần nữa để gọi số đó.
Vậy bạn sẽ không phải vào danh sách những cuộc gọi gần đây, vậy nếu bạn muốn liên lạc với người nào đó, chỉ cần ấn phím gọi một lần nữa.
Đây là một điều khiến tôi phát điên lên. Khi tôi gọi bạn và để lại tin nhắn trong hộp thư thoại của bạn, tôi nghe bạn nói "Hãy để lại tin nhắn", và rồi tôi phải nghe hướng dẫn trong vòng những15 giây, như thể chúng ta không có máy trả lời tự động trong suốt 45 năm vậy.
(tiếng cười). Không phải tôi cay cú đâu nhé ;)
Thật ra có một tổ hợp phím tắt cho phép bạn nhảy thẳng đến tiếng beep như thế này.
Máy trả lời tự động: Vui lòng --- BEEP.
Không may là các loại máy khác nhau không có cùng 1 tổ hợp phím, nó khác nhau với từng loại máy, nên nhiệm vụ của bạn là phải tìm ra tổ hợp phím nào cho người mà bạn đang gọi.
Tôi không nói những chỉ dẫn này là hoàn hảo. Được rồi, đa số các bạn nghĩ về Google như là 1 thứ
giúp bạn tìm trang web, nhưng nó cũng là một cuốn từ điển.
Đánh chữ "định nghĩa" (define) và từ mà bạn muốn biết nghĩa.
Thậm chí bạn còn không phải ấn gì cả.
Đây là định nghĩa trong lúc bạn đang đánh.
Nó cũng là 1 cơ sở dữ liệu cục quản lí hàng không liên bang hoàn chỉnh.
Nhập tên hãng hàng không và chuyến bay vào.
Nó cho bạn biết chuyến bay cất cánh ở đâu, cổng nào, ga nào, bay trong bao lâu. Bạn không cần phải có 1 ứng dụng cho việc này.
Nó còn là công cụ đổi đơn vị và tiền tệ.
Bạn cũng không cần phải ấn vào 1 trong các kết quả.
Chỉ cần đánh vào ô, và đây là câu trả lời cho bạn.
Khi chúng ta đang nói đến văn bản, khi bạn muốn làm nổi (highlight) -- đây chỉ là 1 ví dụ thôi nhé. (tiếng cười). Khi bạn muốn làm nổi 1 chữ nào, làm ơn đừng phí thời gian kéo chuột ngang qua nó như 1 người mới biết về vi tính vậy.
Nhấp đôi vào chữ đó.
Nhìn số 200 nhé. Tôi nhấp đôi vào nó. Nó chọn duy nhất chữ đó mà thôi.
Thêm vào đó, đừng xoá những gì bạn đã làm nổi.
Bạn có thể đơn giản nhập chữ khác lên nó.
Điều này có trong mọi chương trình.
Bạn còn có thể nhấp đôi, kéo chuột để làm nổi thêm từng từ một trong khi bạn kéo chuột.
Chính xác hơn nhiều.
Đừng bận tâm xoá nó.
Chỉ cần nhập lại trên nó.
(tiếng cười) Độ trễ của máy ảnh là thời gian giữa lúc bạn nhấn nút chụp và lúc máy ảnh thật sự chụp.
Điều này là vô cùng bực bội đối với mọi máy ảnh dưới 1000 dollar.
(Nhấn camera) (tiếng cười). Đó là vì máy ảnh cần thời gian để tính toán tiêu cự và độ phơi sáng, nhưng nếu bạn chỉnh tiêu cự trước bằng cách nhấn nhẹ nút chụp, hãy giữ ngón tay của bạn ở đó, và sẽ không có độ trễ!
Nó luôn có tác dụng.
Tôi vừa biến chiếc máy ảnh $50 của bạn thành một chiếc máy ảnh $1000 với mẹo này.
Và cuối cùng, điều này hay xảy ra khi bạn đang diễn thuyết, và vì 1 lí do nào đó khán giả cứ nhìn lên màn chiếu, thay vì nhìn bạn!
(tiếng cười) Khi điều này xảy ra, mẹo này hoạt động trên Keynote của Powerpoint, nó hoạt động trên mọi chương trình, tất cả những gì bạn phải làm là ấn phím B. B là viết tắt của "blackout", để làm màn chiếu tối đen và làm cho mọi người nhìn về phía bạn, và rồi khi bạn đã sẵn sàng tiếp tục, bạn ấn phím B lần nữa, và khi bạn đang thật sự tiến triển, bạn có thể ấn phím W, viết tắt của whiteout, và bạn làm trắng màn chiếu, và rồi bạn có thể bấm W một lần nữa để nó trở về bình thường.
Tôi biết tôi đã nói rất nhanh.
Nếu bạn lỡ mất điều gì, tôi sẽ rất sẵn lòng gửi danh sách những lời khuyên này.
Trong khi chờ đợi thì chúc mừng.
Tất cả các bạn đều đã lấy được bằng công nghệ California.
Chúc các bạn một ngày tốt lành.
(vỗ tay).
Điều mà bạn đang làm ngay lúc này đang dần giết chết bạn.
Nó nguy hiểm hơn cả ô tô hay Internet hay là cái thiết bị di dộng mà chúng ta vẫn nói hằng ngày, cái công nghệ mà bạn sử dụng nhiều nhất trong gần như mọi ngày là cái này này, cái mông của bạn đấy.
Ngày nay, trung bình chúng ta ngồi 9,3 tiếng mỗi ngày, nó còn nhiều hơn cả thời gian chúng ta ngủ - 7,7 tiếng.
Ngồi là một điều gì đó vô cùng "thịnh hành", chúng ta còn chẳng tự hỏi là mình đã ngồi bao lâu rồi và bởi vì mọi người đều làm như vậy (ngồi), nên ta không để ý rằng điều này là không ổn chút nào.
Cứ như vậy, ngồi đang dần trở thành một vấn nạn như là hút thuốc ở thế hệ chúng ta vậy.
Đương nhiên là ngồi gây ra những hệ quả xấu đến sức khỏe, bên cạnh việc ảnh hưởng đến thắt lưng.
Những thứ như ung thử vú hay ung thư ruột kết gắn liền đến việc thiếu hoạt động thể chất, Khoảng 10% trên thực tế, cả 2 thứ đấy.
6% với bệnh đau tim, đái tháo đường loại 2 thì là 7%, và đây chính là căn bệnh đã cướp đi mạng sống của cha tôi.
Bất cứ số liệu nào trong đó cũng thuyết phục mỗi chúng ta phải nhấc mông lên nhiều hơn, nhưng nếu bạn giống tôi, thì chắc sẽ không đâu.
Điều khiến tôi thay đổi là tương tác với xã hội.
Có người mời tôi tới cuộc họp, nhưng lại không xếp chỗ được cho tôi ở trong cái hội trường đấy, "Ngay mai tôi phải dắt cho đi dạo.
Bạn đến được chứ? " Làm như thế có vẻ hơi kì, và thực tế là, trong buổi họp đầu tiên đấy, tôi nhớ là mình đã nghĩ rằng, "Tôi phải là người hỏi câu hỏi tiếp theo," bởi vì tôi biết là tôi sẽ chuẩn bị tức điên lên trong suốt cuộc đối thoại này,
Và vâng, tôi giữ ý tưởng đó và tự mình làm.
Thay cho việc đến buổi họp ở quán cafe hay đến buổi hội thảo về đèn huỳnh quang, tôi yêu cầu mọi người các cuộc họp đi bộ, sao cho vừa mức 20 đến 30 dặm mỗi tuần.
Điều đó thay đổi đời tôi.
Nhưng trước đó, điều thực sự xảy ra, tôi từng nghĩ về nó như việc ta quan tâm đến sức khỏe của mình, hay quan tâm đến các trách nhiệm, và cái này luôn đánh đổi cho cái kia.
Đến giờ, đã qua vài trăm cuộc họp đi bộ như thế, tôi học được vài điều.
Đầu tiên, một điều tuyệt vời rằng hành động khác biệt sẽ dẫn đến suy nghĩ sáng tạo.
Dù nhờ khung cảnh thiên nhiên hay bài tập, nó có tác dụng.
Thứ 2, có thể mang tính tương phản hơn, là cách mỗi chúng ta giữ các vấn đề trong sự đối lập trong khi thật ra chúng không như vậy.
Và nếu ta cố giải quyết vấn đề và quan sát thế giới theo cách khác, dù là quản lý công hay kinh doanh hoặc các vấn đề môi trường, tạo việc làm, ta có thể hình dung những vấn đề đó bằng cách chấp nhận tính đúng đắn của cả 2.
Vì khi điều đó xảy ra với ý tưởng đi-và-nói mọi việc trở nên vững chắc và khả thi
Tôi đã mở đầu bằng việc nói về mông, nên sẽ kết thúc bằng kết luận, rằng đi-và-nói.
Đi-mà-nói.
Bạn sẽ ngạc nhiên với luồng không khí mới đưa suy nghĩ mới và với cách bạn làm, bạn sẽ đưa hệ thống ý tưởng mới vào cuộc sống của bạn.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Vâng, ngày hôm nay tôi có một điều quan trọng muốn thông báo với mọi người. và tôi thực sự rất háo hức với điều đó.
Đây sẽ là một bất ngờ nho nhỏ đối với rất nhiều người trong số các bạn đã biết về nghiên cứu của tôi. và những thành tựu mà tôi đã đạt được.
Tôi đã thực sự cố gắng giải quyết những vẫn đề lớn như chống khủng bố, nạn khủng bố hạt nhân, chăm sóc sức khỏe con người hay cả việc chẩn đoán và chữa trị bệnh ung thư. Nhưng tôi bắt đầu suy nghĩ về tất cả những vấn đề này, và tôi nhận ra rằng vấn đề khó khăn nhất mà chúng ta phải đối mặt, cái mà là khởi nguồn của tất cả những vấn đề khác, đó là năng lượng, điện năng, dòng dịch chuyển của những electron.
Và tôi đã quyết định rằng sẽ cố gắng giải quyết vấn đề này.
Và đó chắc chắn không phải là những điều mà bạn đang mong đợi.
Các bạn mong muốn tôi đến đây để nói về những phản ứng tổ hợp. Bởi vì đó mới thực sự là những điều mà tôi dành hầu hết cuộc đời mình để thực hiện.
Nhưng thực ra đây là buổi nói chuyện về, vâng... (Cười) nhưng đây thực ra là một cuộc nói chuyện về phản ứng phân hạch.
Về việc hoàn thiện những khái niệm cũ. và áp dụng những cái cũ đó vào thế kỉ 21
Nào chúng ta hãy nói về cách thức hoạt động của một phản ứng hạt nhân phân hạch.
Trong một nhà máy điện hạt nhân, bạn có một bình nước với áp suất rất lớn, và một vài thanh nhiên liệu, những thanh nhiên liệu này được bọc trong Zirconi, và chúng là những viên nhỏ nhiên liệu Urani đioxit một phản ứng phân hạch được kiểm soát và duy trì ở một mức độ phù hợp. và phản ứng này đun nóng nước, nước chuyển dần thành hơi, hơi làm quay tua-bin, và bằng cách đó bạn có thể tạo ra điện năng.
Đây cũng chính là cách chúng ta đang làm để tạo ra điện, ý tưởng về tua-bin hơi nước, trong 100 năm, và hạt nhân chính là một bước tiến lớn trong việc đun nóng nước, nhưng bạn vẫn đun sôi nước để nước chuyển thành hơi và làm quay tua-bin.
Và tôi nghĩ, liệu đây có phải phải là cách tốt nhất?
Liệu phản ứng phân hạch có phải là điểm tận cùng, hay vẫn có cái gì đó còn sót lại để tiếp tục phát triển hơn nữa?
? Và tôi chợt nhận ra rằng tôi đã bất ngờ nghĩ ra một điều gì đó một thứ mà sẽ có khả năng làm thay đổi cả thế giới.
Và đây chính là nó.
Đây là hình vẽ một lò phản ứng hạt nhân nhỏ dễ tháo lắp.
Vì vậy nó thậm chí không lớn bằng cái lò phản ứng mà bạn nhìn thấy ở trên biểu đồ.
Chiếc này có công suất khoảng 50 đến 100 megawatt.
Nhưng nó là cả một tấn năng lượng
Khi tính ở mức sử dụng bình thường, thì có lẽ cần đến 25000 đến 100000 hộ gia đình mới sử dụng hết.
Và điều thực sự thú vị về những lò phản ứng này là chúng được xây dựng trong một nhà máy.
Và chúng là những lò phản ứng dễ tháo lắp được xây dựng cơ bản trên một dây chuyền lắp ráp, và được chở đi khắp nơi trên thế giới, khi bạn thả rơi nó xuống, nó sẽ tạo ra điện năng.
Chỗ này chính là lò phản ứng hạt nhân.
Và nó được đặt dưới lòng đất, điều này thực sự rất quan trọng.
Đối với một người đã từng thực hiện rất nhiều công tác chống khủng bố. tôi không thể bày tỏ hết với bạn nó tuyệt vời như thế nào khi có một thứ gì đó được chôn dưới lòng đất vì đó là điều cần thiết cho sự phát triển của hạt nhân và sự an toàn.
Và trong mỗi lò phản ứng này là muối nóng chảy, vì vậy bất kì ai là người hâm mộ thorium sẽ thực sự thấy hứng thú với nó, bởi vì những lò phản ứng này sẽ rất phù hợp để tạo ra cũng như đốt cháy chu trình nhiên liệu thorium, Urani-233.
Nhưng thực ra tôi không quan tâm nhiều đến nhiên liệu.
Bạn có thể sử dụng hết chúng-chúng rất đói, chúng thực sự thích những cái hầm chứa vũ khí hỗn hợp, vì vậy ở đó rất giàu Urani và những vũ khí chứa nồng độ Plutonium cao được trộn hỗn hợp lại với nhau.
Nó được tạo nên ở một cấp độ không thể sử dụng cho một vũ khí hạt nhân, Nhưng chúng lại thích như thế.
Và xung quanh chúng ta chúng tồn tại rất, bởi vì đây là một vấn đề rất khó khăn.
Như bạn đã biết trong chiến tranh Lạnh, chúng ta đã xây dựng những kho vũ khí hạt nhân khổng lồ, điều đố thật tuyệt, nhưng giờ chúng ta không cần chúng nữa, Và tất nhiên chúng ta sẽ phải làm gì với những thứ không còn giá trị này?
? Chúng ta sẽ làm gì với tất cả những hầm vũ khí hạt nhân?
? Chúng ta đang duy trì chúng, và thật tuyệt nếu như chúng ta có thể đốt hay tiêu hủy chúng Và lò phản ứng này muốn như thế.
Vì vậy nó là một lò phản ứng với muối nóng chảy. Nó vẫn chứa hạt nhân và nó còn chứa cả nhiệt lượng từ muối nóng, muối phóng xạ, đến muối lạnh không chứa chất phóng xạ.
Nó vẫn còn rất nóng nhưng nó không chứa chất phóng xạ.
Và đó chính là sự chuyển đổi nhiệt khiến cho thiết kế này trở nên rất rất thú vị Đó là sự chuyển đổi nhiệt thành dạng khí
Quay trở lại vấn đề tôi đang nói lúc nãy về các loại năng lượng được sản xuất, ngoại trừ năng lượng điện quang, bằng việc đun sôi hơi nước và làm quay tua-bin Việc đó hoàn toàn không hiệu quả Sự thật là trong những nhà máy điện hạt nhân như vậy, năng suất chỉ từ khoảng 30 tới 35%
Đó là tất cả nhiệt lượng mà lò phản ứng giải phóng để sản xuất ra điện
VÀ nguyên nhân cho việc năng suất thấp là do những lò phản ứng này hoạt động ở nhiệt độ khá thấp
Chúng hoạt động ở bất kì đâu với nhiệt độ từ khoảng 200 tới 300 độ C
Và những lò phản ứng vận hành ở nhiệt độ từ 600 tới 700 độ C, có nghĩa là khi ở nhiệt độ càng cao nhiệt động học sẽ cho ta thấy rằng năng suất đạt được sẽ cao hơn
Ngoài ra, lò phản ứng này sử dụng khí thay cho nước khí CO2 siêu hạn hay khí heli để làm quay tua-bin và đây được gọi là chu trình Brayton
Đó là một chu trình nhiệt động sản xuất ra điện và hiệu quả thu được là khoảng 50% từ 45 tới 50% năng suất
Và tôi cực kì hào hứng với điều này Bởi vì nó là hạt nhân đặc
Những lò phản ứng muối nóng chảy bản chất là rất chắc nhưng cũng sẽ rất tuyệt nếu như bạn thu được lượng điện năng nhiều hơn nhiều so với lượng urani bạn phân hạch ,không đề cập tới lượng bị đốt cháy đi
Lượng đốt cháy đi thì cao hơn rất nhiều
Vậy với cùng một lượng nhiên liệu nhất định mà bạn cho vào lò phản ứng sẽ có nhiều nhiên liệu được sử dụng hơn
Và vấn đề của những nhà máy năng lượng hạt nhân truyền thống như vậy vấp phải chính là bạn có những thanh phủ một lớp urani và bên trong chúng là những hạt nhiên urani đi ô xít
Urani đi ô xít là vật liệu ceramic và ceramic thì không thích giải phóng phần bên trong nó
Chính vì vậy mà bạn có hầm xenon và một vài sản phẩm phân hạch này thích các nơ tron
chúng thích các nơ tron đang hoạt động và giúp cho quá trình phản ứng diễn ra
Và khi chúng ăn sạch các nơ tron, có nghĩa là, kết hợp với việc những lớp phủ ngoài không kéo dài được lâu bạn chỉ có thể vận hành được 1 trong những lò phản ứng khoảng 18 tháng mà không nạp lại nhiên liệu
Còn những lò phản ứng này hoạt động trong vòng 30 năm mà không cần nạp thêm nhiên liệu mà theo quan điểm của tôi thì điều này hết sức bất ngờ bởi vì nó có nghĩa rằng đây là một hệ thống khép kín
Không nạp lại nguyên liệu có nghĩa là bạn có thể bịt kín nó lại và sẽ không có bất cứ hiểm họa nào về việc phát triển cũng như không có bất kì nhiên liệu hạt nhân hay nhiên liệu rơ gen nào sinh ra từ trong lõi hạt nhân
Nhưng quay lại về vấn đề an toàn, bởi vì mọi người sau vụ Fukushima thì đều phải xem xét lại độ an toàn của hạt nhân và một trong những thứ khi tôi bắt đầu thiết kế lò phản ứng chính là nó phải đảm bảo an toàn nội tại và tôi thật sự phấn khích về lò phản ứng này chính vì 2 lí do
Một là nó không hoạt động ở áp suất cao
Những lò phản ứng truyền thống như lò phản ứng nén nước hay lò phản ứng nước sôi, nước đều rất rất nóng ở áp suất rất cao, và điều đó có nghĩa là trong trường hợp có sự cố, nếu có bất kì vết nứt nào trên bình áp suất thép chống gỉ, phần làm lạnh sẽ rời lõi hạt nhân
Còn những lò phản ứng này hoạt động ở áp suất không khí, nên không có chuyện những sản phẩm phân hạch rời khỏi lò phản ứng khi có sự cố xảy ra
Và vì chúng cũng hoạt động ở nhiệt độ cao nên nhiên liệu luôn nóng chảy và chúng không thể bị nguội lại Nhưng trong trường hợp lò phản ứng vượt quá mức dung sai hay trường hợp mất năng lượng giống như sự cố Fukushima, thì sẽ có một cái thùng trút xuống
Bởi vì nhiên liệu của bạn là ở dạng lỏng, và kết hợp với phần làm lạnh, bạn có thể dẫn lõi hạt nhân vào phần dưới giới hạn Cơ bản là có một cái thùng nằm ở phía dưới lò phản ứng có những chất hấp thụ nơ tron
và việc này rất quan trọng khi mà lò phản ứng dừng hoạt động
Ở những loại lò phản ứng này, bạn không thể làm vậy được
Như tôi đã nói, nhiên liệu ceramic nằm bên trong thanh nhiên liệu urani và khi có tai nạn xảy ra trong 1 trong những lò phản ứng này Fukushima và Three Mile Island Nhìn lại Three Mile Island, chúng ta đã không thấy nó trong một quãng thời gian nhưng những lớp phủ urani trên những thanh nhiên liệu khi gặp nước áp suất cao trong môi trường ô xi hóa chúng sẽ sản sinh ra khí hidro và chính những khí hidro này có khả năng gây nổ để giải phóng những sản phẩm phân hạch
Vì vậy nên ở phần lõi hạt nhân của lò phản ứng, vì nó không chịu sức ép và cũng không có khả năng gây phản ứng hóa học nên sẽ không có việc những sản phẩm phân hạch thoát ra lò phản ứng
Nên thậm chỉ khi có tai nạn xảy ra Yeah, khi lò phản ứng bị phá hủy nhưng xin lỗi những công ty năng lượng chúng ta sẽ không gây ô nhiệm một diện tích lớn đất đai
Nên tôi thật sự nghĩa rằng trong vòng 20 năm, chúng ta tìm hiểu về phản ứng tổ hợp và đưa nó thành hiện thực đây có thể sẽ là một nguồn năng cung cấp điện không có carbon
nguồn điện không có carbon
Và đó là một công nghệ tuyệt vời bởi vì không những nó sẽ hạn chế thay đổi khí hậu mà nó còn là một sự cải tiến
Nó là một cách để mang năng lượng tới những nước đang phát triển bởi vì nó được sản xuất ở nhà máy và giá thành khá rẻ
Bạn có thể đặt nó ở bất kì đâu bạn muốn trên thế giới
và thậm chí những thứ hơn vậy.
Khi còn bé, tôi rất thích không gian vũ trụ
À, tôi cũng rất hứng thú với cả khoa học hạt nhân nữa nhưng trước khi thích thú về vũ trụ, tôi đã rất muốn, các bạn biết đo, trở thành một phi hành gia và thiết kế tên lửa đó là những điều luôn rất hứng thú đối với tôi
Nhưng tôi nghĩ tôi nên trở lại với nó bởi vì hãy tưởng tượng xem có một lò phản ứng hạt nhân trên một tên lửa mà sản xuất ra khoảng 50 tới 100 megawatt
Đó là giấc mơ của những người thiết kế tên lửa
Và cũng là của những người thiết kế một môi trường trên giấc mơ về một hành tinh khác
Không những bạn sẽ có 50 tới 100 megawatt để nạp năng lượng cho bất cứ thứ gì bạn muốn để đưa bạn tới đó mà bạn còn có năng lượng một khi bạn tới đó
các bạn biết đó, những nhà thiết kế tên lửa dùng pin mặt trời hoặc pin nhiên liệu, khoảng một vài watt Wow, đó thật sự là rất nhiều năng lượng
Ý tôi là chúng ta đang nói về 100 megawatt
Đó là cả tấn năng lượng
Nó có thể cung cấp năng lượng cho cả sao Hỏa
nó có thể đưa một tên lửa tới đo
Và tôi hy vọng rằng tôi sẽ có cơ hội khám phá niềm đam mê về tên lửa cũng như niềm đam mê về năng lượng hạt nhân
Mọi người nói rằng "Oh, anh đã bắt đầu làm thứ đó rồi sao. nhưng đó là chất phóng xạ đó, vậy còn những sự cố trong không gian thì sao?"
Nhưng chúng tôi đã bắt đầu trước với pin pluto
mọi người đều hào hứng về Curiosity và nó có một cục pin pluto rất lớn ở trên tàu pluto-238 mà có độ phóng xạ riêng cao hơn so với năng lượng kém urani của những lò pahrn ứng muối nóng chảy điều đó có nghĩa là những hậu quả sẽ không đáng kể bởi vì bạn sẽ phóng trực tiếp nó và khi tới không gian thì đó sẽ là nới bạn kích hoạt lò phản ứng
Nên tôi đã cực kì hào hứng
Tôi nghĩ mình đã thiết kế ra lò phản ứng này và nó có thể là một nguồn năng lượng mới để cung cấp năng lượng cho các thiết bị khoa học và tôi đã rất sẵn dàng cho việc này
Tôi tốt nghiệp trung học vào tháng 5 (tiếng cười) (tiếng vỗ tay) tôi tốt nghiệp vào tháng 5 và tôi quyết định sẽ bắt đầu một công ty để thương mại hóa những công nghệ mà tôi phát triển những chiếc máy dò để quét những công te nơ chở hàng và hệ thống sản xuất ra đồng vị y khoa nhưng tôi muốn làm điều này, và tôi đang thành lập một nhóm với những con người xuất chúng mà tôi từng có cơ hội hợp tác và tôi đã sẵn sàng để đưa nó thành hiện thực
và tôi nghĩ rằng nhìn vào những công nghệ này, chúng sẽ rẻ hơn nhiều hoặc ngang bằng giá với nguồn khí tự nhiên và bạn cũng không cần phải phục hồi trong 30 năm đó sẽ là một thuận lợi cho những nước đang phát triển
Và tôi chỉ sẽ nói thêm một điều triết lí nữa thôi để kết thúc, mà nó rất lại đối với một nhà khoa học
nhưng tôi cho rằng có cái gì đó rất nên thơ về việc sử dụng năng lượng hạt nhân để đưa ta tới những vì sao bởi vì những ngôi sao là những lò phản ứng tổ hợp khổng lồ
Chúng là những nguồn năng lượng hạt nhân khổng lồ trên trời
Nguồn năng lượng mà tôi có thể nói với bạn ngày hôm nay, trong khi nó được chuyển hóa thành năng lượng hóa học trong thức ăn của tôi có nguồn gốc từ một phản ứng hạt nhân và theo quan điểm của tôi, nó hết sức thơ mộng, việc hoàn thiện phản ứng phân hạch hạt nhân và sử dụng nó như một nguồn năng lượng mới trong tương lai
Xin cảm ơn tất cả quí vị.
(vỗ tay)
Tôi đã dành cả đời mình ở trường, trên đường đến trường, hoặc nói chuyện về những điều xảy ra ở trường.
Cả bố mẹ tôi đều làm nghề giáo, ông bà bên ngoại là những nhà giáo, và trong suốt 40 năm qua tôi cũng làm điều tương tự.
Và vì thế, không cần nói cũng biết, trong suốt những năm đó tôi đã có cơ hội để nhìn vào cải cách giáo dục từ rất nhiều phương diện.
Một vài cuộc cải cách thì tốt.
Một vài cuộc cải cách thì không tốt lắm.
Và chúng ta biết tại sao những đứa trẻ bỏ học nửa chừng.
Chúng ta biết tại sao trẻ con không học.
Hoặc là vì nghèo đói, tỉ lệ tham dự giờ học thấp, ảnh hưởng tiêu cực từ bạn bè.
Chúng ta biết tại sao.
Nhưng một trong những điều chúng ta không bao giờ thảo luận hoặc ít khi thảo luận đó là giá trị và tầm quan trọng của sự kết nối
và mối quan hệ giữa con người với con người
James Comer nói rằng không có việc học nào ý nghĩa nếu không có một mối quan hệ ý nghĩa.
George Washinton Carver nói rằng tất cả việc học là sự hiểu biết về các mối quan hệ.
Mọi người trong phòng này bị ảnh hưởng bởi một giáo viên hay một người thiếu niên.
Hàng năm qua tôi đã theo dõi mọi người dạy.
Tôi nhìn vào điều tốt đẹp nhất và tôi cũng nhìn vào những điều tệ nhất.
Một đồng sự đã nói với tôi một lần rằng, "Họ không trả tiền để tôi yêu quý lũ trẻ.
Họ trả cho tôi để dạy một bài học.
Lũ trẻ nên học.
Tôi dạy. Họ nên hiểu điều này. Chấm hết."
Vâng, tôi đã nói với cô ấy, "Cậu biết không, lũ trẻ không học từ những người mà chúng không thích."
(Cười) (Vỗ tay) Cô ấy nói, "Điều đó thật vô nghĩa."
Và tôi đã nói với cô ấy, "Thế thì năm tới của cậu sẽ rất dài và gian khổ đấy."
Không cần phải nói ra thì năm đó đã rất khó khăn.
Một vài người nghĩ rằng bạn có đủ tố chất để xây dựng một mối quan hệ hoặc không.
Tôi nghĩ Stephen Covey có một ý đúng.
Ông nói rằng bạn phải làm một số điều đơn giản như là đầu tiên phải tìm hiểu và được hiểu,
những điều đơn giản như xin lỗi.
Đã bao giờ bạn nghĩ về những điều đó chưa?
Nói với một đứa trẻ rằng bạn xin lỗi, chúng sẽ rất sốc.
Tôi đã dạy một bài học về tỉ lệ.
Tôi không quá giỏi về toán học, nhưng tôi đang cải thiện nó.
Và tôi tìm lại và nhìn vào bản của giáo viên.
Tôi đã dạy bài học đó sai hoàn toàn.
(Cười) Nên tôi trở lại lớp học vào ngày hôm sau, và tôi nói rằng, "Nghe này các em, cô cần phải xin lỗi,
cô đã dạy sai bài cho các em. Và cô thực sự xin lỗi."
Chúng nói, "Không sao đâu thưa cô Pierson.
Chúng con đã hứng khởi quá và bỏ qua chuyện đó." (Cười) (Vỗ tay)
Tôi đã có những lớp học rất ít, thiếu về mặt học thuật đến phát khóc.
Tôi tự hỏi, mình sẽ phải dạy lớp học này như thế nào. trong vòng 9 tháng trời để đạt được kết quả mong muốn
Và điều đó thực sự khó khăn, rất gian nan.
Làm thế nào mà cùng lúc tôi có thể giúp một dứa trẻ xây dựng lòng tự trọng và đạt thành tích học tập tốt ?
Tôi đã nảy ra một ý tưởng
Tôi bảo với tất cả học sinh của tôi, "Các em được chọn vào lớp của cô bởi vì cô là cô giáo tuyệt vời nhất và các em là những học sinh giỏi nhất, họ xếp chúng ta cùng với nhau để chúng ta có thể làm mẫu cho những người khác."
Một học sinh của tôi nói, "Thật vậy ạ?"
(Cười) Tôi nói, "Thật vậy. Chúng ta phải cho các lớp khác thấy cách chúng ta học hành, nên khi chúng ta đi xuống sảnh, mọi người sẽ để ý, vì thế chúng ta không thể làm ồn.
Chỉ cần bước đi hiên ngang thôi."
Và tôi đã tặng chúng một câu nói như này: "Tôi là một người.
Tôi đã từng là một người nào đó khi tôi đến.
Tôi sẽ là một người tốt đẹp hơn khi tôi đi.
Tôi có sức khỏe và sự mạnh mẽ.
Tôi xứng đáng với nền giáo dục mà tôi có được ở đây.
Tôi có những việc cần làm, tôi phải tạo ấn tượng với mọi người, và phải đi tới nhiều nơi."
Và chúng nói, "Đúng thế!"
Khi bạn nói nhiều về một điều nó sẽ trở thành một phần con người bạn.
Và rồi ---- (Vỗ tay) Tôi cho một bài trắc nghiệm, 20 câu.
Một học sinh sai 18 câu.
Tôi để lại điểm "+2" trên giấy thi và một mặt cười thật lớn.
Em nói, "Cô Pierson, đây có phải một điểm F?"
Tôi trả lời, "Đúng vậy."
Em nói, "Thế tại sao cô lại vẽ mặt cười?"
Tôi nói, "Bởi em đang tiến bộ.
Em đã làm đúng hai câu.
Em đã không làm sai tất cả." Tôi nói, "Và khi chúng ta xem lại điều này, em sẽ làm tốt hơn chứ?"
Em nói, "Vâng thưa cô, em có thể làm tốt hơn."
Bạn thấy đấy, "-18" khiến bạn mất hết sạch tinh thần.
Trong khi "+2" thì có vẻ như "Tôi không đến nỗi tệ lắm." (Cười) (Vỗ tay)
Hàng năm trời tôi theo dõi mẹ tôi dành thời gian ra chơi để xem lại bài, tiếp tục về nhà vào buổi trưa, mua lược và bản chải và bơ đậu phộng và bánh quy để để vào ngăn tủ của mẹ cho những đứa trẻ lúc cần ăn, và một túi giặt quần áo và xà bông cho những đứa trẻ không được thơm tho.
Thấy không, rất khó dạy những đứa trẻ mà bốc mùi.
Và những đứa trẻ có thể rất dữ tợn.
Và thế nên mẹ mới có những thứ này trong ngăn bàn, và hàng năm sau đó, sau khi mẹ đã nghỉ hưu, tôi đã trông thấy một vài dứa trẻ ngày đó đến và nói với bà, "Cô biết không, Cô Walker, cô đã tạo ra một sự khác biệt trong cuộc đời em.
Cô đã giúp điều đó thành hiện thực.
Cô đã khiến em cảm thấy em là một ai đó, mà khi hiểu được thì em biết là em không phải người đó.
Và em muốn cô xem em đã trở thành một người như thế nào."
Và khi mẹ tôi mất 2 năm trước ở tuổi 92, có rất nhiều học sinh cũ đến lễ tang, Tôi ứa nước mắt không phải vì mẹ đã ra đi, mà bởi vì mẹ đã để lại tài sản là những mối quan hệ không bao giờ mất đi.
Liệu chúng ta có thể có nhiều mối quan hệ?
Đương nhiên rồi.
Bác bạn sẽ yêu quí tất cả lũ trẻ?
Tất nhiên là không. Và những đứa trẻ khó bảo nhất không bao giờ vắng mặt.
(Cười) Không bao giờ. Bạn sẽ không thích hết chúng đâu,
và những đứa bướng bỉnh luôn xuất hiện với một lý do.
Đó là sự kết nối. Đó là những mối quan hệ. Và khi bạn không thể yêu mến tất cả chúng, điều quan trọng là, chúng không bao giờ biết việc đó.
Thế nên nhiều giáo viên trở thành những diễn viên tuyệt với và chúng ta diễn mà không hề cảm nhận được điều đó, và chúng ta đang lắng nghe chính sách vô nghĩa, và vẫn dạy nó.
Đù sao thì chúng ta vẫn dạy, bởi đó là điều chúng ta làm.
Việc dạy và học nên mang lại sự vui thích.
Sẽ hiệu quả biết bao nếu chúng ta có những đứa trẻ không ngại mạo hiểm, không ngại suy nghĩ, và là người chiến thắng?
Mỗi đứa trẻ xứng đáng một nhà vô địch, một người lớn không bao giờ từ bỏ việc dạy dỗ chúng, là một người có thể hiểu được sức mạnh của kết nối, và luôn tin tưởng rằng bọn trẻ sẽ trở thành những người tuyệt vời nhất có thể.
Công việc này có khó không?
Bạn có thể cược. Ôi trời, bạn có thể đánh cược.
Nhưng điều này không phải không khả thi.
Chúng ta có thể làm được điều đó. Chúng ta là những nhà giáo.
Chúng ta được sinh ra để tạo sự khác biệt.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi không chắc chắn rằng tất cả mọi người ở đây đều rành về những bức ảnh của tôi.
Tôi muốn bắt đầu bằng cách giới thiệu với các bạn một vài bức ảnh và sau đó tôi sẽ nói.
Tôi phải nói với các bạn một chút về lịch sử cuộc đời tôi, bởi vì chúng ta sẽ đề cập đến điều đó trong buổi nói chuyện này.
Tôi sinh năm 1944 ở Brazil, trong khoảng thời gian mà Brazil vẫn chưa phải là nền kinh tế thị trường.
Tôi được sinh ra ở một nông trại, một nông trại với hơn 50% là rừng nhiệt đới [im lặng].
Một nơi tuyệt vời.
Tôi sống với chim muông và các con thú, tôi bơi trong những dòng sông nhỏ với những chú cá sấu.
Có khoảng 35 gia đình sống trên nông trại này, và mọi thứ chúng tôi sản suất ra, chúng tôi sử dụng.
Rất ít thứ được đưa đến chợ.
Một lần một năm, thứ duy nhất được đem bán ở chợ là các con gia súc mà chúng tôi chăn nuôi được, và chúng tôi đi mất khoảng 45 ngày để đến lò mổ, mang theo hàng ngàn đầu gia súc, và khoảng 20 ngày để đi về lại trang trại của chúng tôi.
Khi tôi 15 tuổi, tôi cảm thấy cần thiết phải rời khỏi nơi này và đi đến một thị trấn lớn hơn một chút -- lớn hơn rất nhiều -- nơi mà tôi hoàn tất phần thứ hai của trường trung học.
Ở đó tôi học được nhiều thứ khác nhau.
Brazil bắt đầu đô thị hóa, công nghiệp hóa, và tôi biết về chính trị. Tôi trở nên một chút cấp tiến, tôi trở thành một thành viên của các đảng cánh tả, và tôi trở thành một nhà hoạt động xã hội.
I vào đại học và trở thành một nhà kinh tế học.
Tôi hoàn thành bằng cao học về kinh tế.
Và điều quan trọng nhất cuộc đời tôi cũng xảy ra vào thời điểm này..
Tôi đã gặp một cô gái tuyệt vời người mà trở thành người bạn đời suốt cuộc đời tôi, và là người bạn đồng hành với tôi trong mọi thứ mà tôi làm cho đến nay, vợ tôi, Lélia Wanick Salgado.
Brazil cấp tiến hóa rất mạnh mẽ.
Chúng tôi đấu tranh quyết liệt chống lại sự độc trị, trong một khoảnh khắc mà rất cần thiết cho chúng tôi: Hoặc là đi vào hoạt động bí mật với vũ khí sẵn có trong tay, hoặc rời Brazi. Chúng tôi còn quá trẻ, và tổ chức của chúng tôi nghĩ rằng sẽ tốt hơn nếu chúng tôi rời đi, và chúng tôi đến Pháp, nơi tôi hoàn thành bằng tiến sĩ kinh tế, Lélia trở thành một kiến trúc sư.
Tôi làm việc cho một ngân hàng đầu tư.
Chúng tôi đi nhiều nơi, tham gia nhiều dự án phát triển tài chính và kinh tế ở châu Phi với Ngân hàng thế giới.
Và một ngày nhiếp ảnh đã xâm nhập vào cuộc đời tôi.
Tôi trở thành một nhiếp ảnh gia, từ bỏ mọi thứ và trở thành một nhiếp ảnh gia, và tôi bắt đầu chụp ảnh điều mà rất quan trọng đối với tôi.
Rất nhiều người bảo tôi rằng tôi là một nhà báo nhiếp ảnh, rằng tôi là một nhà nhiếp ảnh kiêm nhân chủng học, rằng tôi là một nhà hoạt động xã hội - nhiếp ảnh.
Nhưng tôi làm nhiều hơn thế.
Tôi coi nhiếp ảnh như chính cuộc đời mình.
Tôi sống hoàn toàn trong nhiếp ảnh thực hiện các dự án lâu dài, và tôi muốn cho bạn xem chỉ một vài bức ảnh của -- một lần nữa, bạn sẽ thấy ẩn trong những dự án xã hội, mà tôi đã đến, tôi xuất bản rất nhiều sách về những bức ảnh này, nhưng bây giờ tôi sẽ chỉ cho bạn xem một vài trong số đó.
Vào những năm 90, từ 1994 đến 2000, tôi chụp về một chủ đề mang tên Di cư.
Nó trở thành một cuốn sách. Nó đã trở thành một chương trình biểu diễn.
Nhưng trong thời gian tôi đang chụp chủ đề này, tôi đã sống những ngày tháng rất khó khăn của cuộc đời, hầu hết ở Rwanda.
Tôi chứng kiến Rwanda trong đau thương tuyệt đối.
Tôi nhìn thấy cái chết của hàng nghìn người mỗi ngày.
Tôi mất đi niềm tin vào loài người.
Tôi không còn tin rằng chúng ta có thể sống lâu hơn và tôi bắt đầu bị tấn công bới khuẩn tụ cầu.
Tôi bắt đầu bị nhiễm trùng khắp nơi.
Khi tôi làm tình với vợ mình, tôi không có tí tinh dịch nào; tôi chảy máu.
Tôi đến gặp bác sĩ của một người bạn ở Paris, kể với anh ấy là tôi rất ốm.
Anh ấy khám xét rất lâu, và bảo tôi rằng, "Sebastian, cậu không hề ốm, cơ thể cậu hoàn toàn tốt.
Điều đã xảy ra là, khi cậu nhìn thấy quá nhiều cái chết, cậu cảm thấy như cậu cũng đang chết.
Cậu phải dừng lại.
Dừng lại. Cậu phải dừng lại vì trái ngược lại, cậu sẽ chết."
Và tôi quyết định dừng lại.
Tôi trở nên rất thất vọng với nhiếp ảnh, với tất cả mọi thứ trên thế giới, và tôi quyết định quay trở lại nơi tôi sinh ra.
Đó là một sự tình cờ lớn.
Đó là khi mà bố mẹ tôi đã trở nên rất già..
Tôi có 7 người chị. Tôi là một trong những người đàn ông duy nhất trong nhà, và họ cùng quyết định sang tên khu đất cho tôi và Lélia.
Khi tôi nhận đất, mảnh đất rất khô cằn chết chóc như tôi đã từng.
Khi tôi còn nhò, mảnh đất này 50% là rừng nhiệt đới.
Khi tôi nhận đất, nó chỉ còn dưới 0.5% là rừng nhiệt đới , giống như trên toàn khu vực của tôi.
Để xây dựng phát triển, sự phát triển của Brazil, chúng tôi đã phá hủy rất nhiều rừng.
Giống như bạn làm ở đây trên đất Mĩ, hoặc Ấn Độ, hay ở mọi nơi trên hành tinh này.
Để xây dựng phát triển, chúng ta đã đi đến một sự trái ngược to lớn rằng chúng ta phá hủy tất cả mọi thứ xung quanh ta.
Nông trại này, nơi từng có hàng nghìn đầu gia súc, nay chỉ còn vài trăm, và chúng tôi không biết phải làm gì với chúng.
Và Lé-lia có một ý tưởng tuyệt với, vô cùng táo bạo.
Cô ấy nói, tại sao chúng ta không tái trồng rừng nhiệt đới đã từng có ở đâytrước kia
Anh nói rằng anh được sinh ra trên một thiên đường.
Vậy hãy xây dựng lại thiên đường ấy.
Và tôi đã đến gặp một người bạn thân đang là kỹ sư về rừng để chuẩn bị dự án cho chúng tôi, và chúng tôi bắt đầu. Chúng tôi trồng cây, và năm đầu tiên chúng tôi mất rất nhiều cây, năm thứ hai mất ít hơn, và dần dần, mảnh đất chết này bắt đầu hồi sinh.
Chúng tôi đã bắt đầu trồng hàng trăm nghìn cây, chỉ các loại địa phương, hoặc các loài cây bản địa, nơi chúng tôi xây dựng một hệ sinh thái giống hệt cái mà đã bị phá hủy, và cuộc sống bắt đầu trở lại tuyệt vời như trước.
Chúng tôi rất cần phải biến mảnh đất của chúng tôi thành một công viên quốc gia.
Chúng tôi biến đổi. Chúng tôi mang thiên nhiên trở lại khu đất này.
Nó đã trở thành một công viên quốc gia.
Chúng tôi đã lập một học viện man tên Instituto Terra, và chúng tôi đã dựng một dự án môi trường để quyên góp tiền từ khắp nơi.
Ở đay, Los Angeles, ở vùng vinh San Francisco, nó đã trở thành được miễn giảm thuế ở nước Mĩ.
Chúng tôi gây quĩ ở Tây Ban Nha, ở Ý, và rất nhiều ở Brazil.
Chúng tôi đã làm việc với rất nhiều công ty ở Brazil mà đầu tư tiền vào dự án này, chính phủ.
Và cuộc sống đã bắt đầu đến, và tôi có một điều ước lớn là quay trở lại với nhiếp ảnh một lần nữa.
Và lần này, điều ước của tôi không phải là chụp ảnh về một sinh vật mà tôi đã chụp trong suốt cuộc đời mình nữa: loài người.
Tôi muốn chụp cả các sinh vật khác, chụp các phong cảnh, chụp loài người chúng ta, nhưng là chúng ta từ khởi điểm, khoảng thời gian mà chúng ta sống cân bằng với thiên nhiên.
Và tôi đã đi, tôi đã bắt đầu từ năm 2004 và kết thúc vào cuối 2011.
Tôi đã chụp được một lượng ảnh khổng lồ, và kết quả - Lé lia thiết kế tất cả các cuốn sách của tôi, và cả thiết kế tất cả các shows của tôi. Cô ấy là người đã tạo ra các shows này.
Và điều chúng tôi muốn với những bức ảnh này là tạo ra đối thoại về những gì quí giá mà chúng ta có trên hành tinh và cái chúng ta cần gìn giữ nếu chúng ta muốn sống, và muốn có một sự cân bằng trong cuộc sống.
Và tôi muốn nhìn thấy chúng ta khi chúng ta sử dụng, vâng, các phương tiện đồ đá.
Chúng ta còn tồn tại. Tuần trước tôi đang ở Tổ chức Da Đỏ Quốc gia Brazil, và chỉ ở Amazon thôi chúng tôi có khoảng 110 nhóm người Da Đỏ chưa tìm thấy.
Chúng ta phải bảo vệ rừng trên danh nghĩa này.
Và với những bức ảnh này, tôi hi vọng rằng chúng ta có thể tạo ra thông tin, một hệ thống thông tin.
Chúng tôi đã thử giới thiệu về hành tinh theo một cách mới, và tôi muốn cho các bạn xem một vài bức ảnh của dự án này.
Vâng, đây (Vỗ tay) Cảm ơn. Cảm ơn rất nhiều.
Đây là cái chúng ta phải đấu tranh quyết liệt để giữ nó y hiện trạng.
Nhưng có một phần khác mà chúng ta phải xây dựng cùng nhau, xây dựng các xã hội, một đại gia đình hiện đại của nhiều xã hội, chúng ta ở một điểm mà chúng ta không thể quay lại được nữa.
Nhưng chúng ta tạo ra một sự trái ngược kinh khủng.
Để xây dựng tất cả những thứ này, chúng ta đã phá hủy rất nhiều.
Rừng của chúng ta ở Brazil, khu rừng nguyên sinh mà to bằng bang California, bị tàn phá đến 93%.
Ở đây, trên bờ Tây, bạn đã phá hủy khu rừng của các bạn.
Xung quanh đây, không ư? Những khu rừng đỏ đã ra đi.
Đi rất nhanh, biến mất.
Đến đây từ Atlanta, 2 ngày trước, tôi đang bay qua những sa mạc mà chúng ta đã tạo ra, chúng ta đã kích thích với chính bàn tay của chúng ta.
Ấn Độ không còn nhiều cây, Cả Tây Ban Nha nữa.
Và chúng ta phải tái trồng lại những khu rừng này.
Đó là bản chất của cuộc sống, những khu rừng này.
Chúng ta cần thở. Nhà máy duy nhất có khả năng biến CO2 thành oxy, là những cánh rừng.
Chiếc máy duy nhất có thể hấp thu carbon mà ta đang sản xuất ra, luôn luôn, thậm chí nếu chúng ta giảm chúng, tất cả những gì chúng ta làm, chúng ta sản xuất ra CO2, là những cái cây.
Tôi đặt câu hỏi --- 3 hoặc 4 tuần trước, chúng tôi đã thấy trên báo hàng triệu con cá chết ở Na Uy.
Sự thiếu khí oxy trong nước.
Tôi đặt cho bản thân câu hỏi, nếu một lúc nào đó, chúng ta sẽ thiếu khí cho tất cả các sinh vật, kể cả chúng ta -- điều đó sẽ rất phức tạp cho chúng ta.
Cây rất quan trọng cho hệ thống nước.
Nếu tôi đưa bạn một ví dụ nhỏ bạn sẽ hiểu rất dễ dàng thôi.
Các bạn, những con người vui vẻ, có rất nhiều tóc trên đầu, nếu bạn tắm, bạn sẽ mất 2 - 3 giờ để khô tóc nếu bạn không dùng máy sấy.
Với tôi, chỉ mất 1 phút, tóc tôi đã khô. Điều tương tự xảy ra với cây cối.
Cây là tóc của hành tinh chúng ta.
Khi bạn có mưa ở một nơi không có cây, chỉ trong vài phút, nước đến các dòng sông suối, mang theo đất, phá hủy nguồn nước của chúng ta, phá hủy các dòng sông, và không giữ lại tí hơi ẩm nào.
Khi bạn có cây, hệ thống rễ cây giữ nước lại.
Tất cả các cành cây, những chiếc lá rụng tạo nên một khu vực ẩm, và phải mất hàng tháng trời ngâm dưới nước, đi tới các dòng sông, và gìn giữ nguồn nước, và các dòng sông của chúng ta.
Đây là điều quan trọng nhất, khi bạn tưởng tượng rằng bạn cần nước cho mỗi hoạt động sống.
Tôi muốn cho bạn xem, để kết luận lại, một vài bức ảnh mà đối với tôi rất quan trọng.
Bạn ghi nhớ rằng tôi đã kể với bạn khi tôi nhận được trang trại từ bố mẹ mình đó là thiên đường của tôi, đó là trang trại.
Đất bị phá hủy hoàn toàn, sói lở nữa, đất đã hoàn toàn khô cằn.
Nhưng bạn có thể thấy trên bức ảnh này, chúng tôi đã bắt đầu xây dựng một trung tâm giáo dục mà trở thành một trung tâm môi trường rất lớn ở Brazil.
Nhưng bạn nhìn thấy rất nhiều các chấm nhỏ trên bức ảnh này.
Trên mỗi chấm nhỏ này, chúng tôi đã trồng một cái cây.
Có hàng nghìn cây.
Bây giờ tôi sẽ cho bạn xem những bức ảnh chụp chính xác ở địa điểm đó 2 tháng trước.
(Vỗ tay) Tôi đã bảo với các bạn từ đầu rằng chúng ta rất cần thiết phải trồng khoảng 2.5 triệu cây từ khoảng 200 loài khác nhau để tái tạo lại hệ thống sinh thái.
Và tôi sẽ cho bạn xem bức hình cuối.
Chúng ta với 2 triệu cây.
Chúng ta đang cô lập khoảng 100,000 tấn carbon với những cái cây này.
Các bạn của tôi, điều này rất dễ làm. Chúng tôi đã làm được, phải không?
Bằng một tai nạn đã xảy ra với tôi, chúng tôi quay lại, chúng tôi đã xây dựng hệ sinh thái.
Chúng ta ở đây trong căn phòng này, tôi tin là chúng ta có cùng một quan tâm, và mô hình chúng tôi đã tạo ra ở Brazil, chúng ta có thể xây dựng ở đây.
Chúng ta có thể áp dụng nó ở mọi nơi trên thế giới, phải không?
Và tôi tin rằng chúng ta có thể làm điều này cùng nhau.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Vâng, chúng ta hãy lấy bốn đề tài mà rõ ràng là chúng đi cùng với nhau: dữ liệu lớn, hình xăm, sự bất tử và những người Hy Lạp.
Phải vậy không?
Bây giờ, vấn đề về hình xăm là, hình xăm thực sự kêu la mà không cần đến ngôn từ.
[Đẹp] [Quyến rũ] Vì vậy, bạn không cần phải nói nhiều.
[Trung thành] [Rất thân mật] [Sai lầm nghiêm trọng] (Tiếng cười) Những hình xăm nói lên rất nhiều điều
Nếu tôi có thể hỏi một câu ngớ ngẩn, bao nhiêu bạn ngồi đây có hình xăm trên người?
Một vài, nhưng không phải là đa số.
Điều gì xảy ra nếu Facebook, Google, LinkedIn, Twitter điện thoại di động, GPS, Foursquare, Yelp, Travel Advisor, tất cả những thứ bạn đối mặt mỗi ngày lại hoá ra là những hình xăm điện tử?
Và điều gì xảy ra nếu chúng cung cấp mọi thông tin về bạn bạn là ai, bạn làm nghề gì như bất kỳ hình xăm nào đã từng thể hiện?
Những gì đã ngừng xảy ra trong vài thập kỷ qua là thứ thông tin mà bạn nhận, như thể một người đứng đầu nhà nước hoặc như là một người tiếng tăm lừng lẫy bây giờ được áp dụng với bạn mỗi ngày, bởi tất cả những người đang Tweet, viết blog (nhật ký cá nhân điện tử), theo dõi bạn, xem điểm tích luỹ của bạn và những gì bạn đang làm cho chính mình.
Và các hình xăm điện tử cũng la làng.
Và khi bạn đang suy nghĩ về những hệ quả của việc đó, việc trốn khỏi những thứ này trở nên rất khó khăn, giữa ngàn thứ khác, bởi vì nó không chỉ là các hình xăm điện tử, đó là việc nhận dạng khuôn mặt mà đang ngày càng tốt hơn.
Vậy nên bạn có thể chụp ảnh với một chiếc iPhone và có được tất cả những cái tên, mặc dù, một lần nữa, đôi khi nó cũng mắc sai lầm. (Tiếng cười) Nhưng điều đó có nghĩa là bạn có thể diễn một cảnh điển hình trong quán bar như thế này, chụp một tấm hình của anh chàng ngay đây, biết được tên, và tải về tất cả các hồ sơ trước khi bạn cất lời hoặc nói chuyện với ai đó, bởi vì tất cả mọi người hoá ra hoàn toàn được tô vẽ bằng những hình xăm điện tử.
Và vì vậy, các công ty như face.com bây giờ có khoảng 18 tỷ khuôn mặt trực tuyến.
Dưới đây là những gì đã xảy ra với công ty này.
[Công ty bị bán cho Facebook, 18 tháng 6 năm 2012...] Những công ty khác mà sẽ đặt một máy ảnh như thế này -- điều này không liên quan gì đến Facebook - họ chụp ảnh của bạn, họ đem nó vào các mạng xã hội, họ nhận ra bạn thực sự rất thích mặc trang phục màu đen, rồi, có thể một người trong cửa hàng xuất hiện và nói: "Này, chúng tôi có năm chiếc đầm màu đen mà nếu bạn mặc chúng thì trông sẽ rất tuyệt."
Vì vậy chuyện gì xảy ra nếu Andy đã sai?
Đây là lý thuyết của Andy.
[Trong tương lai, tất cả mọi người sẽ nổi tiếng thế giới trong vòng 15 phút.] Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta lật ngược lại điều này?
Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn chỉ sẽ được vô danh trong 15 phút? (Tiếng cười) Vâng, bởi vì các hình xăm điện tử, có lẽ tất cả các bạn và tất cả chúng ta đã rất gần gũi với sự bất tử, bởi vì những hình xăm này sẽ sống lâu hơn cơ thể chúng ta.
Và nếu đó là sự thật, thì những gì chúng ta muốn làm là muốn tìm hiểu bốn bài học từ người Hy Lạp và một bài học từ châu Mỹ La-tinh.
Tại sao lại là người Hy Lạp?
Vâng, người Hy Lạp đã suy nghĩ về những gì sẽ xảy ra khi các vị thần và con người và sự bất tử trộn lẫn trong một thời gian dài.
Vì vậy, bài học số một: Sisyphus.
Nhớ không? Ông đã làm một điều khủng khiếp, bị kết án chung thân để lăn hòn đá này lên, nó sẽ lăn xuống lại, lăn lên, lăn xuống lại.
Nó na nà giống như danh tiếng của bạn.
Một khi bạn có hình xăm điện tử đó, bạn sẽ lăn lên lăn xuống trong một thời gian dài, vậy nên khi sử dụng những phương tiện này, hãy nghĩ cẩn thận những gì bạn sẽ đăng tải.
Huyền thoại số hai: Orpheus, một người tuyệt vời, duyên dáng để vây quanh, tay chơi tuyệt vời, ca sĩ tuyệt vời, đã mất người ông yêu quý, tự phù phép mình bước vào địa ngục, người duy nhất tự phù phép mình đi vào địa ngục, quyến rũ các vị thần của địa ngục, họ sẽ thả người đẹp của ông ta với điều kiện là ông ta không được nhìn cô ấy cho đến khi họ thoát ra ngoài.
Vì vậy ông đi ra ngoài và đi ra ngoài và đi ra ngoài và ông chỉ là không thể cưỡng lại được. Ông nhìn cô ấy, và mất cô ấy mãi mãi.
Với tất cả các dữ liệu này ra ở đây, có thể là một ý tưởng tốt: đừng nhìn quá xa vào quá khứ của những người bạn yêu thương.
Bài học thứ ba: Atalanta.
Người chạy đua vĩ đại nhất. Cô thách thức bất kỳ ai.
Nếu bạn thắng, cô sẽ kết hôn với bạn.
Nếu bạn thua, bạn sẽ chết.
Làm thế nào Hippomenes đã đánh bại cô ta?
Vâng, ông có tất cả những quả táo vàng nhỏ bé này, và khi cô ta chạy phía trước, ông ta sẽ thảy một quả táo vàng nhỏ.
Cô ta chạy trước, và ông ta lại thảy một quả táo vàng nhỏ.
Cô ta liên tục bị phân tâm. Ông ta cuối cùng giành chiến thắng trong cuộc đua.
Chỉ cần nhớ tới mục đích như tất cả các quả táo vàng bé nhỏ này tìm đến và tiếp cận bạn, còn bạn thì muốn đăng tải về chúng hoặc tweet về chúng hoặc gửi một tin nhắn đêm khuya.
Và sau nữa, tất nhiên, là Narcissus.
Không ai ở đây từng bị buộc tội hoặc được quen thân với Narcissus.
(Tiếng cười) Nhưng khi bạn đang suy nghĩ về Narcissus, chỉ cần đừng yêu chính hình ảnh của bạn.
Bài học cuối cùng, từ một người Mỹ Latinh: Đây là nhà thơ vĩ đại Jorge Luis Borges.
Khi ông bị đe dọa bởi những tên côn đồ của hội đồng tư vấn quân đội Argentina, ông đã trở lại và nói: "Oh, thôi nào, có cách nào khác để đe doạ khác hơn là cái chết không?"
Điều thú vị, điều căn bản, sẽ là đe dọa ai đó với sự bất tử.
Và, tất nhiên, đó là những gì chúng ta đang bị đe doạ bây giờ, bởi những hình xăm điện tử.
Cảm ơn bạn.
(Vỗ tay)
Tôi dạy hóa học.
(Tiếng nổ) Được rồi, được rồi.
Không chỉ là các vụ nổ, hóa học có ở khắp mọi nơi.
Bạn đã bao giờ thấy mình ở nhà hàng lơ đễnh chỉ làm đi làm lại hành động này không?
Một số người gật đầu có.
Gần đây, tôi cho học sinh của tôi xem cái này, và tôi yêu cầu chúng thử giải thích lý do tại sao chuyện đó xảy ra.
Các câu hỏi và các cuộc nói chuyện sau đó thật lôi cuốn.
Hãy xem video này mà Maddie ở lớp tiết thứ ba của tôi gửi cho tôi tối hôm đó.
(Tiếng va chạm) (Cười to) Rõ ràng, là giáo viên hóa học của Maddie, tôi thích việc cô ấy về nhà và tiếp tục tìm tòi về ví dụ buồn cười này mà chúng tôi đã làm trong lớp học.
Nhưng cái thu hút tôi hơn là sự tò mò của Maddie đã đưa cô đã lên một mức độ mới.
Nếu bạn nhìn vào bên trong cái cốc thí nghiệm đó, bạn có thể thấy một ngọn nến.
Maddie sử dụng nhiệt độ để mở rộng hiện tượng này thành một trường hợp mới.
Bạn biết đấy, câu hỏi và sự tò mò như của Maddie là nam châm thu hút chúng ta về phía các giáo viên của chúng ta, và họ vượt qua tất cả công nghệ hoặc thuật ngữ thông dụng trong giáo dục.
Nhưng nếu chúng ta đặt các công nghệ này lên trên các thắc mắc của học sinh, ta có thể đang tự cướp đi từ chúng ta công cụ tuyệt nhất của giáo viên: câu hỏi của học sinh
Ví dụ, chuyển một bài giảng nhàm chán trong lớp học vào trên màn hình điện thoại di động có thể tiết kiệm thời gian giảng dạy, nhưng nếu cách làm đó là phần chính trong kinh nghiệm của học sinh. thì nó cũng giống như các cuộc trò chuyện thiếu nhân tính chỉ được gói trong lớp bọc xa hoa.
Nhưng nếu thay vào đó chúng ta có can đảm để làm học sinh của chúng ta sững sờ, làm rối trí họ, và gợi lên câu hỏi thực tế, thông qua những câu hỏi đó, giáo viên chúng ta có thông tin có thể sử dụng để tạo ra những phương pháp day học pha trộn mạnh mẽ và tiên tiến.
Vì vậy, ở thế kỷ 21 tiếng lóng, biệt ngữ, từ ngữ vô nghĩa dẹp sang một bên, sự thật là, tôi đã giảng dạy trong suốt 13 năm nay, và cần đến một tình huống đe dọa đến tính mạng mới làm tôi tỉnh ra khỏi 10 năm giảng dạy giả tạo và giúp tôi nhận ra rằng câu hỏi của học sinh là hạt giống của việc học tập thật sự, không phải một số giáo trình theo kịch bản cho học sinh vài mẩu thông tin lý thú ngẫu nhiên.
Tháng 5 năm 2010, ở tuối 35, với một đứa nhóc hai tuổi ở nhà và đứa con thứ hai của tôi sắp ra đời, tôi được chẩn đoán bị phình mạch tại phần chân động mạch chủ ở ngực của tôi.
Do đó tôi cần phẫu thuật mở tim. Đây là email thật gửi từ bác sĩ của tôi ngay trên đây.
Khi tôi nhận được tin này, tôi đã -- nhấn phím Caps Lock (in hoa) -- hoàn toàn hoảng loạn, dược chứ?
Nhưng tôi đã tìm thấy những khoảnh khắc đáng ngạc nhiên của nguồn an ủi về sự tự tin mà bác sỹ phẫu thuật cho tôi thể hiện.
Từ đâu mà anh chàng này đã lấy được sự tự tin, sự táo bạo đó?
Vì vậy khi tôi hỏi anh ta, anh ấy nói với tôi ba điều.
Đầu tiên, sự tò mò đã khiến anh ấy đặt những câu hỏi khó về cách tiến hành, về những gì hiệu quả và không hiệu quả.
Thứ hai, anh trân trọng, và không sợ hãi, cái quá trình lộn xộn của thử nghiệm và sai sót, quá trình thử nghiệm và sai sót không thể tránh khỏi.
Và thứ ba, thông qua suy xét nghiêm ngặt, anh ta thu thập các thông tin cần thiết để thiết kế và sửa đổi quy trình, và sau đó, với một bàn tay vững vàng, anh ấy đã cứu sống tôi.
Bây giờ tôi đã tiếp thu rất nhiều từ những lời thông thái này, và trước khi tôi trở lại lớp học mùa thu năm đó, Tôi đã viết xuống ba quy tắc của riêng tôi mà tôi mang vào kế hoạch giảng dạy đến tận bây giờ.
Quy tắc số một: sự tò mò là ưu tiên số một.
Câu hỏi có thể là cửa sổ dẫn tới sự giảng dạy tuyệt vời, chứ không phải ngược lại.
Quy tắc số hai: trân trọng sự lộn xộn.
Chúng ta đều giáo viên. Chúng ta biết học tập thật chán nản.
Và dùì các phương pháp khoa học được phân bổ vào trang năm của phần 1.2 chương một trong chương mà chúng ta đều bỏ qua, thử nghiệm và lỗi sai có thể vẫn là một phần không chính thức của những gì chúng tôi làm mỗi ngày tại Nhà Thờ Thánh Tâm ở phòng 206.
Và luật thứ ba: thực hành việc suy xét lại.
Những gì chúng ta làm quan trọng. Nó xứng đáng được quan tâm, nhưng nó cũng xứng đáng được xem xét lại.
Chúng ta có thể thành các bác sĩ phẫu thuật của lớp học không?
Như thể những gì chúng ta đang làm một ngày nào đó sẽ cứu được mạng sống.
Các sinh viên của chúng ta đáng được nhận điều đó.
Và mỗi trường hợp là khác nhau.
(Nổ) Được rồi. Xin lỗi.
Giáo viên hóa học trong tôi chỉ muốn đưa chuyện đó ra khỏi đầu trước khi tiếp tục.
Đây là các cô con gái của tôi.
Bên phải chúng ta có Emmalou nhỏ bé - gia đình phía Nam.
Và bên trái, Riley.
Riley sẽ trở thành một cô gái lớn trong vài tuần nữa.
Con bé sắp lên bốn tuổi, và bất cứ ai biết một đứa nhóc bốn tuổi cũng biết rằng chúng thích hỏi, "Tại sao?"
Đúng vậy. Tại sao.
Tôi có thể dạy cho đứa trẻ này bất cứ điều gì bởi vì nó tò mò về mọi thứ.
Chúng ta đều đã ở tuổi đó.
Nhưng thách thức thực sự dành cho giáo viên trong tương lai của Riley, những người con bé chưa gặp.
Làm thế nào họ sẽ nuôi dưỡng trí tò mò này?
Bạn thấy đấy, tôi sẽ tranh luận rằng Riley là một ẩn dụ cho tất cả trẻ em, và tôi nghĩ rằng bỏ học có nhiều hình thức khác nhau-- từ việc sinh viên năm cuối xin nghỉ khi năm học thậm chí chưa bắt đầu đến chiếc ghế trống ở cuối lớp của một trường trung học đô thị.
Nhưng nếu chúng ta là những nhà giáo dục để lại đằng sau vai trò đơn giản là người phổ biến nội dung và ôm lấy một mô hình mới như những người nuôi trồng trí tò mò và các thắc mắc, chúng ta chỉ có thể mang lại một chút thêm ý nghĩa cho buổi học của chúng và châm ngòi trí tưởng tượng của chúng.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi đang hơi chút lo lắng vì Yvonne vợ tôi nói với tôi rằng "Geoff, anh sẽ phát biểu trên TED Talks."
Tôi đáp lại, "Đúng thế, em yêu, anh rất thích TED Talks."
Cô ấy lại nói, "Anh biết đấy, những người nghe TED Talks, họ thực sự rất thông minh và tài năng" "Anh biết, anh biết mà." (Tiếng cười) Vợ tôi lại nói, "Họ không muốn nghe những người da đen hay nổi nóng."
(Tiếng cười) Thế nên tôi nói, "Không, anh sẽ không nổi nóng đâu, em yêu, Anh sẽ hòa nhã. Anh hứa."
Nhưng thực sự hiện giờ tôi đang rất tức giận. (Tiếng cười) Và lần cuối cùng tôi, tôi-- (Vỗ tay) Lý do mà tôi vừa thấy vui mừng lại vừa thấy tức giận là vì
Năm nay, sẽ có hàng triệu đứa trẻ mà chúng ta sẽ đánh mất một cách vô ích, những đứa trẻ mà chúng ta có thể bảo vệ tất cả chúng ngay bây giờ đây.
Bạn đã thấy năng lực của các nhà giáo dục có mặt ở đây.
Đừng nói với tôi là họ không tiếp cận được những đứa trẻ này và bảo vệ chúng. Tôi biết họ có thể.
Họ hoàn toàn có thể.
Vậy tại sao chúng ta đã không làm thế?
Có những nhà giáo trong số chúng ta vẫn tiếp tục cái cách giảng dạy mà không quan tâm xem có bao nhiêu triệu người trẻ tuổi không tiếp thu được, chúng ta vẫn sẽ tiếp tục làm những điều vô bổ tương tự, mà chẳng có ai phát cáu về việc đó và nói, "Đủ rồi đấy."
Đó chính là một phương pháp giáo dục vô nghĩa.
Tôi lớn lên ở khu vực nội thành, và đã có những đứa trẻ không được đi học vào 56 năm trước khi tôi lần đầu tiên cắp sách đến trường, và những ngôi trường này vẫn tệ hại cho tới hôm nay, 56 năm sau đó.
Có ai biết thế nào là một ngôi trường tệ hại không?
Nó không giống như một chai rượu.
Đúng không? (Tiếng cười) Nơi bạn nói rằng năm 87 là một năm tốt, đúng không?
Mỗi một năm trôi qua, nền giáo dục vẫn giữ nguyên cái lối mòn ấy.
Một nền giáo dục cho tất cả mọi người. Nếu bạn hấp thụ được nền giáo dục đó, tốt, nếu bạn không thể, chỉ đơn giản là bạn không gặp may.
Tại sao chúng ta không cho phép giáo dục được đổi mới?
Đừng nói với tôi là chúng ta không thể làm gì tốt hơn.
Nhìn xem, bạn đi vào một nơi từng gây thất vọng cho bọn trẻ trong 50 năm, và bạn nói, "Kế hoạch thế nào?"
Và họ nói, "Năm nay chúng tôi sẽ làm tương tự như năm ngoái."
Vậy đấy là cái phương pháp giảng dạy gì thế?
Các ngân hàng từng mở cửa và hoạt động từ 10 giờ sáng tới 3 giờ chiều.
và đóng cửa vào giờ nghỉ trưa.
Nhưng bây giờ, ai có thể gửi tiền vào ngân hàng trong khoảng 10 giờ sáng tới 3 giờ chiều?
Chỉ có những người thất nghiệp thôi. Họ không cần ngân hàng. Họ không có chút tiền nào trong các ngân hàng.
Ai đã tạo ra mô hình kinh doanh đó?
Mô hình đó vẫn tiếp tục trong nhiều thập kỷ.
Bạn có biết tại sao không? Bởi vì họ không quan tâm.
Không phải là từ phía khách hàng.
Mà là các chủ ngân hàng. Họ tạo ra một cái gì đó có ích cho họ.
Làm sao mà bạn có thể đi đến ngân hàng khi bạn đang trong giờ làm việc? Điều đó không quan trọng.
Và họ cũng chẳng quan tâm có phải Geoff đang buồn bã hay không nếu anh ta không thể đến ngân hàng đó, vậy thì đi tìm một ngân hàng khác.
Tất cả các ngân hàng đều có cách thức hoạt động giống nhau.
Rồi một ngày nào đó, một ông chủ ngân hàng điên rồ nào đó có một ý tưởng.
Có lẽ chúng ta vẫn nên mở cửa ngân hàng khi mọi người tan sở.
Họ có thể thích việc đó. Sao không mở cửa vào ngày thứ 7 nhỉ?
Và giới thiệu cả công nghệ nữa?
Tôi là một fan hâm mộ công nghệ, nhưng tôi phải thừa nhận với các bạn rằng tôi hơi cổ hủ.
Tôi hơi chậm chạp, và tôi đã không tin tưởng mấy vào công nghệ, và khi lần đầu tiên ngân hàng đưa những cái máy kì cục vào sử dụng, những cái máy mà khi bạn đút thẻ vào sẽ có tiền xổ ra, Tôi phản ứng theo kiểu như, "Không đời nào cái máy đấy sẽ đếm đúng tiền.
Còn lâu tôi mới dùng mấy cái đồ đó."
Công nghệ đã thay đổi. Mọi thứ đều thay đổi.
Chỉ có giáo dục là không.
Tại sao? Tại sao việc dạy học từ cái thời chúng ta còn dùng điện thoại cổ từ thời con người còn khiếp đảm vì căn bệnh bại liệt vẫn hệt như bây giờ? Tại sao?
Và nếu bạn nghĩ ra một kế hoạch nào đó để thay đổi mọi thứ, người khác sẽ coi bạn là kẻ cấp tiến.
Họ sẽ nói những điều tồi tệ nhất về bạn.
Một ngày nào đó, nếu khoa học nói rằng-- khoa học nói nhé, không phải tôi đâu - rằng những đứa trẻ nghèo đói nhất của chúng ta không có kì nghỉ hè vào mùa hè-- Bạn thấy nơi chúng ở trong tháng sáu và nói rằng, tốt rồi, chúng ở đó.
Rồi bạn đến ngó chúng vào tháng 9 nhưng chúng đã đi mất rồi.
Bạn kêu, whoo! Tôi biết điều này vào năm 75 khi tôi còn theo học trường Giáo Dục tại Harvard.
Tôi đã nói, "Oh, wow, đây là một nghiên cứu quan trọng."
Bởi vì nó gợi ý cho chúng ta thấy nên làm một cái gì đó.
(Tiếng cười) Cứ 10 năm một họ lại sao chép cùng một nghiên cứu.
Nghiên cứu đó phản ánh chính xác cùng một điều: Trẻ em nghèo không có được nghỉ hè.
Nền giáo dục đó không cho các trường học hoạt động vào mùa hè.
Tôi luôn tự hỏi ai là người đã đặt ra những quy tắc này?
Trong nhiều năm theo học tại trường Giáo Dục của Harvard.
Tôi nghĩ rằng tôi cũng biết một ít gì đó.
Họ nói rằng đó là lịch nông nghiệp, và mọi người đều theo cái lịch đó — nhưng hãy để tôi cho bạn biết lý do tại sao điều đó chẳng có tí nghĩa lý gì.
Tôi chưa bao giờ nhận thấy ý nghĩa gì. Chưa bao giờ. vì bất cứ ai làm nghề nông cũng biết rằng chẳng bao giờ lại đi cấy vào tháng bảy và tháng tám cả.
Mùa xuân mới là mùa đi cấy.
Vậy ai là người nảy ra ý tưởng này?
Ai sở hữu nó? Tại sao chúng ta luôn làm thế?
Hóa ra là trong thập niên 1840 chúng ta đã từng làm thế, trường học mở quanh năm suốt tháng vì có rất nhiều người phải làm việc cả ngày.
Họ không có nơi nào để gửi gắm bọn trẻ.
Và trường học là nơi hoàn hảo lúc bấy giờ.
Do đó, trường học không phải là một cái gì đó được định đoạt bởi các vị thần giáo dục.
Vậy tại sao không phải là chúng ta?
Vì giáo dục của chúng ta từ chối việc sử dụng khoa học.
Bạn có thể thấy Bill Gates đi đến và nói rằng, "Hãy nhìn xem, cái này rất có hiệu quả đấy. Chúng ta có thể làm điều này."
Có bao nhiêu nơi trên nước Mỹ sẽ thay đổi?
Không một nơi nào. Liệu có một hai nơi nào đó chăng?
Có, sẽ có, bởi vì có những người sẽ làm cái gì đó đúng đắn.
Là người trong nghề, chúng ta phải ngăn chặn điều này.
Khoa học rất rõ ràng. Đây là những gì mà chúng ta biết.
Chúng ta biết rằng vấn đề bắt đầu ngay lập tức.
Phải vậy không? Ý tưởng này, từ không đến ba.
Vợ tôi, Yvonne, và tôi, chúng tôi có bốn đứa con, ba đứa đã trưởng thành, còn đứa bé nhất 15 tuổi.
Đó là một câu chuyện dài.
(Tiếng cười) Với ba đứa đầu tiên, chúng tôi không biết gì về khoa học về sự phát triển não bộ.
Chúng tôi không biết trong 3 năm đầu đời, bộ não của một đứa trẻ phát triển thế nào.
Chúng tôi không biết có những gì diễn ra trong những bộ não non nớt đó.
Chúng tôi không biết vai trò của ngôn ngữ, một sự kích thích và phản ứng, gọi và trả lời, quan trọng thế nào đối với sự phát triển của trẻ.
Bây giờ thì chúng ta biết tất cả những điều đó. Nhưng chúng ta lại chẳng làm gì cả.
Người giàu biết. Người có học biết.
Và những đứa con của họ có lợi thế.
Người nghèo không biết, mà chúng ta lại không làm bất cứ điều gì để giúp họ.
Nhưng chúng ta đều biết việc này rất quan trọng.
Bây giờ, con bạn sắp bước vào tuổi mẫu giáo.
Chúng ta biết giai đoạn này rất quan trọng với bọn trẻ.
Trẻ em nghèo cần được đi học.
Nhưng không. Ở rất nhiều nơi, chúng không được học.
Chúng ta biết dịch vụ y tế quan trọng.
Chúng ta cung cấp các dịch vụ y tế và mọi người cứ luôn vây lấy tôi vì tôi là người có trách nhiệm duy nhất và là người quản lý dữ liệu và cả những thứ khác nữa, nhưng chúng ta làm dịch vụ y tế và tôi phải đi quyên rất nhiều tiền.
Những người đến tài trợ chúng tôi từng hỏi, "Geoff, tại sao anh lại cung cấp các dịch vụ y tế này?"
Tôi từng tạo ra những thứ này.
Tôi nói với họ, "Vâng, anh biết đấy, một đứa trẻ bị sâu răng sẽ, uh, không thể học tốt."
Và tôi phải làm thế bởi vì tôi phải đi quyên tiền.
Nhưng bây giờ khi tôi già hơn, bạn có biết tôi nói gì với họ không?
Bạn có biết tại sao tôi cung cấp cho trẻ em những lợi ích sức khỏe này và các môn thể thao và giải trí và nghệ thuật không?
Bởi vì tôi thực sự thích trẻ em.
Thực sự đấy. (Tiếng cười) (Vỗ tay) Nhưng khi chúng trở nên tham vọng, người lớn cũng tham vọng theo. Tôi nói, "Tôi làm điều đó vì bạn làm điều đó cho con của bạn."
Bạn có thể chưa đọc một nghiên cứu từ MIT nói rằng dạy con bạn học khiêu vũ sẽ giúp chúng làm đại số tốt hơn, Khi bạn hướng dẫn đứa trẻ học nhảy, bạn sẽ thấy vui mừng khi đứa trẻ muốn làm theo hướng dẫn đó, điều đó làm bạn thấy vui cả ngày. Vậy tại sao những đứa trẻ nghèo khó lại không có cùng cơ hội như vậy? Đó là sàn nhà cho các em.
(Vỗ tay) Còn có một điều khác.
Tôi là người làm đề. Tôi tin rằng bạn cần dữ liệu, bạn cần thông tin, bởi vì bạn làm một cái gì đó, bạn nghĩ rằng nó hoạt động, và bạn nhận thấy là nó không có hiệu quả.
Ý tôi là, các bạn là những nhà giáo dục. Bạn làm việc, bạn nói, bạn nghĩ rằng bạn hiểu giáo dục? Bạn nhận ra rằng không phải thế.
Nhưng vấn đề với việc kiểm tra, đó là,
Những bài kiểm tra mà chúng ta đưa ra-- chúng tôi sẽ có bài kiểm tra ở New York vào tuần tới- trong tháng tư.
Bạn có biết khi nào thì chúng ta sẽ có kết quả không?
Có thể là tháng 6, có thể là tháng 7.
Và kết quả đó sẽ rất hữu ích.
Chúng sẽ nói cho bạn biết Raheem đã thực sự phấn đấu, không thể làm phép nhân hai chữ sô - kết quả tuyệt vời như vậy, nhưng bạn chỉ nhận được sau khi học kỳ kết thúc.
Vậy bạn sẽ làm gì?
Bạn đi xả hơi ở đâu đó. (Tiếng cười) Bạn trở lại sau kỳ nghỉ.
Bây giờ bạn đã nhận được tất cả các kết quả kiểm tra từ năm ngoái.
Bạn không liếc qua nó.
Tại sao bạn phải để ý nó?
Bạn sẽ lại tiếp tục dạy học năm nay.
Chúng ta đã chi bao nhiêu tiền vào tất cả những việc đó?
Hàng tỷ và hàng tỷ đô la cho những dữ liệu đã quá muộn để sử dụng.
Tôi cần dữ liệu đó vào tháng chín.
Tôi cần các dữ liệu trong tháng mười một.
Tôi cần phải biết bạn đang nỗ lực, và tôi cần phải biết liệu việc tôi làm có sửa chữa được điều đó.
Tôi cần phải biết trong tuần này.
Tôi không cần biết điều đó vào cuối năm khi lúc đó quá muộn rồi.
Vì khi tôi già đi, tôi sẽ trở thành nhà tiên tri.
Tôi có thể dự đoán được điểm số ở trường.
Bạn đưa tôi vào bất kỳ trường học.
Tôi thích những trường trong nội thành hơn.
Bạn nói với tôi rằng năm ngoái 48 % trẻ em ở đây được đi học.
Và tôi nói, "được rồi, vậy chương trình giảng dạy thế nào, chúng ta đã làm gì từ năm ngoái đến năm nay?"
Bạn nói, "Mọi thứ vẫn như cũ."
Và tôi sẽ đoán trước cho bạn xem điều gì xảy ra. (Tiếng cười) Năm nay, khoảng 44 tới 52% số trẻ em sẽ bắt đầu đi học.
Và tôi sẽ luôn luôn đúng.
Chúng ta sẽ tiêu tất cả chỗ tiền này, nhưng chúng ta sẽ nhận lại được gì?
Ngay bây giờ đây, giáo viên cần có thông tin thực về chương trình học của bọn trẻ.
Tình thế ngày hôm nay là mạo hiểm, vì bạn có thể làm gì đó cho điều này.
Còn một vấn đề khác mà tôi cho rằng chúng ta cần phải để tâm tới.
Chúng ta không thể ngăn chặn sự đổi mới, cách tân trong giáo dục.
Chúng ta phải đổi mới. Tất cả những ai trong ngành giáo dục đều đang điên đầu với đổi mới.
Họ tức giận nếu bạn làm một cái gì đó khác biệt.
Nếu bạn thử một cái gì mới, người ta luôn phản ứng kiểu như "Ôi, đúng là trường ủy nhiệm". Này, hãy thử cái khác xem.
Nhìn xem. Cái thứ này đã không hoạt động 55 năm rồi
Hãy thử một cái gì khác đi. Và đây chính là vấn đề.
Có thể một phần nào đó không hoạt động.
Người ta nói với tôi rằng, "Đúng đấy, những cái trường ủy nhiệm này, rất nhiều trường chẳng hoạt động tí hiệu quả nào."
Nhiều trường không hoạt động. Chúng nên bị đóng cửa.
Ý tôi là, tôi thật sự tin là chúng sẽ bị đóng cửa.
Nhưng chúng ta không thể nhầm lẫn việc tính toán khoa học với những thứ không hiệu quả
Vì đó không phải là cách mà thế giới chuyển động.
Nếu bạn nghĩ về công nghệ, hãy tưởng tượng nếu đó là cách chúng ta nghĩ về công nghệ.
Cứ mỗi khi một cái gì đó hoạt động không hiệu quả, chúng ta chán nản và nói "Quên xừ nó đi".
Phải thế không? Bạn biết đấy, họ đã thuyết phục tôi. Tôi bảo đảm rằng nhiều người trong số các bạn cũng hành động như tôi thứ tuyệt vời nhất và tân tiến nhất, máy tính PalmPilot.
Họ nói với tôi rằng, "Geoff, nếu anh có chiếc PalmPilot này, anh sẽ không bao giờ cần tới thứ khác."
Chiếc máy tính đó dùng được trong 3 tuần.
Và rồi đi tong. Tôi đã thật sự phẫn nộ khi bỏ ra đống tiền mua chiếc máy tính đó.
Có ai ngừng phát minh không? Không một ai.
Không một tâm hồn nào. Người ta vẫn đi ra ngoài kia. Vẫn tiếp tục phát minh.
Sự thật rằng bạn đã thất bại không làm bạn chùn bước trước khát khao phát triển khoa học.
Giáo dục là nghề của chúng ta, có những thứ chúng ta biết chúng ta có thể làm.
Và chúng ta phải làm tốt hơn. Sự đánh giá, chúng ta phải bắt đầu với những đứa trẻ sớm hơn, chúng ta phải chắc chắn rằng chúng ta mang lại sự hỗ trợ cho những người trẻ.
Chúng ta phải mang lại cho họ tất cả các cơ hội.
Chúng ta cần phải làm điều đó. Nhưng vấn đề cách tân này, ý tưởng rằng chúng ta phải tiếp tục cách tân cho tới khi chúng ta thực sự đạt được khoa học là thứ vô cùng quan trọng.
Nhân tiện, đó cũng là điều mà tôi nghĩ là sẽ là thách thức cho toàn ngành giáo dục.
Nước Mỹ không thể đợi thêm 50 năm nữa để đạt được điều này.
Chúng ta đã đánh mất quá nhiều thời gian rồi.
Tôi chằng biết gì về bờ vực ngân sách, nhưng tôi biết sẽ có một vực thẳm giáo dục mà chúng ta đang tiến tới gần mỗi giây mỗi phút, và nếu chúng ta cho phép những người khác tiếp tục làm điều ngớ ngẩn tiếp tục phủ định rằng chúng ta không thể đổi mới. Bill Gates nói sẽ mất 5 tỉ đô la.
5 tỉ đô là gì đối với nước Mỹ?
Chúng ta đã chi ra bao nhiêu cho trận chiến Afghanistan năm nay?
Bao nhiêu tỷ tỷ? (Vỗ tay) Khi đất nước quan tâm tới một cái gì đó, chúng ta sẽ chi ra một tỷ tỷ đô la không chớp mắt.
Khi sự an toàn của nước Mỹ bị đe dọa, chúng ta sẵn sàng chi ra bất cứ một khoản tiền nào.
Sự an toàn thật sự của quốc gia chúng ta là chuẩn bị cho thế hệ sau này như thế chúng có thể bảo vệ đất nước và trở thành những nhà lãnh đạo lỗi lạc của thế giới khi nói tới tư duy và công nghệ và dân chủ và tất cả những thứ nằm trong sự quan tâm của chúng ta.
Tôi dám chắc rằng đó chỉ là một khoản tiền còm mà chúng ta cần chi ra để thực sự bắt đầu giải quyết những vấn đề này.
Khi nào mà chúng ta làm được thế, tôi sẽ không còn giận dữ nữa. Các bạn của tôi, hãy giúp tôi làm điều đó.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay) John Legend: Vậy tỉ lệ bỏ học cao nhất tại tổ chức Harlem Children's Zone là bao nhiêu?
Geoffrey Canada: Như anh biết đấy, John, 100% trẻ tốt nghiệp trung học năm ngoái ở trường tôi.
100% bọn trẻ tiếp tục lên đại học.
Và tỉ lệ tốt nghiệp trung học năm nay cũng vẫn là 100%
Tôi có nghe nói rằng có 93% học sinh chấp nhận tiếp tục lên đại học.
Chúng ta nên nhận 7% còn lại.
Như thế đấy. (Vỗ tay) JL: Làm thế nào anh có thể dõi theo bọn trẻ sau khi chúng tốt nghiệp phổ thông?
GC: Anh biết đấy, một trong những vấn đề tồi tệ của nước ta là những đứa trẻ này, những đứa trẻ dễ bị tồn thương này, khi anh đưa chúng đến trường học, thì chúng lại bỏ học với con số kỉ lục.
Và chúng ta nhận ra rằng chúng ta phải thiết kế một mạng lưới hỗ trợ thật sự cho những đứa trẻ này bằng nhiều cách giống như một người cha, một người mẹ tốt.
Chúng làm phiền bạn. Chúng gọi điện cho bạn và nói: "Tớ muốn xem điểm của bạn. Bài thi trước của bạn thế nào?
Bạn sẽ nói gì khi bạn muốn bỏ học.
Và bạn sẽ không quay trở lại đây nữa."
Rất nhiều học sinh của tôi biết là bạn không thể quay lại Harlem vì Geoff đang tìm bạn.
Kiểu như là "Tôi thật sự không thể quay lại." Không. Tốt hơn hết là bạn nên ở trường.
Tôi không đùa cợt tẹo nào về chuyện này. đây là một vấn đề nghiêm túc.
Khi bọn trẻ biết rằng bạn sẽ không để chúng thất bại, điều đó sẽ tạo ra một áp lực khác với chúng và chúng sẽ không từ bỏ dễ dàng.
Đôi khi, chúng không cảm thấy điều đó. Chúng nói rằng "Thầy/Cô biết đấy, em không muốn bỏ học, nhưng em biết là mẹ em sẽ phát điên lên mất."
Đó là điều quan trọng với bọn trẻ.
Chúng ta cố gắng tạo ra những chiến lược để dìu dắt, giúp đỡ, hỗ trợ, và khuyến khích bọn trẻ để nói với chúng rằng, "Con có thể làm được. Mọi việc có thể khó khăn nhưng chúng ta sẽ không để con thất bại."
JL: Cảm ơn rất nhiều, Tiến Sĩ Canada.
Xin một tràng pháo tay nữa cho Tiến Sĩ thưa quý vị.
(Vỗ tay)
Khi tôi 27 tuổi tôi đã từ bỏ công việc đầy thách thức là tư vấn quản lí để đến với một công việc thậm chí còn gian nan hơn: dạy học.
Tôi dạy toán lớp bảy ở trường công New York City.
Cũng như những giáo viên khác, tôi soạn câu hỏi và bài kiểm tra.
Tôi giao bài tập về nhà cho học sinh.
Sau khi thu bài, tôi chấm điểm.
Điều khiến tôi bất ngờ đó là IQ không phải là điểm khác biệt duy nhất giữa học sinh giỏi nhất và học sinh tồi nhất của tôi.
Một số học sinh giỏi nhất của tôi không có chỉ số IQ cao ngất ngưởng.
Một vài học sinh thông minh nhất của tôi lại không có điểm số cao.
Và điều đó khiến tôi phải suy nghĩ.
Những gì bạn phải học ở môn toán lớp bảy, hẳn là rất khó: tỉ số, số thập phân, diện tích của hình bình hành.
Nhưng những kiến thức này không phải không thể học được, và tôi chắc chắn mọi học sinh của tôi đều có thể học được những kiến thức đó nếu chúng đủ chăm chỉ trong thời gian dài.
Sau vài năm đi dạy tiếp theo, tôi rút ra kết luận rằng những gì chúng ta cần trong lĩnh vực giáo dục là sự thấu hiểu về học sinh và việc học tập dưới góc độ động lực và góc độ tâm lí.
Trong giáo dục, thứ chúng ta biết cách đánh giá chính xác nhất
là IQ. Nhưng biết đâu việc bạn có thể học tốt và sống tốt phụ thuộc vào nhiều thứ hơn là khả năng tiếp thu nhanh và dễ dàng?
Vì thế tôi đã nghỉ dạy, đi học cao học và trở thành bác sĩ tâm lí.
Tôi bắt đầu nghiên cứu về trẻ em và người lớn trong các tình huống vô cùng thách thức, và trong mỗi nghiên cứu, câu hỏi của tôi luôn là ai là người thành công ở đây và tại sao?
Nhóm nghiên cứu của tôi đã đến học viện quân sự West Point.
Chúng tôi thử dự đoán xem học viên nào sẽ tiếp tục tham gia huấn luyện quân sự và ai sẽ bỏ cuộc.
Chúng tôi đã đến cuộc thi Chính tả Quốc gia và cố gắng đoán xem đứa trẻ nào sẽ tiến xa nhất trong cuộc thi.
Chúng tôi nghiên cứu về những giáo viên mới vào nghề làm việc trong môi trường cực kì khó khăn, dự đoán xem những giáo viên nào sẽ tiếp tục ở lại giảng dạy đên tận cuối năm học, và trong số họ, ai là người cải thiện kết quả học tập của học sinh hiệu quả nhất?
Chúng tôi cộng tác với những công ty tư nhân, tìm hiểu xem nhân viên bán hàng nào sẽ tiếp tục công việc của mình
và nhân viên nào kiếm được nhiều tiền nhất.
Trong tất cả các hoàn cảnh khác nhau đó có một yếu tố nổi bật báo hiệu cho sự thành công
Và đó không phải trí thông minh xã hội (social intelligence)
Đó không phải là vẻ ngoài ưa nhìn, thể lực tốt, cũng không phải là IQ.
Mà đó là sự bền bỉ.
Sự bền bỉ bao gồm lòng đam mê và sự kiên trì để đạt tới một mục tiêu dài hạn.
Bền bỉ nghĩa là có sức chịu đựng tốt.
Bền bỉ là luôn hướng tới tương lai của bạn, ngày này qua ngày khác, không chỉ trong một tuần, không phải trong một tháng mà trong nhiều năm liền, và luôn cố gắng làm việc để biến tương lai đó thành hiện thực
Bền bỉ nghĩa là sống như thể cuộc đời là một cuộc chạy marathon, chứ không phải một cuộc chạy nước rút.
Vài năm trước, tôi bắt đầu nghiên cứu về tính bền bỉ ở trường công Chicago.
Tôi đã mời hàng ngàn học sinh sắp tốt nghiệp trung học làm những bảng khảo sát về tính bền bỉ, sau đó đợi khoảng hơn một năm để xem những ai sẽ tốt nghiệp.
Hóa ra những học sinh bền bỉ hơn thì nhiều khả năng sẽ tốt nghiệp hơn hẳn, kể cả khi tôi so sánh chúng ở mọi phương diện mà tôi có thể đo đếm được như thu nhập gia đình điểm thi tiêu chuẩn, thậm chí cả mức độ an toàn những đứa trẻ cảm thấy khi ở trường.
Như vậy không chỉ ở tại West Point hay trong cuộc thi Chính tả Quốc gia sự bền bỉ mới quan trọng.
Nó cũng rất quan trọng trong trường học, đặc biệt là với những em đang có nguy cơ bỏ học.
Đối với tôi, điều bất ngờ nhất về tính bền bỉ đó là việc chúng ta biết ít như thế nào, khoa học biết ít như thế nào, về cách xây dựng nó.
Mỗi ngày, các bậc phụ huynh và những giáo viên đều hỏi tôi rằng, "Làm thế nào để rèn luyện tính bền bỉ cho những đứa trẻ?
Làm thế nào tôi có thể dạy chúng tin vào sức lao động?
Làm thế nào để tôi có thể khiến chúng luôn luôn cảm thấy có động lực?"
Thành thật mà nói, tôi không biết.
Điều tôi biết đó là tài năng không khiến bạn trở nên bền bỉ hơn.
Những số liệu của chúng tôi đã cho thấy rõ rằng có rất nhiều người tài năng nhưng không chịu kiên trì với những mục tiêu của họ.
Sự thật là, trong những số liệu của chúng tôi, sự bền bỉ thường không liên quan hay thậm chí tương quan nghịch với tài năng.
Đến bây giờ, quan điểm hay nhất mà tôi từng được nghe về cách xây dựng sự chăm chỉ ở trẻ đó là "tư tưởng cầu tiến".
Đây là một quan điểm được phát triển tại đại học Stanford bởi Carol Dweck. Quan điểm này nói rằng khả năng học tập không phải là thứ không thể thay đổi, nó có thể thay đổi cùng với những nỗ lực của bạn.
Tiến sĩ Dweck đã chỉ ra rằng khi trẻ đọc và học về não bộ và cách nó thay đổi và phát triển khi đối mặt với thách thức. có nhiều khả năng đứa trẻ sẽ trở nên kiên trì hơn mỗi khi chúng thất bại, bởi chúng không còn tin rằng thất bại đó là vĩnh viễn.
Vì vậy "tư tưởng cầu tiến" là một tư tưởng tuyệt vời cho việc xây dựng tính bền bỉ.
Nhưng chúng ta cần nhiều hơn thế.
Tôi sẽ kết thúc bài phát biểu của mình tại đây, bởi đó là tất cả những gì chúng ta đạt được tại thời điểm này.
Đó cũng là công việc đang chờ chúng ta phía trước.
Chúng ta cần phải phát huy những ý kiến hay nhất cùng với trực giác mạnh nhất và kiểm chứng chúng.
Chúng ta cần phải đánh giá xem liệu chúng ta đã thành công hay chưa và chúng ta phải sẵn sàng thất bại hay phạm sai lầm, để bắt đầu lại với những bài học đã học được.
Nói cách khác, chúng ta cần phải bền bỉ trong việc khiến những đứa trẻ trở nên bền bỉ hơn.
Cảm ơn.
Tôi đã lớn lên ở bờ Đông Los Angeles, và thậm chí hồi đó tôi không nghĩ là mình nghèo.
Cha tôi là một tay anh chị đáng nể thời đó, ông quản lý các con đường.
Mọi người đều biết tôi là ai, vì thế tôi đã nghĩ mình rất quan trọng, và luôn được bảo vệ, mặc dù cha tôi đã trải qua phần lớn cuộc đời trong và ngoài vòng lao lý, thế nhưng tôi đã có một người mẹ đáng ngạc nhiên, bà hoàn toàn không phụ thuộc.
Bà làm việc tại một trường trung học địa phương ở vị trí một nhân viên thư ký khoa, vì vậy bà ấy đã sớm thấy tất cả học sinh bị đẩy ra khỏi lớp học, bởi rất nhiều lý do, nhưng chúng vẫn cần được quản lý.
Ôi, thế là văn phòng của mẹ tôi đã quá tải.
Vậy, hãy nhìn mà xem, những đứa trẻ như chúng tôi có nhiều thứ để bận tâm phát sinh từ bên ngoài lớp học, và đôi khi chúng tôi còn chưa sẵn sàng để đối mặt.
Nhưng điều đó không có nghĩa là chúng tôi không thể.
Chỉ là sẽ cần một chút it thời gian.
Chẳng hạn, tôi nhớ có một hôm tôi bắt gặp cha mình co giật, sùi bọt mép, và sốc thuốc phiện trên sàn nhà tắm.
Thực sự, bạn có nghĩ trong tình huống đó việc ngồi xuống và làm bài tập về nhà là ưu tiên hàng đầu của tôi không?
Không hẳn vậy.
Thực ra tôi đã rất cần một đơn vị hỗ trợ, một nhóm người sẵn sàng giúp đỡ để đảm bảo rằng tôi không trở thành một nạn nhân trong tình cảnh của chính mình, đó là những con người sẽ giúp tôi tiến xa hơn những thứ mà tôi nghĩ mình có thể làm được.
Tôi cần những thầy cô giáo, ở lớp học, hàng ngày, những người nói với tôi rằng, "Em có thể làm tốt hơn thế hơn"
Nhưng tiếc thay, trường trung học địa phương thời ấy không thể làm được điều đó.
Trường có nhiều bằng nhóm học sinh, tỉ lệ thôi việc của các giáo viên cao.
Vì vậy, mẹ tôi đã bảo, "Con sẽ đi xe buýt trong một tiếng rưỡi từ nhà mỗi ngày".
Đó là điều tôi đã trải qua trong suốt 2 năm sau đó,
Tôi đã đi xe buýt đến khu vực sôi động của thị trấn.
Rồi thì cuối cùng, tôi cũng học ở đó một ngôi trường hỗn tạp.
Ở đó có cả những tay anh chị thứ thiệt, và một vài trong chúng tôi rất cố gắng để xây dựng hình ảnh ngôi trường này.
Ồ, quyết tâm đứng ngoài lề những chuyện rắc rối là một điều khó mà tránh được.
Bạn phải cố sống sót.
Đôi khi bạn phải làm một số thứ.
Vì vậy đã có nhiều thầy cô nghĩ là, "Em ấy chưa bao giờ có ý định thực hiện nó.
Em ấy không nhiệt tình.
Và em ấy sẽ không tiến xa được."
Một vài thầy cô thực sự cho rằng tôi là thứ bỏ đi, vô vọng.
Thế nhưng sau đó, họ rất ngạc nhiên cái khoảnh khắc tôi tốt nghiệp trung học.
Tôi được nhận vào học ở trường đại học Pepperdine, và quay trở lại chính ngôi trường trung học mà tôi đã theo học ấy để trở thành trợ lý đặc biệt.
Rồi sau đó tôi bảo với họ rằng, "Tôi muốn trở thành giáo viên."
Một thầy giáo, đã như thế này, "Cái gì?
Tại sao? "Tại sao em muốn làm việc này?"
Thế rồi tôi bắt đầu sự nghiệp giảng dạy của mình ở chính ngôi trường tôi đã học, và thực sự muốn cứu vớt những đứa trẻ giống như tôi.
Rồi thì cứ mỗi năm học, tôi chia sẻ quá khứ của mình cho những đứa trẻ ấy, vì rằng chúng cần phải biết mỗi người đều có một câu chuyện, đều có những khó khăn, trở ngại và ai cũng cần được giúp đỡ trong cuộc sống.
Tôi ở đây để giúp các em trong hành trình đó.
Do đó, với tư cách một giáo viên mới, tôi tạo ra cơ hội.
Rồi ngày đó, một học sinh bước vào lớp em ấy đã bị đâm vào tối hôm trước.
Tôi đã nói thế này, "Em cần phải tới bệnh viện, y tá ở trường, hoặc một chỗ nào đó."
Em ấy trả lời, "Không đâu, cô giáo, em không định tới đó.
Em cần phải đến lớp vì em phải tốt nghiệp."
Vì em ấy hiếu rằng tôi sẽ không để em ấy trở thành nạn nhân trong tình cảnh của mình, hơn nữa cần phải vững vàng, tiếp tục tiến lên.
Và ý tưởng này tạo ra một nơi an toàn cho những đứa trẻ của chúng ta cũng như giúp ta hiểu được điều mà lũ trẻ quan tâm, đến gần hơn với gia đình chúng -- Tôi khao khát điều đó, nhưng tôi không thể thực hiện điều này một mình trong ngôi trường với 1.600 đứa trẻ, và các thầy cô giáo thì thôi việc từ năm này qua năm khác.
Làm sao bạn có thể thiết lập được những mối quan hệ như vậy?
Câu trả lời là chúng tôi đã kiến tạo một ngôi trường mới.
Và chúng tôi đã tạo ra viện phương tiện ứng dụng San Fernando.
Và chúng tôi đã chắc chắn rằng sẽ được nối kết với hệ thống trường học để được hỗ trợ và gây quỹ.
Nhưng liên quan việc này, chúng tôi muốn đạt đến sự tự chủ: tự chủ trong vấn đề thuê các giáo viên mà chắc rằng họ sẽ làm việc hiệu quả; tự chủ trong việc xây dựng các môn học để không phải chỉ dạy bài 1.2 ở trang 5 mà thôi, không cần như thế; và tự chủ trong vấn đề quản lý ngân sách, để đầu tư tiền vào đúng chỗ, không cần phải làm theo chỉ thị của quận hay bang.
Chúng tôi cần những sự tự chủ như vậy.
Nhưng giờ đây, mô hình đã thay đổi, nó không còn là một quá trình dễ dàng nữa, thậm chí khi đã hoàn thành.
Nhưng chúng tôi đã phải thực hiện nó.
Cộng đồng của tôi phải nghĩ ra các phương pháp mới.
Và ở vai trò một trường trung học tiên phong trong tất cả các trường trung học công lập ở Los Angeles, bạn buộc phải tin rằng lúc bấy giờ có một vài ý kiến trái chiều.
Để thoát khỏi nỗi sợ hãi lo sợ chuyện gì sẽ xảy ra nếu phương pháp đó sai?
nếu mà nó có gì sai?
Nhưng cũng có thể chúng tôi đúng hướng?
Thế là chúng tôi đã tiến hành.
Vì thế mặc dù các giáo viên đã phản đối khi chúng tôi chỉ ký hợp đồng 1 năm -- bạn không thể dạy, hoặc bạn không muốn dạy, bạn không đứng lớp để dạy các học sinh của chúng tôi.
(Vỗ tay) Do đó ở năm thứ 3, thử xem chúng tôi đã thực hiện như thế nào?
Chúng tôi biến ngôi trường thành nơi đáng để đến mỗi ngày.
Làm cho học sinh cảm thấy chúng quan trọng đối với chúng tôi.
Xây dựng các môn học phù hợp và liên hệ mật thiết với chúng, và chúng sử dụng tất cả công nghệ hợp thời nhất.
Laptop, máy vi tính, máy tính bảng -- bạn đặt tên những thứ này, nhưng các em học sinh có chúng.
Chương trình làm phim hoạt hình, phần mềm, công cụ làm phim, chúng có tất cả những thứ này.
Và nhờ chúng tôi kết nối môn học đến những gì chúng đang thực hành -- Ví dụ, chúng thực hiện các buổi tuyên truyền dịch vụ công cộng cho hoạt động xã hội phòng chống ung thư.
Những tài liệu tuyên truyền có ở hệ thống xe đẩy địa phương.
Dạy cho học sinh các yếu tố của việc thuyết phục, với cách này thì còn gì thực tế bằng.
Điểm số bài kiểm tra của học sinh ở bang chúng tôi đã tăng lên hơn 80 điểm kể từ khi chúng tôi thành lập ngôi trường này.
Hơn nữa nó khiến tất cả cổ đông làm việc cùng nhau -- những giáo viên và hiệu trưởng ký hợp đồng làm việc một năm, đã làm việc hơn cả thời lượng được thỏa thuận trong hợp đồng mà không đòi bất cứ khoản đền bù nào.
Và bước tiến mới này đã khiến một thành viên ban giám hiệu nhà trường người mà đang có ý định "vận động hành lang" phát biểu rằng, "Bạn biết đấy, quận đang cố gắng để ngăn cấm hoạt động này, nhưng bạn có quyền tự do thực hiện nó."
Và nó cũng làm cho những phụ huynh năng nổ những người chỉ ở đó 1 lần, đã hiện diện ở đó hàng ngày, thế nhưng ai là một phần trong hoạt động quản trị của chúng ta, ra quyết định đối với con cái mình.
Vì rằng tại sao học sinh cần đi xa khỏi nơi chúng thường sống?
Chúng đáng được hưởng lối giáo dục chất lượng ở vùng lân cận một ngôi trường mà chúng có thể tự hào khi học tập ở đây, và một ngôi trường mà cộng đồng có thể tự hào, và chúng cần giáo viên đấu tranh cho chúng hàng ngày và tiếp thêm sức mạnh cho chúng tiếp tục vượt lên hoàn cảnh thực tại.
Bởi vì đã đến lúc mà những đứa trẻ như tôi ngưng trở thành ngoại lệ, và trở nên bình thường.
Cảm ơn rất nhiều!
(Vỗ tay)
Hôm nay, tôi muốn chia sẻ một quan điểm mới rằng tại sao việc đầu tư vào giáo dục mầm non chính là đầu tư vào công ích.
Điều này hoàn toàn khác biệt, bởi vì khi mọi người nhắc đến giáo dục mầm non họ thường nói đến những lợi ích tuyệt vời dành cho lũ trẻ Với những em có đi học mẫu giáo các em thường đạt được điểm số K-12 cao hơn do vậy thu nhập sau này cũng khá hơn
Tất cả những điều này đều quan trọng, nhưng điều tôi muốn chia sẻ là những gì mà giáo dục mầm non mang lại cho nền kinh tế của quốc gia cũng như sự đóng góp trong việc phát triển nền kinh tế
Điều này thật sự rất cần thiết bởi vì nếu chúng ta muốn tăng cường đầu tư vào các chương trình giáo dục mầm non chúng ta cần thuyết phục chính quyền cùng góp sức
Chính phủ luôn có đủ khả năng và họ cần phải làm một điều gì đó
Vậy nên chúng ta cần đề xuất ý kiến với họ kể cả những nhà làm luật thuộc chính phủ, cho họ thấy tầm quan trọng của việc này rằng họ có trách nhiệm trong sự phát triển thịnh vượng của nền kinh tế quốc dân.
Khi nói về việc thúc đẩy phát triển kinh tế, ý tôi không phải thứ gì quá to tát.
Điều tôi muốn nói ở đây, đó chính là giáo dục bậc mầm non có thể mang lại rất nhiều cơ hội việc làm cho đất nước và do đó, tăng thu nhập bình quân cho công dân của đất nước.
Tôi cho rằng mỗi lần mọi người bàn về sự phát triển của nền kinh tế địa phương, họ thường không đặt ưu tiên cho những thứ như chăm sóc trẻ em và giáo dục mầm non.
Tôi biết điều này. Tôi đã dành nhiều thời gian để nghiên cứu.
Tôi từng trao đổi vấn đề này với khá nhiều quan chức trong các cơ quan nhà nước chuyên về phát triển kinh tế cũng như những nhà làm luật.
Và thấy rằng khi họ nghĩ về phát triển kinh tế khu vực, họ sẽ nghĩ ngay đến khuyến khích thuế doanh nghiệp, giảm thuế nhà đất, thuế tín dụng thu nhập cá nhân, và bạn biết rồi đấy, hàng triệu các chính sách khác nữa.
Ví dụ như, các bang thường cạnh tranh khá sôi nổi để thu hút những đầu tư mới các khu công nghiệp tự động, hoặc ít ra mở rộng chúng
Họ đưa ra đủ loại chính sách về thuế.
Những chương trình này có thể có chút ý nghĩa nếu chúng thực sự thúc đẩy các khu quy hoạch mới và cách chúng mang lại lợi ích, đó là, tạo ra nhiều công việc hơn nữa, tăng tỉ lệ người có việc làm, tăng thu nhập quốc dân.
Cho nên có thể nói lợi ích của người dân đều được đánh đổi bằng cái giá họ phải trả qua việc trả các khoản thuế này.
Tôi cho rằng thật sự các chương trình giáo dục mầm non cũng có thể làm được những điều này, nhưng bằng một cách khác.
Chính xác hơn là một cách gián tiếp.
Các chương trình này có thể mang lại nhiều cơ hội việc làm tốt hơn thông qua việc các bạn xây dựng và đầu tư hiệu quả cho công tác ngành mầm non qua đó sẽ phát triển các kĩ năng cho chính nguồn nhân lực địa phương nếu giả sử như sau này không có gì biến động về dân số, chính nguồn lực lao động chất lượng cao này sẽ là những người tiên phong tạo ra nhiều công việc hơn nữa và góp phần tăng thu nhập bình quân đầu người tại chính địa phương mình
Tôi sẽ đưa ra một số con số cụ thể cho các bạn.
Mời các bạn quan sát các bằng chứng nghiên cứu khá chi tiết - về mức độ ảnh hưởng của giáo dục mầm non đến các thành tựu trong giáo dục, lương bổng và các kĩ năng khác của những người từng theo học sau này, bạn có thể thấy ảnh hưởng rất rõ, bạn có thể thấy bao nhiêu công dân tiếp tục ở lại địa phương hoặc không di chuyển đi nơi khác và bạn thấy đấy biết bao nhiêu các kĩ năng giúp ích cho công việc sau này, vậy nên có lẽ chúng ta sẽ rút ra kết luận từ những nghiên cứu này, rằng mỗi một đô-la bạn đầu tư cho giáo dục mầm non sẽ làm tăng thu nhập bình quân đầu người tại địa phương lên 2.78 đô-la hay nói cách khác, tỉ lệ thu về là 3:1
Thậm chí chúng ta có thể thu về nhiều hơn thế nữa có thể đến 16:1 nếu tính luôn hoạt động tội phạm, cũng như những lợi ích từ những người từng tham gia bậc giáo dục mầm non được hưởng đã di chuyển đến nơi khác sinh sống, nhưng chỉ cần tập trung nhấn mạnh đến con số 3 đô-la thôi bởi vì nó cũng đủ sức gây chú ý và quan trọng để chứng minh cho các nhà làm luật và hoạch định chính sách quốc gia rằng họ nên hành động.
Lợi ích cốt lõi tôi vừa nêu hoàn toàn phù hợp đối với các nhà hoạch định chính sách trên phương diện phát triển kinh tế.
Một trong những lời phàn nàn bạn thường nghe, hoặc có thể chưa nghe vì chúng ta thường lịch sự né tránh nói về nó, đó là, tại sao tôi phải đóng thuế để đầu tư cho con người khác?
Lợi ích cho tôi là gì?
Vấn đề là ở chỗ, có một sự hiểu lầm khá lớn về mức độ phụ thuộc của mọi người vào nền kinh tế của địa phương.
Điều đáng nói ở đây về sự phụ thuộc liên đới, đó là sự ảnh hưởng lan tràn của các kĩ năng -- khi con cái người hàng xóm càng tích luỹ được nhiều kĩ năng, cũng đồng nghĩa làm gia tăng sự thịnh vượng của mọi người kể cả với những ai hầu như không có chút đổi mới gì về vốn kĩ năng của họ.
Khá nhiều các nghiên cứu đã cho thấy nếu bạn tập trung vào thứ tác động chính yếu đến sự tăng trưởng của các khu đô thị, chắc chắn đó không phải nhờ chính sách giảm thuế, giảm chi hay cắt giảm lương bổng nhưng là do các trình độ của các khu đó. Chúng ta thường lấy tỷ lệ phần trăm số cử nhân tốt nghiệp như một thước đo các kĩ năng
Vì vậy, ví dụ như khi bạn nhìn vào một khu trung tâm như Boston, Minneapolis - St. Paul, Thung lũng Silicon, những khu vực này không có hoạt động kinh tế tốt lắm vì ở đó giá khá rẻ.
Tôi không biết bạn đã bao giờ thử mua một ngôi nhà ở thung lũng Silicon chưa
nó thực sự không ở mức rẻ đâu.
Chúng tăng lên vì họ là những người có tay nghề cao.
Vì vậy khi chúng ta đầu tư vào những đứa trẻ khác nữa, và xây dựng những kĩ năng cho chúng, thì chúng ta đang tăng khả năng việc làm của cả một khu vực.
Một ví dụ khác, nếu chúng ta nhìn vào những thứ quyết định tiền lương của mỗi cá nhân thì ta sẽ thấy rằng, điều quyết định tiền lương phụ thuộc một phần vào nền tảng giáo dục của cá nhân đó, ví dụ như họ có bằng đại học hay không.
Một trong những sự thật thú vị là, theo thống kê, bên cạnh tầm ảnh hưởng của nền tảng học vấn của mình, nền tảng học vấn của tất cả những người khác trong phạm vi khu vực sẽ tác động đến lương của ta.
Có nghĩa là, kể cả khi bạn không thay đổi trình độ học vấn của mình, thì bạn vẫn bị ảnh hưởng bởi tỉ lệ sinh viên tốt nghiệp ở nơi bạn sống. Bạn sẽ thấy rằng phần tỉ lệ đó tác động tỉ lệ thuận lên thu nhập của bạn kể cả khi học vấn của bạn không thay đổi.
Thực tế là, sự tác động đó lớn đến nỗi khi ai đó tốt nghiệp đại học, sẽ gây ra hiệu ứng tràn lên lương của tất cả những người khác trong cùng khu vực. Hiệu ứng đó trên thực tế là lớn hơn cả những tác động trực tiếp khác.
Tóm lại nếu ai đó tốt nghiệp đại học, thu nhập cả đời của họ sẽ tăng lên một con số khổng lồ, trên 700,000 đô la.
Sẽ có ảnh hưởng lên tất cả mọi người trong khu vực, nếu tỉ lệ đỗ đại học tăng và nếu bạn cộng tỉ lệ đó vào -- nó sẽ chỉ ảnh hưởng nhỏ lên mỗi người nhưng nếu bạn cộng lại ảnh hưởng của tất cả trong khu vực, bạn sẽ thấy được thu nhập của khu vực đó tăng lên gần 1 triệu đô la.
Con số này thực tế lớn hơn lợi ích trực tiếp khi đầu tư vào giáo dục của một cá nhân.
Rốt cuộc thì chuyện gì đã xảy ra?
Cái gì có thể giải thích cho ảnh hưởng này?
Hãy nghĩ về nó theo cách này.
Tôi có thể là người có kĩ năng giỏi nhất trên thế giới này, nhưng nếu đồng nghiệp của tôi đều kém cỏi, thì cấp trên của tôi sẽ thấy thật khó khăn để giới thiệu những công nghệ mới, những kỹ thuật sản xuất mới.
Chính vì thế, cấp trên của tôi sẽ trở nên kém hiệu quả.
Họ sẽ không thể trả tôi lương cao.
Kể cả khi tất cả mọi người trong công ty tôi đều có kĩ thuật tốt, mà công nhân chịu trách nhiệm cung cấp cho công ty tôi có kĩ thuật không tốt công ty tôi sẽ trở nên khó cạnh tranh ở thị trường trong nước và cả nước ngoài.
Và một lần nữa, công ty mất đi năng lực cạnh tranh sẽ không thể trả lương cao được, Và, thường trong những những doanh nghiệp công nghệ cao họ vẫn luôn cố gắng lấy những ý tưởng và nhân viên từ các doanh nghiệp khác.
Vì vậy rõ ràng năng suất tại những công ty ở Thung Lũng Si-li-côn liên quan rất nhiều đến kĩ năng của nhân viên không chỉ ở trong công ty mà còn ở những công ty khác trong cùng khu vực.
Thế nên nếu chúng ta đầu tư vào con cái của cả những người khác từ những năm giáo dục mầm non và các chương trình giáo dục sớm một cách chất lượng cao, chúng ta sẽ giúp được, không chỉ những đứa trẻ ấy mà còn tất cả những người khác trong khu vực tăng thu nhập và khu vực đó sẽ tạo ra rất nhiều việc làm.
Một sự phản đối thường gặp đối với việc đầu tư vào giáo dục mầm non là sự lo sợ rằng mọi người sẽ rời khỏi bang.
Ví dụ như là, các bạn biết đấy, có thể bang Ohio đang nghĩ về việc đầu tư thêm vào giáo dục mầm non cho trẻ em tại Columbus, Ohio nhưng họ rất lo lắng rằng những đứa trẻ Buckeyes này, vì một lí do kì lạ nào đó, quyết định chuyển đến Ann Arbor, Michigan và trở thành Wolverines.
Và có thể Michigan cũng sẽ nghĩ về việc đầu tư vào trường mầm non ở Ann Arbor, Michigan và lo lắng rằng lũ trẻ Wolverines này cuối cùng sẽ chuyển sang Ohio và trở thành Buckeyes.
Và vì thế họ sẽ không đầu tư nữa vì tất cả mọi người đều chuyển đi.
Thực tế thì, nếu bạn nhìn vào số liệu, người Mỹ chúng ta không dễ dàng chuyển đi như mọi người vẫn thỉnh thoảng tưởng tượng
Số liệu nói rằng trên 60 phần trăm người Mỹ dành gần như cả cuộc đời và sự nghiệp của mình ở bang nơi họ được sinh ra.
60 phần trăm. Con số này không thay đổi nhiều lắm giữa các bang
Và cũng thay đổi nhiều lắm với tình hình kinh tế của bang đó. Bất kể nó đang khủng hoảng hay tăng trưởng Con số này cũng không bị ảnh hưởng nhiều lắm bởi thời gian
Thế nên sự thật là, nếu bạn đầu tư vào trẻ em, họ sẽ ở lại.
Hoặc ít nhất, những người ở lại sẽ đủ để bù lại cho nền kinh tế của bang.
Được rồi, để tổng hợp lại, đã có rất nhiều bằng chứng nghiên cứu rằng giáo dục mầm non, nếu chất lượng cao sẽ đổi lại những kĩ năng cao hơn sau này.
Cũng đã có nhiều bằng chứng nghiên cứu rằng mọi người sẽ vẫn ở lại và bang đó sẽ có được những nhân viên với kĩ thuật cao hơn mà chính họ sẽ mang lại lương cao và nhiều công việc hơn cho địa phương của mình và nếu bạn tính số đô la, thì chúng ta sẽ được khoảng 3 đô la lợi nhuận cho nền kinh tế của bang.
Vì thế trong quan điểm của tôi, những bằng chứng nghiên cứu đều thuyết phục và tất cả đều rất lô-gíc
Rốt cuộc thì rào cản nào đã ngăn mọi việc lại?
Quả nhiên, rào cản đầu tiên chính là giá cả.
Khi bạn nhìn vào số tiền mà chúng ta phải trả nếu tất cả các bang đều đầu tư vào giáo dục mầm non cho trẻ em 4 tuổi, giáo dục nội trú cho trẻ 4 tuổi đó sẽ là một con số lớn hàng năm 30 tỷ đô la.
Đúng là 30 tỷ đô la là rất nhiều tiền.
Mặt khác, nếu bạn đối chiếu với dân số của nước Mỹ, 300 triệu dân thì số tiền sẽ là 100 đô nếu tính theo đầu người
Thế nào? 100 đô mỗi người là điều mà chính phủ các bang đều có thể chi trả được
Chỉ là vấn đề của ý chí chính trị đơn giản để làm được điểu đó
Và, tất nhiên, như tôi đã nhắc đến cái giá này mang theo cả lợi ích tương đương
Tôi đã đề cập rằng sẽ có bội số của khoảng 3, cụ thể là 2,78 bù vào lợi nhuận của nền kinh tế bang đó tức là khoảng 80 tỷ thêm vào thu nhập
Và nếu như chúng ta muốn chuyển số tiền hàng tỷ đô la đó thành thứ gì đó ý nghĩa hơn một chút chúng ta đang nói về, những đứa trẻ có thu nhập bình quân thấp số tiền này sẽ tăng thu nhập lên khoảng 10 phần trăm cho toàn bộ sự nghiệp của chúng, chỉ bằng việc đi đến trường mầm non chẳng cần tăng K12 hay bất cứ thứ gì sau đó, cũng chẳng liên quan đến học phí đại học hay khả năng học đại học chỉ trực tiếp đầu tư vào trường mầm non và chúng ra sẽ có 5 phần trăm cộng vào thu nhập cho những đứa trẻ tầng lớp trung lưu.
Tóm lại đây là sự đầu tư mà đáng giá về mọi mặt cho phạm vi rộng tất cả các nhóm thu nhập trong dân số của bang và mang lại lợi nhuận lớn và thiết thực.
Cho đến hiện tại, đó mới là một rào cản.
Tôi đã nghĩ về một rào cản khác sâu xa hơn đó chính là tính lợi ích lâu dài của những chương trình giáo dục mầm non
Luận điểm mà tôi là, chúng ta đang tăng chất lượng của nguồn nhân lực địa phương và nhờ đó tăng sự phát triển kinh tế.
Rõ ràng nếu chúng ta có trường mầm non cho trẻ 4 tuổi, chúng ta sẽ không phải bắt chúng, khi lên 5 tuổi, phải đi làm cho những xí nghiệp, đúng không?
Ít ra tôi hy vọng là không. Thế nên chúng ta đang nói về sự đầu tư mà nếu nói về tác động lên nền kinh tế liên bang, sẽ không được bù lại trong khoảng 15 đến 20 năm, và tất nhiên nước Mỹ nổi tiếng là xã hội thiên về lợi ích ngắn hạn.
Hiện tại, bạn có thể đáp lại tôi rằng, và tôi đã từng làm điều này vài lần trong các buổi diễn thuyết, rằng có thể có những lợi ích khác nữa ví dụ như giảm chi phí giáo dục đặc biệt hoặc là cha mẹ sẽ quan tâm nhiều hơn đến trường mầm non, hay có thể chúng ta sẽ có hiệu ứng di cư khi có những cha mẹ muốn tìm những trường mầm non tốt hơn và tôi nghĩ những điều này hoàn toàn có thể đúng nhưng theo một cách nào đấy, họ đang đi lạc đề.
Cuối cùng thì, đây là những gì chúng ta đầu tư vào thời điểm hiện tại để cho tương lai.
Và thứ tôi muốn để lại cho các bạn mà tôi nghĩ, chính là câu hỏi cuối cùng này.
Ý tôi là, tôi là một nhà kinh tế, nhưng đây chắc chắn không phải là một câu hỏi kinh tế, mà là một câu hỏi về vấn đề đạo đức Liệu chúng ta, những người dân Hoa Kỳ, xã hội của chúng ta liệu có thể đưa ra những quyết định chính trị để hy sinh hiện tại bằng cách đóng thêm thuế để có thể phát triển tương lai lâu dài cho không những con cái của chúng ta, mà của cả cộng đồng hay không?
Liệu đất nước chúng ta có thể làm điều đó không?
Và đây là câu hỏi mà mỗi công dân và cử tri cần tự hỏi
Đó có phải là điều mà bạn vẫn đang đầu tư, nếu bạn vẫn tin vào khái niệm đầu tư?
Bởi vì đó chính là khái niệm của đầu tư.
Bạn hy sinh hiện tại để được đền đáp sau này.
Bản thân tôi nghĩ những bằng chứng nghiên cứu về lợi ích của những chương trình mầm non cho nền kinh tế địa phương là rất thuyết phục.
Tuy nhiên, lựa chọn đạo đức hay chính trị, vẫn tuỳ thuộc vào chúng ta, những công dân và cử tri.
Cảm ơn các bạn rất nhiều (Vỗ tay)
Lớn lên ở Đài Loan và là con gái của một người viết thư pháp, tôi sẽ không bao giờ quên cái ngày mà mẹ tôi chỉ cho tôi vẻ đẹp, kích thước và hình thù của những chữ cái trong tiếng Trung.
Kể từ đó, tôi rất thích thú với thứ tiếng đầy bất ngờ này.
Nhưng với một người không nói tiếng Trung, thì thứ tiếng này là bất khả xâm phạm giống như Vạn lý trường thành vậy.
Trong những năm qua, tôi luôn tự hỏi rằng liệu mình có thể phá vỡ bức tường bao bọc này để giúp cho những ai muốn tìm hiểu và trân trọng vẻ đẹp của thứ tiếng tinh túy này.
Tôi bắt đầu nghĩ rằng một phương pháp học tiếng Trung mới sẽ rất có ích.
Từ khi năm tuổi, tôi đã bắt đầu tập viết từng nét chữ của một từ theo thứ tự đúng.
Trong suốt 15 năm, mỗi ngày tôi đều học từ mới.
Vì chúng ta chỉ có 5 phút vậy nên tôi sẽ giảng giải cho các bạn một cách ngắn gọn và đơn giản.
Thường thì một học giả tiếng Trung có thể hiểu được hơn 20000 kí tự
Các bạn chỉ cần biết 1000 từ để có thể hiểu được những văn bản cơ bản.
200 từ quan trọng nhất sẽ giúp các bạn hiểu được 40% chữ viết cơ bản - đủ để các bạn có thể đọc được biển báo giao thông, thực đơn nhà hàng, và hiểu được những ý cơ bản trên những trang web hay trong sách báo.
Ngày hôm nay, tôi sẽ lấy ví dụ về 8 kí tự để chỉ cho các bạn về phương pháp học.
Các bạn sẵn sàng chứ?
Hãy mở miệng thật to và để nó có hình dạng của một hình vuông.
Các bạn sẽ có chữ "Khẩu"
Đây là hình của một người đang đi dạo.
Chữ "Nhân".
Nếu đám lửa có hình dạng của một người với hai cánh giơ lên, và khi người đó hét lên, "Cứu! Tôi đang bị cháy" Biểu tượng này cũng chính là hình của ngọn lửa, nhưng tôi thích nghĩ theo cách này hơn. Hãy nghĩ theo cái nào hợp với bạn hơn nhé.
Đây là cái "cây".
"Cây"
Đây là "ngọn núi"
"Mặt trời"
"Mặt trăng"
Hình cái "cửa" trông giống như hai cái cửa ở các quán rượu miền Tây nước Mĩ
Tôi gọi tám kí tự này là những kí tự quan trọng nhất
Chúng tạo là nền móng để tạo nên những kí tự khác
"Nhân"
Nếu có "người" đi đằng sau, đó sẽ là "đi theo".
Có một câu nói cổ là, hai thì là "nhóm bạn", còn ba thì là một "đám đông"
Nếu một "người" dang rộng tay ra, "người" này nói, "Nó to chừng này."
Một "người" ở trong "miệng", "người" đó đã bị bắt giữ.
"Người" đó là "tù nhân", giống như Jonah ở trong cá voi vậy.
Một cái cây sẽ là "cây". Hai cái "cây" sẽ là "gỗ".
Với ba cái "cây", chúng ta có một "cánh rừng".
Khi đặt tấm ván dưới cái "cây", chúng ta có "nền tảng"
Đặt cái "miệng" ở trên cây, đó sẽ là "thằng ngốc" Để dễ nhớ thì, bởi cái "cây" mà biết nói thì sẽ khá ngốc ngếch.
Có nhớ từ "lửa" không?
Khi có hai "lửa", tôi sẽ cảm thấy rất nóng.
Khi có ba "lửa" thì sẽ có rất nhiều ngọn lửa
Khi đặt "lửa" ở dưới hai cái "cây", nó sẽ cháy.
Với chúng tôi, "mặt trời" là nguồn gốc của sự thịnh vượng.
Hai "mặt trời" đứng cạnh nhau là "thịnh vượng"
Còn ba thì sẽ là "lấp lánh".
Nếu "mặt trời" và "mặt trăng" ở cạnh nhau, nó tạo nên sự sáng sủa.
Nó có nghĩ là ngày mai, sau một ngày và một đêm.
"Mặt trời" mọc ở trên đường chân trời.
Mặt trời mọc "cái cửa". Đặt cùng tấm gỗ ở trong cửa, đó sẽ là cái "chốt cửa"
Nếu để cái "miệng" vào trong cái "tủ", và hỏi:
Gõ gõ. Có ai ở nhà không?
"Người" này đã trốn ra khỏi cái cửa, trốn thoát, "lẩn trốn"
Ở bên trái, chúng ta có một người phụ nữ
Hai "người phụ nữ" cạnh nhau, họ sẽ có "cãi nhau".
(Cười) Ba "người phụ nữ", cẩn thận nhé, đó là "chuyện người lớn".
Như vậy là, chúng ta đã xét qua gần 30 kí tự.
Bằng phương pháp này, với tám kí tự quan trọng chúng ta có thể xây dựng lên 32 kí tự.
Nhóm tám kí tự tiếp theo sẽ có thêm 32 kí tự nữa.
Và với một chút nỗ lực, bạn có thê học hàng trăm kí tự, giống như một đứa trẻ Trung Quốc tám tuổi vậy.
Và sau khi chúng ta biết được các kí tự, chúng ta có thể tạo các cụm từ.
Ví dụ, "ngọn núi" và "lửa" đứng cạnh nhau, ta sẽ có "núi lửa".
Nước Nhật được biết đến là đất nước mặt trời mọc
Đây là "mặt trời" được đặt cùng với từ "nguồn gốc" bởi Nhật nằm ở phía Đông của Trung Quốc
Vậy "mặt trời", cùng với từ "nguồn gốc", ta có "nước Nhật"
Một "người" đi sau "nước Nhật", nó sẽ là?
"Người Nhật"
Kí tự ở bên trái là hai ngọn núi chụm lại với nhau ở đỉnh.
Ở Trung Quốc thời xưa, nó có nghĩa là "đày ải" bởi hoàng đế Trung Quốc thời xưa bắt giữ những tù nhân chính trị trên những ngọn núi.
Và bây giờ, "đầy ải" được chuyển thành "trốn tránh"
Cái "miệng" biểu thị nơi bạn có thể đi ra khỏi là "lối ra"
Slide này là để nhắc nhở tôi kết thúc bài nói của mình tại đây Cảm ơn.
(Vỗ tay)
7 giờ 45 phút sáng, tôi mở cánh cửa bước vào một tòa nhà chú tâm vào nó, nơi làm tôi xao động
Tôi đi dọc những hành lang đã được lau chùi hàng ngày bởi những người gác cổng nhưng tôi chưa bao giờ có quyền vinh danh họ.
Những chiếc tủ khóa bị mở toang như những chiếc miệng há hốc của những cậu nam sinh khi nhìn thấy các nữ sinh trong những bộ trang phục che kín sự yếu đuối của họ lại phô bày tất cả những thứ còn lại.
Nam tính được giả tạo bởi những người đàn ông lớn lên không cha dưới lớp hoá trang là những tên đầu gấu nguy hiểm được trang bị vũ trang nhưng lại cần những cái ôm.
Giáo viên được trả lương ít hơn số tiền họ phải trả để đến đây.
Nhiều thanh thiếu niên đến đây để được học tập nhưng chưa bao giờ được học bơi, tại một nơi như Biển Đỏ khi chuông vang lên.
Đây là sân đào tạo.
Trường trung học của tôi là Chicago, đa dạng và tụ hội về chung một mục đích
Những mối quan hệ xã hội giống như dây thép gai.
Những cái mác như "Bình thường" hay "Danh giá" cộng hưởng lại.
Tôi là một người Danh giá nhưng về nhà với những học sinh Bình thường là những người lính nơi trên lãnh thổ của chính họ.
Đây là sân đào tạo để phân loại những cái Bình thường , những cái Danh giá, một chu kì luôn lặp lại được xây dựng để tái chế rác thải của hệ thống.
Học cách viết hoa từ nhỏ, những chữ cái dạy bạn rằng chủ nghĩa tư bản nuôi lớn bạn nhưng bạn phải dẫm lên một ai đó khác để đạt được mục đích.
Đây là sân đào tạo nơi mà một nhóm được dạy để dẫn đầu và nhóm còn lại được dạy để theo sau.
Đừng hỏi tại sao có quá nhiều người phỉ nhổ chướng ngại, vì sự thật thì khó mà chấp nhận.
Nhu cầu về bằng cấp đã làm cho nhiều người đóng băng.
Bài tập về nhà thì căng thẳng, nhưng khi về nhà mỗi ngày thì nhà là công việc, bạn không muốn làm bài được giao trên lớp nữa.
Đọc sách giáo khoa thì căng thẳng nhưng việc đọc lại không phiền phức mấy khi bạn cảm thấy câu chuyện của mình đã được viết, dù nó có chết yểu hay được xuất bản đi chăng nữa.
Làm bài kiểm tra thì căng thẳng, nhưng việc sử dụng web Scantron thì không thể ngăn cho đạn khỏi nổ.
Tôi có nghe thấy hệ thống giáo dục đang ngày càng đi xuống, nhưng tôi tin rằng họ đang thành công với mà họ được huấn luyện để thực hiện đào tạo bạn, giữ bạn đi đúng hướng, tìm ra giấc mơ Mĩ mà đã làm thất vọng rất nhiều người trong số chúng ta
Vỗ tay
Cám ơn rất nhiều.
Tôi chuyển tới Mỹ 12 năm trước với vợ tôi Terry và hai người con của chúng tôi.
Tuy nhiên, thực sự là chúng tôi chuyển tới Los Angeles-- (Cười) mà cứ nghĩ rằng chúng tôi đang tới Mỹ, nhưng dù sao, đó cũng là một chuyến đi ngắn từ Los Angeles
tới Mỹ. Tôi tới đây 12 năm trước, và khi tới đây, tôi đã nghe nhiều chuyện, chẳng hạn như, "Người Mỹ không hiểu được sự mỉa mai."
Bạn đã bao giờ nghe điều này chưa?
Điều này không đúng.
Tôi đã đi hết mọi miền đất nước.
Tôi không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy người Mỹ không hiểu được sự mỉa mai.
Đó là một trong những huyền thoại văn hóa, giống như, "Người Anh thì sống khép kín."
Tôi không biết tại sao mọi người lại nghĩ như vậy
Chúng ta đã xâm chiếm mọi quốc gia mà mình đối đầu.
(Tiếng cười) Nhưng nói người Mỹ không hiểu được sự mỉa mai là không đúng, nhưng tôi chỉ muốn bạn biết rằng đó là những gì mọi người đang nói về bạn sau lưng bạn.
Dạng như, khi bạn rời khỏi phòng khách nhà nào đấy ở châu Âu, người ta nói, may mắn thay, không ai mỉa mai trước sự hiện diện của bạn.
Nhưng tôi biết rằng người Mỹ hiểu được sự mỉa mai Khi tôi tình cờ biết được đạo luật "Không đứa trẻ nào bị bỏ lại phía sau."
Bởi vì cái người nghĩ ra cái tiêu đề ấy hiểu được sự mỉa mai,
phải không, bởi vì--
(Tiếng cười) (Vỗ tay) — bởi vì thực tế là chúng ta đang bỏ lại hàng triệu trẻ em phía sau.
Tôi thấy rằng đó không phải là một cái tên rất hấp dẫn cho một đạo luật. "Hàng triệu trẻ em bị bỏ lại phía sau".
Tôi có thể thấy điều đó.
Kế hoạch là gì? Vâng, chúng tôi đề nghị
để lại hàng triệu trẻ em phía sau, và đây là cách nó vận hành.
Và nó thật sự hiệu quả.
Ở một số khu vực trên đất nước, 60 phần trăm trẻ em bỏ học trung học.
Trong cộng đồng người Mỹ bản xứ, con số đó là 80 phần trăm trẻ em.
Nếu chúng ta giảm đi một nửa số đó, thì ước tính nó sẽ tạo ra một khoảng lợi nhuận cho nền kinh tế Mĩ gần một nghìn tỉ đô la trong hơn 10 năm.
Dựa trên quan điểm kinh tế học , đây là một bài toán hay, phải không, rằng chúng ta nên làm điều này?
Thực sự thì nó tiêu tốn một lượng tiền lớn để dọn dẹp những thiệt hại từ cuộc khủng hoảng bỏ học.
Nhưng cuộc khủng hoảng bỏ học chỉ là phần nổi của tảng băng.
Điều mà nó không tính đến là tất cả những đứa trẻ đang đi học nhưng không nhận thấy việc học lôi cuốn , những học sinh không cảm thấy thích thú, những trẻ không nhận được bất kỳ lợi ích thực sự từ trường học.
Và lý do không phải là chúng ta không chi đủ tiền.
Nước Mỹ chi nhiều cho giáo dục hơn so với hầu hết các quốc gia khác.
Quy mô lớp học nhỏ hơn so với nhiều nước.
Và có hàng trăm sáng kiến mỗi năm để thử nghiệm và cải tiến giáo dục.
Vấn đề là, tất cả đều theo một hướng sai lệch.
Có ba nguyên tắc dựa trên đó, cuộc sống con người phát triển, và chúng mâu thuẫn với nền văn hóa giáo dục mà theo đó hầu hết các giáo viên đều phải lao động và hầu hết học sinh phải chịu đựng.
Đầu tiên là, con người thì khác nhau và đa dạng một cách tự nhiên
Tôi có thể hỏi bạn, bao nhiêu người trong số bạn đã có con
hoặc cháu?
Thế còn từ hai đứa trở lên.
Được rồi. và những người còn lại từng thấy những đứa trẻ đó.
(Tiếng cười) Những con người nhỏ bé quanh quẩn đâu đây.
Tôi cá với bạn và tôi tự tin rằng tôi sẽ thắng.
Nếu bạn đã có từ hai đứa con trở lên Tôi cược với bạn chúng hoàn toàn khác nhau.
Phải không?
Phải không? (Vỗ tay) Bạn sẽ không bao giờ nhầm lẫn chúng, đúng không?
Giống như, "Con là đứa nào?
Nhắc bố xem. Mẹ con và bố sẽ áp dụng một kiểu hệ thống mã màu, để bố mẹ không bị nhầm lẫn."
Giáo dục theo kiểu "Không có trẻ em nào bị bỏ lại phía sau" không dựa trên sự đa dạng mà là sự tuân thủ.
Những gì trường học được khuyến khích làm là tìm ra những gì trẻ em có thể làm được trong một mảng thành tích hạn hẹp
Một trong những ảnh hưởng của luật "Không Trẻ Em Nào Bị Bỏ Lại Phía Sau" là thu hẹp trọng tâm vào cái gọi là những nguyên tắc STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học).
Chúng rất quan trọng.
Tôi không ở đây để tranh luận chống lại khoa học và toán học.
Ngược lại, chúng rất cần thiết nhưng không phải là tất cả.
Một nền giáo dục thực sự phải cung cấp được khối lượng tương đương cho nghệ thuật, nhân văn, cho giáo dục thể chất.
Rất nhiều trẻ em, xin lỗi, cám ơn — (vỗ tay) — Ước tính ở Mỹ gần đây là giống như 10 phần trăm trẻ em, đi theo con đường đó đang được chẩn đoán với nhiều tình trạng khác nhau dưới cái tên " bệnh lý thiếu tập trung"
ADHD. Tôi không phủ nhận điều đó.
Tôi chỉ không nghĩ rằng nó là một thứ bệnh dịch như vậy.
Nếu bạn bắt đứa trẻ ngồi yên, giờ này qua giờ khác, thực hiện công việc thư ký cấp thấp, Đừng ngạc nhiên nếu chúng bắt đầu bồn chồn.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Trẻ em, hấu hếti , không phải chịu đựng sự rối loạn tâm lý.
Chúng chịu đựng thời thơ ấu.
(Tiếng cười) Và tôi biết điều này bởi vì tôi đã dành phần đầu cuộc đời mình
làm một đứa trẻ. Tôi đã trải qua toàn bộ điều này.
Trẻ em phát triển tốt nhất với một chương trình đa dạng mà đón chào những tài năng khác nhau, chứ không chỉ là một vài loạt trong số chúng.
Và nhân tiện đây, nghệ thuật không chỉ quan trọng bởi vì chúng cải thiện điểm số toán học.
Chúng quan trọng bởi vì chúng đối thoại với những phần khác của trẻ em mà khôngchưa được chạm tới bời những cách khác
Điều thứ hai, cảm ơn các bạn-(vỗ tay) Nguyên tắc thứ hai khiến cho cuộc sống con người phát triển là sự tò mò.
Nếu bạn có thể thắp lên tia lửa tò mò trong một đứa trẻ, chúng sẽ tự tìm hiểu mà không cần thêm bất kỳ sự trợ giúp nào, thường là vậy.
Trẻ em là những học giả bẩm sinh.
Đó là một thành tựu thực thụ khi khám phá ra cái khả năng đặc biệt đó, hoặc là vùi lấp nó.
Tò mò là cỗ máy của thành tựu.
Lí do tôi nói điều này là bởi vì một trong những ảnh hưởng của dòng văn hóa gần đây, nếu tôi có thể nói như vậy, đã khiến những giáo viên trở nên không lành nghề.
Không có một hệ thống nào trên thế giới hoặc bất kỳ trường học nào trên cả nước mà tốt hơn giáo viên.
Giáo viên là nhân tố quyết định đối với thành công của trường học.
Nhưng dạy học là một nghề nghiệp sáng tạo.
Giảng dạy, đúng lý ra được hình thành, không phải là một hệ thống phân phối.
Bạn ở đó không chỉ để truyền tải thông tin bạn thu nhận.
Những giáo viên tuyệt vời làm như vậy, nhưng những giáo viên tuyệt vời cũng thực hiện việc cố vấn, khơi gợi, kích động, thu hút tham gia.
Bạn thấy đấy, cuối cùng thì, giáo dục là về việc học hỏi.
Nếu việc học không diễn ra, không thể gọi là giáo dục nữa.
Và mọi người có thể tốn thời gian vô ích thảo luận về giáo dục mà không đề cập đến việc học.
Mục đích của toàn bộ nền giáo dục là khiến mọi người học hỏi.
Một người bạn của tôi, một người bạn già - thực sự rất già,
ông ấy chết rồi. (Tiếng cười) Ai cũng chỉ già được đến thế thôi, tôi e là như thế.
Nhưng ông ấy là một người tuyệt vời, một triết gia tuyệt vời
Ông đã từng nói về sự khác biệt giữa nhiệm vụ và cảm giác đạt được thành tựu.
Bạn biết đấy, bạn có thể tham gia vào hoạt động nào đó, nhưng không thực sự đạt được nó, giống như ăn kiêng.
Anh ta kìa. Anh ta đang ăn kiêng.
Anh ta đã giảm được ký nào chưa?
Chưa được. Giảng dạy là một từ như thế.
Bạn có thể nói, " Đó là Deborah, cô ấy ở phòng 34, cô ấy đang giảng dạy."
Nhưng nếu không ai học được điều gì thì sao, cô có thể đang tham gia vào nhiệm vụ giảng dạy nhưng không thực sự hoàn thành nó.
Vai trò của một giáo viên là tạo điều kiện học tập.
Thế thôi.
Và một phần của vấn đề là, tôi nghĩ rằng, văn hóa thống trị giáo dục đã tập trung vào không phải là giảng dạy và học tập, mà là việc kiểm tra.
Kiểm tra là quan trọng. Những bài kiểm tra được tiêu chuẩn hóa có một vai trò nhất định.
Nhưng chúng không nên là thứ văn hóa thống trị giáo dục.
Chúng chỉ nên là sự đánh giá. Chúng chỉ nên hỗ trợ.
(Vỗ tay) Nếu tôi đi khám sức khỏe, Tôi muốn có một vài xét nghiệm được tiêu chuẩn hóa.
Như bạn đã biết, tôi muốn biết mức cholesterol của mình là bao nhiêu so sánh với những người khác trên cùng một quy mô tiêu chuẩn.
Tôi không muốn được thông báo về kết quả dựa trên một mức đo mà bác sĩ của tôi phát minh trên xe.
"Cholesterol của bạn là những gì tôi gọi là Mức Độ Cam."
"Thật sao?
Như vậy thì có tốt không? ""Chúng tôi không biết nữa."
Nhưng tất cả là để hỗ trợ việc học.
Chứ không phải là cản trở nó, mà hiển nhiên thì thường xuyên là vậy.
Vì vậy thay cho sự tò mò, những gì chúng ta có là một nền văn hóa của việc tuân thủ.
Trẻ em và giáo viên của chúng ta được khuyến khích để thực hiện theo định kỳ các thuật toán thay vì để kích thích sức mạnh của trí tưởng tượng và sự tò mò.
Và nguyên tắc thứ ba là: cuộc sống con người vốn đã sáng tạo.
Đó là lý do tại sao tất cả chúng ta có bản lí lịch khác nhau
Chúng ta tự tạo ra cuộc sống cho chính mình, và chúng ta có thể tái tạo lại chúng khi chúng ta trải qua chúng.
Nó là một loại tiền tệ phổ biến của đời sống con người.
Đó là lý do tại sao văn hóa con người là rất thú vị và đa dạng
và sống động. Ý tôi là, các động vật khác cũng có thể có trí tưởng tượng và sự sáng tạo, nhưng không có nhiều bằng chứng cho điều đó, phải không, bằng chúng ta?
Ý tôi là, bạn có thể có một con chó.
Và con chó của bạn có thể bị trầm cảm.
Bạn biết đấy, nhưng nó không nghe nhạc của ban Radiohead, đúng không?
(Tiếng cười) Và ngồi nhìn bâng quơ ra cửa sổ với một chai Jack Daniels.
(Tiếng cười) Và bạn nói với nó, "Mày có muốn đi dạo không?"
Nó trả lời, "không, tôi ổn
Đi đi. Tôi sẽ chờ. Nhưng nhớ chụp ảnh lại."
Tất cả chúng ta tạo ra cuộc sống riêng của mình thông qua quá trình không ngừng nghỉ của việc tưởng tượng ra sự thay đổi và những khả năng, và một trong những vai trò của giáo dục là đánh thức và phát triển những sức mạnh này của sự sáng tạo.
Thay vào đó, thứ chúng ta có là một nền văn hóa tiêu chuẩn.
Thưa các bạn, nó không cần phải vậy.
Thực sự không cần.
Phần Lan thường xuyên đứng đầu
trong lĩnh vực toán học, khoa học và đọc hiểu. Chúng ta chỉ biết đó là những gì họ làm tốt bởi vì đó là tất cả những gì đang được kiểm tra gần đây
Đó là một trong những vấn đề của bài kiểm tra.
Chúng không tìm kiếm những điều khác có cùng tầm quan trọng
Điều xảy ra ở Phần Lan là: họ không bị ám ảnh bởi những kỷ luật.
Họ có một cách tiếp cận rất rộng đến giáo dục bao gồm nhân văn, giáo dục thể chất, các loại hình nghệ thuật.
Hai là, không có kiểm tra mang tính chất tiêu chuẩn hóa tại Phần Lan.
Ý tôi là, có một chút, nhưng nó không phải thứ đánh thức người ta dậy vào buổi sáng. Nó là không phải là thứ giữ họ lại bàn học.
Và điều thứ ba, tôi đã dự cuộc họp gần đây với một số người từ Phần Lan, người Phần Lan thực thụ, và một vài người tới từ hệ thống giáo dục Mỹ đã nói với những người ở Phần Lan, " Các anh làm gì với tỉ lệ bỏ học ở Phần Lan?"
Và tất cả họ trông có chút bối rối, rồi nói: "À. chúng tôi không có ai bỏ học cả.
Tại saolại bỏ học?
Nếu ai đó đang gặp rắc rối, chúng tôi sẽ nhanh chóng nhận ra giúp họ và hỗ trợ họ."
Mọi người luôn luôn nói, "Vâng, bạn biết đấy, bạn không thể so sánh Phần Lan với Mỹ."
Không. Tôi nghĩ rằng Phần Lan có khoảng 5 triệu dân.
Nhưng bạn có thể so sánh nó với một tiểu bang ở Mỹ.
Nhiều tiểu bang ở Mỹ có ít người hơn vậy.
Ý tôi là, tôi đã đến một số tiểu bang ở Mỹ và tôi là người duy nhất ở đó.
(Tiếng cười) Thực sự. Thực sự. Tôi đã được yêu cầu tự khóa cửa khi rời khỏi.
(Tiếng cười) Nhưng những gì tất cả các hệ thống có hiệu suất cao trên thế giới đang làm hiện nay là những gì không hiển nhiên, thật đáng buồn thay, trên khắp các hệ thống tại Mỹ -- ý tôi là, nói chung.
Một là: họ cá nhân hóa việc giảng dạy và học tập.
Họ nhận ra rằng học sinh là những người đang học và hệ thống phải gắn bó với chúng, sự tò mò, cá tính, và sáng tạo của chúng.
Đó là cách bạn khiến chúng học.
Thứ hai là các hệ thống này trao cho nghề dạy học một vị thế rất cao.
Họ nhận ra rằng bạn không thể cải thiện giáo dục nếu bạn không chọn được người tuyệt vời để giảng dạy và nếu bạn không liên tục cho họ sự hỗ trợ và phát triển chuyên môn.
Đầu tư vào phát triển chuyên môn không phải là một khoản tốn kém.
Nó là một món đầu tư, và mỗi quốc gia thành công đều hiểu rõ điều này cho dù đó là Úc, Canada, Hàn Quốc, Singapore, Hồng Kông hay Thượng Hải.
Và thứ ba là, họ chuyển giao trách nhiệm tới cấp độ trường học để hoàn thành công việc.
Bạn thấy đấy, có một sự khác biệt lớn ở đây giữa việc đi sâu vào một chế độ chỉ huy và điều khiển trong giáo dục-- Đó là những gì đang xảy ra trong một số hệ thống.
Bạn biết đấy, Chính phủ Trung ương quyết định hoặc chính quyền tiểu bang quyết định họ biết điều tốt nhất và họ sẽ cho bạn biết phải làm gì.
Vấn đề là rằng giáo dục không tiếp diễn trong các phòng ban của tòa nhà lập pháp của chúng ta.
Nó xảy ra trong lớp học và trường học, và những người làm điều đó là các giáo viên và học sinh, và nếu bạn loại bỏ quyết định của họ, nó sẽ không hoạt động nữa.
Bạn phải trả nó lại cho người dân.
(Vỗ tay) Có những điều tuyệt vời xảy ra trên đất nước này.
Nhưng tôi phải nói rằng nó xảy ra bất chấp nền văn hóa thống trị của giáo dục, chứ không phải nhờ vào nó.
Cũng giống như người ta cứ chèo thuyền ngược gió mãi.
Và tôi nghĩ lí do là: phần lớn các chính sách hiện tại dựa trên khái niệm cơ giới của giáo dục.
Giống như giáo dục là một quá trình công nghiệp mà có thể được cải thiện chỉ bằng cách có dữ liệu tốt hơn, và một nơi nào đó, tôi nghĩ rằng, ở mặt sau của tâm trí trong một số nhà tạo lập chính sách này là ý tưởng cho việc nếu chúng ta tinh chỉnh nó, nếu chúng ta thực hiện nó một cách đúng đắn chẳng bao lâu mọi thứ sẽ đâu vào đấy.
Nó sẽ không, và nó đã không bao giờ như vậy.
Vấn đề là giáo dục không phải là một hệ thống cơ khí.
Nó là một hệ thống con người.
Nó là về con người, những người muốn học hỏi hoặc không muốn học hỏi.
Mỗi học sinh bỏ học đều có lí do riêng nó bắt nguồn từ chính sinh lý của chúng.
Chúng có thể thấy nhàm chán.
Chúng có thể thấy rằng đi việc học là kỳ quặc với cuộc sống mà chúng đang sống bên ngoài trường học.
Có những xu hướng, nhưng những câu chuyện luôn luôn độc nhất.
Tôi đã dự một cuộc họp gần đây ở Los Angeles của-- cái mà đang được gọi là chương trình giáo dục kiểu khác.
Đây là những chương trình được thiết kế để trẻ em trở lại với giáo dục.
Chúng có một số tính năng phổ biến.
Chúng mang tính cá nhân.
Chúng hỗ trợ mạnh mẽ cho các giáo viên, tạo mối liên kết với cộng đồng là một chương trình mở rộng và đa dạng, và những chương trình thường xuyên mà ở đó thu hút học sinh trong và ngoài trường học.
Và chúng hiệu quả.
Điều thú vị với tôi là, chúng được gọi là "giáo dục thay thế."
Bạn biết không?
Và tất cả các bằng chứng từ trên khắp thế giới là, Nếu tất cả chúng ta làm điều đó, sẽ không cần thiết phải có những biện pháp thay thế nữa.
(Vỗ tay) Vì vậy, tôi nghĩ rằng chúng ta phải bám lấy một ẩn dụ khác.
Chúng ta phải nhận ra rằng nó là một hệ thống con người, và có những điều kiện theo đó người ta phát triển mạnh mẽ, và các điều kiện mà theo đó họ không như vậy.
Chúng ta cuối cùng cũng là các sinh vật hữu cơ, và nền văn hóa trường học là hoàn toàn cần thiết.
Văn hóa là một thuật ngữ hữu cơ, phải không?
Không xa nơi tôi sống có một nơi được gọi là Thung lũng chết.
Thung lũng chết là nơi nóng nhất, khô nhất tại Mỹ, và không có gì phát triển ở đó.
Không có gì phát triển có bởi vì ở đó không mưa.
Do đó, Thung Lũng Chết.
Vào mùa đông năm 2004, trời mưa tại Thung Lũng Chết.
Bảy inches nước mưa đo được trong một thời gian rất ngắn.
Và trong mùa xuân năm 2005, đã có một hiện tượng.
Toàn bộ Thung Lũng Chết được nở đầy hoa
trong một thời gian. Điều đó đã chứng minh rằng: Thung Lũng Chết không phải là chết.
Nó chỉ là im ngủ mà thôi.
Ngay bên dưới bề mặt là những hạt giống của các khả năng chờ đợi các điều kiện để hồi sinh, và với hệ thống hữu cơ, nếu các điều kiện là đúng, cuộc sống là một điều không tránh khỏi.
Bất cứ khi nào cũng có thể xảy ra.
Bạn có một khu vực, một trường học, một quận, bạn thay đổi các điều kiện, cung cấp cho mọi người một ý thức khác về những khả năng. một hình thức khác của sự mong đợi, một phạm vi rộng hơn của cơ hội, bạn yêu mến và trân trọng các mối quan hệ giữa giáo viên và học viên, bạn đáp ứng cho người dân quyền quyết định để được sáng tạo và để đổi mới những gì họ làm, và trường học mà đã từng bị tước mất nay trỗi dậy.
Những nhà lãnh đạo tuyệt vời biết điều đó.
Vai trò thực sự của lãnh đạo trong giáo dục-- và tôi nghĩ rằng đó là sự thật ở cấp quốc gia, cấp nhà nước, ở cấp độ trường học-- là không và không nên là chỉ huy và điều khiển.
Vai trò thực sự của lãnh đạo là kiểm soát môi trường, tạo ra một môi trường của khả năng.
Và nếu bạn làm điều đó, mọi người sẽ vươn lên và đạt được những điều mà bạn hoàn toàn không hề nghĩ tới và không thể đoán trước được
Có một câu nói tuyệt với từ Benjamin Franklin.
"Có ba loại người trên thế giới: Những người ngồi yên một chỗ, những người không lấy, họ cũng không muốn lấy nó, họ sẽ không làm gì cho điều đó. Có những người có thể hành động, những người nhìn thấy sự thay đổi là cần thiết và sẵn sàng để lắng nghe điều đó. Và có những người hành động, những người làm cho mọi việc xảy ra."
Và nếu chúng tôi có thể khuyến khích nhiều người hơn, đó sẽ là một phong trào.
Và nếu phong trào là đủ mạnh, đó là, theo ý nghĩa tốt nhất của từ này, một cuộc cách mạng.
Và đó là những gì chúng ta cần.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay) Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Ai cũng cần một huấn luyện viên.
dù bạn là vận động viên bóng rổ, vận động viên tennis, vận động viên thể dục dụng cụ hoặc một người chơi bài bridge
(cười) Huấn luyện viên chơi bài bridge của tôi, Sharon Osberg, nói rằng có nhiều hình ảnh trong đầu của bả hơn bất cứ ai khác trên thế giới này (Tiếng cười) Xin lỗi, Sharon.
Đây này. Chúng ta đều cần người nhận xét.
Đó là cách chúng ta tiến bộ
Thật không may, có một nhóm người hầu như không có phản hồi hệ thống để giúp họ làm việc tốt hơn, và những người này có một trong những công việc quan trọng nhất trên thế giới.
Tôi đang nói về giáo viên.
Khi Melinda và tôi biết được những nhận xét mà giáo viên nhận được vô ích như thế nào Chúng tôi hoàn toàn bất ngờ.
Cho đến gần đây, hơn 98% giáo viên chỉ nhận nhận xét bằng 1 từ: Đạt yêu cầu
Nếu tất cả các huấn luyện viên chơi bài bridge của tôi bảo rằng tôi đã "đạt yêu cầu" Tôi sẽ chẳng mong trở nên tốt hơn.
Làm thế nào tôi sẽ biết ai là giỏi nhất?
Làm thế nào tôi biết những gì tôi làm là khác biệt?
Ngày nay, các vùng đang chỉnh sửa lại cách họ đánh giá giáo viên, nhưng ta vẫn hầu như không cho họ nhận xét thật sự giúp họ tiến bộ trong công việc.
Giáo viên của chúng ta xứng đáng hơn thế.
Hệ thống chúng ta có ngày nay không công bằng cho họ.
Nó không công bằng cho sinh viên, và nó đưa khả năng lãnh đạo thế giới của Mỹ vào rủi ro.
Hôm nay tôi muốn nói về việc làm thế nào để giúp các giáo viên có được các công cụ để cải thiện thứ họ muốn và xứng đáng.
Hãy bắt đầu bằng cách hỏi những người đang làm tốt.
Vâng, tiếc là không có bảng xếp hạng quốc tế đối với các hệ thống đánh giá giáo viên.
Vì vậy, tôi nhìn vào các quốc gia nơi mà sinh viên học tập tốt và xem những gì họ đang làm để giúp giáo viên của họ cải thiện.
Xem xét bảng xếp hạng cho việc đọc thành thạo.
Nước Mỹ không phải là số 1.
Chúng ta không ở trong cả top 10.
Chúng đứng thứ 15 cùng với Iceland và Ba Lan.
Bây giờ, trên tất cả mọi nơi mà đọc tốt hơn nước Mỹ, bao nhiêu trong số họ có hệ thống mẫu mực để giúp giáo viên cải thiện?
Mười một trong số 14.
Nước Mỹ đứng thứ 15 về đọc sách, nhưng đứng thứ 23 về khoa học và 31 về toán học.
Vậy là chỉ có 1 lĩnh vực mà ta gần nhóm đầu, và đó là do ta không trao cho các giáo viên sự giúp đỡ mà họ cần để phát triển các kỹ năng.
Hãy xem nơi có kết quả học tập tốt nhất: thành phố Thượng Hải, Trung Quốc.
Bây giờ, họ xếp hạng số một trên bảng, về đọc, toán học và khoa học, và một trong những chìa khóa cho thành công đáng kinh ngạc của Thượng Hải là cách họ giúp giáo viên liên tục cải thiện.
Họ đảm bảo rằng các giáo viên trẻ có cơ hội xem giáo viên cấp cao làm việc.
Họ có nhóm học tập hàng tuần, nơi giáo viên họp lại và nói về những kết quả.
Họ thậm chí yêu cầu mỗi giáo viên quan sát và phản hồi về các đồng nghiệp của họ.
Bạn có thể hỏi, tại sao một hệ thống thế này quan trọng như vậy?
Đó là bởi vì có rất nhiều biến thể trong nghề giảng dạy.
Một số giáo viên hiệu quả hơn người khác nhiều.
Trong thực tế, có những giáo viên khắp đất nước giúp sinh viên đạt những kết quả phi thường.
Nếu 1 giáo viên trung bình ngày nay có thể trở thành tốt như thế sinh viên của chúng ta sẽ thổi bay phần còn lại của thế giới.
Vì vậy, chúng ta cần một hệ thống giúp tất cả giáo viên tốt nhất có thể.
Hệ thống đó như thế nào?
Vâng, để tìm hiểu, tổ chức của chúng tôi đã làm việc với 3.000 giáo viên ở các khu vực trên toàn quốc một dự án gọi là Đánh giá giảng dạy hiệu quả.
Chúng tôi đã có các nhà quan sát xem video của các giáo viên trong lớp học và chấm điểm cách họ làm trên một loạt các thực hành.
Ví dụ, họ có hỏi sinh viên những câu hỏi hóc búa?
Họ có tìm nhiều cách để giải thích một ý tưởng?
Chúng tôi cũng cho sinh viên làm khảo sát với những câu hỏi như "Giáo viên của bạn có biết khi nào thì lớp hiểu bài học?"
"Bạn có tìm hiểu để sửa lỗi của mình?"
Những gì chúng tôi khám phá rất thú vị.
Trước hết, những giáo viên làm tốt trong thí nghiệm quan sát cho kết quả sinh viên tốt hơn nhiều.
Do đó chúng tôi biết mình đang hỏi đúng câu hỏi.
Và thứ hai, các giáo viên trong chương trình nói với chúng tôi rằng những đoạn phim và các cuộc khảo sát từ các sinh viên là những công cụ chẩn đoán rất hữu ích, vì chúng chỉ đến những chỗ cụ thể mà họ có thể cải thiện.
Tôi muốn cho bạn xem thành phần video của MET này sẽ thế nào khi hoạt động.
(Âm nhạc) (Video) Sarah Brown Wessling: Chào buổi sáng các em.
Chúng ta hãy nói về những gì đang xảy ra vào ngày hôm nay.
Để bắt đầu, chúng ta đang làm một rà soát đồng đẳng, okay?
1 ngày rà soát đồng đẳng, và mục tiêu ở cuối khóa học là để bạn có thể xác định bạn có tiến bộ để chứng minh trong bài luận của mình không.
Tên tôi là Sarah Brown Wessling.
Tôi là một giáo viên Anh Văn trung học tại trường phổ thông Johnston ở Johnston, Iowa.
Quay sang ai đó bên cạnh bạn.
Nói với họ bạn cho rằng tôi nói "tiến bộ để chứng minh" nghĩa là gì. Tôi đã nói -- tôi cho rằng có sự khác biệt đối với giáo viên giữa cách chúng ta nhìn việc mình làm với thực tế cụ thể của nó.
Rồi, tôi muốn bạn vui lòng mang theo giấy của bạn.
Tôi nghĩ rằng những gì video cung cấp cho chúng ta là một mức độ nhất định của thực tế.
Bạn thực sự không thể tranh cãi những gì bạn thấy trên video, và có rất nhiều để được học từ đó, và có rất nhiều cách mà chúng tôi có thể phát triển như một nghề nghiệp khi chúng ta thực sự thấy điều này.
Tôi chỉ có một camera và một chân đỡ nhỏ và đầu tư vào ống kính góc rộng bé xíu này.
Đầu giờ học, tôi chỉ đặt nó ở cuối lớp học. Không phải góc hoàn hảo.
Nó không nắm bắt mọi điều đang xảy ra.
Nhưng tôi có thể nghe âm thanh. Tôi có thể thấy rất nhiều.
Và tôi có thể học hỏi được rất nhiều từ nó.
Vì vậy, nó thực sự có là một công cụ đơn giản nhưng mạnh mẽ trong nhận thức của tôi.
Được rồi, hãy xem cái dài trước, okay?
Khi ghi hình xong, tôi sẽ đưa vào máy tính, tôi sẽ quét và nhìn qua nó.
Nếu không viết ra, tôi sẽ không nhớ.
Ghi chú là một phần của quá trình suy nghĩ của tôi, và tôi phát hiện ra những gì tôi nhìn thấy khi đang viết.
Tôi thực sự dùng nó cho phát triển cá nhân và nhận thức của tôi về chiến lược và phương pháp giảng dạy và quản lý lớp học, và tất cả những khía cạnh khác nhau của lớp học.
Tôi vui rằng chúng tađã thực sự thực hiện quá trình rồi nên có thể so sánh cái gì hiệu quả, cái gì không.
Tôi nghĩ video đó cho thấy rất nhiều bản chất của chúng ta khi là giáo viên theo cách giúp ta học và giúp ta hiểu và sau đó giúp cộng đồng rộng lớn hơn của chúng tahiểu ý nghĩa của công việc phức tạp này.
Tôi nghĩ đó là một cách để sao lục và minh họa những điều ta không thể truyền đạt trong bài giảng, những điều không thể truyền đạt theo chuẩn mực, những điều thậm chí đôi khi không thể truyền đạt trong một cuốn sách sư phạm.
Được rồi, mọi người, chúc cuối tuần vui vẻ.
Tôi sẽ gặp các bạn sau.
[Mỗi lớp học có thể trông như vậy] (Vỗ tay) Bill Gates: Một ngày, chúng tôi muốn mỗi lớp học ở Mỹ trông giống như thế.
Nhưng chúng ta còn nhiều việc để làm.
Chẩn đoán các lĩnh vực mà một giáo viên cần cải thiện chỉ là một nửa cuộc chiến.
Chúng ta cũng cần cho họ những công cụ họ cần để làm chẩn đoán.
Nếu bạn biết rằng mình cần cải thiện cách dạy phân số, bạn nên xem 1 video của người giỏi nhất thế giới dạy phân số.
Việc xây dựng phản hồi giáo viên toàn diện này và hệ thống cải thiện sẽ không dễ dàng.
Ví dụ, tôi biết một số giáo viên không đồng ý ngay với ý tưởng đặt camera trong lớp học.
Điều đó dễ hiểu, nhưng kinh nghiệm của chúng tôi với MET cho thấy rằng nếu giáo viên quản lý quá trình, nếuhọ thu thập video trong lớp học của chính họ, và họ chọn những bài học mà họ muốn gửi, rất nhiều trong số họ sẽ hăng hái tham gia.
Xây dựng hệ thống này cũng sẽ yêu cầu một đầu tư đáng kể.
Tổ chức của chúng tôi ước tính chi phí sẽ cần tới 5 tỷ đô la.
Giờ thì đó là con số lớn, nhưng nếu so về nhận thức, nó ít hơn 2 % những gì chúng ta chi cho lương giáo viên mỗi năm.
Tác động đối với giáo viên sẽ là hiện tượng.
Cuối cùng ta sẽ có cách để cho họ phản hồi, cũng như các phương tiện để hành động với nó.
Nhưng hệ thống này sẽ có một lợi ích quan trọng hơn cho đất nước của chúng ta.
Nó sẽ đưa chúng tôi trên lộ trình đảm bảo mọi sinh viên có được sự giáo dục tốt, tìm được sự nghiệp nhiều thỏa đáng và lợi ích, và có cơ hội để sống với ước mơ của họ.
Điều này sẽ không chỉ làm cho đất nước chúng ta thành công hơn.
Nó cũng sẽ làm chúng ta công bằng và thống nhất hơn.
Tôi phấn khởi về cơ hội cho tất cả giáo viên sự hỗ trợ mà họ muốn và xứng đáng.
Tôi hy vọng bạn cũng vậy.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Như một kiến trúc sư, bạn thiết kế cho hiện tại, từ những nhận thức về quá khứ, vì một tương lai không thể đoán được.
Phương án xanh có thể sẽ là phương án quan trọng nhất và cũng là vấn đề ngày nay.
Tôi muốn chia sẻ một vài kinh nghiệm 40 năm trước,chúng tôi có kỉ niệm 40 năm và để khám phá cũng như điểm qua một số quan sát về bản chất của sự bền vững.
Bạn có thể tiên đoán được bao xa, cái gì sẽ tiếp sau đó mối đe dọa là gì, cái gì có thể xảy ra những thách thức, hay cơ hội?
Tôi nghĩ... tôi đã từng nói trong quá khứ, nhiều năm về trước trước khi bất kì ai tạo ra khái niệm "Phương Án Xanh" rằng nó không phải là thời trang mà chính là sự sống còn.
Nhưng cái tôi chưa nói, và cái tôi sắp nói tới để làm rõ quan điểm thật sự là, "xanh" thì thật là tuyệt
tôi nhấn mạnh, các dự án có cảm hứng từ phương án này là về một lối sống đáng tôn vinh, theo một cách tôn vinh các địa điểm và không gian cái làm nên chất lượng cuộc sống.
tôi hiếm khi trích dẫn điều gì cho nên tôi đang tìm một mảnh giấy nếu được trong đó một người, vào cuối năm, đã liều lĩnh nghĩ về những thứ cho cá nhân đó, như một người quan sát một nhà phân tích, nhà văn, một người tên Thomas Friedman, người đã viết trên tờ Herald Tribune, vào khoảng năm 2006.
Ông ấy nói, "Tôi nghĩ thứ quan trọng nhất trong năm 2006 là sống và nghĩ xanh sẽ xâm nhập vào nên kinh tế nói chung.
Chúng ta đã chạm đến cực điểm trong năm nay khi việc sống, hành động, thiết kế, đầu tư và sản xuất xanh trở nên được hiểu rõ bởi một số lượng lớn và quan trọng các công dân, các doanh nhân, các quan chức như những người yêu nước, mang tính tư bản, địa chính trị nhất và các thứ có tính cạnh tranh mà họ có thể làm.
Do đó phương châm của tôi là : màu xanh là màu đỏ, trắng, và lam mới."
Và tôi tự hỏi, theo cách nào đó, khi nhìn lại, "Khi nào các nhận thức về Trái Đất và sự mong manh của nó lần đầu tiên xuất hiện?"
Và tôi nghĩ đó là vào ngày 20 tháng 7 năm 1969, khi, lần đầu tiên, loài người nhìn lại Trái Đất.
Và, theo cách nào đó, Buckminster Fuller chính là người tạo ra cụm từ đó.
Và... trước khi sự sụp đổ của Chủ Nghĩa Cộng Sản Tôi vinh dự được gặp nhiều phi hành gia ở Space City và nhiều nơi khác ở Nga.
Và thật thú khi là, khi tôi ngẫm nghĩ lại Thì họ là những nhà môi trường học thực thụ đầu tiên.
Trong họ tràn trề một loại đam mê tiên phong, gợi lên quanh những vấn đề của Biển Aral.
Và trong khoảng thời gian đó, Theo một cách nào đó, một vài sự kiện đã diễn ra.
Buckminster Fuller tựa như một "green guru" một lần nữa, một cụm từ chưa được định nghĩa rõ ràng.
Ông ấy là nhà khoa học thiết kế, nếu bạn thích, hãy coi như một nhà thơ Nhưng ông ấy đã thấy trước mọi thứ đang diễn ra lúc này.
Đó là một chủ đề khác, một cuộc đối thoại khác.
Bạn có thể quay trở lại các văn bản của ông ấy: rất đáng kinh ngạc.
Chính tại thời điểm đó, với một nhận thức được khơi gợi bởi khả năng tiên đoán của Buckminster, những mối quan tâm của ông ấy với vai trò công dân, một dạng công dân của hành tinh, đã ảnh hưởng đến suy nghĩ của tôi và những gì chúng tôi đang làm lúc ấy.
Trong một số dự án,
tôi đã chọn dự án này vì đó là vào năm 1973 và nó là một kế hoạch tổng thể. cho một hòn đảo của quần đảo Canary.
Và nó đã vô tình trùng với khoảng thời gian mà bạn đã có cuốn bách khoa toàn thư về Trái Đất, cũng như có điệu nhảy hippie
Và có những đặc điểm trong bản vẽ này, có lẽ muốn tổng hợp các gợi ý.
Và tất cả những nhân tố đều có sẵn, thứ mà hiện nay trong cách nói hằng ngày, trong vốn từ của chúng ta như bạn biết, gần 30 năm sau năng lượng gió, tái chế, sinh khối, pin mặt trời
Song song đó, xuất hiện một loại hình câu lạc bộ thiết kế riêng biệt
Những người biết rõ về thiết kế được truyền cảm hứng từ các công trình của Dieter Rams và những mẫu hình mà ông tạo ra cho một công ty tên Braun
Sự kiện này quay ngược về giữa những năm 50, 60
Và mặc cho các tiên đoán của Buckminster, Rằng mọi thứ sẽ được thu nhỏ và công nghệ sẽ làm nên một lối sống tuyệt vời - đạt được sự thoải mái, tiện nghi- Rất rất khó để hình dung rằng những thứ ta thấy trong bức ảnh này sẽ được thu gọn một cách cực kì phong cách
và rằng, hơn thế nữa, sẽ nằm gọn trong lòng bàn tay bạn
Và tôi nghĩ rằng cuộc cách mạng số hoá hiện nay đang đạt đến mức mà, khi thế giới ảo, thứ đã mang nhiều người đến đây cuối cùng cũng kết nối với thế giới thực, Thực tế là điều này đã được nhân văn hoá để thế giới số có thể có được sự thân thiết, tất cả sự gần gũi, sự định hướng của thế giới thực tương tự
Có thể được tổng hợp theo một cách, bởi những thiết kế hoặc lựa chọn ở đây, ,như chúng ta đã được nhận quà một cách hào phóng vào giờ ăn trưa một câu chăm ngôn - một thể loại phát triển khác và một lần nữa, được truyền cảm hứng bởi một cảm giác giác quan tuyệt vời.
Một vật tuyệt đẹp
Vì vậy, một thứ vào những năm 50, 60 rất hiếm có đã trở nên phổ biến một cách thú vị
Và việc đề cập đến iPod như một biểu tượng, và theo một cách gợi lên hiệu suất và sự truyền đạt Thật thú vị là vào đầu năm 2007 Tạp chí Financial Times bình luận rằng những công ty ở Detroit đố kị với hiệu ứng lan toả mà Toyota đã giành được từ dòng Prius như một dòng xe lai điện tiết kiệm nhiên liệu cạnh tranh với iPod trên phương diện sản phẩm biểu tượng
Và tôi nghĩ rằng sẽ rất khó cưỡng lại việc cám dỗ chính chúng ta như các kiến trúc sư, hoặc những ai liên quan đến quá trình thiết kế rằng câu trả lời cho các vấn đề của chúng ta nằm ở các toà nhà
Các toà nhà là rất quan trọng, nhưng chúng chỉ là một phần trong một bức tranh lớn hơn
Nói cách khác, như tôi muốn trình bày ở đây Nếu bạn có thể đạt được điều không thể tương tự như động cơ vĩnh cửu Bạn có thể thiết kế một ngôi nhà không các-bon như một ví dụ.
Đó có lẽ là đáp án.
Không may, đó không phải là đáp án.
Đó chỉ là khởi đầu của vấn đề.
Bạn không thể tách riêng các kiến trúc khỏi cơ sở hạ tầng của các đô thị và sự lưu động của đường xá.
Ví dụ, nếu theo thuật ngữ khơi gợi bởi Buckminster, chúng ta lùi lại và nhìn vào Trái Đất, và ta lấy một xã hội công nghiệp hoá điển hình, khi đó năng lượng tiêu dùng sẽ được chia ra giữa các toà nhà, 44 phần trăm, giao thông, 34 phần trăm, và công nghiệp.
Nhưng nó chỉ cho thấy một phần của bức tranh
Nếu bạn đánh giá các toà nhà cùng chung với giao thông có liên quan nói cách khác, việc lưu thông của con người, khoảng 26 phần trăm, thì 70 phần trăm năng lượng tiêu thụ bị ảnh hưởng bởi cách mà các đô thị và cơ sở hạ tầng hoạt động với nhau.
Vì vậy những vấn đề của sự bền vững không thể bị tách ra khỏi bản chất của các đô thị mà các kiến trúc là một phần.
Ví dụ, nếu bạn lấy và so sánh giữa một loại đô thị mới đây, cái mà tôi gọi, một cách đơn giản, là một đô thị Bắc Mỹ và Detroit là một ví dụ không tồi, thành phố này rất phụ thuộc vào xe hơi
Đô thị này mở rộng theo hình vòng khuyên tiêu thụ ngày càng nhiều không gian xanh ngày càng nhiều đường xá, ngày càng nhiều năng lượng trong việc lưu thông của con người giữa trung tâm thành phố một lần nữa, những trung tâm thành phố mà đã bị rút cạn sự sống, và trở nên thương mại hoá, một lần nữa đã chết
Nếu bạn so sánh Detroit với một đô thị Bắc Âu như một ví dụ Và thành phố Munich là một ví dụ không tồi, rằng với sự phụ thuộc lớn hơn vào việc đi bộ và đạp xe. thì một đô thị thật sự dày đặt gấp đôi, chỉ sử dụng một phần mười lượng năng lượng.
Nói khác, bạn lấy các ví dụ so sánh này và sự khác biệt năng lượng tiêu dùng là rất lớn
Vì vậy cơ bản là nếu bạn muốn tổng quát hoá, bạn có thể trình bày rằng khi mật độ dân gia tăng như phần dưới đây, năng lượng tiêu thụ giảm mạnh.
Tất nhiên bạn không thể tách việc này ra khỏi những vấn đề như đa dạng xã hội, lưu thông công cộng khối lượng lớn, khả năng đi bộ một khoảng cách phù hợp. chất lượng của không gian công cộng.
Nhưng một lần nữa, bạn có thể thấy Detroit, màu vàng ở phía trên, với mức tiêu thụ đáng kinh ngạc, lại nằm dưới Copenhagen.
Và Copenhagen, dù là một thành phố dày đặt. lại không dày đặt khi so với những đô thị thật sự đông đúc
Vào năm 2000, một sự việc thú vị hơn đã xảy ra
Bạn lần đầu tiên có siêu đô thị, với 5 triệu dân trở lên, đang hình thành ở các nước đang phát triển
và hiện nay, trong 46 đô thị điển hình, 33 đô thị trong số các siêu đô thị này là ở các nước đang phát triển.
Vì vậy, bạn phải tự hỏi - sự ảnh hưởng đến môi trường điển hình như Trung Quốc và Ấn Độ.
Nếu bạn nhìn vào Trung Quốc, và chỉ lấy Beijing làm ví dụ Bạn có thể thấy trên hệ thống giao thông đó, và sự ô nhiễm gắn liền với việc tiêu thụ năng lượng khi mà xe hơi trở nên phổ biến thay thế dần xe đạp
Nói cách khác, nếu bạn đưa vào lưu thông, như đang diễn ra hiện nay, 1,000 xe hơi mới mỗi ngày theo thống kê, đó là một trong những vụ bùng nổ thị trường xe lớn nhất thế giới và nửa tỉ xe đạp đang phục vụ cho một và một phần ba tỉ người đang giảm dần
và đô thị hoá thì thật đáng kinh ngạc và đã gia tăng tốc độ.
Nếu chúng ta nghĩ về sự chuyển đổi trong xã hội của công cuộc chuyển đổi từ đất trống thành các đô thị, việc cần đến 200 năm, một quá trình tương tự đang diễn ra trong 20 năm.
Nói cách khác, quá trình này đang tăng tốc gấp 10 lần.
và thật thú vị, qua quãng thời gian 60 năm, chúng ta đang chứng kiến sự kéo dài gấp đôi của tuổi thọ Cũng khoảng thời gian đó mà đô thị hoá tăng gấp ba lần
Nếu tôi bước lùi lại từ bức tranh toàn cầu Và nhìn vào những dấu hiệu ẩn dấu trong một quãng thời gian tương tự Liên quan tới công nghệ, như là một công cụ, là một công cụ cho các nhà thiết kế, và tôi trích dẫn kinh nghiệm riêng của chúng tôi như một công ty, và tôi chỉ mới trình bày điều đó bằng số ít dự án được chọn - thì làm sao bạn có thể đo được sự thay đổi của công nghệ?
Làm sao nó có thể thay đổi thiết kế của các toà nhà?
và đặc biệt, làm thế nào nó có thể dẫn đến việc tạo ra các toà nhà sử dụng ít năng lượng hơn, gây ít ô nhiễm hơn, và có trách nhiệm công đồng hơn?
Câu chuyện đó, về các toà nhà, bắt đầu cuối những năm 60, đầu những năm 70
Một ví dụ tôi có thể lấy là một trụ sở công ty chính cho một công ty tên Willis and Faber, trong một thành phố thị trường nhỏ đông bắc Anh Quốc, có khoảng cách lưu thông với Luân Đôn.
Và ở đây, điều đầu tiên bạn có thể thấy là toà nhà này, với mái trông như một loại chăn phủ ấm, một loại vườn cách nhiệt, và cũng cho việc tôn vinh không gian công cộng
Nói cách khác, cho cộng đồng này, họ có khu vườn này trên bầu trời.
Vì vậy, lí tưởng mang chất nhân văn là rất, rất mạnh trong công trình này Có lẽ được gói gọn bởi một trong những phác thảo sớm nhất của tôi nơi bạn có thể thấy thảm thực vật, bạn có thể thấy ánh nắng Bạn có sự kết nối với tự nhiên.
Và tự nhiên là một phần của khởi nguồn, và yếu tố thúc đẩy cho toà nhà này.
và một cách biểu tượng, màu sắc phía bên trong là xanh và vàng
Nó có các tiện nghi như hồ bơi, hệ thống hoạt động linh hoạt Nó có một "trái tim cộng đồng", một không gian bạn có thể liên hệ với tự nhiên
Đây là vào năm 1973.
Năm 2001, toà nhà này nhận được một giải thưởng
và giải thưởng là để tôn vinh cho một toà nhà đã được sử dụng trong một thời gian dài.
Và những người tạo ra nó đã trở lại: các quản lí dự án, các chủ tịch của công ty khi đó.
Và họ nói rằng, bạn biết đấy, "những kiến trúc sư, Norman luôn nói về việc thiết kế cho tương lai, và bạn biết đấy Nó có vẻ không hao tốn chúng tôi nữa.
Vì vậy, chúng tôi chiều lòng ông ấy, và giữ ông ấy luôn vui
Bức ảnh trên cùng, Nó không - nếu bạn nhìn vào chi tiết, thật sự nó cho thấy rằng bạn có thể kết nối điển tử cho toà nhà này.
Toà nhà này đã được kết nối điện tử để thay đổi.
Vì vậy, vào năm 1975, bức ảnh này là các máy đánh chữ.
Và khi bức ảnh này được chụp, đó là các phần mềm xử lí văn bản.
Và điều mà họ nói đến vào trường hợp này là các đối thủ của chúng tôi phải xây dựng các toà nhà mới cho công nghệ mới
Chúng tôi đã may mắn, vì các toà nhà của chúng tôi đã được phòng hờ cho tương lai
Chúng dự đoán được thay đổi, mặc dù những thay đổi đó chưa được biết đến.
Vào khoảng thời gian thiết kế mà sau dẫn đến việc xây dựng toà nhà này, Tôi có vẽ một phác hoạ mà chúng tôi rút ra từ kho lưu trữ gần đây.
Và tôi đã nói, và tôi viết, "Nhưng chúng ta không có thời gian, và thật sự chúng ta không có chuyên môn cao ngay lúc này
ở mức độ kỹ thuật." Nói cách khác, chúng tôi đã không có công nghệ để làm những điều thú vị với toà nhà này.
Và đó sẽ là việc tạo nên một loại khối ba chiều một lớp phủ thật sự thú vị có thể thông gió một cách tự nhiên có thể thở và giảm nhu cầu năng lượng đáng kể.
Tuy nhiên, sự thật rằng toà nhà này, như một toà nhà xanh, thật sự là một toà nhà tiên phong.
Và nếu tôi tua nhanh thời gian, thì điều thú vị là công nghệ này đã có thể dùng được và được tán dương.
Thư viện trường đại học Free, mới mở cửa vào năm rồi, là một ví dụ cho điều đó.
Và một lần nữa, sự chuyển đổi từ một trong hàng ngàn các bản phác thảo và hình ảnh máy tính thành hiện thực.
Và một tổ hợp các thiết bị ở đây, loại bê tông nặng của những kệ sách này và cách mà nó được bao trọn trong lớp vỏ bọc này, làm cho toà nhà trở nên thông gió, và sử dụng ít năng lượng một cách đáng kể, và là nơi toà nhà thật sự vận hành cùng với các nguồn lực tự nhiên
Và điều thật sự thú vị là điều này rất được yêu thích bởi những người sử dụng nó.
Một lần nữa, trở lại với vấn đề lối sống, và theo một cách mà phương án sinh thái mang gần như chung một tinh thần.
Vì vậy nó không phải là một sự hy sinh, mà hoàn toàn ngược lại.
Và tôi nghĩ nó là một... một sự tôn vinh.
và bạn có thể đo được hiệu suất, về mặt tiêu thụ năng lượng của toà nhà đó so với một thư viện điển hình.
Nếu tôi trình bày một khía cạnh khác của công nghệ đó thì, trong một ngữ cảnh hoàn toàn khác. Căn hộ chung cư này ở dãy Alps, Thuỵ Sỹ.
được tạo khung trước từ một trong những vật liệu truyền thống nhất. nhưng vật liệu đó, bởi vì công nghệ và khả năng của máy tính, khả năng tự tạo khung trước, đã làm ra những cơ cấu hiệu suất cao từ gỗ -- đang ở đỉnh cao.
Và để cho một cái nhìn sơ lược về công nghệ đó khả năng đánh dấu các điểm trên bầu trời và truyền phát, chuyển giao thông tin hiện nay, là trực tiếp đến nhà máy.
Vì vậy nếu bạn vượt qua biên giới, chỉ vừa ra khỏi biên giới một công ty nhỏ ở Đức, và đây bạn thấy một anh chàng với màn hình vi tính của anh ấy. và những điểm trong không gian liên thông với nhau.
và bên trái là máy cắt, cái mà, trong nhà máy, cho phép những mảnh riêng lẻ ấy được gắn kết lại với nhau. và cộng trừ một vài mi-li-mét rất nhỏ, để được khoét cùng lúc tại chỗ.
Và thật thú vị là, toà nhà đó sau đó được bao bọc bởi một công nghệ cổ xưa nhất - những ván ốp cắt thủ công.
một phần tư triệu ván ốp được đính thủ công để tạo thành phẩm cuối cùng.
Và một lần nữa, cách mà nó được dựng như một toà nhà, cho những người trong chúng ta, những người thích các khoảng không gian, để sống và viếng thăm nơi đó.
Nếu tôi lao thẳng vào những công nghệ mới này, thì chúng ta đã làm như thế nào - Điều gì đã xảy ra trước đó?
Ý tôi là, bạn biết đấy, cuộc sống đã như thế nào trước khi có điện thoại di động, và những thứ mà bạn cho là bình thường?
Nào, dễ thấy là toà nhà này vẫn sẽ được xây dựng.
Ý tôi là, đây là cái nhìn lướt qua nội thất của ngân hàng Hồng Kông năm 1979 mở cửa năm 1985, với khả năng phản chiếu ánh nắng mặt trời sâu vào trong trung tâm của khoảng không gian này ở đây.
Và với sự vắng mặt của máy tính, bạn phải tự tay thiết kế thủ công.
Ví dụ, chúng tôi sẽ để các mô hình dưới một vòm trời nhân tạo.
Đối với các ống thông gió, chúng tôi thực sự phải đặt chúng vào ống thổi gió rồi quạt khí, và rồi hàng ki-lô-mét cáp và vân vân.
Và bước ngoặt, theo quan điểm của chúng tôi, là khi chúng tôi có chiếc máy vi tính đầu tiên.
Và đó cũng là khi chúng tôi theo đuổi việc thiết kế lại, đổi mới lại sân bay.
Đây là Nhà Ga Sân Bay Số Bốn ở Heathrow, điển hình cho bất kì nhà ga sân bay nào. To, phần mái nặng, cản mọi ánh nắng nhiều máy móc, các ống dẫn lớn, máy móc gây tiếng ồn.
và Stansted, một lựa chọn xanh, sử dụng ánh sáng tự nhiên, là một nơi thân thiện: Bạn biết bạn đang ở đâu, bạn có thể liên hệ với bên ngoài.
Và cho phần lớn chu kì của nó, nó không cần ánh sáng từ điện. ánh sáng từ điện sinh ra nhiệt, và nhiệt tạo nên nhiều nhu cầu làm mát hơn và vân vân.
Và vào điểm thời gian đó, đây là một trong những máy vi tính duy nhất
Và đó là một tấm ảnh nhỏ của cột trụ của Stansted.
Quay ngược thời gian lại không xa, năm 1990, đó là phòng làm việc của chúng tôi.
Và nếu bạn nhìn kỹ hơn, bạn có thể sẽ thấy những người đang phác thảo bằng bút chì, và họ đang đẩy, bạn biết đấy, các thước thẳng và thước tam giác cỡ lớn.
Điều này là không lâu trước đây, 17 năm, và hiện tại chúng ta đang ở đây
Ý tôi là, những biến đổi trọng đại.
Quay ngược thời gian, có một người phụ nữ tên Valerie Larkin, và vào năm 1987, bà ấy sở hữu tất cả thông tin của chúng ta trên một chiếc đĩa
Hiện tại, mỗi tuần, chúng ta có lượng thông tin tương đương 84 triệu chiếc đĩa. chứa đựng toàn bộ các thông tin lưu trữ của các dự án trong quá khứ, hiện tại, và tương lai
Nó có thể cao đến 21 ki-lô-mét thẳng lên nền trời.
Đây là quang cảnh bạn sẽ thấy, nếu bạn nhìn xuống từ trên đó.
Nhưng trong khi đó, như bạn biết, các nhà vận động tuyệt vời như Al Gore đang chú ý đến sự gia tăng nhiệt độ không thể phủ nhận được, gắn vào ngữ cảnh đó, một cách thú vị, những toà nhà được tôn vinh và rất, rất có liên hệ đến địa điểm này.
Dự án Reichstag của chúng tôi, dự án này có một phương án khá quen thuộc, mà tôi chắc rằng, như một địa điểm công cộng, nơi chúng tôi theo đuổi, theo một cách, thông qua quá trình vận động ủng hộ tích cực, đã diễn dịch lại mối quan hệ giữa xã hội và các chính trị gia, không gian công cộng. Và có lẽ phương án ẩn dấu của nó, một tuyên ngôn năng lượng một thứ có thể không, hoàn toàn không phụ thuộc vào nhiên liệu như ta đã biết.
Vì vậy, nó hoàn toàn có thể tái tạo được.
Và một lần nữa, một bản vẽ nhân văn, sự diễn dịch vào không gian công cộng Nhưng đây thật sự là một phần của sinh thái học.
Nhưng ở đây không cần phải cấu hình nó thật sự.
Dễ thấy là ống thông gió có vị trí riêng. nhưng khả năng hiện tại với máy vi tính để khám phá, lên kế hoạch, và xem nó hoạt động như thế nào về phương diện nguồn lực tự nhiên: thông gió tự nhiên, để có khả năng mô hình hoá khoang bên dưới, và để nhìn vào sinh khối.
Một tổ hợp của sinh khối, tầng nước ngầm, và việc đốt dầu thực vật một quá trình, theo một cách thú vị, đã được phát triển. ở Đông Đức, vào thời kì của nền độc lập khỏi Khối Xô-viết.
Thật sự diễn giải lại công nghệ đó và phát triển một thứ vô cùng sạch, và gần như là không gây ô nhiễm.
Bạn một lần nữa có thể đo được nó
Bạn có thể so sánh làm thế nào toà nhà đó, về việc thải khí thải của nó theo tấn các-bon đi-ô-xít mỗi năm vào khoảng thời gian chúng tôi nhận dự án là trên 7,000 tấn Sẽ ra sau đối với khí tự nhiên và cuối cùng, với dầu thực vật, 450 tấn.
Ý tôi là sự sụt giảm đến 94 phần trăm - gần như sạch.
Chúng ta có thể thấy quá trình tương tự ở nơi làm việc như ở Ngân Hàng Thương Mại sự phụ thuộc của nó vào thông gió tự nhiên cách mà bạn có thể tạo hình các khu vườn cách chúng xoắn ốc
Nhưng một lần nữa, cũng là về lối sống, chất lượng Một thứ có thể thú vị hơn là chỉ đơn thuần một nơi để làm việc.
Và một lần nữa, chúng ta có thể đo sự sụt giảm về năng lượng tiêu thụ.
Có một sự tiến hoá giữa hai dự án, và Swiss Re một lần nữa phát triển nó xa hơn một chút. Dự án ở thành phố Luân Đôn.
Và chuỗi hình này cho thấy sự xây dựng của mô hình đó.
Nhưng điều nó cho thấy đầu tiên, điều tôi nghĩ là khá thú vị, là ở đây bạn thấy một vòng tròn, bạn thấy không gian công cộng xung quanh nó.
Còn những cách nào khác để đặt một lượng không gian tương tự vào địa điểm này?
Nếu, ví dụ, bạn muốn xây một toà nhà đến tận phần rìa của vỉa hè, Đó cùng là một lượng không gian như nhau.
Và cuối cùng, bạn định hình, bạn cắt các đường rãnh trên nó.
các đường rãnh trở thành những lá phổi xanh để cho góc nhìn, để cho ánh sáng, sự thoáng khí, làm cho toà nhà tươi mát hơn.
Và bạn bao bọc nó với một thứ cũng là trung tâm cho vẻ ngoài của nó, đó là một tấm lưới với các cấu trúc tam giác một lần nữa, trong một sự kết nối lâu dài khơi gợi từ một số các công trình của Buckminster Fuller, và cách mà tam giác hoá gia tăng hiệu suất và cũng mang lại cho toà nhà một hơi hướm cá tính.
Và ở đây, nếu chúng ta nhìn vào chi tiết cách mà toà nhà mở ra và thở vào các khung cửa, cách mà hiện nay, với máy vi tính, chúng ta có thể mô phỏng các lực, chúng ta có thể thấy những áp suất cao, áp suất thấp. cách mà toà nhà vận hành như một cánh phi cơ.
Vì vậy nó có khả năng, vào mọi lúc, dù hướng gió có thế nào, cũng có thể làm cho toà nhà tươi mát và có hiệu năng cao
và không như các toà nhà thông thường, Phần đỉnh của toà nhà rất đáng được tôn vinh.
Đó là nơi ngắm cảnh quan cho mọi người, không phải máy móc.
Và phần nền của toà nhà một lần nữa là một không gian công cộng.
So nó với một toà nhà kiễu mẫu, điều gì sẽ xảy ra, nếu chúng ta theo đuổi việc sử dụng các chiến lược thiết kế này khi nói đến việc suy tính quy mô thật sự lớn?
Và tôi chỉ cho hai hình ảnh ở đây từ một thể loại dự án nghiên cứu của công ty.
Mọi người đều biết là Biển Chết đang chết dần
mực nước đang thấp dần, giống gần như Biển Aral.
Và dễ thấy là Biển Chết thấp hơn nhiều so với các đại dương và biển xung quanh nó
Vì vậy, đã có một dự án nhằm giải cứu Biển Chết bằng việc tạo một hệ thống ống, một đường ống, lúc thì nằm trên bề mặt, lúc thì được chôn phí dưới, để khôi phục, và sẽ lấy nước từ vịnh Aqaba vào Biển Chết.
Và sự diễn dịch của chúng tôi cho việc đó, sử dụng rất nhiều những suy tính vun đắp qua 40 năm, để nói rằng, Nếu nó thay vì chỉ là một đường ống thì sao? Nếu nó là một dây cứu sinh thì sao?
Nếu nó là một thứ tương tự, phụ thuộc vào bạn đang ở đâu, ở Đại Vận Hà, Khi bàn về các du khách, nơi cư trú, việc khử muối, nông nghiệp?
Nói khác đi, nước là nhân tố quyết định.
Và nếu bạn quay lại với bức ảnh trước, và bạn nhìn vào khu vực bất ổn và đầy thù địch này, thì một ý tưởng thiết kế mang tính gắn kết sẽ như một cư chỉ nhân đạo có thể có sức ảnh hưởng trong việc mang các bên tham chiến lại với nhau trong một nhân tố gắn kết, về một thứ có màu xanh tuyệt mỹ và hiệu suất cao theo nghĩa táo bạo nhất
Cơ sở hạ tầng trên diện rộng là không thể tách rời khỏi việc giao tiếp.
Và cho dù sự giao tiếp đó là thế giới ảo hay là thế giới vật chất thực, thì nó chắc chắn là trọng tâm của xã hội.
Và làm sao để ta tạo nhiều sự thông hiểu hơn trong thế giới đang phát triển này. đặc biệt là ở những nơi mà tôi đã đề cập. Trung Quốc, như một ví dụ, nơi trong 10 năm tới sẽ xây thêm 400 sân bay mới.
Chúng sẽ có kết cấu như thế nào?
Làm sao bạn có thể làm chúng thân thiện hơn ở quy mô như vậy?
Hông Kông tôi đề cập đến như một loại kinh nghiệm tương tự trong thời đại số bởi vì bạn luôn có một khía cạnh để tham khảo.
Và điều gì sẽ xảy ra nếu bạn lấy nó và mở rộng hơn vào xã hội Trung Quốc?
Và điều thú vị là điều đó sẽ cho ra theo một cách nào đó có lẽ là một siêu kiến trúc tột bật.
Nó thực sự là dự án lớn nhất hành tinh hiện nay.
250, xin lỗi, 50,000 người làm việc 24 tiếng, bảy ngày một tuần
Lớn hơn 17 phần trăm so với tất cả các cảng sân bay gộp lại ở Heathrow - đã được xây - công với Nhà Ga Sân Bay Số Năm mới chưa được xây.
Và sự thay đổi ở đây là một toà nhà xanh, ,rắn gọn mặc dù kích cỡ của nó và cho trải nghiệm trong di chuyển của con người, cho tính thân thiện, và trở ngược lại điểm khởi đầu, sẽ phần nhiều là về phong cách sống.
Và có lẽ, cuối cùng, là như những không gian đáng được tôn vinh .
Như Hubert đã nói về bữa trưa, như chúng tôi tham gia đối thoại, nói về vấn đề này, nói về các đô thị.
Hubert đã nói, một cách hoàn toàn chính xác, "Đây là những thành đường mới."
và theo cách nào đó, một khía cạnh của cuộc nói chuyện này được khơi dậy vào đêm Giao Thừa. Khi tôi đang nói về phương án cho Olympic ở Trung Quốc về tham vọng và khát vọng xanh của nó.
Và tôi đang bày tỏ một suy nghĩ rằng nó chỉ vửa mới loé lên trong đầu tôi đêm Giao Thừa, một dạng bước ngoặt biểu tượng khi chúng ta chuyển từ 2006 sang 2007 mà có lẽ, bạn biết đấy, tương lai đã là loại hình thúc đẩy cải tiến mạnh nhất của một quốc gia.
Cách mà một số người như Kenedy nói một cách đầy cảm hứng rằng "Chúng ta đã gửi người lên mặt trăng."
Bạn biết đấy, ai sẽ nói rằng chúng ta đã phá bỏ sự lệ thuộc vào nhiên liệu hoá thạch, với tất cả những điều đó bị giữ làm con tin bởi các chế độ lừa đảo, vân vân.
Và nó là một nền tảng phối hợp.
Sẽ có nhiều hơn một thiết bị, bạn biết đấy, là tái tạo được.
Và tôi đã bày tỏ suy nghĩ rằng có lẽ vào dịp chuyển năm, tôi nghĩ rằng nguồn cảm hứng đã có khả năng đến từ các nước khác lớn hơn ngoài kia Những "Trung Quốc", Những "Ấn Độ", những Con Hổ Châu Á Thái Bình Dương.
Cảm ơn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
Khi tôi ở vào độ tuổi 20, tôi có một khách hàng đầu tiên đến điều trị tâm lý.
Lúc ấy tôi đang là nghiên cứu sinh Tiến sĩ về ngành trị liệu tâm lý tại Berkeley.
Khách hàng của tôi là một cô gái 26 tuổi tên Alex.
Khi Alex đến buổi điều trị đầu tiên, cô ấy mặc quần bò với một chiếc áo khoác dài, ngồi vào băng ghế trong văn phòng của tôi và tháo bỏ đôi dép lê, rồi nói với tôi rằng cô ấy đến để nói về những vấn đề liên quan đến đàn ông.
Và khi nghe cô ấy nói vậy, tôi thấy nhẹ cả người.
Người bạn cùng lớp của tôi đã có khách hàng đầu tiên là một kẻ gây hỏa hoạn.
(Cười) Và tôi thì có một khách hàng đang ở độ tuổi 20 và muốn nói chuyện về đàn ông.
Tôi nghĩ rằng mình có thể giúp được cô ấy.
Thế nhưng tôi đã không thể.
Với những câu chuyện thú vị mà Alex kể khi tới điều trị, tôi chỉ cần gật gù cái đầu trong khi cố gắng câu giờ.
Alex nói rằng "30 tuổi là tuổi 20 mới", và theo tôi, cô ấy đúng.
Công việc đến sau, hôn nhân đến sau, con cái đến sau, thậm chí là cái chết cũng đến sau.
Ở độ tuổi 20 như Alex và tôi, chúng tôi chẳng có gì ngoài thời gian.
Nhưng trước đó, người hướng dẫn của tôi đã buộc tôi phải buộc Alex nghĩ đến cuộc sống hôn nhân của cô ấy.
Và tôi đã cãi lại .
Tôi nói rằng, "Chắc chắn rồi, cô ấy đang hẹn hò đấy chứ, cô ấy thậm chí còn đang lên giường với một cậu trai khù khờ, nhưng dường như cô ta sẽ không cưới cậu ấy làm chồng."
Và lúc đó, người hướng dẫn của tôi đã nói rằng, "Đúng là chưa cưới nhưng có thể cô ấy sẽ cưới người tiếp theo.
Ngoài ra, thời điểm tốt nhất đề giúp đỡ Alex về vấn đề hôn nhân là trước khi cô ấy thực sự yêu ai đó."
Và các nhà tâm lý gọi đó là thời điểm "Aha!"
Đó là lúc mà tôi nhận ra rằng, 30 tuổi không phải là một tuổi 20 mới.
Đúng vậy, người ta ổn định muộn hơn trước kia, nhưng điều đó không khiến cho tuổi 20 của Alex trở thành một thời kỳ phát triển trì trệ
Thay vào đó là một thời kỳ tốt để khai thác và phát triển thế mà chúng ta lại đang ở đó và phung phí nó.
Đó là lúc tôi nhận ra rằng sự xao nhãng tưởng như không đáng kể này thực sự lại là một vấn đề và sẽ để lại những hậu quả thực, không chỉ cho Alex, cho cuộc sống hôn nhân của cô ấy mà còn cho sự nghiệp, gia đình và tương lai của những ai đó khác cũng ở vào độ tuổi 20 như cô.
Có tới cả 50 triệu người ở độ tuổi 20 hiện đang sống ở Mỹ.
Chúng ta đang nói về 15% dân số, hoặc 100% nếu như bạn cho rằng bất cứ ai muốn bước vào tuổi trưởng thành cũng cũng đều phải trải qua tuổi 20 cả.
Bây giờ, hãy giơ tay lên nếu các bạn đang ở độ tuổi 20.
Tôi rất muốn nhìn thấy những bạn ở độ tuổi 20 trong khán phòng này.
Ồ! Tuyệt lắm! Tất cả các bạn đều tuyệt vời!
Nếu các bạn đang làm việc cùng, hoặc đang yêu, hoặc lo lắng vì những người ở độ tuổi 20, thì tôi cũng muốn biết các bạn đâu ạ? Vâng, tuyệt vời, độ tuổi 20 thực sự đáng bàn đấy.
Do vậy tôi tập trung nghiên cứu về lứa tuổi này bởi tôi tin rằng bất cứ ai trong số 50 triệu bạn trẻ ở độ tuổi 20 đều đáng được biết điều mà các nhà tâm lý các nhà xã hội học, thần kinh học và chuyên gia sinh sản đều đã biết việc khẳng định tuổi 20 của mình thì đơn giản nhưng cũng mang tính đột phá nhất mà bạn có thể làm cho công việc, tình yêu, hạnh phúc của mình hay thậm chí có thể là cho cả thế giới.
Đây không phải là ý kiến của tôi.
Đó hoàn toàn là sự thật.
Chúng ta đều biết rằng 80% thời khắc quyết định của cuộc đời đều xảy ra trước tuổi 35.
Điều đó có nghĩa là 8 trong số 10 quyết định và trải nghiệm hay thời khắc "Aha!" định hình cuộc đời bạn cũng sẽ xảy ra trước khi bạn bước vào tuổi 35.
Những ai mà trên 40 tuổi thì cũng đừng hoảng sợ.
Tôi nghĩ các bạn ở đây sẽ ổn cả thôi, tôi nghĩ vậy.
Chúng ta biết rằng 10 năm đầu sự nghiệp có một tầm ảnh hưởng lớn đến số tiền mà bạn có thể kiếm được trong tương lai.
Chúng ta biết rằng hơn một nửa số người Mỹ đã kết hôn, đang sống cùng hoặc đang hẹn hò với người bạn đời tương lai trước khi bước sang tuổi 30 .
Và chúng ta biết rằng bộ não sẽ không phát triển giai đoạn thứ hai và giai đoạn cuối khi bạn ở vào tuổi 20 vì lúc ấy bộ não bắt đầu chuẩn bị cho giai đoạn trưởng thành. Điều này có nghĩa là nếu bạn muốn thay đổi bất cứ điều gì ở bản thân mình thì lúc này chính là thời điểm để thay đổi.
Chúng ta biết tính cách ở độ tuổi 20 sẽ thay đổi nhiều hơn so với bất kì thời điểm nào trong đời, và khả năng sinh sản của nữ cũng đạt đỉnh vào độ tuổi 28, và mọi thứ sẽ trở nên khó khăn hơn khi chúng ta bước qua tuổi 35.
Do đó, độ tuổi 20 chính là thời điểm bạn cần giáo dục bản thân mình về chính cơ thể của bạn cũng như những lựa chọn.
Khi nói đến quá trình phát triển của trẻ em, chúng ta đều biết rằng 5 năm đầu đời là giai đoạn rất quan trọng cho việc phát triển ngôn ngữ và những liên kết trong não bộ.
Đó là thời điểm khi mà cuộc sống thường nhật có một tác động vô cùng lớn đến con người của bạn sau này.
Nhưng những gì chúng ta ít được nghe đó là sự trưởng thành, và chính tuổi 20 là giai đoạn rất quan trọng trong quá trình trưởng thành.
Nhưng đây cũng không phải là điều mà những bạn đang ở độ tuổi 20 được nghe .
Báo chí nói về thời gian biểu thay đổi trong giai đoạn trưởng thành.
Các nhà nghiên cứu gọi tuổi 20 là thời thanh niên kéo dài.
Những phóng viên đặt cho các bạn ở độ tuổi 20 những cái tên rất buồn cười chẳng hạn như "em bé to xác".
Mà đúng như vậy.
Như một thói quen, chúng ta thường xem nhẹ những gì định hình nên 10 năm trưởng thành.
Leonard Bernstein nói rằng để đạt được những điều vĩ đại bạn cần phải có một kế hoạch chứ không phải là có đủ thời gian.
Điều đó không đúng sao?
Vậy bạn nghĩ điều gì sẽ xảy ra khi bạn vỗ vào đầu một người ở tuổi 20 và nói với họ rằng "Em sẽ có thêm 10 năm để bắt đầu cuộc đời mình"?
Sẽ không có gì xảy ra cả.
Mà sự thật là bạn vừa cướp đi khát vọng và động lực của người đó, và hoàn toàn không có gì xảy ra cả.
Và rồi hàng ngày, càng nhiều những bạn trẻ tuổi 20 thông minh và thú vị giống như các bạn hoặc con trai và con gái của các bạn sẽ tới văn phòng của tôi và nói những điều đại loại như: "Em biết rằng bạn trai của em không hợp với em, nhưng mối quan hệ này không thực sự có ý nghĩa em chỉ đang giết thời gian mà thôi."
Hoặc các bạn trẻ này sẽ nói, "Ai cũng bảo em rằng khi nào em có công việc ở tuổi 30, thì khi ấy em sẽ ổn"
Và rồi các bạn trẻ này lại bắt đầu nói: "Tuổi 20 của em sắp qua rồi và em chưa làm được gì cho bản thân cả.
Ngay sau khi tốt nghiệp đại học, em đã có một hồ sơ khá tốt."
Và rồi cuộc nói chuyện lại tiếp tục thế này: "Hẹn hò khi em 20 giống như là trò chơi nghe nhạc và giành ghế.
Ai cũng chạy vòng quanh chiếc ghế và cảm thấy vui vẻ, nhưng rồi khi vào độ tuổi 30 dường như nhạc bị tắt đi và mọi người bắt đầu ngồi xuống.
Em không muốn mình là người duy nhất còn đứng, do vậy đôi khi em nghĩ, việc em lấy chồng là vì anh ấy là chiếc ghế ở gần em nhất khi em 30. "
Các bạn thanh niên ở tuổi 20 đang ngồi chỗ nào trong khán phòng này ạ?
Các bạn đừng như vậy nhé.
Điều đó nghe có vẻ khiếm nhã, nhưng đừng phạm sai lầm, sự đánh cược sẽ rất cao.
Khi mọi thứ đều dồn đến tuổi 30 của các bạn, sẽ có một áp lực vô cùng lớn vào tuổi 30 chẳng hạn như khởi nghiệp, tìm nơi ở, chọn bạn đời, và có 2 hay 3 đứa con trong một khoảng thời gian ngắn hơn rất nhiều.
Những điều này khó mà tương thích được với nhau, và như nghiên cứu đã chỉ ra, mọi việc trở nên khó khăn và áp lực hơn khi tất cả đều dồn vào độ tuổi 30.
Cuộc khủng hoảng hậu trung niên không phải là việc mua một chiếc xe hơi thể thao màu đỏ,
mà là khi bạn nhận ra rằng bạn sẽ không thể có được sự nghiệp mà bạn thực sự muốn,
là khi bạn nhận ra rằng bạn cũng sẽ không có được đứa con mà bạn hằng mong đợi, hay không thể sinh thêm cho con một đứa em.
Có quá nhiều người ở độ tuổi 30 và 40 tự nhìn lại mình và nhìn tôi khi tới văn phòng để được tư vấn và họ nói về tuổi 20 của mình, "Tôi đã làm gì? Tôi đã nghĩ gì lúc đó nhỉ?"
Tôi muốn thay đổi những gì các bạn trẻ ở tuổi 20
đang làm và đang suy nghĩ. Và sau đây là câu chuyện về cách mà tôi thay đổi họ.
Đó là câu chuyện về một người phụ nữ có tên là Emma.
Khi 25 tuổi, Emma đến văn phòng của tôi vì theo như lời cô ấy, thì cô ấy có một sự khủng hoảng về nhân dạng.
Cô ấy nói rằng cô ấy nghĩ mình có thể làm việc trong ngành nghệ thuật hoặc giải trí, nhưng cô ấy đã không thể tự quyết định được, do vậy cô ấy đã dành ra vài năm cuối của độ tuổi 20 để suy nghĩ.
Để tiết kiệm, cô ấy sống với một người bạn trai người luôn tỏ ra nóng nảy thay vì thể hiện khát vọng của anh ta.
Và cũng như tuổi 20, cuộc sống trước đó của cô ấy thậm chí còn khó khăn hơn.
Cô ấy thường khóc mỗi khi đến văn phòng của chúng tôi, nhưng rồi trấn tĩnh lại và nói rằng, "Không ai chọn được gia đình nhưng có thể chọn bạn mà chơi.''
Và một ngày nọ, Emma đến, cúi gằm mặt xuống, và khóc nức nở hàng tiếng đồng hồ.
Cô ấy vừa mua một cuốn sổ danh bạ, và cô ấy dành cả buổi sáng để điền các số điện thoại vào, nhưng rồi bỗng nhiên cô ấy nhìn chằm chằm vào một chỗ trống đằng sau cụm từ "Trong trường hợp khẩn cấp xin vui lòng liên hệ theo số...
." Cô ấy gần như hoảng loạn khi nhìn tôi và nói, "Liệu ai có thể ở bên cạnh em khi em bị tai nạn xe ô tô?
Ai sẽ chăm sóc nếu em bị ung thư?"
Tại thời điểm đó, tôi đã phải dằn lòng để không nói rằng "Chị sẽ là người đó."
Nhưng người mà Emma cần không phải là các chuyên gia trị liệu tâm lý
mà là người thực sự biết quan tâm cô ấy. Emma cần một cuộc sống tốt hơn và tôi biết đây là cơ hội của Emma.
Tôi đã học được rất nhiều điều kể từ lần đầu tiên làm việc với Alex đó là khi ngồi đó và chứng kiến quãng thời gian 10 năm định hình của Emma trôi qua.
Thế nên các tuần và các tháng sau đó, tôi đã nói với Emma rằng có 3 điều mà bất kì ai ở độ tuổi 20, dù trai hay gái, cũng đều đáng được nghe.
Điều đầu tiên, tôi nói với Emma rằng hãy quên sự khủng hoảng về nhân dạng đi và đầu tư cho nhân cách.
Điều này có nghĩa là, cần phải tăng giá trị cho bản thân mình.
Cần đầu tư cho con người mà em muốn trở thành trong tương lai.
Tôi không biết tương lai sự nghiệp của Emma và không ai biết được, nhưng tôi biết điều này: Đầu tư cho nhân cách sẽ lại sinh ra đầu tư nhân cách.
Do đó đây là thời điểm cho công việc tại nước ngoài, cho thời gian thực tập và khởi nghiệp mà bạn muốn thử.
Ở đây tôi không coi nhẹ sự khám phá ở độ tuổi 20, mà tôi chỉ coi nhẹ sự khám phá mà không phải là khám phá thực sự.
Đó chính là sự chần chừ.
Tôi đã nói với Emma cần phải làm việc và làm việc có hiệu quả.
Thứ hai, tôi đã nói với Emma rằng dân thành thị thường bị đánh giá thái quá.
Những người bạn tốt sẽ cho ta đi nhờ tới sân bay, nhưng những bạn trẻ tuổi 20 tụ tập với những người đồng trang lứa có cùng suy nghĩ, họ hạn chế số người mà họ biết, điều họ biết, cách họ nghĩ, cách họ nói và nơi họ làm việc.
Đó là một cách đầu tư mới, người mới để hẹn hò luôn luôn đến từ bên ngoài các mối quan hệ khép kín.
Những điều mới tới từ những cái mà chúng ta gọi là mối quan hệ lỏng lẻo, đó là người bạn của bạn của bạn chúng ta.
Và một nửa số những người ở độ tuổi 20 thì thất nghiệp hoặc chưa có việc làm.
Nhưng nửa còn lại thì có và chính những mối quan hệ lỏng lẻo là cách mà bạn gia nhập vào nhóm có-việc-làm.
Một nửa số công việc mới sẽ chẳng bao giờ được công bố, do vậy cần tiếp cận với sếp của hàng xóm nhà bạn
là cách để bạn có được công việc không được công bố đó. Không phải là lừa đảo. Mà đó là khoa học về cách thức thông tin được lan truyền.
Cuối cùng, Emma tin rằng bạn không thể lựa chọn gia đình, nhưng bạn có thể chọn bạn mà chơi.
Và giờ đây điều đó hoàn toàn đúng với sự trưởng thành của cô ấy, nhưng khi ở độ tuổi 20, Emma cũng sẽ sớm lựa chọn cho mình một gia đình khi cô ấy kết hôn với một ai đó và tạo lập gia đình của riêng mình.
Tôi đã nói với Emma rằng thời điểm để tiến hành lựa chọn cho mình một gia đình là ngay lúc này.
Bây giờ bạn có thể nghĩ rằng tuổi 30 thực sự là thời điểm lý tưởng để ổn định hơn là tuổi 20, hay thậm chí 25, và tôi đồng ý với bạn.
Nhưng việc vớ bừa một ai đó để sống hay ngủ cùng khi mọi người trên Facebook bắt đầu kết hôn thì lại không phải là cách hay.
Thời điểm tốt nhất để suy nghĩ về hôn nhân là trước khi bạn có người yêu, và điều đó có nghĩa là cần phải luôn có mục đích với tình yêu cũng như là với công việc.
Việc lựa chọn gia đình là việc tỉnh táo lựa chọn ai và điều mà bạn muốn chứ không đơn giản chỉ là kết hôn hay giết thời gian với bất kì ai tình cờ lựa chọn bạn.
Vậy đã có chuyện gì xảy ra với Emma?
Chúng tôi đã xem qua cuốn sổ danh bạ đó, và cô ấy đã tìm thấy một người họ hàng của bạn cùng phòng cũ hiện đang làm việc tại một bảo tàng nghệ thuật ở một bang khác.
Mối quan hệ lỏng lẻo đó đã giúp cô ấy có được công việc ở đó.
Công việc đó cho cô ấy lý do để rời bỏ người bạn trai đang ở cùng mình.
Bây giờ, sau 5 năm, cô ấy trở thành một người tổ chức sự kiện đặc biệt cho các bảo tàng.
Cô ấy đã kết hôn với một người đàn ông mà cô ấy lựa chọn bằng cả trái tim mình.
Cô ấy yêu sự nghiệp mới, cô ấy yêu gia đình mới, và cô ấy gửi cho tôi một tấm thiệp ghi rằng, "Bây giờ phần để trống cho số điện thoại khẩn cấp dường như không còn đủ lớn nữa."
Câu chuyện của Emma nghe có vẻ dễ dàng, nhưng đó lại là điều tôi yêu thích khi làm việc với những người ở độ tuổi 20.
Họ rất dễ để giúp.
Tuổi 20 giống như những chiếc máy bay sắp sửa rời LAX- sân bay quốc tế Los Angeles, hướng về một nơi nào đó ở bờ Tây.
Ngay khi cất cánh, chỉ cần một chút thay đổi nhỏ trong lịch trình cũng đủ để tạo ra sự khác biệt về điểm đến ở Alaska hay ở Fiji.
Tương tự như vậy, ở độ tuổi 21 hay 25 hoặc thậm chí 29, một cuộc trò chuyện hiệu quả, một chút nghỉ ngơi, hay một bài thuyết trình hay của TED, cũng đủ để tạo ra hiệu quả rất lớn trong nhiều năm và thậm chí là nhiều thế hệ.
Đây chính là một ý tưởng hay đáng để chia sẻ với những người ở độ tuổi 20 mà các bạn biết.
Cũng đơn giản như những gì tôi đã học được để nói với Alex.
Và bây giờ tôi đã có một đặc ân để nói với những bạn trẻ tuổi 20 giống Emma mỗi ngày rằng: 30 tuổi không phải là tuổi 20 mới, do đó cần phải khẳng định mình, đầu tư cho nhân cách, tận dụng các mối quan hệ lỏng lẻo, lựa chọn gia đình cho chính mình.
Đừng để bị định hình bởi những gì bạn không biết hoặc không làm.
Ngay bây giờ hãy tự quyết định cuộc đời của mình.
Xin chân thành cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
"Đừng nói chuyện với người lạ"
Bạn đã từng được nghe cụm từ này từ bạn bè, gia đình, trường học và truyền thông từ hàng thập kỷ nay rồi
Đó là một quy tắc. Một quy tắc xã hội
Nhưng là một loại quy tắc xã hội đặc biệt bởi vì quy tắc này muốn nói cho chúng ta biết rằng người nào chúng ta có thể giao kết và người nào thì không nên
"Đừng nói chuyện với người lạ" và "Tránh xa những người mà bạn không quen biết"
"Hãy chỉ gắn bó với những người bạn biết.
Hãy chỉ làm bạn với những người như bạn"
Nghe thật bùi tai làm sao?
Nhưng đó không thực sự là những điều chúng ta thường làm khi chúng ta muốn làm tốt nhất có thể, phải vậy không
Khi chúng ta muốn làm tốt nhất có thể, chúng ta cố gắng vươn tới việc tiếp xúc với những người không như chúng ta bởi vì khi đó, chúng ta có thể học hỏi từ những người không giống mình.
Cụm từ tôi dành để nói về giá trị của việc làm quen với những người "không giống mình" là "cái lạ" và quan điểm của tôi là trong thời đại chuyên sâu số hóa ngày nay thì người lạ thực lòng mà nói không phải là vấn đề
Điều mà chúng ta nên quan tâm là có bao nhiêu "cái lạ" mà chúng ta đang tiếp nhận?
Tại sao là "cái lạ"? Bởi vì các mối quan hệ xã hội của chúng ta đang ngày càng bị trung gian bởi dữ liệu và các dữ liệu đã biến những mối quan hệ xã hội đó của chúng ta thành những mối quan hệ số và điều đó có nghĩa là những mối quan hệ số này giờ đây phụ thuộc rất nhiều vào công nghệ điều mang đến cho chúng một cảm giác mãnh liệt một tính chất khám phá một tính chất bất ngờ và khó đoán
Người lạ, tại sao không ?
Bởi vì người lạ là một phần của thế giới với những giới hạn vô cùng cứng nhắc
Họ thuộc về thế giới mà ở đó những người ta quen biết đối đầu những người ta không quen và trong ngữ cảnh các mối quan hệ số của mình tôi đang làm nhiều việc với những người không quen biết.
Câu hỏi không phải là liệu tôi có biết bạn hay không
mà phải là liệu tôi có thể làm gì cùng bạn?
Tôi có thể cùng bạn học điều gì?
Chúng ta có thể làm gì cùng nhau để tôi và bạn cùng có lợi?
Tôi đã dành rất nhiều thời gian suy nghĩ về việc bức tranh xã hội đang thay đổi như thế nào, làm cách nào mà những công nghệ mới lại tạo ra những cản trở mới và cả những cơ hội mới cho mọi người.
Những thay đổi quan trọng nhất mà chúng ta đang đối mặt ngày nay là phải làm việc với dữ liệu và điều mà dữ liệu đang làm để định hình các kiểu quan hệ số có thể được dành cho chúng ta trong tương lai
Các nền kinh tế trong tương lai phụ thuộc vào điều đó
Đời sống xã hội của chúng ta trong tương lai cũng phụ thuộc vào điều đó.
Mối đe dọa cần quan tâm đến không phải người lạ
Mối đe dọa cần quan tâm đến là liệu rằng chúng ta có đang dành cho những cái lạ một phần chia công bằng không
Hiện nay, những nhà xã hội học và tâm lý học thế kỉ 20 suy nghĩ rất nhiều về người lạ nhưng họ không nghĩ một cách sâu sắc về những mối quan hệ giữa con người và họ nghĩ về người lạ trong bối cảnh nó có thể ảnh hưởng tới những thói quen.
Stanley Milgram từ những năm 60, 70 người sáng lập của những thử nghiệm thế giới nhỏ mà sau này trở nên phổ biến như 6 cấp độ của sự riêng rẽ đã có quan điểm rằng bất kì 2 người được chọn ngẫu nhiên nào có khả năng kết nối được với nhau sau khoảng từ 5 đến 7 bước trung gian
Quan điểm của ông là người lạ ở ngoài kia
Chúng ta có thể tiếp cận họ. Có những con đường cho phép chúng ta tiếp cận họ
Mark Granovetter, nhà xã hội học từ Stanford, trong một bài luận của ông vào năm 1973 có tên "Sức mạnh của những mối quan hệ lỏng lẻo" đưa ra quan điểm rằng những mối quan hệ lỏng lẻo này thuộc một phần của hệ thống các mối quan hệ của chúng ta, những người lạ này, lại thực sự hiệu quả hơn trong việc truyền bá thông tin đến chúng ta hơn là các mối quan hệ bền chặt, những người gần gũi với chúng ta.
Ông viết một bài lý luận bổ sung phê phán những mối quan hệ gần gũi khi ông nói rằng những người này quá thân thiết với chúng ta, những mối quan hệ bền chặt này trong cuộc sống của chúng ta trên thực tế lại gây ra tác động đồng điệu hóa lên chúng ta.
Chúng tạo ra sự tương đồng.
Tôi và các đồng nghiệp ở Intel đã dành một vài năm vừa qua nghiên cứu các con đường mà ở đó những nền tảng số đang định hình lại cuộc sống hàng ngày của chúng ta, những loại thói quen mới nào sẽ nảy sinh.
Chúng tôi đặc biệt quan tâm đến những loại hình nền tảng số cho phép chúng ta sử dụng lấy tài sản của mình, những thứ đã từng rất giới hạn, vốn chỉ dành cho chúng ta và bạn bè trong nhà của mình, và đặt chúng vào tầm với của những người không quen biết
Cho dù đó là quần áo của chúng ta, xe cộ , cho dù đó là sách vở hay âm nhạc giờ đây chúng ta có thể kiểm soát những tài sản đó và cho phép những người chúng ta chưa từng gặp sử dụng chúng
Và chúng tôi đã đi đến kết luận về một sự thực ngầm hiểu hết sức quan trọng đó là khi mối quan hệ của con người với những thứ trong cuộc sống của họ thay đổi, thì mối quan hệ của họ với người khác cũng thay đổi.
Và hệ thống cảnh báo nối tiếp hệ thống cảnh báo tiếp tục để lỡ mất cơ hội
Nó tiếp tục cố gắng tiên đoán điều tôi muốn dựa trên một vài đặc tính trong quá khứ rằng tôi là ai tôi đã làm những việc gì.
Công nghệ bảo mật nối tiếp công nghệ bảo mật tiếp tục thiết kế bảo vệ dữ liệu trên phương diện những mối đe dọa và sự tấn công, kìm khóa tôi lại trong những kiểu quan hệ cứng nhắc
Những mối quan hệ kiểu "bạn bè" và "gia đình" và "liên lạc" và "đồng nghiệp" không nói lên được bất cứ điều gì về những mối liên hệ thực sự của tôi hiện nay.
Một cách hiệu quả hơn khi nghĩ về những mối quan hệ của tôi có thể là trên phương diện sự gần gũi và khoảng cách ở đó tại bất kì điểm thời gian nào, với bất kì người nào đi nữa tôi cũng vừa thân thiết vừa xa cách với cá nhân đó, tất cả như một nhiệm vụ tôi cần làm ngay lập tức
Con người không thân thiết hoặc xa lạ.
Con người luôn là một sự kết hợp của cả hai, và sự kết hợp đó liên tục thay đổi
Giả như công nghệ có thể can thiệp làm rối loạn sự cân bằng của một vài loại hình quan hệ?
Giả như công nghệ có thể can thiệp để giúp tôi tìm được người mà tôi cần bây giờ?
Cái lạ là sự định cỡ của thân thiết và xa cách cái mà cho phép tôi có thể tìm thấy người tôi cần ngay lúc này cái mà cho phép tôi có thể tìm thấy nguồn ngọn của sự thân thiết sự khám phá, và sự khơi gợi cảm hứng mà tôi cần lúc này.
Cái lạ không chỉ nói về việc gặp gỡ những người lạ.
Nó chỉ đơn giản chỉ ra rằng chúng ta cần khuấy động những vùng quen thuộc của chúng ta.
Vì thế nhảy ra khỏi những khu vực quen thuộc này là một cách để chúng ta suy nghĩ về cái lạ, và đó là một vấn đề không chỉ những cá nhân phải đối mặt hiện nay mà còn có cả các tổ chức, những tổ chức đang cố gắng nắm lấy hàng loạt các cơ hội mới.
Cho dù đó là một đảng phái chính trị đang khăng khăng bảo vệ quyền lợi của mình về một khái niệm cực kỳ khắt khe về ai phù hợp và ai không, Cho dù đó là một chính quyền đang bảo vệ cho những lễ nghi xã hội như cưới xin và bó hẹp những lễ nghi này cho một số ít người Cho dù đó là một thiếu niên trong phòng ngủ của mình đang cố gắng đẩy mình ra khỏi mối quan hệ với cha mẹ, Cái lạ là một cách để suy nghĩ về cách chúng ta tìm con đường đến với những mối quan hệ mới.
Chúng ta phải thay đổi các quy tắc.
Chúng ta phải thay đổi các quy tắc để có thể khởi động những công nghệ mới như một nền tảng cho những loại hình công việc mới.
Câu hỏi thú vị nào đăt ra phía trước cho chúng ta trong thế giới không người lạ này?
Làm cách nào chúng ta có thể suy nghĩ khác đi về những mối quan hệ của mình với mọi người?
Làm cách nào chúng ta có thể nghĩ khác đi về những mối quan hệ của mình với những nhóm người riêng rẽ?
Làm cách nào chúng ta có thể nghĩ khác đi về những mối quan hệ của mình với công nghệ, những thứ thực sự đã trở thành một phần của xã hội theo cách mà nó phải như vậy?
Phạm vi của những mối quan hệ số thì rộng lớn.
Trong bối cảnh của mối quan hệ có phạm vi rộng như vậy, việc tìm kiếm cái lạ một cách an toàn rất có thể sẽ là nền tảng mới của phát minh này.
Cảm ơn
(Vỗ tay)
Chào các bạn,
Thật buồn cười một ai đó vừa nhắc tới Macgyver, bởi vì như cái kiểu tôi thích nó vậy, và khi tôi lên bảy, tôi cuốn cái dây quanh cái mũi khoan và tôi giống như là : "Mẹ ơi, con sẽ tới Olive Garden".
Và...( tiếng mũi khoan) (Cười) Và nó đã thực sự hoạt động tốt theo kiểu này.
Và các bạn biết đấy, nó ảnh hưởng sâu sắc tới tôi.
Nghe thì thật ngốc nghếch, nhưng tôi nghĩ, à, okay. cách thế giới nhìn nhận có thể được thay đổi, và nó có thể được tôi thay đổi bằng những cách rất đơn giản
Và sợi dây liên kết giữa tôi với các dụng cụ do con người tạo ra mà một người khác nói rằng họ đã làm như thế tôi chỉ có thể nói rằng họ làm theo một cách khác, một sự khác biệt nhỏ
Và thế là khoảng 20 năm sau, tôi không nhận ra tầm ảnh hưởng của việc này nhưng khi tôi đến Costa Rica và ở với thổ dân bản địa Guaymi, và họ có thể lấy lá từ cây để làm tấm lợp nhà và làm giường từ .. (uhm)...cây và họ có thể -- tôi đã quan sát người phụ nữ này suốt 3 ngày
Tôi đã ở đó. Cô ấy lột từng ít một vỏ cây dừa và cuốn những cái xơ nhỏ lại với nhau và làm thành những sợi dày hơn, giống như dây và cô ta dệt những sợi dây vào nhau và vật liệu chính xác tạo nên cái túi này hình thành trước mắt tôi (trong) 3 ngày đó, vật chất của cách mà thế giới này hoạt động của hiện thực, bắt đầu được làm sáng tỏ trong đầu tôi, vì tôi nhận ra rằng cái túi này và đồ chúng ta mặc và tấm bạt lò xo bạn có ở nhà và đồ chuốt bút chì tất cả những gì bạn có được làm ra từ cây hoặc đá hoặc thứ gì đó mà chúng ta đào lên từ đất và làm một số quá trình có thể phức tạp (nhiều) hơn là một (quá trình), tuy nhiên, mọi thứ được làm ra theo cách đó.
Và rồi tôi phải bắt đầu nghiên cứu Ai là người đưa ra những quyết định này
Ai tạo ra chúng? Bằng cách nào?
Điều gì khiến chúng ta ngừng sản xuất chúng?
Vì đây là cách mà hiện thực được tạo nên
Và tôi bắt đầu ngay tức khắc. Tôi đã ở phòng thí nghiệm ở MIT và tôi đang tìm tòi các chuyển động trong sản xuất và sự sáng tạo
và tôi bắt đầu với thiên nhiên, vì tôi đã chứng kiến những người Guaymi tạo ra sản phẩm từ thiên nhiên, và điều đó xem ra có vẻ ít gặp nhiều rào cản
Tôi đã đến Vermont, tới một khu cắm trại nơi có những người ít đi học hay đến, và họ sẵn sàng thử mọi thứ.
Tôi nói với họ "Hãy đi vào rừng chỗ gần con suối chỉ cần đặt những thứ lặt vặt lại với nhau, như bạn biết đấy, tạo ra một thứ gì đó Tôi không quan tâm hình gì, chỉ cần với lấy cành cây xung quanh bạn,
Chúng ta sẽ không mang theo gì cả
Và chỉ trong vòng vài phút, đây là một điều rất dễ làm đối với người lớn và cả thanh thiếu niên
Đây là một hình tam giác tạo nên dưới dòng nước chảy và hình dáng của một chiếc lá sồi được tạo nên từ những chiếc lá sồi nhỏ khác ghép lại.
Một chiếc lá cột vào cành cây cùng với một cọng cỏ
Tính vật chất và thị của nấm được khám phá bằng cách xem coi chúng có thể chịu đựng được bao nhiêu vật thể khác đâm vào chúng
Khoảng 45 phút sau, bạn có những dự án thật sự phức tạp, ví dụ như lá sắp xếp theo sắc độ, và bạn có sự phai màu và đặt thành vòng tròn giống như một tràng hoa
và người tạo ra thứ này nói rằng "Đó là lửa, tôi gọi nó là lửa".
Và có người hỏi anh ta "Làm cách nào anh làm cho mấy cành cây đó giữ nguyên trên cái cây?"
Và anh ta trả lời "Tôi không biết, nhưng tôi có thể chỉ cho bạn xem"
Và tôi cho rằng điều đó thật tuyệt.
Anh ta không biết nhưng anh ta có thể chỉ cho bạn
Vậy là tay và trực giác của anh ta biết nhưng có lúc điều chúng ta biết lại cản trở những gì chúng ta có thể làm nhất là khi nói đến thế giới do con người tạo ra
Chúng ta nghĩ rằng chúng ta biết cách mà mọi thứ hoạt động, vậy nên chúng ta không thể tưởng tượng ra chúng có thể hoạt động theo một cách nào khác
Chúng ta biết rõ chúng phải hoạt động như thế nào nên ta không thể cho rằng mọi thứ đều có thể thực hiện được.
Trẻ con không khó để làm việc này và tôi nhìn thấy điều đó ở con trai tôi, tôi đưa cho cậu bé quyển sách này
Tôi là một người cha lập dị, nên tôi nói với con trai rằng "Được rồi, chúng ta sẽ học cách yêu mặt trăng"
Bố sẽ đưa con một số cục xếp hình và chúng là những khối mềm hình xương rồng nên chúng rất hợp pháp"
Nhưng nó không biết làm gì với những thứ này.
Tôi đã không chỉ cho cậu bé.
Và nó làm thành một mớ lộn xộn với chúng
Đây không khác gì những cành cây đối với lũ trẻ trong rừng.
Chỉ thử sắp xếp thành hình và làm nhiều thứ khác
Chẳng bao lâu, nó cũng có cơ chế mà bạn có thể khởi động và phóng các vật thể ra xung quanh và cậu bé nhờ chúng tôi giúp
Tại thời điểm này, tôi bắt đầu tự hỏi, những công cụ nào chúng ta có thể đưa chọ người khác đặc biệt là người lớn, những ngươi đã biết quá nhiều để họ có thể thấy rằng thế giới có thể được rèn thành nhiều hình dạng và nhận ra bản thân họ là tác nhân của sự đổi thay trong cuộc sống hằng ngày.
Vì những nhà khoa học vĩ đại nhất thật ra chỉ là thách thức cách thế giới này hoạt động thách thức những gì vật chất có thể làm, những nghệ sĩ vĩ đại nhất chỉ thách thức trung gian, và bất kỳ công việc nào đủ phức tạp, cho dù bạn là đầu bếp hay thợ mộc hay ở nhà nuôi con bất kì thứ gì phức tạp đi kèm với các vấn đề chưa được giải quyết ở giữa và bạn không thể làm một việc tốt để làm cho xong trừ khi bạn có thể nói rằng "Được rồi, chúng ta sẽ chỉ suy nghĩ lại điều này
Tôi không quan tâm là bút chì dùng đề viết
Tôi sẽ sử dụng chúng theo một cách khác."
Để tôi cho bạn xem một bản thử nghiệm,
Đó là một mạch đàn piano nhỏ ở ngay đó, và đây là một cây cọ vẽ bình thường và tôi dán chúng lại với (tiếng bíp) Cùng với một ít tương cà, (tiếng nhạc) và tôi có thể (tiếng nhạc) (Tiếng cười) (Vỗ tay) Điều đó thật tuyệt phải không nào?
Nhưng đó không phải là những gì tuyệt vời nhất.
Điều tuyệt vời là những gì xảy ra khi bạn đưa mạch dây đàn piano cho người khác
Một cây bút chì không chỉ là cây bút chì,
Nhìn xem nó có gì ở giữa
giống như một sợi dây chạy xuyên xuốt thân bút và nó không chỉ là dây nếu bạn lấy mạch dây đàn piano, bạn có thể ghim nó vào giữa thân bút và bạn có thể đặt sợi dây lên trên mặt giấy nữa để cho mạch điện đi qua nó.
và vậy là bạn có thể dùng một cây bút chì, chỉ cần gắn nó vào mạch đàn piano
và dòng điện cũng chạy xuyên qua người bạn.
Sau đó bạn có thể lấy mạch đàn piano khỏi cây bút chì
Bạn có thể tạo ra những cây cọ như vậy
Tất cả những gì bạn có thể làm là kết nối với lông bàn chải lông bàn chải thì ướt, nên chúng tích điện và cơ thể chúng ta dẫn điện và da là một vật liệu tuyệt vời để vẽ lên bạn có thể bắt đầu nối mọi thứ lại với nhau ngay cả bồn rửa bát
Kim loại trong bồn rửa bát dẫn điện
Dòng nước chảy đóng vai trò như một cây đàn viôlông
(Tiếng nhạc) Bạn còn có thể gắn vào thân cây
Bất kì thứ gì trên thế giới dù dẫn điện hay không, thì bạn vẫn có thể dùng
Vậy thì (tiếng cười) Tôi đưa thứ này cho lũ trẻ đợt trước, vì chúng rất là tuyệt và chúng sẽ thử những gì mà tôi không dám thử
tôi còn không thể có một cái xỏ lỗ trên mặt khi tôi muốn
và người phụ nữ trẻ này đã làm ra một thứ mà cô ta gọi là cái lắc vòng và cái vòng di chuyển xung quanh người cô ấy có một sợi dây điện được gắn vào áo.
Bạn có thể thấy ngón tay cô ta chỉ vào nó ở trong hình
Và mõi lần cái vòng va vào cơ thể, nó sẽ kết nối hai sợi dây đồng và tạo ra âm thanh và âm thanh đó sẽ lặp đi lặp đi nhiều lần
Tôi tổ chức các lớp đặc biệt này ở khắp nơi
Ở Đài Loan, tại một bảo tàng mỹ thuật, cô bé 12 tuổi này tạo ra một cây đàn organ bằng các loại nấm địa phương cùng với băng dính điện và keo dính nóng
Nhiều nhà thiết kế chuyện nghiệp đã làm ra các vật dụng có đính kiềm thứ này
Và các công ty lớn như Intel hoặc các công ty thiết kế nhỏ hơn như Ideo hoặc mới thành lập như Bump, đang mời tôi tới mở các lớp chuyện dụng này chỉ để thực hành ý tưởng gắn kết điện vào trong các vật dùng hằng ngày
Và chúng tôi đi đến một ý tưởng, là không chỉ dùng điện, mà hãy kết nối cả máy tính với các vật dụng bình thường và xem chúng hoạt động ra sao.
Và tôi chỉ muốn làm một thử nghiệm nhỏ
Đây là bộ mạch điện Makey makey và tôi sẽ cài đặt chúng trước mặt các bạn
Tôi sẽ cắm nó vào, và bây giờ nó có trong USB của tôi
và tôi chỉ cần gắn mũi tên phía trước
Các bạn đang quay mặt sang hướng kia, nên tôi sẽ gắn nó vào cái này
và gắn thêm một sợi dây nhỏ nữa.
Và bây giờ, nếu tôi chạm vào chiếc bánh pizza này những hình ảnh trên màn hình sẽ đi tới
và giờ nếu tôi gắn sợi dây này vào phím mũi tên bên trái, tôi có thể thiết lập nó chỉ bằng việc gắn nó vào đâu thôi và bây giờ tôi có mũi tên trái và phải và tôi có thể điều chỉnh màn hình đi tới hoặc đi lùi Thật tuyệt phải không nào.
Và chúng tôi nghĩ rằng "Chúng ta nên quay cái này thành video"
Bởi vì không ai thực sự tin điều này là quan trọng hoặc có ý nghĩa trừ tôi và một người đàn ông khác.
Và chúng tôi quay một đoạn video để chứng minh điều đó Có rất nhiều thứ bạn có thể làm
Bạn có thể vẽ với Play-Doh và Google cho cái đồ điều khiển game
Chẳng có gì đặc biệt cả.
và bạn thực sự có thể vẽ lên giấy gắn chúng vào và chơi trò pacman trên máy vi tính (tiếng trò chơi) và bạn có biết mấy cái ngăn kéo nhựa bán ở cửa hàng Target không?
nếu bạn lấy chúng ra để đựng nước thì rất tốt nhưng bạn hoàn toàn có thể bị cắt vào chân nên hãy cẩn thận.
Bạn có biết Dự án hạnh phúc, nơi mà cái chuyên gia sắp xếp cầu thang thành một cái đàn piano, điều đó tuyệt không nào?
Tôi cho là có nhưng chúng ta nên tự làm ra chúng
Chúng ta không nên để các chuyên gia xây dựng nên cách mà thế giới hoạt động
Chúng ta nên tham gia vào và cùng làm thay đổi cách thế giới này hoạt động
Giấy bạc. Mọi người đều có nuôi mèo ở nhà.
Lấy một cái bát đầy nước. Và thế bạn có công cụ chụp hình trên máy tính Mac
Đẩy chuột qua phím "chụp hình" và bạn có một cái máy chụp hình bằng chú mèo
Và chúng tôi cần hằng trăm người mua thứ này.
Nếu không có hằng trăm người mua, chúng tôi không thể đưa chúng ra thị trường
thế là chúng tôi bán chúng trên Kickstarter, và có tới hàng trăm lượt mua chỉ trong ngày đầu tiên,
và 30 ngày sau đó, 11 000 người đã tham gia vào dự án
Và phần thú vị nhất là, chúng tôi bắt đầu có một loạt các đoạn phim mọi người tự chế ra đủ thứ điên rồ từ những thứ này
Đây là người tạo ra nhạc bằng cách ăn và cả súc miệng với Listerine
Chúng tôi đã thực sự cung cấp vật liệu cho anh ta
và nói rằng "Chúng tôi sẽ tài trợ cho anh, anh bạn à,
Anh giống như một nhà phát minh chuyên nghiệp."
Được rồi, hãy chờ tới phần này.
Nó rất tuyệt (Tiếng cười) (Vỗ tay) Và anh chàng này ở exploratorium dùng cây để làm thành trống
người cha và con gái đang hoàn thành mạch điện bằng một cách rất đặc biệt
và rồi người anh trai này - bạn hãy nhìn vào sơ đồ
bạn có thấy chỗ có ghi chữ "em gái" không?
Tôi rất thích khi người ta đặt con người vào trong sơ đồ
Tôi luôn thích sự có mặt của con người trong kỹ thuật Nếu bạn có vẽ một sơ đồ kỹ thuật, hãy thêm con người vào nữa
và cậu bé này thật đáng yêu, cậu ta tạo ra một trò nhảy trên tấm bạt lò xo cho em gái mình để vào ngày sinh nhật, cô bé có thể làm ngôi sao của buổi diễn nhảy trên tấm bật lò xo để thay đổi hình chiếu trên màn hình
Còn anh chàng này tập hợp các chú chó lại và làm một cây đàn piano chó
và điều này rất thú vị. Còn gì hữu ích hơn là cảm giác vui và tràn đầy sức sống?
Nhưng nó ũng rất nghiêm túc vì tất cả những chuyện xung quanh khả n8ang tiếp cận bắt đầu nổi lên khi mà có những người không thể dùng máy tính.
Có một người cha viết cho chúng tôi, con trai ông bị bại não và cậu bé không thể dùng bàn phím thường
còn ông thì không đủ tiền để mua tất cả bộ điều khiển tùy chỉnh
Và thế là, với Makey Makey, ông định làm găng tay để cậu bé có thể lướt mạng
Và một cuộc thảo luận lớn nổ ra xung quanh khả năng tiếp cận, và chúng tôi rất hào hứng với điều này
Chúng tôi không hề lên kế hoạch cho việc này
và rồi những nhạc sĩ chuyên nghiệp cũng bắt đầu sử dụng giống như ở Coachella vào cuối tuần trơớc Jurassic 5 biểu diễn trên sân khấu và anh chàng DJ đến từ Brooklyn này anh ta lắp đặt mọi thứ từ tháng trước
Tôi thích cách củ cà rốt được dùng trên bàn quay
(Nhạc: Teardrop do Massive Attack trình bày) Đa số không ai có thể chơi nhạc theo cách đó (Tiếng cười) Và khi điều này trở nên nghiêm túc Tôi nghĩ rằng mình nên dán nhãn cảnh báo trên vỏ hộp vì nếu không người ta sẽ dùng những thứ này và họ sẽ trở thành các tác nhân của sự thay đổi sáng tạo và chính quyền sẽ sụp đổ Tôi đã không nói cho mọi người, nên tôi nghĩ mình nên cảnh báo họ
Tôi đã đặt một sự bất ngờ nho nhỏ. Khi bạn mở nắp hộp ra sẽ có dòng chữ "Thế giới là một bộ dụng cụ xây dựng"
và khi bạn bắt đầy mày mò chúng tôi nghĩ rằng, bằng cách nào đó, bạn bắt đầu nhận ra cảnh quan cuộc sống hằng ngày của chính mình một chút gì đó để bạn có thể thể hiện bản thân một chút gì đó giống như bạn có thể tham gia vào việc thiết kế nên tương lai của cách mà thế giới hoạt động
Và lần tới bạn dùng thang cuốn và vô tình đánh rơi một viên kẹo M&M bạn biết đấy, có thể cái thang cuốn là một tấm ván cho viên kẹo nên đừng vội nhặt nó lên ngay
hãy lấy thêm vài thứ từ trong túi và thả xuống, bất kì thứ gì cũng được
Tôi từng muốn tạo ra một xã hội không tưởng hoặc là một thế giới hàon hảo hoặc thứ gì đó giống như vậy
Nhưng khi tôi già đi và trải qua mọi chuyện tôi nhận ra rằng ý tưởng của tôi về một thế giới hoàn hảo không thể được tạo ra chỉ với một người hay với cả triệu chuyên gia
mà nó sẽ do bảy tỉ đôi bàn tay tự làm theo niềm đam mê của chính mình giống như nhiều mảnh ghép hợp lại và tạo ra thế giới này trong sân vườn sau nhà và trong bếp
Đó là thế giới mà tôi thật sự muốn trải nghiệm
xin cảm ơn
(Vỗ tay)
Thế nào là một kết thúc có hậu cho cuộc đời nhỉ?
Và tôi sẽ nói về cái tận cùng.
Tôi sẽ nói về việc chết đi.
Tất cả chúng ta đều nghĩ nhiều về việc sống sao cho tốt.
Tôi muốn đề cập tới cách làm sao để tăng cơ hội chết thanh thản.
Tôi không phải là một bác sĩ lão khoa.
Tôi thiết kế chương trình học đọc cho trẻ mẫu giáo.
Những điều tôi biết về chủ đề này xuất phát từ một nghiên cứu định tính với hai người
Trong những năm gần đây, tôi đã giúp hai người bạn có được kết cục mà họ mong muốn.
Jim và Shirley Modini đã kết hôn được 68 năm. và sống ở trang trại rộng 1700 mẫu Anh trên vùng núi tại hạt Sonoma.
Họ chỉ nuôi gia súc để đủ phục vụ cho những nhu cầu trong gia đình vì thế phần lớn diện tích trang trại họ không sử dụng đến và là chỗ trú ẩn cho gấu và sư tử cùng với nhiều loài vật khác sống ở đây
Đó đã là giấc mơ của họ.
Jim và Shirley gặp nhau vào những năm 80.
Họ là con một và đều không muốn có con
Chúng tôi trở thành bạn bè và tôi trở thành người được họ ủy thác và người chịu trách nhiệm về các vấn đề y tế của họ nhưng quan trọng hơn, tôi trở thành người chịu trách nhiệm về cuộc sống cuối đời của họ.
Và chúng tôi đã học được nhiều điều về làm thế nào để có một kết thúc tốt.
Trong những năm cuối đời, Jim và Shirley đã phải đối mặt với ưng thu, các căn bệnh về xương, nhiễm trùng và hệ thống thần kinh
Sự thật là như vậy.
Cuối cùng khi chức năng cơ thể và khả năng tự phục vụ bản thân không còn.
Điều mà chúng ta nhận ra là , khi chọn đúng người và có một kế hoạch đúng ta có thể duy trì tốt chất lượng cuộc sống.
Bắt đầu của sự kết thúc đã được kích hoạt bằng một việc quan trọng mang tính sống còn để phòng bị trước , và trong giai đoạn này, Jim và Shirley đã chọn Cơ quan bảo tồn thiên nhiên ACR để chuyển giao nông trại khi họ qua đời.
Điều này giúp họ thanh thản để bước tiếp.
Đó có thể là một sự dự đoán. Và cũng có thể là trực giác của bạn.
Nhưng một ngày nào đó, bạn sẽ nói: "Điều này đã giúp tôi".
Jim và Shirley trong khoảng thời gian này đã báo cho bạn bè biết rằng đoạn kết cho cuộc đời họ đã đến rất gần và họ thấy điều đó hoàn toàn tốt.
Chết vì ung thư và chết vì bệnh thần kinh khác nhau lắm.
Trong cả hai trường hợp, những ngày cuối cùng đều khá thanh thản.
Jim ra đi trước. Ông ấy vẫn tỉnh táo cho đến cùng, nhưng ngày cuối cùng ông đã chẳng nói được.
Nhìn ánh mắt ông, chúng tôi đã biết khi nào ông cần nghe lần nữa, "Tất cả được sắp xếp rồi, Jim. Chúng tôi sẽ chăm sóc cho Shirley ngay nơi này tại trang trại này. và ACR sẽ lo cho trang trại của ông mãi mãi".
Từ trải nghiệm này tôi sẽ chia sẻ năm kinh nghiệm.
Tôi đã đăng bảng này lên mạng nên nếu muốn, các bạn có thể tự lên kế hoạch cho cái kết của chính bạn.
Cái kết đó bắt đầu bằng một kế hoạch.
Nhiều người nói: "Tôi muốn được chết ở nhà."
Tám mươi phần trăm người Mỹ chết ở bệnh viện hay nhà dưỡng lão.
Câu nói "chúng ta muốn được chết ở nhà" không phải là kế hoach.
Nhiều người nói: "Nếu tôi trở nên như thế này, thôi thì bắn chết tôi đi".
Đó cũng không phải là kế hoạch; điều đó phạm pháp.
(Cười lớn) Một kế hoạch gồm có trả lời thẳng thắn những câu hỏi về cái kết mà bạn muốn.
Bạn muốn ở đâu khi bạn trở nên phụ thuộc?
Bạn muốn sự can thiệp về y học nào?
Và ai sẽ chịu trách nhiệm giúp kế hoạch của bạn được tiến hành?
Bạn sẽ cần người ủng hộ đấy.
Có nhiều hơn một cơ hội để có cái kết như bạn muốn.
Đừng xem sự lựa chọn bẩm sinh là vợ/chồng hay con của bạn.
Bạn cần một người có thời gian và người thân cận để làm tốt việc này, và bạn cần một người có thể làm việc dưới áp lực trong mọi tình huống dù bất ngờ đến đâu.
Sự sẵn sàng từ bệnh viện rất quan trọng.
Bạn có thể được đưa thẳng đến phòng cấp cứu và bạn cần được đưa đến đó.
Chuẩn bị một trang tóm tắt tiểu sử bệnh thông tin thuốc và bác sĩ.
Bỏ vào một cái phong thư dễ thấy với bản phô tô thẻ bảo hiểm, quyền gọi luật sư, và yêu cầu không giúp bạn sống lại.
Có người đi cùng để cất những tài liệu này trong xe.
Dán chúng lên tủ lạnh.
Khi bạn đến bệnh viện với xấp giấy tờ này người ta sẽ sắp xếp cho bạn vào.
Bạn sẽ cần có người chăm sóc.
Bạn sẽ cần đánh giá tình trạng cá nhân và tình trạng tài chính để quyết định liệu một trung tâm chăm sóc người già hay ở nhà là sự lựa chon tốt nhất.
Bất kể bạn dùng cách nào, cũng đừng sắp đặt gì hết.
Chúng tôi đã gặp hàng trăm người chăm sóc không tốt cho lắm trước khi tìm ra người người hoàn toàn phù hợp được dẫn dắt bởi Marsha người không cho bạn thắng khi chơi bingo dù bạn đang dần chết đi nhưng sẽ đi quay những video về trang trại cho bạn xem khi bạn không thể tự ra xem và Caitlin, người không để bạn bỏ tập thể dục sáng nhưng biết khi nào bạn cần nghe rằng vợ bạn sẽ được chăm sóc tốt
Và lời cuối.
Bạn muốn được nghe gì trước khi chết, và muốn nghe từ ai?
Theo kinh nghiệm của tôi, bạn sẽ muốn nghe rằng những điều bạn lo lắng sẽ trở nên ổn thôi.
Khi bạn thấy đến lúc nên ra đi, bạn sẽ ra đi.
Đây là một chủ đề thường gây sợ hãi và khước từ.
Những điều tôi học được đó là nếu chúng ta dành chút thời gian lên kế hoạch cho cái kết của cuộc đời mình, chúng ta sẽ có cơ hội tốt nhất để duy trì tốt chất lượng cuộc sống.
Đây là Jim và Shirley ngay sau khi quyết đinh ai sẽ chăm lo trang trại của họ.
Đây là Jim chỉ một vài tuần trước khi mất, Ông đang tổ chức tiệc sinh nhật mà ông chưa từng mong sẽ được trải nghiệm.
Còn đây là Shirley chỉ vài ngày trước khi ra đi đang đọc một mục trên tờ báo ngày hôm ấy về tầm quan trọng của nơi trú ẩn cho động vật hoang dã ở trang trại Modini.
Jim và Shirley đã có một kết thúc có hậu cho cuộc đời, và bằng cách chia sẻ với các bạn câu chuyện của họ tôi hy vọng có thể làm tăng cơ hội cho chúng ta để có một kết thúc có hậu như vậy.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Okay, thật tuyệt vời khi được trở lại TED.
Sao chúng ta không bắt đầu bằng một video nhỉ?
(Âm nhạc) (Video) Người đàn ông: Được rồi, Kính, quay video.
Người phụ nữ: Đây rồi. Hai phút nữa chúng ta sẽ bắt đầu.
Người đàn ông #2: Okay, Kính, bắt chuyện với Câu lạc bộ bay lượn nào.
Người đàn ông #3: Google tìm "hình đầu hổ".
Hmm. Người đàn ông #4: Sẵn sàng chưa ? Sẵn sàng chưa? (Tiếng sủa) Người phụ nữ #2: Ngay chỗ đó. OK, Kính, chụp ảnh nào.
(Trẻ em reo hò) Người đàn ông #5: Đi nào !
Người đàn ông #6: Trời [tiếng bíp]!
Thật tuyệt vời. Trẻ em: Ôi! Nhìn con rắn kìa!
Người phụ nữ #3: OK, Kính, quay phim lại!
Người đàn ông #7: Qua cây cầu này, lối ra đầu tiên.
Người đàn #8: Ok, A12, ngay đó!
(Vỗ tay) (Trẻ em hát) Người đàn ông #9: Google, nói "ngon" trong tiếng Thái.
Kính Google: อร่อย Người đàn ông #9: Mmm, อร่อย.
Người phụ nữ #4: Google tìm "con sứa."
(Âm nhạc) Người đàn ông #10: Đẹp quá.
(Vỗ tay) Sergey Brin: Oh, xin lỗi, tôi có tin nhắn từ hoàng tử Nigeria.
Anh ta cần giúp 10 triệu đô la.
Tôi muốn lưu ý đến những điều này vì đó là cách mà lúc đầu chúng tôi đã tài trợ công ty, và mọi chuyện rất ổn thỏa.
Dù với tất cả sự nghiêm túc, bạn thấy tôi đứng đây, nhìn vào điện thoại của mình, đó là một trong những lý do đằng sau dự án này, dự án kính Google
Bởi xét cho cùng, chúng tôi đặt câu hỏi liệu đây có phải tương lai gần hay là cách chúng ta muốn kết nối với những người khác trong đời, cách ta muốn kết nối thông tin.
Có nên chỉ cúi mặt đi lòng vòng?
Nhưng đó là tầm nhìn của Kính Google, đó là lý do chúng tôi tạo ra yếu tố mô hình này.
Ok. Tôi không muốn nói hết những gì nó làm được và không làm được. nhưng tôi muốn nói thêm 1 chút về động lực đằng sau những gì dẫn đến nó.
Ngoài khả năng ta tự cô lập mình với xã hội khi ta ra ngoài và chăm chăm nhìn điện thoại, đó là việc bạn muốn làm với cơ thể mình à?
Bạn đang đứng ở đâu đó và vuốt ve miếng thủy tinh vô dụng này.
Bạn sẽ chỉ đi lòng vòng.
Vậy nên khi phát triển Kính Google, chúng tôi nghĩ về việc mình có thể làm gì để giải phóng đôi tay bạn?
Bạn đã thấy những việc người ta làm trong đoạn video kia.
Họ đều mang Kính Google, và đó là cách chúng tôi có cảnh đó.
Ngoài ra bạn muốn một cái gì đó để giải phóng đôi mắt bạn.
Nên chúng tôi đưa phần hiển thị lên cao, qua khỏi tầm nhìn của bạn, Đó sẽ không phải là chỗ bạn đang nhìn hay là nơi bạn đang giao tiếp bằng mắt với người khác.
Và chúng tôi cũng muốn giải phóng đôi tai, để âm thanh thực sự đi qua, tiến xúc thẳng với các xương trong hộp sọ của bạn, lúc đầu thì hơi khó chịu, nhưng bạn sẽ quen với nó.
Và trớ trêu thay, nếu bạn muốn nghe nó tốt hơn, bạn cần che tai lại, đó là điều khá ngạc nhiên, nhưng nó hoạt động như vậy đấy.
Khi chúng tôi bắt đầu Google 15 năm trước đây, tầm nhìn của tôi là cuối cùng bạn sẽ không cần phải có một truy vấn tìm kiếm nào cả.
Bạn sẽ có thông tin đến với mình ngay khi cần.
Và bây giờ, 15 năm sau, 1 dạng của yếu tố hình thức đầu tiên mà tôi nghĩ có thể truyền tải tầm nhìn đó khi bạn ra phố đi dạo nói chuyện với mọi người và v.v..
Dự án này tính đến thời điểm này mới được 2 năm.
Chúng tôi đã học được 1 khối lượng khổng lồ.
Điều quan trọng là phải làm cho nó thật thoải mái.
Nguyên mẫu đầu tiên chúng tôi xây dựng rất bự.
Như một cái điện thoại di động dán vào đầu ấy.
Nó rất nặng, khá khó chịu.
Chúng tôi đã phải giữ bí mật với nhà thiết kế công nghiệp cho đến khi cô ấy chấp nhận công việc, và rồi cô ấy gần như vừa chạy vừa hét toáng lên
Nhưng chúng tôi đã đi một chặng đường dài.
Và cái máy ảnh là một sự ngạc nhiên
Nguyên mẫu ban đầu không có máy ảnh nào cả, nhưng thật kì diệu nếu có thể chụp lại những khoảnh khắc ở bên gia đình, đám nhỏ.
Tôi sẽ chẳng đào đâu ra 1 cái camera hoặc điện thoại hoặc gì đó để chụp lại khoảnh khắc ấy.
Và cuối cùng tôi đã nhận ra, khi thử nghiệm thiết bị này, tôi như bị xung động thần kinh.
Điện thoại di động là thứ - ừ, bạn cần phải nhìn vào nó và đủ thứ nhưng nó cũng là loại một thói quen thần kinh.
Giống như nếu tôi hút thuốc, có lẽ tôi thà hút thuốc còn hơn.
Tôi chỉ cần châm điếu thuốc. Trông còn ngầu hơn.
Thế đấy, tôi sẽ như thế -- Nhưng trong trường hợp này, tôi quẳng nó đi rồi ngồi đó và nhìn như thể tôi có gì đó rất quan trọng để làm hoặc chú ý.
Nhưng nó làm tôi nhận ra quãng thời gian mình đã sống cứ dần trôi đi, có thể là email hay mạng xã hội hay gì đó, ngay cả khi sự thật là -- chẳng có gì quan trọng hay căng thẳng đến thế.
Với cái này, tôi biết tôi sẽ nhận được những tin cụ thể chỉ khi tôi cần chúng, và tôi không cần phải kiểm tra chúng mọi nơi mọi lúc.
Đúng, tôi thực sự thích khám phá thế giới nhiều hơn, làm thêm những việc điên rồ như bạn thấy trong video.
Cảm ơn mọi người rất nhiều
(Vỗ tay)
Có một vài điều tôi muốn các bạn thấy
(Video) Phóng viên: Đó là câu chuyện mà hàng triệu người dân tại Trung Quốc không thể nào nguôi ngoai: cảnh một bé gái 2 tuổi bị một chiếc xe tải đâm phải rồi bỏ mặc trên đường với vết thương đang chảy máu trước mặt người qua lại cảnh tượng đó bày ra thật quá sinh động.
Toàn bộ vụ tai nạn được thu lại bởi máy quay
Người lái xe đã dừng lại sau khi đâm vào đứa bé, và người ta nhìn thấy bánh xe sau của anh ta chèn lên người cô bé trong vài giây.
Trong vòng 2 phút, 3 người đã đi qua cô bé Wang Yue hai tuổi.
Những người đầu tiên hoàn toàn không để ý gì khi đi ngang qua chỗ cô bé bị thương nặng
Những người khác ngừng lại nhìn cô bé rồi đi tiếp.
Peter Singer: Còn có những người khác nữa đi qua Wang Yue, và có một chiếc xe tải thứ hai chèn lên đôi chân cô bé trước khi một người dọn đường lên tiếng
Cô bé được mang ngay đến bệnh viện, nhưng đã muộn.
Cô bé đã chết. Tôi tự hỏi không biết có bao nhiêu người trong số các bạn, khi nhìn thấy cảnh tượng đó, tự nói với chính mình ngay lúc này rằng, " Tôi sẽ không hành động như vậy.
Tôi sẽ dừng lại và giúp cô bé"
Hãy giơ tay nếu bạn có suy nghĩ đó.
Như tôi đã đoán, hầu hết mọi người sẽ nghĩ vậy
Và tôi tin bạn. Tôi tin các bạn đã đúng.
Nhưng trước khi bạn dành cho mình quá nhiều sự tín nhiệm vào bản thân, hãy xem điều này.
UNICEF báo cáo rằng năm 2011, 6.9 triệu trẻ em dưới năm tuổi đã chết do những bệnh dịch liên quan đến đói nghèo, không thể cứu chữa.
UNICEF cho rằng đó là tin tốt vì những số liệu đang có xu hướng giảm xuống đều đặn so với con số 12 triệu vào năm 1990.
Đó là tin tốt. Nhưng điều đó còn có nghĩa là sẽ có 19,000 trẻ em chết mỗi ngày.
Chúng ta có liên quan gì đến chuyện này khi chúng ta không gặp những đứa trẻ đó trên phố?
Chúng ta có liên quan gì đến chuyện này khi chúng ta đang ở cách xa chúng?
Tôi không nghĩ những điều này thực sự tạo ra sự khác nhau liên quan đến phương diện đạo đức.
Thực tế là những đứa trẻ đó không ở ngay trước mặt chúng ta Thực tế là, trẻ em thuộc những quốc gia và chủng tộc khác nhau, dường như không ai trong số chúng liên quan đến tôi về phương diện đạo đức.
Điều thực sự quan trọng là, chúng ta có thể làm giảm tỉ lệ tử hay không? Chúng ta có thể cứu sống một vài trong số 19,000 đứa trẻ đó mỗi ngày hay không?
Và câu trả lời là, có, chúng ta có thể.
Mỗi người trong số chúng ta tiêu tiền vào những thứ mà chúng ta không thực sự cần
Bạn có thể nghĩ về thói quen của bạn, liệu đó có phải là một chiếc xe hơi mới, một kỳ nghỉ hay chỉ như việc mua một chai nước khi chai nước đó ra khỏi khe tự động nó hoàn toàn an toàn để uống.
Bạn có thể dùng tiền mà bạn tiêu vào những thứ không cần thiết này và gửi nó đến tổ chức Quỹ Phòng Chống Bệnh Sốt Rét, nơi sẽ dùng tiền của bạn để mua những chiếc màn như thế này để bảo vệ cho bọn trẻ, và chúng ta biết chắc rằng bằng cách dùng những chiếc màn họ sẽ giảm được số lượng trẻ em chết vì bệnh sốt rét, chỉ một vài trong số nhiều căn bệnh có thể phòng chữa được cho một vài trong số 19,000 đứa trẻ sẽ chết mỗi ngày kia
May thay, ngày càng có nhiều người hiểu được suy nghĩ này và kết quả là một cuộc vận động ngày càng lớn: chủ nghĩa vị tha hoàn hảo.
Nó thực sự có ý nghĩa bởi có sự kết hợp của cả trái tim và bộ não.
Trái tim, tất nhiên là cảm nhận của bạn.
Bạn thấy cảm thông với những đứa trẻ.
Nhưng cái đầu cũng rất quan trọng và cần được sử dụng song song để đảm bảo rằng những điều bạn làm mang lại hiệu quả và đúng mục tiêu, không những vậy, tôi còn thấy rằng lý do giúp chúng ta hiểu rằng người khác, dù bất cứ nơi đâu, cũng giống như chúng ta, họ trải qua những đau buồn như chúng ta, rằng họ hay chúng ta là những người làm cha mẹ sẽ đau buồn trước cái chết của con cái mình, là vì đó chính là cuộc sống và những vấn đề của cuộc sống con người mà ai cũng gặp phải.
Vì thế tôi nghĩ lý do không chỉ là một công cụ trung lập nào đó giúp bạn có được bất cứ những điều bạn muốn.
Nó thực sự giúp chúng ta cân nhắc trong hoàn cảnh của mình.
và tôi nghĩ rằng tại sao hầu hết trong số những người điển hình nhất của lòng trắc ẩn hoàn hảo là những người có sự am hiểu về triết học, kinh kế học hay toán học.
Điều này có vẻ như đáng ngạc nhiên vì nhiều người nghĩ rằng "Triết học là xa vời với thế giới thực; còn kinh tế học, như chúng ta biết, chỉ khiến cho con người trở nên ích kỷ hơn và chúng ta biết rằng toán học là dành cho những kẻ mọt sách
Nhưng thực tế là một sự khác biệt và thực tế có một kẻ ngốc đặc biệt người có lòng vị tha đặc biệt hoàn hảo bởi vì anh ta hiểu đươc điều này.
Đây là trang web của Quỹ Bill & Melinda Gates và bạn hãy nhìn những dòng chữ phía trên tay phải nó nói rằng "Tất cả cuộc sống có giá trị ngang nhau."
Đó là sự thấu hiểu, một sự thấu hiểu sáng suốt về hoàn cảnh con người trên thế giới khiến cho những người này trở thành những tấm lòng vị tha hoàn hảo nhất trong lịch sử, Bill và Melinda Gates và Warren Buffett.
(Vỗ tay) Không ai, kể cả Andrew Carnegie và John D. từng mang tiền đi làm từ thiện nhiều như ba người này, và họ đã sử dụng chất xám của mình để đảm bảo rằng việc từ thiện của họ có hiệu quả cao.
Dựa theo một ước tính, Quỹ Gates đã cứu được 5.8 triệu mạng sống và hàng triệu người mắc những căn bệnh tưởng chừng như có thể làm họ kiệt quệ, cuối cùng lại có thể sống sót.
Trong những năm sắp tới, Quỹ Gates, không nghi ngờ gì nữa, sẽ quyên góp thêm rất nhiều tiền, và rất nhiều mạng sống lại được cứu.
Ồ, bạn có thể cho rằng, tốt thôi, tôi cũng có thể làm được như vậy nếu tôi là tỉ phú.
Nhưng nếu tôi không là tỉ phú, tôi có thể làm gì?
Cho nên tôi sẽ xem xét 4 câu hỏi mà mọi người cho rằng nó sẽ cản lối sự chia sẻ của họ.
Họ lo lắng về việc liệu họ có thể tạo nên điều khác biệt đến mức nào.
Nhưng bạn không phải là một tỉ phú.
Hãy xem Toby Ord. Anh là một nghiên cứu sinh triết học ở trường đại học Oxford.
Anh đã trở thành người có lòng trắc ẩn hoàn hảo khi tính toán rằng với số tiền mà anh có thể kiếm được nhờ công việc, một công việc mang tính học thuật, anh có thể góp tiền để chữa cho 80,000 người mù ở những nước đang phát triển và vẫn còn tiền đủ để sống ở mức tuyệt đối đầy đủ.
Toby cũng thành lập một tổ chức mang tên "Cho đi những gì ta có thể" nhằm lan tỏa thông điệp này để tập hợp những người muốn chia sẻ thu nhập của họ và đề nghị mọi người cam kết chia sẻ 10% trong tổng thu nhập cả cuộc đời họ nhằm chống lại đói nghèo toàn cầu.
Bản thân Toby đã làm tổt hơn thế.
Anh ấy đã cam kết sống bằng 18,000 pound một năm-- ít hơn 30,000 đô la---- và dành hết số tiền kiếm được còn lại cho những tổ chức này.
Vâng, và khi Toby kết hôn, anh ấy đã phải đi cầm cố một khoản tiền.
Còn đây là cặp vợ chồng đứng tuổi, Charlie Bresler và Diana Schott, những người khi còn trẻ, lúc mới quen biết nhau, là những người hoạt động chống lại chiến tranh ở Vietnam, tranh đấu cho công bằng xã hội, và sau này khi chuyển sang xây dựng nghề nghiệp, như những người khác họ đã không thực sự làm được điều gì tích cực cho những giá trị trên nữa, mặc dù họ không bỏ mặc những điều đó.
Và sau này, khi họ đến độ tuổi mà nhiều người bắt đầu nghĩ đến chuyện nghỉ hưu, họ đã quay trở lại, và quyết định cắt giảm chi tiêu, sống một cách giản dị, và dành cả thời gian và tiền bạc góp sức chống lại đói nghèo trên thế giới.
Ngay lúc này, khi đề cập đến thời gian có thể khiến bạn nghĩ, "À, mình có nên bỏ mặc sự nghiệp mà dành toàn bộ thời gian vào việc cứu giúp cho một vài trong số 19,000 sự sống sẽ bị mất đi mỗi ngày hay không?"
Có một người đã suy nghĩ về việc làm cách nào sự nghiệp của bạn có tác động tốt nhất cho thế giới, đó là Will Crouch.
Anh là sinh viên tốt nghiệp ngành triết học, và lập một trang web có tên "80,000 Giờ", tổng số thời gian anh ước tính hầu hết mọi người dành cho sự nghiệp của họ, nhằm khuyên mọi người hãy làm cách nào để đạt được sự nghiệp thành công nhất và ý nghĩa nhất.
Nhưng bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng một trong số các nghề nghiệp mà anh khuyến khích mọi người quan tâm, nếu họ có khả năng và tố chất phù hợp, là lĩnh vực ngân hàng và tài chính.
Tại sao? Bởi vì nếu bạn kiếm được nhiều tiền, bạn sẽ có thể chia sẻ nhiều hơn, và nếu bạn thành công trong lĩnh vực đó, bạn sẽ có thể đủ tiền lập một tổ chức trợ giúp nhằm tuyển dụng, có thể nói là, 5 nhân viên hỗ trợ ở những nước đang phát triển, và mỗi một người trong số họ sẽ có thể làm tốt như bạn làm.
Nhờ thế bạn có thể tăng gấp 5 lần hiệu quả bằng việc tiến hành cách làm này.
Đây là một người đàn ông trẻ, người đã làm theo lời theo lời khuyên này.
Tên anh là Matt Weiger.
Anh là sinh viên trường Princeton ngành triết học và toán, anh đã giành giải thưởng cho luận văn triết học tốt nhất của sinh viên vào năm ngoái khi anh tốt nghiệp.
Nhưng sau đó anh lại đi vào lĩnh vực tài chính ở New York.
Anh đã kiếm đủ tiền để quyên góp tổng số tiền trị giá 6 con số cho từ thiện còn anh vẫn chỉ dành cho mình một khoản tiền đủ sống.
Matt cũng trợ giúp tôi thành lập một tổ chức mà hiện tôi đang làm việc với cái tên được đặt theo tiêu đề của một cuốn sách tôi viết, "Những Mảnh Đời Được Cứu Giúp", nó cố gắng thay đổi văn hóa của chúng ta để có thêm nhiều người hơn nghĩ rằng nếu chúng ta định sống môt cuộc sống có đạo đức, thì điều đó vẫn là chưa đủ nếu chỉ tuân theo đạo chúa "hiểu thiện biết ác" không gian lận, ăn cắp, làm thương tât, giết người còn nếu cuộc sống chúng ta đã đầy đủ, chúng ta phải chia sẻ một chút nào đó với những người có quá ít.
Tổ chức đã kéo mọi người từ các thế hệ khác nhau lại, như Holly Morgan, một sinh viên chưa tốt nghiệp, người đã cam kết quyên góp 10% trong số tiền nhỏ cô kiếm đươc, và bên cạnh đó là Ada Wan, người đã làm việc trực tiếp với những người nghèo, nhưng hiện giờ anh đã tới Yale để học thạc sĩ để kiếm được nhiều tiền cho việc từ thiện hơn.
Dẫu vậy, còn nhiều người cho rằng từ thiện không thực sự hiệu quả như vậy.
Do đó, chúng ta hãy bàn về sự hiệu qủa.
Toby Ord rất quan tâm đến vấn đề này, và anh đã tính toán được rằng một số quỹ từ thiện có hiệu quả hơn gấp hàng trăm thậm chí hàng nghìn lần các hoạt động khác, nên điều quan trọng là phải tìm ra những điểm hiệu quả.
Lấy ví dụ như việc dùng chó để dẫn đường cho người mù.
Đó là điều tốt nên làm đúng không?
Vâng, đúng vậy, đó là một việc tốt, nhưng cần nghĩ rằng bạn còn có thể làm được những gì khác nữa với các nguồn tài nguyên.
Người ta phải tốn khoảng 40,000 đô la để huấn luyện một con chó dẫn đường. và huấn luyện người sử dụng để mà chú chó đó có thể giúp đỡ chủ nhân của mình một cách hiệu quả.
Chi phí để cứu chữa cho một người khiếm thị ở một nước đang phát triển rơi vào khoảng từ 20 đến 50 đô la nếu họ mắc bệnh đau mắt hột.
Bạn có thể làm phép tính và kết quả sẽ tương tự như trên.
Bạn có thể cung cấp một chú chó dẫn đường cho một người Mỹ khiếm thị, hoặc có thể chữa trị cho khoảng từ 400 đến 2,000 người khiếm thị.
Tôi nghĩ rằng giờ thì đã rõ chúng ta nên làm điều gì thì tốt hơn.
Nhưng nếu bạn muốn tìm kiếm những quỹ tài trợ hiệu quả, thì đây là một trang web hay nên xem.
GiveWell hiện diện nhằm đánh giá ảnh hưởng của những khoản từ thiện không chỉ về hiệu quả hoạt động của chúng, mà nó còn bảo hộ cho hàng trăm quỹ từ thiện khác, và hiện tại đang đề cử 3 quỹ, trong đó Quỹ Phòng Chống Bệnh Sốt Rét là số 1.
Vì thế mà công việc rất khó khăn. Nếu bạn muốn tìm kiếm những đề cử khác trang thelifeyoucansave.com và "Chia Sẻ Những Gì Ta Có Thể" cả hai nguồn trên đều có một danh sách mở rộng hơn, nhưng bạn có thể tìm những tổ chức hoạt động hiệu quả, không chỉ về lĩnh vực cứu giúp những mảnh đời nghèo khó.
Tôi rất hạnh phúc khi nói rằng hiện tại còn có một trang web về những tổ chức động vật có ý nghĩa,
Còn một nguyên nhân khác khiến tôi vẫn lo lắng đến hết cuộc đời mình, đó là nỗi đau mênh mang mà con người gây ra cho hàng chục triệu động vật mỗi năm.
Vì vậy nếu bạn tìm kiếm những tổ chức hiệu quả để giảm bớt những nỗi đau này, bạn có thể tìm đến Hội Hành Động Vì Động Vật Hiệu Quả.
Và một số những người theo chủ nghĩa vị tha hoàn hảo cho rằng việc chắc chắn những loài vật của chúng ta sống sót là rất quan trọng.
Vì vậy họ chú ý vào những con đường giảm bớt nguy cơ tuyệt chủng.
Và đây là một mối nguy của sự tuyệt chủng mà tất cả chúng ta đề nhận thấy gần đây, khi một thiên thạch đi qua sát hành tinh của chúng ta.
Khoa học có thể giúp chúng ta không chỉ tiên đoán được hướng va chạm của các thiên thạch với hành tinh của mình, mà thực tế còn có thể làm chệch hướng đi của chúng.
Vì thế một số người cho rằng đong góp vào khoa học là một điều tốt.
Cũng có nhiều khả năng là vậy.
Câu hỏi cuối cùng của tôi là, một số người sẽ nghĩ rằng sự chia sẻ trở thành gánh nặng.
Tôi không thực sự tin như vậy.
Tôi tận hưởng việc chia sẻ suốt cuộc đời mình kể từ khi tôi còn là một sinh viên mới tốt nghiệp.
Nó là một cái gì đó thỏa mãn tôi.
Charlie Bresler nói với tôi rằng anh ấy không phải là một người có lòng vị tha.
Anh ấy cho rằng cuộc đời mà anh ấy đang cứu giúp là cuộc đời của chính anh.
Và Holly Morgan kể với tôi rằng cô ấy đã từng chiến đấu với bệnh trầm cảm cho đến khi cô ấy bắt đầu bị thu hút vào các hoạt động từ thiện, và hiện giờ cô là một trong số những người hạnh phúc nhất mà cô biết.
Tôi nghĩ một trong số những lý do cho điều này là việc trở thành một người có lòng vị tha hoàn hảo giúp họ vượt qua cái gọi là những khó khăn "Sisyphus". (Sisyphus-một vị vua tàn bạo theo thần thoại Hy Lạp)
Đây là hình ảnh Sisyphus được phác họa với mái tóc hung đỏ, bị các vị thần ra hình phạt phải đẩy một tảng đá lớn lên trên đỉnh một quả đồi.
Ngay khi ông đến nơi, lực đẩy trở thành quá mạnh, tảng đá tuột khỏi tay, lăn xuống quả đồi, ông ta phải lê từng bước trở lai để đẩy tảng đá đó lên lần nữa, và sự việc cứ lặp đi lặp lại mãi không ngừng.
Điều đó có gợi nhớ bạn đến phong cách sống của một người mua hàng, bạn làm việc chăm chỉ để kiếm tiền, rồi tiêu tiền đó vào việc mua những thứ hàng hóa mà bạn tưởng rằng bạn sẽ thỏa thích sử dụng chúng?
Nhưng sau đó số tiền kiếm được lại hết, bạn phải làm việc chăm chỉ trở lại, kiếm thêm tiền, tiêu thêm tiền, để duy trì mức độ hạnh phúc như cũ, nó tựa như một loại guồng máy hưởng thụ.
Bạn sẽ không bao giờ thoát khỏi nó, và cũng không bao giờ thực sự cảm thấy thỏa mãn.
Trở thành một người có lòng vị tha hoàn hảo khiến bạn hiểu ý nghĩa và sự hoạt động đó.
Nó cho phép bạn có một nền tảng vững vàng về nội tại nhờ đó bạn có thể cảm thấy cuộc sống của mình thực sư đáng sống.
Tôi sẽ đi đến kết luận bằng việc kể cho các bạn về một bức thư điện tử tôi nhận được trong khi đang viết bài diễn thuyết này chỉ cách đây một tháng hoặc khoảng chừng đó.
Bức thư đó gửi từ một người đàn ông tên là Chris Croy, người tôi chưa từng nghe tên.
Bức thư là một tấm hình của anh đang bình phục từ sau phẫu thuật.
Tại sao anh ta đang bình phục sau phẫu thuật?
Bức thư bắt đầu như này "Thứ 3 tuần trước, tôi giấu tên hiến tặng thận của mình cho một người lạ.
Điều này đã khởi đầu cho một chuỗi hiến tặng thận giúp được 4 người cần nhận thận."
Có khoảng 100 người mỗi năm ở Mỹ
và nhiều hơn thế ở những đất nước khác làm điều này.
Tôi rất vui mừng khi đọc được điều này. Chris tiếp tục kể rằng những bài viết của tôi đã tác động lên việc anh ấy đã làm.
Vâng, tôi phải thừa nhận điều đó, tôi cũng có phần cảm thấy bối rối vì tôi thì vẫn còn đến 2 quả thận.
Nhưng Chris lại tiếp tục nói rằng anh ấy đã không nghĩ những điều anh ấy làm không hoàn toàn nổi trội, bởi vì anh ấy tính toán rằng tổng số năm kéo dài sự sống mà anh đã dành tặng cho mọi người, phần dư của cuộc đời, bằng với những gì bạn nhận được nếu bạn dành tặng 5,000 đô la cho Quỹ Phòng Chống Bệnh Sốt Rét.
Và điều này thực sư khiến tôi cảm thấy ngày một tốt hơn, vì tôi đã dành tặng hơn 5,000 đô la cho Quỹ Phòng Chống Bệnh Sốt Rét. và cho những hoạt động từ thiện hiệu quả khác.
Vì thế nếu bạn đang buồn phiền vì bạn vẫn còn đến 2 quả thận như tôi, thì ở đây có một con đường giúp bạn qua khúc đường khó khăn này.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Khi còn ở trường nghệ thuật, Tôi bắt đầu bị run tay, và đây là đường thẳng nhất mà tôi có thể vẽ.
Bây giờ nghĩ lại, điều đó cũng có cái hay, như việc trộn một thùng sơn hay lắc một tấm kính ảnh, nhưng tại thời điểm đó, điều này thực sự là ngày tận thế.
Nó đẵ tàn phá ước mơ trở thành nghệ sĩ của tôi.
Tay run đã thực sự ngăn cản mục tiêu theo đuổi duy nhất dành cho nghệ thuật chấm kim những năm tháng miệt mài tạo nên những chấm nhỏ li ti.
Nhưng cuối cùng thì những dấu chấm thay vì tròn trịa thì lại trở nên những con nòng nọc, bởi triệu chứng run.
Nên bù lại, tôi giữ bút chặt hơn, và điều này dần dần khiến tay run dữ dội hơn, Thế nên tôi lại càng ghì chặt cây bút hơn.
Và điều này đã trở thành một vòng luẩn quẩn mà kết thúc với việc gây ra rất nhiều đau đớn cùng các vấn đề về khớp, Tôi gặp trở ngại trong việc cầm nắm bất cứ thứ gì.
Và sau khi dành cả cuộc đời của mình với mong muốn cống hiến cho nghệ thuật, Tôi bỏ học, và rồi tôi xa rời nghệ thuật hoàn toàn.
Nhưng chỉ sau một vài năm, tôi nhận ra mình không thể từ bỏ nghệ thuật, và tôi quyết định đến gặp một nhà thần kinh học để trao đổi về căn bệnh run tay và được cho biết là tôi bị tổn thương thần kinh vĩnh viễn.
Rồi ông ấy đã xem qua đường thẳng nghuệch ngoạc của tôi, và nói, "Vậy, sao anh không chiều theo sự run rẩy?"
Nên tôi đã làm vậy. Về nhà, tôi vồ lấy cây bút chì, và chỉ khi đó tôi mới bắt đầu để cho bàn tay mình run và run
Tôi đã vẽ ra tất cả những hình ảnh nghuệch ngoạc.
Và ngay cả khi nó không phải là loại hình nghệ thuật mà tôi vô cùng say đắm, nó cũng khiến tôi cảm thấy rất tuyệt.
Và quan trọng hơn là, một khi tôi chấp nhận sự run rẩy, thì tôi nhận ra rằng tôi vẫn có thể làm nghệ thuật được.
Chỉ cần tôi tìm ra một cách tiếp cận khác để làm thứ nghệ thuật mà tôi muốn.
Bây giờ, tôi vẫn còn rất thích các phân mảnh của nghệ thuật chấm kim, nhìn thấy những dấu chấm nhỏ li ti gặp nhau để làm nên một tổng thể thống nhất.
Vì vậy tôi bắt đầu thử những cách khác đến với các mảnh hình ảnh ở nơi không bị ảnh hưởng bởi việc run tay giống như việc ngâm chân trong sơn và dẫm lên một bức tranh, hoặc, trong một cấu trúc 3D bao gồm những thanh gỗ xẻ (dày 2 inches và rộng 4 inches), tạo ra một hình ảnh 2D bằng cách đốt nó bằng đèn hàn.
Tôi phát hiện ra rằng, nếu tôi làm việc trên một quy mô lớn hơn với vật liệu lớn hơn, bàn tay của tôi thực sự sẽ không đau, và sau khi đi từ một cách tiếp cận nghệ thuật duy nhất, Cuối cùng thì tôi đã có thể đến gần sự sáng tạo mà hoàn toàn thay đổi nhận thức của tôi về nghệ thuật.
Đây là lần đầu tiên ý tưởng này nảy ra trong tôi nó chứa đựng một sự giới hạn thực sự có thể điều khiển sự sáng tạo.
Lúc đó, tôi đã hoàn tất việc học, và tôi đã rất vui mừng khi có được một công việc thật sự và cuối cùng có khả năng chi trả cho những dụng cụ nghệ thuật.
Tôi có chỉ có một ít dụng cụ, và tôi cảm thấy như tôi có thể làm nhiều hơn nữa với các dụng cụ mà tôi nghĩ rằng một nghệ sĩ cần được trang bị.
Thực ra, tôi thậm chí không có một cây kéo chuyên dụng.
Tôi đã sử dụng những cái kéo lớn cắt kim loại cho đến khi tôi lấy trộm một cây kéo từ văn phòng nơi tôi làm việc.
Vậy là tôi rời trường học, nhận một công việc, và được trả lương, Đích thân tôi đi đến cửa hàng nghệ thuật, và tôi điên cuồng mua sắm dụng cụ.
Và khi về đến nhà, tôi ngồi xuống và tôi ép bản thân mình phải cố gắng hết sức để tạo ra cái gi đó miễn là hoàn toàn mới lạ, không theo lối mòn.
Nhưng rồi tôi ngồi ở đó hàng giờ, và không có bất kì ý tưởng nào xuất hiện.
Những ngày tiếp theo đó, và sau đó nữa, nhanh chóng trượt vào một sự cạn kiệt sức sáng tạo.
Và tôi đã ở một nơi tối tăm trong một thời gian dài, mà không tạo ra thứ gì cả.
Và điều này thật vô lí, bởi vì cuối cùng tôi cũng có khả năng sống với nghề của mình, mà óc sáng tạo của tôi hoàn toàn trống rỗng.
Nhưng khi lần mò trong bóng tối, Tôi nhận ra tôi đã thực sự bị tê liệt bởi tất cả các lựa chọn mà trước đó không hề có.
Và đó là khi tôi nghĩ đến đôi bàn tay kinh hoàng,
Chiều theo bàn tay run.
Và tôi nhận ra rằng, nếu tôi thực sự muốn lấy lại sự sáng tạo, Tôi phải ngưng việc cố gắng hết sức để nghĩ mới đi, không theo lối mòn lại và trở lại lối mòn.
Tôi tự hỏi, tôi có thể trở nên sáng tạo không bằng cách tìm kiếm những hạn chế?
Nếu tôi tạo ra cái gì đó với một dụng cụ chỉ có giá 1 đô la?
Tại thời điểm đó, tôi đã tiêu tốn rất nhiều tiền cho những buổi chiều vâng, tôi đã tiêu tốn rất nhiều tiền cho những buổi chiều cà phê Starbucks nhưng tôi biết đôi khi bạn có thể muốn hơn một cốc, còn tôi thì gọi 50 cốc.
Đáng ngạc nhiên, họ lập tức mang đến, và sau đó với một số bút chì đã có, Tôi thực hiện dự án này chỉ với 80 cent.
Nó là thời điểm mà với tôi mọi thứ trở nên rõ ràng rằng chúng ta cần phải được giới hạn để trở thành vô hạn.
Tôi đã dùng cách tiếp cận thông thường áp dụng cho bức tranh của mình , và tự hỏi điều gì nếu, thay vì Sơn trên vải, tôi có thể vẽ trên ngực của tôi?
Vì vậy tôi vẽ 30 hình ảnh, mỗi lớp tại một thời điểm, lớp này đè lên lớp kia, với mỗi hình ảnh đại diện cho một ảnh hưởng trong cuộc sống của tôi.
Hoặc giả, thay vì sơn bằng cọ, Tôi có thể vẽ bằng nhát chặt karate? (Tiếng cười) Nên tôi nhúng tay minh trong sơn và tôi tấn công tấm vải, Tôi thực sĩ đã đánh đấm rất hăng đến nỗi làm bầm tím ngón tay út của mình và nó đã không thể duỗi thẳng được trong mấy tuần.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Hoặc, sẽ như thế nào nếu thay vì chỉ dựa vào bản thân tôi, tôi nhờ những người khác để tạo ra nội dung cho nghệ thuật?
Vì vậy, trong sáu ngày, tôi ở phía trước của webcam.
Tôi ngủ trên sàn nhà và tôi ăn thức ăn mang về và tôi yêu cầu mọi người gọi cho tôi và chia sẻ với tôi một câu chuyện về khoảnh khắc thay đổi cuộc sống.
Câu chuyện của họ đã trở thành nghệ thuật khi tôi đã viết chúng lên tấm vải xoay.
(Vỗ tay) Hoặc sẽ ra sao nếu thay vì làm cho nghệ thuật được trưng bày Tôi phá hủy chúng?
Điều này có vẻ như giới hạn cuối cùng, là một nghệ sĩ mà không có tác phẩm nghệ thuật.
Ý tưởng phá hủy này biến thành một dự án kéo dài một năm mà tôi gọi là Nghệ thuật " Tạm biệt " Nơi mà mỗi tác phẩm nghệ thuật phải bị phá hủy sau khi được tạo nên
Khi bắt đầu Nghệ thuật " Tạm biệt ", tôi tập trung vào việc cưỡng bức phá hủy , như hình ảnh này của Jimi Hendrix, thực hiện với hơn 7.000 que diêm.
(Tiếng cười) Sau đó, tôi khám phá ra việc tạo ra nghệ thuật phá hủy theo cách tự nhiên.
Tôi tìm kiếm những vật liệu tạm thời, như việc phun ra thực phẩm-- (Tiếng cười) — viên lát vỉa hè được vẽ bằng phấn và thậm chí cả rượu vang đông lạnh.
Lần lặp đi lặp lại cuối cùng của sự phá húy đã cố gắng để sản xuất một cái gì đó mà ban đầu nó không thực sự tồn tại.
Vì vậy, tôi xếp những cây nến trên bàn, thắp sáng chúng, và sau đó thổi nến đi, sau đó lặp đi lặp lại quá trình này với cùng một bộ nến, sau đó lắp ráp các đoạn video vào hình ảnh lớn hơn.
Do đó, hình ảnh cuối cùng là không bao giờ có thể nhìn thấy như một tổng thể vật lí.
Nó đã bị phá hủy trước khi nó từng tồn tại.
Trong quá trình thực hiện loạt Nghệ thuật " Tạm biệt ", Tôi tạo ra 23 phần khác nhau mà không có gì tổn tại thực sự dưới dạng vật lí.
Cái mà tôi nghĩ có thể sẽ là giới hạn cuối cùng thực sự hóa ra lại là là sự giải thoát cuối cùng mỗi khi tôi tạo ra thứ gì đó, sự phá hủy đưa tôi trở lại nơi trung lập nơi mà tôi cảm thấy được làm mới và sẵn sàng để bắt đầu dự án tiếp theo.
Điều đó không phải lúc nào cũng xảy ra.
Đã có lần khi dự án của tôi thất bại ngay khi bắt đầu, hoặc, thậm chí tệ hơn, sau khi mất rất nhiều thời gian cho chúng sản phẩm cuối cùng là thứ rất đáng xấu hổ.
Nhưng đã quyết tâm thực hiện , tôi vẫn tiếp tục và một cái gì đó thực sự đáng ngạc nhiên xuất hiện.
Mỗi khi tôi phá hủy một dự án, là tôi đã học cách để cho đi, cho đi kết quả, cho đi thất bại, và bỏ qua những khiếm khuyết.
Và trở lại, tôi thấy một quá trình của sáng tạo nghệ thuật đó là vĩnh viễn và không bị cản trở bởi kết quả.
Tôi tìm thấy bản thân mình trong một trạng thái của sự sáng tạo liên tục, chỉ nghĩ đến những gì tiếp theo và nhiều ý tưởng tuôn trào hơn bao giờ hết.
Khi tôi nghĩ về ba năm mà tôi từ bỏ nghệ thuật, xa rời ước mơ của tôi, chỉ sống như một cái máy, thay vì cố gắng tìm cách khác để tiếp tục ước mơ đó, Tôi chỉ buông xuôi , tôi đã từ bỏ
Và nếu như tôi đã không chiều theo bàn tay run?
Bởi vì chiều theo chúng đối với tôi không chỉ là về nghệ thuật và có kỹ năng nghệ thuật
Nó hóa ra là về cuộc sống, và có kỹ năng sống.
Bởi vì cuối cùng, hầu hết những gì chúng ta làm diễn ra ở đây, bên trong chiếc hộp, với nguồn lực hạn chế.
Học cách để được sáng tạo trong sự hạn chế của các giới hạn của chúng ta là hy vọng tốt nhất giúp chúng ta có thể biến đổi bản thân và, nói chung, biến đổi thế giới của chúng ta
Nhìn vào những hạn chế như là khởi nguồn của sự sáng tạo thay đổi hướng đi của cuộc đời tôi
Bây giờ, mỗi khi gặp phải trở ngại hoặc thấy mình gặp thử thách đôi khi tôi vẫn còn đấu tranh, nhưng tôi tiếp tục ở đó kiên trì với công việc và cố gắng để nhắc nhở bản thân mình về những khả năng, như sử dụng hàng trăm con sâu còn sống để tạo ra một hình ảnh, sử dụng một chiếc đinh ghim để xăm hình cho một trái chuối hoặc vẽ một hình ảnh với dầu bánh hamburger.
(Tiếng cười) Một trong những nỗ lực gần đây nhất của tôi là cố gắng để dịch những thói quen của sự sáng tạo mà tôi đã học được vào một cái gì đó người khác có thể sao chép được.
Giới hạn có thể là những nơi khác lạ nhất để khai thác sự sáng tạo, nhưng có lẽ một trong những cách tốt nhất để đưa chúng ta thoát khỏi lối mòn suy nghĩ lại thể loại và thách thức các tiêu chuẩn chấp nhận.
Và thay vì nói với nhau việc kiểm soát mỗi ngày đang sống, có lẽ chúng ta có thể nhắc nhở bản thân mỗi ngày để nắm bắt các giới hạn.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Khi chúng ta sử dụng từ "kiến trúc sư" hay "nhà thiết kế" chúng ta thường nghĩ đến một người chuyên nghiệp được trả công và chúng ta thường cho rằng chính những chuyên gia này sẽ là người giúp ta giải quyết những khó khăn trong thiết kế hệ thống lớn mà ta đối mặt như biến đổi khí hậu, đô thị hóa và mất công bằng xã hội
đó là một loại giả định về nghề nghiệp.
và tôi nghĩ nó thực sự sai lầm.
vào năm 2008, khi tôi chuẩn bị tốt nghiệp trường thiết kế sau vài năm, ra trường và có việc làm. thì điều này xảy đến.
Nền kinh tế thiếu việc làm.
Và vài thứ khiến tôi vỡ lẽ
Một là, đừng nghe những người tư vấn việc làm.
Và hai là, điều này quả là nghịch lý ấn tượng của ngành kiến trúc rằng là 1 xã hội, chúng ta không cần thêm các ý tưởng thiết kế nữa và vì thế ngành kiến trúc trở nên không có việc làm.
Nó thức tỉnh tôi rằng chúng ta nói rất sâu về thiết kế nhưng thực chất đằng sau kiến trúc là nền kinh tế mà ta lại không hề nhắc tới, và tôi nghĩ ta cần phải nói đến.
và điểm khởi đầu tốt chính là tiền lương của bạn.
Bởi thế, là 1 kiến trúc sư mới tốt nghiệp thuộc hạng bét, tôi vẫn mong chờ kiếm được 24.000 bảng.
tương đương với 36.000, 37.000 USD.
Hiện nay, nếu xét dân số toàn thế giới mức lương đó đưa tôi lên tốp 1,95% người giàu nhất, điều đó đặt ra câu hỏi là tôi đang làm việc cho ai?
sự thật khó chấp nhận là thực ra mọi thứ chúng ta gọi là kiến trúc ngày nay chỉ là việc thiết kế cho 1% dân số giàu nhất thế giới và vẫn luôn là thế.
Lý do chúng ta quên điều đó là bởi những khoảng thời gian trong lịch sử khi kiến trúc góp phần lớn để biến đổi xã hội, là quãng thời gian khi 1% sẽ xây dựng đại diện cho 99% còn lại, vì nhiều lý do, hoặc là bằng lòng nhân từ ở thế kỷ 19, chủ nghĩa cộng sản ở đầu thế kỷ 20, phúc lợi xã hội và gần đây nhất, tất nhiên là thổi phồng bong bóng bất động sản.
Và tất cả những sự bùng nổ đó, bằng nhiều cách, bây giờ đã tiêu tùng, và chúng ta quay trở lại tình trạng này khi những nhà thiết kế và kiến trúc tài ba nhất thế giới chỉ có thể làm việc cho 1% dân số
Hiện nay, không chỉ điều này ảnh hưởng xấu đến nền dân chủ, mặc dù tôi nghĩ là nó có ảnh hưởng, nó thực sự không phải là chiến lược kinh doanh thông minh.
Tôi nghĩ thử thách đối với thế hệ kiến trúc sư tiếp theo là làm thế nào để chúng ta biến khách hàng từ 1% thành 100%.
Và tôi muốn đưa ra 3 ý tưởng ngược đời để đạt được điều này.
Đầu tiên là, tôi nghĩ chúng ta cần làm rõ vấn đề rằng kiến trúc là xây nên các tòa nhà.
Thực tế, một tòa nhà là giải pháp đắt đỏ nhất bạn có thể nghĩ ra đối với hầu hết các vấn đề.
Và về cơ bản, thiết kế nên tập trung nhiều hơn nữa đến giải quyết vấn đề và tạo ra điều kiện mới.
Và sau đây là một câu chuyện.
Một văn phòng làm việc với một trường học và họ có một ngôi trường cũ kiểu Victoria.
Và họ nói với các kiến trúc sư rằng "Nhìn này, hành lang của chúng tôi quả là một cơn ác mộng
Chúng quá nhỏ. Chúng gây tắc nghẽn giữa các tiết học.
Khiến học sinh chen lấn xô đẩy. Chúng ta không thể kiểm soát được.
Bởi vậy chúng tôi muốn quy hoạch lại toàn bộ tòa nhà, và chúng tôi biết nó sẽ tốn vài triệu bảng, nhưng chúng tôi đành chấp nhận sự thật đó."
Và đội kiến trúc sư nghĩ về vấn đề này, và họ bỏ đi họ nói rằng "Thực ra, đừng làm thế.
Thay vào đó, hãy bỏ chuông báo
Và thay vì chỉ có một chuông báo cho một lần thì hãy lắp nhiều chuông và đổ chuông ở những nơi khác nhau, thời điểm khác nhau, phân bổ các luồng đi lại ở hành lang."
Nó cũng giải quyết vấn đề đó, nhưng thay vì mất vài triệu bảng bạn chỉ mất vài trăm bảng.
Trông giống như bạn đang tự đánh mất đi công việc của mình, nhưng không phải. Thực ra bạn đang trở nên hữu ích hơn.
Kiến trúc sư thực sự rất giỏi với kiểu tư duy xoay xở và chiến lược này.
Và vấn đề là, giống như nhiều chuyên gia thiết kế, chúng ta tập trung vào ý tưởng cung cấp một loại sản phẩm tiêu dùng đặc biệt, và tôi không cho rằng nó phải như trước nữa.
Ý thứ hai cần làm rõ là trong thế kỷ 20 này thì kiến trúc lớn là những tòa nhà khổng lồ với chi phí khủng.
Chúng ta thực sự đã bó hẹp chính bản thân vào lối tư duy của thời đại công nghiệp nghĩa là người có thể xây nên đô thị chỉ có thể là những tổ chức lớn hay tập đoàn, là những người đại diện cho chúng ta, mang lại cho cả cộng đồng dân cư các dự án độc lập, thống nhất và tất nhiên phải có tiền.
Bởi thế mà bạn sẽ có những khu dân cư độc lập và thống nhất dựa trên mô hình đại trà.
Và nhiều người thậm chí không thể chi trả nổi.
Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu các đô thị được xây dựng không phải bởi một bộ phận nhỏ có nhiều tiền mà bởi số đông ít tiền?
Và khi họ làm thế, họ sẽ nhìn nhận giá trị hoàn toàn khác về nơi mà họ muốn sống.
Và nó gợi ra nhiều vấn đề thú vị về việc kiến trúc các thành phố ra sao? Đầu tư phát triển thế nào?
Chúng ta sẽ bán dịch vụ thiết kế như thế nào?
Việc đó sẽ có ý nghĩa gì đối với xã hội dân chủ khi trao cho công dân quyền xây dựng?
Và theo một cách hiển nhiên thì vào thế kỷ 21, các thành phố có thể được xây dựng bởi chính người dân.
Và thứ ba, chúng ta cần nhớ rằng, dưới quan điểm kinh tế nghiêm túc, thiết kế nằm trong cùng hạng mục với giới tính và chăm sóc người già mà hầu hết được làm bởi những người không chuyên.
Điều đó rất tốt.
Hầu hết những việc đó diễn ra ngoài nền kinh tế tiền tệ. trong cái gọi là nền kinh tế xã hội hay nền kinh tế cốt lõi, nơi mà mọi người làm cho chính họ.
Và vấn đề là ở chỗ, cho đến tận bây giờ chỉ có nền kinh tế tiền tệ mới có tất cả cơ sở vật chất và công cụ đó.
Bởi thế thách thức mà chúng ta đối mặt là, làm thế nào để có được những công cụ, cơ sở vật chất và thể chế này cho nền kinh tế xã hội của ngành kiến trúc?
Nó bắt đầu với phần mềm nguồn mở.
Và trong những năm qua, nó đã dần chuyển đổi vào thế giới thực với phần cứng nguồn mở, đó là những bản thiết kế nhà được chia sẻ miễn phí mà bất kỳ ai cũng có thể tải về và sử dụng.
Và nó khiến cho các bản in 3D trở nên thực sự rất thu hút.
Đúng không? Khi bỗng nhiên bạn có một máy in 3D nguồn mở, mà các bộ phận được làm từ 1 máy in 3D khác.
Hay cùng ý tưởng đó, dành cho máy CNC, giống như một cái máy in lớn có thể cắt nhiều lát gỗ dán.
Những gì công nghệ này đang làm là giảm đáng kể lượng thời gian, tiền bạc và kỹ năng.
Điều đó đang thách thức lại ý tưởng rằng nếu bạn muốn cái gì đó giá rẻ thì nó phải là hàng đại trà.
Chúng đang đóng góp đáng kể vào năng lực sản xuất liên hợp.
Chúng ta đang hướng tới tương lai mà nhà máy ở khắp mọi nơi và dần dần điều đó đồng nghĩa với việc nhóm thiết kế là tất cả mọi người.
Đó quả là một cuộc cách mạng công nghiệp.
Khi ta cho rằng những xung đột tư tưởng chủ đạo mà chúng ta kế thừa đều xoay quanh câu hỏi này hoặc ai sẽ quản lý các phương thức sản xuất, và những công nghệ đó đang quay trở lại với giải pháp: thực tế, không ai cả. Mà tất cả chúng ta.
Chúng tôi hứng thú bởi ý nghĩa của nó đối với kiến trúc.
Bởi vậy, cách đây khoảng 1 năm rưới chúng tôi bắt đầu làm dự án WikiHouse, và nó là một hệ thống xây dựng mã nguồn mở.
Ý tưởng này nhằm đem các thiết kế đến với mọi người bằng cách lên mạng, truy cập 1 thư viện chia sẻ miễn phí những mô hình 3D mà họ có thể tải về và sửa lại hiện tại chính là SketchUp, bởi nó miễn phí, dễ sử dụng và chỉ cần một cú nhấp chuột họ có thể tạo ra một tá các file thiết kế mà kết quả là, cho phép họ in ra các phần của một ngôi nhà bằng máy CNC và 1 tấm vật liệu như gỗ dán
Và tất cả các phần đều được đánh số, về cơ bản cái mà bạn nhận được sẽ là một bộ lắp ráp IKEA khổng lồ.
(cười lớn) Và chúng khớp với nhau mà không cần cái bu-lông nào
Nó dùng nêm và các kết nối chốt.
Thậm chí cái búa để làm nó cũng có thể được tái hiện trên mặt cắt.
Một nhóm khoảng 2-3 người làm việc với nhau có thể làm được vậy.
Họ không cần bất kỳ kỹ năng xây dựng truyền thống nào.
Họ không cần một loạt các dụng cụ điện hay những thứ tương tự, và họ có thể xây một ngôi nhà nhỏ chừng cỡ này trong vòng khoảng 1 ngày.
(vỗ tay) Và thành quả bạn nhận được chỉ là bộ khung cơ bản của một ngôi nhà sau đó bạn có thể lắp đặt các hệ thống như cửa sổ sơn, hệ thống cách nhiệt và các tiện nghi dựa trên tiêu chí rẻ và có sẵn.
Tất nhiên, nó vẫn chưa hoàn thiện.
Chúng tôi mới tiến đến đây, bởi thế mà ngôi nhà chưa thể là sản phẩm hoàn thiện.
Với 1 máy CNC, bạn có thể tạo thêm các phần cho ngôi nhà suốt vòng đời của nó hay thậm chí tạo ra nhà bên cạnh.
Qua đó ta thấy mầm mống của một hệ thống nguồn mở hoàn toàn, có tiềm năng trở thành mô hình phát triển đô thị do-người-dân.
Hiện tại, chúng tôi và vài người khác đã tạo nên một số mẫu mới trên khắp thế giới và một số bài học rất thú vị ở đây.
Một trong số đó là vì nó rất gần gũi.
Người ta không biết là mình đang xây dựng hay chơi đùa.
Nhưng quy tắc mở đi trực tiếp vào những chi tiết thực tế và gần gũi.
Đừng bao giờ thiết kế 1 bộ phận không thể lắp đặt được.
Hoặc khi bạn đang thiết kế hãy chắc chắn rằng bạn đang làm đúng hoặc nếu có sai, cũng chẳng sao, bởi tính cân đối.
Có lẽ nguyên tắc sát sườn nhất với chúng ta là nguyên tắc của Linus Torvalds, người tiên phong cho nguồn mở đó là ý tưởng của "Hãy lười như một con cáo."
Đừng mãi tái sáng chế cái bánh xe.
Hãy chọn cái hiệu quả, và dùng nó phục vụ nhu cầu của bạn.
Trái ngược với mọi thứ bạn được dạy ở trường kiến trúc, sao chép là tốt.
Nó phù hợp, bởi thực ra, cách tiếp cận này không phải là mới.
Nó thực ra là cách chúng ta xây dựng cả ngàn năm trước cuộc Cách mạng Công nghiệp trong việc xây dựng tập thể này.
Khác biệt duy nhất giữa kiến trúc truyền thống địa phương và kiến trúc nguồn mở có lẽ là kết nối internet, nhưng sự khác biệt đó thực sự rất lớn.
Chúng ta chia sẻ toàn bộ Wikihouse với giấy phép Sáng chế Phổ biến và nay điều vừa mới diễn ra là các nhóm thiết kế trên khắp thế giới đang bắt đầu lấy các thiết kế, dùng chúng, truy cập và ráp chúng lại với nhau, và nó thật kỳ diệu.
Có một nhóm rất thú vị ở vùng Christchurch, New Zealand nhìn vào bản vẽ phát triển nhà chống động đất, và nhờ giải thưởng của TED, chúng tôi đang làm việc với một nhóm rất tuyệt vời ở khu ổ chuột tại Rio để lắp đặt một nhà máy công cộng và trường đại học trên phạm vi nhỏ.
Đó là những khởi đầu vô cùng nhỏ, và thực ra tuần trước đã có nhiều người hơn bắt đầu kết nối và họ còn chưa hiện lên bản đồ này.
Tôi hi vọng lần sau xem nó, bạn sẽ thậm chí không nhìn thấy bản đồ nữa.
Chúng tôi nhận thức rằng WikiHouse là câu trả lời rất nhỏ. nhưng là câu trả lời nhỏ cho 1 câu hỏi vô cùng lớn, mà trên toàn cầu, vào thời điểm hiện tại, các thành phố phát triển nhanh nhất không phải là thành phố chọc trời.
Chúng là những thành phố tự tạo dưới dạng này hay khác.
nếu chúng ta đang nói về thành phố của thế kỷ 21, đây là những người sẽ tạo ra nó
Thế đấy, dù muốn hay không, hãy chào đón nhóm thiết kế lớn nhất thế giới.
Bởi vậy nếu chúng ta nghiêm túc với các vấn đề như biến đổi khí hậu, đô thị hóa và sức khỏe, thực sự, các mô hình phát triển hiện nay không đi theo hướng đó.
Như tôi nhớ Robert Neuwirth nói rằng, không một ngân hàng hay tập đoàn hay chính phủ hay tổ chức phi chính phủ nào có khả năng làm được điều này nếu chúng ta chỉ coi người dân là người tiêu dùng.
Mặc dù vậy, sẽ thật lạ lùng nếu chúng ta tập trung phát triển giải pháp không chỉ cho vấn đề về kiến trúc mà chúng ta vẫn đang nghiên cứu mà cả vấn đề cơ sở hạ tầng như điều hòa sử dụng năng lượng mặt trời, năng lượng và hệ thống vệ sinh ngoài mạng lưới -- giá rẻ, nguồn mở, các giải pháp đạt hiệu quả cao mà bất kỳ ai cũng có thể làm dễ dàng và tập trung chúng vào 1 nơi nơi chúng được sở hữu và sử dụng chung bởi mọi người?
Một dạng như Wikipedia cho đồ dùng?
Một khi điều gì đó phổ biến, thì nó sẽ luôn ở đó.
Nó sẽ ảnh hưởng đến luật pháp như thế nào?
Và tôi nghĩ công nghệ cùng phe với ta.
Nếu các dự án thiết kế lớn ở thế kỷ 20 là dân chủ hóa tiêu dùng như Henry Ford, Levittown, Coca-cola, IKEA -- tôi nghĩ các dự án thiết kế lớn của thế kỷ 21 là dân chủ hóa sản xuất.
Và khi nào nó đến với kiến trúc ở các đô thị, đó sẽ là điều đáng bàn.
Xin chân thành cảm ơn.
(vỗ tay)
(Âm nhạc) (Vỗ tay) Cảm ơn.
Xin chào tất cả mọi người.
Ban-gap-seum-ni-da (Rất vui được gặp quí vị).
Tôi muốn chia sẻ với quí vị một chút về tôi tận hưởng cuộc sống của tôi.
Nhìn tôi có vẻ thành công và hạnh phúc khi đứng trước quí vị hôm nay, nhưng tôi đã từng bị trầm cảm trầm trọng và hoàn toàn tuyệt vọng.
Đàn vĩ cầm, là tất cả đối với tôi, đã trở thành một gánh nặng nề cho tôi.
Mặc dù nhiều người đã cố gắng an ủi và động viên tôi, nhưng lời nói của họ nghe như tiếng ồn ào vô nghĩa.
Khi tôi tưởng chừng như tuyệt vọng sau nhiều năm chịu đựng, tôi bắt đầu tái khám phá sức mạnh thực sự của âm nhạc.
(Âm nhạc) Ngay giữa thử thách cam go, chính âm nhạc đã cho tôi và khôi phục tâm hồn của tôi.
Nguồn an ủi âm nhạc đã cho tôi là không thể tả được, và đó cũng thực sự là một kinh nghiệm mở mắt cho tôi, và hoàn toàn thay đổi quan niệm của tôi về cuộc sống và giải phóng tôi khỏi áp lực trở thành một nghệ sĩ vĩ cầm tài danh.
Quí vị có cảm thấy như là mình cô đơn?
Tôi hy vọng rằng khúc nhạc này sẽ chạm đến và chữa lành trái tim của quí vị, như nó đã làm với tôi
(Âm nhạc) (Vỗ tay) Cảm ơn.
Hiện tại, tôi dùng âm nhạc để đi đến trái tim mọi người và đã thấy không hề có ranh giới.
Khán giả của tôi là bất cứ ai ở đây để lắng nghe, ngay cả những người không quen thuộc với âm nhạc cổ điển.
Tôi không chỉ chơi tại các hội trường hòa nhạc cổ điển danh tiếng như Hội trường Carnegie và Trung tâm Kennedy, mà còn trong các bệnh viện, nhà thờ, nhà tù, và các khu dành riêng cho bệnh nhân phong cùi đó là đề cập đến một vài thôi.
Giờ đây, với đoạn nhạc cuối cùng, tôi muốn cho quí vị thấy nhạc cổ điển cũng có thể rất vui, sôi động, và nó cũng có thể rung động quí vị .
Hãy để tôi giới thiệu công trình mới của tôi, "Baroque in Rock", nó đã trở thành một đĩa vàng gần đây.
Đó là một vinh dự lớn cho tôi.
Tôi nghĩ, trong khi tôi đang tận hưởng cuộc sống của tôi như một nhạc sĩ hạnh phúc, Tôi nhận được nhiều sự công nhận hơn tôi tưởng.
Nhưng giờ tới lượt quí vị.
Thay đổi những quan niệm sẽ không chỉ biến đổi quí vị mà luôn cả toàn thế giới.
Nên tận hưởng cuộc sống với mọi thứ mình có, và chia sẻ nó với thế giới.
Tôi thực sự muốn được chứng kiến một thế giới biến đổi nhờ quí vị, những người của TED.
Hãy vui với cuộc sống của mình, và chờ đó.
(Âm nhạc) (Vỗ tay)
Khi còn là cậu bé Tôi thường nhìn qua kính hiển vi của cha tôi để nhìn các con bọ cánh cứng được giữ trong hổ phách mà ông giữ ở nhà
Chúng được bảo quản khá tốt về mặt hình thái mà nói rất phi thường
Và chúng tôi từng tưởng tượng rằng một ngày nào đó, chúng sẽ sống lại bò ra khỏi lớp nhựa và, nếu có thể bay, chúng sẽ bay đi.
Nếu 10 năm trước đây, bạn hỏi tôi liệu chúng ta có thể giải mã bộ gen của động vật đã tuyệt chủng, tôi sẽ nói với bạn rằng, không chắc lắm.
Nếu bạn hỏi liệu chúng ta thật sự có thể khôi phục một loài đã tuyệt chủng, tôi có thể nói đó là ý nghĩ viển vông.
Nhưng thực tế tôi đang đứng ở đây, hôm nay, thật ngạc nhiên để cho bạn biết không chỉ việc giải mã những bộ gen tuyệt chủng có thể thực hiện được, một hiện thực thời hiện đại mà ngày cả việc hồi sinh một loài đã tuyệt chủng thực sự trong tầm với của chúng ta, có lẽ không phải từ những con côn trùng trong hổ phách-- thực ra, con muỗi này được sử dụng để lấy cảm hứng cho phim "Công Viên Kỉ Jura" — chứ không phải từ loài voi Ma Mút rậm lông, từ phần còn lại được bảo quản tốt của voi Ma Mút rậm lông chôn vùi trong băng giá vĩnh cửu.
Những con voi rậm lông là một trường hợp đặc biệt thú vị, hình ảnh tinh túy của kỷ băng hà.
Chúng to lớn, xồm xoàm.
Chúng có ngà lớn, và chúng ta dường như có một kết nối rất sâu sắc với chúng, như chúng ta có với voi hiện đại
Có lẽ bởi vì voi hiện đại và chúng ta có nhiều điểm chung.
Chúng chôn đồng loại bị chết. Chúng dạy thế hệ kế cận
Chúng có mối liên kết xã hội rất gần gũi,
Hoặc có lẽ thực sự là vì chúng ta đang bị ràng buộc bởi quá khứ xa xăm, bởi vì voi, như chúng ta, cùng có nguồn gốc từ châu Phi khoảng 7 triệu năm trước. Khi nơi cư trú và môi trường sống thay đổi chúng ta như những chú voi, di cư vào khu vực châu Âu và châu Á.
Vì vậy voi ma mút lớn đầu tiên xuất hiện trong bối cảnh đó là meridionalis, chúng có chiều cao 4m cân nặng khoảng 10 tấn, và là loài thích nghi với vùng đất có rừng gỗ, và lan toả từ Tây Âu xuyên suốt đến Trung Á, băng qua cây cầu vùng Bering và tiến vào nhiều vùng của Bắc Mỹ.
Và sau đó, một lần nữa, khi khí hậu thay đổi như nó vốn thế, và môi trường sống mới mở ra, chúng ta thấy sự xuất hiện của loài thích nghi với thảo nguyên được gọi là trogontherii ở Trung Á đẩy lui loài meridionalis vào Tây Âu.
Rồi vùng đồng cỏ hoang mạc ở Bắc Mỹ mở ra, mở đường cho sự xuất hiện của loài ma mút Columbia một loài lớn, không có lông ở Bắc Mỹ.
Và thực sự chỉ khoảng 500.000 năm sau đó chúng ta thấy sự xuất hiện của loài rậm lông, loài chúng ta đều biết đến và yêu mến, lan toả từ Đông Bering, điểm khởi đầu xuyên qua Trung Á, một lần nữa đẩy loài Trogontherii ra khỏi vùng đó thông qua Trung Âu, và trên hàng trăm ngàn năm di trú qua lại giữa vùng đất nối Bering trong thời kỳ đỉnh điểm của thời kì sông băng và giao thoa trực tiếp với loài họ hàng Columbia sống tại miền nam, ở đó chúng tồn tại trên hàng trăm ngàn năm trong thời kì khí hậu chuyển đổi đầy khó khăn.
Loài vật với sức chịu đựng dẻo dai này chống chọi rất tốt với sự chuyển đổi về nhiệt độ và môi trường
Và chúng tồn tại trên đại lục cho đến khoảng 10.000 năm trước, và ngạc nhiên làm sao, chúng sống trên những nhỏ đảo ngoài khơi Siberi và Alaska cho đến khoảng 3.000 năm trước.
Khi đó Ai Cập đang xây dựng các kim tự tháp và loài rậm lông này vẫn còn đang sống trên các hòn đảo.
Và sau đó chúng biến mất.
Như 99% các loài động vật đã từng sống, chúng bị tuyệt chủng, có thể là do khí hậu nóng lên và sự xâm lấn nhanh của rừng rậm lan toả về phía bắc, và cũng như gần đây nhất, Paul Martin vĩ đại từng cho rằng, có lẽ do sự săn bắt quá mức trong kỉ Pleistocen, những cuộc săn bắn lớn đã khiến chúng tuyệt chủng.
May mắn thay, chúng tôi tìm thấy hàng triệu xác còn tồn tại rải rác khắp vùng băng giá vĩnh cửu, bị chôn vùi sâu tại Siberia và Alaska, và chúng tôi có thể đi tới đó và đưa chúng lên.
Và công tác bảo tồn, một lần nữa, giống như những con côn trùng [hổ phách], thật phi thường.
Ở đây bạn có răng, xương còn máu mà trông giống như máu, bạn có lông chúng, bạn có những cái xác nguyên vẹn hay những cái đầu mà vẫn còn có bộ não trong đó.
Vì vậy việc bảo tồn và sự tồn tại của DNA phụ thuộc vào nhiều yếu tố, và tôi phải thừa nhận, hầu hết những yếu tố đó chúng ta không rõ cho lắm nhưng tùy thuộc vào thời điểm sinh vật chết, và nó được chôn vùi nhanh đến mức nào, độ sâu của sự chôn vùi đó tính bất biến của nhiệt độ trong môi trường chôn vùi đó sẽ quyết định thời gian tồn tại của DNA bất chấp những thay đổi địa chất theo thời gian.
Và một số bạn ở đây sẽ ngạc nhiên khi biết thời gian không phải là yếu tố quyết định, không phải là thời gian bảo tồn bao lâu, mà quan trọng nhất là sự nhất quán của nhiệt độ tại nơi bảo tồn
Vì vậy, nếu chúng ta đã quan sát sâu vào trong xương và răng, thứ mà thực sự sống còn qua quá trình hoá thạch phần DNA một thời còn nguyên vẹn, bao bọc chặt xung quanh protein histone, hiện đang bị tấn công bởi các vi khuẩn từng sống cộng sinh với voi ma mút trong nhiều năm suốt cuộc đời của nó.
Vì vậy, những vi khuẩn cộng sinh, cùng với các vi khuẩn có trong môi trường, nước tự nhiên và ôxy, thực sự phá vỡ các DNA thành những mảnh DNA nhỏ bé rời rạc đến mức mọi thứ bạn có chỉ là các mảnh rời có chứa từ 10 base pair, trong trường hợp tốt nhất, một vài trăm base pair theo chiều dài.
Vì vậy hầu hết các hóa thạch hiện có trong cơ sở mẫu hóa thạch hoàn toàn bị tước hết những dấu hiệu hữu cơ.
Nhưng một vài trong số đó thực sự có các mảnh DNA đã tồn tại qua hàng ngàn, thậm chí một vài triệu năm thời gian.
Và bằng cách sử dụng kỷ thuật vô trùng tối tân nhất chúng tôi đã thiết kế nhiều quy trình để có thể thực sự lấy DNA ra từ trong đống bầy nhầy này, các bạn ở đây sẽ không ngạc nhiên khi biết rằng tôi lấy một mẩu xương hay răng của một con voi ma mút tôi tách chiết DNA và có được DNA của voi ma mút, nhưng đi cùng với nó là vi khuẩn từng sống với voi ma mút và phức tạp hơn, tôi sẽ lấy tất cả các DNA sống sót trong môi trường đó cùng với nó, rồi thì các vi khuẩn, nấm, và mọi thứ....
Một lần nữa, không có gì đáng ngạc nhiên khi một con voi ma mút bảo quản trong băng giá vĩnh cửu sẽ có thứ gì đó khoảng 50 phần trăm là DNA của voi ma mút, trong khi đó có một số thứ có lẽ từ loài voi ma mút Colombia, sống & và chôn vùi trong môi trường có nền nhiệt cao, bao phủ khoảng 3-10% nội sinh.
Nhưng chúng tôi đã nghĩ ra những cách tối ưu hơn qua đó có thể thực sự phân biệt và lấy được DNA của voi ma mút từ những DNA không phải của chúng, với những tiến bộ trong kỹ thuật giải trình tự số lượng lớn, chúng tôi thực sự có thể thực hiện được điều này, và bằng kỹ thuật tin sinh học, chúng tôi sắp xếp lại tất cả các mảnh DNA rời rạc nhỏ bé của voi ma mút và đặt lên trên sườn trình tự của bộ nhiễm sắc thể của một con voi châu Á hay châu Phi.
Và bằng cách đó, chúng tôi thực sự có được tất cả các điểm nhỏ khác biệt giữa một con voi ma mút và một con voi châu Á. Vậy chúng ta biết gì về voi ma mút sau đó?
Vâng, bộ gen khổng lồ là gần như đầy đủ, và chúng ta biết rằng nó quả thực rất lớn.
Voi ma mút mà. Vậy, một bộ gen linh trưởng có khoảng ba tỷ base pair, nhưng bộ gen của một con voi và voi ma mút nhiều hơn khoảng 2 triệu base pair, và hầu hết trong số đó bao gồm các cặp DNA nhỏ lặp đi lặp lại do đó rất khó để thực sự tái sắp xếp toàn bộ cấu trúc của bộ gen.
Vì vậy, có được thông tin này cho phép chúng tôi trả lời một trong những câu hỏi thú vị về mối quan hệ giữa voi ma mút và họ hàng của nó đang sống ngày nay loài voi châu Phi và voi châu Á. Tất cả đều có chung một tổ tiên từ bảy triệu năm trước, nhưng bộ gen của voi ma mút cho thấy nó bắt nguồn từ một tổ tiên chung gần đây nhất với voi châu Á khoảng sáu triệu năm trước, vậy nên nó có họ hàng gần hơn với loài voi châu Á.
Với những tiến bộ trong công nghệ ADN cổ, chúng ta thực sự có thể bắt đầu giải mã những bộ gen của các loài ma mút đã tuyệt chủng khác mà tôi đã đề cập và tôi chỉ muốn nói về hai trong số đó, loài ma mút rậm lông và loài Columbia, cả hai đều đã sống rất gần gũi với nhau trong thời kì đỉnh điểm của thời kì sông băng Vì vậy, khi các sông băng lan toả rộng ở Bắc Mỹ loài rậm lông bị đẩy lui vào vùng chuyển tiếp sinh thái cận sông băng và giao thoa với những loài họ hàng sống ở phía nam, tại đây chúng cùng chia sẻ nơi ẩn náu này và không chỉ là nơi ẩn náu không thôi.
Có vẻ như chúng đã lai giống với nhau.
Và đây không phải là một đặc điểm hiếm gặp trong loài thú họ voi, bởi vì hoá ra các chú voi đồng cỏ hoang mạc lớn sẽ áp đảo những chú voi rừng nhỏ hơn trong việc giành lấy con cái.
Vậy nên loài ma mút to lớn không lông Columbia áp đảo các chú rậm lông nhỏ hơn.
Không may là điều này khiến tôi nhớ lại thời trung học.
(Tiếng cười) Vì vậy vấn đề này không phải là tầm thường, khi nói tới việc chúng tôi muốn phục hồi loài đã tuyệt chủng, vì hoá ra một con voi châu Phi và một con voi châu Á thực sự có thể lai giống và sinh ra voi con sống tốt và điều này đã thực sự tình cờ xảy ra rong một vườn thú ở Chester, Vương Quốc Anh, năm 1978.
Vì vậy, điều đó có nghĩa rằng chúng ta có thể thực sự lấy bộ nhiễm sắc thể của voi châu Á điều chỉnh sắp xếp chúng vào những vị trí khác biệt với gen của loài voi ma mút mà chúng ta đã biết rõ, chúng ta có thể đặt nó vào trong một tế bào đã loại nhân biệt hoá nó thành tế bào gốc, sau đó biệt hóa nó vào thế tế bào tinh trùng chẳng hạn thụ tinhnhân tạo vào trong tế bào quả trứng của voi châu Á qua một tiến trình gian khổ lâu dài, thực sự mang lại một cái gì đó trông như thế này.
Ở đây không phải là bản sao chính xác, bởi vì các mảnh DNA còn thiếu mà tôi đã nói với bạn không cho phép chúng tôi xây dựng chính xác cấu trúc, nhưng nó sẽ tạo ra một cái gì đó mà ta nhìn và cảm thấy rất giống một con voi ma mút rậm lông.
Khi tôi kể điều này với bạn bè mình, chúng tôi thường nói về việc tôi sẽ nuôi chúng ở đâu?
Tôi sẽ chọn nơi nào làm nơi sinh sống cho chúng?
Hiện nay, không có khí hậu hay môi trường sống thích hợp cho chúng.
Đó thực sự không phải hoàn toàn đúng như vậy.
Hoá ra có những dải đất ở phía bắc Siberi và Yukon thực sự có thể làm nơi sinh sống cho một con voi ma mút.
Hãy nhớ rằng, đây là loài vật có sức chịu đựng dẻo dai đã sống qua nhiều dạng khí hậu khắc nghiệt.
Vì vậy, vùng đất này sẽ là nơi sinh sống tốt cho nó, và tôi phải thừa nhận rằng có một phần trẻ con trong chính bản thân tôi, cậu bé trong tôi, mong muốn được nhìn thấy những sinh vật đồ sộ oai vệ, bước qua vùng băng giá vĩnh cửu ở phía bắc một lần nữa, nhưng tôi phải thừa nhận đó là một phần người lớn trong tôi đôi khi tự hỏi liệu chúng ta có nên làm thế.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Ryan Phelan: Đừng đi vội
Bạn đã để lại cho chúng tôi một câu hỏi.
Tôi chắc rằng tất cả mọi người đang hỏi điều này khi anh nói "Liệu chúng ta có nên làm thế?"
Cảm giác như anh đang dè dặt, khi mà đã trao cho chúng tôi một tầm nhìn về tính khả thi của điều đó.
Vậy sự dè dặt của anh là về cái gì?
Hendrik Poinar: tôi không nghĩ đó là sự dè dặt
Tôi chỉ nghĩ rằng chúng ta phải suy nghĩ rất sâu sắc về những tác động, hệ luỵ trong những hành động của chúng ta, Vậy nên miễn là chúng ta có những cuộc thảo luận sâu sắc rõ ràng như chúng ta đang làm đây, tôi nghĩ rằng chúng ta có thể đi đến một giải pháp hợp lí về lí do thực hiện điều đó
Nhưng tôi chỉ muốn chắc rằng chúng ta dành thời gian suy nghĩ về việc tại sao chúng ta lại "dành thời gian để suy nghĩ về "cái lí do" làm điều đó trứơc đã"
RP: Hoàn hảo. Trả lời hoàn hảo. Cảm ơn anh rất nhiều, Hendrik.
HP: Cảm ơn. (Vỗ tay)
Tôi gần như là một tín đồ truyền tin cuồng loạn
Tôi vẫn luôn biết rằng thời đại của thiết kế đang rất gần, gần giống như một sự cất đi
Nếu hôm nay trời nắng đẹp, tôi nghĩ "Oh, chúa đã có một ngày thiết kế tuyệt vời."
hoặc là tôi đi dự triển lãm và thưởng lãm một tác phẩm đẹp của một họa sĩ đẹp một cách đặc biệt, tôi muốn nói như thế ông ấy vẽ tốt vì ông ấy rõ ràng có mắt thẩm mỹ để hiểu được những gì mình cần làm.
Và tôi thật sự tin rằng thiết kế là hình thức cao nhất của sự biểu đạt sáng tạo
Đó là lý do ngày hôm nay tôi sẽ trò chuyện với các bạn về thời đại của thiết kế và thời đại của thiết kế là thời đại mà thiết kế vẫn là về nội thất xinh xắn, vẫn là những tấm áp phích, vẫn là những chiếc xe tốc độ cao, và là những gì bạn nhìn thấy ở MoMA hôm nay.
Nhưng thật ra, những gì tôi thật sự muốn giải thích cho công chúng và khán giả của MoMA là những chiếc ghế ấn tượng nhất là những chiếc ghế được làm ra bởi một con rô-bốt, giống như chiếc ghế xinh đẹp này của Dirk Vander Kooji, nơi mà con rôbốt bơm một chất liệu giống như kem đánh răng tạo ra từ những phần tái chế của tủ lạnh như thể nó giống như một cây kẹo lớn, và làm ra một cái ghế từ khối kẹo đó.
Hoặc thiết kế hiệu quả là những phông chữ điện tử mà chúng ta lúc nào cũng sử dụng đến và điều đó trở thành một phần đặc điểm nhân diện của chúng ta.
Tôi muốn mọi người hiểu rằng thiết kế có vai trò to lớn hơn rất nhiều chứ không phải chỉ là những cái ghế xinh xắn, Nó là điều đầu tiên và trước nhất trong mọi thứ xung quanh chúng ta trong cuộc sống của chúng ta.
Và điều thú vị là phần nhiều những gì chúng ta đang nói trong tối hôm nay không phải là thiết kế giản đơn mà là thiết kế tương tác.
Trên thực tế, thiết kế tương tác là điều mà tôi đang cố gắng đưa vào trong bộ sưu tập của Bảo tàng Nghệ Thuật Đương Đại. trong một vài năm qua, bắt đầu không quá dè dặt mà bắt đầu thẳng với những tác phẩm như tác phẩm của Martin Wattenberg -- cái cách mà một chiếc máy tự chơi cờ với bản thân nó, như bạn thấy ở đây, hoặc của Lisa Strausfeld và các cộng sự, giao diện Đường trong chương trình Một Máy tính xách tay cho mỗi Trẻ em, các nhạc cụ Tenori-On củaToshio Iwai, và Bóng Quái Vật của Philip Worthington, và các quyển sách cảm ứng của John Maeda, và cả "Tôi muốn bạn muốn tôi" của Jonathan Harris và Sep Kamvar.
Đây là một trong số những thứ đạt được thực sự có vai trò giới thiệu ý tưởng về thiết kế tương tác tới công chúng.
Nhưng gần đây nhất, tôi đang cố gắng rất nhiều để thậm chí đi sâu hơn vào ngành thiết kế tương tác với những ví dụ mà về mặt cảm xúc thực sự rất gợi mở và đó thực sự giải thích cho thiết kế tương tác ở mức độ mà hầu như không thể bị chối từ.
Wind Map, đồ hoạ bởi Wattenberg và Fernanda Viégas, Tôi không chắc là bạn đã xem qua nó chưa --nó thực sự tuyệt vời
Nó mô tả ranh giới nước Mỹ như thể một cánh đồng lúa mì ngả nghiêng trong cơn gió đưa tới cho bạn một bức tranh hình ảnh sống động về những điều xảy ra trong những cơn gió tại Mỹ
Nhưng, cũng gần đây, chúng ta bắt đầu có những video game đó là căn nguyên khiến tình hình trở nên ác liệt theo một cách thú vị (cười) Vẫn có người tin rằng nó có những mặt tốt và xấu
và tôi thực sự nhận thấy điều đó rất gây tò mò về những phản ứng mà chúng ta đã đặt ra để cho video game trong bộ sưu tập của MoMA
Trứơc hết, Tạp chí New York lúc nào cũng cũng nói thế này
Tôi yêu chúng. Chúng ta đang đứng trên góc độ đúng
Chúng ta đang ở đỉnh cao trí thức-- điều đó thật táo bạo, thật gan dạ và tài giỏi, Thật tuyệt.
Một cách dè dặt, chúng ta đã ở mức cao hơn trong cung đường chéo của những tình huống khác nhưng đó cũng ổn thôi. (Cười) Nhưng cũng có những phê bình nghệ thuật.
Thật thú vị Đầu tiên là Jonathan Jones từ tờ báo The Guardian
"Sorry, MoMA, Video game không phải là nghệ thuật."
Tôi có nói chúng là nghệ thuật đâu nhỉ? Tôi chỉ đang nói về thiết kế tương tác thôi mà.
"Triển lãm trò Pac-Man và Xếp Gạch cùng với tác phẩm của Picasso và Van Gogh"-- Chúng cách nhau cả hai tầng lầu cơ mà. (Cười)-- "Có nghĩa là chấm hết cho bất cứ sự hiểu biết thực sự nào về nghệ thuật."
Tôi mang đến sự diệt vong cho thế giới.
Bạn biết đấy? Chúng ta đang nói về sự cất đi phải không?
Vậy thì nó đang tới đó Và Jonathan Jones đang biến nó thành sự thật.
Cùng bài báo của The Guardian lại bác bỏ "Video game có phải là nghệ thuật: sự tranh luận này là không nên có"
Tuần trước, bài báo phê bình nghệ thuật của tờ Guardian cho rằng trò chơi thì không có tư cách là nghệ thuật. Nhưng liệu anh ta nói có đúng?
Điều này quan trọng không?" Cám ơn, Điều này có quan trọng?
Bạn biết đấy, như thể là một lần nữa, toàn bộ vấn đề về thiết kế bị hiểu lầm là nghệ thuật. hoặc là ý tưởng khuếch tán quá rộng khiến cho những nhà thiết kế khao khát muốn được gọi là nghệ nhân.
Không. Những nhà thiết kế khao khát trở thành những nhà thiết kế vĩ đại.
Cám ơn. Điều này là quá đủ rồi
Hiệp sĩ trong bộ giáp sắt chói loá của tôi, John Maeda, không gây ra bất kì ấn tượng nào, đứng ra tuyên bố hùng hồn về việc tại sao trò chơi video lại thuộc về MoMA.
Điều đó thật thú vị. Tôi nghĩ nó đúng với bản chất của sự việc
Nhưng sau đó, lại có một bài báo tự phụ tuyệt vời từ tờ báo Tân Cộng Hoà, rất tự phụ viết bởi Liel Leibovitz đã nói rằng," MoMa đã nhầm lẫn video game là nghệ thuật."
Một lần nữa. " Viện bảo tàng đặt Pac-Man cạnh tác phẩm của Picasso."
Lại nữa. "Điều này khiến mục đích chính bị lệch lạc."
Mà này. Chính anh mới đang hiểu lệch vấn đề.
Hãy xem những câu hỏi trên đây được hỏi rất thẳng thừng "Video game là nghệ thuật ư? Không, chúng không phải là nghệ thuật vì chúng hoàn toàn là thứ gì đó rất khác: đoạn mã."
Vậy tác phẩm của Picasso cũng không phải vì nó chỉ là bức tranh sơn dầu thôi, đúng không?
Thật thú vị khi quan sát làm thế nào mà những mớ lông này bị rối tung cả lên và những phản ứng này lại quá kịch liệt.
Và bạn biết gì không?
Hạng mục trong liên hoan phim video quốc tế cũng không có nhiều phản ứng đến như vậy. (Cười) Tôi nghĩ điều này thực sự thú vị
Chúng ta đang nói đến những con ngựa nhảy múa, nhưng tôi thực sự ganh tị với Trung Tâm Nghệ Thuật Walker vì đã tổ chức liên hoan này vì nó rất tuyệt vời
Đây là câu trích của Flaubert mà tôi thích: "Tôi đã luôn cố sống trong một toà tháp ngà nhưng có một cơn thuỷ triều rác rưởi đập liên hồi vào chân tường đe doạ huỷ hoại nó."
Tôi tự cho mình là cơn thuỷ triều rác rưởi đó đấy
(Cười) (Vỗ Tay) Bạn biết là chúng ta phải trải qua những điều đó.
Thậm chí trong những năm 1930, nhiều đồng nghiệp của tôi cố gắng tổ chức một buổi biễu diễn nghệ thuật trừu tượng nhưng mọi thứ bị ngừng lại bởi viên chức văn hóa vì họ kết luận rằng những thứ đó không phải nghệ thuật
Điều này đã xảy ra, và sẽ xảy ra trong tương lai nhưng hiện tại tôi có thể nói với bạn rằng, tôi thực sự rất tự hào vì có thể gọi Pac-Man là một phần của bộ sưu tập MoMA
Cũng như trò xếp gạch, chẳng hạn, bản gốc của Liên Xô cũ
Bạn biết khối lượng công việc-- Alexey Pajitnov làm cho chính phủ Liên Xô cũ mà qua đó ông đã phát triển trò xếp gạch, Alexey tự mình tái cấu trúc toàn bộ trò chơi và thậm chí đưa đến cho chúng ta một sự mô phỏng của ống phóng chùm điện tử khiến nó trông chếnh choáng
Rất thú vị
Vậy nên đằng sau những gì đạt được này là một khối lượng công việc khổng lồ vì chúng ta vẫn cứ là Viện Bảo Tàng Nghệ Thuật Đương Đại thế nên thậm chí khi chúng ta vượt qua trở ngại về văn hoá đại chúng chúng ta vượt qua nó theo dạng thiết kế tương tác và khi thứ gì đó được đưa vào bộ sưu tập của MoMA, nó phải được nghiên cứu.
Vậy để chọn tác phẩm Một Thế Giới Tuyệt Vời khác của Eric Chahi, giữa những tác phẩm của nhiều người nữa chúng tôi tập hợp được một đội chuyên gia cùng làm việc với nhau để đạt được điều này Hầu như chỉ có Tôi, Kate Carmody và Paul Galloway.
Chúng tôi làm việc này trong 1.5 năm
Rất nhiều người đã giúp đỡ--những nhà thiết kế game, bạn có lẽ biết Jamin Warren và các cộng tác viên của anh ấy tại tạp chí Kill Screen và bạn biết Kevin Slavin chứ.
Chúng tôi quấy rầy mọi người vì chúng tôi biết mình mù tịt về chúng
Chúng tôi không phải là những game thủ thực sự nên chúng tôi phải nói chuyện với họ.
Và chúng tôi quyết định, tất nhiên, là phải có được Sim City 2000 không phải bất cứ Sim City nào khác, mà phải cụ thể là cái đó vậy nên các chuẩn mực mà chúng tôi phát triển từ hồi nào đến giờ thực sự rất mạnh, và không phải chỉ là chuẩn mực của bộ sưu tập
Chúng còn là chuẩn mực của triển lãm và bảo tồn
Điều đó khiến cho thành quả đạt được trở nên cái gì đó lớn hơn là trò chơi hay trò đùa Nó thực sự là một cách để suy nghĩ về việc làm cách nào để bảo tồn và trưng bày những đồ tạo tác mà càng ngày càng trở thành một phần trong cuộc sống của chúng ta trong tương lai.
ngày nay chúng ta sống, bạn biết rõ đấy, không phải trong thế giới điện tử không phải trong thế giới vật chất, nhưng trong thế giới kiểu như một nồi súp thịt mà tâm trí chúng ta được tạo ra từ cả hai thế giới kia
Đó thực sự là nơi sự tương tác hiện diện và đó là tầm quan trọng của tương tác.
Để giải thích cho tương tác, chúng ta thực sự cần tập hợp mọi người lại và khiến họ nhận ra làm thế nào tương tác lại là một phần trong cuộc sống của họ
Vậy nên khi tôi nói về nó, tôi không chỉ nói về video game mà theo cách nào đó, là dạng thuần tuý nhất của tương tác không bị pha trộn bởi bất cứ dạng chức năng hay nguyên tắc quyết định nào
Tôi cũng nói về máy bán hàng MetroCard cái mà tôi cho rằng là một tuyệt tác của sự tương tác
Ý tôi là, giao diện của nó rất đẹp
Trông nó giống như một anh chàng MTA lực lưỡng bước ra khỏi đường hầm
Bạn biết đấy, với găng tay hở ngón, bạn thực sự có thể cào MetroCard, và tôi nói về mấy cái máy ATM mà hiện nay chúng ta đang thường sử dụng tệ hại đến thế nào
Vậy hãy để mọi ngừơi hiểu rằng việc đánh giá sự tương tác như thế nào là tuỳ vào họ để biết được khi nào nó tốt đẹp hay tệ hại.
Kh tôi trưng bày The Sims tôi cố làm cho mọi người thực sự cảm nhận ý nghĩa khi tương tác với The Sims không chỉ là sự vui thú nhưng còn là trách nhiệm theo cùng với Tamagotchi.
Bạn biết không, video game có thể thực sự rất sâu sắc thậm chí khi chúng hoàn toàn có vẻ như đơn giản
Tôi chắc rằng tất cả trong các bạn đều biết trò Katamari Damacy
bạn lăn một trái banh và nhặt nhiều đồ vật nhất có thể trong một khoảng thời gian có hạn và hy vọng bạn có thể hoàn thành nhiệm vụ và tới được một hành tinh
Tôi chưa bao giờ tới đựơc hành tinh đó.
Nhưng thế đấy Hoặc, bạn biết không, Vib-Ribbon không được phân phối tại Mỹ
Nó là trò Playstation, chỉ hầu như dành cho Nhật Bản thôi
nó là một trong những video game đầu tiên mà bạn có thể chọn nhạc theo ý mình.
Khi bạn muốn cho một cái đĩa nào đó vào máy Playstation bạn sẽ muốn cho cái đĩa CD của mình vào Và rồi trò chơi sẽ biến đổi cùng với bài nhạc bạn yêu thích.
Rất thú vị Đó là còn chưa kể đến Eve Online.
Eve Online. là một vũ trụ nhân tạo, nếu bạn muốn một trong số những nhà ngoại giao bị giết tại Benghazi Không phải ngài Đại sứ Steve, nhưng là một trong những cộng sự của ông mới là vai chính trong Eve Online bạn có một nhà ngoại giao thực thụ trong đời thực bỏ thời gian chơi Eve Online để kiểm định, có lẽ, mọi ý tưởng của mình về ngoại giao về ma trận những toà nhà, về thời điểm mà tuyên bố đầu tiên được phát ra về cuộc đánh bom thực sự được sắp đặt trong Eve Online. sau cái chết của anh ta, một vài phần trong vũ trụ sẽ được đặt theo tên anh
Tôi vừa tham dự lễ hội của các fan Eve Online tại Reykjavík. Nó khá tuyệt
Ý tôi là, chúng ta đang nói về một trải nghiệm mà hiển nhiên có thể dường như kì lạ với nhiều người khác nhưng nó rất có tính giáo dục.
Tất nhiên, có những trò chơi thậm chí mang nhiều tính giáo dục hơn
Dwarf Fortres giống như một chén thánh một dạng game online lôi kéo nhiều game thủ thực tế là hai anh em nhà Adams cũng có mặt tại Reykjavík, họ được chào đón bởi các fan của Eve Online đứng lên tán dương họ
Cảnh tượng rất tuyệt. Và nó là một trò chơi tuyệt vời
Vậy nên bạn bắt đầu thấy rằng mặt thẩm mỹ rất quan trọng đối với một viện bảo tàng sưu tập như của MoMA được giữ sống động bởi sự chọn lựa những game này
Bạn biết không, Valve--Portal là một ví dụ về video game bạn trải nghiệm một dạng bạo lực nào đó điều khiến tôi muốn nói về một trong những vấn đề lớn nhất mà chúng ta đã phải thảo luận khi chúng ta có được video game, chúng có liên quan gì với tính bạo lực
Chúng ta phải quyết định phải không nào?
Tại MoMa, thật thú vị là có rất nhiều bạo lực đựơc mô tả trong phần nghệ thuật của bộ sưu tập nhưng 19 năm trứơc khi tôi đến MoMA với tư cách là người Ý tôi đã nói" Bạn biết gì không, chúng ta cần một Berrette."
Và tôi được bảo rằng, "Không, súng ống không được bao gồm trong bộ sưu tập thiết kế."
Tôi bất ngờ hỏi ,"Tại Sao?"
Thật thú vị, tôi đã biết được nó đựơc cân nhắc rằng trong thiết kế và bộ sưu tập thiết kế. Cái bạn thấy là cái bạn đạt được.
Vậy nên khi bạn thấy một khẩu súng, nó là một công cụ để giết chóc trong bộ sưu tập thiết kế
Nếu nó nằm trong bộ sưu tập nghệ thuật, nó có thể là một sự phê bình đánh giá về công cụ giết chóc
Rất thú vị
Nhưng chúng ta cũng đang có được những quy cách trọng yếu trong thiết kế nên có lẽ một này nào đó, chúng ta cũng có khả năng có được những khẩu súng
nhưng ở đây, trong trường hợp cụ thể này, chúng tôi quyết định, cùng với Kate & Paul, là chúng tôi sẽ không có những sự bạo lực vô cớ
Chúng ta có trò Portal vì bạn bắn vào tường để tạo những không gian mới.
bạn có Street Fighter II vì võ thuật rất tuyệt
(Cười) Nhưng chúng ta không có GTA vì có lẽ nó là sự phản ánh bản thân tôi. Tôi chưa bao giờ có thể làm được gì ngoài chơi đụng xe bắn những ả điếm và những tay ma cô
Điều này không mang tính xây dựng chút nào (Cười) Tôi đùa về nó, nhưng chúng ta đã thảo luận điều này trong nhiều ngày. Bạn không biết đâu
Cho tới ngày nay, tôi vẫn bị mâu thuẫn nhưng khi bạn có game giống như Flow chẳng hạn, không có nghi ngờ gì cả.
Trò đó thể hiện cảnh thanh bình và sự uy nghi
về sự trải nghiệm cảm giác khi là một loài động vật biển
Rồi chúng ta có vài hình ảnh văn bản hình giấy cuộn ở bên--những loại cổ điển
Nó là bộ sưu tập nặng kí đó.
Lúc này, chúng tôi đã bắt đầu với 14 trò chơi đầu tiên, nhưng chúng tôi vẫn còn vài trò nữa sắp tới, cái lí do mà chúng ta chưa có được chúng là vì chúng ta không giành lấy chúng như là một trò chơi
Mà bạn có được mối quan hệ với công ty phát triển nó,
Cái mà chúng tôi muốn, chúng tôi thiết tha là đoạn mã.
Hiển nhiên là rất khó để có được
Nhưng đó là điều khiến chúng ta có thể bảo tồn video game trong thời gian thực sự dài, đó là điều mà những viện bảo tàng làm
Họ cũng bảo tồn các vật tạo tác cho thế hệ mai sau
Thiếu đoạn mã, vì, bạn biết đấy những công ty phát triển video game không có vẻ sẵn lòng trong nhiều trường hợp nếu không phải trong trường hợp đó, chúng ta dành được mối quan hệ với công ty
Chúng ta sẽ trung thành với họ mãi mãi.
Họ sẽ không loại bỏ chúng ta
Một ngày nào đó, chúng ta sẽ có đoạn mã đó (Cười) Nhưng tôi muốn giải thích cho các bạn về ngữ cảnh chúng tôi đã chọn cho thiết kế tương tác. Tính thẩm mỹ thực sự rất quan trọng
Tôi đang cho bạn thấy trò Core War một game trong thời kì đầu đã tận dụng những giới hạn của bộ xử lí một cách đầy thẩm mỹ
Những dạng giao thoa mà bạn thấy ở đây trông giống như những thanh chắn tuyệt đẹp trong game mà thực sự là kết quả của tính giới hạn của bộ xử lí thực sự rất thú vị. Vậy nên tính thẩm mỹ luôn quan trọng
Và không gian cũng vậy, mặt không gian của game
Bạn biết không, tôi cảm thấy rằng video game hay nhất là những game có những kiến trúc sư đầy hiểu biết đằng sau chúng, và nếu không phải là những kiến trúc sư thì cũng là người thực sự được đào tạo về kiến trúc, họ cũng có sự cảm nhận đó
Cuộc cách mạng về không gian trong video game là cực kì quan trọng
Thời gian. Cách mà chúng ta trải nghiệm về thời gian trong games như trong những dạng khác về thiết kế tương tác thực sự rất tuyệt.
Nó có thể là thời gian thực hay là thời gian của trò chơi Như trong trò Animal Crossing, nơi những mùa trong năm nối tiếp liên tục theo nhịp điệu riêng của chúng
Vậy nên thời gian, không gian, tính thẩm mỹ, và quan trọng nhất là hành vi
Vấn đề cốt lõi thực sự của thiết kế tương tác là hành vi
Những nhà thiết kế xử lí những hành vi trong thiết kế tương tác những hành vi đó tác động đến cuộc đời còn lại của chúng ta
Chúng không bị giới hạn qua sự tương tác của chúng ta với màn ảnh
Trong trường hợp này, tôi đang cho bạn thấy trò Marble Madness một trò rất hay trong trò này, cần điều khiển là quả cầu bự rung lên cùng bạn bạn có một quả cầu di chuyển trong miền địa hình này và quả cầu, chính là cần điều khiển mang đến cho bạn cảm giác di chuyển
Theo một cách nào đó, bạn có thể thấy video game là mặt thuần tuý nhất của thiết kế tương tác rất hữu ích để giải thích cho" tương tác là gì?"
Chúng tôi không muốn trưng bày một video game với những thứ linh tinh. Không có miền cảm xúc.
Nếu được phép, chúng tôi muốn trình bày đoạn mã, bạn đang xem bản đồ mã cổ điển của Ben Fry's trong trò Pac-Man nằm trong đoạn mã của trò Pac-Man
Cách mà chúng ta có được trò chơi này rất thú vị và rất phi chính thống. bạn thấy chúng ở đây được trưng bày cùng với những mẫu vật thiết kế khác đồ trang trí nội thất và những phần khác nhưng không có những thứ linh tinh, không có sự hoài cổ chỉ có màn hình và một cái kệ nhỏ đặt bộ điều khiển
Những bộ điều khiển, hiển nhiên, là một phần của trải nghiệm vậy nên bạn không thể gạt bỏ nó
Nhưng thú vị là, sự lựa chọn này đã không bị lên án dữ dội bởi các game thủ.
Tôi đã lo sợ rằng họ sẽ giết chúng ta thay vào đó, họ thấu hiểu, một cách đặc biệt Khi tôi nói với họ rằng mình sẽ ứng dụng cùng mưu kế mà philip Johnson đã ứng dụng trong năm 1934 Khi ông muốn làm cho mọi người hiểu tầm quan trọng của thiết kế, ông đã lấy lưỡi chân vịt và các thiết bị máy móc và tại phòng trưng bày của MoMA ông đặt chúng trên những bệ màu trắng tương phản với tường trắng như thể chúng là tác phẩm điêu khắc của Brancusi
Ông tạo ra sự xa cách kì lạ này, cái sốc này để khiến mọi người nhận ra những mẫu vật thiết kế kì diệu về hình thức và quan trọng về mặt chức năng như thế nào
Tôi múốn làm như thế với video game.
Bằng cách loại bỏ những tấm thảm dính và tàn dư của thúôc lá và mọi thứ khác mà chúng ta có lẽ còn nhớ từ tuổi thơ Tôi muốn mọi người hiểu rằng những cái đó là dạng quan trọng của thiết kế.
Và theo cách nào đó, video game, kiểu chữ và mọi thứ khác dẫn lối cho chúng ta làm cho mọi người hiểu một ý nghĩa rộng hơn về thiết kế
Một trong những mơ ước đạt tới của tôi đã bị bỏ lửng trong nhiều năm nhưng hiện tại sẽ lại trở lại trên trận tuyến cháy bỏng, là một chiếc 747
Tôi múôn đạt đựơc nó mà không muốn sở hữu nó
Tôi không muốn nó đựơc trưng bày tại MoMA và sở hữu bởi MoMA.
Tôi muốn vẫn để nó bay .
Nó là một thành quả đạt được khi MoMA thương thuyết sắp đặt với một hãng hàng không và vẫn để chiếc máy bay Boeing 747 bay
Cũng như thế với dấu hiệu "@" mà chúng ta có được vài năm trước
Nó là vì dụ đầu tiên về một thành quả đạt đựơc từ điều gì đó từ đại chúng.
Cái tôi muốn nói với mọi người, gần giống như là một con bướm đang bay qua và cái chúng ta có được chỉ là cái bóng trên tường. cũng như chúng ta đang trưng bày những cái bóng
Vậy nên theo cách nào đó, chúng ta đang trưng bày một sự biểu hiện của cái gì đó thực sự quan trọng nó là một phần trong đặc điểm nhân dạng của chúng ta nhưng không ai có được.
Thành quả đạt đựơc giải thích rất dài dòng, nếu bạn muốn ghé qua trang Blog của MoMA có một bài viết dài mà tôi giải thích tại sao đó lại là một ví dụ hữu ích cho thiết kế.
Cùng với điều đó, tôi đã đốt hết vài cái ghế, bạn biết không?
Tôi đã phải loại bỏ một vài khái niệm về thiết kế đã qua
Nhưng tôi thấy mọi người đang dần bắt kịp, theo một cách nghịch lí là những khán giả đang trở nên nhiệt tình đáp ứng và hiểu biết hơn rất nhiều về sự mở rộng của thiết kế hơn là một vài đồng nghiệp của tôi
Thiết kế thực sự có ở khắp nơi thiết kế cũng quan trọng như bất kì điều gì khác, Tôi rất mừng vì tính đa dạng của nó và vì tính trung tâm của nó trong đời sống của chúng ta có rất nhiều người hiện đang tiến tới nó như một nghề nghiệp, như một niềm đam mê và đơn giản, như là một phần trong nền văn hoá của họ
Cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi sẽ chia sẻ với các bạn một cách nhìn thay đổi toàn bộ về vấn đề bạo lực giới tính -- xâm hại tình dục, bạo lực gia đình, xâm hại trong các mối quan hệ, quấy rối tình dục, lạm dụng tình dục trẻ em.
Toàn bộ các vấn đề đó tôi sẽ gói gọn trong một cụm từ: "Các vấn đề bạo lực giới tính," chúng được xem như vấn đề của phụ nữ mà một số đàn ông tốt bụng có thể dang tay giúp đỡ, nhưng tôi có một vấn đề với tình trạng này và tôi không chấp nhận nó.
Tôi không cho rằng đây là những vấn đề của phụ nữ mà một số đàn ông tốt giúp đỡ.
Thực ra, tôi sẽ phản đối đó là những vấn đề của đàn ông, đầu tiên và quan trọng nhất. (Tiếng vỗ tay)
Giờ, rõ ràng là, chúng cũng là những vấn đề của phụ nữ, tôi công nhận điều đó, nhưng gọi bạo lực giới tính là một vấn đề của phụ nữ lại là một phần của vấn đề, vì một số nguyên nhân sau.
Đầu tiên là điều đó khiến cho đàn ông cái cớ để không để ý tới
Đúng không ? Nhiều đàn ông nghe đến cụm từ "Những vấn đề của phụ nữ" và chúng tôi thường bỏ qua nó và nghĩ "Này, tôi là một người đàn ông. Điều đó là việc của các cô gái," hay là "Điều đó là việc của phụ nữ." Và kết quả là nhiều đàn ông đúng là không vượt quá
khỏi câu đầu tiên.
Nó gần giống như là một con chíp trong não của chúng ta được kích hoạt và con đường thần kinh hướng sự chú ý của chúng ta theo một hướng khác khi chúng ta nghe thấy cụm từ "các vấn đề của phụ nữ." Nhân tiện, điều này cũng đúng đối với từ "giới tính",
vì nhiều người nghe từ "giới tính" là họ nghĩ nó có nghĩa là "phụ nữ." Vì vậy họ nghĩ rằng các vấn đề giới tính đồng nghĩa với các vấn đề của phụ nữ.
Quả thực, tôi sẽ minh họa về sự nhầm lẫn này bằng cách so sánh.
Nên hãy nói một chút về chủng tộc. Ở Mỹ, khi chúng ta nghe từ "chủng tộc",
nhiều người nghĩ rằng nó có nghĩa là người Mỹ-Phi, người Latin, người Mỹ-Á, người Mỹ bản xứ, người Nam Á, người đảo Thái Bình Dương và nhiều nữa. Nhiều người, khi nghe đến từ "xu hướng tình dục",
thì nghĩ ngay đến đồng tính nam, đồng tính nữ, lưỡng tính.
Và nhiều người, khi nghe từ "giới tính", nghĩ ngay rằng nó có nghĩa là phụ nữ. Trong mỗi trường hợp, nhóm chiếm ưu thế không được chú ý đến.
Đúng không ? Như thể người da trắng không có một kiểu nhân dạng về chủng tộc hay thuộc về một chủng tộc nào đó, như thể người dị tính không có một xu hướng tình dục, như thể đàn ông không có giới tính.
Đây là một trong những cách mà hệ thống thống trị duy trì và tái tạo chính nó, có thể nói là nhóm chiếm ưu thế ít khi bị thách thức để suy nghĩ về uy thế của mình, vì đó là một trong những đặc tính chính của quyền lực và sự ưu tiên, năng lực để không bị kiểm tra, thiếu sự xem xét nội tâm, và thực tế bị biến thành vô hình. trong sự xem xét quy mô lớn cuộc tranh luận về các vấn đề chủ yếu liên quan tới chúng ta.
Và thật đáng kinh ngạc cách nó hoạt động trong bạo lực gia đình và giới tính, cách mà đàn ông bị xóa nhòa đi trong quá nhiều các cuộc thảo luận về một chủ đề mà cốt lõi là về đàn ông.
Và tôi sắp diễn tả việc mà tôi đang nói tới bằng cách sự dụng công nghệ cũ.
Tôi lỗi thời trong một số mặt cơ bản.
Tôi làm việc với -- tôi làm phim -- và tôi làm việc với công nghệ cao, nhưng tôi vẫn lỗi thời trong vai trò một người giáo dục, và tôi muốn chia sẻ với các bạn bài tập này mà thể hiện trên mức độ cấu trúc câu cách chúng ta suy nghĩ, thực sự cách chúng ta sử dụng ngôn từ, động cơ giữ sự chú ý của ta khỏi đàn ông.
Bài tập này liên quan cụ thể đến bạo lực gia đình, nhưng bạn có thể ứng dụng vào các trường hợp khác.
Bài tập này có từ công trình của nhà ngôn ngữ học nữ quyền Julia Penelope.
Nó bắt đầu với một câu Tiếng Anh rất cơ bản: "John đánh Mary."
Đó là một câu Tiếng Anh tốt.
John là chủ ngữ. Đánh là động từ. Mary là túc từ. Một câu có cấu trúc tốt.
Giờ ta đến với câu thứ hai, nói về cùng một chuyện bằng thể bị động.
"Mary bị đánh bởi John."
Giờ thì nhiều chuyện đã xảy ra với câu này.
Chúng ta đã đi từ "John đánh Mary" đến "Mary bị đánh bởi John."
Chúng ta đã thay đổi sự tập trung của chúng ta trong một câu từ John vào Mary, và bạn có thể thấy John rất gần với vị trí cuối câu, gần như bị rớt ra khỏi bản đồ tâm lý của chúng ta.
Câu thứ ba, John bị bỏ đi, và ta có, "Mary bị đánh," và giờ thì mọi chuyện đều về Mary.
Chúng ta còn không màng suy nghĩ về John mà nghĩ hoàn toàn về Mary.
Qua các thế hệ trước, thuật ngữ mà chúng ta dùng đồng nghĩa với "bị đánh" là "bị bạo hành," vậy ta có "Mary bị bạo hành."
Và câu cuối trong chuỗi câu này, trôi ra từ những câu trước, là, "Mary là một "phụ nữ bị bạo hành." ( "phụ nữ bị bạo hành" : battered woman là từ rút ra từ hội chứng bệnh hay gặp ở những người phụ nữ bị bạo hành: battered woman syndrome (BWS))
Giờ thì Mary có một danh tính -- Mary là một phụ nữ bị bạo hành -- là điều cô ấy phải trải qua bởi John trong ví dụ đầu.
Nhưng chúng ta vưà thể hiện rằng John đã rời khỏi cuộc thảo luận từ lâu.
Chúng tôi, những người làm việc trong lĩnh vực bạo lực gia đình và giới tính biết rằng đổ lỗi cho nạn nhân là phổ biến trong lĩnh vực này, có thể nói là, đổ lỗi cho người mà chuyện gì đó đã xảy ra với thay vì người đã làm chuyện đó. Và chúng ta nói những điều như là, tại sao những người phụ nữ này quen với những người đàn ông này?
Tại sao họ lại bị hấp dẫn bởi những người đàn ông này?
Tại sao họ cứ quay trở lại? Cô ta đã mặc gì ở buổi tiệc đó?
Thật là một hành động ngu xuẩn. Tại sao cô ta uống với đám đàn ông đó trong phòng khách sạn đó?
Đây là đổ tội cho nạn nhân, và có vô số lý do cho chuyện đó,
nhưng một trong số đó là toàn bộ hệ thống nhận thức của ta được thiết lập để đổ tội nạn nhân.
Đây đều là hành động vô thức. Toàn bộ hệ thống nhận thức của ta được thiết lập để hỏi những câu hỏi
về phụ nữ và những lựa chọn của phụ nữ và những gì họ đang làm, đang nghĩ và đang mặc.
Và tôi sẽ không hét xuống những người hỏi về phụ nữ, được chứ?
Hỏi là một chuyện hợp lý. Nhưng hãy làm rõ thế này: Hỏi những câu hỏi về Mary
sẽ không đưa ta đi đến đâu cả trong việc ngăn chặn bạo lực. Chúng ta phải hỏi một nhóm câu hỏi khác.
Bạn có thể hiểu tôi định nói về gì, phải không?
Những câu hỏi không liên quan tới Mary.
Chúng là về John. Những câu hỏi bao gồm những điều như, tại sao John đánh Mary?
Tại sao bạo lực gia đình vẫn còn là một vấn đề lớn ở nước Mỹ và trên toàn thế giới?
Chuyện gì đang xảy ra vậy? Tại sao quá nhiều đàn ông ngược đãi, thân thể, tình cảm, bằng lời nói, và những cách khác, phụ nữ và các cô bé, đàn ông và các cậu bé, mà họ nói rằng họ yêu thương?
Tại sao ngày nay chuyện đó lại là một vấn đề thường gặp trong xã hội chúng ta và trên toàn thế giới? Tại sao chúng ta nghe và nghe hoài
vế những tai tiếng xảy ra trong những tổ chức quan trọng như nhà thờ Thiên Chúa giáo hay chương trình bóng đá của bang Penn (Pennsylvania) hay Hội Hướng đạo nam Mỹ, còn tiếp và tiếp?
Rồi còn các cộng đồng địa phương trên khắp nước và trên toàn thế giới, phải không?
Chúng ta nghe về nó mọi lúc. Nạn lạm dụng tình dục trẻ em.
Chuyện gì đang xảy ra với đàn ông vậy? Tại sao quá nhiều đàn ông hãm hiếp phụ nữ trong xã hội chúng ta và trên khắp thế giới?
Tại sao quá nhiều đàn ông hãm hiếp đàn ông?
Chuyện gì đang xảy ra với đàn ông vậy?
Và rồi đâu là vị trí của vô số các tổ chức trong xã hội chúng ta mà đang giúp tạo ra những người đàn ông bạo hành với tốc độ như một đại dịch?
Bởi vì chuyện này không phải là về những thủ phạm riêng lẻ.
Đó là một cách hiểu ngây ngô về một vấn đề xã hội sâu sắc hơn nhiều và hệ thống hơn nhiều.
Bạn biết không, những thủ phạm không phải là những quái vật ngoi lên từ đầm lầy và vào thị trấn làm những chuyện xấu xa và rồi lẩn vào trong bóng tối.
Đó là một quan điểm hết sức ngây ngô phải không?
Những thủ phạm bình thường hơn thế rất nhiều, và thường nhật hơn thế.
Câu hỏi là, chúng ta đang làm gì thế ở đây
trong xã hội của ta và trên thế giới? Đâu là vai trò của vô số cơ quan tổ chức trong việc giúp tạo ra những người đàn ông bạo hành?
Đâu là vai trò của hệ thống tôn giáo, văn hóa thể thao, văn hóa khiêu dâm, cấu trúc gia đình, kinh tế, và cách mà những điều đó giao nhau, và chủng tộc và dân tộc và cách chúng giao nhau?
Toàn bộ điều này hoạt động như thế nào? Và rồi, một khi ta bắt đầu đặt ra những mối liên quan như vậy
và hỏi những câu hỏi lớn và quan trọng như vậy, rồi chúng ta có thể nói về làm sao chúng ta có thể biến đổi, nói cách khác, làm sao chúng ta có thể làm gì đó khác đi?
Làm sao chúng ta có thể thay đổi hành động?
Làm sao chúng ta có thể thay đổi cách hoà nhập xã hội của các cậu bé và định nghĩa về sự đàn ông đã dẫn tới những kết quả như hiện nay?
Đây là kiểu câu hỏi mà chúng ta cần phải hỏi và là kiểu việc chúng ta cần làm, nhưng nếu chúng ta cứ không ngừng tập trung vào những gì phụ nữ làm và nghĩ về các mối quan hệ hay tương tự, chúng ta sẽ không hiểu được mảnh ghép đó.
Tôi hiểu rằng rất nhiều phụ nữ đã và đang cố gắng lên tiếng về những vấn đề này, hôm nay đây, và hôm qua và hằng năm trước, thường bị khinh miệt vì những nỗ lực của họ.
Họ bị gọi bằng những cái tên tồi tệ như "kẻ chọi đàn ông" và "kẻ ghét đàn ông," và cái tên kinh khủng và xúc phạm "feminazi." Phải không? ( feminazi là từ ghép của female (nữ) và Nazism ( Đảng Đức quốc xã))
Và bạn biết tất cả những điều này là vì gì không?
Đó gọi là giết người sứ giả. Đó là vì những người phụ nữ đang đứng lên
và lên tiếng cho bản thân họ và cho những phụ nữ khác và cũng cho đàn ông và các cậu bé, nó là lời nói bảo họ ngồi xuống và im miệng, giữ nguyên hiện trạng tại chỗ, bởi chúng tôi không thích khi có người lật thuyền. Chúng tôi không thích khi có người thách thức quyền lực của chúng tôi.
Bạn tốt hơn hết hãy ngồi xuống và im miệng, căn bản là thế.
Cảm ơn trời rằng chúng ta sống trong một thế giới
nơi mà có thật nhiều những lãnh đạo phụ nữ để chống lại điều đó. Nhưng một trong những vai trò quan trọng mà đàn ông có thể nắm giữ trong công việc này
đó là chúng ta có thể nói những gì mà đôi khi phụ nữ không thể nói, hay, tốt hơn thế, chúng ta có thể được nghe những gì mà phụ nữ không thường được nghe. Giờ, tôi công nhận việc đó cũng có vấn đề.
Nó phân biệt giới tính. Nhưng thực tế là vậy.
Và một trong những điều tôi nói với đàn ông, và với đồng nghiệp của tôi và tôi luôn nói điều này, đó là chúng ta cần thêm những người đàn ông có đủ can đảm và sức mạnh để bắt đầu đứng lên và nói về những chuyện này, và sát cánh với phụ nữ mà không phải chống lại họ và giả vờ rằng chuyện này là một cuộc chiến giữa các giới tính hay những điều ngớ ngẩn tương tự. Chúng ta chung sống trên trái đất.
Và nhân tiện, một trong những chuyện thực sự làm tôi bực là
một trong số những lý lẽ chống lại nữ quyền và những việc khác là những người đã xây dựng các phong trào bảo vệ những phụ nữ bị bạo hành và chống nạn hãm hiếp trên khắp thế giới là, như tôi đã nói, rằng họ chống đàn ông. Thế còn tất cả những cậu bé người bị tác động sâu sắc
theo hướng xấu bởi những gì vài người đàn ông trưởng thành đang làm với mẹ họ, chính họ, chị em họ?
Còn những cậu bé đó thì sao? Còn tất cả những người thanh niên và các cậu bé
đã bị tổn thương bởi sự bạo lực của đàn ông trưởng thành?
Bạn biết gì không? Cùng một hệ thống tạo ra
đàn ông bạo hành phụ nữ tạo ra đàn ông bạo hành đàn ông. Và nếu chúng ta muốn nói tới các nạn nhân nam,
thì nói về nạn nhân nam. Phần lớn nạn nhân nam của bạo lực là nạn nhân của sự bạo lực từ những người đàn ông khác.
Chúng ta đều là nạn nhân của bạo lực từ đàn ông.
Nên chúng ta phải trực tiếp quan tâm tới việc đó,
chưa kể đến thực tế là phần lớn đàn ông tôi biết đều có phụ nữ và các em gái chúng tôi quan tâm sâu sắc đến, trong gia đình và trong vòng quan hệ bạn bè và trong mọi cách khác.
Có quá nhiều lý do tại sao chúng ta cần đàn ông lên tiếng.
Thật hiển nhiên là ta phải lên tiếng. Phải không?
Giờ thì, bản chất của công việc tôi và đồng nghiệp của tôi làm trong văn hóa thể thao và ở quân đội Mỹ, trong các trường, chúng tôi xung phong cách tiếp cận gọi là cách tiếp cận của người ngoài cuộc trong việc ngăn chặn bạo lực giới tính.
Và tôi chỉ muốn chỉ cho bạn nét chủ yếu của cách tiếp cận người ngoài cuộc, bởi vì đó là một sự chuyển chủ đề lớn, dù có rất nhiều trường hợp, nhưng cốt lõi của nó là, thay vì nhìn đàn ông là thủ phạm và phụ nữ là nạn nhân, hay phụ nữ là thủ phạm, đàn ông là nạn nhân, hay bất kể các sự kết hợp nào trong đó,
Tôi đang dùng hệ nhị phân giới tính.
Tôi biết có nhiều hơn là đàn ông và phụ nữ, có nhiều hơn là nam và nữ.
Và có những phụ nữ là thủ phạm, và dĩ nhiên có đàn ông là nạn nhân. Có cả một dãy dài như vậy.
Nhưng thay vì nhìn sự việc trong hệ nhị phân,
chúng ta tập trung đặt vào vị trí mà chúng tôi gọi là người ngoài cuộc, và một người ngoài cuộc được đinh nghĩa là bất kì ai không phải là thủ phạm hay nạn nhân trong tình huống đó, hay nói cách khác, bạn bè, đồng đội, đồng nghiệp, thành viên gia đình, những người trong chúng ta mà không trực tiếp liên quan tới hai bên của hành vi xâm hại, mà là đứng trong vị trí xã hội, gia đình, cơ quan, trường học, và những mối quan hệ văn hóa giao tiếp với mọi người ai là ở người trong vị trí đó.
Chúng ta phải làm gì? Làm sao chúng ta lên tiếng? Làm sao chúng ta thách thức bạn bè chúng ta?
Làm sao chúng ta giúp đỡ bạn bè chúng ta? Nhưng làm sao chúng ta không
giữ im lặng trước hành vi xâm hại?
Khi nói đến đàn ông và văn hóa của đàn ông, mục tiêu là khiến đàn ông không xâm hại người khác
thách thức những người đàn ông nào có. Và khi tôi nói tới xâm hại, tôi không chỉ nói tới những đàn ông đánh đập phụ nữ.
Chúng ta không chỉ nói tới một người đàn ông có người bạn đang xâm hại bạn gái của hắn phải ngừng hắn lại trong lúc trận đánh diễn ra.
Đó là một cách ngây thơ để tạo ra thay đổi trong xã hội.
Cần một quá trình liên tục, chúng ta cô để khiến đàn ông chặn nhau lại.
Ví dụ, bạn là một chàng trai và đang đứng trong một nhóm các chàng trai chơi xì phé, nói chuyện, đi chơi, không có sự hiện diện của phụ nữ, và một anh khác nói gì đó phân biệt giới tính hay hạ nhục hay đả kích về phụ nữ, thay vì cười theo hay giả bộ bạn chưa nghe, chúng ta cần đàn ông lên tiếng, "Này, thế không buồn cười đâu.
Đó có thể là em gái tôi cậu đang nói đến đấy, và cậu có thể đùa về chuyện khác không?
Hay cậu có thể nói về chuyện khác không? Tôi không thích kiểu nói chuyện đó."
Giống như nếu bạn là một người da trắng và một người da trắng khác
nói một câu phân biệt chủng tộc, bạn sẽ hy vọng, tôi hy vọng, rằng người da trắng chặn lại cách xử sự phân biệt chủng tộc đó. bởi một người bạn da trắng.
Như với người dị tính, nếu bạn là người dị tính và nếu chính bạn không có những hành động đả kích hay xâm hại với những người với nhiều kiểu xu hướng giới tính, nếu bạn không nói thẳng vào mặt những người dị tính khác mà làm chuyện đó, thì, chẳng phải sự im lặng của bạn là một dạng của chấp thuận và đồng lõa?
Cách tiếp cận của người ngoài cuộc là cố cho mọi người công cụ để xen vào quy trình và lên tiếng và để tạo một không khí nền văn hóa bạn bè nơi mà các hành vi xâm hại bị xem là không chấp nhận được, không chỉ vì điều đó trái pháp luật, nhưng vì điều đó là sai và không chấp nhận được trong nền văn hóa bạn bè.
Và nếu ta đi được đến mức mà những người đàn ông hành xử theo kiểu phân biệt giới tính sẽ mất vị thế, những người đàn ông trẻ và các cậu bé hành xử theo kiểu phân biệt giới tính và đả kích với các cô bé và phụ nữ, cũng như với các cậu bé và những người đàn ông khác, sẽ bị mất vị thế. Chúng ta sẽ thấy sự giảm đi triệt để của các hành vi xâm hại.
Bởi vì kiểu thủ phạm điển hình không bệnh hoạn hay rối loạn.
Anh ta là một anh chàng bình thường trong mọi cách khác.
Phải không? Giờ thì, cùng với rất nhiều những điều tuyệt vời mà Martin Luther King đã nói trong cuội đời ngắn ngủi của ông là, "Cuối cùng thì, cái làm ta đau nhất không phải là lời nói của kẻ thù của ta mà là sự im lặng của bạn bè ta. "Cuối cùng thì, cái làm ta đau nhất không phải là lời nói
của kẻ thù của ta mà là sự im lặng của bạn bè ta. Đã có quá nhiều sự im lặng trong văn hóa giữa những người đàn ông
về bi kịch đang diễn ra này về bạo lực của đàn ông với phụ nữ và trẻ em, phải không? Đã có quá nhiều sự im lặng.
Và tất cả những gì tôi đang nói đó là chúng ta cần phá vỡ sự im lặng đó,
và chúng ta cần thêm những người đàn ông để làm chuyện đó.
Giờ, nói thì dễ hơn làm, bởi giờ tôi nói thế, nhưng tôi cũng phải nói rằng chuyện đó không dễ để đàn ông thách thức nhau trong nên văn hóa của đàn ông, đó cũng là một trong những lý do một phần của sự thay đổi toàn bộ phải diễn ra không chỉ là hiểu các vấn đề này như là vấn đề của đàn ông, chúng cũng là vấn đề về lãnh đạo của đàn ông
Bởi sau cùng, trách nhiệm trong việc đứng về một phía trong các vấn đề này không nên rơi vào vai của các cậu bé nhỏ tuổi hay các cậu bé trong trường trung học hay nam sinh viên trong trường đại học.
Chúng ta cần những người đàn ông trưởng thành với sức mạnh giữ trách nhiệm làm lãnh đạo trong những vấn đề này, bởi khi ai đó lên tiếng trong một nền văn hóa bạn bè và thách thức và ngắt lời, anh hay cô ấy đang hành động như một lãnh đạo, đúng không?
Nhưng trong quy mô lớn, chúng ta cần thêm những người đàn ông trưởng thành có sức mạnh để bắt đầu xem trọng những vấn đề này, và chúng ta chưa được thấy điều đó, phải không?
Giờ, khi tôi đi ăn tối vài năm về trước, và tôi làm việc rất nhiều với quân đội Mỹ, mọi binh đoàn.
Và tôi đang ở tại bàn và một người phụ nữ nói với tôi -- Tôi nghĩ cô ấy cho rằng cô ấy cũng am hiểu một chút -- cô ấy nói, "Vậy ông đã huấn luyện nhạy cảm cho lính thủy
bao lâu rồi?" Vàtôi nói, "Với tất cả sự tôn trọng, thưa cô, tôi không huấn luyện nhạy cảm cho lính thủy.
Tôi điều hành một chương trình khả năng lãnh đạo trong quân đoàn lính thủy.
Giờ thì, tôi biết nói vậy nghe khá là phô trương, nhưng đó là một sự phân biệt quan trọng, bởi tôi không tin cái chúng ta cần là huấn luyện nhạy cảm.
Chúng ta cần huấn luyện khả năng lãnh đạo, bới vì, ví dụ, khi một huấn luyện viên chuyên nghiệp hay một người quản lý của đội bóng chày hay của đội bóng đá -- và tôi cũng làm việc rất nhiều trong lĩnh vực này -- nói một câu phân biệt giới tính, nói một câu kì thị người đồng tính, nói một câu phân biệt chủng tộc, sẽ có các cuộc thảo luận trên các trang blog thể thao và kênh thể thao trên radio.
Và vài người sẽ nói, "Chà, anh ta cần huấn luyện nhạy cảm đấy."
Và người khác sẽ nói, "Thôi, bỏ qua đi. Bạn biết đấy, đó là hành động sửa sai chính trị chạy loạn,
và anh ta nói một câu ngu ngốc. Bỏ đi." Phản đối của tôi là, anh ta không cần huấn luyện nhạy cảm.
Anh ta cần huấn luyện khả năng lãnh đạo,
bởi anh ta đang là một người lãnh đạo tồi, bởi trong một xã hội với giới tính phong phú và xu hướng giới tính phong phú -- (Vỗ tay ) -- với chủng tộc và dân tộc phong phú, bạn nói những câu như vậy, bạn thất bại trong khả năng lãnh đạo. Nếu chúng ta có thể làm ý mà tôi đang nói
cho những người đàn ông và phụ nữ mạnh mẽ trong xã hội chúng ta với mức độ có quyền thế và sức mạnh, thì nó sẽ thay đổi, nó sẽ thay đổi cái mô hình của suy nghĩ mọi người.
Bạn biết đấy, ví dụ, tôi làm việc rất nhiều với với những vận động viên của đại học trên khắp miền Bắc Mỹ. Chúng ta biết quá rành về cách ngăn ngừa
bạo lực gia đình và giới tính, đúng không?
Không có lý do gì một đại học không có chương trình huấn luyện ngăn chặn bạo lực gia đình và giới tính bắt buộc với mọi vận động viên, huấn luyện viên, quản lý, như một phần của quá trình giáo dục.
Chúng ta đủ biết là chúng ta có thể dễ dàng làm chuyện đó.
Nhưng bạn biết đang thiếu gì không? Khả năng lãnh đạo.
Nhưng không phải khả năng lãnh đạo của những vận động viên học sinh.
Mà là khả năng lãnh đạo của các giám đốc của vận động viên, chủ tịch của trường đại học, những người chịu trách nhiệm người đưa ra quyết định về nguồn lực và người đưa ra quyết định về các ưu tiên trong bối cảnh tổ chức. Đó là thất bại, trong phần lớn trường hợp, cùa khả năng lãnh đạo của đàn ông.
Hãy nhìn vào bang Penn.
Bang Penn là ngọn nguồn của mọi thời điểm cần học hỏi cho cách tiếp cận của người ngoài cuộc.
Bạn có quá nhiều hoàn cảnh trong khu vực đó nơi mà đàn ông trong vị thế có quyền lực thất bại trong việc hành động để bảo vệ trẻ em, trong trường hợp này, các cậu bé.
Thật khó tin được, thật thế.
Nhưng khi bạn đi sâu vào, bạn nhận ra rằng có những sức ép lên đàn ông.
Có những ràng buộc của văn hóa bạn bè lên đàn ông, đó là tại sao chúng ta cần khuyến khích đàn ông vượt qua những áp lực đó.
Và một trong những cách làm việc đó là, có quá nhiều những người đàn ông quan tâm sâu sắc về những vấn đề này.
Tôi biết điều này. Tôi làm việc với đàn ông, và tôi đã làm việc hàng chục ngàn, hàng trăm ngàn đàn ông, trong nhiều, nhiều thập niên rồi. Thật đáng sợ, khi bạn nghĩ về nó, bao nhiêu năm rồi.
Nhưng có rất nhiều đàn ông quan tâm sâu sắc đến những vấn đề này, nhưng quan tâm sâu sắc chưa đủ.
Chúng ta cần nhiều hơn đàn ông với can đảm, với lòng dũng cảm, với sức mạnh và lòng chính trực để phá vỡ sự im lặng đồng lõa và thách thức lẫn nhau và kề vai với phụ nữ chứ không phải chống lại họ.
Nhân tiện, chúng ta nợ điều đó với phụ nữ.
Không nghi ngờ gì về chuyện đó.
Nhưng chúng ta cũng nợ điều đó với con trai chúng ta.
Chúng ta cũng nợ điều đó với những người đàn ông trẻ đang lớn lên trên khắp thế giới trong hoàn cảnh họ đã không lựa chọn làm đàn ông trong một nền văn hóa mà nói với họ rằng nam tính là gì theo một cách.
Họ đã không lựa chọn.
Tôi hi vọng rằng, trong tương lai, đàn ông và phụ nữ, cùng với nhau, có thể khởi đầu một thay đổi và sự biến đổi đó sẽ xảy ra để các thế hệ tương lai không phải chịu cùng mức bi kịch mà chúng ta phải đương đầu hằng ngày. Tôi biết chúng ta có thể làm điều đó.
Chúng ta có thể làm tốt hơn nữa.
Bao nhiêu quý vị ngồi đây đã kiểm tra email ngày hôm nay?
Xin hãy giơ tay lên ạ.
Vậy bao nhiêu quý vị đang kiểm tra email ngay lúc này?
(Tiếng cười) Thế còn tài chính thì sao ạ? Đã có ai kiểm tra tài chính hôm nay chưa?
Còn cả thẻ tín dụng, tài khoản đầu tư?
Bạn đã kiểm tra chúng tuần này chưa?
Thế còn việc tiêu thụ điện của gia đình thì sao?
Đã có ai kiểm tra lượng sử dụng điện ngày hôm nay chưa?
Tuần này thế nào? Tuần trước ra sao?
Trong căn phòng này có một số chuyên gia về điện.
Thật vui khi được gặp các bạn ở đây.
Nhưng với những người còn lại - đây là căn phòng được lấp đầy bởi những người đam mê về tương lai của hành tinh này, và thậm chí chúng ta cũng không chú ý tới việc sử dụng năng lượng đang gây ra sự thay đổi khí hậu.
Người phụ nữ đứng cạnh tôi trong bức ảnh là Harriet.
Chúng tôi gặp bà trong lần đi nghỉ đầu tiên của cả gia đình.
Harriet rất chú ý tới cách sử dụng điện năng, bà rõ ràng không phải là chuyên gia về điện.
Đây là câu chuyện làm thế nào mà Harriet quan tâm tới việc sử dụng điện năng.
Đây là than đá, nguồn cung cấp điện phổ biến nhất trên hành tinh này, và lượng than đá này có đủ năng lượng để thắp sáng chiếc bóng đèn này trong hơn một năm.
Nhưng, thật không may, giữa than đá và bóng đèn, phần lớn năng lượng bị thất thoát qua những thứ như sự tỏa nhiệt và rò rỉ qua quá trình truyền năng lượng.
Trong thực tế, chỉ 10 phần trăm năng lượng tạo ra ánh sáng.
Vì vậy than đá sẽ thắp sáng được hơn một tháng.
Nếu bạn muốn thắp sáng bóng đèn này trong một năm bạn sẽ cần nhiều than đá như thế này.
Tin xấu là, để có được một đơn vị năng lượng mà chúng ta sử dụng, chúng ta lãng phí mất chín đơn vị.
Nếu hiểu theo nghĩa tốt thì là, vì mỗi đơn vị năng lượng chúng ta tiết kiệm được, chúng ta tiết kiệm được chín đơn vị khác.
Vậy câu hỏi ở đây là, làm thế nào để chúng ta có thể kêu gọi những người trong căn phòng này và trên toàn cầu bắt đầu chú ý đến năng lượng mà chúng ta đang sử dụng, và giảm việc lãng phí chúng?
Câu trả lời đến từ một thí nghiệm khoa học hành vi được thực hiện vào một mùa hè oi ả, 10 năm về trước, và chỉ cách đây 90 km, ở San Marcos, California.
Các sinh viên đã dán các thông điệp lên cửa của từng ngôi nhà trong một khu phố, yêu cầu mọi người tắt điều hòa và bật quạt.
Một phần tư các gia đình nhận được thông điệp sau: bạn có biết làm thế nào để tiết kiệm 54 đô la một tháng trong mùa hè này?
Hãy tắt điều hòa và bật quạt.
Một nhóm các gia đình khác nhận được thông điệp về môi trường.
Và nhóm gia đình còn lại nhận được thông điệp kêu gọi họ trở thành công dân tốt và ngăn ngừa tình trạng mất điện.
Hầu hết mọi người đoán là thông điệp kêu gọi tiết kiệm tiền sẽ đạt được hiệu quả tốt nhất.
Nhưng thực tế, không có thông điệp nào trong số trên mang lại hiệu quả.
Các thông điệp không có tác động gì tới việc tiêu thụ năng lượng của người dân.
Cứ như thể là các sinh viên chưa hề truyền tải bất cứ một thông điệp nào tới họ.
Nhưng có một thông điệp thứ tư, và thông điệp này rất chi là đơn giản, "Khi được khảo sát, 77 phần trăm hàng xóm của bạn cho biết họ tắt điều hòa và bật quạt.
Vì thế, xin hãy chung tay với những người hàng xóm. Hãy tắt điều hòa và bật quạt."
Bạn sẽ không ngờ được là, thông điệp này đã có tác dụng.
Những người nhận được thông điệp này đã thực hiện sự cắt giảm rõ rệt trong việc tiêu thụ năng lượng chỉ đơn giản bằng việc được thông báo cái mà hàng xóm của họ làm.
Vậy chúng ta có thể thấy được gì từ cuộc thí nghiệm này?
Khi phải làm một việc bất tiện nào đó, ngay cả khi chúng ta tin tưởng là nên làm, những thuyết phục về đạo đức hay ưu đãi tài chính không có tác động nhiều đến chúng ta-- nhưng áp lực xã hội, là một thứ rất có quyền năng.
Và khi được khai thác một cách đúng đắn, nó có thể là một công cụ cực kỳ hữu ích để thực hiện những điều tốt đẹp.
Thực tế là áp lực xã hội đã làm được điều đó.
Với cảm hứng từ thực tế này, bạn tôi Dan Yates và tôi đã bắt đầu một công ty có tên là Opower.
Chúng tôi xây dựng phần mềm và hợp tác với các công ty tiện ích những công ty muốn giúp khách hàng của họ tiết kiệm năng lượng.
Chúng tôi cung cấp các bản báo cáo năng lượng gia đình được cá nhân hoá giúp cho khách hàng so sánh lượng tiêu thụ điện của gia đình họ với các gia đình khác có cùng số người trong khu phố họ sống.
Cũng giống như các sinh viên tham gia trong thí nghiệm trên, chúng tôi giúp mọi người so sánh bản thân họ với hàng xóm, và sau đó chúng tôi đưa ra những khuyến nghị mục tiêu cho tất cả mọi người để giúp họ tiết kiệm điện.
Từ việc thực hiện thí nghiệm trên giấy tờ, chúng tôi chuyển sang sử dụng ứng dụng điện thoại di động, web, và bây giờ thậm chí là một bộ điều chỉnh nhiệt, và trong năm năm qua chúng tôi đã thực hiện cuộc thử nghiệm khoa học hành vi lớn nhất trên thế giới.
Và nó đã có hiệu quả.
Những người chủ gia đình và người thuê nhà thông thường đã tiết kiệm được hơn 250 triệu đô la trên hóa đơn điện của họ, và chúng tôi mới chỉ đang bắt đầu.
Chỉ riêng năm nay, trong quan hệ đối tác với hơn 80 tiện ích tại sáu quốc gia, chúng tôi sẽ tạo ra thêm hai giờ terawatt tiết kiệm điện.
Những người chuyên về điện đang ngồi trong căn phòng này biết rõ thế nào là hai giờ terawatt, còn với những người còn lại, hai giờ terawatt có thể hiểu là vượt quá số năng lượng cần có để thắp sáng mỗi ngôi nhà ở cả St. Louis và thành phố Salt Lake gộp lại trong hơn một năm.
Hai giờ terawatt gần bằng một nửa sản lượng điện năng mà ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của Mỹ sản xuất được trong năm ngoái.
Hai giờ terawatt, nói về than đá, chúng ta cần đốt cháy số than trên 34 xe cút kít mỗi phút trong 24 giờ mỗi ngày trong suốt một năm để có được hai giờ terawatt điện.
Chúng tôi sẽ không đốt cháy một xe than nào.
Chúng tôi sẽ chỉ thúc đẩy mọi người chú ý và thay đổi hành vi của họ.
Nhưng chúng tôi chỉ là một công ty, và chỉ có thể làm xước bề mặt tảng đá.
20% điện trong các hộ gia đình bị lãng phí, và khi tôi nói lãng phí, tôi không ám chỉ là các gia đình sử dụng các bóng đèn hoạt động không hiệu quả.
Chúng có thể hiệu quả. Ý tôi là chúng ta luôn để điện trong phòng ngay cả khi không sử dụng, và để điều hòa bật dù không có ai ở nhà.
Như vậy, có 40 tỷ đô la đã bị lãng phí một năm vào tiền điện. Việc này chẳng đóng góp được gì cho phúc lợi của chúng ta mà góp phần vào sự thay đổi khí hậu.
Đấy là 40 tỷ mỗi năm chỉ tính riêng ở Mỹ.
Sự lãng phí này chiếm tới một nửa việc sử dụng than đá của chúng ta.
May mắn là, một số nhà khoa học vật chất giỏi nhất thế giới đang tìm kiếm để thay thế than bằng các nguồn tài nguyên bền vững như thế này, và điều này rất tuyệt vời và cần thiết.
Nhưng nguồn tài nguyên bị chúng ta bỏ qua nhiều nhất, thứ giúp chúng ta đạt đến một tương lai năng lượng bền vững lại không xuất hiện trên slide này.
Nó ở ngay đây, trong căn phòng này.
Đó là bạn, là tôi. Chúng ta có thể khai thác tài nguyên này mà không cần ngành khoa học vật chất mới chỉ đơn giản bằng cách áp dụng khoa học hành vi.
Chúng ta có thể làm điều đó ngay hôm nay, chúng ta biết nó sẽ có hiệu quả, và sẽ giúp chúng ta tiết kiệm tiền ngay lập tức.
Vậy, chúng ta còn chờ gì nữa?
Ở hầu hết mọi nơi, những quy định về sử dụng năng lượng không thay đổi nhiều kể từ thời Thomas Edison.
Các dịch vụ tiện ích vẫn được cung cấp đầy đủ khi khách hàng lãng phí năng lượng.
Các tiện ích nên được dùng như những phần thưởng để khuyến khích khách hàng tiết kiệm.
Nhưng câu chuyện lãng phí điện năng không chỉ xảy ra trong việc tiêu thụ năng lượng trong các hộ gia đình.
Hãy xem xét chiếc xe Prius này.
Chiếc xe này hoạt động hiệu quả không chỉ bởi vì Toyota đầu tư vào ngành khoa học vật chất mà còn vì họ đã đầu tư vào khoa học hành vi.
Bảng điều khiển giúp người lái xe thấy được họ tiết kiệm được bao nhiêu năng lượng làm cho con quỷ tốc độ trước đây trong mỗi người lái xe như những bà mẹ thận trọng.
Lại nói về Harriet.
Chúng tôi gặp bà vào kỳ nghỉ gia đình đầu tiên.
Trong một lần đến gặp đứa con gái nhỏ của tôi, và cô ấy rất vui khi biết rằng tên của con gái tôi cũng là Harriet.
Bà hỏi tôi đã làm gì để kiếm sống, và tôi trả lời bà rằng, tôi làm việc với tiện ích để giúp mọi người tiết kiệm năng lượng.
Ngay khi đó, mắt bà sáng lên.
Bà nhìn tôi, và nói, "Anh chính là người mà tôi cần nói chuyện.
Hai tuần trước, chồng tôi và tôi nhận được một lá thư từ dịch vụ tiện ích của chúng tôi.
Trong đó nói rằng rằng chúng tôi đang tiêu thụ điện nhiều gấp đôi hàng xóm."
(Tiếng cười) "Và trong hai tuần qua, tất cả những gì mà chúng tôi nghĩ tới, nói đến, và thậm chí tranh luận về, là chúng tôi cần phải làm gì để tiết kiệm điện.
Chúng tôi đã làm tất cả mọi thứ lá thư khuyến nghị, tôi biết là còn những thứ khác cần làm.
Giờ thì tôi đang ở đây với một chuyên gia chính hãng.
Hãy cho tôi biết tôi nên làm gì để tiết kiệm điện?"
Có nhiều chuyên gia có thể giúp Harriet trả lời câu hỏi này.
Mục tiêu của tôi là đảm bảo rằng tất cả chúng ta đều đang đặt ra câu hỏi đó.
Cảm ơn quý vị đã lắng nghe.
(Vỗ tay)
Tôi đã được huấn luyện để trở thành một vận động viên thể dục trong vòng 2 năm ở Hunan, Trung Quốc vào những năm 1970.
Khi tôi còn học lớp 1, chính phủ muốn chuyển tôi đến một trường dành cho vận động viên, chịu tất cả chi phí.
Nhưng mẹ tôi nói, "Không"
Bố mẹ tôi muốn tôi trở thành một kỹ sư như họ.
Sau khi sống sót qua cuộc Cách mạng văn hóa, họ chắc chắn rằng chỉ có một con đường duy nhất dẫn đến hạnh phúc: một công việc an toàn và lương cao.
Việc tôi thích hay không thích công việc đó không quan trọng.
Nhưng ước mơ của tôi là trở thành một ca sĩ opera.
Đây là hình ảnh tôi chơi đàn piano trong tưởng tượng.
Một ca sĩ opera phải được tập luyện từ sớm để học cách điều chỉnh tông giọng, thế nên tôi đã thử làm mọi thứ có thể để được đi học tại trường opera.
Tôi thậm chí còn viết thư cho hiệu trưởng trường và chủ một chương trình radio.
Nhưng người lớn không thích ý tưởng đó.
Không ai tin rằng tôi nghiêm túc.
Chỉ có bạn bè ủng hộ tôi, nhưng họ cũng chỉ là những đứa trẻ, cũng bất lực như tôi.
Khi tôi 15 tuổi, tôi biết tôi đã quá già để được tập luyện.
Ước mơ của tôi sẽ không bao giờ trở thành hiện thực.
Tôi lo ngại rằng trong suốt quãng đời còn lại của mình một hạnh phúc hạng hai nào đó sẽ là điều duy nhất tôi có thể hy vọng.
Nhưng điều đó thật không công bằng.
Nên tôi đã quyết tâm để tìm một cái nghiệp khác.
Không ai bên cạnh để dạy tôi?
Không sao. Tôi tìm đến sách.
Tôi thỏa mãn sự thèm khát những lời khuyên sâu sắc bằng cách đọc cuốn sách này, được viết bởi các nhà văn và nhạc sĩ ["Nét tương đồng trong gia đình Fou Lei"] ["Thư từ trong gia đình nhà Fou Lei"] Tôi tìm thấy hình mẫu của một người phụ nữ độc lập khi truyền thống Khổng Tử đòi hỏi sự vâng lời ["Jane Eyre"] Và tôi đã học được cách làm việc hiệu quả từ cuốn sách này ["Nhà có một tá con"] Và tôi cũng được truyền cảm hứng đi học nước ngoài sau khi đọc chúng.
["Các tác phẩm hoàn chỉnh của Snmao (Echo Chan)] ["Những bài học từ lịch sử" bởi Nan Huaijin] Tôi đến Mỹ vào năm 1995, thế đầu tiên tôi đã đọc những cuốn nào?
Những cuốn sách bị cấm ở Trung Quốc, tất nhiên.
"Đất Lành" là một cuốn sách kể về đời sống nông dân Trung Quốc.
Cuốn sách không chỉ thuận tiện trong việc tuyên truyền.
Kinh thánh rất thú vị, nhưng lạ lùng.
(Cười) Nó là chủ đề cho một ngày khác.
Nhưng lời răn dạy thứ 5 đã mang lại cho tôi một sự hiển linh: "Người sẽ tôn kính cha và mẹ."
"Tôn kính," tôi tự nhủ. "Thật khác lạ, và tốt hơn, là vâng lời."
Thế nên nó trở thành một công cụ giúp tôi thoát khỏi cái bẫy tội lỗi của đạo Khổng và để bắt đầu lại mối quan hệ của tôi với cha mẹ.
Trải nghiệm một nền văn hóa mới cũng khiến tôi bắt đầu thói quen đọc theo lối so sánh.
Nó giúp tôi có những cái nhìn sâu sắc hơn.
Ví dụ, đầu tiên tôi thấy cái bản đồ này chẳng phù hợp bởi vì đây là những gì học sinh Trung Quốc lớn lên cùng.
Chưa bao giờ tôi nhận thức được, Trung Quốc không cần phải là trung tâm của thế giới.
Một tấm bản đồ thực sự thể hiện cái nhìn của người thể hiện nó.
Đọc so sánh thực sự không phải là điều gì mới mẻ.
Nó là một tiêu chuẩn trong thế giới học thuật.
Thậm chí có cả những lĩnh vực nghiên cứu ví dụ như tôn giáo so sánh và văn học so sánh.
So sánh và đối chiếu khiến cho nhiều học giả có một cái nhìn toàn diện hơn về một chủ đề.
Nên tôi cho rằng, nếu đọc so sánh hiệu quả với việc nghiên cứu, tại sao lại không hiệu quả trong cuộc sống thường ngày?
Vì thế tôi bắt đầu đọc sách theo cặp.
Chúng có thể nói về con người -- ["Benjamin Franklin" bởi Walter Isaacson] ["John Adams" bởi David McCullough] -- những người liên quan đến cùng một sự kiện, hoặc những người bạn với cùng trải nghiệm.
[Lịch sử cá nhân" bởi Katharine Graham] ["Quả cầu tuyết: Warren Buffett và sự nghiệp," bởi Alice Schroeder] Tôi cũng so sánh những câu chuyện giống nhau theo những thể loại khác nhau (Cười) [Kinh thánh: Phiên bản King James] ["Con cừu" bởi Chrisopher Moore] -- hoặc những câu chuyện tương đương nhau từ những nền văn hóa khác nhau, như Joseph Campbell đã làm trong cuốn sách tuyệt vời của ông. ["Sức mạnh của sự hoang đường" bởi Joseph Campbell] Ví dụ, cả chúa Kito và Phật đều trải qua 3 sự cám dỗ.
Đối với Kito, những sự cám dỗ đều thuộc về kinh tế, chính trị và linh hồn.
Đối với Phật, chúng đều là tâm lý: dục vọng, sự sợ hãi và trách nhiệm xã hội -- rất thú vị.
Nên nếu bạn biết một ngôn ngữ nước ngoài, sẽ rất thú vị khi đọc những cuốn sách yêu thích của bạn qua 2 ngôn ngữ.
["Con đường của Trang Tử" bởi Thomas Merton] ["Dòng chảy của Đạo" Alan Watts] Thay vì đắm chìm trong việc dịch, tôi thấy có rất nhiều thứ mình học được.
Ví dụ, qua việc dịch tôi mới thấy rằng "hạnh phúc" trong tiếng Trung nghĩa đen là "niềm vui nhanh chóng"
"Cô dâu" trong tiếng Trung nghĩa là "người mẹ mới"
(Cười) Những cuốn sách như một cổng thông tin kỳ diệu giúp tôi kết nối với con người của quá khứ và hiện tại.
Tôi biết tôi sẽ không bao giờ cảm thấy cô đơn hay bất lực nữa.
Một giấc mơ tan vỡ không là gì cả so với những gì mà nhiều người đang phải chịu đựng.
Tôi dần tin rằng một giấc mơ không nhất thiết phải trở thành hiện thực.
Mục đích quan trọng nhất là mang chúng ta đến gần hơn với nơi khởi nguồn của giấc mơ đó, nơi bắt đầu của niềm đam mê, của hạnh phúc.
Thậm chí một giấc mơ tan vỡ có thể mang điều đó cho bạn.
Nhờ có những cuốn sách, mà tôi được đứng tại đây hôm nay, hạnh phúc, sống lại với mục tiêu và sự rõ ràng, hầu hết mọi lúc.
Mong là những cuốn sách luôn ở bên các bạn.
Cảm ơn.
(vỗ tay) Cảm ơn. (Vỗ tay) Cảm ơn. (Vỗ tay)
"Ngay cả trong những thuật ngữ thuần túy phi tôn giáo đồng tính đại diện cho sự lệch lạc tính năng tình dục
Một sự thay thế tầm thường thảm hại cho thực tại một sự trốn tránh đáng thương khỏi cuộc sống thực tại.
Vì thế, đồng tính không đáng nhận được sự đồng cảm không xứng đáng được nhận điều trị như một sự đọa đày cho nhóm người thứ yếu, nó cũng không đáng được nhìn nhận là gì ngoài một căn bệnh ác tính."
Điều này được đăng trong tạp chí Thời Đại năm 1966 Khi tôi được 3 tuổi
Nhưng, năm ngoái, Tổng thống Hoa Kỳ đã bày tỏ sự ủng hộ với hôn nhân đồng giới.
(Vỗ Tay) Câu hỏi của tôi là: Làm sao chúng ta đã có thể đạt đến kết quả này?
Làm thế nào một căn bệnh lại trở thành một đặc điểm nhân dạng?
Khi tôi có lẽ được 6 tuổi, Tôi đi mua giày với mẹ và em trai.
Khi mua xong giầy, người bán hàng nói chúng tôi mỗi người có thể lấy một trái bóng bay.
Em tôi muốn trái màu đỏ, tôi muốn trái màu hồng.
Mẹ nói bà nghĩ tôi nên lấy trái màu xanh.
Nhưng tôi nói tôi chắc chắn muốn trái màu hồng.
Và bà nhắc tôi rằng màu xanh là màu yêu thích của tôi.
Dù thực sự màu xanh vẫn là màu tôi yêu thích hiện nay, thì tôi vẫn đồng tính-- (Cười)-- đó là bằng chứng về sự ảnh hưởng của mẹ và giới hạn của ảnh hưởng đó!
(Cười) (Vỗ tay) Khi tôi còn nhỏ, mẹ thường nói rằng, "Tình yêu con dành cho con cái mình không giống với bất cứ cảm nhận nào trên đời.
Và chỉ khi có con, con mới hiểu điều đó".
Khi còn nhỏ, tôi nghĩ đó là lời khen tuyệt nhất trên đời và rằng bà đang nói về cảm nhận của bà khi làm mẹ của anh em tôi
Khi tôi thành một thiếu niên, tôi nghĩ Mình đồng tính, và có lẽ sẽ không thể có một gia đình. Khi nghe bà nói thế, tôi thấy lo lắng.
Sau khi tôi công khai về giới tính, bà vẫn tiếp tục nói thế và khiến tôi rất bực mình.
Tôi nói, "Con đồng tính. Đó không phải là hướng đi con bị ép dấn bước vào.
Con không muốn mẹ nói về điều đó nữa."
Khoảng 20 năm trước, những nhà biên tập tại tạp chí Thời Đại New York yêu cầu tôi viết một bài về văn hóa khiếm thính.
Tôi đã thực sự sửng sốt. Tôi đã nghĩ "điếc" hoàn toàn là một căn bệnh.
Những người đáng thương đó không thể nghe Họ bị khiếm khuyết khả năng nghe, chúng ta có thể làm được gì cho họ?
Rồi tôi dấn thân vào thế giới khiếm thính. Tôi đến những câu lạc bộ khiếm thính.
Tôi thưởng thức những màn trình diễn kịch nghệ khiếm thính, đọc thơ khiếm thính.
Thậm chí tôi còn đến xem cuộc thi sắc đẹp dành cho người khiếm thính tại Nashville, Tennessee Nơi mọi người thường ca cẩm về giọng hát miền nam luyến láy.
(Cười) Khi tôi đi sâu hơn vào thế giới khiếm thính, Tôi bị thuyết phục rằng khiếm thính đúng là một nền văn hoá những người trong thế giới khiếm thính nói rằng: "Chúng tôi không khiếm khuyết khả năng nghe, chúng tôi là thành viên của một nền văn hoá," là nói một điều hoàn toàn có cơ sở. Đó không phải là nền văn hoá của tôi,
Tôi không đặc biệt muốn xông đến tham gia, Nhưng tôi trân trọng nó là một nền văn hoá và những thành viên trong đó cảm nhận giá trị của nó giống như cách họ cảm nhận về nền văn hoá La Tinh, văn hoá đồng tính hay nền văn hoá Do Thái
Có lẽ giá trị của nó sánh ngang bằng với nền văn hoá Mỹ Một người bạn của bạn tôi có một cô con gái bị chứng thấp bé.
Khi con gái chào đời,
Đột nhiên cô cảm thấy mình đang đứng trước nhiều câu hỏi mà hiện nay dường như bắt đầu vang dội tới tôi
Cô ấy đối mặt với câu hỏi mình phải làm gì với đứa trẻ.
Liệu cô ấy nên nói bé,"Con cũng giống như mọi người chỉ là lùn hơn chút xíu thôi?"
hay cô ấy nên cố gắng xây dựng một đặc điểm nhân dạng thấp bé tham gia vào tổ chức Những Người Thấp Bé của nước Mỹ nhận thức được những điều xảy ra với người thấp bé?
Đột nhiên tôi nghĩ, hầu hết những trẻ khiếm thính được sinh ra từ bố mẹ bình thường
Bậc cha mẹ bình thường đó có khuynh hướng cố gắng chữa trị cho chúng.
Những người khiếm thính khám phá cộng đồng bằng cách nào đó ở tuổi niên thiếu.
Hầu hết những người đồng tính đựơc sinh ra từ bố mẹ bình thường
Bậc cha mẹ bình thường đó thường muốn con mình biểu hiện theo cách mà cha mẹ nghĩ là dòng chảy chung của toàn thế giới, và những người đồng tính phải khám phá đặc điểm nhân dạng của mình sau này.
Đây là người bạn tôi đang nói đến trăn trở với những câu hỏi về nhân dạng cho cô con gái thấp bé của mình.
Và tôi nghĩ, lại một lần nữa: Một gia đình tự cho mình là bình thường với một đứa trẻ với vẻ khác thường.
Và tôi ấp ủ ý tưởng là có hai loại đặc điểm nhân dạng hay căn tính
có những căn tính dọc, được truyền từ bố mẹ sang con cái qua nhiều thế hệ.
Những thứ như sắc tộc, tính dân tộc nối tiếp, ngôn ngữ, tôn giáo thông thường
Đó là những đặc điểm chung giữa bạn và cha mẹ hay với con cái của mình.
Với một số đặc điểm rất khó phá vỡ, không có nỗ lực nào muốn khắc phục chúng.
Bạn có thể tranh cãi rằng điều này khó khăn hơn tại Mỹ, ấy thế mà tổng thống hiện nay của chúng ta, lại là một người da màu.
Tuy nhiên, chúng ta không ai cố bảo đảm rằng thế hệ con trẻ kế tiếp sinh ra bởi người Mỹ gốc Phi hay người Châu Á có làn da trắng như kem hay tóc vàng.
Có những đặc điểm nhân dạng bạn có được từ một nhóm đồng lứa. Tôi gọi chúng là những căn tính ngang. Vì nhóm tương đương đó là một kinh nghiệm chiều ngang
Đây là những đặc điểm nhân dạng xa lạ với cha mẹ bạn và bạn phải khám phá điều đó khi bạn gặp những người đồng trang lứa.
Những đặc điểm nhân dạng theo chiều ngang đó, mọi người đều đã cố gắng để tìm ra.
Tôi muốn xem xét quá trình đã khiến những người có những đặc điểm nhân dạng này tiến đến một mối quan hệ tốt đẹp với mọi người.
Đối với tôi dường như có 3 mức độ tiếp nhận cần phải diễn ra.
Đó là: Tự chấp nhận, Gia đình chấp nhận và Xã hội chấp nhận.
Và chúng không phải luôn xảy ra đồng thời.
Nhiều lúc, người trong tình trạng này rất tức giận vì họ cảm thấy dường như cha mẹ họ không yêu họ, Khi mà thực tế là cha mẹ họ không chấp nhận họ.
Tình yêu thương là thứ gì đó về mặt lí tưởng là vô điều kiện xuyên suốt trong mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái. Nhưng chấp nhận là đều cần phải có thời gian.
Lúc nào cũng cần thời gian. Một trong những người thấp bé tôi biết có tên là Clinton Brown.
Khi mới sinh, anh ta được chẩn đoán chứng lùn do xương bị biến dạng Một tình trạng tàn tật nghiêm trọng, Cha mẹ anh ta được thông báo rằng con của họ không bao giờ bước đi hay nói được, anh ta sẽ bị thiểu năng trí tuệ và có lẽ còn không thể nhận biết cha mẹ.
Mọi người khuyên rằng họ có thể để anh ta lại bệnh viện để chết một cách êm ả.
Mẹ anh trả lời rằng bà sẽ không đời nào làm vậy. Bà đưa cậu con trai về nhà.
Mặc dù bà không có được lợi thế về học vấn hay về tài chính Bà tìm đến vị bác sĩ giỏi nhất nước để xem xét điều trị chứng lùn do xương bị biến dạng, Bà đăng kí cho Clinton theo điều trị ở chỗ ông
và trong suốt thời gian thơ ấu, Clinton đã trải qua 30 ca đại phẫu thuật.
Phần lớn thời gian anh ở trong bệnh viện cho những cuộc phẫu thuật đó, và kết quả là, hiện nay anh ấy đã có thể đi lại được. Khi anh ấy ở bệnh viện, có gia sư tới giúp anh hoàn thành bài vở ở trường.
Anh ấy rất chăm học vì cũng chẳng có gì khác để làm. Cuối cùng, anh ấy đạt được những điều
mà trước đó chưa bao giờ một thành viên nào trong gia đình có được.
Anh ta là người đầu tiên trong nhà theo học Cao Đẳng, Sống trong trường và đi lại bằng chiếc xe hơi được thiết kế đặc biệt phù hợp với cơ thể khác thường của mình.
Mẹ anh ta kể với tôi là, một hôm bà đang trên đường về nhà anh ta theo học trường cao đẳng gần đó-- Bà nói: "Tôi thấy chiếc xe, luôn dễ dàng nhận ra cái xe ấy trong bãi đỗ xe của một quán rượu," (Cười)
"Rồi tôi tự nhủ, mọi người đều cao hơn 1.8m, nó chỉ được khoảng 1m 2 chai bia của mọi người bằng 4 chai với nó."
Bà nói, "Tôi biết rằng không nên vào đó ngăn nó, nhưng tôi về nhà, và gửi cho nó 8 tin nhắn."
Bà nói, "Rồi tôi nghĩ Giá như có ai đó nói với tôi khi nó chào đời rằng mối lo lắng trong tương lai của tôi sẽ là nó đi uống rượu và lái xe với bạn học cao đẳng nhỉ--" (Vỗ tay)
Tôi hỏi bà:" Bà nghĩ mình đã làm gì để giúp cậu ấy trở thành con người đáng yêu, thành đạt, và tuyệt vời như vầy?"
Bà trả lời: "Tôi đã làm gì ư?
Tôi chỉ yêu nó vậy thôi.
Clinton luôn có nguồn sáng đó trong mình.
Cha nó và tôi rất may mắn khi là người đầu tiên nhận ra điều đó." Tôi sẽ trích dẫn từ một tờ tạp chí khác của những năm 60.
Đây là ấn bản năm 1968, Nguyệt Báo Thái Bình Dương, tiếng nói của nước Mỹ tự do, viết bởi một nhà đạo đức sinh vật học quan trọng.
Ông nói: "Không có lí do gì để cảm thấy tội lỗi khi chối bỏ một đứa trẻ bị down, bất kể là bỏ nó bằng cách giấu nó trong một bệnh xá hay theo cách có trách nhiệm hoặc bức tử hơn. Thật buồn, vâng, đáng sợ.
Nhưng không có tội gì cả.
Tội lỗi thực sự chỉ là khi tấn công một con người,
và một người bị bệnh down thì đâu phải là người."
Đã có rất nhiều bài báo nói về sự tiến bộ to lớn mà chúng ta đã đạt được về cách đối xử với người đồng tính.
Thực tế là thái độ của chúng ta đã thay đổi được lấy làm tít báo mỗi ngày
Nhưng chúng ta quên mất mình đã từng nhìn nhận những người có sự khác biệt như thế nào, chúng ta đã từng nhìn người tàn tật như thế nào, chúng ta đã vô nhân đạo như thế nào khi nhìn nhận những người đó.
Và sự thay đổi chúng ta đã đạt được hầu như tương đương triệt để là điều mà chúng ta đã không để ý tới cho lắm.
Một trong số những gia đình tôi đã phỏng vấn, Tom và Karen Robards, là những người New York thành đạt và trẻ trung, họ thực sự sửng sốt khi đứa con đầu được chẩn đoán bị down, Họ nghĩ những cơ hội học tập cho cậu bé hiện nay chưa được tốt như mong muốn
nên quyết định xây một trung tâm nhỏ-- gồm 2 phòng học cùng với các bậc cha mẹ khác-- để giáo dục những đứa trẻ bị hội chứng down.
Qua nhiều năm, trung tâm đó đã phát triển thành trung tâm Cooke nơi mà hiện tại hàng ngàn trẻ em có những khiếm khuyết về trí tuệ đang được dạy dỗ Tính từ lúc Nguyệt Báo Đại Tây Dương viết về chủ đề đó,
đến nay, tuổi đời của người bệnh down được nâng lên gấp 3
Ta đã biết đến những người bị bệnh down làm diễn viên, nhà văn, một số người có khả năng sống tự lập khi trưởng thành.
Gia đình Robards có công rất lớn về mặt này.
Tôi hỏi, "Ông bà có nuối tiếc không?
Ông bà có mơ ước là con mình không bị bệnh down?
Ông bà có mơ ước là mình không nghe biết về nó?
Và rất thú vị, cha anh ta đã nói thế này. "Đối với bản thân David, con tôi, thì tôi thấy tiếc cho nó, vì rất khó khăn cho nó để sống trong thế giới này và tôi muốn tạo cho nó một cuộc sống dễ dàng hơn.
Nhưng tôi nghĩ nếu chúng ta loại bỏ những người bị bệnh down thì đó là một mất mát thảm khốc."
Rồi Karen Robards nói với tôi, "Tôi đồng ý với Tom.
Vì David, tôi sẽ chữa trị bệnh này ngay lập tức để tạo cho nó cuộc sống dễ dàng hơn. Nhưng với bản thân mình, 23 năm trước, tôi sẽ không bao giờ tin
tôi có thể đạt đến một điểm-- mà trên phương diện bản thân, khiến tôi trở lên tốt hơn và tình cảm hơn
và sống có mục đích hơn trong suốt cuộc đời mình, Với tôi, tôi sẽ không hoán đổi nó với bất cứ điều gì trên thế giới này."
Chúng ta đang sống tại thời điểm mà sự chấp nhận của xã hội về những người với tình trạng khác thường đang chuyển biến tích cực.
Tuy nhiên chúng ta cũng sống tại thời khắc mà khả năng loại trừ những tình trạng đó đã đạt đến mức độ mà ta không thể tưởng tượng nổi.
Giờ đây hầu hết trẻ em khiếm thính tại Mỹ đều được cấy ốc tai đặt trong não và nối với thiết bị tiếp nhận, cho phép chúng thu nhận một kiểu nghe sao chép để học nói Một hợp chất đã được thí nghiệm trên chuột, BMN-111
rất hữu ích để ngăn chặn hoạt động của loại gien gây ra Tình trạng thiếu phát triển sụn
Chứng loạn sản sụn là dạng phổ biến của hội chứng lùn. Những con chuột có loại gien gây ra chứng loạn sản sụn được tiêm hóa hoá chất đó và phát triển hoàn toàn đầy đủ.
Thử nghiệm trên người thì đang ở đâu đó gần đây.
Các cuộc xét nghiệm máu đang đựơc tiến hành để phát hiện hội chứng down rõ ràng và sớm hơn trong thời gian đầu của thai kì, để dễ dàng hơn trong việc loại trừ quá trình thai nghén hay loại bỏ thai.
Chúng ta có sự tiến triển của xã hội và y học.
và tôi tin cả hai mặt đó.
Tôi tin sự tiến triển xã hội rất ngoạn ngục, đầy ý nghĩa và tuyệt vời Tôi nghĩ sự phát triển của y tế cũng vậy.
Nhưng tôi nghĩ sẽ là bi kịch khi lĩnh vực này không thấy đựơc lĩnh vực kia.
Khi nhìn nhận vào sự tương tác của hai lĩnh vực trong những tình trạng mà tôi vừa miêu tả, Đôi lúc tôi nghĩ nó giống như những cảnh trong vở nhạc kịch khi một vị anh hùng nhận ra mình đã yêu vị nữ anh hùng ngay tại thời điểm vị nữ anh hùng nằm hấp hối trên ghế trường kỉ
(Cười) Chúng ta phải suy nghĩ làm sao để mình cảm nhận được về tất cả các hướng giải quyết.
Câu hỏi đặt ra về vai trò của cha mẹ mọi luôn là Giá trị mà chúng ta công nhận từ con trẻ là gì, và cần chữa trị những gì cho chúng?
Jim Sinclair, một nhà hoạt động lỗi lạc về chứng tự kỉ, đã nói "Khi phụ huynh nói rằng ước gì con mình không bị tự kỉ, thực sự họ đang nói: "Tôi ước gì con mình không tồn tại và ước gì thay vào đó tôi có một đứa con khác, không bị tự kỉ." Xin đọc nó lại lần nữa. Đây là điều vang lên khi bạn than vãn về sự hiện diện của chúng tôi.
Đây là điều cất lên khi bạn nguyện cầu cho một sự chữa trị-- Ước nguyện cháy bỏng nhất của mọi người cho chúng tôi là ngày nào đó chúng tôi sẽ thôi là chính mình và những kẻ xa lạ mà bạn có thể yêu mến sẽ lặn xuống đằng sau khuôn mặt chúng tôi."
Đó là quan điểm rất cực đoan nhưng nó chỉ ra một thực tế là mọi người gắn kết với cuộc sống của mình và họ không muốn "bị" chữa trị hay thay đổi hoặc bị loại bỏ
Họ muốn là chính bản chất con người của mình Một trong những gia đình tôi phỏng vấn trong chương trình này
là gia đình Dylan Klebold, một trong những thủ phạm gây ra cuộc thảm sát ở Comlumbine.
Phải mất một thời gian dài mới thuyết phục được họ nói chuyện với tôi và một khi đồng ý, họ đã kể lại một mạch, không sao ngừng được. Tuần đầu tiên tôi tiếp xúc với họ, tuần đầu trong nhiều tuần kết tiếp Tôi ghi lại cuộc đối thoại trong hơn 20 giờ.
Vào tối chủ nhật, chúng tôi đều kiệt sức.
Chúng tôi ngồi trong bếp. Sue Klebold đang làm bữa tối
Tôi nói: "Nếu Dylan ở đây, bà có thấy mình muốn hỏi anh ta điều gì không?"
Cha anh ta nói:" Chắc chắn là có.
Tôi muốn hỏi nó nghĩ mình đang làm cái quái gì thế."
Sue nhìn xuống sàn, suy nghĩ giây lát. Khi ngẩng lên bà nói:
"Tôi muốn xin nó tha thứ cho tôi vì tôi làm mẹ mà không bao giờ biết được trong đầu nó nghĩ gì."
Vài năm sau khi tôi dùng bữa tối với bà, một trong nhiều bữa tối chúng tôi ăn cùng nhau, Bà nói: "Anh biết không, khi điều này xảy ra, Tôi từng ước mình đã không lập gia đình và không có con.
Nếu tôi không chuyển đến bang Ohio và gặp Tom đứa trẻ này sẽ không tồn tại và chuyện khủng khiếp này đã không xảy ra. Nhưng tôi lại cảm thấy mình yêu những đứa con của mình quá đỗi
và không muốn tưởng tượng ra một cuộc sống vắng chúng
Tôi nhận ra nỗi đau chúng gây ra cho người khác là không thể dung thứ nhưng nỗi đau chúng gây ra cho tôi cũng có." "Khi tôi nhận ra thế giới đã có thể tốt đẹp hơn
nếu Dylan không được sinh ra, Tôi đã kết luận điều này không khiến tôi trở nên tốt hơn. "
Thật ngạc nhiên thay cách những gia đình có những đứa trẻ phức tạp mang sự phức tạp mà hầu hết mọi người sẽ làm mọi thứ để ngăn ngừa lại tìm thấy nhiều ý nghĩa trong quá trình trải nghiệm vai trò làm cha mẹ.
Rồi tôi nghĩ, ai mà có con cũng yêu con của mình cùng với những khuyết điểm của chúng.
Nếu có vị thiên thần rực rỡ nào đó giáng xuống từ trần phòng khách của tôi và muốn đưa những đứa con của tôi đi đổi lại những đứa con khác ngoan hơn, lịch sự hơn, khôi hài hơn, tử tế hơn, thông minh hơn Tôi vẫn muốn giữ lại những đứa con mình có và nguyện cầu những điều tồi tệ sẽ được cất đi
Và tôi hoàn toàn thấy rằng cũng như cuộc thử nghiệm bộ quần áo chậm bắt lửa trong lò lửa để chắc rằng chúng không bén lửa khi con trẻ tới gần lò những câu chuyện gia đình đang thảo luận về những tình trạng khác biệt ghê gớm cũng phản ánh trải nghiệm chung trong vai trò cha mẹ. Luôn là, thỉnh thoảng, nhìn vào con mình, bạn nghĩ Con từ đâu ra thế nhỉ?
(Cười) Hóa ra khi mà những sự khác biệt cá nhân này đang được ấp ủ, có rất nhiều gia đình đang xoay xở với chứng tâm thần phân liệt Có rất nhiều gia đình có con trẻ là người chuyển giới Có rất nhiều gia đình với những đứa trẻ thần đồng. cũng đối mặt với những thách thức tương tự Có rất nhiều gia đình với từng gia cảnh kể trên
nhưng nếu bạn bắt đầu suy nghĩ trải nghiệm việc thương thảo những dị biệt trong gia đình là cái mà mọi người đang giải quyết, thì bạn khám phá ra rằng đó gần như là một hiện tượng chung.
Trớ trêu thay, hoá ra, chính sự khác biệt của chúng ta, và cuộc thương thảo về sự khác biệt hợp nhất chúng ta lại.
Tôi quyết định có con khi đang thực hiện dự án này.
Nhiều người sửng sốt hỏi: "Làm sao anh lại quyết định có con khi đang tiến hành nghiên cứu nửa chừng những thứ có thể trở nên lệch lạc?"
Tôi nói: "Tôi không nghiên cứu những thứ lệch lạc.
Cái tôi nghiên cứu đó là có bao nhiêu tình yêu hiện hữu ngay cả khi mọi thứ dường như sẽ đi lạc hướng."
Tôi suy nghĩ rất nhiều về bà mẹ có đứa con khuyết tật mà tôi gặp một đứa trẻ khuyết tật rất nặng đã chết vì sự bất cẩn của người chăm sóc.
Khi tro cốt của cháu đựơc mai táng, bà mẹ nói: "Tôi nguyện cầu sự thứ tha vì đã bị cướp những hai lần một lần là đứa trẻ mà tôi mong muốn có, và lần nữa là đứa con trai tôi yêu thương." Và tôi nhận ra bất cứ ai cũng hoàn toàn có thể yêu mến bất cứ đứa trẻ nào
nếu ý chí họ đủ mạnh.
Vậy nên chồng tôi là người cha sinh học của hai đứa trẻ của hai người bạn đồng tính nữ ở Minneapolis. Tôi có một người bạn thời đại học đã li dị và muốn có con
Và tôi có một con gái với cô ấy. Mẹ con cô ấy hiện sống tại Texas. Chồng tôi và tôi có một cậu con trai sống cùng nhà
và tôi là người cha sinh học, người mang thai hộ của chúng tôi là Laura, một bà mẹ đồng tính nữ của hai đứa trẻ Oliver & Lucy tại Minneapolis.
(Vỗ tay) Ghi nhanh về việc này là có 5 bậc cha mẹ của 4 đứa trẻ sống tại 3 bang khác nhau.
Có những người nghĩ về việc tồn tại của gia đình chúng tôi là theo cách nào đó phá hoại, làm suy yếu hay làm hư hại gia đình của họ.
Có những người nghĩ gia đình như gia đình tôi không nên được phép tồn tại.
Tôi không chấp nhận phép trừ trong tình yêu, chỉ phép cộng mà thôi. Tôi tin rằng cũng như cần sự đa dạng của muôn loài
để đảm bảo hành tinh này có thể phát triển, chúng ta cũng cần đến sự đa dạng về tình yêu và gia đình. để củng cố tầng sinh quyển của sự tương ái. Sau ngày con trai chúng tôi chào đời,
bác sỹ khoa nhi đến nói với chúng tôi rằng bà lo ngại chân của thằng bé không duỗi thẳng được bình thường,
có nghĩa là có thể thằng bé bị tổn thương não.
Khi thằng bé duỗi chân ra, trông cũng không đều nhau, nên bác sĩ nghĩ có lẽ là do một khối u hay cái gì đó đại loại như vậy.
Thằng bé có cái đầu rất lớn khiến bà nghĩ có thể là dấu hiệu não úng thuỷ Khi bà nói với tôi những điều này,
Tôi cảm thấy mọi thứ trong tôi đang tuôn trào hết ra trên sàn.
Tôi nghĩ, mình đã làm việc chăm chỉ trong nhiều năm viết sách về ý nghĩa của những trải nghiệm mọi người có khi làm cha mẹ những đứa trẻ khuyết tật, nhưng tôi không muốn mình là một trong số đó. Vì điều mà tôi đang gặp phải là một ý tưởng của bệnh tật
Và giống như các bậc cha mẹ từ trước tới giờ, Tôi muốn bảo vệ con mình khỏi bệnh tật.
Tôi cũng muốn bảo vệ mình khỏi bệnh tật.
Tuy nhiên, nhờ công việc mình đã làm, tôi biết nếu thằng bé có bất cứ bệnh tình nào mà chúng tôi phải xét nghiệm tìm ra thì đó hoàn toàn là đặc điểm nhân dạng của nó, và đã là đặc điểm nhân dạng của nó thì cũng sẽ là đặc điểm nhân dạng của tôi và căn bệnh đó sẽ định hình rất khác khi mà nó được bộc lộ ra.
Chúng tôi đưa cháu đi chụp cộng hưởng, chụp cắt lớp chúng tôi đưa đứa con mới sinh ra trong ngày đi lấy máu động mạch
Chúng tôi cảm thấy mình vô dụng.
Sau 5 giờ, họ nói não của cháu hoàn toàn bình thường và chân cháu sẽ duỗi ra bình thường.
Khi tôi hỏi vị bác sỹ nhi thế nó đã bị làm sao vậy, Bà nói chắc có lẽ thằng bé bị chuột rút hồi sáng.
(Cười) Nhưng tôi nghĩ mẹ tôi đã đúng.
Tôi nghĩ , tình yêu bạn dành cho con mình không giống với bất cứ cảm nhận nào trên trái đất
Và chỉ khi bạn có con bạn mới hiểu được nó là thế nào.
Tôi nghĩ những đứa trẻ đã gài bẫy tôi ngay lúc tôi nghĩ làm cha là một sự mất mát.
Nhưng có lẽ tôi sẽ không nhận ra điều ấy nếu tôi không đi sâu vào chương trình nghiên cứu này.
Tôi đã bặt gặp nhiều dạng tình yêu lạ lùng, và rất tự nhiên tôi bị cuốn hút bởi nét mê hoặc của chúng.
Tôi thấy cách mà cái đẹp có thể chiếu sáng ngay cả những thứ yếu đuối hèn mọn nhất.
Trong 10 năm này, tôi đã chứng kiến và biết được niềm vui "khủng khiếp" của trách nhiệm không thể kham nổi, và tôi đã thấy niềm vui ấy có thể lấn át đi mọi thứ khác.
Đôi khi tôi nghĩ những bậc cha mẹ mà tôi phỏng vấn thật khờ dại, biến mình thành nô lệ trong suốt cuộc đời cho những đứa con không hề biết cảm kích họ và cố ngụy tạo nên căn tính từ nỗi đau đó, Nhưng từ ngày đó, tôi nhận ra rằng cuộc nghiên cứu của mình bắc một tấm ván giúp tôi bước lên trên con tàu và đi cùng với họ.
Xin cảm ơn
(Vỗ tay) Cám ơn. (Vỗ tay)
Tôi rất lấy làm tiếc khi không thể để lộ khuôn mặt của mình vì nếu tôi làm vậy, những kẻ xấu sẽ đến tìm tôi.
Hành trình của tôi bắt đầu từ 14 năm trước.
Tôi là một phóng viên trẻ. Tôi chỉ vừa tốt nghiệp đại học.
Rồi tôi nhận được một tin sốt dẻo.
Đó là một câu chuyện rất đơn giản.
Cảnh sát đang nhận hối lộ từ những người bán hàng rong trên đường phố.
Là một phóng viên trẻ, tôi cho là tôi nên làm việc của mình theo một cách khác để tạo tác động tối đa vì ai cũng biết chuyện gì đang diễn ra, song không ai ngăn cản nó.
Bởi thế tôi quyết định đến đó và giả vờ là một người bán hàng.
Ngoài việc bán hàng, tôi thu thập bằng chứng cốt lõi.
Hiệu quả thực sự lớn.
Nó thật tuyệt vời.
Người ta gọi nó là báo chí ngầm hay báo chí bí mật.
Tôi là một phóng viên ngầm.
Nghề báo của tôi gắn liền với ba nguyên tắc cơ bản: gọi tên, hạ nhục và bỏ tù.
Nghề báo là vì kết quả.
Là vì việc tác động đến cộng đồng hay xã hội của bạn một cách không ngừng nghỉ.
Tôi đã làm việc trong nghề hơn 14 năm, và tôi có thể nói với bạn rằng các kết quả đều rất tốt.
Một câu chuyện nảy ra trong đầu tôi trong số những mẩu tin bí mật là "Đứa con Tinh Thần"
Chuyện kể về những đứa trẻ được sinh ra với dị tật, và bố mẹ chúng cho rằng một khi chúng được sinh ra với dị tật chúng không thể sống trong xã hội, rồi chúng phải uống một số thứ thuốc pha chế kết quả là chúng chết.
Bởi thế tôi đã tạo một đứa con giả, và đi đến một ngôi làng, làm bộ như thể dù đứa trẻ này được sinh ra với dị tật, và ở đó là những kẻ làm việc giết người.
Chúng sẵn sàng.
Trong quá trình chúng chuẩn bị giết người, tôi đã gọi cảnh sát sẵn sàng chờ, và chúng đến vào buổi sáng định mệnh để giết đứa trẻ.
Tôi kể lại cảnh chúng nghiêm túc đun hợp chất như thế nào.
Chúng đặt nó lên bếp. Nó được đun sôi, sẵn sàng để đưa cho những đứa trẻ.
Trong lúc mọi thứ đang diễn ra, cảnh sát được báo động đã sẵn sàng chờ lệnh và ngay khi hợp chất sẵn sàng và chúng chuẩn bị đưa cho những đứa trẻ, tôi gọi cảnh sát và may mắn họ đã đến và ngăn chúng.
Khi tôi kể câu chuyện này, chúng đang hầu toà.
Đừng quên nhưng nguyên tắc cơ bản: gọi tên, làm nhục và bỏ tù.
Phiên toà đang diễn ra, và tôi chắc chắn rằng cuối ngày hôm nay chúng ta sẽ thấy chúng và chúng ta sẽ để chúng ở nơi chúng thuộc về.
Một câu chuyện quan trọng khác, liên quan đến hiện tượng đứa con tinh thần này, là "Lời thần chú của những người bệnh bạch tạng"
Tôi chắc là hầu hết các bạn đã nghe, ở Tanzania, trẻ em sinh ra bị bệnh bạch tạng thường được coi là không đủ năng lực để sống trong xã hội.
Cơ thể chúng bị chặt ra bằng dao phay và được cho là dùng cho một số hợp chất hoặc thuốc để kiếm tiền- hoặc nhiều, nhiều câu chuyện khác người ta kể.
Đó là lúc lại phải hoạt động ngầm.
Bởi thế tất nhiên tôi đã bí mật giả làm một người quan tâm đến công việc đặc biệt này.
Một lần nữa, một cánh tay giả được tạo ra.
Lần đầu tiên, tôi bí mật quay phim những kẻ làm việc này, và chúng sẵn sàng mua cánh tay và chúng sẵn sàng sử dụng nó để chuẩn bị làm thuốc.
Hôm nay tôi vui mừng rằng chính phủ Tanzania đã hành động, nhưng vấn đề chính yếu là chính phủ Tanzania chỉ có thể hành động vì bằng chứng có sẵn.
Nghề báo của tôi là về bằng chứng cốt lõi.
Nếu tôi nói bạn ăn cắp, tôi sẽ chỉ cho bạn bằng chứng là bạn đã ăn cắp.
Tôi chỉ cho bạn thấy bạn đã ăn cắp thế nào, khi nào, hay bạn đã sử dụng cái gì bạn sử dụng vật ăn cắp làm gì.
Bản chất của nghề báo là gì nếu nó không mang lại lợi ích cho xã hội?
Đứa con báo chí của tôi là một sản phẩm của xã hội.
Tôi biết rằng thỉnh thoảng người ta có những chỉ trích về báo ngầm.
(Video) Quan chức: Anh ta lấy tiền ra khỏi túi và đặt lên bàn, để chúng ta không sợ hãi.
Anh ta muốn mang ca cao và gửi nó đến Bờ Biển Ngà.
Với ý đinh bí mật, tôi yên lặng.
Tôi không phát ra một tiếng.
Nhưng các đồng nghiệp của tôi không biết.
Bởi thế sau khi thu tiền, anh ta rời khỏi, chúng tôi đợi anh ta mang hàng.
Ngày sau khi anh ta rời khỏi, tôi nói với đồng nghiệp rằng vì tôi là trưởng nhóm, tôi nói với đồng nghiệp của tôi rằng nếu chúng đến, chúng tôi phải bắt chúng.
Quan chức thứ hai: Tôi thậm chí không biết nơi đó.
Tôi chưa bao giờ đến đó.
Bởi thế tôi ngạc nhiên.
Tôi thấy một bàn tay đếm tiền ngay trước mặt tôi.
Tiếp đó, bạn thấy tiền trong tay tôi, đếm, trong khi tôi chưa liên lạc với ai.
Tôi chưa hề làm việc này với bất kỳ ai.
Phóng viên: Khi Metro News liên lạc phóng viên điều tra Anas Aremeyaw Anas vì phản ứng của anh, anh chỉ cười và đưa đoạn phim anh đã không sử dụng đoạn phim tài liệu vừa chiếu trên màn hình.
Công chức mà trước đó từ chối tham gia lấy máy tính và tính số tiền chúng tính theo lượng ca cao buôn lậu.
Anas Aremeyaw Anas: Đây là một câu chuyện khác về chống tham nhũng.
Và đó là anh, đang từ chối.
Nhưng bạn thấy, khi bạn có bằng chứng cốt lõi, bạn có thể tác động đến xã hội.
Thi thoảng đây là một số tiêu đề hiện trên các báo. [Tôi sẽ nguyền rủa Anas đến chết] [Anas nói dối] [Báo động thổi qua tin tức của Anas về Đoạn phim Tiền Chương trình chống các quan chức cấp cao CEPS được chưng bày] [Anas hoạt động vứi sức mạnh ngầm?] [Chính phủ lung lay sau đoạn phim của Anas] [Săn kẻ đi săn] [Anas Những người hối lội ở Toà] [15 Người đứng đầu trong đoạn băng Anas] [Bộ trưởng tài chính ủng hộ Anas] [11 truy vấn sau câu chuyện của Anas] [GJA ở bên Anas] [Tổng thống Mills nổi bão Cảng Tema sau đoạn phim của Anas] ["Giáo sư quá cố John Evans Atta Mills: Cựu tổng thống của Ghana"] John Evans Atta Mills: Điều Anas nói không phải những điều chúng ta không biết, nhưng làm ơn, những ai trong số các bạn là công chức, và những ai đang cám dỗ các quan chức hải quan, tôi nói với các bạn, Ghana sẽ không nói bất kỳ điều tốt đẹp nào với các bạn về vấn đề này.
AAA: Đó là tổng thống của tôi.
Tôi nghĩ rằng tôi không thể đến đây nếu không tặng các bạn món quà đặc biệt này.
Tôi có một mẩu tin, và tôi rất hào hứng lần đầu tiên chia sẻ với các bạn ở đây.
Tôi đã hoạt động ngầm ở trong tù.
Tôi vừa ở đó một thời gian dài.
Và tôi có thể nói với các bạn, điều tôi đã thấy không hề tốt đẹp.
Nhưng một lần nữa, tôi chỉ có thể tác động đến xã hội và tác động đến chính phủ nếu tôi đưa ra ánh sáng bằng chứng cốt lõi.
Nhiều lần, quản lý nhà tù phủ nhận từng có các vấn đề lạm dụng thuốc, vấn đề kê gian, cũng như nhiều vấn đề họ phủ nhận là đã xảy ra.
Làm thế nào để bạn có được bằng chứng cốt lõi?
Bởi thế tôi đã ở tù. ["Nhà tù Nsawan"] Bây giờ, cái các bạn đang thấy là một chồng xác chết.
Bây giờ, tôi chứng kiến một trong số tù nhân cùng phòng với tôi, một người bạn của tôi, từ khi anh ốm trên giường đến chết, và tôi có thể nói với bạn rằng nó không hề dễ dàng.
Có nhiều vấn đề về thức ăn kém chất lượng như tôi nhớ một số món tôi đã ăn đơn giản không phải cho con người.
Chỗ vệ sinh: rất tệ.
Tôi muốn nói rằng, bạn phải xếp hàng để có nhà cầu thực sự - và đó là cái tôi gọi là thực sự, khi bốn người chúng tôi ở trên một cửa ống.
Đó là một số thứ mà nếu bạn thuật lại với người khác, người đó có lẽ không tin nổi.
Cách duy nhất mà bạn có thể khiến người ta tin là khi bạn chỉ ra bằng chứng cốt lõi.
Tất nhiên, có nhiều loại thuốc.
Nhà tù là noi kiếm cần sa, hê rô in, và thuốc phiện trắng dễ dang hơn thậm chí nhanh hơn ngoài nhà tù
Cái ác trong xã hội là một căn bệnh cực độ.
Nếu bạn có những căn bệnh này, bạn cần có biện pháp chữa trị cực độ
Cách làm báo của tôi có thể không phù hợp với nhiều lục địa và quốc gia khác, nhưng tôi có thể nói với các bạn, nó hữu hiệu trong khu vực của tôi ở châu Phi, vì thông thường khi nói về tham nhũng, người ta hỏi "Bằng chứng đâu?"
Cho tôi xem bằng chứng."
Tôi nói, "Đây bằng chứng đây."
Và nó đã giúp tôi đưa nhiều người ra hầu toà.
Bạn thấy đấy, chúng tôi trên lục địa này có thể kể chuyện rõ hơn vì chúng tôi phải đối mặt với các tình huống và chúng tôi thấy các tình huống.
Đó là lý do tại sao tôi đặc biệt hào hứng khi chúng tôi phát động bộ "Châu Phi điều tra" quay lai nhiều quốc gia châu Phi chúng tôi đã điều tra.
Kết quả sau thành công của loạt "Châu Phi điều tra" là chúng tôi chuyển sang "Thế giới điều tra."
Cuối cùng, thêm nhiều kẻ xấu trên lục địa của chúng tôi sẻ phải hầu toà.
Việc này sẽ không dừng lại.
Tôi sẽ tiếp tục sự nghiệp báo chí này, bởi tôi biết khi những kẻ xấu phá hoại, những người tốt phải xây dừng và đoàn kết lại.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay) Chris Anderson: Cảm ơn anh.
Cảm ơn anh. Tôi có một vài câu hỏi cho anh.
Anh đã làm thế nào để được vào tù? Tôi cho là vệc này diễn ra vài tuần trước, phải không?
AAA: Vâng. Anh biết đấy, bí mật xét cho cùng là việc xếp đặt thứ tự ưu tiên đúng đắn, bởi thế chúng tôi đã nhờ người đưa tôi ra toà.
Bởi thế tôi đã trải qua quá trình hầu toà hơp pháp, vì cuối cùng, quản lý nhà tù muốn kiểm tra liệu thực sự tôi đã ở đó hay không, và đó là cách tôi đã vào tù.
CA: Vậy ai đó đã kiện anh ở toà, và họ đưa anh vào tù, và anh bị tạm giam phần nào vì thế, và anh đã cố tình làm thế.
Vâng, vâng.
CA: Hãy nói cho tôi về nỗi sợ và làm thế nào anh có thể xoay xở với nó, khi anh thường xuyên đưa bản thân mình vào chỗ nguy hiểm.
Sao anh làm được như vậy?
AAA: Anh thấy đấy, bí mật luôn luôn là giải pháp cuối cùng.
Trước khi chúng tôi hoạt động bí mật, chúng tôi tuân thủ các nguyên tắc.
Và tôi chỉ thoải mái và tôi không còn sợ hãi khi tôi chắc chắn rằng tất cả các bước được tiến hành. Tôi không thực hiện một mình. Tôi có một nhóm hỗ trợ người người giúp tôi đảm bảo rằng an toàn và tất cả các hệ thống được đặt đúng vị trí, nhưng anh phải đưa ra những quyết định rất thông minh khi mọi việc diễn ra.
Nếu anh không làm được điều đó, anh sẽ mất mạng.
Vì thế, khi hệ thống hỗ trợ được đặt đúng vị trí, tôi sẵn sàng, và tôi hoạt động. Mạo hiểm, vâng, nhưng nó là rủi ro nghề nghiệp.
Tôi muốn nói, tất cả mọi người đều có rủi ro.
Và khi anh nói đó là của anh, anh sẻ phải chấp nhận nó như khi nó đến.
CA: Ồ, anh là một người phi thường và anh đã làm những công việc phi thường và anh đã dạy chúng tôi một câu chuyện mà chưa ai trong chúng tôi từng được nghe.
Và chúng tôi rất cảm kích. Chúng tôi chúc anh sức khoẻ.
Cảm ơn anh rất nhiều, Anas. AAA: Xin cảm ơn.
CA: Xin cảm ơn. Bảo trọng (Vỗ tay)
Bây giờ, chúng ta sẽ tới Bahamas để ngắm nhìn một đàn cá heo đặc biệt mà tôi đã làm việc cùng ở thế giới hoang dã trong vòng 28 năm qua.
Tôi rất thích thú loài cá heo vì chúng có bộ óc lớn và những điều chúng đã làm được bằng tất cả trí thông minh ấy trong thế giới hoang dã.
Chúng ta cũng biết chúng sử dụng một phần trí thông minh ấy để có thể sống được trong cuộc sống đầy phức tạp, nhưng chúng ta thực sự hiểu gì về trí thông minh của cá heo?
Giờ đây, chúng ta biết được một vài thứ.
Chúng ta biết rằng tỷ lệ cân nặng bộ não cá heo so với cân nặng cơ thể của chúng, cái mà được biết là thước đo vật lý của trí thông minh, chỉ đứng thứ 2 sau con người.
Dựa trên kinh nghiêm, chúng có thể hiểu các ngôn ngữ nhân tạo.
Và chúng cũng vượt qua được phép thử nhận biết mình qua gương.
Ngoài ra ở một vài nơi trên thế giới, chúng còn sử dụng các công cụ, như là bọt biển để săn mồi.
Tuy nhiên vẫn còn một câu hỏi lớn nữa: liệu rằng chúng có ngôn ngữ hay không, và nếu có, thì chúng đang nói về điều gì?
Vì thế cách đây không phải là vài năm, mà là vài thập kỷ, tôi bắt đầu hành trình tìm kiếm một nơi trên thế giới để có thể quan sát loài cá heo dưới nước để cố phân tích các đoạn mã trong hệ thống giao tiếp của chúng.
Bây giờ ở hầu hết các nơi trên trái đất, các vùng nước rất dơ bẩn, vì thế khó mà quan sát các loài động vật dưới nước, nhưng tôi đã tìm được một đàn cá heo sống ở gần bờ đá tuyệt đẹp, sạch và cạn của vùng Bahamas nằm ở phía Đông Florida.
Vào ban ngày chúng nghỉ ngơi và dạo chơi ở những mỏm đá an toàn đó, nhưng vào ban đêm, chúng di chuyển khỏi mỏm đá và đi săn ở những vùng nước sâu.
Chúng xem đó không phải là một nơi tồi để thực hiện nghiên cứu.
Vì thế chúng tôi đi tới đó trong thời gian khoảng 5 tháng vào mỗi mùa hè trên một con thuyển dài 20 mét, nơi chúng tôi sống, ngủ và làm việc trên biển nhiều tuần liền trong khoảng thời gian đó.
Dụng cụ chính của tôi là máy quay video có thể hoạt động dưới nước có gắn tai nghe, đó là loại tai nghe dưới nước, và nhờ nó Tôi có thể cảm nhận được âm thanh và hành vi.
Và hầu như công việc của chúng tôi rất lặng lẽ
Chúng tôi ở dưới nước và cố gắng theo dõi hành vi của loài cá heo, vì thực sự chúng tôi đang theo dõi chúng một cách thủ công ở dưới nước.
Hiện nay, cá heo đốm vùng Đại Tây Dương là một chủng loài rất dễ thương để "cộng tác" chung vì một vài lý do.
Chúng không có đốm từ khi sinh ra, và đốm được hình thành khi chúng lớn lên, và chúng trải qua những giai đoạn phát triển khác nhau, vì vậy sẽ rất thú vị khi theo dấu hành vi của chúng.
Và vào khoảng 15 tuổi, chúng hình thành đầy đủ các đốm đen và trắng.
Bạn đang nhìn thấy một cá voi mẹ- tên là Mugsy.
Cô cá voi này trong bức ảnh này 35 tuổi nhưng loài cá heo thực sự có thể sống đến xấp xỉ 50 tuổi.
Và cũng như tất cả con cá heo trong đàn được theo dõi, chúng tôi chụp hình Mugsy và quan sát mấy cái đốm nhỏ và cắt khía vây lưng của nó, cũng như vân da đặc biệt của chúng khi chúng trưởng thành theo thời gian.
Lúc này, cá heo con học được nhiều thứ khi chúng lớn dần, và giai đoạn thiếu niên là lúc chúng thực hành các kỹ năng xã hội, vào khoảng 9 tuổi, những con cá heo cái sẽ trưởng thành về mặt giới tính, vì thế chũng có thể mang thai, trong khi các con đực trải qua thời kỳ này chậm hơn một chút, vào khoảng năm 15 tuổi.
Và cá heo là loài rất phức tạp về tình dục, vì thế chúng tôi phải xác định đâu là cá voi bố, bằng cách thực hiện các cuộc xét nghiệm thông qua những vật mẫu lấy từ dưới nước và phân tích DNA.
Điều đó nghĩa là, sau 28 năm chúng tôi đã ghi nhận tư liệu của 3 thế hệ, bao gồm thế hệ ông bà.
Giờ đây, cá heo là những người tạo ra âm thanh tự nhiên.
Chúng tạo ra âm thanh cao hơn gấp 10 lần và nghe được âm thanh cao hơn gấp 10 lần so với loài người.
Nhưng chúng cũng sử dụng các tín hiệu giao tiếp khác.
Chúng có tầm nhìn xa, do đó chúng dùng nhiều tư thế để giao tiếp.
Chúng chỉ nếm, chứ không ngửi.
Chúng cũng chạm vào nhau.
Và âm thanh thực sự có thể được cảm nhận dưới nước, bởi vì khả năng cảm nhận âm thanh của các bộ phận cơ thể và trong nước là giống nhau.
Vì thế cá heo có thể gây ồn và chọc lét lẫn nhau mặc dù ở khoảng cách xa.
Giờ đây, chúng ta đã biết vài điều về cách mà âm thanh được tạo ra đối với những hành vi cụ thể.
Nói về tín hiệu huýt sáo, đó là âm thanh huýt sáo riêng biệt đối với mỗi con cá heo, và nó được xem như một cái tên. (Tiếng đàn cá heo huýt sáo ) Nó là một thứ âm thanh đáng để tìm hiểu nhất, vì nó dễ dàng để định lượng, nhận biết, và bạn có thể nghe được tiếng sáo này khi cá heo mẹ và cá heo con đang ở cạnh nhau, chẳng hạn vậy.
Một âm thanh khác đáng để nghiên cứu nữa đó là tiếng vọng định vị.
Nó giống như là thiết bị định vị của chúng. (Tiếng vọng định vị) Và chúng dùng những âm này để săn mồi.
Ngoài ra chúng cũng kết hợp các âm thanh này với nhau lồng vào trong chuỗi âm ồn ào và giao tiếp.
Ví dụ như, cá heo đực sẽ thu hút con cái trong suốt giai đoạn tán tỉnh.
Thú vị là, tôi cũng bị tán tỉnh khi ở dưới nước đấy.
(Tiếng cười) Đừng nói với ai nhé.
Bí mật đấy. Và bạn thật sự có thể cảm nhận được âm thanh.
Như tôi đã từng như thế đó. (Tiếng cười) Cá heo cũng là loài vật có tư tưởng chính trị, vì chúng cũng có khuynh hướng giải quyết các xung đột.
(Âm thanh của cá heo) Và chúng cũng dùng những âm thanh ngắt quãng như thế này kết hợp với các động tác đối đầu khi chúng chiến đấu.
Và những âm thanh này không thích hợp để nghiên cứu vì rất khó để định lượng.
Đây là đoạn clip về cuộc chiến đấu điển hình của cá heo
(Tiếng cá heo) Bây giờ bạn đang theo dõi 2 đàn, và bạn sẽ thấy những hành động đối kháng, một vài trong số chúng mở to miệng, có rất nhiều âm thanh của tiếng gào, thét.
Có cả bong bóng nước.
Về cơ bản, sẽ có một trong những nhóm này sẽ rút lui và mọi chuyện sẽ được giải quyết êm đẹp, thực sự vấn đề bạo lực không diễn biến quá mức.
Lúc này, ở Bahamas, chúng tôi cũng có những loài mũi chai sinh sống (Cá heo mũi chai) và chúng cũng tương tác với cá heo đốm.
Chẳng hạn như chúng canh chừng vây của nhau.
Các con đực đều mang tư tưởng cầm đầu khi chúng đuổi theo các con cái.
Và 2 loài này thực ra sẽ trở thành đồng loại của nhau để cùng đánh đuổi cá mập.
Một trong những hành vi chúng dùng để giao tiếp sự phối hợp đó là thực hiện cùng lúc.
Chúng đồng bộ hóa tiếng nói và cử chỉ để trông chúng to lớn hơn và giọng điệu mạnh mẽ hơn.
(Tiếng cá heo) Đây là cá heo mũi chai, và bạn sẽ trông thấy chúng bắt đầu đồng bộ hóa hành động và âm thanh của chúng.
(Tiếng cá heo) Bạn thấy đó, chúng đang thực hiện đồng bộ với đồng loại cũng như các con khác.
Tôi ước là mình có thể tham gia vào công cuộc này của chúng.
Bây giờ, có một điều quan trọng bạn cần nhớ là bạn chỉ đang nghe phần giọng nói của cá heo mà con người có thể nghe thấy, và thực sự cá heo đã tạo ra giọng nói cao tần, và chúng tôi đã dùng một thiết bị đặc biệt dưới nước để ghi lại những âm thanh này.
Ở đây, các nhà nghiên cứu thực sự đã đo lường phức hợp của âm thanh huýt sáo bằng cách sử dụng các lý thuyết thông tin, và tần số của tiếng huýt sáo rất cao, thậm chí tương đương với ngôn ngữ loài người.
Nhưng những âm thanh bẻ gãy liên hồi (xuất hiện khi cá heo "trò chuyện" với nhau) có một chút bí hiểm.
Bây giờ, có 3 giới hạn âm thanh sau đây.
Hai trong số chúng là tiếng nói của con người, và cái còn lại là của cá heo.
Bây giờ thử nghĩ mà xem cái nào là của cá heo.
Kết quả cho thấy âm thanh xuất hiện khi cá heo "trò chuyện" với nhau trông giống với các âm của con người.
Cách để hiểu các đoạn mã này là giãi những tín hiệu này và tìm ra ý nghĩa của nó, nhưng đó là công việc rất khó khăn, và thực tế là chúng tôi không hề có được phiến đã giải mã Rosetta Stone.
Nhưng có một cách thứ 2 để hiểu được đoạn mã này là phát triển các công nghệ, hoặc một giao diện để xử lý các đối thoại 2 chiều, và đó chính là thứ mà chúng tôi đã và đang thực hiện ở Bahamas theo thời gian.
Các nhà khoa học đã dùng các giao diện phím đầu vào để cố gắng kết nối sự khác biệt giữa 2 loài khỉ giống Phi và cá heo.
Bàn phím dưới nước này ở Orlando, Florida, thực ra là thiết kế 2 chiều hiện đại nhất dành cho những nhà nghiên cứu và cá heo tương tác với nhau dưới nước cũng như trao đổi thông tin lẫn nhau.
Do đó, chúng tôi muốn phát triển một giao thức như vậy ở Bahamas, nhưng với thiết lập tự nhiên hơn.
Và một trong những lý do chúng tôi nghĩ mình có thể làm như vậy là bởi vì cá heo đã bắt đầu cho chúng tôi thấy rất nhiều điểm tương đồng.
Chúng đã bất thình lình bắt chước những ý tưởng và cử chỉ của chúng tôi, chúng cũng đã mời chúng tôi tham gia vào các trò chơi của cá heo.
Giờ đây, cá heo là loài động vật có vú hòa đồng, vì vậy chúng thích vui chơi, và một trong những trò tiêu khiển của chúng là vẽ lên rong biển, hay rong mơ ở đây.
Và chúng rất am tường. Chúng thích vẽ lên và kéo rong từ nơi này qua nơi khác.
Và trong đoạn trích này, Caroh là cá heo trưởng thành.
Cô ấy 25 tuổi, và con của cô ấy vừa mới được sinh ra, tên là Cobalt, và Cobalt mới vừa học được cách chơi loại game này.
(Tiếng cá heo). Cá heo mẹ đang trêu đùa con mình.
Cobalt rất muốn lấy đám rong mơ này.
Lúc cá heo có ý muốn xin chơi trò này, chúng thường lặn xuống nước, và chúng mang theo một ít rong mơ ở vây của chúng, rồi chúng sẽ đẩy đám rong này và thỉnh thoảng đánh rơi xuống dưới và để chúng ở đó, rồi sau đó lấy một ít rong biển đi ra xa cuộc chơi.
Nhưng khi chúng tôi không lặn xuống và lấy đám rong, chúng sẽ mang đám rong tới trước mặt và vẫy vẫy trước mặt chúng tôi và thảy đám rong cho chúng tôi như làm với đồng loại của chúng, rồi chúng sẽ lấy chúng lại và bắt đầu chơi.
Như vậy chúng tôi bắt đầu suy nghĩ, ồ, không phải là tốt sao để xây dựng vài kỹ thuật cho phép cá heo yêu cầu những thứ cần thiết, chẳng hạn đồ chơi yêu thích của chúng?
Vì thế thiết bị gốc phải có một bàn phím được giữ lại ở thuyền kết nối với một máy tính, và phần mềm điều khiển, cá heo sẽ kích hoạt các phím trên màn hình phím và trao đổi thông tin một cách vui vẻ và yêu cầu đồ chơi lẫn nhau.
Nhưng chúng tôi nhanh chóng phát hiện ra rằng cá heo không ở xung quanh thuyền và dùng bàn phím một cách dễ dàng.
Chúng có những thứ tốt hơn để làm ở ngoài môi trường hoang dã.
Chúng có thể thực hiện trong môi trường quản thúc, nhưng phải trong tự nhiên -- Vì thế chúng tôi tạo ra một bàn phím và bỏ xuống biển, và chúng đã định hình 4 thứ và chúng thích chơi cùng, vòng cổ, dây thừng, rong mơ, và là những trò vui của cá heo. (Tiếng huýt sáo) Và đây là tiếng huýt sáo, có liên hệ với biểu tượng dễ nhận thấy.
Đây là những tiếng huýt sáo nhân tạo.
Những âm thanh này đã đi quá so với giai điệu thông thường của cá heo, nhưng chúng được cá heo bắt chước một cách dễ dàng.
Và tôi đã bỏ ra 4 năm cùng với cộng sự của tôi là Adam Pack và Fabinne Delfour, tập dượt trên cánh đồng sử dụng bàn phím này với nhau để yêu cầu đồ chơi trong khi cá heo ngắm nhìn chúng tôi.
And the dolphins could get in on the game. Và cá heo đã bắt đầu tham gia vào trò chơi này.
Chúng có thể chỉ ra những đồ vật dễ nhận biết, hoặc chúng bắt chước tiếng huýt sáo nhân tạo.
Đây là đoạn video trích,
Người thợ lặn này có đồ chơi dây thừng, và tôi đang ở bên tay trái cầm bàn phím, rồi tôi bấm phím đồ chơi dây thừng, và đó là lời yêu cầu cho đồ chơi dây thừng đó phía con người.
Vì vậy tôi được dây thừng đó, rồi tôi lặn xuống, nhiệm vụ quan trọng là tôi cố gắng thu hút sự chú ý của cá heo, bởi vì chúng chỉ giống những đứa bé thôi.
Bạn phải thu hút sự chú ý của chúng.
Tôi đang định quăng dây thừng đi để thử xem chúng phản ứng như thế nào.
Chúng đã tiến tới, rồi chúng tính lấy sợi dây thừng và kéo nó vòng quanh như một thứ đồ chơi.
Bây giờ, tôi cầm bàn phím ở bên phía trái, và thực ra đây là lần đầu tiên chúng tôi thực hiện điều này.
Tôi chuẩn bị yêu cầu đồ chơi này, sợi dây thừng, từ cá heo bằng cách sử dụng âm thanh dây thừng.
Hãy chú ý liệu thực sự chúng có hiểu ý tôi không.
(âm thanh huýt sáo). Đó là tiếng huýt sáo chỉ sợi dây thừng.
Cá heo tiến đến, và thả dây thừng ra, ồ.
(Vỗ tay) Đó là lần duy nhất.
Chúng tôi không chắc liệu thực sự chúng có hiểu nguyên tắc của những tiếng huýt sáo này không.
Tốt lắm, và đây là trò chơi thứ hai.
Đây là trò chơi vòng cổ, tôi đang cố gắng dẫn dắt cá heo tới chỗ bàn phím để cho chúng thấy tín hiệu truyền đạt và lắng nghe.
Chú cá heo này, chúng tôi gọi là "kẻ cắp vòng cổ" vì trong nhiều năm qua nó luôn được giải thoát khỏi khoảng 12 cái vòng.
Thực ra, chúng tôi đã nghĩ rằng cô ấy có một cửa hàng thời trang ở đâu có trong vùng Bahamas.
Vì vậy, khi tôi tiến tới. Nó đã lấy cái vòng bằng cánh phải của mình.
Rồi chúng tôi cũng cố gắng không chạm vào chúng quá nhiều, chúng tôi thực sự không muốn tạo thói quen xấu cho chúng.
Tôi cố gắng dẫn dụ nó đến chỗ bàn phím.
Và người thợ lặn sẽ kích hoạt âm thanh vòng cổ để yêu cầu chiếc vòng cổ.
Vì thế tôi đã đưa cho cô ấy chiếc vòng.
Ồ, hầu như nó thất bại.
Nhưng đây là khoảng khắc mọi thứ trở nên khả thi.
Chú cá heo này đã ở chỗ bàn phím.
Các bạn đã chú ý theo dõi.
Và điều này đã diễn ra trong vài giờ.
Tôii muốn chia sẻ đoạn video này với bạn không với mục đích cho bạn thấy những bước tiến quan trọng, vì chúng đã không xảy ra, nhưng thể hiện cho bạn thấy mức độ quan tâm và tập trung của cá heo và sự thích thú của chúng đối với hệ thống này.
Và bởi vì điều này, chúng tôi đã quyết định cần phải sử dụng nhiều kỹ thuật phức tạp hơn.
Vì vậy chúng tôi đã tham gia vào đội ngũ kỹ thuật Georgia, với nhóm chế tạo máy tính di động của Thad Starner nhằm xây dựng một máy tính cơ động dưới nước và đó là thiết bị CHAT ( viết tắt của: thiết bị ghi nhận âm thanh của động vật có vú) Và bây giờ, thay vì di chuyển bàn phím trên mặt nước. người thợ lặn sẽ mang một hệ thống hoàn chỉnh, và nó chỉ có chức năng phát âm thanh mà thôi, vì vậy về cơ bản người thợ lặn sẽ kích hoạt âm thanh trên màn hình đeo ở cánh tay, âm thanh sẽ phát ra nhờ một micro dưới nước, nếu cá heo bắt chước theo âm thanh này hoặc một người cũng tạo ra âm thanh này, các âm thanh sẽ được truyền về và được định vị bởi hai micro chống nước.
Máy tính có thể nhận định được ai là người yêu cầu đồ chơi nếu khớp các từ.
Và sức mạnh thực sự của hệ thống này là tính năng nhận diện âm thanh trong thời gian thực, vì vậy chúng tôi có thể trả lời cá heo một cách nhanh chóng và chính xác.
Chúng tôi đang ở giai đoạn đầu, nhưng hy vọng nó hoạt động.
Thợ lặn A và thợ lặn B đều mang thiết bị thu phát âm thanh cơ động và chú cá heo này sẽ nghe âm thanh huýt sáo như tiếng huýt sáo, người thợ lặn sẽ nghe âm thanh này như tiếng huýt sáo dưới nước, nhưng cũng như một từ thông qua kênh truyền dẫn tương tự.
Vì vậy thợ lặn A sẽ kích hoạt âm thanh vòng cổ hoặc thợ lặn B sẽ tạo ra âm thanh rong mơ để yêu cầu đồ chơi từ bất cứ người nào đang giữ nó.
Và điều chúng tôi hy vọng sẽ xảy ra là cá heo sẽ bắt chước tiếng sáo, và nếu thợ lặn A đang giữ đám rong mơ, nếu đó là âm thanh muốn chơi trò chơi và là lời yêu cầu, thì người thợ lặn sẽ đưa đám rong mơ cho con cá heo nào đã yêu cầu và chúng sẽ bơi ra xa một cách vui vẻ dưới ánh mặt trời rồi chơi đùa cùng đám rong mơ.
Bây giờ thì, hình thức giao tiếp với cá heo như thế này sẽ tiến triển bao xa?
Well, CHAT is designed specifically to empower the dolphins Ồ, hệ thống CHAT được thiết kế đặc biệt để cá heo có quyền yêu cầu những đồ vật từ phía chúng tôi.
Thực sự nó là một thiết kế hai chiều.
Rồi thì, liệu chúng sẽ học cách bắt chước những tiếng sáo một cách hệ thống không?
Chúng tôi hy vọng như vậy và thực sự tin vào điều đó.
Nhưng khi chúng tôi giải mã âm thanh tự nhiên của chúng, chúng tôi cũng dự tính đưa chúng vào hệ thống máy tính của chúng tôi.
Chẳng hạn, hiện tại chúng tôi có thể cài những tiếng huýt sáo chữ ký của chúng vào hệ thống máy tính và yêu cầu trao đổi với một chú cá heo đặc biệt.
Cũng giống như vậy, chúng tôi có thể tạo ra tiếng huýt sáo của chính chúng tôi, những tên gọi tiếng sáo của chúng tôi, và để cá heo yêu cầu những người thợ lặn đặc biệt trao đổi với chúng.
Giờ đây đó là tất cả kỹ thuật di động của chúng tôi sẽ thực sự là kỹ thuật chung cái sẽ giúp chúng tôi giao tiếp với những loài sinh vật khác trong tương lai.
Trong trường hợp của cá heo, bạn biết đấy, đó là loài vật mà chúng tôi có thể tiếp cận trí thông minh của chúng bằng nhiều cách và có lẽ chúng tôi chưa thể tiếp cận nó ngay lúc này, nhưng chúng sống trong môi trường khá khác biệt, và bạn vẫn có thể nối kết khoảng cách bằng hệ thống giác quan.
Ý của tôi là, hãy tưởng tượng ra những thứ giống như là sự thấu hiểu ý nghĩ thực sự của trí thông minh từ những sinh vật khác trên hành tinh này.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay).
Nhà văn George Elipt đã cảnh báo chúng ta rằng, trong tất cả những loại sai lầm sự tiên đoán là sai lầm vô nghĩa nhất
Người mà chúng ta có lẽ đều biết đến như một bản sao của bà ở thế kỉ 20, Yogi Berra ,đồng ý thế
Ông ta nói rằng,"Thật khó mà tiên đoán đặc biệt là về tương lai."
Tôi sẽ bỏ qua sự cẩn trọng của họ và đưa ra một dự đoán rất cụ thể.
Trong thế giới mà chúng ta đang tạo dựng một cách nhanh chóng, chúng ta sẽ thấy ngày càng nhiều thứ trông như khoa học viễn tưởng, và thấy càng ngày ít những thứ giống như việc làm.
Xe của chúng ta sẽ sớm tự lái được thôi có nghĩa là chúng ta sẽ cần ít tài xế xe tải hơn
Chúng ta sẽ hợp nhất 2 ứng dụng Siri và Watson và dùng nó để tự động hoá nhiều công việc mà đang được làm bởi nhân viên dịch vụ chăm sóc khách hàng những phần mềm dò lỗi và chuẩn đoán lỗi máy tính và chúng ta đang sử dụng người máy R2D2 sơn nó màu cam và bắt nó làm việc di chuyển tầng kệ giữa những kho hàng, điều đó có nghĩa là chúng ta cần ít người hơn rất nhiều đi lên đi xuống những dãy hành lang đó.
Và khoảng 200 năm qua mọi người đang nói chính xác những gì tôi đang nói với các bạn thời đại của sự thất nghiệp bởi công nghệ đang đến gần-- bắt đầu bởi những đoàn thợ bức xúc đập phá các khung dệt vải ở Anh khoảng hai thế kỉ trước, và họ đã sai.
Nền kinh tế của chúng ta trong thế giới phát triển này đã bám theo một điều gì đó gần giống với việc làm
điều mang đến một câu hỏi chủ chốt: nếu thật sự là vậy thì sao thời đại này nó lại khác?
Lý do nó khác biệt là chỉ trong những năm lại đây, máy móc của chúng ta bắt đầu trình diễn những kĩ năng mà chúng chưa hề có trước đây: khả năng hiểu, nói , nghe, nhìn, trả lời, viết, và chúng vẫn đang trau dồi những kĩ năng mới
Ví dụ như là nhưng con rô bốt hình người di động vẫn còn rất nguyên thủy nhưng đội ngũ nghiên cứu của bộ quốc phòng vừa tổ chức một cuộc thi khiến chúng làm những việc như thế này và nếu đoạn phim được ghi lại này mang bất kì hàm ý hướng dẫn nào thì nó cũng chỉ ra rằng cuộc thi này sẽ diễn ra thành công
Vậy nên khi nhìn xung quanh, tôi nghĩ ngày đó sẽ không xa xôi Khi mà chúng ta sẽ có những người máy làm nhiều loại công việc mà chúng ta đang làm hiện nay
Chúng ta đang tạo dựng một thế giới mà sẽ có ngày càng nhiều công nghệ và ngày càng ít công việc.
Đó là thế giới mà Erik Brynjolfsson và tôi gọi là "Tân kỉ nguyên máy móc"
Nhưng nên nhớ một điều rằng đây là tin hoàn toàn tuyệt vời.
Đây là tin về nền kinh tế tốt đẹp trên hành tinh này hiện nay
Chứ không phải sẽ là rất nhiều sự cạnh tranh, đúng không?
Đây là tin tốt nhất về kinh tế chúng ta có hiện nay vì 2 lí do chính
Thứ nhất là, sự tiến bộ của công nghệ cho phép chúng ta tiếp tục cuộc hành trình mà chúng ta thực hiện mới đây Khi mà sản lượng tăng lên theo thời gian cùng lúc đó, giá cả giảm xuống khối lượng và chất lượng tiếp tục tăng lên
Ngày nay, một số người nhìn vào đây và bàn luận về chủ nghĩa duy vật nông cạn nhưng đó hoàn toàn sai lạc khi quan sát nó theo cách đó
Đây là sự dư dật, Đó chính xác là điều chúng ta mong muốn hệ thống kinh tế đem lại
Lí do thứ hai mà tân kỉ nguyên máy móc là tin tốt lành đến như vậy là vì, một khi người máy bắt đầu cáng đáng công việc, chúng ta không phải làm những việc đó nữa chúng ta được giải phóng khỏi sự lao dịch và công việc cực nhọc
Khi tôi nói chuyện này với những người bạn của mình tại Cambridge và thung lũng Silicon. Họ nói "Tuyệt vời. Không còn vất vả, không còn sự cực nhọc.
Điều này mang đến cho chúng ta cơ hội để tưởng tượng một kiểu xã hội hoàn toàn khác, nơi mà những nhà chế tạo và nhà khám phá những người thực hiện và người cải tiến ngồi lại cùng nhau cùng với những nhà bảo trợ và những nhà hỗ trợ tài chính bàn luận về các vấn đề, trao đổi, làm rõ khuyến khích lẫn nhau."
Đó là một xã hội thực sự rất giống với Hội Nghị TED
Thực sự có một lượng sự thật rất lớn tại đây
Chúng ta đang chứng kiến một sự khởi đầu phồn thịnh đầy kinh ngạc
Trong một thế giới mà việc tạo ra một vật thể cũng dễ dàng như việc in ra một tài liệu chúng ta có những khả năng mới đáng kinh ngạc
Những người từng là thợ thủ công hay là người có tài lẻ trở thành những ngườ chế tạo, và họ là những người chịu trách nhiệm cho hàng loạt những cải tiến trên diện rộng
Những nghệ sỹ từng bị giới hạn nay có thể làm những điều mà chưa bao giờ khả thi với họ như trước đây.
Đây là thời điểm cho sự thịnh vượng tuyệt vời tôi quan sát xung quanh càng nhiều thì càng bị thuyết phục rằng, câu nói này, từ nhà vật lí học Freeman Dyson, không cường điệu chút nào
Đây chỉ là sự trình bày ngay thẳng về sự thật.
Chúng ta đang ở ngay trong thời kì đầy sửng sốt.
[" Công nghệ là món quà từ Thượng Đế. Sau món quà sự sống thì có lẽ, nó là món quà tuyệt vời nhất từ Thượng Đế. Nó là mẹ đẻ của các nền văn minh, của nghệ thuật và khoa học,"--Freeman Dyson] Điều này đưa đến một câu hỏi tuyệt vời khác: Tân kỉ nguyên máy móc này có gì bất ổn?
Phải vầy không nhỉ? Tuyệt, treo lên đó, phát triển, rồi về nhà.
Chúng ta sẽ đối mặt với hai dạng thử thách gai góc khi tiến vào sâu hơn cái tương lai mà mình đang tạo dựng
Thử thách đầu tiên là nền kinh tế, Chúng thực sự được tóm tắt rất mạch lạc trong một câu chuyện về màn đấu khẩu qua lại chưa được xác minh giữa Henry Ford II và Walter Reuther, Ngươi từng là đầu não của công đoàn công nhân ngành xe hơi
Khi họ đang tham quan một trong những nhà máy mới hiện đại Ford quay về phía Reuther đùa giỡn nói rằng "Này Walter, ông làm thế nào để mấy con rô bốt này đóng góp công đoàn phí?"
Và Reuther đáp trả," này Henry, Ông làm thế nào để khiến chúng mua xe hơi?"
Vấn đề của Reuther nằm trong giai thoại đó là rất khó khăn để đưa công lao động vào nền kinh tế đầy máy móc Chúng ta thấy rõ những điều này qua các số liệu thống kê.
Nếu như bạn xem xét về tỉ suất lợi nhuận trên giá thành trong hai thập kỉ vừa qua nói cách khác là lợi nhuận của công ty chúng đang đi lên, và hiện nay lúc nào chúng cũng ở mức cao.
Nếu chúng ta xem xét tỉ suất lợi nhuận trên công lao động nói cách khác là tổng tiền công trả ra trong nền kinh tế Chúng lúc nào cũng ở mức thấp đang tiến nhanh theo hướng ngược lại.
Đây rõ ràng là tin xấu cho Reuther.
Nhưng dường như lại là tin tốt lành cho Ford, nhưng thực tế không phải vậy. Nếu bạn muốn bán với số lượng lớn món hàng đắt tiền nào đó cho mọi người thì bạn thực sự mong muốn có một tầng lớp trung lưu lớn, ổn định và phát đạt
Chúng ta đã có một trong những tầng lớp đó tại Mỹ nhưng chỉ trong suốt thời kì hậu chiến thôi.
Nhưng tầng lớp trung lưu rõ ràng đang bị đe doạ nghiêm trọng
Chúng ta đều biết nhiều về số liệu thống kê, nhưng hãy chỉ nhắc lại một trong số đó thu nhập trung bình tại Mỹ thực sự đang giảm xuống trong vòng 15 năm qua, Chúng ta đang có nguy cơ bị mắc bẫy trong cái vòng luẩn quẩn khắc nghiệt khi mà sự bất bình đẳng và trạng thái phân cực tiếp tục tăng lên theo thời gian
Những thách thức xã hội mà đi cùng với sự bất bình đẳng xã hội đó xứng đáng có được sự lưu tâm của mọi người
Có một tập hợp những dạng thách thức xã hội mà tôi thực sự không lo lắng, chúng được thu thập bằng hình ảnh như thế này.
Đây không phải là một dạng vấn đề xã hội mà tôi lo ngại.
Không có những khiếm khuyết của những tầm nhìn sai lạc về điều xảy đến khi máy móc trở lên tự nhận thức, chúng quyết định nổi dậy và hợp tác với nhau tấn công chúng ta.
TÔi sẽ lo lắng đến những điều đó nếu có ngày cái máy tính của tôi nhận ra được cái máy in
(Cười) (Vỗ tay) Đây không phải là tập hợp những thách thức mà chúng ta phải thực sự lo lắng
Để nói với các bạn về những dạng thách thức xã hội sẽ xảy đến trong Tân kỉ nguyên máy móc, Tôi muốn kể với các bạn một câu chuyện về hai dạng lao động Mỹ khuôn mẫu
và để khiến họ trông thực sự như khuôn mẫu hãy chọn hai anh chàng da trắng.
Anh chàng thứ nhất tốt nghiệp cao đẳng chuyên nghiệp, mẫu ngừơi sáng tạo, là giám đốc kỹ sư, bác sỹ, luật sư, những dạng lao động này.
Hãy gọi anh ta là "Ted"
Anh ta thuộc hạng trên cùng trong tầng lớp trung lưu.
ngừơi đối lập với anh ta không tốt nghiệp cao đẳng làm việc như người làm công, như một thư kí làm những công việc văn phòng vặt vãnh trong nền kinh tế
Chúng ta sẽ gọi anh ta là "Bill"
Nếu bạn quay ngược lại 50 năm trước, Bill and Ted có cuộc sống rất giống nhau.
Ví dụ, tại năm 1960 họ đều có khả năng làm công việc giống nhau làm việc toàn thời gian, ít nhất 40 giờ một tuần
Theo những gì nhà nghiên cứu xã hội Charles Murray đã thu thập được khi chúng ta tự động hoá nền kinh tế, trong năm 1960 máy tính sắp bắt đầu được sử dụng trong các ngành kinh doanh khi chúng ta bắt đầu dần dần đưa công nghệ sự tự động hoá và kỹ thuật số vào nền kinh tế, Vận may của Bill & Ted phân rẽ rất lớn.
Theo thời gian, Ted tiếp tục giữ được công việc toàn thời gian.
Trong nhiều trường hợp Bill đã hoàn toàn rời khỏi nền kinh tế Ted thì rất hiếm khi bị vậy.
Theo thời gian, cuộc hôn nhân của Ted vẫn hạnh phúc
Nhưng của Bill thì không.
Và con của Ted được trưởng thành trong một gia đình đầy đủ bố mẹ Trong khi con của Bill thì không được vậy
Trong những trường hợp khác, có lẽ nào Bill bị đánh bật ra khỏi xã hội?
Anh ta thôi không đi bầu cử Tổng Thống nữa và bắt đầu bị vào tù thường xuyên hơn.
Vậy nên tôi không thể kể một câu chuyện có hậu về những khuynh hướng xã hội này Chúng không có một dấu hiệu nào về việc tự đảo chiều
Chúng cũng đúng trong trường hợp là Không kể đến nhóm dân tộc hay nhóm nhân khẩu nào chúng ta xem xét chúng thực sự ngày càng thêm nghiêm trọng chúng đang có nguy cơ bị lấn áp bất kể đến những tiến bộ đáng kinh ngạc về Phong Trào Quyền Công Dân chúng ta đã đạt được
Và điều mà những người bạn của tôi ở Thung lũng Silicon và Cambridge đang xem nhẹ đó là: Họ chính là Ted.
Họ đang sống cuộc sống cực kì bận rộn và hữu ích Họ đạt được những phúc lợi để chứng minh điều đó trong khi Bill đang sống một suộc đời rất khác
Họ thực sự là hai bằng chứng cho việc Voltaire đã đúng như thế nào khi ông nói về những phúc lợi của công việc Thực tế là nó bảo vệ chúng ta không những khỏi 1 nhưng là 3 điều xấu
["CÔng việc bảo vệ con người khỏi 3 điều xấu: Chán nản, Tật xấu và đòi hỏi." --Voltaire] Vậy chúng ta phải làm gì với những thách thức này đây?
Cuốn sách chiến lược kinh tế rõ ràng một cách đầy bất ngờ, rất minh bạch, trên phương diện ngắn hạn
Những người máy sẽ không thế hết công việc của chúng ta trong một vài năm tới vậy nên cuốn sách chiến lược kinh tế 101 sẽ vẫn có hiệu lực: Khuyến khích kinh doanh, giàm gấp đôi về cơ sở hạ tầng và đảm bảo tạo ra những người lao động bước ra từ hệ thống giáo dục với những kỹ năng phù hợp.
Nhưng về lâu dài, nếu chúng ta huớng theo một nền kinh tế nặng về công nghệ và sử dụng ít lao động, thì lúc đó chúng ta phải cân nhắc về những sự can thiệp triệt để, như thu nhập tối thiểu được đảm bảo chẳng hạn
Điều này có lẽ khiến một số bạn ngồi trong phòng này khó chịu vì ý tưởng đó liên quan đến phe cánh tả cực đoan với những kế hoạch khá triệt để về tái phân bố sự giàu có
Tôi đã làm một cuộc nghiên cứu nhỏ về khái niệm này nó có thể làm dịu một số bạn khi biết được rằng cái ý tưởng về thu nhập tối thiểu thực được đảm bảo đã chiến thắng bởi những người theo chủ nghĩa xã hội to mồm Friedrich Hayek, Richard Nixon và Milton Friedman.
Nếu bạn cảm thấy lo lắng điều gì đó như một thu nhập được đảm bảo sẽ dập tắt động lực tiến tới thành công của chúng ta khiến chúng ta trở nên tự mãn, bạn sẽ rất hứng khởi khi biết rằng sự vận động của xã hội, một trong những điều chúng ta đặt niềm tự hào tại nước Mỹ hiện tại đang ở mức thấp hơn so với những quốc gia ở Bắc Âu mà có nền an sinh xã hội rất hào phóng
Vậy nên cuốn sách chiến lược kinh tế thực sự rất minh bạch
nhưng về mặt xã hội lại mang tính thách thức hơn rất nhiều
Tôi không biết phải có một cuốn sách chiến lược như thế nào để giữ Bill tồn tại trong nền kinh tế này
Nhưng tôi biết rằng giáo dục đóng vai trò to lớn tại đây.
Tôi đã chứng kiến điều này đầu tiên.
Tôi là đứa trẻ đựơc giáo dục theo phương pháp Montessori trong những năm đầu đi học Điều mà phương pháp giáo dục đó dạy tôi là thế giới là một nơi thú vị công việc của tôi là ra đi và khám phá nó
Trường học ngừng khi tôi học lớp 3 và tôi theo học hệ thống trừơng công cảm thấy như mình đã bị gửi đến Gulag.
Với lợi ích của sự nhận thức muộn. Tôi biết điều này là để chuẩn bị cho tôi một cuộc sống giống của một thư kí hay lao động phổ thông nhưng cùng lúc tôi cũng cảm thấy điều này như thể luồn tôi vào một sự quy phục những gì xảy ra xung quanh
Chúng ta phải làm tốt hơn thế này.
Chúng ta không thể nào cứ thế trở thành Bill
Chúng ta đang thấy một vài chồi non, dấu hiệu là chúng ta đang ngày một tốt hơn
Chúng ta thấy công nghệ ảnh hưởng sâu vào giáo dục và lôi kéo mọi người, từ những người học trẻ nhất đến những ngừơi lớn tuổi nhất.
Chúng ta thấy có những tiếng nói xuất chúng trong nền kinh doanh bảo rằng Chúng ta phải tái suy ngẫm về những thứ mà mình đã ưu ái duy trì trong thời gian qua
Chúng ta thấy những nỗ lực nghiêm túc, lâu dài những nỗ lực thống kê số liệu để hiểu làm thế nào can thiệp vào những cộng đồng phức tạp nhất chúng ta hiện có
Dấu hiệu chồi non vẫn hiện hữu
Tôi không muốn giả vờ dù trong một phút chốc rằng những gì chúng ta hiện có là đủ.
Chúng ta đang đối mặt với những thách thức cam go.
Lấy một thí dụ, Có khoảng 5 triệu Ngừơi Mỹ đã bị thất nghiệp ít nhất 6 tháng.
Chúng ta không thể giải quyết vấn đề của họ bằng cách đưa họ về với phương pháp giáo dục Montessori
Mối lo lắng lớn nhất của tôi là chúng ta đang tạo ra một thế giới mà chúng ta sẽ có những công nghệ rực rỡ được lồng vào một xã hội tồi tàn và được chống đỡ bởi một nền kinh tế mà chỉ sản sinh ra sự bất bình đẳng thay vì cơ hội.
Nhưng tôi thực sự không nghĩ rằng chúng ta sắp làm như thế
Tôi nghĩ chúng ta sẽ làm điều gì đó tốt hơn thế vì một lí do rất dễ hiểu Sự thực đang được phơi bày
Thực tại của Tân kỉ nguyên máy móc này và sự thay đổi của nền kinh tế đang trở nên đựơc biết đến rộng rãi
Nếu chúng ta muốn tăng tốc quá trình đó, chúng ta có thể làm những việc như để cho những nhà kinh tế và những người lập chính sách chơi trò "Nguy Cơ" chống lại Watson.
Chúng ta sẽ mời Quốc Hội ngồi lên chuyến xe tự lái
Nếu chúng ta nỗ lực làm đủ những việc này sự nhận thức mà sẽ bị chìm trong những thứ đó sẽ trở lên rất khác biệt
Sau đó chúng ta bắt đầu cho những cuộc đua vì tôi không tin dù chỉ trong một giây rằng chúng ta đã quên đi cách giải quyết những thách thức cam go hoặc rằng chúng ta đã trở nên quá thờ ơ hay vô tâm để thậm chí cố gắng
Tôi bắt đầu bài nói chuyện của mình với những trích dẫn từ những bậc thầy hùng biện những người ở bên kia đại dương hay từ thế kỉ trước
Hãy để tôi kết thúc bài nói chuyện bằng câ nói của những nhà chính trị những người cũng xa cách tương tự
Winston Churchill đến nhà tôi tại MIT trong năm 1949, và nói, "Nếu chúng ta có ý định đặt mọi người khắp nơi trên khắp các vùng đất vào chiếc bàn của sự sung túc, thì đó chỉ có thể thực hiện được bởi sự cải tiến không ngừng trong tất cả mọi phương thức về công nghệ sản xuất."
Abraham Lincoln nhận ra có một công thức khác
Ông nói, "Tôi là người tin tưởng vững chắc vào con người
với sự thật là họ có thể được tin tưởng để giải quyết bất cứ cuộc khủng hoảng quốc gia nào.
Điểm quan trọng nhất là cung cấp cho họ những sự thật minh bạch
Vậy nên, sự lưu ý tích cực và điểm quan trọng mà tôi muốn đưa ra cho các bạn đó là những sự thật minh bạch của Tân kỉ nguyên máy móc ngày càng trở lên rõ ràng và tôi có đủ tự tin để nói rằng chúng ta sẽ sử dụng chúng để vẽ một lược đồ phát triển trong nền kinh tế đầy thách thức và dư dật mà chúng ta đang tạo dựng.
Cám ơn rất nhiều
(Vỗ Tay)
Mọi người đều biết đến tôi là người chế tạo chiếc phi cơ hoạt động bởi sức người, nhưng đó chỉ là một trong những phát minh khiến tôi tiếp tục với những thứ mà tôi đang làm bây giờ
Thời niên thiếu, tôi rất thích những mô hình máy bay, máy bay cánh chim,máy bay lên thẳng, trực thăng, máy bay cánh buồm, máy bay điện, những mô hình bay trong nhà, ngoài trời, tất cả mọi thứ, những thứ tôi thấy rất vui và luôn băn khoăn sao không ai khác chia sẻ niềm đam mê này với mình
Và sau đó, tôi tham gia khóa huấn luyện phi công hải quân, và sau khi tốt nghiệp, tôi học lái máy bay cánh buồm, máy bay điện, và coi đó như một thú vui nhưng rồi tôi hợp tác với những giáo sư rất giỏi những người đã thuyết phục tôi và nhiều người khác trong ngành bắt đầu những dự án khoa học nghiêm túc
Trong lúc đó, tôi đang nghiên cứu về biến đổi khí hậu, dù là một tiến sĩ hàng không.
Khi đề tài biến đổi khí hậu bắt đầu, là một nghiên cứu sinh, tôi đi khắp nơi tới những buổi nói chuyện quá giang tới tận bờ đông, và hơn nữa. Tất cả mọi người trò chuyện với tôi, nhưng những giáo sư cùng ngành lại ghét nhau và họ không chịu trao đổi với nhau, Kết quả là, Tôi có một nền tảng kiến thức độc nhất vô nhị trong lĩnh vực này và mở một công ty nghiên cứu nhiều về biến đổi khi hậu hơn bất kì ai, và còn rất nhiều thứ nữa tôi chưa thể nghiên cứu
Nhưng rồi sau đó, 1971 là thời kì bắt đầu của AeroVironment mà không có nhận viên nào. rồi một, hai, ba, và tôi tìm kiếm một vài lần nữa để có được những dự án thú vị
Chúng tôi có AirDynamisis, những người giống tôi, những người mà không muốn làm cho những công ty hàng không vũ trụ họ làm cho những dự án lớn, kéo dài nhiều năm, nên chúng tôi bắt đầu những dự án nhỏ, và công ty dần dần phát triển.
điều thú vị là, vào năm 1976, tôi chú ý tới chiếc máy bay vận hành bởi con người Chuyện là tôi cần cho một anh bạn vay 100,000 đô, hoặc bảo đảm cho anh ấy ở ngân hàng
Anh ấy cần chúng, anh ấy cần tiền để thành lập công ty
Công ty không thành công, anh ấy không thể trả tôi khoản tiền và tôi là người bảo đảm cho khoản vay, nên tôi có một khản nợ 100,000 đô và tôi để ý đến giải Kramer cho máy bay hoạt động bằng sức người, khoảng... 50,000 bảng, vào 17 năm trước theo tỉ giá trao đổi, khoảng 100,000 đô
Thế là bỗng nhiên, tôi chú ý đến máy bay hoạt động bằng sức người. (Tiếng cười) cách tôi tiếp cận nó, đầu tiên, là nghĩ về cách chế tạo máy bay như cách họ đang làm ở Anh, và không thành công và tôi bỏ cuộc, tôi nhận ra rằng, chẳng có con đường nào đơn giản và dễ dàng
Nhưng sau đó, sau một kì nghỉ, khi tôi đang nghiên cứu về cách chim bay chỉ cho vui thôi, bạn có thể quan sát chú chim bay liệng theo vòng tròn và tính thời gian, và ước lượng góc nghiêng và ngay lập tức, tính ra tốc độ, và bán kính của vòng quay, và vân vân. những thứ tôi thường làm trên xe khi đang đi nghỉ (Tiếng cười) với ba đứa con trai nhỏ, đã giúp tôi những cũng hay trêu đùa tôi
Tôi bắt đầu nghiên cứu cách bay của chim sau đó là của máy bay, tàu lượn, vầ các loại máy bay khác và rồi ý tưởng về máy bay Gossamer-Condor nảy lên nhanh chóng nó rất hợp lý, mọi người nên nghĩ về nó trước tiên nhưng không ai làm cả. Nhưng nó chỉ, giảm sức nặng xuống còn khoảng 30 kg, nhưng kích cỡ lại to hơn như một cái tàu lượn treo trên cao nhưng dài gấp ba và cần dây cáp lớn gấp ba
Bạn còn lại một phần ba tốc độ, một phần ba năng lượng và một người đạp xe giỏi có thể tạo ra năng lượng đó, và nó đã thành công chúng tôi thắng giải thưởng năm sau
Rất nhiều chuyến bay, thử nghiệm không thành công nhưng rồi một chiếc đã hoạt động và nó dần tốt hơn
Chúng tôi có một phi công giỏi, Brian Allen, để vận hành nó và cuối cùng đã thành công. Nhưng không may chúng tôi đã tiêu tốn 65,000 đô cho dự án
(Tiếng cười) Chúng tôi chỉ có khoảng 30 để trả nợ
May mắn thay, Henry Kramer, người tài trợ cho giải thưởng cho chuyến bay một dặm, tài trợ cho giải bay qua kênh đào Anh, 21 dặm
Và ông ấy nghĩ rằng phải ít nhất 18 năm nữa mới có người làm được điiều đó
chúng tôi nhận ra rằng nếu lau chùi lại chiếc Gossamer Condor năng lượng cần để bay sẽ giảm đi một chút và nếu năng lượng cần giảm đi một chút phi công có thể bay được một thời gian dài hơn
Và Brian Allen làm được điều đó, trong một chuyến bay diệu kì đã đưa Gossamer Condor bay qua kênh đào Anh, nhờ đó, chúng tôi đã thắng được 100,000 bảng, tức là 200,000 đô
Khi mọi chi phí được chi trả, nợ được trả, mọi việc trở nên ổn thỏa
Hóa ra việc tặng máy bay cho viện bảo tàng đáng ra hơn rất nhiều món nợ trong 5, 6 năm, tôi chỉ phải nộp một phần ba thuế thu nhập
Thế nên, dự án này đem lại cho tôi nhiều lợi ích về kinh tế (Tiếng cười) nhưng dự án này được thực hiện vì lợi ích kinh tế và chúng tôi không tham gia vào dự án làm máy bay bằng sức người nào kể từ đó (cười) vì giải thưởng đã kết thúc
(cười) Nhưng dự án này bắt đầu làm tôi nghĩ về nhiều thứ và ngay lập tức, chúng tôi bắt đầu làm cái máy bay chạy bằng năng lượng mặt trời vì chúng tôi thấy năng lượng mặt trới sẽ trở nên rất quan trọng cho đất nước và cho cả thế giơi chúng tôi không muốn khoản viện trợ nhỏ của chính phủ bị cắt giảm đó là điều chính phủ đang cố gắng làm
Tuy chúng tôi nghĩ rằng máy bay chạy bằng năng lượng mặt trời không khả thi nhưng nếu làm được, chúng tôi sẽ thu hút được sự chú ý của công chúng và việc đó có thể giúp ngành phát triển
Và dự án được tiếp tục, và đã thành công và chúng tôi tiếp tục những dự án khác trong ngành hàng không những thứ liên quan tới cơ khí và thiết bị mặt đất
Nhưng trong khi dự án đó diễn ra năm 1982, tôi được nhận một giải thưởng từ Quỹ tài trợ Lindbergh giải thưởng hàng năm của họ và tôi phải chuẩn bị hồ sơ để nhận giải những hồ sơ ghi lại tất cả những suy nghĩ khác nhau và các sở thích khác nhau theo thời gian
Đây là cơ hội duy nhất tôi có thể tập trung vào những gì tôi thức sự theo đuổi cà những gì quan trọng. Ngạc nhiên thay, tôi nhận ra tầm quan trọng của những vấn đề về môi trường đó cũng là vấn đề Charles Lindbergh đã nghiên cứu trong quãng đời cuối cùng và việc chuẩn bị hố sơ giúp ích cho tôi rất nhiều
tôi nghĩ về việc nếu tôi trở thành một nhà du hành vũ trụ đến và thăm Trái Đất mỗi 5000 năm
và sau vài nghìn chuyến thăm, tôi sẽ lại thấy những thứ giống nhau những sự khác nhau nho nhỏ trên Trái Đất
Nhưng lần này, chỉ đi xung quanh, ngay lúc này đột nhiên, có sự thay đổi lớn về môi trường trong sự tập trung của con người và không thể tin được, số lượng, tất cả thay đổi nó.
Tôi muốn...chà, một trong những sự thay đổi lớn nhất, 200 năm trước chúng ta bắt đầu sử dụng than đá ở dưới lòng đất, thứ gây ô nhiễm nặng nề và 100 năm trước, chúng ta bắt đầu dùng khí gas ở dưới lòng đất cũng gây ô nhiễm nặng nề. Và việc sử dụng, sản xuất khí gas sẽ đi tới giới hạn của nó trong 10 năm tới rồi giảm dần và chúng ta tự hỏi không biết chuyện gì sẽ xảy ra với phương tiện giao thông
Tôi muốn cho các bạn thấy.... slide này, tôi nghĩ là thứ quan trọng nhất các bạn từng thấy, vì... (tiếng cười) (tiếng vỗ tay) nó phản ánh mối quan hệ của tự nhiên với con người, từ năm 1850 đến 2050
Thế nên, năm 2000, các bạn thấy ở đây.
Và đây là sức nặng của không khí và tất cả các động vật có xương sống trên mặt đất
Con người, loài gặm nhấm, hươu cao cổ, chim chóc và các con vật khác nằm trên đường kẻ đỏ. Đó là phần của con người, gia súc và vật nuôi.
Từ đường kẻ xanh trở xuống, đó là phần của tự nhiên hoang dã
Con người, gia súc và vật nuôi đang chiếm 98% tổng khối lượng động vật xương sống trên mặt đất và không khí
Và dù không thể biết được tương lai sẽ thế nào nhưng tỉ lệ này sẽ không thể giảm xuống
Mười nghìn năm trước, con người, gia súc và vật nuôi chiếm chưa tới 1% và thậm chí còn chẳng thể nhìn rõ trên biểu đồ.
Giờ chiếm 98%, và nó, tôi nghĩ, cho thấy con người đang thống trị Trái Đất.
Tôi thường có buổi nói chuyện với các học sinh trung học xuất sắc mỗi mùa hè và hỏi họ, sau khi họ hỏi tôi các câu hỏi và tôi nói chuyện và cứ thế và tôi lại hỏi
Dân số Trái Đất là bao nhiêu?
Dân số Trái Đất sẽ là bao nhiêu khi bạn bằng tuổi bố mẹ mình?
Điều mà tôi chưa từng,họ chưa từng nghĩ nhưng giờ, họ nghĩ về nó
Và sau đó, dân số Trái Đất sẽ là bao nhiêu trong các năm 2050, 2100, 2150 ?
Và con người sẽ hợp thành các nhóm nhỏ, chống lại lẫn nhau và khi tôi rời đi, 2 giờ sau, phần lớn họ đang nói về 2 tỉ người, và họ không có căn cứ nào về việc giảm xuống còn hai tỉ người tôi cũng vậy, và tôi nghĩ họ đúng và đây là một vấn đề nghiêm trọng
Rachel Carson nghĩ về việc này, và xuất bản "Mùa xuân im lặng".
Trở lại "Bản tuyên ngôn mặt trời" của Hermann Scheer, ở Đức, cho rằng tất cả các năng lượng trên Trái Đất, có thể tìm thấy, ở mỗi quốc gia từ năng lượng mặt trời, năng lượng nước và hơn nữa
Bạn không cần đào bới tìm các hóa chất và chúng ta có thể làm mọi thứ hiệu quả hơn
Hãy xem slide tiếp theo.
Đây là tóm tắt. "Qua một tỉ năm, trong vũ trụ độc nhất, có một sự bao phủ thưa thớt của sự sống phức tạp và chắc chắn, tuyệt vời và mỏng manh
Bỗng nhiên, con người chúng ta, một giống loài mới đến, không còn là chủ thể của sự kìm hãm và cân bằng cố hữu của tự nhiên đã tăng về dân số, công nghệ và trí tuệ với một năng lượng khủng khiếp. Chúng ta, giờ, là người cầm cọ vẽ"
Chúng ta chịu trách nhiệm. Và việc đó thật đáng sợ
Và tôi vẽ một bức tranh mỗi 20 hay 25 năm.
Đây là cái cuối cùng. (tiếng cười) Và nó cho thấy Trái Đất trên một lá cờ thời gian: phía bên phải, là bọ ba thùy (động vật biển đã tuyệt chủng) và khủng long và trên tam giác, chúng ta có nền văn minh và TV và tắc đường
Tôi không biết được chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo, nên tôi dùng những con gián rô bốt và tự nhiên làm tương lai như một sự cảnh tỉnh nho nhỏ
Hai tuần sau khi bức vẽ được hoàn thành chúng tôi có hợp đồng đầu tiên, ở AeroVironment về gián rô bốt, với tôi nó rất đáng sợ
(tiếng cười) (tiếng sột soạt của giấy) Chà, đó là tất cả các slide
Khi thời gian trôi đi, chúng tôi dừng chương trình môi trường.
Chúng tôi tập trung hơn vào những vấn đề môi trường thực sự quan trọng của tương lai, và chúng tôi sản xuất những sản phẩm cho công ty.
Và chúng tôi phát triển ô tô chống va chạm của General Motors chiếc EV1, và Air Resources Board đã có quy định khuyến khích sử dụng xe điện
Và chúng tôi đã làm rất nhiều thứ, như máy bay không người lái
Tôi có một chiếc Helios. Chúng tôi có video đầu tiên
(Video) Dẫn chuyện: Với bề ngang của cánh là hơn 75mét, cô ấy lớn hơn cả Boeing 747.
(Âm nhạc) Những nhà thiết kế chú ý tới từng chi tiết và cách lắp đặt cho Helios một cấu trúc linh hoạt và sức mạnh để đương đầu với những nhiễu loạn trong không khí
Nó giúp cô ấy bay một cách dễ dàng qua các luồng không khí như thể lướt trên sóng biển Cánh có thể chạm mà không vỡ.
Tôi nghĩ vậy (Tiếng cười)
Dẫn truyện: Và Helios bắt đầu quá trình quay lưng lại mặt trời để tối đa hóa năng lượng (Âm nhạc)
Khi trời bắt đầu tối và nhiệt độ không khí giảm dưới -73 độ C môi trường khác nghiệt nhất đối với hành trình của Helios đã qua và được ghi lại bởi thiết bị ghi nhận đặc biệt và các cảm biến kèm theo Tiếp cận một ra da ở độ cao 29,5 km
lúc 4:12 p.m., Helios đang đứng trên 98% khí quyển Trái Đất Cao hơn 3 km
so với kỉ lục của SR-71 Blackbird. (Tiếng vỗ tay)
Chiếc máy bay có rất nhiều công dụng, nhưng mục đích chính để giao tiếp và nó có thể bay chậm và giữ nguyên ở 19.8 km Cuối cùng, nó có thể giữ nguyên cả ngày, đêm, ngày, đêm
trong 6 tháng liền, như một vệ tinh nhưng chỉ 10 dặm phía trên Trái Đất Video tiếp, ta thấy phía cuối quang phổ
Một máy bay nhỏ xíu, chiếc AV Pointer làm nhiệm vụ giám sát
Một cặp mắt kính lưu động
vị dụ như thu nhỏ nếu người điều khiển ở xa phương tiện Tiện lợi mang theo,lắp ráp và vận hành thủ công
Pin chạy êm, khó để nhận ra
Nó gửi video hình ảnh về cho người điều khiển
Với GPS lắp kèm, nó có thể dễ dàng được định vị
và đủ mạnh để tự tiếp đất mà không gây thiệt hại Được rồi, hãy xem phần tiếp theo
(Tiếng vỗ tay)
Chiếc máy bay này được sử dụng rộng rãi trong quân đội và giờ ở tất cả các trạm Hãy xem video tiếp theo
(Video) (Âm nhạc)
Alan Alda: Anh ta có nó, anh ta có nó, anh ta có nó trên đầu (Âm nhạc)
kết thúc hành trình với Paul MacCready bằng việc gặp con ông, Tyler, với hai người anh, đã giúp xây dựng Gossamer Condor, 25 năm trước Tyler MacCready: Bạn có thể đuổi theo nó, như thế này, hàng giờ
AA : Khi họ chán dự án của bố mình
họ tự phát minh máy bay nhỏ của riêng mình TM: Tôi có thể dùng áp lực để điều khiển
AA: Họ gọi nó là Walkalong Glider.
(Âm nhạc)
Tôi chưa bao giờ thấy Cậu bao nhiêu tuổi ?
TM: Oh, 10, 11. (AA: Ôi Chúa ơi.)
TM: 12, khoảng đấy. (AA: Thật tuyệt vời.) PM: Và Tyler nói về Walkalong. (Tiếng vỗ tay)
TM: Nào, ai cũng có một vài thứ trong túi quà và một trong những thứ đầu tiên bản thương mại có vẻ hơi chúc xuống nên tôi gợi ý rằng bạn nên nghiêng cánh lên trước khi thử bay nó Tôi sẽ minh họa cách nó hoạt động
Liệng quanh như mòng biển liệng trên vách
Và khi gió thổi, nó bay lên trên vách đá
khi bạn đi, nó bay quanh người bạn. Và bạn cứ dể vị trí chao liệng theo luồng khí
Khởi động là phần khó nhất: Phải để nó lên cao phía trên đầu
khi bạn đi lên, thả nó và có thể điều khiển nó như thế (Tiếng cười)
Và sau đó, như họ nói trong video bạn có thể sang trái sang phải chỉ cần chạm vào một cánh Tôi có thể làm được...rẽ sang phải
(Tiếng cười)
Ok, rẽ trái Đây, nhưng...
(Tiếng vỗ tay) dù sao (Tiếng vỗ tay)
Và thế là, bạn có thể điều khiển nó, bất cứ nơi nào bạn muốn trong hàng giờ vui vẻ. Và chúng không còn được sản xuất nữa nên bạn sẽ có những chiếc của nhà sưu tầm thực thụ. (Tiếng cười)
Và đây, chúng tôi chỉ muốn cho bạn thấy nếu chúng tôi có thể có một video về nó, phải chỉ là một ví dụ về video giám sát (Tiếng cười)
Nó đã bay quanh bữa tiệc tối qua (Tiếng cười) bạn có thể thấy nó bay quanh như thế nào và bạn có thể theo dõi bất cứ ai bạn muốn (Tiếng cười)
Và nó đây, Tôi đã đinh mang một chiếc máy bay nhưng tôi lo rằng nó sẽ đâm vào mọi người nên tôi nghĩ cái này sẽ nhẹ nhàng hơn Và nó đây, vâng, chỉ là một vài phát minh
(Tiếng vỗ tay)
Ổn rồi -Hết-
Tôi đã làm một bộ phim đáng ra không thể làm được, nhưng tôi đã không biết là phim đó không thể làm được. và đó là lý do tại sao tôi đã làm được.
"Mars et Avril" là một bộ phim khoa học viễn tưởng.
Bối cảnh của phim là Montreal 50 năm sau.
Chưa ai từng làm phim thể loại này ở Quebec. vì chi phí đắt, bối cảnh trong tương lai, và phim có hàng tấn các hiệu ứng hình ảnh, và phim được quay trên màn hình xanh lá cây.
Tuy nhiên, đây là loại phim mà tôi muốn làm từ lúc tôi còn là một đứa trẻ, thật là như vậy, khi tôi còn đọc truyện tranh và mơ về tương lai sẽ ra sao
Khi các nhà sản xuất Mỹ xem phim của tôi, họ nghĩ là tôi có một ngân sách lớn để làm phim này, tầm 23 triệu.
Nhưng trên thực tế tôi đã có 10 phần trăm của ngân sách đó.
Tôi đã làm "Mars et Avril" chỉ với 2.3 triệu.
Thế nên có lẽ các bạn đang tự hỏi, bí quyết ở đây là gì?
Tôi đã làm phim này như thế nào?
À, có hai điều. Thứ nhất, đó là thời gian.
Khi bạn không có tiền, bạn phải hi sinh thời gian của mình, và tôi đã bỏ ra bảy năm để làm "Mars et Avril."
Thứ hai là tình yêu
Tôi đã nhận được rất nhiều sự ủng hộ từ tất cả những người đã tham gia.
Và dường như là tất cả các bộ phận đều không có gì cả, nên họ đã phải dựa vào sự sáng tạo của chúng tôi để biến mọi khó khăn thành cơ hội.
Và đó là điểm chính của cuộc nói chuyện của tôi hôm nay. Làm cách nào mà sự hạn chế, sự hạn chế sáng tạo lớn, thúc đẩy sự sáng tạo.
Nhưng để tôi quay ngược thời gian một chút.
Khi tôi ở độ tuổi 20, tôi đã làm một số tiểu thuyết đồ họa, nhưng không phải những tiểu thuyết đồ họa thông thường.
Đó là những cuốn sách kể chuyện khoa học viễn tưởng thông qua hình ảnh và ngôn ngữ. và hầu hết những diễn viên tham gia trong phiên bản phim, họ đã tham gia trước đó trong những cuốn sách miêu tả nhân vật đã được thực nghiệm hóa, sân khấu hóa, tối giản hóa.
Và một trong những diễn viên là đạo diễn sân khấu tài năng và diễn viên Robert Lepage.
Tôi thật sự thích ông ấy.
Tôi hâm mộ ông từ khi tôi còn là một đứa trẻ.
Tôi rất ngưỡng mộ sự nghiệp của ông.
Và tôi đã muốn ông tham gia vào dự án điên rồi của tôi, và ông thậm chí đã cho tôi sử dụng hình ảnh của ông để xây dựng nhân vật Eugène Spaak, nhà vũ trụ học và nghệ sĩ, người đi tìm những mối liên hệ giữa thời gian, không gian, tình yêu, âm nhạc và phụ nữ.
Và ông hoàn toàn phù hợp với vai đó, Robert cũng chính là người đã cho tôi cơ hội đầu tiên.
Ông là người đã tin tưởng tôi và đã khuyến khích tôi chuyển thế những cuốn sách của tôi thành phim, và viết kịch bản, đạo diễn và tự sản xuất phim này.
Và Robert cũng là ví dụ đầu tiên về sự hạn chế có thể thúc đẩy sự sáng tạo như thế nào.
Bởi ông là người bận rộn nhất trên hành tinh này.
Ý tôi là, nhật ký công việc của ông đã kín cho đến năm 2042, và ông là người rất khó để có được nhưng tôi đã muốn có ông trong phim này, để diễn của chính ông.
Nhưng có điều, nếu tôi đợi ông đến năm 2042 thì phim của tôi sẽ không còn là bộ phim nói về tương lai nữa, nên tôi không thể làm điều đó, đúng không?
Nhưng đó lại là một vấn đề lớn.
Làm sao bạn có thể có được một người quá bận rộn như vậy để diễn vai chính trong một bộ phim?
Tôi đã nói đùa trong cuộc họp sản xuất và đây là một câu chuyện có thật đấy nhé Tôi đã nói, "Sao chúng ta không biến người đàn ông này thành một hình ảnh ba chiều nhỉ?
Vì như các vị biết đấy, ông ở mọi nơi và không ở nơi nào cùng một lúc, và ông là một phiên bản được chiếu sáng trong đầu óc tôi, và ông ở giữa thật và ảo, do đó, hoàn toàn thực tế nếu ta biến người đàn ông này thành một hình ảnh ba chiều."
Tất cả mọi người ngồi quanh bàn đều cười, nhưng câu chuyện đùa đó lại là một giải pháp tốt thế nên cuối cùng chúng tôi đã làmđúng như thế,
Đây là cách chúng tôi đã làm.Chúng tôi quay Robert bằng sáu máy quay
Ông được mặc màu xanh lá cây và ông giống như đang ở trong bể cá xanh lá cây vậy.
Mỗi máy quay 60 độ của đầu ông, để trong hầu giai đoạn hậu kỳ chúng tôi có thể sử dụng bất kì góc độ nào chúng tôi cần, chúng tôi chỉ quay đầu của ông.
Sáu tháng sau có một người khác ở trường quay, một diễn kịch câm, chỉ diễn lại cơ thể, một phương tiện vận chuyển cái đầu,
Và anh này đội một chiếc mũ chùm kín đầu và cổ màu xanh lá cây để chúng tôi có thể xoá chiếc mũ đó trong giai đoạn hậu kỳ và thay đầu của Robert Lepage vào đó.
Nên anh ấy đã trở thành người từ thời phục hưng, và trên phim nó trông như thế này.
(Nhạc) (Video) Robert Lepage: [Như mọi khi, bức tranh của Arthur đã không giải thích được thách thức kĩ thuật.
Tôi đã hàn lại phần dưới, nhưng chiếc van vẫn có lỗ hổng.
Tôi đã cố nâng những tấm ván lên để giảm áp lực trong hộp âm thanh, nhưng chắc tôi đã đụng phải một dây chính.
Nó vẫn kêu nhỏ quá.] Jacques Languirand: [Chuyện đó cũng bình thường mà.
Nhạc cụ luôn luôn thể hiện giống mô hình của nó.] (Nhạc) Martin Villeneuve : Bây giờ thì những nhạc cụ đó Những nhạc cụ mà các bạn thấy trong trích đoạn này, là ví dụ thứ hai về cách thức mà sự hạn chế thúc đẩy sự sáng tạo, vì tôi đã rất cần những nhạc cụ này xuất hiện trong phim của tôi .
Chúng là những nhạc cụ cần thiết.
Những nhạc cụ được tưởng tượng ra.
Chúng mang theo mình một câu chuyện rất hay.
Thật ra thì tôi đã biết những nhạc cụ đó trông như thế nào trong trí tưởng tượng của tôi từ rất nhiều năm rồi.
Nhưng vấn đề là tôi đã không có tiền để trả cho những thứ đó. Tôi không có đủ khả năng để mua chúng.
Đó cũng là một vấn đề rất lớn.
Làm sao mà bạn có được thứ mà bạn không có khả năng để chi trả cho nó?
Và, bạn biết đấy, một buổi sáng tôi thức dậy cùng với một ý tưởng khá hay.
Tôi đã nói, "Nếu như có người khác trả thay cho tôi thì sao nhỉ?"
(Cười) Nhưng ai sẽ muốn mua bảy nhạc cụ còn chưa được làm ra lấy ý tưởng từ cơ thể phụ nữ?
Và tôi đã nghĩ đến Cirque du Soleil ở Montreal, vì ai hiểu về loại thơ điên khùng mà tôi muốn đưa lên màn ảnh hơn họ chứ?
Nên tôi đã tìm đến Guy Laliberte, tổng giám đốc của Cirque du Solei và giới thiệu ý tưởng điên rồ của tôi với anh ta với bản phác thảo như thế này cùng với tài liệu tham khảo bằng hình ảnh, và có chuyện khá kỳ diệu đã xảy ra.
Anh ấy quan tâm đến ý tưởng này không phải vì tôi tới hỏi xin tiền của anh ấy mà là vì tôi đã đến gặp anh ấy với một ý tưởng hay làm cho tất cả mọi người đều hài lòng.
Nó như một hình tam giác hoàn hảo trong đó người mua nghệ thuật hài lòng vì anh ấy có được nhạc cụ với giá rẻ vì chúng còn chưa được làm ra mà.
Anh ấy đã đặt cược lớn dựa trên niềm tin.
Và người nghệ sĩ, Dominique Engel, một người tuyệt vời anh ấy cũng đã rất hài lòng vì anh ấy đã có một dự án trong mơ để làm trong một năm.
Và dĩ nhiên tôi cũng hài lòng vì tôi có được những nhạc cụ miễn phí cho bộ phim của tôi, và đó là thứ mà tôi đã cố gắng để có được
Và tôi đã có chúng.
Ví dụ cuối cùng của tôi về sự hạn chế đã thúc đẩy sự sáng tạo như thế nào xuất phát từ màu xanh lá cây, vì đây là một màu quái dị, một màu điên khùng, và cuối cùng bạn cần phải thay thế màn hình màu xanh lá cây và trước sau gì bạn cũng phải làm điều đó.
Và một lần nữa tôi lại có khá nhiều ý tưởng trong đầu, về việc thế giới sẽ thành ra như thế nào, nhưng sau đó tôi lại quay lại trí tưởng tượng thời nhỏ của mình và tôi tìm đến tác phẩm của bậc thầy truyện tranh Bỉ François Schuiten ở Bỉ
Đây cũng là một người mà tôi rất ngưỡng mộ, và muốn anh ta tham gia vào bộ phim này với vai trò một nhà thiết kế sản xuất.
Nhưng mọi người đã nói với tôi, Martin à, điều đó là không thể, anh ấy quá bận và sẽ nói "không" đấy
À, tôi đã nói, bạn biết không, thay vì bắt chước phong cách của anh ấy Tôi có thể gọi trực tiếp anh ta và hỏi và tôi đã gửi cho anh ta sách của tôi, và anh ta trả lời là anh ta quan tâm đến việc làm việc cùng với tôi trong bộ phim vì anh sẽ như con cá lớn trong bể cá nhỏ vậy,
Nói theo một cách khác, ở đây có chỗ cho anh mơ mộng cùng tôi.
Và tôi đã làm cùng với một trong những người hùng thời thơ ấu của mình vẽ từng khung ảnh xuất hiện trong phim biến nó thành Montreal trong tương lai.
Thực sự rất tuyệt với khi được hợp tác với người nghệ sĩ tài năngmà mình ngưỡng mộ.
Nhưng sau đó, bạn biết đấy, cuối cùng bạn phải biến tất cả những bản vẽ đó thành thực tế.
Nên lại một lần nữa, giải pháp của tôi là phải tìm được người nghệ sĩ tốt nhất mà tôi có thể nghĩ ra.
Và có một người ở Montreal, một người Quebec nữa tên là Carlos Monzon, anh ấy là một người tạo hiệu ứng hình ảnh rất giỏi.
Anh ấy là người sáng tác chính trong những phim như "Avatar" và "Star Treak" và "Transformers," hay những dự án không ai biết tới như dự án này , và tôi biết anh ấy hoàn toàn phù hợp với công việc đó, tôi đã phải thuyết phục anh ấy, và thay vì làm cho bộ phim tiếp theo của Spielberg, anh ấy đã chấp nhận làm cho phim của tôi.
Vì sao ư? Vì tôi đã cho anh ấy khoảng trời để mơ mộng.
Nên nếu bạn không có tiền để cho mọi người hãy tấn công trí tưởng tượng của họ bằng thứ gì đó tốt đẹp nhất mà bạn có thể nghĩ đến.
Đây là những gì đã xảy ra trong bộ phim này, và đó là cách mà bộ phim được làm, và chúng tôi tìm đến một công ty sản xuất hậu kỳ phim rất tốt. ở Montreal có tên Vision Globale, họ đã cho chúng tôi mượn 60 nghệ sĩ làm việc toàn thời gian trong sáu tháng để hoàn thành bộ phim điên khùng này.
Nên tôi muốn nói với các bạn rằng, nếu bạn có những ý tưởng điên khùng nào đó trong đầu bạn, và mọi người nói với bạn rằng ý tưởng không thể thực hiện được, đó chính là lý do tốt hơn nữa để bạn muốn thực hiện ý tưởng đó, vì con người có xu hướng nhìn thấy vấn đề thay vì kết quả cuối cùng, bởi vì xét cho cùng, nếu bạn bắt đầu đối phó với những vấn đề xem chúng như đồng minh chứ không phải đối thủ của bạn, thì cuộc sống sẽ mỉm cười với bạn theo cách tuyệt vời nhất có thể.
Tôi đã trải qua rồi.
Có thể cuối cùng bạn sẽ làm một dự án điên khùng nào đó, ai mà biết được, thậm chí bạn có thể lên sao Hỏa thì sao
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi muốn nói chuyện với bạn về 1 cách nghĩ hoàn toàn mới về sinh hoạt tình dục và giáo dục giới tính, bằng phép so sánh.
Nếu nói chuyện với 1 người Mỹ ngày nay về sinh hoạt tình dục bạn sẽ nhanh chóng nhận ra mình không chỉ đang nói về sinh hoạt tình dục.
Bạn cũng đang nói về bóng chày.
Vì bóng chày là biểu tượng văn hóa bao trùm mà người Mỹ từng nghĩ và nói về sinh hoạt tình dục. và chúng ta biết thế vì toàn bộ ngôn ngữ tiếng Anh này có vẻ như dùng để nói về bóng chày nhưng thực ra lại dùng để nói về sinh hoạt tình dục.
Vì thế, ví dụ, bạn là người giao bóng hoặc người bắt bóng, và điều này tương ứng với vai trò bạn là người chủ động hay tiếp nhận sinh hoạt tình dục.
Tất nhiên, có cả các điểm tựa, liên hệ đến những sinh hoạt tình dục cụ thể diễn ra theo thứ tự rất cụ thể, dẫn đến việc ghi điểm hoặc thắng luôn lượt đấu, và thường phải có sự cọ sát trong âm đạo để đạt tới điểm cực khoái, ít nhất đối với đàn ông.
(Tiếng cười) Bạn có thể đập bóng mạnh, nghĩa là bạn chẳng cần có hoạt động tình dục nào cả.
Và nếu là cầu thủ dự bị, có lẽ bạn còn trong trắng hoặc một ai đó vì lí do nào đó không tham gia vào trò chơi, có lẽ vì tuổi tác hoặc khả năng hay bởi vì kĩ năng của bạn.
Cái gậy là dương vật, và dãy ghế chờ ẩm ướt là âm hộ, hoặc âm đạo,
một găng tay hoặc nột người bắt bóng là bao cao su.
Cầu thủ thuận cả 2 tay là người lưỡng tính, và chúng ta sẽ là gay hoặc les nếu là đội đối phương.
Và có chuyện thế này: "Nếu có cỏ trên sân, đánh bóng."
Điều đó thường có nghĩa nếu một thanh niên, nhất là trường hợp cô gái trẻ, đã đủ tuổi để gia nhập cộng đồng, cô ấy đủ tuổi để quan hệ tình dục.
Hình mẫu bóng chày này cực kỳ có vấn đề.
Đó là phân biệt giới tính. Phân biệt dị tính.
Đó là ganh đua. Đó là thực dụng.
Điều này không thể tạo ra tình dục lành mạnh đối với thiếu niên hay người lớn.
Nên ta cần 1 hình mẫu mới.
Hôm nay tôi đến đây để đưa ra hình mẫu mới.
Và nó dựa trên pizza.
Pizza giờ được biết đến rộng rãi và hầu hết mọi người gắn nó với trải nghiệm tích cực.
Nên hãy làm thế.
Hãy lấy bóng chày và pizza để so sánh khi nói về 3 khía cạnh của sinh hoạt tình dục: khởi điểm cho sinh hoạt tình dục, những gì diễn ra khi sinh hoạt, và kết quả mong muốn của sinh hoạt tình dục,
Vậy khi nào bạn chơi bóng chày?
Bạn chơi bóng chày khi mùa bóng đến và khi có trận đấu diễn ra theo lịch.
Đó không hoàn toàn là lựa chọn của bạn.
Nếu là đêm hội diễn hay đêm tân hôn hoặc ở bữa tiệc hoặc khi cha mẹ không ở nhà, "Này, đập bóng thôi."
Hãy tưởng tượng bạn nói với huấn luyện viên, "Uh, hôm nay tôi không khỏe, có lẽ tôi sẽ nghỉ trận này."
Đó không phải cách nó xảy ra.
Khi bạn tụ tập để chơi bóng chày, ngay lập tức bạn sẽ vào 2 đội đối lập, 1 đội tấn công, 1 đội phòng thủ, ai đó sẽ cố vào sâu trong sân.
Đó thường là kí hiệu cho đàn ông.
Ai đó sẽ cố cản người khác vào sâu trong sân.
Đó là kí hiệu cho phụ nữ.
Như thế là ganh đua.
Chúng ta không chơi cùng nhau.
Chúng ta đối chọi nhau.
Và khi bạn tới chơi bóng chày, chẳng ai cần nói chúng ta sẽ làm gì hay trận bóng chày này lợi ích ra sao.
Mọi người đều biết luật.
Bạn chỉ cần nhận vị trí và chơi bóng.
Nhưng khi có pizza thì thế nào?
Bạn mua pizza khi bạn thèm ăn pizza.
Nó bắt đầu bằng cảm giác, ham muốn, hay nhu cầu nội tại.
"Huh. Tôi muốn ăn pizza."
(Tiếng cười) Vì là ham muốn nội tại, chúng ta chủ động kiểm soát chuyện đó.
Tôi biết mình đang đói nhưng cũng biết bây giờ không phải lúc để ăn.
Và khi ta ăn pizza cùng ai đó, chúng ta không ganh đua với nhau, chúng ta mong chờ trải nghiệm mà cả 2 cùng chia sẻ làm cả 2 vui thích, hài lòng và khi bạn ăn pizza cùng ai đó, trước tiên bạn làm gì?
Bạn nói về nó.
Nói về điều bạn muốn.
Nói về điều bạn thích.
Bạn có thể thỏa thuận nữa.
"Bạn thấy pepperoni thế nào?" (tiếng cười) "Không nhiều lắm, tớ là người thích ăn nấm."
"Vậy, chúng ta có thể ăn nửa này nửa kia."
Cả khi bạn đã từng ăn pizza với ai đó trong khoảng thời gian dài, không phải bạn vẫn nói "Gọi như thường lệ nhé?"
(Tiếng cười) "Hay cái gì đó khác lạ hơn?"
Okay, khi bạn chơi bóng chày, nếu ta nói về lúc đang quan hệ tình dục, khi chơi bóng chày, bạn cần về các gôn theo đúng thứ tự từng cái một.
Bạn không thể đánh bóng rồi chạy về sân phải.
Làm thế không được.
Bạn cũng không thể về gôn 2 và nói, "Tôi thích chỗ này. Tôi ở lại đây."
Không.
Và tất nhiên, với bóng chày, giống như có những trang bị và kĩ năng cần thiết.
Không phải ai cũng chơi được bóng chày.
Nó khá khác biệt. Okay, còn pizza thì sao?
Khi ta cố hình dung pizza có gì tốt, không phải đó là niềm sảng khoái sao?
Có hàng triệu loại pizza khác nhau.
Có hàng triệu kiểu trải khác nhau.
Có hàng triệu cách ăn pizza khác nhau.
Chúng không có gì sai. Chúng chỉ khác nhau.
Trong trường hợp này, khác biệt là tốt, vì như thế sẽ tăng cơ hội để chúng ta có trải nghiệm thỏa mãn.
Cuối cùng, kết quả mong muốn của bóng chày là gì?
Trong bóng chày, bạn chơi để thắng.
Bạn ghi nhiều điểm nhất có thể.
Luôn có người thắng cuộc trong bóng chày, nghĩa là luôn có người thua cuộc trong bóng chày.
Nhưng pizza thì sao?
Với pizza, thì không như thế... không có chiến thắng. Làm sao bạn thắng trò pizza?
Bạn không thắng. Nhưng bạn tìm kiếm, "Chúng ta có thỏa mãn không?"
Đôi khi có thể có mức độ khác nhau với thời điểm khác nhau hay với người khác hoặc trong ngày khác.
Và ta quyết định khi nào mình thấy thỏa mãn.
Nếu vẫn đói, ta có thể ăn thêm.
Dù nếu ăn quá nhiều, dường như, bạn sẽ chán ngấy.
(Tiếng cười) Vậy nếu ta đưa hình mẫu pizza này bao phủ nó lên giáo dục giới tính?
Rất nhiều kiến thức giới tính ngày nay bị ảnh hưởng lớn bởi hình mẫu bóng chày, và nó tạo ra giáo dục không những vô ích mà còn là tình dục không lành mạnh với thanh niên.
Và những người trẻ ấy trở nên già đi.
Nhưng nếu ta tạo ra giáo dục giới tính giống như pizza, ta có thể tạo nền giáo dục khuyến khích con người nghĩ về ham muốn của riêng họ, đưa ra quyết định chín chắn về điều họ muốn, để nói với người đối tác của họ, và không nhắm đến kết quả bên ngoài mà là cảm giác thỏa mãn, mà ta quyết định.
Có thể bạn chú ý trong phép so sánh giữa bóng chày và pizza, với bóng chày, tất cả là yêu cầu.
Chúng đều là dấu chấm than.
Nhưng với hình mẫu pizza, chúng là chấm hỏi.
Và ai sẽ trả lời những câu hỏi đó?
Bạn trả lời. Tôi trả lời.
Nên hãy nhớ, khi ta nghĩ về giáo dục giới tính và sinh hoạt tình dục, bóng chày, bạn thua cuộc.
Pizza là cách nghĩ lành mạnh, sinh hoạt tình dục thỏa mãn, và giáo dục giới tính toàn diện, tốt đẹp.
Rất cảm ơn đã lắng nghe.
(Vỗ tay)
Vâng, Arthur C.Clarke, một tác giả truyện khoa học viễn tưởng nổi tiếng từ những năm 50, đã từng nói: "Chúng ta đánh giá quá cao công nghệ trong ngắn hạn, và đánh giá quá thấp chúng trong lâu dài."
Và tôi nghĩ rằng đó là một trong những nỗi lo mà chúng ta nhận thấy về chuyện công việc bị mất đi do trí thông minh nhân tạo và những con robot.
Đó là vì chúng ta đang đánh giá quá cao công nghệ trong ngắn hạn.
Nhưng tôi cũng lo ngại về việc liệu chúng ta có tiếp cận được công nghệ mà cần thiết cho lâu dài hay không.
Bởi vì các nhà nhân khẩu học thực sự đang để lại cho chúng ta rất nhiều công việc cần làm và chúng ta, xã hội của chúng ta, sẽ phải được xây dựng trên đôi vai sắt thép của robot trong tương lai.
Vì thế, tôi lo rằng chúng ta sẽ không có đủ những con robot.
Nhưng nỗi sợ mất việc bởi vì công nghệ đã hiện diện trong khoảng một thời gian dài.
Trở về1957, có phim Spencer Tracy, Katharine Hepburn.
Và bạn biết nó kết thúc thế nào rồi đấy, Spencer Tracy đã mang một máy tính, hệ thống máy tính năm 1957, để giúp đỡ các thủ thư.
Các thủ thư trong công ty sẽ làm những việc như trả lời cho các nhà quản trị, "Tên con tuần lộc của ông già Noel là gì?"
Và họ sẽ tìm kiếm thông tin đó
Và hệ thống máy tính này sẽ giúp họ.
Vâng tất nhiên, một máy tính vào năm 1957 sẽ chẳng giúp ích được gì nhiều.
Các thủ thư đã lo sợ công việc của họ sẽ biến mất.
Nhưng trên thực tế điều đó đã không xảy ra.
Số lượng việc làm cho thủ thư tăng lên trong một thời gian dài sau năm 1957.
Cho đến khi Internet vào cuộc, Các trang web và công cụ tìm kiếm cùng tham gia và nhu cầu cần thủ thư đã giảm xuống.
Và tôi nghĩ rằng tất cả mọi người từ năm 1957 đã hoàn toàn đánh giá thấp mức độ công nghệ mà tất cả chúng ta đang có trong tay và trong hành trang của mình ngày hôm nay.
Và chúng ta chỉ hỏi rằng: "Tên chú tuần lộc của ông già Noel là gì?" và được trả lời ngay lập tức-- hoặc bất cứ điều gì khác mà chúng ta muốn hỏi.
Bằng cách này, tiền lương cho thủ thư tăng nhanh hơn tiền lương cho những công việc khác tại Hoa Kỳ trong cùng khoảng thời gian đó, bởi vì nhân viên thư viện đã trở thành đối tác của máy tính.
Máy tính đã trở thành công cụ, và họ có nhiều công cụ để sử dụng và trở nên hiệu quả hơn trong thời gian đó.
Một điều tương tự đã xảy ra trong giới văn phòng.
Ngày trước, con người sử dụng bảng tính.
Bảng tính là những cọc giấy dàn trải, và họ tính toán bằng tay.
Nhưng có một điều thú vị theo sau.
Với cuộc cách mạng khoảng những năm 1980 của PC, các chương trình bảng tính đã được điều chỉnh cho các nhân viên văn phòng, chứ không phải để thay thế họ, nó tôn trọng các nhân viên văn phòng ở khả năng lập trình.
Do đó, nhân viên văn phòng trở thành lập trình viên của bảng tính.
Nó gia tăng khả năng của họ.
Họ không còn phải làm những tính toán nhàm chán, mà còn có thể làm cái gì đó nhiều hơn thế nữa.
Bây giờ, chúng ta bắt đầu thấy những con robot trong cuộc sống của mình.
Bên trái đây là PackBot từ iRobot.
Khi các binh sĩ gặp phải những quả bom ven đường tại Iraq và Afghanistan, thay vì mặc áo chống bom rồi ra ngoài và dò dẫm với một cây gậy, như cách họ vẫn làm cho đến khoảng năm 2002, bây giờ họ gửi robot đến.
Các con robot sẽ đảm đương các công việc nguy hiểm.
Bên phải là một số TUGs từ một công ty tên là Aethon ở Pittsburgh.
Có ở hàng trăm bệnh viện trên khắp Hoa Kỳ
Và họ lấy các tấm trải giường bẩn đem giặt.
Họ mang các chén đĩa bẩn trở lại nhà bếp.
Họ mang thuốc men từ hiệu thuốc.
Và họ giúp giải phóng các y tá và trợ lý của y tá khỏi công việc nhàm chán là đẩy xe công cụ loanh quanh một cách máy móc mà dành nhiều thời gian với các bệnh nhân.
Trong thực tế, các robot đã trở nên phổ biến trong cuộc sống chúng ta bằng nhiều cách.
Nhưng tôi nghĩ rằng đi kèm với các robot từ nhà máy, người ta cũng có đâu đó nỗi sợ bởi vì robot nhà máy thì nguy hiểm để tiếp cận.
Để lập trình chúng, bạn phải hiểu vector sáu chiều và quaternions (bộ bốn).
Và những người bình thường không thể tương tác với chúng.
Và tôi nghĩ rằng đó là loại công nghệ đi sai hướng.
Nó đã thay thế nhân viên bằng công nghệ.
Và tôi nghĩ rằng chúng ta thực sự cần phải nhìn vào công nghệ theo cách mà các công nhân bình thường có thể tương tác với chúng.
Và vì vậy tôi muốn nói với bạn, ngày hôm nay, về Baxter, người mà chúng ta vẫn hay nhắc đến.
Và Baxter, tôi thấy, như một làn sóng đầu tiên của robot là những người bình thường có thể tương tác với trong một thếp lập công nghiệp hóa.
Thế nên, Baxter ở đây.
Đây là Chris Harbert từ Rethink Robotics
Chúng tôi có một băng chuyền ở kia.
Và nếu ánh sáng không quá chói -- Ah, ah! Nó kìa. Nó bốc dỡ những đồ vật khỏi băng chuyền.
Nó sẽ mang chúng lại đây và đặt xuống.
Và sau đó nó sẽ quay trở lại, tiếp cận với một đồ vật khác.
Điều thú vị là Baxter có một số phản ứng cơ bản chung.
Tiện thể, điều gì đang xảy ra với đôi mắt thế?
Đôi mắt là trên màn hình đó.
Cặp mắt nhìn về phía trước, nơi con robot sẽ di chuyển tới.
Vì vậy một người đang tương tác với robot sẽ biết được nơi nó sẽ đi tới và sẽ không ngạc nhiên bởi những chuyển động của nó.
Kìa Chris đã lấy đồ vật ra khỏi bàn tay của nó, và Baxter đã không đi và cố gắng đặt nó xuống; nó đã trở lại và nhận ra nó phải có được một vật khác.
Thông thường, nó đi và chọn các món đồ.
Và Baxter thì an toàn để tương tác,
Bạn sẽ không muốn làm điều này với một robot công nghiệp hiện tại.
Nhưng với Baxter, mọi việc sẽ ổn cả.
Nó cảm nhận được lực và hiểu rằng Chris ở đó. và không đẩy anh ta ra và làm đau anh.
Nhưng tôi nghĩ rằng những điều thú vị nhất về Baxter là giao diện người dùng.
Và vì vậy Chris sẽ đến và bắt lấy cánh tay kia bây giờ.
Và khi anh ấy bắt lấy cánh tay, nó đi vào chế độ không trọng lực. và đồ họa hiện lên trên màn hình.
Bạn có thể thấy một số biểu tượng ở bên trái của màn hình hiện thị về cánh tay phải của nó.
Anh ấy sẽ đặt một cái gì đó vào bàn tay của nó, anh ấy sẽ mang nó tới đây, bấm nút và buông tay khỏi món đồ anh đang giữ.
Và con robot nhân ra, ah, anh ta ám chỉ rằng tôi muốn đặt mọi thứ xuống.
Nó đặt một biểu tượng nhỏ ở kia.
Anh ta đến đây, và nắm chặt những ngón tay với nhau, và robot suy luận rằng, ah, bạn muốn một đồ vật để cho tôi cầm lên.
Điều đó tạo nên một biểu tượng màu xanh ở kia.
Anh ấy sẽ vạch ra phần diện tích nơi con robot nên chọn đồ vật để nâng lên.
Nó sẽ chỉ di chuyển xung quanh, và robot sẽ hiểu ra đó là khu vực tìm kiếm.
Anh ấy không phải chọn từ trình đơn.
Và bây giờ anh ấy sẽ đi ra và vẽ ra hình dạng của món đồ đó. trong khi chúng ta tiếp tục nói chuyện.
Vì vậy, khi chúng ta tiếp tục ở đây, Tôi muốn cho bạn biết về nó sẽ là như thế nào trong các nhà máy.
Các robot chúng ta đang vận chuyển mỗi ngày.
đi đến các nhà máy từ khắp đất nước.
Đây là Mildred.
Mildred là một công nhân nhà máy ở Connecticut.
Cô làm việc trong dây chuyền từ hơn 20 năm nay.
Một giờ sau khi cô ấy thấy con robot công nghiệp đầu tiên của mình, cô ấy đã lập trình nó để làm một số công việc trong nhà máy.
Cô biết mình thực sự thích những con robots này.
Và nó đã làm các công việc lặp đi lặp lại đơn giản mà cô đã phải làm trước đây.
Bây giờ cô ấy để robot làm việc đó.
Khi chúng tôi lần đầu tiên đến nói chuyện với những người trong nhà máy về cách làm thế nào để chúng tôi có thể làm những con robots tương tác tốt hơn, một trong những câu hỏi mà chúng tôi đã đặt ra cho họ, "Bạn có muốn con bạn làm việc trong một nhà máy?"
Câu trả lời phổ biến là "Không, tôi muốn một công việc tốt hơn cho con em tôi."
Và kết quả là, Mildred là điển hình của những công nhân nhà máy ngày nay tại Hoa Kỳ.
Họ đang già, và họ ngày càng già và già hơn.
Không có nhiều người trẻ đến nhà máy làm việc.
Và khi nhiệm vụ của họ trở nên nặng nề hơn, chúng ta cần phải cung cấp cho họ các công cụ mà họ có thể cộng tác, do đó, họ có thể là một phần của giải pháp, rồi họ có thể tiếp tục làm việc và chúng tôi có thể tiếp tục sản xuất ở Mỹ.
Và với tầm nhìn của chúng tôi thì Mildred từ người công nhân dây chuyền sẽ trở thành một huấn luyện robot.
Cô chuyển đổi vai trò, như là nhân viên văn phòng của những năm 1980 nâng tầm cuộc chơi của mình.
Chúng tôi không cho họ những công cụ mà họ cần phải nghiên cứu trong nhiều năm liền để có thể sử dụng.
Đó là những công cụ mà họ chỉ học cách hoạt động trong vòng vài phút.
Có hai nguồn lực lớn đều tự nguyện nhưng không thể tránh khỏi.
Đó là biến đổi khí hậu và nhân khẩu học.
Nhân khẩu học thực sự sẽ thay đổi thế giới của chúng ta.
Đây là tỷ lệ phần trăm những người ở độ tuổi đi làm.
Và tỉ lệ đó đi xuống một chút trong 40 năm qua.
Nhưng trong 40 năm tiếp theo, nó sẽ thay đổi đáng kể, ngay cả ở Trung Quốc.
Tỷ lệ phần trăm của người ở độ tuổi lao động sẽ giảm đáng kể.
Và xảy ra theo một cách khác, số người ở tuổi nghỉ hưu tăng lên rất nhanh, rất nhanh. khi mà thế hệ được sinh ra sau chiến tranh giờ đã đến tuổi nghỉ hưu.
Đó có nghĩa là sẽ có nhiều người hơn với ít tiền an sinh xã hội hơn. cạnh tranh trong các dịch vụ.
Nhưng hơn thế nữa, chúng ta già đi và yếu hơn và chúng ta không thể làm tất cả các công việc mà mình đã từng làm.
Nếu chúng ta nhìn vào các số liệu thống kê về tuổi của những người chăm sóc, trước mắt chúng ta những người chăm sóc ngày một già hơn.
Điều đó xảy ra theo thống kê vào thời điểm này.
Và nếu như lượng người trên tuổi nghỉ hưu ngày một già hơn và tăng lên, sẽ có ít người để chăm sóc họ.
Và tôi nghĩ rằng chúng ta thực sự cần sự giúp đỡ của những con robots.
và tôi không có ý nói những con robots như là những người bầu bạn.
Tôi muốn nói tới những con robots để làm những công việc đơn giản cho chúng ta. những công việc trở nên khó hơn khi chúng ta già hơn.
Lấy thực phẩm từ trong xe, lên cầu thang, vào nhà bếp.
Hoặc thậm chí, khi chúng ta già đi nhiều hơn, lái xe của mình để đi thăm người khác.
Và tôi nghĩ rằng robot mang lại cho con người một cơ hội để có địa vị khi chúng ta già đi bằng cách kiểm soát của các giải pháp robot.
Vì vậy, họ sẽ không phải dựa vào những người ngày càng trở nên khan hiếm để giúp họ.
Và vì vậy tôi thực sự nghĩ rằng chúng ta sẽ chi tiêu nhiều thời gian hơn với các robot như Baxter và làm việc với các robot như Baxter trong cuộc sống hàng ngày của mình. Và rằng chúng ta sẽ... Ở đây, Baxter, tốt đấy.
Và dẫn đến việc tất cả chúng ta sẽ dựa vào robot trong 40 năm nữa. như là một phần cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Ngày nay mọi thứ đều có sự liên kết nhất định với nhau.
Là một người Anh-điêng Shinnecock, tôi đã được nuôi dạy để học được điều đó.
Chúng tôi là một bộ tộc đánh bắt cá nhỏ sống ở vùng Đông Bắc đảo Long Island gần thị trấn Southampton thuộc New York.
Khi tôi còn nhỏ, vào một ngày hè nắng nóng, tôi cùng ông nội ngồi dưới ánh nắng mặt trời
Bầu trời trong không một gợn mây.
Và chỉ sau một lúc tôi đã bắt đầu đổ mồ hôi.
Rồi ông tôi chỉ lên bầu trời và nói: " Kìa, cháu có nhìn thấy không?
Trên đó là một phần của cháu đó
Chính nguồn nước của cháu đã tạo nên những đám mây rồi chúng lại biến thành mưa tưới nước cho cây và nuôi sống động vật"
Trong quá trình khám phá về những vấn đề về tự nhiên cái mà có khả năng chỉ ra những mối liên hệ trong cuộc sống của chúng ta, Tôi bắt đầu theo đuổi những cơn bão từ năm 2008 sau khi nghe con gái tôi nói, " Mẹ.
mẹ nên làm như vậy" Và 3 ngày sau, khi đang lái xe rất nhanh, tôi nhận ra mình đang cuốn theo rất nhanh một đám mây kì lạ to khổng lồ cái có khả năng sản sinh ra những viên đá to như những quả bóng nhỏ và những cơn lốc xoáy vô cùng ngoạn mục, mặc dù khả năng xảy ra điều đó chỉ là 2%.
Những đám mây như vậy có thể trở nên rất lớn, với chiều rộng lên tới 50 dặm và nó chiếm một khoảng không lên tới 65000 feet.
Chúng có thể to đến mức che đi mọi ánh sáng, và sẽ rất tối tăm và đáng sợ nếu bạn đứng dưới sự bao trùm rộng lớn cúa chúng.
Săn đuổi những cơn bão là những trải nghiệm đầy tính xúc giác.
Kèm theo nó là từng đợt gió nóng ẩm thổi ập đằng sau lưng bạn mùi vị của mặt đất, của lúa mì, cỏ và cả vô vàn những hạt tích điện li ti nữa.
Và sau đó sẽ xuất hiện những đám mây đầy màu sắc. với hình dạng những viên đá, hầu hết là màu xanh lục và xanh ngọc lam.
Tôi đã biết được sự đáng sợ của những tia sấm sét.
Ngày trước tóc tôi từng là tóc thẳng.
(Cười) Tôi chỉ đùa chút thôi.
(Cười) Điều mà khiến tôi thực sự thích thú về những cơn bão như thế này đó là sự chuyển động của chúng, cách chúng xoáy tròn rồi uốn lượn với những đám mây dung nham cuộn tròn từng đợt như hình những chiếc đèn.
Chúng giống như những con quái vật đáng yêu.
Mỗi khi tôi chụp được những bức ảnh của chúng, tôi lại bất chợt nhớ đến lời dạy của ông mình.
Vào khoảnh khắc tôi đứng bên dưới chúng, Cái tôi nhìn thấy không chỉ đơn thuần là những đám mây, mà tôi đã hiểu rằng điều tôi đang rất may mắn được chứng kiến giờ đây giống như một phiên bản thu nhỏ của quá trình hình thành nên dải ngân hà, hệ mặt trời hay mặt trời và thậm chí là cả hành tinh chúng ta đang sống.
Với tất cả sự thân thiết của tôi dành cho các bạn.
Xin cảm ơn! ! ( Vỗ tay)
Nếu một chiếc máy có thể trở thành một vận động viên thì điều này có ý nghĩa gì?
Chúng tôi sẽ trình bày về mô hình của một vận động viên bằng máy cũng như phương pháp nghiên cứu để tạo ra thiết bị này cùng với sự trợ giúp của các thiết bị bay được gọi là máy bay bốn cánh, hay nói ngắn gọn là quad
Quad đã tồn tại trong một khoảng thời gian dài
Lý do mà ngày nay quad trở nên rất phổ biến là vì nó được cấu tạo rất đơn giản
Bằng việc điều khiển tốc độ của 4 cánh quạt, thiết bị này có thể cuộn tròn, ném bóng, đảo lái đồng thời tăng tốc theo các hướng phổ biến.
Phía trên của nó là một cục pin, một máy vi tính, rất nhiều thiết bị cảm ứng và thiết bị phát sóng không dây.
Quads cực kỳ nhanh lẹ, nhưng chính sự nhanh lẹ này cũng sẽ tăng giá thành của nó.
Thiết bị này vốn đã không cân bằng, do vậy nó cần một vài bộ điều khiển hồi tiếp tự động giúp nó có thể bay lên được
Vậy quy trình đó diễn ra thế nào?
Máy quay trên trần nhà và một máy tính cá nhân sẽ đóng vai trò như một hệ thống định vị toàn cầu trong nhà
Nó được dùng để xác định các vật thể trong không gian những vật thể này có được gắn thiết bị phản chiếu
dữ liệu từ các thiết bị phản chiếu này sau đó sẽ được gửi đến một máy tính cá nhân khác máy tính này thực hiện việc tính toán và kiểm soát các thuật toán sau đó sẽ gửi các câu lệnh cho máy quad máy quad cũng tính toán và thực hiện các thuật toán
Và đối tượng nghiên cứu của chúng tôi là các thuật toán
Thật kì diệu khi những thiết bị như quad có thể được hiện thực hóa
Vậy thì các thuật toán đã được thiết kế thế nào để có thể tạo ra một vận động viên bằng máy?
Chúng tôi sử dụng khá rộng rãi một thiết kế được gọi là thiết kế mô hình
Đầu tiên chúng tôi sử dụng mô hình toán học để hiển thị các chuyển động vật lý về cách thức thiết bị này vận hành
Sau đó chúng tôi sử dụng một phép toán được gọi là thuyết điều khiển để phân tích các mô hình này đồng thời cũng đồng bộ hóa các thuật toán để điều khiển các mô hình
Ví dụ, để làm cho quad bay liệng được
Trước hết chúng tôi ghi các chuyển động bằng một loạt các phép toán khác nhau
Sau đó chúng tôi thực hiện các phép toán này với sự trợ giúp của thuyết điều khiển nhằm tạo ra các thuật toán giữ thăng bằng cho quad.
Bây giờ tôi sẽ mô tả sức mạnh của cách làm này
Ví dụ chúng tôi muốn thiết bị quad này không chỉ bay liệng mà còn giữ thăng bằng được cái cọc này
Bằng một chút thực hành thì rõ ràng con người cũng có thể thực hiện được mặc dù chúng ta có lợi thế là có thể đứng thẳng 2 chân trên mặt đất và sử dụng đôi bàn tay rất khéo léo
Thì cũng sẽ hơi khó khăn một chút khi chúng ta chỉ đứng một chân trên sàn và khi không sử dụng đôi tay của mình
Hãy chú ý cách chúng tôi đặt thiết bị phản chiếu trên đầu chiếc cọc này Điều đó có nghĩa là có thể định vị được chiếc cọc trong không gian
(Vỗ tay) Bạn có thể thấy rằng chiếc máy quad này điều chỉnh rất hợp lý để giữ thăng bằng chiếc cọc
Vậy chúng tôi đã thiết kế các thuật toán để thực hiện động tác này ra sao?
Chúng tôi đã thêm mô hình toán học của chiếc cọc vào mô hình toán học của quad
Khi đã có được một mô hình hệ thống liên kết quad và cọc chúng tôi có thể sử dụng thuyết điều khiển để tạo ra các thuật toán điều khiển cọc
Đây, các bạn có thể thấy chiếc cọc thăng bằng và ngay cả khi tôi huých nhẹ thì nó vẫn trở về vị trí thăng bằng rất tốt.
Chúng tôi cũng có thể tăng khả năng của mô hình lên bao gồm việc lựa chọn điểm di chuyển trong không gian cho quad
Sử dụng thiết bị này, cũng có gắn bộ phận phản hồi, Tôi có thể chỉ vào nơi tôi muốn máy quad đến ở cách tôi một ví trí xa
Điểm mấu chốt của chuyển động biểu diễn này là các thuật toán được thiết kế với sự trợ giúp từ các mô hình toán học cũng như thuyết điều khiển.
BÂy giờ tôi sẽ yêu cầu quad quay trở lại đây và thả chiếc cọc xuống và sau đó tôi sẽ diễn tả tầm quan trọng của việc hiểu rõ các mô hình vật lý đồng thời hiểu được cơ chế vận hành của thế giới vật lý
Hãy chú ý cách quad hạ độ cao Khi tôi đặt cốc nước này lên quad
Không giống như chiếc cọc giữ thăng bằng, tôi sẽ không tích hợp mô hình toán học của cốc nước vào hệ thống của quad.
Mà thực tế là, hệ thống này thậm chí còn không biết là cốc nước đang ở trên quad.
Cũng như lần trước, tôi cũng sẽ dùng thiết bị chỉ này để yêu cầu quad di chuyển đến nơi tôi muốn . (Vỗ tay)
Được rồi, bây giờ chắc bạn đang tự hỏi Tại sao nước không bị đổ ?
Có hai sự thật: Một là, trọng lực tác động lên
mọi vật theo cùng một cách.
Hai là các cánh quạt của máy quad đều chỉ vào cùng một hướng với chiếc cốc, cùng chỉ lên trên.
Bây giờ kết hợp hai diều này với nhau, sẽ ra kết quả là mọi lực tác động lên chiếc cốc đều nhỏ và chủ yếu chịu tác động của khí động học, khi đó tốc độ đều bị triệt tiêu
do vậy bạn sẽ không cần phải tạo mô hình chiếc cốc.
cho dù quad có làm gì thì nước cũng không đổ ra được
(Vỗ tay) Có một bài học ở đây là một vài nhiệm vụ khó hơn lại thường trở nên dễ dàng hơn so với những nhiệm vụ khác và khi hiểu được cơ chế vật lý của vấn đề có thể giúp bạn biết cái gì khó và cái gì dễ
Trong trường hợp này, việc mang một cốc nước là dễ dàng
Việc giữ thăng bằng chiếc cọc lại là việc khó khăn.
Ai trong số chúng ta cũng đều nghe về các câu chuyện của các vận động viên có thể thực hiện các màn biểu diễn trong khi đang bị chấn thương
Vậy liệu một chiếc máy như quad có thể thực hiện được nhiệm vụ khi bị hư hỏng nặng không?
Theo lẽ thường thì bạn cần ít nhất là 4 cánh để có thể giúp cho quad bay lên vì có 4 khả năng mà quad có thể thực hiện như: cuộn tròn, lao xuống, bay liệng và tăng tốc.
với những máy bay sáu và tám cánh thì có thể thiếu một số cánh cũng không sao nhưng với máy bay 4 cánh thì phổ biến bởi nó chỉ có tối thiểu 4 cánh cố định
Vậy chúng có thể làm được điều tôi vừa nói không?
Nếu phân tích mô hình toán học của quad với duy nhất 2 cánh có khả năng hoạt động chúng ta sẽ phát hiện ra rằng có một cách để nó bay
Chúng tôi bỏ khả năng điều khiển việc bay liệng nhưng những khả năng còn lại như cuộn tròn, lao xuống và tăng tốc vẫn điều khiển được bằng các thuật toán sẽ giúp tìm ra cấu hình mới này
các mô hình toán học sẽ nói cho chúng ta biết chính xác khi nào và tại sao có thể làm được như vậy.
Trong ví dụ này, với kiến thức đó đã cho phép chúng tôi thiết kê nên những thiết kế máy mới lạ hoặc thiết kế các thuật toán thông minh giúp xử lý các hỏng hóc một cách êm xuôi giống như các vận động viên thật thay vì tạo ra các máy bay thừa cánh
Chúng tôi không thể không nín thở khi xem một vận động viên nhào lộn trong nước, hoặc khi vận động viên nhẩy xào lộn vào trên không sau đó nhanh chóng tiếp đất.
Liệu vận động viên lặn có thể thực hiện trọn vẹn cú lao xuống nước
Liệu vận động viên nhẩy xào có thể tiếp đất chính xác?
Giả dụ chúng ta muốn quad thực hiện màn bay vụt 3 lần và hoàn thành đúng điểm mà nó bắt đầu.
Màn trình diễn này có thể xảy ra rất nhanh đến nỗi chúng ta không thể sử dụng việc phản hồi vị trí để chỉnh sửa chuyển động khi đang bay
Vì đơn giản là không đủ thời gian.
Thay vào đó, việc quad có thể thực hiện là trình diễn một cách mò mẫm hãy xem nó hoàn thành màn trình diễn này thế nào và sau đó chúng tôi sử dụng thông tin để chỉnh sửa hành vi của quad để lần bay tiếp theo sẽ diễn ra tốt đẹp hơn.
Tương tự như vận động viên lặn và nhẩy xào, chỉ với việc thực hành liên tục thì màn trình diễn có thể được thực hiện và rút kinh nghiệm để đạt được hiệu quả cao nhất
(Vỗ tay) Việc đánh trúng một quả bóng đang chuyển động là một kĩ năng cần thiết đối với nhiều môn thể thao
Làm thế nào để một chiếc máy có thể thực hiện được Liệu một vận động viên có thể biểu diễn mà không cần nỗ lực không?
(Vỗ tay) Ngay trên đầu của quad có một cái vợt với một đốm nhỏ bằng quả táo, không quá to
Cứ sau 20 phần nghìn giây thì các phép toán sau được thực hiện tương đương 50 lần mỗi giây
Trước hết chúng tôi xác định vị trí quả bóng sẽ bay đến
Sau đó chúng tôi tính toán xem quad sẽ đánh bóng thế nào để nó có thể bay đến vị trí bóng được ném tới
Thứ 3, có một quỹ đạo được tạo ra để đưa quad từ vị trí hiện tại đến vị trí tương tác với bóng
Thứ 4, Chúng tôi chỉ thực hiện giá trị của 20 phần nghìn giây cho quy trình đó
Hai mươi phần nghìn giây sau, toàn bộ quy trình được lặp lại cho đến khi quad có thể đánh trúng quả bóng.
(Vỗ tay) Những cỗ máy không chỉ tự thực hiện các màn biểu diễn vận động mà còn thực hiện các màn biểu diễn cùng nhiều cỗ máy khác
Và đây là màn trình diễn phối hợp của 3 máy bay quad để nâng tấm lưới lên
(Vỗ tay) Chúng trình diễn cực kỳ xuất sắc và mang tính phối hợp cao để tung quả bóng trả lại cho tôi.
Các bạn chú ý nhé, khi duỗi hết ra, những máy bay quad này sẽ ở vị trí thẳng đứng
(Vỗ tay) Thực tế, khi mở rộng hết cỡ nó sẽ lớn hơn gấp 5 lần so với những gì mà một vận động viên nhẩy mạo hiểm có thể cảm nhận khi kết thúc cú lăng người
Các thuật toán để thực hiện được động tác này thì tương tự như khi một chiếc quad đánh bóng lại phía tôi.
Các mô hình toán được sử dụng nhằm không ngừng lặp lại quy trình phối hợp 50 lần mỗi giây.
Những gì mà chúng ta vừa chứng kiến từ đầu tới giờ về những chiếc máy bay và khả năng của chúng.
Vậy điều gì sẽ xảy ra khi chúng ta kết hợp chiếc máy thể thao này với khả năng thể thao của một con người?
Trước mặt tôi lúc này là một thiết bị thương mại cảm biến hành vi chủ yếu được sử dụng để chơi trò chơi.
Thiết bị này có thể nhận dạng được các bộ phận khác nhau trên cơ thể tôi khi tôi di chuyển thực tế ở ngoài
Cũng tương tự như thiết bị điều khiển tôi dùng để chỉ lúc trước chúng ta cũng sử dụng thiết bị cảm biến này như một thiết bị đầu vào của hệ thống
Bây giờ chúng ta có một cách tương tác tự nhiên với thuật toán của các máy quad thông qua các cử động của tôi
(Vỗ tay) Tương tác này không cần phải ảo.
Ví dụ như chiếc máy bay quad này.
Nó đang cố gắng đứng yên ở một điểm cố định trong không gian.
Nếu tôi cố gắng di chuyển nó đi chỗ khác, nó sẽ kháng cự lại, và sau đó lại trở về vị trí mà nó muốn.
Tuy nhiên, chúng ta có thể thay đổi hành vi này.
Chúng ta có thể sử dụng các mô hình toán học để tính toán lực tác động lên quad.
Khi mà chúng ta biết được lực này, chúng ta có thể thay đổi các quy luật vật lý, tất nhiên là phải phù hợp với quad
Và đây, máy bay quad đang chuyển động như thể nó đang ở trong một dung dịch lỏng.
Giờ đây chúng ta có một cách tối ưu để tương tác với một chiếc máy.
Tôi sẽ sử dụng khả năng mới này để điều khiển chiếc máy bay có gắn máy quay này tới một vị trí phù hợp để có thể ghi hình phần còn lại của quá trình mô tả này.
Và như vậy chúng ta đã có thể tương tác vật lý với những chiếc máy bay bốn cánh quad đồng thời có thể thay đổi quy luật vật lý.
Chúng ta cùng làm một thí dụ vui nhé.
Tiếp theo bạn sẽ được chứng kiến những chiếc máy bay bốn cánh này ban đầu sẽ di chuyển như thể chúng đang ở trên sao Diêm Vương
Và khi trọng lực tăng dần lên cho đến khi tất cả chúng ta quay trở về Trái đất, nhưng tôi đảm bảo với các bạn là chúng ta sẽ không thể lên đó được đâu
Được rồi, bắt đầu nhé
(Cười) (Cười) (Vỗ tay) Úi chà!
Chắc hẳn lúc này các bạn đang nghĩ những chiếc máy bay này đang vui vẻ lắm có lẽ các bạn cũng đang tự hỏi Tại sao họ lại tạo ra một cách chính xác được những vận động viên máy ?
Một vài phỏng đoán về việc đóng vai trong thế giới động vật đó là các kĩ năng mài và phát triển các năng lực của bản thân.
Những người khác nghĩ rằng có nhiều vai trò xã hội hơn, và nó được dùng để kết nối nhóm lại.
Tương tự chúng tôi sử dụng sự bắt chước các động tác trong thể thao và các môn điền kinh để tạo ra những thuật toán mới cho các thiết bị điện tử để thúc đẩy các thiết bị này đạt đến những giới hạn của mình.
Tốc độ của các thiết bị điện tử này sẽ có tác động gì lên cuộc sống của chúng ta?
Cũng giống như tất cả những sáng tạo và sự cải tiến trước đây chúng đều được dùng để cải thiện khả năng của con người hoặc cũng có thể bị lạm dụng hoặc sử dụng sai mục đích
Đây không phải là một lựa chọn kĩ thuật; mà là lựa chọn xã hội.
Vậy thì chúng ta hãy lựa chọn cho đúng, lựa chọn đó có thể giúp tương lai của các thiết bị điện tử này trở nên tốt hơn, giống như khả năng điền kinh trong các môn thể thao có thể mang lại sự tối ưu cho chúng ta.
Bây giờ cho phép tôi giới thiệu với các bạn những ông phù thủy phía sau tấm phông xanh này
Hiện tại họ là những thành viên của nhóm nghiên cứu Sân khấu trình diễn của các thiết bị bay này.
(Vỗ tay) Họ là Federico Augugliaro, Dario Brescianini, Markus Hehn, Sergei Lupashin, Mark Muller và Robin Ritz.
Xin hãy nhìn họ. Họ sinh ra để làm nên những điều tuyệt vời.
Xin chân thành cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)
Đây không hẳn là một bài diễn thuyết giống như bất cứ bài nói nào trước đây của tôi
Hôm nay tôi sẽ nói về sự thất bại của việc lãnh đạo trong chính trị toàn cầu và nền kinh tế toàn cầu hóa của chúng ta.
Và tôi sẽ không đề cập đến bất kỳ giải pháp nào đó đã được đưa ra và được cho là ổn thỏa.
nhưng khi kết thúc buổi nói chuyện tôi sẽ thúc giục các bạn cân nhắc, thực sự đương đầu với rủi ro và chung tay vào những gì mà tôi thấy như một sự đổi mới toàn cầu của chế độ dân chủ.
Sự thất bại trong khả năng lãnh đạo.
Vậy thế nào là sự thất bại trong việc lãnh đạo hiện nay?
và tại sao nền dân chủ của chúng ta không còn tác dụng nữa
Tôi tin rằng sự thất bại trong khả năng lãnh đạo thực ra là những gì mà chúng ta đã từng khai trừ bạn ra khỏi tiến trình.
Vậy thì hãy để tôi, với những kinh nghiệm cá nhân, giúp bạn hiểu rõ hơn, từ đó bạn có thể nhìn lại và có thể hiểu được vì sao rất khó để giải quyết những thách thức của ngày hôm nay và vì sao hoạt động chính trị đang rơi vào bế tắc.
Chúng ta bắt đầu từ đầu nhé.
Bắt đầu từ chế độ dân chủ.
Nào, nếu các bạn trở về lại thời Hy Lạp cổ đại, thời kỳ của nền khải hoàn, sự khám phá mà trong đó chúng ta có khả năng cùng nhau làm chủ vận mệnh của chính mình với khả năng tự nghiên cứu, học hỏi, hình dung và sau đó sáng tạo một cuộc sống tươi đẹp hơn.
Và chế độ dân chủ là một sự đổi mới chính trị nhằm bảo vệ sự tự do này, bởi vì chúng ta được giải phóng từ nỗi sợ hãi cho nên thực tế trong thân tâm chúng ta, bất kỳ họ là kẻ bạo quyền hay các giáo điều, đều có thể là người cầm đầu.
Chế độ dân chủ là sự đổi mới chính trị cho phép chúng ta giới hạn quyền lực của những ai, bất kể đó là các bạo chúa hay các vị mục sư tối cao, trong khuynh hướng bành trướng quyền lực và sự giàu có của họ.
Lần đầu tiên tôi bắt đầu hiểu vấn đề này là khi tôi 14 tuổi.
Tôi đã từng, trốn việc làm những bài tập về nhà, lẻn xuống phòng khách và lắng nghe những gì bố mẹ tôi và bạn bè của họ tranh luận một cách sôi nổi.
Bạn thấy đấy, sau đó thì Hy Lạp đã chịu sự điều khiển dưới sự thiết lập đầy quyền lực thứ mà đang đàn áp đất nước này, và bố của tôi vốn là người dẫn đầu phong trào đầy hứa hẹn nhằm hồi tưởng lại nền văn minh Hy Lạp, hình dung một Hy Lạp nơi mà sự tự do thống trị và nơi mà, có lẽ, mọi người, mọi công dân, có thể tự mình cai trị đất nước của chính họ.
Tôi từng tham gia vào rất nhiều chiến dịch, và bạn có thể nhìn thấy tôi ở đây ngay bên cạnh ông ấy
Tôi trông trẻ hơn và đứng ngay bên cạnh.
Bạn có thể không nhận ra tôi vì tóc của tôi lúc đó trông khác bây giờ.
(cười) Vào năm 1967, khi mà những cuộc bầu cử diễn ra, các chiến dịch cũng đang diễn ra rất tốt, căn nhà tôi náo nhiệt.
Chúng tôi thực sự cảm nhận được ở Hy Lạp đang có một vấn đề đang dần dần thay đổi đáng kể.
Và rồi một đêm nọ, một chiếc xe tải quân đội dừng ngay trước nhà chúng tôi.
Những tên lính xông thẳng vào cửa.
Họ tìm thấy tôi trên gác mái
Tên trung sĩ chạy ngay đến với một khẩu súng chỉa thẳng vào đầu tôi, và nói, "Cho tao biết bố mày đang ở đâu nếu không tao sẽ giết mày."
Bố tôi, đang nấp gần đấy, ông tự bước ra, và sau đó bị bắt vào tù.
Chúng tôi vẫn sống, nhưng chế độ dân chủ thì không.
Bảy năm trời nghiệt ngã dưới chế độ độc tài mà chúng tôi đã trải qua dưới sự đày đọa.
Bây giờ đây, chế độ dân chủ của chúng ta lại đang đối diện với giây phút của sự thật.
Để tôi kể bạn nghe một câu chuyện.
Vào một buổi tối Chủ nhật tại Brussels, tháng Tư 2010.
Tôi đang ngồi với những chiến hữu trong Liên Minh Châu Âu.
Tôi từng được bầu làm thủ tướng, nhưng tôi đã có đặc quyền tiết lộ một sự thật đáng buồn rằng số tiền thiếu hụt của chúng tôi không phải là 6% như những gì đã được báo cáo một vài ngày trước đó trước cuộc bầu cừ của chính quyền cũ, Nó thực sự là 15.6 %.
Nhưng sự hao hụt này chỉ là một triệu chứng bên ngoài trong số những khó khăn khuất mắt mà Hy Lạp đang phải đối diện, và tôi được chọn với sự ủy thác, thực ra là một sứ mệnh, để giải quyết các vấn đề này, thậm chí trong đó thiếu sự rõ ràng và trách nhiệm từ phía ban quản trị, hoặc đó là một nhóm những người có đặc ân về quyền lực được tiếp tay trốn thuế và được viện trợ bởi hệ thống, các chính sách thoái thác việc đóng thuế toàn cầu, và cả những chính sách về chính trị được thực hiện bởi những nhu cầu đặt biệt
Nhưng cho dù là sự ủy thác nào chăng nữa, thì mọi người vẫn không tin chúng tôi.
Các khoản chi phí vay mượn luôn cao ngất, và chúng tôi khó mà tránh khỏi một khoản nợ lớn.
Vì tôi đã đến Brussels với sứ mệnh vì một mục tiêu thống nhất Châu Âu, bình ổn thị trường và tạo thời gian cho chúng tôi thực hiện các công cuộc cải cách cần thiết.
Nhưng chúng tôi đã không có thời gian.
Tưởng tượng bạn đang ở Brussels.
Mọi sự đàm phán đều khó khăn, căng thẳng cao độ tiến độ công việc chậm chạp, và sau đó, 10 phút còn 2, vị thủ tưởng la to, "Chúng ta phải hoàn thành trong 10 phút."
Tôi đã nói, "Vì sao? Đây là những quyết định hết sức quan trọng.
Cần được cân nhắc lâu hơn."
Một vị thủ tướng khác đến và nói, "Không, chúng ta phải thống nhất ngay bây giờ, vì chỉ trong 10 phút, ó rất nhiều thị trường ở Nhật Bản đang mở ra, và nó sẽ tạo nên một cú tàn phá đối với nền kinh tế toàn cầu."
Chúng tôi đã nhanh chóng đi đến quyết định trong vòng 10 phút.
Đây không phải là thời gian dành cho quân đội, mà dành cho thị trường, và nó cứ như đang chỉa súng vào đầu của tập thể chúng ta vậy.
Những gì tiếp theo là những quyết định khó khăn nhất trong cuộc đời tôi, đau đớn đối với bản thân tôi, và cả những người đồng hương, những cắt giảm bắt buộc, việc thắt lưng buộc bụng, thường xảy ra đối với những ai không liên quan đến cuộc khủng hoảng
với những sự hy sinh này, Hy Lạp đã tránh được sự vỡ nợ và khủng hoảng đồng tiền chung Châu Âu.
Hy Lạp, vâng, là mấu chốt của khủng hoảng Châu Âu, và một vài người đổ lỗi cho tôi đã gây ra việc này.
Nhưng tôi nghĩ rằng hầu hết mọi người đồng ý rằng Hy Lạp chỉ là một thành tố trong số các vấn đề rắc rối về cơ cấu chung của khu vực Châu Âu, các lỗ hổng trong hệ thống kinh tế toàn cầu, các lỗ hổng trong chế độ dân chủ của chúng ta.
Nền dân chủ của ta đang vướng trong những hệ thống quá lớn đến nỗi nó đang yếu dần hoặc, một cách chính xác hơn, quá lớn để mà kiểm soát hết.
Chế độ dân chủ của chúng ta đang kiệt quệ dần trong nền kinh tế toàn cầu với những thành phần có thể lách luật, trốn thuế không đáp ứng tiêu chuẩn về môi trường sống cũng như các tiêu chuẩn lao động.
Nền dân chủ của chúng ta bị đàn áp bởi sự bất bình đẳng đang lớn dần và việc tập trung vào quyền lực cũng như sự giàu có, tham nhũng, hối lộ, sự phát triển của các thị trường hoặc sự thật là đôi khi chúng ta sợ thảm họa sắp sửa xảy đến chế ngự nền dân chủ và chúng kìm hãm khả năng, quyền hạn của chúng ta nhằm hình dung và sử dụng tiềm năng của bạn trong việc tìm ra những giải pháp.
Hy Lạp, bạn thấy đấy, chỉ là một sự tái hiện trong tất cả những gì mà chúng ta chứng kiến.
Tôi, hoàn toàn lạc quan, hy vọng rằng sự khủng hoảng này là một cơ hội đối với nước Hy Lạp, đối với Châu Âu, và đối với cả thế giới, trong việc thực hiện một cuộc chuyển đổi nền dân chủ căn bản trong các tổ chức của chúng ta.
Thay vào đó, tôi đã phải trải qua một kinh nghiệm hết sức đáng xấu hổ.
Ở Brussels, khi chúng thôi cố gắng một cách tuyệt vọng hết lần này đến lần khác để tìm ra các giải pháp chung, tôi nhận ra không một ai trong số chúng ta có thể tán đồng với một sự khủng hoảng tương tự như vậy.
Nhưng tệ hơn, lúc bấy giờ chúng tôi bị mắc kẹt trong một tập thể thiếu hiểu biết.
Chúng ta bị dẫn dắt bởi sự sợ hãi của chính mình.
Và sự sợ hãi đó dẫn đến một thất bại mù quáng trong một thể chính thống của sự khắc khe.
Thay vì vươn đến tiếp cận tình hình chung hoặc tập thể trí tuệ trong xã hội, đầu tư nhiều vào công tác tìm kiếm các giải pháp sáng tạo, chúng ta lại trở về với các vấn đề chính trị.
Và sau đó chúng ta ngỡ ngàng rằng khi mà tất cả các quảng cáo cũng như phương pháp mới đã không chấm dứt được cuộc khủng hoảng và hiển nhiên điều đó quá dễ để tìm ra một kẻ chịu trận cho tất cả những thất bại này của Châu Âu và không ai khác đó chính là Hy Lạp.
Những người Hy Lạp hoang phí, nhàn rỗi, rượu chè, đàn hát suốt ngày chính họ là nguyên nhân. Hãy trừng trị họ!
Đúng là, một kết luận hết sức ấn tượng nhưng vô căn cứ rằng đôi khi tổn thương thậm chí làm dằn vặt chính bản thân nó.
Nhưng để tôi chỉ cho bạn thấy, đây không chỉ riêng Hy Lạp.
Hy Lạp có thể chỉ là một hình mẫu mà các nhà lãnh đạo noi theo khi chúng ta đồng lõa với những rắc rối, vượt qua ranh giới những vấn đề này, bất chấp đó là sự thay đổi khí hậu, hay là sự di dân, hay đó là hệ thống tài chính.
Đó là, từ việc bác bỏ sức mạnh tập thể đến việc hình dung ra khả năng trở thành nạn nhân của những nỗi sợ, của khuôn mẫu, của những giáo điều đang đẩy những người dân ra khỏi quá trình hơn là xây dựng tiến trình phát triển đối với các công dân.
Và như vậy sẽ chỉ thử nghiệm lòng tin của những công dân, thậm chí những người trong tiến trình dân chủ.
Không có gì lạ rằng những người lãnh đạo chính trị, và cũng không loại trừ bản thân tôi, đã từng đánh mất lòng tin của mọi người.
Khi đội cảnh sát chống bạo loạn bảo vệ các nghị trưởng, một cảnh tượng rất phổ biến xung quanh ta, và sau đó dđã cho thấy một vài sai lầm to lớn đối với nền dân chủ của chúng ta.
Đó chính là lý do vì sao tôi gọi một cuộc trưng cầu ý dân đối với những người Hy Lạp và quyết định trên các gói cứu trợ.
Những người bạn hữu Châu Âu, vài trong số họ, ít nhất, tuyên bố rằng "Bạn không thể làm được.
Các thị trường sẽ lại bị tàn phá một lần nữa."
Tôi đáp lại "Trước khi chúng ta khôi phục lòng tin từ thị trường, chúng ta cần làm sống lại niềm tin và sự tin cậy giữa mọi người."
Từ ngày rời văn phòng, tôi đã có thời gian phản ánh.
Chúng ta đã từng vượt qua được cơn bão, ở Hy Lạp, và tại Châu Âu, nhưng vẫn còn đó rất nhiều thách thức.
Nếu các chính sách chính trị là sức mạnh để vẽ nên và sử dụng tiềm năng của chúng ta, và sau đó 60% tỷ lệ giới trẻ thất nghiệp tại Hy Lạp, và tại các quốc gia khác, hẳn là một sự thiếu hụt về sức tưởng tượng nếu không phải sự hạn chế về lòng trắc ẩn.
Vậy cho đến nay, chúng ta đã đặt nền kinh tế của chính mình vào những rắc rối, tình thế thắc lưng buộc bụng, và hiển nhiên chúng ta có thể vẽ ra những kết quả, một chiến lược mới lạ, một sự kích thích đầy triển vọng đối với những nghề nghiệp thích hợp, hoặc đồng hóa các món nợ, trái phiếu Châu Âu nhằm hỗ trợ cho các quốc gia có nhu cầu từ các áp lực thị trường, đây sẽ là những thay thế mang tính khả thi hơn.
Tuy nhiên tôi vẫn tin rằng sự khó khăn về kinh tế không vẫn không bằng khó khăn mà nền dân chủ đang phải đương đầu.
Vì thế chúng ta có thể thử một cách khác xem.
Để xem làm thế nào chúng ta có thể kêu gọi mọi người trở lại tiến trình.
Hãy thử đặt chế độ dân chủ vào vấn đề.
Một lần nữa, Hy Lạp cổ đại, với tất cả những thiếu sót của họ, được tin vào sự thông thái của mọi người tại thời điểm tốt nhất. Chúng ta tin vào họ.
Chế độ dân chủ không thể phát huy tác dụng mà không có những công dân bình luận, xem xét và chịu trách nhiệm trước công chúng về những vấn đề chung của cộng đồng.
Những công dân trung lưu thường được chọn vào cương vị bồi thẩm nhằm quyết định các vấn đề quan trọng trong ngày.
Khoa học, nghệ thuật, nghiên cứu, triết học, những trò chơi về đấu trí cũng như thể thao đều là những bài tập hằng ngày.
Thực ra chúng đều là một phần trong sự giáo dục đối với tiềm năng, khả năng của những công dân của chúng ta.
Và những người xa lánh chính trị, Vâng, họ là những "Idiots - kẻ ngu ngốc".
Bạn thấy đấy, trong Hy Lạp cổ đại, ở thủ đô Athens cổ, những thuật ngữ bắt đầu từ đó.
"Idiot" có bắt nguồn từ "idio,".
Một người là tự cho mình là trung tâm, tự tạo khoảng cách, tự xa lánh mọi thứ một người thậm chí không tham gia bất kỳ hoạt động xã hội nào.
Và sự tham gia diễn ra ở agra, agra ở đây có hai ý nghĩa, cả về ý nghĩa một thị trường thực thụ lẫn nơi đàm phán về chính trị.
Bạn thấy đấy, thị trường và chính trị dù sao chăng nữa cũng là một thể hợp nhất, có thể truy cập, minh bạch, bởi vì đó là chúng cung cấp sức mạnh cho người dân.
Chúng phục vụ chế độ dân chủ,
trên cả chính phủ, trên cả những thị trường là nguyên tắc trực tiếp của người dân.
Ngày nay, chúng ta thực hiện toàn cầu hóa các thị trường nhưng chúng ta vẫn chưa toàn cầu hóa chế độ dân chủ của các tổ chức.
Vì vậy, chính trị gia của chúng ta bị giới hạn ở chính sách chính trị tại địa phương trong khi công dân của chúng ta, mặc dù họ nhìn thấy một tiềm năng lớn, họ vẫn là con mồi dưới áp lực kiểm soát của các chính sách chính trị.
Vì vậy, làm thế nào thì làm chúng ta tái hợp hai nửa của agra?
Làm thế nào chúng ta thực hiện dân chủ hóa toàn cầu?
Và tôi sẽ không nói về những cải cách cần thiết Liên Hiệp Quốc hay G20.
Tôi đang nói về, chúng ta làm thế nào để giải cứu không gian, Các bản demo, nền tảng của các giá trị, từ đó chúng ta có thể chạm đến tất cả các tiềm năng của bạn?
Vâng, điều này tôi nghĩ rằng hoàn toàn phù hợp với Châu Âu.
Mặc cho những thất bại hiện tại ở Châu Âu được xem như một cuộc thử nghiệm thành công nhất của thế giới về sự thành công củ hòa bình xuyên quốc gia.
Vì vậy, hãy đoán xem nếu nó không phải là một cuộc thử nghiệm trong nền dân chủ toàn cầu, một loại mới của nền dân chủ.
Chúng ta hãy xem nếu chúng tôi không thể thiết kế hay điều chỉnh một Agra châu Âu, không chỉ đơn giản đối với các sản phẩm và dịch vụ, mà còn đối với con người, nơi họ có thể làm việc với nhau, cân nhắc, học hỏi lẫn nhau, trao đổi giữa nghệ thuật và các nền văn hóa, nơi họ có thể đưa ra các giải pháp sáng tạo.
Hãy tưởng tượng rằng người dân châu Âu thực sự có quyền bỏ phiếu trực tiếp cho một tổng thống châu Âu, hoặc các ban thẩm quyền công dân được lựa chọn qua việc thắng xổ số đó có thể cân nhắc về các vấn đề quan trọng và gây tranh cãi, một cuộc trưng cầu toàn châu Âu nơi mà người dân, như những người trong ban lập pháp, bỏ phiếu về Hiệp ước trong tương lai.
Và đây là một ý tưởng: Tại sao vẫn chưa có những người trở thành công dân châu Âu thực thụ bằng con đường nhập cư không hẳn là một công dân Hy Lạp hay Đức hay Thụy Điển, mà đó là một công dân Châu Âu?
Và đảm bảo rằng chúng ta thực sự trao quyền cho những người thất nghiệp bằng cách cho họ một suất học bổng nơi họ có thể chọn để học tập bất cứ nơi nào ở châu Âu.
Cái mà chúng ta muốn nhấn mạnh ở đây chính là nền dân chủ, nơi mà nên giáo dục là bất kể thành phần tham gia nào, và nơi mà niềm tin và sự đoàn kết được xây dựng hơn là các yếu tố loại trừ và bài ngoại.
Người Châu Âu một sản phẩm thực nghiệm sâu sắc về một nền dân chủ không biên giới.
Bây giờ, có thể ai đó cho tôi là ngây thơ, tôi đặt niềm tin vào sức mạnh và sự khôn ngoan của người dân.
Vâng, sau nhiều thập kỷ làm việc trong lĩnh vực chính trị, tôi cũng một thực dụng.
Tin tôi đi, tôi đã từng là một phần của hệ thống chính trị ngày nay, và tôi biết những điều phải thay đổi.
Chúng ta phải phục hồi chính trị cũng như chính sức mạnh nhằm hình dung, và thiết kế lại cho một thế giới tốt hơn.
Nhưng tôi cũng biết rằng đội quân chuẩn bị cho sự thay đổi này sẽ không được hướng dẫn bởi những chính sách chính trị của ngày nay.
Sự hồi sinh của các chính sách dân chủ sẽ đến từ bạn, và ý tôi là tất cả các bạn.
Tất cả những ai tham gia đóng góp ý tưởng cho sự trao đổi toàn cầu này cho dù là ở đây trong căn phòng này hoặc chỉ cần bên ngoài phòng này hoặc trực tuyến hoặc tại chính địa phương, nơi mọi người đang sống, tất cả những ai đứng lên chỉ ra sự bất công và bất bình đẳng, ất cả những ai đứng lên chỉ ra những người thuyết giáo về sự phân biệt chủng tộc hơn là nói về sự đồng cảm, về các giáo điều chứ không phải là tư duy phê phán, về sự cai trị cầm quyền chứ không phải là tính dân chủ, Tất cả mọi người đứng lên chỉ ra quyền lực không xác định, cho dù đó là những nhà lãnh đạo độc tài, những tên tài phiệt tìm cách dấu tài sản để trốn thuế hoặc những kẻ có quyền lực cao bảo vệ kẻ quyền lực thấp.
Họ thích thú khi tất cả chúng ta là những kẻ ngu ngốc.
Đừng để việc đó xảy ra.
Cảm ơn quý vị.
(Vỗ tay) Bruno Giussani: Anh có vẻ đang mô tả một nhà lãnh đạo chính trị kiểu như chưa được chuẩn bị và một tù nhân của sự phỏng đoán về thị trường tài chính và quang cảnh đó ở Brút-xen mà anh mô tả, với tôi một người dân, thật đáng sợ.
Hãy cho chúng tôi hiểu cảm giác của anh sau lần quyết định đó.
Đó rõ ràng không phải là một quyết định tốt, nhưng cảm giác của anh là thế nào sau đó, khi không phải là một thủ tướng, mà là George?
George Papandreou: Vâng, rõ ràng là có là khó khăn đã không cho phép tôi hoặc những người khác đi đến quyết định mà chúng tôi mong muốn, và rõ ràng là tôi đã hy vọng rằng chúng tôi sẽ có thời gian để thực hiện những cuộc cải cách giải quyết sự thâm hụt chứ không phải là cố gắng để cắt giảm thâm hụt được coi là nguyên nhân của vấn đề.
Và điều đó rất đau xót. Thứ nhất, điều đó làm tổn thương thế hệ trẻ, không những vậy, nhiều người trong số họ đang phải đương đầu ở ngoài kia, nhưng tôi nghĩ rằng đây là một trong các vấn đề chung của chúng ta.
Khi chúng ta phải đối mặt với các cuộc khủng hoảng, chúng ta đã có được tiềm năng một tiềm năng rất lớn của xã hội chúng ta mà không nằm trong tiến trình này, và chúng ta sẽ tách biệt ra khỏi những chính sách chính trị của mình, và tôi nghĩ rằng chúng ta cần phải thay đổi đó, để thực sự tìm thấy các cách thức tham gia mới mà sử dụng những khả năng tuyệt vời mà không chỉ công nghệ mới có, không phải ở suy nghĩ rằng chỉ chúng ta mới có, và chúng ta tin răng chúng ta có thể tìm thấy giải pháp tốt hơn, mà ở đây chúng ta phải chia sẻ.
BG: Anh có vẻ như thừa nhận rằng trong thời gian tới đây Châu Âu sẽ có thêm nhiều thành viên, và đây là không phải một bài thuyết trình đơn giản nhất là đối với các nước Châu Âu ngay thời điểm này.
Thay vì sử dụng cách khác là - đóng cửa biên giới giảm sự hợp tác và thậm chí có thể vượt ra khỏi một số thành phần khác trong việc xây dựng cộng đồng Châu Âu.
Làm thế nào anh có thể hài hòa được những điều đấy?
GP: Vâng, tôi nghĩ rằng một trong những điều tồi tệ nhất đã xảy ra trong cuộc khủng hoảng này là chúng ta đã bắt đầu một trò đỗ lỗi.
Và ý tưởng cơ bản của Châu Âu lúc bấy giờ là chúng ta có thể cùng nhau hợp tác không kể đến rào cản biên giới, vượt qua hết những cuộc xung đột và cùng nhau làm việc.
Ngược đời thay, chúng ta lại tham gia vào trò chơi đỗ lỗi, để rồi tự làm giảm khả năng thuyết phục đối với những người dân rằng chúng ta nên hợp tác cùng nhau trong khi bây giờ là thời gian khi chúng ta thực sự cần đồng lòng đồng sức.
Đối với tôi bây giờ, càng nhiều thành viên kết nạp vào Châu Âu không đơn giản là tạo thêm nhiều quyền lực hơn cho Brút-xen.
Điều này thực sự tạo nguồn sức mạnh rất lớn đến những công dân Châu Âu, và mang lại cho Châu Âu một dự án về con người.
Vì thế, tôi nghĩ, sẽ có một cách nào đó để đáp trả những nỗi lo mà chúng ta đang phải đối diện trong xã hội này.
George, cảm ơn anh vì đã đến với TED.
Cảm ơn các bạn rất nhiều. Xin Cảm ơn.
Tôi viết tiểu thuyết, truyện khoa học viễn tưởng nên nếu tôi nói tới "rô-bốt sát thủ" các bạn sẽ nghĩ đó là viễn tưởng
Nhưng thực tế, tôi tới đây không phải để nói về viễn tưởng
mà để nói về rô-bốt sát thủ có thực máy bay chiến không người lái
Tôi không nói tới loại Predator và Reaper do con người cài lệnh sẵn từ xa
Tôi đang nói tới những vũ khí rô-bốt đưa ra quyết định sống hay chết cho con người hoàn toàn tự động.
Thuật ngữ của nó là "tự động hóa giết chóc"
Thời nay, rô-bốt sát thủ tự động hẳn sẽ có rất nhiều dạng - bay, lái hoặc mai phục
Đúng vậy, chúng đã sớm trở thành hiện thực
Hiện tại có hai trạm bắn tỉa đặt tại vùng phi quân sự giữa Hàn Quốc và Triều Tiên
Cả hai hệ thống này đều có khả năng tự động nhắm và bắn mục tiêu con người Chiếc bên trái có thể bắn ở khoảng cách hơn 1 km
Cả hai trường hợp này vẫn có con người đứng sau để điều khiển lệnh bắn nhưng không phải vì yêu cầu kỹ thuật Mà là sự lựa chọn
Đó cũng chính là điều mà tôi muốn nhấn mạnh Vì khi con người chuyển quyền quyết định giết người sang hệ thống phần mềm ta không chỉ loại bỏ con người khỏi chiến tranh mà còn thay đổi hoàn toàn hình thái xã hội còn hơn cả chiến trường
Bởi vì cách con người giải quyết mâu thuẫn hình thành nên hình thái xã hội
Và điều này luôn luôn đúng trong mọi thời đại
Ví dụ, đây là những hệ thống vũ khí tối tân năm 1400 TCN
Ngày nay, chế tạo và bảo trì chúng rất tốn kém nhưng nếu có chúng, bạn có thể thống trị công chúng Điều này cũng được phản ánh trong chế độ phân bổ quyền lực chính trị thời phong kiến
Quyền lực tập trung vào các ông lớn
Điều gì đã thay đổi ? Đổi mới công nghệ
Thuốc súng, pháo
Tiếp đó không lâu, áo giáp và lâu đài trở nên lỗi thời. Việc bạn đưa ai ra chiến trường cũng không quan trọng bằng việc bạn đưa bao nhiêu người ra chiến trường
Khi quy mô quân đội lớn mạnh, nhà nước bắt đầu yêu cầu bảo vệ chính trị và hậu cần
Và khi các nhà lãnh đạo phải phụ thuộc vào dân chúng của mình họ bắt đầu chia sẻ quyền lực
Chính phủ đại diện bắt đầu hình thành
Một lần nữa, công cụ để giải quyết mâu thuẫn tạo nên hình thái xã hội của chúng ta
Vũ khí rô-bốt tự động là loại công cụ như thế Ngoại trừ lợi ích yêu cầu ít người tham gia chiến đấu hơn họ đồng thời lại đặt quyền lực tập trung vào một vài cá nhân như trước có thể đảo ngược khuynh hướng dân chủ tới 5 thế kỷ
Tôi nghĩ, biết được điều này ta có thể duy trì chế độ dân chủ để thực hiện điều tốt nhất, là sự thích nghi
Nhưng thời gian là một nhân tố
70 quốc gia đang tự mình phát triển máy bay chiến đấu, điều khiển từ xa Như các bạn thấy, máy bay chiến đấu điều khiển từ xa chính là tiền thân của vũ khí rô-bốt tự động
Vì một khi bạn triển khai loại máy bay này, sẽ có ba nhân tố tác động mạnh, đẩy quyết định từ con người sang hệ điều khiển của vũ khí
Nhân tố đầu tiên là lượng video khổng lồ mà loại máy bay này quay được
Ví dụ, năm 2004, phi đội máy bay không người lái Hoa Kỳ quay được video giám sát dài tổng số 74 tiếng để phân tích
Năm 2011, con số này lên tới 300.000 giờ vượt quá mức khả năng theo dõi của con người tuy nhiên, con số đó vẫn có xu hướng tăng lên đáng kể
Chương trình Gorgon Stare và Argus của Pentagon lắp đặt 65 mắt camera hoạt động độc lập trên hệ điều khiển của từng chiếc máy bay và điều này cũng vượt quá khả năng theo dõi của con người
Có nghĩa phần mềm thu nhận hình ảnh phải có thể rà quét những mục quan trọng
Đồng nghĩa rằng máy bay không người lái sẽ sớm chỉ cho con người những gì đáng xem chứ không chỉ những thứ xung quanh
Nhân tố thứ hai thúc đẩy con người chuyển quyền quyết định lên máy móc chính là sự tắc nghẽn điện từ kết nối giữa máy bay không người lái với người điều hành của nó.
Chúng ta đã chứng kiến ví dụ năm 2011 khi chiếc RQ-170 Sentinel của Hoa Kỳ xảy ra nhầm lẫn ở I-ran do bị đánh lừa GPS nhưng hầu hết máy bay không người lái đều rất nhạy cảm với loại tấn công này Nghĩa là máy bay không người lái sẽ phải quyết định nhiều hơn.
Chúng xác định được mục tiêu nhiệm vụ của mình và phản ứng lại các trường hợp mới, không cần con người hướng dẫn
Chúng không nhận tín hiệu vô tuyến từ bên ngoài và phát đi rất ít tín hiệu
Điều này dẫn ta tới tác nhân thứ ba tác động mạnh nhất, đẩy quyền quyết định từ con người lên vũ khí: Sự từ chối khôn ngoan.
Chúng ta đang sống trong nền kinh tế toàn cầu
Sản xuất công nghệ cao diễn ra trên khắp các lục địa
Hoạt động tình báo siêu hạng đang chuyển từ các thiết kế công nghệ cao sang các phần mục ẩn danh và trong môi trường đó, có khả năng loại máy bay không người hiệu quả sẽ đắt hàng tại xí nghiệp làm hợp đồng nhân rộng trên thị trường khan hiếm
Trong tình hình náy, sàng lọc mảnh vụn từ đợt tấn công tự sát bằng máy bay không người lái, rất khó để nói ai đã gửi đi vũ khí này
Điều này cho thấy khả năng cao của chiến tranh giấu mặt
Nó làm mất cân bằng địa lý chính trị khiến quốc gia gặp khó khăn khi dùng hỏa lực chống lại kẻ tấn công, và cũng có thể làm mất cân bằng thế kỷ 21 và dần chuyển từ phòng thủ sang tấn công
Điều này tăng tính khả thi của hoạt động quân sự không chỉ dành cho các quốc gia nhỏ mà còn cho các tổ chức tội phạm, doanh nghiệp tư nhân thậm chí các cá nhân có quyền lực nữa.
Nó có thể tạo ra cảnh quan của những thủ lĩnh đối đầu làm bào mòn pháp trị và xã hội dân sự
Nếu trách nhiệm và sự minh bạch là hai viên đá nền tảng của chính phủ đại diện, thì vũ khí rô-bốt tự động có thể bào mòn cả hai
Nếu bạn nghĩ rằng công dân quốc gia công nghệ cao sẽ có lợi thế trong cuộc chiến rô-bốt, họ sẽ ít chịu tổn thương hơn đặc biệt khi so sánh với các quốc gia đang phát triển
Nhưng tôi nghĩ sự thật lại hoàn toàn trái ngược
Công dân của những xã hội công nghệ cao dễ chịu tổn thương nhiều hơn từ vũ khí rô-bốt Lý do có thể nói gọn trong từ "dữ liệu"
Dữ liệu thống trị xã hội công nghệ cao
Vị trí địa lý di động, lý lịch dữ liệu viễn thông truyền thông xã hội, email, văn bản. dữ liệu giao dịch tài chính dự liệu giao thông, đó là tài sản của dữ liệu thời gian thực về hoạt động và tương tác xã hội của con người
Tóm lại, máy móc có thể nhận diện chúng ta dễ dàng hơn bao giờ hết, Điều này tương thích hoàn hảo với nhu cầu xác định mục tiêu của vũ khí tự động
Hình ảnh các bạn đang xem ở đây là bản đồ phân tích kết nối của một nhóm xã hội.
Các đường kẻ chỉ sự kết nối giữa các cá nhân.
Loại bản đồ này có thể tự động thiết lập dựa trên vết dữ liệu mà người hiện đại bỏ lại
Ngày nay, nó được chuyên dùng cho dịch vụ và hàng hóa thị trường để hướng tới số liệu thống kê nhân khẩu học, nhưng nó là công nghệ có hai mặt vì việc xác định mục tiêu có thể được áp dụng trong một ngữ cảnh khác
Lưu ý rằng cần nêu bật các cá nhân nhất định
Họ là trung tâm của mạng lưới xã hội.
Họ là các nhà tổ chức, tham vấn, các nhà lãnh đạo và họ có thể được tự động nhận diện từ cách thức giao tiếp.
Nếu bạn là tiếp thị viên, bạn hẳn sẽ giới thiệu các sản phẩm mẫu tới họ, mở rộng thương hiệu của mình qua các mối quan hệ xã hội của họ.
Tuy nhiên nếu bạn là chính phủ đại diện đang tìm kiếm đối thủ chính trị, bạn ắt sẽ loại bỏ họ, trừ khử họ, phả hủy mối quan hệ xã hội của họ Và những ai thụt lại phía sau sẽ mất đi liên hệ và tổ chức xã hội
Trong thế giới vũ khí rô-bốt giá rẻ, tràn lan, biên giới cũng sẽ không còn có tác dụng gì nhiều đối với sự hằn thù của các chính phủ bên ngoài hoặc các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia
Phong trào quần chúng đòi cách tân có thể sớm bị phát giác và các lãnh đạo gia dập tan chúng trước khi ý tưởng của họ đạt mức tới hạn.
Các ý tưởng đạt mức tới hạn là chủ nghĩa tích cực chính trị trong chính quyền quần chúng
Vũ khí giết người vô danh biến việc sát hại con người trở thành một lựa chọn dễ dàng cho mọi lợi ịch cạnh tranh.
Điều này sẽ hạn chế các phát ngôn tự do và hành động chính trị của quần chúng - trọng tâm của nền dân chủ
Chính vì thế, ta cần một hiệp ước quốc tế về vũ khí rô-bốt, đặc biệt là lệnh cấm toàn cầu triển khai và phát triển loại vũ khí sát thủ này.
Chúng ta đã có các hiệp ước quốc tế về vũ khí hạt nhân, sinh học và chúng vẫn đang rất hiệu quả
Tuy nhiên, vũ khí rô-bốt vẫn sẽ luôn nguy hiểm vì chúng gần như chắc chắn sẽ được sử dụng và bào mòn dần các cơ quan dân chủ của ta.
Tháng 11 năm 2012, bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã ban hành chỉ thị yêu cầu con người phải hiện diện trong tất cả các quyết định giết người
Chỉ thị này tạm thời nghiêm cấm hiệu quả vũ khí tự động trong quân đội Mỹ nhưng cần thực hiện lâu dài, cố định.
Nó có thể đặt nền tảng cho hành động toàn cầu.
Vì chúng ta cần một khung pháp lý quốc tế đối với vũ khí rô-bốt.
Ta cần nó ngay, trước khi có cuộc tấn công tàn phá hay một vụ khủng bố khiến các quốc gia đua nhau sử dụng loại vũ khí này trước khi lường tới hậu quả của chúng.
Vũ khí rô-bốt tự động tập trung quá nhiều quyền lực vào một vài cá nhân, và chúng sẽ tự phá hủy nền dân chủ
Tôi nghĩ có hàng tấn lợi ích từ máy bay dân sự không người lái, phi vũ khí: quán lý môi trường, tìm kiếm và cứu hộ, hậu cần.
Nếu có hiệp ước quốc tế về vũ khi rô-bốt, làm thế nào để thu được lợi ích từ máy bay và phương tiện tự động mà vẫn tự vệ khỏi vũ khí rô-bốt phi pháp được?
Tôi nghĩ bí mật khá rõ ràng
Không có rô-bốt nào được phép đòi hỏi quyền riêng tư tại nơi công cộng cả.
(Vỗ tay) Rô-bốt và máy bay không người lái cần có ID hiệu mật mã tại nhà máy để theo dõi di chuyển của nó ngoài không gian công cộng
Chúng ta có biển số xe hơi, số đuôi máy bay
Điều này cũng không có gì khác.
Mọi công dân nên có thể tải một ứng dụng mô tả số lượng máy bay không người lái và phương tiện tự động di chuyển trong không gian xung quanh chúng ta cả ở hiện tại và trong quá khứ.
Các nhà lãnh đạo nên triển khai máy cảm biến và máy bay dân sự không người lái để xác định máy bay xấu và gửi rô-bốt sát thủ của mình tới tiêu diệt chúng, chúng cần xác định sự hiện diện của con người.
Trong khu vực an ninh cao, máy bay dân sự không người lái có thể sẽ cài bẫy và dụ chúng đến một cơ sở chuyên để loại bỏ mỗi nguy hại
Nhưng lưu ý, đây là hệ thống miễn dịch chứ không phải hệ thống vũ khí
Nó giúp ta thu lợi nhờ sử dụng phương tiện và máy bay tự động, đồng thời vẫn duy trì nền xã hội dân sự.
Ta phải nghiêm cấm khiển khai và phát triển rô-bốt sát thủ.
Đừng để cám dỗ bởi chiến tranh tự động
Chính phủ chuyên quyền và tổ chức tội phạm chắc chắn sẽ làm theo cám dỗ, nhưng ta đừng làm theo họ
Vũ khí rô-bốt tự động tập trung quá nhiều quyền lực vào một vài bàn tay vô hình và có thể phá hủy chính phủ đại diện
Hãy chắc chắn rằng, ít nhất là với nền dân chủ, rô-bốt sát thủ chỉ là điều viễn tưởng.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn. (Vỗ tay)
Cho phép tôi mở đầu buổi nói chuyện bằng một câu hỏi.
Các bạn biết rằng trên khắp thế giới, người ta đấu tranh cho tự do, cho quyền lợi của mình.
Một số đấu tranh với chính quyền áp bức,
số khác lại đấu tranh với xã hội áp bức.
Vậy theo bạn cuộc đấu tranh nào là gian khổ hơn?
Cho phép tôi được trả lời câu hỏi này trong vài phút tới.
Hãy để tôi đưa các bạn quay về 2 năm trước.
Khi ấy, đến giờ đi ngủ của Aboody, con trai tôi.
Lúc ấy, thằng bé mới 5 tuổi.
Sau khi kết thúc giờ đọc kinh tối, nó nhìn tôi và hỏi: “Mẹ à, chúng ta là người xấu phải không?”
Tôi sửng sốt.
“Tại sao con lại nói vậy, Aboody?”
Trước đó vài ngày, tôi thấy trên mặt thằng bé có vết thâm tím sau giờ tan học.
Nó không nói cho tôi biết chuyện gì đã xảy ra.
Nhưng giờ nó đã sẵn sàng kể lại.
“Hôm nay có 2 thằng đánh con ở trường.
Chúng nó bảo con, “Bọn tao đã thấy mẹ mày trên Facebook.
Mày và mẹ mày phải vào tù.” Tôi chưa bao giờ ngại nói với con điều gì cả.
Tôi luôn tự hào về những gì mình đã làm.
Nhưng đôi mắt nghi hoặc của con đã làm tôi nhận ra sự thật khi mà tất cả mọi thứ lại cùng lúc xảy ra.
Tôi một phụ nữ Ả rập từng vào tù vì đã lái xe ôtô ở một đất nước mà người ta cho rằng phụ nữ không được lái xe.
Chỉ vì đưa chìa khóa xe cho tôi mà anh trai tôi đã bị bắt giữ hai lần, và bị quấy rối nơi làm việc đến nỗi anh phải từ bỏ công việc là một nhà địa lý, cùng với vợ và con trai mới lên hai di cư sang nước ngoài để sinh sống.
Bố tôi phải tham dự buổi thuyết giáo ngày thứ Sáu nghe thầy tư tế lên án những phụ nữ lái xe và gọi họ là gái điếm giữa hàng triệu các tín đồ khác, một số họ là bạn bè và người thân của ông.
Tôi buộc phải đối mặt với sự phỉ báng có tổ chức trên các phương tiện truyền thông địa phương cùng những lời đồn đặt trong các cuộc họp mặt gia đình, trên đường phố và trong các trường học.
Tất cả đều nhằm vào tôi.
Xin lưu ý rằng mấy đứa trẻ không cố ý xúc phạm con trai tôi.
Chúng chỉ bị ảnh hưởng bởi người lớn xung quanh.
Và việc đó chẳng phải là về tôi cũng chẳng phải là sự trừng phạt vì đã cầm vô lăng và lái xe đi vài dặm.
Đó là sự trừng phạt cho việc dám thách thức các quy tắc xã hội.
Nhưng câu chuyện của tôi còn đi xa hơn sự thật đó.
Hãy để tôi kể tóm tắt câu chuyện của mình.
Vào tháng 5 năm 2011, tôi than phiền với một anh bạn đồng nghiệp về sự phiền toái khi phải bắt xe về nhà, trong khi tôi có một chiếc ôtô và bằng lái xe quốc tế hẳn hoi.
Từ khi tôi có nhận thức phụ nữ ở Ả rập Xê út luôn phàn nàn về lệnh cấm lái xe, nhưng 20 năm trôi qua không một ai cố gắng làm bất cứ điều gì để thay đổi bộ luật được ban hành cách đây một thế hệ.
Anh bạn đồng nghiệp của tôi gần như gào lên:
“Chẳng có luật nào cấm chị lái xe cả.”
Tôi nhìn lên, và nhận ra anh ta nói đúng.
Thực sự chẳng có luật nào như thế ở Ả rập Xê út này.
Đó chỉ là phong tục tập quán được lưu truyền trong sắc lệnh Hồi giáo cứng nhắc và áp đặt lên phụ nữ.
Nhận thức đó thổi bùng lên ý tưởng của ngày 17 tháng Sáu, ngày mà chúng tôi khuyến khích chị em cầm lấy vô-lăng và lái xe đi.
Vài tuần sau, chúng tôi bắt đầu nhận được những thứ đai loại như: “Những con sói đực sẽ cưỡng hiếp cô nếu cô lái xe"
Một người phụ nữ rất can đảm tên là Najla Hariri, sống ở thành phố Jeddah, đã cầm lấy vô-lăng và kể lại cho tôi nghe nhưng chị ấy không quay lại cảnh ấy.
Chúng tôi cần bằng chứng để thuyết phục.
Vì thể, tôi đã cầm lái. Tôi gửi video lên kênh Youtube.
Và thật ngạc nhiên, có hàng trăm ngàn người theo dõi ngay ngày đầu tiên.
Điều gì xảy ra sau đó nhỉ?
Tôi bắt đầu nhận được lời đe dọa giết chết, cưỡng bức nhằm mục đích ngăn cản chiến dịch này.
Chính quyền Ả rập vẫn im lặng.
Chúng tôi nóng lòng như lửa đốt.
Trong chương trình đó có tôi và mấy phụ nữ Ả rập, và có các nhà hoạt động là nam giới nữa.
Chúng tôi muốn xem các nhà chức trách sẽ phản ứng ra sao về ngày 17 tháng Sáu khi mà các chị em sẽ ra đường và lái xe.
Vì thế lần này tôi nhờ anh trai đi cùng tôi và lái một chiếc xe cảnh sát.
Xe đang chạy thì chúng tôi bị bắt, ký vào giấy cam kết không tái phạm rồi được tha.
Khi bị bắt lần nữa, anh trai tôi bị đưa tới phòng tạm giam một ngày và tôi bị nhốt vào tù.
Tôi không chắc tại sao mình bị giam, bởi vì tôi không phải đối mặt với cáo buộc nào trong buổi thẩm vấn.
Nhưng tôi biết mình vô tội.
Tôi không vi phạm pháp luật và vẫn mặc chiếc áo abaya chiếc áo choàng đen người Ả rập Xê út vẫn thường mặc khi ra khỏi nhà và những tù nhân ở đó cứ khuyên tôi cởi nó ra, nhưng tôi tin mình vô tội, tôi vẫn nói: “Không, hôm nay tôi sẽ được thả ra”.
Bên ngoài nhà tù, cả đất nước phẫn nộ, người thì chỉ trích tôi nặng nề, người khác lại ủng hộ và còn thu thập các chữ ký vào đơn thỉnh cầu gửi cho nhà vua xin thả tôi ra.
Sau chín ngày tôi được thả ra.
Ngày 17 tháng 6 đến.
Đường phố chật ních xe cảnh sát và xe cảnh vệ nhà thờ nhưng hàng trăm chị em Ả rập dũng cảm đã phá bỏ lệnh cấm và lái xe đi ngày đó.
Không ai bị bắt cả. Chúng tôi đã phá bỏ được điều cấm kỵ ấy.
(Vỗ tay) Vì thế tôi nghĩ lúc này, mọi người chỉ biết chúng tôi không thể lái xe, hoặc phụ nữ ở Ả rập Xê út không được phép lái xe, nhưng có lẽ ít ai biết tại sao.
Cho phép tôi trả lời giúp bạn câu hỏi này.
Có một nghiên cứu chính thức được trình lên Hội đồng Shura hội đồng tư vấn được chỉ định bởi nhà vua Ả rập Xê út - và được thực hiện bởi một vị giáo sư trong nước, một giáo sư đại học.
Ông khẳng định rằng nghiên cứu của ông dựa trên nghiên cứu của UNESCO.
Và theo nghiên cứu, tỉ lệ các vụ cưỡng hiếp, ngoại tình, con ngoài giá thú, cả lạm dụng ma túy, mại dâm ở các nước có phụ nữ lái xe cao hơn các nước không có phụ nữ lái xe.
(cười) Tôi biết, tôi cũng vậy, bị sốc.
Giống như là “Ả Rập Xê Út là quốc gia cuối cùng trên thế giới không có phụ nữ lái xe."
Vậy nếu lúc này bạn nhìn vào bản đồ thế giới, thì chỉ còn lại 2 quốc gia: Ả rập Xê út và một nước khác là toàn bộ phần còn lại của thế giới.
Chúng tôi tạo ra một hashtag trên Twitter để châm biếm bài nghiên cứu và nó trở thành tin nóng trên toàn thế giới.
Tờ BBC News: Nếu phụ nữ lái xe thì sẽ ‘mất trinh tiết’ – Tu sĩ Ả rập cảnh báo Chỉ khi đó chúng tôi mới nhận ra việc nhạo báng kẻ áp bức cho chúng tôi sức mạnh nhiều đến nhường nào.
Nó quét sạch vũ khí mạnh mẽ nhất của họ: nỗi sợ.
Chế độ này dựa trên các truyền thống và phong tục bảo thủ cực đoan đối xử với phụ nữ như thể họ là hạ đẳng và phải được giám hộ vì thế họ cần được sự cho phép từ người giám hộ bằng lời nói hay các bộ luật, trong suốt cuộc đời họ.
Chúng tôi chỉ là thứ yếu cho đến ngày chết đi.
Càng tồi tệ hơn khi nó được bảo vệ bởi sắc lệnh tôn giáo dựa trên cách giải thích sai lầm của luật Hồi Giáo, hay luật lệ tôn giáo.
Điều tồi tệ nhất là khi chúng lại được biên soạn thành luật lệ và chính chị em phụ nữ cũng tin vào sự thấp kém của mình, và thậm chí họ chống lại cả những người cố gắng phản bác những luật lệ này.
Vì thế với tôi, đây không chỉ là vấn đề về sự công kích.
Mà là về việc sống với hai quan điểm hoàn toàn khác biệt về nhân phẩm, con người - trong nước tôi là kẻ tội đồ nhưng ở ngoài nước tôi lại là anh hùng.
Tôi muốn kể với các bạn 2 câu chuyện xảy ra trong hai năm qua.
Một là khi tôi ở tù.
Tôi rất chắc chắn khi ở trong tù, mọi người đã đọc các bài báo trên tin tức quốc tế nói về tôi trong chín ngày bị giam.
Nhưng ở nước tôi, đó lại là một bức tranh hoàn toàn khác.
Như thế này: “Manal al-Sharif đối mặt với các cáo buộc vi phạm an ninh công cộng và xúi giục phụ nữ lái xe."
Tôi biết.
“Manal al-Sharif từ bỏ chiến dịch."
À, đây rồi. Đây là cái tôi thích.
“Manal al-Sharif suy sụp và thú nhận: Thế lực ngoại quốc xúi giục tôi.” (Cười) Điều tồi tệ tiếp diễn, tôi bị đem ra xét xử và bị đánh bằng roi
trước công chúng. Vậy đấy một bức tranh hoàn toàn khác biệt.
Năm ngoái tôi được mời diễn thuyết tại Diễn Đàn Tự Do Oslo.
Tôi được bao bọc bởi tình yêu và sự ủng hộ của mọi người và họ xem tôi như là một nguồn cảm hứng.
Cùng thời gian đó, tôi trở về quê nhà, người ta căm ghét bài diễn thuyết của tôi.
Họ gọi đó là: sự phản bội với đất nước và nhân dân Ả rập, và thậm chí họ đã tạo hashtag #Kẻ Phản Bội Oslo trên Twitter
Có khoảng 10,000 người bình luận về điều này. trong khi đó lại một hashtag trái ngược #Người Hùng Oslo đã dấy lên cơn bão bình luận trên Twitter.
Họ thậm chí còn mở cuộc bình chọn.
Hơn 13,000 người tham gia: liệu họ có coi tôi là kẻ phản bội bài diễn thuyết kia.
90% trả lời có, cô ta là kẻ phản bội.
Đó là hai quan điểm hoàn toàn trái ngược về nhân phẩm của tôi.
Tôi tự hào là phụ nữ Ả rập, và tôi yêu đất nước mình, và bởi thế, tôi mới làm việc này.
Bởi tôi tin một xã hội sẽ không có tự do nếu phụ nữ trong xã hội đó không được tự do.
(Vỗ tay) Cảm ơn. (Vỗ tay) Cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
Các bạn sẽ học được nhiều thứ từ những điều xảy đến với bạn.
Tôi đã rút ra được bài học là hãy luôn đứng vững.
Điều đầu tiên tôi làm sau khi ra tù, dĩ nhiên sau khi tắm rửa, tôi lên mạng, mở trang Twitter và Facebook của mình, và tôi luôn tôn trọng những người đang chia sẻ quan điểm với tôi.
Tôi sẽ lắng nghe những gì họ nói, và sẽ không bao giờ bào chữa cho bản thân chỉ bằng những lời nói suông.
Tôi sẽ dùng hành động. Khi họ cho rằng tôi nên rút khỏi chiến dịch, tôi đã nộp lá đơn đầu tiên khởi kiện ban giám đốc cảnh sát giao thông vì đã không cấp cho tôi bằng lái xe.
Rất nhiều người ủng hộ tôi, như lúc 3.000 người ký vào đơn đệ trình phóng thích tôi.
Chúng tôi gửi đơn đệ trình tới Hội đồng Shura yêu cầu dỡ bỏ lệnh cấm đối với phụ nữ Ả rập, và có khoảng 3,500 công dân ký vào đơn đệ trình.
Những người như trong các ví dụ tôi vừa chiếu lên họ vẫn tin vào quyền lợi của phụ nữ ở Ả rập Xê út, họ nỗ lực tranh đấu và cũng đối mặt với nhiều sự thù ghét vì dám lên tiếng và bày tỏ quan điểm của mình.
Ngày nay, Ả rập Xê út đang từng bước củng cố quyền lợi của phụ nữ.
Về hội đồng Shura được chỉ định bởi nhà vua theo sắc lệnh của nhà vua Abdullaah, năm ngoái có 30 phụ nữ làm việc trong Hội đồng, chiếm 20% Hội đồng.
(Vỗ tay) Cùng lúc đó, Hội đồng sau bốn lần từ chối đơn đệ trình chấp thuận quyền lái xe của phụ nữ cuối cùng đã chấp nhận đề nghị vào cuối tháng Hai vừa qua.
(Vỗ tay) Sau khi bị đưa vào tù, bị cáo buộc kích động quần chúng, bị đưa ra xét xử, người phát ngôn của cục cảnh sát giao thông phát biểu chúng tôi sẽ chỉ phát hành giấy vi phạm giao thông cho nữ tài xế.
Giáo chủ Grand Mufti, người đứng đầu giáo quyền ở Ả rập Xê út, từng khyến cáo phụ nữ không nên lái xe.
Nó từng bị cấm đoán bởi Giáo chủ đời trước.
Vì thế với tôi, điều quan trọng không chỉ nằm ở những bước tiến nhỏ này
mà còn ở chính bản thân người phụ nữ.
Một người bạn từng hỏi tôi, “Vậy bạn nghĩ khi nào việc phụ nữ lái xe sẽ thành hiện thực?”
Tôi trả lời, “Chỉ khi họ ngừng hỏi ‘Khi nào?’ và bắt tay hành động.”
Vậy không phải do chế độ, mà do chính phụ nữ chúng ta quyết định cuộc đời của mình.
Tôi không thể lý giải việc mình trở thành nhà hoạt động như thế nào.
Và không biết làm cách nào tôi trở thành được bây giờ.
Nhưng tất cả những gì tôi biết, và chắc chắn, trong tương lai khi ai đó hỏi về câu chuyện của tôi, tôi sẽ nói, “Tôi tự hào là một trong những phụ nữ tiên phong dỡ bỏ lệnh cấm, chống lại lệnh cấm và vui sướng vì sự tự do của mỗi người.”
Hãy quay trở lại câu hỏi ban đầu, bạn nghĩ cái nào sẽ khó để đối mặt hơn chính quyền đàn áp hay xã hội đàn áp?
Tôi hy vọng các bạn sẽ tìm ra được câu trả lời từ câu chuyện của tôi.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay) Cảm ơn. (Vỗ tay)
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Đã có một thời ta sống trong nền kinh tế tăng trưởng tài chính và thịnh vượng.
Thời kỳ đó được gọi là thời Ổn định Lớn hầu hết các nhà kinh tế học, các nhà vạch chính sách và các ngân hàng trung ương đều có niềm tin sai lầm rằng chúng ta đã sang một thế giới mới phát triển và thịnh vượng không ngừng.
Điều này thể hiện qua tốc độ tăng GDP mạnh và vững, lạm phát thấp và có kiểm soát tỷ lệ thất nghiệp thấp, nền tài chính ít biến động và kiểm soát được.
Nhưng cuộc Đại Suy Thoái năm 2007 và 2008, một cuộc đại nạn, đã phá vỡ ảo tưởng này.
Từ vài trăm tỷ đô thua lỗ trong lĩnh vực tài chính vụt thành cơn thác cuốn đi 5.000 tỷ đô trong GDP thế giới và gần 30.000 tỷ đô thất thoát trên thị trường chứng khoán toàn cầu.
Bài học rút ra từ cuộc Đại Suy Thoái là nó đến hoàn toàn bất ngờ, khiến người ta choáng váng, như cơn thịnh nộ của thánh thần.
Không phải do trách nhiệm của ai cả.
Suy ngẫm về điều này, khiến chúng tôi bắt đầu lập Phòng Quan sát Khủng hoảng tài chính.
Chúng tôi có mục tiêu là chẩn đoán kịp thời các bong bóng tài chính và nhận ra chúng trước thời điểm nghiêm trọng.
Vậy cơ sở khoa học cho những quan sát tài chính là gì?
Chúng tôi đã phát triển lý thuyết "Những con mãng xà"
Những con mãng xà tượng trưng cho những sự kiện bất thường thuộc cùng một loại.
Chúng là những dấu hiệu đặc biệt, những cái sai lệch,
được tạo ra bởi những cơ chế đặc biệt do đó, chúng có thể dự đoán được, và có thể kiểm soát được.
Ta hãy xem một chuỗi giá trị tài chính theo thời gian, tại một cổ phiếu nhất định, cổ phiếu hoàn hảo hay chỉ số toàn cầu.
Bạn sẽ có những lượt tăng và giảm.
Có một cách rất tốt để đo lường độ rủi ro của thị trường tài chính là giá trị từ đỉnh tới đáy thể hiện một bức tranh xấu nhất khi bạn mua ở đỉnh và bán ở đáy.
Bạn có thể xem con số thống kê, xem tần suất của hiện tượng từ đỉnh - tới bán đáy thuộc các tầm mức khác nhau , được thể hiện trên biểu đồ này.
Bây giờ, điều rất thú vị, là 99% thăng trầm giá trị từ đỉnh - xuống đáy với những biên độ khác nhau có thể được thể hiện bởi một quy luật phổ quát đại diện bởi đường màu đỏ ở đây.
Thú vị hơn, có những điểm nằm ngoài, là những ngoại lệ nằm phía trên đường màu đỏ này, xảy ra, ít nhất, 100 lần thường xuyên hơn so với mức phép ngoại suy dự đoán dựa trên hiệu chuẩn của 99% giao động còn lại của giá trị đỉnh - đáy.
Đó là do sự phụ thuộc nặng nề khi một khoản lỗ này kéo theo một khoản lỗ khác lỗ tiếp lỗ rồi lại lỗ tiếp.
Những sự phụ thuộc kiểu này thường bị bỏ qua khi dùng các công cụ quản lý rủi ro tiêu chuẩn, nó bị bỏ qua đi vì ta chỉ thấy con thạch sùng trong khi đáng lẽ phải thấy con mãng xà tinh.
Cơ chế căn nguyên của con mãng xà là sự chậm trễ trong nhận biết sự bất ổn,
bất ổn hiện ra như là bong bóng, đỉnh điểm của bong bóng thường là tai nạn. điều này tương tự quá trình nóng lên dần dần của nước trong ống nghiệm này nước đã đạt tới điểm sôi,
khi sự bất ổn của nước xảy ra và bạn sẽ thấy những bước quá độ của nước bốc hơi Quá trình này, hoàn toàn không phải là một đường thẳng không thể dự đoán bởi những kỹ thuật tiêu chuẩn -
đó là sự phản ánh với một loạt biểu hiện rõ nét nhứng yếu tố về cơ bản là nội sinh. Vậy nguyên nhân của sự sụp đổ, nguyên nhân của khủng hoảng
phải được tìm ra ngay trong sự bất ổn của hệ thống, và bất cứ xáo trộn nhỏ nào cũng sẽ khiến sự bất ổn xảy ra. Bây giờ, có người sẽ nghĩ
liệu điều này có liên quan đến khái niệm về thiên nga đen mà bạn vẫn thường nghe? Nên nhớ, thiên nga đen là một loài chim hiếm chỉ gặp một lần thôi lập tức phá vỡ niềm tin của bạn
rằng thiên nga thì phải trắng,
nên nó hàm chứa ý niệm về tính không thể dự đoán được,
không thể nhận thức được, những sự kiện cực đoan/đặc biệt
về cơ bản là không thể nhận biết được.
Vấn đè này nằm trong
khái niệm về mãng xà mà tôi đề xuất
chính là quan điểm cho rằng: cái đối lập, sự kiện cực đoan nhất thực ra là có thể biết và có thể dự đoán được. Vì thế chúng ta có thể được trao quyền và đảm nhận trách nhiệm
dự báo về những sự kiện đó. Do đó, hãy để con mãng xà tinh thiêu rụi khái niệm con thiên nga đen này đi. (Cười) Có nhiều tín hiệu cảnh báo sớm được dự đoán bởi lý thuyết này
Tôi sẽ tập trung làm sáng tỏ một trong số đó: siêu tăng trưởng cấp số nhân với phản hồi tích cực. Điều này nghĩa là gì?
Hãy tưởng tượng bạn có một khoản đầu tư mà lợi nhuận thu về năm đầu tiên là 5% năm thứ 2 là 10%, năm thứ 3 là 20% năm tiếp theo là 40%, chẳng phải là tuyệt ư?
Đây là siêu tăng trưởng hàm số mũ. Một sự tăng trưởng siêu nhanh theo số mũ so với tỷ lệ tăng trưởng ổn định, chẳng hạn 10%. Điểm quan trọng ở đây là, nhiều lần vào thời kỳ bong bóng
có những phản hồi tích cực nhiều lần những đợt tăng trưởng trước đã tăng cường, thúc đẩy cho đợt tăng trưởng tiếp theo thông qua siêu tăng trưởng theo số mũ,
là cái rõ ràng không bền vững. Và chìa khóa của vấn đề là giải pháp toán học của mô hình này thể hiện sự bất thường ở thời điểm xác định, nghĩa là có một thời điểm nghiêm trọng
tại đó hệ thống sẽ vỡ, sẽ thay đổi chỉnh thể. Có thể là một sụp đổ. Cũng có thể diễn biến đều đều, ra một cái khác. Và điểm mấu chốt ở đây là thời khắc nghiêm trọng, thông tin về thời khắc này đã được ẩn chứa ngay trong sự phát triển sơ khai của siêu tăng trưởng hàm số mũ này. Chúng tôi đã áp dụng lý thuyết này, và đó là thành công đầu tiên, trong dự đoán sự đứt gãy của những bộ phận quan trọng
trên chiếc tên lửa.
Căn cứ vào những âm thanh phát ra, những tiếng va đập nhỏ từ một cỗ máy phát ra, báo cho bạn biết chúng bị căng thẳng, có hư hỏng đang xảy ra Có một chùm hiện tượng phản hồi tích cực,
qua những tổn hại kéo theo tổn hại lớn hơn, nhờ đó bạn có thể thật sự dự đoán được, tất nhiên, trong một dãy các khả năng, khi nào sự đứt gãy sẽ xảy ra. Hiện lý thuyết này đã thành công, nó đã được dùng
ở giai đoạn đầu [chưa kết thúc rõ ràng] của chuyến bay. Điều lý thú hơn nữa là chính lý thuyết này có thể áp dụng cho sinh học và y học giúp các bà mẹ sinh con, chữa các cơn động kinh. Một bà mẹ có thai tháng thứ bảy,
bắt đầu cảm thấy các cơn co thắt của tử cung
đó là dấu hiệu của những hình thành
sự bất ổn, khi sinh em bé, một tình trạng ví như con mãng xà. Vậy, nếu đo lường tín hiệu báo trước, bạn thực sự có thể nhận dạng được các vấn đề trước và sau điểm đáo hạn từ trước khi nó xảy ra. Cơn co giật động kinh cũng đến sau một loat những triệu chứng,
khi não đi qua trạng thái siêu-rối loạn, bạn có một cơ sở nhất định để dự đoán về con mãng xà
và điều này có thể giúp bệnh nhân chủ động đối phó với căn bệnh.
Chúng tôi đã áp dụng lý thuyết này cho nhiều hệ thống, sạt lở đất, sụp đổ sông băng,
thậm chí cả dự báo sự thành công:
các bộ phim bom tấn, video YouTube, phim ảnh, v v. Nhưng có lẽ ứng dụng quan trọng nhất là về tài chính, và lý thuyết này
tôi tin nó soi chiếu cho thấy nguyên nhân sâu xa của cuộc khủng hoảng tài chính mà chúng ta đã đi qua. Khủng hoảng này bắt nguồn từ 30 năm lịch sử bong bóng, từ năm 1980, với các bong bóng toàn cầu vỡ vụn vào năm 1987, theo sau bởi nhiều bong bóng khác.
Lớn nhất là "nền kinh tế mới" bong bóng Internet
năm 2000, đổ vỡ vào năm 2000, bong bóng bất động sản ở nhiều nước, tạo bong bóng tài chính phái sinh khắp mọi nơi,
bong bóng thị trường chứng khoán cũng ở khắp mọi nơi, hàng hóa và đủ loại bong bóng, bong bóng nợ và tín dụng -
bong bóng, bong bóng, bong bóng. Chúng ta đã có một bong bóng toàn cầu. Đây là một đánh giá toàn cầu
của tất cả các thị trường, thể hiện một tình trạng một ảo tưởng về một cỗ máy in tiền vĩnh viễn đột nhiên vỡ tan vào năm 2007. Vấn đề là chúng ta thấy cùng một quá trình đó, đặc biệt thông qua biện pháp nới lỏng định lượng,
của tư duy về một cỗ máy in tiền vĩnh viễn hiện nay để giải quyết cuộc khủng hoảng từ năm 2008 ở Mỹ, ở châu Âu, ở Nhật Bản. Điều này có ý nghĩa rất quan trọng để hiểu sự thất bại của chính sách nới lỏng định lượng
cũng như biện pháp thắt lưng buộc bụng chừng nào chúng ta không đi vào giải quyết vấn đề cốt lõi, nguyên nhân bản chất của tư duy cỗ máy in tiền vĩnh viễn này. Đây là những điều hệ trọng. Tại sao bạn phải tin tôi?
Vâng, có lẽ vì, trong 15 năm qua
chúng tôi đã đi ra khỏi tháp ngà của mình, và bắt đầu công bố ex ante -- tôi nhấn mạnh từ ex ante, có nghĩa là "trước" - trước khi sự đổ vỡ xác nhận sự tồn tại của bong bóng hay sự thái quá tài chính.
Đây là một vài trong số các bong bóng lớn mà chúng ta đã trải qua trong lịch sử gần đây.
Có nhiều câu chuyện thú vị cho mỗi sự kiện.
Để tôi nói cho bạn một hoặc hai câu chuyện
đối phó với bong bóng khổng lồ.
Chúng ta đều biết phép lạ Trung Quốc
Đây là biểu hiện của thị trường chứng khoán
của một bong bóng khổng lồ, tăng trưởng nóng 300 % chỉ trong vài năm.
Vào tháng Chín năm 2007,
tôi được mời đến thuyết trình tại một
Hội nghị quản lý vốn vĩ mô
tôi đưa ra hội nghị một dự đoán
rằng vào cuối năm 2007, bong bóng này sẽ thay đổi hệ thống. Có thể xảy ra một vụ tai nạn. Vì chắc chắn nó không bền vững. Bây giờ, làm thế nào để các bạn tin
các nhà quản lý quỹ đầu tư vĩ mô người thạo tin, thông minh, tận tụy
đã phản ứng với dự đoán này thế nào?
Bạn biết đấy, họ đã kiếm bạc tỷ
chỉ nhờ lướt bong bóng này cho đến bây giờ.
Họ nói với tôi, "Didier, vâng, thị trường có thể được đánh giá quá cao,
nhưng anh quên một điều.
Olympic Bắc Kinh sắp diễn ra trong năm 2008, và rõ ràng chính phủ Trung Quốc đang kiểm soát nền kinh tế và đang làm những gì cần thiết
để tránh sóng và kiểm soát thị trường chứng khoán." Ba tuần sau bài nói của tôi, thị trường mất 20% và đã trải qua một giai đoạn biến động,
và tổn thất trên thị trường, tổng cộng lên tới 70 phần trăm cho đến cuối năm.
Làm thế nào chúng ta có thể sai lầm cả đám như vậy do hiểu sai hoặc bỏ qua khoa học nó cho thấy thực tế là khi sự bất ổn đã leo thang, và hệ thống đã chín muồi, thì bất kỳ xáo trộn nào cũng đủ để làm cho nó về cơ bản là không thể kiểm soát? Các thị trường Trung Quốc sụp đổ, nhưng nó lại hồi phục. Trong năm 2009, chúng tôi nhận định rằng bong bóng mới này, bong bóng nhỏ hơn, là không bền vững, vì vậy chúng tôi công bố một lần nữa một dự đoán báo trước, nói rằng vào tháng Tám năm 2009, thị trường sẽ lại điều chỉnh,
sẽ không tiếp tục theo đường cũ này. những kẻ phê phán chúng tôi, khi đọc dự đoán,
đã nói: "Không, không thể như thế. Chính phủ Trung Quốc đang ở đấy.
Họ đã học được bài học của họ. Họ sẽ kiểm soát. Họ muốn hưởng lợi từ sự tăng trưởng." Và thế là cuộc khủng hoảng xảy ra. Thị trường đã điều chỉnh. Có lẽ các nhà phê bình không học bài học của họ trước đây.
Vẫn nhà phê bình ấy giờ đây nói rằng: "À, phải, nhưng vì các anh đã công bố dự báo. Các anh đã tác động đến thị trường.
Đây là điều thú vị. Nên đấy không phải là dự báo." Nếu thế thì tôi to quyền quá đi. Nó cho ta thấy rằng về cơ bản ta không thể làm gì bây giờ để phát triển ngành khoa học kinh tế nhưng lại gặp vấn đề của việc tiên tri theo ý riêng. là người dự đoán, chúng ta có tri giác Vì vậy, chúng tôi phát minh ra một phương pháp mới để làm khoa học. Chúng tôi lập Phòng thử nghiệm Bong bóng Tài chính. Ý tưởng là như sau. Chúng tôi giám sát thị trường. Chúng tôi xác định những sự thái quá, những bong bóng.
Chúng tôi làm công việc của chúng tôi. Chúng tôi viết một bản báo cáo trong đó có dự đoán về thời điểm nghiêm trọng. Nhưng với kỹ thuật mã hóa hiện đại, Chúng tôi không công bố báo cáo. Nó được giữ bí mật. và sáu tháng sau, chúng tôi công bố bản báo cáo, chúng tôi có một cách, chúng tôi công bố chìa khóa công khai, Và tất cả điều này được thực hiện trên một kho lưu trữ quốc tế và có xác thực.
để tôi trêu các bạn với một phân tích rất gần đây. để chúng tôi không thể bị buộc tội là chỉ công bố những dự báo thành công.
chúng tôi xác định rằng thị trường chứng khoán Mỹ Ngày 17 tháng Năm 2013, chỉ hai tuần trước, đang trên một con đường không bền vững và chúng tôi công bố điều này trên trang web của chúng tôi ngày 21 tháng 5 rằng sẽ có một sự thay đổi hệ thống. Ngày hôm sau, thị trường bắt đầu thay đổi hệ thống, tất nhiên.
Đây chỉ là hành động thứ ba hoặc thứ tư Đây không phải là một vụ tai nạn.
của một bong bóng khổng lồ đàng hình thành. Mở rộng các cuộc thảo luận ra quy mô toàn cầu, chúng ta thấy điều tương tự. Bất cứ nơi nào chúng ta nhìn, đều có thể quan sát được: trong sinh quyển, trong khí quyển, trong đại dương, đặc trưng cho một con đường không bền vững cho thấy các quỹ đạo siêu mũ và nói lên một giai đoạn chuyển tiếp. Sơ đồ này ở bên phải cho thấy quả thực có khả năng phi tuyến tính gồm một tập hợp bổ ích các nghiên cứu
cho một quá trình chuyển đổi phi tuyến chỉ trong vài thập kỷ tới.
Vậy là có bong bóng ở khắp nơi. Theo một nghĩa, đây là điều thú vị
giới truyền thông đôi khi gọi tôi là một giáo sư đuổi theo bong bóng và giết con mãng xà. Nhưng liệu ta có thể giết được những con mãng xà thật không? Mới gần đây, cùng các cộng tác viên, tôi nghiên cứu một hệ thống năng động và chúng tôi có thể áp dụng nhiễu loạn nhỏ đúng lúc ở đây bạn thấy con mãng xà giống như các vòng lớn để diệt những con mãng xà, và duy trì kiểm soát.
"Gouverner, c'est Prevoir." Quản trị là nghệ thuật của việc lập kế hoạch và dự đoán. Chẳng phải đây chính là một trong những thử thách
lớn nhất của nhân loại,
trong đó con người có trách nhiệm chèo lái xã hội và hành tinh của chúng ta hướng tới bền vững vượt qua những thách thức và khủng hoảng ngày càng tăng? Nhưng lý thuyết diệt mãng xà cho ta hy vọng. Chúng ta biết hầu hết các hệ thống đều chứa khả năng dự đoán. Có thể phát triển việc chẩn đoán trước các cuộc khủng hoảng để chúng ta có thể chuẩn bị, có thể có biện pháp, chúng ta có thể chịu trách nhiệm, để không bao giờ còn xảy ra tình trạng cực đoan và khủng hoảng như cuộc Đại Suy thoái
hay khủng hoảng châu Âu làm cho ta ngạc nhiên.
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Mong muốn xóa nghèo là 1 mục tiêu vĩ đại.
Tôi không nghĩ có ai trong khán phòng này không đồng ý điều đó.
Tôi chỉ e ngại khi các chính trị gia nhiều tiền và những ngôi sao nhạc rock lôi cuốn nói về điều đó, thì nghe thật dễ dàng làm sao.
Hôm nay tôi không có tiền cũng không có chính sách nào để ban hành, cũng chẳng có cây guitar nào.
Việc đó của người khác.
Nhưng tôi có 1 ý tưởng, gọi là Ngôi nhà sức khỏe.
Ngôi nhà sức khỏe có hiệu quả với người nghèo.
Hiệu quả nơi họ sống, có tác dụng cải thiện sức khỏe.
Suốt 28 năm qua, công việc khó khăn, vất vả, đầy bụi bẩn này được thực hiện bởi hàng ngàn người khắp nước Úc, gần đây đã mở ra nước ngoài, kết quả của họ chứng tỏ 1 kế hoạch tập trung có thể cải thiện ngay cả nơi nghèo khổ nhất
Nó cả thiện sức khỏe, và đóng vai trò làm giảm, thậm chí xóa nghèo.
Tôi sẽ bắt đầu từ khởi điểm của chuyện này năm 1985 ở trung tâm nước Úc.
1 người thổ dân tên là Yami Lester mở 1 dịch vụ y tế.
80% những người bệnh đến khám đều mắc bệnh truyền nhiễm – bệnh truyền nhiễm của thế giới thứ 3 đang phát triển, xuất phát từ điều kiện sống nghèo khổ.
Yami lập ra 1 đội ở Alice Springs.
Anh ta có bác sĩ y khoa,
có chuyên gia sức khỏe môi trường.
Và đích thân chọn người thổ dân địa phương tham gia vào dự án.
Yami nói ngay lần đầu gặp mặt, không có tiền đâu. Khởi đầu tốt luôn như thế, không tiền. Bạn có 6 tháng. Và tôi muốn bạn khởi động 1 dự án mà theo ngôn ngữ của anh ta là “uwankara palyanku kanyintjaku,” nghĩa là “kế hoạch ngăn chặn người dân nhiễm bệnh,” rất súc tích.
Nhiệm vụ của chúng tôi đấy.
Bước thứ 1, bác sĩ y khoa đi khảo sát trong 6 tháng
những nguyên do của 9 mục tiêu chúng tôi nhắm đến.
Sau 6 tháng, anh ấy đến văn phòng và đưa cho tôi 9 từ viết trên 1 mảnh giấy.
(9 phương thức sống khỏe mạnh: tắm rửa, quần áo, nước thải, dinh dưỡng, đông dân, súc vật+, bụi, nhiệt độ, thương tổn.) Tôi chẳng ấn tượng chút nào. Xem này. Ý tưởng lớn cần ngôn từ lớn càng nhiều ngôn từ lớn càng tốt.
Cái này không đủ.
Điều tôi và bạn không thấy là anh ấy đã viết cả ngàn trang nghiên cứu về sức khỏe địa phương, quốc gia và quốc tế chỉ để vẽ ra
bức tranh mục tiêu sức khỏe đó. Những bức tranh sau đó
có nguyên do rất đơn giản. Người chủ thổ dân và các cán bộ dự án đều gần như mù chữ, nên phải vẽ cụ thể các mục tiêu ra.
Chúng tôi làm việc với cộng đồng, không thể bàn những chuyện tương lai bằng thứ tiếng họ không hiểu.
Chúng tôi đã có mục tiêu, và mỗi cái – tôi sẽ không nói cụ thể hết – đều đưa con người và vấn đề sức khỏe vào trung tâm, và liên kết 2 yếu tố với môi trường thực thể cần có để giữ gìn sức khỏe.
Và ưu tiên cao nhất, như bạn thấy trên màn hình, là tắm rửa 1 lần mỗi ngày, nhất là trẻ em.
Tôi mong rằng các bạn đang nghĩ: “Cái gì? Dễ dàng quá nhỉ.”
Tôi sẽ hỏi các bạn 1 câu rất tế nhị.
Sáng nay trước khi đến đây, ai đã tắm bằng vòi hoa sen?
Tôi sẽ không hỏi bạn có vòi sen không, vì tôi quá lịch sự.
Thế đấy. (Cười).
Được rồi. Công bằng mà nói tôi thấy hầu hết mọi người đã tắm sáng nay.
Tôi đề nghị thêm 1 chút.
Tôi muốn các bạn chọn một trong những ngôi nhà Bạn hãy chọn 1
trong số 25 căn nhà bạn thấy trên màn hình. Bạn hãy chọn 1 và ghi nhớ vị trí của nó trong đầu.
Các bạn chọn nhà chưa?
Tôi sẽ đề nghị bạn sống ở đó vài tháng để chắc rằng bạn hiểu rõ. Đó là vùng tây bắc của Miền tây nước Úc, nơi rất dễ chịu.
Okay. Xem vòi sen nhà bạn có hoạt động không.
Tôi nghe thấy vài tiếng “aw” và “aah”.
Nếu được tick màu xanh, vòi sen nhà bạn dùng được.
Bạn và con bạn khỏe mạnh.
Nếu bị gạch đỏ, tôi quan sát cẩn thận khắp phòng và không thấy ảnh hưởng nhiều với nhóm này.
Tại sao nhỉ? Vì bạn quá lớn tuổi rồi.
Tôi biết điều đó sẽ shock với 1 số bạn, nhưng bạn là thế đấy.
Trước khi bạn tức giận và bỏ đi, tôi phải nói rằng quá lớn tuổi ở đây bao gồm gần như mọi người trong phòng những người nhiều hơn 5 năm tuổi.
Chúng tôi thật sự lo cho đám trẻ 0 – 5 tuổi.
Tại sao?
Tắm rửa là thuốc trị đám côn trùng, các bệnh truyền nhiễm phổ biến cho mắt, tai, ngực và da mà nếu chúng xảy ra trong 5 năm đầu đời sẽ tổn thương vĩnh viễn các cơ quan đó.
Để lại vết sẹo suốt đời.
Nghĩa là, từ khi 5 tuổi, suốt đời còn lại bạn sẽ không nhìn được như thế nữa.
Không nghe được như thế nữa.
Cũng không thở được như thế.
Bạn mất 1/3 phổi từ khi 5 tuổi.
Kể cả bệnh ngoài da, mà lúc đầu chúng tôi nghĩ sẽ chẳng có vấn đề gì, viêm da nhẹ từ 0 đến 5 tuổi làm giảm đáng kể chức năng thận, sẽ cần lọc máu ở tuổi 40.
Đây là chuyện lớn, nên dấu tick và dấu gạch trên màn hình rất quan trọng với trẻ nhỏ.
Những dấu đó thể hiện 7.800 ngôi nhà mà chúng tôi khảo sát khắp nước Úc, cho cùng tỉ lệ.
Những gì bạn thấy – 35% những ngôi nhà không-đẹp-lắm của 50.000 người bản xứ, 35% có vòi nước dùng được.
10% của 7.800 căn nhà đó có hệ thống điện an toàn,
và 58% có toilet dùng được.
Kết quả dựa trên 1 thí nghiệm chuẩn đơn giản:
với vòi nước, nó có nước nóng và lạnh không, 2 mức khóa còn tốt, nước chảy lên tới đầu và thân thể bạn, và ống dẫn nước thoát đi?
Không cần đẹp, sang trọng hay tiện lợi – chỉ cần chúng dùng được.
Hệ thống điện và toilet cũng kiểm tra như vậy.
Dự án Ngôi nhà sức khỏe không đánh giá các thất bại, mà là cải thiện nhà cửa.
Mỗi ngày chúng tôi làm 1 dự án –
theo kinh nghiệm, chúng tôi không hứa, không báo cáo.
Mỗi sáng chúng tôi mang dụng cụ đến, hàng tấn thiết bị, giao dịch, và đào tạo các nhóm bản địa để làm việc
ngay ngày đầu. Tối ngày đầu tiên, một số nhà trong cộng đồng đó đã tốt hơn so với lúc sáng.
Công việc tiếp tục triển khai 6 đến 12 tháng đến khi mọi nhà đều được sửa với chi phí trung bình 7.500 đô-la
cho mỗi nhà. Đó là ngân sách trung bình.
Hết 6 tháng đến 1 năm, chúng tôi kiểm tra lại.
Tiêu tiền thì rất dễ. Nhưng rất khó để sửa
chức năng toàn bộ vật dụng trong nhà.
So toàn bộ nhà, cùng 9 thực hành sống khỏe mạnh, chúng tôi kiểm nghiệm và sửa 250 đồ vật trong mỗi nhà.
Và đây là kết quả chúng tôi có từ 7.500 đô-la.
Chúng tôi đưa nước máy tới 86%, hệ thống điện tới 77%, và toilet tới 90% trong số 7.500 căn nhà.
Cảm ơn.
(Vỗ tay.) Các nhóm đã làm việc của họ thật tuyệt.
Có lẽ bạn đang nghĩ về 1 câu hỏi hiển nhiên.
Tại sao chúng tôi phải làm thế?
Sao các căn nhà lại tệ thế?
70% những gì chúng tôi làm là do nhà không được bảo dưỡng thường xuyên, nhà của chúng ta đều thế đấy.
Mọi thứ hỏng dần. Đáng lẽ chính quyền nhà nước hoặc địa phương cần làm. Nhưng không làm, rồi nhà không dùng được.
21% những gì chúng tôi sửa là do lỗi xây dựng, lắp đặt lộn ngược hoặc từ sau ra trước.
Chúng không dùng được. Chúng tôi phải sửa lại.
Và nếu bạn sống ở Úc trong 30 năm nay, lí do cuối cùng – bạn luôn nghe rằng người bản xứ vứt bỏ nhà.
Một trong những bằng chứng sắt đá nhất, mà tôi chưa chứng bao giờ, luôn được xem là vấn đề với nhà cửa bản xứ.
9% chi phí chúng tôi dành cho các tổn thất, dùng sai, hoặc dùng bừa.
Chúng tôi không nhất trí rằng người sống trong nhà không phải là vấn đề.
Và chúng tôi đi xa hơn thế nhiều. Người sống trong nhà chính là yếu tố chính trong giải pháp.
75% thành viên trong đội quốc gia Úc của chúng tôi, giờ đã hơn 75% 1 chút, là người bản xứ, người địa phương trong cộng đồng mà chúng tôi làm việc.
Họ tự làm mọi phần công việc.
(Vỗ tay) Ví dụ năm 2010, có 831 người trên khắp nước Úc và quần đảo Torres Strait sửa sang những căn nhà mà họ và gia đình ở. Điều đó thật quan trọng.
Chúng tôi luôn tập trung vào sức khỏe.
Côn trùng ở vùng nghèo gây bệnh đau mắt hột.
Nó gây mù. Đó là bệnh của nước đang phát triển, và bức tranh bạn thấy phía sau tôi là cộng đồng Thổ dân cuối những năm 1990 nơi 95% trẻ đi học bị bệnh đau mắt hột làm hỏng mắt.
Okay, vậy chúng tôi làm gì?
Trước hết, chúng tôi đưa nước máy đến.
Tại sao? Vì nước rửa được côn trùng.
Chúng tôi lắp vòi nước ở trường nữa để đám trẻ rửa mặt nhiều lần mỗi ngày.
Rửa hết đám bọ đi.
Thứ 2, bác sĩ nhãn khoa nói bụi làm khô mắt, giúp đám bọ sớm quay lại.
Vậy chúng tôi làm gì?
Chúng tôi gọi bác sĩ về bụi, có người đó đấy.
Một công ty khai khoáng cho chúng tôi mượn.
Anh ta kiểm soát bụi ở các công trường,
anh ta đến đây, trong 1 ngày chúng tôi làm rõ rằng hầu hết bụi ở đây bay cao tới 1 m, bụi bay theo gió, nên bác sĩ đề nghị làm các mô đất để chắn bụi không cho chúng bay vào nhà làm ảnh hưởng mắt của đám trẻ.
Chúng tôi dùng bùn để chắn bụi.
Và thành công. Anh ấy mang cho chúng tôi máy đo bụi.
Chúng tôi đã kiểm tra và làm giảm bụi.
Rồi chúng tôi muốn đuổi hết đám bọ đi.
Chúng tôi làm như thế nào?
Chúng tôi gọi 1 bác sĩ về ruồi đến, có người như thế đấy.
Anh bạn thổ dân nói: “Người da trắng các anh phải xuất hiện nhiều hơn.”
(Cười) Và bác sĩ ruồi xác định rất nhanh rằng có 1 loại ruồi mang bọ.
Anh ấy cho đám trẻ cái bẫy ruồi tuyệt đẹp mà bạn thấy trên slide này.
Chúng bắt ruồi, gửi lại cho anh ta ở Perth.
Khi đám bọ đã vào trong ruột, anh ta gửi qua thư 1 ít bọ hung.
Bọ hung ăn phân lạc đà, làm ruồi chết vì thiếu thức ăn, bệnh đau mắt hột giảm.
Sau 1 năm, đau mắt hột giảm mạnh ở nơi này, giữ ở mức thấp.
Môi trường đã thay đổi, không chỉ những đôi mắt.
Và cuối cùng, ta có đôi mắt đẹp.
Những cải thiện sức khỏe và những mảnh ghép nhỏ này tạo nên khác biệt lớn.
Sở Y tế New South Wales, 1 cơ quan đầu ngành, đã giám sát độc lập trong 3 năm những dự án chúng tôi làm trong 10 năm ở New South Wales,
họ thấy số ca nhập viện vì bệnh về điều kiện sống nghèo khổ đã giảm 40%. Giảm tới 40%.
(Vỗ tay) Để cho thấy phương thức mà chúng tôi áp dụng ở Úc có thể dùng ở nơi khác, tôi sẽ đến Nepal,
một nơi tuyệt đẹp.
Họ đề nghị chúng tôi đến 1 làng 600 người và xây dựng toilet ở những nơi chưa từng có.
Sức khỏe rất tệ.
Chúng tôi không hề có kế hoạch hay cam kết tổng thể cho 1 chương trình lớn, mà chỉ xây 2 toilet cho 2 gia đình.
Khi thiết kế toilet thứ 1, tôi được mời ăn trưa trong căn phòng chính của gia đình đó.
Nó đặc khói.
Người dân nấu nướng bằng nguồn năng lượng duy nhất, củi ướt.
Củi ướt rất khói, trong 1 căn nhà kín, bạn không thể thở được.
Sau này chúng tôi phát hiện nguyên nhân chính gây bệnh và tử vong ở đây là suy hô hấp.
Vậy là bất thần chúng tôi có 2 vấn đề.
Lúc đầu là xây toilet và dọn rác trên mặt đất. Thế cũng được.
Rồi bất ngờ có vấn đề thứ 2. Làm sao chúng tôi dọn khói bây giờ?
Vậy là thiết kế phải giải quyết cả 2, không chỉ 1.
Giải pháp: Dọn chất thải người và súc vật vào bồn, từ đó chiết xuất biogas, khí mê-tan.
Khí gas cho phép nấu nướng 3 – 4 giờ mỗi ngày – và sạch, không khói, miễn phí cho mỗi gia đình.
(Vỗ tay) Về phía bạn, điều này có xóa nghèo không?
Câu trả lời từ đội hiện đang làm việc ở Nepal sẽ là: đừng ngớ ngẩn, còn tới hơn 3 triệu toilet cần xây trước khi chạm tới mục tiêu đó.
Tôi không đặt chuyện đâu.
Khi ta đang ngồi đây, đã có thêm hơn 100 toilet ở làng này và vài làng lân cận.
Hơn 1.000 người đang sử dụng chúng.
Cậu bé Yami Lama,
đã giảm đáng kể bệnh viêm đường ruột nhờ có toilet, không còn phân người trên mặt đất nữa.
Kanji Maya là 1 người mẹ hãnh diện.
Có lẽ giờ đây cô ấy đang nấu ăn bằng biogas, nhiên liệu không khói.
Phổi của cô sẽ ngày càng tốt hơn vì giờ không còn phải nấu nướng trong khói mù nữa.
Surya mang chất thải đã hết biogas đi bón ruộng.
Anh ta đã tăng thu nhập từ hoa màu, có thêm thức ăn và tiền cho gia đình.
Cuối cùng là Bishnu, người trưởng nhóm, đã hiểu rằng chúng tôi không chỉ xây toilet, mà còn tạo đội nhóm, và họ đang đào tạo người dân 2 làng để tiếp tục mở rộng công việc.
Với tôi, điều đó là cốt lõi.
(Vỗ tay) Con người chưa bao giờ là vấn đề.
Chúng tôi chưa bao giờ thấy vậy.
Vấn đề là: điều kiện sống nghèo khổ, nhà cửa tồi tàn, và côn trùng gây bệnh.
Những vấn đề này không phân biệt lãnh thổ, màu da hay tôn giáo.
Không hề.
Mối liên kết chung trong những việc chúng tôi làm chỉ có 1, đó là nghèo đói.
Nelson Maldela từng nói giữa những năm 2000, không xa lắm, rằng cũng giống chế độ nô lệ và Apartheid, “Nghèo đói không tự sinh ra.
Nó là do con người và có thể ngăn chặn và diệt trừ bởi hành động của con người.”
Tôi muốn kết luận rằng hành động của hàng ngàn người bình thường làm 1 việc, theo tôi, là phi thường, đã thực sự nâng cao sức khỏe, có lẽ theo 1 cách nào đó, giảm nghèo.
Rất cảm ơn đã lắng nghe.
(Vỗ tay)
Cuộc sống ở Châu Phi luôn bấp bênh Nói một cách ẩn dụ và cũng khá là chân thực khi bạn nghĩ về việc kết nối thông tin vào trước năm 2008.
Mặc dù đã có rất nhiều bước tiến trong lĩnh vực tri thức và công nghệ ở châu Âu cũng như ở các nước khác trên thế giới nhưng Châu Phi dường như chỉ dậm chân tại chỗ.
Và những điều đó đã thay đổi, đầu tiên là những chuyển biến khi chúng ta trải qua thời kì Phục Hưng, cuộc cách mạng Khoa Học và Công Nghiệp
Và bây giờ, chúng ta có cuộc cách mạng về công nghệ số.
Tuy nhiên những cuộc cách mạng này vẫn chưa lan rộng Ở khắp các châu lục và mọi quốc gia trên thế giới.
Chưa bao giờ.
Đây là sơ đồ của mạng lưới cáp quang ngầm dưới biển kết nối châu Phi với các nơi khác trên thế giới.
Điều tôi thấy ngạc nhiên là Châu Phi đang vượt qua được trở ngại về mặt địa lý
Châu Phi đang kết nối với thế giới và kết nối trong chính châu lục này.
Mặc dù điều kiện về việc kết nối thông tin liên lác đã được cải thiện rất tốt nhưng vẫn còn một số trở ngại.
Đó chính là hoàn cảnh mà Ushahidi đã xuất hiện.
Vào năm 2008, một trong những vấn đề mà chúng tôi cùng phải đối mặt đó là thiếu dòng luân chuyển thông tin.
Đã có một sự cố mất kết nối vào năm đó khi xảy ra vụ bạo loạn hậu cuộc bầu cử ở Kenya.
Đó là khoảng thời gian bi thảm và cực kì khó khăn.
Và chúng tôi đã cùng nhau tạo ra một phần mềm có tên là Ushahidi.
Ushahidi có nghĩa là " sự làm chứng" trong tiếng Swahili.
Tôi đã rất may mắn khi được làm việc với 2 đồng nghiệp rất thú vị và đầy nhiệt huyết.
Đó là David và Erik.
Tôi thường gọi họ là anh trai khác mẹ.
Rõ ràng là tôi có một bà mẹ người Đức ở đâu đó.
Và chúng tôi đã làm việc với nhau để tạo lập và phát triển Ushahidi.
Và phần mềm nhằm mục đích là thu thập thông tin từ SMS, email, web và lập nên một bản đồ để bạn có thể biết bất cứ chuyện gì đang diễn ra ở đâu và có thể hiển thị hóa những dữ liệu đó.
Và từ nguyên mẫu ban đầu đó, chúng tôi sẽ tiến hành tạo ra những phần mềm mã nguồn mở và miễn phí để mọi người sẽ không phải bắt đầu tìm tòi lại từ đầu như chúng tôi đã từng làm.
Chúng tôi cũng muốn đem phần mềm này đến những người trong lĩnh vực công nghệ đã giúp đỡ và ủng hộ chúng tôi phát triển Ushahidi trong suốt những ngày đầu khó khăn ấy.
Đó là lý do tại sao chúng tôi lại xây dựng iHub ở Nairobi, một không gian thực lý tưởng, giúp chúng tôi có thể phối hợp và cùng làm việc với nhau và đến bây giờ nó đã trở thành một phần của hệ sinh thái công nghệ không thể thiếu ở Kenya.
Chúng tôi đã xây dựng iHub với sự trợ giúp của rất nhiều tổ chức khác nhau như MacArthur Foundation và Omidyar Network.
và chúng tôi đã có thể tạo nên một nền tảng phần mềm như thế này mà vài năm sau nó sẽ trở nên rất hữu dụng, Và chúng tôi rất mừng khi nó được sử dụng ở Haiti nơi mà người dân có thế nhận biết họ đang ở đâu và cái họ cần là gì, Và họ cũng có thể xử lý được bụi phóng xạ từ cuộc khủng hoảng hạt nhân và sóng thần ở Nhật Bản.
Giờ đây Internet đã phát triển đến cấp 20 còn Ushahidi thì đến cấp 5.
Ushahidi không chỉ đơn thuần là một phần mềm do chúng tôi tạo ra,
Mà Đó là kết quả của một tập thể, một cộng đồng, những con người sử dụng công nghệ này theo nhiều cách khác nhau mà chúng tôi cũng không thể dự đoán trước được
Chúng tôi cũng không thể tưởng tượng được trên thế giới lại có nhiều loại bản đồ như thế này
Có các bản đồ về khủng hoảng, bản đồ bầu cử, tham nhũng Và thậm chí là bản đồ cụm kiểm soát môi trường.
chúng tôi cũng chỉ dám khiêm tốn nhận định rằng việc sử dụng phần mềm này có xuất phát điểm ở Kenya và nó cũng có những công dụng nhất định đối với người dùng khắp thế giới khi họ cố gắng xác định các vấn đề khác nhau mà họ sẽ phải giải quyết
Hơn thế nữa chúng tôi cũng đang nghiên cứu một ý tưởng về một trí tuệ tổng hợp, ví dụ như khi tôi, một công dân bình thường khi chia sẻ thông tin qua bất kì thiết bị nào mà tôi có thì bạn cũng biết được việc chia sẻ đó đang diễn ra thế nào và nếu bạn cũng làm như vậy thì chúng ta sẽ càng cập nhật thông tin hơn nữa.
Tôi đã trớ lại Kenya vào năm 2011
Erik thì đã đến đó vào năm 2010
Một thực tế rất khác biệt. Tôi đã từng sống ở Chicago nơi mà Internet rất phát triển.
tôi không bao giờ phải đối mặt với sự cố mất kết nối
Nhưng ở Kenya thì lại hoàn toàn khác, có một vấn đề còn tồn tại mặc dù đã có những bước đột phá trong công nghệ và trong cuộc cách mạng số, đó là vấn đề về điện.
Thực sự rất mệt mỏi nếu như ngày nào bạn cũng phải đối mặt với sự cố mất điên.
Và việc đó thì không vui vẻ một chút nào.
Hãy tưởng tượng rằng bạn đang bắt tay vào việc thì bỗng nhiên điện bị mất toàn bộ, kết nối Internet cũng đồng thời bị ngắt luôn và bạn tất nhiên sẽ phải tìm ra modem của bạn bây giờ đang nằm ở đâu. rồi làm thế nào bạn có thể bật nó lên một lần nữa.
Và sau đó tất nhiên bạn lại phải đối mặt với nó trong những lần khác nữa.
Đó chính là thực tế ở Kenya, nơi mà chúng tôi đang sống và cả ở những nơi khác thuộc châu Phi.
Và một vấn đề khác mà chúng tôi đang phải đối mặt đó là chi phí của việc kết nối liên lạc
Bình thường tối mất 5 shi ling Kenya tương đương 0,6 đô la Mĩ để gọi điện đến Mỹ, Canada hay Trung Quốc
Thử đoán xem sẽ phải tốn bao nhiêu nếu tôi gọi đi Rwanda, Ghana hay Nigeria?
? 30 shi ling Kenya. Gấp 6 lần số tiền đó để liên lạc trong nội địa Châu Phi.
Ngay cả khi bạn đi du lịch ở châu Phi, bạn cũng sẽ phải thiết lập riêng đối với mỗi nhà cung cấp di động khác nhau.
Đó chính là thực tế mà chúng tôi đang phải đối mặt
Thế nên chúng tôi thường nói đùa với nhau về Ushhidi: " Nếu như nó hiệu quả với Châu Phi thì nó cũng sẽ hiệu quả với bất kì nơi nào."
[Hầu hết mọi người sử dụng công nghệ để định nghĩa về chức năng của nó. Nhưng chúng tôi lại áp dụng chức năng để tạo ra công nghệ.] Điều gì sẽ xảy nếu như chúng tôi có thể giải quyết được những vấn đề về Internet và điện đồng thời giảm thiểu chi phí kết nối?
Liệu rằng chúng tôi có thể phát triển công nghệ điện toán đám mây?
? Chúng tôi đã tạo nên biểu đồ cụm, tạo nên Ushahidi.
Liệu rằng chúng tôi có thể phát triển những công nghệ này giúp chuyển đổi một cách thông minh khi bạn di chuyển từ quốc gia này sang quốc gia khác.
Vì vậy, chúng tôi chú ý đến modem một phần quan trọng của nền tảng Internet, và tự hỏi tại sao những cái modem mà chúng ta đang sử dụng lại được tạo ra cho từng hoàn cảnh khác nhau, nơi mà internet và điện thì lúc nào cũng sẵn có, vậy mà chúng tôi ở Nairobi lại không có được may mắn như thế.
Chúng tôi muốn thiết kế lại loại modem thích hợp cho một thế giới mới đang phát triển, phù hợp với hoàn cảnh và thực tế của chúng tôi.
Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng tôi tạo ra được hệ thống Internet ổn định hơn?
? Đó chính là BRCK
Nó đóng vai trò như một thiết bị dự phòng Internet, để khi mất điện nó sẽ tự kết nối với hệ thống GSM gần nhất.
Mạng điện thoại di động ở châu Phi cũng phủ khắp.
Hầu như ở mọi nơi.
Đa phần các thị trấn đều có kết nối 3G.
Vậy thì tại sao chúng ta không tận dụng điều đó? Và đó chính là lý do mà chúng tôi đã tạo nên BRCK.
Một lý do khác khiến chúng tôi tạo nên BRCK đó chính là mỗi khi mất điện, nó sẽ có đủ pin cho 8 tiếng để bạn có thể tiếp tục làm việc, mà vẫn năng suất như bình thường, và có thể nói rằng bạn sẽ bớt áp lực hơn.
Đối với vùng nông thôn, đây chính là phương tiện kết nối chính.
Độ chính xác của phần mềm Ushahidi vẫn được duy trì khi chúng tôi xem xét việc sử dụng điện toán đám mây sao cho hiệu quả hơn nữa để bạn có thể sử dụng các hệ thống mạng khác nhau và bất cứ khi nào bạn chuyển sang chế độ dự phòng bạn sẽ đươc sử dụng một hệ thống Internet nhanh nhất, do vậy chúng tôi có một hệ thống đa SIM bạn có thể sử dụng nhiều SIM cùng một lúc, nếu một mạng nhanh hơn bạn có thể ngay lập tức chuyển sang dùng nó và khi thấy nó chưa tốt lắm bạn lại có thể chuyển sang cái khác để dùng hiệu quả hơn.
Ý tưởng này nhằm giúp bạn có thể kết nối Internet ở bất cứ đâu
Với vấn đề cân bằng tải thì cách làm này cũng mang lại hiệu quả..
Một điều khiến chúng tôi thích thú- đó là thiết bị cảm biến ý tưởng của vấn đề này là bạn sẽ có thể thiết lập một mạng lưới tương tự về nhiều đối tượng.
Tưởng tượng như trạm khí tượng cũng có thể tích hợp vào mạng như thế này.
Nó được thiết kế theo module để có thể dễ dàng tích hợp module vệ tinh giúp kết nối internet ở cả những vùng sâu vùng xa.
Sự sáng tạo và cách tân luôn xuất hiện trong những hoàn cảnh khó khăn nhất, Và làm thế nào chúng tôi có thể giúp những nhà chế tạo và viết mã phần mềm với nhiều đam mê ở Kenya có thể đối diện với một cơ sở hạ tầng bất cập một cách vững tâm.
Và chúng ta bắt đầu từ việc giải quyết những vấn đề ở chính quê hương mình, Kenya.
Nó sẽ có những thách thức, tất nhiên.
Nhóm của chúng tôi khi mang các thiết bị từ Mỹ đến Kenya về cơ bản là rất quyết tâm. Và chúng tôi đã trò chuyện rất thú vị với những nhân viên hải quan.
" Bạn đang mang theo cái gì vậy??"
Và nguồn tài chính của địa phương không thuộc hệ thống hỗ trợ dự án mua sắm thiết bị phần cứng.
Do đó chúng tôi đưa nó vào mục Hỗ trợ, có thể nói là chúng tôi vô cùng cảm kích khi nhận được sự giúp đỡ hỗ trợ của nhiều người không chỉ ở bên ngoài mà cả ở cộng đồng mạng. BRCK đã nhận được sự hỗ trợ, và bây giờ là thời điểm được mong chờ nhất khi nó được tung ra sử dụng rộng rãi trên thị trường.
Tôi sẽ kết thúc bài diễn thuyết và có thể nói rằng chúng tôi giải quyết vấn đề này cho thị trường nội địa, và nó có thể tác động không chỉ đối với các lập trình viên ở Nairobi mà còn cả những chủ doanh nghiệp nhỏ những người cần một hệ thống kết nối tin cậy đồng thời nó có thể giảm thiểu đáng kể chi phí kết nối, giúp nâng cao sự hợp tác của các nước châu Phi.
Ý tưởng này giống như đặt một cột mốc quan trọng trong nền kinh tế kĩ thuật số đó là sự kết nối và kinh doanh.
BRCK là một đóng góp của chúng tôi giúp kết nối người dân Châu Phi với nhau và giúp họ làm chủ cuộc cách mạng số toàn cầu.
Xin cảm ơn!
(Vỗ tay)
Tôi sinh ra và lớn lên ở Bắc Triều Tiên.
Mặc dù gia đình tôi đấu tranh với sự đói nghèo triền miên, tôi luôn luôn được yêu thương và chiều chuộng nhất, bởi vì tôi là đứa con trai duy nhất và là em út trong hai chị em trong nhà.
Nhưng rồi dịch đói bắt đầu vào năm 1994.
Tôi mới có bốn tuối.
Chị tôi và tôi phải đi tìm củi từ 5 giờ sáng cho đến quá nửa đêm mới về đến nhà.
Tôi lang lang trên các con đường để tìm kiếm thức ăn, và tôi nhớ khi nhìn thấy một em nhỏ địu trên vai mẹ ăn bỏng ngô, tôi đã muốn giật lấy bỏng ngô của thằng bé
Đói thật là nhục nhã. Đói thật là tuyệt vọng.
Với một đứa trẻ bị bỏ đói, chính trị và tự do chẳng có nghĩa lý gì.
Vào sinh nhật lần thứ chín của tôi, bố mẹ tôi chẳng có gì để cho tôi ăn.
Nhưng dù chỉ là một đứa trẻ con, tôi có thể cảm thấy sự nặng nề trong trái tim họ.
Hơn một triệu người dân Bắc Triều Tiên chết đói trong khoảng thời gian đó, và vào năm 2003, khi tôi 13 tuổi, bố tôi trở thành một trong số đó.
Tôi chứng kiến bố mình khô héo tiều tụy rồi qua đời.
Cũng trong năm đó, mẹ tôi biến mất một ngày kia, và rồi chị tôi bảo với tôi là chị ấy sẽ đi Trung Quốc để kiếm tiền, nhưng sẽ nhanh chóng quay trở lại với tiền và thức ăn.
Bởi vì chúng tôi chưa bao giờ xa nhau trước đó, và tôi đã nghĩ là chúng tôi sẽ ở cùng nhau mãi mãi, tôi đã không ôm chào tạm biệt khi chị đi.
Đó là sai lầm lớn nhất của đời tôi.
Nhưng vào lúc đó tôi đã không biết rằng đó sẽ là một cuộc xa cách dài lâu.
Tôi đã không nhìn thấy mẹ hoặc chị gái của tôi kể từ đó.
Đột nhiên, tôi trở thành một đứa trẻ mồ côi và vô gia cư.
Cuộc sống hàng ngày của tôi trở lên rất khó khăn, nhưng thật đơn giản.
Mục đích của tôi chỉ là tìm được một mảnh bánh mì bụi bặm trong thùng rác.
Nhưng đó là không phải là một cách để tồn tại.
Tôi bắt đầu nhận ra, ăn xin không phải là giải pháp.
Nên tôi bắt đầu ăn cắp từ xe thực phẩm trong các chợ đen.
Thỉnh thoảng, tôi kiếm được một công việc nhỏ làm để đổi lấy đồ ăn.
Một lần, tôi thậm chí đã dành hai tháng mùa đông làm việc trong một mỏ than, 33 mét dưới lòng đất mà không có bất kỳ biện pháp bảo vệ nào làm đến 16 giờ mỗi ngày.
Tôi không phải là một truờng hợp cá biệt.
Nhiều đứa trẻ mồ côi khác sống sót theo cách này, hoặc còn tệ hơn.
Khi tôi không thể ngủ được vì giá rét lạnh buốt hoặc cơn đói hành hạ, Tôi hy vọng rằng, sáng hôm sau, chị tôi sẽ quay về và đánh thức tôi bằng những món ăn tôi yêu thích
Niềm hy vọng đó đã giúp tôi sống sót.
Tôi không muốn ám chỉ những hy vọng vĩ đại lớn lao.
Tôi muốn nói đến sự hy vọng làm tôi tin tưởng rằng thùng rác kế tiếp sẽ có bánh mỳ, mặc dù nó thường không.
Nhưng nếu tôi đã không tin tưởng vào điều đó, tôi thậm chí sẽ không thử, và rồi tôi sẽ chết đói.
Hy vọng giữ tôi sống sót.
Hàng ngày, tôi tự nhủ bản thân rằng, không quan trọng cuộc sống trở nên khó khăn đến mức nào, tôi vẫn phải sống.
Sau ba năm chờ đợi chị tôi quay về, Tôi quyết định đi đến Trung Quốc để tự tìm chị.
Tôi nhận ra Tôi không thể sống sót bằng cách này thêm một ngày nào nữa.
Tôi biết chuyến đi này sẽ rất là nguy hiểm, nhưng cách này hay cách khác thì tôi cũng sẽ mạo hiểm cuộc sống của mình
Hoặc là tôi sẽ chết đói như cha tôi ở Bắc Triều Tiên, hoặc ít nhất tôi có thể thử tìm kiếm một cuộc sống tốt đẹp hơn bằng cách trốn sang Trung Quốc.
Tôi biết được rằng nhiều người đã cố gắng để vượt qua biên giới Trung Quốc vào ban đêm để tránh bị nhìn thấy.
Bảo vệ biên giới Bắc Triều tiên thường bắn và giết những người cố gắng vượt biên trái phép.
Binh lính Trung Quốc thì sẽ bắt và gửi những người Bắc Triều tiên trở lại, nơi họ phải đối mặt với những hình phạt nặng nề.
Tôi quyết định để vượt biên vào lúc trời sáng, đầu tiên là bởi vì tôi đã vẫn còn là một đứa trẻ và vẫn sợ bóng tối, thứ hai là bởi vì tôi biết đằng nào cũng mạo hiểm, và bởi vì không có nhiều người cồ gắng vượt biên lúc trời sáng, Tôi nghĩ rằng tôi có thể vượt qua mà không bị ai phát hiện.
Tôi vượt biệ qua Trung Quốc vào ngày 15 tháng 2, 2006.
Lúc đó tôi 16 tuổi.
Tôi nghĩ rằng mọi thứ ở Trung Quốc sẽ dễ dàng hơn, bởi vì có nhiều thức ăn hơn.
Tôi nghĩ rằng nhiều người sẽ giúp đỡ tôi hơn.
Nhưng thực ra nó còn khó hơn sống ở Bắc Triều tiên, bởi vì tôi không được tự do.
Tôi luôn luôn phải lo lắng về việc bị bắt và bị gửi trả lại.
Bằngmột phép lạ, một vài tháng sau đó, Tôi đã gặp một người đang quản lý một nơi trú ẩn ngầm cho người dân Bắc Triều tiên, và tôi được cho phép đến sống ở đó và được ăn những bữa ăn đều đặn lần đầu tiên trong nhiều năm.
Cuối năm đó, một nhà hoạt động đã giúp tôi thoát khỏi Trung Quốc và đi đến Mỹ với tư cách một người tị nạn.
Tôi đã đến Mỹ mà không biết một từ tiếng Anh nào, mà nhân viên xã hội của tôi vẫn bảo với tôi rằng tôi phải đi học ở trường trung học.
Ngay cả khi ở Bắc Triều tiên, tôi là một sinh viên hạng F.
(Tiếng cười) Và tôi mới chỉ hoàn thành trường tiểu học.
Và tôi nhớ là tôi đánh nhau trong trường học ít nhất một lần một ngày.
Sách giáo khoa và thư viện không là sân chơi của tôi.
Cha tôi đã cố gắng rất nhiều để thúc đẩy tôi học hành, nhưng kết quả chẳng vào đâu.
Rồi đến một lúc cha tôi từ bỏ kế hoạch đó.
Ông nói, "Con không phải con trai của ba nữa."
Tôi mới chỉ có 11 hoặc 12 tuổi, nhưng điều đó làm tôi tổn thương sâu sắc.
Nhưng kể cả thế, mức động lực học hành của tôi vẫn không thay đổi trước khi ông qua đời.
Vì vậy, khi ở Mỹ, điều đó thật là buồn cười khi mà mọi người bảo rằng tôi nên đi học trường trung học.
Tôi thậm chí còn không đi học cấp Hai.
Tôi quyết định đi, chỉ vì mọi người bảo tôi đi, không cần phải cố gắng nhiều.
Nhưng một ngày, tôi về đến nhà và mẹ nuôi tôi đã làm món cánh gà cho bữa tối.
Và trong bữa tối, tôi muốn ăn một thêm một cánh nữa, nhưng tôi nhận ra rằng sẽ không có đủ cho tất cả mọi người, nên tôi quyết định không ăn nữa.
Khi tôi nhìn xuống đĩa của tôi, tôi thấy miếng cánh gà cuối cùng mà cha nuôi đã cho tôi.
Tôi đã rất hạnh phúc.
Tôi nhìn lên ông ngồi bên cạnh tôi.
Ông chỉ nhìn lại tôi một cách trìu mến, mà không nói gì.
Đột nhiên, tôi nhớ lại người cha đẻ của mình.
Hành động nhỏ đầy tình yêu của cha nuôi tôi gợi tôi nhớ về cha đẻ mình, người luôn muốn chia cho tôi thức ăn của mình khi ông đói và ngay cả khi ông đang chết vì đói.
Tôi cảm thấy rất bức bối rằng tôi có rất nhiều thức ăn ở Mỹ, mà cha tôi lại đã chết vì đói.
Mong muốn duy nhất của tôi đêm đó là nấu ăn một bữa ăn cho ông và đêm đó tôi cũng suy nghĩ về những việc khác tôi có thể làm để làm ông tự hào.
Và câu trả lời của tôi là tự hứa với bản thân mình rằng tôi sẽ học tập chăm chỉ và nhận được nền giáo dục tốt nhất ở Mỹ để tôn vinh sự hy sinh của ông.
Tôi đã học rất nghiêm túc, và lần đầu tiên trong đời tôi, Tôi nhận được một giải thưởng học tập xuất sắc, và được vào danh sách tuyên dương từ học kỳ đầu tiên ở trường trung học.
(Vỗ tay) Miếng cánh gà đó đã thay đổi cuộc đời của tôi.
(Tiếng cười) Hy vọng là một điều của cá nhân. Hy vọng là một thứ mà không ai có thể cho bạn được.
Bạn phải chọn lựa để tin vào hy vọng.
Bạn phải làm cho nó trở thành của mình.
Ở Bắc Triều tiên, tôi đã thực hiện điều đó.
Hy vọng đã mang tôi đến nước Mỹ.
Nhưng ở Mỹ, tôi đã không biết phải làm gì, khi tôi có được sự tự do bất ngờ này.
Cha nuôi tại bữa ăn tối đó đã cho tôi một hướng đi, và ông đã thúc đẩy tôi và cho tôi một mục đích để sống ở Mỹ.
Tôi đã không tự đến được đây một mình.
Tôi có hy vọng, nhưng chỉ hy vọng thôi thì chưa đủ.
Nhiều người đã giúp tôi trên đường đi để đến được đây.
Những người dân Bắc Triều tiên đang chiến đấu đầy vất vả để sống sót.
Họ phải ép buộc bản thân mình để tồn tại, có hy vọng để tồn tại, nhưng họ không thể nào vượt qua được mà không có sự giúp đỡ.
Đây là lời nhắn nhủ của tôi dành cho các bạn.
Hy vọng cho chính bản thân mình, nhưng hãy cùng giúp đỡ lẫn nhau.
Cuộc sống có thể trở nên khó khăn cho tất cả mọi người, bất kể bạn sống ở đâu.
Cha nuôi của tôi không có ý định thay đổi cuộc đời tôi.
Cũng bằng cách đó, bạn cũng có thể thay đổi cuộc đời của một ai đó với chỉ những hành động nhỏ nhất của tình yêu thương.
Một miếng bánh mì có thể thỏa mãn cơn đói của bạn, và hy vọng sẽ mang lại cho bạn bánh mì để giữ cho bạn sống sót.
Nhưng tôi tin tưởng rằng hành động đầy yêu thương của bạn cũng có thể cứu cuộc đời của một Joseph và thay đổi hàng nghìn Josephs khác, những người vẫn đang hy vọng để tồn tại.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay) Adrian Hong: Joseph, cảm ơn bạn đã chia sẻ một câu chuyện rất cá nhân và đặc biệt với chúng tôi.
Tôi biết bạn vẫn chưa gặp lại chị gái của mình trong vòng, bạn đã nói: gần như một thập kỷ, và trong cơ hội ít ỏi rằng chị ấy có thể có thể xem đoạn phim này, chúng tôi muốn cho bạn một cơ hội để gửi một tin nhắn cho chị ấy.
Joseph Kim: Bằng tiếng Hàn?
AH: Bạn có thể nói bằng tiếng Anh, sau đó là tiếng Hàn nữa.
(Tiếng cười) JK: OK, tôi sẽ không làm cho nó dài dòng trong tiếng Hàn Quốc bởi vì tôi không nghĩ rằng tôi có thể nói hết câu mà không bật khóc.
Chị, thế mà đã 10 năm rồi mà em không được nhìn thấy chị.
Em chỉ muốn nói rằng em nhớ chị, và em yêu chị, xin hãy trở lại với em và hãy sống sót.
Và em - ôi trời,
Em vẫn chưa từ bỏ hy vọng được gặp lại chị.
Em sẽ sống một cuộc sống thật hạnh phúc và học hành chăm chỉ cho đến khi em gặp lại chị, và em hứa sẽ không khóc nữa.
(Tiếng cười) Vâng, em chỉ mong muốn được nhìn thấy chị, và nếu chị không thể tìm được em, em cũng sẽ đi tìm chị, và em hy vọng sẽ tìm được chị một ngày nào đó.
Và tôi xin phép gửi một tin nhắn nhỏ cho mẹ tôi?
AH: Được chứ, xin mời bạn.
JK: Con đã không có nhiều thời gian với mẹ, nhưng con biết rằng mẹ vẫn yêu con, và có lẽ vẫn còn cầu nguyện cho con và nghĩ đến con.
Con chỉ muốn nói cảm ơn mẹ đã cho phép con trong thế giới này.
Cảm ơn mẹ.
(Vỗ tay)
(Tiếng muỗi kêu vo ve) Greg Gage: Chúng ta đều đã nghe tiếng kêu khó chịu của con muỗi, và chúng ta sẽ làm mọi cách để khiến chúng bay đi.
Trong khi tiếng kêu này khiến ta nổi cáu, có lẽ nó là một bản nhạc với loài muỗi.
Hệ thần kinh của loài muỗi có số tế bào thần kinh thính giác
gần bằng với con người. Nhưng tại sao chúng lại cần nhiều tế bào trong một cơ thể nhỏ bé, và tại sao chúng lại nhạy cảm với âm thanh như thế?
Câu trả lời là: Tình yêu.
(DIY Neuroscience) (Âm nhạc) Là con người, chúng ta thường làm nhiều cách để thu hút đối phương.
Vài điều có chủ ý. Chúng ta trang điểm và làm cho mình có mùi thơm.
Và có một số lại vô tình.
Bạn có thể vô tình hướng cơ thể hoặc thậm chí ngồi gần người bạn thích.
Đây là những hành động tán tỉnh, và rất nhiều loài động vật có nó.
Và muỗi cũng không ngoại lệ.
Vì vậy Haley đã dành mùa hè của cô ấy để nghe tiếng muỗi kêu, và thứ cô ấy khám phá được có thể làm bạn ngạc nhiên.
Chúng tôi muốn nghiên cứu cách mà muỗi tạo ra được tiếng kêu của chúng.
Làm sao ta có thể đo được tần số đập cánh của chúng, Haley?
Haley Smith: Chúng ta cần phải buộc chúng lại.
Đầu tiên, ta cần gây mất cảm giác, cho chúng vào tủ lạnh hoặc khay đá.
Và sau đó tôi cho chúng sang cái đĩa đá này, chỉ là để khiến chúng bị tê liệt hơn.
Sau đó, tôi lấy một cái ghim côn trùng, và việc tôi cần làm là cho một tí xíu keo siêu dính lên cái ghim này.
Tôi muốn chắc rằng tôi dán đúng ở ngực bên trên cánh của nó để khi nó bị treo lên, cánh của nó vẫn có thể di chuyển tự do được
Và chúng ta đã có một con.
Nó thật sự rất khó để bắt được con đực trong tự nhiên bởi vì muỗi cái chính là loài duy nhất bị thu hút bởi con người.
Chúng sống bằng máu người.
Và giờ, chúng ta có thể thử thu âm chúng rồi.
Đây là giá đỡ mà tôi dùng để giữ chúng.
Tôi thích đặt chúng ngay bên trên micrô để tôi có thể thu âm tiếng kêu của muỗi mà bạn nghe.
Âm thanh đó được phát ra bởi độ nhanh chậm mà cánh của nó đập.
Đây là con đực.
Con đực có bộ râu rất rậm rạp, và chúng trông khá là lông lá.
Và chúng cũng nhỏ hơn nhiều.
(Tiếng muỗi kêu, giọng cao) GG: Hiện tại là nó đang bay ở tầm 600 Hz.
Chúng ta có thể thử một con muỗi cái không?
HS: Chắc chắn rồi, nó đây rồi.
(Tiếng muỗi kêu, giọng thấp hơn) GG: Ôi chao!
HS: Tần số của nó thấp hơn rất nhiều so với con đực.
GG: Đúng vậy, âm thanh của nó khác hẳn.
(Tiếng muỗi đực, thanh) (Tiếng muỗi cái, trầm) GG: Vậy thì lí do là vì chúng là hai con muỗi khác nhau, hay vì chúng là con đực và cái?
HS: Bởi vì chúng là con đực và con cái.
GG: Được rồi, hãy kiểm lại xem nào.
Bạn có thể mang một con cái khác để xem nó có kêu giống con muỗi A hay B không?
HS: Ừ.
(Tiếng muỗi kêu, giọng trầm) Một lần nữa, nó lại thấp hơn nhiều so với con đực.
GG: Ừ, nó kêu...khác.
(Tiếng muỗi cái kêu, giọng trầm) Ừ, nó ở ngay đúng 400.
HS: Đúng là vậy. GG: Thật là kì lạ.
HS: Những con muỗi cái thường có chất giọng trầm hơn.
Chúng thường ở tầm 400 Hz. HS: Và tất cả con cái cũng ở tầm đó.
Chúng lớn hơn nhiều so với các con đực. vì vậy nên chúng không cần phải đập cánh nhanh để bay lượn tự do.
GG: Vậy là chúng có cánh to hơn, nên chúng đập chậm hơn.
Và bạn có nhận thấy rằng tất cả con cái đều có tần số giống nhau, đại khái vậy?
Và con đực cũng giống như vậy.
Nó khá là thú vị. Vậy chắc là nó có ý nghĩa gì đó.
Nào, hãy xem chuyện gì xảy ra khi ta cho con cái và con đực gặp nhau.
(Tiếng muỗi kêu vo ve; giọng thay đổi) HS: Khi tôi cho chúng vào cùng một phạm vi âm thanh Tôi nhận thấy rằng chúng thay đổi thanh điệu đôi chút.
Nó hơi khó nhận thấy, gần như vậy.
(Tiếng muỗi kêu) Và khi tôi đặt lại quang phổ của tôi để xem sự tương tác của chúng, chúng gặp nhau ở cùng thanh giọng.
GG: Được rồi, tạm ngưng.
Con cái và con đực đang hát một bản song ca, có nghĩa là chúng điều chỉnh cánh của chúng để có thể phát ra cùng âm giọng.
Bạn có con đực hát giọng Si trưởng (G), và bạn có con cái hát giọng Rê trưởng (D), và khi chúng gặp nhau, bạn nói rằng chúng thay đổi tần số của đôi cánh vì vậy mà chúng đến với nhau?
HS: Đúng, chính xác là như vậy. GG: Chúng như hát một bản song ca.
(Muỗi dần điều chỉnh cho cùng thanh điệu) HS: Chúng đang giao tiếp để cho nhau biết rằng chúng cơ bản đã tìm được một bạn tình tiềm năng.
GG: Vậy có nghĩa là, con cái có khuynh hướng chọn con đực song ca hợp với nó nhất.
Và nghiên cứu chỉ ra rằng nếu như nó đã có bầu, nó cũng chẳng lo ngại.
Vậy nếu như ta có thể hiểu được hành động giao phối của muỗi, có lẽ chúng ta có thể phá vỡ nó trong tự nhiên và ngăn chặn các bệnh như sốt rét.
Nhưng bây giờ, lần sau khi bạn nghe tiếng con muỗi kêu vo ve, hãy ngừng lại và nhớ rằng có thể nó đang yêu và có thể nó đang hát lên bài ca của nó tìm kiếm người bạn đời hoàn hảo của nó.
(Tiếng muỗi kêu) (Tiếng vỗ)
Viết tiểu sử là một điều khá kỳ lạ.
Nó là một cuộc hành trình vào miền xa lạ trong cuộc sống của người khác, một cuộc hành trình, một cuộc thám hiểm có thể đưa bạn đến những nơi mà bạn chưa bao giờ mơ đến và vẫn còn chưa thể tin rằng bạn đã đến đó, đặc biệt là khi, giống như tôi, bạn là một Người Do Thái theo thuyết bất khả tri và cuộc đời bạn đang khám phá chính là cuộc đời Muhammad (nhà tiên tri của đạo Hồi)
Ví dụ như năm năm trước đây, Tôi thấy mình thức dậy mỗi buổi sáng tại Seattle mờ sương Và ý thức về một câu hỏi bất khả: Điều gì đã thực sự xảy ra trong một đêm sa mạc, một nửa thế giới và gần một nửa phần lịch sử đã qua?
Những gì đã xảy ra là, vào một đêm năm 610 Khi Muhammad nhận được sự mặc khải đầu tiên về kinh Koran trên một ngọn núi ngay bên ngoài thánh địa Mecca?
Đây là những khoảnh khắc thần bí cốt lõi của Hồi giáo, và như vậy, tất nhiên, nó bất chấp phân tích thực nghiệm.
Tuy nhiên câu hỏi đó vẫn không buông tha tôi.
Tôi đã hoàn toàn nhận thức được rằng đối người nào đó già cỗi như tôi thì yêu cầu nó có thể được nhìn thấy như sự cả gan thuần khiết
(Tiếng cười) Và tôi tự nhận là mình có tội, bởi vì tất cả cuộc thám hiểm, thể chất hoặc trí tuệ, không thể tránh khỏi bị coi là hành động xâm phạm vượt qua ranh giới.
Tuy vậy, một số lằn ranh lớn hơn những ranh giới khác.
Vì vậy một con người gặp gỡ với vị thần thánh, như người Hồi giáo tin rằng Muhammad đã làm, với những người theo chủ nghĩa duy lí, đây không phải là một chuyện thực nhưng là hư cấu huyễn hoặc và như tất cả chúng ta, tôi thích bản thân là một người duy lí
Đó có thể là lý do tại sao khi tôi xem xét các bài tường thuật có từ buổi đầu về đêm đó Điều khiến tôi sửng sốt hơn những gì đã xảy ra là cái đã không xảy ra
Muhammad không hiện ra bằng cách bay lơ lửng xuống từ trên núi như thể đang bướcc đi trên không trung.
Ông đã không chạy xuống reo hò: "Hallelujah!"
và "Chúa ban phước lành!"
Ông đã không tỏa ánh sáng và niềm vui.
Không có dàn đồng ca các thiên thần không âm nhạc trong không trung, không có niềm hân hoan, không có sự vui mừng không có tinh vân vàng chói quanh ông không có dấu hiệu của sự tấn phong vai trò tuyệt đối như là sứ giả của Chúa.
Nghĩa là ông không làm bất cứ điều gì để khiến việc hờn trách dễ dàng hơn để đặt toàn bộ câu chuyện như là một truyện ngụ ngôn đựơc sùng bái
Khá là trái ngược.
Trong lời tường thuật của chính mình ông đã bị thuyết phục ngay lúc đầu rằng những gì đã xảy ra không thể là thật.
Tốt nhất, ông nghĩ, nó phải là một sự ảo giác-- Có lẽ là sự đánh lừa của thị giác hay thính giác hoặc tâm trí ông đang chống lại chính ông
Tệ nhất, thì là sự chiếm hữu thể xác-- rằng ông đã bị chiếm hữu bởi một ác thần, một linh hồn đang tìm cách đánh lừa ông, thậm chí để đánh bật sự sống ra khỏi con người ông.
Thực tế, ông chắc rằng mình chỉ có thể là người bị chiếm thân xác bị chiếm hữu bởi một vị thần, để khi mà ông thấy mình vẫn còn sống điều đầu tiên thôi thúc ông đó là tự mình hoàn thành công cuộc đó nhảy ra khỏi vách đá cao nhất và thoát khỏi sự khiếp sợ mà ông vừa trải nghiệm tìm kiếm sự kết thúc cho mọi thứ vừa xảy ra.
Vậy người đàn ông đã bỏ chạy xuống núi đêm đó run rẩy không phải là do vui sướng mà do căn nguyên sợ hãi, đờ dẫn.
Ông đã bị choáng ngợp không phải bởi sự thuyết phục, mà là nỗi nghi ngờ.
Và sự hoảng loạn mất phương hướng đó, cái mà tách biệt mọi thứ quen thuộc, mà làm thoái chí sự nhận thức về điều gì đó ngoài tầm hiểu biết của con người, chỉ có thể đựơc gọi là sự kính phục kinh sợ
Điều này có thể là điều gì đó khó nắm bắt hiện nay chúng ta sử dụng từ "tuyệt vời" để mô tả một ứng dụng mới hoặc một đoạn phim có tính lan tràn rộng rãi nhanh chóng
Ngoại trừ là khi có một trận động đất lớn, chẳng hạn chúng ta được bảo vệ khỏi sự kinh hoàng thực sự
Chúng ta đóng cửa và gập người xuống tin rằng chúng ta đang trong tầm kiểm soát, hoặc, ít nhất, hy vọng để kiểm soát.
Chúng ta cố gắng phớt lờ sự thật là Chúng ta không phải luôn có được sự kiểm soát và rằng không phải mọi thứ đều có thể giải thích được.
Tuy nhiên, cho dù bạn là một người duy lí hay một người theo thuyết thần bí, cho dù bạn nghĩ rằng những gì Muhammad nghe được đêm đó là từ bản thân ông hay từ bên ngoài, điều rõ ràng đó là ông thực sự đã trải nghiệm chúng, và rằng ông đã làm như vậy với một sức mạnh mà có thể làm đảo lộn những cảm nhận của chính mình với thế giới của ông và mặt khác, biến đổi người đàn ông khiêm tốn này thành một người biện hộ triệt để cho công bằng xã hội và kinh tế.
Sợ hãi là phản ứng đúng mực, Phản ứng duy nhất của con người.
Quá con người đối với một số người, giống như nhà thần học Hồi giáo bảo thủ kiên định rằng sự tường thuật của Muhammad về việc tự tử của mình thậm chí không nên được đề cập đến, mặc cho sự thật là nó được viết trong những cuốn tiểu sử về Đạo Hồi từ rất sớm
Họ nhấn mạnh rằng ông không bao giờ nghi ngờ thậm chí là một lần, chứ đừng nói đến bị tuyệt vọng
Đòi hỏi sự hoàn hảo, họ từ chối khoan dung cho những gì không hoàn hảo của con người.
Tuy nhiên, nói một cách chính xác, sự không hoàn hảo của sự ngờ vực là gì?
Khi tôi đọc những bài tường thuật có từ buổi đầu, tôi nhận ra chính xác là mối ngờ vực của Muhammad đã khiến ông trở nên rõ ràng hơn với tôi cho phép tôi thấy được toàn bộ con người ông, hòa ông vào tính nguyên vẹn của thực tại
Tôi nghĩ về nó càng nhiều thì nó càng trở nên có lí rằng ông đã ngờ vực bởi vì nghi ngờ là điều cần thiết cho Đức tin.
Nếu điều này được xem như là một ý tưởng gây sửng sốt ngay từ đầu, xem xét mối ngờ vực đó, như Graham Greene, một lần, đã cho rằng ngờ vực là trung tâm của vấn đề
Hủy bỏ tất cả các mối nghi ngờ thì những gì còn lại không còn là Đức tin, nhưng là sự tin chắc vô tâm tuyệt đối.
Bạn chắc chắn rằng mình sở hữu Chân lý-- chắc chắn là nó được bộc lộ qua chữ C ghi hoa đầy ngụ ý-- Và điều này chắc chắn nhanh chóng rơi vào chủ nghĩa giáo điều và tính công bình riêng, qua những điều đó tôi muốn nói rằng chúng mang tính luận chứng, niềm tự hào đầy cao ngạo khi khiến bản thân lúc nào cũng chuẩn mực, nói ngắn gọn, sự kiêu ngạo của trào lưu chính thống
Nó hẳn là một trong trong nhiều sự trớ trêu của lịch sử một từ phụ được những người đạo Hồi theo trào lưu chính thống ưa dùng giống như từ đã từng được sử dụng bởi những người Cơ Đốc Giáo theo trào lưu chính thống được biết đến như quân thập tự chinh: "Không theo đạo", dịch từ tiếng Latin là "không có đức tin"
Trớ trêu gấp đôi, trong trường hợp này, là vì tính tuyệt đối của chúng Những từ này trái nghĩa với đức tin.
Thực chất, họ là những người không theo đạo
Giống như những người theo trào lưu chính thống trong mọi tầng lớp tôn giáo họ không có câu hỏi, chỉ có các câu trả lời.
Họ tìm thấy liều thuốc giải hoàn hảo cho suy nghĩ và nơi nương náu lí tưởng của những đòi hỏi khắc nghiệt nhằm có được đức tin thật sự
Họ không cần xoay xở khổ sở vì nó như Jacob đấu lộn suốt đêm với thiên sứ hoặc như Chúa Giêsu 40 ngày đêm trong hoang mạc hoặc như Muhammad, không chỉ trong đêm đó trên núi, nhưng trong suốt những năm sống cuộc đời tiên tri của mình với kinh Koran không ngừng thúc giục ông đừng tuyệt vọng, và lên án những kẻ to giọng tuyên bố rằng họ biết bất cả những gì cần biết và rằng chính họ và chỉ họ là chuẩn mực.
Tuy nhiên, phần lớn còn lại chúng ta vẫn quá yên ắng, đã nhượng bộ vũ đài công cộng này lại cho phần thiểu số cực đoan quá khích
Chúng ta đã cho phép Đạo Do Thái được công nhận bởi những người định cư bạo lực thuộc phái messia ở Bờ Tây Cơ Đốc Giáo dẫn dắt bởi những người đạo đức giả ghê sợ đồng tính và những ngừơi ghét đàn bà mù quáng, Đạo Hồi được đại diện bởi những ké đánh bom tự sát
Chúng ta cho phép bản thân bị che mù khỏi sự thật là dù cho họ tự nhận mình là người Cơ Đốc Giáo Người Do Thái hoặc người Hồi giáo, quân dân cực đoan không phải là bất cứ thành phần nào kể trên
Họ sùng bái những huynh đệ chung huyết thống ngập chìm trong máu của những ngừơi khác
Đây không phải là Đức tin.
Nó là sự cuồng tín, chúng ta nên rõ ràng giữa hai điều này
Chúng ta phải nhận biết rằng đức tin thực sự không phải là những câu trả lời dễ dàng.
Nó khó khăn và khó đổi dời.
Liên quan đến sự nỗ lực đấu tranh liên tục một câu hỏi tiếp diễn về việc chúng ta nghĩ mình biết gì, một cuộc vật lộn với những vấn đề và ý tưởng.
Nó song hành cùng sự ngờ vực, trong những cuộc đối thoại không ngừng, và đôi khi trong sự thách thức có ý thức
Và sự thách thức có ý thức này là tại sao, tôi, một người bất khả tri vẫn có thể có Đức tin.
Tôi có niềm tin, chẳng hạn, rằng hòa bình ở Trung Đông là có khả thi, mặc cho hàng loạt những chứng cứ tích luỹ cho điều ngược lại.
Tôi không bị thuyết phục bởi điều này.
Khó có thể nói rằng tôi tin vào nó.
Mà chỉ có thể có niềm tin vào nó, cam kết bản thân mình, với ý tưởng về nó, Và làm điều này một cách chính xác vì sự cám dỗ trong tôi muốn giơ tay đầu hàng và từ nhiệm rút lui vào thinh lặng.
Bởi vì tuyệt vọng mang tính tự lấp chiếm.
Nếu chúng ta cho điều gì đó là không thể, chúng ta hành động theo hướng chúng ta muốn chúng ra như thế
Và tôi, nhất quyết, từ chối sống theo kiểu đó
Thực tế, hầu hết chúng ta làm vậy, dù chúng ta có là người vô thần hay hữu thần hay ở bất kì điểm nào, chính giữa hay ngoài tầm đó, Điều sai khiến chúng ta là, mặc cho những ngờ vực thậm chí vì những ngờ vực, chúng ta từ chối sự hư vô của tuyệt vọng
Chúng ta kiên quyết giữ đức tin trong tương lai và trong mỗi ngừơi.
Cứ cho đây là sự khờ dại nếu muốn
Cứ cho nó là sự duy tâm không tưởng nếu bạn phải làm vậy
Nhưng một điều chắc chắn: Hãy cho đó là tính người
Liệu Muhammad đã có thể thay đổi hoàn toàn lời lẽ của mình mà không có Đức tin như vậy, mà không có từ chối để nhượng bộ cho sự cao ngạo của sự tin chắc mê muội
Tôi nghĩ rằng không.
Sau khi đồng hành cùng ông với tư cách là nhà văn trong 5 năm qua, Tôi không thấy con người nào trong ông ngoài con người mang toàn là thịnh nộ về những quân nhân theo trào lưu chính thống tự nhận là mình nói và hành động trên danh nghĩa của ông tại vùng Trung Đông và những nơi khác ngày nay.
Ông có lẽ sẽ bị kinh khiếp trước sự đàn áp mà một nửa dân số đang phải chịu vì giới tính của họ
Ông có lẽ sẽ nhói lòng bởi sự chia rẽ đầy cay đắng của chủ nghĩa bè phái
Có lẽ ông sẽ vạch trần chủ nghĩa khủng bố đúng như bản chất của nó nó không chỉ là tội ác mà còn là trò nhại bẩn thỉu về tất cả những gì ông đã tin và đấu tranh.
Ông sẽ nói những gì có trong kinh Koran: Bất kì người nào tước đi một mạng sống thì cũng tước đoạt cuộc sống của toàn nhân loại
Bất cứ ai cứu một mạng sống, thì cũng cứu sống toàn nhân loại
Và có lẽ ông sẽ dốc toàn tâm toàn sức cho tiến trình tạo lập hoà bình đầy cam go và gai góc
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn bạn. (Vỗ tay)
Ở phía tây bắc nước Mỹ ngay phía trên gần biên giới Canada, có một thị trấn nhỏ có tên là Libby, Montana và thị trấn được bao quanh bởi những cây thông và hồ nước đúng là một cuộc sống hoang dã thú vị với những cây cao chọc trời khổng lồ.
Và có một thị trấn nhỏ có tên là Libby nơi mà tôi đã tới thăm, nơi tạo cảm giác cô đơn, một nơi hơi hẻo lánh.
Và ở Libby, Montana, có một người phụ nữ hơi khác thường tên là Gayla Benefield.
Cô ấy luôn cảm thấy mình là một kẻ ngoài cuộc, khó thể hoà nhập, mặc dù cô hầu như sống ở đây suốt cả cuộc đời, một người phụ nữ gốc Nga
Cô ấy nói với tôi rằng khi cô ấy đi học, cô ấy là cô gái duy nhất chọn nghề vẽ kỹ thuật.
Về sau, công việc buộc cô ấy đi từ nhà này sang nhà kia, tìm hiểu những vấn đề về chỉ số ga, điện.
Và giữa một ngày cô ấy đang làm việc, một điều đặc biệt làm cô ấy chú ý, đó là vào ban ngày mà cô ấy gặp nhiều người đang ở nhà, họ ở độ tuổi trung niên, ở cuối độ tuổi trung niên, và nhiều trong số họ trông như là đang phải dùng bình thở oxy.
Cô ấy lấy làm lạ.
Một vài năm sau đó, cha cô ấy chết ở tuổi 59, chỉ năm ngày trước khi đến ngày nhận được trợ cấp lương hưu.
Ông ấy đã từng là một thợ mỏ.
Cố ấy đã nghĩ cha mình bị kiệt sức vì công việc.
Nhưng sau đó vài năm, mẹ cô ấy chết, và điều này cũng có vẻ kì lạ, bởi vì mẹ cô ấy xuất phát từ một dòng họ gồm toàn những người dường như có thể sống mãi mãi.
Thật vậy, cậu của Gayla vẫn còn sống đến tận ngày nay và đang theo học nhảy điệu van.
Thật vô lý khi mẹ của Gayla phải chết trẻ như vậy.
Đó là điều không bình thường, và cô ấy không ngừng tìm cách giải thích những điều bất thường này.
Và khi tiến hành nó, có những ý nghĩ khác xuất hiện lại trong đầu cô.
Ví dụ như cô ấy nhớ ra khi mẹ cô ấy bị gãy chân và đến bệnh viện, bà đã được cho chụp x-quang rất nhiều, và hai trong số những lần chụp đó là chụp x-quang chân, điều này là có thể hiểu được, nhưng sáu trong số đó là chụp x-quang ngực, điều này thì thật khó hiểu.
Cô ấy đã tìm cách lý giải và lý giải từng mảnh ghép của cuộc đời mình và của cha mẹ cô, cố gắng hiểu những gì cô ấy đã nhìn thấy
Có ấy nghĩ đến thị trấn của mình.
Trong thị trấn có một cái mỏ chất khoáng ở đó.
Chất khoáng được dùng để làm cho đất màu mỡ, làm cho cây trồng phát triển nhanh hơn và tốt hơn.
Chất khoáng dùng để phủ lên gác xép, một lượng lớn chất khoáng được đặt ngay dưới mái nhà để giữ cho nhà ấm áp trong suốt mùa đông dài ở Montana.
Chất khoáng còn có ở sân chơi thể thao.
Nó có ở sân đá banh.
Nó có ở sân trượt patanh.
Điều mà cô ấy chưa biết được cho đến khi bắt đầu xem xét vấn đề này đó là chất khoáng là một dạng rất độc của ami-ăng
Khi cô ấy giải thích được câu hỏi hóc búa đó, cô ấy bắt đầu nói với bất cứ ai có thể về chuyện gì đã xảy ra, chuyện gì đã xảy đến với cha mẹ cô ấy và với những người cô ấy đã từng thấy phải dùng bình thở ô-xy tại nhà vào giữa trưa.
Nhưng cô ấy thật kinh ngạc.
Cô ấy nghĩ khi mọi người biết, họ sẽ muốn làm một điều gì đó, nhưng thật ra thì không ai muốn biết cả.
Thật vậy, cô trở thành người gây phiền toái khi cứ kể đi kể lại câu chuyện này với hàng xóm, bạn bè và những người trong cộng đồng của mình, rằng nếu họ hợp sức lại và họ sẽ có được một tấm bảng, , điều mà họ sẽ rất đỗi tự hào trưng ra trên chiếc xe hơi của mình, và nói "Vâng, tôi sống ở Libby, Montana, và không, tôi không bịnhiễm ami-ăng."
Nhưng Gayla không dừng lại ở đó. Cô ấy tiếp tục nghiên cứu.
Sự xuất hiện của Internet thật sự đã giúp cô.
Có ấy đã nói với bất cứ ai có thể.
Cô ấy tranh luận, tranh luận và cuối cùng cô ấy hết sức may mắn khi có một nhà nghiên cứu đến thị trấn để tìm hiểu về lịch sử các khu mỏ trong khu vực, và cô ấy nói với ông ta câu chuyện của cô ấy, và lúc đầu, tất nhiên rồi, như tất cả những người khác, ông ta không tin cô. nhưng ông ấy quay về Seatle và tiến hành nghiên cứu của mình ông nhận ra rằng cô đã đúng.
Thế là giờ đây cô ấy đã có 1 đồng minh.
Tuy nhiên, mọi người vẫ tiếp tục không muốn biết về điều này.
Họ nói những điều đại loại như, "Được rồi, nếu điều này thật sự nguy hiểm, lẽ ra phải có ai đó nói với chúng ta chứ."
"Nếu điều này thật sự là lý do mọi người ở đây đang chết dần, các bác sĩ phải nói cho chúng ta biết chứ."
Một số người vốn đã quen với những công việc nặng nhọc lại bảo rằng, "Tôi không muốn là nạn nhân.
Tôi không thể là nạn nhân, và thật ra, ngành nghề nào cũng có những tai nạn rủi ro của nó."
Nhưng Gayla vẫn kiên trì tiếp tục, và cuối cùng cô ấy đã thành công khi mời được một cơ quan liên bang đến thị trấn và xét nghiệm những người dân ở đây -- 15.000 người -- và họ phát hiện ra rằng tỷ lệ tử vong của thị trấn này cao hơn 80 lần so với những nơi khác của nước Mỹ.
Đó là vào năm 2002, và thậm chí vào thời điểm đó, không một ai giơ tay lên để nói rằng, "Gayla, hãy nhìn vào sân chơi mà con cháu của cô đang vui chơi
nó được lót bằng khoáng chất."
Điều này không phải không được biết.
Đó là sự cố tình nhắm mắt làm ngơ.
Theo pháp luật, "cố tình không biết" là một khái niệm có nghĩa là, nếu có một thông tin nào mà bạn có thể biết và nên biết nhưng bạn thu xếp một phần nào đó để không biết đế đến nó, luật pháp cho đó là bạn đã "cố tình không biết".
Bạn đã tự chọn để không biết.
Ngày nay, có rất nhiều trường hợp "cố tình không biết".
Bạn có thể "cố tình không biết" trong ngân hàng, khi hàng ngàn người bán tài sản thế chấp cho nhưng người không thể mua được chúng.
Bạn có thể thấy chúng trong ngân hàng khi tỷ suất lãi bị thao túng và mọi người xung quanh biết chuyện gì đang xảy ra, nhưng mọi người cố tình không nhận ra nó.
Bạn có thể thấy "cố tình không biết" trong nhà thờ Thiên Chúa giáo, nơi mà hàng thập kỷ những trẻ em bị lạm dụng bị bỏ lơ.
Bạn có thể thấy "cố tình không biết" trong cuộc chuẩn bị cho chiến tranh Iraq.
"Cố tình không biết" tồn tại trong những thước đo tầm cỡ như thế này, và nó cũng hiện hữu với quy mô nhỏ, trong gia đình, trong nhà và trong cộng đồng con người và đặc biệt là trong cùng một tổ chức, cùng một cơ quan.
Các công ty có đã tìm hiểu về "cố tình không biết" có thể đặt ra những câu hỏi như thế này, "Có vấn đề nào trong công việc mà mọi người sợ nói ra không?"
Và khi những viện khoa học-hàn lâm tiến hành những nghiên cứu như thế này trong các tổ chức kinh doanh ở Mỹ, họ tìm ra là có đến 85% người trả lới "Có".
85% người biết có vấn đề, nhưng họ không nói gì cả.
Và khi tôi làm nghiên cứu giống vậy ở châu Âu, hỏi mọi người cùng câu hỏi đó, tôi cùng tìm được cùng một kết quả.
85%. Có quá nhiều sự im lặng.
Có quá nhiều sự làm ngơ.
Và thật là thú vị khi tôi đến những công ty ở Thuỵ Sĩ họ nói với tôi, "Đây là vấn đề chỉ có ở Thuỵ Sĩ."
Và khi tôi đến Đức, họ nói "Ồ vâng, đây là căn bệnh của Đức."
Và khi tôi đến Anh, họ nói, "Ồ vâng, người Anh thật tệ trong chuyện này."
Và sự thật thì đây là vấn đề của loài người.
Tất cả chúng ra, trong một vài hoàn cảnh nào đó, cố tình nhắm mắt làm ngơ.
Nghiên cứu đã chỉ cho thấy rằng khi người nào đó "cố tình không biết" vì sợ. Họ sợ bị trả đũa.
Và vài người nhắm mắt làm ngơ vì họ nghĩ, chà, thấy một điều gì đó thật ra là vô nghĩa.
Sẽ chẳng có gì thay đổi cả.
Nếu chúng ta chống đối, nếu chúng ta chống đối lại chiến tranh Iraq, sẽ chẳng có gì thay đổi cả, vì vậy tại sao lại phải quan tâm đến nó?
Tốt hơn là không thấy gì cả.
Và cái câu lập đi lập lại mà tôi đã nghe suốt từ mọi người đó là, " Ừ thì như bạn biết đó, những người nhìn thấy, họ là những người tiết lộ thông tin nội bộ, và tất cả chúng ta đều biết chuyện gì sẽ xảy đến với họ."
Do đó có một huyền thoại thâm thuý xung quanh những người tiết lộ thông tin nội bộ trước hết, họ là những người điên rồ.
Nhưng những gì tôi tìm thấy khi đi vòng quanh thế giới ,nói chuyện với những người tiết lộ thông tin nội bộ đó là, họ là những người rất trung thành và vô cùng thận trọng.
Họ rất tận tuỵ với những cơ quan nơi họ đang làm việc, và lý do khiến họ phải nói ra, lý do khiến họ khăng khăng phải nhìn thấy, là bởi vì họ quá quan tâm đến cơ quan của mình và muốn giữ cho cơ quan mình lành mạnh.
Và một điều khác mà mọi người thường nói về những người hay tiết lộ thông tin nội bộ là "Không có giá trị gì, bởi vì bạn thấy những gì xảy đến với họ.
Họ bị trù dập.
Không ai muốn trải qua những điều như vậy."
Thế nhưng, khi tôi nói chuyện với những người hay tiết lộ thông tin nội bộ, Cách diễn đạt tôi nghe được từ họ là sự tự hào.
Tôi nghĩ đến Joe Darby.
Tất cả chúng ta đều nhớ những bức ảnh của Abu Ghraib đã làm kinh hoàng cả thế giới và chỉ cho thấy cái kiểu chiến tranh đang diễn ra ở Iraq.
Nhưng tôi tự hỏi ai còn nhớ đến Joe Darby, một người lính rất tốt và biết tuân lệnh người đã tìm thấy những bức ảnh này và đem nộp chúng.
Và anh ấy nói, "Bạn biết đó, tôi không phải loại người phản bội. Nhưng có cái gì đó đã đi quá giới hạn ở đây
Họ cho rằng "không biết" là niềm hạnh phúc nhất nhưng bạn không thể kiên nhẫn chịu đựng những điều như thế."
Tôi đã nói chuyện với Steve Bolsin, một bác sĩ người Anh, người đã đấu tranh trong năm năm để khiến mọi người chú ý đến một nhà phẫn thuật nguy hiểm đang giết chết các em bé.
Và tôi hỏi ông tại sao ông làm vậy, ông ấy nói, "Thật ra chính con gái tôi đã thúc giục tôi làm việc này.
Một đêm, nó chạy đến trước mặt tôi và nói, "Bố ơi, bố không thể cứ để những đứa trẻ chết như vậy được." Hoặc tôi nghĩ đến Cynthia Thomas, một người con gái và một ngươi vợ trung thành của quân đội, khi thấy bạn bè và người thân trở về từ cuộc chiến tranh Iraq, cô đã rất sốc bởi tình trạng tinh thần của họ và sự khước từ của quân đội trong việc chấp nhận và ghi ơn các trường hợp mắc hội chứng căng thẳng sau chấn thương , thế là cô ấy lập ra một quán cafe giữa khu quân sự để cung cấp cho họ một sự hỗ trợ y tế, tâm lý và pháp luật.
Và cô ấy nói với tôi, "Bạn biết không, Margaret, tôi đã từng nói rằng tôi không biết mình muốn trở thành ai khi lớn lên.
Nhưng tôi đã tìm thấy chính mình trong cái nghiệp này, và tôi sẽ không bao giờ còn là tôi trước kia nữa."
Ngày nay chúng ta được hưởng thụ rất nhiều sự tự do, sự tự do mà phải rất khó khăn để có được: sự tự do được viết và công bố mà không sợ bị kiểm duyệt, sự tự do mà trước đây chưa từng có, trong lần cuối cùng tôi đến Hungary; sự tự do được bầu cử, mà đặc biệt là phụ nữ đã phải đấu tranh quyết liệt để có được; sự tự do mà con người với những chủng tộc, văn hoá khác nhau và giới tính khác nhau được sống theo cách mà họ muốn.
Nhưng tự do sẽ không tồn tại nếu bạn không sử dụng đến nó, và đó là những gì những người tiết lộ bí mật nội bộ đã làm, và điều mà những người như Gayla Benefield đã làm đó là sử dụng sự tự do mà họ có.
Và điều mà họ đã rất sẵn sàng để làm là thừa nhận, rằng, vâng, đó sẽ là một sự tranh luận, và vâng, tôi sẽ có rất nhiều cuộc tranh luận với hàng xóm và đồng nghiệp, bạn bè của mình, nhưng tôi sẽ trở nên rất giỏi về vấn đề này.
Tôi sẽ thách đấu với những kẻ hoài nghi, bởi vì họ sẽ khiến lập luận của tôi tốt hơn và mạnh mẽ hơn.
Tôi có thể cộng tác với đối thủ của mình để trở nên giỏi hơn trong những gì mình đang làm.
Đây là những người thật sự kiên trì, kiên nhẫn một cách đáng kinh ngạc, và hoàn toàn quyết tâm để không nhắm mắt và không im lặng.
Khi tôi đến Libby, Montana, Tôi ghé thăm những phòng khám ami-ăng mà Gayla Benefield dựng nên, một nơi mà. trong những ngày đầu, những người muốn được giúp đỡ, cần sự chăm sóc y khoa đã tìm đến bởi vì họ không muốn chấp nhận rằng cô ấy đã đúng.
Tôi ngồi trong một quán ăn và nhìn những xe tải chạy qua lại trên đường cao tốc, chở đất cát ra khỏi các khu vườn và thay vào đó loại đất tươi mới và không bị ô nhiễm.
Tôi dẫn theo đứa con gái 12 tuổi đii cùng với mình, bởi vì tôi thật sự muốn nó gặp Gayla.
Và nó nói: "Tại sao? Có chuyện gì to tát vậy mẹ ?"
Tôi nói "Cô ấy không phải là ngôi sao điện ảnh, và cô ấy cũng không nổi tiếng, cô ấy không phải là một chuyên gia, và Gayla là người đầu tiên nói cô ấy không phải là nữ thánh.
Điều thật sự quan trọng về Gayla đó là cô ấy thật bình thường.
Cô ấy như con, cô ấy như mẹ.
Cô ấy có tự do và cô ấy sẵn sàng sử dụng nó.
: Xin cám ơn các bạn rất nhiều.
(tiếng khán giả vỗ tay)
Nếu nhảy vào một điểm ngẫu nhiên trong đại dương, bạn có thể sẽ bắt gặp cảnh tượng này.
Không một bóng sinh vật lớn.
Vì ta đã bắt chúng ra khỏi nước ngay cả trước khi chúng kịp sinh sản.
Hôm nay, tôi muốn đề xuất một chiến lược để cứu lấy sự sống ở đại dương, và giải pháp đó có liên hệ với Kinh tế học.
Năm 1999, một nơi nhỏ bé có tên Cabo Pulmo ở Mexico là một sa mạc dưới lòng nước.
Ngư dân quá thất vọng vì không đủ cá để câu đến mức họ làm một việc mà không một ai mong đợi.
Thay vì bỏ thêm thời gian trên biển, cố gắng bắt hết vài con cá còn lại, họ ngừng hẳn việc đánh bắt
và tạo ra một vườn quốc gia ở biển.
Một khu bảo tồn biển cấm xâm phạm.
Khi trở lại 10 năm sau, đây là những gì chúng tôi nhìn thấy.
Một nơi từng là mảnh đất cằn cỗi dưới lòng biển giờ trông như kính vạn hoa với đầy sức sống và sắc màu.
Chúng tôi thấy nó trở lại với vẻ nguyên sơ chỉ trong 10 năm,
với sự trở về của những loài săn mồi lớn, như cá mú, cá mập và cá măng.
Và những người ngư dân biết nhìn xa trông rộng đã kiếm được bộn tiền nhờ du lịch.
Nếu có thể liên kết nhu cầu kinh tế với việc bảo tồn, kì tích có thể xảy ra.
Chúng ta đã thấy những khôi phục tương tự khắp thế giới.
Tôi đã bỏ ra 20 năm nghiên cứu tác động của con người lên đại dương.
Nhưng trực tiếp nhìn thấy sự hồi sinh ở những nơi như Cabo Pulmo, đã cho tôi thêm hi vọng.
Vì thế, tôi quyết định nghỉ làm giáo sư tại trường đại học và dành cuộc đời để giải cứu những khu vực đại dương như thế này.
10 năm qua, đội ngũ của chúng tôi ở dự án National Geographic Pristine Seas đã khai thác, khảo sát và ghi lại vài nơi hoang dã nhất còn sót lại ở đại dương và làm việc với các chính phủ để bảo vệ chúng.
Tất cả những nơi này đều đã được bảo vệ, bao phủ rộng bằng một nửa Canada.
(Vỗ tay) Những nơi này là Yellowstones và Serengetis của biển khơi.
Là những nơi khi bạn nhảy xuống nước sẽ lập tức bị cá mập bao vây.
(Cười) Và điều này rất tốt, vì cá mập là dấu hiệu tốt của sức khoẻ hệ sinh thái.
Những nơi này là cỗ máy thời gian đưa chúng ta về với đại dương 1000 năm trước
và cũng cho thấy đại dương tương lai sẽ trông ra sao.
Vì đại dương có năng lực tái sinh rất ấn tượng, chúng ta đã thấy những khôi phục vĩ đại chỉ trong vài năm.
Chúng ta chỉ cần bảo vệ thêm những nơi có nguy cơ để chúng có thể, một lần nữa, trở về vẻ hoang dã đầy sức sống.
Nhưng hôm nay, chỉ 2% đại dương được bảo vệ hoàn toàn khỏi đánh bắt và những hoạt động khác.
Vẫn là chưa đủ.
Nghiên cứu chỉ ra cần phải bảo vệ ít nhất 30% đại dương không chỉ để cứu sự sống ở đó, mà còn cả chúng ta.
Vì đại dương không chỉ cho ta hơn một nửa lượng oxi để thở, thức ăn, mà còn hấp thụ phần lớn khí cacbon thải ra bầu khí quyển.
Chúng ta cần một đại dương trong lành để tồn tại.
Vậy có cách nào để tăng tốc việc bảo vệ đại dương?
Tôi nghĩ là có.
Và nó có liên quan đến vùng biển khơi
Biển khơi là gì?
Hiện nay, các quốc gia ven biển có thẩm quyền đến 200 hải lý từ bờ biển.
Mọi thứ nằm ngoài khu vực đó được gọi là biển khơi
Phần màu xanh thẫm trên bản đồ.
Không quốc gia nào chiếm hữu vùng biển khơi, không quốc gia nào chịu trách nhiệm, nhưng mọi vùng biển khơi đều bị kiểm soát, hơi giống miền Viễn Tây.
Có hai kiểu đánh bắt chính ngoài khơi.
Ở đáy biển và gần mặt biển.
Kéo lưới dưới đáy biển là hành động gây huỷ hoại nhất thế giới.
Tàu kéo lưới lớn, những chiếc thuyền đánh cá lớn nhất đại dương, có những tấm lưới lớn đến mức có thể giữ khoảng 747 chiếc phi cơ.
Những tấm lưới khổng lồ này phá huỷ mọi thứ trên đường đi -- gồm cả rặng san hô sâu mọc lên từ những gò biển, có tuổi đời hàng ngàn năm.
Và đánh cá gần mặt biển nhắm đến phần lớn các loài di cư giữa vùng khơi và vùng biển quốc gia, như cá ngừ và cá mập.
Rất nhiều những loài này bị đe doạ vì đánh bắt quá mức và quản lý yếu kém.
Vậy, ai đánh bắt ở vùng khơi?
Đến nay vẫn rất khó để biết chính xác, vì các quốc gia đều giữ kín bí mật về đánh bắt cá xa bờ.
Nhưng hiện nay, công nghệ vệ tinh cho phép ta theo dõi từng con thuyền.
Một bước đột phá.
Và đây là lần đầu tiên chúng tôi trình bày dữ liệu cho các bạn thấy.
Tôi sẽ cho các bạn thấy đường đi của hai chiếc thuyền trong thời gian một năm, sử dụng hệ thống nhận diện tự động hoá bằng vệ tinh.
Đây là tàu đánh cá dây câu dài, đánh bắt quanh bờ biển Nam châu Phi.
Sau vài tháng ở đó, con thuyền quay lại Nhật để tiếp tế, không lâu sau, nó đã đến đánh bắt quanh vùng Madagascar.
Đây là con tàu kéo lưới của Nga, có lẽ là săn cá tuyết, trong vùng biển Nga sau đó, đi dọc vùng khơi phía Bắc Đại Tây Dương.
Nhờ vào Giám sát Đánh bắt cá Toàn cầu, chúng tôi đã có thể theo dõi hơn 3600 tàu từ hơn 20 quốc gia, đánh bắt ở vùng biển khơi.
Dùng công nghệ xác định vị trí bằng vệ tinh và máy học để tự động nhận diện xem một con tàu đang căng buồm hay đánh bắt cá, những điểm trắng ở đây.
Vì thế, với một nhóm đồng nghiệp quốc tế, chúng tôi quyết định điều tra không chỉ những người đánh bắt ngoài khơi mà cả những kẻ kiếm lợi từ đó.
Đồng nghiệp của tôi, Juan Mayorga, ở Đại học California tại Santa Barbara, đã vẽ vài bản đồ chi tiết về số liệu đánh bắt, lượng thời gian và nhiên liệu dành cho việc đánh bắt trên mỗi điểm trong đại dương.
Chúng tôi lập bản đồ cho mọi quốc gia.
Chỉ riêng Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Tây Ban Nha đã chiếm gần 80% hoạt động đánh bắt ngoài khơi.
Khi kết hợp các nước này với nhau, đây là kết quả.
Vì biết danh tính của mọi chiếc thuyền trong bộ dữ liệu, chúng tôi biết kích cỡ, tải trọng, sức mạnh động cơ của chúng, và có bao nhiêu ngư dân trên tàu.
Với thông tin này, chúng tôi có thể tính chi phí nhiên liệu, nhân công,...
Vì thế, lần đầu tiên, chúng tôi có thể ghi lại chi phí đánh bắt ở vùng khơi.
Màu đỏ càng đậm, chi phí càng cao.
Nhờ các đồng nghiệp ở Đại học British Columbia, chúng tôi biết được mọi quốc gia đang thực sự đánh bắt tới mức nào.
và biết cả giá cá khi được vận chuyển ra khỏi tàu.
Kết hợp với dữ liệu đã thu nhận, chúng tôi đã có thể ghi lại doanh thu của việc đánh cá ở vùng khơi.
Màu xanh càng đậm, doanh thu càng cao.
Có chi phí, chúng tôi có doanh thu.
Vì thế, đây là lần đầu tiên, chúng tôi có thể ghi lại biên lợi nhuận của việc đánh bắt vùng khơi.
Tôi sẽ đưa ra một bản đồ.
Màu đỏ nghĩa là thua lỗ khi đánh bắt ở khu vự đó.
Màu xanh nghĩa là đem lại lợi nhuận.
Và nó đây.
Có vẻ như phần lớn là tạo ra lợi nhuận.
Nhưng có hai yếu tố khác cần xem xét.
Đầu tiên, những cuộc điều tra gần đây hé lộ việc sử dụng lao động ép buộc, hay nô lệ lao động, khi đánh bắt ngoài khơi.
Các công ty dùng nó để cắt giảm chi phí, tạo ra lợi nhuận.
Thứ hai, mỗi năm, các chính phủ trợ cấp cho đánh bắt vùng khơi hơn bốn tỷ đô-la.
Hãy quay lại bản đồ lợi nhuận.
Nếu giả định lương được trả công bằng, nghĩa là không dùng nô lệ lao động, và loại bỏ trợ cấp khỏi phép tính, bản đồ sẽ biến thành thế này.
Đánh bắt cá chỉ thực sự có lợi nhuận cao ở một nửa khu vực đánh bắt ngoài khơi.
Thực tế, nếu tổng hợp lại, tiền trợ cấp cao gấp bốn lần lợi nhuận.
Vậy ta có năm quốc gia đánh bắt cá nhiều nhất ở vùng biển khơi và tình hình kinh tế còn lệ thuộc vào các khoản trợ cấp khổng lồ từ chính phủ vài quốc gia còn lệ thuộc vào cả các vi phạm quyền con người.
Bản phân tích kinh tế này tiết lộ thực tế rằng đề xuất đánh bắt trên toàn vùng biển khơi đã bị hiểu sai.
Có chính phủ mất trí nào lại muốn trợ cấp cho một ngành phụ thuộc vào việc bóc lột và có nguy cơ phá hoại lớn
và cũng không đem về nhiều lợi nhuận?
Thế tại sao không ngăn cấm đánh bắt ở vùng biển khơi?
Hãy tạo ra khu bảo tồn vùng biển khơi khổng lồ, chiếm 2/3 đại dương.
Một nghiên cứu mô hình từ -- (Vỗ tay) Một nghiên cứu mô hình từ các đồng nghiệp ở UC Santa Barbara, gợi ý rằng bảo tồn như vậy sẽ giúp loài di cư như cá ngừ hồi phục ở vùng biển khơi.
Một phần của sự hồi phục này sẽ tràn qua vùng biển nước khác, và giúp chúng phục hồi.
Điều đó cũng sẽ tăng lượng cá đánh bắt được ở các vùng biển đó, và cả lợi nhuận, vì chi phí đánh bắt cá sẽ giảm.
Những lợi ích sinh thái sẽ rất lớn, vì những giống săn mồi lớn, như cá ngừ và cá mập, có vai trò quan trọng với sức khoẻ của toàn bộ hệ sinh thái.
Do đó, bảo vệ vùng biển khơi sẽ đem lại những lợi ích sinh thái, kinh tế và cả xã hội.
Nhưng sự thật là phần lớn các công ty đánh bắt không quan tâm đến môi trường.
Nhưng họ sẽ kiếm được nhiều tiền hơn nếu không đánh bắt ở vùng khơi.
Và điều này sẽ không ảnh hưởng tới khả năng nuôi sống dân số ngày càng tăng, vì biển khơi chỉ cung cấp 5% lượng thuỷ sản đánh bắt toàn cầu, và không đem lại năng suất cao bằng vùng gần bờ.
Phần lớn lượng cá bắt được ngoài khơi được bán như thực phẩm cao cấp, như sashimi cá ngừ và súp vi cá mập.
Đánh bắt ở vùng khơi không đóng góp vào an ninh lương thực toàn cầu.
Vậy ta sẽ làm gì để có thể bảo vệ vùng biển lớn?
Ngay thời điểm này, các nhà đàm phán ở Liên Hiệp Quốc đang tranh luận về một thoả thuận mới về vấn đề này.
Đừng để nó diễn ra một cách kín đáo.
Đây là cơ hội lớn nhất của ta.
Và tất cả chúng ta nên đảm bảo rằng đất nước của mình sẽ hỗ trợ việc bảo vệ vùng biển khơi và loại bỏ những khoản trợ cấp cho đánh bắt công nghiệp.
Năm 2016, 24 quốc gia và Liên minh châu Âu đã đồng ý bảo vệ Biển Ross, nơi hoang sơ nhất Nam Cực, đầy động vật hoang dã như cá voi sát thủ, hải cẩu báo, chim cánh cụt.
Và nó bao gồm cả các quốc gia đánh bắt như Trung Quốc, Nhật, Tây Ban Nha, Nga.
Nhưng họ quyết định rằng bảo vệ môi trường độc nhất như vậy sẽ có giá trị hơn việc bóc lột với chút ít lợi ích.
Và đây chính là dạng hợp tác và sẵn sàng bỏ qua những khác biệt mà ta cần.
Chúng ta có thể thực hiện điều đó một lần nữa.
Trong 20 năm tới, nếu con cái ta nhảy vào một điểm bất kì trong đại dương, chúng sẽ thấy gì?
Một khung cảnh tan hoang, như phần lớn vùng biển hiện nay, hay sự sống đa dạng, di sản mà ta để lại?
Xin cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi sẽ không bao giờ quên ngày hôm ấy mùa xuân năm 2006.
Tôi là bác sĩ phẫu thuật nội trú ở Bệnh viện Johns Hopkins. nhận những cuộc gọi cấp cứu.
E.R gọi cho tôi lúc 2 giờ sáng để đến khám cho một phụ nữ bị loét bàn chân do tiểu đường.
Tôi vẫn còn nhớ mùi thịt thối rữa khi tôi kéo tấm rèm để khám cho cô ấy.
Mọi người đều tin rằng cô ấy bị bệnh nặng và cần được đưa vào bệnh viện.
Điều đó không cần phải bàn cãi.
Nhưng một câu hỏi khác được đặt ra là: cô ấy có phải cắt cụt chi không?
Nhìn lai buổi tối ngày hôm ấy, tôi tin là tôi đã đối xử với người phụ nữ trong đêm đó với sự cảm thông và lòng trắc ẩn như tôi đã đối xử với một cô mới cưới 27 tuổi được đưa vào phòng cấp cứu 3 ngày trước đó với cơn đau lưng dưới mà hóa ra là ung thư tuyến tụy giai đoạn cuối.
Trường hợp này, tôi biết tôi chẳng thể làm gì để có thể cứu sống cô ấy.
Bệnh đã vào thời kỳ cuối.
Nhưng tôi cam kết đảm bảo rằng tôi làm tất cả những gì có thể để giúp cô cảm thấy thoải mái. Tôi mang cho cô chăn ấm và một tách cà phê.
Tôi mang cà phê cho cả ba mẹ cô nữa.
Nhưng quan trọng hơn là, tôi không phán xét gì cô ấy cả, bởi vì hiển nhiên cô ấy không tự làm cho mình bị ung thư như vậy.
Vậy tại sao, vào đêm sau đó, cũng tại phòng cấp cứu đó, khi tôi xác định xem cô bệnh nhân tiểu đường có phải phẫu thuật cắt cụt chi hay không sao tôi lại nhìn nhận cô ấy với một sự khinh miệt cay đắng như vây?
Bạn biết không, không như người phụ nữ trong đêm trước, cô này bị 2 loại tiểu đường.
Cô ấy mập.
Và ai cũng biết đó là do ăn quá nhiều mà lại không tập thể dục đầy đủ, đúng không?
Ý tôi là, làm việc đó thì có gì khó khăn?
Khi tôi nhìn cô ấy nằm trên giường, tôi tự nghĩ, nếu cô ấy chỉ cần chăm sóc bản thân một chút thôi, thì cô đã không rơi vào tình trạng này với những bác sĩ cô chưa từng gặp sắp sửa cắt bỏ chân cô.
Sao tôi lại thấy mình đúng khi phán xét cô ấy nhỉ?
Tôi ước gì mình không biết.
Nhưng thực ra tôi biết rõ.
Bạn biết đó, với sự ngạo mạn của tuổi trẻ, tôi nghĩ tôi hiểu quá rõ cô ta.
Cô ta ăn nhiều quá. Thật không may.
Cô ta bị tiểu đường.
Chấm hết. Mỉa mai thay, lúc đó, tôi cũng đang nghiên cứu về ung thư, cụ thể là phương pháp tăng cường miễn dịch đối với ung thư da, và trong môi trường sống này, tôi được dạy để đặt câu hỏi về tất cả mọi thứ. thách thức mọi giả định, và duy trì chuẩn mực khoa học cao nhất có thể.
Nhưng khi đối mặt với tiểu đường, căn bệnh giết chết số người Mỹ gấp 8 lần số người chết bởi ung thư da. Tôi chưa bao giờ thắc mắc về sự hiểu biết truyền thống này
Tôi thực sự chỉ mới học các hậu quả do bệnh gây nên của các sự kiện được sắp đặt sẵn trong khoa học.
Ba năm sau, tôi thấy rằng tôi đã sai.
Nhưng lần này tôi là bệnh nhân.
Cho dù tập thể dục 3 hay 4 giờ mỗi ngày và ăn uống theo mô hình kim tự tháp chính xác đến từng chữ Tôi đã lên cân rất nhiều và phát triển một cái gì đó gọi là hội chứng chuyển hóa các chất dinh dưỡng thành sự phát triển.
Một trong số các bạn có thể nghe đến điều này.
Tôi đã trở nên kháng isulin
Bạn có thể nghĩ tới insulin như là một hóc môn quan trọng điều khiển những gì cơ thể làm với thức ăn, dự trữ hay là đốt cháy chúng,
Tiếng lóng gọi là ngăn cách nhiên liệu.
Bây giờ việc không sản xuất đủ insulin gây trở ngại cho cuộc sống.
Kháng insulin, như đúng tên gọi của nó, là khi các tế bào của bạn càng lúc gây càng nhiều khó khăn cho việc hoạt động của insulin.
Một khi bạn đã mắc chứng kháng insulin, bạn sẽ càng ngày càng gần với bệnh béo phì hơn, là những gì xảy ra khi bộ phận tiết insulin không thể bắt kịp với sự kháng cự và tạo đủ insulin.
Lúc đó mức đường trong máu của bạn sẽ bắt đầu tăng, và một loạt hậu quả bệnh lí kiểu như không thể kiểm soát được xương sống sẽ dẫn đến bệnh tim ung thư, thậm chí bệnh Alzheimer, và phải cắt bỏ chân tay, giống như người phụ nữ đó một vài năm về trước.
Với nỗi sợ đó, tôi trở nên bận rôn thay đổi triệt để chế độ ăn của mình, thêm và bớt những thứ mà hầu hết các bạn sẽ thấy chắc chắn rất là sốc
Tôi làm như thế và giảm 40 pao, kì lạ là khi vận động ít
Tôi, như các bạn thấy đấy, tôi đoán tôi không còn thừa cân nữa
Quan trọng hơn cả, tôi không còn bị kháng cự insulin nữa.
Nhưng quan trọng hơn, tôi đã băn khoăn với những câu hỏi hóc bủa không thể xóa bỏ này: Tại sao điều đó xảy ra với tôi khi mà tôi nghĩ mình đang làm mọi thứ rất đúng?
Nếu như tôi không hiểu được các kiến thức phổ thông về chất dinh dưỡng thì người khác có thể không hiểu rõ như tôi không?
Và với những câu hỏi này, tôi hầu như bị cuốn vào mạnh mẽ ở việc cố gắng hiểu mối liên quan thực sự giữa béo phì và sự kháng sự insulin .
Giờ thì hầu như các nhà nghiên cứu tin rằng béo phì là nguyên nhân của sự kháng insulin
Theo lô-gic, thì, nếu bạn muốn chữa chứng kháng insulin bạn bắt người bệnh giảm cân phải không
Bạn chữa béo phì
Nhưng điều gì xảy ra nếu chúng ta bị ngược lại?
Điều gì xảy ra nếu béo phì hoàn toàn không phải là nguyên nhân của sự kháng insulin ?
Thật ra, điều gì sẽ xảy ra nếu nó là một biểu hiện bệnh của một vấn đề sâu hơn, chỉ là phần nhỏ của một tảng băng lí thuyết nhàm?
Tôi biết nó nghe cosver điên rồ vì chũng ta rõ ràng là đang ở giữa một trận dịch béo phì, nhưng mà nghe tôi nói này.
Điều gì sẽ xảy ra nếu béo phì là một cỗ máy sao chép cho một vấn đề nguy hiểm hơn đang xảy ra dưới những tế bào?
Tôi không hề nói rằng béo phì là bệnh lành tính nhưng điều tôi đang nói đây là nó có thể là bệnh nhẹ hơn trong hai con quỷ ác của sự tăng trưởng cơ thể nhờ vào chất dinh dưỡng
Bạn có thể nghĩ đến chứng kháng cự insulin như là một khả năng ít xảy ra của bức tường năng lượng của chúng ta, như tôi đã dẫn một lúc trước, lấy ca-lo mà chúng ta hấp thụ và đốt một số phù hợp và tích trữ một số phù hợp.
Khi ta trở nên kháng cự insulin, homeostasis ở cán cân đó điều hướng từ tình trạng này.
Vậy giờ, khi insulin nói với một tế bào, Tôi muốn bạn đốt nhiều năng lượng hơn lượng năng lượng mà bạn nghĩ là an toàn, tế bào đó, tiếp tục, trả lời rằng Không cám ơn, tôi thực ra nên tích trữ năng lượng này
Và vì tế bào béo phì thực sự mất hầu hết cỗ máy xen-lu-lô phức tạp tìm thấy nơi các tế bào, nó có thể là nơi an toàn nhất để tích trữ.
Vậy đối với hầu hết chúng ta, khoảng 75 nghìm người Mĩ sự hồi đáp thích hợp đối với chứng kháng cự insulin có thể thực sự tích trữ nó dưới dạng chất béo, chứ không phải là điều ngược lại, mắc chứng kháng insulin vì béo lên.
Đó quả thực là một sự khác biệt rất lớn, nhưng hậu quả có thể là rất lớn.
Hãy xem xét sự so sánh sau đây: Nghĩ tới vết bầm ở mặt đầu gối của bạn khi bạn vô tình đập chân vào bàn
Chắc chắn, vết bầm rất đau, và hầu như bạn không thích vẻ không có màu, nhưng chúng ta đều biết vết bầm nó không phải là vấn đề
Thực ra là ngược lại kia. Nó là một sự phải hồi tốt đối với sự đau đớn, tất cả các tế bào miễn dịch đi đến địa điểm vết thương để tìm ra xen-lu-lô rác và nhăn chặn sự lan rộng truyền nhiễm đến những nơi khác trên cơ thể.
Giờ, hãy tưởng tượng ta nghĩ rằng những vết bầm tím là vấn đề, và ta chuyển một sự thiết lập y học to lớn và một truyền thống về việc chữa bầm: che kem lên, thuốc giảm đau, bạn gọi như vậy, trong khi đó lảng tránh một điều rằng con người vẫn đang đập nặt đầu gối của họ vào bàn.
Sẽ tốt hơn như thể nào nếu ta chữa nguyên nhân bảo họ chú ý khi đi trong phòng khách chẳng hạn hơn là chữa hậu quả?
Chữa nguyên nhân và hậu quả đúng tạo nên điều khác biệt trong thế giới
Chữa sai, và ngành công nghiệp dược phẩm vẫn có thể kiếm lời cho các cổ đông nhưng chẳng có sự tiến bộ nào cho người bị bầm mặt đầu gối cả
Nguyên nhân và kết quả.
Vậy nên điều tôi muốn nói là có thể chúng ta đoán nguyên nhân và kết quả sai về bệnh béo phì và chứng kháng insulin
Có thể ta neenhoir bản thân có thể không rằng kháng insulin gây nên tăng cân và những bệnh gắn với béo phì, ít nhất là ở hầu hết mọi người
Điều gì xảy ra nếu béo phì chỉ là sự phản hồi thuộc sự phát triển về cơ thể dựa vào chất dinh dưỡng đối với cái gì đó nguy hiểm hơn một trận dịch ngầm cái mà ta nên lo lắng?
Hãy nhìn vào một số giả thiết.
Ta biết rằng 30 nghìm người châu Mĩ béo phì ở Mĩ không mắc chứng kháng insulin
và tiện thể, họ cũng không tỏ ra là đang ở trong một nguy cơ bệnh lớn hơn là người gầy.
Ngược lại, ta biết rằng 6 nghìn người gầy ở Mĩ đều kháng insulin và tiện thể, họ tỏ ra là có nguy cơ thậm chí lớn hơn đối với những bệnh tăng trưởng cơ thể dựa vào chất dinh duwowngc tôi đã đề cập trước đó hơn là những người đối lập béo phì của của họ.
Giờ tôi không biết tại sao, nhưng nó có thể là vì, ở trong tình trạng của họ, những tế bào thực sự chưa thấy rằng điều đúng đắn cần làm với lượng năng lướng quá mức đó.
Vậy nên nếu bạn có thể bị béo phì và không mắc chứng kháng insulin, và bạn có thể gầy và mắc nó điều này cho thấy rằng chững béo phì có thể chỉ là một sự đại diện cho những gì đang xảy ra.
Vậy chuyện gì sẽ xảy ra nếu chúng ta đấu tranh trong một cuộc chiến sai lầm, đấu lại béo phì hơn là sự kháng cự insulin?
Tệ hơn, điều gì sẽ xảy ra nếu buộc tội béo phì có nghĩa là ta đang buộc tội những nạn nhân?
Điều gì sẽ xảy ra nếu những ý niệm cơ bản của ta về béo phì đều sai?
Cá nhân mà nói, tôi không thể tự cao được nữa huống hồ gì là tự tin chắc chắn.
Tôi có quan niệm của tôi về trung tâm của vấn đề này nhưng tôi mở rộng với tất cả.
Giờ, giả thuyết của tôi, vì mọi người luôn hỏi tôi, là đây.
Nếu bạn hỏi bạn, một tế bào đang bảo vệ nó khỏi cái gì khi nó trở nên kháng insulin, câu trả lời có thể không phải là quá nhiều thức ăn.
Mà có thể là quá nhiều glu-cô-zơ: đường trong máu.
Giờ, ta biết rằng bột mì và bột gạo tinh luyện nâng cao lượng đường trong máu bạn trong một giai đoạn ngắn, và thậm chí còn có lí do để tin rằng đường có thể dẫn đến kháng insulin trực tiếp.
Vậu nếu bạn kết hợp những quy trình sinh lí lại Tôi cho rằng nó có thể là một lượng hấp thụ lớn bột mì, đường và bột khoai đang điều khiển trận dịch béo phì và bệnh béo phì nhưng qua sự kháng cự insulin bạn thấy đây, và không cần thiết chỉ qua ăn quá nhiều và ít vận động.
Khi tôi giảm 40 cân vài năm trước, Tôi chỉ đơn giản giới hạn những thứ đó những thứ mà phải công nhận đã cho thấy tôi có một thành kiến dựa trên kinh nghiệm bản thân.
Nhưng điều đó không có nghĩa là thành kiến của tôi sai, và quan trọng hơn cả, tất cả điều này có thể kiểm chứng một cách khoa hoc.
Nhưng bước đầu tiên là chấp nhận khả năng rằng niềm tin hiện tại của chúng ra về béo phì, thừa cân và chứng kháng insulin có thể sai và vì vậy phải kiểm chứng.
Tôi đánh cược cả sự nghiệp của tôi vào đây.
Hiện nay, tôi đầu tư tất cả thời gian nghiên cứu vấn đề này, và tôi sẽ đi đến bất kì nơi đâu khoa học dẫn tôi
Tôi đã quyết định những điều tôi không thể làm và sẽ không làm nữa là tôi giả vờ có câu trả lời mà thật ra tôi không hề có.
Tôi đã đủ nhục nhã bởi những gì tôi không biết
Trong suốt những năm vừa qua, tôi đã đủ may mắn để được cộng tác trong vấn đề này với một đội ngũ cộng sự thật tuyệt vời những nhà nghiên cứu bệnh thừa cân, béo phì ở đất nước này, và phần quan trọng nhất là cũng giống như Abraham Lincoln được bao quanh bởi đội ngũ cạnh tranh, chúng tôi cùng làm 1 công việc giống nhau.
Chúng tôi đã tuyển một đội ngũ đối thủ khoa học những người tốt nhất và thông minh nhất có nhiều giả thiết khác biệt về nguyên nhân của trận dich này.
Một số cho rằng vì việc tiêu thụ quá nhiều ca-lo
Một số khác nghĩ rằng vì có quá nhiều chất béo trong chế độ ăn
Số khác nữa nghĩ tại vì quá nhiều bột mì và bột khoai tây
Nhưng đội ngũ chống lại nhiều phía này những nhà nghiên cứu luôn nghi ngờ và rất tài năng thực sự đồng ý hai điều
Thứ nhất, vấn đề đơn giản này rất quan trọng để tiếp tục phớt lờ vì chúng tôi nghĩ chúng tôi biết câu trả lời.
Và thứ hai, nếu ta chịu nhận sai, nếu ta chịu thách thức lí thuyết cũ với tất cả những gì tốt nhất khoa học có thể mang lại, ta có thể giải quyết vấn đề này.
Tôi biết rằng rất có thể đòi hỏi một câu trả lời ngay lúc này, một số hình thức hành động hay kế hoạch, một số bản kê khai chế độ ăn ăn cái này, không nên ăn cái kia nhưng nếu ta muốn sửa cho đúng ta sắp phải nghiên cứu khoa học nhiều hơn nữa trước khi ta có thể viết bản kê khai đó
Nói ngắn gọn, để trình bày điều này, chương trình nghiên cứu của chúng tôi chú trọng quanh 3 mảng chính hay câu hỏi
Đầu tiên, cách ta tiêu thụ nhiều loại thức ăn ảnh hưởng cơ quan sinh dưỡng, hóc-môn, en-zim và qua cơ chế phân tử nhiều lớp nào?
Thứ hai, dựa vào những kiến thức chuyên sâu này, liệu con người có thể tạo nên những sự khác biệt cần thiết trong chế độ ăn của họ theo cách an toàn và thực tế để tiến hành không?
Và cuối cùng, một khi ta phát hiện cái gì an toàn và những sự thay đổi thực tế có thể tạo nên trong chế độ ăn của họ làm sao ta có thể chuyển những hành vi của họ theo hướng đó để mà nó trở thành cái mẫu hơn là sự loại lệ
Chỉ vì bạn biết làm thế nào để làm không có nghĩa là bạn sẽ luôn làm nó
Đôi khi ta phải để lại điều ám chỉ khắp mọi người để làm nó dễ dàng hơn, và tin hay không, nó có thể học được một cách khoa học
Tôi không biết làm cách nào cuộc hành trình này kết thúc nhưng nó có vẻ rõ ràng đối với tôi, ít nhất: Ta không thể tiếp tục trách những bệnh nhân thừa cân và béo phì như tôi đã làm
Hầu hết họ thực ra muốn làm điều tốt, nhưng họ phải biết điều đó là gì, và nó phải có tác dụng
Tôi mơ về một ngày mà bệnh nhân có thể bỏ qua cân nặng vượt mức của họ và chữa chứng kháng insulin vì với tư cách là những nhà y học chuyên nghiệp, ta đã bỏ qua lượng hành lí tinh thần và chữa bản thân ta bởi chứng kháng những ý niệm mới một cách đầy đủ quay trở lại với những cái lí tưởng ban đầu: đầu óc rộng mở, dũng khí vứt bỏ quan niệm ngày hôm qua khi chúng không còn đúng nữa, và sự thấu hiểu sự thật khoa học đó không bao giờ là cuối cùng cả, mà luôn luôn thay đổi
Luôn đi theo con đường đó sẽ tốt hơn cho bệnh nhân của chúng ta và tốt hơn cho khoa học
Nếu béo phì chẳng là gì ngoài sự đại diện cho bệnh hấp thu nó làm điều gì cho ta để trừng phạt những thứ bệnh đại diện?
Đôi khi tôi nghĩ về đêm tại phòng cấp cứu,
7 năm về trước,
Tôi ước tôi có thể gặp lại người phụ nữ đó,
để cho cô ấy biết tôi ân hận như thế nào
Tôi muốn nói rằng, với tư cách là một bác sĩ, tôi đã cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế tốt nhất có thể, nhưng với tư cách là một con người, tôi đã làm cô thất vọng.
Cô không cần sự phán xét và sự khinh thường của tôi.
Cái cô cần là sự cảm thông và lòng trắc ẩn, và trên hết, cô cần một bác sĩ, một người sẵn sàng tin rằng, không phải cô đã làm hệ thống y tế thất vọng.
Mà chính hệ thống y tế mà tôi góp phần, đã làm cô thất vọng.
Nếu giờ đây cô đang xem chương trình này, tôi mong cô sẽ tha thứ cho tôi.
(Vỗ tay)
Tôi sẽ nói về thiết kế tranh hài hước, đây là điều thú vị, tuy nhiên, nó dẫn đến tranh luận về các điều khoản ràng buộc, lúc nào thì hài hước được chấp nhận và lúc nào thì không.
Tôi là người New York, nên chuyện hài lòng. ở đây là 100%.
Thực ra, nói thế cũng hơi quá, vì khi nói đến hài hước, thì sự hài lòng mà ta mong đợi giỏi nhất cũng chỉ là 75% mà thôi.
Chưa ai thỏa mãn 100% với sự hài hước. Ngoại trừ người phụ nữ này.
(Video) Người phụ nữ: (Cười) Bob: Đó là bà vợ đầu của tôi.
(Cười) Thời đó, hôn nhân còn hạnh phúc.
(Cười) Giờ ta hãy nhìn vào tranh vui này.
Cái mà tôi muốn nói đến là tranh vui trong khuôn khổ tờ tạp chí Người New York, phong cách Caslon dễ thương, và dường như có một lượng lớn tranh biếm họa vẽ theo phong cách này.
Nó pha trò việc người ta già đi, và chắc mọi người thích thế.
Nhưng như tôi đã nói, không thể thỏa mãn tất cả mọi người.
Bạn không thể làm vừa lòng được ông này đâu.
"Lại đùa về ông già da trắng.
Ha ha. Hóm thật. Cũng hay đấy. Khi còn trẻ và thô lỗ, nhưng rồi mấy người cũng già đi, nếu không chết ngỏm đi như tôi cầu."
(Cười) Tạp chí Người New York là một môi trường khá nhạy cảm, rất dễ khiến người ta tự ái.
Và bạn nhận ra đó là một môi trường không bình thường.
Giờ tôi đang nói chuyện với tất cả mọi người.
Mọi người là một tập thể, nghe và hiểu được tiếng cười của nhau.
Với tờ Người New York, lượng độc giả của nó rất lớn, và khi nhìn vào đó, ta chẳng biết ai đang cười về chuyện gì, và khi nhìn vào chủ thể liên quan đến sự hài hước, ta thấy rất thú vị.
Hãy nhìn vào mẩu tranh này.
"Tin đầy thất vọng về thuốc chống trầm cảm."
(Cười) Chán thật chứ đùa.
Giờ các bạn sẽ nghĩ: Ồ, nhìn này, đa số sẽ cười vào cái đó.
Đúng không? Bạn thấy nó buồn cười.
Xem ra, nó có vẻ là mẩu tranh hài, nhưng hãy xem kết quả cuộc khảo sát trực tuyển tôi đã làm.
Thông thường, khoảng 85% thích nó.
109 phiếu bình chọn cho 10 điểm, điểm tối đa.
10 phiếu cho 1 điểm. Hãy xem phản ứng của từng cá nhân.
"Tôi thích động vật!" Xem họ yêu động vật chưa.
(Cười) "Tôi không muốn làm chúng bị thương. Chẳng có gì buồn cười."
Người này cho 2 điểm.
"Tôi không muốn thấy động vật đau khổ - ngay cả trong tranh vui."
Đối với những người này, tôi khuyên nên sử dụng mực gây mê.
Người khác lại thấy nó buồn cười.
Đó chính là quy luật phân bổ sự hài hước khi không có sự lây lan của hài hước.
Hài hước là một loại tiêu khiển.
Tất cả phương tiện giải trí đều mang trong nó chút mạo hiểm, một điều không may gì đó có thể xảy ra, nhưng ta vẫn cứ thích nếu được bảo vệ.
Vườn thú là thế đấy. Nguy hiểm. Con hổ ở trong kia.
Nhưng song sắt đang bảo vệ chúng ta. Nó cũng vui vui, phải không ạ?
Còn đây là một vườn thú tồi.
(Cười) Về chính trị mà nói, nó đúng là một vườn thú, nhưng là vườn thú tồi.
Nhưng cái này còn tệ hơn.
(Cười) Trong quá trình làm việc với nội dung hài hước trong tạp chí The New Yorker, bạn phải thấy được con hổ sẽ nằm ở đâu?
Mối họa sẽ tồn tại nơi nào?
Bạn sẽ phải xử lý nó như thế nào?
Công việc của tôi là xem 1.000 tranh biếm họa mỗi tuần.
Nhưng tạp chí chỉ đăng được 16 hoặc 17 tranh, Và chúng tôi có 1.000 tranh.
Đương nhiên, rất rất nhiều tranh bị từ chối.
Thực ra chúng tôi có thể đăng nhiều tranh hơn nếu bỏ bớt các bài viết.
(Cười) Nhưng tôi nghĩ đó là một thiệt thòi lớn, chẳng phải cho tôi nhưng thiệt thòi ấy vẫn quá lớn.
Nghệ sĩ hàng tuần gửi tranh cho tạp chí.
Một họa sĩ trung bình làm việc cho tạp chí có 10 đến 15 ý tưởng mỗi tuần.
Còn tuyệt đại đa số bị từ chối.
Đó là bản chất của mọi hoạt động sáng tạo.
Đa số nghệ sĩ sẽ bị phai mờ, còn một số ít sẽ trụ lại.
Matt Diffee là 1 trong số đó.
Đây là một trong số các tác phẩm của anh.
(Cười) Tranh của Dernavich. " Đêm biểu diễn ngẫu hứng ."
"Giờ đến phần mà chúng tôi sẽ nhờ khán giả cho chúng tôi những con số ngẫu nhiên."
Tranh của Paul Noth. "Anh ta ổn. Ước gì anh ủng hộ Israel hơn tí."
(Cười) Tôi hiểu việc bị từ chối, khi tôi bỏ học -- thật ra, tôi bị đuổi khỏi trường tâm lý tôi quyết thành họa sĩ tranh biếm, một bước chuyển tự nhiên, từ 1974 đến 1977 tôi gửi 2.000 tranh đến Tạp chí The New Yorker, vả cả 2.000 tranh đều bị từ chối.
Rồi cũng có lần, vào năm 1977, lá thư từ chối như thế này -- [Xin lỗi vì không thể dùng tác phẩm ông gửi. Cám ơn đã cho chúng tôi xem xét tác phẩm.] kỳ diệu thay, lá thư đã thành:
[Chào bạn! Bạn đã bán được một tranh. Không đùa! Quả đã bán một tranh vui cho The New Yorker "khỉ gió"!] (Khán giả cười) Đương nhiên, điều ấy không có thật, nhưng cảm xúc thì có thật.
Và đương nhiên, tạp chỉ không hài hước kiểu ấy.
Vậy sự hài hước của tạp chí này là gì?
Sau năm 1977, tôi làm việc tại tạp chí và bắt đầu bán được tranh biếm họa.
Cuối cùng, năm 1988, tôi nhận được hợp đồng trang trọng từ Người New York, nó đã được che đi một phần vì nội dung không liên quan đến đây!
Năm 1980. "Kính gởi ông Mankoff, xin xác nhận lại thỏa thuận với ông -- " blah blah blah blah -- Chỗ này tôi che -- "về các bức tranh có ý tưởng."
Tranh có ý tưởng, trong bản hợp đồng, không đả động đến từ "tranh vui".
"Các bức tranh có ý tưởng", đó là trọng yếu.
Vậy bức tranh có ý tưởng là gì? Đó là cái nó đòi hỏi anh phải nghĩ.
Nó đòi hỏi tư duy tư duy của người vẽ tranh, và tư duy về phần các bạn, để biến nó thành tranh vui.
(Cười) Đây là minh họa, để các bạn hiểu suy nghĩ của tôi về biếm họa.
Thế giới không có công lý. Thế giới có chút công lý.
Thế giới công minh. Đây là "Những điều cá Lemmut Tin Tưởng".
(Cười) Ban biên tập và tôi, khi đưa ra nhận xét, đều cho rằng mẩu tranh này mơ hồ trong ý nghĩa.
Vậy nó này nói về cái gì? Có thật sự nói về con cá Lemmut?
Không, nó miêu tả chúng ta.
Đó là quan điểm cơ bản của tôi về tôn giáo, rằng tất cả xung đột, tranh chấp của các tôn giáo đều để khẳng định ai có người bạn tưởng tượng tốt nhất.
(Khán giả cười) Còn đây là tác phẩm nổi tiếng nhất của tôi.
"Không, thứ Năm kẹt. Rằm Tây đen nhé?
Nó được tái bản hàng nghìn lần, người ta khoái nó.
Thậm chí còn in nó trên quần lọt khe, nhưng đã rút lại chỉ còn thế này "Rằm Tây đen nhé anh?"
Kiểu hài hước thế này rất khác tuy cũng có nhiều tương đồng.
Trong mỗi bức tranh, sự việc không như dự tính.
Trong mỗi trường hợp, câu chuyện bị bẻ quặt.
sang hướng phi lý và tương phản.
"Không, thứ Năm kẹt rồi. Rằm Tây đen nhé?"
là câu ịch sự về mặt ngữ pháp, mà nội dung thì thô lỗ huỵch toẹt.
Đó chính là cách tạo nên hài hước. Tri nhận cộng hưởng khi ta trộn hai thứ không ăn nhập với nhau nhưng nhất thời có ở trong đầu.
Anh ta vừa lịch sự lại vừa lỗ mãng.
Ở đây ta có khuôn phép của tờ tạp chí Người New York và sự lỗ mãng của ngôn ngữ.
Về cơ bản, khôi hài nó là thế.
Có thể nói, tôi là nhà phân tích khôi hài,
Theo E.B White, phân tích sự hài hước giống như mổ ếch.
Chả ai thích chuyện ấy, còn con ếch thì chết.
Tôi sẽ giết vài con, nhưng không đến mức diệt chủng.
Nó khiến tôi Hãy nhìn bức hình này. Mẩu tranh thú vị, Các khán giả đang cười.
Có nhiều người, cả những ông ngốc nhưng ai cũng đang cười hớn hở trừ một người.
Chính anh này. Anh ta là ai? Anh ta là nhà phê bình.
Anh ấy là nhà phê bình hài hước, và thực sự là tôi buộc ở vào vị trí đó, khi tôi làm việc cho tạp chí Người New York điều nguy hiểm là tôi trở thành người giống như ông này.
Giờ là một đoạn video ngắn được thực hiện bởi Matt Diffee, đại loại họ tưởng tượng xem nó sẽ thế nào nếu chúng ta thực sự phóng đại mọi chuyện.
(Video) Bob Mankoff: "Oooh, không.
Ehhh.
Oooh. Hmm. Vui quá lố.
Thường thì tôi cũng khoái nhưng giờ tôi đang thấy khó chịu.
Có lẽ mình sẽ giành cái này cho riêng mình thôi.
Không. Không.
Không. Vẽ quá trớn. Vẽ không đạt.
Vẽ được, nhưng vẫn chưa đủ hài hước.
Không. Không.
Trời ạ, ngàn lần không.
(Nhạc) Không. Không. Không. Không. Không. [4 giờ sau] Hay lắm, Yeah, anh có món gì thế?
Nhân viên: Ham và sandwich lúa mạch đen?
BM: Không. Nhân viên: Thịt bò hun khói với banh mì lên men?
BM: Không. Nhân viên: Gà tây hun khói với thị heo hun khói?
BM: không. Nhân viên: Falafel? BM: Cho tôi xem đi.
Eh, không.
Nhân viên: Pho mát nướng?
BM: Không. Nhân viên: Bánh mì kẹp thịt heo, cà chua và bắp cải?
BM: Không Nhân viên: giăm bông và pho mát mozzarella với mù tạt táo rừng đen?
BM: Không. Nhân viên: Salad đậu xanh?
BM: Không. (Nhạc) Không, không.
Chắc chắn không. [Vài giờ sau giờ ăn trưa] (Tiếng còi) Không. Biến đi.
(Khán giả cười) Đó là sự cường điệu hóa công việc của tôi đấy.
Chúng tôi đã từ chối rất, rất nhiều tác phẩm, nhiều đến nỗi chúng tôi đã có nhiều ấn phẩm "Bộ sưu tập những tác phẩm bị từ chối".
"Bộ sưu tập những tác phẩm bị từ chối" không giống hài của Người New York lắm.
Và các bạn có thể thấy người ăn xin đang ngồi trên vỉa hè này đang say rượu và con rối của anh ta đang nôn.
Tác phẩm này chắc chắn sẽ không có trong mục hài hước của tạp chí.
Thật ra nó được sáng tác bởi Matt Diffee, một trong những họa sỹ của chúng tôi.
Tôi sẽ giới thiệu vài ví dụ của bộ sưu tập các tác phẩm bị từ chối.
"Tôi nghĩ là tôi sẽ có con."
(Cười) Các bạn có cái cười thú vị - cái cười tội lỗi. cái cười chống lại phán xét của bản thân.
(Cười) "Đầu đất. Làm ơn giúp."
(Cười) Thật ra, trong quyển sách này, với giới thiệu "Tác phẩm bạn chưa và sẽ không bao giờ thấy trên tạp chí" sự hài hước của tác phẩm rất hoàn hảo.
Tôi sẽ giải thích lý do.
Có khái niệm về sự hài hước là một sự vi phạm ôn hòa.
Nói cách khác, để thấy buồn cười, ta sẽ phải nghĩ nó vừa sai trái đồng thời nó vẫn ổn.
Nếu ta nghĩ nó sai trái hoàn toàn, ta sẽ nói "Cái đó chả hài hước chút nào."
Và nếu nó hoàn toàn ổn, thì hài hước ở chỗ nào?
Đúng không? Như trong sự ôn hòa này "Không, thứ Năm thì không được rồi. Rằm Tây đen có được không?
Ông rỗi vào Rằm Tây đen chứ?" Đồng thời nó khiếm nhã, ở đời chẳng nên như vậy
Trong bối cảnh ấy, chúng ta thấy ổn.
Và cũng trong bối cãnh đó, "Đầu đất, giúp tôi với." cũng là một sự vi phạm ôn hòa.
Trong bối cảnh của tờ tạp chí...
"Liệu Hệ miễn dịch có thể giúp chữa bệnh ung thư không?"
Các bạn đang đọc một bài viết uyên bác, phân tích uyên thâm về hệ miễn dịch,
Rồi bạn liếc qua đây, và bức hình viết, "Đầu đất. Xin hãy giúp đỡ."
Ở đây sự vi phạm đã trở thành phỉ báng.
Nó không phù hợp. Không có thứ gì tự nó hài hước.
Mọi thứ đều phải ở trong một bối cảnh và kỳ vọng nhất định của chúng ta.
Đây là một cách khác để tiếp cận nó.
Nó đại loại là lý thuyết siêu động lực về cách nhìn của chúng ta, lý thuyết về động lực và tâm trạng chúng ta và cách mà tâm trạng quyết định cái chúng ta thích hoặc không thích.
Khi chúng ta đang vui vẻ, chúng ta thích sự hào hứng.
Chúng ta muốn cảm giác cao hứng. Chúng ta thấy phấn khích.
Nếu trong tâm trạng có chủ đích, nó sẽ khiến cho ta lo lắng.
Đây chính là trường hợp của "Bộ sưu tập những tác phẩm bị từ chối".
Các bạn muốn được kích thích. Các bạn muốn cảm giác phấn khích.
Các bạn muốn bứt phá giới hạn.
Nó giống như công viên cảm giác mạnh.
Giọng nói: Đây rồi. (Hét) Anh ta cười. Vừa trong trạng thái nguy hiểm nhưng lại vừa được an toàn. cực kỳ cao trào. Chẳng có câu nói đùa nào cả. Chẳng cần câu nói đùa nào cả.
Nếu bạn đủ sức kích thích và làm người khác phấn khích họ sẽ cười khẽ, rất rất khẽ,
Đây là một tác phẩm khác nằm trong "Bộ sưu tập những tác phẩm bị từ chối".
"Quá ấm cúng?"
Tác phẩm này sáng tác về khủng bố.
Tạp chí The New Yorker có một không gian rất khác biệt.
Nó có sự tinh nghịch riêng biệt, nhưng cũng chứa đầy ý định, và trong không gian ấy, tranh hoạt hình rất khác biệt.
Giờ tôi sẽ giới thiệu đến những tác phẩm mà tạp chí Người New York đã sử dụng ngay sau 11/9, một sự kiện rất rất nhạy cảm mà sự hài hước có thể sử dụng.
Tạp chí Người New York đã tiếp cận nó như thế nào?
Chắc chắn không phải là hình một anh đang ôm bom với câu "Ấm quá?"
Hoặc là một tác phẩm khác nữa mà tôi không đưa lên đây vì tôi nghĩ nhiều người ở đây sẽ thấy bị tổn thương.
Siêu tác phẩm của Sam Gross, khi Muhammad đang ở trên thiên đàng người đánh bom tự sát bị nổ thành trăm mảnh, ông đã nói với những người đánh bom tự sát răng: "Ngươi sẽ có mấy em trinh nữ chừng nào chúng ta tìm lại được chim cho các ngươi."
(Cười) Tốt nhất là đừng vẽ gì hết.
Tuần đầu tiên chúng tôi không đăng tranh.
Nó là một lỗ đen của sự hài hước, và chính xác nó là như vậy.
Chẵng phải lúc nào sự hài hước cũng là hợp lý.
Nhưng trong tuần tiếp theo, đây là tác phẩm đầu tiên.
"Tôi đã nghĩ tôi sẽ không bao giờ cười nữa. Thế rồi tôi thấy cái áo khoác của anh."
Về căn bản nó nói rằng, nếu chúng ta vẫn còn sống, chúng ta vẫn sẽ cười. Chúng ta vẫn sẽ thở.
Chúng ta vẫn sẽ tồn tại. Đây là một tác phẩm khác.
"Tôi đoán nếu tôi không gọi ly martini thứ 3, bọn khủng bổ sẽ thắng mất."
Những tác phẩm này không về khủng bố, mà là về chúng ta.
Sự hài hước phản ánh chúng ta.
Điều dễ nhất mà hài hước có thể làm, và điều này hoàn toàn hợp lý, đó là để một người bạn của ta nói đùa về kẻ thù của ta.
Nó được gọi là hài hước giải trừ.
Nó chiếm 95% hài hước mà ta có. Nhưng không phải là kiểu của chúng tôi.
Đây là một tác phẩm khác.
"Tôi chẳng ngại sống trong một bang Hồi giáo cực đoan"
(Khán giả cười) Sự hài hước cần có mục tiêu.
Nhưng thú vị thay, với tạp chí , mục tiêu đó chính là chúng ta.
Mục tiêu chính là bạn đọc và những người làm ra nó.
Sự hài hước tự phản chiếu và nó khiến chúng ta suy nghĩ về những giả thiết của mình.
Hãy xem tác phẩm của Roz Chast, người đàn ông đang đọc bản cáo phó.
"Trẻ hơn mình 2 tuổi, già hơn mình 13 tuổi, kém mình 3 năm, trạc tuổi mình, đúng bằng tuổi mình."
Đây là một bức tranh rất sâu sắc.
Như vậy, tạp chí đang cố gắng làm cho tranh vui không chỉ là buồn cười, mà còn nói được gì đó về chúng ta.
Một ví dụ nữa "Tôi bắt đầu ăn chay vì sức khỏe, Sau đó là vì lý do đạo đức, giờ tôi ăn chay chỉ để chọc tức người khác."
(Cười) "Xin lỗi ông — tôi nghĩ cái này có vấn đề rất rất nhỏ mà chỉ có một mình tôi thấy được và chỉ ra được cho ông mà thôi."
Nó tập trung vào những ám ảnh, tự yêu mình quá đáng của chúng ta, ta là một, là riêng, không quan tâm đến điều gì của ai khác
Tạp chí Người New York yêu cầu người ta phải có tác phẩm tri nhận, những gì tạp chí yêu cầu chính là những gì Arthur Koestler, đã viết trong "Nghệ thuật sáng tạo", về mối quan hệ giữa hài hước, nghệ thuật và khoa học, và được gọi là nhào trộn
Ta gộp ý tưởng từ những nguồn tham khảo khác nhau, và ta phải xử lý rất nhanh để có thể hiểu được dụng ý của tác phẩm.
Nếu các nguồn tham khảo không hòa trộn được với nhau trong khoảng 0.5 giây, nó sẽ không còn hài hước nữa, nhưng tôi nghĩ với tác phẩm này thì nó sẽ vẫn hài hước.
Những nguồn tham khảo khác nhau.
"Anh ngủ với cô ta, đúng không?"
(Khán giả cười) "Lassie! Hãy tìm người giúp đỡ!"
(Cười) Cái này là dao kiểu của quân đội Pháp.
(Cười) Và đây là Einstein lúc lên giường. "Nó chỉ NHANH với anh mà thôi."
(Cười) Cũng có một số tác phẩm rất khó hiểu.
Giống bức nay có thể làm rối trí mọi người
Bao nhiêu người hiểu ý nghĩa bức tranh này?
Con chó vẫy đuôi ra hiệu muốn được dắt đi dạo.
Đây là tín hiệu cho thấy cần dắt chó đi dạo.
Bởi vậy nên hàng năm chúng tôi đều ra số đặc biệt gọi là "Tôi chẳng hiểu: Bài Kiểm tra I.Q. của tạp chí Người New York"
(Cười) Một cái nữa mà tạp chí cũng hay đùa là về những cái phi lý, tôi đã chỉ ra rằng đó là gốc của sự hài hước.
Cái hoàn toàn bình thường và logic thì chẳng có gì buồn cười
nhưng cái phi lý thì buồn cười, sự hài hước được quan sát thấy trong đời sống hàng ngày.
"Sếp tôi luôn bảo tôi những việc phải làm. "
Đúng quá chứ? Điều đó có thể xảy ra.
Còn đây người chăn bò nói chuyện với con bò "Được lắm. Tao muốn có 5000 con nữa như mày"
Ta hiểu nó. Nó hoang đường. Nhưng ta vẫn hòa chúng lại với nhau.
Đây, tác phẩm trong phạm vi vô nghĩa: "Khốn kiếp, Hopkins, anh không nhận được bản ghi nhớ hôm qua ư?"
Cũng hơi khó hiểu, không hoàn toàn ăn nhập, đúng không?
Thường, người thích những điều vô lý, thì khoái nghệ thuật trừu tượng nó phóng túng hơn, ít bảo thủ hơn
với chúng ta, và với tôi người thiết kế khôi hài so sánh cái này với cái kia chẳng có nghĩa gì sất,
ai chả thích lẩu thập cẩm.
Nên tôi muốn tóm tất cả lại trong một bức, tổng kết toàn bộ ý tưởng về tranh vui của tạp chí Người New York.
"Nó khiến ta dừng lại và suy nghĩ, đúng không?"
(Cười) Giờ đây, khi nhìn vào tranh biếm của tờ tờ Người New York Tôi muốn quý vị dừng lại và nghĩ thêm một chút về nó.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn. (Vỗ tay)
Tôi muốn kiểm chứng câu hỏi mà chúng ta đều quan tâm đến Sự tuyệt chủng có phải là mãi mãi không?
Tôi chú trọng vào hai dự án mà tôi muốn nói với các bạn.
Một là Dự án về Thú có túi (Thylacine).
Thứ nữa là Dự án Lazarus, chú trọng vào loài ếch ấp trứng trong bao tử
Và cũng là hợp lí nếu có câu hỏi rằng, tại sao chúng ta lại tập trung vào hai loài động vật này?
Điểm thứ nhất là mỗi con đại diện cho một họ duy nhất về loài của chúng
Chúng ta đã để mất toàn bộ họ này
Đó là sự mất mát một nhóm gien của trên toàn cầu
Tôi muốn lấy lại nó
Nguyên nhân thứ hai là chúng ta đã giết chúng
Với trường hợp loài thú có túi, rất đáng tiếc,
chúng ta đã bắn hạ bất cứ cá thể nào trong tầm mắt Chúng ta đã tàn sát chúng
Với trường hợp loài ếch ấp trứng trong bao tử, chúng ta có lẽ đã "mưu sát chúng bằng nấm mốc"
Có một loại nấm mốc đáng sợ đã lan ra toàn thế giới được gọi là nấm mốc chytrid và nó tác động đến mọi loài ếch trên thế giới
Chúng tôi nghĩ có có lẽ là lí do khiến loài ếch này tuyệt chủng và con người đang phát tán loài nấm mốc này.
Điều này đưa ra một luận điểm luân lí rất quan trọng Và tôi nghĩ có lẽ bạn đã nghe đến rất nhiều lần Khi chủ đề này được nêu ra
Đìều tôi cho là quan trọng đó là, nếu rõ ràng là chúng ta đã tận diệt những loài này vậy thì chúng ta không chỉ có nghĩa vụ về đạo đức để xem xét rằng mình có thể làm được gì về điều này mà chúng ta còn phải có một sự ràng buộc về đạo đức cố gắng làm điều gì đó nếu có thể
Tôi muốn nói về dự án Lazarus.
Đó là một con ếch. Bạn sẽ nghĩ, ếch à.
Đúng rồi, nhưng đây không phải là con ếch thông thường
Không giống như một con ếch thông thường đẻ trứng trong môi trường nước rồi bỏ đi và hy vọng những quả trứng đó gặp mọi điều tốt đẹp con ếch này nuốt những quả trứng đã được thụ tinh vào trong bao tử nơi mà chỉ để chứa thức ăn nhưng lại không tiêu hóa những quả trứng và biến bao tử thành dạ con.
Trong bao tử, những quả trứng phát triển thành nòng nọc và rồi những con nòng nọc tiếp tục phát triển thành ếch và chúng lớn lên trong bao tử cho đến tận khi con ếch già tội nghiệp gần bị căng phồng và nổ tung.
Nó sẽ bị ho và nấc cục, và rồi bắn ra từng dải ếch con
Hiện nay, khi những nhà sinh học nhìn thấy điều này Họ đều thích thú
Họ nghĩ rằng điều này rất phi thường.
Không có một loài vật nào, chứ đừng nói đến loài ếch, được biết đến là có thể làm được việc này thay đổi một bộ phận chức năng trong cơ thể thành một bộ phận khác
Và bạn có thể tưởng tượng rằng giới y khoa cũng bị chao đảo về điều này
Nếu chúng ta có thể tìm hiểu cách mà con ếch điều khiển chức năng của bao tử, liệu thông tin đó có giúp chúng ta hiểu và sử dụng hữu ích để giúp chính mình?
Điều này không có nghĩa tôi đang đề nghị chúng ta thai nghén con mình trong bao tử nhưng tôi cho rằng có khả năng chúng có lẽ muốn điều khiển việc tiết dịch trong bao tử
Ngay lúc mà mọi người hân hoan về điều này thì đùng một cái
Nó bị tuyệt chủng
Tôi gọi cho bạn mình là Giáo Sư Mike Tyler tại Đại Học Adelaide.
Ông là người cuối cùng lưu giữ loài ếch này, một đàn trong phòng thí nghiệm.
Tôi hỏi rằng"Mike, liệu bằng cách nào đó ..." điều này khỏang 30 hay 40 năm về trước--
'liệu bằng cách nào đó anh đã lưu giữ mô đông lạnh của những con ếch này không?
Ông suy nghĩ và lục tìm trong tủ đông lạnh với nhiệt độ khoảng âm 20 độ bách phân Ông lục qua mọi thứ trong tủ đông và có một cái hũ dưới đáy tủ chứa mô của những con ếch này.
Điều này rất thú vị, nhưng không có lí do nào để chúng ta hy vọng là việc này sẽ thành công, vì những mô này không được tẩm chất chống đông những loại chất lỏng không hình thành tinh thể khi đóng băng, để bảo quản những mô này khi bị đông lạnh
Thông thường, khi nước đóng băng, nó giãn nở và điều này cũng diễn ra trong một tế bào.
Nếu bạn đông lạnh mô, nước có trong đó sẽ giãn nở gây tổn hại hay phá vỡ màng tế bào
Chúng tôi quan sát mô dưới kính hiển vi
Nó trông không tệ lắm. Màng tế bào trông còn nguyên
Vậy nên chúng tôi cho rằng nên thử một chuyến
Điều chúng tôi đã làm được gọi là sự cấy ghép nhân tế bào thể.
Chúng tôi lấy trứng của một loài ếch họ hàng đang còn sống, Chúng tôi rút bỏ nhân trứng
bằng tia phóng xạ cực tím
Sau đó lấy nhân chết từ mô chết của loài ếch bị tuyệt chủng và đưa những nhân này vào trong trứng
Theo luật thì đây đại loại như dự án nhân bản vô tính giống như dự án tạo ra cừu Dolly, nhưng thực chất nó rất khác biệt vì trường hợp cừu Dolly là tạo ra nhân bản sống từ những tế bào sống
Đó là một phép màu,nó có tính khả thi.
Điều mà chúng tôi làm là lấy nhân tế bào chết từ một loài tuyệt chủng cấy vào một loài hoàn toàn khác và hy vọng thành công
Chúng tôi không có lí do nào dể hy vọng như thế chúng tôi đã thực nghiệm hàng trăm cái như thế
Và vào tháng hai năm ngoái, lần cuối cùng chúng tôi thực nghiệm Tôi thấy một phép lạ bắt đầu xảy ra,
Điều chúng tôi tìm được là hầu hết những cái trứng đó không thành công nhưng đột nhiên một cái bắt đầu phân chia
Điều dó thật thú vị.
và cứ thế tiếp tục. Rồi trong thời gian ngắn chúng tôi đã có một bào thai ở giai đọan đầu với hàng trăm tế bào đang phân chia
Chúng tôi thậm chí đã làm xét nghiệm ADN cho những tế bào này và ADN của lòai ếch tuyệt chủng có trong những tế bào này
Chúng tôi rất hào hứng. Đây không phải là một con nòng nọc Không phải là một con ếch.Nhưng đó là một quá trình dài hơi trong cuộc hành trình này
để tạo ra, hay tái sinh một loài tuyệt chủng
Đây là một thông tin mà chúng tôi vẫn chưa tuyên bố ra ngoài công chúng
Chúng tôi rất hào hứng.
Chúng tôi phải cố gắng qua được mốc này
Hiện tại chúng tôi muốn bọc tế bào này bắt đầu quá trình hình thành phôi dạ tập hợp lại để rồi tạo ra những mô khác
Quá trình này tiếp tục để tạo ra nòng nọc và sau đó là ếch
hãy trông chừng nơi này nhé.
Tôi nghĩ chúng ta sẽ thấy loài ếch này nhảy nhót vui vẻ trở lại với thế giới này đấy
Cám ơn. (Vỗ tay)
Chúng tôi vẫn chưa làm được điều này, nhưng hãy giữ những tràng pháo tay đó sẳn sàng
Dự án thứ hai mà tôi muốn nói đến là Dự Án Thú Có Túi
Với nhiều người, loài thú này trông có vẻ giống như một chú chó hay có lẽ giống cọp, vì nó có vằn trên thân
nhưng nó không có họ hàng gì với bất kì loài nào kể trên
Nó là loài thú có túi. Nuôi con non trong một cái túi giống như loài gấu koala hay kang-gu-ru, nó có một lịch sử rất dài và thú vị bắt đầu từ 25 triệu năm trước
Nhưng đó cũng là một lịch sử bi tráng
Con đầu tiên chúng ta thấy xuất hiện trong những khu rừng mưa nhiệt đới cổ đại tại Úc khỏang 25 triệu năm trước Và Hội Đồng Địa Lý Quốc Gia đang giúp chúng tôi khảo sát lớp trầm tích hóa thạch này.
Đây là Riversleigh
Trong những lớp đá kia là những loài động vật tuyệt vời
Chúng tôi đã tìm thấy những con sư tử có túi
Loài kang-gu-ru ăn thịt.
Nó không giống như những gì bạn thường nghĩ về một con kang-gu-ru nhưng đây là những con kang-gu-ru ăn thịt.
Chúng tôi tìm thấy loài chim lớn nhất trên thế giới lớn hơn loài đã từng sống tại Madagaska, nó cũng là loài ăn thịt sống.
Nó là một loài vịt to lớn kì lạ
Và những con cá sấu thời đó cũng không hung tợn
Bạn nghĩ cá sấu gây ra những điều xấu xa nằm trong những vũng nước
Những con cá sấu này thực sự sống trên mặt đất chúng thậm chí còn trèo cây và nhảy bổ xuống con mồi
trên mặt đất. Chúng từng có loại cá sấu nhảy này tại Úc.
Chúng có tồn tại Chúng không chỉ nhảy xuống trên những loài vật kì lạ mà còn cả loài thú có túi
Đây là 5 loài thú có túi khác nhau trong những khu rừng cổ đại đó Kích cỡ từ tầm rất lớn đến tầm trung bình và cho đến tầm chỉ cỡ bằng con chó chihuahua.
Paris Hilton có lẽ cũng đã có thể mang theo một trong những con này trong túi xách nhỏ xinh cho tới khi một con cá sấu nhảy hạ cánh trên cô nàng
Dù sao đi nữa, đó cũng là nơi kì thú, nhưng không may, Châu Úc không tồn tại mãi với điều kiện đó
Sự biến đổi khí hậu đã tác động lên toàn thế giới trong thời gian dài và dần dần, những cánh rừng biến mất nơi này bắt đầu khô hạn, số lượng về chủng loại của loài thú có túi bắt đầu giảm sút cho đến 5 triệu năm trước, chỉ còn lại 1 con,
Khoảng 10 ngàn năm trước, chúng đã biến mất tại New Guinea, và không may khoảng 4 ngàn năm trước, vài người nào đó chúng ta không biết là ai, đã đưa loài chó dingo đến Úc. Đây là loài chó rất cổ xưa
Và bạn có thể thấy, thân hình chó dingo rất giống với loài thú có túi.
Sự tương đồng đó có nghĩa là có lẽ chúng đã cạnh tranh với nhau
Chúng ăn cùng loại thức ăn
Thậm chí có khả năng người bản địa đã nuôi những con chó dingo như thú cưng, và vì thế chúng đã có lẽ có lợi thế trong cuộc chiến sinh tồn
Những gì chúng ta biết đó là sau khi loài chó dingo được đưa đến loài thú có túi bị tuyệt chủng trên đất Úc sau đó chúng chỉ tồn tại ở Tasmania.
Sau đó, không may, phần tiếp của câu chuyện buồn của loài thú có túi là những người Châu Âu đến vào năm 1788, và họ mang đến những thứ quý gí đối với họ bao gồm cả cừu
Họ nhìn thoáng qua loài thú có túi và nghĩ, chờ chút, thế này thì không được rồi
Loài thú đó sẽ ăn hết cừu của chúng ta mất
Điều đó thực sự không xảy ra
Chó rừng có ăn một vài con cừu nhưng loài thú có túi không mảy may động đến cừu
Nhưng ngay lập tức, chính quyền tuyên bố, đúng là nó hãy loại trừ chúng, họ trả tiền để cho người đi tàn sát bất cứ cá thể nào họ thấy
Đến đầu những năm 1930, 3-4 ngàn thú có túi đã bị giết.
Đó là một thảm họa, và họ đã đạt mức không còn gì để giết
Hãy xem đoạn phim này
Nó khiến tôi rất buồn, vì nó là một con vật rất tuyệt vời Thật tuyệt vời khi nghĩ lại chúng ta đã có công nghệ để ghi hình lại nó trước khi nó lao xuống bờ vực tuyệt chủng không may là tại thời điểm đó, chúng ta đã không có một chút gì gọi là quan ngại bảo vệ cho loài này
Đây là những tấm hình của con thú có túi sống sót cuối cùng, Benjamin Trong sở thú Beaumaris tại Hobart.
Tồi tệ hơn nữa, họ đã xóa sổ loài này gần như hoàn toàn, con vật này, nó chết vì bị bỏ mặc những người chăm sóc đã không đưa nó vào chuồng có mái che trong một đêm giá rét tại Hobart.
Nó chết bởi cái lạnh và vào buổi sáng, khi họ thấy xác Benjamin họ vẫn thờ ơ với nó họ quẳng nó vào đống rác
Có cần tiếp diễn như vậy chăng?
Vào năm 1990, Tôi vào Viện Bảo Tàng Nước Úc
Tôi bị hấp dẫn bởi lòai thú có túi.
Tôi vẫn luôn bị ám ảnh với những con thú này
Lúc đó tôi đang nghiên cứu về sọ, cố gắng tìm ra mối liên quan của chúng với các loài động vật khác Và tôi thấy cái hũ này, trong đó và một con thú có túi non cái, khoảng 6 tháng tuổi
Người tìm ra nó đã giết mẹ nó và ướp con non này trong rượu
Tôi là một nhà cổ sinh vật, nhưng vẫn biết rượu là một chất bảo tồn ADN
Nhưng đây là năm 1990, tôi đã hỏi những người bạn là những nhà di truyền học chúng ta có thể nghĩ đến việc nghiên cứu con thú non này và chiết xuất ra ADN nếu có, và rồi vào lúc nào đó trong tương lai chúng ta sẽ sử dụng ADN này hồi sinh lòai thú có túi
Những nhà di truyền học cười lớn. Nhưng đó là 6 năm trước khi cừu Dolly ra đời
Nhân bản vô tính là khoa học viễn tưởng.
Nó đã chưa từng xảy ra
Nhưng sau đó nhân bản vô tình bất thình lình xảy ra
Và tôi nghĩ, khi tôi trở thành giám đốc của Viện Bảo Tàng Úc, tôi sẽ thử làm như thế
Tôi đã tập hợp một đội ngũ.
Chúng tôi nghiên cứu con thú non để coi có gì trong đó và tìm thấy ADN. Đó là khoảnh khắc tìm thấy tuyệt vời
Chúng tôi rất hân hoan.
Không may là, chúng tôi cũng tìm thấy rất nhiều ADN của người
Của mọi người phụ trách bảo tàng trước đây những người đã xem mẫu vật tuyệt vời này đưa tay vào hũ lấy nó ra và nghĩ "Chà, nhìn kìa," tõm, thả nó vào lại trong hũ làm vấy bẩn mẫu vật này.
Đó là điều đáng lo ngại nếu như mục tiêu là để lấy ADN
để sau này sử dụng hồi sinh loài thú có túi Điều chúng tôi không muốn xảy ra là khi dữ liệu được quẳng vào trong máy và bánh xe quay vòng rồi ánh sáng lóe lên và kìa một người phụ trách bảo tàng nhăn nheo già nua đến hãi hùng hiện ra bên kia máy
Điều này sẽ có lẽ sẽ khiến người phụ trách bảo tàng thấy vui nhưng chẳng vui cho chúng tôi chút nào.
Vậy nên chúng tôi quay trở lại với mẫu vật và bắt đầu tìm kiếm cụ thể là chúng tôi tìm trong những chiếc răng của cái sọ phần cứng mà con người chưa đụng tay vào rồi chúng tôi tìm thấy những mẫu ADN chất lượng hơn
Chúng tôi tìm thấy những nhân gien ty thể ở đó
Chúng tôi đã có được cái cần tìm
Vậy chúng tôi đã có thể làm gì với thứ này?
George Church đã đề cập đến trong cuốn sách"Tái sáng thế" của ông rất nhiều những kỹ thuật đang phát triển nhanh chóng để phục vụ cho việc nghiên cứu các đoạn mạch ADN
Chúng tôi hy vọng sẽ phục hồi được phần ADN đó trong tình trạng có thế sống được, và rồi, cũng giống như việc chúng tôi đã thực hiện trong dự án Lazarus, cấy phần ADN đó vào trong trứng của một loài vật chủ
Nó sẽ cho ra một loài hoàn toàn khác. Đó có thể là con gì?
tại sao nó không thể là một con ác quỷ đảo Tasmania?
Chúng có quan hệ họ hàng xa với loài thú có túi
Rồi con ác quỷ đảo Tasmania sẽ sinh ra một con thú có túi tại phía nam.
Những người bình luận về dự án này nói rằng, chờ chút.
Thú có túi, ác quỷ đảo Tasmania. điều này không ổn chút nào
Không phải thế. Chúng là những con thú có túi thôi
Chúng sinh ra những con non với kích thước chỉ bằng một viên kẹo dẻo hình hạt đậu
Con ác quỷ đảo Tasmania thậm chí còn không biết khi nó sinh con
Ngay sau đó nó sẽ nghĩ mình vừa sinh ra một con ác quỷ đảo Tasmania xấu nhất thế giới có lẽ nó sẽ cần trợ giúp để vượt qua việc này.
Andrew Pask và những đồng nghiệp của ông đã minh chứng đây có lẽ không phải là việc vô bổ
Nó nằm trong tương lai mặc dù chúng ta chưa tiến đến đó nhưng đó là những điều mà chúng ta muốn nghĩ tới Họ lấy mẫu ADN của con thú có túi được ngâm bảo quản
rồi nối vào một hệ gien của chuột, họ gắn một dấu hiệu lên nó để bất cứ vật chất nào được tạo ra từ ADN của loài thú có túi sẽ có màu xanh dương lá trên cơ thể chuột con
Nói một cách khác, nếu mô của loài thú có túi được tạo ra bởi ADN của thú có túi, nó cũng dễ dàng được nhận ra
Khi chuột con sinh ra, nó sẽ chứa đầy những mô màu xanh dương lá
Đó là dấu hiệu cho chúng ta biết liệu có thể lấy lại được hệ gien đó cấy nó vào trong một tế bào sống, rồi nó sẽ sản sinh những vật chất của loài thú có túi
có mạo hiểm không?
Bạn đã lấy một phần của một loài vật rồi trộn nó vào trong tế bào của một loài hoàn toàn khác
Liệu chúng ta sẽ tạo ra một xác sống như Frankenstein? Thứ gì đó giống như con vật lai hỗn tạp?
Câu trả lời là không.
Nếu chỉ nhân ADN cấy vào trong tế bào lai là của thú có túi, thì nó chính là thứ duy nhất sẽ được sinh ra từ cơ thể của con ác quỷ đảo Tasmania
Nếu chúng ta làm được thế này, liệu có thể đưa nó trở lại?
Đây là câu hỏi chính yếu cho mọi người.
Liệu chỉ để nó ở trong phòng thí nghiệm hay chúng ta có thể đưa nó trở lại nơi mà nó thuộc về?
Liêu chúng ta có thể đưa nó trở lại ngôi vua của các loài thú tại Tasmania nơi nó thuộc về, hồi phục hệ sinh thái thời đó
Hay là đảo Tasmania đã thay đổi quá nhiều? khiến điều này không khả thi
Tôi đã đến Tasmania.
Tham quan nhiều chỗ những nơi từng có nhiều thú có túi.
Tôi đã nói chuyện với nhiều người, như Peter Carter ông ở tuổi 90 khi tôi nói chuyện với ông nhưng vào năm 1926, người đàn ông này cùng cha và em của mình bắt con thú có túi.
Khi tôi nói chuyện với ông tôi nhìn vào mắt ông và nghĩ, đằng sau cặp mắt đó là một bộ não đã ghi nhớ về con thú có túi trông như thế nào, mùi của nó như thế nào, nó kêu như thế nào
Ông cột dây và dắt nó đi khắp nơi.
Ông có được những trải nghiệm riêng biệt mà tôi sẵn sàng đổi bằng chân trái của mình để có được chúng trong đầu
Chúng ta đều muốn chuyện này xảy ra.
Dù vậy, tôi hỏi Peter, có cách nào ông có thể đưa chúng tôi trở lại nơi ông đã bắt những con thú có túi đó
Mối quan tâm của tôi là liệu môi trường đó đã thay đổi
Ông cố tâm nghĩ lại, vì cũng đã gần 80 năm rồi
khi đó ông còn sống trong lều. Dù sao thì ông cũng đưa chúng tôi men theo lối mòn giữa những bụi cây và rồi ngay kia là nơi ông nhớ cái lều từng ở đó rồi những giọt nước mắt dâng đầy mắt
Ông nhìn căn lều. Chúng tôi vào bên trong.
Có những chiếc ván gỗ kê ở mép lều nơi mà ông cùng cha và em mình ngủ vào ban đêm
Rồi ông kể cho tôi giống như mọi thứ đang ùa về trong tâm trí
Ông nói, "Tôi nhớ con thú có túi lẩn quẩn quanh lều tò mò muốn biết ở trong như thế vào chúng kêu tiếng giống như "Yip!
Yip! Yip." Những điều này là một phần cuộc đời ông và là những gì ông còn nhớ
Câu hỏi chính yếu tôi hỏi Peter là,
môi trường đã thay đổi phải không? Ông nói rằng không
Rừng cây sồi phía nam bao quanh ngôi lều vẫn giống như xưa khi ông ở đó vào năm 1926
Phần đồng cỏ đã thoái lui dần
Đây là môi trường sống kinh điển cho loài thú có túi
Và hệ động vật tại những nơi đó vẫn như xưa khi mà loài thú có túi từng sinh sống
Vậy liệu chúng ta có thể đưa chúng trở lại?
Được Đó là tất cả những gì chúng ta có thể làm ư? Đây là câu hỏi thú vị.
Có lúc có lẽ bạn có thể đưa chúng trở lại, nhưng đó có phải là cách an toàn nhất để đảm bảo rằng chúng sẽ không bị tuyệt chủng nữa, tôi không nghĩ thế
Tôi nghĩ rằng dần dần, khi chúng ta thấy những loài vật trên khắp thế giới, có cái gì đó giống như câu niệm chú về việc động vật hoang dã
ngày càng không được an toàn trong môi trường hoang dã Chúng ta thích nghĩ là chúng được an toàn, nhưng chúng ta biết là chúng không được thế
Chúng ta cần tiến hành những chiến lược song song
Đây là điều khiến tôi thấy thích thú
Một vài con thú có túi được đưa trả về sở thú, những nơi trú ẩn, thậm chí là các viện bảo tàng có đeo những vòng cổ nhận dạng
Chứng tỏ chúng đã được nuôi như thú cưng chúng ta biết được nhiều câu chuyện ở vùng bụi rậm và những kí ức của những người đã nuôi chúng như thú cưng, Họ nói rằng chúng rất tuyệt vời, thân thiện.
Cá thể này ra khỏi rừng để liếm cậu bé này là nằm cuộn tròn quanh đống lửa để ngủ.
Một con vật hoang dã
Tôi muốn hỏi một câu--
chúng ta cần phải suy nghĩ về điều này Nếu trước đây nuôi thú có túi là không phạm pháp vậy thì, loài thú có túi có bị tuyệt chủng ở thời nay không?
Tôi tin tưởng rằng nó sẽ không bị tuyệt chủng
Chúng ta cần nghĩ về điều này trong thế giới ngày nay
Liệu việc nuôi giữ động vật gần bên chúng ta để chúng ta trân trọng chúng, có lẽ chúng sẽ không bị tuyệt chủng chăng?
Đây là vấn đề mang tính quyết định với chúng ta vì nếu chúng ta không làm thế, chúng ta sẽ chứng kiến, nhiều loài vật như thế này rơi xuống vực (của sự tuyệt chủng)
Và đây cũng là tại sao chúng tôi đang thực hiện những dự án xóa bỏ sự tuyệt chủng này
Chúng tôi đang cố gắng phục hồi sự cân bằng của tự nhiên mà chúng ta đã xâm phạm.
Cám ơn
(Vỗ tay)
Xin chào.
Tên tôi là Eric Li, và tôi sinh ra tại đây.
Nhưng không, tôi không sinh ra ở đó.
Đây là nơi tôi ra đời Thượng Hải, vào lúc cao trào của Cách Mạng Văn Hóa.
Bà tôi nói với tôi rằng bà nghe tiếng súng cùng lúc với tiếng khóc chào đời của tôi.
Khi tôi lớn lên, tôi được kể một câu chuyện giải thích mọi điều mà tôi cần để biết về loài người.
Nó như thế này.
Tất cả xã hội loài người phát triển theo một đường thẳng bắt đầu với công xã nguyên thủy, sau đó là chế độ nô lệ. phong kiến, tư bản, xã hội chủ nghĩa, và cuối cùng, đoán xem chúng ta sẽ dừng ở đâu?
Chủ nghĩa cộng sản!
Dù sớm hay muộn, toàn thể nhân loại, bất kể văn hóa, ngôn ngữ, dân tộc nào cũng sẽ đi đến giai đoạn cuối cùng của nền chính trị và xã hội.
Toàn thể nhân loại sẽ được hợp nhất ở 'thiên đường mặt đất' này và sống hạnh phúc mãi về sau.
Nhưng trước khi chúng ta đạt được điều đó, chúng ta bị buộc tham gia vào một cuộc đấu tranh giữa cái tốt và xấu, cái tốt đẹp của xã hội chủ nghĩa chống lại cái xấu xa của chủ nghĩa tư bản và cái tốt sẽ giành thắng lợi.
Điều đó, dĩ nhiên, là câu chuyện trích ra từ học thuyết của Karl Marx.
Và người Trung Quốc đã tin nó.
Ngày nào chúng tôi cũng được nghe câu chuyện đó.
Nó trở thành một phần của chúng tôi, và chúng tôi tin nó.
Câu chuyện trở nên rất được ưa chuộng.
Khoảng một phần ba toàn bộ dân số thế giới sống chịu tác động của câu chuyện siêu tưởng đó.
Sau đó, chỉ sau một đêm, thế giới thay đổi.
Cũng như tôi, vỡ mộng bởi niềm tin sai lầm của tuổi trẻ, Tôi đến Mĩ và trở thành dân hippie ở Berkeley.
(Cười) Bây giờ, khi tôi đã lớn tuổi, một số chuyện khác xảy ra.
Như thể một câu chuyện lớn vẫn chưa đủ, tôi được kể một câu chuyện khác.
Chuyện này cũng to lớn như vậy.
Người ta cũng cho rằng toàn bộ xã hội loài người phát triển theo tiến trình đường thẳng đi đến một kết thúc duy nhất.
Câu chuyện này diễn ra như sau: Tất cả xã hội, bất kể văn hóa, dù là Cơ đốc giáo, Hồi giáo, Nho giáo phải phát triển từ những xã hội truyền thống trong đó những nhóm người là đơn vị cơ bản cho đến xã hội hiện đại trong đó những cá nhân đơn lẻ là đơn vị cao nhất, và tất cả những cá nhân này theo định nghĩa là có lý trí, và họ đều muốn một thứ: bầu cử.
Bởi vì họ đều có nguyện vọng là, một khi đưa ra lá phiếu bầu của mình, họ tạo ra chính phủ tốt và sống hạnh phúc mãi mãi về sau.
'Thiên đường mặt đất', một lần nữa.
Sớm hay muộn, nền dân chủ từ bầu cử sẽ là hệ thống chính trị duy nhất dành cho mọi quốc gia và dân tộc, với một thương trường tự do giúp họ giàu có.
Nhưng trước khi chúng ta đạt được điều đó, chúng ta phải tham gia vào cuộc đấu tranh giữa cái tốt và xấu.
(Cười) Cái tốt thuộc về những con người thuộc nền dân chủ và phải gánh nhiệm vụ phát triển rộng được nó ra khắp thế giới, thỉnh thoảng bằng vũ lực, chống lại cái xấu của những ai không muốn bầu cử.
(VIdeo) George H.W. Bush: Một trật tự thế giới mới...
(VIdeo) George H.W. Bush: ... kết thúc sự chuyên quyền trong thế giới của chúng ta ...
(VIdeo) George H.W. Bush: ... một chuẩn mực duy nhất cho tất cả những ai nắm quyền lực.
Eric X.Li: Bây giờ -- (Cười) (Vỗ tay) Câu chuyện này cũng trở nên được ưa chuộng.
Theo Freedom House, số lượng quốc gia có nền dân chủ tăng từ 45 năm 1970 đến 115 năm 2010.
Trong 20 năm gần đây, những con người quyền lực của phương Tây đi khắp địa cầu không mệt mỏi để ra giảng điều này: Nhiều đảng đấu tranh giành quyền lực chính trị và mọi người bầu cho họ là con đường duy nhất dẫn đến sự bảo đảm cho thế giới từ lâu đã phải vật lộn để phát triển.
Những ai tin vào lời rao giảng ấy chắc chắn sẽ đi đến thành công.
Những ai không tin phải chịu lụi tàn.
Nhưng lần này, người Trung Quốc không tin nó.
Tôi từng bị lừa một lần rồi ...
(Cười) Phần còn lại là lịch sử.
Chỉ trong 30 năm, Trung Quốc đi từ một trong những nước nông nghiệp nghèo nhất trên thế giới trở thành nền kinh tế lớn thứ hai .
Sáu trăm năm mươi triệu người thoát khỏi nghèo khổ.
Tám mươi phần trăm sự giảm bớt đói nghèo của toàn bộ thế giới trong thời kì đó diễn ra ở Trung Quốc.
Nói cách khác, tất cả những nền dân chủ mới và cũ cùng với nhau cũng chỉ là một phần nhỏ của một nhà nước đơn đảng làm không bầu cử.
Bạn thấy đấy, tôi lớn lên cùng thứ này: phiếu ăn.
Vài trăm grams thịt được chia cho mỗi người mỗi tháng tại một thời điểm.
Không cần phải nói, tôi ăn tất cả phần của bà tôi.
Vì thế tôi tự hỏi, có gì không ổn với chế độ này?
Tôi ở đây nơi quê nhà, kinh doanh của tôi tăng trưởng nhảy vọt.
Ngày nào cũng có công ty mới mọc lên.
Tầng lớp trung lưu đang tăng nhanh và nhiều chưa từng có trong lịch sử nhân loại.
Vậy mà, theo câu chuyện vĩ đại, không có cái nào nên xảy ra.
Vì thế tôi đi và làm việc duy nhất tôi có thể, tôi nghiên cứu nó.
Vâng, Trung Quốc là nước một đảng điều hành bởi Đảng Cộng Sản trung Quốc, và họ không tổ chức bầu cử.
Ba giả thuyết được đưa ra bởi những học thuyết chính trị nổi bật vào thời chúng ta.
Như vận hành hệ thống hà khắc, đóng cửa chính trị, và vi phạm đạo đức.
À, những giả thuyết này là sai.
Cái ngược lại là đúng.
Khà năng thích ứng, chế độ trọng nhân tài, và tính hợp pháp là ba đặc điểm nhận biết của hệ thống chính trị một đảng của Trung Quốc.
Bây giờ, hầu hết những nhà khoa học chính trị sẽ nói với chúng ta rằng một hệ thống đơn đảng vốn đã không thể tự hiệu chỉnh.
Nó sẽ không tồn tại lâu bởi vì nó không thể thích ứng.
Bây giờ đây là sự thật.
Trong 64 năm lãnh đạo đất nước lớn nhất thế giới, phạm vi chính trị của Đảng đã mở rộng hơn bất kỳ nước nào khác, từ tập thể hóa đất gốc đến cuộc Đại Nhảy Vọt, sau đó là tư nhân hóa đất ruộng, tiếp đến là Cách Mạng Văn Hóa, tiếp đến cải cách thị trường của Đặng Tiểu Bình, sau đó người kế vị Giang Trạch Dân thực hiện một bước tiến chính trị lớn cho phép thương nhân gia nhập Đảng, một điều khó tưởng tượng được trong chính sách thời Mao.
Vì thế Đảng tự hiệu chỉnh để phù hợp với những thay đổi thất thường.
Về tổ chức, luật lệ mới ban hành để chỉnh đúng lại các luật lệ trước đó.
Ví dụ, giới hạn nhiệm kì.
Các nhà lãnh đạo chính trị đã từng được nắm quyền suốt đời , và họ dùng nó để gom góp quyền lực và duy trì sự cai trị.
Mao là cha của Trung Quốc hiện đại, quyền lực kéo dài của ông đã dẫn đến những sai lầm tai hại.
Vì thế Đảng bắt đầu ra giới hạn nhiệm kì với tuổi nghỉ hưu bắt buộc từ 68 đến 70.
Một điều chúng ta thường nghe là, "Cải cách chính trị đã tụt xa cải cách kinh tế," và "Trung Quốc đang rất cấp thiết phải cải cách chính trị."
Nhưng tuyên bố này là một cái bẫy hoa mỹ giấu đằng sau một thành kiến chính trị.
Nhìn xem, một số người đã quyết định họ muốn thay đổi những gì, và chỉ những thay đổi như vậy mới được gọi là cải cách chính trị.
Sự thật là, cải cách chính trị chưa bao giờ ngừng.
So với cách đây 30 năm, 20 năm, thậm chí 10 năm, mọi mặt của xã hội Trung Quốc, cách đất nước được điều hành, từ cấp địa phương nhất tới trung ương cao nhất, là hoàn toàn khác biệt so với ngày nay.
Bây giờ những thay đổi như vậy đơn giản là không thể mà không có cải cách chính trị ở mức độ căn bản nhất.
Bây giờ, tôi sẽ liều cho rằng Đảng là chuyên gia hàng đầu thế giới trong cải cách chính trị.
Giả định thứ hai là ở một quốc gia đơn đảng, quyền lực tập trung vào tay của một số ít người, và sự điều hành tồi cùng tham nhũng kéo theo đó.
Thực vậy, tham nhũng là một vấn đề lớn, nhưng trước tiên hãy nhìn vào bối cảnh rộng hơn.
Bây giờ, điều này có thể trái với trực giác của bạn.
Đảng đã trở thành một trong những tổ chức chính trị chuộng nhân tài nhất trên thế giới hiện nay.
Cơ quan quyền lực cao nhất của Trung Quốc, Bộ Chính Trị, có 25 thành viên.
Trong thành phần của Bộ gần đây nhất, chỉ năm trong số họ đến từ một nền tảng đặc quyền, gọi là con ông cháu cha.
20 người kia, bao gồm chủ tịch và thủ tướng, có xuất thân hoàn toàn bình thường.
Trong ủy ban trung ương lớn hơn gồm 300 người hoặc hơn, tỉ lệ phần trăm những ai sinh ra trong quyền lực và sự giàu sang thậm chí còn thấp hơn.
Đa số lãnh đạo cấp cao của Trung Quốc làm việc và cạnh tranh trên con đường lên đến đỉnh cao.
So sánh với nhóm người thống trị ở các nước phát triển lẫn đang phát triển, tôi nghĩ bạn sẽ thấy Đảng đang ở gần đỉnh cao trong chuyển động đi lên.
Câu hỏi tiếp là, làm sao điều đó có thể trong một hệ thống điều hành bởi một đảng?
Bây giờ chúng ta hãy đến với một thể chế chính trị quyền lực, ít biết đối với người phương Tây: Bộ Tổ chức.
Chức năng của ban này giống như một cỗ máy điều hành nhân lực khổng lồ mà thậm chí một số tập đoàn thành công nhất cũng thèm muốn.
Nó vận hành một hình chóp xoay tạo bởi ba thành phần: phúc lợi xã hội, doanh nghiệp nhà nước, và các tổ chức xã hội như một trường đại học hay một chương trình cộng đồng.
Ba thành phần này tuy thành lập riêng biệt nhưng lại hợp nhất trên một con đường sự nghiệp cho các quan chức Trung Quốc.
Họ tuyển dụng những người tốt nghiệp đại học vào vị trí học việc trong cả ba đường, và họ bắt đầu từ dưới đáy, gọi là "keyuan" [nhân viên].
Sau đó họ có thể được đề bạt qua bốn cấp độ tăng dần: fuke [phó quản lý phân khu], ke [quản lý phân khu], fuchu [phó quản lí bộ phận], chu [quản lí bộ phận].
Đây không phải là đòn thế trong "Karate Kid" đâu, ok?
Đó là công việc nghiêm túc.
Phạm vi chức vụ thì rộng, từ quản lý chăm sóc sức khỏe ở một ngôi làng đến đầu tư nước ngoài ở một quận thành phố đến điều hành một công ty.
Mỗi năm một lần, Bộ tự kiểm điểm mình.
Họ nói chuyện với cấp trên, đồng cấp, cấp dưới của họ. Họ xem xét đạo đức cá nhân của mình.
Họ thực hiện khảo sát ý kiến cộng đồng.
Sau đó họ đề bạt người chiến thắng.
Suốt sự nghiệp của họ, những lực lượng nồng cốt này có thể đi qua và ra khỏi cả ba con đường.
Qua thời gian. người giỏi vượt xa bốn cấp độ cơ bản đến cấp fuju [phó cục trưởng] và ju [cục trưởng]
Ở đó, họ gia nhập giới quan chức cấp cao.
Ở đó, một nhiệm vụ tiêu biểu sẽ là quản lý một quận với dân số hàng triệu người hoặc một công ty với hàng trăm triệu đôla doanh thu
Chỉ để bạn thấy hệ thống cạnh tranh thế nào, năm 2012, có 900,000 người thuộc cấp fuke và ke, 600,000 người thuộc cấp fuchu và chu, và chỉ còn 40,000 người cấp fuju và ju.
Sau cấp ju, chỉ vài người giỏi nhất tiến thêm nữa, và cuối cùng là Ủy Ban Trung Ương.
Tiến trình mất hai đến ba thập kỉ.
Sự chống lưng đóng một vai trò?
Vâng, dĩ nhiên. Nhưng phẩm chất vẫn đóng vai trò quan trọng nhất.
Về cơ bản, Bộ Tổ Chức điều hành một phiên bản hiện đại hóa của hệ thống cố vấn lâu đời của Trung Quốc.
Chủ tịch mới của Trung Quốc, Tập Cận Bình, là con trai của một lãnh đạo trước đây, việc này rất hiếm, ông là người 'con ông cháu cha' đầu tiên đạt đến vị trí hàng đầu ấy.
Dù như vậy, ông cũng cần 30 năm để đạt đến vị trí ấy.
Ông ấy bắt đầu là quản lý xã, và lúc ông gia nhập Bộ Chính Trị, ông ấy đã quản lí những vùng với tổng số dân lên đến 150 triệu dân với tổng giá trị GDP lên tới 1,5 nghìn tỉ đô la Mĩ .
Bây giờ, làm ơn đừng hiểu sai tôi, ok?
Đây không phải là làm hạ thấp ai. Nó chỉ là trình bày sự thật.
George W. Bush, nhớ ông ấy chứ?
Đây không phải là hạ thấp.
(Cười) Trước khi trở thành thống đốc bang Texas, hoặc Barack Obama trước khi chạy đua chức tổng thống, cũng không thể điều hành một tỉnh nhỏ ở hệ thống Trung Quốc.
Winston Churchill từng nói rằng dân chủ là một hệ thống kinh khủng nhưng nó vẫn tốt hơn các hệ thống khác.
Rõ ràng là ông ấy chưa từng được nghe về Bộ Tổ Chức.
Người phương Tây luôn cho rằng bầu cử đa đảng với sự bỏ phiếu phổ thông là nguồn duy nhất của tính hợp pháp chính trị.
Tôi từng được hỏi, "Đảng không được bầu cử,
Vậy đâu là nguồn gốc tính hợp pháp?"
Tôi nói, "Còn cạnh tranh thì sao?"
Chúng ta đều biết sự thật.
Năm 1949, khi Đảng nắm quyền, Trung Quốc sa lầy vào nội chiến, bị chia cắt bởi xâm lược nước ngoài, tuổi thọ trung bình vào lúc đó là 41 tuổi.
Ngày nay, đó là nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới, một đại công xưởng, và người dân ở đó sống trong sự thịnh vượng ngày càng gia tăng.
Nghiên cứu Pew thăm dò quan điểm chung của người Trung Quốc, và đây là số liệu những năm gần đây.
Sự hài lòng với đường lối của đất nước: 85%.
Số người nghĩ rằng họ giàu hơn so với cách đây năm năm: 70%.
Số người trông đợi tương lai tốt đẹp hơn: 82%, đáng kể.
Thời Báo Tài Chính thăm dò quan điểm giới trẻ toàn cầu, và những số liệu này, rất mới, chỉ vừa có từ tuần rồi.
93% thế hệ Y của Trung Quốc lạc quan về tương lai đất nước của họ.
Bây giờ, nếu đây không hợp pháp, tôi không chắc cái nào hợp pháp nữa.
Ngược lại, hầu hết các nước dân chủ có bầu cử trên khắp thế giới đang hoạt động rất ảm đạm.
Tôi không cần phải nói kĩ cho thính giả ở đây nó yếu kém thế nào, từ Washington đến các thủ phủ châu Âu
Với một số ngoại lệ, rất nhiều các nước đang phát triển đã chấp nhận thể chế bầu cử vẫn còn đang chịu cảnh nghèo đói và xung đột.
Chính phủ được bầu cử, rồi chỉ sau vài tháng sự ủng hộ đối với họ rớt xuống dưới 50% giữ ở mức đó rồi tiếp tục hạ thấp nữa cho tới cuộc bầu cử tiếp theo.
Dân chủ đang trở thành một vòng luẩn quẩn của bầu cử và hối tiếc.
Ở mức này, tôi sợ rằng chính nền dân chủ, không phải hệ thống một đảng của Trung Quốc, là đang trong vòng nguy hiểm của mất tính hợp pháp.
Bây giờ, tôi không muốn tạo ra cảm giác sai lệch rằng Trung Quốc là hoàn toàn tốt đẹp, trên bước đường trở thành một kiểu siêu cường quốc nào đó.
Đất nước vẫn phải đối mặt những thách thức to lớn.
Những vấn đề xã hội và kinh tế đi cùng với sự thay đổi lớn như vậy là dị thường.
Ô nhiễm. An toàn thực phẩm. Các vấn đề dân số.
Về mặt chính trị, vấn đề tệ nhất là tham nhũng.
Tham nhũng lan rộng và hủy hoại hệ thống và tính hợp pháp về đạo đức của nó.
Nhưng hầu hết những nhà phân tích chẩn đoán sai căn bệnh.
Họ nói rằng tham nhũng là kết quả của hệ thống một đảng, và vì thế, để cứu nó, bạn phải gạt bỏ toàn bộ hệ thống.
Nhưng nếu nhìn kĩ hơn ta sẽ thấy điều khác.
Tổ chức Minh Bạch Quốc Tế xếp hạng Trung Quốc khoảng giữa 70 và 80 những năm gần đây trong số 170 nước, và nó đang tiến lên.
Ấn Độ, nước dân chủ lớn nhất trên thế giới, hạng 94 và đang đi xuống.
Trong khoảng một trăm nước bị xếp dưới Trung Quốc, hơn một nửa là những nước dân chủ bầu cử.
Vì thế nếu bầu cử là thuốc chữa cho căn bệnh tham nhũng, làm sao những nước này không thể chữa nó?
Bây giờ, tôi là một nhà tư bản đầu tư liều lĩnh.
Tôi đặt cược. Sẽ không công bằng khi kết thúc cuộc trò chuyện mà không liều lĩnh và đưa ra vài dự đoán.
Vì thế đây là dự đoán.
Trong 10 năm nữa, Trung Quốc sẽ vượt qua Mĩ
và trở thành nền kinh tế lớn nhất trên thế giới.
Thu nhập theo đầu người sẽ gần tốp đầu với tất cả các nước đang phát triển.
Tham nhũng sẽ bị kiềm chế, nhưng không bị loại trừ, và Trung Quốc sẽ tiến 10 đến 20 bậc đến trên mức 60 trong bảng xếp hạng của Tổ chức Minh Bạch Thế Giới.
Cải cách kinh tế sẽ tăng tốc, cải cách chính trị sẽ tiếp diễn, và hệ thống một đảng vẫn vững vàng.
Chúng ta sống trong buổi hoàng hôn của một kỷ nguyên.
Những câu chuyện lớn với những tuyên bố lớn đã làm chúng ta thất vọng trong thế kỉ 20 và đang làm chúng ta thất vọng trong thế kỉ 21.
Chuyện không tưởng đó là căn bệnh ung thư đang giết chết nền dân chủ từ bên trong.
Bây giờ, tôi muốn làm sáng tỏ vài điều.
Tôi không ở đây để lên án nền dân chủ.
Ngược lại, tôi nghĩ dân chủ đóng góp cho sự phát triển của phương Tây và tạo nên thế giới hiện đại.
Chính lời tuyên bố hùng hồn của những người nắm quyền ở phương Tây đang làm hệ thống chính trị của họ cao ngạo, đó chính là căn nguyên của căn bệnh hiện nay của phương Tây.
Nếu họ dành ít thời gian hơn một chút để ép buộc người khác làm theo suy nghĩ của mình, và thay vào đó thực hiện cải cách chính trị cho nước nhà, họ có thể cho nền dân chủ một cơ hội tốt hơn.
Mô hình chính trị của Trung Quốc sẽ không bao giờ bị thay thế bởi dân chủ bầu cử, bởi không giống cái sau, nó không giả vờ như là bao trùm tất cả.
Nó không thể được truyền bá. Nhưng đó mới chính là ý nghĩa thật sự.
Hình mẫu thành công Trung Quốc không phải để mang đến lựa chọn khác, mà là chứng minh rằng tồn tại những lựa chọn thay thế khác.
Chúng ta hãy kết thúc kỉ nguyên của những câu chuyện không tưởng.
Cộng sản và dân chủ có thể đều là lý tưởng đáng tán dương, nhưng kỉ nguyên của thuyết phổ biến giáo điều đã kết thúc.
Chúng ta hãy ngừng nói cho mọi người và con cháu chúng ta rằng chỉ có một cách để lãnh đạo đất nước và chỉ một tương lai để hướng đến nơi tất cả các xã hội phải tiến đến đó.
Nó là sai. Nó vô trách nhiệm.
Và tệ nhất là nó nhạt nhẽo.
Hãy để tính phổ biến dẫn đường cho số đông.
Có lẽ một thời kỳ thú vị hơn sẽ đến với chúng ta.
Liệu chúng ta có đủ can đảm để đón nhận nó?
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn. Cảm ơn. Cảm ơn.
Cảm ơn. Bruno Giussani: Eric, ở lại với tôi ít phút, bởi vì tôi muốn hỏi anh một số câu hỏi.
Tôi nghĩ nhiều người ở đây, và nói chung ở các nước phương Tây, sẽ đồng ý với phát biểu của anh về sự phân tích rằng hệ thống dân chủ đang trở nên yếu kém, nhưng cùng lúc đó, nhiều người sẽ thấy không an tâm rằng có một chính quyền không bầu cử, mà không có hình thức giám sát hoặc hội đàm nào, quyết định lợi ích quốc gia.
Cơ cấu trong mô hình Trung Quốc là gì mà cho phép người ta nói, lợi ích quốc gia như anh xác định là sai?
EXL: Anh biết đấy, Frank Fukuyama, nhà khoa học chính trị, gọi hệ thống Trung Quốc là "chủ nghĩa đáp ứng độc đoán"
Nó không hẳn chính xác, nhưng tôi nghĩ nó gần như vậy.
Vì thế tôi biết công ty khảo sát quan điểm cộng đồng lớn nhất ở Trung Quốc, ok?
Anh có biết ai là khách hàng lớn nhất của họ?
Chính quyền Trung Quốc.
Không chỉ chính quyền trung ương, chính quyền thành phố, chính quyền tỉnh, đến những quận lân cận địa phương nhất.
Họ chỉ đạo khảo sát mọi lúc.
Anh có hài lòng với hệ thống thu dọn rác không?
Anh có hài lòng với phương hướng chung của đất nước không?
Vì thế, ở Trung Quốc, có một kiểu cơ cấu khác để đáp ứng nhu cầu và ý kiến của người dân.
Quan điểm của tôi, là chúng ta nên thoát khỏi cái suy nghĩ rằng chỉ có một hệ thống chính trị duy nhất -- bầu cử, bầu cử, bầu cử -- mới có thể đáp ứng được.
Thực ra, tôi không chắc rằng bầu cử có thể sản sinh ra chính quyền đáp ứng nhanh ở bất cứ đâu trên thế giới.
(Vỗ tay) BG: Nhiều người dường như đồng ý.
Một trong những đặc trưng của một hệ thống dân chủ là công dân có quyền tự do nói lên suy nghĩ của mình.
Và anh đã dẫn ra những con số về sự ủng hộ mà chính quyền và các nhà chức trách nhận được ở Trung Quốc
Nhưng sau đó anh lại nhắc đến các yếu tố như, anh biết đấy, những thử thách to lớn, và cũng có, dĩ nhiên là rất nhiều dữ kiện theo một hướng khác: hàng chục ngàn cuộc biểu tình và chống đối và những cuộc biểu tình về môi trường, vân vân.
Vì thế anh dường như cho rằng mô hình Trung Quốc ngoài Đảng ra thì không có chỗ cho công dân tự thể hiện tâm tư của họ.
EXL: Có một xã hội dân sự sôi nổi ở Trung Quốc, dù là vấn đề môi trường hay bất cứ thứ gì.
Nhưng nó khác biệt. Anh sẽ không thể nhận ra nó.
Bởi vì, theo định nghĩa của phương Tây, cái gọi là một xã hội dân sự phải tách riêng hay thậm chí đối nghịch với hệ thống chính trị, và khái niệm đó là hoàn toàn xa lạ đối với văn hóa Trung Quốc.
Trong hàng ngàn năm, bạn có xã hội dân sự, vậy mà họ vẫn thống nhất và gắn kết và là một phần của trật tự chính trị, tôi nghĩ đó là sự khác biệt văn hóa lớn.
BG: Eric, cảm ơn đã chia sẻ với TED EXL: Cảm ơn
Có một chuyện cười cũ về một viên cảnh sát đi tuần trong khu vực của mình vào lúc nửa đêm và anh ta tình cờ gặp một gã dưới ngọn đèn đường đang đi qua đi lại, có vẻ như đang tìm kiếm thứ gì đó viên cảnh sát hỏi anh ta. Anh đang làm gì thế?
Gã nói: tôi đang tìm chùm chìa khóa của mình
Thế là viên cảnh sát giúp hắn tìm kiếm nhìn qua nhìn lại một hồi khoảng 2 -3 phút. Không thấy chiếc chìa khóa nào cả
Viên cảnh sát hỏi: "Anh có chắc không?
Này anh bạn, Anh có chắc chắn là chiếc chìa khóa bị rơi ở đây không?"
và gã đó trả lời: "Không, không, thực ra tôi mất chìa khóa ở đầu kia của con phố nhưng ánh đèn sáng hơn ở đây."
Ngày nay có một khái niệm mà người ta nói đến nhiều đó là "dữ liệu lớn", và những gì họ đang nói
là tất cả thông tin mà chúng ta tạo ra thông qua sự tương tác với nhau và qua mạng internet, tất cả mọi thứ từ mạng xã hội Facebook và Twitter đến nhạc, phim ảnh, trực tuyến, tất cả các loại công cụ này, và cả những TED video nữa.
Và những người làm việc với dữ liệu lớn nói rằng, với họ, vấn đề lớn nhất là ta có quá nhiều thông tin,
vấn đề lớn nhất là, làm thế nào sắp xếp được tất cả những thông tin đó?
Tôi có thể nói cho bạn rằng làm việc trong lĩnh vực y tế toàn cầu, đó không phải là một vấn đề lớn nhất của chúng tôi.
Bởi vì với chúng tôi, mặc dù "ánh sáng" tốt hơn trên mạng internet những dữ liệu có thể giúp chúng ta giải quyết các vấn đề mà chúng ta đang phải đối mặt không thực sự hiện hữu trên mạng internet.
Chẳng hạn như chúng ta không biết có bao nhiêu người hiện nay đang bị ảnh hưởng bởi thiên tai hoặc bởi các xung đột và mâu thuẫn trên thế giới
Chúng ta thực sự không biết trong các phòng khám bệnh ở các nước đang phát triển, nơi nào có thuốc và nơi nào không
chúng ta không biết gì về chuỗi phân phối cho các phòng khám đó
Chúng ta không biết - và điều này thực sự khiến tôi rất ngạc nhiên - có bao nhiêu trẻ em đã được sinh ra, hoặc có bao nhiêu trẻ em ở Bolivia hay Botswane hay Bhutan.
Chúng ta không biết có bao nhiêu đứa trẻ đã chết tuần trước ở bất kỳ một quốc gia nào.
Chúng ta không biết đến nhu cầu của người già, người bị bệnh tâm thần.
Đối với những vấn đề quan trọng này hay những lĩnh vực quan trọng mà ta muốn giải quyết những vấn đề trong đó về cơ bản, chúng ta không biết gì cả.
và một phần lý do tại sao ta không biết một chút gì là vì các hệ thống công nghệ thông tin về sức khỏe toàn cầu mà ta sử dụng để tìm kiếm dữ liệu để giải quyết các vấn đề là những gì mà bạn nhìn thấy ở đây.
Đây là một công nghệ có tuổi đời khoảng 5000 năm.
Một vài người trong số các bạn có thể đã dùng nó trước đây. Hiện nay nó đã trở nên lỗi thời, nhưng chúng ta vẫn sử dụng nó
cho 99% công việc của mình.
Đó là một mẫu giấy tờ, và những gì bạn đang nhìn thấy
là một tờ giấy trên tay một y tá Bộ y tế ở Indonesia, người đang đi đến các vùng nông thôn Indonesia vào một ngày, mà tôi chắc chắn, là rất nóng và ẩm ướt và cô ấy sẽ gõ cửa hàng nghìn ngôi nhà trong khoảng thời gian vài tuần hoặc vài tháng, gõ cửa các nhà và nói rằng, "Xn lỗi, Xin vui lòng cho chúng tôi hỏi bạn một số câu hỏi.
Bạn có con không? Con của bạn có được tiêm chủng không?
bời vì đó là cách duy nhất ta thực sự có thể tìm ra có bao nhiêu trẻ em được tiêm chủng ở đất nước Indonesia, tỷ lệ phần trăm bao nhiêu trẻ được tiêm chủng Những số liệu này thực sự không có trên mạng internet mà phải thông qua việc đi ra ngoài và gõ cửa từng nhà, đôi khi hàng chục ngàn nhà.
Đôi khi phải mất hàng tháng thậm chí hàng năm để làm điều đó
Bạn biết đấy, một cuộc điều tra dân số ở Indonesia sẽ có thể mất 2 năm để hoàn thành.
Và vấn đề là, tất nhiên, với tất cả điều này với tất cả những mẫu giấy đó - tôi phải nói với bạn chúng ta có đủ các loại mẫu giấy đơn từ cho tất cả mọi thứ chúng ta có mẫu phiếu giấy cho các cuộc khảo sát tiêm chủng.
chúng ta có các mẫu phiếu giấy để theo dõi mọi người đến các phòng khám.
chúng ta có các mẫu phiếu giấy để theo dõi nguồn cung cấp thuốc, cung cấp máu, tất cả các mẫu phiếu giấy khác nhau cho rất nhiều các chủ đề khác nhau tất cả chúng đều có một điểm chung duy nhất, và điểm chung đó thường trông giống như thế này.
Và những gì chúng tôi đang nhìn thấy ở đây là rất nhiều dữ liệu
đó là dữ liệu từ các cuộc khảo sát về tỷ lệ tiêm chủng ở một huyện ở Zambia mà tôi đã tham gia từ một vài năm trước
Điều duy nhất mà chúng tôi đã cố gắng tìm hiểu là tỷ lệ phần trăm trẻ em ở Zambia được tiêm phòng, và đó là dữ liệu, thu thập trên giấy qua nhiều tuần, từ một quận, có quy mô tương đương với một thị xã ở Mỹ.
Bạn có thể tưởng tượng rằng, đối với toàn bộ đất nước Zambia, việc trả lời một câu hỏi duy nhất
sẽ trông giống như thế này đây
Xe này nối tiếp xe kia chất đầy các đống tài liệu.
Điều tệ hơn là đó mới chỉ là khởi đầu mà thôi,
bởi vì một khi bạn đã thu thập tất cả dữ liệu, đương nhiên một ai đó, một người không may mắn nào đó, sẽ phải nhập những dữ liệu này vào máy tính
Khi còn là một sinh viên cao học, tôi đã từng là người không may mắn đó một vài lần.
Tôi có thể nói với bạn, tôi thường không thực sự tập trung cho lắm.
tôi có thể đã mắc rất nhiều lỗi khi nhập dữ liệu mà không một ai phát hiện ra, nên sự chính xác của dữ liệu thu bị giảm đi
nhưng cuối cùng thì những dữ liệu đó cũng được nhập vào một máy tính và một ai đó có thể bắt đầu phân tích nó, và một khi họ có bản phân tích và bài báo cáo thì hy vọng rằng sau đó, bạn có thể lấy các kết quả thu thập dữ liệu đó và dùng nó để cải thiện công việc tiêm chủng trẻ em
Bởi vì nếu có bất kỳ điều gì tồi tệ hơn, trong lĩnh vực sức khỏe cộng đồng toàn cầu, Tôi không biết điều gì có thể tệ hơn là việc để trẻ em trên hành tinh này phải chết vì những căn bệnh có thể ngăn ngừa được bằng vaccine những bệnh mà chỉ phải tốn chi phí tiêm chủng là một đôla.
Hàng triệu trẻ em chết vì những bệnh này mỗi năm.
Thực tế là, hàng triệu chỉ là ước tính sơ bộ bởi vì chúng ta không thực sự biết rằng hàng năm có bao nhiêu trẻ em chết vì những điều này.
Một điều thậm chí làm người ta phẫn nộ hơn là việc nhập dữ liệu, việc mà tôi đã làm khi là một sinh viên cao học đôi khi có thể mất đến 6 tháng.
Đôi khi có thể mất cả 2 năm để nhập thông tin vào một máy tính và đôi khi, thực ra không thất thường lắm, là thậm chí còn không bao giờ thực hiện.
Giờ hãy thử suy nghĩ xung quanh vấn đề đó khoảng 1 giây.
Bạn chỉ có một đội 100 người.
Họ đi đến các địa phương để tìm câu trả lời cho một câu hỏi nhất định
Bạn có thể dành ra 100 nghìn đôla cho nhiên liệu, sao chép và công tác phí,
và sau đó vì một vài lý do, động lực bị mất đi hoặc không còn đủ tài chính, và tất cả những điều đã làm chẳng là gì nữa bởi vì không ai thực sự nhập thông tin vào máy tính
Quá trình đó ngưng lại.
Chuyện thế này lúc nào cũng xảy ra.
Đây là thứ mà chúng ta dựa vào để quyết định về sức khỏe toàn cầu: ít dữ liệu, dữ liệu cũ, không có dữ liệu.
quay trở về năm 1995, tôi bắt đầu nghĩ về cách mà chúng ta có thể cải thiện quá trình này.
Hiện tại năm 1995, rõ ràng là đã khá lâu rồi.
Tôi đã cảm thấy sợ khi nghĩ rằng đó quả là đã từ quá lâu rồi.
bộ phim đứng đầu của năm đó là Die Hard with a Vengeance
Như các bạn có thể thấy, hồi đó Bruce Willis còn rất nhiều tóc.
còn tôi thì đang làm việc tại trung tâm kiểm soát dịch bệnh, và hồi đó tôi cũng có nhiều tóc hơn bây giờ.
nhưng với tôi, điều quan trọng nhất mà tôi nhìn thấy năm 1995 là điều này.
Thật khó để tưởng tượng, nhưng vào năm 1995, đây là thiết bị di động tối ưu nhất.
Đúng không ? Đó không phải là một chiếc Iphone. Đó không phải là một chiếc điện thoại Galaxy.
Nó là một chiếc Palm Pilot.
và khi tôi nhìn Palm Pilot lần đầu tiên, tôi đã nghĩ, tại sao chúng ta không thể đặt các mẫu phiếu vào Palm Pilots
và đi điều tra ở địa phương với chỉ một chiếc Palm Pilot có thể chứa được hàng nghìn mẫu phiếu giấy?
Tại sao ta không cố gắng làm điều đó?
Bởi vì nếu có thể làm điều đó, nếu chúng ta thực sự có thể thu thập dữ liệu bằng công nghệ điện tử hay kỹ thuật số, ngay từ lúc đầu, chúng ta có thể tìm ra đường tắt cho cả quá trình nhập dữ liệu, hoặc thuê một ai đó nhập liệu cho chúng ta
chúng ta có thể nhảy ngay đến giai đoạn phân tích và sau đó đến việc sử dụng dữ liệu để cứu sống người bệnh sẽ nhanh hơn
và vì vậy đó là những gì mà tôi đã thực sự bắt tay vào làm.
Làm việc ở CDC, tôi bắt đầu đi đến các chương trình khác nhau trên khắp thế giới để đào tạo họ cách sử dụng Palm Pilots thực hiện thu thập dữ liệu thay bằng việc sử dụng giấy.
và đó thực sự là một công việc to lớn.
nó diễn ra chính xác như những gì mà người ta tiên đoán
Bạn biết gì không? Thu thập dữ liệu điện tử
thực sự là hiệu quả hơn nhiều so với việc thu thập trên giấy.
Trong khi tôi đang làm điều này, đối tác kinh doanh của tôi, Rose, người đang ngồi ở đây với chồng của cô ấy, Matthew, trên khán đài Rose đã làm một việc tương tự cho Hội chữ thập đỏ Mỹ.
Vấn đề là, sau một vài năm đang làm điều đó, tôi nhận ra mình đã làm 6 hoặc 7 chương trình, và tôi nghĩ, Nếu duy trì tốc độ này với toàn bộ sự nghiệp của tôi, có thể tôi sẽ đạt tới 20 hoặc 30 chương trình.
nhưng vấn đề là, 20 hoặc 30 chương trình, việc đào tạo 20 hoặc 30 chương trình để sử dụng công nghệ, chỉ như muối bỏ bể
Nhu cầu này, nhu cầu cho dữ liệu để chạy các chương trình tốt hơn, chỉ trong y tế, không nói đến tất cả các lĩnh vực khác ở các quốc gia đang phát triển, là cực kỳ to lớn.
Có hàng triệu và hàng triệu và hàng triệu chương trình, hàng triệu bệnh viện cần điều tra lượng thuốc và hàng triệu các chương trình tiêm chủng.
Có các trường học cần được theo dõi lượng học sinh đến trường
Có tất những chương trình khác nhau như thế để chúng tôi thu thập dữ liệu cần thiết.
và tôi nhận ra rằng, nếu tiếp tục làm việc theo cách mà tôi đang làm, về cơ bản tôi sẽ chẳng thay đổi được gì khi sự nghiệp kết thúc
và vì thế tôi bắt đầu vắt óc để cố gắng suy nghĩ về, bạn biết đấy, về quy trình mà tôi đang làm,
làm thế nào để đào tạo những người đó và cái gì là vấn đề khúc mắc ở đây và cái gì là chướng ngại vật ngăn việc thực hiện điều đó nhanh hơn và hiệu quả hơn?
Thật không may, sau một thời gian suy nghĩ về nó, tôi nhận ra rằng - tôi đã xác định được chướng ngại vật chính.
Chướng ngại vật chính đó, hóa ra, và đây thực sự là một nhận thức đáng buồn rằng chướng ngại vật đó chính là tôi
Điều đó có nghĩa là gì?
Tôi đã phát triển một quy trình trong đó tôi là trung tâm
Nếu bạn muốn sử dụng công nghệ này, bạn phải liên lạc với tôi.
nghĩa là bạn phải biết tôi tồn tại.
sau đó bạn phải kiếm ra tiền để trả cho tôi để bay đến đất nước của bạn và tiền để trả khách sạn cho tôi công tác phí và chi tiêu hàng ngày của tôi
Những khoản tiền đó có thể lên tới 10,000 hoặc 20.000 hoặc 30.000 đôla đó là nếu tôi thực sự có thời gian hoặc việc đó phù hợp với kế hoạch của tôi và tôi phải không đang đi nghỉ.
Điều quan trong là bất cứ điều gì, bất cứ hệ thống nào phụ thuộc vào một người duy nhất hoặc 2 hoặc 3 hoặc 5 người, thì đều không thể phát triển trên quy mô lớn hơn được
Và đây là vấn đề khiến chúng ta cần phải mở rộng công nghệ này và chúng ta cần phải làm điều đó ngay bây giờ.
Vì vậy, tôi bắt đầu nghĩ về các cách có thể giúp tôi đứng ngoài cuộc. Bạn biết đây, tôi đã suy nghĩ,
làm thế nào để có thể đứng ngoài cuộc
trong một thời gian.
Các bạn biết đấy, tôi đã được dạy rằng cách mà bạn phân phối công nghệ trong môi trường phát triển quốc tế vẫn phải dựa vào tư vấn
Đó là những gã trông khá giống tôi đây bay từ các quốc gia trông khá giống như thế này đến các quốc gia khác với những người có làn da sẫm màu hơn.
và bạn đến đó tốn tiền vào vé máy bay tốn thời gian và công tác phí tốn tiền vào khách sạn và dùng tất cả những thứ khác
Tôi từng nghĩ đó là cách duy nhất để bạn có thể phân phối công nghệ, và tôi không thể tìm ra một cách nào khác nữa.
nhưng phép màu đã xảy ra, tôi sẽ gọi nó là Hotmail cho ngắn.
Hiện giờ bạn có thể không nghĩ rằng Hotmail là một điều kỳ diệu, nhưng với tôi nó là một điều kỳ diệu, bởi vì tôi nhận ra rằng, cũng giống như tôi đang đau đầu với vấn đề này, tôi đang làm việc ở châu Phi khu vực cận Sahara vào thời điểm đó. Tôi nhận thấy rằng tất cả các nhân viên y tế mà tôi làm việc cùng, ở đây đều có một địa chỉ Hotmail.
và tôi chợt nghĩ ra, khá đột ngột, rằng đợi đã, tôi biết rằng người của Hotmail chắc chắn không bay đến Bộ y tế của Kenya để đào tạo mọi người cách sử dụng Hotmail.
Hóa ra những người này đang phân phối công nghệ. Họ đưa khả năng sử dụng phần mềm ra ngoài mà không cần phải thực sự bay khắp thế giới.
Tôi cần suy nghĩ về điều đó nhiều hơn.
Trong khi suy nghĩ về nó, mọi người bắt đầu sử dụng nhiều hơn những thứ như thế, cũng giống như chúng ta vậy.
Họ bắt đầu sử dụng LinkedIn and Flickr và Gmail và Google Maps, tất cả mọi thứ.
tất nhiên, tất cả những điều này là dựa trên điện toán đám mây. và không đòi hỏi bất kỳ công việc đào tạo nào.
họ không cần những nhà lập trình.
họ không cần bất kỳ nhà tư vấn nào, bởi vì
mô hình kinh doanh cho tất cả các doanh nghiệp này yêu cầu một thứ đơn giản mà chúng ta có thể sử dụng mà không cần hoặc cần rất ít tập huấn.
bạn chỉ cần phải nghe về nó và vào trang web.
và vì thế tôi nghĩ, điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta xây dựng phần mềm để làm những việc mà tôi đang tư vấn cho mọi người
thay vì đào tạo mọi người làm thế nào để đưa các mẫu phiếu vào thiết bị di động, hãy tạo ra phần mềm cho phép họ có thể tự làm điều đó mà không phải được đào tạo và không cần sự tham gia của tôi Và đó chính xác là những gì chúng tôi đã làm.
Thế là chúng tôi tạo ra phần mềm có tên gọi là Magpi,
và nó có một chức năng tạo ra mẫu đơn trực tuyến Không ai phải nói chuyện với tôi. bạn chỉ phải nghe về nó và vào trang web.
Bạn có thể tạo ra các mẫu đơn, và một khi xong việc, bạn có thể chuyển chúng sang các loại điện thoại di động thông thường
Rõ ràng là ngày nay, chúng ta đã chuyển từ Palm Pilots của quá khứ
sang những máy di động. và nó không cần phải là một chiếc điện thoại thông mình. Nó có thể chỉ là một chiếc điện thoại thông thường như chiếc điện thoại bên phải kia bạn biết đấy, loại cơ bản dùng hệ điều hành Symbian rất phổ biến ở các quốc gia đang phát triển.
Và một điều rất hay là, cũng giống như Hotmail.
nó là dữ liệu đám mây, nó không yêu cầu bất kỳ huấn luyện sử dụng, lập trình hay tư vấn nào.
nhưng có cả một vài lợi ích bổ sung
bây giờ chúng ta đều biết, khi xây dựng hệ thống này, toàn bộ ý nghĩa của nó, giống như với Palm Pilots, là bạn phải, bạn có thể thu thập dữ liệu và ngay lập tức tải và nhận dữ liệu của bạn.
nhưng cái chúng tôi nhận ra là, đương nhiên, vì nó đã ở trên một cái máy tính, chúng tôi có thể gửi bản đồ, phân tích và vẽ đồ thị ngay lập tức
chúng tôi có thể thực hiện một quá trình mà trước đó phải mất đến 2 năm chỉ trong vòng khoảng 5 phút.
Sự cải tiến về hiệu quả là không thể tin được
Dựa trên điện toán đám mây, không đào tạo, không người tư vấn, không cần tôi.
Và tôi đã nói với bạn rằng trong vài năm đầu khi cố gắng thực hiện việc này theo cách cũ xưa đi đến từng nước một chúng tôi đã chỉ có thể tập huấn được, tôi cũng không chắc nữa, chắc chỉ khoảng 1000 người
Điều gì đã xảy ra sau khi chúng tôi làm điều này?
Trong ba năm tiếp theo, chúng tôi đã có 14,000 người tìm đến trang web, đăng nhập, và bắt đầu sử dụng nó để thu thập số liệu số liệu cho việc phản hồi sau thiên tai Những người chăn nuôi lợn ở Canada theo dõi dịch bệnh ở lợn và đàn lợn Mọi người theo dõi nguồn cung cấp thuốc
Một trong những ví dụ ưa thích của tôi là IRC tên gọi tắt của Ủy ban giải cứu quốc tế Họ có một chương trình tại nơi có người đỡ đẻ không được đi học đầy đủ sử dụng những chiếc điện thoại trị giá $10 gửi một đoạn tin nhắn bằng phần mềm của chúng tôi mỗi tuần một lần về số ca sinh nở và số cả tử vong, điều này đã giúp IRC có được thứ mà chưa tổ chức nào trong lĩnh vực y tế toàn cầu nào từng có: một hệ thống thống kê trẻ em cập nhật tức thời cho biết có bao nhiêu đứa trẻ được sinh ra cho biết có bao nhiêu trẻ em ở Sierra Leone, nơi diễn ra việc này và cho biết bao nhiêu trẻ em đã chết
Các bác sĩ của các tổ chức nhân quyền Điều này hơi ngoài lề một chút so với lĩnh vực sức khỏe Họ tụ tập lại, họ đào tạo cho mọi người về kiểm nghiệm hiếp dâm ở Congo, nơi vấn đề hiếp dâm đang là một thứ dịch bệnh một loại dịch bệnh khủng khiếp, và họ đang sử dụng phần mềm của chúng tôi để ghi lại chứng cứ họ tìm thấy, bao gồm cả ảnh, để có thể mang thủ phạm ra trước công lý
Camfed, một tổ chức nhân đạo khác ở Anh trả tiền cho các gia đình có bé gái để các em có thể tới trường
họ hiểu rằng đây là sự can thiệp quan trọng nhất mà họ có thể làm.
Họ đã từng theo dõi tỷ lệ vắng mặt, tỷ lệ có mặt, điểm số trên giấy
Khoảng thời gian từ khi giáo viên điền vào những điểm số hoặc đánh dấu vắng mặt tới khi có được một báo cáo là khoảng 2 tới 3 năm.
Bây giờ, điều này được thực hiện ngay khi nó diễn ra
và bởi vì nó là một hệ thống với chi phí thấp dựa trên điện toán đám mây, giá thành của nó cho toàn bộ 5 đất nước nơi mà Camfed thực hiện điều này với 10 nghìn nữ sinh, toàn bộ giá thành được tổng hợp là 10 nghìn đô la một năm
Chi phí này còn ít hơn phí mà tôi nhận được chỉ để đi tư vấn trong vòng 2 tuần
Do đó tôi đã nói với bạn trước rằng khi chúng ta còn đang làm việc theo cách cũ, tôi nhận ra rằng tất cả công việc của chúng ta chỉ như muối bỏ bể 10, 20, 30 chương trình khác nhau.
chúng ta đã có nhiều cải tiến, nhưng tôi nhận ra rằng ngay bây giờ, với cả những công việc mà ta đã hoàn thành với 14 nghìn người sử dụng sản phẩm nó vẫn sẽ chỉ như muối bỏ biển.
Nhưng một vài thứ đã thay đổi. Và tôi nghĩ rõ ràng là như thế
Điều đã thay đổi là, thay vì có một chương trình phát triển ở một tốc độ chậm đến nỗi mà ta chẳng thể nào đến được với những người cần chúng ta ta biến nó thành một việc mà họ không cần đến chúng ta nữa.
Chúng tôi đã tạo ra một công cụ cho phép những chương trình cho những đứa trẻ ở trường, theo dõi số trẻ sơ sinh được sinh ra và số trẻ sơ sinh tử vong để bắt những tội phạm và truy tố thành công để làm tất cả những điều khác biệt này để học hỏi được nhiều hơn về những điều đang diễn ra, để hiểu nhiều hơn, để nhận ra nhiều điều hơn
để duy trì và cải thiện cuộc sống.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
18 phút tới đây, tôi sẽ đưa bạn đi một hành trình.
Hành trình đó chúng ta đã đi được trong nhiều năm, cho đến tận bây giờ, Nó bắt đầu 50 năm trước, khi mà loài người lần đầu bước ra khỏi hành tinh này.
Và trong 50 năm đó, không chỉ chúng ta đặt chân lên mặt trăng theo nghĩa đen, mà chúng ta còn gửi tàu vũ trụ đến những hành tinh khác, 8 hành tinh tất cả, và chúng ta hạ cánh trên những tiểu hành tinh, gặp sao chổi theo dự đoán, và tính đến thời điểm này, chúng ta có một con tàu đang trên đường đến Diêm tinh, một vật thể mà trước đây được biết đến như một hành tinh.
Và tất cả những sứ mệnh nhân tạo này đều là một phần của hành trình vĩ đại hơn của loài người: một chuyến đi để hiểu hơn về mọi thứ, để nắm bắt được không gian vũ trụ xung quanh chúng ta, để hiểu thêm gì đó về nguồn cội của ta, và cách mà Trái đất, hành tinh của ta, và bản thân chúng ta, những người đang sống ở đó, đã được hình thành như thế nào.
Trong số những nơi trong hệ mặt trời mà chúng ra có thể đến thăm và tìm ra câu trả lời cho những câu hỏi giống như vậy, có Thổ tinh. Chúng ta đã từng đến Thổ tinh trước đây, Chúng ra từng ghé qua Thổ tinh vào đầu những năm 1980, nhưng cuộc nghiên cứu về Thổ tinh đã tiến xa hơn rất nhiều kể từ khi có tàu vũ trụ Cassini, du hành trong khoảng không gian giữa các hành tinh trong 7 năm, lướt vào quỹ đạo xung quanh Thổ tinh vào mùa hè năm 2004, và trở thành điểm đóng quân của máy móc xa nhất mà loài người chưa từng đạt được trong hệ mặt trời
Giờ, hệ thống Thổ tinh là một hệ thống hành tinh giàu thông tin.
Nó cho thấy những điều bí ẩn, những hiểu biết khoa học sâu sắc và hiển nhiên vượt xa khỏi những so sánh, Sự nghiên cứu hệ thống này đã đạt được những cột mốc to lớn trong ngành vũ trụ.
Thực tế, chỉ riêng việc nghiên cứu về các vành đai, chúng ta đã học được rất nhiều về những đĩa sao và khí mà ta gọi là Thiên hà xoắn ốc.
Đây là tinh vân Tiên Nữ lộng lẫy, cũng là thiên hà xoắn ốc lớn nhất, gần với Ngân Hà nhất.
Đây là sự kết hợp của Thiên hà Xoáy nước, chụp bởi kính thiên văn vũ trụ Hubble.
Vậy hành trình trở lại Thổ tinh thật sự là một phần, cũng là một phép ẩn dụ cho một hành trình lớn lao hơn nhiều của loài người để hiểu mối liên kết của tất cả mọi thứ xung quanh ta, cũng như cách mà con người hoà hợp trong bức tranh đó.
Tôi khá đau lòng khi không thể kể hết cho các bạn tất cả những điều chúng tôi đã nghiên cứu được từ tàu Cassini.
Tôi không thể cho bạn thấy tất cả những bức ảnh mà chúng tôi đã chụp được trong 2 năm rưỡi qua, đơn giản là vì tôi không có đủ thời gian
Vậy nên tôi sẽ tập trung vào 2 câu chuyện thú vị nhất đã xảy ra trong cuộc viễn chinh thăm dò vĩ đại này khi chúng tôi đã và đang thăm dò Thổ tinh trong suốt hai năm rưỡi qua.
Thổ tinh có một tập hợp rất nhiều vệ tinh khác nhau.
Chúng trải rộng trong phạm vi một vài km chiều ngang rộng như chiều ngang nước Mỹ.
Những bức ảnh đẹp nhất về Thổ tinh từng được chụp, thực ra, là Thổ tinh đồng hành với một số vệ tinh của nó. Đây là Thổ tinh với Dione, và đây Thổ tinh với những vành đai được chụp theo chiều ngang, cho thấy rằng thực sự chúng mỏng đến thế nào, cùng vệ tinh Enceladus.
Giờ, 2 trong số 47 vệ tinh của Thổ tinh thực sự nổi bật.
Chúng là Titan và Enceladus. Titan là vệ tinh lớn nhất của Thổ tinh, và cho đến tận khi tàu Cassini đến đó, đó là dải đất đơn lẻ lớn nhất chưa được khám phá mà chúng ta bỏ sót trong hệ Mặt trời.
Nó là một vật thể mà từ lâu đã gây tò mò cho những người hay quan sát hành tinh.
Nó có một bầu khí quyển rộng, dày, Thực tế, môi trườngtrên bề mặt của nó được cho là gần giống nhất với môi trường trên Trái đất của chúng ta hoặc ít nhất đã có trong quá khứ, so với bất kì vật thể khác trong hệ mặt trời
Khí quyển của nó phần lớn là phân tử Nito, như không khí bạn đang thở trong phòng này ngoại trừ rằng khí quyển của nó tràn đầy những chất hữu cơ đơn giản như metan, propan và etan.
Và những phân tử này chất đống trong bầu khí quyển của Titan bị vỡ ra, những phần bị vỡ ấy lại hợp lại tạo thành những làn sương mù toàn hạt.
Làn sương này ở khắp mọi nơi. Nó bao phủ hoàn toàn Titan.
Đó là lý do tại sao bạn không thể nhìn xuống bề mặt bằng mắt thường ở vùng quang phổ khả kiến.
Nhưng làn sương hạt này, đã được phỏng đoán, trước khi chúng ta tiếp cận nó bằng tàu Cassini, qua hàng tỉ năm, đã dần dần lắng xuống và bao phủ bề mặt với một lớp dày lầy lội toàn chất hữu cơ.
Tương tự như vậy, nhựa đường, dầu, hoặc gì đó của Titan, chúng ta không biết gì cả Nhưng đấy là chỉ là những gì chúng ta phỏng đoán.
Và những phân tử này, đặc biệt là metan và etan, có thể tồn tại dưới dạng lỏng
ở nhiệt độ bề mặt của Titan Vậy hoá ra metan đối với Titan cũng giống như nước đối với Trái đất.
Nó có thể tụ lại trong bầu khí quyển, và việc công nhận tình huống này đã mang đến một thế giới của những khả năng kì quái. Bạn có thể có mây metan, được thôi, và bên trên những đám mây đó và hàng trăm kilomet sương mù, ngăn bất kì tia sáng nào đến bề mặt.
Nhiệt độ bề mặt khoảng -350 độ F.
Nhưng dù lạnh như thế, vẫn có mưa rơi trên bề mặt Titan. Và tác động lên Titan như mưa ở Trái đất:
tạo thành rãnh nước, định hình sông và thác nước; Nó có thể tạo ra những hẻm núi, đào những vùng lòng chảo rộng lớn và miệng núi lửa.
Nó có thể rửa trôi lớp bùn lầy trên đồi và đỉnh núi, trôi xuống vùng đất thấp. Hãy dừng lại và suy nghĩ một phút
Thử tưởng tượng bề mặt Titan sẽ trông như thế nào.
Tối tăm. Giữa trưa ở Titan cũng tối như lúc chạng vạng ở những nơi sâu thẳm
ở trên Trái đất. Lạnh lẽo, kì quái, ẩm ướt, Nó cũng có thể đang mưa, và bạn thì đứng trên bờ hồ Michigan với một đống dung dịch pha loãng màu. Đó là viễn cảnh ta có về bề mặt của Titan trước khi chúng ta đến bằng tàu Cassini, và tôi có thể nói với bạn rằng những gì chúng tôi tìm thấy ở Titan, dù không phải giống đến từng chi tiết, đều là những thứ quyến rũ như chính câu chuyện đó.
Và với chúng tôi, những người tàu Cassini, nó giống như một chuyến phiêu lưu của Jules Verne thành hiện thực.
Như tôi đã nói, nó có khí quyển rộng và dày
Đây là ảnh của Titan, được Mặt trời chiếu sáng từ sau, với các vành đai
tạo thành một khung nền đẹp. Và kia là một vệ tinh nữa Tôi thậm chí không biết nó là cái nào. Đó là không gian rất rộng
Chúng tôi có các công cụ trên Cassini để nhìn được xuống bề mặt xuyên qua bầu khí quyển này; máy ảnh của tôi là một trong số đó
Và chúng tôi đã chụp những bức như thế này.
Như bạn có thể thấy những vùng sáng và tối và đó là tất cả những gì nó đem lại cho ta
Nó gây hoang mang: Chúng tôi không biết đang nhìn vào cái gì trên Titan.
Khi bạn nhìn kĩ hơn vào khu vực này, bạn bắt đầu thấy những thứ giống như những kênh rạch uốn lượn-- chúng tôi không biết. Xung quanh đây có một vài vật hình tròn. Sau này chúng tôi đã tìm ra,
thực ra, nó là một miệng núi lửa, nhưng có rất ít miệng núi lửa trên bề mặt Titan, tức là bề mặt đó còn trẻ.
Và đây là một số kiến tạo.
Chúng giống như đã bị đẩy ra xa nhau.
Bất cứ hành tinh nào có đường kẻ, tức là đã từng có rạn nứt ở đó, như bị đứt đoạn.
Vì thế nó đã có kiến tạo địa hình.
Nhưng chúng tôi không hiểu những bức ảnh đó cho đến 6 tháng sau khi chúng tôi đi vào quỹ đạo, một sự kiện đã xảy ra và nhiều người coi đó là một sự kiện nổi bật trong hành trình khám phá Titan của Cassini
Sao khi đưa máy dò Huygens vào hoạt động, một máy dò Huygens kiểu châu Âu mà Cassini đã mang theo 7 năm trong hệ Mặt trời. Chúng tôi kích hoạt nó với bầu khí quyển Titan, Nó mất 2 tiếng rưỡi để rơi xuống và tiếp cận bề mặt.
Tôi chỉ muốn nhấn mạnh tính vĩ đại của sự kiện này.
Đây là một công cụ do con người làm ra, nó tiếp đất ở vòng ngoài hệ mặt trời lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại,
Nó trọng đại đến mức, đối với tôi, đây là một sự kiện đáng để ăn mừng bằng một cuộc diễu hành chúc mừng ở mọi thành phố khắp nước Mỹ và châu Âu, và buồn thay, không ai làm vậy cả.
(Cười)
Điều đó trọng đại bởi lý do khác nữa Đây là một sứ mệnh toàn cầu và sự kiện này đã được ăn mừng ở châu Âu, ở Đức, và những bài diễn văn chúc mừng bằng giọng Anh, giọng Mỹ, giọng Đức, và cả giọng Pháp,Ý, Hà Lan.
Đó thể hiện một sự cảm động cho ý nghĩa của cụm từ "những quốc gia hoà hảo" (united nations) Một mối liên kết thật sự của các quốc gia với nỗ lực to lớn hợp tác cho những điều tốt đẹp.
Trong trường hợp này, đó là sự quyết tâm khám phá một hành tinh, để hiểu rõ về một hệ thống hành tinh mà trong suốt lịch sử nhân loại từng là một điều không thể vươn tới, và giờ loài người đã thực sự chạm tới.
Tôi đã nổi da gà khi nói về chuyện này.
Đó là một trải nghiệm cảm xúc dữ dội, Điều mà bản thân tôi không bao giờ quên, và các bạn cũng nên như vậy.
(Vỗ tay)
Máy dò đã đo đạc bầu khí quyển trên trên đường đáp xuống, Nó cũng chụp những bức tranh toàn cảnh.
Tôi không thể nói cho bạn cảm giác khi nhìn thấy bức ảnh đầu tiên về bề mặt Titan thu được từ máy dò. Và đây là những gì chúng tôi thấy.
Nó thật sự gây sốc, vì đó là tất cả mọi thứ chúng tôi muốn thấy từ những bức ảnh khác chụp ngoài quỹ đạo
Đó là những chi tiết địa chất rõ nét.
Đó là những hệ thống sông ngòi hình cây chỉ có thể tạo ra bởi dòng chảy chất lỏng.
Bạn có thể theo dấu những con rạch này và cách chúng hội tụ.
và chúng hội tụ lại ở nhánh này, rồi đổ vào vùng này.
Bạn đang nhìn thấy một ven bờ.
Đây có phải ven bờ của dòng chất lỏng không?
Chúng tôi không rõ. Nhưng đây là một kiểu ven bờ nào đó.
Bức ảnh được chụp từ độ cao 16km.
Còn đây là từ độ cao 8km.
Đây là ven bờ. 16km và 8km, đây thường là độ cao của máy bay.
Nếu bạn định bay ngang nước Mỹ, bạn cũng sẽ bay ở những độ cao này.
Đây sẽ là bức ảnh bạn có khi bạn nhìn qua cửa sổ máy bay hãng Titan khi bạn bay qua bề mặt Titan. Cuối cùng, máy dò dừng lại trên bề mặt Hỡi những quý ông quý bà, Đây là bức ảnh đầu tiên được chụp từ bề mặt của một vệ tinh ở vòng ngoài hệ mặt trời.
Đây là đường chân trời.
Chắc chắn có những viên nước đá, phải không?
(Vỗ tay)
Rõ ràng, nó đáp ở một trong những nơi bằng phẳng và tối nhất và không chìm mất. Vậy chúng ta không đáp trên chất lỏng.
Về cơ bản, máy dò đã đáp xuống một lớp bùn bằng phẳng trên Titan.
Đây cũng là phần đất không chắc chắn, chứa đầy metan lỏng.
Khả năng cao là các chất này đã bị rửa trôi từ những vùng đất cao của Titan xuống những kênh rạch mà chúng ta thấy, và khô cạn qua hàng tỉ năm đổ vào những vùng đất trũng.
Đó là nơi mà máy dò Huygens đáp xuống.
Nhưng vẫn không có dấu hiệu gì trong những bức ảnh của chúng tôi, hay thậm chí ảnh của Huygens, mở ra viễn cảnh một vật thể có chứa chất lỏng.
Chúng ở đâu? Mọi thứ thậm chí phức tạp hơn khi chúng tôi tìm thấy những đụn cát.
Đây là bộ phim của chúng tôi về vùng gần xích đạo Titan, cho thấy những đụn cát. Những đụn này cao 100m, chia cách nhau vài kilomet, và trải dài hàng dặm.
Có từ vài trăm đến 1000 hoặc 1200 dặm toàn những đụn cát.
Đây là sa mạc Sahara của Titan.
Rõ ràng là một nơi vô cùng khô, nếu không bạn không thể có những đụn cát.
Vậy một lần nữa, thật bối rối khi không thấy nơi nào có chất lỏng, cho đến khi, cuối cùng, chúng tôi tìm thấy hồ ở vùng cực.
Đây là cảnh hồ ở khu vực cực Nam Titan.
Nó cỡ bằng hồ Ontario.
Và rồi, chỉ 1 tuần rưỡi trước chúng tôi bay qua cực bắc của Titan và một lần nữa, chúng tôi tìm thấy một cái cỡ biển Caspian.
Có vẻ như chất lỏng, chúng tôi không rõ vì lý do nào đó hoặc ít nhất trong mùa này, tập trung ở hai cực của Titan.
Và tôi nghĩ bạn sẽ đồng ý với chúng tôi rằng Titan là một nơi đáng chú ý và bí ẩn. Nó kì dị, khác biệt với chúng ta, nhưng vẫn giống Trái đất một cách kì lạ, có sự kiến tạo địa chất giống Trái đất, địa lý vô cùng phong phú, và là một thế giới đầy mê hoặc, chỉ có Trái đất là đối thủ cạnh tranh trong hệ mặt trời, về sự phức tạp và giàu có.
Giờ ta đến với Enceladus. Enceladus là một vệ tinh nhỏ, cỡ 1/10 Titan. Bạn có thể thấy nó bên cạnh nước Anh, chỉ để so sánh về kích cỡ. Đây không phải một lời đe doạ.
(Cười)
Enceladus rất trắng và nó rất sáng, Bề mặt của nó rõ ràng là bị nứt vỡ với các vết rạn.
Vật thể này đang hoạt động về mặt địa chất.
Nhưng mạch nước chính ở Enceladus được tìm thấy ở cực Nam, và chúng ra đang nhìn vào cực Nam đây. Chúng tôi tìm thấy hệ thống rãnh nứt này.
Chúng có màu khác,vì được làm từ chất khác
Chúng được bao phủ. Những vết nứt này được bao phủ bởi những hợp chất hữu cơ.
Hơn nữa, tất cả khu vực cực Nam này, đều có nhiệt độ tăng. Đây là nơi nóng nhất trên hành tinh này, vật thể này.
Điều đó lạ như là Nam cực ở Trái đất nóng hơn vùng nhiệt đới.
Và khi chúng tôi chụp thêm ảnh, chúng tôi khám phá ra rằng từ những khe nứt ấy đang phun ra những luồng hạt băng nhỏ, hàng trăm dặm vào không khí.
Và khi chúng tôi làm màu bức ảnh này, để làm rõ ánh sáng mờ, chúng tôi thấy rằng những vòi phun đó tạo thành hình lông chim Thực tế, như ta thấy trong những bức khác, đã đi ra hàng nghìn dặm vào trong không gian xung quanh Enceladus.
Nhóm của tôi và tôi đã nghiên cứu những ảnh như thế này, Như bức này, và nghĩ về những kết quả khác thu được từ Cassini.
Và chúng tôi đã đi đến kết luận rằng có thể những vòi đó phun ra từ các túi nước lỏng bên dưới bề mặt Enceladus.
Vậy khả năng chúng ta có nước dạng lỏng, các chất hữu cơ và nhiệt quá giới hạn.
Có thể chúng ta đã tình cờ gặp chén Thánh của một tương lai khám phá hành tinh theo hướng hiện đại, hay nói cách khác, đó là một môi trường đầy tiềm năng cho một cơ thể sống.
Tôi không nghĩ cần phải cho bạn biết việc khám phá ra sự sống ở nơi khác trong hệ Mặt trời, có thể ở Enceladus hoặc đâu đó khác, có mối quan hệ mật thiết về văn hoá và khoa học .
Vì nếu chúng ra có thể chứng minh rằng sự sống đã diễn ra không chỉ 1 lần, mà 2 lần, độc lập, trong hệ Mặt trời, Vậy có nghĩ là, điều đó đã xảy ra với một con số gây choáng váng trong suốt vũ trụ và 13.7 tỉ năm lịch sử của nó.
Giờ đây, Trái đất là hành tinh dồi dào sự sống duy nhất mà ta biết
Nó quý giá, nó khác biệt, và cho đến nay, nó vẫn là ngôi nhà duy nhất chúng ta từng biết.
Trong suốt những năm 1960, Nếu ai ở đây từng được cảnh báo Chúng tôi sẽ tha thứ, nếu bạn không thế bạn sẽ nhớ bức ảnh vô cùng nổi tiếng này được chụp bởi phi hành gia trên tàu Apollo 8 năm 1968.
Đây là lần đầu Trái đất được chụp từ vũ trụ, Nó có tác động to lớn đến ý thức về bản thân ta trong vũ trụ Trách nhiệm bảo vệ hành tinh của của chúng ta.
Nhờ Cassini chúng ra lần đầu thấy được toàn cảnh một bức tranh mà chưa ai được thấy trước đây.
Đây là nhật thực toàn phần của Mặt trời, được nhìn từ phía bên kia của Thổ tinh.
Và trong bức tranh đẹp đến khó tin này, vòng đai được Mặt trời chiếu sáng từ sau. Bạn thấy hình khúc xạ của Mặt trời bạn thấy vành đai này được tạo nên, thực ra bởi sự thoát hơi của Enceladus.
Nhưng nếu chừng đó chưa đủ thuyết phục, chúng ta có thể chỉ ra, trong bức ảnh hoàn mỹ này, là hành tinh của chúng ta, đung đưa trong cánh tay những vòng đai của Thổ tinh.
Đây là một điều gây xúc động sâu sắc về việc nhìn nhận bản thân từ xa, và thấy hành tinh đại dương xanh nhỏ bé của chúng ta trên bầu trời của những thế giới khác.
Và đó là viễn cảnh chúng ta có được, có thể, vào phút cuối, là phần thưởng mà chúng ta đạt được từ chuyến đi khám phá đã bắt đầu từ nửa thế kỉ trước này.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Những đám mây.
Bạn có nhận thấy rằng có rất nhiều người than vãn về chúng không?
Luôn miệng rên rỉ.
Nếu bạn để ý, trong tiếng Anh có rất nhiều những tổ hợp từ tiêu cực về những đám mây.
Để nói về một người buồn bã hay chán nản, có cụm "be under a cloud".
Và khi nhắc đến tin xấu, lại dùng "a cloud on the horizon".
Hôm trước, có một bài báo
Nói về một vấn đề trong xử lý máy tính trên mạng.
Tiêu đề của nó là "A cloud over the cloud".
Cứ như thể mọi người đều mặc định những đám mây là ẩn dụ về bất hạnh và u ám vậy.
Nhưng chúng rất đẹp mà, bạn không thấy sao?
Chỉ là người ta thường quên mất vẻ đẹp của mây vì chúng nhan nhản quá, xem nào, tầm thường quá, nên người ta không thèm để ý.
Không nhận ra vẻ đẹp đã đành, và thậm chí cũng không nhận ra bản thân những đám mây nữa chỉ trừ lúc mây che lấp mặt trời.
Và vì thế người ta nghĩ về chúng như là những vật thể ngáng đường vậy.
Họ nghĩ rằng mây là những vật cản phiền phức, khó chịu, nên họ bỏ qua và cho rằng bầu trời xanh trong mới là đẹp.
(Cười) Nhưng phần lớn mọi người, nếu bạn dừng lại hỏi họ, sẽ thú nhận rằng họ có một niềm yêu thích kỳ lạ đối với những đám mây.
Một sự yêu mến đầy hoài niệm, vì chúng khiến họ nghĩ về tuổi trẻ.
Có ai ở đây chưa từng ngước nhìn và tưởng tượng hình dạng của những đám mây khi còn nhỏ?
Bạn biết đấy, khi bạn là bậc thầy mơ mộng?
Aristophanes, nhà soạn kịch Hy Lạp cổ đại, đã miêu tả mây là những nữ thần bảo trợ của người nhàn hạ hai ngàn rưỡi năm về trước, và hẳn các bạn đều hiểu ý ông ấy.
Chỉ là bây giờ, người lớn chúng ta thường miễn cưỡng khi nuông chiều cho bản thân được có những tưởng tượng được bay theo làn gió, và tôi nghĩ như thế thật đáng tiếc.
Có lẽ chúng ta nên tưởng tượng nhiều hơn một chút.
Có lẽ, chúng ta nên sẵn lòng hơn một chút, ngắm nhìn khung cảnh tuyệt đẹp của ánh nắng tỏa ra từ phía sau những đám mây, và nói, "Nhìn kìa, hai chú mèo đang nhảy điệu salsa!"
(Cười) (Vỗ tay) Hoặc là nhìn vật thể to, trắng, xốp mềm bên kia phía trên trung tâm mua sắm nhìn như người tuyết sắp cướp ngân hàng vậy.
(Cười lớn) Mây giống như phiên bản tự nhiên của những hình ảnh làm bằng mực, mà bác sĩ tâm thần thường cho bệnh nhân xem vào những năm 60, và tôi nghĩ nếu thường nghĩ về những hình ảnh mình thấy trong mây, bạn sẽ tiết kiệm được kha khá tiền đi điều trị tâm lý đấy.
Xem nào, nếu như đang yêu
thì khi nhìn lên đó bạn sẽ thấy gì?
Đúng không nào? Nhưng có thể là ngược lại
Nếu bạn vừa bị người yêu đá, mà nhìn đi đâu cũng thấy người ta hôn nhau thì...
(Cười lớn) Nếu bạn đang hối tiếc về sự tồn tại của mình.
Tức là, đang nghĩ về cái chết.
Và kìa, ở phía chân trời, là Thần Chết.
(Cười lớn) Hoặc giả bạn nhìn thấy một cô nàng tắm nắng với bộ ngực trần.
(Cười lớn) Thế có nghĩa là gì?
Là thế nào ý nhỉ? Tôi không biết nữa.
Nhưng tôi biết chắc rằng: Tai tiếng mà mây có thật không công bằng chút nào.
Tôi nghĩ ta nên đấu tranh vì chúng. Chính vì vậy, một vài năm trước, tôi bắt đầu "Hiệp Hội Trân Trọng Mây".
Giờ đã có 10000 thành viên ở xấp xỉ 100 quốc gia trên thế giới.
Và tất cả những tấm hình tôi đang cho các bạn xem đều là do các thành viên gửi tới.
Và hiệp hội tồn tại để nhắc nhở người ta rằng: Đừng có than vãn về những đám mây.
Bởi vì chúng, thực chất, là khía cạnh đa dạng, gợi hình và nên thơ nhất của thiên nhiên.
Tôi nghĩ, thỉnh thoảng mơ màng một chút lại giúp bạn luôn tỉnh táo và thực tế.
Và tôi sẽ cho các bạn biết lý do, với sự giúp đỡ của một vài loại mây mà tôi ưa thích.
Đầu tiên là, mây ti - cirrus, tiếng Latin nghĩa là mớ tóc.
Nó hoàn toàn được tạo từ các tinh thể băng đổ xuống từ các phần phía trên của tầng đối lưu, và khi các tinh thể băng này rơi xuống, chúng xuyên qua những lớp khác nhau với mức gió khác nhau. Chúng tăng tốc, giảm tốc, khiến mây có dạng như được vẽ bằng cọ vậy, hình dáng này được gọi là vệt rơi.
Và những cơn gió trên kia có thể rất, rất dữ tợn.
Với tốc độ khoảng 320, 480 km/h.
Những đám mây lúc nào cũng bị cuốn theo thật mạnh, nhưng khi xuống đến dưới này, chúng có vẻ trôi nhẹ nhàng, chậm chạp, như phần lớn những đám mây khác.
Và vì vậy hòa vào mây có nghĩa là chậm lại, bình tâm lại.
Giống như ngồi thiền một chút mỗi ngày .
Đó là mây thường.
Thế còn loại hiếm hơn thì sao, mây thấu kính chẳng hạn, mây thấu kính có dạng UFO?
Loại mây này hình thành ở những vùng núi.
Khi gió thổi qua, dâng lên để vượt qua núi, nó có thể đi theo một đường dạng sóng ở chỗ khuất của đỉnh núi, với những đám mây này lởn vởn trên nóc của những luồng khí thẳng đứng vô hình. Loại có dạng giống như đĩa bay này, và một vài tấm ảnh UFO đen trắng thời đầu thực chất là mây thấu kính.
Thế đấy. Hiếm hơn một chút là mây vệt rơi dạng lỗ.
Là khi một lớp được tạo thành bởi những giọt nước nhỏ rất rất lạnh, và có chỗ sẽ bắt đầu đông cứng lại. Việc đóng băng này tạo nên một phản ứng dây chuyền lan ra bên ngoài với các tinh thể băng rơi xuống như thác đổ, tạo nên hình dạng những cái tua sứa rủ xuống.
Hiếm hơn nữa là mây Kelvin–Helmholtz.
Tên không được hay cho lắm.
Cần đặt lại. Nhìn giống như một loạt các cơn sóng bị vỡ, tạo nên bởi những cơn gió cắt. Gió nằm phía trên và dưới tầng mây có sự khác biệt lớn, và ở giữa, là luồng khí nhấp nhô này. Và nếu sự khác biệt giữa tốc độ đó là vừa đủ, đỉnh của luồng khí cuộn tròn trong những đợt sóng vỡ rất đẹp này - giống như lốc xoáy.
Được rồi. Đó là loại mây hiếm hơn mây ti, nhưng chúng không quá hiếm.
Nếu bạn ngước nhìn lên và chú ý vào bầu trời, sớm muộn gì cũng thấy chúng thôi, có thể không ấn tượng như trong hình, nhưng bạn sẽ thấy.
Bạn sẽ thấy chúng xung quanh nơi bạn sống.
Mây là loại hình trưng bày thiên nhiên bình đẳng nhất, bởi vì tất cả chúng ta đều có thể nhìn thấy quang cảnh bầu trời tuyệt đẹp.
Và những đám mây này, loại mây hiếm, nhắc nhở ta rằng có thể tìm thấy điều kỳ diệu mỗi ngày.
Còn gì bổ dưỡng và thú vị với bộ óc chủ động và ham học hỏi bằng sự ngạc nhiên và sự choáng ngợp? Đó là lý do chúng ta đều ở đây, tại TED, phải không?
Nhưng bạn không phải vội vàng tránh xa khỏi những điều quen thuộc, trên khắp thế giới để được ngạc nhiên.
Chỉ cần bước ra ngoài, chú ý đến những thật giản đơn, thường nhật, thật nhỏ nhặt đến nỗi mọi người khác đều bỏ qua.
Một đám mây mà người ta hiếm khi bỏ lỡ là đây: mây bão vũ tích.
Là loại mây tạo ra sấm, sét và mưa đá.
Mây này lan ra từ đỉnh của cái đe khổng lồ trải dài 16km trong khí quyển này.
Nó biểu hiện kiến trúc tráng lệ của bầu khí quyển của chúng ta.
Nhưng ở bên dưới, nó là hiện thân của lực đẩy mạnh mẽ, mãnh liệt làm phát động bầu khí quyển.
Ở đó là được kết nối với mưa rào và mưa đá, được kết nối với bầu khí quyển của chúng ta.
Đó, là để nhắc nhở chúng ta là những sinh thể sống trong đại dương không khí này.
Ta không sống dưới bầu trời.
Ta ở trong nó. Và sự kết nối đó, sự kết nối về cảm giác với bầu trời với tôi đó là phương thuốc chữa lành.
Cứu ta khỏi khuynh hướng ngày càng rõ mà chúng ta đang có, cảm thấy rằng chúng ta có thể thực sự cảm nhận cuộc sống bằng việc ngắm nó quan màn hình máy tính, xem nào, khi ta ở trong vùng có wi-fi miễn phí.
Nhưng loại mây chứng tỏ rõ ràng nhất rằng việc ngắm mây đáng giá hơn bao giờ hết là loại này, mây tích.
Thấy không? Nó tạo nên một ngày đầy nắng.
Nếu bạn nhắm mắt lại và nghĩ về mây, có thể loại này sẽ xuất hiện trong tâm trí bạn.
Tất cả những hình mây được trình chiếu lúc đầu đều là mây tích.
Đường nét sắc sảo, sinh động của hình dáng này khiến nó là loại tốt nhất để tưởng tượng hình thù.
Và nó nhắc nhở chúng ta về bản chất không mục đích của việc ngắm mây, một hành động mới vu vơ làm sao.
Bạn sẽ không thay đổi thế giới bằng việc nằm xuống và ngước nhìn bầu trời, đúng không?
Hành động đó vô nghĩa, cũng chính xác là lý do khiến nó quan trọng.
Thế giới số âm mưu khiến chúng ta cảm thấy thường xuyên bận rộn, không ngừng bận rộn.
Bạn biết đấy, khi bạn không phải đương đầu với áp lực truyền thống của việc kiếm sống đặt thức ăn lên bàn, nuôi gia đình, viết thư cảm ơn, thì giờ đây bạn phải đấu tranh với trả lời một núi email, cập nhật Facebook, theo dõi Twitter.
Và ngắm mây hợp pháp hóa việc chẳng làm gì.
(Cười lớn) Và đôi khi chúng ta cần — (Vỗ tay) Đôi khi chúng ta cần viện cớ để không làm gì cả.
Chúng ta cần được nhắc nhở bởi những nữ thần bảo hộ của người nhàn hạ là cần chậm lại sống trong hiện tại, không cần nghĩ đến những việc bạn sẽ phải làm hay đáng lẽ đã nên làm. Chỉ cần ở đây, mặc cho trí tưởng tượng vút bay từ những mối bận tâm thường ngày. Chỉ cần sống trong hiện tại, việc đó tốt cho bạn, tốt cho cảm xúc của bạn.
Tốt cho những ý tưởng. Tốt cho khả năng sáng tạo.
Tốt cho tâm hồn bạn.
Thế nên hãy cứ ngước lên, ngạc nhiên trước vẻ đẹp phù du kia, và luôn nhớ phải sống mơ mộng trên mây một chút.
Cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Trong suốt lịch sử máy tính chúng ta đã phấn đấu để rút ngắn khoảng cách giữa chúng ta và thông tin kỹ thuật số, khoảng cách giữa thế giới vật lý của chúng ta và thế giới trong màn hình nơi trí tưởng tượng của chúng ta có thể trở nên ngông cuồng.
Và khoảng cách này đã trở nên ngắn hơn, ngắn hơn, và thậm chí ngắn hơn, và bây giờ khoảng cách này rút ngắn xuống còn nhỏ hơn một milimet, độ dày của kính màn hình cảm ứng và sức mạnh của máy tính dễ dàng được tiếp cận bởi tất cả mọi người
Nhưng tôi tự hỏi, sẽ ra sao nếu như không còn bất kì một khoảng cách nào nữa?
Tôi bắt đầu tưởng tượng điều này sẽ trông giống như thế nào.
Trước tiên, tôi tạo ra một công cụ có khả năng thâm nhập vào không gian kỹ thuật số, vì vậy, khi bạn nhấn mạnh nó trên màn hình, nó chuyển cơ thể vật chất của mình vào điểm ảnh.
Những nhà thiết kế có thể hiện thực hóa ý tưởng của họ trực tiếp trong 3D, và các bác sĩ phẫu thuật có thể thực hành trên các cơ quan ảo bên dưới màn hình.
Vì vậy, với công cụ này, ranh giới này đã bị phá vỡ.
Nhưng hai bàn tay của chúng ta vẫn còn ở bên ngoài màn hình.
Làm thế nào bạn có thể chạm vào bên trong và tương tác với các thông tin kỹ thuật số bằng cách sử dụng đầy đủ sự khéo léo của bàn tay của chúng ta?
Ở Viện Khoa học Ứng dụng Microsoft, cùng với cố vấn của tôi, Cati Boulanger, Tôi đã thiết kế lại máy tính và biến một ít không gian trên bàn phím vào không gian làm việc kỹ thuật số.
Bằng cách kết hợp một màn hình trong suốt và máy quay phim ba chiều cho việc cảm biến ngón tay và khuôn mặt, bây giờ bạn có thể nâng bàn tay của bạn lên khỏi bàn phím và chạm vào bên trong không gian 3D và lấy điểm ảnh với bàn tay trần của bạn.
(Vỗ tay) Bởi vì các cửa sổ và các tập tin có một vị trí trong không gian thực, việc lựa chọn chúng sẽ dễ dàng như lấy một cuốn sách ra khỏi kệ sách của bạn.
Sau đó bạn có thể lướt qua cuốn sách này trong khi làm nổi bật những dòng chữ, những từ ngữ ở trên bàn chạm ảo bên dưới mỗi cửa sổ đang trôi.
Kiến trúc sư có thể kéo dài hoặc xoay các mô hình trực tiếp bằng hai tay.
Vì vậy, trong những ví dụ này, chúng tôi đang tiếp cận vào thế giới kỹ thuật số.
Nhưng có ai nghĩ đến việc đảo ngược vai trò của nó và thay vào đó là việc có những thông tin kỹ thuật số truyền đến chúng ta?
Tôi chắc rằng nhiều người trong chúng ta đã có kinh nghiệm mua và trả hàng trực tuyến.
Nhưng bây giờ bạn không cần phải lo lắng về nó.
Những gì tôi có ở đây là một phòng thử đồ tăng cường trực tuyến
Đây là một hình ảnh mà bạn nhận được từ màn hình đeo trên đầu hay màn hình trong suốt khi hệ thống đọc hiểu được hình dạng cơ thể của bạn.
Đẩy ý tưởng này đi xa hơn, tôi bắt đầu suy nghĩ, thay vì chỉ nhìn thấy các điểm ảnh trong không gian của chúng ta. làm thế nào chúng ta có thể làm cho nó tồn tại dưới dạng vật chất do đó chúng ta có thể chạm và cảm thấy nó?
Tương lai sẽ trông như thế nào?
Tại Phòng Thí nghiệm Truyền thông MIT, cùng với cố vấn của tôi, Hiroshi Ishii và cộng tác viên của tôi, Rehmi Post, chúng tôi đã tạo ra một điểm ảnh vật lí này.
Vâng, trong trường hợp này, quả cầu nam châm này hoạt động như một điểm ảnh 3D trong không gian của chúng ta, điều đó có nghĩa là cả máy tính và con người có thể di chuyển đối tượng này tới bất cứ nơi nào trong không gian 3D nhỏ này.
Những gì chúng tôi đã làm về cơ bản là hủy lực hấp dẫn và kiểm soát các chuyển động bằng cách kết hợp sự hút lên của lực từ và sự thúc đẩy cơ khí và công nghệ cảm biến.
Và nhờ việc lập trình kỹ thuật số đối tượng, chúng tôi giải phóng các đối tượng từ những hạn chế về thời gian và không gian, nghĩa là bây giờ, những chuyển động của con người có thể được thu và phát lại và còn lại vĩnh viễn trong thế giới vật lý.
Do đó, người biên đạo múa có thể được giảng dạy thực tế vượt qua khoảng cách không gian và những cú ném bóng nổi tiếng của Michael Jordan có thể được nhân rộng hơn và hơn nữa dưới dạng một thực tế vật lý.
Học sinh có thể sử dụng nó như một công cụ để tìm hiểu về các khái niệm phức tạp chẳng hạn như chuyển động hành tinh, vật lý, và không giống như màn hình máy tính hoặc sách giáo khoa, đây là một trải nghiệm thực tế, hữu hình mà bạn có thể chạm vào và cảm thấy, và nó rất mạnh mẽ.
Và điều thú vị hơn cả việc chỉ cần chuyển những gì hiện có trong máy tính vật lý đó là bắt đầu tưởng tượng rằng việc lập trình thế giới sẽ thay đổi ngay cả những hoạt động thể chất hằng ngày của chúng ta như thế nào.
(Tiếng cười) Như bạn có thể thấy, các thông tin kỹ thuật số sẽ không chỉ cho chúng ta một cái gì đó mà nó sẽ bắt đầu trực tiếp hành động dựa trên chúng ta như là một phần của môi trường vật lý xung quanh chúng ta mà không tách chúng ta ra khỏi thế giới của chính chúng ta.
Hôm nay, chúng ta bắt đầu bằng cách nói chuyện về ranh giới, nhưng nếu chúng ta loại bỏ ranh giới này, ranh giới còn lại duy nhất đó là trí tưởng tượng của chúng ta.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
(Âm nhạc) (Vỗ tay) (Âm nhạc) (Vỗ tay) Cám ơn
Cám ơn rất nhiều. Chúng tôi rất vui khi có mặt tại đây.
Như anh ấy đã nói, chúng tôi là ba anh em đến từ New Jersey các bạn biết đấy, thủ đô thể loại nhạc bluegrass của thế giới.
(Tiếng cười) Chúng tôi đã khám phá ra bluegrass một vài năm về trước và chúng tôi yêu thích nó.
Sau đây là bản nhạc chúng tôi đã viết, tên gọi "Timelapse" (Quãng nghỉ thời gian). và nó có lẽ sẽ phù hợp với cái tên đó.
(Chỉnh dây) (Âm nhạc) (Vỗ tay) Cám ơn rất nhiều
Tôi muốn dành một vài giây để giới thiệu ban nhạc.
Người chơi ghi-ta là anh trai 15 tuổi của tôi, Tommy.
(Vỗ tay) Người chơi banjo là Jonny, 10 tuổi.
(Vỗ tay) Cậu ấy cũng là em trai của chúng tôi.
Và tôi là Robbie, 14 tuổi, tôi chơi vĩ cầm.
(Vỗ tay) Như các bạn thấy, chúng tôi quyết định thách thức bản thân, và chúng tôi chọn chơi ba bản nhạc trên ba hợp âm khác nhau.
Vâng. Tôi cũng sẽ giải thích điều nhiều người muốn biết, tại sao chúng tôi có tên là Những Cậu Bé Buồn Ngủ Chơi Banjo.
Chuyện bắt đầu từ lúc Jonny còn bé, khi em ấy lần đầu tiên chơi banjo, em ấy luôn chơi bằng lưng mắt nhắm tịt, như thể em ấy đang ngủ.
Giờ thì các bạn có thể suy ra phần còn lại rồi đấy.
Chúng tôi thực sự không thể tìm ra lí do cho việc này. Có thể bởi vì nó nặng chừng 1 nghìn pound.
(Âm nhạc) (Vỗ tay) (Âm nhạc) (Vỗ tay) Cám ơn các bạn rất nhiều.
Cám ơn.
Để bắt đầu, tôi hỏi các bạn một câu: Có ai ở đây biết đến những vấn đề về tảo lam không?
Được rồi, hầu hết các bạn đều biết.
Tôi nghĩ các bạn đều nhất trí rằng đây là một vấn đề nghiêm trọng.
Không ai muốn uống nước nhiễm tảo lam, hay là bơi trong hồ nước toàn tảo lam cả.
Đúng không?
Tôi hi vọng các bạn sẽ không thất vọng, nhưng hôm nay, tôi sẽ không nói đến tảo lam.
Thay vào đó, tôi sẽ nói đến nguyên nhân chính về bản chất của vấn đề này, mà tôi sẽ coi như là khủng hoảng phốt pho.
Tại sao hôm nay tôi lại nói với các bạn về khủng hoảng phốt pho này?
Lí do đơn giản là không ai nói về nó.
Và vào lúc kết thúc bài thuyết trình của tôi, tôi hi vọng cộng đồng sẽ ý thức hơn về vấn đề khủng hoảng này.
Bây giờ, vấn đề là nếu tôi hỏi, tại sao bản thân chúng ta lại liên quan đến vấn đề tảo lam này?
Câu trả lời là nó bắt nguồn từ cách chúng ta trồng trọt.
Chúng ta sử dụng phân bón trong trồng trọt, phân bón hóa học.
Tại sao chúng tai sử dụng phân bón hóa học trong nông nghiệp?
Về cơ bản, để giúp cây trồng phát triển và sản xuất ra những sản phẩm tốt hơn.
Vấn đề là chính nó đã gây ra vấn đề về môi trường mà từ trước tới nay chưa có.
Trước khi bàn luận xa hơn, tôi sẽ nói qua về thực vật học.
Vậy một cái cây cần gì để lớn lên?
Cây, khá là đơn giản, cần ánh sáng, cần CO2, nhưng quan trọng hơn hết, nó cần chất dinh dưỡng, được lấy từ đất.
Nhiều chất dinh dưỡng nữa là những chất hóa học cần thiết: phốt pho, nito và canxi.
Vậy nên rễ cây sẽ hút những nguồn chất này.
Hôm nay tôi sẽ tập trung đến vấn đề chính liên quan đến phốt pho.
Tại sao phốt pho lại đặc biệt?
Bởi vì nó là chất hóa học có nhiều vấn đề cần bàn nhất.
Cuối buổi thuyết trình này, các bạn sẽ thấy những vấn đề đó là gì, và chúng ta đang ở đâu ngày nay.
Phốt pho là một chất hóa học cần thiết cho sự sống. Đây là điểm rất quan trọng.
Tôi muốn mọi người hiểu một cách chính xác vấn đề về phốt pho là gì.
Phốt pho là thành phần chủ đạo của nhiều phân tử, trong nhiều phân tử trong đời sống.
Những chuyên gia trong ngành sẽ biết liên kết tế bựa là dựa trên phốt pho -- sự phospharyl hóa, sự loại phospharyl.
Màng tế bào dựa trên phốt pho: Chúng được gọi là lipid mà trong đó phosphate là một phân tử.
Năng lượng trong các cơ thể sống, ATP, cũng dựa trên phốt pho.
Và quan trọng hơn hết, phốt pho là thành phần chủ đạo của DNA, một thứ mà ai cũng biết, và đang được trình bày trên hình.
DNA là nguồn gen của chúng ta.
Nó cực kì quan trọng, và một lần nữa, phốt pho là thành phần chủ đạo.
Bây giờ, chúng ta tìm thấy phốt pho ở đâu?
Là con người, chúng ta tìm nó ở đâu?
Như tôi đã giải thích lúc trước, cây cối hút phốt pho từ đất, thông qua nước.
Vậy nên con người hấp thụ phốt pho từ những thứ chúng ta ăn: thực vật, rau, hoa quả, và từ trứng, thịt với sữa nữa.
Đúng là có một số người ăn tốt hơn những người khác.
Một số người hạnh phúc hơn những người khác.
Và giờ, nhìn vào bức tranh này nói lên rằng chúng ta nhìn thấy nông nghiệp hiện đại, mà tôi coi như là thâm canh.
Thâm canh dựa trên lượng dùng phân bón hóa học.
Không có chúng, chúng ta không có khả năng sản xuất đủ để cung cấp cho dân số thế giới.
Nói đến con người, hiên nay có khoảng 7 tỉ người trên Trái Đất.
Và trong vòng ít hơn 40 năm nữa, sẽ có khoảng 9 tỉ người.
Và câu hỏi đơn giản là: Liệu chúng ta có đủ lượng phốt pho để cung cấp cho những thế hệ tương lai không?
Vậy nên, để hiểu về vấn đề này, chúng ta tìm phốt pho ở đâu?
Để tôi giải thích thế này.
Nhưng đầu tay, hãy cứ cho là chúng ta đang sử dụng 100% lượng có sẵn của phốt pho.
Chỉ 15% của 100% này được cây hấp thụ.
85% còn lại biến mất. Nó sẽ đi vào đất, và kết thúc hành trình ở các sông hồ, và kết quả là sông hồ bị thừa phốt pho sẽ dẫn đến vấn đề về tảo lam.
Vậy nên, bạn sẽ thấy vấn đề ở đây, có thứ gì đó khá là phi lý.
100% phốt pho được sử dụng, nhưng chỉ 15% đi vào cây cối.
Các bạn sẽ nói rằng thật lãng phí.
Đúng là như vậy. Tệ hơn là nó rất là đắt đỏ.
Không ai muốn ném tiền ra ngoài cửa sổ, nhưng không may là đó là những gì đang diễn ra ở đây.
80% lượng phốt pho có sẵn mất đi.
Nông nghiệp hiện đại phụ thuộc vào phốt pho.
Và bởi vì để lấy 15% của nó đưa vào cây cối, tất cả phần còn lại bị mất đi, chúng ta phải bổ sung vào ngày càng nhiều.
Bây giờ, chúng ta sẽ lấy lượng phốt pho này ở đâu?
Về cơ bản, chúng ta lấy chúng ở những mỏ khoáng sản.
Đây là tiêu đề cho một bài báo đặc biệt phát hành trên tờ báo Nature vào năm 2009, đã gây nên phản ứng của dư luận về khủng hoảng phốt pho.
Phốt pho, một chất dinh dưỡng cần thiết cho cuộc sống, đang trở nên ngày càng hiếm, nhưng không ai nói về nó.
Và mọi người đều đồng ý rằng: Những chính trị gia và nhà khoa học đang nhất trí rằng chúng ta đang đón nhận khủng hoảng về phốt pho.
Những gì chúng ta thấy trên đây là hầm khai thác ở Mỹ, và để bạn nhìn ra về kích thước của mỏ này, nếu bạn nhìn vào góc bên trên phía tay phải, bạn có thể thấy cái cần trục nhỏ, đó là một cần trục khổng lồ.
Vậy nên hãy thực sự đặt mình vào hoàn cảnh đó.
Chúng ta lấy phốt pho từ các mỏ.
Và nếu tôi so sánh với dầu, có một cuộc khủng hoảng dầu, chúng ta bàn luận về nó, chúng ta bàn luận về hiện tượng Trái Đất nóng lên, nhưng chúng ta không hề đề cập đến cuộc khủng hoảng phốt pho.
Trở về với vấn đề dầu mỏ, chúng ta có thể thay thế dầu mỏ.
Chúng ta có thể dùng nhiên liệu sinh học, hoặc là năng lực mặt trời, hay là năng lượng nước, nhưng phốt pho là chất thiết yếu không thể thiếu được trong cuộc sống, mà chúng ta không thể thay thế.
Thực trang của thế giới về việc dự trữ phốt pho hiện nay là gì?
Biểu đồ này cho thấy chúng ta đang ở đâu.
Đường màu đen biểu thị dự đoán về việc dự trữ phốt pho.
Vào năm 2030, chúng ta sẽ đạt đến đỉnh.
Cuối thể kỉ này, tất cả chúng sẽ biến mất.
Đường đứt nét biểu thị chúng ta đang ở đâu.
Như các bạn có thể thấy, chúng giao nhau vào năm 2030, và lúc đó tôi cũng đã nghỉ hưu.
Nhưng chúng ta chắc chắn đang đối mặt với vấn đề trọng yếu, và tôi muốn mọi người có nhận thức rõ hơn về vấn đề này.
Biện pháp chúng ta có là gì?
Chúng ta phải làm gì? Chúng ta đang đối mặt với một nghịch lý.
Ngày càng ít phốt pho có sẵn.
Đến năm 2050 sẽ có 9 tỉ người, và theo theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc, chúng ta sẽ cần sản xuất gấp đôi lượng lương thực vào năm 2050 so với bây giờ.
Vậy nên, chúng ta sẽ có ít phốt pho hơn, nhưng chúng ta lại cần sản xuất nhiều lương thực hơn.
Chúng ta nên làm gì?
Nó thật là một vấn đề nghịch lý.
Chúng ta có biện pháp hay biện pháp thay thế mà sẽ cho phép chúng ta đánh giá một cách lạc quan vấn đề sử dụng phốt pho không?
Hãy nhớ rằng 80% bị mất đi.
Biện pháp tôi phổ biến hôm nay đó là một biến pháp đã có từ rất lâu, thậm chí trước khi cả thực vật có mặt trên Trái Đất, và đó là loài nấm hiển vi rất bí ẩn, rất đơn giản và cũng cực kì phức tạp.
Tôi đã bị loài nấm nhỏ này thu hút 16 năm rồi.
Nó đã dẫn tôi tiến xa hơn trong quá trình nghiên cứu và dùng nó như là một khuôn mẫu cho những thí nghiệm của tôi.
Loài nấm này tồn tại trong sự cộng sinh với rễ.
Nhờ cộng sinh, ý tôi là sự liên kết theo hai hướng và cùng chung lợi ích được gọi là nấm rễ.
Bản kính này biểu thị thành phần của nấm rễ.
Các bạn đang nhìn thấy rễ cây lúa mạch, một trong những thực vật quan trọng nhất thế giới.
Bình thường thì một bộ rễ sẽ tự tìm phốt pho.
Nó sẽ tìm phốt pho, nhưng chỉ trong vòng một milimet xung quanh nó.
Xa hơn 1 milimet, rễ không có đủ khả năng.
Nó không thể đi xa hơn để tìm phốt pho.
Giờ tưởng tượng loài nấm hiển vi tí hon này.
Nó lớn nhanh hơn rất nhiều, và đc cấu tạo tốt hơn để tìm phốt pho.
Nó có thể đi xa hơn phạm vi 1 milimet của rễ để tìm phốt pho.
Tôi chưa phát minh được thứ gì cả; đó chính là công nghệ sinh học đã tồn tại 450 nghìn năm.
Và qua thời gian, loài nấm này đã tiến hóa và thích hợp để tìm kiếm ngay cả dấu vết nhỏ nhất của phốt pho, và để sử dụng nó, và để thực vật có thể dùng được.
Những gì bạn thấy ở đấy, trên thực tế, là một cái rễ cà rốt, và loài nấm với những chỉ nhị rất tốt.
Nhìn gần hơn, chúng ta có thể thấy loài nấm này thâm nhập rất dễ dàng.
Nó sẽ nảy nỡ giữa những tế bào rễ, dần dần thâm nhập vào tế bào và bắt đầu hình thành cấu trúc cây bụi đặc trưng, mà sẽ tăng bề mặt chung trao đổi một cách đáng kể giữa cây với nấm.
Và thông qua cấu trúc này sự trao đổi chung sẽ xảy ra.
Đó là sự trao đổi đôi bên cùng có lợi: Tôi cung cấp cho bạn phốt pho, và bạn nuôi tôi.
Sự cộng sinh thật sự.
Và giờ hãy bổ sung loại cây nấm rễ vào biểu đồ tôi đã sử dụng lúc trước.
Và thay vì sử dụng 100% lượng vốn có, tôi sẽ giảm xuống còn 25%.
Bạn sẽ thấy 25% này sẽ có lợi với cây hơn là 90%.
Một lượng phốt pho rất nhỏ còn tồn tại trong đất.
Điều đó hoàn toàn tự nhiên.
Hơn nữa trong những trường hợp nhất định, chúng ta thậm chí không cần bổ sung phốt pho.
Nếu các bạn nhớ đến biểu đồ mà tôi đã cho xem trước đây, 85% phốt pho bị biến mất trong đất, và cây cối sẽ không có khả năng hấp thụ nó.
Mặc dù ở trong đất, nó là một cá thể không tan.
Cây chỉ có thể tìm những cá thể tan được.
Loài nấm này có khả năng hòa tan những cá thể không tan và khiến chúng có thể sử dụng được cho cây trồng.
Để ủng hộ cho phần tranh luận này của tôi, đây là bức tranh đã nói lên điều đó.
Đây là những thử nghiệm trên cánh đồng trồng lúa miến.
Bên tay trái, bạn thấy sản phẩm được tạo ra sử dụng phương thức truyền thống, với 100% lượng phốt pho vốn có.
Mặc khác, lượng này giảm xuống 50%, và hãy nhìn vào sản phẩm.
Chỉ với 1 nửa lượng vốn có, chúng ta có thể đạt được những sản phẩm tốt hơn.
Điều đó chứng minh rằng phương pháp này ứng dụng thành công.
Và trong một số trường hợp, ở Cuba, Mexico và Ấn Độ, lượng vốn có này có thể giảm xuống 25%, và trong nhiều trường hợp khác cũng không cần phải bổ sung thêm lượng phốt pho nào hết bởi vì loài nấm này thích nghi rất tốt để tìm kiếm phốt pho và hấp thu từ đất.
Đây là ví dụ về sản xuất đậu nành ở Canada.
Nấm rễ được sử dụng chỉ trên một cánh đồng.
Và ở đây, màu xanh biểu thị sản phẩm tốt hơn, và màu vàng biểu thị sản phẩm kém chất lượng hơn.
Hình chữ nhật màu đen là khoảnh đất nơi mà nấm rễ được áp dụng.
Nói cách khác, như tôi đã nói, tôi không hề bịa đặt điều gì.
Nấm rễ đã tồn tại được 450 nghìn năm, và nó đã giúp những giống cây ngày nay đa dạng hơn.
Vậy nên, đây không phải là thứ đang được thử nghiệm khoa học.
Nấm rễ tồn tại, và có hiệu quả, nó được sản xuất trên qui mô công nghiệp và thương mại hóa toàn cầu.
Vấn đề là mọi người không nhận thức được điều đó.
Những nhà sản xuất thực phẩm và những người nông dân vẫn không có nhận thức về vấn đề này.
Chúng ta có công nghệ, và một điều là, nếu sử dụng đúng đắn, sẽ làm giảm bớt một số áp lực chúng ta đang đặt ra về vấn đề dự trữ phốt pho trên thế giới.
Tổng kết lại, tôi là một nhà khoa học và một người mơ mộng.
Tôi yêu thích đề tài này.
Nếu bạn hỏi tôi mong muốn khi tôi nghỉ hưu là gì, thì đó là khoảnh khắc chúng ta đạt đến đỉnh phốt pho, chúng ta sẽ sử dụng dán nhãn, "Được làm với nấm rễ," và các con và cháu tôi sẽ mua những sản phẩm gắn mác đó.
Cảm ơn sự chú ý của mọi người.
(Vỗ tay)
Khi chúng ta nói đến vấn đề tham nhũng, trong đầu chúng ta sẽ xuất hiện rất nhiều kiểu người.
Có những cựu quan chức ảo tưởng Soviet.
Saparmurat Niyazov là một người trong số họ.
Khi mất vào năm 2006, ông ấy là một lãnh đạo nắm giữ tất cả quyền lực ở Turkmenistan, một quốc gia Trung Á giàu khí ga tự nhiên.
Ông ta đam mê việc ban hành những nghị định lớn tầm cỡ tổng thống.
Và một trong những nghị định đó là quy định đặt tên lại các tháng trong năm trong đó có những tháng mang tên ông ta và người mẹ của mình.
Ông ta chi hàng triệu đô la phục vụ cho sự sùng bái cá nhân kỳ quái, và một thành tưu huy hoàng của ông ta là việc xây dựng tượng đài của chính mình làm bằng vàng cao khoảng 12m được đặt một cách đầy tự hào ở quảng trường trung tâm thủ đô nước này và quay theo hướng mặt trời di chuyển.
Ông ta là người hơi kì lạ.
Và một nhân vật nữa cũng kì quái như vậy, đó là nhà độc tài, một bộ trưởng, một quan chức Châu Phi
tên là Teodorin Obiang.
Cha của ông ta là tổng thống của nước Equatorial Guinea, một quốc gia Tây Phi có kim ngạch xuất khẩu dầu trị giá hàng tỉ đô la kể từ những năm 1990 nhưng lại có một thành tích về nhân quyền cực kì kinh hoàng.
Đó là việc có vô số nhiều người dân hiện đang sống ở mức vô cùng nghèo khổ bất kể thu nhập đầu người ở mức cao tương đương với Bồ Đào Nha.
Thế nhưng ông Obiang này lại mua được cho mình một lâu đài trị giá 30 triệu đô la ở Malibu, California.
Tôi đã có dịp đứng trước cổng của tòa lâu đài đó.
Có thể nói rằng đó là tòa lâu đài rất nguy nga tráng lệ.
Ông ta đã mua một bộ sưu tập tranh trị giá 18 triệu Ơ-rô (khoảng hơn 23 triệu đô la Mỹ) đã từng thuộc sở hữu của nhà thiết kế thời trang Yves Saint Laurent, ngoài ra còn mua hàng loạt các xe hơi thể thao cáu cạnh mà một vài trong số đó trị giá cả triệu đô la -- có cả 1 chiếc máy bay Gulfstream
Tiếp theo là câu một câu chuyện khác: Gần đây, mức lương chính thức của ông này một tháng là gần 7000 đô la.
Và ông ta chính là Dan Etete.
Ông ta là cựu bộ trưởng ngành dầu khí của Nigeria dưới thời tổng thống Abacha, và ông ta cũng vừa bị cáo buộc tội danh rửa tiền.
Chúng tôi mất rất nhiều thời gian để điều tra khoản tiền 1 tỉ đô la -- chính xác là 1 tỉ đô la ạ-- là giá trị một hợp đồng dầu khí mà ông ta có liên quan và chúng tôi đã phát hiện ra một điều khá là kinh ngạc, tôi sẽ nói kĩ hơn ở phần sau.
Thật dễ dàng để hiểu rằng tham nhũng xảy ra ở đâu đó ngoài kia, và do rất nhiều những người chuyên quyền và các cá nhân tham lam thực hiện gây ra tình hình xấu cho nhiều quốc gia mà cá nhân chúng ta có thể biết rất ít hoặc thực sự cảm thấy không liên quan và không bị ảnh hưởng bởi những gì đang xảy ra.
Nhưng điều gì đang xảy ra ?
Khi tôi 22 tuổi, tôi đã rất may mắn.
Công việc của tôi khi còn đang học Đại học là điều tra việc buôn bán phi pháp ngà voi Châu Phi.
Và đó là cách thức mối quan hệ của tôi với vấn nạn tham nhũng được thiết lập.
Vào năm 1993, cùng với 2 người bạn đồng thời là đồng nghiệp của tôi tên là Simon Taylor và Patrick Alley, chúng tôi đã thành lập một tổ chức có tên gọi Tổ chức Minh bạch Toàn cầu (GW)
Chiến dịch đầu tiên của chúng tôi là điều tra vai trò của việc tham gia phi pháp trong hoạt động hỗ trợ tài chính chiến tranh ở Cambuchia.
Vài năm sau đó, vào năm 1997, khi tôi ở Angola tiến hành điều tra về vụ kim cương đỏ
Có thể các bạn đã xem bộ phim của Hollywood có tên "Kim cương đỏ" có diễn viên Leonardo DiCaprio.
Một vài chi tiết trong phim lấy ý tưởng từ công việc của chúng tôi.
Luanda, là nơi có rất nhiều nạn nhân của mìn họ phải giành giật sự sống trên những con phố và những trẻ em mồ côi trong chiến tranh phải sống trong các cống ngầm dưới các con phố, và một nhóm ít người nhưng vô cùng giàu có thì đang truyền tai nhau câu chuyện về những chuyến du lịch mua sắm tới Brazil và Bồ Đào Nha.
Đó là một nơi hơi điên rồ.
Và khi ngồi trong một căn phòng khách sạn nóng bức và ngột ngạt tôi cảm thấy vô cùng choáng ngợp.
Nhưng không phải choáng ngợp về những viên kim cương đỏ như máu.
Mà vì tôi đang nói với rất nhiều người ở đó những người đang bàn luận về nhiều vấn đề: về một mạng lưới tham nhũng quy mô toàn cầu với hàng triệu đô la từ dầu khí bị biến mất.
cũng như bàn về việc thành lập một tổ chức nhỏ chỉ vài người cố gắng suy nghĩ xem chúng tôi có thể xử lý vấn đề đó thế nào Và đó thực sự là một thách thức vô cùng lớn.
Và trong những năm tôi và mọi người thực hiện chiến dịch điều tra, tôi đã thường xuyên nhìn thấy điều khiến cho tham nhũng trở thành vấn nạn toàn cầu với quy mô lớn như vậy, đó không phải là lòng tham hay sự lạm dụng quyền lực hay cái khái niệm mù mờ rằng do "quản lý yếu kém"
Ý tôi là, tất cả các yếu tố đó là nguyên nhân nhưng tham nhũng tồn tại được chính là bởi những động thái của các cố vấn ở quy mô toàn cầu.
Bây giờ chúng ta quay trở lại với những nhân vật mà tôi đã nói lúc đầu.
Họ là những người đang bị chúng tôi điều tra, và bản thân họ không thể tự thực hiện những việc làm đó.
Ví dụ như Obiang. Ông ta đã không thể có được những tác phẩm nghệ thuật đỉnh cao hay những ngôi nhà xa hoa nếu không có một sự trợ giúp nào đó.
Ông ta làm ăn với các ngân hàng trên toàn cầu.
Một ngân hàng ở Paris đã mở các tài khoản của các công ty do chính ông ta kiểm soát, một trong các ngân hàng này được dùng để mua các tác phẩm nghệ thuật, và các ngân hàng ở Mỹ rót 73 triệu đô la vào các bang, một vài trong số các ngân hàng ở bang đó được sử dụng để mua tòa lâu đài ở California
Và đương nhiên ông ta không thực hiện các giao dịch đó bằng tên của mình.
Ông ta sử dụng các công ty mạo danh.
Ông ta dùng một ngân hàng để mua bất động sản và một cái khác đứng tên người khác, để trả các hóa đơn cho chi phí khi đương chức.
Và tiếp đến là Ông Dan Etete.
Khi còn là một bộ trưởng phụ trách vấn đề dầu khí, ông ta cấp một lượng dầu khí có trị giá hiện hành tới hơn một tỉ đô la Mỹ cho một công ty mà, các bạn đoán xem, đúng vậy, công ty đó ông ta là người sở hữu bí mật.
Và sau đó thì công ty này tiếp tục thực hiện việc buôn bán thuận lợi với sự trợ giúp rất tốt từ chính phủ Nigeria tôi phải thận trọng khi nói ở đây-- chính phủ Nigeria đã trợ cấp cho hai công ty Shell và Eni của Ý , là hai công ty dầu khí lớn nhất .
Như vậy, thực tế là động cơ tham nhũng, tồn tại vượt qua biên giới của các quốc gia như Equatorial Guinea hay Nigeria hay Turkmenistan.
Bộ máy tham nhũng đó được sự trợ giúp tích cực từ hệ thống ngân hàng quốc tế thông qua hình thức các công ty ẩn danh, hoặc bằng một điều bí mật nào đó mà chúng ta tiêu tốn các hoạt động khai khoáng dầu khí lớn, và trên hết là bằng sự sai lầm của các chính khách của chúng ta khi phản bội lại chính những tuyên bố hoa mĩ của họ và tiến hành các biện pháp có tính hệ thống và ý nghĩa để giải quyết được vấn nạn này.
Trước hết nói về các ngân hàng.
Không ngạc nhiên gì khi nói rằng các ngân hàng chấp nhận các khoản tiền thiếu minh bạch, đồng thời họ cũng ưu tiên cho các khoản lợi nhuận của mình theo một cách thức mang tính phá hoại.
Ví dụ, ở Sarawak, Malaysia.
Ngày nay khu vực này chỉ còn lại 5 % rừng còn nguyên vẹn. Vâng là 5 % ạ.
Vậy đã xảy ra điều gì vậy?
Đó là bởi một nhóm người và những phe cánh của họ đã kiếm được hàng triệu đô la từ hoạt động hỗ trợ tham nhũng ở một quy mô mang tính công nghiệp trong nhiều năm.
Chúng tôi đã cử một điều tra viên bí mật đến các cuộc gặp vối các thành viên của nhóm lãnh đạo để lén quay phim và đoạn phim đó đã khiến nhiều người vô cùng tức giận, bạn có thể xem đoạn phim đó trên YouTube nhưng đoạn phim đã chứng minh những gì chúng tôi đã nghi ngờ trong một khoảng thời gian dài bởi vì nó cho thấy cách mà người đứng đầu bang này của Malaysia, bất kể những từ chối sau này, đều đã kiểm soát các giấy chứng nhận sở hữu rừng và đất để làm giàu cho mình và gia đình.
và ngân hàng HSBC, chúng ta đều biết rằng HSBC có lập các tài khoản của những công ty mạo danh lớn nhất ở khu vực chịu trách nhiệm cho một vài tổn hại ở Sarawak và một vài nơi khác.
Ngân hàng này đã vi phạm các chính sách bền vững của chính mình trong quá trình hoạt động, nhưng đã kiếm được gần 130 triệu đô la Mỹ.
Và ngay sau khi chúng tôi công bố kết quả điều tra, chỉ mới đầu năm nay thôi, ngân hàng HSBC đã tuyên bố sẽ rà soát lại về vấn đề này.
Liệu đây có phải là một bước tiến triển không? Cũng có thể, nhưng chúng tôi vẫn tiếp tục giám sát vụ việc đó một cách chặt chẽ.
Tiếp theo chúng ta nói về vấn đề các công ty mạo danh.
Tất cả chúng ta đều nghe đến vấn đề này rồi, tôi nghĩ vậy, và chúng ta đều hiểu rằng các công ty này đều được sử dụng cũng không nhiều lắm bởi những công ty và các đối tượng trốn tránh chi trả khoản tiền đóng góp cho xã hội, hay còn gọi là các khoản thuế,
Nhưng điều chưa được biết đến đó là phương thức mà các công ty này đã được sử dụng để ăn cắp một khoản tiền lớn, một khoản tiền chuyển đổi, từ các nước nghèo.
Và trong mỗi vụ tham nhũng mà chúng tôi điều tra, các công ty mạo danh lần lượt lộ diện, và đôi khi rất khó có thể tìm ra ai thực sự liên quan trong vụ tham nhũng.
Một nghiên cứu gần đây của Ngân hàng thế giới trên 200 vụ tham nhũng.
Kết quả là hơn 70% các vụ tham nhũng này đều sử dụng các công ty ẩn danh, tổng giả trị gần 56 tỉ đô la Mỹ.
Rất nhiều trong số đó là các công ty ở Mỹ hay ở Anh, các nước thuộc địa Anh và nước phụ thuộc và đó không phải là vấn đề ở ngoài biên giới, mà nó cũng là vấn đề nằm trong chính quốc gia.
Các bạn có thể thấy, các công ty ẩn danh trở thành tâm điểm của những giao dịch bí mật giúp đem lại lợi nhuận cho các nhóm người thay vì mang lại lợi ích cho người dân thường.
Một vụ việc nghiêm trọng gần đây chúng tôi điều tra đó là làm thế nào mà chính phủ Cộng hòa dân chủ Congo lại bạn đi hàng loạt tài sản khai khoáng giá trị của nhà nước cho các công ty ẩn danh ở Đảo Virgin Anh.
Chúng tôi đã nói với nhiều nguồn tin trong nước, chúng tôi tìm kiếm các tài liệu và các thông tin khác về công ty cố gắng ghép nối lại với nhau để có được cái nhìn hoàn chỉnh về thương vụ đó.
Và chúng tôi đã bất ngờ khi phát hiện ra rằng những công ty ẩn danh này đã nhanh chóng chuyển rất nhiều tài sản cho các công ty khai khoáng lớn để thu về những khoản lợi nhuận khổng lồ các công ty này được niêm yết ở London Anh.
Và tổ chức Vì sự tiến bộ của Châu Phi do ông Kofi Annan đứng đầu đã tính toán được số tiền mà Congo bị thất thoát là hơn 1,3 tỉ đô la từ những thương vụ như thế này.
Con số đó gần như gấp đôi số tiền trong quỹ giáo dục và y tế hàng năm của nước này cộng lại.
Và liệu người dân của Công có thể lấy lại số tiền của mình không?
Thực ra câu trả lời cho câu hỏi đó và các câu hỏi như, ai là người thực sự liên can và điều gì đã xảy ra có lẽ vẫn còn chưa được hé mở ở các công ty bí ẩn trên vùng đảo Virgin nước Anh cũng như những nơi khác nữa nếu như tất cả chúng ta không làm một điều gì đó để tìm ra câu trả lời.
VẬy còn các công ty khai khoáng, khí ga và dầu mỏ thì sao?
Có lẽ nói về các công ty này thì hơi nhàm chán.
Bởi vấn nạn tham nhũng trong lĩnh vực này không còn là điều xa lạ nữa.
Vấn nạn tham nhũng xuất hiện ở mọi nơi, do vậy tại sao chúng ta lại chú ý đến lĩnh vực đó?
Ồ bởi vì có rất nhiều vụ việc trong lĩnh vực này.
Trong năm 2011, các công ty xuất khẩu tài nguyên thiên nhiên vượt quá những dòng hỗ trợ từ 19 xuống 1 ở Châu Phi, Châu Á và Mỹ Latin.
19 xuống 1. Và có rất nhiều trường học, đại học và bệnh viện cũng như các doanh nghiệp được thành lập, mà không không được sự hỗ trợ về tài chính và sẽ chẳng bao giờ có được bởi vì số tiền cần thiết đã bị đánh cắp.
GIờ chúng ta nói về các công ty khai khoáng và dầu mỏ, điển hình là Dan Etete và thương vụ 1 tỉ đô la.
Các bạn thứ lỗi, tôi sẽ không đọc nữa bởi vì đó là vấn đề rất sinh động và các luật sư của chúng tôi đã xem xét một số chi tiết trong vụ việc này và họ muốn chúng tôi nắm bắt được nó chính xác.
Nhìn bề ngoài có vẻ như thương vụ này minh bạch
Các chi nhánh của Shell và Eni trả cho chính phủ Nigeria để có được khu vực khai thác.
Chính phủ Nigeria đã chuyển một khối lượng tiền tương đương, tới một tài khoản kếch xù của một công ty ẩn danh mà người chủ thực sự là Etete.
Và đó là cách để rửa tiền.
Và đây là kết quả chúng tôi có được.
Sau nhiều tháng tìm kiếm nghiên cứu và đọc qua hàng trăm trang tài liệu từ tòa án chúng tôi đã tìm ra bằng chứng, trên thực tế Shell và Eni đều biết rằng các khoản tiền sẽ được chuyển đến công ty ẩn danh đó, và thành thật mà nói khó có thể tin rằng họ không biết thực sự người mà họ đang giao dịch là ai.
Giờ thì chúng tôi không cần phải mất công sức như thế để tìm ra nơi mà những khoản tiền từ các thương vụ kiểu này sẽ đến.
Ý tôi là đây chính là những tài sản của quốc gia
Và đáng lẽ những tài sản này phải được sử dụng để phục vụ lợi ích của người dân nước đó.
Nhưng ở một vài quốc gia, người dân và các nhà báo vẫn đang cố gắng tìm hiểu các vụ việc tương tự như này đồng thời đều bị bắt bớ và chịu sức ép thậm chí có nhiều người còn liều cả mạng sống của mình để tìm hiểu sự thật.
Và cuối cùng thì, có những người tin rằng tham nhũng là điều khó tránh khỏi.
Và đó là cách một số thương vụ đã được thực hiện.
Thật quá khó và phức tạp để có thể thay đổi vấn đề.
Vậy thì kết quả là gì? Chúng ta phải chấp nhận nó ư?
Nhưng với tư cách là một người đấu tranh và điều tra, tôi có cái nhìn khác, bởi tôi đã nhìn thấy điều có thể xảy ra khi một ý tưởng có được động lực .
Ví dụ như trong lĩnh vực khai khoáng và dầu mỏ, ngày nay đang bắt đầu xuất hiện những tiêu chuẩn về tính minh bạch toàn cầu giúp giải quyết được một số các vấn đề như thế này.
Vào năm 1999, khi tổ chức Nhân chứng toàn cầu kêu gọi các công ty dầu mỏ phải trả tiền cho các thương vụ một cách minh bạch một vài người thậm chí đã cười vào sự ngây thơ của ý tưởng nhỏ đó.
Nhưng hiển nhiên có hàng trăm nhóm xã hội dân sự trên toàn thế giới đã cùng với nhau đấu tranh cho sự minh bạch, và ngày nay nó đang trở thành những bộ luật và các tiêu chuẩn.
2/3 giá trị của các công ty khai khoáng và dầu mỏ trên thế giới đều chịu sự giám sát của luật minh bạch.
Chính xác là 2/3 ạ. Vâng, như vậy là đang có sự thay đổi diễn ra.
Đây là một bước tiến.
TUy nhiên chúng ta vẫn chưa tới đích đâu ạ.
Bởi vì thực sự không phải chỉ là vấn đề tham nhũng ở đâu đó ngoài kia đúng không ạ?
Trong một thế giới được toàn cầu hóa, vấn nạn tham nhũng thực sự là vấn đề của toàn cầu, và cần phải có những giải pháp mang tính toàn cầu, cần có sự chúng tay hợp sức của tất cả chúng ta, công dân toàn cầu, ngay đây ạ.
Xin chân thành cảm ơn
(Vỗ tay)
Trên bờ biển Bắc Ai-len, một cao nguyên rộng lớn gồm các phiến đá bazan và các cột trụ được gọi là Giant's Causeway (Đường của người Khổng lồ) trải dài ra biển.
Khoa học giải thích điều này là kết quả của dung nham nóng chảy co lại và nứt ra khi nó nguội dần sau vụ phun trào núi lửa.
Nhưng thần thoại Ai-len cổ lại có cách giải thích khác.
Theo truyền thuyết, người khổng lồ Finn MacCool sống hạnh phúc trên bờ biển Bắc Antrim cùng vợ là Oonagh.
Điều duy nhất quấy rầy họ là những lời chế nhạo và đe dọa của gã khổng lồ Benandonner, còn được gọi là gã da đỏ sống trên bờ biển Scotland.
Hai gã gầm lên, lăng mạ và ném đá vào nhau trong những màn phô trương sức mạnh.
Một lần, Finn bốc một khối đất lớn và ném nó vào đối thủ, nhưng nó không tới được đất liền.
Thay vào đó, khối đất trở thành đảo Isle of Man và miệng hố để lại từ khối đất bị ném chứa đầy nước trở thành Lough Neagh.
Cuộc nói chuyện cố chấp của hai gã khổng lồ tiếp tục, đến một ngày Benandonner thách thức Finn chiến đấu, mặt đối mặt.
và vì thế, gã khổng lồ Ai-len đã ném đủ đất đá xuống biển tạo thành một cây cầu đá tới bờ biển Scotland.
Finn bước đi trong cơn giận giữ.
Khi Scotland lờ mờ hiện ra trước mắt, gã đã nhận ra hình bóng của Benandonner từ xa.
Finn có kích thước đáng nể, nhưng khi nhìn thấy kẻ thù khổng lồ rầm rầm tiến về phía mình, lòng dũng cảm của anh chùn xuống.
Liếc nhìn chiếc cổ dày và nắm đấm của Benandonner, Finn quay đầu bỏ chạy.
Trở về nhà, khi Benandonner đang xông nhanh tới, Finn run rẩy tả lại sự lực lưỡng của kẻ thù cho Oonagh.
Họ biết nếu đối đầu với Benandonner, anh sẽ bị bóp nát.
Vì vậy, Oonagh đã nảy ra một kế hoạch khôn khéo: họ cần tạo ra một ảo tưởng về kích thước, rằng Finn là một ngọn núi trong khi giữ anh ta khuất tầm mắt.
Khi Benandonner đến gần cuối cây cầu, Oonagh nhét chồng vào một cái nôi lớn.
Cải trang thành một cậu bé to lớn, Finn nằm yên lặng khi Benandonnner đập cửa.
Ngôi nhà rung lên khi hắn bước vào trong.
Oonagh nói với vị khách tức tối rằng chồng cô không có nhà, nhưng cô mời hắn ngồi và ăn trong khi chờ đợi.
Khi cắn mạnh những chiếc bánh trước mặt, Benandonner bật khóc trong đau đớn thanh kim loại mà Oonagh giấu trong cái bánh đã làm gãy răng hắn.
Cô nói với hắn đây là chiếc bánh yêu thích của Finn, gieo thoáng nghi ngờ trong tâm trí Benandonner rằng hắn chẳng là gì so với đối thủ.
Khi Finn vờ khóc, Benandonner đã bị thu hút bởi cậu bé khổng lồ trong góc nhà.
Một đứa trẻ quá lực lưỡng được quấn trong đống chăn. Benandonner rùng mình trước ý nghĩ người cha sẽ trông thế nào.
Hắn thà không biết còn hơn.
Khi chạy trốn, Benadonner bóc toạc những tảng đá nối bờ, phá vỡ đường đắp.
Những gì còn lại tạo lên hai hình thái đá đồng nhất: một trên bờ biển Bắc Antrim của Ai-len và một ở Hang Fingal ở Scotland, ngay bên kia bờ biển.
Tiến sĩ Schrödinger xấu xa đã phát minh ra loại tia tăng trưởng với ý định tạo ra một đội quân mèo khổng lồ để khủng bố thành phố.
Đội đặc vụ của bạn đã lần theo dấu vết đến phòng thí nghiệm của hắn dưới lòng đất.
Bạn xông thắng vào và nhận ra ... đó là một cái bẫy!
Tiến sĩ Schrödinger đã lẩn sang phòng bên để kích hoạt thiết bị và vô hiệu hóa bảng điều khiển khi trở ra.
May mắn thay, đồng đội của bạn là bậc thầy về thủ thuật.
Đặc vụ Delta đã xâm nhập vào được bảng điều khiển và khôi phục vài phần chức năng.
Trong khi đó, đặc vụ Epsilon đã rà soát hệ thống giám sát để tìm mã khóa cửa: 2, 10, 14.
Tất cả những gì bạn cần làm là nhập chúng và thoát ra.
Nhưng có một vấn đề.
Bảng điều khiển chỉ có ba nút bấm: một cái cộng 5 vào số hiển thị trên màn hình, một cái cộng 7, và cái còn lại thì lấy căn bậc hai.
Bạn phải làm sao để số hiển thị trên màn hình cuối cùng là 2, 10, 14 theo thứ tự.
Vẫn được chấp nhận nếu số ở giữa là những số khác, nhưng không thể quay lại từ đầu, nghĩa là một khi đã nhập số 2, bạn phải tiếp tục đến 10 và 14.
Không chỉ thế, đặc vụ Delta cảnh báo rằng còn có những bẫy khác trong bảng điều khiển.
Nếu nó hiển thị một số nhiều hơn một lần, một số lớn hơn 60, hay số không phải số nguyên, cả căn phòng sẽ nổ tung.
Giờ thì, màn hình đang hiện số 0, và thời gian đang cạn dần.
Giải pháp duy nhất là giải câu đố, với một vài thay đổi.
Bạn sẽ nhập mã số thế nào để thoát khỏi hang ổ của Tiến sĩ Schrödinger và giải cứu thành phố?
Hãy dừng video tại đây nếu bạn muốn tự tìm câu trả lời!
Lời giải trong: ba hai một.
Bạn xem qua những lựa chọn của mình.
Cộng 5 và 7 làm tăng giá trị của số, và lấy căn bậc hai làm giảm giá trị.
Nhưng bạn chỉ sử dụng được nó trong một số ít trường hợp: 4, 9, 16, 25, 36, và 49.
Bạn muốn có số 4 và 16,
để có thể lấy căn bậc hai một hoặc hai lần để được 2.
Nhưng bạn không thể làm điều đó với cộng 5 và 7.
Vậy bạn sẽ làm gì?
Bạn xem qua những lựa chọn khác có thể lấy căn bậc hai.
9 thì ngoài tầm.
25 và 49 sẽ đưa bạn về 5 và 7, và bạn đã có hai số đó rồi.
Ba mươi sáu là lựa chọn cuối cùng.
Bạn thêm 5, 7, 5, 7, 5, 7, sau đó, lấy căn bậc hai.
Tại sao lại là một dãy 5 và 7?
Có vẻ như đó là lựa chọn tùy ý, nhưng bạn biết rằng phải tránh 10, 14, và các số chính phương, vì sẽ cần tới chúng sau này.
Bây giờ, bạn đã được 6.
Vậy có ích gì?
Xem xét những lựa chọn của mình, bạn nhận ra 16 là lựa chọn thích hợp.
Bạn thêm 5 hai lần để có 16.
Sau đó, lấy căn bậc hai 2 lần.
Giờ, bạn đã được 2.
Có vẻ bạn đang đi đúng hướng!
Tiếp đến là 10.
Không thể có 10 chỉ bằng cách cộng thêm, nên bạn cần dùng đến một phép căn bậc hai khác.
Lấy căn bậc hai của 9 và 25 sẽ đưa bạn đi đúng hướng, nhưng bạn nhận ra không thể có 25 từ 2.
Nên bạn thêm 7 để có 9, sau đó, lấy căn bậc hai lần nữa.
Giờ, bạn có 3.
Cộng 7 nữa để có 10.
Cuối cùng, bạn cần có 14.
Suy nghĩ thấu đáo, bạn tính các bước để có được 14: 7 hoặc 9.
Không thể dùng 9 vì bạn đã dùng trước đó.
Tuy nhiên, bạn có thể có 7 bằng cách có 49 trước.
Bạn cộng từng số một, cẩn thận không để số nào đã có trước đó xuất hiện.
Bạn thận trọng trong từng bước, thêm năm lần 5 và hai lần 7.
Sau đó, lấy căn bậc hai được 7, và tiếp tục thêm 7.
Cánh cửa bật mở, và bạn thoát khỏi cái bẫy.
Nhờ vào kĩ năng xử lí tình huống của bạn, đội của bạn đã cứu thoát những chú mèo của Schrödinger vào phút chót.
Vềphần Schrödinger, bạn có thể chắc rằng: hắn sẽ phải dành thời gian khá lâu trong chiếc hộp của chính hắn.
Đây là ông của tôi.
Và đây là con trai tôi.
Ông tôi đã dạy tôi cách làm đồ gỗ khi tôi còn là một cậu bé, và ông cũng dạy tôi rằng nếu cháu chặt một cái cây để biến nó thành một thứ gì đó, hãy quí trọng sự sống của cái cây đó và làm nên món đồ đẹp nhất mà cháu có thể.
Con trai tôi đã khiến tôi nhận ra rằng bên cạnh tất cả các công nghệ và đồ chơi trên thế giới, đôi khi chỉ cần một miếng gỗ nhỏ, nếu bạn chồng nó lên cao, nó có thể trở thành một thứ gì đấy có thể truyền cảm hứng một cách đáng kinh ngạc
Đây là những toà nhà của tôi
Tôi xây nhà ở khắp nơi trên thế giới bên ngoài văn phòng của chúng tôi tại Vancouver và New York.
Và chúng tôi xây những toà nhà với kích thước và kiểu dáng khác nhau. và bằng những nguyên vật liệu khác nhau, tuỳ thuộc vào vị trí địa lí.
Nhưng gỗ là thứ vật liệu mà tôi thích nhất, và tôi sẽ kể với các bạn câu chuyện về gỗ.
Một trong những lí do khiên tôi yêu gỗ là bởi vì mỗi khi mọi người bước vào trong những toà nhà làm bằng gỗ của chúng tôi, tôi nhận thấy rằng họ có những phản ứng hoàn toàn khác.
Tôi chưa bao giờ thấy ai đi vào một trong những toà nhà của mình và ôm lấy một cây cột bằng thép hay bê tông cả, thế nhưng tôi đã từng thấy điều đó xảy ra trong toà nhà làm bằng gỗ.
Tôi thực sự đã nhìn thấy cách mà người ta chạm vào gỗ, và tôi nghĩ ắt hẳn phải có lí do nào đó.
Cũng giống như bông tuyết, không có hai miếng gỗ nào giống hệt nhau trên trái đất này.
Đó là một điều kì diệu.
Tôi thích thú với suy nghĩ rằng gỗ mang đến cho những toà nhà của chúng tôi dấu ấn của thiên nhiên.
Chính dấu ấn đó đã giúp chúng tôi liên kết với tự nhiên trong môi trường xây dựng của công trình.
Hiện tại, tôi sống ở Vancouver, gần một khu rừng cao tương đương 33 tầng.
Dọc bờ biển đây là California, rừng gỗ đỏ (redwood) cao tương đương 40 tầng.
Nhưng những toà nhà bằng gỗ mà chúng ta nghĩ tới trên thế giới chỉ cao nhất là 4 tầng.
Kể cả luật xây nhà cũng hạn chế việc xây dựng những căn nhà cao hơn 4 tầng tại nhiều nơi và điều đó cũng đúng ở Mĩ.
Bây giờ cũng có những ngoại lệ, Nhưng cần có nhiều ngoại lệ hơn nữa, Và mọi thứ sẽ thay đổi, tôi hi vọng vậy.
Và lí do tôi nghĩ vậy là bởi vì ngày nay một nửa trong số chúng ta sống ở các thành phố, và con số đó sẽ tăng lên đến 75%.
Các thành phố và mật độ dân số, điều đó có nghĩa là các toà nhà của chúng ta sẽ tiếp tục trở nên lớn hơn, và tôi nghĩ rằng sẽ có nhiều đất diễn cho gỗ trong việc xây dựng nhà trong thành phố.
Tôi cảm thấy như vậy bởi vì ba tỉ người trên thế giới hiện nay, trong vòng 20 năm nữa, sẽ cần một nơi ở mới.
Điều đó có nghĩa là 40% dân số thế giới sẽ cần một toà nhà mới cho họ trong vòng 20 năm tới.
Hiện nay, 1 trong 3 người sống ở thành phố thực chất sống trong các khu ổ chuột
Tức là 1 tỉ người trên thế giới đang sống trong các khu ổ chuột.
100 triệu người trên giới không có nơi ở.
Thách thức cho các kiến trúc sư và xã hội là tìm ra một giải pháp về nơi ở cho những người này.
Nhưng thách thức đó là, khi chúng ta chuyển tới thành phố, thành phố thường được xây dựng bằng hai loại nguyên vật liệu, thép và bê tông, và đó là nhưng vật liệu tốt.
Chúng là những vật liệu của thể kỉ trước.
Song chúng cũng là những nguyên vật liệu với rất nhiều năng lượng và thải ra rất nhiều khí nhà kính trong quá trình sản xuất.
Thép chiếm khoảng 3% lượng khí nhà kính do con người thải ra, và bê tông chứa 5%.
Vậy nên nếu bạn nghĩ về điều đó, 8% khí nhà kính mà chúng ta thải ra hiện nay đến từ riêng 2 loại vật liệu này
Chúng ta không nghĩ nhiều về điều đó, và thật đáng tiếc, chúng ta còn chẳng thèm nghĩ tới những toà nhà mà tôi nghĩ rằng đáng ra chúng ta nên làm.
Đây là một thống kê của Mĩ về tầm quan trọng của của khí nhà kính
Gần một nửa lượng khí nhà kính liên quan tới lĩnh vực xây dựng, và cũng là tương tự nếu chúng ta nhìn sang vấn đề năng lượng.
Các bạn sẽ nhận thấy rằng mặc dù phương tiện giao thông xếp thứ 2 trong danh sách đó, nhưng lại là thứ chúng ta thường được nghe nhắc đến nhiều nhất trong các cuộc trò chuyện.
Và mặc dù phần lớn là vấn đề năng lượng, vấn đề về khí thải carbon cũng rất đáng quan tâm.
Vấn đề mà tôi thấy ở đây, trên hết, là sự xung đột trong cách chúng ta giải quyết vấn đề phục vụ 3 tỉ người cần nhà ở, và về việc biến đổi khí hậu, đó là những va chạm trước tiên nhất sắp xảy ra, hoặc đã và đang diễn ra.
Thách thức đó nghĩa là chúng ta phải bắt đầu suy nghĩ theo những đường hướng mới, và tôi nghĩ rằng gỗ sẽ là một phần của giải pháp đó, và tôi sẽ cho bạn biết lý do tại sao.
Là một kiến trúc sư, gỗ là vật liệu duy nhất, một nguyên liệu lớn mà tôi có thể sử dụng , thứ đã được nuôi lớn bởi sức mạnh của mặt trời.
Khi một cái cây lớn lên trong khu rừng, thải ra khí oxy và thu vào CO2 và rồi nó chết đi và rơi xuống nền đất, nó thải ra trờ lại khí CO2 vào khí quyển hay vào trong các tầng đất.
Nếu nó bị đốt cháy trong một vụ cháy rừng, nó cũng sẽ thải ra lượng carbon đó vào bầu không khí.
Nhưng nếu bạn lấy miếng gỗ đó lắp vào một toà nhà hoặc biến nó thành một món đồ nội thất hay đồ chơi gỗ, nó thực sự có một khả năng tuyệt vời trong việc lưu trữ các-bon và cung cấp cho chúng ta một sự ẩn cư tạm thời.
Một mét khối gỗ sẽ lưu trữ một tấn CO2.
Giờ đây hai giải pháp của chúng ta đối với khí hậu hiển nhiên là giảm lượng khí thải và tìm nơi lưu trữ.
Gỗ là vật liệu xây nhà chủ chốt duy nhất có thể làm được cả hai điều trên.
Thế nên, tôi tin rằng từ luân lý hiện có, cho rằng trái đất nuôi sống thức ăn của chúng ta, chúng ta cần phải phát triển nó, trong thể kỉ này theo hướng trái đất cũng nên "nuôi lớn" nhà ở của mình.
Bây giờ, chúng ta sẽ sẽ làm điều đó như thế nào khi chúng ta đang đô thị hoá với tốc độ như hiện nay và chúng ta nghĩ tới việc xây dựng căn nhà bằng gỗ chỉ vỏn vẹn có 4 tầng ?
Chúng ta cần phải giảm thiểu số lượng bê tông và thép và chúng ta cần phát triển lớn mạnh hơn, và điều mà chúng tôi đang nghiên cứu và phát triển là việc xây dựng một toà nhà cao 30 tầng bằng gỗ.
Chúng tôi đã làm việc với một kĩ sư tên là Eric Karsh và chúng tôi đang thực hiện công việc mới mẻ này bởi vì đã có những sản phẩm mới làm từ gỗ ngoài kia cho chúng ta sử dụng, và chúng tôi gọi chúng là gỗ tấm to.
Đây là những tấm gỗ được làm từ cây non, cây với tốc độ tăng trưởng thấp, những miếng gỗ nhỏ được dán lại với nhau để tạo ra những tấm gỗ khổng lồ: rộng 8 feet, dài 64 feet và có bề dày khác nhau.
Cách miêu tả tốt nhất về điều này mà tôi rút ra được là nói rằng chúng ta đều quen với cách xây dựng "Two by four" khi chúng ta nghĩ về gỗ.
Đó là điều mà mọi người nhanh chóng kết luận.
Xây dựng "Two-by four" giống như là những miếng gạch nhỏ 8 chấm của bộ đồ chơi lego chúng ta từng chơi khi còn nhỏ, và bạn có thể tạo ra tất cả mọi thứ hay ho từ những mảnh Lego ,ở kích thước đó, từ "Two-by-fours"
Nhưng liệu bạn có nhớ rằng khi còn là một đứa trẻ, bạn lục lọi trong căn hầm nhà mình, và tìm thấy một miếng Lego 24-chấm và lúc ấy bạn cảm thấy đại loại như là "Tuyệt cú mèo! Tớ có thể xây dựng một thứ gì đó thật lớn và nó sẽ trở nên thật vĩ đại!"
Đó là sự thay đổi.
Khối lượng gỗ tấm là những viên gạch 24-dot.
Chúng đang thay đổi quy mô của những gì chúng ta có thể làm, và thứ mà chúng tôi đã phát triển, được gọi là FFTT, đó là một giải pháp sáng tạo cộng đồng để xây dựng một hệ thống linh hoạt trong kĩ thuật xây dựng sử dụng những tấm gỗ lớn này, cho phép chúng ta chồng lên 6 tầng một lúc nếu muốn.
Đoạn hoạt hình này sẽ cho bạn thấy làm thế nào để kết cấu tòa nhà được tạo nên bằng một cách rất đơn giản, và việc tiếp cận những toà nhà này giờ đã được mở rộng cho các kiến trúc sư và kĩ sư xây dựng từ các nền văn hóa khác nhau trên thế giới, với các phong cách kiến trúc và đặc tính khác nhau.
Để xây dựng một cách an toàn trên thực tế, chúng tôi đã thiết kế những toà nhà này phù hợp với hoàn cảnh của Vancouver, nơi có địa chấn cao ngay cả ở một toà nhà 30 tầng.
Bây giờ rõ ràng là, mỗi khi tôi nhắc đến điều này, mọi người, các bạn biết đấy, ngay cả người tại hội nghị này nói rằng "Anh có nghiêm túc không? Ba mươi tầng á? Làm thế nào điều đó có thể xảy ra?"
Và có rất nhiều những câu hỏi hay được đặt ra và cả những câu hỏi quan trọng mà chúng tôi đà dùng rất nhiều thời gian để tìm ra câu trả lời khi tập hợp các báo cáo của mình và ghi nhận các nhận xét từ những người quen biết.
Tôi sẽ chỉ tập trung vào một vài câu trong đó, hãy bắt đầu với lửa vì tôi nghĩ lửa có lẽ là điều đầu tiên các bạn đang nghĩ tới tại ngay thời điểm này.
Cũng đúng thôi.
Và đây là cách tôi mô tả nó.
Nếu tôi bảo bạn lấy một que diêm và đốt nó lên giữ một thanh gỗ to và cố gắng để làm cháy nó. Điều đó sẽ không xảy ra, đúng không? Tất cả chúng ta đều biết vậy.
Nhưng để có một đám cháy, bạn thường bắt đầu với những miếng gỗ nhỏ và bạn làm chúng cháy dần lên và cuối cùng bạn có thể cho thêm những thanh gỗ lớn vào lửa, và khi bạn thêm những thanh gỗ này vào đám lửa đó, tất nhiên, chúng cháy nhưng cháy rất chậm.
Vâng, gỗ tấm, những sản phẩm mới mà chúng tôi đang sử dụng, khá là giống các thanh gỗ lớn.
Rất khó để làm chúng bắt lửa và kể cả khi bị đốt cháy, chúng cháy theo một cách hoàn toàn có thể được dự báo trước, và chúng tôi có thể sử dụng hỏa lực khoa học để dự đoán và làm cho các tòa nhà này an toàn như khi sử dụng bê tông và cốt thép.
Vấn đề lớn tiếp theo, chặt phá rừng.
18% lượng khí nhà kính thải ra trên toàn thế giới. là kết quả của nạn phá rừng.
Điều cuối cùng mà chúng tôi muốn làm đốn cây.
Hay nói đúng hơn là, điều cuối cùng chúng tôi muốn làm là đốn sai cây.
Có những mô hình hướng tới nền lâm nghiệp bền vững cho phép chúng tôi khai thác cây rừng đúng cách, và chỉ duy những cây thích hợp để sử dụng cho các loại hệ thống như thế này.
Bây giờ tôi thực sự nghĩ rằng những ý tưởng này sẽ thay đổi bộ mặt của nạn phá rừng.
Tại các quốc gia với các vấn đề phá rừng, chúng ta cần phải tìm cách mang lại các giá trị tốt hơn cho rừng và khuyến khích mọi người kiếm tiền thông qua chu kỳ tăng trưởng rất nhanh-- Các cây 10, 12, 15 tuổi tạo ra những sản phẩm này cho phép chúng tôi xây dựng ở qui mô này.
Chúng tôi đã tính toán với một tòa nhà 20 tầng: Chúng tôi sẽ phát triển đủ gỗ ở Bắc Mỹ mỗi 13 phút.
Đó là khoản thời gian yêu cầu.
Câu chuyện về carbon ở đây cũng thực sự hay.
Nếu chúng ta xây dựng toà nhà 20 tầng bằng xi măng và bê tông, quá trình này sẽ đem lại cho ngành sản xuất xi măng 1200 tấn khí thải CO2
Nếu chúng ta làm nó với gỗ chúng ta sẽ có thể làm giảm khoảng 3.100 tấn, , vậy nên chênh lệch tổng cộng là 4.300 tấn.
Tương đương với khoảng 900 xe ô tô được loại bỏ khỏi làn đường trong một năm.
Hãy nhớ lại ba tỷ người đang cần một căn nhà mới, và có thể đây là một đóng góp đáng kể cho việc giảm thiểu con số này.
Chúng ta đang ở khởi đầu của một cuộc cách mạng, tôi hy vọng là như vậy, trong cách mà chúng ta xây dựng, bởi vì đây là phương thức mới đầu tiên xây dựng một tòa nhà chọc trời trong, có lẽ, 100 năm hoặc nhiều hơn.
Nhưng thách thức đang thay đổi nhận thức của xã hội về tính khả thi của nó, và đó là một thách thức lớn.
Kỹ thuật là, trung thực mà nói, là phần dễ của công việc này.
Và đây là cách tôi mô tả nó.
Toà nhà chọc trời đầu tiên, về mặt kỹ thuật-- và định nghĩa của một nhà chọc trời là cao 10 tầng, tin hay không thì tuỳ nhưng đây là toà nhà chọc trời đầu tiên ở Chicago và mọi người đã sợ hãi khi đi dưới nó.
Nhưng chỉ bốn năm sau khi nó được xây dựng, Gustave Eiffel đã xây dựng tháp Eiffel và vì đã xây dựng nên tháp Eiffel ông đã làm thay đổi đường chân trời của các thành phố trên thế giới, thay đổi và tạo ra một cuộc cạnh tranh giữa những nơi như thành phố New York và Chicago, nơi mà các nhà phát triển bắt đầu xây dựng các tòa nhà lớn và lớn hơn và đẩy các nóc nhà lên cao và cao hơn nữa với kỹ thuật tốt và tốt hơn.
Chúng tôi đã xây dựng mô hình này tại New York, trên thực tế, một mô hình lý thuyết sắp tới sẽ được đặt tại khuôn viên một trường đại học kỹ thuật, và lý do chúng tôi chọn địa điểm này là để cho các bạn thấy những toà nhà này sẽ trông như thể nào, bởi vì vẻ bên ngoài của chúng có thể được thay đổi.
Và cấu trúc chính là điều mà chúng tôi đang nói tới.
Lý do chúng tôi chọn nó là bởi vì đây là một trường đại học kỹ thuật, và tôi tin rằng gỗ là vật liệu với công nghệ tiên tiến nhất mình có thể sử dụng trong xây dựng.
Và hóa ra tấm bằng sáng chế lại nghiễm nhiên thuộc về tạo hóa, và chúng ta không mấy thoải mái với sự thật này.
Nhưng nó nên là như vậy, dấu ấn của tạo hóa trong môi trường xây dựng.
Tôi trông chờ vào cơ hội này để tạo nên khoảnh khắc tháp Eiffel, theo cách mà chúng tôi gọi nó.
Các toà nhà đang được xây dựng trên toàn thế giới.
Có một toà nhà 9 tầng tại London, một toà nhà mới vừa được hoàn thành ở Úc mà tôi nghĩ rằng cao 10 hoặc 11 tầng.
Chúng tôi bắt đầu nâng tầm cao của những toà nhà bằng gỗ này chúng tôi hy vọng, và tôi hy vọng, rằng quê hương của tôi Vancouver thực sự có khả năng trở thành nơi có toà nhà cao nhất thế giới với khoảng 20 tầng trong tương lai không xa.
Khoảnh khắc tháp Eiffel sẽ phá vỡ trần mức, Các trần mức chuẩn mực về chiều cao, và cho phép các tòa nhà gỗ tham gia cuộc đua,
Và tôi tin rằng cuộc đua này đã thực sự bắt đầu.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Sau 13.8 tỉ năm lịch sử vũ trụ, vũ trụ của chúng ta đã tỉnh dậy, và bắt đầu tự nhận thức.
Từ một hành tinh xanh nhỏ bé, nơi có nhận thức của thế giới bao la đã bắt đầu nhìn ra bên ngoài hành tinh của họ bằng kính viễn vọng, để khám phá những điều nhỏ bé.
Ta phát hiện ra rằng vũ trụ này rộng lớn hơn rất nhiều so với tổ tiên tưởng tượng và cuộc sống dường như là một sự xáo trộn mà chúng ta đều không thể nhận thấy được trên một hành tinh chết khác.
Nhưng ta cũng khám phá ra một điều vô cùng hấp dẫn, đó là nền công nghệ đang được phát triển mang lại tiềm năng nâng cao cuộc sống hơn bao giờ hết, không chỉ trong một vài thế kỉ mà trong hàng triệu năm lịch sử, không chỉ trên trái đất này mà còn rộng mở cho cả vũ trụ vĩ đại này.
Tôi nghĩ cuộc sống sơ khai nhất là "Cuộc sống phiên bản 1.0" bởi vì nó không có trí tuệ, như vi khuẩn, không có khả năng tiếp thu được cái gì trong suốt quãng đời của nó.
Còn loài người là "Cuộc sống bản 2.0" vì chúng ta có thể học, giao tiếp, lại còn nghĩ tới việc cài một phần mềm vào trong não, để biết thêm ngôn ngữ hoặc kỹ năng khác.
"Cuộc sống bản 3.0", không những thiết kế được 'phần mềm' mà còn 'phần cứng' của nó chắc chắn là chưa xuất hiện.
Nhưng có lẽ, với nền công nghệ hiện tại, ta đã nâng cấp lên phiên bản 2.1, đầu gối nhân tạo, máy điều hòa nhịp tim và cả những con ốc điện tử.
Vì vậy, hãy nhìn kỹ hơn sự liên kết của chúng ta với nền công nghệ,
Ví dụ, tàu vũ trụ Apollo 11 đã khám phá mặt trăng rất thành công và truyền cảm hứng, chứng tỏ rằng khi ta biết cách sử dụng công nghệ khéo léo, chúng ta có thể đạt tới những điều mà tổ tiên chỉ biết mơ tới.
Nhưng còn một chuyến hành trình vĩ đại hơn được phóng lên bởi cái gì đó mạnh hơn cả hệ thống tên lửa, nơi mà hành khách không chỉ có duy nhất 3 phi hành gia mà là cả một nhân loại.
Hãy nói về chuyến hành trình của chúng ta trong tương lai với trí tuệ nhân tạo.
Bạn của tôi, Jaan Tallinn chỉ ra rằng nếu chỉ với mỗi nền công nghệ tên lửa, thì có lẽ khó để biến công nghệ trở nên mạnh mẽ hơn.
Chúng ta cũng sẽ phải tìm ra, nếu chúng ta thực sự khát vọng, cách để điều khiển nó và ta muốn đi tới đâu cùng nó.
Hãy nói về 3 điều của trí tuệ nhân tạo: sức mạnh, sự chỉ đạo và đích đến.
Cùng bắt đầu với sức mạnh.
Tôi định nghĩ trí tuệ rất là bao hàm-- đơn giản như khả năng hoàn thành các mục tiêu phức tạp của chúng ta, vì tôi muốn bao gồm cả trí tuệ sinh học và trí tuệ nhân tạo.
Tôi muốn tránh cái ý tưởng ngớ ngẩn về sự tôn vinh carbon do đó bạn chỉ có thể thông minh khi bạn được tạo nên từ thịt.
Thật tuyệt vời khi nói về AI đã phát triển như thế nào trong thời gian gần đây.
Cùng suy nghĩ về nó.
Cách đây không lâu, robots không thể đi được.
Còn bây giờ, nó có thể nhào lộn.
Cách đây không lâu, chúng ta chưa hề có xe ô tô tự động.
và bây giờ, ta đã có tên lửa tự động.
Cách đây không lâu, AI không thể nhận diện được mặt con người.
Bây giờ, AI có thể tạo ra khuôn mặt giả và mô phỏng khuôn mặt của bạn nói những điều mà bạn chưa bao giờ nói.
Cách đây không lâu, AI không thể thắng ta trong trò cờ vây.
Và rồi, AI của Google DeepMind's AlphaZero lấy trọn 3000 năm luyện tập của con người và cả những chiến thuật, bỏ qua những điều đó, nó trở thành đối thủ nặng ký nhất kể cả khi chơi với chính nó.
Điều ấn tượng nhất không phải là nó đã đánh bại người chơi như thế nào, mà là nó đã hạ gục cả những người nghiên cứu ra nó người đã dành hàng chục năm để tạo ra những phần mềm chơi trò chơi.
Và AlphaZero hạ gục các nhà nghiên cứu không chỉ mỗi cờ vây mà còn cả cờ vua, bộ môn mà ta đã thành thạo từ năm 1950.
Chính những thành tựu tuyệt vời gần đây của AI, đã dấy lên một câu hỏi: Nó sẽ có thể tiến bộ tới đâu?
Tôi thích nghĩ tới câu hỏi này bằng các khái niệm trừu tượng của nhiệm vụ, nơi mà các cấp bậc thể hiện sự khó khăn để AI hoàn thành một nhiệm vụ ở cấp độ con người, và mực nước biển thể hiện những gì mà AI có thể làm ngày nay.
Mực nước biển tăng lên chỉ sự cải thiện của AI, vì vậy hiện tượng nóng lên toàn cầu xảy ra trong cảnh quan nhiệm vụ.
Và điều hiển nhiên là tránh những công việc tại bờ sông -- (Cười) nơi mà nó sẽ bị phá huỷ sớm.
Nhưng còn có một câu hỏi lớn hơn thế nữa
Mực nước sẽ dâng cao tới đâu?
Liệu nó sẽ nhấn chìm mọi thứ, đấu trí với con người ở mọi lĩnh vực.
Đây là định nghĩa của trí tuệ nhân tạo -- AGI, giao thức mạng thần thánh của AI từ điểm khởi đầu.
Với định nghĩa này, những người nói "À, chắc chắn sẽ có việc mà con người làm tốt hơn máy móc", đơn giản nói rằng chúng ta sẽ không bao giờ có được AGI.
Chắc chắn, chúng ta vẫn có thể chọn những công việc của con người hoặc là đưa thu nhập và mục tiêu với công việc của chúng ta, nhưng AGI trong mọi trường hợp sẽ chuyển đổi cuộc sống như ta đã biết cái lúc mà con người đã không còn thông minh nhất nữa.
Bây giờ, nếu mực nước chạm tới AGI, thì sau này, AI sẽ được vận hành bởi chính nó thay vì con người, nghĩa là có khả năng rằng các AI trong tương lai sẽ còn phát triển nhanh hơn cả những nghiên cứu điển hình mà loài người đã phát triển bao lâu nay, dấy lên tranh cãi về sự bùng nổ của trí thông minh nơi mà quá trình tự hoàn thiện của AI đã nhanh chóng bỏ xa trí thông minh của con người ở phía sau, được biết đến như siêu thông minh.
Được rồi, cùng kiểm chứng trong thực tế: Liệu chúng ta sẽ đạt được AGI sớm?
Một số nhà nghiên cứu về AI nổi tiếng, như Rodney Brooks, nghĩ điều đó sẽ không xảy ra trong hàng trăm năm nữa.
Thế nhưng, nhà sáng lập Google DeedMind Demis Hassabis, lại lạc quan hơn và đang làm việc để rút ngắn khoảng thời gian này.
Các khảo sát gần đây cho thấy rằng đa số các nhà nghiên cứu AI thực sự đồng ý với ý tưởng lạc quan của Demis, hy vọng rằng chúng ta có thể đạt đến AGI chỉ trong vòng vài chục năm tới, vì vậy trong cuộc đời của chúng ta, sẽ hỏi rằng-- sau đó sẽ như thế nào?
Ta muốn vai trò của loài người sẽ là gì nếu máy móc lại có thể làm mọi thứ tốt và rẻ hơn chúng ta?
Với cách nhìn nhận này, chúng ta đối mặt với một lựa chọn.
Một lựa chọn là tự mãn.
Ta có thể nói rằng, "Ok, hãy xây những máy móc có thể làm mọi thứ chúng ta làm và không cần lo về hậu quả của nó.
Nào, nếu ta xây dựng nền công nghệ khiến loài người trở nên lỗi thời, thì hình như có điều gì đó hơi sai ở đây?"
(Cười) Tôi nghĩ điều đó sẽ rất xấu hổ.
Tôi nghĩ chúng ta nên tham vọng hơn nữa -- theo tinh thần của TED.
Hãy thử hình dung một cảm hứng thực sự trong ngành công nghệ cao tương lai và cố gắng định hướng nó.
Điều này đưa chúng ta tới phép ẩn dụ về tên lửa thứ hai: sự định hướng.
Ta làm cho AI ngày càng hùng mạnh hơn, nhưng làm sao chúng ta có thể định hướng được tương lai khi mà AI giúp loài người hưng thịnh thay vì chật vật khổ sở?
Để giải quyết vấn đề này, tôi đã đồng sáng lập Viện Cuộc sống Tương lai.
Đó là một tổ chức phi lợi nhuận nhỏ áp dụng công nghệ có ích, mục tiêu của chúng tôi chỉ đơn giản là để hiện thực hóa cuộc sống tương lai và trở thành nguồn cảm hứng.
Các bạn biết đấy, tôi yêu thích công nghệ.
Công nghệ là lý do cuộc sống ngày nay vượt xa Thời Đồ đá.
Và tôi lạc quan rằng chúng ta có thể tạo ra cảm hứng cho công nghệ cao tương lai...
nếu -- và đây là một cái nếu quan trọng -- nếu ta chiến thắng trong cuộc đua về sự hiểu biết -- cuộc đua giữa sự phát triển công nghệ của chúng ta và sự hiểu biết nằm trong sự kiểm soát của chúng ta.
Nhưng điều này đòi hỏi sự thay đổi trong phương pháp bởi các phương pháp cũ được học hỏi từ những sai lầm.
Chúng ta đã phát minh ra lửa, lửa đã tàn phá nhiều lần -- từ đó phát minh ra bình cứu hỏa.
(Cười) Chúng ta đã phát minh ra xe hơi, gây ra sự tàn phá nhiều lần -- từ đó phát minh ra đèn giao thông, dây an toàn và túi khí nhưng với công nghệ càng mạnh mẽ hơn như vũ khí hạt nhân và AGI, học hỏi từ những sai lầm đó là một phương pháp tồi, bạn có nghĩ thế không?
(Cười) Sự chủ động luôn tốt hơn nhiều so với sự bị động; lên kế hoạch trước và làm đúng ngay từ đầu bởi vì đó có thể là cơ hội duy nhất chúng ta có.
Điều đó cũng khá vui vì đôi khi mọi người bảo tôi rằng, "Max, suỵt, đừng nói như vậy.
Như kiểu Luddite đang phao tin vậy."
Nhưng đó không phải là tin đồn nhảm nhí.
Đây là thứ chúng tôi gọi là an toàn kỹ thuật tại MIT.
Hãy nghĩ về điều này: trước khi NASA phóng tàu Apollo 11, họ đã suy nghĩ một cách có hệ thống rằng mọi thứ có thể sai khi bạn đặt con người trên thùng chứa nhiên liệu nổ và đưa họ tới đâu đó, nơi không ai có thể giúp họ.
Và có hàng tá điều có thể sai lầm.
Đó có phải là tin đồn nhảm không?
Không.
Đó chính xác là kỹ thuật an toàn nhằm đảm bảo nhiệm vụ thành công, và đó chính xác là mục đích mà tôi nghĩ ta nên sử dụng AGI.
Nghĩ thấu "điều gì có thể sai lệch" để chắc chắn nó đi đúng hướng.
Nên với tinh thần này, chúng tôi tổ chức các hội thảo, kết nối các nhà nghiên cứu AI và học giả hàng đầu để thảo luận cách phát triển sự thông minh này ta cần giữ cho AI có ích.
Hội thảo gần đây nhất của chúng tôi ở Asilomar, California năm ngoái đã đưa ra danh sách này với 23 quy ước được kí tên bởi hơn 1000 nhà nghiên cứu AI và các nhà lãnh đạo kinh tế chủ chốt, Tôi muốn nói với bạn về 3 trong số các nguyên tắc này.
Một là chúng ta nên tránh chạy đua vũ trang và vũ khí tự hủy diệt.
Ý tưởng là sản phẩm khoa học nào cũng được sử dụng như cách mới để giúp đỡ con người hoặc là làm hại con người.
Ví dụ, sinh học và hóa học đang được sử dụng nhiều cho nghiên cứu thuốc mới, cách chữa bệnh mới hơn là giết người. vì các nhà sinh hóa học đã làm việc tích cực và thành công khi cấm các loại vũ khí sinh học và hóa học.
Và trên tinh thần này, đa số các nhà nghiên cứu AI muốn lên án và cấm các vũ khí tự hủy diệt.
Một nguyên tắc khác tại Asilomar AI là chúng ta nên giảm tối thiểu chi phí nhiên liệu phát sinh cho AI.
Tôi nghĩ nếu ta có thể tăng trưởng chiếc bánh kinh tế mạnh mẽ bằng AI và ta vẫn không hình dung ra cách chia cái bánh này thì mọi người tốt hơn là dừng lại, đáng tiếc cho chúng ta.
(Vỗ tay) Bây giờ, bạn hãy giơ tay lên nếu máy tính bạn đã từng bị phá tan tành.
(Cười) Chà, có nhiều cánh tay quá.
Và, sau đó, bạn sẽ đánh giá cao nguyên tắc này rằng ta nên đầu tư nhiều hơn nữa vào việc nghiên cứu an toàn AI, Vì khi ta giao cho AI phụ trách làm ra nhiều quyết định và cơ sở hạ tầng hơn, ta cần phải tìm ra cách chuyển các máy tính bị lỗi và có khả năng bị hack thành các hệ thống Robot AI mà ta có thể thực sự tin tưởng, Nếu không thì, mọi công nghệ mới tuyệt vời có thể trục trặc và gây hại cho ta, hoặc bị hack và chống lại chúng ta.
Và việc an toàn hoá AI này phải bao gồm việc liên kết giá trị AI, vì đe dọa thực sự từ AI không hề ác ý, như trong những bộ phim ngớ ngẩn của Hollywood, Tuy nhiên, năng lực -- Hoàn thành mục tiêu AGI không phải là con đường thẳng với mục tiêu của chúng ta.
Ví dụ, khi con người tới, tê giác đen Tây Phi bị tuyệt chủng, chúng ta không làm điều đó vì không phải tất cả đều căm thù tê giác, phải không ạ?
Chúng ta làm vì chúng ta thông minh hơn chúng và mục tiêu của chúng ta không như của chúng.
Song AGI, theo định nghĩa là nó thông minh hơn chúng ta, nên để đảm bảo chúng ta không đẩy mình vào vị trí của những con tê giác. Nếu ta tạo ra AGI, ta cần phải biết cách làm cho máy móc hiểu được mục tiêu của chúng ta, thích nghi và duy trì mục tiêu của chúng ta.
Và toàn bộ mục tiêu nên như thế này, bằng mọi giá phải không ạ?
Chúng nên có những mục tiêu nào?
Điều này đưa ta tới phần thứ 3 của phép ẩn ý tên lửa: đích đến.
Chúng ta đang làm cho AI mạnh mẽ hơn, nỗ lực tìm ra cách điều khiển nó, nhưng chúng ta muốn đi cùng nó tới đâu?
Điều này giống như con voi trong căn phòng chẳng có người để ý tới nó, thậm chí là ngay đây, tại TED vì chúng ta quá để tâm vào các thử thách AI ngắn hạn.
Nhìn xem, loài người đang nỗ lực xây dựng AGI, bởi sự tò mò và nền kinh tế thúc đẩy. Nhưng xã hội mà ta mong đợi trong tương lai sẽ ra sao nếu ta thành công?
Chúng tôi đã làm một cuộc thăm dò ý kiến về điều này gần đây, tôi rất ngạc nhiên khi phần lớn mọi người thực sự muốn chúng tôi tạo ra siêu AI: Cực kỳ thông minh hơn con người về mọi thứ.
Thỏa thuận lớn nhất đó là chúng ta nên tham vọng hơn và giúp cho sự sống rộng mở hơn trong vũ trụ, nhưng vẫn có sự không nhất quán về việc ai hoặc cái gì sẽ thực hiện trách nhiệm này.
Tôi đã thực sự rất vui thích khi thấy một số người muốn được như những cỗ máy.
(Cười) Và toàn bộ không nhất trí về vấn đề đâu là vai trò con người nên có thậm chí ở mức cơ bản nhất. Hãy nhìn gần hơn về một tương lai mà chúng ta có thể chọn để hướng tới, được không?
Bạn đừng hiểu sai ý tôi.
Tôi không nói về du hành xuyên không gian, chỉ đơn thuần là về hành trình ẩn ý của loài người tới tương lai.
Một lựa chọn mà một số đồng nghiệp AI của tôi ưa thích là xây dựng siêu AI, và giữ nó trong sự kiểm soát của con người, như là nô lệ của Chúa, ngắt kết nối với internet và được sử dụng để tạo ra công nghệ phi thường và của cải cho bất cứ người nào kiểm soát nó.
Song Lord Acton đã cảnh báo chúng ta rằng quyền lực, và quyền lực tuyệt đối dẫn đến hỗn loạn tuyệt đối, nên bạn có thể lo lắng rằng liệu con người không đủ thông minh hoặc không đủ khôn ngoan hơn, để nắm giữ quyền lực này.
Ngoài những nỗi e sợ về đạo đức bạn có thể có, về sự nô dịch cho siêu trí tuệ, Bạn có thể bất an về việc AI có thể thông minh hơn chúng ta, thoát khỏi và chiếm quyền kiểm soát.
Nhưng tôi cũng có những đồng nghiệp lạc quan về việc AI sẽ chiếm giữ và thậm chí là nguyên nhân tuyệt chủng con người, khi chúng ta cảm thấy AI là những hậu duệ xứng đáng, như con cháu chúng ta.
Nhưng làm sao ta biết được AI tiếp nhận những giá trị tốt nhất của con người, và không phải là hình nộm lừa chúng ta qua nhân cách hóa?
Liệu những ai không muốn con người tuyệt chủng, lên tiếng rằng đó cũng là nguyên nhân?
Giờ đây, nếu bạn đều không thích cả hai lựa chọn công nghệ này, thì điều quan trọng cần nhớ là công nghệ thấp là tự sát từ góc nhìn tương lai, vì nếu chúng ta không vượt xa công nghệ hiện có, câu hỏi sẽ không phải là liệu nhân loại sắp bị tuyệt chủng, mà sẽ là chúng ta sẽ bị kiểm soát bởi hành tinh hủy diệt tiếp theo, siêu núi lửa hoặc vài vấn đề khác mà đáng ra công nghệ tốt hơn có thể giải quyết.
Cho nên, việc có cái bánh và ăn nó...
cùng với AGI không phải là sự nô dịch nhưng lại đối xử tốt với chúng ta vì giá trị của chúng song hành cùng chúng ta?
Đây là nguyên nhân chính mà Cliezer Yudkowsky đã gọi là "AI thân thiện" Nếu ta có thể làm được điều này, đó sẽ rất tuyệt.
AI không thể loại bỏ những trải nghiệm tiêu cực như bệnh tật, đói nghèo, tội phạm và những khổ đau khác. Nhưng nó có thể cho chúng ta sự tự do lựa chọn từ sự đa dạng, mới mẻ tuyệt vời của những trải nghiệm tích cực -- dựa trên việc để chúng ta làm chủ số phận của chính mình.
Tóm lại, vị thế của chúng ta với công nghệ là phức tạp, nhưng nhìn chung thì khá đơn giản.
Đa số các nhà nghiên cứu AI chờ đợi AGI qua hàng thập kỷ, và nếu chúng ta chỉ tự mãn mà không chuẩn bị, đó sẽ có thể là sai lầm lớn nhất trong lịch sử loài người. Hãy đối mặt với nó.
Nó có thể sẽ tàn bạo, độc quyền toàn cầu, bằng sự bất bình đẳng không thể dự đoán, bị quản đốc và tổn thương, và thậm chí có thể là sự tuyệt chủng loài người.
Nhưng nếu chúng ta điều hướng cẩn thận, ta có thể đúc kết trong một tương lai sáng lạng khi mọi người đều tốt lên: người nghèo sẽ giàu có lên, người giàu thì giàu hơn, mọi người đều khỏe mạnh và tự do sống với ước mơ của mình.
Bây giờ, còn nữa.
Các bạn muốn tương lai là đúng hay sai?
Bạn có muốn một xã hội yên bình với lề lối đạo đức nghiêm trị, hay là một chủ nghĩa khoái lạc - tự do cho tất cả, như Burning Man 24/7?
Bạn mong có những bờ biển cát trắng, rừng xanh và hồ trong veo, hay bạn sẽ thích sắp xếp lại các nguyên tử bằng máy tính, có khả năng trải nghiệm thực tế ảo?
Với AI thân thiện, chúng ta đơn giản có thể xây dựng một xã hội như thế và cho mọi người sự tự do lựa chọn cuộc sống vì chúng ta sẽ không còn bị giới hạn bởi trí thông minh, chỉ vì luật pháp hay vật lý học.
Và nguồn nguyên liệu và không gian có thể vô cùng to lớn.
Và đó là lựa chọn của chúng ta.
Chúng ta có thể bằng lòng về tương lai, và kiểm soát như một bài báo với đức tin mù quáng nói rằng công nghệ mới nào cũng bảo đảm mang lại lợi ích, và chỉ là sự lặp lại của chính chúng ta. khi ta buông trôi như con tàu mất lái về sự lỗi thời của chính mình.
Hoặc ta có thể tham vọng về suy nghĩ làm cách nào để kiểm soát và điều hướng công nghệ và cùng công nghệ tiến xa tới đâu để tạo ra thời kỳ đáng kinh ngạc.
Tất cả chúng ta ở đây để ăn mừng nó, và tôi cảm thấy bản chất của nó nên nằm ở việc không bị áp đảo mà là sự trao quyền bằng công nghệ.
Cảm ơn các bạn!
(Vỗ tay)
Diana Reiss: Có thể bạn nghĩ bạn đang nhìn một con cá heo quay lộn tinh nghịch ở một cửa sổ nhưng cái bạn đang thực sự nhìn thấy là một con cá heo qua một tấm gương 2 chiều đang soi gương và quay lộn tinh nghịch.
Đó là một con cá heo nhận ra chính mình.
Cá heo này có ý thức về mình.
Chú cá heo trẻ này tên là Bayley.
Tôi đã rất quan tâm tìm hiểu bản chất của sự thông minh ở những chú cá heo từ 30 năm qua.
Làm thế nào ta biết được trí thông minh của động vật này khi chúng rất khác với ta?
Và những gì tôi sử dụng là một công cụ nghiên cứu rất đơn giản, một cái gương, và chúng tôi thu được thông tin thú vị, sự phản ảnh về trí tuệ của những động vật này.
Cá heo không phải là động vật duy nhất, không phải là duy nhất biết soi mình trong gương.
chúng ta đã từng nghĩ đó là khả năng chỉ có ở con người, nhưng ta đã biết loài linh trưởng, họ hàng gần nhất của chúng ta cũng có được khả năng đó.
Rồi ta thấy điều đó ở loài cá heo, và tiếp theo sau đó là ở các chú voi.
Chúng tôi đã thí nghiệm trong lab của tôi với cá heo và voi và gần đây phát hiện được ở loài chim sáo.
Thật thú vị, vì chúng tôi đi theo quan điểm của Darwin về tính liên tục trong sự tiến hóa tự nhiên, tính liên tục tự nhiên.
Nhưng chúng tôi đã dè dặt và cẩn thận hơn trong việc công nhận tính liên tục trong nhận thức, trong cảm xúc, trong ý thức ở các loài động vật khác.
Các loài động vật khác có ý thức.
Chúng có cảm xúc. Chúng có ý thức.
Đã có vô số những nghiên cứu về nhiều loài qua nhiều năm cho ta những bằng chứng xác đáng về tư duy và ý thức trong những động vật khác, những động vật rất khác chúng ta về hình thức.
Chúng ta không phải là duy nhất.
Chúng ta không độc chiếm những khả năng này.
Và tôi hy vọng rằng, và một trong những giấc mơ lớn nhất của tôi là, với sự phát triển trong hiểu biết của chúng ta về ý thức của những loài khác và mối quan hệ của chúng ta với thế giới động vật, rằng chúng ta sẽ tôn trọng và bảo vệ chúng vì chúng xứng đáng.
Đó là một mong mỏi của tôi đối với mọi người ở đây, và tôi hy vọng rằng tôi có thể thuyết phục các bạn về ý này.
Tôi xin trở lại với mấy chú cá heo, vì những động vật này làm tôi hứng thú khi nghiên cứu chúng tỉ mỉ và trực tiếp trong hơn 30 năm.
Có những tính cách như con người.
Chúng không phải là con người, nhưng có tính cách con người theo đúng ý của từ này.
So với người ngoài hành tinh, thì hơn cá heo giống chúng ta hơn.
Chúng rất khác chúng ta về hình dạng cơ thể.
Chúng khác từ những điều cơ bản nhất. Chúng có môi trường sống hoàn toàn khác.
Thật vậy, chúng ta có 95 triệu năm tách biệt theo 2 hướng tiến hóa.
Hãy nhìn cơ thể này.
Với ý nghĩ chơi chữ ở đây, đúng là những động vật ngoài - đất.
Tôi tự hỏi làm thế nào ta có thể giao tiếp với những động vật này.
Vào những năm 1980, tôi đã làm một bàn phím dưới nước.
đó là một bàn phím dạng màn hình cảm ứng tùy chọn.
Điều tôi muốn làm là cho các chú cá heo chọn và điều khiển.
Đó là những động vật não lớn, có tính xã hội, và tôi nghĩ nếu chúng ta để chúng lựa chọn và điều khiển, không biết chúng có ấn bàn phím hay không-- và bàn phím được kết nối bằng sợi cáp quang với công ty HP qua máy tính Apple II.
Lúc này trông có vẻ lạc hậu, nhưng đó là cách chúng tôi tiếp cận công nghệ.
Vậy những chú cá heo có thể ấn vào một phím biểu tượng, chúng nghe thấy một tiếng huýt từ máy tính, và được nhận 1 đồ chơi hay 1 trò chơi.
Mời xem một video ngắn.
Đó là Delphi và Pan, và bạn nhìn thấy Delphi đang ấn vào 1 phím, nó nghe thấy 1 tiếng huýt từ máy tính và nó nhận được một quả bóng, vậy chúng có thể chọn đồ vật chúng muốn.
Điều đặc biệt ở đây là, chúng mày mò được bàn phím này theo cách riêng của chúng. Chúng tôi không hề can thiệp.
Chúng khám phá bàn phím. Chúng chơi đùa với nó.
Chúng nhận ra cách nó hoạt động.
Và chúng nhanh chóng bắt chước các âm thanh mà chúng nghe được thông qua bàn phím.
Chúng bắt chước lại.
Ngoài ra, chúng bắt đầu học sự kết hợp giữa các biểu tượng, các âm thanh và các vật thể.
Những gì chúng ta thấy là việc học được tự tổ chức, và bây giờ tôi tự hỏi, tôi có thể làm gì với những công nghệ mới?
Làm thế nào chúng ta tạo ra những giao diện, cửa sổ mới trong suy nghĩ của động vật, với những công nghệ hiện đại?
Vậy tôi nghĩ về điều này, một ngày kia tôi nhận một cuộc gọi từ Peter.
P. Gabriel: nghề của tôi là làm tiếng động.
Vào một ngày đẹp, đó là âm nhạc, và tôi muốn nói một chút về những trải nghiệm tuyệt vời của tôi trong ngành sản xuất âm nhạc.
Tôi là một cậu bé con nhà nông. Tôi lớn lên cùng với động vật, tôi đã nhìn vào mắt chúng và tự hỏi điều gì đang diễn ra ở đó?
Vì vậy, như người lớn, khi tôi bắt đầu đọc về những đột phá tuyệt vời với Penny Patterson và khỉ đột Koko, với Sue Savage-Rumbaugh và cặp khỉ Kanzi, Panbanisha, với Irene Pepperberg và chú vẹt Alex, tôi thật sự hào hứng.
Điều cũng tuyệt vời đối với tôi là chúng có vẻ thông minh hơn nhiều trong việc hiểu ngôn ngữ của chúng ta hơn ta hiểu ngôn ngữ của chúng.
Tôi làm việc với rất nhiều nhạc sĩ trên khắp thế giới, và thường thì chúng tôi không hề có ngôn ngữ chung nào cả, nhưng chúng tôi ngồi xuống trước nhạc cụ của mình, và đột nhiên có một cách nào đó để chúng tôi kết nối và giao cảm.
Vậy tôi chào hàng tận nhà qua điện thoại và cuối cùng được nói chuyện với Sue Savage-Rumbaugh, và cô ấy muốn tôi giảm giá.
Tôi giảm giá, và mấy chú khỉ đột bonobo đã được tiếp cận với nhạc cụ gõ, nhạc cụ đồ chơi, nhưng chưa bao giờ nhìn thấy một nhạc cụ có phím.
Ban đầu nó hành động như đứa trẻ, cứ đập mạnh bàn phím bằng nắm đấm, và qua Sue, tôi hỏi liệu Chú Panbanisha có thể thử với một ngón tay.
Sue Savage-Rumbaugh: bạn chơi một bài được không?
Tôi muốn nghe một bài nhạc thư giãn.
Hãy chơi một bài thật thư giản.
PG: Vậy thư giản là chủ đề của bản nhạc.
(Âm nhạc) Vậy tôi ở ngay sau canh chừng, vâng, đấy là những gì mà chúng tôi đã thử nghiệm với nó
Sue khuyến khích nó tiếp tục chơi một tí nữa
(Nhạc) Nó khám phá những nốt mà nó thích nó tìm thấy quãng tám.
nó chưa bao giờ được ngồi trước bàn phím trước đó
tốt lắm.
SSR: làm tốt lắm. Thật sự rất hay.
PG: nó chơi tốt.
(Vỗ tay) Thế là đêm đó, chúng tôi bắt đầu mơ, và chúng tôi nghĩ có lẽ công cụ tuyệt nhất mà con người đã tạo ra là internet, và chuyện gì xảy ra nếu chúng ta có thể tìm thấy một giao diện mới, giao diện nghe nhìn cho phép những sinh vật có tri giác đặc biệt cùng sống với ta trên hành tinh này tiếp cận được?
Sue Savage-Rumbaugh hứng thú với điều này, cô ấy gọi cho bạn của cô ấy, Steve Woodruff, và chúng tôi bắt đầu hối thúc tất cả những người cùng làm việc hoặc người tạo cho chúng tôi cảm hứng điều này đưa chúng tôi đến với Diana và đến với Neil.
Neil Gershenfeld: Cám ơn Peter.
PG: Cám ơn, (Vỗ tay) NG: Vậy là Peter gặp tôi.
Tôi mất hướng khi xem cái clip đó.
Anh ấy gặp tôi để làm những việc không phải cho người mà động vật.
Và sau đó tôi tìm vào lịch sử của mạng Internet.
Nó giống như Internet lúc thời kỳ đầu Và bạn có thể gọi nó là Internet của người trung niên da trắng, trung niên da trắng.
Vint Cerf: (cười) (Cười) NG: nói đồng thanh.
Sau đó, khi lần đầu tiên chúng tôi đến với TED, đó là nơi tôi gặp Peter, tôi đã đưa cái này.
Đây là server 1 đô la, và tại thời điểm đó nó là nền móng.
Và tiềm lực tạo ra một server với 1 đô la trở thành hiện tượng được biết đến với tên Internet Vạn vật, theo nghĩa đen, đó là 1 nền công nghiệp với ứng dụng rộng lớn trong chăm sóc sức khỏe, tiết kiệm năng lượng.
Chúng tôi đã rất hạnh phúc
Và khi Peter cho tôi thấy ý tưởng tôi nghĩ chúng ta quên điều gì đó, đó là phần còn lại trên hành tinh.
Vậy chúng tôi khởi động Dự án Mạng kết nối Sinh vật.
Bây giờ chúng tôi nói với TED về cách bạn mang những con cá heo, đười ươi và voi đến với TED, và chúng tôi đã nghĩ điều đó không thể.
Vì vậy chúng tôi sẽ đưa bạn đến với chúng.
Nếu chúng ta có thể bật phần âm thanh qua máy vi tính, thì chúng ta đang đối thoại qua video với động vật có nhận thức, và ta sẽ gặp mỗi loài qua giới thiệu ngắn gọn về chúng.
Nếu mỗi chúng ta có thể làm được thì tuyệt.
Vậy nơi đầu tiên chúng tôi sẽ đến là Sở thú Cameron Park ở Waco với những chú khỉ đột.
Ban ngày chúng sống ở ngoài còn ban đêm thì chúng ở đây.
Vậy ta có thể tiếp tục nhé?
Terri Cox: xin chào, tôi là Terri Cox làm tại Sở thú Cameron Park, Waco, Texas, cạnh tôi là KeranJanna và Mei, hai trong số khỉ Bornean của chúng tôi.
Ban ngày, chúng có chỗ ở bên ngoài đẹp và rộng lớn, và tối đến chúng vào chỗ này, chỗ qua đêm của chúng, ở đây chúng có điều hòa nhiệt độ và chỗ ngủ an toàn.
Chúng tôi đã tham dự chương trình Appa for Apes, chương trình bảo vệ khỉ Orangutan, và chúng tôi sử dụng Ipad để tăng ham thích và hiểu biết cho mấy chú khỉ, và giúp chúng ta ý thức hơn về động vật có nguy cơ tiệt chủng này.
Chúng có 97% ADN giống chúng ta và chúng thông minh đến bất ngờ, thật tuyệt vời khi nghĩ về những cơ hội mà chúng ta có nhờ vào công nghệ và internet để làm phong phú cuộc sống và mở rộng thế giới của chúng.
Chúng tôi thật sự hào hứng về khả năng của internet giữa các sinh vật, và K.J rất thích hội thảo này.
NG: Thật tuyệt vời. Tối hôm qua, khi chúng tôi thử lại anh ấy rất vui khi xem những chú voi.
Tiếp theo là những chú cá heo tại Hồ cá Quốc gia.
Xin tiếp tục.
Allison Ginsburg: Xin chào.
Tên tôi là Allison Ginsburg Và tôi sống ở Baltimore, làm việc tại Hồ cá Quốc gia.
Cùng tham gia có 3 trong 8 cá heo loài lớn thuộc Đại Tây Dương của chúng tôi: Chesapeake, 20 tuổi, là cá heo đầu tiên được sinh ra ở đây, con của nó, Bayley, 4 tuổi, Và em gái của nó, Maya, 11 tuổi.
Đây là Hồ cá Quốc gia Chúng tôi dành những điều tốt nhất cho việc chăm sóc, nghiên cứu và bảo tồn loài động vật này.
Những chú cá heo này rất thích thú những gì đang diễn ra tối nay.
Chúng không thường được quay camera ở đây lúc 8 giờ tối.
Hơn nữa, chúng tôi cố gắng làm nhiều nghiên cứu khác nhau.
Như Diana đã nêu, những con vật của chúng tôi được đưa vào trong nhiều nghiên cứu khác nhau.
NG: Chúng là của các bạn.
Được rồi, tuyệt, cảm ơn.
Và nhóm thứ 3, ở Thái Lan là những chú voi biết suy nghĩ.
Mời Josh. Josh Plotmik: Chào, tên tôi là Josh Plotnik, tôi cùng những chú Voi Quốc tế biết Suy nghĩ và chúng ta đang ở vùng Tam giác Vàng của Thái Lan với những chú voi của Hiệp hội Voi Tam giác Vàng châu Á.
Và ở đây chúng tôi có 26 con voi, chúng tôi tập trung nghiên cứu sự tiến hóa của trí thông minh ở voi, nhưng tổ chức Voi biết Nghĩ của chúng tôi nhắm tới việc đưa những con voi đến với các lớp học trên thế giới giống như thế này và chỉ cho người ta thấy những động vật này thật phi thường.
Chúng tôi đem camera đến trước những chú voi, cho thức ăn vào miệng voi, cho người ta thấy cái xảy ra trong miệng của chúng, và chỉ cho mỗi người trên thế giới những động vật này thật sự rất phi thường.
NG: Vâng, thật tuyệt.
Cảm ơn Josh. Và một lần nữa, chúng tôi lập quan hệ tốt giữa chúng chỉ từ khi chúng tôi diễn tập.
Ở điểm này, nếu chúng ta trở lại với máy vi tính kia, chúng tôi đã suy nghĩ về cách chúng hòa nhập với sinh vật còn lại trên hành tinh qua Internet.. và chúng tôi tìm đến người giỏi nhất tôi có thể nghĩ đến Vint Cerf, một trong những người sáng tạo Internet cho chúng ta.
Vint? Cảm ơn, Neil
(Vỗ tay) Xưa lắm rồi, trong một dãy thiên hà - ồ, nhầm.
40 năm trước, Bob Kahn và tôi đã thiết kế mạng Internet.
30 năm trước, chúng tôi khởi động nó.
Đúng năm trước, chúng tôi bắt đầu Internet sản xuất.
Các bạn đang sử dụng phiên bản thực nghiệm trong 30 năm qua.
Phiên bản sản xuất sử dụng IPv6.
Số địa chỉ nó có thể tạo: 3,4 nhân 10 mũ 38.
Đây là con số mà Quốc Hội có thể đánh giá cao.
Nhưng nó lại dẫn đến những hệ quả.
Khi Bob và tôi làm bản thiết kế này, chúng tôi nghĩ mình đang xây dựng một hệ thống kết nối các máy tính.
Nhưng chúng tôi nhanh chóng khám phá rằng đây là hệ thống có thể kết nối mọi người.
Và cái mà các bạn xem tối nay chỉ cho các bạn biết rằng chúng ta không nên giới hạn mạng lưới mà phải kết nối với mỗi loài, những sinh vật thông minh, có tri giác, nên được tham gia vào hệ thống.
Đây là hệ thống giống như chúng ta đang sử dụng.
Đây là Internet mà máy vi tính đang dùng nó đang cố gắng tìm ra nơi hệ thống lưu thông được vận hành.
Nó được điều khiển bởi một chương trình nhờ vào sự kết nối Internet, và nhờ vào cách tất cả những mạng khác nhau được kết nối.
Có khoảng 400.000 mạng lưới được kết nối với nhau, của 400.000 nhà mạng khác nhau, hoạt động độc lập, và chỉ có một lí do để nó chạy là tất cả đều sử dụng cùng một phương thức chuẩn TCP/ IP.
Bạn có biết nơi nó được điều khiển.
Internet Vạn Vật cho chúng ta thấy nhiều dụng cụ và thiết bị tương thích với máy vi tính cũng sẽ trở thành một phần của hệ thống này, ví dụ: các thiết bị mà bạn sử dụng ở nhà, ở văn phòng, bạn mang theo bên mình hay ở trong xe hơi.
Đó là Internet Vạn vật, Nó sắp xuất hiện rồi.
Bây giờ, việc quan trọng liên quan đến việc họ đang làm là họ đang bắt đầu tìm cách giao tiếp với những loài khác không giống chúng ta nhưng cùng chia sẻ với chúng ta trường cảm xúc.
Chúng tôi bắt đầu khám phá ý tưởng để giao tiếp với cái gì đó chứ không phải một ai đó.
Vâng, các bạn có thể thấy cái gì sẽ diễn ra tiếp theo.
Tất cả các loài có tri giác có thể liên lạc với nhau nhờ hệ thống này, Và tôi rất háo hức muốn xem những thí nghiệm này.
Cái gì sẽ xảy ra sau đó?
Hãy cùng xem nhé.
Có những thiết bị cần kết nối với thiết bị khác và chúng ta cần kết nối với chúng, và sau đó, chúng ta cần phải học cách giao tiếp với máy vi tính và học cách làm cho những máy tính giao tiếp với ta bằng cách này chúng ta sẽ quen dần, chứ Không còn phải qua bàn phím hay chuột, mà bằng lời nói và cử chỉ và bằng ngôn ngữ tự nhiên để ta quen dần.
Vậy chúng ta cần cái gì đó như robot C3P0 để làm người thông dịch giữa chúng ta với một số máy móc khác mà ta đang sử dụng
Hiện tại, có một dự án đang được vận hành gọi là Internet giữa các hành tinh.
Nó được vận hành giữa Trái Đất và Sao Hỏa.
Nó vận hành trên trạm Không Gian Quốc Tế.
Nó là một phần của tàu vũ trụ trên quỹ đạo vòng quanh Mặt Trời nó là điểm hẹn của hai hành tinh.
Cứ như thế, hệ thống các hành tinh vận hành, nhưng có một dự án mới nhất, DARPA thuộc Bộ Quốc Phòng Hoa Kì, DARPA đã tài trợ cho mạng ARPANET, tài trợ cho Internet, cho thiết kế mạng các hành tinh, và đang tài trợ cho dự án thiết kế tàu vũ trụ để tiếp cận ngôi sao gần chúng ta nhất cách 100 năm ánh sáng.
Nghĩa là việc chúng ta đang học cách tương tác với các loài khác sẽ dạy chúng ta, cách liên lạc với người ngoài hành tinh.
Tôi nóng lòng quá rồi.
(Vỗ tay) June Cohen: cảm ơn, và tôi xin giới thiệu 4 vị khách người có thể nói với chúng ta cả 4 ngày nhưng mỗi người chỉ có được 4 phút, và chúng tôi xin cảm ơn.
Tôi có rất nhiều câu hỏi, nhưng có lẽ cũng là điều thực tế mà khán giả ở đây cũng muốn biết.
Các bạn khởi động ý tưởng này ở TED - PG : hôm nay.
JC: Lần đầu nói về nó.
Cho chúng tôi biết về nơi mà bạn dự kiến thực hiện ý tưởng đó.
Tiếp theo sẽ là gì?
PG: tôi nghĩ là chúng tôi muốn lôi kéo nhiều người ở đây có thể sẽ giúp chúng tôi tìm ra một giao diện thông minh để biến tất cả ý tưởng trên thành hiện thực.
NG: Và nói một cách máy móc, có luật thuế 501(c) (3) và cơ sở hạ tầng của web và tất cả, nhưng vẫn chưa sẵn sàng hoạt động. Chúng tôi kêu gọi, hãy liên hệ chúng tôi nếu bạn muốn có thông tin.
Ý tưởng này sẽ gần giống chức năng Internet như mạng của mạng, mà đóng góp của Vint là chính, đây sẽ là vỏ bọc của tất cả những sáng tạo, thật là tuyệt vời cho mỗi cá nhân, để liên kết toàn cầu.
JC: Ngài có địa chỉ web cho chúng tôi không?
NG: Ngắn gọn. JC: Vâng. Chúng tôi sẽ trở lại với các bạn.
Và một cách nhanh chóng và dễ hiểu.
Một số người có thể đã xem video mà Ngài chiếu và nghĩ rằng chỉ là 1 Webcam.
Cái gì đặc biệt ở nó?
Nếu bạn có thể nói chỉ một lúc về cách bạn muốn đi qua?
NG: vì thế đây là cơ sở hình ảnh đang phát triển, không chỉ giữa một vài đối tượng mà là rất nhiều, do đó nó được tính toán để chia sẻ hình ảnh đơn giản và chia sẻ dung lượng thông qua các trang trên toàn cầu.
Vì vậy có nhiều xử lý kí hiệu phía sau, không chỉ cho một đến nhiều mà cho nhiều đến nhiều.
JC: Theo ứng dụng thực tiễn, công nghệ nào Ngài tìm đầu tiên?
Tôi biết là bạn nói bàn phím thật sự là phần quan trọng.
DR: Chúng tôi cố gắng tạo ra màn hình cảm ứng cho cá heo.
Công việc còn đang tiếp tục với phần dễ hơn. và chúng tôi đã có được số tiền đầu tiên, là dự án đầu của chúng tôi.
JC: Ngay trước lúc nói.
DR: Vâng, JC: Tuyệt. Làm tốt lắm.
Cảm ơn quý vị đã tham gia chương trình của chúng tôi.
Hân hạnh mời quý vị ra sân khấu
DR: Cảm ơn. VC: Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Đã bao giờ bạn trải qua một khoảnh khắc vô cùng đau đớn và bối rối trong cuộc đời mà lúc đó, tất cả những gì bạn muốn làm là tìm hiểu càng nhiều càng tốt để hiểu rõ điều gì đang diễn ra?
Khi tôi 13 tuổi, một người bạn thân của gia đình tôi người mà tôi coi như cậu ruột qua đời vì căn bệnh ung thư tụy
Khi sự ám ảnh về căn bệnh này ngày càng nhức nhối tôi quyết định tìm hiểu về nó nhiều hơn nữa.
thế là tôi lên mạng tìm câu trả lời
Qua Internet, tôi đã tìm được một loạt các số liệu thống kế về ung thư tụy, và những gì tôi tìm thấy đã làm tôi sửng sốt.
Trên 85 phần trăm bệnh nhân ung thư tụy được chẩn đoán muộn vào lúc người đó chỉ còn có ít hơn 2 phần trăm cơ hội sống sót.
Tại sao chúng ta lại quá yếu kém trong việc phát hiện ung thư tuyến tụy?
Nguyên nhân là gì? Hiện tại, các liệu pháp chẩn đoán và chữa trị căn bệnh này
là những phương pháp cũ, tồn tại 60 năm.
Nó còn già hơn cả cha của tôi.
(Tiếng cười) Nhưng, nó lại cực kì đắt mỗi lần thử nghiệm tốn hết 800 đô la và vô cùng thiếu chính xác bỏ sót 30 phần trăm các bệnh nhân ung thư tuyến tụy
Bác sĩ của bạn chắc hẳn phải có lý do gì đó để cực kỳ nghi ngờ rằng bạn bị ung thư, để cho bạn làm thử nghiệm này.
Biết được điều này, tôi muốn rằng tìm ra phải có một cách tốt hơn.
Cho nên tôi thiếu lập một tiêu chuẩn khoa học như một bộ cảm biến sẽ trônng như thế nào để có thể chẩn đoán hiệu quả ung thư tuyến tụy
Bộ cảm biến phải rẻ, nhanh đơn giản, nhạy, có chọn lọc và hạn chế tối đa những gì liên quan đến việc cắt bỏ/ xâm phạm vào cơ thế.
Lý do tại sao liệu pháp chẩn đoán này chưa hề được cải tiến trong suốt 6 thập niên qua
là vì, khi chúng ta tìm kiếm dấu hiệu của ung thư tuyến tụy, chúng ta phân tích và kiểm tra đường máu nơi mà có vô số protein và chúng ta phải tìm cho ra được sự khác biệt rất nhỏ trong số lượng protein ít ỏi này
chỉ một protein này
Điều đó gần như không thể
Tuy nhiên, nhờ sự lạc quan tuổi teen của mình, tôi không nản lòng (Vỗ tay) Tôi tìm đến 2 người bạn thân nhất của các thanh thiếu niên
là Google và Wikipedia Tôi đã tìm tất cả những gì liên quan đến bài tập về nhà từ hai nguồn này.
Và thứ mà tôi tìm được là một bài viết thống kê một cơ sở dữ liệu có trên 8.000 proteins khác nhau được tìm thấy khi một người mắc bệnh ung thư tuyến tụy.
Thế là tôi quyết định chọn nó làm nhiệm vụ mới của mình đọc qua hết tất cả các proteins này và xem những cái nào có thể được xem như một dấu hiệu sinh học cho ung thư tuyến tụy
Và để làm mọi thứ dễ dàng hơn một chút tôi quyết định vạch ra một tiêu chuẩnkhoa học.
Và nó đây Điều cần thiết đầu tiên, protein này phải tồn tại trong máu với số lượng lớn trong tất cả bệnh nhân ung thư tuyến tụy (và chỉ bệnh nhân ung thư tuyết tụy) ngay từ những giai đoạn đầu
Và rồi tôi chỉ tự mày mò trong nhiệm vụ khổng lồ này, và cuối cùng, vào lần thử thứ 4000, khi mà tôi gần mất đi sự tỉnh táo của mình, tôi tìm thấy protein đó.
và protein mà tôi xác định được có tên là mesothelin và nó không phải là một loại protein thông thường trừ khi bạn có ung thư tuyến tụy u thư buồng trứng hay ung thư phổi nó sẽ được tìm thấy với nồng độ cao trong máu
Tuy nhiên, điều quan trọng là nó được tìm thấy trong những giai đoạn sớm nhất của căn bệnh khi bệnh nhân có gân như 100 phần trăm cơ hội sống sót
Vậy, tôi đã phát hiện ra được đúng loại protein tôi cần tìm. sau đó tôi chuyển mục tiêu sang việc "phát hiện" protein đó trong cơ thể bệnh nhân để phát hiện căn bệnh ung thư tuyến tụy.
Bây giờ, bước đột phá của tôi đến từ một nơi không ai ngờ tới có thể là nơi ít ngờ nhất cho một sự đổi mới lớp sinh học ở trường trung học của tôi một điều hoàn toàn bất ngờ cho sự đổi mới
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Và tôi lén ghi vào bài viết này dựa trên những thứ gọi là ống nanocarbon - một đường ống carbon dài và mỏng có tường dày bằng một nguyên tử và bằng một phần 50 ngàn đường kính của một sợi tóc
Mặc dù cực kì nhỏ các ống này mang những tính chất khó tin
Chúng như những siêu anh hùng của khoa học vật chất
Trong khi tôi lén lút đọc bài viết này dưới bàn trong lớp sinh học chúng ta đáng lẽ ra phải chú ý đến các phân tử thú vị khác được gọi là kháng thể
Và kháng thể rất thú vị vì chúng chỉ phản ứng với một loại protein duy nhất nhưng chúng không thú vị bằng các ống carbon nano
Và tôi đang ngồi trong lớp, và một ý tưởng đột nhiên đến với tôi tôi có thể kết hợp những gì tôi đã đọc, về ống nanocarbon với những gì tôi phải suy nghĩ tới, kháng thể
Điều quan trọng là, tôi có thể dệt một bó các kháng thể này vào một mạng lưới các ống carbon nano và chúng ta có một mạng lưới chỉ phản ứng với một loại protein tuy nhiên ngoài ra, do các đặc tính của các ống nano này, chúng sẽ thay đổi tính chất điện của chúng dựa trên hàm lượng protein có sẵn
Tuy nhiên, không phải tất cả đều diễn ra êm xuôi.
Có một nhược điểm là những liên kết carbon nano này cực kì mỏng manh
và bởi vì chúng mỏng manh như vậy, chúng cần được hỗ trợ
Và đó là lý do tôi chọn giấy.
Làm một bộ cảm biến ung thư từ giấy là một việc đơn giản như làm bánh quy với sôcôla loại bánh mà tôi rất thích.
Bạn bắt đầu với một ít nước, thêm vào vài ống nano cho thêm kháng thể, trọn tất cả lên, lấy một ít giấy, nhúng vào, đem đi phơi khô và thế là bạn đã có thể phát hiện ung thư.
(Vỗ tay) Rồi đột nhiên, tôi có một suy nghĩ mà có thể vạch ra một khuyết điểm trong kế hoạch tuyệt vời này của tôi
Tôi không thể nghiên cứu ung thư trên bàn bếp ở nhà
Mẹ tôi sẽ không thích điều đó.
Và thay vào đó, tôi quyết định đến phòng nghiên cứu.
Tôi lập ra và đánh máy một ngân sách, một danh sách các vật liệu thời gian, và quá trình và gửi thư điện tử đến 200 giáo sư khác nhau ở Đại học Johns Hopkins và Viện Y tế Quốc gia về cơ bản là bất kì ai liên quan đến ung thư tuyến tụy.
Và tôi ngồi chờ cho những lá thư điện tử tích cực đổ về hộp thư của tôi Nói rằng "Bạn là thiên tài!" "Bạn sẽ cứu tất cả chúng ta!"
Và - (Tiếng cười) Rồi sự thực là trong suốt một tháng tôi nhận được 199 lời từ chối trong số 200 thư gửi đi
Một giáo sư đã đọc hết tất cả quá trình mà tôi trình bày một cách nhẫn nại - Tôi thật sự không biết ông ấy lấy đâu ra tất cả thời gian để làm việc này. và ông ấy đọc hết và chỉ ra lý do tại sao mỗi bước trong quá trình giống như một sai lầm tồi tệ nhất tôi có thể làm.
Rõ ràng là các giáo sư không đánh giá cao công việc của tôi như bản thân tôi
Tuy nhiên, có một niềm hy vọng.
Một vị giáo sư nói rằng "Có thể, tôi có thể giúp cậu, cậu nhóc à".
Và tôi đi theo hướng đó.
(Tiếng cười) Như rằng bạn không bao giờ có thể từ chối một đứa trẻ.
3 tháng sau, Tôi cuối cùng cũng tới một thời hạn khác nghiệt với ông giá sư này, và tôi vào trong phòng nghiên cứu của ông, Tôi rất phấn khởi và tôi ngồi xuống Tôi bắt đầu mở miệng và nói 5 giây sau ông ta gọi đến một vị tiến sĩ khác.
Vị tiến sĩ kia xông ngay vào căn phòng bé nhỏ, và họ cùng nhau xả những câu hỏi thẳng vào tôi. và đến phút cuối, tôi hơi có cảm giác là mình đang ở trong một chếc xe hề.
Ở đây có 20 tiến sĩ khác, thêm tôi và thêm vị giáo sư chen chúc nhau trong không gian ít ỏi của căn phòng làm việc và họ hỏi tôi nhiều câu hỏi nhanh tới mức chóng mặt cố gắng dìm quy trình của tôi xuống.
Điều này có thể tin được không?
Theo tôi, pshhh (Tiếng cười) Tuy nhiên, tôi chịu khó đi qua vòng thẩm vấn Tôi trả lời hết tất cả các câu hỏi và tôi đoán là tôi đã trả lời đúng khá nhiều câu và cuối cùng tôi hạ cánh trong không gian phòng thí nghiệm mà tôi cần.
Nhưng không lâu sau đó tôi phát hiện ra rằng quy trình tuyệt vời của mình có hàng triệu lỗ hổng và trong suốt 7 tháng tôi chịu khó lắp đầy từng lỗ hổng một
Kết quả là một bộ cảm biến bằng giấy nhỏ
chỉ tốn 3 cents và 5 phút để hoạt động.
Điều này làm nó trở nên nhanh hơn tiêu chuẩn hiện hành của chúng ta gấp 168 lần, rẻ hơn gấp 26 000 lần và nhạy hơn gấp 400 lần
(Vỗ tay) Điều tốt nhất của bộ cảm biến là nó có độ chính xác gần 100 phần trăm và có thể phát hiện ra ung thư ngay từ những giai đoạn đầu khi người bệnh có 100 phần trăm cơ may sống sót
Và như vậy, trong vòng 2 đến 5 năm tới bộ cảm biến này có khả năng nâng cao tỷ lệ sống sót cho bệnh nhân ung thư tuyến tụy từ mức 5.5 phần trăm lên tới gần 100 phần trăm và nó cũng sẽ làm điều tương tự cho ung thư buồng trứng và ung thư phổi.
Nhưng nó sẽ không dừng lại ở đấy.
Bằng cách thay kháng thể, chúng ta có thể nhìn thấy được nhiều protein khác nhau, và theo đó là các bệnh khác nhau có khả năng là mọi căn bệnh trên toàn thế giới
từ bệnh tim đến sốt rét, HIV/AIDS và còn tất cả các dạng ung thư - tất cả.
Và hi vọng là một ngày nào đó chúng ta có thể giữ được thêm một người cậu một người mẹ, một người anh, một người chị chúng ta có thể có thêm cả một thành viên gia đình để yêu thương
và rằng trái tim chúng ta sẽ thoát khỏi gánh nặng bệnh tật đến từ ung thư tuyến tụy, ung thư buồng trứng và ung thư phổi hoặc có thể là bất kì loại bệnh gì
rằng thông qua Internet mọi thứ đều có thể
Lý thuyết có thể được sẻ chia và bạn không cần phải là một giáo sư với nhiều bằng cấp thì ý tưởng của bạn mới có giá trị
Đó là một không gian trung lập nơi mà ngoại hình, tuổi hoặc giới tính của bạn, đều không quan trọng
bằng những ý tưởng mà bạn có
Đối với tôi, tất cả đều là nhìn vào thế giới Internet bằng một cách hoàn toàn mới để nhận ra rằng nó chứa đựng rất nhiều thứ nhiều hơn là việc đăng tải hình ảnh của bản thân lên mạng
Bạn có thể thay đổi thế giới.
Vậy nếu một đứa trẻ 15 tuổi chẳng biết tụy là cái gì mà có thể tìm ra một phương pháp mới để phát hiện ung thư tuyến tụy hãy tưởng tượng xem bạn có thể làm được gì.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
(Tiếng tự nhiên) Khi tôi lần đầu tiên ghi lại những âm thanh hoang dã 45 năm trước đây Tôi không có ý nghĩ Kiến ấu trùng côn trùng, hải quỳ và virus tạo ra chữ ký âm thanh
Nhưng chúng đã làm điều đó.
Và do đó, Trong tất cả môi trường sống hoang dã trên hành tinh này, như tiếng rừng mưa nhiệt đới Amazon bạn đang nghe.
Trên thực tế, rừng mưa, ôn đới và nhiệt đới mỗi thứ đều tạo ra một dàn nhạc động vật sống động, mà cách trình bày hết sức rõ ràng,có tổ chức từ tiếng côn trùng, bò sát, động vật lưỡng cư, chim và động vật có vú.
Và mỗi soundscape có nguồn gốc từ môi trường sống hoang dã tạo ra chữ ký độc nhất của riêng mình, trong đó mỗi thứ đều có chứa một lượng thông tin đáng kinh ngạc, và đó là điều tôi muốn chia sẻ với bạn ngày hôm nay.
Các soundscape được tạo thành từ ba nguồn cơ bản
Đầu tiên là geophony hoặc các âm thanh không được tạo từ các sinh vật sống như gió trên những kẽ lá, nước trong một dòng suối, sóng ở bờ biển, xê dịch trong lòng đất.
Nguồn thứ hai trong số này là biophony.
Các âm thanh từ biophony là tất cả các âm thanh được tạo ra từ các sinh vật trong môi trường sống cho cùng một lúc và cùng một nơi.
Và nguồn thứ ba là tất cả các âm thanh có nguồn gốc từ con người đó được gọi là anthrophony.
Một số có tổ chức, như âm nhạc hoặc ca kịch, nhưng hầu hết nó là hỗn loạn và không mạch lạc, mà một số trong chúng, ta gọi là tiếng ồn.
Có một thời gian khi tôi xem âm thanh hoang dã là một thứ vô giá trị
Nó có ở đó, nhưng nó không có giá trị gì cả.
Vâng, tôi đã sai. Những gì tôi học được từ những lần được tiếp xúc được lắng nghe một cách cẩn thận cho chúng ta một công cụ vô cùng quý giá để đánh giá sức khỏe của một môi trường sống trên toàn bộ phổ tần của cuộc sống.
Vào cuối thập niên '60s khi tôi thu âm lần đầu các phương pháp của ghi âm thời đó bị giới hạn bởi công nghệ thời đó dẫn đến việc lưu trữ bị những âm thanh riềng lẻ của từng loài như tiếng chim thì chủ yếu, trong phần đầu, nhưng sau đó là tiếng các loài động vật như động vật có vú và động vật lưỡng cư.
Đối với tôi, đây như là sự cố gắng để hiểu sự vĩ đại của bản giao hưởng số 5 của Beethoven bằng một cách trừu tượng từ âm thanh của một người chơi vĩ cầm đơn bị tách ra khỏi bối cảnh của dàn nhạc và nghe chỉ là một đoạn.
May mắn thay, ngày càng nhiều tổ chức đang thực hiện các mô hình toàn diện hơn mà tôi và các đồng nghiệp đã giới thiệu trong lĩnh vực soundscape sinh thái.
Khi tôi bắt đầu ghi âm cách đây hơn 40 năm Tôi có thể ghi lại trong khoảng 10 giờ và tách ra được một giờ âm thanh có thể sử dụng, đủ tốt cho một album hoặc một soundtrack phim hoặc cho một bảo tàng.
Bây giờ, bởi vì hiện tượng nóng lên toàn cầu, khai thác tài nguyên, và tiếng ồn của con người, cùng với rất nhiều các yếu tố khác, nó có thể mất đến 1.000 giờ hoặc hơn để nắm bắt những điều tương tự.
Đầy đủ 50 phần trăm của lưu trữ của tôi xuất phát từ môi trường sống đã hoàn toàn thay đổi rằng họ đang hoặc là hoàn toàn im lặng hoặc có thể không còn được nghe thấy trong bất kỳ hình thức ban đầu của họ.
Các phương pháp thông thường đánh giá một môi trường sống đã được thực hiện bằng cách đếm số lượng các loài và số lượng cá thể trong mỗi loài trong một khu vực nhất định.
Tuy nhiên, bằng cách so sánh dữ liệu kết nối cùng với mật độ và sự đa dạng từ những gì chúng ta nghe được, Tôi có thể đi đến kết quả tổng kết chính xác hơn.
Và tôi muốn cho bạn thấy một số ví dụ mà tiêu biểu cho các khả năng mở khóa bằng cách tiên đoán về vũ trụ này
Đây là Lincoln Meadow.
Lincoln Meadow cách khoảng 3,5 giờ về phía đông của San Francisco trong dãy núi Sierra Nevada, ở độ cao khoảng 2.000 mét, và tôi đã ghi có trong nhiều năm.
Trong năm 1988, một công ty khai thác gỗ thuyết phục người dân địa phương rằng sẽ không hề có tác động môi trường từ một phương pháp mới mà họ đang cố gắng thử được gọi là "khai thác gỗ có chọn lọc," Bằng cách chỉ lấy ra một cây ở đây và ở đó chứ không phải là đốn hạ một vùng.
Với việc cho phép việc ghi lại cả trước và sau khi hoạt động, Tôi cài đặt thiết bị của tôi và lưu trữ một số lượng lớn các dàn hợp xướng bình minh giao thức rất chặt chẽ và ghi hiệu chuẩn, bởi vì tôi muốn có một cơ sở thực sự tốt.
Đây là một ví dụ về một ảnh phổ.
Một phổ là một minh họa đồ họa của âm thanh với thời gian từ trái sang phải trên trang - 15 giây trong trường hợp này được thể hiện - và tần số từ dưới cùng của trang để phía trên, thấp nhất đến cao nhất.
Và bạn có thể thấy rằng chữ ký của một dòng được thể hiện ở đây trong phần ba ở cuối hoặc nửa trang, trong khi con chim đã một lần trong cỏ mà được thể hiện trong chữ ký trên đầu trang.
Có rất nhiều người trong số họ.
Và đây là Lincoln Meadow trước khi khai thác gỗ có chọn lọc.
(Âm thanh tự nhiên) Vâng, một năm sau đó tôi trở về, và bằng cách sử dụng cùng một giao thức và ghi theo các điều kiện tương tự, Tôi ghi lại một số ví dụ trong cùng một bình minh xướng, và bây giờ đây là những gì chúng tôi đã có.
Đây là sau khi chọn lọc khai thác.
Bạn có thể thấy rằng dòng vẫn còn đại diện cho ở dưới cùng thứ ba của trang, nhưng thông báo những gì là mất tích trong hai phần ba hàng đầu.
(Âm thanh thiên nhiên) Đến là những âm thanh của một con chim gõ kiến.
Vâng, tôi đã quay trở lại Lincoln Meadow 15 lần trong 25 năm qua, và tôi có thể cho bạn biết rằng biophony, mật độ và sự đa dạng của hệ sinh thái biophony, đã không thể hoàn trả lại bất cứ điều gì cho nó như trước khi tiến hành.
Nhưng đây là một hình ảnh của Lincoln Meadow thực hiện sau đó, và bạn có thể thấy rằng từ quan điểm của máy ảnh hoặc mắt con người, hầu như không một thanh hoặc một cây xuất hiện để ra khỏi nơi, mà sẽ được xác nhận của công ty khai thác gỗ rằng không có gì tác động môi trường.
Tuy nhiên, đôi tai của chúng tôi cho chúng tôi một câu chuyện rất khác nhau.
Sinh viên trẻ luôn luôn hỏi tôi những gì các loài động vật đang nói, và thực sự tôi đã không có ý tưởng.
Nhưng tôi có thể cho bạn biết rằng họ thể hiện bản thân.
Hay không, chúng tôi hiểu nó là một câu chuyện khác nhau.
Tôi đã đi bộ dọc theo bờ biển ở Alaska, và tôi đã trải nghiệm qua việc bơi trong thủy triều Với hàng đàn nhung nhúc hải quỳ biển, Các cỗ máy tiêu hóa tuyệt vời, các họ hàng của San hô và sứa.
Và tò mò để xem nếu bất kỳ người trong số họ thực hiện bất kỳ tiếng ồn, Tôi bỏ một máy rò tìm, một micro dưới nước được bảo vệ bằng cao su, xuống đoạn cửa, và ngay lập tức các sinh vật bắt đầu để nuốt Micro vào bụng của nó, và với cái vòi đã mò mẫm trên bề mặt cho một cái gì đó có chút ít giá trị dinh dưỡng.
Âm thanh tĩnh dường như là rất thấp, mà bạn đang đi nghe ngay bây giờ.
(Âm thanh tĩnh) có, nhưng xem. Khi nó đã không tìm thấy bất cứ điều gì để ăn -- (Honking âm thanh) (Tiếng cười) Tôi nghĩ rằng đó là một biểu hiện có thể được hiểu trong bất kỳ ngôn ngữ nào.
(Tiếng cười) Ở phần cuối của chu kỳ sinh sản của nó, Great Basin thuộc họ cóc đào bới xuống mét dưới nền đất cứng nóng gay gắt miền đất sa mạc của miền tây nước Mỹ, nơi mà nó có thể ở lại trong nhiều mùa cho đến khi đủ điều kiện chỉ cần phải cho nó xuất hiện.
Và khi có đủ độ ẩm trong đất vào mùa xuân, con ếch sẽ trồi mình lên mặt đất và tập hợp xung quanh các hồ bơi lớn, ao tù với số lượng cực lớn.
Và chúng ca vang lên một điệp khúc hoàn toàn tại nhịp nhàng với nhau.
Và chúng làm điều đó vì hai lý do.
Đầu tiên là cạnh tranh, vì chúng đang tìm kiếm bạn tình, và thứ hai là hợp tác, bởi vì nếu tất cả chúng kêu đồng bộ với nhau, điều đó thực sự khó khăn gây khó khăn cho những kẻ thù như chó sói, cáo và cú để duy nhất trong bất kỳ cá nhân cho một bữa ăn.
Đây là một spectrogram chorusing trông giống như những gì các con ếch khi nó là một mô hình rất khỏe mạnh.
(Con ếch croaking) hồ Mono nằm ở phía đông của công viên quốc gia Yosemite California, và đó là môi trường sống ưa thích của những con cóc, và nó cũng được ưa thích bởi các phi công của máy bay phản lực Hải quân Hoa Kỳ, những người huấn luyện trên những con tiêm kích bay trên 1.100 kilômét một giờ và độ cao chỉ một vài trăm mét ở trên mặt đất của Mono, rất nhanh , rất thấp, và quá lớn đó là anthrophony, tiếng ồn từ con người, mặc dù khoảng cách là 6.5 km từ đầm ếch ,đã được giới thiệu vài phút trước nó ẩn những âm thanh của con cóc chorusing.
Bạn có thể nhìn thấy trong spectrogram này có tất cả năng lượng đó là một lần trong lần đầu tiên spectrogram là đi từ khi kết thúc đầu của spectrogram, và rằng không có phá vỡ trong chorusing tại hai và một nửa, bốn và một nửa, và sáu và một nửa phút, và sau đó là những âm thanh của máy bay phản lực, chữ ký, là màu vàng ở dưới cùng rất của trang.
(Con ếch croaking) Bây giờ là lúc kết thúc khi bay ngang qua đó, nó đã cho những con ếch mất 45 phút để đồng bộ lại chorusing của chúng, và trong thời gian đó, và dưới ánh trăng tròn, chúng tôi đã xem như là hai chó sói và một great horned owl đến để nhận ra một vài con số của họ.
Tin tốt là , môi trường sống đã hồi phục lại chút ít với ít hơn các chuyến bay, số lượng ếch, từ giảm dần trong suốt thập niên 1980 đến đầu thập niên 90, đã dần trở lại bình thường.
Tôi muốn kết thúc với một câu chuyện kể về một con hải ly.
Đó là một câu chuyện rất buồn, nhưng nó thực sự là ví dụ minh họa, con vật đôi khi có thể hiển thị cảm xúc, một chủ đề rất nhiều tranh cãi giữa các nhà sinh học lớn
Một đồng nghiệp của tôi đã ghi âm ở Mỹ Midwest quanh cái đầm, được hình thành có lẽ khoảng 16.000 năm trước, từ sự kết thúc của kỷ băng hà.
Nó cũng được hình thành một phần bởi con đập beaver vào một tổ chức mà hệ sinh thái toàn bộ với nhau trong một sự cân bằng rất hoàn chỉnh.
Và một buổi chiều, trong khi ông ấy đã ghi âm, đột nhiên xuất hiện từ trên hư không một số game wardens, những người không có lý do rõ ràng, đi qua để beaver dam, giảm xuống một thanh của dynamite xuống nó, thổi nó lên, giết chết những phụ nữ và trẻ sơ sinh trẻ của mình.
Sợ hãi, đồng nghiệp của tôi ở lại phía sau để thu thập suy nghĩ của mình và để ghi lại bất cứ điều gì ông có thể phần còn lại của buổi chiều, và chiều tối hôm đó, ông bắt giữ một sự kiện đáng chú ý: các hải ly tỷ duy nhất còn sống sót bơi trong vòng kết nối chậm khóc thống thiết cho cái chết của bạn tình và con cái mình.
Điều này có lẽ là những âm thanh buồn nhất Tôi đã từng nghe nói đến từ bất kỳ sinh vật, con người hay khác.
(Hải ly khóc) Có. Tốt.
Có rất nhiều khía cạnh để soundscapes, trong số đó có những cách trong những động vật dạy chúng ta để khiêu vũ và hát, mà tôi sẽ tiết kiệm cho một thời gian.
Nhưng bạn đã nghe nói như thế nào biophonies giúp làm rõ sự hiểu biết của chúng ta về thế giới tự nhiên.
Bạn đã nghe nói tác động của khai thác tài nguyên, sự phá hủy, tiếng ồn và môi trường sống con người.
Và khoa học môi trường thường cố gắng để hiểu thế giới từ những gì chúng ta thấy, một sự hiểu biết đầy đủ hơn nhiều có thể được có từ những gì chúng tôi nghe.
Biophonies và geophonies là tiếng nói chữ ký của thế giới tự nhiên, và như chúng tôi nghe thấy họ, chúng tôi đang ưu đãi với một cảm giác nơi, câu chuyện có thật của thế giới chúng ta sống trong.
Trong một vài giây, một soundscape tiết lộ nhiều thông tin hơn từ nhiều quan điểm, từ định lượng dữ liệu cảm hứng văn hóa.
Hình ảnh chụp ngầm khung một quan điểm giới hạn phía trước của một bối cảnh không gian nhất định, trong khi soundscapes mở rộng phạm vi đó để một cái nhìn 360 độ đầy đủ, hoàn chỉnh enveloping chúng tôi.
Và trong khi một hình ảnh có thể giá trị bằng 1.000, một soundscape có giá trị bằng 1.000 hình ảnh.
Và tai của chúng tôi cho chúng tôi biết mà thì thầm trên kẽ lá và các sinh vật thì thầm về các nguồn gốc tự nhiên của cuộc sống của chúng tôi, mà thực sự có thể giữ bí mật tình yêu dành cho tất cả mọi thứ, đặc biệt là của riêng của chúng tôi nhân loại, và lời cuối cùng từ một con báo đốm Amazon.
(Growling) Cám ơn đã lắng nghe
(Vỗ tay)
Bạn đến từ đâu?
Đó là một câu hỏi thật đơn giản, nhưng ngày nay, tất nhiên, những câu hỏi đơn giản mang đến những câu trả lời phức tạp hơn.
Mọi người luôn hỏi tôi rằng tôi đến từ đâu, và họ mong đợi tôi nói rằng đó là Ấn Độ, và họ chắc chắn đúng trong chừng mực vì 100 phần trăm máu và tổ tiên của tôi đến từ Ấn Độ.
Trừ việc, tôi chưa từng sống ở đó một ngày trong đời của tôi.
Tôi thậm chí không nói được một từ của hơn 22,000 thổ ngữ.
Vây nên tôi không nghĩ tôi thực sự có quyền để gọi bản thân là một người Ấn Độ.
Và nếu "Bạn đến từ đâu?"
nghĩa là "Bạn sinh ra, được nuôi nấng, và giáo dục ở đâu?"
thì tôi toàn bộ là thuộc về một đất nước nhỏ bé buồn cười là nước Anh, trừ việc tôi đã rời khỏi Anh ngay sau khi tôi hoàn thành bậc giáo dục đại học, và trong tất cả thời gian tôi lớn lên, tôi là đứa trẻ duy nhất trong tất cả các lớp học của tôi mà không bắt đầu trông giống những anh hùng nước Anh cổ điển được miêu tả trong những quyển sách giáo khoa của chúng tôi.
Và nếu "Bạn đến từ đâu?"
nghĩa là "Bạn trả thuế ở đâu?
Bạn gặp bác sĩ và nha sĩ của bạn ở đâu?"
thì tôi rất thuộc về nước Mỹ, và tôi đã ở đó được 48 năm tới giờ, từ lúc tôi còn là một đứa trẻ rất bé nhỏ.
Trừ việc, trong những năm đó, Tôi đã phải mang một tấm thẻ nhỏ buồn cười màu hồng với những dòng xanh lá chạy trên mặt của tôi xác định tôi là một người ngoại quốc lâu dài
Thực tế tôi cảm thấy càng ngoại quốc hơn khi tôi sống ở đó càng lâu.
(Tiếng cười) Và nếu "Bạn đến từ đâu?"
nghĩa là "Nơi nào sâu đậm nhất trong bạn và nơi nào bạn muốn dùng thời gian của mình ở đó nhất?"
thì tôi là người Nhât Bản, vì tôi đã ở đó nhiều nhất có thể trong suốt 25 năm qua ở Nhật Bản.
Trừ việc, trong suốt những năm tôi ở đó là dùng thị thực du lịch và tôi khá chắc chắn rằng không nhiều người Nhật Bản muốn coi tôi là một trong số họ.
Và tôi nói tất cả những điều này chỉ để nhấn mạnh rằng lý lịch của tôi cũ kĩ và dễ hiểu như thế nào, bởi vì khi tôi đến Hong Kong hay Sydney hay Vancouver, hầu hết những đứa trẻ tôi gặp đều liên quan đến nhiều quốc gia và đa văn hóa hơn tôi nhiều.
Và họ có một ngôi nhà gắn liền với cha mẹ chúng, một ngôi nhà khác gắn với hôn phu của họ, một ngôi thứ ba có thể liên quan đến một nơi nào đó họ phải ở, một ngôi nhà thứ tư liên quan đến nơi họ mơ được ở đó, và ngoài ra còn rất nhiều ngôi nhà khác.
Và toàn bộ cuộc sống của họ sẽ là dành để góp nhặt những mảnh của nhiều nơi khác nhau và gom chúng lại thành một tổng thể kính màu.
Nhà với họ thực sự là một công việc đang thực hiện.
Nó như là một dự án mà họ không ngừng thêm vào những sự nâng cấp và cải thiện và sửa chữa.
Và với càng nhiều người trong số chúng ta, ngôi nhà thực sự ít liên quan đến một mảnh đất hơn, có thể nói, là với một mảnh của tâm hồn.
Nếu một ai đó đột nhiên hỏi tôi, "Nhà của bạn ở đâu?"
Tôi nghĩ về người yêu của tôi hay những người bạn thân nhất hay những bài hát mà cùng tôi đến bất kì đâu tôi cần.
Và tôi đã luôn cảm thấy thế này, nhưng có điều tôi đã đột nhiên nhận ra, vài năm trước đây khi mà tôi đang đi lên cầu thang của nhà bố mẹ tôi ở California, và tôi đã nhìn ra ngoài cửa sổ phòng khách và tôi thấy chúng tôi đã bị bao vây bởi ngọn lửa cao 70 phít, một trong những đám cháy dữ mà thường xuyên xé rách những ngọn đồi của California và rất nhiều nơi tương tự khác.
Và ba giờ sau, đám cháy đã làm cho nhà của tôi và mọi thứ cuối cùng trong đó trừ tôi trở thành tro bụi.
Và khi tôi tỉnh dậy vào sáng hôm sau, Tôi đã ngủ trên sàn của nhà một người bạn, và thứ duy nhất tôi còn trên thế giới này là một chiếc bàn chải mà tôi vừa mới mua từ một siêu thị bán hàng cả đêm.
Tất nhiên, nếu ai đó hỏi tôi, "Nhà của anh ở đâu?"
Tôi thực sự không thể chỉ ra bất kì một công trình thực nào.
Nhà của tôi là bất kì thứ gì tôi mang theo bên trong tôi.
Và trong rất nhiều cách, tôi nghĩ đây là một sự giải phóng tuyệt vời.
Bởi vì khi ông bà tôi được sinh ra, họ thực sự đã có một ý thức về ngôi nhà, ý thức về cộng đồng, thậm chí ý thức về một thực thể, được trao cho họ khi sinh ra, và đã không có nhiều cơ hội để bước ra khỏi đó.
Và ngày nay, ít nhất một vài trong số chúng ta có thể lựa chọn ý thức về một ngôi nhà, tạo ra ý thức về cộng đồng, tạo hình ý thức về bản thân, và trong khi làm những điều đó có bước ra xa hơn một chút khỏi những sự phân biệt da trắng và da đen của thời kì ông bà chúng ta.
Không có sự trùng hợp nào khi mà tổng thống của quốc gia hùng mạnh nhất trái đất có một nửa là người Kenyan, được nuôi nấng một phần ở Indonesia, và có một người em rể là người Canada gốc Trung Quốc.
Số người đang sống ở quốc gia không phải là của chính họ hiện tại đã lên đến 220 triệu người, và đó gần như là một con số không tưởng tượng được, nhưng nó có nghĩa rằng nếu bạn lấy toàn bộ dân số của Canada và toàn bộ dân số của Australia và lại thêm toàn bộ dân số của Australia và toàn bộ dân số của Canada lần nữa và nhân đôi số đó lên, bạn vẫn có số người ít hơn số người thuộc về đám người đông đúc trôi nổi này.
Và số người chúng ta mà sống ngoài những hạng mục nhà nước quốc gia cũ đang tăng lên rất nhanh, đạt đến 64 triệu chỉ trong 12 năm qua, và sẽ sớm có nhiều người như chúng tôi hơn là người Mỹ
Và hiện tại chúng tôi đã đại diện cho quốc gia lớn thứ năm thế giới.
Trong thực tế, ở thành phố lớn nhất của Canada, Toronto, người dân thường hiện nay là những người đã từng bị gọi là người ngoại quốc, một người nào đó mà được sinh ra ở một đất nước rất khác.
Và tôi đã luôn luôn cảm thấy rằng vẻ đẹp của việc được bao quanh bởi những người ngoại quốc là thứ mà làm cho bạn tỉnh ngủ.
Bạn không thể có cái gì dễ dàng.
Du lịch, với tôi, là có một chút giống như đang yêu, bởi vì đột nhiên tất cả những giác quan của bạn đều được bật
Đột nhiên bạn đề phòng tất cả những chi tiết bi hiếm của thế giới
Một chuyến đi khám phá thực sự, như là Marcel Proust nổi tiếng đã nói, không tập trung vào việc xem những cảnh mới, mà là nhìn với đôi mắt mới.
Và tất nhiên, một khi bạn có một đôi mắt mới, thậm chí với những cảnh cũ, thậm chí nhà của bạn trở thành thứ gì đó khác.
Rất nhiều người đang sống ở các quốc gia không phải của họ là những người tị nạn mà chưa bao giờ muốn rời khỏi nhà và nóng lòng để về nhà.
Nhưng may mắn với chúng ta, Tôi nghĩ thời kì di chuyển mang đến những cơ hội mới đầy thú vị.
Chắc chắn khi tôi đi du lịch, đặc biệt tới những thành phố lớn trên thế giới, một người điển hình tôi gặp hôm nay là một người phụ nữ trẻ nửa Hàn nửa Đức đang sống ở Paris.
Và ngay khi cô ấy gặp một chàng trai trẻ nửa Thái Lan nửa Canada từ Edinburgh, cô ấy nhận anh ấy như là người thân.
Cô ấy nhận ra rằng cô có thể có nhiều thứ chung với anh ấy hơn bất kì ai trong toàn bộ Hàn Quốc hay toàn bộ nước Đức.
Nên họ trở thành bạn.
Họ yêu nhau. Và họ chuyển đến thành phố New York.
(Tiếng cười) hoặc Edinburgh.
Và bé gái nhỏ tạo ra bởi sự hợp lại của họ sẽ tất nhiên không phải là người Hàn hay người Đức hay người Pháp hay người Thái hay người Scotland hay người Canada hay thậm chí người Mỹ, mà là một sự pha trộn tuyệt vời và liên tục phát triển của tất cả những nơi đó.
Và rất có khả năng, toàn bộ cách cô gái trẻ đó mơ về thế giới, viết về thế giới, nghĩ về thế giới, có thể là một thứ gì đó khác biệt, bởi vì nó được tạo ra từ một sự pha trộn gần như chưa từng có của những nền văn hóa.
Nơi bạn đến từ hiện tại kém quan trọng hơn nhiều so với nơi bạn sẽ đến.
Ngày càng nhiều trong số chúng ta đặt gốc rễ vào tương lai hoặc hiện tại bằng với vào quá khứ.
Và nhà, chúng ta biết, không chỉ là nơi mà bạn sinh ra.
Đó là nơi mà bạn trở thành bản thân bạn.
Nhưng, có một vấn đề lớn với sự di chuyển này, và đó là rất là khó để có được phong thái của bạn khi mà bạn đang ở giữa không trung.
Và năm trước đây, tôi đã nhận ra rằng tôi đã tích lũy một triệu dặm bay của chỉ hãng United Airlines.
Các bạn đều biết hệ thống điên rồ đó, sáu ngày trong địa ngục, bạn được ngày thứ bảy miễn phí.
(Tiếng cười) Và tôi đã bắt đầu nghĩ rằng thực sự, sự di chuyển cũng chỉ tốt ngang bằng sự tĩnh lặng thứ mà bạn có thể mang và cho vào tư duy.
Và tám tháng sau khi nhà của tôi bị thiêu dụi, tôi gặp một người bạn dạy ở một trường trung học ở địa phương, và anh ấy nói, "Tôi đã có một nơi hoàn hảo cho anh."
"Thật á?" Tôi nói. Tôi luôn luôn hoài nghi một chút khi có người nói những điều như thế.
"Không, thành thực mà nói," anh ấy tiếp tục, "nó chỉ cách ba giờ đồng hồ đi xe, và nó không quá đắt, và nó có thể không giống bất kì nơi nào anh đã ở trước đây."
"Hmm." Tôi đã bắt đầu trở lên hứng thú một chút.
"Nó là gì?" "Oh -" Tới đây bạn tôi lắp bắp - "thực ra nó là một nơi ẩn tu công giáo."
Đây là một câu trả lời sai lầm.
Tôi đã dành 15 năm trong những ngôi trường Anh giáo, và tôi đã có đủ sách thánh ca và thánh giá cho cả cuộc đời tôi.
Nhiều đời, thực ra mà nói.
Nhưng bạn tôi bảo đảm rằng anh ấy không theo công giáo, hầu hết những học sinh của anh ấy cũng không, nhưng anh ấy dạy những lớp học ở đó mỗi mùa xuân.
Và khi dạy, thậm chí một cậu bé California 15 tuổi nghịch ngợm, mất tập trung, rối loạn testosterone nhất chỉ cần dành ba ngày trong sự tĩnh lặng và cái gì đó trong cậu nguội đi và tan biến.
Cậu ấy đã tìm ra bản thân mình.
Và tôi đã nghĩ, "Bất cứ thứ gì mà hiệu quả với một cậu bé 15 tuổi thì cũng phải hiệu quả với mình."
Nên tôi đã vào xe của mình, lái ba giờ đồng hồ lên phía bắc dọc theo bờ biển, và những con đường trở nên trống vắng và hẹp hơn, và sau đó tôi rẽ vào một con đường thậm chí hẹp hơn nữa, gần như không được lát, vòng vèo khoảng hai dặm lên tới tận đỉnh một ngọn núi.
Và khi tôi ra khỏi xe của mình, không khí đã rung động.
Toàn bộ nơi đó tĩnh lặng hoàn toàn, nhưng sự tĩnh lặng không phải là do không có tiếng ồn.
Nó thực sự là sự hiện diện của một loại năng lượng hay sự tích cực thêm.
Và dưới chân tôi là mặt đĩa rộng lớn, xanh, tĩnh của biển Thái Bình Dương.
Tất cả xung quanh tôi là đám cỏ dại khô rộng 800 mẫu Anh.
Và tôi đi xuống căn phòng mà trong đó tôi sẽ ngủ.
Nhỏ nhưng thực sự thoải mái, nó có một chiếc giường và một chiếc ghế lắc lư và một chiếc bàn dài và một chiếc cửa sổ cố định dài hơn thế nhìn ra một khu vườn nhỏ, riêng tư, khép kín và sau đó là đồng cỏ vàng dài 1,200 phít chạy thẳng xuống biển.
Tôi đã ngồi xuống, và tôi bắt đầu viết, và viết, và viết, mặc dù tôi đã đi đến đó thực sự để thoát khỏi chiếc bàn của tôi.
Và đến lúc tôi đứng dậy, bốn giờ đồng hồ đã trôi qua.
Màn đêm đã buông xuống, và tôi đi ra ngoài dưới vô số ngôi sao nhiều như lọ muối bị lật ngược, và tôi có thể thấy đèn sau của những chiếc xe biến mất khoảng những mui đất ở 12 dặm về phía nam.
Và thực sự như là những nỗi lo lắng của tôi về ngày hôm trước đang biến mất.
Và ngày hôm sau, khi tôi thức dậy không có sự hiện diện của điện thoại và TV và máy tính xách tay, ngày giãn ra tới ngàn giờ đồng hồ.
Đó thực sự là tất cả sự tự do tôi biết khi tôi đi du lịch, nhưng một cách sâu sắc cũng có cảm giác như là về nhà
Và tôi không phải là một người thuộc về tôn giáo, nên tôi đã không đến những buổi hành lễ.
Tôi không hỏi những thầy tu lời khuyên.
Tôi đã chỉ đi dọc theo đường tu viện và gửi bưu thiếp đến những người yêu quý.
Tôi đã nhìn những đám mây, và tôi đã làm việc mà khó nhất trong tất cả đối với tôi thông thường, đó là không làm gì cả.
Và tôi đã bắt đầu quay lại nơi này, và tôi nhận ra rằng tôi đã làm một công việc quan trọng nhất ở đó vô hình chỉ bằng việc ngồi im, và chắc chắn dẫn tới những quyết định quan trọng nhất của tôi theo cách mà tôi chưa bao giờ làm được khi mà tôi đua từ email trước đến cuộc hẹn tiếp theo.
Và tôi bắt đầu nghĩ rằng có gì đó trong tôi đã khóc đòi sự tĩnh lặng, nhưng tất nhiên tôi không thể nghe thấy bởi vì tôi đã chạy vòng vòng quá nhiều.
Tôi đã như là một kẻ điên đeo một cái băng bịt mắt và sau đó phàn nàn là không nhìn thấy gì.
Và tôi nghĩ đến một cụm từ tuyệt vời tôi đã học được khi một cậu bé từ Seneca, khi đó cậu ấy nói, "Người nào nghèo không phải là người có ít mà là người ham muốn nhiều hơn."
Và, tất nhiên, tôi không đề nghị mỗi người ở đây đi vào một tu viện.
Không phải điều đó.
Nhưng tôi có nghĩ là chỉ bằng việc dừng di chuyển bạn có thể thấy được nơi để đến.
Và chỉ bằng việc đứng ra khỏi cuộc sống của bạn và thế giới mà bạn có thể thấy cái bạn quan tâm sâu đậm nhất và tìm một ngôi nhà.
Và tôi nhận ra rất nhiều người hiện tại dùng sự đo đếm có ý thức để ngồi yên lặng trong vòng 30 phút mỗi buổi sáng để góp nhặt bản thân họ trong một góc phòng không động tới các thiết bị, hoặc chạy mỗi buổi tối, hoặc để lại điện thoại di động khi họ nói chuyện lâu với một người bạn.
Sự di chuyển là một đặc quyền tuyệt vời, và nó cho phép chúng ta làm nhiều thứ mà ông bà chúng ta không bao giờ có thể mơ đến.
Nhưng sự di chuyển, cuối cùng, chỉ có nghĩa nếu bạn có một ngôi nhà để trở về.
Và ngôi nhà, cuối cùng, tất nhiên không chỉ là nơi bạn ngủ.
Đó là nơi bạn đứng.
Cảm ơn.
(Hoan hô)
(Vỗ tay) (Nhạc) ( Vỗ tay )
Mọi người nói rằng đứng núi này trông núi nọ, và tôi tin điều đó, nhất là khi nghe tổng thống Obama thường nói về hệ thống giáo dục Hàn Quốc như là một tiêu chuẩn của thành công
Vâng, tôi có thể nói với bạn rằng trong một hệ thống hà khắc và tính cạnh tranh cao của hệ thống trường học Hàn Quốc, được biết đến như là một nồi áp lực mà không phải ai cũng có thể làm tốt trong môi trường đó.
Khi mà nhiều người phản ứng theo những cách khác nhau về hệ thống giáo dục của chính chúng ta, sự phản ứng của tôi đối với môi trường nhiều áp lực là làm những cái cung với những mảnh gỗ tìm thấy gần căn hộ chung cư.
Tại sao là những cái cung?
Tôi cũng không chắc nữa
Có thể nói về mặt áp lực liên tục, sự tồn tại của bản năng người hang động trong tôi đã liên kết với những cái cung.
Nếu bạn nghĩ về nó, cái cung thật sự giúp cho sự tồn tại của con người từ thời tiền sử.
Vùng đất 3km từ nhà của tôi đã từng là khu rừng dâu tằm trong suốt thời Joeseon, những con tằm thì ăn lá dâu.
Để nâng cao nhận thức về điều này, chính phủ đã trồng những cây dâu tằm
Những hạt từ các cây ấy được mang đi khắp nơi bởi những con chim gần bức tường cách âm của đường xa lộ trong thành phố được xây dựng vào khoảng Olympics 1988.
Vùng gần những bức tường, con người chẳng phiền bận tâm tới, nằm ngoài tầm quan sát, và cũng là nơi đầu tiên tôi tìm thấy kho báu của mình.
Khi tôi dấn sâu vào việc làm cung, tôi đã bắt đầu tìm kiếm gần và ngoài khu hàng xóm.
Khi tôi tham gia chuyến đi của trường, kỳ nghỉ của gia đình hoặc đơn giản là trên đường về nhà từ các lớp học ngoại khóa, tôi đi lang thang quanh những vùng có nhiều cây và gom góp những nhánh cây với những công cụ tôi giấu trong ba lô đi học của mình.
Và chúng là những cái như cưa, dao, lưỡi hái và rìu mà tôi bọc chúng trong với khăn.
Tôi sẽ mang những nhánh cây về nhà, bằng buýt hoặc là xe điện ngầm giữ chúng vừa vặn trong tay.
Và tôi đã không mang những dụng cụ đó tới đây, Long Beach.
Vì an ninh sân bay
(Cười) Ở nơi kín đáo trong phòng tôi , bao phủ bởi mùn cưa, tôi sẽ cưa, đẽo và đánh bóng gỗ suốt đêm tới khi cái cung bén.
Một ngày, tôi đã thay đổi hình dạng của mảnh tre và kết thúc bằng việc làm cháy.
Ở đâu? Trên tầng gác mái căn hộ của tôi, một nơi mà 96 gia đình gọi là nhà.
Một khách hàng từ thương xá đến căng hộ của tôi gọi 911, và tôi xuống cầu thang nói với mẹ mình với một nửa đầu tóc đã bị cháy.
Tôi muốn chịu trách nhiệm để nói vơi mẹ tôi, với khán giả hôm nay: Mẹ, con thật lòng xin lỗi, và con sẽ cẩn thận hơn khi bật lửa từ bây giờ.
Mẹ của tôi đã giải thích tất nhiều, nói với họ rằng con của bà ấy không có phạm tội một vụ hỏa hoạn không có tính toán trước.
Tôi cũng nghiên cứu những cái cung trên khắp thế giới.
Trong quá trình đó, tôi đã thử kết hợp những cái cung từ các thời điểm và nơi chốn khác nhau để tạo ra một cái cung hiệu quả nhất.
Tôi cũng thử với nhiều loại gỗ, như là gỗ thích, gỗ thông đỏ và gỗ dâu tằm, và làm nhiều cú bắn đi thử nghiệm ở vùng có nhiều cây gần xa lộ đô thị mà tôi đã đề cập đến.
Cái cung hiệu quả nhất đối với tôi là cái này.
Thứ nhất: những cái đỉnh cong có thể tối đa tính đàn hồi khi mà bạn kéo và bắn mũi tên.
Thứ hai: Phần bụng được kéo vào trong để lực kéo cao hơn, nghĩa là nhiều lực hơn.
Thứ ba: Gân sử dụng ở lớp ngòa của bờ rìa để tối đa dự trữ lực căng
Và thứ tư: Sừng dùng để dự trữ năng lượng khi nén.
Sau khi sửa chữa, bẻ và tái thiết kế, Tu sửa, uống cong và thay đổi, cái cung lý tưởng của tôi bắt đầu hình thành, và cuối cùng khi nó hoàn thành, nó sẽ như vầy.
Tôi rất tự hào về bản thân mình vì có thể thiết kế một cây cung hoàn hảo cho bản thân.
Đây là ảnh của cái cung truyền thống ở Hàn Quốc chụp từ viện bảo tàng, và nhìn xem cái cung của tôi giống chúng thế nào.
Cám ơn tổ tiên của tôi vì lấy trộm sự sáng tạo của tôi. (Cười) Qua việc làm cung tôi có thể liên hệ với tổ tiên tôi.
Học những điều được gom góp theo thời gian và đọc thông điệp để lại bởi tổ tiên, thì tốt hơn bất cứ phương pháp an ủi nào hay là những lời mà người lớn có thể cho tôi.
Bạn thấy đó, tôi nghiên cứu xa và rộng, nhưng không bao giờ phiền để nhìn gần và hep,
Từ sự nhận thức này, Tôi bắt đầu thích thú với lịch sử Hàn Quốc, cái mà chưa bao giờ lôi cuốn tôi trước đây.
Và cuối cùng, đứng núi này trông núi nọ, mặc dù chúng ta không nhận ra nó.
Bây giờ, tôi sẽ cho bạn thấy cái cung của tôi hoạt động.
Và hãy xem cái này hoạt động thế nào.
Đây là một cái cung gỗ tre với cái nặng 45-pound.
(Tiếng bắn cung) (Vỗ tay) Cái cung có chức năng như một cỗ máy đơn giản, nhưng để làm một cái cung tốt, yêu cầu rất nhiều sự nhạy bén.
Bạn cần phải vỗ về và đối thoại với vật liệu gỗ.
Mỗi thới gỗ có chức năng và lí do riêng để tồn tại, và chỉ khi kết hợp nhịp nhàng giữa chúng mới tạo nên một cây cung tốt.
Tôi có thể là một học sinh lạ với nhưng tôi hi vọng rằng tôi đang đóng góp bằng cách chia sẻ câu chuyện của mình với bạn.
Thế giới lí tưởng của tôi là một nơi mà không ai bị bỏ lại phía sau, nơi mà con người cần ở chính xác nơi họ phải ở, như là những sớ gỗ và và gân dây của cung, nơi mà sức mạnh thì dễ uốn và sự tổn thương thì mau phục hồi.
Cái cung đại diện cho tôi và tôi đại diện cho cái cung
Bây giờ, tôi đang bắn chính tôi vào bạn.
Không, chưa tốt lắm, một phần suy nghĩ của tôi vừa mới bắn vào suy nghĩ của bạn
Liệu nó điểm trúng bạn?
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Đây là một thực trạng kinh tế quan trọng nhất trong thời đại chúng ta.
Chúng ta đang sống trong thời đại bất bình đẳng thu nhập, đặc biệt là giữa những người ở đỉnh tháp và tất cả những người còn lại.
Sự thay đổi này nổi bật nhất tại Hoa Kỳ và ở Anh, nhưng đó là một hiện tượng toàn cầu.
Nó đang xảy ra tại Trung Quốc Cộng Sản, Và trước đây ở Liên Bang Xô Viết, nó đang xảy ra ở Ấn Độ, ở Canada quê hương tôi.
Chúng tôi thậm chí còn nhìn thấy nó ở xã hội dân chủ tự do thoải mái như Thụy Điển, Phần Lan và Đức.
Hãy để tôi cung cấp cho bạn một vài con số để tiện việc đánh giá những gì đang xảy ra.
Trong thập niên 1970, một phần trăm (dân số) chiếm khoảng 10 phần trăm thu nhập quốc gia tại Hoa Kỳ.
Giờ đây, tỷ lệ thu nhập đó đã tăng gấp đôi lên đến trên 20 phần trăm.
Nhưng điều thậm chí ấn tượng hơn là những gì đang xảy ra ở ngay chóp đỉnh về phân phối thu nhập.
0,1 phần trăm ở Mỹ
giờ đây chiếm hơn tám phần trăm thu nhập quốc gia.
khi mà 30 năm trước, con số đó chỉ là 1% .
Hãy để tôi cung cấp một con số khác để dễ hình dung, đây là một con số tính toán vào năm 2005 bởi Robert Reich, thư ký của Bộ trưởng trong chính quyền Clinton.
Reich đã xem xét sự giàu có của hai người được thừa nhận là rất giàu, Bill Gates và Warren Buffett, và thấy rằng nó tương đương với sự giàu có của gần 40 phần trăm dân số Hoa Kỳ, tương đương với 120 triệu người.
Bây giờ, khi nó xảy ra, Warren Buffett là không chỉ là người có thế lực và giàu có, ông là một trong các nhà quan sát tinh nhuệ nhất của hiện tượng này, và ông có con số yêu thích của riêng của mình.
Buffett chỉ ra rằng vào năm 1992, sự tổng tài sản của những người trong danh sách Forbes 400-- đây là danh sách 400 người giàu nhất nước Mỹ -- là 300 tỷ đô la.
Hãy nghĩ về nó.
Bạn thậm chí không cần phải là một tỷ phú để được có tên trong danh sách đó vào năm 1992.
Vâng, hôm nay, con số đó cần gấp lên 5 lần lên đến 1,7 nghìn tỷ đôla, và có lẽ không cần phải nói với các bạn đâu, rằng chúng ta chưa được nhìn thấy điều gì tương tự xảy ra với tầng lớp trung lưu, sự giàu có chậm chạp tới với họ nếu không muốn nói là đang giảm đi.
Vì vậy chúng ta đang sống trong thời đại của giai cấp siêu giàu toàn cầu, nhưng chúng ta nhận ra nó quá muộn.
Một trong những lý do, tôi nghĩ, đó là hiện tượng luộc ếch.
Những thay đổi chậm và dần dần khó có thể được nhận thấy ngay cả khi tác động cuối cùng lại vô cùng mạnh mẽ
Hãy suy nghĩ về những gì cuối cùng sẽ xảy đến cho các con ếch tội nghiệp.
Nhưng tôi nghĩ rằng có cái gì đó khác đang xảy ra.
Nói về sự bất bình đẳng thu nhập, ngay cả khi bạn không trong danh sách Forbes 400, vẫn có thể làm cho chúng ta khó chịu.
Nó khiến ta cảm thấy ít tích cực, ít lạc quan hơn để nói về chuyện làm thế nào chiếc bánh được phân chia hơn là để suy nghĩ về việc làm thế nào làm cho chiếc bánh lớn hơn.
Và nếu bạn lỡ lọt vào danh sách Forbes 400, khi nói về phân phối thu nhập, và chắc chắn là người anh em của nó, tái phân phối thu nhập, có thể trở nên hết sức đe dọa.
Vì vậy, chúng ta đang sống trong thời đại của bất bình đẳng thu nhập, đặc biệt là ở đỉnh tháp.
Vậy những gì thúc đẩy điều này, và chúng ta có thể làm gì?
Một tập hợp các nguyên nhân là chính trị: thuế thấp, bãi bỏ quy định, đặc biệt là các dịch vụ tài chính, tư nhân hóa, yếu kém trong bảo hộ luật pháp cho công đoàn Tất cả đã góp phần khiến thu nhập tăng thêm mãi lên đến đỉnh điểm.
Rất nhiều yếu tố chính trị có thể được gộp lại theo thể loại "chủ nghĩa tư bản bè phái" thay đổi chính trị làm lợi cho một nhóm nội bộ những người có mối quan hệ tốt với nhau nhưng thực sự lại không có lợi cho những người còn lại trong chúng ta.
Trong thực tế, loại bỏ chủ nghĩa tư bản bè phái là vô cùng khó khăn.
Hãy nghĩ về những năm tháng mà các nhà cải cách cố gắng để thoát khỏi tham nhũng ở Nga, làm ví dụ, hoặc khó khăn đến thế nào để tái cơ cấu các ngân hàng ngay cả từ sau cuộc khủng hoảng tài chính nghiêm trọng nhất kể từ cuộc Đại Khủng hoảng, hoặc thậm chí khó khăn đến thế nào để khiến các công ty đa quốc gia to lớn kia, bao gồm cả những công ty với phương châm "không làm điều ác" phải đóng thuế ở mức ngang ngửa với tầng lớp trung lưu.
Nhưng trong khi việc loại bỏ chủ nghĩa tư bản bè phái trong thực tế là thực sự, thực sự khó khăn, ít ra, về mặt tinh thần, nó là vấn đề dễ dàng.
Sau hết, không ai thực sự ủng hộ chủ nghĩa tư bản bè phái
Thật vậy, đây là một trong những vấn đề hiếm hoi có khả năng đoàn kết cánh tả và cánh hữu.
Sự phê phán chủ nghĩa tư bản bè phái là trung tâm của phong trào Phản Kháng từ quần chúng, lấy phong trào Chiếm Phố Wall là ví dụ.
Nhưng nếu chủ nghĩa tư bản bè phái, ít nhất là về mặt tinh thần, là phần dễ dàng của vấn đề, mọi thứ trở nên phức tạp hơn khi nhìn vào các thế lực kinh tế gây nên sự gia tăng bất bình đẳng thu nhập.
Bản thân chúng không phải là quá bí ẩn.
Toàn cầu hóa và cuộc cách mạng công nghệ, biến đổi kinh tế đôi làm thay đổi cuộc sống của chúng ta và biến chuyển kinh tế toàn cầu, đồng thời làm dậy lên làn sóng tầng lớp siêu giàu.
Hãy ngẫm nghĩ về nó thôi .
Lần đầu tiên trong lịch sử, nếu bạn là một doanh nghiệp năng động với một ý tưởng mới đầy sáng tạo hoặc một sản phẩm mới rất tuyệt vời, bạn có quyền truy cập gần như ngay lập tức tới một thị trường toàn cầu với hơn một tỷ người.
Kết quả là, nếu bạn rất, rất thông minh và rất, rất may mắn, bạn có thể trở nên rất, rất giàu một cách rất, rất nhanh chóng.
Một trong những trường hợp tiêu biểu gần đây nhất của hiện tượng này là David Karp.
Người sáng lập 26 tuổi của Tumblr mới bán công ty của cậu ta cho Yahoo với giá 1,1 tỷ đô la.
Hãy suy nghĩ về điều đó một phút thôi: 1,1 tỷ đô la, 26 tuổi.
Đây là cách đơn giản nhất để nhìn biết cách mạng công nghệ và toàn cầu hóa đã tạo ra hiệu ứng siêu sao như thế nào trong những lĩnh vực nhãn tiền như, thể thao và giải trí.
Chúng ta có thể thấy một vận động viên siêu đẳng hoặc một nghệ sĩ biểu diễn tài năng, ngày hôm nay, có thể tận dụng kỹ năng của mình tác động lên nền kinh tế toàn cầu bao giờ hết.
Nhưng hôm nay, hiệu lực siêu sao kia đang diễn ra trên toàn bộ nền kinh tế.
Chúng ta có những nhà công nghệ siêu sao.
Chúng ta có những chuyên viên ngân hàng siêu sao.
Chúng ta có những luật sư siêu đẳng và những kiến trúc sư siêu sao.
Có những đầu bếp siêu sao và những nông dân siêu sao.
Thậm chí, và đây là ví dụ yêu thích của cá nhân tôi, có cả những nha sĩ siêu sao, và khuôn mẫu nổi bật nhất là Bernard Touati, người Pháp đứng sau nụ cười tỏa nắng của dàn siêu sao như nhà tài phiệt Nga Roman Abramovich hay nhà thiết kế thời trang người người Mỹ gốc Âu Diane von Furstenberg.
Nhưng trong khi khá dễ dàng nhận ra cách mà toàn cầu hóa và cách mạng công nghệ tạo ra giới tài phiệt toàn cầu này, lại khó khăn hơn nhiều để biết nên suy nghĩ thế nào về hiện tượng này.
Bởi vì, ngược lại với chủ nghĩa tư bản bè phái, những gì toàn cầu hóa và cách mạng công nghệ đã làm được là rất tích cực.
Hãy bắt đầu với công nghệ.
Tôi yêu Internet. Tôi yêu các thiết bị di động của mình.
Tôi yêu một thực tế rằng điều đó có nghĩa là bất cứ ai, nếu muốn, có thể xem buổi nói chuyện này dù đang ở rất xa khán phòng.
Tôi còn là fan cuồng nhiệt của toàn cầu hóa.
Đây là sự chuyển đổi đã giúp hàng trăm triệu người nghèo nhất thế giới thoát ra khỏi đói nghèo và gia nhập tầng lớp trung lưu, và nếu bạn tình cờ sống trong một phần giàu có của thế giới, điều đó sẽ làm cho rất nhiều sản phẩm mới có giá cả phải chăng-- bạn nghĩ ai đã xây dựng nên chiếc iPhone của bạn? — và những điều mà chúng ta dựa dẫm vào lâu nay đã rẻ hơn rất nhiều.
Hãy nghĩ về máy rửa chén hay cái áo thun của bạn.
Vậy nếu không thích thì không thích gì đây?
Vâng, có một vài thứ.
Một trong những điều làm tôi lo lắng là cái mà chúng ta gọi chế độ tài phiệt nhân tài có thể quá dễ dàng trở thành chế độ tài phiệt bè phái.
Hãy tưởng tượng bạn là một doanh nhân tài giỏi đã thành công trong việc bán được ý tưởng hay sản phẩm nào đó với giá hàng tỷ và trên đường trở thành một tỷ phú.
Bạn sẽ bị cám dỗ sử dụng trí tuệ kinh tế của mình để thao túng các luật lệ của kinh tế chính trị toàn cầu theo chiều hướng có lợi cho bạn.
Đó là không chì là một ví dụ mang tính giả thiết.
Hãy nghĩ về Amazon, Apple, Google, Starbucks.
Đây là những công ty được ngưỡng mộ nhất thế giới được yêu quý nhất, sáng tạo nhất.
Họ cũng đặc biệt lão luyện trong việc làm việc với hệ thống thuế quốc tế để giảm thiểu hóa đơn thuế rất, rất đáng kể của họ.
Tại sao lại chỉ dừng lại ở việc thao túng chính trị toàn cầu và các hệ thống kinh tế đương tồn tại theo chiều hướng đem lại lợi ích tối đa cho mình?
Một khi bạn có sức mạnh kinh tế to lớn mà chúng ta thấy ở phần chóp tháp phân phối thu nhập và quyền lực chính trị chắc chắn đi kèm, bạn sẽ vô cùng bị cám dỗ để bắt đầu cố gắng thay đổi luật chơi theo chiều hướng có lợi cho mình.
Một lần nữa, nó không đơn thuần mang tính giả thiết.
Đó là những gì các nhà tài phiệt Nga đã làm trong việc tạo ra các phi vụ tư nhân hóa thế kỷ các tài nguyên thiên nhiên của nước Nga.
Đó là một cách mô tả những gì đã xảy ra trong việc bãi bỏ quy định của các dịch vụ tài chính ở Mỹ và Vương Quốc Anh
Điều thứ hai mà tôi lo lắng là việc chủ nghĩa tài phiệt nhân tài quá dễ dàng trở thành tầng lớp quý tộc
Một cách để mô tả những người có thế lực là những kẻ chóp bu (alpha geeks), và họ là những người có nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của các kĩ năng phân tích và định lượng siêu tinh vi trong nền kinh tế ngày hôm nay.
Đó là lý do tại sao họ đang chi tiêu chưa từng có quỹ thời gian và các nguồn tài nguyên để giáo dục con cái của mình.
Tầng lớp trung lưu cũng đang chi tiêu thêm cho việc học, nhưng trong cuộc chạy đua vũ trang về giáo dục toàn cầu này, bắt đầu tại trường mẫu giáo và kết thúc tại Harvard, Stanford hoặc MIT, 99 phần trăm đang ngày càng bị lấn lướt bởi một phần trăm những người siêu giàu kia.
Kết quả là chúng ta có cái mà nhà kinh tế học Alan Krueger và Miles Corak gọi là đường cong Đại gia Gatsby.
Khi bất bình đẳng thu nhập tăng lên, tính di động xã hội giảm.
Tài phiệt có thể là một nhân tài, nhưng cùng với nó, bạn phải được sinh ra trên các bậc thang cao nhất để có thể tham gia vào cuộc đua này.
Điều thứ ba khiến tôi lo lắng nhất, đó là việc những lực lượng tích cực song song việc làm gia tăng lớp tài phiệt toàn cầu cũng đồng thời vắt kiệt tầng lớp trung lưu trong nền kinh tế công nghiệp phương Tây.
Hãy bắt đầu với công nghệ.
Các lực lượng tương tự đang tạo ra những tý phú cũng đang nuốt chửng nhiều việc làm vốn của giai cấp trung lưu.
Lần cuối cùng bạn sử dụng dịch vụ của một đại lý du lịch là khi nào?
Ngược lại với cách mạng công nghiệp, những người khổng lồ của nền kinh tế mới không tạo ra nhiều việc làm mới đến như vậy.
Ở thời cực thịnh, G.M. tạo hàng trăm ngàn việc làm, Facebook dưới 10.000 việc làm.
Đó là sự thật của toàn cầu hóa.
Cùng với tất cả những gì nó làm giúp hàng trăm hàng triệu người thoát khỏi đói nghèo ở các thị trường mới nổi, nó cũng khiến nhiều công việc bị lưu chuyển ra khỏi các nền kinh tế phát triển phương Tây.
Một thực tế đáng sợ là là không có quy tắc kinh tế nào có thể tự động chuyển hóa tốc độ tăng trưởng kinh tế thành sự thịnh vượng chung.
Điều đó thể hiện trong những gì tôi cho là thống kê kinh tế đáng sợ nhất của thời đại chúng ta.
Kể từ cuối thập niên 1990, sự tăng năng suất đã được tách ra khỏi mức tăng tiền lương và việc làm.
Điều đó có nghĩa rằng các quốc gia chúng ta đang trở nên giàu hơn, các công ty của chúng ta đang trở nên hiệu quả hơn, nhưng chúng ta lại đang không tạo ra thêm việc làm và chúng ta đang không trả lương cao hơn.
Một kết luận đáng sợ mà bạn có thể rút ra từ tất cả điều này là lo lắng về sự thất nghiệp cấu trúc.
Điều làm tôi lo lắng hơn là một kịch bản ác mộng khác.
Sau hết, trong một thị trường lao động hoàn toàn tự do, ta có thể tìm việc làm cho gần như tất cả mọi người.
Các cơ cấu nhà nước làm tôi lo lắng là một vũ trụ mà một vài thiên tài phát minh ra Google và những mô hình tương tự và phần còn lại chúng ta được thuê vào để mát-xa cho họ.
Vì vậy, khi tôi thực sự chán nản về tất cả điều này, tôi tự trấn an bản thân bằng việc suy nghĩ về cuộc cách mạng công nghiệp.
Cuối cùng, qua tất cả những nghiệt ngã, cam go, nó hoạt động khá tốt, đúng không?
Cuối cùng, tất cả chúng ta ở đây đã trở nên giàu hơn, khỏe mạnh hơn, cao lớn hơn-- Vâng, có một số ngoại lệ- và sống lâu hơn tổ tiên của mình đầu thế kỷ 19.
Nhưng điều quan trọng cần ghi nhớ là trước khi chúng ta học được làm thế nào để chia sẻ các thành quả của cuộc cách mạng công nghiệp với nhiều tầng lớp khác nhau trong xã hội, chúng ta đã phải đi qua hai cuộc khủng hoảng, Đại Khủng hoảng của những năm 1930, cuộc Khủng hoảng Dài của thập niên 1870, hai cuộc thế chiến, các cuộc cách mạng cộng sản ở Nga và Trung Quốc, và một kỷ nguyên của biến động chính trị xã hội to lớn ở phía tây.
Chúng ta cũng, không hề ngẫu nhiên, đã đi qua một thời kỳ của sáng chế xã hội và chính trị to lớn.
Chúng ta đã thành lập một nhà nước phúc lợi xã hội hiện đại.
Chúng ta đã tạo ra giáo dục công.
Chúng ta đã tạo ra chăm sóc y tế công cộng.
Chúng ta tạo ra chế độ lương hưu.
Chúng ta tạo ra công đoàn.
Ngày nay, chúng ta đang đi qua thời đại của chuyển đổi kinh tế được so sáng tương đương với quy mô và phạm vi của cuộc cách mạng công nghiệp.
Để đảm bảo rằng nền kinh tế mới này đem lại lợi ích cho tất cả chúng ta và không chỉ là các nhà tài phiệt, chúng ta cần phải mang vào thời đại này những thay đổi xã hội và chính trị đầy tham vọng.
Chúng ta cần một Thỏa Thuận Mới.
(Vỗ tay)
Tên tôi là Tom hôm nay tôi đến đây để thú nhận thành thật chuyện kiếm tiền của mình.
Căn bản tôi sử dụng miệng để làm những trò lạ đời để đổi lấy tiền.
(Cười) Tôi thường hay làm mấy trò này ở mấy quán bar tồi tàn trong thành phố và ở góc đường vì vậy tiết mục này không hẳn là phù hợp nhất với nơi này nhưng tôi vẫn muốn trình diễn chút ít cho các bạn xem về công việc tôi làm.
(Beatbox) Và giờ đây, phần tiết mục tiếp theo của tôi, Tôi muốn quay về nhạc cổ điển.
(Vỗ tay) Ta sẽ trở lại thời xưa rất xưa về trước.
(Beatbox: bài Billie Jean) Billy Jean đâu phải người yêu tôi Cô ấy tự tuyên bố tôi chính là người chịu trách nhiệm Đứa bé đó không phải là con trai tôi (Vỗ tay) OK.
Sao rồi.
Xin cảm ơn, TEDx.
Nếu quý vị vẫn chưa biết cái vừa rồi là gì, thì xin giới thiệu tôi tên Tom Thum, nghệ sĩ beatbox có nghĩa là tất cả những âm thanh mà bạn vừa nghe được tôi tạo ra chỉ từ giọng của chính mình và chỉ có giọng mình thôi.
Và xin bảo đảm là không có hiệu ứng gì ráo từ chiếc micro này.
Và tôi thấy rất đã (Vỗ tay) Quý vị cái gì cũng vỗ tay.
Tuyệt vời Má ơi trông này. Con thành công rồi!
Tôi thấy rất đã vì hôm nay tôi được tới đây đại diện cho anh em mình và cả những anh em chưa gầy dựng được sự nghiệp với khả năng bẩm sinh tạo ra tiếng ồn phi thường.
Tại vì thị trường này rất nhỏ hẹp không có nhiều cơ hội công việc đặc biệt là nơi tôi sống.
Tôi sống ở Brisbane, một thành phố tuyệt vời để sinh sống.
Hay lắm! Hết cả Người Brisbane đều ở đây à. Tốt.
(Cười) Tôi đến từ Brizzy một nơi rất tuyệt để sống, nhưng thực sự thì không phải cái nôi văn hoá của Nam Bán Cầu.
Do đó tôi hay đi diễn ở ngoài thành phố Brisbane và ngoài nước Úc, và nhờ theo đuổi cái đam mê điên rồ này mà tôi mới được thấy rất nhiều nơi tuyệt vời trên thế giới.
Vậy, nếu được tôi xin chia sẻ những trải nghiệm của mình.
Quý ông quý bà, tôi xin được đưa các vị vào một cuộc hành trình xuyên lục địa xuyên âm thanh luôn.
Ta sẽ bắt đầu từ sa mạc trung tâm.
(Sáo gỗ của dân bản địa Úc) (Tiếng máy bay) Ấn Độ.
(Beatbox) (Đàn sita của Ấn) Trung Quốc.
(Đàn Trung Quốc) (Beatbox) Đức.
(Beatbox) Tiệc tùng, tiệc tùng, phải vậy.
(Cười) Và trước khi về đích, thưa quý bà quý ông, Tôi xin chia sẻ với quý vị một số công nghệ tôi đem từ Thủ phủ Brisbane thịnh vượng.
Những thứ trước mặt tôi là bảng Kaoss tôi làm được nhiều thứ với nó lắm bằng giọng mình.
Ví dụ như cái bên tay trái giúp tôi thêm một độ vang cho giọng mình, để tôi làm đưiợc thế này-- (Tiếng kèn) hương vị.
(Cười) Với những cái khác, Tôi có thể sử dụng tạo âm thanh hợp xướng để bắt chước hiệu ứng trống điện hay điều tương tự
Tôi có thể làm ví dụ bằng giọng mình và chơi lại chúng chỉ bằng cách chạm vào mấy cái bảng này đây
(Tiếng ồn) TEDx.
(Nhạc) (Vỗ tay) Tôi là người hết sức rảnh rỗi.
Và cuối cùng nhưng không phải là kết thúc, thiết bị bên tay phải cho phép tôi.. làm tiếng (loop loop loop) từ giọng mình.
Và với tất cả điều đó trong tâm trí xin được phép đưa các vị đi chu du tới một miền tách biệt hoàn toàn trên trái đất vì tôi sẽ biến nhà hát Opera Sydney thành một quán bar chơi jazz mờ ảo.
Lên đường thôi anh em ơi.
(Nhạc) Thưa quý vị, xin được giới thiệu quí vị cho một người bạn đặc biệt của tôi, một trong những tay bass cao thủ nhất tôi biết.
Smokey Jefferson, hãy cùng đi dạo nào.
Đi cưng ơi. (Nhạc) Giờ đây Thưa Quý Vị, xin được giới thiệu ngôi sao của buổi trình diễn, một trong những huyền thoại nhạc jazz của thời đại.
Hỡi những tín đồ âm nhạc, những kẻ say mê jazz, hãy nồng nhiệt tán thưởng cho Peeping Tom độc nhất. Tới lượt anh đó.
(Nhạc) (Vỗ tay) Cảm ơn. Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Điều gì khiến bạn trằn trọc suốt đêm?
Suy ngẫm những vấn đề hóc búa?
Phấn khích trước chuyến đi xa?
hay rối trí vì công việc chưa hoàn thành, bài kiểm tra kề cận, hay một buổi họp mặt gia đình gây ngán ngẩm?
Với nhiều người, lo lắng chỉ là tạm thời khi nguyên nhân nhanh chóng được loại bỏ.
Giả như điều khiến bạn không thể chợp mắt lại chính là nỗi sợ mất ngủ?
Vòng luẩn quẩn tưởng chừng như khó thoát này là căn nguyên của chứng mất ngủ, vấn đề về giấc ngủ phổ biến nhất thế giới.
Hầu như bất kì thứ gì cũng có thể khiến ta đôi lúc trắng đêm - bạn cùng giường ngủ ngáy, một vết đau trên cơ thể, hay suy sụp cảm xúc.
Vấn đề thiếu ngủ nặng như lệch múi giờ có thể làm đảo lộn nhịp sinh học và phá vỡ lịch ngủ của bạn.
Trong phần lớn trường hợp, thiếu ngủ chỉ xảy ra tạm thời,
khi mà sự mệt mỏi cuối cùng cũng khiến ta buồn ngủ.
Tuy nhiên, những vấn đề sức khỏe mãn tính như bệnh đường hô hấp, bệnh đường tiêu hóa, cùng nhiều bệnh tật khác khiến ta "lờ" đi mệt mỏi và "quên" ngủ.
Càng nhiều đêm không ngủ, phòng ngủ càng khiến mắt ta thao láo và không khỏi lo âu.
Kết quả: người bị mất ngủ, khi... đến giờ ngủ, căng thẳng
tới mức não bộ làm nhiễu chức năng phản ứng lo âu của cơ thể, khiến các chất hóa học giúp cơ thể phản ứng lo âu tiết ra nhiều.
Cortisol và nội tiết tố kích vỏ thượng thận được bơm vào máu, làm tăng nhịp tim lẫn huyết áp, và đẩy cơ thể vào trạng thái kích động mạnh.
Khi đó, não bộ ở chế độ báo động nguy cơ tiềm ẩn, và ta không thể bỏ qua bất kì cảm giác khó chịu hay tiếng động nào vào ban đêm.
Đến khi người mất ngủ thực sự chìm vào cõi mộng, chất lượng giấc ngủ của họ sẽ giảm sút.
Nguồn năng lượng chính của não bộ là đường glucose; với giấc ngủ tốt, sự chuyển hóa chậm lại giúp dành glucose cho lúc thức.
Trong khi đó, các thí nghiệm chụp cắt lớp cho thấy adrenaline vừa gây khó ngủ, đồng thời, đẩy nhanh tốc độ chuyển hóa,
khiến cơ thể làm việc quá mức và tiêu tốn nguồn glucose vốn được để dành.
Triệu chứng ngủ kém khiến bệnh nhân mất ngủ thức dậy trong trạng thái mất sức, lừ đừ, và căng thẳng, rồi cứ thế, vòng luẩn quẩn đó tiếp tục phiền nhiễu.
Nếu chu kì mệt mỏi này kéo dài nhiều tháng liền, người bệnh được chẩn đoán mất ngủ mãn tính.
Dù chứng rối loạn giấc ngủ này hiếm khi gây tử vong, cơ chế hóa học của nó lại tương tự những cơn hoảng loạn ở người bị trầm cảm và lo âu.
Vì vậy, việc mắc bất kì chứng nào trong ba chứng này sẽ tăng nguy cơ mắc luôn hai chứng còn lại.
Thật may, chúng ta có thể thoát khỏi vòng luẩn quẩn của mất ngủ.
Kiểm soát lo âu dẫn đến trạng thái kích động mạnh là một trong những biện pháp chữa mất ngủ phổ biến nhất, trong khi thói quen ngủ lành mạnh sẽ giúp khôi phục cơn buồn ngủ.
Hãy bảo đảm phòng ngủ tắt hết đèn và ở nhiệt độ khiến cơ thể thoải mái để hạn chế những "mối nguy" trong quá trình kích động.
Chỉ sử dụng giường cho việc ngủ; nếu bạn khó ngủ, hãy rời phòng và tự "ru ngủ" bằng những hoạt động thư giãn như đọc sách, thiền, hay viết nhật kí.
Đặt thời gian thức và ngủ cố định để điều hòa chuyển hóa cơ thể nhằm "cài đặt" đồng hồ sinh học.
Đồng hồ này, hay còn gọi là nhịp sinh học, rất nhạy với ánh sáng, nên cần tránh tiếp xúc với ánh sáng vào buổi đêm để cơ thể nhận biết rằng "đã đến giờ ngủ".
Bên cạnh các phương pháp này, một vài bác sĩ còn kê thêm dược phẩm an thần; tuy nhiên, loại thuốc này không phải lúc nào cũng hiệu nghiệm.
Chưa kể, thuốc ngủ không qua kê đơn còn có tính gây nghiện cao khiến người dùng đói thuốc và càng mất ngủ hơn.
Trước khi tìm cách điều trị, hãy chắc rằng việc thiếu ngủ của bạn thực sự là do chứng mất ngủ.
Khoảng 8% bệnh nhân được chẩn đoán mất ngủ thực ra, chỉ mắc một vấn đề di truyền ít phổ biến hơn, gọi là Rối loạn Giấc ngủ Bị Trì hoãn (DSPD).
Những người bị DSPD có nhịp sinh học dài hơn hẳn 24 giờ, làm cho thời gian ngủ của họ không giống với thông thường.
Họ khó ngủ khi đến giờ ngủ không phải vì lo âu quá nhiều.
Nếu có cơ hội, họ có thể ngủ thoải mái theo lịch ngủ "lệch pha" của mình.
Chu kì ngủ - thức là một hoạt động cân bằng khá phức tạp nhưng rất cần thiết để duy trì sức khỏe thể chất và trạng thái tinh thần.
Vì những lí do này, rất đáng để ta dành thời gian và nỗ lực để duy trì một thói quen ngủ, chỉ cần đừng để bị mất ngủ vì nó.
Tôi rất thích giấy, và cũng thích công nghệ, công việc chính của tôi là tạo ra giấy tương tác.
Tôi nói với mọi người như thế khi họ hỏi tôi làm nghề gì, nhưng thực sự hầu hết đều không hiểu, nên cách tốt nhất để tôi truyền đạt là dùng công nghệ và sự sáng tạo để tạo ra những trải nghiệm mới.
Tôi cố nghĩ những gì mình có thể sử dụng, và vài tuần trước tôi có 1 ý tưởng điên rồ rằng mình sẽ in 2 bàn chỉnh nhạc của D.J. và thử mix 1 chút âm nhạc.
Tôi thử nghiệm để cho ra kết quả đó, bản thân tôi cũng muốn nó sớm thành hiện thực.
Tôi không phải là 1 D.J., cũng không phải nhạc sĩ, nên tôi hơi lo ngại điều này.
Tôi nghĩ mình đã tìm ra cách tốt nhất để mô tả đời mình chỉ nói đến vài điều nhỏ nhặt đã xảy ra suốt cuộc đời tôi.
Có 3 điều đặc biệt mà tôi đã làm, tôi sẽ nói về chúng trước tiên, trước khi kể về thành tựu của mình.
Khi còn nhỏ, tôi rất đam mê dây điện, tôi thường luồn chúng dưới thảm luồn ra đằng sau tường cùng với đống công tắc và loa nhỏ, tôi muốn phòng ngủ của mình có tính tương tác nhưng mọi thứ phải được giấu đi.
Tôi cũng rất thích công nghệ không dây.
Nên đã mua 1 bộ dụng cụ nhỏ thông thường để làm 1 bộ phát sóng radio, tôi lấy 1 quyển sách cũ và khoét bên trong ra rồi cất bộ phát sóng vào đó, rồi đặt nó bên cạnh cha tôi rồi lẻn về phòng ngủ và bắt sóng lên để có thể nghe trộm.
Tôi không thích những điều cha tôi nói chút nào.
Đó chỉ là tôi thích ý tưởng về một vật dụng hàng ngày lại có thêm 1 cái gì đó bên trong và làm thêm được việc mới.
Vài năm sau, Tôi cố gắng thi trượt tất cả các bài kiểm tra và ra trường mà thật sự chẳng có gì đáng để nói, và cha mẹ tôi, có lẽ là 1 phần thưởng, đã mua cho tôi chiếc vé 1 chiều đến Australia, rồi tôi về nhà sau khoảng 4 năm.
Tôi thành ra ở 1 trang trại giữa đồng không mông quạnh.
Nơi đó ở tận cực tây của New South Wales.
Trang trại rộng 485 kilomet vuông
Có tới 22.000 con cừu, nhiệt độ khoảng từ 4 độ C, đến 38 độ C.
Ở trang trại này có người chủ, vợ ông ấy, và cô con gái 4 tuổi.
Họ đưa tôi vào trang trại và nói với tôi về cuộc sống và công việc.
Hiển nhiên, một trong những điều quan trong nhất là đám cừu, và công việc của tôi là, umm, cũng khá nhiều để làm hết, nhưng cơ bản là lùa đám cừu về trại.
Chúng tôi dựng hàng rào, dùng xe gắn máy và ngựa để làm điều đó, và đám cừu tự nhiên sẽ quay trở lại chuồng cắt lông cho từng mùa khác nhau.
Và điều tôi học được, dù có đôi lúc, như những người khác, tôi nghĩ đám cừu khá ngốc vì chúng không làm những gì ta muốn, giờ tôi nhận ra, có lẽ chỉ trong vài tuần cuối cùng khi nhìn lại, rằng đám cừu không ngốc.
Ta đưa chúng vào môi trường mà chúng không ưa, và chúng không muốn làm những gì ta bảo.
Nên vấn đề là cố gắng làm cho chúng làm những gì ta muốn, bằng cách lắng nghe thời tiết, điều kiện đất, và tạo ra những thứ giúp đàn cừu di chuyển tới nơi mà ta muốn.
Một vài năm sau, tôi tới Đại học Cambridge tới phòng thí nghiệm Cavendish ở Anh Quốc.
làm nghiên cứu sinh Tiến sĩ Vật lý.
Luận án của tôi viết về di chuyển electron, từng cái một,
Và tôi nhận ra -- 1 lần nữa, những nhận thức nảy sinh khi nhìn lại những gì mình đã làm -- Tôi thấy việc này khá giống với việc lùa đàn cừu.
Thực sự là thế.
Bạn chỉ cần thay đổi môi trường để làm thế.
Và đó cũng là bài học lớn với tôi, rằng ta không thể bắt buộc bất cứ cái gì.
Ta thay đổi môi trường, cái đó sẽ di chuyển.
Chúng tôi tạo ra những vật rất nhỏ, những thứ chỉ khoảng 30 nanomet làm lạnh xuống nhiệt độ của Heli lỏng; và thay đổi điện thế để thay đổi môi trường, và electron di chuyển theo vòng kín từng cái một, bật và tắt, 1 node nhớ nhỏ.
Và tôi còn muốn đi xa hơn, tôi muốn bật 1 electron lên và tắt 1 cái khác đi.
Có người nói tôi không thể làm vậy, điều mà, bạn biết đấy, khi người khác nói thế, lại thúc đẩy ta càng muốn làm.
Tôi đã xác định, và cố gắng chứng minh rằng mình làm được.
Tôi nghĩ đa phần kiến thức đó, đến từ việc sống ở trang trại đó, vì khi làm việc ở trang trại, chúng tôi phải dùng những gì mình có, phải sử dụng môi trường, và không có gì là không thể làm được, vì bạn ở 1 nơi mà nếu không làm được việc cần làm, thì bạn chết, và, bạn biết đấy, tôi đã thấy điều đó xảy ra.
Nên giờ tôi bị ám ảnh với in ấn, và thật sự thích thú với ý tưởng sử dung quy trình in ấn thông thường, phương pháp in được dùng để tạo ra rất nhiều thứ quanh ta để làm ra giấy và thẻ tương tác.
Khi bàn với 1 số nhà in khi tôi bắt đầu việc này, nói với họ điều tôi muốn làm là in mực dẫn điện lên giấy, họ nói không thể làm như vậy, thế đấy, chuyện hấp dẫn nhất.
Tôi đã nhận khoảng 10 tấm thẻ tín dụng và khoản nợ tự dẫn mình đến bờ phá sản, thật đấy, và sắm cái máy in khổng lồ này, trong khi chẳng biết dùng nó như thế nào.
Nó dài khoảng 5 met, tôi đổ đầy mực ra sàn và lên chính tôi làm mọi thứ rối tung, nhưng tôi học được cách in.
Rồi quay trở lại gặp các nhà in cho họ thấy tôi làm được gì, họ chuyển thành, "Tất nhiên cô làm thế được.
Sao lúc đầu không đến đây ngay?"
Luôn là như vậy.
Vậy là chúng tôi đã dùng quy trình in thông thường, tạo ra mực dẫn điện, rồi quét lên 1 bài báo, và cơ bản là đưa hàng trăm ngàn electron di chuyển qua những mẩu giấy để làm cho mảnh giấy đó tương tác được.
Điều đó thực sự khá đơn giản.
nó là tổng hợp những việc đã có người làm chỉ là tổng hợp theo 1 cách khác.
Chúng tôi có 1 mẩu giấy in mực dẫn điện, rồi dán lên nó 1 bảng mạch nhỏ có vài con chip, để chạy phần mềm cảm ứng, để biết nơi chúng tôi chạm vào, cái còn lại thường là để chạy phần mềm để mẩu giấy có thể kết nối.
Tôi sẽ nói lại một số thứ mà chúng tôi đã làm.
Chúng tôi đã tạo ra rất nhiều thứ.
Đây là 1, vì tôi yêu bánh.
và cái này, là 1 poster lớn, nó có 1 cái loa nhỏ ở đằng sau, và khi bạn chạm vào cái poster sẽ nói chuyện với bạn và hỏi bạn 1 loạt câu hỏi, nó là cái bánh hoàn hảo của bạn.
Nhưng rốt cuộc nó không nói cho bạn chiếc bánh ở đâu.
Nó tải lên 1 bức ảnh, cùng lí do nó chọn chiếc bánh đó cho bạn, lên trang Facebook và Twitter của chúng tôi.
Chúng tôi đang cố tạo ra kết nối đó giữa thế giới thực và kĩ thuật số, dù trông nó không giống 1 màn ảnh, mà chỉ giống 1 poster thông thường.
Chúng tôi làm việc với nhiều trường đại học về dự án báo giấy tương tác.
Ví dụ, chúng tôi tạo ra 1 tờ báo, 1 tờ báo thông thường.
Bạn có thể mang cặp tai nghe kết nối wi-fi với nó khi chạm vào nó, bạn nghe được tiếng nhạc được mô tả ở đầu trang, dù bạn không đọc được.
Bạn có thể nghe buổi họp báo cũng như đọc những gì biên tập viên xác nhận về nội dung cuộc họp báo.
Và cũng có thể bấm nút Like của Facebook hay bỏ phiếu bầu cho việc nào đó.
1 thứ khác chúng tôi tạo ra, đây từng là ý tưởng của tôi vài năm trước, nên chúng tôi đã làm dự án về nó.
Đó là về tài trợ từ chính phủ cho những tòa nhà tiết kiệm năng lượng có thiết kế thân thiện với con người thật khó nói, tôi cũng không hiểu nó là gì khi tôi tới hội thảo, và nhận ra ngay.
Chúng tôi muốn động viên mọi người sử dụng năng lượng tiết kiệm.
Và tôi thích ý tưởng rằng, thay vì nhìn đồng hồ đo và đọc các con số -- hãy nhìn vào mức sử dụng năng lượng của bạn, Tôi muốn tạo 1 tấm poster có kết nối wi-fi được in bằng mực đổi màu, để khi mức sử dụng năng lượng tốt hơn, thì lá cây sẽ mọc và các chú thỏ hiện ra mọi việc đều tốt đẹp.
Nếu không, thì sẽ là tấm grafitti hình lá cây lìa khỏi cành.
Nó nhắc nhở bạn coi sóc 1 việc nào đó trong môi trường gần gũi với bạn, cái mà bạn không muốn thấy nó xấu đi, hơn là trông chờ người khác ở đâu đó làm việc gì đó để tránh 1 hậu quả ở xa tít mù khơi.
Và tôi nghĩ, như hồi tưởng lại trang trại đó, làm sao để người khác tự làm điều bạn muốn hơn là bắt họ làm điều bạn muốn.
Okay.
Giờ là chuyện tôi thực sự sợ.
Một số thứ tôi đã tạo ra là có 1 cái poster ở đây để bạn chơi trống.
Tôi không phải là nhạc sĩ. Dù nếu bây giờ như thế thì hay lắm.
Nếu ai đó muốn thử chơi trống, cứ thử đi.
Tôi chỉ nói cách nó hoạt động thôi.
Tấm poster này kết nối với điện thoại của tôi, khi chạm vào, nó kết nối đến ứng dụng.
(Tiếng trống) Thời gian đáp ứng rất tốt.
Nó sử dụng Bluetooth 4, đáp ứng gần như ngay tức thì.
Okay. Cảm ơn.
(Vỗ tay) Còn vài thứ khác nữa.
Cái này trông giống như bảng âm thanh, thử chạm vào, tôi thích những tiếng ồn khủng khiếp này.
(Tiếng còi, tiếng nổ, tiếng kính vỡ) Okay. và đây là bàn nhạc D.J.
Nó kết nói với iPad của tôi, đây là phần mềm trên iPad.
Ồ, vâng, tôi thích làm thế.
Tôi không phải là D.J. nhưng luôn muốn làm vậy.
(Tiếng xước) Tôi có bộ giảm âm, và 2 bàn.
Để tạo ra công nghệ mới, tôi thích những thứ sáng tạo, và thích làm việc với những người sáng tạo.
Cháu gái 15 tuổi của tôi, nó rất tuyệt. Tên cháu là Charlotte, tôi bảo cháu ghi lại điều gì đó, tôi làm việc cùng 1 người bạn tên Elliot để thêm tiếng đập vào.
Đây là cháu tôi, Charlotte.
(Âm nhạc) Yay!
(Vỗ tay) Đó là những gì tôi làm.
Tôi thích pha trộn công nghệ với nhau, vui vẻ, sáng tạo.
Nhưng chuyện này không phải là về công nghệ.
Đó chỉ là, tôi muốn tạo ra những trải nghiệm lý thú.
Xin cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi sẽ nói về sự nhận thức.
Tại sao lại về nhận thức?
Vâng, vì nó là một vấn đề bị bỏ quên một cách đáng hiếu, cả trong khoa học và triết học của chúng ta.
Tại sao điều đó lại gợi sự tò mò?
Vâng, nó là khía cạnh quan trọng nhất trong cuộc sống của chúng ta vì 1 lý do rất lô gic, đơn giản, cụ thể, đối với bất cứ việc quan trọng nào trong cuộc sống một điều kiện cần thiết là chúng ta phải có ý thức.
Bạn quan tâm đến khoa học, triết học, âm nhạc, nghệ thuật, hay bất cứ cái gì sẽ chẳng có tác dụng gì nếu bạn là một thây ma hay đang hôn mê, đúng không?
Thế nên, ý thức là số một.
Lý do thứ hai là khi mọi người thực sự thích thứ gì đó họ có xu hướng nói những điều kinh khủng nhất.
Và rồi, thậm chí khi họ không nói những điều kinh khủng và thực sự nghiên cứu nghiêm túc, thì, điều đó sẽ diễn ra chậm. Tiến trình sẽ chậm lại.
Khi tôi lần đầu quan tâm tới điều này, tôi đã nghĩ, ồ, nó là một vấn đề sinh học đơn giản.
Hãy để ý đến những vấn đề đau đầu này và tìm hiểu cách nó vận hành trong não bộ.
Thế nên, tôi đã sang UCSF và tôi đã nói chuyện với tất cả các nhà sinh học thần kinh có trọng trách nặng nề ở đó, và họ đã thể hiện rõ sự mất kiên nhẫn, như cách mà các nhà khoa học thường làm khi bạn hỏi họ những câu hỏi đáng xấu hổ.
Nhưng điều mà khiến tôi bất ngờ là, trong lúc giận dữ một nhà sinh học thần kinh rất nổi tiếng đã nói: "Xem kìa, trong nguyên tắc của tôi, ổn thôi nếu bạn quan tâm sự nhận thức, nhưng hãy nhận nghiên cứu trước đi. Nhận nghiên cứu đầu tiên."
Tới giờ tôi đã nghiên cứu về nó trong một thời gian dài.
Tôi nghĩ bây giờ trên thực tế bạn có thể nhận nghiên cứu bằng cách nghiên cứu sự nhận thức.
Nếu vậy, đó thực sự là một bước tiến.
Vậy thì tại sao việc này lại là miễn cưỡng và chống lại nhận thức?
Ồ, tôi nghĩ đó là một sự kết hợp của 2 đặc điểm của văn hóa tri thức của chúng ta trông có vẻ như chúng đối lập nhau nhưng trên thực tế lại có chung một chuỗi chung các giả định.
Một đặc điểm là truyền thống của thuyết nhị nguyên: Nhận thức không chỉ là một phần của thế giới vật chất.
Nó còn là một phần của thế giới tinh thần.
Nó thuộc về tâm hồn, và tâm hồn thì không phải là một phần của thế giới vật chất.
Đó là truyền thống của chúa, tâm hồn và sự bất tử.
Có một truyền thống khác điều mà nghĩ rằng nó trái ngược với điều này nhưng thừa nhận những giả định xấu nhất.
Tư tưởng đó cho rằng chúng ta là những người theo chủ nghĩa duy vật. Sự nhận thức không thuộc thế giới hữu hình Hoặc là nó không tồn tại, hoặc là nó là một thứ gì đó rất khác,
một phần mềm máy tính hoặc là một thứ ngu ngốc nào đó, nhưng trong trường hợp nào thì nó cũng không phải khoa học.
Và trước đây tôi đã tranh luận nhiều về chủ đề này, và nó làm tôi rất khó chịu.
Đây là cách cuộc tranh luận diễn ra.
Khoa học là khách quan, nhận thức là chủ quan, vì vậy không thể tồn tại một thứ khoa học về nhận thức.
Những tư tưởng ấy đang làm tê liệt chúng ta.
Và thật khó để thoát ra khỏi chúng.
Tôi chỉ có một thông điệp duy nhất trong buổi trò chuyện này: nhận thức là một hiện tượng sinh học giống như hiện tượng quang hợp, tiêu hóa hay nguyên phân Bạn biết tất cả những hiện tượng đó mà! Và một khi bạn chấp nhận rằng dù không phải tất cả, nhưng hầu hết những vấn đề nan giải về nhận thức đơn giản sẽ dần biến mất.
Và tôi chuẩn bị nói về vài điều trong số đó.
Được rồi, bây giờ tôi hứa sẽ nói cho các bạn một vài điều thái quá mà người ta nói về ý thức.
Thứ nhất, ý thức không hề tồn tại.
Nó là ảo giác, như khi nói rằng mặt trời lặn
Khoa học đã chứng minh mặt trời lặn và cầu vồng là ảo giác,
vì vậy, ý thức chỉ là ảo giác.
Thứ hai: có thể nó thực sự tồn tại, nhưng là một thứ gì khác
Nó là một chương trình máy tính chạy trong não bộ.
Thứ ba: Không phải, thứ duy nhất thực sự tồn tại chính là hành động.
Mức độ ảnh hưởng của chủ nghĩa hành vi thật đáng xấu hổ, nhưng tôi sẽ quay lại vấn đề đó sau.
Và thứ tư: có thể ý thức thực sự tồn tại, nhưng nó chẳng làm thay đổi thế giới một chút nào.
Tâm linh làm sao có thể làm chuyển dời thứ gì đó?
Bây giờ, bất cứ khi nào có người nói với tôi như vậy, tôi nghĩ: Liệu bạn muốn thấy tâm linh chuyển dịch một thứ gì đó?
Xem nhé. Một cách có ý thức, tôi quyết định giơ tay lên, và cái thứ chết tiệt đó được nhấc lên. Thêm vào đó,hãy chú ý đến điều này: Chúng ta không cho rằng: "Ồ, nó cũng thất thường như thời tiết ở Geneva thôi".
Có ngày nó xảy ra, và có ngày thì không.
Không. Tay tôi có thể nhấc lên bất cứ khi nào tôi muốn.
Được rồi. Tôi sẽ nói cho bạn làm thế nào mà điều đó có thể.
Bây giờ, tôi chưa nêu ra một định nghĩa nào hết.
Bạn không thể làm điều này nếu bạn không đưa ra một định nghĩa.
Mọi người luôn nói thật khó để định nghĩa ý thức.
Tôi thì lại nghĩ điều đó khá dễ dàng trừ khi bạn muốn có một định nghĩa thật khoa học.
Và chúng ta thì chưa sẵn sàng cho một định nghĩa khoa học, nhưng đây là một kiểu định nghĩa thường thấy.
Ý thức bao gồm tất cả các trạng thái cảm xúc, hay cảm giác, nhận thức.
Nó bắt đầu vào buổi sáng khi bạn tỉnh dậy từ giấc ngủ không mộng mị, và kéo dài suốt một ngày cho đến khi bạn chìm vào giấc ngủ hoặc qua đời, hoặc bất tỉnh.
Theo định nghĩa này, những giấc mơ là một dạng của nhận thức.
Đó là định nghĩa thông thường, cũng là mục tiêu của chúng ta.
Không bàn về nó cũng có nghĩa là bạn không nói đến ý thức.
Nhưng mọi người nghĩ: "Ồ, nếu quả thực như vậy, thì đó là một vấn đề khủng khiếp.
Làm thế nào mà một thứ như vậy có thể tồn tại như một phần của thế giới thực?"
Và điều này, nếu bạn từng qua một khóa triết học, chính là vấn đề tâm - vật nổi tiếng.
Tôi nghĩ là có một cách giải quyết khá đơn giản. Và tôi chuẩn bị chỉ cho các bạn.
Đó là: Tất cả những trạng thái ý thức của chúng ta, không có ngoại lệ, bị gây ra bởi các quá trình sinh học thần kinh bậc thấp trong não bộ, và chúng được chấp nhận như những tính năng hệ thống bậc cao hơn.
Nó cũng bí ẩn như trạng thái lỏng của nước.
Đúng vậy không? Trạng thái lỏng không phải là nước ép thừa được phun ra từ những phân tử H2O.
Nó là trạng thái hiện tại của hệ thống.
Và cũng như cái bình đầy nước có thể chuyển từ thể lỏng sang rắn tùy thuộc vào hoạt động của các phân tử não bộ của bạn cũng có thể chuyển từ trạng thái tỉnh táo sang trạng thái mất ý thức, tùy thuộc vào hoạt động của các phân tử.
Vấn đề tâm - vật nổi tiếng chỉ đơn giản như vậy thôi.
Đúng không? Nhưng bây giờ chúng ta sẽ đi đến những câu hỏi khó hơn.
Hãy cùng làm rõ những đặc trưng của ý thức từ đó, chúng ta có thể đáp lại 4 ý kiến phản đối mà tôi đã nêu ra.
Đặc điểm thứ nhất là: nó có thực và tối giản.
Bạn không thể thoát khỏi nó.
Bạn có thể nhận thấy, điểm khác biệt giữa hiện thực và ảo giác cũng là sự khác biệt giữa cách chúng ta nhìn nhận mọi vật và việc chúng thực sự như thế nào.
Nó giống như là, tôi thích cụm từ tiếng Pháp "arc-en-ciel" - cầu vồng, có một hình cung trên bầu trời, hay như mặt trời xuống núi.
Đó là cách chúng ta nhìn nhận, nhưng thực tế nó không hề xảy ra.
Nếu không có sự khác biệt giữa cách mọi vật được nhìn nhận và thực tế chúng như thế nào, các bạn không thể phân biệt sự tồn tại của nhận thức, bởi vì ở lĩnh vực nào sự tồn tại của nhận thức được chú ý đến, nếu các bạn nhận ra dường như các bạn ý thức được điều đó, thì các bạn có nhận thức.
Ý tôi là, nếu có ngày một đám chuyên gia đến tìm tôi và nói: "Chúng tôi là những nhà thần kinh học với trọng trách nặng nề, và chúng tôi đã thực hiện một nghiên cứu về ngài, ngài Searle, và chúng tôi tin rằng ngài không còn ý thức nữa, ngài là một con rô - bốt được lập trình một cách thông minh". Tôi sẽ không nghĩ rằng: "Bạn biết đấy, có thể những người này đúng thì sao?"
Tôi sẽ không dành ra một khoảnh khắc nào để nghĩ như vậy, bởi vì, tôi muốn nói là, Descartes có thể đã mắc nhiều sai sót, nhưng ông ấy đúng về điều này.
Bạn không thể nghi ngờ về sự tồn tại ý thức của chính mình.
Đó chính là đặc điểm đầu tiên.
Nó có thật và tối giản.
Bạn không thể phủ nhận bằng cách chỉ ra nó là ảo giác như với những ảo giác thực sự.
Đặc điểm thứ hai là cái đã gây ra rất nhiều rắc rối cho chúng ta, đó là: tất cả trạng thái nhận thức của chúng ta đều có đặc điểm định tính này.
Cảm giác khi uống bia thì không giống cảm giác khi trả thuế thu nhập hay nghe nhạc. Và những cảm giác định tính này tự động sản sinh ra một đặc điểm thứ ba: theo định nghĩa, những trạng thái nhận thức là chủ quan ở chỗ chúng chỉ tồn tại một khi được trải nghiệm bởi một số chủ thể con người hay động vật, một số cơ thể từng trải qua điều đó.
Có lẽ chúng ra sẽ có thể xây dựng một cỗ máy có ý thức.
Nhưng vì chúng ra không biết não bộ hoạt động thế nào, nên cho đến giờ, chúng ta vẫn chưa làm được điều đó.
Và một đặc điểm khác của ý thức là nó đi vào nhiều lĩnh vực nhận thức thống nhất.
Tôi không chỉ nhìn thấy những người đứng trước mặt và nghe thấy tiếng nói của chính mình, tiếng giày trên sàn nhà mà đối với tôi chúng còn là một phần của một lĩnh vực nhận thức to lớn trải ra cả phía trước và sau.
Đó chính là chìa khóa để hiểu được sức mạnh khổng lồ của ý thức.
Và chúng ta chưa từng làm được điều đó trên rô - bốt
Điều đáng buồn đó bắt nguồn từ sự thật rằng chúng ta không biết làm thế nào để tạo ra một rô - bốt có ý thức, nên chúng ta không có bất kì loại máy móc nào làm được điều này.
Đặc điểm tiếp theo, sau lĩnh vực nhận thức thống nhất kì diệu này là nó thực hiện hoạt động bình thường trong cách cư xử của chúng ta.
Tôi đã minh họa cho các bạn bằng cách giơ tay, nhưng làm thế nào điều đó là có thể?
Làm thế nào mà suy nghĩ trong não bộ có thể làm di chuyển vật chất?
Tôi sẽ cho các bạn biết câu trả lời.
Tôi muốn nói rằng, chúng ta không biết câu trả lời thật chi tiết, nhưng về cơ bản thì đó là: Có một trình tự dẫn truyền xung thần kinh của các nơ ron và chúng dừng lại khi axetylen được tiết ra ở tấm vận động của nơ ron vận động
Tôi xin lỗi vì đã dùng những thuật ngữ triết học ở đây, nhưng khi axetylen được sản sinh ở tấm vận động, vô số điều thú vị sẽ xảy ra ở kênh ion và kết quả là cánh tay tôi nhấc lên.
Bây giờ, hãy nghĩ về những điều tôi đã nói.
Vẫn là sự kiện đó, quyết định giơ tay của tôi được miêu tả ở mức những đặc điểm tinh thần nhạy cảm này.
Nó là một suy nghĩ trong đầu tôi, nhưng đồng thời, nó cũng làm sản sinh ra axetylen và làm tất cả những việc khác khi nó di chuyển từ vỏ não vận động xuống những sợi thần kinh ở cánh tay.
Điều đó cho thấy rằng vốn từ vựng truyền thống của chúng ta để bàn về những vấn đề này đã hoàn toàn lỗi thời.
Cùng một sự kiện có một cách miêu tả ở cấp độ sinh học thần kinh, và một cách khác về mặt trí óc, và đó chỉ là một sự kiện, đó cũng là cách mà tự nhiên hoạt động. Điều đó cũng lí giải làm thế nào nhận thức hoạt động theo quan hệ nhân quả.
Được rồi, bây giờ hãy nhớ lấy điều đó, kết hợp với việc chúng ta vừa tìm hiểu qua về những đặc điểm của nhận thức hãy cùng trả lời một số ý kiến phản đối đã nêu ra trước đó.
Đầu tiên, sự nhận thức không hề tồn tại, nó là ảo giác. Tôi đã trả lời xong vấn đề đó.
Tôi không nghĩ chúng ta cần bận tâm về nó nữa.
Nhưng vấn đề thứ hai có ảnh hưởng ngoài sức tưởng tượng, và có thể nó vẫn còn tồn tại đâu đó: " Tốt thôi, nếu ý thức tồn tại, nó thực sự là một thứ gì đó.
Nó thực sự là một chương trình máy tính chạy trong não bộ của bạn và những gì chúng ta cần làm để tạo ra ý thức chỉ là chọn đúng chương trình.
Quên phần cứng đi. Phần cứng nào cũng sẽ ổn thôi nếu nó đủ ổn định để chạy chương trình".
Bây giờ, chúng ta đã biết điều đó là sai.
Ý tôi là, bất kì ai biết về máy tính đều có thể thấy nó sai, bởi vì tính toán được định nghĩa như thao tác biểu tượng, thường được nghĩ tới như những con số 0 và 1 mà không phải bất cứ một biểu tượng nào.
Bạn có một thuật toán mà bạn có thể lập trình dưới dạng mã nhị phân, và đó là đặc điểm xác định của chương trình máy tính.
Nhưng chúng ta biết rằng đó hoàn toàn là về mặt cú pháp.
Nó có tính biểu tượng. Chúng ta biết rằng nhận thức của con người thực sự là một thứ gì đó hơn thế.
Nó có một nội dung bên trong cú pháp đó.
Nó có ngữ nghĩa.
Lý lẽ đó, tôi đã dùng, ôi chúa ơi, tôi không hề muốn nghĩ đến điều đó, hơn 30 năm trước, nhưng có một lý lẽ khác còn sâu sắc hơn được ngầm hiểu từ những gì tôi vừa nói với các bạn, và tôi muốn tóm tắt lại thật ngắn gọn, đó là nhận thức tạo ra một thực tế độc lập với người quan sát.
Nó tạo ra sự tồn tại thực của tiền, của cải, chính phủ, hôn nhân, hội nghị của tổ chức Nghiên cứu nguyên tử châu Âu, những bữa tiệc cốc - tai và những kì nghỉ hè, tất cả những thứ đó đều là sản phẩm của nhận thức.
Sự tồn tại của chúng mang tính tương đối với người quan sát.
Việc một mẩu giấy là tiền, hay một loạt các tòa nhà là trường đại học là tương đối với từng chủ thể có ý thức.
Bây giờ, hãy tự hỏi bản thân về sự ước tính.
Liệu nó có phải là tuyệt đối, giống như lực, khối lượng và lực hấp dẫn?
Hay nó là tương đối với từng người quan sát.
Đúng là có một số phép tính là nội tại.
Tôi có hai cộng hai bằng bốn
Điều đó đúng bất kể mọi người có nghĩ gì đi nữa.
Nhưng khi tôi lôi máy tính ra và thực hiện phép tính đó, hiện tượng thực chất duy nhất là các mạch điện tử và hoạt động của chúng.
Đó là hiện tượng tuyệt đối duy nhất.
Và tất cả những thứ còn lại được giải thích bởi chúng ta.
Các phép tính chỉ tồn tại tương đối với nhận thức.
Dù là một chủ thể có ý thức thực hiện phép tính, hay anh ta có một loại máy móc thừa nhận sự diễn giải tính toán .
Nhưng điều đó không có nghĩa việc tính toán là tùy ý.
Tôi đã dành rất nhiều tiền vào phần cứng này.
Nhưng chúng ta vẫn liên tục nhầm lẫn giữa tính khách quan - chủ quan của các đặc điểm thực tế với tính khách quan - chủ quan của những lời tuyên bố.
Và điểm mấu chốt trong phần này là: bạn có thể có một khoa học hoàn toàn khách quan, một khoa học mà bạn có thể đưa ra những khẳng định đúng một cách khách quan, về một lĩnh vực mà sự tồn tại của nó là chủ quan, chỉ trong não bộ của con người, bao gồm các trạng thái chủ quan của khả năng tri giác hoặc cảm giác, ý thức.
Vì thế lời phản đối rằng bạn không thể có một thứ khoa học khách quan về nhận thức vì nhận thức là chủ quan trong khi khoa học là khách quan, chỉ là lối chơi chữ.
Và là một lối chơi chữ rất dở về tính khách quan và chủ quan.
Các bạn có thể đưa ra những khẳng định khách quan về một lĩnh vực mà sự tồn tại của nó là chủ quan, và đó thực sự là những gì các nhà thần kinh học làm.
Ý tôi là, bạn có những bệnh nhân thực sự chịu đau, và bạn cố gắng tìm ra một khoa học khách quan về điều đó.
Tôi đã hứa sẽ bác bỏ hết những lời phản đối, và tôi không còn quá nhiều thời gian, nhưng tôi sẽ bẻ lại một vài điều nữa.
Tôi đã nói rằng chủ nghĩa hành vi hẳn phải là một trong những sự xấu hổ lớn nhất trong nền văn hóa tri thức của chúng ta, bởi vì nó bị phủ nhận ngay thời điểm lúc bạn nghĩ đến nó.
Trạng thái tinh thần và hành vi của bạn giống hệt nhau?
Ồ, hãy nghĩ về sự khác biệt giữa việc cảm nhận nỗi đau và khi thực sự chịu đau.
Tôi sẽ không biểu thị hành vi bị đau, nhưng tôi có thể nói với các bạn rằng Ngay bây giờ tôi không chịu bất kì đau đớn nào.
Vì thế đó là một lỗi hiển nhiên. Tại sao người ta lại phạm phải lỗi đó?
Sai lầm ở chỗ - bạn có thể quay lại và đọc những tài liệu về vấn đề này, và bạn sẽ thấy lỗi đó rất thường xảy ra - họ nghĩ nếu bạn thừa nhận sự tồn tại không thể giản lược của nhận thức thì bạn đang mất niềm tin vào khoa học.
Bạn đang mất niềm tin vào 300 năm tiến bộ của loài người, những hi vọng của họ, và tất cả những gì còn lại của nó.
Và thông điệp tôi muốn gửi tới các bạn là, sự nhận thức đã được biết đến như một hiện tượng sinh học thực sự, phải có phân tích khoa học như bất kì hiện tượng sinh học nào khác, hay phần còn lại của khoa học.
Cảm ơn!
(Tiếng vỗ tay)
Nếu tôi hỏi bạn có mối liên kết nào giữa một chai bột giặt Tide và mồ hôi (chương trình quảng cáo của Tide) bạn chắc chắn sẽ nghĩ đó là câu hỏi đơn giản nhất quả đất nhưng cũng là câu bạn sẽ bị hỏi cả tuần ở Edinburgh .
Nhưng nếu tôi đã nói rằng cả hai đều là ví dụ của một hình thức thay thế tiền tệ mới trong một nền kinh tế toàn cầu đa kết nối và định hướng theo dữ liệu bạn có thể nghĩ rằng tôi có một chút điên rồ.
Nhưng tin tôi đi, tôi làm việc trong ngành quảng cáo.
(Tiếng cười) Và tôi sẽ cho bạn biết câu trả lời, nhưng tất nhiên là sẽ sau thời gian nghỉ giải lao.
Do đó, có một câu hỏi khó hơn mà tôi đã được hỏi bởi một trong các cây bút của chúng tôi cách đây một vài tuần trước, và tôi đã không biết câu trả lời: Loại tiền tệ nào đang hoạt động tốt nhất trên thế giới?
Đó là Bitcoin.
Bây giờ, dành cho những ai chưa viết nhiều về nó, Bitcoin là một loại tiền tệ bảo mật ảo, một loại tiền tệ nhân tạo.
Nó được sáng lập vào năm 2008 bởi một lập trình viên vô danh dưới bút danh Satoshi Nakamoto.
Không ai biết thêm thông tin gì về anh ta nữa cả.
Anh ta gần giống như Banksy của Internet.
Có thể ở đây tôi sẽ không giải thích được một cách hoàn toàn chính xác, nhưng theo tôi hiểu về cách thức hoạt động của nó thì Bitcoins được phát hành thông qua quá trình khai thác.
Có một mạng lưới các máy tính được sử dụng để giải quyết một vấn đề toán học rất phức tạp và ai giải quyết được nó trước tiên sẽ có được các Bitcoins.
Và các Bitcoins được phát hành, chúng được đặt vào một sổ kế toán công được gọi là Blockchain, và sau đó chúng trôi nổi, do đó, trở thành một loại tiền tệ, và hoàn toàn không chịu một sự quản lí nào, đó đại loại là một đặc điểm đáng sợ của nó, và là lý do tại sao nó lại phổ biến đến như vậy .
Nó không được điều hành bởi các nhà chức trách hoặc chính phủ.
Thực ra thì nó được quản lý bởi các mạng điện tử.
Và lý do để nó trở nên thành công đến vậy là vì tính riêng tư, ẩn danh, nhanh chóng, và rẻ.
Và nó có thể đưa bạn đến mức mà tại đấy bạn có thể tạo ra một số biến động dữ dội với Bitcoin.
Do đó ở một mức độ đi từ một cái gì đó có giá như 13 đô la đển 266, theo nghĩa đen, trong khoảng thời gian bốn tháng, sau đó rơi tự do và đánh mất một nửa giá trị chỉ trong vòng 6 tiếng đồng hồ.
Và hiện tại nó đang đâu đó xung quanh 110 đô la giá trị giao dịch.
Nhưng vấn đề chính cần được nhìn thấy ở đây là nó đã có chỗ đứng, nó đang dần được coi trọng.
Lấy các dịch vụ như Reddit và Wordpress làm ví dụ , ở đó người ta đang dần chấp nhận Bitcoin như một loại tiền tệ thanh toán.
Và điều đó cho thấy rằng người ta đang thực sự đặt niềm tin vào công nghệ, và nó đã bắt đầu phát triển mạnh, phá vỡ và truy vấn ngược lại các tổ chức truyền thống và cách thức mà chúng ta nghĩ về tiền tệ và tiền bạc.
Và không phải là đáng ngạc nhiên, nếu bạn nghĩ về các trường hợp nan giải như E.U.
Tôi nghĩ rằng đã có một cuộc khảo sát Gallup vừa mới được công bố điều đó nói lên một cái gì đó giống như, tại Mỹ, niềm tin vào các ngân hàng, vào thời điểm thấp nhất, là vào khoảng 21 phần trăm.
Và bạn có thể thấy ở đây một số hình ảnh từ London nơi Barclays tài trợ đề án xe đạp thành phố, và một số nhà hoạt động đã thực hiện tại đây một số mảnh ghép đẹp của tiếp thị du kích và nêu cao các khẩu hiệu.
"Phụ đạp một chân." "Barclays cho bạn đi quá giang."
Đây là những cái lịch sự hơn mà tôi có thể chia sẻ với bạn ngày hôm nay.
Nhưng bạn nắm được ý chính, do đó, người ta đã thực sự bắt đầu , đại loại là mất niềm tin vào các tổ chức.
Có một công ty PR tên là Edelman, họ thực hiện cuộc khảo sát rất thú vị này mỗi năm chính xác là về sự tin tưởng và những gì mọi người đang nghĩ.
Và đây là một cuộc khảo sát toàn cầu, do đó, những con số này là mang tính toàn cầu.
Và những gì thú vị mà bạn có thể nhìn thấy là hệ thống phân cấp đang có một chút lung lay, và đó là tất cả về sự rối loạn phân cấp hiện nay, Vì vậy người ta tin tưởng những người như họ nhiều hơn hơn là tin tưởng vào các tập đoàn và chính phủ.
Và nếu bạn nhìn vào những số liệu này của những thị trường phát triển như vương quốc Anh, Đức, và vân vân, thì số liệu còn thấp hơn thế nhiều.
Và tôi thấy rằng điều đó khá là đáng sợ.
Mọi người đang thực sự tin tưởng các doanh nhân nhiều hơn là tin tưởng vào chính phủ và các nhà lãnh đạo.
Vì vậy những gì bắt đầu xảy ra, nếu nghĩ về tiền bạc, nếu bạn sắp sửa xem xét đến khía cạnh cốt lõi của nó, theo nghĩa đen đó sẽ chỉ là một biểu hiện của giá trị, một giá trị được đồng thuận.
Vì vậy, những gì đang xảy ra giờ đây, trong thời đại kỹ thuật số, là rằng chúng ta có thể định lượng giá trị bằng rất nhiều cách khác nhau và làm cho nó trở nên dễ dàng hơn, và đôi khi cách chúng ta định lượng các giá trị đó làm chúng trở nên dễ dàng hơn nhiều trong việc tạo ra các hình thức mới và các hình thức hợp lệ của tiền tệ.
Trong bối cảnh đó, bạn có thể thấy rằng các mạng lưới như Bitcoin đột nhiên bắt đầu có ý nghĩa nhiều hơn một chút.
Vì vậy, nếu bạn nghĩ rằng chúng ta đang bắt đầu đặt câu hỏi phá vỡ và thẩm vấn những ý nghĩa của tiền bạc, các mối quan hệ giữa ta với nó, những định nghĩa về tiền, và sau cùng là phần mở rộng, liệu có một lý do nào để chính phủ phải tiếp tục chịu trách nhiệm về tiền tệ nữa?
Thế nên, rõ ràng là tôi nhìn vào điều này thông qua lăng kính tiếp thị, từ quan điểm thương hiệu, thương hiệu, theo nghĩa đen, là biểu hiện cho danh tiếng của họ.
Và nếu bạn suy nghĩ về nó, danh tiếng giờ đã trở thành một loại tiền tệ.
Bạn biết đấy, danh tiếng được xây dựng trên sự tin tưởng, nhất quán và minh bạch.
Vì vậy, nếu bạn đã thực sự quyết định rằng bạn tin cậy một thương hiệu, bạn muốn có một mối quan hệ, bạn muốn tham gia kết nối với thương hiệu, bạn đang, đại loại là, tham gia vào nhiều hình thức mới của tiền tệ rồi đấy.
Vì vậy, bạn nghĩ về lòng trung thành.
Lòng trung thành cơ bản là một nền kinh tế vi mô.
Bạn suy nghĩ về các chương trình phần thưởng, dặm bay.
Tạp chí The Economist đã phát biểu một vài năm trước đây rằng thực sự có nhiều dặm bay không được đổi thưởng trên thế giới hơn là các tờ đô la được lưu thông trên thị trường.
Bạn biết đấy, khi bạn đang đứng xếp hàng tại Starbucks, 30 phần trăm của các giao dịch tại Starbucks vào một ngày bất kỳ thực sự đang được thực hiện với điểm sao của Starbucks .
Vì vậy, đó là một loại tiền tệ mang tên Starbucks có hiệu lực trong phạm vi hệ sinh thái của nó.
Và những gì tôi cảm thấy thú vị là rằng Amazon gần đây đã tung ra tiền xu Amazon.
Vì vậy, phải thừa nhận rằng, đó là một loại tiền tệ, vào thời điểm bấy giờ, là thuần túy dành cho Kindle.
Vì vậy bạn có thể mua các ứng dụng và thực hiện giao dịch thông qua các ứng dụng đó, nhưng khi nghĩ về Amazon, bạn nhìn vào thước đo sự tin tưởng mà tôi vừa cho bạn thấy nơi mà mọi người đang bắt đầu tin tưởng các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp mà họ tin tưởng nhiều hơn so với chính phủ.
Và đột nhiên, bạn bắt đầu suy nghĩ rằng, được thôi Amazon hoàn toàn có khả năng thúc đẩy điều này.
Nó có thể trở thành một phần mở rộng tự nhiên, mà cũng tương tự như việc mua hàng-- mang nó ra khỏi các Kindle - bạn có thể mua sách, âm nhạc, sản phẩm ngoài đời thật , các thiết bị và sản phẩm, vân vân.
Và đột nhiên bạn xem Amazon, là một thương hiệu, đang đối đầu với Cục dự trữ liên bang về cách thức mà bạn muốn chi tiêu tiền của mình, về định nghĩa về tiền tệ và những cấu thành nên nó.
Và giờ đây, tôi sẽ đưa bạn trở lại với Tide, chất tẩy rửa như đã hứa.
Đây là một bài viết tuyệt vời tôi đã xem qua trong tạp chí New York. Nó nói rằng người sử dụng chất kích thích trên khắp nước Mỹ đang thực sự mua chúng bằng các chai tẩy rửa Tide.
Họ đang đi vào các cửa hàng tiện lợi, ăn cắp các sản phẩm Tide, và một chai Tide $20 thì tương đương với 10 đô la ma tuý hoặc thuốc lá.
Và một số nhà tội phạm học đã xem xét điều này và nói rằng, vâng, được rồi, Tide là một sản phẩm được bán ở phân khúc bảo hiểm cao cấp.
50 phần trăm ở trên mức trung bình ngành.
Nó được tạo nên bởi một hỗn hợp cocktail hóa chất rất phức tạp, do đó, nó có mùi rất sang trọng và rất đặc biệt, và, là một thương hiệu của Procter & Gamble, nó được hỗ trợ bởi rất nhiều phương tiện quảng cáo truyền thông đại chúng.
Vì vậy, những gì người ta đang nói là những kẻ dùng chất kích thích cũng là những người tiêu dùng, thế nên họ có điều này trong đường dẫn thần kinh của mình.
Khi họ phát hiện Tide, đó là con đường tắt.
Họ cho rằng, đó là sự tin tưởng. Tôi tin vào điều đó.
Đó là chất lượng. Vì vậy, nó sẽ trở thành đơn vị tiền tệ này, như New York Magazine đã mô tả như một làn sóng rất kỳ quặc về tội phạm trung thành, làn sóng tội phạm thương hiệu trung thành, và bọn tội phạm thực sự gọi Tide là "vàng dạng lỏng."
Giờ đây, những gì tôi từng nghĩ là buồn cười là phản ứng từ phát ngôn viên của P&G.
Họ nói, rõ ràng là đã cố gắng để tách mình ra khỏi chất kích thích, nhưng cũng nói rằng, "Điều đó nhắc nhớ tôi một điều và đó là giá trị của các thương hiệu đã kiên trì trụ vững." (Tiếng cười) Điều đã một lần nữa minh chứng cho quan điểm của tôi và cho thấy rằng ông ấy thậm chí đã không toát một giọt mồ hôi nào khi nói điều đó.
Và điều đó mang tôi trở lại với mối liên quan đến mồ hôi.
Tại Mexico, mới đây thôi, Nike đã chạy một chiến dịch mới được gọi là, theo đúng nghĩa đen, "Đấu giá cho mồ hôi của bạn".
Bạn nghĩ về, những đôi giày Nike có bộ cảm biến bên trong, hoặc bạn đang sử dụng Nike FuelBand mà về cơ bản là theo dõi chuyển động của bạn, năng lượng của bạn, mức tiêu thụ calo của bạn.
Và những gì đang xảy ra ở đây, đây là nơi mà bạn đã thực sự quyết định để gia nhập cộng đồng Nike này.
Bạn đã bị nó thuyết phục. Đó không phải là những chùm thư quảng cáo ồn ào nhắm vào bạn, và đó là nơi quảng cáo bắt đầu đổi thay, là những thứ như dịch vụ, công cụ và các ứng dụng.
Vì vậy Nike đang thực sự đóng vai trò là một đối tác khôn ngoan, đối tác về sức khỏe và sự cân đối và một nhà cung cấp dịch vụ .
Vì vậy, những gì đã xảy ra với nó là người ta nói rằng, "Được rồi, bạn có một bảng dữ liệu. Chúng tôi biết bạn đã chạy bộ bao xa, dịch chuyển bao xa, lượng calo nạp vào, tất cả các thứ như thế.
Những gì bạn có thể làm là, càng chạy nhiều, bạn càng nhận được nhiều điểm, và chúng tôi có một phiên đấu giá, nơi bạn có thể mua các sản phẩm của Nike nhưng chỉ bằng cách chứng minh rằng bạn đã thực sự sử dụng sản phẩm để làm những việc đó."
Và bạn không thể tự do đi vào đây. Điều này là hoàn toàn dành cho cộng đồng đang đổ mồ hôi như tắm và sử dụng các sản phẩm của Nike. Bạn không thể mua các sản phẩm với pesos (đơn vị tiền tệ của Mê hi cô - ND).
Điều này nghĩa là một môi trường đóng theo nghĩa đen, một không gian bán đấu giá khép kín.
Tại Châu Phi, bạn biết đấy, thời gian phát sóng đã thực sự trở thành một loại tiền tệ theo nghĩa riêng của mình.
Mọi người rất quen với việc, bởi vì điện thoại di động tại đây là vua, họ đang rất, rất quen với việc chuyển tiền, thực hiện thanh toán qua điện thoại di động.
Và một trong những ví dụ yêu thích của tôi từ góc nhìn thương hiệu là Vodafone, nơi mà, ở Ai Cập rất nhiều người thực hiện mua hàng tại các chợ và các cửa hàng độc lập quy mô rất nhỏ.
Thay đổi lỏng lẻo, thay đổi nhỏ là một vấn đề thực sự, và những gì có xu hướng xảy ra là bạn mua một tá những thứ, người ta thiếu bạn, cho là, 10 xu, 20 xu trong tiền lẻ đi.
Những người bán hàng có xu hướng đưa cho bạn những thứ như củ hành hoặc viên aspirin, hay mẩu kẹo cao su, bởi vì họ không có tiền lẻ với giá trị nhỏ.
Vì vậy, khi Vodafone đến và nhìn thấy vấn đề này, vấn đề nhức nhối này của người tiêu dùng, họ tạo ra một số loại tiền lẻ giá trị nhỏ gọi là Fakka, được trưng và phát bởi nhân viên cửa hàng cho mọi người, và đó là tín dụng được nạp thẳng vào điện thoại di động của họ.
Vì vậy, loại tiền tệ này trở thành tín dụng, mà một lần nữa, thực sự, thực sự thú vị.
Và chúng tôi đã làm một cuộc khảo sát sao lưu thực tế mà, bạn biết đấy, 45 phần trăm những người trong bộ phận dân số rất quan trọng này tại Hoa Kỳ
đã nói rằng họ cảm thấy thoải mái khi sử dụng một loại tiền tệ độc lập hoặc có thương hiệu.
Vì vậy, lúc này mọi chuyện bắt đầu trở nên thực sự thú vị, một sự tiếp diễn thực sự thú vị và năng động.
Và bạn nghĩ rằng, các tập đoàn nên bắt đầu sử dụng tài sản và suy nghĩ của mình vào các cách khác nhau và kinh doanh chúng.
Và bạn nghĩ rằng, đó là quá nhiều cho một bước nhảy vọt?
Nó có vẻ xa rời thực tế, nhưng khi nghĩ về nó, tại Mỹ vào năm 1860, đã có 1.600 công ty phát hành giấy bạc.
Đã có 8.000 các loại ghi chú ở Mỹ.
Và điều duy nhất dừng lại, là chính phủ kiểm soát bốn phần trăm nguồn cung, và điều duy nhất dừng việc đó lại là nội chiến bùng nổ, và chính phủ đột nhiên muốn kiểm soát tiền tệ.
Thế nên, chính phủ, tiền bạc, chiến tranh, không có gì thay đổi, hồi trước và sau này.
Vì vậy, những gì tôi sẽ hỏi là, về cơ bản, liệu lịch sử đang lặp lại chính nó?
Liệu công nghệ làm tiền giấy có bị cảm thấy lỗi thời?
Liệu chúng ta sẽ tách rời tiền tệ ra khỏi chính phủ?
Bạn biết đấy, bạn nghĩ về, thương hiệu đang bắt đầu lấp vào các khoảng trống.
Các tập đoàn đang lấp những khoảng trống mà chính phủ không đủ khả năng lấp đầy.
Vì vậy, tôi nghĩ rằng, bạn biết đấy, liệu chúng ta sẽ đứng trên sân khấu mua cà phê - hữu cơ, hội chợ cà phê - năm sau sử dụng những loại tiền như TED florin hoặc TED Shilling?
Cảm ơn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay) Cảm ơn bạn. (Tiếng vỗ tay)
Francesca Fedeli: Xin chào.
Đây là Mario. Con trai chúng tôi.
Bé mới được 2 tuổi rưỡi, tôi đã có khoảng thời gian mang bầu thật khó khăn vì phải nằm trên giường gần 8 tháng.
Nhưng cuối cùng thì mọi việc dường như đã ổn.
Nên bé sinh ra được đủ cân nặng.
Bé có chỉ số Apgar tốt (Apgar: chỉ số đánh giá sức khỏe của bé sau sinh).
Nên chúng tôi khá an tâm.
Nhưng cuối cùng, 10 ngày sau khi sinh, chúng tôi phát hiện bé bị đột quỵ.
Như bạn biết đấy, đột quỵ là một sự tổn thương não.
Đột quỵ sơ sinh là một chuyện có thể xảy ra trong 9 tháng mang thai hoặc bất ngờ ngay sau khi sinh, trong trường hợp của bé, như bạn thấy, phần não phải của bé đã không còn.
Hậu quả của cú đột quỵ đối với cơ thể của Mario có thể tệ đến mức Mario sẽ không còn có thể sử dụng được phần cơ thể bên trái nữa.
Hãy tưởng tượng, nếu bạn có một máy tính và một máy in và bạn muốn gửi, muốn in ra một tài liệu, nhưng máy in không có những ổ đĩa phù hợp, Mario cũng vậy.
Giống như, bé muốn di chuyển phần cơ thể bên trái nhưng không thể chuyển giao tín hiệu để chuyển động tay và chân trái.
Vậy là cuộc sống đã phải thay đổi.
Chúng tôi phải thay đổi kế hoạch của mình.
Chúng tôi phải thay đổi những ảnh hưởng của việc sinh nở này với đời mình.
Roberto D'Angelo: Như bạn tưởng tượng, không may là chúng tôi chưa sẵn sàng.
Không ai dạy chúng tôi xử lý những khuyết tật như vậy thế nào, và ngày càng có nhiều băn khoăn bắt đầu chiếm lấy tâm trí chúng tôi.
Đó thực sự là quãng thời gian khó khăn.
Những băn khoăn, những điều cơ bản như, bạn biết đấy, tại sao chuyện này xảy đến với chúng tôi?
Vấn đề ở chỗ nào?
Một số băn khoăn nặng nề hơn, như là cuộc sống của Mario sẽ bị ảnh hưởng thế nào?
Ý tôi là, rồi bé sẽ có thể làm việc không?
Bé sẽ có thể bình thường trở lại?
Và, như bạn biết, là cha mẹ, nhất là lần đầu tiên, tại sao bé sẽ không trở nên tốt hơn so với chúng tôi?
Và điều này, thật ra là, thực sự rất khó nói ra, nhưng vài tháng sau, chúng tôi nhận ra chúng tôi thực sự cảm thấy như mình thất bại.
Ý tôi là thành quả thực tế duy nhất của đời mình, cuối cùng, lại là một thất bại.
Và bạn biết đó, nó không phải là thất bại với chính bản thân chúng tôi mà là thất bại sẽ ảnh hưởng đến suốt đời Mario.
Thành thật mà nói, chúng tôi thất vọng.
Ý tôi là thực sự thất vọng, nhưng cuối cùng, chúng tôi nhìn lại bé, và cùng nói, chúng ta phải hành động.
Ngay lập tức, như Francesca đã nói, chúng tôi thay đổi đời mình.
Chúng tôi bắt đầu liệu pháp phục hồi chức năng và vật lí trị liệu. và một trong những hướng mà chúng tôi đang theo đuổi trong vật lí trị liệu là hướng dẫn neuron đối chiếu.
Về cơ bản, chúng tôi làm việc này cùng Mario trong nhiều tháng.
Bạn có một đồ vật, chúng tôi chỉ cách cho bé làm thế nào để nắm lấy các đồ vật đó.
Vâng, lý thuyết neuron đối chiếu nói một cách đơn giản rằng trong não bạn, chính xác như bây giờ, khi bạn thấy tôi làm thế này, bạn kích hoạt đúng những neuron như tôi giống như chính bạn đang làm vậy.
Có vẻ như đây là một sự đột phá trong vật lí trị liệu.
Nhưng một hôm, chúng tôi phát hiện ra Mario không nhìn vào tay chúng tôi.
Bé nhìn vào chúng tôi.
Chúng tôi là tấm gương của bé.
Và vấn đề, như có thể bạn thấy, rằng chúng tôi thất vọng, chúng tôi suy sụp, chúng tôi đã coi bé như một vấn đề chứ không phải là một bé trai, không từ một nhận thức tích cực.
Ngày hôm đó thực sự thay đổi nhận thức của chúng tôi.
Chúng tôi nhận ra mình phải trở thành một tấm gương tốt hơn cho Mario.
Chúng tôi bắt đầu lại từ nghị lực, đồng thời, bắt đầu lại từ khả năng của bé.
Chúng tôi không còn coi bé là một vấn đề nữa, và chúng tôi bắt đầu coi bé như một cơ hội để trở nên tốt hơn.
Và thực sự, điều này đã thay đổi, từ phía chúng tôi, chúng tôi nói, "Chúng ta có khả năng gì để trao cho Mario?"
Và chúng tôi bắt đầu từ mong muốn của mình.
Ý tôi là, cuối cùng, vợ tôi và tôi cũng khá khác nhau, nhưng chúng tôi có nhiều điểm chung.
Chúng tôi thích du lịch, yêu âm nhạc, thích ở những nơi thế này, và bắt đầu đưa Mario đi cùng chỉ để cho cháu thấy những gì tốt nhất chúng tôi có thể chỉ cho cháu.
Video này được quay từ tuần trước.
Tôi không nói rằng -- (Vỗ tay) -- Tôi không nói đó là phép màu. Đó không phải là thông điệp, vì chúng tôi mới chỉ bắt đầu chặng đường.
Nhưng chúng tôi muốn chia sẻ nhận thức cốt yếu, nhận thức cốt yếu mà Mario đã đưa chúng tôi tới, rằng hãy coi những gì bạn có một như món quà chứ không phải là những gì bạn đã bỏ lỡ, và coi những gì bạn đã bỏ lỡ chỉ như một cơ hội.
Và đây là thông điệp mà chúng tôi muốn chia sẻ với các bạn.
Đây là lí do tại sao chúng tôi tới đây.
Mario!
Và đây là lí do -- (Vỗ tay) -- Và đây là lí do chúng tôi quyết định chia sẻ tấm gương tốt nhất trên đời với bé.
Cảm ơn các bạn rất nhiều, tất cả các bạn.
FF: Xin cảm ơn. RD: Cảm ơn.
Tạm biệt. (Vỗ tay) FF: Cảm ơn. (Vỗ tay)
Tôi năm tuổi, và tôi rất tự hào.
Cha tôi đã xây nhà vệ sinh ngoài nhà tốt nhất trong ngôi làng nhỏ bé của chúng tôi tại Ukraina.
Bên trong, có một cái lỗ hở bốc mùi trên mặt đất nhưng bên ngoài, nó nó được bao phoocmica trắng như ngọc trai Nó thực sự lấp lánh dưới ánh sáng mặt trời
Điều này làm khiến tôi cảm thấy rất tự hào, rất quan trọng, Tôi chỉ định mình là người lãnh đạo trong nhóm nhỏ gồm những người bạn và tôi đưa ra các nhiệm vụ cho mọi người.
Chúng tôi lảng vảng từ nhà này qua nhà khác Tìm kiếm những con ruồi bị kẹt trong màng nhện và thả chúng ra.
Bốn năm trước đó, khi tôi một tuổi, sau khi tai nạn Chernobyl, mưa rơi xuống đen ngòm, Tóc chị tôi rớt xuống từng mảng, Tôi ở trong bệnh viện 9 tháng
Không ai được phép viếng thăm, Mẹ tôi đã đút tay cho những người làm công trong bệnh viện.
Bà kiếm được một đồng phục y tá , Mẹ lẻn vào mỗi tối để ngồi bên cạnh giường tôi.
Năm năm sau, một cơ hội không ngờ sau tai hoạ
Nhờ Chernobyl, chúng tôi được tị nạn tại Hoa Kỳ.
Sáu tuổi, tôi không khóc khi chúng tôi rời quê nhà và chúng tôi đến Mỹ, Vì tôi hy vọng nó sẽ là một nơi chứa đầy và điều tuyệt vời và hiếm gặp như chuối và sô cô la kẹo cao su bong bóng Bazooka , Kẹo cao su bong bóng Bazooka được bao với lớp vỏ có in hoạt hình bên trong Thứ kẹo Bazooka mà chúng tôi có được một lần trong năm Ukraina và chúng tôi đã có thể nhai một miếng cả tuần.
Vì vậy ngày đầu tiên chúng tôi đến New York, bà và tôi tìm thấy một đồng xu trên sàn khu nhà dành cho người vô gia cư mà gia đình chúng tôi đang trú ngụ
Chỉ là, chúng tôi không biết rằng đó là nơi trú ẩn dành cho người vô gia cư.
Chúng tôi nghĩ rằng đó là một khách sạn, một khách sạn có rất nhiều chuột.
Chúng tôi tìm thấy đồng xu dường như bị hoá thạch này trên sàn và chúng tôi nghĩ rằng chắc là một người đàn ông rất giàu có phải đã bỏ nó tại đó Vì người bình dân không đánh mất tiền
Và tôi giữ đồng xu này trong lòng bàn tay, nó dính dớp và rỉ sét nhưng tôi cảm thấy mình đang nắm giữ cả gia tài.
Tôi quyết định rằng mình sẽ tự đi mua một miếng kẹo cao su bong bóng Bazooka.
Và trong thời điểm đó, tôi cảm thấy như một triệu phú.
Khoảng một năm sau đó, tôi nhận được để cảm thấy rằng cách một lần nữa Khi chúng tôi tìm thấy một túi đầy thú nhồi bông trong một thùng rác đột nhiên tôi có nhiều đồ chơi hơn những thứ mà tôi từng có trong đời
Và một lần nữa, tôi cảm nhận được cảm giác khi có một cú gõ cửa tại căn hộ của chúng tôi ở Brooklyn, Tôi và em gái thấy một người giao hàng Giao một hộp bánh pizza mà chúng tôi không gọi.
Chúng tôi nhận hộp bánh, chiếc pizza đầu tiên, Chúng tôi ngấu nghiến từ miếng này đến miếng kia Trong khi người giao hàng đứng ngoài cửa nhìn chằm chằm vào chúng tôi.
Ông ta yêu cầu trả tiền, nhưng chúng tôi không biết tiếng Anh.
Mẹ đi ra, ông yêu cầu bà trả tiền, Nhưng bà không có đủ
Mẹ đi bộ 50 dãy nhà đến chỗ làm và về nhà mỗi ngày Để iết kiệm phí xe buýt.
Sau đó bà hàng xóm ló đầu ra, mặt đỏ như gấc vì giận khi biết rằng những người nhập cư ở lầu dưới bằng cách nào đó đã nẫng tay trên chiếc bánh Pizza của mình
Mọi người đều bực mình
Nhưng chiếc bánh Pizza thì ngon tuyệt
Tôi đã không để ý mình bị thiếu thốn như thế nào cho đến khi vài năm sau đó
Torng ngày kỉ niệm 10 năm sống tại Mỹ. chúng tôi quyết định ăn mừng bằng cách đặt một phòng tại khách sạn chúng tôi lần đầu tiên ở lại khi mới tới Mỹ.
Người tại quầy tiếp tân cười lớn, anh ta nói, "Bạn không thể đặt phòng ở đây. Đây là nơi trú ẩn dành cho người vô gia cư."
Và chúng tôi đã bị sốc.
Chồng tôi, Brian từng là người vô gia cư khi còn bé
Gia đình anh mất hết mọi thứ, và ở tuổi 11, anh phải sống trong nhà nghỉ với cha của mình, những nhà nghỉ thu giữ hết thực phẩm của họ cho đến khi họ trả được tiền thuê phòng.
Một lần, khi ông cuối cùng được nhận lại hộp bánh ngũ cốc, bên trong toàn là gián bò lúc nhúc.
Nhưng anh ấy lấy được một thứ.
Đó là chiếc hộp giầy này, và ông mang nó đi khắp nơi bên trong có 9 cuốn truyện tranh, Hai cuốn G.I Joes được tô màu nhìn cho giống Người Nhện và năm cuốn Gobots. Đó là kho báu của anh.
Đây là tập hợp các vị anh hùng của chính Ông. giữ anh ấy tránh xa ma túy và băng nhóm và không từ bỏ ước mơ của mình.
Tôi sẽ cho bạn biết thêm về một người từng là người vô gia cư trong gia đình của chúng tôi.
Đây là Scarlett.
Ngày xưa, Scarlet bị sử dụng như mồi nhử trong các trận cẩu chiến
Nó bị trói và quẳng vào vòng đấu cho mấy con chó tấn công để chúng hung tợn hơn khi vào trận chiến
Hiện tại, nó ăn thức ăn lành mạnh Nó ngủ trên chiếc giường chỉnh hình có đề tên nó. Nhưng khi chúng tôi chế nước vào đĩa của nó, Nó vẫn ngước lên nhìn và vẫy đuôi tỏ vẻ biết ơn.
Đôi khi Brian và tôi tản bộ qua công viên với Scarlett, Nó lăn trên cỏ chúng tôi nhìn nó và sau đó là nhìn nhau chúng tôi cảm thấy sự biết ơn.
Chúng ta quên đi tất cả những sự bực dọc và thất vọng trong tầng lớp trung lưu mình đang sống và chúng tôi thấy mình như triệu phú.
Cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Chúng ta biết gì về tương lai?
Một câu hỏi khó và một câu trả lời đơn giản: không gì cả.
Chúng ta không thể dự đoán được tương lai.
Chúng ta chỉ có thể tạo ra hình ảnh của tương lai, nó có thể sẽ thế nào, một hình ảnh cho thấy những ý tưởng đột phá, mà đang được truyền cảm hứng, và đây là lý do quan trọng nhất phá vỡ các chuỗi suy nghĩ thông thường.
Có rất nhiều người tạo ra hình ảnh riêng của họ về tương lai, ví dụ, hình ảnh ở đây là từ đầu thế kỷ 20.
Nó cho ta thấy đây là một chiếc máy bay đại dương trong tương lai.
Để bay qua Đại Tây Dương chỉ cần mất một ngày rưỡi.
Ngày hôm nay, chúng ta biết rằng, hình ảnh tương lai này đã không trở thành hiện thực.
Vì đây là chiếc máy bay lớn nhất mà chúng ta có, máy bay Airbus A380, và nó khá lớn, vì thế có rất nhiều người có thể ngồi ở trong và nó hoàn toàn khác về mặt kỹ thuật với hình ảnh mà tôi đã cho các bạn thấy.
Tôi đang làm việc cho một nhóm tại Airbus, và chúng tôi đã tạo ra hình ảnh của chúng tôi về một tương lai bền vững hơn cho hàng không.
Vì vậy sự bền vững khá quan trọng với chúng ta, nó nên kết hợp với các giá trị xã hội cũng như với các giá trị về môi trường và kinh tế.
Vì vậy chúng tôi đã tạo ra một cấu trúc rất phân rã, nó bắt chước thiết kế của xương hoặc một bộ khung xương, tìm thấy trong tự nhiên.
Vì thế đó là lý do tại sao có lẽ nó trông hơi lạ một chút, đặc biệt với những người phải đối phó với vấn đề cấu trúc nói chung.
Nhưng ít nhất nó cũng là một dạng tác phẩm nghệ thuật khám phá ý tưởng của chúng tôi về một tương lai khác.
Những khách hàng chính của tương lai là ai?
Chúng ta có thế hệ già, chúng ta có thế hệ trẻ, chúng ta có quyền lực đang trỗi dậy của phụ nữ, và có một xu hướng lớn ảnh hưởng đến tất cả chúng ta.
Đây là những phép nhân trắc của tương lai.
Vì thế con cái của chúng ta đang ngày càng lớn hơn, nhưng cùng lúc đó chúng ta cũng đang lớn lên nhưng theo một hướng khác.
Vì vậy điều mà chúng ta cần đó là khoảng không bên trong chiếc phi cơ, bên trong một khu vực rất dầy đặc.
Những người này có những nhu cầu khác nhau.
Vì vậy chúng ta có thể thấy nhu cầu rõ ràng về hoạt động nâng cao sức khỏe, đặc biệt trong trường hợp của người già.
Chúng ta cần được đối xử như những cá nhân độc lập.
Chúng tôi muốn sinh lợi thông qua chuỗi du lịch toàn thể, và điều mà chúng tôi đang làm trong tương lai đó là chúng tôi muốn sử dụng giao diện người - máy mới nhất, và chúng tôi muốn tích hợp điều này và thể hiện nó vào trong một sản phẩm.
Vì thế chúng tôi đã kết hợp những nhu cầu này với các chủ đề công nghệ.
Ví dụ, chúng tôi tự hỏi bản thân mình, chúng tôi có thể tạo ra nhiều ánh sáng hơn như thế nào?
Làm thế nào chúng ta có thể mang ánh sáng tự nhiên vào trong máy bay?
Máy bay không thể có thêm nhiều cửa sổ hơn được nữa, ví dụ như thế.
Thế còn những dữ liệu và phần mềm giao tiếp mà chúng ta cần trong tương lai thì thế nào?
Tôi tin rằng máy bay trong tương lai sẽ có ý thức của riêng nó.
Nó sẽ giống như một cơ thể sống hơn là chỉ là một bộ sưu tập những công nghệ vô cùng phức tạp.
Điều này sẽ rất khác trong tương lai.
Nó sẽ giao tiếp trực tiếp với hành khách trong môi trường của chính nó.
Và khi đó chúng ta sẽ cũng nói chuyện về các vật liệu, ví dụ, sinh học tổng hợp.
Và tôi tin rằng chúng ta sẽ có ngày càng nhiều hơn các vật liệu mới mà chúng ta có thể cho vào trong các cấu trúc sau này, bởi vì cấu trúc là một trong những vấn đề then chốt của việc thiết kế máy bay.
Vì vậy hãy so sánh thế giới cũ với thế giới mới.
Tôi chỉ muốn cho các bạn thấy ở đây điều mà chúng tôi đang làm ngày hôm nay.
Đây là một cái giá treo trên một khoang máy bay A380 còn lại của phi hành đoàn.
Nó rất nặng, và nó tuân theo các quy định thiết kế cổ điển.
Đây là một cái giá treo nặng tương tự với cùng một mục đích.
Nó tuân theo thiết kế của xương.
Quá trình thiết kế hoàn toàn khác biệt.
Một bên, chúng ta có 1,2kg, và mặt kia là 0,6kg.
Vì vậy công nghệ này, công nghệ in 3D này, và các quy tắc thiết kế mới thực sự giúp đỡ chúng tôi trong việc giảm thiểu cân nặng, vốn là vấn đề lớn nhất trong thiết kế máy bay, bởi vì nó liên quan trực tiếp đến lượng khí thải nhà kính phát sinh.
Hãy đẩy ý tưởng này về trước một chút.
Tạo hóa đã tạo ra các thành phần và cấu trúc của mình như thế nào?
Tạo hóa rất thông minh. Tạo hóa đẩy tất cả các thông tin vào trong những khối xây dựng nhỏ bé mà chúng ta gọi là DNA.
Và tạo hóa xây dựng những bộ khung xương bên ngoài.
Vì thế chúng ta có hướng đi từ dưới lên trên ở đây, bởi vì tất cả các thông tin, như tôi đã nói, nằm bên trong DNA.
Và nó kết hợp với hướng đi từ trên xuống dưới, bởi vì điều mà chúng ta đang làm với cuộc sống thường nhật của chúng ta đó là chúng ta luyện tập cơ bắp, chúng ta luyện tập khung xương của mình, và nó ngày càng trở nên khỏe mạnh hơn.
Và cách tiếp cận tương tự cũng có thể áp dụng cho công nghệ.
Ví dụ, những khối cơ thể của chúng ta là các ống nano các-bon, để tạo ra một khung xương lớn không có đầu tán vào cuối ngày.
Điều này trông có vẻ đặc biệt như thế nào, bạn có thể thấy ở đây.
Hãy tưởng tượng bạn có các ống nano các-bon đang lớn dần bên trong một máy in 3D, và chúng được nhúng vào trong một khối plastic, và tuân theo những tác động mạnh diễn ra trong thành phần
Và bạn đã có hàng tỷ những thứ đó.
Rồi bạn thực sự sắp xếp chúng thành một miếng gỗ, và bạn có miếng gỗ này và tối ưu hóa hình thái học, rồi bạn tạo ra các cấu trúc, các cấu trúc phụ, mà cho phép bạn truyền dữ liệu hoặc năng lượng điện.
Và bây giờ chúng ta có vật liệu này, kết hợp cái này với một cách tiếp cận từ trên xuống, và xây dựng những thành phần ngày càng lớn hơn nữa.
Vì vậy, máy bay có thể trông như thế nào trong tương lai?
Chúng ta có những chỗ ngồi rất khác nhau mà thích ứng với hình dạng của hành khách trong tương lai, với nhân trắc học khác nhau.
Chúng tôi có các khu vực xã hội bên trong máy bay mà có thể biến thành một nơi bạn có thể chơi gôn ảo.
Và cuối cùng, các cấu trúc kỹ thuật sinh học này, vốn được bao phủ bởi một màng polime sinh học trong suốt sẽ thực sự thay đổi một cách triệt để cách chúng ta nhìn vào những chiếc máy bay trong tương lai.
Vì vậy, Jason Silva đã nói rằng, Nếu chúng ta có thể tưởng tượng nó, tại sao không làm ra nó như vậy?
Hẹn gặp các bạn trong tương lai.
Cảm ơn các bạn. (Tiếng vỗ tay)
Đây là một chiếc xe đạp cứu thương
Đây là cách nhanh nhất để đến bất kỳ trung tâm cấp cứu nào.
Nó có tất cả mọi thứ như một chiếc xe cứu thương trừ một chiếc giường.
Bạn nhìn thấy máy kích tim. Bạn nhìn thấy các trang thiết bị.
Chúng ta đều đã chứng kiến thảm kịch xảy ra ở Boston.
Khi tôi nhìn những bức ảnh này, Nó khiến tôi hồi tưởng về quá khứ của mình nhiều năm trước về trước khi còn là một đứa trẻ.
Tôi lớn lên ở một khu dân cư nhỏ ở Jerusalem.
Khi tôi 6 tuổi, lúc đang đi bộ từ trường về vào một buổi chiều thứ 6 với anh trai của mình
Chúng tôi đi qua một trạm xe buýt.
Chúng tôi đã nhìn thấy một chiếc xe buýt bốc hoả ngay trước mắt mình.
Xe buýt bị cháy, rất nhiều người bị thương và tử vong.
Tôi nhớ có một ông lão đã hét lên với chúng tôi và khóc xin chúng tôi giúp ông đứng dậy.
Ông ấy chỉ cần ai đó giúp mình.
Chúng tôi rất sợ và đã chạy đi.
Lớn lên, tôi quyết định sẽ trở thành một bác sĩ để cứu người.
Có thể đó là bởi vì những gì tôi đã nhìn thấy khi còn là một đứa trẻ.
Khi tôi 15 tuổi, tôi học một khoá EMT (Emergency Medical Technician - Kĩ thuật viên cấp cứu y tế) và tôi đã làm tình nguyện viên trên một chiếc xe cứu thương.
Trong vòng 2 năm, tôi đã làm tình nguyện viên trên xe cứu thương tại Jerusalem.
Tôi đã giúp đỡ rất nhiều người, nhưng mỗi khi có người thực sự cần giúp đỡ, Tôi chẳng bao giờ đến đó kịp lúc. Chúng tôi chưa bao giờ tới đó.
Giao thông rất tệ. Khoảng cách và tất cả các thứ khác.
Chúng tôi không bao giờ đến được đó ngay khi có ai đó thực sự cần.
Một ngày, chúng tôi nhận được điện thoại về một em bé 7 tuổi bị nghẹn bánh hot dog.
Giao thông rất tệ và chúng tôi đang đi từ phía bên kia của thành phố ở phía bắc Jerusalem.
Chúng tôi đến đó sau 20 phút, bắt đầu hô hấp nhân tạo cho đứa trẻ.
Một bác sĩ đến từ khu phố bên cạnh, ngăn chúng tôi lại, kiểm tra trẻ đứa trẻ và bảo chúng tôi ngừng hô hấp nhân tạo.
Đó là giây phút ông ta tuyên bố đứa bé đã chết.
Vào giây phút đó, tôi hiểu được rằng đứa trẻ đã chết không vì lí do gì cả.
Nếu người bác sĩ này, sống cách đó một khu phố, đến nơi sớm hơn 20 phút, mà không chờ đợi tới lúc nghe thấy tiếng còi của xe cứu thương, nếu ông ấy nghe được thông tin này từ trước đó, ông ấy đã có thể cứu được đứa trẻ.
Ông ấy có thể chạy từ dãy nhà đó sang.
Ông ấy đã có thể cứu được đứa trẻ.
Tôi tự nhủ, phải có cách nào tốt hơn.
Cùng với 15 người bạn chúng tôi đều là các nhân viên cấp cứu chúng tôi quyết định, hãy bảo vệ khu phố của chúng ta, khi có những chuyện tương tự xảy ra, chúng tôi sẽ chạy tới hiện trường trước xe cứu thương.
Và tôi đã đến gặp quản lý của công ty phụ trách xe cứu thương và bảo với ông ta rằng: "Làm ơn, mỗi khi anh nhận được một cuộc gọi từ khu phố của chúng tôi, chúng tôi có 15 người luôn sẵn sàng dừng tất cả mọi việc chúng tôi đang làm và chạy tới cứu những mạng sống.
Chỉ cần thông báo với chúng tôi bằng máy gọi.
Chúng tôi sẽ mua những chiếc máy gọi này, chỉ cần gửi cho chúng tôi biết địa chỉ thông qua chiếc máy gọi, chúng tôi sẽ chạy đến và cứu những mạng sống".
Ông ấy đã cười. Lúc ấy tôi mới 17 tuổi.
Tôi còn là một đứa trẻ. Ông ấy bảo với tôi - tôi nhớ rõ điều đó như nó mới chỉ xảy ra ngày hôm qua vậy. ông ấy là một người tốt nhưng ông ấy bảo với tôi, "Nhóc, đi học đi hoặc mở một một quầy bán falafel (tên một món ăn)
Chúng tôi không hứng thú với những loại phiêu lưu mới thế này
Chúng tôi không hứng thú với sự giúp đỡ của cậu". Và ông ấy đã quẳng tôi ra khỏi phòng.
"Tôi không cần sự giúp đỡ của cậu", ông ấy nói.
Tôi là một đứa trẻ rất bướng bỉnh.
Bạn thấy đấy, tôi đang đi như điên, một người điên.
(Cười) (Vỗ tay) Vì thể nên tôi quyết định sử dụng một vật dụng rất nổi tiếng của nước Israel chắc các bạn đã từng nghe qua, kèn chutzpah (Cười) Và ngày tiếp theo, tôi đến và mua 2 cái máy scan của cảnh sát, và tôi nói "Quỷ tha ma bắt, nếu ông không muốn cho tôi thông tin, tôi sẽ tự tìm thông tin."
Và chúng tôi thay phiên nhau lắng nghe radio và máy scan.
Hôm sau, trong lúc tôi đang lắng nghe máy scan, Tôi đã nghe thấy một cuộc goi báo rằng một ông cụ 70 tuổi bị xe tông cách tôi chỉ một khu nhà trên con phố chính của khu dân cư tôi ở.
Tôi chạy bộ tới đó. Tôi không có bất cứ dụng cụ y tế nào.
Khi tôi tới nơi, ông cụ 70 tuổi đang nằm trên sàn nhà, máu chảy ra từ cổ ông ấy.
Ông ấy đang dùng thuốc chống đông máu.
Tôi biết rằng mình phải dừng việc chảy máu của ông ấy nếu không ông ấy sẽ chết.
Tôi cởi bỏ mũ của mình vì tôi không có dụng cụ y tế nào cả, và với rất nhiều áp lực, tôi cầm máu cho ông ấy.
Ông ấy bị chảy máu từ cổ.
Khi xe cứu thương đến vào 15 phút sau đó, tôi chuyển cho họ một bệnh nhân còn sống.
(Vỗ tay) Khi tôi đến thăm ông hai ngày sau, ông ấy ôm tôi và khóc và cảm ơn tôi vì đã cứu mạng ông.
Vào giây phút đó, tôi nhận ra đó là người đầu tiên tôi cứu sống trong cuộc đời mình sau hai năm tình nguyện trên một chiếc xe cứu thương, tôi biết đây chính là sứ mệnh của cuộc đời mình.
Và hôm nay, 22 năm sau, chúng tôi có United Hatzalah.
(Vỗ tay) Cho những ai không biết tiếng Hebrew, "Hatzalah" có nghĩa là "cứu"
Tôi đã quên mất là mình không ở Israel.
Chúng tôi có hàng nghìn tình nguyện viên những người đầy nhiệt huyết về việc cứu người, và họ ở khắp nơi, nên khi nào có cuộc gọi, họ sẽ dừng mọi việc họ làm, chạy đến và cứu người.
Ngày nay thời gian trung bình để chúng tôi phản ứng có thể ít hơn 3 phút ở Israel.
(Vỗ tay) Tôi đang nói về đau tim, Tôi đang nói về tai nạn ô tô, Các cuộc đánh bom, nổ súng, bất cứ điều gì như thế, kể cả một người phụ nữ vào lúc 3h sáng té ngã trong nhà mình và cần ai đó giúp đỡ.
Ba phút, chúng tôi sẽ có một chàng trai trong bộ pajamas chạy đến nhà cô ấy và giúp cô đứng dậy.
Lí do khiến chúng tôi rất thành công là bởi vì 3 điều.
Hàng ngàn tình nguyện viên nhiệt huyết sẵn sàng bỏ tất cả mọi thứ họ đang làm và chạy tới giúp đỡ những người họ không hề quen biết.
Chúng tôi không ở đó để thay thế xe cứu thương.
Chúng tôi chỉ ở đó để lấp khoảng trống trong lúc chờ xe cứu thương tới.
Và chúng tôi cứu những người mà nếu không có mặt kịp thời sẽ không thể nào cứu chữa được nữa.
Lí do thứ hai là bởi vì công nghệ của chúng tôi
Bạn biết đấy, người Israel rất giỏi về công nghệ.
Mỗi một người trong chúng tôi đều có trong điện thoại của mình, bất kể là loại điện thoại gì, thiết bị GPS được làm bởi NowForce, và bất cứ khi nào có cuộc gọi đến, 5 người gần nhất nhận được cuộc gọi, và họ thực sự đến đó rất nhanh, và được hướng dẫn bởi một thiết bị điều phối giao thông để đến đó mà không lãng phí nhiều thời gian.
Đó là một công nghệ tuyệt vời chúng tôi dùng trên khắp đất nơi và giảm thiểu thời gian trả lời.
Điều thứ ba là những chiếc xe đạp cứu thương này.
Những chiếc xe đạp cứu thương là những chiếc xe cứu thương hai bánh.
Chúng tôi không vận chuyển người bị nạn, nhưng chúng tôi giúp họ ổn định lại và cứu mạng họ.
Những chiếc xe này, chúng sẽ không bao giờ bị kẹt trong những vụ ùn tắc giao thông.
Chúng có thể lướt đi trên vỉa hè. Chúng không bao giờ, thực sự, bị mắc kẹt trong những vụ ùn tắc.
Đó là lí do tại sao chúng tôi đến đó rất nhanh.
Một vài năm sau khi tôi bắt đầu tổ chức này, trong một cộng đồng Do thái, hai người đạo hồi từ đông Jerusalem đã gọi cho tôi.
Họ xin được gặp mặt. Họ muốn gặp tôi.
Muhammad Asli và Murad Alyan.
Khi Muhammad kể câu chuyện của cậu ấy cho tôi nghe, về việc cha cậu ấy, 55 tuổi, đột quỵ ở nhà bởi một cơ đau tim, và xe cứu thương mất một giờ mới tới nơi, và cậu ấy đã nhìn cha mình mất ngay trước mắt mình, cậu ấy đã đề nghị tôi "Xin hãy bắt đầu tổ chức này ở phía đông Jerusalem"
Tôi nói với bản thân mình, tôi đã chứng kiến rất nhiều bi kịch, rất nhiều sự ghét bỏ Và việc này không chỉ là cứu người do thái. Việc này không chỉ là cứu người đạo Hồi.
Cũng không phải là cứu người đạo thiên chúa. Công việc này là vì cứu sống con người.
Và thế là tôi đã bắt đầu với tất cả nguồn lực (Vỗ tay) và tôi lập ra United Hatzalah ở đông Jerusalem, và đó là lí do tại sao từ United và Hatzalah lại hợp nhau đến vậy.
Chúng tôi bắt đầu cùng nhau cứu người Do Thái và Ả Rập,
Người Ả Rập cứu người Do Thái. Người Do Thái cứu người Ả Rập.
Một điều gì đó đặc biệt đã xảy ra.
Người Ả Rập và người Do Thái thường không ưa nhau, nhưng trong tình huống này, cộng đồng, thực sự, một điều không tưởng đã xảy ra, sự đa dạng, đột nhiên họ lại có chung một mối quan tâm: Hãy cùng nhau cứu những mạng sống,
Người đến lập cư cứu người Ả Rập và người Ả Rập cứu những người đến lập cư.
Đó là một khái niệm không thể tin được, chỉ có thể xảy ra khi bạn có một lý do vĩ đại.
Và đây là tất cả tình nguyện viên.
Không ai nhận được tiền.
Họ làm điều này vì mục đích cứu người.
Khi bố tôi đột quỵ vài năm về trước vì một cơn đau tim, một trong những tình nguyện viên đầu tiên đến cứu sống bố tôi là một trong những tình nguyện viên đạo Hồi từ Phía Đông Jerusalem một trong những người đầu tiên gia nhập Hatzalah.
Và cậu ấy đã cứu sống bố tôi.
Bạn có tưởng tượng được tôi cảm thấy thế nào lúc đó không?
Khi tôi bắt đầu tổ chức này, tôi mới 17 tuổi.
Tôi không tưởng tượng được rằng một ngày mình sẽ được nói ở TEDMED.
Thậm chí tôi chưa từng biết TEDMED là gì.
Tôi không biết rằng nó tồn tại nhưng tôi không bao giờ tưởng tượng được, tôi không bao giờ ngờ rằng nó sẽ đi khắp nơi, lan toả tới mọi nơi, và năm ngoái chúng tôi đã bắt đầu ở Panama và Brazil.
Tất cả những gì chúng tôi cần là đối tác, người mà phải hơi điên như tôi vậy, nhiệt huyết trong việc cứu người và sẵn sàng làm việc đó.
Và tôi sẽ thực sự bắt đầu nó ở Ấn Độ rất sớm đây thôi với một người bạn mà tôi đã gặp ở Harvard một thời gian về trước.
Hatzalah thực sự được bắt đầu ở Brooklyn bởi một người Do Thái Hasidic vài năm trước chúng tôi tại Williamsburg, và bây giờ nó là trên tất cả cộng đồng người Do Thái ở New York, thậm chí ở Úc, Mexico và nhiều các cộng đồng người Do Thái khác nữa.
Nhưng nó có thể lan toả ra khắp mọi nơi.
Nó rất dễ áp dụng.
Bạn thậm chí đã nhìn thấy những tình nguyện viên tại New York ra sức cứu người tại trung tâm thương mại thế giới.
Chỉ riêng năm vừa qua, chúng tôi đã điều trị cho 207,000 người ở Israel .
Bốn mươi hai nghìn người trong số đó đã từng rơi vào những tình huống đe dọa đến tính mạng.
Và chúng tôi đã tạo ra một sự khác biệt.
Tôi đoán bạn có thể gọi đây là một đám đông cứu hộ chớp nhoáng, và nó hiệu quả.
Khi tôi nhìn quanh đây Tôi thấy rất nhiều người sẽ đi thêm một dặm, chạy thêm một dặm nữa để cứu sống những người khác, không cần biết họ là ai, không cần biết từ tôn giáo nào, ai cũng được, không cần biết họ đến từ đâu.
Chúng ta đều muốn trở thành anh hùng.
Chúng ta chỉ cần một ý tưởng tốt, động lực tốt và nhiều sự táo bạo, và chúng ta có thể cứu sống hàng triệu người mà có thể sẽ không được cứu chữa kịp.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Bạn đang nghe tiếng vỗ dịu êm của những con sóng biển, tiếng mòng biển kêu từ xa.
Bỗng nhiên, một tiếng vo ve phá vỡ sự yên bình và ngày càng gần hơn.
Và rồi...bộp!
Bạn kết liễu con muỗi phiền phức và sự yên lặng trở lại.
Làm thế nào bạn có thể nghe âm thanh từ xa và xác định chính xác mục tiêu?
Khả năng nhận biết âm thanh và xác định vị trí là nhờ hệ thống thính giác,
gồm hai phần chính: tai và não.
Nhiệm vụ của tai là chuyển âm năng thành những tín hiệu thần kinh; não nhận và xử lí thông tin mà tín hiệu chuyển tải.
Để hiểu cách thức nó hoạt động, hãy theo dõi chặng đường một âm thanh đến tai.
Nguồn âm thanh tạo rung động sóng âm truyền qua các phân tử khí, chất lỏng, hay chất rắn.
Nhưng ốc tai bên trong tai của chúng ta, được bao phủ bởi dịch dạng nước muối.
Vậy, điều đầu tiên cần giải quyết là chuyển sóng âm, đến từ mọi hướng, thành dao động trong dung dịch lỏng.
Đó là nhờ màng nhĩ và các xương nhỏ ở tai giữa.
Chúng biến những rung động lớn của màng nhĩ thành những sóng áp suất đến dung dịch trong ốc tai.
Đến ống tai, âm thanh chạm vào màng nhĩ, làm màng nhĩ rung như mặt trống.
Màng nhĩ rung động làm giật xương búa, xương búa chạm vào xương đe và dịch chuyển xương bàn đạp.
Dao động này đẩy dung dịch trong các ngăn dài của ốc tai.
Tại đây, rung động âm thanh, cuối cùng, đã được chuyển thành rung động của dung dịch, và di chuyển như một đợt sóng từ đầu này tới đầu kia của ốc tai.
Một mặt phẳng gọi là màng đáy trải dài theo ốc tai,
được lót bởi nhiều tế bào lông có thành phần đặc biệt. được gọi là vi tiếp điểm, di chuyển cùng với rung động của dịch ốc tai và màng đáy.
Dịch chuyển này tạo ra một tín hiệu di chuyển qua các tế bào lông, đến thần kinh thính giác, rồi về phía não, giải mã thành một âm thanh cụ thể.
Một âm thanh làm màng đáy rung động, không làm dịch chuyển tất cả mà chỉ một vài tế bào lông nhất định dựa trên tần số của âm thanh.
Đó là nhờ một số cấu tạo tuyệt vời.
Ở một đầu, màng đáy cứng chỉ rung động với âm thanh có bước sóng ngắn, tần số cao.
Phần còn lại linh động hơn, sẽ rung động với âm thanh có bước sóng dài, tần số thấp.
Do đó, tiếng kêu của mòng biển và con muỗi làm rung động những phần khác nhau của màng đáy, giống như chơi những phím khác nhau trên piano.
Đó chưa phải là tất cả những gì xảy ra.
Não cũng có một nhiệm vụ quan trọng khác: là xác định vị trí của âm thanh từ đâu đến.
Để làm điều này, nó so sánh âm thanh đến từ hai bên tai để xác định nguồn âm thanh trong không gian.
Một âm thanh từ trước mặt sẽ đến cả hai tai cùng một lúc
và có cùng cường độ.
Một âm thanh tần số thấp đến từ một phía sẽ đến tai gần hơn trước vài micro giây so với tai còn lại.
Và âm thanh có tần số cao sẽ nghe có vẻ dữ dội hơn ở tai gần hơn vì bị đầu của bạn chặn giữa tai kia.
Những dải thông tin này đến những phần đặc biệt của thân não thân não phân tích sự khác biệt thời gian và cường độ giữa hai tai.
Chúng gửi kết quả của quá trình phân tích đến vỏ não thính giác.
Giờ, não có tất cả những thông tin cần thiết: những đặc điểm hoạt động cho ta biết đó là âm thanh gì và vị trí ở đâu trong không gian.
Không phải ai cũng có thể nghe bình thường.
Mất khả năng nghe là bệnh kinh niên phổ biển thứ ba trên thế giới.
Tiếp xúc với những âm thanh lớn và một số loại thuốc có thể làm chết các tế bào lông, ngăn những tín hiệu truyền từ tai đến não.
Những bệnh như xơ cứng xương làm đông cứng những xương nhỏ trong tai làm chúng không thể rung động.
Với chứng ù tai, não bộ hoạt động kì quặc khiến chúng ta nghe thấy một âm thanh vốn dĩ không tồn tại.
Nhưng trên hết, thính giác vẫn là hệ thống kì diệu và thông thái.
Tai là một phần tinh chỉnh của bộ máy sinh học giải mã những rung động hỗn tạp từ môi trường xung quanh thành những xung điện chính xác để phân biệt tiếng vỗ tay, nước chảy, tiếng thở dài và tiếng ruồi kêu.
Ngày tôi rời nhà lần đầu tiên để vào đại học là một ngày tươi sáng tràn đầy hi vọng và lạc quan.
Tôi học tốt ở trường. Được kì vọng nhiều, tôi vui vẻ tham gia vào đời sống sinh viên với những bài giảng, tiệc tùng và trộm nón giao thông.
Vẻ bề ngoài, tất nhiên, có thể đánh lừa, và đến một mức độ, hình ảnh năng động, mạnh mẽ đi nghe giảng bài và ăn trộm nón giao thông, lại là một bức màn che dù là một bức được thêu dệt kĩ càng và thuyết phục.
Bên dưới nó, tôi thật ra vô cùng buồn khổ, bất an và đơn giản là hoảng sợ - hoảng sợ về người khác, về tương lai, về thất bại và về nỗi trống trải tôi cảm thấy trong chính mình.
Nhưng tôi đã giấu điều đó đi rất khéo, và từ bên ngoài trông như một ai đó có tất cả để hi vọng và trông đợi.
Ảo tưởng về sự bất khả xâm hại này trọn vẹn đến nỗi tôi đánh lừa được chính mình, và khi học kì đầu kết thúc và học kì hai bắt đầu, không có một ai có thể đoán được điều sắp sửa xảy ra.
Tôi đang rời một buổi thuyết trình khi chuyện bắt đầu, đang ngâm nga với mình, lục tìm túi, như tôi đã từng làm hàng trăm lần trước, thì đột nhiên tôi nghe thấy một giọng nói bình thản nhận xét, "Cô ấy đang rời khỏi phòng".
Tôi nhìn xung quanh, và không ai ở đó cả, nhưng sự rõ ràng và kiên quyết của lời nhận xét là không thể nhầm lẫn.
Run rẩy, tôi để lại sách trên bậc thang và vội về nhà, và nó lại xuất hiện.
"Cô ấy đang mở cửa".
Đây là khởi đầu. Tiếng nói tới rồi.
Và nó tiếp diễn không ngớt, nhiều ngày rồi nhiều tuần trôi qua, thuật lại mọi việc tôi làm ở ngôi thứ ba,
"Cô ấy đang đến thư viện".
"Cô ấy đang đến lớp".
Trung lập, không cảm xúc, và thậm chí, sau một thời gian, hoà hợp và an tâm lạ thường, mặc dù tôi từng nhận ra vẻ ngoài bình tâm của nó đôi lần trượt đi và thỉnh thoảng, nó phản ánh những cảm xúc không biểu lộ ra của tôi.
Ví dụ như, nếu tôi tức giận và phải che giấu nó đi, như tôi hay làm, là người thuần thục che giấu cảm xúc thật sự, thì tiếng nói trở nên thất vọng.
Còn lại thì, nó chẳng xấu xa hay phá rối gì, mặc dù ngay tại thời điểm đó đã rõ là nó có điều gì đó muốn nói với tôi về cảm xúc của tôi, đặc biệt là những cảm xúc tách biệt và không thể tiếp cận.
Chính lúc đó tôi đã phạm phải sai lầm chết người, là kể cho một người bạn về tiếng nói đó, và cô ấy tỏ ra kinh hãi.
Một quá trình biến đổi âm thầm bắt đầu, sự ám chỉ rằng người thường không nghe thấy tiếng nói nào và sự thật là tôi đã nghe tức là có điều gì đó rất không ổn.
Nỗi sợ và nghi ngờ như thế lan nhanh.
Đột nhiên tiếng nói không còn nghe hiền lành nữa, và khi cô ấy yêu cầu tôi tìm sự chăm sóc y tế, tôi nghiêm túc làm theo, và đó là sai lầm thứ hai.
Tôi nói chuyện với vị bác sĩ tổng quát ở trường một thời gian
về những gì tôi nghĩ là vấn đề thật sự: lo lắng, thiếu tự tin, lo sợ về tương lai, và được đáp lại với sự lãnh đạm chán chường cho đến khi tôi nhắc đến tiếng nói đó, ông bỏ bút xuống, xoay người lại và bắt đầu hỏi tôi với sự quan tâm thật sự.
Và công bằng mà nói, tôi quả rất mong mỏi sự quan tâm và giúp đỡ, và tôi bắt đầu kể ông nghe về người bình luận lạ thường của mình.
Và tôi luôn ước rằng, tại thời điểm đó, tiếng nói đã bảo rằng, "Cô ta đang tự đào huyệt chôn mình".
Tôi được giới thiệu đến một bác sĩ tâm thần, người cũng có cái nhìn không thiện cảm về sự tồn tại của tiếng nói, dần dần diễn giải mọi điều tôi nói qua lăng kính của sự điện loạn tiềm tàng.
Ví dụ, tôi từng là thành viên của kênh truyền hình sinh viên phát những bản tin xung quanh kí túc xá, và trong một cuộc gặp diễn ra rất khuya, tôi đã nói, "Xin lỗi, bác sĩ, em phải về.
Em phải đọc bản tin lúc sáu giờ".
Ghi lại trong bệnh án của tôi là Eleanor có ảo tưởng rằng mình là người đọc bản tin truyền hình.
Đó là thời điểm các sự kiện bắt đầu ập đến tôi tới tấp.
Một đợt nhập viện tiếp theo sau, đợt đầu của rất nhiều lần khác, tiếp đến là chẩn đoán tâm thần phân liệt, và rồi, tệ hơn tất cả, một cảm giác độc hại, dày xéo tâm can của vô vọng, nhục nhã và tuyệt vọng về bản thân và tương lai của tôi.
Nhưng vì được khuyến khích xem tiếng nói đó không phải là một trải nghiệm mà là một chứng bệnh, nỗi sợ và chống đối lại nó càng thêm nghiêm trọng.
Đơn giản mà nói, điều này có nghĩa là chọn lấy thế thù địch với chính tâm trí tôi, một dạng nội chiến tâm lý, và hậu quả là số lượng tiếng nói tăng lên và chúng nhanh chóng trở nên thù nghịch và hiểm ác.
Không được giúp đỡ và vô vọng, tôi bắt đầu lui về thế giới nội tâm ác mộng nơi mà những tiếng nói đã định sẵn để thành người tra tấn lẫn người bạn duy nhất tôi nhận biết được
Họ bảo tôi, ví dụ, nếu tôi chứng tỏ mình xứng đáng với sự giúp đỡ của họ, thì họ có thể thay đổi cuộc đời tôi trở lại như ban đầu, và một loạt các nhiệm vụ mỗi lúc một kì quái được đặt ra, một dạng kỳ công của Hercules,
Ban đầu là những thứ nhỏ nhặt, ví dụ, bứt ba cọng tóc, nhưng dần dà, nó trở nên khắc nghiệt, đến đỉnh điểm là những mệnh lệnh làm hại chính tôi, và một chỉ dẫn đặc biệt kịch tính: "Mày thấy tay giáo viên đằng kia không?
Mày thấy ly nước kia không?
Rồi, mày phải đi lại đằng đó và đổ nó lên người hắn trước mặt đám sinh viên".
Và tôi làm thật, không cần phải nói rằng làm các giáo viên chẳng ưa tôi chút nào.
Kết cuộc, một vòng luẩn quẩn của nỗi sợ, né tránh, nghi ngờ và hiểu nhầm bắt đầu hình thành, và đây là cuộc chiến mà tôi thấy mình bất lực và không thể tạo ra bầt kì bình an hay hòa giải nào.
Hai năm sau, quá trình hủy hoại đã đến mức bi thảm.
Đến bây giờ, tôi có đủ bộ tiết mục điên cuồng: những giọng nói khiếp sợ, hình ảnh lố bịch, những ảo giác kì quái dai dẳng.
Tình trạng sức khỏe tâm lý của tôi trở thành chất xúc tác cho sự kì thị, sự lăng mạ, và hành hung thể xác lẫn tình dục, và tôi được bác sĩ tâm thần bảo rằng, "Eleanor, cô thà bị ung thư còn hơn, vì ung thư còn dễ chữa hơn tâm thần phân liệt".
Tôi đã được chẩn đoán, cho uống thuốc và bỏ mặc, và tới lúc đó đã bị những tiếng nói tra tấn quá đỗi đến mức tôi đã định khoan một lỗ vào đầu để lôi chúng ra.
Bây giờ nhìn lại sự đổ nát và tuyệt vọng của những năm đó, với tôi dường như có ai đã chết tại đó, dẫu vậy, một ai khác đã được cứu.
Một con người bị tan vỡ và bị ám đã bắt đầu hành trình đó, nhưng hiện ra sau đó là một người sống sót và sẽ cuối cùng trở thành người tôi được định sẵn để trở thành.
Nhiều người đã hãm hại tôi trong đời, và tôi nhớ tất cả bọn họ, nhưng những kí ức đó ngày một nhạt nhòa đi so với những người đã giúp đỡ tôi.
Những người sống sót, những người thanh-thính, những đồng chí và người giúp đỡ; người mẹ không bao giờ từ bỏ tôi, người biết rằng một ngày nào đó tôi sẽ trở lại với bà và sẵn sãng chờ đợi tôi đến chừng nào còn phải đợi; vị bác sĩ làm việc với tôi chỉ trong một thời gian ngắn, nhưng đã nhấn mạnh niểm tin của ông rằng sự hồi phục không chỉ khả dĩ mà còn tất yếu, và trong giai đoạn tái phát trầm trọng đã nói với gia đình bị hoảng sợ của tôi, "Đừng từ bỏ hi vọng.
tôi tin rằng Eleanor có thể vượt qua chuyện này.
Đôi khi, bạn biết đấy, tuyết rơi mãi tới tận tháng Năm, nhưng cuối cùng thì mùa hè luôn đến".
Mười bốn phút là không đủ để tri ân đủ những con người tốt và rộng lượng đó người đã chiến đấu cùng tôi và cho tôi người đã chờ để chào đón tôi trở lại từ nơi khổ sở, cô độc đó.
Cùng với nhau, họ hợp thành một sự dũng cảm, sáng tạo, chính trực và lòng tin không gì lay chuyển rằng tấm thân tan vỡ của tôi có thể được chữa lành và nguyên vẹn trở lại.
Tôi từng nói rằng những con người này đã cứu lấy tôi, nhưng giờ đây tôi biết rằng họ đã làm một điều còn quan trọng hơn, đó là trao cho tôi sức mạnh để tự cứu chính mình, và quan trọng là họ giúp tôi hiểu được điều mà tôi đã luôn ngờ vực: rằng những tiếng nói của tôi là những lời đáp có ý nghĩa cho những chấn động trong cuộc sống, đặc biệt là thời thơ ấu, và như vậy không phải là kẻ thù của tôi mà là nguồn thấu hiểu cho những vấn đề cảm xúc có thể giải quyết.
Lúc đầu, điều này rất khó tin, không chỉ vì những tiếng nói tỏ ra thù địch và nguy hiểm, cho nên, một bước đầu quan trọng là học cách tách biệt ý nghĩa ẩn dụ từ những gì tôi vốn cho là sự thật thực tế.
Ví dụ, những tiếng nói đe dọa tấn công nhà tôi tôi học cách diễn giải chúng thành nỗi sợ của tôi và nỗi bất an trong thế giới, hơn là một mối nguy khách quan thực sự.
Ban đầu, tôi đã tin vào chúng.
Tôi nhớ, ví dụ, thức dậy một đêm nọ canh gác ngoài cửa phòng bố mẹ để bảo vệ họ khỏi cái mà tôi nghĩ là mối nguy có thực từ những tiếng nói.
Vì tôi vốn có vấn đề tồi tệ là tự làm hại mình, đến nỗi hầu hết dao kéo trong nhà đều được giấu đi, nên rốt cuộc tôi tự trang bị cho mình một cái nĩa nhựa, giống đồ đi picnic, và đại khái là ngồi ngoài phòng nắm chặt nó và sẵn sàng lao vào hành động khi có bất cứ chuyện gì xảy ra.
Giống như thể, "Đừng có đùa với tôi.
Tôi có một cái nĩa nhựa đó, không biết hả?"
Mưu kế thật.
Nhưng một cách phản ứng sau này, và hữu dụng hơn nhiều, là cố thử và phân tích thông điệp đằng sau lời nói, nên khi những tiếng nói cảnh báo tôi không được rời khỏi nhà, thì tôi sẽ cám ơn chúng vì đã thu hút chú ý của tôi đến việc cảm thấy bất an như thế nào - vì nếu tôi nhận thức được nó, thì tôi có thể làm điều gì đó tích cực về nó - là tiếp tục trấn an cả chúng lẫn tôi rằng chúng tôi được an toàn và không cần phải lo sợ gì nữa.
Tôi đặt ra giới hạn cho những tiếng nói, và cố tương tác với chúng bằng thái độ quả quyết nhưng tôn trọng, hình thành một quá trình chậm của giao tiếp và hợp tác mà trong đó chúng tôi học cách làm việc cùng nhau và giúp đỡ lẫn nhau.
Trải qua tất cả chuyện này, điều tôi cuối cùng nhận ra là mỗi tiếng nói gắn liền với một phần của bản thân tôi, rằng mỗi chúng mang những cảm xúc tràn lấp mà tôi chưa bao giờ có một cơ hội để nhận thức hay giải quyết, kí ức của chấn thương và lạm dụng tình dục, của tức giận, xấu hổ, tội lỗi, thiếu tự tin.
Những tiếng nói sử dụng nỗi đau này và cho chúng từ ngữ, và có thể một trong những khám phá to lớn nhất là khi tôi phát hiện những tiếng nói thù địch và bạo lực nhất thực ra là đại diện cho những phần trong tôi đã tổn thương một cách sâu sắc nhất, và như thế, chính những tiếng nói này cần nhận được lòng trắc ẩn và quan tâm to lớn nhất.
Nhờ được trang bị những kiến thức này mà cuối cùng tôi đã hàn gắn lại tấm thân tan vỡ của tôi, mỗi một mảnh được đại diện bởi một tiếng nói khác, dần dần ngừng sử dụng thuốc của mình, và trở lại với tâm thần học, nhưng lần này là từ phía bên kia.
Mười năm sau lần đầu tiếng nói xuất hiện, tôi tốt nghiệp, lần này với tấm bằng cao nhất trong tâm lý học trường đại học từng trao, và một năm sau, bằng thạc sĩ cao nhất, mà chúng tôi nói là không tệ với một người đàn bà điên.
Thực tế, một trong những tiếng nói hướng dẫn tôi câu trả lời trong kì thi, đó đúng ra có thể tính là gian lận.
(Cười to) Và thành thật mà nói, đôi khi tôi cũng thích sự chú ý của chúng.
Như Oscar Wilde từng nói, điều duy nhất tồi tệ hơn việc bị nói đến là chẳng bị nói đến.
Nó còn giúp bạn nghe lén giỏi, vì bản có thể nghe hai cuộc đối thoại cùng một lúc.
Vậy là nó không xấu hoàn toàn.
Tôi làm việc trong ngành y tế tâm thần, tôi diễn thuyết ở các hội nghị, tôi xuất bản các chương sách và bài báo học thuật, và tôi tranh luận, và sẽ tiếp tục làm như vậy, về sự xác đáng của ý tưởng sau: một câu hỏi quan trọng trong tâm thần học không nên là "có vấn đề gì với bạn vậy" mà nên là "chuyện gì xảy ra với bạn vậy".
Và xuyên suốt, tôi lắng nghe tiếng nói của mình, những người tôi rốt cuộc cũng học được cách sống trong hòa bình và tôn trọng và sau đó phản ánh ý thức đang lớn dần lên của lòng trắc ẩn, sự chấp nhận và tôn trọng bản thân mình.
Và tôi nhớ khoảnh khắc xúc động và đặc biệt nhất là khi trợ giúp một cô gái trẻ khác bị khủng bố bởi những tiếng nói của cô ấy, và nhận thức đầy đủ, lần đầu tiên, rằng tôi không còn cảm thấy như vậy về bản thân nữa mà có thể giúp đỡ những người khác bị như vậy.
Giờ đây tôi rất tự hào là một thành viên của Intervoice, tổ chức của Phong trào Thanh thính Quốc tế, một sự khởi đầu được truyền cảm hứng bởi công trình của Giáo sư Marius Romme và Tiến sĩ Sandra Escher, định nghĩa thanh thính như một chiến thuật tồn tại, một phản ứng tỉnh táo đối với những tình huống điên rồ, không phải triệu chứng lạ thường của bệnh tâm thần phân liệt cần phải chịu đưng, mà là một trải nghiệm phức tạp, quang trọng và ý nghĩa cần được khám phá.
Chung tay, chúng tôi dự tính và tạo dựng một xã hội cảm thông và tôn trọng người thanh thính, trợ giúp những nhu cầu của các cá nhân nghe thấy tiếng nói, và xem họ như những công dân thực thụ.
Một xã hội như vậy không chỉ khả dĩ, nó đang diễn ra rồi.
Nói lại lời Chavez, một khi thay đổi xã hội bắt đầu, nó không thể bị đảo ngược.
Bạn không thể nhục mạ người mang niềm tự hào.
Bạn không thể đàn áp những người không còn thấy sợ nữa.
Với tôi, thành quả của Phong trào Thanh thính là lời nhắc nhở rằng sự cảm thông, tình bằng hữu, công lý và sự tôn trọng không chỉ là lời nói; chúng là sự đảm bảo và niềm nin, và niềm tin đó có thể thay đổi thế giới.
Trong vòng 20 năm qua, Phong trào Thanh thính đã xây dựng những mạng lưới người thanh thính ở 26 quốc gia khắp năm châu, làm việc cùng nhau để thúc đẩy phẩm giá, sự đoàn kết và tiếp sức cho những người trong cơn khủng hoảng tâm lý, tạo ra một ngôn ngữ và thông lệ mới của hi vọng, mà ở trung tâm nó là một niềm tin không thể lay chuyển vào sức mạnh của từng cá nhân.
Như Peter Levine từng nói, loài người là một thực thể độc nhất mang năng lực chữa lành từ trong bản năng và một trí óc để khai thác năng lực bẩm sinh này.
Như vậy, với những thành viên trong xã hội, không có vinh dự hay đặc quyền nào lớn hơn là tạo điều kiện cho quá trình chữa lành một ai đó, chứng kiến, đưa tay ra, chia sẻ gánh nặng đau khổ của ai đó, và nắm lấy hi vọng cho sự hồi phục của họ.
Cũng như vậy, những người sống sót sau đau đớn và nghịch cảnh, chúng ta nhớ rằng chúng ta không phải sống cuộc đời mình mãi mãi bị quyết định bởi những thứ tàn phá xảy đến chúng ta.
Chúng ta là duy nhất. Chúng ta không thể thay thế được.
Những gì ở trong chúng ta không thể bị chiếm lấy, biến đổi, hay tước đoạt.
Ánh sáng không bao giờ tắt.
Như một vị bác sĩ tuyệt vời từng nói với tôi, "Đừng nói tôi nghe những gì người khác nói với bạn về bạn.
Hãy nói tôi nghe về bạn."
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
(Âm nhạc) Vua Oedipus Rex ["Vua sư tử"] ["Hoàng đế Titus"] ["Frida"] ["Cây sáo ma thuật "] ["Bay qua Thiên Hà"] (Tiếng vỗ tay) Julie Taymor: Cảm ơn các bạn.
Cảm ơn rất nhiều. Đó là một vài trích đoạn trong các vở nhạc kịch, opera và những bộ phim mà tôi đã làm trong 20 năm qua.
Nhưng điều tôi muốn bắt đầu ngay bây giờ đó là đưa bạn quay trở lại khoảng thời gian mà tôi đã trải qua tại Indonesia, đó là khoảng thời gian có ảnh hưởng sâu sắc trong cuộc đời tôi và, như tất cả các câu chuyện thần thoại, những câu chuyện này cần phải được kể đi kể lại để chúng ta không quên chúng.
Và khi tôi đang trong thời gian khó khăn, như chúng ta biết, rằng tôi ở đây ngay bây giờ, thông qua cuộc thử thách gắt gao và ngọn lửa của sự biến đổi, thông qua những gì mà tất cả các bạn cũng thực sự phải làm.
Bất cứ ai sáng tạo cũng đều biết rằng có một thời điểm mà hoàn toàn không trở thành một điều kỳ diệu hay một sự thất bại.
(Tiếng cười) Và tôi đã ở ngay đó trong tình trạng nguy khốn, tôi sẽ kể cho bạn nghe về một câu chuyện khác.
Tôi muốn quay trở về Indonesia nơi tôi đã ở khi tôi khoảng 21, 22 tuổi, một thời gian dài trước đây, theo một chương trình học bổng.
Và tôi đã tìm thấy bản thân mình, sau hai năm ở đó trình diễn và học tập, trên đảo Bali, trên đỉnh núi lửa Gunung Batur.
Và tôi đã ở tại một ngôi làng, nơi có một buổi lễ khởi đầu dành cho những người đàn ông trẻ, một nghi lễ trưởng thành.
Tôi nào có biết rằng nó cũng chính là buổi lễ dành cho tôi
Và khi tôi ngồi trong bãi đất của ngôi đền này dưới cây đa bồ đề khổng lồ trong bóng tối, không có điện, chỉ có vầng trăng tròn chiếu xuống bãi đất vắng vẻ này và tôi đã nghe thấy những âm thanh đẹp đẽ nhất giống như một buổi hòa nhạc của Charles Ives khi tôi lắng nghe tiếng nhạc gamelan từ tất cả những người dân từ những làng bản khác nhau đến buổi lễ năm năm tổ chức một lần này
Tôi đã nghĩ rằng chỉ có một mình tôi ở trong bóng tối dưới cái cây này
Và tất cả đột ngột bước ra khỏi bóng tối, từ đầu kia của bãi đất Tôi nhìn thấy những tia sáng phản chiếu trong gương bởi ánh sáng của mặt trăng.
Và những người đàn ông 20 tuổi tôi đã thấy trước đó đột nhiên đứng dậy trong trang phục đầy đủ của các chiến binh với khăn trùm đầu và giáo mác, và không có ai tại bãi đất, và tôi đã giấu mình trong bóng đêm.
Đã không có ai ở có, và họ xuất hiện, và họ đã nhảy điệu nhảy đáng kinh ngạc này
"Huhuhuhuhuhuhuhahahahaha."
Họ di chuyển cơ thể của họ và họ tiến về phía trước, và ánh sáng bị che phủ bởi những bộ trang phục.
Tôi đã tại nhà hát kể từ khi tôi 11 tuổi biểu diễn, sáng tạo, và tôi đã đi, "Họ đang biểu diển cho ai với những trang phục phức tạp thế này, với những chiếc mũ đặc biệt này?"
Và tôi nhận ra rằng họ đang biểu diễn cho Chúa, cho dù nó có nghĩa gì đi chăng nữa
Tuy nhiên, không hiểu tại sao, buổi biểu diễn không được công khai.
Không liên quan gì đến vấn đề tiền nong ở đây
Nó đã không được ghi chép lại. Không có tin tức gì.
Và đã có những nghệ sĩ đáng kinh ngạc mà tôi cảm thấy giống như một sự bất diệt khi họ biểu diễn.
Giây phút sau đó, ngay sau khi họ kết thúc và biến mất vào bóng đêm, một người đàn ông trẻ tuổi với một chiếc đèn lồng prô-ban đến treo nó lên trên một cái cây, thiết lập một bức màn.
Bãi đất giữa làng đã được lấp đầy bởi hàng trăm người.
Và họ đã trình diễn một vở nhạc kịch suốt cả đêm dài.
Con người cần có ánh sáng.
Họ cần ánh sáng để xem.
Vì vậy những gì tôi đã thu được và tập hợp đươc từ thời điểm đáng kinh ngạc và có ảnh hưởng mạnh mẽ này trong cuộc đời của tôi khi còn là một nghệ sĩ trẻ đó là bạn phải thực sự chân thành với những gì mà bạn tin tưởng với tư cách là một nghệ sĩ nhưng bạn cũng cần phải nhận thức được rằng khán giả ở ngoài kia, trong cuộc sống của chúng ta, tại thời điểm này và họ cũng cần ánh sáng.
Và chính sự cân bằng khó tin này khiến tôi nghĩ rằng chúng ta đi bộ khi chúng ta đang sáng tạo ra một cái gì đó đang phá vỡ mặt đất, đó là sự cố gắng để làm một điều gì đó mà bạn chưa từng thấy trước đây, đó là thế giới tưởng tượng nơi mà bạn thực sự không biết con đường bạn đang đi sẽ kết thúc ở đâu, đó là ranh giới trên rìa của một miệng núi lửa mà tôi đã đi trên đó trong toàn bộ cuộc đời tôi.
Bây giờ những gì tôi muốn làm là kể cho bạn biết một chút về việc tôi đã làm việc như thế nào . Chúng ta hãy nói về "Vua sư tử."
Bạn đã thấy nhiều ví dụ của công việc của tôi ở trên, nhưng đó là những ví dụ mà mọi người biết.
Tôi bắt đầu với khái niệm của chữ tượng hình.
Chữ tượng hình giống như một bức tranh được sơn vẽ, một bức tranh sơn vẽ kiểu Nhật .
Ba nét bút, bạn nhận được toàn bộ một rừng tre.
Tôi đi đến khái niệm về "Vua sư tử" và tôi nói, "Bản chất của nó là gì?
Trừu tượng là gì?
Nếu tôi có thể cắt giảm câu chuyện nguyên vẹn này vào một hình ảnh, nó sẽ như thế nào?"
Vòng tròn. Vòng tròn. Nó là như vậy rõ ràng.
Vòng tròn của cuộc sống. Vòng tròn của mặt nạ của Mufasa.
Vòng kết nối đó, khi chúng tôi đến Màn II và có một vụ hạn hán, làm thế nào để bạn có thể thể hiện một trận hạn hán?
Đó là một vòng tròn của lụa trên sàn nhà biến mất vào một cái lỗ trên sàn sân khấu.
Vòng tròn của cuộc sống đi đến trong các bánh xe những con linh dương nhảy qua.
Và bạn thấy cơ khí.
Và là người của nhà hát, những gì tôi biết và yêu thích về rạp chiếu phim đó là khi các khán giả đến và họ ngừng sự hoài nghi của họ lại, khi bạn nhìn thấy những người đàn ông hoặc phụ nữ đi bộ với một đĩa cỏ trên đầu họ, bạn biết đó là thảo nguyên.
Bạn không chất vấn điều đó.
Tôi thích sự thật rõ ràng của nhà hát.
Tôi thích việc mọi người sẵn sàng để lấp vào những khoảng trống.
Các khán giả sẵn sàng nói rằng, "Ồ, tôi biết đó không phải là một mặt trời thực sự.
Bạn đã lấy những thanh gỗ.
Bạn đã thêm lụa vào phía dưới.
Bạn để lơ lửng những thanh gỗ này. Bạn để nó rơi thẳng xuống sàn nhà.
Và khi nó được nâng lên bởi các sợi dây, tôi thấy rằng đó là một mặt trời.
Nhưng vẻ đẹp của nó chỉ là tơ lụa và gậy.
Và theo một cách nào đó, đó là những gì khiến cho nó có linh hồn.
Đó là những gì làm bạn xúc động.
Nó không phải là mặt trời thực xuất hiện theo đúng nghĩa đen của nó
Đó là nghệ thuật.
Vì vậy, trong nhà hát, câu chuyện càng quan trọng càng nhiều cuốn sách và ngôn ngữ, cách kể lại câu chuyện, làm thế nào để kể lại nó, cơ học, các phương pháp bạn sử dụng, tương đương với chính bản thân câu chuyện.
Và tôi là một trong những người yêu thích công nghệ công nghệ cao và thấp.
Vì vậy, tôi có thể đi từ-- Ví dụ, tôi sẽ cho các bạn thấy một số "Người nhện" sau đó, những bộ máy đáng kinh ngạc này di chuyển mọi người
Nhưng thực tế là, không có các vũ công ai biết được cách sử dụng cơ thể của mình và đung đưa trên những dây như thế nào không có gì cả
Vì vậy bây giờ tôi sẽ cho các bạn thấy một số đoạn phim từ các dự án lớn khác của cuộc sống của tôi trong năm nay, "Tempest." (Cơn bão)
Đó là một bộ phim. Tôi đã dựng "The Tempest" trên sân khấu ba lần tại nhà hát kể từ năm 1984, ' 86, và tôi thích vở kịch.
Tôi đã luôn dựng nó với một diễn viên nam Prospero.
Và đột nhiên, tôi nghĩ, "À, tôi sẽ để ai diễn vai Prospero?
Tại sao không phải là Helen Mirren? Cô là một diễn viên tuyệt vời.
Tại sao không?" Và vai diễn này thực sự cũng đã phù hợp với một người phụ nữ
Vì vậy bây giờ, chúng ta hãy cùng xem một số hình ảnh từ "Tempest."
(Âm nhạc) (Video) Prospera: Linh hồn, ngươi có thực hiện cơn bão mà ta đã nói với ngươi chưa?
Ariel: Tôi đã lên tàu của Đức vua. Trong mỗi khoang hành khách, tôi thổi bùng lên sự kinh ngạc.
Prospera: Ngay ở cái nhìn đầu tiên, họ đã thay đổi ánh mắt.
Miranda: Anh có yêu em không?
Ferdinand: Vượt quá tất cả giới hạn.
HM: Họ đều ở trong quyền lực của mỗi người.
Trinculo: Đau khổ khiến một người đàn ông thân thiết với những người tình chung giường xa lạ.
(Âm nhạc) Tìm kiếm kinh doanh, thưa thống đốc?
Caliban: Ngươi không phải rơi từ trên trời xuống?
Stephano: Bên ngoài mặt trăng, ta đảm bảo với ngươi.
Prospera: Caliban!
Caliban: Hòn đảo này là của tôi.
Prospera: Để chắc chắn điều này, đêm nay, ngươi sẽ bị kiểm soát.
Antonio: Anh trai ngươi nằm ở đây không tốt hơn so với trái đất mà ông ta ở đâu.
Sebastian: Rút thanh gươm ngươi ra.
Và ta, nhà vua, sẽ yêu ngươi.
Prospera: Ta sẽ gây bệnh dịch cho tất cả bọn chúng, ngay cả khi chúng thét gào
Ariel: Ta đã làm cho ngươi điên cuồng
Prospera: Chúng ta là công cụ mà ước mơ được thực hiện dựa trên điều đó
và cuộc sống nhỏ bé của chúng ta cuộn tròn với một giấc ngủ.
(Âm nhạc) JT: được rồi.
(Tiếng vỗ tay) Vì vậy, tôi đã đi từ nhà hát, dựng lên "The Tempest" trên sân khấu với nguồn ngân sách rất ít ỏi nhiều năm trước, Tôi thích vở kịch, và tôi cũng nghĩ rằng đó là vở kịch cuối cùng của Shakespeare, và nó tự thích nghi, như các bạn thấy, với rạp chiếp phim
Nhưng tôi mới chỉ cung cấp cho các bạn một ví dụ nhỏ về làm thế nào mà một người có thể dàn dựng nó trong nhà hát và sau đó làm thế nào họ có thể lấy cùng một ý tưởng hoặc câu chuyện và đưa nó vào điện ảnh.
Chữ viết tượng hình mà tôi đã nói chuyện với các bạn lúc trước, nó là gì với "The Tempest"?
Nếu tôi có thể tóm tắt nó lại điều gì sẽ là hình ảnh mà tôi có thể mất việc của tôi vì nó?
Và nó đã là lâu đài cát ý tưởng của việc nuôi dưỡng so với tự nhiên, rằng chúng tôi xây dựng các nền văn minh này... cô ấy nói về nó vào lúc cuối, Helen Mirren Prospera-- chúng ta xây dựng chúng, nhưng theo tự nhiên, trong cơn bão lớn, các tòa tháp vượt qua những đám mây, những cung điện tuyệt đẹp này rồi sẽ phai mờ dần và sẽ ... còn lại không phải là một đống đổ vỡ phía sau
Vì vậy, tại nhà hát, tôi bắt đầu vở kịch, có một cái cào cát màu đen, một cây mè màu trắng, và đã có một cô bé, Miranda, trên đường chân trời, xây dựng một lâu đài nhỏ giọt, một lâu đài bằng cát.
Và khi cô ấy ở bên cạnh của sân khấu đó, hai người phụ giúp mặc trang phục màu đen với những bình nước chạy dọc theo phía trên và bắt đầu đổ nước vào lâu đài cát và lâu đài cát bắt đầu nhỏ giọt và lún xuống, nhưng trước khi nó tan biến, khán giả nhìn thấy những người phụ giúp được mạ đen
Bối cảnh đã rõ ràng. Thật là tầm thường. Chúng ta đã nhìn thấy nó.
Nhưng khi họ bắt đầu đổ nước, ánh sáng thay đổi từ việc hiển thị cho bạn những người phụ giúp được mạ đen tới việc tập trung, điều kỳ diệu chưa được trau chuốt mà chúng tôi làm trong nhà hát, nó tập trung ngay trên mặt nước riêng của mình.
Và bất ngờ, góc nhìn của khán giả đã thay đổi.
Nó trở thành một cái gì đó kỳ diệu lớn lao.
Nó trở thành cơn mưa.
Các diễn viên đeo mặt nạ, những chú rối, họ biến mất, và khán giả làm cho bước nhảy vọt vào thế giới này, vào thế giới tưởng tượng của "The Tempest" thực sự xảy ra.
Bây giờ là sự khác biệt khi tôi đã đi và đã dàn dựng nó trong các rạp chiếu phim, Tôi đã bắt đầu bộ phim thực tế với một cảnh cận cảnh của một lâu đài cát, một lâu đài cát đen, và điều mà rạp chiếu phim có thể làm đó là, bằng cách sử dụng máy ảnh, nghệ thuật phối cảnh, và những shoot hình dài và cận cảnh, nó bắt đầu trên một cảnh cận cảnh của lâu đài cát và nó kéo đi, các bạn thấy rằng nó là một bức tiểu họa thu nhỏ trong lòng bàn tay bàn tay của cô gái.
Và vì vậy tôi có thể chơi với bối cảnh, và lý do tại sao tôi chuyển từ một bối cảnh này đến một bối cảnh khác đó là để có thể có khả năng làm điều này.
Bây giờ tôi sẽ đưa các bạn đến với "Người nhện"
(Âm nhạc) (Video) Peter Parker: ♪ Đứng trên vách, Tôi có thể bay ra khỏi đây. ♪ JT: Chúng tôi đang cố gắng để làm tất cả mọi thứ trong nhà hát trực tiếp mà bạn không thể làm trong không gian hai chiều trong phim ảnh và truyền hình.
PP: ♪ vượt lên trên bản thân và kiểm soát. ♪ George Tsypin: Chúng tôi đang ngắm nhìn New York từ quan điểm của một người nhện.
Người nhện không bị ràng buộc bởi lực hấp dẫn.
Manhattan trong chương trình cũng không bị ràng buộc bởi lực hấp dẫn
PP: ♪ Là chính bản thân mình và bay lên trên tất cả. ♪ Toàn bộ: ♪ Sock! Tù binh chiến tranh! ♪ ♪ Slam! Đầu! ♪ Danny Ezralow: Tôi không muốn để các bạn thậm chí nghĩ rằng đó là một biên đạo múa.
Đó là thực tế, là những gì đang xảy ra.
Tôi muốn các bạn xem mọi người di chuyển, và các bạn đang đi, "Ồ, chuyện gì vậy?"
(Âm nhạc) JT: Nếu tôi đưa ra đủ hoạt động trong điêu khắc, và các diễn viên di chuyển đầu của họ, bạn cảm thấy như nó có sự sống.
Nó thực sự là một câu chuyện sống động. Nó là một cuốn sách truyện tranh trở nên sống động.
(Âm nhạc) Bono: Họ là những câu chuyện thần thoại
Họ là huyền thoại hiện đại, các anh hùng truyện tranh.
PP: ♪ Họ tin tưởng. ♪ (Tiếng thét) (Âm nhạc) (Tiếng vỗ tay) JT: Ồ ồ. Đó là gì vậy?
Xiếc, rock 'n' roll, phim truyền hình.
Những gì chúng tôi đang làm trên sân khấu là gì vậy?
Vâng, một câu chuyện cuối cùng, rất nhanh thôi
Sau khi tôi đã ở ngôi làng đó, tôi đã vượt qua hồ, và tôi thấy các ngọn núi lửa đang phun trào phía mặt khác, núi lửa Gunung Batur, và đã có một ngọn núi lửa đã chết bên cạnh ngọn núi lửa vẫn đang hoạt động.
Tôi đã không nghĩ rằng tôi sẽ bị nuốt chửng bởi ngọn núi lửa, và tôi ở đây.
Nhưng rất dễ dàng để leo lên, phải không?
Bạn giữ rễ cây, bạn đặt chân của bạn vào trong các phiến đá nhỏ leo lên đó, và bạn lên được phía trên, và tôi đã ở đó với một người bạn tốt, một diễn viên, và chúng tôi nói, "Chúng ta hãy cùng leo lên đó.
Chúng ta hãy xem liệu chúng ta có thể đến gần với mép ngọn núi lửa đang hoạt động hay không."
Và chúng tôi leo lên và chúng tôi đã lên đến cùng, và chúng tôi đang trên mép, trên vách này, Roland biến mất vào trong khói lưu huỳnh tại ngọn núi lửa ở phía đầu kia, và tôi chỉ có một mình ngay tại vách núi đáng kinh ngạc này.
Bạn có nghe thấy lời bài hát không?
Tôi đang ở trên vách núi nhìn xuống nhìn vào một ngọn núi lửa chết ở bên trái của tôi.
Ở bên phải của tôi là phiến đá sét.
Nó đã được hoàn thiện Tôi đang mặc sarong và đeo dây da. Đó là nhiều năm trước đây.
Và không có giày đi bộ đường dài.
Và ông ấy đã biến mất, diễn viên Pháp gypsy điên rồ, biến mất trong làn khói, và tôi nhận ra rằng, Tôi không thể trở lại con đường mà tôi đã đi.
Tôi không thể. Vì vậy, tôi vứt máy ảnh của mình đi. Tôi vứt bỏ dây da của tôi, và tôi nhìn vào con đường trực tiếp ở phía trước của tôi, và tôi đã đi trên bốn chân của tôi như một con mèo, và tôi đã để đầu gối của tôi ở hai bên lối đi trước mặt tôi, 30 mét hoặc 30 feet, tôi không biết.
Gió đã thổi ầm ầm, và cách duy nhất tôi có thể đến được phía bên kia đó là nhìn vào đường đi thẳng trước mặt tôi.
Tôi biết tất cả các bạn đã ở đó
Tôi đang ở trong cuộc thử thách gắt gao ngay lúc này.
Đó là cuộc thử nghiệm với lửa của tôi
Đó là cuộc thử nghiệm với lửa của công ty tôi
Chúng tôi tồn tại bởi vì chúng tôi là "Vượt lên trên tất cả."
Cậu bé té ngã từ trên bầu trời, vượt lên trên.
Nó ở ngay đó trong lòng cả hai bàn tay của chúng tôi, của tất cả những bàn tay của công ty tôi
Tôi có những cộng tác viên xinh đẹp, và chúng tôi như là những người sáng tạo chỉ có thể đến đó cùng nhau.
Tôi biết các bạn hiểu mà.
Và các bạn chỉ cần đi về phía trước, và sau đó các bạn sẽ thấy điều đặc biệt này ở phía trước đôi mắt của các bạn.
Cảm ơn các bạn.
(Tiếng vỗ tay)
Đua xe là nghề xưa cũ vui nhộn.
Hàng năm chúng tôi làm ra xe mới, và suốt phần còn lại của mùa giải chúng tôi cố hiểu sản phẩm của mình để làm cho nó tốt hơn, nhanh hơn.
Rồi sang năm sau chúng tôi làm lại từ đầu.
Chiếc xe bạn thấy trước mặt khá phức tạp.
Bộ khung gầm được làm từ khoảng 11.000 thành phần, động cơ làm từ 6.000 thành phần khác, hệ thống điện tử gồm khoảng 8.500 thành phần.
Tổng cộng khoảng 25.000 thứ có thể hoạt động sai.
Nên đua xe là việc rất cần sự chú ý đến từng chi tiết.
Nói riêng về Công thức 1, còn 1 điều khác nữa là chúng tôi luôn thay đổi chiếc xe.
Chúng tôi luôn làm cho chúng nhanh hơn.
Nên mỗi nửa tháng, chúng tôi lại làm ra khoảng 5.000 thành phần mới để lắp vào xe.
5% tới 10% của mỗi chiếc xe đua sẽ được thay đổi cứ 2 tuần 1 lần.
Sao chúng tôi làm được như vậy?
Cuộc đời chúng tôi bắt đầu với chiếc xe đua.
Chúng tôi lắp rất nhiều cảm ứng trên xe để đo mọi thứ.
Trên chiếc xe đua trước mặt bạn đây sẽ được lắp khoảng 120 cảm ứng khi vào cuộc đua.
Chúng đo tất cả mọi thứ khắp xe.
Dữ liệu được ghi lại. Chúng tôi theo dõi khoảng 500 biến số trong hệ thống dữ liệu, khoảng 13.000 biến số sức khỏe và các biến cố để xác định khi nào mọi thứ có trục trặc, và gửi dữ liệu đó trở lại garage qua bộ đo lường từ xa với tốc độ 2 – 4 MBs mỗi giây.
Trong 1 cuộc đua 2 giờ, 1 chiếc xe sẽ gửi đi 750 triệu con số.
Con số đó gấp đôi số từ mà mỗi chúng ta nói trong suốt đời mình.
Đó là lượng dữ liệu khổng lồ.
Nhưng chỉ có dữ liệu và đo lường là không đủ.
Bạn phải làm được gì đó với chúng.
Nên chúng tôi đã đổ rất nhiều thời gian và công sức để biến dữ liệu thành thông tin để có thể nói rằng, tình trạng động cơ thế nào, các lốp xe đang xuống cấp thế nào, tình trạng tiêu thụ nhiên liệu ra sao?
Tất cả là về sử dụng dữ liệu và biến chúng thành kiến thức để hành động.
Okay, hãy xem qua 1 chút dữ liệu.
Hãy lấy 1 chút dữ liệu từ 1 bệnh nhân 3 tháng tuổi.
Đây là 1 đứa trẻ, những gì bạn thấy là dữ liệu thực, và ở phía lề bên phải, khi mọi thứ bắt đầu có chút dấu hiệu xấu, nghĩa là bệnh nhân sắp bị trụy tim.
Đó từng là sự cố không thể lường trước.
Đó là cơn đau tim mà không ai dự tính được.
Nhưng nếu xem xét thông tin ở đó, ta thấy mọi thứ bắt đầu trở nên bất thường từ khoảng 5 phút trước cơn đau tim
Ta thấy những thay đổi nhỏ như sự thay đổi nhịp tim.
Những dấu hiệu này đều không thể phát hiện thông qua các ngưỡng bình thường và áp dụng được với dữ liệu.
Câu hỏi là, tại sao ta không biết điều đó?
Đây có phải sự cố dự liệu được?
Ta có thể nghiên cứu các mô hình dữ liệu để làm cho mọi chuyện tốt hơn không?
Đây là 1 đứa trẻ, bằng tuổi với chiếc xe trên sân khấu, 3 tháng tuổi.
Đó là 1 bệnh nhân có vấn đề về tim.
Nhìn vào các dữ liệu ở màn hình phía trên như nhịp tim, mạch, oxy, nhịp thở, chúng đều bất thường đối với 1 đứa trẻ bình thường, nhưng lại là bình thường với đứa trẻ đó, do đó, một trong những thử thách trong chăm sóc sức khỏe là, làm sao tôi chăm sóc 1 bệnh nhân có những thông số đặc biệt riêng. và có thể phát hiện khi chúng bắt đầu thay đổi, khi chúng bắt đầu xấu đi?
Vì giống như đua xe, bất kỳ bệnh nhân nào, khi mọi chuyện xấu đi, bạn chỉ có 1 khoảng thời gian ngắn để biến đổi tình hình.
Điều chúng tôi làm là đưa hệ thống dữ liệu mà chúng tôi dùng 2 tuần 1 lần trong đua xe Công thức 1 vào lắp đặt trên các máy tính ở Bệnh viện trẻ em Birmingham.
Chúng tôi truyền tải dữ liệu từ các thiết bị đặt bên giường bệnh trong thời gian điều trị tích cực cho trẻ em. để cùng theo dõi dữ liệu thời gian thực và, quan trọng hơn, lưu trữ dữ liệu để có thể nghiên cứu chúng.
Rồi áp dụng 1 ứng dụng phần mềm cho phép chúng tôi thu được mô hình dữ liệu theo thời gian thực để thấy chuyện gì đang xảy ra, và xác định khi nào mọi thứ bắt đầu thay đổi.
Trong đua xe, tất cả chúng tôi đều có tham vọng bạo gan, đôi lúc hơi ngạo mạn, nên chúng tôi quyết định mình cũng sẽ chăm sóc trẻ em khi đám trẻ được chuyển đi điều trị tích cực.
Tại sao chúng tôi phải chờ đến khi chúng tới bệnh viện rồi mới bắt đầu chăm sóc?
Nên chúng tôi lắp đặt liên kết tức thời giữa xe cứu thương và bệnh viện, chỉ cần dùng kết nối 3G bình thường để gửi dữ liệu đó chiếc xe cứu thương trở thành 1 chiếc giường bệnh bổ sung trong điều trị tích cực.
Rồi chúng tôi nghiên cứu dữ liệu.
Những đường lượn sóng ở phía trên, đủ các màu, là kiểu dữ liệu bình thường mà bạn thấy trên 1 màn hình – nhịp tim, mạch, oxy trong máu, và nhịp thở.
Những đường ở dưới, có màu xanh dương và đỏ, là những thứ thú vị.
Đường đỏ là bản tự động hóa của kết quả cảnh báo mà Bệnh viện trẻ em Birmingham đã sử dụng từ lâu.
Họ sử dụng từ năm 2008, và đã ngăn được những cơn đau tim và tử vong trong bệnh viện.
Đường xanh dương là chỉ thị báo hiệu khi mô hình dữ liệu bắt đầu thay đổi, và ngay lập tức, trước khi chúng ta bắt đầu sử dụng các kiến thức y khoa ta thấy rằng dữ liệu đang nói với chúng ta.
Nó nói rằng có gì đó không ổn.
Đồ thị với các chấm đỏ và xanh lá, đang mô tả các thành phần khác nhau của dữ liệu khi đem so với nhau.
Màu xanh lá cho phép chúng tôi hiểu được điều gì là bình thường với đứa trẻ đó
Chúng tôi gọi đó là mây tiêu chuẩn.
Khi mọi thứ bắt đầu thay đổi, khi điều kiện trở nên xấu đi, chúng tôi chuyển sang đường đỏ.
Không có gì là khoa học cao siêu ở đây.
Nó hiển thị dữ liệu đã tồn tại dưới dạng khác, để tăng cường lên, cung cấp những dấu hiệu cho các bác sĩ và y tá, để họ biết chuyện gì đang xảy ra.
Giống như cách 1 tay đua giỏi dựa vào những dấu hiệu để quyết định khi nào dùng phanh, khi nào cua góc, chúng ta cần giúp các bác sĩ và y tá thấy được khi nào có chuyện không ổn.
Vậy là chúng tôi có 1 chương trình đầy tham vọng.
Chúng tôi nghĩ cuộc đua tạo sự khác biệt đã bắt đầu.
Chúng tôi nghĩ lớn. Đó là điều nên làm.
Chúng tôi có cách tiếp cận, mà nếu thành công, thì không có lí do gì nó phải ở trong khuôn viên bệnh viện.
Nó có thể ra ngoài.
Với công nghệ kết nối không dây ngày nay, không có lí do gì mà những bệnh nhân, bác sĩ và y tá luôn phải ở cùng 1 nơi tại cùng 1 thời điểm.
Còn hiện tại, chúng tôi sẽ đưa cậu nhóc 3 tháng này, tiếp tục đưa nó vào đường đua, giữ nó an toàn, làm cho nó nhanh hơn và tốt hơn.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Xin Chào!
Các bạn còn thức không?
Họ lấy mất thẻ tên của tôi rồi, tôi muốn hỏi có ai ở đây ghi tên trên thẻ bằng tiếng Ả Rập không?
Không ai hết à? Thôi vậy, cũng không vấn đề gì.
Ngày xửa ngày xưa, cách đây không lâu lắm, khi đang ngồi với bạn tại một nhà hàng,
tôi nhìn anh bồi bàn và bảo: "Anh có thực đơn không?"
(Tiếng Ả Rập) Anh ta nhìn lại tôi ngờ ngợ, như thể đã nghe nhầm.
"Xin lỗi?" (Tiếng Anh).
"Vui lòng cho xin thực đơn."
(Ả Rập) Anh ta đáp: "Cô không biết người ta gọi nó là gì à?"
"Tôi biết chứ."
"Không! Người ta gọi nó là "menu" (Anh) hoặc "menu" (Pháp)
Phát âm như vậy đã chuẩn chưa?
"Lại đây mau, lo bàn này dùm tôi!"
anh bồi gắt. Anh ta chán ghét việc nói chuyện với tôi, như thể: "Nếu đây là người đàn bà còn sót lại trên đời, còn lâu mình mới thèm!"
Nghĩa lý gì khi nói chữ "thực đơn" bằng tiếng Ả Rập?
Với hai chữ, một chàng trai Liban đã nhận xét một phụ nữ là "nhà quê" và "hai lúa".
Tại sao cô ta lại nói chuyện kiểu vậy?
Lúc đó, tôi mới bắt đầu thấm thía dần.
Nó làm tôi bực lắm.
Thực sự tủi lòng !
Tiếng mẹ đẻ bị từ chối ngay tại đất nước mình ư?
Sao chuyện này lại xảy ra cơ chứ?
Sao lại ra nông nỗi này?
Có những người khác giống như tôi, sắp sửa đạt đến 1 mốc trong đời, mà lại bất chợt từ bỏ những chuyện trong quá khứ, chỉ để nói rằng: Ờ, họ hiện đại và văn minh.
Tôi có nên quên hết văn hóa, quan niệm sự tinh túy và toàn bộ kí ức của mình?
Những câu chuyện tuổi thơ có thể là kỉ niệm đẹp nhất từ chiến tranh!
Tôi có nên rũ bỏ tất cả những gì học được từ Ả Rập, chỉ để giống người đời?
Trở thành một trong số họ ?
Cái lý nó ở đâu rồi?
? Mặc dù vậy, tôi vẫn cố thông cảm cho anh ta.
Tôi không muốn phán xét anh ấy với sự cay độc anh đã dành cho tôi.
Tiếng Ả Rập đúng là không đáp ứng được nhu cầu hiện nay.
Nó không dành cho khoa học, nghiên cứu, không quen thuộc với trường học, hay nơi làm việc, huống gì là dùng để diễn đạt một đồ án cấp cao, càng không phải ngôn ngữ được dùng tại sân bay.
Vậy thì có thể sử dụng nó ở đâu ?! Chúng ta đều có thể tự hỏi đấy !
Nếu muốn dùng tiếng Ả Rập, ta có thể dùng nó ở đâu ?
! Đây là một thực tế.
Nhưng có một vấn đề khác quan trọng hơn cần nghĩ tới.
Tiếng Ả Rập là tiếng mẹ đẻ của tôi.
Nghiên cứu cho rằng sự thuần thục trong ngôn ngữ khác
đòi hỏi sự thuần thục từ chính tiếng mẹ đẻ.
Sự lưu loát ấy là nền tảng cho sự diễn đạt phong phú trong ngôn ngữ khác.
Nhưng làm thế nào đây?
! Gibran Khalil Gibran, Khi mới tập tành viết lách, ông đã sử dụng Tiếng Ả Rập
Toàn bộ ý tửơng, sức sáng tạo và triết lý của ông đều lấy cảm hứng từ cậu bé con ở thôn làng này Tại nơi chôn rau cắt rốn của mình, cảm được một mùi đặc trưng, hóng được một âm thanh đặc biệt, và ngẫm một ý niệm riêng biệt.
Thế nên, khi chuyển sang tiếng Anh, ông vướng phải nhiều gánh nặng tư tưởng.
Kể cả khi ông viết bằng tiếng Anh, khi đọc mảng văn ấy, bạn cũng cảm được một mùi như vậy, sẻ chia cùng một cảm giác đó thôi.
Bạn có thể hình dung rằng chính ông trong văn Tiếng Anh, cũng là cậu bé đến từ vùng núi, từ ngôi làng mang tên Mount Lebanon.
Thế đó, đây là ví dụ không ai có thể bàn cãi.
Điều thứ hai, người đời thường nói nếu bạn muốn triệt tiêu một quốc gia, cách duy nhất là triệt tiêu ngôn ngữ của đất nước đó.
Đây là sự thật mà thế giới phát triển hiện nay đều biết rõ.
Đức, Pháp, Nhật và Trung, những nơi này đều biết rõ điều đó.
Đó là lí do tại sao họ ban luật để bảo vệ ngôn ngữ của mình,
"thần thánh hoá" nó lên,
sử dụng nó trong sản xuất, trả tiền tỉ để phát triển nó.
Liệu ta có biết rõ điều đó hơn họ?
Chúng ta không đến từ nước phát triển, Suy nghĩ đó còn quá cao siêu so với chúng ta, chúng ta cũng muốn bắt kịp thời đại chứ.
Những quốc gia từng như ta, nhưng đã quyết định vươn lên phát triển, làm nghiên cứu, và đuổi theo những nước tiên tiến, như Thổ Nhĩ Kì, Malaysia và nhiều nữa, Họ đem theo ngôn ngữ của họ trong suốt chặng đường phát triển, bảo vệ nó như bảo vệ đá quí.
Họ giữ nó gần với họ.
Bởi nếu bạn muốn nhập hàng từ Thổ Nhĩ Kì hay bất kì đâu nếu nó không được dán nhãn bằng tiếng Thổ Nhĩ Kì, thì nó không xuất xứ từ nước đó.
Bạn sẽ không tin nó là hàng trong nước.
Họ sẽ tiếp tục trở lại làm người tiêu thụ chính, không 1 đầu mối, như đa phần chúng ta bây giờ đây.
Nên, để cách tân và sản xuất, họ phải bảo vệ ngôn ngữ của mình.
Nếu tôi nói, " Tự do, Dân chủ, Độc Lập," ( tiếng Ả Rập ) Điều này gợi cho bạn điều gì?
Không gợi nên gì, đúng chứ?
Mặc kệ ai, thế nào hay tại sao. Ngôn ngữ không chỉ dành cho chuyển đổi, là từ ngữ tuôn ra khỏi miệng.
Ngôn ngữ đại diện cho từng giai đoạn cụ thể trong đời chúng ta, và là thuật ngữ liên kết với cảm xúc.
Nên khi ta nói, "Tự do, Dân Chủ, Độc Lập." mỗi người trong các bạn đều tự vẽ nên hình ảnh nhất định trong tâm trí, những cám giác rất thật, về một ngày cụ thể trong một giai đoạn lịch sử xác định.
Ngôn ngữ không chỉ một, hai hay ba từ ghép lại khơi khơi.
Mà là 1 ý niệm ẩn tương quan với cách ta suy nghĩ, và nhìn nhận, kể cả cách mọi người đánh giá lẫn nhau.
Tóm lại, hiểu biết của ta là gì?
Làm thế nào biết được anh chàng này có hiểu hay không?
Nên, nếu tôi nói, "Tự Do, Dân Chủ, Độc Lập," (tiếng Anh) hoặc nếu con bạn đến trước mặt bạn và bảo, "Bố, bố đã trải qua cái thời của tự do ngôn luận (tiếng Anh) chưa?"
Bạn sẽ cảm thấy thế nào? Nếu bạn không thấy được vấn đề, có lẽ tôi nên đi vậy, để khỏi phát biểu trong vô vọng.
Ý là những biểu hiện thông thường sẽ gợi nhớ về một vật đặc trưng.
Tôi có một người bạn biết nói tiếng Pháp do lấy được chồng Pháp.
Hôm nọ, tôi hỏi cô ấy sống ra sao.
Cô bảo, " Mọi thứ đều ổn, nhưng có lần, mình đã dành cả đêm để hỏi và cố phiên nghĩa từ "toqborni" cho anh ấy."
( Tiếng cười) ( Vỗ Tay) Cô gái tội nghiệp ấy đã nhầm lẫn bảo chồng là "toqborni", (tokborni) và đã dành cả đêm giải thích cho anh ta.
Cô ấy muốn tự tử à?
"Chôn mình sao?" (tiếng Anh) Một trong những ví dụ hiếm hoi cho ta thấy
cô gái ấy không thể giải thích từ đó cho chồng mình, do anh ta không hiểu và anh có quyền; cách suy nghĩ của anh ấy hoàn toàn khác.
Cô ấy bảo tôi, " Anh ấy nghe Fairuz cùng với mình, và đêm kia, mình cố cắt nghĩa để anh có thể cảm nhận được cái mình thấy khi nghe Fairuz."
Cô nói như thế này với anh ta : " Từ chúng, em giang tay và cướp được anh --" ( Tiếng Cười) Và đây mới là khúc kì cục : " Và bởi vì anh thuộc về chúng, em rút tay lại và rời bỏ anh."
( Tiếng Cười) Dịch câu đó giùm tôi đi.
( Vỗ Tay ) Thế, ta đã làm những gì để bảo tồn tiếng Ả rập?
Ta xoay chuyện này thành một vấn đề xã hội dân sự, và phát động chiến dịch bảo tồn ngôn ngữ Ả Rập.
Kể cả khi nhiều người bảo tôi, " Cô quan tâm chi cho cực?
Bỏ ba cái vụ nhức não này đi và quẩy lên."
Được thôi! Không vấn đề gì!
Chiến dịch ấy có khẩu hiệu như thế này "Tôi nói từ phía Đông, nhưng bạn đáp lại từ phía Tây."
Ta không nói, "Không! Chúng tôi không chịu cái này hay kia."
Chúng tôi không tiếp nhận cách này bởi vì chúng tôi không hiểu.
Khi ai đó nói với tôi kiểu đó, tôi cực ghét ngôn ngữ Ả Rập.
Ta thường nói -- ( Vỗ Tay) Ta muốn thay đổi sự thật, và bị thuyết phục đến nỗi nó phản ánh giấc mơ, khát vọng và cuộc sống thường nhật của ta
ăn diện giống và suy diễn như ta.
Nên, "Tôi nói từ phía Đông, bạn trả lời từ phía Tây." cũng đủ để giải thích.
Thứ rất dễ dàng, đủ sáng tạo và đầy thuyết phục.
Sau đó, chúng tôi lại khai triển một chiến dịch khác với sự hiện diện của chữ viết trên mặt đất.
Chắc bạn cũng thấy 1 ví dụ ở ngoài rồi, 1 khung chứa 1 chữ bao quanh bởi băng dán màu vàng đen in câu " Đừng triệt tiêu ngôn ngữ của bạn!"
Tại sao? Không đùa đâu, đừng triệt tiêu ngôn ngữ của bạn.
Không nên vùi dập ngôn ngữ của chính dân tộc mình.
Nếu làm thế, ta cần phải nhận dạng lại bản thân.
Cần tìm sự tồn tại cho mình.
Phải quay trở về nơi xuất phát.
Điều này còn đi xa hơn cả việc bỏ lỡ cơ hội trở nên văn minh, hiện đại.
Tiếp tục, chúng tôi phát những tấm hình thanh niên mặc áo có chữ Ả Rập.
Những tấm hình của những anh chàng và cô nàng "cool".
Rất là cool!
Và dành cho người nhiều lời, "Há! Bày đặt xài từ tiếng Anh nữa chứ!
Tôi xin đáp, "Không dám! Tôi học được từ "cool" đấy." Mặc người ta la ó, hãy cho tôi từ nào đó tốt đẹp hơn phù hợp hơn với sự thật này.
Tôi vẫn cứ nói "Internet" đấy tôi sẽ không dài dòng : "Tôi sẽ lên mạng toàn cầu đây." (Tiếng cười) Bởi nó không phù hợp! Không nên dối bản thân làm gì.
Nhưng để đi đến mức này, cần phải tin rằng không nên để bất kì ai ngon hơn hay nghĩ rằng họ có quyền hạn hơn khi bàn đến vấn đề ngôn ngữ, để khống chế hay thao túng ý nghĩ và cảm giác ta theo ý họ.
Sáng tạo chính là mấu chốt vấn đề.
Vậy, nếu không thể vươn tới vũ trụ hay dựng nên lửa vân vân, ta vẫn còn có thể sáng tạo.
Ngay phút giây này, mỗi người đều là một dự án vĩ mô.
Sáng tạo trong tiếng mẹ đẻ chính là con đường dẫn đến điều này.
Thế thì hãy cùng bắt đầu tại ngay đây.
Cùng viết nên cuốn tiểu thuyết hoặc quay cuộn phim ngắn.
1 cuốn truyện cũng có thể làm ta kết nối toàn cầu.
Mang tiếng Ả Rập trở về trạng thái phồn vinh của nó.
Nên, nói không có cách giải quyết là sai; Có cách đấy chứ!
Cần biết, và tin rằng khi giải pháp tồn tại, thì ta có nhiệm vụ trở thành một phần của giải pháp đó.
Nói tóm lại, bạn có thể làm được gì ngày hôm nay?
Chia sẻ đi, ai đang lên Twitter thế?
Tôi xin đó, thật lòng, kể cả khi thời gian của tôi mới hết, dù là Ả Rập, Anh, Pháp, kể cả Trung Quốc.
Nhưng đừng nên viết tiếng Ả Rập với kí tự Latin trộn lẫn với chữ số!
( Vỗ tay) Đó là một thảm họa! Không giống ngôn ngữ thực thụ chút nào
Bạn sắp bước vào thế giới ảo với một thứ tiếng ảo.
Không dễ dàng gì để quay lại nơi này và đột phá đâu.
Đó là điều đầu tiên ta có thể làm.
Thứ hai là, có rất nhiều chuyện tương tự khác có thể làm.
Hôm nay, ta đâu phải tụ lại để thuyết phục lẫn nhau.
Ta ở đây để nêu lên sự cần thiết của việc bảo tồn ngôn ngữ.
Và tôi sẽ kể bạn một bí mật.
Trẻ con lần đầu nhận ra bố nó thông qua ngôn ngữ. Khi con gái tôi chào đời, tôi bảo, " Đây là bố con, cục cưng của mẹ" (tiếng Ả Rập)
Tôi không muốn nói, "Đây là cha con, con yêu."
(tiếng Anh). Và khi ở siêu thị, tôi hứa sẽ mua cho con bé Noor, nếu nó chịu nói "cảm ơn" bằng Ả Rập. Tôi sẽ không chịu,"Cám ơn, mẹ" (Pháp) và hi vọng sẽ không ai nghe thấy.
( Vỗ Tay) Hãy chung tay loại bỏ sự thụt lùi văn hóa này!
( Vỗ Tay)
Xin mọi người hãy tự hỏi bản thân một câu chưa bao giờ tự hỏi Giọng nói con người làm được những âm thanh gì?
Giọng nói con người làm được những âm thanh gì?
(Beatbox) Cưng ơi em ơi em (tiếng em bé khóc) (tiếng em bé khóc) (tiếng mèo kêu) (tiếng chó sủa) Yeah.
(Vỗ tay) (tiếng boomerang) Nó bay thẳng tới chỗ tôi. Tôi không còn cách nào khác.
Vậy chắc quý vị cũng có thể hình dung, hồi xưa tôi là một đứa trẻ lập dị.
(Cười) Vì tôi suốt ngày cố gắng mở rộng bộ sưu tập các thứ âm thanh tới mức tối đa có thể.
Suốt ngày thí nghiệm với mớ tạp âm này.
Và bây giờ vẫn chưa thôi.
Tôi vẫn đang tìm tòi mọi thứ âm thanh mà tôi có thể tạo ra.
Và do bây giờ tôi cũng già và khôn lên nên tôi biết có những loại âm mình không làm được, do bị giới hạn trong cơ thể con người, có những thứ cơ thể người không làm được.
Có những thứ giọng con người không tái tạo được.
Chẳng hạn như không ai làm được hai nốt nhạc một lần.
Ta làm được hai giọng hát một lần, như mấy ông thầy tu, kiểu thế này...
(Hai giọng bè) Mà như vậy là ăn gian.
Và họng cũng đau nữa.
Có những thứ âm ta làm không được, và những giới hạn này làm tôi bực mình lắm. tại vì beatbox là cách tốt nhất để giải phóng các ý tưởng âm nhạc từ trong đầu ta ra ngoài thế giới, nhưng beatbox thì hết sức sơ sài, tôi bực lắm.
Giá mà có cách nào cho những ý tưởng này được tuôn ra không gì cản lại kể cả những giới hạn do cơ thể người tạo ra.
Nên tôi mới làm việc với mấy anh này, và chúng tôi chế tạo một chiếc máy.
Hệ thống này căn bản là một máy sáng tác nhạc sống, sáng tác nhạc ngay tại chỗ, nó giúp tôi, không cần gì ngoại trừ giọng mình, tạo ra âm nhạc ngay tại thời điểm tôi nghe nó trong đầu không bị bất cứ trở ngại vật lý nào từ phía cơ thể.
Tôi sẽ biểu diễn ngay luôn.
Trước khi bắt đầu...làm ồn, và dùng cái máy này để phù phép giọng mình, tôi xin nhắc lại rằng những gì quý vị sắp nghe chỉ đơn thuần là từ giọng tôi mà ra.
Hệ thống này-- cảm ơn, trợ lý xinh đẹp-- hệ thống này tự thân nó không có âm thanh cho tới khi tôi thu âm vào cho nên không hề cos mẫu âm thanh gì trong này hết.
Một khi bắt đầu nó sẽ làm biến dạng phần tiếng tôi thu vào, nên khó có thể nhận ra đó chỉ là tiếng người nhưng mà thực ra toàn là giọng tôi thôi, nên tôi sẽ từ từ bắt đầu đơn giản và nhẹ nhàng thôi.
Vấn đề về tính phức điệu: Tôi chỉ có một giọng.
Làm sao để mà tạo ra nhiều giọng khác nhau cùng lúc?
Cách đơn giản nhất là như vầy.
(Beatbox) Nhảy. Giống vậy.
(Nhạc) Cảm ơn.
(Vỗ tay) Cách đó chắc là tốt nhất rồi.
Nhưng nếu quý vị muốn cái gì tức thời hơn, cái gì đó không làm được với một thu âm trực tiếp, có cách khác để chồng các lớp giọng lên.
Chẳng hạn như chuyển tông, vô cùng đã, và tôi sẽ biểu diễn ngay luôn.
Như vầy
(beatbox) Lúc nào cũng cần phải có nhạc nhảy trước, vì như vậy mới vui nếu muốn quý vị cứ vỗ tay theo.
Không thì thôi. Không sao. Xin hãy xem đây.
Tôi sẽ nhả một tiếng bass.
(Nhạc) Và giờ là tiếng ghi-ta rock.
Nghe hay quá. Nhưng nếu như tôi muốn tạo ra - (vỗ tay)-- Cảm ơn. Nếu như tôi muốn tạo ra tiếng đàn organ rock?
Có làm được không? Được chứ, bằng cách thu âm như vầy.
(Tiếng organ) Bây giờ tôi có phần thu âm đó rồi.
Gán vào phím đàn.
(Nhạc) Hay ghê.
(Vỗ tay) Nhưng nếu như tôi muốn cả ban nhạc Pink Floyd?
Quý vị nói không thể ư?
Có thể chứ. Đơn giản là dùng chiếc máy này. Tuyệt diệu.
Xem đây. (Nhạc) Quý vị đang nghe toàn giọng tôi mà thôi.
Tôi không có nhấn nút cho chạy ra tiếng gì hết.
Không có mẫu. Không có máy biến âm.
Toàn là giọng của tôi được thao tác và tới đây thì có lẽ sẽ có người hỏi mục đích của việc này là gì?
tại sao làm mấy thứ này? (cười) vì nó rẻ hơn là thuê nguyên ban nhạc Pink Floyd về chơi, Tôi nghĩ câu trả lời đơn giản là vậy.
Nhưng thực ra tôi không tạo ra cái máy này để tái tạo những thứ đã có sẵn
mà là để tạo ra bất cứ thứ âm thanh gì có thể tưởng tượng ra.
Xin phép được chơi những ý tưởng trong đầu tôi hi vọng quý vị sẽ thích chúng, vì chúng khá kỳ lạ, đặc biệt là những thứ kỳ là như vậy, thực khó tin chúng được tạo ra từ giọng tôi, thấy không.
(Hiệu ứng giọng) (Nhạc) Như thế này.
(Nhạc) Nói đơn giản đi, đây là những gì giọng người có thể tạo ra.
Cảm ơn quý vị rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tên tôi là Dan Cohen,và tôi là học giả, như đã được giới thiệu.
Và điều đó có nghĩa là tôi tranh luận.
Nó là một phần quan trọng trong cuộc sống của tôi, và tôi thích tranh luận.
Và tôi không phải là chỉ là một học giả, tôi còn là một nhà triết học, Vì vậy, tôi muốn nghĩ rằng mình thực sự khá tốt trong tranh luận.
Nhưng tôi cũng thích suy nghĩ rất nhiều về tranh luận.
Và khi suy nghĩ về tranh luận, tôi đã gặp phải một số câu đố,
và một trong số đó là như tôi đã suy nghĩ về tranh luận trong những năm qua, và đã nhiều thập kỷ cho đến nay, tôi đã trở nên khá hơn trong tranh luận,
nhưng càng tranh luận tôi càng trở nên tốt hơn trong tranh luận, và tôi nhận ra mình càng để mất nhiều thứ.
Và đó là một câu đố.
Và câu đố khác là tôi thực sự không để tâm nhiều đến chuyện đó.
Tại sao tôi lại chấp nhận việc thua cuộc và tại sao tôi nghĩ rằng những người tranh luận giỏi thì thực sự tốt hơn khi nhượng bộ và chịu thua?
Vâng, đó lại là một số câu đố khác.
Một là, tại sao chúng ta tranh luận?
Ai là người hưởng lợi từ các lập luận?
Và khi tôi nghĩ về các lập luận bây giờ, tôi đang nói về, hãy gọi chúng là các tranh luận học thuật hoặc lập luận nhận thức, trong đó, một thứ liên quan đến nhận thức được lấy làm chủ chốt. Liệu đề xuất này có đúng? Liệu lý thuyết này có là một lý thuyết tốt?
Liệu đây có phải là một giải thích khả thi cho các dữ liệu hoặc văn bản?
Và cứ như thế. Tôi không thực sự quan tâm đến những lý luận về đến lượt ai rửa chén hoặc ai là người phải đem rác đi đổ.
Vâng, chúng ta cũng có những tranh luận như vậy.
Tôi có xu hướng giành chiến thắng trong số này, bởi vì tôi biết các mánh khóe.
Nhưng đó không phải là các lý luận quan trọng. Tôi quan tâm đến những lý luận học thuật ngày hôm nay,
và đây là những điều đánh đố tôi. Trước tiên, những người giỏi tranh cãi giành được những gì khi họ chiến thắng?
Tôi sẽ giành được gì khi thuyết phục được bạn rằng chủ nghĩa thực dụng thực sự không phải là nền tảng đúng để suy nghĩ về giả thuyết đạo đức? Thế nên chúng ta giành được những gì khi chiến thắng trong một cuộc tranh luận?
Ngay cả trước đó, nó quan trọng như thế nào đối với tôi cho dù bạn có ý tưởng là lý thuyết của Kant là đúng hay là Mill là môt nhà đạo đức học đáng để noi theo?
Chẳng có gì liên quan đến tôi cả cho dù bạn nghĩ rằng thuyết chức năng là một lý thuyết khả thi của lý trí.
Thế nên, tại sao chúng ta lại cố gắng tranh luận?
Tại sao chúng ta lại còn cố gắng để thuyết phục những người khác tin vào những điều mà họ không muốn tin? Và liệu đó có phải là một điều tốt để làm?
Đó có phải là một cách làm tốt để đối xử với người khác, cố gắng và làm cho họ nghĩ về một cái gì đó mà họ không muốn suy nghĩ đến?
Vâng, câu trả lời của tôi là sẽ tham khảo
ba mô hình lập luận. Mô hình đầu tiên, hãy gọi đây là mô hình biện chứng, theo đó, chúng ta cho rằng tranh luận là chiến tranh, và bạn biết nó giống như thế nào rồi đấy. Rất nhiều gào thét và la hét và chiến thắng và thất bại,
và đó không thực sự là một mô hình hữu ích cho tranh cãi nhưng đó là một mô hình khá phổ biến và cố thủ trong tranh cãi.
Nhưng có một mô hình thứ hai cho tranh luận: các lập luận được dùng như là bằng chứng.
Hãy nghĩ về lập luận của một nhà toán học.
Dưới đây là lập luận của tôi. Nó có hiệu quả không?
Nó có tốt ở điểm nào không? Các cơ sở có được đảm bảo không? Các can thiệp có giá trị không?
Kết luận được phát triển từ các cơ sở không?
Không có đối lập, không có thù nghịch, không nhất thiết phải có tranh cãi theo hướng hằn học.
Nhưng có một mô hình thứ ba cần được lưu giữ trong tâm trí mà tôi nghĩ rằng sẽ là rất hữu ích, và đó là các lập luận như những bài trình diễn, lập luận như thể đứng trước một thính giả.
Chúng ta có thể nghĩ đến một chính trị gia đang muốn trình bày một quan điểm , cố gắng để thuyết phục thính giả của ông ấy về một điều gì đó.
Nhưng có một bước ngoặt trong mô hình này mà tôi cho rằng là thực sự quan trọng, cụ thể là khi chúng ta tranh luận trước một thính giả, đôi khi thính giả đóng vai trò tham gia vào tranh luận này, đúng vậy, các lập luận cũng là các thính giả đứng trước những vị giám khảo những người đánh giá và đưa ra quyết định.
Hãy gọi đây là mô hình hùng biện, nơi bạn phải chỉnh sửa các lập luận của mình cho phú hợp với các đối tượng tham dự.
Bạn biết đấy, trình bày một lập luận thuyết phục, chặt chẽ bằng tiếng Anh trước một đối tượng nói tiếng Pháp sẽ chẳng dẫn đến đâu cả.
Thế nên, chúng ta có các mô hình - lập luận như chiến tranh, lập luận như bằng chứng, và lập luận như biểu diễn.
Trong số ba hình mẫu này, các lập luận như chiến tranh là áp đảo hơn cả.
Nó chiếm ưu thế trong việc làm thế nào chúng ta nói về tranh luận, nó chiếm ưu thế trong cách chúng ta suy nghĩ về tranh luận, và do đó, nó định hình cách mà chúng ta tranh luận, cách cư xử thực tế của chúng ta trong các buổi tranh luận.
Giờ đây, khi chúng ta bàn về lập luận, vâng, chúng ta nói chuyện bằng một ngôn ngữ rất quân đội.
Chúng ta muốn những lập luận mạnh mẽ, lập luận đầy những cú đấm những lập luận đánh trúng vào mục tiêu.
Chúng ta muốn có sẵn sàng hệ thống phòng thủ và chiến lược .
Chúng ta muốn những lập luận nốc ao.
Đó là các loại lập luận mà chúng ta muốn.
Đó là phương thức áp đảo khi suy nghĩ về lập luận.
Khi tôi nói về lập luận, mà có lẽ những gì bạn nghĩ về, mô hình đối nghịch.
Nhưng những ẩn dụ dùng hình ảnh chiến tranh, các thí dụ với hình ảnh chiến tranh hoặc mô hình để suy nghĩ về lập luận, có vai trò, tôi nghĩ rằng, gây ra những ảnh hưởng đến cách thức mà chúng ta tranh luận.
Đầu tiên, nó nâng cao chiến thuật vượt lên trên nội dung
Bạn có thể tham gia một lớp học logic, tranh luận.
Bạn học tất cả về sự mánh khóe lừa lọc mà mọi người sử dụng để cố gắng giành chiến thắng trong các lập luận, đây là những nước đi sai
Nó tô đậm lên khía cạnh chúng tôi-chống lại-họ của vấn đề.
Nó khiến cuộc tranh luận trở nên khó chịu. Nó khiến các bên đối đầu với nhau.
Và kết quả mà chúng ta có thể dự đoán được là chiến thắng, chiến thắng vinh quang, hoặc thất bại khổ sở và nhục nhã.
Tôi nghĩ rằng những điều này là những hiệu ứng biến dạng và tồi tệ nhất , và sau tất cả, nó có vẻ như để ngăn chặn những thứ như đàm phán thảo luận hoặc thỏa hiệp hay hợp tác.
Hãy suy nghĩ về điều đó. Bạn đã bao giờ bước vào một cuộc tranh cãi nghĩ rằng, "hãy xem nếu chúng ta có thể cùng giải quyết được cái gì đó
thay vì tranh cãi với nhau. Chúng ta có thể hợp tác với nhau trong việc gi?"
Và tôi nghĩ rằng những ẩn dụ về lập luận như chiến tranh hạn chế các phương thức giải quyết khác trong tranh luận.
Và cuối cùng, điều này thực sự là điều tồi tệ nhất, các lập luận không có vẻ sẽ đưa chúng ta về đâu cả.
Đó là ngõ cụt. Đó là những đường quanh co. hoặc ùn tắc giao thông hoặc bế tắc trong hội thoại.
Chúng ta không đi được tới đâu cả.
Oh, và một điều nữa, và như là một nhà giáo dục,
đây là điều thực sự khiến tôi phật lòng: Nếu lập luận là chiến tranh, thế thì có một phương trình tiềm ẩn cho việc học hỏi từ thất bại.
Và hãy để tôi giải thích ý của mình..
Giả sử giữa chúng ta có một cuộc tranh cãi.
Bạn có tin vào lời đề nghị, P, và tôi thì không.
Và tôi nói, "Tốt tại sao bạn tin P?"
Và bạn cho tôi lý do của bạn.
tôi phản đối và nói, "Vâng, còn về...?"
Và bạn trả lời cho sự phản đối của tôi.
Và tôi có một câu hỏi: "Vâng, ý bạn là gì?
nó áp dụng ở đây như thế nào?"
Và bạn trả lời câu hỏi của tôi.
Bây giờ, giả sử cuối cùng thì, Tôi cũng đã phản đối, tôi cũng đã đặt câu hỏi, Tôi đã nêu lên tất cả các loại phản biện, và trong mọi trường hợp, bạn lại cho tôi một câu trả lời thỏa đáng.
Và do đó, cuối cùng thì, tôi nói, "Bạn biết không? Tôi nghĩ bạn đúng đấy.
P." Vì vậy, tôi có một niềm tin mới. Và nó không phải là một bất kỳ niềm tin nào,
nó là một niềm tin đã được diễn giải, kiểm tra một niềm tin đã kinh qua thử thách.
Kết quả thu được về mặt nhận thức thật tuyệt vời.
Ok. Vậy ai là người chiến thắng?
Vâng, ẩn dụ chiến tranh dường như ép buộc chúng ta phải thốt ra rằng bạn đã thắng, mặc dù tôi lại là người duy nhất thu về được kết quả.
Bạn đã thu được những gì, xét về mặt nhận thức, từ việc thuyết phục được tôi?
Chắc chắn, bạn nhận được thỏa mản, có thể lòng tự kiêu của bạn được vuốt ve, có lẽ, bạn nhận được một số danh hiệu chuyên môn trong ngành Gã này là một gã giỏi tranh luận.
Nhưng về mặt nhận thức, bây giờ--chỉ từ quan điểm nhận thức trên - ai là người chiến thắng?
Ẩn dụ chiến tranh khiến chúng ta suy nghĩ rằng bạn là người chiến thắng còn tôi là kẻ thua cuộc, ngay cả khi tôi mới là người thu về được lợi ích.
Và có một cái gì đó sai lệch với hình ảnh đó.
Và đó là hình ảnh mà tôi thực sự muốn thay đổi nếu có thể.
Vậy làm thế nào chúng ta có thể tìm ra cách làm cho lập luận mang lại một cái gì đó tích cực?
Những gì chúng ta cần là chiến lược tìm những lối thoát mới cho các lập luận.
Nhưng chúng ta sẽ không có chiến lược nào cả cho đến khi tìm được cách tiếp cận mới trong lập luận.
Chúng ta cần phải suy nghĩ về các loại lập luận mới.
Để làm điều đó, thì, Tôi không biết làm thế nào để làm điều đó.
Đó là tin xấu.
Ẩn dụ về lập luận như là chiến tranh chỉ là, nó là một con quái vật.
Nó chỉ làm choáng chỗ trong tâm trí của ta, và sẽ không có viên đạn kỳ diệu nào sẽ giết chết nó.
Không có cây đũa thần nào sẽ làm cho nó biến mất,
Tôi không có câu trả lời.
Nhưng tôi có một số gợi ý,
và đây là gợi ý của tôi. Nếu chúng ta muốn nghĩ về các hình thức mới của tranh luận, những gì chúng ta cần làm là suy nghĩ về những loại hình mới của tranh luận viên
Vì vậy, hãy thử thứ này. Hãy suy nghĩ về tất cả các vai trò mà người ta đảm nhận trong các cuộc tranh luận.
Có người đồng minh và đối thủ trong một cuộc tranh cãi đối lập và phương ngôn.
Có thính giả trong tranh cãi hùng biện..
Có lý luận gia trong lập luận bằng chứng.
Tất cả các vai trò khác nhau đó.
Bây giờ, bạn có thể tưởng tượng một cuộc tranh cãi trong đó bạn là người tranh luận , nhưng bạn cũng là khán giả đang xem chính bản thân mình tranh luận?
Bạn có thể tưởng tượng mình đang xem bản thân tranh luận, thua trong các lập luận, nhưng vẫn còn, vào cuối cùng của nh lập luận cho rằng "Wow, đó là một lập luận tốt."
Bạn có thể làm điều đó chứ?
Tôi nghĩ rằng bạn có thể. Và tôi nghĩ rằng, nếu bạn có thể tưởng tượng ra loại lập luận mà người thua cuộc sẽ nói với người chiến thắng và thính giả và ban giám khảo có thể nói, "Vâng, đó là một lập luận tốt" thế là bạn có thể tưởng tượng ra một lập luận tốt.
Và hơn thế nữa, tôi nghĩ rằng bạn đã tưởng tượng ra một tranh luận viên tốt, một tranh luận viên xứng đáng để bạn cố gắng noi theo.
Bây giờ, tôi chịu thua trong rất nhiều cuộc tranh luận.
Cần phải có thực hành để trở thành một người tranh luận giỏi theo nghĩa mà có thể hưởng lợi từ việc thua cuộc, nhưng may mắn thay, tôi đã có nhiều, rất nhiều đồng nghiệp những người đã sẵn sàng đứng ra và cho tôi những cơ hội thực hành đó.
Cảm ơn các bạn.
(Tiếng vỗ tay)
Trong một kỷ nguyên của sự xung đột toàn cầu và biến đổi khí hậu, Tôi tới đây để trả lời một câu hỏi quan trọng: Tại sao quan hệ tình dục lại tuyệt vời đến vậy?
Nếu bạn đang bật cười, chắc bạn biết tôi nói gì rồi
Trước khi chúng ta trả lời câu hỏi đó, để tôi kể cho bạn về Chris Hosmer.
Chris là một người bạn tuyệt vời của tôi từ thời đại học, nhưng nói nhỏ nhé, tôi ghét anh ấy.
Đây là lý do tại sao. Thời đại học, chúng tôi có một dự án ngắn hạn về thiết kế một số đồng hồ năng lượng mặt trời.
Đây là đồng hồ của tôi.
Nó sử dụng thứ gọi là hướng dương lùn, được nuôi đến khi cao khoảng 12 inch.
Như bạn biết đấy, hoa hướng dương hướng đến mặt trời suốt cả ngày.
Vì thế, vào buổi sáng, bạn nhìn thấy hướng quay của hoa hướng dương và bạn đánh dấu nó trên khu nền trống.
Đến trưa, bạn đánh dấu vị trí thay đổi của hướng dương, và làm lại vào buổi tối, đó là đồng hồ của bạn.
Tôi biết đồng hồ của mình không cho thời gian chính xác, nhưng nó cho bạn ý niệm chung nhất về cách sử dụng một bông hoa.
Vì vậy, nói một cách hoàn toàn không thiên vị hay chủ quan, đây là ý tưởng tuyệt vời.
Tuy nhiên, đây là đồng hồ của Chris.
Gồm năm kính khuếch đại có một ly thủy tinh đặt dưới từng chiếc kính.
Mỗi ly chứa một loại dầu thơm khác nhau.
Vào buổi sáng, ánh mặt trời sẽ rọi xuống trên chiếc kính lúp đầu tiên, hội tụ một chùm ánh sáng trên chiếc ly bên dưới.
Và sẽ làm nóng dầu thơm bên trong, và mùi đặc trưng sẽ được phát tán.
Vài giờ sau, mặt trời sẽ rọi xuống chiếc kính tiếp theo và một mùi hương khác được phát tán.
Vì vậy, cả ngày sẽ có năm mùi hương khác nhau được phát tán trong môi trường đó.
Ai sống trong ngôi nhà đó cũng có thể biết thời gian chỉ nhờ vào mùi hương.
Giờ thì bạn hiểu tại sao tôi ghét Chris rồi đấy.
Tôi nghĩ rằng ý tưởng của tôi là khá tốt, nhưng ý tưởng của tên ấy là thiên tài, và vào lúc đó, tôi đã biết ý tưởng của hắn tốt hơn so của tôi, nhưng tôi chỉ không thể giải thích tại sao.
Một điều bạn phải biết về tôi là tôi ghét khi bị thua cuộc.
Vấn đề này đã gặm nhắm tôi trong hơn một thập kỷ.
Được rồi, hãy trở lại về câu hỏi tại sao tình dục lại thật tuyệt vời.
Nhiều năm sau dự án đồng hồ năng lượng mặt trời, một người phụ nữ trẻ mà tôi biết đã đề nghị có lẽ tình dục tốt thật bởi vì (nó kích thích cả) năm giác quan.
Và khi cô ấy nói điều này, tôi đã có một sự khai sáng.
Vì vậy, tôi đã quyết định đánh giá các trải nghiệm khác nhau mà mình đã có được trong cuộc sống từ góc nhìn của năm giác quan.
Để làm điều này, tôi sáng tạo ra một thứ gọi là biểu đồ 5 giác quan.
Dọc theo trục tung, bạn có một thang tỷ lệ từ 0 đến 10, và ngang theo trục hoành, bạn có, tất nhiên, năm giác quan.
Bất cứ lúc nào tôi có được một trải nghiệm đáng nhớ trong đời, tôi sẽ ghi lại nó trên biểu đồ này giống như một cuốn nhật ký ngũ quan.
Đây là một đoạn video ngắn để cho bạn thấy làm thế nào mà nó hoạt động.
(Video) Jinsop Lee: Hey, tôi tên là Jinsop, và hôm nay, tôi sẽ cho bạn thấy việc lái xe máy trông như thế nào từ góc nhìn ngũ quan.
Ê! Nhà thiết kế Xe máy : Đây là [không rõ ràng], nhà thiết kế xe máy theo yêu cầu.
(Tiếng xe máy) [Thính giác] [Xúc giác] [Thị giác] [Khứu giác] [Vị giác] JL: Và đó là cách mà đồ thị năm giác quan hoạt động .
Hiện giờ, trong khoảng thời gian ba năm, tôi đã thu thập dữ liệu, không chỉ của tôi mà còn một số bạn bè của tôi, và tôi đã từng giảng dạy tại trường đại học, vì vậy tôi buộc -- ý tôi là, tôi cũng yêu cầu các sinh viên của tôi làm điều này .
Vì vậy, đây là một số kết quả khác.
Đầu tiên là cho mì ăn liền.
Bây giờ rõ ràng là, hương vị và mùi là khá cao, Tuy nhiên hãy ghi nhận phần âm thanh ở mức ba.
Nhiều người nói với tôi một phần lớn của trải nghiệm ăn mì là tiếng xì xoạp.
Bạn biết. (Xì xoạp) Không cần phải nói, tôi cạch luôn việc ăn cùng những người này.
Được rồi, tiếp theo, đi club.
Rồi, đây là những gì tôi cảm thấy thú vị rằng hương vị ở mức bốn, và nhiều người được hỏi nói với tôi đó là bởi vì hương vị của những thức uống, nhưng ngoài ra, trong một số trường hợp, hôn là một phần lớn của các trải nghiệm ở Club.
Tôi vẫn còn hay đi chơi với những người này.
Rồi, và hút thuốc lá.
Ở đây tôi tìm thấy xúc giác là ở mức [6], và là một trong những lý do là người hút thuốc đã nói với tôi cảm giác giữ một điếu thuốc và đưa nó vào môi là một phần quan trọng của trải nghiệm hút thuốc, điều đó cho thấy, thật đáng sợ khi nghĩ rằng thuốc lá đã được các nhà sản xuất thiết kế tốt đến cỡ nào.
Ok. Bây giờ, một trải nghiệm hoàn hảo sẽ trông như thế nào trên biểu đồ 5 giác quan?
Nó sẽ là, tất nhiên, là một đường ngang nối các điểm ở mức cao nhất.
Bây giờ bạn có thể thấy, thậm chí mạnh mẽ như trải nghiệm lái xe máy cũng khó mà tiến gần đến mức ấy.
Trên thực tế, trong những năm thu thập dữ liệu, chỉ có duy nhất một trải nghiệm là tiến gần đến mức hoàn hảo.
Đó là, tất nhiên, tình dục. Tình dục tuyệt vời.
Người trả lời nói rằng tình dục tốt đánh vào tất cả năm giác quan ở mức độ cao nhất.
Ở đây tôi sẽ trích dẫn lại lời một sinh viên của tôi, người đã nói, "Tình dục thật là tốt, nó tốt ngay cả khi nó xấu."
Vì vậy lý thuyết năm giác quan giúp giải thích tại sao tình dục tốt như vậy .
Bây giờ, trong giai đoạn giữa của toàn bộ công trình năm giác quan này, Tôi bỗng nhiên nhớ tới dự án đồng hồ năng lượng mặt trời từ thời trai trẻ của mình.
Và tôi nhận ra rằng lý thuyết này cũng giải thích lý do tại sao đồng hồ của Chris lại tốt hơn cái của tôi rất nhiều.
Các bạn thấy đấy, đồng hồ của tôi chỉ tập trung vào thị giác, và một chút xúc giác.
Đây là đồng hồ của Chris.
Đó là chiếc đồng hồ đầu tiên sử dụng mùi để nhận biết thời gian.
Trên thực tế, về mặt ngũ quan, đồng hồ của Chris là một cuộc cách mạng.
Và đó là những gì lý thuyết này đã dạy tôi về lĩnh vực của mình.
Bạn thấy đấy, cho đến bây giờ, chúng ta, những nhà thiết kế, chúng ta đã chủ yếu tập trung vào việc làm cho mọi thứ trông thật đẹp, và với một ít cảm nhận xúc giác, có nghĩa là chúng ta đã bỏ qua ba loại giác quan khác.
Đồng hồ của Chris cho chúng ta thấy rằng thậm chí chỉ nâng một trong những giác quan khác lên thôi đã thể tạo ra một sản phẩm tuyệt vời rồi.
Vì vậy nếu như chúng ta bắt đầu bằng lý thuyết ngũ quan trong tất cả các thiết kế của mình?
Dưới đây là ba ý tưởng nhỏ tôi đã nảy ra.
Đây là một cái bàn ủi, bạn biết đấy, để là quần áo, tôi đã thêm một cơ chế phun, để bạn trút vào đấy mùi hương ưa thích của mình, và quần áo của bạn sẽ thơm hơn, nhưng cũng hy vọng nó làm cho trải nghiệm là (ủi) quần áo trở nên thú vị hơn.
Chúng tôi có thể gọi đây là "nhà tạo mùi hương"
Được rồi, tiếp theo.
Tôi đánh răng ngày hai lần, và nếu như chúng ta có một bàn chải đánh răng vị như kẹo thì sao, và khi hương vị của kẹo mất đi, bạn sẽ biết đó là lúc để thay bàn chải mới
Cuối cùng, tôi có một thứ cho các phím trên cây sáo hoặc cây kèn cla-ri-nét.
Đó không phải là chỉ là vẻ ngoài của chúng mà tôi còn thích cả cảm nhận xúc giác mà chúng mang lại khi bạn ấn vào đấy.
Bây giờ, tôi không chơi sáo hay cla-ri-nét, thế nên tôi quyết định kết hợp các phím này với một công cụ mà tôi thường sử dụng: điều khiển từ xa của ti vi.
Bây giờ, khi chúng ta nhìn vào ba ý tưởng cùng với nhau, các bạn sẽ nhận thấy lý thuyết năm giác quan không chỉ thay đổi cách chúng ta sử dụng sản phẩm mà còn cả hình dáng của chúng.
Vì vậy để kết luận, tôi cho rằng các lý thuyết năm giác quan là một công cụ rất hữu ích trong việc đánh giá các trải nghiệm khác nhau trong cuộc sống của mình, và sau đó chọn lấy những trải nghiệm tốt nhất và hy vọng rằng sẽ kết hợp chúng vào các thiết kế của mình.
Bây giờ, tôi nhận ra rằng năm giác quan không phải là điều duy nhất làm cho cuộc sống thú vị.
Có cả sáu giác quan nữa cơ và yếu tố x khó nắm bắt đấy.
Có lẽ, đó sẽ là chủ đề của buổi nói chuyện tiếp theo của tôi.
Cho đến lúc đó, hãy thỏa sức sử dụng 5 giác quan trong cuộc sống của riêng bạn và trong các thiết kế của mình.
Ồ, điều cuối cùng trước khi tôi rời đi.
Đây là trải nghiệm mà tất cả các bạn đã có khi nghe các buổi nói chuyện của TED.
Tuy nhiên, nó sẽ là tốt hơn nếu chúng ta thúc đẩy một số các giác quan khác như mùi và hương vị.
Và cách tốt nhất để làm điều đó là phát kẹo miễn phí.
Các bạn đã sẵn sàng chưa?
Tốt.
(Tiếng vỗ tay)
Cách đây 15 năm, tôi quay về nhà sau 20 năm sống ở Mỹ Châu Phi đã gọi tôi về.
Tôi thành lập, trên quê hương của mình, trường Cao đẳng đầu tiên về thiết kế đồ họa và truyền thông mới
và đặt tên là Zimbabwe Institute of Vigital Arts
Ý tưởng, mơ ước là ngôi trường giống như một Bauhaus kiểu trường học sẽ căn vặn, tìm tòi những ý tưởng mới. Việc sáng tạo một ngôn ngữ thị giác mới sẽ dựa trên di sản sáng tạo của Châu Phi.
Chúng tôi có chương trình Cao đẳng hai năm dành cho sinh viên tài năng đã thành công vượt qua giáo dục Phổ thông Trung học.
Và môn Thiết kế chữ viết (Typography) là phần quan trọng trong chương trình học. Chúng tôi khuyến khích sinh viên tìm ra những ảnh hưởng của nó nhờ nhìn vào nội tại.
Đây là một poster do sinh viên chúng tôi thiết kế với chủ đề "Giáo dục là một quyền".
Một vài logo cũng do sinh viên chúng tôi thiết kế.
Châu Phi có một lịch sử chữ viết lâu đời, nhưng không nhiều người biết sự thực này nên tôi đã viết cuốn "Bảng chữ cái ngôn ngữ Châu Phi" để nói về điều này.
Có nhiều kiểu chữ viết khác nhau trong ngôn ngữ Châu Phi, đầu tiên là tiền chữ viết, đã được Nsibidi mô tả, là hệ thổng chữ viết của một xã hội bí mật của người Ejagham ở miền nam Nigeria.
Đó là một hệ thống chữ viết đặc biệt thú vị.
Người Akan ở Ghana và [Cote d'lvoire] đã phát triển những ký hiệu của tiếng Adinkra vào 400 năm về trước, chúng là những tục ngữ, thành ngữ lịch sử, đối tượng, động vật, thực vật, và biểu tượng trong tiếng Adinkra mà tôi rất thích thú nhất là cái đầu tiên ở góc trên bên trái.
Nó được gọi là Sankofa.
Có nghĩa là: "Quay lại và nhận lấy".
Học hỏi từ quá khứ. Những hình vẽ nguyên thủy của người Jokwe ở Angola kể lại câu chuyện thưở sáng thế.
Bên trên là Chúa, ở dưới là loài người, bên trái là mặt trời, bên phải là mặt trăng.
Mọi lối đều dẫn từ và dẫn đến Chúa.
Những xã hội bí mật này của người Yoruba, Kongo và những tôn giáo Palo lần lượt ở Nigeria, Congo hay Angola đã phát triển hệ thống chữ viết phức tạp này, giờ đây nó đang sống và sống tốt trong thế giới mới ở Cuba, Brazil, Trinidad và Haiti.
trong những khu rừng mưa ở Cộng hòa Dân chủ Congo, trong xã hội người Ituri, đàn ông làm ra vải từ một loại cây đặc biệt, và phụ nữ là những người hát ca vịnh sẽ vẽ những mẫu dệt có cùng cấu trúc với cấu trúc đa âm họ dùng trong ca hát, có thể gọi đó là một bản dàn bè trong âm nhạc.
Ở Nam Phi, phụ nữ Ndebele dùng những biểu tượng này và những họa tiết hình học để sơn nhà bằng những màu sáng, phụ nữ Zulu dùng những biểu tượng này trong những chuối hạt họ đan thành vòng tay hay vòng cổ.
Ethipia có truyền thống chữ viết lâu đời nhất. Chữ viết của họ đã phát triển từ thế kỷ IV sau Công nguyên
và được dùng để viết tiếng Amharic, ngôn ngữ sử dụng bởi hơn 24 triệu dân.
Vua Ibraim Njoya của Vương quốc Bamum, Cameroon đã phát triển Shu-mom khi ông mới 25 tuổi.
Shu-mom là một hệ thống chữ viết.
Nó là hệ thống chữ ký âm chứ không hẳn là một hệ thống chữ cái.
Ở đây chúng ta thấy có ba giai đoạn phát triển mà nó đã trải qua trong vòng 30 năm.
Người Vai ở Liberia cũng đã biết đọc biết viết từ rất lâu trước khi họ lần đầu gặp người Châu Âu từ thế kỷ 19.
đây là hệ thống chữ ký âm và được đọc từ trái sang phải.
Những người láng giềng Mende ở Siera Leone cũng phát triển nên một hệ thống chữ ký âm nhưng lại được đọc từ phải qua trái.
Châu Phi đã có một lịch sử lâu đời về thiết kế, một cảm thức rõ ràng về sự thiết kế nhưng vấn đề tồn tại ở Châu Phi đó là đặc biệt là ngày nay, những nhà thiết kế ở Châu Phi vật lộn với tất cả những mô hình thiết kế bởi vì họ đã có quen với việc hướng ngoại để tìm kiếm ảnh hưởng và cảm hứng.
Tinh thần sáng tạo ở Châu Phi, truyền thống sáng tạo, sẽ luôn luôn hùng mạnh như chúng đã từng nếu như nhà thiết kế biết cách hướng nội.
Dấu thánh giá của người Ethiopic mô tả những gì Tiến sĩ Ron Eglash đã thiết lập: rằng Châu Phi có nhiều điều để đóng góp cho ngành điện toán và toán học nhờ vào trực giác nắm bắt các phân dạng.
Người Châu Phi cổ xưa đã tạo dựng nên nền văn minh, những tượng đài của họ vẫn đứng vững cho đến ngày hôm nay là bằng chứng cho sự vĩ đại của họ.
Thành tựu có lẽ là lớn nhất của loài người là phát minh ra bảng chữ cái, vốn được gắn với văn minh Lưỡng Hà cổ đại với phát minh ra chữ hình nêm của họ vào năm 1600 TCN, rồi tiếp theo là chữ tượng hình Ai Cập, Điều này đã được coi là sự thật lịch sử hiển nhiên
cho đến năm 1998, khi một giáo sư ở đại học Yale tên là John Coleman Darnell phát hiện những nét khắc chữ ở sa mạc Thebes trên những vách đá vôi ở miền tây Ai Cập, và những nét khắc này được cho là từ khoảng năm 1800 đến 1900 TCN, tức hàng thế kỷ trước Lưỡng Hà.
được gọi là Wadi el-Hol bởi vì đó là tên của địa điểm nơi chúng được phát hiện. Các nghiên cứu về những bản khắc này vẫn đang tiếp tục, một vài bản khắc đã được giải mã, nhưng có một nhất trí giữa các học giả rằng đây thực sự là bảng chữ cái đầu tiên của con người.
Ở đây, các bạn thấy một biểu đồ về hệ thống văn tự cổ cho biết những phần nào đã được giải mã cho tới nay. Bắt đầu bằng chữ A , "ālep," ở trên cùng, và "bêt" ở giữa và cứ thế.
Đã đến lúc những sinh viên thiết kế ở Châu Phi đọc những công trình của những người khổng lồ như Cheikh Anta Diop, Cheikh Anta Diop của Senegal. Những công trình nghiên cứu của ông về Ai Cập đã được chứng minh qua phát hiện này.
Lời cuối xin dành cho một nhà lãnh đạo vĩ đại của Jamaica: Marcus Mosiah Garvey và những người Akan ở Ghana cùng với ký hiệu Sankofa của hệ thống ký hiệu Adinkra, đã khuyến khích chúng ta trở về quá khứ nhằm thông báo cho hiện tại và xây dựng một tương lai cho chúng ta và con em chúng ta.
Cũng đã đến lúc những nhà thiết kế ở Châu Phi thôi không hướng ngoại nữa.
Họ đã hướng ngoại suốt thời gian dài nhưng những gì họ đã và đang tìm kiến luôn ở ngay đây, trong tầm với, ngay bên trong họ.
Xin cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Adam Ockelford: Tôi cam đoan rằng tôi sẽ không nói quá nhiều và nhường phần cho Derek chơi nhiều hơn. nhưng tôi nghĩ là sẽ hay hơn nếu tôi tóm tắt lại hành trình Derek đến được với chúng ta ngày hôm nay.
Thật là thú vị bởi vì Derek to lớn hơn tôi rất nhiều nhưng khi Derek chào đời, cậu ấy chỉ vừa vặn lòng bàn tay của một người mà thôi.
Cậu ấy sinh non 3 tháng rưỡi, và đó thực sự là một cuộc chiến đấu không tưởng đối với cậu để tồn tại.
Cậu ấy phải được cung cấp nhiều ôxi để thở, và điều đó đã làm ảnh hưởng tới mắt của cậu đấy, Derek, và ảnh hưởng cả đến cái cách mà cậu hiểu về ngôn ngữ và cái cách mà cậu hiểu về thế giới.
Tuy nhiên sẽ không còn tin xấu nào nữa, bởi vì khi Derek xuất viện về nhà, gia đình cậu quyết định thuê một người vú nuôi gan góc người đã chăm sóc cậu đấy, Derek, trong suốt thời ấu thơ của cậu.
Và Nanny, với sự hiểu biết sâu sắc khi nghĩ rằng đây là đứa trẻ khiếm thị
Âm nhạc là thứ rất cần cho Derek.
và khi đã chắc chắn như thế, cô ấy hát , hoặc như các mà Derek thường gọi, hót cho cậu nghe trong suốt những năm đầu đời
Và tôi nghĩ rằng thật sự thích thú khi được nghe giọng của cô ấy hàng giờ mỗi ngày đã khiến cho cậu ấy nghĩ rằng -có lẽ, như các bạn biết đấy, trong não cậu ấy một thứ gì đấy đang bị kích động- thứ gì đấy như là tài năng về âm nhạc
Đây là một bức ảnh nhỏ của Derek dần dần trưởng thành khi cậu ấy bên vú nuôi.
Và bây giờ người vú nuôi với sự thấu hiểu tuyệt vời nghĩ rằng, có lẽ chúng ta nên để Derek chơi một loại nhạc cụ nào đó, và chắc rằng, cô ấy đã lôi cây đàn organ nho nhỏ này ra khỏi gác xép mà không thực sự nghĩ rằng một điều gì kỳ diệu sẽ xảy ra.
Thế nhưng Derek, bàn tay bé xíu của cậu hẳn đã lướt trên phím đàn và thực sự đánh mạnh vào nó, đánh mạnh đến nỗi họ nghĩ rằng nó sắp vỡ mất.
Nhưng từ những tiếng ấn mạnh ấy, chỉ sau vài tháng, đã phát một thứ âm nhạc tuyệt vời, và tôi nghĩ đó thực sự là một khoảnh khắc nhiệm mầu, Derek này, khi cậu nhận thức được rằng tất cả những âm thanh mà cậu nghe được từ thế giới ngoài kia là có một thứ gì đó cậu có thể sao chép lại trên phím đàn.
Đó chính là khoảnh khắc Eureka (Tìm ra rồi!Tìm ra rồi).
Hiện tại, việc bị khiếm thị, tất nhiên, có nghĩa là bản thân cậu đã phải tự dạy cho chính mình.
Derek Paravicini: Tôi tự dạy mình cách chơi đàn.
AO: Cậu đã tự dạy mình chơi đàn và kết quả là, chơi piano đối với cậu mà nói, Derek, là vận dụng rất nhiều khớp nối và những cú chặt hiểm trong ka-ra-tê, và thậm chí là dùng cả mũi!
Và, đây là những gì mà người vú nuôi cũng đã làm, đó là ấn nút ghi âm trên một trong những chiếc máy ghi âm nhỏ mà họ có, và đây thực là cuốn băng tuyệt diệu ghi âm lại lúc Derek chơi đàn khi cậu mới bốn tuổi đấy.
DP: "Molly Malone (Những vò sỏ và những con trai)."
AO: Thực sự nó không phải là "Những vò sỏ và những con trai"
Bản này là " Đồng quê nước Anh."
DP: "Đồng quê nước Anh."
(Âm nhạc: "Đồng quê nước Anh" AO: Đây rồi.
(Vỗ tay) Tôi nghĩ đó là điều thật sự tuyệt vời.
Các bạn biết không, đứa trẻ nhỏ này, người mà không thể nhìn thấy, không thể thực sự hiểu biết nhiều về thế giới, không có ai trong gia đình cậu chơi nhạc cụ cả, vậy mà cậu ấy lại tự dạy mình chơi đàn.
Như quý vị có thể thấy trong bức hình, có khá nhiều cử chỉ hình thể diễn ra khi cậu chơi đàn, Derek à.
Vâng, tôi và Derek gặp gỡ nhau vào lúc cậu ấy bốn tuổi rưỡi, và thoạt đầu, Derek à, thú thật tôi cứ nghĩ là cậu khá kích động đấy, thành thật mà nói, bởi vì khi cậu chơi đàn piano, cậu dường như muốn chạm hết tất cả các phím đàn, và cậu cũng có thói quen nho nhỏ này là xua đuổi tôi.
Và thế là ngay khi tôi cố tiến gần đến đàn piano, tôi sẽ bị đẩy ra xa.
Và tôi đã đề cập vấn đề này với cha cậu, Nick, rằng tôi sẽ cố gắng dạy cậu, và sau đó tôi hơi chút rối trí khi mà làm sao tôi có thể dạy nếu như tôi không được phép đến gần đàn piano.
Nhưng rồi sau một hồi, tôi thoáng nghĩ, chà, cách duy nhất chỉ là lôi cậu ra khỏi đó và đẩy cậu đến một góc khác của căn phòng, và trong 10 giây có được trước khi Derek trở lại tôi có thể nhanh chóng chơi một bản nào đó để cậu ấy có thể học được.
Và cuối cùng thì, Derek à, tôi nghĩ là cậu cũng đã đồng ý với tôi rằng chúng ta thực chất có thể có được niềm vui khi chơi nhạc cùng nhau
Và các bạn có thể thấy được, đó là tôi trước đây, trong những ngày trước khi cưới với bộ râu màu nâu, và Derek bé nhỏ của chúng ta ở đằng kia.
Tôi chỉ kịp nhận ra rằng điều này sẽ được ghi âm lại, đúng chứ?
Đúng rồi. Vâng (Cười) Và sau đó, trước khi tròn 10 tuổi, Derek đã thực sự khiến mọi người kinh ngạc.
Đây là bức hình của cậu, Derek à, lúc đó đang chơi tại Barbican với dàn nhạc giao hưởng Royal Philharmonic Pops
Quan trọng là đó thực sự là một cuộc hành trình thú vị.
Và trong những ngày ấy, Derek, cậu chẳng nói là bao nhiêu, và luôn luôn có giây phút căng thẳng khi nghĩ đến việc liệu cậu có thực sự hiểu được những gì mà chúng ta sẽ chơi và liệu cậu có chơi đúng bản nhạc với đúng nốt nhạc hay không, và những chuyện đại loại như thế.
Nhưng dàn nhạc còn ngạc nhiên không kém, báo chí thế giới ấn tượng bởi khả năng của cậu có thể chơi những bản nhạc tuyệt vời như vậy.
Và vấn đề bây giờ là, cậu đã làm điều đó như thế nào vậy Derek?
Và hy vọng rằng chúng tôi có thể cho khán giả ở đây thấy được cách mà cậu đã làm.
Tôi nghĩ là một trong những điều đầu tiên đã xảy đến khi cậu còn rất nhỏ, Derek, chính là khoảng thời gian khi cậu được hai tuổi, đôi tai cảm nhạc của cậu đã có thể bỏ xa hầu hết những người lớn.
Và chính vì vậy mà mỗi khi cậu nghe được bất kỳ nốt nhạc nào -- nếu tôi chơi một nốt nhạc ngẫu nhiên -- (Nốt nhạc piano) -- và cậu ngay lập tức biết được đó là nốt nào, và cậu cũng sở hữu khả năng tìm ra nốt nhạc đó trên bàn phím.
Và đó gọi là cao độ hoàn hảo, và một số người có độ cảm hoàn hảo đối với những phím trắng ở giữa cây đàn piano.
(Nốt nhạc piano) Và các bạn có thể hiểu rằng bằng cách nào mình lại có một độ cảm nhạy khi chơi đàn cùng Derek.
(Cười) Tuy nhiên Derek à, đôi tai của cậu còn tốt hơn thế nhiều.
Nếu tôi chỉ đơn giản là bỏ micro xuống chốc lát, tôi sẽ chơi một tổ hợp các phím nhạc.
Quý vị ở đây có thể sẽ biết được có bao nhiêu nốt, nhưng Derek dĩ nhiên là không thể.
Không chỉ cậu có thể nói được có bao nhiêu nốt nhạc, mà cậu còn có thể chơi chúng cùng lúc. Đây chúng ta cùng thử xem.
(Hợp âm) À, hãy quên đi các thuật ngữ,Derek à. Thật tuyệt vời.
Và đó chính là khả năng đó, khả năng có thể nghe các nốt nhạc được chơi cùng một lúc, chứ không đơn giản là đơn âm, nhưng khi cả một dàn nhạc đang chơi, Derek, cậu có thể nghe từng nốt rõ ràng, và ngay lập tức, bỏ qua hàng giờ hàng giờ luyện tập, có thể chơi lại những nốt nhạc đó trên phím đàn, và điều đó, tôi nghĩ rằng chính là nền tảng của mọi tài năng của cậu.
Và tiếp theo.
Sẽ là vô dụng nếu như có khả năng nguyên sơ như thế mà không qua gọt giũa, và may mắn thay, Derek, cậu đã quyết định rằng, một khi chúng ta bắt đầu học, cậu sẽ để tôi giúp cậu học các ngón bấm thang âm.
Đơn cử như hãy dùng ngón cái của cậu xuống âm đô trưởng.
(Nốt nhạc đàn piano) Vân vân.
và cuối cùng, cậu có thể tiếp thu rất nhanh những bản như "Chuyến bay của Bumblebee" sẽ không là vấn đề gì đối cậu cậu, phải không?
Vâng, phải.
Đúng rồi. Vì thế mà, trước năm 11 tuổi, Derek đã chơi được những bản như thế này.
Đây.
(Âm nhạc: "Chuyến bay của Bumblebee") (Vỗ tay) AO: Derek, hãy đứng dậy chào khán giả.
Tốt lắm.
Và bây giờ điều tuyệt vời hơn cả chính là với những gam âm như thế, Derek à, cậu không chỉ có thể chơi bản "Chuyến bay của Bumblebee" với những nốt nhạc bình thường thôi đâu, mà còn với bất cứ nốt nào tôi chơi. Derek có thể tiếp tục với những nốt nhạc đó.
Vì thế nếu tôi chọn một nốt ngẫu nhiên, như thế này.
(Nốt nhạc piano) Cậu có thể chơi bản "Chuyến bay của Bumblebee" với nốt đó không?
DP: "Chuyến bay của Bumblebee" với nốt đó.
(Nhạc: "Chuyến bay của Bumblebee") AO: Hoặc một nốt khác chăng? Với gam Sol thứ chẳng hạn?
Sol thứ.
(Nhạc: "Chuyến bay của Bumblebee") Tuyệt vời. Tốt lắm Derek à.
Thế nên cậu có thể thấy, Derek, não cậu chính là chiếc máy tính âm nhạc tuyệt vời có thể ngay lập tức ước lượng lại chính xác, mô phỏng chính xác tất cả những bản nhạc của thế giới bên ngoài kia ấy.
Phần lớn các nghệ sĩ dương cầm đều có thể lên cơn đau tim nếu ngay khi họ bắt đầu chơi cậu nói rằng, "Thành thật xin lỗi, nhưng ngài có phiền không khi chơi bản 'Chuyến bay của Bumblebee' theo cung Si thứ thay vì cung La thứ?"
Thực tế là, trong lần đầu tiê,n Derek, cậu đã chơi nó với một dàn nhạc giao hưởng, cậu đã học phiên bản mà cậu học trước đó, và rồi thực tế là dàn nhạc đã chơi theo một kiểu khác, vì thế trong khi chúng ta ngồi chờ hai tiếng đồng hồ trước buổi diễn tập và buổi công chiếu, Derek đã lắng nghe kiểu mới đó và học nó rất nhanh và rồi sau đó có thể chơi nó cùng với dàn nhạc giao hưởng.
Một anh bạn thật tuyệt vời.
Một điều kỳ diệu khác nữa về cậu chính là trí nhớ.
DP: Trí nhớ. AO: Trí nhớ của cậu quả là siêu phàm, và với mỗi buổi hòa nhạc chúng ta tham gia, chúng ta đã yêu cầu khán giả tham gia với mìnhi, dĩ nhiên, bằng cách đề nghị một bản nhạc mà Derek có thể thích chơi.
Và mọi người nói rằng, "Chà, thật là vô cùng can đảm bởi vì chuyện gì sẽ xảy ra nếu như Derek không biết đến bản nhạc đó?"
và tôi trả lời rằng, "Không. Chẳng phải can đảm gì hết, bởi vì nếu quý vị yêu cầu một bản nào đó mà Derek không biết, quý vị sẽ được mời lên và ngân nga giai điệu đó trước, và sau đó cậu ấy có thể tiếp thu nó." (Cười) Vì vậy chỉ cần cân nhắc trước khi quý vị chọn một bản nhạc nào đó quá lạ lùng.
Nhưng nói một cách nghiêm túc, có ai muốn chọn một bản nhạc không?
DP: Chọn một bản nhạc. Chọn đi, chọn đi, quý vị có muốn chọn không? AO: Bởi vì quang cảnh khá là tối, Quý vị chỉ cần phải gọi to tên lên thôi.
Quý vị có muốn nghe tôi chơi không?
(Thính giả: "Nhạc hiệu của Paganini") AO: Paganini. DP: "Nhạc hiệu của Paganini"
(Cười) (Nhạc: "Nhạc hiệu của Paganini") (Vỗ tay) Tốt lắm.
Derek sẽ sớm đến Los Angeles, và đó chính là bước ngoặt quan trọng, bởi vì điều đó có nghĩa là tôi và Derek sẽ dành khoảng hơn 100 giờ cùng nhau trên những chuyến bay đường dài và có vẻ khá thú vị, phải không Derek?
DP: Rất thú vị, Adam ạ. Chuyến bay đường dài.
Đúng. AO: Các bạn có thể nghĩ rằng 13 giờ là khoảng thời gian dài để có thể nói chuyện suốt với nhau nhưng Derek vẫn làm điều đó một cách thản nhiên.
Cả hồi trước lẫn bây giờ. (Cười) Nhưng ở châu Mỹ, họ đã sáng tạo ra thuật ngữ này, "chiếc máy Ipod con người" dành cho Derek, mà có vẻ như tôi nghĩ là mình không thực sự hiểu lắm, bởi vì Derek, cậu còn hơn cả một chiếc iPod.
Cậu là một người nghệ sĩ sáng tạo, tài năng, và tôi nghĩ rằng chẳng nơi nào rõ ràng để hiểu được điều đó hơn khi chúng ta đến Slovenia, và một ai đó - trong buổi hòa nhạc lâu hơn mà chúng tôi định mời mọi người tham gia, và người này, rất, rất là hồi hộp tiến lên sân khấu.
DP: Anh ta chơi bản "Đôi đũa" AO: Và chơi bản "Đôi đũa"
DP: "Đôi đũa"
AO: Đại loại giống thế này. DP: Giống như thế này.
Đúng rồi. (Nốt nhạc piano) AO: Tôi thực ra nên nhờ người quản lý của Derek lên và chơi bản nhạc đó.
Anh ta đang ngồi ở kia.
DP: Một người nào đó đã chơi "Đôi đũa" như thế này. AO: Chỉ đùa thôi, phải không?
Nào chúng ta tiếp tục. (Nhạc: "Đôi đũa") DP: Hãy để cho Derek chơi nó đi.
AO: Cậu sẽ làm gì với nó, Derek?
DP: Con sẽ ngẫu hứng với nó, thầy Adam à.
AO: Đây là Derek một nhạc sĩ.
(Nhạc: Ngẫu hứng "Đôi đũa") (Vỗ tay) (Nhạc) (Vỗ tay theo) Hãy tiếp tục hòa nhịp với Derek.
(Nhạc) (Vỗ tay tán thưởng) Những người thực hiện TED sẽ giết tôi mất. nhưng có lẽ còn thời gian cho một bản nữa.
DP: Cho một bản nữa. AO: Đúng rồi, một bản nữa.
Vâng đây chính là một trong những thần tượng của Derek.
Đó là ngài Art Tatum -- DP: Art Tatum.
AO: -- một người cũng là nghệ sĩ dương cầm bị khiếm thính. và tôi cũng nghĩ rằng giống như Derek, nghĩ rằng tất cả những điều trên thế giới này chính là môt chiếc đàn piano, vì thế mỗi lần Art Tatum chơi một bản nào đó, giống như có ba chiếc đàn piano trong phòng.
Và đây là những gì Derek đã học được từ những gì Art Tatum học được "
DP: "Tiếng hổ gầm"
(Nhạc: "Tiếng hổ gầm") (Vỗ tay)
Xin chào. Tôi là một kiến trúc sư.
Tôi là kiến trúc sư duy nhất trên thế giới làm ra những tòa nhà từ giấy như cái ống các tông này, sự trưng bày này là lần đầu tiên tôi làm sử dụng những ống giấy.
1986, rất rất lâu trước khi mọi người bắt đầu nói về những vấn đề sinh thái và môi trường, Tôi chỉ mới bắt đầu thử nghiệm ống giấy để sử dụng như một cấu trúc trong toà nhà.
Rất phức tạp để thử một vật liệu mới cho tòa nhà đó, thế nhưng thế này lại chắc hơn rất nhiều so với tôi nghĩ và cũng rất dễ chống thấm, và, bởi vì nó là một vật liệu công nghiệp, nó cũng có thể chống lửa,
Sau đó tôi xây cấu trúc tạm thời năm 1990.
Đây là tòa nhà tạm thời đầu tiên được làm từ giấy.
Có 330 ống, đường kính 55 cm, chỉ có 12 ống với đường kính 120 cm, hay 1.2m chiều rộng.
Như bạn thấy trong bức ảnh này, bên trong là nhà vệ sinh.
Trong trường hợp bạn hết giấy vệ sinh, bạn có thể xé mặt trong của bức tường. (Tiếng cười) Vì vậy nó rất hữu ích.
Năm 2000, có một hội chợ lớn ở Đức.
Tôi đã được yêu cầu thiết kế một tòa nhà, bởi vì chủ đề của hội chợ là những vấn đề môi trường.
Vì vậy tôi đã được chọn để dựng một cái rạp từ những ống giấy giấy tái chế.
Mục tiêu thiết kế của tôi không phải là khi toà nhà được hoàn thành.
Mà là khi nó bị phá bỏ, bởi vì mỗi nước tạo ra rất nhiều rạp nhưng sau nửa năm, chúng ta tạo ra rất nhiều rác thải công nghiệp, vậy nên tòa nhà của tôi phải được tái sử dụng hoặc tái chế.
Sau đó, tòa nhà này đã được tái chế.
Đó là mục tiêu thiết kế của tôi.
Sau đó, tôi đã rất may mắn khi chiến thắng cuộc thi để được xây dựng trung tâm Pompidou thứ hai ở Pháp tại thành phố Metz.
Bởi vì tôi rất nghèo, tôi muốn thuê một văn phòng ở Paris, nhưng không có đủ tiền, nên tôi quyết định đưa những sinh viên của mình tới Paris để tự mình dựng văn phòng trên nóc trung tâm Pompidou ở Paris
Vậy nên chúng tôi đã mang những ống giấy và những khớp nối bằng gỗ để hoàn thành một văn phòng dài 35 mét.
Chúng tôi đã ở đó trong sáu năm mà không trả một khoản tiền thuê nào.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Cảm ơn. Tôi đã có một vấn đề lớn.
Bởi vì chúng tôi ở trong một phần của triển lãm, nên thậm chí nếu bạn tôi muốn đến thăm, họ phải mua vé để gặp tôi.
Đó là vấn đề.
Sau đó tôi đã hoàn thành trung tâm Pompidou ở Metz.
Hiện tại nó là một viện bảo tàng rất nổi tiếng, và tôi đã tạo ra một tượng đài lớn cho chính phủ.
Thế nhưng sau đó tôi đã rất thất vọng về công việc kiến trúc của mình, vì chúng tôi không giúp đỡ, và không làm việc cho xã hội, mà chúng tôi làm việc cho những người có vị thế, những người giàu, chính phủ, người làm trong ngành phát triển.
Họ có tiền và quyền lực.
Những thứ đó vô hình.
Vậy nên họ thuê chúng tôi để biến tiền và quyền lực của họ thành thứ có thể trông thấy bằng việc tạo ra những cấu trúc tượng đài .
Đó là công việc của chúng tôi, kể cả trong lịch sử cũng vậy, ngay cả bây giờ chúng tôi vẫn làm thế.
Vậy nên tôi đã rất thất vọng khi chúng tôi không làm việc cho xã hội, trong khi có rất nhiều người mất nhà cửa vì những thiên tai.
Nhưng tôi phải nói đó không phải là vì những thiên tai,
Ví dụ, động đất không bao giờ làm chết người, nhưng sự sụp đổ của các tòa nhà làm chết người.
Đó là trách nhiệm của các kiến trúc sư.
Sau đó mọi người cần các chỗ ở tạm thời, nhưng không có kiến trúc sư nào làm việc đó vì chúng tôi quá bận làm việc cho những người có vị thế.
Nên tôi nghĩ, là những kiến trúc sư, chúng tôi có thể tham gia việc xây dựng lại chỗ ở tạm thời.
Chúng tôi có thể cải thiện nó.
Vậy nên, đó là vì sao tôi đã bắt đầu làm việc ở những vùng có thảm họa.
1994, đã có một thảm họa lớn ở Rwanda, châu Phi.
Hai bộ lạc, Hutu và Tutsi, giao tranh với nhau.
Hơn hai triệu người trở thành dân tị nạn.
Thế nhưng tôi đã rất bất ngờ khi thấy chỗ trú ẩn, trại tị nạn tổ chức bởi Liên Hợp Quốc.
Họ rất nghèo, và họ lạnh cóng với những chiếc chăn trong mùa mưa, Trong những chỗ trú ẩn dựng bởi Liên Hợp Quốc, họ chỉ cung cấp một tấm bạt, và những người tị nạn đã phải chặt cây, và cứ như thế.
Nhưng hơn hai triệu người chặt cây.
Việc này đã trở thành nạn phá rừng trầm trọng và là một vấn đề về môi trường.
Đó là vì sao họ đã bắt đầu cung cấp những ống nhôm, những trại làm bằng nhôm.
Rất đắt đỏ, người tị nạn bán chúng đi để lấy tiền, sau đó lại chặt cây.
Nên tôi đã đề xuất ý tưởng để cải thiện tình hình này sử dụng những ống giấy tái chế này bởi vì chúng rất rẻ và cũng rất chắc, nhưng ngân quỹ của tôi chỉ có 50 đô la cho mỗi lán.
Chúng tôi đã dựng 50 lán để thử giám sát độ bền và độ ẩm và mối mọt, vân vân.
Và năm sau đó, 1995, tại Kobe, Nhật Bản, chúng ta đã chịu một trận động đất lớn.
Gần 7,000 người thiệt mạng, và thành phố như quận Nagata này, cả thành phố bị thiêu rụi trong trận hỏa hoạn sau động đất
Tôi cũng tìm thấy nhiều người tị nạn Việt Nam khốn khổ đang tập hợp lại tại một nhà thờ công giáo-- toàn bộ tòa nhà đã bị phá hủy.
Nên tôi đã đến đó và đề xuất với những linh mục, "Sao chúng ta không xây lại nhà thờ bằng những ống giấy nhỉ?"
Và ông ấy nói, "Ôi trời, anh có bị điên không?
Sau một trận hỏa hoạn, anh đang đề xuất cái gì thế này?"
Ông ấy đã không bao giờ tin tôi, nhưng tôi không từ bỏ.
Tôi bắt đầu di chuyển tới Kobe, và tôi đã gặp một cộng đồng người Việt Nam.
Họ đã sống như thế này với những tấm bạt tồi tàn trong công viên.
Nên tôi đã đề xuất tái xây dựng.
Tôi đã gây quỹ. Tôi làm nơi trú ẩn bằng ống giấy cho họ, và để những sinh viên dễ dàng xây dựng nó và cũng để dễ dỡ bỏ, tôi đã sử dụng những két bia làm móng.
Tôi đã đề xuất với công ty bia Kirin, bởi vì vào thời điểm đó, công ty bia Asahi làm những két bia nhựa của họ màu đỏ, không hợp với màu của những ống giấy.
Sự phối hợp về màu sắc là rất quan trọng.
Và tôi cũng nhớ, chúng tôi đã mong đợi có bia bên trong két bia nhựa, nhưng nó trống không. (Tiếng cười) Tôi nhớ điều này đã gây thất vọng lớn.
Trong mùa hè đó cùng với sinh viên của mình, chúng tôi đã dựng hơn 50 nơi trú ẩn.
Cuối cùng vị linh mục cũng đã tin để tôi tái dựng lại nhà thờ.
Ông ấy nói, "Miễn là anh tự góp nhặt tiền, mang sinh viên của anh tới để xây dựng, anh có thể làm."
Vậy nên chúng tôi đã dựng lại nhà thờ đó trong 5 tuần.
Nó được mong đợi tồn tại trong vòng ba năm, nhưng thực tế nó đã ở đó 10 năm bởi vì mọi người yêu nó.
Sau đó, ở Đài Loan, họ đã chịu một trận động đất lớn, và chúng tôi đã đề xuất tặng nhà thờ này, nên chúng tôi tháo dỡ nó, Chúng tôi gửi tới đó để những tình nguyện viên dựng lại.
Nó ở Đài Loan như một nhà thờ vĩnh viễn đến tận ngày nay.
Nên tòa nhà này đã trở thành một tòa nhà vĩnh viễn.
Sau đó tôi tự hỏi, công trình nào là vĩnh viễn và công trình nào là tạm thời?
Thậm chí một tòa nhà được làm bằng giấy có thể trở thành vĩnh viễn miễn là mọi người yêu quý nó.
Một tòa nhà bằng bê tông cũng có thể là tạm thời nếu nó được tạo ra để kiếm tiền.
Vào năm 1999, ở Thổ Nhĩ Kỳ, trận động đất lớn, Tôi đến đó, sử dụng vật liệu địa phương để dựng một nơi trú ẩn.
2001, ở Tây Ấn Độ, tôi cũng đã dựng một nơi trú ẩn.
Năm 2004, ở Sri Lanka, sau trận động đất Sumatra và sóng thần, tôi đã xây dựng lại những ngôi làng cho ngư dân Hồi giáo.
Và vào 2008, ở Thành Đô, khu vực Tứ Xuyên, Trung Quốc, gần 70,000 người thiệt mạng và đặc biệt, rất nhiều trường học bị phá hủy bởi vì sự tham nhũng giữa chính quyền và nhà thầu.
Tôi đã được yêu cầu xây dựng lại một nhà thờ tạm.
Tôi mang những sinh viên Nhật Bản đến làm việc cùng với những sinh viên Trung Quốc.
Trong một tháng, chúng tôi đã hoàn thành chín lớp học, hơn 500 mét vuông,
Nó vẫn được sử dụng, thậm chí sau trận động đất vừa qua ở Trung Quốc.
Năm 2009, ở Ý, L'Aquila, họ cũng chịu một trận động đất lớn.
Và đây là một bức ảnh rất thú vị: cựu Thủ Tướng Berlusconi và cựu cựu cựu cựu Thủ Tướng Nhật Bản ngài Aso bạn biết đấy, bởi vì chúng tôi phải thay thủ tướng mỗi năm.
Và họ rất tốt bụng, tạo điều kiện cho mô hình của tôi.
Tôi đề xuất một sự tái xây dựng lớn, một nhà hát tạm, bởi vì L'Aquila rất nổi tiếng về âm nhạc và tất cả các phòng hòa nhạc đều bị phá hủy, nên các nhạc sĩ di chuyển khỏi đó.
Nên tôi đã đề xuất với ngài thị trưởng, tôi muốn tái dựng một hội trường tạm.
Ông ấy nói, "Miễn là anh dùng tiền của anh, anh có thể làm."
Và tôi đã rất may mắn.
Ngài Berlusconi mời hội nghị G8 đến, và cựu thủ tướng của chúng tôi đã đến, họ đã giúp chúng tôi quyên góp tiền, và tôi đã nhận nửa triệu euro từ chính phủ Nhật Bản để xây dựng lại nhà hát tạm thời này.
Năm 2010 tại Haiti, đã xảy ra một trận động đất lớn, nhưng không thể bay đến đó được, nên tôi đã đến Santo Domigo, đất nước kế bên, ngồi xe sáu giờ đồng hồ đến Haiti cùng những sinh viên địa phương ở Santo Domingo xây dựng 50 chỗ trú ẩn bằng những ống giấy ở địa phương.
Đây là việc xảy ra ở Nhật Bản hai năm trước, miền Bắc Nhật Bản.
Sau trận động đất và sóng thần, mọi người được sơ tán tới một phòng lớn như phòng tập thể dục.
Nhưng nhìn vào đó. Không có sự riêng tư.
Mọi người chịu đựng về mặt tinh thần lẫn thể chất.
Nên tôi đã đến đó để dựng những vách ngăn bằng những ống giấy cùng những sinh viên tình nguyện chỉ một chỗ trú ẩn rất đơn giản từ khung ống và rèm.
Tuy nhiên, vài người lãnh đạo của cơ sở đó không muốn chúng tôi làm như thế, bởi vì, họ nói, đơn giản là nó sẽ khó khăn hơn để kiểm soát mọi người.
Nhưng điều đó lại rất cần thiết.
Họ không có đủ mặt bằng để xây nhà ở một tầng đạt tiêu chuẩn của chính phủ như cái này.
Hãy nhìn xem. Thậm chí chính phủ dân sự tạo ra nhà ở tạm thời với chất lượng xây dựng rất kém, rất bí và rất lộn xộn bởi vì không có chỗ để đồ, không có gì, nước bị rò rỉ, nên tôi nghĩ, chúng ta phải làm nhà nhiều tầng bởi vì không có mặt bằng và cũng không thực sự thoải mái.
Nên tôi đề xuất với ngài thị trưởng trong lúc làm những vách ngăn.
Cuối cùng tôi đã gặp một thị trưởng rất tử tế ở làng Onagawa tại Miyagi.
Ông đã yêu cầu tôi xây nhà ở ba tầng trên sân bóng chày.
Tôi đã dùng công đóng hàng và những sinh viên cũng giúp chúng tôi làm tất cả nội thất tòa nhà để thêm thoải mái, nằm trong ngân quỹ của chính phủ mà diện tích nhà vẫn giữ nguyên, nhưng thoải mái hơn rất nhiều.
Rất nhiều người muốn ở đó mãi mãi.
Tôi đã rất vui khi nghe điều đó.
Hiện tại tôi đang làm việc ở Niu Di Lân, Christchurch.
Khoảng 20 ngày trước khi trận động đất ở Nhật Bản xảy ra, họ cũng đã chịu một trận động đất lớn, và nhiều sinh viên Nhật Bản cũng bị thiệt mạng, và nhà thờ quan trọng nhất của thành phố, biểu tượng của Christchurch, đã bị phá hủy hoàn toàn.
Tôi đã được yêu cầu đến để xây dựng một nhà thờ tạm.
Nó đang được xây dựng đây.
Và tôi muốn giữ lại những hình tượng của toà nhà được yêu mến bởi mọi người.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Cảm ơn. (Vỗ tay) Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Nếu như ta tiến hóa từ khỉ, tại sao loài khỉ vẫn tồn tại?
(Cười) Bởi vì chúng ta không phải là khỉ mà là cá.
(Cười) Nhận thức được bạn là cá chứ không phải khỉ thực sự rất quan trọng nếu muốn hiểu về nguồn gốc của chúng ta.
Tôi dạy về tiến hóa sinh học ở một trong những lớp đông nhất tại Mĩ, và đến khi sinh viên hiểu được tại sao tôi cứ bảo họ là cá suốt, tôi biết tôi đã làm tốt việc của mình.
Nhưng tôi luôn phải bắt đầu tiết học bằng cách xóa bỏ những lầm tưởng, vì ta không nhận thức được rằng ta đã bị dạy sai về tiến hóa.
Ví dụ, chúng ta được dạy là "Thuyết tiến hóa."
Thực tế, có rất nhiều học thuyết và giống như quá trình của nó, những cái phù hợp với dữ liệu nhất tồn tại đến tận bây giờ.
Cái được biết đến nhiều nhất là Chọn lọc Tự nhiên của Darwin.
Đó là quá trình mà các sinh vật thích hợp nhất với một môi trường sẽ tồn tại và sinh sản, còn các sinh vật không thích nghi được sẽ chết dần.
Chỉ có thế.
Tiến hóa đơn giản như vậy, và đó là sự thật.
Tiến hóa là sự thật giống như "Thuyết Hấp dẫn."
Ta có thể dễ dàng chứng minh nó.
Hãy nhìn vào rốn của mình, động vật có vú có nhau thai đều có rốn. hay cột sống của bạn cũng không khác với loài có xương sống hay như DNA, toàn bộ sinh vật đều có.
Những đặc điểm đó đâu tự nhiên có ở người.
Chúng được di truyền từ nhiều tổ tiên khác nhau đến toàn bộ thế hệ sau, không chỉ đến mỗi ta.
Nhưng ta đâu được học như vậy ở môn sinh ngày trước đúng không?
Ta học rằng thực vật và vi khuẩn là những loài nguyên gốc, và cá thành lưỡng cư, rồi thành bò sát và động vật có vú, và đến chúng ta, loài sinh vật đã tiến hóa hoàn hảo đứng ở bậc cuối cùng.
Nhưng sự sống không tiến hóa theo bậc, và chúng ta không đứng cuối.
Nhưng chúng ta luôn được thấy tiến hóa trông như thế này: một con khỉ và một con tinh tinh vài con người tuyệt chủng, tất cả đều đặn tiến lên để trở thành con người ngày nay.
Nhưng chúng không trở thành ta giống như ta không trở thành chúng.
Chúng ta cũng không phải cái đích của tiến hóa.
Thế thì có gì quan trọng?
Tại sao phải hiểu đúng về tiến hóa?
Nhiều vấn đề nảy sinh do lầm tưởng về tiến hóa, bạn thậm chí không thể đặt câu hỏi cũ: "Chúng ta từ đâu mà có?"
mà không hiểu đúng về tiến hóa.
Hiểu sai về nó đã dẫn đến những quan niệm sai lệch và rối rắm về cách chúng ta đối xử với các sinh vật khác và với nhau về mặt chủng tộc và giới tính.
Giờ cùng quay lại bốn tỷ năm trước.
Đây là sinh vật đơn bào nguồn gốc của tất cả chúng ta.
Đầu tiên, nó sinh ra các sinh vật đơn bào khác, nhưng chúng vẫn tiến hóa đến ngày nay, vài người sẽ nói vi khuẩn cổ và vi khuẩn tạo nên hầu hết nhóm này là sinh vật hiệu quả nhất hành tinh.
Chúng hẳn sẽ tồn tại lâu, hơn cả loài người chúng ta.
Khoảng ba tỷ năm trước, loài đa bào đã tiến hóa.
Loài này bao gồm cả nấm, thực vật và động vật ta biết.
Động vật có xương sống đầu tiên là cá.
Nên về lý thuyết, cá là tất cả các loài có xương sống. nên về lý thuyết, bạn và tôi đều là cá.
Đừng bảo tôi không nói trước.
Dòng giống nhà cá đã lên bờ và sinh ra loài có vú, loài bò sát cũng như các loài khác.
Vài loài bò sát trở thành chim, vài loài có vú thành loài linh trưởng, và linh trưởng thành khỉ có đuôi rồi chúng trở thành họ người, bao gồm nhiều giống người.
Bạn thấy đấy, ta đâu phải tiến hóa từ khỉ, mà chỉ có chung tổ tiên với chúng.
Suốt từ đó, sự sống xung quanh ta vẫn luôn luôn tiến hóa: nhiều vi khuẩn, nhiều nấm hơn, nhiều cá, cá và cá.
Nếu bạn không biết, thì đúng, cá là loài yêu thích của tôi.
(Cười) Khi tiến hóa, các loài cũng tuyệt chủng.
Hầu hết các loài chỉ tồn tại khoảng vài triệu năm.
Nên có thể thấy, hầu hết sự sống quanh ta ngày nay đều cùng tuổi với ta.
Nên thật ngạo mạn khi nghĩ rằng "Ồ, thực vật và vi khuẩn là thủy tổ, và chúng ta là bước ngoặt của tiến hóa nên chúng ta thì đặc biệt."
Tưởng tượng sự sống là quyển sách, tất nhiên là còn đang dở.
Chúng ta chỉ đang nhìn vào vài trang cuối của từng chương.
Khi nhìn vào tám triệu sinh vật sống trên hành tinh này với ta, hãy hiểu rằng chúng đều đã trải qua bốn tỷ năm tiến hóa.
Tất cả đều là kết quả của tiến hóa.
Hãy coi ta như lá non trên cây đời cổ thụ khổng lồ, những cành cây vô hình nối chúng ta không chỉ với nhau, mà còn với họ hàng đã tuyệt chủng và với tổ tiên mình.
Là một nhà sinh vật học, tôi và những người khác vẫn đang tìm hiểu xem mọi người liên hệ với nhau thế nào và ai có liên hệ với ai.
Có thể vẫn là tốt hơn nếu coi ta là một chú cá rời nước.
Một người biết đi, biết nói, nhưng vẫn cần học thêm rất nhiều, về ta là ai và ta từ đâu tới.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Điều tôi muốn làm hôm nay là nói về một trong những chủ đề mà tôi yêu thích, và đó là về khía cạnh thần kinh học của giấc ngủ.
Nào, có một âm thanh... (Tiếng đồng hồ báo thức) à, nó có làm việc...
đây là âm thanh cực kỳ, cực kỳ quen thuộc với phần lớn chúng ta, và đương nhiên đó là tiếng kêu của đồng hồ báo thức.
Và điều mà âm thanh thực sự kinh khủng, tồi tệ này làm là ngăn chặn một hành vi quan trọng nhất của chúng ta, đó là ngủ.
Nếu bạn là một người bình thường, 36% thời gian trong cuộc đời của bạn được dành để ngủ, có nghĩa là nếu bạn sống tới 90 tuổi, thì thời gian mà bạn ngủ sẽ là 32 năm.
Điều mà 32 năm này cho chúng ta biết đó là ở một mức độ nào đó, ngủ là rất quan trọng.
Tuy nhiên, phần lớn chúng ta không suy nghĩ sâu xa về việc ngủ.
Ta quên nó đi.
Ta thực sự không nghĩ về giấc ngủ.
Và vì vậy, điều mà tôi muốn làm hôm nay là thay đổi quan điểm của bạn, thay đổi tư tưởng và suy nghĩ của bạn về giấc ngủ.
Và trong cuộc hành trình mà tôi muốn đưa bạn tới, ta cần phải bắt đầu với việc trở lại quá khứ.
"Hãy hưởng thụ giấc ngủ lịm mật sương."
Bạn có biết ai nói câu này không?
Julius Caesar của Shakespeare.
Phải rồi, để tôi đọc cho bạn nghe thêm vài câu trích dẫn nữa.
"Ôi giấc ngủ, ôi giấc ngủ êm ái, y tá dịu dàng của tự nhiên, ta đã làm ngươi hoảng sợ như thế nào vậy?"
Cũng là của Shakespear, từ... Tôi sẽ không nói đâu... vở kịch Scottish. [Chính xác: Henry IV, Phần 2]
(Tiếng cười) Cùng thời đó: "Giấc ngủ là sợi xích vàng buộc chặt sức khỏe và thân thể ta lại với nhau."
Đầy tính tiên tri, của Thomas Dekker, một nhà viết kịch khác thời Elizabeth.
Nhưng nếu ta tiến thêm 400 năm, cách nói về giấc ngủ có gì đó thay đổi.
Đây là câu nói của Thomas Edison, từ đầu thế kỉ 20. "Giấc ngủ là một tội ác phí phạm thời gian và một di sản từ thời chúng ta còn sống trong hang."
(Tiếng cười) Và nếu ta cũng trở lại những năm 1980, một số trong các bạn có thể nhớ rằng Margaret Thatcher đã từng nói rằng, "Ngủ là việc giành cho những kẻ yếu đuối."
Và đương nhiên kẻ khét tiếng... tên ông ta là gì nhỉ?... Kẻ khét tiếng Gordon Gekko ở Phố Wall nói, "Tiền không bao giờ ngủ."
Ở thế kỷ 20 ta làm gì với giấc ngủ?
Ừm, đương nhiên là, ta dùng bóng đèn của Thomas Edison để xâm chiếm màn đêm, và ta chiếm lĩnh bóng tối, và trong quá trình xâm chiếm này, ta gần như đã coi giấc ngủ như một căn bệnh
Chúng ta coi đó như kẻ thù.
Ngày nay, tôi cho rằng, chúng ta chịu chấp nhận nhu cầu giấc ngủ và tệ hại nhất có lẽ là nhiều người vẫn coi giấc ngủ là một căn bệnh cần có thuốc chữa.
Và còn rất nhiều điều chúng ta chưa biết về giấc ngủ.
Vì sao vậy? Tại sao chúng ta lại không suy nghĩ về giấc ngủ?
Vâng, đó là bởi vì có vẻ như bạn không làm gì trong khi bạn đang ngủ.
Bạn không ăn. Bạn không uống.
Và bạn không quan hệ tình dục.
Vâng, hầu hết chúng ta đều như vậy.
Và vì thế nó -- Xin lỗi. Nó thật lãng phí thời gian, phải không?
Sai.
Trên thực tế, giấc ngủ là một phần vô cùng quan trọng trong hoạt động sinh học của cơ thể chúng ta, và các nhà thần kinh học đang bắt đầu nghiên cứu để giải thích lý do tại sao ngủ quan trọng như thế.
Vậy, hãy nói về não bộ.
Bây giờ, chúng ta có một bộ não ở đây.
Bộ não này được tặng bởi một nhà khoa học xã hội, và người ta nói rằng họ không biết đây là cái gì, hay sử dụng nó như thế nào, vì vậy... (Tiếng cười) Xin lỗi.
Tôi mượn nó. Tôi nghĩ họ sẽ không biết.
Được chứ.
(Tiếng cười) Điều tôi muốn nói là khi bạn đang ngủ, thứ này vẫn không ngừng hoạt động.
Trong thực tế, một số vùng não bộ trong trạng thái ngủ hoạt động tích cực hơn so với khi ta thức.
Một điều quan trọng nữa về giấc ngủ đó là nó không phát sinh từ một cấu trúc duy nhất trong não, mà ở mức độ nào đó, nó mang tính mạng lưới,
và nếu chúng ta quay ngược bộ não lại-- Tôi thích miếng tủy sống nhỏ ở chỗ này-- Chỗ tủy sống này gọi là vùng dưới đồi, và ngay dưới đó là một mảng những cấu trúc rất thú vị, không chỉ là đồng hồ sinh học.
Chiếc đồng hồ sinh học này cho chúng ta biết khi nào thì nên thức dậy, khi nào thì nên đi ngủ, và hoạt động của cấu trúc này là tương tác với một loạt các vùng não bộ khác trong vùng dưới đồi, vùng dưới đồi bên, một nhóm thần kinh vùng dưới đồi.
Tất cả kết hợp lại, và chúng gửi hình ảnh xuống thân não ở đây.
Thân não sau đó gửi ảnh chuyển tiếp và tắm vỏ não, phần bị nhăn một cách tuyệt vời đang ở đây, với các chất dẫn truyền thần kinh để giữ cho chúng ta tỉnh táo và về cơ bản cung cấp cho chúng ta ý thức.
Vì vậy ngủ phát sinh từ một mảng toàn bộ gồm các tương tác khác nhau trong não, và về cơ bản, giấc ngủ được bật và tắt là kết quả của một loạt các tương tác ở đây.
OK. Vậy chúng ta đã đi đến đâu rồi?
Chúng ta đã nói rằng giấc ngủ là phức tạp và lấy đi 32 năm cuộc sống của chúng ta.
Nhưng điều mà tôi đã không giải thích đó là ngủ là gì
Vậy tại sao chúng ta ngủ?
Và dĩ nhiên, không bạn nào sẽ ngạc nhiên rằng là các nhà khoa học, chúng tôi không có một sự đồng thuận.
Hiện có hàng tá các ý tưởng khác nhau về lý do tại sao chúng ta ngủ, và tôi sẽ phác thảo ba trong số những ý tưởng đó.
Đầu tiên là ý tưởng về sự phục hồi, và nó là hơi trực quan.
Về cơ bản, tất cả những gì chúng ta đã đốt cháy trong ngày, chúng ta khôi phục, chúng ta thay thế, chúng ta xây dựng lại vào ban đêm.
Và thực sự, lời giải thích, có từ thời Aristotle, đó là 2.300 năm trước đây.
Nó đã trở nên phổ biến rồi lạc hậu.
Nó rất phổ biến hiện nay bởi vì người ta đã chứng minh rằng trong não, một loạt các gen được chứng minh là chỉ được mở lên trong khi ngủ, và những gen đó gắn liền với việc phục hồi
và các con đường trao đổi chất. Vì vậy, tồn tại bằng chứng đáng tin cậy cho giả thuyết phục hồi toàn bộ.
Còn bảo tồn năng lượng thì sao?
Một lần nữa, có lẽ trực quan.
Về cơ bản bạn ngủ để tiết kiệm năng lượng.
Bây giờ, nếu bạn làm các phép tính, mặc dù, nó thực sự không chính xác lắm.
Nếu bạn so sánh một cá nhân ngủ vào ban đêm, hoặc thức khuya nhưng không di chuyển nhiều, năng lượng giấc ngủ tiết kiệm cho bạn là khoảng 110 calo mỗi đêm.
Nó là tương đương với một cái bánh mì có xúc xích.
Bây giờ, tôi sẽ nói rằng cái bánh mì có xúc xích là một sự bù trừ thanh đạm cho một hành vi phức tạp và nhiều yêu cầu như là ngủ.
Vì vậy, tôi ít bị thuyết phục bởi ý tưởng bảo tồn năng lượng.
Nhưng ý tưởng thứ ba thì tôi là thấy khá hấp dẫn đó là củng cố xử lý và bộ nhớ trong não.
Những gì chúng ta biết là rằng, nếu sau khi bạn đã cố gắng làm một nhiệm vụ, và bạn là người bị mất ngủ, khả năng làm công việc đó sẽ bị phá vỡ
Nó thực sự bị suy yếu đi rất nhiều.
Vì vậy, ngủ và củng cố bộ nhớ cũng rất quan trọng.
Tuy nhiên, nó không chỉ là việc đặt của bộ nhớ xuống và nhớ lại nó.
Thật thú vị là khả năng để đi đến các giải pháp mới mẻ cho các vấn đề phức tạp được tăng cường qua một đêm ngủ nghỉ
Thật vậy, một đêm ngủ ngon được tính là cho chúng ta lợi ích gấp ba lần.
Ngủ vào ban đêm tăng cường sự sáng tạo của chúng ta.
Và có vẻ là, trong não, các kết nối thần kinh quan trọng, những kết nối tiếp hợp quan trọng, được liên kết và tăng cường, trong khi những kết nối ít quan trọng hơn thì có xu hướng mờ dần đi và ít quan trọng dần.
OK. Vậy chúng tôi đã có ba giải thích cho lý do tại sao chúng ta nên ngủ,
và tôi nghĩ rằng điều quan trọng để nhận ra là các chi tiết sẽ khác nhau, và có thể là chúng ta ngủ vì hàng hà các lý do khác nhau.
Nhưng giấc ngủ không phải là một sự nuông chiều bản thân.
Nó không phải là điều mà chúng tôi có thể đem theo bên mình một cách phổ thông.
Tôi nghĩ rằng giấc ngủ đã được so sánh với một bản nâng cấp từ hạng ba lên hạng thương gia, như bạn biết đó, kiểu như thế.
Thậm chí không phải là một bản nâng cấp từ hạng ba lên hạng nhất.
Quan trọng là nếu bạn không ngủ, bạn không làm việc hết mình được.
Về cơ bản, bạn không bao giờ đến được đâu cả,
và điều bất thường trong phần lớn xã hội chúng ta ngày nay là chúng bị thiếu ngủ cùng cực.
Vì vậy, bây giờ chúng ta hãy nói về sự thiếu ngủ.
Các lĩnh vực lớn của xã hội đều bị thiếu ngủ, và chúng ta hãy nhìn vào bảng theo dõi giờ ngủ của chúng ta.
Trong những năm 1950, một dữ liệu tốt cho thấy rằng hầu hết chúng ta ngủ được khoảng tám giờ mỗi đêm.
Ngày nay, chúng ta ngủ ít hơn thời đó một tiếng rưỡi cho đến hai tiếng mỗi đêm, nghĩa là, chúng ta ngủ từ 6 đến 6,5 tiếng mỗi đêm.
Với thanh thiếu niên, điều này tồi tệ hơn, tệ hơn rất nhiều
Chúng cần chín giờ để có một bộ não hoạt động đầy đủ, và nhiều thanh thiếu niên, trong một đêm ở trường, chỉ ngủ có năm tiếng.
Đơn giản thế là không đủ.
Nếu chúng ta nghĩ về các nhóm khác trong xã hội, người cao tuổi chẳng hạn, nếu bạn là người lớn tuổi, và khả năng của bạn có thể ngủ liền một lúc bị gián đoạn, và nhiều ngườii ngủ, một lần nữa, ít hơn năm tiếng một đêm.
Làm việc theo ca.
Làm việc theo ca là bất thường, có lẽ 20% công nhân, có đồng hồ sinh học không thay đổi phù hợp nhu cầu
làm việc vào ban đêm. Nó cố định theo một chu kỳ sáng-tối như những người khác
Vì vậy, khi người công nhân lớn tuổi đáng thương làm theo ca về nhà để cố ngủ vào ban ngày, mệt mỏi vô cùng, thì đồng hồ sinh học lại nói rằng, "Thức dậy đi.
Đây là lúc để tỉnh táo." Do đó, chất lượng của giấc ngủ mà bạn nhận được khi là một công nhân làm ca đêm thường rất tệ, một lần nữa, chỉ trong khoảng có 5 tiếng.
Và còn nữa, tất nhiên, hàng chục triệu người
phải chịu đựng mất ngủ do lệch múi giờ, "jet lag". Vì vậy, những bạn ở đây ai đã từng bị "jet lag" nào?
Vâng, may cho tôi.
Vâng, cảm ơn các bạn rất nhiều vì đã không ngủ gục, bởi vì đó là điều mà bộ não của các bạn đang đòi hỏi.
Một trong những điều mà bộ não làm là tự cho phép bạn ngủ gục, và cơ bản thì, bạn không có quyền kiếm soát điều đó
Ngủ gục có thể làm bạn hơi ngượng. nhưng nó cũng có thể gây chết người.
Uớc tính rằng 31% các tài xế đều ngủ gục trên tay lái ít nhất một lần trong đời họ, và tại Hoa Kỳ, nơi các số liệu thống kê là khá tốt: 100.000 tai nạn trên xa lộ có liên can đến sự mệt mỏi, mất cảnh giác, và buồn ngủ. Một trăm nghìn mỗi năm.
Thật là bất thường.
Như một ngưỡng khác của các hành vi khủng bố, chúng ta đã nhúng tay vào các vụ tai nạn bi thảm ở Chernobyl và vụ tai nạn bi thảm của tàu con thoi Challenger.
Và trong các cuộc điều tra theo sau những thảm họa này, chúng là kết quả của công việc làm theo ca kéo dài và sự mất cảnh giác và sự mệt mỏi là bản chất của phần lớn những thảm họa này.
Vì vậy, khi bạn mệt mỏi, và bạn thiếu ngủ, bạn càng có trí nhớ kém, bạn càng nghèo sự sáng tạo, bạn càng làm việc một cách bốc đồng, và bạn có một kết quả tồi tệ.
Nhưng các bạn của tôi, nó có thể còn tệ hơn thế nhiều.
(Tiếng cười) Nếu não bạn mệt mỏi, thì nó cần một cái gì đỏ để đánh thức nó dậy.
Vì thế các loại thuốc, chất kích thích, Cafeine
được lựa chọn nhiều nơi ở phương Tây.
Cả ngày bạn được nạp năng lượng bởi cafeine, và nicotine nếu bạn có một bộ não thực sự nghịch ngợm và mệt mỏi.
Và tất nhiên, nếu bạn nạp năng lượng cho giai đoạn thức bằng những chất kích thích này, thì sau đó tất nhiên đến 11 giờ đêm, não nói với chính nó, "Ah, thực tế là, tôi cần được ngủ một lúc.
Chúng ta có thể làm gì nữa khi mà tôi cảm thấy hoàn toàn kiệt sức?"
Vâng, tất nhiên, bạn lại trông cậy đến rượu.
Rượu, về ngắn hạn, bạn biết đấy, uống một lần hoặc hai lần, có tác động nhẹ nhàng, có thể rất hữu ích.
Nó có thể giúp bạn dễ ngủ hơn
Nhưng bạn phải biết rằng rượu không cho ta giấc ngủ,
nó chỉ một sự bắt chước sinh học giống giấc ngủ. Nó làm bạn dịu đi.
Vì vậy, nó thực sự hại một số quá trình thần kinh xảy ra trong suốt quá trình củng cố bộ nhớ (memory consodilation) và quá trình nhớ (memory recall).
Vì vậy, nó là một biện pháp cấp tính ngắn hạn, nhưng vì lợi ích lâu dài, đừng để trở nên nghiện, và coi rượu như một cách để được ngủ mỗi đêm.
Mất ngủ cũng làm bạn tăng cân.
Nếu bạn ngủ khoảng năm tiếng hay ít hơn mỗi đêm thì khả năng bạn bị béo phì là 50%.
Mối liên hệ ở đây là gì?
Vâng, mất ngủ dường như làm phát sinh việc tiết ra nội tiết tố ghrelin, nội tiết tố gây đói bụng.
Ghrelin được tiết ra.
Não nói, "Tôi cần carbohydrate," và nó bắt đầu tìm carbohydrate
và đặc biệt là đường." Vì vậy, có liên kết giữa sự mệt mỏi và khuynh hướng trao đổi chất làm tăng cân.
Stress. Những người mệt mỏi thường bị stress nặng.
Và một trong những hậu quả của stress, tất nhiên, là mất trí nhớ, đó là điều mà lúc nãy tôi suýt thì quên mất.
Nhưng stress còn nhiều hơn thế.
Nếu bạn vẫn bị stress cấp tính, điều này không phải là một vấn đề lớn, nhưng nếu là sự căng thẳng kéo dài dẫn đến mất mất ngủ thì lại trở thành có vấn đề.
Stress kéo dài dẫn đến suy giảm hệ miễn dịch,
và những người bị mệt mỏi có nói chung dễ bị nhiễm trùng hơn, và có một số nghiên cứu rất đáng tin cậy chỉ ra rằng những công nhân làm việc theo ca có khả năng bị ung thư cao hơn.
Càng stress,lượng glucose trong quá trình tuần hoàn máu càng tăng.
Lượng glucose trong mạch máu tăng cao và về cơ bản bạn trở nên không dung nạp glucose.
Vì vậy, dẫn đến tiểu đường 2.
Căng thẳng làm tăng bệnh tim mạch là kết quả của việc tăng huyết áp.
Vì vậy, có một loạt những vấn đề liên quan đến mất ngủ hơn là chỉ mỗi một bộ não bị suy giảm nhẹ, cái mà ở đây tôi thấy hầu hết ai cũng nghĩ đến là sự mất ngủ sẽ hết thôi.
Vì vậy, vào thời điểm này trong buổi nói chuyên hôm nay, đây là lúc tốt để suy nghĩ, Vâng, bạn có nghĩ rằng trên về tổng thể, mình đã ngủ đủ chứ?
Hãy giơ tay
nếu bạn cảm thấy mình đã ngủ đủ.
Ồ. Vâng, khá ấn tượng.
Tốt. Chúng tôi sẽ nói thêm về điều này sau, về những lời khuyên cho bạn.
Hầu hết chúng ta, tất nhiên, đặt câu hỏi, "Vâng, làm thế nào tôi biết được tôi đã ngủ đủ chưa?"
Vâng, đó không phải là khoa học về tên lửa.
Nếu bạn cần một đồng hồ báo thức để giúp bạn ra khỏi giường vào buổi sáng, nếu bạn tốn nhiều thời gian để thức dậy, nếu bạn cần rất nhiều chất kích thích, nếu bạn hay quạu, nếu bạn dễ cáu kỉnh, nếu bạn bị các đồng nghiệp nói rằng bạn trông mệt mỏi và dễ cáu kỉnh, rất có thể là bạn bị thiếu ngủ.
Hãy lắng nghe họ. Hãy lắng nghe chính mình.
Bạn làm nghề gì?
À - và điều này hơi gây khó chịu... giấc ngủ cho những người không biết nhiều:
Hãy biến phòng ngủ của bạn một nơi ẩn náu để đi ngủ.
Điều quan trọng đầu tiên là làm cho nó càng tối càng tốt, và cũng làm cho nó mát mẻ một chút.
Rất quan trọng.
Trên thực tế, hãy hạn chế ánh sáng ít nhất nửa giờ trước khi đi ngủ.
Ánh sáng làm tăng sự tỉnh táo và làm bạn khó ngủ.
Điều cuối cùng mà hầu hết chúng ta đều làm trước khi đi ngủ là gì?
Chúng ta đứng trong một phòng tắm ồ ạt ánh sáng nhìn vào gương và đánh răng.
Đó là điều tồi tệ nhất mà chúng ta có thể làm trước khi chúng ta đã đi ngủ.
Hãy tắt điện thoại di động.
Tắt máy tính. Tắt tất cả những thứ sẽ kích thích não.
Cố gắng không uống caffeine quá muộn trong ngày, lý tưởng nhất là ngừng uống sau bữa trưa.
Bây giờ, chúng ta hạn chế ánh sáng trước khi đi ngủ, nhưng còn ánh sáng vào buổi sáng là rất tốt cho việc thiết lập đồng hồ sinh học theo chu kỳ sáng-tối.
Vì vậy, đừng tránh ánh sáng ban ngày.
Về cơ bản, hãy lắng nghe chính mình.
Hãy nghỉ ngơi.
Làm những việc mà bạn biết là sẽ làm bạn thư giãn để có một giấc ngủ ngon lành.
OK. Đó là một số chi tiết khoa học.
Còn một số truyền thuyết thì sao?
Thanh thiếu niên thì hay lười biếng.
Không. Sai rồi.
Chúng có khuynh hướng sinh học là đi ngủ trễ và thức dậy muộn, vì thế đừng trách mắng chúng.
Chúng ta cần tám giờ mỗi đêm để ngủ.
Đó là một mức trung bình.
Một số người cần ít hơn. Và những gì bạn cần làm là lắng nghe cơ thể của bạn.
Bạn có cần nhiều thế hay bạn cần nhiều hơn nữa?
Đơn giản như vậy.
Người già cần ngủ ít hơn.
Không đúng sự thật.
Nhu cầu ngủ của người già không đi xuống.
Về cơ bản, giấc ngủ bị phân ra và trở nên ít tròn giấc, nhưng nhu cầu ngủ không giảm.
Và truyền thuyết thứ tư là, ngủ sớm sẽ dậy sớm giúp ta khỏe mạnh, giàu có và khôn ngoan.
À, điều đó sai ở mọi cấp độ khác nhau.
(Tiếng cười) Không có, hoàn toàn không có bằng chứng rằng thức dậy sớm và đi ngủ sớm làm bạn thêm giàu ra cả.
Không có sự khác biệt trong đẳng cấp cấp kinh tế xã hội.
Theo kinh nghiệm của tôi, sự khác biệt duy nhất giữa những người làm việc buổi sáng và những người làm việc buổi tối chỉ là những người thức dậy sớm vào buổi sáng tự mãn khủng khiếp.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) OK. Đến phần cuối, còn vài phút nữa,
những gì tôi muốn làm là thay đổi không khí và nói về một số lĩnh vực khoa học thần kinh thực sự mới, và đột phá, chúng là sự liên kết giữa sức khỏe tâm thần, bệnh tâm thần và việc ngủ không thẳng giấc.
130 năm qua, chúng ta đã biết rằng, luôn có những bệnh tâm thần nghiêm trọng xuất phát từ việc ngủ không thẳng giấc, nhưng điều đó lại bị bỏ qua.
Trong thập niên 1970, khi mọi người bắt đầu nghĩ lại về việc này, họ nói rằng, "Vâng, tất nhiên bạn ngủ không thẳng giấc khi bị tâm thần phân liệt bởi vì bạn dùng thuốc làm giảm rối loạn thần kinh.
Chính thuốc làm bạn khó ngủ," Họ bỏ qua một thực tế rằng một trăm năm trước đây, thuốc làm giảm rối loạn thần kinh vẫn chưa xuất hiện.
Vậy điều gì đang xảy ra?
Nhiều nhóm, rất nhiều nhóm đang nghiên cứu các điều kiện như trầm cảm, tâm thần phân liệt và lưỡng cực, và những gì đang xảy ra trong trong vấn đề ngủ không thẳng giấc.
Năm ngoái chúng tôi công bố một nghiên cứu lớn về tâm thần phân liệt, và dữ liệu là khá bất thường.
Những cá nhân bị tâm thần phân liệt, phần nhiều thời gian, họ tỉnh táo vào ban đêm và sau đó ban ngày họ lại buồn ngủ.
Các nhóm khác hoàn toàn không cho thấy hành vi thường nhật nào. Giấc ngủ của họ hoàn toàn bị phá vỡ.
Và một số đã không có khả năng điều chỉnh giấc ngủ của họ theochu kỳ sáng-tối.
Họ thức dậy càng ngày càng trễ và trễ hơn mỗi đêm.
Nó bị phá vỡ.
Vậy điều gì đang xảy ra?
Và một điều thực sự thú vị là bệnh tâm thần và ngủ đơn giản là không liên quan gì nhau nhưng chúng có liên kết vật chất với nhau bên trong não.
Những mạng neuron có vai trò dẫn dắt bạn tìm đến giấc ngủ bình thường, cho bạn giấc ngủ bình thường, và những mạng lưới có vai trò cho bạn sức khỏe tâm thần bình thường nằm chồng chéo nhau.
Và bằng chứng cho điều đó là gì?
Vâng, gen đã được chứng minh là rất quan trọng trong việc tạo ra một giấc ngủ bình thường, nếu gen bị đột biến hay thay đổi cá nhân gặp phải các vấn đề về sức khỏe tâm thần.
Và năm ngoái, chúng tôi công bố một nghiên cứu chỉ ra một gen liên quan đến bệnh tâm thần phân liệt, mà, khi gen đó đột biến, cũng sẽ làm bạn mất ngủ.
Vì vậy, chúng tôi có bằng chứng về sự chồng chéo có cơ chế đơn thuần giữa hai hệ thống quan trọng.
Các công trình khác đã xuất phát từ các nghiên cứu này.
Đầu tiên là, thực ra, việc ngủ không thẳng giấc xuất hiện trước một số loại bệnh tâm thần nhất định, và chúng tôi đã chỉ ra rằng trong những cá thể trẻ tuổi những người có nguy cơ cao mắc chứng rối loạn lưỡng cực đã có một sự bất thường về ngủ nghỉ trước khi được chẩn đoán lâm sàng là bị lưỡng cực.
Dữ liệu khác cho thấy việc ngủ không thẳng giấc có thể thật sự làm trầm trọng thêm, làm cho tình trạng bệnh tâm thần tệ hơn.
Đồng nghiệp của tôi, Dan Freeman đã sử dụng một loạt các tác nhân để làm ổn định giấc ngủ và giảm mức độ hoang tưởng đến 50% trên các cá nhân đó.
Vì vậy, chúng ta có gì?
Chúng tôi đã tìm thấy, trong mối liên hệ này, một số điều thực sự thú vị.
Về mặt khoa học thần kinh, bằng cách thấu hiểu khoa học thần kinh của hai hệ thống này, chúng tôi đang thực sự bắt đầu hiểu làm như thế nào mà cả sự ngủ và bệnh tâm thần được tạo ra và quy định trong não.
Vấn đề thứ hai là liệu rằng chúng ta có thể coi việc ngủ và ngủ không thẳng giấc như là một tín hiệu cảnh báo sớm, để chúng ta có cơ hội tìm hiểu thêm.
Nếu chúng ta biết rằng các cá nhân nào dễ bị mắc bệnh, can thiệp sớm sẽ có tác dụng.
Và thứ ba, điều mà tôi nghĩ là thú vị nhất, là chúng ta có thể nghĩ đến những trung tâm về giấc ngủ trong não như một mục tiêu trị liệu mới.
Bằng cách ổn định quá trình ngủ trong những cá nhân dễ mắc bệnh thần kinh, chúng ta chắc chắn có thể làm cho họ khỏe mạnh hơn , ngoài ra chúng ta cũng làm giảm bớt một số các triệu chứng kinh khủng của bệnh tâm thần.
Và, hãy để tôi kết thúc.
Tôi bắt đầu bằng cách khuyên các bạn là coi trọng giấc ngủ.
Thái độ của chúng ta đối vơi giấc ngủ rất khác nhau từ khi tuổi còn chưa đi làm, khi mà chúng ta gần như đã được bọc trong chăn.
Chúng ta từng quen hiểu một cách trực giác tầm quan trọng của giấc ngủ.
Và đây không phải là vô nghĩa đơn thuần.
Đây là một phản ứng thực tế có lợi cho sức khỏe tốt.
Nếu bạn có giấc ngủ ngon, nó làm tăng sự tập trung, sự chú ý, ra quyết định, sáng tạo, kỹ năng xã hội, sức khỏe của bạn.
Nếu bạn ngủ được, nó sẽ làm giảm sự thay dổi tâm trạng của bạn, mức độ stress của bạn, mức độ giận dữ của bạn, sự bốc đồng của bạn, và làm giảm xu hướng uống và dùng ma túy của bạn.
Và chúng tôi xin kết thúc bằng cách nói rằng có am hiểu về khoa học thần kinh của giấc ngủ thực sự thay đổi cách chúng ta nghĩ về một số nguyên nhân của bệnh tâm thần, và thực sự cung cấp cho chúng ta những cách thức mới để điều trị những chứng bệnh vô cùng tệ hại này.
Jim Butcher, nhà văn truyện kì ảo, nói, "Giấc ngủ là Thiên Chúa. Tôn thờ nó đi."
Và tôi chỉ có thể đề nghị bạn làm như vậy.
Cảm ơn các bạn đã chú ý theo dõi. (Vỗ tay)
Tôi đến từ nước Lebanon và tôi tin rằng chạy có thể thay đổi thế giới
Tôi biết những điều tôi vừa nói khó có thể hình dung được
Bạn biết không, Lebanon là một đất nước từng bị tàn phá bởi một cuộc nội chiến kéo dài và đẫm máu.
Thành thật mà nói, tôi không biết tại sao họ gọi nó là nội chiến khi chẳng có gì là từ phía trong cả
với Syria từ phía Bắc, Israel và Palestina từ phía Nam và chính phủ của chúng tôi thậm chí cho tới thời điểm này vẫn còn bị phân tán và bất ổn.
Trong nhiều năm, đất nước bị chia cắt giữa chính trị và tôn giáo.
Tuy nhiên, mỗi năm một lần chúng tôi thực sự đoàn kết và đó là khi cuộc đua maratông diễn ra
Tôi đã từng là một tay chạy đua maratông.
Chạy chặng đường dài không chỉ tốt cho sức khỏe của tôi mà nó đã còn giúp tôi nghĩ sâu và dám ước mơ lớn hơn.
Vậy nên khoảng cách tôi chạy càng xa thì giấc mơ của tôi ngày càng trở nên to lớn hơn
cho đến một buổi sáng định mệnh trong khi đang huấn luyện, tôi bị xe buýt tông vào
Tôi gần như đã chết, rơi vào cơn hôn mê, tôi đã ở trong bệnh viên trong 2 năm và trải qua 36 ca phẫu thuật để có thể đi lại một lần nữa
Ngay khi tôi tỉnh dậy sau cơn hôn mê, Tôi nhận thấy rằng tôi đã không còn là một người chạy như tôi đã từng tôi đã quyết định, nếu tôi không thể tự mình chạy thì tôi muốn biết chắc là người khác có thể.
Nên khi ra khỏi giường bệnh tôi bảo chồng mình bắt đầu ghi chép và một vài tháng sau đó một cuộc đua maratông ra đời
Tổ chức một cuộc đua maratông như một sự phản ứng với tai nạn đó nghe có vẻ kỳ lạ, nhưng vào thời điểm đó, ngay cả trong những lúc tôi yếu nhất, Tôi đã cần mơ ước lớn hơn.
Tôi cần cái gì đó để kéo tôi ra khỏi những cơn đau, một mục tiêu để hướng tới.
Tôi đã không muốn thương hại bản thân hoặc bị thương hại và tôi nghĩ tổ chức một cuộc đua marathon như vậy, Tôi có thể đóng góp cho cộng đồng của tôi xây cầu nối với thể giới bên ngoài và mời những tay đua đến Lebanon và chạy đua trong hòa bình.
Tổ chức một cuộc đua marathon ở Lebnon hoàn toàn không giống ở New York.
Làm sao bạn có thể giới thiệu vấn đề chạy đua cho một đất nước mà luôn luôn trong bờ vực chiến tranh?
Làm sao bạn có thể bảo những người đã từng chiến đấu và giết chết lẫn nhau cùng tới và chạy đua kế cạnh nhau?
Hơn nữa, làm sao bạn có thể thuyết phục họ chạy một khoảng cách 26.2 dặm tại thời điểm họ không biết đến từ "maratông"?
vì vậy chúng tôi đã bắt đầu từ vạch xuất phát
Và hầu như trong 2 năm, chúng tôi đi hết cả các nước và thậm chí tới các làng hẻo lánh.
Tôi gặp họ trực tiếp từ những chuyến đi trong đời-- thị trưởng, tổ chức phi chính phủ, học sinh chính trị gia, dân quân, người từ nhà tờ Hồi Giáo, Thiên Chúa tổng thổng và thâm chí cả những bà nội trợ.
Tôi đã học được một điều: Khi bạn làm những gì bạn nói, mọi người sẽ tin bạn
Nhiều người cảm động vì câu chuyện của tôi và ngược lại, họ cũng chia sẻ những câu chuyện của họ
Chính sự chân thật và trong sáng đã mang chúng tôi tới với nhau.
Chúng tôi nói chung một ngôn ngữ, như con người với con người.
Một khi niềm tin đã được gây dựng, thì ai cũng muốn là một phần của cuộc đua để cho thế giới thấy những sắc màu thực sự của Lebanon và người Lebanon và cả những mong muốn của họ là được sống trong yên bình và hòa hợp
Vào tháng 10 năm 2003, hơn 6,000 người chạy đua từ 49 quốc gia khác nhau đã đến vạch xuất phát, tất cả đều có quyết tâm và khi còi súng vang lên là lúc báo tín hiệu để chạy trong hòa bình cho một thay đổi
Cuộc đua marathon đã phát triển
Và những vấn đề chính trị cũng vậy
Nhưng cho tất cả những thảm họa mà chúng tôi đã có cuộc đua đã tìm thấy cách để mang mọi người lại với nhau.
Năm 2005, thủ tướng của chúng tôi bị ám sát, và đất nước hoàn toàn bế tắc chúng tôi đã tổ chức chiến dịch Đoàn kết chúng ta chạy dài 5 km
và hơn 60,000 người đã đến tất cả mang áo thun trắng không có khẩu hiệu chính trị.
Đó là một bước ngoặc cho cuộc đua maratông, nơi mọi người bắt đầu nhìn nhận nó như một diễn đàn cho hòa bình và đoàn kết
Từ 2006 đến 2009, đất nước chúng tôi, Lebanon, trải qua những năm tháng bất ổn bị xâm lược và ám sát nhiều hơn đã đẩy chúng tôi tới gần một cuộc nội chiến
Đất nước một lần nữa bị chia cắt, đến nỗi nghị viện từ chức, chúng tôi không có tổng thống trong 1 năm, và không có cả thủ tướng nữa
Nhưng chúng tôi có maratông.
(Vỗ tay) Nhờ cuộc đua marathon, chúng tôi học được rằng các vấn đề về chính trị có thể vượt qua
Khi phe đối lập quyết định cắt đứt một phần trung tâm thành phố, chúng tôi đàm phán những tuyến đường thay thế.
Những kẻ phản đối chính phủ trở thành
những người bên lề cỗ vũ Họ thậm chí còn phụ trách các quầy nước ép trái cây.
Bạn biết đấy, cuộc đua maratông đã thực sự trở thành
một-không-hai. Nó nhận được tín nhiệm từ cả 2 phía từ người Lebanon và cộng đồng quốc tế.
Cuối tháng 2012, hơn 33,000 người đua từ 85 quốc gia khác nhau đến vạch xuất phát, và lần này, họ thách thức thời tiết mưa bão.
Đường phố ngập lụt, nhưng họ không muốn bỏ lỡ cơ hội để là một phần của một ngày quốc gia trọng đại như thế này.
BMA đã mở rộng
Chúng tôi có tất cả mọi người: già, trẻ khuyết tật, những người có vấn đề về trí não người mù, người tài giỏi, những tay đua không chuyên thậm chí những bà mẹ và em bé của họ.
Chủ để bao gồm chạy cho môi trường ung thư vú, cho tình yêu với Lebanon, cho hòa bình, hoặc đơn giản chỉ là chạy thôi.
Cuộc đua thường niên đầu tiên dành cho nữ giới vì mục đích trao quyền là một trong những loại cuộc đua trong vùng, vừa xảy ra chỉ mới cách đây vài tuần với 4,512 phụ nữ bao gồm cả phu nhân và đây mới chỉ là sự bắt đầu.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) BMA đã hỗ trợ từ thiện và tình nguyện viên những người đã giúp tạo dựng lại Lebanon, gây quỹ vì chính nghĩa của họ và khuyến khích người khác để cung cấp cho họ.
Văn hóa cho đi và làm điều tốt
đã lây lan ra. Những khuôn mẫu đã bị phá vỡ.
Những người tạo ra thay đổi và thủ lĩnh tương lai
được tạo ra Tôi tin rằng đây là nền tảng cho hòa bình trong tương lai.
BMA đã trở thành một sự kiện đáng tôn trọng như vậy trong khu vực các nhân viên chính phủ trong khu vực như Iraq, Ai cập và Syria đã yêu cầu tổ chức của chúng tôi để giúp họ cấu trúc một sự kiện thể thao tương tự
Chúng tôi bây giờ là một trong những sự kiên chạy đua lớn nhất ở Trung Đông, nhưng quan trọng nhất là, nó là một diễn dàn cho hy vọng và hợp tác trong một bộ phận ngày càng mong manh và bất ổn của thế giới.
Từ Boston đến Beirut, chúng tôi là một.
(Vỗ tay) Sau 10 năm ở Lebanon, từ cuộc đua maratông quốc gia và từ những sự kiện quốc gia đến những cuộc đua khu vực nhỏ hơn, chúng tôi thấy rằng con người muốn chạy vì một tương lai tốt đẹp hơn.
Sau tất cả, tạo lập hòa bình không chỉ là một cuộc chạy nước rút.
Mà nó còn hơn cả một cuộc đua maratông.
Cảm ơn
(Vỗ tay)
Steve Ramirez: Trong năm nhất cao học của tôi, tôi chỉ lủi thủi trong phòng ăn rất nhiều kem Ben và Jerry coi mấy chương trình tivi nhảm nhí và hình như là còn nghe nhạc Taylor Swift nữa.
Tôi vừa mới chia tay bạn gái.
(Tiếng cười) Cho nên là cả một thời gian dài, mọi thứ tôi làm là cố nhớ lại những kỷ niệm về người đó và ước sao mình có thể thoát được cảm giác đau thắt ruột thắt gan kia đi.
Bây giờ, tôi thành nhà thần kinh học, nên tôi hiểu rằng kỷ niệm về cô ấy và những mảng ký ức tối tăm ảm đạm kia được hai hệ thống não khác nhau chi phối.
Và rồi tôi nghĩ, nếu như ta có thể xâm nhập vào bộ não và chỉnh sửa lại cảm giác chóng mặt ấy mà vẫn giữ được kỷ niệm về người đó nguyên vẹn?
Rồi tôi nhận ra, bây giờ có khi việc này hơi khó.
Vậy nếu chúng ta bắt đầu bằng việc đi vào bên trong bộ não và tìm ra một kỷ niệm để tìm hiểu thôi?
Liệu ta có thể khởi phát kỷ niệm đó trở lại, và thậm chí chơi đùa với nó một chút?
Nói vậy chứ, chỉ có một người trên thế giới này mà tôi mong đừng có xem bài nói này.
(Tiếng cười) Nhưng có một vấn đề ở đây
Những ý tưởng này có thể làm bạn nghĩ tới phim ''Total Recall'' ''Eternal Sunshine of the Spotless Mind,'' hay ''Inception.''
Nhưng mà chúng tôi chỉ làm việc với mấy ngôi sao điện ảnh của phòng thí nghiệm thôi.
Xu Liu: Chuột thí nghiệm.
(Cười) Là một nhà thần kinh học, chúng tôi làm việc với chuột để tìm hiểu cách hoạt động của bộ nhớ.
Và hôm nay, chúng tôi hi vọng sẽ thuyết phục được các bạn rằng chúng tôi đã kích hoạt được một ký ức trong bộ não với tốc độ ánh sáng.
Để làm điều này, có hai bước phải thực hiện.
Bước một, ta tìm và dán nhãn một ký ức, và sau đó kích hoạt nó với một cái công tắc.
Chỉ đơn giản vậy thôi.
(Cười) SR: Quý vị có tin không?
Nhưng thực ra để tìm ra được một ký ức trên não không hề đơn giản.
XL: Đúng vậy. Tìm ra nó còn khó hơn mò kim đáy bể. bởi vì, quý vị biết đó, cây kim thì vẫn là thứ mà bạn có thể chạm vào được.
Nhưng ký ức thì khác.
Mà có nhiều tế bào ở não hơn số cọng rơm trong đống rơm khô kia.
Cho nên, đúng là nhiệm vụ này có vẻ khó khăn.
May thay, ta có sự giúp đỡ từ chính não bộ.
Hoá ra ta chỉ cần để cho não bộ tự hình thành một ký ức, và nó sẽ cho ta biết những tế bào nào liên quan đến ký ức đó.
SR:Vậy chuyện gì đã xảy ra trong não tôi khi tôi nhớ lại kỷ niệm về bạn gái cũ?
Nếu quý vị giả bộ lờ đi những quy chuẩn đạo đức trong vài giây và xẻ não tôi ra, quý vị sẽ thấy một số lượng đáng ngạc nhiên những vùng đang được kích hoạt để nhớ lại kỷ niệm đó.
Một vùng não hoạt động rất mạnh là phần não hình cá ngựa, mà hàng thập kỷ nay đã được biết đến trong việc xử lý các loại ký ức mà chúng ta trân trọng, cũng làm nó trở thành phần não lý tưởng để đi vào và tìm rồi kích hoạt ký ức nào đó.
XL: Khi bạn phóng to vào phần não này tất nhiên bạn sẽ thấy rất nhiều tế bào nhưng chúng ta có thể tìm ra tế bào nào liên quan đến một ký ức nhất định, bởi vì khi nào tế bào đó được kích hoạt, giống như khi chúng đang hình thành ký ức, nó sẽ để lại một dấu hiệu mà về sau cho phép chúng ta nhận thấy rằng những tế bào này vừa mới hoạt động
SR: Cũng giống như ảnh đèn trong các tòa nhà vào đêm sẽ cho bạn biết có ai đó đang làm việc tại một thời điểm nhất định với những cảm giác rất thực, có những cảm biến sinh học trong tế bào mà chỉ được bật lên khi tế bào đang làm việc.
Chúng giống như những ánh đèn từ cửa sổ sinh học cho ta biết rằng tế bào đó có đang hoạt động không.
XL: Vì vậy chúng tôi đã tách một phần của bộ phận cảm biến này và gắn nó với một công tắc để kiểm soát tế bào, rồi gắn cái công tắc vào một loại virus nhân tạo và tiêm nó vào não của con chuột.
Vì vậy bất cứ khi nào một ký ức được hình thành, những tế bào hoạt động cho ký ức đó sẽ làm công tắc bật.
SR: Đây là hình dáng phần não hình cá ngựa sau khi tạo ra một ký ức đáng sợ chẳng hạn.
Phần màu xanh dương bạn thấy ở đây là vùng tập trung rất nhiều tế bào còn những tế bào màu xanh lá là những tế bào nắm giữ ký ức đáng sợ đó.
Bạn đang thấy sự kết tinh của quá tình hình thành chớp nhoáng của nỗi sợ.
Thực ra bạn đang thấy lớp cắt ngang của một ký ức.
XL: Giờ, cái công tắc mà chúng tôi đã nói đến, nó sẽ phải hoạt động rất nhanh.
Chứ không phải đợi đến vài phút hay vài giờ.
Nó phải hoạt động với tốc độ của bộ não, trong phần triệu giây.
SR: Vậy bạn nghĩ sao, Xu?
Chúng ta có thể dùng các loại thuốc để kích hoạt hay khử hoạt một tế bào?
XL: Thuốc thì rất hỗn độn. Chúng tác động đến mọi nơi.
Và nó cần thời gian rất lâu để tác động lên tế bào.
Vì thế nó không cho phép chúng ta kiểm soát ký ức ở hiện tại.
Steve à, vậy việc dùng điện thì sao?
SR: Dòng đIện khá là nhanh nhưng chúng ta không thể hướng chúng đến những tế bào cụ thể đang nắm giữ kỹ ức. và có thể làm cháy bộ não mất.
XL: Ồ đúng vậy. Giờ có vẻ như chúng ta cần tìm ra một cách tốt hơn để tác động đến bộ não với tốc độ ánh sáng.
SR: Mà rõ ràng là chỉ có ánh sáng mới di chuyển với tốc độ ánh sáng.
Vì vậy chúng ta có thể kích hoạt ký ức bằng ánh sáng -- XL: Ánh sáng di chuyển khá nhanh.
SR: -- và bởi vì những tế bào não bình thường không phản ứng với các xung ánh sáng, vì vậy cái mà phản ứng với các xung ánh sáng ở đây là những tế bào có công tắc nhạy cảm với ánh sáng.
Để làm được điều đó, đầu tiên ta phải đánh lừa tế bào não để chúng phản ứng với tia la- ze.
XL: Đúng. Bạn không nghe nhầm đâu.
Chúng tôi đang cố bắn tia la-ze vào bên trong não bộ.
( Tiếng cười) SR: Và chúng tôi sử dụng kỹ thuật phối hợp giữa quang học và di truyền.
Kỹ thuật này cho chúng ta cái công tắc để kích hoạt hay khử hoạt tế bào não và công tắc đó có tên là channelrhodopsin mà ở đây là những chấm màu xanh lá đi liền với tế bào não.
Bạn có thể coi channelrhodopsin như một công tắc nhạy với ánh sáng mà có thể đưa vào trong tế bào não vì vậy giờ chúng ta có thể dùng công tắc này để kích hoạt tế bào não bằng cách nhấn vào nó, và trong trường hợp này chúng tôi tác động nó bằng những xung ánh sáng
XL: Vậy là chúng ta sẽ gắn cái công tắc này với bộ phận cảm biến mà chúng ta đã nói tới và đưa nó vào bên trong bộ não.
Vì vậy khi một ký ức được hình thành, tất cả những tế bào hoạt động cho ký ức đó cũng đã được cài đặt một công tắc vì vậy chúng ta có thể kiếm soát chúng bằng tia laze nhưng chúng ta thấy ở đây.
SR: Giờ hãy thử nghiệm tất cả điều này.
Chúng ta có thể lấy con chuột và rồi chúng ta bỏ chúng vào trong chiếc hộp giống như cái ở đây rồi làm cho chúng bị sốc nhẹ ở chân khiến chúng hình thành cảm giác sợ cái hộp này
Chúng biết rằng có điều gì đó tồi tệ xảy ra ở đây
Giờ với hệ thống của chúng ta, những tế bào hoạt động ở vùng não cá ngựa và chỉ những tế bào có chứa channelrhodopsin
XL: Khi bạn nhỏ như chú chuột này nó giống như cả thế giới này đang chống lại bạn.
Vì vậy bạn phòng thủ bằng cách cố gắng không để bị phát hiện.
Bất cứ khi nào con chuột thấy sợ hãi, nó sẽ làm một hành động quen thuộc đó là chạy vào góc hộp, cố gắng không di chuyển bất cứ phần nào của cơ thể, và điệu bộ giống như bất động.
Vì vậy nếu một con chuột có thể nhớ có điều gì tồi tệ trong chiếc hộp này, và khi chúng ta thả chúng vào trong một chiếc hộp như thế, nó cũng sẽ bất động bời vì nó không muốn bị phát hiện bởi bất kỳ mối nguy hại tiềm ẩn nào trong cái hộp này.
SR: Bạn có thể nghĩ đến việc bất động như bạn đang đi bộ trên phố suy nghĩ về công việc và bỗng dưng bạn gặp người yêu cũ, và giờ là 2 giây kinh khủng khi bạn phải nghĩ:" Mình nên làm gì? liệu mình có nên chào hỏi?
Mình có nên bắt tay? Hay là quay lại và chạy đi chỗ khác?
Hay là ngồi đây và coi như họ không tồn tại"
Và những ý nghĩ chớp nhoáng này có thể làm mất hết khả năng của bạn và khiến bạn đứng trân người ra,
XL: Tuy nhiên, nếu chúng ta đặt con chuột vào một chiếc hộp hoàn toàn khác, như cái bên cạnh đây, nó sẽ không thấy sợ cái hộp này bởi chẳng có lí do gì khiến nó sợ môi trường mới này.
Nhưng nếu chúng ta đặt con chuột vào chiếc hộp mới này và cùng lúc, kích hoạt những ký ức sợ hãi sử dụng tia la-ze như chúng ta đã dùng trước đó?
Liệu chúng ta có thể mang lại những ký ức sợ hãi trong môi trường hoàn toàn mới này?
SR: Được rồi, đây là một thí nghiệm tốn hàng ngàn đô la
GIờ gợi nhớ lại những ký ức về ngày đó, tôi nhớ rằng đội Tất Đỏ đã thắng đó là một ngày mùa xuân xanh mướt, rất tuyệt để đi dạo quanh sông và có thể đi đến cực Bắc.
Giờ Xu và tôi, mặt khác, đang ở trong một căn phòng tối không có cửa sổ không chuyển động thậm chí là chớp mắt vì chúng tôi đang nhìn chằm chằm vào màn hình máy tính
Chúng tôi thấy con chuột đang cố gắng kích hoạt lại ký ức lần đầu tiên khi chúng tôi dùng công nghệ này.
XL: Và đây là những gì chúng tôi thấy.
Khi chúng tôi đặt con chuột vào cái hộp lần đầu, nó tìm hiểu, đánh hơi xung quanh, chạy xung quanh, và suy nghĩ về công việc của nó, bởi vì thực tế chuột là một loài rất tò mò.
Chúng muốn biết, chuyện gì đang xảy ra trong chiếc hộp mới này?
Quả thực rất thú vị.
Nhưng khi chúng tôi bật tia la-ze, như bạn thấy bây giờ bỗng nhiên tất cả con chuột trở nên bất động
Nó đứng tại chỗ và cố gắng không di chuyển bất cứ phần nào.
Thực sự chúng đang bất động.
Vì vậy thực ra, có vẻ như chúng ta có thể đem lại ký ức sợ hãi trong chiếc hộp đầu tiên ở trong môi trường hoàn toàn mới này.
Khi xem hiện tượng này, Steve và tôi cũng sốc như chính bản thân con chuột.
( Tiếng cười) Sau cuộc thí nghiệm, chúng tôi rời khỏi phòng mà không nói bất kỳ điêu gì.
Và sau một khoảng thời gian dài, lúng túng Steve đã cất lời.
SR: " Nó đã hiệu quả phải không?"
XL:" Đúng". Tôi nói. 'Thực sự nó đã hoạt động"
Chúng tôi thực sự rất phấn khích.
Và sau đó chúng tôi công bố nghiên cứu của mình cho tập san Thiên Nhiên.
Kể từ khi chúng tôi công bố nó, chúng tôi đã nhận được vô số ý kiến trên toàn cộng đồng mạng.
Chúng ta có thể xem một vài ý kiến.
[" CUỐI CÙNG...rất thực tế, sự tác động đến thần kinh, mã hóa chúng, tạo ra và thay đổi ký ức. Ahh tương lai đây rồi SR: Vì vậy điều đầu tiên bạn nhận thấy đó là mọi người thường có những quan điểm dữ dội về những công việc như này
Tôi hoàn toàn đồng ý với ý kiến đầu tiên kia, bởi vì với một mức từ không cho đến như giọng của Morgan Freeman, nó giống như những dấu gộp gợi nhớ mà chúng ta nghe thấy.
( Tiếng cười) Nhưng như bạn thấy, đó không phải là quan điểm duy nhất
[" Cái này làm tôi thấy sợ hãi....Nếu họ có thể làm như vậy trên người trong vài năm tới? Chúng ta sẽ bị kết tội"] XL: Thực ra nếu chúng ta nhìn vào quan điểm thứ hai này, tôi nghĩ chúng ta thấy rằng nó không tích cực.
Nhưng nó cũng nhắc nhở chúng ta rằng dù chúng ta đang thử nghiệm với chuột, chúng ta nên bắt đầu nghĩ và bàn luận về những ý kiến đạo đức trái chiều về việc kiểm soát ký ức.
SR: Giờ, trên tinh thần của ý kiến thứ ba, chúng tôi muốn nói cho bạn một dự án chúng tôi đang triển khai trong phòng thí nghiệm được gọi là Dự án Inception
[" Họ nên làm phim về vấn đề này. Khi họ kiểm soát ý thức của con người, tức là họ có thể kiểm soát sự phát triển của người đó. Và chúng ta gọi đó là : Inception"] Chúng tôi giả sử rằng giờ chúng tôi có thể kích hoạt lại ký ức nhưng nếu sau đó chúng tôi muốn thay đổi nó?
Liệu chúng ta có thể biến nó thành một ký ức sai lệch?
XL: Tất cả ký ức đều phức tạp và bùng nổ, nhưng để đơn giản, hãy coi ký ức như là một đoạn phim ngắn.
Chúng tôi đã nói rằng về cơ bản chúng ta có thể kiểm soát nút " Bật" trong đoạn phim đó vì vậy chúng ta có thể bật nó mọi lúc mọi nơi.
Nhưng cũng có thể chúng ta sẽ xâm nhập vào trong não và chỉnh sửa đoạn phim này và làm chúng khác so với nguyên gốc?
Chúng ta có thể.
Tóm lại là mọi thứ chúng ta cần làm là kích hoạt lại một ký ức sử dụng tia laze nhưng đồng thời, nếu chúng ta tạo ra những thông tin mới và cho phép thông tin này can thiệp vào ký ức cũ, ký ức đó sẽ thay đổi.
Nó giống như tạo một đoạn nhạc được hòa lại.
SR: Vậy làm thế nào để làm được?
Thay việc tìm một ký ức đáng sợ chúng ta có thể bắt đầu với những con vật chúng ta bỏ nó vào một cái hộp màu xanh như cái ở đây và chúng ta tìm tế bào não liên quan đến cái hộp này rồi lừa chúng phản ứng với những xung ánh sáng y như những gì chúng tôi đã nói trước đây
Ngày hôm sau, chúng ta hãy bỏ con vật đó vào một hộp màu đỏ mà nó chưa thấy bao giờ
Rồi sau đó đưa ánh sáng vào trong não chúng để kích hoạt lại ký ức về hộp màu xanh.
Điều gì sẽ xảy ra nếu, trong khi con vật đang khơi gợi lại ký ức về chiếc hộp xanh, chúng ta sẽ đưa vào vài cú sốc nhẹ ở chân?
Tức là chúng ta đang cố tạo một sự kết hợp giữa ký ức về cái hộp màu xanh và những cú sốc đó.
Chúng tôi đang cố kết nối chúng.
Vậy để kiểm tra chúng tôi lại đưa con vật trở lại chiếc hộp xanh.
Một lần nữa, chúng tôi lại kích hoạt ký ức về chiếc hộp xanh trong khi con vật bị sốc nhẹ ở chân, và giờ nó sẽ ngay lập tức bất động.
Như kiểu nó đang khơi gợi lại việc bị sốc trong môi trường này mặc dù điều đó chưa bao giờ xảy ra
Vì vậy nó hình thành một ký ức sai khác, bởi vì nó đã sai lầm sợ hãi môi trường này nơi mà nếu nói một cách chính xác thì chẳng có gì tệ xảy ra với nó cả.
XL: Vậy chúng ta đã nói về công tắc bật được điều khiển bằng ánh sáng.
THực tế, chúng ta cũng có công tắc để tắt và nó cũng rất dễ tưởng tượng bằng việc đưa vào công tắc tắt này, chúng ta cũng có thể làm biến mất một ký ức mọi lúc mọi nơi
Vậy tất cả những gì chúng ta đã nói hôm nay được dựa trên nguyên tắc triết học về thần kinh học rằng ký ức, với những đặc tính có vẻ bí ẩn của nó thực ra được làm nên bởi chất liệu vật lý mà chúng ta có thể thay đổi được.
SR: Và với riêng tôi mà nói, tôi có thể thấy một thế giới mà chúng ta có thể khơi lại một ký ức mà chúng ta thích.
Tôi cũng thấy một thế giới mà chúng ta có thể xóa bỏ những ký ức không mong muốn.
GIờ thậm chí tôi có thể thấy thế giới mà chúng ta có thể sửa đổi ký ức trên thực tế bởi vì chúng ta đang sống trong thời đại mà có thể hái những câu hỏi từ cái cây khoa học viễn tưởng và trồng chúng trong những thử nghiệm thực tế.
XL: GIờ đây, những người trong phòng thí nghiệm và mọi người trên toàn thế giới đều dùng một phương pháp chung để kích hoạt và sửa đổi ký ức, dù nó mới hay cũ, tích cực hay tiêu cực, tất cả những ký ức đó nên chúng ta có thể hiểu các ký ức hoạt động như thế nào.
SR: Ví dụ, một nhóm người trong phong thí nghiệm có thể tìm ra tế bào não tạo nên ký ức đáng sợ và chuyển đổi nó thành một ký ức dế chịu.
Đó cũng là những điều tôi muốn nói về việc thay đổi những quá trình này.
Thậm chí một người cũng có thể kích hoạt ký ức về con chuột cái trong con chuột đực cái được cho rằng là một ký ức thích thú
XL: Thực tế, chúng ta đang sống trong những giây phút thú vị nơi mà khoa học không có giới hạn mà nó chỉ bị giới hạn bởi trí tưởng tượng của chúng ta.
SR: Và cuối cùng, chúng tôi làm những điều này để làm gì?
Làm sao để phát triển kỹ thuật này?
Đây là những câu hỏi không nên chỉ tồn tại trong phòng thí nghiệm, và một mục đích của cuộc nói chuyện này là thúc đẩy mọi người đến với những việc kiểu này những việc có thể trong ngành thần kinh học hiện đại nhưng giờ, quan trọng là, thu hút mọi người vào cuộc trò chuyện này.
Vì vậy hãy cùng nhau nghĩ những điều này có ý nghĩa gì và chúng ta có thể đi từ đâu, bởi vì Xu và tôi nghĩ chúng ta đều có những quyết định quan trọng phía trước.
Cảm ơn. XL: Cảm ơn.
( Vỗ tay)
Có lẽ bạn đang muốn nhìn gần hơn.
Bức tranh này đặc biệt hơn những gì mắt bạn có thể thấy.
Vâng, đây là bức tranh vẽ một người bằng sơn acrylic, nhưng tôi không vẽ trên vải bố.
Tôi vẽ trực tiếp lên da người.
Cách tôi vẽ đó là bỏ qua vải bố. Nếu tôi muốn vẽ chân dung của bạn, thì tôi sẽ trực tiếp lên bạn - lên cơ thể bạn.
Có thể cuối cùng tai bạn sẽ dính đầy sơn, bởi vì, tôi cần phải vẽ tai bạn ngay trên chính đôi tai của bạn.
Mọi thứ ở hiện trường, người mẫu, trang phục, ghế, tường, sẽ đều được phủ lên 1 lớp sơn bắt chước chính xác thứ ở bên dưới lớp sơn đó. Bằng cách này, tôi có thể tạo nên một hiện trường không gian 3 chiều (3D) và làm cho hiện trường được lưu lại như thể một bức tranh vẽ không gian 2 chiều (2D).
Tôi có thể chụp nó ở mọi góc độ bức ảnh vẫn trông giống tranh 2D.
Tôi không hề xử lý Photoshop.
Đây chỉ là một bức ảnh của một trong 3 bức tranh không gian 3 chiều của tôi.
Chắc hẳn các bạn đang thắc mắc làm thế nào tôi nảy ra ý tưởng biến người thành tranh này.
Ban đầu, tôi không có dự định gì liên quan tới vẽ tranh hay mẫu nhân vật gì cả.
Mới đầu tôi suy nghĩ về những bóng tối của sự vật.
Tôi bị thu hút bởi hiện tượng ánh sáng bị cản lại (một hiện tượng phi vật chất), nên tôi muốn tìm cách vật chất hóa hiện tượng đó. và lưu giữ lại trước khi hiện tượng đó kịp thay đổi.
Tôi nảy ra ý tưởng vẽ những khối bóng đổ.
Tôi rất thích giấu những hình vẽ bóng đen ở nơi có bóng đổ, lúc này những hình vẽ giống như đang tàng hình vậy. Và đột nhiên, khi thay đổi hướng sáng, bóng đen do tôi vẽ bỗng được phơi bày ngoài ánh sáng.
Tôi bắt đầu tìm hiểu xem, liệu có thứ gì khác mà tôi có thể phủ bóng lên đó. Vàt tôi liên tưởng tới bạn tôi - Bernie.
Nhưng tôi không chỉ muốn vẽ những cái bóng.
Tôi còn muốn vẽ những mảng hứng sáng nữa, từ đó phác họa lại cơ thể của anh bạn tôi theo thang màu trắng-xám-đen.
Tôi có thể hình dung thật chi tiết diện mạo của sản phẩm khi hoàn tất. Trong lúc tôi vẽ anh chàng, tôi cố gắng làm thật sát với những gì mình hình dung.
Thế nhưng có một thứ gì đó cứ chờn vờn trước mắt tôi,
tôi không biết chắc đó là cái gì nữa.
Khi tôi quyết định ngưng lại một chút, tôi nhận ra đó là một phép màu.
Tôi đã biến bạn tôi thành 1 bức tranh.
Tôi đã không hề lường trước điều này. khi chỉ đơn thuần muốn vẽ một cái bóng, Tôi có thể tạo nên 1 chiều không gian mới hoặc loại bỏ nó. Tôi có thể vẽ 1 bức tranh và biến nó thành bạn của mình và cũng có thể biến chính anh bạn tôi trở lại là 1 họa phẩm.
Tôi cảm thấy hơi mâu thuẫn, bản thân tôi vô cùng vào hứng với phát hiện nghệ thuật của mình trong khi tôi đang chuẩn bị tốt nghiệp đại học với tấm bằng Khoa học chính trị. Ước mơ lâu này của tôi lại là được đến thủ đô Washington, và ngồi trên bàn giấy và làm việc cho Chính phủ
(Cười) Tại sao tôi phải đi theo con đường định sẵn đó?
Thật khó khăn để tôi quyết định sau khi tốt nghiệp sẽ trở về nhà không theo đuổi sự nghiệp ở Đồi Capitol nữa (tòa nhà Quốc hội) Tôi ở trong căn hầm bên dưới nhà bố mẹ và bắt đầu học vẽ.
Tôi không biết phải bắt đầu từ đâu.
Lần cuối tôi vẽ là tại 1 trại hè vào năm 16 tuổi Tôi không muốn tự học vẽ bằng cách sao chép các bậc thầy hội họa Tôi cũng không muốn căng 1 miếng vải bố ngày đêm luyện vẽ trên chất liệu đó Đây không phải là dự tính của tôi.
Kê hoạch của tôi chỉ bao gồm không gian và ánh sáng.
Thứ "vải bố" đầu tiên tôi dùng không phải là cái mà bạn có thể coi là vải bố để vẽ đâu. "Vải bố" đầu tiên của tôi là đồ ăn chiên.
Làm sơn dính vào lớp mỡ trên quả trứng gần như là không thể.
(Cười) Làm sơn dính vào lớp axit trong quả bưởi còn khó hơn nữa.
Axid trung hòa những vết sơn như thể mực tàng hình vậy.
Tôi vừa quét sơn thì lập tức sơn đã biến mất
Nếu tôi muốn vẽ lên cơ thể người thì -ừmmm-- Tôi cũng thấy hơi ngượng nếu phải dẫn người mẫu vào trong xưởng vẽ giới thiệu rằng tôi dành cả ngày ở trong hầm chỉ để quét sơn lên lát bánh mì.
Xem ra hợp lý nhất chỉ có cách tự vẽ lên người mình.
Một trong những người mẫu tôi thích nhất lại là một cụ ông đã nghỉ hưu cụ không thấy phiền khi phải ngồi im, bị quét sơn lên tai, Cụ cũng không cảm thấy quá ngượng ngập khi phải ra nơi công cộng làm mẫu triển lãm ví dụ như chỗ tàu điện ngầm.
Tôi thực sự thấy vui vìi công việc này.
Tôi tự học cách vẽ theo những phong cách khác nhau tôi muốn xem mình còn có thể sáng tạo đến đâu nữa.
Tôi có thêm 1 cộng tác viên - Sheila Vand, chúng tôi nảy ra ý tưởng vẽ lên những bề mặt người ta thường không nghĩ tới, như sữa chẳng hạn,
Chúng tôi đố ngập sữa vào 1 cái bể.
Sheila dầm mình trong sữa, và tôi bắt đầu vẽ.
Thành quả cuối cùng luôn vượt ngoài mong đợi Tuy tôi luôn hình dung được 1 cách chi tiết về thành phẩm mình mong muốn. Tôi có thể vẽ những gì tôi hình dung nhưng vào cái khoảnh khắc Sheila ngâm mình trong sữa mọi thứ đã thay đổi.
Sữa đổ vào làm mọi thứ thay đổi liên tục chúng ta, thay vì chống lại sự thay đổi đó, hãy nắm bắt nó hãy xem dòng sữa sẽ đưa chúng ta đến đâu rồi tự điều chỉnh để hoàn thiện.
Đôi lúc, khi Sheila nằm xuống ngâm mình trong sữa, sơn trên 2 cánh tay cô ấy bị rửa trôi hết trông rất lộn xộn và giải pháp của chúng tôi --- đó là, hãy giấu 2 cánh tay đi.
Một lần, tóc cô ấy bị quá nhiều sữa thấm vào bao nhiêu sơn trên mặt cô ấy cũng bị xóa mờ hết.
Vậy thì, hãy giấu gương mặt đi.
Cuối cùng chúng tôi lại tạo ra những tác phẩm tao nhã trên cả mong đợi. Mặc dù về cơ bản, đây chỉ là giải pháp thường thấy ở những đứa trẻ --- không biết vẽ tay, thì giấu tay vào trong túi.
Khi chúng tôi bắt đầu dự án vẽ bằng sữa và trong những giây phút đầu tiên, tôi không thể thấy trước con đường mình sắp đi thay vì theo đuổi nghiệp chính trị làm việc ở bàn giấy tôi lại theo đuổi những cái bóng, biến cơ thể người thành họa phẩm. và vẽ người thông qua 1 bể sữa.
Tôi nghĩ còn nhiều chuyện khác cũng không thể suy tính trước được bạn vẫ có thể tìm thấy sự khác biệt trong chính những điều tưởng như đã quen thuộc miễn là bạn cố gắng nhìn sâu hơn vào những gì vốn đã được phơi bày ngoài ánh sáng bạn hãy cố gắng nhìn vào cái đang ẩn bên dưới bề mặt kia những cái còn trong bóng tối, hãy tin rằng còn rất nhiều thứ ngoài kia chỉ là đôi mắt ta chưa thấy được mà thôi.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi có một điều cần phải thú nhận,
nhưng trước tiên, tôi muốn các bạn thú nhận với tôi một điều nho nhỏ.
Tôi muốn các bạn hãy giơ tay lên, nếu trong một năm vừa qua, các bạn gặp phải khá ít stress.
Có ai không?
Thế stress ở mức độ trung bình thì sao?
Vậy những ai gặp rất nhiều stress?
Yeah. Tôi cũng thế
Nhưng đấy không phải điều tôi muốn thú nhận.
Lời thú nhận của tội là: Tôi là một nhà tâm lý học, nhiệm vụ của tôi là giúp mọi người khỏe mạnh và hạnh phúc hơn
Nhưng tôi e rằng một số điều tôi vẫn thường dạy trong suốt 10 năm qua lại có nhiều hại hơn lợi. và nó liên quan đến stress.
Trong nhiều năm, tôi vẫn luôn bảo mọi người rằng, stress làm bạn phát ốm.
Nó làm tăng nguy cơ của tất cả mọi thứ, từ cảm lạnh thông thường tới bệnh tim mạch.
Về căn bản, tôi đã biến stress trở thành kẻ thù.
Nhưng tôi đã thay đổi quan điểm của mình về stress, và hôm nay, tôi muốn thay đổi quan điểm của các bạn.
Hãy bắt đầu với nghiên cứu đã làm tôi xem xét lại toàn bộ cách tiếp cận của mình với stress.
Nghiên cứu này theo dõi 30,000 người trưởng thành ở Mỹ trong 8 năm, và họ bắt đầu bằng việc hỏi mọi người: "Trong năm vừa qua bạn phải chịu đựng bao nhiêu stress?"
Họ cũng hỏi: "Bạn có tin rằng stress có hại cho sức khỏe của bạn không?"
Và họ dùng hồ sơ tử vong chung để xem những ai đã chết.
(Cười) Được rồi. Một vài tin xấu trước nhé.
Những người trải qua rất nhiều căng thẳng trong năm vừa qua có nguy cơ tử vong tăng 43%
Nhưng điều này chỉ đúng với những ai đồng thời tin rằng stress có hại cho sức khỏe của họ.
(Cười) Những người gặp nhiều căng thẳng nhưng không nghĩ stress là có hại không có vẻ gì là sẽ chết cả.
Trên thức tế, họ là những người có nguy cơ tử vong thấp nhất trong tất cả các đối tượng nghiên cứu, kể cả những người gặp tương đối ít stress
Bây giờ, các nhà nghiên cứu ước tính rằng trong 8 năm theo dõi các trường hợp tử vong, 182,000 người Mỹ chết trẻ, không phải vì stress, mà vì tin rằng stress là có hại cho họ.
(Cười) Thế tức là hơn 20,000 cái chết một năm.
Vậy, nếu ước tính đó là chính xác, thì niềm tin rằng stress có hại sẽ đứng thứ 15 trong những nguyên nhân gây tử vong nhiều nhất tại Mỹ trong năm vừa qua, khiến nhiều người chết hơn cả ung thư da, HIV/AIDS và các vụ giết người.
(Cười) Các bạn có thể hiểu vì sao nghiên cứu này làm tôi phát hoảng.
Tôi đã dành bao nhiêu là năng lượng để nói với mọi người rằng stress có hại cho sức khỏe của bạn.
Vì thế nghiên cứu này làm tôi tự hỏi: Nếu thay đổi cách nhìn của bạn về stress
thì bạn có khỏe mạnh hơn không? Và khoa học trả lời là Có.
Khi bạn thay đổi suy nghĩ về stress, bạn có thể thay đổi cách cơ thể phản ứng với nó.
Để giải thích cơ chế của điều này, Tôi muốn tất cả mọi người giả vờ rằng các bạn là những người tham gia vào một nghiên cứu được thiết kế để làm chúng ta bị stress.
Nó được gọi là bài thử nghiệm stress xã hội.
Bạn bước vào phòng thí nghiệm, và được bảo rằng bạn phải nói 5 phút ứng khẩu về những nhược điểm cá nhân cho một hội đồng chuyên gia đánh giá ngồi ngay trước mặt bạn, và để đảm bảo bạn cảm thấy áp lực, người ta chiếu đèn sáng và đặt camera ngay trước mặt bạn, kiểu như thế này này.
Và các chuyên gia đánh giá đã được đào tạo để đưa ra thái độ phản ứng làm bạn mất hết can đảm, như thế này.
(Cười) Giờ, khi các bạn đã bị làm cho nản chí đủ rồi đến phần tiếp theo: một bài kiểm tra toán.
Và bạn không hề hay biết rằng, những người thử nghiệm đã được huấn luyện để quấy nhiễu khi bạn làm bài.
Bây giờ chúng ta hãy cùng làm nhé.
Sẽ vui lắm đấy.
Với tôi.
Được rồi.
Tôi muốn các bạn đồng thời đếm ngược từ 996 đến khoảng bảy mươi.
Hãy đếm to và nhanh hết mức bạn có thể, bắt đầu với 996
Bắt đầu!
Khán giả: (Đếm) Nhanh hơn.. Nhanh hơn nữa.
Mọi người chậm quá.
Dừng. Dừng lại.
Anh kia đã mắc lỗi
Chúng ta phải làm lại từ đầu.
Mọi người không giỏi việc này lắm nhỉ?
Được rồi. thế là các bạn đã hiểu đại ý rồi.
Bây giờ, nếu bạn thực sự tham gia nghiên cứu này, bạn có thể sẽ hơi căng thẳng một chút.
Tim bạn sẽ đập mạnh, nhịp thở cũng nhanh hơn, và có thể toát cả mồ hôi nữa.
Và thông thường, chúng ta diễn giải những thay đổi thể chất này là sự lo lắng hoặc các dấu hiệu rằng chúng ta không giỏi đối mặt với áp lực.
Nhưng nếu thay vào đó, bạn nhìn nhận chúng như các dấu hiệu rằng cơ thể đang được tiếp thêm năng lượng, để chuẩn bị cho bạn đối mặt với thử thách này thì sao?
Đây chính là những gì người tham gia được bảo trong một nghiên cứu được tiến hành ở đại học Havard.
Trước khi họ trải qua bài kiểm tra stress xã hội, họ được dạy để nghĩ rằng phản ứng stress là có ích.
Rằng tim đập nhanh là chuẩn bị cho bạn hành động.
Nếu bạn thở gấp hơn, cũng không vấn đề gì.
Nó làm tăng ô xy cho não bạn.
Và những người học cách coi phản ứng với stress là có ích cho sự thể hiện của họ, vâng, họ ít bị căng thẳng hơn, ít lo lắng hơn, và tự tin hơn. nhưng khám phá thú vị nhất với tôi là cách phản ứng thể chất với stress của họ đã thay đổi.
Như bình thường, để phản ứng với căng thẳng, nhịp tim của bạn tăng, và các mạch máu co lại như thế này.
Và đây là một trong những lí do mà căng thẳng thường xuyên được cho là có liên quan đến các bệnh về tim mạch.
Thực sự là không khỏe mạnh chút nào khi phải ở suốt trong tình trạng này .
Nhưng trong nghiên cứu, khi những người tham gia coi phản ứng với stress của họ là có lợi, thì mạch máu của họ vẫn dãn thoải mái như thế này
Tim họ vẫn đập nhanh, nhưng đây là dấu hiệu tim mạch tốt hơn rất nhiều.
Thực ra nó còn giống như phản ứng khi bạn vui sướng và có được can đảm.
Trong cả quãng đời đầy trải nghiệm căng thẳng, thì sự thay đổi sinh lý nhỏ này có thể tạo nên sự khác biệt giữa một cơn đau tim do stress ở tuổi 50 và sống khỏe mạnh đến tận 90 tuổi.
Và đây thực sự là điều mà nghiên cứu khoa học về stress đã tiết lộ, rằng cách bạn nghĩ về stress là rất quan trọng.
Vì thế, mục tiêu của tôi với tư cách là một nhà tâm lý học, đã thay đổi.
Tôi không còn muốn loại bỏ sự căng thẳng của bạn nữa.
Tôi muốn giúp các bạn căng thẳng một cách tốt hơn.
Và chúng ta vừa làm một can thiệp nhỏ.
Nếu bạn đã giơ tay và nói bạn gặp rất nhiều áp lực trong năm vừa qua, chúng tôi có thể đã cứu mạng bạn, vì, hi vọng rằng lần tới đây khi tim bạn đập mạnh vì căng thẳng, bạn sẽ nhớ đến cuộc nói chuyện này và sẽ tự nhủ rằng đây là cơ thể đang giúp ta chiến thắng thử thách.
Và khi bạn nhìn áp lực theo cách đó, cơ thể bạn sẽ tin bạn, và phản ứng với áp lực của bạn sẽ trở nên khỏe mạnh hơn.
Giờ đây, tôi có thể nói rằng mình có hơn một thập kỉ coi stress là điều xấu và để chuộc lại lời nói đó, chúng ta sẽ nói về một vấn đề nữa.
Tôi muốn nói với các bạn về khía cạnh bị xem nhẹ nhất của phản ứng với stress, và đại ý là thế này: Stress khiến bạn hòa nhập hơn.
Để hiểu khái niệm này của stress, chúng ta cần nói về một loại hoocmôn, oxytocin, và tôi biết oxytocin đã được
quảng cáo phóng đại hết cỡ. Nó thậm chí có cả nickname dễ thương là hoocmôn ôm ấp, vì nó được tiết ra khi chúng ta ôm ai đó.
Nhưng đây chỉ là một phần nhỏ của những gì có liên quan đến oxytocin.
Oxytocin là một hoocmôn thần kinh.
Nó điều chỉnh các bản năng xã hội của não bạn.
Nó chỉ dẫn bạn làm những điều để thắt chặt hơn các mối quan hệ.
Oxytocin khiến bạn thèm muốn sự tiếp xúc thể chất với gia đình và bạn bè.
Nó làm tăng sự đồng cảm nơi bạn.
Thậm chí khiến bạn sẵn sàng hơn trong việc giúp đỡ và ủng hộ những người bạn quan tâm.
Vài người còn cho rằng chúng ta nên uống oxytocin
để trở nên vị tha và chu đáo hơn.
Nhưng đây là điều hầu hết mọi người không hiểu về oxytocin.
Nó là một hoocmôn gây stress
Tuyến yên của bạn tiết ra chất này là một phần của phản ứng với căng thẳng.
Nó đóng vai trò quan trọng trong phản ứng stress của bạn như adrenalin khiến tim bạn đập nhanh vậy.
Và khi oxytocin được giải phóng trong phản ứng với stress, nó khiến bạn tìm kiếm sự giúp đỡ.
Phản ứng sinh lý với stress thôi thúc bạn tâm sự cảm xúc của mình với ai đó thay vì giữ kín nó.
Phản ứng của bạn muốn chắc rằng bạn để ý đến việc ai đó thân quen với mình đang gặp rắc rối và rằng các bạn có thể giúp đỡ lẫn nhau.
Khi cuộc sống trở nên khó khăn, sự hồi đáp với stress muốn bạn được bao bọc bởi những người quan tâm đến mình.
Được rồi, vậy làm sao biết được khía cạnh này của stress lại khiến bạn khỏe mạnh hơn?
À, vì oxytocin không chỉ tác động lên não bạn.
Nó tác động đến toàn bộ cơ thể bạn, và một trong những vai trò của nó đối với cơ thể là bảo vệ hệ tim mạch của bạn khỏi những tác hại của stress.
Nó là một loại kháng sinh tự nhiên.
Nó cũng giúp các mạch máu của bạn dãn ra khi gặp căng thẳng.
Nhưng hiệu quả của nó lên cơ thể mà tôi thích nhất lại là đối với trái tim.
Tim bạn có những cơ quan thụ cảm với hoocmôn này và oxytocin giúp tế bào tim tái sinh và chữa lành khỏi những hư tổn mà stress gây ra.
Hoocmôn stress này làm tim bạn khỏe hơn,
và điều tuyệt vời là tất cả những lợi ích thể chất của oxytocin đều được nâng cao hơn bởi giao tiếp
và ủng hộ từ xã hội vì thế khi bạn tìm đến những người khác, dưới áp lực của stress, dù là để được giúp đỡ, hay để giúp đỡ ai đó, bạn giải phóng nhiều hoocmôn này hơn, sự hồi đáp với stress của bạn trở nên khỏe mạnh hơn, và bạn hồi phục nhanh chóng hơn sau stress.
Tôi thấy điều này thật hết sức kinh ngạc, rằng phản ứng với stress của bạn có một cơ chế nội sinh để phục hồi sau căng thẳng, và cơ chế đó là sự kết nối giữa con người.
Tôi muốn kết thúc bài nói của mình bằng việc kể cho các bạn về một nghiên cứu nữa.
Và hãy nghe kĩ nhé, vì có thể nghiên cứu này cũng sẽ cứu một mạng sống.
Đây là nghiên cứu theo dõi khoảng 1000 người trưởng thành ở Mỹ, trong độ tuổi từ 34 đến 93, và họ bắt đầu nghiên cứu bằng việc hỏi, "Trong năm qua bạn gặp bao nhiêu căng thẳng?"
Họ cũng hỏi rằng, "Bạn đã dành bao nhiêu thời gian để giúp đỡ bạn bè, hàng xóm, những người trong cộng đồng của mình?"
Và sau đó họ dùng ghi chép công cộng trong 5 năm tiếp theo để tìm ra những ai đã chết.
Vâng, lại tin xấu trước nhé: Với mỗi trải nghiệm cuộc sống gây nhiều mệt mỏi, như khó khăn tài chính, hay khủng hoảng trong gia đình, thì nguy cơ tử vong lại tăng 30 phần trăm
Nhưng - và tôi hi vọng các bạn cũng đang mong chữ "nhưng" này... Điều đó không đúng với tất cả mọi người.
Những người dành thời gian quan tâm đến người khác không có biểu hiện gì là tăng nguy cơ tử vong do stress cả, Hoàn toàn không.
Sự quan tâm tạo ra khả năng phục hồi.
Và một lần nữa chúng ta lại thấy rằng những ảnh hưởng xấu của stress với sức khỏe của bạn không phải là bất khả kháng.
Cách bạn suy nghĩ và hành động có thể thay đổi trải nghiệm với áp lực và mệt mỏi của bạn.
Khi bạn chọn nhìn phản ứng căng thẳng một cách có lợi, bạn tạo ra lòng can đảm sinh học.
Và khi bạn kết nối với những người khác dưới tác động của stress, bạn có thể tạo ra sự hồi phục.
Không có nghĩa là tôi sẽ muốn có thêm các kinh nghiệm căng thẳng trong đời mình nữa, nhưng khoa học này đã cho tôi một cách đánh giá hoàn toàn mới mẻ về stress.
Stress cho chúng ta thâm nhập vào trái tim của chính mình.
Trái tim đầy trắc ẩn tìm thấy ý nghĩa và niềm vui khi kết nối với những người khác, và, vâng, trái tim đang đập của bạn, làm việc thật chăm chỉ để cho bạn năng lượng và sức mạnh,
và khi bạn chọn nhìn stress theo cách đó, bạn không chỉ đối đầu với nó tốt hơn, mà bạn còn đang tạo ra một tuyên bố sâu sắc.
Bạn đang nói rằng bạn có thể tin vào chính mình để vượt qua những thử thách trong cuộc sống,
và bạn ghi nhớ rằng bạn không phải đối đầu đơn độc với chúng.
Xin cảm ơn
(Tiếng vỗ tay) Chris Anderson: Quả thật điều mà bạn vừa chia sẻ thật tuyệt vời.
Tôi thấy thật kinh ngạc rằng một quan điểm về stress lại có thể thay đổi tuổi thọ của con người nhiều đến thế.
Nói rộng ra từ điều này, giả sử, nếu ai đó đang chọn lựa cách sống, giữa một công việc căng thẳng và một việc không áp lực, thì việc lựa chọn con đường nào để đi liệu có còn quan trọng
khi theo đuổi công việc nhiều căng thẳng và áp lực vẩn được xem là khôn ngoan miễn là bạn tin rằng bạn có thể đảm đương được nó, bằng cách này hay cách khác?
Kelly McGonigal: Vâng, và chúng ta biết chắc một điều rằng theo đuổi ý nghĩa thì tốt cho sức khỏe hơn là cố tránh sự khó chịu.
Và vì thế tôi muốn nói rằng cách đưa ra lựa chọn tốt nhất, là theo đuổi điều mang lại ý nghĩa cho cuộc sống của bạn và hãy tin tưởng bản thân để đối mặt với những áp lực đi kèm với nó.
CA: Cảm ơn rất nhiều, Kelly. Thật là tuyệt. KM: Cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Khi còn là chàng trai trẻ, tôi đã dành 6 năm để thám hiểm thiên nhiên hoang dã vùng nhiệt đới làm việc như một nhà báo điều tra tại một số nơi mê ly nhất của thế giới.
Tôi đã liều lĩnh và dại dột đúng như một chàng trai trẻ có thể.
Đó là lý do những cuộc chiến nổ ra.
Nhưng tôi cũng càng cảm thấy được sống nhiều hơn trước đó.
Và khi trở về nhà, tôi đã thấy mục đích tồn tại của mình từ từ suy giảm cho đến khi việc xếp chén bát vào máy rửa chén lại có vẻ như một thử thách thú vị.
Và tôi thấy mình đại loại là đang cào cấu những bức tường cuộc đời, như thể đang cố tìm đường thoát vào một không gian rộng hơn xa hơn nữa.
Tôi đã, tôi tin rằng, thật chán nản về mặt sinh thái.
Giờ đây, chúng ta đã tiến hóa trong một thời kỳ đầy thách thức hơn nữa trong một thế giới của sừng và ngà và răng nanh và móng vuốt.
Và chúng ta vẫn còn những nỗi sợ hãi và lòng can đảm và sự hùng hổ cần thiết để tồn tại trong những khoảng thời gian đó.
Nhưng trong vùng đất thoải mái, an toàn, đông đúc của mình, chúng ta ít có cơ hội để thực thi chúng mà không làm hại người khác.
Và đây là phần nào hạn chế mà tôi thấy bản thân mình phải va chạm.
Để chinh phục sự không chắc chắn, để biết cái gì sẽ đến tiếp theo, đó là gần như là mục tiêu chủ đạo của xã hội đã được công nghiệp hóa hoặc gần như là như vậy, chúng ta gặp phải một tập hợp mới các nhu cầu chưa được đáp ứng.
Chúng ta đã ưu ái đặt sự an toàn lên trên sự trải nghiệm và chúng ta thu lại được khá nhiều khi làm vậy nhưng tôi nghĩ chúng ta cũng đã bỏ sót nhiều thứ.
Nào, tôi không lãng mạn hóa thời gian tiến hóa.
Tôi đã thực sự quá tuổi săn bắn - hái lượm, và kết quả của một cuộc chiến sinh tử giữa tôi loạng choạng với một ngọn giáo đá và một con bò rừng khổng lồ đang lồng lộn không phải là khó dự đoán.
Và tính xác thực cũng không phải là thứ mà tôi đang tìm kiếm.
Tôi không cho rằng đó là một khái niệm hữu ích hoặc thậm chí dễ hiểu.
Tôi chỉ muốn một cuộc sống phong phú và nguyên sơ hơn là cuộc sống mà tôi đã có thể có được tại Anh, hoặc, cái cuộc sống mà chúng ta có thể sở hữu ở hầu hết các khu vực của thế giới công nghiệp
Và chỉ khi tôi tình cờ tìm thấy một từ ngữ xa lạ tôi mới bắt đầu hiểu ra mình đang tìm kiếm cái gì
Và ngay sau đó, tôi nhận ra rằng mình muốn cống hiến phần lớn khoảng đời còn lại của mình cho nó.
Đấy là "rewilding" (tái hoang dã) và mặc dù rewilding là một từ mới, nó cũng đã có được một vài định nghĩa.rồi.
Nhưng có 2 thứ đặc biệt làm tôi bị mê hoặc.
Thứ nhất là sự phục hồi hàng loạt của các hệ sinh thái.
Một trong những phát hiện khoa học thú vị nhất của nửa thế kỷ trước đã khám phá ra thác dinh dưỡng phổ biến.
Một thác dinh dưỡng là một quá trình sinh thái bắt đầu ở đầu chuỗi thức ăn và giảm mạnh khi càng đi xuống phía dưới cuối chuỗi, và một ví dụ cổ điển là những gì đã xảy ra trong công viên quốc gia Yellowstone ở Mỹ khi những con sói đã được đưa trở lại vào năm 1995.
Nào, chúng ta đều biết rằng loài sói giết khá nhiều các loài động vật, nhưng có lẽ chúng ta hơi ít biết rằng chúng cũng cứu sống nhiều loài khác.
Nghe có vẻ lạ, nhưng chỉ cần theo dõi tôi một lúc.
Trước khi những con sói trỗi dậy, chúng đã vắng mặt suốt 70 năm.
Số lượng hươu, nai, vì không có gì để săn chúng, đã lớn dần lớn dần trong công viên Yellowstone, và mặc dù có những nỗ lực của con người để kiểm soát chúng, họ đã cố gắng cắt giảm nhiều thảm thực vật ở đó xuống còn gần như không còn gì, họ chỉ chăn thả chúng.
Nhưng ngay sau khi những con sói đến, mặc dù chúng đã ít về số lượng, chúng bắt đầu có những tác động đáng chú ý hơn hết.
Đầu tiên, dĩ nhiên, chúng ăn thịt vài con nai, nhưng đấy không phải là điều chính yếu.
Còn nhiều cái đáng kể hơn, chúng hoàn toàn làm thay đổi hành vi của những con nai.
Những con nai bắt đầu né tránh một vài khu vực của công viên, những nơi mà chúng có thể bị mắc kẹt dễ dàng nhất, đặc biệt là các thung lũng và các hẻm núi, và ngay lập tức những nơi đó bắt đầu tái sinh.
Trong một số khu vực, chiều cao của cây tăng gấp 5 lần chỉ trong 6 năm.
Những sườn trọc của thung lũng nhanh chóng trở thành rừng cây dương lá rung cây liễu và cây dương.
Ngay sau đó, chim muông bắt đầu dọn đến.
Số lượng loài chim biết hót, các loài chim di cư, bắt đầu tăng đáng kể.
Số lượng hải ly cũng bắt đầu tăng, bởi chúng thích ăn cây.
Và hải ly, cũng như sói, chúng là những kỹ sư hệ sinh thái.
Chúng tạo ra những cái hốc cho những loài khác.
Và các cái đập chúng xây trên sông đã cung cấp nơi cư trú cho rái cá và chuột xạ vịt, cá, bò sát và lưỡng cư.
Những con sói giết chó Bắc Mĩ, và như một kết quả tất yếu, số lượng thỏ và chuột bắt đầu tăng, có nghĩa là nhiều diều hâu, nhiều chồn hơn, nhiều cáo, nhiều con lửng hơn.
Quạ và đại bàng xà xuống để kiếm ăn trên những cái xác mà lũ sói bỏ lại.
Gấu cũng ăn, và quần thể của chúng cũng bắt đầu tăng lên, một phần cũng bởi có nhiều quả rừng mọc lên trên những bụi cây đang tái sinh hơn, và những con gấu củng cố tác động của loài sói bằng cách giết vài con con của lũ nai.
Nhưng đây mới là thực sự thú vị.
Những con sói đã thay đổi trạng thái của những con sông.
Chúng bắt đầu ít quanh co hơn.
Có ít xói mòn. Các con kênh thu hẹp lại.
Nhiều hồ hình thành, nhiều phần máng hơn, tất cả những điều đó thì thật là tuyệt cho môi trường hoang dã.
Những con sông thay đổi để thích ứng với lũ sói, và lý do là các khu rừng đang tái sinh làm ổn định các bên bờ, thế nên chúng ít bị sạt lở hơn, bởi vậy những con sông trở nên ổn định hơn trong dòng chảy của chúng.
Tương tự, bằng cách lái những con nai ra khỏi vài địa điểm và thảm thực vật phục hồi ở hai bên thung lũng, có ít đất xói mòn hơn, bởi thực vật cũng đã được ổn định.
nên sói, với một số lượng nhỏ, đã chuyển đổi không chỉ là hệ sinh thái của Công viên quốc gia Yellowstone, khu vực đất đai rộng lớn này, mà còn cả địa lý tự nhiên của nó.
Cá voi trong vùng biển phương nam có ảnh hưởng trên phạm vi rộng một cách tương tự.
Một trong nhiều lý do nghe có vẻ hợp lý mà chính phủ Nhật Bản dùng để biện hộ việc cho phép đánh bắt cá voi là họ nói rằng, "Được, số lượng cá và nhuyễn thể sẽ tăng và tiếp là sẽ có thêm nhiều thức ăn cho con người."
Và, đó là một cái cớ ngớ ngẩn, nhưng nó phần nào có ý nghĩa, phải không, bởi vì bạn hay nghĩ rằng cá voi ăn một lượng khổng lồ cá và nhuyễn thể, bởi vậy rõ ràng việc mang cá voi đi khỏi, thì sẽ có nhiều cá và nhuyễn thể hơn.
Nhưng điều ngược lại đã xảy ra.
Bạn mang cá voi đi, và số lượng nhuyễn thể tụt giảm.
Tại sao lại như vậy?
Hóa ra cá voi rất quan trọng trong việc duy trì toàn bộ hệ sinh thái đó, và một trong những lý do là chúng thương xuyên kiếm ăn ở dưới sâu và rồi chúng bơi lên bề mặt và sản xuất ra cái thứ mà các nhà sinh vật học lịch sự gọi là luồng chất thải lớn, vụ nổ rất lớn của phân ngay trên bề mặt nước, trong vùng sáng, nơi có đủ ánh sáng cho phép quá trình quang hợp diễn ra, và những luồng lớn phân bón đó kích thích sự phát triển của thực vật phù du, các thực vật phù du vốn nằm ở dưới cùng chuỗi thức ăn, kích thích sự phát triển của động vật phù du, vốn là thức ăn cho cá và các loài nhuyễn thể.
Một điều nữa mà cá voi làm đó là, khi chúng phụt những cột nước lên xuống chúng đá những sinh vật phù du trở về với bề mặt nơi chúng tiếp tuc tồn tại và tái sản xuất,
Và thật thú vị, chúng ta biết rằng các sinh thực vật phù du trong đại dương hấp thu cacbon từ khí quyển -- càng nhiều thực vật phù du, càng nhiều cacbon được hấp thụ -- và cuối cùng chúng lọc xuống vực thẳm và loại bỏ cacbon khỏi hệ khí quyển.
Vâng, dường như khi cá voi còn giữ được quần thể lịch sử của chúng, chúng chịu trách nhiệm cho sự tách riêng vài chục triệu tấn cacbon hằng năm từ khí quyển.
và khi bạn nhìn vào thứ như vậy, bạn nghĩ, đợi chút, đây là những con sói đã làm thay đổi địa lý tự nhiên của công viên quốc gia Yellowstone.
Đây là những con cá voi đã làm thay đổi cấu tạo của khí quyển.
Bạn bắt đầu nhận ra rằng có thể, bằng chứng ủng hộ giả thuyết Gaia của James Lovelock, , quan niệm thế giới như một hệ cơ thể tự điều tiết một cách chặt chẽ, là khởi đầu, ở cấp độ hệ sinh thái, để tích lũy.
Thác dinh dưỡng nói cho chúng ra rằng thế giới tự nhiên thậm chí còn hấp dẫn và phức tạp hơn chúng ta nghĩ.
Chúng nói với chúng ta rằng khi bạn đem đi các loài động vật lớn, bạn để lại một hệ sinh thái hoàn toàn khác với khi còn giữ được những động vật lớn kia.
Và chúng, theo quan điểm của tôi, đã tạo một trường hợp mạnh mẽ cho sự tái thả các loài bị mất tích.
Rewilding, theo tôi, nghĩa là mang trở lại các động vật và thực vật đã mất.
Có nghĩa là tháo bỏ hàng rào, có nghĩa là chặn các rãnh thoát nước, có nghĩa là ngăn chặn thương mại hải sản trong những vùng biển rộng lớn, nhưng mặt khác phải lùi lại.
Không thể xác định một hệ sinh thái đúng là như thế nào hay tập hợp đúng các loài là như thế nào.
Đó cũng không phải ;à cố gắng tạo ra sức khỏe hay đồng cỏ một cơn mưa rừng hay một khu vườn rong biển hoặc rặng san hô.
Hãy để tự nhiên quyết định. và tự nhiên, rộng lớn, lại khá giỏi trong việc đưa ra quyết định.
Bây giờ, như tôi đã đề cập rằng có hai định nghĩa của "tái hoang dã" làm tôi hứng thú.
Cái còn lại là sự tái hoang dã cuộc sống của con người.
Và tôi không xem điều đó như một sự thay thế của nền văn minh.
Tôi tin rằng chúng ta có thể tận hưởng lợi ích của công nghệ tiên tiến, như chúng ta vẫn đang làm đây, nhưng cùng lúc, nếu chúng ta lựa chọn, thì sẽ được tiếp cận với một cuộc sống phong phú và hoang dã hơn bởi đó sẽ là những môi trường sống tái hoang dã tuyệt vời.
Và cơ hội cho việc này đang phát triển nhanh chóng hơn bạn nghĩ.
Có một ước tính cho thấy rằng ở Hoa Kì, hai phần ba diện tích từng có rừng sau đó bị đốn sạch đã được phủ xanh trở lại khi mà những kẻ khai thác gỗ và nông dân rút lui, đặc biệt từ nửa phía đông của đất nước.
Một ví dụ khác thì cho thấy 30 triệu ha đất ở châu Âu, với diện tích tương đương diện tích của Ba Lan, sẽ bị nông dân bỏ trống vào khoảng năm 2000 đến 2030.
Bây giờ, đối mặt với những cơ hội như vậy, liệu nó nghe có vẻ hơi không được tham vọng không khi nghĩ rằng chỉ cần mang trở lại sói, mèo rừng, gấu, hải ly, bò rừng, heo rừng, nai sừng tấm, và tất cả những loài khác đang thực sự bắt đầu di chuyển khá nhanh trên khắp châu Âu?
Có lẽ chúng ta cũng nên bắt đầu suy nghĩ về sự trở lại của hệ động vật lớn đã biến mất.
Hệ động vật lớn là gì?
Vâng, mỗi lục địa đã từng có một hệ như thế, trừ châu Nam Cực.
Khi Quảng trường Trafalgar ở London được khai quật, những tảng đá đáy sông được tìm thấy với đầy xương của hà mã, tê giác, voi, linh cẩu, sư tử.
Vâng, thưa quý ông quý bà, đã từng có sư tử tại Quảng trường Trafalgar từ lâu trước khi Cột Nelson được xây dựng.
Tất cả những loài đã sống ở đây trong thời kì trung gian giữa các kỷ băng hà, khi nhiệt độ là khá tương tự như của chúng ta.
không phải là khí hậu, phần lớn, đã tống khứ hệ động vật lớn của thế giới.
Đó là áp lực của dân số loài người săn bắn và phá hủy môi trường sinh sống của chúng đã làm điều đó.
Vàmặc dù là như vậy, bạn vẫn còn có thể nhìn thấy bóng dáng của những con thú lớn này trong hệ sinh thái hiện tại của chúng ta.
Tại sao có quá nhiều cây rụng lá có thể nảy mầm từ bất cứ điểm nào của thân cây bị gãy?
Tại sao chúng có thể chịu đựng được sự mất mát của quá nhiều vỏ cây?
Tại sao trong khi tầng dưới tán của cây vốn phải chịu tầng lực gió thấp hơn và mang ít trọng lượng hơn là những tầng vòm, thì lại cứng rắn và khó bị phá vỡ hơn?
Voi.
Chúng được cấu tạo để thích nghi với loài voi.
Ở châu Âu, ví dụ, chúng phát triển để chống lại voi ngà thẳng, loài elephas antiquus, đó là loài thú tuyệt vời.
Nó có họ hàng với voi châu Á, nhưng nó từng là một loài động vật ôn đới, một tạo vật rừng ôn đới.
Nó lớn hơn voi châu Á rất nhiều.
Nhưng tại sao một số bụi cây thông thường lại có gai, mà dường như là được trang bị quá mức chỉ để chống lại sự sục sạo của lũ hươu nai?
Có lẽ bởi vì chúng đã phát triển để chống lại sự sục sạo của tê giác.
Liệu đó có phải là một ý nghĩ tuyệt vời không khi mỗi lần lang thang vào một công viên hoặc thả bộ xuống một con đường hoặc xuyên qua một con phố toàn lá, bạn có thể nhìn thấy bóng dáng của những con thú vĩ đại này?
Cổ sinh thái học, nghiên cứu về các hệ sinh thái trong quá khứ, quan trọng đối với sự hiểu biết của chúng ta, như là một cổng thông mà qua đó bạn có thể đi đến một vương quốc thần tiên.
Và nếu chúng ta thực sự đang tìm kiếm tại các khu vực đất đai với đủ loại kích cỡ mà tôi đã đề cập đến, tại sao không tái lập một số hệ động vật đã bị mất , hoặc ít nhất là loài có liên quan chặt chẽ với điều ấy vốn đã bị tuyệt chủng ở khắp nơi?
Tại sao không phải là tất cả chúng ta đều có một Serengeti trên ngưỡng cửa của mình?
Và có lẽ đây là thứ quan trọng nhất rằng: tái hoang dã" cho chúng ta, thứ quan trọng nhất mà cuộc sống của chúng ta đang thiếu thốn: hi vọng.
Trong việc thúc đẩy mọi người yêu thương và bảo vệ thế giới tự nhiên, một ounce hy vọng giá trị hơn một tấn tuyệt vọng.
Câu chuyện tái hoang dã nói với chúng ta rằng sự thay đổi sinh thái không cần phải luôn luôn tiến hành theo một hướng.
Nó cho chúng ta hi vọng rằng mùa xuân lặng lẽ của chúng ta có thể được thay thế bằng một mùa hè khò khè.
Cám ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Đây là Charley Williams
Bức ảnh này chụp khi ông ấy 94 tuổi
Năm 1930, Rooselvelt đã tạo việc làm cho hàng ngàn người Mỹ bằng cách đưa họ đi xây dựng cầu đường, những cơ sở hạ tầng khác và đường hầm Ông ấy cũng làm một việc thú vị khác là thuê hàng trăm nhà văn đi khắp nước Mỹ viết lại những câu chuyện về những người Mỹ bình dị
Charley, một người tá điền nghèo khổ bình thường ra, không phải là một nhân vật cho những cuộc phỏng vấn hoành tráng Thực ra ông ấy đã từng là nô lệ cho tới khi 22 tuổi.
Nhưng câu chuyện về cuộc đời ông đã làm nên một viên ngọc quý cho lịch sử, cho những chuyện kể về kiếp người của những người từng là nô lệ
Anna Deavere Smith nói một câu nổi tiếng là: "Cuộc đời ai cũng đều là một câu chuyện" Ba thế hệ sau, tôi tham gia một dự án gọi là StoryCorps , được lập ra với mục đích lưu giữ lại câu chuyện về những người dân thường trên nước Mỹ bằng cách dựng nên những phòng thu âm thanh chuẩn tại những không gian công cộng.
Ý tưởng này rất, rất đơn giản
Bạn đi vào những căn phòng đó, bạn phỏng vấn bà của mình hoặc một người họ hàng rồi để lại bản sao của cuộc phỏng vấn và nó sẽ được gửi đến Thư viện Quốc hội.
Đó là một cách thiết thực để lưu giữ lại lịch sử dân tộc dưới dạng tiếng nói. Mỗi bài ghi âm là một cuộc nói chuyện.
Và câu hỏi đặt ra là: Bạn muốn nhớ về những ai nếu bạn chỉ có 45 phút với bà mình?
Điều thú vị là, trong cuộc chuyện trò với người sáng lập, Dave Isay, chúng tôi luôn nói về vấn đề này như thể một dự án mang tính phá vỡ bởi vì khi nghĩ về nó, sẽ thấy vấn đề không hẳn là về câu chuyện được thuật lại mà là về cách lắng nghe chúng, và về câu hỏi nào bạn muốn đặt ra, có thể là những câu hỏi mà bạn sẽ không dám hỏi vào một dịp khác.
Tôi sẽ mở một vài trích đoạn ngắn từ dự án này
[Jesus Melendez nói về những phút cuối đời của nhà thơ Pedro Pietri] Jesus Melendez: Chúng tôi bay lên và khi đang tiến hành cất cánh trước khi chúng tôi lên khỏi mặt đất điểm bay trên mặt đất là 45.000 feet nên trước khi chúng tôi bay lên khỏi mặt đất Pedro bắt đầu rời bỏ chúng tôi Nhưng điều đẹp đẽ đó là tôi tin rằng sau có một điều gì đó sau cái chết
Bạn có thể thấy điều ấy ở trong Pedro
[Danny Perasa và vợ là Annie Perasa đã kết hôn 26 năm] Danny Perasa: Em thấy không, vấn đề là Anh luôn thấy cắn rứt khi nói với em "Anh yêu em" Và anh lại hay nói thế quá. Anh nói là để nhắc cho em biết là anh khờ lắm, điều anh muốn gửi tới em, giống như là một bài hát hay mà lại phát ra từ cái đài hỏng Và em thật là tốt bụng khi đã vẫn chịu giữ lại cái đài này trong nhà.
(Cười) [Michael Wolmetz và bạn gái Debora Brakarz] Michael Wolmetz: Đây là cái nhẫn ba anh đã tặng cho mẹ anh và chúng ta có thể để nó ở đó.
Ba anh đã tiết kiệm để mua cái nhẫn, và ông đã cầu hôn mẹ anh với cái nhẫn này, và anh nghĩ là anh sẽ tặng nó cho em để ông cũng luôn ở bên chúng mình.
Anh sẽ đưa mic cho em ngay bây giờ, Debora.
Ngón tay nào nhỉ?
Debora Brakarz: (Khóc) MW: Debora, em cưới anh nhé!
DB: Vâng. Đương nhiên rồi.
Em yêu anh. (Hôn nhau) MW: Các con ơi, mẹ con và ba đã cưới nhau như thế này đấy, trong một phòng thu ở nhà Ga Trung tâm với chiếc nhẫn của ông nội.
Ông nội của ba làm tài xế taxi suốt 40 năm.
Ông ấy thường đón khách ở đây, mỗi ngày.
Nên việc cưới ở đây có vẻ rất hợp!
Jake Barton: Phải nói rằng Không phải tôi cố tình chọn những mẩu chuyện này để làm quý vị khóc đâu Bởi vì tất cả các câu chuyện đều cũng sẽ làm các bạn khóc.
Cả dự án này đều được xây dựng dựa trên một cử chỉ yêu thương đó chính là Lắng nghe.
Ý tưởng xây dựng một không gian dựa trên những khoảnh khắc chuyện trò và lắng nghe thực ra là điều mà công ty của tôi, Local Projects đã và đang thực hiện các cam kết này của chúng tôi.
Chúng tôi là một công ty thiết kế truyền thông và chúng tôi hợp tác cùng nhiều cơ quan khác nhau để xây dựng những hệ thống truyền thông cho bảo tàng và không gian công cộng
Dự án gần đây nhất mà chúng tôi tham gia là Bảo tàng Nghệ thuật Cleveland chúng tôi đã thiết lập tại đây một khu vực tương tác tên là Gallery One.
Và Gallery One là một dự án rất thú vị vì nó được bắt đầu với một số tiền khổng lồ 350 triệu đô được dùng để mở rộng bảo tàng nghệ thuật Cleveland chúng tôi đã xây dựng thêm khu vực này để phát triển thêm tiềm năng cũng như thêm du khách đồng thời bởi vì bản thân bảo tàng cũng đang trên đà phát triển.
Glenn Lowry, giám đốc MoMA đã nói rất xác đáng rằng "Chúng ta muốn những du khách không còn thấy mình là khách nữa,
Du khách chỉ là người ghé chơi chốc lát. còn chúng ta muốn họ thấy mình thực sự thuộc về nơi này và có quyền sở hữu nó."
Vậy nên những gì chúng tôi làm là xây dựng một danh sách lớn những cách khác nhau để ai cũng có thể tham gia tương tác với những vật dụng ở trong phòng triển lãm này thế nên bạn vẫn có thể xem triển lãm theo kiểu truyền thống, Nhưng nếu thích thú, bạn có thể tương tác với từng tác phẩm nghệ thuật để xem nguồn gốc ban đầu của nó, nó ra đời từ đâu hoặc được tạo tác thế nào.
Thành ra, ví dụ, bạn có thể kích chuột vào cái đầu sư tử này và biết nguồn gốc của nó là từ năm 1300 Trước CN
hoặc căn phòng riêng lẻ này bạn sẽ thấy một cái phòng ngủ. Nó thực sự sẽ thay đổi cách bạn nhìn nhận về những bức tranh màu keo loại này.
Đây là một trong những điều tôi thích nhất vì bạn có thể nhìn tận mắt một studio.
Đây là tượng bán thân của Rodin. Bạn sẽ cảm nhận được những điều kỳ diệu của sáng tạo.
Và nó khiến bạn nghĩ về hàng trăm hay hàng ngàn năm sáng tạo của loài người và cách mà mỗi tác phẩm nghệ thuật làm nên một phần của câu chuyện đó.
Đây là Picasso, đương nhiên từ thế kỷ 20 ta đã quá quen với hình ảnh này
tiếp theo tôi sẽ cho các bạn xem một chương trình làm bật lên ý tưởng về sự kế thừa sáng tạo.
Đó là một thuật toán giúp cho bạn có thể lướt qua bộ sưu tập của bảo tàng bằng cách sử dụng hệ thống nhận biết nét mặt
Người này đang tạo những nét mặt khác nhau và nó dẫn cô ta đến những hiện vật khác nhau từ bộ sưu tập mà mang cùng nét mặt như cô.
Bạn hãy tưởng tượng là khi mọi người đang có những điệu bộ khác nhau ở trong bảo tàng, bạn sẽ cảm nhận được về một mối liên hệ cảm xúc, khuôn mặt của chúng ta cũng được kết nối với hàng ngàn hay hàng trăm ngàn năm trước.
Đây là một giao diện cho phép bạn vẽ và từ đó tìm ra những tác phẩm cũng có cùng hình dáng.
Vậy là càng ngày chúng ta càng tìm ra được những cách để con người có thể là sáng tạo ngay chính trong bảo tàng. để sáng tạo ngay khi họ đang ngắm nhìn những tạo tác của người khác và tìm hiểu chúng.
Trên bức tường này, bức tường hiển thị các bộ sưu tập, bạn có thể thấy 3000 tác phẩm cùng một lúc, và bạn có thể cũng có thể tự tạo một tour thăm bảo tàng và rồi chia sẻ chúng và ai đó có thể được đi tham quan giám đốc bảo tàng hay một tour khác với những đứa em họ của mình.
Nhưng khi chúng tôi thực hiện dự án này với Cleveland chúng tôi cũng đang thực hiện phần hậu trường để xây dựng chương trình tương tác lớn nhất của mình tính tới thời điểm này đó là Bảo tàng và Đài tưởng niệm 11/9
Chúng tôi bắt đầu vào năm 2006 với tư cách là một thành viên làm việc cùng Thinc Design để soạn một kế hoạch xây dựng bảo tàng, chúng tôi đã hoàn thành tất cả những thiết kế truyền thông cho cả bảo tàng và đài tưởng niệm và cho ra đời những sản phẩm truyền thông
Đài tưởng niệm mở cửa năm 2011, và bảo tàng sẽ mở cửa vào năm tới, năm 2014.
Từ những hình ảnh này bạn có thể thấy quang cảnh rất thô sơ và gần như đổ nát
Và đương nhiên sự kiện này cũng mới xảy ra, nằm đâu đó giữa lịch sử và thời sự, quả là một thử thách lớn khi phải hình dung làm thế nào để tạo một không gian như thế và với một sự kiện như thế này để thực sự kể được một câu chuyện.
Chúng tôi đã bắt đầu bằng một cách nghĩ mới về xây dựng bảo tàng thông qua một dự án gọi là Làm nên Lịch sử mà chúng tôi bắt đầu vào năm 2009.
Ước tính 1/3 thế giới đã theo dõi trực tiếp sự kiện 11/9 và 1/3 thế giới nghe tin trong vòng 24h khiến sự kiện này, khi xảy ra, trở thành một khoảnh khắc chưa từng có trong nhận thức toàn cầu
Và chúng tôi tiến hành thu thập những câu chuyện từ khắp thế giới, qua video, hình ảnh, qua những bài học lịch sử được ghi chép lại, và cả những trải nghiệm của mọi người vào ngày hôm đó. Điều này, thực ra là một sự liều lĩnh cho bảo tàng khi bước những bước đầu tiên trong tạo ra một diễn đàn mở như thế này.
Thế nhưng điều này cùng với dự án ghi lại lịch sử từ phòng thu là những ví dụ đơn giản nhất mà chúng tôi từng làm, nơi mà bạn có thể định vị được mình trên bản đồ.
Có sáu ngôn ngữ và bạn có thể kể câu chuyện của mình về điều gì đã xảy đến với bạn ngày hôm đó.
Và khi chúng tôi bắt đầu nhìn thấy những hình ảnh không thể nào tin được, và những câu chuyện ùa về từ khắp mọi nơi trên thế giới Đây quả là một phần của điều mà chúng tôi hằng mong đợi. Chúng tôi thực sự bắt đầu nhận ra rằng có một sự đối xứng tuyệt vời giữa bản thân sự kiện này với cách mà mọi người kể về nó và cách mà chính chúng ta cần phải kể về nó.
Cụ thể, bức hình này thực sự khiến chúng ta chú ý vì nó dường như đã nói lên toàn bộ sự kiện này.
Đây là một bức ảnh từ đường hầm Brooklyn-Battery.
Có một lính cứu hỏa bị mắc kẹt giữa dòng xe vì tắc đường, các lính cứu hỏa đang chạy chạy một dặm rưỡi để tới được hiện trường với một túi linh kiện nặng hơn ba mươi cân trên vai.
Chúng tôi nhận được một email cảm động, viết rằng: "Khi xem hàng ngàn bức ảnh ở triển lãm, bất ngờ tôi thấy bức ảnh con trai của mình.
Đó là cú sốc tâm lý cho tôi nhưng thật may mắn khi tìm được tấm hình này." Ông ấy đã viết thư này vì "Tôi muốn cảm ơn người chụp bức ảnh đã đưa bức ảnh lên, không lời nào tả xiết nó có ý nghĩa với tôi đến thế nào khi có thể thấy được bức ảnh mà có lẽ là bức ảnh cuối cùng của con trai tôi."
Và điều này đã khiến chúng tôi nhận ra rằng bảo tàng này cần phải được xây dựng thế nào đó để có thể thực sự kể một câu chuyện.
Chúng ta không thể chỉ có một nhà sử học hay một giám tuyển kể lại câu chuyện này một cách khách quan ở ngôi thứ ba về sự kiện như thế này, khi mà bạn có những nhân chứng lịch sử , những người mà hoàn toàn có thể tự tìm đến bảo tàng ngoài đời.
Vậy nên chúng tôi bắt đầu hình dung về một bảo tàng cùng với một đội ngũ sáng tạo và những giám tuyển, chúng tôi muốn những tiếng nói đầu tiên mà bạn sẽ nghe bên trong bảo tàng sẽ là của những vị khách khác.
Và chúng tôi có ý tưởng lập một phòng trưng bày mở gọi là Chúng Ta Vẫn Nhớ
Tôi sẽ mở cho các bạn nghe một đoạn băng mẫu nhưng các bạn sẽ cảm nhận được việc đó sẽ trông như thế nào khi thực sự khi bạn thực sự bước vào bước vào đấy vào đúng thời điểm diễn ra sự việc và được đưa về ngược dòng lịch sử.
(Video) Giọng nói 1: Tôi đang ở Honolulu, Hawaii Giọng nói 2: Tôi đang ở Cairo, Ai Cập
Giọng nói 3: Tôi đang ở Champs-Elysees, Paris Giọng nói 4: Ở trường, Đại học Berkeley.
Giọng nói 5: Tôi đang ở quảng trường Thời đại Giọng nói 6: Sao Paolo, Brazil
(Nhiều giọng nói đan xen) Giọng nói 7: Lúc ấy có lẽ tầm 11h đêm
Giọng nói 8: Tôi đang lái xe đi làm vào lúc 5:45 sáng giờ địa phương,
Giọng nói 9: Chúng tôi đang trong cuộc họp thì có người chạy vào và báo, "Trời ơi, một máy bay đã đâm vào tòa nhà Trung tâm Thương mại Thế giới!"
Giọng nói 10: Tôi điên cuồng đi tìm một cái đài phát thanh
Giọng nói 11: Khi tôi nghe tin trên đài.. Giọng nói 12: Nghe nói trên đài
(Nhiều giọng nói xen kẽ) Giọng nói 13: Tôi nhận được điện thoại từ ba mình. Giọng nói 14: Điện thoại đổ chuông, dựng tôi dậy.
Đối tác kinh doanh của tôi nói hãy bật TV lên.
Giọng nói 15: Tôi bật TV lên.
Giọng nói 16: Tất cả mọi kênh của Ý đều phát cùng một hình ảnh
Giọng nói 17: Tháp Đôi Giọng nói 18: Tháp Đôi.
JB: Và bạn sẽ đi từ chỗ này tới một không gian mở, có nhiều ngóc ngách.
Đây là một bức tường xi măng.
Nó là bức tường còn sót lại ở tầng hầm của Trung tâm Thương mại Thế giới và vẫn chống chọi lại với áp suất của dòng sông Hudson trong suốt một năm sau sự kiên này.
Chúng tôi cũng nghĩ làm sao để có thể thực sự truyền tải cái cảm xúc thực sự khi hiện diện trong khoảnh khắc ấy vào trong không gian triển lãm.
Chúng tôi đã kể những câu chuyện ở bên trong tháp đôi qua cùng những cuộn băng ghi âm của nhiều người, nên các bạn sẽ nghe thấy mọi người kể chân thực họ thấy máy bay khi đang đi vào trong tòa nhà hoặc khi đang xuống cầu thang.
Và khi bạn tiến vào trong triển lãm, nơi mà người ta kể về sự phục hồi sau thảm họa đó, chúng tôi chiếu thẳng vào những khoảnh khắc từ giữa thanh sắt cong vênh, những trải nghiệm của người trong cuộc những người đã thực sự ngoi lên trên những đống đổ nát.
Bạn có thể nghe thấy lịch sử được chép lại qua giọng nói.. những người xách từng xô nước để chữa cháy bạn sẽ thấy hàng ngàn trải nghiệm kể từ khoảnh khắc ấy
Khi bạn rời khỏi khoảnh khắc ấy của câu chuyện hiểu thêm về ngày 11/9, khi đó chúng tôi sẽ đưa bảo tàng quay trở lại khoảnh khắc của sự lắng nghe và chuyện trò với từng vị khách một hỏi họ về trải nghiệm của chính họ về sự kiện 11/9.
Chúng tôi hỏi họ những câu hỏi mà, thực ra, không thực sự có thể trả lời, kiểu câu hỏi mà chính sự kiện 11/9 ấy đã đặt ra cho chúng ta.
Những câu hỏi như là: "Làm sao một nền dân chủ có thể cân bằng được giữa tự do và an ninh?"
"Làm sao sự kiện ngày 11/9 xảy ra được?"
"Sau sự kiện 11/9, thế giới đã thay đổi như thế nào?"
Và những điều này chính là lịch sử được ghi lại bằng tiếng nói. Chúng tôi đã làm thu thập những ghi âm này từ lâu, sau đó trộn chúng với những cuộc phỏng vấn với những vị như Donald Rumsfeld, Bill Clinton, Rudy Giuliani, và trộn lẫn những giọng nói khác nhau những trải nghiệm khác nhau, những quan điểm khác nhau về sự kiện 11/9.
Bỗng dưng, bảo tàng này, một lần nữa, trở thành một trải nghiệm lắng nghe.
Tôi sẽ mở một đoạn băng ngắn một đoạn băng thử trộn các giọng nói lại với nhau, nhưng các bạn sẽ cảm nhận được sự tổng hợp hài hòa những suy ngẫm của mọi người về sự kiện này.
Giọng nói 1: 11/9 không chỉ là điều một mình New York phải trải qua
Giọng nói 2: Nó là điều chúng ta đã cùng chia sẻ, và cũng là điều đã gắn kết chúng ta lại với nhau.
Giọng nói 3: Khi xem nó, tôi biết được rằng những người có mặt ngày hôm đó và ngay lập tức giúp đỡ người quen lẫn người mình không quen đã là một cái gì khuyến khích chúng ta.
Giọng nói 4: Tất cả những dốc đổ thương yêu, cảm xúc từ đất nước chúng ta đã là một cái gì đó thực sự mãi mãi còn lại trong lòng tôi.
Giọng nói 5: Đến hôm nay tôi vẫn cầu nguyện và nghĩ về những người đã thiệt mạng, đã hy sinh mạng sống của mình để giúp đỡ người khác nhưng tôi cũng được nhắc nhở về những sợi dây kết nên đất nước này tình yêu thương, lòng trắc ẩn, sức mạnh, và tôi đã thấy cả dân tộc xích gần lại với nhau ngay trong giữa bi kịch kinh hoàng
JB: Khi mọi người bước ra khỏi bảo tàng, suy ngẫm về sự kiện, ngẫm lại chính nhận định của mình về nó họ sẽ đi về phía đài tưởng niệm vì họ đã vừa lùi về lịch sử. Chúng tôi cũng tham gia xây dựng đài tưởng niệm sau khi hoàn thành bảo tàng một vài năm.
Người thiết kế ban đầu của đài tưởng niệm là Michael Arad, đã hình dung rằng những cái tên sẽ được viết cùng một kiểu, ngẫu nhiên, nhằm khắc họa một nét trữ tình vượt lên hiện thực của chủ nghĩa khủng bố. Nhưng đây là một thách thức lớn cho các gia đình, tổ chức những người phản ứng đầu tiên Mọi người đã thảo luận và rồi tìm ra giải pháp đó là không nêu tên theo kiểu kỷ yếu hay theo thứ tự A-B-C mà theo những nhóm tên gắn kết theo một ý nghĩa nào đó
Đây là các nhóm tên trông hoàn toàn giống nhau nhưng vẫn theo một thứ tự nhất định và chúng tôi, cùng với Jer Thorp đã lập một thuật toán để xử lý một lượng dữ liệu khổng lồ và bắt đầu liên kết những cái tên khác biệt này lại với nhau.
Đây là hình ảnh của thật toán đó Với những cái tên đã được đảo lộn nhằm giữ kín danh tính, nhưng bạn vẫn có thể thấy những khối màu này là bốn chuyến bay khác nhau, hai tháp khác nhau, người phản ứng đầu tiên, và có thể thấy trong những tầng khác nhau đó, và những đường xanh lá cây là mối liên hệ giữa các nạn nhân mà chính các gia đình yêu cầu đưa vào.
Khi tiến vào đài tưởng niệm, bạn sẽ thấy những phần uốn vòm bên trong từng hồ nước
Bạn có thể thấy cách mà đặc điểm địa lý của sự kiện này được khắc họa lại trong đài tưởng niệm, Bạn có thể tìm một cái tên nào đấy giả dụ một nhân viên tên là Cantor Fitzgerald, và thấy cách những cái tên đó, hàng trăm cái tên đó được sắp xếp ở trong đài tưởng niệm, và qua đó có thể tìm những ký ức về họ.
Quan trọng hơn cả, khi mà bạn thực sự bước vào đài tưởng niệm, bạn sẽ thấy những mối liên hệ này.
Bạn sẽ thấy mối quan hệ giữa những cái tên khác nhau.
Vậy là những cái tên bình thường, vô danh, đã trở thành một cá nhân, một cuộc đời thực.
Trong trường hợp này, Harry Ramos, trưởng phòng giao dịch của một ngân hàng đầu tư đã dừng lại để giúp đỡ Victor Wald tại tầng 55 của tòa tháp phía nam
Theo lời kể của một nhân chứng, Ramos nói với Wald: "Tôi sẽ không bỏ anh lại một mình đâu!"
Và người vợ góa của Wald đã yêu cầu đặt tên hai người cạnh nhau
Cách đây ba thế hệ, chúng ta đã phải lôi kéo mọi người ra ngoài và kể lại những câu chuyện cho ai đấy.
Ngày nay, đương nhiên, có không biết bao nhiêu những câu chuyện chưa từng được kể để chúng ta lưu lại cho những thế hệ tương lai.
Đây là niềm hi vọng của chúng tôi, rằng là bên trong mỗi câu chuyện đều chứa đựng những áng văn thơ.
ở trong mỗi câu chuyện của chúng ta. Cảm ơn các bạn rất nhiều!
Vỗ tay
Khi tôi còn là một cậu bé khoảng ba hoặc bốn tuổi Tôi nhớ mẹ đã đọc một câu chuyện cho tôi và hai anh trai tôi. và tôi nhớ đã đặt tay của mình lên để cảm nhận trang sách, và cảm nhận hình ảnh mọi người đang nói đến
Và mẹ tôi nói rằng " Con yêu, hãy nhớ rằng con không thể nhìn thấy không thể sờ được hình ảnh và không thể sờ thấy những gì in trên trang giấy
Và tôi nghĩ: "Nhưng đó là những gì tôi muốn làm.
Tôi yêu thích những câu chuyện.
Tôi muốn đọc" Khi đó tôi nào có biết rằng tôi sẽ là một phần của một cuộc cách mạng kỹ thuật và điều đó sẽ biến giấc mơ thành hiện thực.
Tôi được sinh non khoảng 10 tuần, điều này đã làm cho tôi bị mù, 64 năm trước
Tình trạng này được gọi là "Xơ hóa sau thấu kính" và rất hiếm gặp trên thế giới hiện nay.
Tôi nào có biết, khi nằm cuộn tròn trong lồng kính năm 1948 tôi đã đươc sinh ra đúng nơi và đúng thời điểm, rằng tôi đã được sinh ra ở một đất nước khiến tôi có thể tham gia vào cuộc cách mạng công nghệ.
Có tổng cộng 37 triệu người mù trên hành tinh của chúng ta, nhưng những người có thể sử dụng những tiến bộ của công nghệ chủ yếu đến từ Bắc Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản và những quốc gia phát triển khác.
Máy vi tính đã thay đổi cuộc sống của tất cả những người có mặt ở khán phòng và trên khắp thế giới, nhưng tôi nghĩ chúng đã thay đổi cuộc sống của những người khiếm thị hơn bất kỳ cuộc sống của ai khác.
Vì thế tôi muốn nói với các bạn về sự tương tác giữa công nghệ thích ứng dựa trên máy vi tính và những người tình nguyện đã giúp đỡ tôi nhiều năm nay để tôi trở thành người như hôm nay.
Đó là sự tương tác giữa những người tình nguyện, những nhà phát minh đầy đam mê và công nghệ, và đó là một câu chuyện mà rất nhiều người khiếm thị khác có thể kể.
Nhưng ngày hôm nay hãy để cho tôi kể cho các bạn một ít về nó.
Khi tôi 5 tuổi, tôi đến trường và học Braille (hệ thống chữ nổi dành cho người mù)
Đây là một hệ thống tài tình gồm có 6 chấm được bấm vào giấy, và tôi có thể sờ chúng bằng những ngón tay mình.
Tôi nghĩ rằng họ đang chiếu slide hình học bạ lớp sáu của tôi.
Tôi không biết Julian Morrow lấy nó từ đâu.
(cười) Tôi đọc khá tốt, nhưng để nhận thức tôn giáo và thưởng thức âm nhạc thì đòi hỏi phải cố gắng nhiều hơn.
(cười) Khi bạn rời một nhà hát opera, bạn sẽ tìm thấy một biển báo chữ nổi trong những thang máy.
Hãy tìm nó. Bạn đã bao giờ để ý chưa?
Tôi lúc nào cũng tìm nó.
(cười) Khi tôi còn đi học, những cuốn sách được chép lại thành chữ nổi, những người tình nguyện bấm từng chấm một nhờ thế tôi có sách để đọc, và việc bấm nốt đó cứ tiếp tục bởi những người tình nguyện mà hầu hết là phụ nữ, cho đến cuối thế kỷ 19 ở đất nước này, nhưng đó là cách duy nhất để tôi có thể đọc.
Khi tôi học trung học, tôi có máy ghi âm cát-sét đầu tiên, hiệu Philips, và những cuộn băng ghi âm đã trở thành thiết bị học tập tiền vi tính.
Tôi có thể nhờ gia đình và bạn bè đọc giùm tài liệu, và tôi có thể đọc lại nó nhiều lần nếu tôi cần.
Và nó mang lại cho tôi sự tiếp xúc với nhiều người tình nguyện và người hỗ trợ.
Ví dụ, khi tôi học Cao học tại trường đại học Queen's ở Canada, những tù nhân tại nhà tù ở Vịnh Collins đã đồng ý giúp tôi.
Tôi đưa cho họ một máy ghi âm, và họ đọc vào đó.
Một trong số họ nói với tôi, "Ron, chúng tôi sẽ không đi bất cứ nơi nào vào lúc này."
(cười) Hãy nghĩ về điều này, Những người đàn ông này không có cơ hội học hành giống như tôi, đã giúp đỡ tôi đạt được Thạc sĩ ngành luật nhờ sự giúp đỡ tận tâm của họ.
Vâng, tôi đã trở lại và trở thành một học giả ở trường đại học Melbourne's Monash, và trong 25 năm đó, những cuốn băng ghi âm là tất cả đối với tôi.
Thực tế, trong văn phòng của tôi vào năm 1990, độ dài của những băng ghi âm tôi có lên đến 18 dặm.
Các sinh viên, gia đình và bạn bè đều đọc tài liệu cho tôi nghe.
Bà Lois Doery, người mà sau này tôi gọi là "người mẹ mang thai hộ" đã đọc cho tôi hàng ngàn giờ vào băng ghi âm.
Một trong những lý do tôi đồng ý nói chuyện ngày hôm nay là vì tôi hy vọng rằng bà Lois sẽ có mặt ở đây để tôi có thể giới thiệu và cảm ơn bà trước mặt mọi người.
Nhưng thật đáng tiếc, sức khỏe không cho phép bà đến đây ngày hôm nay.
Nhưng tôi xin cảm ơn bà Lois ở đây, từ bục diễn thuyết này.
(Vỗ tay) I nhìn thấy máy tính Apple đầu tiên vào năm 1984, và tôi tự nhủ rằng, "Thứ này có một màn hình thủy tinh lớn, không hữu ích với tôi lắm"
Nhưng tôi đã quá sai.
Năm 1987, vào tháng mà con trai cả Gerard của chúng tôi được sinh ra, tôi đã có chiếc máy tính khiếm thị đầu tiên và nó đang ở đây.
Bạn có nhìn thấy nó không?
Và bạn thấy nó không có cái gọi là màn hình.
(cười) Nó là một cái máy tính khiếm thị.
(cười) Nó là một chiếc Keynote Gold 84k, và 84k có nghĩa là nó có 84 kilobytes bộ nhớ.
(cười) Các bạn đừng cười, tôi phải tốn 4.000USD vào thời điểm đó để có nó đấy. (cười) Tôi nghĩ là đồng hồ của tôi còn có bộ nhớ lớn hơn.
Nó được phát minh bởi Russell Smith, một nhà phát minh đầy đam mê ở New Zealand, ông luôn muốn giúp đỡ những người khiếm thị.
Thật đáng tiếc, ông ấy đã mất trong một vụ rơi máy bay vào năm 2005, nhưng ký ức về ông ấy luôn sống mãi trong tim tôi.
Điều đó có nghĩa là, lần đầu tiên, tôi có thể đọc lại những gì tôi đã đánh máy.
Nó có một bộ tổng hợp tiếng nói.
Tôi đã viết cuốn sách đồng tác giả đầu tiên của tôi về luật lao động trên một máy đánh chữ vào năm 1979 hoàn toàn từ bộ nhớ.
Nhưng chiếc máy này cho phép tôi đọc lại những gì tôi đã viết và bước vào thế giới máy tính, ngay cả chỉ với bộ nhớ 84k của nó.
Năm 1974, Ray Kurzweil, một nhà phát minh vĩ đại người Mỹ, xây dựng một cái máy có thể quét những cuốn sách và đọc chúng với bộ tổng hợp tiếng nói.
Những đơn vị nhận dạng ký tự quang học chỉ thường hoạt động trên một phông chữ, nhưng bằng cách sử dụng thiết bị kép máy quét dạng phẳng và bộ tổng hợp tiếng nói, ông ấy phát triển một chiếc máy có thể đọc bất cứ font chữ nào.
Và chiếc máy của ông ấy với kích thước to như một chiếc máy giặt, được giới thiệu vào ngày 13 tháng 01 năm 1976.
Tôi thấy chiếc máy Kurzweil bản thương mại đầu tiên vào tháng 03 năm 1989, và nó làm tôi kinh ngạc, và vào tháng 9 năm 1989, tháng mà chức phó giáo sư của tôi tại trường đại học Monash được công bố, trường luật có một cái máy như vậy, và tôi có thể sử dụng nó.
Lần đầu tiên, tôi có thể đọc những gì tôi muốn đọc bằng cách đặt một quyển sách lên máy quét.
Tôi không phải tử tế với mọi người nữa!
(cười) Tôi sẽ không còn bị kiểm duyệt nữa.
Ví dụ, tôi thấy xấu hổ, và tôi thật sự thấy xấu hổ khi nhờ bất cứ ai đọc cho tôi một cách rõ ràng những tài liệu về tình dục.
(cười) Nhưng, bạn biết đấy, vào giữa đêm, tôi có thể bật một cuốn sách và.... (cười) (vỗ tay) Bây giờ, máy đọc Kurzweil chỉ đơn giản là một chương trình trên máy laptop của tôi
Và bây giờ tôi có thể quét cuốn tiểu thuyết mới nhất mà không phải chờ đợi để có được nó trong thư viện sách nói.
Tôi có thể theo kịp với bạn bè của tôi.
Có rất nhiều người đã giúp đỡ tôi trong cuộc sống, mà tôi thậm chí còn chưa gặp.
Một trong những người đó là nhà phát minh Mỹ Ted Henter.
Ted là một tay đua xe môtô nhưng ông ấy đã gặp một tai nạn xe hơi vào năm 1987 và bị mất thị lực, điều này thật kinh khủng nếu bạn đang lái xe môtô.
Sau đó ông ấy trở thành một vận động viên lướt ván và là một nhà vô địch lướt ván bị tàn tật.
Nhưng vào năm 1989, ông hợp tác với Bill Joyce để phát triển một chương trình mà có thể đọc ra những gì trên màn hình máy tính từ mạng hoặc từ những gì trên máy tính.
Nó được gọi là JAWS, Job Access With Speech (truy cập với lời nói) nghe nó như thế này:
(JAWS nói) Ron McCallum: Chậm quá phải không?
(cười) Bạn thấy đó, nếu tôi đọc như thế, tôi sẽ ngủ gật mất.
Tôi làm chậm nó lại cho các bạn.
Tôi sẽ yêu cầu bật nó ở tốc độ tôi thường đọc.
Bật chức năng đó được không?
(JAWS nói) (cười) RM: Bạn biết đấy, khi chấm điểm bài luận của sinh viên bạn muốn chấm nhanh cho xong.
(cười) (vỗ tay) Công nghệ này cuốn hút tôi vào năm 1987 bây giờ đã có trên iPhone của tôi và của các bạn nữa.
Nhưng, bạn biết không, tôi thấy rằng đọc với các máy móc là một quá trình rất cô đơn.
Tôi lớn lên với gia đình, bạn bè đọc sách cho tôi tôi yêu sự ấm áp và hơi thở và sự gần gũi của những người đọc sách.
Bạn có thích được đọc cho nghe không?
Và một trong những ký ức lâu dài nhất của tôi là năm 1999, Mary đọc cho tôi và bọn trẻ gần bãi biển Manly "Harrt Potter và hòn đá phù thủy"
Nó là một quyển sách hay phải không?
Tôi vẫn thích được ai đó đọc cho nghe.
Nhưng tôi không từ bỏ công nghệ, bởi vì nó cho phép tôi có một cuộc sống tuyệt vời.
Tất nhiên, đọc sách cho người mù có trước tất cả các công nghệ này.
Cuối cùng, đĩa hát dung lượng lớn được phát triển vào những năm đầu của của thập niên 30, và bây giờ chúng ta đưa sách nói lên đĩa CD sử dụng hệ thống truy cập kỹ thuật số DAISY.
Nhưng khi tôi đọc với giọng nói tổng hợp, Tôi thích về nhà và đọc một cuốn tiểu thuyết đặc sắc với một giọng thật.
Bây giờ vẫn còn có những rào cản đối với chúng tôi, những người khuyết tật.
Nhiều trang web không đọc được bằng JAWS và các công nghệ khác.
Các trang web thường rất trực quan, và có tất cả các loại đồ thị và các nút bấm không được đặt tên, đó là lý do tại sao World Wide Web Consortium 3, được biết đến như W3C, đã phát triển các tiêu chuẩn trên toàn thế giới cho Internet.
Và chúng tôi muốn tất cả người sử dụng Internet hoặc chủ sở hữu trang web Internet làm trang web của họ tương thích để chúng tôi những người bị mất thị lực có thể có một sân chơi bình đẳng.
Có những rào cản khác gây ra bởi pháp luật của chúng ta.
Ví dụ, ở Úc, giống như khoảng một phần ba các quốc gia trên thế giới, có trường hợp ngoại lệ bản quyền cho phép sách được in bằng hệ thống chữ Braille hoặc đọc cho những người khiếm thị.
Nhưng những cuốn sách không thể đi qua những biên giới.
Ví dụ, ở Tây Ban Nha, có 100.000 sách có thể truy cập bằng tiếng Tây Ban Nha.
Ở Argentina, có 50.000.
Không một quốc gia Mỹ Latinh nào khác có nhiều hơn một vài ngàn.
Nhưng vận chuyển sách là không hợp pháp từ Tây Ban Nha tới Mỹ Latinh.
Hiện có thể truy cập hàng trăm ngàn cuốn sách ở Hoa Kỳ, Anh, Canada, Úc, v v, nhưng chúng không thể được vận chuyển đến 60 quốc gia khác nơi tiếng Anh là ngôn ngữ mẹ đẻ và ngôn ngữ thứ hai.
Tôi đã nói với các bạn về Harry Potter.
Vâng, bởi vì chúng ta không thể vận chuyển sách qua biên giới, nên phải có những phiên bản riêng biệt để đọc ở tất cả các nước nói tiếng Anh khác nhau: Anh, Hoa Kỳ, Canada, Úc, và New Zealand tất cả phải có những phiên bản đọc khác nhau của Harry Potter.
Và đó là lý do tại sao, vào tháng tới tại Ma-rốc, một cuộc họp sẽ diễn ra giữa các quốc gia.
Đó là điều mà một nhóm các quốc gia và Hiệp hội người mù thế giới ủng hộ, một hiệp ước xuyên biên giới để mà, nếu cuốn sách được phát hành theo một ngoại lệ bản quyền và các quốc gia khác có một ngoại lệ bản quyền, có thể vận chuyển chúng qua biên giới và mang sự sống cho mọi người, đặc biệt ở các nước đang phát triển, những người khiếm thị không có sách để đọc.
Tôi muốn điều đó xảy ra.
(vỗ tay) Cuộc sống của tôi đã có phước hạnh tuyệt vời với cuộc hôn nhân và những đứa con và một công việc thú vị để làm, cho dù đó là tại Đại học Trường Luật Sydney, nơi tôi đã là trưởng khoa một nhiệm kỳ, hay như bây giờ tôi ngồi trong Ủy ban Liên hợp quốc về Quyền của Người khuyết tật, tại Geneva.
Tôi thực sự là một con người rất may mắn.
Tôi tự hỏi tương lai nắm giữ những gì.
Công nghệ này sẽ tiến xa hơn nữa, nhưng tôi vẫn còn nhớ 60 năm trước đây, mẹ tôi đã nói rằng: "Hãy nhớ rằng, con yêu, con sẽ không bao giờ có thể đọc các bản in bằng ngón tay của con."
Tôi rất vui mừng vì sự tương tác giữa những người làm sách chữ nổi, những tình nguyện viên đọc sách và các nhà phát minh đam mê, đã cho phép giấc mơ được đọc trở thành sự thật đối với tôi và với người khiếm thị trên khắp thế giới.
Tôi muốn cảm ơn nhà nghiên cứu của tôi Hannah Martin, là người truy cập vào trang trình bày, và vợ tôi, Giáo sư Mary Crock, là ánh sáng của cuộc đời tôi, đang đến để đón tôi.
Tôi nghĩ là bây giờ tôi phải nói lời tạm biệt
(vỗ tay) Yay! (vỗ tay) Okay. Okay. Okay. Okay. Okay. (Vỗ tay)
Trong quá trình phát triển của lịch sử nhân loại, bệnh truyền nhiễm giết chết nhiều người nhất là bệnh sốt rét.
Bệnh sốt rét xuất hiện do vết cắn của các con muỗi bị bệnh, và đây hẳn là là tai họa lâu đời nhất của chúng ta.
Cũng có thể, chúng ta mắc bệnh sốt rét vì chúng ta tiến hóa từ loài khỉ.
Và cho đến nay, bệnh sốt rét lây lan rộng trong loài người.
Chúng ta có 300 triệu trường hợp mắc bệnh mỗi năm và có hơn nửa triệu người chết.
Bây giờ điều này hẳn không có ý nghĩa gì.
Chúng ta biết cách chữa bệnh sốt rét từ những năm 1600.
Đó là khi các thầy tu truyền giáo dòng Tên ở Peru phát hiện ra vỏ cây cinchona, bên trong loại vỏ đó có chứa Quinin, vẫn là một cách chữa bệnh hiệu quả cho đến ngày nay.
Vậy là chúng ta đã biết cách chữa bệnh sốt rét trong nhiều thế kỉ.
Chúng ta biết cách phòng ngừa nó từ năm 1897,
đó là khi bác sỹ phẫu thuật quân đội người Anh - Ronald Ross phát hiện ra muỗi chính là loài vật mang mầm bệnh, không phải do không khí xấu hay khí độc như suy nghĩ trước đây.
Vậy nên, bệnh sốt rét là bệnh tương đối dễ chữa. Nhưng cho đến nay, hàng trăm ngàn người vẫn bị chết chỉ vì bị muỗi cắn.
Tại sao lại như thế?
Đây là một câu hỏi hấp dẫn đối với cá nhân tôi trong một thời gian dài.
Tôi là con gái của một người Ấn Độ nhập cư, đi thăm anh em họ hàng ở Ấn Độ vào mỗi mùa hè và vì không có khả năng miễn dịch với bệnh sốt rét ở địa phương, tôi bị buộc phải ngủ trong màn chống muỗi nóng bức mỗi đêm. Trong khi, các anh chị em họ của tôi được phép ngủ trên sân thượng, điều này thật tuyệt, buổi đêm mát mẻ, gió nhè nhẹ thổi qua.
Và tôi thực sự ghét lũ muỗi vì điều đó.
Nhưng đồng thời, tôi lại sinh ra trong gia đình theo đạo Jain và đạo Jain tuân theo chủ trương tuyệt đối không dùng bạo lực.
Vì thế, người theo đạo Jain không được ăn thịt,
không được đi trên cỏ. Bởi vì, bạn biết đấy, khi bạn bước trên cỏ, bạn có thể vô tình giết chết một số loài côn trùng.
Chúng tôi chắc chắn cũng không được đập chết lũ muỗi.
Vì vậy, sức mạnh đáng sợ của lũ côn trùng nhỏ bé này tôi đã nhận thấy rõ ràng từ khi còn bé. Và đó là lí do tại sao tôi dành 5 năm làm nghề báo, cố gắng để hiểu tại sao bệnh sốt rét lại là mối họa kinh khủng với chúng ta lâu đến thế?
Và tôi nghĩ có 3 lí do chính.
Ba lý do đó tạo nên lý do thứ tư và đó cũng có thể cũng là lí do lớn nhất trong tất cả.
Lí do đầu tiên là khoa học.
Đây là loài kí sinh trùng nhỏ bé gây ra bệnh sốt rét, một trong những mầm bệnh phức tạp nhất và quỷ quái nhất mà con người biết đến.
Nó sống nửa cuộc đời bên trong muỗi (máu lạnh) và nửa cuộc đời còn lại bên trong con người (máu nóng).
Hai môi trường này không chỉ hoàn toàn khác biệt nhau, mà còn là kẻ thù của nhau.
Vì thế loài muỗi cố gắng để chống lại loài kí sinh trùng, cũng như cơ thể con người đấu tranh chống lại chúng.
Loài sinh vật này sống dưới sự bao vây như thế, nhưng nó không chỉ sống sót mà còn phát triển mạnh.
Nó lan rộng, và có nhiều cách lẩn tránh sự tấn công hơn chúng ta biết.
Bởi vì nó là loài ký sinh biến đổi hình dạng.
Giống như một con sâu bướm biến thành một con bướm, kí sinh trùng sốt rét biến đổi bản thân như thế 7 lần trong vòng đời của nó.
Và sau mỗi lần biến đổi, không chỉ hình dáng của chúng hoàn toàn khác nhau, mà sinh lí cũng thay đổi theo từng giai đoạn.
Vậy nên, nếu bạn dùng một loại thuốc có thể chống lại kí sinh trùng trong một giai đoạn biến đổi nào đó,
loại thuốc đó chưa chắc có tác dụng với kí sinh trùng ở giai đoạn khác.
Nó có thể ẩn trong cơ thể của chúng ta mà không bị chúng ta phát hiện, trong nhiều ngày, nhiều tuần, nhiều tháng, nhiều năm, thậm chí trong vài thập kỉ.
Vì vậy, kí sinh trùng là một thách thức lớn đối với khoa học cần phải giải quyết, nhưng muỗi là loài mang vật kí sinh đó.
Có khoảng 12 loài muỗi mang phần lớn mầm mống bệnh sốt rét trên thế giới, và chúng ta biết nhiều về các loại môi trường nước đặc trưng mà chúng quen sống.
Bạn nghĩ rằng, tại sao chúng ta không tránh xa những nơi mà kẻ giết người đó sinh sống?
Đúng không? Chúng ta có thể dễ dàng tránh những nơi mà những kẻ giết người như gấu xám Bắc Mỹ và cá sấu sống.
Nhưng giả sử bạn sống ở vùng nhiệt đới, bạn đi bộ ra ngoài lều của mình và để lại dấu chân trên đất xung quanh chỗ ở của mình,
hay cứ cho rằng bò hay lợn của bạn để lại dấu chân. Sau đó, trời mưa và nước đọng lại trên những vết chân đó.
Đấy, bạn vô tình tạo ra nơi sống cho loài muỗi sốt rét ngay ở ngoài cửa nhà bạn.
Đúng là không dễ dàng gì giải thoát chúng ta khỏi loài côn trùng này.
Chúng ta tạo ra môi trường mà chúng thích sống chỉ bằng việc sống cuộc sống của chính chúng ta.
Vì thế, có một thách thức lớn đối với khoa học và cả đối với nền kinh tế.
Bệnh sốt rét thường đến với những nơi nghèo nhất và hẻo lánh nhất trên Trái Đất, có một lí do lí giải cho điều đó.
Với người nghèo, họ dễ có nguy cơ mắc bệnh sốt rét.
Vì người nghèo có nhiều khả năng phải sống trong một căn nhà đơn sơ với hệ thống thoát nước kém.
Đây là những nơi thích hợp cho loài muỗi sinh sản.
Cửa ra vào và cửa sổ nhà họ hầu như đều không có rèm che,
họ cũng dường như không có điện để dùng, trong khi tất cả các hoạt động trong nhà thì hầu hết đều cần dùng điện, vì thế, họ ở ngoài nhiều hơn.
Họ bị muỗi đốt nhiều hơn.
Do đó, nghèo đói là nguyên nhân dẫn đến mắc bệnh sốt rét, nhưng những gì chúng ta nghĩ bây giờ là bệnh sốt rét gây ra nghèo đói.
Có điều, nó tấn công mạnh nhất trong suốt vụ mùa thu hoạch, khi mà những người nông dân cần phải ở trên cánh đồng để thu hoạch vụ mùa, thì cũng là lúc mà họ bị sốt và ốm.
Nhưng cũng có nhiều nguyên nhân khác dẫn đến cái chết của con người.
Điều này xảy ra trong lịch sử.
Chúng ta có khả năng đưa bệnh sốt rét ra xã hội.
Tuy nhiên, mọi thứ vẫn giữ nguyên, chúng ta vẫn dùng nước và thức ăn bẩn, vệ sinh môi trường kém, tất cả những điều đó làm con người dễ bị ốm hơn.
Nếu bệnh sốt rét bị đẩy lùi, tỉ lệ tử vong sẽ giảm xuống.
Và nhà kinh tế học Jeff Sachs đã xác định được điều này có ý nghĩa thế nào đối với xã hội.
Tức là, nếu bệnh sốt rét vẫn phát triển trong xã hội, nền kinh tế sẽ sụt giảm 1.3% mỗi năm, năm này qua năm khác, chỉ bởi vì dịch bệnh này.
Vì vậy, điều này đặt ra một thách thức lớn cho nền kinh tế. Bởi vì cứ cho rằng bạn có thể chế tạo ra một loại thuốc hay một loại vắc-xin tốt, làm thế nào để phân phối tới những nơi mà không có đường giao thông, không có cơ sở hạ tầng, không có phòng ướp lạnh để giữ lạnh vắc-xin, không có bệnh viện, không có thầy thuốc để phân phát những thứ này tới nơi mà nhiều người cần chúng?
Vì thế, có một trở ngại lớn đối với nền kinh tế trong việc chế ngự bệnh sốt rét.
Nhưng cùng với những thách thức về mặt khoa học và mặt kinh tế, còn có thách thức đối với văn hóa, và có lẽ đây là một phần về bệnh sốt rét mà mọi người không muốn đề cập tới.
Và có một nghịch lí rằng những người dễ mắc bệnh sốt rét nhất lại là những người có xung hướng ít quan tâm đến nó nhất.
Điều đó được phát hiện bởi các nhà nhân chủng học y tế.
Họ hỏi những người bị mắc bệnh sốt rét ở một số nơi trên thế giới, "Bạn nghĩ gì về bệnh sốt rét?"
Họ không trả lời rằng "Đó là một loại bềnh giết người.
Chúng tôi ghê sợ nó" Họ nói rằng: "Bệnh sốt rét là một căn bệnh thông thường trong cuộc sống".
Và đó chắc chắn là kinh nghiệm của bản thân tôi.
Khi tôi nói với những người bà con của mình ở Ấn Độ rằng tôi đang viết một cuốn sách về bệnh sốt rét, họ ngạc nhiên nhìn tôi như kiểu tôi vừa nói với họ, tôi đang viết một quyển sách về mụn cóc hay gì đó tương tự.
Cũng như, tại sao tôi lại viết về cái vấn đề nhàm chán và tầm thường đến vậy?
Đó là một nhận thức thực sự nguy hiểm.
Ví dụ, một đứa trẻ ở Malawi, cô bé mắc bệnh sốt rét tới 12 lần trước khi lên hai, nhưng cô bé vẫn sống sót, cô bé sẽ tiếp tục mắc bệnh sốt rét nhiều lần nữa trong suốt cuộc đời mình, nhưng dường như sẽ không chết vì nó.
Và trong kinh nghiệm sống của cô bé, bệnh sốt rét đơn giản chỉ là cái gì đó đến và đi.
Và điều đó thực sự đúng với căn bệnh sốt rét.
Hầu hết các bệnh sốt rét trên thế giới đến rồi đi.
Chỉ là, có nhiều bệnh sốt rét mà phần nhỏ trong số này thường kết thúc cùng sự chết chóc làm tăng số lượng người chết lên nhiều hơn.
Tôi cho rằng, những người sống ở vùng hay mắc bệnh sốt rét trên thế giới nghĩ về bệnh sốt rét theo cách mà những người sống ở vùng ôn đới nghĩ về bệnh cảm cúm và cảm lạnh.
Đúng không? Cảm cúm và cảm lạnh là một gánh nặng lớn cho xã hội và cho chính cuộc sống của chúng ta, nhưng chúng ta thậm chí không có sự đề phòng nó dù là đơn giản nhất, bởi vì chúng ta coi rằng nhiễm cúm hay cảm lạnh là điều rất bình thường trong suốt mùa cảm lạnh và cảm cúm.
Và do đó, đây là một thách thức về văn hóa rất lớn trong việc chế ngự bệnh sốt rét. Bởi vì nếu mọi người nghĩ: thật là bình thường khi mắc bệnh sốt rét thì làm sao bạn có thể đưa họ tới bác sĩ để chẩn đoán bệnh, để lấy toa thuốc để lấy thuốc, để đẩy lùi bệnh, để mắc màn khi đi ngủ?
Đây là một thách thức rất lớn trong văn hóa để chế ngự dịch bệnh này.
Nối kết tất cả với nhau.
Chúng ta mắc phải một căn bệnh, phức tạp về mặt khoa học, một thách thức nền kinh tế phải đối mặt, và cũng là vấn đề đáng lưu tâm đối với những người được hưởng ít sự chăm sóc nhất .
Và vấn đề lớn nhất đó là, vấn đề chính trị.
Làm cách nào để nhà lãnh đạo chính trị của bạn quan tâm đến vấn đề này?
Và câu trả lời chính là lịch sử.
Xuyên suốt lịch sử, những vùng miền dễ mắc bệnh sốt rét vẫn sống chung với căn bệnh này.
Những cuộc tấn công chính vào bệnh sốt rét đều xuất phát từ ngoài những vùng đó, từ những người không bị ràng buộc bởi những quan điểm chính trị.
Nhưng tôi nghĩ cũng nên nói về sự khó khăn gặp phải.
Nỗ lực đầu tiên tấn công chống lại bệnh sốt rét bắt đầu vào những năm 1950.
Nó là đứa con tinh thần của Bộ Ngoại Giao Mỹ.
Và nỗ lực này cũng như là một thách thức với nền kinh tế.
Họ hiểu rằng sản phẩm họ tạo ra, nên tập trung vào mục tiêu giá rẻ, dễ sử dụng, và vì thế họ tập trung vào thuốc trừ sâu DDT.
Đồng thời, họ cũng nhận ra các thách thức văn hóa đặt ra.
Trong thực tế, quan điểm của họ là không nên hỏi những người đang gặp nguy hiểm vì mắc bệnh sốt rét bất cứ điều gì.
Hãy làm mọi việc có thể để giúp họ.
Nhưng họ đánh giá quá thấp các thách thức khoa học.
Họ quá đề cao các công cụ mà họ có vì thế mà họ ngừng việc nghiên cứu về bệnh sốt rét.
Và khi mà những công cụ đó mất đi tác dụng, dư luận quay lưng lại với chúng, họ không có đủ chuyên môn khoa học để biết nên làm gì.
Toàn bộ chiến dịch bị phá sản, bệnh sốt rét lại tiếp tục hoành hành, nhưng tình hình còn tồi tệ hơn cả trước kia, bởi vì bệnh sốt rét đã bị dồn tới nơi khó tiếp cận nhất ở hình thức khó kiểm soát nhất.
Tại thời điểm đó, một quan chức trong WHO đã tuyên bố toàn bộ chiến dịch là "một trong những sai lầm lớn nhất được biết đến trong y tế công cộng".
Nỗ lực gần đây nhất trong việc chế ngự bệnh sốt rét, được thực hiện vào cuối những năm 1990,
được chỉ đạo và tài trợ chủ yếu từ bên ngoài cộng đồng những người mắc bệnh sốt rét.
Bây giờ, nỗ lực này cũng được hiểu như là một thách thức khoa học.
Họ thực hiện rất nhiều nghiên cứu về bệnh sốt rét.
Và họ nhận ra, đây cũng là một thách thức đối với nền kinh tế.
Họ chú trọng vào việc, thứ mà họ tạo ra phải vừa rẻ, vừa dễ sử dụng.
Nhưng, tôi nghĩ rằng, tình thế lưỡng nan hiện nay chính là sự thách thức văn hóa.
Điểm chính yếu trong nỗ lực hiện nay là việc mắc màn khi đi ngủ.
Những chiếc màn được xử lý với thuốc chống côn trùng.
Chúng được phân phối cho những người trong thế giới của hàng triệu người mắc bệnh sốt rét.
Và khi nghĩ về việc mắc màn, đó như là một cách điều trị ngoại khoa.
Bạn biết đấy, điều đó thực sự không có giá trị gì đối với một gia đình đã nhiễm bệnh, ngoại trừ việc phòng ngừa.
Chúng tôi đã đề nghị mọi người sử dụng những chiếc màn mỗi đêm.
Họ phải ngủ trong màn mỗi đêm.
Đó là cách duy nhất có hiệu quả.
Và họ phải làm thế thậm chí khi màn cản gió mát, thậm chí họ phải thức dậy vào lúc nửa đêm và họ có thể an tâm, thậm chí, họ phải di chuyển tất cả mọi đồ đạc để mắc màn, hay ngay cả khi họ sống trong một túp lều, và việc treo màn rất khó khăn.
Nhưng khó khăn đó không là gì nếu bạn đang chiến đấu với một căn bệnh chết người.
Ý tôi là, đây chỉ là những bất tiện nhỏ
Nhưng không phải là việc những người mắc bệnh sốt rét nghĩ gì về căn bệnh này
Vì vậy, đối với họ, phải tính cách khác.
Ví dụ, thử tưởng tượng, một nhóm người Kenyans có thiện chí đến với những người sống ở vùng ôn đới và nói: "Các bạn biết đấy, các bạn mắc phải bệnh cảm lạnh và cảm cúm quá nhiều.
Chúng tôi vừa thiết kế ra một công cụ tuyệt vời, dễ dàng sử dụng, giá cả rẻ, chúng tôi sẽ tặng miễn phí cho các bạn.
Những cái đó được gọi là khẩu trang, và tất cả những gì bạn phải làm là đeo nó mỗi ngày, trong suốt mùa dịch cảm lạnh và cảm cúm, khi bạn tới trường, hay tới nơi làm việc."
Chúng ta có thể làm điều đó không?
Tôi cho rằng, đó là cách mà những người trong cộng đồng mắc bệnh sốt rét nghĩ về những chiếc màn khi họ nhận được chúng.
Thực vậy, từ việc nghiên cứu, chúng tôi thấy rằng chỉ có 20% tổng số màn được phân phát, thực sự được sử dụng.
Và thậm chí, con số trên thực tế còn nhỏ hơn, bởi vì, chính những người phân phát màn đã trở lại và hỏi người nhận, "Các bạn đã dùng chiếc màn mà chúng tôi phát chưa?"
Điều này cũng giống như, người dì của bạn hỏi bạn rằng "Cháu đã sử dụng cái bình hoa dì tặng trong dịp Giáng sinh chưa?"
Vì vậy, con số đó có thể là một ước lượng cao hơn thực tế.
Nhưng đây không phải là vấn đề không thể vượt qua.
Chúng tôi có thể tuyên truyền kiến thức này rộng rãi hơn, chúng tôi có thể thuyết phục những người đó dùng màn.
Và lúc này, điều đó đã trở thành hiện thực.
Chúng tôi bỏ ra nhiều thời gian và tiền của vào các cuộc hội thảo, tập huấn, nhạc kịch, và các cuộc họp ở trường, tất cả những điều này chỉ để thuyết phục mọi người sử dụng màn.
Điều đó có thể hiệu quả.
Nhưng lại cần tiền của và thời gian.
Cần nguồn nhân lực và cơ sở hạ tầng.
Nó làm cho những chiếc màn không còn rẻ và dễ sử dụng như dự định ban đầu nữa.
Vì thế, thật khó khăn để loại bỏ dịch sốt rét từ chính bên trong cộng đồng những người mắc bệnh, cũng như khó khăn để loại bỏ dịch bệnh từ bên ngoài xã hội đó.
Chúng ta chấm dứt việc áp đặt lên cộng đồng những người mắc bệnh sốt rét.
Đó chính xác là những gì chúng ta đã làm trong những năm 1950, và điều đó không mang lại kết quả mong đợi.
Tôi rút ra kết luận, khi chúng ta phân phát những đồ dùng chúng ta thiết kế, và không nhất thiết phải có ý nghĩa đối với đời sống con người, một lần nữa, chúng ta tạo ra sai lầm.
Điều này không có nghĩa là nói bệnh sốt rét là không thể chế ngự, bởi vì tôi nghĩ là có thể chế ngự được bệnh sốt rét, nhưng nếu chúng ta tấn công căn bệnh này theo thứ tự ưu tiên của những người sống với nó thì sao?
Lấy ví dụ về Anh và Mỹ.
Bệnh sốt rét đã xuất hiện ở 2 quốc gia này hàng trăm năm, nhưng người dân ở đây đã thoát khỏi nó hoàn toàn, không phải vì họ tấn công dịch bệnh.
Họ tấn công vào các con đường xấu, những ngôi nhà sập sệp, hệ thống thoát nước cũ kĩ, sự thiếu thốn điện và những vùng nông thôn nghèo đó.
Họ tấn công vào những cách mà bệnh sốt rét len lỏi vào cuộc sống, bằng cách làm như thế, họ dần dần đẩy lùi được bệnh sốt rét.
Bây giờ, tấn công vào cái cách mà dịch sốt rét hình thành là điều mà mọi người quan tâm.
Tấn công con đường lây lan bệnh sốt rét, không phải là cách nhanh , rẻ và cũng không hề dễ dàng, nhưng tôi nghĩ, đó là cách duy nhất có thể áp dụng lâu dài.
Cảm ơn đã lắng nghe.
(Vỗ tay)
Điều mà tôi luôn suy nghĩ cũng là điều mà bài nói chuyện này hướng đến, đó là sự giản đơn.
Và gần như, tôi gần như gọi đó là sự đơn giản trong suy nghĩ, nhưng với nghĩa tốt đẹp nhất của từ đó.
Tôi đang cố để hiểu được hai điều rất đơn giản: sống ra sao và chết ra sao, chấm hết.
Đó là tất cả những những gì tôi đang cố gắng làm, suốt mọi ngày.
Và tôi cũng cố gắng để ăn cơm và ăn vặt, và, bạn biết đấy, và quát tháo bọn trẻ con và làm tất cả những việc bình thường để khiến bạn bình thường.
Tôi đủ may mắn để sinh ra đã là một đứa trẻ rất mơ mộng.
Chị gái tôi còn bận hành hạ bố mẹ, và họ còn bận hành hạ chị ấy.
Tôi đủ may mắn để được bỏ rơi hoàn toàn -- đó là một điều tuyệt vời, thật sự đó, tôi muốn nói các bạn biết thế.
Vậy nên, tôi có thể hoàn toàn sống như nằm mơ giữa ban ngày.
Và cuối cùng tôi cũng mơ được vào Đại học New York vào một thời điểm rất tốt -- vào năm 1967, nơi tôi đã gặp một chàng trai, người mà đang cố gắng làm nổ tung tòa nhà khoa toán của NYU.
Và lúc đó tôi viết những bài thơ khủng khiếp và đan áo len cho anh ấy.
Những nhà đấu tranh cho nữ quyền ghét chúng tôi, và toàn bộ chuyện đó thật kinh khủng từ đầu đến cuối.
Nhưng tôi tiếp tục viết thơ dở tệ, và anh ấy không làm nổ tòa nhà khoa toán, nhưng ấy đi Cuba.
Nhưng tôi đưa tiền cho anh ta vì tôi sinh ra ở Riverdale cho nên tôi có nhiều tiền hơn anh ta.
(Tiếng cười) Và đó là một điều tốt để hỗ trợ cho, bạn biết đấy, sự khởi đầu.
Nhưng, sau đó anh ta quay về, và nhiều việc xảy ra, và tôi quyết định rằng tôi ghét những gì mình viết, rằng nó thật khủng khiếp, những câu chữ ủy mị thảm hại.
Và tôi quyết định là mình muốn kể, nhưng tôi vẫn muốn kể một câu chuyện, và tôi vẫn muốn kể chuyện của mình.
Vậy nên tôi quyết định rằng tôi sẽ bắt đầu vẽ.
Việc đó có thể khó đến đâu? Và vậy là tôi bắt đầu trở thành một người minh họa báo nhờ vào, bạn biết đấy, đơn thuần là sự ngu ngốc.
Và chúng tôi mở một studio --
Tibor đã thật sự mở một studio, gọi là M & Company.
Và tiền đề của M & Company là, chúng tôi không biết gì cả nhưng không sao, đằng nào chúng tôi cũng làm.
Và hiển nhiên, tốt hơn là không biết gì vì nếu anh biết quá nhiều anh sẽ bị cản trở.
Thế nên, khẩu hiện của studio là, không có giới hạn, không có sự sợ hãi.
Và tôi -- và công việc toàn thời gian của tôi, tôi gặp được công việc tuyệt nhất quả đất, đó là nằm mơ giữa ban ngày, và đưa ra những ý tưởng mơ hồ may mắn thay có đủ người ở đó -- và đó là một đội, một thống nhất, không phải chỉ mình tôi đưa ra những ý tưởng điên rồ.
Nhưng vấn đề chính là tôi đã ở đó là chính mình, một người mơ mộng.
Và một vài việc -- ý tôi là M & Company đã có một lịch sử dài, và rõ ràng chúng tôi cần kiếm tiền, thế nên chúng tôi quyết định rằng mình có thể tạo ra một chuỗi sản phẩm.
Và một số chiếc đồng hồ ở kia, cố gắng để được đẹp và hài hước -- có thể không phải là cố gắng, hi vọng chúng thành công --
khả năng truyền tải nội dung bên trong, tháo rời những thứ bạn thường thấy, sử dụng yếu tố hài hước và bất ngờ, sự thanh lịch và tính nhân đạo trong tác phẩm là những điều thật sự quan trọng đối với chúng tôi.
Đã có một thời kì cao trào mà thiết kế không bao hàm tình cảm con người. và chúng tôi muốn nói, nội dung là điều quan trọng, không phải là bao bì, không phải là vỏ bọc.
Bạn thực sự phải là những nhà báo, bạn phải là nhà phát minh, bạn phải sử dụng trí tưởng tượng là chủ yếu.
Vậy nên, tin tốt là tôi có một con chó và, dù tôi không biết mình có tin vào may mắn hay không -- tôi không biết mình tin vào gì, đó là một câu hỏi phức tạp -- nhưng tôi biết rằng trước khi tôi đi xa, tôi quay đuôi nó 7 lần.
Vậy nên, khi nào nó trông thấy cái vali trong nhà, vì bạn biết đấy, mỗi khi ai đó đi xa, họ lại quay cái đuôi tuyệt vời của chú chó này, và nó chạy sang phòng khác.
Nhưng tôi có khả năng chuyển từ làm việc cho trẻ em và -- từ làm việc cho người lớn sang cho trẻ em và chuyển đi chuyển lại, vì, bạn biết đấy, tôi có thể nói tôi chưa trưởng thành, và theo một cách nào đấy, điều này đúng.
Tôi không thực sự -- ý tôi là, tôi có thể nói rằng tôi không hiểu -- tôi không tự hào về chuyện này, nhưng tôi không hiểu gần như 95% những bài nói chuyện ở hội thảo này.
Nhưng tôi đã ghi lại bằng những hình vẽ tuyệt vời và tôi có một củ hành tuyệt đẹp từ bài nói của Murray Gell-Mann.
Và tôi có một trang nguệch ngoạc rất đẹp từ bài của Jonathan Woodham.
Vậy đó, những thứ tốt đẹp bắt đầu từ, bạn biết đấy, sự không thấu hiểu -- (Tiếng cười) -- thứ mà tôi đã vẽ, và nó sẽ xuất hiện trong tác phẩm của tôi.
Vậy nên, tôi mở rộng đối với khả năng mình không hiểu gì và tìm ra điều gì đó mới.
Trong việc viết cho trẻ em, điều đó có vẻ đơn giản, và thật sự là như thế.
Bạn phải thu ngắn lại một câu chuyện dài 32 trang, thường thường là thế.
Và điều bạn cần làm đó là bạn phải thực sự biên tập ngắn lại những điều bạn cần nói,
và hi vọng rằng bạn không nói với trẻ em như bề trên và bạn không được nói mà sau một thời gian bạn không thể chịu đựng việc đọc lại nó.
Vậy nên, hy vọng tôi đang viết, bạn biết đấy, những cuốn sách tốt cho trẻ em và cho người lớn.
Nhưng tranh vẽ phản ánh, tôi không nghĩ về trẻ em và về người lớn khác nhau.
Tôi cố gắng dùng trí tưởng tượng tương tự, sự hài hước tương tự, và tình yêu đối với ngôn ngữ tương tự.
Bạn biết đấy, tôi có rất nhiều người bạn có bề ngoài tuyệt vời.
Đây là Andrew Gatz, anh ta đi vào từ cửa và tôi nói, "Anh, ngồi xuống đây," bạn biết đấy, tôi chụp khá nhiều ảnh.
Và chiếc ghế Bertoia đằng sau là chiếc ghế yêu thích của tôi.
Tôi đặt vào trong tất cả những gì mình yêu quý,
hy vọng một cuộc đối thoại giữa người lớn và trẻ con sẽ diễn ra trên nhiều tầng lớp, và hy vọng những sự hài hước khác nhau sẽ thể hiện ra.
Những cuốn sách thực sự là những quyển nhật ký trong cuộc sống của tôi.
Tôi không bao giờ -- tôi không thích cốt truyện.
Tôi không biết cốt truyện nghĩa là gì.
Tôi không thể chịu được ý nghĩ về một cái gì đó khởi sự từ ban đầu, bạn biết đấy, bắt đầu, giữa và kết thúc, điều đó thực sự làm tôi sợ, vì cuộc sống của tôi quá ngẫu nhiên và quá lộn xộn, và tôi thích nó như thế.
Dù sao thì, lúc đó tôi đang ở, chúng tôi đang ở Venice, và đây là phòng của chúng tôi, và tôi mơ mình đang mặc bộ váy xanh lục lộng lẫy này, và tôi đang nhìn ra cửa sổ, và đó thực sự là một việc tuyệt vời.
Tôi đã đưa việc đó và câu chuyện này, nó là bảng chữ cái và hy vọng sẽ tiếp tục được phát triển thêm.
Chữ cái C có một số thứ khác trong đó.
Tôi cũng đã may mắn được gặp người đàn ông đang ngồi trên giường, dù tôi cho anh ta có tóc ở đó và anh ta không có tóc --
anh ấy có tóc nhưng, thật ra là, anh ấy đã từng có tóc.
Và với anh ấy tôi đã có thể thực hiện một dự án thực sự tuyệt vời.
Tôi làm cho tạp chí New Yorker, và tôi vẽ trang bìa, và sự kiện 11/9 diễn ra và đó là, bạn biết đấy, sự chấm dứt hoàn toàn và vĩnh viễn của thế giới như chúng ta nghĩ.
Rick và tôi đang trên đường tới một buổi tiệc ở khu Bronx, và một ai đó nói Bronxistan, và một ai khác nói Fareerristan, và chúng tôi nghĩ ra trang bìa cho New Yorker như thế này, lúc đó chúng tôi không biết mình làm gì,
chúng tôi không cố tỏ ra hài hước, chúng tôi không cố tỏ ra -- thực ra là, không phải đâu, chúng tôi cũng cố tỏ ra hài hước.
Lúc đó chúng tôi hy vọng rằng mình sẽ hài hước, nhưng chúng tôi không nghĩ rằng nó sẽ trở thành trang bìa, và chúng tôi không nghĩ rằng hình ảnh đó, vào thời điểm diễn ra việc đó, sẽ trở thành một điều tuyệt vời đến thế đối với rất nhiều người.
Và nó thực sự trờ thành -- tôi không biết, đó là một trong những khoảnh khắc mà mọi người bật cười về chuyện đang diễn ra.
Và từ, bạn biết đấy, Fattushis, tới Taxistan tới, bạn biết đấy, Fashtoonks, Botoxia, Pashimina, Khlintunesia, chúng tôi đã lấy thành phố và pha trò với những nơi hoàn toàn lạ lẫm này, ai là -- chuyện gì đang xảy ra vậy?
Những người này là ai? Đây là những bộ tộc nào?
Và David Remnick, người thấy cái này thực sự rất tuyệt, có một vấn đề: ông ta không thích Al Zheimer, Al Zheimers, vì ông ta nghĩ nó sẽ xúc phạm những người mắc Alzheimer.
Nhưng bạn biết đấy, chúng tôi nói, "David, ai mà biết được?
Họ không biết đâu."
(Tiếng cười) Thế nên nó được ở lại, và điều đó, bạn biết đấy, đó là một điều tốt.
Suốt cuộc đời tôi chưa bao giờ biết chuyện gì sẽ xảy ra và đó dường như là điều đẹp đẽ về cuộc sống.
Chúng tôi đã đến Mũi Cod, một nơi mà hiển nhiên đem lại rất nhiều cảm hứng, và tôi tìm được cuốn này "Những yếu tố cho phong cách" tại một buổi giảm giá,
và tôi chưa từng - tôi chưa bao giờ dùng nó khi còn đi học, vì tôi còn quá bận bụi viết thơ và thi trượt và tôi không biết, lê la cà phê.
Nhưng tôi nhặt nó lên và bắt đầu đọc và nghĩ rằng, cuốn sách này thật tuyệt.
Mọi người nên biết về quyển sách này.
(Tiếng cười) Tôi quyết định là nó cần một số -- nó cần được nâng cấp, cần một số hình minh họa.
Và cơ bản là, tôi gọi cho, bạn biết đấy, tôi thuyết phục White Estate, và một tập hợp những người Do Thái Ba Lan, các gia đình thượng lưu da trắng chủ chốt, tôi nói rằng tôi muốn cải thiện cuốn sách này.
Và họ đồng ý, và họ để tôi hoàn toàn tự quyết, một điều vô cùng tuyệt vời.
Tôi lấy những ví dụ họ đưa ra và cơ bản là vẽ 56 bức tranh.
Đây là, không biết là các bạn có đọc được không.
"Susan này, cô đang ở trong một mớ bòng bong."
Khi bạn đang cân nhắc về ngữ pháp, một thứ vô cùng khô khan, E.B. White đã viết một cuốn sách tuyệt vời, hóm hỉnh -- và thật ra là, Strunk -- và khi bạn đến với những luật lệ, bạn biết đấy, có rất nhiều vấn đề về ngữ pháp -- "Anh có phiền tôi hỏi một câu không?
Anh có phiền một câu hỏi của tôi không?"
"Sẽ, có thể, nên, hay sẽ, nên, có thể."
Và "sẽ" là từ của người yêu thích Coca Chanel, "nên" là của Edith Sitwell, và "có thể" là một đề tài của August Sander.
Và, "Anh ấy thấy một vết ố lớn ở giữa thảm."
(Tiếng cười) Có một cách nói úp mở rất Anh quốc, một không khí ám sát - huyền bí mà tôi rất thích.
"Tỏ ra khó hiểu một cách rõ ràng! Múa lưỡi mà chúng tôi vẫn có thể hiểu được."
E.B. White đã viết lại cho chúng ta một số luật, một điều có thể khiến bạn tê liệt hoặc khiến bạn căm thù ông ta mãi mãi, hoặc bạn có thể bỏ qua chúng, tôi làm thế, hoặc bạn có thể, tôi không biết, ăn một cái sandwich chăng.
Khi tôi vẽ tôi bắt đầu hát vì tôi thực sự thích hát, và tôi cho rằng âm nhạc là thứ tối cao trong nghệ thuật.
Thế nên, tôi đặt với một nhà soạn nhạc tuyệt vời, Nico Muhly, để viết chín bài hát, sử dụng câu chữ trong sách, và chúng tôi đã biểu diễn một buổi tối tuyệt diệu -- anh ấy viết nhạc cho cả những người nghiệp dư và chuyện nghiệp.
Tôi gõ chén và chơi lò xo slinky trong phòng đọc chính của Thư viện Công cộng New York, nơi mà đáng ra bạn phải rất, rất im lặng, đó là một sự kiện tuyệt vời chưa từng thấy và chúng tôi hy vọng sẽ thực hiện được nhiều hơn.
Ai mà biết được? Mục Chọn lọc của Thời báo New York, trang phản hồi có yêu cầu tôi phụ trách một mục, và họ nói tôi có thể làm bất cứ điều gì mình muốn.
Vậy là, mỗi tháng một lần suốt năm vừa rồi tôi đã làm một mục gọi là Những nguyên lý của sự không chắc chắn, bạn biết đấy, tôi không biết Heisenberg là ai, nhưng tôi biết tôi có thể quảng bá nó, bạn biết mà, đó là những nguyên lý của sự không chắc chắn.
Tôi sẽ đọc qua nhanh -- và có thể tôi sẽ chỉnh sửa một số, vì tôi không còn nhiều thời gian -- một số mục báo.
Và về cơ bản, thật là buồn cười vì tôi hỏi "Tôi có bao nhiêu diện tích?"
Và họ nói "Chà, cô biết đấy, đó là Internet mà."
Và tôi nói "Vâng, nhưng tôi có bao nhiêu diện tích?"
Và họ nói "Không có giới hạn, không có giới hạn."
OK. Vậy là, bài đầu tiên tôi còn rất rụt rè, tôi sẽ bắt đầu đây.
"Làm sao tôi có thể nói với bạn mọi điều trong tim tôi?
Không thể bắt đầu. Đủ rồi. Không. Bắt đầu với con chim dodo không may.
: Và tôi nói về con dodo, nó tuyệt chủng như thế nào, và sau đó tôi nói về Spinoza.
"Khi con dodo cuối cùng đang chết, Spinoza đang đi tìm lời giải thích hợp lý cho mọi thứ, gọi là dòng hạnh phúc.
Và ông ta trút hơi thở cuối cùng với những người thân xung quanh, và tôi cũng biết ông ta có súp gà làm cho bữa ăn cuối của mình."
Tôi tình cờ biết chuyện đó.
Và ông ta qua đời, và không còn Spinoza nào nữa, tuyệt chủng.
Và khi đó, chúng ta không có một Spinoza nhồi bông nhưng chúng ta có chú chó của Pavlov nhồi bông và tôi tới thăm nó tại Bảo tàng Vệ sinh tại St Petersburg ở Nga.
Và nó ở đó, với cái hộp điện khủng khiếp trên hông trong cung điện cổ lộng lẫy này.
"Và tôi nghĩ đó phải là một ngày rất, rất đen tối khi đảng Bolsheviks thành lập.
Có thể giữa họ có vài tiếng cười vui vẻ, nhưng Stalin là một người bị hoang tưởng, còn nặng hơn cả bố tôi."
(Tiếng cười) Bạn không biết đâu.
"Và quyết định là tay chân cấp cao của hắn phải bị tiêu diệt."
Một điều mà tôi nghĩ mình đã dựng nên, đó là một việc tốt.
Và đây là một bảng, bạn biết đấy, chỉ là một cái bảng biểu nhỏ, và bảng này sẽ còn dài ra mãi mãi với tất cả những người hắn đã giết.
Bắn chết, đập vỡ sọ, bạn biết rồi đấy, ném đi.
"Gia đình của Nabokov trốn tới Nga. Làm sao mà cậu trẻ nhà Nabokov, ngây thơ và thanh lịch ngồi trong chiếc ghế đỏ , lật qua một cuốn sách và những cánh bướm, tưởng tượng nổi sự mất mát đến thế."
Và tôi muốn kể với các bạn đây là một bản đồ.
"Gia đình mẹ tôi cũng trốn tới Nga,
quá nhiều cuộc sát hại người Do Thái.
Bỏ lại căn lều, rừng việt quất hoang, những con ngỗng, dòng sông Sluch, họ tới Palestine và sau đó là nước Mỹ."
Và mẹ tôi vẽ tấm bản đồ Hợp chủng quốc Hoa Kỳ cho tôi, và đó là DNA của tôi, vì người mà tôi đã lớn lên cùng đó không sử dụng số liệu thực tế vào việc gì.
Dữ liệu thực tế bị cấm trong nhà tôi.
Và nếu bạn thấy Texas -- bạn biết đó, Texas và California nằm dưới Canada, và Nam Carolina nằm trên Bắc Carolina, đó là ngôi nhà mà tôi đã lớn lên,thấy không?
Việc tôi ở đây là một phép màu.
Thực ra là, không phải, đó thực ra là một điều tuyệt vời.
Nhưng khi đó bà nói rằng Tel Aviv và Lenin, đó là những thị trấn quê họ, và xin lỗi, còn lại không biết, cảm ơn.
Nhưng trong ngôn ngữ của bà, xin lỗi còn lại không biết có nghĩa là xin lỗi còn lại không biết, biến đi, vì bà không hề quan tâm.
(Tiếng cười) Điều bất khả thi của tháng Hai, đó là tháng Hai thực sự là tháng tồi tệ nhất ở New York và những hình ảnh tôi biến hóa ra cho những điều tồi tệ này --
thì không tệ đến thế.
Tôi nhận được một bưu kiện và nó được gói trong giấy báo và có ảnh một người đàn ông trên báo và anh ta đã chết.
Và tôi nói, "Tôi mong anh ta chưa chết, chỉ đang tận hưởng nằm thư giãn trong tuyết, như dưới bức tranh ghi anh ta đã chết."
Và thật ra, anh ta, tôi nghĩ anh ta chết rồi dù tôi không biết, có thể anh ta chưa chết.
"Và người phụ nữ này đứng dựa vào tường trong đau khổ, không phải vì người đàn ông đó và vì những tất cả những điều đáng buồn, nó xảy ra khá thường xuyên trong tháng Hai."
Có niềm an ủi.
Người này giận giữ vì ai đó đã rải hành khắp cầu thang, và cơ bản là -- bạn biết đó, tôi đoán hành là chủ đề ở đây --
và anh ta nói "Không thể không nói dối.
Đây là tháng Hai và không nói dối là không thể."
Và tôi dành rất nhiều thời gian tự hỏi, chúng ta nói thật đến đâu?
Chúng ta đang thực sự kể câu chuyện gì?
Làm thế nào để biết khi nào chúng ta là bản thân mình?
Làm thế nào chúng ta thực sự biết những câu nói từ miệng mình là chuyện thật, bạn biết đấy, những câu nói thật?
Hay những câu nói giả dối mà ta nghĩ mình phải nói?
Tôi sẽ đi nhanh qua phần này.
Một câu trích dẫn bởi Bertrand Russell, "Tất cả lao động của mọi thời đại, tất cả cống hiến, tất cả cảm hứng, tất cả sự rạng rỡ ban trưa của trí khôn nhân loại đều sẽ biến mất.
Vậy thì, bạn của tôi, nếu đúng như vậy, và điều đó là thật, chuyện này để làm gì?"
Một câu hỏi phức tạp.
Và bạn biết đấy, tôi nói với bạn bè mình và tôi đi xem những vở kịch có các bài hát Nga --
Lạy chúa tôi, bạn biết gì không?
Chúng ta có thể -- không, ta không có thời gian.
Tôi đã ghi âm người dì của mình, tôi ghi âm bà hát một bài hát tiếng Nga từ -- Anh biết đấy, chúng ta có thể bật nó một lúc thôi được không?
Anh có cái đấy không?
(Âm nhạc) OK. Tôi ghi âm dì tôi - bà đã từng đi bơi ở biển tất cả hằng ngày trong năm cho tới năm 85 tuổi.
Và đó là một bài hát về mọi người khốn khổ như thế nào, vì, bạn biết đấy, chúng tôi đến từ Nga.
(Tiếng cười) Tôi đến thăm Kitty Carlisle Hart, và bà 96 tuổi, khi tôi đem đến cho bà một cuốn "Những yếu tố cho phong cách", bà nói bà sẽ trân trọng nó.
Và tôi nói, ồ, và khi bà đang nói về Moss Hart, tôi nói bà biết đấy, khi tôi gặp ông ấy tôi đã biết ngay đó là ông ấy,
và bà ấy nói, tôi biết đó là ông ta.
(Tiếng cười) Vậy nên, tôi là người nên giữ quyển sách nhưng đó thực sự là một giây phút tuyệt vời.
Và bà ấy đã từng có quan hệ với George Gershwin.
Gershwin mất năm 38 tuổi.
Ông được chôn cất tại cùng nghĩa trang với chồng tôi.
Giờ tôi không muốn nói về chuyện đó.
Tôi muôn nói về -- lớp kem tuyệt vời trên chiếc bánh về nghĩa trang này đó là lăng gia đình Barricini ở gần đó.
Tôi nghĩ họ Barricini nên mở một cửa hiệu ở đó và bán socola.
(Tiếng cười) Và tôi muốn điều hành nó cho họ.
Tôi đến thăm Louise Bourgeoise, người vẫn đang làm việc, và tôi nhìn vào bồn rửa của cô ấy, một thứ thật tuyệt vời, và đi về.
Và rồi tôi chụp ảnh và vẽ một chiếc sofa bỏ bên đường.
Và một người phụ nữ sống trên phố, Lolita.
Và rồi tôi về nhà và uống trà.
Và rồi dì Frances qua đời, trước khi qua đời bà muốn trả bánh mỳ bằng những gói đường Sweet 'n Low.
(Tiếng cười) Và tôi tự hỏi để làm gì và giờ tôi biết, và tôi thấy rằng Hy Meyerowitz, cha của Rick Meyerowitz, một người bán máy giặt khô từ Bronx, đã đạt giải cuộc thi giống Charlie Chaplin nhất năm 1931.
Đó chính là Hy.
Và tôi nhìn vào một bát hoa quả đẹp đẽ, và tôi nhìn vào một chiếc váy tôi khâu cho bạn.
Và nó viết Ich habe genug, một bài nhạc phổ thơ soạn bởi Bach, mà ban đầu tôi tưởng có nghĩa là, "tôi có đủ rồi, tôi không thể chịu thêm nữa, cho tôi nghỉ", nhưng tôi đã sai.
Nó có nghĩa là "tôi có đủ" -- và điều đó hoàn toàn đúng.
Tôi tình cờ được sống, thế thôi.
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Tôi sẽ giới thiệu một vài thủ đoạn mới và nguy hại nhất của giới tội phạm mạng.
Vì vậy, về cơ bản các bạn đừng lên mạng và tải về bất kỳ loại virus nào mà tôi sắp trình bày nhé.
Có thể vài người trong số các bạn đang thắc mắc thế nào là một chuyên gia an ninh mạng, thế nên tôi sẽ chia sẻ một cách ngắn gọn cái nhìn sâu sắc về sự nghiệp của mình cho đến thời điểm này.
Đây là một mô tả khá chính xác
về những người chuyên hoạt động trong lĩnh vực phòng chống hack và phần mềm độc hại.
Ngày nay, virus máy tính và các chương trình độc hại được thiết kế để làm đủ mọi thứ, từ đánh cắp dữ liệu, theo dõi bạn qua chính webcam của mình cho đến đánh cắp hàng tỉ đô la.
Một vài mã độc hiện nay được phát tán nhằm nhắm vào chính quyền, ngành công ích và hệ thống cơ sở hạ tầng.
Tôi sẽ giới thiệu nhanh những gì một mã độc có thể làm trong thời đại này.
Ngay bây giờ, cứ mỗi giây trôi qua lại có 8 người dùng mới truy cập vào mạng internet.
Hiện nay, chúng ta có thể tìm thấy 250.000 loại virus máy tính mới
cũng như 30.000 website mới bị nhiễm virus.
Và, có một điều cần được "làm sáng tỏ" ở đây, đó là nhiều người nghĩ rằng khi máy tính bị nhiễm virus thì đó là do bạn truy cập vào một web đen.
Đúng không nào? Nhưng thật ra, thống kê cho thấy rằng nếu chỉ vào những trang web khiêu dâm, bạn thậm chí còn được an toàn hơn.
Nhân tiện, người ta thường viết điều này ra, phải không nào? (Cười) Thực tế, có đến khoảng 80% số trang web bị nhiễm virus là của các doanh nghiệp nhỏ.
Tội phạm ảo thời nay, bọn chúng trông như thế nào?
Nhiều người trong các bạn tưởng tượng ra hình ảnh của một cậu thiếu niên mặt tàn nhang ngồi hack trong tầng hầm, để được nổi tiếng, đúng không?
Thế nhưng, tội phạm ảo ngày nay rất chuyên nghiệp và được tổ chức cực kỳ tốt.
Thực ra, bọn chúng còn quảng cáo sản phẩm của chính mình
Bạn có thể lên mạng và mua một dịch vụ hack để đánh bại đối thủ kinh doanh.
Hãy cùng xem ví dụ mà tôi tìm được nhé.
Bạn ở đây vì một lý do, đó là bạn muốn đối thủ cạnh tranh, kẻ thù, những kẻ đáng ghét, vì bất kỳ lý do gì, bất kể là ai, phải thất bại.
Bạn của tôi, bạn đã đến đúng chỗ rồi đấy.
Nếu bạn muốn đối thủ cạnh tranh của mình thất bại, họ sẽ thất bại.
Nếu bạn muốn kẻ thù của mình biến mất, họ sẽ biến mất.
Không những vậy, chúng tôi còn cung cấp một dịch vụ và kế hoạch tấn công DDOS từ ngắn đến đến dài hạn, bắt đầu với 5 đô la mỗi giờ đối với website cá nhân nhỏ cho tới 10 đến 50 đô la mỗi giờ.
James Lyne: Thực ra tôi đã trả tiền cho một trong những tin tặc này để hắn tấn công website riêng của tôi.
Việc này có một chút rắc rối khi tôi cố gắng tính chi phí này cho công ty.
Hóa ra nó chẳng thú vị chút nào.
Nhưng nếu bỏ qua những điều đó, thật kinh ngạc khi thấy rằng hiện nay có rất nhiều sản phẩm và dịch vụ dành cho tội phạm mạng.
Ví dụ, hệ thống kiểm tra này cho phép tội phạm ảo kiểm tra chất lượng virus trước khi phát tán.
Với một khoản phí nhỏ, bọn tội phạm có thể tung virus lên mạng và đảm bảo mọi thứ sẽ hoạt động tốt.
Nhưng, mọi chuyện còn đi xa hơn thế nữa.
Ngày nay bọn chúng còn có các gói sản phẩm phạm pháp với các bản báo cáo kinh doanh để quản lý việc phát tán các mã độc.
Đây là ứng dụng dẫn đầu thị trường trong việc phát tán phần mềm độc hại, Black Hole Exploit Pack. Công cụ này gây ra 1/3 trong các vụ phát tán phần mềm độc hại trong vài quý vừa qua.
Nó bao gồm hướng dẫn cài đặt kỹ thuật, video hướng dẫn quy trình thiết lập, và hỗ trợ kỹ thuật.
Bạn có thể gửi email cho bọn tội phạm ảo và chúng sẽ cho bạn biết làm sao để xây dựng một máy chủ xâm nhập bất hợp pháp.
Tôi sẽ cho các bạn thấy các mã độc hiện nay trông như thế nào nhé.
Ở đây tôi có 2 hệ thống, một là của kẻ tấn công, tôi minh họa bằng Ma trận y đáng sợ, và hai là của nạn nhân, người bạn có thể chạm mặt trên đường đến chỗ làm.
Bình thường, hai đối tượng này ở 2 phía khác nhau trên trái đất hay trên mạng internet. Thế nhưng, tôi đã đặt họ về cùng một phía vì như vậy mọi thứ sẽ thú vị hơn.
Có rất nhiều cách khiến bạn bị nhiễm virus.
Bạn sẽ mắc phải vài tình huống trong số đó.
Một vài trong số các bạn có thể đã từng nhận được một email với nội dung đại loại như, "Xin chào, tôi là một nhân viên ngân hàng ở Nigeria, tôi muốn tặng bạn 53 tỉ đô la vì tôi thích gương mặt của bạn"
Hay tập tin funnycats.exe, vốn được đồn đại là khá thành công trong chiến dịch chống Mỹ gần đây của Trung Quốc.
Có rất nhiều cách khiến bạn bị nhiễm virus.
Tôi muốn giới thiệu một số phương cách yêu thích của mình.
Đây là một chiếc USB.
Bây giờ bạn phải làm gì để chạy một chiếc USB trong máy tính của một doanh nghiệp?
Chà, bạn nên cố gắng để trông thật ưa nhìn.
À.
Hay trong trường hợp của tôi, lúng túng và thảm hại.
Hãy tưởng tượng kịch bản: Tôi, với dáng vẻ lúng túng và thảm hại, cầm bản C.V bị dính cà phê của mình
bước vào một trong các công ty của bạn. Rồi tôi nhờ nhân viên tiếp tân cắm chiếc USB này vào máy tính và in giúp tôi một bản khác.
Các bạn hãy nhìn máy tính của nạn nhân.
Tôi đã cắm chiếc USB này vào đó.
Và sau một vài giây, mọi thứ bắt đầu tự diễn ra trên chiếc máy tính này. Đó thường là một dấu hiệu xấu.
Điều này, tất nhiên, thường xuyên xảy ra chỉ trong một vài giây, rất, rất nhanh, nhưng tôi đã làm chậm nó lại để các bạn có thể thấy quá trình tấn công diễn ra như thế nào.
Nếu không thì phần mềm độc hại rất nhàm chán.
Đây là ngôn ngữ lập trình của mã độc và sau vài giây, bên phía tay trái, bạn sẽ thấy màn hình của kẻ tấn công xuất hiện vài dòng chữ mới thú vị.
Bây giờ tôi rê chuột vào đó. Chúng ta gọi đây là dấu nhắc lệnh. Kẻ tấn công có thể dùng nó để di chuyển đến các vị trí khác nhau trong máy tính.
Chúng có thể xâm nhập vào tài liệu, dữ liệu của bạn.
Bạn có thể mở webcam lên.
Điều này có thể hơi đáng xấu hổ.
Hay để chứng minh điều đó, chúng ta có thể mở các chương trình, chẳng hạn như Máy tính trên Windows, chương trình yêu thích của tôi.
Vì vậy, thật đáng ngạc nhiên khi kẻ tấn công có thể kiểm soát được nhiều như vậy chỉ bằng một thao tác đơn giản.
Tôi sẽ chỉ cho các bạn cách mà phần mềm độc nguy hiểm nhất hiện nay được phát tán.
Tôi sẽ mở một trang web mà tôi đã thiết kế lên.
Đây chỉ là một trang web rất tệ với đồ họa vô cùng xấu xí.
Và nó có phần bình luận ở đây, nơi chúng ta có thể đăng tải bình luận.
Có lẽ nhiều người trong số các bạn đã dùng một số chức năng tương tự như thế này.
Không may là khi thiết kế chức năng này, người thiết kế hơi bị say một chút và quên mất tất cả các phương pháp lập trình an toàn mà anh ta đã được học.
Bây giờ hãy tưởng tượng rằng kẻ tấn công mà tôi tạm gọi là Evil Hacker cho vui nhé, chèn thứ gì đó nguy hiểm vào khung bình luận.
Đây là một đoạn mã.
Nó sẽ được thông dịch trên trang web.
Bây giờ tôi sẽ đăng đoạn mã này lên, và sau đó, mở trình duyệt web trên máy nạn nhân lên và truy cập vào trang web của tôi: www.incrediblyhacked.com.
Hãy để ý rằng sau vài giây, tôi đã bị chuyển hướng
vào trang web mà bạn sắp thấy đây: microshaft.com. Trình duyệt bị sập khi nó gặp một trong các bộ công cụ khai thác mã độc và rồi phần mềm chống virus giả hiện ra.
Đây là virus đội lốt phần mềm chống virus và nó sẽ thâm nhập và quét cả hệ thống. Hãy nhìn những gì hiện lên ở đây nhé.
Nó tạo ra một vài cảnh báo nguy hiểm.
Ồ nhìn này, một proxy server về khiêu dâm trẻ em.
Chúng ta thật sự nên xóa nó đi.
Điều thật sự nguy hiểm là nó không chỉ giúp cho kẻ tấn công tiếp cận dữ liệu của bạn mà khi quét máy tính xong, chúng thông báo rằng để dọn dẹp sạch các loại virus giả, bạn phải đăng ký sản phẩm.
Tôi thì thích để nguyên vậy hơn.
(Cười) Giờ đây chúng ta trả tiền cho bọn tội phạm ảo để phát tán virus. Đó là điều mà tôi thấy hoàn toàn lạ đời.
Thôi sao cũng được, giờ để tôi thay đổi đề tài một chút.
Săn đuổi 250,000 loại phần mềm độc mỗi ngày là một thách thức cực kỳ lớn, và con số này chỉ có tăng lên thêm. Thật tình mà nói, nó tỷ lệ với độ dài nếp nhăn do căng thẳng của tôi mà bạn thấy đây này.
Giờ tôi muốn nói một cách ngắn gọn về một nhóm hacker mà chúng tôi đã theo dấu từ một năm nay và thực sự đã bị tìm thấy. Đây là sự tưởng thưởng hiếm hoi trong công việc của chúng tôi.
Giờ đây nó là sự hợp tác liên ngành giữa mọi người trên Facebook, các nhà nghiên cứu độc lập và đồng nghiệp ở Sophos (một hãng phần mềm).
Ở đây chúng ta có hai tài liệu mà những tên tội phạm ảo tải lên dịch vụ đám mây, loại giống như Dropbox hay SkyDrive như nhiều người trong số các bạn có thể đã sử dụng.
Trên phần đầu, các bạn hãy để ý phần mã nguồn.
Phần mã nguồn này sẽ gửi đến bọn tội phạm ảo mỗi ngày một tin nhắn báo cho chúng biết chúng kiếm được bao nhiêu tiền ngày hôm đó. Các bạn tạm hiểu đó là một dạng báo cáo thanh toán hóa đơn của tội phạm ảo.
Nếu nhìn kỹ hơn, bạn sẽ thấy một loạt các số điện thoại Nga.
Bây giờ rõ ràng là rất thú vị vì nó chỉ cho bạn cách tìm ra các tên tội phạm ảo.
Phía bên dưới này, phần tô đỏ, ở phần mã nguồn bên kia, là đoạn "leded:leded"
Đây là tên người sử dụng, giống như loại tên mà bạn dùng trên Twitter.
Hãy tiếp tục tìm hiểu sâu hơn nhé.
Có một vài điều thú vị khác mà bọn tội phạm ảo đã đăng tải.
Nhiều người trong số các bạn dùng điện thoại thông minh để chụp hình và đăng lên mạng khi dự hội thảo.
Một chức năng thú vị của nhiều điện thoại thông minh là khi bạn chụp hình, nó chêm dữ liệu GPS về nơi bạn chụp bức ảnh đó.
Thực ra, gần đây tôi đã bỏ nhiều thời gian lướt các trang hẹn hò, hẳn nhiên là vì mục đích nghiên cứu nhé. Và rồi tôi thấy rằng khoảng 60 phần trăm các bức hình đại diện trên các trang hẹn hò chứa tọa độ GPS về nơi các bức hình được chụp. Điều này thật đáng sợ vì bạn sẽ không đưa địa chỉ nhà cho nhiều người lạ, nhưng lại sẵn sàng tiết lộ tọa độ GPS chỉ xê xích 15 mét.
Và tội phạm ảo cũng làm điều tương tự.
Đây là một bức hình được xác định là ở St. Petersburg.
Sau đó, chúng tôi sử dụng công cụ tấn công mạng cực kỳ hiện đại.
Chúng tôi đã sử dụng Google.
Dùng địa chỉ email, số điện thoại và dữ liệu GPS, phía bên trái đây bạn thấy một mẩu quảng cáo một chiếc BMW mà một trong số các tội phạm ảo đang rao bán, bên phía kia lại là một quảng cáo bán mèo Ai Cập.
Một trong số đó khá quen thuộc với tôi.
Tiếp tục tìm kiếm thêm một chút nữa, và đây là tên tội phạm ảo của chúng ta.
Hãy tưởng tượng đây là những tên tội phạm ảo rất dày dạn kinh nghiệm. Chúng chia sẻ thông tin một cách kín kẽ.
Hãy tưởng tượng những thông tin về mỗi người trong căn phòng này mà bạn có thể tìm được.
Tìm kiếm thêm một chút nữa trong hồ sơ và đây là hình ảnh văn phòng của chúng.
Chúng đang làm việc trên tầng ba.
Và bạn cũng có thể xem một vài hình ảnh từ các đối tác kinh doanh của hắn nơi hắn ta có sở thích riêng dành cho một số dạng hình ảnh.
Hóa ra hắn ta là thành viên của Liên bang quản trị mạng dành cho người lớn của Nga.
Nhưng đây là lúc điều tra của chúng tôi bắt đầu bị chậm lại.
Tội phạm ảo khóa hồ sơ của chúng khá kỹ lưỡng.
Và đây là bài học lớn nhất về truyền thông xã hội và dịch vụ di động cho tất cả chúng ta ngày nay.
Bạn bè, gia đình và đồng nghiệp có thể khiến chúng ta mất đi sự an toàn trên mạng (khiến ta lộ thông tin cá nhân), kể cả khi ta chẳng làm điều gì sai trái cả.
Đây là Mobsoft, một trong những công ty mà băng nhóm tội phạm ảo này sở hữu. Điều thú vị về Mobsoft là người sở hữu 50% cổ phần đã đăng một thông báo tuyển dụng và thông báo này trùng khớp với một trong những số điện thoại trong đoạn mã mà tôi đã đề cập trước đó.
Người phụ nữ này là Maria, vợ của một trong những tên tội phạm ảo.
Và điều này kiểu như việc cô ta vào mục điều chỉnh của mạng xã hội và nhấn vào tất cả các mục mà cô ấy có thể nghĩ tới. Điều đó khiến cô hết sức không an toàn.
Ở cuối vụ điều tra mà bạn có thể đọc bản báo cáo đầy đủ dài 27 trang ở đường dẫn đó, chúng tôi tìm được vài bức ảnh của bọn tội phạm ảo, thậm chí là tiệc Giáng sinh văn phòng khi chúng ra ngoài ăn uống.
Đúng rồi, hóa ra bọn tội phạm ảo cũng tổ chức các buổi tiệc Giáng sinh đấy chứ.
Giờ đây, có thể bạn đang thắc mắc những gì xảy ra với những tên này.
Tôi sẽ quay lại vấn đề đó ngay đây thôi.
Tôi muốn cho các bạn thấy một màn trình diễn nhỏ cuối cùng. Đó là một kĩ thuật cực kì đơn giản và cơ bản nhưng thú vị thay, nó lại cho thấy tất cả chúng ta để lộ ra ngoài bao nhiêu thông tin. Điều đó có liên quan đến chúng ta, những khán giả của TED.
Điều này là bình thường khi ta vội vã lục điện thoại trong túi quần để chuyển sang chế độ máy bay.
Nhiều người trong số các bạn biết khái niệm quét tìm mạng không dây.
Các bạn làm điều đó mỗi khi lấy iPhone hay Blackberry ra và kết nối vào thứ gì đại loại như TEDAttendees.
Thế nhưng bạn có thể không hề biết rằng mình cũng đang để lộ ra danh sách những mạng lưới mà bạn kết nối trước đó, thậm chí cả khi bạn không chủ động dùng mạng không dây.
Vì vậy tôi sẽ cho quét thử.
Tôi thì tương đối rụt rè, không như những tên tội phạm mạng, những kẻ vốn đã ở ngoài vòng pháp luật. Và ở đây, bạn có thể thấy thiết bị di động của mình.
Thế nào? Bạn có thế thấy một danh sách các mạng không dây:
TEDAttendees, HyattLB. Bạn nghĩ tôi đang ở đâu nào?
Mạng nhà tôi, PrettyFlyForAWifi. Tôi nghĩ đó là một cái tên ấn tượng.
Sophos_Visitors, SANSEMEA, những công ty mà tôi làm việc
Loganwifi ở Boston. HiltonLondon.
CIASurveillanceVan. Chúng tôi đặt cái tên này cho mạng không dây
tại một trong những buổi hội thảo của mình vì nghĩ rằng nó sẽ khiến mọi người kinh ngạc. Cũng khá vui đấy chứ.
Đó là cách mà những tên mọt sách như tôi đùa đấy.
Hãy khiến điều này thú vị hơn chút đỉnh nhé.
Hãy nói về chính các bạn.
Gần đây 23% trong số các bạn đã từng đến Starbucks và sử dụng mạng không dây.
Mọi thứ càng trở nên thú vị hơn.
46% trong số các bạn từng kết nối mạng ở một công ty XYZ nào đó.
Đây không hẳn là khoa học nhưng lại tương đối chính xác.
Tôi có thể xác định gần như chính xác vị trí khách sạn mà 761 người trong số các bạn đã từng đến.
Tôi còn có thể biết nơi ở của 234 người trong số các bạn.
Tên mạng không dây của bạn độc nhất đến độ tôi đã có thể định vị nó một cách chính xác sử dụng những dữ liệu trên internet mà chẳng cần hack hay thủ thuật gì cả.
Và tôi cũng nên đề cập rằng vài người trong số các bạn sử dụng tên mình, chẳng hạn "James Lyne's iPhone"
Ngoài ra, 2% trong số các bạn có khuynh hướng sử dụng những từ tục tĩu.
Vì vậy, bạn cần suy nghĩ về điều này: Khi sử dụng những ứng dụng và thiết bị di động mới, khi mân mê những món đồ chơi mới coóng, chúng ta đang phải hy sinh biết bao sự riêng tư và an toàn để đổi lấy sự tiện nghi?
Lần tới, khi cài đặt thứ gì đó, hãy nhìn vào mục thiết lập và tự hỏi: "Liệu đây có phải thông tin mà mình muốn chia sẻ không?
Liệu có ai có thể lạm dụng nó không?"
Chúng ta cũng cần suy nghĩ thận trọng về cách phát triển các tài năng trong tương lai.
Bạn thấy đấy, công nghệ vẫn đang thay đổi một cách đáng kinh ngạc và do đó, con số 250.000 loại phần mềm độc hại sẽ không chỉ dừng lại ở đó lâu đâu.
Xu hướng rất đáng lo ngại là giờ đây nhiều người sau khi tốt nghiệp rành về công nghệ hơn, họ biết cách sử dụng công nghệ thế nhưng số người đeo đuổi lĩnh vực phòng chống tội phạm mạng lại giảm xuống.
Ở Anh, số liệu thống kê cho thấy từ năm 2003, tỉ lệ kĩ sư IT trình độ cao đã giảm 60% và số liệu ở nhiều nơi khác cũng chỉ ra điều tương tự.
Chúng ta cũng cần nghĩ đến các vấn đề pháp lý trong lĩnh vực này.
Mặc dù những tên tội phạm ảo mà tôi đã nói đánh cắp hàng triệu đô la, chúng thực sự vẫn chưa bị bắt, và cho đến thời điểm này, có thể sẽ không bao giờ bị đưa ra trước công lý.
Mỗi quốc gia có cách thực thi luật pháp riêng dẫu cho các công ước về tội phạm mạng, internet là không biên giới và có tính quốc tế.
Các quốc gia vẫn chưa đạt được sự đồng thuận và do đó, lĩnh vực này gặp rất nhiều thách thức xét về góc độ pháp lý.
Tuy nhiên, tôi chỉ mong mỏi một điều: Bạn thấy đó, bạn sẽ rời khỏi đây và sẽ đọc vài câu chuyện gây ngạc nhiên trên báo.
Bạn sẽ đọc tin tức về những phần mềm độc hại làm những điều đáng sợ một cách khó tin.
Tuy nhiên, 99% trong số chúng thành công vì chúng ta không thực hiện những điều cơ bản để tự bảo vệ mình trên mạng.
Do đó, tôi chỉ yêu cầu các bạn lên mạng, tìm những phương thức đơn giản và hiệu quả nhất, tìm cách cập nhật máy tính của mình,
đặt mật khẩu an toàn
và đảm bảo rằng bạn sử dụng mật khẩu khác nhau cho từng trang và dịch vụ mạng.
Tìm kiếm những thông tin đó.
Áp dụng chúng. Internet là một nguồn tài nguyên thông tin rộng lớn cho kinh doanh, biểu đạt chính trị, nghệ thuật và giáo dục.
Xin hãy chung tay cùng tôi và cộng đồng an ninh trong chiến dịch chống lại bọn tội phạm mạng.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Các bạn có nghĩ rằng có thể kiểm soát được sự chú ý của một ai đó không?
Thậm chí nhiều hơn thế, về dự đoán hành vi của con người thì sao?
Tôi nghĩ rằng đó là những ý tưởng thú vị, nếu các bạn có thể.
Ý tôi là, đối với tôi, đó sẽ là một siêu năng lực hoàn hảo, đại loại là, một cách thức tội lỗi để tiếp cận nó.
Nhưng bản thân tôi, trong quá khứ, tôi đã dành 20 năm qua nghiên cứu hành vi con người từ một cách khá không chính thống: móc túi.
Khi chúng ta nghĩ về sự đánh lạc hướng, chúng ta nghĩ về một cái gì đó như là hướng ánh nhìn sang một bên, khi trên thực tế nó thường là những thứ ở ngay trước mặt chúng ta đó là những thứ khó nhìn thấy nhất, những thứ mà bạn nhìn vào mỗi ngày hóa ra bạn lại chẳng nhìn thấy chúng.
Ví dụ, bao nhiêu người trong số các bạn vẫn còn điện thoại di động bên mình vào lúc này?
Tuyệt. Kiểm tra lại nào.
Đảm bảo rằng các bạn vẫn còn có nó.
Tôi đã mua sắm một số thứ từ trước.
Đến giờ có lẽ các bạn đã nhìn vào chúng một vài lần vào ngày hôm nay, nhưng tôi sẽ hỏi các bạn một câu hỏi về những thứ này.
Nếu không trực tiếp nhìn vào điện thoại di động của mình, liệu bạn có thể nhớ được biểu tượng ở góc dưới bên phải không?
Lôi điện thoại ra, kiểm tra, và xem mình đã chính xác chưa.
Các bạn đã sẽ làm điều đó như thế nào?
Bây giờ các bạn đã hoàn tất việc xem xét những thứ này, hãy đóng chúng lại,
bởi vì mỗi chiếc điện thoại có một cái gì đó chung.
Cho dù bạn sắp xếp các biểu tượng như thế nào đi nữa, bạn vẫn còn có một biểu tượng đồng hồ ở mặt trước.
Vì vậy, nếu không cần nhìn vào điện thoại, hãy nói cho tôi xem lúc đó là mấy giờ?
Các bạn vừa mới nhìn vào đồng hồ của mình, đúng không?
Đó là một ý tưởng thú vị.
Bây giờ, tôi sẽ yêu cầu các bạn tiến xa hơn với trò chơi tin tưởng.
Nhắm mắt lại.
Tôi nhận ra rằng tôi đang yêu cầu các bạn làm điều đó khi mà bạn vừa mới nghe thấy có một tên móc túi ở trong phòng, nhưng nhắm mắt lại đi.
Bây giờ, các bạn theo dõi tôi trong khoảng 30 giây.
Với đôi mắt nhắm, tôi đang mặc cái gì?
Hãy đoán chính xác nhất nhé.
Áo sơ mi của tôi màu gì? Cà vạt của tôi màu gì?
Bây giờ mở mắt ra nào.
Giơ tay lên nếu các bạn đã đoán đúng?
Thú vị phải không? Một vài người trong số chúng ta quan sát
sâu sắc hơn những người khác một chút.
Có vẻ là như vậy. Nhưng tôi lại có một lý thuyết khác về điều đó, đó là mô hình của sự chú ý.
Chúng ta có rất nhiều mô hình của sự chú ý đáng lưu tâm, nhóm ba mô hình của sự chú ý của Posner .
Đối với tôi, tôi thích nghĩ về nó bằng một cách rất đơn giản, giống như một hệ thống giám sát.
Nó như là bạn có tất cả các cảm biến gây thích thú này, và bên trong não của bạn là một chú bảo vệ tí hon.
Đối với tôi, tôi muốn gọi anh ta là Frank.
Do đó, Frank ngồi tại một bàn làm việc.
Anh ta có tất thảy các thông tin hay ho trước mặt mình, các thiết bị công nghệ cao, anh ta có những cái máy quay, anh ta có một chiếc điện thoại nhỏ mà anh ta có thể nhấc lên và kề vào tai để nghe, Tất cả các giác quan này, tất cả những nhận thức này.
Nhưng sự chú ý là những gì khuấy động nhận thức, là những gì kiểm soát thực tế mà bạn nhìn thấy.
Nó là cửa ngõ vào tâm trí.
Nếu bạn không chú ý vào một cái gì đó, bạn không thể nhận thức được nó.
Nhưng trớ trêu là, bạn có thể chú ý vào một cái gì đó mà không ý thức được điều này.
Đó là lý do tại sao có một hiện tượng gọi là hiệu ứng cocktail: Khi các bạn ở trong một buổi party, các bạn đang có cuộc nói chuyện với một ai đó, và bạn nhận ra tên mình được xướng lên mà thậm chí không nhận ra mình đang lắng nghe nó.
Bây giờ, đối với công việc của tôi, tôi phải vận dụng các kỹ thuật để khai thác chúng để chơi với sự chú ý của các bạn như là một nguồn lực hạn chế.
Vì vậy, nếu tôi có thể kiểm soát cách thức các bạn sử dụng sự chú ý của mình, nếu tôi có thể có thể đánh cắp sự chú ý của các bạn thông qua một hành động làm phân tâm.
Bây giờ, thay vì làm việc đó như một sự đánh lạc hướng và ném nó sang một bên, thay vào đó, những gì tôi muốn tập trung vào là Frank, để có thể chơi với Frank ngay bên trong đầu của các bạn, chú bảo vệ tí hon của các bạn, và thu hút các bạn, thay vì tập trung vào các giác quan bên ngoài, chỉ để đi vào bên trong trong vòng tích tắc.
Vì vậy, nếu tôi yêu cầu các bạn truy cập vào bộ nhớ của mình, như là, đó là cái gì vậy?
Cái gì vừa xảy ra vậy? Các bạn có ví không?
Các bạn có thẻ American Express trong ví của mình không?
Và khi tôi làm điều đó, anh chàng Frank của các bạn quay xung quanh.
Anh ta truy cập các tập tin. Anh ta tua lại các cuộn băng.
Và những gì là thú vị là, anh ta không thể tua lại các cuộn băng đồng thời, anh ta cố gắng xử lý những dữ liệu mới.
Bây giờ, ý tôi là, điều này nghe như một lý thuyết tốt, nhưng tôi có thể nói chuyện trong một thời gian dài và cho các bạn biết rất nhiều thứ, và chúng có thể đúng, một phần nào đấy thôi, nhưng tôi nghĩ sẽ tốt hơn nếu tôi cố gắng trình diễn nó ngay đây, trước mặt các bạn.
Vì vậy, nếu tôi đi xuống, tôi sẽ đi mua sắm một tí.
Ở nguyên chỗ của mình nhé.
Chào bà, bà có khoẻ không? Thật vui được gặp bà.
Anh đã làm một công việc tuyệt vời trên sân khấu.
Bà có một chiếc đồng hồ đáng yêu và khá khó để tháo ra.
Bà vẫn còn đeo chiếc nhẫn của mình đó chứ?
Tốt. Chỉ cần lấy một ít hàng. Các bạn như là một bữa tiệc buffet vậy.
Thật khó để biết bắt đầu từ đâu, có quá nhiều thứ tuyệt vời.
Xin chào, bạn khoẻ không? Rất vui được gặp bạn.
Chào ông, ông có thể đứng lên cho tôi không, làm ơn?
Chỉ ngay đây thôi. Oh, ông đã kết hôn. Ông làm theo hướng dẫn rất tốt.
Thật hân hạnh gặp ông.
Ông không có nhiều thứ trong túi của mình. Liệu có thứ gì ở túi dưới này không nhỉ?
Hy vọng là như vậy. Mời ông ngồi. Của ông đây. Ông đang làm rất tốt.
Chào ông, ông khỏe chứ?
Rất vui được gặp ông. Ông có một chiếc nhẫn, một chiếc đồng hồ.
Ông có ví trên người không? Joe: Tôi không có.
Apollo Robbins: Vâng, chúng tôi sẽ tìm cho ông một cái. Đi lên theo lối này, Joe.
Cho Joe một tràng pháo tay đi. Lên đây nào Joe. Chúng ta hãy chơi một trò chơi.
(Vỗ tay) Xin thứ lỗi.
Tôi không nghĩ rằng tôi cần cái đồ bấm này nữa.
Bạn có thể có nó. Cảm ơn rất nhiều. Tôi đánh giá cao việc này.
Lên sân khấu nào, Joe. Hãy chơi trò chơi nhỏ bây giờ.
Bạn có cái gì trong túi trước của mình không?
Joe: tiền.
AR: tiền. Được rồi, hãy thử với nó.
Bạn đứng ngay bân cạnh lối này cho tôi không?
Quay lại, và hãy xem, Nếu tôi cho bạn một cái thứ nào đấy của mình, đây là thứ mà tôi có, một con chip poker.
Chìa tay ra cho tôi.
Nhìn kĩ xem.
Bây giờ đây là một nhiệm vụ mà bạn phải tập trung vào.
Bây giờ bạn có tiền trong túi trước của bạn, ở đây?
Joe: Yup. AR: Tốt.
Tôi sẽ không thực sự đưa tay mình vào trong túi của bạn. Tôi không sẵn sàng cho cam kết đó.
Một lần nọ một người đàn ông bị một lỗ thủng trong túi, và điều đó làm tôi hoảng lên.
Tôi đã tìm kiếm ví ông ta và ông đã cho tôi số điện thoại của mình. Đó là một hiểu lầm lớn.
Vì vậy, hãy làm điều này một cách đơn giản.
Siết chặt bàn tay của bạn.
Siết thật chặt vào. Bạn có cảm thấy con chip poker rong tay không?
Joe: tôi làm. AR: Bạn có thể ngạc nhiên nếu tôi có thể mang nó ra khỏi bàn tay của bạn?
Nói có đi. Joe: Đúng. AR: Tốt.
Mở bàn tay của bạn ra. Cảm ơn rất nhiều.
Tôi sẽ ăn gian nếu bạn cho tôi cơ hội.
Làm cho nó khó khăn hơn cho tôi đi. Chỉ sử dụng bàn tay của mình.
Nắm lấy cổ tay của tôi, nhưng bóp, bóp chặt.
Bạn đã nhìn thấy nó mất đi không?
Joe:Không AR: Không, nó không ở đây. Mở tay ra.
Thấy chưa, trong khi chúng ta đang tập trung vào bàn tay, nó lại (chui ra và) nằm trên vai bạn, lúc này đây.
Lấy nó ra đi.
Bây giờ, hãy thử lại lần nữa.
Giữ bàn tay của bạn duỗi ra nào.
Mở nó ra hết mức. Đặt bàn tay của bạn cao hơn một chút , nhưng nhìn kĩ nó ở kia kìa.
Thấy chưa, nếu tôi làm nó từ từ, nó sẽ trở lại trên vai của bạn.
(Tiếng cười) Joe, chúng ta sẽ tiếp tục làm điều này cho đến khi bạn bắt được nó.
Rồi bạn cũng sẽ bắt được nó thôi. Tôi tin bạn mà. Bóp chặt lại.
Bạn là con người, bạn không chậm đâu.
Nó trở lại trên vai của bạn rồi kìa.
Bạn đã tập trung vào bàn tay mình. Đó là lý do tại sao bạn bị phân tâm.
Trong khi bạn đang xem điều này, tôi khó có thể tháo đồng hồ của bạn ra.
Điều đó thật khó khăn. Được rồi, bạn đã có một cái gì đó trong túi phía trước của mình.
Bạn có nhớ nó là cái gì không?
Joe: tiền.
AR: Kiểm tra túi của bạn. Xem xem liệu nó vẫn còn ở đó.
Nó vẫn còn ở đó không? (Tiếng cười) Oh, đó là nơi nó từng ở. Cứ việc bỏ nó ra đi.
Chúng ta chỉ đang đi mua sắm thôi mà.
Chiêu lừa này thì nghiêng về canh thời gian nhiều hơn, thực sự là vậy.
Tôi sẽ cố gắng để đẩy nó bên trong bàn tay của bạn. Đặt bàn tay khác lên trên cho tôi đi, làm ơn?
Bây giờ, nó rõ ràng một cách đáng ngạc nhiên phải không?
Nó trông rất giống cái đồng hồ mà tôi đã mang, phải không?
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Joe: Khá tốt.
Khá là tốt. AR: Oh, cảm ơn. Nhưng đây chỉ là khởi đầu mà thôi. Hãy thử nó một lần nữa, khác đi một chút.
Giữ hai bàn tay của bạn với nhau. Đặt bàn tay khác lên trên.
Bây giờ nếu bạn đang theo dõi này con chip poker này, rõ ràng là nó đã trở thành một mục tiêu nhỏ.
Như một con cá trích đỏ. Nếu chúng ta xem kĩ lại, có vẻ như nó đã biến mất.
Không phải là nó trở lại trên vai bạn.
Nó rơi ra khỏi không khí, và quay lại ngay trong tay.
Bạn có nhìn thấy nó biến mất không?
Phải, thật là buồn cười đúng không. Chúng ta đã có một anh chàng tí hon ở đây. Anh ta thật ra là một liên minh.
Anh ta làm việc ở đó suốt cả ngày. Nếu tôi làm nó một cách chậm rãi, nếu nó cứ đi thẳng như thế, nó sẽ hạ cánh xuống túi của bạn.
Tôi tin là nó ở trong túi này, thưa ông?
Không, đừng đụng đến túi của mình Đó là một màn trình diễn khác.
Như vậy --(Tiếng ồn ào) - thật kỳ lạ. Sẽ có những lần thử nghiệm khác với nó.
Liệu tôi có thể cho họ xem đó là cái gì không? Khá là kỳ lạ. Đây có phải là của ông không, thưa ông?
Tôi không có chút khái niệm nào về việc điều đó hoạt động như thế nào. Chúng tôi sẽ chỉ gửi nó đến đằng kia.
Thật tuyệt vời. Tôi cần giúp đỡ với cái này.
Bước sang bên này cho tôi đi.
Bây giờ thì đừng chạy đi nhé. Bạn có một cái gì đó ở dưới đáy túi quần của mình.
Tôi đã kiểm tra túi của tôi rồi. Tôi không thể tìm thấy tất cả mọi thứ, nhưng tôi nhận thấy rằng bạn có một thứ gì đó ở đây.
Tôi có thể cảm thấy bên ngoài túi của bạn trong chốc lát?
Ở đây tôi nhận thấy điều này. Đây có phải là một món đồ của ông không, thưa ông?
Phải cái này không? Tôi không biết. Đó là một con tôm.
Joe: có. Tôi để dành nó cho sau này.
AR: Bạn đã làm mọi người thêm vui vẻ bằng một cách tuyệt vời, tốt hơn là bạn tưởng.
Vì vậy, chúng tôi muốn dành tặng bạn chiếc đồng hồ đáng yêu này như một món quà.
(Tiếng cười) Hy vọng rằng nó phù hợp với gu thẩm mỹ của ông ấy.
Nhưng ngoài ra, chúng ta còn có một số những thứ khác, một ít tiền mặt, và sau đó chúng ta có một số những thứ khác nữa.
Những thứ này đều thuộc về các bạn, cùng với một tráng pháo tay từ tất cả bạn bè của các bạn.
(Vỗ tay) Joe, cảm ơn bạn rất nhiều. (Vỗ tay)
Vì vậy, cùng một câu hỏi mà tôi đã hỏi các bạn trước đó, nhưng lúc này các bạn không cần phải nhắm mắt lại.
Tôi đang mặc những gì?
(Tiếng cười)
(Vỗ tay) Sự chú ý là một thứ mạnh mẽ.
Như tôi đã nói, nó định hình thực tế mà bạn thấy trước mắt.
Vì vậy, tôi đoán rằng mình muốn đặt ra câu hỏi đó cho các bạn.
Nếu các bạn có thể kiểm soát sự chú ý của ai đó, các bạn sẽ làm gì với nó?
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Robot.
Robot có thể được lập trình để làm những công việc trùng lặp hàng nghìn lần với ít sai sót nhất, một điều mà rất khó cho chúng ta, đúng không?
Và nó có thể rất ấn tượng khi xem robot làm việc.
Hãy nhìn chúng kìa.
Tôi có thể nhìn chúng trong hàng giờ liền
Không ư?
Điều ít ấn tượng hơn đó là khi bạn lấy những con robot này ra khỏi nhà máy, nơi mà môi trường không được biết rõ và đo lường một cách hoàn hảo như ở đây, để mà làm một việc đơn giản và không đòi hỏi quá nhiều sự chính xác thì đây là điều có thể xảy ra.
Ý tôi là, mở một cánh cửa không cần quá nhiều sự chính xác
(Cười) Hoặc một sự sai sót nhỏ trong tính toán, Nó đã mất van, và thế là hết -- (Cười) và không có cách nào sửa lại được, đa phần là vậy.
Vậy, tại sao lại thế?
Trong nhiều năm Robot đã được thiết kế để tăng cường tốc độ và độ chính xác, và điều này đồng nghĩa với một thiết kế rất chuyên biệt.
Nếu bạn lấy tay robot, nó là một tập hợp rạch ròi gồm những liên kết cứng và các mô-tơ, gọi là thiết bị truyền động, dịch chuyển những liên kết ở các khớp.
Trong cấu trúc Robot này, bạn phải đo lường hoàn hảo môi trường của bạn, cái gì ở xung quanh, và bạn phải lập trình hoàn hảo từng chuyển động của các khớp robot, bởi vì một lỗi nhỏ có thể tạo ra sai lầm rất lớn, và có thể tổn hại vật gì đó hoặc khiến robot bị hư nếu vật kia cứng hơn.
Vậy hãy nói về chúng một chút,
và đừng nghĩ về não của các con robot này hay chúng được lập trình cẩn thận thế nào, mà hãy nhìn vào cơ thể của chúng.
Rõ ràng là có gì sai với nó, bởi vì điều khiến một con robot mạnh và chính xác cũng khiến chúng cực kì nguy hiểm và không hiệu quả ngoài đời thực, bởi cơ thế của chúng không thể biến dạng hay điều chỉnh thích hợp với sự tác động với môi trường thực.
Nên hãy nghĩ đến cách tiếp cận khác, trở nên mềm hơn mọi thứ xung quanh bạn
có thể bạn nghĩ rằng bạn sẽ không làm được gì nếu bạn mềm, có thể.
Tự nhiên dạy chúng ta điều ngược lại.
Ví dụ, dưới đáy biển, dưới hàng nghìn pound của áp lực nước, một sinh vật hoàn toàn mềm, có thể di chuyển và tương tác với vật thể cứng hơn nó rất nhiều.
Nó di chuyển bằng cách mang theo cái vỏ dừa này nhờ vào sự linh hoạt của các xúc tu, với vai trò của cả chân và tay.
Rõ ràng, bạch tuộc còn có thể mở được cái lọ.
Khá ấn tượng, phải không?
Nhưng rõ ràng điều này không thể thực hiện chỉ với não của con vật này, mà còn là nhờ cơ thể của nó, và đây là một ví dụ rõ, có thể là rõ ràng nhất, của trí thông minh cơ thể, nó là một loại trí thông minh mà mọi sinh vật sống đều có.
Chúng ta đều có nó.
cơ thể chúng ta, hình dạng, chất liệu và kết cấu, đóng vai trò nền móng trong công việc thể chất, vì chúng ta có thể thay đổi với môi trường nên ta có thể thành công trong nhiều tình huống không cần tính toán và lên kế hoạch trước.
Vậy tại sao chúng ta không áp dụng trí thông minh này vào các máy robot, để khiến chúng không phụ thuộc vào quá nhiều việc của tính toán và phán đoán?
Để thực hiện, ta cần tuân theo chiến lược của tự nhiên, vì với sự tiến hóa, nó đã làm khá tốt việc thiết kế máy móc cho sự tác động với môi trường.
Và dễ dàng nhận thấy, thiên nhiên sử dụng vật liệu mềm thường xuyên và hiếm khi với vật liệu cứng.
Và đây là những gì đã được thực hiện trong lĩnh vực robot mới, được gọi "robot mềm", trong đó mục tiêu chính không phải là tạo ra những máy móc siêu chính xác, vì chúng ta đã đạt được điều đó, mà là giúp robot đối mặt với các tình huống bất ngờ ngoài đời thực, và có thể ra ngoài đó.
Và thứ đầu tiên khiến robot mềm là cơ thể tuân thủ của nó, được làm từ vật liệu và cấu trúc có thể trải qua sự biến dạng lớn, vậy không còn các liên kết cứng nữa, và thứ hai, để di chuyển, chúng tôi dùng phân bố truyền động, vậy nên chúng tôi phải kiểm soát liên tục hình dạng của cơ thể biến dạng này, thứ mà có hiệu ứng nhờ vào việc có nhiều liên kết và khớp nối, nhưng không hề có cấu trúc cứng nào cả.
Bạn có thể hình dung tạo ra một robot mềm là một quá trình hoàn toàn khác với robot cứng, với khớp nối, bánh răng, đinh vít mà phải kết hợp lại một cách nhất định.
Với robot mềm, bạn chỉ cần xây dựng bộ truyền động từ đầu phần lớn thời gian, nhưng bạn tạo hình vật liệu linh hoạt thành hình dạng phản ứng với một đầu vào cụ thể.
Ví dụ, ở đây, bạn có thể làm biến dạng một cấu trúc tạo ra một hình dạng khá phức tạp nếu bạn nghĩ đến làm như thế với các liên kết cứng và các khớp nối, và ở đây, bạn chỉ sử dụng một lực truyền vào, như áp lực không khí.
OK, hãy xem một vài ví dụ hay ho về robot mềm.
Đây là một chú bé dễ thương được phát triển ở Đại học Harvard, và nó di chuyển nhờ các sóng của áp suất đặt lên cơ thể nó, nhờ vào sự linh hoạt, nó có thể luồn dưới một cái cầu thấp, tiếp tục đi, và vẫn tiếp tục đi với một chút khác biệt sau đó.
Và đó là vật mẫu đầu tiên vô cùng cơ bản, nhưng họ còn tạo ra một phiên bản tốt hơn với công suất tích hợp mà có thể thực sự gửi ra ngoài thế giới và đối mặt với các tương tác đời thực chẳng hạn như một chiếc xe cán qua
và nó vẫn tiếp tục đi.
Đáng yêu nhỉ
(cười) Hoặc một con cá robot có thể bơi như cá thật trong nước đơn giản vì nó có đuôi mềm với phân bố truyền động sử dụng áp lực không khí tĩnh.
Nó đến từ MIT. Và đương nhiên, chúng tôi có robot bạch tuộc.
Nó thực ra là một trong các dự án đầu tiên được phát triển trong lĩnh vực robot mềm.
Ở đây, bạn thấy các xúc tu nhân tạo, nhưng họ có thể thực sự chế tạo một bộ máy với nhiều xúc tu họ có thể chỉ ném vào nước, và bạn thấy nó có thể đi xung quanh, và tìm hiểu thế giới dưới nước một cách khác với các robot cứng sẽ làm.
Nhưng điều này rất quan trọng với môi trường mỏng manh,như các rạn san hô.
Hãy trở về mặt đất.
Bạn có thể thấy hình ảnh từ một robot đang lớn phát triển bởi các cộng sự của tôi đến từ Stanford.
Bạn thấy máy quay được gắn trên đỉnh.
Và robot này đặc biệt, vì sử dụng áp lực không khí, nó vươn ra từ đỉnh, trong khi phần còn lại giữ nguyên tương tác với môi trường.
và nó được truyền cảm hứng từ cây, không phải động vật, cây lớn lên thông qua vật liệu với cách thức tương tự nên có thể đối mặt với khá nhiều tính huống.
nhưng tôi là một kĩ sư y sinh, và có lẽ ứng dụng tôi thích nhất là trong lĩnh vực y học, rất khó để tưởng tượng một sự tác động sâu hơn với cơ thể con người hơn là thực sự đi vào cơ thể Ví dụ, để thực hiện cuộc giải phẫu với sự xâm lấn tối thiểu
Ở đây, robot có thể rất hữu dụng với các bác sĩ phẫu thuật, vì nó phải tiến vào trong cơ thể sử dụng những lỗ nhỏ và các công cụ thẳng, và các công cụ này phải tương tác với những cấu trúc rất mỏng manh trong một môi trường hay thay đổi, và phải được thực hiện an toàn.
Và mang máy quay vào bên trong cơ thể, cũng là mang đôi mắt của bác sĩ phẫu thuật vào các ca mổ có thể rất khó nếu sử dụng cây gậy cứng, như đèn soi điển hình.
Cùng với đội nghiên cứu trước của tôi ở châu Âu, chúng tôi phát triển robot máy quay mềm cho phẫu thuật, nó rất khác so với đèn soi kiểu truyền thống, nó có thể di chuyển nhờ vào sự linh hoạt của bộ phận có thể uốn cong theo mọi hướng và kéo dãn.
Và điều này được sử dụng bởi bác sĩ để xem họ đang làm gì với các loại công cụ khác nhau và điểm nhìn khác nhau, mà không phải quá lo lắng về những gì bị chạm vào xung quanh.
Và bạn có thể thấy một robot đang làm việc ở đây, nó vừa đi vào trong.
Đây là mô hình cơ thể, không phải cơ thể người thật.
Nó di chuyển xung quanh.
Bạn có ánh sáng, vì thông thường, bạn không có quá nhiều đèn trong cơ thể bạn.
Chúng tôi hi vọng vậy
(cười) Nhưng đôi khi, một thủ tục phẫu thuật có thể thực hiện chỉ với một cái kim, và ở Stanford bây giờ, chúng tôi đang phát triển một loại kim vô cùng linh hoạt, giống như một loại robot mềm nhỏ xíu được thiết kế cơ học để sử dụng cho tác động với các mô và lái xung quanh bên trong nội tạng.
Điều này khiến việc chạm đến các mục tiêu khác nhau, như khối u, ở sâu bên trong nội tạng chỉ bằng sử dụng một mũi tiêm vào.
Và bạn có thể lái xung quanh cấu trúc mà bạn muốn tránh khỏi trên đường đến mục tiêu.
Rõ ràng, đây là thời đại đầy hứng khởi cho ngành robot.
Chúng tôi có robot phải làm việc với các cấu trúc mềm, nên điều này đặt ra nhiều câu hỏi mới khó khăn cho cộng đồng chế tạo robot, Thật vậy, chúng tôi chỉ mới bắt đầu học cách điều khiển, cách đặt các máy cảm biến lên các cấu trúc linh hoạt này.
Nhưng chắc chắn, ta còn rất xa với thứ thiên nhiên đã hiểu được sau hàng triệu năm tiến hóa.
Nhưng có một điều tôi chắc chắn: Robot trở nên mềm hơn và an toàn hơn và chúng sẽ ở ngoài kia, giúp đỡ con người
Xin cảm ơn.
(vỗ tay)
Đây là cuộc sống của chúng ta khi có loài ong và đây là cuộc sống thiếu vắng loài ong.
Ong là loài thụ phấn quan trọng nhất đối với cây trái, rau củ và hoa và những cây trồng như cỏ linh lăng được dùng làm thức ăn cho gia súc.
Hơn một phần ba sản lượng trồng trọt thế giói phụ thuộc vào sự thụ phấn của loài ong.
Nhưng điều mỉa mai là những con ong không phải ở đó cố ý thụ phấn cho thực phẩm của chúng ta
Chúng ở đó là vì chúng cần thức ăn.
Ong kiếm được tất cả protein chúng cần cho chế độ dinh dưỡng của chúng từ phấn hoa và tất cả carbohydrate chúng cần từ mật hoa.
Chúng là những người cho hoa ăn, và khi chúng di chuyển từ hoa này qua hoa khác, về cơ bản như là một chuyến mua sắm ở chợ hoa địa phương chúng cung cấp dịch vụ thụ phấn hữu ích.
Ở những nơi không có ong, hoặc những nơi các loại cây trồng không thu hút được bầy ong, con người được thuê để thụ phấn cho cây bằng phương pháp thủ công
Những người này chuyển phấn hoa từ hoa này sang hoa khác với một cây cọ.
Hiện nay, công việc thụ phấn thủ công này thực sự không phải không phổ biến.
Người trồng cà chua thường thụ phấn hoa cà chua với một cái máy tạo độ rung cầm tay.
Đây là máy cù lét cà chua. (Tiếng cười) Đó là bởi vì phấn của hoa cà chua được cất giữ rất cẩn thận ở phần đực của hoa, bao phấn. và cách duy nhất để giải phóng những phấn hoa này là rung bao phấn.
Do đó, ong nghệ là một trong số ít những loài ong trên thế giới có thể bám chặt vào hoa và rung lắc nó, và chúng làm điều đó bằng cách rung những bó cơ bay của chúng với tần số dao động tương tự như nốt C trong âm nhạc.
Do đó, chúng làm rung hoa, chúng phá vỡ nó, và bằng chuyển động hiệu quả này, phấn hoa được giải phóng và bám lên khắp mình con ong, và con ong đem phấn hoa về nhà như một món đồ ăn.
Người trồng cà chua hiện nay đặt những tổ ong nghệ bên trong nhà kính để thụ phấn cho cây cà chua bởi vì họ đạt được hiệu suất thụ phấn cao khi quá trình thụ phấn được thực hiện tự nhiên và họ thu được những trái cà chua chất lượng hơn.
Do đó, có lý do khác, có lẽ mang tính cá nhân hơn, để chú ý đến loài ong.
Trên thế giới có hơn 20,000 loài ong, và chúng vô cùng xinh đẹp.
Những con ong này dành phần lớn chu kỳ sống của mình ẩn trong đất hay trong một thân cây rỗng và rất ít trong số những con ong xinh đep này tiến hóa thành tập tính xã hội như những con ong mật.
Hiện nay, ong mật có khuynh hướng là đại diện thuyết phục cho hơn 19,900 loài khác bởi vì ở ong mật có điều gì đó thu hút chúng ta đến với thế giới của chúng.
Con người bị thu hút bởi loài ong mật từ rất sớm khi lịch sử bắt đầu được ghi chép, chủ yếu là thu hoạch mật ong, một chất làm ngọt tự nhiên tuyệt vời.
Tôi bị lôi cuốn vào thế giới loài ong mật hoàn toàn do tình cờ.
Tôi 18 tuổi, và buồn chán, và tôi với lấy một quyển sách trong thư viện về loài ong và tôi đã dành cả đêm để đọc nó.
Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng côn trùng sống trong một xã hội phức tạp.
Điều đó giống như là một câu chuyện khoa học viễn tưởng xuất sắc nhất trở thành sự thật.
Và lạ hơn nữa, có những con người, những người nuôi ong yêu những con ong như chính gia đình của mình và khi tôi đặt cuốn sách xuống, tôi biết điều gì dành cho tôi.
Vì vậy tôi đã làm việc cho một nhà thương nghiệp nuôi ong, một gia đình sở hữu 2.000 tổ ong ở New Mexico.
Và tôi vĩnh viễn gắn liền với chúng.
Ong mật có thể được coi là một siêu tổ chức, ở đó bầy ong là một tổ chức và bao gồm 40.000 đến 50.000 cá thể ong.
Xã hội này không có chính quyền trung ương.
Không người chịu trách nhiệm.
Vậy làm thế nào chúng đi đến những quyết định có tính tập thể, và làm thế nào chúng phân bổ nhiệm vụ và phân chia lao động, làm thế nào chúng truyền đạt vị trí những bông hoa, tất cả những tập tính xã hội này thật đáng kinh ngạc.
Đam mê của tôi, và cũng là điều tôi nghiên cứu nhiều năm là hệ thống y tế của chúng,
Những con ong có chương trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Vì vậy, trong phòng thí nghiệm của tôi, chúng tôi nghiên cứu làm thế nào ong giữ cho mình khỏe mạnh.
Ví dụ, chúng tôi nghiên cứu vệ sinh học, một số con ong có thể xác định vị trí và loại bỏ các cá nhân bị bệnh trong tổ, trong đàn ong, và giữ bầy ong khỏe mạnh.
Và gần đây, chúng tôi đã nghiên cứu nhựa cây mà con ong thu thập từ cây.
Con ong bay đến một số cây và cạo những loại nhựa rất, rất dính ra khỏi lá, và chúng đưa nhựa về tổ ở đó, con ong kết dính nhựa vào tổ mà chúng ta gọi nó là keo ong.
Chúng tôi nhận thấy rằng keo ong là một chất tẩy trùng tự nhiên.
Nó là một kháng sinh tự nhiên.
Nó giết chết vi khuẩn và nấm mốc và mầm bệnh khác trong bầy ong, và vì vậy tăng cường sức khỏe, hệ miễn dịch của bầy ong.
Con người đã biết về sức mạnh của keo ong kể từ thời kinh thánh.
Chúng ta đã thu hoạch keo ong từ những tổ ong phục vụ cho y học con người, nhưng chúng ta đã không biết keo ong tốt cho chúng như thế nào.
Ong mật có cách phòng thủ tự nhiên đáng chú ý để giữ chúng khỏe mạnh và thịnh vượng trong hơn 50 triệu năm.
Vì vậy, bảy năm trước đây, khi cái chết đồng loạt của những bầy ong mật được báo cáo lần đầu tiên tại Mỹ, rõ ràng có điều gì đó thật sự sai lầm.
Với ý thức tập thể, một cách căn bản, chúng tôi biết chúng tôi không đủ khả năng để mất đi những con ong.
Vậy điều gì đang xảy ra?
Những con ong đang chết dần do nhiều nguyên nhân tương tác với nhau, và tôi sẽ đi qua từng nguyên nhân một.
Điểm mấu chốt là, cái chết của những con ong phản ánh vùng đất không có hoa và sự hoạt động khác thường của hệ thống thực phẩm.
Hiện tại chúng tôi có những dữ liệu tốt nhất về ong mật, vì vậy tôi sẽ sử dụng chúng để làm ví dụ.
Tại Mỹ, những con ong trong thực tế đã suy giảm kể từ thế chiến thứ II.
Những tổ ong chúng ta quản lý tại Mỹ hiện tại bằng một nửa so với năm 1945.
đã giảm khoảng hai triệu tổ ong, chúng tôi nghĩ thế.
Và lý do là, sau thế chiến thứ hai, chúng ta đã thay đổi tập quán canh tác.
Chúng ta ngưng trồng những thảm thực vật.
Chúng ta ngưng trồng cỏ ba lá và cỏ linh lăng, mà chúng là phân bón tự nhiên có tác dụng điều chỉnh hàm lượng nitơ trong đất, và thay vào đó chúng ta bắt đầu sử dụng phân bón tổng hợp.
Cỏ ba lá và cỏ linh lăng là thức ăn rất bổ dưỡng cho ong.
Và sau thế chiến thứ hai, chúng ta bắt đầu sử dụng thuốc diệt cỏ để giết cỏ dại trong những nông trại.
Trong những loại cỏ đó, có rất nhiều loại ra hoa mà những con ong cần cho sự sống của chúng.
Và chúng ta phát triển độc canh ngày càng lớn.
Bây giờ chúng ta nói về những sa mạc thực phẩm, là những nơi trong thành phố chúng ta, các vùng lân cận không có những cửa hàng tạp hóa.
Những trang trại từng nuôi dưỡng ong nay trở thành vùng nghèo nàn thực phẩm nông nghiệp, bị độc chiếm bởi một hoặc hai loài như ngô và đậu tương.
Kể từ thế chiến thứ hai, chúng ta đã loại bỏ một cách hệ thống nhiều loài thực vật có hoa cần cho sự tồn tại của loài ong.
Và ngay cả sự mở rộng hình thức độc canh cho những cây trồng tốt cho loài ong, như hạnh nhân.
Năm mươi năm trước đây, những người nuôi ong sẽ nắm giữ một số bầy ong, những tổ ong trong vườn cây hạnh nhân, cho việc thụ phấn, và cũng vì phấn hoa trong hoa hạnh nhân có rất nhiều protein. Điều đó thực sự tốt cho loài ong.
Bây giờ, quy mô của việc trồng độc canh cây hạnh nhân đòi hỏi phần lớn những con ong của đất nước chúng ta, hơn 1,5 triệu tổ ong, được vận chuyển trên toàn quốc để thụ phấn cho cây trồng này.
Và chúng được chuyên chở trong những chiếc xe bán tải và chúng phải được vận chuyển chở lại, bởi vì sau khi hoa nở, các vườn hạnh nhân trở thành vùng đất rộng lớn không còn hoa.
Ong đã chết trong 50 năm qua, và chúng tôi đang trồng thêm những cây cần chúng.
Sản phẩm trồng trọt tăng 300 phần trăm đòi hỏi sự thụ phấn của ong.
Và sau đó thuốc trừ sâu xuất hiện.
Sau thế chiến thứ hai, chúng ta bắt đầu sử dụng thuốc trừ sâu trên quy mô lớn, và điều này đã trở thành tất yếu bởi vì phương thức độc canh tạo ra một bữa tiệc cho loài gây hại cây trồng.
Gần đây, các nhà nghiên cứu ở đại học Penn State đã bắt đầu chú ý dư lượng thuốc trừ sâu có trong phấn hoa mà những con ong đem về tổ làm đồ ăn, và họ đã tìm thấy rằng mỗi lô phấn hoa một ong mật thu thập có ít nhất 6 thuốc diệt cỏ được phát hiện và chúng bao gồm tất cả loại thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, thuốc diệt nấm, và thậm chí cả những thành phần trơ, không tên một phần của công thức thuốc trừ dịch hại mà có thể độc hại hơn so với các thành phần hoạt động.
Con ong nhỏ này đang nắm giữ một tấm gương lớn.
Phải cần bao nhiêu để có thể lây nhiễm qua con người?
Một trong số những thuốc diệt côn trùng, neonicontinoids, đang được sử dụng khắp nơi trên thế giới hiện nay.
Có lẽ bạn đã nghe nói về nó.
Đây là một thế hệ mới của thuốc trừ sâu.
Nó thấm xuyên suốt cây trồng, do đó một loài gây hại, một loài côn trùng ăn lá, cắn vào cây và nhận được một liều gây tử vong và chết.
Nếu một trong những neonics, chúng tôi gọi chúng như thế, được áp dụng ở nồng độ cao, chẳng hạn như áp dụng trong đất, vừa đủ để các hợp chất thấm xuyên suốt cây trồng và đi vào phấn hoa, và mật hoa, nơi một con ong có thể tiêu thụ, trong trường hợp này, một liều cao của chất độc thần kinh này làm cho con ong co giật và chết.
Ở hầu hết các quy trình nông nghiệp, ở hầu hết các nông trại, chỉ có những hạt giống được bao phủ thuốc diệt côn trùng, và do đó một nồng độ nhỏ hơn thấm vào cây và đi vào phấn hoa và mật hoa, và nếu một con ong hấp thụ liều nhỏ này, hoặc là không có gì xảy ra hoặc con ong bị nhiểm độc và mất phương hướng và nó có thể không tìm thấy đường về nhà của mình.
Và trên tất cả mọi thứ, những con ong có những ký sinh trùng và bệnh tật đặc trưng của chúng.
Kẻ thù số một của loài ong chính là điều này.
Nó được gọi là varroa destrictor
Một cái tên thích hợp.
Nó là ký sinh trùng lớn, hút máu làm tổn thương hệ thống miễn dịch của ong và lan truyền vi-rút.
Hãy để tôi liên kết chúng lại với nhau.
Tôi không biết cảm giác của một con ong khi có một ký sinh trùng lớn hút máu, chạy xung quanh trên người nó, và tôi không biết một con ong cảm thấy như thế nào khi có vi-rut nhưng tôi biết tôi cảm thấy thế nào khi tôi có vi-rut, cảm cúm và tôi biết thật khó khăn cho tôi để đến cửa hàng tạp hóa mua đồ ăn dinh dưỡng.
Nhưng nếu tôi sống ở một nơi thực phẩm khan hiếm?
Và chuyện gì xảy ra khi tôi đã phải đi thật xa để đến được cửa hàng tạp hóa, và cuối cùng, ở đó, cơ thể tôi trở nên kiệt quệ và tôi ăn thức ăn, trong đồ ăn của tôi, một lượng thuốc trừ sâu vừa đủ, một chất độc thần kinh, khiến tôi không thể tìm thấy đường về nhà?
Và đây là những gì chúng tôi muốn ám chỉ về cái chết do nhiều nguyên nhân phức tạp, và tác động qua lại với nhau.
Và nó không phải chỉ ở ong mật.
Tất cả loài ong hoang dã xinh đẹp đều đối mặt với nguy cơ, bao gồm cả những loài ong nghệ thụ phấn cho cây cà chua.
Những con ong này là dự phòng cho ong mật của chúng ta.
Chúng bảo đảm cho sự thụ phấn cùng với ong mật của chúng ta.
Chúng ta cần tất cả các con ong.
Vì vậy chúng ta sẽ làm gì?
Chúng ta sẽ làm gì cho những loài ong nghệ to lớn này chúng tôi đã tạo ra nó?
Nó chỉ ra, đó là hy vọng.
Đó là hy vọng. Mỗi người trong các bạn có thể giúp những con ong bằng 2 cách rất dễ dàng, trực tiếp.
Trồng hoa thân thiện với ong, và không làm ô nhiễm những bông hoa, thức ăn của ong, với thuốc trừ sâu.
Vì vậy, hãy lên Internet và tìm kiếm những loài hoa thuộc bản địa ở khu vực của bạn và trồng chúng.
Trồng chúng trong một cái chậu, đặt ngay cạnh cửa.
Trồng chúng trong sân trước của bạn, tại bãi cỏ của bạn, ở đại lộ của bạn.
Vận động mọi người trồng chúng ở những vườn hoa công cộng khu vực công cộng, đồng cỏ.
tạo đất trồng trọt một bên.
Chúng ta cần một sự đa dạng tuyệt đẹp của các loại hoa nở suốt những mùa sinh sôi, từ mùa xuân đến mùa thu.
Chúng ta cần trồng hoa ven đường cho những con ong, và cho cả những con bướm, chim di trú và động vật hoang dã khác.
Và chúng ta cần phải suy nghĩ cẩn thận về việc đưa trở lại thảm thực vật để làm giàu đất và nuôi dưỡng những con ong.
Và chúng ta cần phải đa dạng hóa trang trại của chúng ta.
Chúng ta cần phải trồng những đường biên và những hàng rào hoa để phá vỡ những vùng nghèo nàn thực phẩm nông nghiệp và bắt đầu điều chỉnh hệ thống thực phẩm bi rối loạn do chúng ta tạo ra.
Có lẽ đây chỉ là một biện pháp nhỏ cho một vấn đề lớn- chỉ trồng hoa- nhưng khi những con ong có được chất dinh dưỡng, chúng ta sẽ có được những chất dinh dưỡng tốt nhờ vào quá trình thụ phấn của chúng.
Và khi ong có có được chất dinh dưỡng tốt, chúng có thể xây dựng hàng rào phòng thủ tự nhiên của chính chúng, sức khỏe của chúng, mà chúng đã dựa vào hàng triệu năm nay.
Vì vậy đối với tôi, cách giúp đỡ tuyệt vời cho những con ong là mỗi chúng ta cần hành xử một chút giống như một xã hội ong, một xã hội côn trùng, nơi mà mỗi hành vi cá nhân có thể đóng góp cho một giải pháp lớn, một đặc tính khẩn cấp, điều đó lớn hơn nhiều so với tổng hành động cá nhân của chúng ta.
Vì vậy, hãy để hành động nhỏ của việc trồng hoa và giữ cho chúng không nhiễm thuốc trừ sâu dẫn đầu cho sự thay đổi có quy mô lớn.
Thay mặt cho những con ong, cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay) Chris Anderson: cảm ơn bạn. Chỉ là một câu hỏi nhanh.
Những thống kê mới nhất về số lượng ong chết, có dấu hiệu nào cho thấy điều này đang ngừng lại?
Mức độ hy vọng/thất vọng của bạn về điều này là gì?
Maria Spivak: có.
Ít nhất là ở Mỹ, trung bình 30 phần trâm tổng số tổ ong đang mất mỗi mùa đông.
Khoảng 20 năm trước đây, chúng ta mất mát 15 phần trăm.
Do đó, nó đang trở nên nguy hiểm
CA: Đó không phải là 30 phần trăm một năm, đó là MS: Có, ba mươi phần trăm một năm.
CA: Ba mươi phần trăm một năm. MS: Nhưng sau đó người nuôi ong có thể phân chia bầy ong của họ và vì vậy họ có thể duy trì cùng số lượng họ có thể khôi phục một số mất mát
Chúng tôi đang ở một điểm tới hạn nào đó.
Chúng tôi thực sự không có thể để mất nhiều hơn nữa.
Chúng tôi thực sự đánh giá cao tất cả những người nuôi ong. Trồng những bông hoa.
CA: Cảm ơn bạn.
(Vỗ tay)
Eric Berlow: Tôi là nhà sinh thái học, và Sean là nhà vật lí học, chúng tôi cùng nghiên cứu các mạng phức hợp.
Chúng tôi đã gặp nhau vài năm trước khi phát hiện ra cả hai đều có bài nói ngắn trên TED Talk về chiến tranh sinh thái, và nhận ra rằng cả hai có liên hệ với nhau qua các ý tưởng được chia sẻ từ trước cả khi chúng tôi gặp nhau.
Rồi sau đó chúng tôi nghĩ, như các bạn biết đó, có hàng nghìn các bài nói, đặc biệt là TEDx Talk, đang được lan rộng khắp nơi trên thế giới.
Làm thế nào mà chúng được kết nối, và cuộc hội thoại toàn cầu đó diễn ra thế nào?
Sau đây, Sean sẽ nói một chút về công việc mà chúng tôi đã làm.
Đúng vậy. Chúng tôi thu thập 24.000 bài nói chuyện TEDx từ khắp nơi trên thế giới, 147 nước khác nhau, và lấy những bài nói chuyện này và chúng tôi muốn tìm hiểu cấu trúc toán học ẩn sâu bên trong các ý tưởng đằng sau các bài nói.
Và chúng tôi muốn làm việc đó để xem liệu chúng liên quan với nhau như thế nào.
Và dĩ nhiên rằng, nếu làm công việc này các bạn cần rất nhiều dữ liệu.
Và dữ liệu mà các bạn có là một thứ tuyệt vời gọi là YouTube, và chúng ta có thể truy cập và xem tất cả thông tin mở trên YouTube, tất cả các lời bình luận, tất cả các lượt xem, ai đang xem xem ở đâu, nói gì trong phần bình luận.
Nhưng chúng ta cũng có thể trích dẫn, sử dụng công cụ dịch giọng nói ra văn bản, chúng ta có thể trích toàn bộ văn bản nó thậm chí còn nhận được giọng của người có kiểu giọng buồn cười giống như tôi.
Như vậy, chúng ta có thể lấy bản dịch và làm những việc hay ho từ đó.
Chúng ta có thể dùng thuật toán xử lí ngôn ngữ gốc để đọc từng dòng một trên máy tính, trích rút các khái niệm quan trọng ở đó.
Và chúng tôi lấy những khái niệm chủ chốt và chúng tạo nên cấu trúc toán học về ý tưởng này.
Chúng tôi gọi nó là meme-ome.
Và cái meme-ome đó, như các bạn biết, rất đơn giản, là toán học nằm sau một khái niệm. và chúng tôi tiến hành một số phân tích thú vị với nó, và tôi muốn chia sẻ nó với các bạn bây giờ.
Như vậy, mỗi ý niệm có một meme-ome riêng, và mỗi ý niệm đó đều có điểm đặc trưng riêng, nhưng tất nhiên, các ý niệm, chúng vay mượn lẫn nhau, chúng đôi khi còn đánh cắp lẫn nhau nữa, và chúng chắc chắn được xây dựng dựa vào nhau, và chúng tôi có thể kiểm tra về mặt toán học và lấy được meme-ome từ một bài nói chuyện so sánh nó với meme-ome từ các bài nói chuyện khác, và nếu có sự tương đồng giữa hai cái, chúng tôi có thể tạo ra một liên kết và biểu diễn nó lên biểu đồ, giống như Eric và tôi liên kết với nhau.
Như vậy, đó là lí thuyết, thật tuyệt vời.
Chúng ta cùng xem nó làm việc thế nào trong thực tế.
Vậy là, chúng ta đã có ở đây dấu tích toàn cầu của tất cả các bài nói chuyện TEDx trong bốn năm qua lan tỏa ra toàn thế giới từ New York xuống đến tận góc nhỏ của New Zealand.
Và những gì chúng tôi đã làm đó là phân tích 25% bài nói hàng đầu, và xem xét sự kết nối này bắt nguồn từ đầu, từ đâu mà chúng kết nối với nhau.
Cameron Russell nói về những hình ảnh và nét đẹp liên hệ trực tiếp với Châu Âu.
Chúng ta có một cuộc đối thoại lớn hơn về Israel và Palestine lan ra ngoài từ phía Trung Đông.
Và chúng ta có một vài thứ lớn hơn như dữ liệu lớn với dấu vết toàn cầu thật sự gợi nhớ về một cuộc trò chuyện đã diễn ra ở khắp mọi nơi.
Vì vậy từ đó, chúng tôi gần như đi ngược lại với giới hạn của những gì mà chúng tôi làm với dự án địa lý, nhưng may thay, công nghệ máy tính đã cho phép chúng tôi với tới không gian đa chiều.
Vì thế, chúng tôi có thể lấy dự án mạng lưới của mình và áp dụng một động cơ vật lý vào đó, và những bài nói tương tự sẽ được gộp lại với nhau, và những bài khác biệt thì sẽ tách ra, và những gì chúng tôi để lại là những thứ rất đẹp.
EB: Vì thế tôi muốn chỉ ra ở đây mỗi giao điểm là một bài thuyết trình, chúng được kết nối với nhau nếu chia sẻ những ý tưởng tương đồng, được lấy từ chiếc máy thông dịch của toàn bộ văn bản bài nói chuyện, và rồi tất cả những đề tài này sẽ nổi bật lên, không phải từ các thẻ và từ khoá.
Chúng bắt nguồn từ cấu trúc mạng lưới của những ý tưởng liên kết với nhau.
Cứ tiếp tục như vậy. SG: Tất nhiên. Vì thế tôi nói hơi nhanh về nó, nhưng anh ấy đang làm tôi chậm lại.
Chúng tôi có sự giáo dục liên quan tới cách kể chuyện theo hình tam giác bên cạnh các phương tiện truyền thông xã hội.
Bạn có, tất nhiên, não phải của con người ngay kế bên việc chăm sóc sức khoẻ, điều mà bạn có thể đang mong đợi, bạn còn có được những trò chơi điện tử, thứ đại loại là sự liền kề, vì hai không gian của chúng giao tiếp với nhau.
Nhưng tôi muốn đưa bạn vào một trong những nhóm mà quan trọng đối với tôi, và đó là môi trường.
Và tôi muốn đi sâu vào nó và xem nếu chúng ta có thể có nhiều độ phân giải hơn.
Vì thế, khi đi đến đây, những gì chúng ta bắt đầu nhìn thấy, áp dụng các động cơ vật lý một lần nữa, chúng ta nhìn thấy rằng một cuộc nói chuyện là sự kết hợp giữa những cuộc nói chuyện nhỏ hơn.
Cấu trúc bắt đầu nổi lên từ nơi mà chúng ta thấy một loạt phân đoạn các hành vi của những từ ngữ và ngôn ngữ mà chúng ta sử dụng để miêu tả những điều quan trọng đối với mình ở mọi nơi trên trái đất.
bạn có được ngành kinh tế thực phẩm và thực phẩm địa phương ở hàng đầu, bạn có khí nhà kính, năng lượng mặt trời và chất thải hạt nhân.
Những gì bạn đang có là một loạt những cuộc hội thoại, liên kết với nhau qua những ý tưởng và ngôn ngữ , sáng tạo ra một khái niệm rộng hơn về môi trường.
Và tất nhiên, từ đây, chúng ta có thể đi tới và phóng to để nhìn, và có lẽ, người trẻ đang nhìn vào những gì?
Và họ đang tìm hiểu về công nghệ năng lượng và hợp nhất hạt nhân nguyên tử.
Đây là loại cộng hưởng của chúng cho cuộc nói chuyện xung quanh môi trường.
Nếu phân chia theo dòng giới tính, chúng ta có thể nhìn thấy phụ nữ có cộng hưởng mạnh mẽ với nền kinh tế thực phẩm, và còn sự hy vọng và lạc quan.
Và vì thế có rất nhiều những thứ rất thú vị mà chúng ta có thể làm ở đây, tôi sẽ để Eric nói phần tiếp theo.
EB: Vâng, ý tôi là, chỉ ra ở đây, bạn không thể hiểu được loại quan điểm này từ một từ khoá đơn giản trên Youtube.
Giờ hãy phóng rộng ra toàn bộ cuộc nói chuyện trên toàn cầu nằm ngoài môi trường, và cùng nhìn vào tất cả những buổi nói chuyện.
Thường thì giờ đây, khi đối mặt với số lượng nội dung này, chúng ta làm một vài điều để đơn giản hoá nó.
Chúng ta có thể nói, như, Buổi nói chuyện nào là nổi tiếng nhất ?
Và một số vấn đề nổi cộm,
Có một cuộc nói chuyện về lòng biết ơn.
Có cuộc nói chuyện khác về sức khoẻ và dinh dưỡng cá nhân.
Và tất nhiên, sẽ có một cái về đề tài khiêu dâm, phải không?
Và vì thế, chúng ta có thể nói, rồi về lòng biết ơn, nó đã
Bây giờ thì xu hướng là gì? Cuộc nói chuyện nào là phổ biến?
Và chúng ta có thể xem đề tài mới nổi và xu hướng là về tính riêng tư kỹ thuật số.
Vì thế nó rất tuyệt. Nó đơn giản hoá mọi điều.
Nhưng có quá nhiều nội dung sáng tạo vừa bị chôn vùi dưới đáy.
Và tôi ghét điều đó. Làm thế nào để đẩy chúng lên trên bề mặt khi mà chúng có thể thực sự sáng tạo và thú vị?
Vậy thì, chúng ta có thể quay lại cấu trúc mạng lưới ý tưởng để làm điều đó.
Nhớ rằng, đó là cấu trúc mạng lưới mà sáng tạo ra những đề tài nổi bật, và hãy nói rằng chúng ta có thể làm cả hai điều đó, giống như những thành phố và di truyền học, đó là bất cứ cuộc nói chuyện nào sáng tạo cầu nối giữa hai lĩnh vực khác nhau.
Và đó - Quan trọng là, sự hòa trộn sáng tạo này là một trong những tâm điểm của sự cải tiến.
Và đây là một bài nói của Jessica Green về hệ sinh thái thu nhỏ của các toà nhà.
Nó định nghĩa một lĩnh vực mới.
Và chúng ta quay lại những đề tài này và nói, thì bài nói nào là tâm điểm của những cuộc nói chuyện này?
Ở cụm thành phố, một trong những bài nói trung tâm là bài nói của Mitch Joachim vềcác thành phố sinh thái, và trong cụm di truyền học, chúng ta có cuộc nói chuyện về sinh học tổng hợp của Craig Venter.
Đây là những bài nói được kết nối từ nhiều bài nói chuyện khác cùng lĩnh vực.
Chúng ta có thể đi theo hướng khác và nói, thì, những gì những cuộc nói chuyện tổng hợp được mở rộng ra nhiều lĩnh vực khác nhau.
Chúng ta đã dùng thước đo về sự đa dạng sinh thái để hiểu về nó.
Giống như, một buổi nói chuyện của Steven Pinker về lịch sử của bạo lực, rất tổng quát.
Và rồi, tất nhiên, có nhiều bài nói rất đặc biệt chúng dường như ra khỏi tầng bình lưu, trong một không gian đặc biệt, và chúng ta gọi đó là chỉ số của Collegn Flanagan.
Và nếu như bạn không biết Collen, cố ấy là một hoạ sỹ, và tôi hỏi cô ấy,"Sẽ như thế nào khi ở đó, ở tầng bình lưu của không gian ý tưởng của chúng ta?
Và chắc rằng chúng có mùi như thịt xộng khói.
Tôi cũng không biết.
Vì thế, chúng tôi sử dụng mô- tuýp mạng lưới để tìm ra những bài nói đặc biệt những bài nói tổng hợp nhiều lĩnh vực khác nhau những bài trung tâm trong chủ đề của chúng, và những bài nói là cầu nối của những lĩnh vực khác nhau.
Okay? Chúng ta sẽ chẳng bao giờ tìm ra những thứ mà ta ám ảnh với những gì đang trở thành xu hướn g hiện nay.
Và tất cả chúng đều từ kiến trúc của sự phức tạp hoặc những phương thức mà ở đó mọi thứ liên kết với nhau.
SG: Đúng như vậy.
Chúng tôi đã tự đưa mình vào một thế giới cực kỳ phức tạp and sử dụng các thuật toán để sàng lọc những thứ mà ta có thể điều hướng.
Và những thuật toán đó, mặc dù khá hữu dụng nhưng rất có giới hạn, và chúng ta có thể làm hơn thế, bởi vì ta nhận ra sự phức tạp đó không phải là ngẫu nhiên.
Chúng có cấu trúc toán học, và chúng ta có thể sử dụng cấu trúc toán học đó để khám phá những điều như thế giới của ý tưởng để nhìn thấy những gì đã được nói tới, những gì chưa được nhắc đến, và một chút gì đó con người hơn và, hy vọng rằng, thông minh hơn một chút
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Khi cha và tôi bắt đầu thành lập công ty để in ấn mô và cơ quan người bằng kỹ thuật in 3 chiều, một số người lúc đầu nghĩ rằng chúng tôi hơi điên rồ
Nhưng sau đó, việc này có nhiều tiến triển cả trong phòng thí nghiệm của chúng tôi và những phòng thí nghiệm khác trên thế giới.
Và với điều này, chúng tôi bắt đầu nhận được những câu hỏi như "Nếu bạn có thể nuôi trồng được các bộ phận cơ thể người, liệu bạn có thể nuôi trồng những sản phẩm khác từ động vật như thịt, da động vật ?"
Lúc đầu khi người ta gợi ý với tôi điều này, thẳng thắn mà nói tôi đã nghĩ rằng họ hơi điên rồ nhưng tôi đã sớm nhận ra rằng điều này không hề điên rồ chút nào.
Điên rồ chính ở chỗ những gì chúng ta đang làm hiện nay.
Tôi bị thuyết phục rằng sau 30 năm nữa, khi chúng ta nhìn lại ngày hôm nay, nhìn lại cách chúng ta nuôi và giết mổ hàng tỷ súc vật để làm ra bánh mỳ kẹp và túi xách, chúng ta sẽ thấy rằng điều này thật lãng phí và thật là điên rồ
Bạn có biết rằng hiện nay chúng ta nuôi một đàn súc vật 60 tỷ con trên toàn cầu để cung cấp cho chúng ta thịt, bơ sữa và các sản phẩm từ da.
Và trong vài thập kỷ tới, khi dân số thế giới khuếch đại tới 10 tỷ người, số gia súc cần phải tăng gần như gấp đôi, lên đến 100 tỷ con.
Nhưng việc duy trì lượng gia súc này gây ra một thiệt hại lớn cho hành tinh của chúng ta
Động vật không chỉ là "nguyên liệu thô",
chúng là những thực thể sống, và đàn gia súc của chúng ta là một trong những thực thể sử dụng đất, nước sạch nhiều nhất và cũng là một trong những thực thể sản xuất ra lượng khí ga gây hiệu ứng nhà kính lớn nhất nhân tố gây thay đổi khí hậu
Nhưng hơn cả là việc chúng ta nuôi giữ súc vật với mật độ dày, sẽ tạo ra môi trường sinh sản cho bệnh tật cũng như nguy cơ tổn hại và lạm dụng súc vật.
Rõ ràng, chúng ta không thể tiếp tục theo lối này, khi mà nó gây ra tình trạng nguy hiểm cho môi trường, sức khoẻ cộng đồng, và an toàn lương thực
Có một cách khác,bởi vì về cơ bản, các sản phẩm có nguồn gốc từ động vật chỉ là tập hợp các mô tế bào, và ngay lúc này chúng ta gây giống và nuôi những động vật vô cùng phúc tạp chỉ để tạo ra các sản phẩm từ những mô tương đối đơn giản
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu thay vì bắt đầu với một con vật phức tạp và có tri giác, chúng ta bắt đầu với những chất liệu mà từ đó các mô tế bào được tạo ra, đơn vị cơ bản của sự sống, đó chính là tế bào?
Đây là quá trình sản xuất sinh học, khi mà chính các tế bào có thể được sử dụng để tạo ra các sản phẩm sinh học như các mô tế bào và các cơ quan cơ thể.
Trong y khoa kỹ thuật sản xuất sinh học đã được sử dụng để nuôi cấy các bộ phận cơ thể phức tạp như tai,khí quản, da, mạch máu, xương, mà đã được cấy ghép thành công vào cơ thể bệnh nhân.
Vượt ra ngoài ý nghĩa về y khoa, sản xuất sinh học còn có thể là một ngành công nghiệp mang tính nhân bản, bền vững và mang tính phát triển cao
Và chúng ta nên bắt đầu bằng việc tưởng tượng miếng da thú.
Tôi nhấn mạnh về da thú vì nó được sử dụng rộng rãi.
Nó đẹp và đã hiện hữu từ rất lâu như một phần trong tiến trình lịch sử của chúng ta
Kỹ thuật sản xuất da thú đơn giản hơn các sản phẩm khác, ví dụ như thịt .
Vì chủ yếu chỉ sử dụng 1 loại tế bào và phần lớn là công nghệ 2 chiều
Ít tạo ra tính phân cực cho người tiêu dùng và nhà điều phối
Đến khi công nghệ xản suất sinh học được hiểu rõ hơn, Rõ ràng rằng, ban đầu chỉ ít cũng có nhiều người sẵn lòng mặc những loại đồ từ chất liệu mới lạ hơn là ăn những loại thực phẩm mới lạ dù cho nó ngon như thế nào.
Với ý tưởng này, da thú là một chất liệu hứa hẹn, một khởi đầu cho xu hướng công nghiệp sản xuất sinh học.
Nếu chúng ta có thể thành công với công nghệ sản xuất da thú, việc tạo ra các sản phẩm tiêu dùng sinh học khác, ví dụ như thịt, sẽ được chấp nhận dễ dàng hơn.
Bây giờ là vấn đề chúng ta làm điều đó như thế nào?
Để tạo ra da thú, chúng ta bắt đầu bằng việc lấy các tế bào từ 1 con vật bằng kỹ thuật sinh thiết đơn giản.
Con vật đó có thể là bò, cừu,hoặc thậm chí một con vật nào kỳ lạ hơn.
Quy trình này không gây hại, và con bò vẫn có thể sống vui vẻ.
Sau đó chúng ta phân lập tế bào da và nhân bản chúng trong môi trường nuôi cấy tế bào.
Cần có hàng triệu tế bào sau đó là tăng chúng lên hàng tỷ tế bào.
Và chúng ta kích thích những tế bào này sản sinh ra chất keo như chúng vốn tự nhiên sẽ làm thế
Chất keo này là chất liệu nằm xen kẽ giữa những tế bào,
Đó là mô kết nối tự nhiên.
Đó là một ma trận ngọai bào, nhưng trong da thú, đó là một khối cấu trúc chính yếu.
Và bước tiếp theo là chúng ta lấy những tế bào da cùng chất keo của chúng trải chúng ra để tạo hình thành từng tấm và ghép những lớp mỏng này chồng lên nhau tương tự như cách làm bánh filo, tạo lớp bột dày hơn bằng cách chồng từng lớp mỏng lên nhau và sau đó chúng ta để chúng phát triển.
Cuối cùng, chúng ta mang miếng da nhiều lớp này qua một quá trình thuộc da ngắn hơn và ít hoá chất hơn Và chúng ta tạo ra da như thế
Và tôi rất phấn khích cho các bạn xem, lần đầu tiên mẻ da thú nuôi cấy đầu tiên của chúng tôi, vừa ra khỏi phòng thí nghiệm.
Đây là một miếng da thật chính gốc mà không cần phải hy sinh một con vật nào.
Nó có tất cả các đặc tính của da thú bởi vì nó được làm từ cùng 1 tế bào, và tốt hơn nữa không có 1 cọng lông nào để lọai bỏ không có vết sẹo hay vết côn trùng cắn nào, và không có 1 sự lãng phí nào.
Miếng da này có thể được nuôi cấy theo hình dạng một cái ví, một cái túi xách hoặc một cái ghế xe hơi.
Nó không bị giới hạn bởi hình thể không đồng đều của một con bò hoặc một con cá sấu.
Và bởi vì khi chúng ta làm ra chất liệu này, chúng ta nuôi cấy ra miếng da này từ bước sơ khởi nhất đến lúc hoàn thiện sản phẩm, chúng ta có thể kiểm soát các đặc tính của chúng bằng nhiều cách vô cùng thú vị.
Mảnh da này chỉ dày khoảng 7 lớp mô và như các bạn có thể thấy, nó gần như trong suốt.
Và miếng da này có 21 lớp và khá đục
Bạn không có được sự kiểm sóat tốt như vậy đối với loại da truyền thống
Chúng ta có thể điều chỉnh cho miếng da này đạt tới những phẩm chất mong muốn khác như độ mềm mại, tính thông thóang, độ bền, độ co giãn và thậm là những yếu tố như hoa văn.
Chúng ta có thể bắt chước tự nhiên, nhưng theo những hướng để cải thiện nó.
Loại da này làm được những điều giống da thú hiện nay , nhưng với sự tưởng tượng, có thể còn có nhiều hơn nhiều nữa.
Sản phẩm từ động vật trong tương lai sẽ như thế nào?
Nó không cần phải trông giống thế này Cái thực sự là tối tân nhất hiện nay
Không những thế, nó có thể giống thế này hơn
Chúng ta đã đang tiến hành sản xuất bằng việc nuôi cấy tế bào qua hàng ngàn năm, bắt đầu với những sản phẩm như rượu vang, bia, sữa chua.
Và nói về thực phẩm, thực phẩm nuôi cấy đã tiến triển, và ngày nay chúng ta chế biến những thực phẩm nuôi cấy trong những cơ sở vô trùng và sạch đẹp như thế này
Một thùng ủ bia về cơ bản là một lò phản ứng sinh học .
Đó là nơi mà quá trình nuôi cấy tế bào diễn ra.
Hãy tưởng tượng tại cơ sở này thay vì ủ bia, chúng ta chế tạo da hoặc thịt.
Hãy tưởng tượng chúng ta đang tham quan nơi này, học hỏi cách da hay thịt được nuôi cấy như thế nào, nhìn thấy suốt quá trình từ khi bắt đầu đến kết thúc, và thậm chí là nếm thử một chút.
Nó sạch sẽ, công khai và có tính giáo dục, và nó đối lập với những xưởng sản xuất được che dấu, canh giữ và ở nơi xa xôi hẻo lánh, nơi mà hiện nay thịt và da thú được sản xuất.
Có lẽ sản xuất sinh học là một tiến hoá tự nhiên về sản xuất của loài người.
Nó có trách nhiệm hơn với môi trường hiệu quả và nhân văn.
Nó cho phép chúng ta sáng tạo.
Chúng ta có thể thiết kế những chất liệu mới, sản phẩm mới, và những cơ sở sản xuất mới.
Chúng ta cần phải bỏ qua việc giết hại động vật như một nguồn cung cấp nguyên liệu thành một điều gì đó văn minh và tiến hoá hơn.
Có thể chúng ta đã sẵn sàng cho một điều gì đó mang tính nhân văn hơn theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Nền dân chủ đang gặp nhiều rắc rối, không cần phải bàn cãi, và điều đó xuất phát một phần từ tình trạng khó xử đã có từ lâu.
Nó đi ngược với những quyết định mà ta đưa ra khi đối mặt với những đại dịch toàn cầu, vấn đề xuyên biên giới; với HIV, một vấn đề vượt tầm quốc gia với thị trường và nhập cư, những thứ vượt khỏi biên giới của một quốc gia; với chủ nghĩa khủng bố, chiến tranh ngày nay tất cả đều là các vấn đề xuyên quốc gia
Chúng ta đang sống trong thế kỷ 21 thế kỷ của sự tương thuộc (phụ thuộc lẫn nhau) và những vấn đề nguy cấp xuyên quốc gia và trong khi tìm kiếm những giải pháp trong chính trị dân chủ, chúng ta lại phải đối diện với những thể chế chính trị đã được thiết kế từ 400 năm trước, những quốc gia tự trị, tối cao với quyền hạn và lãnh thổ tách biệt với các quốc gia khác, mỗi quốc gia tuyên bố đủ khả năng giải quyết vấn đề của công dân thuộc quốc gia đó.
Thế kỉ 21, những vấn đề và thách thức tầm cỡ liên quốc gia, với các thể chế chính trị của thế kỉ 17.
Vấn đề chính của nền dân chủ rơi vào tình trạng khó xử.
. Cũng như nhiều người khác, tôi đã luôn suy nghĩ về việc có thể làm gì, cho sự bất tương xứng này giữa những thách thức của thế kỉ 21 với các bộ máy quốc gia đã quá cũ kỹ và ngày một ì ạch
Đề xuất của tôi là hãy thay đổi chủ đề, hãy ngừng nói về quốc gia, về các vùng lãnh thổ, thay vào đó là bàn về các thành phố.
Bởi tôi nghĩ rằng bạn sẽ nhận ra, khi nói về các thành phố, chúng ta đang bàn về các thể chế chính trị nơi mà nền văn minh và văn hóa đã được sinh ra.
Chúng ta đang nói về cái nôi của "dân chủ"
về những địa điểm là những không gian công cộng tạo nên "dân chủ", đồng thời phản đối những kẻ dám lấy đi tự do của chúng ta.
Hãy nghĩ về một số cái tên vĩ đại sau : Quảng trường Bastille, Công viên Zuccoti, Quảng trường Tahrir, Quảng trường Taksim trên tin tức gần đây tại Istanbul, hay là, vâng, Quảng trường Thiên An Môn tại Bắc Kinh.
(Vỗ tay) Đó đều là những không gian công cộng nơi chúng ta tuyên bố với tư cách công dân, người tham gia, người có quyền viết ra những bài tường thuật của chính mình.
Thành phố không chỉ là một chính thể cổ nhất, chúng còn trường tồn nhất.
Nếu bạn nghĩ về những điều sau, Constantinople, Istanbul, lâu đời hơn nhiều so với Thổ Nhĩ Kỳ.
Alexandria lâu đời hơn nhiều so với Ai Cập.
Rome, lâu đời hơn nhiều so với Italy.
Các thành phố trường tồn qua thời gian.
Đó là nơi chúng ta được sinh ra, lớn lên, được giáo dục, làm việc, kết hôn, cầu nguyện, vui chơi, già đi, và chết.
Đó là nhà.
Khác xa so với quốc gia, là một thứ trừu tượng.
Chúng ta đóng thuế, bỏ phiếu định kỳ, chứng kiến những người được chúng ta bầu làm đặt mà ít nhiều không màng đến chúng ta.
Không phải là như thế tại những thành phố, thị trấn mà ta coi là nhà.
Vả lại, ngày nay, hơn một nửa dân số thế giới sống ở thành thị.
Ở các nước phát triển, con số là 78 phần trăm.
Hơn ba phần tư dân số ngày nay sống trong các thể chế đô thị, các thành phố.
Vậy nên thành phố là nơi diễn ra các hoạt động.
Thành phố là chúng ta. Aristotle đã nói từ thời cổ đại, con người là một loài động vật có tính chính trị.
Tôi thì cho là chúng ta
là loài động vật có tính thành thị.
Trở lại với tình thế tiến thoái lưỡng nan ban đầu, rằng chúng ta có các quốc gia chính trị lỗi thời không đủ khả năng quản lý thế giới, hay đáp ứng những thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, có lẽ đã đến lúc các thị trưởng nên điều hành thế giới, các thị trưởng, công dân và những người dân mà họ đại diện nên đứng ra cầm quyền trên toàn cầu.
Khi nói rằng các thị trưởng có thể điều hành thế giới, Khi lần đầu nêu lên ý tưởng này, tôi phát hiện ra rằng sự thực là như vậy.
Có rất nhiều tổ chức quốc tế, liên thành phố, các cơ quan liên quốc gia, các mạng lưới thành phố, đã phối hợp tác chiến một cách lặng lẽ, để đối phó với biến đổi khí hậu, an ninh thế giới, để giải quyết vấn đề nhập cư, để giải quyết tất cả những vấn đề khó khăn, mà chúng ta đang phụ thuộc lẫn nhau.
Những mạng lưới ấy có những cái tên xa lạ: UCLG, Liên hiệp các Thành Phố và Chính quyền đia phương (United Cities and Local Goverments); ICLEI, Hội đồng Quốc tế đối với các vấn đề môi trường khu vực (the International Council for Local Environmental Isues ).
Và còn nhiều cái tên khác: Citynet tại Châu Á; City Protocol, một tổ chức mới tại Barcelona sử dụng web để chia sẻ những cách làm tốt nhất giữa các quốc gia.
Và như vậy, ta biết mọi thứ nhiều hơn một chút, Hội nghị Các Thị trưởng Mỹ, Hội nghị Các thị trưởng Mê-hi-cô, Hội nghị Các Thị trưởng Châu Âu.
Thị trưởng là những người có thể đem lại thay đổi
Vậy câu hỏi ở đây là, làm thế nào tạo lập một thế giới nơi mà thị trưởng và công dân mà họ đại diện đóng một vai trò nổi trội hơn ?
Vâng, để hiểu điều đó, chúng ta cần hiểu được tại sao các thành phố lại đặc biệt, tại sao thị trưởng lại khác biệt đến vậy khi so với Thủ tướng và Tổng thống, Theo tôi, Thị trưởng và Thủ tướng nằm ở hai đầu của dải quang phổ chính trị.
Để trở thành Thủ tướng hoặc Tổng thống, bạn phải có môt hệ tư tưởng, phải có tiếng nói, có một học thuyết về cách mọi việc vận hành, phải thuộc một đảng phái nào đó.
Người độc lập, nói chung, không được bầu vào vào chính phủ.
Nhưng Thị trưởng thì ngược lại.
Thị trưởng là con người của thực tế, là người giải quyết vấn đề.
Công việc của họ là giải quyết mọi việc, và nếu không làm vậy, họ sẽ bị loại bỏ.
Thị trưởng Nutter của Philadelphia đã nói, "Chúng tôi không bao giờ có thể trốn tránh trách nhiệm nếu những chuyện ở Washington diễn ra ở Philadelphia, sự tê liệt, thiếu hoạt động, ì ạch.
Tại sao? Bởi vì các ổ gà thì cần được san lấp, các chuyến tàu cần phải được vận hành, những đứa trẻ phải được tới trường.
Đó là những gì mà chúng tôi phải làm, và làm việc đó tức là làm những công việc thực tiễn để đạt được những kết quả nhất định.
Washington, Bắc Kinh, Paris, cũng như các thủ đô khác, là mọi thứ trừ thực tiễn, nhưng một thị trưởng thực sự cần phải thực tế.
Họ phải được việc, họ phải đặt hệ tư tưởng, tôn giáo hay dân tộc sang một bên và kéo các thành phố lại với nhau.
Chúng ta đã thấy điều này một vài thập kỉ trước khi Teddy Kollek, Thị trưởng vĩ đại của Jerusalem trong những năm 80 và 90, đã bị bủa vây trong văn phòng của mình bởi những người lãnh đạo tôn giáo từ các giáo phái khác nhau, Giám mục Công giáo, Giáo sĩ Do Thái, Thầy tế Hồi giáo.
Họ tranh cãi về việc vào thánh địa.
Và cuộc tranh cãi cứ kéo dài, còn Kollek thì lắng nghe và lắng nghe, và cuối cùng ông nói: "Thưa các vị, xin miễn cho tôi bài giảng đạo để tôi còn đi sửa cống cho các vị nữa".
(Tiếng cười) Đó là những gì Thị trưởng làm.
Họ sửa cống, thông những chuyến tàu.
Đó không phải là đường lối cánh tả hay cánh hữu.
Boris Johnson tại London tự gọi mình là anarcho-Tory
Một khái niệm xa lạ, nhưng có thể được hiểu là.
Ông là một người chủ nghĩa tự do, chủ nghĩa vô chính phủ.
Ông đi làm bằng xe đạp, nhưng ở một khía cạnh khác, ông cũng là một người theo phe bảo thủ.
Bloomberg tại New York đã từng là Đảng viên Dân chủ, sau đó chuyển sang Đảng Cộng hòa, rồi cuối cùng thành người không đảng phái ông nói, cái mác Đảng viên chỉ làm cản trở mà thôi.
Luzhkow, 20 năm làm Thị trưởng tại Moscow, dù ông góp phần thành lập Đảng Thống nhất cùng Putin nhưng ông không muốn bị đảng chi phối, và trên thực tế, ông mất chức không phải bởi Brezhnev, không phải Gorbachev, mà là bởi Putin, người muốn có những Đảng viên ủng hộ mình.
Vậy nên thị trưởng là người thực tế và là người giải quyết vấn đề.
Họ hoàn thành công việc.
Nhưng điều thứ hai là họ luôn là những người mà tôi thích gọi là người anh trong nhà, hay với những nữ thị trưởng, người chị.
Họ là người láng giềng.
Họ là một phần của láng giềng.
Họ được biết đến. Ed Koch có thói quen đi dạo quanh thành phố New York và hỏi: "Tôi trông thế nào?"
Hãy tưởng tượng David Cameron dạo quanh nước Anh và hỏi mọi người "Tôi trông thế nào?" Ông ta sẽ không thích câu trả lời.
Hoặc Putin. Hoặc bất kỳ một người đứng đầu quốc gia nào.
Ông có thể hỏi bởi vì ông biết người dân New York và họ biết ông.
Thị trưởng thường đến từ chính thành phố của họ.
Khá khó để vừa là một kẻ đầu cơ chính trị vừa là một thị trưởng.
Bạn có thể thể vận động tranh cử Nghị viện tại một bang khác nhưng khó để làm một thị trưởng ở một thành phố khác.
Vì thế, thị trưởng và hội đồng thành phố và chính quyền địa phương có mức độ tin tưởng cao hơn rất nhiều, và đó là thế mạnh thứ ba của thị trưởng, so với các ủy viên chính phủ.
Tại Mĩ, chúng ta biết những con số đáng suy nghĩ sau: 18 phần trăm người Mĩ ủng hộ Quốc hội. và những gì quốc hội làm.
Và thậm chí một vị Tổng thống khá được yêu thích như Obama con số ủng hộ Tổng thống khoảng 40,45 đỉnh điểm là 50 phần trăm.
Tòa Án Tối Cao đã rơi xuống khỏi vị trí tối cao mà nó từng ngự trị.
Nhưng khi hỏi, "Anh có tin tưởng Hội đồng thành phố không, anh có tin tưởng thị trưởng không?"
tỉ lệ ủng hộ sẽ là 70,75 thậm chí 80 phần trăm, bởi họ là những người láng giềng, bởi những đồng sự cũng là láng giềng của họ, bởi vì, như Thị trưởng Booker tại Newark, một thị trưởng thường lao ra khỏi xe trên đường đi làm để xông vào cứu người trong căn nhà cháy đó là những gì xảy đến với thị trưởng Booker -- hoặc can dự vào những việc bao đồng trên phố trên đường đi làm. bởi vì ông thấy nó.
Không một người đứng đầu nhà nước nào được cho phép làm như vậy theo quy định về an ninh hay thậm chí là có thể làm được như vậy.
Đó là những điều khác biệt, và sự khác biệt có liên quan đến đặc tính riêng của từng thành phố, bởi các thành phố thì đa dạng về văn hóa, cởi mở, nhiệt tình, dân chủ và có khả năng cộng tác với nhau.
Khi các nhà nước giáp mặt đối diện nhau, Trung Quốc và Mĩ, giáp mặt nhau như thế này.
Khi các thành phố tương tác, họ tương tác như thế này.
Trung Quốc và Mĩ, mặc cho cuộc gặp cấp cao gần đây ở California, chìm trong đủ kiểu tức giận, bất đồng và đối địch để giành vị trí số một.
Chúng ta đã nghe nhiều về chuyện ai sẽ là số một.
Các thành phố không phải lo lắng về điều đó.
Họ phải làm việc với nhau, và họ thực sự làm việc cùng nhau.
Ví dụ: Họ phối hợp với nhau trong biến đổi khí hậu.
Các tổ chức như C40, như ICLEI, mà tôi đã đề cập, đã và đang làm việc cùng nhau nhiều nhiều năm trước hội nghị tại Copenhagen.
Tại Copenhagen, bốn hoặc năm năm trước, 184 quốc gia đã tụ hội để giải thích tại sao chủ quyền của họ lại không cho phép họ giải quyết với một khủng hoảng trầm trọng về biến đổi khí hậu, nhưng Thị trưởng của Copenhagen đã mời 200 vị thị trưởng tới tham dự.
Họ tới, cùng bàn bạc và tìm ra giải pháp và hiện vẫn đang tiếp tục tìm giải pháp để phối hợp cùng nhau, thành phố tới thành phố, hình thành một tổ chức liên thành phố.
Tám mươi phần trăm lượng Carbon từ các thành phố, có nghĩa là các thành phố ít nhiều có khả năng giải quyết vấn đề ô nhiễm Carbon, bất chấp việc nhà nước của các thành phố đó có ký kết hiệp định với các nhà nước khác hay không.
Và họ vẫn làm việc đó.
Los Angeles làm sạch bến cảng, nơi tạo ra 40 phần trăm khí thải carbon, và giúp giảm thiểu được 20 phần trăm lượng carbon.
New York có một chương trình nâng cấp những tòa nhà cũ, giúp cách ly tốt hơn trong mùa đông, và không bị rò rỉ năng lượng trong mùa hè, không rò rỉ các khí thải máy điều hòa. Điều này đang đem lại hiệu quả.
Bogota, nơi Thị trưởng Mockus, khi ông còn là thị trưởng, đã đưa vào hoạt động một hệ thống vận tải tiết kiệm năng lượng, cho phép các xe bus hoạt động hiệu quả như tàu điện ngầm, các tuyến xe bus tốc hành, với các tuyến hành lang.
giúp cải thiện tình trạng thất nghiệp, vì người dân có thể di chuyển dễ dàng giữa các thành phố và tác động tích cực lên khí hậu cũng như nhiều thứ khác.
Singapore, với sự phát triển trong kĩ thuật xây dựng nhà chọc trời và chính sách nhà ở công cộng đầy ấn tượng, cũng phát triển hòn đảo công viên, nếu tới đó, bạn sẽ thấy có rất nhiều những khu đất xanh, công viên.
Các thành phố đang làm những việc đó, không phải riêng lẻ.
mà là cùng nhau.
Họ chia sẻ những gì họ làm, và tạo ra khác biệt bằng việc chia sẻ những kinh nghiệm tốt nhất.
Chương trình chia sẻ xe đạp, bắt đầu từ 20, 30 năm trước tại Mỹ Latinh.
Bây giờ, nó đã có ở hàng trăm thành phố trên thế giới.
Khu vực đi bộ, phí tắc nghẽn giao thông, giới hạn mức khí thải trong thành phố như California đã làm, có rất nhiều nhiều thứ mà các thành phố có thể làm bất chấp sự thoái thác hành động từ các nhà nước kém cỏi, trì trệ .
Vậy điểm mấu chốt ở đây là gỉ?
Đó là chúng ta vẫn còn mang đầy tính chính trị trong một thế giới với các đường biên, thế giới của sự ngăn cách thế giới của những bức tường, một thế giới mà các nhà nước từ chối hành động cùng nhau.
Chúng ta đã trải nghiệm ngày qua ngày một thế giới phi biên giới, thế giới của những bệnh tật không biên giới bác sỹ không biên giới, bệnh tật không biên giới, y học không biên giới, kinh tế và kỹ thuật không biên giới, giáo dục không biên giới, chủ nghĩa khủng bố chiến tranh không biên giới.
Đó là thế giới thực,và trừ khi chúng ta tìm ra một con đường để toàn cầu hóa nền dân chủ hay dân chủ hóa toàn cầu, chúng ta sẽ ngày một tăng thêm không chỉ là nguy cơ thất bại trong việc giải quyết những vấn đề xuyên quốc gia nói trên mà còn nguy cơ đánh mất chính nền dân chủ, bị khóa chặc trong cái hộp nhà nước và quốc gia cũ kỹ, không giải quyết được những vấn đề dân chủ toàn cầu.
Vậy điều đó có ý nghĩa gì?
Tôi sẽ nói với các bạn. Con đường tới dân chủ toàn cầu không thông qua nhà nước.
thay vào đó, là các thành phố.
Dân chủ đã được sinh ra từ các thành phố cổ đại.
Tôi tin nó có thể được tái sinh trong một hệ liên thành phố toàn cầu.
Đó là hành trình từ thành phố tới liên thành phố, chúng ta có thể tái khám phá sức mạnh của nền dân chủ ở cấp độ toàn cầu.
Chúng ta có thể tạo ra không chỉ là Liên hợp Quốc, thứ đã thất bại, mà là một Liên minh các Thành phố, không phải Liên Hiệp Quốc hay phi Liên Hiệp Quốc, mà là Liên Hiệp các Thành Phố trên Thế Giới.
Chúng ta có thế tạo ra một Nghị viện toàn cầu của các Thị trưởng.
Đó là một ý tưởng, là nhận thức của tôi về thế giới trong tương lai, nhưng nó còn đang trong tiến trình bàn bạc tại các Tòa thị chính tại Seoul, tại Amsterdam, tại Hamburg và tại New York.
Các thị trưởng đang suy xét ý tưởng thành lập một Nghị viện toàn cầu, và tôi rất thích ý tưởng đó, bởi một Nghị viện của các Thị trưởng là một Nghị viện của các công dân và một nghị viện của các công dân là một nghị viện của chúng ta của bạn và của tôi.
Nếu như một lúc nào đó có những công dân không biên giới, Tôi nghĩ đó là công dân của TED TED cho thấy sự hứa hẹn về những công dân không biên giới.
Tôi đã sẵn sàng vươn ra và ôm trọn một nền dân chủ toàn cầu mới, để lấy lại sự dân chủ của chúng ta.
Và câu hỏi duy nhất là, liệu bạn cũng mong muốn như thế?
Cảm ơn rất nhiều, những công dân thân thiết của tôi.
(Tiếng vỗ tay) Cảm ơn. (Vỗ tay)
Tôi muốn kể cho các bạn về một vụ án mà tôi đã tham gia liên quan đến một người đàn ông tên Steve Titus.
Titus là một quản lý nhà hàng.
Anh ta 31 tuổi, sống tại Seattle, Washington, anh ấy đã đính hôn với Gretchen, họ sắp kết hôn, cô ấy là tình yêu của đời anh.
Vào một đêm, cặp đôi đi ra ngoài cho một bữa tối lãng mạn tại nhà hàng.
Họ đang trên đường về nhà và họ bị cảnh sát tấp vào lề đường.
Bạn thấy đấy, chiếc xe của Titus khá giống một chiếc xe được lái trước đó vào buổi tối bởi một gã đã cưỡng dâm một cô gái đi nhờ xe, và Titus khá giống với gã tội phạm đó.
Thế rồi cảnh sát chụp hình Titus, họ đặt nó vào một hàng ảnh, sau đó đưa ra cho nạn nhân xem, và cô ấy chỉ bức hình của Titus.
Cô ta nói "Người này giống nhất."
Cảnh sát khởi tố vụ án, và khi Steve Titus bị đưa ra tòa vì tội cưỡng dâm, nạn nhân bước lên bục và nói, "Tôi hoàn toàn chắc chắn đây chính là gã đàn ông đó."
Và Titus bị kết án.
Anh ta khẳng định mình vô tội, gia đình anh ta hét vào bồi thẩm đoàn, vị hôn thê của anh sụp xuống sàn thổn thức, và Titus bị giải đi vào nhà giam.
Vậ bạn sẽ làm gì nếu chuyện đã đến mức này?
Bạn sẽ làm gì?
Titus hoàn toàn mất niềm tin vào hệ thống pháp lý, thế rồi anh có một ý tưởng.
Anh gọi đếm tạp chí trong khu vực, anh được sự quan tâm của một nhà báo điều tra, và người nhà báo này đã thực sự tìm ra hung thủ thật, một kẻ cuối cùng cũng thú nhận tội cưỡng dâm, một kẻ được cho là đã thực hiện 50 vụ cưỡng hiếp trong khu vực đó, và khi thông tin này được đưa tới thẩm phán, thẩm phán đã trả tự do cho Titus.
Và thực ra, đó nên là kết thúc của vụ án này.
Nó đáng lẽ phải kết thúc.
Titus đáng lẽ đã phải nghĩ về nó như một năm kinh khủng, một năm bị buộc tội, ra tòa, nhưng tất cả đã qua.
Thế nhưng nó đã không kết thúc như vậy.
Titus cảm thấy quá cay đắng.
Anh ta mất việc. Anh không thể nhận lại công việc.
Anh ta mất người hôn thê.
Cô ấy không thể chịu đựng được cơn dận dai dẳng của anh.
Anh mất hết toàn bộ số tiền tiết kiệm, và anh quyết định điền một hồ sơ khởi tố người cảnh sát và những người khác mà anh ta cảm thấy chịu trách nhiệm với những khổ cực của anh.
vàn đó là lúc tôi thực sự bắt đầu làm việc với vụ án này, cố gắng hình dung làm sao mà nạn nhân đi từ "Người này giống nhất." tới "Tôi hoàn toàn chắc chắn đây chính là gã đàn ông đó."
Vâng, Titus đã dồn công sức vào vụ án dân sự này.
Anh dành mỗi bước đi để suy nghĩ về nó, và chỉ một vài ngày trước ngày anh đến phiên tòa, anh thức dậy vào buổi sáng, quặn người trong cơn đau, và chết bởi một cơn đau tim do căng thẳng.
Anh 35 tuổi.
Vậy là tôi được đề nghị đến làm việc với vụ của Titus bởi tôi là một nhà tâm lý học.
Tôi nghiên cứu về trí nhớ. Tôi đã nghiên cứu về trí nhớ trong mấy thập kỉ.
Và nếu tôi gặp một vài người trên chuyến bay -- chuyện này diễn ra trên chuyến bay tới Scotland -- nếu tôi gặp một người trên một chuyến bay, và chúng tôi hỏi thăm lẫn nhau, "Bạn làm nghề gì?
Bạn làm nghề gì?" và tôi nói "Tôi nghiên cứu về trí nhớ," họ thường muốn nói với tôi họ có những vấn đề về việc nhớ tên, hoặc họ có một người quen bị Alzheimer hoặc một số vấn đề trí nhớ, nhưng tôi phải nói với họ tôi không nghiên cứu về những lúc người ta quyên.
Tôi nghiên cứu cái ngược lại: khi người ta nhớ, khi người ta nhớ những thứ đã không xảy ra hoặc nhớ những thứ thực sự khác với sự thật diễn ra.
Tôi nghiên cứu về trí nhớ sai.
Thật đáng buồn, Steve Titus không phải là người duy nhất bị buộc tội dựa trên trí nhớ sai lầm của một ai đó.
Trong một dự án tại Mĩ, thông tin được thu thập trên 300 người vô tội, 300 bị cáo người bị buộc tội những việc họ không làm.
Họ đã dành 10,20,30 năm trong tù cho những tội đó, và giờ đây xét nghiệm DNA đã chứng minh họ thực sự vô tội.
Và khi những vụ trên được phân tích, ba phần tư số vụ là do trí nhớ sai lầm, những kí ức sai lầm của nhân chứng.
Vâng, tại sao?
Như bồi thẩm đoàn những người đã tuyên án những người vô tội đó và bồi thẩm đoàn đã kết án Titus, nhiều người tin rằng trí nhớ làm việc như một chiếc máy ghi hình.
Bạn chỉ ghi lại những thông tin, và bạn gọi nó lại và bật nó lên khi bạn muốn trả lời những câu hỏi hay nhận diện hình ảnh.
Những sau nhiều thập kỉ làm việc trong ngành tâm lý học đã cho tôi thấy rằng điều này không đúng.
Trí nhớ của chúng ta có tính chất xây dựng.
Chúng tái xây dựng.
Trí nhớ làm việc hơi giống trang Wikipedia hơn: Bạn có thể truy cập vào đó và thay đổ nói, nhưng những người khác cũng có thể.
Tôi bắt đầu nghiên cứu quá trình xây dựng trí nhớ này vào năm những năm 1970.
Tôi làm một thí nghiệm bao gồm trình diễn cho mọi người một số các vụ án hình sự và các tai nạn giả và hỏi họ những câu hỏi về những gì họ nhớ.
Trong một thí nghiệm, chúng tôi cho mọi người thấy một tai nạn giả và chúng tôi hỏi mọi người, những chiếc xe chạy nhanh tới mức nào khi chúng đụng vào nhau?
Và chúng tôi hỏi những người khác, những chiếc xe chạy nhanh tới mức nào khi chúng va vào nhau?
Và khi chúng tôi hỏi câu hỏi dẫn dắt bởi chữ "va vào", những nhân chứng nói với chúng tôi chiếc xe đi nhanh hơn, và hơn nữa, khi đặt câu hỏi dẫn dắt bằng chữ "va vào" làm cho mọi người thường nói với chúng tôi rằng họ nhìn thấy các mảnh kính vỡ tại hiện trường tai nạn trong khi chẳng có một mảnh vỡ kính nào.
Trong một nghiên cứu khác, chúng tôi cho thấy một tai nạn giả khi chiếc xe đi qua giao lộ với một biển báo dừng, và nếu chúng tôi hỏi một câu hỏi có ám chỉ nó là biển báo đường ưu tiên, nhiều nhân chứng sẽ nói với chúng tôi là họ nhớ có biển báo đường ưu tiên tại giao lộ, không phải là một biển báo dừng.
Và bạn có thể nghĩ rằng, rằng, bạn biết đấy, đó chỉ là những sự kiện trong đoạn phim không có gì quá căng thẳng,
Liệu những sai lầm tương tự có thể nào phạm phải với một sự kiện thực sự căng thẳng?
Trong một bài nghiên cứu chúng tôi xuất bản một vài tháng trước, chúng tôi đã có một câu trả lời cho câu hỏi này, bởi điều bất bình thường trong thí nghiệm này là những gì chúng tôi sắp đặt cho vài người trải qua những trải niệm vô cùng căng thẳng.
Các đối tượng trong nghiên cứu là những thành viên của quân đội Mĩ những người đã trải qua những bài luyện tập chịu đau khổ để dạy cho họ những gì giống với những việc sẽ diễn ra nếu họ bị bắt làm tù nhân chiến tranh.
Và như một phần của bài tập rèn luyện, những binh sĩ này bị tra khảo với một cách hung tợn, tàn bạo, ngược đãi thể xác trong 30 phút rồi sau đó để họ cố gắng nhận dạng kẻ đã thực hiện việc tra khảo họ.
Và khi chúng tôi cho họ những thông tin có tính chất gợi ý ám chỉ đến một người khác, nhiều người trong số họ đã nhận dạng sai kẻ tra khảo, thường nhận dạng một người nào đó thậm chí không chút tương đồng với kẻ tra khảo.
Và những gì những nghiên cứu này cho thấy là khi bạn mớm cho người ta thông tin sai lệch về một số trải niệm mà họ có thể đã trải qua, bạn có thể bóp méo hay làm hỏng hay thay đổi ký ức của họ.
Trong thế giới thực ngoài kia, thông tin sai lệch ở khắp nơi.
Chúng ta thu nhận thông tin sai không chỉ những khi chúng ta bị đặt câu hỏi theo một cách dẫn dắt, mà còn khi chúng ta nói chuyện với các nhân chứng khác những người cũng có thể cố ý hay vô ý truyền cho chúng ta một số thông tin sai lệch, hoặc nếu chúng ta xem các phương tiện truyền thông đưa tin về một số tự kiện mà ta đã trải nghiệm, tất cả những thứ đó tạo ra cơ hội cho việc làm sai lệch trí nhớ của chúng ta.
Trong những năm 1990, chúng tôi bắt đầu thấy một kiểu thậm chí còn cực đoan hơn trong vấn đề bộ nhớ.
Một số bệnh nhân đến với trị liệu với một vấn đề -- có thể họ bị trầm cảm, một dạng rối loạn ăn uống -- và sau khi họ kết thúc trị liệu với một vấn đề khác.
Những ký ức cực đoan về sự hung bạo khủng khiếp, đôi lúc trong một nghi lễ Sa Tăng, đôi lúc bao gồm một số yếu tố thực sự kì lạ và quái dị.
Một người phụ nữ kết thúc đợt trị liệu tâm lý tin rằng cô đã trải qua nhiều năm bị hành hạ trong một kiểu nghi lễ, và bị cưỡng bức phải mang thai và rồi đứa trẻ đó bị cắt bỏ khỏi tử cung.
Nhưng thực tế thì chẳng có vết sẹo nào hoặc tất cả các kiểu chứng cứ trên thể xác có thể minh chứng cho câu chuyện của cô.
Và khi tôi bắt đầu nghiên cứu các trường hợp này, tôi đã tự hỏi, những kí ức kỳ dị đó đến từ đâu?
Và những gì tôi tìm thấy là hầu hết các tình huống đều có liên quan đến một mẫu đặc biệt của tâm lý trị liệu.
Và thế là tôi hỏi, liệu có phải chuyện gì diễn ra trong đợt tâm lý trị liệu này như các bài tập tưởng tượng hoặc giải thích giấc mơ, hoặc trong một số trường hợp thôi miên, hoặc trong một số trường hợp có sự tiếp cận những thông tin sai lệch -- có phải những thứ đó đã dẫn dắt những bệnh nhân phát triển các ký ức quái dị, những kí ức không thường có?
Và tôi đã thiết kế một số thí nghiệm để cố gắng nghiên cứu về quá trình được sử dụng bởi đợt tâm lý trị liệu để tôi có thể nghiên cứu về sự phát triển của những ký ức sai lệch phong phú đó.
Một trong các nghiên cứu đầu tiên, chúng tôi đã sử dụng phương pháp gợi ý, một phương pháp lấy cảm hứng từ các phương pháp trị liệu mà chúng tôi thấy, chúng tôi sử dụng phương pháp gợi ý này để gieo trồng một ký ức sai đó là lúc bạn còn là một đứa trẻ, năm hay sáu tuổi, bạn bị lạc trong một siêu thị.
Bạn đã rất hoảng sợ. Bạn khóc lóc.
Cuối cùng bạn cũng được giải cứu bởi một người lớn tuổi và đoàn tụ với gia đình.
Và chúng tôi đã thành công trong việc gieo trồng ký ức này trong tâm trí của một phần tư các đối tượng.
Và bạn có thể nghĩ rằng, việc đó không quá căng thẳng.
Nhưng chúng tôi và những nhà nghiên cứu khác đã gieo trồng một một ký ức sai rất phong phú, chi tiết bất thường hơn nhiều và căng thẳng hơn nhiều.
Cũng như trong một thí nghiệm thực hiện ở Tennessee, các nhà nghiên cứu đã gieo trồng các ký ức sai đó là lúc bạn là một đứa trẻ, bạn gần như đã bị chết đuối và bạn đã được cứu bởi một nhân viên cứu hộ.
Và trong một thí nghiệm tại Canada, các nhà nghiên cứu lại gieo trồng một ký ức lúc bạn còn nhỏ, một số thứ kinh khủng kiểu như bị tấn công bởi một con vật hung dữ đã xảy ra với bạn, có tác dụng với một nửa số đối tượng.
Và trong một nghiên cứu tại Italy, các nhà nghiên cứu gieo trồng một ký ức sai, khi bạn là một đứa trẻ, bạn chứng kiến một người bị quỷ ám.
Tôi muốn bổ sung rằng nó có vẻ giống như chúng tôi làm tổn thương tinh thần đến các đối tượng trong thí nghiệm nhân danh khoa học, tuy vậy những nghiên cứu của chúng tôi đáp ứng tất cả các tiêu chuẩn đánh giá theo điều khoản đạo đức nghiên cứu (Research ethics boards - REB) điều đó đã đưa ra quyết định những bất tiện tạm thời mà một số các đối tượng có thể phải trải niệm trong những nghiên cứu này không đáng kể so với tầm quan trọng của vấn đề này để nắm được quả trình diễn biến của bộ nhớ và những bạo hành trí nhớ đang tiếp diễn tại một số nơi trên thế giới.
Vâng, tôi đã ngạc nhiên, khi tôi xuất bản công trình này và bắt đầu lên tiếng phản đối một số phương pháp tâm lý trị liệu nhất định, nó tạo ra một số vấn đề khá là tồi tệ cho tôi: thù địch, chủ yếu là từ những nhà trí nhớ trị liệu bị đụng chạm, những người cảm thấy bị công kích, và bởi những nạn nhân người bị họ gây ảnh hưởng.
Thi thoảng tôi cần đến các vệ sĩ trong lúc phát biểu mà tôi được mời đến phát biểu, mọi người cố tổ chức chiến dịch thu thập các thư tay để tôi bị đuổi việc.
Nhưng có lẽ điều tồi tệ nhất đó là tôi nghi ngờ một người phụ nữ đã không hề phạm tội lạm dụng cái tội được tuyên bố bởi người con gái lớn của bà.
Cô ta buộc tội mẹ mình lạm dụng tình dục dựa trên các ký ức bị kìm nén.
Và người con gái này đã cho phép câu chuyện của mình được chuyển thành phim và công chiếu ở nhiều nơi.
Tôi đã nghi ngờ câu chuyện này, và tôi bắt đầu điều tra, và cuối cùng đã tìm ra các thông tin thuyết phục tôi rằng người mẹ đó vô tội.
Tôi đã xuất bản một bài bóc trần sự thật, và một thời gian sau, người con gái đã buộc tội mẹ kia đã đâm đơn kiện.
Thậm chí tôi đã chưa từng nhắc đến tên của cô, nhưng cô ta kiện tôi phỉ báng và xâm phạm riêng tư cá nhân.
Và tôi đã phải trải qua gần năm năm đối diện với những kiện cáo rắc rối, phiền phức này, nhưng cuối cùng, cuối cùng, nó cũng qua và tôi có thể thực sự quay trở lại với công việc.
Trong quá trình diễn tiến, dù sao đi nữa tôi đã trở thành một phần của xu hướng nhiễu loạn tại Mĩ khi các nhà khoa học bị kiện đơn giản chỉ vìlên tiếng trước một vấn đề đang gây tranh cãi lớn trong cộng đồng.
Khi quay trở lại với công việc của mình, tôi đặt ra câu hỏi này: nếu tôi gieo mầm một kí ức sai lệch trong tâm trí bạn, nó có để lại hậu quả?
Nó có ảnh hưởng đến những suy nghĩ sau này của bạn, những hành vi sau này của bạn?
Nghiên cứu đầu tiên của chúng tôi là gieo vào một ký ức sai rằng bạn bị bệnh lúc còn bé khi ăn một vài thực phẩm: trứng gà luộc kỹ, nước dầm thì là, kem dâu tây.
Và chúng tôi phát hiện ra rằng khi chúng tôi gieo trồng những ký ức sai đó người ta không còn muốn ăn những thực phẩm đó nhiều vào những buổi picnic nữa.
Những ký ức sai không nhất thiết phải tồi tệ hoặc không vui.
Nếu chúng tôi gieo mầm một ký ức ấm áp và vui vẻ liên quan đến một loại thực phẩm lành mạnh như măng tây, chúng tôi có thể làm cho người thí nghiệm thích ăn măng tây hơn.
Vậy nên những gì các thí nghiệm cho thấy đó là bạn có thể gieo trồng các ký ức sai và chúng có hậu quả tác động lên hành vi kéo dài chừng nào trí nhớ còn có tác dụng.
Vâng, theo những khả năng này để gieo trồng ký ức và điều khiển hành vi rõ ràng cần kéo theo một số vấn đề đạo đức quan trọng, giống như, khi nào ta mới nên dùng các kỹ thuật tâm trí này?
Và chúng ta có nên cấm sử dụng chúng?
Các nhà tâm lý trị liệu không thể gieo trồng những ký ức sai trong tâm trí bệnh nhân cho dù nó có thể giúp bệnh nhân, nhưng không gì có thể ngăn cản bậc cha mẹ thử cách này lên những thiếu niên nặng kí hay béo phì.
Và khi tôi công khai những đề xuất này, nó lại tạo ra những luồng chống đối.
"Lại nữa rồi. Bà ta ủng hộ việc cha mẹ lừa dối con cái."
Xin chào, Ông già Nô-en. (Laughter) Ý của tôi là, có cách khác để nghĩ về chuyện này, cách bạn nên nghĩ, một đứa trẻ béo phì, tiểu đường, vòng đời rút ngắn, tất cả những thứ có thể đi kèm, hay một đứa trẻ có một chút sai sót trong ký ức?
Tôi biết những gì tôi sẽ chọn cho đứa trẻ của tôi.
Nhưng có lẽ công việc của tôi đã làm tôi khác biệt khỏi hầu hết mọi người.
Hầu hết mọi người trân trọng những ký ức của họ, họ biết nó đại diện cho nhân dạng họ, họlà ai, họ đến từ đâu.
Và tôi trân trọng điều đó. Tôi cũng nghĩ như vậy.
Nhưng tôi biết được từ công việc của mình bao nhiêu điều hư cấu vốn đã có ở đó.
Nếu tôi có học được điều gì qua mấy chục năm nghiên cứu trên những vấn đề này, thì đó là: chỉ vì một ai đó nói với bạn một số thứ và nói với sự tự tin, chỉ vì họ nói với rất nhiều chi tiết, chỉ vì họ biểu hiện cảm xúc của họ khi họ nói điều đó, không có nghĩa rằng nó thực sự đã xảy ra.
Chúng ta không thể phân biệt rõ những ký ức đúng với những ký ức sai.
Chúng ta cần những chứng cứ độc lập.
Khám phá này đã làm tôi khoan thứ hơn đối với những sai lầm thường ngày trong trí nhớ mà bạn bè tôi và các thành viên trong gia đình tôi phạm phải.
Khám phá này đã có thể cứu Steve Titus, người đàn ông đã bị đánh cắp cả tương lai bởi một ký ức sai lầm.
Nhưng đồng thời, chúng ta cũng cần tự nhớ rằng, chúng ta hãy xem như những ký ức , giống như tự do, là một thứ mỏng manh.
Cảm ơn. Cảm ơn.
Cảm ơn. (Vỗ tay) Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Một câu châm ngôn xưa nói rằng thật khó để tìm mèo đen trong một căn phòng tối, nhất là khi chẳng có con mèo nào.
Tôi thấy điều này đặc biệt đúng khi nói về khoa học và cách làm việc của khoa học -- sờ sẫm trong phòng tối, đụng hết cái nọ đến cái kia, cố tìm hiểu xem hình dạng nó thế nào, nó có thể là cái gì, ai đó cho rằng có con mèo đâu đây, ý kiến đó, có hoặc không đáng tin, và cứ lặp lại như thế.
Đây là cách khác với cái mà hầu hết mọi người nghĩ về khoa học.
Người ta thường cho rằng khoa học là một cơ chế rất chặt chẽ để tìm hiểu về thế giới, để thu thập kiến thức và dữ liệu, nó dựa trên quy luật, nhà khoa học sử dụng các phương pháp khoa học trong suốt 14 thế hệ cho đến tận bây giờ, phương pháp khoa học là một bộ quy tắc để thu thập những tri thức lạnh lùng và khô khan từ dữ liệu.
Không phải như vậy.
Có phương pháp khoa học cả đấy, nhưng cái thực sự xảy ra là thế này. (Tiếng cười) [Phương pháp khoa học vs. Chuyện cái rắm] Nó đang xảy ra đúng như vậy đấy.
[...trong bóng tối] (Cười) Vậy thì đâu là sự khác biệt giữa cái cách mà tôi tin rằng người ta đang theo đuổi khoa học và cách mà người ta nhìn nhận nó ?
Điều khác biệt xảy đến với tôi lần đầu tiên khi còn ở đại học Columbia, vừa là một giáo sư vừa là quản lý phòng thí nghiệm nghiên cứu thần kinh chúng tôi tìm hiểu cách hoạt động
của não bộ bằng nghiên cứu khứu giác, và làm việc trong phòng thí nghiệm, đó là một niềm vui một công việc vô cùng hấp dẫn thật lý thú khi cùng với sinh viên và nghiên cứu sinh làm những thí nghiệm để tìm hiểu cách hoạt động của khứu giác và não bộ, thú thật, nó khiến cho tôi cảm thấy hào hứng.
Nhưng đồng thời, cũng là trách nhiệm giảng dạy một khoá học về bộ não cho sinh viên, đây là một môn chính đòi hỏi thời gian tổ chức công phu, với nhiều thử thách và khá thú vị, nhưng tôi buộc phải nói rằng, nó không nhẹ nhàng cho lắm.
Vậy điều khác biệt là gì?
Khoá học mà tôi đã và đang giảng dạy được gọi là Khoa học thần kinh phân tử và tế bào - Phần 1. (Tiếng cười) Gồm 25 bài đầy ắp kiến thức, sử dụng cuốn sách khổng lồ có tên "Nguyên lý Khoa học Thần kinh" của 3 nhà khoa học thần kinh nổi tiếng.
Cuốn sách dày 1414 trang. nặng hơn 3 kg.
Cho dễ hình dung, nó bằng trọng lượng của 2 bộ óc người.
(Tiếng cười) Cuối khoá học, tôi nhận ra rằng, sinh viên tưởng rằng chúng ta phải biết mọi thứ cần biết về bộ não.
Điều này không đúng tí nào.
Và hẳn họ cũng cho rằng, công việc của các nhà khoa học là thu thập dữ liệu và kiến thức và chất chúng vào những cuốn sách dày cộp.
Điều đó cũng sai nốt.
Sau buổi họp, chúng tôi tụ tập tại quầy bar, uống vài ly cùng đồng nghiệp, chúng tôi không nói về những gì mình biết
mà chỉ nói về những gì mình không biết.
Những việc cần phải tiếp tục làm, những cái quan trọng cần làm trong phòng thí nghiệm.
Điều này đã được Marie Curie nói rất rõ, rằng người ta không chú ý đến những gì đã làm mà là những gì còn phải làm.
Ý này nói trong thư gửi em trai sau khi cô ấy lấy được tấm bằng đại học thứ 2.
Đây là bức hình của Marie Curie mà tôi thích nhất, bởi tôi tin rằng vầng sáng đằng sau cô ấy không phải là hiệu ứng nhiếp ảnh. (Tiếng cười) Có vầng sáng như vậy thật.
Sự thật là những bài báo của cô ấy, cho đến tận bây giờ, vẫn được lưu giữ ở tầng hầm thư viện Pháp trong một phòng bằng bê tông phủ chì, nếu là một học giả và muốn tiếp cận những tài liệu này, bạn phải mặc bộ đồ chống bức xạ, việc đó cũng hơi ghê ghê.
Điều chúng ta đã bỏ qua khi giảng dạy cho sinh viên hay tiếp xúc với công chúng với tư cách nhà khoa học, đó là nói đến những việc cần làm.
Đó là cái thú vị và hào hứng.
Đó là về 'sự thiếu hiểu biết'.
Điều đã bị bỏ qua.
Do đó, tôi nghĩ rằng có lẽ nên dạy 1 khoá học về "sự thiếu hiểu biết". điều mà tôi rành rẽ hơn cả.
Tôi bắt đầu dạy 1 khóa học như thế, và nó thật sự thú vị tôi muốn mời các bạn đến trang web này.
Bạn có thể tìm thấy mọi loại thông tin.
Nó luôn rộng mở. Đây thật sự là những giờ phút vô cùng thú vị khi được gặp gỡ các nhà khoa học và trò chuyện với họ về những điều họ không biết.
Tôi đang dùng từ "thiếu hiểu biết" chí ít có phần cố tình khiêu khích, vì từ này có nhiều ý xấu và ý tôi không phải là như vậy.
Tôi không có ý nói đến sự đần độn, vô tâm ấu trĩ trong kiến thức, lập luận hay dữ liệu.
Người thiếu hiểu biết thì mê muội, thiếu nhận thức, thiếu thông tin, và bên ngoài các công ty hiện nay, nó thường chiếm chỗ trong những cơ quan dân cử.
Đó có lẽ là một câu chuyện khác.
Tôi muốn nói đến một loại khác
của thiếu hiểu biết loại đỡ tệ hơn, xuất phát từ khoảng trống chung trong kiến thức của chúng ta, đơn giản chỉ là do không được biết, chưa biết đầy đủ hoặc không thể dự đoán được, một loại ngu dốt này được tóm tắt đầy đủ nhất trong câu nói của Clerk Maxwell , nhà vật lý vĩ đại nhất giữa Newton và Einstein, " Sự thiếu hiểu biết được nhận biết tốt là mở đầu cho mọi tiến bộ trong khoa học."
Đó là một ý tường tuyệt vời: Sự thiếu hiểu biết được nhận biết.
Đó là cái mà tôi muốn đề cập đến hôm nay, dĩ nhiên đầu tiên cần làm rõ ta sẽ làm gì với những kiến thức này?
Khoa học được tích lũy với một tốc độ kinh người.
Ta có cảm tưởng rằng đó là một núi kiến thức, và nó dường như không thể lay chuyển.
Làm sao biết hết mọi điều?
Khoa học đang phát triển với tốc độ đáng kinh ngạc.
Vào năm 2006, có khoảng 1.3 triệu bài báo được xuất bản.
Tốc độ gia tăng hằng năm khoảng 2.5%, vì thế, đến năm vừa rồi có hơn 1.5 triệu bài báo được xuất bản.
Chia con số đó cho số phút trong một năm, và ta có mỗi phút 3 bài báo mới.
Vì đã ở đây hơn 10 phút, nên tôi đã để lỡ mất 30 bài báo.
Tôi phải rời khỏi đây thôi để đi đọc chúng.
Đối phó với điều này thế nào ? Vâng, thực tế là những gì các nhà khoa học đã làm là lơ là có kiểm soát .
Theo một nghĩa nào đó, không lo lắng về nó.
Tri thức quan trọng. Phải am hiểu nhiều thứ nếu muốn trở thành nhà khoa học.
Nhưng chưa đủ.
Bạn cần biết nhiều để trở thành luật sư kế toán, thợ điện hay thợ mộc.
Nhưng trong khoa học, am hiểu nhiều không phải là điều cốt yếu.
Am hiểu nhiều giúp bạn nhận ra nhiều sự thiếu hiểu biết hơn.
Kiến thức là một đề tài lớn, nhưng tôi cho rằng thiếu hiểu biết là đề tài còn lớn hơn.
Vì điều này dẫn dắt ta đến suy nghĩ về một số mô hình khoa học thông thường mà ta không nên lạm dụng.
Một trong số đó, rất được ưa chuộng, là kiên trì xếp từng mảnh ghép lại với nhau để khám phá những bức tranh lớn.
Hoàn toàn không đúng. Trước hết, với mảnh ghép, nhà chế tạo cam đoan có giải pháp cho vấn đề.
Khoa học không như thế.
Nhiều nhà khoa học còn không chấp nhận nhà chế tạo.
(Cười) Mô hình mảnh ghép không ăn thua.
Một mô hình phổ biến khác là tháo gỡ từng thứ một giống như bóc tách vỏ củ hành.
Từng miếng từng miếng, bạn gỡ bỏ đi để đạt đến sự thật cốt lõi bên trong.
Tôi cũng không nghĩ rằng đó là cách hay.
Một mô hình khác, khá phổ biến, là ý tưởng tảng băng trôi cho rằng, ta chỉ thấy phần bề mặt ẩn bên dưới mới là cốt lõi của vấn đề.
Tất cả những mô hình này đều dựa trên ý niệm về tập hợp tri thức mà chúng ta có thể khám phá.
Ta có thể phá tảng băng này và khám phá nó, hay chỉ cần đợi cho nó tan ra Bằng cách này hay cách khác.
Đúng không ? Nhưng tôi không nghĩ đó là vấn đề.
Những gì thực sự đang diễn ra trong khoa học giống như một cái giếng thần, dù có múc ra bao nhiêu nước, nước trong giếng vẫn còn, đây là mô hình mà tôi đặc biệt ưa thích, càng múc càng đầy.
Tri thức cũng giống như sóng nước mãi lan tỏa trên mặt giếng, quan trọng là cần nhận ra là sự thiếu hiểu biết của chúng ta, chu vi của vòng tròn kiến thức này, mở rộng cùng với kiến thức.
Vậy nên tri thức tạo ra sự thiếu hiểu biết.
George Bernard Shaw đã nói rất hay
trong lời chúc mừng dành cho Einstein tại bữa tiệc ăn mừng phát minh của ông rằng khoa học đặt ra nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời. Thật sáng suốt và chính xác, điều đó còn cho thấy không bao giờ là hết việc.
Mượn ý tưởng của nhà triết học Immanuel Kant cách đấy 100 năm về sự nảy sinh câu hỏi, ông cho rằng mỗi câu trả lời sẽ cho ra đời nhiều câu hỏi,
tôi thích thuật ngữ "sự nảy sinh câu hỏi" này trong khoa học.
Vì thế, mô hình mà chúng ta chọn không xuất phát từ ngu dốt đến tìm hiểu sự việc rồi thu thập tri thức.
Đúng hơn là ta đi ngược lại quy trình đó.
Chúng ta dùng tri thức này để làm gì?
Dùng một mớ kiến thức này để làm gì?
Dùng nó để tiến tới một sự thiếu hiểu biết tốt hơn, để đạt đến một tầm thiếu hiểu biết cao hơn.
Bởi vì không phải sự thiếu hiểu biết nào cũng như nhau.
Các nhà khoa học vẫn tranh cãi về vấn đề này.
Đôi lúc ta gọi nó là "phiên đấu bò".
Đôi lúc là "đề nghị vay vốn"
Nhưng tóm lại, đấy là nội dung tranh luận.
Sự ngu dốt, điều ta không biết.
Đó là một câu hỏi hay.
Ta nghĩ thế nào về chúng ?
Tôi sẽ đưa ra một biểu đồ chỉ rõ hơn về quảng cáo "happy hour" tại các phòng nghiên cứu khoa học
Biểu đồ này nêu lên câu hỏi về mối quan hệ giữa cái ta biết và mức độ hiểu biết về nó.
Cái ta biết, tất nhiên là từ số không cho đến tất tần tật. và ta biết được bao nhiêu trong khoảng từ một chút cho đến nhiều.
Ta sẽ biểu diễn nó bằng đồ thị. Đây là một sinh viên đại học.
không biết nhiều nhưng muốn biết nhiều thứ
quan tâm đến hầu hết mọi thứ.
Ta lại có một sinh viên bậc thạc sỹ, học nhiều hơn một chút, và biết nhiều hơn một chút, nhưng kiến thức đã bắt đầu hẹp lại.
Cuối cùng là người có bằng tiến sỹ có vô số kiến thức chẳng về một cái gì cả. (Cười) Điều đáng bận tâm là đồ thị chỉ ra khuynh hướng cho thấy khi nó xuống dưới điểm zero nó đi vào vùng âm.
Đó là chỗ các bạn gặp những người như tôi !
Cái quan trọng ở đây là ta có thể thay đổi.
Toàn bộ cách nhìn này có thể được thay đổi, bằng cách thay đổi tên gọi trục X.
Thay vì "bạn biết bao nhiêu về nó" sẽ là "Bạn có câu hỏi gì về nó?"
Là một nhà khoa học thì phải biết nhiều, nhưng biết nhiều không phải là để biết nhiều. Thế chỉ tổ thành lập dị, chứ đùa?
Biét nhiều để có thể đặt ra nhiều câu hỏi, để có những câu hỏi có suy nghĩ và bổ ích, để đi vào thực chất công việc.
Hãy tìm hiểu về những câu hỏi này.
Là một nhà khoa học thần kinh, tôi sẽ đặt câu hỏi gì ?
Vì không phải lúc nào cũng thẳng vào vấn đề.
Tôi có thể đặt câu hỏi, bộ não làm việc gì?
Nó điều khiển việc đi lại.
Chúng ta đi bằng hai chân.
Nghe có vẻ đơn giản.
Trẻ lên 10 tháng tuổi đã lò dò biết đi đúng không?
Nghe ra chưa có gì hấp dẫn.
Chọn cái gì phức tạp hơn để tìm hiểu chăng.
Hệ thống thị giác chẳng hạn.
Này thì hệ thống thị giác.
Chúng ta quan tâm tới nó và dành nhiều tâm sức để nghiên cứu.
Có tới 12000 nhà khoa học nghiên cứu về lĩnh vực này từ thần kinh võng mạc cho đến khu thị giác vỏ não không chỉ về hệ thống thị giác mà còn về những nguyên lý chung quy định hoạt động của não bộ.
Đến đây, có một vấn đề Chúng ta có nền công nghệ phát triển có thể mô phỏng hoạt động của hệ thống thị giác.
TV, phim ảnh hoạt hình, nhiếp ảnh máy nhớ, chẳng thiếu thứ gì.
Đôi lúc, chúng làm việc khác với hệ thống thị giác nhưng dẫu sao ta cũng có được công nghệ mô phỏng.
Nhưng sau cả một trăm năm có công nghệ người máy vẫn chưa có người máy nào đi được bằng hai chân bởi vì người máy không đi bằng hai chân, Đi được bằng hai chân không phải dễ.
Sau cả một trăm năm, ta vẫn chưa chế được người máy có thể đi lại thoải mái.
Bảo nó leo lên máy bay, nó liền ngã nhào.
Bảo nó quay lại, nó cũng ngã.
Nan giải. Vậy điều khó nhất trong hoạt động của bộ não là gì?
Ta nên nghiên cứu lĩnh vực nào?
Người máy nên đi bằng hai chân hay bằng động cơ bánh xe?
Một ví dụ từ phòng thí nghiệm của tôi, một câu hỏi "nặng mùi", vì chúng tôi nghiên cứu về khứu giác.
Đây là một sơ đồ 5 phân tử , và các ký hiệu hóa học
Đây là các phân tử cũ mèm, nhưng nếu dùng lỗ mũi đánh hơi ta sẽ nhận ra mùi không lẫn được của hoa hồng.
Nếu có hồng thật, những phân tử này là của nó nhưng cả khi không có hồng, những phân tử này vẫn gợi ký ức về nó.
Làm sao biến phân tử thành nhận thức?
Quá trình này diễn ra như thế nào?
Một ví dụ nữa. Có hai phân tử rất đơn giản, đây là ký hiệu hóa học.
Nhìn theo cách này thì dễ hơn. cái vòng xám là nguyên tử các-bon, vòng trắng là nguyên tử hydro, vòng đỏ là ô-xi
hai phân tử này chỉ hơn kém nhau một nguyên tử các-bon và hai nguyên tử hydro đi kèm. Một trong hai là heptyl acetate, có mùi đặc biệt của quả lê còn hexyl acetate có hương chuối không lẫn vào đâu được.
Ở đây có hai câu hỏi thú vị:
Câu thứ nhất, làm thế nào một phân tử nhỏ bé lại tạo ra nhận thức rõ ràng đến thế trong não về quả lê hay chuối?
Câu hỏi thứ hai, làm thế nào chỉ ra được sự khác nhau giữa hai phân tử chỉ hơn kém nhau một nguyên tử các-bon?
ai làm được điều đó hẳn là nhà hóa học giỏi nhất thế giới.
Các bạn chưa bao giờ nghĩ đến chúng, đúng không?
Một câu trích dẫn mà tôi rất thích, đưa ta quay lại với sự thiếu hiểu biết.
Tôi thích trích dẫn vì cho rằng người đã chết không đứng ngoài câu chuyện.
Cần nhận ra rằng câu chuyện đã và đang tiếp diễn.
Erwin Schrodinger, một nhà vật lý lượng tử và là nhà triết học, chỉ ra rằng phải "bám vào sự thiếu hiểu biết trongkhoảng thời gian không xác định"
và chính việc nắm lấy này là điều chúng ta còn phải học.
Đây là một câu đố. Việc chẳng dễ chút nào.
Vấn đề đặt ra cho hệ thống giáo dục. Tôi sẽ nói một chút về chúng vì mọi vấn đề xuất phát từ đây.
Thứ nhất, phải đối mặt với thực tại, trong thời đại của Google và Wikipedia, mô hình làm ăn của trường đại học thậm chí cả trường trung học đều sẽ phải thay đổi.
Không thể bán tri thức để kiếm sống
khi mà nhấp chuột, ta có ngay tri thức, nếu thích bạn có thể hỏibức tường, về những điều ẩn chứa mà nó biết nó sẽ kể cho ta nghe.
Vậy chúng tôi làm gì? Chúng tôi trang bị cho sinh viên nhận biết về đường biên, về những gì nằm ngoài hình tròn, cái gì ở ngoài tri thức, vượt quá tri thức.
Làm điều đó như thế nào?
Một trong những khó khăn là cách thi cử.
Chúng ta đang có một hệ thống giáo dục rất hiệu quả, nhưng theo một nghĩa đáng buồn.
Lên lớp hai, tất cả học sinh đều yêu thích môn khoa học.
Chúng thích tháo rời các bộ phận.
Chúng cực kỳ tò mò, thích khám phá mọi thứ, thăm bảo tàng khoa học,
thích chơi đùa. Chúng đang học lớp hai.
Đầy hào hứng.
Nhưng đến lớp 11, 12, còn không đến 10% học sinh còn hào hứng với môn khoa học, nói gì đến chuyện coi nó là một nghề.
Như vậy là, hệ thống giáo dục của chúng ta rất hiệu quả trong việc làm tiêu tan hứng thú khoa học của học sinh.
Chúng ta mong muốn thế chăng?
Một đồng nghiệp của tôi gọi tình trạng này là "phương pháp giáo dục cuồng ăn"
Các bạn có thể hình dung.
Chúng ta nhồi nhét chúng với cả nùi kiến thức vào kỳ thi, chúng trả lại hết rồi ai nấy về nhà chẳng thông minh lên được tí nào.
Tình trạng này có thể còn tiếp diễn.
Biết làm sao đây? À tôi nhớ các nhà di truyền học có một cách ngôn
nói rằng soi cái gì thì ra cái nấy
Ý nghĩa của nó là một cảnh báo.
Chúng ta soi thế nào thì sẽ ra thế ấy. Một phần cái mà chúng ta soi nằm trong phương pháp thi cử.
Ta đã nghe nhiều về thi cử và đánh giá, và cần cân nhắc trong thi cử liệu ta đang đánh giá hay triệt hạ chặt cây sống trồng cây chết, hay đốn chặt.
Đánh giá là một câu chuyện khác. Ta biết về nó gần đây, trong văn học nhà trường, nhưng đánh giá thật sự phải có phản hồi có thử nghiệm, sai lầm và kinh nghiệm,
mở ra cơ hội hoàn thiện sau đó trên cơ sở thông tin phản hồi.
Khác với việc nhổ cây, tôi phải nói rằng khi người ta nói về đánh giá, đánh giá sinh viên giáo viên, nhà trường, đánh giá chương trình..., trên thực tế, họ nói về việc nhổ cây.
Đó là việc xấu, vì anh sẽ nhận được đúng cái anh chọn, đấy là việc ta vẫn làm từ trước tới nay.
Vậy nên, tôi cho rằng cần một bài thi có đề bài là, " X là gì?"
câu trả lời là "Tôi không biết, vì chẳng ai biết." hoặc : "Câu hỏi là gì?"
Hoặc "Biết sao không, tôi sẽ hỏi ai đó, tôi sẽ gọi điện cho ai đó. Tôi sẽ tìm ra."
Đó là điều ta muốn mọi người làm, cũng là cách ta đánh giá họ.
Ở những lớp trình độ cao, đề thi có thể là, "Sau đây là câu trả lời. Vậy đâu là câu hỏi tiếp theo?"
Tôi đặc biệt thích kiểu này.
Tôi sẽ kết thúc bằng trích dẫn của William Butler Yeats : "Giáo dục không phải là đổ đầy xô nước mà là nhen lên ngọn lửa."
Nào hãy chuẩn bị diêm .
Cám ơn các bạn.
(Vỗ tay) Cám ơn các bạn. (Vỗ tay)
Chúng ta sẽ có một chuyến đi nhanh quay trở về lịch sử nhận thức của loài người trong thế kỷ 20, bởi trong suốt thế kỷ đó, nhận thức của con người đã thay đổi hết sức nhanh chóng.
Như tất cả các bạn biết, những mẫu xe hơi của năm 1900 cũng đã thay đổi bởi đường xá đã tốt hơn nhiều và bởi vì công nghệ cũng phát triển nữa.
Và nhận thức của chúng ta cũng thay đổi.
Chúng ta - từ những con người phải đối diện với một thế giới vật chất cụ thể và phân tích thế giới đó chủ yếu trên khía cạnh lợi ích mà thế giới đó đem lại - trở thành những con người phải đối diện với một thế giới hết sức phức tạp, và ở thế giới đó, chúng ta phải hình thành những thói quen trí tuệ mới, những thói quen nhận thức mới.
Chẳng hạn như bao phủ lên thế giới vật chất đó những hệ thống phân loại, đưa ra những khái niệm trừu tượng mà chúng ta cố gắng làm cho chúng trở nên phù hợp, và cũng chú tâm tới các giả thuyết, tức là, tự hỏi xem nó đáng lẽ ra có thể là cái gì thay vì đặt câu hỏi nó là cái gì.
Và sự thay đổi hết sức nhanh chóng này đã khiến tôi chú ý qua việc chỉ số I.Q. của con người đã tăng đáng kể theo thời gian, và tốc độ tăng này quả thực là đáng nói.
Nghĩa là, chúng ta không chỉ có thêm một vài câu hỏi trong bài kiểm tra I.Q.
Chúng ta có thêm rất nhiều câu hỏi trong bài kiểm tra I.Q, hơn nhiều so với các thế hệ trước, so với thời điểm mà người ta phát minh ra bài kiểm tra I.Q.
Quả thật, nếu bạn tính điểm I.Q. của con người một thế kỷ trước so với chuẩn I.Q. hiện đại, họ sẽ có điểm I.Q. trung bình là 70.
Còn nếu bạn tính điểm I.Q. của chúng ta so với chuẩn I.Q. một thế kỷ trước, chúng ta sẽ có điểm I.Q. trung bình là 130.
Và điều này đặt ra một loạt những câu hỏi.
Liệu có phải là những thế hệ trước đối mặt với hiện tượng trí tuệ chậm phát triển?
Bởi vì 70 thường là chỉ số cho những người trí tuệ chậm phát triển.
Hay là tất cả chúng ta sắp sửa trở thành thiên tài?
Bởi vì 130 là ngưỡng đánh dấu một thiên tài.
Còn tôi sẽ thử đưa ra một khả năng thứ ba rõ ràng hơn hai khả năng bên trên nhiều, và để xem xét khả năng này, chúng ta hãy tưởng tượng có một người sao Hỏa tới Trái Đất và tìm thấy một nền văn minh đã đổ nát.
Và người sao Hỏa này là một nhà khảo cổ học, và họ tìm thấy những tấm bia bắn, mà con người sử dụng để tập bắn.
Và trước hết, người sao Hỏa nhìn vào năm 1865, và nhận thấy rằng trong một phút, con người chỉ bắn được một viên đạn vào điểm đen của bia bắn.
Và sau đó nhận thấy rằng vào năm 1898, trong một phút, con người lại bắn được khoảng 5 viên đạn vào điểm đen.
Và tiếp đó là vào khoảng năm 1918, con người bắn được tới 100 viên đạn vào điểm đen.
Và ban đầu thì nhà khảo cổ đó sẽ thấy rất khó hiểu.
Người đó sẽ nói rằng, hãy nhìn xem, những bài kiểm tra này được thiết kế để nhận ra con người có cánh tay vững vàng tới nhường nào, và cặp mắt cũng tinh tường tới nhường nào, dù rằng họ đã kiểm soát được vũ khí của họ.
Nhưng làm thế nào mà thành tích bắn lại có thể tiến xa kinh khủng như vậy?
Và chúng ta bây giờ, tất nhiên là biết câu trả lời cho câu hỏi đó.
Nếu người sao Hỏa đó nhìn vào các chiến trường, người đó sẽ nhận thấy là con người mới chỉ sử dụng súng hỏa mai vào thời điểm Nội chiến xảy ra và con người đã sử dụng súng bắn tự động vào thời điểm của cuộc chiến tranh Tây Ban Nha-Mỹ, và rồi con người đã có súng máy trước thời điểm bùng nổ chiến tranh thế giới lần thứ nhất.
Và nói cách khác, chính thiết bị nằm trong tay của những người lính bình thường chịu trách nhiệm, chứ không phải là mắt tinh tường hơn hay tay vững vàng hơn.
Bây giờ những gì chúng tôi có thể tưởng tượng là có sự bùng nổ mà chúng ta đã tích lũy lên đến những hàng trăm năm, và tôi nghĩ rằng có một nhà tư tưởng sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn vấn đề này, và đó là Luria.
Luria quan sát con người ngay trước khi họ bước vào thời đại khoa học, và ông nhận thấy rằng những người này không chấp nhận phân loại thế giới vật chất cụ thể.
Họ muốn chia thế giới thành những mảnh nhỏ mà họ có thể sử dụng đươc.
Ông nhận thấy rằng họ kiên quyết không suy diễn các giả thuyết, không suy xét điều gì có thể xảy ra, và cuối cùng thì ông nhận ra rằng họ không giải quyết vấn đề giỏi lắm với những khái niệm trừu tượng hay sử dụng những khái niệm trừu tượng đó một cách hợp lý.
Bây giờ, hãy để tôi chỉ cho các bạn thấy một trong số những bài phỏng vấn của Luria.
Luria đã nói chuyện với người đứng đầu ở một vùng nông thôn nước Nga.
Những người ở đây, giống như năm 1900, chỉ đi học khoảng 4 năm.
Và Luria đã hỏi người đó, quạ và cá có điểm gì chung?
Và người đó nói rằng: "Chắc chắn là không có điểm gì chung rồi.
Ông biết đấy, tôi có thể ăn một con cá. Nhưng tôi không thể nào ăn một con quạ được.
Một con quạ có thể mổ chết một con cá.
Còn một con cá chẳng thể làm gì nổi một con quạ cả."
Và Luria đã nói tiếp: "Nhưng chúng không phải đều là những loài động vật hay sao?"
Và người kia tiếp lời: "Tất nhiên là không rồi.
Một bên là một con cá.
Con còn lại là một con chim."
Và người đó rất quan tâm xem liệu anh ta có thể làm gì với những vật cụ thể đó.
Và sau đó Luria đã tới gặp một người khác, và ông nói với họ, "Không có lạc đà ở Đức.
Hamburg là một thành phố của Đức.
Vậy có lạc đà ở Hamburg không?"
Và người được hỏi trả lời, "À, nếu chỗ đó đủ rộng, sẽ có lạc đà ở đó."
Và Luria nói tiếp: "Nhưng những gì tôi nói có ý gì?"
Và người kia đáp lại: "À, có thể đó là một ngôi làng nhỏ, và không có đủ diện tích cho lạc đà."
Nói cách khác, người được hỏi không muốn xem câu hỏi này là một cái gì đó khác, mà đơn giản đó chỉ là một vấn đề cụ thể, và anh ta quen với việc lạc đà có ở trong những ngôi làng, và anh ta không thể sử dụng giả thiết, để tự đặt ra câu hỏi: "Nếu không có lạc đà ở Đức thì sao nhỉ?"
Một cuộc phỏng vấn thứ ba được tiến hành và câu hỏi liên quan tới Bắc Cực.
Luria nói: "Ở Bắc Cực luôn luôn có tuyết.
Bất cứ chỗ nào luôn có tuyết thì gấu có lông màu trắng.
Vậy những con gấu ở Bắc Cực có lông màu gì?"
Và câu trả lời nhận được là: "Một câu hỏi như vậy thì cần có bằng chứng để trả lời.
Nếu một người có đầu óc thông minh tới từ Bắc Cực và nói với tôi rằng những con gấu ở đó màu trắng, tôi có thể tin anh ta, nhưng tất cả mọi con gấu mà tôi thấy trước giờ đều có màu nâu."
Và giờ lại một lần nữa các bạn nhận thấy, người này không chịu vượt ra khỏi thế giới cụ thể và phân tích dựa trên kinh nghiệm hàng ngày, và đối với người đó, điều quan trọng là những con gấu màu gì -- hay nói cách khác, họ phải săn gấu.
Họ không cần quan tâm tới những thứ như câu hỏi vừa nêu.
Một người trong số họ nói với Luria, "Làm sao chúng tôi có thể trả lời những câu hỏi không có thực?
Chẳng câu hỏi nào là thực tế cả.
Làm sao chúng tôi có thể trả lời được?"
Nào, 3 phạm trù -- sự phân loại, sử dụng logic trong những khái niệm trừu tượng, xem xét cẩn thận những giả thuyết -- chúng đã tạo nên sự khác biệt như thế nào ở thế giới thực tại vượt ra khỏi phạm vi của phòng kiểm tra?
Và hãy để tôi chỉ ra cho các bạn một vài ví dụ minh họa.
Trước hết, đa phần tất cả chúng ta ngày nay đều hoàn thành bậc học phổ thông.
Nghĩa là, chúng ta có ít nhất từ 4 đến 8 năm được giáo dục tới 12 năm để giáo dục chính thức hoàn chỉnh, và 52% dân số Mỹ đã thực sự tham gia bậc học đại học hay cao đẳng.
Hiện nay, chúng ta không chỉ được giáo dục nhiều hơn, mà phần nhiều sự giáo dục đó liên quan tới khoa học, và bạn không thể làm khoa học mà không phân loại thế giới được.
Bạn không thể làm khoa học mà không đưa ra những giả thuyết.
Bạn không thể làm khoa học mà không làm cho mọi thứ phù hợp về mặt logic.
Và thậm chí ngay ở bậc tiểu học thôi, mọi thứ cũng đã thay đổi.
Năm 1910, họ xem xét các kỳ thi mà bang Ohio, Hoa Kỳ đã thucjw hiện với trẻ 14-tuổi, và họ thấy rằng tất cả bài kiểm tra đều để biết thông tin xã hội cụ thể.
Chúng là những thứ như, thủ đô của các tiểu bang 44 hoặc 45 là gì, mà tồn tại vào thời điểm đó?
Khi họ đã xem xét các kỳ thi bang Ohio, Hoa Kỳ đã đưa ra vào năm 1990, chúng đều rất khái quát.
Chúng là những thứ như, tại sao là thành phố lớn nhất của một bang ít khi là thủ đô?
Và bạn phải nghĩ rằng, tốt, cơ quan lập pháp của bang là nông thôn kiểm soát, và họ ghét các thành phố lớn, Vì vậy, thay vì đặt thủ đô trong một thành phố lớn, họ đặt nó trong một tỉnh lỵ.
Họ đặt nó ở Albany chứ không phải là New York.
Họ đặt nó trong Harrisburg chứ không phải là Philadelphia.
Và vân vân.
Do đó, các kỳ hạn của giáo dục đã thay đổi.
Chúng tôi giáo dục người dân để có thể xem xét các giả thuyết một cách nghiêm túc, sử dụng các khái niệm trừu tượng, và liên kết chúng một cách hợp lý.
Còn về việc làm?
Vâng, vào năm 1900, ba phần trăm của người Mỹ làm các công việc yêu cầu nhận thức cao.
Chỉ có ba phần trăm là luật sư hoặc bác sĩ hoặc giáo viên.
Hôm nay, 35 phần trăm người Mỹ làm các công việc yêu cầu nhận thức cao, không chỉ cho các ngành nghề phù hợp như luật sư hoặc bác sĩ hoặc nhà khoa học hay giảng viên, nhưng nhiều, rất nhiều các phân ngành nghề như là một kỹ thuật viên, một lập trình viên máy tính.
Một loạt các ngành nghề bây giờ yêu cầu sự nhận thức cao.
Và chúng tôi chỉ có thể đáp ứng các điều khoản của việc làm trong thế giới hiện đại bằng cách nhận thức linh hoạt hơn.
Và nó không phải chỉ vấn đề rằng chúng tôi có nhiều người hơn cho nghề nghiệp yêu cầu nhận thức cao.
Các ngành nghề đã được nâng cấp.
So sánh các bác sĩ năm 1900, những người thực sự đã có chỉ có một vài kỹ năng, với chuyên viên hoặc chuyên gia hiện đại, với hàng năm được đào tạo khoa học.
So sánh các ngân hàng năm 1900, những người thực sự chỉ cần một kế toán tốt và để biết ai đáng tin cậy trong cộng đồng địa phương có thể trả lại tiền thế chấp của họ.
Vâng, các ngân hàng thương mại đã hủy hoại thế giới này, có thể không quan tâm đến mặt đạo đức, nhưng họ nhận thức vấn đề rất nhanh.
Họ bây giờ đã vượt xa những ngân hàng ở những năm 1900.
Họ đã phải xem xét các dự đoán trên máy tính về thị trường nhà ở.
Họ phải có được phức tạp CDO bình phương để bó nợ với nhau và làm cho nợ trông như thể nó đã là thực sự là một tài sản có lợi nhuận.
Họ đã phải chuẩn bị cho trường hợp các cơ quan đánh giá xếp hạng để có thể có một xếp loại AAA, mặc dù trong nhiều trường hợp, họ hầu như đã hối lộ các cơ quan đánh giá.
Và họ cũng, tất nhiên, phải tìm được người có thể chấp nhận những thứ được gọi là tài sản này và trả tiền cho họ mặc dù họ đã dễ bị tổn thương.
Hoặc trường hợp một nông dân ngày nay.
Tôi biết cách quản lý trang trại của ngày hôm nay là rất khác so với những năm 1900.
Do đó, nó đã không chỉ là sự mở rộng của những ngành nghề yêu cầu nhận thúc cao.
Nó cũng nâng cấp các yêu cầu, nhiệm vụ giống như các luật sư và bác sĩ và những bạn có đó đã đòi hỏi nhiều hơn khả năng nhận thúc của chúng ta.
Nhưng tôi đã nói chuyện về giáo dục và việc làm.
Một số thói quen của tâm trí chúng tôi đã phát triển trong thế kỷ 20 đã được dùng trong những lĩnh vực không ngờ.
Tôi chủ yếu nghiên cứu về đạo đức.
Tôi chỉ như đi dạo trong vấn đề tâm lý học, và nói chung những gì tôi quan tâm là cuộc tranh luận này là về vấn đề đạo đức.
Bây giờ, trong thế kỷ qua, trong các quốc gia phát triển như Mỹ, cuộc tranh luận về đạo đức đã leo thang bởi vì chúng ta nghiên cứu các giả thuyết một cách nghiêm túc, và chúng tôi cũng khái quát vấn đề một cách nghiêm túc và tìm kiếm kết nối hợp lý.
Khi tôi nhà năm 1955 sau khi xong đại học vào thời điểm của Martin Luther King, rất nhiều người về nhà vào thời gian đó và bắt đầu có lập luận với cha mẹ và ông bà.
Cha tôi được sinh ra vào năm 1885, và ông phân biệt chủng tộc nhẹ.
Như một Irishman, ông ghét người Anh rất nhiều ông không có nhiều cảm xúc cho bất cứ ai khác.
(Tiếng cười) Nhưng ông đã có một cảm giác rằng người da đen thì kém hơn.
Và khi chúng tôi nói với cha mẹ và ông bà, của chúng tôi "Làm thế nào bạn sẽ cảm thấy nếu ngày mai bạn tỉnh dậy trở thành người da đen?"
họ nói rằng đó là điều ngu ngốc nhất mà ông từng nói.
Có ai trong những người quý vị từng biết đến thức dậy vào buổi sáng... (Tiếng cười)-- mà chuyển màu đen?
Nói cách khác, họ đã định trong tập tục và thái độ mà họ đã thừa kế.
Họ sẽ không suy xét các giả thuyết nghiêm túc, và khi không có giả thuyết, rất là khó để tranh luận về đạo đức thành công.
Bạn có thể nói, hãy tưởng tượng bạn đã ở Iran, và tưởng tượng rằng người thân của bạn tất cả đều chịu thiệt hai mặc dù họ đã làm không sai.
Làm thế nào bạn sẽ cảm thấy về điều đó?
Và nếu ai đó thế hệ cũ nói, Vâng, chính phủ của chúng ta sẽ chăm sóc của chúng ta, và chính phủ của họ sẽ chăm sóc họ, họ chỉ không sẵn sàng để suy xét các giả thuyết nghiêm túc.
Hoặc xem xét trường hợp một người cha hồi giáo có con gái bị hãm hiếp, và ông cảm thấy ông là bị danh dự ràng buộc phải giết cô ấy.
Vâng, ông làm theo tập tục của mình như thể chúng là gậy và đá mà ông đã thừa kế, và chúng không thể thay đổi theo bất kỳ cách hợp lý nào.
Họ chỉ đang thừa hưởng tập tục.
Chúng ta hôm nay có thể nói một cái gì đó giống như, Vâng, hãy tưởng tượng bạn đã bị bất tỉnh và bị cưỡng hiếp.
Nào bạn xứng đáng để bị giết?
Và ông sẽ nói, Vâng đó không phải là trong kinh Koran.
Đó không phải là một trong các nguyên tắc mà tôi có.
Vâng bạn, hôm nay, phổ cập các nguyên tắc của bạn.
Bạn khái quát nó và sử dụng chúng một cách hợp lý.
Nếu bạn có một nguyên tắc chẳng hạn như, người ta đáng chịu đau khổ, trừ khi họ bị kết tội vì một cái gì đó, sau đó để loại trừ người da đen bạn phải làm như đó là một trường hợp ngoại lệ, phải không bạn?
Bạn có thể nói, vâng, đó chỉ là màu đen của da, bạn không thể bị thiệt hại chỉ vì điều đó.
Đó phải là người da đen, bằng cách nào đó, là dơ bẩn.
Và sau đó liệu chúng ta có thể đưa ra các bằng chứng thực nghiệm cho vấn đề đó không, và nói, tốt như thế nào bạn có thể cho rằng tất cả người da đen là dơ bẩn khi mà St. Augustine là người da đen và Thomas Sowell là người da đen.
Và bạn có thể khiến các tranh luận về đạo đức thành công, sau đó, bởi vì bạn không phải xem xét nguyên tắc đạo đức như là các thực thể cụ thể.
Bạn đang xem xét chúng khái quát, để có thể áp dụng một cách phù hợp và logic.
Và bây giờ làm thế nào đã làm tất cả điều này liên quan đến bài kiểm tra IQ?
Đó là những gì ban đầu tôi đã đề cập về nhận thức lịch sử.
Nếu bạn nhìn vào bài kiểm tra IQ, bạn sẽ thấy nhiều lợi ích trong một số lĩnh vực nhất định.
Bài kiểm tra về sự tương đồng của Wechsler là về phân loại, và chúng ta có rất nhiều lợi thế về phần kiểm tra phân loại.
Có các bộ phận khác của bài kiểm tra IQ đó là về việc sử dụng hợp lý các khái niệm trừu tượng.
Một số bạn có thể đã biết về ma trận tiến bộ của Raven, và nó là tất cả phép loại suy.
Và năm 1900, mọi người có thể làm các phép loại suy đơn giản.
Có nghĩa là, nếu bạn nói với họ, mèo giống với mèo rừng.
Chó giống như là gì?
Họ sẽ nói sói.
Nhưng năm 1960, người ta tấn công phương pháp của Raven trên một mức độ tinh vi hơn.
Nếu bạn nói, chúng tôi đã có hai hình vuông, theo sau là một hình tam giác, điều gì theo sau hai vòng tròn?
Họ có thể nói một hình bán nguyệt.
Cũng giống như một tam giác là một nửa của một hình vuông, một hình bán nguyệt là một nửa của một vòng tròn.
Đến năm 2010, tốt nghiệp đại học, nếu bạn nói hai vòng tròn theo sau bởi một hình bán nguyệt, hai lần 16 theo sau bởi những gì, họ sẽ nói 8, vì tám là một nửa của 16.
Có nghĩa là, họ đi rất xa khỏi thế giới vật chất cụ thể rằng họ thậm chí có thể bỏ qua sự xuất hiện của các biểu tượng tham gia vào các câu hỏi.
Bây giờ, tôi sẽ đề cập đến một điều đó có thể làm các bạn cảm thấy nản.
Chúng ta đã không thực hiện tiến bộ trên tất cả các mặt trận.
Một trong những cách mà chúng ta muốn áp dụng với tinh tế của thế giới hiện đại là thông qua chính trị, và thật đáng buồn, bạn có các nguyên tắc đạo đức, nhân đạo, bạn có thể phân loại, bạn có thể sử dụng hợp lý các khái quát, và nếu bạn bỏ qua lịch sử và các quốc gia khác, bạn không thể làm chính trị.
Chúng ta đã nhận ra rằng, một xu hướng trong số người Mỹ trẻ, rằng họ ít đọc lịch sử và văn học hơn và ít tài liệu về vùng đất ở nước ngoài, và về cơ bản là họ không hiểu về lịch sử.
Họ sống trong hiện tại.
Họ không biết là chiến tranh Triều tiên bắt nguồn từ cuộc chiến tranh ở Việt Nam.
Họ không biết ai đã là đồng minh của Mỹ trong chiến tranh thế giới thứ hai.
Hãy suy nghĩ xem nước Mỹ sẽ khác thế nào nếu mỗi người Mỹ biết rằng đây là lần thứ 5 quân đội phương tây đến Afghanistan để lập lại trật tự ở đó, và nếu họ đã có một số khái niệm chính xác về những gì đã xảy ra vào bốn lần trước.
(Tiếng cười) Và có nghĩa là, họ đã hầu như không rời đi, và không có một dấu vết trên cát.
Hoặc tưởng tượng mọi chuyện sẽ khác như thế nào nếu hầu hết người Mỹ biết rằng chúng ta đã bị lừa dối về 4 trên 6 cuộc chiến cuối cùng của chúng ta.
Bạn biết đấy, người Tây Ban Nha không đánh chìm chiếc thiết giáp hạm Maine, Lusitania đã không là một tàu bình thường mà đã được nạp đầy vũ khí, Bắc Việt Nam đã không tấn công Đệ Thất hạm đội, và, tất nhiên, Saddam Hussein ghét al Qaeda và không có gì để làm với nó, và vâng, giới quản lý đã thuyết phục được 45 phần trăm người dân rằng họ là anh em trong vòng tay, khi ông nắm tay 1 người tại một từ đèn gần nhất.
Nhưng tôi không muốn kết thúc vấn đề trên một cách bi quan.
Thế kỷ 20 đã cho thấy khả năng tư duy rất lớn ở những người bình thường mà bây giờ chúng ta đã nhận thấy và tầng lớp quý tộc bị thuyết phục rằng những người bình thường không thể làm được, rằng họ có thể không bao giờ chia sẻ suy nghĩ của họ hoặc khả năng nhận thức của họ.
Chúa tể Curzon từng nói ông thấy người tắm ở biển Bắc, và ông nói, "tại sao đã không có ai cho tôi biết những tầng lớp thấp có gì ở dưới cơ thể họ?"
Như thể họ là một loài bò sát.
Vâng, Dickens đã đúng và ông đã sai. [Hiệu chỉnh: Rudyard Kipling] [Kipling] nói, "Người phụ nữ của đại tá và Judy O'Grady là những người đấu tranh cho quyền phụ nữ."
(Vỗ tay)
Tôi sẽ nói về vấn đề niềm tin, và trước tiên tôi sẽ nhắc các bạn nhớ đến những quan điểm chung mà mọi người vẫn nghĩ về vấn đề niềm tin
Tôi cho rằng những quan điểm này rất phổ biến, và chúng đã trở thành những quan niệm chung của xã hội.
Theo tôi có 3 cách nhìn nhận.
Trước tiên là quan điểm cho rằng hiện đang có một sự suy giảm về niềm tin đáng kể ở rất nhiều mặt.
Thứ hai lại là một mục tiêu: chúng ta phải có nhiều niềm tin hơn nữa.
Và cuối cùng là một nhiệm vụ: chúng ta phải tạo dựng lại niềm tin.
Tôi cho rằng quan niệm, mục tiêu và nhiệm vụ của chúng ta đều đã sai lầm.
Vì vậy, những gì tôi sắp nói với các bạn hôm nay là một câu chuyện hoàn toàn khác về quan niệm, mục tiêu và nhiệm vụ mà tôi cho rằng nó sẽ giúp ích cho chúng ta nhiều hơn trong việc tiếp tục nghiên cứu vấn đề này
Trước tiên là về quan niệm: Tại sao mọi người lại nghĩ rằng lòng tin đang bị suy giảm?
Và nếu thực sự suy nghĩ về vấn đề này dựa trên những cơ sở của chính mình, thì tôi cũng không thể có được câu trả lời.
Tôi cho rằng lòng tin có thể đã giảm đi trong một vài hoạt động hay tổ chức nhưng nó có thể lại tăng lên ở một số cơ quan và hoạt động khác.
Tôi không có một cái nhìn toàn diện.
Nhưng tất nhiên tôi có thể xem xét một số thống kê ý kiến của mọi người và những thống kê này cho thấy rằng niềm tin đang ngày càng suy giảm
Khi nhìn những con số thống kê theo thời gian, sẽ không có nhiều cơ sở cho quan điểm đó.
Điều đó nói lên rằng con người đã bị hoài nghi 20 năm về trước chủ yếu giới chính khách và các nhà báo vẫn luôn bị hoài nghi.
Và những người được tin tưởng cách đây 20 năm thì hiện vẫn còn được tin tưởng rất cao: các quan tòa và y tá.
Số còn lại trong chúng ta nằm ở giữa và nhân tiện đây, một người bình thường trên đường phố sẽ gần như ở tại trung điểm.
Nhưng liệu đó có phải bằng chứng tốt?
Những gì cuộc khảo sát ghi nhận được, tất nhiên là các ý kiến.
Ngoài ra còn gì nữa?
Chúng cũng quan tâm tới thái độ nói chung mà mọi người đáp lại khi bạn hỏi họ những câu hỏi nhất định
Bạn có tin vào chính trị gia không? Bạn có tin vào thầy cô giáo không?
Nếu có ai đó hỏi bạn "Bạn có tin vào người bán hàng không?"
Bạn có tin vào người bán cá không?
Bạn có tin vào giáo viên tiểu học không?
bạn chắc sẽ bắt đầu rằng "Để làm gì?"
và đó là một phản ứng hoàn toàn hợp lý.
Bạn có thể nói rằng, khi hiểu ra câu trả lời cho điều đó "Tôi tin một vài người trong số họ, nhưng không phải tất cả"
Hoàn toàn hợp lý.
Nói ngắn gọn, trong thực tế chúng ta đặt niềm tin theo nhiều cách khác nhau.
Chúng ta không giả định rằng mức độ niềm tin chúng ta đặt vào từng trường hợp của từng kiểu người sẽ như nhau.
Ví dụ như tôi có thể nói rằng tôi rất tin tưởng một giáo viên tiểu học mà tôi biết vào việc dạy lớp cách đọc, nhưng không thể nào vào việc lái xe buýt của trường được
Tôi có thể biết rằng cô ấy không phải một tài xế giỏi.
Tôi có thể tin vào người bạn lắm lời nhất để tiếp tục cuộc đối thoại nhưng có lẽ không phải để giữ một bí mật.
Đơn giản.
Vậy nếu chúng ta có những bằng chứng đó trong cuộc sống thường ngày về việc niềm tin khác biệt như thế nào, tại sao chúng ta lại bỏ qua sự minh mẫn đó khi ta nghĩ đến niềm tin một cách trừu tượng hơn?
Tôi nghĩ rằng các cuộc thăm dò ý kiến là những hướng dẫn xấu về mức độ niềm tin thực sự đang tồn tại, bởi vì họ đang cố gắng bó đi những quan điểm tốt liên quan đến việc tin tưởng.
Điều thứ hai, thế còn mục đích thì sao?
Mục đích là có thêm niềm tin.
Nói thật là tôi tin đó là một mục đích ngu ngốc.
Đó không phải điều tôi sẽ nhắm đến.
Tôi sẽ nhắm đến việc tin tưởng nhiều hơn vào những người đáng tin nhưng không phải vào những người không đáng tin.
Sự thật là, mục đích tích cực của tôi là cố gắng không tin những ai không đáng tin
và tôi nghĩ tới những người gửi tiền tiết kiệm của họ cho một người láu cá tên Madoff, người mà sau đó đã đánh cắp hết số tiền đó và tôi nghĩ tới họ, rồi tôi nghĩ, quá nhiều lòng tin.
Nhiều lòng tin hơn không phải là mục đích khôn ngoan trong thế giới này
Đặt niềm tin một cách khôn ngoan và khéo léo từ chối lòng tin mới là mục đích đúng.
Có người đã từng nói rằng Điều quan trọng ngay từ đầu không phải là niềm tin mà là sự đáng tin cậy
Đó là việc xem xét mọi người đáng tin cậy tới đâu trong các khía cạnh đặc biệt.
Và tôi cho rằng sự đánh giá đòi hỏi chúng ta phải xem xét 3 điều
Họ có giỏi không? Họ có thành thật không?
Họ có đáng tin không? Nếu chúng ta tìm ra rằng một người có đủ tài, về một vấn đề liên quan, và người đó cũng ngay thẳng và đáng tin thì chúng ta có một lí do tốt để tin họ, bởi vì họ đáng tin cậy.
Nhưng nếu ngược lại, họ không đáng tin, thì chúng ta không nên tin.
Tôi có những người bạn rất giỏi và thành thật, nhưng tôi sẽ không tin họ để gửi một lá thư vì họ rất hay quên.
Tôi có những người bạn rất tự tin rằng họ có thể làm một số việc, nhưng tôi phát hiện ra rằng họ đánh giá quá cao khả năng của mình
Tôi rất vui khi nói rằng, tôi không nghĩ mình có nhiều bạn những người mà giỏi và đáng tin cậy nhưng cực kì không trung thực
(Cười) Nếu có thì tôi chưa nhận ra được.
Đó là điều ta đang tiềm kiếm. : sự tin cậy đi trước lòng tin
Lòng tin là một phản ứng.
Sự đáng tin cậy là điều chúng ta phải nhận xét
Tất nhiên là điều đó khó
Vài thập niên qua, chúng tôi thử thiết lập một hệ thống chịu trách nhiêm cho tất cả các kiểu tổ chức những người chuyên nghiệp và quan chức và vâng vâng và sẽ làm cho việc nhận xét về sự đáng tin cậy trở nên dễ dàng hơn.
Rất nhiều trong số các hệ thống này có tác dụng ngược lại.
Chúng không hoạt động như chúng ta mong đợi,
Tôi còn nhớ mình đã nói chuyện với một nữ hộ sinh, cô nói rằng "Cô thấy đấy, vấn đề là việc làm giấy tờ mất nhiều thời gian hơn là sinh đứa bé."
trong đời sống công cộng và đời sống tập thể của chúng ta, đều có vấn đề này rằng hệ thống trách nhiệm để đảm bảo sự tin cậy và bằng chứng của sự đáng tin cậy thật ra đang làm điều ngược lại
Nó đang làm sao nhãng những người phải thực hiện những công việc khó khăn như hộ sinh, bằng cách yêu cầu họ phải đánh dấu vào các tờ phiếu.
Bạn đều có thể tự đưa ra các ví dụ.
Quá nhiều điều cho mục tiêu.
Mục tiêu, tôi cho rằng, là nên có nhiều sự đáng tin cậy hơn. và điều đó sẽ khác đi nếu chúng ta cố gắng trở nên đáng tin hơn và thể hiện sự đáng tin của ta với người khác và nếu chúng ta cố gắng nhận xét xem liệu những người khác hoặc công chức hoặc chính trị gia có đáng tin không.
Điều đó không dễ. Đó là sự phán xét và phản ứng đơn giản, thái độ, là không đủ trong trường hợp này
Thứ ba là công việc.
Gọi việc đó là xây dựng lại lòng tin, theo tôi, sẽ tạo ra phản ứng ngược lại.
Nó gợi ý là tôi và bạn nên xây dựng lại lòng tin.
Chúng ta có thể làm điều đó cho bản thân mình
Chúng ta có thể xây dựng lại một ít sự đáng tin cậy.
Hai người chúng ta có thể cùng nhau cải thiện lòng tin
Nhưng lòng tin, cuối cùng, lại rất đặc biệt bởi vì nó được cho đi bởi người khác.
Bạn không thể dựng lại những gì người khác đã cho bạn.
Bạn phải cho họ điều cơ bản để họ đưa cho bạn lòng tin của họ.
Vậy bạn phải là người đáng tin.
Và đương nhiên là vì bạn không thể lúc nào cũng lừa tất cả mọi người.
Nhưng bạn cũng phải đưa ra minh chứng thiết thực rằng bạn đáng tin cậy
Như thế nào?
Hằng ngày, điều này được làm bởi những người bình thường, bởi công chức, bởi các tổ chức một cách khá hiệu quả.
Để tôi cho bạn một ví dụ thương mại đơn giản.
Cửa hàng nơi tôi mua vớ bảo rằng tôi có thể trả vớ lại mà không hỏi một câu nào.
Họ nhận vớ từ tôi và trả lại tiền cho tôi hoặc đưa tôi một đôi khác có màu mà tôi muốn.
Điều đó thật tuyệt. Tôi tin tưởng họ vì đối với tôi, họ dễ bị tổn thương
Tôi nghĩ trong đó chứa đựng một bài học đáng giá
Nếu bạn làm cho mình trở nên dễ bị tổn thương đối với người khác thì đó là bằng chứng tốt cho thấy bạn đáng tin cậy và bạn tự tin vào những gì bạn đang nói.
Cuối cùng, tôi nghĩ điều chúng ta nhắm đến không quá phức tạp để nhận thức được
Đó là mối quan hệ giữa những người đáng tin cậy và họ có thể đánh giá đối phương đáng tin khi nào và như thế nào.
Vậy luân lí ở đây là chúng ta cần nghĩ ít đi về lòng tin bỏ qua cả những thái độ của lòng tin được phát hiện, dù đúng hay sai, bởi các cuộc thăm dò ý kiến để mà nghĩ nhiều hơn về việc đáng tin cậy và bạn có thể đưa cho người khác các bằng chứng đầy đủ, hữu ích và đơn giản rằng bạn đáng tin
Xin cảm ơn
(Vỗ tay)
Có một khái niệm xưa cũ và khá phổ biến rằng lời nói có sức mạnh, rằng bùa mê có tồn tại, và nếu chúng ta nắm bắt được những từ ngữ linh thiên, thì bỗng nhiên...Và quý vị biết đó, một mảng tuyết lở sẽ đến và tiêu diệt hết tất cả những con quỷ lùn, đúng không?
Vậy thì đây là một ý tưởng hấp dẫn vì chúng ta lười biếng, như là người học nghề của thầy phù thủy, hay là người lập trình viên vĩ đại nhất thế giới.
Cho nên ý tưởng này có nhiều sức quyến rũ với chúng ta.
Chúng ta thích thú với cái ý tưởng là những từ ngữ, khi phát âm -- chúng chỉ là ít nhiều những thông tin thuần túy, nhưng lại có thể gợi lên một số hành động vật chất trong thế giới thực để giúp chúng ta làm việc. Dĩ nhiên, với rất nhiều máy ví tính có thể được lập trình
và người máy ở chung quanh, đây là điều dễ có thể hình dung.
Vậy bao nhiêu người trong quý vị biết tôi đang đề cập về vấn đề gì?
Hãy giơ lên tay phải của quý vị. Tốt. Vậy bao nhiêu người trong quý vị không biết tôi đang đề cập về vấn đề gì?
Tốt. Được rồi. Như vậy thật tuyệt vời.
Đúng là quá dễ dàng.
Quý vị có những máy vi tính không đáng tin cậy đúng không?
Nhưng trong trường hợp này lại là một bùa mê khác.
Đây là một lập trình chỉ bao gồm những con số không và số một. Nó có thể được thi hành trên máy tính...và hành động như thế này.
Điều quan trọng là chúng ta có thể viết nó bằng ngôn ngữ lập trình cấp cao. Một nhà pháp sư vi tính có thể viết ngôn ngữ như vậy.
Ngôn ngữ này có thể được biên dịch thành những con số không và số một
và được "thi hành" bằng máy tính. Và đó là lý do vì sao máy tính thật mạnh mẽ: những ngôn ngữ lập trình cấp cao có thể được biên dịch.
Và vì vậy, tôi ở đây để nói với bạn rằng, bạn không cần một chiếc máy tính để thật sự có một bùa mê. Thực tế, điều mà quý vị có thể làm
ở mức độ phân tử là nếu quý vị mã hóa thông tin -- quý vi mật mã hóa một bùa mê hay một lập trình thành nhiều phân tử -- và rồi vật lý có thể trực tiếp giải mã những thông tin đó và thi hành một lập trình. Đó là những gì xảy ra trong protein.
Khi trình tự axit amin này được "thi hành" thành nguyên tử, những chữ cái nhỏ bé này dính vào nhau.
Nó xếp hình thành một dạng ba chiều và biến thành một bộ máy nano có thể cắt xé ADN.
Và điều thú vị là nếu quý vị thay đổi trình tự, quý vị thay đổi sự sắp xếp dạng ba chiều.
Bây giờ quý vị có một cái bấm ADN.
Đây là những loại chương trình phân tử mà chúng ta muốn có khả năng lập trình,
nhưng vấn đề là chúng ta không biết ngôn ngữ của bộ máy protein; chúng ta không có phần mềm biên dịch cho protein.
Vì vậy, tôi đã gia nhập một nhóm người đang cố gắng tạo ra những "bùa mê" phân tử từ ADN.
Chúng ta dùng ADN vì nó rẻ hơn. Nó dễ sử dụng hơn. Nó là một cái gì đó chúng ta hiểu rất tường tận. Chúng ta hiểu nó quá tường tận đến nổi chúng ta chắc chắn có thể viết những ngôn ngữ lập trình cho ADN và có những phần mềm biên dịch phân tử.
Vị vậy chúng tôi nghĩ rằng có thể làm thế.
Và khi thực hiện điều này, câu hỏi đầu tiên của tôi là -- hay một trong những câu hỏi là: Làm sao chúng ta có thể tạo nên một hình dạng tùy ý hay một kiểu mẫu từ ADN?
Và tôi đã quyết định sử dụng một loại xếp hình ADN bắt đầu từ một chuỗi hạt ADN dài, và xếp nó vào bất kỳ hình dạng hay kiểu mẫu nào tôi muốn.
Và đây là một hình.
Tôi đã bỏ ra một năm ở nhà, trong quần lót và mã hóa, như Linus [Torvalds] trong bức ảnh đó trước kia.
Và chương trình này có thể biến đổi từ bất cứ hình dạng nào thành 250 trình tự ADN.
Những trình tự ADN ngắn ngủi này có chức năng sắp xếp một chuỗi dài thành bất cứ hình dạng nào chúng ta muốn. Vì vậy khi bạn gửi một bức điện thư
với những trình tự như thế này đến một công ty, và chuyện gì sẽ xảy ra -- công ty này "thi hành" chúng trên máy tổng hợp ADN. Đó là một cái máy với kích cỡ của một cái máy photo.
Và chuyện xảy ra sẽ như sau: Họ dùng bức điện thư của quý vị và tất cả những chữ cái trong đó, và thay thế vào đó một cụm gồm 30 nguyên tử, mỗi cụm cho một chữ cái, A, T, C, và G trong ADN.
Họ xâu chúng lại theo đúng trình tự, và họ gởi lại quý vị qua FedEx.
Quý vị có 250 bức điện thư như vậy, chứa đựng trong những khối nhỏ.
Tôi pha trộn chúng, thêm vào một ít nước muối, và thêm vào một chuỗi ADN dài mà tôi đã đề cập trước đó, chuỗi ADN mà tôi đã lấy từ một con vi rút. Và chuyện sẽ xảy ra tiếp theo là như sau:
Quý vị đun nóng sự pha trộn này lên.
Sau đó quý vị để cho nó nguội lại trong nhiệt độ phòng, và khi làm như vậy, mỗi chuỗi ADN ngắn đó sẽ kết hợp với chuỗi ADN dài ở một điểm, và chuỗi ADN ngắn bổ sung sẽ kết hợp với chuỗi ADN dài ở một nơi nào khác xa hơn, và hai phần này ở chuỗi ADN dài sẽ kết lại cho đến khi chúng dính vào nhau.
Và kết quả của tất cả 250 sợi chuỗi này là gấp nếp sợi chuỗi dài thành một hình dạng mà quý vị muốn;
nó sẽ gần giống với hình đó. Chúng tôi làm như vậy trong ống thí nghiệm.
Trong mỗi giọt nước, quý vị có 50 tỉ hình dạng như vậy.
Quý vị có thể dùng kính hiển vi và nhìn thấy chúng trên bề mặt.
Điều thú vị là nếu quý vị thay đổi trình tự ADN và thay đổi bùa mê, quý vị thay đổi trình tự của cái máy bấm. Quý vị có thể tạo ra một phân tử như vậy, và quý vị biết đó,
nó thích ở gần những thực thể tương tự
Và chúng có thể làm điều này rất tốt.
Nếu quý vị thay đổi bùa mê lần nữa, quý vị lại thay đổi trình tự ADN. Một lần quý vị có thể tạo ra những hình tam giác cỡ 130 nanometer.
Lần sau, quý vị có thể có bất cứ một kiểu mẫu nào. Như vậy trên một hình chữ nhật,
quý vị có thể sơn lên bản đồ của Bắc và Nam Mỹ, hay các chữ "ADN."
Như vậy là ADN xếp hình đấy. Đó là một cách.
Có nhiều cách khác để bỏ bùa phân tử dùng ADN.
Điều mà chúng tôi muốn đạt được cuối cùng là học phương pháp để lập trình sự tự sắp xếp để chúng ta có thể chế tạo ra bất cứ mọi thứ.
Chúng tôi muốn có khả năng để tạo ra những sản phẩm công nghệ có thể giúp ích cho cả thế giới. Chúng tôi muốn học
phương pháp để xây dựng những công trình sinh học, như con người, cá voi và cây cối.
Và nếu đây là trường hợp mà chúng ta có thể đạt tới mức độ phức tạp như vậy, nếu khả năng lập trình phân tử của chúng ta có thể cao siêu đến thế, thì quả thật là điều kỳ diệu. Cám ơn quý vị rất nhiều.
(Vỗ tay)
Gần như suốt cuộc đời của mình tôi cảm thấy mình đang sống hai cuộc sống khác nhau
Có một cuộc sống mà mọi người nhìn thấy, và một cuộc sống khác chỉ có bản thân tôi thấy.
Và trong cuộc sống mà mọi người nhìn thấy, tôi là một người bạn, một người con trai, một người anh, một diễn viên châm biếm hài hước và là một thanh niên.
Đó là cuộc sống mà mọi người nhìn thấy.
Nếu bạn yêu cầu bè bạn và gia đình tôi miêu tả tôi, đó sẽ là là những gì họ nói với bạn.
Và cuộc sống đó là một mảng lớn của tôi.
Đó là chính tôi. Và nếu bạn yêu cầu tôi tự miêu tả bản thân mình, chắc chắn tôi cũng sẽ nói những điều tương tự.
Và tôi không có nói dối, nhưng tôi cũng không hoàn toàn nói cho bạn toàn bộ sự thật bởi vì sự thật là, đó chỉ là phần cuộc sống mà mọi người thấy,
Trong cuộc sống chỉ có mình tôi thấy, bàn thân tôi, thực sự là bản thân tôi, là một người phải chống chọi kịch liệt với sự trầm cảm.
mà tôi có trong suốt sáu năm trong cuộc đời mình, và tôi vẫn đang tiếp tục chống chọi mỗi ngày.
Một số người chưa bao giờ trải qua cảm giác trầm cảm hay chưa thực sự biết trầm cảm là gì, họ thực sự sẽ ngạc nhiên, vì thường có quan niệm sai lầm khá phổ biến, rằng trầm cảm chỉ đơn thuần là cảm giác buồn chán khi điều gì đó trong cuộc sống có vấn đề, khi bạn chia tay với bạn gái, khi bạn mất đi người thân, khi bạn không tìm được công việc bạn mong muốn.
Nhưng đó chỉ đơn thuần là nỗi buồn chán.
Đó là điều tự nhiên. Đó là cảm xúc tự nhiên của con người.
Trầm cảm thực sự không chỉ là buồn chán khi cuộc sống có điều không như ý.
Trầm cảm thực sự là chán nản khi tất cả mọi thứ trong cuộc sống bạn vẫn rất tốt.
Đó mới là trầm cảm thực sự, và đó là cảm giác tôi đang chịu đựng.
Và thú thật từ đáy lòng, thật sự rất khó khăn đối với tôi khi đứng tại đây và diễn thuyết.
Thực sự khó khăn khi tôi phải nói về sự trầm cảm của mình dường như ai cũng thấy khó khi nói về vấn đề này khó đến mức không ai muốn nói về nó.
Không ai muốn nói về trầm cảm, nhưng cần phải nói, bởi vì hiện tại đó là một vấn đề lớn.
Đó là một vấn đề lớn.
Nhưng ta không thấy nó trên truyền thông, đúng không?
Chúng ta không thấy nó trên Facebook. Chúng ta không thấy nó trên Twitter.
Chúng ta không thấy nó trên bản tin, bởi vì chữ trầm cảm không đem lại hạnh phúc chút nào nó không có gì vui, không tươi sáng
Và chính vì chúng ta không thấy nó, chúng ta không thấy được tính nghiêm trọng của vấn đề.
Nhưng mức độ nghiêm trọng của nó và mức độ nghiêm túc của nó là thế này: cứ mỗi 30 giây, cứ mỗi 30 giây, ở một nơi nào đó, một người nào đó trên thế giới tự sát vì trầm cảm, và có thể chỉ cách đây hai dãy nhà, có thể cách đây hai quốc gia, có thể cách xa đến hai lục địa, nhưng nó đang diễn ra. và nó diễn ra mỗi ngày.
Chúng ta hay có xu hướng, như là một xã hội, nhìn và quay đi "Vậy thì sao nào?"
Vậy thì sao? Chúng ta nhìn vào vấn đề đó và chúng ta bỏ đi: "Đó là vấn đề của anh!"
Đó là vấn đề của họ."
Chúng ta nói chúng ta rất buồn và nói chúng ta rất làm tiếc, nhưng chúng ta cũng nói "vậy thì sao nào?"
Hai năm trước đó là vấn đề của bản thân tôi, bởi vì tôi đã ngồi ở bên giường của mình nơi tôi đã ngồi hàng triệu lần trước đó và tôi muốn tự sát.
Tôi đã muốn tự sát và nếu bạn nhìn cuộc sống của tôi chỉ ở bề nổi, ban không thể thấy đó là một đứa trẻ có ý định tự sát,
Bạn chỉ thấy một đứa trẻ là một đội trưởng của đội bóng rổ, một học sinh trong đội kịch một học sinh giỏi tiếng anh của năm một người luôn ở vị trí danh dự và xuất hiện đều đặn ở mỗi buổi tiệc.
Bạn có thể nói tôi đã không bị trầm cảm, bạn có thể nói tôi đã không có ý định tự sát, nhưng bạn đã lầm.
Bạn đã lầm. Vì thế tôi đã ngồi ở cạnh giường vào một buổi tối kế bên một lọ thuốc với một cây viết và tờ giấy trong tay và tôi đã nghĩ về việc tự sát và tôi thực sự đã suýt làm điều đó
Tôi đến gần với cái chết như thế này
và tôi đã không làm, điều đó biến tôi thành một trong những người may mắn, một trong nhưng người tránh xa được bờ vực và nhìn xuống nhưng không nhảy, một trong những người may mắn sống sót
Tôi đã sống sót, và nó để lại cho tôi câu chuyện của mình, và câu chuyện của tôi là đây: Chỉ vỏn vẹn mấy từ đơn giản: tôi bị chứng trầm cảm.
tôi bị chứng trầm cảm, và trong một thời gian dài, tôi nghĩ, tôi đã sống hai cuộc sống hoàn toàn khác nhau, một con người luôn sợ hãi người khác,
Tôi đã sợ rằng mọi người sẽ nhìn thấy tôi với bản chất của tôi, rằng tôi không hoàn hảo, không phải đứa trẻ nổi bật ở trường mà mọi người từng nghĩ, nó ẩn đằng sau nụ cười của tôi, đó là một sự đấu tranh, và ẩn chứa đằng sau hào quang của tôi, đó là bóng tối, và sau tính cách nổi trội của tôi còn ẩn chứ một vết thương lớn hơn.
Một vài người lo sợ những cô gái không thích mình.
Một vài người sợ cá mập. Một vài người sự cái chết
Nhưng với tôi, với phần lớn cuộc sống của tôi, tôi sợ chính tôi,
Tôi sợ sự thật của bản thân, tôi sợ sự thành thât của mình, tôi sợ phần yếu đuối của mình, và nỗi sợ đó khiến tôi cảm thấy như mình đang bị dồn vào chân tường, như thể tôi bị dồn vào chân tường và chỉ có một lối thoát, và vì thế tôi đã nghĩ về điều đó mỗi ngày.
tôi đã nghĩ về nó mỗi ngày, và nếu nói cho thật trung thực, thì lúc này, đứng tại đây tôi lại nghĩ về nó lần nữa, bởi vì đó là một chứng bệnh, đó là cuộc đấu tranh, đó là sự trầm cảm, và trầm cảm không phải là bệnh thủy đậu.
bạn không đấu với nó một lần và nó ra đi mãi mãi.
Bạn phải sống cùng nó, sống trong nó.
Nó ở ngay cạnh mà bạn không thể đuổi đi Nó là tiếng nói bạn không thể lảng tránh,
Nó là cảm giác bạn không thể trốn tránh, phần đáng sợ nhất đó là sau một thời gian, bạn trở nên tê liệt với nó. Nó trở nên bình thường đối với bạn, và cái mà bạn sợ nhất không phải là sự chịu đựng bên trong bạn.
Đó là sự kỳ thị ở bên trong những người khác đó là sự xấu hổ, mặc cảm đó là những cái nhìn không chấp nhận bạn trên mặt bạn bè, đó lời thì thầm trong sảnh đường rằng bạn là kẻ yếu đuối, đó là những lời bình phẩm rằng bạn bị điên.
Đó là những thứ ngăn bạn nhận sự giúp đỡ.
Đó là thứ khiến bạn tự giữ trầm cảm trong lòng và giấu nó đi.
Đó là sự kỳ thị. Do đó bạn giữ và giấu trầm cảm trong lòng, Bạn giữ nó và bạn giấu nó đi. và mặc dù nó là thứ khiến bạn nằm trên giường mỗi ngày và nó khiến cuộc sống của bạn trống rỗng dù bạn cố gắng rất nhiều để làm đầy nó, bạn giấu, bởi vì sự kỳ thị trong xã hội đối với sự trầm cảm là có thật.
Nó rất thật, và nếu bạn nghĩ rằng không phải thế, hãy tự hỏi bản thận điều này: Bạn có chịu ghi trên Facebook của mình rằng bạn khó khăn mãi mới ra khỏi giường bởi vì bạn bị đau lưng hay bạn thật vất vả và dai dẳng vực mình ra khỏi giường, sáng nào cũng vậy bởi vì bạn bị trầm cảm?
Đó là sự kỳ thị, bởi vì thật không may, chúng ta sống trong thế giới mà nếu chẳng may bạn gãy tay, mọi người sẽ chạy lại quan tâm, Nhưng nếu bạn nói với mọi người rằng bạn bị trầm cảm, mọi người sẽ chạy theo hướng ngược lại.
Đó là sự kỳ thị.
Chúng ta thấy dễ chấp nhận vô cùng khi bất kỳ bộ phận cơ thể bị gãy Trừ bộ não ra. Đó là sự thiếu hiểu biết.
Là sự u mê đơn thuần. Và sự u mê đó tạo ra một thế giới không hiểu gì về sự trầm cảm, không hiểu gì về sức khỏe tâm lý
và đó sự khôi hài với tôi, bởi vì trầm cảm là một trong những vấn đề nổi cộm chúng ta có trên thế giới tuy nhiên nó là một trong những thứ ít được bàn luận nhất.
Chúng ta chỉ để nó qua một bên và để vào trong góc và giả vờ nó không có ở đó và hy vọng nó sẽ tự biến mất.
Nó chưa từng và sẽ không hề như thế, bởi vì đó chỉ là mong ước, và mong ước đâu phải là chơi phỏng đoán, đó là sự trì hoãn và chúng ta không thể trì hoãn một vấn đề quan trọng như vậy.
Bước đầu để giải quyết bất kỳ vấn đề nào là nhận ra rằng có một vấn đề đang ở đó.
Chúng ta đã làm đâu, vậy nên chúng ta không thể mong chờ tìm ra được câu trả lời khi mình vẫn sợ câu hỏi.
Và tôi chưa biết lời giải là gì.
Giá mà tôi biết được, nhưng tôi không -- nhưng tôi nghĩ, cần phải bắt đầu từ đây, bây giờ
cần phải bắt đầu từ tôi, từ bạn bắt đầu với những người đang chống chọi khổ đau, những người giấu mình vào bóng tối
Chúng ta cần phải lên tiếng nói và phá tan sự im lặng.
Chúng ta cần là người can đảm cho những gì mình tin, bởi vì nếu có một thứ mà chúng ta phải nhìn nhận ra, nếu chỉ có một vấn đề mà tôi cho là to lớn nhất, thì nó không phải là xây dựng nên một thế giới nơi chúng ta loại bỏ đi sự u mê của người khác,
mà là xây nên một thế giới để dạy nhau cách tự chấp nhận mình nơi chúng ta ok với chính bản thân. Vì khi chúng ta trở nên trung thực, chúng ta nhận thấy ai cũng phải chống chọi, phải đau khổ.
Ngay cả nếu có như vậy, hay là như thế nào khác, ta đều hiểu đau đớn là thế nào.
Ta đều hiểu đau đớn ở trong lòng ra sao, và ta đều hiểu cần phải chữa lành khẩn thiết đến thế nào.
Vậy mà ngay bây giờ, trầm cảm là một vết cắt sâu của xã hội mà ta hài lòng che đậy bằng băng y tế rồi vờ như nó không tồn tại.
Nó tồn tại. Nó ở đó, và bạn biết không?
Không sao! Trầm cảm cũng bình thường thôi. Nếu bạn đang trải qua nó, bạn cũng người bình thường thôi.
Và biết rằng bạn chỉ bị bệnh, bạn không hề yếu đuối nó là một vấn đề, đâu phải là căn tính của chính bạn, bởi vì khi bạn vượt qua được nỗi sợ hãi, sự chế nhạo sự đánh giá và sự kỳ thị của người khác, bạn sẽ thấy được trầm cảm thật sự là gì, và đó chỉ là một phần của cuộc sống đơn giản là một phần cuộc sống, phần tôi ghét nhiều lắm tôi ghét cay ghét đắng một vài chốn, một vài phần của cuộc sống trầm cảm này đã kéo tôi xuống trong đó lại có rất nhiều nẻo đường làm tôi biết ơn
Ừ thì nó thả tôi ở những vực sâu nhưng chỉ là để cho tôi biết đâu là đỉnh cao, Ừ thì nó kéo tôi xuống vực tối nhưng chỉ là để nhắc cho tôi biết đâu là ánh sáng.
Nỗi khổ đau của tôi, hơn bất kỳ điều gì trong 19 năm trên hành tinh này đã cho tôi nhận thức, và nỗi đau, nỗi đau của tôi đã buộc tôi phải có hi vọng, có hi vọng và có lòng tin, lòng tin vào chính mình, lòng tin ở người khác, lòng tin rằng mọi thứ có thể tốt hơn, rằng chúng ta có thể thay đổi, rằng chúng ta có thể nói lên được rằng phải nói ra và đánh bại sự u mê thờ ơ, đánh bại lại sự không khoan dung, và hơn tất cả mọi thứ, học yêu lấy bản thân mình, học chấp nhận bản thân chúng ta như con người chúng ta đang là con người chúng ta đang là, không phải con người mà thế giới muốn ta trở thành
Bởi vì thế giới tôi tin là một thế giới mà việc hướng đến ánh sáng không có nghĩa là lờ quên đi nơi tăm tối của bạn
Thế giới tôi tin vào là nơi mà chúng ta đã được đong lường bởi khả năng vượt qua thử thách, chứ không trốn chạy chúng.
Thế giới tôi tin là nơi tôi có thể nhìn vào mắt của một ai đó và nói rằng, "Tôi đang ở trong địa ngục" và rồi họ nhìn lại tôi và nói, "Tôi cũng vậy thôi" và điều này cũng chẳng sao. Nó không sao vì sự trầm cảm là bình thường thôi.
Chúng ta là con người Là con người, chúng ta chống chọi và khổ đau. Chúng ta rỉ máu và kêu khóc. Nếu bạn nghĩ sức mạnh thật sự có nghĩa là không bao giờ để lộ sự yếu hèn thì tôi ở đây để nói với bạn rằng: Bạn sai rồi!
Bạn sai rồi, bởi vì nó hoàn toàn ngược lại.
Chúng ta là con người, và chúng ta có những vấn đề.
Chúng ta không hoàn hảo, và vậy thì cũng bình thường thôi.
Vì vậy chúng ta nên dừng ngay sự u mê này lại, dừng sự thờ ơ, dừng sự kỳ thị chế nhạo, và dừng sự im lặng này, và phá bỏ những điều cấm kỵ, nhìn thẳng vào sự thật, và bắt đầu trò chuyện, bởi vì cách duy nhất để đánh bại một vấn đề mà cá nhân mỗi người phải tự mình chiến đấu đó là cùng mạnh mẽ vững vàng đứng lại gần nhau, cùng mạnh mẽ vững vàng đứng lại gần nhau.
Tôi tin rằng chúng ta sẽ làm được.
Tôi tin chúng ta sẽ làm được. Cảm ơn mọi người rất nhiều.
Đây là giấc mơ có thật. Cảm ơn. (Vỗ tay) Cảm ơn. (Vỗ tay)
Tôi muốn kể với bạn một câu chuyện đã ám ảnh tôi khi thực hiện cuốn sách mới của mình đó là một câu chuyện xảy ra khoảng 3000 năm trước. vào thời sơ khai của Vương quốc Israel.
Câu chuyện xảy ra ở một nơi được gọi là Shephelah mà bây giờ là Israel.
Câu chuyện này ám ảnh tôi bởi tôi đã nghĩ rằng mình hiểu nó, nhưng khi xem kỹ lại tôi nhận ra rằng mình chưa hề thực sự hiểu được nó.
Palestine cổ có một - dọc theo biên giới phía đông có một dãy núi.
Dãy núi này vẫn còn tại Israel ngày nay.
Và trong dãy núi đó là toàn bộ các thành phố cổ đại của vùng đất đó, như Jerusalem, Bethlehem, Hebron
Và có một đồng bằng ven biển dọc Lưỡng Hà, chính là Tel Aviv ngày nay.
Nối giữa dãy núi với đồng bằng này là một khu vực tên là Shephelah, gồm một dãy các thung lũng và rặng núi kéo dài từ đông sang tây và bạn có thể dọc theo Shephelah, qua Shephela để đi từ đồng bằng tới dãy núi.
Và Shephelah, nếu bạn đã từng đến Israel, bạn sẽ biết đó chính là phần đẹp nhất của Israel.
Nó hùng vĩ, với những rừng sồi và những cánh đồng lúa mì và những vườn nho.
Nhưng quan trọng hơn là, trong lịch sử của vùng đất này nó đóng vai trò quan trọng, thực sự có ý nghĩa chiến lược, là địa thế ngăn quân địch trên đồng bằng ven biển tìm đường đi vào trong dãy núi để đe dọa dân cư sống ở đó.
3.000 năm trước đây, chuyện y như vậy đã xảy ra.
Người Phi-li-tin là kẻ thù lớn nhất của Vương Quốc Israel, đang sống trong đồng bằng ven biển.
Họ gó gốc gác từ đảo Crete. Họ là những người đi biển.
Và có thể họ đã bắt đầu thực hiện hành trình đi qua một trong các thung lũng của Shephelah lên những dãy núi, bởi vì họ muốn chiếm vùng cao nguyên ngay gần Bethlehem và chia đôi Vương Quốc Israel.
Khi đó Sau-lơ là vua Israel rõ ràng đã nắm được tin này, và Sau-lơ đã mang quân từ núi xuống đối mặt với quân Phi-li-tin tại Thung Lũng Elah, một trong những thung lũng đẹp nhất của Shephelah.
Những người Israel tiến vào dọc theo sườn núi phía bắc, người Phi-li-tin tiến vào dọc theo sườn núi phía Nam, hai đội quân đóng ở đó hàng tuần liền và nhìn chằm chằm vào nhau, bởi vì họ đang bế tắc.
Không thể tấn công vì để tấn công phía bên kia bạn phải xuống núi và đi vào thung lũng và sau đó trèo lên phía bên kia, thế thì sẽ hoàn toàn bị lộ diện và sơ hở.
Vì vậy cuối cùng, để phá vỡ bế tắc, người Phi-li-tin sai chiến binh mạnh nhất của họ xuống dưới thung lũng để khiêu chiến hắn kêu những người Israel: "Gửi chiến binh mạnh nhất của các ngươi xuống đây, và chúng ta sẽ chiến đấu với nhau, chỉ có hai chúng ta."
Đây là một truyền thống trong chiến tranh cổ đại gọi là một cuộc song đấu.
Đó là một cách để giải quyết tranh chấp mà không thiệt hại xương máu như trong trận đánh lớn.
Người Phi-li-tin gửi xuống chiến binh hùng mạnh của họ, một người khổng lồ,
cao chín bộ một tấc (6 foot 9, khoảng gần 2m1) ,
từ đầu đến chân được trang bị giáp đồng lấp lánh, có một thanh gươm và một cây lao và một thanh giáo. Rõ ràng là vô cùng đáng sợ.
Hắn ta đáng sợ đến mức không một binh sĩ Israel nào muốn đấu với hắn.
Đấu là chết chắc! Họ nghĩ không cách gì thắng được.
Và cuối cùng một người duy nhất dám bước lên đó là chàng chăn chiên trẻ tuổi, đã đi lên nói với Sau-lơ: "Tôi sẽ chiến đấu với hắn"
Sau-lơ nói, "Ngươi không thể nào đánh lại.
Thực nực cười Ngươi chỉ là đứa con nít còn hắn là chiến binh hùng mạnh"
Nhưng chàng chăn chiên kiên quyết nói: "Không, không, do bệ hạ chưa biết thôi, tôi đã bảo vệ đàn chiên của tôi khỏi sư tử và sói hàng năm rồi. Tôi tin tôi có thể làm được."
Sau-lơ không còn lựa chọn nào khác. Không có ai khác dám bước lên
nên ông đã chấp thuận.
Rồi ông quay ra nói với người trai trẻ: "Nhưng ngươi phải mặc áo giáp này. Không thể đi ra người không thế này được."
Ông muốn mục tử mặc lấy áo giáp nhưng chàng nói, "Không!"
"Tôi không thể mang vật này."
Câu nguyên bản trong Kinh Thánh là: “Tôi mặc thế nầy không được vì không quen.” có nghĩa là: "Tôi chưa bao giờ mặc áo giáp.
Ông đúng là khùng!" Thay vào đó, chàng trai cúi xuống và chọn lên năm đá, đặt chúng vào trong túi chăn chiên của mình và bắt đầu đi bộ xuống sườn núi để gặp tên khổng lồ.
Gã khổng lồ thấy bóng người này tiến tới thì lớn tiếng: "Hãy lại đây, ta sẽ lấy thây mầy cho chim trời và muông thú ăn."
Hắn buông lời giễu cợt con người đang tiến đến chiến đấu với mình.
Người chăn chiên càng ngày càng tiến tới gần hơn, và gã khổng lồ thấy chàng mang theo một cây gậy.
Chỉ mang theo có thế.
Thay vì một vũ khí, chàng chỉ mang cây gậy chăn chiên Hắn cảm thấy bị xúc phạm: "Bộ mầy cho tao là chó hay sao mà cầm gậy đến?"
Chàng chăn chiên lấy một viên đá ra khỏi túi của mình, đặt nó vào ná và cuộn lại để viên đá bay đi, viên đá bay vào ngay giữa hai mắt của gã khổng lồ ngay đó, vị trí dễ bị tổn thương nhất của hắn và ngã vật xuống, đã chết hoặc bất tỉnh, nhưng chàng trai trẻ chăn chiên đã chạy lại với thanh gươm và cắt đầu tên khổng lồ. Thấy thế, dân Phi-li-tin quay đầu bỏ chạy.
Và tất nhiên, tên của người khổng lồ là Gô-li-át và tên của chàng trai chăn chiên là Đa-vít và lý do rằng câu chuyện đã ám ảnh tôi trong quá trình viết nên cuốn sách của mình đó là những điều tôi tưởng mình biết về câu chuyện hoá ra là sai.
Trong câu chuyện, Đa-vít được coi là kẻ yếu, đúng không ạ?
Trong thực tế, Đa-vít và Gô-li-át đã bước vào ngôn ngữ như một ẩn dụ để chỉ về những chiến thắng bất khả của kẻ yếu trước kẻ mạnh hơn.
Sao chúng ta lại gọi Đa-vít là kẻ yếu?
Chúng ta gọi ông ấy là kẻ yếu vì khi đó ông ấy là một đứa trẻ, một kẻ bé nhỏ trong khi Gô-li-át là kẻ khổng lồ mạnh mẽ.
Chúng ta cũng gọi ông ta là một kẻ yếu bởi vì Goliath là một chiến binh có kinh nghiệm, trong khi Đa-vít chỉ là một kẻ chăn chiên.
Nhưng quan trọng nhất là, chúng ta gọi ông ấy là kẻ yếu vì tất cả những gì ông ấy có so với Gô-li-át. Gô-li-át được trang bị với tất cả vũ khí hiện đại, áo giáp lấp lánh, và gươm với lao và giáo, Trong khi tất cả những gì Đa-vít có chỉ là cái trành ném đá.
Vâng, chúng ta hãy bắt đầu có với cụm từ "Tất cả những gì Đa-vít có là cái trành ném đá." vì đó là sai lầm đầu tiên của chúng ta.
Trong chiến tranh cổ đại, có ba loại chiến binh.
Có kỵ binh, những người trên lưng ngựa hay xe ngựa.
Có bộ binh hạng nặng, người lính chiến trên bộ, được trang bị gươm và thuẫn và một số loại áo giáp.
Và có pháo binh là những cung thủ, nhưng, quan trọng hơn là những người ném đá.
Những người ném đá có một túi da gài hai sợi dây dài, và họ đặt một viên đạn là một tảng đá hoặc một quả bóng chì bên trong các túi, và họ xoay nó như thế này rồi căng một sợi dây ra để kết quả là bắn viên đạn về phía trước hướng tới mục tiêu.
Đó là những gì Đa-vít đã có và cần hiểu là cái trành ném đá không phải là cái súng cao su.
Không phải là cái này, đúng không ạ? Nó không phải là đồ chơi trẻ con.
Trong thực tế đó là một vũ khí có sức công phá cực lớn.
Khi Đa-vít cuộn nó như thế này, Ông đã xoay cái trành có lẽ lên đến 6 hoặc 7 vòng mỗi giây, thế có nghĩa là khi đá bắn ra, nó sẽ bắn đi cực nhanh, có lẽ 35 mét một giây.
Nhanh hơn nhiều so với một bóng chày ném đi bởi một cầu thủ bóng chày thiện nghệ.
Không những thế, đá ở thung lũng Elah không phải là đá bình thường mà là đá Bari sunfat, mật độ đá ở đó gấp đôi mật độ đá bình thường.
Nếu làm các tính toán đạn đạo để tính sức mạnh công phá của viên đá Đa-vít bắn ra thì nó là khoảng gần bằng lực đẩy của một khẩu súng ngắn [nòng súng cỡ 0.45].
Đây là một vũ khí có sức công phá lớn.
Độ chính xác, theo chứng lý lịch sử là những chiến binh ném đá có kinh nghiệm có thể bắn và gây thương tật thậm chí giết một mục tiêu ở khoảng cách lên đến 200 thước
Từ những bức tranh trên thảm thời Trung cổ, chúng ta biết rằng những chiến binh ném đá có khả năng bắn rơi những con chim đang bay.
Họ bắn vô cùng chính xác.
Khi xung trận, Đa-vít cách Gô-li-át không tới 200 thước. ở khá gần Gô-li-át Khi bắn viên đá vào Gô-li-át ông ấy có mục đích và tính toán để có thể tấn công vào điểm dễ bị tổn thương nhất ngay giữa hai con mắt của Gô-li-át
Nếu quay trở lại lịch sử chiến tranh cổ đại, bạn sẽ tìm thấy rằng rất nhiều lần chiến binh ném đá là nhân tố quyết định trong cuộc chiến chống lại bộ binh trong trận đánh này hay trận chiến khác.
Vậy Goliath là chiến binh gì? Ông ta là bộ binh hạng nặng, và ông ấy hy vọng rằng khi thách thức dân Israel bằng một trận song đấu với một bộ binh hạng nặng khác
Khi ông nói, "Hãy đến đây để ta lấy thây ngươi làm mồi cho chim trời và muông thú" cụm từ khóa là "Hãy đến đây"
Hãy đến trước mặt ta vì chúng ta sẽ chiến đấu, giáp lá cà, như thế này.
Sau-lơ cũng nghĩ tương tự.
Đa-vít nói, "Tôi muốn chiến đấu với Gô-li-át!" và Sau-lơ cố cấp cho ông ấy áo giáp, bởi vì Sau-lơ nghĩ, "Ồ, khi nói "chiến đấu với Gô-li-át',' là muốn nói 'sẽ cùng quyết đấu giáp lá cà!' bộ binh đấu với bộ binh."
Nhưng Đa-vít hoàn toàn không nghĩ thế.
Ông sẽ không chiến đấu như vậy.
Tại sao? Ông là một người chăn chiên và cả đời mình ông đã dùng đến cái trành ném đá để bảo vệ đàn chiên khỏi sư tử và chó sói.
Đó chính là sức mạnh của Đa-vít.
Vì vậy người chăn chiên này đã dạn dày kinh nghiệm trong việc sử dụng một vũ khí có sức công phá lớn để chống lại tên khổng lồ kềnh càng đang mang trên mình bộ áo giáp nặng hàng trăm cân và các loại vũ khí nặng nề chỉ có ích trong cuộc đấu ở cự ly gần.
Gô-li-át chỉ là một chú vịt bị động. Ông ta chẳng có cơ may chiến thắng.
Vậy tại sao chúng ta vẫn gọi Đa-vít là yếu, và tại sao chúng ta vẫn coi chiến thắng của ông là một chiến thắng lạ kỳ?
Có là một phần nữa cũng rất quan trọng.
Chúng ta không chỉ hiểu lầm Đa-vít và sự lựa chọn vũ khí của ông ta.
mà cũng hiểu sai Gô-li-át một cách trầm trọng
Gô-li-át không hoàn toàn giống như mọi người hình dung.
Kinh Thánh chép lại nhiều điều gợi ý cho chúng ta tuy theo cách nghĩ trước đây là khá khó hiểu và không tương ứng với hình ảnh của chiến binh hùng mạnh này.
Mở đầu, Kinh Thánh nói rằng Gô-li-át đi xuống trũng và có viên sĩ quan đi trước hắn.
Điều này thật lạ, phải không?
Chiến binh hùng mạnh này thách một trận song đấu với dân Israel
vậy mà sao lại phải có người dẫn đường, giả sử một viên sĩ quan là một chàng trai trẻ, đi cùng Gô-li-at đến điểm quyết đấu?
Thứ hai là, câu chuyện trong Kinh Thánh lưu ý đặc biệt đến cách di chuyển chậm chạp của Gô-li-át, lại một điều lạ nữa dùng để mô tả một chiến binh hùng mạnh nhất vào thời đó.
Còn một điều cực kỳ lạ lùng nữa là phải mất bao lâu Gô-li-át mới phản ứng mới nhìn ra Đa-vít.
Vì vậy khi Đa-vít xuống núi, rõ ràng là không hề định đấu giáp lá cà.
Không có dấu hiệu gì ở anh ta tỏ ra là "Ta sẽ đấu với ngươi theo cách này."
Ông ta thậm chí còn không mang gươm.
Tại sao Gô-li-át không phản ứng gì cả?
Có vẻ như ông ta đã không để ý đến những diễn biến xảy ra hôm đó.
Rồi lại buông một câu lạ lùng với Đa-vít: "Bộ mầy cho tao là chó hay sao mà cầm gậy đến với tao?"
Gậy? Đa-vít chỉ có một cây gậy.
Vâng, hóa ra là trong những năm qua, trong cộng đồng y tế có rất nhiều suy đoán về việc liệu rằng đã nhầm lẫn cơ bản gì về Gô-li-át hay không đã nỗ lực để hiểu được những điều quả là rất dị thường
Đã có nhiều bài viết.
Bài đầu tiên vào năm 1960 trong Tạp chí Y tế Indiana, bắt đầu một chuỗi suy đoán khởi đầu với một lời giải thích cho chiều cao của Gô-li-át.
Đầu và vai của Gô-li-át cao hơn tất cả các những người đồng lứa với ông trong thời kỳ đó, và thường là, khi một ai đó khác xa với chuẩn thường luôn có một lời giải thích cho nó.
Các hình thức phổ biến nhất của chứng khổng lồ là bệnh to cực, và bệnh to cực gây ra bởi một khối u lành tính trên tuyến yên gây dư thừa các hormone tăng trưởng.
Và trong suốt lịch sử, nhiều người khổng lồ nổi tiếng đều bị bệnh to cực.
Người cao nhất mọi thời đại tên là Robert Wadlow vẫn còn phát triển khi anh ta qua đời ở tuổi 24. và anh ta cao 8 foot 11 (2m7)
Anh ta bị bệnh to cực.
Bạn có nhớ đô vật André khổng lồ?
Ông ấy rất nổi tiếng. Ông bị bệnh to cực.
Thậm chí có suy đoán rằng Abraham Lincoln cũng bị to cực.
Bất cứ ai cao một cách bất thường chúng ta cũng nghĩ ngay đến bệnh này.
Và bệnh to cực có một ảnh hưởng đặc trưng luôn đi kèm là ảnh hưởng đến thị lực.
Các khối u tuyến yên, khi phát triển, thường bắt đầu chèn lên các dây thần kinh thị giác trong não khiến người bị bệnh to cực sẽ nhìn một thành hai hoặc cận thị nặng.
Vì vậy, khi người ta bắt đầu suy đoán về những bất thường ở Gô-li-át, họ đã nói rằng, "Chờ chút, hắn ta trông và nghe có vẻ cực kỳ giống một người bị bệnh to cực."
Điều này sẽ giải thích rất nhiều những điều quá ư lạ lùng trong hành vi của hắn ngày hôm đó.
Tại sao hắn di chuyển chậm đến thế và đã phải được hộ tống xuống đáy thung lũng bởi một binh sĩ?
Bởi vì hắn không thể tự đi được.
Tại sao hắn không nhìn ra Đa-vít không hiểu rằng Đa-vít sẽ không đấu giáp lá cà với mình cho đến tận thời khắc cuối cùng?
Bởi vì hắn không thể nhìn thấy anh ta.
Khi hắn nói, "Hãy đến đây để ta lấy thây ngươi làm mồi cho chim trời và muông thú" cụm từ "Hãy đến đây" cho thấy phần nào sự yếu thế của Goliath
Hãy đến đây vì ta không thể nhìn thấy ngươi.
Và rồi, "Bộ tao là chó hay sao mà mày cầm gậy đến với tao?"
Hắn thấy hai cây gậy trong khi Đa-vít chỉ có một.
Dân Israel trên núi nhìn xuống và nghĩ rằng ông ta là kẻ thù lớn mạnh mẽ phi thường.
Điều họ không hiểu đó là chính nguồn sức mạnh ấy cũng là nguồn gốc của điểm yếu lớn nhất của ông ta.
Tôi nghĩ qua điều này, có một bài học rất quan trọng cho tất cả chúng ta.
Những người khổng lồ không lớn lao, hùng mạnh như vẻ ngoài ta thấy.
Và đôi khi, một cậu bé chăn chiên lại có một cái ná giấu trong túi của mình.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi nghĩ hoàn toàn là bình thường khi nói rằng tất cả mọi người sẽ trở nên cận kề với cái chết ít nhất một lần trong cuộc sống của họ.
Nhưng nếu sự gần gũi đó đã bắt đầu từ lâu trước khi bạn phải đối mặt với quá trình chuyển đổi của riêng mình từ sự sống đến cái chết?
Cuộc sống sẽ trở nên như thế nào nếu người chết thực sự sống cùng với bạn?
Ở quê hương của chồng tôi trên Tây Nguyên đảo Sulawesi ở Đông Indonesia, đó là một cộng đồng những người mà trải nghiệm cái chết không phải từ một sự kiện duy nhất nhưng là một quá trình dần dần của xã hội.
Ở Tana Toraja, những thời khắc xã hội quan trọng nhất trong cuộc sống của người dân, những điểm trọng tâm của tương tác xã hội và văn hóa không phải là đám cưới hoặc đầy tháng hoặc ngay cả bữa ăn tối cùng gia đình mà là đám tang.
Vì vậy những đám tang được đặc trưng bởi những nghi lễ phức tạp ràng buộc người ta trong một chuỗi nợ nần xoay vòng dựa trên số lượng động vật-- lợn, gà, và quan trọng nhất, trâu nước-- được hiến tế và phân phát thay mặt cho người quá cố.
Vì vậy văn hóa xoay quanh cái chết này rất phức tạp, việc ban hành nghi lễ của sự kết thúc của cuộc sống, đã tạo nên sự chết chóc dễ được nhìn thấy nhất và các khía cạnh đáng chú ý của cảnh quan ở Toraja.
Kéo dài bất cứ nơi nào, từ một vài ngày đến một vài tuần, tang lễ là một việc làm ồn ào, nơi kỷ niệm một người đã chết không phải là nỗi buồn riêng mà hơn cả là một quá trình chuyển đổi công khai được chia sẻ với cộng đồng.
Và nó là một quá trình chuyển đổi cũng giống như bản sắc của cuộc sống chứ không chỉ là ký ức của người chết.
Do đó, mỗi năm, hàng ngàn người khách đến với Tana Toraja để xem, như nó được biết đến, nền văn hóa của cái chết này , và đối với nhiều người dân những nghi lễ hoành tráng này và độ dài của các nghi lễ là không thể đo đếm được với cách thức mà chúng ta phải đối mặt với tỷ lệ tử vong của riêng mình ở phía tây.
Vì vậy, ngay cả khi chúng ta chia sẻ cái chết như là một kinh nghiệm phổ quát, đó cũng đã không còn được trải nghiệm theo cùng một cách ở khắp nơi trên thế giới nữa.
Và là một nhà nhân chủng học, tôi thấy những sự khác biệt này trong trải nghiệm bắt nguồn từ thế giới văn hóa xã hội thông qua đó chúng ta xác định được các hiện tượng xung quanh mình.
Vì vậy, khi chúng ta nhìn thấy một thực tế không còn gì đáng để nghi ngờ nữa, cái chết như là một điều kiện sinh học không thể chối cãi, Người Toraja nhìn nhận hình thức hữu hình hết thời là một phần của một nguồn gốc xã hội lớn hơn.
Vì vậy, một lần nữa, sự chấm dứt theo quy luật tự nhiên của cuộc sống không hề giống như cái chết.
Trên thực tế, một thành viên của xã hội chỉ thực sự chết khi gia đình mở rộng của anh ta có thể đồng ý và sắp xếp các nguồn lực cần thiết để tổ chức một buổi tang lễ là thích hợp, xét về mặt tài nguyên cho tình trạng của người đã chết.
Và buổi lễ này đã diễn ra ở trước mắt cộng đồng với sự tham gia của tất cả mọi người.
Như vậy sau cái chết vật lý của một người, cơ thể của họ được đặt trong một căn phòng đặc biệt tại nơi cư trú truyền thống, được gọi là tongkonan.
Và tongkonan tượng trưng cho không chỉ danh tính của gia đình mà còn cho chu trình cuộc sống của con người từ khi sinh ra cho đến khi chết đi.
Vì vậy, về cơ bản, hình dạng của tòa nhà mà bạn sinh ra ở đó là hình dạng của cấu trúc sẽ mang bạn đến nơi yên nghỉ tổ tiên của mình.
Cho đến buổi lễ tang lễ, mà có thể được tổ chức sau cái chết vật lý của một người, người đã chết được gọi là "cho makala," một người bị bệnh, hay còn gọi "cho mẹ," một người đang ngủ, và họ tiếp tục là một thành viên của gia đình.
Họ được cho ăn và chăm sóc một cách tượng trưng, và gia đình tại thời điểm này sẽ bắt đầu một số điều lệ của nghi lễ, đó là liên lạc với cộng đồng rộng lớn hơn xung quanh rằng một trong những thành viên của họ đang trải qua quá trình chuyển đổi từ cuộc sống này đến cuộc sống khác sau khi chết được gọi là Puya.
Vì vậy, tôi biết những gì một số trong các bạn phải suy nghĩ ngay bây giờ.
Liệu cô ta thực sự nói rằng những người này sống với xác những người thân của họ?
Và đó là chính xác những gì tôi đang nói ở đây.
Nhưng thay vì đầu hàng với những loại phản ứng nội sinh chúng ta phải đưa ý tưởng về sự gần gũi với những cơ thể, gần gũi với cái chết, hoặc khái niệm này là không phù hợp như thế nào với những định nghĩa sinh học và y học về cái chết, Tôi thích suy nghĩ về cách mà người Toraja xem xét cái chết bủa vây con người mà định nghĩa y học đã bỏ sót.
Tôi nghĩ rằng người Toraja công nhận về mặt xã hội và thể hiện về mặt văn hóa những gì nhiều người trong chúng ta cảm thấy là đúng mặc dù sự chấp nhận rộng rãi của định nghĩa y sinh học của cái chết, và đó là các mối quan hệ của chúng ta với những người khác, tác động của họ lên thực tế xã hội của chúng ta, không chấm dứt với sự kết thúc của các quá trình vật lý của cơ thể, mà có một khoảng thời gian chuyển đổi như mối quan hệ giữa sự sống và cái chết chuyển đổi nhưng không kết thúc.
Vì vậy người Toraja thể hiện ý tưởng của mối quan hệ lâu dài này bởi tình yêu và sự quan tâm vô vàn trên biểu tượng dễ thấy nhất của mối quan hệ đó, cơ thể con người.
Do đó, chồng tôi có những ký ức cả tin về việc nói chuyện và chơi với và ở gần với người ông quá cố của anh ấy, và với anh ta không có gì là không tự nhiên về chuyện này cả.
Đây là một phần tự nhiên của quá trình để gia đình chấp nhận quá trình chuyển đổi trong mối quan hệ của họ với người quá cố, và đây là sự chuyển đổi từ cái chết của một người đang sống đến cái chết của một người đã trở thành quá vãng.
Và ở đây bạn có thể thấy những hình nộm bằng gỗ của các tổ tiên, vì thế những người đã được chôn cất, đã có một buổi lễ tang lễ.
Chúng được gọi là tau tau.
Vì vậy buổi lễ tang lễ chính nó thể hiện các quan điểm liên quan đến cái chết.
Nó nghi thức hoá tác động của cái chết lên những gia đình và cộng đồng.
Và nó cũng là thời điểm của sự tự nhận thức.
Đó là thời điểm khi mọi người nghĩ về việc mình là ai, vị trí của mình trong xã hội, và vai trò của họ trong chu kỳ cuộc sống theo đúng với vũ trụ học của người Toraja.
Có một câu nói ở Toraja rằng tất cả mọi người sẽ trở thành ông bà, và điều này có nghĩa là sau cái chết, chúng tai tất cả sẽ trở thành một phần của dòng tổ tiên liên kết chúng ta giữa quá khứ và hiện tại và sẽ xác định những người chúng ta yêu thương là ai trong tương lai
Vì vậy, về cơ bản, chúng ta tất cả sẽ trở thành ông bà của các thế hệ con cháu đến sau chúng ta.
Và ẩn ý của quan hệ thành viên trong gia đình lớn hơn là cách mà những đứa con mô tả số tiền mà chúng bỏ ra vào những con trâu bị hiến tế được cho là để mang linh hồn của người dân từ đây đến thế giới bên kia, và những đứa con sẽ giải thích rằng chúng sẽ đầu tư tiền vào điều này bởi vì chúng muốn trả nợ cho cha mẹ các khoản nợ cho tất cả những năm cha mẹ dành đầu tư và chăm sóc cho chúng.
Nhưng sự hiến tế trâu bò và việc thể hiện sự giàu trong nghi lễ cũng cho thấy đẳng cấp của người đã chết, và suy rộng ra, gia đình người đã chết.
Vì vậy, lúc đám tang, những mối quan hệ được tái khẳng định nhưng cũng được chuyển đổi trong nghi lễ cao trào mà đỉnh điểm là các nét nổi bật nhất về cái chết tại khu vực này: tác động của nó lên cuộc sống và các mối quan hệ của cuộc sống.
Vì vậy tất cả điều này tập trung vào cái chết không có nghĩa là những người Toraja không khao khát một cuộc sống lý tưởng lâu dài.
Họ tham gia vào nhiều hoạt động tâm tưởng để gìn giữ sức khỏe tốt và kéo dài tuổi thọ.
Nhưng họ không đặt nhiều nỗ lực để kéo dài tuổi thọ khi đối mặt với bệnh suy nhược hoặc tuổi già.
Người ta nói rằng ở Toraja tất cả mọi người có sắp xếp tiền định của cuộc sống.
Nó gọi là sunga'.
Và như một sợi dây, nó nên được phép tháo mở cho một kết thúc tự nhiên của chính nó.
Như vậy bằng cách tiếp nhận cái chết như là một phần của văn hóa và chất liệu xã hội của cuộc sống, quyết định hàng ngày của người dân về sức khỏe của họ và việc chăm sóc sức khỏe bị ảnh hưởng.
Tộc trưởng của gia tộc của mẹ chồng tôi, Nenet Katcha, bây giờ đã gần tuổi 100, theo những gì chúng tôi được biết.
Và có những dấu hiệu ngày càng gia tăng rằng ông sắp khởi hành trên chuyến hành trình của mình tới Puya.
Và cái chết của ông sẽ để lại rất nhiều đau xót.
Nhưng tôi biết rằng gia đình chồng tôi mong chờ khoảnh khắc này khi họ có thể phô trương những nghi lễ mà sự hiện diện đáng chú ý của ông đã để lại ý nghĩa to lớn cho cuộc sống của họ, khi họ có thể có kể lại theo nghi lễ câu chuyện trần thuật về cuộc sống của ông ấy thêu dệt câu chuyện của ông vào lịch sử cộng đồng mình.
Câu chuyện của ông là câu chuyện của họ.
Bài hát tang lễ của ông sẽ cũng hát cho họ một bài hát về bản thân mình.
Và đó là một câu chuyện không có sự bắt đầu rỗ rệt, cũng không có một kết thúc có thể đoán trước.
Đó là một câu chuyện mà cứ tiếp diễn mãi sau khi cơ thể ông ấy không còn đó nữa.
Mọi người hỏi tôi nếu tôi sợ hãi hoặc bị đẩy lùi bằng cách tham gia vào một nền văn hóa nơi các biểu hiện vật lý của cái chết lần lượt.đến chào đón chúng ta
Nhưng tôi thấy một cái gì đó biến đổi sâu sắc trong việc trải qua cái chết như là một quá trình xã hội mà không chỉ là về mặt sinh học.
Trong thực tế, mối quan hệ giữa sự sống và cái chết có sự kịch tính của nó trong hệ thống chăm sóc y tế Hoa Kỳ, nơi các quyết định về làm thế nào để kéo dài các chủ đề của cuộc sống được thực hiện dựa trên tình cảm của chúng ta và các mối quan hệ xã hội chặt chẽ với những người xung quanh chúng ta, không chỉ dựa trên khả năng kéo dài cuộc sống.
Chúng ta, như những người Toraja, dựa trên quyết định của mình về cuộc đời về ý nghĩa và các định nghĩa mà chúng ta gán cho cái chết.
Vì vậy, tôi không gợi ý bất cứ ai trong khán đài này nên chạy ra ngoài và áp dụng các truyền thống của người Toraja.
Nó có thể có một chút khó khăn để áp dụng vào nước Mỹ.
Nhưng tôi muốn hỏi về những gì chúng ta có thể đạt được từ việc nhìn nhận cái chết vật lý không chỉ là một quá trình sinh học mà còn là một phần của câu chuyện lớn hơn của loài người.
Sẽ là như thế nào khi nhìn vào các hình thức kết thúc đời người dưới góc nhìn của tình yêu bởi vì một cách sâu sắc nó là một phần của chúng ta?
Nếu chúng ta có thể mở rộng định nghĩa của cái chết để bao hàm cuộc sống, chúng ta có thể trải qua cái chết như là một phần của cuộc sống và có lẽ phải đối mặt với cái chết với một cái gì đó khác hơn là nỗi sợ hãi.
Có lẽ là một trong những câu trả lời cho những thách thức mà hệ thống chăm sóc y tế Hoa Kỳ đang phải đối mặt, đặc biệt là trong việc chăm sóc cuối đời, là đơn giản như một sự thay đổi về cách nhìn nhận, và sự thay đổi trong quan điểm trong trường hợp này sẽ là nhìn vào cuộc sống xã hội của mỗi cái chết.
Nó có thể giúp chúng ta nhận ra rằng cách thức chúng ta giới hạn cuộc trò chuyện của mình về cái chết tới một cái gì đó mang tính chất y học và sinh học phản chiếu một nền văn hóa lớn hơn những gì chúng ta chia sẻ về việc trốn tránh cái chết, sợ hãi khi nói về nó.
Nếu chúng ta có thể giải trí và trân trọng giá trị của các loại kiến thức khác về cuộc sống, bao gồm cả định nghĩa khác của cái chết, nó có khả năng thay đổi những buổi thảo luận mà chúng ta có về sự kết thúc của cuộc sống.
Nó có thể thay đổi cách mà chúng ta chết, nhưng quan trọng hơn, nó có thể biến đổi cách chúng ta sống.
(Vỗ tay)
Tên tôi là Amy Webb, và cách đây một vài năm tôi thấy mình ở giai đoạn cuối của một mối quan hệ tuyệt với nữa nữa, một mối quan hệ tự nó kết thúc theo cách của riêng nó.
Và tôi tự hỏi tôi đã làm sai điều gì?
Tôi không hiểu tại sau chuyện này cứ xảy ra với tôi.
Nên tôi đã hỏi mọi người thân của tôi xem ý kiến của họ thế nào.
Tôi tìm đến bà của tôi, người luôn có sẵn nhiều lời khuyên, và bà tôi đã nói "Đừng có kén cá chọn canh quá.
Con phải hẹn hò.
Và quan trọng hơn cả là, tình yêu chân chính sẽ đến với con khi con ít mong đợi nhất."
Thật ra, Tôi là dạng người hay nghĩ về những con số như các bạn sẽ sớm nhận ra.
Tôi thường ngụp lặn trong những con số công thức và biểu đồ
Tôi cũng có một gia đình gắn bó chặt chẽ với nhau, và tôi cực kỳ thân thiết với chị của mình thế nên, tôi muốn có gia đình riêng giống như gia đình mà tôi đã lớn lên trong đó.
Khi mối quan hệ đó tan vỡ, Tôi ở tuổi 30 tuổi, Tôi nhận ra là tôi có thể sẽ phải hẹn hò ai đó trong khoảng sáu tháng trước khi tôi sẵn sàng chấp nhận một mối quan hệ duy nhất và trước khi chúng tôi cố thể sống chung, và phải mất một thời gian để chúng tôi đi tới đính hôn.
Và nếu tôi muốn bắt đầu có con trước 35 tuổi, tôi đã phải chuẩn bị hôn nhân cách đây năm năm.
nên phương thức này sẽ không có hiệu quả.
Nếu như chiến thuật của tôi tối thiểu là đợi tôi rơi vào một tình yêu đích thực, thì biến số tôi cần phải nghiên cứu là sự vận may.
Nói tóm lại, tôi đã thử tìm hiểu xem, xác suất tìm ra người đàn ông của đời mình là bao nhiêu?
Tại thời điểm đó, tôi đang sống tại thành phố Philadelphia, một thành phố lớn, và tôi nhận ra rằng ở trong cả thành phố, có rất nhiều đối tượng tiềm năng.
Vì vậy, tôi bắt đầu tính một bài toán.
Dân số của thành phố Philadelphia là 1.5 triệu người.
Tôi cho là đàn ông chiếm một nửa, tức là bằng 750,000.
Tôi tìm một người đàn ông ở độ tuổi từ 30 tới 36, chiếm khoảng 4% dân số, cho nên con số chỉ còn 30,000 người.
Tôi tìm một người là người Do Thái, vì tôi cũng là người Do Thái, và điều này quan trọng đối với tôi.
Nên chỉ còn khoảng 2.3% dân số.
Cứ cho là tôi bị hấp dẫn bởi 1 trong số 10 người đàn ông đó, và chắc chắn tôi sẽ không tìm một tay mê chơi golf
Vì vậy cơ bản có khoảng 35 người đàn ông dành cho tôi tôi có thể hẹn hò ở trong toàn bộ thành phố Philadelphia.
Cùng lúc đó, trong đại gia đình Do Thái đông đúc của tôi ai cũng đã kết hôn và sắp sửa có rất nhiều con, và tôi cảm thấy là tôi chịu áp lực rất lớn từ những người cùng trang lứa với việc phải tìm ra hướng đi cho mình.
Nên nếu tôi có 2 chiến lược khả thi tại thời điểm này Tôi gần như đã tìm ra cách giải quyết.
Cách thứ nhất, tôi có thể làm theo lời khuyên của bà tôi và hầu như là không mong đợi gì cả vào cái khả năng đụng phải 1 anh trong tổng số 35 người đàn ông ở trong thành phố Philadelphia có 1.5 triệu dân hoặc tôi có thể thử hẹn hò trên mạng.
Tôi thích ý tưởng hẹn hò trên mạng, vì nó dựa vào thuật toán, và đó là cách đơn giản để nói rằng tôi có vấn đề, tôi sắp sử dụng một vài dữ liệu, đưa chúng vào xử lý trong một hệ thống và tìm ra một giải pháp.
Hẹn hò trên mạng là cách phổ biến thứ hai giúp mọi người gặp gỡ nhau ngày nay, nhưng hóa ra, thuật toán đã có mặt hàng ngàn năm ở hầu hết các nền văn hóa.
Thực ra, trong đạo Do Thái, những người mai mối đã có từ lâu, và mặc dù họ chẳng có thuật toán cụ thể, chắc chắn họ tính thoán theo những công thức trong đầu họ, như là liệu cô gái đó có thích chàng trai đó không?
Hai gia đình có hòa hợp với nhau không?
Vị thầy giảng sẽ nói gì?
Họ có dự định sinh con ngay lập tức không?
Người mai mối sẽ suy nghĩ về tất cả những vấn đề này, để kết nối hai người lại với nhau, và kết thúc câu chuyện.
Ở trường hợp của mình, tôi tự hỏi, liệu dữ liệu và thuật toán có giúp dẫn dắt tôi đến với Hoàng tử của đời minh không?
Nên tôi quyết định đăng ký.
Nhưng có một trở ngại nhỏ.
Khi tôi đăng ký các trang web hẹn hò khác nhau, tôi cực kỳ bận rộn.
Nhưng thật ra, đó chưa phải là vấn đề lớn nhất.
Và vấn đề lớn nhất là tôi ghét điền thông tin vào bất kỳ bảng câu hỏi nào, tôi không thích những bảng câu hỏi giống như các bài toán đó Cosmo.
nên tôi chỉ sao chép và cắt dán từ sơ yếu lý lịch cá nhân.
(Tiếng cười) Ở phần mô tả ở trên đầu, Tôi nói rằng tôi là một nhà báo giành được giải thưởng và một nhà tử tưởng duy tân.
Khi được hỏi về những hoạt động vui vẻ và cuộc hẹn hò lý tưởng, tôi trả lời: lưu hành tiền tệ và việc thành thạo tiếng Nhật.
Tôi nói rất nhiều về JavaScript.
Đây rõ ràng không phải là cách tốt nhất để thể hiện một hình ảnh gợi cảm về bản thân.
Nhưng thất bại thực sự là có rất nhiều người đàn ông để tôi hẹn hò.
Những thuật toán này đưa ra rất nhiều anh chàng muốn tôi tới những buổi hẹn -- mà sau đó trở nên cực kỳ tệ hại.
Có một anh Steve, dân công nghệ thông tin.
Thuật toán đã kết hợp chúng tôi lại với nhau vì có cùng niềm yêu thích các thiết bị, chúng tôi cùng thích toán, và dữ liệu và âm nhạc thập niên 80, nên tôi đồng ý đi hẹn hò cùng anh chàng này.
Anh chàng Steve mời tôi đi ăn đến nhà hàng sang trọng ở Philadelphia, vốn cực kỳ đắt tiền.
Chúng tôi đi vào, và ngay lúc đầu cuộc nói chuyện của chúng tôi chưa hòa hợp lắm, nhưng anh ta gọi rất nhiều món ăn.
Thậm chí, anh chàng còn không thèm nhìn đến thực đơn.
Anh ta gọi rất nhiều món khai vị, và nhiều món chính, cả cho tôi nữa, và thức ăn chất đống trên bàn của chúng tôi, và phải nói là rất nhiều rượu.
Khi chúng tôi gần kết thúc cuộc nói chuyện và kết thúc buổi ăn tối, tôi quyết định Steve, chàng công nghệ thông tin và tôi không phải dành cho nhau, nhưng chúng tôi sẽ làm bạn, Khi đó anh ta đứng lên đi vệ sinh, và cùng lúc đó hóa đơn được đưa đến bàn.
Tất nhiên, tôi là mẫu phụ nữ hiện đại,
Tôi sẵn sàng chia đôi hóa đơn với anh ta.
Nhưng Steve chàng công nghệ thông tin ấy đã không quay lại.
(Thở dài) Và thế là đi tong toàn bộ tiền thuê nhà trong vòng 1 tháng của tôi.
Khỏi phải nói, tôi chẳng thể nào vui nổi trong buổi tối hôm ấy.
Tôi chạy về nhà, gọi mẹ tôi, chị tôi, như thông thường, sau một trong số những cuộc hẹn hò tệ hại, Tôi tường thuật lại chi tiết những chuyện vừa xảy ra.
Và họ nói với tôi, "Đừng có mà cằn nhằn nữa."
(Tiếng cười) "Con quá kén cá chọn canh thôi"
Thế nên tôi noi, được thôi, từ giờ trở di Tôi chỉ đi đến những nơi hẹn mà tôi biết có mạng wi-fi và tôi có thể mang theo máy tính xách tay.
nhét nó vào túi xách, và tôi sẽ dừng mẫu email này, và tôi sẽ điền nó và tập hợp thông tin ở những điểm dữ liệu khác nhau trong cuộc hẹn để chứng minh với mọi người rằng về cơ bản, những cuộc hò hẹn này thực sự rất tệ hại.
(Tiếng cười) Vì vậy tôi bắt đầu ghi lại những điều như những lời nhận xét ngu ngốc, gượng gạo và sàm sỡ; từ ngữ thô tục; số lần mà một tên nào đó buộc tôi phải đập tay với hắn.
(Tiếng cười) Nên tôi bắt đầu tính toán dữ liệu, điều đó cho phép tôi rút ra những mối tương quan,
Thì ra là, vì một lý do nào đó, những người đàn ông uống rượu Scotch thường hay đề cập đến tình dục lệch lạc ngay lập tức.
(Tiếng cười) Thật ra là những anh chàng này
không phải là người xấu. chỉ là không tốt đối với tôi.
Và thật ra, những thuật toán kết nối chúng tôi lại với nhau, chúng cũng không đến nỗi tệ.
Những thuật toán này đã làm chính xác những gì mà chúng được đặt ra để làm, đó là lấy thông tin do người dùng đưa ra, trong trường hợp của tôi là sơ yếu lý lịch cá nhân, và tương thích với thông tin của người khác.
Bạn thấy không, vấn đề thực sự nằm ở đây, thuật toán hoạt động tốt, bạn và tôi thì không, khi ngồi đối diện với màn hình trắng nơi mà chúng ta đáng ra phải đưa thông tin của chúng ta lên mạng.
Rất ít người trong chúng ta có khả năng thành thật hoàn toàn với chính mình.
Một vấn đề khác là những trang web này hỏi những câu đại loại như, bạn thích loại người giống chó hay giống mèo?
Bạn thích phim kinh dị hay phim lãng mạn?
Tôi không tìm bạn tâm thư.
Tôi tìm một người chồng.
Đúng không các bạn? Vì vậy dữ liệu trên rất hời hợt.
Không sao, tôi đã lên một kế hoạch mới.
Tôi sẽ tiếp tục sử dụng những trang web hẹn hò kia, nhưng tôi sẽ sử dụng chúng làm cơ sở dữ liệu, và thay vì chờ đợi thuật toán làm công việc kết nối, Tôi sẽ thử sao đảo ngược toàn bộ hệ thống này,
Biết rằng hệ thống dùng những dữ liệu hời hợt để kết nối tôi với người khác, Tôi quyết định đặt ra những câu hỏi của riêng tôi.
Những chi tiết nhỏ nào mà tôi nghĩ đến khi tìm kiếm người bạn đời?
Nên tôi bắt tay vào viết, viết thật nhiều và cuối cùng, tôi đã thu thập được 72 điểm thông tin.
Tôi muốn một người là người Do Thái, nên tôi muốn tìm ai đó có cùng hoàn cảnh và lối suy nghĩ về nền văn hóa của chúng tôi, những sẽ không bắt tôi đi đến hội đường mỗi thứ sáu và thứ bảy.
Tôi muốn một anh chàng làm việc chăm chỉ, vì công việc đối với tôi rất quan trọng, nhưng không nên làm việc nhiều quá,
Đối với tôi, sở thích tôi có là những dự án công việc tôi mới bắt tay vào.
Tôi cũng muốn ai đó không chỉ muốn 2 đứa con mà phải có cùng tư tưởng về cách dạy con như tôi, nên anh chàng đó phải hoàn toàn thấy bình thường với việc ép con bắt đầu học đàn piano từ khi lên 3, và cũng có thể là những khóa học về khoa học máy tính
nếu như chúng tôi có thể tranh luận về điều đó. Những điều như thế, nhưng tôi cũng muốn ai đó muốn đi đến những nơi xa xôi, ký lạ. như Petra, Jordan.
Tôi cũng muốn ai đó nặng hơn tôi 20 pound tại mọi thời điểm. bất kể tôi cân nặng bao nhiêu.
(Tiếng cười) Hiện giờ tôi có 72 điểm dữ liệu khác nhau, công bằng mà nói là rất nhiều
Nên tôi đã xem qua và tôi lập thứ tự ưu tiên cho danh sách đó.
Tôi chia danh sách đó thành các điểm loại 1 và các điểm loại 2, và tôi xếp thứ tự mọi thứ bắt đầu từ 100 và giảm dần xuống tới 91, và liệt kê những điều như tôi tìm kiếm anh nào đó cực thông minh, người sẽ thách thức và thúc đẩy tôi, và cân bằng điều này với loại 2. và tập hợp những điểm trong loại hai.
Những điểm này cũng quan trọng đối với tôi những không nhất thiết cần phải có.
Sau khi làm xong những điều này, Tôi lập ra hệ thống tính điểm, vì điêu tôi muốn làm là tính toán về mặt toán học, xem anh chàng tôi tìm thấy trên mạng có thực sự hợp với tôi hay không.
Theo tôi tính, người nào đó phải được ít nhất 700 điểm để được tôi đồng ý gởi email hoặc trả lời email.
Tôi sẽ đồng ý hẹn hò nếu ai đó đạt được 900 điểm, và tôi sẽ không cân nhắc bắt đầu một mối quan hệ nếu người đó chưa đạt tới ngưỡng 1,500 điểm.
Hóa ra cách này cũng khá hiệu quả.
Nên tôi quay lại với hẹn hò trên mạng.
Tôi tìm ra Jewishdoc57 một anh chàng đẹp trai và nói chuyện hay kinh khủng, anh ấy đã leo núi Phú Sĩ, và cũng đã đi dọc theo Vạn Lý Trường Thành.
Anh ấy thích đi du lịch miễn là không liên quan tới du thuyền.
Lúc đó tôi nghĩ, mình đã làm được.
Tôi đã giải mã được.
Tôi đã tìm được Hoàng Tử Do Thái trong giấc mơ của gia đình tôi.
Chỉ có một vấn đề duy nhất: Anh ấy không thích tôi.
Tôi đoán rằng có một biến số mà tôi chưa tính đến đó là sự cạnh tranh.
Tất cả những phụ nữ khác trên những trang mạng hẹn hò này là ai?
Tôi tìm thấy SmileyGirl1978.
Cô ấy viết cô ấy là "một cô gái vui vẻ rất hạnh phúc và dễ gần."
Cô ấy tự nhận mình là một giáo viên
Cô ấy nói cô ấy "không thực tế, dễ thương và thân thiện."
Cô ấy thích gây cười cho người khác "thật nhiều".
Ngay lúc ấy tôi biết rằng, sau khi vào trang hồ sơ này đến trang hồ sơ khác trông giống như thế này, tôi cần phải làm công việc điều tra thị trường.
Vì thế tôi tạo ra 10 hồ sơ đàn ông giả mạo.
Bây giờ, trước khi tôi mất sự ủng hộ của tất cả các bạn -- (Tiếng cười) phải hiểu rằng tôi làm việc đó chỉ để thu thập thông tin về những khác khác trong hệ thống này.
Tôi không lừa tình trên mạng với bất cứ ai.
Tôi chỉ xoay xở lấy dữ liệu của họ.
Nhưng tôi không hề muốn dữ liệu của tất cả mọi người.
Tôi chỉ muốn dữ liệu của những phụ nữ kiểu người sẽ bị cuốn hút bởi mẫu người đàn ông mà tôi muốn cưới.
(Tiếng cười) Khi tôi thả những trang hồ sơ đàn ông giả mạo ra, tôi đã tuân thủ một số quy tắc.
Tôi không chủ động liên hệ với bất cứ người phụ nữ nào.
Tôi chỉ muốn xem những hồ sơ này sẽ thu hút những ai, và những gì tôi tìm thấy là hai nhóm dữ liệu khác nhau.
Tôi đọc những dữ liệu định tính, xem đâu là tính hài hước, ngữ điệu, ngôn từ, cách giao tiếp mà những người phụ nữ này cùng có?
Và cũng xem đến những dữ liệu định lượng, như độ dài trung bình của những hồ sơ này là bao nhiêu, độ dài thời gian giữa các tin nhắn là bao lâu?
Điều mà tôi muốn tìm hiểu ở đây là nếu ở ngoài đời, Tôi cũng có thể có tính ganh đua giống như SmileyGirl1978.
Tôi muốn tìm ra cách tối đa hóa trang hồ sơ trên mạng của tôi.
Và, một tháng sau, khi tôi đã có trong tay rất nhiều dữ liệu, tôi có thể làm một phân tích khác.
Hóa ra là nội dung rất quan trọng.
Những người thông minh có khuynh hướng viết rất nhiều -- 3,000, 4,000, hay 5,000 chữ về bản thân, những điều có thể là rất, rất thú vị.
Tuy nhiên, thách thức ở đây là những người đàn ông và phụ nữ được ưa chuộng sẽ chỉ viết tầm 97 chữ, ở mức trung bình những chữ được viết rất hay, mặc dù không phải lúc nào cũng thế.
Một đặc tính khác của những người thành công với việc này là họ sử dụng ngôn ngữ không cụ thể.
Bạn biết không, như trường hợp của tôi "Bệnh nhân người Anh" là bộ phim yêu thích nhất của tôi, nhưng đưa nó vào hồ sơ thì lại không hiệu quả, vì nó chỉ là một điểm thông tin hời hợt, người khác có thể bất đồng với tôi và quyết định sẽ không muốn hẹn hò với tôi vì họ không thích ngồi 3 tiếng để xem một bộ phim.
Cũng như vậy, ngôn ngữ lạc quan rất quan trọng.
Nên đây là đám mây từ ngữ nhấn mạnh những từ phổ biến được sử dụng bởi những người phụ nữ được ưa chuộng nhất, những từ như "vui vẻ", "cô gái" và "tình yêu."
Tôi nhận ra một điều là tôi không cần đơn giản hóa hồ sơ của mình.
Nên nhớ, tôi là người đã nói rằng tôi nói tiếng Nhật lưu loát và biết JavaScript và tôi hoàn toàn ổn về điều này.
Cái cần làm khác ở đây là cần làm cho mình trở nên dễ tiếp cận và giúp người khác hiểu được cách hay nhất để tiếp cận bạn.
Và, thời điểm cũng rất, rất quan trọng.
Chỉ vì bạn có được số điện thoại di động của ai đó hoặc tài khoản tin nhắn của họ và bạn tình cờ thức giấc lúc 2 giờ sáng không có nghĩa là bạn nên liên lạc với người đó vào thời điểm này.
Những người phụ nữ được ưa chuộng trên những trang hẹn hò nay dành thời gian trung bình khoảng 23 giờ giữa mỗi lần giao tiếp.
Đó cũng là điều chúng ta thường làm khi đi tán tỉnh thông thường.
Và cuối cùng là những bức ảnh.
Những phụ nữ được ưa chuộng thường trông hở một tí.
Họ đều trông rất tuyệt, điều mà hóa ra hoàn toàn trái ngược với hình mà tôi đưa lên.
Sau khi có được tất cả thông tin này, tôi đã có thể tạo ra một hồ sơ tuyệt vời, nó vẫn phải phản ánh chính tôi, nhưng một tôi đã được tối ưu hóa để phụ hợp với hệ thống sinh thái này.
Hóa ra là, tôi làm rất tốt công việc này.
Tôi là người được ưa chuộng nhất trên mạng.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Và hóa ra rất nhiều anh chàng muốn hẹn hò với tôi.
Thế nên tôi gọi mẹ tôi, chị tôi và bà tôi
để cho họ biết thông tin tuyệt vời này, họ bảo "Tuyệt! Con sẽ hẹn hò sớm chứ?"
Tôi trả lời: "À, thật ra, con sẽ không hẹn hò với ai hết."
Nên nhớ là, theo hệ thống tính điểm của con, họ phải đạt được tối thiểu 700 điểm, và không ai trong số những người này làm được điều đó.
Họ nói "Cái gì? Con vẫn còn cái kiểu kén chọn quá thể."
Không lâu sau đó, Tội gặp anh chàng này, Thevenin, anh ấy nói mình là người Do Thái giáo về mặt văn hóa, và làm công việc săn hải cẩu Bắc cực, tôi cho rằng làm công việc này phải rất thông minh.
Anh ấy nói rất nhiều về du lịch.
Anh ấy viện dẫn rất nhiều điều thú vị về văn hóa.
Dáng vẻ bề ngoài và cách anh ấy nói chuyện chính xác như tôi mong muốn, và ngay lập tức, anh ấy được 850 điểm.
Đủ tiêu chuẩn cho một cuộc hẹn hò.
3 tuần sau, chúng tôi gặp nhau ngoài đời và không ngờ có một cuộc trò chuyện kéo dài 14 giờ đi từ quán cà phê đến nhà hàng tới quán cà phê khác đến nhà hàng khác, và khi anh ấy đưa tôi về nhà tối hôm ấy tôi chấm điểm anh ấy lại lần nữa -- [1,050 điểm!] -- mà bạn biết không trong suốt khoảng thời gian đó, tôi đã không kén chọn đúng mức.
Một năm rưỡi năm sau đó, chúng tôi đi du lịch trên bộ qua Petra, Jordan, khi anh ấy quỳ gối và cầu hôn.
Một năm sau đó, chúng tôi kết hôn, và một năm rưỡi sau đó, con gái chúng tôi, Petra chào đời
(Vỗ tay)
Rõ ràng, tôi đang có một cuộc sống tốt đẹp, vì thế.... (Tiếng cười) câu hỏi đặt ra là, những điều này có ý nghĩa gì đó đối với bạn không?
Hóa ra là, có thuật toán dành cho tình yêu.
Nó chỉ không phải thứ có sẵn trên mạng.
Thật ra, nó là thứ bạn phải viết cho bản thân mình.
Vì vậy nếu bạn tìm kiếm một người chồng hoặc vợ hoặc cố gắng tìm ra niềm đam mê của mình hoặc đang bắt đầu khởi nghiệp, tất cả những điều bạn cần làm là tìm ra cái khung của chính bạn và tuân theo quy luật của chính bạn, và thoải mái lựa chọn như bạn muốn,
À, vào ngày đám cưới của tôi, Tôi đã trò chuyện với bà của tôi lần nữa, và bà nói "Thôi được rồi, có lẽ bà đã sai.
Dường như con đã tìm ra một hệ thống cực tốt.
Bây giờ, món súp viên bánh mì của con
nên mềm, không nên cứng quá."
Tôi sẽ làm theo lời khuyên đó.
(Vỗ tay)
Một hình ảnh còn có giá trị hơn ngàn lời nói, vì vậy tôi sẽ bắt đầu buổi nói chuyện bằng cách dừng nói và cho các bạn xem một vài hình ảnh mà gần đây tôi đã chụp được.
Đến lúc này, bài nói của tôi đã dài 6,000 từ, và tôi cảm thấy mình nên dừng tại đây.
(cười) Đồng thời, tôi có thể nợ các bạn một số lời giải thích về những hình ảnh mà các bạn vừa nhìn thấy.
Những gì tôi đang cố gắng làm như một nhiếp ảnh gia, như một nghệ sĩ, là đưa thế giới của nghệ thuật và khoa học lại gần với nhau.
Cho dù đó là một hình ảnh của một bong bóng xà phòng được chụp vào ngay lúc nó vỡ tung, như các bạn có thể thấy trong hình này, cho dù đó là một vũ trụ được làm bằng những hạt sơn dầu nhỏ bé, những chất lỏng lạ di chuyển theo những cách rất đặc biệt, hoặc sơn được mô hình hóa bằng những lực ly tâm, Tôi luôn luôn cố gắng để kết nối hai lĩnh vực này với nhau.
Những gì tôi nhận thấy rất hấp dẫn về hai lĩnh vực trên là cả hai đều có một điểm chung: Chúng đều phản ứng với môi trường xung quanh.
Tuy nhiên, chúng làm điều đó theo một cách rất khác nhau.
Nếu bạn xem xét khoa học trên một khía cạnh, khoa học là một phương pháp tiếp cận rất hợp lý cho môi trường xung quanh nó, trong khi đó, nghệ thuật thường là một cách tiếp cận cảm xúc cho môi trường xung quanh.
Những gì tôi đang cố gắng làm là cố gắng kết nối hai khía cạnh trên thành một vì thế những hình ảnh của tôi không chỉ nói với trái tim người xem mà còn nói với bộ não của họ.
Hãy để tôi chứng minh điều này dựa trên ba dự án.
Dự án đầu tiên là làm cho âm thanh có thể nhìn thấy được.
Bây giờ, như các bạn đã biết, âm thanh di chuyển bằng bước sóng, vì vậy nếu bạn có một cái loa, một cái loa thật ra không làm gì khác ngoài bắt tín hiệu âm thanh, biến nó thành một rung động, và sau đó truyền đi trong không khí, được tiếp nhận bởi tai của chúng ta, và được chuyển thành một tín hiệu âm thanh một lần nữa.
Tôi đã nghĩ, làm cách nào để làm cho những sóng âm thanh trở nên nhìn thấy được?
Vì vậy, tôi đã đưa ra thiết lập sau.
Tôi lấy một cái loa, tôi đặt một lá nhựa mỏng lên trên nó, sau đó, bỏ thêm những tinh thể nhỏ lên trên loa.
và bây giờ, nếu tôi tạo một âm thanh qua loa, nó sẽ làm cho các tinh thể di chuyển lên xuống.
Điều này diễn ra rất nhanh, trong nháy mắt, vì thế, cùng với sự hợp tác của LG, chúng tôi bắt được những chuyển động này bằng một máy ảnh có thể chụp được hơn 3,000 khung hình mỗi giây.
Hãy để tôi cho các bạn thấy điều này là như thế nào.
(Âm nhạc: "Teardrop" by Massive Attack) (Vỗ tay) Cảm ơn rất nhiều.
Tôi đồng ý, điều này có vẻ khá tuyệt vời.
Nhưng tôi phải kể cho các bạn nghe một câu chuyện vui.
Tôi bị bỏng nắng khi chụp hình ở Los Angeles.
Bây giờ ở Los Angeles, bạn có thể bị cháy nắng nhẹ ở bất kỳ bãi biển nào, nhưng tôi bị bỏng nắng trong nhà và nó xảy ra như thế này, nếu bạn chụp 3,000 khung ảnh một giây, bạn cần phải có rất rất nhiều ánh sáng.
Vì vậy, chúng tôi đã đặt cái loa này, và máy ảnh đối diện với nó, và rất nhiều ánh sáng chiếu tập trung vào cái loa, và tôi sẽ xếp đặt chiếc loa, đặt các tinh thể nhỏ xíu lên trên đầu loa và chúng tôi đi lặp đi lặp lại điều này cho đến cuối ngày, tôi nhận ra khuôn mặt của tôi bị đỏ lên hoàn toàn bởi vì ánh sáng chiếu thẳng vào loa.
Điều buồn cười là chỉ có loa bên phải là phát ra âm thanh, vì vậy mặt bên phải của tôi hoàn toàn bị nóng đỏ và tôi trông giống như Phantom of the Opera trong suốt những ngày còn lại trong tuần.
Hãy để tôi chuyển sang một dự án khác bao gồm các chất ít độc hại hơn.
Có ai trong các bạn từng nghe nói đến ferrofluid không?
À, một số trong các bạn đã từng nghe về nó.
Tuyệt vời. Tôi có nên bỏ qua phần đó không nhỉ?
(Cười) Ferrofluid có một trạng thái rất kỳ lạ.
Đó là một chất lỏng hoàn toàn màu đen.
Nó có độ đặc quánh của dầu.
Và nó chứa các hạt kim loại nhỏ bé bên trong làm cho nó có từ tính.
Vì vậy, nếu bây giờ tôi đặt chất lỏng này vào từ trường, nó sẽ thay đổi hình dạng.
Bây giờ, tôi có một minh họa trực tiếp ở đây để hiển thị cho các bạn xem.
Tôi có một máy ảnh chỉ xuống tấm này, và bên dưới tấm đó, là một nam châm.
Bây giờ tôi sẽ thêm một ít ferrofluid lên tấm nam châm đó.
Chỉ di chuyển nó nhẹ sang bên phải và có thể tập trung vào nó nhiều hơn một chút.
Tuyệt vời. Vì vậy, những gì bạn có thể thấy bây giờ là ferrofluid đã hình thành các gai.
Điều này là do lực hút và lực đẩy của các hạt cơ bản bên trong chất lỏng.
Bây giờ nó đã có vẻ khá thú vị, nhưng hãy để tôi thêm vào một ít màu nước.
Những cái này chỉ là màu nước tiêu chuẩn mà các bạn vẫn thường dùng để vẽ.
Các bạn sẽ không sơn bằng ống chích, nhưng nó hoạt động giống nhau.
Những gì xảy ra bây giờ là, khi màu nước chảy vào trong cấu trúc, các màu nước không trộn lẫn với ferrofluid.
Đó là bởi vì ferrofluid kỵ nước.
Điều đó có nghĩa nó không kết hợp được với nước.
Và đồng thời, nó sẽ cố gắng duy trì vị trí của mình trên tấm nam châm, và do đó, nó tạo ra những hình ảnh tuyệt vời cấu trúc các kênh và ao nhỏ bé và đầy màu sắc của sơn nước .
Đó là dự án thứ hai.
Bây giờ tôi chuyển sang dự án cuối cùng, bao gồm thức uống truyền thống của Scotland.
(Cười) Hình ảnh này, và hình này nữa, được tạo ra bằng cách sử dụng whiskey.
Bây giờ bạn có thể tự hỏi mình, anh ấy đã làm điều đó như thế nào?
Anh ấy uống một nửa chai whiskey và sau đó vẽ ra ảo giác của mình lên giấy?
Tôi có thể đảm bảo với bạn tôi hoàn toàn có ý thức trong khi chụp những bức ảnh này.
Whisky chứa 40 phần trăm cồn, và cồn có một số đặc tính rất thú vị
Có lẽ bạn đã từng trải nghiệm một số những đặc tính này trước đây, nhưng tôi đang nói về các tính chất vật lý, chứ không phải những đặc tính khác.
Vì vậy, khi tôi mở chai, các phân tử rượu sẽ phát tán trong không khí, và đó là bởi vì rượu là một chất rất dễ bay hơi.
Và đồng thời, rất dễ cháy.
Và với hai thuộc tính này, tôi đã có thể tạo ra những hình ảnh mà các bạn sẽ nhìn thấy ngay bây giờ.
Hãy để tôi chứng minh điều này tại đây.
Và những gì tôi có ở đây là một bình thủy tinh rỗng.
Không có gì bên trong.
Và bây giờ tôi sẽ bơm khí oxy và whiskey vào bình.
Thêm một ít nữa.
Bây giờ, chúng ta chỉ cần chờ một vài giây để cho các phân tử phát tán bên trong chai.
Và bây giờ, ta châm lửa.
(Cười) Và đó là tất cả những gì diễn ra.
Nó diễn ra thật nhanh và không có gì ấn tượng.
Tôi có thể làm lại một lần nữa, nhưng một số người sẽ cho rằng điều này là hoàn toàn lãng phí whiskey, và tôi nên uống nó thì hơn.
Nhưng hãy để tôi cho các bạn thấy một chuyển động chậm trong một căn phòng hoàn toàn tối về những gì các bạn vừa xem trong minh họa trực tiếp này.
Vì vậy, những gì xảy ra là ngọn lửa di chuyển trong bình thủy tinh từ trên xuống dưới đốt cháy hỗn hợp các phân tử không khí và rượu.
Vì vậy, những hình ảnh mà các bạn nhìn thấy ngay từ đầu, chúng thực ra là một ngọn lửa được dập tắt đúng thời điểm trong khi nó đang di chuyển bên trong chai và các bạn phải tưởng tượng nó đã được lật ngược 180 độ.
Vì vậy, đó là cách mà những hình ảnh đã được tạo ra.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn
Vì vậy, bây giờ tôi đã cho các bạn xem ba dự án, và các bạn có thể tự hỏi mình, điều đó để làm gì?
Ý tưởng đằng sau chúng là gì?
Chỉ là một sự lãng phí whiskey ư?
Hay chỉ là những nguyên liệu kỳ lạ?
Ba dự án này, dựa trên những hiện tượng khoa học rất đơn giản, chẳng hạn như từ tính, sóng âm thanh, hoặc các tính chất vật lý của một chất, và những gì tôi đang cố gắng làm là cố gắng dùng những hiện tượng and hiển thị chúng một cách thi vị và vô hình, và do đó mời gọi người xem tạm dừng một lúc và nghĩ về tất cả các vẻ đẹp xung quanh mình.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Vâng, chúng tôi đã từng giải quyết nhiều vấn đề lớn.
Vào ngày 21-7-1969, Buzz Aldrin bước ra khỏi tàu vũ trụ thám hiểm mặt trăng và đặt chân lên một khoảng không tĩnh lặng.
Chỉ có Armstrong và Aldrin, nhưng sự hiện diện của họ trên bề mặt xám của mặt trăng ấy là đỉnh điểm của một nỗ lực tập thể gây chấn động.
Apollo là chương trình hỗ trợ hòa bình lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Để lên được mặt trăng, tính theo giá trị tiền ngày nay, NASA đã huy động khoảng 180 tỷ đô la hoặc là bốn phần trăm tổng ngân sách liên bang.
Dự án Apollo bao gồm 400,000 nhân viên 20,000 cộng tác viên và nhiều công ty, trường đại học và văn phòng chính phủ.
Nhiều người đã chết, kể cả đội bay của Apollo 1
Nhưng trước khi dự án Apollo kết thúc 24 người đã lên đến mặt trăng.
Mười hai người đã đặt chân lên bề mặt mặt trăng, mà trong đó Aldrin giờ đây, sau khi Armstrong qua đời năm ngoái là người lớn tuổi nhất.
Thế thì tại sao họ lại lên Mặt Trăng?
Họ không mang được nhiều về Trái đất: 841 pao đất đá cũ, và điều mà cả 24 người sau đó đã nhấn mạnh -- ý thức về sự nhỏ bé và mỏng manh c ủa ngôi nhà chung của chúng ta
Tại sao họ lại lên Mặt Trăng? Câu trả lời đầy mỉa mai là họ đi vì Tổng thống Kennedy muốn cho Xô Viết thấy rằng quốc gia của ông có tên lửa tân tiến hơn.
Nhưng bài phát biểu của Kennedy ở Đại học Rice năm 1962 đã cho biết nhiều hơn thế.
(Video) John F. Kennedy: Một số người hỏi, tại sao lại là Mặt Trăng?
Tại sao lại chọn đây là mục tiêu của chúng ta?
Và có thể họ cũng sẽ hỏi, tại sao phải trèo lên đỉnh núi cao nhất?
Tại sao, 35 năm trước, phải bay qua Đại Tây Dương?
Tại sao Rice phải đấu với Texas?
Chúng ta chọn đi lên Mặt Trăng.
Chúng ta chọn đi lên Mặt Trăng.
(vỗ tay) Chúng ta chọn đi lên Mặt Trăng trong thập kỉ này, và làm nhiều điều khác, không phải bởi vì những việc đó dễ dàng, mà bởi vì chúng khó khăn.
Jason Pontin: Đối với những người thời đó Apollo không chỉ là Phương Tây chiến thắng Phương Đông trong Chiến Tranh Lạnh.
Vào lúc đó, cảm xúc mãnh liệt nhất là sự băn khoăn trước sức mạnh siêu việt của công nghệ.
Họ đi lên mặt trăng bởi vì đó là một điều vĩ đại.
Việc ta đặt chân lên mặt trăng diễn ra trong bối cảnh hàng loạt những kì tích về công nghệ.
Vào nửa đầu thế kỉ 20, ta đã cho ra đời dây chuyền lắp ráp và máy bay, penicillin và vắc xin chống lao phổi.
Vào những năm giữa thế kỉ 20, bệnh bại liệt bị loại bỏ và bệnh đậu mùa bị bài trừ.
Công nghệ dường như sở hữu điều mà Alvin Toffler, vào năm 1970, gọi là "sự đẩy mạnh."
Trong hầu hết lịch sử loài người, chúng ta không thể nào đi nhanh hơn ngựa hay thuyền buồm, nhưng vào năm 1969, phi hành đoàn của Apollo 10 đã bay với vận tốc 25,000 dặm/h.
Từ năm 1970, không một con người nào quay trở lại mặt trăng.
Chưa ai từng du hành nhanh hơn phi hành đoàn của Apollo 10 và sự lạc quan về sức mạnh của công nghệ đã tan biến khi những vấn đề lớn mà chúng ta từng nghĩ rằng công nghệ có thể giải quyết được, như là đi lên Sao Hỏa chẳng hạn, tạo ra nguồn năng lượng sạch, chữa bệnh ung thư hay cung cấp thực phẩm cho dân số thế giới trở nên cực kì khó khăn để giải quyết.
Tôi vẫn nhớ lúc đứng xem Apollo 17 cất cánh.
Lúc đó tôi 5 tuổi, và mẹ tôi bảo đừng nhìn chằm chằm vào khí xả của tên lửa Saturn V.
Tôi mù mờ biết được đây sẽ là một trong những tàu cuối cùng lên Mặt Trăng nhưng tôi cảm thấy chắc chắn rằng vào một lúc nào đó trong đời tôi rồi sẽ được chứng kiến công việc thám hiểm Sao Hỏa .
Vậy rồi "Có một vấn đề gì đó đã xảy ra với khả năng của chúng ta trong việc giải quyết các vấn đề lớn bằng công nghệ " đã trở thành một câu thông dụng.
Bạn nghe người ta nói suốt.
Chúng ta cũng đã nghe nói như vậy trong vòng hai ngày trở lại đây tại TED.
Dường như công nghệ đã làm chúng ta đi chệch hướng và làm giàu chính nó với những loại đồ chơi nhỏ nhặt, với những thứ như iPhone và ứng dụng và phương tiện truyền thông, hay những thuật toán làm cho việc mua bán tự động nhanh hơn.
Những thứ này thì không có gì sai trái cả.
Chúng mở rộng và làm giàu cuộc sống của chúng ta.
Nhưng chúng không giúp giải quyết những vấn đề của nhân loại.
Điều gì đã xảy ra?
Có một lời giải thích trong nội bộ Silicon Valley, thú nhận rằng họ đã cung cấp vốn cho những công ty ít tham vọng hơn là những công ty như là Intel, Microsoft, Apple và Genentech một thời.
Silicon Valley nói rằng chính thị trường là người có lỗi, cụ thể hơn là những động cơ mang lại nguồn vốn cho các doanh nghiệp.
Silicion Valley nói rằng, thường thì vốn không được cung cấp cho những ý tưởng mang tính cách mạng mà thay vào đó là những vấn đề đang phát triển hoặc là thậm chí những vấn đề giả tạo.
Nhưng tôi không nghĩ đó là một lời giải thích đủ tốt.
Nó hầu như chỉ giải thích được vấn đề của Silicon Valley.
Thậm chí ở những nơi mà những nhà cung cấp vốn bằng lòng đối mặt với rủi ro, họ vẫn ưu tiên những khoản đầu tư nhỏ hơn, những khoản đầu tư nhỏ cho phép họ rút vốn trong vòng 10 năm.
Các nhà cung cấp vốn vẫn luôn gặp khó khăn trong việc đầu tư có lãi vào công nghệ, ví dụ như năng lượng, lĩnh vực cần rất nhiều vốn, và sự phát triển lại cần nhiều thời gian và các nhà cung cấp vốn chưa bao giờ, chưa bao giờ bỏ vốn cho việc phát triển các công nghệ dùng để giải quyết những vấn đề lớn mà không có giá trị thương mại tức thời.
Không phải, lý do chúng ta không thể giải quyết những vấn đề lớn thì phức tạp và sâu xa hơn thế.
Đôi lúc, chúng ta chọn không giải quyết các vấn đề đó.
Chúng ta đã có thể lên Sao Hỏa nếu muốn.
NASA thậm chí đã đề ra một kế hoạch.
Nhưng đi lên Sao Hỏa sẽ đi kèm với một quyết định chính trị được chú ý, và điều đó sẽ không bao giờ xảy ra.
Chúng ta không đi lên Mặt Trăng, bởi vì mọi người đều nghĩ rằng có những điều quan trọng hơn cần phải làm trên Trái Đất.
Đôi khi, chúng ta không thể giải quyết những vấn đề lớn bởi vì hệ thống chính trị của chúng ta thất bại.
Ngày nay, ít hơn hai phần trăm năng lượng được sử dụng của thế giới bắt nguồn từ các nguồn năng lượng tiên tiến, có thể hồi phục như năng lượng mặt trời, gió, và nhiên liệu sinh học, ít hơn hai phần trăm, và lý do hoàn toàn mang tính kinh tế.
Than và khí ga tự nhiên thì rẻ hơn so với năng lượng mặt trời và gió và dầu mỏ thì rẻ hơn so với nhiên liệu sinh học.
Chúng ta muốn những nguồn năng lượng thay thế mà có thể cạnh tranh về giá cả. Những nguồn năng lượng đó không tồn tại.
Giờ thì, các nhà công nghệ, những lãnh đạo doanh nghiệp và các nhà kinh tế về cơ bản đều đồng ý về những chính sách quốc dân và hiệp ước toàn cầu nào sẽ làm cho những nguồn năng lượng thay thế được phát triển: hầu hết thì, đó là một sự tiến bộ đáng kể trong việc nghiên cứu và phát triển năng lượng, và một loại thuế carbon nào đó
Nhưng không có một hy vọng nào trong tình hình chính trị hiện nay rằng chúng ta sẽ thấy chính sách năng lượng của Mỹ hay thoả thuận quốc tế mà cho thấy sự đồng nhất đó.
Nhiều lúc, những vấn đề lớn có vẻ như mang tính công nghệ hóa ra lại không mang tính công nghệ nào cả.
Nạn đói kém từ lâu đã được cho rằng xuất phát từ sự thất bại của nguồn cung thực phẩm.
Nhưng 30 năm nghiên cứu đã cho chúng ta thấy rằng nạn đói kém là những cơn khủng hoảng chính trị ảnh hưởng một cách khủng khiếp đến sự phân phối thực phẩm.
Công nghệ có thể cải thiện những thứ như mùa vụ hay hệ thống dự trữ và vận chuyển thực phẩm, nhưng sẽ vẫn còn nạn đói kém cho tới lúc nào các chính phủ kém cỏi còn tồn tại.
Cuối cùng thì, những vấn đề lớn thường lảng tránh việc tìm kiếm giải pháp bởi vì chúng ta thường không thực sự hiểu rõ vấn đề.
Tổng thống Nixon đã tuyên bố về cuộc chiến chống bệnh ung thư vào năm 1971, nhưng chúng ta sớm nhận ra rằng có rất nhiều loại ung thư, và các phương pháp chữa trị thì không hề có hiệu lực đối với hầu hết trong số đó, và chỉ trong vòng 10 năm trở lại đây mới thực sự có những phương pháp chữa trị hiệu quả và khả thi
Những vấn đề lớn thì khó khăn để giải quyết.
Và không phải là chúng ta không thể giải quyết chúng nhờ vào công nghệ.
Chúng ta có thể, chúng ta phải giải quyết, nhưng có bốn yếu tố phải có mặt: Các nhà lãnh đạo chính trị và công chúng cần phải quan tâm đến việc giải quyết vấn đề; các cơ quan phải ủng hộ giải pháp cho vấn đề đó; Đó phải thực sự là một vấn đề về công nghệ; và chúng ta cần phải hiểu rõ nó.
Nhiệm vụ Apollo, đã trở thành một phép ẩn dụ cho khả năng giải quyết các vấn đề lớn của công nghệ, hội đủ cả bốn yếu tố này.
Nhưng đây là một mô hình không thể tái sản xuất được trong tương lai.
Bây giờ không còn là năm 1961 nữa
Không còn cuộc chiến đầy kích động nào như Chiến Tranh Lạnh, không còn nhà chính trị nào như John Kenedy người có thể làm cho sự khó khăn và nguy hiểm trở nên anh hùng và không còn huyền thoại khoa học nào như là thám hiểm hệ mặt trời nữa.
Hơn hết, là đi lên Mặt Trang hóa ra lại là dễ dàng.
Nó chỉ cách Trái Đất 3 ngày đường.
Và người ta thậm chí có thể cho rằng đó cũng không giải quyết vấn đề gì.
Chúng ta đang cô độc trong thời đại này, và những giải pháp cho tương lai sẽ khó khăn hơn.
Chúa biết, chúng ta không thiếu những thử thách.
Cám ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi nghĩ rằng chúng ta đều biết rằng thế giới ngày nay là đầy những rắc rối
Chúng ta đã nghe đến chúng hôm nay và hôm qua và mọi ngày trong nhiều thập niên.
Có những vấn đề nghiêm trọng, vấn đề lớn, vấn đề cần giải quyết gấp
Suy dinh dưỡng, thiếu nguồn nước, biến đổi khí hậu, nạn phá rừng, thiếu kỹ năng sống, mất an ninh, không đủ lương thực, thiếu các cơ sở y tế, ô nhiễm.
Vấn đề nối tiếp vấn đề, và tôi nghĩ rằng những gì thực sự khác biệt trong thời đại này so với bất cứ thời đại nào khác mà tôi có thể nhớ trong quãng đời có hạn của mình là nhận thức về những vấn đề này.
Tất cả chúng ta đều biết rõ.
Tại sao chúng ta đang có quá nhiều rắc rối trong việc giải quyết những vấn đề này?
Đó là câu hỏi mà tôi luôn trăn trở, đến từ quan điểm rất khác nhau của chính bản thân mình
Tôi không phải là một người có vấn đề xã hội.
Tôi là người làm việc với doanh nghiệp giúp họ kiếm tiền.
Lạy trời đừng có chuyện đó.
Vì vậy tại sao chúng ta có quá nhiều rắc rối với các vấn đề xã hội, và thực sự doanh nghiệp có vai trò gì không, và nếu như vậy, liệu nó có vai trò gì?
Tôi nghĩ rằng để trả lời câu hỏi đó, chúng ta phải quay trở lại và suy nghĩ về việc làm thế nào hiểu và cân nhắc đến cả các vấn đề và giải pháp cho những thách thức xã hội lớn mà mình phải đối mặt.
Bây giờ, tôi nghĩ rằng nhiều người đã nhìn nhận việc kinh doanh là vấn đề, hoặc ít nhất là một trong những vấn đề, trong số những thách thức xã hội mà chúng ta gặp phải.
Bạn biết đấy, nghĩ đến ngành công nghiệp thực phẩm ăn liền, ngành dược, ngành ngân hàng.
Bạn biết, đây là quan điểm xấu đối với sự tôn trọng các doanh nghiệp.
Kinh doanh được không xem như một giải pháp.
Nó được xem như là một vấn đề hiện nay đối với hầu hết mọi người.
Và đúng như vậy, trong nhiều trường hợp.
Có rất nhiều người ở đó đã làm việc sai trái thực sự đã làm cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn.
Vì vậy, quan điểm này có lẽ là hợp lý.
Chúng ta có xu hướng nhìn nhận các giải pháp như thế nào cho những vấn đề xã hội mà chúng ta đang phải đối mặt?
Vâng, chúng ta thường nhìn nhận các giải pháp theo quan điểm của các tổ chức phi chính phủ theo quan điểm của chính phủ hay quan điểm của tổ chức từ thiện.
Thật vậy, loại hình tổ chức duy nhất ở thời đại này là sự gia tăng đông đảo các tổ chức phi chính phủ và tổ chức xã hội.
Đây là một hình thức tổ chức độc đáo mới mà chúng ta nhận thấy có sự gia tăng rõ rệt.
Sự cách tân rộng rãi với nguồn năng lượng khổng lồ cùng số nhân lực đông đảo hiện nay đã được huy động thông qua cơ cấu này nhằm cố gắng giải quyết tất cả những thách thức trên.
Và nhiều người trong chúng ta ở đây tham gia rất nhiệt tình.
Tôi là một giáo sư trường kinh doanh, nhưng tôi đã thực sự nhận ra, tôi nghĩ rằng, bây giờ, về bốn tổ chức phi lợi nhuận
Bất cứ khi nào tôi quan tâm và nhận thức được một vấn đề xã hội, đó là những gì tôi đã làm, thì ra đời một tổ chức phi lợi nhuận.
Đó là cách mà chúng ta đã nghĩ về cách giải quyết với những vấn đề này.
Ngay cả một giáo sư trường kinh doanh cũng nghĩ như thế.
Nhưng tôi nghĩ rằng tại thời điểm này, chúng ta đã làm thế rất lâu rồi.
Trong nhiều thập niên, chúng ta đã được nhận thức được nhiều vấn đề.
Chúng ta có kinh nghiệm hàng thập kỉ với cơ quan chính phủ và phi chính phủ, và đó là một thực tế khó xử.
Thực tế khó xử là chúng ta không đạt được tiến độ đủ nhanh.
Chúng ta không chiến thắng.
Những vấn đề này dường như rất nan giải và khó chữa, và bất kỳ giải pháp nào chúng ta đang đạt được đều là những giải pháp nhỏ nhặt.
Chúng ta đang đãt được nhiều tiến bộ hơn.
Đâu là vấn đề mấu chốt trong việc đối phó với các vấn đề xã hội này?
Nếu chúng ta loại bỏ hết những gì phức tạp điều còn lại là quy mô của vấn đề.
Chúng ta không thể đo lường nó được
Chúng ta có thể tiến bộ. Chúng ta có thể chỉ ra các lợi ích.
Chúng ta có thể biết kết quả. Chúng ta có thể làm cho mọi việc tốt hơn.
Chúng ta giúp đỡ lẫn nhau. Chúng ta đang làm tốt hơn.
Chúng ta đang làm tốt. Nhưng chúng ta vẫn không thể đo lường được.
Chúng ta không thể làm cho ảnh hưởng lan rộng trên các vấn đề này.
Tại sao vậy?
Bởi vì chúng ta không có các nguồn tài trợ.
Và hiện tại điều đó là thực sự rõ ràng.
Và bây giờ càng rõ ràng hơn so với nhiều thập niên qua.
Đơn giản là không đủ tiền để giải quyết bất kỳ vấn đề nào có quy mô bằng cách áp dụng mô hình phổ biến đó.
Không đủ thu nhập từ thuế, Không đủ các khoản đóng góp từ thiện, để giải quyết những vấn đề này theo cách mà chúng ta đang làm hiện nay.
Chúng ta đã phải đối mặt với sự thật đó.
Và sự khan hiểm các nguồn tài trợ để đối phó với những vấn nạn này đang tăng lên trong thế giới tiên tiến ngày nay, với tất cả các vấn đề tài chính mà chúng ta gặp phải.
Vì thế nếu cơ bản đó là vấn đề nguồn tài trợ, Vậy các nguồn tài trợ này ở đâu trong xã hội?
Làm thế nào chúng được tạo ra, những nguồn lực mà chúng ta cần để giải quyết tất cả những thách thức xã hội ấy?
Vâng, có, tôi nghĩ rằng câu trả lời là rất rõ ràng: Chúng ở trong kinh doanh.
Tất cả sự giàu có đều được tạo ra bởi kinh doanh.
Kinh doanh tạo ra sự giàu có khi nó sinh lời từ việc đáp ứng được các nhu cầu.
Đó là cách mà tất cả sự giàu có được tạo ra.
Nó đáp ứng nhu cầu tạo ra lợi nhuận dẫn đến việc đánh thuế và đó kéo theo thu nhập từ thuế rồi dẫn đến các khoản đóng góp từ thiện.
Đó là nơi sản sinh các nguồn tài trợ.
Doanh nghiệp thực sự có thể tạo ra các nguồn tài trợ.
Các tổ chức khác có thể sử dụng chúng để làm những việc quan trọng nhưng chỉ có doanh nghiệp có thể tạo ra chúng.
Và doanh nghiệp tạo ra chúng khi nó tạo ra lợi nhuận từ việc thỏa mãn nhu cầu khách hàng.
Các nguồn tài trợ hầu hết được sinh ra bới kinh doanh.
Câu hỏi đặt ra là, chúng ta khai thác giải pháp này ra sao?
Làm thế nào chúng ta tận dụng được nó?
Kinh doanh tạo ra các nguồn tài trợ khi nó tạo ra lợi nhuận.
Lợi nhuận là sự khác biệt nhỏ giữa giá cả và chi phí cần để sản xuất bất cứ giải pháp kinh doanh nào tạo ra đối với bất cứ điều gì họ đang cố gắng giải quyết.
Nhưng lợi nhuận đó chính là phép màu.
Tại sao? Bởi vì lợi nhuận cho phép bất kỳ giải pháp nào chúng ta tạo ra đều có thể đo lường được.
Bởi vì nếu chúng ta có thể tạo ra lợi nhuận, chúng ta có thể làm điều đó vì 10, 100, một triệu, 100 triệu, một tỷ.
Giải pháp trở nên vững chắc.
Đó là những gì doanh nghiệp làm khi tạo ra lợi nhuận.
Bây giờ chúng ta phải làm gì với vấn đề xã hội?
Vâng, có một ý nghĩ là, chúng ta hãy làm ra lợi nhuận này đi và đưa nó vào trong các vấn đề xã hội.
Kinh doanh sẽ mang lại nhiều hơn.
Kinh doanh sẽ có trách nhiệm hơn.
Và đó là con đường chúng ta tiến tới trong kinh doanh.
Nhưng một lần nữa, con đường chúng ta đi sẽ không chỉ cho chúng ta đến nơi cần đến.
Tôi đã bắt đầu với tư cách là một giáo sư chiến lược, và hiện tại tôi vẫn là một giáo sư chiến lược.
Tôi tự hào về điều đó.
Nhưng trong những năm qua, càng ngày tôi càng làm việc về các vấn đề xã hội.
Tôi làm về mảng y tế, môi trường, phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Và càng lúc càng gắn bó với lĩnh vực xã hội, Tôi bắt đầu nhận ra một vài thứ có một ảnh hưởng sâu sắc đến tôi và toàn bộ cuộc sống của tôi theo một cách nào đó.
Kiến thức phổ biến về kinh tế và quan điểm về kinh doanh tồn tại theo lịch sử cho rằng thực sự tồn tại một sự thỏa hiệp giữa thành quả xã hội và thành quả kinh tế.
Kiến thức phổ thông cho rằng kinh doanh kiếm ra lợi nhuận bằng cách gây ra vấn đề xã hội.
Ví dụ điển hình là ô nhiễm.
Nếu doanh nghiệp gây ô nhiễm, nó làm ra nhiều tiền hơn so với nỗ lực hạn chế ô nhiễm.
Giảm thiểu ô nhiễm rất tốn tiền, Vì vậy, doanh nghiệp không muốn làm điều đó.
Môi trường làm việc không an toàn thì sinh lợi hơn.
Có một môi trường làm việc an toàn lại quá đắt, vậy nên doanh nghiệp sẽ kiếm được nhiều tiền hơn nếu họ không tạo ra môi trường làm việc an toàn.
Đó là suy nghĩ của đại đa số người.
Rất nhiều công ty rơi vào suy nghĩ phổ thông đó.
Họ từ chối cải thiện môi trường.
Họ từ chối cải thiện nơi làm việc.
Theo tôi, suy nghĩ đó sẽ dẫn tới, rất nhiều hành vi mà chúng ta phải lên án trong kinh doanh, và tôi cũng lên án trong kinh doanh.
Nhưng càng đi sâu vào các vấn đề xã hội này, Vấn đề này đến vấn đề khác, và thực tế, tôi càng cố gắng điểm danh chúng Bản thân tôi, cá nhân tôi trong vài trường hợp qua các tổ chức phi lợi nhuận mà mình tham gia, Tôi càng nhận ra rõ ràng rằng thực tế là hoàn toàn trái ngược.
Kinh doanh không kiếm được lợi nhuận từ việc gây ra các vấn đề xã hội, thực sự không theo bất kỳ ý nghĩa nào.
Đó là quan điểm rất thiển cận.
Càng nghiên cứu sâu vào các đề tài này, chúng ta càng hiểu rõ rằng thực tế kinh doanh sinh lời từ việc giải quyết các vấn đề xã hội.
Đó là nơi mà lợi nhuận thực sự đến.
Hãy lấy sự ô nhiễm làm ví dụ.
Ngày nay, chúng ta học được rằng thực sự việc giảm thiểu ô nhiễm và khí thải tạo ra lợi nhuận.
Nó giúp tiết kiệm tiền.
Nó làm cho các doanh nghiệp tăng năng suất và hoạt động hiệu quả hơn.
Nó không làm lãng phí các nguồn lực.
Trên thực tế, có một môi trường làm việc an toàn hơn và giảm thiểu các tai nạn làm cho các doanh nghiệp thu được nhiều lợi nhuận hơn, bởi đó là dấu hiệu của một phương pháp tốt.
Tai nạn gây tổn thất và tốn kém.
Vấn đề này qua vấn đề khác, chúng ta dần học được rằng thực sự không có sự thỏa hiệp nào giữa tiến bộ xã hội và hiệu quả kinh tế theo bất kỳ ý nghĩa cơ bản nào.
Một vấn đề khác là sức khỏe.
Ý tôi là chúng ta nhận thấy thực sự sức khỏe của nhân viên Chính là kho báu của doanh nghiệp bởi vì sức khỏe cho phép nhân viên làm việc năng suất hơn và đi làm đều đặn.
Nghiên cứu chuyên sâu, nghiên cứu mới, tư tưởng mới về điểm chung giữa doanh nghiệp và các vấn đề xã hội sẽ chỉ ra rằng có một sức mạnh tổng hợp sâu xa vững chắc giữa chúng nếu bạn không suy xét trong khoảng thời gian ngắn.
Trong rất ngắn hạn, bạn có thể, đôi khi đánh lừa mình vào suy nghĩ rằng đó cơ bản chỉ là những mục tiêu trái ngược, nhưng về lâu dài, cuối cùng, chúng ta sẽ học được từ lĩnh vực này qua lĩnh vực khác rằng điều đó đơn giản là không đúng.
Vậy làm thế nào chúng ta có thể tận dụng sức mạnh của doanh nghiệp để giải quyết những vấn đề cơ bản mà chúng ta phải đối mặt?
Hãy tưởng tượng nếu chúng ta có thể làm được điều đó, bởi vì nếu chúng ta có thể Chúng ta có thể tính toán được.
Chúng ta có thể tận dụng nguồn lực to lớn này và năng lực tổ chức này.
Và hãy đoán xem? Bây giờ điều đó rốt cuộc đang xảy ra một phần bởi vì có những người như bạn đã nêu lên các vấn đề này trong nhiều năm, nhiều thập kỷ
Chúng ta thấy các tổ chức như Dow Chemical dẫn đầu cách mạng loại bỏ chất axit béo và chất béo bão hòa trong các sản phẩm mới cải tiến.
Ví dụ về công ty thủy lợi Jain
Đây là công ty cung cấp công nghệ tưới tiêu cho hàng ngàn và hàng triệu nông dân, giảm thiểu đáng kể việc sử dụng nước.
Chúng ta thấy các công ty như công ty lâm nghiệp Bra-xin Fibria đã tìm ra cách tránh đốn gỗ cánh rừng sinh trưởng lâu năm và bằng cách sử dụng bạch đàn và năng suất thu được nhiều hơn trên mỗi hecta bột giấy và làm ra nhiều giấy hơn so với bình thường bằng cách đốn hạ những cây lâu năm khác.
Các bạn thấy nhiều công ty như Cisco huấn luyện hơn 4 triệu người các kỹ năng công nghệ thông tin để có thể chịu trách nhiệm công việc nhưng nhờ đó, giúp mở rộng cơ hội để phổ biến công nghệ thông tin và phát triển cả doanh nghiệp.
Ngày nay đó là cơ hội chủ yếu cho doanh nghiệp để tác động và xử lý các vấn đề xã hội này, và cơ hội này là cơ hội kinh doanh lớn nhất chúng ta thấy trong kinh doanh.
Và câu hỏi đặt ra là, làm thế nào chúng ta có thể đưa ý tưởng kinh doanh đáp ứng được yêu cầu về giá trị chung?
Đây là cái tôi gọi là giá trị chung: giải quyết một vấn đề xã hội bằng một mô hình kinh doanh.
Đó là giá trị chung.
Giá trị chung là chủ nghĩa tư bản, nhưng là một mô hình cao hơn của chủ nghĩa tư bản.
Chính chủ nghĩa tư bản từng đặt mục đích cuối cùng là thỏa mãn những nhu cầu quan trọng, không phải cạnh tranh suốt ngày vì những khác biệt nhỏ nhoi trong thuộc tính sản phẩm và thị phần.
Giá trị chung là khi chúng ta có thể tạo ra giá trị xã hội và giá trị kinh tế cùng một lúc.
Việc tìm ra những cơ hội đó sẽ mở ra khả năng lớn nhất chúng ta có để thực sự giải quyết các vấn đề xã hội này bởi vì chúng ta có thể tính toán được.
Chúng ta có thể giải quyết các giá trị được chia sẻ ở nhiều cấp độ.
Đó là sự thật. Điều đó hiện tại đang xảy ra.
Tuy nhiên, để giải pháp này có hiệu quả, bây giờ chúng ta phải thay đổi cách doanh nghiệp tự nhìn nhận, và may mắn là nó đang được thực hiện.
Nhiều doanh nghiệp đã rơi vào lối suy nghĩ đại trà rằng họ không cần phải lo lắng về các vấn đề xã hội, đã từng là suy nghĩ một phía mà ai đó cũng đã từng như vậy.
Hiện tại, chúng ta đang chứng kiến nhiều công ty chạy theo ý tưởng này.
Nhưng chúng ta cũng phải thừa nhận doanh nghiệp sẽ không làm được điều này một cách hiệu quả nếu chúng ta không có các tổ chức chính phủ và phi chính phủ chuyên chăm lo vấn đề này như đối tác của doanh nghiệp.
Nhiều tổ chức phi chính phủ mới đang chuyển hướng là những tổ chức nhận ra mối quan hệ đối tác đã tìm ra nhiều cách để hợp tác.
Các tổ chức chính phủ đang tạo ra nhiều tiến bộ nhất là những tổ chức đã tìm ra các cách thực hiện giá trị chia sẻ trong doanh nghiệp hơn là coi chính phủ như người cầm đầu chỉ tay năm ngón.
Và chính phủ có nhiều cách trong đó tác động đến thiện ý và khả năng của các công ty nhằm cạnh tranh trong lĩnh vực này.
Tôi nghĩ nếu chúng ta có thế khiến cho doanh nghiệp tự nhận ra một cách khác biệt và nếu chúng ta có thể làm cho người khác nhìn nhận kinh doanh khác đi chúng ta có thể thay đổi được cả thế giới.
Tôi biết chứ. Tôi đang chứng kiến điều đó mà.
Tôi đang cảm nhận được điều đó.
Những người trẻ, theo tôi, như các sinh viên trường Kinh doanh Havard của mình, đang nhận thức được điều đó.
Nếu chúng ta có thể xóa bỏ được sự chia rẽ sự khó chịu, căng thẳng và ý nghĩ rằng chúng ta sẽ không hợp tác được với nhau trong việc chèo lái các vấn đề xã hội ở đây chúng ta có thể xóa bỏ điều này, và cuối cùng, theo tôi chúng ta có thể có các giải pháp thực sự.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Công việc của một chuyên viên giao thông không chỉ là về biển báo dừng và tín hiệu giao thông.
Nó còn liên quan đến thiết kế của những thành phố và thiết kế của những tuyến đường.
Đường phố là một trong những tài nguyên quý giá của một thành phố, nhưng nó lại là tài sản mà chúng ta ít khi để ý.
Và một bài học từ New York trong 6 năm qua là bạn có thể nâng cấp khối tài sản này.
Bạn có thể sửa lại đường phố rất nhanh chóng và ít tốn kém, nó có thể cung cấp những lợi ích tức khắc, và trở nên thực sự phổ biến
Bạn chỉ cần nhìn nhận chúng theo một cách khác đi
Đây là điều quan trọng là vì chúng ta đang sống trong thời dại của đô thị.
Lần đầu tiên trong lịch sử, hầu hết mọi người sống ở thành phố, và Liên Hợp Quốc ước tính rằng hơn 40 năm nữa, dân số trên hành tinh này sẽ tăng lên gấp đôi.
Vì thế nên thiết kế của thành phố là vấn đề chính cho tương lai của chúng ta.
Thị trưởng Bloomberg đã nhận ra điều đó khi khởi động PlaNYC vào năm 2007.
Kế hoạch này thừa nhận rằng những thành phố nằm trong một thị trường toàn cầu, và nếu chúng ta tiếp tục phát triển mạnh và thu hút hơn hàng triệu những người mong muốn được chuyển tới đây, chúng ta cần tập trung vào chất lượng của cuộc sống và sự hiệu quả của cơ sở hạ tầng.
Trong nhiều thành phố, hoạt động đường phố của chúng ta bị trì hoãn qua nhiều thế hệ.
Đây là bức ảnh của Quảng Trường Thời Đại vào những năm 50, với vượt qua tất cả những thay đổi về công nghệ, văn hoá, chính trị, đây là Quảng Trường Thời Đại vào năm 2008.
Không có gì thay đổi nhiều trong 50 năm qua.
Vì thế, chúng ta vất vả tập trung lại vào lịch làm việc của mình, để làm tăng hiệu quả lưu động, cung cấp nhiều hơn đường cho xe buýt, nhiều không gian hơn cho xe đạp, và người dân để thưởng ngoạn thành phố, và để đường phố của chúng ta trở nên an toàn nhất có thể cho tất cả những người sử dụng.
Chúng ta lập một kế hoạch hành động rõ ràng với những mục tiêu và tiêu chuẩn.
Có mục tiêu là điều rất quan trọng, vì nếu bạn muốn thay đổi và dẫn dắt một thành phố lớn theo một hướng đi mới, bạn cần phải biết mình sẽ đi tới đâu và tại sao lại như vậy
Thiết kế của một con phố có thể nói cho bạn biết về tất cả những gì người ta mong đợi vào nó.
Trong trường hợp này, người ta mong muốn có chỗ trú ẩn
Thiết kế của con phố này chủ yếu để tối đa hoá sự lưu thông của xe hơi để chúng di chuyển nhanh nhất có thể từ điểm A tới điểm B, và người ta bỏ lỡ tất cả những cách khác mà một con phố có thể được sử dụng.
Khi mới bắt đầu, chúng tôi đã thực hiện một vài cuộc khảo sát về cách mà những con phố được sử dụng, và chúng tôi nhận ra Thành phố New York hầu như là một thành phố lớn không có chỗ ngồi.
Những bức ảnh như thế này, với những người ngồi trên một vòi chữa cháy, không phải dấu hiệu của một thảnh phố đẳng cấp thế giới.
(Cười) Nó không tốt cho các bậc cha mẹ có con nhỏ
Nó không ốn cho những người cao tuổi. Nó cũng không ốn cho những người buôn bán.
Nó chắc chắn không tốt cho những cột chữa cháy.
Chắc chắn không tốt cho sở cảnh sát.
Vì thế chúng tôi làm việc chăm chỉ để thay đổi sự cân bằng này, và chắc chắn là ví dụ tuyệt nhất cho sự tiếp cận mới mẻ này là ở Quảng Trường Thời Đại.
Ba trăm năm mươi ngàn người mỗi ngày bước qua Quảng Trường Thời Đại, và mọi người đã cố gắng trong nhiều năm để tạo sự thay đổi.
Họ thay đổi những biển báo, họ đổi những làn đường, tất cả những gì họ có thể làm để Quảng Trường Thời Đại hoạt động tốt hơn.
Rất nguy hiểm và khó khăn để vượt qua con phố.
Nó thực sự hỗn độn.
Và vì thế, không có sự tiếp cận nào đem lại hiệu quả, vì thế, chúng tôi sẽ dùng một cách tiếp cận khác, tốt hơn, nhìn vào con phố của chúng ta theo một cách khác đi.
Và vì thế chúng tôi đã tiến hành kế hoạch 6 tháng.
Chúng tôi đóng cửa Broadway từ phố số 42 đến số 47 và dành hai mẫu Anh rưỡi cho khoảng không của người đi bộ.
Và vật liệu tạm thời là một phần rất quan trong của chương trình, vì chúng ta có thể thấy nó hoạt động như thế nào
Và tôi làm việc cho một vị thị trưởng yêu thích các số liệu, như các bạn đã biết.
Vì thế tất cả đều là về số liệu.
Nếu như giao thông làm việc tốt hơn, nếu sự lưu chuyển trở nên tốt hơn, và nếu an toàn hơn và tốt hơn cho kinh doanh, chúng tôi sẽ duy trì nó, và nếu nó không hiệu quả, không gây hại, không mất vệ sinh chúng ta có thể đưa nó trở lại vị trí ban đầu, vì đó là những vật liệu tạm thời.
Và đó là một phần quan trọng của việc mua trữ, nó khiến bạn ít lo lắng hơn khi nghĩ về thứ gì đó có thể trả lại được.
Nhưng kết quả nằm ngoài tưởng tượng.
Giao thông lưu chuyển tốt hơn.
An toàn hơn. Năm cửa hàng tiên phong được mở ra.
Đó là một cú ghi điểm ngoạn mục.
Quảng Trường Thời Đại giờ đây là một trong mười địa điểm kinh doanh lớn nhất trên hành tinh này.
Và đây là môt bài học quan trọng, vì ta không cần phải lựa chọn dứt khoát một trong hai - giữa thay đổi giao thông và tạo ra không gian công cộng.
Mọi kế hoạch đều có bất ngờ riêng của nó, và một trong những bất ngờ lớn cùng với Quảng Trường Thời Đại là bằng cách nào mọi người nhanh chóng đổ xô tới khu vực này.
Chúng tôi đưa ra những thùng phuy màu cam, và mọi người cụ thể hoá ngay lập tức vào trong con phố.
Nó giống như một tập Star Trek vậy, bạn biết chứ?
Chúng không hề ở đó trước đó, và rồi thì zzzzzt!
Tất cả mọi người ào đến.
Họ đến từ đâu, tôi không biết, nhưng họ đã tới đó
Và ngay lập tức nó đặt ra cho chúng tôi một thử thách vì tiện nghi của con phố còn chưa tới lắm.
Vì thếm chúng tôi đã đến một cửa hàng kim khí và mua hàng trăm chiếc ghế cỏ, và chúng tôi đặt những chiếc ghế này trên phố.
Và những chiếc ghế trở thành chủ đề bàn tán của thành phố,
không phải về việc chúng tôi không cho xe hơi đi vào Broadway.
Mà là về những chiếc ghế đó.
"Bạn nghĩ gì về những chiếc ghế cỏ.
"Bạn có thích màu của chúng không?"
Nếu bạn có một dự án lớn, gây tranh cãi, hãy nghĩ về những chiếc ghế cỏ.
(Cười) Đây là bản thiết kế cuối cùng cho Quảng Trường Thời Đại, và nó sẽ tạo ra một bề mặt bằng phẳng, từ vỉa hè này đến vỉa hè kia, những con đường đã được lát đá để phản chiếu ánh sáng từ những tấm biển quảng cáo, mang lại môt nguồn năng lượng mới cho con phố, và chúng tôi nghĩ nó thực sự đang tạo ra một nơi tuyệt vời, một ngã tư mới của thế giới và xứng đáng với cái tên của nó.
Và chúng tôi sẽ cắt băng khánh thành giai đoạn đầu tiên, vào tháng 12 này.
Với tất cả những dự án của mình, những dự án về không gian công cộng, chúng tôi làm việc mật thiết với những doanh nghiệp địa phương và các nhóm thương gia địa phương những người duy trì không gian, vận chuyển nội thất, chăm lo cho cây cối.
Đây là phía trước của Macy;s, và họ đã là nguồn hỗ trợ lớn cho cách tiếp cận mới này, vì họ hiểu rằng càng nhiều người đi bộ thì càng tốt hơn cho kinh doanh.
Và chúng tôi đã hoàn thành tất cả những dự án xuyên thành phố trong tất cả những khu vực lân cận.
Đó là ở Bed-Stuy, Brooklyn, và bạn có thể thấy đoạn đường ngắn ở đó, dành cho xe hơi, và nó thực sự không cần thiết.
Vì thế, những gì chúng tôi đã làm là sơn phủ lên con phố, dải những hòn sỏi epoxy, và kết nối hình tam giác để các cửa tiệm ở Đại lộ Grand, sáng tạo ra một không gian mới, và điều đó thì tuyệt vời cho kinh doanh dọc Đại lộ Grand.
Chúng tôi đã làm những điều tương tự ở DUMBO, Brooklyn, và đây là một trong những dự án đầu tiên mà chúng tôi đã làm, và chúng tôi dùng một bãi đỗ xe đã quá hạn và trông khá tồi tàn và sử dụng một vài thùng sơn và chậu cây để biến đổi nó trong những ngày cuối tuần.
Và trong ba năm, kể từ khi chúng tôi thực hiện dự án, những nhà buôn bán lẻ đã tăng giá lên 172%.
Và đó là gấp đôi các khu vực lân cận trong cùng một khu phố.
Chúng tôi đã di chuyển rất rất nhanh với màu vẽ và vật liệu tạm thời.
Thay vì chờ đợi qua nhiều năm cho nghiên cứu quy hoạch và mô hình máy tính để hoàn thành một việc gì đấy, chúng tôi đã hoàn thành nó với màu vẽ và vật liệu tạm thời.
Và minh chứng không phải là ở mô hình máy tính.
mà là màn trình diễn thế giới thật trên con phố.
Bạn có thể vui đùa với màu vẽ.
tất cả như đã nói, chúng tôi đã sáng tạo hơn 50 khu vực dành cho người đi bộ trong tất cả năm quận của thành phố.
Chúng tôi thêm thắt 26 mẫu Anh làn đường cho xe hơi và chuyển chúng thành không gian mới dành cho người đi bộ.
Tôi nghĩ đây là một trong những thành công trong mô phỏng này.
Bạn đang nhìn thấy cách thức tiếp cận này, khi chúng tôi trang trí Quảng Trường Thời Đại, bạn thấy cách tiếp cận này ở Boston, Chicago, ở San Francisco, ở Mexico City, Buenos Aires, bạn có thể tự kể tên chúng.
Cái này là ở Los Angeles, và họ thực sự đã sao chép ngay cả đến những chấm màu xanh lá cây mà chúng tôi đã có trên những con phố của mình.
Nhưng tôi không thể nhấn mạnh đủ về việc bạn có thể di chuyển nhanh đến thế nào qua những phương thức xây dựng truyền thống.
Chúng tôi cũng mang cách tiếp cận nhanh chóng này vào chương trình đạp xe của mình, và trong vòng sáu năm, biến đổi việc đi xe đạp trở thành một lựa chọn giao thông thực tế ở New York.
Tôi nghĩ là nói ra cũng chẳng thành vấn đề gì (Vỗ tay) -- nó từng là một khu vực nguy hiểm để đi xe đạp, và giờ, New York trở thành một trong những thủ đô xe đạp của nước Mỹ.
Và chúng ta đã di chuyển nhanh chóng để sáng tạo một mạng lưới những làn đường liên kết với nhau.
Bạn có thể thấy bản đồ năm 2007.
Và đây là hình dạng của nó vào năm 2013 sau khi chúng tôi xây thêm 350 dặm trên phố cho làn xe đạp.
Tôi thích điều đó vì nó trông có vẻ dễ dàng.
Bạn chỉ cần nhấn vào, và chúng hiện ra ngay.
Chúng tôi cũng mang những bản thiết kế mới ra đường phố.
Chúng tôi tạo ra làn đường xe đạp được bảo vệ bởi bãi đỗ xe ngăn cách ở Mỹ.
(Vỗ tay) Chúng tôi bảo vệ người đi xe đạp bằng cách lưu thông làn đường đỗ xe đạp, và nó trở nên tuyệt vời.
Số lượng xe đạp tăng.
Chấn thương đổi với người đi bộ, người đi xe đạp, người lái xe giảm xuống 50%.
Chúng tôi đã xây dựng 30 dặm làn đường xe đạp được bảo vệ này, và giờ thì bạn thấy nó đang nổi lên ở mọi nơi trên đất nước.
Và bạn có thế thấy rằng kế hoạch này đã thành công.
Đường màu xanh nước biển là số lượng người đi xe đạp đang tăng lên.
Đường màu xanh lá cây là số lượng làn đường cho xe đạp.
Và đường màu vàng là số lượng người bị chấn thương, hiện đang được kiểm soát tốt.
Sau sự đột phá lớn này, bạn sẽ thấy không còn sự tăng vọt các ca chấn thương, và vì thế, có cái gì đó là tiền đề cho sự an toàn về số lượng.
Không phải tất cả mọi người đều thích làn đường xe đạp mới, và đã có một vài vụ kiện và một số phương tiện truyền thông điên cuồng vài năm trước đây.
Một là tờ Brooklyn đã gọi làn đường xe đạp mà chúng tôi có ở Prospect Park West là phần tranh cãi nhất của mảnh đất phía ngoài Dải Gaza"
(Cười) Và đó là những gì chúng tôi đã làm.
Vì vậy, nếu đào sâu vào tiêu đề, bạn sẽ thấy mọi người đã vượt xa báo chí, vượt xa những chính trị gia.
Trên thực tế, tôi nghĩ hầu hết những nhà chính trị gia sẽ cảm thấy vui vẻ khi có những con số bình chọn này.
64% người New York ủng hộ làn đường xe đạp này.
Mùa hè này, chúng tôi đã triển khai Citi Bike, chương trình chia sẻ xe đạp lớn nhất nước Mỹ, với 6000 chiếc và 330 nhà ga đặt cạnh nhau.
Khi chúng tôi tiến hành chương trình này, ba triệu chuyến đi đã được đặt vé.
Mọi người đã đạp 7 triệu dặm.
Và đó là hơn 280 lần vòng quanh thế giới.
Và vì thế, với chiếc chìa khóa nhỏ màu xanh, bạn có thể mở khoá cho thành phố và lựa chọn phương tiện giao thông mới này.
Và lượng sử dụng hàng ngày tiếp tục gia tăng.
Chuyện gì xảy ra khi trung bình ngày người đạp xe trên những tuyến phố ở New York là 36000 người.
Số lượng có thể tăng đến 44000 người vào tháng 8.
Hôm qua, 40000 người đã sử dụng Citi Bike ở thành phố New York.
Những chiếc xe đạp được sử dụng sáu lần một ngày.
Và tôi nghĩ bạn có thể thấy những người đạp xe này trên phố.
Trước kia, nó giống như người đàn ông bên trái, giống như nịnja che mặt đi xe đạp.
Và ngày nay, những người đi xe đạp giống như đại diện của Thành phố New York.
Nó đa dạng từ -- ngừoi trẻ, người già, người da đen, người da trắng, phụ nữ, trẻ em, tất cả đều đi xe đạp.
Nó là cách thuận tiện, giá cả phải chăng, an toàn để đi lại.
Khá là cấp tiến.
Chúng tôi cũng mang cách tiếp cận này đến với xe buýt, và Thành phố New York có lượng xe buýt lớn nhất Bắc Mỹ, những xe buýt có tốc độ chậm nhất.
Như tất cả mọi người đều biết, bạn có thể đi bộ qua thành phố nhanh hơn là bắt xe buýt.
Và vì vậy, chúng tôi tập trung ở những khu vực tắc nghẽn nhất ở thành phố New York, xây dựng 6 tuyến đường xe buýt có trạm dừng, 57 dặm cho làn đường xe buýt tốc hành.
Bạn trả tiền tại quầy vé trước khi lên xe.
Chúng tôi có những làn đường riêng mà không có xe hơi vì nó bán và soát vé bằng camera nếu họ sử dụng làn đường này, và nó sẽ là một thành công lớn.
Tôi nghĩ một trong những khoảnh khắc yêu thích của tôi với tư cách là một chuyên viên giao thông là ngày mà chúng tôi ra mắt Citi Bike, và tôi đã đạp xe Citi Bike tới Đại lộ First trên làn đường xe đạp được bảo vệ của mình, tôi liếc nhìn và thấy những người đi bộ đang đứng an toàn trên vùng đường của mình, và dòng giao thông lưu thông, những con chim ca hót -- (Cười) -- những chiếc xe buýt tăng tốc trên làn đường riêng.
Nó thật tuyệt vời.
Và đó là nó 6 về trước.
Và vì thế, tôi nghĩ rằng bài học mà chúng ta có được từ New York là có thể thay đổi đường phố một cách nhanh chóng, không hề đắt đỏ, nó có thể mang lại những lợi ích nhanh chóng và nó có thể trở nên nổi tiếng.
Bạn cần tái tạo đường phố của mình.
Chúng chỉ đang ẩn mình giữa ban ngày mà thôi.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
"Iran là người bạn thân của Israel chúng tôi không có ý định thay đổi lập trường của mình về vấn đề Tehran."
Tin hay không, đó chính là lời nói của một Thủ tướng Israel, nhưng không phải Ben-Gurion hay Golda Meir từ thời Shah.
Thực ra đó là lời của Yitzhak Rabin
vào năm 1987.
Ayatollah Khomeini vẫn còn sống và giống như Ahmadinejad ngày nay, ông ấy vẫn dùng những lối mỹ từ để chống đối Israel.
Nhưng Rabin ám chỉ Iran là một người bạn chiến lược.
Ngày nay, khi nghe nói đến mối đe dọa chiến tranh với những lối nói hình ảnh chúng ta thường bị dẫn dụ để tin rằng đó là một trong những vấn đề chưa được giải quyết trong tranh chấp ở Trung Đông với nguồn gốc cổ xưa như chính vùng đất này.
Điều này là hoàn toàn sai hôm nay tôi mong sẽ cho các bạn biết tại sao nó sai.
Mối quan hệ giữa người Iran và người Israel thực ra khá là tích cực trong suốt lịch sử, khởi nguồn từ 539 TCN, khi vua Cyrus của Đại Ba Tư giải phóng người Do Thái khỏi ách tôi mọi của người Babylon.
1/3 dân số Do Thái sống ở Babylon.
Ngày nay họ là những người Do Thái ở Irắc.
1/3 nhập cư vào Ba Tư.
Ngày nay họ là những người Do Thái ở Iran, vẫn còn 25.000 người sống ở Iran, tạo thành cộng đồng Do Thái lớn nhất sinh sống ngoài Israel tại Trung Đông.
1/3 quay về Palestin lịch sử, phục dựng lại lần thứ hai đền thờ ở Jerusalem, được cấp tiền ngẫu nhiên từ thuế của người Ba Tư
Thậm chí trong thời hiện đại có lúc mối quan hệ này là rất gần gũi.
Một phát ngôn của Rabin đã phản ánh hàng thập kỷ của mối hợp tác giữa an ninh và tình báo giữa hai nước đó lần lượt là kết quả của nhận thức về những mối đe dọa chung.
Cả hai cùng e dè Liên Bang Xô-viết và Liên bang Ả rập hùng mạnh như Ai Cập và Iraq.
Ngoài ra, những giáo lý của dân Israel về dân ngoại suy nghĩ cho rằng an ninh của Israel sẽ đạt được ở mức cao nhất nếu liên kết đồng minh được với những nước ngoài liên bang Ả rập ngoài khu vực nhằm giữ thế cân bằng với liên bang Ả rập trong vùng phụ cận.
Tuy nhiên, giờ đây, theo quan điểm của Shah ông muốn càng giữ kín điều này càng tốt, nên ví dụ như, khi Yitzhak Rabin đến Iran vào những năm 70, ông ta thường đội tóc giả để không ai nhận ra mình.
Những người Iran đã trải một đường băng đặc biệt tại sân bay Tehran, cách xa nhà ga trung tâm để không ai để ý đến rất nhiều máy bay của Israel đi lại giữa Tel Aviv và Tehran.
Giờ đây, liệu rằng tất cả những điều này đã kết thúc cùng với Cách mạng Hồi giáo vào năm 1979?
Bất chấp những tư tưởng chống Do thái rất rõ ràng của đế chế mới, logic địa lý chính trị của sự hợp tác giữa các bên này vẫn tiếp tục tồn tại, bởi họ vẫn có chung những nỗi đe dọa.
Khi Irắc xâm chiếm Iran năm 1980, Israel lo sợ Irắc sẽ giành chiến thắng và hăng hái giúp đỡ Iran bằng cách bán vũ khí và cung cấp các linh kiện thay thế cho kho vũ khí Mỹ của Iran vào thời điểm mà Iran đang vô cùng yếu thế do bị Mỹ cấm vận và Irael rất vui lòng vi phạm luật cấm vận đó.
Thực tế, vào những năm 1980, chính Israel đã vận động Washington đàm phán với Iran, bán vũ khí cho Iran, và lờ đi tư tưởng chống Do thái của Iran.
Điều này đương nhiên đã lên đến đỉnh điểm trong vụ scandal Iran-Contra vào những năm 80.
Nhưng khi Chiến tranh lạnh kết thúc hòa bình lạnh giữa Israel và Iran cũng kết thúc.
Bỗng nhiên hai mối đe dọa chung từng đẩy hai đất nước này lại gần nhau trong suốt bao thập kỷ qua phần nào đã bị bốc hơi hết.
Liên bang Xô-viết sụp đổ, Irắc bại trận và một bầu không khí mới được thiết lập trong khu vực khiến cả hai cảm thấy an toàn hơn nhưng cũng thấy mất đi thế lực có thể chế ngự đối phương.
Thiếu Irắc để cân bằng Iran, Iran giờ trở thành mối đe dọa, một số người ở Israel nghĩ vậy.
Thực ra, động thái hiện tại mà các bạn thấy giữa Iran và Israel có nguồn gốc chủ yếu từ sự biến đổi địa lý chính trị trong khu vực sau Chiến tranh Lạnh chứ không phải những sự kiện từ năm 1979, vì lúc đó, Iran và Israel đã nổi lên như hai thế lực mạnh nhất trong khu vực thay vì coi nhau như hai đối tác an ninh tiềm năng, họ đã ngày càng coi nhau như những kẻ đối địch và đối thủ cạnh tranh.
Trong những năm 1980, Israel đã vận động và thúc đẩy mối quan hệ Hoa Kỳ-Iran nhưng giờ lo sợ việc nối lại tình hữu nghị giữa hai nước này với suy nghĩ nó sẽ ảnh hưởng tới chi phí cho lợi ích an ninh của Israel thay vì khiến cho Iran càng ngày càng bị cô lập.
Mỉa mai là, điều này xảy ra khi Iran đang quan tâm tới việc hòa hảo với Washington hơn là để ý tới những phá hoại từ phía Israel.
Iran đã tự cô lập chính mình vì thuyết cấp tiến của mình, sau khi gián tiếp giúp đỡ Hoa Kỳ trong cuộc chiến chống Irắc năm 1991, người Iran hy vọng rằng bù lại họ sẽ được chia phần trong kết cấu an ninh thời hậu chiến.
Song Washington đã lờ đi nỗ lực cả Iran trong vụ việc xảy ra một thập kỷ sau tại Afghanistan, thay vì gia tăng sự cô lập đối với Iran, và tới thời điểm này, vào khoảng những năm 93, 94 Iran bắt đầu biến tư tưởng chống Do thái của mình thành chính sách đi vào hành động.
Người Iran tin rằng bất kỳ điều gì họ làm ngay cả khi họ điều tiết chính sách Hoa Kỳ cũng vẫn tiếp tục cô lập họ và cách duy nhất giúp Iran thúc ép Hoa Kỳ thay đổi quan điểm đó là bắt Hoa Kỳ phải trả giá nếu họ không thay đổi.
Cái đích dễ dàng nhất đó là diễn biến hòa bình, và giờ đây Iran không chỉ sủa lên những tư tưởng mà sẽ còn cắn vô tội vạ Iran bắt đầu ủng hộ rất nhiều những nhóm Hồi giáo Palestin mà trước đây họ đã tránh xa.
Về mặt nào đó, điều này hơi phi lý nhưng theo Martin Indyk, của chính quyền Clinton, những người Iran không hoàn toàn sai lầm, vì càng có hòa bình giữa Israel vào Palestin thì Hoa Kỳ càng nghĩ Iran sẽ càng bị cô lập.
Iran càng bị cô lập, sẽ càng có hòa bình.
Cho nên, theo Indyk, ông nói Người Iran muốn khiến chúng ta nằm trong diễn biến hòa bình để đánh bại chính sách ngăn chặn của chúng ta.
Để đánh bại chính sách ngăn chặn của chúng ta chứ không phải đây là vấn đề tư tưởng.
Nhưng trong lúc tăm tối nhất của thời kỳ bất ổn các bên đều nỗ lực tiến gần đến nhau.
Khi được bầu vào năm 1996, Netanyahu đã cố gắng gần gũi với người Iran để xem liệu có cách chi khiến giáo lý về dân ngoại có thể được phục hồi
nhưng Tehran đã không thèm quan tâm.
Vài năm sau, phía Iran đã gửi một đề nghị thương thuyết toàn diện tới chính phủ của Tổng thống Bush bản kiến nghị cho thấy có tiềm năng cho việc khiến Iran và Israel hòa hảo trở lại với nhau.
Chính quyền ông Bush đã không phản hồi.
Các bên chưa bao giờ bỏ lỡ cơ hội để lỡ mất cơ hội.
Nhưng đây không phải là một xung đột có từ xa xưa.
Đây thậm chí không phải là một xung đột về tư tưởng.
Những ngọn thủy triều dâng lên hạ xuống của thái độ thù địch không hề bị thay đổi bởi những nhiệt thành trong tư tưởng mà bởi những đổi thay trong bối cảnh địa lý chính trị.
Khi sự an ninh của Iran và Israel yêu cầu phải có một sự hợp tác tất yếu thì họ hợp tác bất chấp những xung khắc trong tư tưởng.
Khi những làn sóng tư tưởng của Iran xung đột với lợi ích chiến lược của đất nước, những lợi ích chiến lược luôn thắng thế.
Đây quả là tin tốt vì thế có nghĩa là chiến tranh cũng như sự thù địch không phải là kết luận được rút ra ngay từ đầu.
Nhưng cũng có một số muốn có chiến tranh.
Một số tin hoặc nói rằng giờ là năm 1938, Iran là Đức, và Ahmadinejad là Hitler.
Nếu chúng ta chấp nhận đây là sự thật, rằng giờ là năm 1938, Iran là Đức, Ahmadinejad là Hitler, thì câu hỏi mà chúng ta phải đặt ra cho bản thân là, ai muốn đóng vai Neville Chamberlain đây?
Ai sẽ đánh liều với hòa bình?
Đây là một sự tương đồng đang cố tình nhắm đến việc xóa sổ ngoại giao, và khi làm điều đó, chiến tranh là điều không tránh khỏi.
Trong sự một cuộc xung đột tư tưởng sẽ không có thỏa ước ngừng bắn, không rút quân, không thỏa hiệp, chỉ có thẳng hoặc thua.
Nhưng thay vì biến chiến tranh thành điều không tránh khỏi bằng cách coi rằng đây là vấn đề tư tưởng, chúng ta có thể khôn ngoan tìm cách kiến tạo hòa bình,
Xung đột Iran và Israel là một hiện tượng mới, chỉ từ vài thập kỷ đây trong lịch sử suốt 2500 năm, và gốc rễ hoàn toàn nằm ở địa lý chính trị có nghĩa là có thể tìm ra giải pháp đạt đến thỏa hiệp, dù có khó khăn thế nào đi nữa.
Tóm lại, chính Yitzhak Rabin đã nói: "Bạn không làm hòa với bạn bè mình.
Chỉ làm hòa với kẻ thù mà thôi."
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Hai năm rưỡi qua, tôi là một trong số ít, nếu không nói là bác sĩ tâm lý trẻ em duy nhất làm việc ở trại tị nạn, bên bờ biển và trên thuyền cứu nạn ở Hy Lạp và biển Địa Trung Hải
Và tôi có thể nói, một cách tự tin rằng chúng ta đang chứng kiến một thảm họa về sức khỏe tâm thần điều này sẽ ảnh hưởng đến hầu hết chúng ta, và thay đổi thế giới.
Sống ở Haifa, nhưng hiện nay tôi dành hầu hết thời gian ở nước ngoài:
Trong thời gian tôi ở trên đảo Lesbos của Hy Lạp và trên thuyền cứu nạn ở biển Địa Trung Hải, hàng ngàn thuyền tị nạn đã cập bờ, với hơn 1,5 triệu người tị nạn. Một phần tư trong số đó là trẻ em,
trốn chạy khỏi chiến tranh và gian khổ.
Mỗi con thuyền mang theo những nỗi đau và vết thương khác nhau từ Syria, Irag, Afganistan và những quốc gia khác ở Châu Phi.
Chỉ trong ba năm qua, hơn 12.000 người tị nạn đã bỏ mạng.
Hàng trăm ngàn người bị loạn trí và ảnh hưởng tâm lý vì trải nghiệm tàn nhẫn và đau thương này.
Tôi muốn kể các bạn nghe về Omar, một cậu bé tị nạn năm tuổi người Syria, đã cập bờ đảo Lesbos trên chiếc thuyền cao su đầy người.
Khóc, hoảng sợ, và không hiểu chuyện gì xảy ra với mình, cậu bé, lúc đó, gần như trên bờ vực chấn thương tâm lý .
Tôi biết ngay lập tức rằng đây là thời điểm cực kì quan trọng, khoảng thời gian ngắn để thay đổi câu chuyện của cậu bé Tôi có thể thay đổi câu chuyện mà có thể ám ảnh cậu suốt cả cuộc đời.
Tôi có thể điều chỉnh lại kí ức cho cậu.
Tôi nhanh chóng chìa tay ra và nói với người mẹ đang run rẩy, bằng tiếng Ả Rập: "Ateeni elwalad o khudi nafas."
"Đưa thằng bé cho tôi và hít thở thật sâu"
Mẹ cậu bé làm theo.
Omar nhìn tôi với ánh mắt sợ hãi và hỏi: (tiếng Ả Rập) "Ammo (chú trong tiếng Ả Rập) shu hada?"
"Cái gì thế?
", cậu bé chỉ tay lên trực thăng cảnh sát đang lượn trên đầu.
"Đó là trực thăng!"
Nó ở đây để chụp ảnh cháu, bởi chỉ có những người tuyệt vời và mạnh mẽ, như cháu, Omar, có thể băng qua biển."
Omar nhìn tôi, ngừng khóc và hỏi: (tiếng Ả Rập) "Ana batal?"
" Cháu là anh hùng à?"
Tôi nói chuyện với Omar khoảng 15 phút.
Và tôi cho bố mẹ cậu bé một vài lời khuyên.
Một sự can thiệp tâm lý nhỏ xoa dịu sự căng thẳng sau sang chấn, và những vấn đề tâm lý khác trong tương lai, chuẩn bị cho Omar được tiếp cận giáo dục, tham gia lao động, nuôi gia đình và hơn thế.
Bằng cách nào?
Bằng cách khuyến khích những kí ức tốt được lưu giữ ở hồi hạnh nhân những cảm xúc được tích lũy trong não con người.
Những kí ức này sẽ đẩy lùi chấn thương tâm lý nếu bị tái kích hoạt trong tương lai.
Với Omar, mùi biển không chỉ làm cậu bé nhớ lại cuộc hành trình đầy đau khổ từ Syria.
mà giờ đây, là câu chuyện về sự dũng cảm.
Đây là sức mạnh của thời gian vàng, giúp điều chỉnh chấn thương và giúp họ có được cuộc sống mới.
Nhưng Omar là đứa trẻ duy nhất trong 350.000 trẻ, may mắn nhận được hỗ trợ về sức khỏe tâm thần, chỉ tính riêng trong cuộc khủng hoảng này.
Ba trăm năm mươi ngàn và tôi.
Chúng ta cần những nhà tâm lý học tham gia cứu nguy trong thời gian khủng hoảng.
Đó là lý do vợ tôi, tôi và bạn mình đã thành lập " Đội Nhân đạo".
Một trong số ít tổ chức viện trợ trên thế giới cung cấp sự giúp đỡ về tâm lý xã hội và các can thiệp sớm về sức khỏe tâm thần, cho người tị nạn và người vô gia cư.
Để cho họ sự can thiệp thích hợp, chúng tôi lập ra kế hoạch bốn bước về tâm lý xã hội, theo sát người tị nạn trong từng bước của hành trình.
Bắt đầu ở trên biển, trên tàu cứu hộ như một nhân viên cứu hộ về sức khỏe tâm thần.
Sau đó ở khu trại, các bệnh viện và phòng khám trực tuyến của chúng tôi, phá vỡ mọi ranh giới và rào cản ngôn ngữ.
Và kết thúc tại những đất nước tị nạn, giúp họ hòa nhập.
Kể từ nhiệm vụ đầu tiên của chúng tôi năm 2015, "Đội Nhân đạo" đã có 194 đoàn đại biểu, gồm những tình nguyện viên được đào tạo và những nhà trị liệu.
Chúng tôi đã cung cấp 26.000 giờ hỗ trợ cho hơn 10.000 người tị nạn.
Tất cả chúng ta đều có thể làm gì đó để tránh thảm họa sức khỏe tâm thần này.
Ta cần nhận ra rằng sơ cứu không chỉ cần cho cơ thể, mà cho cả tâm trí và tâm hồn.
Thật khó để nhìn thấy sự tổn thương trong tâm hồn nhưng nó sẽ tồn tại đến hết cuộc đời họ.
Đừng quên điều khiến con người chúng ta khác biệt với máy móc là một tâm hồn đẹp và tinh tế bên trong mỗi người.
Hãy cố gắng nhiều hơn nữa để cứu thêm nhiều những cậu bé như Omar.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) (Hoan hô) (Vỗ tay)
Vâng, như Chris đã tiết lộ, tôi nghiên cứu về não người, các chức năng và cấu trúc của não bộ.
Và tôi muốn bạn suy nghĩ một chút về vấn đề này
Đây là một khối thạch, hơn 1.3kg thạch có thể cầm trong lòng bàn tay bạn, nó có thể ngắm nhìn khoảng không vô tận giữa các vì sao.
Nó có thể chiêm nghiệm ý nghĩa của vô cực và có thể nhìn thấy chính nó đang suy ngẫm về ý nghĩa của sự vô cùng.
Và cái tính đệ quy khác biệt này mà chúng ta gọi là sự tự nhận thức, là thứ mà tôi nghĩ là chén thánh của khoa học thần kinh, của thần kinh học và mong ngày nào đó, ta sẽ hiểu rõ chúng.
OK, vậy thì làm thể nào để nghiên cứu bộ phận bí ẩn này?
Vì bạn có tới tận 100 tỷ tế bào thần kinh, một số ít nhóm nguyên sinh vật, chúng tương tác với nhau, và từ hoạt động này xuất hiện toàn bộ các khả năng mà chúng ta gọi là bản chất con người và sự tự nhận thức.
Tại sao lại như vậy?
Vâng, có rất nhiều cách để tiếp cận các chức năng của não người.
Trong số đó, cách mà chúng ta hay sử dụng, là quan sát những bệnh nhân bị tổn thương một vùng nhỏ ở não, nơi có 1 biến đổi gen trong 1 khu nhỏ ở não
Điều xảy ra sau đó không phải là một sự suy giảm toàn diện trên toàn bộ khả năng trí não của bạn, không phải một dạng bào mòn khả năng nhận thức của bạn
Mà não bạn sẽ mất 1 chức năng được chọn lọc kỹ càng, trong khi số khác được bảo quản nguyên vẹn, và điều này khiến bạn tự tin khẳng định phần não đó bằng 1 cách nào có khả năng làm trung gian chức năng đó.
Nên bạn có thể gán chức năng vào cấu trúc và tìm xem các cung phản xạ đang làm gì để tạo ra chức năng đặc trưng đó.
Đó là cái mà chúng tôi đang cố thực hiện.
Hãy để tôi đưa ra một số ví dụ nổi bật.
Thật sự thì tôi sẽ có 3 ví dụ, mỗi cái 6 phút trong toàn bộ bài nói.
Ví dụ đầu tiên hội chứng khác thường gọi là hội chứng Capgras.
Hãy theo dõi slide đầu tiên, đó là thùy thái dương, thùy trán, thùy đỉnh, OK-- là những thùy cấu thành nên não.
Và nếu nhìn vào mặt trong thùy thái dương bạn sẽ không thể thấy một cấu trúc nhỏ gọi là hồi thái dương chẩm
Nó được gọi là vùng nhận diện khuôn mặt của não, vì khi nó tổn thương bạn không nhận ra gương mặt người khác nữa.
Bạn vẫn có thể nhận ra họ nhờ giọng nói và biết: "Ồ, Joe đây mà!" nhưng bạn không thể nhìn mặt họ mà biết họ là ai, đúng không?
Bạn còn không thể nhận ra bạn trong gương.
Bạn biết đó là bạn bởi khi bạn nháy mắt thì nó cũng nháy mắt, và bạn biết rắng đó là một cái gương, nhưng bạn không thật sự nhận ra bản thân.
OK. Nguyên nhân của hội chứng này là do tổn thương hồi thái dương chẩm.
Nhưng còn có một hội chứng nữa rất hiếm gặp, thật sự thì, rất ít bác sĩ lâm sàng đã nghe về nó, thậm chí cả các nhà thần kinh học.
Đó là bệnh hoang tưởng Capgras, 1 bệnh nhân mà những phần khác hoàn toàn bình thường, đã từng chấn thương vùng đầu hồi tỉnh sau hôn mê, khi anh ta nhìn thấy mẹ mình và nói: " Người phụ nữ này giống y đúc mẹ tôi, nhưng mà bà ta là kẻ mạo danh.
Là người phụ nữ nào đó đang giả làm mẹ tôi"
Vậy tại sao chuyện này lại xảy ra?
Tại sao một người hoàn toàn minh mẫn và thông minh như anh ta ở mọi mặt khác, chỉ trừ khi nhìn thấy mẹ thì lại có dấu hiệu hoang tưởng và nói đó không phải là mẹ mình.
Cách giải thích phổ biến nhất mà bạn tìm trong các sách về tâm thần học, theo cách nhìn của Freud, mà tôi đưa ra trong bài nói này, cũng có những ý kiến tương tự với phụ nữ, nhưng tôi sẽ chỉ nói về đàn ông.
Khi bạn còn là một đứa bé, đứa bé nhỏ xíu, bạn bị hấp dẫn giới tính mạnh bởi mẹ mình.
Freud gọi đó là phức cảm Oedipus.
Tôi không nói mình tin vào điều này, nhưng đây chính là cách nhìn của Freud.
Khi bạn lớn dần, vỏ não phát triển, và ức chế những ham muốn tình dục tiềm ẩn đối với mẹ
Cảm ơn Chúa, không thì bạn sẽ bị kích thích khi thấy mẹ mình đấy.
Và điều xảy ra sau đó là đầu bạn bị va chạm làm tổn thương vỏ não, cho phép những ham muốn tình dục ngầm này xuất hiện, lộ rõ một cách đột ngột và khó hiểu bạn cảm thấy bị kích thích bởi mẹ mình.
Và cho rằng "Chúa ơi, nếu đây là mẹ mình làm sao mình cảm thấy như vậy được?
Cô ta là người khác, là kẻ giả mạo."
Đó là lý do duy nhất giải thích cho tổn thương não của bạn.
Điều này chưa bao giờ có nghĩa lý gì với tôi.
Nó rất khéo léo, như mọi lập luận khác của Freud (Cười lớn) nhưng không có ý nghĩa bởi tôi đã gặp một tình trạng tương tự, nhưng là với con chó xù cưng ở nhà.
(Cười lớn) Tôi nói: " Bác sĩ, đây không phải Fifi. Giống hệt Fifi nhưng là con chó khác."
Đúng chứ? Giờ thì bạn cố giải thích như Freud.
(Cười lớn) Bạn sẽ bắt đầu nói về cái thú tính trong mỗi con người hay là những thứ tương tự, dĩ nhiên là khá vô lý.
Giờ thì điều gì thật sự đang diễn ra?
Để giải thích cho rối loạn lạ kì này, chúng ta nhìn vào cấu trúc và chức năng của đường thị giác bình thường trong não.
Bình thường, tín hiệu hình ảnh đi vào nhãn cầu, đi đến các vùng thị giác của não.
Thực tế có tới 30 vùng nằm sau não liên quan đến tầm nhìn, và sau qúa trình đó, thông điệp đi vào một cấu trúc nhỏ gọi là hồi thái dương chẩm, nơi bạn nhận diện khuôn mặt.
Có những nơ-ron nhạy cảm với khuôn mặt.
Bạn có thể gọi nó là vùng khuôn mặt của não, đúng chứ?
Tôi đã nói về điều này trước đó.
Khi khu vực đó bị thương tổn, bạn mất khả năng nhận diện gương mặt, phải không?
Nhưng từ vùng đó, thông điệp đi xuống vào trong 1 cấu trúc gọi là hạnh nhân trong hệ limbic (hệ viền), trung khu cảm xúc của não, và cấu trúc hạnh nhân đó, đo cảm xúc của bạn đối với thứ bạn quan sát
Đó có phải là con mồi? Động vật ăn thịt?
Đối tượng sinh sản? Hay thứ gì đó tầm thường như một mảnh vải, Một viên phấn, hay một-- Tôi không muốn chỉ ra đâu, nhưng-- hay một chiếc giày, OK?
Mà có thể bạn hoàn toàn bỏ qua.
Vậy nếu như hạnh nhân bị kích thích, và nếu điều này quan trọng thông điệp sẽ đổ vào hệ thần kinh tự động.
Tim bạn bắt đầu đập nhanh hơn.
Bạn bắt đầu đổ mồ hôi để tiêu bớt nhiệt lượng mà bạn sắp tạo ra từ vận động cơ bắp.
Đó là điều tốt vì chúng tôi có thể đặt hai điện cực vào lòng bàn tay bạn và đo sự thay đổi điện trở của da do đổ mồ hôi
Để tôi biết được, khi bạn nhìn thứ gì đó, thì bạn đang hưng phấn hay bị kích thích, hay không cảm thấy gì, OK?
Và tôi sẽ nhanh chóng nắm được điều đó.
Ý tưởng của tôi là, khi người này nhìn vào một vật, nhìn vào-- bất kỳ vật nào, hình ảnh di chuyển tới vùng thị giác tuy nhiên nó được xử lý tại hồi thái dương chẩm và bạn nhận biết nó là một hạt đậu, hay một cái bàn, hay mẹ bạn, OK?
Và sau đó thông điệp chảy vào trong hạnh nhân, rồi xuống tới hệ thần kinh tự động
Nhưng có thể đối với người này, tín hiệu từ hạnh nhân đến hệ viền, trung khu cảm xúc của não, đã tình cờ bị ngắt.
Vì hồi thái dương chẩm vẫn còn nguyên, anh ta vẫn có khả năng nhận ra mẹ, và nói: "Người này giống mẹ tôi quá."
Nhưng do tín hiệu tới trung tâm cảm xúc đã bị cắt, anh ta lại nói: "Nhưng nếu đó là mẹ, sao tôi không cảm nhận được sự ấm áp?"
Và sợ là trường hợp kia có thể xảy ra?
Nhỉ? (Cười) Vì vậy, anh ta nói "Làm sao để lý giải cái cảm xúc khó hiểu này?
Đó không thể là mẹ mình.
Mà là một phụ nữ lạ giả vờ là mẹ thôi."
Làm thế nào để kiểm chứng?
À, điều cần làm là đặt bạn trước màn hình, và đo phản xạ trên da, và chạy các bức ảnh trên màn hình, Tôi có thể đo mức đổ mồ hôi của bạn khi bạn nhìn vật đó, như cái bàn hay cái dù. Dĩ nhiên là bạn không đổ mồ hôi.
Nếu nhìn ảnh sư tử, hổ, hay cô gái gợi cảm, có phải bạn sẽ đổ mồ hôi?
Và tin hay không thì tùy, nếu tôi cho bạn xem ảnh mẹ bạn-- dù bạn bình thường, bạn vẫn đổ mồ hôi.
Thậm chí không cần là người Do Thái.
(Cười) Nếu cho người bệnh này xem ảnh thì sao?
Cho anh ta xem các bức ảnh trên màn hình và đo mức phản ứng trên da anh ta.
Bàn ghế vải vóc, chẳng có gì xảy ra, giống mọi người khác, nhưng khi cho anh ta xem ảnh mẹ, phản ứng da phẳng lặng.
Không có phản xạ xúc cảm đối với mẹ, bởi tín hiệu đi từ vùng thị giác đến trung tâm cảm xúc đã bị cắt.
Tầm nhìn anh ta bình thường vì vùng hình ảnh bình thường, cảm xúc bình thường--anh ta vẫn có thể cười, khóc, vân vân-- nhưng tín hiệu từ vùng hình ảnh đến vùng cảm xúc đã bị ngắt do đó anh ta có ảo tưởng mẹ mình là kẻ giả mạo
Nó là thí dụ hay ho về thứ chúng ta vẫn làm: xem xét một hội chứng tâm thần kỳ lạ không thể giải thích và nói rằng cách nhìn theo Freud là sai, thật ra bạn có thể có một giải thích ngắn gọn theo giải phẫu thần kinh não đã biết.
Tiếp tục, nếu bệnh nhân này xuất viện, và người mẹ gọi cho anh ta từ phòng kế bên và anh ta nhấc máy, và nói "Ồ, mẹ, mẹ khỏe không?
Mẹ đang ở đâu?" Không có ảo tưởng nào qua điện thoại.
Sau vài giờ bà lại gần, anh hỏi "Bà là ai?
Trông bà giống mẹ tôi."
OK? Lý do là có một con đường riêng biệt đi từ trung tâm thính giác trong não đến trung khu cảm xúc, và nó không bị cắt đứt do tai nạn.
Điều đó giải thích tại sao qua điện thoại anh ta nhận ra mẹ, không xảy ra vấn đề gì.
Mà khi gặp mặt, anh ta cho đó là kẻ giả mạo.
OK, vậy cung phản xạ phức tạp này được thiết lập như thế nào trong não?
Tự nhiên, di truyền, hay do được nuôi dưỡng?
Và chúng ta tiếp cận vấn đề này bằng cách xem xét hội chứng kỳ lạ khác gọi là hội chứng chi ảo.
Và các bạn đều biết chi ảo là gì.
Khi một cánh tay hoặc chân bị cắt bỏ do hoại tử, hay mất trong chiến tranh Iraq chẳng hạn, vấn đề nghiêm trọng là bạn vẫn cảm nhận sự hiện diện của cánh tay bị mất đó, và đó gọi là tay ảo hoặc chân ảo.
Bạn có thể ảo tưởng về bất cứ bộ phận nào.
Thậm chí cả nội tạng, tin hay không tùy bạn.
Tôi có một bệnh nhân đã làm phẫu thuật cắt bỏ tử cung vẫn nghĩ mình có tử cung, kể cả tưởng tượng ra kinh nguyệt vào thời gian chính xác trong tháng.
Và có một sinh viên hỏi tôi hôm trước, Họ có hội chứng tiền kinh nguyệt ảo không?
(Cười) Một chuyên đề được đặt ra cho câu hỏi khoa học này, nhưng chưa được tiến hành.
OK, bây giờ câu hỏi kế tiếp là, bạn học được gì từ hội chứng chi ảo bằng các thí nghiệm?
Một trong những điều chúng tôi tìm ra là, khoảng phân nửa số bệnh nhân mắc chứng này cho rằng họ có thể di chuyển chi ảo đó.
Nó sẽ vỗ vai anh em họ, nó sẽ trả lời điện thoại, vẫy tay tạm biệt
Những cảm giác này rất sinh động và hấp dẫn.
Bệnh nhân không phải bị ảo tưởng.
Anh ta biết cánh tay không có ở đó, nhưng, đó là một trải nghiệm về giác quan rất thực với anh ta.
Tuy nhiên, khoảng nửa số bệnh nhân không có hiện tượng này.
Chi ảo, họ nói "Bác sĩ, chi ảo bị liệt.
Nó co cứng một chỗ và đau không thể tả.
Ước gì tôi có thể di chuyển nó, có thể sẽ bớt đau."
Vậy tại sao một chi ảo lại bị liệt?
Nghe như phép nghịch hợp vây.
Nhưng khi chúng tôi nhìn vào bệnh án, cái chúng tôi tìm thấy là, những người với chi ảo bị liệt, cánh tay gốc bị liệt do tổn thương thần kinh ngoại biên.
Thần kinh chính đến cánh tay đó bị cắt, trầm trọng, ví dụ do tai nạn xe cộ
Nên bệnh nhân có một cánh tay thật sự, rất đau, phải bó bột trong vài tháng hoặc một năm, sau đó trong một nỗ lực dại dột để loại bỏ sự đau đớn, bác sĩ cắt bỏ cánh tay đó, rồi bạn có một cánh tay ảo với cơn đau tương tự, đúng không?
Đây là vấn đề nghiêm trọng trên lâm sàng.
Người bệnh trở nên suy sụp.
Vài người trong số họ tự tử, OK?
Vậy làm thế nào chữa trị hội chứng này?
Tại sao chúng ta lại có chi ảo bị liệt?
Khi tôi nhìn vào bệnh án thì biết rằng họ đã có một cánh tay thật, dây thần kinh tới cánh tay bị cắt, cánh tay thật bị liệt, phải bó bột vài tháng trước khi phẫu thuật cắt bỏ, và cơn đau ảo vẫn tiếp tục.
Tại sao lại như vậy?
Khi cánh tay còn nguyên nhưng bị liệt, não gửi yêu cầu tới cánh tay, phần trước não, nói "Di chuyển," nhưng lời hồi đáp lại là "Không."
Di chuyển. Không. Di chuyển. Không.
Di chuyển. Không. Và nó gửi tín hiệu đến mạng lưới thần kinh của não và chúng ta gọi đó là chứng liệt có điều kiện, OK?
Não học được rằng, nhờ phương pháp Hebbian liên kết đường dẫn, việc yêu cầu di chuyển cánh tay tạo ra cảm giác của một cánh tay liệt.
Và sau đó khi cắt bỏ cánh tay, chứng liệt đã học được này thâm nhập vào hình dung về cơ thể và thành ảo giác của bạn, OK?
Giờ làm thế nào để giúp các bệnh nhân này?
Làm thế nào loại bỏ chứng liệt não đã học, để có thể giải tỏa anh ta khỏi cơn co rút đầy đau đớn của cánh tay ảo?
À, nói thế này, chuyện gì sẽ xảy ra nếu bây giờ bạn gửi lệnh đến bộ phận ảo, nhưng cho anh ta thấy rằng nó đang theo sự điều khiển của anh?
Có thể bạn sẽ giải tỏa cơn đau ảo, sự cưỡng bức ảo.
Bằng cách nào? À, bằng thực tế ảo.
Những điều đó tốn hàng triệu đôla.
Tôi sẽ thực hiện chỉ với 3 đôla, nhưng đừng nói với nhà tài trợ của tôi nhé.
(Cười) OK? Việc cần làm là tạo một thứ mà tôi gọi là hộp kính.
Một hộp các tông có một tấm gương ở giữa, và sau đó đưa bệnh nhân đầu tiên, Derek, vào trong.
Anh ấy phẫu thuật cắt bỏ tay 10 năm trước.
Cắt tay bị cắt bỏ, thần kinh cũng vậy và cánh tay bị liệt, bó bột trong vòng một năm, và sau đó bị cắt bỏ.
Anh có tay ảo, đau đớn không thể di chuyển.
Nó là một cánh tay ảo bị liệt.
Nên anh ta đến đây, và tôi đưa anh ta một cái gương như thế, trong hộp, mà tôi đã gọi là hộp kính.
Và bệnh nhận đặt tay trái ảo vào đó, cái tay co rút đau, bên trái tấm gương, và bàn tay bình thường bên phải tấm gương, và làm cùng tư thế, tư thế co chặt lại, và nhìn vào gương. Anh ta trải nghiệm được gì?
Anh ta nhìn vào tay ảo đang được hồi sinh, vì anh đang nhìn vào ảnh phản chiếu cánh tay bình thường trong gương, và giống như là tay ảo này đã sống lại.
Tôi nói "Giờ thì hãy nhìn, lúc lắc nó đi ngón tay thật của anh, hoặc cử động chúng khi đang nhìn vào gương."
Anh ta có cảm giác rất sống động khi nhìn thấy cánh tay ảo di chuyển.
Hiển nhiên rồi, nhưng điều ngạc nhiên là, người bệnh nói "Chúa ơi, tay ảo tôi đang cử động lại, và cơn đau, cơn co rút, giảm bớt rồi."
Và hãy nhớ, bệnh nhân đầu tiên bước vào trong đó -- (Vỗ tay) -- cảm ơn. (Vỗ tay) Người bệnh đầu tiên đó, anh ta nhìn vào gương, tôi nói "Hãy nhìn vào ảnh phản chiếu của tay ảo."
Bắt đầu khúc khích nói "Tôi có thể thấy."
Nhưng anh không ngốc. Anh biết nó là ảo.
Anh biết nó là ảnh phản chiếu của gương, nhưng là 1 trải nghiệm giác quan sống động.
Tôi bảo: "Hãy cử động tay thường và tay ảo."
Anh nói: "Tôi không thể. Tay ảo đau lắm."
Tôi nói: "Hãy di chuyển tay thường."
Anh nói: "Ôi trời, tay ảo đã cử động lại!
Và cơn đau đang giảm bớt."
OK? Tôi bảo: "Nhắm mắt."
Anh ta nhắm mắt.
"Cử động tay thường."
"Nó lại bị bó chặt."
"OK, mở mắt ra."
"Ôi, nó lại cử đông!"
Anh ta cứ như một đứa trẻ ở cửa hàng kẹo.
OK, điều này chứng minh giả thuyết của tôi về chứng liệt não đã học và tầm quan trọng của hình ảnh vào thị giác nhưng tôi sẽ không nhận giải Nobel vì khiến một ai đó di chuyển chi ảo đâu.
(Cười) (Vỗ tay) Nó là một khả năng hoàn toàn vô dụng.
(Cười) Nhưng rồi tôi bắt đầu nhận ra, có khả năng những hội chứng liệt khác mà bạn biết trong thần kinh học, như đột quỵ, hay co rút cơ không ý thức -- có thể có một thành phần đã học về nó, mà bạn có thể vượt qua bằng công cụ đơn giản là một cái gương.
Tôi bảo: "Nghe này, Derek" -- ban đầu anh ta không thể đi quanh cầm cái gương để giảm cơn đau. "Nghe này, Derek, đem nó về và luyện tập trong một hai tuần tới.
Có thể sau một thời gian luyện tập, anh sẽ tách khỏi gương, loại bỏ chứng liệt, và bắt đầu cử động cánh tay liệt lần nữa, rồi được giải phóng khỏi cơn đau."
Anh ta nói được, và đem nó về nhà.
Tôi nói: "À, hai đô. Anh có thể lấy nó."
Anh ta đem về nhà, sau hai tuần, gọi cho tôi, và nói: "Bác sĩ à, ông sẽ không tin được."
"Sao thế?"
Anh ta bảo: "Nó biến mất rồi."
"Cái gì biến mất?"
Tôi đã cho là cái hộp kính bị mất.
(Cười) Anh ta nói: "Không không, là cái chi ảo đã theo tôi suốt 10 năm,
nó biến mất rồi."
Và tôi nói, tôi đã rất lo lắng, ơn Chúa, tôi đã thay đổi hình ảnh cơ thể của anh ta, vậy còn quan điểm nhân sinh, đạo đức, và tất cả những thứ đó?
Tôi hỏi: "Derek, liệu anh có thấy phiền?"
"Không, ba ngày trước, tôi đã không còn cánh tay ảo và vì thế, không còn thấy đau, thấy bó gì cả, cơn đau cánh tay, tất cả đều biến mất.
Vấn đề là tôi vẫn còn các ngón tay ảo tòng teng trên vai đây này, và cái hộp của ông không với tới được."
(Cười) "Vậy ông có thể thiết kế lại và đặt nó vào trán tôi, để tôi có thể loại bỏ những ngón tay ảo?"
Anh ta nghĩ rằng tôi là nhà ảo thuật.
Vậy tại sao lại thế?
Bởi não bộ đối mặt với xung đột cảm giác dữ dội.
Nó đang nhận thông tin từ thị giác là chi ảo đã trở lại.
Mặt khác, không có cảm giác muốn chuyển động, các cơ gửi tín hiệu cho biết không có cánh tay nào.
Và lệnh cử động cơ nói là có một cánh tay và bởi sự mâu thuẫn này, não giải quyết là không có chi ảo, không có cánh tay nào cả.
Là một dạng chối bỏ, tống khứ các tín hiệu.
Và khi cánh tay biến mất, thêm vào đó cơn đau cũng biến mất bởi bạn không thể có một cơn đau lơ lửng trong không trung.
Nên đó là cái được thêm.
Kĩ thuật này hiện áp dụng trên nhiều người bởi các nhóm khác ở Helsinki, nên nó có thể chứng minh có giá trị như phương pháp chữa đau ảo, người ta còn thử nghiệm phục hồi chức năng.
Bạn thường nghĩ đột quỵ gây tổn hại đến phần xơ, và bạn chẳng thể làm gì được.
Tuy nhiên, hóa ra có vài thành phần của chứng liệt đột quỵ cũng là do não học, có khả năng thành phần đó loại bỏ được nhờ sử dụng gương.
Điều này đã được thử nghiệm lâm sàng, giúp ích cho rất nhiều bệnh nhân.
OK, để tôi chuyển sang phần thứ ba của bài nói, về một hội chứng kỳ lạ khác gọi là giác quan thứ phát.
Được phát hiện bởi Francis Galton vào thế kỷ 19.
Ông là anh em họ với Charles Darwin.
Ông chỉ ra rằng người nào đó trong xã hội, người hoàn toàn bình thường, có một trạng thái kỳ lạ: mỗi khi nhìn một con số, nó có màu.
Năm màu lam, bảy màu vàng, tám màu lục, chín màu chàm, OK?
Nhớ rằng, họ hoàn toàn bình thường ở các khía cạnh khác.
Hoặc tông Đô trưởng, đôi khi âm nhạc cũng gợi lên màu sắc.
Đô màu lam, Fa màu lục, tông nhạc khác thì màu vàng, phải không?
Tại sao lại thế?
Galton gọi: synesthesia-giác quan trộn lẫn một sự pha trộn các giác quan.
Tất cả giác quan trong ta đều riêng biệt.
Những người này lẫn lộn các giác quan.
Tại sao lại thế?
Một trong hai mặt của việc này rất hấp dẫn.
Giác quan trộn lẫn di truyền gia đình, nên Galton gọi đó là cơ sở di truyền.
Thứ hai, giác quan trộn lẫn là điều khiến tôi đưa ra quan điểm của mình về chủ đề chính của bài giảng, về sự sáng tạo Giác quan trộn lẫn cực kỳ phổ biến ở nghệ sĩ, nhà thơ, tiểu thuyết gia và những người sáng tạo khác hơn là số đông dân chúng.
Tại sao?
Tôi sắp trả lời câu hỏi này.
Câu hỏi chưa từng được giải đáp trước đây.
Giác quan trộn lẫn là gì?
Có nhiều giả thuyết.
Một trong số đó là họ đơn giản là bị điên.
Đó không hẳn là một giả thuyết khoa học nên chúng ta hãy bỏ qua.
Giả thuyết khác họ là những người nghiện thuốc.
Có thể đúng, vì điều đó phổ biến ở đây, hơn ở San Diego.
(Cười) OK. Giả thuyết thứ ba là hãy hỏi bản thân xem cái gì đang diễn ra ở giác quan trộn lẫn
Chúng tôi nhận thấy rằng vùng màu sắc và vùng con số nằm cạnh nhau trong não bộ, thuộc hồi thái dương chẩm.
Nên có sự nhầm lẫn tín hiệu giữa vùng màu sắc và con số trong não.
Nên khi nhìn một con số, bạn thấy màu sắc tương ứng, đó là lý do gây ra chứng giác quan trộn lẫn
Giờ thì tại sao lại như vậy?
Tại sao tín hiệu lại nhầm ở vài người?
Có nhớ tôi nói nó di truyền trong gia đình?
Bạn có gợi ý rồi đó.
Có một gen dị thường, một đột biến gen gây ra đường truyền chéo bất thường này.
Trong tất cả chúng ta, hóa ra chúng ta được sinh ra với mọi thứ truyền đến mọi thứ khác.
Nên mỗi vùng não nối với mọi vùng khác, chúng được cắt tỉa bớt để tạo ra kiến trúc mô đun đặc trưng ở não người trưởng thành.
Nếu có một gen gây ra việc cắt tỉa này và nếu gen đó biến đổi, thì việc cắt tỉa bị thiếu sót ở các vùng não lân cận.
Và nếu nó giữa vùng số và màu, bạn mắc chứng giác quan đi kèm số-màu.
Nếu nó giữa vùng âm và màu, bạn mắc giác quan kèm âm-màu.
Càng xa càng tốt.
Chuyện gì xảy ra nếu gen này có mặt mọi nơi mọi thứ kết nối chéo?
Vâng, hãy nghĩ về điểm chung của nghệ sĩ, tiểu thuyết gia và nhà thơ, khả năng tư duy ẩn dụ, liên kết các ý tưởng như không liên quan, ví dụ "Đó là phía Đông, và Juliet là mặt trời."
Bạn thì không cho Juliet là mặt trời, điều đó nghĩa là cô ấy là một quả cầu lửa?
Đó là chuyện của môn tâm thần phân liệt, phải không?
Người thường sẽ nói cô ấy ấm áp như mặt trời, Cô ấy tỏa sáng như mặt trời, rất sống động.
Ngay lập tức, bạn tìm thấy mối liên kết.
Giờ nếu bạn thừa nhận đường truyền chéo và các khái niệm cũng có trong các phần khác của não, thì nó sẽ tạo nên một khuynh hướng lớn hơn về tư duy ẩn dụ và sáng tạo ở những người có chứng giác quan trộn lẫn
Vì vậy sự phổ biến ngẫu nhiên giác quan đi kèm nhiều hơn 8 lần giữa nhà thơ, nghệ sĩ và tiểu thuyết gia.
OK, đó là cái nhìn thuộc não học của chứng giác quan trộn lẫn.
Minh họa cuối, tôi có thể thêm 1 phút nữa?
(Vỗ tay) OK. Tôi sẽ cho thấy tất cả các bạn đều có chứng này, nhưng chối bỏ điều đó.
Đây là cái tôi gọi là chữ cái Martian. Giống bảng chữ cái của bạn vậy, A là A, B là B, C là C.
Hình dạng khác nhau thì phát âm khác nhau phải không?
Đây, bạn có bảng chữ cái Martian.
Bạn có Kiki, có Bouba.
Cái nào Kiki, cái nào Bouba?
Ai nghĩ kia là Kiki và Bouba thì giơ tay?
Vâng, nó một hai dạng đột biến.
(Cười) Ai nghĩ đó là Bouba, là Kiki?
Giơ tay nào. 99% các bạn.
Bạn không biết Martian. Sao lại làm được?
Vì tất cả đều đang có sự tưởng tượng một mô hình giác quan thức phát chéo, tức là bạn đang nói sự uốn cong sắc nét đó là kiki, trong vỏ não thính giác, các tế bào lông đang được kích thích -- Kiki, mô phỏng sự uốn cong hình ảnh, đột ngột của dạng răng cưa.
Rất quan trọng vì điều này cho bạn biết là não bộ ở dạng nguyên thủy nó cứ như một sự ảo tưởng ngớ ngẩn, nhưng quang tử trong mắt bạn đang thực hiện những hình dạng đó, và tế bào lông trong tai đang kích thích mẫu thính giác, nhưng não có khả năng trích xuất mẫu số chung.
Một hình thức nguyên thủy của sự trừu tượng và chúng ta biết nó xảy ra trong hồi thái dương chẩm của não, vì khi nó tổn thương, những người này mất khả năng tham gia vào Bouba Kiki, và cũng mất khả năng tham gia ẩn dụ.
Nếu bạn hỏi anh ta: "Những thứ lấp lánh không phải vàng, nghĩa là gì?"
"Là kim loại và lấp lánh chưa chắc là vàng.
Mà phải đo trọng lượng riêng nữa."
Họ đã hoàn toàn bỏ qua ý nghĩa ẩn dụ.
Vùng này có kích cỡ lớn hơn khoảng 8 lần đặc biệt ở con người, như ở thời nguyên thủy.
Có thứ rất thú vị xảy ra trong hồi góc, bởi nó là giao lộ giữa nghe, nhìn, và chạm và nó trở nên khổng lồ ở con người. Và thứ gì đó thú vị đang diễn ra.
Và tôi cho đó là nền tảng khả năng độc nhất ở người như sự tưởng tượng, ẩn dụ và sáng tạo.
Những câu hỏi này các triết gia đã tìm tòi suốt thiên niên kỷ, các nhà khoa học chúng tôi có thể bắt đầu bằng cách hình dung não bộ, và bằng thí nghiệm và hỏi đúng câu hỏi.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Xin lỗi.
(Cười)
Tôi là một bác sĩ được đào tạo chuyên về các bệnh lây nhiễm, sau khóa huấn luyện Từ San Francisco tôi đã đến Somalia
Và lời chào tạm biệt cho tôi từ Bác Sĩ trưởng khoa, khoa lây nhiễm của Bệnh viện Đa Khoa San Francisco là "Gary, quyết định này là sai lầm lớn nhất mà cậu từng mắc phải đấy"
Nhưng tôi đã đến một khu tị nạn với một triệu người tị nạn cư ngụ trong 40 trại lều chúng tôi cả thảy là 6 bác sĩ
Lúc đó tại nơi này có rất nhiều bệnh dịch
Nhiệm vụ của tôi phần lớn là điều trị về bệnh lao phổi và sau đó chúng tôi bị tấn công bởi một cơn đại dịch tả
Vậy là có sự hoành hành của bệnh lao phổi và bệnh dịch tả mà tôi phải chịu trách nhiệm ngăn chặn chúng.
Và để làm được việc này, chúng tôi do thiếu nhân viên chăm sóc y tế, hiển nhiên phải tuyển dụng và đào tạo những người tị nạn thành một dạng nhân viên chăm sóc y tế mới
Sau ba năm làm việc ở Somalia, Tôi được Tổ Chức Y Tế Thế Giới mời làm việc và được bổ nhiệm vào bộ phận phòng chống đại dịch AIDS
Đất nước mà tôi chịu trách nhiệm chủ yếu là Uganda, nhưng tôi cũng làm việc ở Rwanda và Burundi Zaire, và bây giờ là Công Gô Tanzania, Malawi, và một vài nước khác nữa.
Và nhiệm vụ cuối cùng của tôi đó là quản lý một cơ sở được gọi là Can thiệp phát triển chịu trách nhiệm trong việc thiết lập các chương trình can thiệp
Sau 10 năm làm việc ở nước ngoài tôi cảm thấy kiệt sức
Tôi chẳng còn chút năng lượng nào cả
Tôi cứ đi từ nước này sang nước khác
Tôi cảm thấy bị cô lập về mặt cảm xúc
Tôi muốn trở về nhà
Tôi đã chứng kiến rất nhiều cái chết đặc biệt là những cái chết do dịch bệnh và cái chết vì bệnh dịch gây ra một cảm giác rất khác
Nó chứa đầy sợ hãi và hoảng loạn và tôi nghe tiếng phụ nữ rên rỉ và khóc than giữa sa mạc.
Tôi chỉ muốn trở về nhà và nghỉ ngơi và có lẽ bắt đầu lại từ đầu.
Tôi chẳng biết đến bất cứ vấn đề về dịch bệnh nào ở Mỹ cả.
Thật ra, tôi đã không biết đến bất cứ vấn đề gì ở Mỹ.
Thật đó, tôi nghiêm túc đấy
Và thực lòng tôi sẽ đi thăm những người bạn của mình và nhận ra rằng họ có nguồn nước được dẫn ngay vào nhà họ
Bao nhiêu người ở đây gặp phải tình huống này?
(Cười) Và một vài người trong số họ, thật ra là nhiều người trong số họ, có nguồn nước được dẫn vào nhiều phòng trong nhà
Và tôi biết được rằng họ sẽ dịch chuyển thiết bị điều chỉnh nhiệt nhỏ nhắn này để thay đổi nhiệt độ trong nhà khoảng một hay hai độ
Và bây giờ tôi làm điều đó.
Và tôi thật sự không biết nên làm gì, nhưng bạn bè tôi bắt đầu kể với tôi về những đứa trẻ dùng súng bắn vào những đứa trẻ khác
Và tôi đã hỏi họ một câu hỏi, vậy mọi người đang làm gì để đối phó với việc đó?
Vậy mọi người ở Mỹ đang làm gì để đối phó với điều đó?
Và có hai giải thích chủ yếu hay là những ý kiến thường thấy.
Một là hình phạt.
Và trước kia tôi đã từng nghe về điều này.
Chúng ta, những người làm việc bằng thái độ biết rằng hình phạt là thứ đã được bàn luận nhưng nó lại thường được đánh giá quá cao.
Nó không phải là động cơ chính của hành vi, hay là động cơ cho sự thay đổi của hành vi.
Và bên cạnh đó, nó gợi nhớ cho tôi về những bệnh dịch thời xưa những loại bệnh dịch bị hiểu sai hoàn toàn bởi vì khoa học vẫn chưa xuất hiện vào thời đó, các loại bệnh dịch lây truyền bệnh sốt phát ban hay bệnh hủi, nơi mà những ý niệm phổ biến cho rằng vì có người xấu hay những thể dịch xấu xa hay không khí không tốt và những góa phụ bị kéo lê xung quanh thành hào và tù ngục là một phần của giải pháp
Một cách lí giải khác, hay, một giải pháp khác đề nghị rằng hãy sửa chữa tất cả những thứ sau: trường học, cộng đồng, nhà cửa, và gia đình tất cả mọi thứ
Tôi cũng đã nghe về điều này trước đây
Tôi gọi nó là giả thiết "trọn gói" hay EOE: Mọi thứ trên trái đất
Nhưng chúng tôi cũng nhận ra rằng trong quá trình đối phó với những cách thức và vấn đề đôi lúc bạn không cần phải điều chỉnh mọi thứ
Tôi có cảm giác rằng có một khỏang cách rất lớn tại đây.
Chúng ta bị kẹt cứng trong bạo lực mà trên phương diện lịch sử là căn nguyên của nhiều vấn đề khác.
Bệnh dịch tả đã bị chặn đứng
Bệnh sốt rét đã bị chặn đứng
Một chiến lược thường xuyên phải được suy tính lại
Không phải là tôi đã có ý tưởng gì về nó trong đầu nhưng đó là linh cảm về những gì chúng tôi phải làm với những người lao động kiểu mới. một điều gì đó liên quan đến thay đổi hành vi và giáo dục công cộng
Nhưng tôi bắt đầu đặt những câu hỏi và tìm kiếm những thứ thônng thường đã được khai thác trước đó, giống như là, những tấm bản đồ thì trông như thế nào?
những biểu đồ thì trông như thế nào?
dữ liệu trông như thế nào?
Và những tấm bản đồ về bạo lực trên hầu hết các thành phố ở Mỹ trông như thế này đây.
Nó tụ lại thành cụm
Điều này đã gợi nhớ về sự co cụm mà chúng tôi đã nhìn thấy trước đó Trong những đại dịch ví dụ như dịch tả
chúng ta nhìn vào những tấm bản đồ và chúng thể hiện dòng lượn sóng điển hình này dòng sóng này đè lên dòng sóng kia bởi vì tất cả những đại dịch này là tập hợp của nhiều lọai dịch bệnh
Và nó cũng trông giống như những cơn dịch lây lan
Và rồi chúng tôi đặt câu hỏi, Phỏng đoán nào thực sự là căn nguyên của bạo lực?
Hóa ra sự phỏng đoán lớn nhất của bạo lực chính là bạo lực xảy ra trước đó
Nghe giống như, trong trường hợp bệnh cúm người này lây bệnh cho người kia, hay bệnh cảm, hay nhân tố nguy cơ lớn nhất của bệnh lao là đã từng tiếp xúc với người bị lao vậy.
Vậy nên chúng ta thấy rằng bạo lực, theo cách nào đó diễn ra như một bệnh dịch lây lan
Dù gì chúng ta cũng nhận thức được điều này thậm chí ngay cả trong những trải nghiệm thông thường nhất hay những câu chuyện trên mặt báo về sự lây lan của bạo lực từ những vụ ẩu đả hay những cuộc chiến băng đảng hoặc những cuộc nội chiến hay những vụ diệt chủng
Mặc dù vậy,vẫn có những thông tin tốt về điều này, vì có một cách để hạn chế những cơn đại dịch, và thực sự chỉ có 3 điều cần làm để hạn chế đại dịch, trước tiên là phải ngăn chặn sự lây lan,
và để làm được điều này bạn cần tìm ra những ca bệnh đầu tiên,
Nói cách khác, với bệnh lao phổi, bạn phải tìm ra người nào đó Đang nhiễm bệnh và sẽ lây truyền cho người khác
Hợp lí không nhỉ?
Và có những nhân viên đặc biệt làm việc đó
Về vấn đề đặc biệt này chúng ta thiết lập những nhân viên kiểu mới Những người giống như nhân viên điều trị bệnh SARS hay nhân viên dò tìm bệnh cúm gia cầm có lẽ đã tìm ra được những ca nhiễm bệnh đầu tiên
Trong trường hợp này, đó là người nào đó đang rất bực mình vì ai đó đang nhìn bạn gái anh ta hay nợ tiền anh ta, bạn có thể tìm những người này và đào tạo họ trong những hạng mục được chuyên hóa này
Điều thứ hai là ngăn ngừa sự lây lan rộng hơn có nghĩa là tìm những người đã tiếp xúc với bệnh nhưng có lẽ sẽ không lây bênh ngay lúc này giống như những bệnh nhân lao nhẹ hay ai đó mới chỉ lảng vảng trong khu vực lân cận nhưng lại trong cùng một nhóm và họ cũng cần được quản lí, đặc biệt là trong những tiến trình bệnh cụ thể
Phần thứ 3 đó là, chuyển dịch các quy tắc và điều đó có nghĩa là chuyển dịch họat động của cả cụm cộng đồng tu sửa, giáo dục cộng đồng và rồi bạn có được cái gọi là hệ miễn dịch nhóm.
Sự kết hợp của nhiều nhân tố là cách mà đại dịch AIDS tại Uganda đã được chế ngự thành công.
Điều chúng tôi quyết định làm trong năm 2000 là thành lập một phương thức bằng cách thuê những dạng nhân viên mới trở thành những người can thiệp vào bạo lực
Sau đó chúng tôi đặt những nhân tố này vào trong cộng đồng vào trong một quận tệ nhất được quản lí bởi cảnh sát tại nước Mỹ thời bấy giờ.
Vậy nên, những người can thiệp vào bạo lực được thuê từ cùng một nhóm có sự tín nhiệm, tin tưởng, và khả năng tiếp cận giống như những nhân viên y tế tại Somalia, nhưng được dành riêng cho hạng mục khác và được đào tạo để thuyết phục trấn tĩnh mọi người, kéo dài thời gian, tái đào đạo
và sau đó một dạng nhân viên khác nhân viên tiếp cận, để giữ mọi người tuân theo liệu pháp trong vòng 6 hay 24 tháng
Giống như lao phổi, nhưng mục tiêu là thay đổi hành vi
Và sau đó toàn bộ hoạt động của cộng đồng nhằm thay đổi những quy tắc
Thử nghiệm đầu tiên của chúng tôi với kết quả là làm suy giảm 67% vụ giết chóc và nổ súng tại khu West Garfield ở Chicago
(Vỗ tay) Đây cũng là điều tốt lành cho cộng đồng này đầu tiên là 50 hay 60, rồi 90 ngày sau đó, không may thay, là một vụ nổ súng trong 90 ngày tiếp theo, và những bà mẹ đang dạo chơi buổi chiều
Tại những công viên mà họ chưa từng tới trước đó
Mặt trời khuất bóng. Mọi người vui vẻ
Nhưng, tất nhiên, những nhà tài trợ đã nói rằng,"Chờ đã" hãy làm lại nhé."
Và chúng tôi phải làm theo , và may mắn là có được sự tài trợ để lập lại thử nghiệm này đây là một trong bốn cộng đồng tiếp theo đã giảm được 45% vụ nổ súng và giết chóc
Từ đó, thử nghiệm này được lặp lại 20 lần
Đã có những đánh giá độc lập được ủng hộ bởi Ủy ban Công Lý và CDC được thực hiện bởi Johns Hopkins cho thấy 30 đến 50% và 40~70% sự suy giảm các vụ nổ súng và giết chóc khi thực hiện phương pháp này.
Thực tế, đã có 3 đánh giá độc lập về hoạt động này cho đến hiện nay.
Kết quả là chúng tôi đã lôi kéo được nhiều sự chú ý kể cả việc được lên câu chuyện trang bìa của tạp chí The New York Times ấn bản Chủ Nhật.
Tờ The Economist năm 2009 đã nói rằng đó là "sự tiếp cận mà sẽ trở nên nổi bật,"
Và thậm chí đã có một bộ phim làm về công việc của chúng tôi
[Những người can thiệp] Tuy nhiên, không nhanh đến vậy đâu vì nhiều người không đồng tình với phương thức giải quyết vấn đề này
Chúng tôi cũng nhận được nhiều chỉ trích nhiều sự chống đối, nhiều đối đầu
Nói cách khác, ý bạn là gì, những vấn đề về sức khỏe ư?
Ý bạn là gì, đại dịch ư?
Ý bạn là gì, không có người xấu sao?
Có một nền công nghiệp được thiếp lập để quản lí những người xấu.
Bạn nghĩ gì về việc thuê những người đã có một quá khứ về bạo lực?
Những người bạn làm kinh doanh của tôi nói rằng "Gary, anh đang bị chỉ trích nhiều lắm đó.
Anh phải làm điều gì đó đúng đắn đi chứ."
(Cười) Những người bạn nhạc sỹ của tôi bồi thêm từ "Người anh em ạ."
Vậy nên dù gì thì, thêm vào đó, vấn đề này vẫn tồn tại, và chúng tôi cũng đang bị chỉ trích vì đã không đi giải quyết những vấn đề khác.
Tuy nhiên, chúng tôi cũng đã có thể kiểm soát được bệnh sốt rét giảm bệnh HIV và dịch tả tại những nơi có nền kinh tế tồi tệ mà không chữa trị cho nền kinh tế
Vậy nên, điều thực sự xảy ra là, Mặc dù vẫn có một vài sự chống đối những hành động này rõ ràng cũng đang lớn mạnh dần
Nhiều thành phố chủ chốt tại Mỹ bao gồm New York và Baltimore và Kansas Cục y tế cũng đang thực hiện trương trình này
Chicago và New Orleans, cục y tế tại đây cũng đang đóng một vai trò rất lớn về vấn đề này.
Điều này cũng được ủng hộ bởi lực lượng hành pháp nhiều hơn so với những năm trước
Những trung tâm và bệnh viện chuyên về chấn thương cũng đang góp phần đẩy mạnh chương trình
Và hội đồng Thống Đốc Mỹ đã không chỉ tán thành cách tiếp cận mà còn về cả mô hình chi tiết này
Nơi có sự cải thiện nhanh hơn là trong môi trường quốc tế với 55% sự suy giảm về bạo lực trong cộng đồng đầu tiên ở Puerto Rico, Nơi mà những can thiệp mới được bắt đầu tại Honduras Nơi mà chiến lược đang được áp dụng tại Kenya cho những cuộc bầu cử gần đây, Và tại Irag với 500 sự can thiệp
Vậy nên bạo lực đang phản ứng lại như một chứng bệnh thậm chí là cả khi nó diễn ra như một chứng bệnh
Vậy nên giả thiết ở đây giống như là đang được hợp thức hoá bởi giải pháp.
Và gần đây, tại Viện Y tế đã công bố một bản báo cáo thực nghiệm được tập hợp từ nhiều nguồn dữ liệu bao gồm khoa học thần kinh về cách thức mà vấn đề này lây lan
Tôi nghĩ đây là một tin tốt vì nó cho chúng ta một cơ hội sống sót qua khỏi "thời Trung Cổ" giai đoạn mà tôi nghĩ rằng vấn đề bạo lực xảy ra rất thường xuyên.
Nó cho chúng ta một cơ hội để cân nhắc khả năng thay thế những nhà tù này bằng những sân chơi hay công viên và để cân nhắc khả năng chuyển hóa cộng đồng của mình thành cộng đồng và cho phép theo đuổi một chiến lược mới một hệ thống phương pháp mới, và các nhân viên mới: khoa học, theo cách nào đó, thay thế cho nhân cách
Và tránh xa những cảm xúc là phần quan trọng nhất của giải pháp với khoa học nó còn là phần quan trọng hơn của giải pháp
Vậy nên tôi không muốn đưa ra ý tưởng này chút nào
Đó là vấn đề mà tôi thực sự đã muốn phá vỡ và chúng ta nhìn vào những tấm bản đồ, những biểu đồ chúng ta đặt vài câu hỏi và thử với nhiều phương tiện mà thực sự đã được sử dụng nhiều lần trước đó trong nhiều trường hợp khác.
Bản thân tôi, tôi đã cố lánh xa những dịch bệnh lây truyền và tôi đã không làm được như vậy
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Thời gian rảnh rỗi của tôi ngoài Twitter tôi đã trải nghiệm một chút ít với việc kể chuyện online, thử nighệm với việc mà chúng ta có thể làm với các công cụ số mới.
Trong công việc của tôi tại Twitter, tôi thực sự đã dành một chút thời gian làm việc với các tác giả cũng như những người kể chuyện, nhằm mở rộng ranh giới những thử nghiệm.
Và tôi muốn nói qua một số ví dụ hiện nay về những thứ mà người ta đã làm mà tôi nghĩ là thực sự lôi cuốn bằng cách sử dụng những nhân vật linh hoạt và ẩn danh trên mạng và làm mờ ranh giới giữa hiện thực và hư cấu.
Nhưng tôi muốn bắt đầu từ những năm 1930.
Rất lâu trước cái gọi là Twitter, radio mang đến cho chúng ta những bản tin và kết nối hàng triệu người tại duy nhất một điểm phát sóng.
Và từ những điểm phát sóng này bắt nguồn những câu chuyện
Một số chúng là những câu chuyện quen thuộc.
Một số là những câu chuyện mới.
Và trong một thời gian chúng đã từng là những kiểu mẫu quen thuộc, nhưng rồi radio bắt đầu phát triển theo cách riêng đặc trưng của nó.
Hãy nghĩ về những bản tin phát sóng trực tiếp trên radio.
Kết hợp phát sóng trực tiếp với những tập truyện thường kỳ, chúng ta có được một hình thức mới.
Và lý do tại sao tôi nói đến radio là vì tôi nghĩ rằng radio là một ví dụ hay về phương tiện truyền thông mới tạo nên những hình thức mới để xây dựng nên những câu chuyện mới.
Và tất nhiên hôm nay, chúng ta có một loại hình truyền thông hoàn toàn mới để trải nghiệm, đó là thế giới online.
Đây là bản đồ những người dùng Twiier và những kết nối giữa họ.
Có hàng ngàn tới hàng ngàn người.
Mỗi một điểm độc nhất trong đó là điểm phát sóng của chính nó.
Chúng ta đã đi tới thế giới của rất nhiều kết nối này nơi mà truy cập vào thiết bị là cản trở duy nhất tới việc phát sóng.
Tôi nghĩ chúng ta nên bắt đầu nhìn nhận đúng hơn những hình thức mới nổi này khi mà mọi người học cách kể chuyện trong loại hình truyền thông mới
Tôi thực sự tin rằng chúng ta đang ở trong một lãnh địa mở rộng lớn cho những trải niệm sáng tạo, nếu bạn muốn, mà chúng ta sẽ khám phá và bắt đầu định cư trên miền đất hoang dã này của Internet nhưng hiện nay chỉ vừa sẵn sàng để bắt đầu xây dựng những công trình trên đó, và những công trình đó chính là những hình thức mới của kể chuyện mà Internet cho phép ta sáng tạo.
Tôi tin rằng việc này bắt đầu với một cuộc cách mạng của những phương pháp hiện thời.
Lấy ví dụ, truyện ngắn, mọi người đang nói rằng truyện ngắn là trải nghiệm sự phục hưng của nhiều thể loại nhờ vào những người độc giả số, những thị trường số.
Một nhà văn, Hugh Howey, đã thử nghiệm với những truyện ngắn trên Amazon bằng cách phát hành một câu chuyện rất ngắn gọi là "Wool."
ông nói rằng thực ra ông không có ý định để "Wool" trở thành một loạt truyện, nhưng những độc giả yêu câu chuyện đầu tiên nhiều đến nỗi mà họ muốn đọc tiếp, thế nên ông viết tiếp.
Ông cho ra đời "Wool 2", là một tập dài hơn tập đầu tiên chút ít, "Wool 3", thậm chí còn dài hơn nữa, rồi đỉnh điểm là "Wool 5", là một tiểu thuyết 60,000 từ.
Tôi nghĩ Howey có thể làm tất cả những điều đó bởi vì ông có được sự phản hồi nhanh chóng từ hệ thống e-books.
Ông có thể viết và xuất bản với những đơn đặt hàng tương đối nhanh chóng.
Không có nhà trung gian nào giữa ông và độc giả.
Chỉ là ông kết nối trực tiếp tới những độc giả của mình và xây dựng dựa trên sự phản hồi và lòng nhiệt tình mà họ đã dành cho ông.
Vậy tổng thể cả dự án này là một thí nghiệm.
Nó bắt đầu với một câu chuyện ngắn, và tôi nghĩ cuộc thí nghiệm này thực sự đã trở thành một phần trong hình thức viết sách của Howey.
Và có một số thứ trong loại hình truyền thông này đã được giải phóng, đó là sự thử nghiệm là một phần của chính loại hình này.
Đây là một câu chuyện ngắn của tác giả Jenifer Egan gọi là "Hộp đen".
Ban đầu nó được viết riêng biệt trên Twitter.
Egan đã thuyết phục tạp chí The New Yorker bắt đầu một tài khoản trên New Yorker viễn tưởng từ những gì mà họ có thể tweet tất cả những dòng bà viết.
Giờ đây trên Twitter, đương nhiên, có giới hạn 140 kí tự.
Egan chế nhạo điều đó bằng cách chỉ viết tay trong cuốn sổ minh họa kịch bản này, sử dụng những giới hạn không gian liên kết vật lý của những ô hình minh họa để viết ra từng dòng tweet một, và những dòng tweet đó cuối cùng đạt được số lượng mà hơn 600 trong chúng được đăng từng số bởi The New Yorker.
Mỗi tối, vào 8 p.m, bạn có thể bắt được tới một câu chuyện ngắn từ tài khoản hư cấu của The New Yorker
Tôi nghĩ nó khá là thú vị: một kênh văn học hư cấu thu nhỏ.
Thí nghiệm ở câu chuyện của Egan, đương nhiên cũng giống mọi thứ trên Twitter, nơi đó có rất nhiều cách để trải nghiệm điều này.
Bạn có thể trở lại phần này, nhưng thú vị hơn, nếu bạn xem nó trực tiếp, có một sự mong đợi được tạo nên bởi những dòng tweet thực thụ, bạn không thể kiểm soát khi nào bạn có thể đọc được nó.
Đó là sự phát đi một đoạn clip thông thường, nhưng nội dung của nó vẫn đang được xây dựng, thông thường, là người đọc, bạn kiểm soát được tốc độ đọc của mình, nhưng trong trường hợp này, The New Yorker kiểm soát, và họ gửi cho bạn từng ít từng ít một, và bạn có được sự hồi hộp mong chờ cho tập kế tiếp.
Một ví dụ hay cho tiểu thuyết và truyện ngắn trên Twitter, Elliot Holt là một tác giả, người viết câu chuyện có tên "Bằng chứng."
Nó bắt đầu với dòng tweet: "Vào 28 tháng Mười một, 10:13 p.m., một phụ nữ được nhận dạng là Miranda Brown, số nhà 44, Brooklyn, rơi lầu chết từ sân thượng của khách sạn Manhattan."
Câu chuyện bắt đầu bằng lời kể của Elliott, nhưng sau đó lời nói của Elliot mất dần, và chúng ta nghe thấy tiếng của Elsa, Margot và Simon, các nhân vật mà Elliott tạo ra trên Twitter chuyên để kể câu chuyện này, một câu chuyện từ đa góc độ dẫn tới khoảnh khắc 10h13 phút tối.
khi người phụ nữ đó rơi lầu chết.
Ba nhân vật này mang tới một cái nhìn tin cậy từ đa góc độ.
Một nhà phê bình đã gọi câu chuyện của Elliott là "Tiểu thuyết trên Twitter đã làm đúng", bởi bà đã làm đúng.
Bà sử dụng những giọng điệu bà có nhiều nhân vật và nó diễn ra trong thời gian thực.
Thú vị thay, dù thế, Twitter không chỉ là một cơ chế phân phối.
Mà nó còn là một cơ chế sản xuất.
Sau này Elliott đã nói với tôi bà đã viết toàn bộ câu chuyện bằng hai ngón tay cái
Bà đã nằm dài trên chiếc trường kỷ và chỉ qua lại giữa các nhân vật khác nhau tweet từng dòng, từng dòng một.
Tôi nghĩ đó là một kiểu của sự sáng tạo tự phát của những gì nói ra từ giọng điệu của mỗi nhân vật thực sự thêm phần tin cậy cho không những bản thân nhân vật, mà còn cho loại hình văn học mà bà đã sáng tạo ra với đa góc độ trong một câu chuyện trên Twitter.
Cũng như bạn bắt đầu chơi với những nhân vật online linh hoạt , bạn cảm thấy thậm chí còn thích thú hơn khi bắt đầu tương tác vơi thế giới thực.
Những nhân vật như một Obama vô hình hay câu nói nổi tiếng "những tập hồ sơ đầy phụ nữ" của Mitt Romney xuất hiện suốt kỳ tranh cử năm 2012, hay thậm chí fan hâm mộ truyện giả tưởng "West Wing" trên Twitter nơi mà bạn sẽ truy cập được vào tất cả những tài khoản đó cho mỗi một nhân vật riêng biệt trong "The West Wing" bao gồm con chim đã mổ vào cửa sổ nhà Josh Lyman trong một tập. (Tiếng cười) Tất cả là sự lặp lại nhanh chóng trên một chủ đề.
Họ là những người sáng tạo đang trải nghiệm với những ranh giới những gì là có thể trong hình thức truyền thông này.
Bạn hãy nhìn một số thứ như "West Wing" trên Twitter, những gì bạn có là những nhân vật hư cấu đó khớp với thế giới thực tại.
Họ bình luận về chính trị, họ lên tiếng chống lại những xấu xa trong Quốc hội.
Hãy ghi nhớ, tất cả họ đều là những người dân chủ.
Và họ khớp với thế giới thực.
Họ đáp ứng với nó.
Một khi bạn nhập vai một nhân vật ảo, nặc danh, gắn kết với thế giới thực, và bạn vượt quá những sự kính trọng đơn thuần hoặc nhại lại và bạn vận dụng những công cụ đó vào công việc kể một câu chuyện, đó là khi mọi thứ trở nên thực sự thú vị.
Trong suốt cuộc bầu cử thị trưởng Chicago có một tài khoản nhại.
Đó là Thị trưởng Emanuel.
Nó cho bạn mọi thứ bạn muốn từ Rahm Emanuel, cụ thể là trong ban nói tục.
Tài khoản thô lỗ này bám gót những động thái hằng ngày của cuộc đua, cung cấp lời bình như thể chính nó là người trong cuộc.
Nó bắt chước tất cả lối bóng gió tự nhiên của một tài khoản nhại có chất lượng trên Twitter, nhưng sau đó nó bắt đầu trở nên kỳ quái.
Nó dần chuyển từ kênh bình luận sang một thiên tiểu thuyết khoa học nhiều tuần thời gian thực trong đó nhân vật chính, Rahm Emanuel, tham gia một cách đa chiều những chuyến đi trong ngày bầu cử, những điều không thực sự xảy ra.
Tôi đã xem kỹ các trang báo.
Và thú vị thay, nó đã đến hồi kết.
Đó là một thứ không thường xuyên xảy ra với những tài khoản nhại trên Twitter.
Nó kết thúc, một kết thúc của một bài tường thuật chính hiệu.
Rồi sau đó tác giả, Dan Sinker, một nhà báo, người hoàn toàn giấu tên trong suốt thời gian đó, tôi nghĩ việc này có rất nhiều ý nghĩa với anh để chuyển nó thành sách, bởi cuối cùng nó là một hình thức tường thuật, và tôi nghĩ rằng chuyển nó thành sách biểu trưng cho một điều rằng anh đã sáng tạo ra một cái gì đó mới mẻ cần thiết để được chuyển đổi lại về những hình thức trước đó.
Một trong những ví dụ tâm đắc của tôi về những điều đang xảy ra trên Twitter ngay bây giờ, thực ra đó là một chương trình vô cùng ngớ ngẩn Crimer Show.
Crimer Show kể câu chuyện của một siêu tội phạm và một thám tử đen đủi đối mặt với nhau trong tình huống oái ăm này, cùng với những ẩn dụ của một chương trình TV.
Tác giả của Crimer Show đã nói rằng nó là sự nhại lại một kiểu chương trình phổ biến tại Anh nhưng có điều, nó kỳ quái.
Và tất cả mọi lúc Crimer tên siêu tội phạm, làm mọi thứ trên TV đó.
Hắn luôn luôn cởi chiếc kính đen hoặc quay mặt vào camera, nhưng những thứ đó chỉ xảy ra trên chữ viết.
Tôi nghĩ việc mượn tất cả những phép ẩn dụ đó từ ti vi và thêm nữa việc giới thiệu mỗi Crimer Show như một tập phim, đánh vần E-P-P-A-S-O-D, "eppasod," phát sóng theo từng tập thực sự, nó đã tạo ra một điều mới mẻ.
Có một tập mới của Crimer Show trên Twitter gẩn như là mỗi ngày, và chúng được hoàn thành bằng cách đó.
Tôi nghĩ đó một thử nghiệm thú vị.
Một thứ gì đó hoàn toàn mới mẻ vừa được tạo ra ở đây bằng cách nhại lại một số thứ trên TV.
Tôi nghĩ rằng trong thể loại kể chuyện hiện thực thời gian thực, cũng có nhiều ví dụ thực sự thú vị.
RealTimeWWII là một tài khoản tư liệu về những gì diễn ra 60 năm trước trong mức độ chi tiết hiếm có, cứ như thể bạn đang đọc tin tức hàng ngày ngay ở thời xa xưa.
Tác giả Teju Cole đã thực hiện nhiều thử nghiệm với việc dùng những phá cách văn học vào những sự kiện tin tức.
Trong tình huống đặc biệt này, ông ấy đang nói về chiến cơ oanh tạc.
Tôi nghĩ trong cả hai ví dụ trên, bạn đang bắt đầu nhìn thấy cách người ta kể chuyện với nội dung hiện thực mà có thể được xây dựng trong hai kiểu mới của kể chuyện hư cấu.
Vậy với kể chuyện thời gian thực, việc làm mờ ranh giới giữa hiện thực và hư cấu, thế giới thực và thế giới số, cá tính linh hoạt, ẩn danh, đó là tất cả những công cụ mà chúng ta có thể tiếp cận, và tôi nghĩ rằng chúng chỉ là những khối vật liệu.
Chúng là những bits mà điện tử chúng ta sử dụng để xây dựng những công trình, những kết cấu và rồi trở thành nơi định cư của chúng ta trên thế giới rộng mở đó cho những trải nghiệm sáng tạo.
Cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
"Cho tôi tự do hay cho tôi cái chết."
Khi Patrick Henry, thống đốc Virginia, thốt lên những lời này vào năm 1775, ông không bao giờ ngờ rằng câu nói này còn vang dội đến những thế hệ người Mỹ sau này.
Lúc đó, những lời này được dành để chống lại người Anh, nhưng trong 200 năm qua, chúng đã thể hiện được điều mà người phương Tây hằng tin tưởng, rằng không có gì quý hơn tự do và rằng hệ thống chính trị và kinh tế tốt nhất gắn liền với tự do.
Ai có thể trách họ cơ chứ ?
Suốt hàng trăm năm nay, sự kết hợp giữa chủ nghĩa dân chủ tự do và chủ nghĩa cá nhân tư bản đã thúc đẩy Mỹ và các nước phương Tây phát triển kinh tế vươn đến tầm cao mới .
Hàng trăm năm qua ở Mỹ, thu nhập đã tăng gấp 30 lần, và hàng trăm ngàn người đã thoát khỏi đói nghèo.
Sự khéo léo và sáng tạo của người Mỹ thúc đẩy công nghiệp hóa tạo ra và xây dựng những thứ như thiết bị gia dụng tủ lạnh và ti vi, xe ô tô, thậm chí là điện thoại di động.
Không có gì bất ngờ khi mà ở sâu cùng của khủng hoảng chủ nghĩa tư bản, Tổng thống Obama đã nói, "Câu hỏi cho chúng ta không phải là liệu thị trường có phải là nguồn lượng tốt.
Không có gì sánh với sức mạnh tạo ra của cải và mở rộng tự do của nó"
Vì vậy, cũng dễ hiểu khi biết rằng có một giả định ăn sâu vào đầu óc phương Tây rằng cả thế giới sẽ áp dụng chủ nghĩa tư bản tư nhân như là mô hình tăng trưởng kinh tế, dân chủ tự do, và sẽ tiếp tục ưu tiên quyền chính trị lên trên quyền kinh tế.
Tuy nhiên, với người dân tại các thị trường mới nổi, đây là một ảo tưởng và mặc dù Tuyên ngôn nhân quyền quốc tế được ký kết vào năm 1948, đã được nhất trí thông qua, những gì nó đã làm là che dấu sự phân ly giữa các nước phát triển và đang phát triển, những niềm tin mang tính tư tưởng giữa quyền chính trị và kinh tế.
Sự phân ly này ngày một rộng hơn.
Ngày nay, người dân tại các thị trường mới nổi, chiếm 90 phần trăm dân số thế giới, tin rằng ám ảnh của phương Tây về quyền chính trị là "trật quẻ" điều thực sự quan trọng là việc cung cấp thực phẩm, chỗ ở, giáo dục và dịch vụ sức khỏe.
"Cho tôi tự do hoặc cho tôi cái chết" chỉ tốt khi bạn có đủ khả năng chi trả. Khi sống với ít hơn một đô la/ngày, bạn bận rộn xoay sở chu cấp cho gia đình hơn là dạo quanh thành phố tuyên truyền và bảo vệ nền dân chủ.
Tôi biết nhiều người trong phòng và trên toàn thế giới sẽ nghĩ "Vâng, trên thực tế, điều này là khó nắm bắt" bởi vì riêng tư bản tư nhân và dân chủ tự do được giữ cho bất khả xâm phạm.
Nhưng tôi hỏi bạn hôm nay, bạn sẽ làm gì nếu phải chọn ?
Giả sử bạn phải chọn giữa mái nhà trên đầu và quyền bỏ phiếu ?
Trong 10 năm qua, tôi đã đi đến hơn 60 quốc gia, nhiều trong số đó là các thị trường mới nổi, ở châu Mỹ Latin, châu Á, và cả châu Phi của tôi.
Tôi đã gặp gỡ tổng thống, những người chống đối, những nhà hoạch định, luật sư, giáo viên, bác sĩ và cả người bình thường trên phố, qua các cuộc hội thoại, tôi cảm nhận rõ ràng hơn rằng nhiều người ở các thị trường mới nổi tin rằng thực sự có sự phân chia giữa những gì mọi người tin về mặt tư tưởng vào chính trị và kinh tế ở phương Tây và điều mà họ tin vào phần còn lại của thế giới.
Đừng hiểu sai ý của tôi.
Tôi không nói rằng họ không hiểu về nền dân chủ, cũng không nói rằng họ sẽ không chọn Chủ tịch nước hoặc lãnh đạo theo lý tưởng.
Tất nhiên họ sẽ làm như thế.
Tuy nhiên, tôi đang nói về sự cân bằng, họ lo lắng hơn về những cải thiện trong đời sống và cách mà chính phủ của họ sẽ tạo ra chúng hơn là việc chính phủ có được bầu chọn một cách dân chủ hay không.
Thực tế là điều này đã trở thành một câu hỏi nhức nhối vì lần đầu tiên trong một thời gian dài có một thách thức thật sự cho hệ thống tư tưởng phương Tây về chính trị và kinh tế, một hệ thống được đại diện bởi Trung Quốc.
Thay vì một chế độ tư bản tư nhân, họ đã có một chế độ tư bản quốc gia
Thay vì theo chế độ dân chủ tự do, họ đã không ưu tiên hệ thống dân chủ
Họ quyết định ưu tiên quyền kinh tế hơn là quyền chính trị.
Hôm nay, tôi sẽ cho các bạn thấy rằng hệ thống này tại Trung Quốc tập hợp động lực từ người dân tại thị trường mới nổi là một mẫu hình để theo đuổi, bởi vì họ ngày càng tin rằng đó là một hệ thống hứa hẹn những cải thiện về mức sống tốt nhất và nhanh nhất trong thời gian ngắn nhất.
Nếu các bạn cho phép, tôi sẽ dành vài phút để giải thích trước hết tại sao trên khía cạnh kinh tế họ lại tin tưởng vào điều này .
Trước hết là do tình hình kinh tế của Trung Quốc trong 30 năm qua.
Trung Quốc đã tăng trưởng kinh tế vượt bậc đưa nhiều người dân thoát khỏi đói nghèo, chính xác là giảm hẳn nghèo đói bằng cách đưa hơn 300 triệu người thoát khỏi bần cùng.
Không chỉ ở phương diện kinh tế, mà còn trên phương diện mức sống.
Trước đây ở Trung Quốc, 28% dân số được phổ cập trung học.
Ngày nay, con số này lên đến gần 82%.
Nhìn chung, sự cải thiện kinh tế là khá lớn.
Thứ hai, Trung Quốc đã cải thiện sự bất bình đẳng trong thu nhập mà không phải thay đổi hệ thống chính trị.
Ngày nay, Mỹ và Trung Quốc là hai nền kinh tế hàng đầu.
Họ có hệ thống chính trị khác nhau và hệ thống kinh tế khác nhau, một với chủ nghĩa tư bản tư nhân, một với chủ nghĩa tư bản quốc gia.
Tuy nhiên, hai quốc gia này có hệ số GINI về bình đăng thu nhập giống hệt nhau.
Điều đáng nói hơn là bình đẳng thu nhập của Trung Quốc càng được cải thiện thời gian gần đây, trong khi đó ở Mỹ con số này giảm dần.
Thứ ba, người dân tại các thị trường mới nổi xem Trung Quốc là một sự triển khai cơ sở hạ tầng huyền thoại và đáng kinh ngạc.
Không chỉ về việc Trung Quốc xây dựng đường giao thông cảng và đường sắt trên chính đất nước họ. Trung Quốc còn có thể xây dựng 85.000 km mạng lưới đường bộ vượt qua cả mạng lưới đường tại Mỹ ngay cả khi bạn nhìn vào những nơi như châu Phi, Trung Quốc đã có thể giúp rút ngắn khoảng 9.000 dặm khoảng cách giữa thị trấn Cape tới Cairo, bằng ba lần khoảng cách từ New York đến California.
Đây là chính là thứ mà ta có thể nhìn thấy và nói đến.
Chẳng bất ngờ gì khi trong một khảo sát Pew 2007, người dân châu Phi tại 10 quốc gia nghĩ rằng Trung Quốc đã làm những điều tuyệt vời để cải thiện cuộc sống một mức đáng kể lên đến 98%.
Cuối cùng, Trung Quốc cũng cung cấp các giải pháp sáng tạo cho các vấn đề xa xưa của xã hội mà thế giới phải đối mặt.
Khi du lịch đến thành phố Mogadishu, Mexico hoặc Mumbai, bạn có thể nhận thấy cơ sở hạ tầng và kho bãi dột nát tiếp tục là chướng ngại cho việc phân phối thuốc và dịch vụ sức khỏe tới những khu vực nông thôn.
Tuy nhiên, qua mạng lưới các doanh nghiệp nhà nước, người Trung Quốc đã có thể đi vào khu vực nông thôn, bằng cách sử dụng các công ty này để cung cấp các giải pháp chăm sóc sức khỏe.
Thưa quý vị, chẳng có gì ngạc nhiên khi toàn thế giới nhìn vào những gì Trung quốc đang làm và nói "Tôi thích điều đó. Tôi muốn điều đó.
những điều mà Trung Quốc đang làm.
Đó là một hệ thống có hiệu quả."
Tôi ở đây để nói với các bạn rằng có rất nhiều thay đổi đang diễn ra xung quanh những gì Trung Quốc đang làm trên lập trường dân chủ.
Có một nghi ngờ dấy lên trong tại thị trường mới nổi, khi người ta giờ tin rằng hệ dân chủ không còn được xem như là điều kiện tiên quyết cho tăng trưởng kinh tế.
Trên thực tế, các nước như Đài Loan, Singapore, Chile chứ không chỉ Trung Quốc, đã chỉ ra rằng trên thực tế, tăng trưởng kinh tế mới là điều kiện tiên quyết cho hệ dân chủ.
Trong một nghiên cứu gần đây, bằng chứng cho thấy thu nhập là yếu tố quyết định cho sự tồn tại của hệ dân chủ.
rằng nếu thu nhập bình quân đầu người khoảng 1.000 đô la một năm, nền dân chủ sẽ kéo dài được 8 năm rưỡi.
Nếu thu nhập đầu người của bạn khoảng 2.000 đến 4.000 đô la một năm, nền dân chủ sẽ kéo dài 33 năm.
chỉ khi thu nhập bình quân đầu người trên 6.000 đô la một năm dù thế nào chăng nữa vẫn sẽ có nền dân chủ.
Điều này cho ta biết rằng, đầu tiên cần thiết lập một tầng lớp trung lưu có ảnh hưởng đến chính phủ.
Nó cũng nói với ta rằng ta nên lo lắng về việc đi khắp thế giới và thích ứng với nền dân chủ, bởi cuối cùng ta đang chịu rủi ro về một nền dân chủ không tự do, nền dân chủ mà ở khía cạnh nào đó có thể tồi tệ hơn cả chế độ độc tài
Chứng cứ về nền dân chủ không tự do khá là đáng thất vọng.
Tổ chức Freedom House nhận thấy rằng dù 50% các nước trên thế giới ngày nay theo đuổi chủ nghĩa dân chủ, 70% trong số đó là phi tự do không có tự do ngôn luận hay tự do khởi xướng phong trào.
Ngoài ra, chúng tôi còn tìm thấy từ một nghiên cứu mà Freedom House công bố năm ngoái về sự tiêu giảm tự do trong suốt bảy năm qua.
Điều này có nghĩa là với những người quan tâm về chủ nghĩa dân chủ tự do như tôi, ta phải tìm một cách bền vững hơn để đảm bảo hình thức dân chủ bền vững theo một cách tự do, và thứ đó bắt nguồn từ kinh tế.
Điều đó cũng nói rằng Trung Quốc tiến lên nền kinh tế lớn nhất thế giới, đìều mà chuyên gia dự đoán sẽ xảy ra vào năm 2016, sự phân ly giữa tư tưởng về mặt chính trị và kinh tế ở phương Tây và phần còn lại của thế giới sẽ ngày càng nở rộng.
Thế giới lúc đó sẽ như thế nào ?
Có thể có nhiều hơn can thiệp của chính phủ và chủ nghĩa tư bản quốc gia; chủ nghĩa bảo vệ lớn mạnh hơn; nhưng như tôi đã đề cập vài phút trước, có cả sự suy giảm quyền chính trị và quyền cá nhân.
Câu hỏi còn lại là nhìn chung, các nước phương Tây nên làm gì?
Tôi đưa ra cho họ hai lựa chọn
cạnh tranh hoặc hợp tác.
Nếu chọn cạnh tranh với Trung Quốc, kết quả là đi khắp thế giới cố gắng thúc đẩy chủ nghĩa tư bản cá nhân và dân chủ tự do, điều này về cơ bản là đi ngược chiều gió, đó cũng sẽ là lập trường tự nhiên mà các nước phương Tây sẽ chọn bởi đó là cách đối đầu với mô hình không ưu tiên dân chủ và chủ nghĩa tư bản quốc gia của Trung Quốc.
Thực tế là, Quyết định cạnh tranh, sẽ tạo ra sự phân ly lớn hơn.
Một lựa chọn khác là hợp tác, ý tôi muốn nói là cho các quốc gia mới nổi sự linh hoạt để tìm ra hệ thống chính trị và kinh tế tốt nhất cho họ.
Tôi chắc vài người trong phòng sẽ nghĩ, điều này giống như đầu hàng Trung Quốc, đó là một cách, hay nói cách khác, là các nước phương Tây nhượng bộ.
Nếu Mỹ và châu Âu muốn giữ nguyên tầm ảnh hưởng toàn cầu, họ cần xem xét hợp tác ngắn hạn để cạnh tranh, bằng cách đó, có thể tập trung hơn vào phát triển kinh tế nhằm tạo ra tầng lớp trung lưu để hỗ trợ chính phủ và tạo ra nền dân chủ mà chúng ta thực sự muốn.
Thay vì đi khắp thế giới hô hào cho các quốc gia liên quan với Trung Quốc, phương Tây nên khuyến khích các doanh nghiệp giao dịch và đầu tư vào những vùng này.
Thay vì chỉ trích hành vi xấu của Trung Quốc, ta nên chỉ ra hệ thống chính trị và kinh tế của họ xuất sắc như thế nào.
Thay vì nhồi nhét sự dân chủ trên khắp thế giới, có lẽ phương Tây nên thoát khỏi lịch sử của chính mình ghi nhớ rằng cần rất nhiều kiên nhẫn để phát triển được mô hình và hệ thống ngày hôm nay.
Thật vậy, Tòa án tối cao Stephen Breyer nhắc nhở chúng ta rằng nước Mỹ phải mất gần 170 năm từ khi Hiến pháp được viết ra để đem lại quyền bình đẳng tại Mỹ.
Một số người cho rằng ngày nay vẫn không có bình đẳng.
Có những nhóm người sẽ tranh luận rằng họ không còn quyền bình đẳng theo pháp luật.
trên hết, chính mô hình của phương Tây đã nói lên tất cả.
Đó là mô hình đặt thức ăn lên bàn
là tủ lạnh
là đưa người lên mặt trăng.
Nhưng thực tế là, mặc dù người ta ngày xưa đã từng chỉ vào phương Tây và nói "Tôi muốn điều đó, tôi thích điều đó" giờ thì chính Trung Quốc lại ngồi vào vị trí đó.
Giờ đây, các thế hệ nhìn vào Trung Quốc và nói, "Trung Quốc có thể tạo ra cơ sở hạ tầng, tạo tăng trưởng kinh tế, Chúng tôi thích điều này."
Bởi vì rút cục thì câu hỏi trước mắt, và câu hỏi cho 7 tỷ người trên hành tinh này là làm thế nào tạo ra sự thịnh vượng ?
Những người quan tâm sẽ xoay mô hình chính trị và kinh tế một cách rất lý trí tới đến những mô hình đảm bảo rằng họ có thể có mức sống tốt hơn trong khoảng thời gian ngắn nhất.
Tôi muốn các bạn khi rời khỏi đây hôm nay, mang theo một thông điệp rất cá nhân, điều mà tôi tin tưởng rằng chúng ta nên hành động như một cá nhân và hãy cởi mở với sự thật rằng những hy vọng và giấc mơ của chúng ta về thịnh vượng cho người dân trên khắp thế giới, giảm đói nghèo cho hàng trăm triệu người, phải dựa trên một tư duy cởi mở, bởi vì hệ thống này có cả những điều tốt và xấu.
Để minh họa, tôi đã tìm lại kỉ yếu
Đó là tôi.
Awwwww. (Tiếng cười) Tôi sinh ra ở Zambia năm 1969.
Thời đó, người da đen không được có giấy khai sinh, bộ luật đó chỉ được thay đổi vào năm 1973.
Đây là một bản tuyên thệ từ chính phủ Zambia.
Tôi mang thứ này đến để chỉ ra rằng trong 40 năm, tôi đã đi từ vị trí không có quyền công dân đến chỗ này đây trước các khản giả của TED chia sẻ về quan điểm của chính mình.
Theo cách này, ta có thể gia tăng tốc độ tăng trưởng kinh tế.
Chúng ta có thể giảm nghèo đói một cách có ý nghĩa.
Ngoài ra, còn cần phải xem xét những giả định và phê phán mà chúng ta đã lớn lên cùng với chúng về chủ nghĩa dân chủ, tư bản cá nhân về thứ tạo nên phát triển kinh tế giảm đói nghèo và đem lại tự do.
Ta có thể phải xé toang sách vở và bắt đầu xem xét những lựa chọn khác thật sự rộng mở để tìm kiếm sự thật.
Trên hết, là để thay đổi thế giới biến nó thành một nơi tốt đẹp hơn.
Cảm ơn mọi người rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi là một kỹ sư quy hoạch xây dựng và thiết kế đô thị, trước đây là người hoạt động vì nghệ thuật, được đào tạo về kiến trúc và lịch sử nghệ thuật, và hôm nay tôi không muốn nói với các bạn về thiết kế mà về nước Mỹ và cách để người Mỹ trở nên tiết kiệm hơn, để người Mỹ trở nên khoẻ mạnh hơn, và cách để người Mỹ có thể thích nghi tốt hơn với môi trường.
Tôi biết đây là một diễn đàn toàn cầu, nhưng tôi nghĩ tôi cần phải nói về nước Mỹ vì lịch sử đã chỉ ra rằng, tại một số nơi, không phải tất cả mọi nơi, những ý tưởng của người Mỹ đã bị chiếm dụng, bị sao chép, theo hướng tích cực hay tiêu cực, trên toàn thế giới.
Và ý tưởng tệ hại nhất mà chúng ta từng nghĩ ra, là việc "bò" ra vùng ngoại ô.
Ý tưởng này đã bị sao chép tại rất nhiều nơi như ta đã thấy.
Khi nhắc đến việc "bò" ra vùng ngoại ô, tôi muốn nói về sự tái cơ cấu cảnh quan và việc hình thành nên cảnh quan xung quanh nhu cầu sử dụng xe ô tô, và việc xe ô tô - một phương tiện di chuyển chủ động nay đã trở thành một thiết bị phát khí thải, tiêu tốn thời gian và đe doạ đến tính mạng Đó là thiết bị rất nhiều người trong chúng ta cần dùng, thực ra là hầu hết người Mỹ, cần, nó cho những hoạt động thường ngày
Và có một sự lựa chọn khác.
Bạn biết đấy, chúng ta nói rằng, một nửa dân số thế giới sống trong thành phố.
Ở Mỹ, việc sống ở thành phố, đối với nhiều người, ngày nào họ còn sống trong thành phố thì ngày đó họ còn bị lệ thuộc vào chiếc xe hơi.
Và những gì tôi làm là khiến cho những thành phố của chúng ta có nhiều không gian hơn để đi bộ.
Nhưng tôi không thể đưa ra những tranh cãi về mặt thiết kế mà sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng như những tranh cãi mà tôi đã rút ra được từ các nhà kinh tế học, nhà dịch tễ học, và các nhà bảo vệ môi trường.
Vì vậy sau đây là 3 luận điểm mà tôi sẽ chỉ ra một cách ngắn gọn ngày hôm nay.
Tôi lớn lên vào thập niên 70, khi ấy một gia đình người Mỹ điển hình dành ra 1 phần 10 thu nhập cho phương tiện vận chuyển.
Kể từ lúc đó, số lượng các con đường ở Mỹ tăng gấp đôi và giờ chúng ta dành ra 1 phần 5 thu nhập của ta cho việc di chuyển.
Những gia đình có việc làm, được định nghĩa là những gia đình có thu nhập vào khoảng 20,000 đến 50,000 đô la một năm ở Mỹ đang dành ra ngày càng nhiều tiền cho việc di chuyển hơn là cho nhà cửa, hơn một chút, chính vì hiện tượng gọi là "lái hết mức có thể," mà họ tìm nhà xa hơn và xa hơn và xa hơn nữa so với trung tâm thành phố và so với công việc của họ, để rồi họ bắt buộc phải dành ra 2, 3 tiếng, 4 tiếng một ngày chỉ để di chuyển.
Và đây là những khu dân cư, ví dụ như, ở thung lũng Trung tâm tại California mà không bị ảnh hưởng khi bong bóng bất động sản vỡ tung nhưng khi giá xăng tăng; họ bị suy kiệt.
Trên thực tế, có rất nhiều cộng đồng vắng-một-nửa như các bạn thấy ngày nay.
Hãy tưởng tượng bạn đầu tư tất cả để vay mua nhà, rồi nhà mất giá, và bạn phải trả gấp hai lần chi phí đi lại hiện tại.
Như vậy chúng ta biết tác động của nó đến xã hội và tất cả những công việc thêm chúng ta phải làm để duy trì xe hơi của chúng ta.
Chuyện gì sẽ xảy ra khi một thành phố quyết định rằng nó sẽ đặt ra những ưu tiên khác?
Và ví dụ tốt nhất mà chúng ta có ở đây ở nước Mỹ này có lẽ là Portland, Oregon.
Portland đã đưa ra hàng loạt các quyết định vào thập niên 70 mà bắt đầu làm nó trở nên khác biệt so với hầu hết tất cả các thành phố khác ở Mỹ.
Trong khi hầu hết các thành phố khác đang phát triển theo hướng mở rộng để cho xe hơi để "bò" ra vào, thì họ tạo lập nên giới hạn phát triển đô thị.
Trong khi hầu hết các thành phố khác đang chỉ trích nặng nề đường xá của họ, gỡ bỏ các bãi gửi xe song song và cây cối để giải toả áp lực giao thông, họ đã tạo lập một chương trình đường xá nhỏ gọn.
Và trong khi hầu hết các thành phố khác đang đầu tư để xây thêm đường xá và thêm đường cao tốc, họ thực ra đã đầu tư vào việc đạp xe và đi bộ.
Và họ đã chi 60 triệu đô la để xây hạ tầng cho xe đạp, xem ra có vẻ khá tốn kém, nhưng nó được chi trả trong vòng 30 năm, như vậy 2 triệu đô la một năm--không nhiều lắm-- và nửa giá tiền của nút giao thông cỏ bốn lá mà họ quyết định tái xây dựng trong thành phố.
Những thay đổi này và hơn thế nữa đã thay đổi cách người Portland sống, và số dặm mà họ đi được trong một ngày, lượng mà một người lái, thực ra đạt đỉnh năm 1996, đã giảm xuống kể từ lúc đó, và giờ thì họ lái ít hơn 20% so với phần còn lại của cả nước.
Một công dân Portland điển hình lái giảm đi bốn dặm, và ngắn đi 11 phút một ngày so với trước đây.
Nhà kinh tế Joe Cortright đã làm phép toán và ông ấy phát hiện ra rằng bốn dặm đó cộng thêm 11 phút làm nên 3,5% tổng thu nhập của vùng.
Như vậy nếu họ không chi số tiền đó cho đi lại -- và nhân tiện, 85% số tiền chúng ta chi cho việc lái xe thất thoát khỏi nền kinh tế địa phương -- nếu họ không chi số tiền đó cho việc lái xe, thì họ chi tiền vào cái gì?
Portland có tiếng là nơi có nhiều mái nhà nhất tính theo bình quân đầu người, nhiều nhà sách tư nhân nhất tính theo bình quân đầu người, nhiều câu lạc bộ thoát y nhất tính theo bình quân đầu người.
Đây là những phóng đại, những phóng đại nhẹ của một sự thật cơ bản, đó là người Portland chi cho việc giải trí nhiều hơn cả so với toàn nước Mỹ.
Thực ra, người Oregon chi cho đồ uống có cồn nhiều hơn hầu hết các bang khác, điều này có thể tốt hoặc xấu, nhưng điều đó làm bạn cảm thấy vui mừng vì họ lái xe ít đi.
(Cười) Nhưng thực ra, họ đang chi hầu hết số tiền vào nhà của họ, và đầu tư tư gia là về khoản đầu tư địa phương mà bạn có thể đạt được.
Nhưng còn có một câu chuyện hoàn toàn khác về Portland, nó không thuộc phép tính này, đó là những người trẻ, được giáo dục đã chuyển về Portland hàng loạt, để rồi giữa hai cuộc điều tra dân số, dân số Portland tăng 50% ở nhóm đã tốt nghiệp đại học hằng năm, nghĩa là gấp năm lần so với những gì bạn chứng kiến bất cứ nơi nào khác trong cả nước, hay, tôi có thể nói,của bình quân quốc gia.
Như vậy một mặt, một thành phố tiết kiệm tiền cho cư dân của nó bằng cách có nhiều nơi để đi bộ và đi xe đạp hơn, nhưng mặt khác, nó cũng là một loại thành phố lý tưởng mà mọi người muốn sống ngày nay.
Vì vậy chiến lược kinh tế tốt nhất mà bạn có với một thành phố không phải là cách thức cũ kỹ cố gắng thu hút các tập đoàn và cố gắng có một cụm công nghệ sinh học hay một cụm y học, hay một cụm không gian, mà là trở thành một nơi mà mọi người muốn sống trong đó.
Và hàng nghìn năm, chắc chắn rồi, những cỗ máy kinh doanh này, 64% trong số này đầu tiên quyết định nơi họ muốn sống, sau đó họ chuyển đến đó, và họ tìm việc, họ sẽ đến thành phố của bạn.
Việc tranh cãi về sức khoẻ mới là thứ đáng sợ, và có thể bạn đã nghe về một phần của cuộc tranh cãi này trước đây rồi.
Một lần nữa, quay trở về thập niên 70, đã có rất nhiều thay đổi, ở thập niên 70, cứ 10 người thì có 1 người bị béo phì.
Hiện nay cứ 3 người thì có 1 người bị béo phì, và hai phần ba dân số bị quá cân.
25% nam thanh niên và 40% nữ thanh niên bị quá cân nên không thể nhập ngũ.
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật, toàn bộ một phần ba số trẻ em được sinh ra sau năm 2000 sẽ bị béo phì.
Chúng ta có thế hệ trẻ em đầu tiên của nước Mỹ thế hệ này được dự đoán là sẽ sống không lâu bằng bố mẹ mình.
Tôi tin rằng khủng hoảng dịch vụ chăm sóc sức khoẻ của Mỹ mà chúng ta đã đều nghe đến là khủng hoảng do quy hoạch đô thị, và rằng thiết kế thành phố của chúng ta cần được chỉnh sửa
Vì chúng ta đã bàn luận nhiều về chế đô ăn uống, và chúng ta biết rằng ăn kiêng ảnh hưởng đến cân nặng, và cân nặng tất nhiên ảnh hưởng đến sức khoẻ.
Nhưng chúng ta chỉ mới bắt đầu bàn luận về sự thụ động, và sự thụ động đã ảnh hưởng đến cảnh quan, sự thụ động bắt nguồn từ sự thật rằng chúng ta sống trong cái nơi mà không còn những thứ như một chuyến đi bộ hữu ích, đang làm cân nặng chúng ta tăng dần.
Và chúng ta cuối cùng đã có những nghiên cứu, một nghiên cứu ở Anh có tên "Tật ham ăn và sự chây lười" đã làm cho cân nặng đối nghịch với chế độ ăn uống và làm cho cân nặng đối nghịch với sự thụ động, và tìm đến mối tương quan cao hơn, mạnh mẽ hơn giữa hai cái sau.
Giáo sư James Levine, trong trường hợp này, gọi một cách khéo léo là phòng khám Mayo đã đưa cho đối tượng nghiên cứu những đồ lót bằng điện, giữ cho chế độ ăn uống của họ ổn định , và rồi bắt đầu bơm ca-lo vào.
Một số người tăng cân, một số người thì không.
Trong khi mong đợi những quá trình trao đổi chất hay yếu tố DNA, họ đã rất sốc khi biết được rằng sự khác biệt duy nhất giữa các đối tượng mà họ có thể hiểu được là liệu họ có vận động nhiều hay ít, và rằng thực ra những người tăng cân trung bình, ngồi 2 tiếng một ngày nhiều hơn so với số không tăng cân.
Vì vậy chúng ta có những nghiên cứu đã ràng buộc cân nặng với sự thụ động, nhưng hơn hết chúng ta hiện đã có những nghiên cứu ràng buộc cân nặng với nơi ta sống.
Bạn có đang sống tại thành phố dễ đi bộ hay bạn đang sống ở thành phố không dễ đi bộ, hay bạn đang sống trong thành phố nào?
Ở San Diego, họ dùng Điểm Đi bộ -- Điểm Đi bộ xếp hạng mọi địa chỉ ở Mỹ và sớm thì trên toàn thế giới theo nghĩa nó dễ đi bộ như thế nào -- họ dùng Điểm Đi bộ để thiết kế những khu phố dễ đi bộ và những khu phố ít dễ đi bộ hơn.
Đoán xem? Nếu bạn sống trong khu phố dễ đi bộ, 35% bạn sẽ bị quá cân.
Nếu bạn sống trong khu phố không dễ đi bộ bằng, 60% bạn sẽ bị quá cân.
Như vậy chúng ta đã thực hiên hết nghiên cứu này đến nghiên cứu khác chúng ràng buộc nơi bạn sống với sức khoẻ của bạn, đặc biệt là ở Mỹ, khủng hoảng về sức khoẻ lớn nhất chúng ta đang đối mặt là cái này bắt nguồn từ sự thụ động do môi trường sống.
Và tôi đã học được một từ mới tuần trước.
Họ gọi những khu phố này là "béo phì năng lượng."
Có thể tôi không đọc đúng, nhưng chắc bạn hiểu được ẩn ý.
Bây giờ đó chỉ là một điều, tất nhiên.
Điểm lại nhanh, chúng ta có đại dịch hen suyễn ở đất nước này.
Có lẽ bạn chưa từng nghĩ nhiều về nó.
Mỗi ngày có 14 người Mỹ tử vong vì hen suyễn, gấp ba lần so với thập niên 90, và phần lớn nó bắt nguồn từ khí thải xe hơi.
Ô nhiễm ở Mỹ không bắt nguồn từ các nhà máy nữa, mà nó bắt nguồn từ các ống bô, và số người lái xe trong thành phố của bạn, thuế tính trên dặm đường đi của bạn, là một dự đoán tốt về vấn đề hen suyễn tại thành phố của bạn.
Và rồi cuối cùng, về nghĩa lái xe, có một vấn đề về kẻ giết người đơn độc lớn nhất đối với những thanh niên khoẻ mạnh, và kẻ giết người kinh khủng nhất là những vụ tai nạn xe hơi.
Và chúng ta đánh giá thấp tai nạn xe hơi.
Chúng ta đoán nó là một rủi ro tất yếu của việc đi lại.
Nhưng trong thực tế, tại Mỹ, 12 người trong số 100.000 tử vong mỗi năm do tai nạn xe hơi.
Chúng ta đang khá an toàn ở đây.
Nhưng, đoán xem? Ở Anh, con số đó là bảy trên 100.000.
Đó là Nhật bản, nó là bốn trên 100.000.
Bạn có biết nơi mà nó là ba trên 100.000?
Thành phố New York.
San Francisco, cũng vậy. Portland, cũng vậy.
Vậy là thành phố khiến chúng ta an toàn hơn nếu chúng ta lái xe ít đi?
Tulsa: 14 trong số 100.000.
Orlando: 20 trong số 100.000.
Không phải là do bạn ở thành phố hay không, mà là thành phố của bạn được thiết kế như thế nào?
Nó được thiết kế cho ô tô hay cho con người?
Bởi vì nếu thành phố của bạn được thiết kế cho những chiếc ô tô, điều đó rất có lợi cho việc chúng va vào nhau.
Đó là một phần của một cuộc tranh luận lớn hơn về sức khỏe.
Cuối cùng, luận điềm về môi trường rất hấp dẫn, bởi vì các nhà môi trường đổi ý rất nhanh khoảng 10 năm trước đây.
Phong trào môi trường tại Mỹ trong lịch sử đã là một phong trào chống thành phố từ Jefferson.
"Thành phố độc hại cho sức khỏe, cho tự do, cho đạo đức của con người.
Nếu chúng ta tiếp tục dồn đống về thành phố, như cách họ làm ở châu Âu, chúng ta sẽ sụp đổ như ở châu Âu và dẫn đến việc đấu đá lẫn nhau như họ làm ở đó."
Ông rõ ràng có một óc hài hước.
Và sau đó là phong trào môi trường người Mỹ đã là một phong trào phong trào đồng quê cổ điển.
Để gần gũi với môi trường, chúng ta di chuyển ra vùng ngoại ô, chúng ta hòa mình với thiên nhiên, chúng ta xây dựng những vùng ngoại ô.
Nhưng, tất nhiên, chúng ta đã nhìn thấy điều đó có tác dụng như thế nào.
Bản đồ lượng thải cacbon của Mỹ, nơi các khí CO2 được phát ra, trong nhiều năm chỉ làm cho tranh luận này trở nên gắt gao hơn
Nếu bạn nhìn vào bất kỳ bản đồ cacbon nào, bởi vì chúng ta đánh dấu mỗi dặm vuông bất kỳ bản đồ cacbon của Hoa Kỳ, nó trông giống như một bầu trời đêm qua ảnh vệ tinh của Hoa Kỳ, nóng nhất trong thành phố, mát trong vùng ngoại ô, tối tăm, yên bình ở vùng nông thôn.
Cho đến khi một số nhà kinh tế nói, bạn đã biết, đó có phải cách đúng để đo CO2?
Có rất nhiều người dân ở đất nước này tại bất kỳ thời điểm nào, và chúng ta có thể chọn để sống ở nơi chúng ta có tác động ít hơn.
Và họ nói rằng, chúng ta hãy đo khí CO 2 mỗi hộ gia đình, và khi họ đã làm điều đó, các bản đồ lộn ngược, mát nhất ở trung tâm thành phố, ấm hơn ở các vùng ngoại ô, và màu đỏ nóng trong những khu dân cư cao cấp ở ngoại thành những khu dân cư "lái hết mức có thể" .
Chỉ một sự thay đổi cơ bản, và giờ bạn có những nhà môi trường học và kinh tế học như Ed Glaeser nói ta chúng ta là giống loài phá hoại.
Nếu bạn yêu thích thiên nhiên, điều tốt nhất bạn có thể làm là tránh xa nó ra, di chuyển đến một thành phố, càng đông đúc thì càng tốt, và các thành phố đông đúc hơn như Manhattan là thành phố thực hiện tốt nhất.
Vì vậy Manhattanite trung bình tiêu thụ xăng ở mức phần còn lại của đất nước đã không nhìn thấy từ thập niên '20, tiêu thụ một nửa số điện của Dallas.
Nhưng tất nhiên, chúng ta có thể làm tốt hơn.
Các thành phố Canada, họ tiêu thụ một nửa xăng dầu của các thành phố Mỹ.
Các thành phố châu Âu tiêu thụ càng ngày càng ít đi một nửa.
Vì vậy, rõ ràng là, chúng ta có thể làm tốt hơn, và chúng ta muốn làm tốt hơn, và chúng ta đang cố gắng để trở nên "xanh" hơn.
Luận điểm cuối cùng của tôi trong chủ đề này là Tôi nghĩ rằng chúng tôi đang cố gắng để "xanh" theo cách không đúng, và tôi là một trong những người tin rằng sự tập trung vào các tiện ích, vào thiết bị-- Những gì tôi có thể thêm vào nhà tôi, Tôi có thể thêm vào những gì tôi đã có để làm cho lối sống của tôi bền vững hơn? -- là ý tưởng chủ đề cho cuộc thảo luận này.
Vì vậy tôi cũng không ngoại lệ với điều này.
Vợ tôi và tôi đã xây dựng một ngôi nhà mới trên một lô đất bị bỏ trống ở Washington, D.C., và chúng tôi đã cố gắng hết sức để mua sạch các kệ hàng của cửa hàng phát triển bền vững.
Chúng tôi đã có hệ thống năng lượng mặt trời quang điện, máy nước nóng năng lượng mặt trời, bồn cầu giật đôi, Những tấm sàn bằng tre
Một bản ghi đốt của bếp công nghệ cao của Đức rõ ràng, người ta, góp phần làm giảm khí carbon thải ra không khí hơn so với việc để nó tự phân hủy trong rừng.
Nhưng tất cả những tiến bộ này-- Đó là những gì họ nói trong cuốn sách quảng cáo.
(Tiếng cười) Tất cả những sáng kiến cùng nhau đóng góp một phần nhỏ của những gì chúng ta đóng góp bằng cách sống trong một khu phố có thể đi bộ được ba tòa nhà từ một tàu điện ngầm ở trung tâm của một thành phố.
Chúng tôi đã thay đổi tất cả những bóng đèn thành loại tiết kiệm năng lượng và bạn nên làm điều tương tự, nhưng thay đổi tất cả các bóng đèn của bạn thành loại tiết kiệm năng lượng chỉ tiết kiệm năng lượng trong một năm bằng với việc chuyển đến một thành phố nà có thể đi bộ được cả tuần.
Và chúng tôi không muốn tranh luận điều này.
Chính trị gia và các nhà tiếp thị đang sợ rằng việc quảng bá "xanh" là "một lựa chọn phong cách sống".
Bạn không muốn nói với người Mỹ, không được đâu, rằng họ phải thay đổi lối sống của họ.
Nhưng nếu lối sống là về chất lượng cuộc sống và có lẽ là về một điều rằng tất cả chúng ta sẽ tận hưởng tốt hơn một điều gì đó sẽ là tốt hơn so với những gì chúng ta có lúc này đây?
Vâng, tiêu chuẩn vàng của bảng xếp hạng chất lượng cuộc sống, Được gọi là các cuộc khảo sát Mercer.
Bạn có thể đã nghe nói về nó.
Họ xếp hạng hàng trăm quốc gia trên toàn cầu theo tiêu chí 10 mà họ tin rằng thêm với chất lượng của cuộc sống: y tế, kinh tế, giáo dục, nhà ở, bạn biết rồi đấy.
Còn 6 tiêu chí nữa.
Ngắn gọn. (Tiếng cười) Và rất thú vị khi thấy rằng thành phố Mỹ được xếp hạng cao nhất, Honolulu, số 28, theo sau vẫn như thường lệ là các đối tượng như Seattle và Boston và tất cả các thành phố có thể đi bộ được.
Các thành phố lái xe trong vành đai mặt trời, Các thành phố ở Dallases và các Phoenixes và, xin lỗi, Atlanta, Các thành phố này không được xuất hiện trong danh sách.
Nhưng những thành phố nào đang thực hiện tốt hơn?
Các thành phố Canada như Vancouver, nơi một lần nữa, họ vẫn đang đốt một nửa nhiên liệu.
Nhưng chiến thành vẫn thuộc về những thành phố nói tiếng Đức, như Dusseldorf hoặc Vienna, nơi họ đang đốt, một lần nữa, chỉ một nửa lượng nhiên liệu.
Và bạn nhìn thấy sự sắp xếp này, sự sắp xếp kỳ lạ này.
Đang ngày một trở nên bền vững hơn Điều gì tạo nên một cuộc sống chất lượng hơn cho bạn?
Tôi sẽ nói rằng điều làm cho bạn trở nên bền vững hơn chính là điều cho bạn chất lượng cuộc sống cao hơn và điều đó là sống trong một khu phố có thể đi bộ được.
Như vậy bền vững, bao gồm sự giàu có của chúng ta và sức khỏe của chúng ta có thể không phải là chức năng trực tiếp trong sự bền vững.
Nhưng đặc biệt là ở đây ở Mỹ, chúng ta đang gây ô nhiễm rất nhiều bởi vì chúng ta đang ném đi thời gian của chúng ta và tiền bạc của chúng ta và cuộc sống của chúng ta trên đường cao tốc, và hai vấn đề này có một giải pháp tương tự, cái mà khiến những thành phố của chúng ta dễ dàng cho việc đi bộ hơn.
Làm như vậy không phải là dễ, nhưng có thể được thực hiện, nó đã được thực hiện, và nó đang được thực hiện bây giờ không chỉ ở một vài thành phố, mà là trên khắp thế giới và ở nước ta.
Tôi cảm thấy được an ủi khi nghe điều này từ Winston Churchill, người đã nghĩ rằng: "Những người Mỹ có thể được trông cậy để làm đúng một khi họ đã cạn kiệt các lựa chọn thay thế." (Tiếng cười) Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Là con người, bản chất của chúng ta là muốn nâng cao sức khỏe và giảm thiểu nỗi đau.
Bất cứ điều gì cuộc sống mang đến cho chúng ta dù là bệnh ung thư, tiểu đường, bệnh tim hay ngay cả gãy xương, chúng ta đều muốn nỗ lực và khỏe mạnh hơn.
HIện nay, tôi là trưởng phòng thí nghiệm và tôi yêu thích cách con người sử dụng nguyên vật liệu theo nhiều cách sáng tạo trong cơ thể theo thời gian.
Lấy vỏ xà cừ màu xanh xinh đẹp này làm ví dụ.
Nó từng được người Maya sử dụng để làm răng giả.
Chúng ta không rõ vì sao họ làm thế.
Nó cứng. Nó bền.
Nhưng nó cũng có thuộc tính tốt đẹp khác.
Thực tế khi họ đặt nó vào xương hàm, nó có thể tích hợp vào trong hàm, và chúng ta hiện nay biết rằng với công nghệ mô phỏng phức tạp một phần của sự tích hợp đó đến từ thực tế những vật liệu này được thiết kế theo một cách riêng, chất hóa học tốt, có kiểu dáng đẹp.
Và theo tôi, có nhiều cách chúng ta có thể nghĩ đến việc sử dụng vỏ xà cừ xanh và người Maya như một ứng dụng thực tiễn đầu tiên của công nghệ Bluetooth.
(Cười) Nhưng nếu ta bước đi và ngẫm nghĩ xuyên suốt lịch sử cách mà con người sử dụng nguyên liệu khác nhau trong cơ thể thường xuyên đó là bác sĩ những con người rất sáng tạo.
Họ lấy từ vỏ xà cừ làm nhiều thứ.
Một trong những ví dụ yêu thích của tôi là về ông Harold Ridley, một bác sĩ nhãn khoa nổi tiếng hay ít nhất đã trở thành một bác sĩ nhãn khoa nổi tiếng
Trong suốt Thế Chiến thứ 2, những gì ông thấy là các phi công trở về sau khi hoàn thành nhiệm vụ và ông nhận thấy trong mắt họ có nhiều mảnh vụn vỡ của vật khác nằm trong mắt họ, nhưng điều thú vị ở chỗ những vật này không gây ra bất cứ viêm sưng nào cả.
Vì thế ông tìm hiểu về điều này và nhận ra thực sự vật đó là những mảnh nhựa vụn của vòm chiếc phi cơ Spitfires.
Và điều này đã dẫn ông đến việc đề xuất nguyên liệu này như một nguyên liệu mới cho mắt kính.
Nó gọi là PMMA, và ngày nay nó được hàng ngàn người sử dụng mỗi năm và giúp phòng bệnh đục thủy tinh thể
Và tôi nghĩ đó thực sự là một ví dụ điển hình, bởi vì nó gợi nhớ về những ngày đầu con người chọn các nguyên liệu với tiêu chí chúng là nguyên liệu trơ (lành tính).
Mục đích là thực hiện chức năng cơ học.
Bạn sẽ đặt nó vào cơ thể và sẽ không gặp phản ứng phụ.
Và cái tôi muốn chỉ cho bạn là trong ngành y dược tái tạo chúng ta thực sự chuyển đổi từ ý tưởng dùng vật liệu sinh học trơ.
Chúng ta trực tiếp tìm kiếm các vật liệu có hoạt tính sinh hoạt, tương tác với cơ thể con người, và hơn nữa chúng ta có thể cấy vào trong cơ thể, chúng sẽ thực hiện chức năng của mình, và sau đó chúng sẽ tan biến theo thời gian
Sơ đồ này sẽ chỉ cho bạn thấy điều mà chúng tôi nghĩ đến như là một phương pháp kỹ thuật mô điển hình.
Ở đó chúng tôi lấy các tế bào, chủ yếu từ bệnh nhân.
Chúng ta có thể đặt chúng vào 1 vật liệu và có thể thực hiện với vật liệu phức tạp nếu muốn chúng ta cũng có thể nuôi lớn nó trong phòng thí nghiệm hoặc cấy trực tiếp vào cơ thể người bệnh.
Đây là phương pháp được sử dụng rộng rãi trên thế giới, bao gồm cả phòng thí nghiệm của chúng tôi.
Nhưng một trong những điều quan trọng khi chúng ta nghĩ về các tế bào gốc hiển nhiên rằng các tế bào gốc có thể khác nhau, và chúng sẽ trở thành những tế bào khác biệt vì thế chúng ta muốn đảm bảo rằng môi trường mà chúng ta đưa chúng vào phải đủ thông tin để chúng có thể trở thành đúng loại mô chuyên dụng.
Và nếu chúng ta nghĩ về các loại mô khác nhau mà con người đang tìm kiếm khả năng tái tạo khắp nơi trên thế giới, trong tất cả các phòng thí nghiệm có vô vàn các loại mô mà bạn có thể nghĩ tới.
và thực tế cấu trúc của các mô đó hoàn toàn khác nhau, và phụ thuộc vào bệnh tình của người bệnh trong các điều kiện khác nhau, cũng như phụ thuộc vào cách mà bạn tái tạo mô và bạn cần suy xét cẩn thận về các vật liệu sẽ được sử dụng, cũng như suy xét đến hóa sinh, cơ học và nhiều thuộc tính khác nữa.
Các mô của chúng ta có các khả năng tái tạo chúng ta hãy xem Prometheus tội nghiệp người đã có một lựa chọn khá khó khăn và đã bị thần Hy Lạp trừng phạt.
Anh bị cột vào một tảng đá, và đại bàng bay đến ăn lá gan của anh mỗi ngày
Nhưng hiển nhiên lá gan của anh sẽ tái sinh hàng ngày. và như thế ngày qua ngày anh bị các vị thần trừng phạt cho đến muôn đời.
Gan sẽ tái sinh theo cách tuyệt vời này, nhưng thực tế đối với các loại mô khác, như sụn chẳng hạn, ngay cả với vết cắt nhỏ nhất, bạn sẽ nhận ra rằng thật khó để tái tạo sụn của mình.
Vì thế tái tạo sẽ rất khác nhau giữa mô này với mô kia.
Xem nào, xương cũng nằm trong số đấy, đây là một trong những mô chính chúng tôi nghiên cứu trong phòng thí nghiệm.
Và xương rất giỏi chữa lành.
Nó phải là thế. Có thể chúng ta bị gãy xương ở nơi này hay nơi khác.
Và một trong những cách mà bạn có thể nghĩ đến để hồi phục xương gãy là phương thức này, được gọi là ghép xương chậu.
Và việc bác sĩ phẫu thuật làm là lấy một ít xương ở xương chậu ở đây này, và cấy vào nơi khác trong cơ thể
Nó thực sự rất hiệu quả, vì đó là xương của chính bạn. nó có mạch máu có nghĩa là nó có nguồn cung cấp máu dồi dào
Nhưng vấn đề là dù bạn lấy bao nhiêu khi bạn thực hiện ca mổ bệnh nhân sẽ phải chịu đau đớn tại vùng mổ lên đến 2 năm sau ca phẫu thuật.
Vì thế điều chúng tôi nghĩ đến xương có nhu cầu phục hồi rất lớn nhưng phương pháp dùng xương chậu còn nhiều hạn chế có thể chúng ta tái tạo quá trình sinh sản của xương trong cơ thể theo nhu cầu và có thể cấy ghép mà không để lại di chứng đau đớn như khi ghép xương chậu?
Và đây là việc chúng tôi làm, cách làm dựa trên phương pháp kỹ thuật mô điển hình nhưng thực sự suy nghĩ về nó theo những cách khác nhau.
Chúng tôi đã đơn giản hoá nó rất nhiều, như thế chúng tôi loại bỏ được nhiều bước.
Chúng tôi không cần các tế bào lấy từ bệnh nhân, chúng tôi bỏ qua việc đưa chúng vào các phản ứng hóa học màu mè chúng tôi bỏ qua việc lắp giàn giáo trong phòng thí nghiệm
Và cái chúng tôi thực sự chú trọng là hệ thống vật liệu và cách làm cho chúng trở nên đơn giản nhưng vì từng sử dụng nó một cách khéo léo chúng tôi có thể tạo ra một số lượng lớn xương bằng phương pháp này.
Vì thế chúng tôi đã sử dụng cơ thể như chất xúc tác để giúp con người sản sinh ra nhiều xương mới.
Và chúng tôi gọi phương pháp đó là phản ứng sinh học trong cơ thể, và chúng tôi có thể tạo ra một số lượng lớn xương nhờ phương pháp này
Tôi sẽ chia sẻ với các bạn điều này.
Những gì chúng tôi làm là, ở loài người có một lớp tế bào gốc ở bên ngoài xương dài
Lớp đó gọi là màng xương
Lớp màng này thông thường được bao bọc chặt chẽ với xương bên trong và nó có tế bào gốc trong đó.
Những tế bào gốc đó thực sự quan trọng trong phôi thai trong giai đoạn phát triển. và chúng bừng tỉnh nếu bạn có gãy xương để giúp bạn sửa chữa xương.
Vì vậy, chúng tôi dùng lớp màng xương đó và phát triển một phương pháp tiêm bên dưới nó một chất lỏng, trong vòng 30 giây, sẽ chuyển thành một chất gien cứng và thực sự có thể nhấc màng xương ra khỏi xương.
Do đó, về bản chất, nó tạo ra một lỗ hổng nhân tạo đó là ngay bên cạnh xương nhưng cũng làm dày lớp tế bào gốc.
Và chúng tôi đi qua một đường rạch trong lỗ kim để không tế bào nào trong cơ thể có thể lọt vào và những gì xảy ra là lỗ hổng phản ứng sinh học đó có thể dẫn đến sự gia tăng của các tế bào gốc sau đó, và chúng có thể tạo ra nhiều tế bào mới, và sau đó theo thời gian, bạn có thể thu hoạch mô đó rồi sử dụng nó ở nơi khác trong cơ thể.
Đây là một bước ngoặt lịch sử những gì chúng ta nhìn nhận khi chúng tôi làm điều đó, và về cơ bản những gì chúng ta thấy là một số lượng xương rất lớn.
Vì vậy, trong ảnh này, bạn có thể thấy đầu gối, các tủy xương, sau đó, bạn có thể thấy xương gốc, và bạn có thể nhìn thấy chỗ xương gốc kết thúc, và chỉ để còn lại đó là xương mới nó phát triển trong khoang phản ứng sinh học đó, và thực sự bạn có thể làm cho nó rộng hơn
Và ranh giới mà bạn thấy giữa xương gốc và xương mới như là một điểm yếu rất nhỏ, vì vậy bác sĩ phẫu thuật có thể dùng phương pháp này có thể thu được xương mới, và màng xương có thể phát triển trở lại, quay trở lại với cái chân trong cùng một loại môi trường Giả sử bạn không phẫu thuật trên nó trong lần đầu tiên.
Vì vậy, khả năng đau đớn hậu phẫu là rất nhỏ so với phương pháp ghép xương chậu.
Và bạn có thể nuôi lớn nhiều lượng xương lớn khác nhau tùy thuộc vào liều lượng gel bạn cho vào, Vì vậy, đó thực sự là một loại yêu cầu về thủ tục.
Bây giờ, tại thời điểm thực hiện công việc này chúng tôi đã nhận được rất nhiều sự quan tậm của báo chí, bởi vì nó thực sự là một phương pháp hay để tạo ra xương mới, và chúng tôi nhận được rất nhiều liên hệ từ những người khác nhau quan tâm đến phương pháp này.
Và tôi sẽ chỉ cho bạn biết, đôi khi những người liên hệ đến rất lạ lùng, hơi bất ngờ, và thú vị nhất, nói như thế này đi, tôi đã nhận được liên hệ từ một nhóm các cầu thủ bóng đá Mỹ tất cả họ muốn có hộp sọ dày gấp đôi trên đầu mình.
Và vì có những mối liên hệ kiểu này và dĩ nhiên, là người Anh và cũng lớn lên ở Pháp, Tôi có xu hướng không giữ ý tứ, vì thế tôi đã phải giải thích cho họ một cách rất lịch sự rằng trong trường hợp cụ thể của họ, có lẽ không có nhiều thứ lắm để bảo vệ lúc ban đầu.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Vì vậy, đây là phương pháp của chúng tôi, và nó là những vật liệu đơn giản, nhưng chúng tôi đã nghĩ về nó một cách cẩn thận.
Và thực sự chúng ta biết rằng những tế bào này trong cơ thể, trong phôi thai, khi chúng phát triển có thể tạo thành một loại mô khác, sụn, và vì thế chúng tôi phát triển một gien hơi khác so với trong tự nhiên và một chất hóa học khác đi một chút, đặt nó ở đó, và chúng ta có thể có được 100 phần trăm sụn thay thế.
Và cách tiếp cận này thực sự hiệu quả, tôi nghĩ vậy về thủ tục chuẩn bị kế hoạch, nhưng có gì đó bạn phải lên kế hoạch trước.
Như vậy, đối với các ca phẫu thuật, chắc chắn có một nhu cầu về các phương pháp dựa trên lắp đặt giàn giáo khác.
Và khi nghĩ về thiết kế những giàn giáo khác, trên thực tế, bạn cần một đội ngũ đa ngành.
Và do đó nhóm của chúng tôi có nhà hóa học, nhà sinh học tế bào, bác sĩ phẫu thuật, thậm chí nhà vật lý, và tất cả mọi người đến với nhau và chúng tôi suy nghĩ nhiều về việc thiết kế các vật liệu.
Nhưng chúng tôi muốn làm cho họ có đầy đủ thông tin rằng chúng tôi có thể có các tế bào để làm những gì mình muốn, nhưng không quá phức tạp như gây khó khăn khi đến phòng khám.
Và như vậy là một trong những điều chúng tôi suy nghĩ về rất nhiều cố gắng để hiểu cấu trúc của các mô trong cơ thể.
Và vì vậy, nếu chúng ta nghĩ đến xương, dĩ nhiên là mô yêu thích của tôi, chúng tôi phóng to, chúng ta có thể thấy, ngay cả khi bạn không biết bất cứ điều gì về cấu trúc xương, nó được cơ cấu đẹp, thực sự đẹp.
Chúng ta có rất nhiều các mạch máu ở đó.
Và nếu phóng to một lần nữa, chúng ta thấy rằng các tế bào thực sự được bao quanh bởi một ma trận 3D sợi nano , và chúng cung cấp rất nhiều thông tin cho các tế bào.
Và nếu phóng to một lần nữa, trên thực tế, trong trường hợp của xương, ma trận quanh các tế bào được tổ chức một cách đẹp đẽ ở quy mô nano, và nó là một vật liệu pha đó là một phần hữu cơ, một phần vô cơ.
Và điều đó dẫn tới một trường tổng thể, thực sự, nhìn vào vật liệu đang phát triển có loại cấu trúc lai.
Và do đó, tôi đưa ra hai ví dụ ở đây chúng tôi đã làm một số vật liệu có loại cấu trúc kiểu đó, và bạn thực sự có thể thay đổi nó.
Bạn có thể thấy ở đây một thứ mềm ướt và bây giờ một vật liệu một loại vật liệu lai nhưng đúng thật có tính bền đáng kể và nó không còn giòn.
Và một vật liệu vô cơ thường sẽ thực sự giòn, và bạn sẽ không thể có được sức mạnh và độ bền trong nó.
Một điều khác mà tôi muốn nói qua nhiều giàn giáo mà chúng ta thì xốp, và chúng phải thế, bởi vì bạn muốn các mạch máu phát triển bên trong đó.
Nhưng các lỗ chân lông đôi khi lớn hơn các tế bào, và như vậy mặc dù nó là 3D, Với các tế bào, nó mang lại nhiều lợi ích hơn là một bề mặt cong, và hơi phi tự nhiên một chút
Và như vậy, một trong những điều bạn có thể nghĩ đến việc thực hiện là làm giàn giáo với kích thước hơi khác nhau có thể bao quanh các tế bào trong 3D và cung cấp cho chúng nhiều thông tin hơn
Và có rất nhiều công việc xảy ra trong các khu vực này.
Bây giờ, cuối cùng, tôi chỉ muốn nói một chút về việc áp dụng nó cho bệnh tim mạch, vì đây là một vấn đề y học thực hành quan trọng
Và một trong những điều mà chúng ta biết là, thật không may, nếu bạn lên cơn đau tim, sau đó, mô đó có thể bắt đầu chết, và hệ quả có lẽ sẽ không tốt theo thời gian.
Và nó sẽ thực sự tuyệt vời, nếu chúng ta có thể ngăn chặn mô chết đó hoặc giúp nó tái sinh.
Và có rất nhiều thử nghiệm tế bào gốc đang diễn ra trên toàn thế giới, và họ sử dụng nhiều loại tế bào khác nhau, nhưng một trong những chủ đề phổ biến dường như sắp xảy ra rằng trên thực tế, rất thường, những tế bào sẽ chết một khi bạn đã cấy ghép chúng.
Và bạn có thể cấy vào tim hoặc vào hệ thống máu, nhưng dù bằng cách nào đi nữa, chúng tôi dường như không thể có được đúng số lượng tế bào nhận được vào vị trí mà chúng ta muốn và có thể cung cấp sự tái tạo tế bào mà chúng ta muốn có thu được kết quả lâm sàng tốt.
Và vì vậy, một số trong những điều mà chúng tôi đang nghĩ đến, và nhiều người khác trong lĩnh vực cũng đang nghĩ đến đang thực sự phát triển vật liệu cho điều đó.
Nhưng có một sự khác biệt ở đây.
Chúng tôi vẫn cần hóa học, chúng tôi vẫn cần cơ học, chúng tôi vẫn thực sự cần một họa đồ gây chú ý và chúng tôi vẫn cần những cách hay để bảo vệ các tế bào.
Nhưng bây giờ, các tế bào cũng có lẽ hơi giống một vật liệu sẽ có thể dẫn điện vì chúng tự nó sẽ phản ứng rất tốt và sẽ phát đi các tín hiệu giữa chúng với nhau.
Bạn có thể nhìn thấy chúng ngay bây giờ đánh bại toàn bộ các vật liệu này, và đó là một sự phát triển rất, rất thú vị điều đó đang xảy ra.
Vì vậy, để tóm gọn , tôi đã muốn thực sự nói rằng có thể làm việc trong này loại lĩnh vực này, tất cả chúng ta làm việc trong lĩnh vực này đó không những là ngành khoa học siêu thú vị duy nhất, mà còn có tiềm năng ảnh hưởng đến bệnh nhân, Dù ảnh hưởng đó là nhỏ hay lớn đó vẫn thực sự là một đặc ân tuyệt vời.
Và do đó, tôi muốn cảm ơn tất cả các bạn.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Trong suốt sự nghiệp của mình, tôi đã rất may mắn được làm việc với nhiều kiến trúc sư vĩ đại của thế giới, quay phim tư liệu những công việc của họ và chứng kiến những thiết kế của họ có khả năng ảnh hưởng đến thành phố nơi chúng tọa lạc.
Tôi nghĩ về những thành phố mới như Dubai hoặc những thành phố cổ kính như Rome với viện bảo tàng MAXXI phi thường của Zaha Hadid hay ngay đây tại New York với công viên High Line, thành phố đã bị ảnh hưởng rất nhiều bởi sự phát triển của nó.
Nhưng điều tôi thấy thực sự thú vị đó là những gì xảy đến sau khi kiến trúc sư và nhà quy hoạch đã rời đi và những nơi ấy bị con người chiếm lấy, như ở Chandigarh, Ấn Độ, toàn bộ thành phố đã được thiết kế bởi kiến trúc sư Le Corbusier.
Nhưng 60 năm sau đó, người ta sử dụng thành phố bằng những cách thức khác hẳn với những gì được thiết kế ban đầu, như ở đây,bạn có thể thấy những người này đang ngồi trên khung cửa sổ của một hội trường.
Nhưng suốt tiến trình vài năm, Tôi đã làm tư liệu về tòa nhà CCTV của Rem Koolhaas tại Bắc Kinh và sân vận động olympic tại đó thiết kế bởi các kiến trúc sư Herzog và de Meuron.
Tại những công trường quy mô lớn đó ở Trung Quốc, bạn thấy những lều ở tạm nơi các công nhân sống trong suốt thời gian xây dựng tòa nhà.
Vì công trình mất nhiều năm để xây dựng, công nhân cuối cùng đã hình thành một thành phố dã chiến tạm thời, đặt gần ngay sát với công trình kiến trúc phức tạp mà họ đang xây dựng.
Suốt bảy năm qua, tôi đã theo đuổi niềm đam mê của mình với môi trường xây dựng, và đối với những người biết tôi, bạn có thể sẽ nói rằng niềm đam mê này đã khiến tôi sống nay đây mai đó 365 ngày một năm.
Luôn luôn di chuyển có nghĩa rằng đôi khi tôi có thể bắt gặp những khoảnh khắc khó dự đoán nhất của cuộc sống, như ở đây tại New York cái ngày sau ngày cơn bão Sandy tàn phá thành phố.
Chỉ mới ba năm trước, lần đầu tiên tôi tới Caracas, Venezuela, trong lúc bay trên thành phố, tôi chợt sửng sốt bởi những khu ổ chuột lan rộng tới mỗi ngóc ngách của thành phố, một nơi mà gần 70 phần trăm dân cư sống trong các khu ổ chuột, mà theo nghĩa đen đúng là che phủ khắp mọi nơi.
Trong một cuộc hội thoại với những kiến trúc sư địa phương của UrbanThink Tank, Tôi được biết về Torre David, một tòa nhà văn phòng 45 tầng tọa lạc ngay trung tâm Caracas.
Tòa nhà vẫn trong quá trình xây dựng khi nền kinh tế Venezuela sụp đổ và nhà phát triển qua đời vào những năm đầu thập niên 90.
Khoảng tám năm trước, mọi người bắt đầu di chuyển vào tòa tháp bỏ hoang và bắt đầu xây dựng ngôi nhà riêng của họ trong tòa tháp dang dở đó.
Chỉ có duy nhất một lối vào tòa nhà, và có đến 3000 cư dân ra vào qua cánh cửa độc nhất đó.
Cùng với nhau, những dân cư tạo nên những không gian công cộng và thiết kế để chúng tạo cảm giác như một ngôi nhà hơn là một tòa tháp dang dở.
Tại hành lang, họ sơn tường và trồng cây.
Họ còn làm một sân chơi bóng rổ.
Nhưng nếu bạn nhìn kỹ hơn, bạn sẽ thấy nhiều lỗ hổng lớn nơi các thang máy và các dịch vụ được thiết kế để chạy xuyên qua.
Trong tòa tháp này, mọi người đã nghĩ đến đủ các phương pháp để đáp ứng lại nhiều nhu cầu của cuộc sống trong một tòa tháp dở dang.
Không có thang máy, một tòa tháp 45 tầng thang bộ.
được thiết kế bằng những cách vô cùng đặc biệt bởi nhóm người này những người chưa từng qua một trường lớp đào tạo nào về kiến trúc hay thiết kế.
Và mỗi cư dân đều tìm cách riêng của họ để thích ứng, tòa tháp trở thành một thành phố sống, một nơi nhộn nhịp với những với các thành phần kinh tế vi mô và kinh doanh nhỏ.
Những cư dân đầy sáng tạo, trong một khoảnh khắc, đã tìm thấy cơ hội trong những tình thế khó đoán nhất như bãi đỗ xe kế bên, đã được cải tạo thành một tuyến đường cho taxi để chở dân cư lên những con dốc nhằm làm giảm thiểu đoạn thang bộ lên các căn hộ.
Một chuyến đi bộ xuyên tòa tháp cho thấy làm thế nào những cư dân ở đây đã nghĩ ra cách tạo những bức tường, cách làm thông gió, làm tường kính trong suốt, lưu thông xuyên suốt tòa tháp, cơ bản là tạo ra một ngôi nhà hoàn toàn thích nghi với những điều kiện của vị trí.
Khi một cư dân mới chuyển vào sống trong tòa tháp, họ vốn đã có mái che trên đầu, nên họ chỉ cần đánh dấu vị trí của mình bằng một vài bức màn.
Dần dần, từ những vận liệu tìm thấy, những bức tường mọc lên và người ta tạo không gian từ bất cứ đồ vật hay vật liệu nào.
Thật ấn tượng khi xem những thiết kế mà họ làm nên, giống như khi mọi thứ được làm ra từ những viên gạch đỏ, một số cư dân sẽ che phủ những gạch đỏ đó bằng những lớp giấy dán tường mẫu gạch đỏ chỉ để khiến nó như đã hoàn thiện tuyệt đối.
Những cư dân thực sự đã xây nên những ngôi nhà này bằng chính đôi tay của họ, và sự lao động vì tình yêu này là một niềm hãnh diện lớn của nhiều gia đình sống trong tòa tháp này.
Họ đã làm nên những điều tốt nhất trong điều kiện của họ, và cố tạo nên những không gian trông đẹp mắt và thân mật, hoặc ít nhất những điều tốt nhất mà họ có thể vươn tới.
Khắp nơi trong tòa tháp, bạn có thể bắt gặp tất cả các loại dịch vụ, như cắt tóc, nhà máy nhỏ, và mỗi tầng có một cửa hàng tạp phẩm nhỏ hoặc một shop.
Thậm chí bạn còn tìm thấy một nhà thờ.
Trên tầng 30 có một phòng gym nơi tất cả các quả tạ đều được làm nên từ những bánh ròng rọc bỏ lại từ những thang máy không bao giờ được lắp đặt.
Từ bên ngoài, đằng sau khung cảnh luôn thay đổi này bạn thấy cách những rầm bê tông tạo nên một khung xương vững chắc để cư dân tạo ra những ngôi nhà của riêng họ trong một cách thức trực giác và có tổ chức đáp ứng trực tiếp những gì họ cần,
Bây giờ hãy đến với Châu Phi, tới Nigeria, tới một cộng đồng gọi là Makoko, một khu ổ chuột nơi khoảng 150 000 người sống chỉ một mét trên mặt sông Lagos Lagoon.
Dù nó có vẻ là một nơi vô cùng lộn xộn nhưng khi nhìn nó từ trên cao, bạn sẽ thấy có một mạng lưới các mương nước và kênh đào kết nối mỗi một ngôi nhà.
Từ vũng chính, mọi người di chuyển trên những chiếc xuồng gỗ dài tới nhiều ngôi nhà và cửa hiệu trên một vùng rộng lớn.
Khi sống trên mặt nước, rõ ràng là con người phải hoàn toàn thích nghi với cách sống vô cùng riêng biệt này.
Thậm chí những chiếc xuồng cũng trở thành những cửa hàng tạp hóa những người phụ nữ chèo những 'của hàng' đó từ nhà này sang nhà khác rao bán mọi thứ từ kem đánh răng tới hoa quả tươi.
Đằng sau mỗi ô cửa sổ, mỗi khung cửa ra vào, bạn sẽ thấy một đứa bé đang săm soi bạn, và trong khi Makoko dường như chật cứng người, thì điều còn gây sốc hơn đó là số lượng thực trẻ em sinh ra từ mỗi nhà.
Dân số đang tăng tại Nigeria, và đặc biệt trong những vùng như Makoko, đó là những lời nhắc nhở đau xót rằng những thứ ngoài tầm kiểm soát sẽ trở nên như thế nào.
Tại Makoko, có rất ít hệ thống và cơ sở hạ tầng tồn tại.
Nguồn điện phải tự túc và nước sạch đến từ những trạm nước tự chế khắp trong khu vực.
Toàn bộ mô hình kinh tế này được thiết kế cho phù hợp với cách sống trên mặt nước, vậy nên đánh bắt cá và đóng tàu là những nghề phổ biến.
Bạn sẽ thấy một loạt các chủ doanh nghiệp những người đã thiết lập nên nền kinh doanh trong khu vực, như cửa hàng tóc, cửa hàng CD và DVD, rạp chiếu phim, nhà may, tất cả mọi thứ đều có ở đó.
Thậm chí còn có cả phòng ảnh nghệ thuật nơi bạn thấy những khát vọng được sống trong một ngôi nhà thực sự hoặc có mối liên hệ tới một nơi xa nào đó, như khách sạn này tại Thụy Điển.
Trong buổi tối hôm đó, tôi gặp ban nhạc sống này mang đồng phục là chiếc áo T-shirt.
Họ đang trôi nổi trên những con kênh trong một chiếc xuồng lớn với một máy phát điện đủ lớn cho tất cả cộng đồng cùng thưởng thức.
Đêm xuống, cả khu vực này gần như chỉ còn là một màu đen, chỉ còn một bóng đèn le lói hay một ngọn lửa hắt hiu.
Thứ ban đầu mang tôi đến với Makoko là dự án từ một người bạn của tôi, Kunlé Adeymi, người vừa hoàn thiện công trình ngôi trường nổi ba tầng này cho những đứa trẻ tại Makoko.
Với toàn bộ thôn xóm nổi trên mặt nước, không gian công cộng rất hạn hẹp, vậy nên giờ đây khi ngôi trường này hoàn thiện, sân trường sẽ là sân chơi cho lũ trẻ, nhưng khi tan học, sân trường trở thành một quảng trường của thị trấn, nơi ngư dân vá lưới và những chủ thuyền hàng neo đậu con thuyền của họ.
Một địa điểm khác tôi muốn chia sẻ với các bạn đó là người Zabbaleen ở Cairo.
Họ là con cháu của những nông dân di cư từ Thượng Ai Cập trong những năm 1940, và ngày nay họ kiếm sống bằng cách thu lượm và tái chế rác thải sinh hoạt từ khắp Cairo.
Trong nhiều năm, người Zabbaleen sống trong những xóm tạm bợ nơi họ có thể di chuyển khắp nơi để trốn tránh chính quyền địa phương, nhưng trong những năm đầu 1980, họ đã định cư tại khu Mokattam chỉ ngay tại Miền Đông thành phố.
Hiện nay, họ sống trong khu vực này xấp xỉ 50,000 đến 70,000 người, sống trong cộng đồng này trong những ngôi nhà cao tầng tự xây nơi mà có tới ba thế hệ cùng sống chung một căn nhà.
Trong khi những căn hộ họ đã tự xây cho mình thiếu thốn mọi quy hoạch hay thiết kế, mỗi gia đình chuyên biệt cho một kiểu tái chế có nghĩa là tầng trệt của mỗi căn hộ là nơi dành riêng cho các hoạt động chế biến phế liệu và các tầng trên dành cho không gian sống.
Tôi cảm thấy thật phi thường khi thấy từng cột từng cột phế liệu. trở nên vô hình trong mắt những người sống tại đây, như người đàn ông thú vị này đang tạo dáng chụp hình trong khi đống phế liệu như đang đổ ập tới từ đằng sau ông, hay như hai chàng trai trẻ này đang ngồi tán gẫu giữa hàng tấn phế liệu này.
Trong khi đối với hầu hết chúng ta, sống giữa những đống phế liệu này dường như là không thể, đối với những người Zabbaleen, đây chỉ là một lối sống thường ngày khác.
Trong tất cả những nơi tôi nói đến hôm nay, điều tôi thấy thú vị đó là thực sự không có thứ gì là bình thường, và nó chứng tỏ rằng con người có khả năng thích nghi trong bất cứ tình thế nào.
Suốt ngày, không có gì là lạ khi bắt gặp một bữa tiệc nhỏ trên đường phố như buổi lễ đính hôn này.
Trong phong tục này, cô dâu tương lai phô bày tất cả những của hồi môn của mình mà họ sẽ mang tới cho chồng.
Một cuộc tụ họp như buổi lễ này bày ra một tập hợp nơi tất cả mọi thứ được trưng bày và tất cả phế liệu được sử dụng như một sân khấu để trưng bày tất cả các đồ gia dụng mới của họ.
Giống như Makoko và Torre David, trên khắp Zabbaleen bạn sẽ nhận thấy cùng những thứ như bất cứ xóm làng điển hình nào.
Đó là cửa hiệu bán lẻ, quán cafe và các nhà hàng, và cộng đồng này là một cộng đồng những người Công giáo Ai Cập, nên bạn cũng sẽ tìm thấy một nhà thờ, cùng với nhiều tôn giáo khác biểu tượng cho đức tin khắp nơi trong khu vực, và còn cả những dịch vụ nhu yếu thường ngày như của hiệu sửa chữa điện tử, tiệm cắt tóc, mọi thứ.
Thăm những ngôi nhà của ngừoi Zabbaleen còn mang tới nhiều kinh ngạc.
Nhìn từ bên ngoài, những ngôi nhà này trông giống bất cứ công trình dân sự nào khác trong thành phố nhưng khi bạn bước vào trong, bạn nhìn thấy mọi phong cách của thiết kế và trang trí nội thất.
Mặc dù bị giới hạn về không gian cũng như tiền bạc, những ngôi nhà trong vùng được thiết kế với sự cẩn trọng và tỉ mỉ.
Mỗi căn hộ ở đây là độc nhất, và chúng có những câu chuyện riêng của chúng về hoàn cảnh và giá trị của mỗi gia đình.
Nhiều người chăm sóc ngôi nhà của mình và không gian bên trong rất nghiêm chỉnh, đặt nhiều công sức và tâm huyết trong từng chi tiết.
Những không gian chung cũng được quan tâm như thế với những bức tường được trang trí với đá lát giả cẩm thạch.
Nhưng mặc cho công sức trang trí, đôi khi những căn hộ này lại được sử dụng với những cách thức rất khác lạ, như ngôi nhà này đã thu hút sự chú ý của tôi với bùn đất và cây cỏ lộ ra dưới sàn trước nhà.
Khi tôi bước vào trong, căn hộ tầng năm này đã được cải tạo hoàn toàn thành một nông trại, nơi có sáu hay bảy chú bò đang gặm cỏ trong một nơi đáng lẽ phải là phòng khách.
Nhưng rồi nếu bạn qua đại sảnh từ trang trại bò sữa này, có một đôi vợ chồng mới cưới sống trong một nơi mà những người địa phương gọi là một trong những căn hộ đẹp nhất trong khu vực.
Sự chú ý tới những chi tiết làm tôi kinh ngạc, và người chủ nhà rất tự hào dẫn tôi tham quan căn hộ, từ sàn tới trần nhà, mỗi một phần đều được trang trí.
Nhưng nếu không nhờ một mùi hôi quen thuộc một cách kì lạ luôn luôn phảng phất trong căn hộ, sẽ dễ dàng quên mất rằng bạn đang đứng cạnh một lán bò trên đỉnh một bãi rác.
Điều làm tôi cảm động nhất là mặc dù trong những điều kiện không mấy thuận lợi tôi vẫn được chào đón với những cánh tay rộng mở vào một ngôi nhà được xây nên từ tình yêu, sự chăm sóc, và niềm đam mê không giới hạn.
Bây giờ hãy đến Trung Quốc, tới nơi gọi là Sơn Tây, Hà Nam và Cam Túc.
Trong một miền đất nổi tiếng với đất đai mềm và tơi xốp trên cao nguyên Hoàng Thổ, ở đây, ước tính có 40 triệu người đang sống trong những ngôi nhà dưới lòng đất.
Những chỗ ở này được gọi là yaodongs.
Qua những công trình ngầm này, những yaodong này được xây dựng bên trong lòng đất.
Trong những thôn xóm này, bạn thấy khung cảnh hoàn toàn biến đổi, ẩn mình sau những ụ đất bụi là những ngôi nhà vuông vắn nằm sâu bảy mét dưới mặt đất.
Khi tôi hỏi người dân tại sao họ lại đào những căn nhà dưới lòng đất, họ trả lời đơn giản rằng họ là những nông dân nghèo trồng lúa trồng táo, họ không có đủ tiền để mua vật liệu, và cách đào khoét này chính là cách thức hợp lý nhất đối với cuộc sống của họ.
Từ Makoko tới Zabbaleen, những cộng đồng này đã tiếp cận công việc hoạch định, thiết kế và điều hành của chính họ và những vùng lân cận bằng cách thức riêng cho hoàn cảnh và môi trường của họ.
Sáng tạo nên bởi những con người sống, làm việc và vui chơi trong những không gian đặc biệt này, những vùng này được thiết kế một cách bản năng để thích ứng với hoàn cảnh của họ.
Trong hầu hết những nơi này, chính phủ là hoàn toàn vắng mặt, bỏ mặc cư dân không có lựa chọn nào khác ngoài cách tái thích ứng với những vật liệu tìm được, và trong khi những cộng đồng này phải sống trong điều kiện bất lợi, họ đã cho thấy những sự sáng tạo tài tình, và chứng tỏ rằng thực sự chúng ta có khả năng để thích ứng trong tất cả tình thế.
Điều làm cho những nơi như Torre David đặc biệt ấn tượng chính là kiểu khung xương này nơi con người có thể có một nền móng để tận dụng.
Bây giờ hãy tưởng tượng những gì mà những cộng đồng tài tình này có thể tự mình sáng tạo, và liệu những giải pháp của họ sẽ đặc biệt đến mức nào, nếu họ được cho một cơ sở hạ tầng cơ bản mà họ có thể sử dụng.
Hôm nay, bạn thấy những dự án phát triển dân cư lớn đề xuất những giải pháp nhà ở rập khuôn đối với một lượng đông đảo dân cư.
Từ Trung Quốc tới Brazil, những dự án này cố gắng cung cấp nhiều nhà nhất có thể, nhưng chúng hoàn toàn giống nhau và đơn giản là không thể đáp ứng cho nhu cầu của mỗi con người.
Tôi muốn kết thúc với một câunói từ một người bạn của tôi và cũng là một nguồn cảm hứng, Zita Cobb, nhà sáng lập của Shorefast Foudation, cơ sở tại Fogo Island, Newfoundland.
Bà nói rằng "có một bệnh dịch của sự rập khuôn đang giết chết niềm cảm hứng của con người," và tôi hoàn toàn đồng ý.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi là James.
Nhà văn và nghệ sĩ, và tôi sáng tác phẩm về công nghệ.
Tôi vẽ viền máy bay do thám quân sự theo kích thước thật lên đường phố khắp thế giới, để mọi người bắt đầu suy nghĩ và quan tâm đến những công nghệ khó nhìn thấy và khó hiểu này.
Tôi tạo ra những tác phẩm như mạng dự đoán kết quả bỏ phiếu dựa trên báo cáo thời tiết, vì tôi quan tâm đến tiềm năng thực sự của những công nghệ mới lạ này.
Năm ngoái, tôi tự chế tạo xe tự lái.
Vì không thật sự tin tưởng vào công nghệ, tôi tự thiết kế luôn đường chạy.
(Tiếng cười) Tôi làm những việc này không chỉ vì thấy nó cực kỳ thú vị, mà còn vì tôi nghĩ công nghệ là cách ta nói về bản thân mình cũng như nhìn nhận của ta về thế giới.
Và đây là một câu chuyện về công nghệ.
Đây là một video "trứng bất ngờ".
Đó cơ bản là video ai đó ngồi mở thật nhiều trứng sô-cô-la để người xem thấy được đồ chơi bên trong.
Chỉ vậy thôi. Đó là toàn bộ nội dung trong bảy phút.
Và tôi muốn các bạn chú ý đến hai điều.
Thứ nhất, video này đạt 30 triệu lượt xem.
(Tiếng cười) Điều còn lại là, nó thuộc một kênh có 6.3 triệu người theo dõi, với tổng số tám tỷ lượt xem, chỉ toàn video như thế. 30 triệu người xem ai đó mở những quả trứng này.
Nghe kỳ cục, nhưng nếu bạn gõ "trứng bất ngờ" trên YouTube, kết quả cho thấy có 10 triệu video như thế, và tôi nghĩ thực tế còn nhiều, nhiều hơn.
Nếu tiếp tục tìm, bạn sẽ thấy vô số.
Có hàng triệu, hàng triệu video thế này dưới đủ mọi hình thức kết hợp giữa nhãn hàng và nội dung, và mỗi ngày, càng nhiều video như vậy được tải lên.
Một thế giới kỳ lạ phải không?
Nhưng vấn đề là, những video này không dành cho người lớn,
mà là cho trẻ nhỏ.
Những video này giống như ma túy với chúng.
Sự lặp đi lặp lại, những tiết lộ nho nhỏ gây kích thích và cuốn hút chúng.
Trẻ nhỏ xem những video này hết lần này đến lần khác, trong hàng giờ, hàng giờ liền.
Và nếu bạn cố tách chúng ra khỏi màn hình, chúng sẽ la hét dữ dội.
Nếu bạn không tin tôi -- tôi đã thấy vài khán giả gật đầu -- nếu bạn không tin tôi, hãy hỏi người có con nhỏ, và họ sẽ biết về những video "trứng bất ngờ" này.
Đây là nơi ta bắt đầu.
Đây là năm 2018, ai đó, hoặc rất nhiều người, đang sử dụng cùng một cơ chế mà Facebook và Instagram đang dùng để khiến bạn liên tục mở chúng ra xem. Và họ dùng nó trên YouTube để tác động lên não bộ của trẻ nhỏ để đổi lấy lợi nhuận quảng cáo.
Ít ra thì tôi hy vọng đó là điều họ đang làm.
Tôi hy vọng đó là mục đích của họ, bởi có những cách dễ hơn để thu lợi từ quảng cáo trên YouTube.
Bạn có thể bịa chuyện hoặc ăn cắp nội dung.
Tìm những phim hoạt hình thật sự phổ biến với trẻ em như "Pepper Pig" hoặc "Paw Patrol," bạn sẽ thấy có hàng triệu đoạn phim này trên mạng.
Tất nhiên, phần lớn không phải do tác giả gốc tải lên.
Chúng đến từ nhiều tài khoản bất kỳ khác nhau, và không thể biết người tải là ai hay động cơ của họ là gì.
Điều này nghe có quen không?
Bởi vì đó chính là cơ chế đang hoạt động trên hầu hết các dịch vụ kỹ thuật số, khi ta không thể biết thông tin này đến từ ai.
Nó cơ bản là tin giả với trẻ em, và chúng ta huấn luyện chúng từ bé để bấm vào đường dẫn nào xuất hiện đầu tiên bất kể nguồn tin là gì.
Có vẻ không phải là một ý tưởng hay.
Còn đây là một thứ khác rất phổ biến với trẻ trên YouTube,
gọi là "Bài hát Gia đình Ngón tay".
Tôi vừa nghe ai đó "ồ" lên.
Đây là "Bài hát Gia đình Ngón tay", bài xưa nhất mà tôi tìm được.
Từ năm 2007, và chỉ có 200,000 lượt xem. Chẳng là gì trong cuộc chơi này cả.
Nhưng nó có một giai điệu bắt tai khủng khiếp, mà tôi sẽ không phát cho các bạn nghe, vì nó sẽ in vào não bạn như cách mà nó đã in vào não tôi, và tôi sẽ không làm điều đó với các bạn đâu.
Nhưng cũng như trứng bất ngờ, nó len lỏi vào não trẻ và làm chúng bị nghiện.
Chỉ trong vài năm, những video "Gia đình Ngón tay" này xuất hiện khắp nơi, với nhiều phiên bản ngôn ngữ. Những đoạn phim hoạt hình minh hoạ bằng thức ăn hay bất kỳ yếu tố hoạt hình nào có sẵn.
Có hàng triệu, hàng triệu video thế này trên mạng với đa dạng những sự kết hợp điên rồ.
Và càng dành nhiều thời gian để xem, bạn càng cảm thấy mình trở nên điên khùng.
Đó là khi tôi bắt đầu nhận thấy một cảm giác kỳ lạ và không thể hiểu nổi về cách những thứ này được tạo ra và hiện diện quanh mình.
Không thể biết được chúng đến từ đâu.
Ai tạo ra chúng?
Một số có vẻ là từ các nhóm làm phim hoạt hình chuyên nghiệp.
Một số khác chỉ là do phần mềm sắp xếp ngẫu nhiên.
Một số trông có vẻ là những sản phẩm giải trí chỉn chu cho trẻ,
và một số được tạo ra bởi những người rõ ràng là không nên ở gần con nít.
(Tiếng cười) Một lần nữa, việc không thể lần ra ai tạo ra những thứ này - liệu có phải là một phần mềm tự động?
Hay người thật? Hay là một trò đùa?
Ý nghĩa của việc không thể phân biệt những nguồn này nữa là gì?
Và cảm giác không chắc chắn này quen thuộc phải không?
Thủ thuật chính để thu hút người xem video, hãy nhớ rằng, lượt xem tạo ra tiền, là chèn các cụm từ phổ biến vào tiêu đề video.
Chẳng hạn như với "trứng bất ngờ", bạn thêm vào tiêu đề "Paw Patrol," "trứng Phục sinh" hay bất kỳ từ khoá tương tự từ các video nổi tiếng khác cho tới khi có một hỗn hợp từ ngữ vô nghĩa mà người thường chẳng thể nào hiểu được.
Tất nhiên chỉ có trẻ nhỏ mới xem những video này, và chúng thì biết gì cơ chứ?
Khán giả thực sự của những video này là phần mềm, là những thuật toán.
Đó là phần mềm YouTube dùng để chọn những video giống nhau, phổ biến chúng, gợi ý chúng.
Đó là lý do, cuối cùng, bạn có thứ hỗn tạp vô nghĩa này, cả trong tiêu đề lẫn nội dung.
Những vấn đề là, bạn cần phải nhớ, vẫn còn có con người trong hệ thống tối ưu bằng thuật toán này, những người bị buộc phải ngày càng tăng cường mức độ kết hợp những từ khóa kỳ dị này, như một nghệ sĩ ứng biến tuyệt vọng đáp lại tiếng la hét của hàng triệu trẻ sơ sinh.
Có những con người thực bị kẹt trong hệ thống này, một điều kỳ lạ khác trong nền văn hóa bị thuật toán chi phối. Vì ngay cả khi là người thật, bạn, cuối cùng, cũng phải hành xử như máy để tồn tại.
Ở phía bên kia màn hình cũng vậy, trẻ nhỏ xem những thứ này, chúng bị mắc kẹt, hoàn toàn bị cơ chế này cuốn hút.
Phần lớn những đứa trẻ này quá nhỏ để biết cách truy cập trang web.
Chúng đơn giản chỉ là đập bàn tay nhỏ xíu lên màn hình.
Rồi lại có chức năng tự động phát, những video này liên tục trong một vòng lặp vô tận hàng giờ liền.
Hệ thống này giờ đã quá kỳ dị đến nỗi chức năng tự động phát này sẽ đưa bạn đến những nội dung kỳ lạ.
Đó là cách mà, trong hơn chục cái nhấp chuột, bạn có thể từ đang xem một video dễ thương về đếm số xe lửa đến video chuột Mickey thủ dâm.
Đúng vậy. Rất tiếc là như thế.
Chuyện này ngày càng trở nên tồi tệ.
Đây là điều sẽ xảy ra khi tất cả những từ khóa khác nhau này, tất cả những nội dung thu hút này, cả một thế hệ thèm khát nội dung này, đều tập trung về một chỗ.
Dây là nơi mà tất cả những từ khóa kỳ dị này phản tác dụng.
Bạn ghép các video về Gia đình Ngón tay với những đoạn phim hành động siêu anh hùng, thêm vào trò chơi khăm kỳ cục hay gì đó và bạn có được một video hết sức kỳ dị như thế này.
Thứ thường làm phụ huynh lo lắng là những nội dung có tính bạo lực hoặc tình dục, đúng không?
Phim hoạt hình cho trẻ bị tấn công, bị tiêu diệt, những trò chơi khăm làm cho trẻ bị khủng hoảng.
Cái bạn có là phần mềm dùng tất cả các luồng ảnh hưởng này để tự động tạo ra cơn ác mộng tồi tệ nhất cho lũ trẻ.
Và nó thật sự tác động lên trẻ nhỏ.
Phụ huynh cho biết con họ bị khủng hoảng, sợ bóng tối, sợ các nhân vật hoạt hình yêu thích của chúng.
Nếu rút ra được điều gì từ việc này, thì đó là nếu bạn có con nhỏ, giữ chúng tránh xa YouTube.
(Vỗ tay) Những còn một điều khác thật sự làm tôi quan tâm, đó là tôi không chắc ta hiểu được vì sao đi đến nước này.
Ta lấy tất cả những tác nhân, tất cả mọi thứ, nhào nặn theo một cách không ai tính trước.
Nhưng đây cũng là cách ta xây dựng thế giới này.
Ta lấy mọi dữ liệu, phần lớn là dữ liệu xấu, nhiều dữ liệu lịch sử mang đầy định kiến, và những thôi thúc tồi tệ nhất. Ta dựng nên những bộ dữ liệu lớn rồi tự động hóa chúng,
Ta lồng ghép chúng vào những thứ như báo cáo tín dụng, phí bảo hiểm, hệ thống cảnh sát ngăn ngừa, nguyên tắc tuyên án.
Đây là cách chúng ta xây dựng nên thế giới ngày nay từ dữ liệu.
Và tôi không biết điều gì tồi tệ hơn, tạo ra một hệ thống hoàn toàn tối ưu cho các khía cạnh tệ hại nhất trong hành vi con người, hay vô tình làm thế mà không hề hay biết, vì ta không thật sự hiểu hệ thống mà ta dựng nên, và không biết làm cách nào làm khác đi.
Có một vài thứ, tôi nghĩ, là nguyên nhân chính thúc đẩy chuyện này trên YouTube, đầu tiên là quảng cáo, tức là kiếm tiền từ sự chú ý mà không thật sự tính đến các yếu tố khác, không quan tâm đến những người thật sự tạo ra các nội dung này, sự tập trung quyền lực, và sự tách biệt khỏi những thứ khác.
Dù góc nhìn của bạn về quảng cáo là gì có thể là ủng hộ, thì cảnh những người trưởng thành mặc tã lăn lộn trên cát với hy vọng sẽ nhận được tiền từ một thuật toán khó hiểu cho thấy đây chắc chắn không phải là nền tảng mà ta mong muốn tạo dựng xã hội và văn hóa, và không phải cách mà ta nên ủng hộ.
Còn một nhân tố chính thúc đẩy quá trình tự động hóa này là sự triển khai tất cả các công nghệ ngay khi vừa phát triển xong mà không có bất kỳ sự giám sát. Để rồi khi phát sinh vấn đề, ta bực bội phát biểu: "Không phải do chúng tôi, mà là do công nghệ."
Như thể: "Chúng tôi vô can."
Không đủ thuyết phục, bởi thuật toán không chỉ điều khiển thứ này, mà còn kiểm soát nó.
Khi YouTube bắt đầu quan tâm đến vấn đề này, giải pháp đầu tiên của họ là cải tiến thuật toán máy học (machine learning) để giám sát nội dung.
Về máy học, bất kỳ chuyên gia nào cũng sẽ nói cơ bản đó là tên gọi phần mềm khi ta bắt đầu không hiểu cách thức nó hoạt động.
Tôi nghĩ, thế đã là quá đủ.
Chúng ta không nên để trí tuệ nhân tạo quyết định những gì là phù hợp, bởi ta biết điều gì sẽ xảy ra.
Nó sẽ bắt đầu kiểm duyệt những nội dung khác.
Nội dung liên quan đến đồng tính, Những phát biểu hợp pháp trước công chúng.
Những gì được tự do ngôn luận thì không nên bị loại bỏ bởi các hệ thống khó hiểu này.
Bởi đó là một phần thảo luận mà tất cả chúng ta nên tham gia.
Nhưng tôi xin nhắc một điều là giải pháp thay thế cũng không hề dễ chịu.
YouTube vừa thông báo họ sẽ đưa ra phiên bản ứng dụng dành cho trẻ em hoàn toàn do con người giám sát.
Zuckerberg của Facebook cũng nói tương tự trước Quốc hội, khi bị hỏi dồn sẽ giám sát sản phẩm của họ ra sao.
Anh ta nói họ có người để làm điều đó.
Ý nghĩa thật của nó là thay vì trẻ nhỏ là người đầu tiên thấy những thứ này, ta sẽ có những nhân công hợp đồng bấp bênh, lương thấp, không được hỗ trợ sức khỏe tinh thần đúng cách, xem qua nó trước.
(Tiếng cười) Tôi nghĩ chúng ta có thể làm tốt hơn thế.
(Vỗ tay) Theo tôi, việc đưa hai điều đó lại với nhau là sự đại diện.
Sự đại diện, ý tôi là, chúng ta hiểu biết đến đâu, chúng ta biết phải làm gì để đạt lợi ích tốt nhất.
Điều này gần như là không thể với những hệ thống mà chúng ta không hiểu hết.
Bất bình đẳng về quyền lực luôn dẫn đến bạo lực.
Và có thể thấy trong những hệ thống này, bất bình đẳng tri thức cũng dẫn đến điều tương tự.
Nếu có thể làm gì để cải thiện hệ thống này đó là làm cho chúng dễ hiểu hơn với người dùng, để tất cả chúng ta đều có đủ hiểu biết về những gì thực sự đang diễn ra.
Tuy nhiên, tôi nghĩ những vấn đề hệ thống này không chỉ là của YouTube, như đã giải thích.
Mà là tất cả.
Những vấn đề về trách nhiệm và đại diện, về sự thiếu minh bạch và sự phức tạp, về bạo lực và khai thác bạo lực do sự tập trung quyền lực vào một số ít người, đó là những vấn đề to lớn hơn nhiều.
Đây không chỉ là vấn đề của YouTube, hay của giới công nghệ, và nó, thậm chí, cũng không mới.
Đây là vấn đề của chúng ta từ rất lâu.
Nhưng khi ta xây dựng hệ thống toàn cầu này, Internet, các vấn đề này nổi lên theo những cách thức dị thường, không thể chối bỏ được.
Công nghệ có khả năng phi thường để vừa đại diện vừa chắp cánh những khao khát và định kiến bất thường nhất mà ta hằng chôn giấu rồi mã hóa và đưa chúng ra thế giới, nhưng nó cũng ghi lại để chúng ta thấy, để chúng ta không còn có thể vờ như chúng không hiện hữu.
Ta cần ngưng cho rằng công nghệ là giải pháp cho mọi vấn đề, mà xem chúng như một hướng dẫn cho các vấn đề thật sự, để ta có thể suy nghĩ thấu đáo và tìm cách giải quyết.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay) Xin cám ơn.
(Vỗ tay) Helen Walters: Cảm ơn James đã đến và nói về vấn đề này,
Thật thú vị khi nhớ lại các bộ phim, trong đó, người máy nắm quyền thống trị, hơi hào nhoáng hơn so với những gì anh mô tả.
Những tôi thắc mắc, trong phim, ta nhận thấy sự phản kháng tăng dần.
Vậy trong thực tế, có sự phản kháng nào với những thứ này không?
Anh có thấy những dấu hiệu tích cực nào của sự phản kháng?
JB: Tôi không biết có sự phản kháng trực tiếp không, vì tôi nghĩ vấn đề này cực kỳ lâu dài.
Nó ăn sâu vào nền văn hóa theo nhiều cách.
Bạn tôi, Eleanor Saitta, luôn nói tất cả những vấn đề công nghệ có quy mô và phạm vi đủ lớn trước tiên, đều là vấn đề chính trị.
Vì thế, tất cả những vấn đề mà ta nhắm đến không thể được giải quyết chỉ bằng việc tạo ra công nghệ tốt hơn, mà là thay đổi cách xã hội tạo ra những công nghệ này.
Vậy nên, không, tôi nghĩ ta còn một chặng đường rất dài.
Nhưng như tôi nói, bằng cách chia nhỏ vấn đè, giải thích và nói về chúng một cách trung thực, ta thật sự có thể bắt đầu quá trình phản kháng đó.
HW: Khi anh nói về am hiểu công nghệ kỹ thuật số, tôi thấy khó mà tưởng tượng việc đặt gánh nặng tìm hiểu kỹ thuật lên người dùng.
Nhưng ai chịu trách nhiệm về giáo dục trong thế giới mới này?
JB: Tôi nghĩ trách nhiệm này thuộc về tất cả chúng ta, tất cả những gì ta làm, dựng nên, tạo ra, phải được thực hiện với sự thảo luận và đồng ý với tất cả những người đang tránh né chúng; chúng ta không tạo ra hệ thống để lừa người khác làm điều đúng đắn, mà thực sự từng bước giáo dục họ, bởi mỗi hệ thống này đều có tính giáo dục.
Đó là điều tôi hy vọng, là ngay cả trong thực tế ảm đạm, nếu xem xét nó một cách đúng đắn, bạn sẽ thấy nó thật sự là giáo dục cho phép bạn nhìn thấy cách hệ thống phức tạp này kết hợp và hoạt động và có thể áp dụng kiến thức này ở nơi khác trên thế giới.
HW: James, đây là một cuộc thảo luận quan trọng, mà tôi biết nhiều người đã rất cởi mở và sẵn lòng lắng nghe. Cảm ơn vì đã chia sẻ với chúng tôi sáng hôm nay.
JB: Cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi muốn các bạn cùng tôi trong một vài phút quay lại một đêm nọ ở Trung Quốc cái đêm mà tôi đã gặp gỡ chồng mình.
Đó là thành phố mà trước đây và đến giờ vẫn có cái tên Bắc Kinh.
Tôi đã đến dự một bữa tiếc.
Tôi ngồi xuống cạnh một người đàn ông trung niên, đậm người có đôi kính như mắt cú và cổ đeo nơ. Hóa ra đó là một học giả Fulbright đang học ở Trung Quốc về quan hệ Trung-Xô
Đó quả là phần thưởng dành cho một nhà báo nước ngoài đầy sôi nổi là tôi.
Tôi hỏi ông ta tới tấp để lấy thông tin, vội vàng vạch ra những ý tưởng trong đầu cho những câu chuyện mà tôi định viết.
Tôi đã nói chuyện với ông ấy hàng giờ liền.
Chỉ vài tháng sau, tôi phát hiện ra con người thật của ông ấy.
Ông ấy là đại diện của Trung Quốc trong Liên hiệp Đậu Nành Hoa Kỳ.
"Tôi không hiểu. Đậu nành ư?
Anh bảo với tôi anh là học giả Fulbright cơ mà!"
"Ừ nhưng mà em sẽ nán lại nói chuyện với anh trong bao lâu nếu anh nói với em chúng ta đang ở trong những hạt đậu nành?"
(Cười) Tôi bảo: "Đồ đểu."
Thực ra tôi đã không nói thế.
Tôi nói: "Anh làm em suýt bị đuổi việc đấy!"
Anh ấy nói: "Mình cưới nhau đi!"
(Cười) "Đi du lịch thế giới và cùng có nhiều con."
Và chúng tôi đã làm như vậy.
(Cười) (Vỗ tay) Và Terence Bryan Foley đã trở thành một người đàn ông tràn đầy sức sống.
Anh ấy là một học giả Trung Quốc sau này, khi bước vào tuổi 60 anh lấy được bằng Tiến sĩ Lịch sử Trung Quốc.
Anh ấy nói được 6 ngôn ngữ chơi 15 loại nhạc cụ, là một phi công được cấp phép, anh từng là người điều hành xe cáp San Francisco là chuyên gia dinh dưỡng chăn nuôi heo, bò chuyên gia về Dixieland jazz, phim noir, và chúng tôi đã du lịch khắp đất nước và thế giới và cũng có rất nhiều con.
Chúng tôi theo đuổi công việc của tôi và dường như không có gì mà chúng tôi không làm được.
Rồi chúng tôi phát hiện ra mình bị ung thư, cũng không lấy làm bất ngờ gì khi mà cả hai giấu không nói gì với nhau, chúng tôi cùng tin rằng, nếu mình đủ thông minh đủ mạnh mẽ và can đảm và đủ nỗ lực chúng tôi có thể khiến anh ấy không phải chết.
Nhiều năm trời, có vẻ như chúng tôi đã thành công.
Bác sĩ phẫu thuật bước ra từ phòng mổ.
Ông ấy đã nói gì? Nói điều các bác sĩ phẫu thuật luôn nói: "Chúng tôi đã cắt bỏ hết rồi."
Sau đó một nhà bệnh học xem xét kỹ lưỡng khối ung thu thận
và thấy hóa ra đó là một loại ung thư hiếm gặp, cực kỳ hung hãn với lời chẩn đoán rằng chỉ có thể sống được nhiều nhất vài tuần nữa thôi.
Nhưng, anh ấy vẫn không chết.
Thật kỳ lạ, anh ấy vẫn sống.
Anh ấy huấn luyện Little League cho con trai chúng tôi,
xây một cái phòng đồ chơi cho con gái.
Trong khi đó, tôi vùi mình trên mạng tìm kiếm những chuyên gia.
Tôi tìm cách cứu chữa cho anh ấy.
Rồi một năm trôi qua trước khi bệnh ung thư, theo quy luật của ung thư, tái phát, kéo theo một án tử mới, lần này là 9 tháng.
Chúng tôi thử một phương pháp điều trị mới đầy gian nan, đau đớn.
Nó khiến anh ấy đau nặng và phải ngưng điều trị nhưng anh ấy vẫn sống.
Một năm nữa trôi qua.
Hai năm trôi qua.
Lại thêm nhiều chuyên gia nữa.
Chúng tôi đưa các con tới Ý.
Đưa con đi Úc.
Rồi nhiều năm nữa qua đi và tế bào ung thư lại bắt đầu phát triển.
Lần này, có phương pháp điều trị mới mở ra
Mới lạ. Đang được thử nghiệm.
Chúng sẽ tấn công tế bào ung thư theo phương pháp mới
Anh ấy điều trị thử nghiệm và đạt được hiệu quả.
Tế bào ung thư suy giảm và lần thứ ba, chúng tôi đã tránh được cái chết.
Xin được hỏi các bạn tôi cảm thấy thế nào khi cuối cùng cũng tới thời khắc đó một đêm nọ, màn đêm đen tối bủa xuống vào khoảng nửa đêm đến 2 giờ sáng?
Lần này là ở phòng Hồi sức cấp cứu có khoảng 20 người tôi chưa từng gặp nói với tôi rằng Terence sắp chết, có lẽ sẽ ra đi tối nay.
Tôi phải nói gì khi ông ấy hỏi: "Bà muốn tôi làm gì không?"
Có một loại thuốc khác ngoài kia.
Mới hơn. Mạnh hơn.
Hai tuần trước anh ấy đã thử dùng.
Có lẽ vẫn còn hy vọng.
Vậy thì tôi nói gì đây?
Tôi nói: "Nếu được, xin cứu sống anh ấy!"
Và sáu ngày sau, Terence qua đời.
Chúng tôi đã chiến đấu, chúng tôi đã chiến thắng.
Đó là một cuộc chiến quyết liệt, hôm nay tôi vẫn đang lặp lại cuộc chiến này mà không hề có một giây nao núng,
Chúng tôi đã cùng nhau chiến đấu, chung sống với nhau.
Thay vì xem đó là 7 năm đen tối nhất của cuộc đời mình nó đã trở thành 7 năm huy hoàng nhất.
và cũng là một cuộc chiến đắt giá.
Là cuộc chiến và những lựa chọn mà ai nấy ở đây cũng đồng tình rằng đã đẩy chi phí săn sóc cuối đời cũng như chi phí chi trả cho sức khỏe của tất cả chúng ta lên quá cao.
Với tôi, với chúng tôi, trận chiến đã được đẩy đến bờ vực, tôi đã không bao giờ còn cơ hội nói với anh ấy điều mà giờ đây ngày nào tôi cũng thầm nhủ với anh: "Mình này, đây quả là một chuyến phiêu lưu ly kỳ"
Chúng tôi không có cơ hội từ biệt lần cuối.
Chúng tôi không bao giờ nghĩ như vậy là chấm hết.
Chúng tôi luôn tràn trề hy vọng.
Từ những điều này chúng tôi đã làm được gì?
Là một nhà báo, sau khi Terence qua đời, tôi đã viết cuốn sách "Cái giá của Hy vọng"
Tôi viết vì tôi muốn biết tại sao mình đã làm như vậy, tại sao anh ấy lại làm thế, tại sao những người xung quanh chúng tôi lại làm thế.
Tôi đã phát hiện ra điều gì?
Một trong những điều mà tôi phát hiện ra đó là các chuyên gia nghĩ rằng một câu trả lời cho những điều tôi làm cuối cùng chỉ là một mẩu giấy là Tờ dự liệu (nêu ý nguyện của người bệnh khi nguy kịch) để giúp gia đình khỏi phải có những quyết định khó khăn.
Nhưng tôi đã có tấm giấy đó rồi.
Cả hai chúng tôi đều có.
Chúng đã được thảo sẵn.
Tôi đã có nó trong tay.
Cả hai chúng tôi đã nói cùng một điều: Đừng làm gì nữa nếu không còn hy vọng.
Tôi biết rõ ý nguyện của Tenrence cũng như ý nguyện của chính mình.
Nhưng chúng tôi chưa bao giờ đi đến chỗ không còn hy vọng nữa.
Ngay cả khi cầm trong tay có tấm giấy đó chúng tôi vẫn giữ hy vọng sắt đá.
Tôi tin rằng mình có thể giữ anh ấy thoát khỏi cái chết và tôi không hổ thẹn khi nói ra điều này vì tôi đã thấy bao người và từng nói chuyện với bao người đã từng có y một cảm giác như tôi.
Cho đến những ngày trước khi anh ấy qua đời, tôi cảm thấy mạnh mẽ chắc chắn, và có lẽ hơi điên rồ rằng tôi sẽ có thể giữ cho anh ấy thoát chết mãi mãi.
Cái đó các chuyên gia gọi là gì nhỉ?
Họ gọi đó là sự chối bỏ.
Đó là một từ nghe mạnh quá, phải không?
Nhưng cái từ 'chối bỏ' này vẫn chưa đủ mạnh đâu so với từ mà dùng để miêu tả những gì mà những người như chúng tôi phải trải qua khi đối diện cái chết của người thân mình.
Tôi có nghe một chuyên gia y khoa nói rằng: "Chúng tôi muốn làm điều này, điều kia, nhưng gia đình từ chối.
Họ không nghe phải trái.
Họ từ chối.
Làm sao cuối cùng họ lại khăng khăng đòi phương pháp điều trị này?
Rõ ràng thế mà họ lại chối bỏ nó."
Giờ tôi thấy đây có lẽ không phải là một cách nghĩ hay.
Không phải chỉ những gia đình này
mà cả những chuyên gia y khoa kia các bạn nữa, các bạn cũng chối bỏ.
Bạn muốn giúp. Bạn muốn chữa.
Bạn muốn làm gì đó.
Trước đây bạn làm gì cũng thành công, và giờ có một bệnh nhân chết, bạn thấy đó là thất bại.
Tôi đã thấy trước được nó.
Vài ngày trước khi Terence chết bác sĩ điều trị ung thư của anh ấy đã nói rằng "Xin nói với Terence rằng những ngày tươi sáng đang ở phía trước?
Những ngày trước khi anh ấy mất.
Nhưng Ira Byock giám đốc điều trị giảm đau ở Dartmouth cho biết: "Chị biết không, bác sĩ giỏi nhất thế giới cũng chưa bao giờ thành công trong việc biến một ai đó thành bất tử."
Nên cái mà các chuyên gia kia gọi là 'sự chối bỏ' tôi gọi là 'hy vọng' và tôi muốn mượn một cách nói của mấy người bạn thiết kế phần mềm của mình.
Tái định nghĩa "chối bỏ" và "hy vọng" thì sẽ có được một đặc tính của con người.
Đó không phải là một lỗi hệ thống (bug)
Đó là đặc tính (feature),
(Cười) Chúng ta cần suy nghĩ theo một cách tích cực và xây dựng hơn về cảm xúc rất chung, rất sâu sắc rất mạnh mẽ này của con người.
Đó là một phần người nhưng hệ thống, lý trí chúng ta không được xây dựng để thích nghi với nó.
Vào cái đêm ngày xưa ấy, Terence đã kể tôi nghe một câu chuyện và tôi tin.
Có lẽ tôi muốn tin vào câu chuyện ấy.
Khi Terence ốm, tôi, chúng tôi, chúng tôi cũng muốn tin vào câu chuyện về cuộc chiến mà chúng tôi đang cùng tranh đấu.
Từ bỏ tranh đấu - đó là cảm giác cảm thấy như là từ bỏ không chỉ từ bỏ cuộc sống của anh ấy mà là cả câu chuyện của chúng tôi nữa, câu chuyện chúng tôi với cương vị là những chiến binh, câu chuyện chúng tôi với cương vị là những người bất khả chiến bại và với các bác sĩ, câu chuyện của họ với cương vị là những người chữa trị
Vậy chúng tôi cần gì?
Có lẽ không cần một mẩu giấy mới
mà cần một câu chuyện mới, không phải câu chuyện về từ bỏ tranh đấu hay vô vọng, mà là câu chuyện về chiến thắng, khải hoàn, câu chuyện về một trận chiến dũng cảm, và cuối cùng đã rút quân êm đẹp, một câu chuyện bày tỏ rằng thậm chí không vị đại tướng vĩ đại nào cũng đánh bại mọi kẻ thù, không một bác sĩ nào lại có thể thành công trong việc khiến ai đó bất từ không một người vợ nào dù có nỗ lực đến đâu ngăn được người chồng can đảm nhất tài giỏi nhất, đáng yêu nhất của mình khỏi phải chết khi cái chết đến gần.
Người ta đã gợi ý đến nhà thương lưu trú nhưng tôi không đồng ý.
Vì nơi đó dành cho những người hấp hối mà Terence thì không phải là đang hấp hối.
Cuối cùng, anh ấy đã chỉ phải ở đó bốn ngày tôi chắc các bạn cũng biết đó là một cái kết thường gặp, chúng tôi chưa bao giờ từ biệt lần cuối vì chưa hề sửa soạn cho cái kết.
Chúng tôi có một lộ trình tốt để chữa trị các bác sĩ và bệnh nhân đều thế nhưng dường như chưa có một lộ trình tử tế để đi đến cái chết.
Chết mới chỉ được coi là thất bại, và chúng tôi đã có một câu chuyện hào hùng về việc cùng tranh đấu, nhưng chưa có một câu chuyện hào hùng kể về lúc phải từ bỏ
Vậy nên có lẽ chúng ta cần lối kể chuyện để nói về cái kết và để từ biệt có lẽ câu chuyện mới sẽ là về cuộc chiến của người anh hùng và lời từ biệt của họ.
Terence rất thích thơ, và nhà thơ Hy Lạp Constantine Cavafy là một trong những nhà thơ yêu thích của tôi.
Tôi xin đọc một vài dòng thơ của ông.
Bài thơ này về Mark Anthony.
Mark Anthony là người hùng đem quân đi đánh chiếm, một người yêu của Cleopatra phải không?
Thực ra, một trong số những người yêu của bà.
Ông ấy là một vị tướng giỏi,
đã chiến thắng tất cả các trận đánh, vượt qua được tất cả những người vây bắt mình nhưng rồi cuối cùng khi tới thành Alexandria ông ấy nhận ra mình đã thua trận.
Dân chúng đang bỏ đi. Họ đang chơi đàn.
Họ đang hát.
Đột nhiên, ông nhận ra rằng mình đã bại trận
và đột nhiên nhận ra mình đã bị các vị thần lìa bỏ, đã đến lúc phải buông bỏ.
Nhà thơ đã nói cho ông ấy biết phải làm gì.
Hãy nói một lời từ biệt cao thượng, một lời từ biệt của một bậc anh hùng.
"Như thể đã được chuẩn bị từ lâu đầy can đảm như thể chính nhà ngươi là người đáng được thành ấy vững tiến đến bên cửa sổ, với tình cảm trong lòng chứ chẳng phải với lời nài xin hoặc càm ràm của kẻ hèn nhát, như thể đó là vui thú cuối cùng, hãy lắng nghe những âm thanh từ tiếng đàn thanh tao của đoàn quân nhạc và nói từ biệt với nàng, thành Alexandria mà nhà ngươi đã mất."
Đó là lời từ biệt của một người đàn ông vĩ đại, lời từ biệt của một người đàn ông mà bất cứ điều gì gần như bất cứ điều gì cũng từng làm được lời từ biệt của người đàn ông nuôi sống hy vọng.
Đó chẳng phải là những gì mà chúng ta còn thiếu ư?
Làm sao chúng ta có thể biết được quyết định của người khác về những người thân của họ thường dựa trên những niềm hy vọng mạnh mẽ nhiều khi là điên rồ và đôi khi rất mong manh?
Sự hiện diện sừng sững của hy vọng là không thể chối cãi.
Đó là một trong những DNA của loài người, và có lẽ đã đến lúc hệ thống y tế của chúng ta các bác sĩ, bệnh nhân, công ty bảo hiểm, chúng ta, bắt đầu phải tính đến sức mạnh của niềm hy vọng ấy
Hy vọng không phải là xấu, là lỗi hệ thống
Đó là một đặc tính.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi muốn kể 1 câu chuyện kết nối 1 sự việc riêng tư rất nổi tiếng giữa Adam và Eve với sự thay đổi to lớn về giới hạn giữa đời sống công cộng và riêng tư trong 10 năm vừa qua.
Các bạn đều biết sự việc này.
Một ngày trong Vườn Địa Đàng, Adam và Eve nhận ra họ đang trần truồng.
Cả hai đều bối rối lo sợ.
Và phần còn lại là lịch sử.
Thời nay, có lẽ Adam và Eve sẽ hành động rất khác.
[@Adam: Đêm qua thật tuyệt vời! Em thích quả táo của anh lol] [@Eve: uhm... em yêu, em có biết quần anh đâu rồi ko? Chúng ta tiết lộ nhiều thông tin về bản thân mình online hơn bao giờ hết và rất nhiều thông tin đó đang được các tổ chức thu thập.
Có rất nhiều lợi ích từ việc phân tích thông tin cá nhân ở quy mô lớn hay còn gọi là "dữ liệu khổng lồ" nhưng cũng có những tổn hại phức tạp do việc từ bỏ riêng tư cá nhân.
Và câu chuyện của tôi là về những tổn hại đó.
Chúng ta bắt đầu với một quan sát mà theo tôi càng ngày càng trở nên rõ ràng trong vài năm qua đó là: bất kì thông tin cá nhân nào cũng có thể trở thành thông tin nhạy cảm.
Năm 2000, toàn thế giới chụp khoảng 100 tỷ bức ảnh nhưng chỉ có 1 phần rất nhỏ trong đó được chia sẻ online.
Năm 2010, tính riêng trên Facebook, trong 1 tháng có 2.5 tỷ bức ảnh được chia sẻ online và hầu hết đều có tên.
Trong cùng thời gian đó, khả năng nhận dạng người qua ảnh của máy tính được cải thiện hơn 1000 lần.
Chuyện gì sẽ xảy ra khi những công nghệ này kết hợp lại? dữ liệu khuôn mặt nhiều lên và sẵn có, công nghệ nhận dạng ngày càng phát triển, và cả điện toán đám mây - 1 mô hình sẽ mang đến cho bất kì ai trong khán phòng này năng lực máy tính vượt trội mà mới chỉ vài năm trước chỉ các cơ quan chính phủ mới có, và công nghệ tin học rộng khắp làm cho điện thoại di động, cho dù không phải siêu máy tính vẫn có thể kết nối Internet và làm hàng trăm nghìn phép nhận dạng trong vòng vài giây?
Chúng tôi dự đoán rằng hậu quả của sự kết hợp các công nghê này là một thay đổi triệt để trong nhận thức chúng ta về riêng tư cá nhân và sự ẩn danh.
Để kiểm tra, chúng tôi làm 1 thí nghiệm tại trường Đại Học Carnegie Mellon.
Sinh viên của trường được chọn ngẫu nhiên để tham gia một nghiên cứu. Chúng tôi chụp ảnh họ bằng webcam và yêu cầu họ điền vào bảng câu hỏi trên laptop.
Trong khi họ trả lời câu hỏi, chúng tôi tải những bức ảnh vừa chụp lên 1 đám mây điện toán và dùng 1 phần mềm nhận dạng khuôn mặt để kết nối bức ảnh đó với cơ sở dữ liệu của hàng trăm ngàn bức ảnh chúng tôi tải về từ vô vàn Facebook cá nhân.
Cho đến lúc các sinh viên trả lời đến trang cuối, trang web đã được update liên tục và cho ra 10 bức ảnh gần giống nhất mà phần mềm nhận dạng tìm được rồi chúng tôi hỏi các sinh viên họ có thấy mình trong các bức ảnh đó không.
Các bạn có nhận ra người trong bức ảnh không?
Máy tính thì có, và nhận dạng thành công 1 trong 3 sinh viên.
Tức là, có thể bắt đầu với 1 khuôn mặt vô danh offline hoặc online, rồi dùng công nghê nhận dạng để tìm ra tên cho khuôn mặt ấy nhờ vào dữ liệu từ mạng xã hội.
Vài năm trước, chúng tôi làm 1 thí nghiệm khác.
Chúng tôi bắt đầu từ dữ liệu trên mạng xã hội. rồi kết hợp thống kê với dữ liệu từ bảo hiểm xã hội của chính phủ Mỹ để phỏng đoán số bảo hiểm xã hội của mỗi người - đó là thông tin hết sức nhạy cảm ở Mỹ.
Bạn có đoán được tôi muốn dẫn đến cái gì không?
Kết hợp 2 nghiên cứu trên, và câu hỏi trở thành liệu chúng ta có thể bắt đầu từ 1 khuôn mặt dùng công nghê nhận dạng, tìm ra tên và các thông tin công khai khác về cái tên đó và con người đó rồi từ các thông tin công khai đó suy luận ra các thông tin cá nhân cực kì nhạy cảm rồi kết nối chúng với khuôn mặt đó?
Câu trả lời là: chúng ta làm được, và đã làm thế.
Đương nhiên, độ chính xác giảm dần.
[Tìm ra 27% trong 5 chữ số đầu tiên trong số bảo hiểm xã hội của chủ thể sau 4 lần] Thật ra, chúng tôi còn viết 1 ứng dụng iPhone dùng camera của máy để chụp ảnh chủ thể rồi tải lên 1 đám mây và làm như những gì tôi đã miêu tả: tìm kết nối, tìm thông tin công khai, suy luận các thông tin nhạy cảm và gửi lại về máy di động thế là trên ảnh của chủ thể sẽ là 1 ví dụ của thực tại tăng cường, có lẽ là 1 ví dụ lạnh gáy của thực tiễn đã được phóng đại lên.
Thực ra, chúng tôi không viết ứng dụng này để bán, mà chỉ để chứng minh quan điểm của mình.
Hơn nữa, thử đẩy những công nghệ này đến mức cực đoan.
Tưởng tượng rằng trong tương lai, những người lạ quanh bạn sẽ nhìn bạn qua Kính Google hoặc 1 ngày nào đó, kính áp tròng, và dùng 7-8 điểm dữ liệu về bạn để suy luận bất kì thông tin gì khác về bạn.
Tương lai không bí mật này sẽ như thế nào?
Và liệu chúng ta có cần quan tâm?
Chúng ta muốn tin rằng tương lai với dữ liệu sẵn có như vậy sẽ là một tương lai không có thành kiến. Tuy nhiên, sự thật là, có nhiều thông tin hơn không giúp chúng ta quyết định một cách khách quan hơn.
Trong một thí nghiệm khác, chúng tôi cung cấp cho chủ thể thông tin về 1 ứng viên tiềm năng cho 1 công việc.
Chúng tôi thêm vào 1 vài liên kết đến những thông tin khôi hài, hoàn toàn hợp pháp nhưng có thể hơi đáng xấu hổ mà ứng viên này đã chia sẻ online.
Điều thú vị là, trong các chủ thể của thí nghiệm này có người đã từng chia sẻ thông tin tương tự và có người chưa từng.
Các bạn đoán nhóm nào sẽ đánh giá ứng viên này nghiêm khắc hơn?
Nghịch lí xảy ra: đó là nhóm đã chia sẻ thông tin tương tự - 1 ví dụ về mâu thuẫn đạo đức.
Bạn có thể nghĩ là tôi không như vậy, vì tôi chẳng có gì phải giấu giiếm.
Tuy nhiên, riêng tư cá nhân không phải là có những tiêu cực cần che giấu.
Tưởng tượng bạn là giám đốc nhân sự của 1 tổ chức, bạn nhận hồ sơ và muốn tìm hiểu thêm thông tin về các ứng viên.
Vì thế, bạn Google tên của họ và trong 1 trường hợp, bạn tìm thấy thông tin này.
Hoặc trong trường hợp khác, bạn thấy thông tin này.
Bạn có nghĩ rằng bạn sẽ gọi 2 ứng viên này vào vòng phỏng vấn với xác suất như nhau không?
Nếu bạn nghĩ vậy, thì bạn không giống các nhà tuyển dụng Mỹ, những người đã tham gia thí nghiệm của chúng tôi.
Chúng tôi lập nhiều trang Facebook cá nhân, tạo dựng đặc điểm tính cách và bắt đầu gửi hồ sơ đến các công ty ở Mỹ. Chúng tôi phát hiện, và giám sát xem họ có tìm và đánh giá ứng viên dựa vào thông tin trên mạng xã hội và họ đã làm như thế.
Phân biệt đối xử xảy ra qua mạng xã hội đối với các ứng viên có khả năng tương đương.
Nhà quảng cáo muốn chúng ta tin rằng thông tin cá nhân sẽ luôn được sử dụng để mang lại lợi ích cho chúng ta.
Hãy nghĩ lại. Tại sao luôn luôn như vậy?
Trong một bộ phim vài năm trước, "Minority Report", 1 cảnh nổi tiếng có Tom Cruise đi trong siêu thị và biển quảng cáo 3D cá nhân hóa hiện ra xung quanh anh ấy.
Bộ phim đó được đặt trong bối cảnh năm 2054, 40 năm nữa tính từ bây giờ, và cho dù công nghệ đó xem ra đã gây chấn động vô cùng, nó vẫn đánh giá quá thấp số lượng thông tin về bạn mà các tổ chức thu thập được, và cách họ có thể sử dụng nó để chi phối bạn mà bạn cũng không phát hiện ra.
Một ví dụ nữa, đây là một thí nghiệm vẫn đang trong quá trình, chưa hoàn thành.
Tưởng tượng rằng 1 tổ chức có thể truy cập vào danh sách bạn bè Facebook của bạn, và bằng thuật toán nào đó có thể tìm ra 2 người bạn mà bạn quý nhất.
Và họ tạo ra, trong thực tế, 1 khuôn mặt kết hợp 2 người bạn này.
Nhiều nghiên cứu trước chúng tôi đã chỉ ra con người không thể nhận ra chính họ trong các khuôn mặt tổng hợp này, nhưng vẫn phản ứng tích cực với chúng.
Vậy nên lần tới khi bạn đang tìm mua 1 sản phẩm và có 1 quảng cáo mời bạn mua đó sẽ không chỉ là một phát ngôn viên bất kì.
Đó sẽ là 1 người trong số bạn bè của bạn, và bạn thậm chí sẽ không biết điều này đang xảy ra.
Vấn đề bây giờ là cơ chế chính sách hiện có để bảo vệ chúng ta khỏi lạm dụng thông tin cá nhân chỉ giống như là dao đấu với súng.
Một trong những cơ chế đó là sự minh bạch nói rõ bạn sẽ làm gì với thông tin cá nhân của người khác.
Trên lý thuyết, đó là điều rất tốt.
Nó là cần thiết, nhưng chưa đủ.
Sự minh bạch có thể lạc lối.
Bạn có thể nói với mọi người bạn sẽ làm gì và vẫn tiếp tục dụ họ nói ra thông tin cá nhân một cách ngẫu nhiên.
Trong một thí nghiệm nữa, lần này với sinh viên chúng tôi đề nghị họ cung cấp thông tin về hoạt động trong trường của họ bao gồm cả những câu hỏi nhạy cảm, ví dụ:
[Bạn đã bao giờ gian lận trong thi cử chưa?] Với 1 nhóm sinh viên, chúng tôi nói với họ "Chỉ có các sinh viên khác được xem câu trả lời của bạn."
Với 1 nhóm khác, chúng tôi nói là "Sinh viên cũng như giáo viên sẽ xem câu trả lời của bạn."
Minh bạch. Thông báo. Chắc chắn là nó phải hiệu quả, vì nhóm đầu tiên tiết lộ thông tin với tỉ lệ cao hơn nhiều so với nhóm thứ hai.
Có lý, phải không?
Nhưng chúng tôi thêm vào một chỉ dẫn gây rối
Chúng tôi thực hiện lại thí nghiệm với 2 nhóm đó lần này thêm vào một khoảng chờ đợi giữa lúc chúng tôi nói với chủ thể cách chúng tôi sử dụng dữ liệu và lúc họ bắt đầu trả lời câu hỏi.
Bạn nghĩ rằng phải chậm bao lâu để vô hiệu hóa tác dụng ngăn cản khi chủ thể biết là giáo viên sẽ xem câu trả lời của họ?
10 phút?
5 phút?
1 phút?
15 giây thì sao?
15 giây là đủ để cả 2 nhóm tiết lộ lượng thông tin như nhau như thể là nhóm thứ 2 không quan tâm giáo viên có đọc câu trả lời của họ hay không.
Bây giờ tôi phải thừa nhận là cuộc nói chuyện này có vẻ cực kì u ám, nhưng đó không phải là tôi muốn nói.
Thực ra, tôi muốn chia sẻ với các bạn những khả năng khác.
Cách chúng ta làm việc hiện giờ không phải cách duy nhất, và chắc chắn không phải là cách tốt nhất để làm điều đó.
Khi ai đó nói với bạn: "Con người không quan tâm đến riêng tư," hãy nghĩ xem có phải cuộc chơi đã được thiết kế và sắp đặt để họ không thể quan tâm đến riêng tư và nhận ra những mánh khóe này đã là nửa đường trên quá trình bảo vệ bản thân bạn.
Khi ai đó nói rằng sự riêng tư là đối nghịch với ích lợi của dữ liệu khổng lồ, hãy nghĩ xem trong 20 năm qua nhà nghiên cứu đã tạo ra công nghệ để đảm bảo thanh toán điện tử giữ được quyền riêng tư cá nhân hơn.
Chúng ta có thể lướt web ẩn danh
gửi emails mà chỉ có người nhận mới đọc được còn cả Cục An ninh Quốc gia cũng không đọc được
Chúng ta thậm chí có thể khai thác dữ liệu mà vẫn bảo đảm riêng tư
Nói cách khác, chúng ta có thể hưởng ích lợi của dữ liệu khổng lồ mà vẫn bảo đảm riêng tư.
Tất nhiên, những công nghệ này gợi ý một sự chuyển biến về chi phí và thu nhập giữa người nắm giữ dữ liệu và người cung cấp dữ liệu. Đó có lẽ là lí do bạn không biết nhiều về họ.
Và điều này mang tôi quay lại Vườn Địa Đàng.
Có một cách hiểu khác về sự riêng tư trong câu chuyện trong Vườn Địa Đàng mà không liên quan đến việc Adam và Eve khỏa thân và cảm thấy xấu hổ.
Bạn có thể tìm hiểu về cách hiểu này trong cuốn "Paradise Lost" của John Milton.
Trong Vườn Địa Đàng, Adam and Eve thỏa mãn về vật chất.
Họ hạnh phúc và hài lòng.
Tuy nhiên, họ thiếu hiểu biết và nhận thức về bản thân.
Khoảnh khắc họ ăn "trái cây trí tuệ" là lúc họ phát hiện bản thân.
Họ ý thức được bản thân. Họ đạt được quyền tự quyết.
Cái giá phải trả, tuy nhiên, là rời khỏi khu vườn.
Nên sự riêng tư, 1 cách nào đó, vừa là phương tiện vừa là cái giá của tự do.
Một lần nữa, nhà quảng cáo nói với chúng ta dữ liệu khổng lồ và mạng xã hội không chỉ là thiên đường lợi nhuận cho họ mà còn là Vườn Địa Đàng cho tất cả chúng ta.
Chúng ta được nội dung miễn phí
được chơi Angry Birds, nhận ứng dụng nhắm đến chúng ta.
Nhưng thực ra, trong vài năm tới, các tổ chức sẽ biết quá nhiều về chúng ta, đến mức có thể suy luận ham muốn của chúng ta trước cả khi chúng ta có mong muốn đó, và có lẽ mua sản phẩm hộ chúng ta trước cả khi chúng ta biết mình cần sản phẩm đó.
Có một nhà văn người Anh đã tiên đoán tương lai như thế này khi mà chúng ta đánh đổi quyền tự do tự quyết để lấy sự thoải mái
Thậm chí hơn cả George Orwell, nhà văn đó, đương nhiên, là Aldous Huxley.
Trong cuốn "Brave New World", ông tưởng tượng một xã hội nơi những công nghệ chúng ta chế tạo vốn để hướng đến tự do cuối cùng lại kìm buộc chúng ta.
Tuy nhiên, trong cuốn sách đó, ông cũng đưa ra lối thoát khỏi xã hội như thế, giống như con đường Adam và Eve phải đi để rời khỏi Vườn Địa Đàng.
Như Savage đã nói, chúng ta có thể lấy lại quyền tự quyết và tự do mặc dù cái giá phải trả sẽ rất đắt.
Tôi tin rằng, một trong những cuộc chiến điển hình của thời nay sẽ là cuộc chiến giành quyền điều khiển thông tin cá nhân để quyết định dữ liệu khổng lồ sẽ trở thành thế lực cho tự do chứ không phải là thế lực ngấm ngầm chi phối chúng ta .
Ngay bây giờ, rất nhiều trong số chúng ta thậm chí không biết cuộc chiến này đang diễn ra nhưng nó đang diễn ra, dù bạn muốn hay không.
Và trước nguy cơ đùa với rắn hổ mang, tôi sẽ nói cho bạn biết rằng công cụ cho cuộc chiến là ở ngay đây, trong nhận thức về những gì đang diễn ra và ở trong tay bạn, chỉ cách bạn một vài clicks chuột.
Xin cảm ơn!
(Vỗ tay)
Tiếng Trung Quốc Xin chào, tôi là Hetain. Tôi là một nghệ sĩ
Và đây là Yuyu diễn viên múa mà tôi làm việc cùng
Cô ấy sẽ phiên dịch cho tôi
Tiếng Trung Quốc Tôi muốn nói với các bạn một chút về bản thân tôi và về công việc nghệ thuật của tôi
Tiếng Trung Quốc Tôi sinh ra và lớn lên ở gần Manchester Anh Quốc nhưng tôi sẽ không nói tiếng Anh với các bạn bởi vì tôi cố gắng tránh những giả định có thể có do giọng miền bắc của mình
(Tiếng cười) HP: (Bằng tiếng Trung) YR: Vấn đề duy nhất đối với việc che đậy nó bằng tiếng phổ thông Trung Quốc là tôi chỉ có thể nói chuyện bằng đoạn văn này, mà tôi đã học thuộc lòng khi đến thăm Trung Quốc. (Tiếng cười) Do đó, tất cả những gì tôi có thể làm là cứ lặp đi lặp lại nó ở các tông khác nhau và hy vọng các bạn sẽ không nhận thấy nó.
(Tiếng cười) HP: (Bằng tiếng Trung) (Tiếng cười) YR: không cần phải nói, tôi muốn xin lỗi bất kỳ người nào nói tiếng quan thoại trong các khán giả ở đây.
Khi còn là một đứa trẻ, tôi ghét bị bắt mặc bộ pajama kurta Ấn Độ, bởi vì tôi không nghĩ nó mát mẻ cho lắm.
Nó trông có vẻ hơi nữ tính đối với tôi, giống như một cái váy vậy, và nó có cái phần quần thùng thình này bạn phải buộc thật chặt để khỏi phải ngượng ngùng khi chúng rơi xuống.
Cha tôi không bao giờ mặc nó, Vì vậy, tại sao tôi lại phải mặc nó.
Ngoài ra, nó làm cho tôi cảm thấy hơi khó chịu, khi người ta nghĩ rằng tôi sẽ đại diện cho cái gì đó đậm chất Ấn Độ khi mặc nó, bởi vì tôi không hề cảm thấy như vậy
HP: (Bằng tiếng Trung) YR: Thực ra, cách duy nhất khiến tôi cảm thấy thoải mái khi mặc nó là bằng cách giả vờ chúng là áo choàng của một chiến binh kung fu như Lý Mộ Bạch từ bộ phim "Ngọa hổ, Tàng long."
(Âm nhạc) Ok.
Vì vậy tác phẩm nghệ thuật của tôi là về bản sắc và ngôn ngữ, thách thức những định kiến thông thường dựa trên vẻ ngoài hay quê quán giới tính, chủng tộc, địa vị của chúng ta.
Điều gì khiến cho chúng ta trở thành những người như bây giờ?
HP: (Bằng tiếng Trung) YR: tôi từng hay đọc truyện tranh Spider-Man, Xem phim kung fu, học những bài học triết lý từ Bruce Lee.
Ông sẽ nói những thứ như-- HP: Hãy làm sạch tâm trí của bạn.
(Tiếng cười) Trở nên vô dạng, vô định hình, như nước vậy
Bây giờ bạn cho nước vào một cái cốc.
Nước sẽ trở thành chiếc cốc.
Bạn đặt nước vào một chai, nó sẽ trở thành chai.
Đặt nó trong một ấm trà, nó sẽ trở thành ấm trà.
Bây giờ, nước có thể chảy hoặc nó có thể phá vỡ.
Hãy là nước, người bạn của tôi. (Vỗ tay) YR: Năm nay, tôi 32 tuổi cùng lứa tuổi Bruce Lee khi ông qua đời.
Gần đây, tôi đã băn khoăn tự hỏi, Nếu ông còn sống đến ngày hôm nay, ông sẽ cho tôi lời khuyên nào để thực hiện buổi nói chuyện này
HP: "Đừng bắt chước giọng nói của tôi.
Đó là xúc phạm tôi".
(Tiếng cười) NĂM: Một lời khuyên hay đấy, nhưng tôi vẫn nghĩ rằng chúng ta biết mình là ai bằng cách bắt chước những người khác.
Những người ở đây có ai đã từng không bắt chước anh hùng thời thơ ấu của mình ở sân chơi trẻ em, hoặc mẹ hoặc cha?
Tôi thì có đấy.
HP: một vài năm trước đây, để thực hiện video này cho tác phẩm nghệ thuật của mình, tôi đã cạo toàn bộ mái tóc của mình Để nó phát triển lại từ đầu cho giống mái tóc của cha tôi lần đầu khi ông di cư từ Ấn Độ đến Anh vào những năm 60.
Ông để ngôi bên và có một bộ ria mép gọn gàng.
Lúc đầu, mọi chuyện rất tốt.
Tôi thậm chí bắt đầu được giảm giá tại các cửa hàng Ấn Độ.
(Tiếng cười) Nhưng sau đó rất nhanh chóng, Tôi bắt đầu đánh giá thấp khả năng phát triển của bộ ria và nó đã quá lớn.
Nó trông không giống Ấn Độ nữa.
Thay vào đó, người từ phía bên kia đường, họ hét lên những thứ như-- HP và YR: Arriba! Arriba! Ándale!
Ándale! (Tiếng cười) HP: Trên thực tế, tôi không biết tại sao mình lại nói chuyện như thế này.
Cha tôi thậm chí còn không có giọng Ấn Độ nữa.
Bây giờ ông nói như thế này
Thế nên không phải chỉ cha tôi, tôi mới bắt chước.
Một vài năm trước đây, tôi đã đến Trung Quốc trong vài tháng, và tôi đã không thể nói tiếng Trung Quốc, và điều này khiến tôi thất vọng Vì vậy, tôi đã viết về nó và dịch nó sang tiếng Trung Quốc, và sau đó học thuộc lòng như âm nhạc, tôi đoán vậy.
YR: Cụm từ bây giờ khắc sâu vào tâm trí của tôi rõ ràng hơn so với mã pin số thẻ ngân hàng của tôi, Vì vậy, tôi có thể giả vờ mình nói tiếng Trung Quốc lưu loát.
Khi tôi đã học thuộc câu này, Tôi đã có một nghệ sĩ đằng kia nghe xem tôi có thể phát âm chính xác hay không
Tôi nói cụm từ đó, và sau đó ông ấy cười và nói với tôi, "Oh, rất tuyệt vời, chỉ có điều nó nghe như là giọng phụ nữ vậy."
Tôi đã nói, "Cái gì?"
Ông nói, "Phải, bạn học từ một người phụ nữ phải không?"
Tôi nói, "Đúng vậy.
Thì sao?" sau đó ông giải thích sự khác biệt về tông giọng giữa nữ và nam rất khác nhau và khác biệt, và rằng tôi đã học nó rất tốt, nhưng là với giọng nói của một người phụ nữ.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) HP: Okay. Vì vậy việc bắt chước này có đi kèm với nguy cơ.
Nó sẽ không tiến triển theo kế hoạch của bạn, ngay cả khi nhờ tới một dịch giả tài năng.
Nhưng tôi sẽ itếp tục nó, bởi vì trái ngược với những gì chúng ta hay giả định, bắt chước ai đó có thể thể hiện một cái gì đó độc đáo.
Vì vậy mỗi khi tôi thất bại trong việc trở nên giống cha tôi hơn, Tôi lại trở nên giống bản thân mình hơn.
Mỗi khi tôi không thể trở thành Bruce Lee, Tôi trở thành tôi một cách chân thực hơn.
Đây là nghệ thuật của tôi.
Tôi cố sức cho sự chân thực, ngay cả khi nó đi kèm trong một hình dạng mà chúng ta có thể không mong đợi.
Mãi tới gần đây tôi mới bắt đầu hiểu rằng tôi đã không học ngồi như thế này bằng cách là 1 người Ấn Độ.
mà tôi đã học được nó từ Người Nhện
(Tiếng cười) Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi đã dành trọn cuộc đời mình để nghiên cứu về sự phát triển bền vững.
Tôi thành lập một tổ chức phi lợi nhuận về biến đổi khí hậu có tên là The Climate Group
Tôi đã nghiên cứu những vấn đề về lâm nghiệp từ Quỹ Quốc tế về Bảo vệ thiên nhiên WWF.
Tôi đã nghiên cứu những vấn đề về nông nghiệp và phát triển từ hệ thống của Liên Hiệp Quốc.
Trong vòng 25 năm cho đến 3 năm trước, tôi đã nói chuyện với CEO của IKEA về việc tham gia vào đội ngũ của ông ấy.
Giống như nhiều người ở đây, Tôi muốn tối đa hóa tác động của cá nhân mình lên thế giới, Vì vậy, tôi sẽ giải thích lý do tại sao tôi đã tham gia đội ngũ đó.
Nhưng trước tiên, hãy lấy ra ba con số.
Số đầu tiên là ba: ba tỷ người.
Đây là số lượng người sẽ tgia nhập vào tầng lớp trung lưu toàn cầu cho đến năm 2030, thoát ra khỏi đói nghèo.
Thật tuyệt vời cho họ và gia đình họ, nhưng chúng ta đã có hai tỷ người thuộc tầng lớp trung lưu toàn cầu ngày nay, và điều này nở ra con số 5, một thách thức lớn trước sự khan hiếm tài nguyên.
Số thứ hai là sáu: sáu độ C, tình trạng khí hậu mà ta đang gặp phảo trước sự nóng lên toàn cầu.
Không phải là một, hai hay ba, bốn, chúng ta đang đối mặt với sự gia tăng đến sáu độ.
Và nếu bạn nghĩ về nó, tất cả thời tiết lạ chúng tôi đã có những năm gần đây, nhiều mà là do chỉ một mức độ sự nóng lên, và chúng ta cần phát thải CO2 đến vị trí vào cuối thập kỷ này trên toàn cầu và sau đó đi xuống.
Nó không phải là không thể tránh khỏi, nhưng chúng ta cần phải hành động dứt khoát.
Số thứ ba là 12: Đó là một số các thành phố trên thế giới mà đã có một triệu hoặc nhiều người Khi bà được sinh ra.
Bạn có thể nhìn thấy bà tôi có.
Đó là vào đầu thế kỷ qua.
Các thành phố như vậy chỉ 12. Cô được sinh ra ở Manchester, Anh, thành phố lớn thứ 9 trên thế giới.
Bây giờ có là 500 thành phố, gần như, với một triệu người trở lên trong đó.
Và nếu bạn nhìn vào thế kỷ từ năm 1950 đến năm 2050, đó là thế kỷ khi chúng ta xây dựng tất cả thế giới thành phố, thế kỷ mà chúng tôi đang ở giữa của ngay bây giờ.
Hàng thế kỷ khác là loại thực hành, và điều này đẻ xuống một kế hoạch để làm thế nào chúng ta sống.
Vì vậy, nghĩ về nó.
Chúng tôi đang xây dựng các thành phố như chưa từng có trước, những người đưa ra khỏi đói nghèo như bao giờ hết, và thay đổi khí hậu bao giờ hết.
Phát triển bền vững đã đi từ một tốt đẹp-để-do cần phải thực hiện.
đó là về những gì chúng tôi phải ở đây, ngay bây giờ và cho phần còn lại của chúng tôi làm việc cuộc sống.
Vì vậy, tôi sẽ nói một chút về kinh doanh những gì có thể làm và những gì một doanh nghiệp như IKEA có thể làm, và chúng tôi có một chiến lược phát triển bền vững gọi là "người và hành tinh tích cực" để giúp hướng dẫn của chúng tôi kinh doanh để có một tác động tích cực trên thế giới.
Tại sao chúng tôi không muốn có một tác động tích cực trên thế giới như là một doanh nghiệp?
Các công ty khác có chiến lược phát triển bền vững.
Tôi sẽ đề cập đến một số trong những người là tốt, và tôi sẽ đề cập đến một vài các cam kết như minh họa mà chúng tôi đã có.
Nhưng trước tiên, hãy suy nghĩ của khách hàng.
Chúng ta biết từ yêu cầu mọi người từ Trung Quốc sang Hoa Kỳ
Đại đa số người quan tâm về tính bền vững sau khi các vấn đề hàng ngày, Các vấn đề hàng ngày của, làm thế nào để có được trẻ em của tôi đến trường?
Tôi có thể trả các hóa đơn vào cuối tháng?
Sau đó, họ quan tâm đến các vấn đề lớn như biến đổi khí hậu.
Nhưng họ muốn nó được dễ dàng, giá cả phải chăng và hấp dẫn, và họ hy vọng kinh doanh để giúp, và họ là một chút thất vọng vào ngày hôm nay.
Vì vậy, mất tâm trí của bạn trở lại và nghĩ rằng Các sản phẩm bền vững đầu tiên.
Chúng tôi đã có chất tẩy rửa có thể rửa da trắng của bạn grayer.
Chúng tôi đã có bóng đèn ánh sáng năng lượng hiệu quả đầu mà kéo dài năm phút ấm lên và sau đó bạn đã để lại tìm kiếm một loại màu sắc hay đau.
Và chúng tôi đã có thô, tái chế giấy vệ sinh.
Vì vậy mỗi khi bạn kéo trên một t-shirt, hoặc bật ánh sáng, hoặc đã đi vào nhà vệ sinh, hoặc đôi khi cả ba với nhau, bạn đã được nhắc nhở tính bền vững là về sự thỏa hiệp.
Nó không phải là một khởi đầu tuyệt vời.
Hôm nay chúng tôi có sự lựa chọn.
Chúng tôi có thể làm cho sản phẩm đó là đẹp hay xấu xí, bền vững hay không bền vững, giá cả phải chăng hoặc đắt tiền, chức năng hoặc vô dụng.
Vì vậy, hãy làm cho đẹp, chức năng, giá cả phải chăng, sản phẩm bền vững.
Chúng ta hãy các đèn LED.
Các đèn LED là điều tốt nhất tiếp theo để ánh sáng ban ngày.
Các bóng đèn cũ, các bóng đèn sợi đốt-- Tôi sẽ không yêu cầu cho một bàn tay của Hiển thị của bao nhiêu người bạn vẫn còn có chúng trong nhà của bạn, lãng phí năng lượng mỗi khi bạn chuyển chúng trên-- thay đổi chúng sau đó-- hoặc cho dù chúng tôi đã chúng trên sân khấu ở đây tại TED hay không-- nhưng những old sợi đốt ánh sáng bóng đèn thực sự nên đã được bán ra như lò sưởi.
Họ đã được MIS-được bán cho nhiều hơn một trăm năm.
Họ sản xuất nhiệt và một chút ánh sáng trên mặt.
Bây giờ chúng tôi có đèn chiếu sáng tạo ra ánh sáng và một chút chút nhiệt bên.
Bạn tiết kiệm 85 phần trăm của điện với một LED rằng cô đã làm trong một tuổi sợi đốt.
Và điều tốt nhất là, họ cũng sẽ qua trong hơn 20 năm.
Vì vậy, nghĩ về điều đó.
Bạn sẽ thay đổi điện thoại thông minh bảy hay tám lần của bạn, có lẽ nhiều hơn nếu bạn đang trong đối tượng này.
Bạn sẽ thay đổi xe của bạn, nếu bạn có một, ba hay bốn lần.
Trẻ em của bạn có thể đi đến trường, đi học đại học, biến mất và có các trẻ em của riêng mình, trở lại, mang lại cho con cháu, bạn sẽ có cùng một lightbulb giúp bạn tiết kiệm năng lượng.
Vì vậy, đèn LED là tuyệt vời.
Những gì chúng tôi quyết định làm là không phải để bán đèn LED bên đánh dấu lên cao và tiếp tục đẩy tất cả các bóng đèn cũ, các halogen và các CFL.
Chúng tôi quyết định, trong hai năm tới, chúng tôi sẽ cấm các halogen và CFL bản thân.
Chúng ta sẽ đi tất cả trong.
Và đây là những gì doanh nghiệp cần phải làm: đi tất cả trong, đi 100 phần trăm, bởi vì sau đó bạn ngừng đầu tư vào các công cụ cũ, bạn đầu tư vào các công cụ mới, bạn giảm chi phí, bạn sử dụng chuỗi cung ứng của bạn và sáng tạo của bạn và bạn nhận được giá để tất cả mọi người có thể đủ khả năng các đèn chiếu sáng tốt nhất để họ có thể tiết kiệm năng lượng.
(Vỗ tay) Nó không phải là chỉ là về sản phẩm trong nhà của người dân.
Chúng ta phải suy nghĩ về nguyên liệu sản xuất sản phẩm của chúng tôi.
Rõ ràng đó là cơ hội tuyệt vời với vật liệu tái chế, và chúng tôi có thể và sẽ không xử lý chất thải.
Và có cơ hội trong một nền kinh tế tròn.
Nhưng chúng tôi vẫn còn phụ thuộc vào tự nhiên, nguyên vật liệu.
Chúng ta hãy bông.
Bông của rực rỡ. Có lẽ nhiều người đang mặc bông ngay bây giờ.
Nó là một dệt rực rỡ trong sử dụng.
Đó là thực sự bẩn trong sản xuất.
Nó sử dụng nhiều thuốc trừ sâu, rất nhiều phân bón, rất nhiều nước.
Vì vậy, chúng tôi đã làm việc với những người khác, với các doanh nghiệp khác và các phi chính phủ, sáng kiến tốt hơn bông, làm việc quay lại ngay xuống các trang trại, và có bạn có thể giảm một nửa lượng nước và giảm một nửa đầu vào hóa học, sản lượng tăng, và 60 phần trăm của các chi phí chạy nhiều người trong số các trang trại với các nông dân có thu nhập thấp có thể là hóa chất nhập khẩu.
Sản lượng tăng, và bạn giảm một nửa chi phí đầu vào.
Nông dân đang đến ra khỏi đói nghèo.
Họ yêu thích nó. Đã có hàng trăm ngàn nông dân đã đạt tới, và bây giờ chúng tôi đã có bông tốt hơn 60 phần trăm trong kinh doanh của chúng tôi.
Một lần nữa, chúng ta tất cả trong.
Đến năm 2015, chúng tôi sẽ là 100 phần trăm tốt hơn bông.
Có chủ đề của mục tiêu 100 phần trăm, thực sự.
Người đôi khi nghĩ rằng 100 phần trăm sẽ được khó khăn, và chúng tôi đã có cuộc trò chuyện trong kinh doanh.
Trên thực tế, chúng tôi tìm thấy 100 phần trăm là dễ dàng hơn để làm hơn 90 phần trăm hoặc 50 phần trăm.
Nếu bạn có một mục tiêu 90 phần trăm, Tất cả mọi người trong kinh doanh tìm thấy một lý do để trong 10 phần trăm.
Khi nó là 100 phần trăm, nó là loại rõ ràng, và doanh nhân như rõ ràng, bởi vì sau đó bạn chỉ nhận được công việc làm.
Vì vậy, gỗ. Chúng tôi biết với lâm nghiệp, đó là một sự lựa chọn.
Bạn đã có bất hợp pháp đăng nhập và nạn phá rừng vẫn còn trên một quy mô rất lớn, hoặc bạn có thể có lâm nghiệp tuyệt vời, có trách nhiệm rằng chúng tôi có thể được tự hào về.
Nó là một sự lựa chọn đơn giản, do đó, chúng tôi đã làm việc trong nhiều năm với hội đồng quản lý rừng, với hàng trăm các tổ chức khác, và đó là một điểm ở đây về sự hợp tác.
Vì vậy có hàng trăm người khác, Phi chính phủ, rừng công nhân công đoàn, và các doanh nghiệp, đã giúp tạo ra hội đồng quản lý rừng, mà bộ tiêu chuẩn cho lâm nghiệp và sau đó kiểm tra lâm nghiệp của tốt trên mặt đất.
Bây giờ với nhau, thông qua chuỗi cung ứng của chúng tôi, với các đối tác, chúng tôi đã quản lý để xác nhận 35 triệu ha đất lâm nghiệp.
Đó là về kích thước của Đức.
Và chúng tôi đã quyết định trong ba năm tiếp theo, chúng tôi sẽ tăng gấp đôi khối lượng của vật liệu được chứng nhận chúng tôi đặt thông qua kinh doanh của chúng tôi.
Vì vậy, được quyết định vào những vấn đề này.
Sử dụng các chuỗi cung ứng của bạn để lái xe tốt.
Nhưng sau đó nói đến hoạt động của bạn.
Một số điều là nhất định, tôi nghĩ.
Chúng tôi biết chúng tôi sẽ sử dụng điện trong 20 hoặc 30 năm.
Chúng ta biết mặt trời sẽ sáng một nơi nào đó, và gió sẽ vẫn thổi vào 20 hoặc 30 năm.
Vì vậy, tại sao không làm cho năng lượng ra khỏi ánh nắng mặt trời và Gió?
Và tại sao không kiểm soát của nó chính mình?
Vì vậy chúng ta 100 phần trăm tái tạo.
2020, chúng tôi sẽ sản xuất thêm năng lượng tái tạo so với năng lượng, chúng ta tiêu thụ như là một doanh nghiệp.
Cho tất cả các cửa hàng, nhà máy riêng của chúng tôi, Các Trung tâm phân phối, chúng tôi đã cài đặt tấm pin mặt trời 300.000 cho đến nay, và chúng tôi đã có 14 các trang trại gió chúng tôi sở hữu và vận hành tại sáu quốc gia, và chúng tôi không thực hiện được nêu ra.
Nhưng hãy suy nghĩ của một bảng điều khiển năng lượng mặt trời.
Một bảng điều khiển năng lượng mặt trời trả cho chính nó trong bảy hay tám năm.
Điện là miễn phí.
Mỗi khi mặt trời đi ra sau đó, điện là miễn phí.
Vì vậy, đây là một điều tốt cho Giám đốc tài chính, không chỉ các chàng phát triển bền vững.
Mỗi doanh nghiệp có thể làm những thứ như thế này.
Nhưng sau đó chúng ta phải nhìn vào các hoạt động của chúng tôi, và tôi nghĩ rằng tất cả mọi người sẽ đồng ý rằng kinh doanh bây giờ đã chịu trách nhiệm đầy đủ cho các tác động của chuỗi cung ứng của bạn.
Nhiều doanh nghiệp bây giờ, may mắn thay, có mã số của tiến hành và kiểm toán chuỗi cung ứng nhưng không phải tất cả dịch vụ doanh nhân.
Xa nó. Và điều này đến trong IKEA thực sự trong những năm 90.
Chúng tôi thấy có một nguy cơ của lao động trẻ em trong chuỗi cung ứng, và mọi người trong kinh doanh đã bị sốc.
Và nó đã được rõ ràng hoàn toàn không thể chấp nhận, vì vậy sau đó bạn phải hành động.
Vì vậy, quy tắc đạo Đức đã được phát triển, và bây giờ chúng tôi đã kiểm toán viên 80 ra trên thế giới mỗi ngày để đảm bảo tất cả các nhà máy của chúng tôi an toàn các điều kiện làm việc tốt và bảo vệ nhân quyền và đảm bảo rằng đó là lao động trẻ em không có.
Nhưng nó không phải chỉ đơn giản như việc bảo đảm có là không có lao động trẻ em.
Anh phải nói đó là không đủ vào ngày hôm nay.
Tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta sẽ đồng ý rằng trẻ em là những người quan trọng nhất trên thế giới và dễ bị tổn thương nhất.
Vì vậy những gì có thể một doanh nghiệp làm hôm nay để thực sự sử dụng chuỗi Tổng giá trị của bạn để hỗ trợ một chất lượng cuộc sống tốt hơn và bảo vệ trẻ em quyền?
Chúng tôi đã làm việc với UNICEF và Save the Children phát triển một số nguyên tắc kinh doanh mới với quyền của trẻ em.
Các con số ngày càng tăng của các doanh nghiệp đăng ký này, nhưng thực sự trong một cuộc khảo sát, lãnh đạo doanh nghiệp nhiều nói họ nghĩ rằng kinh doanh của họ không có gì để làm với trẻ em.
Vì vậy, những gì chúng tôi quyết định làm, chúng tôi sẽ xem xét và tự hỏi mình những câu hỏi cứng rắn với các đối tác người biết nhiều hơn chúng tôi, chúng tôi có thể làm gì để vượt qua kinh doanh của chúng tôi để giúp cải thiện cuộc sống của trẻ em?
Chúng tôi cũng có một nền tảng đó cam kết làm việc thông qua đối tác và giúp cải thiện cuộc sống và bảo vệ các quyền 100 triệu các trẻ em 2015.
Bạn biết cụm từ, bạn có thể quản lý bạn đánh giá cái gì?
Vâng, bạn nên đo lường những gì bạn quan tâm.
Nếu bạn đang không đo lường điều, bạn không quan tâm và bạn không biết.
Vì vậy, hãy lấy một ví dụ, đo lường những điều đó là quan trọng trong kinh doanh của bạn.
Không phải là nó về thời gian mà các doanh nghiệp được hướng dẫn không kém bởi người đàn ông và phụ nữ?
(Vỗ tay) Vì vậy, chúng ta biết cho các nhà quản lý 17.000 trên IKEA 47 phần trăm là phụ nữ ngày nay, nhưng nó là không đủ, và chúng tôi muốn đóng khoảng cách và làm theo tất cả cách thông qua để quản lý cấp cao.
Và chúng tôi không muốn chờ đợi một trăm năm.
Vì vậy, chúng tôi đã đưa ra một phụ nữ mở mạng trong tuần này tại IKEA, và chúng tôi sẽ làm bất cứ điều gì để lãnh đạo thay đổi.
Do đó, các bài viết ở đây là, đo lường những gì bạn quan tâm và dẫn sự thay đổi, và không chờ đợi một trăm năm.
Vì vậy, chúng tôi đã đi từ phát triển bền vững là một tốt đẹp-để-do để phải làm.
Nó là phải làm. Vẫn còn đẹp để làm, nhưng nó là phải làm.
Và tất cả mọi người có thể làm điều gì đó về điều này như là một cá nhân.
Là một người tiêu dùng sành điệu.
Bình chọn với ví của bạn.
Tìm kiếm trong các công ty đó hành động về điều này.
Nhưng ngoài ra, có các doanh nghiệp khác đã hành động.
Tôi đề cập đến năng lượng tái tạo.
Bạn đi đến Google hoặc Lego, họ đang đi 100 phần trăm tái tạo quá, trong cùng một cách mà chúng tôi.
Trên có chiến lược phát triển bền vững thực sự tốt, có những công ty như Nike, Patagonia, Timberland, nhãn hiệu & Spencer.
Nhưng tôi không nghĩ rằng bất kỳ của các doanh nghiệp sẽ nói họ đang hoàn hảo. Chúng tôi chắc chắn sẽ không.
Chúng tôi sẽ làm cho những sai lầm đi về phía trước, nhưng đó là về việc thiết lập một hướng rõ ràng, được minh bạch, có một cuộc đối thoại với các đối tác bên phải, và lựa chọn để lãnh đạo về các vấn đề đó thực sự đếm.
Vì vậy, nếu bạn là một nhà lãnh đạo kinh doanh, Nếu bạn đang không được dệt phát triển bền vững ngay vào Trung tâm của mô hình kinh doanh của bạn, Tôi mong bạn làm như vậy.
Và cùng nhau, chúng tôi có thể giúp tạo ra một thế giới bền vững, và, nếu chúng tôi làm cho nó đúng, chúng tôi có thể làm cho phát triển bền vững giá cả phải chăng cho nhiều người, không phải là một sang trọng cho ít.
Cảm ơn bạn.
(Vỗ tay)
Châu Phi đang bùng nổ.
Thu nhập theo đầu người từ năm 2000 đã tăng lên gấp đôi, và sự bùng nổ này <br/> tác động tới tất cả mọi người
Tuổi thọ trung bình được cộng thêm một tuổi sau mỗi ba năm trong thập kỷ qua
Điều đó có nghĩa là nếu một đứa trẻ <br> châu Phi được sinh ra ngày hôm nay, thay vì ba ngày trước, chúng sẽ sống thêm được một ngày xét về tuổi thọ
Nhanh như vậy đấy.
Và tỷ lệ nhiễm HIV đã giảm 27 phần trăm mỗi năm số người bị lây nhiễm HIV giảm đến 600,000 ở khu vực châu Phi - hạ Sahara
Cuộc chiến chống lại bệnh sốt rét đang dần có kết quả với con số tử vong từ căn bệnh này giảm 27 phần trăm, theo thông tin mới nhất từ Ngân hàng Thế giới.
Và lưới chống sốt rét đóng vai trò quan trọng trong việc này
Điều đó không khiến ta bất ngờ, bởi vì thực tế, mọi thứ đều không ngừng phát triển
Nếu bạn trở về Đế chế La Mã vào năm 1 sau Công nguyên, trong suốt khoảng 1,800 năm không có một sự tăng trưởng đáng ghi nhận nào.
Nhưng sau đó, những người mà người La Mã gọi là người Xcốt-len cổ, những tổ tiên của tôi, đã thực sự là một phần của cuộc cách mạng công nghiệp, và trong thế kỷ 19, sự tăng trưởng bắt đầu tiến triển nhanh hơn. và bạn nhận thấy rằng nó diễn ra ngày một nhanh và tác động lên tất cả mọi người.
Sẽ không thành vấn đề nếu đó là rừng nhiệt đới ở Singapore hay lãnh nguyên ở phía bắc Phần Lan
Mỗi một người đều có liên quan. Đó chỉ là vấn đề thời gian. cho diễn tiến của một điều không thể tránh khỏi.
Trong số những lý do mà tôi nghĩ nó xảy ra ngày hôm nay là chất lượng của các nhà lãnh đạo châu Phi.
Tôi nghĩ đa số chúng ta đều đồng ý rằng trong những năm thập niên 90, những chính trị gia tuyệt vời nhất trên thế giới là người châu Phi, nhưng tôi đã gặp gỡ những con người lỗi lạc trên khắp lục địa suốt thời gian qua và họ đang thực hiện những cải cách nhằm làm thay đổi tình hình kinh kế tại quốc gia của họ.
Và phương Tây đang tham dự vào đó
Phương Tây đã đưa ra các chương trình xóa nợ cho phép giảm một nửa số nợ của vùng hạ Sahara từ khoảng 70 phần trăm GDP xuống còn khoảng 40%.
Tại cùng thời điểm, tỷ lệ nợ của chúng ta đã tăng lên đến 120 và kết quả là chúng ta cảm thấy mình đáng thương .
Chính trị yếu đi trong khi nợ thì cao lên
Khi nợ khu vực công thấp chính phủ không phải chọn lựa giữa đầu tư vào giáo dục và y tế và trả lãi suất
Và không chỉ là lĩnh vực công đang tiến triển tốt
Lĩnh vực tư nhân cũng vậy.
Hơn nữa, ở phía Tây, chúng ta đang mắc nợ ở lĩnh vực tư nhân lên đến 200 phần trăm GDP tại Tây Ban Nha, Anh và Hoa Kỳ.
Đó là một số nợ khủng khiếp
Châu Phi, nhiều nước châu Phi đang có mức nợ từ 10 đến 30 phần trăm GDP.
Nếu có lục địa nào có thể làm như Trung Quốc đã từng Trung Quốc đang ở khoảng 130 phần trăm GDP trên biểu đồ trên kia Nếu ai đó có thể làm những điều mà Trung Quốc đã làm trong 30 năm qua, đó sẽ là châu Phi trong 30 năm tới
Thế nên, họ sở hữu nguồn tài chính lớn từ chính phủ, và nợ lớn từ khu vực tư nhân .
Liệu có ai nhận ra điều đó? Trên thực tế, là họ đấy.
Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đã đổ vào châu Phi trong 15 năm qua.
Trở lại thập niên 70, không một ai muốn dính dáng đến châu lục này.
Và sự đầu tư này chắc chắn do phương Tây dẫn đầu.
Chúng ta nghe nhiều về Trung Quốc, và họ cho vay rất nhiều tiền, nhưng 60 phần trăm FDI trong 2 năm gần đây đến từ châu Âu, Mỹ, Úc và Canada.
10 phần trăm đến từ Ấn Độ.
Và họ đang đầu tư vào năng lượng.
Hiện tại, châu Phi sản xuất 10 triệu thùng dầu mỗi ngày
Cũng giống như Ả-rập hay Nga.
Và họ đang đầu tư vào viễn thông, trung tâm mua sắm.
Và câu chuyện rất đáng khích lệ này, là một phần do điều kiện nhân khẩu học gây ra.
Và nó không chỉ là về nhân khẩu học ở châu Phi.
Tôi đang chỉ cho bạn thấy số lượng người từ 15 đến 20 tuổi tại các khu vực khác nhau trên thế giới, và đường xanh là một trong những thứ mà tôi muốn bạn tập trung vào.
10 năm trước, cứ cho rằng bạn là Foxconn đang xây dựng một nhà máy Iphone, một cách tình cờ
Bạn có thể chọn Trung Quốc vốn chiếm phần lớn đường màu xanh của vùng Đông Á nơi có 200 triệu người trẻ tuổi, và cứ mỗi năm cho đến năm 2010 phần dân số này lại tăng thêm
Điều đó có nghĩa là bạn sắp có những người trẻ mới đến gõ cửa và nói rằng, "Hãy cho chúng tôi một công việc," và "Tôi không cần tăng lương nhiều, chỉ cần vui lòng cho tôi một công việc."
Bây giờ, điều đó hoàn toàn thay đổi.
Thập kỷ này, chúng ta sẽ nhìn thấy từ 20 đến 30 phần trăm rơi vào độ tuổi 15 đến 24 ở Trung Quốc.
Vậy, bạn sẽ xây dựng nhà máy mới của mình ở đâu?
Bạn nhìn vào Nam Á và con người tại đây.
Họ đang nhìn vào Pakistan và Bangladesh, và họ cũng nhìn vào châu Phi.
Và họ đang nhìn vào châu Phi bởi vì đường màu vàng chỉ ra rằng số lượng người trẻ ở châu Phi sẽ tiếp tục tăng trưởng thập kỷ này sang thập kỷ khác cho đến năm 2050.
Giờ đây, có một vấn đề xảy ra với rất nhiều người trẻ đang tham gia vào bất cứ thị trường nào, đặc biệt khi họ là thanh niên.
Một chút nguy hiểm, đôi khi là thế.
Tôi nghĩ rằng một trong những nhân tố quyết định là làm sao giáo dục phần dân số đó?
Nếu bạn xem xét đường màu đỏ này, Bạn sẽ thấy rằng vào năm 1975, chỉ 9 phần trăm trẻ em được tiếp nhận giáo dục cấp hai ở khu vực châu Phi, hạ Sahara
Liệu bạn sẽ xây dựng một nhà máy ở khu vực hạ Sahara vào giữa thập niên 70?
Không ai làm cả.
Thay vào đó, họ đã chọn Thổ Nhĩ Kỳ và Mexico để dựng nên những nhà máy dệt may, vì trình độ học vấn của họ đạt từ 25 đến 30 phần trăm.
Ngày nay, khu vực hạ Sahara đã đạt đến trình độ của Thổ Nhĩ Kỳ và Mexico năm 1975
Họ sẽ nhận được công việc của ngành dệt may điều đó sẽ đưa những người ở đây thoát khỏi đói nghèo và đặt họ lên con đường tiến đến công nghiệp hóa và sự giàu có.
Thế thì Châu Phi sẽ như thế nào ngày hôm nay?
Đây là cách mà tôi nhìn vào châu Phi.
Có một chút kỳ lạ, bởi vì tôi là một nhà kinh tế.
Mỗi hộp nhỏ là khoảng 1 tỷ đô la và bạn thấy đó, tôi phải chú ý nhiều đến Nigeria, ở đây, ngay chính giữa.
Nam Phi đang đóng một vai trò khá lớn.
Nhưng khi nghĩ về tương lai, tôi luôn luôn quan tâm đến vùng Trung, Tây và Nam châu Phi.
Nếu tôi nhìn vào dân số châu Phi, Đông Phi sẽ gây chú ý bởi có rất nhiều tiềm năng.
Và tôi đang chỉ cho bạn thấy có thứ khác nữa trên những tấm bản đồ này.
Tôi đang chỉ cho bạn thấy chế độ dân chủ so với chế độ chuyên chế.
Nền dân chủ yếu ớt có màu be
Nền dân chủ mạnh mẽ có màu cam
Và những gì bạn thấy ở đây là đa số người dân châu Phi hiện đang sống dưới nền dân chủ.
Tại sao đó lại là một vấn đề?
Bởi vì những gì người dân muốn là những gì các chính trị gia đang cố gắng có được Họ không phải lúc nào cũng thành công, nhưng họ thử nghiệm và thi hành
Và những gì bạn có được là một vòng tròn củng cố tích cực đang diễn ra
Ở Ghana, trong các cuộc bầu cử vào tháng 12 năm 2012 cuộc chiến giữa hai ứng cử viên xoay quanh vấn đề giáo dục
Một người hứa hẹn sẽ mang đến cho người dân nền giáo dục cấp 2 miễn phí tất cả mọi người, chứ không chỉ 30 phần trăm dân số.
Người còn lại đã phải nói rằng Tôi sẽ xây 50 ngôi trường mới.
Ông ta đã chiến thắng suýt soát.
Dân chủ đang khuyến khích các chính phủ đầu tư vào giáo dục.
Giáo dục giúp tăng trưởng và thúc đẩy nguồn vốn đầu tư, và điều đó đem lại nguồn thu cho ngân sách, mang lại cho chính phủ nhiều tiền hơn, giúp tăng trưởng thông qua giáo dục.
Đó là một vòng tròn đạo đức tích cực.
Nhưng tôi đã đặt ra câu hỏi này, và câu hỏi đặc biệt này khiến tôi khá buồn khi nghĩ đến: Đó là " Vậy thì còn vấn đề tham nhũng thì sao?"
Làm thế nào bạn có thể đầu tư vào châu Phi khi có tham nhũng?
Và những gì khiến tôi buồn lòng về nó đó là biểu đồ này đang chỉ cho bạn thấy sự tương quan lớn nhất với tham nhũng là giàu có
Khi bạn nghèo, tham nhũng không phải là ưu tiên lớn nhất của bạn.
Và những quốc gia ở phía tay phải, bạn sẽ thấy GDP bình quân đầu người về cơ bản của tất cả các nước với GDP bình quân đầu người ít hơn 5,000 đô la đạt một số điểm tham nhũng nhất định nào đó vào khoảng 3 điểm?
3 trên 10. Điều đó không tốt.
Quốc gia nghèo thì tham nhũng.
Quốc gia giàu thì lại tương đối ít tham nhũng.
Làm thế nào để bạn đi từ nghèo đói và tham nhũng đến giàu có và ít tham nhũng hơn?
Bạn nhận thấy sự tăng trưởng của tầng lớp trung lưu.
Và cách để làm điều đó là đầu tư, đừng nói rằng Tôi không đầu tư vào lục địa đó vì có quá nhiều tham nhũng.
Bây giờ, tôi không muốn là người biện hộ cho tham nhũng.
Tôi đã bị bắt vì đã từ chối đưa tiền hối lộ -- thực ra là không phải ở châu Phi
Nhưng những gì tôi đang nói ở đây là chúng ta có thể tạo ra sự khác biệt và chúng ta có thể làm điều đó bằng cách đầu tư
Bây giờ, tôi sẽ tiết lộ cho bạn một thứ cũng không bí mật lắm.
Các nhà kinh tế không giỏi về dự báo.
Bởi vì câu hỏi thực sự là, chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Và nếu bạn quay trở về năm 2000, những gì bạn tìm thấy sẽ là tờ The Economist đã từng có một bìa báo rất nổi tiếng "Lục địa tuyệt vọng," và những gì họ đã làm là nhìn vào tăng trưởng của châu Phi trong vòng 10 năm về trước -- 2 phần trăm -- và họ đã nói rằng Chuyện gì sẽ xảy ra trong 10 năm tới?
Họ cho rằng 2 phần trăm, và điều đó khiến câu chuyện trở nên khá vô vọng, bởi vì tốc độ tăng trưởng dân số là 2,5
Người châu Phi đã nghèo hơn so với thập niên 90.
Bây giờ là 2012, tờ The Economist đã có một bìa báo mới. và cái bìa mới này thể hiện cái gì?
Cái bìa mới thể hiện một châu Phi đang trỗi dậy bởi vì sự tăng trưởng trong 10 năm qua đã đạt khoảng 5,5 phần trăm.
Tôi muốn xem liệu tất cả các bạn có trở thành những nhà kinh tế, bởi vì nếu sự tăng trưởng trong 10 năm là 5.5 phần trăm Bạn nghĩ gì về dự báo của IMF về sự tăng trưởng của châu Phi trong 5 năm tới?
Rất tốt. Tôi nghĩ rằng bạn đang tự nhủ có lẽ là 5,5 phần trăm
Tất cả các bạn là những nhà kinh tế và tôi cho rằng cũng giống như đa số nhà kinh tế khác, các bạn đã sai.
Tôi không có ác ý đâu.
Những gì tôi muốn làm là thử nghiệm và tìm ra những quốc gia đang làm chính xác những gì mà châu Phi đã làm và điều đó có nghĩa là nhảy từ 1.800 năm trì trệ vụt một cái, bay lên nóc nhà.
Ấn Độ là một trong những ví dụ đó.
Đây là tăng trưởng của Ấn Độ từ năm 1960 đến năm 2010.
Bỏ qua tỷ lệ ở dưới đáy trong một vài thời điểm.
Trên thực tế, trong 20 năm đầu thập niên 60 và 70 Ấn Độ không hề có sự phát triển.
Quốc gia này đã tăng trưởng 2 phần trăm trong khi dân số tăng trưởng 2,5.
Nếu tình trạng này là quen thuộc, đó chính xác là những gì đã xảy ra ở hạ Sahara trong thập niên 80 và 90.
Và sau đó, một cái gì đó xảy ra vào năm 1980.
Bùm! Ấn Độ bắt đầu bùng nổ.
Đó không phải là " Tỷ lệ tăng trưởng Hindu" "Dân chủ không thể phát triển". Trên thực tế, Ấn Độ đã có thể làm được điều này.
Và nếu tôi đặt sự tăng trưởng của hạ Sahara vào cùng với câu chuyện tăng trưởng tại Ấn Độ. thì nó lại giống nhau một cách đáng kể.
20 năm gần như không tăng trưởng và đường xu hướng này thiên hướng chỉ ra cho bạn rằng sự tăng trưởng của hạ Sahara tốt hơn Ấn Độ một chút.
Và nếu tôi đặt sự phát triển của châu Á vào trong bối cảnh này. Tôi sẽ tuyên bố rằng Ắn Độ đang đi trước châu Phi 20 năm, Tôi nói rằng sự phát triển của châu Á đi trước Ấn Độ 10 năm. Tôi có thể đưa ra một số dự báo cho từ 30 đến 40 năm nữa. một tương lai mà tôi cho rằng sẽ khá hơn rất nhiều so với những gì diễn ra trong quá khứ.
Và điều đó cho tôi biết rằng: châu Phi sẽ đi lên từ một nền kinh tế 2 nghìn tỷ đô la ngày hôm nay lên đến một nền kinh tế 29 nghìn tỷ vào năm 2050.
Đó sẽ là lớn hơn quy mô của châu Âu và châu Mỹ gộp lại tính theo giá trị tiền tệ ngày hôm nay.
Tuổi thọ sẽ được cộng thêm 13 năm.
Dân số tăng gấp đôi từ một tỉ lên đến 2 tỉ, do đó, thu nhập của hộ gia đình sẽ gia tăng gấp bảy lần trong 35 năm tiếp theo.
Và khi tôi trình bày điều này tại châu Phi -- Nairobi, Lagos, Accra -- tôi nhận được một câu hỏi.
"Charlie, tại sao các bạn lại bi quan như vậy?"
Và bạn biết không?
Trên thực tế, tôi nghĩ rằng họ có lý đấy
Tôi thực sự cho rằng ta có thể học hỏi, không chỉ từ những mặt tích cực ở Châu Á và Ấn Độ, mà còn cả những mặt tiêu cực nữa
Có lẽ châu Phi có thể tránh khỏi những sai lầm mà các khu vực khác đã mắc phải.
Dĩ nhiên rồi, các công nghệ mà chúng ta đang nói đến ở đây tuần rồi, chắc chắn là một trong số chúng có thể giúp châu Phi phát triển thậm chí còn nhanh hơn
Và tôi nghĩ rằng chúng ta có thể đóng một vai trò nào đó, tại đây.
Bởi vì công nghệ cho phép bạn giúp đỡ.
Bạn có thể ra ngoài và tải về một số các tài liệu văn học tuyệt vời từ Châu Phi từ Internet.
Không, không phải bây giờ đây, chỉ cần 30 giây thôi.
Bạn có thể ra ngoài và chọn mua một vài giai điệu tuyệt vời.
iPod của tôi chứa đầy chúng.
Mua sản phẩm của châu Phi.
Đi nghỉ và nhìn tận mắt những thay đổi đang diễn ra.
Đầu tư.
Có lẽ, thuê nhân công, sau đó trang bị cho họ những kỹ năng mà họ có thể đem về châu Phi, và công ty của họ sẽ phát triển còn khủng khiếp hơn so với hầu hết chúng ta ở đây tại phương Tây.
Và sau đó, bạn và tôi có thể giúp đảm bảo rằng với Châu Phi, thế kỷ 21 là thế kỷ của lục địa này.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Một bà lão tên Rosalie đang ngồi trong viện dưỡng lão bỗng, căn phòng của bà trở nên sống động với những dải màu cuộn xoáy.
Qua tấm rèm, bà có thể nhìn thấy động vật, trẻ em và cả những nhân vật hoá trang.
Rosalie lo lắng không phải vì bị xâm nhập mà vì bà nhận ra những thứ quanh mình là một kiểu ảo giác rất phức tạp.
Khả năng nhận thức của bà còn rất tốt, và bà không sử dụng bất kì loại thuốc nào có thể gây ảo giác.
Kì lạ là, ngay cả khi một đám đông nghệ sĩ xiếc tràn vào phòng, bà lẽ ra vẫn không thể thấy họ: bởi bà hoàn toàn bị mù.
Rosalie đã mắc một hội chứng được gọi là hội chứng Charles Bonnet, bệnh nhân với thị lực kém hoặc hoàn toàn mù bỗng dưng nhìn thấy những cảnh tượng rực rỡ sắc màu.
Những ảo giác này xuất hiện đột ngột, và có thể kéo dài vài phút hoặc tái diễn theo năm.
Chúng ta vẫn chưa thể hiểu hết điều gì gây ra những ảo giác này, và tại sao một số bệnh nhân mắc phải còn số khác thì không.
Chúng ta hiểu từ nghiên cứu fMRI rằng những ảo giác này kích hoạt cùng một vùng não như khi ta nhìn thấy, và không kích hoạt vùng tưởng tượng.
Những ảo giác khác bao gồm mùi, cảnh tượng, và âm thanh, cũng tác động lên cùng vùng não như khi ta trải nghiệm thật.
Bởi lẽ đó, phần vỏ não được cho là đóng vai trò quan trọng với ảo giác.
Lớp chất xám mỏng này bao bọc toàn bộ phần não với những vùng khác khau xử lí thông tin mà giác quan của ta thu nhận.
Nhưng kể cả với những người có giác quan hoàn toàn bình thường não bộ tạo ra thế giới mà ta nhận thức từ những thông tin không hoàn thiện.
Ví dụ, mắt của chúng ta có điểm mù, vị trí trên võng mạc không có dây thần kinh thị giác.
Khi vỏ não xử lí dữ liệu ánh sáng thành những hình ảnh ăn khớp nó lấp đầy điểm mù này bằng thông tin từ những vùng xung quanh.
Đôi khi, ta sẽ nhận ra dấu vết nhưng phần lớn thời gian, ta lại không nhạy bén đến vậy.
Khi phần vỏ não thị giác bị gián đoạn những thông tin từ mắt, thậm chí, tạm thời não bộ vẫn cố hình thành một hình ảnh ăn khớp, nhưng lúc này, khả năng có hạn của nó sẽ lộ rõ.
Những ảo giác sống động của hội chứng Charles Bonnet là một ví dụ.
Vì hội chứng Charles Bonnet chỉ xảy ra ở người bị mất thị lực, chứ không phải những người mù bẩm sinh, các nhà khoa học cho rằng não dùng hình ảnh đã được ghi nhớ để lấp vào sự thiếu hụt thông tin truyền từ mắt.
Tương tự ở các giác quan khác.
Những người bị mất thính giác thường bị ảo giác nghe thấy nhạc hoặc giọng nói, đôi khi phức tạp như tiếng hòa âm của cả một đội diễu hành.
Thêm vào đó, thuốc nhằm mục đích tiêu khiển hoặc chữa bệnh, những loại bệnh như động kinh, chứng ngủ rũ, và những sự rối loạn tâm thần như tâm thần phân liệt, là một vài trong rất nhiều những nguyên nhân gây ảo giác và ta vẫn đang tìm ra những nguyên nhân mới.
Những ảo giác nổi tiếng nhất là sản phẩm của sự kết hợp các loại thuốc như LSD và psilocybin.
Những ảnh hưởng đáng ngại của nó gồm cảm giác vật thể khô thì ướt và những bề mặt đó như đang hít thở.
Ở liều cao hơn, thể giới hình ảnh có thể tan chảy, cuộn xoáy và vỡ ra thành những mẫu hình phân dạng.
Bằng chứng đã chỉ ra những loại thuốc này cũng ảnh hưởng tới vỏ não.
Nhưng trong khi thị lực kém chỉ gây ra ảo giác thị giác và mất thính giác chỉ gây ảo giác âm thanh, những chất như LSD gây ra xáo lộn ở tất cả các giác quan.
Đó là vì chúng kích thích các thụ quan trong một khu vực rộng gồm vùng vỏ não của tất cả các giác quan.
LSD và psilocybin đều hoạt động như serotonin trong não, liên kết trực tiếp với một loại thụ thể serotonin cụ thể.
Trong khi vai trò của serotonin trong não thì phức tạp và khó hiểu, nó đóng vai trò quan trọng trong việc hợp nhất thông tin từ mắt, mũi tai, và những cơ quan cảm giác khác.
Một giả thuyết là LSD và psilocybin gây ra ảo giác bằng cách làm nhiễu tín hiệu khi hợp nhất cảm giác.
Ảo giác kết hợp với tâm thần phân liệt có thể gây ra biểu hiện giống với khi sử dụng LSD và psolocybin.
Những bệnh nhân tâm thần phân liệt thường có mức độ serotonin cao trong não.
Những loại thuốc chống loạn thần giúp làm dịu triệu chứng bằng cách ngăn chặn thụ thể serotonin có liên kết với LSD và psilocybin.
Và, trong vài trường hợp, những loại thuốc này có thể làm giảm ảo giác ở bệnh nhân mắc hội chứng Charles Bonnet.
Vẫn còn cả con đường dài phía trước để ta có thể thấu hiểu toàn bộ nguyên nhân và những dấu hiệu liên quan tới ảo giác.
Nhưng rất rõ ràng rằng trải nghiệm ảo giác có quan hệ mật thiết tới những nhận thức thông thường hơn ta tưởng.
Và việc nghiên cứu ảo giác giúp ta hiểu thêm về làm thế nào não bộ có thể dựng nên thế giới mà ta nhìn, nghe, ngửi và chạm đến. Càng hiểu hơn về nó,
ta sẽ ngày càng tôn trọng cách mà mỗi cá nhân nhìn nhận về vật thể và thế giới quanh mình.
Từ thời Homer, truyện cổ kể về những chiến binh dũng mãnh đã vượt khỏi Địa Trung Hải, gieo rắc nỗi sợ hãi tới những đế quốc hùng mạnh nhất thời xa xưa.
Chiến tích của họ được thuật lại qua lời kể của nhiều nhà sử thi.
Họ chiến đấu trong trận chiến thành Troy huyền thoại và đội quân hùng hậu của họ đã xâm lược Athen.
Jason và nhóm Argonauts khi vượt qua eo biển của người Amazon phải chật vật tránh những mũi tên chết chóc.
Những chiến binh thiện chiến này đã đối đầu với những anh hùng mạnh nhất trong thần thoại: Hercules, Theseus, và Achilles.
Và tất cả chiến binh đều là phụ nữ.
Những chiến binh thiện chiến Amazon, "bình đẳng với đàn ông" về lòng can đảm và tài năng, rất nổi tiếng trong thần thoại Hy Lạp.
Trận chiến của người Amazon được khắc họa trên đền Parthenon tại thành Acropolis của người Athen, tranh họa và tượng người Amazon tô điểm cho đền đài và nơi công cộng.
Các bé gái chơi với búp bê Amazon, và hình người Amazon được ưa chuộng trong trang trí bình hoa tại Hy Lạp.
Trong văn học và nghệ thuật Hy Lạp, họ được miêu tả là táo bạo và đầy khát khao, đồng thời cũng đầy kinh hãi và chết chóc, và đã phải chịu số phận bi thảm dưới tay những anh hùng Hy Lạp.
Liệu người Amazon chỉ đợn thuần là hình tượng thần thoại hay còn hơn thế?
Từ lâu, họ đã bị cho là sản phẩm của trí tưởng tượng, như Khổng lồ một mắt và Nhân Ngưu.
Nhưng điều gây tò mò là, trong những câu chuyện từ Ai Cập cổ đại, Ba Tư, Trung Đông, Trung Á, Ấn Độ, và Trung Quốc đều khắc họa hình tượng nữ chiến binh giống với người Amazon.
Và người Amazon cũng được miêu tả không chỉ trong thần thoại mà cả sử sách,
Những nhà văn như Herodotus, Plato, và Strabo đều tin vào sự tồn tại của họ.
Vậy những nữ chiến binh được mệnh danh là người Amazon thật ra là ai?
Các nhà sử học cho rằng quê nhà của người Amazon ở Scythia, vùng lãnh thổ rộng lớn trải dài từ Biển Đen tới những vùng thảo nguyên Trung Á.
Nhiều bộ lạc du cư sống tại vùng đất rộng lớn này, cuộc sống của họ xoay quanh ngựa, bắn cung, và chiến tranh.
Nền văn hóa của họ phát triển rực rỡ trong khoảng 1,000 năm từ năm 800 TCN.
Tuy khiến cho người Hy Lạp, Ba Tư, Trung Quốc khiếp sợ, người Scythia lại không để lại văn tự nào. Nhưng chúng ta có thể biết về họ qua lời kể cũng như những vật chứng khảo cổ.
Tổ tiên người Scythia là những người đầu tiên cưỡi ngựa và chính họ đã phát minh ra cung tên cong hai đầu.
Và vì một phụ nữ bắn cung cưỡi ngựa cũng có thể nhanh và mạnh như đàn ông, nên tất cả trẻ em đều được dạy cưỡi ngựa và bắn tên.
Phụ nữ sát cánh cùng đàn ông trong chiến đấu và săn bắn,
sử dụng vũ khí y hệt nhau. Môi trường sống khắc nghiệt và lối sống du cư của họ tạo nên sự bình đẳng trong xã hội.
Điều này làm người Hy Lạp cổ kinh ngạc, vì phụ nữ của họ chỉ sống trong nhà.
Những câu chuyện đầu tiên về người Scythia và người Amazon, có thể chỉ là lời đồn đoán được phóng đại.
Nhưng khi người Hy Lạp giao thương với khu vực Biển Đen và phía Đông xa xôi, những phác họa về người Amazon dần rõ nét.
Những khắc họa ban đầu cho thấy họ với vũ khí và trang bị của Hy Lạp.
Nhưng trong những miêu tả về sau, họ sử dụng cung tên và rìu chiến, cưỡi ngựa, đội mũ chóp và mặc quần hoa văn, đặc trưng của cư dân vùng thảo nguyên.
Cho tới gần đây, không ai biết chắc mối liên hệ giữa người Scythia và Amazon trong thần thoại Hy Lạp mật thiết thế nào.
Nhưng các phát hiện khảo cổ gần đây đã cung cấp vô số bằng chứng.
Hơn 1,000 ngôi mộ hay ụ đất chôn cất đã được khai quật, chứa đầy hài cốt và vũ khí.
Các nhà khảo cổ, trước đây, phỏng đoán rằng số vũ khí ấy thuộc về những nam chiến binh.
Nhưng phương pháp phân tích ADN hiện đại cho thấy khoảng 300 bộ hài cốt được chôn cùng vũ khí là của phụ nữ trong độ tuổi từ 10 đến 45, và số lượng được tìm thấy tăng lên mỗi năm.
Những bộ xương nữ mang vết thương do chiến đấu: sườn bị rạch bởi kiếm, sọ bị nứt bởi rìu chiến, và cung tên găm vào xương.
Trong nghệ thuật và văn học cổ điển, người Amazon luôn được miêu tả là gan dạ và anh hùng.
Tuy vậy, trong văn hóa Hy Lạp nơi đàn ông thống trị, ý tưởng về phụ nữ mạnh mẽ giành tự do và chiến thắng dấy lên những cảm xúc trái chiều.
Song, người Hy Lạp cũng bị thu hút bởi tư tưởng bình đẳng này.
Có chăng ẩn sau những câu chuyện ly kỳ về vùng đất Amazon thần bí là niềm mong ước về sự bình đẳng giữa phụ nữ và đàn ông?
Hãy đi du lịch cùng tôi đến thăm những địa điểm đẹp nhất của các thành phố trên thế giới: những bậc thang Spanish's steps ở Rome, Ý; những khu dân cư có lịch sử lâu đời ở Paris hay Thượng Hải; những sườn đồi thoai thoải ở công viên Trung tâm; những tòa nhà cao tầng san sát của Tokyo hay Fez; những con đường nghiêng dốc trong khu ổ chuột tại Rio de Janeiro; giếng bậc thang ấn tượng ở Jaipur; và những cây cầu đi bộ uốn cong ở Venice.
Nào, bây giờ hãy đến thăm những thành phố trẻ hơn.
Sáu trung tâm thành phố được xây dựng tại sáu lục địa khác nhau trong thế kỷ 20.
Tại sao mà không có nơi nào có được nét duyên dáng của những thành phố khi xưa?
Thử đến sáu vùng ngoại ô xây dựng trên sáu lục địa khác nhau trong thế kỷ 20.
Vì lẽ nào mà ta chẳng thể tìm được ở chúng nét đẹp trữ tình mà ta thường tìm kiếm ở những nơi ta yêu thích nhất?
Có lẽ các bạn cho rằng tôi chỉ đang hoài cổ mà thôi -- nó đâu có quan trọng?
Làm gì có ai quan tâm đến sự giống nhau kỳ quặc của kiến trúc trên toàn thế giới?
Ồ, nó quan trọng đấy vì hầu hết mọi người trên thế giới đều có xu hướng đổ về các thành phố lớn.
Cách chúng ta thiết kế những thành phố lớn sẽ cho thấy liệu con người chúng ta có phát triển hay không.
Chúng ta đều đã biết rằng những người sống ở vùng có mật độ giao thông cao, sống trong những tòa chung cư, lại thường đưa ra môi trường ít khí thải hơn so với người sống ở vùng ngoại ô.
Vậy thì có lẽ bài học rút ra là, nếu bạn yêu thiên nhiên, thì đừng sống với chúng.
(Cười) Nhưng tôi cho rằng những số liệu khô khan sự phát triển trên hệ thống giao thông công cộng chỉ nói lên một phần câu chuyện thôi
Bởi vì những thành phố có sức thu hút phải thật sự tuyệt vời.
Chúng phải là những thỏi nam châm có sức hút đặc biệt, đem đến văn hóa đô thị xanh.
Và những điều tôi đang nói không chỉ là về vấn đề thẩm mỹ đâu.
Đây là vấn đề lớn với những hệ lụy toàn cầu.
Bởi vì, mỗi ngày, có đến hàng trăm ngàn người đổ về những thành phố, chủ yếu tại các nước đang phát triển.
Và khi bạn suy nghĩ về điều đó, hãy tự hỏi bản thân: Người ta phải sống trong những thành phố vô vị hệt nhau mà chúng ta xây dựng vào thế kỷ 20, hay chúng ta có thể xây cái gì đó tốt hơn thế?
Để trả lời cho câu hỏi đó, bạn phải hiểu được làm sao chúng ta đến nơi đầu tiên.
Thứ nhất chế tạo nhiều Cũng như hàng tiêu dùng và chuỗi cửa hàng
Ta sản xuất nhiều thủy tinh, thép, bê tông, nhựa đường và vách thạch cao, để thiết kế một con phố mới, và chúng ta triển khai chúng trong đầu tương tự nhau trên khắp Trái Đất.
Thứ hai: quy định Vậy thì, hãy lấy xe hơi làm ví dụ.
Xe hơi chạy với vận tốc rất cao.
Chúng dễ bị ảnh hưởng bởi lỗi của người lái.
Do đó khi được hỏi, như kiến trúc sư,
để thiết kế một con phố mới, chúng ta phải xem những bản vẽ như vậy, để biết lề đường cần cao bao nhiêu, người đi bộ ở chỗ này và phương tiện ở kia khu vận tải ở đây, khu chuyển xuống ở kia. Việc mà xe hơi thực sự làm trong thế kỉ 20
là tạo ra cảnh quan được trạm khắc, tách biệt Hoặc chẳng hạn thang xe cứu hỏa -- bạn biết đấy, những cái thang khổng lồ
dùng để giải cứu người trong các tòa nhà bốc cháy đó? Chúng có bán kính quay rất rộng,
nên chúng ta phải sử dụng một khoản lớn vỉa hè và nhựa đường để chứa chúng. Hoặc vấn đề lớn về xe lăn
Xe lăn đòi hỏi một con đường có độ dốc rất nhỏ
và di chuyển theo đường thẳng rườm rà. Vì vậy mỗi khi có cầu thang,
phải có thang máy hoặc đoạn giốc. Bây giờ, làm ơn đừng hiểu lầm --
tôi chỉ muốn sự an toàn tuyệt đối cho người đi bộ, công tác chữa cháy và tất nhiên, cả xe lăn nữa. Bố mẹ tôi đều ngồi xe lăn
đến cuối đời, vì thế tôi rất thấ hiểu cuộc đấu tranh đó. Nhưng chúng ta cũng phải công nhận rằng
we built these charming urban buildings, chúng có hậu quả lớn khôn lường làm trái luật cách chúng ta xây dựng thành phố Ví dụ về bất hợp pháp tương tự: vào cuối thế kỉ 19
ngay sau khi thang máy được phát minh, chúng ta xây dựng những đô thị quyến rũ này, những tòa nhà lộng lẫy này, trên khắp thế giới, từ Ý đến Ấn Độ. Và chúng có thể có 10 đến 12
căn hộ trong đó. Chúng có một thang máy nhỏ,
một cầu thang bao xung quanh, và có ánh sáng tốt. Và giá thành cao
không chỉ đối với những tòa nhà đẹp, chúng phải có quần thể -- bằng cầu thang, bạn có thể chạy sang hàng xóm. Thực ra, bạn cũng không thể xây nó.
Ngược lại, ngày nay, khi chúng ta
phải xây một tòa chung cư mới ở đâu đó, chúng ta phải xây rất nhiều thang máy và rất nhiều thang thoát hiểm, và chúng ta phải kết nối chúng với những hành lang dài, ẩn mật, ảm đạm này Ngày nay, các nhà phát triển -- khi họ phải đối mặt với chi phí
của tất cả cơ sở hạ tầng chung đó, họ phải trải số tiền đó cho nhiều căn hộ hơn, thế nên họ muốn xây những tòa nhà lớn hơn. Kết quả mà nó mang đến là tiếng bịch,
tiếng bịch ngớ ngẩn của những chung cư giống hệt nhau đang được xây dựng trong tất cả thành phố trên toàn thế giới. Và nó không chỉ tạo ra sự giống nhau về mặt hình dáng,
nó còn tạo ra một xã hội giống nhau, bởi vì xây những tòa nhà này tốn tiền hơn và nó góp phần tạo nên cuộc khủng hoảng chi trả tại các thành phố trên toàn thế giới, kể cả những nơi như Vancouver. Bây giờ, tôi nói rằng lí do thứ ba của tất cả sự tương đồng này,
và nó rất phụ thuộc về mặt tâm lí. Đó là nỗi sợ vì trở nên khác biệt,
và kiến trúc sư luôn nghe điều này từ khách hàng: "Nếu thử ý tưởng mới này, tôi có bị kiện không? Liệu tôi có bị chế nhạo?
Cẩn tắc vô ưu."
Và tất cả những điều này đã âm mưu với nhau
để phủ lên hành tinh này một sự đồng nhất mà tôi nghĩ là một vấn đề lớn. Vậy thì làm sao chúng ta có thể làm được điều ngược lại?
Làm sao có thể xây dựng những thành phố
đa dạng về mặt hình dáng và sắc tộc như trước? Làm sao có thể xây những thành phố khác nhau?
Tôi cho rằng chúng ta nên bắt đầu
bằng cách tuyên truyền vào toàn cục địa phương. Ví dụ, điều này đã từng xảy ra với món ăn.
Bạn chỉ cần nhìn vào cách bia thủ công thay thế bia công ty.
Hoặc, bao nhiêu người trong các bạn vẫn ăn Bánh mì Wonder?
Tôi đặt cược rằng hầu hết là không. Và tôi đánh cược rằng bạn không vì
bạn không muốn thực phẩm chế biến sẵn
trong cuộc sống bạn. Vì thế nếu bạn không muốn thực phẩm chế bến sẵn,
sao bạn lại muốn thành phố thiết kế sẵn? Sao bạn lại muốn nơi sản xuất lớn, đơn điệu
trong khi tất cả chúng ta đều sống và làm việc hàng ngày? (Vỗ tay)
Thực ra, công nghệ chiếm phấn lớn vào vấn đề trong thế kỉ 20. Khi chúng ta sáng chế ra điện thoại, việc xảy ra là,
cả thế giới đều hướng dến sự phát minh này. Và chúng ta tái tạo lại cảnh quan xung quanh nó.
Ở thế kỉ 21,
công nghệ có thể góp phần vào cách giải quyêst -- Nếu nó hướng đến nhu cầu của thể giới, Vậy thì tôi có ý gì khi nói điều đó?
Đi xe tự động.
Tôi không nghĩ xe tự động
thú vị vì chúng không cần người lái. Điều đó, với tôi, chỉ là ngụ ý. Nói thẳng,
là còn hay xảy ra tắc đường hơn. Tôi nghĩ điều thú vị về xe tự động là lời hứa --
và tôi muốn nhấn mạnh từ "lời hứa", do tai nạn gần đây ở Arizona -- hứa rằng chúng ta có thể có các xe nhỏ, hiện đại mà có thể an toàn đối với người đi bộ và đi xe đạp. Rằng có thể cho chúng ta khả năng thiết kế lại con đường nhân đạo lần nữa,
những con phố không có lề đường, có thể như phố đi bộ bằng gỗ ở Đảo Lửa. Hoặc có thể thiết kế con phố đá cuội của thế kỉ 21,
cái gì đó bắt được động năng, tuyết tan chảy, giúp bạn tập thể dụng khi đi bộ. Hay còn nhớ cái thang khổng lồ của xe cứu hỏa chứ?
Nễu chúng ta thay thế chúng và nhữ đường cần thiết
bởi máy bay và robot có thể giải cứu người khỏi các chung cư cháy thì sao? Và nếu bạn nghĩ rằng đó là kỳ dị, bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng
bao nhiêu loại công nghệ đó đã được sử dụng hôm nay trong công tác cứu hộ. Nhưng giờ tôi muốn bạn
thực sự tưởng tượng cùng tôi. Tưởng tượng xem nếu chúng ta có thể
thiết kế xe lăn trên đêm khí. Được chứ? Một phát minh không những cho phép
sự tham gia công bằng,
mà còn thực hiện hóa việc xây một thị trấn trên đồi Ý của thế kỉ 21. Tôi nghĩ bạn sẽ bất ngờ khi biết rằng
chỉ số ít trong số phát minh này, đáp ứng nhu cầu con người, có thể thay đổi hoàn toàn cách chúng ta có thể xây nên các thành phố. Giờ, tôi đánh cược là bạn cũng đang nghĩ rằng: "Chúng ta chưa có
đá cuội năng lượng hay xe lăn trên không, vậy thì chúng ta có thể làm gì về vấn đề này với những công nghệ hiện tại?" Và nguồn cảm hứng của tôi về điều đó đến từ một thành phố rất khắc biệt
thành phố của Ulaanbaatar, Mongolia. Tôi có khách hàng ở đó đã nhờ chúng tôi
thiết kế một ngôi làng ngoài trời của thế kỉ 21 có thể làm ấm bằng những công nghệ ngày nay, ở trung tâm thành phố của họ. Và nó để đối phó với mùa đông lạnh lẽo xứ họ.
Và dự án là cả thơ ca và văn xuôi.
Thực sự thơ là để gợi lên hình ảnh của địa phương:
địa hình đồi núi, sử dụng màu sắc để tìm kiếm được ánh sáng hùng vĩ, hiểu cách diễn giải truyền thống du mục đã khắc họa lên đất nước Mông Cổ. Văn xuôi đã được phát triển bởi một danh mục các tòa nhà,
các tòa nhà nhỏ mà có thể nói rằng tương đối dễ chi trả sử dụng nguyên liệu và công nghệ xây dựng lối địa phương vẫn có thể tạo ra hình dáng nhà ở mới, nơi làm việc mới, những cửa hàng mới và các tòa nhà văn hóa, giống nhà hát hay bảo tàng -- ngay cả là lều săn. Làm việc trong văn phòng,
chúng tôi nhận ra đang làm công việc của các đồng nghiệp, gồm kiến trúc sư Tatiana Bilbao, làm ở thành phố Mexico; Pritzker laureate Alejandro Aravena, làm việc ở Chile; và gần đây, người thắng giải Balkrishna Doshi, làm ở Ấn Độ. Và họ đều đang xây dựng hình thức nhà ở giá rẻ mới,
nhưng họ cũng xây những thành phố của sự khác biệt, bởi họ xây những thành phố đáp ứng cho cộng đồng địa phương, khí hậu địa phương và cách xây dựng của địa phương. Chúng tôi gấp đôi ý tưởng đó, chúng tôi nghiên cứu một mô hình mới
cho các thành phố đang phát triển với áp lực nhẹ, mà có thể xây dựa trên mô hình cuối thể kỉ 19 với lõi trung tâm đó, nhưng một nguyên mẫu có thể thay đổi hình dạng vì nhu cầu địa phương và các nguyên liệu xây dựng địa phương. Tất cả những ý tưởng này, với tôi, đã bị lãng quên.
Họ đều nói với tôi rằng chúng ta có thể
xây các thành phố có thể phát triển, nhưng phát triển theo cách phản ánh sự đa dạng của cư dân sống trong những thành phố đó; phát triển theo cách có thể chứa nhóm có thu nhập, đủ loại màu sắc, tín ngưỡng, giới tính. Chúng ta có thể xây những thành phố ngoạn mục như vậy có thể làm giảm sự thu hút
làm giảm sự thu hút và hoàn toàn bảo vệ môi trường. Có thể phát triển thành phố công nghệ cao,
mà vẫn đáp ứng với nhu cầu văn hóa của con người. Tôi đang thuyết phục rằng chúng ta có thể xây nên thành phố khác biệt
có thể giúp tạo nghệ thuật thị giác toàn cầu mà rất nhiều người chúng ta khao khát.
Cảm ơn vì lắng nghe. (Vỗ tay)
Lúc tôi tám tuổi, lớp tôi có một cô bạn mới nhập học, và cô ấy thật nổi bật, các bạn nữ mới luôn gây ấn tượng như vậy.
Cô ấy có mái tóc rất dày và mượt, và một hộp bút chì dễ thương, rất giỏi nhớ tên thủ phủ các tiểu bang, và là một người đánh vần cực chuẩn.
Và tôi tê tái vì ghen tức trong năm đó, cho đến khi tôi nảy ra một kế hoạch ranh ma.
Một hôm, tôi ở lại sau giờ học, ở lại lâu, và tôi trốn trong nhà vệ sinh nữ.
Khi không còn ai nữa, tôi chui ra, rón rén đi vào lớp học, và lấy cuốn sổ điểm từ bàn giáo viên.
Và tôi đã làm việc đó.
Tôi sửa điểm số của đối thủ mình, chỉ sửa tí chút thôi chỉ cần hạ một số điểm A.
Toàn là điểm A (Tiếng cười) Tôi đang định trả cuốn sổ vào ngăn kéo, thì sững lại, vì một số bạn học khác của tôi cũng có điểm số rất cao.
Vậy là, trong cơn điên cuồng, tôi đã sửa điểm của tất cả mọi người, không suy nghĩ gì cả.
Tôi cho tất cả điểm D và tự cho mình toàn điểm A, chỉ vì tiện thể, thấy tên mình trong đó.
Tới giờ tôi vẫn chưa thể hiểu nổi hành vi của tôi.
Tôi không hiểu cái ý tưởng đó đến từ đâu.
Tôi không hiểu tại sao cảm thấy thật khoái cảm khi làm việc đó.
Tôi thấy thích thú.
Tôi không hiểu tại sao tôi đã không bị tố giác.
Theo tôi, việc tôi đã làm là quá trắng trợn.
Tôi không bị phát hiện.
Nhưng vấn đề là, tôi không hiểu nổi, sao việc đó lại làm phiền tôi đến thế cái cô gái nhỏ này, đứa nhóc con này, lại đánh vần giỏi thế?
Ghen tuông làm tôi rối trí.
Nó rất khó hiểu và nó thật lạ đời.
Chúng ta đều biết trẻ nhỏ khổ sở vì ganh tỵ.
Chúng ta biết loài linh trưởng cũng vậy.
Chim sơn ca cũng vậy. Chúng ta biết rằng ghen tuông là nguyên nhân số 1 khiến vợ chồng giết nhau tại Mỹ.
Dầu vậy, tôi chưa bao giờ đọc một nghiên cứu phân tích cho tôi về sự cô độc của nó hoặc tuổi thọ của nó, hoặc sự đáng sợ của nó.
Vì vậy, chúng ta phải đưa nó vào tiểu thuyết, bởi vì tiểu thuyết là phòng thí nghiệm nghiên cứu về sự ghen tuông trong mỗi trường hợp khả tồn.
Trong thực tế, tôi không biết liệu có cường điệu không khi nói rằng nếu chúng ta không ghen tuông đố kị thì chẳng biết văn học còn có nữa hay không?
Sẽ chẳng có Helen phản bội, không có "Cuộc phiêu lưu của Odyssey",
không có vị vua ghen tuông, không có "Ngàn lẻ một đêm".
Không có Shakespeare.
Những tác phẩm ta học sẽ mất "Âm thanh và cuồng nộ", mất "Gatsby", mất "Mặt trời vẫn mọc", mất "Bà Bovary," "Anna Ka-rê-ni-na."
Không có ghen tuông, không có Proust. Ý tôi là, có 'mốt' nói rằng Proust có câu trả lời cho tất cả mọi thứ, và trong trường hợp ghen tuông đố kị, đúng là ông cho ta câu trả lời.
Năm nay là kỉ niệm trăm năm kiệt tác: "Đi tìm thời gian đã mất", đây là nghiên cứu thấu đáo nhất về ghen tuông tình ái hay chỉ là cạnh tranh thông thường, mà ta thường mong có. (Tiếng cười) Khi nghĩ về Proust, chúng ta nghĩ về những đoạn văn ủy mị?
Ta nghĩ về một cậu bé đang cố ngủ,
nghĩ về hương madeleine trong trà oải hương.
Nhưng ta quên cách nhìn tàn nhẫn của ông,
quên rằng ông chả buồn thương hại ai.
Đây là những cuốn sách Virginia Woolf nói sắc như dao, dai như dây cước,
Tôi không biết dây cước thì thế nào nhưng chắc ghê gớm lắm.
Hãy xem tại sao chúng lại liên quan đến nhau, tiểu thuyết và ghen tuông đố kị, ghen tuông đố kị và Proust.
Có phải rõ ràng là nỗi ghen tuông, sôi sục ở trong một con người, trong khao khát, trở ngại, là một nền tảng tự sự vững chắc?
Tôi không biết. Tôi nghĩ nó hơi cợt nhả, bởi hãy suy nghĩ về những gì sẽ xảy ra khi cảm thấy ghen tuông.
Khi ghen tuông, ta tự dựng lên một câu chuyện.
Ta tự kể cho mình nghe câu chuyện về cuộc sống của người khác, và những câu chuyện này làm cho ta cảm thấy khủng khiếp vì chúng được thiết kế nhằm khiến ta thấy thế
Là người kể chuyện và cũng là khán giả, ta biết phải thêm thắt những chi tiết gì để xoáy sâu hơn con dao vào lồng ngực, phải không?
Ghen tuông biến ta thành các tiểu thuyết gia nghiệp dư, và đây là điều Proust hiểu.
Trong tập đầu tiên, "Bên phía nhà Swann", của bộ sách, Swann, một trong các nhân vật chính, đang trìu mến nghĩ về tình nhân của mình, vẻ hoàn mỹ của nàng lúc trên giường. thì đột nhiên, trong chỉ vài câu, và đây là những câu văn của Proust, chúng dài như những dòng sông, chỉ trong vài câu, ông đột nhiên giật lùi lại và nhận ra, "Ôi, tất cả những gì tôi yêu ở người phụ nữ này, người khác cũng yêu ở nàng.
Tất cả những gì nàng làm khiến tôi khoái lạc cũng có thể mang lại khoái lạc cho ai đó, có lẽ vào chính lúc này."
Và đây là câu chuyện ông ấy bắt đầu tự kể với mình, và từ đó về sau, Proust viết rằng mỗi nét quyến rũ tươi nguyên Swann nhìn thấy ở người tình, được ông thêm vào "bộ sưu tập nhục hình trong căn phòng tra tấn chính mình."
Bây giờ Swann và Proust, ta đã phải thừa nhận, đã nổi tiếng là ghen tuông.
Bạn trai của Proust sẽ phải trốn ra nước ngoài nếu muốn chia tay ông.
Nhưng bạn không cần phải ghen đến thế mới thừa nhận rằng đó là công việc khó khăn, phải không?
Ghen tuông là kiệt quệ.
Đó là cảm xúc luôn đói khát. Nó phải được cho ăn cho uống.
Và ghen tuông thích ăn gì?
Ghen tuông rất thích thông tin.
Ghen tuông thích chi tiết.
Ghen tuông thích hàng ngàn sợi tóc óng ả, chiếc hộp bút chì nhỏ nhắn dễ thương.
Ghen tuông thích hình ảnh.
Đó là lý do tại sao Instagram nổi thế. (Tiếng cười) Proust thực sự đã liên kết ngôn ngữ của tri thức và ghen tuông.
Khi Swann quằn quại ghen tuông, ông bỗng nghe lén từ ngoài cửa và hối lộ người hầu của tình nhân, bào chữa việc làm của mình.
Ông nói, "Tôi biết, bạn nghĩ điều này đáng khinh, nhưng nó cũng không khác mấy việc thông dịch một văn bản cổ đại hoặc nghiên cứu một tượng đài."
Ông nói, "Đó là điều tra khoa học với giá trị trí tuệ thực thụ."
Proust cố cho ta thấy nỗi ghen tuông đó thật khó lòng chịu nổi và khiến ta trông thật lố bịch nhưng nó chính là mấu chốt, là sự truy tìm tri thức, truy tìm sự thật, sự thật đau đớn, trên thực tế, theo Proust, sự thật càng đau đớn, càng hay ho.
Đau buồn, sự sỉ nhục, mất mát: Với Proust, đây là những đại lộ đến sự khôn ngoan minh triết.
Ông nói, "Một người phụ nữ mà ta cần, mà khiến ta chịu đựng, khiến dấy lên trong ta ngàn cảm giác sâu sắc và sống động thì còn hơn một ông thiên tài chỉ làm ta thích thú."
Có phải ông bảo chúng ta hãy đi tìm những phụ nữ tàn ác?
Không, tôi nghĩ rằng, ông muốn nói ghen tuông bày tỏ cho ta biết con người thật của mình.
Có cảm xúc nào phô bày con người thật của ta ra giống thế này?
Có cảm xúc nào khác tiết lộ cho ta về nỗi hiếu thắng của mình, và những tham vọng ghê tởm, cùng quyền lợi riêng tư?
Liệu có cảm xúc nào khác dạy cho chúng ta săm soi dị thường đến thế?
Về sau, Freud đã viết về điều này.
Một ngày, Freud có khách, một thanh niên lòng đang như lửa đốt vì nghi vợ lừa dối mình
Và Freud nói, anh này thật lạ vì anh ta không xét đến những việc vợ làm.
Cô ấy vô tội, ai cũng thấy thế.
Anh chàng tội nghiệp cứ nghi ngờ mà không cần lí do.
Nhưng anh ta săm soi những điều vợ làm một cách vô tình, không chủ ý.
Đây là cô ấy cười tươi quá, hay là vô tình đỏ mặt khi nhìn thấy thằng kia?
[Freud] nói rằng người đàn ông đó trở thành người chăm sóc cho sự vô thức của người vợ.
Tiểu thuyết rất giỏi về mặt này.
Tiểu thuyết là rất giỏi mô tả xem ghen tuông đào tạo ta săm soi chi tiết mà không nhìn nhận chính xác.
Trong thực tế, càng cuồng ghen, càng giàu tưởng tượng.
Và đây là lý do, tôi nghĩ rằng, ghen tuông không chỉ kích động chúng ta làm những điều bạo lực hay phạm pháp.
Ghen tuông khiến ta hành xử theo cách sáng tạo "dã man"!
Giờ nhớ lại hồi tám tuổi, tôi thừa nhận thế, nhưng tôi cũng suy nghĩ về câu chuyện tôi nghe được.
Một người phụ nữ 52 tuổi ở Michigan bị phát hiện ra rằng đã tạo một tài khoản Facebook giả để gửi những tin nhắn đê tiện và hèn hạ cho chính mình trong suốt một năm.
Trong một năm.
Một năm. Và cô đã cố gắng tưởng tượng về bạn trai cũ của mình cùng cô bạn gái mới, và tôi phải thú nhận khi tôi nghe tin này, tôi thấy đầy ngưỡng mộ.
(Tiếng cười) Bởi vì, ý tôi là, hãy thành thực đi.
Quả là một sự sáng tạo cừ khôi duy có điều sai chỗ, phải không ạ?
Đây là điều rút ra từ tiểu thuyết.
Điều rút ra từ cuốn tiểu thuyết của Patricia Highsmith.
Tôi rất thích Highsmith.
Bà là người phụ nữ thông mình và hài hước với ngôn ngữ Mỹ.
Bà là tác giả của "Người lạ trên tàu" (Strangers on a train) và "Ngài Ripley tài năng" (The Talented Mr. Ripley) những cuốn sách toàn về nỗi ghen tuông, làm rối tung đầu óc ta, và khi ta đang trong mớ bòng bong ấy trong nghẹt ngòi ghen tuông, cái màng phân tách giữa điều thực xảy ra và điều có thể xảy đến có thể bị xuyên thủng trong nháy mắt.
Ví dụ, Tom Ripley, nhân vật nổi tiếng nhất của bà.
Tom Ripley đi từ muốn bạn hoặc muốn những gì bạn có tới việc trở thành là bạn và có những gì bạn từng có, và bạn phải bị đạp xuống đất, hắn ở trong vị trí của bạn, đeo chiếc nhẫn của bạn, làm trống trơn tài khoản của bạn.
Phải đi đúng lộ trình như thế.
Còn chúng ta? Không thể đi vào con đường của Tom Ripley.
Tôi không thể cho cả thế giới điểm D, thích cho ai điểm D thì cho.
Thật khốn khổ vì chúng ta phải sống những phút ghen tuông đố kị.
Chúng ta đang sống trong thời đại đầy ghen tuông đố kị.
Chúng ta là công dân ngoan hiền của truyền thông xã hội, luôn mang tính ganh đố?
Có phải tiểu thuyết chỉ cho ta lối thoát?
Không rõ. Vậy, hãy làm điều nhân vật luôn làm khi họ không biết chắc, khi họ đang sở hữu một bí ẩn.
Hãy đi đến số 221B Phố Baker, tìm Sherlock Holmes.
Khi mọi người nghĩ về Holmes, họ nghĩ về đối thủ của ông, giáo sư Moriarty, vâng, kẻ toàn vạch ra tội ác.
Nhưng tôi thích nghĩ đến [thanh tra] Lestrade hơn, người đứng đầu Scotland Yard, người thực sự cần Holmes, cần cái thiên tài của Holmes nhưng ghét anh ta.
Ôi, nó quá ư giống tôi.
Lestrade cần nhưng mà căm ghét Holmes, và luôi sôi sục nỗi căm hận trong suốt vụ án.
Nhưng khi họ làm việc cùng nhau, một cái gì đó bắt đầu thay đổi, và cuối cùng trong "Cuộc phiêu lưu của sáu pho tượng Napoleon", khi Holmes bước vào, gây kinh ngạc qua lời giải của mình, Lestrade quay sang Holmes, nói: "Thưa ông Homes, chúng tôi không ghen tị với ông đâu,
Chúng tôi tự hào về ông."
Và ông ấy nói rằng không có ai ở Scotland Yard không muốn bắt tay Sherlock Holmes.
Đó là một trong ít lần ta thấy Holmes cảm động trong một vụ án, tôi cũng thấy cảnh này cảm động nhưng cũng đầy bí ẩn, phải không ạ?
Nó dường như đã coi cơn ghen tuông như một bài toán hình học, chứ không phải vấn đề cảm xúc.
Bạn biết không, phút trước, Holmes là đối thủ của Lestrade,
mà phút sau, họ đã cùng chiến tuyến.
Đột nhiên, Lestrade để cho mình ngưỡng mộ trí óc mà ông từng căm ghét.
Có thể đơn giản như vậy sao?
Sẽ thế nào nếu ganh tỵ thực sự là một bài toán hình, chỉ là vấn đề của việc ta cho phép bản thân đứng đâu trong quan hệ với người khác?
Vâng, có lẽ như thế, chúng ta sẽ không phải bực tức trước sự xuất sắc của ai đó.
Chúng ta có thể đặt mình thẳng hàng với nó.
Nhưng tôi thích kế hoạch phòng hờ.
Vì vậy, trong khi chúng ta chờ nó xảy ra, hãy nhớ rằng, chúng ta có tiểu thuyết an ủi mình.
Chính tiểu thuyết sẽ giải những bí ẩn về ghen ghét.
Chính tiểu thuyết sẽ bạch hóa nó, bắt nó phải lộ mình.
Và hãy xem nó góp lại những ai: Lestrade ngọt ngào, Tom Ripley ghê gớm, Swann điên rồ, bản thân Marcel Proust.
Chúng tôi rất thân với nhau!
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Vào ngày mùng 4 của tháng 7 năm ngoái, những cuộc thí nghiệm ở máy gia tốc hạt lớn (Large Hadron Collider) đã khám phá ra hạt Higgs.
Và đó là một ngày lịch sử.
Không còn nghi ngờ gì nữa kể từ đây, ngày mùng 4 của tháng 7 sẽ được ghi nhớ không phải ngày Tuyên Ngôn Độc Lập, mà là ngày hạt Higgs được khám phá.
Ah ít nhất là ở đây, tại CERN.
Còn đối với tôi, sự bất ngờ lớn nhất trong ngày đó là chẳng có bất ngờ lớn nào cả.
Trong mắt của một nhà vật lý lý thuyết, hạt Higgs là một cách giải thích thông minh cho khối lượng của các hạt cơ bản, nhưng nó dường như chưa thõa đáng và là một cách giải thích chưa hoàn chỉnh.
Quá nhiều câu hỏi chưa được giải đáp.
Hạt Higgs không có chung vẻ đẹp, sự cân đối, tao nhã với phần còn lại của thế giới các hạt cơ bản.
Bởi lý do đó, phần lớn những nhà vật lý lý thuyết tin rằng hạt Higgs không thể là cách giải thích chu toàn.
Chúng ta đang chờ một hiện tượng mới, một hạt mới đến cùng hạt Higgs.
Thay vào đó cho đến nay, các phép đo đạt từ máy gia tốc hạt lớn chưa cho thấy những dấu hiệu của các hạt mới hay những hiện tượng ngoài mong đợi.
Tất nhiên, những công bố chưa phải là cuối cùng.
Vào năm 2015, máy gia tốc hạt lớn sẽ tăng gần gấp đôi năng lượng va chạm các hạt proton, và những va chạm mạnh hơn sẽ cho phép chúng ta khám phá xa hơn về thế giới hạt cơ bản, và chúng ta chắc chắn sẽ học được nhiều hơn
Nhưng hiện tại, chúng ta vẫn chưa tìm ra những bằng chứng về hiện tượng mới, giúp chúng ta công nhận rằng những hạt cơ bản mà chúng ta biết ngày nay, kể cả hạt Higgs, là những hạt cơ bản duy nhất trong tự nhiên, ngay cả ở mức năng lượng lớn hơn nhiều những gì chúng ta đã khám phá cho đến nay.
Hãy xem những giả thuyết sẽ đưa ta đến đâu.
Chúng ta sẽ tìm được những kết quả bất ngờ và thú vị về vũ trụ của chúng ta, và để giải thích quan điểm của tôi, hãy để tôi kể cho bạn về hạt Higgs, và để làm điều đó, chúng ta hãy quay trở lại một phần mười của một phần tỷ của một giây sau vụ nổ Big Bang.
Và theo nhưng lý thuyết của hạt Higgs, ngay lúc đó, một sự kiện kịch tính đã diễn ra trong vũ trụ.
Không gian - thời gian đã trải qua giai đoạn chuyển tiếp.
Có một điều rất giống với giai đoạn chuyển tiếp xảy ra khi nước hóa thành băng dưới 0 độ C.
Nhưng trong trường hợp này, giai đoạn chuyển tiếp không phải là sự thay đổi trong cách mà các phân tử được sắp xếp bên trong các vật liệu, mà là sự thay đổi trong từng kết cấu của không-thời gian.
Trong suốt giai đoạn này, không gian trống sẽ được phủ đầy một chất mà ngày nay chúng ta gọi là trường Higgs.
Và chất này dường như vô hình với chúng ta nhưng nó là vật chất thực.
Chúng luôn vây quanh ta, giống nhưng không khí mà chúng ta hít thở trong căn phòng này.
Và một vài hạt cơ bản tương tác với vật chất này, đạt được năng lượng trong quá trình này.
Và năng lực nội tại này chúng ta gọi là khối lượng của các hạt, and với sự khám phát ra hạt Higgs, máy gia tốc hạt lớn đã chắc chắn chứng minh chất này là có thật, bởi vì đó là vật chất làm nên hạt Higgs.
Và tóm lại, đó là bản chất câu chuyện về hạt Higgs.
Nhưng câu truyện còn thú vị hơn thế nữa.
Bằng việc nghiên cứu lý thuyết hạt Higgs, những nhà vật lý lý thuyết đã phát hiện, không phải bằng một thí nghiệm mà bằng sức mạnh của toán học, trường Higgs không nhất thiết chỉ tồn tại ở trang thái mà chúng ta quan sát ngày nay.
Giống như vật chất có thể tồn tại ở thể lỏng hoặc thể rắn, nên trường Higgs, chất tràn ngập cả không-thời gian, có thể tồn tại ở 2 trạng thái.
Bên cạnh trạng thái được biết đến, có thể tồn tại trạng thái thứ 2 nơi mà trường Higgs dày đặc hơn hàng tỉ tỉ lần những gì chúng ta quan sát được ngày nay, và chỉ sự tồn tại ở một trạng thái khác của trường Higgs đã đưa ra một vấn đề tiềm tàng.
Đó là vì, theo những định luật của cơ học lượng tử, hoàn toàn có thể tồn tại quá trình chuyển đổi giữa 2 trạng thái, ngay cả khi có một hàng rào năng lượng chia cắt 2 trạng thái, và hiện tượng này được gọi, khá chính xác là, đường hầm lượng tử.
Bởi đường hầm lượng tử, tôi có thể biến mất khỏi căn phòng này và xuất hiện ở căn phòng bên cạnh, như xuyên qua bức tường.
Nhưng đừng mong tôi có thể biểu diễn trước mặt mọi người, vì xác suất mà tôi có thể xuyên qua bức tường là rất rất nhỏ.
Bạn phải đợi một thời gian rất dài trước khi điều đó diễn ra, nhưng tin tôi đi, đường hầm lượng tử là một hiện tượng có thật, và đã được nhận thấy ở nhiều hệ thống.
Ví dụ, đường hầm điốt, một thành phần được sử dụng trong các thiết bị điện tử, hoạt động nhờ vào sự kỳ diệu của đường hầm lượng tử.
Nhưng hãy quay trở lại trường Higgs.
Nếu trạng thái cực kỳ dày đặc của trường Higgs tồn tại, sau đó, bởi vì đường hầm lượng tử, một bong bóng của trạng thái có thể đột ngột xuất hiện ở một nơi nào đó trong vũ trụ vào thời điểm nào đó, và nó xảy ra tương tự như việc bạn đun sối nước
Bong bóng bốc hơi ngay bên trong nước, sau đó chúng mở rộng, hóa lỏng thành khí.
Cũng theo cách đó, một bong bóng trong trạng thái dày đặc của hạt Higgs có thể tồn tại vì đường hầm lượng tử
Và bọt khí sẽ mở rộng theo tốc độ ánh sáng, thâm nhập tới nơi, và biến trường Higgs từ trạng thái này sang một trang thái mới.
Đây có phải là một vấn đề? Vâng, nó là một vấn đề nghiêm trọng.
Chúng ta có thể không nhận ra nó trong cuộc sống thường ngày, nhưng cường độ của trường Higgs là rất quan trọng đối với cấu trúc của vật chất.
Nếu trường Higgs chỉ mạnh lên vài lần, chúng ta sẽ thấy các phân tử thu hẹp lại, các neutrons phân rã bên trong hạt nhân phân tử, hạt nhân phân rã, và hidro có thể sẽ là nguyên tố hóa học duy nhất tồn tại trong vũ trụ.
Và trường Higgs, trong trạng thái siêu đặc, không chỉ một vài lần dày đặc hơn ngày nay, mà là hàng tỉ lần, and nếu không-thời gian bị lấp đầy bởi trạng thái hạt Higgs này, tất cả dạng nguyên tử sẽ sụp đổ.
Không cấu trúc phân tử nào tồn tại, không sự sống
Vì thế, tôi tự hỏi, có thể như vậy không rằng trong tương lại, trường Higgs sẽ trải qua một giai đoạn chuyển tiếp và, thông qua đường hầm lượng tử, sẽ được chuyển đổi sang trạng thái xấu này, trạng thái dày đặc?
Nói cách khác, tôi tự hỏi, đâu là số phận của trường Higgs trong vũ trụ chúng ta?
Và những điều cốt yếu cần thiết để trả lời câu hỏi này là khối lượng của hạt Higgs.
Và những thí nghiệm ở LHC tìm ra khối lượng của hạt Higgs vào khoảng 126 GeV.
Nó thật sự rất nhỏ khi thể hiện trong đơn vị thông thường bởi vì nó bằng với thứ gì đó cỡ 2x10 mũ -22 grams, nhưng nó lớn trong những đơn vị hạt cơ bản bởi vì nó bằng với trọng lượng của cả một phân tử trong thành phần ADN
Vậy với thông tin này từ LHC, cùng với các đồng nghiệp ở CERN, chúng tôi đã tính toán xác suất mà vũ trụ chúng ta có thể dùng đường hầm lượng tử chuyển thành trạng thái Higgs siêu đặc, và chúng tôi đã tìm thấy một kết quả rất thú vị
Những tính toán của chúng tôi cho thấy rằng giá trị đo được của khối lượng hạt Higgs rất đặc biệt.
Đó là một giá trị vừa đủ để giữ cả vũ trụ treo trong một trạng thái không ổn định.
Trường Higgs là một cấu trúc dễ bị lung lay đã tồn tại cho đến ngày nay nhưng cuối cùng nó sẽ sụp đổ.
Dựa trên những tính toán đó, chúng tôi giống như những người cắm trại những người vô tình đặt lều của họ trên một bờ vực.
Và cuối cùng, trường Higgs sẽ trải qua một giai đoạn chuyển tiếp và vật chất sẽ sụp đổ vào chính nó.
Vậy đây có phải là cách mà nhân loại biến mất?
Tôi không nghĩ vậy.
Tính toán của chúng tôi đã cho thấy đường hầm lượng tử của trường Higgs không có khả năng xảy ra trong 10 hay 100 năm tới, và đây là một khoảng thời gian rất dài
Thậm chí còn dài hơn cả thời gian mà Ý cần đề thành lập nên một chính phủ ổn định.
(tiếng cười) Dù vậy thì chúng ta cũng chết trước đó từ lâu rồi.
Trong khoảng 5 tỉ năm, mặt trời của chúng ta đã thành kẻ khổng lồ màu đỏ lớn bằng cả quỹ đạo của Trái Đất, và trái đất của chúng ta sẽ bị thiêu rụi, và trong một ngàn tỉ năm, nếu năng lượng tối tiếp tục cung cấp năng lượng cho sự giãn nở của không gian với tỷ lệ như hiện tại, bạn thậm chí sẽ không thể nhìn được xa hơn ngón chân mình, bởi vì mọi thứ xung quanh bạn mở rộng với tốc độ nhanh hơn cả tốc độ ánh sáng.
Nên thực tế không có khả năng là chúng ta sẽ ở đó để chứng kiến trường Higgs sụp đổ.
Nhưng lý do khiến tôi cảm thấy hứng thú vào sự chuyển đổi của trường Higgs là vì tôi muốn giải quyết câu hỏi, tại sao khối lượng hạt Higgs lại đặc biệt?
Tại sao nó lại vừa đủ để giữ cả vũ trụ ở mép của giai đoạn chuyển đổi?
Những nhà vật lý lý thuyết hỏi "tại sao".
Nhiều hơn hỏi một hiện tượng hoạt động như thế nào, những nhàvật lý lý thuyết luôn hứng thú với việc tại sao một hiện tượng lại hoạt động theo cách đó.
Chúng tôi nghĩ những câu hỏi "tại sao" ấy có thể cho chúng tôi những manh mối về những nguyên lý cơ bản của tự nhiên.
Và thực sự, một câu trả lời cho câu hỏi của tôi có thể mở ra những vũ trụ mới, theo nghĩa đen.
Vũ trụ của chúng ta được suy đoán là bong bóng duy nhất trong một đa vũ trụ kiểu xà phòng được tạo nên bởi vô số bong bóng, và mỗi bong bóng là một vũ trụ khác với hằng số cơ bản khác nhau và quy luật vật lý khác nhau.
Và trong bối cảnh này, bạn chỉ có thể bàn về xác suất tìm ra một giá trị cụ thể của khối lượng hạt Higgs.
Thì chìa khóa giải mã bí ẩn có thể nằm trong các thuộc tính thống kê của đa vũ trụ.
Nó giống như điều xảy ra với cồn cát trên bãi biển.
Về nguyên tắc, bạn có thể tưởng tượng để thấy những cồn cát ở bất kỳ độ dốc nào trên bãi biển, tuy nhiên góc dốc của cồn cát thường nằm trong khoảng 30 - 35 độ.
Và lý do rất đơn giản: vì gió đã xây lên cồn cát và trọng lực đã làm nó ngã
Kết quả là, phần lớn các cồn cát có độ dốc nằm trong giá trị tới hạn, gần giá trị sụp đổ..
Và điều tương tự có thể xảy ra đối với khối lượng hạt Higgs trong đa vũ trụ.
Trong phần lớn các bong bóng vũ trụ, khối lượng hạt Higgs có thể nằm gần giá trị tới hạn, gần với sự sự sụp đổ vũ trụ của trường Higgs, bởi vì 2 tác động cạnh tranh, giống trong trường hợp của cát.
Chuyện của tôi không có hồi kết, bởi vì chúng tôi vẫn chưa biết kết cục của chuyện.
Đây là tiến trình khoa học, và để giải quyết những bí ẩn, chúng tôi cần nhiều dữ liệu hơn và mong rằng, máy gia tốc hạt lớn sẽ có thêm manh mối cho câu chuyện.
Chỉ một con số, khối lượng hạt Higgs, tuy nhiên qua con số này, chúng ta học được rất nhiều.
Tôi đã bắt đầu từ một giả thuyết, rằng tất cả những hạt đã biết đều ở cả ngoài kia,trong vũ trụ, thậm chí xa hơn những phạm vi đã khám phá cho đến nay.
Từ đó, chúng tôi đã khám phá ra trường Higgs tràn ngập không-thời giang có thể đứng trên một lưỡi dao, sẵn sàng cho sự sụp đổ vũ trụ, và chúng tôi đã khám phá rằng đây có thể là một gợi ý rằng vũ trụ của chúng ta chỉ là một hạt cát trong một bãi biển khổng lồ, đa vũ trụ.
Nhưng tôi không biết liệu giả thuyết của tôi là đúng.
Đó là cách mà vật lý vận hành: Một phép đo có thể đưa chúng ta lên con đường mới để hiểu biết về vũ trụ hoặc nó có thể đưa chúng ta vào ngõ cụt.
Nhưng dù điều gì xảy ra, thì có một điều tôi chắc chắn là: Hành trình sẽ đầy những bất ngờ.
Cảm ơn các bạn.
(tiếng vỗ tay)
Công việc của tôi chú trọng vào mối liên hệ giữa tư tưởng về cuộc sống cộng đồng và thân thiện với môi trường nơi kiến trúc phát triển từ các điều kiện tự nhiên và truyền thống địa phương.
Hôm nay, tôi mang đến 2 dự án gần đây như một ví dụ cho điều đó.
Cả 2 dự án này đều ở những đất nước đang phát triển, một ở Ethiopia và một ở Tunisia.
Và chúng cũng có điểm chung những phân tích khác nhau từ những quan điểm khác nhau trở thành một phần thiết yếu của mảnh cuối cùng của công trình.
Ví dụ đầu tiên bắt đầu bằng một lời mời thiết kế một trung tâm mua sắm cao tầng tại thủ đô Addis Ababa của Ethiopia.
Và đây là loại xây dựng chúng ta được giới thiệu một ví dụ, với đội của tôi và bản thân tôi, về những gì chúng tôi phải thiết kế.
Lúc đầu, ý nghĩ đầu tiên của tôi là tôi muốn bỏ chạy.
(Cười) Sau khi nhìn thấy một vài tòa nhà trong những rất nhiều tòa nhà trong thành phố -- chúng tôi đã nhận ra rằng chúng có 3 điểm lớn.
Đầu tiên, những tòa nhà này, chúng hầu hết đều trống rỗng bởi chúng có nhiều gian hành rất rộng nơi mọi người không đủ tiền để mua.
Thứ hai, chúng cần hàng tấn năng lượng để hoạt động do hiệu ứng nhà kính tạo nhiệt nóng bên trong, và rồi bạn cần hệ thống làm mát.
Trong một thành phố nơi điều này không nên xảy ra bởi họ thực sự có thời tiết ôn hòa nhiệt độ từ 20 đến 25 độ trong cả năm.
Và thứ 3 là không có gì mang nét đặc trưng của họ về Châu Phi hay Ethiopia.
Đó là một điều đáng tiếc cho một nơi giàu truyền thống và văn hóa như vậy
Cũng trong chuyến thăm đầu tiên của chúng tôi đến Ethiopia, Tôi đã thực sự bị quyến rũ bởi phong cách merkato cũ đó là kiểu cấu trúc không gian mở nơi hàng nghìn người, họ tới và mua mọi thứ mỗi ngày từ các quầy hàng nhỏ.
Và ý tưởng về không gian công cộng sử dụng không gian ngoài trời để tạo ra hoạt động.
Vì vậy, tôi nghĩ, đây là những gì tôi thực sự muốn thiết kế, không phải là một trung tâm mua sắm.
Nhưng câu hỏi là làm thế nào chúng ta có thể tạo ra một tòa nhà cao tầng hiện đại với những nguyên tắc này.
Thách thức tiếp theo đến khi chúng tôi xem xét khu vực đó, tòa nhà nằm trong một khu vực rất phát triển của thành phố, nơi hầu hết các tòa nhà bạn nhìn thấy trong ảnh, chúng đã không còn ở đây.
Cũng thế giữa hai con đường song song không có bất kỳ kết nối nào trong hàng trăm mét đường.
Vì thế điều đầu tiên chúng tôi làm là tạo ra một sự kết nối giữa 2 con đường này, đặt vào tất cả các lối vào của tòa nhà.
Và việc này mở rộng ra khu vực sảnh nghiêng tạo ra không gian mở thông thoáng trong tòa nhà mà vẫn giữ được hình dáng qua mưa nắng.
Và xung quanh khoảng trống này chúng tôi đặt ý tưởng này của thị trường về các cửa hàng nhỏ, khác nhau ở mỗi tầng tùy vào hình dạng của khoảng trống.
Tôi cũng nghĩ, làm thế nào để đóng cửa tòa nhà?
Và tôi thực sự muốn tìm một giải pháp sẽ đáp ứng được các điều kiện khí hậu địa phương.
Và tôi bắt đầu nghĩ đến vải vóc giống như vỏ sò làm bằng bê tông với những lỗ cho không khí lọt vào, và ánh sáng cũng thế nhưng theo một cách chọn lọc.
Và sau đó cảm hứng đến từ những nút xinh đẹp trên trang phục của phụ nữ Ethiopia.
Chúng có hình dạng hình học và điều này rất có ích cho tôi trong việc tạo hình toàn bộ mặt tiền
Và chúng tôi đang xây dựng nó với những mảnh nhỏ được đúc sẵn là cửa sổ cho phép không khí và ánh sáng tràn vào trong tòa nhà một cách có kiểm soát.
Và điều này được bổ sung bởi các kính màu nhỏ sử dụng ánh sáng từ bên trong của tòa nhà để thắp sáng tòa nhà vào ban đêm.
Với những ý tưởng đó, rất khó thuyết phục các nhà phát triển trong lần đầu tiên bởi họ cho rằng, "Đây không phải là một trung tâm mua sắm. Chúng tôi đã không yêu cầu điều đó."
Nhưng sau đó chúng tôi đều nhận ra ý tưởng thị trường này mang lại nhiều lợi nhuận hơn ý tưởng trung tâm mua sắm. đơn giản bởi vì chúng có nhiều cửa hàng để bán hơn.
Và cũng vậy, ý tưởng về mặt tiền còn rẻ hơn rất nhiều, không chỉ do nguyên vật liệu nếu so sánh với kính mà còn bởi chúng tôi không còn cần đến điều hòa nữa.
Vì vậy, chúng tôi tạo ra một số tiền tiết kiệm ngân sách mà chúng tôi sử dụng để thực hiện dự án.
Và việc thực hiện đầu tiên là suy nghĩ làm thế nào chúng tôi có thể tạo ra tòa nhà tự nó có thể cung cấp năng lượng trong một thành phố cắt giảm điện hầu hết mọi ngày.
Vì vậy, chúng tôi tạo ra một số tiền lớn bằng cách đặt quang điện trên mái nhà.
Và rồi dưới những tấm đó chúng tôi nghĩ về mái nhà như một không gian công cộng mới với các khu vực tập trung và quán bar điều đó sẽ tạo nên một ốc đảo thành thị
Và những cổng vòm trên mái nhà, tất cả chúng đều tập hợp nước để tái sử dụng cho vệ sinh ở bên trong.
Hy vọng đầu năm sau sẽ hoàn thành, hiện tại chúng tôi đã thi công đến tầng năm rồi.
Ví dụ thứ hai là quy hoạch tổng thể cho 2.000 căn hộ và các cơ sở trong thành phố Tunis.
Và để làm một dự án lớn như vậy, dự án lớn nhất mà tôi từng thiết kế, tôi thực sự cần hiểu rõ về thành phố Tunis, cả môi trường xung quanh, truyền thống và văn hóa.
Suốt quá trình tìm hiểu tôi đặc biệt quan tâm đến Medina một cấu trúc 1000 năm tuổi được bao quanh bởi 1 bức tường mở mười hai cửa khác nhau, kết nối hầu hết bằng những đường thẳng
Khi tôi đi đến khu vực này, thiết kế đầu tiên chúng tôi làm là mở rộng các đường phố hiện có, tạo ra 12 khối ban đầu tương tự kích thước và các đặc điểm với những tòa nhà chúng ta có ở Barcelona và các thành phố khác ở châu Âu với những khoảng sân.
Trên hết, chúng tôi đã chọn một số điểm chiến lược gợi nhớ về mô hình các cổng và kết nối chúng bằng các đường thẳng, và điều này sửa đổi mô hình ban đầu.
Và việc cuối cùng là nghĩ về các ô mỗi ô nhỏ trong dự án là một căn hộ như một phần thiết yếu của dự án quy hoạch
Và vì thế tôi nghĩ, đâu sẽ là hướng tốt nhất cho một căn hộ trong khí hậu Địa Trung Hải?
Và đó là hướng Bắc-Nam, vì nó tạo ra một sự chênh lệch nhiệt độ giữa các bên của ngôi nhà và sự thoáng mát tự nhiên.
Vì vậy chúng tôi phủ ngoài mô hình để đảm bảo rằng hầu hết các căn hộ hoàn toàn được định hướng theo hướng đó.
Và đây là kết quả gần như giống như một sự kết hợp của tòa nhà châu Âu và thành phố Ả Rập.
Nó các tòa nhà với các khoảng sân, và sau đó ở tầng trệt bạn có tất cả những mối nối dành cho người đi bộ.
Và cũng vậy thiết kế này dựa theo quy tắc địa phương mà hình thành mật độ cao hơn ở các tầng trên và mật độ thấp hơn ở tầng trệt.
Và nói cũng củng cố ý tưởng các cổng ra vào.
Khối lượng có hình dạng kết nối này tự che bóng cho ba kiểu căn hộ khác. và cũng cho ánh sáng đi vào tầng trệt trong mật độ dân cư đông đúc thế này. Và trong sân có nhiều khu vực chức năng khác nhau như phòng thể dục và nhà trẻ chẳng hạn và gần đó, một chuỗi cửa hàng thương mai tạo ra các hoạt động tại tầng trệt.
Mái nhà, không gian ưa thích của tôi trong dự án này hầu như là mang không gian bị công trình lấy đi trở về với cộng đồng.
Và đó là nơi tất cả những người hàng xóm, họ có thể lên đó và gặp gỡ nhau, và hoạt động như chạy bộ buổi sáng, nhảy từ tòa nhà này sang nhà khác.
Hai ví dụ đấy, chúng có chung cách tiếp cận trong quá trình thiết kế.
Và đều ở những nước đang phát triển bạn có thể nhận ra các thành phố nơi ấy rất phát triển.
Ở đó, ảnh hưởng của kiến trúc lên cuộc sống của người dân hôm nay và ngày mai thay đổi các cộng đồng địa phương và kinh tế với tốc độ tương tự như sự gia tăng của các tòa nhà.
Vì lí do này, tôi nhận ra điều quan trọng hơn cả để nhận ra điều mà kiến trúc cần là đơn giản nhưng giải pháp thỏa đáng làm tăng cường mối quan hệ giữa cộng đồng và môi trường và nhằm mục đích để kết nối con người với thiên nhiên.
Cám ơn các bạn rất nhiều
(Vỗ tay)
Đã bao giờ bạn tự hỏi tại sao những công ty đó, những công ty vô cùng tuyệt vời, đổi mới và sáng tạo, những công ty theo kiểu mẫu kinh tế mới -- như Apple, Google, Facebook -- lại chỉ đến từ một quốc gia nước Mỹ?
Thường thì khi tôi nói đến đây, có người sẽ nhắc đến "Spotify!
Đó là Châu Âu."... Nhưng mà, đúng vậy.
Ảnh hưởng của nó (Spotify) không giống như những công ty kể trên.
Điều mà tôi muốn nói là là một nhà kinh tế, tôi cũng đã nghiên cứu kỹ về mối quan hệ giữa việc đổi mới và tăng trưởng kinh tế dựa theo quy mô của công ty, theo ngành và theo từng quốc gia, tôi cũng đã làm việc với các nhà hoạch định chính sách khắp nơi trên thế giới, đặc biệt là ở Hội đồng Châu Âu, và gần đây, cũng ở những khu vực khá hấp dẫn như Trung Quốc và tôi có thể nói rằng câu hỏi đó đang được tất cả mọi người nghĩ đến. Google của châu Âu ở đâu?
Bí mật đằng sau mô hình tăng trưởng của Thung lũng Silicon, cái mà theo họ là rất khác biệt so với mô hình tăng trưởng kinh tế cũ là gì?
Và có một điều thú vị là thường thì, ngay cả khi đang ở thế kỷ 21, chúng ta cũng có xu hướng quay về những tư tưởng về thị trường tự do và chính phủ.
Nó được nói đến bằng nhiều quan điểm mới như thế này đây, nhưng ý tưởng là bằng cách nào đó, đằng sau những nơi như Thung lũng Silicon, bí mật là vô vàn cơ chế tạo ra thị trường khác nhau, những sáng kiến cá nhân, dù cho là về lĩnh vực đầu tư mạo hiểm nhiều biến động mà có thể mang đến tài chính rủi ro cao cho các công ty cải tiến trên, mà chúng ta vẫn thường gọi là những con linh dương, điều mà các ngân hàng truyền thống đang e ngại, hoặc nhiều chính sách thương mại hóa vô cùng thành công những chính sách này cho phép các công ty mang những phát minh vi đại, những sản phẩm của họ, đến với thị trường và thực sự hồi phục, từ sau giai đoạn Thung lũng Chết đáng sợ khi mà rất nhiều công ty lần lượt thất bại.
Nhưng điều làm tôi thấy thú vị, đặc biệt là ngày nay với những gì chính trị đang diễn ra ở khắp nơi trên thế giới, đó ngôn ngữ được sử dụng, những bài diễn văn, diễn thuyết, hình ảnh và từ ngữ thực tế.
Thế cho nên ta vẫn thường được miêu tả bằng nhiều loại từ ngữ cũng giống như các ngành tư nhân cũng có nhiều đổi mới hơn bởi vì họ có khả năng nghĩ khác đi.
Họ năng động hơn.
Hãy thử nghĩ đến bài diễn văn đầy cảm hứng của Steve Job cho khóa tốt nghiệp năm 2005 trường Stanford, trong đó, ông ấy nói: để đổi mới, bạn hãy cứ khao khát và dại khờ.
Đúng không? Vì thế những chàng trai này là một kiểu khao khát và khờ khạo, đầy màu sắc, đúng không?
Và ở những nơi như châu Âu điều này còn có vẻ hợp lý hơn, có khi chúng ta còn ăn mặc sung túc hơn cả tại U.S, nhưng vấn đề lại nằm ở khu vực công.
Nó khá là lớn, và hầu như không cho phép các tổ chức như Quỹ đầu tư mạo hiểm hay tổ chức thương mại có thể làm ra được lợi nhuận như họ mong muốn.
Và kể cả ở các tờ báo có uy tín, một số mà tôi cũng đang thường xuyên theo dõi, từ ngữ mahọ sử dụng cũng kiểu như Nhà nước như là Quái vật khổng lồ vậy.
Phải không? Con quỷ với những xúc tu lớn.
Họ rất thẳng thắn trong những bài viết như thế này.
Họ nói rằng, "Các ngài biết đấy, hỡi chính phủ, rất cần thiết để ổn định những thất bại nhỏ nhặt này của thị trường khi mà các ngài có hàng hóa công cộng hay các ngoại ứng tiêu cực như ô nhiễm, nhưng xin hỏi là, bước tiến lớn tiếp theo sau mạng Internet là gì?
Chúng ta đều mong muốn đó sẽ là một cái gì đó xanh, hoặc về công nghệ nano, và để cho những điều đó xảy ra," họ đề cập tới một giải pháp đặc biệt cho bước tiến công nghiệp tiếp theo -- "chỉ cần Chính phủ thuận theo những điều cơ bản mà thôi."
Đầu tư cơ sở hạ tầng. Đầu tư cho trường học.
Kể cả đầu tư cho các nghiên cứu cơ bản, bởi vì điều này được người ta xem như là một loại hàng hóa công cộng to lớn mà các công ty tư nhân không muốn đầu tư vào, kinh doanh vào. Nhưng xin các ngài.
Hãy để phần còn lại cho các nhà cách mạng."
Những người có óc suy táo bạo và sáng tạo kia.
Họ thường được gọi là những người thợ hàn Gara, vì sự thật là trong số họ cũng có người từng làm việc trong Gara, kể cả khi chuyện đó có phần hoang đường.
Vì thế, điều tôi làm cùng các bạn trong vòng... ôi trời,10 phút tới, là suy nghĩ lại một cách nghiêm túc về cái vị trí gần kề này, bởi vì nó có những mối liên hệ ngầm rất rất lớn vượt xa khỏi chính sách cải cách, những thứ chỉ diễn ra ở những khu vực mà bạn thường nói với các nhà hoạch định chính sách.
Nó có những mối liên hệ rất lớn, kể cả với quan điểm hiện tại là tại đâu, khi nào và tại sao chúng ta nên cắt giảm đầu tư công và nhiều dịch vụ công khác, những dịch vụ mà như chúng ta biết là đang ngày càng được chuyển giao cho bên ngoài bởi vì sự liền kề này
Ý tôi là, lý do mà chúng ta cần đến các trường học miễn phí hay trường công là để cho chúng có cơ hội được đổi mới mà không phải chịu áp lực từ sức nặng của chương trình giảng dạy của chính phủ, hoặc từ một vài thứ khác.
Tình trạng này rất phổ biến, những sự gần kề này xuất hiện ở khắp nơi, chứ không chỉ đi cùng với chính sách cải cách.
Và nếu nghĩ kỹ lại, thì không có lý do gì mà bạn nên tin tôi cả, vì thế cứ nghĩ đến một thứ gì đó cải tiến nhất mà bạn có trong túi của mình đừng bật nó lên, nhưng hãy lấy nó ra, chiếc iPhone của bạn.
Thử hỏi ai đã đầu tư cho một chiếc iPhone tuyệt vời, và tân tiến như thế này đây.
Điều gì khiến điện thoại của bạn trở thành một chiếc điện thoại thông minh?
Đó là mạng Internet, thứ giúp bạn lướt Web ở bất cứ đâu trên thế giới GPS, cái cho phép bạn biết được đích xác nơi mình đang đứng ở bất cứ nơi đâu trên thế giới; màn hình cảm ứng, thứ khiến nó trở nên dễ sử dụng hơn với bất kỳ ai.
Đó là những điều thông minh, cải tiến về iPhone, và tất cả đều được nhà nước tài trợ.
Và điều đáng nói là mạng Internet được tài trợ bởi DARPA, Bộ Quốc phòng Mỹ.
GPS được tài trợ bởi chương trình quân sự Navstar.
Ngay cả Siri cũng đã nhận tài trợ từ DARPA.
Màn hình cảm ứng được đầu tư bởi hai nguồn trợ cấp từ CIA và NSF cho hai nghiên cứu sinh của trường đại học Delaware.
Giờ có lẽ bạn đang nghĩ "Chậc, bà ta vừa nói về 'phòng ngự' và 'quân sự'. Thật là khủng khiếp," nhưng điều thú vị là điều đó hoàn toàn đúng ở mỗi một ngành, mỗi một lĩnh vực.
Nên ngành công nghiệp dược phẩm, lĩnh vực mà cá nhân tôi vô cùng có hứng thú bởi vì tôi thực sự đã tốn công sức để nghiên cứu về nó đến một mức độ nào đó, sẽ rất vui nếu được hỏi về cái gọi là tiến hóa với phi tiến hóa, bởi vì mỗi một viên thuốc có thể được đánh giá xem liệu nó có thực sự đột phá hay chỉ là cải thiện nhỏ.
Vì thế những thực thể phân tử mới với đánh giá thứ tự ưu tiên là những phương thuốc cách mạng mới trong khi sự dao động nhẹ của những phương thuốc hiện thời -- như thuốc phục hồi sinh lý, đủ màu sắc và liều lượng -- lại là những cái ít cải tiến hơn.
Và có đến 75% các thực thể phân tử mới với thứ tự ưu tiên đang được tài trợ ở mỏ khoan, các phòng thí nghiệm của chính phủ ở Kafkian.
Điều đó không có nghĩa là Big Pharma không tiêu tiền cho cải cách.
Họ có làm. Nhưng họ chi cho lĩnh vực Marketing.
Họ chi tiêu cho phần phát triển trong chương trình nghiên cứu và phát triển.
Họ dành một lượng lớn tiền bạc để mua lại chứng khoán của mình, một điều khá là mơ hồ.
Thực chất, các công ty như Pfizer hay Amgen gần đây cũng đã chi nhiều tiền hơn để mua lại cổ phiếu của họ để đẩy giá cổ phiếu lên cao hơn thay vì bỏ tiền vào nghiên cứu và phát triển nhưng đó là cả một vấn đề thảo luận khác của TED mà một ngày nào đó chắc chắn tôi sẽ rất vui khi nếu chia sẻ vối các bạn.
Và giờ, điều thú vị hơn cả là Chính phủ, qua những ví dụ trên, đã và đang làm nhiều hơn thay vì chỉ sửa chữa các thất bại của thị trường.
Nói đúng hơn là định hình và tạo ra các thị trường.
Nó không chỉ tài trợ cho những nghiên cứu cơ bản, những nghiên cứu mà một lần nữa lại là một hàng hóa công cộng đơn thuần, mà còn cho cả những nghiên cứu ứng dụng.
Hi vọng là nó đã không trở thành một kẻ đầu cơ.
Vì thế các chương trình SBIR và SDTR này, những chương trình dành cho các công ty nhỏ mà tài chính mới ở giai đoạn đầu không chỉ vô cùng quan trọng nếu đem so sánh với nguồn vốn mạo hiểm tư nhân, mà còn ngày càng trở nên quan trọng hơn.
Tại sao ư? Bởi vì, như chúng ta biết, V.C. chỉ là ngắn hạn.
Họ muốn lợi nhuận của mình tăng gấp 3 trong vòng 5 năm.
Việc đổi mới sẽ tốn nhiều thời gian hơn thế, phải đến 15 đến 20 năm
Và vì thế toàn bộ quan điểm này Đây là một quan điểm, đúng không?
Ai đang thực sự tài trợ cho những điều lớn lao trên?
Dĩ nhiên là không chỉ có Chính phủ.
Khu vực tư nhân đã tài trợ rất nhiều.
Nhưng bài diễn văn mà chúng ta thường được nghe kể là Chính phủ đóng vai trò quan trọng cho những điều cơ bản, nhưng không hẳn là mang đến phần nào rủi ro cao, hay suy nghĩ theo hướng tiến bộ.
Ở tất cả các lĩnh vực, từ tài trợ cho mạng Internet tới chi tiền, hay cả những hoạch định, tầm nhiền chiến lược, đối với những khoản đầu tư này, hầu như là đến từ Chính phủ.
Ngành công nghệ nano thực sự hấp dẫn để thực hiện nghiên cứu, chỉ bởi cái tên của nó, công nghệ nano, cũng xuất phát từ chính phủ.
Và vì thế có một mỗi liên hệ rất lớn ở đây.
Trước tiên, đúng là tôi cũng chẳng phải là ai đó, con người lỗi thời này, thị trường tự do với kiểm soát chính phủ.
Điều mà chúng ta đều biết trong nền tư bản chủ nghĩa biến động là chúng ta thực sự cần sự hợp tác giữa Chính phủ và tư nhân.
Nhưng cái chính là, bằng việc luôn coi Chính phủ là một phần tất yếu nhưng thực ra -- phew -- khá là nhàm và thường có chút nguy hiểm theo kiểu quỷ quái. Tôi cho rằng chúng ta đang bị kìm hãm khả năng phát triển hợp tác Công-Tư theo hướng thực sự năng động.
Kể cả những lời lẽ mà ta thường dùng để biện hộ cho khu vực công với việc hợp tác Công-Tư là để giảm thiểu rủi ro.
Những điều mà khu vực công đã làm trong những ví dụ vừa rồi, và trong rất nhiều ví dụ nữa, những cái mà bản thân tôi và các đồng nghiệp khác cũng đang chú ý tới, là làm nhiều hơn thay vì tập trung vào giảm thiểu rủi ro.
Giống với việc chấp nhận rủi ro đó thì đúng hơn.
Nhận lấy nó. Đó quả thực là một ý nghĩ khác thường.
Nhưng cũng phải nói rằng tôi chắc chắn các bạn cũng đã có những trải nghiệm với chính quyền địa phương, khu vực và quốc gia, và bạn sẽ kiểu như "Tôi cũng đã gặp công chức Kafkian kia rồi."
Cả câu chuyện cận kề đấy, cũng gần như ở đó.
Đó là một lời tiên tri mà tôi muốn nó xảy ra.
Bằng việc nói về Chính phủ như là một phần không liên quan, nhàm chán, đôi khi chúng ta lập ra các tổ chức theo cách đó.
Vì thế, điều bạn thực sự làm là tạo nên những tổ chức kinh doanh nhà nước kiểu như thế.
DARPA, tổ chức đã tài trợ cho Internet và Siri, thực ra cũng đã suy nghĩ rất nhiều về điều này, làm sao để chấp nhận thất bại, bởi vì bạn sẽ gặp thất bại.
Bạn thất bại khi muốn đổi mới.
Chỉ có 1/10 thí nghiệm là thành công.
Và những nhà đầu tư mạo hiểm (V.C.) biết điều đó, và họ có thể tài trợ cho những tổn thất khác từ một trường hợp thành công có được.
Và điều này dẫn tôi, gần như, hoàn toàn, đến với mối liên hệ lớn nhất, và đó cũng là mối liên hệ lớn hơn, vượt xa cả đổi mới.
Nếu như Chính phủ không chỉ là một người ổn định thị trường, nếu họ thực sự là nhà định hình thị trường, và để làm việc đó phải mạo hiểm rất lớn, vậy thì phải làm gì với doanh lợi đây?
Chúng ta đều rõ, nếu bạn chưa bao giờ có một khóa học về tài chính, thì điều đầu tiên bạn được dạy là sự đánh đổi giữa rủi ro và doanh lợi vì thế có vài người ngu ngốc đến mức hay gần như thông minh đến mức nếu có thời gian để chờ đợi, thì họ lại đầu tư vào chứng khoán, bởi họ chấp nhận rủi ro cao hơn việc mà qua thời gian sẽ tạo ra lợi nhuận còn nhiều hơn cả trái phiếu cái đó gọi là sự đánh đổi rủi ro-lợi nhuận.
Vậy, lợi ích cho Chính phủ nằm ở đâu khi chấp nhận những rủi ro lớn đế như vậy khi ngu ngốc đến mức tài trợ cho cả Internet?
Mạng Internet quả là điên đảo.
Thực sự là như vậy. Ý tôi là xác suất thất bại rất lớn.
Bạn phải thực sự giỏi mới có thể làm được điều đó, và may mắn là, chính phủ đã làm được.
Hiện tại, chúng ta không cần trả lời câu hỏi về lợi ích này trừ khi bạn thực sự xem Chính phủ như là người chấp nhận rủi ro.
Và vấn đề là những nhà kinh tế đó thường cho rằng, hẳn phải có một lợi ích đằng sau cho chính phủ.
Đó là tiền thuế. Hẳn là, các công ty sẻ trả tiền thuế, việc làm họ tạo ra sẽ tạo ra tăng trưởng vì thế những người có việc làm và tiền lương tăng lên sẽ quay trở lại Chính phủ qua hệ thống Thuế.
Thật không may là điều đó không hề đúng.
Nó không đúng bởi vì có rất nhiều công việc được tạo ra ở nước ngoài.
Toàn cầu hóa, và như thế đấy. Chúng ta không thể cứ theo chủ nghĩa dân tộc được.
Hãy để cho việc làm đến nơi nó phải đến, có lẽ nên là thế.
Ý tôi là, một người có thể đảm đương vị trí đó.
Nhưng cũng nói luôn là những công ty này được hưởng lợi ích rất lớn từ phía Chính phủ -- Apple là một ví dụ điển hình.
Họ còn giành được vị trí số 1 -- cũng không hẳn số 1, những 500.000 đô la đã đi vào Apple, vào công ty qua chương trình SBIC này, điều khiến chương trình SBIR bị lùi ngày lại, cũng giống như tôi đã đề cập, tất cả các công nghệ phía sau iPhone.
Và dù chúng ta biết rõ là hợp pháp, như nhiều công ty khác, trả rất ít tiền thuế.
Vì thế, cái mà chúng ta cần phải nghĩ lại là nên chăng có một cơ cấu sản sinh doanh thu trực tiếp hơn thuế không.
Tại sao không? Điều đó có thể xảy ra qua vốn cổ phần.
Điều này, bằng cách đó, tại các quốc gia người ta đang thực sự nghĩ đến điều này một cách chiến lược, như Phần Lan ở Bắc Âu, hay như Trung Quốc hay Brazil, họ đều đang duy trì cổ phần ở những khoản đầu tư này.
Sitra tài trợ cho Nokia, giữ cổ phiếu, kiếm được rất nhiều tiền, đó là một công ty tài trợ công ở Phần Lan, công ty mà sau đó đã tài trợ cho chu kỳ tiếp theo của Nokia.
Ngân hàng phát triển Brazil, nơi đang cung cấp một lượng tiền lớn cho công nghệ xanh, như họ vừa công bố một chương trình 56 tỷ trong tương lai dành cho lĩnh vực này, cũng đang nắm giữ cổ phiếu trong những khoản đầu tư nói trên,
Thú vị hơn, chính quyền Mỹ cũng đã suy nghĩ về nó, và có khi đã mang về cái gọi là Quỹ đổi mới, bạn có thể chắc chắn về điều đó, nếu chỉ cần 0.05% lợi nhuận từ những gì mà mạng Internet mang lại quay trở lại quỹ đổi mới đó, thì sẽ còn cả khối tiền để chi ra ngày nay cho công nghệ xanh.
Thay vào đó, nhiều ngân sách nhà nước mà theo lý thuyết đang cố đi theo hướng đó lại đang bị hạn chế.
Nhưng có lẽ quan trọng hơn hết, chúng ta cũng đã nghe nói đến quy luật 1% đại diện cho 99%
Nếu như nhà nước được xem xét theo hướng chiến lược như thế này, giống như một trong những cầu thủ tiên phong trong cơ cấu tạo ra giá trị bởi vì đó là điều mà chúng ra đang nói đến, phải không?
Ai là người chơi khác biệt trong việc tạo ra giá trị trong nền kinh tế, và đóng vai trò như Chính phủ, ai đã bị đào thải và trở thành người chơi dự bị?
Nếu như chúng ta thực sự có thể nghĩ ra một học thuyết có giá trị rộng hơn và cho phép chấp nhận những gì mà Nhà nước đã và đang làm được, thu về được thì có lẽ cũng chỉ cần làm vậy ở những chu kỳ tiếp theo, và tôi cũng mong rằng tất cả chúng ta đều đang hướng đến một cuộc cải cách lớn thực sự xanh, thực sự vì môi trường, giai đoạn mà chu kỳ tăng trưởng sẽ không chỉ mạnh mẽ, dẫn đầu xu thế, không chỉ xanh, mà còn bao quát hơn, để các lĩnh vực công ở những nơi như Thung lũng Silicon cũng có thể được lợi từ sự tăng trưởng đó, bởi họ đang không làm được như vậy.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi đã ở New York suốt thời gian cơn bão Sandy. và chú chó nhỏ tên Maui cùng ở đó với tôi.
Gần nửa thành phố chìm trong bóng tối vì mất điện, và tôi cũng ở trong phòng tối.
Khi đó,Maui rất sợ bóng tối nên tôi phải mang nó lên tầng trên, thực ra nó theo tôi xuống tầng dưới, rồi lại quay trở lại tầng trên.
Tôi phải xách mấy ga-lông nước lên tầng bảy mỗi ngày.
Và để làm được điều này, tôi phải dùng răng cầm ngọn đuốc.
Các cửa hàng gần đó hết đèn pin cũng như pin và bánh mì.
Để tắm, tôi đi bộ qua 40 tòa nhà tới phòng thể dục.
Nhưng đó không phải là nỗi lo lắng nhất của tôi.
Điều cấp bách tôi muốn là người đầu tiên vào quán cà phê gần nhà với dây điện và bộ sạc để sạc điện cho các thiết bị đa chức năng của mình.
Tôi bắt đầu tìm dưới hàng ghế của cửa hàng bánh ngọt và cửa ra vào cửa hàng kẹo các ổ cắm.
Tôi không phải là người duy nhất làm điều đó.
Ngay trong trời mưa, người ta đứng giữa đường Madison và Đại lộ 5 vừa che ô vừa sạc điện thoại từ các cửa hàng trên đường.
Thiên nhiên đã nhắc nhở chúng ta rằng nó mạnh hơn tất cả các công nghệ của chúng ta, và chúng ta ở đây, bị ám ảnh về bị ràng buộc.
Theo tôi không có gì giống như một cơn khủng hoảng để nói với bạn điều gì thực sự quan trọng và điều gì không, và cơn bão Sandy đã làm tôi nhận ra các thiết bị và kết nối của chúng quan trọng với chúng ta nhường nào giống như thức ăn và chỗ ở.
Bản thân chúng ta đã biết nó từng không tồn tại, và theo tôi một vũ trụ số vô hình đã trở thành một phần bản sắc của chúng ta, và tôi muốn nói với các bạn về những gì theo tôi có ý nghĩa.
Tôi là tiểu thuyết gia, và tôi quan tâm đến bản thân mình, vì bản thân và tiểu thuyết có nhiều điểm chung.
Đều có những câu chuyện, sự diễn giải.
Bạn và tôi đều có thể trải qua điều đó mà không cần đến truyện kể mới biết.
Chúng ta có thể đã chạy lên tầng cao quá nhanh rồi sau đó phải thở gấp.
Nhưng ở một nghĩa rộng hơn chúng ta có cuộc sống riêng một cách trừu tượng, là gián tiếp.
Câu chuyện về cuộc sống của chúng ta dựa trên trải nghiệm trực tiếp, nhưng đã được thêm thắt.
Một tiểu thuyết cấu thành từ cảnh này sang cảnh khác cũng như câu chuyện đời chúng ta cần điểm nhấn.
Nó cần trải qua nhiều tháng, nhiều năm.
Những khoảnh khắc riêng là những chương của tác phẩm.
Nhưng câu chuyện sẽ không chỉ gồm các chương
Mà là cả cuốn sách.
Nó không chỉ bao gồm nỗi buồn và niềm vui, thành công và thất vọng, mà còn về nguyên nhân cách thức xảy ra đôi khi, quan trọng hơn, trên cả những điều ấy, chúng ta tìm ra vị trí của mình trên thế giới này chúng ta thay đổi nó, và thay đổi chính mình.
Câu chuyện của chúng ta, do đó, cần theo 2 chiều hướng của thời gian: một cung dài thời gian là tuổi đời chúng ta, và đoạn thời gian của trải nghiệm trực tiếp chính là khoảnh khắc.
Thời gian mỗi người trực tiếp trải qua có thể chỉ tồn tại trong khoảnh khắc, nhưng để kể lại người ta cần một vài khoảnh khắc, cả một trình tự sau đó, và đó là lý do ý thức trọn vẹn về bản thân cần cả trải nghiệm thực tế và theo thời gian.
Hiện tại dòng chảy thời gian thể hiện rõ trên vạn vật, trong sự mài mòn của một hạt cát, trong sự chớm nở từ nụ hồng trổ thành bông.
Không có nó, chúng ta sẽ không có âm nhạc.
Những cảm xúc và tâm trạng của chúng ta luôn được ghi trên dòng thời gian, niềm tiếc nuối hay nỗi nhớ về quá khứ, niềm hy vọng hay nỗi sợ hãi đến tương lai.
Tôi nghĩ công nghệ đã làm thay đổi dòng thời gian.
Thời gian chúng ta dành cho câu chuyện về cuộc đời mình, cứ tăng dần lên, nhưng đơn vị đo lường nhỏ nhất, khoảnh khắc lại thu ngắn lại.
Nó ngắn lại bởi vì công cụ cho phép chúng ta phần nào đo lường đơn vị nhỏ nhất của thời gian, và đổi lại điều này mang lại cho chúng ta sự hiểu biết cơ bản về một thế giới vật chất, và sự hiểu biết cơ bản này sản sinh ra nhiều loại dữ liệu mà não bộ chúng ta không thể nào lĩnh hội được và do đó chúng ta cần càng nhiều máy móc phức tạp.
Tất cả những điều này nói lên rằng khoảng cách giữa những gì chúng ta có thể nhận thức được và những gì chúng ta có thể đo lường ngày càng trở nên rộng hơn.
Khoa học có thể làm được nhiều điều chỉ trong 1 phần triệu triệu của một giây nhưng bạn và tôi sẽ không bao giờ có trải nghiệm trong thời gian 1 phần triệu triệu của một giây.
Bạn và tôi đáp lại chỉ với nhịp điệu và dòng chảy của tự nhiên, với mặt trời, mặt trăng và các mùa, và đó là tại sao chúng ta cần cung thời gian dài với quá khứ, hiện tại và tương lai để xem xét mọi thứ xem chúng là gì để phân biệt dấu hiệu với tiếng ồn cũng như bản thân với những cảm giảm xung quanh.
Chúng ta cần mũi tên thời gian để thấm thía triết lý nhân quả không chỉ trong thể giới vật chất, nhưng trong mục tiêu và động lực của chúng ta.
Điều gì sẽ xảy ra khi mũi tên đó sai hướng?
Điều gì sẽ xảy ra khi thời gian bị bẻ cong?
Có nhiều người trong chúng ta hôm nay có cảm giác mũi tên thời gian chỉ theo mọi hướng và đồng thời nó cũng chẳng chỉ nơi nào.
Có điều này là vì thời gian không trôi đi trong thế giới số theo cách mà nó qua đi trong thế giới tự nhiên.
Chúng ta đều biết rằng Internet thu nhỏ không gian và thời gian.
Vượt qua những gì ta có ở đây.
Tin tức từ Ấn độ có ngay trên ứng dụng điện thoại của tôi dù tôi có đang ở New York hay New Delhi đi chăng nữa.
Và đó không phải là tất cả.
Công việc trước kia, bữa tối đặt trước từ năm ngoái, hay những người bạn cũ của bạn cùng nằm một mặt phẳng với bạn bè hiện tại bởi vì Internet đã lưu trữ lại, và nó bẻ cong quá khứ.
Không còn khoảng cách giữa quá khứ, hiện tại và tương lại, ở đây hay ở đó, chỉ còn lại chúng ta trong giây phút này ở mọi nơi, khoảnh khắc này tôi gọi là hiện tại số
Hãy xem làm thế nào chúng ta có thể ưu tiên trong khuôn khổ của hiện tại số?
Hiện tại số không là hiện tại, bởi hiện tại luôn đi trước một vài giây, với các nguồn Twitter đón đầu các xu hướng và tin tức từ các vùng khác nhau.
Điều không phải lúc cơn đau nhói ở chân hay giây phút bạn cắn miếng bánh ngọt hoặc 3 giờ đồng hồ bạn lạc mình trong quyển sách hay.
Điều này bao trùm lên từng sự việc liên quan đến thể chất hay tâm lý của trạng thái chúng ta.
Trọng tâm của nó, thay vào đó, là làm sao lãng chúng ta trên mọi nẻo đường.
Mỗi bước ngoặt số là một lời mời hãy ngưng việc đang làm để đến nơi nào đó và làm việc gì đó khác.
Bạn đang đọc bài phỏng vấn của một tác giả?
Tại sao không mua sách của anh ta?
Tweet đi. Share đi. Like đi. Tìm những quyển sách như thế của anh ta.
Tìm những người khác cũng đọc các quyển sách ấy.
Đi lại có thể tự do, nhưng khi nó không có điểm dừng, chúng ta trở thành những kẻ tha hương mãi không có nơi tựa đầu.
Lựa chọn là tùy vào bạn, nhưng không phải liên tục vì lợi ích của nó.
Không chỉ hiện tại số vượt qua hiện tại mà còn trong cuộc đua với chính nó, và điều này là bởi vì không chỉ có tôi vắng mặt ở đó mà bạn cũng vậy.
Không phải chỉ mỗi chúng ta, mà tất cả mọi người đều thế.
Và lợi ích cùng bất lợi nhất đều nằm ở đó.
Tôi có thể đặt mua sách ngoại ngữ lúc nửa đêm, mua macarons ở Pháp và để lại tin nhắn bằng video để lấy hàng sau đó.
Vào mọi lúc, tôi có thể thực hiện ở nhịp điệu và tốc độ khác bạn, trong khi tôi cứ giữ ảo tưởng rằng tôi thực hiện với bạn trong thời gian thực.
Sandy là một lời cảnh báo về ảo tưởng có thể tan vỡ như thế nào.
Có những người có điện và nước và có những người không có.
Có những người trở về với cuộc sống, và có những người vẫn bị mất tích rất nhiều tháng sau đó.
Vì một số lý do, công nghệ dường như kéo dài ảo tưởng cho những người dùng nó rằng mọi người cũng như vậy, và sau đó, như một cái tát mỉa mai vào mặt, khiến nó trở thành sự thật.
Ví dụ, mọi người nói càng ngày càng có nhiều người ở Ấn độ sử dụng điện thoại nhiều hơn nhà vệ sinh.
Giờ đây, nếu khoảnh cách này, đã rất lớn tại nhiều nơi trên thế giới, giữa việc thiếu cơ sở hạ tầng và sự lan tỏa của công nghệ không được kết nối, sẽ có sự tuyệt giao giữa thế giới số và hiện thực.
Với chúng ta, những cá thể sống trong hiện tại số và dành hầu hết những lúc không ngủ vào nó, thách thức đặt ra là sống trong 2 dòng thời gian vừa song song lại đồng thời xảy ra.
Làm thế nào một người sống trong sự lẫn lộn đó?
Chúng ta có thể nghĩ những người trẻ hơn, họ sinh ra trong thế giới này, sẽ thích nghi một cách tự nhiên hơn.
Có thể, nhưng tôi nhớ đến thời thơ ấu của mình.
Tôi nhớ lúc ông nội tôi xem lại các thủ đô trên thế giới cùng với tôi.
Buda và Pest bị ngăn cách bởi sông Đa nuýp, và Viên có trường học cưỡi ngựa Tây Ban Nha.
Nếu tôi là một đứa trẻ ngày nay, tôi có thể dễ dàng học được điều này qua các ứng dụng và đường dẫn website, nhưng nó thực sự không giống nhau, bởi rất lâu sau đó, tôi đã đến Viên, và trường học cưỡi ngựa Tây Ban Nha và tôi có thể cảm nhận được ông nội đang ở ngay bên cạnh mình.
Nhiều đêm, ông dẫn tôi lên sân thượng, đặt tôi lên vai, và chỉ cho tôi chòm sao Mộc sao Thổ và chòm Gấu Lớn.
và ngay khi ở đây, khi tôi nhìn lên chòm sao Gấu Lớn, Tôi có cảm giác mình như một trẻ nhỏ, ôm đầu ông và cố giữ thăng bằng trên vai ông, và tôi một lần nữa có được cảm giác là một trẻ thơ.
Những gì tôi trải qua cùng nội được gói gọn thường thấy trong thông tin, kiến thức và thực tế nhưng nó còn hơn cả thông tin hay kiến thức hay thực tế.
Công nghệ bẻ cong thời gian thách thức sâu thẳm bên trong chúng ta Bởi vì chúng ta có thể lưu lại quá khứ và một vài thứ trở nên khó quên, ngay cả giây phút hiện tại ngày càng không đáng nhớ.
Chúng ta muốn nắm giữ, và thay vào đó chỉ còn nắm bắt được chuỗi khoảnh khắc tĩnh lặng.
Chúng như bong bóng xà phòng tan biến ngay khi chúng ta chạm vào.
Bằng cách lưu trữ mọi thứ, chúng ta nghĩ có thể cất nó đi, nhưng thời gian không phải là dữ liệu.
Nó không thể bị cất giữ.
Bạn và tôi biết rõ điều đó có nghĩa là hiện tại chỉ có trong một khoảnh khắc.
Có thể nó đến khi chúng ta chơi nhạc cụ hay nhìn vào ánh mắt của người chúng ta quen biết từ lâu lắm rồi.
Có khoảnh khắc như vậy, bản thân chúng ta được trọn vẹn.
Cái tôi sống trong cung thời gian dài và cái tôi trải nghiệm khoảnh khắc ấy trở thành một.
Hiện tại gói gọn quá khứ và hứa hẹn cho tương lai.
Hiện tại theo dòng thời gian từ trước và sau.
Lần đầu tiên tôi biết đến những cảm xúc này khi ở cùng bà nội.
Tôi đã muốn học nhảy dây và bà tìm một đoạn dây cũ rồi gấp khăn sari lại và bà nhảy qua nó.
Tôi muốn học nấu ăn, bà bắt tôi vào bếp cắt, thái, băm suốt một tháng.
Bà dạy tôi rằng mọi thứ xảy ra khi đến thời điểm của nó, không thể tìm được thời gian đó bởi nó sẽ qua đi và sẽ rời đi, chúng ta nợ giây phút hiện tại sự quan tâm đầy đủ của mình.
Quan tâm chính là thời gian.
Một trong những giáo viên yoga của tôi từng nói tình yêu là sự quan tâm, và bà tôi cũng nói vậy. Tình yêu và sự quan tâm là một và cùng là một thứ.
Thế giới số nuốt thời gian. và khi làm như vậy, tôi cho rằng cái nó đe dọa là sự hoàn thiện bản thân chúng ta.
Nó đe dọa dòng suối tình yêu.
Nhưng chúng ta không để cho nó làm như vậy.
Chúng ta có thể chọn lựa ngược lại.
Chúng ta chứng kiến hàng ngày Công nghệ có thể sáng tạo đến nhường nào, trong đời sống và hành động của chúng ta, chúng ta có thể chọn những giải pháp và cải tiến đó và những khoảng khắc được khôi phục trên dòng thời gian thay vì làm nó vỡ vụn ra.
Chúng ta có thể làm cho nó chậm lại và điều chỉnh dòng chảy lên xuống của thời gian
Chúng ta có thể chọn thời gian quay trở lại.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Ba năm trước, tôi từng đứng cách lò phản ứng hạt nhân số bốn ở Chernobyl khoảng một trăm mét.
Máy đo mức độ bức xạ Geiger của tôi, kêu lên điên cuồng, và khi tôi tiến lại gần hơn, nó càng kêu dữ dội và điên cuồng hơn.
Lạy chúa. Tôi đã ở đó để thực hiện kỷ niệm 25 năm tai nạn hạt nhân tồi tệ nhất thế giới, các bạn có thể thấy vẻ mặt của tôi, miễn cưỡng như vậy, nhưng với một lý do chính đáng, vì ngọn lửa hạt nhân đã cháy trong 11 ngày vào năm 1986 phát tán lượng bức xạ gấp 400 lần so với bức xạ của quả bom được thả xuống Hiroshima, và lớp vỏ bọc như một ngôi mộ bao trùm lò phản ứng số bốn, đã được xây dựng vội vã cách đây 27 năm, hiện đang nứt và rỉ sét và rò rỉ phóng xạ
Tôi thực hiện quay phim.
Tôi chỉ muốn kết thúc công việc và nhanh chóng ra khỏi đó.
Nhưng sau đó, tôi nhìn vào khoảng xa, và tôi thấy khói bốc ra từ một ngôi nhà trong trang trại, và tôi nghĩ, ai có thể sống ở đây chứ?
Ý tôi là, sau tất cả, đất, nước và không khí ở Chernobyl, là một trong những thứ bị ô nhiễm cao nhất trên trái đất, và lò phản ứng nằm ở trung tâm của một vùng bị loại trừ nghiêm ngặt, hay vùng đất chết, và đó là một vùng bị kiểm soát bởi cảnh sát và bảo vệ biên giới.
Bạn phải có máy đo phóng xạ tại mọi thời điểm bạn cần phải có một người của chính phủ đi kèm, và có những quy tắc nghiêm khắc về bức xạ và giám sát liên tục về phơi nhiễm.
Vấn đề là, con người không nên sống ở bất cứ nơi nào gần khu vực chết
Nhưng họ đang sống ở đó.
Hóa ra có một cộng đồng gồm khoảng 200 người đang sống tại khu vực này.
Họ được gọi là tự định cư.
Và gần như tất cả trong số họ là phụ nữ, những người đàn ông thì có tuổi thọ ngắn hơn một phần là do lạm dụng bia rượu, thuốc lá, nếu chưa kể đến phóng xạ.
Hàng trăm ngàn người đã được sơ tán tại thời điểm xảy ra tai nạn, nhưng không phải ai cũng chấp nhận số phận đó.
Những người phụ nữ trong khu vực, hiện ở tuổi 70, 80, là những người sống sót cuối cùng của một nhóm người bất chấp chính quyền và theo lẽ thường đã trở về ngôi nhà của tổ tiên họ trong vùng đất chết.
Đương nhiên họ đã làm điều đó một cách bất hợp pháp.
Một người phụ nữ đã nói với một người lính người mà đang cố gắng sơ tán cô lần thứ hai, "Bắn tôi đi và chôn tôi ở đây.
Nếu không, tôi sẽ về nhà. "
Tại sao họ quay trở lại vùng đất chết như vậy?
Ý tôi là, liệu có phải họ không nhận thức được những rủi ro hoặc đủ điên để bỏ qua chúng, hay cả hai?
Trên thực tế, họ thấy cuộc sống của họ và những rủi ro mà họ chạy trốn rõ ràng là khác nhau.
Giờ đây xung quanh Chernobyl, rải rác có những ngôi làng ma, im lặng đến kỳ lạ, quyến rũ lạ lùng , thôn dã, và hoàn toàn bị ô nhiễm.
Nhiều ngôi làng đã bị san phẳng tại thời điểm xảy ra tai nạn, nhưng còn lại một số ít như thế này, như bóng ma của tấn thảm kịch.
Những ngôi làng khác có một vài người dân, một hoặc hai "babushkas," hay "Babas" đó là những từ mà người Nga và Ukraina gọi là "bà".
Một ngôi làng khác có thể có sáu hoặc bảy người dân.
Đây là khu vực có nhân khẩu học kỳ lạ-- tự cô lập mình với nhau.
Và khi tôi tiến về đường ống khói Tôi đã nhìn thấy ở xa xa, Tôi thấy Hanna Zavorotnya, và tôi gặp cô ấy
Cô ấy tự tuyên bố là thị trưởng của làng Kapavati, với dân số gồm 8 người.
(cười) Và cô ấy nói với tôi, khi được hỏi, "Phóng xạ không khiến tôi sợ hãi. Chính nạn đói làm điều đó"
Và bạn phải nhớ, những người phụ nữ này sống sót sau tội ác tồi tệ nhất của thế kỷ 20.
Nạn đói Holodomor được gây ra bởi chế độ Stalin vào những năm 1930, giết chết hàng triệu người Ukraina, và họ phải đối mặt với phát xít Đức trong thập niên 40, những người đã đi qua những chém, đốt, hãm hiếp, và trên thực tế, nhiều người trong số họ đã được xuất sang Đức như lao động cưỡng bức.
Vì vậy, một vài thập kỷ của chế độ Xô Viết, Chernobyl xảy ra, họ không muốn bỏ chạy khi đối mặt với một kẻ thù vô hình.
Vì vậy, họ trở về làng quê và họ được cảnh báo về những căn bệnh và suy giảm tuổi thọ nhưng trái tim của họ đã nói với họ, 5 năm sống vui vẻ ở đây sẽ là tốt hơn là 10 năm bị mắc kẹt ở các tòa nhà cao tấng ở ngoại ô Kiev, và bị chia lì với nơi chôn nhau cắt rốn, nơi chôn cất mẹ, cha và con trẻ của họ, chia cắt khỏi tiếng thì thầm của cánh cò vào một buổi chiều mùa xuân.
Đối với họ, ô nhiễm môi trường có thể không phải là sự tàn phá tồi tệ nhất.
Hóa ra điều này cũng đúng đối với các loài khác.
Lợn rừng, mèo rừng, nai sừng tấm Bắc Mỹ, tất cả chúng đã trở lại khu vực bị ảnh hưởng, nơi mà những tác động rất thực tế, rất tiêu cực của bức xạ đã gây ra sự di cư hàng loạt của con người.
Vùng chết đã được phủ đầy sự sống.
Và có một khả năng phục hồi khác thường, một loại chủ nghĩa hiện thực của những người bắt đầu một ngày lúc 05:00
kéo nước từ một cái giếng và kết thúc vào lúc nửa đêm sẵn sàng khua xô chậu inh ỏi để xua đuổi lợn rừng có thể làm hư hại khoai tây, và người đồng hành duy nhất là một ít rượu vodka lậu tự chế của mình .
Và tồn tại một sự thách thức bên trong họ.
"Họ nói chân của chúng tôi sẽ bị tổn thương, và sự thật là chúng đã bị như vậy.
Thì sao nào?" Ý tôi là, còn sức khỏe của họ thì sao?
Những lợi ích của cuộc sống khỏe mạnh, vật chất nhưng một môi trường bị nhiễm độc bởi một kẻ thù phức tạp và ít được hiểu rõ là bức xạ.
Vô cùng khó khăn để phân tích.
Nghiên cứu y tế từ khu vực thì đầy mâu thuẫn.
Tổ chức Y tế Thế giới đưa ra con số các ca tử vong liên quan đến Chernobyl cuối cùng là 4.000.
Tổ chức hòa bình xanh và các tổ chức khác đưa con số này lên tới hàng chục ngàn.
Bây giờ tất cả mọi người đồng ý rằng ung thư tuyến giáp là rất nhiều, và rằng người di tản khỏi Chernobyl hứng chịu sự tổn thương tâm lý của những người phải di cư khắp mọi nơi: cấp độ cao hơn của sự lo âu, trầm cảm, nghiện rượu, thất nghiệp, và quan trọng là, phá vỡ các mạng xã hội.
Bây giờ, như nhiều người trong số các bạn, Tôi đã di chuyển khoảng 20, 25 lần trong đời.
Ngôi nhà là một khái niệm thoáng qua.
Tôi có một kết nối sâu sắc hơn với máy tính xách tay của mình hơn bất kỳ mảnh đất nào.
Vì vậy, thật khó cho chúng ta để có thể hiểu nó, nhưng nhà là toàn bộ thế giới của người dân quê Babushka, và sự kết nối với đất là có thể cảm nhận được.
Và có lẽ bởi vì những người phụ nữ Ukraina được theo học dưới thời Liên Xô và thành thạo những vần thơ Nga, cách ngôn về những ý tưởng này tuôn trào từ miệng họ mọi nơi mọi lúc
"Nếu bạn đi, bạn sẽ chết."
"Những người trước đây quyết định rời khỏi bây giờ còn tồi tệ hơn nhiều.
Họ đang chết vì nỗi buồn. "
"Quê hương là quê hương. Tôi sẽ không bao giờ đi khỏi."
Nghe có vẻ giống như là đức tin, hay viễn tưởng nhưng có thể là sự thật vì sự thật đáng ngạc nhiên - Ý tôi là, không có những nghiên cứu, nhưng sự thật có vẻ là những phụ nữ này đã trở về nhà và đã sống trên một vùng đất bị nhiễm phóng xạ nặng nhất trên trái đất trong 27 năm qua, đã thực sự sống lâu hơn những người đồng hương của họ những người người đã chấp nhận di dời, ước tính lên đến 10 năm.
Sao lại có thể như thế được?
Dưới đây là một lý thuyết: rằng có thể những mối quan hệ với mảnh đất của tổ tiên, niềm tin phản ánh trong những câu cách ngôn của họ thực sự ảnh hưởng đến tuổi thọ?
Sức mạnh của đất mẹ là một phần quan trọng giúp nỗi đau của họ dường như được giảm nhẹ.
Quê hương và cộng đồng là lực lượng thậm chí là đối thủ của bức xạ .
Bây giờ dù có bức xạ hay không, những phụ nữ này đang ở những năm tháng cuối đời.
Trong thập kỷ tới, các cư dân của khu vực sẽ biến mất, và nó sẽ trở lại thành một nơi hoang dã bị nhiễm phóng xạ, , chỉ có duy nhất động vật và đôi khi là các nhà khoa học táo bạo.
Nhưng tinh thần và sự tồn tại của các babushkas, mà con số đó đã giảm đi một nửa trong ba năm mà tôi được biết đến họ, sẽ để lại cho chúng ta những bằng chứng mới có tác động to lớn để suy nghĩ và đánh vật về bản chất tương đối của các rủi ro, về những sự kết nối biến đổi với quê hương, và về sự tuyệt vời của phẩm chất cá nhân và sự tự quyết.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Khi tôi khoảng 10 tuổi tôi và bố đi cắm trại cùng nhau ở dãy núi Adirondack, nó là một vùng đất hoang dã ở phía bắc New York
Đó là một ngày thật đẹp.
Cánh rừng sáng lấp lánh.
Mặt trời chiếu vào làm cho những chiếc lá trông như kính màu, và nếu chúng tôi không đi trên con đường ấy, chúng tôi gần như sẽ nghĩ rằng mình là những người đầu tiên đi trên mảnh đất đó.
Chúng tôi đi đến khu vực cắm trại.
Có một cái nhà chòi ở trên sườn dốc nhìn ra một hồ nước óng ánh tuyệt đẹp, lúc đó, tôi đã khám phá ra một điều khủng khiếp.
Đằng sau cái nhà chòi đó là một đống rác có lẽ là 40 bộ vuông (khoảng 12 mét vuông) với những hạch trái táo bị hư và lá nhôm (dùng để gói thức ăn) được cuộn tròn, và một chiếc giày sneaker bị hư
Tôi đã ngạc nhiên, vô cùng tức giận, và cực kỳ bối rối.
Những người cắm trại đã rất lười biếng để đem đi những thứ mà họ mang đến, Họ cho rằng ai sẽ dọn dẹp cho họ chứ?
Tôi luôn băn khoăn về câu hỏi đó, và nó đã đơn giản hoá đi chút ít
Ai dọn những rác thải đó sau khi chúng ta sử dụng chúng?
Bạn định hình lại hoặc bất cứ nơi đâu bạn nói đến "chúng ta" Ai dọn dẹp rác thải cho cho chúng ta ở Istanbul?
Ai dọn dẹp rác thải cho chúng ta ở Rio hay ở Paris, ở London?
Ở New York, Phòng Vệ Sinh Môi Trường dọn dẹp rác thải do chúng ta thải ra, một con số lên đến 11.000 tấn rác thải và 2.000 tấn rác tái chế mỗi ngày.
Tôi đã muốn tìm hiểu rõ hơn.
Tôi muốn biết ai là người làm công việc này,
những người mặc đồng phục và chịu đựng gánh nặng rác thải này sẽ trông như thế nào?
Tôi đã bắt đầu một dự án nghiên cứu về họ.
Tôi ngồi trong những chiếc xe tải, đi bộ trên các con đường nhỏ và phỏng vấn những người làm tại các cơ quan đó trên khắp cả nước, tôi đã học được rất nhiều điều, nhưng tôi vẫn chỉ là 1 người ngoài cuộc.
Tôi cần phải đi sâu vào công việc ấy.
Vì thế tôi nhận công việc lao công.
Và thế là giờ đây, tôi không chỉ ngồi trong các chiếc xe tải.
Tôi đã lái những chiếc xe tải đó. Tôi đã sử dụng những chiếc chổi cơ học và cũng đã cào tuyết.
Đó là một đặc ân đáng ghi nhận và là một bài học tuyệt vời.
Mọi người hỏi về mùi của rác thải.
Tất nhiên là có mùi, nhưng mùi đó không đến nỗi như bạn nghĩ, vào những ngày khi mà mùi đó thực sự hôi, bạn sẽ làm quen với nó rất nhanh.
Nhưng bạn phải mất một thời gian dài để làm quen với việc mang vác
Tôi biết những người đã làm công việc này trong nhiều năm cơ thể của họ điều chỉnh để chịu được sức nặng trên cơ thể mình hàng tấn rác thải mỗi tuần.
Có những nguy hiểm luôn rình rập.
Theo Cục Thống kê Lao động, lao công là một trong mười công việc nguy hiểm nhất ở nước Mỹ, và tôi hiểu được lý do tại sao.
Bạn di chuyển trên đường hàng ngày, và xe cộ chạy rất nhanh xung quanh bạn.
Chỉ muốn vượt qua bạn, vì thế thường thì người lái xe ô tô không tập trung.
Điều này thực sự rất tệ cho những người lao công.
Lúc đó chính rác thải mang đầy những mối nguy hiểm rác thải thường bay ra khỏi xe tải và gây ra những mối nguy hiểm khủng khiếp
Tôi cũng đã hiểu được sự tàn nhẫn của rác thải.
Khi bạn bước xuống đường và nhìn thành phố từ đằng sau xe tải, bạn bắt đầu hiểu rác thải là điều tồn tại tự nhiên.
Nó không ngừng được tạo ra.
Cũng giống như một hình thức của sự hô hấp hay tuần hoàn.
Rác thải luôn luôn trong quá trình vận động.
Có những sự kỳ thị tồn tại.
Bạn mặc bộ đồng phục lao công, và bạn trở thành người vô hình cho đến khi một ai đó cảm thấy khó chịu với bạn vì bất cứ lý do gì ví dụ như chiếc xe tải của bạn làm cản trở giao thông, hay bạn nghỉ giải lao quá gần nhà của họ, hay việc bạn uống cà phê ở nơi mà họ dùng bữa, bọn họ sẽ đến và chỉ trích bạn, và nói với bạn rằng họ không muốn bạn ở gần họ.
Tôi thấy sự kỳ thị này thật phi lý, bởi vì tôi hoàn toàn tin rằng những người lao công là lực lượng lao động quan trọng nhất trên các con đường của thành phố, với 3 lý do.
Họ là những người đầu tiên bảo vệ sức khoẻ của cộng đồng.
Nếu họ không đem những rác thải này đi một cách hiệu quả và nhanh chóng mỗi ngày, rác thải sẽ bắt đầu rơi vãi mà không có gì bất cứ sự ngăn chặn nào, và những mối nguy hiểm đi kèm theo nó đe doạ đến chúng ta theo nhiều cách.
Những căn bệnh mà chúng ta đã kiếm soát được ở một giới hạn nào đó trong nhiều thập kỷ, thế ký sẽ bùng phát trở lại và bắt đầu làm hại chúng ta.
Nền kinh tế cần những người lao công.
Nếu chúng ta không vứt đi những thứ cũ kỹ thì sẽ không có chỗ cho những thứ mới, và rồi cỗ máy nền kinh tế sẽ bắt đầu có những dấu hiệu hoạt động không tốt khi mà sự tiêu dùng vẫn được diễn ra không ngừng.
Tôi không bào chữa cho chủ nghĩa tư bản, tôi chỉ đang chỉ ra mối quan hệ giữa chúng.
Và đó là cái mà tôi gọi tốc độ trung bình cần thiết hằng năm
Ý tôi là chúng ta đã thích nghi nhanh chóng với việc vận động trong thời hiện đại này.
Chúng ta thường không quan tâm, sửa chữa, dọn dẹp, thu gom ly cà phê mà chúng ta uống, chiếc túi đựng đồ, chai nước.
Chúng ta sử dụng chúng, vứt chúng đi, chúng ta chẳng nhớ gì về chúng, bởi vì chúng ta biết rằng sẽ có những người dọn dẹp chúng.
Vì thế hôm nay tôi muốn đề nghị một vài cách suy nghĩ về việc dọn dẹp vệ sinh để cải thiện sự kỳ thị này và đưa họ vào cuộc trò chuyện này về cách để làm cho một thành phố trở nên bền vững và nhân văn
Công việc của họ, theo tôi, là một nghi thức
Họ ở trên đường tất cả các ngày, đều đặn.
Ở nhiều thành phố, họ mặc đồng phục.
Bạn biết rằng khi nào bạn cần đến họ.
Và công việc của họ giúp chúng ta làm công việc của mình.
Họ gần như là một hình thức của sự bảo đảm.
Công việc hằng ngày mà họ vẫn duy trì giữ cho chúng ta an toàn khỏi chính chúng ta, khỏi những thứ rác rưởi, những bộ đồ cũ nát vứt đi, và công việc hằng ngày của họ sẽ luôn được diễn ra dù cho có bất cứ chuyện gì.
Vào một ngày sau ngày 11 tháng 09 năm 2001, tôi nghe thấy tiếng gầm của chiếc xe tải chở rác trên đường, tôi đã ôm đứa con trai nuôi của mình chạy xuống cầu thang và ở đó có một người đàn ông đang tái chế lại giấy như công việc anh ta vẫn làm vào mỗi ngày thứ 4.
Tôi đã cảm ơn anh ta vì vẫn tiếp tục công việc của mình vào ngày hôm đó và những ngày khác, rồi tôi bắt đầu khóc.
Anh ta nhìn tôi, và ông chỉ gật đầu rồi nói, "Chúng ta sẽ ổn
Chúng ta sẽ ổn cả thôi."
Một thời gian ngắn sau đó, tôi bắt đầu nghiên cứu của mình về việc dọn dẹp vệ sinh, và tôi đã gặp lại người đàn ông ấy.
Anh ta lên là Paulie, và chúng tôi đã làm việc cùng nhau nhiều lần, chúng tôi đã trở thành những người bạn tốt.
Tôi muốn tin rằng Paulie đã nói đúng.
Chúng ta rồi sẽ ổn thôi.
Nhưng trong việc nỗ lực để định hình lại cách mà chúng ta tồn tại trên hành tinh này Chúng ta phải tính đến tất cả những chi phí, gồm có chi phí nhân lực lao động thực tế
Và chúng ta cũng được thông tin đầy đủ để tiếp cận với những người làm công việc đó và nắm bắt công việc của họ theo cách mà chúng ta suy nghĩ cách chúng ta tạo nên các hệ thống bền vững những hệ thống có thể giải thoát chúng ta khỏi việc tái chế rác thải đó là một thành công đáng kể trong 40 năm qua, ở nước Mỹ và các nước trên khắp thế giới, và nâng chúng ta lên một chân trời rộng lớn hơn nơi mà chúng ta nhìn vào các hình thức khác của sự lãng phí có thể được giảm bớt đi từ hoạt động sản xuất và các nguồn lực công nghiệp.
Rác thải của thành phố, cái mà chúng ta nghĩ tới khi chúng ta nói về rác chiếm 3% lượng rác của cả nước.
Đó là một thống kê đáng chú ý.
Mỗi ngày bạn trải qua theo dòng đời của mình, lần tới, khi bạn nhìn thấy một người đang dọn dẹp vệ sinh, hãy dành ra một khoảnh khắc để công nhận họ.
Dành ra một khoảnh khắc để nói cảm ơn.
(tiếng vỗ tay)
Vào tháng 12 năm 2010, thành phố Apatzingán ở bang ven biển Michoacán, Mexico, bị đánh thức bởi những tiếng súng.
Trong hai ngày liên tiếp, thành phố trở thành một bãi chiến trường giữa quân đội của liên bang và một đội quân tinh nhuệ có lẽ từ tổ chức tội phạm của địa phương, La Famillia Michoacana, hay là gia đình Michoacán.
Người dân đã không chỉ trải nghiệm những tiếng súng liên hồi mà còn là những vụ nổ và những chiếc xe tải bị đốt cháy để làm vật cản cho việc tiếp cận vào thành phố, vì thế mà nó thực sự giống một chiến trường.
Sau hai ngày này, và trải qua cuộc chạm trán căng thẳng, người ta cho rằng thủ lĩnh của La Famillia Michoacana, Nazario Moreno đã bị giết.
Trong việc chịu trách nhiệm cho vụ bạo lực này, thị trưởng của Apatzigán quyết định kêu gọi người dân tổ chức cuộc diễu hành vì hòa bình.
Ý tưởng này được đề ra như một sự tiếp cận dần tới những hành động tội ác đang tồn tại trong bang.
Và ngày diễu hành diễn ra như dự kiến, hàng ngàn người đã tham gia.
Vì ngài thị trưởng đang chuẩn bị cho một bài phát biểu để bắt đầu buổi diễu hành, đội tổ chức của ông đã nhận thấy rằng một nửa số người tham dự đều mặc đồ trắng và đeo những tấm biển yêu cầu hoà bình, một nửa số còn lại diễu hành ủng hộ tổ chức tội phạm và người thủ lĩnh được cho là đã chết.
Quá kinh ngạc, ngài thị trưởng đã đứng ngoài thay vì tham gia hay điều khiển buổi diễu hành mà điều đó rõ ràng thể hiện sự ủng hộ cho tổ chức tội phạm.
Bởi thế nên đội tổ chức của ông cũng quyết định đứng ngoài.
Hai đôi diễu hành cùng đi với nhau, và họ tiếp tục con đường của họ thẳng tiến đến thủ đô của bang.
Câu chuyện về vụ việc bạo lực đáng sợ này được theo đuổi bởi sự tiếp cận vụng về của các nhà chức trách địa phương và liên bạng vì họ đã cố hứa hẹn hòa bình với người dân những người đã bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi tổ chức tội phạm đó là một phép ẩn dụ hoàn hảo cho những gì đang diễn ra ở Mexico ngày nau, nơi mà chúng ta nhận ra sự hiểu biết của chúng ta về tệ nạn ma tuý và tác nhân của nó chưa được hoàn thiện.
Nếu bạn quyết định dành 30 phút thử tìm hiểu về những việc đang diễn ra về bạo lực và ma túy ở Mexico chỉ bằng việc tìm kiếm trên mạng, điều đầu tiên bạn sẽ tìm thấy là trong khi luật phát đã đề cập là mọi công dân Mexico đều bình đẳng, thì có những người được hưởng quyền lợi nhiều hơn và những người khác thì lại ít hơn, vì bạn sẽ nhanh chóng nhận ra rằng trong 6 năm qua giữa 60 đến 100000 người đều có những người tử vong do tệ nạn ma tuý.
Để đặt con số này theo phần trăm tỉ lệ, nó lớn hơn gấp 8 lần con số thương vong tại trận chiến ở Iraq và Afghanistan cộng lại.
Đáng kinh ngạc là con số này cũng gần với số người đã tử vong trong cuộc nội chiến ở Siri vẫn đang diễn ra.
Đây là những gì đang diễn ra ở phía nam của biên giới.
Hiện nay như những gì bạn đang đọc, tuy nhiên, bạn sẽ thấy bất ngờ rằng bạn sẽ nhanh chóng trở nên lạnh gáy trước số lượng người chết, vì bạn sẽ thấy đấy là những con số trừu tượng của những người chết vô danh.
Ngụ ý hay rõ ràng thì đây vẫn là một câu chuyện về những con người đang chết dần bằng cách nào đó liên quan đến giao dịch ma tuý, và chúng tôi suy luận như vậy vì họ đã bị tra tấn hoặc xử tử một cách chuyên nghiệp hoặc cả hai.
Và rõ ràng họ là những kẻ phạm tội vì cái cách họ chết.
Và vậy nên câu chuyện này là về những gì những người này nhận được gì họ đáng được nhận.
Họ là những người xấu.
Và điều này tạo sự thoải mái cho nhiều người.
Tuy nhiên, trong khi có thể nghĩ đơn giản về chúng ta, những công dân, cảnh sát, quân đội, là những người tốt, và họ, những kẻ nghiện ma tuý là những người xấu, nếu bạn nghĩ về điều đó, những điều sau này chỉ cung cấp dịch vụ cho những cái trước đây.
Dù chúng ta thích hay không, Hoa Kì là thị trường lớn nhất cho những chất bất hợp pháp trên thế giới, phải tính đến hơn một nửa nhu cầu của toàn cầu.
Người ta chia sẻ rằng hàng nghìn dặm biên giới với Mexico là con đường duy nhất để tiến vào từ phía Nam, và vì thế thủ tướng cũ của Mexico, Porfirio Diaz, thường nói, "Mexico thật tội nghiệp vì quá xa cách với Chúa và quá gần Mỹ."
Liên Hợp Quốc ước tính có 55 nghìn người sử dụng chất kích thích trái phép ở Mỹ.
Sử dụng những giả định rất báo thủ, lợi nhuận hàng năm của thị trường ma tuý trên khía cạnh bán lẻ ở bất cứ nơi đâu là từ 30 đến 150 tỉ đô la.
Nếu chúng ta cho là những kẻ nghiện ma tuý chỉ có thể bán buôn, điều mà chúng ta biết là sai trái, mà vẫn để lại cho bạn với doanh thu hàng năm của bất cứ nơi đâu từ 15 tỉ đến 60 tỉ đô la.
Đặt những con số này theo phần trăm tỉ lệ, Microsoft có doanh thu hàng năm là 60 tỉ đô la.
Và điều đó xảy ra khi đây là một sản phẩm mà, bởi vì sự tự nhiên của nó, là một nền kinh doanh kiểu mẫu nhắm đến thị trường này yêu cầu bạn đảm bảo cho những nhà sản xuất của bạn rằng sản phẩm của họ sẽ đáng tin cậy đặt ở thị trường mà nó sẽ được tiêu thụ.
Và cách duy nhất để làm được điều đó, bởi vì đó là hành động bất hợp pháp, là phải chắn chắn điều khiển được những đường hành lang địa lý thường dùng để vận chuyển ma tuý.
Kể từ đây là tệ nạn.
Nếu bạn nhìn vào bản đồ của sự ảnh hưởng phối hợp hành động chung và tệ nạn, bạn sẽ thấy đó gần như là sự sắp xếp hoàn hảo với những con đường vận chuyển hiệu quả từ miền nam lên miền bắc.
Điều duy nhất mà sự phối hợp hành động chung là họ đang cố gắng bảo vệ việc kinh doanh của họ.
Nó không chỉ là thị trường tỉ đô, mà còn là một thị trường đầy phức tạp.
Ví dụ như, cây Coca là loại cây thân mềm chỉ mọc được vùng nhất định và nó là một ngành kinh doanh kiểu mẫu nhắm đến thị trường yêu cầu bạn phải có sự phân cấp, sản xuất chuẩn quốc tế, mà cần phải có sự quản lý chất lượng tốt, vì mọi người có nhu cầu sử dụng những sản phẩm chất lượng cao mà không giết chết họ và sẽ được chuyển đến họ mỗi khi họ cần.
Và điều đó có nghĩa là họ cần đảm bảo sự sản xuất và quản lý chất lượng ở miền nam, và bạn cần chắc chắn rằng bạn có những kênh phân phối hiệu quả và có hiệu lực trên thị trường tiêu thụ ma tuý.
Tôi khuyến khích bạn, chỉ một chút thôi vì tôi không muốn bạn gặp rắc rối, hãy hỏi xung quanh và xem khó khăn thế nào sẽ xảy ra khi bạn dùng bất cứ loại ma tuý nào, bất cứ nơi đâu bạn muốn, bất cứ khi nào, mọi nơi trên nước Mỹ, và một trong số các bạn hẳn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng có một số kẻ giao dịch đưa ra một dịch vụ nếu bạn nhắn tin cho họ địa điểm, họ đảm bảo chuyển ma tuý trong vòng 30 phút hoặc thậm chí ít hơn.
Nghĩ về điều đó một chút.
Nghĩ về sự phức tạp của mạng lưới phân phối mà tôi vừa mô tả.
Sẽ rất khó để hoà giải điều đó với những tên vô danh vô lương tâm chỉ sát hại lẫn nhau rất khó để giảng hoà.
Hiện nay, với tư cách là một giáo sư về kinh doanh và bất cứ vị giáo sư nào khác sẽ nói cho bạn, một tổ chức hiệu quả yêu cầu một chiến lược tổng hợp bao gồm một tổ chức có cấu trúc tốt, sự thúc đẩy cao, nền tảng vững chắc và một bộ óc quản lý nhãn hiệu.
Điều này dẫn tôi đến ý nghĩ thứ hai mà bạn sẽ học được trong 30 phút khám phá về tệ nạn ma tuý ở Mexico.
Vì bạn sẽ nhanh chóng nhận ra rằng, và có thể cảm thấy lẫn lộn về việc rằng có ba tổ chức liên tục được nhắc tên trong bài báo.
Bạn sẽ nghe về băng đảng Los Zetas, băng đảng Knights Templar, đó là tên mới của Famillia Michoacana mà tôi nói ở đầu và băng đảng Sinaloa Federation.
Bạn sẽ đọc được rằng Los Zetas là một loại của chứng rối loại nhân cách chống đối xã hội đe doạ những thành phố mà họ đi qua và họ làm báo chí phải câm lặng và điều này có thể đúng hoặc thực sự đúng.
Nhưng đây là kết quả của một nhãn hiệu và kế hoạch kinh doanh cẩn thận.
Bạn thấy đấy Los Zetas không phải chỉ là sự phân loại ngẫu nhiên của những cá thể nhưng nó thực sự được tạo bởi một tổ chức tội phạm khác, băng đảng Gulf Cartel, tổ chức này kiểm soát đường hành lang phía đông của Mexico.
Khi đường hành lang này gây tranh cãi, họ quyết định rằng họ muốn tạo thêm một đội quân thi hành chuyên nghiệp.
Vì thế họ lập ra băng Los Zetas: một đơn vị lính dù tinh nhuệ từ Quân đội Mexico.
Họ đã thể hiện rất hiệu quả với tư cách là những người thực thi cho băng Gulf Cartel, vì vậy tại một số điểm, họ đã quyết định chiếm lấy tổ chức này, đó là tại sao tôi muốn nói với bạn là không bao giờ giữ hổ làm thú nuôi, vì chúng sẽ trưởng thành.
Vì tổ chức Zetas được thành lập từ sự phản bội, họ mất một số đường dây để sản xuất và phân phối trên một số thị trường đầy lợi nhuận như cocain, nhưng đó là những gì họ đã có và đây là sự lặp lại dựa trên nền tảng quân sự của họ, là một đội hình hoàn hảo của chỉ huy với sự phân cấp rõ ràng và một con đường thăng quan tiến chức rộng mở cho phép họ giám sát và mở rộng trên nhiều thị trường rất hiệu quả, mà đây là bản chất của những gì mà những người chỉ huy đang tìm kiếm.
Và vì họ không thể tiến vào những thị trường ma tuý tiềm năng hơn, điều này đã thúc đẩy họ và cho họ cơ hội đa dạng hoá nhiều hình thức phạm tội.
Phải kể đến như là bắt cóc trẻ em, mại dâm, buôn bán ma tuý trong phạm vi địa phương và buôn người, gồm cả những người di cư từ miền Nam đến nước Mỹ.
Vì vậy những gì họ đang thực hiện thực sự là một kinh doanh đặc quyền.
Họ tập trung vào hầu hết vào việc tuyển dụng trong quân đội và họ quảng cáo công khai về những mức lương tốt hơn những quyền lợi tốt hơn, những con đường thăng tiến tốt hơn, nhưng không đề cập về những thực phẩm tốt hơn hơn là những gì quân đội có thể vận chuyển.
Đường lối tổ chức của họ là khi họ đến một khu vực địa phương, họ để mọi người biết là họ đang ở đây, họ đến gặp băng đảng quyền lực nhất ở khu vực đó và họ nói "Tôi mời gọi anh trở thành đại diện của địa phương của thương hiệu Zeta"
Nếu họ đồng ý (và tất nhiên bạn sẽ không muốn biết chuyện gì sẽ xảy ra nếu họ nói không) họ huấn luyện và theo dõi những người đó trong việc điều hành tổ chức tội phạm hiệu quả nhất cho thị trấn đó, để đổi lấy những đặc quyền nhất định.
Hình thức kinh doanh kiểu mẫu này rõ ràng phụ thuộc hoàn toàn vào một thương hiệu hiệu quả về nỗi sợ và vì thế băng đảng Los Zetas cẩn thận trong những hành động bạo lực thu hút sự chú ý tự nhiên của mọi người, nhất là khi họ đến một thành phố, nhưng lại một lần nữa, đó chỉ là kế hoạch thương hiệu.
Tôi không nói là họ không bạo lực, nhưng những gì tôi đang nói là mặc dù bạn sẽ đọc thấy họ là những kẻ bạo lực nhất, khi bạn đếm, và bạn thực sự làm cái việc đếm xác người chết thì đều như nhau cả.
Ngược lại, băng đảng Kights Templar hoạt động ở Michoacan nổi lên từ việc phản đối sự xâm nhập của tổ chức Zeta vào bang ở Michoacán.
Michoacán là một bang có vị trí địa lí chiến lược vì nó có một trong những cảng lớn nhất của Mexico, và có đường thẳng đến trung tâm Mexico, từ đó sẽ cho bạn tiến thẳng vào Mỹ.
Băng đảng Knights Templar rất nhanh nhận ra rằng họ không thể đối mặt với tổ chức Zetas đơn phương và do đó họ lên kế hoạch với tư cách là một doanh nghiệp xã hội.
Họ quảng bá mình là là đại diện và đồng thời bảo vệ cho cư dân của Michoacán chống lại tổ chức tội phạm.
Thương hiệu doanh nghiệp xã hội của họ nhắm đến việc họ yêu cầu lượng lớn sự tham gia của công dân, vì thế họ đầu tư mạnh vào việc cung cấp dịch vụ địa phương, như xử lý bạo lực gia đình, sau đó là những vụ phạm tội nhỏ, xử lý những người bị nghiện, và đưa ma tuý ra khỏi thị trường khu vực nơi họ ở và tất nhiên bảo vệ mọi người khỏi những tổ chức tội phạm khác.
Bây giờ thì họ cũng giết hàng loạt người, nhưng khi họ giết người, họ cẩn thận đưa ra những câu chuyện và những chú thích cho việc tại sao họ làm vậy, qua đài báo, những đoạn băng trên YouTube, và những tấm biển lớn rằng những người bị giết vì họ thể hiện sự đe doạ với tư cách là một tổ chức không phải với chúng tôi, tất nhiên, nhưng với bạn, những người công dân.
Và chúng tôi ở đây là để bảo vệ bạn.
Họ, những doanh nghiệp xã hội đó, đã tạo ra một bộ luật về luân lý và đạo đức mà họ truyền bá khắp nơi, và họ có những buổi thực hành tuyển dụng nghiêm ngặt.
Và giờ bạn có thể giải thích mà họ đưa ra để bào chữa cho hành động của họ.
Họ thực chất vẫn giữ lại quyền tiếp cận việc buôn bán ma tuý đầy lợi nhuận, nhưng cách họ làm là, bởi vì họ kiểm soát toàn bộ Michoacán, và họ kiểm soát cảng Lázaro Cárdenas, họ đẩy mạnh việc buôn bán, ví dụ buôn bán đồng ở Michoacán được tạo ra về mặt pháp lý và chiết suất hợp pháp với chất ma hoàng bất hợp pháp từ Trung Quốc là tiền chất quan trọng của ma tuý đá mà họ sản xuất, và họ có quan hệ đối tác với các tổ chức lớn như Tổ chức Sinaloa Federation đặt sản phẩm của họ tại Mỹ.
Cuối cùng là tổ chức Sinaloa Federation.
Khi bạn đọc về họ, bạn sẽ thường đọc với giọng tôn kính và ngưỡng mộ, vì họ là tổ chức liên hợp và lớn nhất trong các tổ chức ở Mexico, và nhiều người phản đối thế giới.
Họ bắt đầu là một tổ chức vận chuyện chuyên buôn lậu giữa Mỹ
và đường biên giới Mexico, nhưng giờ họ phát triển trở thành một liên hợp đa quốc gia có hoạt động đối tác về sản xuất ở phía nam và đối tác về phân phối toàn cầu xuyên hành tinh.
Họ xây dựng một thương hiệu chuyên nghiệp, sự nhạy bén trong kinh doanh và đổi mới.
Họ sáng chế ra những sản phẩm ma tuý mới và những quy trình về ma tuý mới.
Họ xây dựng đường hầm Narco xuyên qua biên giới, và bạn có thể nhìn thấy nó không phải là kiểu trong phim "The Shawshank Redemption".
Họ tạo ra những con tàu ngầm Narco và thuyền không thể phát hiện bằng rada.
Họ phát minh ra máy bay để vận chuyển ma tuý, hay bạn có thể gọi nó là máy phóng.
Một trong những thủ lĩnh của tổ chức Sinaloa Federation thực sự đã được đưa vào danh sách của tạp chí Forbes.
[Joaquin Guzman Loera đứng thứ 701] Cũng như các tổ chức đa quốc gia khác, họ chuyên về và tập trung duy nhất vào mảng mang lại lợi nhuận nhất trong kinh doanh, là ma tuý có trữ lượng lớn như cocain, heroin, ma tuý đá.
Như bất kì tổ chức đa quốc gia Mỹ Latinh truyền thống nào, cách mà họ quản lý hệ thống tổ chức là thông qua các mối quan hệ gia đình.
Khi họ thâm nhập vào một thị trường mới, họ chuyển một thành viên gia đình để giám sát thị trường đó, hoặc, nếu họ hợp tác với một tổ chức mới, họ thiết lập một mối quan hệ gia đình, thông qua các cuộc hôn nhân hay các mối quan hệ ràng buộc khác.
Giống như bất kỳ tổ chức đa quốc gia nào sẽ làm, họ bảo vệ thương hiệu của mình bằng cách gia công phần mềm phần đặt ra nhiều nghi vấn trong kinh doanh kiểu mẫu, ví dụ như, khi họ hứa hẹn dùng bạo lực để chống lại các tổ chức tội phạm khác, họ tuyển dụng những băng đảng và những tay chơi nghiệp dư để làm những việc bẩn thỉu cho họ, và họ cố để phân chia những hoạt động của họ và việc bạo hành và trở nên tách rời vì việc đó.
Để tiến xa hơn nữa trong việc đẩy mạnh thương hiệu của họ, họ có những công ty quảng bá chuyên nghiệp sẽ làm thế nào để cánh báo chí nói về họ.
Họ có những người quay phim chuyên nghiệp trong đội ngũ nhân viên.
Họ có mối quan hệ sản xuất chặt chẽ phi thường với những tổ chức an ninh ở cả hai phía biên giới.
Và vì thế, để sự khác biệt sang một bên, cái mà cả ba tổ chức chia sẻ là về một mặt, điều vô cùng dễ hiểu là những tổ chức không thể bị áp đặt từ trên xuống dưới, nhưng hơn cả thế họ xây dựng từ dưới lên sự tương tác đồng thời.
Họ xây dựng những cấu trúc vững mạnh dùng để thể hiện sự chống đối với những chính sách của chính phủ.
Và điều mà tôi muốn bạn ghi nhớ từ buổi nói chuyện này là ba điều.
Trước hết là tệ nạn ma túy thực sự là hậu quả của nhu cầu khổng lồ từ thị trường và thiết lập thể chế các lực lượng buộc các dịch vụ của thị trường này phải đòi hỏi ma tuý để đảm bảo những tuyến đường giao hàng.
Điều thứ hai tôi muốn bạn nhớ là đây là những tổ chức tinh vi điêu luyện dưới hình thức là những tổ chức kinh doanh, và phân tích và coi họ như vậy có thể là phương pháp tiếp cận hữu ích hơn nhiều,
Điều cuối cùng tôi muốn bạn nhớ là mặc dù chúng ta cảm thấy thoải mái hơn với những ý tưởng của "họ", một nhóm những kẻ xấu tách biệt khỏi chúng ta, chúng ta thực sự là đồng loã với họ, thông qua sự tiêu thụ trực tiếp của chúng ta hay sự chấp nhận của chúng ta về sự không thống nhất giữa những chính sách cấm đoán và hành vi thực tế về sự khoan dung của chúng ta hay sự khuyến khích tiêu thụ.
Những dịch vụ của những tố chức này, tuyển dụng, và điều hành trong cộng đồng của chúng ta, cần thiết là, họ có nhiều liên hợp giữa họ hơn là chúng ta cảm giác thoải mái thừa nhận.
Và vì thế đối với tôi câu hỏi có hay không những động lực này sẽ tiếp tục như thế.
Chúng ta thấy sự tự nhiên của hiện tượng này đảm bảo rằng họ sẽ tiếp tục.
Câu hỏi là ta có cố gắng để tiếp tục ủng hộ một chiến lược thất bại dựa trên vào sự thờ ơ dù ngu ngốc, sung sướng hay tự nguyện trước cái giá phải trả là cái chết của hàng nghìn người trẻ như chúng ta.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi là nhà khoa học thần kinh với vốn kiến thức cơ bản về vật lý và y học.
Phòng thí nghiệm của tôi ở viện kỹ thuật liên bang Thụy Sĩ tập trung vào những tổn thương tủy sống, ảnh hưởng tới hơn 50, 000 người trên toàn thế giới mỗi năm, gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với những người bị ảnh hưởng cuộc sống của họ bị đảo lộn chỉ trong tích tắc.
Đối với tôi, người đàn ông thép, Christopher Reeve, tôi đã nâng cao nhận thức về nỗi đau khổ của những người bị tổn thương tủy sống.
Đó là lý do tôi bắt đầu cuộc hành trình của riêng mình trong lĩnh vực nghiên cứu này, làm việc với tổ chức của Christopher và Dana Reeve.
Tôi vẫn còn nhớ thời điểm quyết định.
Đó là lúc kết thúc một ngày làm việc bình thường ở tổ chức này.
Chris đã ngỏ ý với chúng tôi, các nhà khoa học và các chuyên gia, "Các bạn phải thực tế hơn nữa.
Ngày mai, khi các bạn bước chân ra khỏi phòng thí nghiệm, tôi muốn các bạn đến trung tâm phục hồi chức năng chứng kiến những người bị tổn thương đang phải đấu tranh đấu để đi được từng bước, đấu tranh để giữ cơ thể họ đứng vững.
Và khi các bạn về nhà, hãy suy nghĩ về những gì các bạn có thể làm để thay đổi hướng nghiên cứu của mình để làm cho cuộc sống của họ tốt hơn."
Những lời nói này đọng lại trong tâm trí tôi.
Chuyện này đã xảy ra hơn 10 năm, nhưng kể từ đó, phòng thí nghiệm của tôi đã theo đuổi những hướng đi thực tế cho quá trình phục hồi sau khi chấn thương cột sống.
Và bước đầu tiên của tôi theo hướng này là phát triển một mô hình chấn thương cột sống mới có thể mô phỏng những đặc điểm chính giống như chấn thương tủy ở người trong khi các điều kiện thí nghiệm được kiểm soát chặt chẽ.
Với mục đích này, chúng tôi đã tạo 2 tổn thương hemisection hai bên đối diện cơ thể.
Chúng phá hủy hoàn toàn sự liên lạc giữa não và tủy sống, do đó dẫn đến chân bị liệt hoàn toàn và vĩnh viễn.
Tuy nhiên, như quan sát, hầu hết các thương tích ở người, có khe hở ở giữa các mô thần kinh nguyên vẹn thông qua đó quá trình khôi phục có thể xảy ra.
Nhưng làm thế nào để biến nó thành hiện thực bây giờ?
Vâng, phương pháp tiếp cận cổ điển bao gồm biện pháp can thiệp thúc đẩy sự phát triển của sợi thần kinh bị đứt trở lại nguyên vẹn ban đầu.
Và trong khi phương pháp này vẫn là mấu chốt cho việc điều trị, tôi cảm thấy nó vô cùng phức tạp.
Để có thể nhanh chóng đưa ra thực hiện ở lâm sàng, điều đó quá rõ ràng: Tôi đã phải suy nghi vấn đề này theo hướng khác.
Hơn 100 năm nghiên cứu sinh lý học tủy sống, bắt đầu với giải Nobel của Sherrington, đã chỉ ra rằng tủy sống, bên dưới hầu hết các chấn thương, có tất cả những mạng lưới thần kinh cần thiết để kết hợp vận động nhưng phần tiếp nhận từ não bị gián đoạn, chúng ở tình trạng không hoạt động.
Ý tưởng của tôi: chúng tôi đánh thức mạng lưới này.
Vào thời điểm đó, tôi đang theo chương trình sau tiến sĩ ở Los Angeles, sau khi hoàn thành bằng tiến sĩ của tôi tại Pháp, nơi mà tư duy độc lập không thật sự được khuyến kích.
(Tiếng cười) Tôi sợ phải nói chuyện với sếp mới của mình, nhưng tôi đã cố gắng tập trung mọi sự dũng cảm của mình,
Tôi gõ cửa phòng người cố vấn tuyệt vời của tôi, Reggie Edgerton, để chia sẻ ý tưởng mới của tôi.
Ông đã chăm chú nghe tôi nói, nhoẻn miệng cười.
"Tại sao bạn không thử?"
Và tôi cam đoan với bạn, đó là khoảng khắc quan trọng trong sự nghiệp của tôi, khi tôi nhận ra rằng nhà lãnh đạo tuyệt vời này đã tin tưởng vào những người trẻ tuổi và những ý tưởng mới.
Và đây là ý tưởng cùa tôi: Tôi sẽ sử dụng một phép ẩn dụ đơn giản để giải thích cho các bạn khái niệm phức tạp này.
Hãy tưởng tượng hệ thống vận động là một chiếc xe hơi.
Động cơ là tủy sống.
Việc truyền tải bị gián đoạn.
Động cơ bị tắt. Làm thế nào chúng tôi có thể tái khởi động động cơ?
Trước tiên, chúng tôi phải cung cấp nhiên liệu; Thứ hai, nhấn chân ga ; Thứ ba, lái xe.
Chúng ta đã nắm rất rõ những con đường truyền tín hiệu thần kinh đến từ não bộ đảm nhiệm chức năng này trong quá trình vận động.
Ý tưởng của tôi: thay thế phần tiếp nhận thông tin bị lỗi để cột sống nhận được sự can thiệp mà não có thể truyền tải tín hiệu tự nhiên để cơ thể có thể bước đi.
Đối với điều này, tôi kế tục công trình nghiên cứu 20 năm của khoa học thần kinh để, đầu tiên, thay thế nhiên liệu bị thiếu bằng các tác nhân dược lý để chuẩn bị các tế bào thần kinh trong tủy sống, và thứ hai, để mô phỏng bàn đạp tăng tốc bằng kích thích điện.
Hãy tưởng tượng một điện cực cấy ghép ở mặt sau của cột sống cung cấp sự kích thích không gây đau đớn.
Phải mất nhiều năm, nhưng cuối cùng chúng tôi đã phát triển một thần kinh điện hóa học nhân tạo dùng để chuyển hóa mạng lưới thần kinh trong tủy sống từ dạng không hoạt động thành trạng thái hoạt động cao.
Ngay lập tức, con chuột bị liệt có thể đứng dậy.
Ngay sau khi máy tập chạy bắt đầu chuyển động, con chuột biểu hiện các chuyển động phối hợp của chân, mà không cần đến não bộ.
Cái đó tôi gọi là "não của cột sống" xử lý thông thạo những thông tin giác quan phát sinh từ chuyển động của chân và kích hoạt các cơ bắp để đứng, đi, chạy, và thậm chí ở đây, trong lúc chạy nước rút, đứng lại ngay lập tức khi máy chạy bộ dừng chuyển động.
Điều này thật tuyệt vời.
Tôi đã hoàn toàn bị cuốn hút bởi sự chuyển động không cần đến não này, nhưng cùng lúc đó tôi rất thất vọng.
Sự chuyển động này hoàn toàn không tự nguyện.
Con chuột hầu như không có quyền kiểm soát đôi chân của nó.
Rõ ràng, hệ thống lái đã bị lỗi.
Và sau đó tôi thấy rõ chúng tôi đã phải từ bỏ các mô hình phục hồi chức năng kinh điển, tập bước trên máy chạy bộ, và phát triển các điều kiện có thể khuyến khích não để bắt đầu kiểm soát chân một cách theo ý muốn.
Với điều này trong tâm trí, chúng tôi phát triển hệ thống robot hoàn toàn mới để hỗ trợ chú chuột trong bất kỳ hướng nào của không gian.
Bạn có tin không, điều này thực sự tuyệt vời.
Hãy tưởng tượng một chú chuột nhỏ nặng 200 gam được cài một con robot nặng 200 kilo, nhưng chú chuột không nhận thấy sự hiện diện của con robot.
Con robot vô hình, cũng giống như bạn sẽ giữ một đứa trẻ trong những bước đi đầu chập chững.
Hãy để tôi tóm tắt lại: con chuột nhận được tổn thương ở cột sống gây liệt.
Thần kinh điện hóa nhân tạo kích hoạt mạng lưới vận động tủy đi vào trạng thái hoạt động cao.
Con robot tạo ra một môi trường an toàn cho phép con chuột cố gắng làm mọi thứ để khởi động đôi chân bị liệt của nó.
Để tạo động lực cho chú chuột này, chúng tôi đã sử dụng dược học mạnh nhất của đất nước Thụy Sĩ: sô cô la Thụy sĩ hảo hạn.
(Tiếng cười) Trên thực tế, kết quả đầu tiên đã làm tôi rất, rất, rất thất vọng.
Vật lý trị liệu tốt nhất của tôi hoàn toàn thất bại khi khuyến khích con chuột thử bước một bước, trong khi đó cũng con chuột đó, 5 phút trước, đi rất tốt trên máy chạy bộ.
Chúng tôi cảm thấy rất tức giận.
Nhưng bạn biết không, một trong những phẩm chất quan trọng nhất của một nhà khoa học là tính kiên trì.
Chúng tôi muốn nhấn mạnh. Chúng tôi đã cải tiến giả thuyết của chúng tôi, và sau vài tháng huấn luyện, chú chuột bị liệt khác đã có thể đứng dậy, bất cứ khi nào nó muốn, bắt đầu chuyển động trên sức nặng toàn thân để chạy nước rút về phía phần thưởng.
Đây là sự phục hồi đầu tiên của chuyển động chân tự giác được ghi nhận sau khi nhận một tổn thương thí nghiệm ở cột sống dẫn đến liệt hoàn toàn và vĩnh viễn.
Trong thực tế -- (Vỗ tay) Cảm ơn các bạn.
Trong thực tế, chú chuột không chỉ khởi động và duy trì sự vận động trên mặt đất, chúng thậm chí có thể điều chỉnh sự chuyển động của chân, ví dụ, chống lại trọng lực để leo lên cầu thang.
Tôi có thể cam đoan với các bạn rằng điều này khiến chúng tôi rất xúc động.
Chúng tôi đã mất 10 năm làm việc cật lực để đạt được mục tiêu này.
Nhưng câu hỏi còn lại, như thế nào nhỉ?
ý tôi là, làm thế nào mà nó có thể làm được như vậy?
Và ở đây, là những gì chúng tôi tìm thấy điều đó hoàn toàn bất ngờ.
Mô hình tập luyện mới lạ này đã kích thích não tạo những kết nối mới, một số vòng mạch truyền tín hiệu chuyển thông tin từ não đi qua chấn thương và khôi phục kiểm soát của vỏ não qua mạng lưới vận động dưới những chấn thương.
Và ở đây, bạn có thể thấy một ví dụ, chúng tôi đánh dấu các sợi đến từ não bộ bằng màu đỏ.
Tế bào thần kinh màu xanh này được kết nối với trung tâm vận động, và tập hợp những điểm tiếp nối synap có ý nghĩa rằng bộ não đã tái kết nối với trung tâm vận động với chỉ một tế bào thần kinh chuyển tiếp.
Nhưng việc tái cấu trúc không giới hạn vùng tổn thương.
Nó xuất hiện trong suốt hệ thần kinh trung ương bao gồm trong thân não, nơi mà chúng tôi nhận thấy mật độ sợi thần kinh từ não tăng đến 300%.
Chúng tôi đã không có ý định sửa chữa tủy sống, nhưng chúng tôi đã có thể để thúc đẩy mở rộng tái cấu trúc của axonal projections mà chưa từng được ghi nhận trước đó trong hệ thống thần kinh trung ương của động vật trưởng thành có vú sau một chấn thương.
Và đó là một thông điệp rất quan trọng ẩn đằng sau khám phá này.
Đó là kết quả của một đội ngũ trẻ của những người rất tài năng: vật lý trị liệu, sinh học thần kinh, phẫu thuật thần kinh, các kỹ sư nhiều ngành, những người đã cùng nhau đạt được điều mà đối với từng cá nhân là không thể.
Đây thực sự là một đội ngũ liên ngành.
Làm việc cùng nhau như thế này có thể ví như là quá trình chuyển DNA theo chiều ngang
Chúng tôi đang đào tạo thế hệ tiếp theo những M.D. và kỹ sư có khả năng chuyển đổi những khám phá từ lý thuyết căn bản đến những liệu pháp trị liệu thực tiễn.
Và tôi?
Tôi chỉ là nhạc trưởng, người chỉ huy bài giao hưởng tuyệt vời này.
Bây giờ, tôi chắc chắn bạn đang tự hỏi, cái này sẽ có ích đối với những người bị thương?
Tôi cũng vậy, mỗi ngày.
Sự thật rằng chúng tôi vẫn chưa biết đầy đủ thông tin.
Đây chưa phải là cách chữa trị cho tổn thương cột sống, nhưng tôi bắt đầu tin rằng điều này có thể dẫn tới một biện pháp can thiệp để cải thiện quá trình phục hồi và chất lượng cuộc sống.
Tôi muốn tất cả các bạn dành ra một phút để tưởng tượng cùng với tôi.
Hãy tưởng tượng một người bị chấn thương cột sống.
Sau một vài tuần của quá trình phục hồi, chúng ta sẽ cấy ghép một máy bơm được lập trình sẵn để cung cấp một hỗn hợp dược lý được cá nhân hoá trực tiếp đến tủy sống.
Cùng lúc đó, chúng tôi sẽ cấy ghép một loạt các điện cực, đại khái như một lớp da thứ hai bao phủ vùng tủy điều khiển chuyển động chân, và những điện cực gắn với một máy phát xung điện cung cấp những kích thích được thiết kế riêng với nhu cầu của từng người.
Nó chính là một dây thần kinh nhân tạo từ điện hóa được cá nhân hóa sẽ cho phép vận động trong thời gian tập luyện với một hệ thống hỗ trợ được thiết kế mới.
Và hy vọng của tôi là sau vài tháng tập luyện, phần còn lại của các điểm kết nối được tái cấu trúc cho phép thực hiện các vận động mà không cần robot, có lẽ thậm chí không cần dược học hoặc kích thích.
Hy vọng của tôi ở đây là có thể tạo ra các điều kiện được cá nhân hóa để tăng độ đàn hồi của não và tủy sống.
Và đây là một khái niệm hoàn toàn mới có thể áp dụng cho các rối loạn thần kinh khác, tôi gọi là "thần kinh nhân tạo được cá nhân hoá," bằng cách cảm nhận và kích thích những tương tác thần kinh, tôi cấy ghép khắp hệ thần kinh, trong não, trong tủy sống, ngay cả trong thần kinh ngoại vi, dựa trên những hư tổn đặc trưng của từng bệnh nhân
Nhưng không phải là để thay thế phần mất chức năng, không-- để giúp não giúp chính nó.
Và tôi hy vọng điều này thuyết phục trí tưởng tượng của các bạn, bởi vì tôi có thể hứa với bạn vấn đề không phải ở chỗ cuộc cách mạng này sẽ xảy ra hay không, mà là xảy ra khi nào.
Và hãy nhớ rằng, chúng ta trở nên tuyệt vời bởi những gì chúng ta tưởng tượng, và vĩ đại bời chính ước mơ của chúng ta.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Có thể nói hai phát minh lớn nhất của thế hệ chúng ta là Internet và điện thoại di động.
Chúng đã hoàn toàn thay đổi thế giới.
Tuy nhiên, chúng ta không ngờ được rằng chúng đồng thời cũng là những công cụ hoàn hảo cho các chương trình theo dõi.
Hoá ra là khả năng thu thập dữ kiện, thông tin, và các mối liên hệ về bất kỳ ai trong chúng ta, và tất cả chúng ta lại chính là điều mà ta liên tục được nghe nói tới suốt mùa hè qua sự tiết lộ và rò rỉ thông tin về các cơ quan tình báo của các nước phương Tây, chủ yếu là cục tình báo Hoa Kỳ, đang theo dõi toàn thể thế giới.
Chúng ta đã nghe về việc này bắt đầu từ tiết lộ ngày 6 tháng 6.
Edward Sowden bắt đầu tiết lộ thông tin, thông tin tối mật, từ các cục tình báo Hoa Kỳ, và chúng ta bắt đầu được biết về PRISM và XKeyscore và các hệ thống khác.
Chúng là ví dụ về các loại chương trình mà cục tình báo Hoa Kỳ đang sử dụng trong việc theo dõi toàn bộ thế giới.
Và nếu bạn nhìn lại các dự đoán của George Orwell về sự theo dõi (của chính phủ), thì hoá ra George Orwell vẫn còn lạc quan chán
(cười) Chúng ta hiện nhìn thấy sự theo dõi từng công dân trên một quy mô lớn hơn rất nhiều lớn hơn điều mà Orwell từng tưởng tượng.
Và đây là toà nhà tai tiếng trung tâm dữ kiện của cục an ninh Hoa Kỳ tại Utah.
Chẳng mấy chốc sẽ mở cửa, nó sẽ là trung tâm siêu điện toán và dự trữ dữ liệu.
Trên cơ bản, bạn có thể hình dung nó có một hành lang rộng nhét đầy các ổ cứng chứa thông tin mà họ đang thu thập.
Và nó là một toà nhà lớn
Lớn thế nào hả? Tôi có thể cho bạn con số 140 nghìn mét vuông nhưng như vậy cũng khó để hình dung
Tốt hơn hết bạn nên tưởng tượng
nó như cửa hàng IKEA lớn nhất mà bạn từng đặt chân tới.
Nó lớn gấp 5 lần.
Bạn có thể chứa bao nhiêu ổ cứng trong 1 hiệu IKEA?
Phải không? Nó rất lớn.
Chúng tôi dự đoán là chỉ riêng hoá đơn tiền điện để vận hành trung tâm dữ liệu này sẽ vào khoảng vài chục triệu đô một năm
Và kiểu giám sát hàng loạt này đồng nghĩa với việc họ có thể thu thập thông tin và lưu giữ chúng gần như vĩnh viễn, giữ chúng trong một thời gian dài, năm này qua năm khác, hàng thập kỷ.
Nó dẫn đến một loại nguy hiểm hoàn toàn mới cho tất cả chúng ta.
Kiểu làm hàng loạt này bao trùm giám sát mỗi người.
Nhưng, không hẳn là tất cả mọi người bởi vì cục tình báo Mỹ chỉ có quyền theo dõi người ngoại quốc
Họ có thể theo dõi người ngoại quốc khi mối giao kết thông tin của những người này dẫn đến hay thông qua Mỹ
Việc theo dõi người nước ngoài nghe không đến nỗi tệ cho đến khi bạn nhận ra tôi là người nước ngoài, và bạn cũng là người nước ngoài
Thực tế là, 96% hành tinh này là người nước ngoài
(cười) Đúng không?
Vậy sự giám sát hàng loạt này dành cho tất cả chúng ta, tất cả chúng ta, những người sử dụng truyền thông và Internet.
Nhưng đừng hiểu lầm ý tôi: Một số loại giám sát vẫn mang ý nghĩa tốt
Tôi yêu tự do, nhưng tôi cũng đồng ý là một ít giám sát vẫn không có ảnh hưởng gì.
Nếu cơ quan chấp pháp đang truy lùng tên giết người, hay tìm bắt trùm ma tuý hay ngăn chặn một trận xả súng tại trường học, khi có đầu mối và kẻ bị tình nghi, thì họ tuyệt đối có quyền đụng tới điện thoại của kẻ khả nghi và ngăn chặn các mối liên lạc qua Internet của hắn.
Tôi không hề tranh cãi về các trường hợp này vấn đề là chương trình như PRISM không chỉ dừng ở đó
Họ không chỉ giám sát những người mà họ có lý do để nghi ngờ làm điều xấu.
Họ giám sát cả những người mà họ biết là vô tội
Vậy, 4 lý do chính để ủng hộ kiểu giám sát này đầu tiên là khi chúng ta bắt đầu bàn luận về những tiết lộ, sẽ có những người phản đối cố gắng làm giảm đi tầm quan trọng của chúng, bằng cách nói rằng chúng tôi đã biết tất cả rồi, chúng tôi biết chuyện theo dõi xảy ra, không có gì mới mẻ ở đây cả.
Và điều đó không đúng. Đừng để ai nói với bạn là họ biết chuyện này rồi, chẳng qua là chúng ta chưa biết đến nó mà thôi.
Mối lo sợ lớn nhất của chúng ta có thể từng giống như vậy, nhưng chúng ta không biết rằng nó đang xảy ra
Bây giờ chúng ta mới thật sự biết rằng nó có thật
Chúng ta không rõ về chuyện này. Chúng ta không biết về PRISM.
Chúng ta không biết về XKeyscore. Chúng ta không biết về Cybertrans.
Chúng ta không biết về DoubleArrow.
Chúng ta không rõ về Skywriter -- tất cả các chương trình theo dõi này đều được giật dây bởi cục tình báo Mỹ.
Nhưng bây giờ
chúng ta mới biết rằng cục tình báo Mỹ đã đi đến mức xâm nhập vào các hệ thống đuợc chuẩn hóa để ngấm ngầm phá hoại các thuật mã hóa dữ liệu, một cách có chủ đích.
Điều đó có nghĩa là những gì bạn cho rằng an toàn, các thuật mã hóa dữ liệu, thứ rất bảo mật và nếu bạn dùng giải thuật để mã hoá 1 tài liệu không ai có thể giải mã hồ sơ đó.
Cho dù họ có lấy tất cả máy tính trên hành tinh này để giải mã 1 hồ sơ đó sẽ tốn đến cả triệu năm.
Vậy hồ sơ đó cơ bản là an toàn, không xâm phạm được.
Bạn lấy những thứ, cơ bản là tốt rồi làm nó yếu đi một cách có chủ đích cuối cùng, lại làm cho tất cả chúng ta trở nên ít được bảo vệ hơn.
Một ví dụ thực tế tương đương là việc các cục tình báo ép buộc cài đặt mã số bí mật vào hệ thống báo động của từng nhà để họ có thể vào từng hộ gia đình bởi vì, người xấu có thể sẽ có hệ thống báo động nhưng nó sẽ làm cho tất cả chúng ta trở nên dễ bị xâm phạm hơn
Thuật ngữ mã hoá cửa sau làm cho ta phải giật mình
Nhưng, dĩ nhiên là các cục tình báo đang thực thi công việc của họ.
Đây là những thứ họ được sai bảo để làm: thu thập thông tin, giám sát truyền thông theo sát giao thông mạng
Đó là những thứ mà họ đang cố gắng thực thi, và bởi vì phần lớn giao thông trên mạng hiện nay đang bị mã hoá họ phải tìm cách giải mã
Cách thứ nhất là phá hỏng thuật ngữ mã hoá, đây là ví dụ điển hình về cách các cục tình báo Mỹ đang hoạt động tự do tự tại
Họ hoàn toàn không bị kiểm soát và họ nên bị kiểm soát.
Vậy chúng ta biết gì về các vụ rò rỉ thông tin này?
Mọi thứ đều dựa vào hồ sơ được tiết lộ bởi Ngài Snowden.
Những trang đầu tiên về PRISM từ đầu tháng 6 làm rõ về chương trìng thu thập thông tin từ các nhà cung cấp dịch vụ và họ nói thẳng tên các nhà cung cấp mà họ có thể truy cập vào được.
Họ thậm chí còn có ngày giờ cụ thể của việc bắt đầu thu thập thông tin đối với từng nhà cung cấp
Ví dụ như, thu thập thông tin từ Microsoft bắt đầu từ ngày 11 tháng 9 năm 2007 từ Yahoo vào ngày 12 tháng 3 năm 2008, và các hãng khác như Google, Facebook Skype, Apple, và nhiều nữa.
Tất cả các công ty này đều phủ nhận.
Họ đều bảo rằng việc này là không có thực rằng họ không cho phép thu thập thông tin cửa sau
Thế nhưng chúng ta có những tập hồ sơ làm chứng
Vậy một trong hai bên nói dối, hay là có cách giải thích nào khác không?
Một cách giải thích khác là các bên này, các nhà cung cấp dịch vụ không thông đồng với nhau.
Thay vì thế, họ bị xâm nhập
Điều này giải thích được vấn đề. Họ không thông đồng.
Họ bị xâm nhập Trong trường hợp đó, họ bị thâm nhập bởi chính chính phủ nước họ
Mặc dù nghe có vẻ kỳ cục, việc như thế này đã từng xảy ra ví dụ như trường hợp của phần mềm xâm nhập Flame mà chúng tôi tin rằng đã được thực thi bởi chính quyền Mỹ, bày ra để phá hỏng bảo mật của hệ thống cập nhật của Windows trong trường hợp này, công ty đã bị xâm nhập bởi chínnh nhà cầm quyền.
Có nhiều chứng cứ khác đều ủng hộ lý thuyết này.
Der Spiegel, từ Đức, tiết lộ thêm thông tin về quá trình hoạt động của các nhóm hacker cao cấp hoạt động trong các cục tình báo này
Trong NSA, nhóm này gọi là TAO Nhóm điều chính truy cập (Tailored Access Operations) và trong GCHQ, cơ quan tương tự cuả Anh nhóm này được gọi là NAC (Network Analysis Centre) trung tâm phân tích hệ thống
Thông tin rò rỉ gần đây tiết lộ 3 trang chi tiết về hoạt động của cục tình báo GCHQ từ Anh nhắm vào viễn thông tại Bỉ
Điều này có nghĩa là một cục tình báo trong liên minh Châu Âu cố tình chọc thủng bảo mật viễn thông của một nước anh em và họ bàn về việc đó trong hồ sơ như chuyện thường ngày ở huyện
Đây là mục tiêu chính đây là mục tiêu phụ đây là nhóm thực thi
Họ có thể có sinh hoạt nhóm vào tối thứ Năm tại một quán nhậu nào đó
Họ thậm chí còn dùng hình đồ hoạ sến súa của PowerPoint chẳng hạn như "Thành công" khi xâm nhập vào những dịch vụ như vậy.
Chết tiệt không?
Và rồi có người còn cãi là điều đó là bình thường, ừm, việc này có thể xảy ra nhưng ngược lại, các nước khác cũng làm vậy mà
Nước nào cũng do thám
Có thể như thế.
Nhiều nước dò thám, nhưng không phải nước nào cũng vậy.
Để tôi cho bạn một ví dụ Thụy Điển chẳng hạn
Tôi bàn về Thụy Điển bởi vì nước này có luật na ná với Hoa Kỳ
Nếu đường truyền dữ liệu của bạn đi qua Thụy Điển thì theo luật, cục tình báo của họ có quyền ngăn chặn mối liên thông đó
Được rồi, bao nhiêu người cầm quyền chính khách và lãnh đạo của Thụy Điển dùng các dịch vụ của Mỹ mỗi ngày như Windows hay OSX hay xài Facebook hay LinkedIn hay trữ dữ liệu trên mạng bằng iCloud Skydrive hay DropBox hay dùng dịch vụ trực tuyến như dịch vụ mạng hay hỗ trợ bán hàng của Amazon
Và sự thật là các nhà lãnh đạo thương mại của Thụy Điển dùng các dịch vụ này mỗi ngày
Rồi chúng ta lật ngược lại vấn đề.
Bao nhiêu lãnh đạo Mỹ dùng thư điện tử và dịch vụ lưu trữ trực tuyến của Thụy Điển?
Câu trả lời là không một ai cả.
Việc này không cân bằng
Và nó không cân bằng dưới mọi hình thức, không cân một chút nào
Và khi chúng ta thỉnh thoảng có một điển hình thành công từ châu Âu kể cả số đó, cuối cùng cũng thường bị bán lại cho Mỹ
Skype từng được bảo mật
nó từng được mã hóa từ đầu tới đuôi
rồi nó bị bán cho Mỹ
Ngày nay, nó không còn được bảo mật nữa
Một lần nữa, chúng ta lấy cái bảo mật rồi làm cho nó bớt bảo mật đi, cuối cùng làm cho tất cả chúng ta trở nên ít được bảo vệ.
Có lý luận cho rằng Hoa Kỳ chỉ là đang đấu tranh chống khủng bố mà thôi.
Đó là chiến tranh chống lại khủng bố
Bạn không nên lo lắng về nó
Thật ra, đó không phải là chiến tranh chống khủng bố
Đúng là phần nào nó chống khủng bố và đúng là có kẻ khủng bố thật và họ muốn giết và làm bị thương người khác và chúng ta nên chống lại họ nhưng qua các tiết lộ này chúng ta biết rằng họ dùng các kỹ thuật tương tự để nghe lỏm điện thoại của các lãnh đạo châu Âu để mở thư điện tử của công dân Mêhicô và Bra-xin để đọc lưu thông điện tử trong cơ quan đầu não của LHQ và quốc hội liên minh châu Âu và tôi không nghĩ rằng họ cố tìm khủng bố từ trong quốc hội liên minh châu Âu, phải không nào?
Nó không phải cuộc chiến chống khủng bố
Có thể là phần nào đó, và đúng là có khủng bố thật nhưng chúng ta có thật nghĩ về khủng bố như một mối hiểm hoạ đang tồn tại để ta sẵn sàng làm mọi thứ để chống lại nó?
Công dân Mỹ có sẵn sàng quăng hiến pháp vào sọt rác bởi vì khủng bố tồn tại?
Và làm điều tương tự với bản tuyên ngôn nhân quyền và tất cả các đề nghị bổ sung và Tuyên ngôn Quốc tế về Nhân quyền và Hiệp định nhân quyền và quyền cơ bản của liên minh châu Âu và tự do ngôn luận?
Chúng ta có thật nghĩ rằng khủng bố thật sữ là mối nguy hiểm để ta sẵn sàng từ bỏ hết tất cả?
Nhưng ai cũng sợ khủng bố và họ nghĩ rằng việc nghe lén không phải là việc gì to tát vì họ không có gì để che giấu cả
Cứ tự do khảo sát nếu muốn
và bất kỳ ai nói với bạn rằng họ không có gì để che giấu đơn giản là họ chưa suy nghĩ thấu đáo mà thôi.
(vỗ tay) Bởi vì chúng ta có thứ gọi là sự riêng tư và nếu bạn thật nghĩ rằng mình không có gì để giấu làm ơn nói trước với tôi vì khi đó tôi biết rằng không nên tin tưởng tiết lộ với bạn bất kỳ bí mật nào vì rõ ràng là bạn không thể giữ bí mật
Nhưng ai cũng thành thật một cách tàn bạo với internet và khi các tiết lộ này rò rỉ ra bên ngoài rất nhiều người đã hỏi tôi về nó
và tôi không có gì để giấu cả.
Tôi không làm gì xấu hay phạm pháp
Nhưng tôi cũng không có chuyện gì đặc biệt để chia sẻ với cục tình báo, đặc biệt là cục tình báo ngoại quốc.
Và nếu chúng ta thật cần một kẻ độc tài tôi thà chọn kẻ độc tài trong nước hơn là kẻ độc tài ngoại quốc
Khi các rò rỉ bắt đầu, điều đầu tiên tôi tweet về nó là lời bình luận về việc khi sử dụng bộ máy tìm kiếm bạn có khả năng tiết lộ thông tin đó cho tình báo Mỹ
Và hai phút sau, tôi nhận được hồi đáp từ một người tên là Kimberly từ Mỹ thách thức tôi rằng tại sao tôi lại lo lắng về điều này?
Tôi làm gì mà phải lo lắng? Làm như tôi gửi hình nuy không bằng?
Và tôi trả lời Kimberly rằng tôi gửi gì mặc tôi và chính phủ của cô cũng nên mặc tôi
Vì đó mới chính là quyền riêng tư
Quyền riêng tư là không thương lượng
Nó nên nằm trong tất cả các hệ thống mà ta sử dụng
(vỗ tay) Và một điều mà chúng ta đều phải hiểu là chúng ta thành thật một cách tàn bạo với các bộ máy tìm kiếm
Bạn cho tôi xem lịch sử tìm kiếm của bạn tôi sẽ tìm ra cái gì đó để buộc tội bạn hoặc gì đó làm bạn bẽ bàng trong vòng 5 phút
Chúng ta thành thật với bộ máy tìm kiếm hơn là với gia đình mình.
Bộ máy tìm kiếm biết về bạn nhiều hơn điều mà gia đình bạn biết về bạn.
Đó là kiểu thông tin mà tất cả chúng ta đều đang đưa ra chúng ta đưa cho Mỹ
và sự theo dõi thay đổi lịch sử.
Chúng ta biết điều này qua ví dụ của tổng thống thối nát như Nixon
Tưởng tượng nếu ông ta có các phương tiện theo dõi như ngày nay
Để tôi trích dẫn lời của tổng thống Bra-xin, bà Dilma Rousseff
Bà là một trong các mục tiêu theo dõi của NSA
Thư điện tử của bà bị đọc lén, và bà phát biểu tại cơ quan đầu não của LHQ rằng "Nếu không có quyền riêng tư, sẽ không có tự do ngôn luận thật sự và vì vậy, sẽ không có nền dân chủ thực thụ"
Nó là vậy đấy.
Quyền riêng tư là viên gạch căn bản của nền Dân chủ.
Và trích lời một đồng nghiệp nghiên cứu bảo mật, Marcus Ranum, anh ta nói rằng Mỹ lúc này đối xử với internet như là đối xử với thuộc địa của họ vậy.
Vậy nên, chúng ta đang đi ngược về thời thuộc địa, và chúng ta, những người ngoại quốc sử dụng internet, chúng ta nên nghĩ về Mỹ như là chủ nhân của mình.
Ngài Snowden, ông ấy bị chỉ trích vì nhiều việc.
Nhiều người đổ tội cho ông đã gây rắc rối cho hệ thống lưu trữ trên mạng và công ty phần mềm Mỹ với các tiết lộ này và việc kết tội Snowden đã gây rắc rối cho ngành lưu trữ trên mạng của Mỹ cũng giống như kết tội Al Gore đã gây ra sự nóng lên của trái đất
(cười) (vỗ tay) Vậy, phải làm gì đây?
Có nên lo sợ không? Không, chúng ta không nên lo lắng.
Chúng ta nên giận dữ, vì việc này sai trái và nó khiếm nhã và cần bị loại trừ.
Nhưng nó sẽ không làm thay đổi tình thế.
Để thay đổi tình thế cả thế giới phải cố né tránh các hệ thống được xây dựng tại Mỹ.
Và điều đó thì dễ nói khó làm
Làm sao đây?
Một nước lẻ loi, bất kỳ quốc gia châu Âu nào cũng không thể thay thế và xây dựng các thế thân cho các hệ vận hành và lưu trữ trên mạng của Mỹ
Nhưng có lẽ bạn không phải làm điều đó một mình.
Bạn có thể chung sức với các nước khác.
Mã nguồn mở là một giải pháp
Và bằng cách góp sức dựng nên hệ thống mở, miễn phí và bảo mật chúng ta có thể tránh khỏi các theo dõi và một nước không phải giải quyết vấn đề này một mình
Chỉ cần giải quyết một vấn đề nhỏ thôi.
Trích lời đồng nghiệp nghiên cứu bảo mật, Haroon Meer mỗi nước chỉ cần góp một con sóng nhỏ nhiều con sóng nhỏ sẽ tạo nên thuỷ triều và thủy triều sẽ cùng một lúc nâng tất cả những con thuyền và thuỷ triều chúng ta tạo nên cùng với hệ thống mở nguồn, bảo mật và miễn phí sẽ trở thành ngọn thuỷ triều nâng tất cả chúng ta lên cao khỏi tầm theo dõi của nước Mỹ
Cám ơn các bạn nhiều.
(vỗ tay)
Vì sao chúng ta học Toán?
Có ba nguyên nhân chính yếu sau: Để tính toán Để ứng dụng Và cuối cùng, thật không may lại là thứ chúng ta đầu tư thời gian vào ít nhất, Để khơi nguồn cảm hứng
Toán học là khoa học của những quy luật và chúng ta nghiên cứu nó để học cách tư duy một cách logic để biết phản biện và sáng tạo Nhưng hầu hết thứ Toán Học mà chúng ta đang học ở trường lại không được khích lệ một cách hiệu quả và khi các sinh viên đặt ra câu hỏi "Tại sao chúng tôi phải học cái này?"
Họ thường được đáp lại rằng họ sẽ cần nó sau này trong buổi học Toán tiếp theo, hoặc cho một bài kiểm tra sắp tới
Nhưng sẽ tuyệt vời thế nào nếu khi nào chúng ta làm Toán cũng đều đơn giản là vì nó hay, nó đẹp hoặc là vì nó làm tâm trí của ta phải thích thú?
Vâng, tôi biết có nhiều người ở đây chưa từng biết được làm cách nào Toán Học lại có thể thú vị như vậy, Vậy nên bây giờ tôi sẽ cho các bạn một ví dụ nhỏ một tập hợp những con số ưa thích của tôi, Dãy số Fibonacci (Tiếng vỗ tay) Yeah! Ở đây cũng đã có fan của Fibonacci rồi à,
Thật tuyệt.
Dãy số này được tán thưởng theo nhiều cách.
Từ góc nhìn của việc tính toán thật dễ dàng để hiểu được chúng dễ như, 1 + 1 thì bằng 2
rồi 2 + 1 = 3 2 + 3 = 5, 3 + 5 = 8, và cứ thế, cứ thế.
Thật ra, người mà chúng ta hay gọi là Fibonacci tên thật là Leonardo of Pisa và ông ta đã viết về những con số này trong cuốn sách "Liber Abaci" cuốn sách đã dạy cho thế giới phương Tây những phương pháp số học mà ta đang sử dụng ngày nay.
Từ góc nhìn của việc ứng dụng những số Fibonacci rất hay xuất hiện trong tự nhiên một cách đầy bất ngờ.
Số cánh hoa điển hình của một bông hoa là một số Fibonacci, hay những đường xoắn ốc của một bông hướng dương hay trên một quả dứa cũng thường là một số Fibonacci.
Trên thực tế, có rất nhiều những ứng dụng khác của dãy Fibonacci Nhưng điều gây cảm hứng cho tôi nhất về chúng lại là những quy luật số học tuyệt vời ẩn bên trong chúng
Để tôi cho các bạn thấy một trong những quy luật mà tôi thích nhất
Cứ cho là các bạn thích bình phương những con số đi mà thật ra, ai chả thích vậy chứ? (Tiếng cười) Hãy thử bình phương vài con số Fibonacci đầu tiên
1 bình phương bằng 1 2 bình phương bằng 4, 3 bình phương là 9, 5 bình phương là 25, và cứ thế tiếp tục.
Bây giờ, hiển nhiên là cứ cộng hai con số Fibonacci liên tiếp lại với nhau thì sẽ được con số Fibonacci tiếp theo, đúng chứ?
Đó là cách dãy Fibonacci hình thành mà.
Nhưng chắc hẳn bạn sẽ không ngờ đến những gì đặc biệt xảy ra khi ta cộng những bình phương này lại với nhau
Thử xem nào.
1 + 1 thì bằng 2, và 1 + 4 thì được 5
và 4 + 9 thì bằng 13 9 + 25 bằng 34 và quy luật ấy cứ tiếp tục
Thật ra còn có một điều thú vị nữa
Bây giờ giả như bạn muốn tính tổng các bình phương của vài số Fibonacci đầu tiên
Xem thử ta có gì nào
Bây giờ, 1 + 1 + 4 bằng 6
Cộng thêm 9, ta sẽ có 15
Cộng thêm 25, ta được 40
Cộng thêm 64, ta được 104
Giờ hãy nhìn lại những con số ấy
Chúng không phải là số Fibonacci nhưng nếu bạn xem xét thật kĩ bạn sẽ thấy những con số Fibonacci ẩn mình bên trong chúng.
Các bạn đã thấy chưa? Để tôi chỉ ra cho,
6 là 2 x 3, 15 là 3 x 5 40 là 5 x 8 2, 3, 5, 8, một tràng pháo tay cho .... ?
(Tiếng cười) Fibonacci! Dĩ nhiên rồi.
Bây giờ, cũng thú vị như khi ta tìm ra những quy luật ấy sẽ mãn nguyện hơn nhiều nếu ta hiểu được tại sao chúng lại đúng.
Thử nhìn vào biểu thức cuối cùng kia xem,
Tại sao bình phương của 1, 1, 2, 3, 5 và 8 cộng với nhau lại bằng 8 x 13?
Tôi sẽ chứng minh cho các bạn thấy bằng một bức ảnh đơn giản.
Bắt đầu bằng một hình vuông 1 x 1 tiếp theo đặt một hình vuông 1 x 1 nữa bên cạnh
Chúng tạo nên một hình chữ nhật 1 x 2
Tôi đặt một hình vuông 2 x 2 vào bên cạnh chúng rồi tới lượt một hình vuông 3 x 3 rồi đặt thêm bên cạnh một hình vuông 5 x 5 và rồi một hình vuông 8 x 8 Cuối cùng ta có một hình chữ nhật lớn, đúng không?
Bây giờ, tôi muốn hỏi bạn một câu đơn giản thôi: diện tích hình chữ nhật kia là gì?
Được rồi, một mặt ta có, diện tích ấy là tổng diện tích của từng hình vuông bên trong nó, đúng chứ?
Hình chữ nhật được tạo ra như vậy mà.
Chính là, 1 bình phương cộng 1 bình phương cộng 2 bình phương cộng 3 bình phương cộng 5 bình phương cộng 8 bình phương.
Đúng không? Đó là diện tích hình chữ nhật lớn.
Một mặt khác, bởi vì đây là một hình chữ nhật nên diện tích của nó sẽ bằng chiều dài nhân với chiều rộng. chiều rộng dĩ nhiên là 8 rồi còn chiều dài thì bằng 5 cộng với 8 chính là số Fibonacci tiếp theo, 13.
Đúng chứ? Vậy là diện tích đó còn bằng 8 x 13 nữa.
Và bởi vì chúng ta tính toán hoàn toàn chính xác bằng hai cách khác nhau nên chúng phải cho ta cùng một kết quả, Đó chính là lí do tại sao, bình phương của 1, 1, 2, 3, 5, 8 cộng lại bằng 8 x 13
Bây giờ, nếu cứ tiếp tục quá trình này chúng ta sẽ lần lượt tạo ra các hình chữ nhật dạng 13 x 21 21 x 34, và cứ thế ...
Giờ hãy xem thứ này,
Nếu bạn lấy 13 chia cho 8 thì sẽ được 1.625
Và nếu bạn cứ lấy số lớn chia cho số bé thì những tỉ số này sẽ dần dần tiến tới một số khoảng 1.618 con số mà nhiều người đều biết, là Tỉ Số Vàng Một con số gây thích thú nhiều nhà toán học, khoa học và nhiều nghệ sĩ trong hàng thế kỉ qua
Tôi cho các bạn thấy tất cả những thứ này là bởi vì, cũng giống như Toán học vậy, nó có một khía cạnh rất đẹp mà tôi e rằng vẻ đẹp ấy chưa được quan tâm một cách đầy đủ trong môi trường giáo dục hiện nay.
Chúng ta đầu tư rất nhiều thời gian học cách tính toán nhưng lại quên đi mục đích thực tế của chúng mà có lẽ, trong đó có một mục đích quan trọng nhất: Chính là học cách tư duy.
Nếu tôi có thể tóm gọn lại tất cả bằng một câu nói nó sẽ như thế này: Toán học không phải chỉ gồm việc đi tìm x Nó còn trả lời cho câu hỏi "Tại sao?"
Cảm ơn rất nhiều
(Tiếng vỗ tay)
Vậy là, bước xuống khỏi xe buýt, tôi hướng tới góc đường hướng về đường hướng đông tới một buổi huấn luyện chữ nổi.
Đó là mùa đông năm 2009, tôi đã bị mù khoảng 1 năm.
Mọi thứ đang diễn biến khá tốt.
Cẩn thận rà soát hướng bên kia, tôi rẽ về bên trái, ấn nút tự động tín hiệu âm thanh cho người đi bộ, và chờ đến lượt của mình.
Khi tiếng chuông reo lên, tôi cất bước và cẩn thận tiến về phía kia.
Bước chân trên vỉa hè, tôi bỗng nghe thấy tiếng của một cái ghế sắt bị kéo dọc trên mặt đường bê tông ngay phía trước tôi.
Tôi biết có một quán cà phê trong góc, và họ bày rất nhiều ghế trước quán, vì thế tôi chuyển hướng sang trái để tiến gần hơn đến lòng đường.
Khilàm thế, tôi sượt qua cái ghế.
Tôi chợt nhận ra mình đã phạm sai lầm, và tôi đi lùi lại về phía bên phải, và sượt qua cái ghế một cách hoàn hảo.
Giờ thì tôi cảm thấy một chút lo lắng.
Tôi đi lùi về phía bên trái, và lại sượt qua cái ghế, đang chắn đường mình.
Bây giờ, tôi đã thực sự hoảng hốt.
Và thế là tôi hét lên, " Ai ở đó vậy? Chuyện gì đang xảy ra vậy?"
Ngay sau tiếng hét của mình, tôi nghe thấy cái gì đó giống tiếng lục lạc quen thuộc.
Âm thanh nghe thật thân quen, và tôi mơ hồ nhận ra một thứ gì đó khác, và tôi tìm kiếm bằng tay trái, bàn tay tôi chạm phải cái gì đó xù xì, và tôi tình cờ sờ thấy một cái tai, cái tai của một con chó, có thể là một chú chó vàng.
Dây xích của nó bị buộc vào ghế vì chủ của cô chó đã đi vào (quán) cà phê, và cô chó chỉ là đang cố gắng chào đón tôi, có lẽ là để tôi gãi tai cho nó,
Ai biết được, có thể cô chó tình nguyện hỗ trợ.
(Tiếng cười) Nhưng câu chuyện nhỏ này thực sự là về những nỗi sợ và sự nhận thức sai lầm đi kèm với ý tưởng băng qua thành phố mà không nhìn thấy đường, dường như là hiển nhiên với môi trường và những người xung quanh bạn.
Vậy nên, hãy để tôi lùi lại và thiết lập bối cảnh một chút.
Vào ngày thánh Patrick năm 2008, Tôi đã đến bệnh viện làm phẫu thuật để cắt bỏ khối u não.
Ca phẫu thuật thành công.
Hai ngày sau đó, thị lực của tôi bắt đầu yếu đi.
Đến ngày thứ ba, nó đã mất hẳn.
Ngay lập tức, tôi bị sốc bởi một cảm giác sợ hãi lạ thường nỗi hoang mang, sự tổn thương như bao người khác.
Nhưng vì tôi có thời gian để dừng lại và suy nghĩ, tôi thực sự bắt đầu nhận ra tôi biết ơn rất nhiều vì điều này.
Đặc biệt, tôi đã nghĩ về bố tôi, ông qua đời vì những biến chứng do việc phẫu thuật não.
Lúc đó, ông đã 36 tuổi, và tôi được 7 tuổi.
Vì vậy mặc dù tôi có lý do để sợ hãi trước những gì mình phải đối mặt, và không có ý tưởng rõ ràng nào về những gì sắp xảy ra, tôi vẫn còn sống.
Con trai của tôi vẫn còn cha.
Và ngoài ra, tôi không phải là người đầu tiên bị mất thị lực.
Tôi biết chắc chắn phải có những hệ thống và các kĩ thuật và huấn luyện để sống một cuộc sống đầy đủ, năng động và ý nghĩa mà không có thị lực.
Vì vậy, khi được bệnh viện cho về vài ngày sau đó, tôi ra về với một sứ mệnh, một sứ mệnh để thoát khỏi việc mù loà và có được sự luyện tập tốt nhất càng nhanh càng tốt và để bắt tay làm lại cuộc đời mình.
Trong vòng sáu tháng, tôi đã trở lại làm việc.
Việc luyện tập của tôi bắt đầu.
Tôi bắt đầu với việc đạp xe đạp đôi với những ông bạn cũ của mình, và tự mình đi đến chỗ làm, đi bộ qua thị trấn và bắt xe buýt.
Có rất nhiều khó khăn.
Nhưng những gì tôi không thể lường trước với sự chuyển tiếp nhanh chóng đó, là những trải nghiệm đáng kinh ngạc của việc cân đong giữa trải nghiêm sáng mắt với trải nghiệm khiếm thị của mình tại cùng một địa điểm với cùng những con người đó chỉ trong môt thời gian ngắn.
Từ đó, nảy sinh rất nhiều những (điều) bên trong (nội tâm - ND) hay (nhận thức về) bên ngoài, như tôi vẫn thường gọi, những thứ mà tôi học được kể từ khi mất thị giác.
Những gì bên ngoài từ những điều vụn vặt đến những điều sâu sắc, từ trần tục tới khôi hài.
Là một kiến trúc sư, việc trùng khớp giữa trải nghiệm sáng mắt và mù loà tại cùng địa điểm, cùng thành phố trong vòng một thời gian ngắn như vậy đã cho tôi những nhận thức tuyệt vời về những điều bên ngoài của chính thành phố.
Tối quan trọng trong số đó là sự nhận thức rằng, thực ra thành phố là địa điểm tuyệt vời cho người mù.
Và rồi tôi cũng thực sự ngạc nhiên bởi sự tốt bụng và quan tâm của thành phố trái ngược với thờ ơ hoặc tồi tệ hơn thế.
Và tôi bắt đầu nhận ra rằng dường như người mù có vẻ như có một sự ảnh hưởng tích cực tới bản thân thành phố.
Có một chút tò mò đối với tôi.
Hãy để tôi lùi lại và xem qua tại sao thành phố lại tốt cho người mù.
Sự luyện tập vốn có để phục hồi việc mất đi thị lực là học cách tin cậy vào những giác quan không dựa vào hình ảnh, những điều mà bình thường bạn có thể vô tình bỏ qua.
Giống như cả một thế giới mới về thông tin cảm quan mở ra cho bạn.
Tôi đã thực sự bị ấn tượng bởi sự hoà âm của những âm thanh tinh tế xung quanh mình trong thành phố mà bạn có thể nghe và nghiên cứu để biết được mình đang ở đâu, cần di chuyển như thế nào bạn và cần đi đến nơi nào.
Tương tự như vậy, bằng việc nắm chặt cây gậy, bạn có thể cảm nhận kết cấu tương phản ở các tầng dưới, và qua thời gian, bạn xây dựng được khuôn mẫu nơi ở và nơi bạn muốn tới.
Tương tự, chỉ cần mặt trời chiếu một phần khuôn mặt hoặc gió lùa qua cổ cũng gợi ý cho bạn và toạ độ và hướng đi của bạn qua các dãy nhà và chuyển động của bạn qua thời gian và không gian.
Không chỉ thế, cả khứu giác nữa.
Một số quận và thành phố có mùi riêng của nó, cũng giống như những nơi và những thứ xung quanh bạn, và nếu may mắn, bạn có thể đi theo mũi mình để tới một tiếm bánh mới mà bạn đang tìm kiếm.
Tất cả những điều đó thực sự làm tôi ngạc nhiên, vì tôi bắt đầu nhận ra rằng trải nghiệm khiếm thị của mình còn đa-giác-quan hơn rất nhiều so với trải nghiêm sáng mắt trước kia.
Những gì xảy ra với tôi cũng là thành phố đang thay đổi thế nào xung quanh tôi.
Khi bạn sáng mắt, mọi người như dính vào bản thân, bạn chỉ để ý đến công việc kinh doanh.
Mất thị lực, dù sao, đó là cả một câu chuyện khác.
Và tôi không biết ai đang dõi theo ai, nhưng tôi nghi ngờ rằng rất nhiều người đang nhìn tôi.
Và tôi không phải kẻ hoang tưởng, nhưng đi bất cứ đâu, Tôi cũng nhận được mọi kiểu lời khuyên: Đến đây, lại đó, cẩn thận cái này.
Rất nhiều thông tin tốt.
Một số hữu ích. Rất nhiều cái lại trái ngược.
bạn có thể tưởng tượng ra những gì chúng ám chỉ.
Một số lại sai và không thực sự hữu ích.
Nhưng tất cả đều tốt đẹp trong cái kế hoạch khổng lồ này.
Nhưng một lần tôi ở Oakland đi bộ dọc đường Broadway, và đi tới một góc đường.
Tôi chờ tín hiệu âm thanh cho người đi bộ, và khi nó reo lên, tôi băng qua phố, đột ngột, tay phải của tôi bỗng bị nắm lấy bởi một người đàn ông, ông ấy kéo cánh tay tôi, đẩy tôi vào lề đường và kéo băng tôi qua con phố, trong khi nói chuyện với tôi bằng tiếng phổ thông.
(cười lớn) Nó giống như, không có cách nào thoát khỏi cái níu chặt của ông ta nhưng ông ấy đã đưa tôi đến nơi an toàn.
Tôi có thể làm được gì?
Nhưng tin tôi đi, có rất nhiều cách lịch sự hơn để yêu cầu sự giúp đỡ.
Chúng tôi không biết rằng bạn ở đó, nên thật tốt khi là người nói "Xin chào" đầu tiên.
"Bạn có cần sự trợ giúp không?"
Trong khi ở Oakland, tôi bị sốc bởi sự thay đổi quá nhiều của thành phố Oakland khi mất đi thị giác.
Tôi thích được nhìn thấy nó.
Đó là một thành phố tuyệt vời.
Nhưng khi mất đi thị giác và đi dọc trên đường Broadway, tôi được chúc phúc trên từng con phố trên đường.
"Phù hộ cho ông".
"Tiến lên, anh trai"
" Chúa phù hộ cho bạn".
Tôi vẫn không lấy lại được thị giác.
(Cười lớn) Và ngay cả khi không có thị lực, tôi cũng không gặp (tình huống) đó ở San Francisco.
Và tôi biết điều đó làm phiền một số người bạn khiếm thị của tôi, không chỉ riêng tôi.
Thường thì người ta nghĩ đó là cảm xúc đến từ sự thương cảm.
Tôi có xu hướng nghĩ rằng nó đến từ tính chia sẻ nhân văn từ sự gắn bó của chúng ta, và tôi nghĩ rằng nó thì khá là tuyệt.
Thực tế, nếu tôi cảm thấy xuống tinh thần, tôi chỉ cần tới Broadway ở trung tâm Oakland, đi dạo và cảm thấy tốt hơn khi làm thế, rất nhanh chóng.
Không chỉ vậy, nó còn minh hoạ cho việc bằng cách nào người khuyết tật và người mù là một phần thiếu sót của các đường biểu đồ dân tộc, xã hội, chủng tộc và kinh tế.
Người khuyết tật là người phục vụ bình đẳng.
Tất cả mọi người đều được chào đón.
Trên thực tế thì, tôi nghe nói rằng cộng đồng người khuyết tật thực sự chỉ có hai loại người: đó là những người bị khuyết tật, và những người chưa tìm thấy bản thân mình.
Đó là một cách khác để suy nghĩ về việc đó, nhưng tôi nghĩ nó khá là đẹp, vì nó chắc chắn bao quát hơn là những tư tưởng thù nghịch giữa ta và họ hay giữa người bình thường và những người có khiếm khuyết, và nó thì thành thật và đáng trân trọng hơn trước sự mong manh trong cuộc sống.
Vì vậy, điều cuối cùng mà tôi mang đến cho các bạn là thành phố không chỉ tốt cho những người mù, mà thành phố còn cần chúng tôi.
Và tôi chắc chắn rằng điều mà tôi đề nghị với các bạn ngày hôm nay rằng cần phải lấy người mù làm kiểu mẫu cho cư dân thành phố để phác thảo những thành phố mới và tuyệt vời, và chứ không phải nghĩ về họ sau khi khuôn mẫu thành phố đã được đúc kết.
Như vậy là quá muộn.
Vậy nếu bạn thiết kế thành phố với tâm tưởng của một người mù, bạn sẽ giàu có, có mạng lưới đường đi bộ với những dãy sự lựa chọn rõ rệt hiện diện ở các dạng phố.
Nếu bạn thiết kế thành phố theo ý nghĩ của một người mù, phần đường đi bộ sẽ dễ đoán và thoải mái.
Khoảng cách giữa những toà nhà sẽ được cân bằng tốt giữa người và xe hơi.
Thực tế, ai cần xe hơi cơ chứ?
Nếu bạn mù, bạn không lái xe (Cười) Người ta không thích bạn lái xe. (cười) Nếu bạn thiết kế thành phố với tâm tưởng của người mù, bạn thiết kế một thành phố với một hệ thống vận tải thiết thực và dễ kết nối liên kết tất cả những phần của thành phố và những khu vực lân cận.
Nếu bạn thiết kế thành phố với tâm tưởng của người mù, sẽ có nhiều và rất nhiều việc làm.
Người mù cũng muốn làm việc.
Họ cũng muốn kiếm sống.
Vì vậy, với ý tưởng thiết kế một thành phố cho người mù, tôi hi vọng rằng các bạn sẽ bắt đầu nhận ra rằng nó thực sự sẽ bao quát hơn, công bằng hơn, hơn là một thành phố dành cho tất cả.
Và dựa vào trải nghiệm sáng mắt trước đây, nó có vẻ sẽ là một thành phố rất tuyệt, nếu bạn là người mù, người khuyết tật, hay bạn chưa tìm thấy bản thân mình.
Vì vậy, cám ơn các bạn.
Vỗ tay.
Tôi muốn kể cho các bạn một câu chuyện về một cậu trai đến từ một thị trấn nhỏ.
Tôi không biết tên của anh ta, nhưng tôi biết câu chuyện của anh.
Anh đã sống trong một ngôi làng nhỏ ở miền nam Somalia.
Làng của anh gần Mogadishu.
Hạn hán đã khiến cho ngôi làng nhỏ rơi vào cảnh nghèo khổ và đi đến bờ vực của đói kém.
Không có gì còn lại cho anh ngoài kia, anh rời làng quê để lên thành phố lớn, trong trường hợp này là, Mogadishu, thủ đô của Somalia.
Khi anh đến, không có một cơ hội nào cho anh ta cả, không có việc làm, không có lối thoát nào phía trước.
Anh kết thúc bằng việc trú thân ở một thành phố lều vùng ngoại ô Mogadishu.
Có lẽ một năm qua đi, không có gì xảy ra.
Một ngày nọ, một quý ông tìm đến anh và đề nghị dẫn anh đi ăn trưa, sau đó đi ăn tối, rồi đi ăn bữa sáng.
Anh đã gặp được nhóm người năng động này và họ mang đến cho anh chút thanh thản trong cuộc sống.
Anh được cho một chút tiền để sắm cho mình một số quần áo mới, tiền để gửi trở về quê cho gia đình.
Anh được giới thiệu cho người phụ nữ trẻ này.
cuối cùng anh được kết hôn.
và bắt đầu cuộc sống mới này.
Anh có được một mục đích trong cuộc sống.
Một ngày đẹp trời ở Mogadishu, dưới bầu trời xanh mát, một quả bom cài trong xe hơi đã nổ tung.
cậu trai làng kia với những ước mơ về thành phố lớn là một kẻ đánh bom cảm tử, và nhóm người năng động đó là al Shabaab, một tổ chức khủng bố liên kết với al Qaeda.
Thế thì, làm thế nào câu chuyện của một cậu trai làng đang cố gắng vươn tới ước mơ thành thị lại kết thúc bằng việc tự làm nổ tung bản thân mình?
Anh ta đã chờ đợi.
Anh ta đã chờ đợi một cơ hội, chờ đợi để bắt đầu tương lai của mình, chờ đợi một con đường để bước tới, và đây là thứ đầu tiên đã đến với anh ấy.
Đây là điều đầu tiên kéo anh ta ra khỏi những cái mà ta gọi "waithood" (thời điểm thanh niên bước vào tuổi trưởng thành)
Và câu chuyện của anh lặp lại chính nó trong những khu vực đô thị trên toàn thế giới.
Đó là câu chuyện của các thanh thiếu niên bị tước quyền bầu cử và thất nghiệp chốn thị thành những người khởi nguồn cho các cuộc bạo loạn ở Johannesburg, khởi xướng cho các cuộc bạo loạn ở London, những người đã cố vươn tới một cái gì đó khác hơn là "waithood".
Đối với những người trẻ, lời hứa hẹn từ thành thị, giấc mơ nơi thành phố lớn là cơ hội, công ăn việc làm, sự giàu sang, thế nhưng những người trẻ tuổi lại không được dự phần trong sự thịnh vượng của thành phố .
Thay vào đó, họ thường phải chật vật đối mặt với một tỷ lệ thất nghiệp cao ngất ngưởng.
Vào năm 2030, sẽ có ba trong số năm người sinh sống tại thành thị dưới 18 tuổi.
Nếu chúng ta không bao gồm cả những người trẻ tuổi vào sự phát triển của thành phố mình, nếu chúng ta không cho họ cơ hội, câu chuyện của "waithood", cửa ngõ tới khủng bố, bạo lực, băng nhóm, sẽ là câu chuyện của các thành phố 2.0.
Và trong thành phố nơi tôi sinh ra, Mogadishu, 70 phần trăm những người trẻ tuổi đối mặt với thất nghiệp.
70 phần trăm không đi làm, không đi học.
Họ gần như chẳng làm gì.
Tôi trở lại Mogadishu vào tháng trước, và tôi đã đi thăm bệnh viện Madina, bệnh viện nơi tôi được sinh ra.
Tôi nhớ mình từng đứng trước bệnh viện đầy dấu tích bom đạn ấy suy nghĩ rằng giả như tôi chưa từng rời khỏi nơi đó?
Giả như tôi đã bị buộc phải bước vào tình trạng 'waithood" này?
Liệu tôi có trở thành một tên khủng bố?
Tôi không thực sự chắc chắn về câu trả lời.
Lý do của tôi để đến Mogadishu vào tháng đó thực sự là để chủ trì một hội nghị về lãnh đạo thanh niên và tinh thần khởi nghiệp
Tôi đã mang 90 nhà lãnh đạo trẻ Somali lại với nhau .
Chúng tôi đã ngồi xuống và cùng suy nghĩ về giải pháp cho những thách thức lớn nhất mà các thành phố của họ đang phải đối mặt.
Một trong những người trẻ trong căn phòng đó là Aden.
Anh ta đã theo học tại trường đại học ở Mogadishu, và đã tốt nghiệp.
Không có công ăn việc làm, không có cơ hội.
Tôi còn nhớ anh ta nói với tôi rằng, bởi vì anh ta có bằng tốt nghiệp đại học, thất nghiệp, thất vọng, anh ta là mục tiêu tuyển dụng hoàn hảo cho al Shabaab và các tổ chức khủng bố.
Họ tìm kiếm những người như anh ta
Nhưng câu chuyện của anh ta lại rẽ sang một hướng khác.
Ở Mogadishu, rào cản lớn nhất để đi từ điểm A đến điểm B là tuyến đường.
Hai mươi ba năm nội chiến đã hoàn toàn phá hủy hệ thống đường xá, và một chiếc xe máy có thể là cách dễ nhất để đi lại
Aden đã thấy được cơ hội và nắm lấy nó.
Anh ta xây dựng một công ty xe máy.
Anh bắt đầu cho người địa phương thuê xe những người mà bình thường không đủ khả năng để sắm cho mình những chiếc xe như thế.
Anh đã mua 10 chiếc xe máy với sự giúp đỡ của gia đình và bạn bè, và ước mơ của anh ta là mở rộng ra hàng trăm xe trong vòng ba năm kế tiếp.
Làm thế nào câu chuyện này lại khác đi?
Điều gì làm cho câu chuyện của anh ta trở nên khác đi?
Tôi tin rằng đó là khả năng của anh ta trong việc xác định và nắm bắt cơ hội mới.
Đó là tinh thần khởi nghiệp, và tôi tin rằng tinh thần khởi nghiệp có thể là công cụ mạnh mẽ nhất chống lại "waithood".
Nó nâng đỡ những người trẻ giúp họ trở thành những người sáng tạo ra những cơ hội kinh tế mà họ đang tìm kiếm trong tuyệt vọng.
Và bạn có thể đào tạo những người trẻ tuổi thành những doanh nhân.
Tôi muốn nói chuyện với các bạn về một chàng trai trẻ người đã tham dự một trong những cuộc họp của tôi Mohamed Mohamoud, người cắm hoa.
Anh đã giúp đỡ tôi đào tạo một số những người trẻ tại hội nghị về tinh thần khởi nghiệp và làm thế nào để trở nên sáng tạo và làm thế nào để tạo ra một nền văn hóa khởi nghiệp.
Anh ta thực sự là người cắm hoa đầu tiên tại Mogadishu trong hơn 22 năm qua, và cho đến gần đây, cho đến khi Mohamed xuất hiện, Nếu bạn muốn có hoa tại đám cưới của mình, bạn sử dụng các bó hoa bằng nhựa vận chuyển từ nước ngoài.
Nếu bạn yêu cầu một người nào đó, "Lần cuối cùng bạn nhìn thấy hoa tươi là khi nào?"
Đối với nhiều người lớn lên trong cuộc nội chiến, câu trả lời sẽ là, "Chưa bao giờ."
Do đó, Mohamed đã nhìn thấy cơ hội.
Anh ta xây dựng một công ty về cảnh quan và thiết kế hoa.
Anh ta đã lập ra một trang trại ngay bên ngoài Mogadishu, và bắt đầu trồng hoa tulip và hoa huệ, mà theo anh, có thể sống sót dưới khí hậu khắc nghiệt của Mogadishu.
Và anh bắt đầu cung cấp hoa cho đám cưới, tạo ra các khu vườn tại gia và các mối làm ăn trên toàn thành phố, và anh ta bây giờ đang tiến hành tạo ra công viên công cộng đầu tiên tại Mogadishu trong hơn 22 năm qua.
Không có công viên công cộng nào ở Mogadishu.
Anh ta muốn tạo ra một không gian nơi mà các gia đình, những người trẻ tuổi, có thể đến với nhau, và, như lời anh nói, thưởng thức mùi thơm của hoa hồng.
Và anh đã không trồng hoa hồng vì chúng ngốn quá nhiều nước.
Vì vậy, bước đầu tiên là truyền cảm hứng cho những người trẻ tuổi, và trong căn phòng đó, sự hiện diện của Mohamed có một tác động thực sự sâu sắc đến các thanh niên có mặt trong phòng
Họ chưa bao giờ thực sự nghĩ về việc bắt đầu thành lập một doanh nghiệp.
Họ đã nghĩ về việc làm việc cho một tổ chức phi chính phủ, làm việc cho chính phủ, nhưng câu chuyện của anh, sự đổi mới của anh, thực sự đã có một tác động mạnh tới những người này.
Anh đã buộc họ phải nhìn vào thành phố của mình như là một nơi của cơ hội.
Anh cổ vũ họ tin rằng mình có thể trở thành doanh nhân, rằng họ có thể thay đổi
Vào cuối ngày, họ đã nghĩ ra những giải pháp sáng tạo cho một số các thách thức lớn nhất mà thành phố đang phải đối mặt.
Họ đã đưa ra các giải pháp kinh doanh cho các vấn đề địa phương.
Do đó, việc tạo cảm hứng cho những người trẻ tuổi và tạo ra một nền văn hóa của tinh thần khởi nghiệp là một bước tiến thực sự lớn, nhưng những người trẻ cần vốn để biến ý tưởng của mình thành hiện thực.
Họ cần chuyên môn và sự dìu dắt để hướng dẫn họ phát triển và thực hiện mô hình kinh doanh.
Kết nối những người trẻ với tài nguyên mà họ cần, mang đến cho họ sự hỗ trợ cần thiết để đi từ việc lên ý tưởng đến kiến tạo, và bạn sẽ tạo ra chất xúc tác cho sự phát triển đô thị.
Theo tôi, tinh thần khởi nghiệp thì quan trọng hơn là chỉ bắt đầu lập nên một doanh nghiệp.
Đó là về tạo một tác động xã hội.
Mohamed không chỉ đơn giản là bán hoa.
Tôi tin rằng anh ta còn bán cả hy vọng nữa.
Công viên Hòa Bình của anh, và đó là cách mà anh ta gọi nó, khi nó được tạo ra, sẽ thực sự chuyển đổi cách mà người ta nhìn vào thành phố đó.
Aden thuê các trẻ em đường phố để giúp anh ta cho thuê và bảo dưỡng những chiếc xe máy
Anh ta đã cho chúng cơ hội để thoát khỏi tình trạng tê liệt của "waithood".
Các doanh nhân trẻ đang có tác động to lớn lên thành phố của mình.
Vì vậy, lời đề nghị của tôi là, biến thanh niên thành các nhà khởi nghiệp, ấp ủ và nuôi dưỡng sự đổi mới vốn có của họ, và bạn sẽ có thêm nhiều những câu chuyện của hoa và công viên Hòa Bình hơn là xe bị cài bom và "waithood".
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Bao nhiêu người ở đây đã đến thành phố Oklahoma?
Hãy giơ tay lên nào !
Có bao nhiêu người chưa từng tới thành phố Oklahoma và không biết tôi là ai ? (cười) Đa số các bạn. Để tôi cho các bạn biết một ít thông tin.
Thành phố Oklahoma bắt đầu bằng cách duy nhất có thể tưởng tượng được.
Quay lại ngày xuân năm 1889, chính phủ liên bang tổ chức cái gọi là "chạy đất" ̣̣ (land run)
Họ xếp những người di cư thành một hàng ảo, và họ nổ súng, và những người này chạy ào ạt trên khắp làng mạc và đặt xuống một cái cọc, và bất cứ nơi nào mà họ đặt cọc, nơi đó sẽ là nhà của họ.
Và vào cuối ngày đầu tiên, dân số của thành phố Oklahoma đã tăng từ 0 lên đến 10 000, và Bộ Kế Hoạch vẫn đang trả tiền cho điều đó.
Những công dân từ ngày đầu tiên đó tập trung lại và bầu ra một thị trưởng.
Và sau đó, họ bắn ông ta.
(Tiếng cười) Đó thật sự không phải chuyện để cười. (Tiếng cười ) nhưng điều này cho tôi thấy dạng khán giả tôi đang hướng đến, vì thế tôi cảm kích sự phản hồi.
Thế kỉ 20 đã khá tốt đẹp ở thành phố Oklahoma.
Kinh tế của chúng tôi đã dựa vào hàng hóa, vào giá cả của sợi bông hay bột mì, và cuối cùng, giá của dầu và khí thiên nhiên.
và như thế, chúng tôi trở thành một thành phố của sự cách tân.
Xe đẩy để mua hàng đã được sáng chế tại thành phố Oklahoma.
(Tiếng vỗ tay ) Cột bỏ tiền đậu xe đã được phát minh tại thành phố Oklahoma.
Không có chi.
Mặc dù vậy, có một nền kinh tế liên quan đến hàng hóa có thể cho bạn những thăng trầm. và điều này đã xảy ra trong lịch sử thành phố Oklahoma.
Trong những năm 1970, khi có vẻ như là giá cả của năng lượng không bao giờ tụt giảm, nền kinh tế của chúng tôi lại đang vụt lên, sau đó, vào đầu những năm 1980, nó nhảy vọt lên một cách nhanh chóng.
Giá của năng lượng giảm.
Các ngân hàng của chúng tôi bắt đầu thua lỗ.
Trước khi kết thúc thập kỉ, 100 ngân hàng đã phá sản tại bang Oklahoma.
Không có sự cứu trợ tài chính đâu cả.
Nền công nghiệp ngân hàng, dầu khí của chúng tôi nền công nghiệp bất động sản của chúng tôi, tất cả đều ở dưới đáy của nền kinh tế.
Những người trẻ tuổi rời bỏ thành phố Oklahoma hàng lọat để đến Washington và Dallas và Houston và New York và Tokyo, bất cứ nơi nào có thể tìm được việc làm xứng đáng với trình độ học vấn của họ, bởi vì ở thành phố Oklahoma, những việc làm tốt đã không có ở đây.
Nhưng vào cuối những năm 80, một nhà kinh doanh dám nghĩ dám làm đã đến và trở thành thị trưởng. Ông tên Ron Norick.
Ron Norick cuối cùng đã chỉ ra rằng bí mật để phát triển kinh tế không phải bằng chuyện khuyến khích các công ty thanh toán trước, mà là tạo ra một nơi những cơ sở thương mại muốn đặt trụ sở. Vì thế ông ấy đã thúc đẩy sáng kiến mang tên MAPS, căn bản là loại thuế doanh thu rẻ hơn nhiều so với trước để xây dựng một loạt các công cụ.
Họ đã xây dựng một sân vận động, một kênh đào mới ở khu thương mại, Họ sữa chữa trung tâm trình diễn nghệ thuật, một sân vận động bóng chày mới ở khu vực trung tâm, nhiều thứ để cải thiện chất lượng sống.
Và nền kinh tế có vẻ thật sự đã bắt đầu thể hiện một vài dấu hiệu của sự hồi sinh.
Ngài thị trưởng kế tiếp đến.
Ông ta khởi xướng MAPS cho trẻ em, xây dựng lại toàn bộ hệ thống trường học trong thành phố, tất cả 75 tòa nhà mới được xây dựng hay được tu bổ lại.
Và rồi, vào năm 2004, với sự thiếu phán quyết hiếm hoi của cộng động, gần giống như sự không tuân theo pháp luật, người dân đã bầu tôi làm thị trưởng.
Bây giờ thành phố tôi đương nhiệm sắp thoát ra khỏi sự ngũ say của nền kinh tế Và lần đầu tiên
chúng tôi bắt đầu có tên trong những danh sách.
Các bạn biết những danh sách tôi đang nói. Phương tiện truyền thông và Internet thường phân bậc thành phố.
Và thành phố Oklahoma, chúng tôi chưa bao giờ nằm trong danh sách trước đó.
Vì thế, tôi nghĩ nó thật tuyệt vời khi họ công bố những danh sách đáng khả quan này và chúng tôi đã có mặt trong đó.
chúng tôi đã không khi nào gần hạng cao, nhưng chúng tôi có trong danh sách, chúng tôi đã là ai đó.
thành phố tốt nhất để tiềm việc làm, thành phố tốt nhất để bắt đầu kinh doanh, trung tâm thương mại tốt nhất thành phố Oklahoma.
và sau đó đến với bảng xếp hạng của những thành phố béo phì nhất trong nước.
và chúng tôi đã nằm trong danh sách đó.
bây giờ tôi muốn chỉ ra rằng chúng tôi nằm trong bảng xếp hạng Với rất nhiều nơi thật sự tuyệt vời khác.
( tiếng cười ) Dallas và Houston và New Orleans và Atlanta và Miami.
bạn biết đấy, đó là những thành phố tiêu biểu mà bạn không cảm thấy xấu hổ khi liên quan tới
Tuy nhiên, tôi đã không thích nằm trong bảng xếp hạng.
Và khoảng thời gian đó, tôi đã bước lên cân.
và tôi nặng 220 cân Anh
Sau khi cân, tôi mở trang mạng này lên Nó được tài trở bởi nhà nước liên bang, và tôi điền con số của chiều cao, cân nặng của mình, và tôi nhấn "Vào", và nó quay trở lại và báo "béo phì "
tôi nghĩ, "trang mạng nầy thật ngu xuẩn "
(tiếng cười) " Tôi không có béo phì. Tôi sẽ biết nếu tôi béo phì."
Và sau đó, tôi đã bắt đầu thành thật với chính mình về cái mà trở thành việc đấu tranh suôt đời với béo phì và tôi đã nhận ra một mô hình , Đó là tôi tăng hai hoặc ba pound một năm, và sau đó cứ 10 năm, tôi giảm khoảng 20, 30 pound.
và tiếp theo, tôi thực hiện lại một lần nữa.
tôi đã có tủ quần áo khổng lồ chứa đầy đồ bên trong, và tôi có thể chỉ mặc một phần ba lượng quần áo đó trong một lần, và chỉ có tôi mới biết phần nào của tủ quần áo mà tôi có thể mặc.
nhưng tôi xem đó là chuyện khá bình thường, khi tôi trãi qua.
Vâng, cuối cùng tôi đã quyết định tôi cần giảm cân, và tôi biết tôi có thể bởi vì tôi đã làm điều này nhiều lần trước đây, vì thế tôi chỉ đơn giản là ăn ít đi.
Tôi luôn tập thể thao.
điều đó thật sự không phải là một phần của quá trình mà tôi cần cố gắng cải thiện.
nhưng tôi đã ăn 3000 calo một ngày, và tôi giảm xuống còn 2000 calo một ngày, và cân nặng của tôi giảm xuống. tôi mất khoảng một pound một tuần trong suốt khoảng 40 tuần.
Trong thời gian đó, cũng là tôi đã bắt đầu kiểm tra thành phố của tôi, văn hóa, cơ sở hạ tầng, cố gắng nghĩ ra tại sao đặt biệt thành phố của chúng tôi lại có vẻ gặp rắc rối với bệnh béo phì.
Và tôi đưa ra kết luận rằng chúng tôi đã dựng nên một cuộc sống có chất lượng kinh diệu nếu bạn là một chiếc xe hơi.
( tiếng cười ) nhưng nếu bạn là một con người, bạn phải kháng cự lại xe hơi gần như ở mọi nơi.
Thành phố của chúng tôi rất thoáng đãng.
chúng tôi những giao lộ rộng lớn nghĩa là, thật sự không có nạn kẹt xe trong thành phố Oklahoma để nói đến
và vì thế dân cư sống rất xa.
Thành phố của chũng tôi rất rộng lớn, 620 dặm vuông nhưng 15 dặm chỉ mất 15 phút chạy xe.
bạn thật sự có thể lấy một giấy phạt tốc hành trong suốt giờ cao điểm ở thành phố Oklahoma.
Và bời vậy, con người có xu hướng tản ra.
Đất thì rẻ.
Chúng tôi cũng không yêu cầu những nhà hoạch định xây dựng hè phố cho sự phát triển mới từ nhiều năm qua.
Chúng tôi đã sữa chữa lại, nhưng chỉ mới đây thôi , và có đúng 100 000 ngôi nhà hay hơn trong bản thống kê của chúng tôi trong những khu xóm thật sự không có điều kiện thuận lợi cho việc đi bộ.
Và khi tôi cố gắng xem xét chúng tôi giải quyết bệnh béo phì như thế nào, và để những yếu tố này vào trong đầu tôi, tôi đã quyết đinh rằng điều đầu tiên chúng tôi cần phải làm là có cuộc đàm thoại.
bạn thấy đấy, trong thành phố Oklahoma, chúng tôi đã không nói nhiều về bệnh béo phì.
Và vì thế, vào tết dương lịch năm 2007, tôi đến sở thú, và tôi đứng trước những chú voi, và tôi nói: "thành phố này sẽ thực hiện chế độ ăn kiêng, và chúng tôi sẽ giảm 1 triệu pound."
Vâng, đó là lúc nguồn tin được truyền khắp nơi.
(tiếng cười) Nguồn thông tin quốc gia đã xấn tới câu chuyện này ngay lập tức, và họ thật sự có thể kể bằng một trong hai cách.
Họ có thể nói là, "Thành phố này quá béo đến nỗi ngài thị trưởng phải buộc họ giảm cân."
nhưng may mắn là họ đều nói rằng " Nhìn xem, đó là vấn đề của rất nhiều nơi .
đây là thành phố muốn giải quyết vấn đề đó."
Và vì thế, họ bắt đầu giúp đỡ chúng tôi Tăng thêm truy cập vào trang mạng.
Bây giờ, địa chỉ của trang mạng là thiscityisgoingonadiet.com.
Và tôi đã xuất hiện trên "The Ellen DeGeneres Show" một buổi sáng để nói về những sáng kiến (giảm cân), và vào ngày hôm đó, 150 000 lượt viếng thăm vào trang mạng của chúng tôi.
Người ta đăng ký và số cân giảm đã được tăng lên và cuộc đàm thoại mà tôi nghĩ là rất quan trọng đang bắt đầu diễn ra.
Nó đã diễn ra trong các căn nhà, cha mẹ nhắc về vấn đề này với con cái họ.
nó đã diễn ra trong nhà thờ.
Những nhà thờ đã hình thành những nhóm hoạt động và nhóm ủng hộ cho những người đang cố gắng giải quyết bệnh béo phì.
Đột nhiên, nó trở thành đề tài đáng được thảo luận tại trường học và tại nơi làm việc.
Và những công ty lớn, họ thường có những chương trình giữ gìn sức khỏe rất tốt. nhưng những công ty cỡ trung lại thất bại trong những vấn đề như thế này, họ bắt đầu chú ý và dùng chương trình của chúng tôi như một hình mẫu cho nhân viên của họ để cố gắng và có những cuộc tranh đua để nhìn ra người có khả năng giải quyết vấn đề béo phì của họ theo cách tích cực có lợi cho người khác.
Và rồi đến bước tiếp theo của quá trình.
Đó là thời gian để thuyết phục mọi người công nhận cái mà tôi gọi là MAPS 3.
MAPS 3, giống như hai chương trình khác, có một sự thúc đẩy kinh tế đằng sau nó, nhưng theo những nhiệm vụ về truyền thống phát triển kinh tế như xây dựng một trung tâm hội nghị mới, chúng tôi thêm vài cơ sở hạ tầng phục vụ sức khỏe theo quá trình.
chúng tôi thêm một công viên trung tâm, kích thước 70 acres, để trở thành thị trấn thật sự trong thành phố Oklahoma.
Chúng tôi xây dựng một con đường trong khu thương mại dành cho xe "đường phố" để cố gắng giúp cách thức đi bộ cho những người chọn sống trong thành phố và giúp chúng tôi tạo ra mức độ đông đúc ở đó.
Chúng tôi xây dựng trung tâm sứ khỏe và thể chất dành cho người lớn tuổi trong cộng đồng.
Chúng tôi đặt một số sự đầu tư vào con sông mà được đầu tư lúc trước vào chương trình MAPS đầu tiên, và giờ đây chúng tôi đang trong giai đoạn cuối cùng của việc phát triển những nơi gặp gỡ tốt nhất trên thế giới cho thể thao về bơi xuồng, kayak và chèo thuyền.
Chúng tôi là nơi đón tiếp những trải nghiệm cho Thế Vận Hội mùa xuân vừa rồi.
chúng tôi có những hội nghị tầm cỡ Thế Vận Hội đến với thành phố Oklahoma, và lực sĩ từ khắp thế giới đến đây, tiến theo chương trình trong thành phố để giúp thu hút trẻ em trong những hoạt động giải trí này điều mà ít liên quan đến truyền thống.
Chúng tôi cũng, với điều luật khác đã được thông qua, đang xây dựng hàng trăm dặm vỉa hè mới ở khắp khu vực thành phố.
Chúng tôi thậm chí cũng xem lại vài trường hộp nội thành nơi mà chúng tôi đã xây dựng hàng xóm nơi chúng tôi đã xây dựng trường học nhưng chúng tôi đã khộng kết nối chúng lại với nhau.
Chúng tôi đã xây dựng thư viện và chúng tôi xây dựng nhà ở, nhưng chúng tôi chưa bao giờ liên kết chúng lại với bất cứ khu vực nào dành cho người đi bộ.
Rồi thông qua một nguồn quỷ khác, chúng tôi đang thiết kế lại đường xá trong nội thành để trở nên thân thiện hơn với người đi bộ.
Đường xá của chúng tôi thật quá rộng rãi, và nếu bạn nhấn nút để được phép đi qua đường, và bạn phải chạy để băng qua kịp thời gian.
Nhưng bây giờ, chúng tôi đã làm đường hẹp hơn, tạo phong cảnh cho chúng đẹp hơn, làm cho chúng trở nên thân thiện hơn với người đi bộ, thật sự là một cách thiết kế lại, suy nghĩ lại cách chúng tôi xây dựng cơ sở hạ tầng, thiết kế một thành phố xung quanh con người chớ không phải xe hơi.
chúng tôi đang hoàn thành kế hoạch lớn xây làn đường dành cho xe đạp.
Chúng tôi sẽ có hơn một trăm dặm khi chúng tôi xây xong.
Và vì thế bạn thấy văn hóa này bắt đầu thay đổi ờ thành phố Oklahoma.
Và trông lạ chưa kìa! những thay đổi cùng đến về nhân khẩu rất là truyền hứng.
Những ngưới ở lứa tuối hai mươi học thức cao đang đến với thành phố Oklahoma từ khắp vùng miền và, thật sự là, thậm chí từ một nơi xa hơn, là California.
Khi chúng tôi đạt đến một triệu cân anh, vào tháng một năm 2012, Tôi đã bay đến New York với vài người tham gia những người mà đã giảm trên 100 cân Anh, cuộc sống của họ được thay đổi, và chúng tôi xuất hiện trên kênh truyền hình Rachael Ray, và tiếp theo, vào buổi chiều hôm đó, tôi đã dạo quanh khu vực truyền thông ở New York gửi những thông điệp tương tự về vấn đề bạn đã quen thuộc với việc nghe về tình trạng béo phì và tác hại của nó.
Và tôi đã vào tiền sảnh của tạp chí Men's Fitness, tạp chí mà đã đặt chúng tôi vào danh sách đó năm năm về trước.
Và khi tôi đang ngồi trong tiền sảnh chờ nói chuyện với phóng viên, tôi đã thấy được một tờ tạp chí hiện thời ở ngay trên bàn , và tôi nhặt nó lên, và tôi nhìn vào tiêu đề ngay trên đầu bìa, và nó nói '' Những thành phố béo nhất của nước Mỹ: Bạn có sống ở đó không? ''
Vâng, tôi biết tôi đã từng sống ở đó, vì thế tôi đã nhặt tờ tạp chí và bắt đầu xem, và chúng tôi đã không còn trong đó.
( tiếng vỗ tay ) Sau đó, tôi đã nhìn vào danh sách những thành phố mạnh khỏe nhất, và chúng tôi đã nằm trong danh sách đó.
chúng tôi đứng thứ 22 trong bảng xếp hạng thành phố lành mạnh nhất ở Mỹ.
Những thống kê vể tình trạng sức khỏe của chúng tôi đang ngày càng tốt hơn.
Dĩ nhiên là chúng tôi cần nhiều thời gian để thực hiện vấn đề đó.
Sức khỏe vẫn chưa phải là thứ mà chúng tôi nên tự hào ở thành phố Oklahoma, nhưng chúng tôi trông có vẻ đã thay đổi nền văn hóa của việc làm cho sức khỏe trở thành một ưu tiên.
Và chúng tôi yêu ý nghĩa trong số liệu thống kê dân số vể những lứa tuổi đôi mươi học thức cao, những người có nhiều lựa chọn, đã chọn thành phố Oklahoma với số lượng lớn.
Chúng tôi có lượng người thất nghiệp thấp nhất ở Mỹ, có thể là nền kinh tế mạnh nhất ở Mỹ.
Và nếu bạn như tôi, ở một giai đoạn nào trong khoảng thời gian đi hoc, bạn phải đọc quyển sách gọi là "Môt Chùm Phẩn Nộ" (The Grapes of Wrath)
Trong cuốn đó, người Oklahoma rời California với số lượng đông đảo để có một tương lai tốt đẹp hơn.
Khi chúng tôi nhìn vào những thay đổi về nhân khẩu của những người đến từ phương tây, dường như chúng tôi thấy bây giờ là sự "phẫn nộ của chùm." ( wrath of grapes.)
( cười ) ( vỗ tay ) những đứa cháu đang về nhà.
Bạn là một khán giả tuyệt vời và rất chú tâm.
cảm ơn rất nhiều vì đã cho tôi có mặt ở đây.
( vỗ tay )
Hôm nay tôi sẽ chỉ cho các bạn làm thế nào để chơi trò chơi yêu thích của tôi: đấu vật bằng ngón cái với rất nhiều người chơi.
Nó là trò chơi duy nhất trên thế giới mà tôi biết sẽ cho phép bạn, người chơi, cơ hội để trải nghiệm 10 cảm xúc tích cực trong 60 giây hoặc ít hơn.
Điều này là đúng, vì vậy nếu bạn chơi trò chơi này với tôi vào ngày hôm nay trong vòng duy nhất một phút thôi , bạn sẽ có thể cảm thấy niềm vui, nhẹ nhõm, tình yêu, bất ngờ, tự hào, tò mò, hứng thú, ngạc nhiên và băn khoăn, hài lòng, và sáng tạo, Tất cả trong vòng một phút.
Vì vậy điều này nghe khá thú vị, phải không? Bây giờ bạn đã sẵn sàng để chơi.
Để chỉ cho các bạn trò chơi này, Tôi sẽ cần một số tình nguyện viên nhanh chóng đi lên sân khấu, và chúng ta sẽ làm một bản demo nhỏ.
Trong khi đợi họ đi lên, tôi sẽ cho bạn biết, trò chơi này được phát minh ra 10 năm về trước bởi một tập thể các nghệ sĩ ở Áo tên là Monochrom.
Rất cảm ơn các bạn, Monochrom.
Rồi, thế nên hầu hết mọi người đều quen thuộc với trò chơi truyền thống đấu vật ngón cái dành cho hai người
Sunni, hãy nhắc nhớ họ .
Một, hai, ba, bốn, tôi tuyên bố chiến tranh ngón tay cái, và chúng ta vật lộn, và tất nhiên Sunni đánh bại tôi vì cô ấy chơi giỏi nhất.
Bây giờ điều đầu tiên về đấu vật ngón cái với nhiều người chơi-, chúng ta là thế hệ game thủ .
Có một tỷ game thủ trên hành tinh ngày nay, Vì vậy, chúng ta cần một thách thức.
Điều đầu tiên chúng ta cần là nhiều ngón cái hơn nữa.
Vì vậy, Eric, lại đây nào.
Chúng ta có thể có ba ngón cái chơi chung với nhau, và Peter có thể tham gia với chúng ta.
Chúng ta thậm chí có thể chơi với bốn ngón và cách để bạn giành chiến thắng là bạn là người đầu tiên đè lên ngón cái của người khác.
Điều này rất quan trọng. Bạn không thể, như, chờ đợi họ đánh nhau mệt rồi và sau đó nhảy vào ở phút cuối cùng.
Đó là không cách để giành chiến thắng.
Ah, người nào đã làm được điều đó thế? Eric bạn đã làm điều đó.
Vì vậy, Eric sẽ chiến thắng. Anh ta là người đầu tiên đè ngón cái của tôi.
Rồi, vậy đó là luật chơi đầu tiên, và chúng ta có thể thấy rằng ba hoặc bốn là số ngón cái điển hình trong một nút, nhưng nếu bạn cảm thấy tham vọng, bạn không cần phải kìm nén nó lại.
Chúng ta có thể thể hiện ra.
Vì vậy, bạn có thể thấy ở đây.
Bây giờ chỉ một quy tắc khác bạn cần phải nhớ thêm là, thế hệ game thủ, chúng ta thích sự thách thức.
Tôi đã nhận thấy rằng tất cả các bạn đều có ngón cái chưa được dùng đến.
Vì vậy tôi nghĩ rằng chúng ta nên cho thêm một vài ngón cái nữa tham gia
Và nếu chúng ta đã có chỉ bốn người, chúng ta sẽ làm điều đó như thế này đây, và chúng ta sẽ cố gắng và vật lộn cả hai ngón cái cùng một lúc.
Hoàn hảo.
Bây giờ, nếu chúng ta đã có thêm nhiều người trong phòng, thay vì chỉ đấu vật trong một nút đóng, chúng ta có thể vươn ra và cố gắng vớ vào một số người khác.
Và trên thực tế, đó là những gì chúng ta sẽ làm ngay bây giờ.
Chúng ta sẽ thử và lấy hết, một cái gì đó giống như, Tôi không biết nữa, 1.500 ngón cái trong căn phòng này kết nối vào một nút duy nhất.
Và chúng ta phải kết nối cả hai cấp độ, Vì vậy, nếu bạn đang ở trên đó, bạn sẽ vươn lên và cúi xuống.
ngay bây giờ-(Cười) — trước khi chúng ta bắt đầu-- Điều này là rất tốt. Bạn đang hào hứng để chơi. — trước khi chúng ta bắt đầu, cho phép tôi lướt nhanh qua những slides trên kia, bởi vì nếu bạn tìm thấy hứng thú ở trò chơi này, Tôi muốn bạn biết thêm là có một số mức độ cao cấp nữa.
Vì vậy đây là mức độ đơn giản, phải không?
Nhưng có những dạng nâng cao.
Cái này được gọi là cấu hình sao chết.
Có ai là người hâm mộ Star Wars không?
Và cái này gọi là dải Möbius.
Có nhà khoa học mọt sách nào không , bạn có thể chọn cái này.
Đây là mức độ khó khăn nhất. Đây là đỉnh của đỉnh.
bây giờ chúng ta sẽ chọn lấy mức bình thường , và tôi sẽ cho bạn 30 giây, mỗi ngón cái vào các nút, kết nối với phía trên và các cấp thấp hơn, Cậu đi xuống kia.
Ba mươi giây. Vào mạng lưới. Tạo thành các nút.
Đứng lên! Sẽ dễ dàng hơn nếu bạn đứng lên.
Tất cả mọi người, lên lên lên lên lên!
Đứng dậy, bạn bè của tôi.
Được rồi.
Khoan bắt đầu đấu vật nhé.
Nếu bạn có một ngón cái rảnh rỗi, hãy vẫy nó lên, để đảm bảo rằng nó được kết nối.
Ok. Chúng ta cần phải làm một kiểm tra ở phút cuối.
Nếu bạn có một ngón cái rảnh rỗi, hãy vẫy nó lên nhé
Chộp lấy ngón tay cái đó!
Với ra phía sau bạn.
Được rồi. Có những ngón khác nữa không?
Được rồi, đếm đến ba, chúng ta sẽ bắt đầu.
Cố gắng để theo dõi. chộp, chộp lấy nó.
Ok? Một, hai, ba, đi!
(Tiếng cười) Bạn đã giành chiến thắng? Bạn đã có nó chưa?
Có chưa? Tuyệt vời! (Vỗ tay) Tốt. Cảm ơn bạn. Cảm ơn rất nhiều.
Được rồi.
Trong khi bạn phơi phới dưới hào quang của thắng lợi đầu tiên của trò vật ngón cái với rất đông người, hãy làm điểm sơ lại những cảm xúc tích cực.
Thật là tò mò.
Tôi nói "vật ngón cái với rất đông người."
Bạn đã như thể, "Cô ta đang nói về cái quái gì thế?"
Vì vậy, tôi đã khơi gợi được một chút tò mò.
Sáng tạo: phải sáng tạo để giải quyết vấn đề để nhóm tất cả các ngón tay cái vào các nút.
Tôi vươn ra xung quanh và tôi vươn lên trước.
Vì vậy, bạn đã sử dụng sáng tạo.Thật là tuyệt vời.
Còn về bất ngờ thì sao? Cảm giác thực tế cố gắng để đấu vật với hai ngón cái cùng một lúc khá là đáng để ngạc nhiên.
Bạn đã nghe thấy âm thanh đó lan ra khắp phòng.
Chúng ta đã có sự phấn khích. Khi bạn bắt đầu vật lộn, có lẽ bạn đang bắt đầu giành chiến thắng hoặc người này, như thể là, thực sự hào hứng với nó, do đó, bạn có thêm nhiều hứng thú.
Chúng ta có sự nhẹ nhõm. Bạn phải đứng lên.
Bạn đã ngồi một lúc rồi, vì vậy đó là sự nhẹ nhõm về mặt vật lý, rũ bỏ mọi phiền muộn.
Chúng ta đã có niềm vui. Bạn đã cười to, cười mỉm. Nhìn vào mặt của bạn kìa.
Căn phòng này đầy niềm vui. Chúng ta đã có một số sự hài lòng.
Tôi không thấy bất cứ ai gửi tin nhắn hoặc kiểm tra email của họ trong khi chơi, Vì vậy, bạn đã hoàn toàn thoải mái khi chơi.
Ba cảm xúc quan trọng nhất, ngạc nhiên và băn khoăn, chúng ta đã có tất cả mọi người kết nối thể chất trong một phút.
Lần cuối cùng bạn ở TED là khi nào và bạn có kết nối cơ thể với mọi người trong phòng không?
Và đó là thực sự tuyệt vời và tuyệt vời.
Và nói về kết nối cơ thể, các bạn biết tôi thích nội tiết tố oxytocin , bạn tiết ra oxytocin, bạn cảm thấy được kết nối với tất cả mọi người trong phòng.
Các bạn biết rằng cách tốt nhất để tiết ra oxytocin một cách nhanh chóng là nắm lấy bàn tay của người khác trong ít nhất là sáu giây.
Các bạn đã nắm tay trong hơn sáu giây rồi đấy, Vì vậy,tất cả chúng ta bây giờ đều tràn trề về mặt sinh hóa để yêu mến lẫn nhau. Điều đó thật tuyệt.
Và cảm xúc cuối cùng là tự hào.
Bao nhiêu người đang như tôi. Hãy thừa nhận nó đi.
Bạn mất cả hai ngón cái của mình.
Nó chỉ là không làm việc cho bạn.
Không sao, bởi vì bạn đã học được một kỹ năng mới vào ngày hôm nay.
Bạn học được, từ đầu, một trò chơi mà bạn không bao giờ biết trước kia.
Bây giờ bạn biết làm thế nào để chơi nó rồi đấy. Bạn có thể chỉ cho những người khác.
Xin chúc mừng
Bao nhiêu người trong số bạn đã giành chiến thắng?
Được rồi. Tôi có một tin tốt cho bạn.
Theo các quy tắc chính thức của trò vật ngón cái với rất đông người này, Điều này làm bạn trở thành một đại kiện tướng của trò chơi.
Vì không có nhiều người biết cách làm thế nào để chơi nó, chúng ta phải tăng tốc chương trình nhiều hơn một trò chơi thông thường như cờ vua.
Vì vậy, xin chúc mừng, các kiện tướng
Giành chiến thắng ngón cái một lần, bạn sẽ trở thành một đại kiện tướng.
Có ai đã giành chiến thắng cả hai ngón không?
Có. Tuyệt vời.
Ok. Chuẩn bị sẵn sàng để cập nhật Twitter hay Facebook nhé.
Các bạn, theo các quy tắc của trò chơi, là những kiện tướng huyền thoại, xin chúc mừng
Tôi sẽ chỉ bạn một mánh khóe này, nếu bạn muốn chơi lại một lần nữa.
Cách tốt nhất để trở thành một đại kiện tướng huyền thoại, bạn đã có hai nút của mình.
Chọn ra một cái trông có vẻ đơn giản nhất.
Họ không chú ý vào trò chơi. Họ trông có vẻ yếu.
Tập trung vào cái đó và làm điều gì đó điên rồ với cánh tay này.
Ngay sau khi bạn giành chiến thắng, đột nhiên ngừng lại.
Tất cả mọi người sẽ hụt hẫng. Bạn bước vào cuộc chơi đầy khí thế.
Đó là cách làm thế nào bạn trở thành một đại kiện tướng huyền thoại của trò chơi này.
Cảm ơn các bạn đã cho phép tôi chỉ dẫn mọi người chơi trò chơi yêu thích của mình.
Wooo! (Vỗ tay) Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)
(Vỗ tay) Tôi muốn nói 1 chút với các bạn về nội dung tạo bởi người dùng
Tôi sẽ kể 3 câu chuyện để đưa đến một nhận định sẽ giúp bạn hiểu đôi chút về cách chúng ta dùng nội dung tạo bởi người dùng trong kinh doanh.
Đây là câu chuyện thứ nhất.
Năm 1906, người đàn ông này, John Philip Sousa, đã đến nơi này, Toà nhà quốc hội Mỹ, để nói về công nghệ này, cái ông gọi là "những cái máy biết nói."
Sousa không yêu thích những chiếc máy này lắm.
Đây là điều ông đã nói
"Những cái máy biết nói này sẽ tiêu diệt sự phát triển nghệ thuật âm nhạc ở đất nước này.
Khi tôi còn nhỏ, trước cửa mỗi nhà vào những đêm hè, bạn sẽ thấy nhiều người trẻ túm tụm hát những bài hát thịnh hành, hoặc những bài hát cũ,
Ngày nay, bạn nghe những chiếc máy quỷ quái này ngày đêm
Ta sẽ chẳng còn thanh quản nữa", Sousa nói
Những dây thanh quản sẽ bị xóa sổ bởi quá trình tiến hóa như chiếc đuôi rụng đi khi vượn tiến hóa thành người.
Tôi muốn quý vị tập trung vào bức tranh này.
Đây là một bức tranh về văn hóa.
Chúng ta có thể dùng ngôn ngữ máy tính hiện đại để mô tả nó như một dạng văn hóa đọc - viết
Là văn hóa là khi con người tham gia vào sự sáng tạo ra nó và sự sáng tạo lại nó. Như vậy, nó là đọc - viết
Nỗi sợ của Sousa là ta sẽ mất đi năng lực đó do những "chiếc máy quỷ quái". Chúng sẽ cướp đi năng lực này
Thay vào đó, ta sẽ có cái đối lập với văn hóa đọc-viết cái gọi là 'văn hóa chỉ đọc"
Văn hóa mà sự sáng tạo được thụ hưởng nhưng người thụ hưởng lại không là người sáng tạo
Văn hóa bị chỉ đạo từ trên xuống dưới, bị phụ thuộc, ở nơi mà tiếng nói của hàng triệu người bị mất đi.
Bây giờ, khi bạn nhìn lại thế kỉ 20, it nhất trong điều chúng ta suy nghĩ, như câu trích, "thế giới phát triển" thật khó để không kết luận rằng Sousa đã đúng
Chưa bao giờ trong lịch sử văn hóa của loài người mà nó được chuyên môn hóa, được tập trung như thế
Chưa bao giờ mà sức sáng tạo của hàng triệu người bị dịch chuyển 1 cách ghê gớm như vậy và bị dịch chuyển bởi vì những "chiếc máy quỷ quái" này
Thế kỉ 20 là thế kỉ mà it nhất đối với những nơi chúng ta biết rõ nhất văn hóa chuyển từ trạng thái đọc-viết sang chỉ-đọc
Vậy, điều thứ 2. Đất đai là một loại tài sản nó là của cải, được bảo vệ bởi luật pháp
Như Vua Blackstone định ra, đất đai được bảo vệ bởi luật xâm lấn trong hầu hết lịch sử của luật xâm lấn bằng cách cho là nó bảo vệ đất đai và tất cả phần phía dưới và mở lên trên vô hạn
Bây giờ, đó là 1 hệ thống khá tốt trong hầu hết lịch sử của quy tắc về đất đai cho đến khi công nghệ này được tạo ra, và mọi người bắt đầu tự hỏi có phải những công cụ này là những kẻ xâm phạm khi chúng bay qua đất đai mà không loại bỏ những quyền của những trang trại lúc chúng đi qua?
Năm 1945, Tòa án Tối Cao có cơ hội giải quyết vấn đề đó
2 nông dân nuôi gà, Thomas Lee và Tinie Causby đã có 1 lời than phiền đáng kể vì những công nghệ này
Lời phàn nàn là gà của họ đi theo đường bay của máy bay và tự bay vào tường của chuồng gà lúc nó bay qua vùng đất của họ
Và họ yêu cầu Chúa tể Blackstone nói rằng những chiếc máy bay này đang xâm lấn
Từ xa xưa, luật pháp đã nói bạn không thể bay qua đất nếu không có sự cho phép của chủ đất nên chuyến bay này phải dừng lại
Ừm, Tòa án Tối cao cân nhắc truyền thống 100 năm này và nói, trong 1 quan điểm viết bởi Justice Douglas, rằng nhà Causby phải thua
Tòa án Tối cao nói rằng chủ nghĩa bảo vệ đất đai lên tận trên trời không có chỗ trong thế giới hiện đại, nếu không bất cứ chuyến bay xuyên lục địa nào cũng sẽ đưa người điều khiển vào vô số đơn kiện về sự xâm lấn
Lẽ thường, một thứ ít thấy trong luật pháp , nhưng nó đó. (Cười) Sự nổi dậy chống lại ý niệm đó.
Lẽ thường. Cuối cùng. Trước Internet, nỗi khiếp sợ to lớn cuối cùng phủ xuống công nghiệp nội dung là nỗi khiếp sợ tạo bởi công nghệ này. Phát thanh. 1 cách thức mới để phổ biến nội dung và từ đó có 1 cuộc chiến giành sự kiểm soát của những công nghiệp sẽ quảng bá nội dung
Lúc đó, cái thực thể, cái liên hiệp kiểm soát quyền biểu diễn của hầu hết nhạc được phát sử dụng những công nghệ này là ASCAP
Họ có giấy phép độc quyền cho hầu hết nội dung phổ biến, và họ sử dụng nó sao cho những người phát thanh thấy ai thật sự làm chủ
Giữa 1931 và 1939, họ tăng giá khoảng 448 phần trăm gì đó, đến khi những người phát thanh họp lại và nói: "Ừm, đủ rồi đấy."
Năm 1939, 1 luật sư, Sydney Kaye, mở ra cái gọi là Broadcast Music Inc. Ta biết nó với tên BMI
Và BMI dân chủ hơn trong nghệ thuật bao gồm trong vốn tiết mục của nó biểu diễn nhạc Mỹ gốc Phi lần đầu từ trước đến giờ
Nhưng quan trọng nhất là BMI lấy những tác phẩm công cộng rồi biên soạn và tặng miễn phí cho người theo nó. Do đó, vào năm 1940, khi ASCAP đe dọa sẽ nhân đôi giá tiền, hầu hết những nhà phát thanh chuyển sang BMI
ASCAP nói là họ không quan tâm
Họ dự đoán là người dân sẽ nổi loạn, vì loại nhạc hay nhất không còn nữa, vì chúng đã chuyển sang tài sản công chỉ tốt thứ 2 do BMI cung cấp
Ừm, họ không nổi dậy, và năm 1941, ASCAP rạn nứt
Và điểm quan trọng cần nhận biết là dù những hà phát thanh này phát thứ mà bạn gọi là loại 2 sự cạnh tranh đó cũng đủ phá vỡ, vào lúc đó, cái liên hiệp pháp lí cho sự truy cập âm nhạc này
3 câu chuyện. Đây là thảo luận.
Trong quan điểm của tôi, điều quan trọng nhất cần nhận ra về cái mà Internet đang làm là cơ hội mà nó có thể hồi sinh văn hóa đọc - viết mà Sousa đã lãng mạn hóa
Công nghệ số là cơ hội cho sự hồi sinh của "những cái dây thanh quản" mà ông nói đến một cách đầy nhiệt huyết ở Quốc hội
Nội dung tạo bởi người dùng phát tán trong những doanh nghiệp bằng những phương tiện cực kì quý giá như thế này, tôn vinh văn hóa nghiệp dư
Tôi không có ý nói văn hóa không chuyên nghiệp Ý tôi là văn hóa mà người ta sản xuất dựa trên tình yêu với cái họ đang làm và không vì tiền bạc
Tôi nói cái văn hóa mà con cái bạn đang sản sinh ra mọi lúc
Vì khi bạn nghĩ đến cái mà Sousa lãng mạn hóa, trong những người trẻ, hát những bài hát thời thượng, của những bài hát cổ, bạn sẽ nhận ra những điều con bạn đang làm
Lấy những bài thời thượng và những bài cũ và hòa âm lại với nhau để tạo ra 1 thứ mới
Đó là cách chúng đến gần văn hóa này
Hãy lấy 1 số ví dụ để nắm bắt được những gì tôi đang nói ở đây Ví dụ thứ nhất, đây là cái gọi là băng âm nhạc hoạt hình
lấy hoạt hình từ truyền hình biên tập lại thành những đoạn nhạc
(Nhạc) Cái này thì -- Hãy có niềm tin nào. Chúa vẫn sống.
Không sao cả. (Nhạc) (Cười) Và cái này là tuyệt nhất (Nhạc)
Tình yêu của tôi
Chỉ có em trong đời tôi
Điều duy nhất tỏa sáng
Tình đầu của tôi
Em là hơi thở,
là từng bước chân
Và tôi
tôi muốn chia sẻ hết tình yêu của tôi cho em
Không ai làm được hết
Và đôi mắt em
Chúng cho tôi biết em quan tâm nhiều như thế nào
(Nhạc) Đây là bản hòa âm, phải không?
(Vỗ tay) Và nó quan trọng để nhấn mạnh là cái này không phải việc sao chép bất hợp pháp
Tôi không nói về hay thanh minh cho việc người ta lấy nội dung 1 cách hàng loạt và phân phối mà không có cho phép của người giữ bản quyền
Tôi đang nói về việc người ta lấy và tái tạo nội dung của người khác, sử dụng những công nghệ số để nói khác đi
Tầm quan trọng của việc này không phải là kĩ thuật mà bạn thấy
Vì, tất nhiên, từng kĩ thuật bạn thấy là cái mà những nhà sản xuất phim đã thực hiện được 50 năm qua
Điều quan trọng là cái kĩ thuật đó đã được dân chủ hóa
Nó bây giờ là của bất cứ ai sở hữu 1 chiếc máy tính $1500 người có thể lấy âm thanh hình ảnh từ văn hóa quanh ta và dùng nó để nói khác đi
Những công cụ sáng tạo này đã trở thành những công cụ của lời nói
Nó là kỹ năng trong thế hệ này. Đây là cách con cháu ta nói,
Đây là cách con cháu ta nghĩ, là cái con cháu ta trở thành khi chúng càng ngày càng hiểu công nghệ số và mối quan hệ của chúng với nó
Do cách dùng mới của những công nghệ số này, luật pháp đã không chào đón sự hồi sinh tư tưởng Sousa như lẽ thường cho lắm
Thay vào đó, cấu trúc của luật bản quyền và cấu trúc những công nghệ số, khi chúng tiếp xúc, đã tạo ra cảm giác rằng những hoạt động này là phạm pháp
Bởi nếu luật bản quyền về cơ bản kiểm soát những bản sao, thì trong thế giới số, 1 sự thật mà ta không tránh được là mỗi sự sử dụng văn hóa đều sản xuất ra 1 bản sao
Mỗi lần sử dụng do đó cần sự cho phép Không được phép, bạn là kẻ phạm tội
Bạn là kẻ phạm tội theo ý nghĩa như tất cả những người này đều là kẻ phạm tội
Lẽ thường ở đây đã không nổi dậy với câu trả lời luật pháp đã đưa ra cho những loại hình sáng tạo này
Thay vào đó, những thứ ta thấy là cái còn tệ hơn 1 cuộc nổi dậy
Có 1 cái chủ nghĩa cực đoan đang lớn dần từ 2 phía trong cuộc tranh luận này, như đáp lại cái mâu thuẫn này giữa luật pháp và sự sử dụng của những công nghệ này
1 bên xây dựng những công nghệ mới, như cái vừa mới được thông báo có thể giúp tự động lấy nội dung từ những trang web như Youtube bất kì nội dung nào có bản quyền bất kể là nó có sự phán xét là chúng được sử dụng 1 cách đúng luật hay không
Mặt khác, giữa con trẻ chúng ta, có 1 chủ nghĩa bãi nô đang lớn dần lên, 1 thế hệ bãi bỏ cái ý niệm những thứ mà bản quyền phải làm, từ chối bản quyền và tin rằng luật pháp chỉ là thứ bỏ đi, đáng bị lờ đi, và bị đấu tranh vào bất cứ dịp nào có thể
Sự cưc đoan từ phía này sinh ra sự cực đoan từ phía kia, 1 điều mà ta đáng ra đã phải học nhiều lần, và cả 2 thái cực của cuộc tranh luận này đều sai
Sự cân bằng mà tôi cố gắng đấu tranh, tôi, như bất kì người đảng Tự do nào, cố chiến đấu bằng cách nhìn vào chính phủ đầu tiên. Sai lầm hoàn toàn, nhỉ?
(Cười) Nhìn trước tiên vào tòa án và cơ quan lập pháp, cố nói họ làm điều gì đó để cho hệ thống này có lí hơn
Nó thất bại 1 phần vì tòa án quá bị động, 1 phần vì cơ quan lập pháp thối nát, ý tôi nói không phải chỉ là hối lộ, làm ngừng lại thay đổi thực sự, mà về cái cộng đồng ảnh hưởng cách Quốc hội hoạt động, nghĩa là những người vạch ra chính sách sẽ không hiểu điều này đến khi đã quá muộn để sửa đổi
Ta cần gì đó khác biệt, 1 loại giải pháp mới
Và giải pháp ở đây, theo tôi, là 1 giải pháp riêng tư, 1 giải pháp hợp pháp hóa cảm giác được trẻ lại và nhận thấy tiềm năng kinh tế của nó và đó là chỗ câu chuyện của BMI liên quan
Vì, như BMI cho thấy, sự cạnh tranh ở đây có thể đạt 1 hình thức cân bằng nào đó. Điều như vậy có thể xảy ra ngay
Ta không có 1 miền công cộng để sử dụng ngay, nên thay vì vậy ta cần 2 loại thay đổi
Đầu tiên, những họa sĩ và người sáng tạo ủng hộ ý tưởng, quyết định là tác phẩm của họ có thể được truy cập dế hơn
Ví dụ, họ có thể nói tác phẩm của họ là miễn phí cho mục đích không thương mại, loại hình nghiệp dư này nhưng không miễn phí cho mục đich thương mại
Và thứ 2, ta cần những doanh nghiệp đang xây dựng nền văn hóa đọc-viết này nắm lấy cơ hội 1 cách dứt khoát, để cho cái môi trường nội dung mở, hay mở hơn, này có thể lớn mạnh trên 1 diễn đàn trung lập, nơi mà chúng có thể tồn tại cùng lúc, để cho những cái miễn-phí-nhiều có thể cạnh tranh với những cái miễn-phí-ít và cơ hội để phát triển sự sáng tạo trong cuộc cạnh tranh đó có thể dạy người này những bài học về những người khác
Tôi sẽ nói với các bạn về 1 kế hoạch như vậy, cái mà tôi biết chút it, nhưng tôi không muốn vi phạm quy định đầu tiên của TED, nên tôi sẽ không nói về nó.
Thay vào đó tôi sẽ chỉ nhắc nhở các bạn điểm mà BMI dạy ta.
Cái sự lựa chon của những nghệ sĩ đó là chìa khóa cho công nghệ mới mở mang cho kinh doanh, và ta cần xây dựng sự lựa chọn dành cho nghệ sỹ từ đây nếu những công nghệ mới này có cơ hôi đó
Nhưng để kết với cái tôi coi là quan trọng hơn cả, hơn cả việc kinh doanh
Nó về cách mà cái này liên quan tới con cái ta
Ta phải nhận ra rằng chúng khác ta. Đây là ta, phải chứ?
(Cười) Ta làm băng ghi âm cho nhạc phối, còn chúng phối nhạc
Ta xem TV, chúng sáng chế TV
Là công nghệ đã làm chúng khác đi, và khi ta thấy công nghệ có thể làm gì, ta phải nhận ra là ta không thể tiêu diệt bản năng mà công nghệ tạo ra. Ta chỉ có thể tội phạm hoá nó
Ta không thể cấm con cái ta sử dụng nó
Ta chỉ có thể chôn chúng xuống đất thôi
Ta không thể làm con cái ta bị động được nữa
Ta chỉ có thể làm chúng thành "cướp biển". Và vậy có tốt không?
Ta sống trong thời điểm kì lạ này. Nó như là thời kì của sự ngăn cấm mà trong nhiều khía cạnh cuộc sống, ta luôn sống trái pháp luật
Người thường sống ngược lại pháp luật, và đó là điều mà tôi, ta đang làm với con cái mình
Chúng sống biết rằng chúng đang đi ngược lại luật pháp
Cái nhận thức đó cực kì phá hoại, cực kì đồi bại
Và trong 1 nền dân chủ, ta phải làm tốt hơn
Làm tốt hơn, it nhất là cho chúng, nếu không phải vì kinh doanh
Cảm ơn rất nhiều (Vỗ tay)
Khi chúng ta nghĩ về Nepal chúng ta thường nghĩ đến những đỉnh núi tuyết phủ của dãy Himalaya, những hồ nước trong như pha lê ở trên núi hay những đồng cỏ bao la,
Điều mà một số chúng ta có lẽ không nhận ra đó là vùng chân núi Himalayan, nơi khí hậu ấm áp hơn nhiều và khung cảnh cũng xanh tươi hơn, nơi đây có sự sinh sống đa dạng của các loài động vật hoang dã , bao gồm loài tê giác một sừng, loài voi châu Á và loài hổ Bengal.
Nhưng thật không may, những loài động vật này đang nằm dưới sự đe dọa thường trực từ những kẻ săn trộm săn và giết để lấy các bộ phận cơ thể.
Để ngăn chặn sự giết hại động vật hoang dã này, các lực lượng quân đội và kiểm lâm được gửi đến để bảo vệ công viên quốc gia Nepal, nhưng đó không phải là một nhiệm vụ dễ dàng, bởi những người lính này cần phải tuần tra hàng ngàn héc ta rừng nguyên sinh bằng cách đi bộ hoặc trên lưng voi.
Công việc này cũng nguy hiểm với những người lính khi họ phải đấu súng với bọn lâm tặc, và do đó Nepal luôn luôn trông chờ một phương pháp mới để bảo vệ những khu rừng và động vật hoang dã.
Vừa mới đây, Nepal vừa có được một công cụ mới trong cuộc chiến chống lâm tặc, đó là máy bay không người lái, cụ thể hơn, máy bay bảo vệ không người lái.
Gần một năm nay, các đồng nghiệp và tôi đang xây dựng những chiếc máy bay không người lái cho Nepal và huấn luyện nhân viên bảo vệ cách sử dụng những chiếc máy bay này.
Những chiếc máy bay không chỉ cho bạn một tầm nhìn bao quát khung cảnh, mà còn cho phép bạn chụp lại ảnh chi tiết, những bức ảnh độ phân giải cao của những đối tượng trên mặt đất.
Đây là một ví dụ, một cặp tê giác đang ngâm mình dưới dòng nước trong một ngày hè nóng nực trong vùng đất trũng của Nepal.
Giờ đây chúng ta tin tưởng rằng máy bay không người lái có một tiềm năng to lớn, không chỉ cho cuộc chiến với lâm tặc, mà còn cho việc kiểm tra sức khỏe của các bầy động vật hoang dã.
Vậy máy bay không người lái là gì?
Loại máy bay mà tôi đang nói ở đây đơn giản là một mô hình máy bay được gắn một hệ thống lái tự động, và đơn vị lái tự động này có chứa mội máy tính nhỏ, một GPS, một la bàn và một cao kế khí áp và một ít cảm biến khác.
Hiện nay một chiếc như thế này có nhiệm vụ mang một số công cụ hữu ích, như một máy quay video hoặc một máy ảnh kĩ thuật số.
Chúng còn đòi hỏi mội phần mềm cho phép người dùng lập trình một nhiệm vụ, để nói cho máy bay biết những việc phải làm.
Hiện nay những người tôi nói chuyện với thường ngạc nhiên khi họ nghe rằng chỉ có bốn bộ phận cấu thành một chiếc máy bay bảo tồn không người lái, nhưng họ còn ngạc nhiên hơn khi tôi nói với họ về giá cả phải chăng của những bộ phận này.
Sự thật là, một chiếc máy bay không bảo vệ người lái không quá đắt hơn một chiếc laptop xịn hay một cặp ống nhòm tốt.
Bây giờ nếu bạn đã làm xong chiếc máy bay của riêng bạn bạn hẳn rất muốn lái nó, nhưng làm thế nào để lái một chiếc máy bay không người lái?
Thực ra, bạn không lái, chiếc máy bay tự lái nó.
Tất cả những gì phải làm là lập trình một nhiệm vụ để truyền đạt cho chiếc máy lộ trình bay.
Nhưng bạn cũng làm nó đơn giản bằng cách click vào một số điểm bay trên giao diện Google Maps sử dụng phần mềm mã nguồn mở.
Những nhiệm vụ này có thể chỉ đơn giản với một ít điểm bay, hoặc chúng có thể dài hơn và phức tạp hơn một chút, để bay dọc theo một hệ thống sông.
Đôi lúc, chúng tôi cho máy bay bay theo kiểu cắt cỏ và chụp ảnh của khu vực đó, và những bức ảnh này được xử lý để sản xuất một bản đồ của khu rừng đó.
Các nhà nghiên cứu khác có thể muốn bay máy bay dọc đường biên của một khu rừng để theo giõi lâm tặc hoặc con người muốn đột nhập vào khu rừng bất hợp pháp.
Dù nhiệm vụ của bạn là gì, một khi bạn đã lập trình nó, bạn chỉ cần tải lên hệ thống tự động lái, mang chiếc máy bay tới cánh đồng. và khởi động nó đơn giản bằng cách phóng lên không trung.
Thường thường chúng tôi thực hiện những nhiệm vụ này chụp ảnh và ghi hình lại công việc, và luôn luôn như thế này, chúng tôi sẽ nhâm nhi một tách cà phê, ngả lưng, và thư giãn chờ đợi một vài phút sau, mặc dù một số trong chúng tôi ngồi chờ đợi trong lo lắng suốt một vài phút tới lo lắng rằng những chiếc máy bay sẽ không trở về.
Thường thường chúng trở về, và khi trở về, chúng thậm chí còn hạ cánh tự động.
Vậy chúng ta có thể làm gì với một chiếc máy bay giám sát không người lái?
Khi chúng tôi xây dựng mẫu máy bay không người lái đầu tiên, mục đích chính của chúng tôi là cho chúng bay trên một khu rừng xa ở Bắc Sumatra, Indonesia, để quan sát tổ của một loài khỉ lớn còn được gọi là đười ươi.
Lý do chúng tôi làm việc này là vì chúng tôi cần biết có bao nhiêu cá thể của loài này còn sống trong khu rừng này.
Giờ đây, phương thức khảo sát đo đếm cho cá thể đười ươi là bằng cách đi bộ trong rừng mang nhiều thiết bị nặng và sử dụng một cặp ống nhòm để nhìn lên các ngọn cây nơi bạn có thể tìm thấy một chú đười ươi hoặc tổ của nó.
Bây giờ bạn có thể tưởng tượng, đó là môt công việc tiêu tốn thời gian, công sức, và chi phí cao, vậy nên chúng ta hi vọng những chiếc máy bay này có thể giảm thiểu đáng kể chi phí cho quá trình khảo sát số lượng loài đười ươi ở Indonesia và các nơi khác tại Đông Nam Á.
Vậy nên chúng tôi rất phấn khích khi chụp hình được cặp tổ đười ươi đầu tiên trên camera.
Và đây là nó; bức ảnh đầu tiên của tổ đười ươi chụp bởi máy bay không người lái.
Từ đó chúng tôi đã chụp được ảnh của hàng chục những chiếc tổ như vật từ rất nhiều cánh rừng ở Đông Nam Á, và hiện nay chúng tôi đang làm việc với các nhà khoa học lập trình để phát triển thuật toán có thể tự động đếm số tổ đười ươi từ hàng ngàn bức ảnh mà chúng tôi thu thập được từ trước.
Nhưng tổ không phải đối tượng duy nhất những chiếc máy bay có thể phát hiện.
Đây là một chú đười ươi hoang dã đang hạnh phúc ăn uống trên ngọn những cây cọ, dường như rõ ràng đối với những chiếc máy bay đang bay trên chúng, không phải một mà vài lần.
Chúng tôi còn chụp ảnh được các loài động vật khác bao gồm trâu rừng ở Gabon, voi, và thậm chí cả tổ rùa.
Nhưng bên cạnh việc chụp ảnh chỉ bản thân những con vật, chúng tôi còn chụp ảnh của hệ sinh thái nơi những loài vật này đang sinh sống, bởi vì chúng tôi muốn theo giõi sức khỏe của hệ sinh thái này.
Đôi lúc, chúng tôi phóng tầm nhìn ra một ít và quan sát các thứ khác có thể đang xảy ra trên mặt đất.
Đây là khu vườn ươm dầu cọ ở Sumatra.
Ngày nay dầu cọ là nguyên nhân chủ yếu của việc tàn phá rừng tại khu vực này, nên chúng tôi muốn sử dụng công nghệ mới này để theo dõi sự lan tỏa của những vườn ươm này tại Đông Nam Á.
Nhưng máy bay còn có thể được dùng để theo giõi chặt phá rừng bất hợp pháp.
Đây là một khu rừng vừa bị chặt phá gần đây, lặp lại ở Sumatra.
Bạn thậm chí vẫn còn có thể thấy những ván gỗ bỏ lại trên mặt đất.
Nhưng có lẽ điều thú vị nhất về chụp ảnh từ không trung đó là sau đó chúng ta có thể ghép những bức ảnh lại với nhau sử dụng một phần mềm đặc biệt để tạo bản đồ của toàn thể khung cảnh, và những bản đồ này cho chúng ta những thông tin cốt yếu cho điều hành chuyển đổi sử dụng của đất đai để cho chúng ta biết nơi nào và khi nào những vương ươm nên mở rộng, nơi nào rừng có thể được bỏ thầu, hay nơi nào cháy rừng có thể bùng phát.
Hình ảnh từ không trung có thể được xử lý để tạo ra mô hình ba chiều của khu rừng.
Hiện nay những mô hình này không chỉ hấp dẫn thị giác, mà chúng còn đảm bảo chính xác về hình học, có nghĩa là các nhà nghiên cứu có thể đo đạc khoảng cách giữa các cây cối, tính toán diện tích khu vực, diện tích che phủ, và nhiều nữa, tất cả đều là những thông tin quan trọng để thẩm định sức khỏe của những khu rừng này.
Gần đây, chúng tôi còn bắt đầu thí nghiệm với camera hồng ngoại.
Hiện nay những chiếc camera này có thể phát hiện những vật thể tỏa nhiệt từ mặt đất, và do đó chúng rất hữu ích cho việc phát hiện lâm tặc và những lều trại của chúng vào ban đêm.
Vậy là tôi đã nói rất nhiều về máy bay bảo vệ không người lái là gì, làm thế nào để điều hành được chúng, và chúng có thể làm gì cho bạn.
Bây giờ tôi sẽ nói những nơi nào máy bay không người lái đang được sử dụng trên thế giới.
Chúng tôi xây dựng mẫu đầu tiên ở Thụy Sĩ.
Chúng tôi mang một ít tới Indonesia cho một vài cuộc bay thử nghiệm.
Từ lúc đó, chúng tôi đã xây dựng máy bay không người lái cho các cộng tác trên khắp thế giới, và chúng bao gồm các đồng sự sinh vật học và các thành viên từ cộng đồng các tổ chức bảo tồn.
Có thể phần thưởng lớn nhất khi được làm việc với những cộng sự này đó là những phản hồi của họ cho chúng tôi để chúng tôi có thể cải thiện những chiếc máy bay này.
Việc xây dựng máy bay không người lái đối với chúng tôi là một công việc luôn luôn diễn tiến.
Chúng tôi luôn luôn cố gắng cải thiện chúng về tầm xa, sức mạnh, và khối lượng chúng có thể vận chuyển.
Chúng tôi còn làm việc cùng các cộng sự để khám phá những cách thức mới sử dụng những chiếc máy bay này.
Ví dụ, bẫy camera là công cụ thông thường được sử dụng bởi các nhà sinh vật học để chụp hình những con vật nhút nhát ẩn mình trong rừng rậm, nhưng chúng là các camera kích hoạt bởi chuyển động, và chúng chụp hình mỗi khi có một con vật đi qua tầm ngắm.
Nhưng vấn đề đối với những bẫy camera đó là các nhà khoa học phải quay lại rừng rậm mỗi lúc cần thu lại những bức ảnh đó, và chúng tốn rất nhiều thời gian, đặc biệt nếu có hàng ngàn chiếc camera đặt ở các điểm trong rừng.
Hiện nay chiếc máy bay có thể được thiết kế để thực hiện nhiệm vụ đó hiệu quả hơn nhiều.
Những chiếc máy bay này, mang một cảm biến đặc biệt, có thể bay trên cánh rừng và download những bức hình từ xa từ sóng wi-fi được kích hoạt của những chiếc camera.
Vòng đeo phát sóng là một công cụ khác chúng thường được dùng bởi các nhà khoa học.
Những vòng đeo đó được gắn vào những con vật.
Chúng truyền tải tín hiệu radio cho phép các nhà khoa học theo giõi các chuyển động của những con vật đó trong khu vực sinh sống.
Nhưng phương pháp truyền thống theo giõi động vật này có một chút gì đó lố bịch, bởi nó đòi hỏi các nhà khoa học phải cuốc bộ trong rừng mang theo đài ăng ten cồng kềnh, không khác gì những ăng ten TV mà chúng ta từng có trên mái nhà. Một số chúng ta vẫn còn dùng.
Một chiếc máy bay có thể sử dụng cho cùng nhiệm vụ nhưng với hiệu quả hơn nhiều.
Tại sao không trang bị cho một chiếc máy bay với một bộ quét nhận sóng radio, bay trên vòm trời của những khu rừng trong một khu vực nhất định chúng sẽ cho phép người dùng cũng như nhà điều hành để tam định vị địa điểm của những con vật được đeo vòng phát sóng này mà không cần phải bước chân vào khu rừng.
Cách thứ ba và có lẽ là cách thú vị nhất của sử dụng máy bay không người lái đó là bay chúng ở những nơi thực sự hẻo lánh, những rừng nhiệt đới con người chưa từng khám phá ẩn mình đâu đó trong vùng nhiệt đới, và thả dù xuống một chiếc micro trinh thám nhỏ cho phép chúng ta nghe trộm những tiếng gọi của động vật có vú, chim chóc, lưỡng cư người tuyết, người rừng, quái vật, bất cứ thứ gì.
Điều đó sẽ cho chúng ta, những nhà sinh vật học một ý tưởng khá tuyệt vời để biết các loài động vật sống như thế nào trong những khu rừng này.
Và cuối cùng, tôi muốn cho bạn thấy phiên bản mới nhất của chiếc máy bay bảo vệ không người lái của mình.
Chiếc MAJA có một sải cánh khoảng 2 mét.
khối lượng chỉ khoảng 2 kg, nhưng nó có thể mang một nửa khối lượng của mình.
Nó có hệ thống tự động hoàn toàn.
Trong suốt nhiệm vụ của mình, nó thậm chí có thể truyền tải trực tiếp một video phản hồi tới một trạm laptop trên mặt đất, cho phép người dùng có thể nhìn thấy những gì máy bay thấy trong thời gian thực.
Nó mang rất nhiều cảm biến, và chất lượng hình ảnh của một số trong những cảm biến đó có thể cao tới một đến hai centimet một điểm ảnh.
Chiếc máy bay có thể bay trong không trung từ 40 đến 60 phút, cho chúng ta tầm xa lên đến 50 km.
Điều đó đảm bảo cho hầu hết các hoạt động bảo vệ của chúng tôi.
Hiện nay, máy bay bảo vệ không người lái đã bắt đầu như một ý tưởng điên rồ của hai nhà sinh vật học những người có niềm đam mê sâu sắc với công nghệ.
Và chúng ta tin, một niềm tin mạnh mẽ, rằng máy báy không người lái có thể sẽ trở thành một cuộc cách mạng cho nghiên cứu và ứng dụng của việc bảo tồn.
Chúng tôi đã có khá nhiều sự hồ nghi cũng như phê phán những người nghĩ rằng chúng tôi chỉ làm trò hề với những chiếc máy bay đồ chơi.
Theo một nghĩa nào đó, họ đúng.
Ý tôi là, hãy thành thật, máy bay là đồ chơi tuyệt vời nhất cho các cậu bé.
Nhưng cùng lúc, chúng ta còn được biết đến nhiều đồng sự và cộng tác viên tuyệt vời những người đã chia sẻ tầm nhìn của chúng ta và nhận thấy nhiều tiềm năng của máy bay không người lái.
Đối với chúng tôi, rõ ràng là các nhà sinh vật học bảo tồn và các nhà chức trách nên tận dụng mỗi một công cụ sẵn có , bao gồm cả máy bay không người lái, trong cuộc chiến của chúng ta để gìn dữ những mảnh rừng cuối cùng còn sót lại và những động vật hoang dã trên hành tinh này.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
5 năm trước, tôi nghỉ phép và về thăm lại trường đại học Y nơi tôi từng theo học.
Tôi được thấy bệnh nhân thật sự và mặc áo blouse trắng lần đầu tiên trong 17 năm, thật ra là từ khi tôi trở thành một cố vấn quản lý.
Có 2 điều làm tôi ngạc nhiên trong tháng nghỉ phép đó.
Đầu tiên là về đề tài phổ biến trong những cuộc tranh luận về ngân sách của bệnh viện và sự cắt giảm chi phí. và điều thứ hai, điều thực sự làm tôi suy nghĩ đó là nhiều đồng nghiệp mà tôi gặp những người bạn lúc trước cùng học trường Y với tôi, những người mà tôi biết là thông minh nhất hăng hái, bận rộn, và nhiệt tình nhất mà tôi từng gặp nhiều người trong số họ lại trở nên hoài nghi, không quan tâm hay xa cách khỏi công việc quản lý bệnh viện.
Và với sự chú trọng vào cắt giảm chi phí này, Tôi tự hỏi, liệu chúng ta có đang quên mất các bệnh nhân?
Rất nhiều nước mà các bạn là người đại diện và đất nước của tôi đang phải đấu tranh với chi phí chăm sóc sức khỏe.
Đó là một phần lớn của ngân sách nhà nước.
Và rất nhiều cuộc cải cách khác nhau tập trung kìm nén sự phát triển này.
Ở một số nước, bệnh nhân phải đợi rất lâu để được phẫu thuật.
Ở một số nước khác, các loại thuốc mới không được hỗ trợ và do đó không thể đến tay bệnh nhân.
Ở nhiều nước, các bác sĩ và y tá là mục tiêu, trong một chừng mực nào đó, của chính quyền.
Xét cho cùng, những quyết định chăm sóc sức khỏe đắt tiền là từ các bác sĩ và y tá.
Bạn chọn một thử nghiệm đắt tiền, bạn chọn mổ cho một bệnh nhân già yếu.
Vậy, bằng cách hạn chế sự tự do của các bác sĩ, đó là một cách để cắt giảm chi phí.
Và cuối cùng, vài bác sĩ sẽ nói rằng hiện tại họ không có đầy đủ quyền tự do để đưa ra những lựa chọn mà họ cho là đúng đắn với bệnh nhân.
Vậy không ngạc nhiên rằng vài đồng nghiệp cũ của tôi trở nên tuyệt vọng.
Ở BCG, chúng tôi xem xét vấn đề này, và tự hỏi, đây không thể là phương cách đúng đắn để quản lý chăm sóc sức khỏe.
Và vì thế, chúng tôi lùi lại và nói rằng, "Chúng ta đang cố gắng đạt được điều gì?"
Cuối cùng, trong hệ thống chăm sóc sức khỏe, chúng ta đang hướng đến việc cải thiện sức khỏe cho bệnh nhân, và chúng ta cần làm điều đó với một chi phí hạn chế, hoặc vừa phải.
Chúng tôi gọi điều này là chăm sóc sức khỏe theo giá trị.
Trên màn hình phía sau tôi, bạn có thể thấy giá trị mà chúng tôi nói đến nghĩa là gì: các tác động ảnh hưởng đến bệnh nhân tỉ lệ với lượng tiền mà chúng ta tiêu tốn.
Điều này được nhắc đến rất hay trong một cuốn sách năm 2006 bởi Michael Porter và Elizabeth Teisberg
Trong bức hình này, bạn có thể thấy bố vợ tôi cùng ba cô con gái xinh đẹp của ông.
Khi bắt đầu nghiên cứu tại BCG, chúng tôi đã quyết định không chú trọng nhiều vào các chi phí, mà thay vào đó là chất lượng, và trong quá trình nghiên cứu, một thứ đã làm chúng tôi bị mê hoặc, chính là sự đa dạng mà chúng tôi nhìn thấy.
Nếu bạn so sánh các bệnh viện trong một nước bạn sẽ thấy một số là rất tốt nhưng cũng sẽ thấy rất nhiều bệnh viện khác rất tồi.
Sự khác biệt ở đây là rất lớn.
Erik, bố vợ tôi, bị ung thư tuyến tiền liệt, và lẽ dĩ nhiên, ông cần được phẫu thuật.
Hiện đang sống ở châu Âu, ông có thể chọn đến Đức nơi có một hệ thống chăm sóc sức khỏe nổi tiếng.
Nếu ông đến đó và vào một bệnh viện tầm trung, xác suất ông ấy bị bài tiết không kiểm soát là khoảng 50% và ông ấy sẽ phải bắt đầu mang tã trở lại.
Giống như khi bạn tung đồng xu. 50% là con số rất lớn.
Nếu thay vào đó, ông ấy đi Hamburg và đến một bệnh viện tư tên là Martini-Klinik xác suất rủi ro sẽ chỉ còn một phần 20.
Dù tung đồng xu, hay chọn rủi ro 1 trên 20.
Đó là một sự khác biệt lớn, khác biệt gấp bảy lần.
Khi chúng tôi xem xét nhiều bệnh viện trên khía cạnh điều trị nhiều căn bệnh khác nhau, chúng tôi nhận thấy những khác biệt lớn như thế.
Nhưng các bạn và tôi không hề biết. Chúng ta không có dữ liệu
Và thường thì, dữ liệu thực ra không tồn tại.
Không ai biết cả.
Vậy nên đến bệnh viện là một trò may rủi.
Nó không cần phải như thế. Vẫn còn hy vọng.
Trong những năm cuối thập niên 70, có một nhóm các bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình người Thụy Điển gặp nhau hàng năm, và bàn về các quy trình khác nhau dùng trong phẫu thuật hông.
Bên trái màn hình, bạn có thể thấy nhiều mảnh kim loại những cái hông nhân tạo mà bạn sẽ dùng cho ai đó đang cần một cái hông mới.
Họ đều nhận ra rằng họ có cách phẫu thuật của riêng mình.
Họ đều cãi rằng, "Cách của tôi là tốt nhất," nhưng không ai trong số họ thực sự biết, và họ thừa nhận điều đó.
Và họ nói rằng, "Chúng ta cần đánh giá chất lượng để biết cách nào là tốt nhất để học hỏi."
Vì vậy, họ dành ra hai năm tranh luận, "Vậy các yêu cầu trong phẫu thuật hông là gì?"
"Ồ, chúng ta cần đánh giá điều này," "Không, chúng ta nên đánh giá điều kia."
Và họ cuối cùng đồng ý với nhau,
Và khi đã đồng tình, họ bắt đầu đánh giá, và chia sẻ dữ liệu.
Rất nhanh chóng, họ phát hiện ra rằng nếu bạn cho xi măng vào trong xương của bệnh nhân trước khi lắp trục kim loại, thì nó sẽ tồn tại được lâu hơn nhiều, và hầu hết bệnh nhân sẽ không cần phải phẫu thuật lại thêm lần nào nữa.
Họ công bố thông tin này, và nó thực sự thay đổi quá trình khám và điều trị trong nước.
Mọi người thấy rằng điều này có ý nghĩa to lớn.
Kể từ đó, họ công bố hàng năm.
Mỗi năm một lần, họ công bố một bảng đánh giá nhóm: ai giỏi nhất, ai xếp cuối cùng?
Và họ gặp nhau để học hỏi. đó là một vòng tuần hoàn của sự tiến bộ.
Trong nhiều năm, các bác sĩ phẫu thuật hông người Thụy Điển đã đạt được kết quả tốt nhất thế giới, ít nhất là đối với những người thực sự tham gia đánh giá, và nhiều người không làm thế.
Tôi thấy nguyên tắc này thực sự thú vị.
Các bác sĩ gặp nhau, họ đồng tình về chất lượng, họ bắt đầu đánh giá, họ chia sẻ dữ liệu, họ tìm ra người giỏi nhất, và họ học hỏi từ đó.
Sự tiến bộ liên tục.
Bây giờ, đó không chỉ là phần thú vị duy nhất.
Bản thân điều đó cũng là thú vị rồi.
Nhưng nếu bạn đưa chi phí vào phương trình, và xem xét nó, hóa ra là, những người chú trọng vào chất lượng, lại có chi phí thấp nhất dù điều đó từ ban đầu không phải là mục tiêu của họ.
Vậy nếu bạn xem lại câu chuyện phẫu thuật hông một lần nữa, có một nghiên cứu được thực hiện một vài năm về trước trong đó, người ta so sánh Mỹ và Thụy Điển.
Họ xem xét số bệnh nhân cần được phẫu thuật lại, bảy năm sau lần phẫu thuật đầu tiên.
Ở Mỹ, con số này cao gấp ba lần Thụy Điển.
Quá nhiều cuộc phẫu thuật không cần thiết, và quá nhiều đau đớn không cần thiết cho tất cả những bệnh nhân đã được phẫu thuật trong thời gian bảy năm đó.
Bây giờ, hãy tưởng tượng xã hội có thể tiết kiệm bao nhiêu chi phí.
Chúng tôi đã thực hiện một nghiên cứu xem xét dữ liệu OECD.
OECD, rất thường xuyên, xem xét chất lượng chăm sóc mà họ có thể tìm được dữ liệu từ các nước thành viên.
Đối với rất nhiều căn bệnh, nước Mỹ thực ra chỉ có chất lượng dưới trung bình trong khu vực OECD.
Nếu hệ thống chăm sóc sức khỏe của Mỹ tập trung nhiều hơn vào kiểm soát chất lượng. và chỉ cần nâng chất lượng lên trên mức trung bình của OECD, người Mỹ sẽ tiết kiệm được 500 tỉ đôla Mỹ mỗi năm.
Đó là 20% ngân sách dành cho hệ thống chăm sóc sức khỏe.
Bây giờ, bạn có thể nói rằng những con số đó là ấn tượng, và hoàn toàn hợp lí, nhưng liệu nó có khả thi?
Đó sẽ là một thay đổi điển hình trong chăm sóc sức khỏe, và tôi sẽ nói rằng không chỉ điều đó là có thể thực hiện, mà nó còn phải được thực hiện.
Những tác nhân thay đổi là các bác sĩ và y tá trong hệ thống chăm sóc sức khỏe.
Trong công việc tư vấn của mình, tôi đã gặp hơn một trăm bác sĩ và y tá và các nhân viên bệnh viện hay nhân viên chăm sóc sức khỏe khác mỗi năm.
Có một điểm chung giữa họ là họ thực sự quan tâm về những gì mình đạt được về mặt chất lượng cho bệnh nhân.
Các bác sĩ, cũng như hầu hết các bạn khán giả, rất cạnh tranh với nhau.
Họ đã luôn là người giỏi nhất lớp.
Chúng ta đã luôn là người giỏi nhất lớp.
Và nếu ai đó có thể cho họ thấy những gì họ thực hiện được cho bệnh nhân không tốt gì hơn những người khác, họ sẽ làm mọi cách để cải thiện điều đó,
Nhưng hầu hết đều không biết.
Nhưng các bác sĩ có một đặc điểm khác nữa.
Họ tiến bộ từ sự thừa nhận của đồng nghiệp.
Nếu một bác sĩ tim mạch gọi cho một bác sĩ tim mạch khác ở bệnh viện đối địch' và bàn luận về lý do vì sao bệnh viện đó có nhiều kết quả tốt hơn đến thế, họ sẽ chia sẻ.
Họ sẽ chia sẻ thông tin về cách thức để cải thiện.
Vậy là, bằng cách đánh giá và tạo nên sự minh bạch, bạn có một vòng tuần hoàn tiến bộ liên tục, đó là điều được trình chiếu trên màn hình,
Bây giờ, bạn có thể nói đây là một ý tưởng hay, nhưng nó không chỉ là một ý tưởng.
Điều này thực sự đang xảy ra trong thực tế.
Chúng ta đang tạo lập một cộng đồng quốc tế và một cồng động quốc tế lớn, nơi chúng ta có thể đánh giá và so sánh những gì mình đạt được.
Cùng với hai tổ chức học thuật, Michael Porter từ đại học Kinh tế Harvard, và học viện Karolinska ở Thụy Điển, BCG đã thành lập một tổ chức gọi là ICHOM.
Nghe có vẻ giống tiếng hắt hơi, nhưng nó không phải là tiếng hắt hơi, nó là từ viết tắt.
Nó là từ viết tắt của Hiệp hội Đánh giá Kết quả Sức khỏe Quốc tế ( International Consortium for Health Outcome Measurement)
Chúng tôi đưa các bác sĩ hàng đầu đến thảo luận cùng bệnh nhân, về từng căn bệnh, cái gì mới thực sự là tiêu chuẩn, cái gì chúng ta cần đánh giá, và đưa thành chuẩn quốc tế.
Họ đã làm việc -- bốn nhóm đã làm việc trong năm vừa qua: đục thủy tinh thế, đau lưng, bệnh động mạch vành, ví dụ như đau tim, và ung thư tuyến tiền liệt.
Bốn nhóm này sẽ công bố dữ liệu vào tháng 11 năm nay,
Đó là lần đầu tiên chúng tôi so sánh tương quan không chỉ trong nước mà còn giữa các nước với nhau.
Năm sau, chúng tôi dự định sẽ thực hiện với 8 căn bệnh, năm sau nữa,16.
Trong vòng ba năm, chúng tôi dự định sẽ xem xét 40% các căn bệnh.
So sánh tương quan.
Ai tốt hơn? Tại sao lại như vậy?
5 tháng trước, tôi đã dẫn dắt một cuộc hội thảo ở bệnh viện đại học lớn nhất Bắc Âu.
Họ có một CEO mới, và bà ấy có một dự định: tôi muốn quản lý bệnh viện lớn của mình nhiều hơn nữa về mặt chất lượng, những tác động ảnh hưởng đến bệnh nhân.
Hôm ấy, chúng tôi ngồi trong một cuộc hội thảo giữa các bác sĩ, y tá và các nhân viên khác, thảo luận về bệnh bạch cầu ở trẻ em.
Chúng tôi đã thảo luận, làm thế nào chúng ta đánh giá chất lượng ngày hôm nay?
Liệu chúng ta có thể đánh giá tốt hơn?
Chúng tôi thảo luận, làm thế nào điều trị những đứa trẻ đó, những cải tiến nào là quan trọng?
Và chúng tôi đã thảo luận về chi phí của những bệnh nhân này, liệu chúng tôi có thể điều trị một cách hiệu quả hơn?
Đã có một nguồn năng lượng to lớn trong căn phòng.
Có rất nhiều ý tưởng, rất nhiều nhiệt huyết.
Và cuối buổi họp, trưởng khoa đứng lên.
Ông ấy nhìn quanh và nói -- đầu tiên ông ấy giơ tay, tôi quên mất điều này -- ông giơ tay, nắm tay siết chặt và sau đó ông nói với chúng rôi, "Xin cảm ơn.
Cảm ơn. Hôm nay, chúng ta cuối cùng đã thảo luận một cách đúng đắn điều mà bệnh viện này làm."
Bằng cách đánh giá giá trị trong chăm sóc sức khỏe, đó không chỉ là chi phí mà còn là những tác động đối với bệnh nhân, chúng ta sẽ biến nhân viên trong bệnh viện và bất cứ đâu trong hệ thống chăm sóc sức khỏe không còn là một vấn đề thay vào đó là một phần quan trọng của giải pháp.
Tôi tin rằng đánh giá giá trị trong chăm sóc sức khỏe sẽ đem lại một cuộc cách mạng, và tôi tin rằng người sáng lập của y học hiện đại, Hippocrates của Hi Lạp, người luôn đặt bệnh nhân vào vị trí trung tâm, sẽ mỉm cười tại nơi yên nghỉ của mình.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Công nghệ có thể thay đổi nhận thức của chúng ta về tự nhiên.
Ví dụ như trường hợp của loài sư tử.
Nhiều thế kỉ qua, mọi người đều nói sư tử cái chịu trách nhiệm săn bắn trên các đồng cỏ hoang,, còn sư tử đực không làm gì cả chỉ chờ đến bữa tối.
Các bạn cũng nghe đến chuyện này rồi.
Thì là gần đây, tôi đang triển khai một chiến dịch bản đồ trên không ở Công viên quốc qua Kruger ở Nam Phi.
Các đồng nghiệp của tôi đã đặt những vòng cổ truy tìm GPS ở những con sư tử đực và cái, và chúng ta theo dấu vết đi săn của chúng từ trên không.
Phía dưới cùng bên trái cho thấy một con sư tử đang đánh giá một đàn linh dương châu Phi, và phía bên phải biểu thi những gì mà tôi gọi là tầm nhìn của sư tử.
Đó là khoảng cách mà sư tử có thể nhìn thấy ở mọi phương hướng cho đến khí tầm nhìn của nó bị cản trở bởi cây cối.
Và những gì chúng tôi đã phát hiện đó là sư tử đực không phải là những kẻ đi săn lười biếng mà chúng ta từng nghĩ.
Chúng chỉ sử dụng một chiến lược hoàn toàn khác.
So với sư tử cái đi săn trên những cánh đồng hoang ở những khoảng cách khá xa vào ban ngày, sư tử đực sử dụng chiến lược mai phục ở khu vực cây cối dày đặc, và thường vào buổi đêm.
Đoạn video này cho thấy cách săn bắn thật sự của sư tử đực bên tay trái và của con cái bên tay phải.
Màu đỏ và màu tối biểu thị khu vực cây cối dày đặc, và màu trắng là những khu vực mở rộng thoáng hơn.
Và thật vậy, đây là cách thức có thể nhìn được của những con sư tử đực và cái đi săn.
Và bất ngờ, bạn có thể hiểu rõ hơn về điều kiện mờ ám mà sư tử đực đi săn mồi.
Để bắt đầu, tôi nêu lên ví dụ như này, bởi vì nó đã nhấn mạnh về độ hiểu biết ít ỏi của chúng ta về tự nhiên.
Đã có nhiều biện pháp được thực thi từ trước tới nay cố gắng để làm chậm đi quá trình biến mất của rừng nhiệt đới, và chúng ta đang dần đánh mất đi những cánh rừng rất nhanh, như là đã được biểu thị bằng màu để trên màn hình.
Tôi thấy thật mỉa mai khi chúng ta đang làm rất nhiều, nhưng những khu vực này vẫn còn là bí ẩn đối với khoa học.
Vậy nên liệu chúng ta có thể cứu được những gì mà bản thân chúng ta cũng không hiểu?
Hiện giờ tôi là nhà sinh thái và một người khám phá Trái Đất trên nền tảng Vật lý và Hóa học và Sinh học và rất nhiều những môn nhàm chán khác, nhưng trên hết, tôi bị ám ảnh bởi những gì chúng ta chưa biết về hành tinh này.
Vậy nên tôi thành lập nên Đài quan sát trên không Carnegie, hay CAO.
Nó giống như một cái máy bay với màu sắc đồng bóng nhưng tôi đã trang bị nó với hơn 1000kg cảm biến công nghệ cao, máy tính, và một dàn nhân viên đầy nhiệt huyết từ những nhà khoa học Trái Đất và phi công.
Hai trong số những thiết bị của chúng tôi là độc nhất: một cái gọi là thiết bị đo phổ hình ảnh có thể đo những thành phần hóa học của cây cối mà chúng ta bay qua phía trên.
Cái kia là một bộ laser, những laser công suất lớn, có thể chiếu từ phía dưới đáy máy bay, quét ngang hệ sinh thái và đo gần 500000 lần mỗi giây ở định dạng 3D.
Đây là hình ảnh của cây cầu Vàng ở San Francisco không xa cách nơi tôi đang sống.
Mặc dù chúng tôi bay phía trên cây cầu, chúng tôi thu hình ảnh 3D của nó, lấy màu sắc chỉ trong vài giây.
Nhưng sức mạnh của thực của CAO là khả năng nắm bắt những khối căn bản của hệ sinh thái.
Đây là một thị trấn nhỏ ở Amazon, được lấy hình ảnh từ CAO.
Chúng ta có thể xem qua những dữ kiện và nhìn thấy, ví dụ, cấu trúc 3D của cây cối và các tòa nhà, hoặc chúng ta có thể sử dụng thông tin hóa học để khám phá ra cây cối phát triển trong bao lâu khi bay ngang qua chúng.
Những màu hồng đậm nhất là những cây trồng lớn nhanh nhất.
Và chúng ta có thể thấy đa dạng sinh học ở các mặt mà các bạn không thể tưởng tượng tới.
Đây là hình ảnh của một khu rừng nhiệt đới nếu chúng ta bay qua trên một khinh khí cầu.
Đây là rừng nhiệt đới mà chúng ta có thể thấy với nhiều màu sắc biến ảo nói lên có nhiều sinh vật sống với nhau.
Nhưng bạn phải nhớ rằng những loài cây này thực chất còn lớn hơn những con cá voi, và có nghĩa là không thể hiểu được nếu như chỉ đi bộ trên mặt đất.
Vậy nên hình ảnh 3D của chúng tôi, nó thuộc về hóa học, thuộc về sinh học và nói lên không chỉ những sinh vật đang sống trên Trái Đất này, nhưng nó nói lên rất nhiều thông tin về những sinh vật còn lại đang sống trong các rừng nhiệt đới.
Tôi thành lập CAO để trả lời cho những câu hỏi được coi là thử thách lớn để trả lời từ bất cứ vị trí thuận lợi nào ví dụ như trên mặt đất, hay từ những cảm biến vệ tinh.
Tôi muốn chia sẻ với các bạn 3 trong những câu hỏi hôm nay.
Câu hỏi đầu tiên là, làm thế nào để duy trí lượng cacbon trong các rừng nhiệt đới?
Rừng nhiệt đới gồm một lượng khổng lồ cacbon trong cây cối, và chúng ta cần giữ lượng cacbon đó ở trong rừng nếu như chúng ta không muốn hiện tượng nóng lên toàn cầu nghiêm trọng hơn.
Không may là sự thải khí cacbon trên toàn cầu từ những vụ cháy rừng giờ đã bằng với những thiết bị vận tải toàn cầu.
Đó là tàu thuyền, máy bay, tàu hỏi và xe máy nói chung.
Nên có thể hiểu được rằng những các nhà đàm phá nghị định đang làm việc chăm chỉ để ngăn chặn cháy rừng, nhưng những thứ họ đang làm không hề liên quan đến khoa học.
Nếu bạn không biết chính xác cacbon đến từ đầu, làm sao bạn có thể biết được bạn đang mất đi thứ gì?
Về cơ bản, chúng ta cần một hệ thống tính toán công nghệ cao
Với hệ thống của chúng tôi, chúng ta có thể thấy kho dự trữ cacbon của các rừng nhiệt đới hoàn toàn chi tiết.
Màu đỏ biểu thị, rõ ràng là, những tán rừng nhiệt đới khép kín, và sau đó các bạn thấy những lát cắt, hay là những lát cắt rừng ở màu vàng và xanh lá.
Nó cũng giống như cắt cái bánh trừ khi cái bánh là về cá voi biển sâu.
Và hơn nữa, chúng ta có thể phóng to lên và thấy khu rừng và cây cối ở cùng một thời điểm.
Và tuyệt vời là, mặc dù chúng tôi bay rất cao phía trên cánh rừng, lát nữa trong bản phân tích, chúng tôi có thể đi sâu vào và thật sự trải nghiệm những ngọn cây, rõ rừng từng chiếc lá, chiếc cành, cũng như các sinh vật khác sống trong khu rừng này trải nghiệm nó cùng với những cái cây.
Chúng tôi đã sử dụng công nghệ này để khám pha ra và lập ra bản đồ địa lí cacbon đầu tiên ở định dạng cao tại những khu vực xa như là lưu vực sông Amazon và những khu vực không xa lắm như là Hoa Kì và Trung Mỹ.
Sau đây tôi sẽ dẫn các bạn đến với cuộc hành trình đầu tiên với định dạng cao tới những khung cảnh cacbon ở Peru và sau đó là Panama.
Những màu sắc sẽ biến đổi từ đỏ sang xanh lục.
Màu đỏ là những kho dữ trữ hàm lượng cacbon cực kì cao, những cánh rừng lớn nhất mà bạn có thể tưởng tượng, và màu xanh biểu thị những kho dự trữ cacbon thấp.
Tôi nói này, Peru là một địa điểm rất tuyệt vời, hoàn toàn không được biết đới với địa lí cacbon cho tới hôm nay.
Chúng ta có thể bay tới khu vực phía bắc Peru và nhìn những kho dữ trữ cacbon cực kì cao trong màu đỏ, và sông Amazon và vùng ngập nước cắt ngang qua nó.
Chúng ta có thể đi tới những khu vực bị tàn phá hoàn toàn bởi những vụ cháy rừng trong màu xanh, và sự lan tràn cháy rừng trong màu cam.
Chúng ta cũng có thể bay tới phía nay dãy Andes để thấy những hàng cây và thấy chính xác địa lí cacbon kết thúc thế nào khi lên thẳng phía trên hệ thống núi cao.
Và chúng ta có thể tới những đầm lầy rộng lớn nhất ở phía tây Amazon.
Đó là thế giới mơ ước đầy nước liên quan tới bộ phim "Avatar" của Jim Cameron.
Chúng ta có thể tới một trong những đất nước nhiệt đới nhỏ nhất, Panama, và nhìn thấy lượng khổng lồ của sự phân tán cacbon, từ cao trong màu đỏ đến thấp trong màu xanh.
Không may là, hầu hết lượng cacbon đều biến mất dưới những vùng đất thấp, nhưng những gì các bạn thấy còn lại với hàm lượng cacbon cao trong màu xanh lá và đỏ, là những thứ ở tít trên cao các ngọn núi.
Một điểm ngoại lệ thú vị là ngay chính giữa màn hình của các bạn.
Các bạn đang nhìn thấy những khu vực đệm xung quanh kênh đào Panama.
Trong màu đỏ và màu vàng.
Các nhà quản lý kênh đào đang sử dụng quyền lực để bảo vệ lưu vực sống của họ và thương mại toàn cầu.
Loại bản đồ cacbon này đã biến đổi định luật phát triển cách bảo tồn và dự trữ.
Nó đang nâng cao khả năng bảo vệ rừng của chúng ta và kiềm chế hiện tượng biến đổi khí hậu.
Câu hỏi thứ hai của tôi là: Chúng ta chuẩn bị cho biến đổi khí hậu ở những nơi như rừng nhiệt đới Amazon thế nào?
Để tôi kể cho các bạn nghe, tôi đã dành rất nhiều thời gian ở những khu vực này, và chúng ta đã thấy được khí hậu đang biến đổi.
Nhiệt độ đang tăng cao, và những gì đang diễn ra là ngày càng nhiều hạn hán, những vụ hạn hán diễn ra đều đều.
Trận hán hạn lớn năm 2010 được thể hiện ở đây với màu đỏ biểu thị khu vực phía tây Châu Âu.
Khu vực Amazon rất khô hạn vào năm 2010 thậm chí đập nước chính của sông Amazon đang dần khô cạn từng, như các bạn thấy trên hình ở phần phía dưới của màn hình.
Những gì chúng tôi khám phá ra là những khu vực hẻo lánh, những trận hạn hán này đã để lại những hậu quả nặng nề đến những cánh rừng nhiệt đới.
Ví dụ như là, đây là những cây chết trong màu đỏ sau trận hạn hán năm 2010.
Khu vực này diễn ra ở biên giới của Peru và Brazil, hoàn toàn chưa được khai phá, và gần như chưa được khoa học biết tới.
Vậy nên những gì chúng ta nghĩ, với tư cách là người tìm hiểu Trái Đất, đó là các giống òoài đang phải di cư do khí hậu thay đổi từ phía đông Brazil thẳng đến phía tây vào dãy Andes và lên trên các ngọn núi để hạn chế ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.
Một trong số những vấn đề liên quan tới nó đó là con người đang làm rời ra khu vực phía tây Amazon như đã nói.
Hãy nhìn vết cắt rộng 100km vuông trong rừng do những người đào vàng này.
Các bạn nhìn cánh rừng trong màu xanh ở định dạng 3D, và bạn thấy hậu quả của việc đào vàng tới phía dưới của bề mặt đất.
Rõ ràng là các sinh vật không có nơi nào để di cư tới với một hệ thống như thế này.
Nếu các bạn chưa từng tới Amazon, các bạn nên đi.
Đó là một trải nghiệm tuyệt vời, dù các bạn đến đâu.
Các bạn có thể sẽ thấy nó thế này, trên một dòng sông.
Nhưng những gì diễn ra đó là rất nhiều lần các dòng sông che dấu những gì đang thực sự diễn ra trong các cánh rừng.
Chúng tôi đã bay qua cũng dòng sông này, thu lại hình ảnh 3D.
Cánh rừng nằm bên tay trái.
Và rồi chúng ta có thể loại bỏ cánh rừng này về mặt kĩ thuật số vậy những gì đang diễn ra dưới bề mặt Trái Đất.
Và trong trường hợp này, chúng tôi đã khám phá ra hành động đào vàng đều bất hợp pháp, được tiến hành cách xa bờ sông, như các bạn sẽ nhìn thấy những vết sẹo đậu mùa kì lạ này đang được chiếu trên màu hình bên tay phải.
Đừng lo, chúng tôi đang làm việc với các nhà chức trách để đối phó với cái này và nhiều, nhiều vấn đề khác trong khu vực.
Vậy nên để lên kế hoạch duy trì những đường hành lang độc nhất và quan trọng như là phía tây Amazon và đường hành lang dãy Andes Amazon này, chúng ta phải bắt đầu thực thi những kế hoạch rõ ràng về mặt địa lý ngay bây giờ.
Chúng ta làm thế nào nếu chúng ta không biết về địa lý của đa dạng sinh học trong vùng, nếu đó là những gì khoa học chưa biết tới?
Vậy nên những gì chúng tôi đã và đang làm là sử dụng thiết bị quang phổ bằng laser từ CAO để tìm ra hệ đa dạng sinh học của rừng nhiệt đới Amazon.
Đây là dữ liệu biểu diễn những sinh vật khác nhau trong các màu sắc khác nhau.
Màu đỏ là một loài sinh vật, màu xanh lục là một loài khác, và màu xanh lá là một loài khác nữa.
Và khi chúng ta đem chúng lại với nhau và vẽ to ra đến một mức độ nhất định của khu vực, chúng ta có được một địa lí hoàn toàn mới về hệ đa đạng sinh học chưa biết đến đặc trưng cho công việc này.
Nó nói lên nơi nào mà những thay đổi của hệ đa dạng sinh học diễn ra từ môi trường sống này đến môi trường sống khác, và điều đó rất quan trọng bởi vì nó nói lên rất nhiều về nơi mà các giống loài có thể di cư tới và di cư từ những nơi biến đổi khí hậu.
Và đó là những thông tin mấu chốt cần thiết để phát triển những khu vực cần bảo vệ trong phạm vi của những kế hoạch phát triển khu vực.
Và câu hỏi thứ 3 cũng là câu hỏi cuối cùng là, làm thế này để chúng ta duy trì đa dạng sinh học trên hành tinh của hệ sinh thái cần bảo vệ?
Ví dụ mà tôi muốn bắt đầu vấn đề này là về việc đi săn của loài sư tử, đó là một thí nghiệm chúng tôi đã làm đằng sau hàng rào của khu vực được bảo vệ ở Nam Phi.
Và sự thật là, rất nhiều thứ trong tự nhiên ở châu Phi sẽ kéo dài tới tận tương lai trong những vùng được bảo vệ như tôi trình bay bằng màu xanh trên màn hình.
Nó đặt áp lực và trách nhiệm nặng nề lên những nhà quản lý công viên.
Họ cần phải làm và đưa ra quyết định có lợi cho tất cả các giống loài mà họ đang bảo vệ.
Một vài quyết định của hộ đã có những ảnh hưởng nhất định.
Như là, sử dụng lửa như là một công cụ quản lý ở đâu và lượng bao nhiêu?
Hay là, làm thế nào để đối phó với những loài to xác như là voi, có thể, nếu số lượng chúng tăng lên quá nhiều, có ảnh hưởng xấu đến hệ sinh thái và các loài khác.
Để tôi nói với các bạn thế này, những loại động lực này thật sự diễn ra trên các cảnh quan.
Ở cận cảnh thì đó là một khu vực với nhiều ngọn lửa và nhiều voi: đồng cỏ hoang mở rộng màu xanh, và chỉ một vài cây cối.
Khi chúng ta đi qua hàng rào này, và giờ chúng đang tiến vào khu vực đã có bảo vệ bằng lửa và không có con voi nào: cây cối dày đặc, một hệ sinh thái khác về mặt cơ bản.
Và ở nơi như là Kruger, mật độ voi tăng cao là một vấn đề thật sự.
Tôi biết đây là một vấn đề nhạy cảm đối với nhiều người các bạn, và không hề có câu trả lời đơn giản đối với nó.
Nhưng tốt là công nghệ mà chúng tôi đã phát triển và chúng tôi đang áp dụng ở Nam Phi, ví dụ như, đang cho phép chúng tôi tìm kiếm từng cái cây một ở đồng cỏ, và sau đó thông qua những chuyến bay liên tục chúng tôi có thể thấy cây nào đang bị những con voi đốn ngã, là màu đỏ như các bạn thấy trên màn hình, và những gì đang diễn ra ở những cảnh quan khác nhau trên đồng cỏ.
Điều đó đã cho những nhà quản lý công viên một cơ hội đầu tiên để sử dụng những chiến lược quản lý linh hoạt hơn và không dẫn đến những hậu quả mà tôi vừa chỉ cho các bạn.
Vậy nên, cái cách mà chúng ta đang nhìn vào những khu vực được bảo vệ hiện nay là hướng tới vòng đời, mà chúng ta có sự duy quản lý ngọn lửa, quản lý loài voi, những ảnh hưởng tới cấu trúc hệ sinh thái, và rồi những ảnh hưởng đó tác động tới mọi thứ từ những loài côn trùng tới những động vật ăn thịt cao cấp như là sư tử.
Tiếp theo, tôi đã lên kế hoạch mở rộng đáng kể đài quan sát trên không.
Tôi hi vọng công nghệ có thể đặt ngoài quĩ đạo để chúng ta có thể quản lý được cả hành tinh này với những công nghệ như thế.
Cho tới lúc đó, các bạn sẽ thấy tôi bay đến những khu vực hẻo lánh mà các bạn chưa bao giờ nghe tới.
Để kết thúc, tôi chỉ muốn nói rằng công nghệ hoàn toàn có vị trí trọng yếu trong việc giữ gìn Trái Đất, và quan trọng hơn như là cách hiểu và kiến thức để áp dụng nó.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Trung sĩ Salman: Từ Los Altos Hills, California, Ông Henry Evans.
(Vỗ tay) Henry Evans: Xin chào.
Tên tôi là Henry Evans, và cho đến ngày 29 tháng 8 năm 2002, Tôi đã sống cuộc sống người Mỹ hằng mong ước.
Tôi lớn lên ở một thị trấn Mỹ điển hình gần St. Louis.
Cha tôi là một luật sư.
Mẹ tôi là một người nội trợ.
Sáu anh chị em của tôi và tôi đã là những đứa trẻ tốt, nhưng gây ra khá nhiều rắc rối.
Sau khi học trung học, tôi rời xa nhà đi học và tìm hiểu thêm về thế giới.
Tôi đã đến học ở đại học Notre Dame và đã tốt nghiệp với ngành kế toán và tiếng Đức, trong đó có dành ra một năm học ở Áo.
Sau đó, tôi lấy bằng MBA tại đại học Stanford.
Tôi kết hôn với một người bạn thời trung học, Jane.
Tôi thật may mắn khi cưới được bà ấy.
Cùng nhau, chúng tôi nuôi dạy bốn đứa trẻ tuyệt vời.
Tôi làm việc và học cật lực để đạt được thăng tiến trong sự nghiệp, cuối cùng trở thành một giám đốc tài chính ở Silicon Valley, một công việc tôi thật sự rất thích.
Gia đình tôi và tôi đã mua nhà căn nhà đầu tiên và duy nhất vào ngày 13 tháng 12, 2001, một căn nhà khá xuống cấp ở một nơi tuyệt đẹp tại Los Altos Hills, California, là nơi tôi đang nói chuyện với các bạn lúc này.
Chúng tôi đã rất háo hức sửa chữa lại căn nhà, nhưng tám tháng sau khi chúng tôi chuyển vào, Tôi trải qua một cơn đột quỵ gây ra bởi một khiếm khuyết lúc sinh ra.
Qua đêm sau, tôi đã bị liệt tay chân và câm lúc 40 tuồi, độ tuồi của sự chín muồi.
Tôi đã mất vài năm, nhưng với sự giúp đỡ tuyệt vời của gia đình, tôi cuối cùng đã quyết định cuộc sống vẫn còn giá trị để sống.
Tôi đã trở nên thích thú với việc sử dụng công nghệ để giúp những người bị các khuyết tật nghiêm trọng.
Những thiết bị theo dõi đầu được bán đại trà bởi công ty Madentec chuyển đổi những chuyển động nhỏ cùa đầu tôi thành những chuyển động của con trỏ, và cho phép tôi sử dụng máy tính thường xuyên.
Tôi có thể lướt web, trao đổi email với mọi người, và thường xuyên đánh bại bạn tôi Steve Cousins trong các trò chơi đấu từ vựng trực tuyến.
Công nghệ này cho phép tôi tiếp tục bận rộn, hoạt động trí óc tích cực, và cảm thấy tôi là một phần của thế giới.
Một ngày, tôi đang nằm trên giường xem CNN, lúc ấy, tôi đã rất kinh ngạc bởi màn trình diễn robot PR2 của giáo sư Charlie Kemp thuộc phòng thí nghiệm Healthcare Robotics tại đại học Georgia Tech.
Tôi gửi email cho Charlie và Steve Cousins ở công ty Willow Garage, và chúng tôi đã thành lập dự án Robots for Humanity (Robot cho Nhân loại)
Trong khoảng hai năm, dự án Robot cho Nhân loại đã phát triển những cách thức cho phép tôi sử dụng PR2 như cơ thể thứ hai của mình.
Tôi tự cạo râu lần đầu tiên sau 10 năm.
Từ nhà của tôi ở California, tôi cạo râu cho Charlie ở Atlanta. (Tiếng cười) Tôi trao kẹo Halloween.
Tôi tự mình mở được tủ lạnh.
Tôi bắt đầu làm việc nhà.
Tôi thấy những khả năng mới mà trước đây không dám nghĩ đến để sống và đóng góp, cho bản thân mình và những người khác giống như tôi.
Chúng ta [kể cả người bình thường] có các khuyết tật dưới dạng này hay dạng khác.
Ví dụ, nếu bất kỳ ai muốn đi 60 dặm một giờ, chúng ta đều cần một thiết bị trợ giúp, gọi là xe hơi.
Khuyết tật của bạn không làm cho bạn trở nên kém cỏi hơn, và những khuyết tật của tôi cũng thế.
Nhân tiện, thử xem tay lái "lụa" của tôi nhé. (Tiếng cười) Kể từ khi sinh, chúng ta đều không có khả năng tự mình bay.
Năm ngoái, Kaijen Hsiao ở Willow Garage kết nối tôi với Chad Jenkins.
Chad đã cho tôi thấy thật dễ dàng để mua và điều khiển máy bay không người lái.
Đó là lúc tôi nhận ra rằng tôi cũng có thể sử dụng một máy bay không người lái để mở rộng thế giới của những người nằm liệt giường qua những chuyến bay, mang đến cảm giác của sự chuyển động và điều khiển, điều đó thật đáng kinh ngạc.
Tôi sử dụng đầu mình điều khiển con trỏ chuột, những giao diện trên trang web cho phép tôi xem video từ robot và gửi các lệnh điều khiển bằng cách nhấn các nút trong trình duyệt web.
Với một chút luyện tập, tôi đã đủ thành thạo với giao diện này để tự lái xung quanh nhà của tôi.
Tôi có thể nhìn xung quanh vườn của chúng tôi và xem những quả nho chúng tôi đang trồng.
Tôi kiểm tra các tấm pin mặt trời trên mái nhà của chúng tôi. (Tiếng cười) Một trong những thử thách đối với tôi, một phi công, là hạ cánh máy bay này trên cầu môn bóng rổ ngoài vườn.
Tôi thậm chí tiến xa hơn nữa bằng cách xem thử khả năng sử dụng một màn hình gắn vào đầu, có tên Oculus Rift, được điều chỉnh bởi Fighting Walrus, để có được kinh nghiệm thực tế ảo trong việc điều khiển chiếc máy bay.
Với nhóm của Chad tại đại học Brown, tôi thường xuyên lái những máy bay này vòng quanh phòng thí nghiệm của anh ấy vài lần một tuần, từ nhà tôi cách đó 3000 dặm.
Tất cả mọi người làm việc và không chơi đùa đối với một kẻ liệt tay chân buồn chán, vì vậy, chúng tôi cũng dành thời gian thi đấu các trận giao hữu của bóng đá robot. (Tiếng cười) Tôi không bao giờ nghĩ rằng tôi sẽ có thể thoải mái tự mình đi dạo xung quanh khuôn viên một trường như Brown.
Tôi chỉ ước là tôi có thể đủ tiền đóng học phí. (Tiếng cười) Chad Jenkins: Henry, hãy tạm gác lại những câu bông đùa, tôi đặt cược rằng tất cả mọi người ở đây rất muốn nhìn thấy anh lái chiếc máy bay này từ giường của anh ở California, cách 3.000 dặm.
(Vỗ tay) Được rồi, Henry, gần đây anh có đến D.C?
(Tiếng cười) Anh có thấy hào hứng khi có mặt tại TEDxMidAtlantic?
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Anh có thể cho chúng tôi thấy anh háo hức thế nào không?
(Tiếng cười) Được rồi, tốt lắm.
Anh có thể cho chúng tôi thấy anh là phi công cừ khôi thế nào không?
(Vỗ tay) Được rồi, chúng ta vẫn còn một ít việc cần làm cho vấn đề đó, nhưng tôi nghĩ rằng nó thể hiện sự khả quan rồi.
Điều làm cho câu chuyện của Henry trở nên tuyệt vời chính là hiểu rõ về những nhu cầu của Henry, hiểu những gì mà những người trong tình trạng như Henry cần từ công nghệ, và sau đó cũng hiểu về những lợi ích công nghệ tiên tiến có thể đem đến, và rồi mang hai thứ này đến với nhau để sử dụng một cách khôn ngoan và có trách nhiệm.
Những gì chúng tôi đang cố gắng làm là dân chủ hóa lĩnh vực robot, để cho bất kỳ ai cũng có thể là một phần của ngành này.
Chúng tôi cung cấp những con robot được cài đặt sẵn với giá cả phải chăng, chẳng hạn như máy bay A.R., 300 đô la, hoặc robot Suitable Technologies Beam, chỉ 17.000 đô la, cùng với phần mềm mã nguồn mở robot để cho bạn có thể là một phần của những gì chúng tôi đang cố gắng làm.
Và chúng tôi hy vọng bằng cách cung cấp những công cụ này, các bạn có thể nghĩ đến những cách tốt hơn để đem sự di chuyển đến cho những người tàn tật, để đem sự chăm sóc đến cho những người cao tuổi, để giúp giáo dục trẻ em của chúng ta được tốt hơn, để suy nghĩ về các hình thức mới của công việc tầm trung có thể làm ở tương lai, để giám sát và bảo vệ môi trường của chúng ta, và để khám phá vũ trụ.
Trở lại phần anh, Henry.
Henry Evans: Cảm ơn anh, Chad.
Với mô hình máy bay này, chúng tôi chỉ ra tiềm năng cho những người nằm liệt giường một lần nữa có thể khám phá thế giới bên ngoài, và robot cuối cùng sẽ cung cấp một sân chơi công bằng nơi con người chỉ bị giới hạn bởi khả năng của trí óc và trí tưởng tượng, nơi người khuyết tật có thể thực hiện các hoạt động tương tự như những người khác, và có thể còn tốt hơn, và công nghệ thậm chí sẽ cho phép chúng tôi cung cấp một lối thoát cho nhiều người hiện nay được coi là sống cuộc sống thực vật.
Nếu ở một trăm năm trước đây, tôi có thể bị đối xử như dạng thực vật.
Trên thực tế, điều đó không đúng.
Tôi đã có thể chết.
Chúng ta nắm trong tay quyền quyết định robot sẽ được sử dụng thế nào, cho điều thiện hay cái ác để đơn giản thay thế con người hoặc làm họ trở nên tốt hơn, để cho phép chúng ta làm và thưởng thức nhiều hơn nữa.
Mục tiêu của chúng tôi cho robot là gải phóng sức mạnh trí óc của tất cả mọi người bằng cách làm cho thế giới trở nên dễ tiếp cận cho những người như bản thân tôi và những người khác như tôi trên toàn thế giới.
Với sự giúp đỡ của những người như các bạn, chúng tôi có thể biến ước mơ này thành hiện thực.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Hiện nay vẫn còn 1 tỷ người trên thế giới không thể tiếp cận với những tuyến đường có thể đi lại trong mọi thời tiết.
Một tỷ người.
Một phần bảy dân số thế giới vào một thời điểm nào đó trong năm, sẽ phải chịu cách ly hoàn toàn với thế giới.
Chúng ta không thể đem thuốc men đến cho họ kịp thời, họ không thể nhận được nhu yếu phẩm, và cũng không đem được hàng hoá của mình ra chợ bán để kiếm sống qua ngày.
Ví dụ như ở vùng hạ Saharan châu Phi có đến 85% đường xá không thể sử dụng được vào mùa mưa.
Những khoản đầu tư đang được đưa vào đây, nhưng căn cứ vào tình hình hiện tại thì dự tính phải đến 50 năm nữa mọi thứ mới theo kịp tiến độ.
Chỉ riêng trong nước Mỹ, có đến khoảng 6,4 triệu kilô mét đường vừa rất tốn kém để xây dựng, vừa ngốn nhiều tiền để duy trì cơ sở hạ tầng, lại còn gây ảnh hưởng đến môi trường sinh thái, vậy mà đường xá vẫn còn thường xuyên chật chội đông đúc.
Chúng tôi đã thấy được điều này và nghĩ rằng Liệu có một cách nào đó tốt hơn?
Liệu chúng ta có thể tạo ra một loại hệ thống sử dụng những công nghệ tối tân nhất để tạo sự nhảy vọt trong lĩnh vực này như chúng ta đã làm với các thiết bị điện thoại di động trong 10 năm qua hay không?
Nhiều quốc gia có hệ thống viễn thông thật tuyệt vời không cần phải đặt những sợi cáp đồng dưới lòng đất nữa.
Vậy liệu chúng ta có thể làm điều tương tự trong lĩnh vực giao thông?
Hãy thử tưởng tượng một tình huống thế này.
Bạn đang ở trong một bệnh viện phụ sản ở Mali, châu Phi, bạn vừa hạ sinh một em bé và cần được chăm sóc đặc biệt ngay lập tức.
Ở thời buổi hiện nay bạn có thể làm gì trong tình huống này?
Rõ ràng bạn có thể gọi cấp cứu chỉ bằng điện thoại di động, và ngay lập tức người ta nhận được yêu cầu.
Đó là lĩnh vực đáp ứng được nhu cầu của con người.
Tuy nhiên, sự chăm sóc y tế có thể mất vài ngày mới đến nơi bởi vì đường xá quá xấu.
Đó là lĩnh vực chưa đáp ứng được nhu cầu con người.
Chúng tôi tin rằng có thể đến nơi chỉ trong vài giờ bằng một phương tiện bay bằng điện tự vận hành như thế này đây.
Hiện nay phương tiện này có thể chở được một khối lượng nhỏ khoảng 2kg bay qua một đoạn ngắn khoảng 10km, nhưng nó là một phần của một mạng lưới lớn hơn có thể phủ khắp đất nước, thậm chí cả châu lục.
Đây sẽ là một mạng lưới vận chuyển tự động và siêu linh hoạt.
một mạng lưới dành cho những nơi có hệ thống giao thông khó khăn.
Chúng tôi gọi nó là Matternet.
Chúng tôi sử dụng 3 loại công nghệ chính .
Loại thứ 1 là những chiếc máy bay điện tử tự vận hành.
Loại thứ 2 là các trạm mặt đất tự động nơi những chiếc máy bay đó bay ra bay vào để thay pin rồi tiếp tục chặng đường, hay giao và nhận hàng hoá vận chuyển.
Loại thứ 3 là bộ điều khiển điều hành toàn bộ hệ thống.
Hãy xem chi tiết hơn từng loại một trong số những kỹ thuật này nhé.
Trước tiên, hãy nói đến những chiếc máy bay tự vận hành kia
Chúng ta cũng sắp đưa vào sử dụng tất cả các phương tiện này vì những mục đích chuyên chở khác nhau và dưới nhiều hình thức khác nhau.
Hiện nay, chúng ta đang sử dụng những loại nhỏ có 4 bánh.
Chúng có thể chở được 2kg vượt qua quãng đường hơn 10km chỉ trong có 15 phút.
Hãy so sánh điều này với việc cố len lỏi vào một con đường gồ ghề tại các quốc gia đang phát triển, hay thậm chí bị kẹt xe trong một quốc gia tiên tiến hơn trên thế giới.
Những chiếc máy bay này không cần người lái.
Chìa khoá của công nghệ này là như sau.
Chúng sử dụng thiết bị định vị vệ tinh và cảm biến bên trong để định hướng di chuyển giữa các trạm trên mặt đất.
Mỗi chiếc như vậy được gắn lên một thiết bị hoạt động tự động giúp trao đổi pin và cả hàng hoá chuyên chở, thế nên chúng có thể tự định hướng để đi đến các trạm mặt đất kia, cập bến, thay pin một cách tự động, rồi rời đi.
Các trạm mặt đất được đặt ở những khu vực an toàn trên mặt đất.
Chúng đảm bảo an toàn cho phần nhiệm vụ dễ bị lỗi nhất, đó chính là phần hạ cánh.
Chúng được đặt ở những vị trí đã được định sẵn trên mặt đất, thế nên những con đường nối giữa chúng đều được định vị rõ ràng điều này rất quan trọng xét về khía cạnh độ tin cậy cho toàn bộ hệ thống.
Ngoài việc đảm bảo năng lượng cho những chiếc máy bay này chúng cũng sẽ trở thành những cổng thương mại nơi mà người ta có thể lấy ra hay bỏ vào mạng lưới các loại hàng hóa.
Phần cuối cùng của hệ thống là bộ điều khiển, nó điều khiển toàn bộ hệ thống.
theo dõi dữ liệu về thời tiết từ tất cả các trạm mặt đất và tối ưu hoá đường đi của những chiếc máy bay trong toàn hệ thống để tránh thời tiết xấu và những yếu tố nguy hiểm khác, đồng thời tối ưu hoá việc sử dụng nguồn năng lượng trong toàn hệ thống
Bây giờ, tôi sẽ cho các bạn xem một trong số những chuyến bay như vậy.
Đây, chúng tôi đã bay ở Haiti mùa hè vừa rồi. Nơi mà chúng tôi đã thực hiện những chuyến bay thử đầu tiên.
Chúng tôi đang làm mẫu một chuyến bay chuyên chở thuốc men đến một khu trại được dựng lên sau trận động đất năm 2010.
Mọi người ở đó thích điều này.
Và tôi muốn cho các bạn xem những chiếc máy bay này nhìn gần như thế nào.
Đây là một chiếc trị giá 3000 đô la.
Giá thành của nó vẫn đang giảm xuống rất nhanh.
Chúng ta sử dụng nó trong mọi điều kiện thời tiết, trong điều kiện khí hậu cực nóng hay cực lạnh, hay có gió mạnh . Chúng là những phương tiện rất bền.
Hãy tưởng tượng cuộc đời bạn phụ thuộc vào cái gói này, ở đâu đó tại Châu Phi hay ở thành phố New York, sau cơn bão hung dữ Sandy.
Câu hỏi lớn kế tiếp là phải tốn bao nhiêu tiền cho nó?
Hóa ra chi phí cho việc chuyên chở 2kg đi xa hơn 10km bằng phương tiện này chỉ tốn có 24 xu.
(Tiếng vỗ tay) Nghe có vẻ khó tin, nhưng thật ra chi phí về năng lượng dành cho chuyến bay chỉ tốn có 2 xu của một đồng đô la hiện nay. và chúng ta chỉ mới ở giai đoạn ban đầu.
Khi thấy điều này, chúng tôi đã nghĩ rằng nó sẽ ảnh hưởng rất lớn đến thế giới.
Bởi vậy chúng tôi đã nói được thôi, phải tốn bao nhiêu tiền để xây dựng một hệ thống như vậy ở đâu đó trên hành tinh này?
Và chúng tôi đã quan sát việc xây dựng một hệ thống ở Lesotho để vận chuyển những mẫu bệnh phẩm HIV.
Vấn đề là có cách nào để vận chuyển nó ra khỏi phòng khám nơi bạn thu thập được mẫu bệnh và đem nó tới bệnh viện để phân tích?
Và chúng tôi cũng tự hỏi nếu muốn nó hoạt động khắp một khu vực rộng lớn khoảng 140km vuông thì sao?
Thậm chí lớn gấp 1,5 lần quận Manhattan.
Và rồi chúng tôi nghiệm ra chi phí để thực hiện điều này khoảng chừng ít hơn 1 triệu đô la.
Nếu so sánh với việc đầu tư cơ sở hạ tầng bình thường thì
chúng tôi nghĩ rằng đó là khả thi - đó chính là sức mạnh của một mô hình mới.
Và đây, một ý tưởng mới về một mạng lưới vận chuyển dựa vào những ý tưởng về mạng Internet.
Nó đã được phân cấp, được đồng bộ hóa, tương tác hai chiều, dễ dàng tương thích, tốn ít vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, và ít làm tổn hại đến môi trường.
Và dĩ nhiên, nếu nó là mô hình mới thì chắc chắn phải có thêm những công dụng khác nữa.
Có thể nó sẽ được dùng ở nhiều nơi trên thế giới.
Bây giờ, hãy nhìn vào một trái : những thành phố, những siêu đô thị của chúng ta.
Hiện nay, phân nửa dân số thế giới sống ở thành thị.
Nửa tỷ người sống ở những siêu đô thị.
Chúng ta đang sống trong một xu thế đô thị hóa nhanh không thể tưởng.
Riêng Trung Quốc, cứ mỗi 2 năm lại xây dựng thêm một siêu đô thị lớn bằng thành phố New York.
Đây đều là những nơi đ ã có cơ sở hạ tầng đường sá, nhưng không thực sự hiệu quả.
Sự tắc nghẽn giao thông là một vấn nạn lớn.
Cho nên, chúng tôi nghĩ rằng việc xây dựng một mạng lưới vận chuyển như vậy ở những nơi này là hoàn toàn hợp lý. Nó như là một tầng mới xuất hiện giữa đường sá và mạng Internet hiện tại, ban đầu chỉ dùng để vận chuyển hàng nhẹ và hàng khẩn cấp, nhưng qua một thời gian nữa, chúng tôi hy vọng sẽ phát triển nó thành một loại hình vận chuyển mới cung cấp một giải pháp thực sự hiện đại cho một vấn đề đã tồn tại từ rất lâu.
Sau cùng thì, nó còn có khả năng mở rộng với rất ít tác hại đến môi trường, có thể vận hành liên tục suốt ngày đêm, giống như mạng Internet vậy.
Khi khởi xướng ý tưởng này cách đây vài năm, có rất nhiều người đã đến gặp chúng tôi và nói rằng "Đây là một ý tưởng hay nhưng thật điên rồ, và chắc chắn các bạn không nên bắt tay vào làm tại một thời điểm quá sớm như vậy."
Tất nhiên, ta đang nói về máy bay đúng không, một công nghệ không chỉ chưa phổ biến ở phương Tây mà còn là một sự thật không vui vẻ gì ở những nước kém phát triển, đặc biệt ở những nơi thường xảy ra xung đột.
Vậy tại sao chúng tôi lại làm chuyện này?
Chúng tôi đã chọn nó không phải vì nó dễ làm mà bởi vì nó sẽ tạo ra một ảnh hưởng thần kì.
Hãy tưởng tượng 1 tỷ người được kết nối với hàng hóa theo cùng một cách giống như công nghệ viễn thông di động kết nối con người với thông tin vậy.
Hãy tưởng tượng một mạng lưới rộng lớn kế tiếp mà chúng ta sẽ xây dựng trên trái đất này sẽ là một mạng lưới giao thông vận tải.
Đối với các nước đang phát triển, chúng ta hy vọng đem đến cho hàng triệu người những loại vắc xin tốt hơn, và những dịch vụ điều trị y khoa tốt hơn.
Điều này có thể cho chúng ta một lợi thế có phần thiên vị trong cuộc chiến chống bệnh AIDS, lao phổi, và các dịch bệnh khác.
Dần dà, chúng tôi hy vọng nó sẽ trở thành một nền tảng mới cho những giao dịch kinh tế, giúp hàng triệu người thoát cảnh đói nghèo.
Đối với các nước đã phát triển và các quốc gia mới nổi, chúng tôi hy vọng nó sẽ là một mô hình giao thông vận tải mới có thể giúp cho những thành phố của chúng ta trở nên dễ sống hơn.
Đối với những ai vẫn còn cho rằng điều này chỉ nằm trong tiểu thuyết viễn tưởng, tôi xin khẳng định rằng đó là một thực tế.
Chúng ta cần đưa nó vào xã hội để biến nó thành hiện thực.
Xin cảm ơn tất cả các bạn.
(Tiếng vỗ tay)
Để biết được có bao nhiêu bạn ở đây có thể tìm thấy trong những gì tôi sắp nói với các bạn về giá trị thực tế, khi tôi hỏi mọi người vui lòng giơ tay: Ở đây ai trên 65 tuổi hoặc hy vọng sống qua tuổi 65 hay có cha mẹ hoặc ông bà đã sống hoặc đã qua tuổi 65, vui lòng giơ tay. (Tiếng cười) Okay. Các bạn là người khiến những điều tôi nói có giá trị thực tế. Những người còn lại sẽ không thấy điều tôi nói liên quan gì đến mình, nhưng tôi nghĩ bạn vẫn thấy chủ đề này hấp dẫn.
Tôi sẽ nói về sự già đi trong xã hội truyền thống.
Chủ đề này chỉ gồm một chương trong cuốn sách mới nhất của tôi, so sánh giữa xã hội kiểu bộ lạc nhỏ, truyền thống với xã hội lớn hiện đại của chúng ta, liên quan tới nhiều phương diện như là nuôi dưỡng con cái, trưởng thành, sức khỏe, đối phó với nguy hiểm, giải quyết tranh chấp, tôn giáo và sử dụng nhiều hơn một ngôn ngữ.
Những xã hội bộ lạc đã tạo nên tất cả xã hội loài người trong hầu hết lịch sử nhân loại, biến đổi đa dạng hơn xã hội hiện tại, ngày càng lớn của chúng ta.
Tất cả những xã hội lớn đều có chính phủ, nơi mà hầu hết mọi người đều xa lạ nhau, hoặc hẳn là đã biết rõ nhau khác với xã hội bộ lạc.
Các bộ lạc tạo nên hàng ngàn cuộc thử nghiệm để làm sao vận hành được bộ máy xã hội một cách tự nhiên.
Họ tạo nên các thử nghiệm mà chúng ta có thể học hỏi từ đó.
Không nên chê bai xã hội bộ lạc là thô sơ và đói khổ, nhưng cũng không nên ca ngợi nó là hạnh phúc và bình yên.
Khi chúng ta tìm hiểu về những tục lệ của họ, có vài thứ sẽ khiến chúng ta phải sợ, nhưng có những tục lệ mà, khi nghe đến, sẽ khiến chúng ta cảm thấy ghen tị và ngưỡng mộ và tự hỏi rằng chúng ta có thể làm theo những tục lệ đó hay không.
Hầu hết người cao tuổi ở Mỹ sống cuối đời tách biệt với con cháu họ với hầu hết bạn bè thời niên thiếu của họ, và thường sống riêng biệt trong những khu nhà cho người già. trái ngược với xã hội truyền thống, người già không sống ngoài cuộc sống của họ họ sống với con cháu, họ hàng, và những người bạn lâu năm của họ.
Tuy vậy, đối xử với người già có sự khác nhau rất lớn giữa các xã hội truyền thống, từ rất tệ tới tốt hơn cả xã hội hiện đại của chúng ta.
Ở mức tệ nhất, nhiều xã hội truyền thống xua đuổi những người già bằng một trong bốn cách với mức độ tăng dần như sau: bằng bỏ mặc người già và không cho ăn uống, tắm rửa cho tới khi họ chết, hoặc bỏ lại họ khi mọi người chuyển đi, hoặc kích lệ họ tự tử, hoặc bằng cách giết chết họ.
Trong những bộ lạc đó liệu con cháu có bỏ mặc hoặc ghết bố mẹ mình ?
Nó xảy ra với hai điều kiện chính.
Một là trong điều kiện sống du mục, xã hội săn bắn hái lượm thường xuyên thay đổi chổ ở và không có khà năng mang theo những người già không đi lại được khi những người trẻ khoẻ mạnh đã phải mang theo con cái và các tài sản của họ.
Điều kiện thứ hai là trong những xã hội có điều kiện sống bấp bênh hoặc thiếu thốn, như ở Bắc cực hoặc sa mạc, nơi có những chu kỳ khan hiếm thức ăn, và thỉnh thoảng chỉ là không có đủ thức ăn để nuôi sống tất cả mọi người.
Dù cho thực phẩm có được tích trữ chỉ dành cho những người khỏe mạnh và trẻ nhỏ.
Với người Mỹ chúng ta, điều này nghe thật kinh khủng khi nghĩ đến việc bỏ mặc hoặc giết chết người vợ, chồng bị ốm của mình hoặc bố mẹ mình. nhưng cái gì khiến những xã hội đó làm những điều khác biệt như vậy?
Họ phải đối mặt với điều kiện khắc nghiệt không còn lựa chọn.
Những người trường thành đó phải làm điều đó với chính cha mẹ họ, và những người đó biết rằng điều gì sẽ xảy ra với cha mẹ họ.
Ở trạng thái ngược lại việc đối xử với người già cực tốt đó là những xã hội nông nghiệp ở New Guinea nơi tôi đã làm công việc đồng áng suốt 50 năm qua, và ở hầu hết những xã hội sống định cư trên khắp thê giới.
Trong những xã hội đó, những người già được chăm sóc.
Được cho ăn uống, gìn giữ giá trị của họ.
Họ tiếp tục sống trong mái nhà của mình hoặc ai đó ngay gần nhà con cháu mình, hoặc nhà họ hàng và bạn bè thân thiết.
Có hai lý do chính cho sự khác biệt giữa những xã hội trong cách đối xử của họ với người già.
Sự khác biệt đặc biệt phụ thuộc vào sự hữu dụng của người già và giá trị của họ với xã hội.
Thứ nhất, là sự hữu dụng người già tiếp tục thực hiện những công việc quan trọng.
Những xã hội truyền thống sử dụng người già thường khi họ tiếp tục hiệu quả trong việc tạo ra thực phẩm.
Một sự hữu ích truyền thống của người già là họ có khả năng chăm sóc trẻ em cháu chắt họ, do đó giúp đỡ những đứa con đã trưởng thành của họ bố mẹ những đứa cháu của họ, để chúng đi săn bắn hái lượm, kiếm thức ăn cho cháu họ.
Còn những giá trị truyền thống khác của người già là chế tạo công cụ, vũ khí, rổ giá, ấm chén và dệt vải.
Thực ra, họ thường là người giỏi nhất những việc đó.
Người già thường là lãnh đạo trong những xã hội truyền thống, và là những người có nhiều kiến thức nhất về chính trị, y dược, tôn giáo , âm nhạc và các điệu múa.
Cuối cùng, là những người già của những xã hội truyền thống có vị trí cực kỳ quan trọng mà sẽ không bao xảy ra trong xã hội hiện đại được giáo dục tốt của chúng ta, nơi mà tất cả nguồn thông tin của chúng ta là sách vở và Internet
Ngược lại, trong xã hội không có chữ viết, những người già là kho chứa kiến thức.
Kiến thức của họ tạo ra sự khác biệt giữa sự sống và cái chết đối với cả xã hội trong giai đoạn khủng hoảng do những sự kiện hiếm khi xảy ra mà chỉ những người già nhất còn sống mới được trải nghiệm.
Đó là những cách người già trở lên hữu dụng trong xã hội truyền thống.
Giá trị và đóng góp của họ là sự khác biệt trong cách đối xử của xã hội với họ.
Những lý do khác đặt ra cho sự khác biệt trong cách đối xử với người già là do văn hoá xã hội.
Ví dụ, có sự đặc biệt tôn trọng đối với người già ở các quốc gia Đông Á, do ảnh hưởng của đạo Khổng Tử về đạo làm con hiếu thảo, có nghĩa là vâng lời, tôn trọng và giúp đỡ cha mẹ già.
Quan điểm văn hoá ở đó quan tâm đến sự tôn trọng người già trái ngược với địa vị thấp của người già ở Mỹ.
Những người cao tuổi ở Mỹ chịu thiệt thòi lớn trong xin việc.
Chịu thiệt thòi lớn trong việc khám chữa bệnh.
Các bệnh viện của chúng ta có một chính sách rất rõ ràng gọi là phân phối nguồn lực chăm sóc sưc khoẻ theo độ tuổi.
Chính sách tàn nhẫn đó nói rằng nếu nguồn lực của bệnh viện có giới hạn, ví dụ chỉ có một quả tim được hiến dành cho cấy ghép, hoặc nếu chỉ tiến hành phẫu thuật được cho một số lượng bệnh nhân có hạn, các bệnh viện Mỹ có chính sách dứt khoát rằng nhường sự ưu tiên cho bệnh nhân tuổi trẻ hơn là bệnh nhân nhiều tuổi hơn căn cứ vào đó bệnh nhân trẻ tuổi được xem như có giá trị hơn đối với xã hội vì họ có nhiều năm để sống hơn, mặc dù những bệnh nhân ít tuổi hơn có ít số năm kinh nghiệm sống hơn.
Có vài lý do cho sự thiếu tốn trọng với người già ở Mỹ .
Một là do quan điểm coi trọng công việc của chúng ta luôn đầu tư nhiều cho công việc, nên những người già không còn làm việc nữa không được tôn trọng.
Một lý do khác là người Mỹ chúng ta coi trọng đức tính tự lực và độc lập, nên chúng ta nhìn vào những người già một cách bản năng thấy họ không còn tự lực và độc lập nữa.
Còn một lý do nữa là nước Mỹ tôn sùng giới trẻ, điều này thể hiện ngay trong những quảng cáo của chúng ta.
Quảng cáo của Coca-Cola và bia luôn miêu tả nụ cười của người trẻ tuổi, cho dù cả người già lẫn người trẻ đều uống Coca-Cola và bia.
Nghĩ xem, có bao giờ bạn thấy một quảng cáo Coca hay bia sử dụng nụ cười của ông già 85 tuổi? Không bao giờ.
Thay vào đó, quảng cáo của Mỹ chỉ dùng hình ảnh người già tóc bạc cho các quảng cáo nhà dưỡng già và lập kế hoạch chi tiêu lương hưu.
Vậy, điều gì đã làm thay đổi địa vị của người già ngày nay so với địa vị của họ trong xã hội truyền thống trước kia?
Có một ít thay đổi mang lại điều tốt hơn và nhiều thay đổi mang lại điều tệ hơn.
Thay đổi lớn tốt hơn gồm có sự thực là ngày nay chúng ta hưởng thụ cuộc sống lâu hơn, sức khoẻ tốt hơn nhiều khi về già, nhiều cơ hội giải trí tốt hơn.
Một thay đổi khác tốt hơn là điều kiện nghỉ ngơi thuận lợi hơn và các chương trình chăm sóc sức khoẻ cho người già.
Những thay đổi xấu bắt nguồn từ thực tế khắc nghiệt rằng giờ đây chúng ta có nhiều người già hơn người trẻ nhất từ trước tới nay.
Có nghĩa là những người già đó trở thành gánh nặng cho những người trẻ, và khiến mỗi người già có ít giá trị hơn.
Một thay đổi lớn khác làm giảm địa vị người già là sự phá vỡ liên kết tuổi tác xã hội, bởi vì người già, con cháu họ, và bạn bè họ, đều rời đi khắp nơi sống độc lập với nhau nhiều lần trong suốt cuộc đời họ.
Người Mỹ chuyển nhà trung bình sau 5 năm.
Do dó người già có khả năng phải sống xa con cái mình và những người bạn thời trẻ.
Vẫn còn một lý do nữa dẫn đến tình trạng này cho người già là sự nghỉ hưu khỏi lực lượng lao động, mang đến sự chia tay với đồng nghiệp và mất đi công việc họ đã gắn bó, trân trọng.
Có lẽ thay đổi lớn nhất gây ra tình trạng này là người già của chúng ta nói khách quan, ít hữu dựng hơn so với họ trong xã hội truyền thống.
Phổ biến khả năng đọc viết có nghĩa là họ không còn hữu ích cho việc lưu trữ kiến thức.
Khi chúng ta cần thông tin nào đó, chúng ta tìm nó qua sách vở hoặc dùng Google thay vì tìm một ông già để hỏi.
Tốc độ thay đổi công nghệ chậm trong xã hội truyền thống có nghĩa là những điều ai đó học được khi còn bé vẫn hữu dụng khi người đó già đi nhưng với tốc độ thay đổi chóng mặt của công nghệ như ngày nay thì những thứ chúng ta học khi còn bé sẽ không sử dụng được 60 năm sau.
Và ngược lại, những người già như chúng ta không nhanh nhạy với những công nghệ thiết yếu để tồn tại trong xã hội hiện đại.
Ví dụ, hồi 15 tuổi Tôi được xem là đặc biệt giỏi trong tính nhân nhiều số vì tôi nhớ tốt các bảng tính nhân và biết tính Logarít sử dụng nhanh thước trượt.
Ngày nay, những kỹ năng đó hoàn toàn vô dụng bởi vì bất kỳ tên ngốc nào cũng có thể tính được phép nhân với tám chữ số một cách chính xác và ngay lập tức với máy tính bỏ túi.
Ngược lại, ở tuổi 75 Tôi không có những ký năng cơ bản cho cuộc sống hàng ngày.
Nhà tôi có chiếc TV đầu tiên năm 1948 chỉ có 3 núm mà tôi nhanh chóng dùng được: 1 núm bật tắt,1 núm âm lượng và núm chọn kênh.
Ngày nay, chỉ để xem một chương trình trên TV ở nhà, Tôi phải điều khiển 41 nút và nó hoàn toàn đánh bại tôi
Tôi phải gọi đứa con trai 25 tuổi để nó hướng dẫn trong khi tôi vất vả bấm 41 cái nút đó.
Chúng ta có thể làm gì để cải thiện cuộc sống của những người già ở Mỹ, và tận dụng được giá trị của họ?
Đó là một vấn đề lớn.
Trong bốn phút còn lại của tôi hôm nay, Tôi có thể đưa ra một vài đề xuất.
Một trong những giá trị của người già là họ ngày càng trở thành những ông bà tốt mang lại khả năng chăm sóc tốt cho những đứa cháu của mình, nếu họ chọn là việc này, khi ngày càng nhiều phụ nữ trẻ tham gia vào lực lượng lao động và cũng có ít hơn những bố mẹ trẻ ở nhà toàn thời gian chăm sóc con cái họ.
So với những lựa chọn thông thường là thuê người trông trẻ và trung tâm trông giữ trẻ ông bà mang lại cho trẻ những điều tốt hơn, họ có động lực và kinh nghiệm trông trẻ hơn.
Họ đã có sẵn kinh nghiệm khi nuôi con của mình.
Họ thường yêu thương cháu mình, và luôn muốn dành thời gian cho chúng.
Không như những người trông trẻ thuê, ông bà không nghỉ bỏ việc vị họ kiếm được công việc khác với mức lương cao hơn để chăm sóc đứa trẻ khác.
Giá trị thứ hai của người già ngược với những giá trị họ mất đi do kết quả của những điều kiện và công nghệ trên thế giới thay đổi.
Cùng lúc đó, những người già được tăng giá trị bởi chính khinh nghiệm quý báu của họ khi sống trong những điều kiện mà giờ đây hiếm khi xảy ra cũng bởi tốc độ thay đổi lớn lên điều đó có thể lại xảy ra.
Ví dụ như, chỉ những người Mỹ giờ ở tuổi 70 hoặc già hơn mới có thể nhớ được những trải nghiệm sống qua cuộc đại suy thoái, trải nghiệm cuộc sống qua chiến tranh thế giới, đã từng vật lộn với việc thả bom nguyên tử có thể tệ hơn hậu quả của việc không thả bom.
Hầu hết những người bỏ phiếu và chính trị gia hiện nay không có bất cứ những trải nghiệm cá nhân nào đối với những việc đó nhưng hàng triệu người Mỹ có.
Thật không may nếu những trường hợp xấu đó lại xảy ra.
Nhưng kể cả nếu nó không xảy ra, chúng ta vẫn có thể chuẩn bị cho nó dựa trên những kinh nghiệm họ đã trải qua như thế nào.
Những người già có những kinh nghiệm đó.
Người trẻ không.
Giá trị còn lại của người già mà tôi sẽ nói đến cũng phải thừa nhận rằng có nhiều việc mà người già không còn làm được nữa nhưng còn có những việc khác mà họ vẫn có thể làm tốt hơn những người trẻ.
Một thách thức cho xã hội là tạo cơ hội sử dụng những điều mà người già làm tốt hơn.
Một vài khả năng dĩ nhiên giảm sút khi về già.
Bao gồm các công việc đòi hỏi sức khoẻ và sức chịu đựng, khát vọng và sức mạnh của sự tò mò trong nhiều trường hợp bị giới hạn, như tìm hiểu cấu trúc DNA, tốt nhất là để cho những nhà khoa học dưới 30 tuổi.
Ngược lại, những giá trị đặc trưng mà sẽ tăng thêm cùng tuổi tác gồm kinh nghiệm, hiểu biết về những mối quan hệ giữa con người, có khả năng giúp đỡ người khác mà không để cái tôi xen vào, sự am hiểu nhiều lĩnh vực làm việc với khối lượng dữ liệu lớn, như kinh tế và so sánh tương quan lịch sử, tốt nhất là dành cho các học giả trên 60 tuổi.
Vì người già có khả năng làm tốt hơn người trẻ trong giám sát, quản lý, khuyên răn, chiến lược, dạy học, kỹ năng tổng hợp, và đặt ra các kế hoạch dài hạn.
Tôi đã thấy những khả năng này của người già ở nhiều người bạn của mình tuổi 60, 70, 80 và 90 tuổi, những người vẫn năng động trong quản lý đầu tư, làm nông, luật sư và bác sĩ.
Tóm lại, nhiều xã hội truyền thống tạo điều kiện sử dựng những người già trong cộng đồng và làm thoả mãn cuộc sống của họ hơn trong xã hội lớn hiện đại của chúng ta.
Có một nghịch lý thời nay là, khi chúng ta có nhiều người già hơn bao giờ hết, cuộc sống tốt hơn, được chăm sóc sức khoẻ tốt hơn trước rất nhiều, nhưng người già trong nhiều trường hợp đang chịu nhiều khổ đau hơn bao giờ hết.
Cuộc sống của người già ngày càng được thừa nhận là tạo nên một mảng bất hạnh trong xã hội Mỹ.
Chúng ta chắc chắn có thể làm tốt hơn nhờ học hỏi từ cuộc sống của những người già ở các xã hội truyền thống.
Nhưng cái gì là đúng với cuộc sống người già của xã hội bộ lạc thì cũng đúng với những tập tục khác trong xã hội đó.
Dĩ nhiên, Tôi không nói rằng chúng ta phải từ bỏ nền nông nghiệp và công cụ hiện đại và quay về săn bắn-hái lượm kiếm sống.
Có nhiều điều quá rõ để thấy là cuộc sống của chúng ta ngày nay hạnh phúc hơn nhiều so với các bộ lạc truyền thống nhỏ lẻ.
Vài ví dụ như là, chúng ta sống lâu hơn, giàu có hơn, và ít bị bạo lực hơn những người sống trong xã hội truyền thống.
Nhưng vẫn có những điều mà chúng ta phải ngưỡng mộ những người trong xã hội truyền thống, và cần học theo họ.
Cuộc sống của họ thường giàu tính cộng đồng hơn chúng ta, mặc dù thiếu thốn vật chất hơn.
Con cháu họ tự tin hơn, độc lập hơn và nhiều kỹ năng xã hội hơn con cháu chúng ta.
Họ suy nghĩ thực tế hơn đến những mối nguy hiểm hơn chúng ta.
Họ dường như không bao giờ chết vì những bệnh đái đường, bệnh tim, đột quỵ và những bệnh không lây nhiễm khác đó là những bệnh có thể giết chết hầu hết tất cả những người ngồi đây ngày hôm nay.
Lối sống hiện đại dẫn chúng ta đến những bệnh tật đó, còn lối sống của xã hội truyền thống bảo vệ chúng ta khỏi chúng.
Đó chỉ là vài ví dụ về cái mà chúng ta có thể học từ xã hội truyền thống.
Tôi mong các bạn cảm thấy hứng thú để tìm hiểu về những xã hội truyền thống đó như tôi đã thấy, để sống trong những xã hội đó.
Xin cảm ơn.
(tiếng vỗ tay)
Hôm qua, tôi đã ra ngoài đường đứng trước tòa nhà này, và tôi đã đi bộ xuống vỉa hè, và tôi có người đồng hành, một vài người trong chúng ta và chúng ta đều tuân thủ các quy tắc của việc đi bộ trên vỉa hè.
Chúng ta không nói chuyện với nhau. Chúng ta nhìn về phía trước.
Chúng ta cứ di chuyển.
Khi một người trước mặt tôi đi chậm lại .
Và vì thế tôi nhìn anh ta, và anh ta đi chậm lại, và cuối cùng anh ấy dừng lại.
Thực ra thì đó chưa đủ nhanh đối với tôi, vì thế tôi ra kí hiệu rẽ và tôi đi xung quanh anh ta, và vừa đi, tôi ngoái lại để xem anh ta đang làm gì, và anh ấy đang làm việc đó.
Anh ta đang nhắn tin, và anh ấy không thể vừa đi vừa nhắn tin cùng một lúc.
Bây giờ chúng ta đã có thể tiếp cận việc này từ góc nhìn về trí nhớ ngắn hạn hoặc từ những quan điểm đa nhiệm.
Chúng ta sẽ làm việc với trí nhớ ngắn hạn ngày hôm nay.
Bây giờ, trí nhớ ngắn hạn là một phần sự hiểu biết mà chúng ta nhận thức ở bất cứ thời điểm nào trong ngày.
Bạn đang sử dụng nó ngay lúc này.
Nó không phải là thứ mà chúng ta có thể tắt đi.
Nếu bạn tắt nó đi, thì đó gọi là hôn mê, đúng không?
Vậy thì bây giờ, bạn đang làm rất tốt.
Bây giờ trí nhớ ngắn hạn có bốn yếu tố cơ bản.
Nó cho phép chúng ta cất giữ những trải nghiệm tức thời và một chút kiến thức.
Nó cho phép chúng ta tìm lại về trong trí nhớ dài hạn và giữ lại một số vì chúng ta cần nó, trộn lẫn nó, xử lý nó dù mục tiêu của chúng ta là gì đi nữa.
Bây giờ mục tiêu hiện tại không giống như thế, Tôi muốn trở thành Tổng Thống hoặc người lướt sóng giỏi nhất thế giới.
Nó là những thứ trần tục hơn. Tôi thích bánh quy, hoặc tôi cần biết làm cách nào để vào phòng khách sạn.
Bây giờ, khả năng của trí nhớ ngắn hạn là khả năng chúng ta tận dụng nó, khả năng sử dụng những gì chúng ta biết và những gì chúng ta có thể nhớ và tận dụng nó theo nhiều cách mà cho phép chúng ta thỏa mãn mục tiêu hiện tại của mình.
Khả năng của trí nhớ ngắn hạn có một lịch sử khá dài, và nó liên quan đến nhiều tác động tích cực.
Những người với khả năng ghi nhớ tốt được cho là người kể chuyện giỏi.
Họ được cho là có thể giải quyết và làm tốt những bài kiểm tra được tiêu chuẩn hóa bất kể là nó quan trọng như thế nào.
Họ có trình độ viết lách tốt.
Họ có khả năng tranh luận ở trình độ cao.
Vì vậy, những gì chúng ta đang làm ở đây là diễn lại một chút.
Vì thế, tôi sẽ nhờ bạn thực hiện một số nhiệm vụ, và chúng ta sẽ đưa bộ nhớ ngắn hạn đi vào hoạt động.
Các bạn hào hứng chứ?
Được rồi. Tôi sẽ cho các bạn năm từ, và tôi muốn các bạn ghi nhớ chúng.
Đừng viết những từ này xuống. Chỉ ghi nhớ chúng thôi.
Năm từ.
Khi các bạn ghi nhớ xong, tôi sẽ hỏi ba câu hỏi.
Tôi muốn xem những gì sẽ xảy ra với những từ này.
Và đây là những từ đó: cây, đường cao tốc, gương, sao Thổ và điện cực.
Tốt chứ?
Được rồi. Những gì tôi muốn các bạn làm là cho tôi câu trả lời của 23 nhân 8 bằng mấy.
Chỉ cần nói nó ra.
(Lẩm nhẩm) (Cười) Trên thực tế nó là -- ( lẩm nhẩm)-- chính xác. (Cười) Được rồi. Tôi muốn các bạn giơ tay trái và tôi muốn các bạn đi, " Một, hai, ba, bốn, năm, sáu, bảy, tám, chín, mười."
Đây là bài kiểm tra thần kinh nếu như các bạn đang thắc mắc.
Được rồi, giờ tôi muốn các bạn nói lại năm chữ cái cuối trong bảng chữ cái tiếng Anh ngược.
Bạn nên bắt đầu bằng chữ Z.
(Cười) Được rồi. Có bao nhiêu người ở đây chắc chắn rằng các bạn đã tìm ra đủnăm từ?
Ok. Thông thường thì chúng ta sẽ có ít hơn một nửa, phải không, bình thường thôi.
Ở đây có một dãy. Một số người có thể ghi nhớ tới năm.
Một số có thể nhớ tới 10.
Một số khác chỉ nhớ tới hai hoặc ba.
Chúng ta biết rằng điều này rất quan trọng tới cách chúng ta hoạt động, đúng không?
Và nó sẽ trở nên thật sự quan trọng tại TED vì bạn sẽ tiếp xúc với rất nhiều những ý kiến khác nhau.
Giờ thì vấn đề mà chúng ta gặp phải là cuộc sống đến với chúng ta, và nó đến với chúng ta rất nhanh chóng, và những gì chúng ta cần làm là lấy những dòng chảy vô định của trải nghiệm và bằng cách nào đó rút ra ý nghĩa từ đó bằng một bộ nhớ chỉ bé bằng hạt đậu.
Giờ thì đừng hiểu nhầm ý tôi rằng bộ nhớ ngắn hạn rất tuyệt vời.
Bộ nhớ cho phép chúng ta khám phá những trải nghiệm hiện tại của mình khi tiến lên phía trước.
Nó cho phép ta làm thế giới trở nên ý nghĩa hơn.
Nhưng nó có những giới hạn nhất định.
Giờ thì, trí nhớ rất tuyệt vì nó cho phép ta giao tiếp.
Chúng ta có thể có những cuộc trò chuyện, và tôi có thể xây dựng một bài tường thuật xung quanh việc này thế nên tôi biết chúng ta đang ở đâu và chúng ta đang đi đâu và bằng cách nào có thể đóng góp cho cuộc trò chuyện này.
Nó phép chúng ta giải quyết vấn đề, những suy nghĩ sáng suốt.
Chúng ta có thể ở giữa một buổi họp, lắng nghe một bài thuyết trình của ai đó, đánh giá nó, đưa ra quyết định có thích nó hay không, hỏi những câu hỏi kèm theo.
Tất cả diễn ra cùng với trí nhớ ngắn hạn.
Nó cũng cho phép chúng ta đi tới cửa hàng và lấy sữa, trứng và phomai khi những gì chúng ta thực sự tìm kiếm là Red Bull và thịt ba chỉ. (Cười) Hãy chắc chắn rằng những gì chúng ta lấy là những gì chúng ta đang tìm kiếm.
Bây giờ, vấn đề chính với trí nhớ ngắn hạn là nó bị giới hạn.
Nó bị giới hạn ở khả năng, giới hạn trong một khoảng thời gian, giới hạn trong sự tập trung.
Chúng ta có ý định ghi nhớ bốn điều.
Được không? Thường thì là bảy, nhưng dựa trên kết quả của máy MRIs, thì nó là bốn, và chúng ta đã hoàn thành quá mức.
Giờ thì chúng ta có thể ghi nhớ bốn điều đó trong khoảng 10 đến 20 giây nếu chúng ta không làm gì đó với nó, nếu chúng ta không xử lý nó, nếu chúng ta không áp dụng nó vào thứ gì đó, nếu chúng ta không nói cho ai nghe về điều đó.
Khi chúng ta nghĩ về trí nhớ ngắn hạn, chúng ta phải nhận ra rằng khả năng hạn chế này có những ảnh hưởng khác nhau đến chúng ta.
Bạn đã bao giờ đi từ phòng này sang phòng khác và quên rằng tại sao bạn ở đó chưa?
Bạn biết cách giải quyết cho việc đó, phải không?
Bạn quay trở lại căn phòng ban đầu. (Cười) Bạn có bao giờ quên chìa khóa?
Bạn đã bao giờ quên xe?
Có bao giờ quên con của bạn chưa?
Bạn đã bao giờ bị cuốn theo một cuộc trò chuyện, và bạn nhận ra rằng cuộc trò chuyện mà bạn đã bỏ qua thì thực sự thú vị hơn? (Cười) Vì thế, bạn đang gật đầu và mỉm cười, nhưng bạn đang thực sự chú ý tới thứ ở đằng kia, cho đến khi bạn nghe thấy từ cuối cùng được phát ra, và bạn nhận ra, bạn được hỏi một câu hỏi. (Cười) Và bạn thực sự cầu mong câu trả lời là không, vì đó là những gì bạn sắp nói.
Tất cả những buổi thuyết trình về trí nhớ, những gì chúng ta có thể làm và những gì chúng ta không thể làm.
Chúng ta cần nhận ra rằng trí nhớ ngắn hạn có khả năng hạn chế, và tự bản thân nó là về bằng cách nào chúng ta dàn xếp nó.
Chúng ta dàn xếp nó qua những kế hoạch.
Vì thế, những gì tôi muốn làm là nói một chút về những kế hoạch ở đây, và sẽ là rất quan trọng vì các bạn bây giờ đang ở trong một môi trường giàu mục tiêu thông tin suốt nhiều ngày tới.
Bây giờ, bước đầu tiên là chúng ta cần nghĩ về và những gì chúng ta xử lý sự tồn tại và cuộc sống của mình, ngay lập lức và lặp đi lặp lại.
Chúng ta cần xử lý những gì đang diễn ra khoảnh khắc mà nó diễn ra, không phải 10 phút sau, không phải tuần sau, mà ngay lúc này.
Vì thế chúng ta cần nghĩ về, vậy, tôi có đồng ý với anh ấy không?
Những gì đang thiếu? Những gì tôi muốn biết?
Tôi có đồng ý với sự giả thiết này không?
Bằng cách nào tôi có thể áp dụng vào cuộc sống của mình?
Đó là cách xử lý những gì đang diễn ra để chúng ta có thể sử dụng lại sau này.
Vì thế chúng ta cần lặp lại nó. Chúng ta cần luyện tập.
Vì thế chúng ta cần nghĩ về nó tại đây.
Ở giữa, chúng ta muốn nói cho mọi người về điều đó.
Chúng ta đang viết điều này ra giấy, và khi bạn trở về nhà lấy những cuốn sổ ra và nghĩ về chúng và kết thúc bằng việc luyện tập hàng giờ.
Luyện tập vì một số lý do trở thành một điều tiêu cực.
Nó rất tích cực.
Điều tiếp theo là, chúng ta cần suy nghĩ kĩ lưỡng và chúng ta cần suy nghĩ sinh động.
chúng ta thường nghĩ rằng cần phải liên hệ tri thức mới với những thứ được tiếp thu từ trước.
Những gì mà chúng ta muốn là xoay vòng.
Chúng ta muốn lấy toàn bộ sự tồn tại của mình và gói xung quanh là những tri thức mới và khiến những sự liên kết này, trở nên ý nghĩa hơn.
Chúng ta cũng muốn sử dụng hình ảnh. Chúng ta sinh ra đã yêu thích hình ảnh.
Chúng ta cần tận dụng lợi ích đó.
Hãy suy nghĩ bằng hình ảnh, viết nó xuống.
Nếu bạn đọc một cuốn sách, liên tưởng mọi thứ.
Tôi đã đọc qua cuốn " Đại gia Gatsby" và tôi có một ý tưởng hoàn hảo về diện mạo của nhân vật nam trong đầu tôi, đó là phiên bản riêng của tôi.
Điều cuối cùng là sắp xếp và hỗ trợ.
Chúng ta là những cỗ máy giải nghĩa. Đó là những gì chúng ta làm.
Chúng ta cố gắng giải nghĩa mọi thứ xảy ra với mình.
Sắp xếp rất có ích, vì thế chúng ta cần cơ cấu lại những gì chúng ta đang làm một cách có ý nghĩa.
Nếu chúng ta cung cấp kiến thức và kinh nghiệm, chúng ta cần cơ cấu nó.
Và điều cuối cùng là sự hỗ trợ.
Chúng ta bắt đầu như những người học việc.
Tất cả những gì chúng ta làm gần như là sự tinh tế.
Chúng ta nên hi vọng nó sẽ thay đổi theo thời gian.
Chúng ta phải hỗ trợ nó. Sự hỗ trợ có thể đến bằng việc hỏi han mọi người, đưa cho họ một tập giấy mà có bảng tổ chức hoặc có những hình ảnh hướng dẫn, nhưng chúng ta cần hỗ trợ nó.
Bây giờ, mảnh cuối cùng của bài nói chuyện này, thông điệp để mang về nhà về khả năng của trí nhớ ngắn hạn đó là: những gì chúng ta xứ lý, chúng ta học hỏi.
Nếu không xử lý cuộc sống, chúng ta sẽ không sống.
Hãy sống một cuộc sống nhé.
Xin cám ơn. (Vỗ tay)
Bộ não con người có gì đặc biệt?
Tại sao chúng ta lại thí nghiệm trên các loài động vật mà không phải thí nghiệm trên chính bản thân mình?
Bộ não con người có gì hay mà những bộ não khác lại không có?
Khi tôi bị thu hút bởi những câu hỏi như thế này cách đây 10 năm, các nhà khoa học nghĩ rằng họ biết các bộ não khác nhau có cấu tạo thế nào.
Mặc dù điều đó dựa trên rất ít chứng cứ, nhiều nhà khoa học nghĩ rằng tất cả bộ não của động vật có vú bao gồm cả bộ não con người, được cấu tạo như nhau, với một số lượng nơ ron mà luôn ở tỉ lệ cân xứng với kích thước não.
Có nghĩa là hai bộ não với kích thước giống nhau, như hai bộ não này, với khối lượng tầm 400g, nên có số lượng nơ ron như nhau.
Bây giờ, nếu nơ ron là những thông tin chức năng thể hiện các đơn vị của bộ não, rồi sau đó chủ nhân của hai bộ não này nên có những khả năng nhận thức như nhau.
Thật sự là, đây là của một con tinh tinh và cái kia là của một con bò.
Hiện giờ những con bò có thể có một đời sống tinh thần bên trong phong phú và thông minh đến nỗi chúng chọn cách không để chúng ta biết về nó, nhưng chúng ta làm thịt chúng.
Tôi nghĩ đa số mọi người đều đồng ý rằng tinh tinh có những thái độ phức tạp, tinh vi và linh hoạt hơn rất nhiều so với bò.
Vậy nên đây là biểu hiện đầu tiên cho kết luận "mọi bộ não đều có cấu tạo như nhau" không hẳn là chính xác.
Nhưng hãy cứ coi như là thế.
Nếu mọi bộ não đều có cấu tạo như nhau và nếu bạn so sánh não động vật với những kích thước khác nhau, bộ não lớn hơn sẽ luôn luôn có nhiều nơ ron hơn so với bộ não nhỏ hơn, và bộ não càng lớn, thì khả năng nhận thức của chủ nhân sẽ càng cao hơn.
Do đó bộ não lớn nhất sẽ có khả năng nhận thức cao nhất.
Nhưng tin xấu là: Bộ não của chúng ta, không phải là bộ não lớn nhất.
Có vẻ như điều này sẽ làm phật ý nhiều người.
Bộ não của chúng ta nặng từ 1.2 đến 1.5kg, nhưng bộ não của voi nặng tầm 4 đến 5kg, và bộ não của cá voi có thể lên tới 9kg, đó là lí do vì sao các nhà khoa học từng nói rằng bộ não chúng ta phải rất đặc biệt để giải thích cho khả năng nhận thức của chúng ta.
Nó thật sự kì lạ, mội loại trừ so với qui luật.
Của chúng có thể lớn hơn, nhưng của chúng ta lại tốt hơn, và nó có thể tốt hơn, ví dụ, trong trường hợp nó có vẻ lớn hơn bình thường, với vỏ não lớn hơn bình thường so với kích thước cơ thể.
Vậy nên, điều đó sẽ cho chúng ta thêm vỏ não để làm những thứ thú vị hơn là chỉ điều hành cơ thể.
Đó là bởi vì kích thước của bộ não thường tỉ lệ với kích thước của cơ thể.
Vậy nên lí do chính cho điều đó là não của chúng ta to hơn so với bình thường thật ra là từ cách so sánh bản thân chúng ta với các loài linh trưởng lớn.
Loài gorilla có thể lớn gấp hai hay gấp ba lần so với chúng ta, đáng nhẽ bộ não của chúng phải to hơn của chúng ta, nhưng thay vào đó lại là ngược lại.
Bộ não của chúng ta lại lớn hơn gấp ba lần so với bộ não của gorilla.
Bộ não con người cũng có vẻ đặc biệt nếu xét về lượng năng lượng mà nó sử dụng.
Mặc dù cân nặng của nó chỉ chiếm 2% của cơ thể, nhưng bản thân nó sử dụng 25% tổng năng lượng mà cơ thể cần để vận hành mỗi ngày.
Đó là 500 calo trên tổng số 2000 calo, chỉ để bộ não của bạn vận hành.
Vậy nên bộ não con người to hơn bình thường, tiêu tốn nhiều năng lượng hơn bình thường, vậy nên nó đặc biệt.
Và điều đó bắt đầu khiến tôi phân tâm.
Về mặt sinh học, chúng ta nhìn vào các qui luật áp dụng vào tất cả các động vật và đời sống nói chung, thế nên tại sao qui luật phát triển nên áp dụng cho tất cả trừ chúng ta?
Có lẽ vấn đề là do giả thuyết cơ bản rằng mọi bộ não đều cấu tạo như nhau.
Có lẽ hai bộ não có kích thước như nhau thật ra có thể được cấu tạo từ số lượng nơ ron khác nhau.
Có lẽ bộ não lớn không nhất thiết phải có nhiều nơ ron hơn một bộ não có kích thước bình thường.
Có lẽ bộ não con người thật sự có nhiều nơ ron nhất so với bất kì bộ não nào, không liên quan tới kích thước của nó, đặc biệt là ở vỏ não.
Vậy nên, với tôi điều đó trở thành một câu hỏi quan trọng để trả lời: Bộ não con người có bao nhiêu nơ ron, và được so sánh với các động vật khác như thế nào?
Bây giờ, có thể bạn đã nghe hay đọc đâu đó rằng chúng ta có 100 tỉ nơ ron, vậy thì 10 năm trước, tôi đã hỏi đồng nghiệp của mình họ có biết con số đó từ đâu không.
Nhưng không ai biết.
Tôi đã và đang tìm kiếm tài liệu về bản tham khảo nguyên gốc về con số đó, nhưng tôi vẫn chưa thể tìm thấy nó.
Có vẻ như chưa một ai thật sự đã đếm số lượng nơ ron trong bộ não con người, hay bất kì bộ não nào khác.
Vậy nên tự tôi tìm cách để đếm số tế bào não, và về bản chất thì là hòa tan bộ não thành nước súp.
Nó là như thế này: Bạn lấy một bộ não, hoặc một phần của nó, và bạn hòa tan nó trong thuốc tẩy, nó sẽ phá hủy các màng tế bào nhưng nhân tế bào không bị ảnh hưởng, rồi bạn sẽ có một chất dịch huyền phù của nhân tự do mà trông sẽ như thế này, như nước súp vậy.
Nước súp này gồm tất cả nhân mà từng là bộ não chuột.
Vẻ đẹp của nước súp này là bởi vì đây là nước súp, bạn có thể khuấy nó và khiến những nhân này phân tán đều trong chất lỏng, để giờ chỉ cần nhìn dưới kính hiển vi chỉ 4 hoặc 5 mẫu của biện pháp đồng đều này, bạn có thể đếm số nhân, và từ đó nói được có bao nhiêu tế bào trong não.
Nó đơn giản và không hề phức tạp, và còn rất nhanh nữa.
Vậy nên chúng tôi đã sử dụng phương pháp đó để đếm số nơ ron trong hàng tá những loài khác nhau, và kết quả là tất cả những bộ não đó không hề có cấu tạo giống nhau.
Lấy ví dụ về loài gặm nhấm và loài linh trưởng chẳng hạn: Trong bộ não lớn hơn của loài gặm nhấm, kích cỡ trung bình của nơ ron tăng lên, vậy nên bộ não phồng lên rất nhanh và đạt được kích thước nhanh hơn nhiều so với việc tăng số nơ ron.
Nhưng bộ não của loài linh trưởng có số nơ ron mà không có chuyện nơ ron trung bình trở nên lớn hơn, mà đó là một cách rất tiết kiệm để bổ sung nơ ron vào bộ não.
Kết quả là bộ não của loài linh trưởng sẽ luôn có nhiều nơ ron hơn bộ não của loài gặm nhấm có cùng một kích thước và bộ não càng lớn, thì sự khác nhau càng nhiều.
Thế còn bộ não của chúng ta thì sao?
Chúng tôi phát hiện ra trung bình chúng ta có 86 tỉ nơ ron, 16 tỉ trong đó nằm ở tế bào vỏ não, và nếu bạn cho là vỏ não là trung tâm của các chức năng như sự nhận thức và lý thuyết logic và suy luận không thực tế, và 16 tỉ đó là số nơ ron nhiều nhất mà bất kì vỏ nào có, tôi nghĩ đây là cách giải thích đơn giản nhất về khả năng nhận thức đáng ghi nhận của chúng ta.
Nhưng 86 tỉ nơ ron có ý nghĩa quan trọng như thế nào.
Bởi vì chúng tôi đã tìm ra mối quan hệ giữa kích thước của não so với số lượng nơ ron có thể được miêu tả trên phương diện toán học, chúng ta có thể tính toán được não người sẽ thế nào nếu nó được cấu tạo như của loài gặm nhấm.
Bởi thế, một bộ não của loài gặm nhấm với 86 tỉ nơ ron sẽ nặng tầm 36kg.
Điều đó là không thể.
Một bộ não vĩ đại sẽ bị đè bẹp bởi chính cân nặng của nó, và bộ não không thể có được này sẽ chỉ hợp với cơ thể 89 tấn.
Tôi không nghĩ là chúng ta sẽ trông giống như vậy.
Vậy nên điều đó đã đưa chúng tôi đến một kết luận cực kì quan trọng, đó là chúng ta không phải loài gặm nhấm.
Bộ não con người không phải bộ não chuột to lớn.
So sánh với chuột, chúng ta có vẻ đặc biệt, đúng vậy, nhưng đó không phải là một phép so sánh cân xứng, bởi lẽ chúng ta biết mình không phải là loài gặm nhấm.
Chúng ta là động vật linh trưởng, bởi thế sự so sánh hợp lí là với những loài linh trưởng khác.
Và do đó, nếu bạn làm phép toán, bạn sẽ thấy một loài linh trưởng với 86 tỉ nơ ron sẽ có bộ não vào khoảng 1.2kg, có vẻ như là hợp lí, với một cơ thể 66kg, trong trường hợp của tôi là hoàn toàn chính xác, mà sẽ đưa chúng ta đến với một kết luận tuy không làm ngạc nhiên nhưng vẫn rất quan trọng: Tôi là một loài linh trưởng.
Và tất cả các bạn là loài linh trưởng.
Và Darwin cũng thế.
Tôi rất thích thú khi nghĩ rằng Darwin sẽ thật sự trân trọng điều này.
Bộ não của ông, cũng như chúng ta, được cấu tạo trong hình ảnh của bộ não những loài linh trưởng khác.
Vậy nên bộ não con người đặc biệt, đúng vậy, nhưng không đặc biệt về số lượng nơ ron.
Đó chỉ chứng minh về một bộ não loài linh trưởng to lớn thôi.
Tôi nghĩ rằng đó là một suy nghĩ hết sức khiêm tốn và tỉnh táo khi mà nhắc nhở chúng ta về vị trí của mình trong tự nhiên.
Tại sao nó lại tốn nhiều năng lượng như vậy?
Những người khác đã tìm ra lượng năng lượng mà bộ não con người và của các loài khác tiêu tốn, và bây giờ chúng ta đã biết số lượng nơ ron có trong cấu tạo mỗi bộ não, chúng ta có thể làm phép tính.
Và kết quả là cả bộ não con người và các loài khác đều tiêu tốn như nhau, trung bình 6 calo mỗi tỉ nơ ron mỗi ngày.
Vậy tổng năng lượng của một bộ não là một hàm tuyến tính đơn giản của số lượng nơ ron, và kết quả là bộ não con người chỉ tốn lượng năng lượng như bạn mong đợi.
Vậy nên lí do vì sao bộ não con người tiêu tốn nhiều năng lượng như thế thật đơn giản bởi vì nó chứa một số lượng lớn nơ ron, và bởi vì chúng ta là loài linh trưởng, với rất nhiều nơ ron so với một kích thước cơ thể cho sẵn hơn so với bất kì loài động vật nào, cái giá cân xứng của bộ não chúng ta thì lớn, nhưng chỉ bởi vì chúng ta là loài linh trưởng, chứ không phải vì chúng ta đặc biệt.
Câu hỏi cuối cùng, là: làm sao chúng ta tìm ra được số lượng nơ ron đặc biệt này, và đặc biệt, nếu loài khỉ lớn to hơn chúng ta, tại sao chúng không có bộ não lớn hơn chúng ta, với nhiều nơ ron hơn?
Khi mà chúng ta hiểu được có nhiều nơ ron trong não có cái giá đắt thế nào, tôi đoán vậy, có thể có một lí do đơn giản.
Chúng chỉ không thể chịu được năng lượng cho cả một cơ thể to lớn và số lượng nơ ron lớn như thế.
Vậy nên chúng tôi đã làm phép tính.
Một mặt, chúng tôi tính lượng năng lượng mà một con linh trưởng hấp thụ mỗi ngày từ việc ăn thịt sống, và mặc khác, lượng năng lượng mà một cơ thể với một kích thước nhất định phải tiêu hao và lượng năng lượng mà một bộ não với số lượng nơ ron nhất định tiêu hao, và chúng tôi tìm ra sự kết hợp giữa kích thước cơ thể và số lượng nơ ron trong não mà một con linh trưởng có thể chịu được nếu nó ăn một lượng giờ nhất định mỗi ngày.
Và những gì chúng tôi đã tìm ra là bởi vì nơ ron đắt như thế, có một sự đánh đổi giữa kích thước cơ thể và số lượng nơ ron.
Vậy nên một con loài linh trưởng ăn 8h mỗi ngày có thể đạt được nhiều nhất 53 tỉ nơ ron, nhưng sau đó cơ thể không thể nặng hơn 25kg.
Để cân nặng lớn hơn, nó phải bỏ đi các nơ ron.
Vậy nên đó là một cơ thể lớn hoặc là một số lượng nơ ron lớn.
Khi bạn ăn giống như loài linh trưởng, bạn sẽ không thể đảm đương cả hai.
Một cách để vượt ra khỏi giới hạn trao đổi chất là dành nhiều thời gian mỗi ngày để ăn hơn, nhưng điều đó sẽ gây nguy hiểm, và vượt qua một điểm nhất định, đ iều đó là không thể nào.
Gorilla và đười ươi, ví dụ, có thể có khoảng 30 tỉ nơ ron bằng cách dành 8.5h giờ để ăn mỗi ngày, và có vẻ như chúng chỉ có làm như thế.
9h để để mỗi ngày có vẻ như là giới hạn thực tế cho một loài linh trưởng.
Thế còn chúng ta?
Với 86 tỉ nơ ron và khối lượng cơ thể từ 60 đến 70kg, chúng ta nên dành hơn 9h mỗi ngày hằng ngày để ăn, việc mà không hề khả thi.
Nếu chúng ta ăn như loài linh trưởng, chúng ta nhẽ ra không nên ở đây.
Làm thế nào mà chúng ta có thể trở thành như ngày hôm nay vậy?
Nếu bộ não của chúng ta chỉ tiêu tốn lượng năng lượng như vốn có, và nếu chúng ta không thể dành thời gian mỗi ngày để ăn, và cách thay thế duy nhất, thật đấy, là làm thế nào để lấy nhiều năng lượng hơn từ những đồ ăn giống nhau.
Và đáng ghi nhận là, điều đó phù hợp hoàn toàn với những gì tổ tiên chúng ta được tin là đã phát minh ra từ 1,5 triệu năm trước, khi họ phát minh ra nấu ăn.
Để nấu ăn phải sử dụng lửa và nếu thức ăn làm sao cho dễ tiêu hóa.
Những thức ăn đã nấu mềm hơn, nên chúng dễ nhai hơn và biến hoàn toàn thành chất bột trong miệng các bạn, để chúng hoàn toàn được tiêu hóa và hấp thụ trong ruột chúng ta, mà điều đó sẽ khiến chúng sản xuất ra nhiều năng lượng hơn trong thời gian ít hơn.
Vậy nên nấu ăn cho chúng ta thời gian làm những thứ thú vị hơn rất nhiều trong ngày và với nơ ron của mình hơn là chỉ nghĩ về thức ăn, tìm kiếm thức ăn và nhai ngấu nghiến cả ngày.
Vậy nên nhờ nấu ăn, cái mà đã từng là trách nhiệm chính, bộ não lớn, đắt đỏ một cách nguy hiểm này với rất nhiều nơ ron, có thể trở thành một tài sản chủ yếu, bây giờ chúng ta có thể đảm đương được cả nguồn năng lượng cho rất nhiều nơ ron và thời gian để làm những việc thú vị với chúng.
Vậy tôi nghĩ điều đó giải thích cho việc tại sao bộ não con người lại phát triển lớn đến thế trong quá trình tiến hóa, tất cả những cái còn lại hiện giờ chỉ là bộ não của loài linh trưởng.
Với bộ não lớn như thế giờ có thể đảm đương việc nấu ăn, chúng ta tiến rất nhanh từ thịt sống đến văn hóa, nông nghiệp, xã hội, những cửa hàng tạp phẩm, điện, tủ lạnh, tất cả những thứ đó ngày nay cho phép chúng ta có được tất cả năng lượng mà mình cần cho một ngày dài để ngồi tại một quán ăn nhanh ưa thích.
Vậy nên cái đã từng là biện pháp nay trở thành một vấn đề, và mỉa mai là, chúng ta tìm giải pháp ở đồ ăn sống.
Vậy thì lợi ích của con người là gì?
Những cái chúng ta có ngày hôm nay mà không động vật nào có là gì?
Câu trả lời của tôi là chúng ta có số lượng nơ ron lớn nhất ở vỏ não, và tôi nghĩ đó là cách giải thích đơn giản nhất cho khả năng nhận thức đáng ghi nhận của chúng ta.
Và cái mà chúng ta làm mà không động vật nào có thể, và cái mà tôi tin tưởng chủ yếu là cho phép chúng ta đạt được số lượng nơ rơn lớn, lớn nhất ở vỏ não?
Trong hai từ, nấu ăn.
Không loài động vật nào nấu ăn được.
Chỉ có con người. Và tôi nghĩ đó là lí do vì sao chúng ta là con người.
Nghiên cứu về bộ não con người đã thay đổi cách suy nghĩ của tôi về thức ăn.
Giờ đây tôi nhìn vào nhà bếp ở nhà mình, và tôi cúi đầu trước nó, và tôi cảm ơn tổ tiên của chúng ta khi đã phát minh được cái mà khiến chúng ta trở thành con người.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
(Vỗ tay) Thật vinh dự khi có mặt tại đây tối nay, và tôi rất vui khi được đứng đây và lắng nghe bởi vì tôi thực sự được truyền cảm hứng.
Và tôi sẽ dành tặng các bạn vài bài hát mà chúng lần đầu tiên được ra mắt.
Tôi đang thực hiện những bản thu âm mới và chưa từng hát cho bất kì ai ngoại trừ micro.
Đây là bài hát mà tôi viết về ý nghĩa của công nghệ, và rất thích hợp với những người ở đây.
Tôi đã bắt đầu nghĩ về nó hồi đại học, đặc biệt với người mù thì làm nghiên cứu là một công trình lớn.
Bạn phải tới thư viện, xem thử liệu họ có thể tìm sách cho bạn, bạn biết đó, chú thích và tất cả mọi thứ.
Bây giờ bạn chỉ cần lên Google tìm kiếm.
Tôi ước mình có nó khi còn đi học.
Mặc dù vậy, đây là bài hát về: chúng ta đều có nó, nhưng chúng ta sẽ làm gì với nó?
Bài hát tên "Mọi câu trả lời".
♫ Thời tiết ở Cincinnati như thế nào? ♫ ♫ Ở Tokyo thì mấy giờ? ♫ ♫ Ai là cha của đứa nhỏ này? ♫ ♫ Và ai cần biết cơ chứ? ♫ ♫ Tại sao những ký ức cứ dai dẳng ♫ ♫ khi tôi đang cố gắng đạt mục tiêu? ♫ ♫ Và tại sao tôi phải động đậy ngón tay ♫ ♫ cho âm nhạc trong tâm hồn tôi? ♫ ♫ Tôi không biết. ♫ ♫ Tôi không cần biết. ♫ ♫ 'Tôi đi ... ♫ ♫ để tìm thấy mọi câu trả lời ♫ ♫ ngay trong đôi tay này. ♫ ♫ Và tôi có mọi câu trả lời ♫ ♫ mà không cần phải hiểu ♫ ♫ bởi vì tôi có mọi câu trả lời. ♫ ♫ Hãy nghĩ rằng tôi sẽ lục lọi khắp các thế kỷ ♫ ♫ khi lắng nghe âm thanh của đại dương. ♫ ♫ Ồ, thật tốt khi được tự do, ♫ ♫ thật tự do. ♫ ♫ Ai là thị trưởng của Chicago ♫ ♫ năm1964? ♫ ♫ Và tại sao Shakespeare tạo ra Iago ♫ ♫ chia cắt một tình yêu thuần khiết? ♫ ♫ Những giấc mơ tôi sống động như thế nào ♫ ♫ theo cách âm nhạc đồng điệu tâm hồn? ♫ ♫ Tại sao tôi lại trở nên cáu tiết ♫ ♫ khi nghe tin tức ngày hôm nay? ♫ ♫ Tôi không biết. ♫ ♫ Tôi không cần biết. ♫ ♫ 'Tôi đi ... ♫ ♫ để tìm thấy mọi câu trả lời ♫ ♫ ngay trong tay. ♫ ♫ Và tôi có mọi câu trả lời. ♫ ♫ Thấy không, tôi không cần phải hiểu ♫ ♫ vì tôi có mọi câu trả lời. ♫ ♫ Tôi nghĩ rằng tôi sẽ lướt qua ♫ ♫ những tin lá cải ♫ ♫ khi uống trà. ♫ ♫ Mm, thật tốt khi được tự do. ♫ (Tiếng trumpet) ♫ Tôi không bao giờ phải đơn độc. ♫ ♫ Tôi có thể làm mọi thứ ngay tại nhà. ♫ ♫ Yeah, mm-hmm ... ♫ ♫ Những thứ đã được biết đến, ♫ ♫ tôi có thể đấm vào điện thoại mình. ♫ ♫ Chuyến tàu tự do sắp tới ♫ ♫ ngay trong phòng khách ♫ ♫ từ Baton Rouge đến Saskatoon ♫ ♫ và tất cả những điểm nằm giữa. ♫ ♫ Bởi vì tôi có mọi câu trả lời ♫ ♫ ngay trên màn hình. ♫ ♫ Và tôi có mọi câu trả lời, yeah. ♫ ♫ Tôi có sách và tạp chí. ♫ ♫ Tôi có tất cả, tất cả, tất cả, ... ♫ ♫ Tôi có mọi câu trả lời, ♫ ♫ mọi câu trả lời, oh yeah. ♫ ♫ Uh-huh ... ♫ ♫ Nhưng tôi sẽ nói với bạn dự định của tôi: ♫ ♫ Tôi sẽ tìm thủ đô của Peru ♫ ♫ hoặc vĩ độ của Kathmandu. ♫ ♫ Tôi sẽ tra Google ♫ ♫ vì mọi người đều làm như vậy. ♫ ♫ Và sau đó tôi sẽ lục lọi khắp thế kỷ. ♫ ♫ Tôi có tất cả, tất cả, tất cả, ... ♫ ♫ Tôi có mọi câu trả lời, ♫ ♫ Yeah, yeah ♫ ♫ Tôi có mọi câu trả lời, ♫ (Cười) Cảm ơn.
Whew! Quả là điều kỳ diệu! Tôi không mắc lỗi nào trong bài hát.
Đây là lần đầu tiên tôi trình diễn bài hát này.
(Cười) Đó dạng như là "sợ nhưng vẫn làm".
Tiếp theo là một bài hát bắt đầu từ một giấc mơ thời thơ ấu.
Đó là một trong những tựa đề mà tôi phải suy nghĩ, ngoại trừ hai vấn đề.
Một là, nó không thể phát âm.
Và nó là từ do tôi sáng tạo nên.
Nó được gọi là "Tembererana."
Và bài hát dựa trên những thứ mà tôi nghĩ đó là những cố gắng đầu tiên khi còn thơ ấu về những thế lực vô hình.
Vì vậy "tembererana" là những giấc mơ mà tôi có thể chạy trốn khỏi những cảm xúc tiêu cực đó là cách duy nhất tôi có thể làm
Vì vậy nó được gọi là "Tembererana".
Nó có nguồn gốc từ giai điệu của người Argentina gọi là "carnivalito".
♫ Một giấc mơ trong giấc mơ, ♫ ♫ Một thế giới trong thế giới, ♫ ♫ âm thanh của tiếng hét nguyên thủy ♫ ♫ đi khắp thế giới. ♫ ♫ hình ảnh nhấp nháy, ♫ ♫ âm thanh của bộ máy chiến tranh, ♫ ♫ đoàn xe limousine ♫ ♫ đi chầm chậm trên đất. ♫ ♫ Một đứa trẻ khác có thể dùng bàn tay. ♫ ♫ Vươn ra ♫ ♫ tembererana, hey, tembererana ... ♫ ♫ Sự huỷ diệt di chuyển. ♫ ♫ Trái đất là một ngôi mộ mở. ♫ ♫ Âm thanh của trái bom cuối cùng ♫ ♫ ầm ầm dữ dội trên khắp đất nước. ♫ ♫ Nỗi sợ, mày là kẻ thù. ♫ ♫ Phá hủy tất cả, nhưng ngươi. ♫ ♫ Bạn thấy những gì bạn muốn thấy. ♫ ♫ Trước khi tôi mù, tôi sẽ sưởi ấm ♫ ♫ sắc thái quyền lực mà tôi thích nhất, ♫ ♫ sức mạnh của sự sáng tạo. ♫ ♫ Tembererana, hey, tembererana ... ♫ ♫ Da, da, da, da ♫ ♫ Da, da, da, da, da, da, da ♫ ♫ Khi còn là một đứa trẻ, một mình và sợ hãi, ♫ ♫ thoát ra khỏi những cảm xúc ♫ ♫ Tôi sẽ chạy, chạy đi ♫ ♫ vào một thế giới mà cái tốt là mục đích của trò chơi ♫ ♫ và tất cả sức mạnh vô hình ♫ ♫ có một cái tên. ♫ ♫ Chung một tên. ♫ ♫ Tembererana, hey, tembererana ... ♫ ♫ Da, da, da, da, da, da, da ♫ ♫ Tembere, tembere, tembere, tembererana ♫ ♫ Tembere, tembere, tembere, tembererana, hey ♫ ♫ Tembererana, hey ♫ ♫ Tembererana ... ♫
Có một điều bạn biết về tôi, một điều rất riêng tư, và có một điều tôi biết về mỗi một người trong số các bạn và nó là trọng tâm trong các mối quan tâm của bạn
Có một điều chúng ta biết về mỗi người mà ta gặp ở bất cứ đâu trên thế giới, trên đường phố, và đó là lí do chính nhất cho tất cả những điều họ làm, và những điều họ chịu đựng,
và điều đó là tất cả chúng ta đều mong muốn hạnh phúc.
Về vấn đề này, chúng ta đều giống nhau.
Cách chúng ta tưởng tượng sự hạnh phúc, khác nhau tùy mỗi người, nhưng điều chung nhất ở tất cả chúng ta, là chúng ta đều muốn được hạnh phúc.
Bây giờ chủ đề của tôi là sự biết ơn.
Có liên quan gì giữa hạnh phúc và sự biết ơn?
Nhiều người sẽ nói rằng, ồ, quá dễ.
Khi bạn hạnh phúc, bạn biết ơn.
Nhưng hãy nghĩ lại đi.
Có thực là người hạnh phúc là người biết ơn không?
Chúng ta đều biết khá nhiều người có đầy đủ mọi thứ có thể đưa đến hạnh phúc, nhưng họ lại không hạnh phúc, bởi họ muốn một điều gì khác hoặc muốn có nhiều thêm nữa.
Và chúng ta đều biết những người gặp nhiều điều bất hạnh, những điều mà ta không muốn gặp phải, vậy mà họ lại vô cùng hạnh phúc.
Họ rạng ngời hạnh phúc. Và điều đó khiến bạn ngạc nhiên.
Tại sao ư? Bởi vì họ biết ơn.
Vậy không phải là hạnh phúc khiến chúng ta biết ơn.
Mà chính sự biết ơn làm ta hạnh phúc.
Nếu bạn nghĩ hạnh phúc làm bạn biết ơn, hãy nghĩ lại đi.
Chính sự biết ơn làm bạn hạnh phúc,
Bây giờ, ta có thể hỏi, Sự biết ơn thực sự có nghĩa là gì?
Và nó diễn ra như thế nào?
Tôi xin yêu cầu những trải nghiệm của chính các bạn.
Chúng ta đều biết từ trải nghiệm như thế nào.
Chúng ta trải qua việc gì đó mà rất quý giá với chúng ta.
Một thứ gì đó quý giá được ban tặng cho chúng ta.
Và nó thực sự được ban tặng
Hai điều này cần phải đi liền với nhau.
Nó phải là thứ gì đó quý giá,
và nó phải thực sự là một món quà. Bạn không mua nó. Bạn không giành được nó.
Bạn không đổi lấy nó. Bạn không làm việc để có được nó.
Chỉ là nó được dành tặng cho bạn mà thôi.
Và khi hai điều này đi liền với nhau, một thứ gì đó thực sự quý giá với tôi và tôi nhận ra rằng khi nó được tự do cho đi, thì khi ấy niềm biết ơn bỗng nhiên dâng trào trong tim tôi, hạnh phúc bỗng dâng trào trong tim tôi.
Và đó là cách mà sự biết ơn đến với bạn.
Bây giờ điều then chốt chúng ta không thể chỉ thỉnh thoảng mới cảm thấy biết ơn.
Chúng ta không thể chỉ trải nghiệm sự biết ơn.
Chúng ta có thể là những người sống với sự biết ơn.
Sống biết ơn, chính là điều tôi mà muốn nói đến.
Và làm thế nào chúng ta sống với sự biết ơn?
Bằng cách trải nghiệm, bằng cách để ý rằng mỗi khoảnh khắc đều là khoảnh khắc cho đi, như ta thường nói.
Đó là một món quà. Bạn không giành lấy nó.
Bạn không thể khiến nó đến với mình bằng bất cứ cách nào.
Bạn không có cách để chắc chắn rằng sẽ có một khoảnh khắc khác được dành cho bạn, và lúc đó, nó là điều quý giá nhất mà chúng ta có thể nhận được, khoảnh khắc này, với tất cả những cơ hội mà nó chứa đựng.
Nếu chúng ta không có khoảnh khắc hiện tại, chúng ta sẽ không có cơ hội để làm bất cứ điều gì, hay trải nghiệm bất cứ thứ gì, và khoảnh khắc này là một món quà.
Nó là một khoảnh khắc cho đi, như ta đã nói.
Bây giờ, ta nói món quà chứa trong món quà này
thực sự chính là cơ hội. Điều mà bạn biết ơn nhất chính là cơ hội. không phải là thứ mà bạn được cho, bởi nếu món quà đó ở nơi nào đó khác và bạn không có cơ hội để tận hưởng nó, làm điều gì đó với nó, bạn sẽ không biết ơn nó.
Cơ hội là món quà bên trong mỗi món quà, và chúng ta có câu nói này, cơ hội chỉ đến một lần.
Vâng, hãy nghĩ lại.
Mỗi khoảnh khắc là một món quà mới, cứ mãi như thế, và nếu bạn bỏ qua cơ hội trong khoảnh khắc này, một khoảnh khắc khác lại được ban tặng cho chúng ta, và lại thêm một khoảnh khắc nữa.
Chúng ta có thể tự nắm bắt cơ hội này, hoặc chúng ta sẽ để mất nó, và nếu chúng ta nắm được cơ hội, đó chính là chìa khóa của sự hạnh phúc.
Hãy nắm giữ chìa khóa cho hạnh phúc của chúng ta trong đôi tay của mình.
Từng khoảnh khắc, chúng ta có thể biết ơn vì món quà này.
Có phải điều đó nghĩa là chúng ta có thể biết ơn về mọi thứ?
Chắc chắn là không rồi.
Chúng ta không thể biết ơn bạo lực, chiến tranh sự áp bức, hay bóc lột.
Trên mức độ cá nhân, chúng ta không thể biết ơn vì đã mất đi một người bạn, vì sự phản bội, vì nỗi đau mất mát người thân.
Nhưng tôi không nói là ta có thể biết ơn vì mọi thứ.
Ý tôi là chúng ta có thể biết ơn trong mỗi khoảnh khắc mà mình nhận được cơ hội, và thậm chí khi phải đối mặt với điều gì đó cực kì khó khăn, chúng ta có thể đứng dậy và đáp lại cơ hội mà mình nhận được.
Nó không tệ như bạn nghĩ.
Thật ra, khi xem xét và trải nghiệm nó, bạn thấy rằng, trong hầu hết thời gian, điều chúng ta được ban tặng là cơ hội để tận hưởng, và chúng ta chỉ đành mất nó bởi vì ta đang đi quá nhanh trong cuộc đời và vì chúng ta không chịu ngừng lại để nhận thấy cơ hội.
Nhưng đôi lúc, một điều gì đó khó khăn được đem lại cho chúng ta, và khi điều khó khăn này xảy đến với chúng ta, thì thử thách làm gia tăng cơ hội, và chúng ta có thể vượt qua nó bằng cách học được một điều gì đó mà đôi lúc nó là một niềm đau.
Chẳng hạn như học tính kiên trì.
Chúng ta từng được nói rằng con đường đến sự an lạc không phải là đường chạy nước rút mà giống như một đường chạy marathon hơn.
Nó cần sự kiên nhẫn.
Nó khó khăn. Đó có thể là việc bảo vệ ý kiến của mình, bảo vệ niềm tin của mình.
Đó là một cơ hội mà chúng ta được ban tặng.
Để học, để chịu đựng, để đứng lên, tất cả những cơ hội này được tặng cho chúng ta, nhưng chúng chỉ là cơ hội, và những người tận dụng được những cơ hội đó mới là những người chúng ta ngưỡng mộ.
Họ làm được nhiều điều từ cuộc sống.
Và những người thất bại lại nhận được một cơ hội khác,
Chúng ta luôn có một cơ hội khác.
Đó là sự giàu có phi thường của cuộc sống.
Vậy làm thế nào chúng ta tìm ra cách
để kiểm soát điều này? Làm thế nào mỗi người trong chúng ta tìm ra cách để sống biết ơn, không chỉ là biết ơn đôi lúc , mà là biết ơn trong từng khoảnh khắc.
Làm thế nào chúng ta làm được điều này? Đây là một cách vô cùng đơn giản.
Rất đơn giản nó là điều mà chúng ta được nhắc nhở từ lúc còn nhỏ khi đang học cách băng qua đường.
Dừng lại.
Nhìn.
Thế thôi.
Nhưng chúng ta có thường dừng lại không?
Chúng ta đi quá nhanh trong cuộc đời. Chúng ta không dừng lại.
Chúng ta bỏ lỡ cơ hội bởi chúng ta không dừng lại.
Chúng ta phải dừng lại.
Chúng ta phải tĩnh tâm.
Chúng ta phải dựng lên những biến dừng trong cuộc sống.
Khi tôi ở châu Phi vài năm trước và quay trở lại, tôi để ý đến nguồn nước.
Ở châu Phi, tôi không có nước sạch để uống.
Mỗi lần tôi mở vòi, tôi lại tràn đầy cảm xúc.
Mỗi lần tôi bật công tắc điện,
tôi biết ơn vô cùng. Nó làm tôi hạnh phúc.
Nhưng sau một thời gian, điều này tan biến đi.
Vậy là tôi dán một miếng dính lên công tắc điện và lên vòi nước, và mỗi lần tôi mở vòi nước, "nước" ở đó.
Vậy hãy để nó trong trí tưởng tượng của bạn.
Bạn có thể tìm thấy bất cứ điều gì tốt nhất với bạn, nhưng bạn cần biển dừng trong cuộc sống.
Và khi đã dừng, điều tiếp theo là nhìn.
Bạn nhìn. Bạn mở to mắt.
Bạn lắng tai nghe. Bạn hít thở.
Bạn mở rộng mọi giác quan của mình để cảm nhận sự giàu có lạ thường mà chúng ta được ban tặng.
Không có kết thúc cho điều này, và đó là ý nghĩa của cuộc sống, để tận hưởng, tận hưởng những gì ta được ban tặng
Và sau đó chúng ta cũng có thể mở cánh cửa trái tim, cánh cửa trái tim cho những cơ hội, cho những cơ hội để cũng có thể giúp đỡ những người khác, làm những người khác hạnh phúc, bởi không gì làm chúng ta hạnh phúc hơn khi tất cả chúng ta đều hạnh phúc.
Và khi chúng ta mở trái tim cho những cơ hội, những cơ hội mời chúng ta làm điều gì đó, và đó là điều thứ ba.
Dừng lại, nhìn, và sau đó đi, và thực sự làm điều gì đó,
Và điều chúng ta có thể làm là bất cứ điều gì cuộc sống cho phép bạn trong giây phút đó.
Hầu hết là cơ hội để tận hưởng, nhưng đôi lúc nó là điều gì đó khó khăn hơn.
Nhưng dù là gì, nếu chúng ta tận dụng lấy cơ hội này, chúng ta đi cùng với nó, chúng ta sáng tạo, đó là những người sáng tạo,
và câu nói đơn giản dừng lại, nhìn, đi, thực sự là một hạt giống mạnh mẽ có khả năng cách mạng hóa thế giới.
Bởi vì chúng ta cần, chúng ta hiện tại đang ở khoảng giữa sự thay đổi của ý thức, và bạn sẽ ngạc nhiên nếu bạn -- tôi luôn ngạc nhiên khi nghe thấy từ "sự biết ơn" và "lòng biết ơn" xuất hiện nhiều lần.
Bạn có thể thấy nó ở mọi nơi, một hãng hàng không biết ơn, một nhà hàng biết ơn, một cốc cà phê biết ơn, một chai rượu biết ơn.
Vâng, tôi thậm chí nhìn thấy giấy vệ sinh có nhãn hàng là Cảm Ơn.
(Cười) Có một làn sóng của sự biết ơn bởi vì người ta đang bắt đầu nhận ra rằng điều này quan trọng như thế nào và làm thế nào điều này có thể thay đổi thế giới của chúng ta.
Nó có thể thay đổi thế giới của chúng ta theo những cách cực kì quan trọng, bởi vì nếu bạn biết ơn, bạn không sợ hãi và nếu bạn không sợ, bạn không cần đến bạo lực.
Và nếu bạn biết ơn, bạn sẽ có cảm giác đầy đủ và không có cảm giác túng thiếu, và bạn muốn sẻ chia.
Và nếu bạn biết ơn, bạn sẽ thừa nhận sự khác nhau giữa con người với con người, và bạn trân trọng tất cả mọi người, điều này thay đổi cái kim tự tháp quyền lực
mà chúng ta đang sống dưới ảnh hưởng của nó. Và nó không hướng đến sự bình đẳng mà là sự kính trọng ngang hàng, và đó là điều quan trọng,
Tương lai của thế giới sẽ là một mạng lưới, không phải là một kim tự tháp, không phải là một kim tự tháp ngược,
Cuộc cách mạng mà tôi nói đến là một cuộc cách mạng phi bạo lực, và nó quá cách mạng đến mức thậm chí cách mạng hóa chính khái niệm của một cuộc cách mạng, bởi bình thường, một cuộc cách mạng chỉ đổi chiều của kim tự tháp quyền lực và những người ở dưới đáy lại đứng ở đính tháp và lại làm chính những điều mà những kẻ đứng đầu trước đó từng làm.
Điều chúng ta cần là một mạng lưới các nhóm nhỏ hơn, các nhóm nhỏ hơn và nhỏ hơn biết về nhau, tương tác với nhau và đó là một thế giới biết ơn.
Một thế giới biết ơn là một thế giới của những con người hạnh phúc.
Những người biết ơn là những người vui sướng, và những người vui sướng, họ càng vui sướng thì thế giới lại càng hân hoan.
Chúng ta có một mạng lưới cho cuộc sống biết ơn, và nó đang lan nhanh.
Chúng ta không thế hiểu tại sao nó lại lan nhanh như vậy.
Chúng tôi dành cơ hội cho mọi người để thắp lên một ngọn nến mỗi khi họ biết ơn vì điều gì đó.
Và đã có 15 triệu ngọn nến được thắp lên
trong một thập kỉ. Người ta đang hiểu ra rằng một thế giới biết ơn là một thế giới hạnh phúc, và chúng ta đều có cơ hội bằng cách đơn giản dừng lại, nhìn, và đi, để thay đổi thế giới, và biến nó thành một nơi hạnh phúc.
Và đó là điều tôi mong mỏi, và nếu điều này đã cống hiến một chút gì đó đến việc khiến bạn muốn làm điều tương tự, dừng lại, nhìn và đi
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi đến đây hôm nay để nói về thay đổi xã hội đó không phải là về một biện pháp can thiệp mới mẻ , một cách mới để làm việc với trẻ em hay điều gì đó tương tự mà là về một mô hình kinh doanh mới để thay đổi xã hội một cách tiếp cận mới để giải quyết vấn đề
Ở Anh, khoảng 63% người được ra ngoài sau một khoảng thời gian ngắn trong tù tái phạm tội trong vòng 1 năm sau đó
Bạn nghĩ những người này, tính trung bình, đã phạm tội bao nhiêu lần trước đó?
Bốn mươi ba
Và bao nhiêu lần họ đã phải ngồi tù?
Bảy
Chúng tôi đã đến nói chuyện với Bộ Tư pháp và chúng tôi nói với họ, Các ông đánh giá như thế nào về việc có ít người tái phạm tội hơn?
Việc đó hẳn phải có chút ý nghĩa nào đó, đúng không?
Ý tôi là, có các loại phí cho nhà tù phí cho cảnh sát, phí cho tòa án tất cả những thứ mà các ngài đang phải chi trả để giải quyết những người này. Chúng đáng giá bao nhiêu?
Tất nhiên chúng ta quan tâm đến giá trị xã hội
Tài chính Xã hội, tổ chức mà tôi góp phần thành lập quan tâm đến giá trị xã hội
Nhưng chúng tôi cũng muốn đề cao giá trị kinh tế bởi vì nếu chúng ta có thể đạt được giá trị kinh tế thì ý nghĩa của việc này sẽ trở nên rất thuyết phục
Và nếu chúng ta có thể cùng thống nhất về một giá trị hoặc một cách để đo lường rằng liệu chúng ta có thành công hay không trong việc giảm thiểu tỷ lệ tái phạm tội thì chúng ta có thể làm được điều gì đó mà ta cho là khá thú vị
Ý tưởng này được gọi là thỏa thuận tác động xã hội
Điều này chỉ đơn giản nghĩa là Nếu chúng ta có thể thuyết phục chính phủ đồng ý rằng chúng ta có thể tạo ra một thỏa thuận trong đó họ chỉ phải thanh toán nếu ý tưởng đó thành công
Điều đó có nghĩa là họ có thể thử nghiệm những ý tưởng mới mà không phải cảm thấy xấu hổ vì phải trả tiền cho một ý tưởng thất bại, điều mà đối với rất nhiều cơ quan chính phủ là một vấn đề khá nghiêm trọng
Chắc hẳn nhiều người trong các bạn đã có thể nhận ra có một vấn đề ở đây sẽ mất khá lâu để đánh giá xem liệu những kết quả như mong đợi có xảy ra hay không
Vì vậy, chúng tôi phải gây quỹ
Chúng tôi dùng thỏa thuận với chính phủ để gây quỹ từ những nhà đầu tư xã hội
Nhà đầu tư xã hội: Đó là một khái niệm thú vị, đúng không?
Nhưng thực ra, có rất nhiều người, khi được tạo cơ hội rất sẵn lòng đầu tư vào một điều gì đó mang lại lợi ích cho xã hội
Và đây là cơ hội đó
Bạn có muốn giúp chính phủ tìm ra liệu có thể có một mô hình kinh tế tốt hơn, mà không để những người vừa ra tù tái phạm tội và bị tống giam trở lại thay vào đó là giúp họ đi theo một con đường khác với ít tội phạm và nạn nhân hơn?
Vì vậy, chúng tôi đi tìm một vài nhà đầu tư và họ chi trả cho một gói dịch vụ và nếu những dịch vụ đó thành công kết quả kinh doanh sẽ khả quan hơn và với việc giảm tỷ lệ tái phạm tội chính phủ sẽ tiết kiệm được tiền và với khoản tiết kiệm đó họ có thể thanh toán cho các khoản đầu tư
Và những nhà đầu tư không những nhận lại được tiền mà còn có thể có lợi nhuận
Vào tháng 3 năm 2010, chúng tôi đã ký thỏa thuận về tác động xã hội đầu tiên với Bộ Tư pháp ở nhà tù Peterborough
Theo thỏa thuận này, chúng tôi sẽ làm việc với 3,000 tội phạm chia thành 3 nhóm
Mỗi nhóm này sẽ được theo dõi trong vòng 2 năm kể từ khi họ được phóng thích
Họ có 1 năm để phạm tội 6 tháng bị xét xử và sẽ được so sánh với một nhóm khác được lấy từ dữ liệu máy tính của lực lương công an toàn quốc càng tương đồng càng tốt và chúng tôi sẽ được thanh toán với điều kiện đạt được tỷ lệ giảm 10% số lượng phạm tội.
Thế nên, chúng tôi sẽ được trả tiền nếu số ca phạm tội giảm đi
Nếu chúng tôi đạt được tỷ lệ giảm 10% ở cả 3 nhóm này thì những nhà đầu tư sẽ được lợi nhuận vào khoảng 7.5% mỗi năm cho khoản đầu tư của họ và nếu chúng tôi làm tốt hơn thế họ có thể thu lại lợi ích lên đến 13% hằng năm trên khoản đầu tư của mình thế là khá ổn
Và mọi người đều được lợi, đúng không?
Bộ Tư pháp có thể thử nghiệm một chương trình mới và chỉ phải chi tiền nếu thành công
Các nhà đầu tư nhận được 2 cơ hội: lần đầu tiên, họ được đầu tư để thay đổi xã hội
Thêm vào đó, họ có một khoản thu nhập đáng kể và họ cũng biết rằng là những nhà đầu tư tiên phong trong lĩnh vực như thế này họ phải có niềm tin
Họ phải quan tâm đến các chương trình xã hội nhưng nếu chương trình thành công và có kết quả trong vòng 5 hoặc 10 năm họ có thể mở rộng cộng đồng nhà đầu tư vì sẽ có nhiều người có niềm tin vào sản phẩm hơn
Các nhà cung cấp dịch vụ, lần đầu tiên có cơ hội để cung cấp dịch vụ và tạo ra minh chứng cho những gì họ đang làm theo một cách tích cực và học cách thể hiện giá trị của những việc họ đang làm trong vòng 5 hoặc 6 năm, chứ không phải chỉ một hoặc hai như thường xảy ra trong thời điểm hiện tại
Xã hội cũng được lợi: ít tội phạm hơn, ít nạn nhân hơn
Và những tội phạm, họ cũng được hưởng lợi
Thay vì ra tù với chỉ 46 bảng trong túi một nửa trong số họ không biết sẽ ngủ ở đâu trong đêm đầu tiên được phóng thích, thực ra, có người sẽ gặp gỡ họ trong tù tìm hiểu về các vấn đề của họ gặp họ ở cổng khi được thả đưa họ đến một nơi để ở tạo cho họ công ăn việc làm tái hòa nhập, phục hồi tâm lý bất cứ điều gì họ cần
Hãy nghĩ đến một ví dụ khác: làm việc với những trẻ em cần được chăm sóc
Thỏa thuận về tác động xã hội cũng sẽ rất có ích cho bất kỳ lĩnh vực nào mà hiện tại nguồn cung còn đắt đỏ và mang lại chưa nhiều kết quả cho mọi người
Vì vậy, trẻ em được chính phủ bảo trợ thường không ở tình trạng tốt
Chỉ có 13% đạt được mức điểm chấp nhận được trong 5 môn Trung học ở độ tuổi 16 so với 58% trên toàn dân số.
Một điều còn đáng buồn hơn là 27% trong số những người phạm tội trong tù từng tham gia những chương trình bảo trợ này
và thậm chí đáng lo hơn là và đây là số liệu của Văn phòng chính 70% gái mại dâm đã từng tham gia các chương trình bảo trợ
Có vẻ như chính phủ không phải là những ông bố bà mẹ tốt
Nhưng có những chương trình rất tốt cho trẻ vị thành niên chuẩn bị tham gia vào chương trình bảo trợ và 30% những trẻ được bảo trợ là trẻ vị thành niên
Vì vậy, chúng tôi đã lập ra một chương trình với Essex County Council để kiểm tra liệu pháp hỗ trợ tăng cường từ gia đình đối với những gia đình có trẻ vị thành niên trên bờ vực được nhận bảo trợ
Essex chỉ thanh toán nếu họ tiết kiệm được chi phí chăm sóc
Các nhà đầu tư đã đầu tư 3.1 triệu bảng
Và chương trình đó đã khởi động vào tháng trước
Những chương trình khác về người vô gia cư ở London về thanh niên, việc làm và giáo dục ở một nơi nào khác trên nước Anh
Hiện giờ có khoảng 13 chương trình như thế này ở Anh và rất nhiều nơi quan tâm đến ý tưởng này trên toàn thế giới
David Cameron đã đầu tư 20 triệu bảng vào một quỹ xã hội để ủng hộ ý tưởng này
Obama đã gợi ý 30 triệu đô la từ ngân sách của Mỹ cho những ý tưởng kiểu này và các cơ cấu để thực hiện nó và còn nhiều quốc gia khác nữa đang thể hiện sự quan tâm thật sự đến hoạt động này.
Vậy điều gì đã tạo ra sự háo hức này?
Điều gì làm nên sự khác biệt ở ý tưởng này?
Lý do đầu tiên mà chúng ta đã đề cập đến, đó là sự đổi mới
Nó cho phép thử nghiệm những ý tưởng mới theo cách dễ dàng hơn cho tất cả mọi người
Điều thứ hai là tính nghiêm túc
Bằng cách đề cao kết quả, người ta thực sự phải kiểm duyệt và áp dụng những dữ liệu vào các trường hợp thuộc trách nhiệm của mình
Lấy Peterborough làm ví dụ chúng ta thêm quản lý ca vào những tổ chức mà chúng ta hợp tác vì vậy họ biết được điều gì đã được thực hiện với những tù nhân cũng như biết được từ Bộ Tư pháp, và chúng tôi cũng biết vì chúng tôi thu thập số liệu điều gì thực sự xảy ra, họ có thực sự bị bắt lại hay không
Và chúng ta tiếp tục học hỏi để điều chỉnh chương trình
Và điều này dẫn đến nhân tố thứ ba, một nhân tố mới, đó là sự linh hoạt
Bởi vì những thỏa thuận thông thường khi bạn tiêu tiền của chính phủ bạn đang tiêu tiền của chúng tôi, tiền thuế và những người quản lý số tiền này nhận thức rất rõ điều đó vì thế họ rất muốn quản lý chặt chẽ việc bạn đã tiêu chính xác bao nhiêu tiền
Bất kỳ doanh nhân nào trong căn phòng này cũng biết rằng phiên bản đầu tiên 1.0 của kế hoạch kinh doanh thường sẽ không thành công ngay
Vì vậy, khi bạn cố làm một việc như thế này bạn cần một sự linh hoạt để điều chỉnh chương trình
Và lại nói về, ở Peterborough, chúng tôi đã khởi động chương trình nhưng chúng tôi cũng thu thập dữ liệu và qua thời gian chúng tôi thay đổi chương trình để thêm vào những nhân tố khác để điều chỉnh dịch vụ phù hợp với nhu cầu dài hạn và ngắn hạn có được sự tham gia nhiệt tình hơn và dài hạn hơn từ các tù nhân
Yếu tố cuối cùng là sự hợp tác
Một cuộc tranh luận từ rất lâu vẫn đang tiếp diễn: chính phủ tốt hơn hay khu vực công tốt hơn khu vực tư nhân tốt hơn hay khu vực xã hội tốt hơn trong những chương trình thế này
Thực ra, để mang lại thay đổi xã hội chúng ta cần phải kết hợp kinh nghiệm của tất cả những bên nói trên để làm cho ý tưởng này hoạt động hiệu quả
Và điều này tạo ra một cơ cấu mà qua đó họ có thể kết hợp với nhau
Vậy điều nay mang lại cho chúng ta điều gì?
Nó mang lại cho chúng ta một phương pháp giúp người ta đầu tư vào thay đổi xã hội
Chúng ta đã gặp hàng ngàn, thậm chí là hàng triệu người muốn có cơ hội đầu tư vào thay đổi xã hội
Chúng ta đã gặp những nhân vật tầm cỡ ở lĩnh vực quốc doanh muốn tạo nên những sự khác biệt này
Với mô hình này, chúng ta có thể mang họ lại với nhau
Xin cảm ơn!
(Tiếng vỗ tay)
Trong suốt cuộc đời, cơ thể của chúng ta trải qua một loạt các biến đổi phi thường: ta lớn lên, dậy thì, và nhiều người tiếp tục sản sinhthế hệ mới.
Đằng sau những biến đổi này là hệ nội tiết hoạt động không ngừng.
Ngoài việc giúp cơ thể phát triển và hoàn thiện chức năng sinh dục, hệ nội tiết còn điều hoà mọi thứ từ giấc ngủ đến nhịp đập của tim, bằng cách tác động đến từng tế bào của cơ thể.
Hệ nội tiết hoạt động dựa trên tương tác của ba cơ quan sau: tuyến nội tiết, các hormone (kích thích tố), và hàng nghìn tỉ thụ thể tế bào.
Trước tiên, có một số hormone do tuyến nội tiết sản sinh như: ba tuyến trên não, và bảy tuyến ở những vị trí khác.
Quanh mỗi tuyến nội tiết là một mạng lưới mạch máu, có nhiệm vụ tiết ra nguyên liệu để sản xuất các loại hormone.
Sau đó, một lượng nhỏ những hormone đó được tiết ra thường là vào máu.
Từ đó, mỗi loại hormone sẽ di chuyển đến các tế bào đích để thực hiện một thay đổi cụ thể.
Hormone tìm ra các tế bào đích nhờ vào các thụ thể, đó là những protein đặc biệt nằm trong hay trên bề mặt tế bào.
Những thụ thể này nhận diện các hormone đặc hiệu khi chúng lướt qua, và đính chặt lấy chúng.
Khi điều này xảy ra, phức hợp hormone - thụ thể sẽ kích hoạt một loạt thay đổi làm tăng cường hoặc ức chế các quá trình chuyển hóa cụ thể bên trong tế bào làm thay đổi hoạt động của chúng.
Việc để hàng triệu tế bào cùng một lúc tiếp xúc với một lượng hormone được tiết ra một cách có tính toán giúp hệ nội tiết kiểm soát những thay đổi lớn trên khắp cơ thể.
Ví dụ, tuyến giáp tiết ra hai loại hormone là triiodothyronine và thyroxine.
Các hormone này sẽ di chuyển đến hầu hết các tế bào của cơ thể, làm tăng tốc độ sử dụng năng lượng và tốc độ hoạt động của các tế bào này.
Chính sự thay đổi này đã điều hòa nhịp thở, hay nhịp tim, nhiệt độ cơ thể, và sự tiêu hóa.
Các hormone cũng có những ảnh hưởng khác dễ nhận thấy và quen thuộc hơn trong giai đoạn dậy thì.
Nam giới bắt đầu dậy thì khi tinh hoàn tiết ra testosterone.
Khiến cho cơ quan sinh dục dần phát triển, nam giới bắt đầu mọc râu, giọng nói trở nên trầm hơn và chiều cao tăng lên.
Với phụ nữ, giai đoạn dậy thì bắt đầu khi estrogen được tiết ra từ buồng trứng.
Giúp cơ thể họ phát triển, hông nở nang hơn, và làm dày lớp niêm mạc tử cung chuẩn bị cho sự rụng trứng ở kỳ kinh nguyệt hay thụ thai.
Có một quan niệm sai lầm về hệ nội tiết, đó là hormone nam và nữ là riêng biệt và đặc trưng cho từng phái.
Thực tế thì cả nam và nữ đều có cả estrogen và testosterone, chỉ khác nhau về liều lượng.
Hai loại hormone này đều rất quan trọng trong suốt thời kỳ mang thai, cùng với hơn 10 loại hormone khác, đảm bảo sự phát triển của thai nhi, khả năng sinh nở và giúp người mẹ tiết sữa.
Ngoài ra, sự tăng giảm nồng độ hormone cũng gây ra các thay đổi tâm lý.
Vì hormone có thể tác động lên sự sản sinh các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin.
Nồng độ các chất này thay đổi sẽ kéo theo sự thay đổi về tâm lý.
Tuy nhiên, không thể kết luận rằng hormone có sức chi phối tuyệt đối lên chúng ta.
Dù hormone thường được xem là tác nhân chính thao túng hành vi, khiến ta bị lệ thuộc vào ảnh hưởng của chúng, đặc biệt trong giai đoạn dậy thì
Nhưng các nghiên cứu đã chứng minh rằng hành vi của ta được định hình từ hàng loạt ảnh hưởng khác nhau bao gồm não bộ và các chất dẫn truyền thần kinh, các hormone, cũng như các yếu tố xã hội khác.
Chức năng chính của hệ nội tiết là điều tiết các hoạt động của cơ thể, chứ không phải chúng ta.
Đôi khi bệnh tật, căng thẳng, thậm chí là chế độ ăn cũng có thể làm gián đoạn chức năng điều tiết đó, bằng cách thay đổi lượng hormone được tiết ra hay sự đáp ứng tế bào.
Đái tháo đường là một trong những rối loạn nội tiết tố phổ biến nhất, do tuyến tụy tiết ra quá ít insulin, một loại hormone kiểm soát lượng đường huyết.
Hay bệnh suy giáp và cường giáp xảy ra khi tuyến giáp tiết ra quá ít hay quá nhiều hormone tuyến giáp.
Lượng hormone tuyến giáp quá ít sẽ làm chậm nhịp tim, mệt mỏi và chán nản, khi có quá nhiều hormone tuyến giáp, ta sẽ sụt cân, mất ngủ, và dễ cáu kỉnh.
Nhưng hầu hết thời gian, hệ nội tiết sẽ duy trì cơ thể ta ở trạng thái cân bằng.
Chính sự điều tiết liên tục đó định hướng những thay đổi tiên quyết giúp ta trở thành chính mình.
Ngày nay chúng ta đối mặt với thách thức về vấn đề sức khỏe toàn cầu, và thách thức đó là cách chúng ta tìm ra và phát triển các phương thuốc hiện nay quá tốn kém, mất quá nhiều thời gian, và nó thường thất bại hơn là thành công.
Nó thực sự vô tác dụng, và điều đó có nghĩa rằng người bệnh đang rất cần những phương thuốc mới sẽ không có thuốc, và những căn bệnh vẫn chưa được chữa trị.
Có vẻ như chúng ta đang tiêu ngày càng nhiều tiền hơn.
Vì vậy với mỗi tỷ đô la chúng ta dùng trong nghiên cứu và phát triển thuốc, chúng ta sẽ có ít thuốc được cho phép bán hơn.
Nhiều tiền hơn, nhưng lại ít thuốc hơn.
Hmm. Vậy chuyện gì đang xảy ra ở đây?
Có vô số các yếu tố ảnh hưởng ở đây, nhưng tôi nghĩ một trong những yếu tố quan trọng là những công cụ chúng ta hiện có cho phép chúng ta kiểm tra xem thuốc có tác dụng, hay có hiệu quả, hay thuốc có an toàn hay không trước khi ta đưa ra thử nghiệm lâm sàng trên người, đang làm chúng ta thất bại. Chúng không giúp đoán được điều gì sắp xảy ra trên con người.
Và chúng ta có hai công cụ chính cho chúng ta tùy ý sử dụng.
Đó là thử nghiệm trên các tế bào và thử nghiệm trên động vật
Bây giờ hãy nói về cái đầu tiên, thử nghiệm trên tế bào.
Các tế bào hoạt động nhịp nhàng trong cơ thể chúng ta.
Chúng ta lấy chúng ra và tách chúng ra khỏi môi trường quen thuộc của chúng, ném chúng vào một trong những cái đĩa này, và hy vọng chúng hoạt động.
Bạn đoán thử xem. Chúng không hoạt động.
Chúng không thích môi trường đó bởi vì không có gì thực sự giống môi trường chúng có trong cơ thể.
Còn thử nghiệm trên động vật thì sao?
À, động vật có thể cung cấp những thông tin cực kỳ hữu ích.
Chúng cho ta biết chuyện gì đang xảy ra trong các tổ chức cơ thể phức tạp.
Chúng ta có thể học được nhiều về sinh học từ đó.
Tuy nhiên, hầu như thường xuyên, mẫu thử động vật không thể giúp dự đoán những gì xảy ra trên người khi chúng được điều trị với một loại thuốc cụ thể.
Vì vậy chúng ta cần những công cụ tốt hơn.
Chúng ta cần những tế bào của người, nhưng chúng ta cần tìm ra cách giữ cho chúng hoạt động bên ngoài cơ thể người.
Cơ thể chúng ta là môi trường luôn biến đổi.
Chúng ta có những biến đổi nhất định.
Các tế bào trải qua môi trường như thế.
Chúng ở trong môi trường biến động trong cơ thể ta.
Chúng được đặt dưới những lực cơ học liên tục.
Vì thế chúng ta muốn các tế bào mạnh khỏe bên ngoài cơ thể ta, chúng ta cần trở thành kiến trúc sư cho tế bào.
Chúng ta cần thiết kế, xây dựng và hoàn thiện một ngôi nhà khác cho các tế bào.
Và ở học viện Wyss, chúng tôi đã làm điều đó.
Chúng tôi gọi nó là một "bộ phận cơ thể trên một con chíp".
Và tôi có một con ở đây.
Nó đẹp phải không? Nhưng khá là phi thường đấy.
Ngay đây trong tay tôi là một lá phổi của người đang thở, đang sống trên một con chíp.
Và nó không chỉ đẹp.
Nó còn có thể làm cực kỳ nhiều việc khác.
Chúng tôi có những tế bào sống trên con chíp nhỏ xíu, các tế bào trong môi trường biến động tác động qua lại với các dạng tế bào khác.
Đã có nhiều người cố nuôi tế bào trong phòng thí nghiệm.
Họ cố thử nhiều phương pháp khác nhau.
Thậm chí họ thử nuôi những bộ phận nhỏ trong phòng thí nghiệm.
Chúng tôi không cố làm điều đó ở đây.
Chúng tôi chỉ đơn giản đang cố tái tạo trong con chíp tí xíu này một đơn vị chức năng nhỏ nhất để làm ra môi trường hóa sinh, chức năng và áp lực cơ học mà tế bào gặp phải trong cơ thể chúng ta.
Vậy nó hoạt động như thế nào? Để tôi cho các bạn xem.
Chúng tôi sử dụng những kỹ thuật từ ngành công nghiệp sản xuất chíp máy tính để làm ra những cấu trúc với kích thước nhỏ thích hợp cho cả tế bào và môi trường của chúng.
Chúng tôi có 3 kênh chất lỏng.
Ở chính giữa, chúng tôi có một màng co giãn với lỗ xốp, trên đó ta có thể đặt các tế bào của người, ví dụ như phổi, và ở bên dưới, chúng có các tế bào mao dẫn, những tế bào như trong mạch máu chúng ta.
Và chúng tôi có thể tác động các lực cơ học lên con chíp để kéo giãn và làm co lại lớp màng, giúp cho tế bào tiếp nhận những lực cơ học y hệt như khi chúng ta thở.
Thế là các tế bào có trải nghiệm tương tự như trong cơ thể.
Có luồng khí di chuyển qua kênh trên cùng, và sau đó chúng tôi cho dung dịch chứa chất dinh dưỡng chảy qua kênh dẫn máu.
Bây giờ con chíp thực sự đẹp, nhưng chúng ta có thể làm gì với nó?
Chúng ta có thể có những chức năng phi thường bên trong những con chíp nhỏ thế này.
Để tôi chỉ cho các bạn.
Chúng ta có thể, ví dụ, bắt chước quá trình lây nhiễm, khi chúng ta cấy các tế bào vi khuẩn vào phổi,
sau đó ta có thể thêm vào bạch cầu.
Các tế bào bạch cầu là cơ quan bảo vệ cơ thể ta chống lại những vi khuẩn xâm nhập, và khi bạch cầu nhận ra kích thích của sự lây nhiễm này, chúng sẽ từ máu đi vào phổi và nuốt chửng lấy vi khuẩn.
Như các bạn sẽ thấy nó diễn ra trực tiếp ngay bây giờ trong phổi người thực sự trên con chíp.
Chúng tôi đánh dấu các tế bào bạch cầu để bạn có thể thấy chúng chảy qua, và khi chúng phát hiện sự lây nhiễm, chúng bắt đầu tụ lại.
Chúng tụ lại, và sau đó chúng cố chui vào trong phổi từ dòng máu chảy.
Và bạn có thể thấy ở đây, chúng ta có thể thực sự nhìn ra từng tế bào bạch cầu.
Chúng dính lại, ngọ nguậy giữa các lớp tế bào, qua các lỗ nhỏ như chân lông, thoát ra trên bề mặt bên kia của màng co giãn, và ngay đó, nó sẽ nuốt lấy vi khuẩn được đánh dấu màu xanh.
Trong con chíp bé đó, bạn vừa chứng kiến một trong những phản ứng cơ bản nhất của cơ thể đối với sự lây nhiễm.
Đó là cách chúng ta phản ứng lại -- một phản ứng của hệ miễn dịch.
Khá thú vị nhỉ!
Giờ tôi muốn chia sẻ bức hình này với quý vị, không đơn thuần vì nó quá đẹp, mà là vì nó cho chúng ta cực nhiều thông tin về cái mà các tế bào đang làm trong con chíp.
Nó cho chúng ta biết rằng những tế bào này từ đường hô hấp nhỏ trong phổi, thực sự có những cấu trúc như sợi tóc mà bạn sẽ có thể thấy trong phổi.
Những cấu trúc này được gọi là lông mao, và nó di chuyển chất nhầy ra khỏi phổi.
Yeah. Chất nhầy. Thật đáng sợ.
Nhưng chất nhầy thực sự rất quan trọng.
Chất nhầy bẫy các vật thể hạt, virus, chất có thể gây dị ứng, và các lông mao nhỏ này di chuyển và làm sạch các chất nhầy ra ngoài.
Khi lông mao bị tổn hại bởi khói thuốc lá chẳng hạn, chúng không làm việc đúng cách, và chúng không thể đưa hết chất nhầy ra ngoài.
Và có thể dẫn đến các bệnh như viêm phế quản.
Lông mao và việc làm sạch chất nhầy cũng liên quan đến các bệnh khủng khiếp như xơ nang.
Nhưng bây giờ, với các chức năng mà chúng ta có trong các con chíp này, chúng ta có thể bắt đầu tìm kiếm các phương pháp điều trị mới tiềm năng.
Chúng tôi không dừng lại với lá phổi trên một con chíp .
Chúng tôi có một đoạn ruột trên một con chíp.
Bạn có thể thấy một con ngay ở đây.
Và chúng tôi đã đưa các tế bào tiêu hóa của con người vào trong một đoạn ruột trên một con chíp, và chúng đang theo chuyển động nhu động của ruột liên tục, dòng chảy này chảy qua các tế bào, và chúng tôi có thể bắt chước nhiều chức năng mà bạn thực sự mong đợi để xem bên trong ruột người.
Bây giờ chúng ta có thể bắt đầu tạo ra các mô hình bệnh chẳng hạn như hội chứng ruột kích thích.
Đây là một bệnh ảnh hưởng đến rất nhiều người.
Nó thực sự gây suy nhược, và không thực sự có nhiều phương pháp tốt điều trị cho nó.
Bây giờ chúng tôi có cả một đường ống dẫn các cơ quan khác nhau trên chíp mà chúng tôi đang nghiên cứu trong phòng thí nghiệm của mình.
Giờ đây, sức mạnh thực sự của công nghệ này, tuy nhiên, xuất phát từ thực tế rằng chúng ta có thể liên kết chúng bằng các kênh chất lỏng.
Các chất lỏng chảy qua các tế bào, vì vậy chúng tôi có thể bắt đầu kết nối nhiều chip khác nhau lại với nhau để tạo thành cái mà chúng tôi gọi là một con người ảo trên một chíp.
Chúng tôi thực sự cảm thấy thú vị.
Chúng tôi sẽ không bao giờ tái tạo toàn bộ con người trong các con chíp, nhưng mục tiêu của chúng tôi là có thể tái tạo vừa đủ các chức năng để chúng ta có thể dự đoán tốt hơn về những gì sẽ xảy ra cho người.
Ví dụ, bây giờ chúng tôi có thể bắt đầu tìm hiểu những gì sẽ xảy ra nếu chúng tôi đặt một loại thuốc kiểu thuốc xịt.
Những người giống như tôi mắc bệnh hen suyễn, khi bạn dùng ống xịt trị xuyễn, chúng ta có thể khám phá xem thuốc đi vào phổi bạn như thế nào, nó đi vào cơ thể như thế nào, nó có thể ảnh hưởng đến tim của bạn như thế nào.
Liệu nó có thay đổi nhịp đập của tim bạn?
Liệu nó có độc tính?
Liệu nó có được đào thải hết ở gan?
Hay nó có chuyển hóa ở gan không?
Nó có bài tiết qua thận của bạn?
Chúng ta có thể bắt đầu nghiên cứu phản ứng động của cơ thể với thuốc.
Điều này có thể thực sự cách mạng hóa và làm thay đổi cuộc chơi không chỉ cho ngành công nghiệp dược phẩm, mà còn một loạt các ngành công nghiệp khác nhau, bao gồm cả ngành công nghiệp mỹ phẩm.
Chúng ta có tiềm năng sử dụng da trên một con chíp mà chúng tôi hiện đang phát triển trong phòng thí nghiệm để kiểm tra xem các thành phần trong các mỹ phẩm mà bạn đang sử dụng có thực sự an toàn để bôi trên da của bạn hay không mà không cần thử nghiệm trên động vật.
Chúng ta có thể kiểm tra độ an toàn của hóa chất mà chúng ta đang tiếp xúc hàng ngày trong môi trường của chúng ta, như hóa chất trong chất tẩy rửa gia dụng thông thường.
Chúng ta cũng có thể sử dụng các cơ quan trên chíp cho các ứng dụng trong lĩnh vực khủng bố sinh học hoặc phơi nhiễm bức xạ.
Chúng ta có thể sử dụng chúng để tìm hiểu thêm về các dịch bệnh như Ebola hoặc những căn bệnh chết người khác như SARS.
Các cơ quan trên chíp cũng có thể thay đổi cách chúng ta làm thử nghiệm lâm sàng trong tương lai.
Vào lúc này, đối tượng trung bình tham gia trong một thử nghiệm lâm sàng là: mức trung bình.
Có xu hướng là trung niên, có xu hướng là nữ.
Bạn sẽ không tìm thấy nhiều thử nghiệm lâm sàng trong đó có trẻ em tham gia, nhưng mỗi ngày, chúng ta cung cấp cho trẻ em các loại thuốc , và dữ liệu an toàn duy nhất chúng ta có trên thuốc là thứ mà chúng ta thu thập từ người lớn.
Trẻ em đâu phải là người lớn.
Chúng có thể không phản ứng cùng một cách như người lớn.
Có những thứ khác như sự khác biệt di truyền trong các nhóm người có thể đưa đến một số nhóm dễ tổn thương có nhiều nguy cơ gặp phản ứng có hại của thuốc.
Bây giờ hãy tưởng tượng nếu chúng ta có thể lấy tế bào từ tất cả những nhóm người khác nhau, đặt chúng trên các con chíp, và tạo ra các quần thể trên một con chíp.
Điều này thực sự có thể thay đổi cách chúng ta làm thử nghiệm lâm sàng.
Và đây là điều mà nhóm và mọi người trong nhóm chúng tôi đang làm.
Chúng tôi có các kỹ sư, chúng tôi có các nhà sinh học tế bào, chúng tôi có các bác sĩ, tất cả làm việc cùng nhau.
Chúng tôi thực sự đang thấy một điều gì đó thật lạ thường tại hoc viện Wyss.
Nó thực sự là một sự hội tụ của các ngành, nơi sinh học cũng ảnh hưởng đến cách chúng tôi thiết kế, cách chúng tôi chế tạo, cách chúng tôi xây dựng.
Điều đó thú vị lắm.
Chúng tôi đang thiết lập những mối hợp tác quan trọng với công nghiệp chẳng hạn quan hệ với một công ty có chuyên môn trong sản xuất chíp số quy mô lớn.
Họ sẽ giúp chúng tôi làm ra, thay vì chỉ là một trong những con chíp ở đây, hàng triệu những con chíp như vậy, để chúng tôi có thể đưa chúng đến tay của càng nhiều nhà nghiên cứu càng tốt.
Và đây là chìa khóa giải phóng tiềm năng của công nghệ đó.
Bây giờ để tôi cho bạn xem thiết bị của chúng tôi.
Đây là một thiết bị mà các kỹ sư của chúng tôi đang tạo mẫu trong phòng thí nghiệm, và công cụ này sẽ cung cấp cho chúng tôi các kỹ thuật điều khiển mà chúng tôi sẽ cần để liên kết 10 hoặc nhiều hơn các chíp cơ quan với nhau.
Nó còn làm việc khác rất quan trọng.
Nó tạo ra một giao diện người dùng dễ sử dụng.
Nhờ đó một nhà sinh vật học tế bào như tôi có thể nhảy vào, lấy một con chíp, đặt nó trong một cái hộp như nguyên mẫu mà bạn nhìn thấy ở đó, đặt hộp vào máy giống như bạn nhét một chiếc CD, và bạn đi ra.
Đặt vào và sử dụng. Quá dễ dàng.
Bây giờ, hãy tưởng tượng một chút hình dung tương lai sẽ như thế nào nếu tôi có thể lấy tế bào gốc của bạn và đặt chúng trên một chíp, hoặc tế bào gốc của bạn và đặt chúng trên một con chíp.
Nó sẽ là một con chíp được thiết kế riêng cho bạn.
Bây giờ tất cả chúng ta ở đây là những cá nhân, và những sự khác biệt cá nhân có nghĩa là chúng ta có thể phản ứng rất khác nhau và đôi khi theo những cách không thể đoán trước với thuốc.
Bản thân tôi, vài năm trước, bị một chứng đau đầu nghiêm trọng, đến nỗi không lắc cái đầu, và nghĩ rằng, " Chà, tôi sẽ thử một loại thuốc khác nào đó."
Tôi lấy một số thuốc Advil. Mười lăm phút sau, tôi đang trên đường đến phòng cấp cứu với một cơn hen suyễn nặng.
Bây giờ, rõ ràng là nó không gây tử vong, nhưng thật không may, một số trong những phản ứng có hại của thuốc có thể rất nguy kịch.
Vì vậy, làm thế nào để chúng ta ngăn chặn chúng?
Vâng, chúng ta có thể tưởng tượng một ngày có phiên bản của Geraldine trên con chíp, có phiên bản của Danielle trên một chíp, có phiên bản của chính bạn trên một con chip.
Thuốc cá nhân hóa cho từng người.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Khi tôi làm công việc của mình, người ta ghét tôi.
Trên thực tế, tôi càng làm tốt công việc của mình, thì người ta ghét tôi càng nhiều.
Và không, tôi không phải là một kẻ làm trò, và tôi cũng không phải là một nhân viên tang lễ.
Tôi là một người đồng tính tiến bộ
xuất hiện và tranh luận trên Fox News. (Vỗ tay) Vì vậy, các bạn đều nghe thấy, đúng không? Chỉ để chắc chắn thôi.
Tôi là một người đồng tính xuất hiện trên Fox News.
Tôi sẽ kể cho các bạn nghe về việc tôi đã làm điều đó như thế nào và điều quan trọng nhất là những gì mà tôi đã học được.
Vì vậy, tôi lên truyền hình.
Tôi tranh luận với những người theo nghĩa đen muốn xóa sạch tất cả những gì mà tôi tin tưởng, trong một số trường hợp, những người không muốn tôi và những người như tôi tồn tại trên cõi đời
Đó đại loại giống như Lễ Tạ ơn với ông chú bảo thủ (bàn luận) về hóc-môn giới tính với hàng triệu khán giả truyền hình trực tiếp.
Gần như hoàn toàn là như thế.
Và đó chỉ là trên truyền hình thôi nhé.
Những lá thư hằn học mà tôi nhận được là không thể tin được.
Tuần trước đây thôi, tôi nhận được 238 email với lời lẽ không tốt và nhiều hơn nữa là những dòng tweets mà tôi không thể đếm hết.
Tôi đã bị gọi là một tên ngốc, một kẻ phản bội, một thảm hoạ, một kẻ đáng ghét, và một thằng đàn ông xấu xí, trong chỉ một email.
(Tiếng cười) Vì vậy những gì mà tôi nhận ra, khi trở thành đích ngắm của những điều "xấu xí" này?
Vâng, đúc kết lớn nhất mà tôi có được là trong nhiều thập niên qua, chúng ta đã được tập trung vào sự đúng đắn trong chính trị , nhưng điều quan trọng hơn là sự đúng đắn về tình cảm.
Hãy để tôi cho bạn một ví dụ nhỏ.
Tôi không quan tâm nếu bạn gọi tôi là ô môi. Tôi thực sự không quan tâm.
Tôi quan tâm về hai điều.
Một, tôi quan tâm đến việc bạn đánh vần nó đúng.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Xem lại nhé, nó là Ô-M-Ô-I.
Bạn sẽ hoàn toàn bất ngờ.
Và thứ hai, tôi không quan tâm về từ ngữ, Tôi quan tâm về cách bạn sử dụng nó.
Có phải bạn đang thân thiện? Hay bạn chỉ là ngây thơ mà thôi?
Hoặc bạn thực sự muốn làm tổn thương tôi?
Sự đúng đắn về tình cảm là giai điệu, là cảm giác, làm thế nào chúng ta nói điều mà chúng ta muốn nói, sự tôn trọng và cảm thông mà chúng ta dành cho nhau.
Và những gì tôi nhận ra là thuyết phục chính trị không bắt đầu với những ý tưởng hoặc thông tin hoặc dữ liệu.
Thuyết phục chính trị bắt đầu với việc đúng đắn trong cảm xúc.
Vì vậy, khi lần đầu đến làm việc tại Fox News, thú nhận thật sự, Tôi từng mong đợi là sẽ có những dấu hiệu trên thảm từ tất cả những gã gây hấn kia.
Cách này lại không phải là đúng đắn về tình cảm.
Nhưng những người theo đảng tự do thì nghiêng về phía tôi, chúng ta có thể tự công bình, chúng tôi có thể hạ mình, chúng ta có thể thờ ơ với bất cứ ai không đồng tình với mình.
Nói cách khác, chúng ta có thể đúng đắn về chính trị nhưng lại sai lầm về tình cảm.
Và bất ngờ thay, điều đó có nghĩa là người ta không thích chúng ta.
Phải không? Điều thú vị nhất là.
Những người Bảo thủ thì rất là tốt.
Ý tôi là, không phải tất cả mọi người, và không phải là những người đã gửi cho tôi những lá thư ghét bỏ kia, nhưng bạn sẽ ngạc nhiên.
Sean Hannity là một trong những người ngọt ngào nhất mà tôi từng gặp.
Ông đã dành thời gian rảnh rỗi của mình cố gắng giúp nhân viên của mình đi xem mặt, và tôi biết rằng nếu mình có bất cứ một vấn đề gì, ông sẽ làm bất cứ điều gì có thể để giúp đỡ.
Bây giờ, tôi nghĩ rằng Sean Hannity là 99 phần trăm sai về mặt chính trị, nhưng sự đúng đắn về tình cảm của ông lại nổi bật một cách ấn tượng,
và đó là lý do tại sao mọi người lắng nghe ông.
Bởi vì bạn không thể làm cho người khác đồng tình với mình nếu họ thậm chí không chịu lắng nghe bạn ngay lúc bắt đầu.
Chúng ta dành rất nhiều thời gian nói chuyện với nhau nhưng lại không có đủ thời gian để hiểu sâu vào những bất đồng,
và nếu chúng ta bắt đầu tìm thấy sự cảm thông dành cho nhau, thì sau đó ta có thể tìm thấy được một mặt bằng chung.
Nó nghe có vẻ giả tạo khi nói ra điều đó với cương vị là diễn giả tại đây, nhưng khi cố gắng áp dụng nó vào trong thực tế, điều đó thật sự quyền lực.
Vì vậy ai đó nói rằng họ ghét người nhập cư, Tôi cố gắng để tưởng tượng liệu họ phải sợ hãi như thế nào khi mà cộng đồng của họ đang thay đổi từ những gì họ đã từng biết đến trước kia.
Hoặc một người nào đó nói rằng họ không thích các công đoàn giáo viên, Tôi cá rằng họ đang đau khổ khi nhìn thấy trường học của con cái mình đang đi xuống, và họ chỉ đang cần tìm kiếm một ai đó để đổ lỗ mà thôi.
Thách thức của chúng ta là để tìm thấy sự cảm thông cho những người khác mà chúng ta cũng muốn họ cư xử như thế với mình.
Đó là sự đúng đắn về tình cảm.
Tôi không nói rằng đó là dễ dàng.
Trung bình, đại loại là, 5,6 lần mỗi ngày tôi phải dừng bản thân mình lại khỏi việc đáp trả tất cả các lá thư ghét bỏ với một sự hằn học thấp hèn.
Toàn bộ sự cảm thông này và tìm kiếm mặt bằng chung với kẻ thù của bạn giống như một thực tế chính trị tinh thần cho tôi, và tôi không phải là Đạt Lai Lạt Ma.
Tôi không hoàn hảo, nhưng tôi lạc quan,
bởi vì tôi không chỉ nhận được thư ghét bỏ.
mà tôi còn nhận được rất nhiều những lá thư tốt đẹp, rất nhiều rất nhiều.
Và một trong những yêu thích cá nhân của tôi bắt đầu với, "Tôi không phải một fan hâm mộ lớn của chị về quan điểm chính trị hoặc đôi khi là tra tấn logic , "nhưng tôi là một fan hâm mộ lớn của chị về mặt con người."
Bây giờ anh chàng này không đồng ý với tôi.
(Tiếng cười) Nhưng anh ta lắng nghe, không phải vì những gì tôi đã nói, nhưng bởi cách mà tôi nói chúng,
và bằng cách nào đó, mặc dù chúng tôi chưa bao giờ gặp nhau, chúng tôi vẫn có thể tạo thành một kết nối.
Đó là sự đúng đắn về tình cảm, và đó là làm thế nào mà chúng ta bắt đầu các cuộc nói chuyện điều đó thực sự dẫn đến thay đổi.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
(Tiếng ồn trong nước ) Video này đã được thực hiện tại phòng thí nghiệm dưới biển Aquarius bốn dặm ngoài khơi bờ biển Key Largo, khoảng 18 mét dưới mặt biển.
NASA sử dụng môi trường khắc nghiệt này để đào tạo các phi hành gia và nhà khoa học lặn , và năm ngoái, họ đã mời chúng tôi tham gia chuyến đi này.
Tất cả các đoạn phim được lấy từ ROV mở của chúng tôi, đó là một robot mà chúng tôi tạo ra trong nhà để xe của mình.
ROV là viết tắt của xe vận hành từ xa, (Remote Operated Vehicle) mà trong trường hợp của chúng tôi đó là một con robot nhỏ gửi video trực tiếp qua dây dẫn siêu mỏng về máy tính trên mặt nước.
Nó có nguồn mở, nghĩa là chúng tôi công bố và chia sẻ tất cả các file thiết kế và tất cả các đoạn mã của mình lên mạng , cho phép bất cứ ai sửa đổi hoặc cải thiện hoặc thay đổi thiết kế .
Nó được xây dựng với chủ yếu là các bộ phận lỗi thời với chi phí rẻ hơn khoảng 1.000 lần so với những cái ROV mà James Cameron đã sử dụng để khám phá con tàu Titanic .
Vì thế ROVs không có gì là mới .
Chúng đã xuất hiện nhiều thập kỷ qua.
Các nhà khoa học sử dụng ROV để khám phá đại dương.
Các công ty dầu khí sử dụng chúng để thăm dò và xây dựng.
Những gì mà chúng tôi tạo ra không phải là độc đáo.
Nhưng cách mà chúng tôi tạo nên nó lại thực sự độc đáo.
Và tôi muốn kể cho các bạn một câu chuyện nhỏ về việc nó đã bắt đầu như thế nào.
Một vài năm trước đây, bạn tôi Eric và tôi quyết định là chúng tôi muốn thăm dò hang động dưới nước ở vùng đồi thấp dưới chân dãy núi Sierra.
Chúng tôi đã từng nghe kể về số vàng bị đánh cắp từ một tên trộm vào thời kỳ Cơn Sốt Vàng, và chúng tôi muốn tới đó xem sao.
Thật không may, chúng tôi đã không có đủ kinh phí và vì thế cũng không có đủ công cụ để thực hiện việc này.
Vì thế Eric đã nảy ra ý tưởng thiết kế một con robot, nhưng chúng tôi cũng chưa hình dung ra chính xác mọi thứ, thế nên chúng tôi đã làm việc mà người ta vẫn thường làm khi ở trong trường hợp này: Nhờ đến Internet.
Chỉ có điều đặc biệt hơn, chúng tôi tạo ra trang web này, openROV.com, và chia sẻ dự định và kế hoạch của mình Trong vài tháng đầu, chỉ có Eric và tôi trao đổi qua lại với nhau trên các diễn đàn, nhưng không lâu sau đó, chúng tôi bắt đầu nhận được phản hồi từ các nhà chế tạo và những người quan tâm, rồi đến những kỹ sư biển chuyên nghiệp thực thụ những người đã có vài gợi ý về những điều mà chúng tôi nên làm.
Chúng tôi kiên trì làm việc. Chúng tôi học hỏi được vô số.
Kiên trì với cái mới, và cuối cùng, chúng tôi quyết định đi tới hang động.
Chúng tôi đã sẵn sàng. Vào lúc đó, cuộc thám hiểm nho nhỏ của chúng tôi trở thành một tiêu điểm và được xuất hiện trên tờ New York Times.
Ngay sau đó chúng tôi nhận được hàng loạt những mối quan tâm từ những người muốn có một bộ trang bị để tự làm một con ROV cho riêng mình.
Nên chúng tôi quyết định đăng dự án lên Kickstarter, và rồi số tiền quyên góp mục tiêu được của chúng tôi tăng lên chỉ trong 2 tiếng, và nhanh chóng, có đủ số tiền để làm những bộ trang bị đó.
Nhưng rồi chúng tôi phải học cách làm ra chúng.
Ý tôi là, chúng tôi phải học từng công đoạn sản xuất nhỏ.
Chúng tôi nhanh chóng nhận ra nhà để xe của mình không đủ lớn để chứa cả hệ thống đang lớn dần lên đấy.
Nhưng rồi chúng tôi cũng làm được, những bộ trang bị được hoàn thành, nhờ rất nhiều vào TechShop, đã hỗ trợ chúng tôi rất nhiều, và chúng tôi đã chuyển những bộ trang bị này đi khắp nơi trên thế giới, chỉ trước dịp Giáng sinh năm ngoái, tức là mới chỉ vài tháng trước.
Nhưng chúng tôi đã bắt đầu nhận được video và ảnh được gửi về từ khắp nơi trên thế giới bao gồm cả bức hình này từ dưới những tảng băng Nam cực.
Chúng tôi cũng biết thêm là chim cánh cụt rất thích robot.
(Cười) Vì thế chúng tôi vẫn đang công bố tất cả thiết kế trên mạng, khuyến khích bất cứ ai tự làm ra những thứ này cho mình.
Đó là cách duy nhất mà chúng tôi đã làm nó.
Bằng việc dùng nguồn mở, chúng tôi đã tạo ra mạng phân phối nghiên cứu và phát triển này, và chúng tôi đang xúc tiến nhanh hơn bất kỳ đối tác hoàn vốn nào.
Nhưng thực ra, con robot mới chỉ là một nửa câu chuyện mà thôi.
Tiềm năng thực sự, tiềm năng dài hạn là ở cộng đồng DIY (do-it-yourself: tự làm) những người khám phá đại dương đang hình thành trên khắp thế giới này.
Điều chúng ta có thể khám phá ra khi có hàng nghìn những thiết bị như thế này trên biển là gì?
Các bạn hầu như đều tò mò về các hang động.
Các bạn có tìm thấy vàng không?
Chúng tôi đã không tìm thấy vàng, nhưng chúng tôi thấy rằng cái mà mình tìm được còn giá trị hơn nhiều.
Đó là một cái nhìn về một tương lai đầy tiềm năng cho việc khám phá đại dương.
Nó không phải là thứ gì đó bị giới hạn như của James Camerons, mà là cái mà tất cả chúng ta đều đang tham gia vào.
Đó là cả một thế giới dưới nước mà chúng ta đang cùng nhau thám hiểm.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Giao thông ở các thành thành phố của các nước đang phát triển là một thách thức đặc biệt, bởi nó khác với y tế hay giáo dục hay nhà ở, nó có khuynh hướng trở nên tồi tệ hơn khi xã hội trở nên giàu có hơn.
Rõ ràng, đó là một mô hình không bền vững.
Giao thông, như các vấn đề khác ở các nước đang phát triển, không chỉ là vấn đề liên quan đến tiền bạc hay kỹ thuật, mà còn liên quan đến công bằng và bình đẳng.
Sự bất bình đẳng quá lớn ở các nước đang phát triển khiến vấn đề khó được nhận ra, ví dụ như, về mặt phương tiện giao thông, một thành phố tiên tiến không phải là thành phố mà ngay cả người nghèo cũng có xe hơi, mà là thành phố ngay cả người giàu cũng dùng phương tiện công cộng.
Hoặc xe đạp: Ví dụ như ở Amsterdam (Hà Lan), hơn 30% dân số sử dụng xe đạp, mặc dù sự thật là Hà Lan có mức thu nhập bình quân đầu người cao hơn Hoa Kỳ.
Tồn tại một sự xung đột ở các thành phố của các nước đang phát triển về tài chính, về các khoản đầu tư của chính phủ.
Nếu nhiều tiền được chi cho đường cao tốc, thì dĩ nhiên sẽ ít tiền chi cho việc phát triển nhà cửa, trường học, hay bệnh viện, và cũng tồn tại xung đột về không gian.
Xung đột về không gian giữa những người có xe hơi và những người không có xe hơi.
Hầu hết chúng ta đều đồng ý rằng tài sản tư nhân và nền kinh tế thị trường là cách tốt nhất để kiểm soát hầu hết nguồn lực của xã hội.
Tuy nhiên, có một vấn đề là, nền kinh tế thị trường cần sự bất bình đẳng trong thu nhập để hoạt động.
Một số người phải làm được nhiều tiền, còn một số khác thì ít hơn.
Một số công ty thành công. Số khác thất bại.
Vậy kiểu bình đẳng nào mà ngày nay chúng ta có thể hy vọng tới trong một nền kinh tế thị trường?
Tôi xin đề xuất 2 kiểu mà cả hai đều có liên quan đến các thành phố.
Kiểu thứ nhất là bình đẳng trong chất lượng cuộc sống, đặc biệt là với trẻ em, đó là kiểu bình đẳng mà tất cả trẻ em đều nên có, ngoài y tế và giáo dục, có thể tiếp cận được với không gian xanh, cơ sở vật chất để chơi thể thao, hồ bơi, các lớp thanh nhạc.
Và một kiểu nữa là, cái mà chúng ta có thể gọi là "bình đẳng dân chủ".
Điều đầu tiên của bất cứ hiến pháp nào đều nêu lên là tất cả công dân đều bình đẳng trước pháp luật.
Đó không chỉ là chuyện thơ thẩn.
Đó là một nguyên lý mạnh mẽ.
Ví dụ, nếu đấy là sự thật, thì một xe buýt với 80 hành khách, có quyền có không gian gấp 80 lần so với 1 chiếc xe hơi có một hành khách.
Đôi khi, chúng ta đã quá quen với bất bình đẳng, nên ngay cả khi nó xảy ra trước mắt chúng ta, chúng ta vẫn không hề nhận ra.
Chưa đầy 100 năm trước, phụ nữ không thể đi bầu cử, và đó đã từng là điều bình thường, cũng giống như cách mà ngày nay dường như là bình thường khi nhìn thấy xe buýt tham gia giao thông.
Sự thật là, khi tôi trở thành thị trưởng, áp dụng nguyên tắc dân chủ đó có nghĩa là lợi ích công chiếm ưu thế so với lợi ích cá nhân, rằng một xe buýt với 100 người có quyền sử dụng khoảng không gian trên đường gấp 100 lần so với 1 chiếc xe hơi chúng tôi thực hiện một hệ thống vận chuyển khối lượng lớn dựa trên xe buýt chạy trong làn xe ưu tiên.
Chúng tôi gọi hệ thống ấy là TransMilenio, để cho xe buýt thêm quyến rũ.
Và một điều là hệ thống đó cũng là một biểu tượng dân chủ rất đẹp, bởi vì khi xe buýt bành trướng ra, những chiếc xe đắt tiền, bị mắc kẹt trong giao thông, thì rõ ràng đó gần như là một hình ảnh của nền dân chủ đang vận hành.
Trong thực tế, nó không phải là chỉ là vấn đề của sự công bằng.
Không cần phải là Tiến sĩ để nhận ra điều đó.
Một ủy ban gồm trẻ 12 tuổi sẽ tìm ra trong vòng 20 phút, rằng cách hiệu quả nhất để sử dụng không gian đường xá vốn khan hiếm là ưu tiên làn đường cho xe buýt.
Trong thực tế, xe buýt không được gợi cảm lắm, nhưng chúng là phương tiện duy nhất có thể để vận chuyển số lượng lớn nhiều người đến mọi khu vực của các thành phố trong các nước đang đang phát triển nhanh.
Chúng cũng có khả năng to lớn.
Ví dụ, hệ thống tại Quảng Châu (Trung Quốc) di chuyển nhiều hành khách hơn theo hướng làm của chúng tôi so với tất cả các tuyến xe điện ngầm ở Trung Quốc, ngoại trừ một tuyến ở Bắc Kinh, với một phần nhỏ chi phí.
Chúng tôi đấu tranh không chỉ cho không gian cho xe buýt, mà chúng tôi còn đấu tranh cho không gian cho con người, và điều đó càng khó khăn hơn.
Thành phố là môi trường sống của con người, và chúng ta, những con người, là những người đi bộ.
Cũng giống như cá phải bơi hoặc chim cần phải bay hoặc hươu cần phải chạy, chúng tai cần phải đi bộ.
Đó thực sự là một cuộc xung đột to lớn, khi chúng ta đang nói về các thành phố ở các nước đang phiển, giữa người đi bộ và xe ô tô.
Ở đây, những gì bạn nhìn thấy là một hình ảnh của nền dân chủ không đầy đủ.
Điều này cho thấy là những người đi bộ được xem là những công dân hạng ba trong khi những người đi trong xe hơi là những công dân hạng nhất.
Về mặt cơ sở hạ tầng giao thông vận tải, điều thực sự làm cho khác biệt giữa các thành phố tiên tiến và các thành phố lạc hậu không phải là đường cao tốc hoặc tàu điện ngầm mà là chất lượng vỉa hè.
Ở đây họ xây một cầu vượt, có lẽ rất vô ích, và họ đã quên làm vỉa hè.
Điều này phổ biến trên khắp thế giới.
Học sinh thậm chí không quan trọng hơn những chiếc xe.
Tại thành phố của tôi, Bogotá (Colombia), chúng tôi đã chiến đấu một trận chiến rất khó khăn để chiếm lại không gian dành xe hơi, vốn dĩ đã đậu trên vỉa hè trong nhiều thập niên qua, để dành không gian cho con người sẽ phản ánh phẩm giá của con người, và tạo không gian cho xe đạp.
Trước hết, ttrước đây tôi có tóc đen.
(Tiếng cười) Và tôi gần như bị luận tội trong quá trình đó.
Đó là một trận đánh rất khó khăn.
Tuy nhiên, nó khả thi, và cuối cùng, sau trận chiến rất khó khăn, để cho một thành phố mà sẽ phản ánh sự tôn trọng đối với phẩm giá của con người, cho thấy rằng những người đi bộ là công bằng và quan trọng như những người có xe hơi.
Thật vậy, một vấn đề về chính trị và tư tưởng rất quan trọng ở bất kỳ nơi nào là làm thế nào để phân phối nguồn tài nguyên có giá trị nhất của một thành phố, đó là không gian dành cho đường xá.
Một thành phố có thể tìm thấy dầu hoặc kim cương ở dưới đất và nó sẽ không có giá trị như là không gian cho đường xá.
Làm thế nào để phân phối nó cho những người đi bộ, xe đạp, phương tiện giao thông công cộng và xe hơi?
Đây không phải là một vấn đề kỹ thuật, và chúng ta nên nhớ rằng không có hiến pháp nào cho rằng đỗ xe hơi là một quyền trong hiến pháp khi chúng ta thực hiện sự phân phối đó.
Chúng tôi đã làm điều đó từ 15 năm trước, trước khi có đường dành cho xe đạp tại New York (Hoa Kỳ) hoặc ở Paris (Pháp) hoặc ở London (Anh), đó cũng là một trận chiến rất khó khăn, hơn 350 km đường dành riêng cho xe đạp.
Tôi không nghĩ rằng đường dành riêng cho xe đạp là một nét kiến trúc đẹp.
Chúng chỉ là quyền, cũng giống như vỉa hè, trừ khi chúng ta tin rằng chỉ những người với có xe gắn máy mới có quyền di chuyển an toàn, không có nguy cơ bị chết.
Và cũng giống như đường cho xe buýt, đường cho xe đạp cũng là một biểu tượng mạnh mẽ của nền dân chủ, bởi vì chúng cho thấy một công dân đi chiếc xe đạp trị giá $30 thì cũng quan trọng bằng với với người đi một chiếc xe hơi trị giá $30.000.
Và chúng ta đang sống trong một thời điểm duy nhất của lịch sử.
Trong 50 năm tới, nhiều hơn một nửa các thành phố mà sẽ tồn tại trong năm 2060, sẽ được xây dựng mới.
Ở nhiều thành phố của các nước đang phát triển , hơn 80% và 90% thành phố sẽ tồn tại trong năm 2060 sẽ được xây dựng trong bốn hoặc năm thập kỷ tiếp theo .
Nhưng đây không chỉ là một vấn đề đối với các thành phố ở các nước đang phát triển.
Tại Hoa Kỳ, ví dụ, hơn 70 triệu ngôi nhà mới phải được xây dựng trong 40 hoặc 50 năm tới.
Nhiều hơn tất cả những căn nhà bây giờ hiện có ở Anh, Pháp và Canada cộng lại.
Và tôi tin rằng thành phố của chúng ta hiện nay đang có những sai lầm nghiêm trọng, và rằng có những cái khác hơn và tốt hơn có thể được xây dựng.
Những thành phố của chúng ta có vấn đề gì?
Vâng, ví dụ, nếu chúng ta kể cho bất cứ đứa trẻ 3 tuổi nào, mà hầu như không đang học nói ở bất kỳ thành phố nào trên thế giới hiện nay, "Coi chừng, xe hơi kìa" thì đứa trẻ sẽ nhảy lên sợ hãi, và có một lý do xác đáng, bởi vì có hơn 10.000 trẻ em bị chết bởi xe hơi hàng năm trên thế giới.
Chúng tôi đã có thành phố được 8.000 năm, và trẻ em có thể đi bộ ra khỏi nhà và chơi.
Trong thực tế, chỉ gần đây, cho tới những năm 1900, không hề có xe hơi.
Xe hơi chỉ tồn tại ít hơn 100 năm.
Chúng đã hoàn toàn làm thay đổi các thành phố.
Vào năm 1900, ví dụ, không ai đã bị giết bởi xe ô tô tại Hoa Kỳ.
Chỉ 20 năm sau, giữa năm 1920 và 1930, gần 200.000 người bị chết bởi xe hơi tại Hoa Kỳ.
Chỉ vào năm 1925, gần 7.000 trẻ em bị giết bởi xe hơi tại Hoa Kỳ.
Vì vậy, chúng ta có thể khiến cho các thành phố khác nhau, các thành phố mà sẽ dành nhiều ưu tiên cho con người hơn là cho xe hơi, và sẽ dành thêm không gian công cộng cho con người hơn cho xe hơi, các thành phố nơi mà dành sự tôn trọng lớn cho những công dân dễ bị tổn thương nhất, chẳng hạn như trẻ em hay người già.
Tôi sẽ đề xuất cho bạn một vài thành phần mà tôi nghĩ có thể sẽ làm cho thành phố tốt hơn, và rất đơn giản để thực hiện chúng tại các thành phố mới được xây dựng.
Hàng trăm cây số của những tuyến đường xanh các thành phố đang xen nhau theo mọi hướng.
Trẻ em sẽ đi bộ ra khỏi nhà và bước vào không gian an toàn.
Chúng có thể đi hàng chục cây số một cách an toàn mà không có bất kỳ nguy hiểm nào trên các tuyến đường xanh tuyệt vời đó, đại loại đường cao tốc dành cho xe đạp, và tôi sẽ mời các bạn tưởng tượng những điều sau đây: một thành phố trong đó mỗi con đường sẽ là con đường chỉ dành cho người đi bộ và xe đạp.
Trong các thành phố mới sẽ được xây dựng, điều này sẽ không đặc biệt khó khăn.
Khi tôi là thị trưởng của Bogotá, chỉ ba năm, chúng tôi đã có thể để tạo ra 70 km, ở một trong các thành phố đông dân nhất trên thế giới, đường cao tốc dành cho xe đạp.
Và điều này thay đổi cách mọi người sống, di chuyển, tận hưởng thành phố.
Trong ảnh này, bạn nhìn thấy trong một trong các khu dân cư rất nghèo, chúng tôi có một con đường cho người đi bộ xe đạp sang trọng, và những chiếc xe hơi vẫn còn trong bùn.
Tất nhiên, tôi rất muốn mở con đường này cho xe hơi.
Nhưng chúng tôi làm gì trước?
Chín mươi chín phần trăm người dân trong những khu dân cư không có xe hơi.
Nhưng bạn đã thấy, khi một thành phố đang được xây dựng, nó là rất dễ dàng để kết hợp hình thức cơ sở hạ tầng này.
Sau đó, thành phố sẽ phát triển xung quanh nó.
Và tất nhiên, điều này chỉ là một ý tưởng về một cái gì đó mà có thể tốt hơn nếu chúng ta chỉ cần tạo ra nó, và nó làm thay đổi cách sống.
Và thành phần thứ hai, mà sẽ giải quyết việc di chuyển, mà đang là thách thức rất khó khăn ở các nước đang phát triển, với một cách thức tốn ít chi phí và đơn giản, sẽ có hàng trăm cây số đường chỉ dành cho xe buýt, xe buýt và xe đạp và người đi bộ.
Điều này sẽ, một lần nữa, một giải pháp có chi phí thấp nếu thực hiện ngay từ đầu, chi phí thấp, di chuyển thoải mái trong ánh sáng mặt trời tự nhiên.
Nhưng thật không may, thực tế không như trong giấc mơ của tôi.
Do bởi các tài sản đất đai tư nhân và giá đất cao, tất cả các thành phố ở nước đang phát triển có một vấn đề lớn với các khu ổ chuột.
Ở nước của tôi, Colombia, gần một nửa những ngôi nhà ở các thành phố ban đầu là phát triển bất hợp pháp.
Và tất nhiên là rất khó khăn để có vận chuyển công cộng hay sử dụng xe đạp ở môi trường như vậy.
Nhưng ngay cả những nơi phát triển hợp pháp cũng đã được đặt ở những nơi sai lầm rất xa trung tâm thành phố nơi mà không thể trang bị phương tiện giao thông công cộng với chi phí thấp, và tần số cao.
Là một nước Mỹ Latinh, và châu Mỹ La tinh đã từng được xem là khu vực mới trên thế giới, tôi muốn giới thiệu một cách trân trọng, nhiệt tình, đến những quốc gia chưa đô thj hóa--- là châu Mỹ La Tinh đi từ 40% đô thị hóa vào năm 1950 đến năm 2010, 80% đô thị hóa-- Tôi muốn giới thiệu đến các nước châu Phi và châu Á mà chưa đô thị hóa, chẳng hạn như Ấn Độ hiện chỉ có 33% đô thị hóa, rằng chính phủ nên nắm tất cả đất xung quanh thành phố.
Bằng cách này, các thành phố của họ có thể phát triển ở những nơi thích hợp có các khoảng không thích hợp, có công viên, có những tuyến đường xanh, có các tuyến đường cho xe buýt.
Các thành phố mà chúng ta sẽ xây dựng trong 50 năm tới sẽ xác định chất lượng cuộc sống và thậm chí cả hạnh phúc cho hàng tỷ người trong tương lai.
Thật là một cơ hội tuyệt vời cho các nhà lãnh đạo và nhiều nhà lãnh đạo trẻ sắp tới, đặc biệt là ở các nước đang phát triển.
Họ có thể tạo ra một cuộc sống hạnh phúc hơn nhiều cho hàng tỷ người trong tương lai.
Tôi chắc chắn, và tôi lạc quan, rằng họ sẽ làm cho thành phố tốt hơn những giấc mơ đầy tham vọng nhất của chúng ta.
(Vỗ tay)
Vài năm trước đây Trường Kinh Doanh thuộc Đại học Harvard, Hoa Kỳ đã tiến hành lựa chọn mô hình kinh doanh tốt nhất của năm
Họ đã chọn "ngành" Cướp biển ở Somali
Cũng trong khoảng thời gian đó tôi phát hiện ra có 544 thủy thủ bị giữ làm con tin trên những chiếc tàu thường được thả neo gần bờ biển Somali giữa ban ngày ban mặt.
Khi tôi phát hiện ra hai thực tế này, tôi đã thầm nghĩ Điều gì đang diễn ra với ngành vận chuyển đường biển vậy?
Và tôi cũng nghĩ rằng, liệu điều tương tự có xảy ra với những ngành khác không?
Liệu chúng ta có thể thấy 544 phi công bị giam giữ trong chính máy bay của mình trên đường băng hàng tháng, thậm chí hàng năm trời?
Liệu chúng ta có thấy điều tương tự xảy ra với 544 lái xe buýt đường dài?
Điều đó sẽ không xảy ra
Tôi bắt đầu cảm thấy thú vị
Và phát hiện ra một sự thật khác thậm chí còn đáng kinh ngạc hơn đặc biệt là đối với một sự thật mà tôi không hề biết đến trước đó ở tuổi 42 hoặc 43
Đó là chúng ta vẫn phải phụ thuộc chặt chẽ vào ngành vận tải đường biển
Bởi vì có lẽ phần đông mọi người vẫn cho rằng vận tải đường biển là một ngành đã lỗi thời một ngành được đại diện bởi thuyền buồm với Moby Dicks và Jack Sparrows
Nhưng sự thật không phải vậy
Vận tải đường thủy vẫn quan trọng với chúng ta từ trước đến nay
Ngành này mang lại cho người tiêu dùng 90% sản phẩm của thương mại thế giới
Vận tải đường thủy đã tăng gấp 4 lần về quy mô từ năm 1970
Chúng ta đang phụ thuộc vào nó hơn bao giờ hết
Tuy nhiên, đối với một ngành công nghiệp khổng lồ như thế lại chỉ có 100,000 tàu biển đang hoạt động Vì vậy, ngành này dường như không được mọi người chú ý đến
Nhưng điều này lại nghe có vẻ kỳ quặc tại Singapore vì ở đây, vận tải đường thủy hiện hữu đến mức bạn có thể nhét trên một con tàu trên nóc khách sạn
(Tiếng cười) Nhưng đâu đó trên thế giới Nếu bạn hỏi mọi người về những gì học biết về vận tải đường thủy và khối lượng hàng hóa được chuyên chở bằng đường này hầu như không một ai có thể trả lời
Còn nếu bạn hỏi một người nào đó bất kỳ trên phố nếu họ đã nghe tới Microsoft
câu trả lời chắc hẳn sẽ là có bởi vị họ biết Microsoft thiết kế các phần mềm cho máy tính và chỉ thỉnh thoảng mới hoạt động
Nhưng nếu bạn hỏi họ có biết đến Maersk không Tôi không nghĩ bạn sẽ nhận được câu trả lời tương tự mặc dù Maersk mặc dù chỉ là một công ty vận chuyển trong số nhiều công ty khác lại có doanh thu ngang ngửa với Microsoft
(60.2 tỷ đô la) Tại sao lại như vậy?
Một vài năm về trước chỉ huy Hải quân Anh đầu tiên được gọi là "Chúa biển" mặc dù người đứng đầu quân đội không được gọi là chúa đất ông cho biết, chúng ta, ý ông là các quốc gia công nghiệp hóa ở phương Tây dường như không đánh giá đúng tầm quan trọng của biển
Chúng ta mù tịt về biển cũng như vai trò của nó như là một nơi lý để phát triển công nghiệp
Thường thì, chúng ta chỉ nghĩ đến biển như một dải lụa màu xanh mà chúng ta được dịp bay ngang qua trên mỗi chuyến bay.
Không có gì đáng để bận tâm cả,
Vì vậy, tôi muốn mở rộng tầm nhìn của mình để đặt biển về đúng vị trí của nó, Vì thế, tôi đã ra biển
Một vài năm trước, tôi tham gia một chuyến đi trên Maersk Kendal một tàu container cỡ trung chở gần 7,000 thùng hàng và tôi khởi hành từ Felixstowe ở bờ biển phía Nam nước Anh và tôi dừng chân ở đây ngay tại Singapore năm tuần sau đó và không bị "jet lag" (cảm giác bị lệch múi giờ) như bây giờ
Và tôi đã khám phá ra rất nhiều điều
Chúng tôi đi qua năm biển hai đại dương, chín cảng và tôi đã học được rất nhiều điều về vận tải đường biển
Và một trong những điều đầu tiên làm tôi ngạc nhiên khi đến Kendal là, mọi người đâu cả rồi?
Tôi có bạn trong Hải quân đã từng nói với tôi rằng mỗi lần họ ra khơi với khoảng 1000 thủy thủ nhưng trên tàu Kendal chỉ có 21 người
Đó là bởi vì vận tải đường biển đã trở nên rất hiệu quả
nhờ vào công-te-nơ hóa hàng hóa
Các tàu có thể vận hành tự động
mà không cần đến nhiều nhân viên
Nhưng điều đó cũng có nghĩa là, theo như cách nói của một tuyên úy mà tôi từng gặp, một thủy thủ bình thường mà bạn gặp trên một tàu công-te-nơ sẽ trở nên mệt hoặc rất mệt vì cường độ của vận tải hiện đại là khá nặng đối với một yếu tố mà thuật ngữ vận tải gọi là "yếu tố con người" một cụm từ lạ mà chính họ cũng không nhận ra nó có vẻ không mang tính nhân văn cho lắm
Vì vậy, hầu hết các thủy thủ hiện đang làm việc cho các tàu container thường có ít hơn hai tiếng nghỉ ngơi tại mỗi cảng
Họ không có thời gian để nghỉ ngơi
Họ lênh đênh trên biển hàng tháng trời và kể cả khi cập bến họ cũng có không được tiếp cận với thứ được coi là bình thường ngay cả với trẻ 5 tuổi, Internet
Và một điều nữa làm tôi ngạc nhiên khi ở trên tàu Kendal là người mà tôi ngồi cạnh.... Không phải nữ hoàng nhé tôi cũng không hiểu tại sao họ lại để tôi ngồi ngay dưới bức chân dung của bà Nhưng tại bàn ăn trong cabin của chỉ huy tàu Tôi ngồi cạnh một chàng trai đến từ Miến Điện Đối diện tôi là một người Rumani, một người Moldavi, một người Ấn
Bàn kế bên là một người Trung Quốc còn trong phòng nhân viên, tất cả đều là người Phillipines
Đó là một tàu vận tải thông thường
Tại sao lại như vậy?
Bởi vì thách thức lớn nhất đối với vận tải đường biển trong 60 năm qua khi mà phần lớn công chúng không để tâm đến ngành này đó là thứ được gọi là đăng ký mở hay "cắm cờ theo yêu cầu"
Các tàu có thể cắm cờ của bất kỳ quốc gia nào chỉ cần quốc gia đó cho đăng ký cắm cờ
Bạn có thể cắm cờ của một nước không có đường biển như Bolivia, hoặc Mongolia hoặc Bắc Triều Tiên, mặc dù lựa chọn này không được yêu thích cho lắm
(Tiếng cười) Vì vậy, chúng ta có đoàn thủy thủ đến từ nhiều quốc gia mang tính toàn cầu và di động trên những con tàu.
Và đó là một điều làm tôi ngạc nhiên.
Khi chúng tôi tiến đến khu vực của cướp biển ở dưới eo biển Bab-el-Mandeb ở Ấn Độ Dương con tàu đã thay đổi.
Và điều này cũng rất đáng kinh ngạc, bởi vì đột nhiên Tôi nhận ra, đúng như thuyền trưởng đã bảo với tôi, rằng Tôi thật điên rồ khi chọn đi qua khu vực của cướp biển trên một tàu container
Chúng tôi không được phép vào bờ
Có đến hai trạm gác cướp biển
Và chính tại thời điểm đó, 544 thủy thủ bị giữ làm con tin Và một vài người trong số họ đã làm con tin được một vài năm bởi vì đặc thù của ngành và vì đặc điểm "cắm cờ theo yêu cầu"
Không phải tất cả, nhưng một vài người bị bắt làm con tin vì đối với số ít những người chủ tàu không trung thực Thật dễ dàng để che giấu nhờ có cơ chế cắm cờ theo yêu cầu.
Sự thờ ơ với biển còn giúp che giấu điều gì nữa?
Nếu bạn ra biển trên một tàu hàng hoặc trên tàu du lịch, hãy nhìn lên ống khói bạn sẽ nhìn thấy khói đen xì
Đó là bởi vì ngành vận tải đường biển có chi phí hoạt động rất thấp và cần nhiên liệu giá rẻ thế nên, họ sử dụng một thứ được gọi là nhiên liệu kho một thứ mà tôi được nghe mô tả bởi một người làm trong ngành chở dầu như là chất thải của nhà máy lọc dầu hay chỉ hơn một bậc so với nhựa đường
Và vận tải đường biển là cách thức vận chuyển thân thiện nhất với môi trường
nếu tính đến lượng khí thải carbon trên tấn trên dặm Lượng khí thải của nó bằng khoảng một phần nghìn của ngành hàng không và khoảng một phần mười vận tải đường đường bộ
Nhưng nó không hoàn toàn vô hại, bởi vì lượng khí thải vẫn là rất lớn
Như vậy khí thải từ vận tải đường biển vào khoảng 3 đến 4% gần như bằng với lượng khí thải của ngành hàng không
Và nếu bạn đặt khí thải từ vận tải đường biển vào danh sách các nước các nước có khí thải carbon lớn nhất Nó sẽ đứng ở vị trí thứ sáu gần với Đức
Người ta tính toán ra rằng trong năm 2009, 15 con tàu lớn nhất thải ra các hạt, muội và khí thải độc hại ngang bằng với tất cả ô tô trên thế giới
Và tin tốt là người ta đang bàn bạc về một ngành vận tải đường biển bền vững
Ccó những đề xuất rất thú vị đang được thực hiện
Nhưng tại sao lại mất nhiều thời gian đến vậy?
Khi nào chúng ta sẽ bắt đầu bàn luận và suy nghĩ về dặm đường biển nhiều như dặm hàng không
Tôi cũng đến Cape Cod để được nhìn thấy tình trạng của cá voi North Atlantic (phía Bắc Bắc Băng Dương) bởi vì, đây là một trong những điều đáng kinh ngạc nhất về khoảng thời gian của tôi trên biển và những điều nó làm tôi băn khoăn
Chúng ta đã biết về những tác động của con người đến đại dương trong các hoạt động đánh bắt cá và khai thác quá mức thuỷ hải sản nhưng chúng ta không thật sự biết nhiều về những điều đang diễn ra dưới nước
Và trên thực tế, ngành vận tải đường biển đang đóng một vai trò nhất định tại đây vì tiếng ồn của nó đã góp phần làm tổn hại đến môi trường âm thanh của sinh vật biển
Ánh sáng không thể xuyên qua bề mặt nước vì vậy những sinh vật biển như cá voi và cá heo và thậm chí 800 loài cá khác giao tiếp bằng âm thanh
Và một con cá voi ở Bắc Atlantic có thể truyền âm thanh qua hàng trăm dặm
Một con cá voi lưng gù có thể truyền âm thanh qua cả đại dương mênh mông.
Nhưng một tàu chở dầu siêu hạng cũng có thể được nghe thấy từ phía bên kia đại dương và bởi vì tiếng động mà chân vịt tạo ra dưới nước đôi khi có trùng âm tần với cá voi và điều đó có thể làm tổn hại đến môi trường âm thanh của loài động vật này và chúng cần đến môi trường này để duy trì nòi giống tìm kiếm thức ăn và bạn tình
Môi trường âm thanh của cá voi Bắc Atlantic đã bị suy giảm tới 90%
Nhưng chưa có luật lệ nào được đề ra để kiểm soát tình trạng ô nhiễm âm thanh này
Khi đặt chân đến Singapore, Tôi xin lỗi phải nói thật nhưng tôi đã không muốn rời khỏi tàu
Tôi đã rất thích ở trên Kendal
Thủy thủ đoàn đã đối xử rất tốt với tôi Tôi đã có một vị thuyền trưởng vui tính và sởi lởi và tôi đã rất muốn ở lại thêm 5 tuần nữa một điều mà ngài thuyền trưởng đã bảo tôi rằng thật là điên rồ khi nghĩ đến nó
Nhưng tôi đã không ở trên tàu liền một lúc trong 9 tháng nhưng những thủy thủ Phillipines những người đã mô tả công việc của mình là "kiếm tiền trên nỗi nhớ nhà"
Họ được trả lương cao nhưng phải sống một cuộc sống cô lập và khó khăn trong một môi trường nguy hiểm và khó khăn.
Nhưng tôi đã thực sự rất phân vân bởi vì tôi muốn tỏ lòng ngưỡng mộ với những thủy thủ này những người đã mang lại cho chúng ta 90% mọi thứ mà chúng ta đang có mà hầu như không được ghi nhận hoặc cảm ơn
Tôi muốn bày tỏ sự ngưỡng mộ của mình đối với 100,000 con tàu đang lênh đênh trên biển đang làm việc, cập bến và ra khơi hàng ngày, để thoả mãn những nhu cầu thiết yếu của chúng ta
Nhưng tôi cũng muốn thấy ngành vận tải đường biển, và chúng ta, cộng đồng đa số này, những người biết rất ít về nó, suy nghĩ nhiều hơn một chút để có thể hiểu mọi việc rõ hơn có thể là hiểu được đến 90% về nó.
Bởi vì tôi cho rằng chúng ta đều có thể thu được một lợi ích nào đó bằng cách làm một việc rất đơn giản là học cách nhìn ra biển.
Xin cảm ơn
(Tiếng vỗ tay)
Tôi muốn nói cho các bạn biết kiến trúc đã giúp thay đổi cuộc sống cộng đồng của tôi và mở ra những cơ hội để hy vọng như thế nào.
Tôi là một thổ dân Burkina Faso
Theo Ngân hàng Thế giới, Burkina Faso là một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới, nhưng việc lớn lên tại một nơi như vậy sẽ giống như thế nào?
Tôi là một ví dụ trong trường hợp này.
Tôi sinh ra trong một ngôi làng nhỏ tên Gando.
Ở Gando, không có điện, không có sự tiếp cận với nguồn nước sạch, và không có trường học.
Nhưng bố tôi muốn tôi học đọc và viết.
Vì lý do này, tôi đã phải rời xa gia đình khi tôi lên 7 và sống ở một thành phố cách xa làng tôi mà không có liên lạc gì với gia đình cả.
Ở nơi đó tôi được ngồi học trong một lớp học như thế với hơn 150 đứa trẻ khác, và trong suốt 6 năm.
Thời điểm đó, tôi đến trường và thấy bạn học của mình đã chết.
Hiện tại, cũng không có nhiều thay đổi lắm.
Làng tôi vẫn không có điện.
Mọi người vẫn chết dần chết mòn ở Burkina Faso, và việc tiếp cận với nước sạch vẫn là một vấn đề lớn.
Tôi đã may mắn. Tôi may mắn, vì đây là thực tế cuộc sống khi tôi lớn lên ở một nơi như thế.
Nhưng quả là tôi đã may mắn.
Tôi nhận được học bổng.
Tôi có thể tới Đức để du học.
Vì thế mà tôi tin là tôi không cần phải giải thích với các bạn rằng việc đứng trước các bạn ngày hôm nay là một đặc ân to lớn như thế nào đối với tôi.
Từ Gando, làng tôi ở Burkina Faso, đến Berlin, Đức để trở thành một kiến trúc sư là một bước tiến lớn, rất lớn.
Nhưng phải làm gì với đặc ân này đây?
Ngay khi còn là một sinh viên, tôi đã muốn mở ra những cơ hội tốt hơn cho trẻ em ở Gando.
Tôi chỉ muốn dùng kỹ năng của mình để xây một ngôi trường.
Nhưng làm sao làm được khi bạn chỉ là một sinh viên và không có tiền?
Ồ vâng, tôi đã bắt đầu thiết kế và gây quỹ.
Việc gây quỹ không phải là nhiệm vụ dễ dàng
Thậm chí tôi còn kêu gọi cả bạn học của mình tiêu ít tiền hơn cho cà phê và thuốc lá, để tài trợ cho dự án xây trường học của tôi.
Thật kỳ diệu, 2 năm sau, tôi đã có được 50.000 đô la.
Khi tôi trở về quê nhà ở Gando để báo tin vui, dân làng rất đỗi vui mừng, nhưng rồi khi họ nhận ra rằng tôi định dùng đất sét, họ đã rất ngạc nhiên.
"Một ngôi nhà bằng đất sét không thể đứng vững qua nổi một mùa mưa, vậy mà Francis lại muốn chúng ta dùng đất sét để xây trường học.
Đây có phải là lý do cậu ấy tiêu tốn rất nhiều thời gian du học tại châu Âu thay vì làm việc với chúng ta ngoài đồng ruộng?"
Người dân làng tôi dùng đất sét để xây dựng mọi công trình nhưng họ lại không tìm thấy bất kỳ sự cải tiến nào với bùn.
Vì thế tôi phải thuyết phục họ.
Tôi bắt đầu nói chuyện với mọi người, và tôi đã thuyết phục họ và chúng tôi bắt đầu làm việc.
Phụ nữ, đàn ông, cả dân làng, đều tham gia vào quá trình xây dựng.
Tôi được cho phép sử dụng các kỹ thuật truyền thống.
Ví dụ với nền nhà bằng đất sét những nam thanh niên đến và đứng như thế này, nện chày hàng tiếng đồng hồ, và rồi những người mẹ đến, và họ tiếp tục nện trong tư thế như thế này, hàng giờ, đổ nước và nện xuống.
Và sau đó là những người đánh bóng tới.
Họ bắt đầu đánh bóng nền nhà với một viên đá trong hàng giờ.
Và bạn nhận được kết quả thế này đây, rất mịn, như mông em bé vậy.
(Tiếng cười) Hình ảnh không chỉnh sửa photoshop. (Tiếng cười) Đây là ngôi trường, được xây dựng bởi cả cộng đồng.
Những bức tường hoàn toàn được dựng lên bởi những khối đất sét ép ở Gando.
Kết cấu mái nhà được làm từ những thanh thép giá rẻ ẩn bên trong khối bê tông như bình thường.
Bên trong lớp học, trần nhà được tạo từ cả 2 thứ trên với nhau.
Trong ngôi trường này, có một ý tưởng đơn giản: đó là tạo ra sự thoải mái trong lớp học.
Đừng quên là nhiệt độ có thể lên tới 45 độ C ở Burkina Faso, bằng sự thông gió đơn giản, tôi muốn tạo những lớp học tốt cho cả việc dạy và học.
Và đây là hình ảnh dự án ngày nay, 12 năm tuổi, vẫn trong tình trạng tốt nhất.
Và những đứa trẻ, chúng yêu ngôi trường này.
Với tôi và cộng đồng của tôi, dự án này là một thành công to lớn.
Nó mở ra cơ hội để thực hiện nhiều dự án hơn ở Gando.
Vì thế tôi đã làm được rất nhiều dự án, và sau đây tôi sẽ chia sẻ với các bạn chỉ 3 trong số chúng.
Đầu tiên là việc mở rộng ngôi trường, tất nhiên.
Làm thế nào để giải thích những bản vẽ và kỹ thuật với những người không biết đọc và viết?
Tôi bắt đầu với việc xây dựng hình mẫu như thế này.
Việc cải tiến là xây dựng một mái vòm bằng đất sét
Vì thế, tôi đã nhảy lên trên đỉnh vòm như thế này, với đội của tôi, và mái vòm vẫn làm việc.
Cả cộng đồng theo dõi. Nó vẫn hiệu quả.
Vậy chúng tôi có thể xây. (Tiếng cười) Rồi chúng tôi tiếp tục xây dựng, và đây là thành quả.
Bọn trẻ rất vui sướng, và chúng thích nó.
Cộng đồng rất tự hào. Chúng tôi đã thành công.
Ngay cả những con vật, như những chú lừa này, cũng thích các công trình của chúng tôi.
(Tiếng cười) Dự án tiếp theo là thư viện ở Gando.
Như các bạn thấy đấy, chúng tôi cố gắng đưa những ý tưởng khác biệt vào các công trình của chúng tôi, nhưng chúng tôi thường không có nhiều nguyên liệu.
Ở Gando chúng tôi có những hũ đất sét.
Chúng tôi muốn sử dụng chúng để tạo những lỗ mở.
Các bạn có thể thấy chúng tôi mang chúng tới công trường xây dựng.
Chúng tôi bắt đầu cắt những cái hũ ra, và rồi đặt chúng trên đỉnh mái nhà nhà trước khi đổ bê tông, và bạn có kết quả như thế này.
Những lỗ thoáng giúp đẩy khí nóng ra ngoài và đem ánh sáng vào.
Rất đơn giản.
Dự án gần đây nhất của tôi tại Gando là một ngôi trường trung học.
Tôi muốn chia sẻ nó với các bạn.
Sáng kiến trong dự án này là đúc bùn giống như đổ bê tông vậy.
Làm thế nào để đúc bùn?
Chúng tôi bắt đầu làm rất nhiều vữa, như các bạn có thể thấy, và khi mọi thứ sẵn sàng, khi bạn biết công thức tốt nhất là gì và hình dạng hoàn hảo nhất là gì, bạn bắt tay làm việc cùng cộng đồng.
Và thỉnh thoảng tôi có thể đi.
Mọi người có thể tự làm.
Tôi tới đây để nói chuyện với các bạn như thế này.
Một yếu tố khác ở Gando là mưa.
Khi những cơn mưa tới, chúng tôi khẩn trương bảo vệ những bức tường yếu ớt chống lại nước mưa.
Đừng nhầm lẫn với tác phẩm của Christo và Jeanne-Claude.
Chỉ đơn giản là chúng tôi bảo vệ những bức tường của mình.
(Tiếng cười) Những cơn mưa ở Burkina tới rất nhanh, và sau đó, là ngập lụt ở khắp nơi trên đất nước.
Thế nhưng, với chúng tôi thì mưa lại rất có lợi.
Nó mang cát và sỏi tới sông thứ mà chúng tôi cần để xây dựng.
Chúng tôi chỉ phải đợi cho cơn mưa qua đi.
Chúng tôi lấy cát, trộn với đất sét, và tiếp tục xây dựng.
Chỉ có vậy.
Dự án ở Gando luôn gắn liền với việc đào tạo con người, bởi vì tôi chỉ mong muốn, một ngày khi tôi qua đời, ít nhất có 1 người Gando tiếp tục làm công việc này.
Nhưng các bạn sẽ phải rất ngạc nhiên, rằng tôi vẫn còn sống.
(Tiếng cười) Và bây giờ, dân làng tôi có thể sử dụng các kỹ năng của họ để kiếm tiền cho mình.
Bình thường, với một thanh niên trẻ ở Gando nếu muốn kiếm tiền, anh ta phải rời khỏi quê hương đến thành phố, thỉnh thoảng có thể bỏ quê hương mà không bao giờ quay trở lại, khiến cho cộng đồng trở nên yếu hơn.
Nhưng giờ họ có thể ở lại và làm việc ở những công trình xây dựng khác và kiếm tiền nuôi sống gia đình.
Có một đặc trưng mới trong công việc này.
Vâng, các bạn biết đấy.
Tôi đã giành rất nhiều giải thưởng với công việc này.
Chắc chắn rằng điều này đã mở ra những cơ hội.
Tôi trở lên hiểu bản thân mình.
Lý do tại sao tôi làm những việc tôi làm chính là vì cộng đồng mình.
Khi tôi còn nhỏ, đi học, trở về Gando mỗi kỳ nghỉ.
Cuối mỗi kỳ nghỉ, tôi phải tạm biệt cộng đồng, đi từ nhà này tới nhà khác.
Tất cả những phụ nữ ở Gando sẽ kéo áo của họ như thế này và đưa cho tôi hết số tiền họ có.
Trong văn hóa chúng tôi, đây là một biểu tượng của tình yêu thương sâu sắc
Lúc còn là cậu bé 7 tuổi, tôi đã rất ấn tượng.
Một ngày tôi hỏi mẹ tôi, "Tại sao tất cả những người phụ nữ này lại yêu quý con đến vậy?"
(Tiếng cười) Bà trả lời, "Họ đang đóng góp để chi trả cho việc học của con đấy hy vọng rằng con sẽ thành công và một ngày nào đó trở lại và giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của cả cộng đồng."
Giờ đây tôi hy vọng rằng mình đã có thể khiến cho cộng đồng cảm thấy tự hào qua công việc này, và tôi hy vọng tôi đã có thể chứng tỏ cho các bạn thấy sức mạnh của cộng đồng, và cho các bạn biết rằng kiến trúc có thể khiến cho các cộng đồng tạo nên tương lai của chính họ.
Cảm ơn rất nhiều. (Tiếng vỗ tay) Cảm ơn. Cảm ơn. Cảm ơn.
Cảm ơn. Cảm ơn. Cảm ơn. (Tiếng vỗ tay)
Có bao nhiêu người trong số các bạn đã từng vào hang động rồi ạ?
Vậy à, chỉ vài người thôi.
Khi nghĩ đến hang động, hầu hết các bạn sẽ nghĩ đến một đường hầm đi xuyên qua những khối đá rắn chắc, Và trên thực tế, hầu hết các hang động đều như vậy.
Trên một nửa đất nước này, hầu hết hang động được hình thành từ đá vôi.
Còn ở đất nước của tôi, hầu hết hang động được hình thành từ đá dung nham, bởi vì ở đó có rất nhiều núi lửa.
Nhưng những hang động mà tôi muốn chia sẻ với các bạn ngày hôm nay lại được hình thành hoàn toàn bằng băng, đặc biệt là từ sông băng Nó được hình thành trong lòng ngọn núi cao nhất ở bang Oregon, gọi là núi Hood.
Hiện nay ngọn núi Hood này chỉ cách 1 giờ chạy xe từ thành phố Portland, thành phố lớn nhất bang Oregon, nơi có đến hơn 2 triệu người sinh sống.
Và điều thú vị nhất dành cho những nhà thám hiểm hang động là khám phá ra một hang động mới và trở thành người đầu tiên thám hiểm bên trong nó.
Điều thú vị kế tiếp dành cho họ là trở thành người đầu tiên vẽ ra bản đồ của một hang động.
Ngày nay, do có nhiều người thám hiểm ở đó nên rất khó để có thể tìm ra một hang động mới, cho nên, các bạn có thể hình dung chúng tôi đã phấn kích như thế nào khi tìm thấy 3 hang động mới như vậy trong phạm vi thành phố lớn nhất bang Oregon này và nhận ra rằng chúng chưa từng được khám phá trước đó hay được vẽ ra trên bản đồ.
Điều đó giống như là được trở thành một phi hành gia, bởi vì chúng tôi đã nhìn thấy và đi đến những nơi mà chưa ai từng thấy hay đi đến trước đây.
Vậy thì mảng sông băng là gì?
Với những ai đã từng nhìn thấy hay chạm vào tuyết, bạn sẽ thấy nó rất nhẹ bởi vì đó chỉ là một chùm những tinh thể băng kết hợp lại với nhau và gần giống với không khí.
Nếu bạn nhào nặn một nắm tuyết trên tay để làm ra quả bóng tuyết, nó sẽ rất nhỏ, cứng và nặng.
Và trên một ngọn núi như núi Hood, nơi mà tuyết rơi dày đến 6m mỗi năm, áp lực đó đẩy không khí ra khỏi tuyết và dần dần hình thành băng có màu xanh rất cứng.
Cứ mỗi năm, ngày càng nhiều băng như vậy hình thành trên đỉnh núi, và cuối cùng chúng trở nên rất nặng đến nỗi phải trượt xuống ngọn núi dưới sức nặng của chúng, hình thành một dòng sông băng di chuyển chậm chạp
Khi băng đóng chặt lại như vậy và bắt đầu di chuyển chúng ta gọi nó là sông băng và đặt tên cho nó.
Tên của loại sông băng mà bên trong nó các hang động được tạo ra được gọi là Sông Băng Cát.
Hàng năm, khi tuyết mới rơi lên trên bề mặt sông băng chúng sẽ tan chảy dưới ánh mặt trời mùa hè và tạo nên những dòng sông chảy thành dòng trên mặt băng chúng bắt đầu tan chảy và trôi dọc xuống sông băng và tạo nên những mạng lưới rộng lớn các hang động rồi thỉnh thoảng chảy xuống hình thành lớp đá nền bên dưới.
Ngày nay, điều kinh ngạc về các hang động sông băng này là mỗi năm đều có những đường hầm mới được tạo ra.
Nhiều dòng thác xuất hiện và di chuyển xung quanh từ nơi này đến nơi khác bên trong hang động
Những dòng nước ấm áp từ trên đỉnh của các tảng băng này sẽ chảy dọc xuống thêm vào đó, dòng không khí ấm từ bên dưới ngọn núi bốc lên thổi luồn vào trong hang làm tan chảy trần băng của hang động khiến cho trần cứ ngày càng nâng cao lên
Nhưng điều kì lạ nhất về hang sông băng là toàn bộ khối hang động có thể di chuyển được, bởi vì nó được hình thành bên trong một khối băng có kích thước của một thành phố nhỏ và có thể trôi từ từ xuống ngọn núi.
Bay giờ chúng ta sẽ gặp Brent McGregor anh ta là một người bạn đồng hành cùng tôi khám phá các hang động
Cả hai chúng tôi đều đã từng thám hiểm nhiều hang động và đã từng leo nhiều ngọn núi từ rất lâu về trước nhưng không ai trong chúng tôi, trước đây, từng thám hiểm một hang động sông băng như vậy
Trở về năm 2011, Brent đã xem một đoạn phim trên Youtube về một cặp leo núi tình cờ bắt gặp lối vào của một trong số những hang động này.
Không có thiết bị GPS nào để định vị toạ độ của nó, và tất cả những gì chúng tôi biết chỉ là nó nằm đâu đó ngoài kia trên dòng Sông Băng Cát.
Vì thế đến tháng 7 năm đó, chúng tôi đã lại ra chỗ sông băng, và tìm thấy một đường nứt lớn trên mặt băng.
Chúng tôi phải làm những cái mỏ bằng tuyết và băng rồi buộc dây vào nó và tuột xuống vào bên trong vết nứt đó.
Đây là tôi đang nhìn vào trong vết nứt lối vào.
Ở đoạn cuối của vết nứt, chúng tôi tìm thấy một đường hầm rất lớn chạy thẳng lên núi ngay bên dưới hàng ngàn tấn băng.
Chúng tôi lần theo hang trở ra khoảng nửa dặm cho đến đoạn cuối của nó và rồi nhờ những dụng cụ thám hiểm mang theo chúng tôi đã làm một tấm bản đồ 3 chiều của hang ngay trên đường quay trở ra
Vậy thì làm thế nào để làm ra một bản đồ hang động đây?
Thật ra bản đồ hang động không giống như bản đồ đường sá bởi vì chúng có nhiều hốc, lỗ chồng chéo lên nhau
Để làm bản đồ hang động, bạn phải lập ra các địa điểm dùng để khảo sát bên trong hang, cách nhau chỉ vài bước chân, và dùng tia la-ze để đo khoảng cách giữa chúng.
Sau đó dùng một la bàn và một máy đo độ dốc để xác định phương hướng của hang động và đo độ dốc của mặt sàn so với trần hang.
Giờ mới là lúc sử dụng các phép toán lượng giác đây loại toán này thật ra rất hữu dụng để làm bản đồ hang động bởi vì nó cho phép bạn đo đạc chiều cao và khoảng cách của nhiều thứ mà không cần phải đi đến tận nơi.
Thật ra, khi càng nghiên cứu nhiều hang động và vẽ nhiều bản đồ về chúng, tôi càng nghiệm ra loại toán này hữu dụng hơn so với khi hồi nhỏ đi học, vốn dĩ tôi từng ghét cay ghét đắng nó.
Vì vậy khi thám hiểm xong bạn phải gom tất cả dữ liệu này nạp chúng vào máy tính rồi tìm ai đó vẽ thật giỏi để nhờ phác thảo giùm tấm bản đồ nó trông như thế này đây bạn sẽ nhìn thấy những lối đi bên trong hang ở góc nhìn từ trên xuống và cả dưới góc nhìn chi tiết cụ thể hơn, giống như đang nhìn vào một trang trại của kiến vậy.
Chúng tôi đặt tên hang này là Hang Rồng Tuyết bởi vì nó giống như hình một con rồng lớn đang say ngủ dưới tuyết.
Cho đến cuối mùa hè vừa rồi, khi tuyết tan dần khỏi lớp băng, chúng tôi tìm thấy những hang khác nữa và nhận ra rằng tất cả chúng đều thông với nhau.
không bao lâu sau khi vẽ bản đồ của Hang Rồng Tuyết Brent khám phá ra hang mới này cách đó không xa lắm.
Bên trong nó được phủ toàn bằng băng, nên chúng tôi phải mang một loại giày được thiết kế đặc biệt có gắn một miếng kim loại dưới đế để đi được trên băng mà không bị trượt.
Cái hang này tuyệt đẹp
Trần của nó bằng băng óng ánh màu xanh dương và xanh lá bởi ánh sáng mặt trời từ trên cao chiếu xuống xuyên qua tảng băng trần đó và tạo nên thứ ánh sáng đẹp như vậy
Chúng tôi cũng đã không hiểu tại sao cái hang này lại cực kì lạnh hơn so với Hang Rồng Tuyết cho đến khi đi hết cái hang đó và tìm ra được lời giải.
Có một lỗ lớn hay có thể gọi là một cái giếng trời chạy suốt từ dưới lên trên bề mặt sông băng cao đến khoảng 39m
Không khí lạnh từ trên đỉnh núi chạy theo giếng trời đó xuống và tỏa ra khắp hang, làm đóng băng tất cả mọi thứ bên trong.
Chúng tôi rất thích thú về việc tìm thấy cái giếng này nên đã quay trở lại đây vào tháng 1 năm sau đó để cố trở thành những người đầu tiên khám phá nó.
Bên ngoài trời rất lạnh, chúng tôi đã phải ngủ bên trong hang.
Cái lều chúng tôi nằm bên trái khu vực lối vào này..
Sáng hôm sau, chúng tôi leo ra khỏi hang và đi bộ lên tận đỉnh của tảng sông băng đó, để từ đó sửa soạn trèo xuống cái giếng trời lần đầu tiên.
Brent đặt tên cho hang là Trí Tưởng Tượng Tinh Khiết, tôi nghĩ là bởi vì cảnh bên trong quá đẹp nằm ngoài trí tưởng tượng của chúng tôi.
Vậy thì ngoài những tảng băng đẹp mắt đó, bên trong hang còn có những gì?
Rõ ràng rằng không có nhiều sự sống bên trong, bởi vì nó quá lạnh và lối vào thì phủ đầy tuyết ròng rã suốt 8 tháng trời.
Nhưng bên trong vẫn có những thứ tuyệt vời khác nữa.
Có 1 loại vi khuẩn kì lạ sống trong nước chúng ăn và tiêu hóa đá và biến chúng thành thức ăn để sống được bên dưới những tảng băng này
Thật ra trong mùa hè vừa rồi, các nhà khoa học đã thu thập được một số mẫu nước và băng để nghiên cứu cái gọi là những cá thể sống cực nhỏ, nhưng chịu được môi trường sống cực kì khắc nghiệt có thể sống được dưới lớp băng ấy, giống như thứ mà chúng ta hy vọng tìm thấy trên các chỏm băng vùng cực Sao Hỏa một ngày kia.
Một điều tuyệt vời khác nữa là, khi những hạt giống và chim chóc trên bề mặt băng chết đi, chúng bị vùi dưới tuyết và dần dần trở thành một phần của băng, chìm sâu dần vào trong lòng băng.
Và khi những hang này hình thành và tan chảy ngược lên trên lớp băng, chúng tạo ra những hiện vật này rơi từ trên trần xuống sàn hang động, nơi cuối cùng chúng tôi cũng tìm thấy chúng.
Ví dụ, đây là một hạt giống đặc biệt của cây thông mà chúng tôi tìm thấy
Nó bị đông cứng trong băng suốt 100 năm qua, và bây giờ nó mới bắt đầu nảy mầm.
Còn cái lông vịt trời này đây được tìm thấy sâu trên 480m phía sau Hang Rồng Tuyết.
Con vịt đó đã chết trên bề mặt băng lâu thật lâu lắm rồi lông của nó được tìm thấy sâu hơn 30m dưới băng trước khi rơi tỏm vào trong hang.
Còn viên tinh thể thạch anh tuyệt đẹp này thì được tìm thấy phía sau Hang Rồng Tuyết
Thậm chí đến giờ, tôi và Brent cũng khó mà tin được tất cả những phát hiện này đều nằm trong sân nhà chúng tôi, được giấu đi chỉ để chờ một ai đó đến và tìm thấy.
Như tôi đã nói khi nãy, ý tưởng khám phá ra điều mới trong thế giới bận rộn mà chúng ta đang sống giống như điều gì đó mà bạn chỉ có thể tìm thấy trong một chuyến du hành vũ trụ ngày hôm nay, nhưng không hẳn là vậy.
Mỗi năm, đều có thêm hang động mới được phát hiện ra và chưa ai từng đến đó bao giờ.
Bởi vậy, sẽ không là quá muộn cho bất cứ ai trong số các bạn ở đây tự mình khám phá ra chúng.
Chỉ cần chịu khó kiếm tìm và đi đến những nơi mà người ta không thường đến tập trung vào đôi mắt và sự suy đoán để nhận diện các khám phá của mình khi bạn trông thấy chúng, bởi vì có thể, nó nằm ngay trong sân nhà bạn đó.
Cảm ơn rất nhiều
(Tiếng vỗ tay)
Tôi là một người luôn cố gắng sống thật với chính mình, và để bắt đầu, với tư cách là một người Nam Phi tôi muốn nói cho các bạn biết rằng một trong những người truyền cảm hứng cho tôi nhiều nhất đã qua đời vài tiếng trước.
Nelson Mandela đã bước những bước cuối cùng trên hành trình dài đi tới tự do.
Vâng, bài nói này là dành tặng riêng ông.
Tôi lớn lên trong sự tò mò.
Tôi lớn lên giữa muông thú.
Tôi lớn lên ở miền tây Nam Phi hoang dã tại một nơi có tên là Khu Bảo Tồn Động Vật Hoang Dã Londolozi
Đó là nơi gia đình tôi đã đảm đương công việc kinh doanh vườn thú hoang dã qua bốn thế hệ.
Tôi nhớ rằng công việc của tôi là đưa mọi người đến với thiên nhiên và vì vậy, tôi nghĩ rằng hôm nay là một bước ngoặt cuộc đời khi có cơ hội mang đến buổi họp mặt này những trải nghiệm của tôi với thế giới tự nhiên
Châu Phi là một nơi mà ta có thể vừa ngồi dưới bầu trời đầy sao quanh lửa trại bập bùng, vừa kể chuyện cho nhau nghe và vì vậy những gì tôi chia sẻ với các bạn hôm nay là liệu pháp đơn giản từ những câu chuyện lửa trại, về những người hùng của trái tim.
Câu chuyện của tôi không phải là những câu chuyện mà các bạn có thể được nghe trong mục tin tức, và mặc dù châu Phi rất khắc nghiệt, đó còn là một nơi mà con người, động vật và hệ sinh thái dạy ta gắn kết hơn với nhau.
Khi tôi được 9 tuổi, Tổng Thống Mandela đã đến ở với gia đình tôi.
Ông vừa được trả tự do sau 27 năm ròng bị giam giữ, và đang trong thời gian thích nghi với việc đột ngột trở thành một biểu tượng toàn cầu.
Các đồng chí của ông thuộc Đảng Quốc Gia Phi Châu cho rằng việc sống giữa thiên nhiên hoang dã sẽ giúp ông nghỉ ngơi, hồi phục sức khỏe tránh xa sự chú ý của dư luận, mà đúng là bầy sư tử đã phát huy tác dụng trong việc ngăn cánh báo chí và mấy tay săn ảnh.
(Tiếng cười) Đó là khoảng thời gian định hình tính cách của tôi, khi đó còn là 1 cậu bé.
Tôi thường mang đồ ăn sáng tới giường ông, trong bộ đồ cũ và đôi dép đi trong nhà, ông thường đi dạo quanh khu vườn.
Vào ban đêm, tôi thường ngồi chung với gia đình quanh chiếc tivi sử dụng ăng-ten tai thỏ để xem những hình ảnh của chính ông vốn thường lặng lẽ trong khu vườn được bao quanh bởi hàng trăm và hàng ngàn người trong cảnh phóng thích được trình chiếu trên truyền hình hàng đêm.
Ông đã mang lại hòa bình cho một Nam Phi bị chia cắt và đầy bạo lực, một người đàn ông với tấm lòng nhân hậu.
Mandela thường nói rằng cái lợi của nhà tù, là giúp ông tập trung đào sâu suy nghĩ, để tạo ra trong ông những điều mà ông khao khát cho Nam Phi: hòa bình, hòa giải, hòa hợp.
Qua hành động vô cùng nhân ái này, ông đã trở thành hiện thân của những gì ở Nam Phi mà chúng tôi gọi là "ubuntu."
Ubuntu: tôi vì anh.
Hoặc, nghĩa là con người sẽ không còn là con người nếu không có những người chung quanh.
Đây không phải một ý tưởng hay giá trị mới, nhưng tôi chắc chắn rằng vào thời điểm đó nó thực sự là một giá trị cốt lõi cần được khai thác.
Người ta nói rằng trong ý thức cộng đồng của châu Phi, chúng ta dần hận ra phần sâu sắc nhất trong nhân tâm của mỗi người qua tương tác
Ngay giờ phút này đây, Ubuntu đang hiện hữu .
Các bạn đã cho tôi một không gian để biểu đạt sự thật sâu thẳm nhất trong bản thân mình.
Nếu không có các bạn, tôi sẽ chỉ là độc thoại trong một căn phòng trống, và tôi đã dành rất nhiều thời gian cuối tuần rồi để làm điều đó, và lúc đó khác lúc này nhiều lắm.
(Tiếng cười) Nếu Mandela là hiện thân của quốc gia và quốc tế, thì người đã dạy tôi nhiều nhất về giá trị này là anh Solly Mhlongo.
Solly được sinh ra dưới một cái cây cách nơi tôi lớn lên ở Mozambique 60 km
Anh ấy không bao giờ có nhiều tiền, nhưng vẫn luôn là một trong những người giàu có nhất mà tôi quen biết.
Solly lớn lên cùng với việc chăm sóc gia súc .
Tôi không biết nhiều về những người lớn lên cùng với công việc này, nhưng tôi chắc rằng họ rất tháo vát.
Công việc đầu tiên mà anh có được trong lĩnh vực vườn thú hoang dã là sửa chữa xe tải tham quan.
Từ trong thiên nhiên, anh học về máy móc điều làm tôi hết sức bất ngờ.
Sau đó, anh chuyển qua một đội tên là nhóm môi trường sống.
Đây là những người ở khu bảo tồn chịu trách nhiệm giữ cho khu bảo tồn môi trường sống lành mạnh .
Anh đã sửa đường, chăm nom vùng đất ngập nước, và đảm nhận cả việc chống săn bắn bất hợp pháp.
Một ngày nọ, chúng tôi cùng đi ra ngoài, anh bắt gặp dấu chân của một con báo cái.
Dấu chân nhìn đã cũ, nhưng vì vui thích, anh lần theo nó, và từ tốc độ lần dấu của anh có thể nói anh có một kĩ năng lần dấu cỡ trình độ tiến sĩ.
Nếu các bạn lái xe qua Solly khi anh đang ở đâu đó trong khu bảo tồn, chỉ cần nhìn qua gương chiếu hậu, bạn sẽ thấy anh ấy dừng xe lại đi bộ 20, 50 m chỉ để phòng trường hợp bạn cần giúp đỡ.
Lời phàn nàn duy nhất về anh ấy mà tôi từng nghe được là khi một khách hàng của chúng tôi lên tiếng, "Solly, anh mắc bệnh quá hào hiệp."
(Tiếng cười) Khi tôi bắt đầu theo đuổi con đường hướng dẫn chuyên nghiệp trong môi trường thiên nhiên này, Solly là người dẫn đường của tôi.
Chúng tôi làm việc cùng nhau.
Và các khách hàng đầu tiên mà chúng tôi có được là một nhóm từ thiện đến từ Bờ biển phía Đông, và họ nói thầm với Solly, "Trước khi đi xem sư tử và báo, chúng tôi muốn thấy chỗ ở của anh."
Chúng tôi đã đưa họ đến nhà của anh ấy, và chuyến viếng thăm này trùng hợp với thời điểm vợ anh đang học tiếng Anh, cô ấy chào đón khách bằng câu nói quen thuộc "Hello, I love you."
- Xin chào, tôi yêu bạn. "Welcome, I love you". Chào mừng, tôi yêu bạn." (Tiếng cười) Điều này đối với tôi mà nói, thể hiện một vẻ đẹp rất châu Phi, ngôi nhà này thì nhỏ nhưng lòng người thật rất lớn.
Vào cái ngày Solly cứu mạng tôi anh ấy đã là người hùng của tôi.
Đó là một ngày nắng nóng chúng tôi đi xuống sông
Trời nóng quá nên tôi cởi giày ra, xắn quần lên và bước xuống nước
Solly còn đứng trên bờ
Dòng nước trong suốt chảy qua cát, và chúng tôi bắt đầu đi về hướng thượng nguồn
Cách một vài mét trước mặt chúng tôi là một cái cây vươn mình khỏi bờ sông, cành của nó đụng mặt nước, và tạo nên bóng râm.
Nếu đây là cảnh trong một bộ phim kinh dị, khán giả sẽ la lên "Đừng bước vô chỗ đó. Đừng bước vô chỗ đó." (Tiếng cười) Và đúng là, con cá sấu đang ở chỗ bóng râm.
Bạn nhận ra mình đang bị một con cá sấu tấn công nhờ cú đớp rợn người của nó
Trời ơi! Nó cắn chân phải của tôi.
kéo lấy tôi và quật. Tôi rướn tay. Cố níu lấy một cành cây.
Nó lắc tôi một cách dữ tợn.
Đó là một cảm giác lạ lẫm khi nhìn thấy một loài vật khác ra sức để xơi tái bạn. Một trong những điều cho thấy việc ăn chay là rất nên làm.
(Tiếng cười) Ở trên bờ, Solly thấy ngay tôi đang gặp nguy hiểm.
Anh ấy chạy về phía tôi.
Con cá sấu, một lần nữa, tiếp tục lắc người tôi.
Nó sắp sửa ngoạm lấy tôi lần thứ hai.
Tôi thấy một vũng máu ở vùng nước xung quanh mình chảy về phía hạ nguồn.
Khi nó cắn lần thứ hai, tôi lập tức đá nó.
Bàn chân tôi thọc vào cổ họng con vật. Buộc nó phải nhả tôi ra.
Tôi vươn mình lên các cành cây, và khi ra khỏi mặt nước, nhìn qua vai mình, tôi thấy
Chân tôi từ đầu gối trở xuống bị nghiền nát tới mức không thể diễn tả được.
Xương bị gãy.
Phần thịt bị xé nát.
Tôi lập tức quay đi không dám nhìn lại lần nào nữa.
Khi tôi ra khỏi nước, Solly đến được khúc nước sâu, chỗ nước trũng giữa chúng tôi
Anh ấy nhìn thấy tình trạng vết thương của tôi, biết là giữa anh ấy và tôi còn có con cá sấu và người đàn ông này không hề chậm trễ một giây.
Anh ấy đến ngay đến chỗ nước trũng
lội xuống nước, mực nước chỉ cao hơn thắt lưng anh ấy
đến chỗ tôi. Túm lấy tôi.
Tôi vẫn còn đang trong trạng thái hết sức yếu ớt.
Anh ấy nhấc tôi lên và vác tôi trên vai
Thêm một điều nữa về Solly, anh ấy rất mạnh.
Anh ấy đưa tôi đi lên bờ, đặt tôi xuống.
cởi phăng áo sơ mi ra.
dùng nó để bọc chân tôi, nhấc tôi lên lần nữa, đưa tôi đến chỗ chiếc xe, và giúp tôi được săn sóc về mặt y tế.
Nhờ vậy mà tôi sống sót.
Bây giờ, (Tiếng vỗ tay) Bây giờ tôi không biết có bao nhiêu người mà bạn quen biết sẵn lòng lội qua một khúc sông sâu mà họ biết chắc chắn có cá sấu ở đó chỉ để đến giúp bạn, nhưng đối với Solly mà nói, điều này tự nhiên như hơi thở vậy.
Và anh ấy là một ví dụ tuyệt vời cho những trải nghiệm của tôi ở khắp châu Phi.
Ở trong một xã hội đề cao tính cộng đồng, chúng ta nhận ra từ bên trong rằng sự an vui của bản thân có mối liên quan chặt chẽ với sự an vui của người khác.
Chia sẻ những nguy hiểm. Chia sẻ những nỗi đau.
Chia sẻ những niềm vui. Chia sẻ những thành tích.
Chia sẻ nơi trú ngụ. Chia sẻ thức ăn.
Ubuntu yêu cầu chúng ta mở rộng trái tim mình và chia sẻ, và điều anh Solly dạy tôi ngày hôm đó chính là tinh hoa của giá trị này, qua hành động tràn đầy nhiệt huyết và đồng cảm của anh ấy
Mặc dù từ gốc dùng để chỉ con người, theo tôi, ý nghĩa của ubuntu lại có thể to lớn hơn thế.
Khi đó, tôi đã gặp cô bé voi này.
Tên nó là Elvis.
Thực ra, Solly đặt cho cô nàng cái tên Elvis là vì anh ấy nói con bé bước đi như đang nhảy điệu nhảy lắc hông của Elvis vậy.
Con bé được sinh ra với chân sau và cơ chậu bị khuyết tật nghiêm trọng.
Nó được đưa đến khu bảo tồn của chúng tôi từ một khu bảo tồn khác nằm ở hướng đông trên tuyến đường di cư của nó.
lần đầu tiên trông thấy nó , tôi nghĩ chắc sớm muộn gì con bé cũng phải chết,
chỉ là tính bằng ngày thôi. Tuy nhiên, trong suốt năm năm sau đó nó đã quay về đàn trong những tháng mùa đông.
Và chúng tôi cảm thấy hết sức thích thú khi bắt gặp dấu chân khác biệt này, ngoài thiên nhiên hoang dã
Nó trông giống như dấu ngoặc bị bẻ ngược, chúng tôi thường bỏ dỡ việc đang làm chỉ để lần theo, và thường đến khúc quanh, chúng tôi bắt gặp con bé đi chung với đàn của nó.
Và cảm xúc vỡ òa khi những người thuộc đội xe tải tham quan chúng tôi trông thấy con bé, cái cảm giác tình thân.
Điều này nhắc nhở tôi rằng ngay cả những người lớn lên ở chốn thành thị cũng cảm nhận sự kết nối hết sức tự nhiên với thế giới tự nhiên và muông thú.
Tôi vẫn còn nguyên cảm giác vui sướng khi thấy nó còn sống.
Rồi một ngày, chúng tôi bắt gặp bọn chúng ở vũng nước nhỏ này.
gần giống như một cái hố trên đất.
Tôi quan sát con cái đầu đàn khi nó uống nước, và rồi nó tạo thành chuyển động chậm rãi và đẹp đẽ, giống như cánh tay đang chuyển động vậy, và bắt đầu đi về hướng bờ dốc thẳng đứng.
Những con khác trong đàn bắt đầu đi theo.
Và tôi lại quan sát con voi nhỏ Elvis chuẩn bị tinh thần leo đồi.
Rất dễ nhận ra cô nàng đầu tiên là tai xuất hiện trước, nó dốc toàn bộ sức lực và lên được nửa đường, chân nó sụm xuống và nó té nhào về phía sau
Con bé cố gắng lần nữa, nhưng khi đến nửa đường, nó lại bị té xuống.
Và trong lần nỗ lực thứ 3 này, điều kỳ diệu đã xảy ra.
Khi đi được một nửa đoạn đường, một con voi nhỏ đến phía sau cô bé, và nó chèn cái vòi của nó phía dưới con bé và bắt đầu đẩy cô nàng lên bờ.
Một ý nghĩ vụt đến trong đầu tôi rằng hình như cả đàn voi thật ra đang chăm sóc cho con voi nhỏ này.
Ngày hôm sau, tôi quan sát lần nữa khi con cái đầu đàn bẻ gẫy một cành cây đưa vô miệng, và rồi bẻ tiếp một cành cây nữa và quăng xuống đất.
Sự nhất trí đã nhanh chóng hình thành giữa chúng tôi những hướng dẫn viên ở khu vực đó rằng đàn voi thực chất đang di chuyển chậm hơn là để giúp đỡ Elvis.
Điều Elvis và đàn voi dạy tôi đã khiến tôi mở rộng định nghĩa của ubuntu, và tôi tin rằng từ trong thế giới hoang dã chúng ta dần nhận ra những điều tốt đẹp nhất của chính mình được phản chiếu ngược lại.
Và sự phản chiếu đó không chỉ đến từ con người mà còn đến từ tất cả những sinh vật khác đang sống trên trái đất.
Nếu Châu Phi có một món quà cần chia sẻ thì đó là món quà từ một xã hội đề cao tính cộng đồng.
Và mặc dù ubuntu là một quan niệm của Châu Phi, tôi vẫn thấy được rằng tinh hoa của giá trị này đang được tạo ra ngay tại nơi đây.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay) Pat Mitchell: Anh Boyd, chúng tôi biết rằng anh biết Tổng Thống Mandela từ lúc còn nhỏ và anh cũng như chúng tôi rất buồn vì sự ra đi này cũng như biết được tổn thất mà nó để lại cho thế giới.
Nhưng không biết anh có muốn chia sẻ thêm những suy nghĩ vì chúng tôi biết anh nghe tin này ngay trước khi đến với chương trình.
Boyd Varty: Cảm ơn chị Pat.
Tôi thấy hạnh phúc vì ông ấy ra đi đúng lúc.
Ông ấy đã phải chịu đựng nhiều rồi.
Đó là một cảm xúc lẫn lộn.
Tôi nghĩ đến nhiều chuyện như lần ông ấy đến tham dự chương trình của Oprah và hỏi bà ấy chủ đề của chương trình lần này là gì.
(Tiếng cười) Và bà ấy đã trả lời kiểu như:"À, chương trình lần này nói về ông."
Điều tôi muốn nói đến ở đây là lòng khiêm tốn vô bờ của ông ấy.
(Tiếng cười) Ông ấy là người cha dân tộc của chúng tôi và ở Nam Phi, chúng tôi đã tìm được con đường đi của riêng mình.
Và tất cả mọi thứ, họ từng gọi đó là phép màu Madiba.
Các bạn biết không, chúng tôi đã thắng ở trận bóng bầu dục mà ông ấy tham dự .
Bất kỳ nơi nào ông ấy đến, mọi thứ đều diễn ra tốt đẹp.
Nhưng tôi cho rằng phép màu sẽ ở lại với chúng tôi, và điều quan trọng là chúng tôi sẽ tiếp nối sứ mệnh điều mà ông ấy theo đuổi.
Đó là điều tôi đang nỗ lực thực hiện, và đó cũng là điều mọi người dân Nam Phi đang nỗ lực thực hiện.
PM: Và đó là điều anh đã làm được ngày hôm nay.
BV: Cảm ơn chị. PM: Cảm ơn BV: Cảm ơn. Cảm ơn rất nhiều
(Vỗ tay)
Tôi có một câu hỏi: Ai ở đây nhớ lần đầu tiên mình nhận ra một ngày nào đó mình sẽ chết hay không?
Tôi thì có. Lúc tôi còn nhỏ, ông nội tôi mới qua đời, và tôi vẫn nhớ những ngày sau đó mình đã nằm trên giường buổi tối cố gắng hiểu điều gì đang xảy ra.
Ông nội chết nghĩa là gì?
Ông đi đâu rồi?
Nó giống như một lỗ hổng trong hiện thực mở ra và nuốt ông vào.
Nhưng sau đó, một câu hỏi khủng khiếp xuất hiện trong tôi: Nếu ông có thể chết, điều đó cũng sẽ xảy đến với tôi ư?
Liệu lỗ hổng đó có thực sự mở ra và nuốt tôi vào?
Liệu nó sẽ mở ra ngay dưới giường và nuốt tôi vào ngay lúc đang ngủ không?
Vâng, ở một vài điểm, tất cả trẻ em dần nhận thức được về cái chết.
Nó có thể xảy ra theo nhiều cách khác nhau, dĩ nhiên, và thường xảy đến trong những tình huống khác nhau.
Khái niệm của chúng ta về cái chết phát triển dần khi ta lớn lên,
Và nếu bạn tìm đến những góc tối trong trí nhớ của mình, bạn có thể nhớ ra những điều giống như cảm nhận của tôi khi ông nội qua đời và khi tôi nhận ra nó cũng có thể xảy đến với tôi như vậy. cảm giác đó đứng sau mọi chuyện rằng cái lỗ hổng ấy luôn chờ đợi.
Và sự phát triển này ở trẻ em phản ánh sự phát triển của giống loài chúng ta.
Có một điều là khi còn là một đứa trẻ sự phát triển cảm nhận của bạn về bản thân và thời gian trở lên đủ phức tạp để bạn nhận ra mình có thể chết, thế nên ở vài điểm trong quá trình tiến hoá của loài người, những cảm nhận đầu tiên của con người về bản thân và thời gian trở lên đủ phức tạp để họ trở thành những người đầu tiên nhận ra rằng, " Mình sẽ chết".
Đây là lời nguyền của chúng ta, nếu bạn thấy thế.
Đó là cái giá chúng ta phải trả vì quá thông minh.
Chúng ta phải sống trong khi biết rằng điều xấu nhất có thể xảy ra chắc chắn sẽ xảy ra vào một ngày nào đó, kết thúc mọi dự định, mọi hi vọng, ước mơ của tất mọi người trên thế giới.
Mỗi chúng ta đều sống dưới một cái bóng riêng của sự khải huyền.
Và nó thật đáng sợ. Thật kinh hoàng.
Nên chúng ta tìm cách thoát ra.
Trong trường hợp của tôi, khi tôi 5 tuổi, là hỏi mẹ.
Ngay lần đầu khi tôi bắt đầu hỏi điều gì xảy ra khi chúng ta chết, những người lớn xung quanh tôi, lúc đó trả lời bằng những từ tiếng anh thông thường pha trộn giữa sự vụng về và đức tin Cơ đốc nửa mùa, và cụm từ tôi thường được nghe là ông nội giờ đang "ở trên trời đang dõi theo chúng ta." và nếu tôi cũng chết, điều này dĩ nhiên không xảy ra, thì tôi cũng được lên đó, làm cho cái chết nghe giống như đi thang máy vậy.
Nó không hợp lý lắm.
Tôi cũng từng xem các chương trình thiếu nhi hồi đó, và đó là kỷ nguyên của khám phá không gian.
Luôn có những tàu tên lửa phóng lên bầu trời, đi vào không gian, lên trên đó.
Nhưng không có nhà du hành nào quay về từng nhắc đến chuyện đã gặp ông nội tôi bao giờ hoặc gặp bất cứ người đã chết nào.
Nhưng tôi đã hoảng sợ, và ý nghĩ chiếc thang máy sự sống sẽ đưa tôi lên gặp ông nghe tốt hơn nhiều so với bị nuốt vào lỗ hổng trong lúc ngủ.
Và vì thế, tôi tin nó, dù nó nghe có vẻ hơn vô nghĩa.
Giai đoạn tư tưởng này, tôi đã trải qua khi còn bé, và lặp lại nhiều lần kể từ đó, kể cả khi đã lớn, đó là một sản phẩm mà tâm lý học gọi là định kiến.
Định kiến là những điều chúng ta hiểu sai một cách có hệ thống, những kiểu như chúng ta tính toán sai, đánh giá sai, bóp méo hiện thực, hoặc thấy những cái mà chúng ta muốn thấy và định kiến mà tôi đang nói đến diễn ra như thế này đây: Đối diện ai đó với sự thật là họ sẽ chết và họ sẽ tin bất cứ câu chuyện nào nói rằng điều đó không đúng thay vào đó, họ có thể sống mãi mãi, dù đó là bước lên nấc thang của sự sống.
Giờ chúng ta có thể thấy đó là định kiến lớn nhất.
Nó được chứng minh qua hơn 400 cuộc nghiên cứu thực nghiệm.
Những nghiên cứu đó tài tình nhưng đơn giản.
Họ làm như sau.
Lấy hai nhóm người có sự tương đồng quan điểm như nhau, và với một nhóm bạn nhắc nhở họ rằng họ sẽ chết nhóm kia thì không, rồi so sánh hành vi của họ.
Bạn sẽ thấy những định kiến đó tác động đến hành vi của nhóm người nhận thức được cái chết của mình.
Và mọi cuộc thí nghiệm, bạn đều có chung một kết quả: Những người bị buộc phải để ý đến cái chết của mình thì muốn tin hơn vào những câu chuyện nói rằng họ có thể thoát khỏi cái chết và sống mãi mãi.
Đây là một ví dụ: Một nghiên cứu gân đây với hai nhóm người thuộc thuyết không thể biết, đó là những người không theo bất kỳ tín ngưỡng tôn giáo nào.
Một nhóm được yêu cầu suy nghĩ về cái chết.
Nhóm kia được hỏi suy nghĩ về sự cô đơn.
Rồi sau đó, họ được hỏi về niềm tin tôn giáo.
Nhóm người được yêu cầu suy nghĩ về cái chết sau đó có khả năng cao gấp đôi cho rằng mình tin vào Chúa trời và Jesus.
Xấp xỉ cao gấp đôi.
Dù trước đó họ đều không tin như nhau.
Nhưng khi được đặt vào nỗi sợ về cái chết, họ chạy ngay đến với chúa Jesus.
Giờ, điều này cho thấy việc nhắc nhở mọi người về cái chết khiến họ có đức tin, bất chấp những bằng chứng, và nó không chỉ diễn ra với tôn giáo, mà diễn ra với bất kỳ hê thống tư tưởng hứa hẹn sự bất tử theo nhiều kiểu, dù đó là trở lên nổi tiếng hay có con hay thậm chí là chủ nghĩa dân tộc, đó là những lời hứa rằng bạn có thể sống trong một điều vĩ đại hơn.
Định kiến này đã hình thành nên tiến trình lịch sử con người.
Học thuyết đằng sau định kiến này qua hơn 400 nghiên cứu được gọi là thuyết điều hành nỗi sợ, ý tưởng thì đơn giản.
Chỉ có vậy. Chúng ta phát triển thế giới quan của mình, ở đó, những câu chuyện chúng ta tự kể cho mình về thế giới và vị trí của mình trong đó, để giúp bản thân giải quyết được nỗi sợ về cái chết.
Và những câu chuyện về sự bất tử này có muôn vàn hình dạng khác nhau, nhưng tôi tin rằng đằng sau bề ngoài khác nhau ấy thực chất có 4 dạng cơ bản mà những câu chuyện về sự bất tử đó có thể có.
Chúng ta có thể thấy chúng tự lặp lại qua quá trình lịch sử, chỉ hơi khác đi một chút để phản ánh vốn từ vựng của thời đại.
Giờ, tôi sẽ giới thiệu ngắn gọn 4 dạng cơ bản của câu chuyện về sự bất tử này, và tôi cố gắng mang đến cho bạn vài cảm nhận về cái cách mà nó được kể lại bởi mỗi nền văn hoá hay thế hệ sử dụng từ ngữ của họ.
Câu chuyện đầu tiên là đơn giản nhất.
Chúng ta muốn tránh khỏi cái chết, và giấc mơ thực hiện điều này là thân thể này tồn tại trong thế giới này mãi mãi là dạng đầu tiên và đơn giản nhất của câu chuyện bất tử, và lúc đầu nó nghe có vẻ không hợp lý lắm, nhưng thực ra, hầu hết các nền văn hoá trong lịch sử nhân loại đều có một vài truyền thuyết hay giai thoại về thuốc trường sinh hay suối nguồn tuổi trẻ hoặc những kiểu hứa hẹn cuộc sống vĩnh hằng như vậy.
Ai cập cổ đại có những truyền thuyết như thế, người Babylon, người Ấn Độ cổ.
Trong suốt lịch sử châu Âu, chúng ta tìm thấy nó trong công trình của những nhà giả kim thuật, và vẫn tin vào nó cho đến ngày hôm nay, chỉ là chúng ta kể câu chuyện này bằng ngôn từ khoa học.
Vậy 100 năm trươc, hóc-môn được tìm ra, và mọi người hi vọng hóc-môn đó là biện pháp để chữa trị bệnh tật và tuổi tác, và nay thay vào đó, chúng ta đặt hi vọng vào tế bào gốc, kỹ thuật di truyền và công nghệ nano.
Nhưng ý tưởng cho rằng khoa học có thể ngăn được cái chết chỉ là một chương mới nữa trong câu chuyện về thuốc trường sinh, một câu chuyện xưa như văn minh loài người.
Nhưng đặt cược tất cả vào ý nghĩ đi tìm thuốc trường sinh và sống bất tử là một chiến lược mạo hiểm.
Khi chúng ta nhìn lại lịch sử tất cả những người từng đi tìm thuốc trường sinh trong quá khứ, họ có một điểm chung duy nhất đó là họ đều đã chết.
Vậy chúng ta cần một kế hoạch dự phòng, đúng kiểu phương án B đó là điều mà dạng thứ hai của câu chuyện về sự bất tử đưa ra, và đó là sự tái sinh.
Nó đi theo ý tưởng rằng Tôi là thân thể này, Tôi là những bộ phận sống này.
Chấp nhận rằng tôi sẽ chết nhưng dù vậy Tôi có thể tỉnh dậy và sống trở lại.
Nói cách khác, tôi có thể làm được như Jesus đã từng.
Jesus chết, ông đã được chôn dưới mồ 3 ngày, rồi sau đó tỉnh dậy và sống trở lại.
Và tư tưởng chúng ta đều có thể được hồi sinh sống lại là niềm tin chính thống, không chỉ với Đạo Thiên chúa mà với cả đạo Do Thái, đạo Hồi.
Nhưng chúng ta khát khao tin vào câu chuyện này đã lún sâu đến nỗi chúng ta đang sáng tác lại nó một lần nữa trong thời đại khoa học, ví dụ, ý tưởng đóng băng xác chết.
Ý tưởng đó là khi bạn chết đi, bạn có thể tự đóng băng chính mình lại, rồi một lúc nào đó khi công nghệ đã tiến bộ tới mức có thể rã đông bạn sửa chữa lại, làm bạn thức tỉnh và hồi sinh bạn.
Có những người tin rằng một đấng toàn năng sẽ hồi sinh họ trở lại. và những người khác tin rằng một nhà khoa học đại tài sẽ làm được điều đó.
Nhưng với những người còn lại, mọi ý tưởng về sự hồi sinh, đội mồ sống dậy, nó quá giống như một bộ phim chán ngắt về thây ma.
Họ thấy thân thể quá mục nát, rệu rã để có thể đảm bảo sự trường tồn mãi mãi, vì vậy họ đặt niềm tin vào câu chuyện thứ 3, câu chuyện về linh hồn bất tử, ý tưởng là chúng ta có thể bỏ lại thân thể và sống tiếp bằng linh hồn.
Hầu hết mọi người trên trái đất đều tin rằng họ có linh hồn, và ý tưởng đó là trọng tâm của nhiều tôn giáo.
Mặc dù vậy ở dạng hiện tại, hay dạng truyền thống của nó, ý tưởng về linh hồn vẫn cực kỳ phổ biến. tuy nhiên chúng ta lại một lần nữa sáng tác lại nó trong thời đại số, ví dụ với ý tưởng rằng bạn có thể rời khỏi cơ thể bằng cách tải dữ liệu về suy nghĩ, về cốt lõi của mình, thực trạng của mình lên một cái máy tính, và sống bằng một biểu tượng đại điện,
Nhưng dĩ nhiên là những người hoài nghi sẽ nói nếu chúng ta nhìn vào bằng chứng khoa học, đặc biệt là khoa học thần kinh, nó cho rằng tâm trí bạn, tính cách của bạn, thực trạng của bạn, rất phụ thuộc vào một bộ phận của cơ thể, đó là bộ não.
Và những người hoài nghi có thể tìm thấy lời giải thích trong bốn dạng câu chuyện về sự bất tử, và đó là di sản, ý tưởng đó là bạn có thể sống mãi bằng danh tiếng của mình để lại trên đời, giống như chiến binh Hi Lạp vĩ đại Achilles (Asin), người đã hi sinh tính mạng trong trận chiến thành Troy vì thế anh ta có được danh tiếng muôn đời.
Và việc theo đuổi danh vọng đang lan rộng và phổ biến hơn bao giờ hết, trong thời đại số của chúng ta, nó còn dễ dàng đạt được hơn.
Bạn không cần phải là một chiến binh vĩ đại như Achilles hoặc một vị vua hay anh hùng.
Tất cả những gì bạn cần là một kết nối Internet và một con mèo ngộ nghĩnh. Nhưng nhiều người muốn để lại thứ thực tiễn hơn, di sản sinh học -- ví dụ như con cái,
Hay họ mong muốn, hi vọng, được sống như là một phần của điều gì đó to lớn hơn, như một quốc gia hoặc một gia đình hoặc một bộ lạc, bộ gen của họ.
Nhưng một lần nữa, những người hoài nghi lại nghi ngờ rằng liệu di sản ấy có thực sự bất tử.
Ví dụ Woody Allen đã nói " Tôi không muốn sống trong tim của đồng bào mình.
Tôi muốn sống trong căn hộ của mình"
Vậy đó là 4 dạng cơ bản của câu chuyện về sự bất tử, và tôi đã cố mang lại một vài cảm nhận về những câu chuyện đó được kể lại thế nào qua các thế hệ nó chỉ khác đi một chút cho phù hợp với thời đại.
Và sự thật việc họ cứ diễn lại nó như vậy, cùng một phong cách giống nhau nhưng trong những hệ thống tín ngưỡng khác nhau, Tôi đề nghị, rằng chúng ta nên hoài nghi về sự thật của bất cứ phiên bản nào của những câu chuyện trên.
Sự thật rằng vài người tin tưởng vào một thánh quyền năng sẽ hồi sinh họ và những người khác tin tưởng rằng một nhà khoa học đại tài sẽ làm đươc điều đó tôi cho rằng với những bằng chứng rõ ràng này những điều đó đều không đáng tin.
Hơn nữa, chúng ta tin vào những câu chuyện này do chúng ta có thiên hướng nghiêng về phía tin tưởng vào đó, và chúng ta tin vào đó vì chúng ta sợ cái chết.
Vậy câu hỏi đặt ra là, chúng ta phải chấp nhận sống chỉ một cuộc đời mình có theo một lối sống được tạo nên bởi lo sợ và phủ nhận, hay chúng ta có thể vượt qua định kiến này?
Nhà triết học vĩ đại Hi Lạp Epicurus cho rằng chúng ta có thể.
Ông cho rằng lo sợ về cái chết là tự nhiên, nhưng không lý trí.
"Chết", như ông nói, " chả là gì với chúng ta, bởi vì khi ta ở đây, c ái chết không ở đây, và khi cái chết ở đây, chúng ta đã ra đi."
Đây chỉ là lời trích dẫn, nhưng nó khó để thực sự nắm bắt được, để hiểu được một cách sâu sát, bởi vì ý nghĩa về sự ra đi là khó để hình dung ra.
Nên 2000 năm sau, một nhà triết học khác, Ludwig Wittgenstein, diễn đạt nó thế này: " Cái chết không phải là một sự kiện trong đời: Chúng ta không sống để trải nghiệm cái chết.
vậy nên," ông thêm vào, "theo cảm nhận này, cuộc sống không có kết thúc."
Vậy điều đó là tự nhiên đối với tôi lúc bé khi sợ bị nuốt chửng bởi cái lỗ hổng ấy, nhưng điều đó là không lý trí, bởi vì bị nuốt chửng bởi một cái hố là điều gì đó mà ai trong chúng ta sẽ cũng sống để trải nghiệm.
Giờ đây, việc vượt qua định kiến này là không dễ dàng bởi vì nỗi sợ về cái chết đã ăn sâu trong mỗi chúng ta, tuy nhiên, chúng ta lại không lý trí khi nhìn vào lỗi sợ đó, và khi đó, chúng ta hoá ra lại mở ra con đường để nó có thể làm lệch hướng chúng ta một cách vô thức, rồi chúng ta ít nhất có thể cố gắng giảm thiểu tác động của nó lên cuộc sống của mình.
Giờ đây, tôi thấy nó giúp chúng ta nhìn cuộc sống giống như một cuốn sách: Chỉ như một cuốn sách được giới hạn bởi hai tờ bìa, bởi bắt đầu và kết thúc, vậy cuộc sống của chúng ta được giới hạn bởi sinh ra và chết đi, và cho dù cuốn sách có bị giới hạn bởi sự bắt đầu và kết thúc, nó vẫn có thể chứa đựng những khung cảnh bao la, những hình ảnh ngoài đời thực, những cuộc phiêu lưu kỳ thú.
Dù cuốn sách có bị giới hạn bởi bắt đầu và kết thúc, những nhân vật trong đó không biết tới những chân trời.
Họ chỉ biết đến những giây phút tạo nên câu chuyện của họ, kể cả khi cuốn sách được gấp lại.
Thì những nhân vật trong cuốn sách cũng không lo sợ khi tiến đến trang cuối.
Long John Silver không lo sợ khi bạn kết thúc cuốn "Đảo Kho Báu."
và chúng ta cũng nên như vậy.
Hình dung cuốn sách của cuộc đời mình, bìa ngoài của nó là bắt đầu và kết thúc, và đó là sự sinh ra và chết đi của bạn.
Bạn chỉ biết đến những giây phút ở giữa, những giây phút làm nên cuộc đời bạn.
Không có lý do gì để bạn phải lo lắng cái gì ở ngoài những trang bìa kia, dù đó là trước khi bạn sinh ra hay sau khi chết đi.
Và bạn cũng không cần phải lo lắng về việc cuốn sách dày như thế nào, hay đó là cuốn truyện tranh khôi hài hay một bản anh hùng ca.
Chỉ có một điều quan trọng là bạn tạo nên một cốt truyện hay.
Xin cảm ơn.
(tiếng vỗ tay)
Đến năm 2010, Detroit đã trở thành một thành phố điển hình về khủng hoảng ở Hoa Kì.
Một hệ thống nhà ở bị sụp đổ, một ngành công nghiệp tự động hóa sụp đổ, và dân số đã giảm hẳn 25% trong khoảng thời gian từ năm 2000 và 2010, và nhiều người đã bắt đầu viết về nó, bởi vì nó đã đừng đầu danh sách những thành phố có dân cư giảm nhanh nhất ở Hoa Kì.
Đến năm 2010, tôi cũng từng được Tổ chức Kresge và thành phố Detroit đề nghị tham gia cùng họ trong kế hoạch tái kiến kiết thành phố để tạo lập một tầm nhìn chung cho tương lai.
Tôi đến với công việc này với tư cách là một kiến trúc sư và một nhà hoạch định đô thị, và tôi đã từng làm việc ở những thành phố gây tranh cãi khác, như là Chicago, quê hương tôi; Harlem, nơi tôi đang sống; Washington, D.C.; và Newark, New Jersey.
Những thành phố này, đối với tôi, vẫn có nhiều vấn đề còn tồn đọng liên quan đến công lý thành thị, vấn đề về tính công bằng,
Đến 2010, những tạp chí thiết kế nổi tiếng cũng đã bắt đầu có cái nhìn rõ hơn về những thành phố như Detroit, và dành toàn bộ thời gian để "sửa chữa thành phố".
Tôi đã được một người bạn, Fred Bernstein, đề nghị làm một bài phỏng vấn cho số báo tháng 11 của tạp chí Kiến trúc sư, và anh ấy và tôi đã cùng cười khi nhìn thấy tờ báo được phát hành với tiêu đề, "Liệu Nhà Hoạch Định Này Có Thể Cứu Được Detroit?"
Bởi thế nên giờ tôi cười có chút ngượng ngùng, bởi vì rõ ràng, nó hoàn toàn ngớ ngẩn khi một người duy nhất, không nói đến một nhà hoạch định, có thể cứu một thành phố.
Nhưng tôi cũng cười bởi vì tôi nghĩ nó đại diện cho hi vọng rằng sự chuyên nghiệp của chúng tôi có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giúp thành phố suy nghĩ về việc làm thế nào để hồi sinh
từ cuộc khủng hoảng nghiêm trọng. Nên tôi dành một chút thời gian vào chiều nay và nói cho các bạn một chút về quá trình mà chúng tôi tái tạo lại thành phố, một chút về Detroit, và tôi muốn thực hiện điều đó thông qua lời nói những người Detroit.
Chúng tôi đã bắt đầu quá trình này từ tháng Chín năm 2010.
Ngay sau cuộc tuyển cử thị trưởng đặc biệt, và thông báo rằng chuẩn bị có tái kiến thiết trên phạm vi thành phố, điều sẽ mang đến nhiều lo lắng và sợ hãi cho những người ở Detroit.
Chúng tôi đã lên kế hoạch tổ chức khá nhiều cuộc gặp mặt cộng đồng để giới thiệu về quá trình tái tạo, và mọi người đến từ khắp thành phố, bao gồm những khu vực dân cư ổn định, cũng như những khu vực bắt đầu ghi nhận rất nhiều khu bỏ trống.
Và hầu hết khán giả đại diện cho 82% dân số Mỹ gốc Phi ở thành phố vào thời điểm đó.
Rõ ràng là, chúng tôi có một phần hỏi đáp trong chương trình, và mọi người lần lượt đặt câu hỏi.
Nhiều người trong số họ bước những bước rất vững vàng đến micro, để tay trên ngực, và bắt đầu, "Tôi biết các người đang cố gắng đuổi tôi ra khỏi nhà, phải không?
Vậy đó, câu hỏi đó thật sự mãnh liệt, và chắc chắn nó có ảnh hưởng khá lớn đến chúng tôi vào thời điểm này, khi bạn kết nối nó tới câu chuyện của một số người dân Detroit, và thật ra là của rất nhiều gia đình người Mỹ gốc Phi đang sống ở những thành phố vùng Trung Tây như Detroit.
Nhiều người trong số họ kể cho tôi những câu chuyện về việc họ làm thế nào để sở hữu nhà thông qua ông bà hay cụ của họ, những người trong số 1.6 triệu người di cư từ vùng quê phía Nam đến khu công nghiệp phía Bắc, đã được mô tả trong bức tranh này của Jacob Lawrence, "Cuộc Di Cư Khổng Lồ".
Họ tới Detroit để có một cuộc sống tốt hơn.
Nhiều người đã tìm việc ở những khu công nghiệp tự động, Công ty Xe Máy Ford, như đã được mô tả trong bức tranh tường của Diego Rivera trong Viện Nghệ Thuật Detroit.
Thành quả lao động của họ có thể đem đến cho họ một căn nhà, và cho những của cải mà họ có thể chưa từng biết tới và một cộng đồng với những điều đầu tiên đó những Người Mỹ gốc phi mua nhà.
Một vài thập kỷ đầu của cuộc sống của họ tại vùng phía Bắc khá yên tĩnh, cho tới năm 1950, thời điểm mà dân số của thành phố đạt tới ngưỡng cao nhất 1.8 triệu người.
Và lúc đó, Detroit bắt đầu nhận thấy dấu hiệu của cuộc di dân thứ hai, cuộc di dân tới vùng ngoại ô.
Giữa 1950 và 2000, khu vực đó tăng lên 30%.
Nhưng thời điểm này, sự di rời bỏ lại những người Mỹ gốc Phi, cũng như những gia đình và doanh nghiệp chạy trốn khỏi thành phố, rời bỏ thành phố khá thưa thớt dân cư cũng công việc.
Trong khoảng thời gian giữa 1950, 2000 và 2010, thành phố đã mất đi 60% dân số, và hiện nay nó chỉ còn khoảng 700,000.
Những đại biểu đến gặp chúng tôi tối hôm đó đã kể cho chúng tôi những mẩu chuyện về việc sinh sống tại một thành phố với dân số đang cạn kiệt.
Nhiều người nói rằng họ là 1 trong vài gia đình trong khu nhà của họ còn ở lại, và rằng họ có thể nhìn thấy những ngôi nhà bị bỏ hoang từ nơi họ ngồi tại sân nhà mình.
Toàn thành phố, có 80.000 ngôi nhà bị bỏ trống.
Họ cũng có thể thấy tài sản bỏ trống.
Họ bắt đầu nhìn thấy các hoạt động bất hợp pháp trên các của cải, vật dụng, chẳng hạn như bán phá giá bất hợp pháp và họ biết rằng bởi vì thành phố đã mất đi quá nhiều người dân nên giá nước, giá điện, giá gas đang tăng lên, bởi vì họ không có đủ người để đóng thuế tài sản và giúp chi trả cho những dịch vụ mà họ cần.
Toàn thành phố có khoảng 100.000 bưu kiện bỏ trống.
Bây giờ, để nhanh chóng cung cấp cho bạn một khái niệm về quy mô, bởi vì tôi biết chúng nghe có vẻ rất lớn, nhưng tôi không nghĩ rằng bạn có thể hiểu hết cho tới khi bạn nhìn vào bản đồ thành phố.
Vâng, thành phố rộng khoảng 223,7 mét vuông.
Bạn có thể nhét vừa cả Boston, San Francisco, và đảo Manhattan trong dấu chân của nó.
Vậy, nếu như chúng ta lấy tất cả những thứ bị bỏ trống và của cải bị bỏ lại và gom chúng lại với nhau chúng sẽ chiếm khoảng 32 nghìn mét vuông và xấp xỉ với diện tích của vùng đảo Manhattan mà chúng ta đang đứng trên đó ngày hôm nay, với diện tích 35 ngàn mét vuông.
Vì thế có rất nhiều chỗ trống.
Bây giờ thì một vài khán giả của chúng ta cũng sẽ kể cho chúng ta nghe về những mặt tích cực đang hiện hữu trong cộng đồng của họ, và nhiều người trong số họ đang tụ họp cùng nhau để kiểm soát một vài nơi bỏ trống và bắt đầu xây dựng những vườn cộng đồng để tạo dựng ý thức mạnh mẽ trong việc quản lý cộng động nhưng họ rất, rất rõ ràng khi nói rằng như vậy là chưa đủ, và rằng họ muốn gặp lại những người hàng xóm quay trở về cuộc sống mà ông cha họ đã sống.
Hiện nay, có rất nhiều những suy đoán từ năm 2010 về việc nên làm gì với những tài sản bỏ hoang và rất nhiều trong số đó là về việc làm vườn cộng đồng hay chúng ta còn gọi là nông nghiệp thành thị
Nên nhiều người sẽ nói với chúng tôi, "Sẽ như thế nào nếu các vị lấy những mảnh đất đó và biến chúng thành đất nông nghiệp?
Nó có thể cung cấp thực phẩm tươi, và cũng có thể giúp Detroit hoạt động trở lại."
Khi tôi nghe về câu chuyện này, tôi luôn hình dung ra những người từ cuộc Đại Di Cư vùng vẫy trong nấm mồ của họ, bởi vì các bạn có thể tưởng tượng rằng họ đã không hi sinh cho việc di cư từ Nam tới Bắc để tạo dựng cuộc sống tốt đẹp hơn cho gia đình mình, mà chỉ để thấy cháu chắt của họ trở về lối sống nông nghiệp đặc biệt là ở những thành phố mà họ tới chưa đạt đến nền giáo dục phổ thông hoặc thậm chí là không có trường dạy ngữ pháp và có khả năng thực hiện những yếu tố cơ bản của giấc mơ Mỹ: việc làm ổn định và căn nhà do bản thân họ sở hữu
Hiện đang có một làn sóng di cư thứ 3 đang diễn ra ở Detroit: tầng lớp cha ông những doanh nhân văn hóa.
Những người này xem những vùng đất trống và những ngôi nhà bỏ hoang như một cơ hội cho những ý tưởng kinh doanh mới và lợi nhuận, những cựu người mẫu có thể chuyển tới Detroit mua tài sản, bắt đầu những doang nghiệp và nhà hàng thành công , và trở thành những nhà hoạt động cộng đồng thành công nhất trong vùng lân cận, mang lại thay đổi tích cực.
Tương tự, chúng ta có những công ty sản xuất nhỏ đã có những quyết định sáng suốt để tái kiến thiết thành phố
Công ty Shinola, một công ty đồng hồ và xe đạp đắt tiền đã lựa chọn để xây dựng lại Detroit và họ đã giới thiệu về mình bằng câu nói họ đã bị thu hút bởi sự cách tân của thương hiệu toàn cầu của sự đổi mới tại Detroit.
Và họ cũng biết rằng họ có thể khai thác nguồn nhân lực có chuyên môn trong việc sản xuất và lắp ráp
Bây giờ, chúng ta có sự quản lý cộng đồng diễn ra ngay trong những khu lân cận, chúng ta có những doanh nhân chọn chuyển đến thành phố và tạo lập doanh nghiệp, và chúng ta có những doanh nghiệp tái kiến thiết và tất cả đều nằm trong bối cảnh không còn bí mật gì với tất cả chúng ta, thành phố đã được kiểm soát bởi một quản lý tình huống khẩn cấp, và ngay tháng 7 ngày đã đệ trình sự phá sản trong Chương 9
Nên trong năm 2010, chúng ta đã bắt đầu tiến trình này, và vào năm 2013 chúng tôi đã cho ra mắt Thành Phố Detroit Tương Lai đây là kế họạch chiến lược để hướng thành phố phát triển thành một nơi tốt đẹp, giàu có và bền vững hơn không phải những gì nó đã từng là trước kia, mà là những gì nó có thể trở thành, khi nhìn vào những con đường phát triển kinh tế mới, phương thức sử dụng đất mới, những khu vực đông dân cư và vững chắc hơn, một cơ sở hạ tầng và hệ thống dịch vụ thành phố được tái cấu hình, và những vị lãnh đạo công dân với năng lực được nâng cao để bắt đầu hành động và hoàn thành những chuyển đổi.
Ba điều cốt lõi rất quan trọng đối với công việc của chúng tôi
Một là bản thân thành phố không quá rộng lớn, nhưng nền kinh tế lại quá nhỏ bé.
Chỉ có 27 công việc cho 100 người dân ở Detroit, rất khác biệt so với ở Denver, Atlanta hay Philadenphia rằng có tới 35 đến 70 công việc cho mỗi 100 người
Thứ hai, phải có một sự đồng thuận rằng chúng tôi sẽ không thể sử dụng tất cả vùng đất bỏ hoang này theo cách ngày xưa và có lẽ cho cả thời gian tới.
Nó không phải là kiểu khu phố cư dân truyền thống như trước đây, và nền công nghiệp thành thị, với sự can thiệp hiệu quả và thành công diễn ra ở Detroit, vẫn không phải câu trả lời duy nhất, chúng ta phải nhìn vào những khu vực này nơi chúng ta có những chỗ trống quan trọng nhưng vẫn có được một số lượng cư dân cần thiết để trở thành những công dụng kinh doanh mới, hiệu quả và sáng tạo mà có thể ổn định những cộng đồng này nơi vẫn còn khoảng 300.000 người sinh sống.
Vậy nên, chúng tôi đã nghĩ ra một sự phân loại vùng lân cận có nhiều loại được gọi là khu lân cận tạo lập sống nơi cư dân có thể tái sở hữu những công trình kiến trúc bị bỏ hoang và biến chúng thành những công việc kinh doanh, với sự nhấn mạnh về việc xem xét, một lần nữa, số đông chiếm đa số 82% người Mỹ gốc Phi.
Nên họ cũng có thể thực hiện việc kinh doanh mà có thể họ đang làm ở ngoài xã hội và phát triển chúng thành những nền công nghiệp thịnh vượng và sở hữu tài sản nên họ là những chủ tài sản cũng như chủ kinh doanh trong những cộng đồng mà họ sinh sống
Chúng tôi cũng muốn nhìn theo những hướng khác trong việc sử dụng đất để nuôi trồng tạo ra thực phẩm và làm cho cảnh quang trở nên hữu ích hơn, để nó có thể được sử dụng để quản lý nguồn nước mưa, ví dụ như bằng việc sử dụng hồ và ao giữ nước tạo ra sự thú vị trong vùng phụ cận những địa điểm giải trí và giúp nâng cao những mức tài sản liền kề.
Hoặc chúng ta có thể sử dụng chúng như những bản phát họa nghiên cứu nơi chúng ta có thể dùng để cải tạo vùng đất ô nhiễm, hoặc để tạo ra năng lượng
Vì thế con cháu của cuộc Đại Di Cư hoặc có thể trở thành thợ đồng hồ ở Shinola. như Willie H., người đóng vai chính trong một trong những quảng cáo của họ năm ngoái hoặc họ có thể phát triển việc kinh doanh phục vụ những công ty như Shinola.
Tin tốt là, có một tương lai cho những thế hệ tiếp sau của người dân Detroit, cả những người bản địa và người muốn di cư đến đó.
Vậy nên không cảm ơn nhé Thị trưởng Menino người đã phát biểu gần đây rằng "Tôi sẽ dọn sạch nơi này và bắt đầu lại từ đầu"
Có những con người, việc kinh doanh và sở hữu đất vô cùng quan trọng ở Detroit, và có những cơ hội có thật ở đây.
Vì thế, dù Detroit không được như những gì trong quá khứ Nó sẽ không chết.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Einstein từng nói rằng "Tôi chưa bao giờ nghĩ tới tương lai, bởi lẽ nó sẽ đến rất gần"
Và ông ấy đã đúng
Ngày hôm nay, tôi ở đây để yêu cầu các bạn suy nghĩ về cách mà tương lai đang diễn ra.
Trong suốt 200 năm qua, thế giới đã được chứng kiến hai công cuộc đổi mới vĩ đại.
Thứ nhất, cuộc cách mạng Công Nghiệp đã mang cho chúng ta những máy móc, nhà máy, đường tàu, điện, hàng không, và cuộc sống của chúng ta đã hoàn toàn thay đổi.
Tiếp đó, cuộc cách mạng Internet đã mang đến cho chúng ta sức mạnh của điện toán, mạng dữ liệu, và khả năng truy cập chưa từng có cùng với thông tin và truyền thông, Và cuộc sống của chúng ta lại một lần nữa thay đổi hoàn toàn.
Giờ đây, chúng ta đang trải qua một sự biến chuyển căn bản: Internet công nghiệp
Nó mang đến những cỗ máy thông minh, khả năng phân tích vượt bậc và cả sự sáng tạo trong công việc.
Đó là một cuộc hôn nhân của trí tuệ và máy móc
Và cuộc sống của chúng ta sẽ thay đổi hoàn toàn
Với vai trò hiện tại, tôi sẽ chú trọng vào việc công nghệ bắt đầu chuyển mình như thế nào. các ngành công nghiệp đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong nền kinh tế và đời sống của chúng ta. năng lượng, hàng không, vận tải và chăm sóc sức khỏe
Đối với một nhà kinh tế học, điều này rất bất bình thường, và cực kỳ thú vị bởi lẽ đó là sự chuyển mình mạnh mẽ như cuộc cách mạng công nghiệp và hơn thế, và trước cuộc cách mạng công nghiệp, chưa từng có sự phát triển kinh tế nào đáng được nói tới.
Vậy, Internet công nghiệp là gì?
Những máy móc công nghiệp được trang bị những thiết bị cảm ứng điện tử giúp chúng có thể nhìn, nghe và cảm nhận và hơn bao giờ hết, và tạo ra một số lượng dữ liệu khổng lồ.
Những phân tích tinh vi sau đó được chuyển thành dữ liệu đưa ra những cái nhìn sâu sắc, hiểu biết, cho phép chúng ta vận hành những cỗ máy theo những cách hoàn toàn mới và có hiệu quả hơn rất nhiều.
Và đó không chỉ là những cỗ máy biệt lập mà là những đội đầu máy xe lửa, máy bay, tất cả các hệ thống như mạng lưới điện, các bệnh viện.
Nó chính là tối ưu hóa tài sản và tối ưu hóa hệ thống.
Và đương nhiên rồi, cảm ứng điện tử dù đã tồn tại một thời gian, nhưng cũng đã có sự thay đổi: sự tụt giảm đáng kể về giá thành của các bộ cảm ứng và, nhờ có điện toán đám mây, giá thành của việc lưu trữ cũng giảm đi nhanh chóng. và cả quá trình xử lý dữ liệu cũng vậy.
Vậy là chúng ta đang hướng tới một thế giới mà các cỗ máy mà chúng ta làm việc cùng không chỉ thông minh, mà còn rất tuyệt diệu.
Chúng có khả năng tự nhận thức, tiên đoán phản ứng và mang tính xã hội.
Đó là những động cơ phản lực, đầu máy xe lửa, tuốc-bin gas, dụng cụ y tế, giao tiếp liên tục với nhau và với chúng ta.
Đó là một thế giới mà chính những thông tin trở thành trí thông minh và tìm tới chúng ta một cách tự động khi ta cần đến chúg thay vì mất công tìm kiếm.
Chúng ta bắt đầu triển khai trong suốt hệ thống công nghiệp những mã nhúng ảo những công nghệ xử lý đa nhân, bước tiến truyền thông dựa vào hệ thống đám mây, cơ sở vật chất sử dụng phần mềm mới sẽ cho phép các chức năng máy được ảo hóa trên các phần mềm, tách những phần mềm máy ra khỏi phần cứng, và cho phép chúng ta điều khiển tự động từ xa, quản lý và nâng cấp các tài sản công nghiệp.
Tại sao những điều này lại được nhắc tới?
Thứ nhất, chúng đã cho phép chúng ta chuyển đổi sang thế dự phòng, bảo dưỡng dựa theo điều kiện, điều đó có nghĩa là sửa chữa máy móc ngay trước khi chúng hỏng và sẽ không mất nhiều thời gian phục vụ chúng trong quá trình sửa chữa.
Và điều này, ngược lại tạo động lực thúc đẩy chúng ta giảm thiểu tối đa những thời gian chết ngoài kế hoạch có nghĩa là sẽ không còn những sự cố mất điện, không còn những chuyến bay bị trì hoãn.
Hãy để tôi đưa ra một số ví dụ để chỉ ra sự tài tình của những chiếc máy và một số ví dụ tưởng như rất đỗi bình thường một vài số khác thì rất uyên thâm, nhưng tất cả chúng đều có tầm ảnh hưởng rất mạnh mẽ.
Hãy bắt đầu với hàng không,
Ngày nay, 10% các chuyến bay bị hủy bỏ hoặc trì hoãn vì chúng cần được bảo dưỡng ngoài kế hoạch
Điều gì đó xảy ra không theo dự kiến.
Và hệ quả là thiệt hại 8 tỷ đô-la cho ngành công nghiệp hàng không thế giới mỗi năm, đó là còn chưa kể tới những ảnh hưởng tới chúng ta: bức xúc, bất tiện, bỏ lỡ những cuộc họp trong khi ngồi chờ đợi vô vọng tại các sân bay.
Vậy Internet công nghiệp đã giúp ích như thế nào?
Chúng ta đã phát triển một hệ thống bảo dưỡng phòng bị mà có thể được lắp đặt trong mọi chiếc phi cơ.
Chúng sẽ biết về tình trạng máy bay và có khả năng dự báo những vấn đề mà những người điều khiển có thể bỏ sót.
Những chiếc máy bay, trong khi bay, sẽ có khả năng liên lạc với những kỹ thuật viên dưới mặt đất.
Và khi chúng hạ cánh, họ đã biết liệu cần phải sửa chữa gì.
Chỉ tại nước Mỹ thôi, một hệ thống như vậy có thể ngăn được hơn 60,000 chuyến bay bị trì hoãn và hủy bỏ mỗi năm, giúp cho 7 triệu hành khách tới nơi đúng giờ.
Hay về việc chăm sóc sức khỏe,
Ngày nay, các y tá mất trung bình 21 phút mỗi ca cho việc tìm kiếm các dụng cụ y tế
Nó nghe có vẻ tầm thường, nhưng lại làm giảm số thời gian dành cho việc chăm sóc bệnh nhân.
Trung tâm y tế St. Luke ở Houston, Texas, đã áp dụng công nghệ Internet để điện tử hóa điều khiển và liên kết bệnh nhân, nhân viên và các thiết bị y tế, giúp giảm thời gian thay đổi giường bệnh xuống gần 1 giờ.
Nếu bạn cần được phẫu thuật, một tiếng đồng hồ là rất quan trọng.
Điều đó có nghĩa là nhiều bệnh nhân sẽ được chữa trị hơn, nhiều sinh mạng sẽ được cứu sống hơn.
Một trung tâm y tế khác, ở bang Washington, đang thử nghiệm một ứng dụng cho phép những bức ảnh bệnh từ máy chụp city và MRIs được phân tích trên hệ thống đám mây, giúp đưa ra những phân tích tốt hơn và giảm thiểu chi phí.
Hình dung một bệnh nhân đang phải chịu đựng một chấn thương nghiêm trọng, và cần sự quan tâm của nhiều chuyên gia: bác sĩ thần kinh, bác sĩ tim mạch, bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình.
Nếu như tất cả họ đều có thể ngay lập tức và đồng thời tiếp cận với những hình ảnh vừa được chụp, họ sẽ có thể phục vụ bệnh nhân một cách nhanh hơn.
Tất cả chúng mang đến những kết quả tốt hơn trong việc chăm sóc y tế, và mang đến những lợi ích kinh tế đáng kể.
Chỉ cần 1% những bất tiện hiện có được giảm thiểu ta có thể tiết kiệm được hơn 60 tỷ đô-la cho việc chăm sóc sức khỏe thế giới. và đó chỉ là một giọt nước giữa biển cả nếu như mang so sánh với những gì cần để biến chăm sóc sức khỏe trở nên có thể chi trả trên cơ sở bền vững.
Những tiến bộ tương tự đang diễn ra trong công nghiệp năng lượng, bao gồm năng lượng tái tạo.
Nhà máy điện gió được trang bị những điều khiển từ xa và chẩn đoán cho phép những tuốc - bin gió có thể liên kết với nhau và điều chỉnh lưỡi cắt gió một cách phối hợp, tuỳ thuộc vào cách gió thổi, giúp tạo ra điện năng với chi phí thấp hơn 5 cents mỗi kilowatt/ giờ
Mười năm trước, giá là 30 cents, gấp 6 lần.
Danh sách này sẽ còn tiếp tục và được phát triển bởi lẽ thông tin công nghiệp hóa đang phát triển theo cấp số nhân.
Đến 2020, chúng sẽ chiếm hơn 50% tất cả thông tin điện tử.
Nhưng đó không chỉ là về dữ liệu, hãy cho phép tôi chuyển đổi thiết bị và tôi sẽ kể cho bạn nghe cách mà chúng ảnh hưởng tới công việc hàng ngày của chúng ta, bởi vì làn sóng đổi mới đang mang tới những công cụ và ứng dụng mới cho phép chúng ta hợp tác theo một cách nhanh hơn và thông minh hơn, giúp cho công việc không những trở nên hiệu quả mà còn thu được kết quả nhiều hơn.
Tưởng tượng nếu một kỹ sư tới khu điện gió với một thiết bị cầm tay có thể nói cho cô biết tuốc-bin nào cần được sửa chữa.
Cô ấy đã có đầy đủ các bộ phận thay thế bởi vì những vấn đề này đã được chẩn đoán trước.
Và nếu cô ấy gặp phải một vấn đề bất ngờ, thiết bị cầm tay đó sẽ cho phép cô liên hệ với đồng nghiệp tại trung tâm sửa chữa và cho họ thấy những gì cô nhìn thấy, truyền tải dữ liệu và chẩn đoán, và họ có thể đưa ra video hướng dẫn cho cô, từng bước một, qua bất kỳ công đoạn phức tạp nào là cần thiết để có được những chiếc máy dự phòng và hoạt động.
Và những phản ứng của chúng để lấy được tài liệu, lưu trữ trong hệ thống dữ liệu mà người dùng dễ dàng tìm kiếm.
Hãy dừng lại và suy nghĩ trong 1 phút, bởi vì đây là một điểm rất quan trọng.
Làn sóng tiến bộ mới này là chuyển biến cơ bản cách mà chúng ta làm việc.
Và tôi biết rằng rất nhiều bạn sẽ lo ngại về những ảnh hưởng của đổi mới trong công việc.
Thất nghiệp đang ở mức rất cao, và có nỗi sợ rằng những đổi mới này sẽ phá hủy các nghề nghiệp
và nó rất rắc rối.
Để tôi nhấn mạnh 2 điểm sau.
Thứ nhất, chúng ta đã trải qua cơ giới hóa nền nông nghiệp, tự động hóa công nghiệp, và số lượng nhân công đã tăng lên, bởi lẽ đổi mới là cơ bản cho sự phát triển.
Chúng tạo ra những sản phẩm với giá phải chăng hơn,
Chúng tạo ra những nhu cầu mới, nghề nghiệp mới.
Thứ hai, có những lo ngại rằng trong tương lai, sẽ không còn chỗ cho các kỹ sư, nhà khoa học, và những nhân viên được đào tạo chuyên sâu.
Và hãy tin tôi, là một nhà kinh tế học, tôi cũng lo sợ về điều này.
Nhưng hãy nghĩ xem: Một đứa trẻ có thể dễ dàng tìm ra cách sử dụng một chiếc iPad, vậy thì một thế hệ của những ứng dụng công nghiệp di động và trực quan sẽ khiến cho cuộc sống trở nên dễ dàng hơn cho các công nhân ở mọi trình độ kỹ năng.
Những công nhân trong tương lai sẽ như Iron Man thay vì Charlie Chaplin trong 'Modern Times'.
Và chắc chắn rằng, những nghề nghiệp chuyên sâu sẽ được tạo ra: những kỹ sư máy điện tử, người am hiểu cả những cỗ máy lẫn số liệu; những quản lý viên, người hiểu ngành mà họ làm việc và những nhà phân tích và họ có thể sắp xếp lại công việc kinh doanh để có thể tận dụng toàn bộ những ưu điểm của công nghệ.
Bây giờ, hãy lùi lại vài bước.
Hãy nhìn vào một bức tranh lớn.
Có nhiều người tranh luận rằng những đổi mới ngày nay toàn về mạng xã hội và những trò chơi ngu xuẩn, không để làm gì cho sự chuyển đổi sức mạnh của cải cách công nghiệp.
Họ nói rằng tất cả những đổi mới thúc đẩy tăng trưởng là ngày trước chúng ta.
Mỗi lần nghe vậy, tôi không thể không nghĩ rằng kể cả quay lại với thời kỳ đồ đá cũng sẽ có một nhóm người tiền sử ngồi xung quanh đống lửa một ngày nào đó trông rất khó tính và không bằng lòng với một nhóm người tiền sử khác đang lăn một bánh xe đá lên và xuống một ngọn đồi, và nói với nhau, "Yeah, cái bánh xe là một thứ đồ chơi hay nhưng so với lửa chúng chẳng là gì.
Những khám phá to lớn đang ở trước mặt chúng ta";
(Cười) Cuộc cách mạng công nghệ đầy cảm hứng và mang tính chuyển đổi hơn bất kỳ thứ gì mà chúng ta từng thấy.
Sự sáng tạo và đổi mới của loài người luôn thúc đẩy chúng ta về phía trước.
Chúng tạo ra các công việc,
Chúng nâng cao chất lượng sống
Chúng làm cho cuộc sống của chúng ta trở nên khỏe mạnh hơn, bổ ích hơn.
Và làn sóng mới của đổi mới thứ đã bắt đầu quét qua các ngành công nghiệp là không có sự khác biệt.
Chỉ ở Mỹ, Internet công nghiệp có thể làm tăng thu nhập trung bình từ 25-40% trong vòng 15 năm tới, thúc đẩy tốc độ tăng trưởng ở mức mà chưa từng thấy trong vòng nhiều năm qua và mang đến 10-15 triệu tỉ đô-la cho GDP toàn cầu.
bằng với quy mô của toàn bộ nền kinh tế Mỹ ngày nay.
Nhưng nó không phải là kết luận bị bỏ qua.
Chúng ta mới chỉ ở khởi điểm của sự thay đổi, và sẽ có nhiều những trở ngại cần được phá bỏ, khó khăn cần được vượt qua.
Chúng ta cần phải đầu tư vào những công nghệ mới.
Chúng ta cần thích ứng tổ chức và thực tiễn quản lý.
Chúng ta cần phải đẩy mạnh cách tiếp cận an ninh mạng để bảo vệ những thông tin nhạy cảm và tài sản trí tuệ và bảo vệ những cơ sở vật chất chủ chốt khỏi những cuộc tấn công mạng.
Và nền giáo dục cũng cần phải tiến hóa để chắc chắn rằng học sinh được cung cấp những kỹ năng đúng.
Sẽ không dễ dàng gì, nhưng sẽ rất đáng giá.
Những thách thức kinh tế mà chúng ta đối mặt rất khó khăn nhưng khi tôi bước đi trong nhà máy, và nhìn thấy cách mà con người và những cỗ máy thông tin trở nên liên kết với nhau, và nhận thấy những khác biệt mà nó tạo ra ở các bệnh viện, sân bay, ở các nhà máy năng lượng, tôi không chỉ lạc quan, Tôi rất phấn khích
Cuộc cách mạng công nghệ mới này là của chúng ta.
Vậy nên nghĩ về tương lai - nó sẽ đến rất sớm thôi
Xin cảm ơn
Vỗ tay
"Tôi cảm thấy có một đám tang đang diễn ra trong đầu, người ta than khóc, đi đi lại lại cho tới khi tôi thấy cảm xúc ấy bị phá vỡ. Khi tất cả đã yên vị, một nghi thức, như tiếng trống, cứ đánh liên tục, liên tục, cho tới khi đầu tôi trở nên đờ đẫn. Rồi tôi nghe thấy họ nâng một cái hộp tạo tiếng cót két trong tâm trí tôi tiếng giày đinh lại vang lên nặng trịch, và không gian bắt đầu rung lên, như thể thiên đường là một cái chuông và con người là một cái tai, và tôi, với sự tĩnh lặng, giống nòi xa lạ bị sụp đổ, cô độc, ở đây. Và rồi, tấm ván trong suy nghĩ gãy đôi, tôi ngã xuống vực sâu đâm sầm xuống, và không còn biết gì nữa." Chúng ta biết về trầm cảm qua các ẩn dụ.
Emily Dickinson đã mô tả nó bằng ngôn ngữ, Goya thì mô tả qua tranh.
Một nửa mục đích của nghệ thuật là mô tả những trạng thái như vậy.
Đối với tôi, tôi từng luôn nghĩ mình là người cứng rắn, là một trong những người sẽ sống sót nếu bị gửi tới một trại tập trung.
Năm 1991, tôi phải gánh chịu một loạt các mất mát.
Mẹ tôi mất, tan vỡ tình yêu, tôi trở lại Mỹ sau nhiều năm sống ở nước ngoài, và tôi dễ dàng trải qua tất cả những biến cố đó.
Nhưng năm 1994, 3 năm sau, Tôi thấy mình đang mất dần sự hứng thú với mọi thứ.
Tôi không muốn làm những điều trước đây mình từng thích thú, mà không biết lý do tại sao.
Đối lập với trầm cảm không phải là hạnh phúc, mà là sinh lực,
và chính là sinh lực là thứ tôi đang mất dần vào thời điểm đó.
Tất cả những thứ phải làm dường như quá sức.
Tôi về nhà, và thấy nút đỏ nhấp nháy trên máy trả lời tự động thay vì hồi hộp muốn nghe tin từ bạn bè, tôi nghĩ, "Sao có nhiều người mình phải gọi lại đến vậy."
Hoặc tôi sẽ quyết định mình nên ăn trưa, và rồi tôi nghĩ, ôi, lại phải lấy thức ăn ra, còn cho vào đĩa nữa chứ rồi còn cắt, nhai, và nuốt, và tôi thấy chuyện đó như cực hình với mình.
Và một trong những điều thường được đề cập trong các cuộc thảo luận về trầm cảm đó là, bạn biết điều đó thật ngớ ngẩn.
Bạn biết điều mình đang trải qua thật ngớ ngẩn vô cùng.
Bạn biết hầu hết mọi người đều xoay xở được vừa nghe tin nhắn vừa ăn trưa, tự sắp xếp để tắm táp, và mở cửa đi ra ngoài, đó là việc chả có gì quá sức, thế nhưng bạn lại cảm thấy nặng nề khổ sở và không sao tìm cách thoát ra được.
Và rồi tôi bắt đầu thấy mình hoạt động ít dần suy nghĩ ít dần cảm nhận ít dần.
Giống như người vô dụng.
Và rồi, nỗi lo âu xâm chiếm.
Nếu bạn nói tôi sẽ bị trầm cảm vào tháng tới, tôi sẽ nói: "Miễn là biết sẽ hết vào tháng 11, tôi chịu được."
Nhưng nếu bạn bảo tôi, "Bạn sẽ cực kỳ lo lắng trong tháng tới", tôi thà cắt đứt cổ tay còn hơn là chịu đựng nó.
Tôi luôn cảm thấy thế, thấy như thể đang đi rồi bị trượt hoặc vấp ngã và mặt đất đâm sầm vào người, thường thì nó chỉ kéo dài một giây, nhưng đây, không, nó lại kéo dài 6 tháng.
Đó là cảm giác lúc nào cũng sợ hãi nhưng lại không biết mình sợ cái gì.
Và đó là lúc, tôi bắt đầu nghĩ, sao sống lại khổ sở đau đớn thế, và lý do duy nhất để không tự giết chính mình là vì không muốn làm đau người khác.
Và cuối cùng, một ngày nọ, tôi thức dậy và tôi nghĩ, hình như, mình đột quỵ rồi, vì tôi nằm trên giường, hoàn toàn không cử động được, nhìn cái điện thoại, nghĩ, "Không ổn rồi, phải cầu cứu thôi." nhưng tôi không thể nào với tay nhấc điện thoại lên và bấm số.
Cuối cùng, sau 4 giờ nằm nhìn trân trân vào điện thoại, điện thoại reo, bằng cách nào đó, tôi nhấc được điện thoại lên, đó là cha tôi. Tôi nói: "Con đang nguy kịch. Cần làm cái gì ba ạ."
Ngày hôm sau, tôi bắt đầu uống thuốc và trị liệu.
Tôi cũng bắt đầu nghĩ tới câu hỏi đáng sợ này: Nếu tôi không phải là một người gan góc người có thể sống sót ở trại tập trung, thì tôi là ai?
Và nếu tôi phải uống thuốc, liệu thuốc đó có làm cho tôi trở thành chính mình hay nó sẽ biến tôi thành một người nào khác?
Và tôi sẽ cảm thấy thế nào nếu nó biến tôi thành người khác?
Tôi có hai lợi thế khi bước vào cuộc chiến.
Thứ nhất tôi biết rằng, nói một cách khách quan, tôi có một cuộc đời tốt đẹp và nếu chỉ cần khỏe lên được thôi, sẽ có điều gì đó chờ tôi ở cuối con đường, điều gì đó đáng để sống.
Và lợi thế thứ hai đó là tôi được chữa trị tốt
Nhưng tôi lại cứ trồi lên rồi lại tụt xuống, và lại cứ trồi lên, rồi lại tụt xuống, lên xuống thất thường, và cuối cùng hiểu ra rằng tôi sẽ phải sống dựa vào thuốc và trị liệu mãi mãi.
Tôi băn khoăn: "Đây là vấn đề về hóa học, hay là vấn đề tâm lý?
Bệnh này cần hóa trị hay là chữa trị tâm lý?
Và tôi không thể nào tìm ra câu trả lời.
Và rồi tôi hiểu ra rằng, thật ra, ta chẳng đủ tiến bộ trong cả hai lĩnh vực để giải thích tường tận mọi vấn đề.
Chữa trị bằng hóa chất và chữa trị tâm lý, cả hai đều đóng vai trò nhất định, và tôi cũng nhận ra rằng trầm cảm là thứ gì đó được bện rất chặt rất sâu trong chúng ta, không thể nào tách rời nó khỏi tính cách và nhân cách của chúng ta.
Tôi muốn nói rằng: phương pháp chữa trị cho bệnh trầm cảm hiện rất kinh khủng.
Chúng không hiệu quả cho lắm.
Lại cực kỳ mắc tiền.
Đi kèm với vô số tác dụng phụ.
Chúng là một thảm họa.
Nhưng tôi cũng biết ơn vì tôi sống ở thời này, chứ không phải 50 năm trước, khi người ta gần như chẳng làm được gì.
Tôi hy vọng rằng 50 năm sau, khi nghe về cách chữa trị cho tôi, họ sẽ kinh sợ khi biết có người phải chịu thứ khoa học nguyên thủy như vậy.
Trầm cảm là một khiếm khuyết trong tình yêu.
Nếu bạn kết hôn với ai đó và nghĩ, "Nếu vợ mình mà chết, mình sẽ cưới người khác" thì đó chẳng phải là tình yêu mà hằng thân thuộc với ta.
Chẳng có cái gọi là tình yêu nếu không có cảm nhận về mất mát, và cái bóng ma tuyệt vọng có thể là động cơ khiến càng thêm khắng khít gắn bó.
Có 3 điều con người ta hay bị nhầm lẫn: trầm cảm, đau thương và buồn bã.
Đau thương là phản ứng hiển lộ.
Nếu qua một mất mát nào đó, bạn cảm thấy cực kỳ buồn bã, và rồi 6 tháng sau, bạn vẫn buồn vô cùng, nhưng dần hoạt động lại bình thường, đó chắc chắn là đau buồn, và chắc nó sẽ tự hết thôi theo chừng mực nào đó.
Nếu bạn phải chịu một mất mát vô cùng lớn, và cảm thấy kinh khủng, 6 tháng sau hầu như chẳng thể quay trở lại bình thường, đó chắc chắn là trầm cảm xuất phát từ những tình huống thảm khốc.
Quỹ đạo này cho chúng ta thấy nhiều điều.
Người ta cứ nghĩ trầm cảm là buồn.
Thực ra, nó là rất rất rất buồn, quá nhiều đau thương, dù nguyên nhân có khi lại vô cùng nhỏ nhặt.
Khi tôi bắt đầu hiểu trầm cảm, và phỏng vấn những người đã từng mắc bệnh, Tôi nhận thấy, có những người nhìn bề ngoài có vẻ như là bị trầm cảm tương đối nhẹ, tuy nhiên họ lại hoàn toàn bị bất lực do trầm cảm.
Và có những người, qua lời lẽ mà họ mô tả, nghe như chịu trầm cảm nặng nhưng lại là những người có lúc đã có cuộc sống tốt đẹp giữa các giai đoạn trầm cảm.
Và tôi bắt đầu tìm hiểu điều đã làm cho một số người kiên cường hơn người khác.
Cơ chế nào cho phép họ sống sót?
Tôi đã phỏng vấn không biết bao nhiêu người từng bị trầm cảm.
Một trong những người đầu được phỏng vấn đã mô tả trầm cảm là cảm giác chết từ từ, may mà, tôi nghe điều này từ sớm bởi vì nó nhắc tôi rằng chết từ từ có thể dẫn tới cái chết thiệt, và đây là một vấn đề nghiêm trọng.
Đây là nguyên nhân lớn gây khuyết tật trên thế giới, người ta chết vì nó mỗi ngày.
Một trong những người tôi trò chuyện khi tôi cố tìm hiểu về điều này, là một người bạn dễ thương tôi đã biết lâu rồi, chị ấy đã có giai đoạn bị loạn thần trong năm đầu đại học, và rồi diễn biến thành trầm cảm rất tồi tệ.
Chị ấy bị rối loạn lưỡng cực, hay khi ấy còn gọi là hưng-trầm cảm.
Nhưng rồi chị ấy đã khá lên, nhờ dùng lithium và rồi cuối cùng, không còn uống lithium nữa, để xem không có thuốc sẽ thế nào, nhưng chị ấy đã bị loạn thần lại rồi sa sút tinh thần thành cơn trầm cảm nặng nhất tôi từng thấy. Khi ấy chị ngồi trong căn hộ của bố mẹ, trương căng lực, không động tĩnh, hết ngày này sang ngày khác.
Vài năm sau, khi tôi phỏng vấn chị, chị đã là một nhà thơ và nhà tâm lí trị liệu tên là Maggie Robbins. Khi tôi phỏng vấn, chị nói: "Tôi đã hát bài "Hoa bay hết đi đâu" ('Where Have All The Flowers Gone') hát đi hát lại để chiếm lấy tâm trí mình.
Tôi đã hát để xóa đi điều tâm trí mình đang nói: "Mày chả là gì cả Mày chả là ai,
Mày thậm chí không đáng sống nữa." khi tôi bắt đầu nghĩ đến chuyện tự sát."
Khi trầm cảm, người ta không nghĩ rằng mình đã mang lên một tấm mạng đen và nhìn thế giới qua lớp sương mù của những cảm xúc tiêu cực.
Người ta nghĩ rằng, một tấm mạng đã bị cất đi, tấm mạng ấy là niềm hạnh phúc, và giờ đây, người ta phải nhìn mọi thứ trần trụi.
Giúp đỡ người tâm thần phân liệt thì dễ hơn, vì họ biết có gì đó rất lạ ở trong mình, cần phải được xua đuổi đi, nhưng với người trầm cảm thì rất khó vì chúng ta tin là mình đang nhìn thấy sự thật.
Nhưng sự thật nói dối.
Tôi bị ám ảnh bởi câu nói: "Nhưng sự thật nói dối."
Khi nói chuyện với người trầm cảm, tôi phát hiện ra họ có rất nhiều cảm nhận, tri giác ảo.
Họ nói: "Không ai yêu tôi."
Bạn nói: "Tôi yêu anh, vợ anh yêu anh mẹ anh yêu anh."
Bạn có thể trả lời ngay như vậy, với hầu hết mọi người.
Nhưng những người trầm cảm cũng nói: "Bất luận chúng ta làm gì, rồi cuối cùng cũng chết cả thôi."
Hoặc nói: "Chả còn sự gắn kết thực sự giữa hai con người nữa đâu.
Mỗi chúng ta bế tắc trong cơ thể của chính mình."
Khi đó bạn cần trả lời: "Đúng thế, nhưng tôi nghĩ giờ ta nên tập trung về chuyện sáng nay ta sẽ ăn gì đây."
(Cười) Nhiều lần, điều họ biểu lộ không phải là bệnh lý mà là quan điểm và nghĩ rằng, điều thực sự nổi bật là đa số ai cũng biết những câu hỏi về sự tồn tại và họ sẽ không khiến chúng ta bối rối.
Tôi thích một nghiên cứu trong đó có một nhóm người bị trầm cảm, và một nhóm người không bị, cả hai phải chơi video game trong 1 tiếng và cuối giờ chơi, họ được hỏi họ đã giết được bao nhiêu quái vật.
Nhóm bị trầm cảm nói khá chính xác, xê dịch trong 10% nhưng nhóm không bị trầm cảm đưa con số gấp khoảng 15 đến 20 lần so với số quái vật --- (Cười) --- họ thực sự đã giết.
Khi tôi chọn viết về trầm cảm, nhiều người hỏi chắc rất là khó để lộ mình ra cho người khác thấy.
Họ hỏi: "Mỗi người kể với anh một khác không?"
Tôi nói: "Vâng, họ kể khác nhau.
Họ kể mỗi khác khi họ bắt đầu kể về kinh nghiệm của họ, về kinh nghiệm của chị em họ, hoặc bạn bè họ.
Mọi thứ khác biệt bởi giờ tôi biết trầm cảm, đó là bí mật gia đình mà mỗi người có.
Vài năm trước tôi có dự một hội thảo. Vào ngày Thứ Sáu trong hội thảo dài 3 ngày ấy, một trong những người tham dự gọi tôi ra và nói: "Tôi bị trầm cảm và xấu hổ về nó nhưng tôi đang uống thuốc và muốn hỏi xin ý kiến của anh"
Và tôi đưa ra lời khuyên mà tôi cho là tốt nhất.
Rồi chị ấy nói: "Anh ạ, chồng tôi sẽ chẳng bao giờ hiểu được điều này.
Anh ấy là kiểu người không hiểu được chuyện này, cho nên chuyện này chỉ anh và tôi biết thôi nhé."
Tôi nói: "Được mà."
Vào ngày Chủ Nhật vẫn trong hội thảo đó, chồng cô ấy kéo tôi ra, ông ấy nói: "Vợ tôi sẽ nghĩ tôi không phải là đàn ông nếu cô ấy biết điều này nhưng tôi đang bị trầm cảm và tôi phải uống thuốc không biết anh nghĩ sao về chuyện này?"
Họ đều đang giấu cùng chữa trị ở hai nơi khác nhau trong cùng một căn phòng.
Tôi trả lời tôi nghĩ rằng giờ mà họ nói chuyện với nhau thì chắc sẽ nổ ra một vài vấn đề đấy.
(Cười) Nhưng tôi đã sốc bởi cái gánh nặng của những sự giấu giếm ấy.
Trầm cảm khiến ta kiệt quệ.
Nó gặm nhấm hết thời giờ và sức lực của ta, và im không nói gì về nó có thể khiến nó tệ hơn.
Sau đó, tôi bắt đầu nghĩ về các cách giúp người ta cảm thấy khá hơn.
Ban đầu tôi rất bảo thủ trong việc dùng thuốc.
Tôi tin có những liệu pháp sẽ có tác dụng, rõ ràng chúng có tác dụng-- có thuốc, có các phương pháp trị liệu, cũng có thể có phương pháp sốc điện, còn lại là nhảm nhí hết.
Nhưng rồi tôi nhận ra
nếu bị ung thư não, và bạn nói rằng trồng cây chuối 20 phút vào mỗi buổi sáng khiến bạn khá hơn, thì chắc nó khiến khá hơn thật, nhưng vẫn bị ung thư não, vẫn có thể chết vì bệnh này.
Nhưng nếu bạn nói bạn bị trầm cảm và mỗi sáng trồng cây chuối 20 phút khiến bạn thấy khá hơn, thì đúng là nó có tác dụng, bởi trầm cảm là bệnh trong cảm giác của bạn, và nếu bạn cảm thấy tốt hơn, thì kết quả là, bạn sẽ không còn trầm cảm nữa.
Bởi vậy tôi trở nên cởi mở hơn với những phương pháp chữa trị khác với Tây y.
Tôi nhận được thư, hàng trăm lá, họ viết để kể tôi nghe những điều đã giúp cho họ.
Ở hậu trường, hôm nay một người hỏi tôi về thiền.
Một lá thư mà tôi rất quý là của một chị này viết rằng chị đã thử nghiệm các liệu pháp chị ấy thử thuốc cái gì cũng đã thử, và rồi tìm ra một giải pháp và mong chia sẻ với mọi người, đó là ngồi tết vòng.
(Cười) Chị ấy cũng gửi cho tôi một số sợi vòng chị ấy đã làm (Cười)
Nhưng hôm nay tôi lại không đeo.
Tôi gợi ý chị ấy thử tra cứu chứng rối loại ám ảnh cưỡng chế trên DSM.
Nhưng khi tôi xem xét phương pháp chữa trị phi chính thống, tôi cũng học được cách nhìn các phương pháp chữa trị khác.
Tôi đã thử phép trừ tà của một bộ lạc ở Senegal nghi lễ dùng nhiều huyết chiên, giờ tôi sẽ không mô tả chi tiết nhưng vài năm sau tôi có dịp đến Rwanda làm việc trong một dự án. tôi đã kể về kinh nghiệm ấy của mình với một người nọ, anh ấy nói: "Anh biết không, đấy là Tây Phi còn Đông Phi chúng tôi, các nghi lễ hơi khác một chút, nhưng cũng có những nghi lễ giống như anh mô tả."
- Thế ư? - Đúng vậy! "Chúng tôi có nhiều rắc rối với bác sĩ tâm thần phương Tây, đặc biệt những người xuất hiện sau nạn diệt chủng."
Tôi hỏi: "Những phiền phức kiểu gì?"
Anh ấy nói: "Họ làm những điều kì cục là
không cho người ta ra nắng trong khi ra nắng thì mới khỏe lên.
Họ cũng không cho nghe trống để khiến mạch máu lưu thông.
Họ cũng chẳng cho giao tiếp xã hội.
Họ không cho rằng trầm cảm là bị một thần nhập vào.
Ngược lại, họ đưa người ta lần lượt từng người vào một căn phòng nhỏ tối tăm cho họ nói suốt một tiếng về những chuyện tồi tệ từng xảy đến với họ."
(Cười) (Vỗ tay) Anh ấy nói tiếp: Chúng tôi phải trục xuất họ.
(Cười) Khép lại trình bày về cách chữa phi chính thống, tôi muốn kể về Frank Russakoff.
Anh ấy đã bị trầm cảm rất nặng có lẽ là trường hợp nặng nhất tôi từng gặp ở nam giới.
Anh ấy thường xuyên bị trầm cảm.
Khi gặp tôi , anh ấy đang trong tình trạng mỗi tháng đều phải sốc điện.
Sau đó một tuần, anh ấy thấy mất phương hướng,
rồi một tuần lại thấy ổn,
rồi tuần sau, tinh thần lại xuống
tuần sau nữa, lại đi sốc điện.
Khi gặp, anh ấy bảo tôi: "Sống từng ngày thế này thật không sao chịu nổi
Tôi không thể tiếp tục thế này tôi vừa tìm ra cách để kết thúc mọi chuyện nếu tôi không cảm thấy khá hơn.
nhưng," - anh ấy nói- "tôi nghe nói về một dự thảo ở Bệnh viện Massachuset về một quy trình gọi là cingulotomy, tức là phẫu thuật não tôi nghĩ tôi sẽ thử."
Lúc đó, tôi đã rất kinh ngạc khi thấy rằng một người chắc chắn đã có vô vàn trải nghiệm tồi tệ với các phương pháp chữa trị vẫn còn đâu đó trong mình đủ niềm lạc quan để thử thêm một cách nữa.
Anh ấy đã phẫu thuật não kết quả thành công đến kinh ngạc.
Giờ anh ấy là bạn của tôi,
có một người vợ dễ thương hai đứa con xinh đẹp.
Sau cuộc phẫu thuật, anh ấy viết thư cho tôi vào Giáng Sinh anh nói: "Năm nay cha tôi gửi tặng hai món quà, Một là cái giá CD lưu động cái này, tôi không cần lắm, nhưng tôi biết ông tặng để tôi ăn mừng việc giờ tôi đang sống tự lập và có một công việc mình yêu thích.
Món quà kia, là bức ảnh của bà tôi, bà đã chết vì tự sát.
Khi tôi mở nó ra, tôi bật khóc, mẹ tôi đến và hỏi: "Con khóc vì có một người thân mà con chưa từng được gặp mặt ư?" Tôi trả lời: "Bà cũng mang căn bệnh của con, mẹ ạ." Giờ khi đang viết cho anh, tôi cũng khóc.
Không phải vì tôi buồn mà vì đang xúc động mạnh, tôi mới nghĩ, tôi đã có nguy cơ tự sát, nhưng ba mẹ đã giúp tôi tiếp tục, cả các bác sĩ cũng thế. rồi tôi được phẫu thuật.
Giờ tôi còn sống và đầy biết ơn.
Chúng ta đang sống đúng thời mặc dù nhiều khi ta không hề thấy thế."
Tôi đã sốc bởi vì đa số coi trầm cảm là một thứ thuộc tầng lớp trung lưu, hiện đại, du nhập từ phương Tây, và tôi đã xem xét sự chi phối của bệnh này trong nhiều bối cảnh khác nhau. Một trong những điều tôi lưu tâm nhất là căn bệnh trầm cảm ở những người nghèo.
Thế là, tôi đã ra đi, để xem người ta làm gì được cho người nghèo trầm cảm.
Tôi phát hiện ra là phần lớn người nghèo không được điều trị trầm cảm.
Trầm cảm là hệ quả của sự mềm yếu được di truyền được cho là có thể có trong bất kì ai; và là do hoàn cảnh kích động, yếu tố này, dường như hệ trọng hơn đối với những người nghèo khổ.
Thế nhưng, nó lại thế này: nếu bạn có cuộc sống tươi đẹp nhưng lại thấy sầu thảm, bạn tự hỏi: "Tại sao tôi cảm thấy thế?
Tôi ắt hẳn bị trầm cảm."
Và bạn đi chữa trị.
Nhưng nếu bạn thực sự sống một đời thảm hại và cảm thấy luôn sầu thảm, cảm giác này hoàn toàn tương xứng với đời sống của bạn, bạn sẽ không nghĩ rằng "Bệnh này chữa được."
Và thế là đất nước này, có một thứ dịch bệnh: trầm cảm ở người nghèo. Bệnh này, không ai để mắt tới, không ai chữa, không ai giải quyết, bệnh này là một thảm họa trên diện lớn.
Tôi tìm được một cô học giả nọ, bấy giờ đang làm nghiên cứu ở khu ổ chuột rìa D.C., Ở đó, cô ấy gặp những phụ nữ thực ra đến khám những bệnh khác, nhưng lại được chẩn đoán trầm cảm. Cô trình dự thảo thí nghiệm sáu tháng.
Lolly, một phụ nữ đã đồng ý tham gia. Hôm vào làm thí nghiệm, chị ta đã nói như vầy.
Chị ấy là một phụ nữ,
có 7 con. Chị nói: "Trước tôi có đi làm, nhưng giờ thì không bởi tôi không bước nổi ra khỏi nhà.
Tôi không nói nổi câu nào với các con.
Sáng ra, tôi chỉ đợi chúng nó ra khỏi nhà, rồi lên giường, trùm chăn kín mít. Đến 3 giờ, bọn trẻ về. Thời gian trôi nhanh quá là nhanh."
Chị còn nói: "Tôi uống nhiều thuốc ngủ Tylenol tôi uống đủ thứ, miễn sao ngủ thêm được.
Chồng tôi luôn nói là tôi ngu và xấu xí.
Tôi ước chi mình có thể chấm dứt cơn đau".
Lolly được đưa vào chương trình thí nghiệm nói trên. Sáu tháng sau, tôi có dịp phỏng vấn chị. Lúc ấy, chị đã đi trông trẻ cho hải quân Mỹ. Chị đã bỏ người chồng bạo hành kia. Chị nói với tôi: "Các con tôi giờ vui hơn nhiều.
Trong nhà có một phòng cho bọn con trai, một phòng cho bọn con gái. Nhưng cứ đến tối, bảy đứa trèo lên giường mẹ. 8 mẹ con làm bài tập và những thứ khác cùng nhau.
Một đứa muốn mai sau đi giảng đạo, một đứa muốn làm lính cứu hỏa. Một đứa con gái lại muốn sau làm luật sư.
Giờ bọn nó không còn hay khóc như trước, không hay đánh nhau như trước.
Tôi giờ chỉ cần các con.
Mọi thứ, cách tôi ăn mặc và hành xử, cũng như cảm giác của tôi - không ngừng thay đổi.
Giờ tôi ra ngoài mà chẳng sợ gì nữa. Tôi nghĩ những cảm giác buồn sẽ không quay lại. Nếu không có bác sĩ Miranda, giờ đây chắc tôi vẫn ở nhà trùm chăn kín mít, nếu còn sống.
Tôi xin Chúa ban cho tôi một thiên sứ, và Ngài đã lắng nghe lời tôi."
Tôi hết sức cảm động vì những điều này và quyết định dựa trên đó mà viết, không chỉ cuốn sách dang dở, mà còn viết một bài báo. Thế là tôi được tạp chí New York Times đặt hàng viết về chứng trầm cảm ở người nghèo.
Viết xong tôi gửi đi, biên tập viên gọi tôi, nói: "Chúng tôi không thể đăng bài này."
Tôi hỏi: "Tại sao vậy?"
Chị ta trả lời: "Chuyện nghe như bịa.
Những người ở đáy xã hội ấy, sau vài tháng chữa trị, lại có thể sẵn sàng quản lí Morgan Stanley ư?
Thế thì hão huyền quá."
Chị ấy nói chưa bao giờ nghe chuyện như vậy.
Tôi nói: "Việc chị chưa bao giờ nghe chuyện như vậy có nghĩa là, đây đúng là tin nóng đấy!"
(Cười) (Vỗ tay) "Mà quý tòa soạn đây lại là cơ quan đưa tin".
Sau một hồi thương lượng, họ đồng ý đăng bài.
Tôi nghĩ, nhiều điều họ nói lại liên quan một cách kỳ lạ đến cái ghẻ lạnh của người đời đối với việc chữa trị trầm cảm. Đó là ý niệm cho rằng nếu đi chữa bệnh cho nhiều người ở những cộng đồng nghèo khó, thì chúng ta như đang bóc lột, đơn giản chỉ vì ta sẽ thay đổi họ.
Có sự áp đặt đạo đức sai lầm dường như đang lởn vởn quanh ta. Đó là ý kiến cho rằng điều trị trầm cảm, thuốc men, và những thứ đại loại thế, chỉ là thứ nhân tạo, không tự nhiên.
Tôi nghĩ đó là, một ý nghĩ sai lạc.
Răng cỏ, nếu cứ để tự nhiên, sẽ rụng, thế nhưng, chẳng có ai phản đối thuốc đánh răng, ít nhất là, trong vòng những người tôi biết.
Thế rồi, người ta lại nói: "Trầm cảm phải chăng là một phần của những thứ ai cũng phải đi qua?
Tiến hóa lên thì đi qua trầm cảm mà?
Đó chẳng phải là một phần của nhân cách ư?"
Tôi xin trả lời: tâm trạng có thể thích nghi.
Biết chịu đựng nỗi sợ, nỗi buồn hay biết vui hưởng khoái lạc và xử lí tất cả các loại tâm trạng khác, là một điều quý giá.
Trầm cảm diễn ra khi hệ thống bị hư hỏng,
và không còn khả năng thích nghi.
Người ta đến nói với tôi rằng: "Tôi nghĩ nếu mình chịu đựng thêm một năm nữa, tôi có thể vượt qua khó khăn này".
Tôi sẽ luôn trả lời: "Anh có thể sẽ vượt qua, nhưng anh không bao giờ trở lại tuổi 37.
Đời thì ngắn, mà đó lại là một năm giời. Anh đang định bỏ phí một năm đấy.
Nghĩ cho kỹ đi".
Có một sự nghèo nàn trong Tiếng Anh, cũng như nhiều ngôn ngữ khác: chúng ta dùng cùng một chữ "trầm cảm" để mô tả tâm trạng của một đứa bé thấy trời mưa đúng hôm sinh nhật, và để tả tâm trạng của một người trước khi anh ta tự sát.
Người ta hỏi: "Trầm cảm diễn tiến theo nỗi buồn thông thường không?"
Tôi trả lời rằng, về một mặt nào đó thì có.
Có một độ tiếp diễn nhất định, cũng như có sự tiếp diễn giữa việc có một hàng rào sắt quanh nhà, hơi han gỉ, khiến bạn phải đánh giấy ráp và sơn lại, với việc bạn có một cái nhà trăm năm tuổi, với hàng rào sắt đã han gỉ hết,
thành một đống bụi sắt. Và chính cái vết gỉ sét ấy, chính cái vấn đề han gỉ kia, là cái chúng ta đang bắt đầu xử lý.
Giờ có người hỏi: "Anh uống thuốc trợ thần, vậy anh thấy vui lên không?
". Tôi không.
Nhưng mặt khác, tôi không thấy buồn vì phải ăn trưa, tôi không buồn vì trả lời điện thoại, và không còn buồn khi nghĩ đến đi tắm.
Tôi cảm thấy, mà thực ra, là tôi nghĩ, vì tôi cảm nhận được nỗi buồn khi không trống rỗng.
Tôi có thể buồn vì thất vọng trong công việc, những mối quan hệ tan vỡ, trái đất nóng lên.
Đó là những điều giờ đây khiến tôi buồn.
Tôi tự hỏi, đâu là kết luận.
Làm sao những người đã từng bị trầm cảm nặng có thể vượt lên, và có cuộc sống tốt đẹp hơn?
Đâu là cơ chế giúp người ta dẻo dai về mặt tinh thần?
Điều tôi nhận ra qua năm tháng là, những người chối bỏ kinh nghiệm của mình, những người nói rằng: "Tôi bị trầm cảm lâu rồi và không bao giờ muốn nghĩ về nó nữa, sẽ không bao giờ nhìn vào nó và chỉ tiếp tục sống đời mình thôi." trớ trêu thay, chính là những người bị làm nô lệ cho thứ bệnh họ mang.
Chối bỏ bệnh trầm cảm chỉ làm cho nó nặng thêm.
Người ta càng lẩn tránh, nó càng phát triển.
Còn những người khá lên là những người có thể chấp nhận rằng
họ có bệnh. Người nào thừa nhận bị trầm cảm, người nấy trở nên dẻo dai về mặt tinh thần.
Frank Russakoff nói với tôi: "Nếu được làm lại, ắt tôi không chọn những thứ này thế nhưng, điều kỳ lạ là, tôi biết ơn những gì mình đã trải nghiệm.
Mừng vì đã nhập viện 40 lần.
Kinh nghiệm ấy đã dạy tôi rất nhiều về tình thương. Mối quan hệ giữa tôi và bố mẹ cũng như các bác sĩ, đã và mãi quý giá."
Maggie Robbins nói: "Tôi từng tình nguyện ở phòng khám AIDS, tới đó, chỉ nói, nói và nói. Những người tôi phải tham vấn lại đáp ứng kém, và tôi nghĩ 'Họ chẳng thân thiện hay hợp tác gì mấy.' Và rồi tôi hiểu ra, rằng họ sẽ chẳng làm gì hơn là lí nhí vài câu trong những phút đầu.
Lý do đơn giản, là tôi không bị AIDS, không chờ chết nhưng tôi có thể chấp nhận rằng họ bị AIDS và đang chờ chết.
Nhu cầu là tài sản lớn nhất của ta.
Hóa ra, tôi đã học được cách cho đi tất cả những gì tôi cần."
Tôn trọng sự trầm cảm của người khác không ngăn được nó tái phát, nhưng có thể khiến nguy cơ của căn bệnh và bản thân căn bệnh, trở nên dễ chịu đựng hơn.
Vấn đề ở đây không phải là tìm ra ý nghĩa và cho rằng trầm cảm có ý nghĩa lớn với cuộc đời mình.
Vấn đề là tìm ra ý nghĩa của nó và khi nó trở lại, thì nghĩ rằng: "Quả này là địa ngục đây, nhưng ta sẽ học điều gì đó từ nó."
Tôi đã học từ nỗi trầm cảm của chính mình rằng một cảm xúc có thể lớn đến chừng nào, rằng nó có thể thật hơn cả sự thật. Và tôi thấy rằng, kinh nghiệm ấy đã giúp tôi trải nghiệm những cảm xúc tích cực một cách sâu sắc hơn.
Đối lập với trầm cảm không phải là niềm vui, mà là sức sống, Ngày nay, tôi phải sống, kể cả vào những ngày tôi buồn.
Tôi đã cảm nhận sự tang chế trong tinh thần, tôi ngồi cạnh tên khổng lồ bên lề trái đất, và tôi đã nhận ra rằng một điều gì đó trong tôi, cái mà tôi gọi là linh hồn cái tôi chỉ mới thấy rõ 20 năm trước, khi địa ngục bất ngờ viếng thăm tôi.
Tôi nghĩ, dù mình ghét sự trầm cảm, và biết mình sẽ lại trầm cảm, tôi đã tìm được cách yêu nỗi trầm cảm.
Tôi yêu nó, vì nó đã bắt tôi phải tìm và bám lấy niềm vui.
Tôi yêu nó, vì mỗi ngày, mình quyết định, đôi khi, một cách hơi mạo hiểm, và đôi khi, một cách ngược đời, rằng mình phải bám vào những lẽ sống.
Và tôi nghĩ, trầm cảm là hạnh phúc tôi vinh hạnh có.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn
Chín năm về trước, tôi đã làm việc cho chính phủ Hoa Kỳ tại Iraq, để khôi phục lại mạng lưới cung cấp điện
Tôi tới đó làm công việc như thế vì tôi tin rằng khoa học kỹ thuật có thể cải thiện đời sống con người
Một bữa trưa nọ, tôi ngồi uống trà với một chủ cửa hàng tại khách sạn Al Rasheed ở Baghdad, và ông ấy nói với tôi, "Người Mỹ như cô có thể mang người lên Mặt trăng, còn tôi khi về nhà tối nay, thì lại không có điện để mở đèn."
Những năm ấy, chính phủ Hoa Kỳ cũng đã chi hơn hai tỷ đô la cho việc khôi phục lại mạng lưới điện
Vậy làm thế nào ta có thể mang khoa học kỹ thuật tới cho người cần nó?
Làm thế nào ta có thể mang chúng đến giúp ích cho họ?
Đó là những câu hỏi mà tôi và đồng nghiệp tại D-Rev vẫn băn khoăn
Và D-Rev viết tắt cho Design Revolution (Tiến hóa trong thiết kế sản phẩm)
Tôi đảm nhận công ty khoảng bốn năm về trước và cũng rất chú tâm vào việc tạo nên những sản phẩm có thể tới được tay người tiêu dùng, và không chỉ đơn giản như thế mà còn là những người với mức thu nhập mỗi ngày không quá bốn đô la
Một trong những lĩnh vực then chốt mà chúng tôi đang tập trung vào đó là dụng cụ y tế và đây cũng có lẽ sẽ làm mọi người thắc mắc rằng dụng cụ y tế thì có liên quan gì tới mạng lưới điện ở Iraq, thế nhưng, chúng lại có những điểm chung.
Dù cho với khoa học kỹ thuật tiên tiến như thế này, chúng lại không tới được tay những người cần chúng nhất.
Nên tôi sẽ kể cho quý vị nghe về một dự án đang được tiến hành, đó là ReMotion Knee (Đầu gối đi được) và nó là một đầu gối giả được thiết kế cho những bệnh nhân bị cụt quá đầu gối.
Dự án này khởi đầu khi mà nhà sản xuất chân tay giả lớn nhất thế giới, Jaipur Foot Organization, tới khu Bay Area tuyên và bố rằng "Chúng tôi cần đầu gối tốt hơn."
Nói cho cùng thì, nếu một người chỉ có thu nhập dưới bốn đô la một ngày và bị tàn phế, giả dụ mất chi sau một tai nạn giao thông.
Hoặc như mọi người hay suy đoán là do mìn chiến tranh, nhưng thật ra là do tai nạn giao thông.
người ấy đi bộ trên đường rồi bị xe tải đụng, hoặc vì trễ giờ làm, cố nhảy lên xe lửa cho kịp, nhưng gấu quần bị cuốn vào đó.
Rồi người ấy cũng không có nhiều tiền, như anh bạn trẻ Kamal đây, thì cách duy nhất để người ấy có thể đi đứng trở lại là sử dụng một cái thanh tre mà thôi.
Việc thế thì sao nhỉ?
Mỗi năm có hơn ba triệu người tàn phế cần có đầu gối giả.
Và lựa chọn của họ là gì?
Đây là hàng cao cấp. Chúng tôi gọi nó là "đầu gối thông minh."
Nó được gắn chíp điện tử bên trong.
Và có thể làm được mọi thứ, nhưng giá là 20 ngàn dollars (400 triệu đồng VN), và những người đeo những cái này, , những thương binh Hoa Kỳ trở về từ Afghanistan hoặc Iraq là những người có điều kiện.
Còn đây là đầu gối rẻ nhất bằng titanium.
Là một đầu gối đa trung tâm, có nghĩa là hệ thống cử động với bốn thanh kim loại bắt chước cử động tự nhiên của một đấu gối thật.
Nhưng giá cũng là 1.400 dollars (29 triệu đồng VN), là quá mắc đối với những người như anh Kamal.
Còn đây, trước mắt các vị là một chiếc đầu gối rẻ nhất.
Một đầu gối được thiết kế đặc biệt dành cho những người nghèo.
Nhưng cái giá cũng phản ảnh chất lượng sản phẩm và sự hữu dụng của nó.
Hệ thống cử động chỉ dựa trên một trục hướng, có nghĩa là cử động chỉ như cái cánh cửa thôi.
Nên quý vị thử nghĩ xem một cái đầu gối như thế thì rất bấp bênh.
Và đây cũng là hệ thống cử động mà Jaipur Foot Organization muốn sử dụng trong sản phẩm của họ. Và tôi muốn quý vị được tận mắt thấy một cái chân giả cử động ra sao, bởi vì sẽ rất khó để hình dung được làm sao mà chúng cử động được.
Trên cùng là một cái ổ lõm vào dùng để nối vào với chi của bệnh nhân, nhưng mỗi người lại mỗi khác.
Sau đó là đầu gối, và đây là cái trục hướng duy nhất cho cái đầu gối. Quý vị thấy nó xoay chứ. Sau đó là cẳng chân và bàn chân.
Chúng tôi muốn thiết kế một cái đầu gối đa trung tâm để mà nó có thể bắt chước cử động, đi đứng của một cái đầu gối thật, chỉ với giá 80 dollars (1.8 triệu đồng VN).
(Vỗ tay) Nhưng cái quan trọng là một khi đã thiết kế một sản phẩm như thế này, l àm sao mà chúng tới được tay những người cần nó nhất?
Làm sao mang chúng đến được với họ để góp phần cải thiện đời sống?
Thế nên, tại D-Rev cũng có những dự án khác mà chúng tôi chú trọng vào ba điểm với niềm tin rằng chúng sẽ mang khoa học kỹ thuật tới tay người tiêu dùng, và những người cần chúng nhất.
Thứ nhất đó là sản phẩm cần phải có chất lượng cao nhất.
Sản phẩm phải bằng hoặc vượt trội những sản phẩm tốt nhất trên thị trường.
Dù mức thu nhập có hay không, người dùng luôn muốn sản phẩm tốt nhất, đẹp nhất.
Đây là một khúc phim tôi muốn quý vị xem. Nó về một người tên Ash. Đây là khi anh ta đang đi.
Anh ta đang mang một cái chân giả với cái gối có chức năng của một trục hướng.
Đây là bài tập đi 10 mét.
Quý vị để ý rằng anh ta gặp khó khăn trong việc giữ thăng bằng lúc đi.
Và thêm nữa, một điều hẳn quý vị không thể thấy được rằng đây là một thử thách tinh thần rất lớn để đi được và không bị té.
Còn đây là Kamal.
Quý vị cũng nhớ là Kamal phải dùng thanh tre để đi.
Đây là lúc anh ấy thử cái chân giả phiên bản đầu, và cũng tập bài đi 10 mét.
Sự thăng bằng của anh ta thì lại tốt hơn hẳn.
Cho nên, chất lượng sản phẩm cao nhất cũng không hẳn là do sản phẩm
mà một phần cũng nhờ vào người dùng.
Và như chúng tôi được biết thì hầu hết những dụng cụ y tế ngày nay được thiết kế dành cho người phương Tây ở những quốc gia khá giả.
Nhưng sự thật thì những người dùng, những khách hàng của chúng tôi xuất thân từ nhiều nghề khác nhau. Họ ngồi chéo chân cũng nhiều hơn.
Họ cũng ngồi chồm hổm. Họ quỳ khi đọc kinh.
Cho nên, chúng tôi phải thiết kế tạo ra cho được một cái gối với khả năng đáp ứng nhu cầu cử động nhiều hơn những mặt hàng tương tự trên thị trường.
Điều đó dẫn đến điều thứ hai, và nó cũng làm cho chúng tôi tin rằng sản phẩm cần phải chú trọng vào người dùng.
Tại D-Rev, chúng tôi đi xa thêm một bước nữa để khẳng định rằng sản phẩm phải ghiền người dùng.
Chú trọng đến không chỉ là người tiêu dùng mà còn mỗi một người khi xài sản phẩm, Ví dụ như, không chỉ là người tàn tật được gắn gối giả, mà còn cả hoàn cảnh của người ấy nữa.
Còn thị trường nội địa thì sao?
Làm sao những bộ phận này có thể tới được những phòng y tế quận huyện?
Chúng có tới đúng thời hạn không? Đó là về chuỗi cung ứng.
Mọi thứ có thể để chắc chắn rằng sản phẩm sẽ tới tay người tiêu dùng, bởi vì nó là một phần của công nghệ và sẽ được sử dụng.
Để tôi trình bày cho quý vị những cải tiến từ phiên bản đầu của Jaipur Knee và nó ở ngay đây.
(Cạch cạch) Quý vị để ý chứ?
Nó kêu.
Chúng tôi cũng đã thấy nhiều người dùng phải chế lại.
Các vị thấy dải băng đen không?
Nó được chế để giảm thanh.
Và cũng có nhiều người khác nữa chế nó lại theo nhiều kiểu.
Quý vị thấy vị này phải quấn băng quanh vùng gối lại.
Anh ta đang ma-ki-dê nó lại.
Nếu quý vị để ý, cái gối này có vài điểm nhọn, đúng không?
Nên nếu mặc chúng với váy dài hoặc quần dài hay là váy sari thì rõ ràng rằng người đó đang mang chân giả. Và khi sống trong môi trường mà tàn phế bị kỳ thị thì người ta sẽ cảm thấy rất bất an.
Nên đây là những cải tiến chúng tôi đã làm.
Không chỉ những cái mà tôi đã trình bày mà còn vài cái khác nữa.
Như phiên bản ba ở đây, ReMotion Knee được chúng tôi cho thêm bộ phận giảm thanh. Nó êm lại được nhiều lắm.
Một cái nữa đó là việc mài tròn các góc cạnh.
Làm cho nó mỏng hơn một tý.
Và một cái quan trọng nữa là nó được thiết kế cho việc sản xuất hàng loạt.
Và đây cũng là điểm cuối cùng mà tôi muốn trình bày
Đó là chúng tôi rất muốn sản phẩm phải tới được tay người dùng với số lượng cần thiết, và phải đi với thị hiếu, có nghĩa là sản phẩm phải bán được.
Không hẳn là đồ tặng. Cũng không được trợ giúp về tiền sản xuất.
Sản phẩm phải được thiết kế làm sao để đáp ứng được người dùng cuối bằng giá trị thật của nó.
Chúng phải được tạo ra với giá thành phải chăng.
Nhưng sản phẩm phải được người dùng ưa thích và mang lại giá trị hữu dụng là thứ quan trọng nhất.
Chúng tôi tin rằng với tư cách là người thiết kế chúng tôi có trách nhiệm với người tiêu dùng của mình.
Và với việc sản xuất đại trà, chất lượng sản phẩm có thể được chú trọng và với giá 80 đô la thì lợi nhuận sẽ là điều có thể.
Việc đem lại lợi nhuận là điều cần thiết, vì khi mà quý vị muốn sản xuất rộng rãi khi mà quý vị muốn vươn tới mỗi một người có nhu cầu trên thế giới này thì nó phải bền vững về mặt kinh tế,
Để tôi cho quý vị xem thời điểm hiện tại của chúng tôi.
Chúng tôi đã cung cấp cho 5.000 bệnh nhân, và tất nhiên một trong những điều rõ ràng nhất mà chúng tôi để tâm đến đó là liệu nó có cải thiện đời sống hay không?
Và cái cơ bản là, người ấy có còn mang cái chân ấy sáu tháng sau hay không?
Trong ngành, chỉ số trung bình là 65%
Còn chúng tôi là 79%, và chúng tôi hy vọng sẽ nâng chỉ số này lên cao hơn nữa.
Hiện giờ, phiên bản đầu gối của chúng tôi đã được chấp nhận trên 12 quốc gia.
Nhưng trong ba năm nữa, chúng tôi muốn
con số ấy tăng gấp đôi. Và tăng gấp đôi từng năm trong những năm sau nữa.
Nhưng một thách thức nữa là, con số người tàn tật biết đi chân giả cũng phải giống như vậy.
Tôi sẽ dùng câu truyện của Prinima để làm lời kết.
Khi Prinima 18 tuổi cô mất chân trong một tai nạn giao thông. Và cô ấy phải ngồi xe lửa suốt 12 tiếng đồng hồ để đến được trạm y tế, nơi mà cô có thể thử cái chân giả. Đối với những người mang chân giả, họ đều có ảnh hưởng lớn đối với chúng tôi, những người thiết kế chúng. Nhưng cô bé này lại rất đặc biệt đối với tôi, khi mà tôi là một người kỹ sư cũng như một người phụ nữ, đó là vì cô bé vừa bắt đầu vào đại học để theo ngành kỹ sư.
Và cô bé nói rằng, "Giờ thì tôi đã đi được, tôi có thể trở lại trường và hoàn tất việc học của mình."
Và đối với tôi, cô bé là thế hệ kế tiếp, một thế hệ của những người kỹ sư đi tìm giải pháp và thiết kế để tạo ra những khoa học kỹ thuật hữu ích cho người dùng.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Đấy là lần thứ năm tôi đứng trên bờ biển này, bờ biển Cuba, nhìn ra chân trời xa xăm đó, một lần nữa tin rằng tôi sẽ làm được vượt qua đại dương rộng lớn hoang dã và đầy nguy hiểm.
Không chỉ vì tôi đã thử bốn lần, mà còn vì những vận động viên giỏi nhất, đã không ngừng cố gắng từ những năm 1950, nhưng vẫn chưa ai thành công.
Đội ngũ tự hào về bốn lần nỗ lực của chúng tôi.
Một nhóm gồm khoảng 30 người.
Bonnie, bạn thân của tôi và là người điều khiển chính, người đã khơi dậy ý chí trong tôi, giọt ý chí cuối cùng mà tôi nghĩ đã rơi mất, sau rất, rất nhiều ngày, giờ ngoài biển.
Các chuyên gia về cá mập giỏi nhất trên thế giới -- những kẻ săn mồi lớn sâu dưới đáy biển.
Sứa hộp, loài độc nhất trên thế giới, có trong vùng nước này, và tôi đã suýt chết vì chúng trong lần thử trước.
Các điều kiện, cùng với khoảng cách tuyệt đối hơn 160 km ở ngoài khơi -- các dòng chảy và cuồng xoáy và dòng Vịnh, dòng chảy khó đoán nhất trên trái đất này.
Và tôi cũng rất ngạc nhiên rằng trước mỗi lần thử, nhà báo và mọi người lại hỏi tôi: "Bạn sẽ đi cùng với thuyền, hoặc với ai đó, hay cái gì đó chứ?"
Tôi thầm nghĩ: "Họ nghĩ sao vậy?"
Rằng tôi sẽ du ngoạn trên biển miệng ngậm một cái mác, săn cá, lột da và ăn tươi chúng, kéo theo một loại cây khử muối để có nước ngọt.
(cười lớn) Đúng, tôi có một đội như thế.
(cười lớn) Lão luyện, dũng cảm, và tràn trề sáng kiến, phát hiện khoa học, phù hợp với mọi cuộc thám hiểm lớn trên hành tinh.
Chúng tôi đã có một hành trình.
Từ thời Hy Lạp, ta đã không ngừng tranh luận về việc hành trình là gì đúng không?
Rằng cuộc sống là hành trình, chứ không phải đích đến?
Chúng tôi đã trải qua hành trình, và sự thật là, nó thật ly kỳ.
Chúng tôi đã không chạm đến được bờ bên kia, nhưng niềm tự hào và cam kết vững vàng vẫn có đó.
Bước sang tuổi 60, giấc mơ vẫn ở đó từ những năm đôi mươi khi từng thử việc này, tôi đã mơ và mường tượng về nó.
Vùng nước nổi tiếng nhất trên thế giới ngày nay, tôi nghĩ là từ Cuba đến Florida.
Và nó nằm sâu thẳm trong tâm hồn tôi.
Khi tôi 60, không phải vì thành tích, không phải vì tham vọng "là người đầu tiên."
mơ ước vẫn luôn ở đấy, không thể phủ nhận.
Nhưng sâu sắc hơn thế, cuộc đời còn lại bao nhiêu?
Đối mặt đi, tất cả chúng ta đều đi trên đường một chiều,
và chúng ta sẽ làm gì?
Chúng ta sẽ làm gì để tiến về phía trước mà không nuối tiếc khi nhìn lại?
Trong những năm rèn luyện đã qua, tôi có câu trích dẫn của Teddy Roosevelt để ngẫm nghĩ, nó cứ hiện hữu trong đầu:
"Cứ thế đi,
cứ ngồi lại trên chiếc ghế êm ái của mình làm người phán xét, làm người quan sát, trong khi người dũng cảm khác tiến lên và tham chiến trở nên máu me, bẩn thỉu và thua cuộc cứ thua, cứ thua và cứ thua lần nữa, nhưng không sợ hãi và ngại ngùng, và sống đời táo bạo."
Và tôi muốn thực hiện nó.
Mục tiêu là, chắc là khá nông cạn khi nói ra, là năm nay, điểm đến thậm chí còn ngọt ngào hơn hành trình.
(Cười lớn) (Vỗ tay) Nhưng cuộc hành trình cũng xứng đáng để thực hiện.
Vào thời điểm này, mùa hè năm nay, tất cả mọi người các nhà khoa học, khoa học thể thao, chuyên gia về sức bền, nhà thần kinh học, chính đội của tôi, Bonnie -- nói rằng điều đó là không thể.
Đơn giản là không thể, và Bonnie nói với tôi, "Nhưng nếu bạn làm nó, tôi sẽ theo dõi bạn cho đến cuối cùng, nên tôi sẽ ở đó."
Và giờ đây, chúng tôi đang ở đó.
Nhìn ra xa, nó giống như một khoảnh khắc kì dị trước những sải bơi đầu tiên, đứng trên những tảng đá ở Marina Hemingway, lá cờ Cuba bay phấp phới trên đầu, cả đội chúng tôi đều ra đứng trên thuyền, vẫy cao tay: " Chúng tôi ở đây vì các bạn,"
Bonnie và tôi nhìn nhau và nói, năm nay, câu thần chú là, và tôi vừa mới sử dụng nó trong luyện tập: Hãy tìm cách.
Bạn có một ước mơ và bạn gặp khó khăn phía trước, cũng như chúng tôi.
Không ai trong chúng ta trải qua cuộc đời này mà không đau tim một lần, mà không hỗn loạn một lần, và nếu có đức tin gục ngã rồi đứng dậy và tin vào sự bền bỉ như một đức tính tuyệt vời của con người, bạn sẽ tìm thấy con đường riêng, Bonnie đã vỗ vào vai tôi,
và nói: "Hãy tìm đường đến Florida."
Trong 53 giờ tiếp theo, chúng tôi bắt đầu một trải nghiệm sống khốc liệt và không thể nào quên.
Cảm hứng tột đỉnh, cả sợ hãi, Không phải là người theo đạo, nhưng tôi có thể nhìn thấy giữa màu thanh thiên của dòng Vịnh, trong lúc thở, tít xa dưới kia, sự oai phong của hành tinh xanh mà ta đang sống, tràn đầy cảm hứng.
Tôi có một danh sách gồm 85 bài hát, đặc biệt là vào lúc nửa đêm,
và đêm đó, vì không dùng đèn -- đèn thu hút sứa và cá mập, nó thu hút cá mồi và cá mồi thu hút cá mập, nên chúng tôi đi trong đêm tối như mực.
Bạn chưa bao giờ thấy tối đen như thế,
không thể nhìn thấy tay của chính mình, và những người trên thuyền, Bonnie và đội của tôi, chỉ nghe tiếng đập của cánh tay, để đoán biết tôi ở đâu, vì họ không thể nhìn thấy.
Tôi ở ngoài kia, đắm mình, trong danh sách nhạc của mình.
(cười lớn) Tôi đội mũ cao su chật nên không nghe thấy gì cả.
Tôi có kính bơi và quay đầu 50 lần mỗi phút, và tôi hát:
"Hãy tưởng tượng nếu không có thiên đường" "doo doo doo doo doo" "Điều đó sẽ dễ dàng hơn nếu bạn thử" "doo doo doo doo doo" Tôi có thể hát bài đó hàng nghìn lần.
(cười lớn) Cần tài năng mới làm được vậy đấy.
(cười lớn) (vỗ tay) Mỗi lần hát xong: "Ooh, bạn có thể nói tôi là kẻ mộng mơ, nhưng tôi không là người duy nhất" 222.
"Hãy tưởng tượng nếu không có thiên đường" Và khi hát đến lần thứ một nghìn bài "Imagine" của John Lennon, tôi đã bơi chín tiếng và 45 phút,
chính xác.
Đã có những trắc trở.
Chắc chắn rồi.
Những lần nôn ọe bắt đầu, rồi nước biển, làm bạn không khỏe,
Bạn đeo mặt nạ chống sứa để bảo vệ .
Nó làm việc bơi lội trở nên khó khăn,
làm khoang miệng trầy xước, nhưng nhằm mục đích tránh các xúc tu.
Và thân nhiệt bắt đầu hạ.
Nước ở 85 độ, bạn sút cân và sử dụng nhiều calo, để bơi gần đến mạn thuyền
mà không được phép chạm vào, không được phép leo lên, nhưng Bonnie và đội cô ấy đưa tôi tuýp dinh dưỡng, hỏi tôi thế nào, có sao không,
còn tôi thì nhìn thấy đền Taj Mahal bên này,
trong một trạng thái rất khác, và thầm nghĩ, wow, chưa bao giờ nghĩ rằng
mình sẽ nhìn thấy Taj Mahal ở đây.
Nó tuyệt đẹp.
Ý tôi là, mất bao lâu để xây cái đền này?
Chắc là, ừm, wooo.
(Cười lớn) Sau đó, chúng tôi đưa một quy tắc rằng không được nói ra tôi đã đi được bao nhiêu, vì chúng tôi thực sự không biết.
Việc gì sẽ xảy ra với bạn giữa điểm này và điểm đó?
Việc gì sẽ xảy ra với thời tiết, các dòng chảy, bị cắn khi không nghĩ sẽ bị cắn trong lớp áo giáp bảo vệ,
và Bonnie đã đưa ra quyết định vào buổi sáng thứ 3 rằng tôi đang đau đớn và tính mạng đang gặp nguy hiểm.
Cô ấy nói: "Hãy đến đây," tôi đến gần thuyền và cô tiếp lời: "Hãy nhìn, nhìn ra kia,"
Tôi nhìn thấy ánh đèn, ban ngày thì dễ hơn ban đêm, và tôi nghĩ đang là ban ngày,
và tôi nhìn thấy một vệt sáng trắng phía chân trời, "Trời sắp sáng rồi! ", tôi nói.
"Không, chúng là những ánh đèn của Key West.
", cô ấy trả lời. 15 giờ nữa trôi qua, khoảng thời gian dài dằng dặc với phần lớn vận động viên bơi lội.
(Cười lớn) (Vỗ tay) Bạn không biết tôi đã luyện bơi 15 giờ đồng hồ bao nhiêu lần rồi đâu.
Vậy nên, không cần quyết định, tôi ngưng đếm nhịp bơi, ngưng hát, ngưng trích dẫn Stephen Hawking và các thông số về vũ trụ,
tôi chỉ bắt đầu nghĩ đến giấc mơ này, và tại sao, và như thế nào,
và như đã nói, khi bước sang tuổi 60, đó không còn là: "Bạn có làm được không".
Đó là sự mưu toan hằng ngày.
Là nguyên tắc, và là sự chuẩn bị, và có một sự kiêu hãnh trong đó.
Nhưng tôi đã quyết định nghĩ rằng, khi cứ đi như thế, thường là sẽ tới những vì sao,
và trong trường hợp của tôi là tới đường chân trời.
Khi tới đường chân trời, như tôi đã chứng minh, bạn có thể sẽ không tới được đó,
nhưng thứ bạn có sẽ là một tinh thần một tính cách vô biên. Đó là nền tảng bạn thiết lập để vươn tới những đường chân trời.
Bây giờ thì, bờ biển ở ngay trước mặt.
trong tôi có chút buồn.
Chuyến hành trình vang dội sẽ chấm dứt.
Nhiều người tìm đến tôi và nói rằng: "Tiếp theo là gì?
Chúng tôi yêu nó!"
Cái chấm nhỏ theo dõi trên máy tính?
Khi nào các bạn sẽ đi chuyến kế?
Chúng tôi không thể chờ được nữa.
Ồ, bạn biết đấy, họ chỉ ở đó trong 53 giờ đồng hồ. Tôi đã ở đó hằng năm trời.
Vì vậy, sẽ chẳng có chuyến hành trình vượt đại dương vang dội nào nữa.
Nhưng điều quan trọng là, mỗi ngày trong cuộc đời là một bản hùng ca,
và tôi sẽ nói với các bạn, khi bước loạng choạng trên bờ biển đó,
và tôi đã rất nhiều lần dương dương tự đắc, diễn tập những gì tôi sẽ nói trên bờ biển.
Khi Bonnie nghĩ rằng
thanh quản của tôi đang sưng phồng, và cho gọi đội y tế qua thuyền chúng tôi để nói rằng: "Cô ấy bắt đầu gặp khó khăn trong việc hít thở." 12 rồi 24 giờ đồng hồ ngụp trong nước mặn, tất cả -- tôi nghĩ rằng trong phút ảo giác, đã nghe thấy từ "thủ thuật mở khí quản".
(Cười lớn) Bonnie nói với bác sĩ: "Tôi không lo lắng việc cô ấy khó thở.
Nếu không nói được khi lên tới bờ, cô ấy chắc sẽ nổi điên mất".
(Cười lớn) Nhưng sự thật là, tất cả những bài diễn văn mà tôi đã luyện tập để giúp mình trải qua vài buổi tập bơi như một niềm cảm hứng, đã không giống như thế.
Đó là một khoảnh khắc chân thật với đám đông đó, với đội của tôi.
Chúng tôi đã làm được. Không phải tôi mà là chúng tôi
Chúng tôi sẽ không bao giờ quên. Nó sẽ luôn là một phần của chúng tôi.
Và có 3 điều tôi đã thốt ra, đầu tiên khi đến đó là: "Không bao giờ, không bao giờ từ bỏ".
Tôi sống theo nó.
Câu nói của Socrates là gì?
Sống là hành động.
Vậy nên, tôi không đứng dậy và nói, đừng bao giờ từ bỏ.
Tôi đã không từ bỏ, và hành động để chứng minh.
Điều thứ hai: "Bạn có thể theo đuổi ước mơ của mình ở bất kì tuổi nào, không bao giờ là quá già cả".
Sáu mươi tư, không ai ở tuổi nào, giới tính nào, có thể làm được điều này, không còn nghi ngờ gì nữa
tôi đang ở thời kì rực rỡ nhất của đời mình.
(Vỗ tay) Vâng.
Xin cám ơn.
và điều thứ ba tôi đã nói trên bờ biển đó là: "Nó trông giống như nỗ lực đơn độc nhất trên thế giới, nhưng quan trọng hơn, đó là một nỗ lực tập thể,
là một đội, và nếu bạn nghĩ tôi thật ngầu,
chắc bạn sẽ muốn gặp Bonnie."
(Cười lớn) Bonnie, bạn ở đâu?
Bạn ở đâu?
Bonnie Stoll kia.
( Vỗ tay) Bạn thân tôi đó.
Có một câu nói của Henry David Thoreau như này, khi đạt được ước mơ của mình, thứ bạn nhận được không nhiều bằng việc con người bạn trở nên ra sao trong suốt quá trình đó.
Vâng, tôi đứng trước bạn lúc này.
Sau ba tháng cuộc bơi kết thúc, tôi đã trò chuyện cùng Oprah, đã ở trong phòng Bầu Dục với tổng thống Obama, đã được mời diễn thuyết trước những nhóm nhiệt huyết như các bạn, đã kí một hợp đồng xuất bản sách tuyệt vời.
Tất cả những điều đó thật tuyệt.
Tôi tự hào về tất cả, nhưng sự thật là, tôi đang trên đỉnh cao bởi tôi là một người gan dạ, không sợ sệt, và tôi sẽ như thế, hằng ngày, cho đến khi những ngày này kết thúc.
Cám ơn các bạn rất nhiều và hãy tận hưởng hội nghị.
Cám ơn. Cám ơn.
Cám ơn. (Vỗ tay) Cám ơn. Cám ơn. Cám ơn. Cám ơn.
Cám ơn. Hãy tìm lấy một con đường! (Vỗ tay)
Tôi muốn các bạn, trong một chốc lát hãy nghĩ đến việc chơi trò Cờ Tỉ Phú
ngoại trừ trong trò chơi này, sự kết hợp của kỹ năng, tài năng và may mắn những điều giúp bạn đạt được thành công trong trò chơi này, cũng như trong cuộc sống đã được sắp xếp không thích hợp vì nó này đã bị gian lận và bạn là người có lợi thế hơn
Bạn có nhiều tiền hơn nhiều cơ hội để di chuyển quanh bàn hơn và nhiều khả năng sử dụng các tài nguyên hơn
Và khi nghĩ về điều này tôi muốn bạn tự hỏi bản thân mình Việc là một người chơi có nhiều đặc quyền hơn trong một trò chơi gian lận thay đổi cách bạn nghĩ về bản thân và những người chơi khác như thế nào ?
Chúng tôi đã tiến hành một nghiên cứu tại khuôn viên trường U.C. Berkeley để trả lời một cách chính xác câu hỏi đó
Chúng tôi đã mời hơn 100 cặp đôi những người không quen biết nhau vào phòng thí nghiệm và tung đồng xu để bổ nhiệm một cách ngẫu nhiên một trong họ là người chơi giàu hơn trong trò chơi gian lận.
Họ có nhiều tiền gấp đôi so với người chơi còn lại Khi qua Trạm Khởi Hành họ thu thập được số tiền gấp đôi và được lắc cả hai viên xí ngầu thay vì chỉ một do vậy họ di chuyển quanh bàn nhiều hơn (Cười)
Và sau một hiệp 15 phút chúng tôi quan sát chuyện gì xảy ra qua các máy quay được giấu kín
Và điều tôi muốn làm hôm nay, lần đầu tiên, là chỉ cho các bạn biết một số điều mà chúng tôi đã chứng kiến
Xin lỗi các bạn vì chất lượng âm thanh không tốt lắm trong một số trường hợp, vì tôi phải nhắc lại, đây là các camera đã được giấu kín
Do đó, chúng tôi đã chèn thêm phụ đề
Người chơi giàu: Bạn có bao nhiêu tờ 500? Người chơi nghèo : Tôi chỉ có một.
Người chơi giàu: Thật á? Người chơi nghèo : Đúng vậy
Người chơi giàu: Tôi có ba ( cười )
Tôi không biết tại sao họ lại đưa cho tôi nhiều thế.
Paul Piff: Okie, vậy là các người chơi đã nhanh chóng nhận ra là có một số thứ đã bị sắp đặt
Một người rõ ràng là có nhiều tiền hơn so với người kia, tuy nhiên, khi trò chơi diễn ra chúng tôi đã chứng kiến sự khác biệt đáng kể và những sự khác biệt này bắt đầu hiện rõ giữa hai người chơi.
Người chơi giàu hơn bắt đầu di chuyển quanh bàn cờ một cách ầm ĩ đập vào bàn cờ bằng các quân của anh ta theo nghĩa đen khi di chuyển
Chúng tôi đã thấy dấu hiệu của sự thống trị và các dấu hiệu không lời thể hiện uy quyền và sự ăn mừng giữa những người chơi giàu hơn
Chúng tôi có đặt một bát bánh quy xoắn bên ngoài bàn cờ
Nó nằm ở góc cuối bên phải kia
Chúng cho phép chúng tôi theo dõi các hành vi của người chơi
Chúng tôi xem xét mỗi người chơi ăn hết bao nhiêu chiếc bánh
Người chơi giàu: Mấy chiếc bánh này có phải là bịp không nhỉ?
Người chơi nghèo: Tôi không biết
PP: Okay, không có gì ngạc nhiên, hai người chơi đã nhận ra
Họ tự hỏi liệu bát bánh quy xoắn là để làm gì
Một người thậm chí còn hỏi rằng, như các bạn đã thấy liệu bát bánh quy này có phải là bịp không?
Tuy nhiên, mặc dù vậy, tình thế uy quyền dường như lấn át một cách chắc chắn và các người chơi giàu bắt đầu ăn nhiều bánh quy hơn.
Người chơi giàu: Tôi thích bánh quy xoắn.
( cười ) PP: Và sau khi trò chơi tiếp tục, một trong số những khuôn mẫu rất thú vị mà chúng tôi quan sát được dần dần hiện ra là các người chơi giàu hơn bắt đầu trở nên khiếm nhã hơn với người kia ít nhạy cảm hơn đối với hoàn cảnh khó khăn của người chơi nghèo và càng chứng tỏ thành công vật chất của mình và có xu hướng phô diễn rằng họ đang làm tốt như thế nào.
Người chơi giàu: Tôi có tiền cho tất cả mọi thứ
Người chơi nghèo: Vậy đó là bao nhiêu?
Người chơi giàu: Bạn nợ tôi 24 đôla
Bạn sẽ mất hết tiền nhanh thôi
Tôi sẽ mua chúng. Tôi có rất nhiều tiền.
Tôi có quá nhiều tiền, biết bao giờ mới xong
Người chơi giàu 2: Tôi sẽ mua hết nguyên bàn chơi này cho coi
Người chơi giàu 3: Bạn sẽ mau hết tiền thôi
Bây giờ tôi là bất khả xâm phạm
Được rồi, đây là điều tôi cho rằng rất rất thú vị rằng sau 15 phút, chúng tôi hỏi những người chơi về trải nghiệm của họ trong trò chơi
trong khi những người chơi giàu nói về lý do tại sao họ chắc chắn thắng cuộc trong trò Cờ tỷ phú gian lận này
(Cười) họ nói về những gì họ đã làm để mua bất động sản và thành công trong trò chơi
và họ trở nên ít để mắt tới những đặc tính khác của tình huống bao gồm việc tung đồng xu điều đã mang đến cho họ một vị trí đặc quyền ngay từ ban đầu.
Và nó mang đến một thấu hiểu đáng kinh ngạc về cách mà tâm trí ta nhìn nhận lợi thế.
Trò chơi cờ tỷ phú này có thể được dùng như một ẩn dụ cho việc thấu hiểu xã hội và cấu trúc phân cấp, trong đó một số người nắm giữ rất nhiều của cải và địa vị, và rất nhiều người không có gì. Họ có ít của cải và quyền lực hơn hẳn và cả sự tiếp cận với những tài nguyên có giá trị.
Điều mà tôi và các đồng nghiệp đang làm trong suốt 7 năm qua là nghiên cứu những ảnh hưởng của những hệ thống giai cấp này.
Những gì chúng tôi đang tìm kiếm qua hàng loạt các nghiên cứu và cả ngàn người tham gia khắp đất nước là rằng khi một người trở nên giàu có hơn lòng trắc ẩn và sự cảm thông của họ giảm đi và những cảm xúc về quyền lực, về sự xứng đáng, và tư tưởng tư lợi của họ cũng gia tăng
Trong các cuộc khảo sát, chúng tôi tìm ra rằng những người giàu thường có xu hướng đạo đức hóa lòng tham thành điều tốt, và việc theo đuổi lợi ích cá nhân là thuận lợi và thích hợp
Điều tôi muốn làm hôm nay là nói về những hàm ý của hệ tư tưởng cá nhân này nói về việc tại sao chúng ta nên quan tâm đến những hàm ý đó và kết thúc với những điều mà ta có thể làm.
Một trong số những nghiên cứu đầu tiên mà chúng tôi làm trong lĩnh vực này là nhìn vào hành vi giúp đỡ điều mà những nhà tâm lý học xã hội gọi là hành vi cho xã hội
Chúng tôi đặc biệt quan tâm đến việc ai sẽ có khả năng giúp đỡ người khác hơn, người giàu hay người nghèo?
Trong một nghiên cứu, chúng tôi mang những người giàu, nghèo trong cộng đồng vào phòng thí nghiệm và đưa cho mỗi người 10 đôla tương đương nhau
Chúng tôi bảo những người tham gia rằng họ có thể giữ 10 đôla này cho bản thân hoặc có thể chia sẻ một phần, nếu họ muốn, với một người lạ hoàn toàn vô danh
Họ và người lạ đó sẽ không bao giờ gặp nhau.
Và chúng tôi theo dõi họ cho đi bao nhiêu.
Những người kiếm được 25,000 và đôi khi dưới 15,000 đô la một năm đóng góp cho người lạ 44% nhiều tiền hơn so với những người kiếm được 150,000 hoặc 200.000 một năm
Chúng tôi cho họ chơi trò chơi để xem ai có xu hướng gian lận nhiều hơn để tăng khả năng thắng cuộc của mình
Trong một trong số các trò chơi, chúng tôi sắp đặt máy tính để xí ngầu không bao giờ đổ vào một số nhất định. Bạn không thể nào có được hơn 12 trong trò này tuy nhiên, bạn càng giàu
thì bạn càng dễ gian lận để giành lấy giải thưởng 50 đôla tiền mặt đôi khi gấp 3 hoặc 4 lần mức giá đó.
Chúng tôi cũng thực hiện một thí nghiệm khác mà chúng tôi quan sát liệu người ta sẽ lấy kẹo trong một hộp kẹo mà chúng tôi chắc chắn rằng để dành cho trẻ con (Cười) tham gia, tôi khôn giỡn đâu. Tôi biết rằng nó nghe như đang đùa vậy.
Chúng tôi thẳng thắn thông báo cho những người tham gia rằng hộp kẹo này được dành cho trẻ em tham gia vào một phòng thí nghiệm phát triển gần đó
Chúng đang trong nghiêm cứu, cái này là dành cho chúng
Và chúng tôi quan sát xem họ lấy bao nhiêu kẹo
Những người cảm thấy mình giàu có lấy gấp đôi số kẹo so với những người nghèo.
Chúng tôi cũng đã nghiên cứu về xe,
không phải bất kì xe nào, mà về tài xế của những loại xe khác nhau sẽ có xu hướng vi phạm luật như thế nào.
Trong một nghiên cứu, chúng tôi quan sát xem liệu các tài xế sẽ dừng lại để nhường đường cho một người đi bộ đang chờ để được qua đường
Ở California, như bạn biết đấy, vì tôi chắc rằng tất cả chúng ta đều làm điều này, theo luật, xe phải dừng để cho người đi bộ qua đường
Vậy đây là một ví dụ về cách chúng tôi đã làm
Bên trái là người của chúng tôi đóng giả làm người đi bộ
Anh ta tiến lại gần khi chiếc xe màu đỏ dừng lại.
Với phong cách rặt California, nó bị lấn át bởi chiếc xe buýt gần như tông vào người đi bộ của chúng tôi
(Cười) Bây giờ là ví dụ của một chiếc xe đắt tiền hơn. Một chiếc Prius, chạy thẳng qua và một chiếc BMW cũng làm tương tự
Như vậy, chúng tôi lặp lại với hàng trăm chiếc xe trong vòng vài ngày chỉ theo dõi xem ai dừng lại và ai không
Điều chúng tôi nhận thấy rằng giá tiền của xe càng cao
thì xu hướng tài xế vi phạm luât càng tăng.
Không một chiếc xe nào trong mục những chiếc xe giá rẻ nhất của chúng tôi vi phạm luật.
Gần 50 phần trăm những chiếc xe trong danh mục đắt tiền nhất vi phạm luật.
Chúng tôi cũng tiến hành những nghiên cứu khác và tìm ra được rằng những người giàu có có nhiều khả năng nói dối hơn trong đàm phán, có nhiều hành vi vô đạo đức hơn ở nơi làm việc như trộm tiền ở máy tính tiền. nhận hối lộ, nói dối khách hàng.
Tôi không cố ý nói rằng chỉ có những người giàu mới thể hiện những mẫu hành vi như thế này.
Thật ra, tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta trong cuộc sống hằng ngày đều đấu tranh với những động lực về khi nào, hoặc liệu có nên chăng, đặt những lợi ích cá nhân lên trên lợi ích của cộng đồng.
Và điều đó hoàn toàn dễ hiểu bởi vì Giấc mơ Mỹ là một tư tưởng rằng tất cả chúng ta đều có cơ hội như nhau để thành công và thịnh vượng miễn là chúng ta làm việc chăm chỉ
và một phần trong đó có nghĩa rằng, đôi khi bạn cần đặt lợi ích của bản thân lên trên lợi ích của những người xung quanh.
Nhưng chúng tôi phát hiện ra rằng càng giàu, thì bạn càng có xu hướng theo đuổi ảo tưởng về thành công cá nhân của thành tích, thành tựu mà gây tổn hại đến những người xung quanh.
Đây, tôi đã vẽ sẵn cho bạn thu nhập trung bình mà mỗi hộ gia định nhận được ở mỗi ngũ phân vị và 5 phần trăm cao nhất của dân số trong vòng 20 năm qua
Năm 1993, sự khác biệt giữa các nhóm ngũ phân vị khác nhau trong dân số, xét về thu nhập có hơi đặc biệt.
Không khó để nhận ra những khác biệt
nhưng trong vòng 20 năm qua, khác biệt đáng kể đã dần trở thành khe núi lớn giữa những người trên cùng và những người còn lại
Sự thật là, 20 phần trăm những người giàu nhất nắm giữ gần 90 phần trăm của cải trên đất nước này.
Chúng ta đang ở một mức độ chưa từng thấy của sự bất bình đẳng kinh tế
Điều đó có nghĩa là sự giàu có không chỉ càng tập trung vào tay một nhóm các cá nhân mà Giấc mơ Mỹ càng trở nên khó để đạt được đối với phần lớn chúng ta
Và nếu đúng như những gì chúng tôi tìm thấy rằng càng giàu bạn càng cảm thấy có quyền với những của cải đó thì bạn càng có xu hướng đặt lợi ích của bản thân lên trên lợi ích của người khác. và sẵn sàng làm những điều phục vụ cho tư lợi đó Không có lý do gì để nghĩ rằng những mẫu hành vi đó sẽ thay đổi
Thật ra có tất cả các lý do để cho rằng chúng sẽ càng trở nên tồi tệ hơn và đó là những gì sẽ diễn ra nếu như mọi chuyện không thay đổi với cùng tốc độ như thế này, trong vòng 20 năm tới.
Giờ đây, sự bất bình đẳng nên là điều mà chúng ta cần phải quan tâm tới, không phải chỉ bởi vì những người ở tận cùng của phân cấp xã hội mà vì những cá nhân và nhóm người với nhiều bất bình đẳng kinh tế sẽ trở nên tệ hơn
không chỉ những người thấp cấp nhất mà là tất cả mọi người.
Có rất nhiều nghiên cứu hấp dẫn từ những phòng thí nghiệm hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới trình bày về một loạt những điều sẽ suy yếu khi mà bất bình đẳng kinh tế trở nên tồi tệ hơn
Cơ động xã hội, những điều chúng ta thật sự quan tâm, sức khỏe thể chất, lòng tin trong xã hội tất cả sẽ tuột dốc khi bất bình đẳng gia tăng.
Tương tự, những điều tiêu cực trong tập thể xã hội, như là béo phì, và bạo lực, giam cầm và trừng phạt càng trở nên trầm trọng khi bất bình đẳng gia tăng.
Một lần nữa, những kết quả này không chỉ xảy ra với một số người, mà còn lan ra khắp mọi tầng lớp của xã hội
Ngay cả những người tầng trên cùng cũng chịu ảnh hưởng.
Vậy chúng ta sẽ làm gì?
Dòng thác của những ảnh hưởng tiêu cực, nguy hiểm này có vẻ giống như điều gì đó đã vượt khỏi tầm kiểm soát và không có gì chúng ta có thể làm. Không gì chúng ta, với vai trò là những cá nhân, có thể làm.
Nhưng thật ra, chúng tôi đang tìm hiểu trong nghiên cứu ở phòng thí nghiệm của mình rằng những can thiệp nhỏ về tâm lý những thay đổi nhỏ về giá trị của mỗi người những sự thúc đẩy nhỏ theo một vài hướng nhất định có thể khôi phục mức độ bình đẳng và sự đồng cảm.
Ví dụ, nhắc nhở mọi người về lợi ích của sự hợp tác hoặc lợi ích của cộng đồng làm cho những cá nhân giàu có trở nên bình đẳng như những người nghèo.
Trong một nghiên cứu, chúng tôi cho người ta xem một đoạn phim ngắn, chỉ 46 giây, về sự đói nghèo ở trẻ em, như một lời nhắc nhở về nhu cầu của những người xung quanh họ
và sau khi xem nó, chúng tôi quan sát xem họ sẵn sàng như thế nào để dành thời gian của mình cho một người lạ đang trong tình cảnh khó khăn,
Sau khi xem đoạn phim, một tiếng sau, những người giàu cũng trở nên rộng lượng với thời gian của mình để giúp đỡ người lạ này giống như một người nghèo. Cho thấy rằng, những khác biệt này không phải do bẩm sinh hay phân biệt mà rất dễ uốn nắn theo những thay đổi nhỏ trong giá trị con người và những thúc đẩy cho lòng trắc ẩn và tiếp thêm đồng cảm
Vượt ra khỏi căn phòng thí nghiệm chúng tôi bắt đầu nhận ra những thay đổi trong xã hội
Bill Gate, một trong những cá nhân giàu nhất nước Mỹ, trong bài diễn văn của mình tại Harvard ông đã nói về vấn đề mà xã hội đang phải đương đầu trước sự bất bình đẳng như một thử thách khó khăn và về việc chúng ta phải làm những gì để đấu tranh với nó, "Những tiến bộ vĩ đại nhất của nhân loại, không nằm ở những phát hiện mới mà ở cách những phát hiện ấy được ứng dụng như thế nào để làm suy giảm sự bất bình đẳng"
Và Cam Kết Cho Đi (Giving Pledge) với sự tham gia của hơn 100 người giàu nhất nước Mỹ cam kết dành một nửa tài sản của họ cho từ thiện
Và sự nổi dậy của hàng loạt phong trào như Chúng tôi là một phần trăm (We are the One Percent) Thế hệ tài nguyên (Resource Generation hay Sự giàu có cho lợi ích chung (Wealth for Common Good) trong đó những thành viên có đặc quyền nhất trong dân số thành viên của một phần trăm những người giàu có đang dùng tài sản kinh tế của mình, dù trưởng thành hay còn trẻ, đó là điều làm tôi bất ngờ nhất, dùng những đặc quyền của họ những tài sản kinh tế của họ để chống lại sự bất bình đẳng bằng cách ủng hộ những chính sách xã hội những thay đổi về giá trị xã hội và thay đổi trong hành vi con người cho dù chúng chống lại lợi ích kinh tế của chính họ nhưng trên hết sẽ khôi phục Giấc mơ Mỹ
Xin cảm ơn
(Vỗ tay)
Xin chào TEDWomen, xin chào.
Hò reo Chưa đủ.
Xin chào TEDWomen, xin chào.
Hò reo Tên tôi là Maysoon Zayid, và tôi không say đâu, nhưng người bác sĩ đỡ đẻ cho mẹ tôi thì có đấy.
Ông ấy mổ mẹ tôi 6 lần theo 6 hướng khác nhau, và làm đứa trẻ đáng thương là tôi ngạt thở.
Kết quả là, tôi đã bị tê liệt não, có nghĩa là tôi luôn bị run rẩy.
Hãy nhìn này.
Nó thực sự rất mệt.
Tôi giống như Shakira, Shakira gặp Muhammad Ali vậy.
(Tiếng cười) C.P. không phải là bệnh di truyền.
Nó không phải là di chứng do sinh sản. Bạn không thể mắc được bệnh này.
Không ai nguyền rủa tử cung của mẹ tôi, và tôi cũng không mắc bệnh này do cha mẹ tôi là anh chị em họ, mà đúng thật là như vậy.
(Tiếng cười) Nó hoàn toàn là một tai nạn, giống như những gì xảy ra với tôi ngày tôi sinh ra.
Bây giờ, tôi phải cảnh báo bạn, tôi không là người gây cảm hứng đâu nhé,
và tôi không muốn bất cứ ai trong căn phòng này thương hại tôi, bởi có những lúc trong cuộc đời, bạn đã từng mong đến việc bị tàn tật.
Hãy thử tưởng tượng xem.
Đó là đêm Giáng sinh, bạn đến trung tâm mua sắm, và bạn phải lái xe lòng vòng để kiếm chỗ đậu, và bạn thấy gì?
Mười sáu chỗ đỗ xe dành cho người tàn tật còn trống.
Và bạn giống như là : "Chúa ơi, ước gì mình cũng khuyết tật một chút ?"
(Tiếng cười) Ngoài ra, tôi phải nói với bạn rằng, Tôi có 99 vấn đề, và liệt chỉ là một trong những vấn đề đó.
Nếu có một thế vận hội về Ức Chế, thì tôi sẽ giành huy chương vàng.
Tôi là người Palestine, theo đạo Hồi, là phụ nữ, bị tàn tật, và sống ở New Jersey.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Nếu bạn vẫn chưa hài lòng với bản thân, thì có lẽ bạn không nên như thế nữa .
Cliffside Park, New Jersey là quê hương của tôi.
Tôi đã luôn luôn thích việc tuổi thơ và căn bệnh của tôi có cùng một tên viết tắt (C.P).
Tôi cũng thích một thực tế rằng nếu tôi muốn đi bộ từ nhà mình đến thành phố New York, tôi có thể làm vậy.
Rất nhiều người mắc bệnh C.P. không đi bộ, nhưng cha mẹ tôi không tin vào " điều không thể"
Câu thần chú của cha tôi là, "Con có thể làm điều đó, đúng con có có thể"
(Tiếng cười) Vì vậy, nếu ba chị gái của tôi lau nhà, Tôi cũng lau.
Nếu ba chị gái của tôi học trường công lập, cha mẹ tôi sẽ kiện họ nếu họ không cho phép tôi được như thế, và nếu như tất cả chúng tôi không cùng nhận được điểm A, Tất cả chúng tôi sẽ bị mẹ cho ăn dép.
(Tiếng cười) Cha tôi đã dạy tôi bước đi khi tôi lên 5 bằng cách đặt gót chân của tôi lên bàn chân của ông và tôi chỉ cần bước theo.
Một chiến thuật khác mà ông sử dụng là nhử tôi với một đồng đô la trước mặt và để tôi đuổi theo nó.
(Tiếng cười) phần đen tối bên trong của tôi rất mạnh mẽ, và--
(Tiếng cười) Vâng. Không, ngay ngày đầu tiên ở trường mẫu giáo,
tôi đã bước đi như một kẻ chiến thắng người mà đã bị đấm rất nhiều lần.
Lớn lên, chỉ có sáu người Ả Rập trong thành phố của tôi, và tất cả họ đều là thành viên trong gia đình tôi.
Bây giờ, có 20 người Ả Rập trong thành phố, và tất cả cũng đều là thành viên của gia đình tôi.
(Tiếng cười) Tôi không nghĩ rằng ai đó sẽ nhận ra chúng tôi không phải là người Ý.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Trước sự kiện ngày 9/11 và trước khi các chính trị gia nghĩ rằng việc sử dụng khẩu hiệu "Tôi ghét người theo đạo Hồi" là phù hợp cho một chiến dịch.
Những người đã cùng tôi lớn lên không gặp vấn đề gì với niềm tin của tôi.
tuy đã từng có vẻ rất lo lắng rằng tôi sẽ chết đói trong tháng chay Ramadan.
Tôi đã giải thích cho họ rằng tôi có đủ chất béo để sống qua ba tháng đó, nhịn ăn từ sáng đến chiều là chuyện nhỏ.
Tôi có tiết mục nhảy gõ nhịp trên sân khấu Broadway.
vâng, trên sân khấu Broadway.
Thật điên rồ. (Vỗ tay) Cha mẹ tôi không đủ khả năng chi trả cho vật lý trị liệu, do đó, họ đã gửi tôi đến trường học khiêu vũ.
Tôi đã được học làm thế nào để khiêu vũ trên những đôi giày cao gót, có nghĩa là tôi có thể bước đi trên giày cao gót.
Và tôi đến từ Jersey, và chúng tôi thực sự quan tâm tới việc phải cư xử sang trọng, quí phái Vì vậy, nếu bạn bè tôi đi giầy cao gót, thì tôi cũng sẽ làm như vậy.
Và khi bạn bè của tôi nghỉ hè trên bờ biển Jersey, tôi đã không làm như vậy.
Mùa hè đó, tôi đã ở trong một khu vực có chiến tranh, bởi vì cha mẹ tôi lo sợ rằng nếu chúng tôi không quay lại Palestine vào mỗi mùa hè, chúng tôi sẽ lớn lên trở thành Madonna.
(Tiếng cười) Kỳ nghỉ hè của chúng tôi thường bao gồm việc cha tôi cố gắng chữa cho tôi lành, Tôi uống sữa hươu, Tôi có những chiếc cốc giác hơi trên lưng, Tôi bị kéo xuống nước ở Biển Chết, và tôi vẫn còn nhớ nước làm cay mắt tôi thế cho nên, tôi nghĩ rằng "Hiệu quả rồi!
Hiệu quả rồi!!" (Tiếng cười) Nhưng cách chữa bệnh thần kỳ mà chúng tôi tìm thấy đó là tập yoga.
Tôi phải nói với bạn rằng, nó rất là nhàm chán, nhưng trước khi tập nó, Tôi đã từng là một diễn viên hài độc thoại mà không thể đứng dậy.
Và bây giờ, tôi có thể đứng bằng đầu của mình.
Cha mẹ tôi một lần nữa củng cố lại quan điểm rằng tôi có thể làm bất cứ điều gì, rằng không có ước mơ nào là không thể, và ước mơ của tôi là được diễn trong bộ phim dài tập "General Hospital"
Tôi đã đi học đại học theo chính sách nâng đỡ các thành phần thiểu số và nhận được một học bổng hấp dẫn đến ASU, Đại học bang Arizona ( Arizona State University ), bởi vì tôi hội đủ tất cả các điều kiện.
Tôi như con vượn cáo của khoa sân khấu
Tất cả mọi người yêu thương tôi.
Tôi đã làm hết bài tập ở nhà dành cho trẻ em kém thông minh Tôi nhận điểm A tại tất cả các lớp học của mình Điểm A trong tất cả các lớp học của họ.
Mỗi lần tôi diễn cảnh trong "The Glass Menagerie" các giáo sư của tôi đều bật khóc
Nhưng tôi không bao giờ nhận được vai diễn.
Cuối cùng, vào năm cuối cấp, ASU quyết định làm một chương trình được gọi là "They Dance Real Slow in Jackson."
Đó là một vở kịch về một cô gái mắc chứng C.P.
Tôi là một cô gái mắc chứng C.P.
Vì vậy, tôi muốn hét lên rằng, "Tôi, cuối cùng, cũng có được một vai diễn !
Tôi mắc chứng C.P !
Cuối cùng cũng được tự do! Cuối cùng cũng được tự do!
Cảm ơn Chúa toàn năng, cuối cùng tôi cũng được tự do !"
Tôi đã không nhận được vai diễn.
(Tiếng cười) Sherry Brown đã nhận được nó.
Tôi đã chạy khắp khoa sân khấu khóc như điên dại, như ai đó bắn chết con mèo của mình, để hỏi cô ấy tại sao, và cô ấy nói đó là bởi vì họ không nghĩ rằng tôi có thể thực hiện những pha nguy hiểm.
Tôi gào lên : "Xin lỗi, nếu tôi không thể thực hiện những pha nguy hiểm, thì nhân vật đó cũng không thể làm được."
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Đây là vai diễn mà tôi được sinh ra để dành cho nó và họ đã giao nó, họ đã giao nó cho một nữ diễn viên không bị liệt.
Trường đại học là một mô phỏng cuộc sống .
Hollywood có một lịch sử nhớp nhúa về việc tuyển diễn viên khỏe mạnh để đóng vai khuyết tật trên màn ảnh.
Sau khi tốt nghiệp, tôi trở về nhà, và vai diễn đầu tiên của tôi là vai phụ trong một bộ phim truyền hinh.
Ước mơ của tôi đã thành sự thực.
Và tôi biết rằng tôi sẽ được thăng tiến từ "khách dự tiệc" đến "cô bạn thân lập dị" trong thời gian ngắn.
Nhưng thế nào đi nữa, tôi vẫn chỉ nhận được những vai diễn không quan trọng hơn cảnh trí là mấy và tôi dần hiểu rằng đạo diễn casting không thuê diễn viên yếu ớt, thuộc dân tộc thiểu số, bị khuyết tật.
Họ chỉ thuê những người hoàn hảo.
Nhưng đã có trường hợp ngoại lệ cho quy tắc này.
Tôi đã xem Whoopi Goldberg, Roseanne Barr, Ellen, và tất cả những phụ nữ này đều có một điều chung: họ đã là diễn viên hài.
Vì vậy, tôi đã trở thành một diễn viên hài.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Hợp đồng biểu diễn đầu tiên của tôi là đưa những diễn viên hài nổi tiếng từ thành phố New York đến trình diễn tại New Jersey, và tôi sẽ không bao giờ quên gương mặt của diễn viên hài đầu tiên khi nhận ra rằng ông ta đang lao nhanh xuống đường cao tốc New Jersey với một cô gái mắc chứng C.P đang cầm lái.
Tôi đã diễn trong các câu lạc bộ trên khắp nước Mỹ, và cũng đã biểu diễn bằng tiếng Ả Rập ở Trung Đông, không được kiểm duyệt và công khai
Một số người nói rằng tôi là diễn viên hài độc thoại đầu tiên trong thế giới Ả Rập.
Tôi không bao giờ cảm thấy thích thú khi được cho là người đầu tiên, nhưng tôi biết rằng họ chưa bao giờ nghe thấy lời đồn không mấy dễ chịu rằng phụ nữ thì không hài hước và họ tìm thấy ở chúng tôi sự quá khích.
Năm 2003, anh trai kết nghĩa của tôi Dean Obeidallah và tôi bắt đầu một Lễ hội hài kịch cho người Mỹ gốc ả Rập tại New York, bây giờ là năm thứ 10
Mục tiêu của chúng tôi là để thay đổi hình ảnh tiêu cực của người Mỹ gốc Ả Rập trên phương tiện truyền thông, đồng thời nhắc nhở những giám đốc casting rằng Nam Á và Ả Rập là không giống nhau.
(Tiếng cười) Người Ả Rập hòa nhập dễ dàng hơn rất rất nhiều so với việc chinh phục những thách thức chống lại sự kỳ thị đối với người khuyết tật.
Đột phá lớn của tôi đến vào năm 2010.
Tôi đã trở thành khách mời trên chương trình tin tức của truyền hình cáp "Đếm ngược với Keith Olbermann."
Tôi bước vào với bộ dạng như đang đi đến vũ hội, và họ xếp tôi vào một phòng thu cho tôi ngồi vào một cái ghế quay
Rồi tôi nhìn người quản lý sân khấu và kiểu như là, "Xin lỗi, có thể đem cho tôi một cái ghế khác không?"
Và cô ấy nhìn tôi rồi bỏ đi, "Năm, bốn, ba, hai..."
Và chúng ta đang truyền hình trực tiếp mà, phải không?
Tôi đã phải bám chặt vào cái bàn để không phải rơi khỏi màn hình trong các phân đoạn, và khi cuộc phỏng vấn kết thúc, tôi đã giận tím người
Tôi thổi bay cơ hội mà khó khăn lắm tôi mới có được, và tôi biết rằng mình sẽ không bao giờ được mời trở lại.
Nhưng không những ông Olbermann đã mời tôi trở lại, mà ông còn để tôi trở thành cộng tác viên toàn thời gian, và ông cũng đã dán cứng chiếc ghế của tôi lại.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Một thực tế thú vị mà tôi học được khi lên sóng truyền hình với Keith Olbermann là con người trên Internet là cặn bã
Người ta nói rằng trẻ em rất tàn nhẫn, nhưng tôi đã không bao giờ bị đùa giỡn dù là khi còn trẻ con hay người lớn.
Thế nhưng, khuyết tật của tôi trên mạng lại trở thành trận đấu công bằng.
Tôi sẽ xem các clip trực tuyến và các ý kiến như kiểu, "Yo, tại sao cô lại vặn người như vậy?"
"Yo, cô ta bị chậm phát triển ư?"
Và câu nói yêu thích của tôi: " Tội nghiệp tên khủng bố
với cái miệng như Gumby. Cô ta bị làm sao vậy ?
Chúng ta nên thực sự cầu nguyện cho cô ấy."
Một người bình luận thậm chí gợi ý rằng tôi nên thêm tình trạng khuyết tật của mình vào phần cuối phim: viết kịch bản, diễn viên hài, bị liệt.
Khuyết tật có tính trực quan.
Nếu một người sử dụng xe lăn không thể diễn vai Beyoncé, thì Beyoncé không thể diễn vai một người sử dụng xe lăn.
Người khuyết tật là lớn nhất — Vâng, hãy vỗ tay cho điều đó, mọi người.
Nào. (Vỗ tay) Người khuyết tật là cộng đồng thiểu số lớn nhất trên thế giới, và chúng tôi lại không được miêu tả một cách đúng mực nhất trong ngành giải trí.
Các bác sĩ nói rằng tôi sẽ không bước đi được, nhưng tôi đang ở đây trước mặt các bạn.
Tuy nhiên, nếu tôi lớn lên với truyền thông xã hội, Tôi không nghĩ rằng tôi có thể.
Tôi hy vọng rằng cùng với nhau chúng ta có thể tạo ra hình ảnh tích cực hơn về khuyết tật trên các phương tiện truyền thông và trong cuộc sống hàng ngày.
Có lẽ, nếu có nhiều hình ảnh tích cực hơn, điều đó sẽ giảm thiểu sự ghét bỏ trên Internet.
Hoặc có lẽ không là như vậy.
Có lẽ, vẫn còn cần một cộng đồng để giáo dục con em của chúng ta tốt hơn.
Cuộc hành trình ngoằn ngoèo đã đưa tôi đến một số nơi rất hùng vĩ.
Tôi phải đi bộ trên thảm đỏ hai bên là diva Susan Lucci và huyền thoại Lorraine Arbus
Tôi diễn xuất trong một bộ phim với Adam Sandler và làm việc với thần tượng của tôi, Dave Matthews.
Tôi đã đi lưu diễn trên thế giới như một ngôi sao của Arabs Gone Wild.
Tôi là người được ủy nhiệm để đại diện cho bang New Jersey tại DNC 2008.
Và tôi thành lập Những đứa trẻ của Maysoon, một tổ chức từ thiện với hy vọng mang đến cho trẻ em tị nạn Palestine một phần cơ hội mà cha mẹ tôi đã cho tôi.
Trên hết thảy, một khoảnh khắc đáng nhớ nhất là khi tôi nhận--trước thời điểm này-- (Tiếng cười) (Vỗ tay) — một khoảnh khắc đáng nhớ nhất là khi đến biểu diễn cho người đàn ông bay bổng như bướm và đốt như ong, có Parkinson và cũng rung lắc như tôi, Muhammad Ali.
(Vỗ tay) Đó là thời điểm duy nhất rằng cha tôi nhìn thấy tôi biểu diễn trực tiếp, và tôi xin dành buổi nói chuyện này để tưởng nhớ ông ấy.
(Trong tiếng Ả Rập)
Tên tôi là Maysoon Zayid, và nếu tôi có có thể, bạn có có thể.
(Vỗ tay)
Tôi không biết bạn, nhưng tôi vẫn chưa tìm hiểu được chính xác công nghệ có ý nghĩa gì trong cuộc sống của tôi.
Tôi đã dành một năm qua suy nghĩ xem thật sự nó nên là cái gì.
Tôi có nên là người ủng hộ công nghệ? Tôi có nên nắm vững nó như lòng bàn tay?
Tôi có nên thận trọng không? Cũng như bạn, tôi bị hấp dẫn bởi những thứ hiện đại nhất.
Nhưng mặt khác, một vài năm trước đây, tôi đã từ bỏ toàn bộ tài sản của mình, bán hết tất cả những thứ đồ công nghệ của mình -- chỉ trừ cái xe đạp -- và đạp xe qua 3000 dặm trên các lẻo đường nước Mỹ chỉ với năng lượng của cơ thế, được cung cấp hầu hết bằng nước giải khát Twinkies và đồ ăn vặt.
(Cười lớn) Từ lúc đó tôi đã cố giữ công nghệ trong tầm tay bằng nhiều cách, và vì vậy nó không làm chủ cuộc đời tôi.
Cùng lúc đó, tôi điều hành một trang web về những công cụ hay, nơi mà tôi xuất bản hàng ngày về những công nghệ mới nhất.
Vì vậy tôi vẫn lúng túng về cái gì là ý nghĩa thực sự của công nghệ khi nó liên quan đến con người, hay liên quan đến tự nhiên, hay là tâm linh.
Và tôi thậm chí không chắc là chúng ta biết công nghệ là gì.
Và một định nghĩa của công nghệ là cái mà được ghi lại đầu tiên.
Đây là một ví dụ đầu tiên về sử dụng hiện đại của công nghệ mà tôi có thể tìm thấy được.
Nó là một đề cương được đề nghị cho ngành Nghệ Thuật Ứng Dụng và Khoa Học tại đại học Cambridge năm 1829.
Trước đó, dĩ nhiên, công nghệ không tồn tại. Nhưng tất nhiên là nó tồn tại.
Tôi thích một trong các định nghĩa của Alan Kay về công nghệ.
Ông ta nói rằng công nghệ là bất cứ thứ gì được phát minh sau khi bạn sinh ra.
(Cười) Vì vậy nó tổng kết nhiều cái mà chúng ta đang nói.
Danny Hillis thực sự có một cập nhật về định nghĩa đó -- ông ta nói rằng công nghệ là bất cứ thứ gì chưa hoạt động.
(Cười) Cái mà, tôi nghĩ, gần với ý tưởng hiện tại của chúng ta.
Nhưng tôi cảm thấy thú vị với một định nghĩa khác của công nghệ.
Những thứ, một lần nữa, quay lại với những thứ cơ bản hơn,
Những thứ sâu hơn. Và trong khi tôi cố gắng để hiểu điều đó, tôi nghĩ ra một cách đóng khung câu hỏi mà có vẻ có tác dụng cho tôi trong nghiên cứu của tôi.
Và tôi sáng nay sẽ lần đầu tiên nói về điều này.
Vì đây là một cố gắng để nói lên.
Câu hỏi mà tôi nghĩ ra là câu hỏi này, Công nghệ muốn gì? Ý tôi không phải là nó muốn chocolate hay va ni. Ý tôi là, xu hướng cố hữu của nó là gì?
Nó hướng về những cái gì? Một cách để nghĩ về nó là nghĩ về các cơ thể sinh học mà chúng ta được nghe rất nhiều.
Và mẹo mà Richard Dawkins làm, nói rằng, để quan sát chúng đơn giản như là gen, như là phương tiện giao thông cho gen.
Vì vậy ông ta nói, gen muốn gì?
Gen ích kỷ. Và tôi đang áp dụng mẹo tương tự để nói, nó là gì nếu chúng ta quan sát tổng thể văn hóa của chúng ta qua con mắt của công nghệ? Công nghệ muốn gì?
Hiển nhiên, đây là một câu hỏi không hoàn chỉnh, chỉ quan sát một cơ thể sống qua một gen là một cách không hoàn chỉnh để quan sát nó.
Nhưng nó vẫn rất, rất phong phú. Vì vậy tôi cố gắng để nói, nếu chúng ta nhìn thế giới qua công nghệ, nó muốn gì?
Và tôi nghĩ khi chúng ta hỏi câu hỏi đó chúng ta phải quay lại, thực sự, với cuộc sống. Bởi vì hiển nhiên, nếu chúng ta tiếp tục mở rộng nguồn gốc của công nghệ xa hơn, tôi nghĩ chúng ta quay lại cuộc sống ở vài điểm.
Vì vậy đó là nơi tôi muốn bắt đầu cuộc khám phá nho nhỏ của tôi, trong cuộc sống.
Và như là bạn đã nghe người nói trước tôi, chúng ta không thực sự biết sự sống trên trái đất hiện tại.
Chúng ta thực sự không biết gì cả.
Cố gắng phi thường và rực rỡ của Craig Venter về chuỗi ADN dưới đại dương thật tuyệt.
Công trình của Brian Farrell là tất cả các phần của nghị trình này cố gắng và thực sự khám phá tất cả các loài trên trái đất.
Và một trong những điều mà chúng ta nên làm là làm một mạng lưới trên trái đất và ngẫu nhiên đi và thanh tra tất cả các giao điểm trên mạng lưới đó, để thấy điều gì đang diễn ra. Và nếu chúng ta làm vậy với con robot thám hiểm sao Hỏa, điều mà chúng ta chưa hề làm trên trái đất, chúng ta có thể bắt đầu thấy nhiều loài tuyệt vời.
Đây không phải là một hành tinh khác. Đây là những thứ mà được ẩn đi trên hành tinh của chúng ta.
Đây là một con kiến chứa mật của bạn nó trong bụng.
Mỗi một cơ thể sống đó mà chúng ta đã miêu tả -- mà các bạn vừa thấy từ Jamie tới những người khác, những thứ tuyệt diệu đó -- cái mà họ đang làm, mỗi người trong số họ, đó là họ đang phá bỏ các luật lệ của cuộc sống.
Tôi không thể nghĩ được một quy tắc tổng quát về sinh học mà không có một loại trừ đâu đó bởi một vài cá thể.
Mỗi thứ mà chúng ta có thể nghĩ tới -- và nếu bạn đã nghe bài nói của Olivia về các thói quen tình dục, bạn sẽ nhận ra rằng không có gì chúng ta có thể nói mà đúng cho tất cả sự sống. Vì mỗi một cá thể đang đột phá về chính nó.
Đây là một con sên biển hấp thụ năng lượng mặt trời. Nó là loài thân mềm có diệp lục bên trong cơ thể để tổng hợp năng lượng.
Đây là một phiên bản khác về điều đó. Một con rồng biển, và con ở dưới, con màu xanh, là một con nhỏ chưa hấp thụ acid, chưa hấp thụ tảo màu xanh nâu vào trong cơ thể để lấy năng lượng.
Những điều đó là đột phá, và nếu chúng ta nhìn vào hình dạng tổng quan của những tiếp cận để đột phá cuộc sống ở đây, sự nhất trí hiện tại, sáu vương quốc. Sáu tiếp cận khác nhau: thực vật, động vật, nấm, sinh vật nguyên sinh, vi sinh vật và vi khuẩn cổ. Sinh vật cổ xưa.
Những thứ đó là những cách tiếp cận tới cuộc sống. Đó là một cách để quan sát sự sống trên trái đất ngày nay.
Nhưng một cách thú vị hơn, cách hiện tại để có một cái nhìn xuyên suốt, là quan sát nó ở khía cạnh tiến hóa.
Và ở đây, chúng ta có một cái nhìn về tiến hóa hơn là có tiến hóa theo thời gian tuyến tính, chúng ta thấy nó đi ra từ trung tâm.
Và trong trung tâm là nguyên thủy nhất, và đây là một gia phả của tất cả sự sống trên trái đất. Đây là tất cả 6 vương quốc.
4000 loài đại diện, và các bạn có thể thấy chúng ta ở đâu.
Nhưng cái mà tôi thích về đó là nó cho thấy mọi sinh vật sống trên trái đất đều tiến hóa ngang nhau.
Những nấm và vi khuẩn đó đều tiến hóa bậc cao như con người.
Chúng tồn tại và trải qua quá trình chọn lọc như nhau để tiến hóa như ngày nay.
Nhưng chúng ta thấy mỗi thứ đó thực sự là đột phá, và có một cách khác để khám phá làm cuộc sống.
Và nếu chúng ta lấy một xu hướng dài của cuộc sống, nếu chúng ta nói, sự tiến hóa muốn gì? Có vài thứ mà chúng ta thấy.
Một trong những thứ về tiến hóa là không nơi đâu trên trái đất mà chúng ta không tìm thấy sự sống.
Chúng ta tìm thấy sự sống trong viên đá ở nơi sâu thẳm bên trong lòng đất, tâm của khối đá mà chúng ta mang lên -- và có vi khuẩn trong những lổ hổng trên viên đá đó.
Và nơi nào có sự sống, nó không mất đi. Nó lan tỏa và nó muốn lan tỏa hơn nữa.
Hơn nữa và hơn nữa của những vật chất trơ lỳ trên trái đất là được chạm và làm sống dậy bởi sự sống.
Điều thứ hai là chúng ta thấy sự đa dạng. Chúng ta cũng thấy sự chuyên hóa.
Chúng ta thấy sự biến đổi từ tế bào tổng quát tới chuyên hóa hơn.
Và chúng ta thấy sự hướng tới tính phức tạp một cách trực giác.
Và thực sự, chúng ta có dữ liệu hiện tại cho thấy rằng có một sự hướng tới sự phức tạp theo thời gian.
Và điều cuối cùng tôi mang về, ngành thân mềm này.
Một trong những cái chúng ta nhìn thấy về cuộc sống là nó vận động từ nội tại cho tới tính xã hội. Và nó có nghĩa là có ngày càng nhiều sự sống mà toàn thể môi trường là sự sống khác.
Như là những tế bào diệp lục này -- chúng được bao quanh hoàn toàn bởi sự sống khác.
Chúng không bao giờ tiếp xúc vật chất bên trong. Có nhiều và nhiều sự đồng tiến hóa.
Và vì vậy tổng quát, xu hướng lâu dài của tiến hóa là chỉ 5 thứ: lan tỏa, đa dạng, chuyên hóa, phức tạp và xã hội. Tôi dùng nó và phát biểu rằng, được rồi, cái gì là xu hướng lâu dài trong công nghệ?
Và một lần nữa, câu hỏi của tôi là, công nghệ muốn gì?
Và vì vậy, tôi khám phá rằng có một xu hướng tới chuyên hóa.
Mà chúng ta thấy đây là một cây búa, và các cây búa trở nên ngày càng chuyên hóa theo thời gian.
Đó hiển nhiên là sự đa dạng. Số lượng khổng lồ.
Đây là tất cả đồ vật bên trong một ngôi nhà của Nhật.
Tôi có một cô con gái-- đưa cho nó một cái máy đếm gắn nhãn, và tôi cho nó một bài tập mùa hè năm ngoái là đi quanh nhà và đếm số lượng cá thể thiết bị công nghệ trong nhà của chúng tôi.
Và có tới 6000 cá thể khác nhau.
Tôi làm vài nghiên cứu và thấy rằng quốc vương Anh, Henry VIII, chỉ có khoảng 7000 đồ vật trong nhà.
Và ông ta là quốc vương Anh và đó là tất cả sự giàu có của nước Anh tại thời điểm đó.
Vì vậy chúng ta đang thấy số lượng khổng lồ sự đa dạng trong các loại đồ vật.
Đây là một cảnh trong phim Star Wars nơi mà 3PO xuất hiện và anh ta thấy máy móc làm ra máy móc.
Thật là trụy lạc! Đây là cái mà chúng ta hướng tới: Thế giới máy móc.
Và công nghệ chỉ được tạo ra bởi các công nghệ khác.
Hầu hết máy móc sẽ chỉ liên hệ với công nghệ khác và không phải phi công nghệ, hay thậm chí sự sống.
Và thứ ba, ý tưởng rằng máy móc đang trở nên sinh học hóa và phức tạp là tại điểm này của luận điệu xưa cũ. Và tôi vui mừng nói rằng, tôi có trách nhiệm một phần cho luận điệu xưa cũ đó rằng máy móc đang trở nên sinh học hóa, và điều đó là có bằng chứng.
Vì vậy xu hướng chính sự tiến hóa của công nghệ thực sự là giống với tiến hóa sinh học. Sự điều chỉnh giống như chúng ta thấy hương tới lan tỏa, hướng tới đa dạng, hướng tới xã hội, hướng tới sự phức tạp. Và đó có thể khổng phải là một ngạc nhiên lớn vì nếu chúng ta ướm thử, xem nào, sự tiến hóa của áo giáp, các bạn có thể thực sự đi theo giống như một cây tiến hóa.
Tôi đề nghị, thực sự, công nghệ là vương quốc thứ bay của sự sống.
Rằng hoạt động của nó và cách nó vận hành tương tự như chúng ta xem nó là vương quốc thứ bảy.
Và vì vậy nó là một sự xấp xỉ, xuất hiện từ vương quốc động vật. Và nếu chúng ta làm vậy, chúng ta có thể tìm ra -- chúng ta có thể thực sự tiếp cận công nghệ theo cách này.
Đây là Niles Eldredge. Ông ta là người đồng phát triển với Stephen Jay Gould về thuyết cân bằng chấm.
Nhưng mặt khác, ông ta cũng sưu tập kèn ống.
Ông ta có bộ sưu tập lớn nhất thế giới -- khoảng 500 cái.
Và ông ta quyết định đối xử với chúng như thể chúng là những con bọ ba chân, hay những con sên, và để làm một phân tích hình thái học, và cố gắng chuyển hóa lịch sử gia phả của chúng theo thời gian.
Đây là biểu đồ của ông ấy, chưa được xuất bản rộng rãi.
Nhưng khía cạnh hấp dẫn nhất về điều này là nếu bạn nhìn những đường đỏ ở dưới cùng, những đường đó biểu thị cha mẹ của một loại kèn ống mà không được sản xuất nữa. Điều đó không xảy ra trong sinh học.
Khi thứ gì đó tuyệt chủng, bạn không thể có nó như là cha mẹ,
Nhưng điều không xảy ra trong công nghệ. Và nó trở thành quá đặc biệt để bạn thực sự nhìn vào cây này, và bạn có thể thực sự sử dụng nó để quyết định rằng đây là một hệ thống công nghệ so với một hệ thống sinh học.
Thực ra, ý tưởng của sự hồi sinh toàn bộ ý tưởng rất quan trọng rằng tôi bắt đầu nghĩ về cái xảy ra với công nghệ cũ.
Và nó rằng thực sự, công nghệ không chết.
Vì vậy tôi đưa ra điều này với một nhà sử học về khoa học, và ông ta nói, "Và các chiếc xe hơi chạy hơi nước thì như thế nào?
Ông biết đấy. Chúng đâu còn nữa." Thực ra, chúng còn.
Thực ra, chúng còn quanh bạn và bạn có thể mua các bộ phận mới cho một chiếc xe hơi nước hiệu Stanley.
Và đây là một trang web của một anh bán các bộ phận mới cho xe hơi Stanley. Và cái mà tôi thích là cái nút 1-nhấp chuột, thêm-vào-giỏi-hàng -- (Cười) để mua các van hơi nước. Ý tôi là, nó chỉ -- nó chỉ thực sự ở đó.
Và vì vậy, tôi bắt đầu suy nghĩ về, có thể đó chỉ là một mẫu ngẫu nhiên.
Có thể tôi nên làm điều đó với một cách bảo thủ.
Vì vậy tôi lấy một cuốn ca-ta-lô bự của Montgomery Ward năm 1895 và tôi lướt qua nó một cách ngẫu nhiên. Và tôi lấy vài trang -- không hẳn là trang ngẫu nhiên -- Tôi lấy một trang mà thực sự khó hơn các trang còn lại vì nhiều trang được phủ đầy những thứ mà còn đang được sản xuất. Nhưng tôi lấy trang này và tôi nói, bao nhiêu những thứ này vẫn đang được sản xuất?
Và không phải đồ cổ. Tôi muốn biết bao nhiêu những thứ này vẫn được sản xuất.
Và câu trả lời là: tất cả chúng.
Tất cả chúng đang được sản xuất. Vì vậy các máy lột bắp.
Tôi không biết ai cần một cái máy lột bắp.
Một cái máy lột bắp -- Các bạn có máy cày, các bạn có cối xay, tất cả những thứ đó, và chúng không phải là đồ cổ. Chúng là -- các bạn có thể đặt mua chúng. Các bạn có thể vào mạng và các bạn có thể mua chúng bây giờ, mới toanh. Vì vậy nhìn cách nào đó, công nghệ không chết.
Thực sự, bạn có thể mua, với 50 đô, một con dao thời đồ đá được làm chính xác theo cách mà chúng được làm cách đây 10000 năm.
Nó ngắn, cán bằng xương, 50 đô. Và thực sự, cái quan trọng là thông tin này thực sự không bao giờ chết đi.
Nó không chỉ là cái mà nó được tái sinh.
Nó tiếp tục. Và ở Papua New Guinea, họ làm rìu đá tới tận 2 thập kỷ trước, vì chúng còn hữu ích.
Thậm chí khi chúng ta cố gắng loại bỏ công nghệ, nó vẫn thực sự rất khó.
Vì vậy chúng ta từng nghe về Amish từ bỏ xe.
Chúng ta từng nghe về người Nhật bỏ súng.
Chúng ta đã nghe về điều này và điều kia. Nhưng tôi thực sự đi lùi lại và lấy cái mà chúng ta có thể tìm thấy, các ví dụ trong lịch sử nơi mà có các sự cấm đoán công nghệ, và rồi tôi đã thử tìm xem khi nào chúng -- chúng trở lại, vì chúng luôn trở lại. Và thực ra thời điểm, giai đoạn khi mà chúng bị coi là phạm pháp, đang giảm theo thời gian. Và một cách cơ bản, các bạn có thể làm chậm công nghệ, nhưng các bạn không thể giết nó. Vì vậy điều này hợp lý, bởi vì theo cách nào đó với văn hóa nào, thì sự tích lũy ý tưởng.
Rằng ý tưởng không bao giờ chết.
Và khi chúng ta chấp nhận, chúng ta chấp nhận ý tưởng về cái mà văn hóa đang làm và thêm nó vào quỹ đạo lâu dài -- một lần nữa, trong sự tiến hóa sự sống -- chúng ta tìm thấy mỗi trường hợp -- mỗi chuyển biến chính trong cuộc sống -- cái mà chúng thực sự là sự tăng tốc và thay đổi cách mà sự tiến hóa xảy ra.
Chúng thực sự đang thay đổi cách mà ý tưởng được tạo ra.
Vì vậy tất cả những bước này trong tiến hóa đang tăng lên, một cách cơ bản, liến hóa của sự tiến hóa.
Vì vậy cái đang diễn ra theo thời gian trong cuộc sống là các cách mà bạn tạo ra những ý tưởng đó, những đột phá mới, đang tăng lên. Và những mẹo thực sự là những cách mà bạn khám phá cách khám phá.
Và rồi cái mà bạn thấy duy nhất, được tiên đoán bởi Kurwell và những người khác -- ý tưởng của anh ta về công nghệ là sự tiến hóa đang tăng tốc.
Nó đang tăng tốc cách mà chúng ta tìm kiếm ý tưởng.
Vì vậy nếu bạn có đột phá cuộc sống -- cuộc sống nghĩa là đột phá, trò chơi sống còn -- và tiến hóa là một cách để mở rộng trò chơi bằng cách thay đổi luật chơi.
Và cái mà công nghệ thực sự là là những cách tốt hơn để tiến hóa.
Đó là cái mà chúng ta gọi là trò chơi bất tận.
Đó là định nghĩa của trò chơi bất tận. Một trò chơi có giới hạn chơi để thắng, và một trò chơi bất tận là chơi để tiếp tục chơi.
Và tôi tin rằng công nghệ thực sự là một thế lực rộng lớn.
Các xuất xứ của công nghệ không phải vào 1829, mà thực sự bắt đầu vào lúc bắt đầu của Big Bang, và vào thời điểm toàn bộ hàng tỉ ngôi sao trong vũ trụ bị nén lại. Toàn bộ vũ trụ bị nén lại thành một chấm nhỏ lượng tử, và nó thật chặt, không có chỗ cho bất kỳ sự khác biệt nào.
Đó là định nghĩa. Không có nhiệt độ,
Dù thế nào cũng không có khác biệt gì. Trong vụ nổ Big Bang, cái nở ra là khả năng của sự khác biệt.
Cho nên khi nó nở ra và khi các thứ nở ra, điều mà chúng ta có là khả năng tiềm ẩn của những sự khác biệt, sự đa dạng, các lựa chọn, cơ hội tiềm năng, khả năng và sự tự do.
Chúng cơ bản là giống nhau.
Và đó chính là những điều công nghệ mang đến cho chúng ta.
Đó là những gì công nghệ mang đến: cơ hội, khả năng, sự tự do.
Công nghệ là như vậy. Nó là sự mở rộng đế tạo sự khác biệt.
Và vì vậy một cây búa, khi chúng ta cầm một cây búa, đó là cái mà chúng ta đang cầm.
Và đó là vì sao chúng ta tiếp tục nắm công nghệ -- vì chúng ta muốn những thứ đó.
Những thứ tốt. Những sự khác biệt, tự do, lựa chọn, khả năng.
Và mỗi lần chúng ta tạo ra một nơi tiềm năng, chúng ta đang cho phép một nền tảng để tạo nên cái mới.
Và tôi nghĩ nó thật sự quan trọng. Vì nếu bạn có thể tưởng tượng Mozart được sinh ra trước khi công nghệ của piano được chế tạo, thật là một mất mát của xã hội.
Tưởng tượng Van Gogh được sinh ra trước khi công nghệ của tranh sơn dầu.
Tưởng tượng Hitchcock được sinh ra trước công nghệ của phim.
Nơi nào đó, hiện tại, có hàng triệu trẻ em được sinh ra mà công nghệ biểu hiện bản thân chưa được chết tạo.
Chúng ta có một nghĩa vụ ché tạo công nghệ vì mọi người trên quả đất có một tiềm năng để nhận thức sự khác biệt thực sự của họ.
Chúng ta muốn một trong vô kể sinh vật.
Mà công nghệ thực sự muốn.
Tôi sẽ bỏ qua vài và sự phản đối vì tôi không có câu trả lời cho tại sao có sự phá rừng.
Tôi không có câu trả lời cho hiện thực rằng có -- có vẻ là có công nghệ xấu. Tôi không có câu trả lời cho ảnh hưởng thế nào đến phẩm giá của chúng ta, ngoài việc đưa ra có thể vương quốc thứ bảy, vì nó quá gần với sự sống, có thể chúng ta có thể mang nó trở lại và chúng giúp chúng ta theo dõi cuộc sống.
Có thể bằng cách nào đó thực sự rằng cái mà chúng ta cố gắng làm với công nghệ là tìm một ngôi nhà cho nó.
Nó thực sự là điều tồi tệ khi mà phun DDT trên ruộng bông, nhưng nó thực sự tốt để tiêu diệt màng triệu ca tử vong vì bệnh sốt rét trong một ngôi làng nhỏ.
Phẩm giá con người chúng ta thực sự được định nghĩa bởi công nghệ.
Tất cả những thứ mà chúng ta nghĩ rằng chúng ta thực sự thích về con người là được lái bởi công nghệ. Đây là một trò chơi bất tận.
Mà chúng ta đang nói về.
Các bạn thấy, công nghệ là một cách để tiến hóa sự tiến hóa.
Nó là một cách để khám phá các khả năng và cơ hội và tạo ra thêm.
Và nó thực sự là một cách để chơi tất cả các trò chơi.
Đó là cái mà công nghệ muốn.
Và vì vậy khi tôi nghĩ về cái mà công nghệ muốn, Tôi nghĩ rằng nó phải có gì đó liên quan đên sự thật rằng mỗi người ở đây -- và tôi thực sự tin tưởng -- mỗi người ở đây có một sứ mệnh. Và sứ mệnh của các bạn là sử dụng cuộc sống của các bạn để khám phá ra sứ mệnh của các bạn là gì.
Bản chất đệ quy đó là một trò chơi bất tận.
Và nếu bạn chơi tốt, những người khác sẽ tham gia vì vậy thậm chí rằng trò chơi mở rộng và tiếp tục thậm chí khi bạn qua đời.
Đó là trò chơi bất tận. Và công nghệ là, vật dẫn để chúng ta chơi trò chơi đó.
Và vì vậy tôi nghĩ rằng chúng ta nên nắm lấy công nghệ vì nó là phần bản chất của cuộc hành trình của chúng ta để tìm ra chúng ta là ai.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi sống và làm việc tại Tokyo, Nhật Bản.
Chuyên ngành của tôi là về nghiên cứu hành vi con người và ứng dụng điều đã học được để nghĩ về tương lai dưới nhiều góc nhìn, và thiết kế nên tương lai đó.
Thật lòng mà nói, tôi đã nghiên cứu được 7 năm, và tôi hoàn toàn không biết tương lai sẽ như thế nào.
Nhưng tôi đoán chắc được cách mọi người cư xử lúc đó.
Đây là văn phòng của tôi.
Nó ở ngoài kia. Nó không phải trong phòng thí nghiệm, và nó nằm chủ yếu ở những nơi như Ấn Độ, Trung Quốc, Brazil, Châu Phi.
Ta sống trên một hành tinh với 6,3 tỉ người.
Đến cuối năm nay, sẽ có khoảng 3 tỉ người, sử dụng kết nối dữ liệu di động
Và khoảng hai năm sau đó sẽ kết nối thêm được một tỉ người nữa.
Và tôi đề cập đến điều này bởi vì, nếu chúng ta muốn tạo ra tương lai đó, ta cần tìm ra thứ mà mọi người quan tâm.
Và đó, chính là mục đích của tôi và của nhóm chúng tôi.
Nghiên cứu của chúng tôi mở đầu với một câu hỏi đơn giản.
Tôi sẽ cho các bạn một ví dụ. Bạn mang theo cái gì?
Hãy nghĩ đến tất cả những thứ bạn sở hữu trong cuộc sống, khi bạn bước ra khỏi cửa, bạn nghĩ mình sẽ mang theo thứ gì?
Khi bạn nhìn xung quanh, bạn quan tâm đến cái gì?
Trong những thứ đó, bạn sẽ mang theo thứ gì?
Và trong những đồ vật mang theo, cái gì bạn sẽ thực sự dùng tới?
Và điều này thú vị đối với chúng tôi, bởi vì giai đoạn quyết định cả trong ý thức và tiềm thức cho thấy rằng những vật mà bạn mang theo và sử dụng đều có những giá trị về tinh thần, cảm xúc và chức năng.
Và nói thẳng ra, bạn biết đấy, con người sẵn sàng trả tiền cho những thứ có giá trị, đúng chứ?
Vậy nên, tôi đã thực hiện một nghiên cứu trong khoảng 5 năm tìm hiểu những thứ mọi người sẽ mang theo.
Tôi tìm hiểu túi xách của nhiều người. Tôi nhìn vào túi quần và ví của họ.
Tôi đến nhà họ. Và chúng tôi thực hiện việc này trên toàn thế giới, và chúng tôi đi theo họ quanh thị trấn, quay lại những đoạn phim
Nó giống như việc theo dõi, nhưng được cho phép.
Chúng tôi làm tất cả những thứ đó -- và bây giờ quay lại với câu hỏi ban đầu, mọi người thường mang theo cái gì?
Hóa ra người ta mang theo rất nhiều thứ.
Và điều đó cũng khá hợp lý.
Nhưng nếu bạn hỏi về ba thứ quan trọng nhất mà họ mang theo -- bất kể văn hóa, giới tính, và bối cảnh -- phần lớn mọi người sẽ nói: chìa khóa, tiền và một cái điện thoại, nếu họ có.
Tôi không nói đó là một điều tốt, nhưng nó là sự thật, đúng chứ?
Tôi không thể đi tới và giật điện thoại của bạn.
Bạn có thể sẽ đuổi tôi đi, hoặc làm gì đó tương tự
Ok, nó có lẽ là một câu hỏi hiển nhiên đến từ một người làm việc trong công ty điện thoại.
Nhưng câu hỏi đặt ra là, tại sao?
Tại sao những thứ đó quan trọng với cuộc sống chúng ta như vậy?
Và chúng tôi rút ra được, từ nghiên cứu, hóa ra tất cả đều là về sự tồn tại -- sự tồn tại cho chúng ta và sự tồn tại cho những người chúng ta yêu quý
Thật vậy, chìa khóa giúp ta có được chỗ ở và hơi ấm và kể cả phương tiện, đặc biệt là ở Mỹ.
Tiền thì dùng để mua đồ ăn, đồ dùng sinh hoạt, và cả nhiều thứ khác.
Và chiếc điện thoại, hóa ra lại là một công cụ lưu giữ tuyệt vời.
Nếu bạn biết đến tháp nhu cầu của Maslow thì sẽ hiểu được 3 vật trên đáp ứng rất tốt những nhu cầu thấp nhất trong tháp này.
Đúng, chúng có rất nhiều vai trò khác, nhưng lại cũng rất tốt ở những mặt này.
Cụ thể, điện thoại có khả năng cho phép con người vượt qua được không gian và thời gian.
Ý của tôi là, bạn biết đấy bạn có thể rút ngắn không gian chỉ bằng việc gọi một cuộc điện thoại, phải không?
Và bạn có thể làm chủ thời gian bằng việc nhắn tin khi nào bạn muốn và người khác sẽ đọc tin nhắn khi nào họ muốn.
Điều này được trân trọng khắp nơi, và cũng là lí do ta sẽ có hơn ba tỉ, cộng với con số hiện tại, kết nối trong tương lai.
Và mọi người yêu thích sự kết nối đó.
Thật ra, bạn có thể làm vậy trên máy tính
hoặc ở các buồng điện thoại.
Nhưng đối với điện thoại di động, nó vừa mang tính cá nhân -- bởi nó cung cấp sự riêng tư -- và vừa mang tính tiện dụng
Bạn không cần phải xin phép ai, Bạn gọi lúc nào bạn muốn, đúng chứ?
Tuy vậy, để những thứ này giúp chúng ta sống sót thì ta phải mang chúng theo bên mình.
Nhưng -- và lại là một cái "nhưng" rất lớn -- chúng ta quên làm vậy.
Chúng ta là con người, bởi vậy quên là điều tất yếu.
Và tôi nghĩ rằng điều đó cũng không tệ.
Thì chúng ta quên, nhưng ta cũng rất linh hoạt, và từ đó lại thích nghi khá tốt với nhiều tình huống.
Có nhiều cách giúp ta ghi nhớ điều này, và chúng tôi đã đề cập một trong số đó hôm qua.
Nó đơn giản chỉ là một khoảnh khắc tự suy ngẫm.
Đó là khi bạn chuẩn bị bước ra khỏi nơi nào đó, bạn quay người lại, và thường sẽ kiểm tra túi quần.
Ngay cả những phụ nữ có túi xách cũng làm vậy
Lúc đó, bạn quay người lại, nhìn vào chỗ vừa rời đi, và sẽ có nhiều người đang trò chuyện xung quanh.
Ai cũng đã hoặc sẽ gặp tình huống này
Ok, tiếp theo là -- mọi người, nếu như có một cuộc sống gia đình ổn định, tức là không đi du lịch liên tục và luôn ở trong khách sạn, hầu hết đều có một trung tâm.
Và đây là nơi chúng ta giữ những thứ quan trọng đó.
Mới đầu, chúng không nằm trong trung tâm này, nhưng dần dần cũng sẽ dịch chuyển tới đó.
Đó là nơi bạn thường tới để kiếm một thứ gì đó
Và khi quay người lại và bạn nhìn vào trong nhà tìm kiếm thứ gì đó, đây là nơi bạn nhìn đầu tiên, phải không?
Ok, khi thực hiện nghiên cứu này, chúng tôi tìm ra được một cách đảm bảo 100% sẽ giúp ta không bao giờ quên bất cứ thứ gì nữa.
Và điều đó vô cùng đơn giản, chỉ cần không có thứ gì để ghi nhớ.
(Cười) Câu này giống như tới từ những cái bánh may mắn đúng chứ?
Nhưng thật ra, nó lại liên quan đến nghệ thuật của sự giao phó, ủy quyền
Và dưới con mắt thiết kế, nó nói về việc hiểu rõ bạn có thể giao phó trọng trách gì cho công nghệ và giao phó trọng trách gì cho người khác
Và hóa ra, việc giao phó, nếu bạn muốn, có thể giúp bạn làm bất cứ thứ gì. Tất nhiên nó không bao gồm những thứ cơ bản như đi vệ sinh.
Không thể giao cho người khác đi giùm mình được.
Và cũng không bao gồm việc giải trí, không ai lại trả tiền cho người khác để coi phim giùm mình cả hoặc đúng ra là chưa ai thử hết.
Biết đâu trong tương lai chúng ta sẽ làm vậy.
Bây giờ, tôi sẽ cho các bạn một ví dụ về việc giao phó trong đời sống.
Đây là -- thứ mà tôi có lẽ hứng thú nhất từ trước đến giờ là nghiên cứu của chúng tôi về nạn mù chữ và về cách những người mù chữ giao tiếp .
Liên Hiệp Quốc ước tính -- vào năm 2004 -- là có gần 800 triệu người không biết đọc và viết trên toàn thế giới.
Chúng tôi đã nghiên cứu rất nhiều.
Và một trong những thứ chúng tôi để ý là ... Nếu bạn không thể đọc và viết, nếu bạn muốn liên lạc với ai đó ở rất xa, bạn phải nhận biết người mà bạn muốn giao tiếp với.
Bạn có thể dùng số điện thoại, địa chỉ email hoặc là địa chỉ bưu chính.
Câu hỏi đơn giản: nếu bạn không thể đọc và viết, làm sao bạn có thể lưu giữ thông tin liên lạc?
Nhưng lại có tới hơn triệu người có thể.
Từ góc nhìn của chúng tôi, không ai hiểu sao họ làm được thế. Và đó chỉ là một ví dụ nhỏ của những nghiên cứu mà chúng tôi đang thực hiện.
Hóa ra những người mù chữ lại là bậc thầy của nghệ thuật giao phó.
Họ giao phó việc cho người khác, những việc họ không thể tự làm.
Để tôi cho các bạn thêm một ví dụ khác
Ví dụ này hơi phức tạp, và nó là từ một nghiên cứu ở Uganda, về cách những người đang dùng chung những thiết bị công nghệ sử dụng chúng đó.
"Sente" có nghĩa là tiền trong tiếng Uganda.
Nó còn có nghĩa khác là dùng tiền để thực hiện các cuộc gọi.
Ok? Và nó hoạt động như thế này.
Tưởng tượng lúc đó là tháng sáu, và bạn sống trong một ngôi làng
Tôi thì đang làm việc ở Kampala, và là nguồn thu nhập chính.
Tôi muốn gửi tiền về, và quá trình đó diễn ra thế này:
Trong làng chỉ có duy nhất một người sở hữu ki-ốt điện thoại và đó là người giữ ki-ốt.
Và thường một cái ki-ốt chỉ có một cái điện thoại nhỏ và đơn giản.
Để chuyển tiền, tôi sẽ phải mua một cái thẻ trả trước.
Và thay vì nạp nó vào điện thoại của chính tôi, tôi sẽ gặp một người giữ ki-ốt ở chỗ của tôi.
Và sau đó đọc số thẻ để họ nạp vào điện thoại của họ.
Tiền sẽ được nạp vào ở Kampala và sau đó thì sẽ được chuyển tới ngôi làng của bạn.
Bạn sẽ lấy 10% hoặc 20% tiền công, và -- không, người giữ ki-ốt sẽ lấy 10% hoặc 20% và bạn sẽ nhận được phần còn lại dưới dạng tiền mặt.
Có 2 thứ tôi thích về cách chuyển tiển này.
Đầu tiên chính là, bất cứ ai có một chiếc điện thoại, bất cứ ai, đều sẽ trở thành một cái máy ATM.
Họ cung cấp dịch vụ dịch chuyển tiền cơ bản ở những nơi mà không có lấy một cái ngân hàng.
Và kể cả có ngân hàng chính thống ở những nơi đó đi nữa, thì người dân cũng không được coi là những khách hàng hợp lệ bởi vì đơn giản là họ không đủ giàu để có thể mở một tài khoản.
Còn thêm một điều tôi thích ở đây.
Và đó chính là kể cả có bao nhiêu tiền và tài nguyên đi nữa và kể cả sự khác biệt về suy nghĩ giữa tôi và họ, tôi biết chắc không bao giờ tôi có thể tạo ra một thứ đáng khâm phục và hoàn toàn thích hợp với hoàn cảnh như họ đã làm.
Các bạn hiểu chứ? Đúng là có những phát minh như ngân hàng Grameen và vay vi mô
Nhưng sự khác biệt giữa chúng là, không có bất kỳ chính phủ nào cai quản phương pháp chuyển tiền này.
Đây hoàn toàn là ý tưởng của người dân.
Hóa ra đường phố lại là một nguồn cung cấp ý tưởng dồi dào.
Và nếu bạn làm vỡ thiết bị của bạn ở đây, bạn chỉ việc đem đến cửa hàng.
Và họ sẽ cho bạn một cái mới
Thậm chí là đến 3 cái điện thoại mới.
Giống như mua ba tặng một vậy.
Kiểu như thế. Nếu bạn ở Ấn Độ và Trung Quốc thì lại khác.
Ở đó, họ sẽ lấy những thứ đã bị hỏng, sửa chúng, trước khi tung ra bán lại
Đây là hình ảnh của một cơ sở ở thành phố Jilin, Trung Quốc. Ta có thể thấy họ đang mở một cái điện thoại ra và sau đó lắp ráp chúng lại.
Họ tự tìm hiểu những bản hướng dẫn
Và đây là một bản hướng dẫn tất nhiên là bằng cả tiếng Trung và Anh.
Họ cũng viết hướng dẫn bằng tiếng Hindi.
Bạn có thể đăng kí nhận những cái này.
Ở đó cũng có những lò đào tạo những học sinh, những người sẽ chuyên sửa những thứ như thế này.
Nhưng điều tôi muốn đề cập ở đây, là để làm tất cả điều này, chỉ cần một người sống trên đường phố, một mặt phẳng nhỏ, một cái tua vít, một cái bàn chùi lỗ cắm -- bạn biết đấy, bụi dễ chui vào ổ cắm-- và một ít kiến thức.
Và tất cả nhờ có một mạng lưới thông tin xã hội ở khắp mọi nơi.
Tôi thích điều này vì nó đi ngược lại cách chúng ta thiết kế, cách ta chế tạo, và thậm chí là buôn bán.
Nó đi ngược lại những thứ ta thường gặp.
Đối với tôi, cuộc sống ngoài đường phố đầy những thứ khó hiểu
Đây là viên Viagra tôi mua trong một cửa hàng tình dục ở Trung Quốc
Và Trung Quốc là một nước nổi tiếng với những thứ giả
Tôi biết bạn sẽ hỏi gì -- Tôi đã thử chưa?
Và không, tôi sẽ không trả lời câu hỏi đó.
Nhưng tôi nhìn vào một thứ như thế này, và tôi suy ngẫm một hồi lâu về sự tín nhiệm và tự tin trong mua bán.
Và ta nhìn vào đây, và ta tự hỏi làm sao để áp dụng trong, ví dụ như thiết kế -- bài học từ việc này-- vào việc thiết kế các dịch vụ trên mạng trong tương lai ở những thị trường này.
Đây là một cái quần lót từ -- (Tiếng cười) -- Từ Tibet.
Tôi nhìn vào một thứ như thế này và, thật đấy Tại sao lại thiết kế một cái quần lót có túi chứ?
Nhìn vào cái quần này, tôi tự hỏi Nếu ta đem tất cả những công dụng của chiếc điện thoại chia đều trên khắp cơ thể dưới dạng một mạng lưới cá nhân thì chúng ta sẽ lưu giữ mọi thứ ở đâu?
Nó không có ý nghĩa lắm, nhưng bài học từ việc này có thể áp dụng vào một mạng lưới cá nhân như vậy.
Đây là một vài số điện thoại được ghi vào trên cửa một căn nhà ở vùng quê Uganda
Những ngôi nhà này không có số nhà, mà là số điện thoại
Khi nói danh tính của con người mang tính di động, nó có nghĩa gì?
Và khi nói danh tính của 3 tỉ người đó di động, tức là chúng không cố định?
Vì thế, cách định nghĩa danh tính một người của các bạn không thể áp dụng cho 3 tỉ người đó.
Và đây là cách thế giới đang thay đổi
Bây giờ, chúng ta đến với bức hình đầu tiên tôi chụp
Nó được chụp ở Delhi
Chủ đề của nó là về nạn mù chữ và đó là một chàng trai đang ngồi ở quán trà
Bạn có thể thấy trà đang được pha
Và anh ấy là một nhân viên quán trà nghèo khó, một người không có địa vị xã hội.
Và anh ấy, một cách nào đó, lại hâm mộ những giá trị của Livestrong
Anh ấy mang một vài giá trị của Livestrong có thể không phải là tất cả, chỉ một vài khi dám ra ngoài mua những cái vòng đó và đeo chúng một cách tự hào như vậy.
Đối với tôi, điều này tượng trưng một thế giới mà trong đó mọi thứ liên kết với nhau, và tất cả các điểm -- tất cả là về việc các điểm liên kết với nhau
Chủ đề của bài thuyết trình này là "Sự liên kết và kết quả của nó" Và nó giống như một bản tóm tắt quá trình 5 năm nghiên cứu cố tìm ra mọi thứ sẽ như thế nào khi mọi người trên thế giới đều có khả năng vượt qua không gian và thời gian một cách cá nhân và tiện lợi.
Khi tất cả mọi người được kết nối với nhau
Có tất cả 4 thứ chính trong đó.
Thứ đầu tiên là tốc độ truyền tải ý tưởng tốc độ các ý tưởng được chia sẻ với nhau.
Tôi biết TED coi trọng những ý tưởng lớn nhưng thật ra định nghĩa của một ý tưởng lớn đang thay đổi.
Một ý tưởng lớn phải bao gồm tất cả mọi người trên thế giới Đó là thứ đầu tiên.
Điều thứ hai là tốc độ của mọi thứ.
Nó có nghĩa là, những chiếc điện thoại này, khi được thu nhỏ và những chức năng của nó lớn dần -- những thứ như dịch vụ ngân hàng, xác định danh tính -- chúng có thể được tiếp cận trên khắp thế giới rất nhanh.
Và tốc độ làm quen những thứ mới sẽ trở nên ngày càng nhanh, đến mức chúng ta không thể đoán được, khi thế giới đạt mốc 6.3 tỉ trên tổng dân số.
Điều tiếp theo là, khi ta chế tạo những thứ như thế này -- dù công phu thế nào -- dân ở những nơi đó cũng sẽ tìm được cách để nâng cấp chúng sao cho nó phù hợp với nhu cầu mọi người khả năng vượt qua không gian và thời gian chẳng hạn
Và nó sẽ phát triển theo những cách ta không thể ngờ được
Những cách tốt hơn nhiều ta có thể làm, bất kể thiếu hụt tài nguyên
Đó là cảm xúc của tôi.
Nếu chúng ta tinh ý và nhìn mọi thứ xung quanh, ta có thể tìm ra, học hỏi và áp dụng những kiến thức đó để tìm hiểu về những thứ ta có thể tạo ra và cách tạo ra chúng.
Và điều cuối cùng là chiều hướng của những cuộc đối thoại.
Với hơn 3 tỉ người được kết nối, họ muốn được tham gia vào các đối thoại đó.
Và tôi nghĩ mục tiêu của chúng ta, mục tiêu của TED chính là chấp nhận điều đó và tìm cách lắng nghe họ.
Và chúng ta cần học cách lắng nghe.
Cảm ơn các bạn đã lắng nghe!
(vỗ tay)
Cách đây 3 năm rưỡi, Tôi đã thực hiện một quyết định tuyệt vời nhất đời mình.
Đó là cải cách năm mới của tôi, Tôi đã bỏ ăn kiêng, ngừng lo lắng về cân nặng của mình, và học cách ăn theo ý muốn.
Bây giờ tôi ăn bất cứ lúc nào cảm thấy đói, và tôi đã giảm được 5 cân.
Đây là tôi lúc 13 tuổi khi mới bắt đầu ăn kiêng.
Giờ khi nhìn vào bức ảnh đó, tôi nghĩ, Tôi không cần phải ăn kiêng, mà cần lưu ý đến quần áo.
(tiếng cười) Nhưng tôi đã nghĩ là mình cần phải giảm cân, và khi tăng cân trở lại, dĩ nhiên tôi đỗ lỗi cho bản thân mình.
Và cho tới 30 năm tiếp theo, Tôi đã thử qua nhiều kiểu ăn kiêng khác nhau rồi lại bỏ.
Dù có cố gắng thế nào, số cân nặng tôi giảm được luôn quay trở lại.
Tôi chắc chắn rất nhiều trong số các bạn hiểu cảm giác đó.
Là một nhà khoa học thần kinh, Tôi tự hỏi, sao việc này lại khó đến vậy?
Hiển nhiên là, bạn bao nhiêu cân phụ thuộc vào bạn ăn bao nhiêu và tiêu hao bao nhiêu năng lượng.
Điều hầu hết mọi người không nhận ra là cơn đói và tiêu thụ năng lượng được điều khiển bởi não bộ, gần như không phải do nhận thức của bạn.
Não bạn làm rất nhiều việc khác phía sau cánh gà, và điều đó là tốt, bởi vì ý thức của bạn -- nói một cách nhẹ nhàng là nó rất dễ bị sao lãng.
Điều đó tốt khi bạn không cần phải nhớ để thở khi đang xem phim.
Bạn không quên cách đi bởi vì đang mải nghĩ về việc mua gì cho bữa tối.
Não bạn cũng có cảm nhận riêng về cân nặng của bạn nên như thế nào, dù bạn có tin tưởng một cách lý trí ra sao đi nữa.
Đó được gọi là điểm mốc của bạn, nhưng đó là một thuật ngữ sai, bởi vì nó thực ra là một khoảng từ 5 đến 7 cân.
Bạn có thể chọn lối sống để thay đổi cân nặng của mình tăng giảm trong trong khoảng đó, nhưng nó rất, rất khó để nằm ngoài phạm vi đó.
Phần não điều khiển bản năng, là vùng não quy định cân nặng cơ thể, có nhiều hơn cả tá các tín hiệu hoá học trong não để báo cho cơ thể bạn cần tăng cân, hơn cả tá các tín hiệu khác để báo cho cơ thể cần giảm cân, và hệ thống hoạt động như một cái điều hoà, phản ứng lại với các tín hiệu từ cơ thể bởi điểu chỉnh sự đói, hoạt động và hệ tiêu hoá, để giữ cho cân nặng của bạn ổn định khi các điều kiện thay đổi.
Đó là cách mà một máy điều hoà hoạt động, đúng không?
Nó giữ cho nhiệt độ trong nhà bạn không đổi khi thời tiết thay đổi bên ngoài.
Giờ bạn có thể thử thay đổi nhiệt độ trong nhà mình bằng cách mở một cửa sổ vào mùa đông, nhưng điều đó không làm thay đổi điểm đặt nhiệt cho cái điều hoà, nó sẽ phản ứng bằng cách tác động vào lò sưởi làm ấm mọi thứ trở lại.
Não bạn cũng hoạt động giống y như vậy, phản ứng với việc giảm cân bằng những công cụ mạnh để đẩy cơ thể bạn quay lại mức mà bộ não coi là bình thường.
Nếu bạn giảm nhiều cân, não bạn sẽ phản ứng như vậy làm bạn cảm thấy đói, và dù ban đầu bạn béo hay gầy, não bạn cũng sẽ phản hồi lại y hệt như vậy.
Chúng ta thích nghĩ rằng não bộ có thể biết được khi nào cần giảm cân khi nào không, nhưng nó không thể làm được như thế.
Nếu bạn giảm cân nhiều, bạn thường cảm thấy đói, và cơ bắp đốt ít năng lượng hơn.
Tiến sĩ Rudy Leibel của đại học Columbia đã tìm ra rằng những người đã giảm được 10% trọng lượng cơ thể họ tiêu hao năng lượng ít hơn từ 250 đến 400 calo bởi vì hệ tiêu hoá của họ bị kìm lại.
Đó là rất nhiều thức ăn.
Điều này có nghĩa là một người ăn kiêng thành công phải ăn ít hơn một lượng như vậy mãi mãi so với người khác có cùng cân nặng người mà đã luôn mảnh mai.
Từ quá trình tiến hoá, cơ thể bạn chống lại việc hụt cân là hợp lý.
Khi thức ăn khan hiếm, tổ tiên chúng ta sống sót dựa vào việc dự trữ năng lượng, và tăng cân trở lại khi thức ăn sẵn có để bảo vệ họ khỏi đợt đói kém tiếp theo.
Qua các giai đoạn lịch sử loài người, nạn đói từng là một vấn đề nghiêm trọng hơn béo phì.
Điều này có thể giải thích một sự thật đáng buồn: Điểm mốc có thể đi lên, nhưng hiếm khi hạ xuống.
Giờ đây, nếu mẹ bạn từng nhắc đến rằng cuộc sống không công bằng, thì đó cũng là điều mà bà ấy từng được dạy.
(tiếng cười) Chế độ ăn kiêng thành công không hạ thấp điểm mốc của bạn.
Kể cả khi bạn giữ được lượng cân giảm lâu đến 7 năm, não bạn vẵn cố làm cho nó tăng trở lại.
Nếu giảm cân do nạn đói kéo dài, đó có thể sẽ là một phản ứng nhạy bén.
Trong thế giới hiện đại, chúng ta luôn đi qua những hàng bánh kẹp điều đó là không hữu ích với nhiều người.
Đó là khác biệt giữa quá khứ mà tổ tiên để lại và hiện tại dư thừa của chúng ta đó là lý do mà Tiến sĩ Yoni Freedhoff của đại học Ottawa muốn mang vài bệnh nhân của mình quay về thời thức ăn còn thiều thốn, và đó cũng là lý do mà việc thay đổi môi trường ăn uống thực chất là giải pháp hiệu quả nhất cho bệnh béo phì.
Buồn thay, một sự tăng cân tạm thời có thể trở thành lâu dài.
Nếu bạn ở mức thừa cân quá lâu, có thể là vài năm đối với chúng ta, não bạn có thể đưa ra quyết định đó là mức bình thường mới
Các nhà tâm lý học chia những người ăn kiêng thành hai nhóm một nhóm dựa trên sự đói của họ và một nhóm dựa trên điều khiển việc ăn uống của họ bằng lý trí, giống hầu hết mọi người ăn kiêng.
Hãy gọi họ là người ăn kiêng theo trực giác và theo lý trí.
Điều thú vị là người ăn kiêng theo trực giác ít có khả năng bị béo phì, và họ dành ít thời gian nghĩ tới thức ăn hơn.
Người ăn kiêng theo lý trí dễ bị ảnh hưởng với việc ăn quá nhiều qua phản ứng với các quảng cáo đồ ăn cỡ lớn, và búp-fê.
Và một niềm đam mê nhỏ, như ăn một thìa kem, có nhiều khả năng dẫn tới một lần ăn rất nhiều với người ăn kiêng lý trí.
Trẻ em đặc biệt rất dễ bị ảnh hưởng bởi vòng luẩn quẩn của ăn kiêng rồi lại ăn thoả thích.
Vài nghiên cứu lâu năm đã cho thấy những cô gái ăn kiêng sớm thời thiếu niên có khả năng bị thừa cân cao gấp 3 lần sau năm năm, kể cả cân nặng của họ đều bắt đầu ở mức bình thường, và tất cả các nghiên cứu đó đều cho thấy rằng cùng những nhân tố để dự đoán sự tăng cân cũng là những nhân tố dự đoán sự gia tăng của chứng rối loạn ăn uống,
Nhân tiện, một yếu tố khác, đối với các bạn là cha mẹ ở đây, là bị trêu chọc bởi các thành viên trong gia đình về cân nặng của họ.
Thế nên, đừng làm vậy.
(tiếng cười) Tôi đã bỏ hầu hết những biểu đồ ở nhà, nhưng tôi không thể cưỡng lại việc thêm vào riêng cái biểu đồ này, bởi vì tôi là một kẻ lập dị, và đó là cách tôi làm.
(tiếng cười) Đây là một nghiên cứu về các nguy cơ tử vong qua một giai đoạn 14 năm dựa trên 4 thói quen tốt cho sức khoẻ: ăn đủ rau quả, luyện tập 3 lần một tuần, không hút thuốc, và uống nước điều độ.
Hãy bắt đầu nhìn vào mức căn nặng bình thường của những người trong nghiên cứu.
Độ cao của cột thể hiện nguy cơ tử vong, và những số 0, 1, 2, 3, 4 trên trục ngang là số lượng những thói quen tốt mà những người đó có.
Và bạn cho rằng, lối sống lành mạnh hơn, ít có khả năng dẫn tới tử vong hơn qua nghiên cứu.
Giờ hãy nhìn vào điều xảy ra với những người thừa cân.
Những người không có thói quen sức khoẻ tốt nào có nguy cơ tử vong cao hơn.
Chỉ thêm một thói quen tốt đã mang những người thừa cân quay lại mức bình thường.
Đối với những người bị béo phì không có thói quen tốt nào, nguy cơ tử vong tăng rất cao, cao hơn 7 lần so với nhóm khoẻ mạnh nhất trong nghiên cứu.
Nhưng một lối sống tốt cho sức khoẻ cũng có ích cho những người bị béo phì.
Thực tế, nếu bạn chỉ nhìn vào nhóm có cả bốn thói quen tốt, bạn có thể thấy cân nặng không tạo ra nhiều khác biệt.
Bạn có thể kiểm soát sức khoẻ của bạn bằng cách điều khiển lối sống của bạn, kể cả khi bạn không thể giảm cân và giữ được nó.
Ăn kiêng không có nhiều độ tin cậy.
5 năm sau một đợt ăn kiêng, hầu hết mọi người tăng cân trở lại.
40% trong số đó còn tăng nhiều cân hơn.
Nếu bạn nghĩ về điều này, kết quả thường thấy của việc ăn kiêng là bạn có khả năng bị tăng cân sau một quá trình dài hơn là giảm cân.
Nếu tôi thuyết phục các bạn rằng ăn kiêng có thể là một vấn đề, thì câu hỏi tiếp theo là, bạn sẽ làm gì với nó?
Và câu trả lời của tôi, gói gọn trong một từ, là sự cảm nhận.
Tôi không bảo các bạn phải học thiền hay tập yoga.
Tôi nói về cảm nhận trong ăn uống: học cách hiểu các tín hiệu cơ thể bạn đó là ăn khi thấy đói và ngừng khi thấy đã no, bởi vì cân nặng tăng rất nhiều khi bạn ăn lúc không đói.
Bạn làm điều đó như thể nào?
Cho phép bản thân được ăn nhiều như mong muốn, và sau đó tìm ra cái gì làm bạn cảm thấy tốt nhất.
Ngồi xuống với những bữa ăn đều đặn không sao lãng.
Nghĩ đến cảm giác của cơ thể khi nào bắt đầu ăn và khi nào thì ngừng, và để cơn đói quyết định khi nào nên kết thúc.
Tôi mất hàng năm để học được điều này, nhưng nó thật đáng giá.
Tôi cảm thấy thoải mái với đồ ăn hơn rất nhiều so với trước đây.
Tôi không nghĩ về nó thường xuyên.
Tôi quên trong nhà mình đang có sôcôla .
Nó như người ngoài hành tinh đã chiếm lấy bộ não tôi.
Nó hoàn toàn khác biệt.
Tôi nên nói vậy cách tiếp cận với việc ăn uống này có thể sẽ không làm bạn giảm cân trừ khi bạn thường ăn lúc không đói. nhưng các bác sĩ không biết bất cứ cách nào giúp giảm cân rõ rệt cho nhiều người, và đó là lý do tại sao rất nhiều người đang tập trung vào cách ngăn ngừa sự tăng cân thay vì đẩy mạnh việc giảm cân.
Hãy đối mặt với thực tế là: Nếu ăn kiêng có hiệu quả, thì chúng ta đã đều mảnh mai cả rồi.
(tiếng cười) Tại sao chúng ta cứ tiếp tục làm lại một cách và mong kết quả sẽ khác đi cơ chứ?
Ăn kiêng trông có vẻ vô hại, nhưng nó thực sự gây ra những tác hại liên quan.
Tệ nhất, nó phá hỏng cuộc sống: Ám ảnh cân nặng dẫn tới rối loạn ăn uống, đặc biệt là với trẻ em.
Tại Mỹ, chúng ta có tới 80% các bé gái độ 10 tuổi nói rằng chúng đang trong chế độ ăn kiêng.
Con gái chúng ta phải học cách đo lường giá trị của chúng bằng một tiêu chí sai lệch.
Kể cả khi mang lại điều tốt nhất, ăn kiêng cũng làm tốn thời gian và công sức.
Nó dùng ý chí cái mà bạn có thể dùng để giúp con cái bạn làm bài tập ở nhà hay hoàn thành một dự án quan trọng, và bởi vì ý chí là có hạn, bất cứ kế hoạch nào dựa trên sự áp đặt thường xuyên thì khá chắc là cuối cùng sẽ làm bạn thất bại khi tâm trí bạn chuyển sang một việc khác.
Hãy để tôi đưa ra một suy nghĩ cuối cùng.
Nếu chúng ta nói với những bé gái đang ăn kiêng rằng sẽ không sao nếu ăn khi chúng thấy đói?
Nếu chúng ta dạy chúng cách giải quyết sự thèm ăn của mình thay vì lo lắng về nó ?
Tôi nghĩ hầu hết chúng sẽ hạnh phúc hơn và khoẻ mạnh hơn, và khi trưởng thành. rất nhiều trong số chúng sẽ mảnh mai hơn.
Tôi ước ai đó nói với tôi điều này khi tôi 13 tuổi.
Xin cảm ơn.
(vỗ tay)
Đây là bức ảnh của cha và tôi ở một bãi biển tại Far Rockaway, thực ra là công viên Rockaway.
Tôi là đứa trẻ với mái tóc vàng.
Còn cha là người đàn ông với điếu xì-gà.
Đó là vào khoảng thập niên 60.
Vào mùa hè năm 2009, cha của tôi được chuẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi
Bệnh ung thư là một trong những bệnh thực sự liên quan đến tất cả mọi người.
Nếu bạn là một người đàn ông sống ở Mỹ bạn có 50% khả năng được chẩn đoán mắc bệnh ung thư.
Nếu là phụ nữ, bạn có 1/3 khả năng đó.
Dường như mọi người đều biết một ai đó mắc bệnh ung thư.
Hiện giờ, cha tôi đang cảm thấy khoẻ hơn, và một phần lí do là vì ông ấy đã được tham gia vào một chương trình thử nghiệm thuốc mới được thiết kế rất đặc biệt và rất tốt cho căn bệnh ung thư của ông
Có hơn 200 loại bệnh ung thư.
Và những gì tôi muốn nói hôm nay là làm cách nào mà chúng ta có thể giúp đỡ nhiều hơn những người giống như cha, bởi vì chúng ta phải thay đổi cách suy nghĩ về việc quyên góp tiền để gây quỹ cho việc nghiên cứu về ung thư.
Sau khi cha được chuẩn đoán một thời gian tôi đi uống cà phê với người bạn Andrew Lo của mình.
Anh ấy là người đứng đầu Phòng thí nghiệm Kĩ thuật tài chính tại MIT. nơi mà tôi cũng đảm nhận một vị trí và chúng tôi đã nói về bệnh ung thư.
Và Andrew cũng đang thực hiện những nghiên cứu của riêng mình một trong những điều anh ấy được chỉ bảo và học được từ việc nghiên cứu văn học là thực tế, có một sự bế tắc lớn.
Thật sự khó để phát triển những loại thuốc mới, và nguyên nhân chính là vì sự phát triển thuốc trong những giai đoạn trước, thuốc men có rất nhiều rủi ro, và chúng rất đắt.
Vì vậy Andrew đã hỏi tôi liệu tôi có muốn làm việc với anh ấy hay không, làm việc với toán học và những phân tích để xem liệu chúng ta có thể tìm ra những gì mà ta có thể làm.
Lúc này đây, tôi không phải là một nhà khoa học.
Bạn biết đó, tôi không biết làm thế nào để tạo nên một loại thuốc.
Và không một ai trong những đồng tác giả của tôi, Andrew Lo hay Jose Maria Fernandez hay David Fagnan-- không một ai trong những người đàn ông này, là nhà khoa học cả.
Tôi không biết điều gì là đầu tiên trong việc tạo nên một phương thuốc chữa bệnh ung thư.
Nhưng tôi biết một chút về sự giảm thiểu rủi ro và về kĩ thuật tài chính, và vì vậy chúng tôi đã bắt đầu suy nghĩ, chúng tôi có thể làm những gì?
Những điều tôi sắp nói với bạn là những công việc mà chúng tôi đã làm trong suốt những năm qua mà chúng tôi nghĩ về cơ bản có thể thay đổi phương pháp nghiên cứu bệnh ung thư và nhiều thứ khác đã hoàn tất.
Chúng tôi muốn những nghiên cứu để đưa đến việc gây quỹ, mà không phải là việc nào khác.
Do đó, để bắt đầu, hãy để tôi nói với bạn làm thế nào để một loại thuốc được hỗ trợ tài chính.
Hãy tưởng tượng rằng bạn đang trong phòng thí nghiệm của chính mình bạn là một nhà khoa học, không giống như tôi-- bạn là một nhà khoa học, và đang phát triển một hợp chất mà bạn nghĩ rằng có thể chữa bệnh cho một ai đó bị ung thư.
Tốt, điều bạn làm là, thí nghiệm trên nhiều động vật, bạn kiểm tra trên những cái ống thử nghiệm, nhưng có một quan niệm của việc đi từ băng ghế thử nghiệm đến giường bệnh và để bắt đầu từ băng ghế thử nghiệm, phòng thí nghiệm đến giường bệnh, đến những bệnh nhân, bạn phải để thuốc được kiểm nghiệm.
Và cách mà thuốc được kiểm nghiệm là thông qua một chuỗi tiến trình, về cơ bản, các thí nghiệm thông qua quy mô lớn này, được gọi là những cuộc thử nghiêm, để xác định liệu thuốc có an toàn hay không và liệu nó có hiệu quả và tất cả những điều khác.
Vì vậy, FDA có một giao thức rất đặc biệt.
Trong giai đoạn đầu tiên của thử nghiệm, được gọi là kiểm tra tính độc hại nó được gọi là giai đoạn I,
Trong giai đoạn đầu tiên, bạn đưa thuốc đến những người khoẻ mạnh và theo dõi xem liệu chúng có làm họ yếu đi.
Hay nói cách khác, những tác dụng phụ có nghiêm trọng không dù hiệu quả có là bao nhiêu đi chăng nữa, liệu nó có đáng không? Nó có gây nên đau tim, làm chết người,
suy giảm gan hay không, những điều đại loại như vậy?
Và kết quả là, nó là một chướng ngại vật khá cao,
khoảng một phần ba các loại thuốc bị loại bỏ ngay lúc này.
Trong giai đoạn kế tiếp, bạn kiểm tra xem liệu thuốc có hiệu quả, và những gì bạn cần làm là đưa chúng cho những người mắc bệnh ung thư và theo dõi xem liệu chúng có làm cho họ khá hơn,
Và đó lại là chướng ngại cao hơn, Mọi người từ bỏ nó.
Và trong giai đoạn thứ ba, thực tế bạn kiểm nghiệm nó trên một phạm vi lớn, và những gì bạn cố gắng xác định là liều lượng đúng, và nó có tốt hơn loại thuốc hiện nay không? Nếu không, vậy tại sao lại tạo ra nó?
Khi hoàn thành tất cả những điều đó, những gì bạn có là một tỉ lệ rất nhỏ những loại thuốc để bắt đầu quá trình lại nảy sinh từ khía cạnh khác.
Vậy những chiếc bình màu xanh kia, những chiếc bình màu xanh giải cứu sự sống, và chúng cũng đáng giá hàng tỉ, đôi khi là hàng tỉ một năm.
Vậy câu hỏi đặt ra là: Nếu tôi yêu cầu bạn, chẳng hạn, tiến hành một cuộc đầu tư một lần duy nhất, 200 triệu đô để mua một trong những cái chai kia. vậy với 200 triệu đô ngay trước mặt, chỉ một lần để mua một trong những cái chai kia, Tôi sẽ không nói với bạn cái chai nào, và trong vòng 10 năm, tôi sẽ nói với bạn liệu bạn có được một trong những cái chai màu xanh.
Nó có phải là một thỏa thuận tốt với ai đó không?
Không, không. Đúng không nào?
Và dĩ nhiên, nó là một quan điểm đầy rủi ro, đó là lí do tại sao khó để gây quỹ, nhưng một ước tính đầu tiên, thực tế lại là một lời đề nghị.
Bạn phải gây quỹ cho những thứ này từ những giai đoạn trước, nó mất khá nhiều thời gian.
Vì vậy, Andrew đã nói với tôi, anh ấy nói, Chuyện gì sẽ xảy ra nếu chúng ta ngừng nghĩ về chúng như là thuốc?
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu chúng ta bắt đầu nghĩ về chúng như những khoản đầu tư tài chính?
Chúng thật sự có những cơ cấu thanh toán lạ lùng và như thế, nhưng chúng ta hãy vứt bỏ mọi thứ mà ta biết về kĩ thuật tài chính đối với chúng.
Hãy xem liệu chúng ta có thể sử dụng tất cả những mánh khoé thương mại để tìm ra làm thế nào để làm cho các loại thuốc này hoạt động như những khoản đầu tư tài chính?
Hãy tạo nên một quỹ khổng lồ.
Trong tài chính, chúng ta biết làm thế nào với những tài sản gặp rủi ro.
Bạn đặt chúng vào một cặp hồ sơ và cố gắng để kiếm lời suôn sẻ.
Vì vậy chúng tôi làm một vài tính toán và kết quả là bạn có thể làm công việc này, nhưng để làm công việc này, bạn cần khoảng 80-150 loại thuốc.
Tin tốt bây giờ là, có rất nhiều loại thuốc đang chờ để được kiểm nghiệm. Chúng tôi được biết rằng có một sự tồn đọng
trong khoảng 20 năm của nhiều loại thuốc đang chờ để được kiểm nghiệm nhưng không được tài trợ.
Thực tế, thời kì trước của quá trình gây vốn, giai đoạn I và cận lâm sàng thực ra trong ngành công nghiệp điều đó được gọi là Thung lũng chết bởi vì đó là nơi mà thuốc bị loại bỏ. Thật khó cho chúng để vượt qua thời kì nay,
và dĩ nhiên, nếu bạn không thể vượt qua nó, bạn không thể tiến đến những giai đoạn tiếp theo. Vì vậy chúng tôi đã tính toán, và tìm ra được, được rồi
bạn biết đó, cần khoảng 80-150 hoặc một thứ gì đó như vậy, các loại thuốc.
Và khi chúng tôi tính toán thêm một chút, chúng tôi đã nói rằng, được rồi, đó là việc gây vốn từ 3 đến 15 triệu đô-la.
Vì vậy, chúng tôi đã gần như tạo ra một vấn đề mới bằng cách giải quyết vấn đề cũ.
Chúng ta có thể loại bỏ những nguy cơ, nhưng bây giờ chúng ta cần nhiều vốn, và chỉ có một nơi duy nhất để có được loại vốn đó, những thị trường vốn.
Những nhà tư bản mạo hiểm không có nó, những người nhân đức không có nó.
Nhưng chúng ta phải tìm ra cách để thu hút mọi người trong thị trường vốn, những người trước đây không đầu tư vào vấn đề này, sẽ muốn đầu tư vào nó. Vậy một lần nữa, kĩ thuật tài chính là rất có ích lúc này.
Hãy tưởng tượng một kho quỹ khổng lồ thực tế khởi đầu trống rỗng,
và những gì nó làm là tạo nên những món nợ và giá trị tài sản, và sản sinh ra những dòng tiền mặt.
Những dòng tiền mặt đó được sử dụng, sau đó, để mua một cặp thuốc mà bạn cần, và những loại thuốc đó bắt đầu phát huy tác dụng thông qua quá trình chấp nhận và mỗi lần chúng vượt qua giai đoạn kế tiếp của sự chấp thuận, chúng tạo nên giá trị. Và hầu hết chúng không tạo ra giá trị,
nhưng một số thì có, và đối với những loại thuốc mang lại giá trị, bạn có thể bán đi một vài trong số chúng, và khi bán chúng, bạn có tiền để trả lãi cho những người đóng góp, nhưng bạn cũng có tiền để gây quỹ cho những lần thử nghiệm kế tiếp. Nó hầu như là tự gây quỹ.
và khi hoàn tất, bạn thanh toán cho những cặp hồ sơ, trả tiền cho những người góp vốn, và bạn có thể đưa cho người nắm giữ tài sản một khoản tiền lời tốt.
Vì vậy có một lí thuyết, và chúng tôi đã nói về nó một chút, chúng tôi đã làm nhiều cuộc thí nghiệm, và sau đó chúng tôi nói rằng hãy cố gắng kiểm nghiệm nó.
Chúng tôi đã nói chuyện với hàng trăm chuyên gia về việc hỗ trợ tài chính cho thuốc và vốn mạo hiểm.
Chúng tôi nói chuyện với những người phát triển thuốc.
Chúng tôi nói chuyện với các công ty dược.
Chúng tôi thực tế nhìn vào những dữ liệu của các loại thuốc, hơn 2000 loại thuốc đã được chấp thuận hoặc từ chối hoặc bị rút khỏi danh sách và chúng tôi cũng tiến hành hàng triệu cuộc mô phỏng,
và tất cả chúng thực tế mất rất nhiều thời gian.
Nhưng khi hoàn tất, những gì chúng tôi tìm ra thật bất ngờ.
Nó thực tế có thể gây quỹ khi bạn tiến hành cơ cấu nó. thực ra bạn có thể tạo ra những lời cam kết với ít rủi ro mà sẽ thu hút những người khác tham gia cam kết, đưa cho bạn những lợi nhuận khoảng 5 đến 8 phần trăm, và bạn có thể sản sinh ra giá trị tài sản có thể đưa cho người nắm giữ tài sản khoảng 20 phần trăm tiền lời.
Bây giờ những khoản tiền lời sẽ không còn thu hút đối với nhà tư bản mạo hiểm.
Những nhà tư bản mạo hiểm là những người mong muốn tạo nên những cuộc cá cược lớn và lấy lại được hàng tỉ tiền thưởng.
Nhưng hoá ra, có nhiều người khác sẽ cảm thấy hứng thú với điều đó.
Điều đó có thể đúng trong việc đầu tư một món tiền bở của trợ cấp lương hưu và kế hoạch 401(k) và tất cả những thứ khác.
Vì vậy, chúng tôi đã cho xuất bản một vài bài báo trong báo chí học thuật. Chúng tôi đã xuất bản những bài báo trong những tạp chí y học. Chúng tôi xuất bản những bài báo trong những tạp chí tài chính.
Nhưng mãi cho đến khi chúng tôi thực sự thu hút những toà báo nổi tiếng hứng thú vào điều đó chúng tôi bắt đầu nhận được một vài sự lôi kéo.
Chúng tôi muốn làm một điều gì đó hơn là chỉ làm cho mọi người nhận thức về nó.
Chúng tôi muốn mọi người tham gia. Vì vậy, những gì chúng tôi đã làm là lấy tất cả những mã máy tính của mình
và làm cho chúng xuất hiện trực tuyến thông qua một bản quyền mã nguồn mở dành cho những ai muốn có nó.
Và các bạn có thể tải nó xuống ngay hôm nay nếu bạn muốn thực hiện thí nghiệm riêng của mình để xem liệu nó có hoạt động hay không.
Và điều đó thật sự hiệu quả, bởi vì những ai không tin vào những giả định của chúng tôi có thể thử những giả định của họ và theo dõi xem liệu nó có hoạt động hay không. Bây giờ có một vấn đề rõ ràng, đó là
liệu thế giới có đủ tiền để chu cấp cho chuyện này?
Tôi nói với bạn có đủ thuốc, nhưng liệu có đủ tiền?
Có hơn 100 tỉ tỉ đô-la tiền vốn hiện nay được đầu tư vào việc đảm bảo thu nhập cố định.
Đó là một trăm ngàn tỉ.
Có rất nhiều tiền.
(Cười) Nhưng những gì chúng ta nhận ra là nó không chỉ là số tiền mà ta yêu cầu.
Chúng ta cần khuyến khích mọi người để họ tham gia, và mọi người hiểu điều này.
Và vì vậy, chúng tôi bắt đầu suy nghĩ về tất cả những điều khác có thể sai sót.
Và những thử thách nào có thể được đặt ra?
Chúng tôi có một danh sách dài, vì vậy những gì chúng tôi đã làm là
trợ giúp nhiều người, bao gồm cả chúng tôi, những vấn đề nhỏ khác nhau của vấn đề này,
và chúng tôi đã nói, bạn có thể bắt đầu một loạt công việc với rủi ro tài chính không?
Bạn có thể bắt đầu một loạt công việc với những khía cạnh luật lệ?
Bạn có thể bắt đầu một loạt công việc mà làm sao bạn có thể quản lí những đề án đó?
Chúng tôi tập hợp tất cả những chuyên gia này và làm hàng loạt các công việc khác nhau, và chúng tôi đã tổ chức một hội nghị.
Hội nghị được tổ chức vào mùa hè, mùa hè năm ngoái.
Đó là một hội nghị chỉ dành cho những khách mời. Nó được tài trợ bởi Cộng đồng Ung thư nước Mĩ.
và hợp tác với Học viện ung thư quốc gia.
Chúng tôi có những chuyên gia từ mọi lĩnh vực mà chúng tôi nghĩ rằng sẽ quan trọng bao gồm cả chính phủ, bao gồm cả những người đang điều hành những trung tâm nghiên cứu, vân vân họ ngồi với nhau và lắng nghe những bài báo cáo trong 2 ngày từ những nhóm 5 công việc, và họ nói về chúng. Đó là lần đầu tiên
mà những người có thể làm được chuyện này ngồi cạnh nhau và có những cuộc đối thoại
Bây giờ những cuộc hội nghị này, việc ăn tối với nhau là khá phổ biến, và tại bữa ăn tối bạn sẽ biết rõ mọi người hơn, đại khái như chúng ta đang làm gì ở đây.
Tôi tình cờ nhìn ra cửa sổ và đặt bàn tay lên tim mình, tôi nhìn ra ngoài cửa sổ vào buổi tối của hội nghị đó, đó là vào khoảng thời gian mùa hè-- và đó chính là điều tôi đã nhìn thấy, một cầu vồng đôi
.vì vậy tôi muốn nghĩ nó như một dấu hiệu tốt
Tại hội nghị, chúng tôi đã gặp những người làm việc giữa Paris và San Francisco, nhiều người làm việc này nhằm cố gắng theo dõi liệu chúng tôi có thể thực hiện nó hay không.
Chúng tôi không mong chờ việc bắt đầu gây quỹ, nhưng chúng tôi muốn một ai đó làm điều này.
Bởi vì, một lần nữa, tôi không phải là một nhà khoa học
tôi không thể tạo ra một loại thuốc.
Tôi sẽ không bao giờ có đủ tiền để gây quỹ cho tất cả những cuộc thử nghiệm này.
Nhưng nếu tất cả chúng ta họp lại, với 401(k)'s, với 529 kế hoạch của chúng ta, với những kế hoạch trợ cấp của chúng ta, tất cả chúng ta họp lại thực tế có thể hỗ trợ cho hàng trăm cuộc thử nghiệm và được trả công xứng đáng để làm nó cứu sống hàng triệu sinh mạng như cha của tôi.
Cảm ơn các bạn,
Đây là hình ảnh của hành tinh Trái Đất.
Nó trông giống với hình ảnh của Apollo mà chúng ta thường biết.
Nhưng có một số khác biệt; bạn có thể click vào nó, và nếu click vào, bạn có thể nhìn rõ hơn từ bất cứ nơi nào trên Trái Đất.
Ví dụ, đây là hình ảnh bao quát của khuôn viên EPFL.
Trong nhiều trường hợp, bạn cũng có thể nhìn thấy một tòa nhà trông như thế nào từ một con phố gần đó.
Điều này quả thực tuyệt vời.
Nhưng còn thiếu một điều trong chuyến hành trình thú vị này: Đó là thời gian.
Tôi không chắc chắn là bức tranh này được chụp khi nào.
Tôi còn không chắc chắn liệu nó có được chụp cùng thời điểm với khung cảnh nhìn từ trên cao.
Trong phòng thí nghiệm của tôi, chúng tôi phát triển các công cụ để di chuyển không chỉ qua không gian mà còn qua thời gian.
Loại câu hỏi mà chúng tôi thường đặt ra là Liệu có thể xây dựng một cái gì đó giống với Bản đồ Google trong quá khứ không?
Tôi có thể thêm một thanh trượt trên đầu Bản đồ Google và điều chỉnh năm, để xem nó có gì khác so với 100 năm trước, 1000 năm trước đây không?
Điều đó có thể không?
Tôi có thể thiết lập lại mạng lưới xã hội của quá khứ không?
Tôi có thể làm một trang Facebook của thời Trung cổ không?
Hay, tôi có thể làm một cỗ máy thời gian không?
Có lẽ chúng ta chỉ có thể nói rằng, "Không, tuyệt đối không thể."
Hoặc, có thể, chúng ta sẽ nghĩ về nó từ một cách nhìn thông tin khác.
Đây là cái mà tôi gọi là nấm thông tin.
Theo chiều dọc, bạn có thời gian.
Và theo chiều ngang là lượng thông tin số có sẵn.
Rõ ràng là, trong 10 năm qua, chúng ta có rất nhiều thông tin.
Và có thể thấy, chúng càng đi sâu vào quá khứ thì thông tin chúng ta có càng ít.
Nếu chúng ta muốn tạo ra một kiểu như Bản đồ Google của quá khứ hoặc Facebook của quá khứ, thì chúng ta cần mở rộng khu vực này, chúng ta cần làm cho nó giống một hình chữ nhật.
Làm thế nào mà chúng ta làm được điều đó?
Có một cách là số hóa.
Có rất nhiều nguồn có sẵn -- báo chí, sách in, hàng ngàn cuốn sách in.
Tôi có thể số hóa tất cả.
Tôi có thể chọn lọc thông tin từ đó.
Dĩ nhiên là bạn càng lùi về quá khứ thì sẽ có ít thông tin hơn.
Nên, có thể sẽ không có đủ thông tin.
Nên, tôi có thể làm như các nhà sử học.
Tôi có thể ngoại suy.
Điều này là cái trong khoa học máy tính vẫn gọi là mô phỏng.
Nếu tôi có một quyển nhật kỳ hàng hải, tôi có thể xem xét, nó không chỉ là một quyển nhật ký hàng hải của một thuyền trưởng người Venice trên một hành trình đặc biệt.
Tôi có thể xem nó là một quyển nhật ký hàng hải thực sự phản ánh rất nhiều hành trình trong giai đoạn đó.
Tôi đang ngoại suy.
Nếu có một bức tranh về bề ngoài, tôi có thể nó như không phải là một tòa nhà bình thường, mà nó còn chắc chắn chia sẻ cùng nguyên lý tòa nhà nơi mà chúng ta đánh mất bất kỳ thông tin nào.
Vì thể nếu chúng ta muốn tạo ra một cỗ máy thời gian, chúng ta cần 2 thứ.
Chúng ta cần một lượng tài liệu lớn, và cần những chuyên gia xuất sắc.
Cỗ máy thời gian thành Venice, dự án mà tôi đang nói với các bạn, là một dự án hợp tác giữa EPFL và trường Đại học Venice Ca'Foscari.
Có một điều rất khác biệt ở Venice, làm cho việc quản lý nó trở nên rất rất quan liêu.
Họ đã giữ gìn tất cả mọi thứ, gần giống như Google ngày nay.
Ở Archivio di Stato, bạn có 80 cây số dữ liệu ghi chép mọi điều về cuộc sống ở Venice hơn 100 năm qua.
Bạn có ghi chép về từng con thuyền đi ra, đi vào cảng.
Bạn có tất cả mọi thay đổi có ở thành phố.
Tất cả đều ở đó.
Chúng tôi đang thiết lập một chương trình số hóa 10 năm với mục tiêu là chuyển những con số bị quên lãng này vào trong một hệ thống thông tin khổng lồ.
Loại mục tiêu mà chúng tôi hướng đến là số hóa 450 quyển sách một ngày.
Tất nhiên nếu chỉ số hóa thôi thì vẫn chưa đủ, bởi vì những tài liệu này, phần lớn là bằng tiếng Latin, bằng tiếng Ý, bằng tiếng địa phương Venice, vì thế bạn cần chuyển ngữ, dịch thuật trong một số trường hợp, và tra cứu. và điều này rõ ràng là không hề dễ dàng.
Đặc biệt là phương pháp nhận biết bằng quang học các ký tự cổ mà có thể được sử dụng với các bản in, lại không hiệu quả đối với các bản viết tay.
Vì thế giải pháp là cần phải có sự giúp đỡ từ một nguồn khác: nhận biết bằng giọng nói.
Đây là nguồn nghe có vẻ như không tưởng, nhưng có thể được hoàn thiện một cách đơn giản bằng việc cho thêm các ràng buộc.
Nếu bạn sử dụng một mô hình ngôn ngữ tốt, nếu bạn có một mô hình văn bản tốt, thì cấu trúc của nó cũng sẽ rất tuyệt.
Và đây là những văn bản hành chính.
Chúng đều có cấu trúc tốt trong nhiều trường hợp.
Nếu bạn chia lượng dữ liệu lớn này thành các tập con nhỏ hơn nơi mà một tập con nhỏ hơn chia sẻ các tài nguyên tương tự nhau, thì có cơ hội để thành công.
Nếu chúng ta làm được điều đó thì còn một vấn đề nữa: chúng ta có thể chọn lọc sự kiện từ những tài liệu này.
Có tới 10 tỷ sự kiện có thể được chọn ra từ dữ liệu này.
Và hệ thống thông tin khổng lồ này có thể được tìm thấy bằng nhiều cách.
Bạn có thể hỏi các câu kiểu như, "Ai sống trong tòa nhà này vào năm 1323?"
"Một con cá tráp biển có giá bao nhiêu ở siêu thị Realto vào năm 1434?"
"Mức lương của một thợ làm kính ở Murano có thể có được sau hơn mười năm là bao nhiêu?"
Bạn cũng có thể hỏi những câu hỏi rộng hơn bởi nó được mã hóa bằng từ ngữ.
Và sau đó cái mà bạn có thể làm là cho nó vào không gian, vì phần lớn những thông tin thuộc về không gian.
Và từ đó, bạn có thể làm những việc như xây dựng lại một hành trình không tưởng về thành phố đã có được một sự phát triển bền vững qua hàng nghìn năm, đang cố để luôn giữ được một hình thái cân bằng với môi trường.
Bạn có thể tái dựng lại hành trình đó, mường tượng nó theo nhiều cách.
Nhưng đương nhiên, bạn không thể hiểu được Venice, nếu chỉ nhìn vào thành phố.
Bạn phải đặt nó trong một hệ thống châu Âu rộng hơn.
Vì thế, ý tưởng cũng là để ghi chép tất cả mọi việc được làm ở đẳng cấp châu Âu.
Chúng tôi cũng có thể tái dựng hành trình của Đế chế hàng hải Venice, cách nó dần dần điều khiển tiến trình biển Adriatic, cách nó trở thành đế chế trung cổ quyền lực nhất thời đó, quản lý phần lớn các lộ trình biển từ bắc tới nam.
Nhưng bạn thậm chí còn làm được những thứ khác, vì trong những hành trình hàng hải này, có những mô hình quen thuộc.
Bạn có thể đi trước một bước và thực sự tạo ra một hệ thống mô phỏng, tạo ra một bản mô phỏng Địa Trung Hải mà có thể thực sự tái dựng lại cả những thông tin còn thiếu, và cho phép chúng ta đặt ra mọi câu hỏi như thể bạn đang sử dụng một bản kế hoạch hải trình vậy.
"Nếu tôi đang ở đảo Corfu vào tháng 6/1323 và muốn đến thành phố Constantinople, tôi có thể đi thuyền từ đâu?"
Chắc chắn chúng ta có thể trả lời câu hỏi đó với độ chính xác từ một, hai, hay ba ngày.
"Sẽ mất khoảng bao nhiêu tiền?"
"Cơ hội gặp phải cướp biển là bao nhiêu?"
Dĩ nhiên, bạn hiểu rằng, thách thức khoa học chính của một dự án như thế này là việc xác định tiêu chuẩn, số lượng và biểu đạt sự không chắc chắn và mâu thuẫn ở mỗi bước của quá trình.
Có nhiều lỗi sai, trong văn bản, có thể là sai tên thuyền trưởng, một số thuyền thực ra chưa bao giờ ra khơi.
Có lỗi sai trong việc dịch, chênh lệch về trích dẫn, và hơn hết là, nếu bạn thêm vào các quá trình thuật toán, bạn sẽ có các lỗi sai trong việc nhận diện, trong việc chắt lọc thông tin, hay bạn có một dữ liệu rất không chắc chắn.
Thế thì làm thế nào chúng ta có thể phát hiện và sửa chữa những mâu thuẫn đó?
Làm thế nào để trình bày các hình thái không chắc chắn đó?
Rất khó. Điều duy nhất bạn có thể làm là ghi chép từng quá trình một, không chỉ việc mã hóa thông tin lịch sử mà còn là cái được gọi là thông tin lịch sử bên lề, cách các hiểu biết về lịch sử được xây dựng, ghi chép từng bước một.
Điều đó không chỉ đảm bảo rằng chúng ta đang thực sự nói về một câu chuyện Venice độc nhất, mà còn chắc chắn được chúng ta đang tái dựng một câu chuyện của Venice được ghi chép lại đầy đủ.
Có thể sẽ không chỉ có một bản đồ duy nhất.
Có thể sẽ có vài bản đồ.
Hệ thống nên cho phép điều đó, bởi vì chúng ta phải chấp nhận một hình thái không chắc chắn mới, cái thực sự mới đối với loại dữ liệu khổng lồ này.
Và chúng ta nên truyền đạt nghiên cứu mới này tới lượng lớn khán giả bằng cách nào?
Một lần nữa, Venice lại là một ngoại lệ.
Với hàng tỷ du khách đến đây, hàng năm, Venice thực sự là một trong những địa điểm lý tưởng để thử nghiệm việc tạo ra bảo tàng của tương lai.
Hãy tưởng tượng, theo chiều ngang bạn nhìn thấy bản đồ được tái dựng trong một năm bất kỳ được chọn, và theo chiều dọc ,bạn sẽ thấy các số liệu phục vụ cho việc tái dựng đó, chẳng hạn như các bức vẽ.
Tưởng tượng một hệ thống chìm cho phép đi đến, nghiên cứu và tái dựng lại Venice của một năm cho trước, một vài kinh nghiệm mà bạn có thể chia sẻ trong một nhóm.
Trái lại, tưởng tượng rằng bạn đang thực sự bắt đầu từ một dữ liệu, một bản chép tay tiếng Venice địa phương, và bạn chỉ ra cái mà bạn có thể xây dựng được từ nó, nó được giải mã như thế nào, nội dung của dữ liệu đó có thể được tái tạo ra sao.
Đây là một bức tranh từ một triển lãm đang diễn ra tại Geneva về loại hệ thống đó.
Vì thế tóm lại, chúng ta có thể nói rằng nghiên cứu về nhân loại là việc trải qua một cuộc tiến hóa có thể giống như những gì xảy ra với khoa học cuộc sống 30 năm trước.
Đó thực sự là một câu hỏi về quy mô.
Chúng tôi thấy dự án này không thể do bất kỳ đội nghiên cứu riêng biệt nào đảm nhiệm, và điều này thực sự mới mẻ đối với nhân loại, cái thường đòi hỏi việc phải làm theo từng nhóm nhỏ hoặc chỉ với một vài nhà nghiên cứu.
Khi đến thăm Archivio di Stato, bạn sẽ nhận ra việc này vượt xa khả năng của bất kỳ một đội đơn lẻ nào, và nó nên có một nỗ lực hợp tác cùng nhau.
Vì thế, cái mà chúng tôi có thể làm được cho tiến trình biến hóa này là ấp ủ một thế hệ mới của "nhân văn số học" cái đang ngày một sẵn sàng cho bước chuyển mình này.
Xin cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
(Âm nhạc) Với bất cứ ai trong số các bạn đã từng đến thăm hay sống tại New York, những hình ảnh này trông có vẻ quen thuộc.
Đây là Central Park, một trong những không gian công cộng được thiết kế đẹp nhất ở Mỹ.
Nhưng với những ai chưa từng đến đây, những hình ảnh này không đủ để thuyết phục.
Để hiểu được Central Park, bạn phải tới tận nơi.
Cũng giống như âm nhạc đích thực, thứ mà anh trai tôi và tôi đang sáng tạo và ghi lại đặc biệt dành cho Central Park.
(Âm nhạc) Ngày hôm nay, tôi muốn chia sẻ với các bạn đôi chút về công việc mà anh trai tôi Hays và tôi đang theo đuổi -- Đó là chúng tôi. Đó là cả 2 chúng tôi, thực ra là về khái niệm mà chúng tôi đang phát triển trong vài năm qua, đó là ý tưởng nhận biết vị trí âm nhạc.
Hiện giờ, anh trai tôi và tôi, cả 2 là nhạc sĩ, và nhà sản xuất âm nhạc.
Chúng tôi làm việc chung với nhau từ khi còn là trẻ con, thật sự đấy.
Nhưng tới gần đây, chúng tôi càng ngày càng quan tâm tới những dự án mà nghệ thuật và công nghệ giao thoa, từ việc tạo ra âm thanh từ hình ảnh cụ thể và sự sắp đặt video để thực hiện những buổi hòa nhạc mang tính tương tác.
Nhưng hôm nay, chúng tôi tập trung vào khái niệm về thành phần không gian vật lý.
Nhưng, trước khi đi sâu vào điều đó, hãy để tôi kể cho các bạn đôi chút về việc chúng tôi đã bắt đầu với ý tưởng này như thế nào.
Anh tôi và tôi đã từng sống ở New York khi nghệ sĩ Christo và Jeanne-Claude thực hiện tác phẩm nghệ thuật sắp đặt đương đại của họ, The Gates, ở Central Park.
Hàng trăm bức điêu khắc sáng màu đã làm đẹp công viên trong một vài tuần, và không giống như những tác phẩm đã được trưng bày khác, trong một không gian trung tính hơn, giống như những bức tường của phòng tranh hay một bảo tàng, nó đã có hiệu quả và thực sự tạo ra đối thoại với nơi này và bằng nhiều cách khác, The Gates thực sự là một kiệt tác về thiết kế của Frederick Olmsted.
Và đây là một sự trải nghiệm tồn tại với chúng ta trong thời gian dài và nhiều năm sau nữa, anh trai tôi và tôi chuyển về lại với Washington, D.C., và chúng tôi tự hỏi liệu có khi nào, cũng theo cách đó mà The Gates đáp lại những bố trí của công viên, và giúp tạo âm nhạc cho khung cảnh không?
Và nó mang chúng tôi đến với thứ này
(Âm nhạc) Vào Memorial Day, chúng tôi phát hành "The National Mall," một album nhận biết vị trí phát hành độc quyền như là một ứng dụng di động sử dụng tích hợp chức năng GPS của thiết bị để ghi lại bản đồ của toàn bộ công viên tại quê hương của chúng tôi Washington, DC
Hàng trăm đoạn nhạc được gắn thẻ địa lý trên toàn bộ công viên vì vậy khi người nghe đi qua các cảnh quan, một số điểm âm nhạc thực sự sẽ diễn ra xung quanh họ.
Vì vậy, đây không phải là một danh sách nhạc hoặc một danh sách các bài hát dành cho công viên, mà là một loạt các giai điệu và nhịp điệu riêng biệt nhưng lại phù hợp với nhau như những miếng ghép hình và pha trộn lẫn nhau một cách hoàn hảo dựa trên định hướng mà người nghe đã chọn.
Vì vậy, hãy nghĩ về điều này như một album mà bạn tự tạo ra những cuộc phiêu lưu.
Hãy xem xét kỹ hơn.
Hãy xem ví dụ này
Như vậy, sử dụng ứng dụng, như thể bạn đang hướng tới mặt đất, bao quang tượng đài Washington, bạn nghe thấy âm thanh của nhạc cụ ngân lên, sau đó nhường chỗ cho âm thanh của một mellotron cất lên một giai điệu rất đơn giản.
Tiếp đó là những âm thanh của chiếc violins.
Tiếp tục bước tới, và toàn bộ dàn nhạc xướng lên, cho tới khi bạn thực sự lên tới đỉnh đồi và bạn đang lắng nghe âm thanh của trống, những tràng pháo hoa và cả những loại âm nhạc của sự điên cuồng, như thể tất cả các âm thanh được tỏa ra từ đài tưởng niệm khổng lồ này xen vào trung tâm công viên.
Nhưng khi bạn đi theo hướng ngược lại, toàn bộ chuỗi âm thanh xảy ra ngược lại.
Và cho tới khi bạn bước ra khỏi khuôn viên của công viên, âm nhạc dần trở lên tĩnh lặng, và nút 'play' sẽ biến mất.
Đôi khi nhiều người ở những khu vực khác liên lạc với chúng tôi, những người không thể đi du lịch đến Hoa Kỳ, nhưng muốn thưởng thức đoạn nhạc này.
Và, không giống những album thông thường, chúng tôi không thể đáp ứng được yêu cầu củả họ
Khi họ yêu cầu một chiếc C.D hay bản MP3, chúng tôi không thể tạo ra nó, và lý do là bởi vì đây không phải là một ứng dụng quảng bá hay một trò chơi để quảng bá hay đi kèm với việc phát hành một bản thu truyền thống.
Trong trường hợp này, ứng dụng, chính nó, là một tác phẩm và người kiến trúc sư là bản chất cho những trải nghiệm âm nhạc.
6 tháng sau, chúng tôi đã làm một album nhận biết vị trí cho Central Park, một công viên lớn gấp đôi kích cỡ của Khu mua sắm quốc gia với âm nhạc kéo dài từ Sheep's Meadow , Ramble cho tới Reservoir.
Hiện tại, anh tôi và tôi đang thực hiện nhiều dự án trên toàn quốc, nhưng mùa xuân rồi, chúng tôi đã bắt đầu dự án ngay tại Cục Nghệ thuật Truyền thông thử nghiệm Stanford's nơi chúng tôi đang tạo ra album nhận biết vị trí lớn nhất, tính đến nay, thứ mà sẽ lan rộng khắp toàn bộ Highway 1 tại khu vực bờ Thái Bình Dương
Nhưng điều chúng tôi đang làm, kết hợp GPS với âm nhạc thật sự chỉ là một ý tưởng
Nhưng nó nói lên một tầm nhìn lớn cho ngành âm nhạc, đôi lúc gặp khó khăn Trong việc tìm ra bản chất trong thời đại số có nghĩa là họ bắt đầu nhìn thấy những công nghệ mới Không chỉ đơn giản bằng cách thêm vào những "kèn trống" trên khuôn mẫu hiện tại mà là xây đắp theo những cách hoàn toàn mới để mọi người tương tác và trải nghiệm âm nhạc.
Xin cảm ơn.
(vỗ tay)
Toàn bộ mô hình của chủ nghĩa tư bản và mô hình kinh tế mà bạn và tôi đã làm việc trong đó, và, trên thực tế, tiếp tục làm việc trong đó đã được xây dựng xoay quanh những gì mà có lẽ Milton Friedman đã diễn đạt một cách rất cô đọng.
Và Adam Smith, dĩ nhiên, cha đẻ của kinh tế học hiện đại thực ra đã nói đến cách đây rất nhiều năm rồi, bàn tay vô hình, trong đó, "Nếu bạn tiếp tục điều hành theo cách riêng của bạn bạn sẽ làm những điều tốt cho xã hội"
Bây giờ thì chủ nghĩa tư bản đang làm nhiều điều tốt và tôi đã nói nhiều về những điều tốt đã và đang xảy ra nhưng một cách công bằng thì nó vẫn chưa có thể gặp nhau với một vài thách thức mà chúng ta đã và đang chứng kiến trong xã hội.
Mô hình mà ít nhất tôi trưởng thành từ đó và rất nhiều trong chúng ta đang làm kinh tế trưởng thành từ đó chính là mô hình đề cập đến những gì tôi gọi là sự phát triển 3G: (growth: sự phát triển) phát triển nhất quán quý theo quý phát triển cạnh tranh tốt hơn kẻ khác và phát triển mang lại lợi nhuận vì vậy, bạn tiếp tục kiếm được ngày càng nhiều giá trị cho cổ đông.
Và tôi e rằng mô hình này sẽ không còn đúng nữa và chúng ta phải chuyển mô hình 3G này thành một mô hình mà tôi gọi là mô hình G thứ 4 G mà tôi gọi nó là sự phát triển có trách nhiệm.
Và nó chính là điều phải trở thành một phần rất quan trọng của việc tạo ra giá trị.
Không chỉ tạo ra giá trị kinh tế mà còn để tạo ra giá trị cho xã hội.
Và những công ty sẽ thịnh vượng là những công ty sẽ nắm lấy giá trị của chữ G thứ 4 này.
Và mô hình của 4G khá là đơn giản: Những công ty không thể chấp nhận là những kẻ đứng ngoài thờ ơ với những gì đang xảy ra xung quanh xã hội.
Họ phải bắt đầu đảm nhiệm vai trò trong việc phục vụ những cộng đồng mà thực tế là giúp duy trì chính họ.
Và chúng ta phải chuyển sang một mô hình theo mô hình và/và đó là làm thế nào chúng ta kiếm tiền và làm đúng?
Làm sao chúng ta đảm bảo rằng mình có một doanh nghiệp tuyệt vời nhưng cũng có đồng thời một môi trường tuyệt vời xung quanh mình?
Và mô hình đó nói về việc làm tốt và làm đúng.
Nhưng câu hỏi đó dễ nói hơn dễ làm
Nhưng làm thế nào chúng ta thực sự trả lời được nó?
Và tôi thực sự tin rằng câu trả lời sẽ chính là đường lối lãnh đạo
Nó sẽ tái định nghĩa lại những mô hình kinh doanh mới điều này được hiểu rằng giấy phép duy nhất để điều hành là kết hợp những thứ đó lại với nhau.
Và để làm được nó bạn cần những doanh nghiệp có thể thực sự xác định được vai trò của mình trong xã hội trên khía cạnh một mục đích lớn hơn những sản phẩm và thương hiệu mà họ bán ra.
Và những công ty thực sự xác định được vai trò của mình, những điều không thể dàn xếp được cho dù thời gian là tốt, tệ, xấu xí -- không thành vấn đề.
Có những điều mà bạn đại diện cho chúng.
Giá trị và mục đích sẽ là hai động lực của chương trình sẽ kiến tạo những công ty của ngày mai.
Và bây giờ, tôi sẽ chuyển sang nói một tý xíu về những kinh nghiệm cá nhân của bản thân tôi.
Tôi gia nhập Unilever năm 1976 ở vị trí của một quản trị viên tập sự ở Ấn Độ.
Vào ngày đầu tiên đi làm tôi bước vào và sếp tôi hỏi tôi, "Anh có biết tại sao mình ở đây không?"
Tôi nói, "Tôi ở đây để bán thật nhiều xà phòng"
Và ông ấy nói, "Không, anh ở đây để thay đổi cuộc sống"
Bạn ở đây để thay đổi cuộc sống
Bạn biết đấy, tôi đã nghĩ rằng nó khá là khôi hài.
Chúng tôi là một công ty bán xà phòng và xúp.
Có thứ gì mà chúng tôi đang làm liên quan đến việc thay đổi cuộc sống không?
Và rồi, tôi nhận ra rằng nó là những hành động đơn giản như bán một thanh xà phòng lại có thể cứu được nhiều mạng sống hơn những công ty dược phẩm
Tôi không biết có bao nhiêu trong số các bạn biết rằng năm triệu trẻ em không lên năm tuổi được do những bệnh lây truyền mà có thể được ngăn ngừa bằng một hành động đơn giản như rửa tay với xà phòng.
Chúng tôi chạy chương trình rửa tay sạch lớn nhất trên thế giới.
Chúng tôi đang chạy một chương trình về vệ sinh và sức khỏe mà bây giờ tiếp cận tới nửa tỷ người.
Nó không phải là để bán xà phòng có một mục tiêu to lớn hơn trong đó.
Và những thương hiệu thực sự có thể đi tiên phong trong việc thay đổi xã hội.
Và lý do đó là, khi hai tỷ người sử dụng những thương hiệu của bạn đó chính là một chiếc máy khuếch đại.
Những hành động nhỏ có thể tạo ra một thay đổi lớn.
Lấy một ví dụ khác, tôi đang đi bộ quanh một trong những ngôi làng của chúng ta tại Ấn Độ
Bây giờ thì, với những ai trong các bạn đã và đang làm điều này sẽ nhận ra rằng đây không phải là đi bộ trong công việc.
Và chúng ta có quý cô này là một trong những người phân phối nhỏ của chúng tôi xinh đẹp, rất, rất khiêm tốn, nhà của cô ấy -- và cô ấy ở đó, ăn mặc xinh đẹp, chồng cô ta, bà mẹ chồng và em gái chồng phía sau.
Cấp bậc xã hội đã thay đổi bởi vì quý cô này là một phần của Dự án Shakti của chúng tôi đó thực sự là việc dạy phụ nữ cách để làm kinh doanh nhỏ và cách để truyền đi thông điệp của dinh dưỡng và vệ sinh.
Chúng ta có 60.000 phụ nữ như thế tại Ấn Độ, hiện nay.
Nó không phải là bán xà phòng, mà đó chính là đảm bảo rằng trong quy trình này bạn có thể thay đổi cuộc sống của nhiều người.
Những hành động nhỏ, thay đổi lớn.
Những đồng nghiệp ở Bộ phận NC&PT không chỉ đang làm việc để cho chúng ta những chất tẩy rửa tuyệt vời mà còn làm việc để đảm bảo rằng chúng ta dùng ít nước hơn.
Một sản phẩm mà chúng ta đã và đang thực hiện gần đây, Một sản phẩm Rinse cho phép chúng ta tiết kiệm nước mỗi lần giặt áo quần.
Và nếu chúng ta có thể biến tất cả người dùng của mình sử dụng nó, sẽ là 500 tỷ lít nước.
Nhân tiện, con số trên tương đương với một tháng sử dụng nước cho cả một lục địa rộng lớn.
Vậy hãy suy nghĩ về nó.
Có những hành động nhỏ có thể tạo ra một thay đổi lớn.
Và tôi có thể tiếp tục nói về nó.
Chuỗi thức ăn của chúng tôi, những sản phẩm tuyệt vời của chúng tôi -- và tôi xin lỗi rằng tôi sẽ cho bạn một từ từ phía những nhà tài trợ -- Knorr, Hellman's và tất cả những sản phẩm tuyệt vời đó.
Chúng tôi cam kết đảm bảo rằng tất cả những vật liệu nông nghiệp thô được lấy từ những nguồn bền vững, 100% bền vững.
Chúng tôi là những người đầu tiên nói rằng sẽ mua tất cả dầu tràm từ những nguồn bền vững.
Tôi không biết bao nhiêu người trong số các bạn biết nó, và đang không mua nó từ những nguồn bền vững, có thể tạo ra sự phá rừng chiếm tới 20% lượng khí nhà kính trên thế giới.
Chúng tôi đã là những người đầu tiên chấp nhận nó, và đó là bởi vì chúng tôi bán xà phòng và xúp.
Điều mà tôi đang nói đến ở đây đó là những công ty như của các bạn, như của tôi phải định ra một mục đích gánh lấy trách nhiệm và hiểu rằng chúng ta phải đóng vai trò trong những cộng đồng mà mình đang hoạt động.
Chúng ta đã giới thiệu một thứ gọi là Bản Kế Hoạch Sống Bền Vững của Unilever, trong đó nói "Mục đích của chúng ta là phổ biến cuộc sống bền vững và chúng ta đang thay đổi cuộc sống của một tỷ người sau năm 2020."
Bây giờ câu hỏi là, chúng ta sẽ làm gì, từ đây?
Và câu trả lời rất đơn giản: Chúng ta sẽ không thể thay đổi thế giới một mình.
Có rất nhiều người trong chúng ta những người hiểu rõ được điều này
Câu hỏi là, chúng ta cần hợp tác, chúng ta cần liên minh và quan trọng là, chúng ta cần đường lối lãnh đạo thứ có thể cho phép bắt đầu nó, từ đây và thực sự trở thành sự thay đổi mà chúng ta muốn nhìn thấy xung quanh mình.
Cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi rất vui khi có mặt tại đây, Edinburgh, Scotland, nơi ra đời của kim tiêm và ống tiêm.
Theo hướng này, cách đây chưa đầy 1 dặm, vào năm 1853, một người Scotland đã đăng kí bằng sáng chế đầu tiên của mình cho kim và ống tiêm
tại trường Đại học Y Hoàng gia Ông ấy là Alexander Wood.
Đây chính là bằng sáng chế đó.
Điều khiến tôi hết sức kinh ngạc là nó hầu như giống với loại kim tiêm ta vẫn dùng đến tận ngày nay.
Thế nhưng, nó đã có cách đây 160 năm rồi.
Bây giờ, chúng ta chuyển sang lĩnh vực vaccine.
Hầu hết vaccine được đưa vào cơ thể nhờ vào kim và ống tiêm, công nghệ có cách đây 160 năm.
Và chúng ta cần ghi nhận ở nhiều cấp độ rằng vaccine là một phát minh thành công.
Sau nước sạch và hệ thống vệ sinh, vaccine là một trong nhưng phát minh làm tăng tuổi thọ con người nhiều nhất.
Thật khó để đánh bại thành tích này.
Nhưng cũng giống như những công nghệ khác, vaccine cũng có những nhược điểm, và kim tiêm và ống tiêm là phần then chốt trong câu chuyện đó, công nghệ có từ lâu đời này.
Hãy bắt đầu với điều dễ nhận thấy nhất: Nhiều người trong chúng ta không thích kim và ống tiêm.
Tôi cũng thế.
Tuy nhiên, 20% dân số mắc một hội chứng gọi là chứng sợ kim tiêm.
Điều đó nghĩa là họ rất ghét kim tiêm. Họ chủ động né tránh việc tiêm chủng vì hội chứng sợ kim tiêm này.
Và điều đó khiến việc cho ra đời vaccine gặp khó khăn.
Bây giờ, có một vấn đề quan trọng khác có liên quan, đó là tổn thương do kim tiêm.
Và tổ chứng Y tế thế giới WHO đã thống kê có khoảng 1,3 triệu người tử vong mỗi năm do lây nhiễm chéo gây ra bởi tổn thương do kim tiêm.
Những ca tử vong sớm là do nguyên nhân này.
Đây là 2 điều mà có thể các bạn đã từng nghe nói đến, nhưng kim tiêm và ống tiêm vẫn còn 2 mặt hạn chế mà có thể các bạn chưa từng biết đến.
Thứ nhất là nó có thể hạn chế phản ứng miễn dịch của các loại vaccine thế hệ kế tiếp.
Và thứ hai, nó gây ra khó khăn trong việc bảo quản lạnh. Tôi cũng sẽ trình bày điều này với quý vị.
Tôi xin chia sẻ với quý vị về một số nghiên cứu công nghệ để giải quyết 4 vấn đề trên mà tôi và nhóm của mình đã thực hiện tại Đại học Queensland, Úc
Và công nghệ đó được gọi là Nanopatch.
Và đây là một mẫu của Nanopatch.
Dưới mắt thường, nó trông như một hình vuông nhỏ hơn một con tem bưu điện, nhưng dưới kính hiển vi, những gì bạn thấy là hàng ngàn mũi kim siêu nhỏ mà mắt thường không thể thấy được.
Và có khoảng 4.000 mũi kim trên miếng hình vuông này nếu so với kim tiêm.
Và tôi đã thiết kế chúng nhằm thực hiện một vai trò then chốt, đó là kích thích hệ thống miễn dịch của da.
Đó là một chức năng vô cùng quan trọng của Nanopatch.
Chúng tôi chế tạo Nanopatch bằng một kĩ thuật gọi là "khắc ion phản ứng sâu".
và kĩ thuật đặc thù này được vay mượn từ ngành công nghiệp bán dẫn, do đó nó có chi phí thấp và có thể được tung ra với số lượng lớn.
Chúng tôi phủ vaccine khô lên những mũi kim của Nanopatch và dán nó lên da.
Cách đơn giản nhất để sử dụng là dùng ngón tay, nhưng ngón tay của ta cũng có vài hạn chế, vì vậy chúng tôi đã sáng chế ra một thiết bị.
Và nó rất đơn giản. Bạn có thể gọi nó là một ngón tay tinh vi.
vận hành bằng lò xo.
Những gì chúng ta làm là dán Nanopatch lên da-- (Nhấn) và ngay lập tức vài thứ sẽ xảy ra.
Trước hết, những mũi kim trên Nanopatch đâm xuyên qua lớp sừng của da và vaccine tiết ra nhanh chóng, trong vòng dưới 1 phút.
Sau đó, chúng ta có thể lấy Nanopatch ra và bỏ nó đi.
Hơn nữa, chúng ta có thể tái sử dụng thiết bị này.
Vừa rồi quý vị có thể thấy Nanopatch hoạt động như thế nào, và một vài thuận lợi to lớn của nó.
Chúng ta đã nói về việc nó không có kim tiêm. Đây là những mũi kim mà thậm chí bạn không thể nhìn thấy, và dĩ nhiên hội chứng sợ kim tiêm cũng không còn là vấn đề.
Bây giờ, chúng ta xét đến 2 thuận lợi to lớn khác: Một là cải thiện phản ứng miễn dịch khi truyền vaccine và hai là không cần phải bảo quản lạnh.
Tôi sẽ bắt đầu với ý đầu tiên: tính sinh miễn dịch.
Chúng ta cần chút thời gian để hiểu thêm điều này, nhưng tôi sẽ cố giải thích nó bằng những thuật ngữ đơn giản.
Vì thế, tôi sẽ giải thích cho các bạn cơ chế làm việc của vaccine một cách dễ hiểu.
Vaccine đưa vào cơ thể một chất gọi là kháng nguyên. Đó là một thể vi khuẩn vô hại.
Vi khuẩn vô hại đó, hay còn gọi là kháng nguyên khiến cơ thể phát sinh phản ứng miễn dịch, học và ghi nhớ cách đối phó với kẻ xâm phạm.
Khi kẻ xâm phạm thực sự xuất hiện, cơ thể nhanh chóng phát sinh phản ứng miễn dịch chống lại vaccine đó và vô hiệu hóa lây nhiễm.
Và cơ thể hoàn thành nhiệm vụ của mình.
Bây giờ, phần lớn vaccine được đưa vào cơ thể bằng kim tiêm và ống tiêm theo cách đó, một công nghệ lạc hậu.
Thế nhưng, điều gây tranh cãi là kim tiêm hạn chế phản ứng miễn dịch của cơ thể. Nó bỏ qua điểm miễn dịch trên da.
Để minh họa điều này, chúng ta cần tham gia vào một chuyến hành trình xuyên qua da, bắt đầu với 1 trong số những mũi kim và dán Nanopatch lên da.
Và chúng ta thấy loại dữ liệu này.
Đây là dữ liệu thực tế. Chúng ta có thể thấy rằng có 1 mũi kim của Nanopatch đâm xuyên qua da và những màu sắc đó minh họa cho những lớp da khác nhau.
Để giúp các bạn hiểu về quy mô của nó, nếu cả kim tiêm cũng được thể hiện ở đây, nó sẽ vô cùng to lớn.
Nó sẽ to gấp 10 lần so với kích thước màn hình, và đâm sâu cũng gấp 10 lần.
Nó hoàn toàn đơn lẻ.
Bạn có thể thấy ngay rằng (khi sử dụng Nanopatch) những mũi kim như vậy sẽ đâm xuyên qua da.
Lớp màu đỏ là lớp sừng của da chết, nhưng lớp màu nâu và tím thẫm có chứa đầy tế bào miễn dịch.
Ví dụ, trong lớp màu nâu có một loại tế bào gọi là tế bào Langerhans. Mỗi milimet vuông trên cơ thể có đầy các tế bào Langerhans, tế bào miễn dịch cũng như những tế bào khác mà chúng tôi không thể hiện trong bức ảnh.
Nhưng các bạn có thể thấy ngay rằng Nanopatch có thể đạt được độ sâu cần thiết trên da.
Chúng tôi kích thích hàng ngàn trong số hàng ngàn các tế bào đặc biệt nằm trên bề mặt da đó.
Là người phát minh và thiết kế để thiết bị này làm được điều đó, tôi cảm thấy nó thật thú vị. Nhưng thế thì sao?
Trong thế giới vaccine, nếu ta kích thích các tế bào,
điều đó nghĩa là gì?
Thế giới vaccine ngày càng tốt hơn.
Nó ngày càng trở nên hệ thống hơn.
Thế nhưng, quý vị không thể nào biết liệu vaccine có tác dụng hay không cho đến khi tiến hành thử nghiệm và chờ đợi.
Thậm chí đến hôm nay, điều đó giống như một trò may rủi.
Vì vậy, chúng ta vẫn phải đánh cược.
Chúng ta lấy một vaccine cúm, phủ lên Nanopatch dán nó lên da, và chờ đợi. Và đây là lần thử nghiệm trên động vật sống.
Chúng tôi chờ đợi suốt 1 tháng, và đây là điều mà chúng tôi đã phát hiện được.
Đây là dữ liệu về phản ứng miễn dịch mà Nanopatch đã tạo ra (khi tiêm lên da) so với kim và ống tiêm (khi tiêm lên cơ).
Ở trục ngang là liều lượng vaccine (đơn vị: nanogram)
Ở trục dọc là phản ứng miễn dịch mà cơ thể tạo ra và đường gạch nối cho thấy ngưỡng bảo vệ.
Nếu ở trên ngưỡng đó, phản ứng miễn dịch được xem là có tính bảo vệ, còn nếu ở dưới ngưỡng thì không.
Ta có thể thấy đa phần đường màu đỏ nằm dưới ngưỡng và chỉ có đúng một điểm, khi tiêm bằng kim tiêm là có tính bảo vệ, và đó là với liều lượng vaccine cao 6.000 nanogram.
Nhưng quý vị hãy chú ý đến sự khác biệt lớn của đường màu xanh.
Đó là phản ứng miễn dịch mà cơ thể tạo ra khi sử dụng Nanopatch. Liều lượng vaccine truyền đi bằng Nanopatch gây ra phản ứng miễn dịch hoàn toàn khác.
Đó là một cơ hội mới.
Đột nhiên, chúng ta có một đòn bẩy hoàn toàn mới trong thế giới vaccine.
Chúng ta có thể thúc đẩy nó theo cách dùng 1 vaccine có tác dụng nhưng quá đắt chỉ với liều lượng bằng 1/11 so với dùng kim tiêm. mà vẫn có tính bảo vệ.
Điều đó có thể đột ngột giảm giá thành vaccine từ 10 dollar xuống còn 10 cent, và việc này là vô cùng quan trọng tại các nước đang phát triển.
Nhưng vẫn còn 1 góc độ khác đối với vấn đề này. Các bạn có thể lấy vaccine hiện không có tác dụng và làm nó vượt được ngưỡng này và khiến nó có tính bảo vệ.
Và chắc chắn rằng trong thế giới vaccine điều này là quan trọng.
Hãy xét đến 3 căn bệnh nguy hiểm: HIV, sốt rét, lao phổi.
Chúng gây ra cái chết cho 7 triệu người mỗi năm, và hiện không có đủ phương pháp chủng ngừa cho 3 bệnh này.
Vì vậy, với đòn bẩy mới tiềm năng mà Nanopatch mang lại, chúng ta có thể làm được điều đó.
Chúng ta có thể nâng đòn bẩy để làm các vaccine được chọn vượt qua ngưỡng.
Dĩ nhiên, chúng tôi vẫn làm việc trong phòng thí nghiệm với nhiều loại vaccine đã đạt được phản ứng miễn dịch tương tự như vaccine bệnh cúm.
Tôi xin chuyển sang trình bày về một khiếm khuyết khác của vaccine ngày nay, đó chính là việc bảo quản lạnh.
Và như tên gọi: bảo quản lạnh, đó là điều kiện để bảo quản vaccine từ lúc sản xuất cho đến khi được tiêm chủng, tức là ở trạng thái được giữ lạnh.
Điều đó gây ra các thách thức về lưu trữ và vận chuyển, nhưng chúng tôi có cách để giải quyết điều này.
Đây là 1 ví dụ khá cực đoan nhưng nó minh họa được các khó khăn về lưu trữ và vận chuyển, cụ thể ở những vùng thiếu thốn trang thiết bị cần thiết để bảo quản lạnh vaccine và duy trì chuỗi bảo quản lạnh.
Nếu nhiệt độ quá ấm, vaccine sẽ hỏng, và điều thú vị là nếu nhiệt độ quá lạnh, vaccine cũng sẽ hỏng.
Hiện giờ, rủi ro đó rất cao.
Tổ chức WHO ước tính ở châu Phi, hơn một nửa số vaccine được sử dụng được xem như không có tác dụng bởi vì chuỗi bảo quản lạnh đã bị phá vỡ.
Đó là một rắc rối lớn, vì khi sử dụng kim và ống tiêm, vaccine phải ở dạng lỏng, và khi ở dạng lỏng, nó cần được làm lạnh.
Thuộc tính quan trọng của Nanopatch chính là việc vaccine ở dạng khô, và khi ở dạng khô, nó không cần được làm lạnh.
Trong phòng thí nghiệm, chúng tôi đã cho thấy rằng vaccine có thể được bảo quản ở 23 độ C trong hơn 1 năm mà không mất đi hoạt tính.
Đó là một sự cải tiến đáng kể.
(Võ tay) Chúng tôi cũng rất vui mừng vì điều này.
Và điều quan trọng là chúng tôi đã thực sự chứng minh được công dụng của Nanopatch trong bối cảnh phòng thí nghiệm.
Với tư cách là 1 nhà khoa học, tôi yêu điều đó và yêu khoa học.
Tuy nhiên, với tư cách là 1 kĩ sư, 1 kĩ sư sinh học và cũng là 1 con người, tôi sẽ không thỏa mãn cho đến khi mang được nó ra khỏi phòng thí nghiệm và đưa nó đến tay người dân với số lượng lớn, đặc biệt là cho những người cần nó nhất.
Vì thế, chúng tôi đã bắt đầu chuyến hành trình đặc biệt này, và bắt đầu nó theo 1 cách khác lạ.
Chúng tôi bắt đầu với Papua New Guinea.
Giờ đây, Papua New Guinea là ví dụ của một quốc gia đang phát triển.
Đất nước này có diện tích ngang bằng với Pháp, nhưng lại hứng chịu nhiều rào cản lớn tồn tại trong thế giới vaccine ngày nay.
Đó chính là lưu trữ và vận chuyển. Ở đất nước này, chỉ có 800 tủ lạnh để bảo quản vaccine.
Nhiều cái trong số chúng đã cũ kĩ, như chiếc này ở Port Moresby. Nhiều cái thì hỏng hóc và không có ở vùng cao nguyên, nơi rất cần chúng.
Đó là một thách thức.
Nhưng Papua New Guinea có số trường hợp nhiễm HPV, hay còn gọi là virus sinh u nhú ở người (yếu tố nguy cơ) cao nhất trên thế giới.
Tuy nhiên, vaccine đó lại không sẵn có ở số lượng lớn bởi vì giá thành quá đắt.
Vì 2 lý do đó, cùng với các thuộc tính của Nanopatch, chúng tôi đã tham gia vào nghiên cứu và làm việc với Nanopatch và đưa nó đến Papua New Guinea và chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi nó trong thời gian sắp tới.
Giờ đây, tiến hành công việc này là không hề dễ dàng.
Đó là một thách thức, nhưng tôi không muốn làm việc gì khác , ngoại trừ việc này ra.
Và khi nhìn về tương lai tôi muốn chia sẻ với các bạn một ý tưởng: Đó là ý tưởng về một tương lai mà con số 17 triệu người tử vong mỗi năm do các bệnh truyền nhiễm chỉ còn là một chú thích lịch sử.
Và nó có được là nhờ các vaccine được cải tiến, cải tiến 1 cách triệt để.
Giờ đây, đứng trước các bạn ngày hôm nay tại nơi kim và ống tiêm, thiết bị có cách đây 160 năm ra đời, tôi trình bày với các bạn một hướng tiếp cận thay thế mà có thể khiến điều đó xảy ra, và đó chính là Nanopatch, một thiết bị không có kim tiêm, không gây đau đớn, không cần bảo quản lạnh và có khả năng cái thiện tính sinh miễn dịch.
Xin chân thành cảm ơn.
(Vỗ tay)
Pat Mitchell: Đây là lần trở lại đầu tiên của chị với diễn đàn TEDWomen.
Sheryl Sandberg: Vâng, lần trở lại đầu tiên. Hân hạnh được gặp mọi người. Thật tuyệt vời khi được thấy và gặp nhiều phụ nữ tại đây.
Tôi không thường xuyên có trải nghiệm thế này,
PM: Lần đầu chúng ta nói chuyện, chủ đề không phải là về truyền thông xã hội, mà về lĩnh vực chị đã có nhiều kiến thức và kinh nghiệm sự thiếu vắng những vị trí lãnh đạo, trong công nghệ và truyền thông xã hội.
Nhưng điều gì khiến chị có ý tưởng, biến nó thành một bài TED Talk ?
Tôi đã thật sợ hãi khi lên sân khấu này nói về phụ nữ, vì tôi lớn lên trong giới doanh nghiệp, như nhiều người trong chúng ta.
Bạn sẽ không bao giờ nói về việc mình là phụ nữ, vì người khác có thể
để ý rằng bạn là phụ nữ, đúng không? Hoặc tệ hơn, người ngồi phía bên kia sẽ cho rằng bạn đòi hỏi sự đối xử đặc biệt, hoặc đang than phiền.
Tệ hơn nữa, bạn định kiện họ. Tôi đã trải qua những lúc như thế - (Cười) Phải không? Suốt thời làm doanh nghiệp đã qua, tôi chưa bao giờ nói về việc là phụ nữ, hay nói về nó trước công chúng.
Nhưng tôi cũng nhận thấy việc đó không hiệu quả,
Khi tốt nghiệp Đại học, 20 năm trước, tôi nghĩ rằng các ồng nghiệp của tôi là nam và nữ, các xếp của tôi đều là đàn ông nhưng điều đó sẽ thay đổi, bởi vì thế hệ các bạn đã làm được một điều tuyệt vời là đấu tranh cho bình đẳng, đây là lúc ta nhận lấy bình đẳng ấy cho mình.
Sự thể lại không như thế, Bởi vì từ năm này qua năm khác, người như tôi ngày càng ít hơn, cho tới bây giờ, thường khi tôi là người phụ nữ duy nhất trong phòng họp.
Và tôi đã nói chuyện với rất nhiều người, rằng liệu nên có một bài diễn thuyết tại TEDWomen, về phụ nữ hay không, và họ nói, ôi không, không nên.
Nó sẽ chấm dứt sự nghiệp của chị. Không thể vừa điều hành doanh nghiệp, vừa kể chuyện mình là phụ nữ được. Người ta sẽ không coi trọng chị nữa.
Nhưng may thay, có một số ít, một số đáng tự hào - như chị đây khuyên tôi nên có bài nói như vậy. Và tôi hỏi bản thân, câu hỏi mà Mark Zuckerberg người sáng lập ra Facebook và cũng là sếp của tôi, đã hỏi tất cả chúng tôi, rằng, tôi sẽ làm gì nếu không cảm thấy sợ hãi.
Và câu trả lời là tôi sẽ bước lên sâu khấu của TED để nói về phụ nữ, về sự lãnh đạo. Tôi đã làm thế, và đã sống sót. (Vỗ tay) PM: Tôi có thể nói rằng, đó không chỉ là sống sót. Tôi còn nhớ khoảnh khắc đó, Sheryl, khi chúng ra cùng đứng đằng sau sân khấu, chị đã quay sang tôi rồi kể cho tôi nghe một câu chuyện.
Và tôi đã nói -- vào phút cuối - , quả thật chị nên chia sẻ câu chuyện đó.
SS: Ồ, dĩ nhiên rồi PM: Vậy câu chuyện là như thế nào?
SS: Vâng, đó là phần quan trọng của cuộc hành trình mang tôi tới đây. ban đầu TEDWomen bắt đầu tại D.C- và tôi đã lên máy bay trước đó một ngày, con gái ba tuổi của tôi ôm lấy chân tôi, nó bảo: " Mẹ ơi, mẹ đừng đi"
Và Pat là một người bạn, không liên quan lắm tới bài nói chuyện tôi định trình bày nó đầy những sự kiện và con số, không có gì riêng tư cả, Tôi kể Pat nghe chuyện này. Tôi bảo, chà, hôm nay mình mệt đây.
Hôm qua con gái tôi ôm lấy chân tôi và nói "Mẹ đừng đi"
Chị đã nhìn thẳng vào tôi và nói, "Chị hãy kể câu chính câu chuyện đó đi"
Tôi nói, trên sân khấu của TED ư?
Chị đùa chăng? Tôi sẽ đứng trên sân khấu và thú nhận rằng con gái tôi đã ôm lấy chân tôi?
Và chị đáp, phải, bởi vì nếu chị muốn nói về việc cần có nhiều phụ nữ trong vai trò lãnh đạo, chị sẽ phải nói thành thực rằng điều đó khó đến thế nào.
Tôi đã làm như vậy. Và tôi nghĩ đó là phần quan trọng của cuộc hành trình.
Điều tương tự xảy ra khi tôi viết sách. Tôi đã bắt đầu viết nó. Chương đầu tiên Tôi đã nghĩ nó khó tin quá. Đầy những dữ liệu con số, Tôi đã viết 3 trang về chế độ mẫu hệ bộ lạc Maasai và kiểu xã hội của họ
Chồng tôi đọc ngấu nghiến như ăn bánh Wheaties vậy. (Cười) Và tôi phải xin lỗi hãng Wheaties nếu không một ai đọc cuốn sách này.
Rồi từ từ, tôi nhận ra mình phải trở nên trung thực và cởi mở hơn, và tôi phải kể câu chuyện của mình. Nhiều cái trong đó chưa được tự tin, Cuộc hôn nhân đầu tiên thất bại. Khóc ở nơi làm việc.
Cảm giác như lạc loài, cảm giác tội lỗi cho tới tận hôm nay.
Và một phần của cuộc hành trình, bắt đầu từ sân khấu này, đi tới chỗ "Tin ở sức mình," đi tới một nền tảng chắc chắn, là cởi mở và trung thực trước thách thức, để cho những người phụ nữ khác cũng có thể cởi mở và trung thực hơn, và tất cả chúng ta có thể cùng nhau tiến tới sự bình đẳng thật sự.
PM: tôi nghĩ đó là một trong những phần nổi bật nhất của cuốn sách, một trong những nguyên nhân khiến người ta chú ý và hưởng ứng từ khắp thế giới, đó là những chia sẻ cá nhân thân tình trong cuốn sách, và chị đã làm rõ được một điều vô cùng quan trọng cho phụ nữ đó là chị cũng có khó khăn như nhiều người trong chúng ta đang gặp, khi đối mặt với trở ngại, rào cản và cả những người không đồng tư tưởng.
Chị hãy nói về quá trình đó: quyết định công khai bày tỏ những riêng tư rồi chị đặt bản thân vào vị trí của một chuyên gia để chỉ ra cách giải quyết những khó khăn ấy.
SS: Sau khi tôi phát biểu tại TED, điều xảy ra là, chị biết đấy, tôi chưa bao giờ có ý định viết sách, tôi không phải là tác giả, càng không phải nhà văn, cuốn sách được đón nhận nồng nhiệt, và bắt đầu
ảnh hưởng tới cuộc sống của nhiều người. Tôi đã nhận được một điều tuyệt vời một trong những lá thư đầu tiên từ một phụ nữ, cô ấy được thăng chức, và cô đã từ chối. Cô kể với người bạn thân nhất của mình, người bạn đó nói rằng, cậu cần xem bài nói chuyện này của TED.
Cô ấy đã xem bài nói chuyện, và hôm sau trở lại nơi làm, cô đã nhận sự đề bạt đó, khi trở về nhà, cô đưa cho chồng danh sách thức ăn cần mua (Cười) Cô đã nói, tôi có thể làm việc này.
Điều khiến tôi chú ý - là không phải chỉ phụ nữ trong doanh nghiệp dù tôi đã nghe nhiều từ họ, chuyện này không chỉ ảnh hưởng tới họ, mà còn tới nhiều người khác trong những hoàn cảnh khác nhau.
Tôi đã gặp một bác sỹ ở Johns Hopkins , anh ta nói rằng cho tới lúc anh xem bài nói chuyện của tôi ở TED, dù một nửa số học viên trường Y trong lớp của anh ta là phụ nữ, họ không hề phát biểu nhiều như những học viên nam.
Vì thế, anh bắt đầu chú ý những cánh tay giơ lên và nhận ra chỉ có học viên nam giơ tay mà thôi.
Thế là anh bắt đầu khuyến khích các học viên nữ phát biểu nhiều hơn, nhưng việc đó không hiệu quả.
Anh nói với cả lớp, không cần giơ tay nữa, tôi sẽ gọi tên.
Anh cho số học sinh nam và nữ có cơ hội phát biểu bằng nhau và nhận thấy các học viên nữ trả lời tốt như nam hoặc xuất sắc hơn nam, anh đến với họ và nói với họ điều đó.
tiếp đó có một bà nội trợ, sống ở một nơi khó khăn, không có trường lớp tốt, cô chưa bao giờ có công việc ở một công ty nào nhưng bài nói của TED khích lệ cô tới trường và đấu tranh để con của cô có giáo viên tốt hơn.
Và tôi cho rằng đó chính là việc tìm ra tiếng nói của mình.
Tôi nhận ra rằng những phụ nữ và nam giới khác đều có thể tìm tiếng nói của họ qua đó, đó là lý do tôi đi từ bài nói chuyện tới cuốn sách.
PM: Và trong cuốn sách, chị không chỉ tìm ra tiếng nói của mình, rất rõ ràng và mạnh mẽ, mà còn chia sẻ những điều học được -- qua kinh nghiệm của người khác trong các bài học đó.
Và đó là điều tôi đang định nói tới, chị đã đặt bản thân mình vào vị trí -- chị đã thành một chuyên gia trong việc làm thế nào để tin ở sức mình.
Vậy chị đã cảm thấy như thế nào, và trở nên như thế nào trong cuộc sống của mình?
Để không chỉ viết cuốn sách bán chạy nhất, hay có bài nói chuyện được xem nhiều nhất, mà là tạo một sự chuyển biến, khi người ta mô tả hành động của mình trong công việc như là, Tôi đang tin ở sức mình, theo nghĩa đen.
SS: Tôi càm thấy biết ơn, vinh dự và hạnh phúc, nhưng đó mới chỉ là khởi đầu.
Tôi không biết liệu tôi có thật là một chuyên gia không.
Tôi đã thực hiện nhiều khảo sát, đọc từng bài nghiên cứu, và nghiền ngẫm tư liệu, và những bài học đó rất rõ ràng. Bởi vì đây là điều chúng ta đều biết: Là những định kiến đang kìm giữ người phụ nữ khỏi vai trò lãnh đạo trên thế giới.
Vấn để đó thật bức xúc. Tin ở sức mình có ý nghĩa toàn cầu, tôi nói về điều này khắp nơi trên thế giới-- văn hóa quá khác nhau.
Ngay cả trong nước chúng ta, cho tới Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, tới Châu Á, Châu Âu, mọi thứ quá khác nhau, trừ môt điều: giới tính.
Trên toàn thế giới, dù văn hóa của chúng ta là gì, chúng ta đều cho rằng đàn ông thì phải cứng rắn, quyết đoán, mạnh mẽ và có tiếng nói; chúng ta đều nghĩ phụ nữ nên hỏi thì mới nói, hay giúp đỡ người khác.
Hiện nay trên toàn thế giới, phụ nữ được gọi là "bossy", Nước nào cũng có từ "thích sai khiến," dành cho các cô gái nhỏ, trong mọi ngôn ngữ.
Đó là từ hiếm ai dùng cho các bé trai, bởi vì nếu một bé trai dẫn dắt, người ta không dùng từ tiêu cực như thế, vì đó là cái người ta trông đợi. Nhưng nếu là một bé gái, cô ta là kẻ thích điều khiển người khác.
Ở đây không có nhiều khán giản nam, nhưng hãy tha lỗi cho tôi.
Nếu các bạn là nam, bạn sẽ phải là đại diện cho giới của bạn.
Hãy giơ tay nếu bạn từng bị cho là quá hung hăng ở nơi làm việc.
(Cười) Luôn luôn có một số ít người, khoảng năm phần trăm.
Nào, hãy sẵn sàng, các quý ông. Nếu bạn là một người phụ nữ, hãy giơ tay nếu bạn từng bị cho là quá hung hăng ở nơi làm việc.
(Cười) Đó là điều các khán giả đã nói ở mọi nước trên thế giới, và điều đó được chứng minh rất rõ qua số liệu.
Giờ chúng ta có nghĩ rằng phụ nữ hung hăng hơn đàn ông không?
Dĩ nhiên là không. Đó chỉ là chúng ta đánh giá qua một lăng kính khác, nhiều tính cách bạn phải thể hiện ở nơi làm việc, để đạt được kết quả, để lãnh đạo, tính cách ấy nếu thuộc về một người đàn ông, anh ta là xếp, nếu tính cách đó thuộc về một phụ nữ, cô ta là người thích sai khiến/bossy.
Tin mừng là chúng ta có thể thay đổi điều này bằng cách thừa nhận nó.
Khoảnh khắc hạnh phúc nhất của tôi trong hành trình này là, sau khi cuốn sách được xuất bản, tôi đã đứng trên cùng sân khấu với John Chambers, CEO của Cisco.
Ông đọc cuốn sách. Ông đứng trên sân khấu cùng tôi, mời tôi tới trước ban lãnh đạo của ông, gồm cả đàn ông và phụ nữ, rồi ông nói "Tôi đã nghĩ mình giỏi về việc này.
Và rồi tôi đọc cuốn sách này, và tôi nhận ra rằng chúng tôi - công ty của tôi - chúng tôi đều cho rằng các lãnh đạo nữ của chúng tôi đều quá hung hăng, trên sân khấu này, tôi muốn xin lỗi về điều đó.
Và tôi muốn chị biết rằng chúng tôi sẽ không bao giờ làm như vậy nữa."
PM: Liệu ta có thể gửi thông điệp đó tới nhiều người khác mà chúng ta biết? (Vỗ tay) SS: John làm điều đó vì ông tin rằng đó là điều tốt cho công ty, thừa nhận về định kiến có thể thay đổi nó.
Lần tới nếu các bạn thấy ai đó gọi một cô bé là bossy bạn hãy bước ngay tới trước mặt người đó, cười thật niềm nở, và nói "Cô bé này không phải bossy. Cô ta có kĩ năng điều hành và lãnh đạo." (Cười) PM: Tôi biết đó là điều bà nói với con gái của mình.
SS: Chắc chắn rồi. PM: Bà đã dồn tâm sức vào cuốn sách này -- và lý do bà viết cuốn sách đó là để tạo ra một cuộc đối thoại về nó.
Ý tôi là, hãy cùng đưa nó ra công chúng, đối mặt với sự thật rằng --- trong một thời đại có nhiều cánh cửa rộng mở, và nhiều cơ hội hơn --- nhưng người phụ nữ vẫn chưa dành được vị trí lãnh đạo.
Vì thế những tháng sau khi cuốn sách ra đời, trong đó "Tin ở sức mình" tập trung vào sự thật đó và cho rằng, vẫn còn những thử thách chúng ta phải tự đối mặt, và tự tra xét bản thân. Điều gì đã thay đổi?
Các bạn có nhận thấy những thay đổi không?
SS: Vâng, chắc chắn đối thoại còn nhiều và hẳn sẽ rất thú vị.
Nhưng điều quan trọng là hành động
vì thế mỗi nơi tôi đến, các CEO, phần lớn là đàn ông; họ bảo tôi, cô làm tôi tốn khá nhiều tiền đấy bởi vì tất cả phụ nữ đều muốn được trả lương ngang với đàn ông.
Tôi đã đáp lời, tôi không lấy làm tiếc về điều đó chút nào. (Cười ) Không một chút nào, ý tôi là phụ nữ phải được hưởng lương ngang bằng với đàn ông,
Mỗi nơi tôi đến, những người phụ nữ kể với tôi rằng họ yêu cầu tăng lương.
Mỗi nơi tôi đến, phụ nữ nói rằng họ đang có quan hệ ngày một tốt hơn với bạn đời, họ đòi hỏi sự giúp đỡ nhiều hơn ở nhà, họ đòi hỏi sự thăng tiến xứng đáng nơi làm việc, quan trọng hơn, họ tin vào bản thân mình, dù trong những điều nhỏ nhoi.
Một quan chức bảo tôi rằng ông đã không nhận ra thực tế nhiều phụ nữ, ngồi ở rìa căn phòng, nay ông đặt ra quy định rằng tất cả nhân viên là nữ cần ngồi vào bàn.
Nền tảng tôi đặt ra trong cuốn "Tin ở sức mình" đã giúp phụ nữ, hay nam giới, lập ra những vòng tròn - những nhóm nhỏ, có thể là 10 người, hoặc bao nhiêu tùy bạn, sẽ gặp nhau một tháng một lần.
Tôi đã hi vọng rằng cho tới giờ, chúng tôi có khoảng 500 vòng tròn.
Rất tuyệt Chị biết đấy, 500 lần 10, khoảng thế.
Hiện đang có hơn 12,000 vòng tròn ở 50 quốc gia trên thế giới.
PM: Wow, thật kỳ diệu,
SS: Và đây là những người sẽ gặp nhau mỗi tháng.
Tôi đã gặp một nhóm, khi tôi ở Bắc Kinh
Một nhóm phụ nữ tầm 29 hoặc 30, bắt đầu vòng tròn "Tin ở sức mình" ở Bắc Kinh, một vài người trong số đó lớn lên ở vùng nông thôn rất nghèo của Trung Quốc
Họ đều 29 tuổi, và họ bị xã hội của họ gọi là "đồ thừa" bởi vì họ vẫn chưa kết hôn, và cái tiến trình mỗi tháng một lần gặp nhau đó giúp họ nhận ra bản thân mình là ai,
họ muốn gì trong sự nghiệp của mình, kiểu bạn đời mơ ước, nếu có.
Tôi nhìn vào họ, chúng tôi làm một vòng giới thiệu bản thân, Họ đều nói rõ tên họ, quê quán tôi cũng giởi thiệu, tôi là Sheryl Sangberg, và đây là giấc mơ của tôi.
Và tôi bắt đầu khóc.
Phải, tôi thừa nhận điều đó. Đúng không? Trước đó tôi đã đề cập rồi.
Nhưng sự thật một người phụ nữ lớn lên ở một làng nghèo xa xôi trên thế giới, và bị bắt phải kết hôn với một người cô ấy không muốn, giờ có thể gặp mỗi tháng một lần với nhóm ở đây và từ chối kết hôn, và tự tìm cuộc sống của riêng mình.
Đó là sự thay đổi mà chúng tôi luôn hi vọng
PM: Chị có ngạc nhiên bởi đây là một thông điệp toàn cầu không?
Vì khi cuốn sách lần đầu xuất bản, nhiều người đã nghĩ, đây là cuốn sách quan trọng với những phụ nữ trẻ trên đường thăng tiến.
Họ cần phải đọc nó, lường trước những rào cản, và thừa nhận chúng, công khai và đối thoại về chúng, thực là nó dành cho những người phụ nữ theo đuổi thành công trong thế giới doanh nghiệp
thế nhưng cuốn sách đang được đón đọc ở các nước đang phát triền và các nước nông nghiệp
Thế phần nào trong đó khiến chị ngạc nhiên và có thể dẫn tới một cái nhìn mới
SS: Cuốn sách này viết về sự tự tin, sự bình đẳng.
Và giờ, khắp nơi trên thế giới, phụ nữ cần tự tin nhiều hơn vào bản thân, bởi vì thế giới bảo rằng chúng ta không ngang bằng với những người đàn ông
Ở khắp mọi nơi trong thế giới đàn ông có "và" còn phụ nữ chỉ có "hoặc",
Tôi chưa gặp một người đàn ông bị hỏi làm thế nào anh làm được tất cả thế. (Cười) Một lần nữa, tôi muốn hỏi các quý ông có mặt ở đây: Làm ơn giơ tay nếu từng được hỏi là, làm thế nào anh làm được tất cả thế?
(Cười) Chỉ đàn ông thôi.
Nào các quý bà, quý cô. Làm ơn giơ tay nếu từng được hỏi là làm thế nào cô tự làm được hết thế?
Chúng ta nghĩ rằng đàn ông có thể làm được tất, có công việc và con cái.
Còn phụ nữ thì không thể, điều đó thật nực cười, bởi vì phần lớn những người phụ nữ ở khắp nơi trên thế giới, gồm cả Mỹ, làm việc suốt ngày và có con cái.
Và tôi cho rằng người ta không hiểu hết rằng thông điệp đó rộng lớn như thế nào
Có một vòng tròn được lập ra dành cho gái mại dâm được giải cứu ở Miami.
Họ đang sử dụng "Tin ở sức mình" để giúp đỡ mọi người thay đổi trở về một cuộc sống có phẩm giá, giải cứu họ khỏi các kẻ môi giới.
Có những nhóm ở Texas gồm những phụ nữ chưa bao giờ học đại học cũng đang sử dụng cuốn sách.
và chúng ta biết có những nhóm ở Ethiopia.
Và những thông điệp về bình đẳng - phụ nữ được chỉ ra rằng họ không thể có được những thứ đàn ông có -- sao lại cho rằng quyền lãnh đạo chỉ dành cho đàn ông, rằng chỉ đàn công có tiếng nói thông điệp ấy ảnh hưởng tới tất cả chúng ta, chúng có tính toàn cầu
Và đó là một phần mà TEDWomen đang làm.
Nó đoàn kết tất cả chúng ta vì một sự nghiệp chúng ta tin tưởng nhiều phụ nữ hơn, nhiều tiếng nói hơn, nhiều bình đẳng hơn.
PM: Nếu bây giờ chị được mời có một bài nói chuyện nữa của TEDWomen, cá nhân bà sẽ nói gì sau kết quả của lần trải nghiệm này, và điều bà học hỏi được về phụ nữ, và về đàn ông, khi bà kết thúc hành trình này?
SS: Tôi nghĩ tôi sẽ nói - tôi đã cố gắng nhấn mạnh, nhưng tôi có thể nhấn mạnh hơn nữa -- tôi muốn nói rằng tình trạng hiện nay là không đủ.
rằng nó không đủ tốt, rằng nó thay đổi không đủ nhanh.
Từ lúc tôi có bài nói tại TED và xuất bản cuốn sách, Điều tra Dân số lại đưa ra dữ liệu của một năm khác.
Và bạn biết chúng tôi nhân ra điều gì không?
Chưa có chút thay đổi nào trong khoảng cách tiền lương cho phụ nữ ở Mỹ
bảy mươi bảy cents trên một đô-la
Nếu bạn là phụ nữ da đen, 64 cents.
Nếu bạn là phụ nữ Latinh, sẽ chỉ ở mức 54 cents.
Lần cuối cùng những con số ấy tăng lên khi nào?
Năm 2002
Chúng ta đang đình trệ, chúng ta trì trệ theo nhiều cách.
Và tôi nghĩ chúng ta không thực sự trung thực về điều đó, vì quá nhiều lí do. Rất khó để nói chuyện về giới.
Chúng ta né tránh từ "nữ quyền," một từ tôi thực sự nghĩ là phải bảo vệ nó.
Chúng ta cần loại bỏ từ "như ông chủ" (Vỗ tay) Tôi nghĩ là tôi cần nói lớn tiếng hơn, chúng ta phải loại bỏ từ "thích sai khiến" và mang trở lại từ "nữ quyền", bởi vì chúng ta cần nó
(Vỗ tay) PM: Và chúng ta đều cần nhiều hơn sự tin vào sức mình
SS: Nhiều nhiều hơn tin vào sức mình
PM: Cảm ơn, Sheryl.
Cảm ơn thông điệp tin vào sức mình và nói rằng có thể làm được
SS: Xin cảm ơn quý vị
(Vỗ tay)
Hai năm trước, phải nói là tôi không gặp vấn đề gì.
Hai năm trước, tôi biết chính xác một biểu tượng trông như thế nào.
Nó trông như thế này.
Biểu tượng của tất cả mọi người, cũng là vị trí mặc định của người giám tuyển tranh thời Phục hưng của Ý, chính là tôi lúc đó.
Nói một cái khác, đây cũng là một chọn lựa mặc định khác.
Bức họa có hồn và tinh tế của Leonardo da Vinci
"Quý bà và con chồn." Và tôi dùng từ đó, có hồn, một cách cẩn trọng.
Hoặc là bức này, hay bức này: hai phiên bản của bức "Virgin of the Rocks" lần đầu tiên sắp được trưng bày cùng nhau ở London.
Tôi đã rất vất vả khi tổ chức buổi triển lãm này.
Tôi thực sự dành tất cả tâm trí vào Leonardo, và tôi đã làm thế trong ba năm.
Vì thế, đầu óc tôi lúc nào cũng đầy hình ảnh về ông ấy.
Leonardo đã dạy tôi, trong suốt ba năm đó, về những gì một bức tranh có thể làm.
Về việc đưa bạn từ thế giới vật chất sang thế giới tâm hồn.
Ông nói, thật ra, ông tin rằng công việc của một họa sĩ là vẽ tất cả mọi thứ từ hữu hình đến vô hình trong vũ trụ này.
Đó là một nhiệm vụ lớn lao. Nhưng ông bằng cách nào đó đã làm được.
Theo tôi, ông đã chỉ cho chúng ta tâm hồn của con người.
Ông cho chúng ta thấy là chúng ta có năng lực để đi vào thế giới tâm hồn.
Để thấy hình ảnh của một vũ trụ hoàn hảo hơn những gì ta có.
Để thấy dự định của Chúa, theo một ý nghĩa nào đó.
Điều này, theo một ý nghĩa nào đó, chính là những điều tôi nghĩ về một biểu tượng.
Vào lúc đó, tôi bắt đầu nói chuyện với Tom Campbell, giám đốc bảo tàng Metropolitan, về những dự định tiếp theo của tôi.
Dự định trở về với cuộc sống trong quá khứ, một dự định tôi đã bắt đầu tại bảo tàng Anh, trở về với thế giới ba chiều-- thế giới của các tác phẩm điêu khắc và nghệ thuật trang trí-- để tiếp nhận phòng điêu khắc và nghệ thuật trang trí Châu Âu, ở đây tại Met.
Nhưng đó từng là một thời gian vô cùng bận rộn.
Tất cả các cuộc đàm thoại đã diễn ra vào những thời điểm rất kỳ dị trong ngày-- qua điện thoại.
Cuối cùng, tôi chấp nhận công việc khi thực tế không hề có mặt ở đó
Phải nói lại rằng, tôi đã tới đó cách đây vài năm, nhưng chỉ một lần đó thôi.
Vậy là chỉ ngay trước khi buổi triển lãm Leonardo sắp mở cửa rốt cuộc tôi đã quay trở lại bảo tàng Met, trở lại New York, để nhận nhiệm vụ mới của tôi.
Để xem các tác phẩm điêu khắc châu Âu và nghệ thuật trang trí trông thế nào, ngoài những bộ sưu tập thời Phục hưng mà tôi đã quá quen thuộc.
Và tôi đã nghĩ vào ngày đầu tiên đó, rằng tốt hơn hết nên dạo quanh các phòng trưng bày.
Năm mươi bảy phòng trưng bày-- như 57 biến thể của đậu nướng, đúng là thế.
Tôi đi một lượt và bắt đầu với lĩnh vực tôi thấy thoải mái, thời kỳ Phục Hưng ở Ý.
Sau đó tôi di chuyển dần ra xung quanh, đôi lúc cảm thấy hơi mất phương hướng.
Đầu óc tôi đầy hình ảnh của triển lãm Leonardo sắp mở cửa, và tôi tình cờ thấy cái này.
Tôi nghĩ thầm: mình vừa làm cái quái quỷ gì vậy?
Hoàn toàn không có liên tưởng nào trong đầu và thực tế, nếu có bất cứ cảm xúc nào, thì đó là sự ghê tởm.
Tôi cảm thấy vật này hoàn toàn kì lạ.
Ngớ ngẩn đến mức độ tôi chưa từng biết đến.
Và sau đó mọi việc còn tồi tệ hơn-- có tới hai thứ như vậy.
(Tiếng cười) Vì vậy, tôi bắt đầu suy nghĩ về lý do tại sao tôi lại không thích chúng đến như vậy.
Cái gì làm tôi không thích ở đây?
À, có quá nhiều vàng, quá thô tục.
Bạn biết đấy, rất giàu xổi, thẳng thắn mà nói.
Chính Leonardo đã rao giảng chống lại việc sử dụng vàng, vì thế thời đó nó bị nguyền rủa.
Đã thế còn có những cành hoa nhỏ ở khắp mọi nơi. (Tiếng cười) Cuối cùng là cái màu hồng. Cái màu hồng chết tiệt đó.
Nó quả thực là một màu nhân tạo bất thường.
Ý tôi là, nó là cái màu mà tôi thực sự chưa bao giờ thấy trong tự nhiên, cái màu đó, cái sắc thái đó.
Đã thế nó còn có phục trang riêng. (Tiếng cười) Chút đường viền, chút kim bóng, chút bồng bềnh ở dưới đáy của chiếc bình.
Nó gợi nhắc tôi, một cách kì quặc, về tiệc sinh nhật thứ năm của cháu gái tôi.
Khi tất cả các cô bé đến như một công chúa hay một nàng tiên.
Thì có một cô bé xuất hiện như một công chúa tiên.
Ước gì bạn có thể nhìn thấy cảnh đó.
(Tiếng cười) Và tôi nhận ra rằng nó đã ở trong tâm trí của tôi, sinh ra từ cùng một bộ óc, một bụng mẹ, thật ra là như Barbie Ballerina. (Tiếng cười) Và sau đó là những con voi. (Tiếng cười) Những con voi bất thường trông có vẻ hung dữ một cách kỳ lạ và lông mi Greta Garbo, cùng những nanh vàng.
Tôi nhận ra là con voi này hoàn toàn không liên quan đến cuộc diễu hành hùng vĩ xuyên Serengeti.
Đó là cơn ác mộng Dumbo. (Tiếng cười) Nhưng một điều quan trọng hơn cũng đã diễn ra.
Những đồ vật này, đối với tôi, là tinh túy của một thứ mà tôi và những người bạn theo tư tưởng tự do ở London đã luôn coi là sự đúc kết của một cái gì đó thương tâm về tầng lớp quý tộc Pháp trong thế kỷ 18.
Cái nhãn đã nói với tôi rằng chúng được làm bởi nhà máy Sèvres, bằng sứ vào cuối thập niên 1750, và được một nhà thiết kế tên là Jean-Claude Duplessis, thiết kế một người thực sự rất đặc biệt mà sau đó tôi mới biết.
Nhưng với tôi, chúng tập hợp thành một loại, vô dụng tuyệt đối của tầng lớp quý tộc trong thế kỷ 18.
Tôi và đồng nghiệp luôn nghĩ rằng những đồ vật này thật ra đã dẫn tới ý tưởng bạn biết đấy - không lạ gì khi chúng ta đã có một cuộc cách mạng
Hay đúng hơn, cảm ơn Chúa đã có cuộc cách mạng.
Thực sự đã có một ý tưởng, rằng, nếu bạn sở hữu một cái bình như thế này, thì bạn thực sự chỉ có thể có một số phận.
(Tiếng cười) Vậy đó, tôi đã -- cực kỳ hoảng hồn.
Nhưng tôi vẫn chấp nhận và tiếp tục quan sát những cái bình đó.
Đúng hơn là tôi phải làm thế vì chúng được bày trên đường tham quan một chiều ở Met.
Vì vậy, dù tôi có đi đâu thì chúng vẫn ở đó.
Chúng tạo ra một sự đam mê kì lạ, giống như một tai nạn xe hơi.
Khi tôi không thể ngừng nhìn.
Và tôi đã làm như vậy, tôi bắt đầu nghĩ: Vâng, chúng ta thực sự đang nhìn gì đây?
Và tôi bắt đầu bằng việc tìm hiểu nó như một tuyệt phẩm thiết kế.
Hơi mất thời gian một chút.
Nhưng ví dụ như bộ phục trang đó - thật ra là một tác phẩm đẹp theo cách riêng của nó.
Nó nhẹ nhàng một cách kỳ lạ. chưa hết, nó cũng vô cùng cân đối.
Nó có những yếu tố của điêu khắc.
Và cũng là một lối chơi giữa -- cách xử lý và phối màu sắc thực sự cẩn thận, và bề mặt của tác phẩm, thực sự rất xuất sắc.
Sau đó tôi biết được rằng chúng đã vào lò nung bốn lần, ít nhất là bốn lần để được như này.
theo bạn có bao sự tình cờ ngẫu nhiên có thể xảy ra với đồ vật này?
Hãy nhớ rằng, không phải chỉ một, mà là hai.
Tức là, ông ấy phải tạo ra 2 cái bình hoàn toàn giống nhau.
Rồi còn câu hỏi về sự vô dụng.
Thật ra, cuối vòi con voi chính là khay đỡ nến
Vì vậy bạn sẽ có nến ở hai bên.
Hãy tưởng tượng tác dụng của ánh nến lên bề mặt của nó.
Trên cái màu hồng không đồng đều, trên màu vàng đẹp tuyệt đó.
Nó sẽ lung linh trong một căn nhà, hơi giống một bông pháo hoa nhỏ.
Và vào lúc đó, thật sự pháo hoa đã diễn ra trong đầu tôi.
Ai đó nhắc nhở tôi rằng, từ 'kỳ lạ'-- đối với tôi mô tả bao quát được đồ vật này-- thật ra đến từ cùng 1 gốc với từ 'kỳ diệu'. Và những đồ vật này theo một cách nào đó, cũng như những bức tranh của Leonardo da Vinci, là cánh cổng ra một thế giới khác.
Đây là một đồ vật của trí tưởng tượng.
Nếu bạn nghĩ về các vở opera của thế kỷ 18 điên loạn - xảy ra ở khu vực Viễn Đông
Nếu bạn nghĩ về những chiếc trường kỷ và cái nhìn phê thuốc của con voi màu hồng, thì bạn sẽ thấy đồ vật này bắt đầu có ý nghĩa.
Đây là một đồ vật của sự giải thoát.
Một sự giải thoát đã diễn ra-- sự giải thoát mà tầng lớp quý tộc ở Pháp đã cố ý tìm kiếm để tạo sự khác biệt với những người bình thường.
Tuy nhiên, đó không phải là sự giải thoát làm chúng ta cảm thấy thực sự hạnh phúc như thời nay.
Và một lần nữa, khi tiếp tục nghĩ về chúng, tôi nhận ra rằng theo một cách nào đó chúng ta đều là nạn nhân của một loại chuyên chế nhất định, của chiến thắng của chủ nghĩa hiện đại nơi mà hình dáng và tác dụng của một đồ vật phải được làm theo nhau hoặc người ta nghĩ là phải thế.
Và các vật trang trí không liên quan thật sự, về bản chất được coi là tội ác.
Nó là chiến thắng, theo cách nào đó, của giá trị tư sản trước giá trị quý tộc.
Điều này có vẻ tốt.
Ngoại trừ một thực tế rằng nó sẽ cô lập trí tưởng tượng.
Cũng như trong thế kỷ 20, rất nhiều người nghĩ rằng Đức tin của họ diễn ra vào ngày Sa-bát, còn phần còn lại của cuộc sống-- khi họ rửa chén và chỉnh răng-- thì diễn ra vào một ngày khác.
Từ đó, tôi nghĩ rằng chúng ta đang bắt đầu giống vậy.
Chúng ta cho phép bản thân sống cuộc sống tưởng tượng phía trước màn hình.
Trong bóng tối của rạp chiếu phim, với chiếc TV đặt ở góc phòng.
Chúng ta đã loại bỏ, theo một cách nào đó, sự bất biến của trí tưởng tượng mà những chiếc bình này đại điện trong cuộc sống.
Vì vậy, có lẽ đã tới lúc chúng ta mang chúng trở lại.
Tôi nghĩ nó đã bắt đầu diễn ra.
Ví dụ ở London với những tòa nhà bất thường đã xuất hiện trong vài năm qua.
Điều này, theo cách nhìn của khoa học viễn tưởng biến London thành một sân chơi tưởng tượng.
Thật sự rất tuyệt khi nhìn ra từ một tòa nhà cao tầng.
Tuy nhiên ngay cả lúc đó, cũng có một sự chống đối.
London đã gọi là những tòa nhà đó là Dưa Chuột, Cánh Cứng, Điện Đài-- để đưa những tòa nhà chọc trời đó về với thực tại.
Có người nghĩ rằng chúng ta không cần những thứ được làm trong lo lắng, những chuyến đi tưởng tượng này trong cuộc sống hàng ngày.
Tôi cảm thấy may mắn vì đã được nhìn thấy cái này.
(Tiếng cười) Tôi tìm thấy anh ta trên Internet khi đang tìm tài liệu tham khảo.
Và anh ta xuất hiện.
Và không giống như cái bình có con voi màu hồng, lần này giống như tình yêu sét đánh.
Thực tế, tôi đã cưới anh ta. Tôi đã mua anh ta.
Và giờ anh ta đang trang hoàng cho văn phòng của tôi.
Anh là một người Staffordshire được làm vào giữa thế kỷ 19.
Anh đại diện cho diễn viên, Edmund Kean, người đóng vai Richard III của Shakespeare.
Và anh đứng trên một miếng sứ còn cao cấp hơn.
Vì thế tôi yêu anh, trên phương diện lịch sử nghệ thuật, Tôi yêu chất lượng của lớp gốm.
Nhưng hơn tất cả, tôi yêu anh ấy.
Theo cách tôi từng nghĩ là không thể khi tôi chưa nhìn thấy cái bình hồng Sèvres vào thời tôi làm triển lãm Leonardo.
Tôi yêu nòng súng màu cam và hồng của anh ấy.
Tôi yêu sự thật là anh ấy có vẻ sắp ra trận, sau khi vừa tắm xong. (Tiếng cười) Có vẻ là anh còn quên cả thanh kiếm của mình.
Tôi thích đôi má nhỏ màu hồng, thích năng lượng của anh ấy.
Theo cách nào đó anh ấy đã trở thành tri kỷ.
Anh ấy, tôi hy vọng, vẫn có chút trang nghiêm nhưng phần lớn vẫn là thô tục. (Tiếng cười) Và tràn đầy năng lượng, tôi hy vọng thế.
Tôi đưa anh vào cuộc sống của mình bởi chiếc bình voi hồng Sèvres cho tôi làm vậy.
Và giống như Leonardo trước đó, Tôi hiểu rằng đồ này có thể là một phần hành trình mỗi ngày của tôi ngồi trong văn phòng của tôi.
Tôi thực sự hy vọng rằng những người khác, tất cả các bạn, khi đến nhìn chúng trong bảo tàng, rồi mang chúng về nhà và tự quan sát chúng, sẽ cho phép những đồ vật này được vùng vẫy trong trí tưởng tượng của bạn.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Công việc của tôi là thiết kế, chế tạo và nghiên cứu các rô bốt tương tác với con người.
Nhưng chuyện này không bắt đầu từ rô bốt mà từ phim hoạt hình.
Lần đầu tiên xem phim "Luxo Jr." của Pixar tôi vô cùng ngạc nhiên với nhiều cảm xúc họ có thể truyền vào những vật bình thường như chiếc đèn bàn.
Hãy xem -- đến cuối bộ phim, bạn thực sự cảm nhận điều gì đó ở hai đồ vật này.
(Cười) Như đã nói, tôi phải học để làm điều này.
Vậy là tôi có một quyết định tệ hại về nghề nghiệp
Mẹ tôi giống như này khi tôi quyết định điều đó.
(Cười) Tôi bỏ việc về công nghệ rất hời ở Israel ở một công ty phần mềm và chuyển đến New York để học hoạt hình.
Và tôi sống ở đó trong một căn hộ sắp sập ở Harlem với vài bạn cùng phòng.
Tôi không nói ẩn dụ đâu, cái trần nhà đã sập thật, vào một ngày nọ ở phòng khách.
Khi nào người ta viết về vi phạm thi công ở New York, họ đem dán trước tòa nhà của chúng tôi. Nó như là kiểu mẫu cho thấy mọi việc tồi tệ thế nào.
Dù sao, ban ngày tôi tới trường, ban đêm tôi ngồi vẽ tranh hoạt hình bằng bút chì, hết bức này đến bức khác.
Và tôi đã học được hai điều đáng kinh ngạc --
một là khi bạn muốn khơi dậy cảm xúc, trông nó thế nào không quan trọng, mà tất cả là ở chuyển động - nó nằm trong việc định thời gian cho chuyển động.
Điều thứ hai, một giảng viên của chúng tôi đã nói.
Ông đã tạo ra con chồn trong phim Kỷ Băng Hà.
Ông nói: 'Người làm hoạt hình, bạn không phải đạo diễn, mà là diễn viên."
Nếu bạn muốn tạo ra chuyển động hợp với nhân vật của mình, thì đừng nghĩ, hãy dủng cơ thể mình để tìm --
hãy đứng trước gương, diễn trước camera -- bất cứ thứ gì. Và sau đó truyền lại cho nhân vật của bạn.
Một năm sau, tôi vào học MIT nhóm Robotic Life, trong những nhóm đầu tiên
nghiên cứu quan hệ giữa con người và rô bốt. Tôi lúc đó vẫn còn mơ ước
tạo ra một chiếc đèn Luxo Jr. thật sự.
Tôi thấy rô bốt chuyển động không duyên dáng như trong quá trình học về hoạt hình.
Ngược lại, chúng đều rất -- nói thế nào nhỉ, chúng cứng nhắc như rô bốt ấy.
(Cười) Tôi nghĩ, hay ta áp dụng điều đã học ở trường dạy hoạt hình, và thiết kế chiếc đèn rô bốt để bàn.
Tôi bắt tay vào thiết kế từng chi tiết một để làm cho con rô bốt này uyển chuyển và thu hút nhất có thể.
Đây bạn thấy rô bốt tương tác với tôi trên bàn. Thực ra tôi đang thiết kế lại rô bốt này, nhưng nó lại không hề biết, giống như nó đang tự đào mộ cho mình bằng cách giúp tôi.
(Cười) Tôi muốn nó bớt giống một cấu trúc cơ học chỉ chiếu sáng, mà giống như một cậu học việc có ích và lặng lẽ, nó sẽ luôn ở đó khi bạn cần nhưng không hề quấy rầy bạn.
Ví dụ như, khi tôi tìm một cục pin mà không thấy, nó sẽ nhẹ nhàng chỉ cho tôi thấy cục pin nằm ở đâu.
bạn có thể thấy tôi trông hơi bối rối.
Tôi không phải là một diễn viên.
Tôi muốn bạn chú ý đến việc cùng một kết câu cơ học, lúc thì, di chuyển nhẹ nhàng và cẩn thận -- lúc thì mãnh liệt và sẵn sàng đối đầu.
Cùng một rô bốt, nhưng cảm xúc khác nhau.
Diễn viên: "Mày có muốn biết gì không?
Hả, mày muốn biết gì không? Hắn ta chết rồi!
Hắn nằm ở đó, mắt đờ cả ra!"
(Cười) Nhưng, di chuyển một cách duyên dáng chỉ là một phần của toàn bộ cấu trúc tương tác người-rô bốt này.
Lúc tôi lấy bằng Tiến sỹ, đề tài là sự phối hợp giữa người và rô bốt; các nhóm người và rô bốt cùng làm việc.
Tôi nghiên cứu về kỹ thuật, tâm lý học, quan điểm làm việc của nhóm. Và cùng lúc, tôi cũng tham gia làm việc nhóm của riêng mình với người bạn tốt, người cũng ở đây hôm nay.
Và trong hoàn cảnh đó chúng tôi dễ dàng liên tưởng đến ngày không xa, rô bốt sẽ ở cùng chúng ta.
Sau khi kết thúc ngày lễ Quá Hải.
Chúng tôi đang cất đặt bàn ghế, tôi ngạc nhiên vì đã nhanh chóng làm việc nhịp nhàng.
Ai có việc của người nấy. Chúng tôi không hề phải chia việc.
Chúng tôi không hề nói lời nào để phân việc Nó cứ thế xảy ra.
Và tôi đã nghĩ, người và rô bốt thì không giống vậy.
Khi người và rô bốt tương tác, nó giống một ván cờ. Con người làm một việc, rô bốt phân tích điều gì con người làm, rồi quyết định bước tiếp theo, lên kế hoạch, thực hiện.
Và con người sẽ chờ khi tới lượt mình.
Giống như một ván cờ hơn và điều đó có lý vì chơi cờ thì rất tuyệt cho nhà toán học và máy tính. Cờ là môn cần phân tích thông tin,
ra quyết định và lên kế hoạch.
Nhưng tôi muốn rô bốt của tôi thực sự hành động, hơn là một người chơi cờ hiểu ý và làm việc cùng nhau.
Vậy là tôi quyết định chọn nghề tồi tệ thứ hai: tôi quyết định đi học 1 khóa diễn xuất.
Tôi nghỉ khóa học tiến sỹ. Tôi tới lớp học diễn xuất.
Tôi thực sự tham gia một vở kịch, hy vọng là không còn đoạn băng nào của vở kịch đó.
Và tôi tìm các sách về diễn xuất, trong đó có một cuốn từ thế kỷ 19
tôi lấy từ thư viện. Tôi kinh ngạc thấy tên tôi đứng thứ hai trong danh sách mượn Người đầu tiên mượn vào năm 1889.
(Cười) Dường như cuốn sách đã đợi 100 năm để được khám phá lại cho ngành rô bốt học
Cuốn sách dạy các diễn viên cách cử động mọi cơ bắp trong cơ thể tương thích với mọi cung bậc cảm xúc.
Nhưng phát hiện thực sự là khi tôi học về phương pháp diễn xuất.
Nó đã rất phổ biến trong thế kỷ 20.
Theo đó bạn không phải sắp xếp mọi cơ bắp trong cơ thể. mà bạn dùng cơ thể để tìm ra cách chuyển động phù hợp. Bạn phải sử dụng trí nhớ cảm giác của mình
để tạo dựng lại các cảm xúc, và gần như suy nghĩ bằng cơ thể để tìm biểu cảm thích hợp. Ngẫu hứng diễn ngay trước bạn diễn.
Tôi phát hiện điều này lúc đọc về khuynh hướng này trong tâm lý học tri nhận, gọi là nhận thức biểu hiện. Với cùng nội dung như trên --
Ta sử dụng cơ thể mình để nghĩ, không chỉ nghĩ bằng não, hành động bằng cơ thể, mà cơ thể chúng ta phản hồi về não bộ để từ đó tạo ra cách chúng ta hành xử.
Giống như một tia chớp vậy.
Tôi quay trở về văn phòng. Tôi đã viết bài này - nhưng chưa từng công bố "Bài học diễn xuất cho Trí tuệ nhân tạo".
Tôi mất thêm một tháng để thực hiện một điều sau đó thành vở kịch đầu tiên có một người và một rô bốt cùng diễn
Chính là những thứ bạn đã xem trước đó với các diễn viên.
Và tôi đã nghĩ: Làm cách nào có thể khiến một mô hình trí tuệ thông minh -- máy tính, mô hình điện toán -- thực hiện hành động không có chuẩn bị trước, như chấp nhận rủi ro, nắm bắt cơ hội, thậm chí mắc cả sai lầm.
Có thể điều này tạo nên những rô bốt đồng đội tốt hơn.
Tôi dành nhiều thời gian nghiên cứu những mô hình này và tôi đã áp dụng chúng lên một số rô bốt.
Ở đây bạn có thể thấy ví dụ đầu tiên về những rô bốt sử dụng trí tuệ nhân tạo cố gắng phối hợp ăn ý với những cử động của tôi,
giống như một trò chơi vậy.
Hãy cùng xem.
Bạn thấy, khi tôi làm nó rối lên, nó bị lừa
Điều này hơi giống các diễn viên sẽ làm khi họ cố gắng bắt chước nhau để tìm ra sự đồng điệu giữa họ.
Sau đó, tôi làm một thí nghiệm khác, tôi nhờ những người tôi gặp trên phố tương tác với chiếc đèn rô bốt, để thử nghiệm ý tưởng biểu hiện trí tuệ nhân tạo
Tôi đã dùng 2 bộ não cho cùng một rô bốt.
Là chiếc đèn bạn thấy, và tôi đưa 2 bộ não vào trong nó.
Với một nửa số người, tôi dùng bộ não kiểu truyền thống, tính trước khi hành động.
Nó đợi đến lượt mình, phân tích, lên kế hoạch.
Hãy gọi nó là bộ não tính toán.
Bộ não khác giống diễn viên hơn, sẵn sàng mạo hiểm.
Hãy gọi nó là bộ não ưa mạo hiểm.
Đôi khi nó hành động không cần phải biết trước mọi thứ.
Đôi khi nó phạm sai lầm và sửa chữa chúng.
Và tôi đã bắt họ làm nhiệm vụ không mấy hấp dẫn, mà mất tới gần 20 phút, họ phải làm việc cùng nhau. mô phỏng một công việc tại nhà máy làm một việc lặp đi lặp lại.
Tôi thấy mọi người thực sự yêu quý chú rô bốt ưa mạo hiểm.
Họ nghĩ nó thông minh hơn, tận tụy hơn, tinh thần đồng đội tốt hơn, góp nhiều hơn vào thành công của đội.
Họ thậm chí gọi 'anh ấy' và 'cô ấy', trong khi với rô bốt tính toán, họ gọi là 'nó'. không ai gọi nó là 'anh ấy' hay 'cô ấy'.
Khi họ nhận xét sau buổi thử nghiệm về con rô bốt ưa mạo hiểm, họ nói, "Lúc kết thúc, chúng tôi là bạn tốt và còn vỗ tay tưởng tượng nữa".
Bất luận điều đó nghĩa là gì.
(Cười) Nhưng nghe có vẻ đau khổ.
Khi giao tiếp với chú rô bốt tính toán, họ nói nó giống tên học việc lười biếng.
Chỉ làm những việc phải làm không hơn, đây cũng là điều mọi người nghĩ là rô bốt sẽ làm, tôi ngạc nghiên khi mọi người có kỳ vọng cao hơn hơn cả người làm trong lĩnh vực rô bốt cho rằng chúng có thể làm được.
Theo một cách, tôi nghĩ đây là lúc giống như phong cách diễn đã làm thay đổi cách nghĩ về diễn xuất trong thế kỷ 19, đi từ lối diễn được tính toán và lên kế hoạch kỹ lưỡng, sang cách diễn trực giác hơn, và chấp nhận rủi ro, biểu cảm hơn. Có lẽ đây là lúc để rô bốt có được một cuộc cách mạng như thế.
Một vài năm sau, tôi làm nghiên cứu tại Georgia Tech ở Atlanta, ở trong một nhóm về những nhạc công rô bốt.
Và tôi đã nghĩ, âm nhạc là chỗ tuyệt vời để quan sát cách làm việc nhóm, cách hợp tác, canh thời lượng, ngẫu hứng -- và đây là rô bốt chơi mộc cầm.
Mộc cầm, cho những người không biết như tôi, là một chiếc đàn rất to bằng gỗ.
Và, khi tôi quan sát nó, những bản nhạc khác, ứng biến giữa người và rô bốt vâng, có những bản nhạc khác giữa người với rô bốt và chúng hơi hơi giống như chơi một ván cờ
Con người đi từng nước cờ rô bốt phân tích người ta đã đi nước nào và sẽ tự ứng biến với nước cờ của mình
Đây là cái các nhạc công gọi là sự tương tác kiểu "hô ứng" nó cũng rất phù hợp với rô bốt và trí tuệ nhân tạo
nhưng tôi nghĩ nếu dùng ý tưởng đã dùng trong các vở kịch sân khấu và các nghiên cứu về làm việc nhóm có thể tôi sẽ khiến các rô bốt chơi phối hợp
như một ban nhạc các nhạc công chơi nhịp nhàng với nhau, không ai ngừng phút nào cả
Thế là tôi cố làm điều tương tự, với âm nhạc khi rô bốt không thực sự biết sẽ phải chơi nhạc gì Nó chỉ cử động cơ thể và tận dụng cơ hội để chơi nhạc. Và như giáo viên nhạc jazz của tôi đã dạy khi tôi 17 tuổi
Cô nói, khi em ngẫu hứng đôi khi em không biết đang làm gì nhưng vẫn cứ chơi.
Tôi làm một rôbốt không thật sự biết đang chơi nhạc gì, mà vẫn cứ tiếp tục. Hãy xem vài giây trong trình diễn này
khi rô bốt lắng nghe người nhạc công và chơi ngẫu hứng theo.
Và sau đó, hãy xem người nhạc công cũng phản ứng với cái rôbốt đang làm, bắt nhịp với hành động của nó Và ở thời điểm nào đó thậm chí kinh ngạc vì những gì con rô bốt tạo ra
(Nhạc) (Vỗ tay) Nhạc sỹ không chỉ chơi theo nốt nhạc, nếu không thì chẳng ai xem các sô diễn làm gì
Nhạc công còn dùng cơ thể để bày tỏ với thành viên khác, với khán giả họ dùng cơ thể để thể hiện âm nhạc.
Tôi cho là, đã có một rô bốt nhạc công trên sàn sao không cho nó thành một nhạc công chính thức luôn
Tôi bắt đầu thiết kế một cái đầu biết biểu cảm cho rô bốt
Cái đầu không thực chạm vào đàn marimba nó chỉ thể hiện âm nhạc.
Đây là một số bản vẽ bằng giấy ăn ở một quán bar tại Atlanta quán ở một vị trí nguy hiểm ở đúng giữa đường từ phòng thí nghiệm đến nhà.
(Cười) Nên tôi dành ra, trung bình ba tới bốn giờ mỗi ngày ở đó
Tôi cho là thế (Cười)
Và tôi trở lại với các đạo cụ hoạt hình và cố hình dung không chỉ rô bốt nhạc công nhìn giống cái gì mà đặc biệt là rô bốt nhạc công cử động ra sao để cho thấy nó không thích nhạc mà người khác đang chơi và có lẽ cho thấy cả nhịp điệu mà nó cảm thấy vào lúc đó
vậy là, rất mừng vì chúng tôi cuối cùng cũng có tiền để chế tạo con rô bốt này
Tôi sẽ cho quý vị xem một buổi diễn tương tự lần này với một cái đầu biết giao tiếp biểu cảm
và hãy chú ý một điều-- cách rô bốt thực sự cho ta thấy nhịp điệu nó cảm được từ con người Chúng tôi cũng cho người ta thấy rằng rô bốt biết được nó đang làm gì
cả cách nó thay đổi cử động ngay khi nó bắt đầu chơi một mình
(Nhạc) Nó đang nhìn tôi để biết chắc là tôi đang nghe
(Nhạc) Hãy nhìn lại hợp âm cuối của bản nhạc
lần này rô bốt giao tiếp bằng cơ thể của nó khi nó đang chơi nhạc của nó. Và khi nó đã sẵn sàng phối hợp với tôi khi chơi hợp âm cuối cùng
(Nhạc) (Vỗ tay) Cảm ơn. Hy vọng quý vị thấy được rằng, dù hoàn toàn không--
dù phần này của cơ thể không chạm đến nhạc cụ lại thật sự góp phần diễn nhạc nhiều đến thế nào
Và đôi lúc, vì chúng tôi ở Atlanta, nên có một số ca sĩ nhạc Rap đến phòng thí nghiệm của chúng tôi. Và có ca sĩ nhạc Rap này tới và chơi nhạc với Rô bốt một lúc.
Và ở đây quý vị có thể thấy rô bốt về cơ bản chỉ
phản ứng với giai điệu và hãy để ý hai điều. Một là, rất khó mà cưỡng lại được việc hòa nhịp với robot khi nó đang lắc lư đầu
bạn như cũng muốn lắc lư đầu mình khi nó làm thế
Và hai là, ngay cả khi tay Rapper đang thực sự chú tâm vào chiếc iPhone, ngay khi rô bốt quay sang anh ta, anh ta cũng nhìn vào nó
Dù nó chỉ ở ngoại vi tầm nhìn của anh ta anh chỉ thấy nó ở một bên tầm mắt, nó vẫn rất mạnh mẽ
lý do là chúng ta không thể làm ngơ với các chuyển động vật chất quanh mình
đó là bản năng của chúng ta
Nên nếu bạn đang có rắc rối với người yêu của mình chẳng hạn người đó cứ nhìn vào iPhone mãi, hay nhìn điện thoại suốt có thể bạn muốn có môt rôbốt ở đó để làm người yêu chú ý đến mình
(Nhạc) (Vỗ tay) Tôi chỉ muốn giới thiệu rô bốt mới nhất mà chúng tôi đang thực hiện, có những kinh ngạc mà chúng tôi thấy được: Có lúc người ta không quan tâm rô bốt thông minh đến thế nào, nó chơi nhạc ngẫu hứng và lắng nghe và làm những cái mà tôi đã mất nhiều năm để học hỏi
Người ta thích rô bốt là vì nó khoái âm nhạc
Họ không nói rằng rô bốt chuyển động theo âm nhạc họ nói là nó đang tận hưởng âm nhạc
và tôi nghĩ, sao không thực hiện ý tưởng này nhỉ, và tôi thiết kế ra một loại đồ vật mới lần này
không là đèn bàn mà là loa rời điện thoại, một trong những cái mà bạn cắm điện thoại vào ấy.
Và tôi nghĩ, điều gì sẽ xảy ra nếu cái loa rời này không chỉ phát ra âm nhạc cho bạn còn thật sự thưởng thức âm nhạc nữa.
(Cười) Và lần nữa, đây là một đoạn hoạt hình chạy thử vào giai đoạn khởi đầu (cười)
và đây là một sản phẩm hoàn thiện
(Bài hát "Drop It Like It's Hot") Vậy đó, lắc đầu theo nhịp rất nhiều lần
(Vỗ tay) Khán giả ngả đầu theo nhạc rất nhiều, nên chúng tôi có thể thấy rô bốt có thể tác động tới con người
Và nó không chỉ là trò vui hay trò giải trí
Tôi cho là một trong những lý do tôi rất quan tâm đến rô bốt dùng cơ thể để giao tiếp và dùng cơ thể để cử động... tôi sẽ cho biết một bí mật các nhà nghiên cứu rô bốt đang giấu-- đó là mỗi quý vị sẽ sống cùng một rô bốt vào lúc nào đó trong đời
Lúc nào đó tương lại có một rô bốt trong đời
nếu không phải bạn, sẽ là của con cháu bạn
và tôi muốn rô bốt đó sẽ trở nên linh hoạt hơn, thu hút hơn, duyên dáng hơn là chúng giống như hiện giờ
và vì thế tôi nghĩ có thể rô bốt nên ít giống máy chơi cờ hơn và giống diễn viên trên sân khấu và nhạc công hơn
có thể chúng nên mạo hiểm diễn ngẫu hứng
và có lẽ chúng nên đoán được điều bạn sẽ làm
và có thể chúng nên biết mắc lỗi và sửa lỗi của mình, bởi vì rốt cuộc chúng ta là con người
và có lẽ giống như con người, rô bốt chưa thực sự hoàn hảo mới chính là thứ hoàn hảo cho chúng ta
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Khi đang ở Morocco, Casablanca, cách đây không lâu, tôi đã gặp Faiza, một người mẹ trẻ độc thân.
Faiza đã cho tôi xem những bức ảnh của đứa con trai mới sinh của cô ấy và kể cho tôi câu chuyện về quá trình thụ thai, mang thai và sinh nở.
Đó quả là một câu chuyện đáng chú ý, nhưng Faiza đã giữ điều tốt đẹp nhất cho tới những giây phút cuối
" Bạn biết đấy, tôi là một trinh nữ" cô ấy nói với tôi
" Tôi có hai giấy chứng nhận y học để chứng minh điều đó."
Đây là Trung Đông hiện đại, nơi mà 2000 năm sau khi Chúa ra đời, sinh hạ đồng trinh vẫn tồn tại trong thực tế.
Câu chuyện của Faiza chỉ là một trong số hàng trăm câu chuyện mà tôi đã nghe thấy sau chuyến đi qua Ả Rập và nói chuyện với mọi người về tình dục.
Bây giờ, tôi biết, đây có thể nghe như một công việc mơ ước, hoặc có thể là một công việc mơ hồ, nhưng với tôi, nó không phải như những gì mọi người nghĩ.
Tôi một nửa là người Ả Rập, và theo đạo Hồi.
Nhưng tôi lớn lên ở Canada, rất xa so với nguồn gốc Ả Rập của mình.
Giống như rất nhiều người đã đi khắp Đông Tây, Trong những năm qua, tôi đã cố gắng để hiểu rõ hơn về nguồn gốc của mình.
Việc chọn tìm hiểu về tình dục xuất phát từ những hiểu biết cơ bản của tôi về HIV/AIDS, với tư cách là một nhà văn, một nhà nghiên cứu và một nhà hoạt động.
Quan hệ tình dục đang ở tâm điểm một dịch bệnh mới nổi tại Trung Đông và Bắc Phi, đó là một trong hai vùng trên thế giới mà HIV/AIDS vẫn ngày càng tăng.
Bây giờ tình dục là một ống kính quyền lực để tìm hiểu về bất kì xã hội nào bởi vì những gì xảy ra trong cuộc sống riêng tư của chúng ta được phản ánh bởi sự tác động trên một phạm vi lớn hơn: chính trị và kinh tế, tôn giáo và truyền thống, giới tính và các thế hệ.
Như tôi thấy, nếu bạn thực sự muốn hiểu một người, bạn hãy bắt đầu bằng cách nhìn vào bên trong phòng ngủ của họ.
Bây giờ có thể chắc chắn, thế giới Ả Rập rất rộng lớn và đa dạng.
Nhưng có ba vấn đề mà mọi người từ chối thay đổi quan điểm, đó là những chủ đề mà bạn không thể thách thức dù là trong lời nói hay hành động
Đầu tiên là chính trị.
Nhưng mùa xuân Ả Rập đã thay đổi tất cả, trong các cuộc nổi dậy nổ ra trên toàn khu vực kể từ năm 2011.
Bây giờ, trong khi những người có quyền lực, người cũ và mới, tiếp tục bám víu vào kinh doanh như bình thường hàng triệu người vẫn đang trì hoãn và tiến tới những gì mà họ hy vọng sẽ là một cuộc sống tốt hơn.
Vấn đề thứ hai là tôn giáo.
Nhưng bây giờ, tôn giáo và chính trị được kết nối, với sự nổi lên của các nhóm như Anh em Hồi giáo.
Và một số người, ít nhất, đang bắt đầu đặt câu hỏi về vai trò của Hồi giáo trong đời sống cộng đồng và cá nhân.
Như bạn đã biết, vấn đề thứ ba, vấn đề không được phép bàn luận bạn nghĩ nó có thể là gì?
Khán giả: quan hệ tình dục.
Shereen El Feki: To hơn nữa, tôi không thể nghe thấy.
Khán giả: quan hệ tình dục.
SEF: Một lần nữa, đừng ngại ngùng.
Khán giả: quan hệ tình dục.
SEF: Chắc chắn rồi, đúng, đó là quan hệ tình dục. (Tiếng cười) Trên khắp khu vực ả Rập, bối cảnh duy nhất được chấp nhận cho tình dục là hôn nhân được chấp thuận bởi cha mẹ, được thừa nhận bởi tôn giáo và được đăng ký với chính quyền.
Hôn nhân là tấm vé để đi đến tuổi trưởng thành.
Nếu không kết hôn, bạn không thể rời đi khỏi nơi ở của cha mẹ và không được quan hệ tình dục, và bạn chắc chắn không thể có con.
Nó là một thành kiến trong xã hội; nó là một pháo đài bất khả xâm phạm nó ngăn cản bất kỳ cuộc tấn công, hay bất kể cái gì khác tương tự.
Và xung quanh pháo đài là rất nhiều điều cấm kị chống lại tình dục trước hôn nhân, bao cao su chống lại việc phá thai, quan hệ đồng giới, và rất nhiều thứ khác mà bạn có thể nghĩ tới.
Faiza là bằng chứng sống của điều này.
Chứng nhận trinh nữ của cô không phải là điều hão huyền.
Mặc dù các tôn giáo chính trong vùng tán dương sự trong trắng trước hôn nhân, trong chế độ gia trưởng, con trai vẫn sẽ là con trai
Người đàn ông quan hệ tình dục trước khi kết hôn, và mọi người ít nhiều cũng nhắm mắt làm ngơ.
Với phụ nữ thì không phải như vậy, họ cần là trinh nữ trong đêm tân hôn - điều đó có nghĩa họ đến với chồng với màng trinh còn nguyên vẹn.
Đây không phải là một câu hỏi về vấn đề cá nhân, đây là một vấn đề về danh dự gia đình, và đặc biệt, danh dự của người đàn ông.
Và vì vậy phụ nữ và họ hàng của họ sẽ cố gắng hết sức để giữ gìn phần cơ thể rất nhỏ bé đó-- từ bộ phận sinh dục nữ, để kiểm tra sự trong trắng, đến việc vá lại màng trinh của họ
Faiza chọn một con đường khác: quan hệ tình dục không qua âm đạo.
Cô ấy vẫn mang thai.
Nhưng Faiza đã không thực sự nhận ra điều này, bởi vì có rất ít giáo dục giới tính trong các trường học, và rất ít giao tiếp trong gia đình.
Khi cô ấy không thể giấu rằng mình đang mang thai, Mẹ của Faiza giúp cô rời xa khỏi bố và anh trai
vì giết chết danh dự là một mối đe dọa thực sự cho biết bao phụ nữ trong khu vực ả Rập.
Và do đó, khi Faiza cuối cùng đến một bệnh viện ở Casablanca, người đàn ông đề nghị giúp cô ấy, thay vào đó đã cố gắng cưỡng hiếp cô ấy.
Đáng buồn thay, Faiza không phải là duy nhất.
Ở Ai Cập, nơi tôi tập trung nghiên cứu, Tôi đã thấy rất nhiều rắc rối trong và ngoài những bức tường thành.
Có vô số người đàn ông trẻ những người không thể chi trả cho việc kết hôn, bởi vì hôn nhân đã trở thành một vấn đề rất tốn kém.
Họ phải chịu gánh nặng chi phí trong cuộc sống kết hôn, nhưng lại không thể tìm việc làm.
Đây là một trong các nguyên nhân chủ yếu dẫn đến những sự nổi dậy gần đây và nó là một trong những lý do cho việc tăng tuổi kết hôn trong phần lớn khu vực ả Rập.
Có những phụ nữ có sự nghiệp mong muốn kết hôn, nhưng không thể tìm thấy một người chồng, bởi vì họ không coi trọng vai trò giới tính, hay như một bác sĩ nữ trẻ tại Tunisia đã nói với tôi, "Phụ nữ, họ đang trở nên ngày càng cởi mở.
Nhưng đàn ông, anh ta vẫn còn ở giai đoạn tiền sử."
Và sau đó, những người đàn ông và phụ nữ đã vượt qua ranh giới dị tính, và có quan hệ tình dục với người đồng giới, hay khác giới.
Họ đang phải chịu nhận những hình phạt cho hành động của mình, thậm chí là vì vẻ bề ngoài của họ.
Và họ phải đối mặt hàng ngày với sự kỳ thị xã hội, với sự tuyệt vọng của gia đình, và với sự trừng phạt của tôn giáo.
Bây giờ, không thể coi rằng cuộc sống hôn nhân là toàn một màu hồng.
Những cặp vợ chồng đang tìm kiếm hạnh phúc lớn hơn, niềm hạnh phúc về tình dục lớn hơn trong cuộc sống hôn nhân của mình, nhưng lại đang không biết làm thế nào để có được nó, đặc biệt là những người vợ, những người sợ bị coi là phụ nữ xấu nết nếu sử dụng một số hành động tán tỉnh trong phòng ngủ.
Và sau đó còn có những người mà cuộc hôn nhân của họ thực ra là một tấm màn che cho mại dâm.
Họ đã bị bán bởi gia đình mình, thường là cho khách du lịch ả Rập giàu có.
Đây là chỉ là một mặt của thương mại tình dục đang bùng nổ trên toàn khu vực ả Rập.
Bây giờ, hãy giơ tay nếu bất kỳ thứ nào trong số những điều này quen thuộc với bạn, tại nơi mà bạn sinh sống.
Đúng thế. Ả rập không phải là nơi duy nhất có những vấn đề tình dục nhạy cảm.
Và mặc dù chúng ta chưa có báo cáo Arab Kinsey cho biết điều gì thực sự xảy ra bên trong những phòng ngủ ở Ả Rập. khá rõ ràng là có một cái gì đó không đúng.
Tiêu chuẩn kép cho nam giới và phụ nữ, tình dục như một nguồn gốc của sự xấu hổ, sự kiểm soát của gia đình hạn chế sự lựa chọn cá nhân, và có một khoảng cách lớn giữa vẻ ngoài và thực tế: những gì mọi người đang làm và những gì họ sẵn sàng thừa nhận và một sự miễn cưỡng khi phải vượt qua những lời đồn đại riêng tư để đến với những thảo luận công khai nghiêm túc và được duy trì liên tục.
Như một bác sĩ tại Cairo đã tổng kết cho tôi, "Ở đây, tình dục là đối lập của thể thao.
Bóng đá, tất cả mọi người nói về nó, nhưng hầu như không ai chơi.
Nhưng tình dục, tất cả mọi người đều làm, "nhưng không ai muốn nói về nó." (Tiếng cười) (Âm nhạc) (Trong tiếng ả Rập) SEF: Tôi muốn cho bạn một lời khuyên, nếu bạn làm theo nó, nó sẽ làm cho bạn hạnh phúc trong cuộc sống.
Khi chồng của bạn tiến đến với bạn, Khi anh ấy nắm lấy một phần của cơ thể của bạn, thở sâu và nhìn vào anh ta một cách mạnh mẽ.
Khi anh ấy đưa dương vật của mình vào, hãy nói những lời tán tỉnh và di chuyển mình hòa hợp với anh ta.
Nóng bỏngi!
Và có thể thấy rằng những gợi ý tiện dụng này đến từ "Niềm vui của tình dục" hoặc YouPorn.
Nhưng trong thực tế, nó đến từ một cuốn sách tiếng Ả Rập ở thế kỷ thứ 10 được gọi là " Bách khoa toàn thư về sự khoái lạc" bao gồm tình dục từ thuốc kích thích tới loạn dâm động vật. và tất cả mọi thứ khác ở khoảng đó.
Cuốn bách khoa đó chỉ là một trong vô số sách báo khiêu dâm của Ả Rập, phần lớn được viết bởi các học giả tôn giáo.
Quay trở lại với nhà tiên tri Muhammad, đó là một truyền thống giàu có trong Hồi giáo về việc nói chuyện thẳng thắn về quan hệ tình dục: không chỉ về các vấn đề, mà còn về sự khoái lạc, và không chỉ dành cho nam giới, mà còn cho phụ nữ.
Một ngàn năm trước đây, chúng ta đã từng có toàn bộ từ điển về tình dục ở tiếng Ả Rập.
Những từ ngữ để giải thích tất cả những đặc điểm có thể hiểu được về tình dục, tư thế và sở thích, ngôn ngữ cơ thể đủ phong phú để tạo nên cơ thể của người phụ nữ mà bạn thấy ở trang này.
Hiện nay, lịch sử này hầu như không được biết đến trong khu vực ả Rập.
Thậm chí với những người được giáo dục, những người thường cảm thấy thoải mái hơn khi nói về tình dục bằng ngôn ngữ nước ngoài hơn là ở ngôn ngữ của chính mình.
Toàn cảnh về tình dục hiện nay rất giống như ở Châu Âu và Châu Mỹ trên bờ vực của cuộc cách mạng tình dục.
Nhưng trong khi phương Tây đã cởi mở hơn về tình dục, những gì chúng ta thấy là xã hội Ả Rập dường như đã di chuyển theo hướng ngược lại.
Tại Ai Cập và rất nhiều nước lân cận, sự chấm dứt này chỉ là một phần nhỏ của sự chấm dứt rộng lớn hơn trong tư tưởng chính trị, xã hội và văn hóa.
Và nó là sản phẩm của một quá trình lịch sử phức tạp đã phát triển cùng với sự nổi lên của Hồi giáo bảo thủ kể từ cuối thập niên 1970.
"Chỉ cần nói không" là những gì người bảo thủ trên khắp thế giới nói với bất kỳ thách thức nào về hiện trạng tình dục.
Trong khu vực ả Rập, họ gọi những nỗ lực này là những âm mưu của Phương Tây nhằm làm suy yếu truyền thống của Ả Rập và các giá trị Hồi giáo.
Nhưng những gì đang thực sự bị đe dọa ở đây là một trong những công cụ kiểm soát mạnh mẽ nhất của họ: quan hệ tình dục ràng buộc với tôn giáo.
Nhưng lịch sử cho chúng ta thấy thậm chí gần đây như ở thời của cha ông chúng ta, đã có rất nhiều chủ nghĩa thực dụng, khoan dung, và sẵn sàng để xem xét cách diễn giải khác: phá thai, hoặc thủ dâm, hoặc thậm chí là chủ đề khêu gợi về đồng tính luyến ái.
Nó không phải là đen và trắng, như những người bảo thủ đã khiến chúng ta tin.
Ở đây, như trong rất nhiều các vấn đề khác, Hồi giáo ít nhất cho chúng ta cuốn tiểu thuyết :50 sắc thái của màu xám.
(Tiếng cười) Trong chuyến du lịch của tôi, Tôi đã gặp nhiều đàn ông và phụ nữ trên toàn khu vực ả Rập những người đã khám phá quang phổ đó-- những chuyên gia về tình dục đang cố gắng giúp các cặp vợ chồng tìm thấy hạnh phúc lớn hơn trong cuộc hôn nhân của mình, những người tiến bộ đang cố gắng đưa giáo dục giới tính vào trường học, nhóm nhỏ những người đàn ông và phụ nữ, đồng tính nữ, đồng tính nam, chuyển giới, những người muốn giúp đỡ những người như họ với sáng kiến trực tuyến và hỗ trợ thực tế.
Phụ nữ, và ngày càng nhiều đàn ông, những người đang bắt đầu nói ra suy nghĩ của mình và chống lại bạo lực tình dục trên đường phố và trong gia đình.
Các nhóm đang cố gắng để giúp những lao động tình dục tự bảo vệ mình trước HIV và các mối nguy hiểm nghề nghiệp khác, và các tổ chức phi chính phủ đang giúp đỡ các bà mẹ đơn thân như Faiza tìm được nơi ở trong xã hội, và quan trọng hơn, ở lại với con cái mình.
Bây giờ những nỗ lực này là nhỏ, chúng thường bị thiếu trợ cấp và phải đối mặt với những phe đối lập ghê gớm.
Nhưng tôi lạc quan rằng, về lâu dài, thời gian thay đổi, họ và suy nghĩ của họ sẽ tiến bộ.
Thay đổi xã hội không xảy ra tại vùng ả Rập thông qua những đối đầu tàn khốc, đánh đập hay là lột trần, mà thông qua đàm phán.
Những gì chúng ta đang nói ở đây không phải là một cuộc cách mạng tình dục, mà là một cuộc tiến hóa tình dục, học tập từ các nơi khác trên thế giới, thích nghi với điều kiện địa phương, tự đặt ra con đường riêng của mình, không đi theo vết xe đổ.
Con đường đó, tôi hy vọng, sẽ một ngày cho chúng ta quyền kiểm soát cơ thể của riêng mình, và truy cập thông tin và dịch vụ mà chúng ta cần để hướng tới cuộc sống tình dục thoải mái và an toàn.
Quyền bày tỏ suy nghĩ của mình một cách tự do, kết hôn với người mà chúng ta chọn, chọn người bạn đời của mình, sinh hoạt tình dục hay không, quyết định có con hay không và khi nào, tất cả điều này mà không có bạo lực hoặc vũ lực hoặc phân biệt đối xử.
Bây giờ, chúng ta đang cách rất xa viễn cảnh này trên toàn khu vực ả Rập, và cần rất nhiều sự thay đổi: pháp luật, giáo dục, phương tiện truyền thông, kinh tế, danh sách đó vẫn còn dài nữa, và đó là công việc của một thế hệ, ít nhất là như vậy.
Nhưng nó bắt đầu với một cuộc hành trình mà bản thân tôi đã thực hiện, hỏi các câu hỏi khó về những nhận thức chung nhất trong cuộc sống tình dục.
Và đó là một cuộc hành trình chỉ để tăng cường niềm tin, và sự đánh giá cao của tôi về lịch sử địa phương và văn hóa bằng cách cho thấy những khả năng mà tôi từng cảm thấy chắc chắn.
Bây giờ, với các rối loạn ở nhiều nước trong khu vực ả Rập, nói về tình dục, thách thức những điều cấm kỵ, tìm kiếm lựa chọn thay thế có thể nghe như một cái gì đó xa xỉ.
Nhưng tại thời điểm rất quan trọng trong lịch sử này, nếu chúng ta làm không giữ lấy tự do và công bằng, nhân phẩm và bình đẳng, sự riêng tư và quyền tự chủ trong cuộc sống cá nhân, cuộc sống tình dục, chúng ta sẽ thấy nó rất khó để đạt được trong đời sống cộng đồng.
Chính trị và tình dục là những người bạn thân thiết, và nó cũng đúng cho tất cả chúng ta,
bất kể nơi chúng ta sống và yêu.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi đoán là nhờ kết quả của toàn cầu hóa mà bạn có thể tìm thấy các lon Coca-Cola trên đỉnh Everest và nhà sư Phật giáo tại Monterey.
(Cười) Và vì vậy tôi chỉ đến đây hai ngày trước, từ Himalayas theo lời mời của các bạn.
Vì vậy, tôi cũng muốn mời các bạn, chỉ một lúc thôi, đến Himalayas.
Và để xem nơi mà một thiền giả, như tôi, người đã bắt đầu sự nghiệp là một nhà sinh học phân tử tại Viện Pasteur, và đã tìm thấy con đường của mình ở vùng núi tuyết.
Đây là một vài hình ảnh mà tôi đã may mắn có mặt ở đó và chụp được.
Đây là núi Ngân Sơn (Kailash) ở miền Đông Tây Tạng - một cảnh tượng thật tuyệt vời.
Đây là từ đất nước Marlboro.
(Cười) Đây là hồ Ngọc Lam.
Một thiền giả.
Đây là ngày nóng nhất trong năm ở đâu đó tại miền Đông Tây Tạng vào ngày mồng một tháng 8.
Và đêm trước đó, chúng tôi cắm trại, và các bạn người Tây Tạng của tôi nói rằng, "Chúng ta sẽ ngủ ở ngoài trời." Và tôi nói, "Tại sao lại thế?
Chúng ta có đủ chỗ ở trong lều mà."
Họ nói, "Đúng, nhưng bây giờ đang là mùa hè."
(Cười) Vâng, còn bây giờ, chúng ta sẽ nói về hạnh phúc.
Vì là một người Pháp, tôi phải nói rằng có rất nhiều trí thức Pháp nghĩ rằng hạnh phúc chẳng có gì thú vị cả.
(Cười) Khi tôi viết một tiểu luận về hạnh phúc, và đã có một cuộc tranh cãi nổ ra.
Và ai đó đã viết trong một bài báo nói rằng, đừng có lợi dụng chúng tôi bằng công trình nghiên cứu dơ bẩn về hạnh phúc.
(Cười) "Chúng tôi không quan tâm đến hạnh phúc Chúng tôi cần sống với niềm đam mê.
Chúng tôi thích những thăng trầm của cuộc đời.
Chúng tôi thích những nỗi đau khổ của mình bởi vì thật tuyệt vời khi nó ngừng lại một lúc."
(Cười) Đây là những gì tôi nhìn thấy từ ban công tại nơi ẩn tu của mình ở dãy Hymalayas.
Bạn chỉ cách nơi này khoảng hai ba mét, và tất cả các bạn luôn được chào đón vào bất cứ lúc nào.
(Cười) Bây giờ, hãy đến với chủ đề hạnh phúc hay niềm vui sống.
Và trước hết, bạn biết đấy, cho dù những gì các nhà trí thức Pháp nói, có vẻ như là không có ai thức dậy vào buổi sáng suy nghĩ, "Liệu tôi có thể khó chịu cả ngày sao?"
(Cười) Có nghĩa là dù gì đi nữa - dù ý thức hay không, trực tiếp hay gián tiếp, trong ngắn hạn hay dài hạn, bất cứ điều gì chúng ta làm, bất cứ điều gì chúng ta hy vọng, bất cứ điều gì chúng ta ước mơ - dù gì đi nữa, cũng đều liên quan đến một ước muốn sâu sắc, có được hạnh phúc hay niềm vui sống.
Như Pascal đã nói, thậm chí là một người treo cổ tự vẫn, dù gì đi nữa, cũng đang tìm cách chấm dứt đau khổ -- anh ta không tìm ra cách nào khác.
Nhưng sau đó, nếu bạn nhìn vào nền văn học Đông Tây, bạn có thể tìm thấy sự đa dạng đến khó tin trong định nghĩa về hạnh phúc.
Một số người nói, tôi chỉ tin vào những gì mình nhớ trong quá khứ, tưởng tượng ra trong tương lai, không bao giờ là hiện tại.
Một số người nói rằng hạnh phúc là ngay bây giờ; đó là phẩm chất tươi mới của thời điểm hiện tại.
Và điều đó đã dẫn ta đến với Henri Bergson, triết gia Pháp, người đã nói, "Tất cả những nhà tư tưởng lớn của nhân loại đã bỏ lại khái niệm hạnh phúc trong mơ hồ để họ có thể định nghĩa - mỗi người bọn họ có thể định nghĩa theo cách của riêng mình."
Vâng, điều đó sẽ tốt nếu hạnh phúc chỉ là mối bận tâm thứ hai trong cuộc sống.
Nhưng bây giờ, nếu hạnh phúc là một cái gì đó sẽ xác định chất lượng của mỗi phút giây trong cuộc đời chúng ta, thì tốt hơn chúng ta nên biết nó là gì, chúng ta nên có một số ý tưởng rõ ràng hơn.
Và có lẽ, thực tế là chúng ta không biết lý do tại sao, rất thường xuyên, mặc dù chúng ta tìm kiếm hạnh phúc, có vẻ như chúng ta luôn quay lưng lại với nó.
Mặc dù chúng ta muốn tránh đau khổ, có vẻ như chúng ta đang chạy đến với nó.
Và điều đó cũng có thể đến từ một số nhầm lẫn.
Một trong những nhầm lẫn phổ biến nhất là người ta thường đồng hoá niềm vui với hạnh phúc.
Tuy nhiên, nếu bạn nhìn vào các đặc tính của cả hai điều này, bạn sẽ thấy niềm vui thì phụ thuộc vào thời gian, vào đối tượng của nó, vào nơi chốn.
Nó là cái gì đó có bản chất thay đổi.
Chiếc bánh sô-cô-la đẹp đẽ: thưởng thức chiếc đầu tiên rất ngon miệng, nhưng đến chiếc thứ hai thì đã không còn ngon lắm, sau đó chúng ta cảm thấy phát sợ.
(Cười) Đó là bản chất của cuộc sống: chúng ta cảm thấy mệt mỏi.
Tôi từng là một người hâm mộ nhạc của Bach.
Tôi đã từng chơi nó trên guitar, bạn biết đấy.
Tôi có thể nghe nó hai, ba hay năm lần.
Nhưng nếu tôi phải nghe nó 24 giờ, không ngừng nghỉ, thì sẽ rất mệt mỏi.
Nếu bạn đang cảm thấy rất lạnh, bạn đến gần đống lửa, sẽ rất tuyệt vời.
Sau đó một lúc, thì bạn phải lùi lại một chút, vì nó bắt đầu cháy lan ra.
Nó thiêu cháy bạn khi bạn trải nghiệm nó.
Và lại nữa, nó có thể - là một cái gì đó mà bạn - nó không phải là cái gì đó đang lan toả ra bên ngoài.
Giống như, bạn có thể cảm thấy niềm vui mãnh liệt và một số người khác xung quanh bạn thì lại có thể đang rất đau khổ.
Vậy thì bây giờ, hạnh phúc là gì nhỉ?
Và "hạnh phúc", tất nhiên, là một từ mơ hồ, vì vậy chúng ta hãy nói "niềm vui sống."
Và như vậy, tôi nghĩ rằng định nghĩa tốt nhất, theo quan điểm của Phật giáo, là niềm vui sống không phải chỉ là một cảm giác vui thú đơn thuần.
Hạnh phúc là một ý thức sâu sắc về sự thanh thản và mãn nguyện,
một trạng thái thực sự tỏa khắp và làm nền tảng cho tất cả các trạng thái cảm xúc khác và tất cả những nỗi vui buồn có thể đến với cuộc đời của một con người.
Đối với bạn, điều đó có thể thật đáng ngạc nhiên.
Liệu chúng ta có thể có được loại hạnh phúc này trong khi đang buồn đau không?
Theo một cách nào đó, tại sao lại không nhỉ?
Bởi vì chúng ta đang nói về một đẳng cấp khác.
Nhìn vào những con sóng đang xô vào bờ.
Khi bạn đang ở dưới đáy của sóng, bạn chạm đáy biển.
Bạn đâm vào khối đá.
Khi bạn đang lướt trên đầu ngọn sóng, tất cả các bạn đều phấn chấn.
Vì vậy, bạn đi từ hứng khởi đến phiền muộn, không có chiều sâu.
Bây giờ, nếu bạn nhìn vào biển sâu, hẳn là nó rất đẹp, đại dương yên bình như mặt gương.
Có thể có bão tố, nhưng chiều sâu của đại dương vẫn còn đó, nó không hề thay đổi.
Vì thì hạnh phúc là thế nào vậy?
Nó chỉ có thể là một trạng thái sống, không phải chỉ là một cảm giác, cảm xúc thoáng qua.
Ngay cả niềm vui cũng có thể là mùa xuân của hạnh phúc.
Nhưng có những niềm vui cũng xấu xa, bạn có thể vui mừng trước đau khổ của ai đó.
Vậy làm thế nào để chúng ta bước vào hành trình truy tìm hạnh phúc?
Thường thì chúng ta nhìn ra bên ngoài.
Chúng ta nghĩ rằng nếu chúng ta có thể tích luỹ được thứ này thứ nọ, tất cả các điều kiện, kiểu như chúng ta nói, "[Khi có] tất cả mọi thứ [tôi sẽ] hạnh phúc -- có được tất cả mọi thứ thì [tôi sẽ] hạnh phúc."
Đó chính là câu nói đã tuyên án tử hình Hạnh Phúc.
Có tất cả mọi thứ.
Và cũng có thể, khi có chuyện đó xảy ra, chúng ta sẽ cố gắng thay đổ bên ngoài nhiều hơn, nhưng sự kiểm soát của chúng ta với thế giới bên ngoài thì rất hữu hạn, mang tính tạm thời, và thường là, viển vông.
Vậy nên bây giờ, bạn hãy nhìn vào những điều kiện bên trong.
Chẳng phải chúng mạnh mẽ hơn sao?
Chẳng phải là tâm thức đã phiên dịch điều kiện bên ngoài thành hạnh phúc và đau khổ hay sao?
Chẳng phải nó mạnh mẽ hơn hay sao?
Chúng ta biết, bằng kinh nghiệm của mình, rằng chúng ta có thể là những gì chúng ta gọi tên "trong thiên đường bé nhỏ" nhưng trong lòng lại cảm thấy vô cùng bất hạnh.
Đạt Lai Lạt Ma đã từng ở Bồ Đào Nha, và đã có rất nhiều công trình xây dựng đang diễn ra ở khắp mọi nơi.
Vì vậy, trong một buổi tối, Ngài nói, "Hãy nhìn xem, các bạn đang làm tất cả những điều này, nhưng chẳng phải cũng đẹp đẽ sao, nếu chúng ta xây dựng một cái gì đó trong lòng mình?"
Và Ngài nói, "Nếu không có điều đó - ngay cả khi bạn sở hữu một căn hộ công nghệ cao trên tầng thứ 100 của một tòa nhà siêu hiện đại và thoải mái, nếu trong sâu thẳm trái bạn bạn cảm thấy không hạnh phúc, tất cả những gì các bạn sẽ tìm kiếm là một chiếc cửa sổ để nhảy xuống từ đó."
Vậy nên bây giờ, ngược lại, chúng ta biết rất nhiều người đang ở trong những hoàn cảnh hết sức khó khăn đã giữ được sự bình an, sức mạnh nội tâm, tự do nội tâm, sự tự tin.
Vậy nên bây giờ, nếu các điều kiện bên trong nội tâm được mạnh mẽ hơn - tất nhiên, các điều kiện bên ngoài cũng có ảnh hưởng, và cũng rất tuyệt vời nếu có thể sống lâu hơn, khỏe mạnh hơn, có thể tiếp cận thông tin, giáo dục, để có thể đi du lịch, có tự do, chúng thật đáng mong muốn.
Tuy nhiên, điều này là chưa đủ, những điều này chỉ mang tính phụ trợ, mang tính điều kiện.
Kinh nghiệm truyền đạt lại, mọi thứ đều nằm trong tâm.
Vì vậy, sau đó, khi chúng ta tự hỏi bản thân làm thế nào để có thể nuôi dưỡng các điều kiện cho hạnh phúc, các điều kiện nội tâm, và đâu là những điều sẽ làm suy yếu hạnh phúc.
Điều này cần có một số kinh nghiệm.
Chúng ta phải biết về bản thân mình, có những tâm trạng có lợi cho tâm trạng an lạc, hạnh phúc này, điều mà trong tiếng Hy Lạp gọi là eudaimonia, niềm an lạc
Nhưng có một số tâm trạng lại có hại hạnh phúc này.
Và vì vậy, nếu chúng ta nhìn vào kinh nghiệm của bản thân -- giận dữ, căm ghét, ghen tị, nóng nảy, ham muốn, tham lam -- chúng không để lại ta một tâm trạng tốt đẹp gì sau khi ta đã trải qua nó.
Và chúng cũng không có ích lợi gì cho hạnh phúc của những người khác.
Vì vậy chúng ta có thể thấy rằng các tâm trạng này càng xâm chiếm tâm trí chúng ta bao nhiêu, giống như một chuỗi phản ứng, chúng ta càng cảm thấy khổ sở, dằn vặt bấy nhiêu.
Ngược lại, tận trong sâu thẳm trái tim mình, mỗi người đều biết rằng một hành động với lòng rộng lượng vị tha tới một nơi xa xôi, mà không một ai biết chút nào về nó, chúng ta có thể cứu được cuộc đời một đứa trẻ, khiến cho ai đó hạnh phúc.
Chúng ta không cần sự công nhận. Chúng ta không cần sự biết ơn.
Chỉ đơn thuần là làm việc đó, đem đến cảm giác thăng bằng cho tâm hồn chúng ta.
Và chúng ta luôn muốn như thế.
Vậy thì liệu chúng ta có thể thay đổi cách sống của mình? Chuyển hoá tâm thức của một người?
Chẳng phải những cảm xúc tiêu cực, hay những cảm xúc phá hoại, là cố hữu trong bản chất của tâm hay sao?
Có thể nào thay đổi cảm xúc, tính cách và tâm trạng của chúng ta?
Để làm được điều đó buộc chúng ta phải tự hỏi, bản chất của tâm là gì?
Và nếu chúng ta nhìn từ quan điểm thực nghiệm, có một phẩm chất nguyên thuỷ của ý thức, đó chỉ đơn thuần là sự nhận biết, nhận thức,
Ý thức giống như một tấm gương cho phép mọi hình ảnh khởi lên trên nó.
Bạn có thể có những khuôn mặt xấu xí, khuôn mặt xinh đẹp trong gương.
Tấm gương cho phép điều đó, nhưng tấm gương thì không bị ô nhiễm, không bị biến đổi, không bị thay đổi bởi những hình ảnh này.
Tương tự như vậy, đằng sau mỗi suy nghĩ có một ý thức, một sự nhận biết thuần khiết
Đó là bản chất của tâm.
Về bản chất, nó không thể bị ô nhiễm bởi lòng căm thù hay ghen tị bởi vì, nó đã luôn có đó - giống như thuốc nhuộm sẽ thấm sâu vào từng thớ vải của toàn bộ tấm vải -- nó sẽ luôn được tìm thấy, ở đâu đó.
Chúng ta biết rằng không phải lúc nào mình cũng giận dữ, ghen tị, hào phóng
Bởi vì chất liệu cơ bản của tâm thức là năng lực nhận thức thuần khiết này, khiến nó khác biệt với một hòn đá, có khả năng thay đổi bởi vì tất cả những cảm xúc đều đang trôi đi.
Đó là nền tảng của sự rèn luyện tâm thức.
Sự rèn luyện tâm thức dựa trên ý tưởng rằng hai nhân tố tinh thần đối nghịch không thể cùng xảy ra một lúc.
Bạn có thể đi từ yêu sang ghét.
Nhưng bạn không thể, cùng một lúc, vừa muốn làm hại lại vừa muốn đối xử tốt, với cùng một đối tượng, với cùng một người được.
Bạn không thể, trong cùng một cử chỉ, vừa bắt tay lại vừa cúi đầu được.
Vậy nên có những phương thuốc đối trị cho các cảm xúc phá hoại sự an lạc nội tâm.
Đó là cách để tiếp tục.
Hoan hỉ so với ghen tị.
Một ý thức về tự do nội tâm trái ngược với sự bám chấp và ám ảnh đầy căng thẳng.
Lòng nhân ái, yêu thương thì trái ngược với hận thù.
Nhưng tất nhiên, mỗi cảm xúc sẽ cần một phương thuốc đối trị phù hợp.
Một cách khác là cố gắng tìm ra một phương thuốc đối trị chung cho tất cả các cảm xúc. và đó là bằng cách nhìn vào chính bản chất của chúng.
Thông thường, khi chúng ta cảm thấy khó chịu, căm hận hay bực mình với ai đó, hay bị ảm ảnh về điều gì đó, tâm trí cứ trở đi trở lại với đối tượng đó.
Mỗi lần tiếp cận đối tượng, nó lại gia tăng thêm nỗi ám ảnh hay sự khó chịu đó.
Và vì vậy, đó là một quá trình không ngừng lặp đi lặp lại.
Bây giờ những gì chúng ta cần nhìn, không phải là hướng ra bên ngoài, mà là hướng vào bên trong nội tâm của mình.
Hãy nhìn vào chính sự giận dữ;
nó trong có vẻ rất hăm doạ, giống như một đám mây đen đang vần vũ hay một trận bão tố sấm chớp.
Chúng ta nghĩ mình có thể ngồi trên mây, nhưng nếu bạn tới đó, nó chỉ là một làn sương mù.
Tương tự như vậy, nếu bạn nhìn vào những tư tưởng giận dữ, nó sẽ biến mất giống như giọt sương tan biến dưới ánh nắng bình minh.
Nếu bạn làm điều này nhiều lần, cái khuynh hướng, xu hướng giận dữ tiếp tục khởi lên sẽ ít dần đi sau mỗi lần bạn làm nó tan biến.
Và, cuối cùng thì, dù nó có thể khởi lên, nó sẽ chỉ lướt qua tâm trí, như một con chim bay lượn trên bầu trời xanh mà không để lại dấu vết.
Đây là một nguyên tắc để rèn luyện tâm thức.
Bây giờ, nó đòi hỏi thời gian bởi vì chúng ta - cũng đã mất thời gian để tích tập những tất cả những điều sai trái này trong tâm thức mình, vậy nên cũng sẽ đòi hỏi mất thời gian để chúng lộ diện.
Nhưng đó là con đường duy nhất [mà chúng ta phải] đi qua.
Sự chuyển hoá tâm thức, đó là chính là ý nghĩa của thiền tập.
Nó có nghĩa là làm quen với một cách sống mới, một cách nhận thức mới mẻ về sự vật, gần gũi hơn với thực tại. với sự tương thuộc, với dòng chảy và sự chuyển hoá liên tục chính là bản thể và ý thức của chúng ta.
Vì vậy: điểm chung với khoa học nhận thức, khi chúng ta cần nói tới nó, và tôi cho rằng, đó là chủ đề về -- chúng ta phải trao đổi trong một thời gian ngắn như thế này -- sự mềm dẻo của não bộ.
Người ta từng nghĩ rằng não bộ ít nhiều ổn định hơn.
Trong 20 năm qua, người ta từng nghĩ rằng tất cả những kết nối trên danh nghĩa, cả về số lượng và chất lượng, ít nhiều ổn định, người ta nghĩ rằng nó ít nhiều ổn định khi chúng ta đến tuổi trưởng thành.
Gần đây, người ta phát hiện ra rằng nó có thể thay đổi rất nhiều.
Một nghệ sĩ violin, như chúng ta biết, đã trải qua 10.000 giờ tập luyện, một số vùng trong não bộ kiểm soát những hoạt động của các ngón tay đã thay đổi rất nhiều, tăng cường sự củng cố của những kết nối khớp thần kinh.
Liệu chúng ta có thể làm điều đó với những phẩm chất của con người?
Với tình yêu thương, với sự nhẫn nại và sự cởi mở?
Đó chính là những gì mà các thiền giả vĩ đại đã và đang làm.
Một vài người trong họ đã đến các phòng thí nghiệm, như ở Madison, Wisconsin hay ở Berkeley, họ đều là những người đã hành thiền từ 20 đến 40.000 giờ.
Họ đã hành thiền 12 giờ mỗi ngày giống như khoá tu nhập thất ba năm.
Và rồi, trong phần đời còn lại, họ sẽ hành thiền ba hay bốn giờ mỗi ngày.
Họ là những nhà quán quân Olympic đích thực trong bộ môn rèn luyện tâm thức.
(Cười) Đây là nơi mà những thiền giả ở - bạn có thể thấy nó thật truyền cảm hứng.
Còn đây là với 256 điện cực trên đầu. (Cười)
Vậy họ đã tìm thấy điều gì?
Dĩ nhiên, cùng một thứ.
Vùng cấm trong khoa học -- đã từng chịu sự quy định của "Tự nhiên," hy vọng rằng nó sẽ được chấp nhận.
Đề cập đến tâm từ, lòng yêu thương vô điều kiện.
Chúng tôi đã yêu cầu các thiền giả, những người đã thực hành như thế trong rất nhiều năm, đưa tâm họ vào trạng thái nơi mà chỉ có tình yêu thương -- hoàn toàn vì lợi ích của tất cả chúng sinh.
Dĩ nhiên, trong quá trình rèn luyện, chúng tôi đã làm điều đó với các đối tượng cụ thể.
Chúng tôi đã nghĩ về những người đang phải chịu đau khổ, chúng tôi nghĩ về những người mà mình yêu thương, nhưng đôi khi, nó có thể là một trạng thái bao trùm tất cả [chúng sinh].
Đây là kết quả ban đầu, đây là điều tôi có thể cho các bạn xem vì gần đây nó đã được công bố.
Đường cong đồ thị chỉ ra 150 điểm kiểm soát, và những gì chúng ta đang nhìn cho thấy sự khác biệt giữa thuỳ trán bên phải và bên trái.
Nói một cách ngắn gọn, những người có nhiều hoạt động hơn ở phần vỏ não trước trán bên phải sẽ buồn phiền, lãnh đạm hơn -- họ không thể hiện nhiều tình cảm tích cực.
Đối diện là phần vỏ não bên trái: có xu hướng vị tha hơn, hạnh phúc, thể hiện, tò mò... hơn.
Vậy nên có một giới hạn chung cho mọi người.
Và nó cũng có thể được thay đổi. Nếu bạn xem phim hài, bạn sẽ kích hoạt phần vỏ não trước trán bên trái.
Nếu bạn cảm thấy hạnh phúc về điều gì, bạn sẽ kích hoạt vỏ não trước trán bên trái nhiều hơn
Nếu bạn buồn phiền, bạn sẽ kích hoạt vỏ não trước trán bên phải.
Còn ở đây, độ lệch chuẩn là -0.5 của hành giả đang thiền về lòng từ bi.
Nó là điều gì đó hoàn toàn ở ngoài đường cong của đồ thị.
Tôi không còn thời gian để đi vào chi tiết tất cả các kết quả nghiên cứu khoa học khác.
Hy vọng rằng, sắp tới chúng sẽ được công bố.
Nhưng họ phát hiện ra rằng - đây kết quả sau ba giờ rưỡi ở trong máy chức năng cộng hưởng từ (fMRI), trông giống như là đi vào một con tàu không gian.
Một số phòng thí nghiệm khác cũng đã công bố, chẳng hạn, phòng thí nghiệm của Paul Ekman tại Berkeley -- rằng một số thiền giả cũng có khả năng kiểm soát các phản ứng cảm xúc nhiều hơn người ta tưởng,
Chẳng hạn như những thí nghiệm giật mình.
Nếu bạn đặt một chàng trai vào ghế với tất cả các loại máy đo lường chức năng sinh lý của bạn, và có một quả bom phát nổ, người ta sẽ có một phản ứng thuộc về bản năng đến nỗi mà, trong 20 năm qua, họ chưa bao giờ thấy ai không giật mình.
Một số thiền giả, không cố gắng ngăn chặn điều đó, mà chỉ đơn giản là ở trong thại thái hoàn toàn cởi mở, nghĩ rằng tiếng nổ chỉ là một sự kiện nhỏ như một ngôi sao chổi đang bay qua, họ có khả năng không giật mình chút nào.
Vậy nên toàn bộ vấn đề ở đây không phải là, kiểu như, biểu diễn một trò xiếc để trưng ra những con người đặc biệt có thể không giật mình hay gì đó.
Mà điều quan trọng hơn là sự rèn luyện tâm thức.
Đây không phải chỉ là một điều xa xỉ.
Đây không phải là một loại vitamin bổ sung cho tâm hồn;
đây là thứ sẽ xác định chất lượng mỗi giây phút trong cuộc đời chúng ta.
Chúng ta sẵn sàng bỏ ra 15 năm để hoàn thành giáo dục phổ thông.
Chúng ta thích chạy bộ, tăng cường sức khoẻ.
Chúng ta làm đủ mọi thứ để duy trì nhan sắc.
Nhưng thật đáng ngạc nhiên là chúng ta lại dành ra quá ít thời gian để chăm lo cho điều quan trọng bậc nhất: thể cách mà tâm trí chúng ta hoạt động. Điều này, một lần nữa, lại là điều tối hậu xác định chất lượng kinh nghiệm sống của chúng ta.
Giờ đây, lòng từ bi của chúng ta cần phải được biến thành hành động.
Đó là những gì chúng tôi đã cố gắng làm ở những nơi khác nhau.
Chỉ một ví dụ này là xứng đáng cho rất nhiều việc [mà chúng tôi đã làm].
Người phụ nữ này bị bệnh lao, bị bỏ lại một mình cô độc trong lều, đang chuẩn bị chết với cháu gái duy nhất,
Một năm sau, giờ thì bà ấy trông như thế này.
Những ngôi trường và bệnh viện chúng tôi đã làm ở Tây Tạng.
Và đây, tôi sẽ cho các bạn xem vẻ đẹp của những hình ảnh này chúng sẽ nói cho bạn biết về hạnh phúc nhiều hơn những gì tôi có thể nói.
Và đây là những nhà sư Tây Tạng đang nhảy.
(Cười) Nhà sư đang bay.
Cám ơn các bạn rất nhiều.
Một trong những kỷ niệm tuyệt vời nhất của tuổi thơ tôi đó là quãng thời gian sống với bà, Mamar, trong mái ấm bốn gia đình ở Brooklyn, New York.
Căn hộ của bà là một ốc đảo.
Đó là nơi tôi có thể lẻn vào để uống cà phê thực ra chỉ là sữa nóng pha chút caffeine.
Bà rất yêu đời,
Và mặc dù làm việc trong nhà máy, bà vẫn tiết kiệm từng đồng để đi du lịch châu Âu.
Và tôi vẫn còn nhớ cảnh ngồi đổ hình của bà ra xem rồi sau đó khiêu vũ với bà trong điệu nhạc bà yêu thích,
Và rồi, khi tôi lên tám, bà đã 60, có gì đó đã thay đồi.
Bà không còn đi làm cũng không đi du lịch nữa.
Bà cũng không còn khiêu vũ.
Không còn những giờ uống cà phê.
Mẹ tôi nghỉ làm đưa bà đi bác sĩ, họ không thể chẩn đoán được,
Và cha tôi dù làm việc ca đêm nhưng chiều nào cũng quanh quẩn bên bà, chỉ để chắc chắn rằng bà đã ăn.
Chăm sóc bà trở thành nhiệm vụ chính của gia đình tôi.
Và ngay khi chẩn đoán được đưa ra, bà dần dần tụt dốc.
Giờ chắc hẳn các bạn đã nhận ra triệu chứng của bà.
Bà tôi bị trầm cảm.
Trầm cảm nặng, nó thay đổi cuộc sống, và bà không bao giờ bình phục trở lại.
Và trước kia, rất ít người biết về trầm cảm.
Thậm chí ngày nay, 50 năm sau, vẫn còn rất nhiều thứ chúng ta phải tìm hiểu
Ngày nay, chúng ta biết rằng phụ nữ có nguy cơ 70% mắc bệnh trầm cảm trong suốt cuộc đời hơn so với đàn ông.
Và thậm chí với tỷ lệ cao như vậy, phụ nữ bị chẩn đoán sai khoảng từ 30 và 50%
Giờ chúng ta biết rằng phụ nữ có nguy cơ mắc các triệu chứng mệt mỏi, mất ngủ, đau nhức và lo lắng cao hơn so với nam giới.
Và những triệu chứng này thường bị bỏ qua trong chuẩn đoán trầm cảm.
Và không chỉ có bệnh trầm cảm mới có sự khác nhau về giới tính mà những căn bệnh khác cũng vậy.
Chính cuộc chiến của bà tôi đã mang tôi tới một sứ mạng.
Và hiện tại, tôi đang coi sóc một trung tâm có nhiệm vụ khám phá nguyên nhân của sự khác nhau về giới tính và sử dụng kiến thức đó để cải thiện sức khỏe của phụ nữ.
Ngày nay, chúng ta biết rằng mỗi tế bào đều có giới tính.
Đó là thuật ngữ do Viện Y học tạo ra.
Và nghĩa là phụ nữ và đàn ông khác nhau tới tận cấp độ phân tử và tế bào.
Nghĩa là chúng ta khác nhau trên tất cả các bộ phận.
Từ não cho tới tim, phổi, các khớp xương.
Mới 20 năm trước thôi chúng ta hầu như chẳng có dữ liệu nào về sức khỏe phụ nữ ngoài những kiến thức về chức năng sinh sản.
Nhưng vào năm 1993, đạo luật Revitalization NIH ra đời.
Và luật quy định phụ nữ và người thiểu số cũng được bao gồm trong các thử nghiệm lâm sàng được tài trợ bởi Viện sức khỏe quốc gia,
Và theo nhiều cách, luật đã có tác dụng.
Phụ nữ bây giờ thường xuyên là đối tượng của các cuộc nghiên cứu lâm sàng. và chúng ta thấy rằng có những khác biệt lớn giữa căn bệnh ở phụ nữ và đàn ông.
Nhưng đáng chú ý là những gì chúng ta biết về sự khác nhau này lại thường bị bỏ qua.
Vậy, chúng ta phải tự đặt ra cho mình câu hỏi: Tại sao lại phó mặc sức khỏe của phụ nữ cho Trời?
Và phó mặc nó theo 2 cách.
Thứ nhất đó là còn rất rất nhiều thứ phải tìm hiểu mà chúng ta lại không đầu tư để hiểu thấu đáo phạm vi của những khác biệt trong giới tính.
Và thứ 2 là chúng ta không áp dụng những thứ đã biết vào chăm sóc lâm sàng.
Chúng ta vẫn làm chưa đủ.
Tôi sẽ chia sẻ với các bạn ba ví dụ về tác động của khác biệt giới tính lên sức khỏe phụ nữ và khía cạnh mà ta cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa .
Hãy bắt đầu với bệnh tim.
Đó là sát thủ giết phụ nữ số 1 ở Hoa kỳ hiện nay.
Đây là khuôn mặt của bệnh tim.
Linda là một phụ nữ trung niên, bà có 1 stent được đặt vào 1 trong những động mạch dẫn tới tim.
Khi bà có những triệu chứng tái đi tái lại, bà quay lại bác sĩ
Bác sĩ thực hiện kiểm tra tiêu chuẩn vàng: Thông tim
Thử nghiệm cho thấy không hề có tắc nghẽn.
Các triệu chứng của Linda vẫn tiếp tục.
Bà đã phải nghỉ việc.
Và đó là lúc bà tìm thấy chúng tôi.
Khi Linda tới với chúng tôi, chúng tôi đã làm một cuộc thông tim khác và lần này, chúng tôi tìm ra manh mối.
Nhưng chúng tôi cần một cuộc kiểm tra khác để đưa ra chẩn đoán
Vậy là chúng tôi đã thực hiện một kiểm tra được gọi là siêu âm trong lòng mạch vành bằng cách dùng sóng siêu âm để kiểm tra động mạch từ trong ra ngoài.
Và những gì mà chúng tôi tìm thấy đó là căn bệnh của Linda không giống như bệnh điển hình ở nam giới.
Bệnh điển hình ở nam giới trông sẽ như thế này đây.
Tắc nghẽn gián đoạn hoặc hẹp đông mạch.
Bệnh của Linda, giống như bệnh của rất nhiều phụ nữ khác, trông như thế này.
Các mảng xơ vữa trải ra đồng đều hơn, dày hơn dọc theo động mạch, và rất khó để nhìn thấy.
Vậy là với Linda, và nhiều phụ nữ khác, Kiểm tra chuẩn vàng không phải vàng.
Giờ đây, Linda đã được điều trị đúng phương pháp
Bà đã quay trở lại cuộc sống , v à may mắn là, hiện tại bà rất khỏe mạnh.
Nhưng, Linda đã may mắn.
Bà tìm thấy chúng tôi, chúng tôi tìm ra bệnh cho bà.
Nhưng nhiều phụ nữ khác, lại không may mắn như vậy.
Chúng ta có các công cụ.
Chúng ta có công nghệ để đưa ra chẩn đoán.
Nhưng khác biệt giới tính lại quá thường xuyên bị bỏ qua.
Vậy còn cách chữa trị?
Một nghiên cứu quan trọng đã được công bố 2 năm về trước đã đặt ra một câu hỏi rất quan trọng: Phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho bệnh tim ở phụ nữ là gì?
Các nhà nghiên cứu đã xem xét các tài liệu ghi chép trong khoảng thời gian 10 năm và hàng trăm tài liệu đã bị ném vào sọt rác
Và những gì mà họ phát hiện là những thứ bị ném đi 65% thông tin quan trọng đã bị bỏ qua bởi vì mặc dù phụ nữ đã được đưa vào nghiên cứu, các nhà phân tích lại không phân biệt khác nhau giữa phụ nữ và đàn ông
Thật là một cơ hội đáng tiếc.
Tiền đã chi ra thế mà chúng ta lại chẳng biết được gì về tình trạng sức khỏe của phụ nữ.
Và những nghiên cứu này không thể đem lại kết quả nào cho câu hỏi rất ,rất quan trọng, Phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho bệnh tim ở phụ nữ là gì?
Tôi muốn giới thiệu bạn với Hortense, mẹ đỡ đầu của tôi, Hung Wei, thân nhân của một đồng nghiệp, và một người nữa có thể bạn đã nhận ra-- Dana, vợ của nam diễn viên Christopher Reeve .
Cả ba phụ nữ đều có một điểm chung rất quan trọng.
Cả ba đều đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi, kẻ thù ung thư giết người số một của phụ nữ tại Mỹ ngày nay.
Cả ba đều không hút thuốc.
Đáng buồn thay, Dana và Hung Wei đã chết vì căn bệnh này.
Ngày nay, những gì chúng ta biết đó là phụ nữ không hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi cao gấp 3 lần nam giới không hút thuốc.
Điều thú vị là, khi phụ nữ được chẩn đoán bị mắc bệnh ung thư phổi, khả năng sống sót của họ lại có xu hướng cao hơn so với đàn ông.
Đây là một số manh mối.
Các nhà nghiên cứu của chúng tô i đã tìm ra rằng có một số gien trong các tế bào khối u phổi của cả phụ nữ và đàn ông.
Và những gen này được kích hoạt chủ yếu bởi estrogen.
Và khi chúng biểu hiện quá mức, nó có liên hệ với khả năng sống sót chỉ ở phụ nữ trẻ.
Hiện tại, đây là một phát hiện rất sớm và chúng tôi vẫn chưa biết liệu nó có liên quan đến chăm sóc ý tế hay không.
Nhưng những phát hiện như thế này có thể cho ta hy vọng và cơ hội để cứu sống cả phụ nữ và đàn ông.
Bây giờ, tôi sẽ chia sẻ với bạn một ví dụ về việc khi chúng ta xem xét khác biệt giới tính, nó có thể thúc đẩy khoa học.
Vài năm trước đây, một loại thuốc chữa bệnh ung thư phổi mới đã được thẩm định, và khi các tác giả xem xét người có khối u giảm mạnh, họ tìm thấy 82% là phụ nữ.
Điều này đặt ra một câu hỏi: Tại sao?
Và những gì họ tìm thấy là đột biến di truyền mà thuốc nhắm tới phổ biến hơn ở phụ nữ.
Và điều này đã dẫn đến một cách tiếp cận được cá nhân hoá hơn để điều trị ung thư phổi cũng bao gồm giới tính.
Đây là những gì chúng ta có thể thực hiện khi không phó mặc sức khỏe của phụ nữ vào ý trời
Chúng ta biết rằng khi đầu tư vào nghiên cứu, sẽ thu được kết quả.
Hãy xem tỷ lệ tử vong từ bệnh ung thư vú theo thời gian.
Và giờ hãy xem qua tỷ lệ tử vong của ung thư phổi ở phụ nữ theo thời gian.
Bây giờ hãy xem tiền đầu tư cho ung thư vú - đây là tiền đầu tư tính trên một ca tử vong-- và tiền đầu tư cho bệnh ung thư phổi.
Rõ ràng tiền đầu tư cho bệnh ung thư vú đã có kết quả.
Họ có thể đã không đủ nhanh,, nhưng ít nhất cũng có kết quả.
Chúng ta cũng có thể làm điều tương tự cho bệnh ung thư phổi và những căn bệnh khác.
Giờ hãy quay lại bệnh trầm cảm.
Trầm cảm là nguyên nhân số 1 gây ra tình trạng tàn phế cho phụ nữ trên thế giới ngày nay.
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng có những khác biệt trong não bộ của phụ nữ và đàn ông ở những khu vực liên quan đến tâm trạng.
Và khi bạn đặt phụ nữ và đàn ông vào trong máy chụp MRI máy quét cho thấy bộ não hoạt động như thế nào khi bị kích thích vậy bạn đặt họ vào trong máy quét và làm cho họ căng thẳng
Bạn thực sự có thể thấy sự khác biệt.
Và những phát hiện như thế này làm chúng tôi tin rằng mình đang có trong tay một số manh mối giải thích lý do tại sao chúng ta lại thấy những khác biệt giới tính quan trọng này đối với bệnh trầm cảm.
Nhưng ngay cả khi chúng tôi biết rằng những khác biệt này sẽ xảy ra, 66 phần trăm nghiên cứu não bắt đầu ở động vật được thực hiện ở cả động vật giống đực hay động vật chưa xác định giới tính.
Vì vậy, tôi nghĩ rằng chúng tôi phải đặt câu hỏi một lần nữa: Tại sao chúng ta lại phó mặc sức khỏe của phụ nữ như vậy?
Và đây là một câu hỏi khiến tất cả chúng tôi bị ám ảnh những người làm việc trong ngành khoa học và y tế tin rằng chúng ta đang tiến rất gần tới khả năng cải thiện đáng kể sức khỏe của phụ nữ.
Chúng ta biết rằng mỗi tế bào đều có một giới tính.
Chúng ta biết rằng những khác biệt này thường bị bỏ qua.
Và do đó, chúng ta biết rằng phụ nữ không nhận được đầy đủ lợi ích từ khoa học và y học hiện đại ngày nay.
Chúng ta có các công cụ nhưng thiếu ý chí tập thể và động lực.
Sức khỏe phụ nữ là một vấn đề bình đẳng quan trọng như việc trả lương bình đẳng vậy.
Và nó là một vấn đề về chất lượng và sự tích hợp của khoa học và y học.
(Vỗ tay) Vì vậy, hãy tưởng tượng động lực mà ta có thể đạt được trong việc nâng cao sức khỏe phụ nữ nếu xem xét sự tồn tại của khác biệt giới tính ngay từ lúc bắt đầu thiết kế nghiên cứu.
Hoặc nếu chúng tôi phân tích dữ liệu theo giới tính.
Do đó, mọi người thường hỏi tôi: Tôi có thể làm gì?
Và đây là những gì mà tôi đề nghị: Trước tiên, hãy suy nghĩ về sức khỏe phụ nữ tương tự như cách mà bạn suy nghĩ và quan tâm đến các vấn đề khác quan trọng đối với bạn.
Và thứ hai, và cũng quan trọng không kém, đó là, là một người phụ nữ, bạn phải hỏi bác sĩ của mình và các bác sĩ đang chăm sóc cho những người bạn yêu quý Bệnh này hoặc phương pháp điều trị này có khác biệt ở phụ nữ không?
Đây là một câu hỏi sâu sắc bởi vì câu trả lời có thể là có, nhưng bác sĩ của bạn có thể không biết câu trả lời, ít nhất là chưa biết câu trả lời.
Nhưng nếu bạn đặt câu hỏi, bác sĩ của bạn rất có khả năng sẽ đi tìm câu trả lời.
Và điều này là rất quan trọng, không chỉ cho bản thân chúng ta, nhưng còn cho tất cả những người mà ta yêu quý.
Cho dù đó là mẹ, con gái, em gái, một người bạn hay bà.
Chính nỗi khổ của bà tôi đã thúc bách tôi làm công việc này để cải thiện sức khỏe phụ nữ.
Đó là di sản của bà.
Di sản của chúng ta để cải thiện sức khỏe phụ nữ cho thế hệ này và cho các thế hệ tới.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi đã dành những năm qua để cố gắng giải thích hai điều bí ẩn Tại sao năng suất tại những công ty mà tôi làm việc lại đáng thất vọng đến vậy?
Tôi đã làm việc với hơn 500 công ty
Bất chấp tất cả những tiến bộ công nghệ máy tính, I.T, giao tiếp, viễn thông, Internet
Điều bí ẩn thứ hai Tại sao lại có quá ít ràng buộc trong công việc?
Tại sao người ta lại thấy đau khổ, thậm chí tự tách khỏi công việc?
Tách khỏi đồng nghiệp của mình
Đi ngược lại lợi ích công ty
Bất chấp tất cả các sự kiện sát nhập, các buổi lễ ăn mừng, các buổi khởi xướng các chương trình phát triển kỹ năng lãnh đạo để đào tạo nhà quản lý cách thúc đẩy đội ngũ làm việc tốt hơn.
Lúc đầu, tôi nghĩ đó là vấn đề quả trứng và con gà Bởi vì càng ít gắn kết, họ càng làm việc ít hiệu quả
Hoặc ngược lại, bởi vì họ càng kém hiệu quả, chúng ta tạo áp lực và họ càng ít gắn kết hơn.
Nhưng khi phân tích chúng tôi nhận ra rằng có một nguyên nhân chung cho hai vấn đề này mà thực, nó liên qua tới hai trụ cột nền móng của quản lý
Cách chúng ta tổ chức dựa trên hai trụ cột
Phần cứng- Kết cấu, quy trình, hệ thống
Phần mềm cảm xúc, tình cảm, quan hệ người với người, đặc điểm, tính cách của mỗi người
và bất cứ khi nào một công ty tái tổ chức, tái cơ cấu, tái sắp xếp, thông qua một chương trình chuyển đổi văn hóa, nó chọn hai trụ cột này.
Bây giờ, chúng tôi cố gắng sàng lọc lại chúng, chúng tôi cố gắng kết hợp chúng lại.
Vấn đề thực sự là-- và đây cũng là câu trả lời cho hai điều bí ẩn -- hai cái cột này đã lỗi thời.
Tất cả những gì bạn đọc trong các sách kinh doanh đều dựa trên cột trụ này hoặc cột trụ kia hoặc là kết hợp cả hai.
Chúng đã quá cũ
Làm sao chúng có thể phát huy hiệu quả khi bạn cố gắng sử dụng những cách tiếp cận này vào một thực tại kinh doanh phức tạp mới?
Cách tiếp cận phần cứng, cơ bản là bắt đầu từ chiến lược, yêu cầu, kết cấu, quy trình, hệ thống, KPIs, thẻ điểm, ủy ban, trụ sở, trung tâm, nhóm, và vân vân
Tôi đã quên tất cả cái ma trận, động cơ, ủy ban, văn phòng trung gian và các giao diện.
Điều xảy đến cho phần còn lại cơ bản là, Bạn có thêm phức tạp, một phức tạp mới trong kinh doanh.
Chúng ta cần chất lượng, giá cả, sự tin cậy, tốc độ.
Và mỗi lúc lại có thêm yêu cầu mới, chúng ta dùng cùng một cách để tiếp cận vấn đề
Chúng ta tạo ra kết cấu, các hệ thống xử lý, cơ bản là để đương đầu với tính phức tạp mới trong kinh doanh.
Cách tiếp cận phần cứng tạo nên sự phức tạp trong tổ chức
Hãy lấy một ví dụ
Một công ty ô tô, phòng kỹ thuật là một ma trận 5 chiều.
Nếu bạn mở bất kì ô nào trong ma trận này, bạn sẽ thấy một ma trận 20 chiều khác.
Bạn có Ngài. Tiếng ồn, Ngài. Nhiên liệu tiêu thụ, Ngài Chống va chạm.
Đối với bất kỳ yêu cầu mới nào, bạn có một ban chuyên về nó đảm trách việc phân bổ kỹ sư đáp ứng nhu cầu mới.
Chuyện gì xảy ra khi yêu cầu mới phát sinh?
Vài năm trước, một yêu cầu mới đã xuất hiện trên thị trường: Thời hạn bảo hành.
Vì thế yêu cầu mới là khả năng sửa chữa làm cho xe dễ sửa.
Nếu không thì khi bạn mang xe tới gara để sửa cái đèn, nếu bạn phải tháo máy ra để gỡ được đèn, cái xe phải nằm tại gara tới cả tuần. thay vì có 2 tiếng, và rồi số tiền bảo hành sẽ tiêu tan.
Vậy, giải pháp ở đây là gì?
Nếu khả năng sửa chữa là một yêu cầu mới, giải pháp đó là tạo ra một bộ phận chức năng mới, Ngài Sửa chữa.
Và ngài Sửa chữa sẽ tạo ra một quy trình sửa chữa.
rồi tới bảng điểm, ma trận và cuối cùng là khích lệ sửa chữa.
nó đứng hàng thứ 25 các KPI khác.
Phấn trăm bồi thường biến thiên của những người này là gì?
Cao nhất là 25%, chia cho 26 KPI, khả năng sửa chữa tạo ra một thương số là 0.8 %
Thương số tạo ra trong hành động, lựa chọn của họ để đơn giản hóa?
Số 0 Nhưng chuyện gì xảy ra cho tác động số 0? Ngài Sửa chữa, quy trình thẻ điểm, đánh giá, hợp tác với 25 đối tác khác để có một tác động số 0.
Bây giờ, trước phức tạp mới của kinh doanh, giải pháp duy nhất không phải là vẽ ra những cái hộp với những dòng báo cáo.
Đó cơ bản là sự tác động lẫn nhau.
Cách các con đường kết hợp với nhau.
Các liên kết, tương tác, các liên hợp,
Nó không phải là bộ xương của những cái hộp. Nó là hệ thần kinh của sự thích nghi và trí thông minh.
Bạn biết đó, về cơ bản, bạn có thể gọi nó là sự hợp tác.
Bất cứ khi nào con người ta hợp tác, họ sẽ dùng ít tài nguyên hơn. Trong tất cả mọi thứ.
Bạn biết đó, vấn đề sửa chữa là một vấn đề hợp tác.
Khi thiết kế ra ô tô, làm ơn,hãy để ý tới nhu cầu của những người sẽ sửa xe trong các gara hậu mãi.
Nếu không hợp tác với nhau, chúng ta sẽ cần nhiều thời gian hơn nhiều thiết bị hơn, nhiều hệ thống hơn, nhiều nhóm hơn.
Chúng ta cần--bạn biết đó, khi thu mua, cung cấp, sản xuất không hợp tác với nhau chúng ta cần nhiều cổ phần hơn, nhiều tài sản lưu động hơn, nhiều vốn lưu động hơn.
Ai sẽ trả tiền?
Các cổ đông? Khách hàng?
Không, họ sẽ từ chối.
Vậy thì ai? Nhân viên, những người phải bồi thường bằng những siêu nỗ lực cá nhân cho sự thiếu hợp tác.
Áp lực, mệt mỏi, họ kiệt sức, tai nạn.
Hèn gì mà họ chẳng tha thiết với công việc.
Làm sao phần cứng và phần mềm có thể cố gắng để củng cố tinh thần hợp tác?
Phần cứng: Trong ngân hàng, khi có vấn đề giữa văn phòng hậu cần và văn phòng tiền tuyến, họ không hợp tác với nhau. Giải pháp là gì?
Họ tạo ra một văn phòng trung gian
Chuyện gì xảy ra một năm sau?
Thay vì chỉ có một vấn đề giữa tiền tuyến và hậu phương, giờ ta có hai vấn đề.
vấn đề giữa hậu phương và trung gian và vấn đề giữa trung gian và tiền tuyến
Hơn nữa ta còn phải trả tiền cho văn phòng trung gian.
Phương pháp cứng không thể củng cố sự hợp tác.
Nó chỉ thêm vào nhiều hộp mới, nhiều xương mới cho bộ xương
Phương pháp mềm: Để khiến mọi người hợp tác với nhau, chúng ta cần làm cho họ thích nhau.
Cải thiện cảm xúc giữa người với người, Người ta càng thích nhau, họ càng hợp tác với nhau.
Hoàn toàn sai.
Thậm chí còn có tác dụng ngược.
Ví dụ, ở nhà tôi có 2 chiếc TV.
Tại sao? Chính xác là để không phải hợp tác với vợ tôi.
(cười) để không phải áp dụng sự đánh đổi với vợ tôi.
Và tại sao tôi lại cố không đánh đổi với vợ mình chính xác là vì tôi yêu cô ấy
Nếu tôi không yêu vợ, một cái TV là đủ rồi: Em sẽ xem chương trình bóng đá của anh, nếu em không thích, vậy thì đọc sách hay đi ra cửa vậy?
(cười) Chúng ta càng thích nhau, chúng ta càng tránh hợp tác thực sự việc đó sẽ đè nặng quan hệ của chúng ta bằng những đánh đổi.
Và chúng ta mua chiếc TV thứ 2 hay là chúng ta cứ leo thang phân xử xem TV sẽ thuộc về ai.
Rõ ràng, hai phương pháp này đã lỗi thời.
Để đối mặt với phức tạp, để nâng cao hệ thống mới, chúng ta đã tạo ra cái gọi là phương pháp đơn giản thông minh dựa trên những nguyên tắc đơn giản.
Nguyên tắc thứ nhất: Hiểu những gì người khác làm.
Công việc thực sự của họ là gì?
Chúng ta cần vượt ra khỏi những cái hộp, những mô tả công việc, vượt ra khỏi bề mặt của nó, để hiểu được nội dung thực sự bên trong
Tôi, một nhà thiết kế, nếu tôi đặt một sợ dây kim loại ở đây, Tôi biết rằng, điều đó có nghĩa là chúng ta sẽ phải tháo máy ra để sửa cái đèn.
Thứ 2, bạn cần củng cố lại bộ tích hợp
Bộ tích hợp ở đây không phải là văn phòng trung gian, đó là các nhà quản lý, những nhà quản lý hiện tại mà bạn củng cố lại để họ có năng lượng và đam mê khiến những người khác hợp tác.
Làm sao bạn có thể biến quản lý của mình thành một nhà kết hợp?
Bằng cách lột bỏ các tầng lớp
Khi có quá nhiều tầng lớp người ta lại càng xa rời hành động do đó họ cần KPI, ma trận, họ cần giấy ủy thác .
Họ không hiểu thực tế và họ tăng thêm phức tạp cho ma trận KPI.
Bằng cách dỡ bỏ các quy tắc ---chúng ta càng quan trọng, chúng ta càng cần các nhà kết hợp, do đó, chúng ta cần phải giảm bớt các quy tắc, để trao quyền tự do cho các nhà quản lý.
Và chúng ta làm ngược lại-- càng quan trọng, chúng ta càng tạo ra nhiều nguyên tắc.
Và kết thúc bằng Bách khoa toàn thư Britannica về các luật lệ
Bạn cần tăng chất lượng của quyền lực để có thể trao quyền cho tất cả mọi người để sử dụng óc phán đoán, trí thông minh của họ.
Bạn phải cho họ nhiều quân bài hơn để họ có một bộ bài tốt để mạo hiểm khi hợp tác, để loại bỏ sự cách ly.
Nếu không, họ sẽ rút lui. Họ sẽ tách rời.
Những nguyên tắc này, chúng đến từ lý thuyết trò chơi và xã hội học tổ chức.
Bạn có thể gia tăng cái bóng của tương lai.
Tạo ra những vòng phản hồi để đặt người ta vào trong những hậu quả của hành động của chính mình
Đây là những gì công ty ô tô ấy đã làm khi họ thấy rằng Ngài sửa chữa chẳng có tác động nào cả.
Họ nó với kỹ sư thiết kế: Hiện tại, trong 3 năm , khi ô tô mới được tung ra thị trường, bạn sẽ chuyển sang khu hậu mãi, và chịu trách nhiệm ngân sách bảo hành, và nếu ngân sách bảo hành tiêu tan, nó sẽ tiêu tan trên mặt bạn ( cười) Hiệu quả nhiều hơn 0.8 % tiền bồi thường
Bạn cũng cần tăng tính tương hỗ, bằng cách bỏ những cái đệm làm chúng ta tự mãn.
Khi bạn bỏ đi những cái đệm này, anh nắm mũi tôi, tôi nắm tai anh.
Chúng ta sẽ hợp tác.
Bỏ đi cái TV thứ 2.
Còn quá trời TV thứ 2 tại nơi làm việc không tạo ra giá trị, chúng chỉ tạo ra sự tự mãn sai chức năng
Bạn cần thưởng cho những ai hợp tác và phê bình những ai không làm vậy
CEO của tập đoàn Lego, Jorgen Vig Knudstorp, có một cách rất hay.
Ông nói, phê bình không phải vì bạn thất bại, đó là vì bạn đã không giúp đỡ và yêu cầu giúp đỡ
Nó thay đổi mọi thứ.
Đột nhiên, tôi thích được chia sẻ chân thành về những điểm yếu của tôi, những dự đoán của tôi bởi vì tôi biết tôi sẽ không bị phê bình nếu thất bại, nhưng tôi sẽ bị phê bình nếu không giúp đỡ hoặc yêu cầu sự giúp đỡ
Khi bạn làm thế này, nó có rất nhiều ngụ ý về thiết kế tổ chức.
Bạn sẽ thôi không vẽ thêm những cái hộp, thôi không vẽ thêm những dòng gạch nối, bạn nhìn vào sự ảnh hưởng lẫn nhau.
Nó có rất nhiều ngụ ý trong các chính sách tài chính mà chúng ta áp dụng.
Đối với quản lý nhân sự,
khi làm điều đó bạn có thể quản lý sự phức tạp, tính phức tạp mới của kinh doanh, mà không làm phức tạp mọi thứ
Bạn tạo ra nhiều giá trị hơn với chi phí thấp hơn.
Bạn cùng lúc nâng cao năng lực làm việc và cả đam mê trong công việc bởi vì bạn đã dỡ bỏ đi nguyên nhân gốc rễ chung đằng sau các sự phức tạp.
Đây là chiến trường của bạn, các nhà lãnh đạo kinh doanh.
Chiến trường thật sự không phải chống lại những người cạnh tranh
Đây là rác rưởi, rất trừu tượng.
Khi nào chúng ta gặp đối thủ để mà chiến đấu?
Trận đánh thực sự chính là chiến đấu chống lại chính mình, chống lại thói quan liêu, chống lại tính phức tạp
Chỉ có bạn mới có thể chống lại, mới có thể thực hiện điều đó.
Xin cám ơn
( Vỗ tay)
Joe Kowan: Tôi sợ sân khấu.
Tôi luôn bị sợ sân khấu và không phải chỉ một chút mà là cực kì sợ.
Và điều này không phải là vấn đề gì to tát cho đến khi tôi 27 tuổi.
Đó là khi tôi bắt đầu viết các bài hát, và thậm chí lúc đó tôi cũng chỉ hát cho mình tôi nghe mà thôi.
Chỉ cần có mặt bạn cùng phòng trong nhà cũng làm tôi cảm thấy không thoải mái.
Nhưng sau một vài năm, chỉ viết các ca khúc thôi là không đủ.
Tôi có rất nhiều câu chuyện và ý tưởng, và muốn chia sẻ chúng với mọi người, nhưng về mặt sinh lý học mà nói, tôi không thể nào làm được điều đó.
Tôi chịu đựng nỗi sợ hãi vô lý này.
Nhưng càng viết nhạc và tập đàn, tôi lại càng muốn biểu diễn.
Thế nên vào tuần sinh nhật lần thứ 30 của mình Tôi quyết định đi đến ở một buổi biểu diễn ca nhạc tự do ở địa phương và bỏ lại phía sau nỗi sợ hãi này.
Khi tôi đến nơi thì ở đó đông nghịt người.
Có khoảng 20 người ở đó.
(Cười) Và tất cả đều trông rất hung dữ.
Tôi thở sâu và đăng kí biểu diễn và tôi cảm thấy khá tốt.
Khá tốt, cho đến khoảng 10 phút trước khi đến lượt mình, khi mà cả cơ thể tôi phản kháng, và cơn sóng lo lắng ập vào tôi.
Khi mà bạn cảm thấy sợ hãi, hệ thần kinh biểu cảm bắt đầu làm việc.
Bạn cảm thấy adrenaline dồn lên, nhịp tim tăng, thở gấp.
Tiếp đó những cơ quan không thiết yếu khác bắt đầu ngừng hoạt động, như hệ tiêu hóa. (Cười) Cho nên bạn thấy khô miệng, và máu thì rút khỏi tay chân, nên ngón tay không làm việc được nữa.
Đồng tử của bạn giãn ra, các cơ co lại, bạn cảm thấy kiến bò khắp người, nói tóm lại cả cơ thể của bạn bị kích thích hưng phấn. (Cười) Tình trạng này không phù hợp để biểu diễn nhạc dân ca tí nào.
(Cười) Ý tôi là, hệ thần kinh là một tên ngốc.
Thật ư? Hai trăm ngàn năm tiến hóa, và nó vẫn không thể phân biệt được một con hổ răng kiếm và 20 ca sĩ nhạc dân ca trong một đêm ca nhạc tự do tối Thứ Ba ư?
(Cười) Tôi chưa bao giờ cảm thấy kinh hãi như lúc đó -- cho đến bây giờ.
(Tiếng cười và cổ vũ) Và thế là đến lượt tôi, bằng cách nào đó, tôi xoay xở lên được sân khấu và bắt đầu hát, tôi mở miệng hát câu đầu tiên và đó là tiếng rung dây thanh rất khủng khiếp bạn biết đấy, khi mà giọng của bạn run bần bật -- thoát ra ngoài.
đó không phải là kiểu rung dây thanh của các ca sĩ hát opera, đây chỉ là sự nổi loạn vì sợ của cơ thể.
Ý tôi là, đó đúng là một cơn ác mộng.
Tôi thấy xấu hổ, khán giả thì rõ ràng là không thoải mái, Họ chú ý vào sự hồi hộp khó chịu của tôi.
Điều đó quá tệ.
Nhưng đó là kinh nghiệm đầu tiên của tôi với tư cách là một nhạc sĩ - ca sĩ solo.
Và một điều tốt đã xảy ra Tôi nhìn thấy một tí tín hiệu của sự kết nối với khán giả mà tôi muốn có.
Và tôi muốn nhiều hơn thế. Nhưng tôi phải vượt qua sự lo lắng này.
Tối hôm đó tôi đã tự hứa với bản thân: tôi sẽ quay lại đó hàng tuần cho đến khi không còn cảm thấy hồi hộp nữa.
Và tôi đã làm thế. Tôi quay lại mỗi tuần, và chắc chắn là thế, cứ sau mỗi tuần, chẳng có gì thay đổi cả. Việc đó cứ lặp lại hàng tuần. (Cười) Tôi không thể giũ bỏ nó.
Và đó cũng là lúc tôi có một sáng kiến.
Và tôi nhớ nó rất rõ, vì tôi thường không có nhiều sáng kiến. (Cười) Tất cả những gì phải làm là viết một bài hát về sự hồi hộp của mình.
Bài hát sẽ chỉ xác thực khi tôi bị sợ sân khấu, và tôi càng cảm thấy hồi hộp, thì bài hát sẽ càng hay hơn.
Dễ ợt. Và thế là tôi bắt đầu viết một bài hát về nỗi sợ sân khấu
Trước hết, thú nhận vấn đề, những biểu hiện thể chất, việc tôi cảm thấy như thế nào người nghe có thể cảm thấy ra sao.
Và sau đó tính toán đến những thứ như giọng hát bị run, và việc tôi sẽ hát cao hơn bình thường nửa quãng tám vì quá hồi hộp.
Bằng cách hát một bài hát về điều gì đang diễn ra với mình, trong khi nó đang diễn ra, sẽ khiến khán giả nghĩ về nó.
Họ không cần cảm thấy tội nghiệp tôi vì đã quá hồi hộp, họ có thể trải nghiệm điều đó cùng với tôi, và chúng tôi trở thành một gia đình lớn vui vẻ, hồi hộp và không thoải mái. (Cười) Bằng cách nghĩ đến khán giả của mình, bằng cách bao quát và khai thác vấn đề của mình, tôi đã có thể nắm được điều gì đó mà ngăn cản được tiến trình lo sợ, và chuyển thành một thứ quan trọng cho thành công của tôi.
Và bài hát về bệnh sợ sân khấu giúp tôi vượt qua được vấn đề lớn nhất đó ngay trước lúc biểu diễn.
Và cứ thế tôi có thể tiếp tục hát hết những bài hát còn lại của mình một cách dễ dàng hơn.
Và cuối cùng thì, sau một thời gian, tôi không cần hát bài hát về nỗi sợ sân khấu nữa.
Trừ những khi tôi thực sự hồi hộp lo lắng, như bây giờ. (Cười) Không biết liệu tôi hát bài hát đó cho các bạn nghe có được không?
(Vỗ tay) Có thể cho tôi một ngụm nước được không?
(Nhạc) Xin cám ơn.
♫ Bạn biết đấy, tôi không đùa đâu ♫ ♫ Nỗi sợ sân khấu này là thật. ♫ ♫ Và nếu tôi đứng ở đây run rẩy và hát, ♫ ♫ thì bạn biết tôi cảm thấy như thế nào rồi đấy. ♫ ♫ Và những lỗi mà tôi sẽ gặp phải, ♫ ♫ giọng run lên vì cả cơ thể tôi đang run lên. ♫ ♫ Nếu bạn ngồi ở kia cảm thấy xấu hổ thay cho tôi, ♫ ♫ thì đừng cảm thấy vậy nữa. ♫ ♫ Mà thôi, một chút cũng được. ♫ (Cười) ♫ Và có thể tôi sẽ cố tưởng tượng các bạn không mặc quần áo. ♫ ♫ Nhưng hát trước toàn người lạ khỏa thân khiến tôi sợ hãi hơn ai hết. ♫ ♫ Không cần phải nói dài dòng, ♫ ♫ nhưng hình ảnh của tôi chưa bao giờ là một ưu thế. ♫ ♫ Nên nói thẳng ra, tôi mong tất cả các bạn đều mặc quần áo, ♫ ♫ Ý tôi là, bạn cũng chẳng phải đang khỏa thân. ♫ ♫ Và tôi mới là người có vấn đề. ♫ ♫ Và bạn nói với tôi, đừng lo lắng, bạn sẽ làm tốt. ♫ ♫ Nhưng tôi là người sống với chính mình ♫ ♫ và tôi biết tôi sẽ trở nên như thế nào. ♫ ♫ Lời khuyên của các bạn dịu dàng nhưng muộn màng. ♫ ♫ Nếu không phải là có chút ra vẻ bề trên. ♫ ♫ Và giọng mỉa mai đó không giúp ích được gì khi tôi hát. ♫ ♫ Nhưng giờ chúng ta không nên nói về những thứ này, ♫ ♫ thật vậy, tôi ở trên sân khấu và bạn trong đám đông. Xin chào. ♫ ♫ Và không phải tôi đang chế giễu một nỗi sợ có lý được ấp ủ từ lâu, ♫ ♫ và nếu như tôi chưa sẵn sàng để đối mặt với nó, ♫ ♫ Tôi chắc chắn sẽ không đứng ở đây. ♫ Nhưng nếu tôi hát ra một nốt rõ ràng, ♫ ♫ bạn sẽ hiểu tôi đang bình tĩnh trở lại, từ từ nhưng chắc chắn. ♫ ♫ Và có thế là tuần sau, Tôi sẽ rung dây đàn ghi-ta ♫ ♫ giọng tôi sẽ trong như nước, và mọi người sẽ hát, ♫ ♫ Nhưng cũng có thể tôi chỉ sẽ đứng dậy và bắt đầu lại run, ♫ ♫ dây thanh của tôi sẽ lại rung, ♫ ♫ với tốc độ nhanh hơn tốc độ của âm thanh một chút. ♫ (Tiếng vỗ tay)
Tôi muốn hình dung lại về giáo dục.
Năm qua đã chứng kiến sự ra đời của một từ gồm bốn chữ cái.
bắt đầu với chữ M.
MOOC: massive open online courses. khóa học trực tuyến đại chúng
Nhiều tổ chức đang cung cấp các khóa học trực tuyến hoàn toàn miễn phí cho hàng triệu sinh viên khắp thế giới
Bất cứ ai có kết nối Internet và ý chí học tập đều có thể truy cập các khóa học tuyệt vời từ các trường đại học lớn và nhận giấy chứng nhận khi kết thúc khóa học.
Trong buổi thảo luận hôm nay, tôi sẽ tập trung vào một khía cạnh khác của MOOCs.
Chúng ta đang dùng những gì học hỏi được và các công nghệ phát triển trên diện rộng để áp dụng trên diện hẹp nhằm tạo ra một mô hình giáo dục tích hợp để tái sáng tạo và hình dung hoạt động trong lớp học.
Đây là một lớp học tại học viện có tên gồm 3 chữ cái ở phía đông bắc Mỹ, MIT.
Đây là một lớp học 50, 60 năm về trước, còn đây là lớp học ngày hôm nay.
Có những thay đổi gì?
Ghế ngồi giờ rất sặc sỡ.
Whoop-de-do.
Giáo dục thực sự không thay đổi suốt 500 năm qua.
Đổi mới lớn cuối cùng trong giáo dục là về in ấn và sách giáo khoa.
Mọi thứ khác đã thay đổi
từ y tế đến giao thông vận tải, mọi thứ đều đổi khác, nhưng giáo dục thì không.
Đây cũng là vấn đề liên quan đến quyền truy cập.
Những gì bạn thấy ở đây không phải là một buổi diễn rock.
Và người bạn nhìn thấy ở phía cuối sân khấu không phải là Madonna.
Đây là một lớp học ở đại học Awolowo Obafemi tại Nigeria.
Chúng ta đã nghe nói nhiều về giáo dục từ xa, nhưng cách học mà sinh viên cách người dạy khoảng 60m, tôi e rằng, chính họ đang trải nghiệm giáo dục từ xa, rất xa.
Tôi thực sự tin rằng chúng ta có thể chuyển đổi giáo dục, cả về chất lượng, quy mô và quyền truy cập, nhờ vào công nghệ.
Ví dụ, tại edX, chúng tôi cố gắng biến đổi giáo dục thông qua công nghệ trực tuyến.
Nếu giáo dục đã bị vôi hóa suốt 500 năm qua, chúng ta sẽ không thể nghĩ đến việc tái cơ cấu hay quản lí vi mô
mà phải hoàn toàn tái hình dung về nó.
Giống như chuyển từ xe bò sang đi máy bay.
Cả cơ sở hạ tầng cũng phải thay đổi
Mọi thứ đều phải thay đổi.
Chúng ta cần phải chuyển từ bài giảng trên bảng đen sang các bài tập, video trực tuyến
sang phòng thí nghiệm tương tác ảo và các game ứng dụng.
hệ thống chấm điểm trực tuyến và tương tác giữa học viên kèm diễn đàn thảo luận.
Tất cả mọi thứ phải thay đổi.
Tại edX và một số tổ chức khác, chúng tôi áp dụng công nghệ này vào MOOCs cho phép nhiều người tiếp cận giáo dục hơn .
Bạn đã nghe nói về ví dụ này, khóa học đầu tiên mà chúng tôi đưa ra là khóa của MIT: về mạch và thiết bị điện tử - khoảng một năm rưỡi trước. 155.000 sinh viên từ 162 quốc gia đã ghi danh vào khóa học này.
Và chúng tôi không có ngân sách cho tiếp thị.
Bây giờ, 155.000 là một con số lớn.
Con số này là lớn hơn tổng số cựu sinh viên của MIT trong lịch sử 150 năm.
7.200 học sinh vượt qua khóa học, đây là một khóa học khó.
7.200 cũng là một con số lớn.
Nếu tôi dạy tại MIT hai học kỳ mỗi năm, Tôi phải dạy 40 năm mới có được nhiều học sinh đến thế.
Những con số ấn tượng này chỉ là một phần của câu chuyện.
Hôm nay, tôi muốn nói về một khía cạnh khác của MOOCs
Chúng tôi dùng những gì đã được phát triển và học hỏi trên diện rộng để áp dụng vào các lớp học, tạo ra mô hình học tập tích hợp.
Trước khi nói về nó, hãy để tôi kể một câu chuyện.
Khi con gái tôi lên 13, lứa tuổi teen nó bỗng dưng không nói tiếng Anh nữa, mà bắt đầu sử dụng ngôn ngữ mới này.
Tôi gọi đó là ngôn ngữ tuổi teen.
một ngôn ngữ kỹ thuật số.
có hai âm : một là ậm ừ và hai là im lặng.
"Con ơi, ra ăn tối!"
"Hmm."
"Nghe bố gọi không đấy?"
Im lặng. (Tiếng cười) "Nghe bố nói không đấy?"
"Hmm." Chúng tôi gặp vấn đề lớn trong giao tiếp, cho đến một ngày tôi có phát kiến :
nhắn tin cho con gái (Tiếng cười) Tôi nhận được trả lời ngay lập tức.
Tôi nghĩ rằng :
Chắc nó nhầm mình với một đứa bạn.
Tôi nhắn lại lần nữa. Bum! Lại một tin nhắn trả lời.
Cái này được đấy!
Kể từ đó, cuộc sống của chúng tôi đã thay đổi.
Tôi nhắn tin, con gái nhắn lại.
Rất tuyệt vời.
(Vỗ tay) Thế hệ mới này được xây dựng hoàn toàn khác.
Tôi già rồi, vẻ ngoài trẻ trung có thể đánh lừa nhưng tôi không thuộc thế hệ này.
Nhưng con cái của chúng ta thì khác.
Thế hệ của chúng hoàn toàn thoải mái với công nghệ trực tuyến.
Vậy, tại sao lại chống lại nó trong lớp học?
Hãy tận dụng nó.
Hai ngón cái của tôi rất to, tôi nhắn tin rất kém, nhưng tôi sẵn sàng cược rằng con cái rồi con cháu chúng ta sẽ có những ngón cái nhỏ xinh để nhắn tin giỏi hơn, sự tiến hóa sẽ sửa chỉnh tất cả.
Sẽ thế nào nếu chúng ta chấp nhận công nghệ, chấp nhận những điều mà thế hệ này hằng ưa chuộng, và nghĩ đến việc tạo ra các công nghệ trực tuyến, tích hợp chúng vào cuộc sống.
Một số điều ta có thể làm.
Thay vì chở con em mình tới lớp, lùa chúng tới trường lúc 8h sáng - Tôi ghét phải đến lớp lúc 8h sáng, vậy tại sao buộc con mình phải làm thế?
Thay vào đó, hãy cho chúng xem video và làm bài tập tương tác trong sự thoải mái của phòng học hoặc phòng ngủ , trong phòng ăn, nhà tắm, hay bất cứ nơi nào cho phép chúng sáng tạo nhất.
Sau đó, cho chúng tới lớp để bọn trẻ có thể thảo luận với nhau.
Hoặc cùng nhau giải quyết các vấn đề.
Chúng có thể làm việc với các giáo sư
Trong thực tế, với edX, khi dạy khóa học đầu tiên về mạch điện và điện tử trên toàn thế giới, điều này đã xảy ra mà chúng tôi không hề biết.
Hai giáo viên trung học tại Trung học Sant ở Mông Cổ đã lồng video vào lớp của họ, sử dụng video bài giảng của chúng tôi cùng bài tập tương tác, cho các học sinh trung học, xin lưu ý là các em mới 15 tuổi, để chúng làm bài tập tại nhà rồi sẽ đến lớp, như bạn thấy ở đây, họ sẽ tương tác và làm một số thí nghiệm vật lý.
Chúng tôi phát hiện ra điều này vì họ đã viết về nó trên blog và tình cờ chúng tôi đọc được.
Chúng tôi cũng đã làm những chương trình thử nghiệm khác.
Một khóa học tích hợp thử nghiệm cùng với Đại học San Jose State ở California, một lần nữa, về mạch điện và điện tử.
Khóa học đã trở thành nơi để chúng tôi thử nghiệm
có các sinh viên và giáo viên hướng dẫn lồng video vào bài giảng tích hợp giữa trực tuyến và gặp trực tiếp và kết quả thật đáng kinh ngạc.
Đừng vội vàng kết luận gì về kết quả này.
Cần thử nghiệm thêm với một số thứ nhưng kết quả ban đầu thật đáng kinh ngạc.
Theo cách học truyền thống, trong nhiều năm qua, khóa học này, là một khóa học khó, tỷ lệ trượt khoảng 40 đến 41% trong mỗi học kỳ.
Trong lớp học tích hợp này vào cuối năm ngoái, tỷ lệ trượt giảm còn 9%.
Vậy, kết quả có thể cực kỳ, cực kỳ tốt.
Trước khi quá sa đà vào điều này, tôi muốn dành chút thời gian thảo luận về một số nguyên nhân
Những nguyên nhân nào khiến nó hiệu quả đến vậy ?
Ý tưởng thứ nhất là học tập tích cực.
Ý tưởng này là: thay vì để học sinh vào lớp và xem bài giảng, ta thay thế bằng thứ gọi là bài học.
Bài học là một chuỗi video và bài tập tương tác
Một học sinh có thể xem một video dài năm đến bảy phút rồi làm bài tập tương tác.
Hãy coi đây như triết lí về giáo dục của Socrate.
Bạn dạy bằng cách đặt câu hỏi.
Đây là một hình thức học tập tích cực, và được hoan nghênh từ rất sớm trong một bài báo, năm 1972, viết bởi Craik và Lockhart, họ phát hiện ra rằng học tập và ghi nhớ liên quan mạnh mẽ đến chiều sâu của quá trình xử lí thông tin.
Học sinh học tốt hơn nhiều khi chúng tương tác với học liệu.
Ý tưởng thứ hai là tự điều chỉnh tốc độ học.
Khi đến giảng đường, đến phút thứ năm, như tôi đây, bạn sẽ không còn đủ tập trung
Tôi không thông minh gì, và luôn gặp khó khăn khi ghi chép, nên rồi không theo kịp phần bài giảng còn lại.
Hẳn sẽ tuyệt hơn, nếu công nghệ trực tuyến, cung cấp video và hoạt động tương tác cho học sinh.
Họ có thể nhấn nút tạm dừng.
tua lại bài giảng.
Hay, thậm chí có thể tắt tiếng.
Hình thức tự điều chỉnh tốc độ học có thể rất hữu ích.
Ý tưởng thứ ba là nhận thông tin phản hồi ngay lập tức.
Máy tính sẽ chấm các bài tập.
Làm sao khác được khi giảng dạy cho 150.000 học sinh?
Máy tính phân loại các bài tập.
Nộp bài tập về nhà, Hai tuần sau mới có điểm, thì đã quên hết mất rồi.
Vài bài tập từ hồi đại học, tôi còn chưa nhận lại thậm chí, chẳng bao giờ được chấm.
Sự phản hồi ngay giúp sinh viên cố gắng làm bài tập.
Nếu làm sai, họ cũng nhận được ngay kết quả
và có thể thử làm lại điều này khiến sinh viên gắn bó hơn với việc học.
Dấu kiểm màu xanh lá cây này đang trở thành một biểu tượng tại edX.
Học viên của chúng tôi nói rằng ban đêm khi đi ngủ họ mơ thấy dấu kiểm màu xanh lá cây.
Một trong những học viên của khóa mạch điện đầu năm ngoái tiếp tục học lên một khóa phần mềm của Berkeley hồi cuối năm, và học viên ấy đã nói trên diễn đàn thảo luận về dấu kiểm màu xanh lá cây: "Trời ơi, tao nhớ mày quá!" Lần gần đây nhất bạn thấy sinh viên gửi bình luận như vậy về bài tập về nhà là khi nào?
Đồng nghiệp của tôi, Ed Bertschinger, người đứng đầu bộ môn Vật lý tại MIT, đã nhận xét về phản hồi tức thì này: Ông chỉ ra rằng thông tin phản hồi tức thì chuyển những khoảnh khắc giảng dạy thành kết quả học tập.
Ý tưởng lớn tiếp theo là ứng dụng game.
Tất cả học viên tham gia tích cực vào tương tác video, v.v.
họ sẽ ngồi cả ngày , bắn hạ phi thuyền ngoài hành tinh
Do đó, chúng tôi áp dụng game vào học tập, và có thể xây dựng phòng thí nghiệm trực tuyến.
để giảng dạy về sáng tạo và thiết kế
Như bạn thấy trên video này, học sinh hào hứng tham gia học tập
vô tư xây dựng mạch điện với những khối như mảnh xếp hình Lego.
Kết quả sẽ được chấm điểm bằng máy tính.
Thứ năm là học hỏi từ bạn cùng lớp.
Chúng tôi sử dụng diễn đàn và thảo luận cũng như những tương tác kiểu Facebook, chúng không hề khiến học sinh phân tâm mà thực sự giúp ích cho việc học tập.
Tôi xin kể một câu chuyện.
Khi giảng dạy về mạch điện cho 155.000 sinh viên, trước khi khóa học bắt đầu. suốt ba đêm liền, tôi không ngủ
Tôi đã nói với trợ giảng rồi, đến ngày 24/7, chúng ta phải lên theo dõi diễn đàn, trả lời câu hỏi.
Trước đó, họ đã trả lời cho 100 sinh viên.
Làm thế nào trả lời hết cho 150.000 sinh viên?
Rồi một đêm, tôi thức đến 2 giờ sáng , suy nghĩ về câu hỏi của một sinh viên ở Pakistan, "Được rồi, giờ mình sẽ gõ câu trả lời ." tôi gõ không nhanh lắm, nhưng chưa gõ xong, thì một học viên từ Ai Cập gửi câu trả lời, không đúng lắm, nên tôi sửa nó, chưa xong thì nhận được câu trả lời khác từ một sinh viên ở Mỹ
Tôi ngả người ra đầy kinh ngạc.
Bùm, bùm, bùm các sinh viên thảo luận và tương tác với nhau, và vào khoảng 4 giờ sáng, tôi hoàn toàn bị phấn khích, Vào 4 giờ sáng, họ đã tìm ra câu trả lời đúng.
Tôi chỉ việc lên và khen ngợi, "Câu trả lời tốt lắm!"
Điều này quá ư tuyệt vời, các học viên học hỏi từ nhau, và cho chúng ta biết rằng họ đang học thông qua việc dạy lại cho người khác.
Tất cả những điều này không chỉ dành cho tương lai.
mà đang diễn ra ngay hôm nay.
Chúng tôi đang thí điểm phương pháp học tập tích hợp trong nhiều trường đại học và trung học khắp thế giới, từ Đại học Thanh Hoa tại Trung Quốc tới Đại học Quốc gia Mông Cổ hay Berkeley ở California--
Công nghệ và các mô hình tích hợp thực sự giúp ích cho việc cách mạng hóa giáo dục.
Nó cũng có thể giải quyết một vấn đề của MOOCs, khía cạnh tài chính.
Chúng tôi có thể cấp giấy phép cho các trường đại học khác, nằm trong mô hình doanh thu của MOOCs, các trường đại học cấp phép cho các giáo sư sử dụng các khóa học trực tuyến giống như sách giáo khoa thế hệ mới.
Họ có thể sử dụng nhiều ít, tùy ý và nó trở thành một công cụ giảng dạy đắc lực.
Cuối cùng, tôi mong rằng các bạn đây hãy cùng tôi mơ ước.
Mong rằng chúng ta thực sự tái hình dung về giáo dục.
Chuyển từ giảng đường tới không gian trực tuyến.
từ sách đến máy tính bảng như Aakash ở Ấn Độ hoặc Raspberry Pi, với mức giá chỉ 20 đô.
Aakash có giá 40 đô.
Chuyển từ trường học xây từ vôi vữa sang những phòng học kỹ thuật số.
Tôi nghĩ rằng, cuối cùng thì ta vẫn cần một giảng đường tại trường đại học.
Để có thể nói với con cháu mình ông bà đã từng ngồi trong căn phòng đó ngay ngắn thẳng hàng theo dõi vị giáo sư tít đằng kia giảng bài và các con tưởng tượng nổi không, thời đó, thậm chí, còn không có nút tua lại ?
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn. Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Năm 2007, tôi trở thành trưởng ban tư pháp của bang New Jersey.
Trước đó, tôi là một uỷ viên công tố tội phạm, làm việc đầu tiên ở văn phòng luật sư quận Manhattan, rồi đến bộ tư pháp Hoa Kỳ.
Nhưng khi trở thành trưởng ban tư pháp, có 2 việc xảy ra làm thay đổi cách nhìn nhận của tôi về xét xử tội phạm.
Đầu tiên tôi tự hỏi đâu là những câu hỏi mà tôi cho là thực sự cơ bản.
Tôi muốn biết chúng tôi đang bắt giữ ai, chúng tôi đang buộc tội ai, và chúng tôi đang giam giữ ai trong những trại giam và nhà tù trên đất nước mình
Tôi cũng muốn biết rằng liệu chúng ta có đang đưa ra những phán quyết giúp mình cảm thấy an toàn hơn theo một mức độ nào đó.
Và tôi không thể tìm được thông tin này.
Hoá ra, phần lớn những cơ quan xét xử tội phạm lớn nhất giống như cơ quan của tôi đã không theo dõi những vấn đề quan trọng này.
Nên sau khoảng một tháng cực kỳ thất vọng, Tôi đi vào một phòng hội nghị chật kín những cảnh sát hình sự và hàng chồng hồ sơ các vụ án, các cảnh sát ngồi đó với những tập giấy ghi chú màu vàng.
Họ cố gắng lấy được thông tin mà tôi đang tìm kiếm bằng cách rà soát lại từng vụ án trong 5 năm qua.
Và các bạn có thể tưởng tượng, khi chúng tôi có được kết quả cuối cùng, chúng không hề chất lượng.
Hoá ra chúng tôi đang theo dõi rất nhiều vụ buôn bán thuốc phiện cấp thấp trên đường phố rất gần với văn phòng của chúng tôi ở Trenton.
Điều thứ hai xảy ra là những ngày ở sở cảnh sát Camden, New Jersey.
Tại thời điểm đó, Camden, New Jersey, là thành phố nguy hiểm nhất nước Mỹ.
Tôi điều hành sở cảnh sát Camden vì điều đó.
Tôi dành những ngày trong sở cảnh sát, và tôi được đưa tới căn phòng với những cảnh sát cấp cao, tất cả đều làm việc chăm chỉ và nỗ lực cố gắng để giảm thiểu tội phạm ở Camden.
Và điều tôi thấy ở căn phóng đó, khi chúng tôi nói về cách giảm tỷ lệ phạm tội, có hàng loạt các cảnh sát với rất nhiều các mảnh giấy ghi chú màu vàng nhỏ
Và họ lấy một tờ giấy ghi chú và ghi vài điều lên đó rồi họ ghim chúng lên một cái bảng.
và một trong số họ nói, "Chúng ta có một vụ cướp hai tuần trước.
chúng ta không có nghi phạm nào."
Người khác nói, "Chúng ta có một vụ nổ súng ở gần khu này tuần trước.
Không có nghi phạm nào." Chúng tôi không làm việc theo cách thức định hướng bởi dữ liệu.
Chúng ta cơ bản là đang chống tội phạm bằng những mảnh giấy ghi chú màu vàng.
Lúc này, hai điều trên làm tôi nhận ra rằng về cơ bản là chúng ta đang thất bại.
Chúng ta thậm chí còn không biết ai đã nằm trong hệ thống xét xử tội phạm của mình, chúng ta không có chút dữ liệu nào về những điều quan trọng này, cũng như không chia sẻ dữ liệu hay sử dụng các phân tích các công cụ để giúp đưa ra các quyết định chính xác hơn và giảm thiểu các trường hợp phạm tội.
Và lần đầu tiên, tôi bắt đầu nghĩ đến việc chúng ta đã ra quyết định như thế nào.
Khi đang làm trợ lý tại D.A, và khi làm công tố viên liên bang, Tôi nhìn vào các vụ án trước mắt mình, và thường đưa ra các quyết định dựa trên bản năng và kinh nghiệm của bản thân.
Khi trở thành trưởng ban tư pháp, tôi có được cái nhìn toàn cảnh về cả hệ thống, và điều làm tôi ngạc nhiên là tôi thấy rằng đó chính là cách chúng ta vẫn đang làm trên toàn bộ hệ thống -- tại các sở cảnh sát, văn phòng công tố, trong toà án và nhà tù.
Và điều tôi đã học được rất nhanh là chúng ta đang làm việc không tốt.
Vậy nên tôi muốn làm khác đi.
Tôi muốn đưa ra dữ liệu và phân tích các phân tích thống kê chặt chẽ vào công việc của mình.
Tóm lại, tôi muốn xét xử tội phạm như kiểu "Moneyball".
Moneyball, chắc nhiều người trong các bạn đã biết, là thứ mà đội Oakland A đã làm, theo đó, họ sử dụng dữ liệu và các thống kê thông minh để tìm ra cách chọn lựa các cầu thủ giúp họ chiến thắng cuộc chơi, và đi từ một hệ thống vốn dựa trên những tuyển trạch viên những người thường đến trực tiếp và xem các cầu thủ và sử dụng bản năng và kinh nghiệm của mình, bản năng và kinh nghiệm của những tuyển trạch viên, để lựa chọn các cầu thủ, từ một người dùng các dữ liệu và phân tích thống kê chính xác để tìm ra cách chọn lựa được những người sẽ giúp họ thắng cuộc.
Điều đó có tác dụng với đội Oakland A's, và nó đã có tác dụng với bang New Jersey.
Chúng tôi đã đưa Camden ra khỏi đầu danh sách các thành phố nguy hiểm nhất của Mỹ.
Chúng tôi đã làm giảm 41% tỷ lệ giết người, có nghĩa là 37 mạng người đã được cứu.
Và chúng tôi đã giảm được 26% tổng số tội phạm trong thành phố .
Chúng tôi cũng thay đổi cách khởi tố tội phạm.
Chúng tôi từ làm những vụ bán thuốc phiện cấp thấp ở xung quanh toà nhà của mình sang các vụ nghiêm trọng trên cả bang, còn những thứ như giảm bạo lực với những kẻ bạo lực nhất, khởi tố những băng nhóm đường phố, buôn bán vũ khí và thuốc phiện, tham ô chính trị.
Tất cả các vấn đề này đều rất quan trọng, bởi vì an ninh công cộng với tôi là chức năng quan trọng nhất của chính phủ.
Nếu chúng ta không được an toàn, chúng ta không thể được giáo dục, không thể được khoẻ mạnh, chúng ta không thể làm được những điều khác mà chúng ta muốn làm trong cuộc sống.
Và ngày nay, chúng ta sống trong một đất nước đối mặt với những vấn đề tội phạm nghiêm trọng.
Chúng ta bắt giữ 12 triệu người mỗi năm.
Phần lớn những kẻ bị bắt là phạm tội mức thấp, là những người phạm tội nhẹ, chiếm 70% đến 80%.
Ít hơn 5% những kẻ bị bắt là tội phạm sử dụng bạo lực.
Chúng ta đang dùng 75 tỷ, dùng tới tiền tỷ, ha2bf tỷ đôla một năm cho chi phí cải tạo cấp địa phương và nhà nước.
Hôm nay, ngay lúc này, chúng ta có 2,3 triệu người trong các nhà tù và trại giam.
Và chúng ta phải đối mặt với những thách thức về an ninh công cộng rất lớn bởi vì chúng ta đang trong tình trạng 2/3 số người trong tù đang chờ xét xử.
Họ chưa bị kết án là có phạm tội.
Họ chỉ chờ đến ngày ra toà.
Và 67% số đó quay trở lại.
Tỷ lệ tái phạm tội của chúng ta nằm trong nhóm cao nhất thế giới.
Gần như 7 trong 10 người được thả khỏi tù sẽ bị bắt trở lại trong vòng luẩn quẩn của phạm tội và bị tống giam.
Khi bắt đầu công việc tại tổ chức Arnold, tôi quay lại với rất nhiều các câu hỏi đó, và quay lại việc nghĩ đến cách mà chúng ta đã sử dụng dữ liệu và phân tích để thay đổi cách làm với xét xử tội phạm ở New Jersey .
Và khi nhìn vào hệ thống xét xử tội phạm ở Mỹ hiện nay; Tôi cảm thấy giống hệt như cách mà tôi đã thấy ở bang New Jersey khi bắt đầu ở đó, đó là điều mà chúng ta buộc phải làm tốt hơn, và tôi biết rằng chúng ta có thể làm tốt hơn.
Nên tôi đã quyết định tập trung vào phân tích và sử dụng dữ liệu để giúp đưa ra những quyết định quan trọng với an ninh công cộng, và đó là những quyết định để xác định việc khi nào ai đó bị bắt giữ, liệu họ có làm nguy hại tới an ninh xã hội và liệu có nên bị tạm giữ, hoặc liệu họ sẽ không nguy hại tới xã hội liệu họ nên được thả.
Mọi thứ xảy ra trong các vụ phạm tội đều xuất phát từ một quyết định này.
Nó tác động tới mọi thứ.
Nó tác động tới sự phán quyết.
Nó tác động tới liệu một người có cần điều trị cai nghiện.
Nó tác động tới tội phạm và bạo lực.
Và khi nói chuyện với các thẩm phán trên khắp nước Mỹ, đó là điều tôi đang làm, họ đều nói giống nhau, rằng chúng ta tống giam những kẻ nguy hiểm, và thả những người không nguy hiểm, không bạo lực ra.
Họ nói thật và họ tin điều đó.
Nhưng khi nhìn vào dữ liệu, nhân tiện nói rằng, đó là thứ các thẩm phán không có, khi nhìn vào dữ liệu, cái chúng ta thấy lặp lại rất nhiều lần, rằng nó không đúng như thế.
Chúng ta thấy những kẻ ít có khả năng phạm tội, chiếm 50% tổng số người phạm tội, chúng ta thấy họ trong tù.
Lấy Leslie Chew - một người Texas làm ví dụ người đã ăn trộm 4 chiếc chăn trong một đêm đông lạnh.
Anh ta đã bị bắt, và bị tạm giam với mức tiền bảo lãnh là 3500$, lượng tiền mà anh ta không đủ khả năng chi trả.
Vậy nên anh ta phải ở lại nhà giam 8 tháng cho tới khi được đưa ra xét xử, với mức chi phí mà người nộp thuế phải trả là hơn 9000 đôla.
Và ở phía đối diện, chúng ta đang làm một việc tồi tệ như thế.
Những người mà chúng ta cho rằng có khả năng phạm tội cao nhất, những người mà chúng ta nghĩ có khả năng phạm tội mới cao nhất nếu họ được thả, nhìn trên phạm vi toàn quốc chúng ta thấy rằng 50% trong số họ đang được thả.
Lý do cho việc này nằm ở cách mà chúng ta đưa ra quyết định.
Các thẩm phán có quyền quyết định nhất khi họ đưa ra những quyết định về nguy cơ nguy hiểm, nhưng họ đang làm vậy một cách chủ quan.
Họ như những nhà tuyển trạch bóng rổ 20 trước những người sử dụng bản năng và kinh nghiệm để cố phân định nguy cơ từ một người.
Họ đang làm điều đó một cách rất chủ quan, và chúng ta biết điều gì sẽ xảy ra khi quyết định chủ quan, đó là chúng ta thường sẽ sai.
Cái chúng ta cần ở đây là dữ liệu đầy đủ và các phân tích.
Điều mà tôi đã quyết định tìm kiếm là một dữ liệu đầy đủ và các công cụ phân tích mức độ nguy hiểm, cái gì đó để cho các thẩm phán thực sự hiểu một cách khoa học và khách quan mức độ nguy hiểm của người đang bị thẩm tra trước mặt họ.
Tôi đã xem trên cả nước, và thấy rằng khoảng 5 đến 10% tất cả các toà án pháp lý Hoa Kỳ thực chất sử dụng mọi loại công cụ định mức nguy hiểm, và khi nhìn vào các công cụ đó, Tôi nhanh chóng tìm ra lý do.
Chúng tốn kém đến khó tin với các nhà thi hành, chúng tiêu tốn thời gian, chúng bị hạn chế trong quyền xét xử tại địa phương nơi chúng được tạo ra.
Vậy cơ bản, chúng không thể được sắp xếp hoặc áp dụng được ở những nơi khác.
Nên tôi đã đi đến thành lập một đội rất mạnh gồm các nhà khoa học và nghiên cứu dữ liệu và các nhà thống kê để tạo ra một công cụ đánh giá mức độ nguy hiểm vạn năng để mỗi thẩm phán của liên bang Hoa kỳ có thể có một phương pháp đo lường mức độ nguy hiểm khách quan và khoa học.
Trong công cụ chúng tôi tạo ra, điều chúng tôi làm là thu thập 1.5 triệu vụ án từ khắp nơi trên cả nước, từ các thành phố, các vùng quê, từ mọi bang trên cả nước, các khu vực liên bang.
Và với 1.5 triệu hồ sơ các vụ án, là bộ dữ liệu tiền xử án lớn nhất ở Mỹ ngày nay, chúng tôi cơ bản có thể tìm ra rằng có thêm 900 nhân tố nguy hiểm mà chúng tôi quan sát để tìm hiểu ra cái gì là nghiêm trọng nhất.
Và chúng tôi thấy có 9 điều đặc trưng quan trọng trên cả nước và đó là dự báo cao nhất của các mối nguy hại.
Vậy nên chúng tôi đã tạo ra công cụ đánh giá mức độ nguy hiểm toàn diện.
Nó như thế này.
Bạn sẽ thấy, chúng tôi đưa vào một vài dữ liệu, nhưng hầu hết chúng đều rất đơn giản, nó rất dễ sử dụng, nó tập trung vào những thứ như tiền án của bị cáo, liệu họ đã từng bị kết án phạt tù, liệu họ từng có các hành vi bạo lực trước đó, liệu họ không ra hầu tòa.
Và với công cụ này, chúng tôi có thể dự đoán 3 điều.
Một là, liệu ai đó có tái phạm nếu họ được thả.
Thứ hai, đây là lần đầu tiên và tôi nghĩ điều này rất quan trọng, chúng ta có thể tiên đoán ai đó có phạm tội liên quan tới bạo lực nếu họ được thả.
Và đó là điều quan trọng duy nhất mà các thẩm phán nói khi bạn nói chuyện với họ.
Thứ ba, chúng ta có thể dự đoán ai sẽ quay lại xử án.
Mỗi thẩm phán trên nước Mỹ có thể sử dụng nó, bởi nó được tạo ra trên một bộ dữ liệu toàn diện.
Các thẩm phán sẽ thấy gì nếu họ dùng công cụ đánh giá mức nguy hại là đây -- nó là một bảng điều tiết.
Trên cùng, bạn thấy tỷ lệ phạm tội mới, thang sáu là cao nhất, và ở giữa bạn thấy "mức độ bạo lực nâng cao."
Cái đó nói lên rằng người này là người đã gia tăng nguy cơ bạo lực điều các thẩm phán nên xem lại kỹ.
Và sau đó, ở cuối cùng, bạn thấy tỷ lệ không quay lại trình diện, cái một lần nữa là khả năng người đó sẽ quay lại hầu tòa.
Giờ tôi muốn nói vài điều rất quan trọng.
Không phải tôi nghĩ chúng ta nên loại bỏ bản năng và kinh nghiệm của các thẩm phán trong tiến trình này.
Tôi không hề có ý như thế.
Tôi thực chất tin rằng vấn đề mà chúng ta thấy và lý do là chúng ta có những lỗi cực lớn trong hệ thống nơi chúng ta bỏ tù những tội phạm cấp thấp, những người không bạo lực và chúng ta thả những người có khả năng gây nguy hiểm cao, đó là do chúng ta không có một công cụ đo lường khách quan các mối nguy hại
Nhưng điều tôi tin nên xảy ra đó là chúng ta nên lấy những dư liệu đã định hướng mức độ nguy hiểm và kết hợp nó với bản năng và kinh nghiệm các thẩm phán để dẫn tới những quyết định đúng đắn.
Khi công cụ được dùng rộng rãi tại bang Kentucky ngày 1 tháng 7 và chúng tôi dự định tăng thêm số lượng các cơ quan hành pháp khác tại Mỹ.
Mục tiêu của chúng tôi, khá đơn giản, là mỗi thẩm phán tại Mỹ sẽ có một công cụ định hướng mối nguy hiểm trong vòng 5 năm tới.
Chúng tôi cũng đang làm các công cụ đó cho các công tố viên và cho các nhân viên cảnh sát, để cố gắng đưa hệ thống đó vào hoạt động lúc này tại Mỹ giống như cách nó đã làm 50 năm trước, dựa trên bản năng và kinh nghiệm, và làm nó thành một công cụ chạy trên dữ liệu và thống kê.
Giờ, tin tốt về tất cả những điều này, là chúng ta còn cả tấn việc cần làm, và chúng ta có rất nhiều kiểu văn hoá cần phải thay đổi, nhưng tin tốt nhất là chúng ta biết nó có hiệu quả.
Đó là tại sao Google là Google, và đó là tại sao tất cả các đội bóng rổ dùng "moneyball" để chiến thắng.
Cũng là tin tốt cho chúng ta đó là cách chúng ta có thể chuyển biến hệ thống xét xử tội phạm Hoa kỳ.
Đó là cách chúng ta làm đường phố trở nên an toàn hơn, chúng ta có thể giảm chi phí cho các nhà tù, và làm hệ thống của mình công bằng hơn đúng đắn hơn.
Có người gọi đó là khoa học dữ liệu.
Tôi gọi nó là xét xử tội phạm "moneyballing".
Xin cảm ơn.
(vỗ tay)
Tôi là McKenna Pope. Tôi 14 tuổi, và khi lên 13, tôi đã thuyết phục một trong những công ty sản xuất đồ chơi lớn nhất thế giới, Hasbro, thay đổi cách quảng cáo cho một trong những sản phẩm bán chạy nhất của mình.
Hãy để tôi chia sẻ với các bạn câu chuyện này, ngày hôm nay.
Tôi có một người em trai tên Gavin.
Khi việc này xảy ra, nó chỉ mới 4 tuổi.
Em ấy rất thích nấu nướng.
Em thường xuyên lôi các loại nguyên liệu từ tủ lạnh ra và chế biến chúng thành những món hỗn độn hay làm món mì ống và pho mát tàng hình.
Em ấy luôn ước muốn trở thành đầu bếp.
Còn món quà nào thích hợp cho đứa bé mơ làm đầu bếp hơn là một chiếc lò nướng bánh Easy-Bake, phải không nào?
Ý tôi là, chúng ta đều có một cái như vậy khi còn bé.
Và em trai tôi cũng rất muốn có một cái như thế.
Nhưng sau đó, nó bắt đầu nhận ra
trong chương trình quảng cáo, và trên vỏ hộp đựng, Hasbro chỉ hướng đến
đối tượng là các bé gái khi mà chỉ hình ảnh các bé gái mới được in trên bề mặt hộp hay xuất hiện trong quảng cáo, và quanh chiếc lò sẽ được in những họa tiết hoa hòe có màu hồng sáng và tím, những màu chủ yếu cho con gái, phải không?
Dường như điều này mang đến một thông điệp rằng chỉ con gái mới được nấu ăn; con trai thì không.
Điều này làm em tôi nản lòng
Em ấy cho rằng nó không nên mơ ước trở thành đầu bếp, vì đó là việc của con gái.
Con gái nấu ăn; còn con trai thì không; hoặc ít nhất đó là thông điệp mà Hasbro truyền tải.
Điều này khiến tôi suy nghĩ, Chúa ơi, ước gì mình có thể thay đổi điều này, ước gì tôi có thể khiến Hasbro lắng nghe để tôi có thể hỏi và nhắc nhở những sai lầm mà họ đang mắc phải và đề nghị thay đổi.
Và điều này làm tôi nghĩ về một trang web mà tôi được biết đến một vài tháng trước có tên là Change.org.
Change.org là một diễn đàn chia sẻ kiến nghị trực tuyến nơi bạn có thể tạo kiến nghị và chia sẻ nó trên khắp các trang mạng xã hội thông qua Facebook, Twitter, Youtube, Reddit, Tumblr, hay bất cứ phương tiện nào mà bạn nghĩ tới.
Và vì thế, tôi đã viết một bài kiến nghị đi kèm với một đoạn video đăng trên Youtube với mục đích đơn giản là yêu cầu Hasbro thay đổi cách mà họ tiếp thị sản phẩm, đưa thêm hình ảnh các cậu bé vào các mẫu quảng cáo, hay trên những chiếc hộp, và trên hết là tạo ra các sản phẩm không mang màu sắc giới tính đặc trưng
Kiến nghị của tôi bắt đầu được đón nhận nhanh chóng đến mức
Tôi bắt đầu được các đài phát thanh quốc gia phỏng vấn và cả cơ quan báo đài nữa, thật đáng kinh ngạc!
Trong vòng 3 tuần, có lẽ là 3 tuần rưỡi Tôi đã có được 46 ngàn chữ kí ủng hộ.
(Vỗ tay) Cảm ơn ạ.
Khỏi phải nói mọi chuyện đã diễn ra thật tuyệt vời.
Công ty Hasbro đã mời tôi đến trụ sở cho tôi xem mẫu sản phẩm lò nướng Easy-Bake mới nhất với các màu đen, bạc và lam.
Đó thực sự là khoảnh khắc đáng nhớ nhất trong cuộc đời tôi.
Giống hệt như trong phim "Willy Wonka và Nhà Máy Socola" vậy. Quá là tuyệt vời.
Song, điều mà tôi chưa nhận ra vào lúc đó chính là tôi đã trở thành một nhà hoạt động xã hội, tôi đã có thể mang đến sự thay đổi, rằng dùlà trẻ em, và đặc biệt là trẻ em tiếng nói của tôi vẫn có trọng lượng, và các bạn cũng vậy .
Tôi muốn mọi người biết việc này sẽ không hề dễ dàng với tôi cũng vậy, tôi phải đối mặt với rất nhiều trở ngại.
Một số cư dân mạng hay cả những người ngoài đời đã tỏ thái độ không tôn trọng với tôi và gia đình tôi, họ nói rằng làm những chuyện này là phí thời gian, và điều này thực sự làm tôi nản chí.
Tôi sẽ đọc một vài ví dụ ở đây, vì dù sao cách hay nhất để trả thù là cho thấy sự ngốc nghếch của họ.
Hãy nghe nhé.
Tài khoản có tên Liquidsore29 cái tên thú vị nhỉ "Các bà mẹ kinh tởm đã biến con trai mình thành người đồng tính" Liqiudsore29 à, thật chứ? Thật vậy hả?
Được rồi. Còn nick Whiteboy 77AGS bình luận: "Người ta luôn cần chủ đề để nói nhảm với nhau.
Bình luận từ nick Jeffrey Gutierrez: "Trời ạ! Đừng nói nữa. Cô chỉ muốn được tiền và được chú ý thôi." Những bình luận như vậy thật sự làm tôi không còn muốn tiếp tục vì tôi nghĩ, người ta không quan tâm người ta nghĩ việc này là phí thời gian, và vẫn sẽ cư xử bất lịch sự với tôi và gia đình,
Điều này làm tôi buồn lắm và nghĩ rằng Tạo ra sự khác biệt cho tương lai thì có ích gì?
Nhưng sau đó tôi nghiệm ra một lẽ.
Kẻ ghen ghét sẽ luôn ghen ghét.
Nào, hãy lặp lại cùng tôi. Một, hai, ba: Kẻ ghen ghét sẽ luôn ghen ghét.
Vậy nên cứ để họ ganh ghét, và hãy tạo ra sự thay đổi của riêng mình, vì tôi tin mọi người đều có thể.
Khi nhìn xuống khán phòng này, tôi thấy 400 người đã thức tỉnh vì họ muốn biết làm thế nào để thay đổi mọi người, kể cả các khán giả đang theo dõi ở nhà đều có thể làm được bởi vì các bạn đều có những điều mà bạn muốn làm và đặt niềm tin vào đó và hãy lan tỏa nó thông qua những phương tiện truyền thông như Facebook, Twitter, YouTube, Reddit, Tumblr,... hay bằng bất cứ cách nào mà bạn nghĩ đến.
Và các bạn có thể tạo ra sự thay đỗi.
Bạn có thể lấy bất kì điều gì mình tin tưởng biến nó thành một lẽ đấu tranh và thay đổi nó.
Ngọn lửa quyết tâm mà các bạn đã nghe từ đầu chương trình, hãy thổi bùng nó lên. Chân thành cám ơn.
(Vỗ tay)
Khoa học, khoa học đã cho phép chúng ta biết được rất nhiều điều về những nơi xa xôi trong vũ trụ, những điều vừa vô cùng quan trọng vừa vô cùng xa xôi, nhưng tuy vậy, cũng rất gần gũi có liên hệ trực tiếp tới chúng ta rất nhiều còn rất nhiều điều mà chúng ta không thực sự hiểu.
Và một trong số chúng là sự phức hợp xã hội phi thường của các loài động vật quanh ta, và hôm nay, tôi muốn kể cho các bạn nghe một vài câu chuyện về sự phức hợp của động vật.
Nhưng trước tiên, sự phức hợp là như thế nào ?
Phức hợp là gì?
Thực ra, phức hợp không hề phức tạp.
Những thứ phức tạp được tạo ra từ nhiều phần nhỏ, khác biệt nhau, và mỗi phần trong đó có vai trò riêng biệt trong cả bộ máy.
Ngược lại, một hệ phức hợp lại được cấu thành từ rất nhiều, rất nhiều thành phần tương tự, và chính sự tương tác giữa chúng tạo ra hành vi nhất quán tổng thể.
Các hệ phức hợp có rất nhiều phần tương tác vốn tuân theo các quy luật riêng rẽ và đơn giản, và điều này tạo ra những "đặc tính hợp trội".
Hành vi của toàn bộ hệ thống không thể được dự đoán trước nếu chỉ dựa trên các quy luật riêng rẽ.
Như Aristotle đã viết, tổng thể lớn hơn tổng cơ học từng phần của nó gộp lại.
Nhưng từ câu nói của Aristotle, hãy đi tới một ví dụ chắc chắn hơn về hệ thống phức hợp.
Đây là những chú chó sục Xcốt-len.
Ban đầu, hệ thống mất trật tự.
Sau đó xuất hiện nhân tố gây nhiễu: sữa.
Tất cả các cá thể bắt đầu đẩy nhau theo một hướng và đây là những gì sẽ xảy ra.
Chong chóng quay là một "đặc tính hợp trội" xảy ra do tương tác giữa những chú chó con mà quy luật duy nhất là cố gắng duy trì sự tiếp cận của chúng với tô sữa. và do đó, đẩy chúng đi theo một hướng ngẫu nhiên.
Do đó, tất cả đều xoay quanh việc tìm ra các quy luật đơn giản mà từ đó nảy sinh phức hợp .
Tôi gọi nó là đơn giản hóa phức hợp, và đó là những gì chúng tôi làm tại cơ sở thiết kế hệ thống ở ETH Zurich.
Chúng tôi thu thập dữ liệu về các quần thể động vật, phân tích các mẫu phức hợp, cố gắng lý giải chúng.
Nó đòi hỏi các nhà vật lý phải làm việc cùng với các nhà sinh học, với các nhà toán học và các nhà khoa học máy tính, và chính sự tương tác giữa họ tạo ra khả năng vượt ra ngoài ranh giới để giải quyết những vấn đề trên.
Vậy nên, một lần nữa, tổng thể thì lớn hơn tổng từng phần của chúng.
Theo một cách nào đó, sự cộng tác là một ví dụ khác của hệ thống phức hợp.
Và có lẽ bạn sẽ tự hỏi tôi phải theo bên nào đây, sinh học hay vật lý?
Thực ra, có một chút khác biệt, và để giải thích nó, tôi cần phải kể cho bạn nghe một câu chuyện ngắn về bản thân tôi.
Khi còn nhỏ, tôi thích chế tạo các thứ, để tạo ra những chiếc máy phức tạp.
Vậy nên tôi đã đến với điện kỹ thuật và rô bốt, và đề án tôi muốn thực hiện khi tốt nghiệp là chế tạo con rô bốt với tên ER-1... nó trông như thế này đây... với chức năng thu thập thông tin từ môi trường xung quanh và đi theo các vạch trắng trên mặt đất.
Nó vô cùng, vô cùng phức tạp, nhưng nó vận hành suôn sẻ trong phòng thí nghiệm, và vào ngày thực nghiệm, các giáo sư đều có mặt để đánh giá đề án.
Do vậy chúng tôi đem ER-1 đến phòng đánh giá.
Cuối cùng thì ánh sáng trong phòng có đôi chút khác biệt.
Hệ thống thị giác của rô bốt bị rối loạn.
Tại đường rẽ đầu tiên, nó đi lệch hướng, và đâm thẳng vào tường.
Chúng tôi đã mất nhiều tuần để chế tạo nó, vậy mà để phá hủy nó chỉ cần một thay đổi rất nhỏ của ánh sáng trong phòng.
Đó là khi tôi nhận ra rằng bạn làm một chiếc máy càng phức tạp, nó càng dễ bị hư hỏng do một thứ gì đó hoàn toàn không ngờ tới.
Và tôi đi đến quyết định, thực ra, tôi không hề muốn tạo ra các thứ phức tạp.
Tôi muốn hiểu được sự phức hợp, sự phức hợp của thế giới xung quanh chúng ta và đặc biệt trong thế giới loài vật.
Điều này đưa chúng ta tới ví dụ về loài dơi.
Bechstein là một loài dơi phổ biến thuộc họ dơi châu Âu.
Chúng là loài động vật có tính xã hội cao.
Phần lớn chúng đậu và ngủ cùng nhau.
Và chúng sống trong các quần thể dơi cái, điều này có nghĩa vào mỗi mùa xuân, các con cái tập trung lại sau giấc ngủ đông, và sống cùng nhau trong vòng khoảng 6 tháng để nuôi con non, và tất cả chúng đều mang một con chip rất nhỏ, điều này có nghĩa là mỗi lần một trong số chúng đi vào trong một trong những hộp dơi được trang bị đặc biệt, chúng ta sẽ biết nó ở đâu, và quan trọng hơn nữa, chúng ta biết nó đậu cùng con nào.
Do vậy, tôi nghiên cứu quần hợp cùng đậu của loài dơi, và nó trông như thế này đây.
Trong suốt một ngày, các con dơi đậu trong một số phân nhóm tại những hộp khác nhau.
Nó có thể giữ nguyên như thế trong một ngày, quần thể được tách làm đôi giữa hai chiếc hộp, nhưng một ngày khác, chúng có thể ở cùng nhau trong một hộp duy nhất, hoặc tách ra giữa ba hộp hoặc nhiều hơn, và trông chúng có vẻ khá thất thường.
Nó được gọi là động lực học phân tách-hợp nhất, đặc tính của một nhóm động vật thường xuyên tách và hợp nhất thành các phân nhóm khác nhau.
Vậy nên những gì chúng tôi làm là lấy toàn bộ dữ liệu từ những ngày khác nhau và tập hợp chúng lại để rút ra một mô hình quần hợp dài hạn bằng cách áp dụng các kỹ thuật với phân tích mạng lưới để có được bức tranh hoàn chỉnh về kết cấu xã hội của quần thể này.
Các bạn rõ rồi chứ? Vậy thì bức tranh trông như thế này.
Trong mạng lưới này, tất cả các vòng tròn tức các mắt nối là các cá thể dơi riêng lẻ, và các đường giữa chúng là mối gắn kết, quần hợp xã hội giữa từng cá thể.
Hóa ra đây là một bức tranh vô cùng thú vị.
Quần thể dơi được tổ chức thành 2 cộng đồng khác nhau mà không thể được đoán trước dựa trên động lực học phân tách-hợp nhất hàng ngày.
Chúng tôi gọi chúng là các đơn vị xã hội bí ẩn.
Thực ra, điều thú vị hơn là: Hàng năm, vào khoảng tháng 10, quần thể tách ra và tất cả các con dơi ngủ đông riêng rẽ, nhưng năm này qua năm khác, khi các con dơi tụ tập lại vào mùa xuân, các quần thể vẫn không thay đổi.
Vậy nên những con dơi này nhớ được những người bạn của chúng trong thời gian rất dài.
Với kích cỡ não chỉ bằng một hạt lạc, chúng duy trì mối liên kết xã hội lâu dài, riêng biệt. Chúng ta không hề biết là chúng có thể làm được điều đó.
Chúng ta biết các loài linh trưởng, voi và cá heo có thể làm điều đó, nhưng nếu so với dơi, chúng có bộ não khổng lồ.
Vậy làm sao mà loài dơi có thể duy trì kết cấu xã hội ổn định và phức hợp này với khả năng nhận thức hạn chế như thế?
Đây là lúc thuyết phức hợp đem lại câu trả lời.
Để hiểu được hệ thống này, chúng tôi đã xây dựng một mô hình máy tính về việc đậu của chim, dựa trên các quy luật cá thể, đơn giản, và mô phỏng hàng nghìn, hàng nghìn ngày trong quần thể dơi ảo.
Đây là mô hình toán học, nhưng không hề phức tạp.
Nói một cách ngắn gọn, những gì mô hình muốn truyền tải là mỗi con dơi biết một vài thành viên khác trong quần thể như bạn của chúng, và có xu hướng đậu cùng một hộp với chúng.
Quy luật cá thể, đơn giản.
Đó là tất cả những gì cần để giải thích sự phức hợp xã hội của loài dơi.
Nhưng còn hơn thế nữa.
Vào giữa năm 2010 và 2011, quần thể mất đi hơn 2/3 số lượng cá thể, có lẽ là do mùa đông quá lạnh.
Mùa xuân tiếp theo, nó không hình thành 2 cộng đồng giống mọi năm, điều có thể khiến cả quần thể bị chết do số lượng trở nên quá ít.
Thay vào đó, chúng hình thành một đơn vị xã hội gắt kết duy nhất điều đã giúp quần thể sống sót qua mùa đó và tiếp tục sinh trưởng trong 2 năm tiếp theo.
Điều chúng ta biết là những con dơi không biết được quần thể của chúng đang làm việc này.
Tất cả những gì chúng làm là tuân theo một quy luật quần hợp đơn giản và chính từ sự đơn giản này hình thành nên phức hợp xã hội điều giúp cho quần thể nhanh chóng thích nghi trước sự thay đổi đột ngột trong kết cấu số lượng.
Và tôi thấy điều này thật tuyệt vời.
Bây giờ, tôi muốn kể cho bạn một câu chuyện khác, nhưng lần này chúng tôi phải đi từ châu Âu đến sa mạc Kalahari ở Nam Phi.
Đây là nơi loài chồn đất châu Phi meerkat sinh sống.
Tôi chắc là bạn biết về chúng.
Chúng là những sinh vật tuyệt diệu.
Chúng sống theo đàn với phân cấp xã hội rất khắt khe.
Đây là cặp đầu đàn, và rất nhiều con phụ thuộc khác, một vài con đóng vai trò lính gác, một vài con là bảo mẫu, một vài con dạy dỗ các con non, vân vân.
Những gì chúng tôi làm là đeo vòng cổ cho chúng trên đó có gắn thiết bị định vị rất nhỏ để nghiên cứu cách mà chúng di chuyển cùng nhau, và điều đó có liên hệ gì tới tổ chức xã hội của loài này.
Và đây là một ví dụ rất thú vị về chuyển động tập thể ở chồn meerkat.
Trong khoảng đất nơi chúng sống có một con đường.
Trên đường có xe qua lại nên rất nguy hiểm.
Nhưng những con chồn meerkat phải băng qua chúng để đi từ chỗ kiếm ăn này sang chỗ khác.
Vậy chúng tôi đặt ra câu hỏi, chính xác là chúng đã làm việc đó như thế nào?
Chúng tôi nhận thấy con cái đầu đàn chủ yếu là con dẫn đàn tới con đường, nhưng khi phải thực sự băng qua đường, nó để các con khác đi lên trước, như thực sự muốn nói, "Đi trước đi, và báo cho ta nếu nó an toàn."
Thực ra, điều tôi không biết là những con chồn meerkat đã tuân theo quy luật ứng xử nào để khiến cho sự hoán đổi này xảy ra tại vệ đường và liệu rằng các quy luật đơn giản có đủ để lý giải nó.
Vậy nên, tôi xây dựng một mô hình, mô hình mô phỏng những con chồn meerkat đang băng qua một con đường mô phỏng.
Nó là một mô hình đơn giản hóa.
Những con chồn di chuyển như là những phần tử ngẫu nhiên mà quy luật độc nhất là sự liên kết.
Chúng đơn giản di chuyển cùng nhau.
Khi những phần tử này tới con đường, chúng cảm nhận nó như một chướng ngại vật, và chúng nhảy lên con đường.
Khác biệt duy nhất giữa con cái đầu đàn, ở đây có màu đỏ, và những con khác, là đối với nó, độ cao của chướng ngại vật, thực chất là độ nguy hiểm cảm nhận từ con đường, có chút cao hơn, và chính sự khác biệt nhỏ này trong quy luật di chuyển của cá thể là đủ để giải thích điều mà chúng ta quan sát được, rằng con cái đầu đàn dẫn đoàn của nó tới con đường và sau đó nhường đường cho con khác để chúng băng qua trước.
Nhà thống kê người Anh, George Box, đã từng viết, "Tất cả các mô hình đều sai, nhưng một vài trong số chúng là hữu dụng."
Và thực chất, mô hình này hiển nhiên là sai, vì trên thực tế, meerkat không phải là các phần tử ngẫu nhiên.
Nhưng nó cũng hữu dụng, vì nó cho ta biết sự vô cùng đơn giản trong quy luật di chuyển ở cấp độ cá thể có thể dẫn đến một sự phức hợp rất lớn trên cấp độ của cả đàn.
Vậy một lần nữa, đó là đơn giản hóa sự phức hợp.
Tôi muốn đi tới kết luận về ý nghĩa của điều này cho mọi loài.
Khi con cái đầu đàn nhường đường cho con khác, đó không phải là lịch sự.
Thực chất, con cái đầu đàn là vô cùng quan trọng cho sự gắn kết của cả đàn.
Nếu nó chết trên đường, cả đàn sẽ gặp nguy hiểm.
Vậy hành vi tránh rủi ro này là đặc trưng tiến hóa từ xa xưa.
Những con chồn meerkat đang lặp lại thủ thuật tiến hóa đã được truyền lại từ hàng nghìn thế hệ trước đó, và chúng tương thích nó với mội mối nguy hiểm của ngày nay, trong trường hợp này là con đường của con người.
Chúng thích ứng những quy luật vô cùng đơn giản, và tạo nên hành vi phức hợp cho phép chống lại sự xâm lấn của loài người đến nơi sinh sống tự nhiên của loài
Cuối cùng, đó có thể là loài dơi thay đổi kết cấu xã hội trước sự sụt giảm số lượng, hoặc loài chồn meerkat cho thấy sự thích ứng lạ thường đối với con đường do con người tạo nên, hoặc có thể ở các loài khác.
Thông điệp của tôi ở đây là, nó không hề phức tạp, mà chỉ là một niềm băn khoăn và hi vọng đơn thuần thông điệp của tôi ở đây là các loài động vật cho thấy sự phức hợp xã hội phi thường, và điều này cho phép chúng thích nghi và phản hồi lại các thay đổi trong môi trường của mình
Tóm lại trong 3 từ, ở thế giới loài vật, đơn giản dẫn tới phức hợp điều này dẫn tới sự phục hồi nhanh chóng.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Dania Gerhardt: Cảm ơn rất nhiều, Nicolas, phần khởi đầu rất tuyệt. Hơi căng thẳng đúng không?
Nicolas Perony: Tôi ổn mà, cảm ơn nhé!
DG: Được rồi, tốt lắm. Tôi chắc rằng rất nhiều khán giả bằng cách nào đó đã cố gắng kết nối giữa những loài động vật mà anh đã nói đến như dơi, chồn meerkat và loài người.
Anh đã đưa ra vài ví dụ: Các con cái là các con mang vai trò xã hội, các con cái là các con đầu đàn, Tôi không chắc mọi người nghĩ như thế nào.
Nhưng liên kết như vậy có ổn không?
Có hay không những khuôn mẫu như thế về vấn đề này mà có giá trị trên tất cả các loài?
NP: Vâng, tôi có thể nói rằng cũng có những ví dụ chống lại những khuôn mẫu này.
Ví dụ như, trên thực tế, ở loài cá ngựa hay loài koala, những con đực là kẻ chăm sóc các con non, luôn luôn là như thế.
Và bài học ở đây là thường rất khó và đôi khi thậm chí hơi nguy hiểm khi đưa ra những sự tương quan giữa con người và loài vật.
Như vậy đấy.
DG: Vâng. Cảm ơn rất nhiều vì phần khởi đầu rất tuyệt này.
Cảm ơn anh, Nicolas Perony.
Bồi bàn: Tôi có thể giúp gì cho ngài?
Khách hàng: À, hãy xem nào.
Bồi bàn: Chúng tôi có lỗi hệ thống áp chảo rắc thêm dữ liệu hỏng hảo hạng, có bánh mì nhị phân, bánh kẹp RAM Món chay sâu máy tính conficker và rau trộn chữ viết với sốt nhiều kiểu nếu muốn và thịt nướng xiên mã hóa nướng chín.
Khách: Tôi muốn một bánh kep RAM, và một đồ uống Mã 39.
Bồi bàn: Ông có muốn dùng món tráng miệng không?
Món đặc biệt của chúng tôi là bánh quy theo dõi.
Khách: Tôi muốn một lô bánh quy theo dõi thây ma.
Cảm ơn. Bồi bàn: Có ngay, thưa ông.
Món ăn của ông sẽ được đưa lên nhanh chóng.
(Vỗ tay) Tôi bắt đầu vẽ ngay từ lúc có thể cầm lấy cây sáp màu, và tôi làm sách hoạt hình nổi từ lúc lên 3.
Vào tuổi đó, tôi đã tìm hiểu về người làm phim hoạt hình
Lúc đó, có một chương trình trên tivi về các nghề nghiệp mà nhiều trẻ em không biết đến.
Khi tôi hiểu ra rằng một nhà làm phim hoạt hình tạo ra các phim hoạt hình mà tôi xem trên tivi, Ngay lập tức tôi nói, “Đó chính là điều mình muốn”.
Tôi không biết liệu tôi đã nói trong đầu hay phát ra thành tiếng, nhưng đó là khoảnh khắc quyết định trong đời tôi.
Hoạt hình và hội họa luôn là niềm yêu thích nhất của tôi.
Chính tình yêu công nghệ đã nhóm lên ý tưởng cho bộ phim “Bữa ăn mã độc”.
Trong máy tính của tôi, từng có một con vi-rút, và tôi đã cố gắng loại bỏ nó, và rồi bất ngờ, tôi chợt nghĩ, liệu những con vi-rút có cuộc sống riêng trong máy vi tính không?
Có thể chúng gặp nhau tại nhà hàng và làm những việc theo phong cách vi-rút?
Và thế là “Bữa ăn mã độc” được ra đời.
Lên 4 tuổi, bố tôi chỉ cho tôi làm thế nào tháo máy vi tính và ráp chúng vào lại.
Đó là khởi điểm tình yêu công nghệ của tôi.
Tôi tự tạo trang web đầu tiên của mình bằng HTML, và hiện tại tôi đang học về JavaScript và Python.
Tôi cũng tham gia vào các sê-ri phim hoạt hình tên là "Những loài thụ phấn".
Bộ phim nói về những chú ong và những sinh vật thụ phấn trong môi trường. và tại sao chúng quan trọng đến vậy.
Nếu thực vật không được thụ phấn bởi những loài thụ phấn, lúc ấy, tất cả sinh vật, bao gồm cả chúng ta những kẻ phụ thuộc vào thực vật, sẽ bị chết đói.
Vì thế, tôi quyết định lấy những sinh vật tuyệt diệu này tạo nên đội quân siêu anh hùng.
(Vỗ tay) (Tiếng dậm chân) (Âm nhạc) (Tiếng gầm, rống) Kẻ thụ phấn: Phá rừng! Đáng lẽ mình phải đoán được chứ!
Phải gọi ngay những kẻ thụ phấn còn lại mới được!
(Âm nhạc) Cảm ơn. (Vỗ tay) Tất cả những phim hoạt hình của tôi đều bắt đầu bằng các ý tưởng, thế nhưng đó là những ý tưởng gì?
Ý tưởng có thể lóe lên trong tích tắc.
Ý tưởng là những cơ hội, là sự đổi mới.
Ý tưởng thực sự là cái làm cho thế giới này chuyển động.
Nếu đó không phải là ý tưởng, chúng ta sẽ không hiện diện ở nơi này với công nghệ, y dược, nghệ thuật, văn hóa và không có cách thức sống như hiện nay
Năm lên tám, tôi đã dùng các ý tưởng của mình và bắt đầu công ty riêng tên là Ý tưởng của Maya, Và Ý tưởng cho Hành tinh của Maya, một công ty phi lợi nhuận
(Cười) Tôi làm những trang phục và phụ kiện thân thiện với môi trường
Năm nay tôi 13, và dù bẳt đầu kinh doanh năm 2008, hành trình nghệ thuật của tôi đã bắt đầu trước đó lâu rồi.
Nghệ thuật có ảnh hưởng lớn đến tôi, và tôi muốn kết hợp nó trong tất cả mọi việc tôi làm, ngay cả trong kinh doanh.
Tôi tìm những thớ vải khác nhau quanh nhà, và nói “Cái này có thể làm khăn quàng hoặc mũ,” và tôi dùng tất cả những ý tưởng này vào thiết kế.
Tôi nhận thấy khi tôi mặc những sản phẩm của mình, mọi người ngăn tôi lại và nói, “Chà, đáng yêu quá. Tôi có thể mua nó ở đâu?”
Rồi tôi nghĩ, mình có thể tạo công ty riêng.
Khi ấy, tôi không có một kế hoạch kinh doanh nào vào năm tám tuổi.
Tôi chỉ biết tôi muốn làm ra những thứ xinh đẹp an toàn với môi trường và tôi muốn trả lại cho môi trường sự an toàn.
Mẹ tôi dạy tôi cách khâu may, và bên cổng sau nhà, tôi ngồi đó và kết dây ruy băng thành những băng buộc đầu nhỏ xinh, tôi sẽ viết tên và giá lên mỗi thứ.
Tôi bắt đầu làm nhiều hơn các sản phẩm như mũ, khăn và túi.
Rất nhanh, các sản phẩm của tôi được bán đi khắp nơi trên thế giới, và tôi có khách hàng ở Đan Mạch, Ý, Úc, Canada và nhiều nơi khác.
Lúc ấy, tôi phải học hỏi nhiều thứ về kinh doanh, như thương hiệu và tiếp thị, giữ chân khách hàng, và xem xét cái nào bán được nhiều nhất và ít nhất.
Rất nhanh, công ty tôi đã thực sự cất cánh.
Sau đó vào một ngày, tạp chí Forbes liên hệ với tôi lúc ấy tôi 10 tuổi.
(Cười) Họ muốn đăng tin về tôi và công ty trên bài báo của họ.
Rất nhiều người hỏi tôi, tại sao công ty tôi lại thân thiện với môi trường?
Tôi yêu thích công việc bảo vệ môi trường và các sinh vật trong đó, từ khi còn nhỏ.
Bố mẹ tôi đã dạy tôi khi tôi còn nhỏ về việc cho đi và trở thành người có trách nhiệm với môi trường.
Tôi nghe nói về làm thế nào thuốc nhuộm trong quần áo và quá trình làm ra sản phẩm gây hại cho con người và hành tinh, vì thế tôi bắt đầu nghiên cứu và phát hiện ra rằng ngay cả sau khi quá trình nhuộm hoàn thành, vẫn có vấn đề về chất thải gây ảnh hưởng xấu đến môi trường.
Ví dụ, nghiền nguyên vật liệu hay thu gom nguyên liệu bột khô.
Những hành động này có thể gây ô nhiễm không khí, làm cho nó trở nên độc hại với bất cứ ai hoặc vật nào hít phải.
Cho nên khi bắt đầu kinh doanh tôi chỉ biết hai điều: Tất cả những thứ tôi bán đều phải thân thiện với môi trường, và 10 – 20% lợi nhuận tôi làm ra được gửi cho các quỹ từ thiện địa phương và toàn cầu và các tổ chức môi trường.
(Vỗ tay) Tôi cảm nhận được mình là một phần của làn sóng mới các nhà doanh nghiệp không chỉ theo đuổi kinh doanh thành công mà còn theo đuổi một tương lai bền vững.
Tôi thấy mình có thể đáp ứng được nhu cầu của khách hàng mà không ảnh hưởng tới khả năng của thế hệ tương lai được sống trong một ngày mai xanh tươi hơn.
Chúng ta sống trong một thế giới xinh đẹp, đa dạng, và rộng lớn điều đó làm cho tôi càng khao khát cứu lấy nó.
nhưng đó không bao giờ là đủ nếu chỉ để trong đầu những gì đang xảy ra trên thế giới.
Nó cần đi vào trái tim bạn, bởi vì khi đi vào trái tim, đó là lúc khoảnh khắc được bừng sáng.
Đó chính là lúc cơ hội và sự đổi mới được tạo ra và đó là lý do ý tưởng đi vào cuộc đời.
Xin cảm ơn và chúc mọi người bình an, nhiều phước lành.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn. (Vỗ tay) Pat Mitchell: Vâng, các bạn đã nghe Maya nói về những ông bố bà mẹ tuyệt vời đằng sau người phụ nữ đáng kinh ngạc này.
Họ đâu rồi ạ? Xin mời ông bà Penn.
(Vỗ tay)
Rất nhiều người trong chúng ta sẽ trải qua một dạng sang chấn nào đó trong cuộc đời.
Đôi khi, ta vượt qua mà không phải gánh chịu tác động lâu dài nào.
Nhưng với hàng triệu người, trải nghiệm ấy vẫn còn dai dẳng, gây ra triệu chứng như hồi tưởng, ác mộng, và những suy nghĩ tiêu cực làm rối loạn cuộc sống hằng ngày.
Hiện tượng này, được gọi là rối loạn căng thẳng hậu sang chấn, hay PTSD, đó không phải là thất bại của cá nhân; mà thay vào đó, là một sự cố về cơ chế sinh học có thể chữa trị được, cho phép ta thích ứng với những trải nghiệm nguy hiểm.
Để hiểu về PTSD, đầu tiên, cần hiểu cách bộ não xử lý nhiều loại thử thách, gồm cái chết của người thân, bạo lực gia đình, chấn thương hay bệnh tật, bị lạm dụng, bị hiếp dâm, chiến tranh, tai nạn xe hơi, và thảm hoạ tự nhiên.
Những sự kiện đó có thể tạo ra cảm xúc về mối nguy và sự bất lực, kích hoạt hệ thống báo động của bộ não, được biết đến là phản ứng "chiến đấu- chạy biến - đơ cứng".
Khi báo động vang lên, vùng hạ đồi, tuyến yên và hệ thống thượng thận, còn được gọi là trục HPA, phối hợp truyền tín hiệu tới hệ thống thần kinh giao cảm.
Đó là mạng lưới giao tiếp với tuyến thượng thận và các nội quan giúp quản lý các chức năng như nhịp tim, tiêu hoá, và hô hấp.
Những tín hiệu đó kích hoạt một chuỗi phản ứng lấp đầy cơ thể với các loại hoocmon căng thẳng khác nhau, gây ra những thay đổi tâm lý giúp cơ thể sẵn sàng tự vệ.
Nhịp tim tăng, nhịp thở gấp, và cơ bắp căng lên.
Dù cơn khủng hoảng đã qua đi, mức độ hoocmon căng thằng tăng có thể kéo dài nhiều ngày liền, dẫn đến những cảm giác bồn chồn, ác mộng, và nhiều triệu chứng khác.
Với nhiều người, những trải nghiệm đó sẽ biến mất trong vài ngày tới hai tuần khi mức độ hoocmon cân bằng trở lại.
Nhưng một số ít người trải qua chấn thương gặp phải những vấn đề dai dẳng: đôi khi biến mất tạm thời rồi tái phát sau vài tháng.
Chúng tôi không thực sự hiểu những gì đang xảy ra trong bộ não, nhưng một giả thuyết là hoocmon cortisol kiểm soát căng thẳng liên tục kích hoạt phản ứng "chiến đấu - chạy biến - đơ cứng" đồng thời, giảm chức năng chung của bộ não dẫn đến những triệu chứng tiêu cực.
Những triệu chứng này thường rơi vào bốn loại: những suy nghĩ quấy rầy, như những giấc mơ và hồi ức, tránh né gợi nhớ về chấn thương, những cảm xúc và suy nghĩ tiêu cực, như sợ hãi, tức giận và tội lỗi, và các triệu chứng "phản ứng" như cáu gắt và khó ngủ.
Không phải ai cũng gặp những triệu chứng này hay trải qua với cùng cường độ và quy mô.
Khi các vấn đề kéo dài hơn một tháng, người bệnh sẽ được chẩn đoán mắc PTSD.
Di truyền, áp lực căng thẳng tiếp diễn, và nhiều yếu tố rủi ro như các bệnh tâm lí từ trước hay thiếu hỗ trợ tinh thần, đóng vai trò trong việc xác định ai sẽ mắc PTSD.
Nhưng nguyên nhân căn bản vẫn là một bí ẩn y học.
Thách thức lớn trong việc đối phó với PTSD là độ nhạy cảm trước các kích thích, các kích thích về cơ thể và tinh thần mà bộ não liên hệ với chấn thương gốc.
Chúng có thể là những cảm giác hằng ngày không mang nguy hiểm tiềm tàng nhưng khơi gợi những phản ứng cơ thể và tâm lí mạnh mẽ.
Ví dụ, mùi lửa trại có thể khơi gợi kí ức bị mắc kẹt trong ngôi nhà cháy.
Với một người mắc PTSD, kí ức đó kích hoạt cùng một chuỗi phản ứng thần kinh như sự kiện gốc.
Sau đó, nó kích hoạt những cảm xúc đau đớn và vô vọng tương tự giống như họ đang trải qua sang chấn đó một lần nữa.
Cố gắng né tránh những kích động, đôi khi, khó dự đoán đó có thể dẫn tới sự cô lập,
khiến người ta cảm thấy thất bại, bị bỏ rơi, hoặc bị hiểu nhầm, như thể cuộc đời họ bị trì hoãn trong khi thế giới vẫn sống tiếp mà không có họ.
Nhưng vẫn có những lựa chọn.
Nếu bạn nghĩ mình đang mắc phải PTSD, bước đầu tiên là một buổi đánh giá với các chuyên gia sức khoẻ tâm lí, người có thể hướng bạn tới rất nhiều nguồn tài liệu sẵn có.
Trị liệu tâm lý cũng có tác dụng với PTSD, giúp bệnh nhân hiểu rõ hơn những yếu tố kích thích cuả họ.
Vài loại thuốc cụ thể giúp kiểm soát triệu chứng tốt hơn, tương tự với các thói quen tự chăm sóc, như chánh niệm và thể dục thường xuyên.
Vậy nếu bạn phát hiện triệu chứng PTSD ở bạn bè hay người thân thì sao?
Hỗ trợ từ xã hội, sự chấp nhận và đồng cảm là chìa khoá giúp hồi phục nhanh hơn.
Cho họ biết bạn tin vào những gì họ trải qua, và bạn không đổ lỗi cho họ vì những phản ứng đó.
Nếu họ mở lòng, hãy khuyến khích họ đi thăm khám và chữa trị.
PTSD còn được gọi là "vết thương giấu kín" vì nó đến mà không kèm bất kỳ biểu hiện nào trên cơ thể.
Nhưng dù có là một rối loạn vô hình, nó vẫn cần bạn lên tiếng.
Trên khuôn mặt người, có khoảng 40 cơ có thể kết hợp với nhau để tạo ra hàng ngàn biểu cảm.
Liệu những biểu cảm này có giống nhau và thể hiện cùng một ý nghĩa đối với mọi nền văn hóa trên thế giới.
Liệu nụ cười của người này có là cái cau mày với người kia?
Charles Darwin giả thuyết rằng biểu cảm là đặc điểm chung của loài người,
nhưng quan điểm này là thiểu số.
Cho đến giữa thế kỉ 20, nhiều nhà nghiên cứu cho rằng những biểu cảm của ta do là học được và thay đổi tùy theo nền văn hóa.
Nhà lí thuyết nhân cách Silvan Tomkins là một trong số ít những người phản đối.
Ông cho rằng đó là do nhiều yếu tố tác động - trạng thái cảm xúc và nét mặt đi kèm là chung cho toàn nhân loại.
Đến thập niên 1960, nhà tâm lí học Paul Ekman đã kiểm chứng giả thuyết này bằng cách phân tích hàng trăm giờ phim tài liệu về các bộ lạc sống cách biệt với thế giới hiện đại.
Ekman phát hiện biểu cảm của những thổ dân này không chỉ quen thuộc mà còn xuất hiện trong đúng những tình huống mà ông dự đoán.
Chưa hết, ông thí nghiệm với các bộ lạc chưa hề tiếp xúc với văn hóa phương Tây.
Họ có thể ghép hình ảnh nét mặt đúng với với câu chuyện gợi ra cảm xúc tương ứng.
Suốt các thập niên kế, những nghiên cứu sâu hơn đã củng cố thuyết của Darwin rằng loài người có chung vài trong số những biểu cảm quan trọng nhất.
Tuy nhiên, mức độ phù hợp giữa biểu cảm và tình huống tương ứng có sự khác nhau rõ rệt giữa các nền văn hóa.
Đơn cử như nghiên cứu về nét mặt ở những người khiếm thị bẩm sinh đã đặt giả thuyết rằng nếu biểu cảm là chung, họ sẽ biểu lộ nét mặt giống như người bình thường.
Trong một nghiên cứu, các vận động viên khiếm thị và sáng mắt biểu lộ cùng nét mặt khi chiến thắng hoặc thất bại.
Ta còn tìm thấy thêm nhiều bằng chứng ở các loài họ hàng với người.
Những so sánh về nét mặt giữa người và động vật có vú đã cho thấy những điểm tương đồng trong cấu trúc và chuyển động của cơ mặt.
Mặt cười của tinh tinh trông khác với loài người, nhưng cả hai đều có cử động cơ mặt như nhau.
Trong thập niên 1960, Ekman đã xác định sáu loại biểu cảm thường gặp.
Tức giận đi kèm với lông mày hạ thấp và chau vào nhau, mắt căng và mở nhỏ, môi mím lại; ghê tởm đi kèm với môi cong lên và mũi chun lại.
Với Sợ hãi, phần tròng trắng phía trên của mắt lộ ra, lông mày nhướn lên và miệng há hốc. Ngạc nhiên cũng gần giống với Sợ hãi, nhưng lông mày cong tròn và môi thả lỏng.
Buồn bã thể hiện qua hai đầu lông mày kéo lại gần nhau và nhướn lên, mắt ủ rũ và khóe miệng chùng.
Tất nhiên, không thể thiếu Vui vẻ: môi được kéo lên về phía sau, gò má cao tạo nếp nhăn quanh mắt.
Gần đây, các nhà nghiên cứu đã thêm vào những cảm xúc như Khinh bỉ, Xấu hổ, và Bất mãn; tuy nhiên, quan điểm về cách phân biệt chúng vẫn chưa được thống nhất.
Vậy nếu Ekman và các nhà nghiên cứu khác đúng, điều gì khiến một vài biểu cảm là chung cho toàn nhân loại?
Tại sao ta biểu lộ chúng theo cách chung đó?
Giới khoa học đã đặt ra nhiều thuyết bắt nguồn từ lịch sử tiến hóa của chúng ta.
Một trong số đó là các biểu cảm này rất quan trọng để sinh tồn.
Sợ hãi và Ngạc nhiên giúp báo hiệu cho các cá thể khác nguy hiểm cận kề.
Nghiên cứu về con người và các loài linh trưởng đã chỉ ra rằng ta chú ý nhiều hơn đến khuôn mặt biểu lộ mối nguy so với khuôn mặt không cảm xúc, nhất là khi đang ở trạng thái cảnh giác cao.
Biểu cảm còn giúp cải thiện sức khỏe của cộng đồng bằng cách bộc lộ tình trạng nội tại của ta với những người xung quanh,
như sự buồn bã sẽ cho mọi người thấy có gì đó không ổn.
Nhiều bằng chứng cho thấy biểu cảm có thể liên quan trực tiếp đến sinh lí.
Ví dụ, biểu cảm sợ hãi có thể trực tiếp tăng khả năng sống sót trong các tình huống tiềm tàng hiểm nguy. bằng cách khiến mắt thu nhiều ánh sáng hơn, và phổi hít nhiều không khí hơn để ta chuẩn bị đánh trả hoặc chạy trốn.
Cần thêm nhiều nghiên cứu nữa để có thể hiểu rõ biểu cảm, nhất là khi ta đã biết nhiều hơn về cơ chế hoạt động của não bộ;
nhưng nếu bạn đến một nơi xa và gặp toàn người lạ, một nụ cười thân thiện sẽ cực kì giúp ích.
Tôi muốn các bạn hãy tưởng tượng một bước đột phá lớn nhường nào cho những phụ nữ, những nạn nhân của bạo lực gia đình vào những năm 1980
Họ đã phải đến những phòng cấp cứu với lý do mà cảnh sát bấy giờ vẫn gọi là " cuộc cãi vã lứa đôi" và tôi thấy một người phụ nữ bị đánh đập với mũi và cổ tay bị gãy đôi mắt bị sưng lên.
Là những nhà hoạt động xã hội, chúng tôi lấy máy ảnh Polaroid của mình ra và chụp ảnh cho cô ấy chúng tôi đợi 90 giây và trao cho cô ấy tấm ảnh
và cô ấy sẽ có bằng chứng mình cần để ra tòa
Chúng tôi đã làm những điều vô hình trở nên hữu hình
Tôi đã làm công việc đó trong suốt 30 năm qua
như một phần của cuộc vận động xã hội để chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em
Và trong những năm qua, Tôi đã rất nhiệt huyết với một niềm tin riêng rằng bạo lực gia đình không phải là điều hiển nhiên mà là điều được dạy, và nếu đã là điều được dạy, thì cũng có thể được ngừng dạy và được phòng chống
(Vỗ tay) Tại sao tôi lại tin vào điều đó?
Bởi đó là sự thật
Rất thật.
Giữa năm 1993 và 2010, bạo lực gia đình đối với phụ nữ tại Mỹ đã giảm đến 64% và đó là một tin tốt lành
(Vỗ tay) 64%, Làm sao chúng tôi đã đạt được kết quả đó?
Chúng tôi đã nhận ra
30 năm trước, phụ nữ bị đánh đập bị theo dõi, bị cưỡng bức và không một ai nói về chuyện đó
Khi đó công lý đã không tồn tại
Là một nhà vận động xã hội, đó là điều không thể chấp nhận được.
Và bước đầu tiên của cuộc hành trình chúng tôi đã tổ chức và xây dựng một mạng lưới ngầm gồm những phụ nữ tuyệt vời họ đã xây nhà và nếu không xây nhà họ đã mở rộng cánh cửa nhà mình để những phụ nữ và trẻ em có nơi ở an toàn.
Chúng tôi còn làm gì nữa?
Chúng tôi đã bán bánh, rửa xe, và làm tất cả những gì có thể để gây quỹ, và đến một thời điểm chúng tôi đã nói rằng bạn biết đấy, đó là lúc mà chúng tôi tìm đến chính phủ liên bang và yêu cầu họ trả tiền cho những dịch vụ mà chúng tôi đang làm để cứu sống sinh mạng con người
Phải không ạ? (Vỗ tay) Và, bước thứ hai là, chúng tôi biết rằng cần phải thay đổi luật pháp
Chúng tôi đã tìm đến Washington chúng tôi đã vận động hành lang cho phần đầu tiên của bản pháp chế
Và tôi vẫn nhớ khi bước qua sảnh của U.S. Capitol khi tôi đang ở độ tuổi 30, và sống một cuộc đời có mục đích và tôi đã không thể tưởng tượng rằng bất kì ai cũng có thể thách thức một văn bản pháp lý quan trọng đến như vậy
Tôi 30 tuổi và vẫn rất ngây thơ
Nhưng tôi đã được nghe về một nghị sí người đã có một quan điểm rất rất khác
Bạn biết ông ta đã gọi , bản pháp chế quan trọng đó là gì không?
Ông ta đã gọi nó là: đạo luật lấy đi niềm vui trong hôn nhân
Đạo luật lấy đi niềm vui trong hôn nhân.
Thưa quý vị, đó là vào năm 1984 tôi đã ước rằng giá mà chúng ta có Twitter tại Mỹ vào thời điểm đó
(Cười) 10 năm sau đó, sau rất nhiều những khó khăn cuối cùng đạo luật chống lại bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em đã được thông qua đó là điều làm thay đổi cuộc sống nó đã cứu rất nhiều sinh mạng (Cười) Cảm ơn các bạn.
Tôi đã rất tự hào rằng mình đã là một phần của công việc đó và nó đã làm thay đổi luật pháp đưa hàng triệu đô la đến những cộng đồng địa phương
Và bạn biết nó còn làm gì nữa không, nó đã thu thập số liệu
Và tôi phải nói với các bạn rằng tôi có niềm đam mê lớn với các số liệu
Và sự thật là tôi là một con mọt số liệu
Tôi cũng chắc chắn rằng có rất nhiều con mọt số liệu đang ở đây hôm nay
Tôi là một con mọt số liệu và lý do là vì, tôi muốn chắc chắn rằng nếu chúng ta tiêu dù chỉ một đô la, thì nó phải mang lại lợi ích và nếu nó không mang lại lợi ích gì, thì chúng ta cần phải thay đổi kế hoạch
Và tôi cũng muốn nói thêm rằng Chúng ta sẽ không thể giải quyết vấn đề này bằng cách xây thêm nhà tù hay xây dựng thêm những nơi trú ngụ tạm thời.
Nếu đó là về khả năng kinh tế của người phụ nữ, về việc hàn gắn vết thương của những đứa trẻ và đó là về việc ngăn chặn chữ cái P (Punishment = bạo lực)
Và do đó, bước thứ 3 của cuộc hành trình là Chúng tôi biết rằng, nếu tiếp tục quá trình này, chúng tôi sẽ phải mở rộng phạm vi sẽ phải nâng cao tầm nhìn, và sẽ phải thu hút quần chúng.
Và do đó, chúng tôi đã tìm đến Hội đồng Quảng Cáo, và yêu cầu họ giúp đỡ mình xây dựng một chiến dịch giáo dục đại chúng.
Và chúng tôi đã tìm tòi quanh thế giới đến Canada Úc, Brazil and một phần của Châu Phi, và mang những kiến thức này chúng tôi đã xây dựng chiến dịch giáo dục đại chúng toàn quốc đầu tiên với tên gọi là: Không có một lời bào chữa nào cho bạo lực gia đình
Các bạn hãy thử xem một trong những hình ảnh chúng tôi ghi được
(Video) Người đàn ông: Bữa tối của tôi đâu?
Người phụ nữ: À, tôi cứ tưởng ông về nhà mấy tiếng trước rồi chứ, nên tôi đã cất các thứ đi. M: Cái gì thế này ? Pizza W: Nếu ông gọi tôi trước, thì tôi còn biết đường mà... M: Bữa tối? Bữa tối là pizza á? W: Chồng ơi, xin đừng nói to thế
Em xin anh, hãy bỏ em ra!
M: Đi vào trong bếp cho tôi W: Không, cứu tôi với
M: Mày muốn biết cảm giác đau đớn là thế nào phải không? (Tát người phụ nữ) Đau quá, đau quá (Tiếng kính vỡ) W: Cứu tôi với
(Trẻ con phải ngồi chứng kiến cảnh đó, lời bào chữa của bạn là gì?) Esta Soler: khi chúng tôi tiến hành chiến dịch này, O.J. Simpson đã bị bắt vì tội sát hạt vợ và bạn của cô ấy
Chúng tôi đã phát hiện ra rằng anh ta có một tiền án dài về bạo lực gia đình.
Các phương tiện truyền thông trở nên quan tâm hơn.
Câu chuyện về bạo lực gia đình đi ra từ những trang sau của tờ báo, thật ra là không từ trang báo nào, nay đã trở thành tiêu đề trang nhất.
Những quảng bá của chúng tôi phủ kín trên các phương tiện truyền thông. Và lần đầu tiên, phụ nữ bắt đầu kể những câu chuyện của họ.
Cuộc vận động đạt đến đỉnh cao, và chúng tôi đã nắm bắt lấy thời điểm đó.
Để tôi giải thích rõ hơn cho các bạn hiểu.
Trước 1980, các bạn có biết bao nhiêu bài báo trên The New York Times đề cập đến bạo lực gia đình không?
Tôi cho các bạn biết là: 158
Đến những năm 2000, con số đã vượt lên hơn 7000.
Chúng tôi đã đang tạo nên sự thay đổi.
Nhưng vẫn thiếu một yếu tố quyết định.
Do đó, bước thứ 4, chúng tôi cần phải thu hút sự chú ý của nam giới.
Chúng tôi không thể giải quyết vấn đề triệt để trong khi 50% của dân số nằm ngoài phạm vi chiến dịch.
Và như tôi đã nói rằng tôi là một con mọt số liệu.
Ủy ban bầu cử quốc gia đã cho chúng tôi biết rằng nam giới cảm thấy bị buộc tội và không được chào đón khi nói về chủ đề này.
Chúng tôi đã băn khoăn, làm thế nào để có thể gắn kết nam giới vào công viêc này?
Làm thế nào để nam giới nói lên suy nghĩ của họ về bạo lực với phụ nữ và trẻ em?
Một người bạn trai của tôi đã kéo tôi sang một bên và nói: " Nếu bạn muốn nam giới nói về bạo lực với phụ nữ và trẻ em, họ sẽ không nói gì đâu."
(Cười) Tôi muốn xin lỗi các vị khán giả là nam tại đây.
Tôi biết rằng các bạn muốn góp ý kiến.
Nhưng anh bạn tôi đã nói rằng: " Bạn có biết đàn ông làm gì không?"
Họ nói chuyện với con của họ.
Họ nói chuyện với con mình như mọi cha mẹ, như những người huấn luyện. "
Và đó là cách mà chúng tôi đã làm.
Chúng tôi đã gặp gỡ những người đàn ông và thành lập chương trình.
Và có một sự kiện mà tôi sẽ ghi nhớ suốt đời đó là một nhà huấn luyện bóng rổ đã phát biểu trong một căn phòng chỉ toàn các vận động viên nam và những người đàn ông từ mọi nơi đến.
Và khi ông ấy nói về tầm quan trọng của việc dạy dỗ những cậu bé trở thành những người đàn ông và việc thay đổi văn hóa trong phòng thay đồ và chỉ dẫn cho họ làm thế nào để có những mối quan hệ lành mạnh.
Thì đột nhiên, ông ý nhìn về cuối căn phòng, và nhìn thấy con gái của mình, ông đã gọi tên con gái mình, Michaela, và ông nói: "Michaela, hãy lại đây con"
Cô bé 9 tuổi, ngượng ngùng tiến lại, và ông nói: " Hãy ngồi xuống đây cạnh cha"
Cô bé ngồi xuống cạnh ông.
Ông ôm lấy con bé, và nói rằng, "Mọi người hỏi tại sao tôi làm công việc này.
Tôi làm nó bởi vì tôi là cha của con bé, và tôi không muốn một ai làm tổn thương con bé."
Là một người mẹ, tôi hiểu điều mà ông ấy muốn nói.
Tôi hiểu, và biết rằng có rất nhiều vụ lạm dụng tình dục tại các trường đại học chúng rất phổ biến nhưng lại không được khai báo.
Chúng ta đã làm rất nhiều điều cho phụ nữ.
Chúng ta cần phải làm tốt hơn nữa cho con của chúng ta.
Chúng ta sẽ phải làm như vậy. (Tiếng vỗ tay) Chúng tôi đã trải qua một hành trình dài kể từ ngày công nghệ máy ảnh
Polaroid là những người bạn của chúng tôi.
Điện thoại di động là yếu tố làm thay đổi cục diện trên phạm vi toàn cầu trong việc trao quyền cho nữ giới, Facebook và Twitter và Google và Youtube và tất cả các mạng xã hội đã giúp chúng tôi kể những câu chuyện của mình một cách mạnh mẽ.
Và do đó trong các vị khán giả ngồi đây những người đã và đang giúp xây dựng những ứng dụng này những diễn đàn này, với cương vị là một nhà tổ chức, tôi muốn nói rằng, cám ơn các bạn rất nhiều.
Thực đó. Tôi sẽ vỗ tay cho các bạn.
(Tiếng vỗ tay) Tôi là con gái của người đàn ông người đã tham gia một câu lac bộ duy nhất trong cuộc đời, đó là câu lạc bộ cho những người lạc quan.
Bạn không thể nào bịa được chuyện đó.
Và đó là tinh thần cũng như sự lạc quan của cha tôi nó nằm trong ADN của tôi.
Tôi làm công việc này trong suốt 30 năm qua, và hơn bao giờ hết, tôi bị thuyết phục về khả năng thay đổi của con người.
Tôi tin rằng chúng ta có thể bẻ gãy vòng cung của lịch sử nhân loại để hướng đến lòng trắc ẩn và sự bình đẳng, và cơ bản tôi cũng tin rằng tin tưởng một cách đầy nhiệt huyết rằng bạo lực sẽ không cần phải là một phần của con người.
Và tại đây, tôi kêu gọi các bạn hãy cùng chúng tôi xây dựng một tương lai không có bạo lực cho phụ nữ, trẻ nhỏ, nam giới ở khắp mọi nơi.
Cám ơn các bạn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
Năm năm trước, tôi là một sinh viên bậc tiến sĩ cùng một lúc sống 2 cuộc sống.
Một mặt, tôi sử dụng các siêu máy tính của NASA để thiết kế thế hệ tiếp theo của tàu vũ trụ và mặt khác, là một nhà khoa học dữ liệu tìm kiếm những kẻ buôn lậu tiềm năng những công nghệ hạt nhân nhạy cảm
Là một nhà khoa học dữ liệu, tôi đã thực hiện rất nhiều phân tích chủ yếu là các cơ sở vật chất thiết bị công nghiệp trên toàn thế giới
Và tôi luôn tìm kiếm một nền tảng tốt hơn để phối hợp tất cả chúng lại với nhau
Rồi một ngày, khi đang suy nghĩ về việc làm thế nào để tập trung tất cả dữ liệu tôi phát hiện ra rằng câu trả lời ở ngay trước mắt
Mặc dù là một kỹ sư tên lửa Tôi không nghĩ về việc dùng ảnh vệ tinh vào công việc của mình
Giờ đây, giống hầu hết các bạn, tôi cũng online tôi nhìn thấy nhà của mình, vì vậy mà tôi đã nghĩ Tôi sẽ nhảy vào đó và sẽ bắt đầu nhìn lên một vài tiện nghi này
Và cái mà tôi tìm được thực sự khiến tôi ngạc nhiên
Những hình ảnh mà tôi đang tìm thấy đã quá lạc hậu bởi vì đó nó có ít liên quan với công việc mà tôi đang làm hàng ngày
Nhưng tôi tò mò
Tôi hiểu, hình ảnh vệ tinh là một thứ tuyệt vời
Có hàng triệu và hàng triệu các cảm biến vây quanh chúng ta hàng ngày Nhưng vẫn có quá nhiều thứ mà chúng ta không hề biết đến
Có bao nhiêu dầu được lưu trữ ở Trung Quốc
Bao nhiêu ngô đã được sản xuất
Bao nhiêu tàu trong các cảng trên toàn thế giới
Bây giờ, theo lý thuyết, tất cả các câu hỏi này đều có thể được trả lời bằng hình ảnh nhưng không phải bằng những hình ảnh lạc hậu
và nếu dữ liệu này đáng giá đến vậy vậy tại sao tôi lại không thể lấy được những hình ảnh cập nhật nhất
Câu chuyện đã bắt đầu từ hơn 50 năm trước với sự ra mắt thế hệ đầu tiên của các vệ tinh do thám hình ảnh của chính phủ Mỹ
Và ngày nay, có một số ít cháu chắt của những cỗ máy thời chiến tranh lạnh này bây giờ vẫn vận hành bởi các công ty tư nhân và từ đó thu về phần lớn các hình ảnh vệ tinh mà bạn và tôi nhìn thấy hàng ngày
Trong suốt thời gian này, việc phóng thiết bị vào không gian chỉ cái tên lửa để mang vệ tinh lên trên đó thôi đã có giá hàng trăm triệu đô la mỗi chiếc và điều đó đã tạo ra áp lực rất lớn cản trở việc phóng thường xuyên những thiết bị này và để đảm bảo, bạn phải nhồi nhét vào đó càng nhiều chức năng càng tốt
tất cả điều này tạo ra những vệ tinh lớn hơn và lớn hơn nữa và đắt hơn bây giờ gần một tỉ đô cho mỗi bản sao
Vì chúng quá đắt không có nhiều
Bởi vì không nhiều trong số đó những hình ảnh mà chúng ta thấy hàng ngày có xu hướng cũ đi
Tôi nghĩ rất nhiều người thật sự hiểu được điều này nhưng để hình dung ra hành tinh của chúng ta được vẽ ra thưa thớt như thế nào tôi và vài người bạn đã cùng nhau sắp xếp số liệu của 30 triệu hình ảnh đã được thu thập bằng những vệ tinh giữa năm 2000 và 2010
Như bạn thấy đấy, màu xanh, các vùng rộng lớn của thế giới hiếm khi được nhìn thấy, ít hơn một lần/ năm thậm chí cả các khu vực được nhìn thấy thường xuyên nhất những vùng màu đỏ, được nhìn thấy nhiều nhất mỗi quý một lần
Bây giờ, là các sinh viên tốt nghiệp ngành hàng không vũ trụ Đồ thị này với chúng tôi là một thách thức
Tại sao những thứ này lại tốn kém?
một vệ tinh riêng lẻ có giá bằng ba chiếc máy bay phản lực khổng lồ 747
Không có cách nào để xây dựng một thiết kế vệ tinh mới nhỏ hơn, đơn giản hơn, cho phép thu về những hình ảnh cập nhật hơn
tôi nhận ra rằng khá là điên rồ khi bắt tay vào thiết kế vệ tinh nhưng thật may mắn chúng tôi đã có được sự giúp đỡ
Vào cuối những năm 1990, một vài giáo sư đã đề xuất một ý tưởng căn bản để giảm giá thành việc đưa mọi thứ vào không gian
Đó là đi nhờ các vệ tinh nhỏ bên cạnh các vệ tinh lớn hơn
Điều này giúp hạ giá thành của việc đưa các vật thể vào không gian hơn khoảng một trăm lần và thế là chúng tôi đủ khả năng làm thí nghiệm chấp nhận một chút rủi ro và thực hiện được nhiều cải tiến
Và một thế hệ mới các kỹ sư và nhà khoa học hầu hết đã ra khỏi trường đại học bắt đầu cho ra đời những thứ rất nhỏ những vệ tinh có kích thước bằng hộp bánh được gọi là CubeSats
Và chúng được xây dựng với những thiết bị điện tử thu được RadioShack thay vì Lockheed Martin
Giờ đây, từ những bài học được rút ra từ những nhiệm vụ ban đầu này mà bạn tôi và tôi đã bắt đầu một loạt các bản phác thảo của những vệ tinh mà chúng tôi tự thiết kế
Và tôi không thể nhớ cụ thể cái ngày chúng tôi đưa ra một quyết định sáng suốt rằng sẽ xây dựng những thứ này nhưng một khi chúng tôi đã nảy ra ý tưởng về cả thế giới như một tập dữ liệu có thể chụp được hàng triệu điểm dữ liệu trên cơ sở hàng ngày mô tả nền kinh tế toàn cầu có thể đưa ra hàng tỉ kết nối mà chưa bao giờ được khám phá trước đây Sẽ nhàm chán nếu phải làm bất cứ việc nào khác
Và vì vậy, chúng tối đã di chuyển tới một nơi chật chội văn phòng không cửa sổ ở Palo Alto và bắt đầu làm việc tạo ra các thiết kế của mình từ bản vẽ trong phòng thí nghiệm
Câu hỏi chính mà chúng tôi phải khắc phục là làm thế nào để xây dựng được thứ này
Trong không gian, kích thước làm gia tăng giá cả và chúng tôi làm việc với những thứ rất nhỏ những vệ tinh hình hộp trong trường nhưng khi bắt đầu hiểu hơn về các định luật vật lý chúng tôi thấy rằng chất lượng hình ảnh chụp bởi những vệ tinh kia mang lại là rất hạn chế bởi vì các quy tắc vật lý đề ra rằng hình ảnh tốt nhất có thể chụp qua một kính viễn vọng là một chức năng của đường kính của chiếc kính viễn vọng đó và những vệ tinh này có khối lượng bị hạn chế
và chúng tôi thấy rằng hình ảnh tốt nhất có thể có được trông như thế này đây
Mặc dù đây là lựa chọn chi phí thấp Thật lòng mà nói nó quá mờ để nhìn được những thứ tạo nên giá trị của hình ảnh vệ tinh
Vì thế khoảng ba hoặc bốn tuần sau đó chúng tôi gặp một nhóm các kỹ sư một cách ngẫu nhiên những người đầu tiên làm việc với hình ảnh riêng tư từ vệ tinh và họ đã nói cho chúng tôi biết trở lại vào những năm 1970 chính phủ Mỹ đã tìm thấy một sự cân bằng tối ưu và quyền lực mà trong ảnh chụp chính xác tại độ phân giải một mét ta có thể nhìn thấy các đối tượng có kích cỡ một mét họ đã nhận ra rằng họ không những nhận được các hình ảnh chất lượng cao mà còn nhận được rất nhiều ảnh ở một mức giá phải chăng
Từ mô phỏng trên máy tính chúng tôi nhanh chóng nhận ra rằng một mét thực sự là giá trị tối thiểu để có thể nhìn thấy được động cơ của nền kinh tế toàn cầu lần đầu tiên, có thể tính được các con tàu và ô tô và các thùng hàng và xe tải di chuyển hàng ngày trên toàn thế giới khi trong vẫn không thể thuận lợi nhìn thấy các cá thể người.
Chúng tôi nhận ra mối nguy hiểm tiềm tàng.
Chúng tôi phải xây dựng một thứ lớn hơn lớn hơn cả hộp bánh gốc bây giờ trông giống một tủ lạnh thu nhỏ hơn nhưng chúng tôi vẫn không thể xây dựng một xe bán tải nhỏ.
Chúng tôi có những hạn chế riêng
Những định luật vật lý chi phối kính viễn vọng cỡ nhỏ tối thiểu mà chúng tôi có thể chế tạo
Những gì xảy ra tiếp theo là làm phần còn lại của vệ tinh nhỏ và đơn giản đến mức có thể, cơ bản là một kính viễn vọng bay với bốn bức vách và một tập hợp những thiết bị điện tử nhỏ hơn một cuốn sổ điện thoại sử dụng ít năng lượng hơn bóng đèn 1ooW
Thách thức lớn nằm ở việc chụp ảnh qua chiếc kính viễn vọng đó
Những vệ tinh hình ảnh truyền thống dùng một máy quét dòng tương tự như một chiếc máy Xerox và khi đi vòng quanh trái đất, chúng ghi lại những bức ảnh quét ảnh đó theo từng dòng để xây dựng nên một bức ảnh hoàn chỉnh
Giờ đây con người dùng những ảnh đó bởi vì chúng có nhiều ánh sáng nghĩa là sẽ ít nhiễu hơn trong một tấm ảnh di động giá rẻ
Vấn đề là những hình ảnh này đòi hỏi một sự đánh dấu rất tinh vi
Bạn phải tập trung vào một mục tiêu 50 cm từ khoảng cách trên 600 dặm trong khi đang di chuyển với vận tốc hơn 7km một giây đòi hỏi một mức độ phức tạp đáng ngạc
Thay vì thế, chúng tôi đã chuyển sang một thế hệ mới của cảm biến video ban đầu được tạo ra để dùng trong kính nhìn ban đêm
thay vì chụp những hình ảnh đơn lẻ chất lượng cao chúng ta có thể tạo một video từ những khung hình động riêng biệt nhưng sau đó, chúng tôi kết hợp tất cả các khung hình đó lại cùng nhau tạo ra những hình ảnh chất lượng rất cao sử dụng những kỹ thuật xử lý điểm ảnh tinh vi trên mặt đất với chi phí bằng một phần trăm hệ thống truyền thống
và chúng tôi cũng áp dụng kỹ thuật này lên những hệ thống khác trên vệ tinh ngày qua ngày, thiết kế của chúng tôi đã được cải tiến đáng kể từ CAD tới nguyên mẫu cho đến các đơn vị sản xuất
Một vài tuần trước chúng tôi đã đặt nó lên "Sky Sat 1" đặt chữ ký của chúng tôi lên đó và vẫy tay tạm biết lần cuối với nó ở trên trái đất
Hôm nay, nó vẫn đang nằm để cấu hình khởi động lần cuối sẵn sàng để phóng đi trong vài tuần tới
Và ngay sau đó, chúng tôi sẽ chuyển hướng đến chùm 24 vệ tinh hoặc nhiều hơn của và bắt đầu xây dựng những phân tích quy mô cho phép khám phá những điều bên trong hàng petabyte dữ liệu thu thập được
Vậy tại sao phải làm tất cả nhữngviệc đó? tại sao phải tạo ra những vệ tinh đó ?
Ah, hóa ra các hình ảnh vệ tinh có một khả năng độc đáo cung cấp sự minh bạch toàn cầu và cung cấp nó hàng ngày là một ý tưởng đơn giản mà thời của chúng đã đến
Chúng tôi thấy chính mình như những người tiên phong trong một lĩnh vực mới và vượt lên trên dữ liệu kinh tế tiết lộ câu chuyện của loài người, từng khoảng khắc một
Đối với một nhà khoa học dữ liệu người vô tình đi đến trại không gian khi còn là một đứa trẻ không có gì có thể tuyệt vời hơn thế
Xin cảm ơn
Vỗ tay
Các bạn đã thấy rất nhiều bài báo về chủ đề biến đổi khí hậu, và đây là một bài báo khác của thời báo New York, giống như những bài các bạn đã từng thấy.
Nó đề cập tới tất cả các khía cạnh giống như những bài các bạn từng biết.
Nó thậm chí có cùng tiêu đề như tất cả những bài mà bạn đã nhìn thấy.
Có gì bất thường về bài này, có lẽ là nó từ năm 1953
Và lý do tôi nói điều này là bạn có thể có ý tưởng vấn đề này là tương đối gần đây.
Mà mọi người vừa mới phần nào hiểu được vấn đề này, bây giờ với hiệp định Kyoto và các nhà lãnh đạo và người dân bắt đầu thực sự hành động, chúng ta có thể đanh trên đường tới một giải pháp.
Thực tế là: uh-uh
Chúng ta đã biết về vấn đề này từ cách đây 50 năm, tùy thuộc vào cách mà bạn tiếp nhân nó.
Chúng ta đã nói về việc này không ngừng trong khoảng một thập niên vừa qua.
Và chúng ta đã hoàn thành gần tới zip.
Đây là biểu đồ thể hiện tỷ lệ tăng hàm lượng khí CO2 trong khí quyển.
Bạn đã từng nhìn thấy nó được thể hiện ở nhiều dạng khac nhau, nhưng có thể bạn chưa từng thấy biểu đồ này.
Điều này cho thấy rằng tỷ lệ tăng trưởng của lượng khí thải của chúng ta đang tăng tốc.
Và chỉ một vài năm trở lại đây, nó thậm chí tăng tốc nhanh hơn so với những gì chúng ta tưng nghĩ đó là trường hợp xấu nhất.
Vì vậy, đường mầu đỏ có điều gì đó mà rất nhiều người theo chủ nghĩa nghi ngờ đã nói rằng các nhà môi trường học chỉ đưa ra những dự đoán và làm sao để cho những dự đoán đó ở mức xấu nhất có thể. Lượng khí thải sẽ không bao giờ tăng nhanh như thể hiện trên đường mầu đỏ.
Nhưng thực tế, chúng còn tăng với tốc độ nhanh hơn.
Và đây là một số dữ liệu từ thực tế được tổng hợp chỉ 10 ngày trươc, nó cho thấy mức thấp nhất trong năm nay của lượng băng đá tại bắc cực, và đó là mức thấp nhất được ghi nhận cho tới nay.
Và tốc độ mà lượng băng ở bắc cực bị tan thì nhanh hơn nhiều so với các mô hình.
Vì vậy mặc dù tất cả các chuyên gia giống như tôi bay vòng quanh trái đất và tiêu thụ nhiên liệu máy bay và các chính trị gia kí kết các hiệp ước quốc tế, trong thực tế bạn có thể tranh luận ảnh hưởng thực của tất cả các điều này đã bị phủ nhận bởi vì nó chỉ tiêu phí quá nhiều nhiên liệu máy bay. (cưới) Không, không! Xét về mặt những gì chúng ta thực sự cần phải làm đề hám lại thứ có quán tính rất cao này -- nền kinh tế của chúng ta-- chúng ta đã thấy sự khó khăn khi bắt đầu.
Thực sự, về cơ bản chúng ta đang làm điều này.
Thực sự, không nhiều. Tôi không muốn làm các bạn chán nản thêm nữa.
Vấn đề này là hoàn toàn có thể giải quyết, và thậm chí có thể giải quyết theo cách mà có giá thành rẻ.
Giá rẻ có nghĩa là bằng phần nào đó chi phí cho quân đội, không phải chi phí cho chăm sóc y tế.
Giá rẻ nghĩa là bằng vài phàn trăm của GDP
Không, điều này thực sự quan trọng để có ý thức về quy mô này.
Vì vậy, vấn đề này là có thể giải quyết, và cách chúng ta nên bắt tay vào việc giải quyết nó, nói, cách cư xử với ngành sản xuất điện, gây ra khoảng 43 phần trăm và làm tăng lượng khí thải CO2.
Và chúng ta có thể làm điều đó bằng những việc làm rất có ý nghĩa như đàm luận, và năng lượng gió, năng lượng hạt nhân và than đá để giảm hàm lượng khí CO2, đó là tất cả những thứ đã sẵn sàng cho việc triển khai và hành động với quy mô lớn.
Những gì chúng ta thiếu là hành động để thực sự chi tiêu tiền giúp đưa những cái này vào đúng vị trí.
Thay vì chúng ta dành nhiều thời gian để thảo luận.
Nhưng tuy nhiên, đó không phải là những gì tôi sẽ nói chuyện với bạn trong đêm nay.
Những gì tôi muốn nói cho các bạn tối nay là thứ chúng ta có thể làm nếu chúng ta chưa từng làm gì cả.
Và nó, những thứ này là nhưng gì các bạn làm nếu lượng khí thải không được giảm đáng kể.
Và bạn cần phải đối phó - bằng cách nào đó phá vỡ liên kết giữa các hành động của con người mà làm biến đổi khí hậu, và khí hậu lại tự nó biến đổi. Và điều đó thực sự quan trọng bởi dĩ nhiên, trong khi chúng ta có thể thích nghi với biến đổi khí hậu-- và thực sự quan trọng phải thành thực ở đây-- sẽ có một số lợi ích cho biến đổi khí hậu.
ah vâng, tôi nghĩ nó tồi tệ. Tôi đã dành cả cuộc đời làm việc để dừng việc đó lại.
Nhưng một trong số những lý do nó rất khó khăn về mặt chính trị, có người thắng và kẻ thua -- không phải tất cả đều là người thua.
Nhưng dĩ nhiên, thế giới tự nhiên, gấu bắc cực.
Tôi đã dành thời gian trượt tuyết qua biển băng trong vài tuần tại một thời gian ở Bắc Cực cao.
Chúng sẽ biến mất hoàn toàn
Và không thể thích nghi được.
Vấn đề này là hoàn toàn có thể giải quyết được.
Ý tưởng geo-engineering này, ở dạng đơn giản nhất, về cơ bản như sau:
Bạn có thể đưa những hạt sulfuric acid -- sulfates -- vào khí quyển phía trên, tầng bình lưu, ở đó chúng sẽ phản xạ các tia sáng mặt trời ra ngoài trai đất và làm mát hành tinh.
Và tôi biết chắc chắn ràng nó sẽ hoạt động.
Không phải là không có tác dụng phụ, nhưng tôi biết chắc chắn nó sẽ làm việc.
Và lý do là: nó được thực hiện.
Và nó được thực hiện không phải bởi chúng ta, không phải bởi tôi, mà là bởi chính tự nhiên.
Đây là đỉnh Pinatubo ở những năm đầu 90, nó được bao bọc toàn bộ bởi lưu huỳnh (sulfur) trong tầng bình lưu với một phần các đám mây nguyên tử bomb-like
Kết quả là khá ấn tượng.
Sau đó, và một số núi lửa trước đây chúng ta có, bạn nhìn thấy một dải nhiệt mát mẻ khá ấn tượng của tầng khí quyển.
Đường kẻ phía dưới là tầng khí quyển phía trên, tầng bình lưu, và nó bị đốt nóng sau khi những núi nửa này hoạt động.
Nhưng bạn sẽ chú ý rằng ở đường kẻ phía trên, đó là tầng khí quyển phía dưới và gần mặt đất, nó nguội đi vì chúng che chở bầu khí quyển một chút.
Không có gì là điều huyền bí lớn cả.
Có rất nhiều huyền bí khi đi vào chi tiết, và có một số tác dụng phụ không tốt, giông như nó sẽ phá hủy một phần tầng ô zôn -- và tôi sẽ nói về nó sau.
Nhưng nó nguội đi một cách rõ ràng.
Và một điều nữa: nó nhanh.
Đó là điều thực sự quan trọng. Quá nhiều việc chúng ta phải làm, như là làm chậm lại việc thải khí thải, là bản chất làm chậm bởi vì nó cần có thời gian để xây dựng tất cả các máy móc chúng ta cần nhằm giảm lượng khí thải.
Và không chỉ có vậy, khi bạn cắt lượng khí thải, bạn không cắt giảm nồng độ. Bởi vì nồng độ, khối lượng CO2 trong không khí, là tổng của lượng khí thải ra qua thời gian.
Vì vậy bạn không thể có một bươc nhảy trong việc hãm lại một cách nhanh chóng.
Nhưng nếu bạn làm theo cách này, nó nhanh.
Và có những lúc bạn có thể muốn làm điều gì đó nhanh chóng.
Một điều khác mà bạn có thể tự hỏi là liệu nó có hoạt động?
Bạn có thể che bóng mặt trời và bồi thường một cách hiểu quả cho việc thải khí CO2, và tạo ra thời tiết phần nào trả lại như những gì ban đầu ?
Và câu trả lời dường như là có thể.
Đây là những biểu đồ mà bạn đã thấy rất nhiều lần trước đây.
Đó là những gì thế giới thể hiện thông qua một mô hình thời tiết cụ thể với gấp đôi số lượng khí CO2 trong khi quyển.
Biểu đồ bên dưới là với số lượng khí CO2 gấp 2 lần và ít hơn 1.8 % lượng ánh sáng mặt trời, và bạn đáng thấy lại thời tiết gốc.
Và biểu đồ từ Ken Caldera. Nó cần phải được nhắc tới bởi vì Ken có mặt tại một cuộc họp mà tại đó và tôi tin ràng Marty Hoffart cũng có mặt, vào koangr giữa thập niên 90-- Ken và tôi đứng lên ở phần sau của cuộc họp và nói: "Geo-engineering sẽ không hoạt động."
Và những người ủng hộ nó đã nói phát biểu rằng: "Bầu khí quyển phức tạp hơn nhiều."
Đã đưa ra một loạt các lý do vật lý do tại sao nó sẽ không làm tốt việc bù lại.
Ken đã đi và chạy các mô hình của mình, và thấy rằng nó hoạt động đúng.
Chủ đề này cũng đã cũ.
Báo cáo đó đã nằm trên bàn của tổng thống Johnson khi tôi mới 2 tuổi. 1965
Báo cáo đó, thực tế, đã có tất cả khoa học khí hậu hiện đại -- thứ duy nhất mà họ đề cập đến thực hiện là geo-engineering.
Nó đã ko hề dề cập tới việc cắt giảm lượng khí thải, đó là một sự thay đổi lạ thường trong suy nghĩ của chúng tôi về vấn đề này.
Tối không nói chúng ta nên cắt giảm lượng khí thải.
Chúng ta nên, nhưng nó làm chính xác luận điểm này.
Do vậy theo một nghĩa nào đó, không có gì là mới.
Một điều mới chính là bài luận này.
Bởi vậy tôi phải nói ràng, tối đoán, kể từ thời điểm của báo cáo đầu tiên cho tổng thống Johnson, và nhiều báo cáo khác của Học viện Quốc gia Hoa Kỳ (U.S. National Academy)-- 1977, 1982, 1990 -- mọi người luôn luôn đề cập tới ý tưởng này.
Không phải là cái gì đó đã được đơn giản, mà như là một ý tưởng để suy nghĩ tới.
Nhưng khi vấn đề thời tiết trở nên có tính chính trị, một chủ đề nóng -- nếu tôi có thể chơi chữ-- trong 15 năm gần đây, nó trở thành thực sự "un-PC" mà chúng tôi không thể nói về nó.
Nó chỉ bị chìm dưới bề mặt. Chúng ta không được phép nói về nó.
Nhưng nắm ngoái, Paul Crutzen công bố bài luận này đề cập xung quanh những gì đã được nói tới trước đó: rằng có thể đưa ra tỷ lệ rất chậm của tiến bộ trong việc giả quyết vấn đề của chúng ta, và những tác động không cụ thể, chúng ta nên nghĩ mọi thứ theo cách như vậy.
Ông nói chung về những gì đã được nói đến trước đó.
Gê gớm hơn là ông đã nhận được giải thưởng Nobel cho hóa học ozone
Và rất nhiều người chú ý tới ông khi ông nói rnagf chúng ta nên suy nghĩ về điều này, mặc dù sẽ có một số tác động ozone.
Và thực tế , ông đã có một số ý tưởng để làm chúng biến mất.
Các báo chí khắp nơi trên thế giời chạy hàng tít : "Tiến sỹ Strangelove bảo vệ trái đất," từ nhà kinh tế.
Và điều đó khiến tôi suy nghĩ - Tôi đã làm việc về chủ đề này mở và đóng, nhưng không quá nhiều kỹ thuật - và tôi đã thực sự nằm trên giường suy nghĩ một đêm.
Và tôi nghĩ về đồ chơi của đứa trẻ này - do đó, tiêu đề của bài nói của tôi - và tôi tự hỏi nếu bạn có thể sử dụng cùng tính chất vật lý mà làm cái đó quay vòng trong cái đo bức xạ của đứa trẻ để làm các hạt bay vào bầu khí quyển trên và làm cho chúng nằm lại đó.
Một trong những vấn đề với chất sulfate là chúng rơi ra một cách nhanh chóng.
Một vấn đề khác là chúng nằm ngay tỏng tầng ozone, và tôi muốn chúng nằm ở trên tấng ozone.
Và tôi chìm vào giấc ngủ, tôi thức dậy sáng hôm sau, và tôi bắt đầu tính toán.
Thực sự rất khó để tính toán từ các nguyên tắc đầu tiên.
Nhưng sau đó tôi tìm hiểu được ràng có nhiều bào báo đã xuất bản nói tới chủ đề này bởi vì nó đã xảy ra trong môi trường tự nhiên rồi.
Dường như đã có các hạt chúng được làm bay lên tới tầng trung lưu (mesosphere), khoảng 100 Km phía trên -- hiệu ứng này đã tồn tại.
Tôi sẽ nói rất nhanh cho các bạn hiệu ứng này hoạt động ra sao.
Có rất nhiều điều phức tạp nhưng thú vị mà tối muốn dành cả buổi tối cho chúng, nhưng tôi sẽ không như vậy.
Tuy nhiên, hãy nói rằng bạn có ánh sáng mặt trời chiếu tới các hạt và chúng bị làm nóng ko đều.
Vì vậy mặt quay về mặt trời thì ấm hơn, còn mặt kia thì mát hơn.
Các phần tử khí bị đẩy ra khỏi mặt ấm đẩy ra xa với vận tốc tăng thêm bởi vì nó ấm.
Và vì vậy bạn thấy một lực thực đẩy ra xa mặt trời.
Đó được gọi là lược photophoretic
Có một loạt các phiên bản khác của nó mà tôi và một số cộng tác viên đã nghĩ tới làm sao để khai thác.
Và dĩ nhiên, chúng tôi có thể sai -- đây chưa phải tất cả đều được xem xét phản biện bởi các chuyên gia, chúng tôi đang ở giai đoạn giữa -- nhưng cho tới nay nó có vẻ tốt.
Nhưng có vẻ như chúng ta có thể đạt được kiếp sống khí quyển dài -- dài hơn rất nhiều trước đó -- bởi vì chúng được nâng lên cao.
Chúng ta có thể di chuyển mọi thứ từ khỏi tầng bình lưu vào tầng trung lưu, về cơ bản giải quyết vấn đề tầng ozone.
Tôi chác chắn rằng sẽ có các vấn đề khác xuất hiện.
Cuối cùng, chúng ta có thể làm cho các hạt di chuyển tới phía trên hai cực, vì vậy chúng ta có thể xắp xếp các cơ chế khí hậu do đó nó thực sự tập trung vào các cực.
Trong đó sẽ có tác động xấu tối thiểu ở giữa của hành tinh nơi chúng ta sống và làm tối đa những gì chúng ta cần phải làm -- đó là làm mát các cực trong trường hợp khẩn cấp, nếu bạn thích.
Đây là một ý tưởng mới, về cơ bản, một ý tưởng thông mminh hơn đưa chât sulfate vào.
Chò dù ý tưởng này đúng hay các ý tưởng khác đúng, Tôi nghĩ nó gần như chắc chắn chúng ta cuối cùng sẽ nghĩ ra những điều thông minh hơn là chỉ đưa lưu huỳnh (sulfur) vào.
Nếu như các kỹ sư và nhà khoa học thực sự suy nghĩ về việc này, thì thật tuyệt vời chúng ta có thể tác động tới hành tinh này.
Một điều thú vị là nó cho chúng ta hiệu ứng đòn bẩy phi thường.
Khoa học và kỹ thuật được cải thiện, dù chúng ta có muốn hay không, sẽ cho chúng ta ngày càng nhiều hiệu ứng đờn bẩy để tác động tới hành tinh. Nhằm mục đích điều khiển hành tinh. Cho chúng ta khả năng điều khiển thời tiết và khí hậu - không hẳn vì chúng ta lên kế hoạch, không phải vì chúng ta muốn, mà chỉ bởi vì khoa học đã cung cấp nó cho chúng ta, với hiểu biết nhiều hơn về cách mà hệ thống làm việc và với các thiết bị kỹ thuật tiên tiến hơn.
Giờ hãy giả thiết rằng người ngoài hành tinh ghé thăm
có thể họ sẽ hạ cánh tại trụ sở liên hợp quốc ngay tại con đường này, hoặc có thể họ sẽ chọn một chỗ thông minh hơn -- nhưng giả thiết họ tới và đưa cho bạn một chiếc hộp.
Và trên hộp có hai nút bấm.
Một nút để điều khiển nhiệt độ trái đất.
Có thể nút còn lại là nút để điều khiển lượng bão hòa khí CO2.
Bạn phải tưởng tượng rằng chúng ta sẽ phải chiến tranh vì chiếc hộp đó
Bởi vì chúng ta không có cách để đồng ý về việc sẽ dùng nút bấm nào.
Chúng ta không có cai trị toàn cầu.
Và những người khác nhau sẽ có những nơi khác nhau mà họ muốn nút bấm khác nhau được thiết lập.
Bây giờ tôi không nghĩ rằng sẽ xảy ra.
Nó không có khả năng. Nhưng chúng ta đang xây dựng chiếc hộp đó.
Các nhà khoa học và các kỹ sư của thế giới đang xây dựng chúng từng phần một, trong các phòng nghiên cứu.
Mặc dù họ đang làm nó với các lý do khác.
Ngay cả khi họ đang nghĩ họ chỉ làm việc về bảo vệ môi trường.
Họ không hề có hứng thú với ý tưởng điên rồ giống như điều khiển cả hành tinh.
Họ phát triển khoa học giúp làm cho nó ngày càng dễ thực hiện hơn.
Và vì vậy tôi đoán rằng tầm nhìn của tôi về việc này là không phải tối muốn thực hiện nó -- tôi không làm -- nhưng chúng ta nên đưa vấn đề này ra khỏi bóng tối và nghiêm túc thỏa luận về nó.
Bởi vì sớm hay muộn chúng ta sẽ phải đối mặt với các quyết định về việc này, và sẽ tốt hơn nếu chúng ta suy nghĩ kỹ về nó, thậm chí nếu chúng ta muốn suy nghĩ kỹ về lý do tại sao chúng ta không bao giờ nên làm điều đó.
Tôi sẽ đưa cho bạn hai cách khác nhau để suy nghĩ về vấn đề này đó là suy nghĩ ban đầu của tôi về cách suy nghĩ về nó.
Nhưng những gì chúng ta cần không chỉ là một vài kẻ kỳ quặc như tôi suy nghĩ về điều này -
mà chúng ta cần một cuộc tranh luận rộng lớn hơn.
Một cuộc tranh luận có liên quan đến các nhạc sĩ, nhà khoa học, triết học, nhà văn, những người tham gia vào các câu hỏi này về kỹ thuật khí hậu và suy nghĩ nghiêm túc về những gì nó liên quan tới.
Vì vậy đây là một cách để nghĩ về nó, đó là chúng ta chỉ làm điều này thay vì cắt giảm lượng khí thải bởi vì nó rẻ hơn
Tôi đoán điều mà tôi chưa nói về việc này là, nó rẻ một cách vô lý.
Nó có thể hiểu như sau, sử dụng phương pháp dùng sulfate hay phương pháp này tôi đã đưa ra, bạn có thể tạo ra kỷ băng hà với giá bằng 0.0001 phần trăm của GDP.
Nó rất rẻ. Chúng ta có rất nhiều hiệu ứng đòn bẩy.
Nó không phải là một ý tưởng tốt, nhưng nó lại quan trọng. Tôi sẽ nói với bạn như thế nào là đòn bẩy lớn - đòn bẩy này là lớn.
Và tính toán đó là không phải bàn cãi.
Bạn có thể tranh luận về sự đúng đắn của nó, nhưng hiệu ứng đờn bẩy là có thực. (Cười) Bởi vậy , chúng ta có thể giải quyết vấn đề một cách đơn giản bằng cách dừng việc cắt giảm khí thải, và cũng giống như nồng độ tăng lên, chúng ta có thể tăng lượng geo-engineering
Tôi không nghĩ rằng bất cứ ai lấy đó là nghiêm trọng.
Bởi vì theo kịch bản này, chúng tôi đi xa hơn và xa hơn từ khí hậu hiện tại.
Chúng ta có rất nhiều vấn đề khác giống như axit hóa đại dương nguyên nhân là do CO2 trong khí quyển.
Không ai tuy nhiên có thể một hoặc hai người hết sức kỳ quặc đưa ra nhận định này.
Nhưng đây là một trường hợp mà khó để từ chối.
Hãy nói ràng chúng ta không làm geo-engineering, chúng ta làm những gì chúng ta phải làm, mà việc cắt giảm khí thải là rất khó khăn.
Nhưng chúng ta thực sự ko biết chúng ta có thể cắt giảm khí thải trong thời gian bao lâu.
Có rất nhiều không chắc chắn về độ chính xác khí hậu sẽ biến đổi như nào là quá nhiều.
Vì vậy, nói ràng chúng ta làm việc chăm chỉ, và chúng ta thực sự không chỉ đạp phanh, mà chúng ta bước một bước rất mạnh lên phanh và thực sự giảm lượng khí thải và cuối cùng giảm lượng bão hòa.
Và có thể một ngày -- như 23 tháng 10 năm 2075 chẳng hạn -- chúng ta cuối cùng cũng đạt tới ngày thành công khi mà ở đó lượng bão hòa đã đạt đỉnh và đang quay xuống phía kia.
Và chúng ta có lễ kỷ niệm toàn cầu, và chúng ta đã thực sự bắt đầu - bạn biết đấy- chúng ta đã được thấy sự tồi tệ nhất của chúng.
Nhưng có thể vào ngày đó chũng ta cũng cũng thấy rằng các dải băng Greenland tan chảy thực sự quá nhanh, đủ nhanh để đưa mực nước biển tăng thêm hàng mét trên các đại dương trong 100 năm tiếp theo, và xóa bỏ một số thành phố lớn nhất ra khỏi bản đồ.
Đó là một kịch bản hoàn toàn có thể xảy ra.
Lúc đó chúng ta phải quyết định mặc dù geo-engineering là không chắc chắn và không hài lòng về mặt đạo đức, nhưng nó tốt hơn là không dùng geo-engineering.
Và đó là các cách rất khác nhau để nhìn vào vấn đề.
Đó là sử dụng nó như là để kiểm soát rủi ro, thay vì không hành động.
Có thể nói rằng bạn làm geo-engineering cho một lúc để loại bỏ sự tồi tệ nhất của nhiệt độ, không phải là bạn muốn sử dụng nó như là một thay thế cho hành động.
Tuy nhiên có vấn đề với cách nhìn nhận đó.
Và vấn đề như sau: kiến thức kỹ thuật địa chất (geo-engineering) có thể làm cho khí hậu tác động nhìn bớt đáng sợ hơn. Và nó làm cam kết cắt giảm lượng khí thải ngay nay giảm hiệu lực.
Đây là điều mà các nhà kinh tế gọi là một mối nguy đạo đức.
Và đó là một trong những lý do cơ bản khiến vấn đề này trở thành rất khó để nói tới, và nhìn chung tôi nghĩ đó là lý do cơ bản mà nó mang tính chính trị không thể chấp nhận để nói tới.
Nhưng bạn không làm chính sách tốt bằng cách ẩn những điều trong một ngăn kéo.
Tôi sẽ cho bạn 3 câu hỏi, và tiếp đó là một trích dẫn cuối cùng.
Chúng ta có nên nghiên cứu nghiêm túc về chủ đề này ?
Chúng ta có nên có chương trình nghiên cứu quốc gia về chủ đề này?
Khong phải chỉ là làm cách nào bạn sẽ làm nó tốt hơn, mà còn là tất cả những rủi do là gì và nhưng nhược điểm của nó.
Ngay bây giờ các bạn có một vài người đam mê nói về nó, một số nghiêng về mặt tích cực, một số nghiêng về mặt tiêu cực -- nhưng đó là một trạng thái nguy hiểm là tại vì họ có rất ít kiến thức chuyên sâu về chủ đề này.
Một lượng nhỏ tiền sẽ lấy của chúng ta một số.
Phần đông trong chúng ta - có thể bây giờ là tôi - suy nghĩ chúng ta nên làm.
Nhưng tôi có rất nhiều sự e dè.
Sư e dè của tôi chủ yếu về các vấn đề rủi ro đạo đức, và tôi không thực sự biết làm thế nào chúng ta có thể tránh một cách tốt nhất được những rủi ro đạo đức.
Tôi nghĩ có một vấn đề nghiêm trọng như các bạn đã đề cập Mọi người bắt đầu nghĩ họ không cần phải làm việc chăm chỉ để cut giảm lượng khí thải.
Một việc khác nữa là: có thể chúng ta cần một hiệp ước.
Một hiệp ước quyết định ai sẽ thực hiện việc này.
Ngay bây gờ chúng ta có thể nghĩ đến một nước lớn giầu có như Mỹ sẽ làm việc này.
Nhưng nó cũng có thể là, trên thực tế, nếu Trung Quốc thức dậy vào năm 2030 và nhận ra rằng các tác động khí hậu là không thể chấp nhận, họ có thể không quan tâm đến thảo luận về đạo đức của chúng ta về cách làm này, và họ chỉ có thể quyết định họ thực sự muốn có một thế giới geo-engineering hơn là một thế giới không geo-engineering.
Và chúng ta sẽ không có cơ chế có tính quốc tế để tìm ra người đưa ra quyết định.
Vì vậy, đây là suy nghĩ cuối cùng, mà đã được nói nhiều, 25 năm trước trong báo cáo của Viện Hàn lâm Quốc gia Hoa Kỳ, nhiều hơn là tôi có thể nói ngày hôm nay.
Và tôi nghĩ rằng nó thực sự tổng kết những gì chúng ta đang nói ở đây.
Đó là vấn đề khí CO2, vấn đề khí hậu mà chúng ta đã nghe nhiều, đang dẫn tới nhiều thứ, sự cải tiến trong công nghệ năng lượng, nó sẽ làm giảm lượng khí thải. Nhưng cũng vậy, tôi nghĩ chắc chắn, nó sẽ đưa chúng ta hướng tới suy nghĩ về khí hậu và thời điều khiển thời tiết cho dù chúng ta có thích nó hay không
Và đến lúc bắt đầu nghĩ về nó, cho dù nếu lý do chúng ta suy nghĩ về nó là xây dựng luận cứ cho lý do tại sao chúng ta không nên làm điều đó.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
Sự bùng nổ của quá trình đô thị hóa trong sự phát triển kinh tế những năm qua cũng gây ra những hậu quả nghiêm trọng như sự lan rộng của khu ổ chuột ở nhiều nơi trên thế giới
Sự phân cực ở những vùng siêu giàu được bao quanh bởi các khu nghèo đói và bất bình đẳng kinh tế xã hội là trung tâm của khủng hoảng đô thị ngày nay.
Nhưng tôi muốn bắt đầu bài nói bằng giả thuyết rằng cuộc khủng hoảng này không chỉ về kinh tế hay môi trường
mà là cuộc khủng hoảng văn hóa một cuộc khủng hoảng các thể chế không thể nghĩ đến thay đổi những cách ngu ngốc mà ta đang theo đuổi, không thể ngăn chặn tiến trình đô thị hóa ích kỷ với cơn khát dầu mỏ đeo bám các thành phố tiêu dùng từ Nam California cho đến New York, Dubai.
Tôi chỉ muốn chia sẻ với các bạn suy nghĩ về tương lai của thành phố ngày nay ít phụ thuộc vào những tòa nhà cao tầng mà trên thực tế, phụ thuộc nhiều hơn vào sự tái cấu trúc nền tảng của những mối quan hệ kinh tế xã hội và những ý tưởng hay nhất trong việc định hình thành phố tương lai sẽ không đến từ những khu vực giàu có và thừa thãi, mà từ những nơi tranh chấp và thiếu thốn Một sự sáng tạo lúc nguy cấp có thể buộc ta phải tái hình dung về phát triển đô thị ngày nay.
Hãy để tôi minh họa điều đó bằng cách hiểu hoặc nhìn nhận những mâu thuẫn như một cách nuôi dưỡng sự sáng tạo, khi tôi giới thiệu vắn tắt về biên giới Tijuana-San Diego, nơi thực nghiệm, và suy xét lại công việc kiến trúc sư của tôi.
Đây là bức tường, bức tường biên giới ngăn cách San Diego và Tijuana Châu Mỹ La tinh và nước Mỹ, một biểu tượng thực thể của chính sách loai trừ lẫn nhau, đã làm kéo dài sự phân chia các cộng đồng, khu phực pháp lý và nguồn tài nguyên trên toàn thế giới.
Trong khu vực biên giới này, chúng tôi tìm thấy những bất động sản giá trị nhất thế giới một số ở rìa San Diego, và chỉ cách đó 20 phút, là những dân cư nghèo nhất châu Mỹ La tinh.
Mặc dù 2 thành phố này có cùng dân số, San Diego đã tăng trưởng gấp 6 lần so với Tijuana trong vài thập niên qua ngay lập tức, chúng tôi phải đương đầu với những căng thẳng và xung đột giữa sự mở rộng và mật độ dân số, là trọng tâm của cuộc thảo luận ngày hôm nay về tính bền vững của môi trường.
Trong những năm qua, tôi đã luôn cho rằng những khu ổ chuột ở Tijuana có thể ẩn chứa nhiều bài học cho sự bành trướng của San Diego khi xét đến tính bền vững của kinh tế xã hội, nên chúng ta cần chú ý và học hỏi từ những cộng đồng người nhập cư ở cả 2 bên biên giới để có thể hiểu được quy trình "không chính quy" của đô thị hóa.
"Không chính quy" nghĩa là gì?
Tôi chỉ đang nói về tính tất yếu trong việc thích nghi các tập tục xã hội cho phép các cộng đồng nhập cư vượt lên những công thức áp đặt của chính trị và kinh tế trong quá trình đô thị hóa.
Tôi đang nói về sự thông minh sáng tạo của quá trình đảo ngược từ dưới lên, được thể hiện trong những khu ổ chuột ở Tijuana, tự xây nên mình, từ rác thải của San Diego, hoặc trong những cộng đồng nhập cư ở Nam California, đang có những cải tiến trong vài thập kỷ qua.
Tôi cảm thấy thích thú như một người nghệ sĩ trong việc đo lường, quan sát những dòng di chuyển qua biên giới ở khu vực này, một hướng từ nam ra bắc là dòng nhập cư vào nước Mỹ, và từ bắc vào nam, dòng chảy của rác thải, từ nam California vào Tijuana.
Tôi đang nói đến việc tái sử dụng những ngôi nhà gỗ hậu chiến được những nhà thầu Mexcio mang đến biên giới khi những chủ xây dựng Mỹ loại bỏ chúng để xây những tòa nhà cao hơn ở khu ngoại ô trong vài thập niên qua.
Đây là những ngội nhà chờ được vượt biên.
Không chỉ có người vượt biên mà cả một phần thành phố cũng thế, khi những ngôi nhà này được đặt trên những khung thép, làm tầng một trở thành tầng hai, chứa được nhiều người hơn, cùng với một việc kinh doanh nhỏ.
Các lớp không gian và kinh tế này rất đáng chú ý.
Nhưng không chỉ nhà, cả gạch vụn cũng di chuyển từ San Diego đến Tijuana.
Có lẽ nhiều người ở đây đã nhìn thấy lốp cao su sử dụng ở khu ổ chuột để xây tường chắn.
Nhưng hãy nhìn vào những gì người ta đã làm trong tình hình kinh tế xã hội khó khăn.
Họ đã tìm ra cách bóc lốp xe, xâu chúng và khâu lại với nhau, để xây một tường chắn hiệu quả hơn.
Hoặc những cửa gara được mang đến từ San Diego bằng xe tải để trở thành tường bao của những nhà cấp cứu trong nhiều khu ổ chuột xung quanh các rìa Tijuana.
Là một kiến trúc sư, tôi rất thích thú khi chứng kiến sự thông minh sáng tạo này, Tôi cũng muốn mình thực tế,
không lãng mạn hóa đói nghèo.
Tôi chỉ muốn nói rằng quá trình đô thị hóa "không chính quy" này không phải chỉ là hình ảnh của tạm thời, mà sự không chính quy ở đây thực sự là tập hợp các quy trình chính trị và kinh tế xã hội mà chúng ta, những nghệ sĩ có thể diễn giải là quá trình đô thị hóa đảo ngược đã xảy ra.
Nhìn ở đây, các tòa nhà không quan trọng vẻ bề ngoài, mà thực tế, quan trọng vì mục đích sử dụng của chúng.
Chúng được trình hiện khi biến đổi qua thời gian khi các cộng đồng thương thảo về không gian, ranh giới và các nguồn tài nguyên.
Vậy khi dòng chất thải đi về phương Nam, con người đi về phương Bắc để kiếm tiền, và hầu hết nghiên cứu của tôi là về ảnh hưởng của nhập cư đến sự thay đổi trong tính đồng nhất của các khu dân cư ở Mỹ, đặc biệt là ở San Diego.
Tôi đang nói về cách điều này bắt đầu cho thấy rằng tương lai của Nam California phụ thuộc vào sự thay đổi của đô thị hóa trên diện rộng với những chương trình nhỏ về kinh tế và xã hội.
Tôi đang đề cập đến cách dân nhập cư lúc đến những khu dân cư, họ bắt đầu thay đổi một chiều của đất đai và tài sản vào nhiều hệ thống tổ hợp mang tính kinh tế, xã hội hơn, khi họ bắt đầu mở một ga-ra với mô hình kinh tế tự phát, hoặc khi xây nhà dưỡng lão "chui" nhằm hỗ trợ gia đình đông người.
Doanh nghiệp kinh tế xã hội này nằm trong các khu dân cư này thực sự bắt đầu cho ta cách diễn giải mới mẻ, toàn diện và hợp tình hơn. về các chính sách sử dụng đất.
Vì thế nhiều câu chuyện sinh ra từ những động lực trong thay đổi không gian này, như "Đức Phật đại chúng" kể câu chuyện về một ngôi nhà nhỏ, tự cứu lấy mình, nó không đi đến Mexico, nhưng cuối cùng được thay đổi thành ngôi đền Phật giáo và trong việc làm này, ngôi nhà nhỏ thay đổi hay lột xác từ một cá thể đơn độc thành một nền tảng nhỏ hay vi mô mang tính kinh tế, xã hội và văn hóa bên trong khu dân cư.
Vì thế, khu dân cư hành động, tôi gọi chúng như thế, thực sự trở thành nguồn cảm hứng để hình dung cách hiểu khác về công dân, không mấy thuộc về nhà nước sở tại, nhưng lại duy trì các khái niệm về công dân như một hành động sáng tạo tái tổ chức lại phương thức mang tính thể chế trong các nơi của thành phố.
Là một nghệ sĩ, tôi yêu thích hình ảnh thị giác về quyền công dân, quy tụ nhiều giai thoại, các câu chuyện đô thị, để diễn giải về mối quan hệ giữa tiến bộ xã hội và không gian.
Đây là câu chuyện về một nhóm vị thành niên vào một đêm cách đây mấy tháng, đã quyết định xâm lấn không gian này dưới đường cao tốc để bắt đầu xây dựng công viên trượt băng của riêng mình.
Với xẻng trong tay, họ bắt đầu đào.
Hai tuần sau, cảnh sát bắt họ ngừng lại.
Họ rào khu ấy, và những đứa trẻ ấy bị đuổi ra, nhưng chúng quyết định đấu tranh không phải bằng các biển hiệu hay khẩu hiệu mà bằng cách chỉ trích.
Đầu tiên, chúng thừa nhận thẩm quyền chính trị được ghi trên khu đất trống ấy.
Chúng nhận ra mình đã may mắn vì không đào trong lãnh thổ Caltrans.
Caltrans là cơ quan nhà nước cai quản đường cao tốc, vì rất khó để đàm phán với họ.
Chúng nói mình may mắn vì bắt đầu đào dưới đường cao tốc của thành phố tự trị.
Chúng cũng may mắn, như chúng nói vì chúng bắt đầu đào trong thẩm quyền của Tam giác Bermuda nằm giữa nhà chức trách cảng biển, cảng hàng không hai thành phố và hội đồng xét duyệt.
Tất cả những dòng đỏ đều là các thể chế chính trị vô hình được ghi trên chỗ trống còn lại đó.
Với hiểu biết này, bọn trẻ những tay trượt ván, đối đấu với thành phố.
Chúng đến văn phòng luật sư thành phố.
Vị luật sư nói nhằm tiếp tục dàn xếp, phải lập tổ chức phi chính phủ (NGO), và dĩ nhiên, chúng không biết NGO là gì
nên phải nói chuyện với bạn bè ở Seattle, những người có kinh nghiệm tương tự.
Và chúng bắt đầu nhận ra sự cần thiết của việc tự thành lập, thậm chí sâu rộng hơn, và bắt đầu gây quỹ, tổ chức ngân sách, để ý thức được tất cả các kiến thức được nhúng vào trong mã đô thị ở San Diego để họ có thể bắt đầu định nghĩa lại ý nghĩa của không gian công cộng trong thành phố, mở rộng tới các lĩnh vực khác.
Cuối cùng, bọn trẻ đã thắng bằng chứng cớ đó và chúng có thể xây dựng công viên trượt ván của mình dưới đường cao tốc.
Với nhiều người, câu chuyện này có vẻ tầm thường hoặc ngây thơ.
Nhưng với tôi, một kiến trúc sư, nó là câu chuyện nền tảng, dạy tôi rằng, cộng đồng vi mô này – không chỉ thiết kế nên loại không gian công cộng khác mà còn thiết kế nên phương thức kinh tế xã hội, một điều cần được in vào không gian ấy vì sự bền vững lâu dài của nó.
Chúng cũng dạy tôi cũng giống như các cộng đồng nhập cư ở hai bên biên giới, chúng tham gia vào cuộc xung đột bằng một công cụ sáng tạo vì chúng phải tạo ra một phương pháp cho phép tái tổ chức lại tài nguyên và chính sách của thành phố.
Trong đó, hành động phi chính thống dội ngược từ dưới rồi vọt lên đã biến đổi chính sách từ trên xuống dưới.
Bây giờ từ hành trình từ dưới lên đến sự biến đổi từ trên xuống chính là nơi mang đến tia hy vọng cho hôm nay.
Và tôi đang nghĩ làm thế nào những sự thay đổi khiêm tốn này với không gian, với chính sách ở nhiều nơi trên thế giới chủ yếu là nhờ sự nhanh chóng của trí tưởng tượng tập thế như các cộng đồng này tái hình dung mô hình chính quyền, tổ chức xã hội, và cở sở hạ tầng thực sự là trung tâm của sự hình thành chính sách dân chủ mới của đô thị.
Chính nó có thể trở thành khuôn khổ cho việc sinh ra công bằng kinh tế xã hội trong thành phố.
Tôi muốn nói điều này và nhấn mạnh nó bởi vì đây là cách duy nhất tôi thấy, có thể cho phép chúng ta di chuyển từ đô thị hóa tiêu dùng sang các vùng dân cư sản xuất.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Xin chào. Hôm nay, tôi muốn chia sẻ với các bạn một số tác phẩm.
Vì chúng tôi vẫn đang thực hiện những tác phẩm này, chúng tôi hầu hết đang làm việc bằng trực giác và với nhiều bí ẩn.
Và tôi sẽ cố gắng mô tả một vài trải nghiệm mà chúng tôi vẫn đang tìm kiếm trong mỗi tác phẩm.
Tác phẩm đầu tiên được gọi là Bản vẽ trắng đen hoàng gia.
Người xem bước vào phòng không hề nghi ngờ điều gì, và thoáng thấy những tấm pa-nô này được sắp xếp lộn xộn trên tường.
Vài giây sau, dường như tấm pa-nô nhận thấy được sự hiện diện của anh ta, chúng có vẻ sợ hãi và xếp lại theo hình đối xứng .
(Khán giả cười) Và đây là bản phác của 2 trạng thái.
Một là hoàn toàn lộn xộn. Thứ hai là cực kỳ ngăn nắp.
Và chúng tôi thích thú xem những thay đổi nhỏ của chúng khi di chuyển từ trạng thái này sang trạng thái khác.
Điều này nhắc chúng tôi về hai truyền thống hình vẽ.
Một là bàn thờ của thế kỷ 15, và thứ 2 là kết cấu trừu tượng của Malevich của 100 năm trước,
Và tôi chỉ muốn cùng các bạn xem một đoạn video.
Để các bạn hiểu hơn về quy mô của nó, tấm pa-nô lớn nhất cao khoảng hai mét.
To như thế này này. Còn tấm nhỏ nhất có khổ A4.
Và người xem bước vào phòng, và họ chú ý ngay đến chúng.
Một lúc sau, nếu người xem tiếp tục ở trong phòng, các tấm pa-nô sẽ trở nên miễn nhiễm với sự hiện diện của họ và quay lại trạng thái lỏng lẻo và bình thản, cho đến khi chúng cảm nhận lần nữa sự hiện diện hay chuyển động khi họ lại chú ý đến chúng.
(Khán giả cười) Và mọi thứ diễn ra như thể người xem nhận thức thứ tự giữa những tấm pa-nô, nhưng nó có thể diễn ra theo một cách khác là những tấm pa-nô bị kẹt trong những hành vi tiên quyết của chúng rằng chúng thúc giục người xem với vai trò là một nhà chuyên chế.
Và điều này đưa tôi đến một tác phẩm nhỏ tĩnh lặng hơn được gọi là Thiết bị cầm tay.
Người xem thấy 1 mảnh giấy được gắn cuối bức tường phía xa, nhưng khi tiến gần lại, bạn thấy đó là một tờ giấy khổ A4 hoặc khổ viết thư, hai bên được giữ bằng hai bàn tay nhò dường như được chạm khắc cẩn thận từ một mẫu gổ nhỏ.
Người xem còn có thể nhìn thấy toàn bộ tác phẩm điêu khắc này đang cử động rất nhẹ, giống như hai cánh tay đang cố giữ tờ giấy đứng yên trong một thời gian dài, nhưng không dễ dàng tí nào.
Sự bất ổn trong cử động này rất gần với bản chất tự nhiên không ổn định của hình ảnh được thu qua camera cầm tay,
Và sau đây, tôi sẽ cho bạn thấy song song hai clip.
Một clip quay bằng camera tĩnh và một quay bằng camera cầm tay.
Và ngay lập tức, bạn sẽ nhận ra bản chất không ổn định của video gợi ý sự tồn tại của người quan sát và góc nhìn chủ quan.
Tôi vừa bỏ camera ra và chuyển các cử động đó lên tấm pa-nô.
Và đây là video.
Bạn phải tưởng tượng theo cách khác.
Nó không ở đó. Nhưng với chúng tôi, chúng tôi đang cố gắng gợi lại cử chỉ không muốn gây sự chú ý, như là có một người nhỏ với cánh tay vươn dài đằng sau tấm giấy lớn.
Điều này được so sánh giống như tình trạng căng thằng khi đang làm nhiệm vụ của người quan sát và hiện tại mẫu giấy này rất nhẹ nhàng với người xem đang đứng trước chúng.
Tác phẩm nghệ thuật tiếp theo là Con chim mồi.
Đây là mẫu hình làm bằng bìa các-tông, do đó đồ vật cao gần bằng tôi.
Nó có thân hình đầy đặn, hai cánh tay, và ăng-ten rất cao, như một cái đầu, và mục đích duy nhất của nó là thu hút sự chú ý.
Vì vậy, khi người xem đi ngang qua, nó nghiêng qua bên này rồi bên kia, và di chuyển cánh tay càng ngày càng nhanh hơn khi người này tiến đến gần.
Và đây là kịch bản kiểm tra đầu tiên.
Bạn thấy hai cử động hòa hợp, và vật thể dường như sử dụng toàn bộ cơ thể nó để biểu hiện sự tuyệt vọng.
Nhưng ý tưởng này là một khi nó thu hút được sự chú ý của người xem, nó không còn thích thú, và tìm người kế tiếp để gây sự chú ý.
(Khán giả cười) Và đây là thân của con chim bù nhìn được làm bằng nhiều chất liệu khác nhau.
Nó được sản xuất hàng loạt giống như tại nhà máy như máy hút bụi hay máy giặt.
Vì chúng ta luôn làm việc từ không gian rất riêng tư, chúng ta thích cách mà cảm nhận của người dùng làm giảm tính cá nhân của đồ vật và cho chúng ta một chút khoảng cách ngoài mặt, ít nhất là như vậy.
Theo chúng tôi, đây là loại nguy hiểm luôn cố làm phân tâm chúng ta và muốn chúng ta chú ý đến chúng, nhưng chúng có thể cần rất nhiều sự giúp đỡ.
Tác phẩm tiếp theo là một đồ vật, một loại nhạc cụ âm nhạc.
có hình dạng của đấu trường được điều chỉnh theo tỉ lệ người xem từ góc nhìn của ai đó từ trên sân khấu.
Đó là từ nơi tôi đang đứng, mỗi các bạn dường như trở thành lớn như thế này đây và khán đài gần như chiếm lấy toàn bộ tầm nhìn của tôi.
Ngồi trên khán đài là 996 bức tượng nhỏ.
Chúng được lắp đặt để vỗ tay thỏa thích.
Điều này có nghĩa là chúng có thể quyết định khi nào vỗ và khi nào không vỗ vỗ mạnh thế nào và vỗ lâu ra sao, chúng muốn bị ảnh hưởng hay ảnh hưởng như thế nào lên những thứ khác và nếu muốn đóng góp vào sự đổi mới.
Khi người xem bước lên trước khác đài, sẽ có câu trả lời.
Nó có thể là một vài tiếng vỗ tay hoặc một tràng pháo tay lớn, và sau đó không có gì xảy ra cho đến khi người xem rời ghế và một lần nữa khán giả sẽ đưa ra trả lời.
Nó có thể là bất cứ điều gì từ một vài tiếng vỗ tay nhẹ từ hàng ghế khán giả, hay là một tràng pháo tay rất lớn.
Theo chúng tôi, tôi nghĩ rằng chúng tôi thật sự xem khán giả như là một đồ vật hoặc bộ phận cơ thể có đặc tính âm nhạc một nhạc cụ.
Thế nên, người xem có thể chơi nó bằng cách tạo ra những mô hình, những âm thanh phức tạp và khác nhau, nhưng lại không thể bắt khán giả đưa ra câu trả lời đúng như ý ta muốn.
Thế nên, đó là cảm giác về sự phán xét, thất thường và lo âu.
Nó còn có đặc tính hấp dẫn và giống như giăng bẫy vậy.
Vì vậy, nếu bạn thấy chúng tôi hào hứng về hình ảnh cái đầu tách ra để tạo thành hai tay.
Đây là một đoạn hoạt hình ngắn, cứ như là hai phần của bộ não xung đột nhau để diễn giải tính hai mặt và sự căng thẳng.
Và đây là kiểu mẫu.
Vì vậy, chúng ta không thể chờ đợi thêm để được bao vây bởi 996 khán giả
OK, đây là tác phẩm cuối cùng, nó được gọi là Framerunners.
Nó đến từ ý tưởng về cái cửa sổ.
Đây là cửa số thực sự trong studio của chúng tôi, và như bạn có thể thấy, nó được chia làm ba phần gỗ với ba độ dày khác nhau.
Và chúng tôi sử dụng cùng những vật liệu làm cửa sổ để xây nên khung hoặc lưới của chúng những thứ được treo trong phòng và có thể được nhìn từ hai phía.
Tấm lưới này được làm bởi một tập hợp những bức tượng nhỏ.
Chúng cũng được chia làm ba phần với kích thước khác nhau, cứ như là đề xuất một góc nhìn mới hay tổng quan về một vùng đồng bằng.
Mỗi bức tượng có thể chạy lui và chạy tới trên đường và nấp sau hai con đường kề nhau.
Ngược với tấm lưới rất chật này, chúng tôi muốn đem lại cho chúng sự hài hước và vui nhộn, như diễn viên múa rối tóm lấy chúng và làm chúng trở nên sống động trên đường phố.
Và chúng tôi thích ý tưởng cho chúng nhảy cóc giống thể chúng vô tâm, vô tư không lo lắng và vui vẻ, cho đến khi phát hiện ra sự có mặt của người xem và đến trốn sau bức tường gần nhất.
Vì vậy, theo chúng tôi, những tác phẩm này còn thể hiện mâu thuẫn của chính nó.
Những hình vẽ này bị mắc kẹt trong khung chắc, như tù nhân và pháo đài, vì nó cho phép chúng không lo nghĩ non nớt và vô tư và khá là không lo nghĩ về thế giới bên ngoài.
Do đó, tất cả những đặc tính cuộc sống mà tôi nói đến được chuyển sang thành một cấu hình kỹ thuật đặc thù và chúng tôi rất may mắn được hợp tác với ETH Zurich để phát triển nguyên mẫu đầu tiên.
Và bạn thấy chúng xuất ra từ bánh răng chuyển động từ đoạn hoạt hình của tôi và tạo chuyển động lắc lư tích hợp các cử động đầu nhấp nhô và chuyển động ra sau và trước.
Nó thật sự khá nhỏ.
Bạn có thể thấy nó vừa lòng bàn tay của tôi.
Hãy tưởng tượng sự phấn khích của chúng ta khi nhìn thấy nó hoạt động thật sự trong studio, và nó đây.
(Khán giả cười) Cám ơn các bạn.
(Tiếng vỗ tay)
Trí thông minh-- nó là gì vậy?
Nếu chúng ta nhìn lại lịch sử xem trí thông minh được nhìn nhận thế nào, ta có thể tham khảo câu nói nổi tiếng của Edsger Dijsktra: "Hỏi rằng liệu máy có thể suy nghĩ được hay không cũng thú vị như hỏi liệu một chiếc tàu ngầm có bơi được hay không."
Khi Edsger Dijstra viết câu này, ông viết như một lời chỉ trích những người đi tiên phong trong khoa điện toán,
như Alan Turing. Tuy nhiên, nếu nhìn lại và nghĩ xem đâu là phát kiến có sức mạnh cho phép ta tạo nên chiếc máy có thể bơi, chiếc máy có thể bay, sẽ nhận ra rằng chỉ khi ta hiểu được về cơ chế của việc bơi và sự bay thì mới có thể làm ra những máy móc đó.
Vì vậy, một vài năm trước, Tôi đã thực hiện một chương trình nghiên cứu cơ chế vật lý cơ bản làm nền tảng cho trí thông minh.
Ta hãy lùi một bước.
Bắt đầu một thí nghiệm về tư duy.
Giả sử quý vị thuộc một chủng người ngoài hành tinh không biết gì về sinh học Trái đất, về khoa thần kinh, hay trí thông minh Trái Đât, nhưng có chiếc kính viễn vọng rất tuyệt giúp quan sát Trái Đất, và đời quý vị rất dài nên có thể quan sát
hàng triệu, thậm chí hàng tỉ năm. Và thấy được một hiệu ứng kì lạ.
quý vị sẽ thấy rằng, qua hàng thiên nhiên kỉ, trái đất đã liên tục va chạm với những thiên thạch cho đến một thời điểm tại đó, ứng những năm của chúng ta, khoảng 2000 năm sau CN thời điểm những thiên thạch đang bay theo hướng sắp va vào trái đất hẳn sẽ va vào trái Đất thì chợt bị làm chệch hướng
hoặc nổ tung trước khi va. Tất nhiên, là một người Trái Đất, chúng ta hiểu lí do có thể
do chúng ta cố bảo vệ chính mình. Chúng ta đang cố gắng ngăn chặn cuộc va chạm.
Nhưng nếu quý vị là một người ngoài hành tinh không hiểu về chuyện này, không có bất kì khái niệm gì về trí thông minh Trái Đất, quý vị sẽ buộc phải tiếp nhận một giả thuyết vật lí giải thích cách sao vào thời điểm nào đó, những thiên thạch lẽ ra phá hủy bề mặt của một hành tinh lại dừng lại cách bí ẩn.
Và tôi cho rằng đây cũng chính là nhu cầu tìm hiểu về bản chất vật lý của trí thông minh.
Vì vậy trong chương trình này được thực hiện cách đây vài năm, Tôi đã xem xét nhiều vấn đề có tính liên nghành khoa học phối hợp nhiều khoa học khác nhau, và tôi thấy chúng đều chỉ ra một cơ chế chung duy nhất
của sự thông minh. Ví dụ, trong khoa học vũ trụ, có nhiều bằng chứng chứng minh vũ trụ của chúng ta dường như là một sự hòa hợp hoàn hảo cho sự phát triển của trí thông minh, và, đặc biệt, cho sự phát triển của trạng thái phổ quát làm gia tăng tối đa sự đang dạng có thể của tương lai.
Trong lĩnh vực trò chơi, ví dụ như trong game Go-- mọi người đều nhớ vào năm 1997 khi Deep Blue của IBM đánh bại Garry Kasparov trong môn cờ vua-- ít người nhận thức được trong vòng 10 năm qua, trò chơi Go, được cho là một game có nhiều thử thách hơn vì nó có nhiều yếu tố chi tiết hơn, nó cũng đã chinh phục những game thủ máy tính với cùng một lí do: công nghệ tốt nhất cho máy tính chơi Go hiện nay là công nghệ làm gia tăng tối đa những giải pháp tương lai trong quá trình chơi.
Cuối cùng, trong lập trình hoạt động của robot, vừa qua có nhiều kỹ thuật đa dạng đã tận dụng ưu thế của năng lực robot để tối đa tự do hành động trong tương lai để hoàn thành các thao tác phức hợp.
Lấy tất cả những tuyến đoạn khác nhau này gộp chúng lại với nhau, tôi tự hỏi từ nhiều năm về trước có một cơ chế nào cho trí thông minh làm thừa số chung cho những chuỗi khác nhau này?
Có chăng một phương trình cho trí thông minh?
Tôi tin, câu trả lời là Có. ["F = T ∇ Sτ"] Cái ta thấy đây có thể là cái tương đương gần nhất với một E = mc² một công thức cho trí thông minh mà tôi đã thấy.
Cái ta thấy ở đây là một trình bày tương xứng cho thấy trí thông minh là một lực, F, hành động để tối đa hóa tự do hành động tương lai
nó hành động để tối đa hóa tự do hành động tương lai, hoặc giữ cho các lựa chọn được để ngỏ, với một cường độ T, với sự đa dạng của các tương lai có thể đạt tới, S trong một ngưỡng thời gian tương lai nào đó, tau.
Tóm lại, trí thông minh không thích bị mắc kẹt.
Trí thông minh cố gắng tối đa hóa tự do hành động tương lai và giữ các lựa chọn để ngỏ.
Như vậy, với phương trình này, câu hỏi tiếp theo là, ta dùng nó để làm gì?
Nó dự báo được đến đâu?
Nó có dự báo được sự thông minh ở tầm con người không?
Nó có dự báo được trí thông minh của máy không?
Tôi sẽ cho quý vị xem một video ta sẽ thấy những ứng dụng kỳ diệu của phương trình này.
(Video) Thuyết minh: Nghiên cứu gần đây trong vũ trụ học cho chúng ta thấy rằng các vũ trụ tạo ra nhiều hỗn loạn, hoặc "entropy", trong đời của nó thường có nhiều điều kiện thuận lợi hơn cho sự tồn tại của trí thông minh giống như của chúng ta.
Điều gì xảy ra nếu mối liên hệ vũ trụ hiện thấy này giữa entropy và trí thông minh ẩn chứa một mối liên hệ sâu sắc hơn?
Điều gì xảy ra nếu hành vi thông minh không chỉ tương quan, với sự tạo ra entropy dài hạn, mà trên thực tế nảy sinh trực tiếp từ chính nó?
Để tìm cho ra, ta phải phát triển một máy cài phần mềm đặt tên là Entropica, được thiết kế để tối đa hóa việc tạo ra entropy dài hạn của bất kỳ hệ thống nào mà nó dự vào.
Kỳ lạ thay, Entropica có khả năng vượt qua phép thử trí thông minh của loài vật và chơi trò chơi do người sáng chế, thậm chí máy kiếm được tiền trên thị trường chứng khoán, mà không cần được hướng dẫn phải làm thế nào.
Đây là vài ví dụ về hoạt động của Entropica.
Giống như một người đứng thẳng không ngã, đây ta xem máy Entropica tự động dùng một chiếc xe đi thăng bằng trên cây sào.
Đây là một việc xuất sắc vì chúng ta không đề ra cho Entropica một mục tiêu.
Nó tự quyết định lấy sẽ giữ thăng bằng trên thanh gỗ.
Khả năng giữ thăng bằng này có một ứng dụng cho khoa chế tạo robot hình người. và công nghệ trợ giúp con người.
Hệt như một số động vật có thể dùng các vật thể trong môi trường làm công cụ để vươn ra trong một không gian hẹp đây ta thấy máy Entropica, vẫn dựa vào tài trí của mình, có khả năng di chuyển một đĩa lớn tượng trưng cho một con vật dịch chuyển đó khiến cho một đĩa nhỏ, tượng trưng cho một công cụ, vươn ra trong không gian giới hạn nắm lấy cái đĩa thứ ba và thả chiếc đĩa thứ ba từ vị trí cố định ban đầu của nó.
Khả năng sử dụng công cụ này có ứng dụng cho công nghệ chế tạo và nông nghiệp thông minh.
Thêm nữa, giống như một số con vật có thể hợp tác với nhau để kéo các đầu dây cùng một lúc để có thức ăn, ở đây ta thấy Entropica có thể làm được một mô hình công việc đại loại như vậy.
Khả năng hợp tác này có ứng dụng lý thú cho quy hoạch kinh tế và nhiều lĩnh vực khác.
Entropica được ứng dụng rộng rãi trong nhiều linh vực khác nhau.
Ví dụ, ở đây ta thấy nó chơi thành công trò chơi của quả ping pông, thể hiện tiềm năng của nó trong game.
Ở đây ta lại thấy Entropica có khả năng phối hợp nhiều liên hệ mới trong mạng xã hội khi quan hệ bạn bè đang dễ bị quên lãng nó đã thành công trong việc giữ cho mạng liên lạc được duy trì.
Khả năng phối hợp mạng lưới này cũng có ứng dụng trong y tế, cơ khí chế tạo và tình báo.
Ở đây ta thấy Entropica có năng lực dẫn đường cho một hạm đội tàu, nhận rõ đường và đi thành công qua kênh đào Panama mở rộng hành trình ra biển Đại tây dương sang Thái bình dương.
Tương tự như vậy, Entropica có thể ứng dụng rộng rãi cho các nhiệm vụ trong điều khiển học quân sự, hậu cần và vận tải.
Cuối cùng ta thấy Entropica tự khám phá và điều hành chiến lược mua khi rẻ, bán khi đắt trên thị trường chứng khoán mô phỏng, làm tài sản tăng trưởng thành công theo cấp số nhân dưới sự quản lý.
Khả năng quản lý rủi ro này được ứng dụng rộng rãi trong tài chính và bảo hiểm.
Cái quý vị vừa thấy những đa dạng trong thông minh con người những hành vi tri nhận như khả năng sử dụng công cụ, khả năng đứng thẳng đi thăng bằng khả năng hợp tác xã hội đều tuân theo một phương trình duy nhất phương trình đó hướng dẫn toàn bộ hệ thống tối đa hóa tự do hành động tương lai.
Đến đây ta gặp một sự trớ trêu.
Đưa ta trở về điểm ban đầu lúc bắt đầu sử dụng khái niệm robot, vở kịch "RUR," luôn có một khái niệm rằng nếu ta phát triển một trí thông minh nhân tạo, thì có thể xảy ra cuộc nổi loạn về điều khiển học.
Máy sẽ nổi lên chống lại con người.
Một hậu quả lớn của việc này là mấy thập kỷ vừa qua, có thể chúng ta đã có toàn bộ khái niệm về cuộc nổi loạn điều khiển học theo chiều ngược lại.
Vấn đề không phải là máy trước tiên trở nên thông minh rồi thành tự cao tự đại và muốn thống trị thế giới.
Vấn đề chính là ngược lại, chính sự khao khát kiểm soát mọi khả năng của tương lai mới là điều quan trọng hơn sự thông minh ấy, sự thông minh phổ quát ấy, trên thực tế có thể nảy sinh trực tiếp từ việc nắm quyền kiểm soát chứ không phải là ngược lại.
Một kết quả quan trọng khác là tìm kiếm mục đích.
Tôi thường tự hỏi, năng lực tìm kiếm mục đích thể hiện trong khung này như thế nào?
Câu trả lời là, khả năng tìm kiếm mục đích sẽ trực tiếp đi từ đây trong ý nghĩa sau đây: giống như ta đi qua một đường hầm, một cổ chai trong không gian lộ trình tương lai, để đạt được những mục tiêu khác nhau đa dạng về sau, hoặc tỉ như quý vị đầu tư trên thị trường chứng khoán tài chính, ta chấp nhận giảm tính thanh khoản ngắn hạn, để tăng của cải dài hạn cho mình, sự tìm kiếm mục đích nảy sinh trực tiếp từ định hướng dài hạn tới tăng tự do hành động tương lai.
Điểm cuối cùng, Richard Feynman, một nhà vật lý nổi tiếng, đã viết rằng nếu văn minh loài người bị hủy diệt và bạn chỉ còn cơ hội để lại một lời nhắn duy nhất cho con cháu mình hòng giúp chúng xây dựng lại nền văn minh, thì lời nhắn ấy là tất cả những thứ quanh ta được làm nên bởi các nguyên tố nhỏ bé nguyên tố đó hấp dẫn nhau khi chúng ở xa nhau nhưng lại đẩy nhau khi chúng ở gần nhau.
Còn phát biểu tương tự của tôi gửi cho thế hệ sau để giúp họ xây nên trí thông minh nhân tạo hoặc giúp họ hiểu được trí thông minh con người sẽ như sau: Trí thông minh nên được xem như một quá trình vật chất nhằm tối đa hóa tự do hành động tương lai và tránh những ràng buộc trong tương lai của nó.
Cảm ơn quý vị rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi muốn bắt đầu bằng câu chuyện về con ốc sên ở Paisley
Vào buổi tối ngày 26/08/1928, May Donoghue đi tàu từ Glasgow đến thị trấn Paisley, cách thành phố 7 dặm về phía đông. Ở quán cà phê Wellmeadow, cô dùng 1 cốc Scots với kem nổi. Món này gồm có kem và bia gừng. Một người bạn đã mua nó cho cô ấy
Người ta mang đến chai bia gừng màu nâu đục mang nhãn "D. Stevenson, Glen Lane, Paisley
Cô uống một ít kem nổi, nhưng khi đổ chỗ bia gừng còn lại vào cốc một con ốc đang phân hủy nổi lên trên bề mặt cốc bia.
Ba ngày sau, cô được đưa vào Bệnh viện Hoàng gia Glasgow được chẩn đoán bị viêm dạ dày và bị sốc.
Việc May Donoghue khởi kiện hãng Stevenson sau sự cố trên đã thiết lập một tiền lệ pháp lý rất quan trọng: Toà án phát quyết hãng bia gừng Stevenson phải chịu trách nhiệm chăm sóc đối với May Donoghue dù giữa họ không hề có hợp đồng ràng buộc nào, và thực tế May còn không phải là người mua đồ uống.
Một trong các thẩm phán, Ngài Atkin, có nói rằng: Mọi người phải cẩn thận để tránh các hành vi hay thiết sót mà có thể nhìn thấy trước là sẽ gây hại cho những người xung quanh.
Người ta lo rằng nếu không có nghĩa vụ quan tâm thì sẽ có bao nhiêu người có thể mắc bệnh viêm dạ dày ruột trước khi Stevenson ngừng kinh doanh.
Bây giờ hãy bám vào câu chuyện ốc Paisley, bởi vì nó là một nền tảng quan trọng.
Năm ngoái, Hansard Society, một tổ chức từ thiện phi đảng phái với nỗ lực tăng cường dân chủ nghị viện và khuyến khích công chúng quan tâm nhiều hơn đến chính trị đã công bố bản đánh giá hàng năm của họ về cam kết chính trị, cùng với một phần phụ lục về chính trị và các phương tiện truyền thông.
Dưới đây là một vài kết quả khá thất vọng từ cuộc khảo sát đó
Báo lá cải dường như không thúc đẩy các quyền chính trị của độc giả của họ cũng như của những người không đọc bất kì tờ báo nào.
Những người chỉ đọc báo lá cải có xu hướng đồng ý với quan điểm chính trị tiêu cực nhiều gấp 2 lần so với những người không đọc báo.
Họ không chỉ ít quan tâm chính trị,
mà còn đang sử dụng loại phương tiện truyền thông có xu hướng làm tăng những đánh giá tiêu cực về chính trị, qua đó góp phần tạo ra một thái độ buông xuôi và hoài nghi về nền dân chủ và vai trò của mình trong đó.
Không có gì ngạc nhiên khi bản báo cáo kết luận rằng: báo chí, đặc biệt là các tờ báo lá cải dường như không thấy được tầm quan trọng của họ trong nền dân chủ của chúng ta.
Giờ thì tôi ngờ rằng liệu có ai trong phòng này sẽ nghiêm túc thách thức quan điểm đó.
Nhưng nếu Hansard đúng, và thường là như vậy, thì chúng ta có một vấn đề rất nghiêm trọng, và tôi sẽ dành 10 phút tiếp theo tập trung vào vấn đề đó.
Kể từ vụ Ốc sên ở Paisley, và đặc biệt là trong thập kỷ vừa qua, khái niệm về nghĩa vụ quan tâm đã được phát triển thêm nhiều vì nó liên quan đến một số khía cạnh của xã hội dân sự.
Nhìn chung, nghĩa vụ quan tâm phát sinh khi hành động của một cá nhân hoặc một nhóm có khả năng gây ra thiệt hại cho người khác, về thể chất, tinh thần hay kinh tế.
Nghĩa vụ này chủ yếu tập trung vào một vài lĩnh vực như: sự đồng cảm của chúng ta với trẻ em và thanh thiếu niên, với nhân viên phục vụ, với người già và người ốm yếu.
Chúng ta hiếm khi tranh luận về những vấn đề quan trọng không kém xung quanh sự yếu kém của chính phủ hiện tại tới những quan điểm mà sự trung thực, chính xác và khách quan là nền tảng cơ bản trong quá trình xây dựng và áp dụng rộng rãi vào những vấn đề liên quan tới dân chủ.
Và càng nghĩ nhiều về nó, bạn càng thấy kì lạ hơn.
Vài năm trước, tôi đã có vinh dự tham gia khánh thành một trường học mới ở đông bắc nước Anh
Nó đã được các học sinh đổi tên thành Học viện 360.
Khi tôi bước qua cái cổng trường phủ kín cỏ rất ấn tượng của học viện. Trên bức tường trước mặt tôi là dòng chữ sáng lóa trích dẫn lới dạy nổi tiếng của Marcus Aurelius: Đừng nói những điều không đúng sự thật, đừng làm những điều không hợp lẽ phải.
Thấy tôi nhìn chằm chằm vào câu trích, ngài hiệu trưởng nói: "Ồ, đó là phương châm của trường chúng tôi."
Trên chuyến tàu trở lại London, tôi đã không thể ngừng nghĩ về điều đó.
Tôi cứ nghĩ, chúng ta thực sự phải cần đến hơn 2.000 năm để chấp nhận rằng quan điểm đơn giản trên của Marcus là kỳ vọng tối thiểu của mỗi con người với người khác hay sao?
Chẳng phải bây giờ là lúc để chúng ta phát triển khái niệm về nghĩa vụ quan tâm và thêm vào đó nghĩa vụ quan tâm đến những giá trị dân chủ vốn phổ biến nhưng đang dần mất đi sao?
Sau cùng, sự bất cẩn trong nhiều ngành nghề có thể dễ dàng dẫn đến việc bị buộc tội vô trách nhiệm. Trong trường hợp đó, liệu chúng ta có thể thực sự thoải mái khi nghĩ đến việc thực tế chúng ta đang cẩu thả với chính sức khỏe của cộng đồng và những giá trị nền tảng của cộng đồng không?
Dựa vào các bằng chứng, có ai có thể nói một cách trung thực rằng các phương tiện truyền thông mà Hansard đã thẳng thắn lên án đã đủ lưu tâm để tránh những hành động mà họ có thể đoán trước là có khả năng làm suy yếu hoặc thậm chí phá hoại sự ổn định vốn đã mong manh của nền dân chủ.
Lúc này sẽ có những người sẽ cho rằng điều này sẽ dễ dàng biến tường thành hình thức kiểm duyệt, dù là tự kiểm duyệt. Nhưng tôi không đồng ý với lập luận đó.
Chúng ta hoàn toàn có thể cân bằng giữa tự do ngôn luận và những trách nhiệm đạo đức và xã hội to lớn hơn.
Hãy để tôi giải thích rõ hơn bằng ví dụ từ chính sự nghiệp làm phim của tôi.
Trong suốt sự nghiệp, tôi chưa bao giờ đồng ý rằng 1 nhà làm phim nên đặt công việc của họ ở ngoài hoặc ở trên những giá trị sống mà họ tin là đúng đắn cho chính cuộc đời mình, cho gia đình mình và cho tương lai của cộng đồng
Tôi sẽ nói rõ hơn.
Một nhà làm phim có trách nhiệm không bao giờ hạ thấp giá trị công việc của họ xuống mức ít trung thực hơn so với thế giới mà họ muốn sống ở đó.
Theo tôi, các nhà làm phim, nhà báo, thậm chí các blogger đều phải đối mặt với những kỳ vọng của xã hội cùng với việc phải kết hợp được sức mạnh nội tại của môi trường với các kỹ năng chuyên nghiệp được mài dũa của họ.
Rõ ràng họ không bắt buộc phải làm điều đó, nhưng đối với các nhà làm phim tài năng, các nhà báo có trách nhiệm hoặc thậm chí blogger, đó là việc không thể không làm.
Chúng ta luôn phải nhớ tới quan điểm của chúng ta về tự do cá nhân và tự do sáng tạo, là khái niệm tương đối mới trong lịch sử hệ tư tưởng phương Tây; và vì lý do đó, nó thường bị đánh giá thấp và có thể bị phá hoại rất nhanh chóng.
Đó là một ước vọng dễ dàng mất đi, và một khi mất đi, một khi đầu hàng thì rất khó để tìm lại.
Và việc đầu tiên để bảo vệ nó là phải có các tiêu chuẩn của riêng chúng ta, không phải những biện pháp kiểm duyệt hay luật lệ, mà là các chuẩn mực và sự cầu toàn của chính chúng ta.
Sự cầu toàn khi chúng ta làm việc với người khác, và những chuẩn mực riêng mà chúng ta áp dụng khi sống trong xã hội.
Và các tiêu chuẩn này cần phải phù hợp với một chương trình nghị sự xã hội lâu dài.
Chúng là một phần của trách nhiệm tập thể, trách nhiệm của người nghệ sĩ hoặc của nhà báo là phải ứng xử với thế giới như những gì nó thực sự là. Và điều này phải song hành với trách nhiệm của các nhà lãnh đạo: phải đối mặt với thực tế xã hội và không để bị cám dỗ mà tham ô nguyên nhân cho sự yếu kém của xã hội.
Tuy nhiên, rõ ràng là trong vài năm gần đây, nhiều bộ phận lớn trong mảng truyền thông đã làm ngơ với trách nhiệm này.
Hệ quả là ở phương Tây, những chính sách quá đơn giản của các đảng đối lập, cùng với việc họ cố lôi kéo những người già đã vỡ mộng, và một bộ phận giới trẻ thờ ơ bị ám ảnh bởi những suy nghĩ tầm thường; và những suy nghĩ lệch lạc đang đe dọa sẽ khiến cho cuộc sống thiếu đi sự chủ động, những cuộc tranh luận chuyên môn và sự gắn kết. Và tôi xin nhấn mạnh vào sự chủ động.
Ngay cả những nhà tự do hăng hái nhất cũng cho rằng lẽ ra vụ kiện giữa Donoghue và Stevenson phải bị quăng ra khỏi tòa án và rằng cuối cùng Stevenson phải ngừng kinh doanh nếu họ vẫn tiếp tục bán bia gừng với sên.
Nhưng tôi nghĩ phần lớn chúng ta đều chấp nhận, ở một mức độ nhất định, việc chính quyền thực thi nghĩa vụ quan tâm. Và từ khóa ở đây là hợp lý.
Quan tòa phải hỏi rằng: liệu họ đã quan tâm đúng mức chưa và liệu họ có nhìn thấy trước được hậu quả từ những hành vi của họ hay không?
Khác với việc áp dụng quyền lực nhà nước, tôi muốn chúng ta hãy cùng áp dụng một bài kiểm tra nhỏ về sự đúng mực lên các phương tiện truyền thông, những người đã đặt ra những thái độ và nội dung cho nhiều cuộc thảo luận về dân chủ của chúng ta.
Để dân chủ thực sự có hiệu lực, thì những người đàn ông và những người phụ nữ biết suy nghĩ cần dành thời gian để hiểu và tranh luận về những vấn đề khó khăn phức tạp. Và họ làm những việc ấy với nỗ lực đạt được sự thấu hiểu, để dù nếu có không đồng ý được với nhau, họ cũng sẽ cho ra được một thỏa hiệp có tính khả thi.
Chính trị là về những sự lựa chọn, và trong những lựa chọn đó, chính trị là về những ưu tiên.
Đó là việc hòa giải các mâu thuẫn về lợi ích, dựa trên sự thật, ở bất cứ nơi nào và bất cứ khi nào có thể.
Nhưng nếu sự thật bị bóp méo, thì các giải pháp chỉ khiến cho mâu thuẫn sâu hơn và các áp lực và căng thẳng cho xã hội. là điều không thể tránh được.
Các phương tiện truyền thông phải quyết định: Họ nhìn nhận vai trò của mình là châm ngòi hay cung cấp tin tức?
Vì cuối cùng thì là sự kết hợp giữa lòng tin và sự lãnh đạo.
Năm mươi năm trước, Tổng thống Kennedy đã có 2 bài phát biểu mang tính lịch sử, bài thứ nhất về giải trừ quân bị và bài thứ hai là về nhân quyền.
Bài phát biểu đầu tiên gần như ngay lực tức dẫn đến Hiệp ước cấm thử vũ khí hạt nhân, và bài phát biểu thứ hai dẫn đến Đạo Luật Nhân Quyền năm 1964. Cả hai đều là những bước tiến quan trọng.
Nếu hiểu rõ và được dẫn dẵn đúng đắn, dân chủ có thể đạt được những điều rất tuyệt vời, với một điều kiện tiên quyết.
Chúng ta phải tin tưởng rằng những người đưa ra những quyết định đang hành động để vì lợi ích dân tộc chứ không phải vì bản thân họ.
Chúng ta cần những lựa chọn dựa trên thực tế, được vạch ra rõ ràng, chứ không phải những lựa chọn đưa ra bởi một vài tập đoàn quyền lực luôn theo đuổi những kế hoạch hạn hẹp. nhưng những thông tin chính xác, khách quan mà chúng ta dựa trên đó để đưa ra quyết định của riêng mình.
Nếu muốn con cháu mình có một cuộc sống đầy đủ và tốt đẹp, chúng ta cần phải thực hiện nghĩa vụ quan tâm ở mức cao nhất có thể vì một nền dân chủ mạnh mẽ và hi vọng là sẽ kéo dài.
Cảm ơn các bạn đã lắng nghe!
(Vỗ tay)
Yêu là gì
Đó là một khái niệm khó mà định nghĩa được khi mà nó được sử dụng rộng rãi trong nhiều bối cảnh
tôi có thể yêu việc đi bộ
tôi có thể yêu một cuốn sách, một bộ phim
tôi có thể yêu món trứng rán thịt
tôi có thể yêu vợ mình
(cười) Nhưng có một điểm khác biệt lớn giữa món trứng rán thịt và vợ tôi, ví dụ.
Đó là, nếu tôi quý trọng món trứng rán thịt Món trứng rán thịt, mặt khác, không quý trọng lại tôi
trong khi vợ tôi, cô ấy gọi tôi là ngôi sao của cuộc đời cô ấy.
(tiếng cười) Vì thế, chỉ người nào truy cầu lương tâm mới có thể xem tôi như một con người đáng mơ ước
Tôi biết điều này, vì thế tình yêu có thể được định nghĩa theo một cách chính xác hơn là khát khao được người khác mơ ước đến.
Vì thế, vấn đề muôn thuở của tình yêu luôn là làm thế nào để trở nên đáng được mong muốn và duy trì nó?
Cá nhân chúng ta từng tìm ra câu trả lời cho vấn đề này bằng việc sống tuân thủ theo những quy luật của cộng đồng
Các bạn đã đóng một vai trò cụ thể theo giới tính, tuổi tác, địa vị xã hội, và bạn chỉ phải làm tròn vai của mình để được đánh giá cao và được yêu mến bởi toàn thể cộng đồng.
Hãy thử nghĩ về một người phụ nữ trẻ phải giữ gìn sự trinh trắng trước khi kết hôn
thử nghĩ xem con trai út người luôn phải nghe lời anh cả của mình và người anh cả đó luôn phải nghe lời tộc trưởng (trưởng dòng họ)
Nhưng có một hiện tượng bắt đầu vào thế kỉ 13 chủ yếu vào thời kì Phục hưng ở phương Tây, đã gây nên một đợt khủng hoảng nhận thức lớn nhất trong lịch sử loài người
Hiện tượng đó chính là sự hiện đại hóa.
Chúng ta có thể tóm tắt cơ bản nó thành một quá trình gồm 3 giai đoạn
Đầu tiên, là quá trình duy lý hóa nghiên cứu khoa học, đã thúc đẩy tiến bộ công nghệ.
Tiếp đó, quá trình dân chủ hóa chính trị, đã thúc đẩy các quyền cá nhân.
Và cuối cùng, quá trình duy lý hóa sản xuất kinh tế và tự do hóa thương mại
3 quá trình này giao thoa với nhau và đã phá vỡ hoàn toàn những quy tắc truyền thống trong xã hội phương Tây, với những hậu quả cực đoan đối với cá nhân trong xã hội
Bây giờ mọi người đều tự do coi trọng hay xem thường bất kì thái độ, lựa chọn, bất kì điều gì.
Nhưng kết quả là, chính họ lại phải chạm trán với sự tự do mà những người khác cũng có quyền tự do coi trọng hay xem thường họ
Nói cách khác, ngày xưa giá trị của tôi được đảm bảo bằng việc tuân thủ những luật lệ truyền thống
Giờ nó được niêm yết ở sàn chứng khoán.
Mỗi ngày, trên cái thị trường tự do về ham muốn, mong ước cá nhân, tôi thương thảo, đàm phán giá trị của bản thân mình.
Vì vậy mà nỗi lo lắng của một người đàn ông hiện đại.
Anh ta luôn bị ám ảnh: " Liệu mình có được đánh giá cao?
Cao đến đâu? Có bao nhiêu người sẽ yêu mến mình đây?"
Và cách anh ta phản ứng với nỗi lo lắng này thì sao?
Vâng, bằng cách điên cuồng thu lượm những biểu tượng của mong muốn
(tiếng cười) Tôi gọi hành động thu lượm đó, cùng với những thứ khác, là vốn quyến rũ.
Thực sự thì xã hội tiêu dùng của chúng ta phần lớn dựa vào vốn quyến rũ.
Người ta đã từng nói về sự tiêu dùng này rằng thời của chúng ta là thời của vật chất.
Nhưng điều đó không đúng! Chúng ta chỉ đang tích lũy những thứ nhằm để giao tiếp với những người khác
Chúng ta làm thế để khiến họ yêu chúng ta, để quyến rũ họ.
Không có gì gọi là bớt thực dụng đi hay nhiều tình cảm hơn khi một thiếu niên mua một chiếc quần bò mới và xé rách phần đầu gối, bởi vì cậu ta muốn làm vui lòng Jennifer,
(tiếng cười) Tiêu dùng không cứ phải là vật chất
Nó như là thứ bị nuốt chửng và hi sinh nhân danh vị thần tình yêu, hay là dưới cái tên vốn quyến rũ.
Quan sát tình yêu thời hiện đại, Làm thế nào chúng ta lại nghĩ rằng một tình yêu lâu bền sẽ đến
Chúng ta có 2 giả thuyết: Giả thuyết thứ nhất bao gồm việc đặt cược rằng quá trình vốn hóa sự yêu quý bản thân sẽ trở nên mãnh liệt hơn
Rất khó để nói cái gì sẽ định hình cho sự mãnh liệt này, bởi vì nó phụ thuộc rất lớn vào những đổi mới về khoa học kĩ thuật và xã hội, những đổi mới mà bằng định nghĩa rất khó để dự đoán
Nhưng chúng ta có thể, ví dụ, tưởng tượng về một trang web hẹn hò gần giống kiểu các chương trình tích điểm trung thành, ở đây, sử dụng điểm là vốn quyến rũ số điểm này sẽ thay đổi theo tuổi tác, tỷ lệ chiều cao/cân nặng của tôi rồi bằng cấp, tiền lương, hoặc số click vào trang cá nhân của tôi.
Chúng ta cũng có thể tưởng tượng một kiểu hóa trị dành cho những người tan vỡ trong tình yêu dẫn đến việc yếu đi những cảm xúc quyến luyến
Nhân tiện, hiện đang có một chương trình MTV trong đó các giáo viên về sự quyến rũ xem nỗi đau khổ như một căn bệnh
Những giáo viên này gọi chính họ là những "nghệ sỹ tán tỉnh"
"Nghệ sỹ" trong tiếng Pháp thì dễ rồi, nó có nghĩa là "artiste".
"Tán tỉnh" ở đây nghĩa là tán tỉnh ai đó Nhưng không dừng lại ở việc làm quen, tán tỉnh - đó là "chăn rau"
vì thế họ là những kẻ chăn rau
(tiếng cười) Và họ gọi niềm đau khổ là "one-itis."
Trong tiếng Anh, "itis" là môt tiền tố chỉ sự truyền nhiễm
One-itis có thể được dịch là "sự truyền nhiễm từ môt ai đó"
Nghe có phần kinh khủng. Nhưng thực sự, đối với những nghệ sỹ tán tỉnh đó, việc phải lòng một người là một sự lãng phí thời gian nó phung phí vốn quyến rũ của bạn, vì thế cần phải được loại bỏ như một căn bệnh, như một loại truyền nhiễm
Chúng ta cũng có thể hình dung một cách sử dụng lãng mạn của bộ gen
Người ta sẽ mang nó theo và dùng nó như một tấm danh thiếp để xác định xem liệu sự quyến rũ có thể phát triển sinh sôi
(tiếng cười) Dĩ nhiên, cuộc đua giành lấy sự quyến rũ này, như mọi sự cạnh tranh khốc liệt khác, sẽ tạo nên một sự mất cân xứng về sự hài lòng tự mãn về bản thân và vì thế cô đơn và phẫn nộ cũng xuất hiện
Thế nên, chúng ta có thể mong đợi rằng sự hiện đại hóa, bản thân nó, là nguồn gốc của vốn quyến rũ, có thể được dấy lên thành một vấn đề.
Tôi đang nghĩ về phản ứng của các công xã tôn giáo hay tân phát xít.
Nhưng tương lại không nhất thiết phải như vậy,
Có thể có cách khác để nhìn nhận tình yêu.
Nhưng làm thế nào
Làm thế nào để từ bỏ việc định giá nhu cầu quá khích đó
Vâng, bằng việc nhận ra sự vô dụng của bản thân,
(tiếng cười) Vâng, Tôi vô dụng.
Nhưng yên tâm: các bạn cũng như vậy thôi
(tiếng cười) (vỗ tay) Chúng ta đều vô dụng
Sự vô dụng này rất dễ để chứng minh, bởi vì để được đánh giá cao tôi cần một người khác tơ tưởng về tôi, điều này chỉ ra rằng bản thân tôi không sở hữu giá trị nào cả,
Tôi không hề có bất kì giá trị bên trong nào
Chúng ta đều giả vờ có một thần tượng; chúng ta đều giả vờ mình là thần tượng của ai đó khác, nhưng thực tế chúng ta đều là những tên lừa đảo, giống như một người đàn ông trên phố cố tỏ ra điềm tĩnh và vô tư lự, trong khi thực ra, anh ta đang đánh giá và tính toán làm sao để mọi người để ý đến mình
Tôi nghĩ rằng việc nhận ra diện mạo chung này liên quan đến tất cả chúng ta sẽ làm những mối quan hệ yêu đương của chúng ta trở nên nhẹ nhàng hơn
Đó là bởi vì tôi muốn được yêu thương từ đầu tới chân, muốn làm rõ ràng trong mọi lựa chọn của mình, một sự điên cuồng quyến rũ luôn tồn tại.
Và vì thế, tôi muốn mình trông phải hoàn hảo như thế người khác mới có thể yêu tôi
Tôi muốn họ cũng hoàn hảo như thế, tôi có thể tái khẳng định giá trị của mình
và điều đó dẫn tới việc các cặp đôi bị ám ảnh bởi hành vi của người sẽ chia tay, kiểu như thế, ở mức độ thành tựu nhỏ nhất
Trái ngược với thái độ này, Tôi gọi nó là sự âu yếm ân cần -- tình yêu giống như thế
Ân cần âu yếm là như thế nào?
Ân cần âu yếm nghĩa là chấp nhận khuyết điểm của người mình yêu
không phải là để trở thành một đôi tình nhân hộ lý buồn bã
(tiếng cười) Điều đó khá là tệ đấy
Ngược lại, Âu yếm ân cần chứa đựng sự dịu dàng và niềm hạnh phúc
Cụ thể, tôi muốn nói tới một kiểu hài hước, không may, đã không được tận dụng
Đó là một kiểu thơ về sự ngu ngốc, vụng về một cách cố ý
tôi đang ám chỉ tới sự tự giễu mình
Đối với những cặp đôi đã đường ai nấy đi, vì những giới hạn của truyền thống, Tôi tin rằng sự giễu cợt bản thân là một trong những cách tốt nhất để duy trì mối quan hệ.
Bây giờ bạn hãy tưởng tượng mình đang ở trong một siêu thị và mua một số vật dụng và phải đưa ra quyết định dùng túi nhựa hay túi giấy
Bạn sẽ chọn cái nào, nếu muốn làm điều có lợi cho môi trường sống?
Hầu hết mọi người sẽ chọn túi giấy
Vậy thì tại sao?
Ngay từ ý nghĩ đầu tiên
ta đã cho rằng lựa chọn này tốt cho môi trường
Thứ này có thể tự phân hủy, tái sử dụng
đôi khi còn có thể đem đi tái chế
Bởi vậy khi nhìn vào túi nhựa hầu như ai cũng nghĩ giống nhau rằng sử dụng nó thì thật là xấu và phải tránh điều này bằng bất kỳ giá nào để tránh làm tổn hại đến môi trường sống
Nhưng người ta thường không nghĩ như vậy, điều này lại là mặt bên kia của vấn đề
Rằng khi ta sản xuất vật liệu bất kỳ ta cần phải lấy từ tự nhiên cũng như hàng tá những hành vi khác tác động lên môi trường
Chẳng hạn như khi cần đưa ra những lựa chọn phức tạp ta thường thích những giải pháp đơn giản cũng như thường đòi hỏi những giải pháp đơn giản
Tôi làm nghề thiết kế
tôi thường khuyên các nhà thiết kế và những nhà tiên phong về tính bền vững và ai cũng trả lời tôi rằng "Oh, Leyla à, Tôi chỉ muốn những vật liệu thân thiện với môi trường."
Tôi đáp lại rằng "Được thôi, nhưng nó khá phức tạp và chùng ta phải chôn chân hằng tiếng đồng hồ để thảo luận chính xác "vật liệu thân thiện với môi trường" nghĩa là gì bởi vì mọi thứ, về căn bản đều xuất phát từ tự nhiên cũng như cách mà chúng ta sử dụng vật liệu đó cũng kéo theo những tác động tới môi trường
Bởi vậy, ta phải tin vào những thứ gọi là trực giác khi đưa ra quyết định bất kỳ
Bởi vậy, tôi muốn gọi những thứ trực giác đó là những câu truyện thần tiên về môi trường
Dường như có tiếng nói nhỏ trong đầu bạn hay cảm giác bên trong bạn khi bạn làm những điều đúng đắn và kết quả là bạn chọn túi giấy hay mua những chiếc xe tiết kiệm nhiên liệu
và câu chuyện thần tiên về môi trường đóng vai trò quan trọng bởi vì nhờ nó, bạn đang làm những điều đúng đắn
Nhưng bằng cách nào ta thực sự biết chắc rằng việc này làm giảm những tác động xấu lên môi trường rằng mỗi hành động của cá nhân, tổ chức và toàn xã hội thật sự có ích cho môi trường tự nhiên
Bởi vậy những câu chuyện được lưu truyền về môi trường thường xuất phát từ những kinh nghiệm cá nhân hoặc những điều mà ta được nghe từ người khác
Do vậy, cũng chẳng dựa trên bất kỳ một căn cứ khoa học nào cả
Điều này thật khó khăn, vì ngay cả bản thân ta cũng đang sống trong một hệ thống cực kỳ phức tạp
Chúng ta có hệ thống loài người chỉ ta cách giao tiếp và quan hệ với nhau và ta cũng có mô hình xã hội của riêng mình Chúng ta có nền công nghiệp cực kỳ quan trọng với toàn bộ nền kinh tế và phải làm sao để vận hành hệ thống rộng lớn này và trên hết là hệ sinh thái
Nên theo bạn thấy đấy, lựa chọn đưa ra là quyết định của cá nhân nhưng có những lựa chọn mà ta đưa ra riêng lẻ dù cho đang ở giai cấp nào cũng có những tác động lên các hệ thống này
Và ta phải tự mình tìm ra đâu là cách để hướng tới sự bền vững nhưng phải phù hợp với các hệ thống khác cũng như đưa ra các lựa chọn hướng tới sự cải thiện môi trường
Những thứ ta cần làm là học để đạt được nhiều hơn với ít công sức hơn
Dân số ngày càng tăng và mọi người ai cũng muốn có điện thoại di động nhất là vào thời điểm hiện nay.
Bởi vậy, ta cần tìm ra những cách giải quyết đột phá các vấn đề như vậy mà ta gặp hàng ngày
Và đó là điểm làm xuất hiện khái niệm vòng đời
Rất quan trọng vì mỗi thứ mà ta tạo ra đều phải đi qua những vòng đời khác nhau và ta dùng những tiến bộ khoa học gọi là "sự đánh giá vòng đời" hoặc như ở Mỹ, người ta gọi đó là "phân tích dòng đời" để vẽ ra bức tranh rõ ràng bằng cách nào mà khoa học kỹ thuật khi len lỏi vào các hệ thống đó lại có ảnh hưởng lên môi trường tự nhiên
Ta cần nhìn lại toàn bộ quá trình sử dụng các nguyên liệu thô cũng như các phương thức sản xuất đóng gói, vận chuyển sử dụng, và kết thúc một vòng đời lẽ dĩ nhiên rằng,mỗi một bước trong chuỗi này mỗi hành động được thực hiện đều có sự tương tác với môi trường tự nhiên và ta có thể kiểm soát xem liệu sự tương tác này có thật sự ảnh hưởng tới những hệ thống và dịch vụ giúp duy trì sự sống trên Trái đất hay không.
Bằng cách này ta biết thêm được nhiều điều cực kỳ thú vị
Chúng ta phá bỏ được hàng ngàn bí ẩn
Để bắt đầu, tôi muốn nói về một từ đang rất thời sự
được sử dụng rất nhiều trong quảng cáo, tiếp thị xuất hiện thường xuyên trong các hội nghị mỗi khi ta bàn về sự bền vững đó chính là từ "Sự tự phân hủy"
Tự phân hủy là một tính chất của vật liệu không phải là một khái niệm có lợi cho môi trường
Tôi xin được phép giải thích chỗ này
Khi nói về một thứ nào đó tự nhiên thứ nào đó được làm từ sợi xen-lu-lô như bánh mì, hay thậm chí các loại thức ăn thừa, bỏ hay vụn giấy khi một vật gọi là tự nhiên kết thúc vòng đời của nó trong tự nhiên nghĩa là nó tự phân hủy một cách thông thường
Nó thải ra ít phân tử Cac-bon trở lại không khí, bằng cách tự nhiên dưới dạng khí CO2 nhưng đây là điểm cần lưu ý.
Hầy hết mọi thứ tự nhiên đều không kết thúc vòng đời trong tự nhiên
Hầu hết mọi thứ mà ta thải ra đều kết thúc ngoài bãi rác
Bãi rác là một môi trường hoàn toàn khác biệt
Ngoài bãi rác, các phân tử Cac-bon giống nhau này lại phân hủy theo những cách khác nhau bởi vì bãi rác là môi trường kỵ khí
Hoàn toàn không có oxy. Vô cùng ngột ngạt và nóng bức
Trong môi trường đó, các phân tử này trở thành khí mê-tan và khí mê-tan là loại khí nhà kính gây hại gấp 25 lần so với khí CO2
Do vậy những bó rau cải và vật phẩm thừa mà ta thải ra đều có thể tự phân hủy Tuy nhiên nếu chúng kết thúc ở ngoài bãi rác thì đó lại là thảm họa tác nhân gây ra thay đổi khí hậu.
Nếu ngay bây giờ có loại máy móc nào có thể thật sự hấp thu lượng khí mê-tan đó và dùng để chạy máy phát điện bù đắp vào lượng năng lượng do nhiên liệu hóa thạch sinh ra nhưng ta cần tỉnh táo về vấn đề này.
Ta cần phải xác định rõ bằng cách nào mà ta có thể bắt đầu sử dụng những loại nhiên liệu có sẵn này cũng như bắt đầu thiết kế những hệ thống và dịch vụ giúp giảm thiểu tác hại mà nó gây ra
Bởi vì ngay tại lúc này, những gì mà ta làm chỉ là thay đổi, họ nói rằng "Hãy cấm sử dụng túi nhựa. Hãy cung cấp thêm túi giấy vì nó tốt hơn cho môi trường"
Nhưng nếu bạn quăng các túi này vào thùng rác trong khi cơ sở vật chất của bãi rác địa phương chỉ là hạng bình thường thì thực tế lại là sự gây hại gấp đôi
Tôi là một nhà thiết kế sản phẩm thương mại thuần túy
Sau đó, tôi trở thành một nhà khoa học xã hội
bỗng trở nên rất hứng thú với việc tiêu thụ hàng hóa, và việc bằng cách nào mà các loại hàng hóa đã bị loại bỏ khỏi mắt chúng ta lại có thể tác động tới môi trường tự nhiên
Tất cả mọi người ngồi đây, giống như những kẻ phạm tội hàng loạt vì tôi chắc rằng hầu hết mọi người trong phòng này đều có tủ lạnh ở nhà
Người Mỹ ngày nay ngày càng phát triển những tủ lạnh lớn hơn
Chỉ trong vòng vài năm, kích cỡ của tủ lạnh đã là 1 feet khối trung bình cho một cái tủ lạnh
Lúc này vấn đề là, tủ lạnh bự quá rồi nên ai cũng dễ dàng mua thêm đồ ăn để cất trữ dù cho chẳng thể ăn hết, hay tìm thấy mớ đồ ăn đó
Ý tôi là, những thứ nằm ở sâu trong tủ lạnh có khi cả mấy năm trời chẳng ai đụng tới, đúng không?
Điều đó có nghĩa là, chúng ta đang lãng phí ngày càng nhiều đồ ăn
Như tôi đã giải thích, lãng phí thức ăn là một vấn đề
Thực tế cho thấy ở Mỹ, 40% thực phẩm được mua cho gia đình đã bị lãng phí
Một nửa đồ ăn được làm ra trên thế giới lại bị lãng phí
Đó là con số mà Liên Hiệp Quốc đưa ra.
Hơn một nửa đồ ăn Thật kinh khủng! 1,3 tỉ tấn đồ ăn bị bỏ đi một năm
Mọi thứ đều do tủ lạnh gây ra đặc biệt trong nền văn hóa Tây phương vì không đâu điều đó xảy ra dễ như ở đây
Ý tôi là vấn đề này hơi phức tạp một chút
Tôi không muốn xem nhẹ nó
Nhưng rõ ràng là tủ lạnh đã đóng góp phần lớn vào sự lãng phí này Tôi cũng muốn nhắc tới một bộ phận của tủ lạnh là phần "ngăn trữ rau quả"
Tất cả các bạn ở đây đều có thứ này ở nhà phải không?
Chính là cái ngăn mà bạn dùng để bỏ rau cải vào đấy
Rau cải thì hay bị ẩm nước trong ngăn trữ, đúng không?
À, rau cải ẩm nước
Đây thật sự là một vấn đề ở xứ sở sương mù, nước Anh thậm chí đã có một báo cáo cấp nhà nước về vấn đề này cách đây vài năm chỉ ra rằng kẻ tội phạm lớn thứ hai trong việc lãng phí đồ ăn ở Anh quốc là rau cải ẩm nước
Tên bản báo cáo là "Báo cáo về Rau cải ẩm nước"
Bạn vẫn chưa hiểu đúng không? Tôi sẽ chỉ ra vấn đề
Mấy bó cải tội nghiệp này được cho vào bên trong ngăn trữ, trái, phải và chính giữa và bởi vì ngăn trữ không thật sự được thiết kế cho mục đích giữ mấy thứ này được tươi giòn
Bạn cần một không gian kín
một môi trường không tiếp xúc với không khí để ngăn rau không bị tự hoại
Nhưng mấy ngăn trữ này, chỉ đơn giản là ngăn trữ với những miếng phủ kín hơn
Dù sao đi nữa, tôi vẫn bị ám ảnh về vụ này
Chắc chẳng ai dám mời tôi ăn tối ở nhà họ, vì tôi luôn săm soi mấy cái tủ lạnh và nghía đủ thứ đồ ăn trong đó
Quan trọng hơn, đây thật sự là một vấn đề lớn
Bởi vì ta quên mất những việc nhỏ nhặt như vầy, kiểu như mấy bó cải vừa rồi sự thật là ta đã có tác động lên môi trường. Tôi vừa giải thích về sự kết thúc một vòng đời nhưng thật sự là ta vẫn phải trồng lại mấy cây cải đó
Sự tác động của vòng đời cây cải này thật sự to lớn
Ta phải làm lại đất
Gieo hạt, phân bón các loại, chất dinh dưỡng, nước, ánh sáng
Tất cả những tác động rõ ràng này lên cây cải đều được lấy từ hệ thống điều này lại làm ảnh hưởng lớn hơn nữa tới môi trường thậm chí hơn cả sự mất mát năng lượng cho hoạt động của tủ lạnh
Bởi vậy, ta cần thiết kế ra những thứ thậm chí còn tốt hơn nữa khibắt đầu nhận diện ra những vấn đề nghiêm trọng của môi trường
Ta đơn giản chỉ bắt đầu với cái ngăn trữ và kích cỡ của nó
Đối với những bạn là dân thiết kế tủ lạnh trong phòng này đây thật sự là điều tuyệt vời để suy nghĩ
Hãy hình dung vấn đề là thật sự ta đã xem xét kỹ lưỡng việc thiết kế các đồ vật
Hãy thử nhìn vào thiết kế của tủ lạnh, thứ được xem là hiện đại nhưng thiệt ra nó chẳng thay đổi kiểu dáng là bao từ hồi những năm 1950
Vấn đề là nó vẫn chỉ là những cái hộp lớn hộp đông lạnh giúp trữ đủ thứ trong đó
Nên bạn thử hình dung nếu ta thật sự bắt đầu định hình những vấn đề hiện tại và chỉnh sửa nó coi như là nền tảng cho những giải pháp thiết kế cải tiến và đẹp mắt giúp giải quyết triệt để những vấn đề nêu trên
Đây là một thay đổi trong thiết kế mang tính định hướng chỉ ra cách mà tại đó, hệ thống của chúng ta có thể phát triển bền vững hơn nữa
40% đồ ăn thừa thật sự là vấn đề lớn
Hãy hình dung, nếu ta thiết kế tủ lạnh sao cho giảm được một nửa con số đó
Một món đồ khác mà tôi cũng cảm thấy hứng thú là bình đun nước siêu tốc hình như ở đây tôi thấy ít ai xài cái này đúng không?
Nhưng ở Anh quốc thì rất nhiều người sử dụng nó
97% hộ gia đình ở Anh quốc sắm một cái bình đun siêu tốc ở trong nhà mình
Chúng rất phổ biến
Ý tôi là nếu ta làm việc với các đơn vị thiết kế hay các nhà thiết kế, họ đang cho ra các mẫu mà họ cho là thân thiện với môi trường họ luôn hỏi tôi 2 điều
"Leyla, làm sao cho ra được món đồ mà có hiệu quả kỹ thuật?"
Bởi vì thật sự năng lượng tiêu thụ là vấn đề lớn với món đồ này
hay họ hỏi "Làm sao để mấy cái này trở thành vật liệu "xanh"?
Làm sao để sản xuất vật liệu "xanh" trong khâu sản xuất?"
Khi họ hỏi tôi những câu đó
Họ cũng có lý đấy chứ, đúng không?
Tôi thì trả lời rằng. "Anh đi sai hướng rồi"
Bởi vì vấn đề thật sự nằm ở khâu sử dụng
Là cách mà người tiêu dùng sử dụng món đồ của anh như thế nào
65% người dân Anh quốc thừa nhận rằng họ nấu hơi nhiều nước hơn số họ cần để pha một tách trà
Và tất cả lượng nước sôi bị đun dư này vẫn tiêu tốn năng lượng, và nếu tính kỹ ra sẽ thấy lượng năng lượng tiêu thụ dư ra từ việc đun nước bằng thứ này đủ để thắp sáng toàn bộ bóng đèn đường suốt một đêm ở Anh quốc
Nhưng còn vấn đề này
mà tôi gọi là sự thất bại của thiết kế sản phẩm cho cá nhân
nhưng ta còn có sự thất bại của thiết kế sản phẩm cho hệ thống, tiếp tục với mấy gã này chỗ nào cũng có mấy tay này, thậm chí bạn không để ý rằng họ có ở đó
Tôi xin giới thiệu tay này, tên là Simon
Simon làm việc cho Công ty điện lực quốc gia ở Anh quốc
Anh đảm nhận vị trí quan trọng là điều hành điện vào hệ thống để đảm bảo luôn đủ điện xài đơn giản là, anh cung cấp điện cho gia đình mỗi người dân
Anh luôn coi TV
Lý do là vì một hiện tượng độc nhất chỉ xuất hiện ở Anh quốc
là việc vào thời điểm mà mấy chương trình TV hay vừa hết
Lúc mà quảng cáo xuất hiện thì anh này phải vắt chân lên cổ chạy mua điện hạt nhân từ Pháp quốc là do, lúc này ai cũng bắt đầu đi đun nước cùng một lúc
(Khán giả cười) 1.5 triệu ấm đun nước là vấn đề nghiêm trọng
Hãy hình dung nếu bạn thiết kế ấm đun nước bạn phải vắt óc suy nghĩ tìm ra giải pháp giải quyết "sự thất bại hệ thống" này bởi vì đây thật sự là áp lực rất lớn lên hệ thống của chúng ta chỉ bởi vì sản phẩm được làm ra, không ai để ý về vấn đề này sẽ xuất hiện khi sản phẩm được ra mắt trên thị trường
Bây giờ, hãy thử nhìn vào số lượng ấm đun nước được bán ra trên thị trường và hãy thử để ý những vạch chỉ lượng nước bên trong tôi hy vọng rằng thông tin mà tôi chia sẻ với các bạn hôm nay sẽ khiến cho bạn lưu tâm con số 2 hay 5,5 tách nước chỉ để pha một tách trà
Do vậy, thử nhìn vào ấm nước mẫu này Nó có 2 ngăn chứa
Một chứa nước sôi và một chỉ để chứa nước thường
Người dùng phải nhấn nút này để đun nước lấy nước sôi nghĩa là nếu bạn lười ơi là lười bạn chỉ phải đổ đầy chỗ bạn cần xài
và đây là thứ mà tôi gọi là sản phẩm-thay đổi-người dùng sản phẩm, hệ thống hay dịch vụ phải là tiên phong trong việc can thiệp và giải quyết các vấn đề này
Bởi vậy, đây thật sự là một vũ đài công nghệ nơi mà những sản phẩm tưởng chừng đơn giản nếu chúng ta tiếp tục thiết kế, mua, sử dụng và quăng bỏ mấy món đồ này với mức độ như hiện nay thì đó thật sự là mức độ khủng khiếp Có 7 tỷ người trên thế giới hiện nay
Cũng có 6 tỷ thuê bao di động trong năm qua
Cứ từng năm một, 1.5 tỷ điện thoại di động xuất xưởng và các công ty luôn báo cáo rằng năng suất sản xuất lớn hơn tốc độ sinh của nhân loại
152 triệu điện thoại bị quăng bỏ ở Hoa Kỳ năm vừa rồi chỉ có 11% số đó được tái chế
Tôi là dân Úc. Ở đó, dân số chỉ là 22 triệu --đừng cười chứ-- và cũng ở đó, theo báo cáo có tới 22 triệu điện thoại di động được sử dụng
Chúng tôi cần phải tìm ra cách giải quyết mớ lộn xộn này bởi vì chúng thật sự rắc rối
Điện thoại có quá nhiều chi tiết bên trong
Vàng! Bạn có biết sự thật rằng việc tách vàng ra khỏi mớ điện thoại di động cũ này thì rẻ tiền hơn nhiều so với việc lấy vàng từ các mỏ quặng?
Luôn có hàng tá linh kiện phức tạp và đáng giá nằm bên trong những thứ bỏ đi này bởi vậy, ta cần tìm ra cách ủng hộ việc chia tách này bởi vì nếu không làm vậy thì đây là những điều sẽ xảy ra tiếp theo
Đây là một cộng đồng ở Ghana lượng rác thải điện tử được vận chuyển lậu theo báo cáo của Liên Hiệp Quốc
lên tới 50 triệu tấn
Đây là cách mà họ lấy vàng và những thứ đáng giá khác từ mớ rác này
Họ châm lửa đốt các rác thải điện tử này ngoài trời
Việc này cực kỳ phổ biến trên toàn thế giới
Vì chúng ta không thể có cái nhìn tổng quan về những hệ lụy mà mỗi quyết định mà ta đưa ra với tư cách là nhà thiết kế doanh nhân, người tiêu dùng thế nên luôn xảy ra những vấn đề phát sinh này và chúng là có thật, ngay trong thế giới mà ta đang sống
Bởi vậy, ta cần tìm ra cách thông minh hơn, hệ thống hơn, giải pháp cách mạng hơn để giải quyết những vấn đề này nếu ta muốn sống trong thế giới này một cách bền vững
Hãy tưởng tượng, nếu bạn mua một cái điện thoại di động một cái mới toanh, đơn giản bởi vì bạn muốn thay thế cái cũ sau khoảng trung bình 15 tới 18 tháng người dùng cần thay điện thoại mới, nhân tiện chia sẻ luôn -- ta cần lưu ý tới khái niệm thời gian mà một cái điện thoại cần được thay thế cần lưu ý việc chấm dứt khái niệm vòng lặp này trong hệ thống của chúng ta
Người ta ngày càng sản xuất nhiều điện thoại và trong phòng này, tôi dám chắc là rất nhiều người muốn dùng cái khái niệm hệ thống vòng lặp khép kín này hay trong hệ thống sản phẩm để xác định chính xác nhu cầu của thị trường và vì nhu cầu của thị trường gần như bão hòa nên khâu thiết kế sản phẩm sẽ giải quyết vấn đề này.
Thiết kế để có thể tháo lắp được, thiết kế để trọng lượng nhẹ hơn.
Ta cũng nghe về chiến lược này được áp dụng tại công ty xe hơi Tesla Motors
Cách tiếp cận vấn đề này thật sự không khó nhưng để hiểu được hệ thống, và xem xét tính khả thi, định hướng thị trường, sự thay thế nhu cầu khách hàng chính là việc bằng cách nào ta có thể bắt đầu thay thế lộ trình phát triển bền vững bởi vì tôi rất không thoải mái khi nhắc nhớ bạn về điều này: Tiêu dùng chính là vấn đề lớn nhất.
Nhưng thiết kế chính là khâu có thể giải quyết mọi vấn đề một cách tốt nhất
Mấy thứ đồ này có ở khắp mọi nơi
Bằng cách định ra những thay đổi thói quen ta có thể tạo ra những cuộc cách mạng thật sự "Cách mạng thật sự"
Tôi tin rằng mọi người ở đây đều là những người dám tiên phong
Ta cần quan tâm tới sự bền vững như một thước đo, tiêu chí để cho ra các giải pháp tiết kiệm nhiên liệu một cách có hệ thống theo như tôi vừa trình bày với những sản phẩm đơn giản như vậy thôi Chúng sẽ góp phần vào việc giải quyết các vấn đề lớn lao này.
Ta cần có cái nhìn tổng thể về bất kỳ thứ gì mà ta sẽ làm ra.
Nếu bạn dùng nhựa hay giấy -- rõ ràng là có thể sử dụng lại thì hiệu quả hơn nhiều -- khi đó, rõ ràng dùng giấy là tệ hơn rồi tệ hơn bởi vì trọng lượng của nó nặng hơn 4 - 10 lần nhựa và khi ta thật sự làm phép so sánh, theo khái niệm vòng đời tôi vừa trình bày ở trên 1 kg nhựa và 1 kg giấy giấy lại tốt hơn nhưng chức năng của túi giấy hay túi nhựa để đựng hàng hóa gia dụng không có nghĩa là tốn chừng đó nguyên liệu để làm ra 1kg túi đó
Thật sự chỉ cần một lượng nhỏ nhựa và không nhiều giấy
Vì chức năng sử dụng mới kéo theo những tác động khác lên môi trường Như tôi đã trình bày, các nhà thiết kế luôn thắc mắc với tôi về vật liệu thân thiện với môi trường
Tôi chỉ có thể trả lời với họ rằng, chỉ có rất ít vật liệu mà bạn có thể hoàn toàn tránh không sử dụng
Số còn lại, cái nào cũng thích hợp để sử dụng cả và cuối cùng, mọi thứ mà ta thiết kế hay làm ra trên thị trường hay mua với tư cách người tiêu dùng đều quy về chức năng sử dụng.
Muốn món gì đó thì chỉ đơn giản là mua nó
nên hãy suy nghĩ kỹ, giải pháp phân phối thông minh hơn, hiệu quả hơn, khiến cho ta xem xét kỹ toàn bộ hệ thống và mọi thứ liên quan tới cuộc sống mọi khía cạnh xuyên suốt vòng đời sản phẩm Ta có thể thật sự tìm ra những giải pháp cấp tiến
Tôi cũng muốn nhắn nhủ với các bạn một điều rằng một nhà thiết kế lớn tuổi hơn đang cộng tác với tôi đã chia sẻ rằng
Tôi hỏi: "Tại sao bạn không làm theo hướng bền vững" Tôi biết bạn ý thức được điều này mà"
Anh ấy đáp: "À, mới đây tôi trình bày một dự án "bền vững" cho khách hàng, Vị khách hàng nói rằng "Tôi biết phương án này của anh ít tốn chi phí hơn chắc sẽ bán được nhiều hơn nhưng tôi chẳng dại gì làm người tiên phong, bởi vì muốn làm người tiên phong thì phải có động lực Tôi nghĩ rằng trong phòng này ai cũng là người tiên phong Tôi cũng hy vọng ngày càng có thêm nhiều người tiên phong
vì ta còn có quá nhiều vấn đề cần phải giải quyết.
Xin cám ơn mọi người (Tiếng vỗ tay)
Thế giới thay đổi từng ngày theo những cách rất sâu sắc còn tôi thì nghĩ rằng các nhà đầu tư đang không để ý tới với những yếu tố chính kiểm soát thay đổi này, đặc biệt khi tính đến sự phát triển bền vững.
Phát triển bền vững, ý tôi là những gì thực sự quan trọng, như vấn đề môi trường, xã hội và sự thống trị tập thể.
Tôi cho rằng, sẽ là liều lĩnh nếu bỏ qua những thứ này, bởi vì làm như vậy có thể huỷ hoại thành quả trong tương lai xa.
Và đây là một vài thứ có thể làm bạn ngạc nhiên: cán cân quyền lực thực sự ảnh hưởng đến phát triển bền vững nằm trong tay các tổ chức đầu tư, các nhà đầu tư lớn như các quỹ phúc lợi, các quỹ và các khoản hiến tặng.
Tôi tin rằng cách đầu tư bền vững ít phức tạp hơn bạn nghĩ, có hiệu quả tốt hơn bạn tin tưởng, và quan trọng hơn chúng ta có thể tưởng tượng.
Để tôi nhắc lại điều chúng ta đã biết.
Chúng ta có dân số vừa gia tăng vừa già đi; chúng ta hiện có 7 tỉ người và đang tiến tới con số 10 tỉ vào cuối thế kỷ; chúng ta tiêu thụ tài nguyên thiên nhiên nhanh hơn việc hồi phục; và những chất thải - lý do chính gây ra biến đổi khí hậu- đang tiếp tục tăng
Đây rõ ràng là những vấn đề môi trường và xã hội, nhưng đó chưa phải là tất cả.
Chúng còn là vấn đề kinh tế, điều đó khiến cho chúng có liên quan đến rủi ro và lợi nhuận.
Và chúng thật sự rất phức tạp và chúng dường như xa vời, rằng sự cám dỗ có thể làm điều này: vùi đầu trong cát, và không nghĩ về nó nữa.
Cưỡng lại điều này nếu có thể. Đừng làm ở nhà nhé.
(Cười) Nhưng nó khiến tôi băn khoăn rằng liệu quy luật đầu tư ngày nay có phù hợp với mục đích của ngày mai hay không.
Chúng ta biết rằng nhà đầu tư khi nhìn vào 1 công ty và quyết định có đầu tư không, họ nhìn vào số liệu tài chính, như tăng trưởng doanh thu, dòng tiền, thị phần, định giá - bạn biết đấy, những thứ thực sự quyến rũ.
Và đây dĩ nhiên là những điều cơ bản, nhưng vẫn chưa đầy đủ.
Nhà đầu tư cũng cần nhìn vào số liệu về hiệu suất mà chúng ta gọi là ESG: - E: Môi trường, S: Xã hội và G: quản lý.
Môi trường bao gồm tiêu thụ năng lượng, nguồn nước sẵn có, rác thải, ô nhiễm, tóm lại là việc sử dụng hiệu quả các nguồn lực.
Xã hội bao gồm nguồn nhân lực những việc như sự tham gia của người lao động và khả năng sáng tạo, cũng như quản lý dây chuyền, quyền lao động và quyền con người.
Và quản lý liên quan đến việc giám sát các công ty được quản lý bởi các hội đồng và nhà đầu tư.
Thấy không, tôi đã nói với các bạn đây là điều thật sự hay ho.
Nhưng ESG là thước đo của tính bền vững và đầu tư bền vững kết hợp với các yếu tố ESG với yếu tố tài chính vào trong quá trình đầu tư.
Có nghĩa là hạn chế rủi ro trong tương lai bằng cách giảm thiểu nguy hại đến con người và hành tinh, và có nghĩa là cung cấp vốn cho người sử dụng để triển khai hướng đến đầu ra hiệu quả và bền vững.
Vì vậy hôm nay, nếu sự bền vững có ý nghĩa về mặt tài chính và tất cả các dấu hiệu biểu thị nhiều hơn trong ngày mai thì các đơn vị tư nhân có quan tâm không?
Vâng, điều hay ho là đa số các Giám đốc điều hành có quan tâm
Họ bắt đầu thấy rằng bền vững không chỉ quan trọng mà là thiết yếu cho thành công của doanh nghiệp.
Khoảng 80% các giám đốc điều hành toàn cầu nhận thấy bền vững là gốc rễ của tăng trưởng trong đổi mới và tạo ra lợi thế cạnh tranh trong các ngành công nghiệp của họ.
Nhưng 93% thấy rằng ESG là tương lai, hoặc đóng vai trò quan trọng trong tương lai của doanh nghiệp.
Vậy là quan điểm của các CEO đều rất rõ ràng.
Có cơ hội cực lớn trong phát triển bền vững.
Vậy các công ty tận dụng ESG như thế nào để đạt được những thành quả trong kinh doanh?
Đây là 1 ví dụ gần gũi với chúng ta.
Vào năm 2012, State Street đã di chuyển 54 ứng dụng lên môi trường điện toán đám mây, và chúng ta cho "nghỉ hưu" 85 ứng dụng
Chúng ta ảo hóa môi trường hệ điều hành và hoàn tất nhiều dự án tự động hóa.
Hiện nay, những sáng kiến này tạo ra môi trường làm việc di dộng hơn, giúp giảm dấu vết của bất động sản, giúp tiết kiệm đến 23 triệu USD cho chi phí điều hành hằng năm, và giảm một lượng khí thải khoảng 100,000 tấn các bon.
Tương đương với việc đưa 21.000 chiếc xe hơi ra khỏi đường bộ.
Quá tuyệt, phải không nào?
Một ví dụ khác là Pentair.
Pentair là tập đoàn công nghiệp của Hoa Kỳ, và trong 1 thập kỷ trước, họ bán công cụ kinh doanh cốt lõi đầy quyền lực và tái đầu tư khoản tiền này vào ngành kinh doanh nước.
Đây thực sự là 1 sự cá cược lớn.
Tại sao họ làm vậy? Vâng, tôi gởi lời xin lỗi đến những ai yêu thích hãng Home Improvement, tăng trưởng trong ngành nước còn lớn hơn trong các công cụ điện và công ty này đã để mắt tới cái mà họ gọi là "Thế giới mới" phiên bản 2
Đó là 4 triệu người tầng lớp trung lưu có nhu cầu về thức ăn năng lượng và nước uống.
Giờ đây bạn có thể đang tự hỏi đây có phải là những trường hợp cô lập không?
Ý tôi là, thôi nào, thật vậy sao?
Các công ty có cho rằng phát triển bền vững thực sự tốt về mặt tài chính?
Câu trả lời "có" có lẽ làm bạn bất ngờ.
Dữ liệu cho thấy cổ phiếu với hiệu suất ESG tốt hơn có giá trị cũng cao như những cổ phiếu khác.
Chúng ta thấy MSCI World biểu hiện bằng màu xanh.
Đó là chỉ số những công ty lớn từ những thị trường phát triển trên khắp thế giới.
Biểu hiện bằng màu vàng ta thấy công ty con của các công ty được đánh giá có hiệu suất ESG tốt nhất.
Trong 3 năm tính thêm, không có sự cân bằng hiệu suất.
Vậy là ổn phải không ạ? Chúng ta cần nhiều hơn thế.
Trong một số trường hợp, có thể có hiệu suất vượt trội về ESG. Màu xanh cho thấy hiệu suất
của 500 công ty lớn nhất toàn cầu, và màu vàng, là các công ty con của những công ty này hoạt động tốt nhất với chiến lược biến đổi khí hậu và quản lý rủi ro. Giờ đây khoảng hơn 8 năm trôi qua,
họ có hiệu suất vượt mức khoảng 2/3 Và vâng, đây là mối tương quan chứ không phải quan hệ nhân quả.
Nhưng nó cho thấy khả năng lãnh đạo
về vấn đề môi trường tương thích với lợi nhuận tốt. Vậy thì nếu lợi nhuận như nhau hoặc nhiều hơn
thì hành tinh này hưởng lợi, không phải đây là đương nhiên sao? Có phải các nhà đầu tư,
đặc biệt là các tổ chức đầu tư tính tới không? Vâng, có một số,
một số ít trong số họ là tiên phong. Hesta.
Hesta là quỹ hưu trí về y tế
và dịch vụ cộng đồng cho người lao động ở Úc, với tài sản 22 triệu đô. Họ tin rằng ESG có tiềm năng
ảnh hưởng đến rủi ro và lợi nhuận, vì thế kết hợp ESG trong quá trình đầu tư là vấn đề cốt lõi trong nhiệm vụ của họ để có hành động tốt nhất vì lợi nhuận của các thành viên góp quỹ, đó là nhiệm vụ cốt lõi của họ. Bạn thích người Úc đúng không?
CalPERS là 1 ví dụ khác.
CalPERS là quỹ phúc lợi
cho người lao động ở California, với tài sản 244 triệu đô la họ là quỹ lớn thứ 2 của Mỹ, và đứng thứ 6 toàn thế giới.
Giờ họ đang tiến đến
đầu tư bền vững 100% bằng việc lồng ghép ESG có hệ thống trong toàn quỹ. Tại sao? Họ tin điều này cực kỳ quan trọng
cho lợi nhuận dài hạn cao, chấm hết. Theo cách nói của họ là "Sáng tạo giá trị dài hạn
đòi hỏi quản lý hiệu quả với 3 hình thức vốn: tài chính, nhân lực và vật lực. Đó là lý do chúng tôi quan tâm đến ESG"
Bây giờ tôi nhấn mạnh về nhiều nhà đầu tư
là 1 phần công việc của mình, và không phải ai trong số họ cũng thấy ESG theo cách này. Tôi thường nghe nói "Chúng ta được yêu cầu
tối đa hóa lợi nhuận, do đó chúng ta không làm điều đó ở đây." hoặc "chúng ta không dùng danh mục đầu tư để lập báo cáo chính sách."
Điều còn đọng lại trong tôi là, "Nếu bạn muốn làm gì đó để cải thiện ESG, hãy chỉ kiếm tiền, tặng lợi nhuận cho các tổ chức từ thiện"
Ý tôi là, cho phép tôi làm rõ ngay đây.
Các công ty và nhà đầu tư
không chỉ đơn giải có trách nhiệm về số phận của hành tình Họ không có nghĩa vụ xã hội vô thời hạn,
và đầu tư thận trọng và lý thuyết tài chính không lệ thuộc vào tính bền vững. Mà chúng tính hợp với nó.
Và tôi đang nói về sự cân bằng ở đây.
Nhưng những tổ chức đầu tư
là nhân tố bí ẩn trong phát triển bền vững Vì sao họ lại nắm vai trò quan trọng?
Câu trả lời, hoàn toàn đơn giản, là họ có tiền.
(Cười)
Nhiều tiền. Ý tôi là thực sự rất nhiều tiền.
Thị trường tài chính toàn cầu có trị giá 55 tỉ đô la.
Thị trường trái phiếu toàn cầu có giá 78 tỉ đô la.
Cộng chung là 133 tỉ đô.
Gấp 8.5 lần GDP của Mỹ
- nền kinh tế lớn nhất toàn cầu.
Đó là một vài hỏa lực màu mè nhưng nghiêm túc.
Vì vậy chúng ta có thể xem xét lại
một vài thách thức cấp bách này, như nước ngọt, không khí sạch nuôi 10 triệu miệng ăn, nếu tổ chức đầu tư lồng ghép ESG vào trong đầu tư. Điều gì nếu họ đã sử dụng hỏa lực
để phân bổ vốn cho các công ty làm việc chăm chỉ nhất trong việc giải quyết những thách thức này hay ít nhất không làm trầm trọng thêm? Liệu nếu chúng ta là việc tiết kiệm và đầu tư,
chỉ để thấy rằng thế giới mà chúng ta lui về bị áp lực hơn và ít an toàn hơn bây giờ? Liệu nếu không có đủ không khí trong lành và nước ngọt ?
Giờ thì câu hỏi hợp lý có thể là,
Liệu nếu tất cả những rủi ro bền vững này có bị phóng đại, nói quá lên, nó không khẩn cấp điều gì đó cho người tiêu dùng tốt hoặc lực chọn lối sống? Vâng,Tổng thống John F Kenedy đã vài điều
về chuyện này: "Có nhiều rủi ro và chi phí cho 1 chương trình hành động, nhưng chúng vẫn nhỏ hơn so với những rủi ro dài hạn và chi phí của việc không thoải mái." Tôi có thể đánh giá cao rằng có sự dự toán về rủi ro ở đây,
nhưng vì điều này dựa trên sự đồng thuận khoa học rộng rãi, tỉ lệ cược là điều này không hoàn toàn sai thì tốt hơn tỉ lệ cược là chúng ta đốt nhà mình hoặc chúng ta bị tai nạn xe. Vâng, có lẽ là không nếu bạn sống ở Boston (Cười)
Nhưng ý tôi là chúng ta mua bảo hiểm để bảo vệ chính mình về mặt tài chính phòng những chuyện như vậy xảy ra, phải không ạ? Vì vậy bằng cách đầu tư bền vững
chúng ta đang là 2 việc. Chúng ta tạo ra bảo hiểm,
giảm rủi ro cho hành tinh và cho nền kinh tế và cùng lúc, trong ngắn hạn, chúng ta không hy sinh đi hiệu suất làm việc. [Người đàn ông trong truyện tranh: Liệu nếu đó là 1 trò bịp bợm
và chúng ta tạo ra thế giới tốt hơn một cách vô nghĩa? Tốt, các bạn thích nó. Tôi cũng thích luôn.
(cười) Tôi Thích truyện tranh này vì nó chọc cười ở cả 2 mặt của vấn đề biến đổi khí hậu. Tôi cá bạn không biết tôi đang đứng về mặt nào
Nhưng điều tôi thực sự thích
là rằng nó nhắc tôi nhớ gì đó về Mark Twain đã nói rằng "Hãy lập kế hoạch cho tương lai, vì bạn sẽ dành phần đời còn lại mình ở đó." Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi xin trình bày một khía cạnh căn bản và mạnh mẽ trong mỗi chúng ta: giọng nói.
Mỗi người chúng ta có một chất giọng độc đáo phản ánh tuổi tác, kích cỡ cơ thể, thậm chí phong cách sống và nhân cách của mỗi người.
Thơ của Longfellow đã nói rằng: "Giọng nói là âm điệu của tâm hồn."
Là nhà nghiên cứu khoa học tiếng nói, tôi bị hấp dẫn bởi cách giọng nói được cất lên, và cách nó có thể được chế tạo.
Đó là câu chuyện tôi muốn chia sẻ.
Tôi sẽ cho các bạn nghe một mẫu giọng nói mà các bạn có thế nhận ra.
(Băng) Stephen Hawking: "Tôi nghĩ mình đã diễn đạt khá rõ điều muốn nói."
Rupal Patel: Đó là giọng của Giáo sư Stephen Hawking.
Điều quý vị có thể không biết, là giọng nói này cũng có thể được cô bé này sử dụng cô không nói được do mắc phải một bệnh thần kinh.
Thực tế là, những người trên hình này có thể đang sử dụng cùng một giọng nói, đó là do họ chỉ có một số ít các lựa chọn.
Tính riêng ở Mỹ, có khoảng 2,5 triệu người không thể nói, và nhiều người trong số họ sử dụng các thiết bị máy tính để giao tiếp.
Có hàng triệu người trên trái đất đang sử dụng những giọng nói chung, bao gồm giọng của Giáo sư Hawking, giọng Mỹ đặc trưng.
Khiếm khuyết về đặc điểm cá nhân này của giọng nói nhân tạo thực sự đã ám ảnh tôi khi tham gia một hội nghị kỹ thuật hỗ trợ cách đây vài năm, tôi còn nhớ khoảng khắc thả bộ vào sảnh hội trường và bắt gặp một cô bé con cùng một người lớn dùng thiết bị hỗ trợ để nói chuyện với nhau, thiết bị khác nhau, nhưng cùng một giọng nói.
Tôi quan sát và theo dõi quanh tôi, có hàng trăm người đang dùng chỉ một vài giọng nói, những giọng nói đó không hề tương xứng với cơ thể hoặc tính cách của họ.
Chưa bao giờ nghĩ ta sẽ nối tay hoặc chân giả của người trưởng thành cho một cô bé gái.
Vậy tại sao lại chấp nhận sử dụng giọng nói nhân tạo như thế?
Nó thực sự dày vò tôi, tôi muốn làm cái gì đó.
Bây giờ tôi xin mở một đoạn ví dụ của một người, thực tế là hai, mắc chứng rối loạn giọng nói nghiêm trọng.
Tôi muốn các bạn chú ý lắng nghe cách họ nói.
Họ đang diễn đạt cùng một ý.
(Giọng nói thứ nhất) (Giọng nói thứ 2) Bạn có thể không hiểu những gì họ nói, nhưng tôi hy vọng bạn có thể nhận ra đặc điểm riêng về giọng nói của họ.
Điều tiếp theo phải làm là, tôi muốn tìm ra cách tận dụng khả năng nói chuyện còn sót lại này và xây dựng một kỹ thuật tương hợp với họ, tạo ra giọng nói phù hợp nhất.
Vì thế, tôi đã trao đổi với đồng sự, Tim Bunnell.
Tiến sĩ Bunnell là chuyên gia trong lĩnh vực giọng nói nhân tạo, ông ấy đã và đang xây dựng giọng nói mang đặc điểm cá nhân bằng cách ghép những mẫu giọng nói của họ được ghi âm trước đó và tái tạo giọng cho họ.
Đây là những người mất đi giọng nói trong những năm về sau của cuộc đời.
Chúng ta không có những bản ghi âm tiếng nói của những người mắc bệnh bẩm sinh.
Nhưng tôi nghĩ, phải có một cách khác để tạo lại giọng nói từ bất kỳ thứ gì nhỏ nhoi còn sót lại.
Cuối cùng, chúng tôi quyết định làm đúng như vậy.
Bắt đầu với nguồn quỹ ít ỏi từ Quỹ Khoa học Quốc gia, để tạo ra giọng nói nhân tạo tùy chỉnh dựa trên đặc điểm từng người.
Chúng tôi gọi dự án này là VocaliD hay là vocal I.D tạo tiếng nói cá nhân.
Trước khi đi vào chi tiết về việc hình thành giọng nói và để bạn có thể nghe thấy, Tôi xin nói nhanh một bài khoa học về giọng nói.
Trước tiên, chúng ta đều biết giọng nói sẽ thay đổi nhiều qua quá trình phát triển.
Trẻ em nói giọng khác thanh thiếu niên khác với giọng người lớn.
Ai cũng đều trải qua những thời kỳ đó.
Sự thật tiếp theo là giọng nói là sự kết hợp của âm nguồn, những nhịp rung được tạo ra từ hộp âm thanh, sau đó, được truyền qua phần còn lại của đường truyền tiếng.
Đây là những khoang trong đầu và cổ chúng sẽ rung lên, và lọc những âm nguồn để phát ra các nguyên âm và phụ âm.
Như vậy, sự kết hợp giữa âm nguồn và bộ lọc là cách mà giọng nói được phát ra.
Và quá trình đó xảy ra ở từng cá nhân.
Ban nãy, tôi đã nói tôi dành nhiều thời gian và công sức để hiểu và nghiên cứu đặc điểm âm nguồn của cá nhân mắc chứng rối loạn giọng nói nghiêm trọng, điều mà tôi tìm ra là mặc dù bộ lọc bị hư hại và suy giảm, họ vẫn có thể tạo ra âm thanh nguồn: gồm cao độ, cường độ, nhịp độ
gọi chung là âm điệu, tôi đã nghiên cứu trong nhiều năm thấy rằng năng lực tạo âm điệu của những người này vẫn còn được lưu giữ.
Vì thế, khi nhận ra những tín hiệu này là rất quan trọng với giọng nói cá nhân, tôi đã nảy ra ý tưởng.
Sao không lấy âm nguồn từ chính người cần tạo giọng nói, vì nó vẫn còn được lưu giữ, rồi mượn bộ lọc từ một người cùng tuổi và kích cỡ, vì họ có thể phát ra giọng nói rõ ràng, rồi kết hợp chúng lại?
Làm thế, chúng ta có thể có được giọng nói rõ ràng như chính giọng của người nói -- người mà ta đã mượn bộ lọc-- đồng thời có đặc điểm tương tự với âm nguồn của người nói mục tiêu.
Đơn giản thế thôi.
Đó là cơ sở khoa học của việc chúng tôi đang làm.
Vì thế, một khi bạn hỏi, làm thế nào tạo ra giọng cho người này?
Bạn phải tìm ra ai đó sẵn lòng là người thay thế.
Đó không phải là một điều quá khó.
Để là người tặng giọng điều bạn cần làm là nói vài trăm đến vài ngàn lời.
Quá trình đó diễn ra đại loại như.
(Video) Giọng nói: Những thứ xảy ra cùng lúc.
Tôi muốn đi ngủ.
Bầu trời xanh không gợn chút mây.
Rupal Patel: Cô ấy sẽ tiếp tục như thế trong khoảng 3 đến 4 giờ, vấn đề không phải là cô ấy phải nói mọi thứ mà người mục tiêu sẽ nói trong tương lai, vấn đề ở đây là tạo ra tất cả những kết hợp âm có thể có trong ngôn ngữ.
Càng nhiều lời nói được tập hợp, giọng được tổng hợp càng có âm điệu tốt hơn.
Khi đã có những bản ghi âm thế này, điều tiếp theo là tách chúng thành những đoạn nhỏ, từ một đến hai âm kết hợp, thậm chí là toàn bộ từ và tạo thành một bộ dữ liệu.
Chúng tôi gọi bộ dữ liệu này là ngân hàng giọng nói.
Bạn có thể thấy sức mạnh của ngân hàng giọng nói chúng ta có thể nói bất cứ câu nào, như: "Tôi thích Sô cô la" -- mọi người đều cần phải nói thế-- chỉ cần tìm trong bộ dữ liệu để có tất cả những phân đoạn cần thiết để nói ra điều này.
(Video) Giọng nói: Tôi thích Sô Cô La.
RP: Đó là lời nói nhân tạo
được gọi là tổng hợp tập kết, cái chúng tôi đang dùng.
Không có gì mới mẻ.
Điều lạ là cách ta tạo ra âm điệu giống như người phụ nữ trẻ này.
Đây là Samantha.
Tôi đã gặp cô lần đầu khi cô ấy 9 tuổi, và kể từ đó, nhóm của tôi đã cố gắng tạo ra giọng nói riêng cho cô ấy.
Đầu tiên, chúng tôi phải tìm ra người hiến giọng nói, và sau đó, để Samantha tạo ra vài câu nói,
hầu như chỉ là những nguyên âm, nhưng như vậy là đã đủ để trích xuất âm nguồn riêng của cô.
Để diễn đạt một cách tốt nhất những gì xảy ra tiếp theo cần phải dùng lời của con gái tôi.
Nó lên 6 tuổi. Nó gọi đó là trộn màu để vẽ nên giọng nói.
Miêu tả tài tình. Chính xác là vậy.
Giọng nói của Samantha giống như mẫu cô đặc của màu đỏ thực phẩm ta dùng để tô vào bản ghi âm giọng nói thay thế tạo ra chất giọng màu hồng như thế này.
(Video) Samantha: Aaaaaah.
Và bây giờ, Samantha có thể nói như thế này.
(Video) Samantha: Giọng nói này chỉ dành cho tôi.
Tôi nóng lòng muốn dùng nó để nói chuyện với các bạn.
RP: Cảm ơn (Tiếng vỗ tay) Tôi không bao giờ quên được nụ cười dịu dàng tỏa ra trên khuôn mặt của Samantha khi cô nghe giọng nói của mình lần đầu tiên.
Hiện nay, có hàng triệu người khắp thế giới như Samantha, vâng hàng triệu, và chúng tôi chỉ mới bắt đầu hỗ trợ được phần nổi.
Cho tới lúc này có một vài người hiến giọng trên khắp nước Mỹ.
Chúng tôi đang sử dụng những giọng nói này để xây dựng những giọng nói cá nhân.
Nhưng vẫn còn rất nhiều việc phải làm khác .
Với Samantha, người hiến giọng cho cô ấy đến từ Trung Tây, một người lạ đã trao cho cô món quà quý giá là giọng nói.
Là nhà khoa học, tôi háo hức đưa dự án này ra khỏi phòng thí nghiệm đến với đời thực để nó có được những tác động thực.
Tôi muốn chia sẻ với các bạn tiếp theo đó là tôi đã hình dung đưa dự án này lên một tầm cao hơn như thế nào.
Tôi tưởng tượng ra một thế giới gồm những người hiến tặng giọng nói từ mọi hoàn cảnh, mọi tầm vóc, mọi tuỏi tác, đến với nhau vì mục đích chung trao tặng giọng nói cho con người để cho giọng nói của họ cũng có sắc màu như chính tính cách của họ vậy.
Để thực hiện điều này bước đầu tiên, chúng tôi cùng tạo một website, VocaliD.org, như là một cách tập hợp những người mong muốn hiến tặng giọng nói, cũng như kiến thức chuyên môn, hoặc bất kỳ cách nào để đưa dự án trở thành hiện thực.
Có người đã nói hiến máu có thể cứu người.
Và bây giờ, trao tặng giọng nói cũng sẽ làm thay đổi cuộc đời.
Tất cả những gì ta cần là vài giờ nói chuyện từ những người hiến giọng, cũng như chỉ với vài nguyên âm từ người cần giọng nói, chúng ta có thể tạo ra giọng nói cá nhân độc đáo.
Đó là cơ sở khoa học của việc chúng tôi đang làm.
Tôi muốn kết thúc bằng việc trở lại nói về khía cạnh con người cảm hứng đưa chúng tôi đến với dự án này.
Cách đây 5 năm, khi xây dựng giọng nói đầu tiên cho một cậu bé tên là William.
Lần đầu tiên nghe được giọng nói của con mình, mẹ cậu ấy bảo, "Đây chính là giọng William nếu như nó có thể nói."
Và sau đó, tôi thấy William viết tin nhắn trên máy.
Tôi tự hỏi, cậu ấy đang nghĩ gì?
Hãy tưởng tượng mà xem, ta mang giọng nói của một ai đó trong 9 năm ròng và cuối cùng, tìm thấy giọng nói của chính mình.
Tưởng tượng thử xem.
Đây là điều William đã nói: "Trước đây, chưa bao giờ tôi nghe thấy tiếng mình."
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay).
13 năm trước, chúng ta đã tự đặt cho mình mục tiêu chấm dứt đói nghèo.
Sau một vài thành công, ta bắt đầu gặp phải một trở ngại lớn.
Hậu quả của cuộc khủng hoảng tài chính bắt đầu tác động đến việc chi tiêu cho viện trợ, khiến nó sụt giảm trong hai năm liên tiếp.
Câu hỏi của tôi là liệu với những bài học rút ra được từ việc cứu lấy hệ thống tài chính có thể giúp ích gì cho chúng ta để vượt qua được rào cản đó và giúp đỡ hàng triệu người.
Liệu chúng ta có thể đơn giản là in tiền để viện trợ?
"Chắc chắn là không rồi."
Đó là phản ứng thường gặp.
(Cười) Đó là một cuộc trò chuyện ngắn.
Một số khác sẽ nghĩ tới John McEnroe.
"Anh không đùa đấy chứ!"
Bây giờ, tôi không thể giả giọng giống vậy được, nhưng tôi rất nghiêm túc, nhờ vào hai đứa trẻ này, mà quý vị sẽ có dịp được biết ngay sau đây, là trung tâm của buổi nói chuyện của tôi hôm nay.
Bên trái là Pia.
Cô bé sống tại Anh
Cô bé có bố mẹ đáng mến, một trong số họ đang đứng ngay đây.
Dorothy, bên phải, sống ở vùng nông thôn Kenya
Cô bé là một trong 13000 trẻ mồ côi những đứa trẻ dễ tổn thương được tổ chức mà tôi hỗ trợ nuôi nấng.
Tôi làm điều đó bởi tôi tin rằng Dorothy, cũng giống như Pia, xứng đáng có được cơ hội sống tốt nhất mà chúng ta có thể đem đến cho con bé.
Quý vị tất cả sẽ đồng tình với tôi, tôi tin chắc là như vậy.
Liên Hiệp Quốc cũng đồng ý như thế.
Mục tiêu quan trọng hơn cả của họ về viện trợ quốc tế là cố gắng phấn đấu vì một cuộc sống đầy đủ cho tất cả mọi người.
Nhưng -- còn đó trở ngại -- Liệu chúng ta có thể đáp ứng được nhu cầu về nguồn viện trợ?
Lịch sự đã chứng minh điều ngược lại.
Vào năm 1970, chính phủ đưa ra mục tiêu tăng chi tiêu dành cho viện trợ nước ngoài lên 0.7% thu nhập quốc dân.
Như quý vị có thể thấy, một cách biệt lớn giữa nguồn viện trợ thực sự và mục tiêu đã đề ra.
Nhưng sau đó cần phải nhắc đến các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ, tám mục tiêu đầy tham vọng cần đạt được trước năm 2015
Nếu tôi cho quý vị hay rằng chỉ một trong số những mục tiêu trên là nhằm xóa nghèo và đói cùng cực, bạn sẽ có cảm giác dó là một tham vọng.
Cũng có một số thành công.
Số người sống với ít hơn 1.25 đô một ngày đã giảm một nửa.
Nhưng vẫn còn nhiều thứ phải làm trong vòng hai năm.
Một trong tám điều là nạn đói.
Xét theo bối cảnh của thính phòng này, hai hàng đầu sẽ không nhận được tí thức ăn nào.
Chúng tôi không thể để nó tiếp tục xảy ra, cũng là lý do tại sao mối quan tâm về mục tiêu thứ tám, có liên quan đến tài trợ, mà tôi đã đề cập lúc đầu đang giảm, lại rắc rối đến vậy.
Vậy thì điều gì sẽ được thực hiện đây?
Vâng, tôi làm việc tại các thị trường tài chính, chứ không phải về phát triển.
Tôi nghiên cứu hành vi của các nhà đầu tư, cách họ phản ứng với chính sách và nền kinh tế.
Điều này đã đem đến cho tôi một khía cạnh khác trong vấn đề về viện trợ.
Nhưng có một câu hỏi ngây thơ xuất phát từ đứa con gái sắp lên 4 tuổi của tôi đã làm tôi chú ý đến điều đó.
Pia và tôi đang trên đường đến một quán cà phê và chúng tôi đi qua một người đàn ông đang gom góp tiền cho từ thiện.
Tôi không có tiền lẻ để đưa cho ông ta, và con gái tôi đã thất vọng vì điều đó.
Khi đã ở trong quán cà phê, Pia lấy ra tập sách nhiều màu sắc và bắt đầu viết nguệch ngoạc lên đó.
Sau một lúc, tôi hỏi con bé rằng nó đang làm gì thế, và con bé cho tôi xem bức vẽ tờ tiền 5 đô để đưa cho người đàn ông ngoài kia.
Điều đó thật đáng yêu, và rộng rãi hơn người cha của nó nhiều.
Nhưng tất nhiên là tôi đã phải giải thích với con bé, "Con không thể làm thế đâu, điều đó là không được phép."
Và tôi đã nhận lại được hồi đáp kinh điển của bé gái 4 tuổi: "Tại sao lại không ạ?"
Hiện giờ tôi rất phấn khích, bởi vì thực ra tôi nghĩ rằng mình có thể trả lời được vào lúc đó.
Vì vậy mà tôi lao vào lời giải thích cho việc làm thế nào mà một lượng cung tiền không giới hạn săn đuổi lấy một số lượng hàng hóa giới hạn đẩy giá tiền lên thật cao.
Một thứ gì đó về sự trao đổi làm tôi cảm thấy vướng mắc, không phải bởi vì cái nhìn nhẹ nhõm trên gương mặt của Pia khi cuối cùng tôi cũng hoàn thành, mà bởi vì nó có liên quan đến tính quan trọng của nguồn cung tiền, một sự thiêng liêng bị thử thách và nghi vấn bởi phản ứng của ngân hàng trung ương đối với cuộc khủng hoảng tài chính.
Để làm yên lòng các nhà đầu tư, ngân hàng trung ương đã tiến hành mua các công cụ tài sản để động viên, khuyến khích nhà đầu tư làm điều tương tự.
Ngân hàng đã tài trợ cho những lần thu mua như thế bằng chính tiền do họ tạo ra.
số tiền thực chất không được in ra.
Nó vẫn còn được cất trữ trong hệ thống ngân hàng hiện nay.
Nhưng số lượng tiền được tạo ra chưa từng có.
Cùng với nhau, ngân hàng trung ương của Hoa Kỳ, Anh và Nhật Bản gia tăng số lượng dự trữ tiền trong nền kinh tế lên khoảng 3.7 tỉ đô la.
gấp ba lần, thực tế là hơn ba lần, tổng số lượng dự trữ tiền giấy thực trong lưu thông.
Gấp ba lần!
Trước cuộc khủng hoảng, chẳng ai có thể nghĩ tới điều này, mặc dù nó nhanh chóng được chấp nhận rộng rãi.
Giá vàng, tài sản được cho là sẽ chống lại được lạm phát, thực chất tăng vọt, nhưng các nhà đầu tư đã mua các công cụ tài sản khác với ít khả năng chống lại lạm phát.
Họ mua chứng khoán cố định, trái phiếu.
Họ cũng mua nốt cổ phần công ty.
So với tất cả các câu chuyện gây hoang mang, hành động thực tế của các nhà đầu tư đã nói lên sự tự tin và chấp nhận nhanh chóng của họ.
Sự tự tin đó dựa vào hai rường cột.
Thứ nhất là, sau nhiều năm giữ lạm phát ở mức kiểm soát, ngân hàng trung ương được tin tưởng là sẽ thu mua tiền tệ nếu lạm phát ở mức đáng báo động.
Thứ hai, lạm phát đơn giản sẽ chẳng bao giờ trở thành mối họa.
Như quý vị có thể thấy, tại Mỹ, lạm phát trong hầu hết giai đoạn này được duy trì mức thấp hơn bình quân.
Điều đó cũng tương tự ở những nơi khác.
Vậy thì tất cả những thứ này liên quan như thế nào đến viện trợ?
Vâng, đây là nơi mà Dorothy và hội từ thiện Mango Tree hỗ trợ cho cô bé.
Tôi đã tham dự một trong số những sự kiện gây quỹ của họ mới đây, và tôi đã được truyền cảm hứng để quyên góp tặng phẩm một lần khi nhớ ra rằng công tytôi đề nghị đóng góp vào những việc làm từ thiện của nhân viên.
Vì vậy, tôi nghĩ thế này: thay vì chỉ có thể giúp đỡ Dorothy và bốn người bạn cùng lớp của cô bé vào học trường trung học trong vài năm, tôi có thể tăng gấp đôi đóng góp của mình.
Thật tuyệt vời.
Vì vậy, theo sau cuộc trò chuyện với con gái của tôi, và thấy được sự thiếu vắng của lạm phát trong việc in tiền, và nhận thức rằng việc chi tiêu cho viện trợ quốc tế đang sụt giảm không đúng lúc, điều này làm tôi băn khoăn: Chúng ta có thể đóng góp trên quy mô rộng lớn hơn chăng?
Hãy gọi kế hoạch này là "In viện trợ."
Và đây là cách thức mà nó hoạt động.
Miễn là có ít đe dọa từ lạm phát khi làm thế, ngân hàng trung ương sẽ được ủy thác để gom góp vào chi tiêu cho viện trợ nước ngoài của chính phủ đến một mức giới hạn nhất định.
Trong nhiều năm, Chính phủ đang hướng đến mục tiêu tăng viện trợ lên 0.7%/ năm vậy thì, hãy đặt ra giới hạn ở một nửa mức đó, 0,35% tổng thu nhập quốc dân.
Vì vậy, nó sẽ hoạt động như thế này: Nếu trong năm mục tiêu chính phủ dành khoảng 0.2% tổng thu nhập cho viện trợ nước ngoài, ngân hàng trung ương chỉ sẽ phải đơn giản là gom góp với hơn 0.2%
Ít ra là đến thời điểm này.
Việc này liều lĩnh như thế nào?
Vâng, điều này đòi hỏi phải in tiền để mua hàng hóa, chứ không phải để mua tài sản.
Điều này nghe có vẻ lạm phát rồi nhỉ.
Nhưng có hai nhân tố quan trọng đáng được cảm thông ở đây.
Thứ nhất là theo như định nghĩa, tiền được in ra như thế có thể sẽ được chi tiêu ở nước ngoài.
Vì vậy không rõ ràng là làm thế nào nó sẽ dẫn tới lạm phát tại quốc gia tiến hành in tiền nếu nó không dẫn tới sự mất giá đồng tiền của quốc gia đó.
Điều đó có vẻ không đúng cho lý do thứ hai: quy mô tiền tệ được in theo chương trình này.
Vì vậy hãy nghĩ đến một ví dụ về nơi mà Print Aid được tiến hành tại Mỹ, Anh và Nhật Bản.
Để cung cấp chi phí viện trợ cho những chính phủ này trong vòng 4 năm qua, Print Aid có thể tạo ra 200 tỉ đô la tiền viện trợ thêm.
Chuyện đó sẽ ra sao trong bối cảnh có sự gia tăng trong dự trữ tiền tệ đã từng xảy ra tại những quốc gia đnày để cứu lấy hệ thống tài chính?
Bạn sẽ được thông báo về điều này chăng?
Các bạn có thể gặp khó khăn để nhìn ra chúng, từ đằng sau, bởi vì cách biệt là khá nhỏ.
Vì vậy, những gì chúng ta đề cập tại đây đó là ta đã lấy 3.7 nghìn tỷ đô la tiền cược để cứu lấy hệ thống tài chính, và bạn biết gì không, nó đã thành công.
Chẳng có lạm phát gì ở đây cả.
Chúng ta có đang đề cập đến việc không xứng đáng mạo hiểm để in thêm 200 tỉ đô la cho viện trợ?
Thực sự những nguy hiểm đó sẽ khác biệt?
Đối với tôi điều đó không rõ ràng.
Điều rành rành ở đây là sự tác động lên viện trợ.
Mặc dù đây chỉ là việc in tiền của ba ngân hàng trung ương, viện trợ toàn cầu mà họ hỗ trợ trong giai đoạn này lên tới gần 40%.
Viện trợ như một phần trong thu nhập quốc dân bất thình lình ở mức cao bằng cả 40 năm.
Hiện tại, chúng ta không đạt tới mức 0.7%.
Chính phủ vẫn được khuyến khích hỗ trợ.
Nhưng bạn biết gì không, đó mới là điểm chính của kế hoạch.
Vì vậy tôi nghĩ những gì mà chúng ta học được là mối hiểm họa đến từ chương trình tạo tiền là khá nhỏ, nhưng lợi ích đạt được thì rất lớn.
Hãy tưởng tượng những gì chúng ta có thể làm khi có được thêm 40% tiền tài trợ.
Chúng ta có thể cung cấp thức ăn cho hàng ghế đầu rồi.
Điều mà tôi sợ, điều duy nhất tôi sợ, bên cạnh thực tế là chúng ta đang dần cạn thời gian, là cơ hội thực hiện ý tưởng này là một con đường hẹp.
Hiện nay, tạo tiền bởi ngân hàng trung ương là một công cụ chính sách được chấp nhận.
Đó có thể không phải lúc nào cũng như thế.
Hiện nay, có những mục tiêu nhận được sự đồng thuận toàn cầu xét về viện trợ quốc tế.
Điều đó có thể không phải lúc nào cũng như thế.
Ngày nay có lẽ là thời gian duy nhất mà hai thứ này trùng khớp nhau, mà chúng ta có thể có đủ viện trợ mà mình hằng mong muốn cho đi.
Vì vậy, liệu chúng ta có thể in tiền phục vụ cho viện trợ quốc tế?
Tôi nghiêm túc tin tưởng vào câu hỏi, tại sao không?
Cám ơn quý vị rất nhiều.
(Vỗ tay)
Năng lượng sinh học là gì? không phải là cồn sinh học
hay sự nóng lên của trái đất. Mà là một khái niệm khác thường. Đó là dầu, gas, than. Và phần nào xây dựng hướng đến tương lai. lúc chúng ta có thể xem xét đại dương ở hướng hợp lí, hoặc đưa không gian địa lí vào quỹ đạo sẽ quay nhanh tạo sóng viba, hay dừng, phụ thuộc vào cách hiểu và quản lí năng lượng sinh học. Và để làm thế, đầu tiên cần hiểu về nông nghiệp
Chúng ta trồng trọt cách đây 11 ngàn năm. Và song song với đó, chúng ta dần học cách đối phó với côn trùng gây hại, với tất cả những thứ tồi tệ trên đời, học cày cấy. Cùng với đó là sử dụng máy móc vào trồng trọt chúng ta có thể vượt qua sông Nile.
Khi ta biết sử dụng năng lượng, và đã làm nên khác biệt
Nó giúp ta trồng cây ở bất kì nơi nào, cũng như dẫn nước lũ đi. Ta bắt đầu lập hệ thống nông nghiệp; Đưa máy móc dồn nước lại. Máy này với một chùm nước dẫn đến nền nông nghiệp với quy mô lớn.
Máy móc kết hợp với nước, được kết quả như thế này. Và bạn sẽ được doanh thu. Nó là ảnh hưởng to lớn. Vậy, làm nông nghiệp tức là bạn bắt đầu với một hệ thống tương đối tự nhiên. Bạn bắt đầu thuần hóa hệ thống này. Bạn bỏ ra rất nhiều sức bên cạnh hệ thống. Bạn dùng lượng lớn thuốc trừ sâu và diệt cỏ (Cười) cùng với hệ thống, và bạn được hệ thống trông như thế này.
Và nó là tất cả những công dụng. Đó chính là cách chúng ta đang tiếp cận năng lượng. Bài học rút ra từ nông nghiệp là, bạn hoàn toàn có thể thay đổi hệ thống đó dựa trên công hiệu khi bạn bắt đầu kết hợp hệ thống đó và học hỏi cách khác hiện tại là áp dụng sinh học. Và bạn bỏ những khuôn phép về kĩ thuật, bỏ đi quy luật hóa học, để đến với phạm trù sinh học. Có lẽ một trong những người quan trọng nhất trên hành tinh này là người sau lưng tôi
tên anh là Norman Borlaug. Anh ta đạt giải Nobel. Được Quốc hội trao huy chương Danh dự. Hoàn toàn xứng đáng. Vì anh ta cung cấp thức ăn cho nhiều người hơn bất kì ai bởi tìm ra phương pháp ứng dụng sinh học vào giống. Anh ta thực hiện ở Mexico. Lí do Ấn độ và Trung Quốc ngăn được nạn đói là vì Norman Borlaug đã chỉ họ cách trồng hiệu quả hơn, từ đó đã dẫn đến Cách mạng Xanh. Có nhiều người chỉ trích.Nhưng họ không nhận ra rằng Trung Quốc và Ấn Độ, thay vì có nhiều người đói, giờ họ lại đang xuất khẩu lương thực.
Điều trớ trêu của hệ thống này là nơi anh ta thực hiện nghiên cứu, Mexico, đã không ứng dụng kĩ thuật này, phớt lờ nó, thảo luận về việc vì sao kĩ thuật này lại được nghĩ ra, nhưng họ không sử dụng nó.
Mexico vẫn còn là một trong những nơi nhập khẩu lương thực lớn nhất thế giới, vì họ không áp dụng điều được phát hiện ở Mexico. Thực tế, họ không công nhận anh ta, đến độ không hề có một bức tượng của anh ta trên toàn Mexico. Ở Trung Quốc và Ấn Độ thì có. Viện nghiên cứu của ông được dời đến Ấn Độ. Đó là khác biệt giữa áp dụng công nghệ và thảo luận về công nghệ.
Bây giờ, không phải chỉ là việc ông ta cung cấp một lượng lớn thực phẩm. Đó là hiệu ứng tổng hợp của công nghệ. nếu bạn hiểu về sinh học.
Chuyện gì đã xảy ra? Xét về nông nghiệp qua 1 thế kỷ, ở những năm 1900 hoàn toàn dễ nhận ra đối với người làm nông nghiệp 1000 năm trước. cái cày rất khác. Các máy móc là máy kéo, thô sơ thay vì máy chạy bằng điện, nhưng nông dân đã hiểu: đó là cái họ đang làm, là vì sao họ đang làm nó, làm ở đâu. Thật ra để bắt đầu thay đổi nền nông nghiệp là lúc bạn bắt đầu loại bỏ sức của loài vật kỹ thuật và chất hoá học khỏi sinh học. Đó là nơi năng suất tăng lên. Và khi bạn làm điều đó, đây là thứ xảy ra với năng suất.
Cơ bản, để tạo ra 100 từ việc bạn cần 250 giờ đến đến việc chỉ mất 40, 15, hay 5. Năng suất lao động tăng gấp 7, từ năm 1995 đến 2000, trong khi các ngành kinh tế khác chỉ tăng 2.5 lần. Đây chắc chắn là sự tăng lên trên đầu người.
Kết quả là, dĩ nhiên, không chỉ là một lương thực, hay một đống đồ.
50% ngân sách EU sắp được trợ cấp cho những vật liệu nông nghiệp để sản xuất thừa ra.
Đây là một cách sử dụng tốt năng lượng. Và dĩ nhiên, bây giờ bạn sẽ tự nhủ "Hừ, cứ ngỡ mình đến nghe nói về năng lượng, mà lão này toàn nói về sinh học."
Vậy có mối liên hệ gì giữa hai điều này?
Một trong những điều trớ trêu của hệ thống là chúng ta đang nói về điều mà chúng ta không hiểu. Chúng ta thậm chí không rõ dầu là gì , nó ở đâu ra. Ý tôi là, đúng là, vẫn còn là vấn đề đang tranh cãi dòng sông đen là gì và nó từ đâu đến. Giả định đúng nhất, và một trong những phán đoán của chuyện này, là nó dựa trên chất liệu này, những thứ này hấp thụ ánh mặt trời, và phân huỷ dưới áp lực từ hàng triệu năm, và bạn được những dòng sông đen này.
Phần thú vị của giả thuyết này, nếu giả thuyết đúng, là dầu và tất cả hydrocarbon hóa ra là tinh kết của ánh sáng mặt trời. Và khi bạn suy xét về năng lượng sinh học, nó không phải là ethanol. Nó đang nhận tia nắng, tập trung trong những trùng a míp tập hợp trong cây trồng, và có thể đó là lí do bạn thấy cầu vồng.
Khi bạn quan sát hệ thống này, nếu hydrocarbon là kết tinh ánh sáng mặt trời, vậy năng lượng sinh học vận hành theo cách khác. Và ta phải bắt đầu nghĩ về dầu và các hydrocarbon khác như là một phần của tấm năng lượng mặt trời.
Có lẽ một phần vì vậy nên nếu bạn bay qua Tây Texas, những loại giếng mà bạn đang bắt đầu quan sát không giống trong những bức tranh này ở Kansas và cả những thửa ruộng đã được tưới.
Đây là cách bạn "trồng" dầu. Và khi bạn nghĩ về nó, cách nó phát triển chúng ta đã bắt đầu đến gần với ảnh hưởng của súc vật. và sau đó chúng ta đã học được gì? chúng ta học được rằng chúng ta phải tiến xa hơn. rồi ta lại học được gì? rằng chúng ta phải tiến xa xa hơn nữa. và chúng ta đang phá huỷ như thể chúng ta đang ra ngoài và làm nên năng lượng sinh học.
đó là mỏ cát dầu Athabasca, và có một khối lượng khổng lồ- đầu tiên là khai thác mỏ, những xe tải lớn nhất thế giới đang hoạt động ở đây, và sau đó bạn phải thoát ra khỏi bùn đen, cơ bản là dầu mà không chảy ra. nó dính chặt vào cát. rồi bạn phải dùng nhiều dòng chảy để tách chúng ra, nhưng chỉ có thể thực hiện với giá dầu hiện nay.
Than đá. Than dần trở thành thứ gần như tương tự. Có lẽ nó là thực vật, ngoại trừ việc chúng được đốt và nén dưới áp lực.
Bạn lấy thứ như thế này, đem đốt đi, đặt dưới áp suất, cơ may là bạn sẽ có được thứ này. Nhưng tôi vẫn nhấn mạnh: chúng ta không biết.
chúng ta tò mò khi tranh luận chuyện này. Nhưng khi bạn nghĩ về than, đó là thứ giống như hạt lúa mì được đốt cháy. Không hoàn toàn không giống than.
Và dĩ nhiên, mỏ than là nơi rất nguy hiểm bởi vì trong những mỏ than có khí đốt. Gas nổ sẽ có người chết. Nên chỉ sản xuất biogas từ than ở một số mỏ, còn một số thì không.
một vài nơi bạn sẽ thấy sự khác biệt, có những câu hỏi thú vị. những câu hỏi như là bạn nên làm gì với thứ này. Nhưng một lần nữa, than đá. Có thể đồng chất, có thể cùng hệ thống, năng lượng sinh học, đang ứng dụng cùng công nghệ một cách chính xác
Đây là sự tiến gần đến những ảnh hưởng ghê gớm. Khi bạn vượt qua chúng, bạn chỉ xé toạc những đỉnh núi ra. và kết thúc với một nguồn carbon bốc hơi lớn nhất, chúng là nhà máy khí đốt than. đó có lẽ không phải ứng dụng tốt nhất của năng lượng sinh học.
khi bạn nghĩ cái gì có thể thay thế cho hệ thống này- rất quan trọng để tìm lựa chọn thay thế bởi thứ nó thải ra chuyện này nước Mỹ đang thu nhỏ trữ lượng dầu hoả, nhưng không giảm bớt trữ lượng than đá, Trung Quốc cũng vậy. Có trữ lượng than khổng lồ không tham gia ở đây, và chúng ta bắt đầu nghĩ về chúng như năng lượng sinh học, vì nếu ta cứ xem chúng như năng lượng hoá học, hay năng lượng kĩ thuật, chúng ta sẽ ở dưới đáy vực thẳm.
gas là sản phẩm tương tự. nó cũng là sản phẩm sinh học. khi nghĩ về gas, bạn đã quá quen với nó. và đây là các khác để khai thác mỏ than.
nó được gọi là khí thiên nhiên. tại sao điều này lại thú vị? vì nếu than sản xuất ra để được tập trung phục vụ đời sống, lí do tại sao bạn có thể tạo nên khác biệt ở đầu ra của gas giữa mỏ này với mỏ khác -lí do tại sao một mỏ có thể nổ còn cái khác thì không, có thể là bởi vì cái này ăn mòn cái khác và sản xuất ra gas
nó được biết đến là hiện tượng phi thường. (cười) bạn ăn chút ít những thứ này, bạn sản xuất ra nhiều gas. nó có thể hoá ra những quy trình sinh học trong những mỏ than có cùng quy trình. nếu điều đó đúng, thế thì một trong những cách có năng lượng từ than mà không phải phá đỉnh núi, và nó có thể không đốt cháy than. để có quy trình đó than với cách nhìn của sinh học cũng giống trong nông nghiệp.
Đó là thứ gọi là năng lượng sinh học. Không phải ethanol. Không phải trợ cấp từ một vài công ty. Không nhập khẩu bắp từ Iowa vì bạn làm nên rất nhiều thực vật ethanol. Nó đang bắt đầu hiểu sự biến chuyển xảy ra trong nông nghiệp, từ ảnh hưởng với súc vật đến sinh học. Trong phạm vi bạn có thể làm được có thể rửa chất liệu và làm sạch nhanh.
Chúng ta có chỉ số năng suất trong chuyện này. ok, nếu bạn đặt dòng chảy vào những mỏ than hay dầu hoả chúng chảy từ nhiều thập kỉ, bạn có sự tăng lên thật sự bền bỉ, như tăng lên gấp 8 lần, trong đầu ra. Đây chỉ là những giai đoạn khởi đầu của chuyện này.
Và khi nghĩ về vật liệu sinh học người này- người đã dịch chuỗi gen người, tăng gấp đôi cơ sở dữ liệu gen và chất đạm được biết nhờ thuyền vòng quanh thế giới- suy nghĩ làm thế nào bạn kết cấu thế này. Nhiều người tài năng đang nghĩ về nó. Và họ đang sắp xếp những công ty với nhau như Synthetic Genomics, Cambria, Codon và cái những công ty đó cố gắng làm là nghĩ về nó, cách áp dụng nguyên lý sinh học tránh ảnh hưởng súc vật
Nghĩ về nó trong thời hạn tiếp theo, khi bắt đầu kế hoạch với mục đích riêng.
Nghĩ về tế bào như phần cứng. Nghĩ về gen là phần mềm. Giả sử bạn bắt đầu nghĩ sự sống là bảng mã có thể được thay đổi, thành năng lượng, có thể trở thành thức ăn, thành sợi, thành còn người, thành hàng loạt thứ, vậy bạn phải chuyển đổi cách bạn tiếp cận với phương thức tạo ra, giải quyết và suy nghĩ về năng lượng với một cách rất khác.
Nguyên tắc đầu tiên của điều này là gì, và chúng ta hướng đến đâu? Đây là một chàng to con dịu dàng nhất thế giới. Một người tốt nhất bạn được gặp. Anh ta tên Hamilton Smith. Anh đạt giải Nobel vì đã tìm ra cách cắt gen -- dùng thứ gọi là enzym giới hạn.
Anh ta thực hiện ở ĐH Johns Hopkins, anh thật khiêm tốn lúc nhận giải, mẹ anh gọi và bảo: "Mẹ không biết còn có Ham Smith nữa ở Hopkins. Con biết anh ta vừa được giải Nobel không?" (Cười). tôi biết, đó là mẹ anh ta, nhưng mặt khác, hắn là người làm tốt công việc của mình. Bạn tìm thấy anh ta ở ghế bành mỗi ngày, đang làm với ống nhỏ để chuyền nước và toà nhà. Một trong những thứ anh ta làm là những thứ này.
đó là gì? đây là đoạn rỗng ADN đầu tiên được cấy, khi bạn tách toàn bộ hệ thống ADN ra khỏi một tế bào, chèn vào một tế bào khác, làm cho tế bào đó tách biệt như một loài. Nó mất một tháng. Bạn sẽ thấy thứ này vào tháng sau nó sẽ quan trọng như chính chuyện này.
Khi bạn nghĩ về nó và sự ý nghĩa của nó, chúng ta đang bắt đầu không chỉ đổi ethanol từ bắp với trợ cấp cao. Chúng ta bắt đầu nghĩ về sinh học biến thành năng lượng. Rất đắt để sản xuất thứ này, cả về kinh tế và mặt năng lượng.
Đây là cái tích luỹ trong dầu cát ở Alberta. Có nhiều khối lưu huỳnh. Vì khi bạn tách dầu hoả khỏi cát, và sử dụng một lượng lớn năng lượng bên trong hơi nước- dòng nước để tách chúng ra-- bạn cũng phải tách cả lưu huỳnh ra. Sự khác biệt giữa dầu thô nhẹ và dầu thô nặng- là khoảng 14 đô la một thùng. đó là lí do bạn đang xây dựng những tháp từ những khối lưu huỳnh. bằng cách này tỉ lệ của chúng thì khá lớn.
Bây giờ, nếu có thể đạt lượng năng lượng từ việc này, bạn rút gọn hệ thống và bạn bắt đầu áp dụng nguyên tắc sinh học vào năng lượng. Đó phải là một cây cầu nơi có thể đón gió, nơi bạn có thể có năng lượng mặt trời, nơi bạn có được năng lượng nguyên tử- và hy vọng bạn sẽ không xây trạm nguyên tử tiếp theo trên một bờ biển đẹp cạnh khe động đất. (Cười) chỉ là một suy nghĩ.
Nhưng trong khi ấy, ít nhất vào thập niên tới, tên của trò chơi là những hydrocarnbons. và là dầu, là ga, là than đá, đó là cái chúng ta đang giải quyết. Trước khi làm buổi nói chuyện quá dài. Đây là những gì đang xảy ra hiện nay với hệ thống năng lượng.
86% năng lượng chúng ta tiêu thụ là hydrocarbon. Nghĩ là 86% thứ chúng ta đang tiêu thụ có lẽ là cây và amip đã được xử lí và phần còn lại của chất này. Có một vai trò ở đây về trò chuyện. Có vai trò từ chất thay thế, nhưng chúng ta cũng hiểu được phần thực trạng khác.
Làm sao chúng ta giải quyết điều đó là hướng đến tương lai. Và khi chúng ta nghĩ về đường đến ngày mai, một trong những thứ bạn nên cân nhắc là: hiện nay chúng ta đang bỏ mặc 2/3 lượng dầu trong những cái giếng. Vậy chúng ta đang phí rất nhiều tiền và bỏ đi hầu hết năng lượng dưới đó. Đó, dĩ nhiên, yêu cầu nhiều năng lượng hơn để sử dụng và có năng lượng. Tỉ số trở nên ngu ngốc ngay khi bạn có được ethanol. Nó thậm chí là tỉ lệ 1:1 giữa năng lượng vào và ra. Đó là cách ngu ngốc của quản lí hệt thống này.
Điều cuối cùng, đồ thị cuối cùng. Một trong những thứ mà chúng ta phải làm là ổn định giá dầu. Đây là cái trông như giá dầu, ok?
Đây là hệ thống tồi vì cái xảy ra là tốc độ hàng rào được dựng rất chậm. Con người khám phá những ý tưởng thật sự đột phá về pin năng lượng mặt trời hoặc về gió hay những thứ khác, thử đoán là gì?
Giá dầu giảm mạnh. Công ty phá sản, và sau đó bạn có thể làm giá dầu tăng lại.
Vậy nếu tôi có một đề nghị gần gũi và khiêm tốn Hãy đặt một giá dầu ổn định ở châu Âu và Mĩ. Làm việc đó bằng cách nào? Ừ, hãy đưa thuế vào dầu đó là không thu thuế và nó giữ trong 20 năm tới, giá dầu sẽ là-- bất cứ thứ gì bạn muốn, 35 đô, 40 đô. Nếu giá OPEC giảm như thế, chúng ta đánh thuế nó. nếu giá tăng trên mức đó, thuế được miễn.
Nhà thầu được gì? Nó tác động gì đến những công ty? Nếu có thể sản xuất năng lượng ít hơn 35 đô một thùng, hoặc ít hơn 40 đô, hay ít hơn 50 đô Hãy tranh luận nào- bạn sẽ có một doanh nghiệp. Nhưng không để con người vào vòng tròn này nơi không trả lương cho nghiên cứu vì công ty của bạn sẽ phá sản khi OPEC có nguồn thay thế và duy trì năng lượng sinh học còn tiếp diễn. Cảm ơn.
Điều gì làm nên một nhà lãnh đạo xuất sắc?
Rất đông trong chúng ta đều hình dung về một người hùng thông thái người luôn đứng và chỉ huy và bảo vệ cấp dưới của họ.
Nhưng đó là hình ảnh của một thời đại khác, và nó cũng đã lỗi thời đó là những chương trình phát triển khả năng lãnh đạo dựa vào những hình mẫu thành công của một thế giới đã như vậy, chứ không phải thế giới hiện tại hay trong tương lai.
Chúng tôi đã tiến hành nghiên cứu 4,000 công ty, và chúng tôi đã yêu cầu họ, hãy cho chúng tôi xem tính hiệu quả của chương trình phát triển khả năng lãnh đạo.
85% những công ty đó đã kể ra lỗ hổng lớn về nhân tài cho những vị trí lãnh đạo chiến lược
Điều đó có nghĩa rằng mặc cho những chương trình đào tạo của công ty, những chương trình thực tế, đánh giá, đào tạo, tất cả những điều này thì hơn một nửa số công ty đã không thể tạo ra đủ những nhà lãnh đạo vĩ đại
Có thể bạn đang hỏi chính mình, liệu công ty tôi có giúp tôi chuẩn bị để trở thành một vị lãnh đạo vĩ đại của thế kỉ 21?
Có lẽ là không.
Tôi đã dành 25 năm trong sự nghiệp của mình để chứng kiến, tìm hiểu điều gì tạo nên những nhà lãnh đạo lỗi lạc.
Tôi đã làm việc ở hệ thống 500 công ty lớn nhất nước Mỹ, đưa lời khuyên cho hơn 200 CEO, và tạo nên nhiều nguồn đào tạo lãnh đạo hơn bạn tưởng tượng
Nhưng một vài năm trước, tôi đã nhận thấy một xu hướng bất thường trong việc bồi dưỡng kĩ năng lãnh đạo.
Tôi nhận ra rằng, mặc dù tất cả những nỗ lực, vẫn có những câu chuyện tương tự nổi lên về những cá nhân cụ thể.
Một câu chuyện về Chris một vị lãnh đạo nổi tiếng với nhiều tiềm năng người đã chuyển đến một đơn vị mới và thất bại, đã làm sụp đổ những giá trị không thể nào khôi phục được.
Và cũng có những câu chuyện như về Sidney, một CEO, người đã rất lúng túng bởi vì công ty của cô ta được cho là một công ty rất xuất sắc dành cho những nhà lãnh đạo nhưng chỉ một trong số 50 lãnh đạo giỏi nhất được trang bị để dẫn dắt những mục tiêu trọng yếu.
Và có những câu chuyện như một nhóm lãnh đạo tiền bối của một công ty đã từng rất phát đạt sửng sốt trước sự chuyển đổi của thị trường đã phải cắt giảm một nửa quy mô hoặc ngừng hoạt động.
Chính những câu chuyện trở đi trở lại đó đã khiến tôi đặt ra hai câu hỏi.
Tại sao những lỗ hổng lãnh đạo đang ngày càng lớn dần trong khi có quá nhiều đầu tư vào sự phát triển khả năng lãnh đạo?
Và những nhà lãnh đạo lỗi lạc đang làm gì khác biệt để phát triển?
Một trong những điều mà tôi đã làm, tôi đã rất trăn trở với những câu hỏi này và cũng rất bối rối bởi cả những câu chuyện đến nỗi đã phải rời bỏ công việc của mình để có thể dành toàn thời gian để học hỏi và tôi đã dành một năm để đi đến nhiều vùng đất trên thế giới để học về sự lãnh đạo hiệu quả hay không hiệu quả ở các công ty, các nước, và những tổ chức phi lợi nhuận.
Và tôi cũng đã đến Nam Phi, nơi đã cho tôi rất nhiều cơ hội để hiểu tại sao Nelson Madela đã đi đầu thời đại trong việc lường trước và định hướng cho tình hình chính trị, xã hội và kinh tế.
Tôi cũng đã gặp nhiều lãnh đạo của những tổ chức phi lợi nhuận những người dù tiềm lực tài chính rất hạn chế vẫn ảnh hưởng rất sâu sắc đến thế giới làm tốt đẹp hơn mối quan hệ của những lực lượng dường như thù địch.
Và tôi đã dành rất nhiều giờ trong những thư viện lớn cố tìm hiểu làm thế nào mà môi trường có thể tạo nên những vị lãnh đạo, những bước tiến của họ, và sau đó, là hiệu quả của những nước đi ấy trên cả những gì họ có.
Và sau đó, khi trở về làm việc toàn thời gian, trong cương vị này, tôi đã làm việc cùng những đồng nghiệp tuyệt vời những người cũng rất thích thú với những câu hỏi này.
Và từ tất cả những điều đó, tôi đã đúc kết cho mình những đặc điểm của những nhà lãnh đạo thành công và những điều khác biệt họ đang thực hiện, và tôi cũng đúc kết được những biện pháp chuẩn bị mà có thể khuyến khích con người phát huy tiềm năng của mình.
Tôi muốn chia sẻ một số với bạn.
("Điều gì làm nên một nhà lãnh đạo xuất sắc của thế kỉ 21?) Trong một thế giới của thế kỉ 21, một thế giới toàn cầu, và được số hóa, với tốc độ chóng mặt của luồng thông tin cũng như những đổi mới, cũng là nơi mà không có điều gì lớn lao được hoàn thành nếu thiếu một khuôn mẫu phức tạp, việc dựa vào những kĩ năng phát triển khả năng lãnh đạo truyền thống cũ kỹ sẽ làm hao mòn, làm chậm đi sự phát triển của bạn như một nhà lãnh đạo.
Thực tế là những đánh giá truyền thống như 360 cuộc điều tra hoặc những tiêu chí đánh giá năng lực lỗi thời chỉ đưa lại cho bạn những điều tưởng như tốt đẹp, làm bạn nghĩ rằng bạn đã sẵn sàng hơn những gì bạn thực sự có.
Khả năng lãnh đạo ở thế kỉ 21 được định nghĩa và chứng minh bởi ba câu hỏi.
Bạn đang nhìn vào đâu để lường trước sự thay đổi tiếp theo cho kiểu công ty hay chính cuộc đời bạn?
Câu trả lời cho câu hỏi này nằm chính ở kể hoạch, lịch trình của bạn.
Bạn đang dành thời gian với ai?
Về vấn đề gì? Bạn đang đi đâu? Bạn đang đọc cái gì?
Và làm thế nào bạn đúc kết những điều này thành việc hiểu được những gián đoạn có thể có, và sau đó quyết định làm điều gì đó ngay bây giờ để bạn có thể chuẩn bị và sẵn sàng?
Có một nhóm lãnh đạo thực hành một nước đi mà ở đó, họ đã khiến các thành viên gắn kết lại với nhau đây chính là xu hướng đã ảnh hưởng tới tôi, đó là xu hướng đã ảnh hưởng đến một thành viên khác của đội, và rồi họ đã chia sẻ những điều này, và ra quyết định, để thay đổi một chiến thuật hoặc để lường trước một bước đi mới.
Những nhà lãnh đạo vĩ đại không bao giờ lùi bước.
Họ tìm kiếm khắp nơi, tạo dựng nên tương lai, chứ không chỉ đơn thuần phản ứng lại trước nó.
Câu hỏi thứ hai là, độ đa dạng trong hệ thống những nhà đầu tư của bạn như thế nào?
Chúng ta thường nghe về hệ thống những liên kết xã hội của những người từng theo học trường nam sinh và chúng vẫn hoạt động tốt trong nhiều tổ chức.
Nhưng ở một mức nào đó, chúng ta đều có một hệ thống những người mà ta có thể thoải mái làm việc cùng
Vì vậy, vấn đề nằm ở khả năng của bạn để tạo dựng quan hệ với những người rất khác biệt với bạn.
Và những sự khác biệt có thể về mặt sinh học, vật lý, chức năng, chính trị, văn hóa, kinh tế xã hội.
Nhưng mặc cho những khác biệt này, họ vẫn liên kết với bạn và tin tưởng bạn đủ để hợp tác với bạn để đạt được một mục tiêu chung
Những người lãnh đạo tuyệt vời hiểu rằng một mạng lưới quan hệ đa dạng chính là nguồn gốc cho sự nhận diện mẫu hình ở những mức độ cao hơn và cũng là nguồn gốc cho những giải pháp, vì bạn có trong tay những người có cách suy nghĩ khác với bạn.
Câu hỏi thứ ba: Bạn có đủ can đảm để bỏ qua một bước đi đã giúp bạn thành công trong quá khứ?
Có một câu nói rằng: Cứ làm theo người khác thì sẽ luôn hòa hợp.
Nhưng nếu bạn theo lời khuyên này, thì với tư cách của một người lãnh đạo, bạn đang làm những gì quen thuộc và khiến bạn an tâm.
Những vị lãnh đạo xuất sắc dám khác biệt.
Họ không đơn thuần nói về việc liều lĩnh, họ thực sự dám làm nó.
Và một trong những vị lãnh đạo như thế đã chia sẻ với tôi sự thật rằng sự phát triển có tác động mạnh mẽ nhất chỉ đến khi bạn có thể kiên trì, bền bỉ trong cách suy nghĩ để trụ vững trước những lời nói rằng ý tưởng mới của bạn thật ngây thơ, liều lĩnh, thậm chí ngu ngốc.
Nhưng thật thú vị là những người tham gia cùng bạn không phải là những người hay bị hoài nghi trong các mối liên kết của bạn.
Họ thường là những người có suy nghĩ khác biệt và vì thế sẵn sàng tham gia cùng bạn tiến hành một bước nhảy đầy cam đảm.
Đó là một bước nhảy, không phải một bước đi bình thường.
Hơn những chương trình lãnh đạo truyền thống, khi trả lời ba câu hỏi này sẽ quyết định tính hiệu quả của bạn với tư cách là một người lãnh đạo trong thế kỉ 21.
Vậy điều gì đã làm nên một người lãnh đạo xuất sắc trong thế kỉ 21?
Tôi đã gặp nhiều người như vậy, họ thật sự nổi bật.
Họ là những người đang chuẩn bị cho bản thân không phải cho những điều dễ dàng lường trước được của ngày hôm qua mà còn cho thực tế của ngày hôm nay và cả những điều không chắc chắn của tương lai.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi sẽ không theo kịch bản và làm Chris lo lắng bằng việc thêm vào phần tương tác với khán giả.
Các bạn theo dõi đấy chứ ?
Được, được. Hãy giơ tay lên nếu bạn từng nghe thấy tiếng một cặp đôi đang quan hệ tình dục.
Đó có thể là hàng xóm, trong khách sạn, hay bố mẹ bạn. Tôi xin lỗi.
Khá nhiều người.
Bây giờ, hãy giơ tay nếu người đàn ông làm ồn hơn người phụ nữ.
Tôi thấy một anh chàng ở kia.
Không tính nếu người ấy là bạn nhé.
( Tiếng cười) Anh ấy lại hạ tay xuống. Và một người phụ nữ.
Vâng. Ngồi cạnh một người đàn ông ồn ào.
Điều này nghĩa là gì ?
Nó cho thấy rằng loài người gây ra tiếng động khi quan hệ tình dục, và thường thì phụ nữ sẽ ồn ào hơn.
Nó được biết đến với cái tên "âm thanh của phụ nữ khi quan hệ"
Tôi không định nói điều này, nhưng có người nói với tôi rằng Meg Ryan có thể đang ở đây, và cô ấy là người phát ra âm thanh khi quan hệ nổi tiếng nhất thế giới.
Vì vậy, tôi phải nói điều đó ra.
Chúng ta sẽ quay lại trong chốc lát.
Tôi muốn nói rằng loài người không bắt nguồn từ khỉ hình người. Chúng ta chính là khỉ hình người.
Quan hệ của ta với tinh tinh và bonobo còn gần gũi hơn cả giữa voi Châu Phi và voi Ấn Độ như Jared Diamond đã chỉ ra trong quyển sách đầu tay của ông
Mối quan hệ giữa chúng ta với tinh tinh và bonobo gần hơn so với bất kì loài linh trưởng nào khác-- khỉ đột, orangutan và nhiều loại khác.
Chúng ta rất gần với chúng, và như bạn thấy, từ hành vi con người, giữa ta và chúng có một mối quan hệ.
Vì vậy, câu hỏi mà tôi muốn khám phá với các bạn ngày hôm nay là, chúng ta là loài vượn nào nếu xét về mặt bản năng giới tính ?
Kể từ thời Darwin, đã có những thứ mà Cacilda và tôi gọi là tiêu chuẩn về tiến hóa sinh lý của loài người, Điều này rất quen thuộc ngay cả khi bạn chưa từng đọc qua nó.
Ý tưởng là : Như một phần của bản chất con người, từ giai đoạn đầu loài người, đàn ông đã thuê khả năng sinh sản của phụ nữ bằng cách cung cấp cho họ những sản phẩm và dịch vụ cụ thể
Chúng ta đang nói về thịt, nơi ở, địa vị, sự bảo vệ, đại loại thế.
Đổi lại, phụ nữ cho họ lòng trung thành, hay ít nhất là lời hẹn thề.
Điều này đưa đàn ông và phụ nữ vào mối quan hệ đối nghịch.
Cuộc chiến giới tính được hình thành ngay ở trong DNA chúng ta.
Cacilda và tôi cho rằng không, mối quan hệ kinh tế này, mối quan hệ đối nghịch này, thực chất là sản phẩm của nền nông nghiệp, vốn chỉ xuất hiện khoảng 10,000 năm về trước.
Theo giải phẫu, người hiện đại đã tồn tại trên trái đất khoảng 200,000 năm, Chúng ta đang nói về năm phần trăm niên đại với tư cách là một loài riêng biệt, hiện đại.
Trước khi có nền nông nghiệp, trước cách mạng nông nghiệp, loài người sống trong những nhóm săn bắt hái lượm. Bất luận ở nơi nào, đặc tính của nhóm được đoán định bằng cái mà nhân chủng học gọi là chủ nghĩa quân bình bắt buộc
Họ không chỉ chia nhau các thứ, mà còn định ra những thứ cần chia: thịt, nơi ở, sự bảo vệ hóa ra, những thứ dùng để trao cho phụ nữ nhằm đổi lấy sự thủy chung trong tình dục được chia sẻ rộng rãi giữa các xã hội này.
Tôi không nói rằng tổ tiên chúng ta là những mọi rợ quý phái, hay người săn bắt hái lượm hiện đại là mọi rợ quý phái.
Những điều này chỉ đơn giản là cách tốt nhất để giảm thiểu rủi ro trong hoàn cảnh lúc nào cũng phải sục sạo tìm kiếm.
Không có tranh cãi về vấn đề này.
Cacilda và tôi chỉ là suy rộng ra lĩnh vực tình dục.
Chúng tôi tranh luận rằng tình dục loài người đã tiến hóa cho đến khi nông nghiệp ra đời như một cách tạo lập và duy trì hệ thống, mạng lưới xã hội phức tạp và linh động, điều mà tổ tiên của chúng ta đã từng rất giỏi, đó là lí do tại sao loài người giỏi sinh tồn đến vậy
Điều tôi nói đây sẽ khiến một số người không thoải mái, vì vậy, tôi luôn dành ra vài phút nghe đây : tôi nói rằng tổ tiên chúng ta lang chạ, nhưng không nói rằng họ quan hệ với người lạ.
Không ai là người lạ cả
trong một cộng đồng săn bắt - hái lượm.
Vâng, có những mối quan hệ tình dục chồng chéo, tổ tiên chúng ta có thể đã có vài mối quan hệ tình dục cùng một lúc.
Nhưng tôi không nói rằng họ quan hệ với người lạ
rằng họ không yêu người mà họ đang quan hệ cùng
rằng không có mối gắn kết giữa các cặp đôi.
Tôi chỉ nói rằng không có độc quyền tình dục.
Và những người trong chúng ta đã chọn lựa chỉ có một vợ ( chồng) bố mẹ tôi, chẳng hạn, đã cưới nhau được 52 năm nếu đó không phải mối quan hệ 1 vợ 1 chồng, bố mẹ, con không muốn nghe về nó Tôi không phê bình và không nói rằng điều này có gì sai trái.
Điều tôi nói là, luận rằng tổ tiên chúng ta là những người ăn tạp trong tình dục để phê phán chế độ một vợ một chồng cũng chẳng khác gì việc luận rằng tổ tiên chúng ta là động vật ăn tạp để chỉ trích việc ăn chay.
Bạn có thể chọn ăn chay, nhưng không bởi vì bạn đã quyết như vậy, thì thịt xông khói lại không còn thơm nữa.
Vậy đây là quan điểm của tôi.
( Tiếng cười) Cũng phải đến một phút sau mới hiểu đấy nhỉ ?
Cùng với việc trở thành một thiên tài, một người đàn ông, một người chồng một người cha tuyệt vời, Charles Darwin còn là một người siêu thẹn thùng.
Ông ta thấy sự nở rộng vùng kín ở một số loài linh trưởng, gồm cả tinh tinh và bonobo, sự phình to này có xu hướng kích thích rất nhiều con đực giao hợp với con cái.
Ông ta không hiểu tại sao lại như vậy cái mà chúng đáng ra phải làm là tạo nên mối liên kết đực cái
Darwin không biết điều này, nhưng tinh tinh và bonobo giao phối từ một đến bốn lần mỗi giờ với một tá con đực trong một ngày khi vùng kín của chúng nở rộng.
Thú vị là, sự nở rộng của tinh tinh là khoảng 40 phần trăm trong chu kỳ kinh nguyệt với bonobo là 90 phần trăm và con người là một trong những loài duy nhất trên trái đất mà con cái sẵn sàng quan hệ tình dục trong suốt chu kỳ kinh nguyệt, bất luận là khi đang có kinh nguyệt hay mãn kinh hay đang mang bầu.
Điều này thực sự hiếm ở loài có vú.
Vì vậy, đó là một khía cạnh rất thú vị về tình dục loài người.
Thời ấy, Darwin đã phớt lờ những hồi tưởng về sự nở rộng vùng kín, điều mà những nhà khoa học vẫn hay làm.
Chúng ta sẽ nói đến cuộc cạnh tranh của tinh trùng.
Một lần xuất tinh trung bình cho 300 triệu tinh trùng, đây là một môi trường cạnh tranh.
Câu hỏi là những tinh trùng này cạnh tranh với nhau hay còn với cả của những người khác .
Có thể bàn luận rất nhiều về biểu đồ này.
Điều mà tôi muốn các bạn chú ý là những nốt nhạc nhỏ phía trên tinh tinh, bonobo cái và phụ nữ.
Nó chỉ ra âm thanh của con cái khi giao hợp.
Hãy nhìn vào các con số.
Trung bình một người quan hệ tình dục khoảng 1000 lần trong đời.
Nếu con số đó có vẻ cao với một số bạn, tôi chắc chắn rằng nó là thấp với những người khác.
Tinh tinh và bonobo có cùng tỉ lệ này.
khỉ đột, đười ươi và vượn không có tỉ lệ đó, những con giống loài có vú hơn, quan hệ khoảng 12 lần trong đời.
Loài người và bonobo là những động vật duy nhất quan hệ tình dục mặt đối mặt khi còn sống.
(Cười) Và bạn sẽ thấy rằng loài người, tinh tinh và bonobo đều có tinh hoàn ở phía ngoài, điều mà chúng tôi sánh với một chiếc tủ lạnh đặc biệt ở trong gara chỉ dành để bia.
Nếu bạn là kiểu đàn ông có một tủ lạnh để bia trong gara, bạn chỉ chực một bữa tiệc diễn ra và bạn muốn sẵn sàng mọi lúc.
Tinh hoàn ở phía ngoài là thế đấy.
Giúp cho những tinh trùng luôn sẵn sàng để bạn có thể xuất tinh thường xuyên.
Tôi xin lỗi. Nhưng nó là sự thật.
Loài người - một số có thể thấy vui khi nghe điều này - có dương vật to và dày nhất trong các loài linh trưởng.
Bằng chứng này không chỉ có trong giải phẫu học
mà còn đi vào cả nhân loại học.
Trong dữ liệu lịch sử rất nhiều người trên thế giới có tập quán tình dục mà đáng ra là không thể dựa trên những giả định về tiến hóa tình dục của loài người.
Những người phụ nữ Mosuo ở vùng Đông Bắc Trung Quốc.
Trong xã hội của họ, đàn ông và phụ nữ, hoàn toàn tự do trong tình dục.
Không có nỗi xấu hổ nào từ hành vi tình dục.
Phụ nữ quan hệ với hàng trăm người.
Chả sao cả. Không ai quan tâm. Không phải là vấn đề.
Khi người phụ nữ mang thai, đứa trẻ sẽ được cô, chị hay anh trai cô chăm sóc.
Người cha đẻ không phải là vấn đề.
Phía bên kia của hành tinh, vùng Amazon, có rất nhiều bộ tộc thực hiện cái mà những nhà nhân loại học gọi là chế độ đa phụ.
Những người này thực sự tin -- không có mối liên lạc nào giữa họ, ngôn ngữ chung hay bất kì thứ gì, nó không phải được lan truyền mà là được nảy sinh trên toàn thế giới-- họ tin rằng bào thai được tạo nên từ nhiều loại tinh dịch.
Vì vậy, một người phụ nữ muốn có con thông minh, vui tính và mạnh mẽ phải quan hệ rất nhiều với người thông minh, vui tính và mạnh khỏe, để lấy được tố chất này cho đứa trẻ, và khi đứa trẻ ra đời, những người đàn ông này sẽ quay lại và thừa nhận quan hệ cha con với đứa trẻ.
Vì vậy, làm cha thực chất là nỗ lực của một nhóm người trong cộng đồng.
Có rất nhiều ví dụ khác kiểu này đã được ghi vào cuốn sách.
Giờ, tại sao chuyện này lại quan trọng ?
Edward wilson nói rằng tình dục loài người đầu tiên là một thiết bị gắn kết và thứ hai mới là để sinh sản.
Tôi nghĩ điều này đúng. Sự tiến hóa tính dục trong chúng ta đang xung đột trực tiếp với rất nhiều khía cạnh của cuộc sống hiện đại.
Sự đối lập giữa những gì chúng ta được dạy và những gì chúng ra thực sự cảm nhận tạo ra rất nhiều đau khổ không cần thiết.
Tôi mong ước hiểu biết chính xác hơn mới hơn về bản năng giới tính loài người sẽ giúp chúng ta dung thứ hơn với mình, với người khác, tôn trọng hơn những mối quan hệ khác thường như hôn nhân đồng giới hay quan hệ với nhiều người, và chúng ta sẽ gạt bỏ đi quan niệm cho rằng đàn ông bẩm sinh có quyền và bản năng giám sát và kiểm soát hành vi tình dục của phụ nữ.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
Ta thấy rằng không chỉ những người đồng tính cần công khai giới tính.
Mà ai cũng đều có những trở ngại "giới tính" phải vượt qua.
Và khi công khai tính dục của mình, ta nhận ra rằng cuộc chiến không phải là giữa chúng ta, mà là với ý thức lỗi thời thời Victoria về bản năng giới tính loài người đã gán ghép ham muốn với quyền sở hữu, tạo ra sự tủi hổ và bối rối thay vì sự thấu hiểu và cảm thông.
Đây là lúc cần vượt ra khỏi Sao Hỏa hay Sao Kim, bởi sự thật là đàn ông có nguồn gốc từ Châu Phi và phụ nữ cũng như vậy.
Cảm ơn.
( Vỗ tay) Chris Anderson : Cảm ơn. Christopher Ryan: Cảm ơn.
CA: Một câu hỏi.
Điều này rất khó hiểu, cố gắng dùng những lý luận về lịch sử tiến hóa để luận ra những gì chúng ta phải làm ngày nay.
Vài người có thể diễn thuyết và nói, nhìn này, chúng ta có những chiếc răng rất sắc cơ bắp và một bộ não giỏi trong việc sử dụng vũ khí, và khi nhìn vào nhiều xã hội trên thế giới bạn sẽ thấy tỉ lệ bạo hành rất cao.
Không bạo lực cũng như là lựa chọn ăn chay, nhưng đó không phải là anh
Khác biệt nào giữa nó và bài nói chuyện của anh?
CR: Đầu tiên, những bằng chứng về mức độ bạo hành cao trong lịch sử còn gây nhiều tranh cãi.
Nhưng đó chỉ là một ví dụ.
Rất nhiều người nói với tôi, chỉ bởi vì ta đã sống theo cách nào đó trong quá khứ không có nghĩa ta nên tiếp tục như thế, và tôi đồng ý.
Tất cả cần phải thích ứng với cuộc sống hiện đại.
Nhưng cơ thể con người có quỹ đạo tiến hóa cố hữu.
Bạn có thể sống dựa vào McDonald's và sữa lắc, nhưng cơ thể sẽ nổi loạn. Chúng ta có khẩu vị nhất định.
Schopenhauer đã nói rằng, một người có thể làm những gì anh ta muốn chứ không thể muốn những gì họ muốn.
Và điều mà tôi đang phản bác là sự xấu hổ về khát khao.
Tư tưởng cho rằng nếu bạn yêu chồng hay vợ nhưng vẫn bị hấp dẫn bởi người khác, thì có điều gì đó không ổn với bạn, với cuộc hôn nhân của bạn, với người bạn đời của bạn.
Tôi nghĩ có rất nhiều gia đình tan vỡ vì mong đợi không thực tế dựa trên quan điểm sai lầm về bản năng giới tính loài người.
Cái mà tôi đang muốn nói đến.
CA: Xin cảm ơn anh. Diễn đạt thật mạnh mẽ.
CR: Cảm ơn , Chris. ( Vỗ tay)
Tối nay tôi muốn nói với các bạn hãy bước ra khỏi cái tủ của chính bạn, không phải theo nghĩa thông thường, cũng không chỉ là cái tủ của người đồng tính
Tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta đều có những cái tủ riêng của mình.
Khó khăn của bạn có thể là nói cho một ai đó biết rằng bạn yêu cô ấy ngay từ lần gặp mặt đầu tiên, hay bạn đang mang bầu, hay bạn mắc bệnh ung thư, hay bất kì những cuộc trò chuyện khó nói mà chúng ta đã từng có trong suốt đời mình.
Mỗi trở ngại là một cuộc trò chuyện khó nói, và mặc dù chủ đề nói chuyện có thể trên trời dưới bể, thì trải nghiệm của việc đi vào hay bước ra cái tủ của bạn đều giống nhau.
Nó rất đáng sợ. Tuy ghét nó, chúng ta vẫn cần phải làm vậy.
Vài năm trước đây, khi còn làm việc tại quán cà phê South Side Walnut, một quán ăn rẻ tiền tại thị trấn, và trong suốt thời gian ở đó, tôi đã trải qua những giai đoạn phản đối gay gắt người đồng tính nữ không cạo lông nách, trích dẫn lời bài hát mà Ani DiFranco thể hiện như lời thánh ca.
Vì chiếc quần soóc thô rộng thùng thình và cắt tóc thường xuyên, nên tôi thường nhận được câu hỏi từ những đứa bé: "Bác là con trai hay con gái vậy?"
Khi đó không khí quanh bàn sẽ yên lặng một cách kì quặc.
Tôi chỉ biết nghiến chặt răng, và nắm ấm cà phê trong tay mình chặt hơn.
Bố của đứa trẻ thì lật tờ báo trong tay một cách kì quặc còn mẹ nó thì lườm nó.
Nhưng tôi không nói gì cả, dù trong người đang sôi cả lên.
Và nói thẳng ra là mỗi khi tôi bước tới phục vụ một bàn ăn có trẻ con tầm 3-10 tuổi tôi luôn sẵn sàng đấu tranh.
(Cười) Đó là một cảm giác thật kinh khủng.
Vậy nên tôi đã tự hứa với mình, lần sau, tôi sẽ nói với chúng điều gì đó.
Đó là cuộc trò chuyện khó nói của tôi.
Và vài tuần sau, nó lại tái diễn.
"Bác là con trai hay con gái vậy?"
Cũng là sự im lặng quen thuộc, nhưng lần này tôi đã sẵn sàng, và rằng tôi sắp sửa tham gia cuộc nghiên cứu phụ nữ lần thứ 101 tại bàn ăn này. (Cười) Tôi đã trích dẫn lời Betty Friedan.
Và cả lời của Gloria Steinem.
Thậm chí cả một ít từ "Vagina Monologues".
Rồi hít vào một hơi thật sâu, tôi nhìn xuống và đang nhìn trừng trừng vào tôi là một cô bé 4 tuổi đang mặc một chiếc váy hồng, đó không phải là một thử thách đối với một người đấu tranh cho bình đẳng phụ nữ mà chỉ là một câu hỏi của một đứa bé: "Bác là con trai hay con gái?"
Vậy nên tôi hít một hơi thật sâu khác ngồi xổm xuống bên cạnh cô bé và đáp, "Ta biết trông ta dễ gây nhầm lẫn.
Bởi tóc ta ngắn giống con trai, và ta mặc quần áo con trai, nhưng ta là con gái, và cũng giống như cháu đôi lúc thích mặc váy hồng, nhưng đôi khi lại mặc bộ quần áo ngủ thoải mái.
Và ta là kiểu con gái thích mặc quần áo ngủ."
Cô bé nhìn tôi như chết trân và đáp lại ngay lập tức, "Bộ quần áo ngủ yêu thích của cháu có màu tím và hình con cá.
Cháu muốn gọi một chiếc bánh kếp."
(Cười) Thế đó. "À, ra thế. Bác là con gái.
Cháu muốn gọi bánh kếp?"
Đó là cuộc trò chuyện khó chịu dễ vượt qua nhất mà tôi từng có.
Vì sao ư? Vì cô bé bánh kếp và tôi cả hai đều hiểu lẫn nhau.
Giống như nhiều người trong chúng ta, tôi đã sống trong những chiếc tủ cả đời mình, và gần như mọi lúc, bốn bề chiếc tủ đều như cầu vồng.
Nhưng bên trong lại tối đen, và bạn không thể biết được bốn mặt chiếc tủ có màu gì.
Bạn sẽ biết cảm giác khi sống trong một chiếc tủ như thế nào.
Nên thực tế là, chiếc tủ của tôi không khác gì mấy chiếc tủ của bạn của bạn này hay của bạn kia.
Chắc chắn tôi có thể đưa ra cho bạn 100 lý do vì sao việc tôi bước ra chiếc tủ của mình lại khó hơn việc bạn bước ra chiếc tủ của bạn, nhưng đây mới là điều cần nói: khó khăn không phải mang tính tương đối.
Mà khó là khó.
Ai có thể nói với tôi rằng giải thích cho ai đó việc bạn vừa mới phá sản lại khó hơn việc nói với người khác rằng bạn vừa mới lừa dối họ?
Ai có thể nói rằng câu chuyện mà mình sắp nói lại khó hơn so với việc nói với đứa con năm tuổi của bạn rằng bạn sắp ly hôn?
Chẳng có câu chuyện nào khó nói hơn cả, chỉ có câu chuyện khó nói mà thôi.
Chúng ta cần ngừng so sánh cái khó của mình với của người khác chỉ để khiến bản thân cảm thấy tốt hơn hay tệ hơn với chiếc tủ của mình hay chỉ để xót xa trước sự thật là tất cả chúng ta đều có cái khó của mình.
Tại một thời điểm nào đó trong đời mình, chúng ta đều sống trong những chiếc tủ của mình, và có thể cảm thấy an toàn, hay ít nhất cũng an toàn hơn so với việc ở phía bên ngoài cánh tủ.
Nhưng tôi ở đây để nói với các bạn rằng cho dù chiếc tủ của bạn được làm từ gì, thì nó cũng không phải là nơi để con người sống.
Cám ơn. (Vỗ tay) Hãy tưởng tượng ra bạn 20 năm trước.
Tôi khi đó để tóc đuôi gà, mặc váy không dây quai và đi giày cao gót.
Tôi khi đó không phải là một cô gái đồng tính luôn sẵn sàng nói trả bất kì đứa bé bốn tuổi nào bước vào quán cà phê.
Tôi chỉ đông cứng người vì sợ, cuộn người lại ở trong góc tủ tối đen của mình giữ chặt lấy quả lựu đạn đồng tính và cử động, dù chỉ là nhúc nhích, là điều đáng sợ nhất mà tôi từng làm.
Gia đình, bạn bè, và những con người hoàn toàn xa lạ tôi đã dành cả đời mình cố gắng không làm những con người đó thất vọng và giờ tôi đã khiến cả thế giới đó đảo lộn một cách có chủ ý.
Tôi đã đốt cháy tất cả những kịch bản mà chúng ta đã đi theo bấy lâu nay, bởi nếu bạn không ném quả lựu đạn đó đi, thì nó sẽ giết chết bạn.
Một trong những cú ném lựu đạn đáng nhớ nhất của tôi là tại đám cưới của chị gái tôi.
(cười) Đó là lần đầu tiên mà rất nhiều người tham dự đám cưới biết được tôi là đồng tính, trong lúc tôi đang vinh dự đóng vai trò phù dâu trong chiếc váy đen và đôi giày cao gót, tôi bước tới từng bàn khách một và cuối cùng là bàn của bạn bè bố mẹ tôi, những người đã biết tôi nhiều năm trời.
Và sau một cuộc nói chuyện nho nhỏ, một trong những người phụ nữ ở đó hét to rằng, "Tôi yêu Nathan Lane!"
Và một cuộc tranh luận về đồng tính đã nổ ra.
"Ash, cô đã từng tới Castro chưa?"
"Rồi, thực ra chúng tôi có bạn ở San Francisco."
"Chúng tôi chưa bao giờ tới đó nhưng nghe nói rằng nơi đó rất tuyệt."
"Ash, cô có biết Antonio - thợ cắt tóc của tôi không?
Anh ấy rất tốt và anh ấy chưa bao giờ nói chuyện về một cô bạn gái cả."
"Ash, thế chương trình tivi yêu thích của cô là gì?
Chương trình tivi yêu thích của chúng tôi ư?
Will & Grace. Và mọi người có biết chúng tôi thích ai không?
Jack. Chúng tôi yêu mến Jack."
Và rồi một người phụ nữ, tuy bối rối nhưng vô cùng muốn thể hiện sự ủng hộ của mình, để tôi biết rằng cô ấy đứng về phía tôi, cuối cùng buột miệng rằng, "Ừ thì thi thoảng chồng tôi cũng mặc áo cộc tay màu hồng."
(cười) Và lúc đó tôi đã có một lựa chọn, giống như những kẻ ném lựu đạn sẽ làm.
Tôi có thể quay trở lại chỗ bạn gái mình quay lại bàn những người bạn đồng tính của mình và bắt chước phản ứng của họ, vẻ bộ thanh cao và sự bất lực của họ khi cố gắng tránh từ ngữ thiếu tôn trọng người đồng tính khi nói chuyện với tôi hoặc tôi có thể thông cảm với họ và nhận ra rằng đây có lẽ là một trong những vấn đề khó khăn nhất, mà họ từng gặp, rằng việc họ bắt đầu những cuộc trò chuyện chính là lúc họ bước ra khỏi chiếc tủ của mình.
Chắc chắc là sẽ rất dễ dàng để chỉ ra họ thiếu sót ở điểm nào.
Nhưng sẽ khó gặp họ hơn tại chiếc tủ của họ và khó để nhận ra sự thật rằng họ đang cố gắng.
Bạn có thể đòi hỏi ai đó làm gì khác ngoài việc cố gắng?
Nếu bạn thực sự muốn sống thật lòng mình với ai đó, đổi lại bạn cần sẵn sàng chấp nhận sự thật.
Vì vậy, những cuộc trò chuyện khó nói vẫn chưa phải là điểm mạnh của tôi.
Bạn có thể hỏi bất kì ai mà tôi từng hẹn hò.
Nhưng tôi đang khá dần lên, và tuân theo những điều mà tôi gọi là ba quy tắc Cô bé Bánh kếp.
Giờ, hãy nhìn chuyện này qua lăng kính của những người đồng tính nhưng hãy biết rằng cái giá cho việc bước ra khỏi bất kì chiếc tủ nào cũng nhất thiết phải giống nhau.
Điều thứ nhất: Chân thực
Hãy cởi bỏ chiếc áo giáp của mình.
Hãy là chính mình Đứa trẻ ở quán cà phê không có mặc áo giáp, nhưng tôi đã sẵn sàng cho trận chiến.
Và nếu bạn muốn ai đó sống thật với bạn, thì họ cần biết rằng bạn cũng đang đấu tranh để được bên cạnh họ
Điều thứ hai: Thẳng thắn. Cứ nói ra. Xé chiếc băng keo trên vết thương của bạn ra.
Nếu biết mình là đồng tính, cứ nói điều đó ra.
Nếu bạn nói với cha mẹ mình rằng có lẽ con là người đồng tính, thì họ sẽ giữ hy vọng rằng chuyện đó sẽ thay đổi.
Đừng trao cho họ niềm hy vọng giả tạo đó.
(cười) Và điều thứ ba, cũng là điều quan trọng nhất (cười) Không hối tiếc.
Bạn đang nói về sự thật của bản thân.
Đừng bao giờ cảm thấy có lỗi vì điều đó.
Một vài người có lẽ sẽ bị tổn thương, nhưng chắc chắn là bạn có thể thấy tội lỗi vì những gì mà mình đã làm, chứ không bao giờ thấy tội lỗi cho việc bạn là ai.
Và đúng vậy, có người sẽ cảm thấy thất vọng, nhưng đó là do họ, chứ không phải bạn.
Đó là do những kì vọng của họ về bạn, chứ không phải là của bạn về bản thân mình.
Đó là câu chuyện riêng của họ, chứ không phải của bạn.
Câu chuyện duy nhất bạn cần quan tâm là câu chuyện mà bạn muốn viết.
Vì thế, nếu lần tới bạn có thấy mình đang ở trong một góc tủ tối đen ôm chặt quả lựu đạn của mình, thì hãy nhớ rằng tất cả chúng tôi cũng đều đã từng ở đó trước đây.
Và có thể bạn sẽ cảm thấy rất cô đơn, nhưng thật ra không phải vậy.
Và chúng tôi biết việc này là khó nhưng chúng tôi cần bạn bước ra khỏi đó, cho dù chiếc tủ của bạn được làm từ thứ gì, bởi vì tôi cam đoan với bạn rằng có những người khác đang nhòm qua lỗ khóa chiếc tủ của họ để tìm kiếm linh hồn dũng cảm tiếp theo lao ra khỏi cánh cửa tủ, để trở thành con người đó và để cho thế giới này thấy rằng chúng ta to lớn hơn cả những chiếc tủ của mình rằng một chiếc tủ không phải là nơi mà một con người thực sự sống.
Xin cám ơn, Boulder. Chúc mọi người một tối vui vẻ.
Tôi chia sẻ về những hacker.
Khi tôi nói đến từ đó, chắc chắn trong đầu bạn sẽ không liên tưởng đến Benjamin Franklin, nhưng tôi sẽ giải thích cho bạn tại sao lại thế.
Hình ảnh xuất hiện trong đầu bạn là một chú nhóc xanh xao đang ngồi trong một tầng hầm làm những chuyện mờ ám, hoặc là một tên tội phạm đang cố đánh cắp thông tin của bạn, hoặc là những tay lừa đảo quốc tế với mục tiêu chính trị.
Và những cách nghĩ thông thường cho thấy hacker là những đối tượng đáng bị e ngại
Như hầu hết trong các lĩnh vực công nghệ và thế giới khoa học kỹ thuật sự xâm nhập (hacking) có cả mặt tốt và mặt xấu.
Đối với những tin tặc đang cố gắng đánh cắp thông tin họ cũng là những người xây dựng nên những công cụ có thể giúp bạn tìm lại người thân sau một thảm họa hay quan trắc chất lượng môi trường sau một vụ tràn dầu
Sự xâm nhập (hacking) chỉ là thay đổi thông thường trên một hệ thống có sẵn, và nó thuần túy là một hoạt động bình đẳng.
Đó là về mặt suy nghĩ.
Đó câu hỏi về những cách thức thông thường để làm một điều gì đó.
Đó là cách bạn xử lý một vấn đề khi bạn nhìn thấy chúng và đó không chỉ là việc than phiền về vấn đề đó.
Theo nhiều cách thức khác nhau, hacking là cách xây dựng nước Mỹ
Besty Ross là một hacker.
Tàu điện ngầm là một sự thay đổi tuyệt vời.
Và từ thời anh em nhà Wright đến Steve Jobs, sự thay đổi luôn là nền tảng của nền dân chủ Mỹ.
Cho nên, điều tôi muốn chia sẻ với các bạn ở đây hôm nay, là cách mà lần tới đây các bạn sẽ nghĩ đến khi nhắc về một hacker, bạn có thể không nghĩ đến người này nhưng ông ấy là Benjamin Franklin, hacker vĩ đại nhất của mọi thời đại.
Ông ấy là một trong những nhà phát minh người Mỹ tuyệt vời nhất mặc dù ông ấy chưa hề lưu lại một bằng sáng chế nào cả, bởi vì ông cho rằng tất cả những tri thức của loài người nên được truy cập miễn phí.
Ông ấy đã phát minh ra kính hai tròng và cột thu lôi, và đương nhiên ông ấy cũng có công đóng góp trong việc xây dựng nền dân chủ của nước Mỹ.
Và trong Code For America, chúng ta cố gắng thể hiện tinh thần của Ben Franklin.
Ông ấy là một người điều chỉnh và là một chính khách những khái niệm và quyền công dân của ông ấy luôn được khẳng định bằng hành động.
Ông ấy tin tưởng rằng chính phủ có thể được xây dựng bởi người dân, và chúng ta gọi họ là những civic hacker
(những người thay đổi nền dân chủ) Những giá trị của một nên dân chủ tốt giống như hợp tác và trao quyền sự tham gia và doanh nghiệp giống như giá trị của mạng Internet.
Và cũng không có gì ngạc nhiên rằng nhiều hacker đang chú ý vào những vấn đề của chính phủ.
Nhưng trước hết, hãy để tôi cho các bạn vài ví dụ về những civic hacker, Tôi muốn nhấn mạnh rằng bạn không cần là một lập trình viên để trở thành một civic hacker.
Bạn chỉ cần mang theo những công cụ của thế kỷ 21 để xử lý những vấn đề mà chính phủ đang gặp phải.
Và chúng ta luôn nghe thấy khắp nơi trong cộng đồng những civic hacker của Code For America rằng họ không hiểu biết nhiều về những vấn đề chuyên môn khi tham gia những dự án thay đổi xã hội.
Cho nên, hãy nhớ rằng.
Tất cả chúng ta đều có thể là civic hacker.
Vậy, những civic hacker là ai?
Năm ngoái, tại Honolulu, nhóm của chúng tôi bao gồm 3 nghiên cứu sinh toàn thời gian đã thực hiện dịch vụ công trong vòng 1 năm và được yêu câu xây dựng lại trang web của thành phố
Và đó là một đống dữ liệu lộn xộn với hơn 10,000 trang Chúng tôi không thể làm điều đó trong vài tháng được yêu cầu.
Thay vào đó, chúng tôi quyết định xây dựng 1 trang web song song giúp người dân có thể truy cập tốt hơn để có thông tin họ cần từ trang web của thành phố.
Họ tìm kiếm câu trả lời cho những câu hỏi và họ muốn có câu trả lời hoàn chỉnh sau khi tìm kiếm đó là điều rất khó thực hiện theo cách nhìn từ việc xây dựng 1 trang web.
Chúng tôi xây dụng trang Hỏi đáp Honolulu, với giao diện đơn giản khi bạn gõ một từ khóa để tìm kiếm hay một câu hỏi và nhận lại một câu trả lời đơn giản hướng người dùng đến kết quả cuối cùng.
Bây giờ, xây dựng trang web này trở nên rất đơn giản nhưng nhóm chúng tôi đối mặt với thử thách làm sao để xây dựng tất cả nội dung.
Điều này làm cả 3 chúng tôi mất rất nhiều thời gian, nhất là khi không ai trong chúng tôi đến từ Honolulu cả.
Và họ cần làm một điều gì đó triệt để, khi bạn nghĩ về cách thức mà chính phủ hoạt động.
Họ nhờ người dân cung cấp nội dung.
Bạn có thể nghe về một cuộc thi hack (hack-a-thon)
Họ tổ chức một cuộc thi viết (write-a-thon) vào buổi trưa thứ 7 -- ("Bạn nên làm gì khi những con lợn rừng trở nên phiền toái?") (Tiếng cười lớn) -- Lợn rừng rõ ràng là một vấn đề lớn ở Honolulu.
Vào một buổi trưa thứ bảy, họ đã có thể có được hầu hết câu trả lời cho hầu hết các vấn đề thường gặp, và điều quan trọng hơn hết là, họ tạo ra một cách mới để người dân tham gia xây dựng chính phủ.
Bây giờ, tôi nghĩ đây là một câu chuyện hay, nhưng nó mang lại nhiều điều ngạc nhiên hơn.
Vào ngày lễ quốc gia của những người thay đổi nền dân chủ (National Day of Civic Hacking) vào tháng 6 vừa rồi tại nơi tôi sống ở Oakland, Nhóm Code For America ở Oakland thực hiện hiện chương trình mã nguồn mở dựa theo Hỏi đáp Honolulu và thay đổi thành Hỏi đáp ở Oakland , và họ tổ chức một cuộc thi viết (write-a-thon) chúng tôi đưa ra hầu hết những câu hỏi thường gặp và để người dân tham gia trả lời chúng, và tôi có được kết quả.
Tôi biên soạn lại các câu trả lời.
Và cố gắng cho đến ngày hôm nay để nói lên ý nghĩa của việc trao quyền cũng như trách nhiệm cho nơi mà tôi đang sinh sống bằng như hành động nhỏ và đơn giản.
Và bằng cách gắn kết những hành động nhỏ của mình cùng với hàng nghìn hành động nhỏ khác mà chúng tôi thực hiện thông qua civic hacking, chúng tôi cho rằng truyền thêm nguồn sinh khí cho việc thực hiện quyền công dân và khôi phục niềm tin vào chính phủ.
Ở điểm này, bạn có thể nghi ngờ chính quyền thành phố nghĩ gì về những điều này.
Họ rất thích những điều đó.
Mọi người đều biết, người ta luôn yêu cầu chính quyền làm nhiều điều hơn với nguồn lực hạn chế và họ luôn tìm kiếm những giải pháp sáng tạo đề giải quyết vấn đề.
Vì thế, khi bạn cho người dân cách thức để tham gia ngoài những cuộc họp trong khán phòng, chính quyền thực sự có thể thu được sự hỗ trợ của cộng đồng trong những vấn đề của chính phủ.
Bây giờ, tôi muốn trình bày cho các bạn rằng civic hacking không chỉ là hiện tượng trong xã hội Mỹ.
Nó xảy ra khắp nơi trên thế giới, và một trong những ví dụ mà tôi muốn chia sẽ ở đây là từ Mexico City, vào đầu năm nay, Hạ viện Mexico đã ký hợp đồng với một công ty phát triển phần mềm để xây dựng một ứng dụng dành cho những nhà lập pháp theo dõi và ghi nhận các hóa đơn.
Nó chỉ dành cho một vài người ở hạ viện.
Đó là một hợp đồng 2 năm trị giá 9.3 triệu đô la.
Rất nhiều người dân nổi giận về điều này, nhất là những chuyên viên máy tính, họ cho rằng 9.3 triệu đô là một con số không thể chấp nhận được cho một ứng dụng siêu đơn giản.
Nhưng thay vì phản đối, họ đã tổ chức một cuộc thi.
Họ yêu cầu các lập trình viên ở Mexico xây dựng một ứng dụng tốt hơn và rẻ hơn, và trao giải thưởng 9,300 đô la - rẻ hơn 10,000 lần so với bản hợp đồng của chính phủ, và cuộc thi diễn ra trong vòng 10 ngày.
Sau 10 ngày 173 ứng dụng đã được gử về, 5 trong số chúng đã được trình bày trước quốc hội và chúng vẫn còn trên kho ứng dụng đến hôm nay.
Do hành động này, hợp đồng đó bị hủy bỏ, và bây giờ, điều này làm dấy lên một phong trào ở Mexico City vốn trụ sở của một trong những đối tác của chúng tôi, Code for Mexico City.
Những điều mà các bạn nhìn thấy ở cả 3 nơi, Honolulu, Oakland và Mexico City, là những yếu tố cốt lõi của civic hacking.
Những người dân nhìn thấy vấn đề cần được cải thiện và thay đổi chúng, và từ đó, họ tạo ra sự hợp tác trong hệ sinh thái của thế kỷ 21.
Họ tạo ra những phương thức để người dân tham gia, bên cạnh, việc bỏ phiếu hay ký vào một bản kiến nghị hay phản đối.
Họ thực sự có thể xây dựng chính phủ.
Bây giờ, quay lại người bạn của chúng ta, Ben Franklin, Mội trong những thành quả ít được biết đến của ông ấy là vào năm 1736, ông ấy đã thành lập công ty phòng cháy chữa cháy tình nguyện đầu tiên ở Philadelphia, được gọi là đội phòng cháy chữa cháy.
Ben cùng bạn của ông ấy nhận thấy rằng thành phố gặp khó khăn để đối mặt với tất cả các đám cháy xảy ra ở thành phố, từ đó, theo cách của civic hacker, họ đã xây dựng một giải pháp.
Và nhóm chúng tôi đã có đội chữa cháy của mình ở Code for America những người thực hiện những dự án mà tôi đã chia sẻ, và chúng tôi muốn mời bạn đi theo những dấu chân của Flanklin và tham gia cùng với chúng tôi.
Chúng tôi có 31 nhóm ở Mỹ.
Tôi vinh dự được thông báo ngày hôm nay rằng chúng tôi đang mở những nhóm mới ở các thành phố quốc tế trước hết chúng tôi bắt đầu ở Ba Lan, Nhật Bản và Ailen.
Bạn có thể tìm xem liệu nhóm của chúng tôi có mặt ở nơi bạn đang sinh sống ở brigade.codeforamerica.org, và nếu chưa có, chúng tôi sẽ giúp bạn.
Chúng tôi đã tạo ra một bộ công cụ tại brigade.codeforamerica.org, và sẽ hỗ trợ cho bạn trong suốt cuộc hành trình.
Mục tiêu của chúng tôi là tạo dựng một mạng lưới civic hacker toàn cầu những người đang thay đổi những hệ thống hiện có để xây dựng những công cụ giải quyết các vấn đề hỗ trợ cho chính quyền và nâng cao vai trò của người dân.
Cho nên, hãy hack cùng với chúng tôi.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Nhìn thấy được từ vũ trụ, đồng bằng Okavango là vùng hoang dã ngập nước, nguyên sơ lớn nhất tại Châu Phi.
Vùng đồng bằng ở Botswana này không giáp biển và là viên ngọc của Kalahari, giá trị của nó lớn hơn tất thảy những viên kim cương lớn nhất và vào năm 2014, nó được công nhận là Khu bảo tồn Thế giới thứ 1000 của UNESCO.
Giờ, những gì bạn thấy là hai nhánh thượng nguồn chính, Cuito và Cubango, biến mất dần khi lên phía Bắc tại vùng cao nguyên ít được biết đến ở Angola.
Đây là con sông nguồn lớn nhất chưa từng được khai phá trên thế giới này, có diện tích trải rộng lớn hơn bang California.
Những vùng cận nước rộng và chưa được khai phá ở Angola từng đóng băng suốt 27 năm nội chiến.
Thật ra, chiến trường lớn nhất ở Châu Phi kể từ Thế chiến thứ hai diễn ra trên một cây cầu bắc qua đoạn sông Cuito ở đồng bằng Okavango.
Đó, bên tay phải, nó biến mất ở một nơi vô danh "Terra do fim do mundo" -- vùng đất ở tận cùng thế giới, và được khám phá lần đầu tiên bởi các nhà thám hiểm Bồ Đào Nha
Năm 2001, ở tuổi 22, tôi nhận việc là trưởng bộ phận trông nom ở Trại Vundumtiki. ở Đồng bằng Okavango
một tập hợp chắp vá những con kênh, đầm, phá và hàng ngàn, hàng ngàn đảo đang chờ được khám phá.
Là nơi cư ngụ của đàn voi với số lượng lớn nhất trên hành tinh.
Tê giác được chuyển trên những chiếc C130 để tìm lại nơi ở chốn hoang dã.
Sư tử, báo, giống sói, chó hoang, beo Châu Phi, những cây bao báp cổ đại vươn lên như những thánh đường dưới bầu trời dải Ngân Hà.
Ở đây, tôi đã khám phá ra một thứ: vùng hoang dã cũng là nơi ở tự nhiên của chúng ta.
Ta cần những nơi hoang dã cuối cùng này để kết nối lại với chính mình.
Chúng ta -- tất cả bảy tỉ người -- không bao giờ được quên rằng mình là một sinh vật luôn gắn liền với sinh giới xác định.
Như con sóng gắn liền với đại dương, ta không thể tồn tại mà tách khỏi dòng chảy của nguyên tử và năng lượng giữa các cá nhân và chủng loài trên toàn thế giới trong một ngày và vượt ra bên ngoài vũ trụ.
Định mệnh đã gắn kết hàng triệu loài sinh vật và mỗi ngày, chúng ta đều phải dựa vào chúng cả trực tiếp lẫn gián tiếp.
Bốn năm trước, người ta tuyên bố 50% thế giới hoang dã trên Trái Đất đã biến mất chỉ trong vòng 40 năm.
Bức ảnh này cho thấy cái chết như ngả rạ của 15.000 con dê rừng mà tôi chứng kiến ở Maasai Mara hai năm về trước.
Và nó hoàn toàn là lỗi của chúng ta.
Đến 2020, số lượng động vật hoang dã trên toàn cầu được dự báo sẽ giảm một mức gây sốc: 2/3.
Chúng ta đang ở đợt tuyệt chủng thứ sáu bởi không còn nơi nào an toàn cho hàng triệu loài vật cùng tồn tại bền vững.
Giờ, từ 2010, tôi đã tự mình đi dọc đồng bằng Okavango tám lần để thực hiện những khảo sát khoa học chi tiết đi quãng đường hơn 300km trong 18 ngày nghiên cứu.
Tại sao tôi làm thế?
Tại sao lại đánh cược tính mạng mỗi năm?
Tôi làm thế vì ta cần những thông tin này để đối chiếu với nơi gần như nguyên sơ này trước khi sự phát triển ở đầu nguồn xảy ra.
Những người bản địa sống ven sông Weyeyi, đồng bằng Okavango,
họ đã dạy tôi tất cả những điều về Mẹ Okavango -- về sự hiện diện của hoang dã.
Chúng tôi cùng du ngoạn đồng bằng Okavango mỗi năm trên ghe hoặc thuyền khoét từ thân cây nhớ về hàng thiên nhiên kỷ sống trong hoang dã.
10 ngàn năm trước, toàn bộ thế giới này từng là hoang dã.
Giờ, hoang dã là tất cả những gì còn sót lại, và biến mất.
10 ngàn năm trước, ta từng giống như bây giờ: một sinh vật tân tiến, trí tuệ, óc tưởng tượng chưa từng có.
Cuộc sống hoang dã dạy ta biết nói, tìm ra những công nghệ như lửa và đá, cung và tên, thuốc và chất độc, trồng trọt, thuần hoá và dựa vào nhau, và tất cả những gì quanh mình.
Chúng ta chính là những gì cuối cùng của hoang dã- mỗi chúng ta.
Hơn 80% bề mặt đất liền trên hành tinh đang hứng chịu những ảnh hưởng đáng kể từ hoạt động của con người: phá huỷ nơi ở tự nhiên và buôn bán các loài hoang dã trái phép làm giảm số lượng nghiêm trọng.
Chúng ta cần khẩn thiết tạo ra môi trường an toàn cho chúng.
Khoảng cuối năm 2014, chúng tôi bắt đầu một dự án đầy tham vọng chỉ để làm điều đó: khám phá và bảo vệ.
Đến giữa tháng 5 năm 2015, chúng tôi đi đầu vượt các bãi mìn đến vùng hồ đầu nguồn nguyên sơ ở sông Cuito một thế giới khác; một nơi hoang sơ, cổ kính, nguyên vẹn.
Đến ngày 21 tháng 5, chúng tôi thực hiện dự án "xẻ dọc" Okavango
trên bảy chiếc thuyền mộc; hơn 2.400 km, 121 ngày, tất cả những sào, mái chèo và những nghiên cứu đưa chúng tôi qua hết thảy sông, phá đến hồ Xau ở sa mạc Kalahari, 480km tính từ đồng bằng Okavango.
Khắp nơi được bao phủ bởi nước: từng gợn sóng, xoáy nước nhỏ, hoa súng, dòng chảy,...
mỗi dấu vết của hiểm nguy, mỗi dấu hiệu của sự sống.
Hãy tưởng tượng hàng triệu con ong mồ hôi vo ve quanh bạn khuẩn ăn thịt, và những hiểm hoạ liên tục từ mìn nổ hay một con hà mã ẩn mình bỗng tấn công thuyền mộc của bạn.
Tất cả những khoảnh khắc sau khi con hà mã làm thế -- đẩy cái ngà của nó chọc thủng đáy thuyền
Bạn có thể nhìn thấy hai cái lỗ -- một vết thủng ngay đáy thuyền -- hoàn toàn kinh hãi và hoàn toàn là lỗi của tôi.
(Cười) Rất rất khuân vác, cây ngã và những cú lộn nhào những khúc sông toàn đá.
Bạn sống bằng gạo và các loại đậu, tắm với một xô nước lạnh và chạy marathon lạch bạch sáu đến tám tiếng mỗi ngày.
Sau 121 ngày như vậy, tôi, thậm chí, đã quên mã PIN tài khoản ngân hàng và mật khẩu mạng xã hội -- khởi động lại hoàn toàn hệ thống.
Nếu bạn hỏi liệu tôi có nhớ nó, tôi sẽ nói rằng tâm trí tôi vẫn đang ở đấy.
Vì sao cần bảo vệ những nơi mình chẳng bao giờ đặt chân đến?
Vì sao cần bảo vệ những nơi mà ta phải liều mạng nếu muốn đến được đó?
Tôi không phải tín đồ theo đạo hay một người có đức tin, nhưng trong hoang dã, tôi tin mình đã trải cái nôi của tôn giáo.
Đứng trước một chú voi, dù khoảng cách xa thế nào, thì nó vẫn là khoảng gần nhất tôi từng đến được với Chúa.
Moses, Buddha, Muhammad, Jesus, những thầy Hindu, nhà tiên tri và điều huyền bí tất cả ngược về hoang dã -- trên những dãy núi, vào trong sa mạc, để ngồi lặng yên và lắng nghe những điều bí mật đã dẫn dắt cộng đồng của họ hàng thiên nhiên kỷ.
Tôi tiến sâu vào Okavango trên ghe mộc.
Bạn phải đi cùng tôi, ngày nào đó.
Hơn 50% những gì còn lại của hoang dã không hề được bảo vệ.
Một cơ hội lớn -- một thời cơ cho tất cả chúng ta.
Ta cần hành động cấp bách.
Từ chuyến thực địa năm 2015, chúng tôi đã khám phá hầu hết những con sông chính ở phá Okavango gồm hơn 6.400km đột phá trong nghiên cứu chi tiết thực địa trên những ghe độc mộc và xe đạp địa hình.
Giờ, chúng tôi có 57 nhà khoa học giỏi nhất tái khám phá cái được gọi là tháp nước Okavango - Zambezi -- vùng hoang sơ hậu chiến mênh mông với những hồ nước chưa được ghi lại này, những thác nước vô danh nằm trong nơi là vùng rừng rộng nhất còn sót lại ở Miombo.
Chúng tôi đã phát hiện ra 24 loài mới và hàng trăm loài khác chưa từng được biết đến.
Năm nay, chúng tôi khởi động lại dự án, cùng chính phủ Angola thành lập một trong những hệ thống khu vực được bảo vệ lớn nhất trên thế giới để bảo tồn vùng tháp nước Okavango - Zambezi mà chúng tôi đã và đang khám phá.
Xuôi dòng, nó đảm bảo nguồn nước cho hàng triệu người và hơn nửa số lượng voi còn lại trên hành tinh này.
Không nghi ngờ gì nữa, đây là cơ hội bảo tồn lớn nhất ở Châu Phi trong những thập kỉ tới.
Trong 10 đến 15 năm tới, ta cần tạo ra những khoản đầu tư chưa từng có trong việc bảo tồn hoang dã trên toàn cầu.
Với tôi, bảo tồn hoang dã vượt lên trên việc bảo vệ đơn thuần hệ sinh thái lọc nước và tạo không khí trong lành để hít thở.
Bảo tồn hoang dã là bảo vệ quyền cơ bản của một con người được sống tự nhiên là quyền cơ bản được khám phá của con người.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi làm việc với trẻ em mắc chứng tự kỉ.
Tôi mang đến những phương pháp giúp các em giao tiếp.
Những vấn đề mà trẻ tự kỉ gặp phải thường có cùng một nguyên nhân, Các em cảm thấy các khái niệm trừu tượng hay các kí hiệu rất khó hiểu
do đó, gặp nhiều khó khăn trong vấn đề ngôn ngữ.
Hãy để tôi giải thích lí do tại sao.
Hãy nhìn vào bức ảnh bát súp này.
Tất cả chúng ta đều có thể nhìn thấy đều có thể hiểu được.
Đây là hai bức ảnh chụp bát súp khác bạn có thể thấy rằng chúng trông trừu tượng hơn
Và khi đến với ngôn ngữ nó trở thành một từ có hình dạng và cách phát âm hoàn toàn không còn liên quan đến bát súp ban đầu mà nó thể hiện
Vì vậy, nó trở nên khó hiểu và mang tính giả định về thực tế Và đó chính là khó khăn mà trẻ em tự kỉ đang gặp phải
cũng là lí do mà những người làm việc với trẻ tự kỉ những nhà trị liệu ngôn ngữ, những nhà giáo dục-- đang nỗ lực giúp các em giao tiếp bằng hình ảnh thay vì từ ngữ.
Nếu muốn nói, "Cháu muốn súp", các em sẽ chọn ra ba bức ảnh, "Cháu", "muốn" và "súp", rồi sắp xếp lại với nhau, để bác sĩ trị liệu hay bố mẹ có thể hiểu được điều các em muốn nói.
Phương pháp này vô cùng hiệu quả; rất nhiều người đã thực hiện nó trong suốt 30, 40 năm qua.
Trong vài năm gần đây, tôi đã chuyển phương pháp này thành một ứng dụng Ipad được gọi là Avaz, cho phép trẻ chọn lựa những bức tranh khác nhau
sắp xếp chúng để tạo thành các câu và các câu đó sẽ được chuyển thành lời
Avaz là một máy phiên dịch, chuyển đổi hình ảnh thành ngôn ngữ.
Nó rất hiệu quả.
hàng nghìn trẻ trên thế giới đang sử dụng ứng dụng này, Tôi bắt đầu nghĩ đến những mặt tốt và chưa tốt của nó
và nhận ra một điều thú vị: Avaz giúp trẻ tự kỉ học từ ngữ.
Nhưng lại không giúp chúng học được kết cấu của từ ngữ.
Hãy để tôi giải thích chi tiết hơn
Lấy câu: "Cháu muốn súp tối nay" làm ví dụ.
Nghĩa của cả câu không chỉ được tạo thành bởi từng từ
mà còn bởi cách các từ được điều chỉnh và sắp xếp.
Và đó là lí do tại sao câu "Cháu muốn súp tối nay" lại khác với "Súp muốn cháu tối nay," hoàn toàn vô nghĩa
Vậy nên, có một sự trừu tượng, gây khó khăn cho trẻ tự kỉ và đó chính là việc điều chỉnh từ ngữ và sắp xếp chúng để tạo ra ý nghĩa và truyền tải các ý tưởng khác nhau.
Đây chính là thứ mà chúng ta gọi là ngữ pháp.
là thành phần cấu tạo của ngôn ngữ, ngữ pháp có một sức mạnh to lớn, cho phép chúng ta sử dụng một số lượng hữu hạn từ ngữ để chuyển tải thông tin và ý tưởng một cách vô hạn
dùng các từ ngữ để chuyển tải điều mình muốn.
Và vì vậy sau khi phát triển Avaz, tôi cảm thấy lo lắng trong một thời gian dài về làm thế nào dạy ngữ pháp cho trẻ tự kỉ.
Giải pháp đến với tôi trong một hoàn cảnh rất thú vị.
Tôi tình cờ bắt gặp một trẻ tự kỉ, nói chuyện với mẹ của em,
Hoàn toàn bất ngờ và tự nhiên, con bé đứng dậy và nói, "Ăn."
Điều thú vị chính là cách mà người mẹ cố gắng tìm hiểu điều mà đứa trẻ muốn nói bằng việc đặt câu hỏi cho cô bé.
"Ăn gì nào? Con có muốn ăn kem không?
Con muốn ăn? Hay ai đó khác muốn ăn?
Con muốn ăn kem ngay bây giờ?
Hay vào buổi tối?" Và tôi nhận ra rằng bà ấy đã làm điều tuyệt vời
giúp đứa trẻ giao tiếp ý tưởng mà không cần đến ngữ pháp.
điều đó khiến tôi chú ý, có lẽ nó là thứ tôi mà đang tìm.
Thay vì sắp xếp từ ngữ theo thứ tự như trong một câu, bạn sắp xếp chúng theo một sơ đồ để liên kết chúng với nhau bằng những câu hỏi, những cặp câu hỏi- trả lời.
làm theo cách này, điều bạn chuyển tải không phải là một câu mà là một ý nghĩa thực sự,
thường bị ẩn đi trong nhiều khía cạnh ngôn ngữ,
Nó đến sau suy nghĩ nhưng trước ngôn ngữ.
Cách biểu đạt này cho phép chuyển tải ý nghĩa ở dạng cơ bản.
Tôi hứng thú với điều này đến mức nhảy lò cò khắp nơi và cố gắng chuyển đổi tất cả các câu theo cách này.
Và tôi nhận ra rằng như thế vẫn chưa đủ.
tại sao vậy?
Vì với những câu phủ định, chẳng hạn như "Tôi không muốn súp," bạn không thể nào làm được bằng cách đặt câu hỏi.
mà thay vào đó là thay đổi từ "muốn."
Tương tự, nếu muốn nói, " Hôm qua tôi đã muốn súp," bạn cần thay đổi từ "muốn" thành "đã muốn."
Đó là thì quá khứ đơn.
Vậy nên, tôi đã bổ sung thêm để hoàn chỉnh hệ thống.
Đây là một sơ đồ liên kết dạng câu hỏi và trả lời, phía trên là bộ lọc giúp thay đổi từ ngữ để thể hiện sắc thái cụ thể.
Hãy để tôi lấy một ví dụ khác.
"Tôi đã bảo với anh thợ mộc rằng tôi không thể trả tiền cho anh."
Câu tương đối phức tạp.
Hệ thống này cho phép bạn bắt đầu với bất kì phần nào trong câu.
Tôi sẽ bắt đầu với từ "bảo."
Vâng, đây là từ "bảo."
Đây là điều xảy ra trong quá khứ, nên tôi sẽ chuyển nó thành "đã bảo."
Tiếp theo, tôi sẽ đặt một câu hỏi.
Ai đã bảo? Tôi đã bảo.
Bảo ai? Bảo anh thợ mộc.
Bắt đầu với một phần khác trong câu, từ "trả,"
và chúng ta sẽ dùng bộ lọc để chuyển nó thành "có thể trả."
sau đó thành "không thể trả," rồi lại thành "đã không thể trả"
Vậy ai đã không thể trả?
Tôi Đã không thể trả ai?
Anh thợ mộc. kết hợp hai phần trên lại bằng cách đặt câu hỏi: Tôi đã nói gì với anh thợ mộc?
Tôi không thể trả tiền cho anh.
Đây chính là... --(Vỗ tay)-- cách biểu đạt một câu mà không cần đến ngôn ngữ.
Có một vài điều rất thú vị
Thứ nhất, tôi có thể bắt đầu ở bất kì đâu.
Không nhất thiết phải bắt đầu với từ "bảo"
mà bất cứ đâu trong câu
Thứ hai, nếu tôi không phải là người nói tiếng Anh thì sao, trên thực tế, sơ đồ này vẫn đúng trong mọi loại ngôn ngữ.
miễn là câu hỏi được đặt theo chuẩn.
Vì vậy, tôi gọi nó là FreeSpeech, và đã dùng nó trong rất, rất nhiều tháng.
thử rất nhiều cách kết hợp.
Rồi tôi nhận ra một điều rất thú vị về FreeSpeech.
Tôi đang cố biến đổi ngôn ngữ, trong tiếng Anh sang các câu trong FreeSpeech, và ngược lại.
Và tôi nhận ra rằng kết cấu này, cách biểu đạt ngôn ngữ này, cho phép tôi tạo ra một quy luật ngắn gọn giữa một bên là FreeSpeech và một bên là tiếng Anh.
Tôi có thể viết ra một bộ quy tắc dịch cách biểu đạt này sang tiếng Anh.
Tôi đã xây dựng "Máy dịch FreeSpeech," nhận đầu vào là các câu trong FreeSpeech và đưa ra các câu tiếng Anh có ngữ pháp hoàn hảo.
Từ việc kết hợp hai phần trên với nhau, tôi đã có thể tạo ra một ứng dụng, một công nghệ dành cho trẻ tự kỉ không chỉ cho chúng từ ngữ, mà còn cho chúng ngữ pháp.
Tôi đã thử nghiệm nó với trẻ tự kỉ. Và thật khó tin
với FreeSpeech, bọn trẻ có thể tạo ra những câu phức tạp nhưng lại hiệu quả hơn các câu tương tự trong tiếng Anh, Tôi lại bắt đầu suy nghĩ xem tại sao lại như vậy
Và sẽ chia sẻ ngay sau đây.
Vào năm 1997, khoảng 15 năm trước đây, một nhóm các nhà khoa học nghiên cứu về cách bộ não xử lí ngôn ngữ, đã khám phá ra rằng
khi bạn học một thứ tiếng, lúc còn là một đứa trẻ hai tuổi, bạn sẽ học nó bằng một phần cụ thể trong bộ não, và khi học một thứ tiếng lúc đã trưởng thành giả sử là tiếng Nhật một bộ phận khác trong bộ não sẽ được sử dụng cho việc đó.
Tôi không hiểu tại sao lại như vậy, nhưng tôi đoán rằng đó là bởi vì nếu học một ngôn ngữ khi trưởng thành, bạn hầu như sẽ luôn học nó thông qua tiếng mẹ đẻ, hoặc ngôn ngữ đầu tiên.
Vì vậy, điều thú vị của FreeSpeech là khi bạn tạo ra câu hay ngôn ngữ, hay một trẻ tự kỉ tạo ra ngôn ngữ với FreeSpeech, chúng trực tiếp xây dựng nên câu mà không thông qua ngôn ngữ hỗ trợ
Và điều này đã cho tôi một ý tưởng.
FreeSpeech có thể được áp dụng không chỉ với trẻ tự kỉ mà còn cả những người bình thường, muốn học ngôn ngữ.
Tôi đã tiến hành một số thí nghiệm.
Đầu tiên là xây dựng một trò chơi xếp hình trong đó, câu hỏi và trả lời được mã hóa dưới dạng hình khối và màu sắc, mọi người phải sắp xếp chúng lại với nhau và tìm ra lời giải
Từ thí nghiệm này, tôi xây dựng một ứng dụng trò chơi , cho phép trẻ em chơi với từ ngữ với sự tăng cường về mặt âm thanh chúng có thể học được ngôn ngữ.
Phương pháp này hứa hẹn nhiều tiềm năng và chính phủ Ấn Độ gần đây, đã cấp giấy phép cho công nghệ này và sẽ thử dùng nó để giảng dạy tiếng Anh cho hàng triệu trẻ em.
Ước mơ, hy vọng và mục tiêu thực sự, là để trẻ em có thể học tiếng Anh một cách hiệu quả như tiếng mẹ đẻ.
Hãy nói về chuyện khác nào.
Hãy nói về lời nói.
Lời nói là phương tiện giao tiếp chủ yếu giữa tất cả chúng ta.
Điều đặc biệt là lời nói mang tính một chiều.
Tại sao lại như vậy ?
vì nó là âm thanh.
Và cũng là bởi vì miệng của chúng ta
được cấu tạo để tạo ra âm thanh một chiều.
Nhưng với bộ não, những ý nghĩ chúng ta có trong đầu, không phải là một chiều.
Chúng ta có những ý tưởng dồi dào, phức tạp và đa chiều.
Tôi cho rằng ngôn ngữ là một phát minh của bộ não để chuyển tải suy nghĩ thành lời nói.
Điều thú vị chính là ngày nay, chúng ta xử lí rất nhiều thông tin và hầu hết chúng được giải quyết bằng ngôn ngữ.
Lấy Google làm ví dụ.
Google tìm kiếm hàng tỉ website, tất cả đều bằng tiếng Anh, khi muốn dùng Google, bạn vào trang tìm kiếm và gõ tiếng Anh, Google sẽ cho ra kết quả bằng tiếng Anh.
Nếu làm điều tương tự với FreeSpeech thì sao?
Tôi ngờ rằng nếu làm việc này, ta sẽ nhận được các thuật toán như tìm kiếm, khôi phục đơn giản và hiệu quả hơn rất nhiều, bởi vì FreeSpeech không xử lí dữ kiện lời nói.
Thay vào đó, là dữ kiện suy nghĩ.
Cấu trúc dữ liệu suy nghĩ.
Đó là một ý tưởng gợi nhiều suy nghĩ.
Hãy cùng xem xét một cách chi tiết hơn.
Đây là hệ sinh thái của FreeSpeech.
Phần biểu đạt ở một bên, và phần dịch sang tiếng Anh, ở một bên.
FreeSpeech, hoàn toàn không phụ thuộc vào ngôn ngữ.
không hề có bất kì thông tin nào về tiếng Anh.
Tất cả những gì mà hệ thống này biết về tiếng Anh được mã hóa vào phần máy dịch.
Đây quả là một khái niệm thú vị.
Bạn mã hóa ngôn ngữ của cả nhân loại vào một chương trình phần mềm.
Thực ra cũng không quá phức tạp.
Và điều thú vị hơn là đa số bộ mã trong phần mềm này không hẳn chỉ là bằng tiếng Anh.
điều đó dẫn đến một ý tưởng thú vị khác
ta có thể tạo ra phần máy dịch trong rất nhiều ngôn ngữ khác nhau, như tiếng Ấn Độ, tiếng Pháp, tiếng Đức, tiếng Swahili.
Và rồi điều này dẫn đến một ý tưởng thú vị nữa.
Ví dụ, giả sử tôi là biên tập cho một tờ báo hay tạp chí.
Tôi có thể tạo ra nội dung trong một ngôn ngữ, FreeSpeech, và người tiếp nhận nội dung đó, người đọc những thông tin đó, có thể chọn bất kì máy dịch nào, để đọc những nội dung ấy bằng chính ngôn ngữ mẹ đẻ.
Tuyệt vời đến khó tin, đặc biệt là cho Ấn Độ.
Chúng tôi có rất nhiều ngôn ngữ.
Có một bài hát về Ấn Độ miêu tả đất nước này là một-- (tiếng Sankrit)
nghĩa là "nói những ngôn ngữ tuyệt vời và luôn mỉm cười."
Ngôn ngữ là một điều tuyệt vời.
Tôi cho rằng đó là tác phẩm tuyệt vời nhất của nhân loại
là thứ đẹp đẽ nhất mà bộ não từng tạo nên.
Ngôn ngữ mang đến sự giải trí, giáo dục, và khai sáng, nhưng điều tôi thích nhất ở ngôn ngữ là cách nó truyền sức mạnh.
Đây là bức ảnh chụp những cộng tác viên đầu tiên của tôi, khi tôi bắt đầu làm việc với ngôn ngữ, chứng tự kỉ và nhiều thứ khác.
Cô gái này tên là Pavna, và kia là mẹ cô ấy, Kalpana
Pavna's là một doanh nhân, nhưng câu chuyện của cô ấy còn thú vị hơn nhiều, vì cô ấy chỉ mới 23 tuổi.
Cô ấy mắc chứng bại não liệt tứ chi, nên từ khi mới sinh ra, cô ấy đã không thể di chuyển hay giao tiếp.
Và những gì cô ấy đạt được, học xong phổ thông, vào đại học, mở công ty, cộng tác với tôi để phát triển Avaz, cô ấy làm tất cả những việc đó chỉ với việc chuyển động mắt.
Daniel Webster đã từng nói: "Nếu tất cả những gì tôi có đều bị lấy đi chỉ chừa lại một thứ duy nhất, tôi sẽ chọn giữ lại khả năng giao tiếp, vì với nó, tôi có thể lấy lại những gì đã mất."
Và vì vậy, trong tất cả những tính năng của FreeSpeech, thứ chạm đến trái tim tôi nhất vẫn là khả năng mang đến cho trẻ không có khả năng giao tiếp sức mạnh giao tiếp để lấy lại những gì đã mất.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
Hôm nay, tôi rất vui khi đến để trò chuyện về cách mà chúng ta có thể phục hồi não bị tổn thương, điều làm tôi đặc biệt hứng thú, bởi vì bản thân tôi là một nhà thần kinh học, Sẽ là một cách tuyệt vời đem lại hi vọng cho những bệnh nhân đang phải sống với những căn bệnh về não không thể điều trị.
Đây là vấn đề.
Bạn có thể nhìn thấy ở đây, hình chụp bộ não của một bệnh nhân Alzheimer và bên trái là một bộ não khỏe mạnh, rõ ràng là, ở não của bệnh nhân Alzheimer, vòng tròn đỏ cho thấy có tổn thương rõ rệt -- teo nhỏ và có sẹo.
Những bức ảnh tương tự từ các căn bệnh khác như đa xơ cứng, bệnh về thần kinh vận động, Parkinson, thậm chí là Huntington, chúng đều kể cùng một câu chuyện.
Những rối loạn về não đang là một trong những đe doạ chính cho sức khoẻ cộng đồng.
Những con số ở đây khiến người ta bàng hoàng.
Vào bất kì thời điểm nào, có hơn 35 triệu người trên thế giới chung sống với các bệnh về não, và chi phí chữa trị hằng năm cho các bệnh này là 700 triệu đô-la
Hãy suy nghĩ về điều đó,
Lớn hơn 1% GDP toàn cầu.
Và tệ hơn nữa là, những con số này đang tăng lên vì nhìn chung, chúng liên quan đến tuổi tác và con người ngày một sống lâu hơn.
Vì vậy, câu hỏi đặt ra là tại sao, với ảnh hưởng nghiêm trọng từ những loại bệnh này đến mỗi cá nhân, chúng ta lại không xem đây là một vấn đề xã hội tại sao không có những cách điều trị hiệu quả?
Để suy ngẫm về điều này, trước tiên, tôi sẽ nói nhanh về cách thức não chúng ta hoạt động.
Nghĩa là, tôi sẽ nói về tất cả những gì được học ở trường Y.
(Cười ) Tin tôi đi, không dài lắm đâu.
Ok? (Cười) Não chúng ta thật sự rất đơn giản nó được cấu tạo bởi 4 tế bào 2 trong số chúng được minh họa ở đây.
Đây là tế bào thần kinh, và đó là tế bào có bao mi-ê-lin hay là tế bào phân cách
được gọi là oligodendrocyte.
Khi bốn tế bào hoạt động cùng nhau nhịp nhàng và bình thường, chúng sẽ tạo nên dòng điện và dòng điện này giúp chúng ta có khả năng suy nghĩ, xúc cảm ghi nhớ, học hỏi, di chuyển, cảm giác, v.v
Đồng thời, mỗi một tế bào dù hoạt động riêng rẽ hay cùng nhau, đều có thể bị lạc nhịp hoặc chết đi, khi điều đó xảy ra, bạn bị tổn thương
mạng điện sinh học.
Bạn bị rối loạn kết nối.
Bằng chứng là có sự suy giảm tính dẫn điện.
Cuối cùng, thương tổn này sẽ biểu hiện thành bệnh một cách rõ ràng.
Ví dụ, nếu tế bào bị chết là tế bào thần kinh vận động bạn sẽ mắc bệnh về thần kinh vận động
Tôi sẽ đưa ra một dẫn chứng thật về những gì xảy ra với bệnh về thần kinh vận động
Đây là John, một bệnh nhân của tôi
Tôi chỉ mới gặp ông tuần trước tại bệnh viện.
Tôi đã yêu cầu John chia sẻ về vấn đề của ông ấy và đưa ra những chẩn đoán ban đầu của bệnh về thần kinh vận động.
John: Tôi được chẩn đoán vào tháng 10 năm 2011 và vấn đề khó khăn chính là việc thở, khó thở.
Không biết mọi người nghe rõ không, nhưng John đã nói về sự khó thở triệu chứng của bệnh về thần kinh vận động.
18 tháng trôi qua, sức khỏe của John suy yếu, John sẽ nói cho chúng ta nghe tình trạng hiện tại của ông ấy.
Vấn đề hiện tại của tôi bây giờ là thở rất khó khăn.
Bàn tay tôi yếu đi, cánh tay và chân cũng vậy.
Tôi phải ngồi xe lăn phần lớn thời gian.
John nói rằng ông ta phải ngồi xe lăn phần lớn thời gian.
Hai clip trên cho thấy không chỉ sự tàn phá của bệnh tật, mà còn chỉ ra tốc độ hủy hoại của bệnh, vì chỉ mới 18 tháng trôi qua, một người trưởng thành khỏe mạnh phải ngồi xe lăn và phụ thuộc vào máy hô hấp nhân tạo.
Hãy đối mặt , vì điều này có thể xảy đến với cha, anh trai hay bạn bè của bất kì ai,
khi tế bào thần kinh vận động bị chết.
Chuyện gì sẽ xảy ra khi tế bào có bao mi-ê-lin bị chết?
Chúng ta sẽ bị đa xơ cứng.
Hình ảnh scan bên trái minh họa cho bộ não, và đây là sơ đồ kết nối thông tin của não chồng lên trên đó là những khu vực bị tổn thương.
Chúng ta gọi chúng là sự phản mi-ê-lin.
Khi bị tổn thương, chúng trở nên trắng
Tôi biết bạn đang nghĩ gì,
"Trời ơi, gã này đến để nói về hi vọng, và những gì ông ta nói là một điều không thật và một câu chuyện nhàm chán."
Căn bệnh này khủng khiếp.
nó huỷ hoại và số lượng bệnh nhân đang gia tăng Chi phí thì lớn, nhưng tệ hơn là, không có cách điều trị. Vậy hi vọng ở đâu?
Mọi người biết không? Tôi nghĩ có hi vọng.
Hi vọng ở phần tiếp theo này, cho những người có phần não bị đa xơ cứng, vì nó cho thấy, kì diệu thay, não có thể tự phục hồi.
Có điều là khả năng của nó không đủ.
Đây là hai thứ tôi muốn cho các bạn thấy
Đầu tiên là sự phá hủy ở bệnh nhân này với đa xơ cứng.
Và một lần nữa, một phần khác có màu trắng.
Nhưng quan trọng là các vùng được khoanh đỏ làm nổi bật vùng xanh nhạt.
Vùng xanh nhạt đã từng có màu trắng.
Nó đã từng bị tổn thương, và bây giờ, nó đã được tái tạo.
Rõ ràng là: nó không được thực hiện bởi các bác sĩ.
Dù có bác sĩ, nhưng lại không nhờ đến bác sĩ
Đó là sự tái tạo tự nhiên.
Nó rất kì diệu và nó xảy ra vì chúng ta có các tế bào gốc trong não, chúng có thể tạo nên mi-ê-lin mới, chất cách điện mới, lên các dây thần kinh bị hư hỏng.
Điều này quan trọng bởi 2 lí do.
Đầu tiên, chúng khác với một trong những cách truyền thống mà tôi đã học ở trường Y, tôi thừa nhận ở thế kỉ trước rằng não không thể tự tái tạo không giống như xương hay gan.
Thật ra chúng có thể, nhưng lại không đủ.
Và điều thứ hai là, nó mang đến cho chúng ta một chỉ dẫn rõ ràng cho liệu pháp mới Bạn không cần phải thông thái để biết cần làm gì ở đây.
Bạn chỉ cần tìm cách làm tăng sự tái tạo nội sinh, tự nhiên để chúng xuất hiện.
Câu hỏi đặt ra là, tại sao, nếu ta đã biết được điều này, sao lại không có những cách điều trị như thế ?
Nó phần nào phản ánh sự khó khăn trong phát triển thuốc.
Sự phát triển thuốc có thể là một sự đánh cược đắt tiền nhưng nguy hiểm và tỉ lệ đặt cược vào khoảng: đặt 10,000 ăn một, bởi vì cần tầm soát khoảng 10,000 hợp chất để tìm ra hợp chất hiệu quả.
Sau đó, cần thời gian 15 năm và mất hơn 1 tỉ đô la, Mà chưa chắc đã tìm ra kết quả.
Câu hỏi đặt ra cho chúng ta là liệu có thể thay đổi luật chơi và thu nhỏ tỉ lệ cược ?
Để làm được điều đó, cần tìm ra nút thắt trong tiến trình khám phá thuốc ?
Một trong những nút thắt là sự khám phá thuốc trước kia.
Tất cả sự tầm soát diễn ra ở các mô hình động vật.
Nhưng ta biết, nghiên cứu thích hợp là trên người theo Alexander Pope.
Liệu có thể nghiên cứu những bệnh này trên mô hình người ?
Dĩ nhiên, hoàn toàn có thể.
Ta có thể dùng tế bào gốc, đặc biệt là tế bào gốc người.
Tế bào gốc người rất kì diệu chúng có thể làm được hai điều: tự làm mới hoặc tăng sinh, và chúng có thể chuyên môn hóa thành xương, gan, tế bào thần kinh thậm chí là tế bào thần kinh vận động hoặc tế bào có bao mi-ê-lin.
Và thách thức từ lâu, liệu ta có thể khai thác sức mạnh của các tế bào gốc này để áp dụng vào tái tạo chức năng hệ thần kinh ?
Tôi nghĩ là có thể, và lí do là bởi vì đã có nhiều khám phá quan trọng từ 10, 20 năm trước
Một trong số đó là ở Edinburgh, con cừu danh tiếng, Dolly.
Cừu Dolly được tạo ra ở Edinburgh, và nó là một ví dụ cho sự nhân bản động vật có vú đầu tiên từ một tế bào trưởng thành.
Nhưng tôi nghĩ điều ý nghĩa hơn cho buổi thảo luận của chúng ta hôm nay là nghiên cứu được thực hiện bởi nhà khoa học người Nhật, Yamanaka
Điều mà ông đã làm, trong khoa học"chế biến", ông ta đã cho thấy từ 4 nguyên liệu, chỉ bốn nguyên liệu thôi, có thể chuyển hiệu quả mọi tế bào trưởng thành thành một tế bào gốc ưu việt.
Và ý nghĩa của việc này rất khó để nói hết, nó có nghĩa là bất kì ai trong phòng, đặc biệt là những bệnh nhân, đều có thể tạo nên một bộ kit chuyên biệt sửa chữa mô cho từng người
Lấy 1 tế bào da, làm nó thành một tế bào đa tiềm năng, để biến nó thành các tế bào tương ứng với bệnh dùng trong cả nghiên cứu và tiềm năng chữa bệnh.
Ý tưởng tại trường đại học Y tôi và đại học Y, một chủ đề định kì đúng không? buồn cười nhưng lại là, thực tế hiện nay.
Tôi cho rằng nó là một nền tảng cho sự tái tạo, sửa chữa và hi vọng.
Và nói về hi vọng, dành cho những ai đã thất bại tại trường, và cũng dành cho các bạn, bởi John Gerdon từng báo cáo tại trường rằng
(xem trên slide) Họ đã không nghĩ nhiều về ông ta.
Điều ít ai biết là ông đã được giải Nobel Y học chỉ mới 3 tháng trước.
Trở lại vấn đề ban đầu, đâu là cơ hội cho những tế bào gốc, hay công nghệ đột phá này, để sửa lành cho não, cái được gọi là thần kinh học tái tạo?
Tôi nghĩ có hai cách: như một khám phá dược y học tuyệt vời của thế kỉ 21 và/hoặc như một dạng liệu pháp.
Tôi muốn kể một chút về nó trong chốc nữa.
Khám phá thuốc là một trong những vấn đề thường được bàn tán.
Rất đơn giản: giả sử có một bệnh nhân, bị bệnh về thần kinh vận động, chúng ta lấy một mẩu da, và tái tiết lập chương trình đa tiềm năng như đã nói ở phần trước và tạo nên các tế bào thần kinh vận động.
Điều này nằm trong khả năng của các tế bào đa tiềm năng.
Nhưng quan trọng là mọi người có thể so sánh họ với những người khỏe mạnh tương đương, họ hàng khỏe mạnh chẳng hạn.
Cách này giúp ta phù hợp với sự biến đổi di truyền
Và đó chính xác là điều chúng tôi đã làm
Cộng tác với các đồng nghiệp: tại London với Chris Shaw; tại Mĩ với Steve Finkbeiner và Tom Maniatis.
Cái mà mọi người đang xem là một điều kì diệu, Các tế bào thần kinh vận động đang sống và phát triển từ một người mắc bệnh thần kinh vận động.
Đó là một dạng di truyền
Hãy tưởng tượng
đó là điều không tưởng vào 10 năm trước
Ngoài việc theo dõi sự phát trển và đưa ra quy trình, ta còn có thể làm chúng phát huỳnh quang, nhưng chủ yếu là, theo dõi hoạt động của chúng và so sánh các tế bào thần kinh vận động với các tế bào khỏe mạnh.
Kết hợp tất cả lại, ta nhận thấy các tế bào bị bệnh, được thể hiện bằng đường màu đỏ có nguy cơ chết cao gấp 2,5 lần so với các tế bào khỏe mạnh.
Và quan trọng là sau đó, chúng ta có một thử nghiệm tuyệt vời để khám phá thuốc vì cái mà mọi người sẽ hỏi về thuốc, bạn có thể làm điều này qua một hệ thống kiểm tra tự động công suất cao, yêu cầu rằng hãy tìm cho tôi một loại thuốc để làm đường màu đỏ gần hơn với đường màu xanh, vì thuốc này là ứng viên sáng giá có thể đưa trực tiếp vào thử nghiệm trên người và gần như bỏ qua mọi nút thắt mà tôi đã đề cập trên mô hình động vật, nếu nó mang lại hiệu quả. Thật tuyệt vời.
Nhưng tôi muốn quay trở lại chỉ mọi người cách sử dụng trực tiếp tế bào gốc để sửa chữa tổn thương.
Và một lần nữa, có hai cách và chúng không loại trừ lẫn nhau.
Đầu tiên, tôi nghĩ, về lâu dài điều mang đến hiệu quả lớn nhất, nhưng chưa phải bây giờ là nghĩ về những tế bào gốc có sẵn trong não, như tôi đã nói.
Tất cả chúng ta đều có tế bào gốc trong não kể cả não bệnh, Chắc chắn, một cách thông minh là tìm cách thúc đẩy và kích hoạt các tế bào gốc trong não này tác động và phản ứng lại với các hư hỏng để sửa chữa chúng.
Đó là chuyện của tương lai.
Sẽ có những thuốc làm được điều này.
Một cách khác là cấy ghép chúng để thay thế các tế bào chết, kể cả trong não bộ
Một thử nghiệm lâm sàng mà chúng tôi đã thực hiện và hoàn thành gần đây cùng với các đồng nghiệp tại UCL đặc biệt là David Miller.
Thử nghiệm này rất đơn giản.
Chúng tôi tiến hành trên bệnh nhân bị đa xơ cứng và đặt một câu hỏi đơn giản: Liệu các tế bào gốc từ tủy xương có thể bảo vệ dây thần kinh ?
Chúng tôi lấy tủy xương tăng sinh các tế bào gốc và tiêm chúng trở lại qua tĩnh mạch.
Tôi diễn tả sao cho thật đơn giản.
Mất 5 năm đối với nhiều người.
Nó khiến tôi phải suy nghĩ và gây nên tất cả các vấn đề.
Nhưng theo định nghĩa thì nó rất đơn giản.
Chúng tôi đã cấy ghép chúng qua tĩnh mạch.
Và để đánh giá thành công của việc cấy ghép, chúng tôi đo dây thần kinh thị giác để đánh giá kết quả
Một điều tốt khi kiểm tra tại M.S., vì những bệnh nhân đa xơ cứng gặp phải những vấn đề về thị giác như mù hoặc thị lực yếu.
Chúng tôi đo kích thước thần kinh thị giác sử dụng máy scan với David Miller 3 lần - 12 tháng, 6 tháng và trước khi tiêm tế bào mọi người có thể nhìn thấy đường đỏ giảm nhẹ.
cho thấy dây thần kinh thị giác đang co lại, nghĩa là chúng đang dần chết đi.
Sau đó, chúng tôi cấy ghép tế bào gốc và lặp lại việc kiểm tra hai lần, 3 và 6 tháng. Ngạc nhiên thay, đường này đi lên.
Điều này cho thấy sự can thiệp đã có tác động bảo vệ.
Tôi không nghĩ rằng các tế bào gốc đã tạo mi-ê-lin mới hoặc tế bào thần kinh mới.
Tôi nghĩ chúng đã thúc đẩy các tế bào gốc nội sinh, hay tiền thân thực hiện chức năng, đánh thức và tạo nên mi-ê-lin mới
Đó là bằng chứng.
Tôi rất thích thú về nó.
Và tôi muốn kết thúc chủ đề hôm nay đó là sự tái tạo và hi vọng.
Tôi hỏi John về những hi vọng của ông cho tương lai.
Tôi hi vọng rằng một lúc nào đó trong tương lai, thông qua nghiên cứu, chúng ta có thể tìm ra một phương pháp cho phép mọi người có được một cuộc sống bình thường.
Nghe có vẻ lớn lao nhỉ ?
Tôi muốn kết thúc đầu tiên bằng việc cảm ơn John. Cảm ơn John đã đồng ý chia sẻ chi tiết về bệnh tình và những đoạn phim của ông.
Tôi cũng muốn nêu lên quan điểm của mình, tôi rất hi vọng vào tương lai.
Tôi rất tin vào những công nghệ đột phá như công nghệ tế bào gốc, mà tôi đã trình bày. Đó là một hi vọng thật sự.
Tin rằng, ngày mà ta có thể chữa lành bộ não bị tổn thương không còn xa.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Đây là hình ảnh của các cụm thiên hà.
Đúng như tên gọi,
Chúng là một chùm vô số các thiên hà gắn kết với nhau bởi lực hấp dẫn.
Hầu hết các điểm quý vị thấy trên màn hình không phải là các ngôi sao riêng lẻ, mà là những chùm sao, hoặc các thiên hà.
Nhìn những bức ảnh này, tôi hy vọng quý vị sẽ nhanh chóng nhận thấy cụm thiên hà là những vật thể xinh đẹp, còn hơn thế, tôi thấy các cụm thiên hà thật bí ẩn chúng khiến tôi ngạc nhiên, và chúng hữu ích.
Hữu ích vì đây là phòng thí nghiệm lớn nhất của vũ trụ.
Là phòng thí nghiệm, vì mô tả các chùm Thiên Hà là mô tả các thí nghiệm có thể làm với chúng.
Theo tôi có bốn loại chính, loại đầu tiên tôi muốn mô tả là cụm thiên hà cực lớn.
Vậy nó lớn tới cỡ nào?
Vâng, đây là hình ảnh của một cụm Thiên Hà.
Nó lớn đến nỗi ánh sáng đi qua nó liền bị uốn cong, bị vênh bởi lực hấp dẫn cực lớn của cụm sao này.
Thực tế, nếu xét kỹ có thể thấy các vòng tròn xung quanh cụm sao này.
Tôi cho quý vịmột con số, cụm Thiên Hà đặc biệt này có một quần thể hơn một triệu tỷ mặt trời.
Ta khó hình dung những hệ thiên hà này lớn đến thế nào.
Nhưng không chỉ có thế, nó còn có thêm tính năng này.
Về cơ bản chúng là những hệ đơn lập, nếu thích, ta có thể nghĩ chúng là một phiên bản thu nhỏ của toàn vũ trụ.
nhiều câu hỏi chúng ta có thể nêu ra về vũ trụ ở phạm vi rộng như lực hấp dẫn hoạt động như thế nào?
nó có thể được trả lời nhờ nghiên cứu các hệ thống này.
Đó là nói về độ lớn.
Điều thứ hai là độ nóng.
Vâng, nếu tôi chọn một hình ảnh của một cụm thiên hà, và trừ đi tất cả ánh sáng của các vì sao, tôi còn lại giọt nước lớn, màu xanh này.
Màu này không có thật.
Thực ra cái ta thấy là ánh sáng tia X.
Câu hỏi là, nếu nó không phải là Thiên Hà, thì cái gì phát ra ánh sáng này?
Câu trả lời là khí nóng, khí nóng tới triệu-độ thực tế, đó là plasma.
Để hiểu tại sao nó nóng đến vậy hãy quay trở lại hình ảnh trước,
Lực hấp dẫn cực lớn của các hệ thống này làm các hạt khí đạt đến tốc độ cực lớn, tốc độ cực lớn nghĩa là nhiệt độ cực cao.
đó là lý do chính, nhưng khoa học chỉ là một bản nháp thôi.
Có rất nhiều tính chất cơ bản về plasma này vẫn làm chúng ta bối rối, vẫn là một câu đố đặt ra với chúng ta, và thách thức hiểu biết của chúng ta về vật lý của sự cực nóng.
Loại thứ ba: thăm dò tiểu vật chất.
Để giải thích điều này, tôi phải nói với quý vị một thực tế rất khó chịu.
Hầu hết các chất trong vũ trụ không được tạo nên từ nguyên tử.
Người ta nói dối quý vi.
Hầu hết các chất được tạo từ cái gì đó rất, rất bí ẩn, mà chúng tôi gọi là chất tối.
Chất tối là thứ rất ít tương tác, ngoại trừ thông qua lực hấp dẫn, tất nhiên ta muốn tìm hiểu thêm về nó.
Nếu quý vị là một nhà vật lý hạt, quý vị muốn biết điều gì xảy ra khi các thứ đập vào nhau.
Và chất tối không phải là ngoại lệ.
Chúng ta làm điều này như thế nào?
Để trả lời câu hỏi đó, Tôi sẽ hỏi một câu hỏi khác, là điều gì xảy ra khi các cụm thiên hà va chạm?
Đây là một hình ảnh.
bởi vì cụm Thiên Hà là một lát cắt đại diện, phiên bản thu nhỏ của vũ trụ.
Chúng chủ yếu được tạo thành từ chất tối, và đó là những gì ta thấy trong màu tím xanh này.
Màu đỏ là khí nóng, và, tất nhiên, ta có thể thấy nhiều thiên hà.
Những gì đang xảy ra là một máy gia tốc hạt ở quy mô vô cùng lớn.
Điều này rất quan trọng, vì nó có nghĩa là những hiệu ứng rất, rất nhỏ có thể rất khó phát hiện trong phòng thí nghiệm, có thể được hợp vào nhau thành một cái gì đấy có thể thấy trong tự nhiên.
Vì vậy việc quan sát nó rất thú vị.
Lý do tại sao các cụm thiên hà có thể cho ta biết về chất tối, lý do tại sao các cụm thiên hà có thể cho ta biết về vật lý của cái rất nhỏ, là chính xác bởi vì chúng là rất lớn.
Loại thứ tư: vật lý của cái rất lạ.
Chắc điều tôi nói nãy giờ nghe điên rồ.
Okay, nếu có điều gì còn lạ hơn thế thì đó hẳn là năng lượng tối.
Nếu tôi ném một quả bóng vào không khí, Tôi mong đợi nó đi lên.
Cái tôi không mong đợi là nó đi lên theo một tốc độ ngày càng tăng.
Tương tự, các nhà vũ trụ học hiểu tại sao vũ trụ đang mở rộng.
Họ không hiểu tại sao nó mở rộng với một tốc độ ngày càng tăng.
Họ đặt cho nguyên nhân của sự mở rộng ngày càng tăng một cái tên, họ gọi nó là năng lượng tối.
Chúng ta lại muốn biết thêm về nó.
Một câu hỏi cụ thể của chúng ta là, năng lượng tối ảnh hưởng đến vũ trụ như thế nào ở phạm vi lớn nhất?
Tùy thuộc vào độ mạnh của nó, có thể cấu trúc hình thành nhanh hơn hoặc chậm hơn.
Vâng, vấn đề cấu trúc quy mô lớn của vũ trụ là cực kỳ phức tạp.
Đây là một mô phỏng vi tính.
Và chúng ta cần đơn giản hóa nó.
Tôi muốn nghĩ về điều này bằng cách tương tự.
Nếu tôi muốn hiểu sự chìm tàu Titanic, Điều quan trọng nhất phải làm không phải là làm mô hình mẫu các vị trí của từng mảnh con tàu đã vỡ.
Điều quan trọng nhất cần làm là lần lại hai mảnh vỡ lớn nhất.
Tương tự như vậy, tôi có thể tìm hiểu nhiều về vũ trụ ở quy mô lớn nhất bằng cách tìm hiểu các mảnh lớn nhất và những mảnh lớn nhất là cụm thiên hà.
Trước khi tôi kết thúc, quý vị có thể cảm thấy tựa như vừa nghe chuyện bịa.
Tôi bắt đầu bằng cách nói về cụm Thiên Hà hữu ích như thế nào, và tôi đã đưa ra một số lý do, nhưng thực sự ra tác dụng của nó là gì?
Vâng, để trả lời câu hỏi này, Tôi muốn dẫn một câu nói của Henry Ford Khi ông được hỏi về xe hơi.
Ông nói: "Nếu như tôi hỏi mọi người rằng họ muốn gì, hẳn họ nói cần con ngựa nhanh hơn."
Ngày nay, xã hội chúng ta đang phải đối mặt với nhiều vấn đề khó khăn.
Và giải pháp cho các vấn đề là không rõ ràng.
giải pháp đó không phải là con ngựa nhanh hơn.
Người ta đòi hỏi một số lượng lớn phát minh mang tính khoa học.
Vậng, chúng ta phải tập trung, vâng, chúng ta phải dồn sức, nhưng chúng ta cũng cần phải nhớ rằng đổi mới, phát minh, cảm hứng - điều này sẽ đến khi chúng ta mở rộng tầm nhìn khi chúng ta lùi lại khi chúng ta phóng to.
Không có cách nào tốt hơn để làm điều này bằng nghiên cứu vũ trụ quanh ta.
Cảm ơn. (Vỗ tay rần rần)
Khoảng hai năm trước, tôi đang lái xe ở Đức, và bật radio lên.
Châu Âu vào thời điểm đó đang ở giữa giai đoạn khủng hoảng đồng Euro, và tất cả các tin tức đều là về các nước châu Âu đang dần trượt dốc trên thang điểm của các cơ quan xếp hạng tín nhiệm tại Hoa Kỳ.
Tôi đã nghe và tự nghi vấn, "Những cơ quan xếp hạng đó là gì, và tại sao mọi người lại khó chịu về những việc họ làm?"
Chà, nếu bạn đang ngồi cạnh tôi trong ô tô ngày hôm đó và nói với tôi rằng bạn sẽ dành hết những năm tiếp theo của mình để cố gắng thay đổi họ, chắc chắn tôi sẽ gọi bạn là đồ điên.
Nhưng thử đoán xem điều gì thực sự điên rồ: cách những cơ quan xếp hạng này hoạt động.
Và tôi rất vui lòng giải thích cho các bạn không chỉ tại sao đã đến lúc thay đổi điều đó, mà còn bằng cách nào chúng ta có thể làm được điều đó,
Vì thế, hãy để tôi kể cho bạn đôi chút về những việc mà các cơ quan xếp hạng đó thực sự làm.
Như việc bạn tham khảo tạp chí xe hơi trước khi đi đến quyết định mua xe hoặc xem trước bản phê bình sản phẩm trước khi quyết định xem nên lấy loại máy tính bảng hay điện thoai nào, các nhà đầu tư cũng dựa trên các xếp hạng trước khi quyết định đầu tư tiền vào loại sản phẩm nào.
Bậc xếp hạng có thể xếp từ mức được gọi là AAA, có nghĩa đó là một sản phẩm hàng đầu, và nó có thể giảm xuống tới mức được gọi là BBB-, có nghĩa hoàn toàn là một việc đầu tư mạo hiểm.
Cơ quan xếp hạng thực chất là các công ty xếp hạng.
Họ xếp hạng các ngân hàng.
Họ xếp hạng cả những sản phẩm tài chính như các chứng khoán bảo đảm bằng thế chấp ít người biết.
Nhưng họ còn có thể xếp hạng các quốc gia, và những xếp hạng này được gọi là những xếp hạng tối cao, và tôi muốn tập trung chủ yếu vào những xếp hạng tối cao này.
Và tôi có thể nói rằng, khi nghe tôi nói ngay lúc này, bạn đang thắc mắc, tại sao mình phải thực sự quan tâm đến nó, phải không?
Hãy thành thật đi.
Những xếp hạng đó ảnh hưởng đến bạn.
Chúng ảnh hưởng tới tất cả chúng ta.
Nếu một cơ quan xếp hạng một nước, về cơ bản nó sẽ định giá và ước lượng nợ của một quốc gia và khả năng, sự sẵn sàng trả nợ của quốc gia đó.
Vì thế, nếu như một nước tụt dốc vì một cơ quan xếp hạng, nước đó phải trả nhiều hơn để có thể vay tiền trên thị trường quốc tế,
Vì thế, nó ảnh hưởng tới bạn với tư cách là một công dân, một người trả thuế, vì bạn và đồng bào phải trả nhiều tiền hơn để có thể vay mượn.
Nhưng lỡ như một nước không có khả năng trả nhiều hơn vì số tiền quá lớn thì sao?
Vậy thì, nước đó sẽ phải cắt giảm các loại dịch vụ khác, như đường sá, trường học, y tế.
Và đây là lý do tại sao bạn nên quan tâm, bởi vì các xếp hạng tối cao ảnh hưởng tới mọi người.
Và đó là lý do tại sao tôi tin rằng chúng nên được định nghĩa như một loại hàng hóa công cộng.
Chúng nên được công khai, truy cập, và để bất kỳ ai cũng có thể tiếp cận một cách miễn phí.
Nhưng vấn đề là: thị trường cơ quan xếp hạng được độc quyền bởi ba người chơi và chỉ có ba người họ -- Standard & Poor's, Moody's, and Fitch -- và chúng ta đều biết bất cứ khi nào có sự độc quyền thì khi đó, thực sự không có cạnh tranh.
Không có động lực để phát triển chất lượng sản phẩm của bạn.
Và hãy đối mặt với điều đó, việc các cơ quan xếp hạng tín dụng thành lập đã khiến nền kinh tế thế giới trở nên tồi tệ, và chúng ta còn phải thay đổi cách thức chúng vận hành nữa.
Điểm thứ hai, bạn có thực sự mua một chiếc xe hơi mà chỉ dựa trên lời khuyên của người môi giới không?
Dĩ nhiên là không rồi, phải không? Điều đó là thiếu trách nhiệm.
Nhưng đó thực sự là điều đang diễn ra từng ngày trong ngành xếp hạng.
Khách hàng của những cơ quan xếp hạng này, ví dụ như các quốc gia hay công ty, người ta trả tiền cho những xếp hạng của chính họ, và rõ ràng là điều này đang gây ra một sự xung đột về quyền lợi.
Điểm thứ ba là, các cơ quan xếp hạng không hề cho chúng ta biết làm thế nào tính toán được những xếp hạng đó, nhưng trong thời đại ngày nay, làm sao bạn quảng cáo một thỏi kẹo mà không liệt kê ra những thứ có trong đó.
Nhưng đối với xếp hạng, một yếu tố tàn bạo trong nền kinh tế này, là chúng ta thực sự không thể biết tất cả những thành phần khác nhau đó là gì.
Chúng ta đang để cho những cơ quan xếp hạng trở nên không minh bạch trong công việc, và chúng ta cần thay đổi nó.
Tôi nghĩ rằng chắc chắn lĩnh vực này cần có một sự kiểm tra tổng thể, chứ không chỉ là tỉa xén bên ngoài.
Tôi nghĩ đã đến lúc cần một bước tiến rõ rệt.
Tôi nghĩ đã đến lúc nâng cấp hệ thống.
Và đó là lý do tại sao chúng tôi ở tổ chức Bertelsmann đã và đang đầu tư rất nhiều thời gian và công sức nghĩ đến một hướng đi mới cho lĩnh vực này.
Và chúng tôi đã phát triển mô hình đầu tiên về một cơ quan xếp hạng phi lợi nhuận nhằm giải quyết các rủi ro tối cao, gọi tắt là INCRA.
INCRA sẽ tạo ra một sự khác biệt đối với hệ thông hiện tại bằng việc thêm một nhân tố phi lợi nhuận khác vào cuộc chơi.
Nó dựa trên một mô hình phi lợi nhuận trên nền tảng một nguồn vốn hỗ trợ có thể chấp nhận được.
Nguồn hỗ trợ có thể tạo ra thu nhập cho phép chúng tôi vận hành hệ thống, vận hành cơ quan xếp hạng, và nó cũng sẽ cho phép chúng tôi minh bạch hóa những xếp hạng của mình.
Nhưng điều này chưa đủ để tạo ra sự khác biệt, phải không?
INCRA cũng sẽ được dựa trên một cấu trúc quản lý vô cùng, vô cùng rõ ràng giúp tránh được những mâu thuẫn về lợi ích, và cũng bao gồm nhiều cổ đông từ ngoài xã hội.
INCRA sẽ không chỉ là một cơ quan xếp hạng của châu Âu hay của Hoa Kỳ, mà sẽ là một cơ quan xếp hạng quốc tế đích thực, nơi mà, cụ thể hơn, các nền kinh tế mới nổi sẽ có được quyền lợi, tiếng nói và vai trò bình đẳng.
Điểm khác biệt lớn thứ hai mà INCRA sẽ làm đó là liệu nó có sử dụng những đánh giá rủi ro tối cao của mình cho một chuỗi chỉ điểm rộng hơn không.
Hãy nghĩ về diều đó.
Nếu như chúng tôi tính toán được một xếp hạng, về cơ bản, chúng tôi có thể có một cái nhìn về những điểm mù kinh tế của một quốc gia, quy tắc vĩ mô cơ bản của nó.
Nhưng chúng tôi cũng phải đặt ra câu hỏi, ai là người gây ra những điểm mù kinh tế của một quốc gia, phải không?
Một quốc gia có rất nhiều người làm vườn, và một trong số họ là chính phủ, vì thế chúng tôi phải thắc mắc là, một quốc gia được cai trị như thế nào?
Được quản lý ra làm sao?
Và đây là lý do tại sao chúng tôi phát triển cái mà chúng tôi gọi là những chỉ điểm tiên tiến.
Những điều này là những chỉ điểm giúp bạn có kiến thức rộng hơn về sự phát triển xã hội học của một quốc gia.
Tôi hi vọng rằng bạn sẽ tán thành rằng các bạn cần biết được liệu chính phủ nước bạn có đang sẵn sàng đầu tư vào năng lượng tái tạo và giáo dục hay không.
Bạn cần biết được liệu chính phủ nước bạn có thể xoay sở được với một cơn khủng hoảng, liệu chính phủ có thể, đến cuối cùng, thực hiện đấy đủ những cải cách như đã hứa không.
Thí dụ, nếu INCRA xếp hạng Bắc Phi ngay bây giờ, dĩ nhiên chúng tôi sẽ xem xét rất tỉ mỉ về tỉ lệ thất nghiệp trẻ của đất nước, con số cao nhất trên thế giới.
Nếu trên 70% dân số quốc gia dưới 35 tuổi không có việc làm, thì chắc hẳn điều này có một ảnh hưởng vô cùng lớn tới nền kinh tế ở hiện tại và thậm chí còn ảnh hưởng nhiều hơn trong tương lai.
Và bạn của chúng tôi ở Moody's, Standard & Poor's, and Fitch sẽ nói với chúng tôi rằng họ sẽ xem xét kỹ lưỡng việc này.
Nhưng thử đoán xem? Chúng tôi không biết được chính xác là họ sẽ xem xét điều đó như thế nào.
Và điều này dẫn tôi đến điểm khác biệt lớn thứ ba mà INCRA có thể làm.
INCRA sẽ không chỉ công bố những xếp hạng mà còn sẽ công bố cả những gợi ý và phương pháp của nó.
Vì thế đối lập với hệ thống hiện tại, INCRA sẽ hoàn toàn minh bạch.
Vì vậy kết luận lại, INCRA sẽ đưa ra một hướng đi cho hệ thống hiện tại của ba cơ quan xếp hạng lớn bằng việc thêm vào một người chơi phi lợi nhuận, mới vào hệ thống, điều mà sẽ làm tăng sự cạnh tranh, tăng sự chuyển động của lĩnh vực này, và cũng sẽ làm tăng chất lượng của nó.
Tôi có thể dám chắc các xếp hạng tối cao có lẽ vẫn xem bạn như mảnh ghép rất nhỏ trong thế giới tài chính toàn cầu vô cùng phức tạp này, nhưng để tôi cho bạn biết một điều cực kỳ quan trọng, một điều cần sửa chữa cực kỳ quan trọng, bởi các xếp hạng tối cao ảnh hưởng tới tất cả chúng ta, và chúng nên được biểu đạt và nên được định nghĩa như một hàng hóa công cộng.
Và đây là lí do tại sao chúng tôi thử nghiệm mô hình này ngay lúc này, và tại sao chúng tôi cố tìm ra liệu nó có thể đồng thời mang lại một nhóm những diễn viên có thể và sẵn sàng đem INCRA đến với cuộc sống không.
Tôi thực sự tin tưởng rằng mọi người đều đang quan tâm đến việc xây dựng nên INCRA và rằng hiện tại chúng tôi có cơ hội duy nhất để biến INCRA thành một hòn đá tảng của một hệ thống tài chính mới và bao quát hơn.
Bởi với một con đường còn rất dài, chúng tôi phải để mặc những người chơi tài chính lớn đi con đường của họ.
Đã đến lúc trao cho họ một vài công ty.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi sẽ nói một chút về chiến lược và liên hệ của nó với công nghệ.
Chúng ta thường nghĩ về chiến lược kinh doanh như một môn khá trừu tượng trong tư tưởng kinh tế, có thể còn mãi với thời gian.
Tôi sẽ tranh luận rằng, thực ra, chiến lược kinh doanh luôn luôn lấy những giả định về công nghệ làm tiền đề, và những giả định đó luôn thay đổi, và thay đổi khá nhanh, do vậy điều đặt ra với chúng ta là đi tìm một khái niệm khác về chiến lược kinh doanh.
Để mở đầu, tôi muốn đề cập một chút về lịch sử.
Ý tường về chiến lược trong kinh doanh có nguồn gốc từ hai nhà trí thức lớn: Bruce Henderson, người sáng lập của BCG, và Michael Porter, giáo sư Khoa Kinh Doanh đại học Harvard
tư tưởng chủ đạo của Henderson, có thể nói là học thuyết Napoleon về tập trung lực lượng đánh vào điểm yếu, để áp đảo đối thủ.
ĐièuHenderson nhận ra trong thế giới kinh doanh là có nhiều hình thái đặc trưng được các nhà kinh tế học gọi là tăng lợi nhuận dựa trên quy mô và kinh nghiệm.
Sản xuất quy mô càng lớn thì chi phí càng giảm.
Do đó ông tìm ra một logic đầu tư dùng nguồn lực dồi dào để dành lợi thế cạnh tranh.
Đó là lần đầu tiên một khái niệm chiến lược về cơ bản là có tính quân sự đã được đưa vào thế giới kinh doanh.
Porter đồng ý với giả thiết đó, và ông đã nâng nó lên.
Ông đã chỉ ra chính xác rằng lý thuyết đó đúng nhưng kinh doanh thực ra có nhiều bước.
Nhiều hợp phần khác nhau, và mỗi hợp phần có thể được định hướng bằng các chiến lược khác nhau.
Một công ty hoặc doanh nghiệp có thể có lợi thế trong lĩnh vực này nhưng bất lợi ở lĩnh vực khác.
Ông nêu khái niệm về chuỗi giá trị, về cơ bản đó là trình tự các bước cho một nguyên liệu thô, là một hợp phần được nhập vào sản phẩm cuối cùng, rồi sản phẩm được phân phối, ông cho rằng, lợi thế được tích lại trong mỗi hợp phần, và lợi thế tổng thể là phép cộng hoặc trung bình cộng của lợi thế các hợp phần.
Ý tưởng về chuỗi giá trị đã được xác định với thừa nhận rằng chi phí giao dịch là nhân tố cơ bản duy trì doanh nghiệp về thực chất đó là sự cần thiết phải điều phối, thường thì các tổ chức có hiệu quả điều phối cao hơn là các thị trường, do đó bản chất, vai trò và ranh giới của hợp tác được xác định dựa trên chi phí giao dịch.
Chính hai ý tưởng, về tăng lợi nhuận dựa trên quy mô và kinh nghiệm của Henderson, và chuỗi giá trị tổng hòa các yếu tố không đồng nhất của Poter, đã hợp tành nền tảng cho chiến lược kinh doanh về sau đã được tạo lên.
Giờ đây, tôi sẽ chỉ ra các giả thiết đó, thực ra là không có căn cứ.
Đầu tiên, về chi phí giao dich
Thực chất có hai hợp phần tạo nên chi phí giao dich
một là xử lý thông tin, hai là truyền thông.
Đây là môn kinh tế về xử lý thông tin và truyền thông đã phát triển một thời gian dài trước đây.
Ta đều đã biết từ nhiều tình huống, chúng được cải biến rất nhiều từ khi Porter và Henderson xây dựng các lý thuyết đầu tiên.
Cụ thể là từ giữa những năm 90, chi phí truyền thông thật sự đã giảm thậm chí nhanh hơn chi phí giao dịch, vì truyền thông, Internet đã bùng nổ mạnh mẽ.
Chi phí giao dịch giảm đã gây ra hệ quả sâu sắc, vì nếu chi phí giao dịch là chất keo kết nối chuỗi giá trị với nhau, thì khi chúng giảm đi lợi nhuận sẽ giảm.
Cần ít hơn những tổ chức liên kết theo chiều dọc, và các chuỗi giá trị ít nhất có thể phá vỡ.
Không nhất thiết cần phá , nhưng có thể phá.
Đặc biệt là khi, nó tạo cơ hội cho một đối thủ cạnh tranh trong kinh doanh tận dụng vị trí của nó trong chuỗi giá trị để xâm nhập hoặc tấn công hoặc loại bỏ đối thủ cạnh tranh khác.
Đó không phải là một nhận định trừu tượng.
Nhiều thực tế sinh động đã diễn ra.
Ví dụ điển hình là kiểu kinh doanh bách khoa thư.
Kinh doanh bách khoa thư trong thời sách bọc bìa da cơ bản là kiểu kinh doanh phân phối.
Hầu hết chi phí là hoa hồng cho nhân viên bán hàng.
CD-ROM và sau đó là Internet đã vào cuộc, công nghệ mới làm cho việc truyền bá tri thức bằng nhiều cách rẻ hơn rất nhiều, và công nghiệp bách khoa toàn thư bị phá sản.
Giờ đây câu chuyện này đã thành rất quen thuộc.
Trên thực tế, nói chung đó là chuyện của thế hệ đầu tiên của nền kinh tế mạng.
Đó là về giảm chi phí giao dịch phá vỡ các chuỗi giá trị do vậy cho phép loại bỏ khâu trung gian, hoặc ta gọi là sự cắt giảm.
Thỉnh thoảng tôi được hỏi, cái gì thay thế bách khoa thư khi Britannica không kinh doanh mô hình này nữa?
Cũng mất một thời gian trước khi có câu trả lời.
Bây giờ, dĩ nhiên ta biết đó chính là Wikipedia.
Cái đặc biệt của Wikipedia không ở sự phân phối của nó,
mà ở cách nó được tạo ra.
Wikipedia, tất nhiên, là một bách khoa thư được tạo bởi người dùng.
Điều này, trên thực tế, định nghĩa cái có thể gọi là thập kỷ thứ hai của nền kinh tế mạng, thập kỷ mà Internet từ chỗ là một danh từ trở thành một động từ.
Nó đã trở thành một phần trong giao tiếp, kỷ nguyên trong đó nội dung và mạng xã hội do người dùng tạo ra trở thành hiện tượng phổ biến.
Điều đó thực sự có nghĩa theo lý thuyết của Porter-Henderson là sự sụp đổ của một số loại kinh tế dựa vào quy mô.
Hóa ra có hàng chục ngàn cá nhân tự viết cuốn bách khoa thư có thể làm tốt công việc, và chắc chắn làm rẻ hơn rất nhiều, so với các nhà chuyên môn trong một tổ chức có thứ bậc.
Về cơ bản cái đang xảy ra là một tầng trong chuỗi giá trị này đã vỡ, khi các cá nhân có thể đảm nhận vị trí mà các tổ chức không còn cần thiết nữa.
Có một câu hỏi khác rõ ràng biểu đồ này đặt ra, đó là, được rồi, ta đã qua hai thập kỷ Cái gì đánh dấu thập kỷ thứ ba?
Tôi cho rằng quả thật có một vài điều đánh dấu thập kỷ thứ 3 và nó phản ánh chính xác logic của Porter - Henderson mà chúng ra đang nói đến.
Đó là về dữ liệu.
Nếu ta trở lại khoảng năm 2000, rất nhiều người nói về cuộc các mạng thông tin, và đúng là kho dữ liệu thế giới đang tăng, tăng khá nhanh.
nhưng vào thời điểm đó về tổng thể vẫn là analog.
Tiếp đến năm 2007 không chỉ có việc bùng nổ kho dữ liệu mà còn có sự thay thế lớn của kỹ thuất số cho analog.
Và quan trong hơn thế nếu xem kỹ biểu đồ này bạn sẽ thấy khoảng một nửa dữ liệu số là thông tin có địa chỉ I.P.
Thông tin này ở trên một máy chủ hoặc một P.C.
Có một địa chỉ I.P. nghĩa là nó có thể được kết nối tới bất kỳ một dữ liệu khác cũng có một địa chỉ I.P.
Nghĩa là ta có thể tập hợp một nửa tri thức trên thế giới lại với nhau để thấy được quy luật, một điều hoàn toàn mới mẻ.
Trở lại những năm gần đây, thì tình hình là từa tựa như thế này.
Chúng ta không thật chắc.
Nếu nhắm tới năm 2020 ta chắc chắn có con số chính xác, nhờ sự giúp đỡ của IDC
Thật kỳ lạ là tương lai lại dễ đoán hơn hiện tại.
Điều nó hàm ý là một phép nhân một trăm lần trong kho thông tin được kết nối thông qua một địa chỉ I.P.
Nếu số lượng các kết nối chúng ta có thể lập tỉ lệ thuận với số cặp các điểm dữ liệu, một phép nhân gấp trăm lần trong số lượng dữ liệu là một phép nhân gấp mười ngàn lần trong số lượng của mô hình, mà ta có thể thấy trong dữ liệu đó, điều đó xảy ra chỉ trong vòng 10 hoặc 11 năm qua.
Tôi tháy ở đây một sự thay đổi lớn một sự thay đổi sâu sắc trong kinh tế của thế giới chúng ta đang sống.
Bộ gen người đầu tiên, là của James Watson đươc lập bản đồ năm 2000 đây là đỉnh cao của dự án gen người trị giá 200 triệu đô la và mất khoảng 10 năm làm việc để lập bản đồ gen người cho bộ gen của chỉ một người.
Từ sau đó, chi phí lập bản đồ bộ gen người đã giảm xuống.
Thực ra, đã xuống vài năm gần đây một cách đáng kể, giá tại thời điểm hiện tại là dưới 1000 USD dự đoán vào năm 2015 sẽ dưới 100 USD -- cường độ giảm từ năm đến sáu con số trong giá lập bản đồ gen người chỉ trong vòng 15 năm, la một điều phi thường.
Trong thời lập bản đồ một bộ gen tốn hàng triệu hoặc hàng chục ngàn USD, cơ bản đó là công việc của một doanh nghiệp nghiên cứu
Các nhà khoa học tập hợp một số người đại diện, và họ nhìn thấy mô hình và cố gắng khái quát về bản chất và bệnh tật của con người từ những mô hình trừu tượng họ thấy ở các các nhân đặc biệt được chọn.
Nhưng khi bản đồ gen người có thể được lập với giá 100$, 99USD trong khi bạn đợi, sau đó nó thành giá bán lẻ.
Việc chỉ còn là chuyện lâm sàng
Bạn có thể đi tới bác sĩ với bệnh cảm lạnh và nếu bạn chưa có bản đồ gen điều đầu tiên họ làm là lập bản đồ gen của bạn cái họ đang làm bây giờ không xuât phát từ kiến thức trừu tượng về y học di truyền và xem làm thế nào để áp dụng với bạn mà là bắt đầu từ gen riêng biệt của bạn.
Hãy hình dung sức mạnh của việc đó.
Nghĩ xem nó sẽ đưa ta tới đâu khi chúng ra có thể kết hợp dữ liệu về gen với dữ liệu lâm sàng và dữ liệu về tương tác của thuốc với các dữ liệu xung quanh các thiết bị như điện thoại và các cảm biến y học ngày càng được thu thập.
Chuyện gì sẽ xảy ra khi ta thu thập các dữ liệu đó và kết hợp chúng lại để tìm ra các mô hình mà ta không thấy trước đó.
Công việc này có thể sẽ cần một thời gian nhưng nó sẽ thúc đẩy một cuộc cách mạng trong y học
Quá tuyệt, nhiều người nói về điều đó.
Những có một điều không được chú ý nhiều.
Là làm thế nào mô hình chia sẻ đồ sộ đó trên tất cả các loại dữ liệu phù hợp với các mô hinh kinh doanh của các viện nghiên cứu, các tổ chức và các tập đoàn có liên quan đến kinh doanh hôm nay?
nếu việc kinh doanh của bạn dựa trên dữ liệu cá nhân nếu lợi thế cạnh tranh của bạn phụ thuộc vào dữ liệu của bạn, làm thế nào các công ty hoặc là các tổ chức thực tế sẽ đạt được giá trị tiềm ẩn trong công nghệ?
Họ không thể. Vì vậy, về cơ bản cái đang xảy ra ở đây, và gen chỉ là một ví dụ về điều này, là công nghệ đang thúc đẩy tiến độ hoạt động này vượt quá các ranh giới thể chế trong đó nếp nghĩ của chúng ta vốn đã quen thuộc, và cụ thể là vượt qua ranh giới thể chế quan niệm về chiến lược kinh doanh như một nghành học đã được hình thành.
Cốt lõi câu chuyện ở đây là những cái vốn là lồng gép theo chiều dọc, cạnh tranh độc quyền nhóm giữa các đối thủ cạnh tranh cơ bản là giống nhau đang phát triển, bằng cách này hay cách khác từ một cấu trúc thẳng đứng thành cấu trúc nằm ngang.
Tại sao điều đó xảy ra?
Bởi vì các chi phi giao dịch đang giảm mạnh và bởi vì quy mô đang phân cực.
Sự sụt giảm của chi phi giao dịch làm yếu chất keo giữ chuỗi giá trị với nhau, và cho phép chúng tách ra.
Sự phân cực của nền kinh tế sản xuất lớn hướng tới rất nhỏ -- nhỏ là đẹp -- cho phép các cộng đồng có khả năng mở thay thế cho sản xuất truyền thống của công ty
Việc nhân rộng theo hướng ngược lại hướng tới những thứ như dữ liệu lớn, khiến cho cấu trúc của doanh nghiệp hướng tới việc tạo ra loại hình tổ chức mới có thể đạt được quy mô đó.
nhưng dù theo hướng nào, cấu trúc điển hình theo chiều dọc càng ngày càng chuyển hướng sang chiều ngang.
Logic của nó không chỉ là về dữ liệu lớn.
Ta hãy xem nghành viễn thông, ta có thể có câu chuyện tương tự về sợi cáp quang.
Nếu chúng ta nhìn vào ngành dược phẩm, hoặc nghiên cứu ở trường đại học, ta có thể nói chính xác cùng một câu chuyện về cái gọi là "khoa học lớn."
Và theo hướng ngược lại, nếu chúng ra nhìn vào lĩnh vực năng lượng chẳng hạn, nơi câu chuyện tập trung vào việc làm thế nào hộ gia đình sẽ là những người sản xuất năng lượng xanh hiệu quả và là người tiết kiệm năng lượng hiểu quả, đó là, trên thực tế, một hiện tượng ngược chiều.
Đó là tình trạng phân mảnh của quy mô bời vì cái rất nhỏ có thể thay thế cho quy mô công ty truyền thống.
Theo cả hai cách, cái chúng ra hướng đến là cấu trúc chiều ngang của các nghành công nghiệp, và điều đó cho thấy những thay đổi căn bản trong cách nghĩ của chúng ta về chiến lược.
Nghĩa là, ví dụ, chúng ra cần nghĩ về chiến lược như người phụ trách của các loại cấu trúc ngang, nơi những thứ như định nghĩa kinh doanh và thậm chí định nghĩa ngành công nghiệp thực sự là kết quả của chiến lươc, chứ không phải cái chiến lược nặn ra.
Nghĩa là, ví dụ, chúng ta cần chỉ ra cách làm thế nào để có sự hợp tác và đồng thời vẫn có cạnh tranh.
Hãy nghĩ về bộ gen,
Chúng cần phải dung hợp với cái rất lớn và đồng thời với cái rất nhỏ.
Và chúng cần các kết cấu công nghiệp có khả năng dung hợp các động lực rất là khác nhau từ động lực nghiệp dư của những người trong các cộng đồng đến các động lực xã hội của cơ sở hạ tầng được chính phủ xây dựng, hoặc, cho vấn đề đó, các tổ chức hợp tác được xây dựng bởi các công ty đang cạnh tranh ở lĩnh vực khác, vì chỉ có cách đó các công ty mới có thể mở rộng quy mô.
Những sự cải biến này khiến các tiền đề truyền thống của chiến lược kinh doanh bị lỗi thời.
Chúng đưa chúng ta vào một thế giới hoàn toàn mới.
Chúng yêu cầu chúng ta, bất luận ở đâu trong khu vực nhà nước hay tư nhân đều phải suy nghĩ khác đi một cách căn bản về cơ cấu của các doanh nghiệp, cuối cùng, nó làm cho môn chiến lược hấp dẫn trở lại.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi làm phẫu thuật não 18 năm về trước từ đó, khoa học não bộ trở thành niềm đam mê của tôi.
Thực ra, tôi là kỹ sư
Tôi vừa mới gia nhập nhóm Google Moonshot nơi tôi có 1 đội phụ trách hiển thị trên Google X, tôi sẽ trình bày hôm nay công trình nghiên cứu về não bộ mà tôi đã thực hiện trước khi tham gia Google.
Có những nghi vấn xoay quanh vấn đề phẫu thuật não.
Bạn có còn thông minh nữa không ?
Nếu không, liệu bạn có thể minh mẫn trở lại ?
Sau khi phẫu thuật thần kinh, tôi phải đối mặt với chuyện một phần não bộ của mình bị cắt bỏ
Không phải là chất xám mà là phần chất nhờn đã chết tạo ra những hormone chính và các chất dẫn truyền thần kinh
Ngay sau cuộc phẫu thuật, tôi phải sử dụng hàng chục loại thuốc mỗi ngày, với liều lượng do tôi quyết định bởi nếu không uống thuốc, tôi sẽ chết trong vòng vài giờ,
Suốt 18 năm, hàng ngày, từng ngày, tôi phải sử dụng thuốc để duy trì sự sống.
Và cũng mấy lần suýt chết,
Nhưng may thay, vốn là kẻ thích thử nghiệm tôi quyết định thử nghiệm để tìm ra liều lượng tối ưu nhất bởi vì chưa có chỉ dẫn chi tiết nào cho việc này cả.
Tôi bắt đầu thử pha trộn khác đi và thật kinh ngạc chỉ một thay đổi nhỏ về liều lượng cũng có thể thay đổi ghê gớm cảm nhận của tôi về bản thân, cách suy nghĩ và cách cư xử với người khác.
Một trường hợp cụ thể là: Trong vài tháng tôi đã thử liều lượng và hóa chất điển hình dành cho một thanh niên chừng 20 tuổi và tôi sửng sốt trước sự thay đổi trong suy nghĩ của mình.
(Cười) Lúc nào tôi cũng tức giận, thường xuyên nghĩ về sex, và nghĩ mình là người thông mình nhất trên thế giới này, và - (Cười)- đương nhiên, trong đời, tôi đã gặp những người như thế, hay có lẽ là phiên bản đỡ hơn.
Tôi thì thuộc dạng quá mức.
Điều ngạc nhiên là tôi không hề cố tỏ ra kiêu ngạo.
thay vào đó là cố gắng với một ít tự ti, để giải quyết vấn đề ngay trước mắt, dù rằng không được như ý muốn.
Thế nên, tôi không thể chịu đựng được.
Tôi đổi liều.
Nhưng kinh nghiệm đó giúp tôi cảm thấy quý trọng đàn ông và những điều họ đã phải trải qua, và thân với đàn ông hơn kể từ đó.
Mục đích của tôi khi điều chỉnh hormone và các chất dẫn truyền thần kinh đó là cố lấy lại sự minh mẫn sau bệnh tật và phẫu thuật, những ý tưởng sáng tạo, suy tưởng.
Tôi suy nghĩ phần lớn bằng hình ảnh nên với tôi đó là thước đo thiết yếu -- làm sao để có những hình ảnh trong tâm trí để nhanh chóng khởi phát ý tưởng, Ý tưởng của tôi là thử nghiệm những ý tưởng mới đa chiều hình dung cảnh huống.
Kiểu tư duy này không mới.
Những triết gia như Hume, Descartes hay Hobbes cũng hình dung tương tự.
Họ nghĩ rằng hình ảnh trong tâm trí và ý tưởng thực ra giống nhau.
Ngày nay, người ta tranh cãi về điều này và có nhiều cuộc tranh luận về cách hoạt động của tâm trí , nhưng với tôi, đơn giản là: Hình ảnh trong tâm trí, là trung tâm của suy nghĩ đổi mới và sáng tạo.
Sau nhiều năm, tôi đã có rất nhiều hình dung trong tâm trí tuyệt vời và tinh tế dựa trên cơ sở phân tích.
Giờ đây, tôi đang nghiên cứu làm thế nào thể hiện những hình dung trong tâm trí này trên màn hình vi tính một cách nhanh hơn.
Các bạn hình dung được không, một đạo diễn phim có thể dùng trí tưởng tượng của mình để đạo diễn cả thế giới trước mắt?
Hoặc một nhạc sĩ có thể lấy những nốt nhạc ra khỏi đầu mình?
Đây là phương cách cho phép những người sáng tạo nhanh chóng chia sẻ ý tưởng của mình.
Sự thật là, phần còn lại để hiện thực hóa nó chỉ còn phụ thuộc vào độ phân giải của hệ thống scan não.
Tôi sẽ giải thích vì sao điều này là khả thi qua hai thí nghiệm gần đây được thực hiện bởi hai nhóm nghiên cứu khoa học thần kinh hàng đầu
Cả hai dùng công nghệ fMRI "chụp cộng hưởng từ chức năng" để chụp não, Đây là bản scan não của Giogio Ganis và các đồng sự tại Harvard.
Cột trái biểu thị một bản scan não của một người đang xem ảnh.
Cột giữa biểu thị bản scan não của chính người đó khi hình dung chính bức hình vừa xem.
Cột phải được thực hiện bằng cách chồng cột giữa vào cột trái và cắt đi những phần thừa và cho thấy phần thừa gần bằng 0.
Thí nghiệm được thực hiện với nhiều người, dùng nhiều hình ảnh khác nhau, thu về cùng một kết quả.
Gần như không có sự khác biệt giữa việc nhìn vào một bức hình và tưởng tượng đang nhìn vào chính bức hình ấy
Tiếp theo là một thí nghiệm khác, từ phòng lab Jack Gallant tại Berkeley, California.
Họ giải mã sóng não thành những vùng hình ảnh có thể nhận diện được.
Trong thí nghiệm này, mỗi người được cho xem hàng giờ video trên Youtube và não của họ được scan để lập một thư viện tư liệu về phản ứng của não trước mỗi diễn biến trong video.
Khi một bộ phim mới được chiếu với hình ảnh mới, con người mới, động vật mới, một bản scan mới được thu lại.
Máy vi tính, chỉ sử dụng dữ liệu từ bản scan não, để giải mã bản scan não mới đoán xem hình ảnh thực mà người đó đã xem là gì.
Ở bên phải là phán đoán của máy tính ở bên trái là clip đã được xem.
Phải há hốc miệng kinh ngạc!
Chúng ta sắp có thể làm được điều này.
Chúng ta chỉ cần nâng cao độ phân giải lên nữa thôi.
Xin nhớ rằng việc nhìn một hình ảnh và việc tưởng tượng ra chính hình ảnh đó cho ra những bản scan não giống nhau.
Thí nghiệm được thực hiện với độ phân giải cao nhất trên hệ thống scan não hiện có và độ phân giải đang tăng lên gấp hàng ngàn lần trong những năm gần đây.
Cần tăng độ phân giải lên gấp hàng ngàn lần nữa để có thể nhìn thấu hiện tượng này.
Làm thế nào để thực hiện?
Có rất nhiều cách tiếp cận.
Một trong số đó là đặt một cực điện vào hộp sọ
Tôi không ủng hộ cách này.
Có rất nhiều kỹ thuật hình ảnh mới được kiến nghị, trong đó có kiến nghị của tôi Nhưng với thành công của MRI thời gian gần đây Trước tiên, ta phải đặt câu hỏi: liệu công nghệ này đã cùng đường?
Suy nghĩ truyền thống nói rằng cách duy nhất để nâng độ phân giải là tạo ra nam châm to hơn nhưng sự thật là nam châm lớn hơn không làm tăng độ phân giải lên hàng ngàn lần như chúng ta mong muốn.
Tôi đề xuất ý tưởng rằng: thay vì làm nam châm to hơn, hãy làm ra nam châm tốt hơn.
Đã có những đột phá về công nghệ trong khoa học nano ứng dụng trong cấu trúc từ tạo nên một thế hệ nam châm mới cho phép chúng ta thực hiện những mô hình từ trường vô cùng tinh xảo khắp trong não bộ cũng như tạo ra những cấu trúc giao thoa tựa chụp ảnh toàn kí (holographic-like interference structures) để kiểm soát độ chính xác của các mô hình như ở đây thông qua biến đổi.
Chúng ta có thể lập những cấu trúc phức tạp hơn nhiều với những sắp xếp hơi khác đi như kiểu Spirograph.
Tại sao điều này lại quan trọng?
Trong nhiều năm, những nỗ lực trong MRI đều tập trung làm những nam châm thật to, thật lớn
Nhưng những tiến bộ gần đây về độ phân giải lại đến từ những giải pháp thông minh trong mã hóa và giải mã trong dẫn truyền tần số sóng FM và đầu nhận của hệ thống MRI.
Cũng vậy, thay vì tạo từ trường đồng bộ, hãy tạo những mô hình từ có cấu trúc bổ sung cho tần số FM.
Bằng cách kết hợp những mô hình mang từ tính với các mô hình trong tần số radio FM quá trình này có thể làm gia tăng đáng kể thông tin đúc kết được chỉ qua một lần scan.
Ngoài ra, ta có thể dùng những hiểu biết ngày càng sâu rộng về cấu trúc não và bộ nhớ để tạo ra tiến bộ gấp ngàn lần.
Khi sử dụng fMRI, ta phải đo được không chỉ dòng máu được lọc mà còn cả những hormone và chất dẫn truyền thần kinh và có lẽ cả hoạt động thần kinh trực tiếp chẳng hạn như ngủ mơ.
Chúng ta sẽ có thể trực tiếp xuất những ý tưởng thành công cụ số.
Tưởng tượng việc ta có thể chơi đùa với ngôn ngữ giao tiếp trực tiếp với ý nghĩ của con người?
Khi đó ta sẽ có thể làm gì?
Ta sẽ học cách xử lý những suy nghĩ chưa được sàng lọc như thế nào?
Bạn cho rằng Internet là vô cùng rộng lớn.
Đây là một câu hỏi lớn.
Nó có thể là một công cụ hấp dẫn để phóng đại những kĩ năng tư duy và giao tiếp của chúng ta
Thực ra, chính công cụ này có thể giúp tìm ra thuốc chữa trị cho bệnh Alzheimer's và những bệnh tương tự.
Ta có rất ít lựa chọn bên cạnh việc mở cánh cửa này
liệu nó sẽ xảy ra trong vòng 5 hay 15 năm nữa?
Chắc sẽ không mất lâu hơn thế.
Chúng ta cần học để cùng nhau tiến về phía trước.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Cám ơn đã đặt những bức ảnh của đồng nghiệp tôi ở đây.
(Tiếng cười) Chúng ta sẽ nói về họ
Bây giờ tôi sẽ làm một thí nghiệm. Thông thường, tôi không làm những thí nghiệm, tôi là nhà lý luận.
Nhưng tôi sẽ xem chuyện gì xảy ra nếu như tôi nhấn cái nút này.
Được rồi. OK. Tôi đã từng làm trong lĩnh vực hạt sơ cấp.
Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn chia một vật thành những phần rất nhỏ?
Nó được tạo thành từ cái gì?
Quy luật của những hạt này là đúng cho toàn vũ trụ và chúng liên kết chặt chẽ với lịch sử hình thành của vũ trụ
Chúng ta biết rất nhiều về bốn loại tương tác, thực sự là có nhiều hơn thế như những lực ở các khoảng cách rất nhỏ và chúng ta thực sự chưa được tiếp xúc với chúng nhiều
Vấn đề chính mà tôi muốn nói tới là: chúng ta có những trải nghiệm đặc biệt trong lĩnh vực vật lý cơ bản và vẻ đẹp là một yếu tố thành công trong việc lựa chọn một học thuyết đúng
Tại sao lại như thế?
Ừm...Đây là một ví dụ từ chính kinh nghiệm của tôi
Khá là như phim, nó diễn ra như thế này:
ba, bốn người chúng tôi, vào năm 1957 đưa ra một thuyết chưa hoàn chỉnh về một trong những tương tác, tương tác yếu.
Và nó bất đồng với bảy -- thật đấy, bảy thí nghiệm.
Nhưng các thí nghiệm ấy đều sai.
Và chúng tôi công bố nó trước khi biết được điều này, vì chúng tôi nghĩ rằng: "nó thật đẹp, chắc hẳn nó phải đúng."
Những thí nghiệm phải là sai, và thực sự là vậy.
Người bạn của chúng ta ở đây, Albert Einstein thường không quan tâm lắm khi người khác nói: "Ông biết không, có một người có một thí nghiệm bất đồng với thuyết tương đối hẹp,
DC Miller đấy." Và Einstein sẽ nói, "chậc, nó sẽ đi tong thôi" (tiếng cười) Làm sao những thứ như vậy có thể xảy ra?
Đó mới là vấn đề Và chúng ta có ý gì khi nói tới vẻ đẹp?
Tôi sẽ cố làm rõ nó một phần
Tại sao nó phải như thế, và nó liên quan gì tới loài người?
Tôi sẽ minh hoạ bằng câu trả lời cho câu hỏi cuối cùng mà tôi đưa ra vậy đấy, nó không liên quan tới loài người
Ở các hành tinh ngoài kia, quay quanh một số các ngôi sao rất xa có thể là ở một thiên hà khác, có thể có những loài thông minh, ít nhất là như chúng ta vậy, và họ hứng thú với khoa học. Nó không vô lý; tôi nghĩ là có rất nhiều
Rất có thể, chưa có loài nào đủ gần để tương tác với chúng ta
Nhưng họ có thể ở ngoài kia.
cứ tưởng tượng rằng họ có hệ thống giác quan rất khác chúng ta
Họ có bảy cái tua, và có mười bốn cặp mắt nhỏ xinh và có một bộ não như một cái bánh quy xoắn
Liệu họ có những quy luật khác chúng ta?
Có rất nhiều người tin vào điều đó, và tôi tin rằng nó hoàn toàn xàm xí
Tôi nghĩ có những quy luật ngoài kia và tất nhiên chúng ta không thể hiểu rõ chúng vào bất cứ thời điểm nào -- nhưng chúng ta đã cố. Và chúng ta đã đến ngày càng gần hơn
Và một ngày nào đó, chúng ta có thể tìm ra được một lý thuyết căn bản chung nhất của các loại hạt và các loại tương tác, cái mà tôi gọi là quy luật cơ bản
Chúng ta có thể thậm chí không cách xa lắm
Nhưng nếu chúng ta không bắt gặp nó khi còn sống chúng ta vẫn có thể nghĩ rằng có một quy luật ngoài kia và chúng ta chỉ cố gắng để tiến đến gần nó hơn
và tôi nghĩ đó là vấn đề chính
chúng ta diễn đạt những thứ này bằng toán học
Và khi các công thức trở nên đơn giản khi đề cập tới một số những khái niệm toán học chúng ta có thể viết ra một thuyết rất ngắn gọn, không có nhiều thứ phức tạp và nó, về cơ bản, là thứ mà tôi muốn nói đến khi nhắc tới vẻ đẹp, và sự cuốn hút
Đây là những gì tôi đang nói về các quy luật
Newton chắc chắn đã tin vào điều đó
và ông ấy nói ở đây: "Trách nhiệm của khoa học tự nhiên là tìm ra các quy luật đó"
Quy luật căn bản, ừm -- đây là một giả dụ
giả dụ đó là quy luật căn bản thật sự nằm trong khuôn mẫu của một học thuyết chung nhất cho tất cả các hạt
Bây giờ, một số người gọi nó là thuyết vạn vật
Nó sai vì thực sự thuyết đó là cơ học lượng tử
Và tôi sẽ không đào sâu vào vấn đề này, nó như thế nào,..v.v
Đằng nào thì mọi người cũng nhồi tai bằng cả đống thứ sai về nó rồi (cười to) Thậm chí còn có những bộ phim sai lệch về nó
Nhưng cái chính ở đây là nó tiên đoán các khả năng
Một số lúc những khả năng đó rất gần với thực tế
Và trong rất nhiều những trường hợp, nó đúng là như thế thật
Nhưng những lúc khác nó không phải, và ta chỉ có những suy đoán cho các kết quả khác nhau
nên nó có nghĩa là lịch sử vũ trụ không chỉ được xác định bởi quy luật cơ bản
mà nó là quy luật cơ bản và những chuỗi rất dài các biến cố hoặc thêm vào đó là các kết quả ngẫu nhiên
Và thuyết cơ bản không bao gồm các kết quả ngẫu nhiên này; chúng chỉ là phụ
nên nó không phải là thuyết vạn vật. Thực sự thì, nó là một khối thông tin cực lớn trong vũ trụ quanh ta, đến từ các biến cố ấy và nó không chỉ bắt nguồn từ những quy luật cơ bản.
Bây giờ, nếu ta càng tiến tới gần hơn các quy luật cơ bản bằng cách quan sát những hiện tượng ở mức năng lượng thấp, rồi mức cao hơn và cao hơn nữa, hoặc ở khoảng cách gần, và gần hơn nữa và càng gần hơn nữa, cứ thế, giống như đang bóc vỏ của một củ hành
và chúng ta cứ tiếp tục làm như thế và dựng lên những cỗ máy mạnh mẽ hơn, các máy gia tốc hạt
Chúng ta càng hiểu sâu hơn về cấu trúc của các hạt và bằng cách đó chúng ta có thể tiến gần và gần hơn tới quy luật cơ bản
Bây giờ, thứ xảy ra là trong khi chúng ta bóc vỏ của củ hành và chúng ta tiến gần, và gần hơn tới quy luật cơ bản chúng ta có thể thấy rằng mỗi lớp vỏ có một cái gì đó giống với lớp vỏ trước và với lớp trước nữa. Chúng ta biểu đạt chúng bằng các biểu thức toán học và chúng ta có thể thấy rằng nó có các công thức rất giống nhau
Chúng yêu cầu những kiến thức toán rất giống nhau
và đây là điều rất đáng chú ý, và là ý chính của những thứ mà tôi đang cố diễn tả
Newton gọi nó là - tiện thể, đây là Newton
còn đây là Albert Einstein. Chào Al! và dù sao đi nữa, ông ấy nói, "Thiên nhiên theo đúng ý của cô ấy" -- Coi thiên nhiên là phụ nữ
và điều xảy ra đó là các hiện tượng mới, các lớp vỏ mới, các thứ ở trong của các lớp vỏ nhỏ hơn của củ hành mà chúng ta chạm tới, chúng tương tự với các lớp lớn hơn
và các công thức toán mà chúng ta diễn tả các lớp vỏ trước gần giống với những công thức ta cần cho lớp da kế tiếp
và đó là tại sao các phương trình lại đơn giản hoá đến như vậy.
Bởi vì chúng sử dụng các kiến thức toán có sẵn
Một ví dụ thường thấy nữa là: Newton phát hiện ra định luật vạn vật hấp dẫn ,một trên bình phương của khoảng cách các vật tương tác.
Coulomb, ở Pháp, tìm thấy quy luật tương tự cho các nguồn điện.
Đây là một ví dụ của sự giống nhau này
Nhìn vào lực hấp dẫn, ta có thể thấy một quy luật xác định.
Sau đó bạn nhìn vào điện trường. Cũng cùng một quy luật
Đây là một ví dụ rất đơn giản nữa
Có rất nhiều ví dụ phức tạp nữa
Tính cân đối rất quan trọng trong cuộc thảo luận này
Bạn biết rồi đấy. Ví dụ như một vòng tròn nó đối xứng quanh tâm của nó
bạn xoay nó xung quanh tâm của nó, vòng tròn không thay đổi
Bạn lấy một quả cầu, trong không gian ba chiều, bạn xoay nó quanh tâm và tất cả các chiều quay đều chỉ cho ra hình một quả cầu.
Đó là tính đối xứng của quả cầu
Nói chung là, sẽ có một sự đối xứng dưới những sự vận động thích hợp nếu các vận động này sinh ra một hiện tượng, hoặc sự mô tả của nó, không thay đổi.
Phương trình của Maxwell thực sự đối xứng Dưới sự quay của cả không gian
Nó không ảnh hưởng khi chúng ta quay cả không gian đi vài độ, nó sẽ không làm thay đổi hiện tượng của điện trường hay từ tính
Có một khái niệm vào thế kỷ 19 có thể minh hoạ điều này và nếu ta dùng khái niệm đó, phương trình sẽ đơn giản hơn rất nhiều.
Einstein, với thuyết tương đối hẹp của ông ấy đã đào sâu vào sự đối xứng trong các phương trình của Maxwell, cái mà được gọi là thuyết tương đối hẹp.
và những sự đối xứng này, do đó làm cho các phương trình thậm chí ngắn hơn, đẹp hơn
Nhìn vào đây! Ta không cần phải hiểu những thứ này có nghĩa là gì!
Nhưng ta có thể chỉ nhìn vào dạng của chúng (tiếng cười)
Ở trên cùng là cả một danh sách dài của các phương trình với ba ẩn số cho ba chiều không gian: x, y và z.
sau đó, sử dụng véc tơ và một số tính chất đối xứng, ta có các phương trình tiếp.
Và dùng tiếp sự đối xứng của thuyết tương đối hẹp và ta có thậm chí đơn giản hơn dưới này, cho ta thấy rằng tính đối xứng ngày càng trở nên đẹp hơn
và nếu nó càng trở nên đối xứng, thì chúng trở nên càng đơn giản và cuốn hút.
hai cái cuối của các phương trình đầu nói rằng nguồn điện và dòng điện làm tăng giá trị tất cả các miền điện trường và từ trường.
những phương trình kế tiếp nói rằng không có từ tình nào khác
từ tính duy nhất bắt nguồn từ nguồn điện và dòng điện
Ngày nào đó chúng ta sẽ tìm thấy một số lỗ hổng trong lập luận đó
nhưng hiện tại, nó vẫn được cho là đúng
Bây giờ, đây là một bước phát triển thú vị nhiều người chưa được nghe tới
Họ có thể biết một chút, nhưng khá khó để giải thích chúng một cách chi tiết, nên tôi sẽ không giải thích, mà chỉ đề cập tới nó (tiếng cười) Chen Ning Yang, chúng tôi thường gọi là Yang thật thà -- (tiếng cười) -- và Bob Mills đã đưa ra, 50 năm trước, sự khái quát của những phương trình của Maxwell, với tính đối xứng mới.
nó chưa bao giờ xuất hiện trước đó
Kiến thức toán rất giống nhau, nhưng tính đối xứng rất khác.
Họ mong rằng nó có thể đóng góp cho ngành vật lý hạt nhân bằng một cách nào đó -- Tự thân nó không đóng góp cho vật lý hạt nhân
nhưng một trong số chúng ta khái quát hoá nó hơn, và cuối cùng nó cũng có đóng góp.
Và nó cho ta một sự mô tả cực đẹp của tương tác mạnh và tương tác yếu
Nên, chúng ta có thể nói lại một điều đã đề cập trước đó rằng mỗi lớp cỏ của củ hành có một sự tương đồng với lớp vỏ kẻ tiếp.
nên các công thức toán học cho lớp vỏ này rất giống với lớp vỏ mới
và vì vậy chúng rất đẹp vì chúng ta đã biết làm sao để viết chúng một cách ngắn gọn, đẹp đẽ.
Nên tôi muốn nói là. Tôi tin có một thuyết đồng nhất ẩn dưới tất cả các quy tắc
Và càng tiến tới chúng thì chúng càng thể hiện sự đơn giản.
Sự đối xứng cho ta thấy sự đơn giản đó
Và có một sự tương đồng tự thân giữa các quy mô --nói cách khác, từ lớp vỏ hành sang lớp vỏ hành khác
Sự tương đồng. Và nó giải thích cho hiện tượng này
nó sẽ giải thích tại sao vẻ đẹp là một yếu tố quan trọng trong việc lựa chọn một thuyết đúng
Newton từng nói: "Tự nhiên rất dịu dàng và theo đúng bản thân cô ấy"
Một việc mà ông ấy phải suy nghĩ là một thứ mà chúng ta cho là hiển nhiên ngày nay nhưng vào thời đó thì không như thế
Câu chuyện là thế này, nó không chắc chắn đúng, nhưng rất nhiều người kể nó.
Vào thời đó, khi có dịch hạch ở Cambridge, Ông ấy trở về trang trại của mẹ -- vì trường đại học đã đóng cửa -- ông ấy thấy một quả táo rơi từ trên cây, trên đầu ông ấy, gì cũng được.
Và ông ấy bất ngờ nhận ra rằng lực hút quả táo về phía trái đất có thể cũng là lực ảnh hưởng chuyển động của các hành tinh và mặt trăng
Đó là một sự thống nhất lớn vào thời đó, mặc dù hiện nay ta cho nó là hiển nhiên
Nó là lực hấp dẫn.
Nên ông ấy nói rằng đó là quy luật của tự nhiên, sự hoà hợp: "Quy luật này của tự nhiên rất khác với quan niệm của các nhà triết học, tôi đã kiềm chế mô tả nó trong cuốn sách, để khỏi đụng phải một cuộc khủng hoảng không cần thiết ..." Chúng ta cần phải coi chừng việc đó,(cười) đặc biệt là ở buổi gặp mặt này
"...và do đó làm cho người đọc có định kiến với nội dung chính của cuốn sách"
Ai trong thời đại này có thể tuyên bố rằng đó là sự kiêu ngạo của trí tuệ loài người?
Rằng lực làm quả táo rơi xuống đất giống với lực làm cho các hành tinh và mặt trăng di chuyển, và nhiều thứ nữa? Mọi người biết điều đó. Đó là đặc tính của lực hấp dẫn
Nó không phải là thứ có sẵn ở con người. Bộ não con người tất nhiên nhận thấy nó và tận hưởng nó, sử dụng nó, nhưng nó không bắt nguồn từ con người
Nó bắt nguồn từ đặc điểm của lực hấp dẫn.
Và nó đúng cho mọi thứ ta đang nói tới
Nó là các đặc tính của định luật căn bản
Định luật căn bản là việc những lớp vỏ khác nhau của củ hành lại giống nhau, vậy nên toán học cho một lớp vỏ có thể giúp bạn biểu đạt đơn giản và cuốn hút hiện tượng của lớp vỏ tiếp theo.
I muốn nói rằng Newton đã làm rất nhiều năm đó Trọng lực, quy luật chuyển động, vi phân, ánh sáng trắng bao gồm tất cả các màu.
Thậm chí ông ấy có thể viết cả một bài luận về "Tôi Đã Làm Gì Vào Kỳ Nghỉ Hè."
(Tiếng cười) Nên chúng ta không cần cho rằng những quy luật này tách biệt với các định đề siêu hình
Chúng bắt nguồn từ lý thuyết cơ bản
Và ta gọi chúng là các đặc tính trồi lên
Bạn không cần nhiều hơn để có nhiều hơn
Sự trồi lên có nghĩa là như vậy.
Cuộc sống có thể trồi lên từ vật lý và hoá học, với rất nhiều biến cố,
Suy nghĩ của con người xuất hiện từ dây thần kinh và những biến cố. và các liên kết hoá học xuất hiện từ vật lý và một số biến cố.
Ta không làm giảm sự quan trọng của các lĩnh vực này khi cho rằng chúng theo sau những thứ căn bản hơn, và các biến cố.
Đó là một quy luật chung, và nhận ra điều này cực kỳ quan trọng.
Bạn không cần nhiều hơn để có nhiều hơn.
Họ cứ hỏi như thế này khi đọc cuốn sách của tôi, The Quark and the Jaguar," Và họ nói, "Không phải có cái gì đó nhiều hơn những gì ông có ở đây?"
Có thể họ cho rằng có cái gì đó siêu tự nhiên.
Nhưng, thực sự là không. (Tiếng cười) Bạn không cần nhiều hơn để giải thích nhiều hơn.
Cảm ơn rất nhiều. (vỗ tay)
Sự kiện Mùa Xuân Ả rập năm 2011 đã thu hút sự chú ý của thế giới.
Nó cũng thu hút sự chú ý của chính phủ các nước, những người lo sợ cuộc cách mạng này sẽ lây lan.
Để đối phó, họ ráo riết theo dõi những nhà hoạt động, nhà báo, những người chống đối người họ sợ sẽ khơi mào cuộc cách mạng tại chính đất nước mình.
Một nhà hoạt động nổi tiếng người Bahrain, bị bắt giữ và tra khảo bởi nhà cầm quyền, nói rằng những người điều tra đã cho anh ấy xem đoạn sao chép những cuộc gọi và tin nhắn của anh ấy.
Dĩ nhiên, không lạ gì khi chính phủ có thể chặn cuộc gọi và tin nhắn.
Chính vì lý do đó nhiều nhà hoạt động đặc biệt tránh dùng điện thoại.
Thay vào đó, họ dùng những công cụ như Skype, mà họ nghĩ có thể tránh được sự ngăn chặn.
Họ đã lầm.
Mấy năm qua có một ngành công nghiệp cung cấp công nghệ theo dõi cho các chính phủ, nhất là công nghệ cho phép chính quyền xâm nhập vào máy tính của những đối tượng bị theo dõi.
Không còn là nghe trộm thông tin trên đường dây, họ xâm nhập vào máy tính của bạn, bật webcam, microphone, và đánh cắp tài liệu từ máy tính.
Khi chính quyền Ai Cập sụp đổ vào năm 2011, những nhà hoạt động đột kích vào sở mật vụ, trong những tài liệu họ tìm thấy có tài liệu về công ty Gamma, Gamma International.
Gamma là một công ty của Đức chuyên sản xuất những phần mềm theo dõi và chỉ bán cho các chính phủ.
Điều quan trọng là hầu hết các chính phủ không tự có khả năng để phát triển những phần mềm này.
Những chính phủ nhỏ thì không có nguồn lực và chuyên môn, vì thế thị trường này ở phương Tây mừng rỡ cung cấp cho họ những công cụ và kĩ thuật với một cái giá nào đó.
Gamma chỉ là một trong các công ty.
Đáng chú ý là Gamma chưa bao giờ thực sự bán phần mềm của họ cho chính phủ Ai Cập.
Họ có thể đã gửi bản báo giá, nhưng chính quyền Ai Cập chưa bao giờ mua.
Thay vào đó, chính quyền Ai Cập sử dụng bản dùng thử miễn phí của phần mềm đó.
( Cười) Ảnh này lấy từ một video chào hàng mà Gamma đã sản xuất.
Thực tế, họ nhấn mạnh trình bày những thứ hấp dẫn thực tế cảnh sát có thể ngồi một chỗ trong phòng điều hoà theo dõi ai đó từ xa mà không ai hay biết .
Bạn biết đấy, webcam của bạn không bật.
Không có gì chỉ ra rằng microphone đã bật.
Đây là giám đốc quản lý của Gamma International.
Tên ông ấy là Martin Muench.
Có nhiều ảnh của Martin Meunch.
Đây là cái tôi thích.
Tôi chỉ đang cố gắng phóng to webcam ông ấy lên một chút.
Bạn có thể thấy một miếng dán nhỏ được đặt trên camera của ông ấy.
Ông biết loại phần mềm theo dõi nào thì hữu dụng, ông dĩ nhiên không muốn nó được sử dụng chống lại chính mình.
Muench nói rằng ông ấy định sử dụng phần mềm này để bắt giữ kẻ khủng bố hoặc những tên ấu dâm
Dĩ nhiên ông ta thừa nhận một khi phần mềm này được bán cho các chính phủ, ông ấy không thể biết nó được sử dụng ra sao.
Phần mềm của Gamma đã được định vị trên nhiều máy chủ ở nhiều quốc gia trên thế giới. rất nhiều tài liệu đáng sợ được ghi lại cùng với những vụ vi phạm nhân quyền.
Họ thật sự đã bán phần mềm này ra thế giới.
Gamma cũng không phải công ty duy nhất trong lĩnh vực này.
Như đã nói, đây là ngành công nghiệp trị giá 5 tỷ đô.
Một gã khổng lồ trong công nghiệp này là một tập đoàn Ý với tên gọi Hacking Team.
Hiện Hacking Team đang có một chào hàng rất ngoạn mục.
Đoạn video cho ta thấy nó thực sự rất thu hút, tôi sẽ cho các bạn xem clip này để các bạn có thể thấy cả khả năng ứng dụng của phần mềm này và cách người ta tiếp thị với các khách hàng chính phủ.
(Video) Người kể: Bạn muốn theo dõi mục tiêu
(Nhạc) Bạn phải xâm nhập vào máy tính.
["Trong khi mục tiêu của bạn đang lướt web, trao đổi tài liệu, nhận tin nhắn, vượt qua biên giới"] Bạn phải dùng nhiều ứng dụng.
["Windows, OS X, iOS, Android, Blackberry, Symbian, Linux"] Bạn phải giải mã và nắm bắt những dữ liệu liên quan.
[Skype và những cuộc gọi được mã hoá, địa điểm được xác định, tin nhắn, những mối quan hệ, lướt web, ghi âm và ghi hình"] Không ai hay biết và không thể truy dấu.
[Vô hiệu mọi hệ thống bảo vệ cẩn mật] Triển khai khắp cả nước.
["Có hàng trăm ngàn mục tiêu được kiểm soát tại một nơi"] Chính xác như những gì chúng ta làm.
Christopher Soghoian: Vì thế thật hài hước nếu nó không đúng, nhưng thực tế là phần mềm của Hacking Team đang được bán cho nhiều chính phủ trên thế giới.
Năm ngoái chúng ta đã biết rằng phần mềm đó được chính quyền Moroc dùng theo dõi các nhà báo nước này.
Đã có nhiều quốc gia bị phát hiện là sử dụng nó.
Hacking Team cũng đang ve vãn thị trường các cơ quan hành pháp Mỹ.
Trong năm ngoái, tập đoàn này đã mở văn phòng bán hàng ở Maryland.
Tập đoàn này cũng thuê một phát ngôn viên.
Họ dự các hội nghị ngành công nghiệp giám sát nơi những quan chức hành pháp tới tham dự.
Họ đã diễn thuyết ở hội nghị.
Điều thú vị nhất tôi thấy là họ thực tế đã trả tiền cà phê ở hội nghị hành pháp đầu năm nay.
Tôi không thể nói chắc rằng Hacking Team đã bán công nghệ của họ cho Mỹ hay chưa, Nhưng tôi có thể chắc rằng nếu họ chưa bán, thì không phải là vì chưa cố hết sức.
Như tôi đã nói, chính phủ nhiều nước không có đủ nguồn lực để chế tạo ra công cụ giám sát thì họ sẽ mua những phần mềm có sẵn, và vì thế mà bạn có thể thấy chính phủ như Tunisia, dùng cùng một phần mềm như chính phủ Đức.
Họ toàn mua những thứ có sẵn.
Cục điều tra Liên Bang Mỹ có đủ ngân sách để chế tạo ra công nghệ giám sát của họ. và trong nhiều năm, tôi đã cố để tìm ra có hay không và bằng cách nào FBI xâm nhập vào máy tính của những mục tiêu theo dõi.
Bạn của tôi tại một tổ chức có tên gọi Electronic Frontier Foundation họ là một tổ chức dân sự xã hội thu được hàng trăm tài liệu từ FBI nói về thế hệ tiếp theo trong công nghệ giám sát của họ.
Hầu hết những tài liệu này đều bị sửa đi rất nhiều, nhưng bạn vẫn có thể nhìn thấy từ màn hình, nếu tôi phóng chỗ này to ra thì đây là dòng chữ: Bộ Vận hành từ xa. Remote Operations Unit.
Khi tôi lần đầu thấy cái này, tôi chưa bao giờ nghe về nó trước đây.
Tôi đã nghiên cứu về ngành giám sát hơn sáu năm.
Tôi chưa bao giờ nghe về nó.
Vì thế tôi lên mạng và nghiên cứu, và sau cùng tôi cũng cũng tìm ra nguồn cấp thông tin lớn từ Linkedln- mạng xã hội cho những người tìm việc.
Có rất nhiều nhà thầu đại diện cho chính quyền Mỹ đã có thời gian làm việc cho Remote Operating Unit, họ mô tả những điểm thú vị trong hồ sơ của họ về những gì họ làm trong công việc trước đây.
(Cười) Nên tôi đã lấy thông tin náy và đưa cho một phóng viên tôi tin tưởng của tờ Walll Street, cô ấy có thể liên hệ với một vài viên chức nguyên hành pháp trước đây để về vấn đề này và xác nhận thực tế là FBI có một đội chuyên gia không làm gì khác ngoài việc xâm nhập máy tính của những mục tiêu cần giám sát .
Giống như Gamma và Hacking Team, FBI có đầy đủ khả năng để bật webcam, microphones, trộm tài liệu, lấy thông tin lướt web từ xa.
Có một vấn đề lớn với những chính phủ đang xâm nhập đó là những kẻ khủng bố, kẻ ấu dâm, kể buôn ma tuý, nhà báo và nhà hoạt động nhân quyền tất cả đều sử dụng cùng loại máy tính.
Không hề có điện thoại của kẻ buôn ma tuý và máy tính cho phóng viên.
Chúng ta đều sử dụng cùng loại công nghệ, điều đó có nghĩa là chính phủ có thể xâm nhập vào máy tính của những kẻ xấu và cũng có thể xâm nhập vào máy tính của chúng ta.
Nên chính phủ khắp nơi trên thế giới đều đang trang bị công nghệ này.
Họ đang coi việc xâm nhập như một công cụ hành pháp. mà không hề có cuộc tranh cãi nào.
Ở Mỹ, nơi tôi sống, không hề có việc quốc hội lắng nghe ý kiến cử tri.
Không hề có luật được thông qua về việc trao quyền sử dụng công nghệ này, và vì sức mạnh của nó và tiềm năng nó bị lạm dụng, chúng ta nhất thiết phải có một cuộc tranh luận công khai.
Xin chân thành cảm ơn.
(Tiếng hoan hô)
Vào năm 1800
Một phát minh nhỏ kì lạ được nhắc tới
Nó được gọi là kính hiển vi
Nó cho phép bạn có thể nhìn thấy những dạng sống tí hon mà mắt thường không thể nhìn thấy được.
Không lâu sau một khám phá trong lĩnh vực y khoa đã chỉ ra rằng những dạng sống này thật ra là nguyên nhân gây nên những căn bệnh kinh khủng cho loài người.
Hãy tưởng tượng điều gì sẽ xảy ra trong xã hội khi họ nhận ra rằng một người phụ nữ Anh với tách trà thật ra đang uống một bát canh đầy quái vật. Cách đây không xa. Chuyện này đến từ Luân Đôn.
200 năm sau này.
Chúng ta vẫn có những bát canh quái vật này quanh ta, và chúng đang hoành hành ở các nước đang phát triển nằm xung quanh vành đai xích đạo.
Chỉ riêng bệnh sốt rét đã gây ra hàng triệu cái chết mỗi năm, và có hơn một tỉ người cần được khám bệnh vì họ đang có nguy cơ đối mặt với những chủng loại vi rút sốt rét khác nhau.
Bây giờ thật sự rất đơn giản để gắn một bộ mặt cho những con quái vật này.
Bạn lấy một ít thuốc màu, như là cam acridine hoặc là màu dạ quang hoặc Giemsa, và một cái kính hiển vi, và bạn nhìn vào kiến
sẽ nhận ra những khuông mặt chúng.
Vậy mà tại sao, Alex ở Kenya, Fatima ở Bangladesh, Navjoot ở Mumbai Julie và Mary ở Ugana vẫn phải đợi cả tháng trời để được chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh cho họ?
Vì chủ yếu là do khả năng mở rộng phương pháp chẩn đoán bệnh hoàn toàn nằm ngoài khả năng.
Và đừng quên con số một tỉ.
Vấn đề nằm trên cái kính hiển vi.
Mặc dù là đỉnh cao của khoa học hiện đại, song kính hiện vi dùng cho nghiên cứu không được thiết kế cho thử nghiệm thực địa.
Và ban đầu chúng cũng không được thiết kế để dùng cho việc chẩn đoán bệnh.
Chúng rất nặng, cồng kềnh, rất khó bảo tồn và tốn rất nhiều tiền.
Trong hình là Mahatma Gandi vào những năm 40. dùng sự sắp đặt hoàn toàn giống với những gì chúng ta dùng hôm nay để chẩn đoán bệnh lao trong tu viện của ông ở Sevagram Ấn Độ.
Hai trong số những học sinh của tôi, Jim và James, du lich khắp Ấn Độ và Thái Lan, bắt đầu suy ngẫm nhiều về vấn đề này.
Chúng tôi đã thấy đủ loại thiết bị được người ta cho.
Chúng tôi thấy nấm mọc trên ống kính hiển vi.
Chúng tôi cũng thấy những người sở hữu một kính hiển vi hoạt động tốt nhưng không biết cách bật nó lên.
Điều nảy sinh ra từ công việc đó và chuyến đi đó chính là ý tưởng mà chúng tôi gọi là Foldscopes.
Vậy Foldscope là gì?
Foldscope là một kính hiển vi có đầy đủ các chức năng, hệ thống đèn gương, hệ thống khấu độ, hệ thống phân cực, lăng kính tất cả những loại kính hiển vi tân tiến được xây dựng chỉ dựa trên việc gấp giấy.
Chắc bạn đang nghĩ rằng làm sao điều đó khả thi?
Tôi sẽ cho bạn xem vài ví dụ. Chúng ta sẽ xem qua một vài trong số đó.
Nó bắt đầu từ một tờ giấy.
Thứ bạn nhìn thấy ở đây là tất cả những thành phần để tạo nên một kính hiển vi.
Ở đây, chúng ta có ba phần Quang học,chiếu sáng Và phần giữ chiếc kính
Và còn có những mắt kính siêu nhỏ ở dưới mà hiện tại nó đã được gắn vào trong giấy.
Bây giờ thì bạn cầm nó lên Và giống như bạn đang chơi đồ chơi vậy, y như vậy, Tôi mở nó Và tôi tách nó ra
Bộ kính này không có hướng dẫn cũng như ngôn ngữ liên quan
Nó có một quy tắc riêng, bằng màu sắc đã được gắn vào trong này Nó sẽ hướng dẫn bạn cách gấp cụ thể
Sau khi hoàn thành, nó sẽ trông như thế này. Và nó có tất cả các chức năng của chiếc kính hiển bình thường Nó giống như là một bộ phận điều chỉnh nơi mà ta có thể đẩy cái mẫu vào để xem, như là ở đây.
Chúng tôi không muốn thay đổi cái này Bởi vì nó là một tiêu chuẩn được nhìn theo một cách lạc quan suốt nhiều năm qua. Và nhiều nhân viên chăm sóc sức khỏe đã quen sử dụng bộ phận nầy.
Nên đây là những thay đổi. Nhưng tất cả các tiêu chuẩn đều được giữ lại để chuẩn đoán các bệnh khác nhau,
Bạn bật nó lên
Đây là bộ phận điều chỉnh và đây là tiêu điểm, một kĩ thuật uốn cong cho phép chúng ta có thể di chuyển nó tùy ý để nhắm vào đường kính từ những bước nhỏ xíu.
Cái mà thú vị nhất của của công việc này, và học sinh của tôi ghét tôi làm điều này, nhưng tôi vẫn cứ làm. Vì thiết bị rất chắc chắn,
tôi bật nó lên và ném nó xuống sàn rồi dẫm lên nó.
Và chúng vẫn nguyên vẹn, dù chúng được thiết kế từ một vật liệu rất dẻo dai, như giấy.
Một việc thú vị nữa là, đây thực chất là một công cụ chẩn đoán tiêu chuẩn ta đưa ra, chứa đựng được trong chiếc phong bì này. Tôi có 30 chiếc Foldscope khác nhau với các cấu hình khác nhau, tất cả trong duy nhất một bìa giấy.
Và tôi sẽ ngẫu nhiên chọn một cái.
Cái này, hóa ra, là được thiết kế đặc biệt cho bệnh tả, bởi nó có bộ lọc huỳnh quang được xây dựng riêng biệt cho việc chẩn đoán bệnh tả.
Vậy ý tưởng kính hiển vi đặc trưng cho chẩn đoán xuất phát từ cái này.
Cho tới bây giờ, bạn chưa thực sự thấy những gì tôi thấy từ một trong những bộ sắp xếp này.
Vậy nên điều tôi muốn làm là, làm ơn dịu ánh sáng giùm cho, hóa ra, Foldscope cũng là kính hiển vi lồi
Tôi có 2 chiếc kính hiển vi tôi chuẩn bị bật lên tới phía sau của bức tường, và vừa được chiếu sáng, theo cách này bạn sẽ thấy những gì mà tôi thấy.
Những gì bạn đang nhìn thấy... ( Vỗ tay ) Đây là tế bào đan nhau của một con mắt phức hợp, và tôi sẽ phóng to hình chụp hơn, ở đây, tôi sẽ đi qua trục Z.
Bạn sẽ thực sự thấy cách các thấu kính cắt theo kiểu đan nhau.
Một ví dụ khác, một trong những côn trùng yêu thích của tôi, Tôi thích phải ghét con này, là một con muỗi. và bạn đang nhìn thấy ăng ten của một con muỗi vằn.
Ngay ở đây.
Tất cả từ sự cài đặt đơn giản mà tôi tả.
Vợ tôi gần đây đang thực nghiệm một vài chiếc kính hiển vi của chúng tôi bằng việc giặt rồi sấy quần áo mỗi khi tôi bỏ quên kính trong đó.
Và hóa ra là chúng còn chống nước nữa, và... (Cười) đây là nước huỳnh quang, và tôi không biết liệu các bạn có thực sự nhìn thấy nó
Đây cũng cho thấy cách dụng cụ quan sát chiếu sáng hoạt động.
Bạn phải nhìn thấy cách chùm sáng được chiếu ra và bẻ cong.
Chúng ta có thể bật lại ánh sáng được không?
Tôi sẽ cho các bạn xem ngay, bởi tôi đang gần hết thời gian. Về việc chúng ta tốn bao nhiêu để sản xuất, ý tưởng hay nhất là sản xuất dây chuyền, vậy nên chúng tôi tạo nó hết khoảng 50 cent.
( Vỗ tay ) Và cái mà việc này cho phép chúng tôi làm là nghĩ về một cách dùng kính hiển vi mới, cái mà chúng tôi gọi là kính "dùng xong vất đi."
Tôi sẽ cho bạn xem một chút về một vài phần dụng cụ.
Đây là một tờ giấy.
Đây là khi chúng tôi nghĩ về ý kiến đó.
Đây là một tờ giấy A4.
Đây là 3 giai đoạn bạn thực sự thấy.
và các thành phần ống kính, nếu bạn nhìn bộ phận nhỏ bên phải, chúng tôi phải tìm ra cách để sản xuất thấu kính bằng giấy ở một lưu lượng rất cao, cho nên nó dùng quá trình tự lắp ráp và sức căng bề mặt để dựng thấu kính vô sắc từ chính giấy.
Vậy nên đây là nơi đặt thấu kính.
Có một vài nguồn ánh sáng.
Và chù yếu, nói tóm lại, tất cả đều xếp hàng nhờ thuật gấp giấy, vì thuật xếp giấy cho ta sự chính xác tới một phần một triệu mét điều chỉnh ống kính.
Cho nên dù nó nhìn như một thứ đồ chơi đơn giản, kĩ thuật đem vào một thứ như thế này là khá tinh xảo.
Vậy nên đây là một thứ rõ ràng khác mà ta sẽ làm, khá điển hình, nếu tôi tiết lộ rằng những chiếc kính hiển vi này rất bền, có thể đi lên tầng 3 và thả xuống.
Và đó, nó vẫn hoạt động tốt.
Vậy đối với chúng tôi, bước tiếp theo là thực sự hoàn thành những cuộc thực nghiệm.
Chúng tôi đang bắt đầu vào cuối mùa hè.
Chúng tôi đang ở giai đoạn mà chúng tôi sẽ làm hàng ngàn chiếc kính hiển vi.
Đó là lần đầu tiên chúng tôi làm những cuộc thực nghiệm với nhiều kính hiển vi nhất từ trước tới nay nằm trong một địa điểm.
Chúng tôi bắt đầu thu thập dữ liệu bệnh tả, bệnh Chagas và sốt hải li từ các bệnh nhân.
Và tôi muốn kết thúc bằng bức ảnh này.
Tôi chưa từng dự tính trước được cái này, trừ một liên kết thực sự thú vị giữa giáo dục khoa học thực tế và sức khỏe toàn cầu.
Công cụ mà chúng ta đang cung cấp những đứa trẻ chuẩn bị đấu tranh với bát súp quái vật ngày mai là gì?
Tôi muốn chúng có thể in ra một Foldscope và mang theo bên mình ở túi.
Xin cảm ơn.
( Vỗ tay )
Đây là một máy bán hàng tự động ở Los Angeles
Nó nằm trong một khu thương mại, và bán trứng cá.
Nó là máy bán trứng cá tự động
Đây là Art-o-mat, một cái máy bán hàng tự động bán những tác phẩm nghệ thuật nhỏ của nhiều nghệ sĩ, thường được làm từ những mảnh gỗ nhỏ hoặc diêm, với số lượng có hạn.
Đây là Oliver Medvedik. Anh ấy không phải máy bán hàng tự động,
nhưng anh là người sáng lập ra Genspace, phòng thí nghiệm sinh học cộng đồng ở New York, nơi bất kỳ ai cũng có thể đến và tham gia các khóa học, và học cách thực hiện những việc như nuôi vi khuẩn E.coli phát sáng trong bóng tối hay học cách lấy ADN của trái dâu.
Thật ra, tôi đã thấy Oliver thực hiện trích ADN dâu tây từ một năm trước và điều này đã hướng tôi đến một con đường kỳ lạ mà tôi sẽ chia sẻ với các bạn ngay bây giờ. Bởi vì ADN dâu tây rất thú vị, nó trông rất đẹp.
Trước đây, tôi chưa bao giờ nghĩ ADN dâu tây là một thứ đẹp cả cho đến khi tôi thấy nó trong hình dạng thế này. Và rất nhiều người, đặc biệt là trong cộng đồng nghệ thuật,
không tham gia vào khoa học theo cách này. Sau việc này, tôi lập tức tham gia vào Genspace,
và tôi đã hỏi Oliver, "Này, nếu chúng ta có thể làm với dâu, liệu chúng ta cũng có thể làm với con người không?" Và khoảng 10 phút sau, cả hai chúng tôi cùng xoay chúng trong lọ
và nghĩ ra một bản công thức cho việc lấy ADN người. Tôi bắt đầu làm việc này một mình,
và đây là hình dạng ADN của tôi,
Và khi đang ở một bữa tiệc tối với một vài người bạn, một vài người bạn nghệ sĩ, và tôi kể họ nghe về dự án này, và họ không thể tin rằng thật sự có thể thấy được ADN
Vậy nên tôi nói, được rồi, bây giờ hãy lấy vài mẫu nhé.
Và tôi bắt đầu tổ chức những bữa tiệc tối kỳ lạ ở nhà mình vào mỗi tối thứ sáu nơi mọi người thường đến và chúng tôi sẽ thực hiện trích ADN, và tôi ghi hình tất cả chúng lại, vì nó đã tạo ra bức tranh chân dung khôi hài này.
(Cười) Đây là những người không thường xuyên tiếp xúc với khoa học.
Quý vị có thể nhận biết điều đó từ phản ứng của họ
Nhưng họ đã bị mê mẩn bởi thứ này, và tôi lấy làm thích thú khi thấy họ trở nên hào hứng với khoa học
Vậy nên tôi bắt đầu làm việc này một cách thường xuyên hơn.
Đây là một việc kỳ quặc để làm trong các buổi tối thứ sáu, nhưng đó là những gì tôi đã bắt tay vào làm, and tôi bắt đầu thu hoạch được
một nhóm tổng hợp ADN của bạn bè mình chứa trong những chiếc lọ nhỏ và phân loại chúng. Nó trông như thế này đây.
Và nó bắt đầu khiến tôi suy nghĩ về vài thứ.
Đầu tiên, nó trông y hệt như trang Facebook của tôi vậy
Vậy nên theo một cách nào đó, tôi đã tạo ra một mạng lưới di truyền,
một mạng lưới xã hội di truyền thật sự.
Và điều thứ hai là, một lần nọ, một người bạn của tôi ghé qua và nhìn vào vật này trên bàn của tôi và nói, "Ồ.Tại sao chúng lại được đánh số?
Người này hiếm hơn người kia sao?"
Và tôi thậm chí còn chưa nghĩ đến điều đó.
Chúng được đánh số để xếp theo thứ tự khi lấy mẫu ADN Nhưng điều đó đã làm tôi suy nghĩ về việc thu gom đồ chơi,
và việc này đang diễn ra ngay lúc này trong thế giới đồ chơi với những hộp đồ chơi bí ẩn, và về việc có thể thu gom những món đồ chơi hiếm này. Các bạn mua những chiếc hộp này, Các bạn không rõ bên trong có những gì.
Nhưng sau đó, bạn mở ra,
bạn có rất nhiều món đồ chơi hiếm có khác nhau. Và thế nên tôi nghĩ rằng điều này thật thú vị.
Tôi đã bắt đầu suy nghĩ về nó và máy bán trứng cá tự động và máy Art-o-mat, và vì vài lý do, một đêm nọ tôi đã vẽ ra một chiếc máy bán hàng tự động
nghĩ về việc sơn phết cho chiếc máy, và những chiếc lọ ADN nhỏ bên trong,
và tôi đã thấy sự kết hợp đẹp đẽ giữa những sợi ADN và những chiếc lò xo bên trong máy bán Và vì thế, tất nhiên, tôi đã quyết định tạo ra một sản phẩm lắp ráp nghệ thuật
mang tên Máy Bán ADN Tự Động.
Nó đây. (Nhạc)
["Máy Bán ADN Tự Động là một tác phẩm nghệ thuật sắp đặt về sự tiếp cận ngày càng dễ dàng [với công nghệ sinh học, với mức giá hợp lý, quý khách có thể mua mẫu thử của ADN người từ chiếc máy bán hàng tự động tuyền thống."] ["Mỗi mẫu thử được đóng gói kèm với một số lượng có hạn chân dung của vật thể mẫu."] ["Máy Bán ADN Tự Động xem ADN như là một chất liệu có thể thu thập và mang ra ánh sáng những vấn đề hợp pháp đối với quyền sở hữu DNA.] Gabriel Garcia-Colombo: Máy Bán ADN Tự Động hiện đang được trưng bày tại một vài cuộc triển lãm ở New York, và đang được bán rất chạy. Chúng tôi đang thực hiện phiên bản đầu tiên với 100 máy.
và mong được thực hiện phiên bản kế trong tương lai gần. Thật ra, tôi muốn đưa thêm nhiều máy vào trung tâm nhà ga,
như Grand Central hay Penn Station, ngay cạnh những máy bán hàng tự động khác cũng trong cùng khu vực. Nhưng thật sự với dự án này và rất nhiều những dự án nghệ thuật khác của mình
Tôi muốn hỏi khán giả một câu hỏi, đó là, khi công nghệ sinh học và việc sắp dãy ADN trở nên rẻ như việc sử dụng laser để cắt tỉa in 3D hay mua trứng cá từ máy bán hàng tự động bạn sẽ vẫn đưa mẫu ADN của mình cho máy bán hàng tự động chứ?
Và những mẫu này sẻ có giá bao nhiêu?
Và liệu bạn sẽ mua mẫu của người khác chứ?
Và bạn có thể làm gì với mẫu đó?
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Khoảnh khắc sự thật của tôi không đến ngay lập tức.
Vào năm 2010, tôi có cơ hội được cân nhắc để thăng chức từ vị trí hiện tại lên giám đốc quy hoạch cộng đồng của Bộ ngoại giao Mỹ.
Đây là cơ hội để tôi tiến sâu thúc đẩy bản thân đạt được một vị trí đáng mơ ước trong số các công việc hành chính công. và tôi vừa hoàn thành một dự án lớn kéo dài 18 tháng cho bộ trưởng Clinton và tôi biết rằng mình có khả năng đảm đương một nhiệm vụ lớn hơn
Tôi nghĩ mình là người phụ nữ sẽ nói đồng ý.
Nhưng trong 2 năm, tôi đã đi lại giữa Washington và Princeton, New Jersey nơi chồng và hai đứa con trai thiếu niên của tôi sinh sống và việc đó không ổn chút nào
Tôi đã cố thử cách kéo dài thêm 2 năm nữa ở Washington, hay đề nghị hai con trai và chồng chuyển trường và chỗ làm để đoàn tụ với tôi.
Tuy nhiên, trong sâu thẳm, tôi biết rằng sự lựa chọn đúng đắn là ở nhà, Dù tôi không nhận thức được đầy đủ rằng người phụ nữ nào trong tôi đã chọn lựa chọn đó
Đó là một sự lựa chọn dựa trên tình yêu và trách nhiệm.
Tôi không thể theo dõi con trai lớn của mình phạm sai lầm mà không có mặt ở đó với nó khi và nếu nó cần đến tôi.
Nhưng sự thay đổi thật sự đến một cách từ từ.
Sang năm sau, khi gia đình tôi đã tự nó ổn định, tôi bắt đầu nhận ra rằng kể cả khi tôi có thể quay trở lại chính phủ, tôi cũng không muốn thế.
Tôi không muốn bỏ lỡ năm năm cuối của các con tôi ở nhà.
Cuối cùng, tôi cho phép bản thân chấp nhận cái nào là quan trọng nhất đối với mình, chứ không phải cái nào tôi muốn hoặc có thể buộc bản thân muốn nó, và quyết định đó dẫn tới việc xem xét lại câu chuyện nữ quyền mà tôi đã lớn lên cùng với nó và luôn luôn xem nó là kim chỉ anm
Tôi đã hoàn toàn chấp nhận căn nguyên của sự bình đẳng nam nữ, nhưng hãy suy nghĩ sự bình đẳng thực chất là gì, và cách nào tốt nhất để đạt được nó.
Tôi đã luôn chấp nhận quan niệm rằng những người được kính trọng và quyền lực nhất trong xã hội là những người đạt được chức vụ cao trong nghề nghiệp, do đó, định lượng về bình đẳng nam nữ có xu hướng đo lường xem có bao nhiêu phụ nữ nắm giữ các vị trí đó: thủ tướng, chủ tịch, CEO, giám đốc, quản lý, nhà khoa học đoạt giải Nobel, nhà lãnh đạo.
Tôi vẫn nghĩ rằng chúng ta nên làm tất cả những gì có thể để đạt được mục đích.
Tuy nhiên, đó mới chỉ là một nửa của sự bình đẳng và bây giờ, tôi nghĩ rằng ta sẽ không bao giờ đến được đó nếu không nhận ra nửa còn lại.
Tôi nghĩ rằng bình đẳng thật sự, bình đẳng hoàn toàn, không có nghĩa là định giá phụ nữ trong các lĩnh vực của nam giới.
Mà có nghĩa là tạo dựng một khoảng rộng hơn cho các sự lựa chọn được tôn trọng đối với cả nữ và nam.
Và để tới được đó, chúng ta phải thay đổi môi trường làm việc các chính sách và văn hóa của mình.
Ở nơi làm việc, bình đẳng thật sự nghĩa là đánh giá gia đình cũng quan trọng như công việc, và hiểu rằng hai lĩnh vực đó thúc đẩy lẫn nhau.
Là một người lãnh đạo và một nhà quản lý, tôi luôn hành động theo phương châm, nếu gia đình không đứng đầu, công việc không thể đứng thứ hai -- hai cái đó đi cùng nhau trong cuộc sống.
Nếu bạn làm việc cho tôi, và bạn có một vấn đề về gia đình, tôi muốn bạn giải quyết nó, và tôi tin rằng, và sự tự tin của tôi luôn được chứng minh, rằng công việc sẽ suôn sẻ và được thực hiện tốt hơn.
Những nhân viên có lý do để trở về nhà, chăm sóc con cái hoặc các thành viên trong gia đình, luôn tập trung hơn, hiệu quả hơn, chú trọng đến kết quả công việc hơn.
Và người chủ gia đình, cũng là người đem đến sự quan tâm nhiều nhất cho các thành viên còn lại có phạm vi rộng hơn về kinh nghiệm và các mối quan hệ.
Hãy nghĩ về một luật sư, người đã trải qua một phần đời tại các sự kiện của trường với con mình, nói chuyện với những phụ huynh khác.
Anh ta có xu hướng mang đến nhiều hơn các khách hàng mới cho công ty so với một luật sư không bao giờ rời khỏi văn phòng.
Và sự quan tâm tự nó, phát triển tính kiên nhẫn rất nhiều sự kiên nhẫn và tính cảm thông, sáng tạo, sự bền bỉ và thích nghi.
Tất cả những đức tính này thậm chí còn quan trọng hơn trong nền kinh tế mạng lưới toàn cầu đang phát triển nhanh chóng.
Những công ty tốt nhất thật sự biết điều đó.
Các công ty đạt được giải thưởng về môi trường làm việc linh hoạt ở Mỹ, bao gồm một vài trong số các tập đoàn thành công nhất, và trong một nghiên cứu tầm quốc gia vào năm 2008 về thay đổi trong lực lượng lao động, chỉ ra rằng những nhân viên linh hoạt và hiệu quả nhất tại nơi làm việc, gắn bó với công việc của họ hơn, học hài lòng và trung thành hơn, họ ít gặp stress hơn, và có tinh thần lành mạnh hơn.
Và một nghiên cứu năm 2012 về các doanh nghiệp, chỉ ra rằng các hoạt động sâu, linh hoạt, thật sự giảm thiểu chi phí vận hành, và tăng tính thích nghi trong nền kinh tế dịch vụ toàn cầu.
Do đó, bạn có thể nghĩ rằng sự ưu tiên công việc lên trên gia đình chỉ là vấn đề của nước Mỹ.
Buồn thay, sự ám ảnh với công việc không chỉ là căn bệnh của riêng quốc gia này.
Hai mươi năm trước, khi gia đình tôi lần đầu tiên đến Ý, chúng tôi đã được đắm mình vào văn hóa ngủ trưa.
Giấc ngủ trưa không chỉ để tránh cái nóng trong ngày.
Nó thật sự giống như ta hưởng thụ hơi ấm của bữa ăn gia đình.
Bây giờ, càng ngày càng có ít các hoạt động gần với ngủ trưa, phản ảnh sự phát triển của các tập đoàn toàn cầu, và sự cạnh tranh suốt 24 giờ.
Do đó, việc dành một nơi cho những gì chúng ta yêu quý, thật sự là một cấp thiết toàn cầu.
Theo các thuật ngữ công cộng, bình đẳng thật sự có nghĩa là công nhận rằng các công việc mà phụ nữ đã làm một cách truyền thống cũng quan trọng như, các công việc mà nam giới làm, dù ai là người thực hiện nó đi chăng nữa.
Hãy nghĩ về điều này : việc chu cấp và chăm sóc là hai nhu cầu cần thiết nhau đối với sự tồn vong của nhân loại.
Ít nhất, nếu chúng ta đi xa hơn trong một nền kinh tế trao đổi, một ai đó phải kiếm thu nhập và người kia phải chuyển đổi thu nhập đó thành sự quan tâm và thức ăn cho những người mà họ yêu quý.
Hầu hết các bạn, khi nghe nói về việc chu cấp và chăm sóc, theo bản năng sẽ phiên dịch hai loại này thành các công việc của đàn ông và phụ nữ.
Và chúng ta không thử hỏi, tại sao các công việc của nam giới lại được đề cao hơn.
Nhưng hãy thử xem xét một cặp đôi đồng giới như các bạn tôi, Sarah và Emily.
Họ đều là bác sỹ tâm lý.
Họ kết hôn 5 năm trước, và hiện tại, họ có một cặp song sinh 2 tuổi.
Họ thích trở thành những người mẹ, nhưng họ cũng yêu thích công việc của mình, và họ thực sự rất giỏi.
Vậy, làm thế nào họ phân chia các trách nhiệm chu cấp và chăm sóc?
Một người trong số họ nên nghỉ việc hoặc giảm thời gian làm việc để ở nhà?
Hoặc họ nên thay đổi cách làm việc của mình để cả hai đều có thời gian biểu linh hoạt hơn?
Và họ sẽ dựa theo tiêu chuẩn nào để quyết định việc đó?
Dựa trên ai làm ra nhiều tiền nhất hay ai cam kết với công việc nhiều nhất?
Hoặc ai có sếp linh động nhất?
Viễn cảnh đồng giới giúp chúng ta thấy rằng, gia đình và công việc không phải là những vấn đề của nữ giới chúng là vấn đề của gia đình.
Và Sarah và Emily là những người may mắn, vì họ đều có các sự lựa chọn về việc họ muốn làm việc như thế nào.
Hàng triệu đàn ông và phụ nữ phải đóng vai trò là cả người chu cấp và chăm sóc, chỉ để kiếm thu nhập mà họ cần, và rất nhiều người trong số các nhân viên xáo trộn hai việc đó.
Họ cùng nhau ráp nối các thỏa thuận chăm sóc một cách không thỏa đáng và thường thực sự không an toàn.
Nếu việc chu cấp và chăm sóc cho gia đình thật sự bình đẳng, thì tại sao chính phủ không đầu tư vào cơ sở hạ tầng phục vụ cho việc chăm sóc gia đình cũng như một tổ chức xã hội lành mạnh như khi đầu tư vào các cơ sở hạ tầng như xương sống của một nền kinh tế thành công?
Chính phủ nào thực hiện được điều đó không lấy gì làm ngạc nhiên rằng các chính phủ thực hiện được điều đó là Na Uy, Thụy Điển, Đan Mạch, Hà Lan, cung cấp các dịch vụ chăm sóc trẻ em phổ quát, hỗ trợ những người chăm sóc gia đình tại nhà, trường học, và giáo dục trẻ em sớm, các bảo hộ cho phụ nữ mang thai và quan tâm đến người già và người tàn tật.
Các chính phủ này đầu tư vào các cơ sở hạ tầng giống như cách họ đầu tư vào đường xá, cầu cống và đường hầm, tàu điện.
Các xã hội này cũng chỉ ra cho bạn rằng việc chu cấp và chăm sóc gia đình thúc đẩy lẫn nhau.
Các quốc gia này vẫn đều đặn lọt vào top 15 quốc gia có nền kinh tế toàn cầu cạnh tranh phát triển nhất, nhưng cùng lúc, họ được xếp hạng rất cao về chỉ số cuộc sống tốt hơn của OECD.
Thật ra, các quốc gia đó được xếp hạng cao hơn các chính phủ khác, như chúng ta, Mỹ, hoặc Thụy Sỹ, những nước có mức thu nhập bình quân trên đầu người cao hơn, nhưng có chỉ số xếp hạng về sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống thấp hơn.
Do đó, việc thay đổi môi trường làm việc và xây dựng các cơ sở hạ tầng dành cho việc chăm sóc gia đình có thể đem đến một sự thay đổi lớn. Tuy nhiên, chúng ta không thể đạt được sự cân bằng về giá trị giữa các lựa chọn trừ khi ta thay đổi văn hóa của chính mình, và sự thay đổi về văn hóa này đòi hỏi các phương tiện để xã hội hóa lại nam giới.
( Vỗ tay) Tại các quốc gia phát triển, phụ nữ ngày càng được xã hội hóa để tin rằng vị trí của chúng ta không chỉ là xó bếp, nhưng đàn ông thực sự vẫn chưa có sự thay đổi.
Họ vẫn được xã hội hóa để tin rằng, họ phải là người chu cấp trong gia đình, rằng giá trị bản thân của họ bắt nguồn từ việc có thể leo cao đến đâu so với những người khác trong nấc thang sự nghiệp.
Cuộc cách mạng nữ quyền vẫn còn một con đường rất dài trước mắt.
Nó chắc chắn vẫn chưa hoàn thành.
Nhưng 60 năm sau " Bí ấn nữ giới" được xuất bản, rất nhiều phụ nữ đã thật sự có nhiều sự lựa chọn hơn nam giới.
Chúng ta có thể quyết định trở thành người chu cấp, người chăm sóc, hoặc cả hai
Nhưng mặt khác, nếu một người đàn ông, quyết định trở thành người chăm sóc, anh ấy đã đặt nam tính của mình sang một bên.
Bạn bè của anh ta có thể chúc mừng cho quyết định đó, nhưng trong sâu thẳm, họ đang gãi đầu.
Liệu có đúng không nếu đánh giá một người đàn ông bằng ý chí khi cạnh tranh với những người đàn ông khác vì quyền lực và sự thịnh vượng?
Và nhiều phụ nữ cũng giữ quan điểm này.
Chúng ta biết rằng nhiều phụ nữ vẫn đánh giá độ hấp dẫn của một người đàn ông bằng mức độ thành công của anh ta trong công việc.
Một người phụ nữ có thể nghỉ làm và vẫn là một người bạn đời hấp dẫn.
Nhưng với đàn ông, đó là điều khá mạo hiểm.
Do đó, với tư cách là những bậc phụ huynh, và vợ chồng chúng ta nên để cho các con trai và chồng mình đảm nhận bất cứ vai trò nào mà họ mong muốn cho dù là người chăm sóc, hoặc người chu cấp.
Chúng ta nên xã hội hoá họ để khiến cho việc chăm sóc cũng trở nên tuyệt vời cho nam giới.
( Vỗ tay ) Tôi có thể nghe thấy nhiều người trong số các bạn
đang nghĩ rằng : " Không thể nào". Tuy nhiên, sự thay đổi đó
thật sự đã và đang diễn ra. Ít nhất, ở Mỹ, nhiều nam giới phụ trách việc nấu nướng và các công việc bếp núc khác.
Họ làm việc trong các phòng sinh đẻ.
Họ có thể nghỉ phép để chăm sóc đứa con mới sinh bất cứ khi nào họ muốn.
Họ có thể đưa con đi dạo, hay nựng nịu một đứa trẻ cũng giỏi giang như những người vợ vậy Và họ đang làm càng ngày càng nhiều các công việc nội trợ.
Thật ra, hiện tại họ là những sinh viên nam sẵn sàng nói rằng, " Tôi muốn làm một người bố ở nhà".
Đó là điều hoàn toàn chưa bao giờ được nghĩ đến trong 50 hoặc thậm chí 30 năm trước.
Và ở Na Uy, nơi mà nam giới có 3 tháng tự động nghỉ phép khi có con mới sinh, nhưng họ sẽ mất quyền này nếu họ quyết định không nghỉ, một nhân viên cấp cao của chính phủ nói với tôi rằng các công ty đang bắt đầu chú ý tới các nhân viên nam tiềm năng, và nhíu mày nếu họ không thực hiện kì nghỉ phép đó khi có con.
Điều đó nghĩa là việc này đang bắt đầu được xem xét như một điểm yếu nếu không trở thành một người cha có trách nhiệm.
Do đó, tôi đã bắt đầu tin rằng các quyền cho nữ giới nghĩa là làm tất cả những gì chúng ta có thể để đưa nữ giới lên đỉnh cao.
Và tôi vẫn hi vọng rằng mình sẽ sống đủ lâu để chứng kiến đàn ông và phụ nữ đại diện ngang hàng tại tất cả các cấp bậc của lực lượng lao động.
Nhưng tôi cũng tin rằng chúng ta phải coi trọng gia đình ở tất cả các khía cạnh như công việc, và chúng ta nên nuôi dưỡng ý tưởng rằng làm những gì chúng ta yêu thích sẽ khiến ta trở nên tốt hơn trong mỗi việc ta làm.
Ba mươi năm trước, Carol Gilligan, một nhà tâm lý học tuyệt vời, nghiên cứu về những thiếu nữ, và nhận ra rằng giá trị của sự quan tâm, một trong những yếu tố của bản chất loài người cũng quan trọng như giá trị của công lý.
Hóa ra câu " bạn không quan tâm " cũng là một phần của việc chúng ta là ai như " điều đó không công bằng ".
Bill Gates cũng đồng ý với điều này.
Ông lý luận rằng hai sức mạnh lớn nhất của bản chất con người là quyền lợi bản thân
và sự quan tâm đến người khác. Hãy đem hai thứ đó lại gần nhau.
Hãy biến cuộc cách mạng nữ quyền thành một cuộc cách mạng nhân văn.
Tất cả mọi người, chúng ta sẽ trở thành những người chu cấp và chăm sóc tốt hơn.
Bạn có thể nghĩ rằng điều này là không thể, nhưng tôi đã lớn lên ở một xã hội, mà mẹ tôi đã ném đi nhiều hộp thuốc lá trong các bữa tiệc tối, nơi mà người da trắng và người da đen phải sử dụng các nhà vệ sinh riêng, và nơi mà mọi người chỉ công nhận rằng mình dị tính.
Hiện nay, không có quá nhiều biến chuyển.
Cuộc cách mạng về quyền bình đẳng của con người có thể xảy ra.
đang xảy ra.
sẽ xảy ra.
Nhanh và xa như thế nào đều tuỳ thuộc vào chúng ta.
Xin cảm ơn.
( Vỗ tay)
Chúng ta hãy bắt đầu với một câu hỏi mọi người hãy đưa tay trả lời nhé: Ở đây ai có dùng iPhone không?
Ai có dùng điện thoại Android không?
Ai có dùng điện thoại Blackberry không?
Ai sẽ can đảm thú nhận mình có một chiếc điện thoại Blackberry?
(Khán giả cười) Tôi sẽ đoán nhé, có bao nhiêu người ở đây, khi các bạn đến đây, cũng giống như tôi, đã mua một cái SIM card trả trước?
Yeah? Tôi cá là các bạn không biết rằng các bạn đang sử dụng một công nghệ của châu Phi.
Dịch vụ trả trước là công nghệ hay là ý tưởng được tiên phong phát minh bởi một công ty ở châu Phi tên là Vodacom vào 15 năm trước, và giờ đây, giống với nhượng quyền thương mại, dịch vụ trả trước là một trong những nguồn lực chủ yếu của hoạt động kinh tế toàn cầu.
Tôi sẽ trình bày về quá trình cải tiến ở châu Phi, theo tôi, nó là loại sáng tạo thuần khiết nhất, một cải tiến từ nhu cầu của xã hội.
Nhưng đầu tiên, tôi xin hỏi thêm một vài câu hỏi.
Các bạn không cần phải giơ tay.
Đây là những câu hỏi ẩn dụ.
Vì sao Nokla Tesla lại phải phát minh ra dòng điện xoay chiều cung cấp năng lượng cho bóng đèn trong toà nhà hay thành phố mà chúng ta đang ở này?
Tại sao Henry Ford lại phải phát minh ra dây chuyền sản xuất để sản xuất những chiếc Ford mà luôn luôn được chào đón miễn là nó có màu đen?
Và vì sao mà Eric Merrifield lại phải phát minh ra đá chắn sóng?
Những cái nhìn bối rối. Đây là hình dạng của một cục đá chắn sóng, và xa xa kia, các bạn có thể thấy đảo Robben.
Đây là một cục đá chắn sóng nhỏ, và Eric Merrifield là nhà phát minh nổi tiếng nhất mà chúng ta từng biết.
Váo năm 1963, một cơn bão đã tàn phá bến cảng ở một hòn đảo nhỏ của châu Phi tên là East London, và khi ông ta xem những đứa con của mình vui chơi với những đồ chơi được làm từ xương bò thứ mà người ta gọi là "dolossee", ông ta lấy nó làm ý tưởng cho cái này.
Nó giống như một con choi choi khổng lồ, và người ta đã sử dụng nó tại tất cả các bến cảng trên toàn Thế giới để chắn sóng.
Nền kinh tế vận chuyển tàu bè toàn cầu sẽ không thể phát triển nếu thiếu đi công nghệ đến từ Châu phi này.
Thế nên khi nào các bạn nhắc tới châu Phi, các bạn sẽ phải chấp nhận hình ảnh từ góc độ phương xa, và mọi người sẽ nói: "Nhìn kìa, Lục Địa Đen đấy."
Thật ra thì nó không phải như thế.
Nó chính xác là một bản đồ của sự tiến bộ.
Và chúng ta rất dễ nhận ra rằng sự sáng tạo đang xảy ra tại nơi nào .
Nó không diễn ra ở tất cả những nơi đang có điện bao phủ.
(Khán giả cười) (Khán giả vỗ tay) Và không phải vì mọi người đang mải mê xem ti vi hay chơi Angry Birds.
(Khán giả cười) (Vỗ tay) Vậy thì sự sáng tạo này đang diễn ra ở đâu?
Đây nè, đây mới chính là sự sáng tạo thực sự, không phải như việc người ta chiếm đoạt Thế giới và nói về việc đưa ra sản phẩm mới.
Đây chính là sự sáng tạo thật sự, và tôi định nghĩa nó là giải pháp.
Mọi người đang đưa ra những giải pháp cho những vấn đề thực tế tại châu Phi.
Vì sao? Bởi vì ta phải xử lý nó.
Vì đó là những vấn đề nghiêm trọng.
Và khi ta giải quyết được các thực trạng cho người khác, chúng ta cùng lúc sẽ giải quyết được thực trạng đó cho cả Thế giới.
Giờ tại California, mọi người đang rất hào hứng về một mẫu nhựa hình vuông nho nhỏ mà ta có thể gắn nó vào điện thoại và ta có thể quét thẻ tín dụng, và mọi người nó rằngi: "Chúng ta đã giải thoát thẻ tín dụng khỏi thiết bị đầu cuối của bên bán hàng."
Quá đã. Sao ta lại cần thẻ tín dụng cơ chứ?
Chúng tôi đã sử dụng dịch vụ đó nhiều năm rồi, và chúng tôi đã dùng nó với những chiếc di động như thế này.
Đây là một bức ảnh được chụp tại một nơi tên là Kitengela, khoảng 1 giờ chạy xe nằm phía Nam của Nairobi, Và điều đáng chú ý ở đây là hệ thống thanh toán đã được tiên phong phát triển tại châu Phi có tên gọi M-Pesa hoạt động trên một chiếc điện thoại như thế này.
Nó hoạt động trên tất cả các loại điện thoại di động, bởi vì nó sử dụng dịch vụ SMS.
Bạn có thể trả hóa đơn bạn có thể mua rau quả, bạn có thể trả tiền học phí cho con mình, và có người còn mách rằng ta còn có thể dùng nó
để hối lộ quan chức hải quan. (Khán giả cười) Lượng tiền khoảng 25 triệu đô la Mỹ mỗi ngày được chuyển khoản qua hệ thống M-Pesa.
40% GDP của Kenya được chuyển qua M-Pesa với một chiếc điện thoại như thế.
Và bạn nghĩ đó chỉ là một chức năng của điện thoại di động bình thường.
Thực ra, nó là một chiếc smartphone ở châu Phi đấy.
Nó còn là thiết bị thu radio, là đèn pin, và hơn tất cả những chức năng khác, nó có một cục pin siêu bền.
Vì sao? Bởi vì đó là tất cả những gì chúng tôi cần.
Năng lượng là một vấn đề hết sức trầm trọng tại châu Phi.
Nhân tiện tôi thông báo luôn là chúng ta cũng có thể cập nhật Facebook và gởi Gmail từ một chiếc điện thoại như thể này.
Chúng tôi đã tìm ra phương pháp sử dụng các công nghệ có được để gởi tiền qua M-Pesa, một hệ thống khá giống với séc trong thời đại của thiết bị di động.
Tôi đến từ một thị trấn nhỏ tên là Johannesburg,
Nó được xây dựng trên vàng.
Đây là một bức ảnh tôi vừa mới đăng trên Instagram,
Và giờ đây sự khác biệt chính là thiết bị di động là vàng.
Nếu các bạn nghĩ về hệ thống đường ray tàu hỏa ở Bắc Phi và sự hoạt động của hệ thống này, đầu tiên là cơ sở hạ tầng, rồi dần dần xuất hiện ngành công nghiệp quanh nó, nhà thổ -- cũng giống như Internet của ngày hôm này, phải không nào? — và tất cả mọi thứ khác có thể hoạt động cùng với nó: bars, saloon, vân vân.
Di động chính là vàng của ngày hôm nay, và chính di động là nhân tố có thể biến cái "không thể" thành "có thể".
Vậy chúng ta có thể làm những gì với nó?
Người đàn ông này tên là Right Simons từ Ghana, và bạn phải mua thuốc, thường thì người ta mất cả tháng tiền lương vào thuốc men, và bạn cào thẻ để lấy mã số, rồi gởi nó đến một số điện thoại khác, và nó sẽ báo cho ta biết liệu mã số có còn hiệu lực hay không.
Rất đơn giản, rất hiệu quả và nó thật sự là sự cứu sinh.
Ở Kenya, có một dịch vụ được gọi là iCow, cung cấp cho chúng ta thông tin rất quan trọng về quá trình bảo quản sữa.
Ngành kinh doanh sữa ở Kenya có giá trị đến 463 triệu đô la Mỹ, và sự khác biệt giữa một người nông dân tự cung tự cấp và một người nông dân giàu có chỉ là vài lít sữa mỗi ngày.
Và nếu có thể làm được nó bạn có thể vượt lên sự nghèo đói.
Đơn giản lắm, chỉ cần dùng một chiếc điện thoại cơ bản.
Nếu ta không có điện, chả có vấn đề gì!
Chúng ta sẽ tạo ra nó từ các bộ phận cũ của chiếc xe đạp sử dụng một cối xay gió như William Kamkwaba đã làm.
Còn có một người châu Phi rất tài năng mà các bạn đã từng nghe nói đến việc anh ta đang bận rộn phá vỡ ngành công nghiệp xe hơi của thế giới.
Anh ta cũng đang tìm ra cách tái tạo năng lượng mặt trời và ngành công nghiệp năng lượng điện ở Bắc Mỹ, và nếu may mắn, anh ta sẽ đưa chúng ta lên sao Hỏa, hy vọng khi đó tôi vẫn còn sống.
Đây là Pretoria, thủ đô (của Nam Phi), cách nhà tôi khoảng 50 Km.
Trở lại Joburg, thành phố đôi khi còn được gọi là Egoli, nghĩa là thành phố vàng.
Di động không chỉ là vàng của hiện tại, tôi không tin rằng vàng đang nằm dưới đất.
Tôi tin rằng chúng ta là vàng.
Giống như có lần, một nhà kinh tế học đã phát biểu, chúng ta đang ở trong giai đoạn giống như Trung Quốc khi xưa bắt đầu bùng nổ, và đó chính là con đường mà chúng ta đang đi.
Các bạn đã nghe phương Tây nói về việc sự đổi mới đang ở trên bờ vực.
Ừ thì đương nhiên nó đang xảy ra tại bờ vực, bởi vì ở đoạn giữa, mọi người đang bận cập nhật Facebook, hoặc là tệ hơn nữa, họ đang cố nghiên cứu tìm hiểu để thiết lập quyền riêng tư của Facebook.
(Khán giả cười) Đây không phải là việc viết ra khẩu hiệu dễ nhớ.
Đây là quá trình đổi mới trên bờ vực.
Thế nên người ta gọi châu Phi là lục địa đầu tiên của thiết bị di động, nhưng thực chất nó chỉ có thiết bị di động mà thôi, khi những người khác đang bận việc này việc kia, chúng tôi lại đang đưa ra các giải pháp cho toàn thế giới.
Thế nên, tôi chỉ còn một điều để chia sẻ.
["Không có chi"] (Khán giả cười) (Khán giả vỗ tay)
Hôm nay có ai ở đây nghĩ về 'chuyện ấy' chưa?
(Cười) Ồ, có người tự thú.
Cảm ơn bạn đằng kia đã giơ tay.
Tôi sẽ mang đến cho các bạn một vài sự công nhận sinh học cho những mơ mộng "đen tối".
Tôi sẽ kể một vài điều mà có lẽ bạn chưa từng nghe về tình dục hoang dã.
Khi con người nghĩ về tình dục, bộ phận của nam và nữ thường hiện ra trong đầu, nhưng hàng triệu năm qua, phạm trù đặc thù ấy không hề tồn tại.
Tình dục chỉ là sự hợp nhất giữa các cơ thể sống hay là 1 lượng nhỏ ADN được chia giữa 2 hoặc nhiều bạn tình.
Mãi cho đến khoảng 500 triệu năm trước, ta mới bắt đầu tìm thấy kết cấu giống với dương vật hay còn gọi là vật cho ADN, và âm đạo nơi tiếp nhận ADN.
Giờ đây, ta có thể luôn nghĩ tới những gì thuộc về nòi giống, những hình dạng rất quen thuộc, Nhưng sự đa dạng của hình dạng sinh dục trong vương quốc động vật đã tiến hóa để tương tác với những nhân tố xoay quanh vấn đề sinh sản sẽ khiến ta há hốc vì ngạc nhiên.
Sự đa dạng về dương vật là vô cùng lớn.
Đây là một con mực ma
họ hàng gần với mực và bạch tuộc, Con đực có một hectocotylus.
Hectocotylus là gì ?
Đó là dương vật có thể tách rời và bơi lội.
Nó tách rời khỏi cơ thể con đực tìm con cái qua manh mối của tiết chất trong nước, rồi bám vào cơ thể con cái và phóng tinh.
Trong nhiều thập kỉ, các nhà sinh vật học cho rằng hectocotylus đại khái là một cá thể riêng biệt.
Con mạch (tapir) là loài động vật có vú ở Nam Mỹ.
Nó có dương vật dài, có thể nắm được.
Dương vật của nó linh hoạt như bàn tay con người.
Nó dùng sự linh hoạt này để vượt qua âm đạo đưa tinh trùng thẳng vào tử cung con cái, chưa kể đó là một kích cỡ rất đáng nể.
Tuy nhiên, giải dương vật to nhất lại không thuộc về con mạch.
Tỉ lệ kích thước dương vật so với cơ thể lớn nhất của vương quốc động vật thuộc về loài hà biển (barnacle) ốm yếu, đoạn video này sẽ cho bạn thấy dương vật của người sẽ trông thế nào nếu có tỷ lệ như của con hà.
(Cười) Hừm. (Cười) Với tất cả sự đa dạng này, ai đó có thể nghĩ rằng dương vật sẽ luôn vừa với âm đạo phục vụ mục đích sinh sản thành công.
Chỉ cần đưa phần A vào chỗ B thế là xong.
Dĩ nhiên việc này không hoàn toàn như vậy vì ta không thể chỉ áp dụng lý thuyết vào thực tế,
mà còn phải nghĩ về chức năng. Khi nói về tình dục chức năng ảnh hưởng đến sự đóng góp của các bên tham gia, của tinh trùng và trứng.
Sự đóng góp này chẳng bao giờ đều nhau.
Rất đắt đỏ để tạo ra trứng, nên cũng dễ hiểu khi con cái kén chọn sẽ dành chúng cho ai.
Tinh trùng thì luôn dư dả và rẻ bèo nên dễ hiểu khi con đực có chính sách quan hệ càng nhiều càng tốt để gia tăng số lượng của thế hệ tương lai.
Vậy động vật giải quyết thế nào trước những nhu cầu khác nhau giữa các giới tính?
Nếu con cái không chọn một con đực cụ thể hay nếu nó có khả năng trữ tinh trùng và cơ bản là nó có đủ rồi sẽ là dễ hiểu nếu nó dành thời gian cho những công việc khác: tránh kẻ săn mồi, chăm sóc con non, đi kiếm và tiêu thụ thức ăn.
Tất nhiên đây là tin xấu cho bất kì con đực nào vẫn chưa "đặt cọc" vào ngân hàng tinh trùng kia, dẫn đến sự xuất hiện của những chiến lược gay gắt để được thụ tinh thành công.
Đây là tình dục của rệp giường được gọi là thụ tinh "căng thẳng".
Con đực có dương vật nhọn để đâm vào con cái, chúng không chỉ đâm gần âm đạo.
mà còn vào bất kì chỗ nào trên cơ thể con cái, và tinh trùng sẽ di chuyển đến buồng trứng.
Nếu con cái bị quá nhiều vết đâm, hay vết thương bị nhiễm trùng, nó có thể chết.
Nếu bạn từng đi dạo quanh bờ hồ và tình cờ trông thấy vịt giao phối chắc chắn bạn đã rất hoảng hốt vì nó trông như hiếp dâm tập thể.
Và đúng là như vậy.
Một nhóm con đực sẽ tóm lấy một con cái, vật nó xuống, và xuất tinh từ dương vật hình xoắn ốc vào âm đạo có dạng đồ mở nút chai hết lần này đến lần khác.
Từ trạng thái mềm đến cương cứng trong chưa tới một giây.
Con cái cuối cùng vẫn giành phần thắng vì nó có thể điều chỉnh tư thế tạo điều kiện cho tinh trùng của con đực mà nó thích thuận lợi tiếp cận buồng trứng.
Tôi muốn kể những câu chuyện thế này bởi vì loài người chúng ta cho rằng tình dục, rất vui và bổ ích, có sự mơn trớn và cực khoái.
Nhưng cực khoái không tiến hóa cho đến tận 65 triệu năm trước đây khi động vật có vú xuất hiện.
Nhưng một vài động vật đã có cực khoái trước đó.
Có những cách nguyên thủy hơn để làm vui lòng bạn tình của mình.
Con xâu tai (earwig) đực có phần dương vật rất lớn hay rất nhỏ.
Đó là đặc tính di truyền và ở con đực cũng không khác gì mấy.
Những con có dương vật dài không to hơn hay khỏe hơn không có khác biệt nào cả.
Quay về với tư tưởng sinh học của chúng ta ta sẽ nghĩ con cái nên chọn làm tình với những cậu trai có dương vật ngắn vì nó có thể dành thời gian cho những việc khác : tránh kẻ thù, chăm sóc con, tìm và tiêu thụ thức ăn.
Nhưng các nhà sinh vật học đã phát hiện ra con cái chọn giao cấu với con đực có dương vật dài.
Tại sao vậy?
Theo ngôn ngữ sinh học thì "Trong quá trình giao phối, cơ quan sinh dục đực sẽ gây ra những phản hồi tích cực ở con cái nhờ vào những tương tác hay kích thích trội hơn lên cơ quan sinh sản của con cái."
Hừm.
Đây là cá bảy màu (guppy) Mexico, bạn thấy ở hàm trên của nó phần tơ ngoại bì lòi ra hình thành ria cá.
Con đực sẽ kích thích phần mép cơ quan sinh dục cái trước khi giao hợp và trong giả thuyết tôi gọi là "Súng thần công", Phần đông con cái lại thích những con đực có ria này.
Thế là ta có "phim con cá" ngay tại đây.
Ta đã nghe nhiều chiến thuật khác nhau mà con đực sử dụng để chiếm lấy bạn tình.
Chiến thuật cưỡng bức dùng cơ quan sinh dục để ép con cái giao cấu.
Chiến thuật mơn trớn làm con cái xiêu lòng trong việc chọn bạn tình
Không may là trong vương quốc động vật chiến thuật cưỡng bức là điều thường thấy
trong nhiều lớp sinh vật, từ loài không xương đến gia cầm, động vật có vú và dĩ nhiên là cả linh trưởng.
Thật thú vị là ở một vài loài có vú con cái phát triển cơ quan sinh dục đặc biệt ngăn chặn việc cưỡng bức diễn ra.
Voi cái và linh cẩu (hyena) cái có âm vật ngoài hay mô âm vật mở rộng treo bên ngoài, như dương vật, rất khó để phân biệt giới tính những loài này chỉ bằng việc nhìn vào hình thái bên ngoài.
Trước khi con đực đưa dương vật vào âm đạo con cái con cái phải thu âm vật vào bên trong cơ thể.
Việc này đơn giản
sẽ không xảy ra trừ phi con cái muốn thế.
Thú vị hơn là xã hội của voi và linh cẩu là chế độ mẫu hệ: xã hội do con cái quản lý, một nhóm các con cái, chị em, các dì và bé gái, khi con đực đến tuổi trưởng thành chúng bị đuổi khỏi đàn
Trong xã hội linh cẩu, con đực trưởng thành thuộc tầng lớp thấp nhất .
Chúng chỉ được chia phần săn sau khi tất cả những con khác, kể cả con non đã đánh chén.
Dường như khi lấy đi quyền lực dương vật ở con đực bạn cũng lấy đi tất cả quyền lực xã hội của nó.
Vậy ta rút ra được gì từ buổi hôm nay ?
Tình dục thì phức tạp hơn là đưa phần A vào chỗ B rồi chỉ việc chờ đợi một đàn con ra đời.
Chiến lược tình dục và cấu trúc sinh sản trong thế giới động vật diễn tả cách con đực và con cái phản ứng với nhau cách mà dân số và xã hội của chúng hình thành và phát triển.
Vậy nên sẽ không bất ngờ khi động vật, kể cả chúng ta, dành nhiều thời gian nghĩ về tình dục, nhưng điều bất ngờ là mức độ ảnh hưởng của nó lên các mặt đời sống và cả chính chúng ta.
Xin cảm ơn và xin chúc các bạn
có những giấc mơ đẹp. (Vỗ tay)
Hôm nay tôi chia sẻ về cách mà chúng ta có thể thay đổi bộ não cũng như xã hội của mình.
Hãy gặp Joe.
Joe 32 tuổi, một kẻ giết người.
Tôi gặp Joe 13 năm về trước nơi giam giữ tù nhân chung thân tại Wormwood Scrubs trại giam được bảo vệ nghiêm ngặt tại London.
Tôi muốn các bạn hình dung ra nơi này.
Khung cảnh, cảm giác ở nơi đó y như tên gọi của nó: Wormwood Scrubs (Những bụi ngải đắng)
Được xây dựng vào cuối thời Victoria bởi chính những tù nhân, đây là nơi giam giữ những tù nhân nguy hiểm nhất nước Anh.
Những tên thủ ác những tội lỗi không nói nên lời.
Tôi tới đó để nghiên cứu não bộ của họ.
Tôi nằm trong đội nghiên cứu đến từ University College London, trong một chương trình được tài trợ bởi Bộ Y tế Anh.
Nhiệm vụ của tôi à nghiên cứu các tù nhân bị chẩn đoán mắc bệnh tâm thần.
Điều này có nghĩa là họ là những người nhẫn tâm và hung hãn nhất trong tất cả các tù nhân.
Nguyên nhân gốc rễ gây nên hành vi của họ là gì?
Liệu có một căn nguyên về mặt thần kinh học đã gây nên tình trạng của họ?
Và nếu có những lý do về mặt thần kinh, liệu chúng ta có thể chữa trị?
Vậy nên tôi muốn nói về sự thay đổi đặc biệt là thay đổi về cảm xúc.
Khi lớn lên, tôi luôn băn khoăn tại sao mà con người thay đổi.
Mẹ tôi, một bác sĩ tâm thần, thỉnh thoảng gặp bệnh nhân tại nhà vào buổi tối.
Bà đóng cửa phòng khách lại, và khi đó, tôi tưởng tượng những điều thần kỳ đang diễn ra trong căn phòng đó.
Khi đó, mới 6 tuổi, vẫn mặc bộ đồ ngủ, tôi rón rén bước tới ngồi ngoài cửa và áp tai nghe
Nhiều lần tôi đã ngồi ngủ gật ở đó và mọi người xách tôi ra khi buổi trị liệu kết thúc.
Tôi đồ rằng đó là lí do khiến tôi bước vào căn phòng biệt giam đó ngay ngày đầu tiên đặt chân tới nhà tù Wormwood Scrubs.
Joe ngồi phía bên kia chiếc bàn thép chào tôi bằng một cái nhìn trống rỗng.
Người gác tù trông cũng vô cảm y như thế, nói rằng: “Có vấn đề gì, cứ ấn nút đỏ, tụi tôi sẽ đến ngay."
(cười) Tôi ngồi xuống.
Cánh cửa sắt đóng sầm lại sau lưng tôi.
Tôi nhìn cái nút đỏ ở mãi sau lưng Joe trên bức tường đối diện.
(cười) Tôi nhìn Joe.
Có lẽ nhận thấy mối lo lắng của tôi, anh ta ngả về phía trước và nói, bằng giọng rất chắc chắn, "Ây, không cần lo về cái nút báo động, đằng nào thì nó cũng đếch kêu đâu."
(Cười) Suốt mấy tháng liền, chúng tôi kiểm tra Joe và những bạn tù khác, đặc biệt xem xét tới khả năng mà họ có thể phân loại những hình ảnh cảm xúc khác nhau.
Và chúng tôi xem xét những phản ứng vật lý của họ trước những cảm xúc ấy.
Ví dụ, đa số chúng ta khi nhìn vào bức ảnh kiểu này thấy ai đó đang buồn ngay lập tức ta có một chút phản ứng vật lý: nhịp tim nhanh lên, đổ mồ hôi.
Nhưng những người được chẩn đoán tâm thần trong nghiên cứu này lại có thể mô tả chính xác các bức ảnh, mà không bộc lộ cảm xúc đi kèm.
Họ cũng không bộc lộ những phản ứng vật lý.
Giống như là họ biết lời nhưng không biết nhạc điệu của sự thấu cảm.
Chúng tôi muốn xem xét vấn đề này một cách kĩ càng hơn bằng cách dùng MRI để nhìn vào não của họ.
Nhưng đó không phải là chuyện dễ.
Hãy hình dung phải thuyên chuyển một đoàn tù nhân bệnh lí tâm thần qua trung tâm London và ai cũng mang cùm mang xích vào đúng giờ cao điểm, và để đưa họ vào máy chụp MRI, bạn phải tháo tất cả những đồ kim loại ra, tháo cả xích cả cùm, và, rồi sau tôi mới biết, tháo cả các thứ khuyên trên người nữa.
Tuy nhiên, một lúc sau, đã phần nào hé lộ câu trả lời.
Những con người này không chỉ là nạn nhân của một tuổi thơ khốn khổ.
Còn có những lí do khác nữa.
Những người như Joe bị thiểu năng trong một khu vực não bộ gọi là hạch hạnh nhân (amygdala).
Đó là một phần của não có hình giống hạt hạnh nhân nằm sâu trong mỗi bán cầu não.
Đó được coi là chìa khóa để có sự thấu cảm.
Thường thì một người càng dễ thấu cảm, hạch hạnh nhân của họ càng lớn và hoạt động càng mạnh..
Những tù nhân của chúng tôi có phần hạch hạnh nhân kém phát triển, khiến cho họ thiếu thấu cảm và có những hành vi phi đạo đức,
Giờ ta hãy lùi lại một chút.
Thường thì, có được hành vi đạo đức đơn giản là một phần của việc trưởng thành giống như việc học nói vậy.
Khi 6 tháng tuổi, hầu như tất cả chúng ta đều có thể phân biệt được vật hữu giác với vật vô tri.
Khi 12 tháng tuổi, đa số trẻ em đều có thể bắt chước những hành động có chủ đích của người khác.
Ví dụ, mẹ bạn giơ tay lên, duỗi tay ra thì bạn sẽ bắt chước như vậy.
Đầu tiên, chưa thuần thục lắm.
Tôi nhớ cô em họ Sasha, lúc đó mới 2 tuổi, đang xem một cuốn truyện tranh miệng mút một tay còn tay kia gõ vào trang sách, một tay đưa lên miệng mút còn một tay gõ lên trang sách.
(Cười) Dần dần chúng ta xây dựng nền tảng của bộ não xã hội để khi 3 hay 4 tuổi, đa số trẻ, nhưng không phải tất cả có được khả năng hiểu ý định của người khác đây là tiền đề cho thấu cảm.
Tiến trình phát triển này là phổ quát, bất luận bạn ở đâu trên thế giới này, hay đang sống ở nền văn hóa nào nên điều này cho ta thấy những nền tảng để có hành vi đạo đức là do bẩm sinh.
Nếu bạn nghi ngờ điều này, hãy thử, như tôi đã làm, nuốt một lời hứa mà bạn vừa mới hứa với đứa trẻ 4 tuổi.
Bạn sẽ nhận ra rằng trí não của trẻ 4 tuổi không hề ngây thơ tí nào.
Nó hơi giống dao nhíp Thụy Sĩ nữa là khác, đối với những điều hướng tâm thần cố định đã được mài giũa sắc bén qua sự phát triển và có cảm thức sắc bén về sự công bằng.
Những năm đầu đời vô cùng quan trọng
Dường như có một cánh cửa cơ hội nhưng việc làm chủ được câu hỏi về đạo đức lại trở nên khó khăn hơn, giống như việc người lớn học ngoại ngữ vậy.
Điều ấy không phải là không thể.
Một nghiên cứu tuyệt vời gần đây của Đại học Standford đã cho thấy những người chơi game nhập vai vào vai người hùng tốt bụng giúp đỡ người khác thì thực tế trở nên tốt bụng tử tế hơn so với những người khác sau đó.
Không phải tôi đang gợi ý rằng chúng ta nên trao cho tội phạm những siêu năng mà tôi muốn đề ra rằng ta cần tìm ra những cách để khiến Joe và những người như cậu ta thay đổi não bộ và hành vi của mình vì chính lợi ích của họ và vì tất cả chúng ta.
Vậy não bộ có thể thay đổi được không?
Suốt hơn 100 năm, những nhà giải phẫu học thần kinh và sau này là những nhà thần kinh học giữ quan điểm rằng sau phát triển ban đầu thời thơ ấu, không có tế bào não mới phát triển nữa trong não bộ người lớn.
Bộ não chỉ có thể thay đổi trong những giới hạn nhất định.
Đó đã thành 1 tín điều.
Nhưng rồi, vào thập niên 90, những nghiên cứu bắt đầu hé lộ dưới sự điều hành của Elizabeth Gould ở đại học Princeton và những người khác, các nghiên cứu cho thấy bằng chứng của sự hình thành và phát triển tế bào thần kinh sự ra đời của những tế bào não mới trong não của động vật có vú trưởng thành, trước tiên là ở hành khứu giác (olfactory bulb), có chức năng cảm nhận mùi, sau đó là ở hồi hải mã (hippocampus) liên quan đến trí nhớ ngắn hạn, và cuối cùng là ở chính hạch hạnh nhân (amygdala).
Để hiểu được quá trình này diễn ra thể nào, tôi đã bỏ dự án về bệnh nhân tâm thần và tham gia lab ở Oxford chuyên nghiên cứu việc thụ học và phát triển.
Thay vì nghiên cứu trên bệnh nhân tâm thần, tôi làm việc với chuột vì cũng cùng một phản ứng não bộ trên các loài động vật xã hội khác nhau.
Nếu nuôi 1 con chuột trong một cái lồng tiêu chuẩn về cơ bản là cái hộp đựng giày với ít bông, để riêng, tránh để bị tiếp xúc tác động không chỉ là nó không có sức sống mà nó còn phát triển những hành vi kỳ quặc lặp lại.
Con vật xã hội tự nhiên này sẽ mất khả năng gắn kết với con chuột khác thậm chí còn trở nên hung hăng khi gặp những con chuột khác.
Tuy nhiên, chuột được nuôi trong môi trường mà chúng tôi cho là cải thiện hơn cư trú cùng những con chuột khác có bánh xe, có thang và những khu vực để khám phá đã có sự hình thành và phát triển tế bào sinh ra tế bào mới, và như chúng tôi đã trình bày, chúng thực hiện tốt hơn những nhiệm vụ liên quan đến học và ghi nhớ.
Chúng chưa phát triển đạo đức đến mức xách giùm túi đồ cho con chuột già khác khi băng qua đường, nhưng việc môi trường được cải thiện khiến cho hành vi xã hội lành mạnh hơn.
Chuột được nuôi riêng trong lồng chuẩn, ngược lại, hoàn toàn không thế, giống như ở trong tù mức tế bào thần kinh mới ở trong não thấp vô cùng.
Giờ thì đã rõ là hạch hạnh nhân của động vật có vú gồm cả động vật bậc cao như chúng ta có biểu hiện hình thành phát triển tế bào thần kinh mới.
Trong một số khu vực não bộ, hơn 20% tế bào được tạo mới.
Chúng ta mới chỉ bước đầu hiểu về chức năng chính xác của những tế bào này nhưng vấn đề là não bộ có thể thay đổi phi thường ngay cả khi con người đã trưởng thành.
Tuy nhiên não của chúng ta cũng vô cùng nhanh nhạy cảm nhận được những căng thẳng trong môi trường.
Những hormone stress, glucocorticoids, do não giải phóng, triệt tiêu sự phát triển của những tế bào mới này.
Càng stress, não càng không phát triển dẫn đến càng ít khả năng thích nghi và gây ra stress ở mức cao hơn.
Đây là sự tương tác qua lại giữa phát triển tự nhiên và nuôi dưỡng con người đang tồn tại ngay trước mắt chúng ta.
Khi nghĩ về điều này, ta thấy khá mỉa mai rằng giải pháp hiện tại với những người có hạch hạnh nhân bị stress là đặt họ vào một môi trường thực sự triệt tiêu tất cả cơ hội phát triển chúng.
Đương nhiên, việc bỏ tù là cần thiết trong hệ thống xét xử tội phạm và để bảo vệ xã hội.
Nghiên cứu của chúng tôi không đề xuất rằng những tội phạm cần nộp bản MRI não như một bằng chứng trước tòa rồi thoát tội vì họ bị thiểu năng hạch hạnh nhân.
Bằng chứng thực ra nói lên điều ngược lại.
Bởi vì não bộ có thể thay đổi, chúng ta cần chịu trách nhiệm về hành động của mình và họ cũng cần chịu trách nhiệm về sự phục thiện của mình.
Một cách để giúp họ phục thiện là qua những chương trình hàn gắn công lý.
Nếu những nạn nhân chấp nhận tham gia, cùng hung thủ, trong một cuộc gặp mặt đối mặt tại một môi trường được tổ chức an toàn và thủ phạm được khuyến khích nhận trách nhiệm cho hành động của mình, và nạn nhân đóng một vai trò chủ động trong quá trình này.
Trong bối cảnh như thế, thủ phạm có thể thấy có lẽ lần đầu tiên trong đời, nạn nhân là một con người thật, với suy nghĩ, cảm giác và những phản hồi cảm xúc chân thành.
Điều này sẽ kích thích hạch hạnh nhân và có thể giúp ích cho việc phục thiện hơn là tống giam.
Những chương trình như vậy không hiệu quả với tất cả nhưng với nhiều người, có thể lại có ích để làm tan chảy cả đại dương bị đóng băng ở bên trong họ.
Vậy giờ ta có thể làm gì?
Làm sao để ứng dụng kiến thức này?
Tôi muốn chia sẻ lại cho các bạn ba bài học mà tôi nhận được.
Một là tôi nhận ra rằng chúng ta cần thay đổi cách nghĩ – thức trạng của mình.
Từ khi nhà tù Wormwood Scrubs được xây dựng 130 năm về trước, xã hội đã thay đổi dường như mọi mặt, cách thức trong nhà trường, bệnh viện.
Nhưng khi nói đến nhà tù, vẫn như thể chúng ta quay về thời của (nhà văn) Dickens thậm chí là thời Trung cổ.
Một thời gian dài, tôi nghĩ rằng, chúng ta đã cho phép mình bị thuyết phục tin một khái niệm sai lầm là bản tính con người không bao giờ thay đổi xét về mặt xã hội, nó đã khiến ta trả giá đắt.
Chúng ta biết rằng não bộ có thể có những thay đổi phi thường và cách tốt nhất để đạt được điều này ngay cả với người lớn là thay đổi, điều hướng môi trường của chúng ta.
Điều thứ hai mà tôi học được đó là chúng ta cần phải có đồng minh những người cũng tin rằng khoa học là thiết yếu trong việc mang lại thay đổi xã hội.
Một nhà khoa học thần kinh không khó khăn gì lắm khi đưa một tù nhân nguy hiểm vào chụp MRI.
Thực ra thì khó vô cùng, nhưng trên hết, điều mà chúng tôi muốn nói là liệu chúng ta có thể giảm thiểu tỉ lệ tái phạm tội hay không.
Để trả lời câu hỏi phức tạp như vậy, chúng ta cần những người thuộc các lĩnh vực khác nữa những nhà khoa học trong phòng thí nghiệm và các bác sĩ, người làm công tác xã hội, người lập chính sách, nhà từ thiện, nhà hoạt động nhân quyền — cùng chung sức với nhau.
Cuối cùng, tôi tin rằng chúng ta cần thay đổi chính hạch hạnh nhân của mình bởi nó ảnh hưởng đến tâm hồn của chính chúng ta chứ không chỉ dừng lại ở con người của Joe mà còn con người của chính chúng ta đây.
Chúng ta cần thay đổi cách nhìn về Joe rằng cậu ta không bao giờ có thể hoàn lương bởi nếu ta coi Joe là kẻ vô phương cứu chữa làm sao cậu ta có thể nhìn nhận mình theo một cách khác đi được?
10 năm nữa, Joe sẽ được thả khỏi nhà tù Wormwood Scrubs.
Liệu cậu ta có giống như 70% tù nhân, những người cuối cùng cũng tái phạm và trở lại nhà tù?
Phải chăng sẽ tốt hơn nếu khi thi hành án, Joe có thể rèn tập cho hạch hạnh nhân của mình kích thích sự phát triển những tế bào não mới và những nối kết mới để rồi có thể đối mặt với thế giới khi được thả ra?
Chắc chắn đó là điều mà tất cả chúng ta đều mong đợi.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Một ngày đẹp trời, khi đang là sinh viên Đại Học Cambridge, nhà tự nhiên học trẻ tuổi Charles Darwin lột vài lớp vỏ già khỏi thân cây và phát hiện hai chú bọ cánh cứng hiếm thấy phía bên dưới.
Anh cầm mỗi tay một con và phát hiện thêm con thứ ba.
Giữ một con trong miệng, anh định bắt lấy con bọ mới - thì đột nhiên một thứ acid đắng gắt phun ra làm phỏng lưỡi anh.
Kẻ tấn công Darwin là bọ cánh cứng thả bom.
Một trong hàng ngàn loài động vật, như ếch, sứa, kỳ nhông, và rắn, sử dụng chất độc hoá học để bảo vệ bản thân - trong trường hợp này, bằng cách phun chất lỏng độc từ các tuyến trong bụng.
Nhưng tại sao thứ chất lỏng độc hại được phun ra ở nhiệt độ 100 độ C này, lại không gây tổn hại gì đến chính con bọ?
Làm thế nào động vật có độc sống sót với chất độc do chính chúng tiết ra?
Câu trả lời chính là nhờ hai chiến lược cơ bản sau: trữ độc một cách an toàn hoặc tiến hoá khả năng sinh hoá kháng độc.
Con bọ cánh cứng thả bom đã áp dụng cách thứ nhất.
Chúng trữ các thành phần chất độc ở hai ngăn riêng biệt.
Khi cảm thấy bị đe doạ, van giữa hai ngăn mở ra, các thành phần kết hợp với nhau tạo phản ứng hoá học cực mạnh, bắn chất lỏng độc hại này khỏi các tuyến, đi qua vách ngăn vững chãi bảo vệ những mô bên trong.
Tương tự, sứa biển trữ độc một cách an toàn trong cấu trúc hình mũi tên có tên là nematocyst.
Và rắn độc trữ hợp chất làm máu vón cục trong những ngăn đặc biệt chỉ có duy nhất một lối ra: xuyên qua những răng nanh và đến con mồi hoặc kẻ thù.
Rắn sử dụng chiến lược thứ hai: tiến hoá tạo khả năng sinh hoá kháng độc.
Rắn đuôi chuông và các loài rắn độc khác tự sản xuất protein đặc biệt kết nối và làm vô hiệu hoá chất độc trong máu.
Trong khi đó, ếch phi tiêu cũng tiến hoá khả năng kháng độc, nhưng với một cơ chế khác.
Loài động vật nhỏ này tự bảo vệ bằng cách sử dụng hàng trăm hợp chất có vị đắng gọi là alkaloid tổng hợp từ việc tiêu hoá côn trùng chân đốt nhỏ như ve, kiến.
Một trong những alkaloid cực độc là epibatidine, chất ức chế cơ quan thụ cảm trong não như nicotine nhưng mạnh hơn ít nhất mười lần.
Một lượng nhỏ bằng hạt đường cũng đủ gây chết người.
Vậy điều gì giúp ếch không đầu độc chính chúng?
Hình dung những mục tiêu phân tử của độc tố alkaloid là ổ khoá, và alkaloid chính là chìa khoá.
Khi chìa khoá độc được tra vào ổ, nó khởi tạo các chuỗi các tín hiệu điện và hoá học có thể gây ra tình trạng tê liệt, mất ý thức, và cuối cùng là cái chết.
Nhưng nếu thay đổi hình dáng ổ khoá, chìa khoá không thể tra khớp.
Với ếch độc phi tiêu và các loài tự vệ bằng chất độc thần kinh, vài thay đổi di truyền học làm biến đổi cấu trúc tiếp nhận alkaloid vừa đủ để giữ độc tố thần kinh khỏi bị tác dụng ngược.
Những động vật có độc không phải là loài duy nhất tiến hoá khả năng kháng độc: con mồi và kẻ thù của chúng cũng thế.
Một con rắn lục nuốt một con kỳ nhông độc làm bữa tối vốn đã có sự tiến hoá kháng độc của kỳ nhông, với các thay đổi trong gen giống như ở kỳ nhông.
Điều này có nghĩa là chỉ con kỳ nhông độc nhất mới có thể thoát cảnh bị ăn thịt - và chỉ con rắn kháng độc mạnh nhất mới có thể tránh không bị đầu độc.
Kết quả là bộ gen cung cấp khả năng kháng độc mạnh nhất sẽ được di truyền cho thế hệ tiếp theo.
Khi độc tính tăng, thể kháng độc cũng tăng theo, trong cuộc đua tiến hoá diễn ra hàng triệu năm qua.
Và điều này cứ lặp đi lặp lại.
Chuột grasshopper có thể kháng chất độc đầy đau đớn từ con mồi bò cạp nhờ biến đổi gen trong hệ thống thần kinh.
Thằn lằn sừng dễ dàng tiêu hoá kiến harvester, kháng vết đốt độc của kiến nhờ huyết tương đặc biệt trong máu.
Và sên biển ăn nematocyst từ sứa, kháng được sự hoạt hoá nhờ hợp chất có trong niêm dịch, và cải tạo chúng để tự vệ.
Bọ cánh cứng thả bom cũng không ngoại lệ: con cóc nuốt chửng nó có thể chịu đựng được chất độc làm Darwin khiếp đảm.
Hầu hết những con bọ cánh cứng bị nôn ra sau vài giờ, có thể sống khoẻ trở lại một cách kì diệu.
Nhưng làm thế nào cóc cũng có thể sống sót
vẫn còn là điều bí ẩn.
Tôi muốn tất cả các bạn nghĩ đến từ thứ ba thường được dùng để nói về giới tính của bạn hoặc, nếu như bạn là người nói, thì là từ bạn dùng để nói về người đó.
Và các bạn có thể nói thầm nếu các bạn muốn hoặc nói to lên.
Hai từ đầu tiên là: "Đó là..
Điều này cho thấy rằng Tôi đề cập đến những vấn đề mà ta không chắc chắn người kia là trai hay gái, nên là câu trả lời pha trộn là rất phù hợp
Đương nhiên, giờ đây, có câu trả lời trai hay gái không đợi đến lúc sinh ra mà là lúc làm siêu âm, trừ phi các bậc bố mẹ tương lai thích chọn sự ngạc nhiên khi đẻ ra lúc đó mới biết như chúng ta thời xưa.
Nhưng tôi muốn các bạn nghĩ xem điều gì dẫn đến việc đưa ra công bố về từ cái từ thứ ba, bởi vì cái từ thứ ba ấy, là từ miêu tả giới tính của bạn,
và ý của tôi là, giới tính ấy được hiểu qua miêu tả bộ phận sinh dục.
Giờ đây, với tư cách là một bác sĩ nội tiết chuyên khoa nhi, tôi đã từng tham gia rất nhiều, và đến bây giờ vẫn còn tiếp tục vào những ca có sự sai lệch ở bộ phận sinh dục ngoài, hoặc sai lệch giữa bộ phận bên ngoài và bên trong, và chúng tôi phải nhận dạng cho ra giới tính của bạn là gì.
Nhưng không có gì xác định được vào thời điểm bạn sinh ra lại có thể định nghĩa bạn,
và khi tôi nói về xác định, tôi đang nói về xu hướng giời tính của bạn.
Chúng ta không nói: "Đó là một cậu bé đồng tính."
"Một cô bé đồng tính."
Những tình trạng ấy chưa hề thực sự định nghĩa chính mình rõ rệt hơn cho đến thập kỉ thứ hai của cuộc đời.
Nó cũng không định nghĩa giới tính của bạn, là cái, khác với cái giới biểu hiện ra về mặt giải phẫu, ở đây nói đến sự tự nhận biết của bạn về chính mình. Bạn coi bản thân là một người đàn ông hay đàn bà hay đâu đó trong quãng giữa của giải quang phổ?
Cái đó thi thoảng tỏ ra trong mười năm đầu đời, nhưng nó có thể làm các bậc bố mẹ rất bối rối sẽ là chuyện rất bình thường nếu đứa trẻ chơi đùa và ứng xử ngược với giới của nó thực tế đã có nghiên cứu cho thấy rằng thậm chí 80% trẻ em từng có hành vi như vậy nhưng khi bước vào tuổi dậy thì, sẽ không còn muốn làm ngược với giới tính của mình nữa.
Lúc tuổi dậy thì bắt đầu, với các em gái, tức là từ 10 đến 12 tuổi, các em trai là từ 12 đến 14 tuổi, khi vú bắt đầu nhú lên, hoặc cơ quan sinh dục to lên từ hai đến ba lần ở các em nam, vào thời điểm đặc biệt đó, nếu đứa trẻ nói rằng cơ thể của nó không đúng như phải có thì hầu như chắc chắn đó là đứa trẻ chuyển giới và cực kỳ khó cho nó thay đổi cảm giác đó, bất luận người ngoài có cố dùng liệu pháp thay đổi gì đi nữa hoặc bất cứ cách xấu xa độc hại gì khác.
Những trường hợp như thế này là khá hiếm. tôi cũng có chút ít kinh nghiệm cá nhân trong những trường hợp này
kinh nghiệm của tôi khá điển hình vì tôi đã trực tiếp điều trị cho các bạn thanh niên.
Tôi đã gặp một thanh niên 24 tuổi, một sinh viên Harvard, về mặt gen là nữ, được xếp ở cùng phòng với ba nam sinh viên khác họ biết rõ chuyện của nhau, người phụ trách việc đăng ký viết tên sinh viên này trong danh sách sinh viên nam, sau khi tốt nghiệp, cô ta đến với tôi và bảo "Xin ông giúp tôi. Tôi biết ông hiểu về nội tiết học."
Quả thật, tôi đã điều trị cho nhiều người sinh ra không có tuyến sinh dục.
Đây chẳng phải là khoa học gì cao siêu.
Nhưng tôi giao hẹn với anh ấy Tôi sẽ chữa cho anh nếu anh dạy cho tôi.
Và anh ấy đã làm.
Sự mở mang mà tôi có, từ việc chăm sóc các thành viên trong nhóm của anh ấy.
Nhưng rồi tôi rất bối rối những tưởng là vào tuổi ấy công việc tương đối dễ chỉ cần tiêm hormones cho người ta theo giới tính mà người ta muốn khẳng định,
nhưng rồi bệnh nhân của tôi cưới vợ, anh ấy cưới một phụ nữ, khi sinh ra chị ấy có các bộ phận như đàn ông, chi ấy đã có một cuộc hôn nhân của một người đàn ông, có hai con, rồi lại qua cuộc phẫu thuật chuyển giới thành phụ nữ,
giờ đây người phụ nữ vui sướng này đã gắn bó với bệnh nhân của tôi, thực tế họ đã lấy nhau rất hợp pháp vì nhìn bề ngoài họ đúng là một cặp đàn ông và đàn bà ai mà biết được?
Đúng không? (Cười) Trong khi tôi còn lúng túng không biết, đây là cặp đồng tính nam?
hay là cặp vợ chồng bình thường?
Nhận định về khuynh hướng tình dục của tôi bị lúng túng với vấn đề nhận dạng về giới.
Và bệnh nhân của tôi bảo tôi, Hãy xem đây, xem đây, xem đây.
Chỉ nhìn nội một cái này thôi, thì ông biết được sự thật: Xu hướng tình dục thể hiện ở chỗ anh lên giường với ai;
căn tính về giới thể hiện ở chỗ anh là ai khi lên giường."
Từ đó tôi đã học được từ nhiều người lớn khác -- tôi chăm sóc cho khoảng 200 người -- tôi đã học được từ họ ràng nếu không nhìn trộm xem bạn tình, người đi cùng đang chờ họ ở ngoài, tôi không bao giờ đoán nổi ngoài việc đoán bừa, rằng họ là gay hay "thẳng" hay "bi-", hay vô tính, trong khẳng định của họ.
Nói cách khác, cái này không hề liên quan
gì tới cái kia. Và các dữ liệu cho thấy điều đó. Khi tôi chăm sóc 200 bệnh nhân này,
tôi thấy một điều rất đau lòng.
Những người này, nhiều người trong số họ đã bị mất mát rất nhiều trong đời.
Có người bị cha mẹ anh em, con cái ruồng bỏ, rồi người bạn đời mà họ li dị cấm họ không được gặp con cái mình.
Điều đó thật kinh khủng, nhưng sao họ vẫn chuyển giới cả khi ở tuổi 40, 50?
Vì họ cảm thấy rằng họ phải khẳng định cho chính mình nếu không họ sẽ tự giết mình.
Sự thật là tỉ lệ tự tử của những người chuyển giới không được chữa trị là cao nhất trên thế giới.
Chúng ta phải làm sao đây?
Tôi đã sửng sốt khi đến dự hội nghị ở Hà Lan, họ là chuyên gia về lĩnh vực này, và được thấy những điều bổ ích.
Họ đang điều trị cho thanh thiếu niên sau khi đã làm những trắc đạc tâm lý kỹ càng về giới, rồi chữa trị bằng cách chặn lại giai đoạn dậy thì của giới tính mà họ không muốn.
Bởi về cơ bản, trước dậy thì trẻ con trai gái trông như nhau, chỉ khi đi qua giai đoạn dậy thì, định dạng giới mới rõ, ở giai đoạn này, nếu cảm thấy mình mang cái giới trái với mình, người ta thấy mình như là chú Pinocchio bị biến thành con lừa.
Cái hy vọng mình sẽ lớn lên, với một thân thể mình ước ao sau dậy thì đã bị tiêu tan chính khi tuổi dậy thì xảy đến.
Và người ta thất vọng.
Vì thế mà khoa học khống chế sự dậy thì-
Phải cầm nó lại, bởi vì không thể cứ cấp cho cơ thể thứ hormone trái ngược.
Nó sẽ làm còi cọc sự phát triển của tuổi trẻ. Hơn nữa, người ta không thể thuyết phục các bạn trẻ về ảnh hưởng của việc điều trị tới khả năng sinh sản với một bé gái lên 10 và một bé trai lên 12.
Vì thế, việc làm này giúp đứa trẻ có thời gian đi qua quá trình chẩn trị trong 4 hoặc 5 năm để cho các em có thể có điều kiện làm rõ
bằng nhiều lần khám nghiệm, kiểm tra, để chúng có thể sống mà không có cảm giác là cơ thể mình đang càng ngày càng xa lạ với chính mình.
Có một chương trình được đặt tên là 12-16-18, vào tuổi 12 người ta tiêm hormones ngăn chặn đến năm 16 tuổi sẽ có khám nghiệm một lần nữa để khẳng định lại khuynh hướng Cần nhớ rằng hormones ngăn chặn cỏ thể bị hủy bỏ; nhưng nếu tiêm hormones của giới tính trái ngược, thì lập tức ngực sẽ nhô lên, hoặc râu sẽ phun ra giọng nói sẽ thay đổi, tùy việc anh dùng loại hormones nào và những ảnh hưởng đó là vĩnh viễn hoặc là phải dùng giải phẫu hay điện phân mới bỏ đi được. và giọng nói thì lại càng không bao giờ có thể sửa.
Thế nên đây là vấn đề nghiêm trọng, đặt ra với thiếu niên 15, 16 tuổi.
Và đến 18 tuổi thì họ đã thích hợp để giải phẫu,
chẳng có ca nào tôt trong việc chuyển cơ quan sinh dục nữ thành nam, còn chuyển nam thành nữ thì lừa được bác sỹ phụ khoa.
Đó là nói về chất lượng giải phẫu.
Vậy là tôi nhìn vào tình trạng của bệnh nhân, và tôi nhìn vào bệnh nhân cũng giống y như người khác trừ việc trì hoãn quá trình dậy thì.
Nhưng khi họ được tiêm hormones đúng với giới mà họ khẳng định, họ liền trở nên xinh đẹp.
Trông họ bình thường.
Giữa đám đông họ không có gì khác biệt.
Như vậy là vào thời điểm đó, tôi quyết định sẽ làm việc này.
Đây chính là lĩnh vực của khoa nội tiết nhi, vì trên thực tế khi bệnh nhân ở lứa tuổi 10-12, 10-14, thì đó là công việc của khoa Nội tiết Nhi.
Và tôi đã chữa cho một số em, từ đây hình thành phác đồ chuẩn, cho các bệnh viện Nhi.
Tôi đã cho người ta xem các cháu bé trước và sau điều trị, những người chưa bao giờ điều trị, và những người mong muốn được điều trị, cùng với những bức tranh của Hà Lan, người ta đến với tôi và nói, "Ông phải làm cái gì đó cho các cháu."
Trước đây các cháu ấy ra sao?
Các cháu ấy đã chịu nhiều đau khổ.
Chúng tôi bắt đầu chương trình vào năm 2007.
Đây là lần đầu tiên chương trình thực hiện đúng theo kiểu Hà Lan- tại Bắc Mỹ.
Từ đó đến nay, chúng tôi có 160 bệnh nhân.
Họ đến từ Afghanistan chăng?
Không phải 75% số họ đến từ những nơi cách Boston không quá 150 dặm.
Một số từ nước Anh.
Cháu Jacky đã bị lạm dụng ở Midlands nước Anh.
Khi đó cháu lên 12, một cháu gái vui tươi, rồi cháu đã bị đánh đập.
Cảnh áy rất thương tâm. Người ta phải bố trí cho cháu học ở nhà.
Lý do người ta gửi cháu sang đây là bên đó người ta không điều trị giới cho ai dưới 16 tuổi, có nghĩa họ cho việc đó chỉ được làm trong cơ thể người lớn, bất chấp cái gì đang xảy ra, cả khi xét nghiệm cho thấy rõ ràng.
Jackie có chiều cao lòng khòng dự tính sẽ cao 6 phít rưỡi
cháu chỉ mới bắt đầu dậy thì thành một chàng trai.
Tôi đã có một sáng kiến, vì tôi biết về hormones và chất estrogen, nó còn mạnh hơn chất testosterone có tác dụng trong việc đóng thùy mấu trên não và ngừng quá trình tăng trưởng cơ thể.
Thế nên chúng tôi đóng hormones testosterone của cháu bằng biện pháp đóng hormones, nhưng chúng tôi tăng estrogen không phải ở tuổi 16, mà vào tuổi13.
Bên thùy não trái, cháu là 16 tuổi.
Vào ngày sinh nhật 16 tuổi cháu sang Thái Lan Làm phẫu thuật chuyển giới cấy bộ phận sinh dục.
Bây giờ họ làm việc đó năm 18 tuổi.
và cháu chỉ dừng ở chiều cao 5'11''
nhưng còn hơn thế, cháu có khuôn ngực bình thường vì khi chặn hormones testosterone, tất cả bệnh nhân của chúng tôi đều có cỡ ngực bình thường, nếu họ đến với chúng tôi đúng thời điểm không muộn quá
phía bên phải, đàng kia, là cô cháu của tôi
Cô đã ra với công chúng được vào bán kết cuộc thi Hoa hậu nước Anh
Ban giám khảo tranh luận, có được phép chon cô không
Họ có thể trao giải cho cô chăng- Và một người trong ban giám khảo nhận xét "Bản tính tự nhiên của cô ấy còn tự nhiên hơn một nửa các thí sinh ở đây."
(Cười) Và đôi phần cơ thể cô ấy được xếp đặt lại đôi chút nhưng đấy là tất cả ADN của cô ấy.
Cô ấy đã trở thành một phát ngôn viên xuất sắc.
Cô đã nhận được một hợp đồng làm người mẫu, bấy giờ cô ta đã trêu tôi, cô bảo "Ông biết không, tôi có thể có nhiều cơ hội làm người mẫu hơn, nếu ông chỉnh được chiều cao cho tôi thành 6 phít."
Hãy hình dung mà xem. (Cười)
Bức tranh này nói lên tất cả.
Tự nó đã nói lên tất cả.
Đây là Nicole và người anh em Jonas, một cặp sinh đôi giống nhau, có bằng chứng cơ thể cho thấy là giống nhau,
nhưng Nicole đã khẳng định mình là nữ, ngay khi cô vừa lên ba.
Khi cô lên bảy, họ đổi tên cho cô, họ đến gặp tôi ngay khi cô ấy bắt đầu
bước vào sự dậy thì nam tính. Nhìn vào Jonas ta có thể hình dung dậy thì lúc lên 14 là sớm trong gia đình này, vì trông chàng trai đã như 16 tuổi
nó càng cho thấy rõ hơn một điều tại sao ta phải tỉnh thức để nhận biết người bệnh đang cần mình.
Nicole đã làm biện pháp chặn sự dậy thì, còn Jonas theo khuynh hướng tự nhiên- sự điều khiển của quá trình sinh học
Nicole sẽ như thế này, nếu chúng tôi không làm cái chúng tôi đã làm.
Jonas có một cái uyết hầu rất nam tính
lưỡng quyền cao, ria mép, ta thấy cả sự khác biệt về chiều cao vì chàng trai đã đi qua sự lớn bổng của dậy thì mà cô gái thì không.
Nicole đang được tiêm estrogen.
cô đã có nét dáng riêng.
Mùa xuân vừa qua, cả gia đình họ được mời đến thăm Nhà Trắng nhờ các thành tích hoạt động chống lại sự phân biệt, lúc đó người ta sắp ban hành một đạo luật cấm những người chuyển giới ở Maine không được dùng nhà tắm công cộng, và đạo luật ấy sắp sửa được thông qua, và sẽ gây ra nhiều phân biệt khó khăn, Nhưng Nicole đã tự mình đến với những nhà lập pháp ở Maine và cô nói rằng, "Tôi có thể làm điều này.
Nếu họ thấy tôi, họ sẽ hiểu vì sao tôi không là mối nguy hiểm cho nhà tắm nữ nhưng tôi có thê bị nguy hiểm trong nhà tắm nam."
Cuối cùng họ đã hiểu được điều đó.
Tới đây, chúng ta cần làm tiếp điều gì?
Chúng ta cần phải đi tiếp con đường chống sự phân biệt.
chỉ mới có 17 bang có đạo luật chống phân biệt chống phân biệt về nhà ở, về việc làm, về chỗ ở nơi công cộng, chỉ mới có 17 bang, trong đó 5 bang ở New England
Chúng ta cần thuốc chữa bệnh rẻ hơn.
Thuốc đang đắt bằng cả gia tài.
Chúng ta cần đưa những nội dung này thoát khỏi những phạm trù của DSM.
vì làm như thế cũng chẳng khác gì mắc bệnh tâm thần cũng như là gay hay les bược tiến đó đã đạt được vào năm 1973, và cả thế giới đã đổi thay.
Công việc chúng ta làm đây không phải là gánh nặng cho ngân sách của ai
Nó vẫn chỉ là trường hợp hiếm.
Nhưng điều nguy hiểm của sự buông xuôi là không chỉ khiến cho những người chuyển giới lâm nguy cơ thiệt mạng vì tự tử mà còn cho thấy một điều là xã hội chúng ta có quan tâm đến tất cả mọi người hay không.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
["Rebecca Newberger Goldstein"] ["Steven Pinker"] ["Con đường dài đến với lý luận"] Tài xế: 22 đô la. Steven Pinker: Gửi anh.
Rebecca Newberger Goldstein: Lý luận có vẻ như đang không gặp thời. Văn hóa đại chúng vươn tới tầm xuẩn ngốc mới trong khi đàm luận chính trị như một cuộc đua xem ai lụn bại hơn.
Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên chủ nghĩa sáng tạo khoa học, mà vẫn tồn tại thuyết âm mưu ngày 11/9, các đường dây nóng bói toán, và trào lưu tôn giáo chính thống lại trỗi dậy.
Ai chịu khó chuyên chú suy ngẫm lại bị gán chủ nghĩa tinh hoa tự cao. Cả trong lĩnh vực học thuật, người ta đả kích rằng thuyết ngôn tâm học phạm trọng tội kiểm soát suy nghĩ của ta.
SP: Điều đó có hẳn không tốt?
Lý luận đang làm vua làm chúa.
Nhiều học giả biện luận rằng sự lương thiện và đạo đức sáng tỏ vững chắc cao siêu hơn kiểu diễn giải của những kẻ chỉ biết mạnh mồm rao giảng giáo điều, giống như những kẻ học thức lẫy lừng đã đẩy chúng ta vào vũng lầy chiến tranh Việt Nam.
Và, chẳng phải cũng do lý luận mà ta phá hủy hành tinh này và đe dọa các giống loài bằng vũ khí hủy diệt hàng loạt sao?
Theo cách này, chính tính cách và lương tâm, chứ không phải toan tính lạnh lùng sẽ cứu rỗi chúng ta.
Vả lại, con người đâu phải chỉ là bộ não có chân,
Các đồng nghiệp tâm lý học của tôi đã chứng tỏ chúng ta bị chi phối thân thể và cảm xúc chi phối. và chỉ biết dùng khả năng lý luận yếu ớt để hợp lý hóa cảm xúc của mình khi việc đã rồi.
Làm thế nào mà một tranh luận từ hợp lý lại đi đến bất hợp lý một cách có logic được?
Coi nào, anh đang thuyết phục chúng tôi rằng lý lẽ không có giá trị.
Anh không đe dọa hay hối lộ chúng tôi, mà ám chỉ chúng ta giải quyết bẳng kiểu như biểu quyết hoặc tổ chức thi hoa hậu.
Bằng việc cố gắng thuyết phục chúng tôi ở vào địa vị của anh, thì có vẻ anh đang thừa nhận tính hiệu quả của lý luận.
Lý luận không thể là giải thưởng để tranh giành.
Anh bước vào đài tranh luận nhưng đã thua ngay từ đầu
SP: Nhưng lý luận có thể dẫn ta tới mục đích cao cả, đúng đắn, đạo đức hơn không?
Cuối cùng thì cô đã chỉ ra rằng lý luận chỉ là phương tiện để đạt mục đích cuối cùng, và mục đích đó phụ thuộc vào động cơ của người đưa ra lý lẽ.
Lý luận có thể dẫn đường đến hòa bình, hòa thuận nếu người đưa lập luận muốn điều đó, nhưng nó cũng có thể mở đường cho xung đột, tranh chấp nếu nhà lập luận mưu cầu xung đột, tranh chấp.
Lý luận có thể buộc người lập luận bớt tàn ác và lãng phí hơn chăng?
RNG: Về bản chất thì không, nhưng không khó để biến thành có.
Ta cần hai điều kiện: Thứ nhất là các nhà lập luận chỉ quan tâm đến hạnh phúc bản thân thôi.
Đó là một trong những động lực cần thiết để đưa đến một lập luận có hiệu quả, và hẳn là tất cả chúng ta đều có.
Tất cả chúng ta đều vô cùng quan tâm đến bản thân mình.
Điều kiện thứ hai là các nhà lập luận là thành viên thuộc một cộng đồng những người có tầm ảnh hưởng đến cá nhân khác, có thể trao đổi thông điệp, và thấu hiểu lý lẽ của nhau.
Và điều đó hẳn lẽ đúng với bản chất bầy đàn, thích giao thiệp của loài người, những kẻ được trời phú bản năng ngôn ngữ.
SP: Vâng, nghe có vẻ đúng đắn về mặt lý thuyết, nhưng liệu nó có đúng trên thực nghiệm?
Cụ thể thì, nó có thể làm rõ được sự phát triển của những cột mốc lịch sử mà tôi đã đề cập đến 5 năm trước tại TED?
Đó là, chúng ta có vẻ dần trở nên "người" hơn.
Hàng thế kỷ trước, tổ tiên của chúng ta thiêu sống chó mèo như một thú tiêu khiển được ưa chuộng.
Các hiệp sĩ gây chiến tranh bằng cách cố sát càng nhiều người của bên địch càng tốt.
Chính quyền vin vào cớ vớ vẩn để hành quyết dân chúng như tội trộm bắp cải hoặc chê bai khu vườn của hoàng gia.
Những vụ hành quyết được tiến hành sao cho càng đau đớn càng tốt, như là đóng đinh, mổ bụng, đóng đinh vào bánh xe.
Những người có quyền thế giam giữ nô lệ
Dù phạm nhiều sai lầm, giờ chúng ta đã xóa bỏ những tục lệ dã man đó.
RNG: Vậy anh nghĩ bản chất con người đã thay đổi?
Không hẳn. Tôi nghĩ ta vẫn còn bản năng có thể bùng phát thành bạo lực, như tham lam, sĩ diện, hận thù, thích thống trị, tàn bạo.
Nhưng vẫn còn những bản năng hướng ta theo hướng khác như tự chủ, cảm thông, cảm quan công bằng, Abraham Lincoln gọi những điều này là "mặt thánh thiện của con người"
RNG: Vậy nếu bản chất con người không thay đổi điều gì đã tiếp sức cho mặt thánh thiện đó?
SP: Thật ra thì phạm vi của sự đồng cảm. đã nới rộng ra.
Nhiều năm trước, tổ tiên chúng ta chỉ biết vun vén cho gia đình và bản làng của họ.
Nhưng nhờ biết viết, biết đọc và đi đây đi đó con người dần biết cảm thông trong phạm vi ngày càng rộng ra đến gia tộc, bản làng, quốc gia, dân tộc, và có thể về sau này là cả nhân loại nữa.
RNG: Vậy những nhà khoa học cứng nhắc có thể trân trọng sự đồng cảm mềm yếu đó không?
SP: Họ có thể và họ luôn như vậy.
Các nhà sinh lý học thần kinh đã tìm ra các nơron có phản ứng với hành động của người khác gần như phản ứng với hành động của bản thân. Sự cảm thông có từ rất sớm,
có thể là trước 1 tuổi. Có những sách viết về sự cảm thông bán chạy,
như cuốn "The Empathic Civilization" ("Nền văn minh của sự cảm thông") hay "The Age of Empathy" ("Thời đại cảm thông") RNG: Tôi hoàn toàn ủng hộ sự cảm thông.
Ai lại chẳng thế? Nhưng về bản chất thì nó chỉ là công cụ yếu ớt
trong việc xây dựng đạo đức. Bởi vì, về bản chất người ta luôn ưu ái
quan hệ máu mủ, trẻ em, và con vật mềm mại dễ thương. Nếu nói về sự cảm thông,
thì những kẻ lạ mặt và xấu xí chẳng bao giờ được đâu. Và dù ta có cố gắng cảm thông
với những người xa lạ tới đâu cũng thất bại thảm hại thôi, đó là sự thật về bản chất con người như Adam Smith đã khám phá ra. Adam Smith: "Giả sử Đế chế Trung Hoa
đột nhiên bị chôn vùi trong động đất, thử nghĩ xem một người châu Âu đầy tính nhân văn sẽ phản ứng như thế nào khi nghe tin tai họa đáng sợ này? Tôi nghĩ là, lúc đầu anh ta sẽ mạnh dạn thể hiện
thương tiếc cho những của những con người bất hạnh nọ Anh ta sẽ suy ngẫm trong phiền muộn
về sự bất ổn của đời người, và sau khi tất cả những xúc cảm nhân văn đã tuôn trào được kha khá, anh ta sẽ tiếp tục theo đuổi những thú vui riêng với phong thái dễ chịu và yên bình như thể chhưa có gì xảy ra. Còn nhỡ đâu ngày mai mất đi ngón tay út,
anh ta sẽ mất ngủ đêm nay, thế nên nếu không phải chứng kiến nỗi thống khổ của anh em đồng đạo mình thì anh ta sẽ vẫn an tâm ngáy vang ." SP: Vậy nếu sự cảm thông thôi chưa đủ khiến ta "người" hơn,
thì còn gì có thể làm được thế? RNG: Chà, anh chưa đề cập tới khía cạnh
thánh thiện hữu hiệu nhất của chúng ta: lý luận Lý luận có sức mạnh của nó.
Lý luận thúc đẩy chúng ta mở rộng
phạm vi của sự cảm thông. Mỗi cá nhân nằm trong sự phát triển của nhân loại
mà anh đã nói tới đều khởi nguồn là những người có suy nghĩ và họ giải thích được vì sao một số hành động là không thể bào chữa được. Những người này chỉ ra rằng cách con người cư xử với
những nhóm người khác nhau về mặt logic, là không giống với cách mà họ muốn mình được cư xử. SP: Ý cô là lý luận có thể
thay đổi tâm trí con người? Chẳng phải con người cứ hay bám lấy niềm tin
có lợi cho bản thân hoặc không thì phục tùng văn hoá nơi họ sống ư? RNG: Có một sự thật về con người như thế này:
Mẫu thuẫn làm ta khó chịu ít nhất là khi ta buộc phải đối mặt với chúng, điều này cũng như nói rằng con người chúng ta nhạy cảm với lý lẽ. Nếu nghiên cứu lịch sử xây dựng đạo đức,
ta có thể lần thấy con đường trực tiếp dẫn từ tranh luận lý lẽ đến những thay đổi trong cảm giác thực sự của ta. Hết lần này đến lần khác, một nhà triết học có thể tranh luận
tại sao một số chủ đề hành nghề lý luận lại bất khả phản biện, là vô lý, không hợp với những giá trị dược đề cao. Bài tiểu luận của họ có thể nổi tiếng,
dịch ra nhiều thứ tiếng, được dẫn biện tại các văn đàm, các buổi tiệc tối, và rồi từ đó đến tai những lãnh đạo, những ý kiến có tầm ảnh hưởng. Cuối cùng thì những kết luận của họ
len lỏi và trở thành quy tắc bất thành văn về chuẩn mực, thế chỗ cho lý luận trước đó đã cắm rễ thành luật. Ngày nay ít người thấy cần phải đưa ra
bài tranh cãi triết lý cao siêu để giải thích tại sao chế độ nô lệ, treo cổ, đánh đập trẻ em là sai lầm nữa. Thời đại văn minh như hiện nay, vấn nạn như thế đã không còn.
Những vẫn phải có người khởi phát những tranh luận như vậy chứ,
trong những thế kỷ trước thì có. SP: Ý anh nói là người ta cần
một cuộc biện luận tuần tự các bước mới hiểu được đâu là điều sai trái như là thiêu người dị giáo? RNG: Ồ đúng rồi. Đây là cách nhà thần học
người Pháp Sebastian Castello biện luận. Sebastian Castello: Calvin đề ra một cách chắc chắn,
và các môn phái cũng tán thành. Ai sẽ là quan tòa?
Vấn đề bàn luận là chắc chắn đối với ai?
Calvin chăng? Vậy thì tại sao ông ấy viết nhiều sách về chân lý đến vậy?
Về quan điểm đối với sự không chắc chắn, ta phải định nghĩa người dị giáo
là những người có ý kiến ta không tán thành. Nếu ta muốn giết người dị giáo,
kết quả dễ hiểu dẫn tới chiến tranh thanh khử lẫn nhau, bởi bên nào cũng cho là mình đúng. SP: Thanh khử bằng kiểu trừng phạt
như phá bánh xe ư? RNG: HIến pháp về sự ngăn cấm
động trừng phạt dã man và bất thường đáp lại tờ rơi kêu gọi khởi nghĩa năm 1764 quan toà người Ý tên Cesare Beccaria. Cesare Beccaria: Khi các hình phạt trở nên tàn nhẫn hơn,
tâm trí con người ta, như dòng nước vậy, hạ xuống tầng thực thể bao quanh nó và trở nên khô cứng hơn. Sau hơn 100 năm hình phạt tàn ác, hình phạt cho tội phá bánh xe không gây sợ hãi hơn tù tội là mấy. Để một hình phạt đạt được mục đích của nó,
tổn hại mà hình phạt gây ra phải lớn hơn lợi ích đạt được. Tính toán theo đó phải căn theo yếu tố sự trừng phạt chắc chắn, sự tịch thu của cải đi theo hành vi tội ác đó. Những thứ khác chỉ là đồ thừa,
do đó mang tính chuyên chế. SP: Nhưng chắc chắn phong trào phản đối chiến tranh phụ thuộc vào
biểu tình trên diện rộng, tuyên truyền bằng các bài hát, những tấm ảnh cảm động về những thương tổn chiến tranh. RNG: Chính xác. Nhưng những phong trào phản chiến
có thể truy về một loạt những nhà tư tưởng đã không ngừng tranh luận lý do tại sao ta nên ngăn cách cảm xúc của mình đối với chiến tranh, tổ tiên của nền hiện đại, Eramus. Erasmus: Những lợi ích đến từ hoà bình
khuyến đại ảnh hưởng xa rộng đến số lượng lớn con người, trong thời chiến, nếu sự kiện hoà bình nào xảy ra lợi ích về tay số ít, số ít không xứng đáng với lợi ích đó. Sự an toàn của người này đe doạ kẻ khác.
Người này lợi, kẻ kia lụn bại.
Nguyên nhân hạnh phúc của nhà này
gây cảnh than khóc cho nhà khác. Những điều tệ hại chiến tranh mang lại
là bằng chứng khủng khiếp đến mức sống sót lại là niềm may mắn, tức sự cứu rỗi, hay niềm may mắn dã man, một niềm hạnh phúc ích kỷ lấy từ niềm đau của kẻ khác. SP: Nhưng ai cũng hiểu cuộc Cách mạng đó
là để ngăn cách sự nộ lệ với niềm tin và hy vọng. Cuộc Cách mạng được dẫn đầu bởi phái Quây-cơ
trở nên nổi tiếng lúc tiểu thuyết "Túp lều của bác Tom" của nhà văn Harriet Beecher Stower đứng đầu bảng xếp hạng RNG: Nhưng Cách mạng đã manh mún từ thế kỷ trước.
John Locke đã khởi nguồn thế kỷ
bình thường hoá những việc hành nghề lý luận. Ông lý luận rằng, việc đó không liên quan
luật lệ quy củ của chính phủ. John Locke: Tự do con người dưới quyền chính phủ
tức là sở hữu luật lệ có hiệu lực lên tất cả mọi người trong xã hội bằng quyền lực của giới cầm quyền, nền độc lập cho phép bạn tuỳ ý hoạt động những nơi luật không cho phép, không bị hạn chế bới sự bất đồng, không chắc chắc của người khác, cũng như giới tự nhiên tự do khuôn khổ Luật tự nhiên. SP: Những lời này nghe quen quen.
Tôi đã đọc ở đâu nhỉ?
À nhớ rồi. Mary Astelle: Nếu quyền hạn tối cao là vô dụng
bang này, thế thì tại sao trong phạm vi gia đình cũng vậy? Hoặc ngược lại, có tác dụng trong gia đình, tại sao không ở bang?
Không có lý do nào có thể viện ra
lại đủ sức đánh bật hai vế đó cả. Nếu tất cả mọi người sinh ra đã tự do, vậy tại sao phụ nữ lại mang phận nô lệ, bởi nếu vậy thì khi danh phận của họ phải phục theo ý muốn không thống nhất, của đàn ông thì như thế đã đúng điệu kiện của nộ lệchưa? RNG: Dạng lựa chọn tương hỗ như vậy
chính là công việc của lý luận. Một cuộc Cách mạng đòi quyền lợi
dấy lên cuộc Cách mạng khác cùng hình thức và một khi khi lý luận đã lên đà, thì vô cùng khó để có thể không tuân theo quy luật. Những năm 1960, Cách mạng Văn hoá
dẫn tới cách mạng đòi quyền phụ nữ, quyền trẻ em, quyền cho người đồng tính, và cả quyền động vật. Trong khi hai thế kỷ trước đó,
nhà tư tưởng thời kỳ Khai sáng nhà tư tưởng Jeremy Bentham phơi bày sự bất khả phản khảng của những hành vi hành nghề lý luận như bảo vệ quyền động vật. Jeremy Bentham: Vấn đề ở đây là, động vật không thể lý luận,
không thể nói, nhưng được phép bị ngược đãi? RNG: Như các cuộc hành xử người đồng tính vậy.
JB: Cũng như các nhiễu nhương đó,
rõ ràng không ai thấy cảm thương cảm. Thậm chí, người ta còn thấy thích thú.
Cả hai bên đều thuận tình cả.
Nếu có một bên không đồng ý,
hành vi trở thành sự xúc phạm, hoàn toàn khác với bản chất hữu dụng của nó. Đó là công cụ toà án cá nhân. Một dạng cưỡng hiếp.
Như những mối nguy hiểm không gây đau đớn,
mối nguy, có hay không, cũng đồng nhất với ví dụ tôi nêu. Xu hướng của những ví dụ tương tự ư?
Loại bỏ những người cùng hành nghề.
Nhưng sự hành nghề này không gây ra đau đớn nào
cho bất kỳ ai. SP: Dù sao thì phải mất ít nhất một thế kỷ
để tầm ảnh hưởng nhiều nhà tư tưởng lan rộng dần và ảnh hưởng đến số đông quần chúng, làm ta suy ngẫm về thời đại của chính mình.
Tất cả những tranh luận ta đang tham gia
với luận điểm chống lại ta rành rành nhưng ta vẫn khư khư giữ lấy? RNG: Khi cháu chắt ta nhìn vào gương chúng ta,
chúng có bị thu hút bởi những tội lỗi của ta như là sở hữu nô lệ, thiêu người dị giáo, vũ phu hay chống đốo người đồng tính? Sp: Tôi chắc là mọi người ở đây đều có thể nêu ra ví dụ.
RNG: Tôi chọn theo luận điểm ngược đãi thú vật
trong các trang trại. SP: Việc cầm tù những phạm nhân không liên quan đến thuốc phiện
và khoan hồng cho tội hiếp dâm ở nhà tù liên bang. RNG: Việc cắt lậm vào các khoản viện trợ từ thiện
đến các nước đang phát triển. SP: Sự sở hữu vũ khí hạt nhân.
RNG: Sự hấp dẫn của việc vin vào tôn giáo mà biện hộ
cho những tội lỗi không thể tha thứ, ví dụ như luật cấm các hình thức tránh thai. SP: Vậy còn nhiềm tin tín ngưỡng nói chung thì sao?
RNG: Ờ... Tôi thì không lo lắng lắm.
SP: Tôi vẫn tin chắc rằng
lý luận là bản chất lương thiện cần được công nhận nhiều hơn trong việc phát triển đạo đức loài người mà ta đang hưởng thụ và từ đó đem đến niềm hy vọng tiếp nối công cuộc đạo đức trong tương lai. RNG: Vàcác bạn khán giả
nếu có phát hiện ra lỗi trong bài tranh luận này, hãy nhớ rằng bạn cũng cần dùng đến lý lẽ để chỉ ra lỗi đó. Xin cảm ơn. SP: Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi đến đây ngày hôm nay để nói với các bạn một vấn đề.
Một vấn đề đơn giản nhưng vô cùng hệ trọng, một vấn đề trải dài trên toàn cầu và đang ảnh hưởng đến tất cả chúng ta.
Vấn đề đó là các công ty nặc danh.
Chuyện nghe có vẻ khô khan và thuần túy kỹ thuật phải không?
Nhưng những công ty nặc danh đang gây khó khăn và khiến ta đôi lúc không thể tìm ra được người thực sự chịu trách nhiệm cho những tội ác thật sự nghiêm trọng.
Vậy tại sao tôi lại ở đây nói với các bạn điều này?
À, tôi nghĩ tôi là một người chuyên gây rắc rối và khi bố mẹ tôi dạy tôi và cậu em sinh đôi biết chất vấn nhà cầm quyền, tôi không nghĩ rằng họ biết điều đó sẽ dẫn đến đâu.
(Cười) Và, có lẽ họ thực sự hối hận về việc đó suốt những năm vị thành niên ngỗ nghịch, không đoán quý vị cũng biết, tôi đã chất vấn thẩm quyền của họ rất nhiều.
Và rất nhiều giáo viên trường tôi không hề đánh giá cao điều đó tí nào.
Bạn thấy đấy, từ khi lên năm tuổi tôi đã luôn đặt câu hỏi, "nhưng tại sao?"
Nhưng tại sao Trái Đất lại quay quanh mặt trời?
Tại sao máu màu đỏ?
Tại sao tôi phải đến trường?
Tại sao tôi phải kính trọng giáo viên? và nhà chức trách?
Và tôi không thể ngờ rằng câu hỏi này sẽ là nền tảng của mọi điều tôi sẽ làm.
Và điều đó đã xảy ra khi tôi 20 tuổi, rất lâu trước đây, trong một buổi chiều mưa Chủ nhật ở Bắc London tôi đang ngồi với Simon Taylor và Patrick Alley chúng tôi đang bận dán phong bì trong văn phòng của một nhóm vận động nơi chúng tôi đang làm việc lúc đó.
Và như mọi khi, chúng tôi nói về những vấn đề trên thế giới.
Và cụ thể chúng tôi đang nói về nội chiến ở Campuchia.
Chúng tôi đã nói về vấn đề đó, rất nhiều lần trước đó.
Nhưng rồi bỗng nhiên chúng tôi dừng lại và nhìn nhau rồi nói: "sao chúng ta không thử và thay đổi điều này?"
Và từ câu hỏi có vẻ hơi điên rồ đó, qua hơn hai thập kỉ và rất nhiều chiến dịch sau đó, bao gồm cảnh báo thế giới về vấn đề "kim cương máu" cấp quỹ cho cho chiến tranh, từ câu hỏi điên rồ đó, Global Witness - Nhân chứng Toàn cầu giờ là một đội ngũ mạnh với 80 thành viên bao gồm những nhà vận động, nhà điều tra, nhà báo và luật sư.
Và chúng tôi đều tin tưởng rằng thay đổi là thật sự có thể.
Vậy chính xác thì Global Witness làm gì?
Chúng tôi điều tra, báo cáo để tìm ra những người thực sự chịu trách nhiệm cho việc tài trợ cho những cuộc xung đột cho việc trộm cắp hàng triệu bạc từ các công dân toàn thế giới, còn được gọi là nạn cướp bóc nhà nước, và về nạn phá hoại môi trường.
Và sau đó chúng tôi tích cực vận động để thay đổi hệ thống đó.
Và chúng tôi làm điều đó vì quá nhiều quốc gia giàu tài nguyên thiên nhiên như dầu mỏ hay kim cương hay gỗ lại là quê hương của những người nghèo nhất và những người bị tước đoạt nhiều nhất trên hành tinh.
Và sự bất công này đang diễn ra bởi các hoạt động kinh doanh được chấp nhận hiện nay.
Và một trong số đó là những công ty nặc danh.
Hiện tại chúng tôi đấu tranh chống lại những công ty này trong rất nhiều cuộc điều tra của chúng tôi, như ở Cộng hòa dân chủ Côngô, nơi chúng tôi phát hiện ra những giao dịch bí mật liên quan đến các công ty nặc danh đã cướp bóc các công dân ở một trong những quốc gia nghèo nhất trên hành tinh một số tiền lên tới hơn một tỉ đô la.
Gấp đôi ngân quỹ cho giáo dục và y tế cộng lại.
Hay như ở Liberia, nơi một công ty quốc tế đốn gỗ trái phép đã dùng các công ty bình phong nhằm chiếm lấy một lượng khổng lồ các khu rừng đặc biệt của Liberia.
Hay vụ tham nhũng chính trị ở Sarawak, Malaysia, đã dẫn đến sự phá hủy của nhiều khu rừng.
Người ta cũng dùng các công ty nặc danh.
Chúng tôi đã bí mật quay phim một số thành viên trong gia đình của cựu thủ tướng và một luật sư lúc họ nói với điều tra viên ngầm của chúng tôi cụ thể về cách các giao dịch đáng ngờ này được thực hiện bằng cách sử dụng các công ty đó.
Và điều tồi tệ là có rất nhiều các trường hợp như thế trên muôn nẻo đường của cuộc sống.
Đây thật sự là một vụ bê bối có quy mô cực lớn được che giấu ngay trước mắt chúng ta.
Dù đó có là băng đảng ma túy khét tiếng người Mexico Zetas, sử dụng các công ty vô danh để rửa tiền trong khi các cuộc bạo lực liên quan đến ma túy đang chia rẽ các cộng đồng xuyên suốt châu Mỹ.
Hay các công ty nặc danh mà mua lại các khoản nợ thuế của người Mỹ, chồng chất các khoản phí pháp lý và bắt các chủ hộ lựa chọn: Trả tiền hoặc mất nhà.
Hãy tượng tượng bạn bị đe dọa mất nhà cửa chỉ vị một món nợ khoảng vài trăm đô la và không thể tìm ra người bạn thực sự chống lại là ai.
Hiện nay các công ty nặc danh cũng lí tưởng cho việc phá lệnh trừng phạt
Như chính phủ I-ran phát hiện ra thông qua một chuỗi các công ty bình phong, công ty nặc danh sở hữu một tòa nhà ngay trung tâm của Manhattan trên Đại lộ 5, bất chấp các cuộc trừng phạt của Mỹ.
Và Juicy Couture, xứ sở của các trang phục bằng nhung và các công ty khác vô tình, không biết người thuê nhà ở đó.
Có rất nhiều ví dụ như là vụ "Treo đầu bò bán thịt ngựa" ở Châu Âu, những tên Mafia Ý đã sử dụng những công ty này hàng thập kỉ.
Vu gian lận 100 triệu đô la của American Medicare, cung cấp vũ khí cho các cuộc chiến trên toàn thế giới bao gồm những quốc gia ở Đông Âu đầu thập niên 90.
Các công ty nặc danh thậm chí đã bước ra ánh sáng trong cuộc cách mạng vừa rồi ở Ucraina.
Nhưng so với trường hợp chúng tôi và những người khác phơi bày ra vẫn còn quá nhiều trường hợp bị che giấu bởi hệ thống chính quyền hiện tại.
Và một sự thật đơn giản rằng một số kẻ phải chịu trách nhiệm đối với những tội ác vô nhân đạo vì cướp bóc từ bạn và tôi và hàng triệu người khác, những tên này vẫn không lộ mặt, và đào thoát trách nhiệm và vẫn đang thực hiện điều này dễ dàng, bằng việc sử dụng cơ cấu pháp lý.
Quả thật, điều này không công bằng.
Vâng, bạn cũng có thể hỏi, thực ra công ty nặc danh là gì, và liệu tôi có thể thành lập một công ty như vậy và sử dụng nó, mà không ai biết được tôi là ai không?
Vâng, câu trả lời là có, bạn có thể làm được.
Nhưng nếu bạn như tôi, bạn sẽ muốn tự mình kiểm chứng, vậy hãy để tôi chỉ cho bạn thấy.
Đầu tiên, bạn cần tìm ra địa điểm thành lập công ty.
Bây giờ, lúc này bạn có thể đang tưởng tượng một trong những nơi trốn thuế trên hòn đảo nhiệt đới xinh đẹp nhưng đây là điều, ngạc nhiên thay, London, quê tôi, thật ra là cả Vương quốc Anh, là một trong những nơi tốt nhất thế giới để thành lập công ty nặc danh.
Và có nơi khác, thậm chí còn tốt hơn Tôi ngại rằng đó là Mỹ.
Bạn có biết ở một số bang trên đất Mỹ bạn cần ít thủ tục về thân nhân để mở một công ty so với làm thẻ thư viện, như Delaware, là một trong những nơi dễ nhất trên thế giới trong việc thành lập công ty nặc danh.
Ok, hãy thống nhất là nước Mỹ, và địa điểm cụ thể là Delaware, bây giờ đơn giản bạn chi cần lên mạng và tìm nhà cung cấp dịch vụ lập công ty cho chính mình
Đây là những công ty giúp bạn thành lập công ty riêng, và nhớ rằng, đây là dịch vụ hợp pháp đúng quy trình kinh doanh,
Và đây là một công ty dịch vụ như vậy nhưng có rất nhiều công ty khác bạn có thể chọn.
Khi bạn chọn xong, bạn tiếp tục lựa chọn loại hình công ty mà bạn muốn và điền vào mục địa chỉ liên hệ, tên, địa chỉ.
Nhưng đừng có lo, không nhất thiết phải là tên bạn.
Có thể là tên luật sư của bạn hoặc tên công ty cung cấp dịch vụ cũng được, và dù sao đây cũng không phải là hồ sơ công khai.
Và sau đó bạn thêm người chủ của công ty.
Bây giờ đây là phần chính, một lần nữa, không nhất thiết phải là bạn, bởi vì bạn có thể sáng tạo bởi vì có cả một thế giới những ứng viên để chọn.
Và các ứng viên là những người mà bạn có thể trả tiền một cách hợp pháp để trở thành người chủ của công ty mình.
Và nêú bạn không muốn liên quan đến bất cứ ai, thì không nhất thiết phải là một con người thực sự.
Đó có thể là một công ty khác.
Và cuối cùng, đặt tên cho công ty của bạn thêm một vài chi tiết và thanh toán.
Tiếp theo, nhà cung cấp dịch vụ sẽ mất vài giờ gì đó để làm thủ tục.
Nhưng bạn đã ở đó, trong vòng 10 phút mua sắm qua mạng bạn có thể tự tạo cho mình một công ty nặc danh.
Việc đó không chỉ dễ mà thực sự dễ và rẻ. và cũng hoàn toàn hợp pháp.
Nhưng câu chuyện vui chưa hết, có thể bạn cần nặc danh hơn.
Vâng, cũng không thành vấn đề.
Bạn đơn giản có thể thêm nhiều lớp nặc danh, các công ty sở hữu các công ty khác.
Bạn có thể có hàng trăm lớp với hàng trăm công ty trải rộng ở các quốc gia khác nhau, như một mạng lưới lớn. mỗi lớp chồng thêm một sự nặc danh.
Mỗi lớp làm khó khăn thêm cho hành pháp và cho người khác tìm ra ai là chủ thực sự.
Nhưng tất cả điều này phục vụ cho lợi ích của ai?
Có lẽ là lợi ích của công ty hay của một cá nhân nào đó, nhưng còn chúng ta, là công chúng?
Chưa có một đối thoại toàn cầu nào để xem điều này có ổn khi lợi dụng các công ty theo cách này không.
Và điều đó có nghĩa gì với chúng ta?
Vâng, một ví dụ thực sự ám ảnh tôi là điều tôi nghĩ đến nhiều thời gian gần đây.
Đó là một vụ hỏa hoạn kinh hoàng ở một câu lạc bộ đêm ở Buenos Aires khoảng một thập kỉ trước.
Đó là đêm giao thừa.
3000 người vui chơi vui vẻ, nhiều người trong số đó là vị thành niên, chen chúc trong không gian dành cho 1,000 người.
Và sau đó bi kịch xảy ra, hỏa hoạn bùng phát đồ trang trí bằng nhựa chảy ra từ trên trần nhà khói độc tràn ngập khắp câu lạc bộ.
Và mọi người cố gắng trốn thoát khi tìm đến lối thoát hỏa hoạn thì cửa đã bị đóng xích.
Hơn 200 người thiệt mạng.
700 người bị thương khi cố thoát thân.
Và khi các gia đình nạn nhân, thành phố, và cả nước quay cuồng trong choáng váng, các nhà điều tra cố gắng tìm ra người chịu trách nhiệm.
Và khi họ tìm kiếm những người chủ của câu lạc bộ, họ chỉ tìm thấy những công ty nặc danh, và mơ hồ bao quanh danh tính của những người liên quan đến các công ty này.
Cuối cùng thì một loạt người bị phạt và một số vào tù.
Nhưng đây là một bị kịch khủng khiếp, và đáng lẽ ra không khó đến như vậy để tìm ra người chịu trách nhiệm đối với những người thiệt mạng.
Bởi vì trong một thời đại khi có quá nhiều thông tin ngoài kia công khai, tại sao thông tin quan trọng này về quyền sở hữu công ty lại bị ẩn đi?
Tại sao những người trốn thuế, quan chức chính phủ tham nhũng, những tên buôn vũ khí và nhiều tên khác, có thể che giấu danh tính khỏi chúng ta - là công chúng?
Tại sao lại để sự che giấu này thành một hoạt động kinh doanh được chấp nhận?
Các công ty nặc danh hiện có thể là chuẩn tắc nhưng không phải lúc nào cũng vậy.
Các công ty được tạo ra để cho người ta cơ hội đổi mới mà không đặt mọi thứ trên bờ vực nguy hiểm.
Công ty được tạo ra nhằm hạn chế rủi ro tài chính, chứ không phải làm tấm chắn đạo đức.
Một công ty được thành lập không phải để nặc danh, và chúng không buộc phải như vậy.
Và vì vậy tôi xin nói mong muốn của mình
Mong muốn là tất cả chúng ta được biết ai sở hữu và kiểm soát các công ty để chúng không còn được sử dụng nặc danh để chống lại công ích.
Hãy cùng nhau thức tỉnh dư luận trên toàn thế giới thay đổi luật pháp, và mở ra kỉ nguyên mới về tính cởi mở trong kinh doanh
Điều này trông sẽ như thế nào?
Vâng hãy tưởng tượng nếu bạn có thể lên mạng và tìm người chủ thực sự của công ty.
Hãy tưởng tượng nếu dữ liệu này công khai và miễn phí, có thể truy cập được bất cứ đâu cho người dân lẫn doanh nghiệp và cho cả cơ quan hành pháp.
Hãy hình dung đây là một sự thay đổi trò chơi thú vị thế nào.
Vậy làm cách nào chúng ta thực hiện điều này?
Vâng, chỉ có một cách.
Chúng ta hãy cùng nhau thay đổi luật trên toàn cầu để tạo ra các đăng ký công cộng kê khai người chủ thực sự của các công ty và có thể được truy cập dễ dàng không có lổ hổng nào.
Vâng, đây quả là tham vọng, nhưng có động lực cho vấn đề này và trong nhiều năm tôi đã thấy sức mạnh tuyệt đối của động lực, Và nó đang thôi thúc vấn đề này.
Hiện có một cơ hội như vậy ngay lúc này
tại cộng đồng TED của những nhà tư tưởng và hành động sáng tạo thuộc mọi tầng lớp trong xã hội có thể tạo nên sự khác biệt quan trọng.
Bạn có thể làm cho sự thay đổi này diễn ra.
Bây giờ, điểm bắt đầu đơn giản là địa chỉ đằng sau lưng tôi cho trang Facebook bạn có thể tham gia từ bây giờ để hỗ trợ chiến dịch và lan tỏa thông điệp.
Đây sẽ là một bàn đạp cho chiến dịch toàn cầu của chúng ta.
Các chuyên gia kỹ thuật trong các bạn, có thể thực sự giúp chúng tôi tạo một mẫu thử nghiệm về đăng ký công cộng để cho thấy công cụ này mạnh mẽ đến thế nào.
các nhóm chiến dịch từ khắp nơi trên thế giới đã đến với nhau để làm việc về vấn đề này.
Chính phủ Anh hiện đang tiến hành hỗ trợ những đăng ký công cộng.
Và chỉ trong tuần trước đây, Nghị viện Châu Âu cũng đã bắt đầu với cuộc bỏ phiếu 600 trên 30 ủng hộ đăng ký công cộng
Đó chính là một động lực.
(Vỗ tay) Nhưng vẫn là những ngày đầu
Mỹ vẫn cần tham gia vào chiến dịch này, và cả các quốc gia khác nữa.
Để thành công, chúng ta sẽ cùng nhau cần phải giúp đỡ và thúc ép các chính trị gia, bởi vì nếu không làm như vậy, sự ảnh hưởng sâu rộng, thay đổi chuyển dịch của thế giới sẽ không diễn ra
Bởi vì đây không phải chỉ là chuyển biến về luật mà là bắt đầu một cuộc hội thoại về việc các công ty nên hoạt động thế nào, và bằng cách nào là chấp nhận được để sử dụng cơ cấu công ty
Đây không phải chỉ là một vấn đề chính sách khô khan
Đây là vấn đề con người mà ảnh hưởng đến tất cả chúng ta.
Đây là về việc đứng về phía bên chính nghĩa của lịch sử.
Công dân, các nhà sáng tạo, lãnh đạo doanh nghiệp, các cá nhân toàn cầu chúng tôi cần các bạn.
Chúng ta hãy cùng nhau khởi động phong trào toàn cầu này.
Chúng ta hãy làm như vậy. Hãy chấm dứt các công ty nặc danh.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Chris Anderson: Quyền của công dân, tương lai của Internet.
Tôi xin giới thiệu trên sân khấu của TED người đứng đằng sau những tiết lộ này: Ed Snowden.
(Vỗ tay) Ed đang ở một nơi xa xôi nào đó tại Nga điều khiển robot này từ máy tính qua đó anh có thể thấy được những gì robot thấy.
Ed, chào mừng tới sân khấu TED.
Nói thật cho tôi biết anh có thể nhìn thấy gì?
ES: Tôi có thể thấy tất cả mọi người.
Thật là hay.
(Cười) CA: Ed, có một vài câu hỏi dành cho anh.
Trong một vài tháng qua, anh được gọi bằng nhiều tên
Gọi anh là người tố giác, kẻ phản bội, và cả anh hùng.
Vậy anh chọn những từ nào để miêu tả về bản thân mình?
ES: Anh biết đấy, tất cả những ai tham gia cuộc tranh luận này đều vật lộn với việc phân tích con người tôi và tìm cách miêu tả tôi.
Nhưng tôi nghĩ đây không phải là câu hỏi đáng bận tâm.
Việc tôi là ai đâu có quan trọng.
Nếu tôi là kẻ xấu xa nhất trên thế giới này, bạn có thể ghét tôi và không quan tâm nữa.
Điều cần quan tâm ở đây là những vấn đề nổi cộm.
Là mô hình nhà nước mà chúng ta muốn, loại Internet chúng ta chọn mối quan hệ giữa con người và xã hội.
Đó mới là hướng tranh luận mà tôi mong muốn, và dần dần điều đó đang thành hiện thực
Nếu phải miêu tả về bản thân tôi sẽ không dùng từ "anh hùng",
cũng không phải "nhà yêu nước" hay "kẻ phản bội".
Tôi sẽ nói tôi là người Mỹ, một công dân Mỹ giống như bất kì ai khác.
CA: Giờ tôi sẽ giới thiệu lại toàn cảnh câu chuyện cho những ai chưa biết. (Vỗ tay) Cũng thời gian này một năm trước đây, anh đang làm cố vấn cho NSA ở Hawaii.
Với tư cách là quản trị hệ thống, anh đã tiếp cận hệ thống của họ. và bắt đầu tiết lộ một số tài liệu mật cho các nhà báo mình tin tưởng dẫn tới sự kiện tiết lộ tháng 6.
Điều gì đã khiến anh làm vậy?
ES: Anh biết đó, lúc ấy tôi đang ở Hawaii, nhiều năm trước đó, tôi làm việc cho bên tình báo, tôi đã chứng kiến rất nhiều những việc làm tôi bất an.
Chúng tôi đã đóng góp nhiều tốt cho cộng đồng tình báo, làm những cần phải làm để phục vụ cho mọi người.
Nhưng cũng có những việc đã đi quá giới hạn,
Có những việc lẽ ra không nên làm và những quyết định được làm bí mật không được tiết lộ ra ngoài không có sự đồng thuận của dân chúng, và thậm chí các nhà lãnh đạo cũng không hề hay biết về chúng.
Khi tôi trăn trở những vấn đề này tôi đã tự hỏi: làm thế nào tôi có thể thực hiện tốt nhất trách nhiệm của mình, vừa tối đa hóa lợi ích cộng đồng vừa giảm thiểu nhất các mối nguy hại?
Và những giải pháp tôi có thể nghĩ đến, vào cả Quốc hội khi nơi không luật nào không có bất cứ bảo vệ pháp lý nào cho một nhân viên đơn lẻ một nhân viên hợp đồng cho bên tình báo như tôi. Và điều nguy hiểm là tôi có thể sẽ bị chôn vùi cùng với bí mật này, công chúng sẽ không bao giờ phát hiện ra.
Tu chính thứ nhất của Hiến pháp Hoa Kỳ bảo vệ quyền tự do ngôn luận, đó là cho phép báo chí khả năng đối kháng để thách thức và cũng để hợp tác với chính phủ, để tạo ra đối thoại và tranh luận về cách chúng ta có thể thông báo cho công chúng biết những vấn đề sống còn, mà không đẩy an ninh quốc gia vào tình trạng nguy hiểm.
Hơn nữa thông qua với cánh nhà báo bằng cách đưa những thông tin mình biết tới người dân Mỹ, hơn là thuyết phục bản thân tự mình đưa ra trước công luận, chúng tôi đã có một cuộc tranh luận thẳng thắn bằng nguồn đầu tư sâu rộng của chính phủ mà lúc đầu tôi đã nghĩ nó sẽ có lợi cho tất cả mọi người.
Và những mối nguy hiểm đã được cảnh báo trước, được tận dụng bởi chính phủ chưa bao giờ thành hiện thực.
Chúng ta chưa bao giờ nhìn thấy bất cứ bằng chứng nào dù chỉ là một ví dụ đơn giản về những mối nguy này. Nhờ những lý do như vậy tôi cảm thấy thoải mái với quyết định của mình.
CA: Giờ chúng ta hãy xem một vài ví dụ anh đã tiết lộ
Chúng ta có một slide ở đây, và Ed, không biết anh có nhìn thấy không những slide ở đây.
Đây là slide của chương trình PRISM, anh có thể nói với khán giả về những gì mình đã tiết lộ chứ?
ES: Bởi vì có một vài tranh luận nhỏ ở đây nên cách tốt nhất để hiểu về PRISM là trước tiên phải nói về việc PRISM không phải là cái gì.
Phần lớn các cuộc tranh luận ở Mỹ là về siêu dữ liệu.
Họ đã nói rằng đó chỉ là siêu dữ liệu, chỉ là siêu dữ liệu, nhưng thực ra họ đang chạm tới một quyền pháp lý cụ thể được gọi là Mục 215 của Đạo luật Yêu nước.
Đạo luật này cho phép nghe trộm, và giám sát trái phép tất cả dữ liệu cuộc gọi trên cả nước gồm người nhận cuộc gọi của bạn thời gian cuộc gọi những nơi bạn đã đi qua.
Đó là những sự kiện của siêu dữ liệu.
PRISM là nhắm vào nội dung.
Đó là chương trình mà thông qua đó chính phủ có thể thâu tóm các tập đoàn, và buộc họ thực hiện những công việc bẩn thỉu cho NSA.
Mặc dù một vài công ty trong số đó đã cố chống cự, mặc dù một vài công ty trong số đó mà tôi tin là có cả Yahoo đã tìm đến cả tòa án, nhưng tất cả đều thất bại, bởi họ không được xét xử công khai.
Tất cả các phiên tòa đều là bí mật.
Và một vài điều chúng ta đã thấy ở PRISM mà có liên quan nhiều đến tôi, có một điểm đang được bàn luận trong chính phủ Mỹ họ nói rằng có tới 15 thẩm phán liên bang đã xem xét và công nhận những chương trình này hợp pháp Nhưng họ không nói với các bạn đó là những thẩm phán bí mật tại một phiên tòa bí mật dựa trên những lý giải bí mật của luật pháp Có đến 34,000 yêu cầu đảm bảo trong suốt 33 năm và trong 33 năm ấy chỉ từ chối yêu cầu của chính phủ 11 lần.
Đó không phải những người chúng ta muốn giao quyền quyết định vai trò của các doanh nghiệp Mỹ trong thế giới Internet tự do và rộng mở.
CA: Bây giờ, slide mà chúng tôi đang trình chiếu ở đây sẽ cho chúng ta biết thời gian mà các công ty về công nghệ, về Internet bị cáo buộc đã tham gia vào chương trình này và nguồn dữ liệu họ thu thập từ đâu.
Bây giờ, họ phủ nhận việc hợp tác với NSA.
Vậy dữ liệu bị NSA thu thập như thế nào?
ES: Vâng. Những slide của NSA gọi là truy cập trực tiếp.
Điều quan trọng với một chuyên gia của NSA, ai đó như tôi đang làm công việc của một chuyên gia tình báo những hacker Trung Quốc, hay đại loại như thế, ở Hawaii, là các dữ liệu có nguồn gốc từ chính các nhà cung cấp dịch vụ.
Như vậy không có nghĩa là có một nhóm đại diện các công ty ngồi tán gẫu với NSA và cùng tiến hành những thỏa thuận ngầm cho việc cung cấp những dữ liệu này.
Hiện nay mỗi công ty xử lý nó theo những cách khác nhau.
Một số có trách nhiệm,
số khác lơ là đôi chút.
Nhưng điều mấu chốt là những thông tin này bị tiết lộ lại từ chính những công ty trên.
Không phải bị lấy trộm.
Nhưng có một lưu ý quan trọng ở đây: dù là các công ty thúc đẩy hay yêu cầu theo kiểu này, hãy làm việc này theo một quy trình an toàn hãy làm như thế này ở nơi thật sự có sự kiểm định hợp pháp có cơ sở cho phép cung cấp những dữ liệu của người dùng, chúng tôi đã thấy nhiều vụ ở Washington Post năm ngoái đã không được báo cáo đầy đủ như ở PRISM cho rằng NSA đã tấn công vào các trung tâm dữ liệu của Google và của Yahoo.
Vậy nên thậm chí với những công ty hợp tác một cách bắt buộc nhưng đúng luật với NSA, NSA không thỏa mãn với điều này, và vì vậy, chúng ta cần các công ty hết sức cố gắng bảo đảm rằng họ đại diện cho lợi ích của người dùng, cũng như đứng về phía quyền lợi của người dùng.
Và năm ngoái, tôi đã suy nghĩ rất nhiều chúng tôi thấy những công ty có tên trên trang trình chiếu của PRISM đã có những bước tiến đáng kể để thực hiện điều đó và tôi khuyến khích họ tiếp tục làm vậy.
CA: Họ nên làm gì hơn thế nữa?
ES: Điều quan trọng nhất một công ty mạng ở Mỹ có thể làm hôm nay, ngay bây giờ, mà không cần tư vấn của luật sư, để bảo vệ quyền lợi người dùng trên toàn thế giới là cho phép mã hóa SSL trên bất cứ trang web nào bạn ghé thăm.
Nguyên do của những vấn đề này là vì hiện nay, nếu bạn vào xem một bản"1984" trên Amazon.com, NSA có thể thấy ghi nhận về thao tác này, dịch vụ tình báo của Nga có thể thấy dịch vụ của Trung Quốc có thể thấy, dịch vụ của Pháp, của Đức, của Andorra.
Họ đều nhìn thấy bởi vì nó không được mã hóa.
Amazon.com là thư viện của thế giới, nhưng họ không định dạng hỗ trợ mặc hóa bạn cũng không thể lựa chọn sử dụng mã hóa khi tra cứu sách trên mạng.
Đây là cái chúng ta cần thay đổi, không chỉ với Amazon, tôi không có ý chỉ có Amazon nhưng họ là một ví dụ điển hình
Tất cả các công ty cần tập thói quen mặc định mã hóa việc lướt web cho mọi người dùng, dù họ không cần tham gia hay lựa chọn bất cứ phương thức đặc thù nào.
Điều đó sẽ gia tăng tính riêng tư và quyền lợi cho mọi người trên toàn cầu.
CA: Ed, hãy cùng tôi di chuyển đến vị trí này.
Tôi muốn cho anh thấy trang trình chiếu kế tiếp. Đây là chương trình Boundless Informant.
Đó là gì?
ES: Tôi phải tán dương NSA vì đã có một cái tên thích hợp cho chương trình.
Đây là một trong những chương trình mã hóa tôi thích nhất của NSA.
Boundless Informant là một chương trình NSA giấu Quốc Hội.
Trước đây Quốc Hội hỏi NSA liệu họ có thể cung cấp một con số tương đối chính xác về số lượng thông tin liên lạc của Mỹ đang bị chặn.
Họ trả lời không. Họ nói, chúng tôi không theo dõi và không thể theo dõi số liệu đó.
Chúng tôi không thể cho các ông biết số lượng thông tin liên lạc mà chúng tôi chặn trên thế giới, vì nói ra điều đó có nghĩa là xâm phạm quyền riêng tư của các ông.
Tôi thực sự đánh giá cao quan điểm đó của họ, nhưng thực tế, khi nhìn vào trang trình chiếu này, đó không còn là khả năng, khả năng này đã tồn tại rồi.
Nó đã được thực hiện.
NSA có định dạng dữ liệu nội bộ riêng để theo dõi sự kết thúc từ cả hai phía liên lạc, và nếu nó nói rằng, cuộc liên lạc này đến từ Mỹ, họ có thể nói với Quốc Hội có bao nhiêu lần liên lạc trong hôm nay ngay lúc đó.
Và những gì Boundless Informant cho chúng ta biết có nhiều cuộc liên lạc bị chặn đứng ở Mỹ hơn là ở Nga.
Tôi không chắc về mục tiêu mà tổ chức tình báo này nhắm tới.
CA: Ed, Washington Post có nêu một câu chuyện, một lần nữa từ dữ liệu của anh.
Tiêu đề bài báo nói rằng, "NSA vi phạm luật về riêng tư hàng nghìn lần mỗi năm."
Hãy cho chúng tôi biết về việc này.
ES: Quốc Hội Mỹ đã chứng thực điều này hồi năm ngoái, nó gây ngạc nhiên cho những người như tôi một người đến từ NSA đã được xem những tài liệu nội bộ thật biết được trong đó có gì, thấy được những lời tuyên thệ chính thức rằng chẳng có sự lạm dụng nào, rằng chẳng có sự vi phạm nào với quy định của NSA, trong khi chúng tôi biết điều gì đang xảy ra.
Nhưng điều đặc biệt thú vị về vấn đề này, về sự thật NSA vi phạm quy định và luật lệ của chính họ hàng nghìn lần chỉ trong một năm, bao gồm bản thân một sự kiện, một sự kiện trong số 2776 sự kiện khác, đã tác động đến hơn 3000 người.
Trong một sự kiện khác, một cách tình cờ họ đã chặn mọi cuộc gọi ở Washington D.C.
Ngạc nhiên là, báo cáo này đã không gây được nhiều chú ý, sự thật là không chỉ có 2776 ca lạm dụng, chủ tịch Ủy ban Thượng Viện, Dianne Feinstein, đã không xem báo cáo này cho đến khi Washington Post liên hệ với bà để xin bình luận về bản báo cáo.
Sau đó, bà ấy yêu cầu một bản sao chép từ NSA và đã nhận được nó, chứ chưa từng đọc nó trước đó.
Điều này cho thấy gì về tình trạng sơ suất trong cục tình báo Mỹ khi chủ tịch Thượng Viện không biết rằng các quy định đã bị vi phạm hàng nghìn lần mỗi năm?
CA: Ed, có một phản hồi cho cả cuộc tranh luận như sau: Thành thật mà nói, tại sao chúng ta cần quan tâm đến việc giám sát này?
Ý tôi là, này, nếu bạn không làm gì sai thì chẳng có gì phải lo lắng cả.
Quan điểm này có gì không ổn?
ES: À, điều đầu tiên là, bạn đang từ bỏ quyền lợi của mình.
Bạn nói rằng này, anh biết đấy, tôi không cho rằng tôi cần nên tôi chỉ tin rằng, bạn biết đấy, cứ vứt bỏ chúng đi, chẳng thành vấn đề, những người này đang làm điều đúng đắn.
Quyền lợi của bạn quan trọng vì bạn không biết khi nào bạn sẽ cần đến chúng.
Ngoài ra, đó là một phần của bản sắc văn hóa, không chỉ ở Mỹ, cả trong xã hội phương Tây và xã hội dân chủ trên khắp thế giới.
Người ta có thể nhấc điện thoại lên và gọi cho gia đình, người ta có thể gửi tin nhắn cho người họ yêu thương, người ta có thể mua sách qua mạng, họ có thể du lịch bằng tàu lửa, có thể mua vé máy bay mà không cần băn khoăn những việc này sẽ được các cơ quan chính phủ lưu tâm như thế nào, có thể không chỉ chính quyền của bạn những năm sau này, họ sẽ bị hiểu sai ra sao và họ sẽ nghĩ mục đích của bạn là gì.
Chúng ta có quyền riêng tư.
Chúng ta yêu cầu sự đảm bảo dựa trên nguyên nhân có thể xảy ra hoặc một số nghi ngờ cá nhân bởi chúng ta nhận ra rằng tin tưởng bất kỳ ai, bất kỳ chính quyền nào, với toàn bộ hoạt động giao tiếp của con người trong bí mật và không có sự sơ suất đơn giản là sự lôi cuốn quá lớn để được bỏ qua.
CA: Có một số người giận dữ với những gì anh làm.
Tôi nghe được câu nói gần đây của Dick Cheney rằng Julian Assange là vết cắn bọ chét, Edward Snowden là con sư tử thẳng thừng và giận dữ.
Ông ấy cho rằng anh phạm phải một trong những hành động phản bội tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Anh sẽ nói gì với những ai suy nghĩ như thế?
ES: Dick Cheney lại là một chuyện khác.
(Cười) (Vỗ tay) Cám ơn. (Cười) Tôi nghĩ điều này thật thú vị, vì vào thời điểm Julian Assange đang làm những công việc vĩ đại Dick Cheney nói rằng ông ta sẽ chấm dứt chính quyền trên toàn thế giới, bầu trời sẽ bùng cháy, và nước biển sẽ sôi lên, và bây giờ ông ta nói đó là vết cắn bọ chét.
Thế nên chúng ta cần nghi ngờ những tuyên bố quá lời nguy hại cho an ninh quốc gia từ những công chức như vậy.
Giả dụ có những người tin vào điều này.
Tôi sẽ tranh luận rằng họ có nhận thức hạn hẹp về an ninh quốc gia.
Đặc quyền của những người như Dick Cheney không bảo vệ được an toàn cho đất nước.
Quyền lợi cộng đồng không phải lúc nào cũng giống với quyền lợi quốc gia.
Gây chiến với những người không phải kẻ thù ở những nơi không bị đe dọa không làm cho chúng ta an toàn, và điều này đúng ở Iraq và cả trên Internet.
Internet không phải kẻ địch.
Nền kinh tế không phải kẻ địch.
Công ty Mỹ, công ty Trung Quốc, và bất kỳ công ty nào ngoài kia là một phần của xã hội chúng ta.
Đó là một phần thế giới kết nối của chúng ta,
Có những ràng buộc thân thiết gắn kết chúng ta lại với nhau, nếu chúng ta phá hủy những ràng buộc này bằng cách ngầm phá hoại những chuẩn mực, an ninh, cách cư xử, mà người dân trên toàn thế giới mong muốn chúng ta tôn trọng.
CA: Nhưng anh bị cho là đã lấy trộm 1.7 triệu tài liệu.
Dường như chỉ vài trăm trong số đó được chia sẻ cho báo chí.
Liệu sẽ có thêm các tiết lộ khác?
ES: Chắc chắn sẽ có thêm nhiều tiết lộ.
Tôi không nghĩ rằng sẽ có câu hỏi nào về việc các báo cáo quan trọng nhất hoàn thành mà chưa xuất hiện không.
CA: Đến đây, vì tôi muốn hỏi anh về tiết lộ đặc biệt này.
Hãy nhìn cái này.
Đây là câu chuyện mà tôi nghĩ đối với rất nhiều chuyên viên ở đây gây sốc nhất mà họ từng nghe trong vài tháng qua.
Đó là về một chương trình gọi là "Bullrun".
Anh có thể giải thích đó là gì không?
ES: Bullrun, một lần nữa chúng ta phải cám ơn NSA bởi sự ngay thẳng của họ, đây là chương trình được đặt tên theo một trận đánh trong cuộc Nội chiến.
Đối tác Anh là gọi Edgehill, tên một trận đánh trong Nội chiến Vương quốc Anh.
Và lý do tôi tin chúng được đặt tên theo cách đó vì mục tiêu của chúng là cơ sở hạ tầng của chúng ta.
Đó là những chương trình mà NSA cố ý khiến cho những đối tác hợp tác lầm tưởng.
Họ cho các đối tác biết đây là những tiêu chuẩn an toàn.
Họ nói này, chúng tôi cần làm việc với anh để bảo vệ cho hệ thống của anh, nhưng thực tế, họ đưa ra những lời khuyên xấu cho những công ty này, làm suy giảm an toàn hệ thống của họ.
Họ đã thiết lập lối cửa sau mà không chỉ mình NSA có thể khai thác, mà bất cứ ai có thời gian và tiền bạc có thể dò tìm và tìm ra rồi sau đó đưa vào mạng lưới truyền thông trên thế giới.
Và điều này thật sự nguy hiểm, vì nếu chúng ta để mất một chuẩn mực đặc thù, nếu chúng ta đánh mất niềm tin vào những điều như SSL- mục tiêu đặc biệt của chương trình Bullrun, chúng ta sẽ sống trong một thế giới kém an toàn hơn.
Chúng ta sẽ không thể truy cập vào ngân hàng và không thể truy cập thương mại mà không lo lắng có người giám sát các mối liên hệ này hoặc phá hoại vì mục đích của chính họ.
CA: Có phải những quyết định tương tự cũng tạo nguy cơ đẩy nước Mỹ vào cuộc tấn công mạng từ những nguồn khác?
ES: Hoàn toàn đúng.
Một trong những vấn đề, một trong những di sản đáng ngại nhất chúng ta từng thấy vào ngày 11/9, là NSA theo truyền thống đã đội hai trọng trách.
Họ phụ trách hoạt động tấn công, đó là hack, nhưng họ cũng phụ trách hoạt động phòng thủ, và theo truyền thống họ luôn ưu tiên phòng thủ hơn là tấn công dựa trên nguyên tắc đơn giản là những bí mật của Mỹ quan trọng hơn.
Nếu chúng ta tấn công một công ty Trung Quốc và trộm thông tin mật, hay nếu tấn công văn phòng chính phủ ở Berlin và trộm thông tin mật, điều đó không quan trọng đối với người dân Mỹ bằng việc đảm bảo rằng Trung Quốc không thể truy cập thông tin mật của chúng ta.
Nên nếu giảm an toàn việc liên lạc của chúng ta, họ không chỉ đặt thế giới vào nguy hiểm, mà còn đặt nước Mỹ vào nguy hiểm căn bản, bởi sở hữu trí tuệ là cơ sở, nền tảng cho nền kinh tế của chúng ta, và nếu đặt nó vào tình trạng nguy hiểm vì an ninh kém, chúng ta sẽ phải trả giá trong một thời gian dài.
CA: Nhưng họ đã tính toán rằng đó là điều đáng làm như một phần hệ thống phòng ngự chống lại khủng bố.
Đó là cái giá đáng để trả.
ES: Khi nhìn vào kết quả của những chương trình này trong việc ngăn chặn khủng bố, anh sẽ thấy nó không có cơ sở, anh không phải cứ tin tôi, vì chúng ta sẽ có phiên tòa mở đầu tiên, phiên tòa liên bang đầu tiên xem xét lại việc này, ngoài những thu xếp bí mật, gọi những chương trình này là Orwellian và có khả năng trái với hiến pháp
Quốc Hội, cơ quan có quyền sử dụng những chỉ dẫn này, và bây giờ khao khát hành động đã đưa ra dự luật để sửa đổi nó, và hai đoàn bồi thẩm độc lập Nhà Trắng đã xem xét tất cả các bằng chứng bí mật nói rằng những chương trình này không bao giờ ngăn được cuộc tấn công khủng bố đơn phương sắp xảy ra ở Hoa Kỳ.
Vậy có đúng là chúng ta đang ngăn chặn chủ nghĩa khủng bố không?
Những chương trình này có chút giá trị nào không?
Tôi nói không, và cả ba nhánh của chính phủ Hoa Kỳ cũng nói không.
CA: Anh có nghĩ có động cơ sâu xa nào ngoài cuộc chiến chống khủng bố không?
ES: Xin lỗi, tôi không nghe rõ?
CA: Anh có nghĩ có động cơ sâu xa nào ngoài cuộc chiến chống khủng bố không?
ES: Vâng. Mấu chốt là chủ nghĩa khủng bố luôn là điều mà thế giới tình báo gọi là sự che giấu hành động.
Chủ nghĩa khủng bố kích động sự đáp trả trong trạng thái xúc động, cho phép người ta hợp lý hóa quyền lực và chương trình, mà họ sẽ không đưa ra khác đi được.
Dạng chương trình Bullrun và Edgehill, NSA đã yêu cầu quyền hạn từ những năm 90.
Họ đề nghị FBI kiến nghị ra Quốc Hội.
FBI đã đến Quốc Hội trình bày.
Nhưng Quốc Hội và người dân Mỹ nói không.
Họ nói, nó không đáng để mạo hiểm kinh tế.
Họ nói nó gây ra quá nhiều nguy hại cho xã hội để biện minh cho lợi ích.
Nhưng cái chúng ta nhìn thấy là, vào ngày 11/9, họ đã sử dụng thông tin mật, và lý lẽ chính đáng cho sự khủng bố để khởi động chương trình một cách kín đáo không thông qua Quốc Hội, không thông qua nhân dân Mỹ, và đó là kiểu chính quyền sau những cánh cửa đóng kín mà chúng ta cần ngăn lại để bảo vệ bản thân, vì nó làm chúng ta ít an toàn hơn, và không mang lại giá trị nào cả.
CA: Được rồi, mời anh lại đây một chút, tôi có vài câu hỏi cá nhân cho anh.
Nói đến khủng bố, nhiều người nhận thấy tình hình của anh hiện giờ ở Nga khá kinh khủng.
Hiển nhiên anh đã biết chuyện gì đang diễn ra, Bradley Manning đã bị đối xử như thế nào, Chelsea Manning bây giờ đang ra sao, và theo Buzzfeed thì có người trong tổ chức tình báo muốn anh phải chết.
Anh sẽ đương đầu với việc này như thế nào?
Anh sẽ đương đầu với nỗi sợ hãi như thế nào?
ES: Không có gì ngạc nhiên khi có những chính phủ muốn thấy tôi chết.
Tôi xin khẳng định rõ lần nữa là tôi đi ngủ vào mỗi buổi sớm suy nghĩ về việc tôi có thể làm gì cho nhân dân Mỹ.
Tôi không hề muốn gây nguy hại cho chính phủ của mình.
Tôi muốn giúp chính phủ, nhưng sự thật là họ sẵn sàng hoàn toàn lờ đi vì thủ tục, họ sẵn sàng tuyên tội mà không qua xét xử, đây là cái mà chúng ta cần chống lại bởi trong một xã hội, điều này không đúng.
Chúng ta không nên bị đe dọa vì chống đối.
Chúng ta không nên bị kết tội vì viết báo,
Và tôi có thể làm bất cứ điều gì để đạt được cục diện này, Dù phải bất chấp nguy hiểm tôi cũng vui lòng.
CA: Tôi thật sự muốn nhận phản hồi từ những khán giả ở đây, vì tôi biết có nhiều phản ứng khác nhau đối với Edward Snowden.
Bạn có hai lựa chọn sau, đúng chứ?
Bạn có thể xem những gì anh ấy làm cơ bản là sự liều lĩnh sẽ gây nguy hiểm cho Mỹ hoặc bạn có thể xem đó chỉ là hành động dũng cảm sẽ làm cho tương lai của Mỹ và thế giới tốt đẹp hơn?
Đây là hai lựa chọn tôi đưa ra.
Tôi hiếu kỳ không biết ai sẽ chọn cái đầu tiên, rằng đó là hành động liều lĩnh?
Có một số cánh tay đưa lên.
Một số cánh tay đưa lên.
Thật khó để giơ tay khi anh ấy đang đứng ngay đây, nhưng tôi đã nhìn thấy chúng.
ES: Tôi có thể nhìn thấy bạn. (Cười) CA: Và ai đồng tình với lựa chọn thứ hai, cơ bản là hành động anh hùng?
(Vỗ tay) (Chúc mừng) Và tôi nghĩ là có nhiều người đã không giơ tay và tôi cho là họ vẫn đang băn khoăn, dường như bởi sự tranh luận quanh bạn không phân theo đường lối chính trị truyền thống.
Đó không phải trái hay phải, không thực sự về việc ủng hộ chính quyền, chủ nghĩa tự do, hoặc không chỉ như thế.
Phần lớn chuyện này là vấn đề thế hệ.
Các bạn đa phần là thế hệ trưởng thành cùng với Internet, và như thể là bạn trở nên bực tức một cách cảm tính khi nhìn thấy điều gì mà bạn cho rằng sẽ gây hại cho Internet.
Điều này có đúng không?
ES: Đúng vậy. Tôi nghĩ đây là sự thật.
Vấn đề không phải là trái hay phải.
Sự tự do căn bản của chúng ta, và khi tôi nói chúng ta, tôi không chỉ nói người Mỹ, mà bao gồm tất cả mọi người trên thế giới, đó không phải vấn đề của riêng ai.
Có những thứ mọi người đều tin, và là nhiệm vụ bảo vệ chung của chúng ta, và cả những người thấy và được hưởng Internet mở và tự do, chúng ta có trách nhiệm phải giữ gìn sự tự do này cho thế hệ kế tiếp, và nếu chúng ta không thay đổi, nếu chúng ta không đứng lên để tạo ra thay đổi cần thiết để giữ gìn an ninh mạng, không chỉ cho chúng ta mà cho tất cả mọi người, thì chúng ta sẽ đánh mất nó, và đó là một mất mát to lớn, không chỉ với chúng ta, mà với cả nhân loại.
CA: Vâng, gần đây tôi có nghe được lời tương tự từ người sáng lập ra mạng lưới toàn cầu, ông ấy đang có mặt ở đây, ngài Tim Berners-Lee.
Tim ngài muốn lên đây phát biểu chứ, chúng ta có micrô cho Tim chứ?
(Vỗ tay) Tim, hân hạnh được gặp anh.
Mời anh lên đây. Ngài thuộc phe nào, kẻ phản bội, anh hùng? Tôi có giả thuyết cho vấn đề này, nhưng... Tim Berners-Lee: Câu trả lời của tôi rất dài cho câu hỏi này, nhưng sẽ là anh hùng, nếu tôi phải chọn trong hai.
CA: Và Ed, tôi cho là anh đã đọc đề nghị mà ngài Tim đề cập về một Đại Hiến Chương mới để giành lại Internet.
Đây có là điều có ý nghĩa không?
ES: Có chứ. Ý tôi là, thế hệ của tôi, tôi lớn lên không chỉ nghĩ về Internet, mà tôi lớn lên cùng Internet, và mặc dù tôi chưa từng mong có cơ hội bảo vệ nó theo một cách trực tiếp và thiết thực và là hiện thân lạ thường, hầu như là sự hiện thân, tôi nghĩ nói một cách thơ văn thì thực tế là một trong những đứa con của Internet đã thật sự trở nên gần gũi hơn với Internet là kết quả của sự biểu đạt về chính trị.
Và tôi tin rằng một Đại Hiến Chương cho Internet chính xác là điều chúng ta cần.
Chúng ta cần mã hóa các giá trị không chỉ bằng văn bản mà bằng kết cấu Internet, và đó là điều tôi hy vọng, tôi xin mời tất cả khán giả, không chỉ ở Vancouver mà trên khắp thế giới, chung tay thực hiện.
CA: Ngài có câu hỏi nào cho Ed không?
TBL: Vâng, có hai câu, một câu hỏi chung CA: Ed, anh vẫn nghe được chúng tôi chứ?
ES: Có, tôi nghe được. CA: À, anh ấy đây rồi.
TBL: Việc nghe trộm đường dây của anh gặp phải một chút can thiệp nhỏ.
(Cười) ES: Đây là chút vấn đề của NSA.
TBL: Thế thì, lui lại thời điểm cách đây 25 năm và suy nghĩ, anh nghĩ điều gì là điều tốt nhất chúng ta có thể đạt được từ mọi cuộc thảo luận đã có về mạng lưới chúng ta mong muốn?
ES: Khi chúng ta nghĩ về việc chúng ta có thể đi bao xa, tôi cho đó thật sự chỉ là một câu hỏi giới hạn bởi những cái chúng ta sẵn sàng đặt vào đó.
Tôi cho rằng Internet mà chúng ta trải nghiệm trong quá khứ chính xác là cái mà không chỉ một quốc gia mà tất cả mọi người trên thế giới cần, và bằng cách hợp tác, bằng cách tham gia không chỉ bộ phận kỹ thuật, mà như anh nói, tất cả người dùng, tất cả những ai có góp phần thông qua Internet, qua truyền thông xã hội, người chỉ xem thông tin thời tiết, người tin tưởng vào nó mỗi ngày như một phần của cuộc sống, đấu tranh cho điều đó.
Chúng ta không chỉ có được Internet mà chúng ta đã có, mà là một Internet tốt hơn, tốt hơn bây giờ, cái mà chúng ta có thể sử dụng để xây dựng tương lai tốt đẹp hơn không chỉ hơn cái chúng ta hy vọng mà bất kỳ điều gì chúng ta có thể hình dung ra.
CA: Đã 30 năm kể từ ngày TED thành lập, 1984.
Có rất nhiều buổi nói chuyện kể từ đó theo lối chung mà thật sự George Orwell đã hiểu lầm.
Không phải Người Giấu Mặt theo dõi chúng ta.
Chúng ta, qua sức mạnh của mạng lưới, và màn hình trong, đang xem Người Giấu Mặt.
Tiết lộ của anh giống như anh đã tìm ra cách giải quyết vấn đề, quan điểm khá lạc quan, nhưng anh vẫn tin rằng có cách để làm điều gì đó cho nó.
Và anh cũng vậy.
ES: Đúng vậy, thế nên có lý lẽ cho rằng khả năng của Người Giấu Mặt tăng lên đáng kể.
Có một bài báo pháp luật gần đây ở Yale thiết lập cái gọi là Nguyên tắc Bankston-Soltani, cho rằng mong muốn về sự riêng tư của chúng ta bị vi phạm khi năng lực giám sát của chính quyền trở nên kém quan trọng, và mỗi khi điều này xảy ra, chúng ta cần xem lại và cân bằng lại quyền riêng tư.
Hiện nay, điều này không xảy ra từ khi năng lực giám sát chính phủ tăng lên vài cấp khuếch đại, và đó là lý do tại sao chúng ta đối mặt với những vấn đề hôm nay, nhưng vẫn còn hy vọng, vì năng lực cá nhân cũng tăng lên nhờ vào kỹ thuật.
Tôi là bằng chứng sống rằng cá nhân có thể cạnh tranh trực tiếp chống lại những đối thủ quyền lực nhất và những cục tình báo quyền lực nhất trên thế giới và chiến thắng, và tôi nghĩ rằng đó là điều chúng ta cần hy vọng, và chúng ta cần xây dựng để có thể không chỉ truy cập bởi những chuyên viên kỹ thuật mà cho những công dân bình thường trên thế giới.
Viết báo không phải là phạm tội, liên lạc không phải là phạm tội, và chúng ta không nên bị giám sát trong sinh hoạt hằng ngày.
CA: Tôi không chắc ngài bắt tay với một cái máy như thế nào, nhưng tôi sẽ tưởng tượng, có một bàn tay ở đây.
TBL: Điều đó sẽ đến sớm thôi. ES: Hân hạnh được gặp anh, tôi hy vọng vẻ mặt tươi cười của tôi nhìn cũng đẹp như tôi nhìn thấy ở các bạn.
CA: Xin cám ơn, Tim.
(Vỗ tay) Gần đây báo The New York Times đã yêu cầu ân xá cho anh.
Anh sẵn lòng nhận lấy cơ hội này quay trở lại Mỹ chứ?
ES: Chắc chắn rồi. Thật sự không có vấn đề, những nguyên tắc là nền tảng của dự án này là quyền lợi cộng đồng và những nguyên tắc thiết lập báo chí ở Hoa Kỳ và trên thế giới, và tôi nghĩ nếu báo chí nói như vậy, chúng ta ủng hộ họ, đó là điều cần diễn ra, đó là lý lẽ mạnh nhất, nhưng không phải là lý lẽ cuối cùng. và tôi cho rằng đó là điều mà cộng đồng nên quyết định.
Nhưng đồng thời, chính quyền gợi ý rằng họ muốn có thỏa thuận, họ muốn tôi thỏa hiệp với các nhà báo về cái tôi đang làm, để quay về, và tôi muốn khẳng định rõ rằng tôi không làm điều này để được an toàn,
tôi làm vì đây là điều đúng đắn, và tôi sẽ không dừng việc hành động vì quyền lợi tập thể chỉ để tư lợi cá nhân.
(Vỗ tay) CA: Trong khi chờ đợi, nhờ sự giúp đỡ của Internet và công nghệ này, anh đã ở đây, trở lại Bắc Mỹ, không hẳn Hoa Kỳ, Canada, theo hình thức này.
Tôi hiếu kỳ, không biết cảm giác như thế nào?
ES: Canada khác hơn so với tôi mong đợi.
Ở đó ấm hơn nhiều.
(Cười) CA: Tại TED, sứ mệnh là "những ý tưởng xứng đáng lan tỏa".
Nếu anh có thể tóm lược nó trong một câu, ý tưởng xứng đáng lan tỏa của anh là gì lập tức ngay thời điểm này?
ES: Tôi sẽ nói năm ngoái là một lời nhắc nhở rằng nền dân chủ sẽ sụp đổ sau những cánh cửa đóng kín, nhưng chúng ta như những cá nhân được sinh ra sau những cánh cửa đóng giống như vậy, và chúng ta không được phép từ bỏ sự riêng tư để có chính quyền tốt.
Chúng ta không được phép từ bỏ sự tự do để có sự an toàn.
Và tôi nghĩ bằng cách làm việc cùng nhau chúng ta có thể đạt được cả chính quyền mở và đời sống riêng tư, và tôi mong đợi được làm việc với tất cả mọi người trên toàn thế giới để nhìn thấy điều đó xảy ra.
Xin chân thành cám ơn.
CA: Ed, cám ơn anh.
(Vỗ tay)
Điều gì đáng sợ nhất mà các bạn từng làm?
Hay nói cách khác, Việc gì nguy hiểm nhất mà các bạn từng trải qua?
Và tại sao bạn lại làm điều đó?
Tôi biết việc nguy hiểm nhất mà bản thân mình từng làm là gì vì ... đây là tính toán của NASA:
Thử nhìn lại năm lần đầu tiên phóng tàu con thoi tỉ lệ rủi ro xảy ra trong năm lần phóng đầu tiên là một trên chín.
Và ngay cả cho tới ngày tôi lần đầu tiên bay vào vũ trụ vào năm 1995, 74 chuyến bay khi chúng tôi nhìn lại, tỉ lệ rủi ro vào khoảng một trên 38 hoặc khoảng đó -- 1 trên 35, 40
Không khả quan lắm, hôm ấy là một ngày tuyệt vời khi bạn thấy mình thức dậy ở Trung tâm Không gian Kennedy để chuẩn bị bay vào vũ trụ vì vào cuối ngày hôm đó bạn sẽ biết được mình sẽ bay thật êm ái và hoành tráng hay sẽ chết.
Bạn đến Trung tâm Kennedy vào phòng thay áo quần căn phòng mà những vị anh hùng của tuổi thơ chúng ta thay trang phục của họ Neil Armstrong và Buzz Aldrin đã khoác bộ đồ ấy lên để chuẩn bị lái con tàu Apollo bay đến mặt trăng.
Và tôi mặc đồ du hành vũ trụ vào lái xe ra ngoài, hướng tới chỗ bệ phóng trên chiếc xe Astro và khi bạn tới nơi Trung tâm Không gian Kennedy thường thì vào rạng sáng, nhìn từ xa, những ngọn đèn xenon khổng lồ đang chiếu sáng con tàu vũ trụ cỗ máy chuẩn bị mang bạn ra khỏi hành tinh này
Nhóm chúng tôi ngồi trong xe Astro nín thở và nắm chặt tay nhau nhìn hình ảnh con tàu vũ trụ ấy to dần lên
Chúng tôi đi thang máy lên phía trên bò vào trong con tàu bằng tay và đầu gối từng người một. rồi bạn lách mình lên trên vào chỗ ngồi của mình rồi đặt mình xuống lưng dựa hẳn vào ghế
Và cửa hầm đóng lại và bỗng nhiên, những ước mơ và khát vọng cả cuộc đời đang trở thành thực sự, thứ mà tôi hằng mơ ước, thật ra, thứ mà tôi chọn làm từ khi mới chín tuổi bỗng nhiên chỉ, sẽ thực sự diễn ra trong vài phút đồng hồ nữa
Trong ngành hàng không vũ trụ Tàu con thoi là một cỗ máy rất phức tạp nó là cỗ máy biết bay phức tạp nhất của loài người
Và trong ngành hàng không vũ trụ, chúng tôi hay nói với nhau câu này, không có sự cố gì tệ đến mức mà bạn không thể làm nó tồi tệ hơn được nữa.
(Tiếng cười) Và do đó, bạn phải rất tỉnh táo khi ở trong buồng lái bạn phải nghĩ về tất cả những gì mà mình có thể sẽ phải làm tất cả những công tắc và những ô cửa mà bạn sẽ phải vượt qua
Và càng gần thời điểm phóng tàu sự hưng phấn càng lớn dần lên
Và vào khoảng ba phút rưỡi trước khi phóng tàu các chân phóng lớn phía sau lưng to như chuông trong nhà thờ bắt đầu dao động lên xuống khối lượng chúng lớn đến nỗi làm rung chuyển cả con tàu như thể cả cỗ máy đang trỗi dậy ngay phía dưới bạn vậy giống như một con voi đang vùng dậy hoặc tương tự như thế
Và sau đó khoảng 30 giây trước khi khởi động, con tàu đã hoàn toàn thức tỉnh nó đã sẵn sàng APUs đang chạy, toàn bộ máy vi tính đều đang tự vận hành chúng đã sẵn sàng rời khỏi hành tinh này
Và 15 giây trước khi khởi động, điều này xảy ra: (Video) Tiếng đếm: 12, 11, 10, chín, tám, bảy, sáu-- (Tàu con thoi chuẩn bị cất cánh) - bắt đầu, hai, một, tăng cường đánh lửa, và phóng tàu con thoi Discovery, trở lại trạm không gian, mở đường...
(Tàu con thoi đang cất cánh) Chris Hadfield : Thật là một cảm giác phi thường khi được ngồi trên những thứ như vậy
Bạn đang ngồi lọt thỏm trong một thứ mà sức mạnh khủng khiếp của nó vượt hơn cả bạn
Con tàu rung lắc bạn mạnh đến nỗi bạn không thể tập trung vào những cần điều khiển trước mắt
Cảm giác như đang mắc kẹt giữa hàm răng của một con chó khổng lồ và có một bàn chân kề vào sau lưng đẩy bạn bay vào không gian vậy, gia tốc hướng lên trên một cách điên cuồng Vác cả người bạn bay xuyên qua bầu trời và bạn đang ở một nơi rất phức tạp... hết sức tập trung, dõi theo cả con tàu kiểm tra lần lượt từng ô màn hình với một nụ cười hé nở trên khuôn mặt.
Hai phút sau, những tên lửa rắn nổ tung bạn chỉ còn lại động cơ lỏng hydrogen và oxygen và cảm giác như đang ở trong một chiếc xe đua hai chân bám chặt xuống sàn và tăng tốc như chưa bao giờ được tăng tốc vậy.
Bạn trở nên nhẹ hơn và nhẹ hơn trong khi tác động lực lên cơ thể ngày một lớn
Cảm giác như người ta đang đổ xi măng lên người bạn hoặc đại loại như vậy
Cho đến khi cuối cùng, sau khoảng tám phút và 40 giây chúng tôi đã ở đúng độ cao cần thiết với vận tốc và phương hướng chính xác như đã dự toán, động cơ tự động tắt, và chúng tôi ở trạng thái không trọng lực
Và chúng tôi vẫn còn sống.
Một trải nghiệm tuyệt vời
Nhưng tại sao chúng tôi lại mạo hiểm như vậy ?
Tại sao bạn lại sẵn sàng làm một việc nguy hiểm như thế ?
Trong trường hợp của tôi, câu trả lời khá rõ ràng
Tôi được truyền cảm hứng từ khi còn nhỏ rằng đây chính là điều mà tôi muốn làm
Tôi đã thấy những người đầu tiên đặt chân lên mặt trăng và đối với tôi, mong muốn ấy thật hiển nhiên Tôi muốn bằng cách nào đó phải trở thành như họ.
Nhưng câu hỏi ở đây là, bạn phải đối mặt với những hiểm nguy và nỗi sợ hãi đó như thế nào
Làm thế nào để đối mặt với nỗi sợ và sự nguy hiểm?
Và với mục tiêu trong đầu, cân nhắc nó sẽ dẫn đến đâu đã hướng tôi đến một công việc cẩn thận quan sát tất cả những chi tiết nhỏ để có thể biến điều ấy thành sự thực, để có thể xây dựng và vận hành một trạm không gian Nơi bạn được du hành trên một tuyệt tác nặng hàng trăm tấn bay quanh thế giới với vận tốc 5 dặm một giây, tám cây số một giây 16 vòng quanh trái đất một ngày với những thí nghiệm được thực hiện để chúng ta hiểu hơn về những chất cấu thành vũ trụ và khoảng 200 thí nghiệm được tiến hành bên trong đó.
Nhưng có lẽ quan trọng hơn cả, nó cho phép chúng ta nhìn thế giới dưới một góc nhìn độc nhất và không thể có được dưới bất kì hình thức nào khác, có thể nhìn xuống và thưởng thức -- bạn sẽ phải há hốc mồm -- trước vẻ đẹp lộng lẫy của thiên thể đang xoay này như một phòng tranh nghệ thuật đang tự vận hành, một thế giới của những vẻ đẹp tuyệt vời liên tục đổi thay
Và bạn sẽ được thấy, nhờ vào vận tốc di chuyển, bình minh và hoàng hôn cứ sau mỗi 45 phút trong suốt nửa năm trời
Và phần tuyệt diệu nhất chính là bạn được bước ra khỏi trạm không gian.
Trong con-tàu-một-người, chính là bộ đồ phi hành gia của bạn và bạn sẽ được du hành vũ trụ với cả thế giới.
Một góc nhìn hoàn toàn mới mẻ, bạn không chỉ đang ngước nhìn lên vũ trụ bạn và cả Trái Đất đang cùng nhau du hành xuyên qua đó
Và một bên tay của bạn đang nắm lấy cả thế giới xoay chuyển bên cạnh
đang gầm lên khe khẽ với những sắc màu và những đường nét đầy mê hoặc ngay bên cạnh
Và nếu bạn có thể rời mắt khỏi nơi ấy và xoay lại nhìn phía dưới cánh tay vào phần còn lại của không gian một màu đen thăm thẳm đến mức dường như ta có thể sờ chạm
và một bên tay của bạn giờ đang nắm giữ liên kết với bảy tỷ người còn lại trên Trái Đất
Đó là lần đầu tôi bay ra ngoài trạm với con mắt bên trái đã bị mù và tôi không hề biết lí do tại sao.
Đột nhiên mắt trái của tôi tối sầm lại kèm với cơn đau kinh khủng và tôi không thể tìm ra được lí do
Tôi nghĩ, giờ phải làm gì đây?
Tôi nghĩ, có thể đây là lí do tại sao con người có đến hai mắt vậy nên tôi tiếp tục làm việc.
nhưng thật không may, trong môi trường không trọng lực nước mắt không rơi xuống
và cái bọng nước gì đó cứ lớn dần lên trộn chung với nước mắt cho đến khi cuối cùng, cái bọng trở nên quá lớn đến nỗi lực căng bề mặt đã ép nó trượt qua bên kia sống mũi như một thác nước nhỏ vậy và nó phọt hẳn qua phía con mắt bên kia và giờ tôi đã bị mù cả hai bên mắt khi đang lơ lửng ngoài tàu mẹ
Vậy điều gì đáng sợ nhất mà bạn từng trải qua là gì?
(Tiếng cười) Có thể là mấy con nhện.
Rất nhiều người sợ nhện
Tôi nghĩ sợ nhện cũng hợp lý thôi chúng trông thật kinh khủng với bộ chân dài đầy lông lá và những con kiểu như thế này, con Brown Recluse (Nhện nâu ẩn dật) thật đáng sợ. Nếu bị một con như vậy cắn vết cắn sẽ hoại tử và trở thành thế này, trên chân của bạn và cũng có thể bây giờ đang có một con như vậy sau ghế bạn
Ai biết chắc được ?
Và khi một con nhện bò lên người bạn bạn sẽ phải trải qua một cơn tê liệt đau khủng khiếp vậy nên những con nhện thật đáng sợ.
Nhưng sau đó bạn cũng có thể tự hỏi rằng, có thật là có nhện sau ghế mình không?
Tôi không biết. Có con brown recluse nào ở đây không?
Nếu thử làm một phép thống kê, bạn sẽ biết rằng trên thế giới có khoảng 50.000 loài nhện khác nhau và chỉ khoảng hai chục loài có độc trong số 50.000 đó
Và nếu bạn ở Canada, mùa đông rất lạnh Ở đây,trước công nguyên, có khoảng 720, 730 loài nhện khác nhau mà chỉ có một -- một -- loài thực sự có độc. và nọc độc của nó thậm chí không gây chết người, mà chỉ như một vết cắn khó chịu
và không những thế, loài nhện ấy còn có một cái đốm tuyệt đẹp phía trên lưng kiểu như "Tôi nguy hiểm. Tôi có biểu tượng phóng xạ trên lưng".
Đó là con Black Widow (Góa Phụ Đen) Vậy nên, nếu cẩn thận một chút bạn hoàn toàn có thể tránh được nó nó sống gần mặt đất còn bạn chỉ đi ngang qua, chứ không phải là xuyên qua mạng nhện của con Black Widow để mà bị cắn
Nó không giăng những cái mạng nhện kiểu thế này mà thường giăng tơ ở góc tường
Và người ta gọi nó là "Góa Phụ Đen" là vì con cái thường ăn thịt con đực nó đâu hề quan tâm đến bạn.
Vậy nên, thật ra, lần tới khi đi xuyên qua một cái mạng nhện bạn không cần phải giật bắn mình hoảng sợ nữa
Nguy hiểm là thứ khác xa với nỗi sợ
Vậy làm sao để có thể vượt qua nó?
Làm sao để thay đổi những hành vi bản năng này?
Vâng, lần tới nếu có thấy một cái mạng nhện hãy nhìn kĩ, đảm bảo rằng đây không phải của con Black Widow rồi hẵng bước qua nó
Và khi bạn nhìn thấy một cái mạng nhện khác và bước qua nó
Chỉ là một chút tơ thôi. Chẳng có gì to tác.
Và con nhện đằng sau màng tơ đó có thể cũng vô hại như một con bọ rùa hay một con bướm
Và tôi đảm bảo với bạn, nếu đã bước qua 100 cái màng nhện thì bạn đã thay đổi những hành động bản năng, những hành vi từ trong tiềm thức của bạn và giờ bạn đã có thể đi bộ quanh vườn mỗi sáng mà không phải sợ gì về những cái mạng nhện trên gác mái nhà ngoại hay bất cứ cái gì khác, trong tầng hầm nhà mình.
Và bạn có thể áp dụng điều này vào mọi thứ
Nếu bạn một mình ngoài không gian với cả hai mắt đều mù phản ứng tự nhiên của bạn, theo tôi nghĩ, sẽ là hoảng loạn
Điều đó sẽ làm bạn càng lo lắng và sợ hãi.
Nhưng chúng tôi đã cân nhắc hết mọi loại nhện độc, và cũng đã luyện tập bước qua đủ loại mạng nhện rồi,
Chúng tôi đã biết mọi thứ cần phải biết về bộ đồ bay và đã luyện tập dưới nước cả nghìn lần
chúng tôi không chỉ luyện tập để làm đúng còn luyện tập đối mặt với những rủi ro, và khi bạn cứ liên tục bước qua những thứ mạng nhện như vậy
không chỉ dưới nước mà còn ở các phòng thí nghiệm thực tại ảo với mũ bảo hiểm và bao tay bạn sẽ cảm thấy rất thực
Vậy nên khi thực sự bước ra ngoài không gian bạn sẽ cảm thấy rất khác nếu chưa từng ra ngoài đó, trước kia
Và ngay cả khi đang bị mù, cái phản ứng hoảng loạn bản năng ấy, sẽ không còn nữa
Thay vào đó bạn bắt đầu nhìn xung quanh và nghĩ "Được rồi, tôi không thể nhìn thấy nhưng tôi có thể nghe, có thể nói được Scott Parazynski chỉ ở quanh đây thôi
Anh ấy có thể tới giúp."
Thật ra, chúng tôi từng thực hành bài tập giải cứu đồng đội rồi, nên anh ấy có thể đẩy tôi đi như một quả bóng và tọng tôi vào cái nút không khí nếu cần
Tôi có thể tự tìm đường quay trở lại
Chẳng có gì to tát cả.
Và thật ra, nếu bạn cứ tiếp tục khóc một lúc nữa cái bọng chất nhầy ấy cuối cùng cũng sẽ phải tan ra thôi và thị giác sẽ dần trở lại và với trạm mặt đất Houston, với một chút thương lượng thì họ sẽ cho bạn quay trở lại công việc thôi
Chúng tôi đã hoàn tất mọi công việc trong chuyến đi ấy và khi chúng tôi trở lại tàu mẹ Jeff đã lấy vải cotton gỡ và lau chùi thứ chất nhầy đóng quanh mắt tôi hóa ra cái thứ ấy chỉ là hỗn hợp chống sương mù, một kiểu hỗn hợp giữa dầu và xà phòng, vô tình lọt vào mắt tôi
Và giờ chúng tôi sử dụng dầu Johnson's chống cay mắt thứ mà lẽ ra chúng tôi đã phải xài đến ngay từ đầu rồi. (Tiếng cười) Nhưng điều quan trọng ở đây là bằng cách nhìn vào sự khác nhau giữa mối nguy hiểm trong nhận thức và mối nguy hiểm thật sự cái gì mới thật sự nguy hiểm
cái gì mới thật sự làm bạn phải lo ngại?
Không chỉ là kiểu sợ chung chung về những rủi ro
Bạn có thể thay đổi tường tận những phản ứng của bản thân cho phép bản thân đặt chân tới những nơi, chứng kiến những thứ và làm những việc mà lẽ ra bạn đã không bao giờ có thể làm được
nơi mà bạn có thể nhìn thấy phần đất nền ở phía nam Sahara hoặc ngắm thành phố NewYork từ một góc nhìn như chỉ có trong mơ hay những ô ruộng mơ màng ở Đông Âu hay Ngũ Đại Hồ bao gồm nhiều vũng nhỏ
Bạn cũng có thể thấy đường đứt gãy ở San Francisco hay ngắm nhìn thác nước tuôn ra dưới chân cầu sẽ là hoàn toàn khác biệt với tất cả những gì bạn có thể cố gắng làm nếu không tìm được cách vượt qua nỗi sợ của mình
Bạn sẽ được chiêm ngưỡng những vẻ đẹp mà nếu ngược lại, sẽ không bao giờ được chiêm ngưỡng
Cuối cùng cũng tới lúc trở về
Đây là tàu của chúng tôi tàu Soyuz, con tàu nhỏ đó
Ba người chúng tôi leo vào trong và rồi con tàu tách mình ra khỏi trạm không gian để rơi vào bầu khí quyển
Hai phần đó sẽ tan chảy, bị gỡ đi và cháy rụi hoàn toàn trong khí quyển.
Phần duy nhất còn lại là viên đạn nhỏ mà chúng tôi cưỡi bên trong và nó rơi vào trong khí quyển nói nôm na chúng tôi đang cưỡi thiên thạch bay về nhà và cưỡi thiên thạch thì cực kì đáng sợ và nên là như vậy.
Nhưng thay vì vừa bay vào khí quyển vừa la hét, như mọi người vẫn sẽ làm nếu bỗng nhiên thấy mình đang cưỡi một quả thiên thạch bay vào Trái Đất -- (Tiếng cười) -- Thay vào đó, 20 năm trước chúng tôi đã bắt đầu học tiếng Nga và một khi đã học tiếng Nga, chúng tôi học luôn Cơ Học Quỹ Đạo bằng tiếng Nga chúng tôi đã học Lý Thuyết Điều Khiển Động Cơ, chúng tôi đã chui vào trong máy giả lập rồi làm đi làm lại nó
Và trong thực tế, bạn hoàn toàn có thể cưỡi quả thiên thạch này và lái nó đáp xuống bên trong một đường tròn 15km đặt ở bất kì nơi nào trên mặt đất
Vậy nên, khi nhóm chúng tôi bay vào khí quyển bên trong Soyuz, chúng tôi không hề la hét mà lại cười giỡn vì nó vui
Và khi tấm dù lớn được bật ra chúng tôi biết rằng nếu nó không mở thì vẫn còn cái thứ hai, sẽ được kích hoạt êm đẹp theo cơ chế đếm giờ
Vậy nên, chúng tôi trở về, lao như sấm sét xuống Trái Đất, và nó trông như thế này: khi hạ cánh tại Soyuz ở Kazakhstan.
(Video) Phóng viên: Và bạn có thể nhìn thấy một trong những chiếc trực thăng tìm kiếm và cứu nạn, một lần nữa chiếc trực thăng ấy nằm trong bộ 12 chiếc Mi-8 của Nga
Tiếp đất - 3:14 và 48 giây, buổi sáng theo múi giờ Central Time
CH: Và bạn cứ lăn cho đến khi dừng lại như thể ai đó đã ném con tàu xuống mặt đất và nó cứ nhào lộn lên xuống như vậy nhưng bạn đã sẵn sàng cho nó chỗ ngồi của bạn được thiết kế rất đặc thù bạn biết bộ phận giảm xóc sẽ hoạt động thế nào
Và cuối cùng người Nga đã đến kéo bạn ra, đặt bạn vào một cái ghế và giờ bạn có thể nhìn lại thật là một trải nghiệm không thể tin được
Bạn đã thực hiện được ước mơ của cậu bé chín tuổi ấy một ước mơ gần như bất khả thi đi kèm với nỗi sợ kinh khủng đến nản lòng và đặt chúng vào hiện thực và tìm ra cách lập trình lại chính bản thân mình để vứt bỏ đi những nỗi sợ nguyên thủy để cho phép bản thân được trở lại mang theo những trải nghiệm và một nguồn cảm hứng dành cho những người khác mà nếu ngược lại, đã không bao giờ có thể xảy ra
Để kết thúc, họ yêu cầu tôi chơi một bản guitar
Tôi biết bài hát này, bài hát như một lời bày tỏ lòng kính trọng với nhạc sĩ tài năng David Bowie nhưng ngoài ra, tôi nghĩ, bài hát còn phản ánh một chân lý rằng, chúng ta không phải những cỗ máy đang khám phá vũ trụ, chúng ta là con người, chúng ta có khả năng thích nghi khả năng thấu hiểu và khả năng đổi mới những nhận thức về chính bản thân chúng ta
(Âm nhạc) ♫ Major Tom gọi trạm mặt đất ♫ ♫ Tôi đã bay xa mãi mãi ♫ ♫ Và tôi đang trôi nổi theo kiểu kì lạ nhất ♫ ♫ Và những vì sao hôm nay trông lạ lắm ♫ ♫ Giờ đây tôi đang trôi nổi trong cái hộp thiếc ♫ ♫ Ngoái nhìn lại thế giới lần cuối ♫ ♫ Hành tinh Trái Đất màu lam, và vẫn còn nhiều lắm việc để làm ♫ (Âm nhạc) Đừng sợ.
(Tiếng vỗ tay) Cảm ơn các bạn rất nhiều.
Cảm ơn.
Chris Anderson: Chúng ta đã gặp Edward Snowden ở đây vài ngày trước, và giờ là lúc phản hồi.
Trong các bạn, có vài người đã viết cho tôi để hỏi vị khách tới từ NSA của chúng ta vài chuyện.
Richard Ledgett là phó giám đốc thứ 15 của Cơ quan An ninh Quốc gia, cũng là chuyên viên dân sự cấp cao tại đó, với vai trò là giám đốc tác nghiệp, dẫn dắt chiến lược, thiết lập chính sách nội bộ, và là cố vấn chính cho giám đốc NSA.
Và để chương trình được tiếp tục, chúng ta hãy chào đón Rick Ledgett tới TED.
(Vỗ tay) Richard Ledgett: Thật sự cảm ơn vì tôi có thể nói chuyện với mọi người ở đây.
Tôi mong đợi cuộc trao đổi này, vì vậy, cám ơn đã sắp xếp cho tôi.
CA: Cảm ơn, Rick.
Chúng tôi rất cám ơn ông đã đến đây.
Đây hẳn là một tuyên bố chắc chắn rằng NSA sẽ sẵn lòng đến đây để nói chuyện thẳng thắn hơn.
Tôi nghĩ là các bạn đã xem buổi nói chuyện và phỏng vấn của Edward Snowden ở đây cách đây vài ngày.
Ông thấy bài nói ấy thế nào?
RL: Tôi nghĩ nó rất thú vị.
Chúng tôi không ngờ rằng cậu ấy sẽ xuất hiện tại đó, nên thật vinh hạnh vì các bạn đã sắp đặt cho tôi một điều ngạc nhiên thú vị như thế.
Tôi nghĩ rằng, trong số nhiều chuyện được mọi người biết tới khi Snowden bắt đầu tiết lộ thông tin mật, đúng là có vài điều trong đó là thật, nhưng gần hết đều là suy diễn và không đúng hoàn toàn, và tôi muốn đính chính những điều này.
Tôi nghĩ đây là một buổi nói chuyện quan trọng đối với nước Mỹ cũng như toàn thế giới, và tôi nghĩ rằng nó có ý nghĩa quan trọng vì vậy ta rất cần một cuộc nói chuyện dựa trên sự thật, do đó, chúng tôi sẽ bắt đầu nó ngay đây.
CA: Câu hỏi mà rất nhiều người ở đây muốn hỏi là, động lực của Edward Snowden là gì khi làm những chuyện như vậy, và cậu ta có từng muốn đi theo một phương án khác hay không?
RL: Cậu ta hoàn toàn có những giải pháp khác để lựa chọn, và tôi nghĩ nếu gọi cậu ta là người tiết lộ sự thật thì nó sẽ xúc phạm những hành động tố giác hợp pháp khác.
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu nhân viên của NSA, với hơn 35,000 người làm như vậy?
Họ đều là những công dân tuyệt vời.
Cũng như những người cha, người chồng, người chị, anh em, hàng xóm, con cháu, bạn bè và người thân của các bạn, họ đều muốn làm điều đúng đắn cho đất nước của họ và cho các đồng minh quốc tế của chúng ta, và do đó, có rất nhiều nơi để giãi bày suy nghĩ nếu họ có vấn đề gì đó.
Đầu tiên, họ luôn có người giám sát, và cả những người từ ban giám sát bên trên trong tổ chức của họ.
Nếu họ không dám tố giác, thì sẽ có các tổng thanh tra làm việc đó.
Trong trường hợp của Snowden, cậu ta có thể chọn tổng thanh tra của NSA, tổng thanh tra Bộ hải quân, thanh tra Bộ Tư lệnh Hoa Kỳ đặc trách Thái Bình Dương tổng thanh tra bộ Quốc phòng, và nhóm các tổng thanh tra tình báo, ai cũng có thể vừa giữ thông tin đó trong các kênh tuyệt mật vừa vui vẻ giúp giải quyết vấn đề.
(CA và RL đồng thanh) Cậu ta có thể tới Uỷ ban Quốc hội, ở đó có những cơ chế giúp giải quyết chuyện này, rốt cuộc, cậu ta không chọn cái nào cả.
CA: Ông đã nói rằng Ed Snowden đã có thể tìm cách khác để tiết lộ mối lo của cậu ấy.
Nhưng cái giá của những con đường đó là: thứ nhất, cậu ấy tin chắc rằng ở vị trí một nhân viên hợp đồng, cậu ấy sẽ không được hưởng quyền lợi của những nhân viên chính thức, thứ hai, những người tố giác sẽ bị ghi vào lý lịch, giống như cách làm với [Thomas Andrews Drake] vài người nghĩ nó khá khắc nghiệt, và thứ ba, điều mà cậu ấy tiết lộ không chỉ là một sai sót cậu ấy phát hiện được, mà là những chương trình được phê duyệt bởi cả ba cơ quan quyền lực của nhà nước.
Ý tôi là, trong trường hợp đó, ông không nghĩ giải pháp cậu ấy chọn là hợp lý hay sao?
RL: Không, tôi không đồng ý với điều đó.
tôi nghĩ rằng -- xin lỗi, tôi đang nhận phản hồi từ cái micro đằng đó - hành động của cậu ta không thể chấp nhận được vì cậu ta thực sự đã đặt mọi người vào tình thế nguy hiểm, căn bản là về lợi ích lâu dài, và tôi biết đã có rất nhiều cuộc nói chuyện công khai giữa Snowden và mấy nhà báo nói rằng những điều được tiết lộ không hề gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia và mọi người, và điều đó hoàn toàn sai.
Chúng thật sự gây nguy hiểm.
Tôi thấy một thái độ tự mãn khó tin khi cậu ta nghĩ mình hiểu chuyện hơn những nhà soạn thảo Hiến Pháp khi họ tìm cách lập ra một bộ máy nhà nước hoạt động trên hình thức phân quyền và sự thật là, cơ quan hành pháp và lập pháp phải hợp tác, giám sát và là đối trọng của nhau, còn nhánh tư pháp, sẽ giám sát toàn bộ quá trình.
Tôi thấy cậu ta cực kì kiêu ngạo.
CA: Ông có thể đưa một ví dụ cụ thể làm sao cậu ta lại đặt mọi người vào nguy hiểm không?
RL: Vâng, chắc chắn rồi.
Những điều mà cậu ta đã tiết lộ, về chiến lược của chúng tôi, và NSA lại là tổ chức hoạt động dựa trên chiến lược. thế này, khi chúng tôi có mục tiêu tình báo nước ngoài, những đối tượng hợp pháp trong tầm ngắm: điển hình là bọn khủng bố, nhưng ngoài ra còn có cả bọn buôn người, buôn ma túy, những kẻ đang cố chế tạo vũ khí cải tiến, vũ khí hạt nhân, và thiết lập đường dây buôn bán chúng. Các quốc gia-dân tộc đang đấu tranh chống lại chính láng giềng của mình, chắc bạn cũng hình dung ra được phần nào những gì đang diễn ra. Mọi chiến thuật được sử dụng bằng những giải pháp rất thực tiễn, thấu đáo và có chừng mực.
Cho nên, việc tiết lộ đường đi nước bước một cách vô tội vạ chính là "lạy ông tôi ở bụi này" và khi kẻ thù nhận ra "Mình không xong rồi", chúng sẽ lập tức chạy trốn. Và chúng tôi nhận ra khi nhắm tới bọn khủng bố, xung đột của quốc gia-dân tộc, bọn buôn lậu dưới mọi hình thức, và những mục tiêu khác cũng chỉ vì những tiết lộ này, đã làm chúng tôi mất dấu chúng cũng như tìm hiểu động thái của chúng.
Và hậu quả kéo theo chính là, người của chúng tôi những người đang gặp nguy hiểm bên kia biên giới, dù làm ngoại giao hay quân sự, và những đồng minh cùng cảnh ngộ của chúng ta, đang gặp rủi ro lớn hơn, vì chúng ta không thể nhìn ra mối hoạ nào đang rình rập họ.
CA: Vậy là nội dung chủ yếu của phản hồi chính là: vì tiết lộ lần này, mọi nguồn tin chúng ta từng tiếp cận được đều bị phong toả và xoá sổ.
Nhưng vấn đề là, hành động tiếp cận nguồn tin của NSA thật sự không hợp pháp.
Ý tôi là, ông hãy nói rõ hơn về dự án Bullrun tố giác rằng NSA làm yếu hệ thống bảo mật để có được quyền tiếp cận và ông vừa mới đề câp.
RL: Thì đây, khi các mục tiêu tình báo hợp pháp từ nước ngoài mà tôi vừa nhắc tới sử dụng mạng viễn thông toàn cầu làm phương thức liên lạc, mà họ đang làm thế thật, vì đây là một mạng lưới lớn, nó là phát minh phức tạp nhất của con người, là một kì quan, và có nhiều người trong phòng này chịu trách nhiệm sáng tạo và cải tiến nó. Điều này thật sự tuyệt vời.
Nhưng những kẻ chống lại ta và đồng minh của ta cũng sử dụng mạng lưới này.
Cho nên để bắt được chúng, tôi cần có chiến thuật theo dõi chúng, và tôi nhắc lại, có được sự kiểm soát hay không còn tuỳ vào cách tôi áp dụng chiến lược đó chứ không phải chỉ có chiến lược là được.
Bằng không, chúng tôi có thể làm thế này: toàn bộ bọn xấu vẫn được dùng Internet nhưng với tên miền là kẻxấu.com.
Dễ như vậy thì còn gì bằng, chúng tôi chỉ cần tập trung giám sát chúng.
Thực tế không được vậy.
Bọn chúng đang cố trốn khỏi vòng kiểm soát của chính phủ với mục tiêu cách ly và khai trừ tội ác của chúng. Nên chúng tôi đành phải trở thành kẻ phạm pháp.
Nhưng để tôi nói bạn nghe.
NSA có 2 sứ mệnh.
Một là Đặc nhiệm Điện tử là những điều tệ hại mà báo chí đã viết về chúng tôi.
Thứ hai là An ninh Thông tin, là nhiệm vụ bảo vệ hệ thống an ninh quốc gia, và vì nhiệm vụ này, những thứ như phương thức liên lạc của tổng thống, những cuộc trao đổi của chúng tôi về kiểm soát vũ khí hạt nhân, đường liên lạc của quân ta ở khắp nơi trên thế giới, cách chúng ta liên lạc với đồng minh, cũng là cách liên lạc của đồng minh.
Chúng tôi đã đề xuất nhiều tiêu chuẩn để áp dụng, và cũng áp dụng những tiếu chuẩn đó. Do đó, chúng tôi đã tập trung đầu tư nhằm đảm bảo rằng đường liên lạc đủ an toàn để sử dụng cho mục đích đã định sẵn.
CA: Nhưng cách ông nói nghe giống như xét về Internet ở mức tổng quát, chiến lược nào cũng là chính đáng nếu nó bảo vệ được đất nước.
Và tôi nghĩ chuyện này là mấu chốt tại sao có nhiều ý kiến trái chiều, có nhiều người ở đây và trên khắp thế giới nhìn Internet với con mắt rất khác.
Họ tin rằng Internet là phát minh vĩ đại của nhân loại. Nó quan trọng cũng như chiếc máy in báo vậy.
Internet mang kiến thức tới mọi người.
Nó kết nối thế giới.
Và mọi người dùng những từ lý tưởng để nói về nó.
Và cũng do góc nhìn lý tưởng trên, hành vi của NSA chẳng khác gì bọn cầm quyền Phát-xít ngày xưa ở Đức khi chúng gắn máy theo dõi vào máy in báo để xem dân chúng mua sách gì, đọc về cái gì.
Ông có hiểu được, ở vị trí của họ, điều này thật quá quắt không?
RL: Tôi hiểu chứ, tôi đồng ý với bạn về tiện ích của Internet. Nhưng vấn đề không dừng lại ở Internet,
mà là hệ thống viễn thông toàn cầu.
Internet đóng vai trò rất quan trọng nhưng chưa đủ.
Và ai cũng có lý lẽ riêng cho mình về sự cân bằng giữa công khai và bí mật.
Chắc bạn hiểu nó theo kiểu sự cân bằng giữa an ninh quốc gia và đời sống cá nhân.
Tôi không nghĩ đây là định nghĩa đúng.
Đây thật sự là vấn đề giữa công khai và bí mật.
Đó là đoạn đối thoại mang tính quốc gia và quốc tế của chúng tôi, chúng tôi muốn tham gia, và muốn mọi người tham gia với một tinh thần thấu hiểu.
Có vài chuyện, tôi muốn bàn kĩ hơn, có những chuyện chúng tôi cần minh bạch với bạn: về quyền hành, quy chế, tầm nhìn, và bản chất của chúng tôi.
NSA chúng tôi đã không làm tốt bổn phận này, và chắc đây phần nào là lí do sự việc trở nên quá bất ngờ và chấn động với truyền thông.
Không ai biết gì về NSA. Họ xem NSA là "Sở vô dụng", "Hội ngậm tăm".
Trên logo của NSA có một con đại bàng đeo tai nghe.
Và đó là chức năng của chúng tôi trước công chúng.
Nên chúng tôi cần làm rõ hơn về nhiệm vụ của mình.
Những gì chúng tôi không tiết lộ, đều là những gì có hại cho quốc gia. có hại cho các nước mà chúng ta bắt tay và các nước chúng ta giúp cung cấp thông tin để giúp họ tự bảo vệ mình cũng như người dân của họ, sẽ rất tệ nếu chúng tôi tiết lộ cách thức và kế hoạch để cho toàn bộ những kẻ thù của chúng tôi, chính là bọn người xấu, biết hết đường đi nước bước.
CA: Nhưng liệu NSA có đúng khi giáng một đòn quá mạnh lên các nhà mạng của Mỹ, sau khi họ đã làm được quá nhiều cho ta?
RL: Đúng là tệ thật. Chính các nhà mạng cũng rất khó xử, như chúng tôi vậy, vì họ là người bị chúng tôi buộc phải cung cấp thông tin, cũng như các nước khác đang làm.
Mọi quốc gia công nghiệp hoá đều vận hành theo một quy luật họ yêu cầu các hãng truyền thông phải đưa hết mọi thông tin mà họ cần cho an ninh quốc gia, và công ty nào bắt tay với nhà nước đều tuân theo quy luật đó giống như cách để họ tồn tại nếu muốn làm ăn ở Nga hay Anh,
Trung Quốc, Ấn Độ, hay Pháp, hay bất kỳ nước nào mà bạn muốn kể tên.
Và chính sự tiết lộ thông tin này đã bị mọi người kết luận: "anh đừng tin nhà mạng A, họ không đảm bảo sự riêng tư của anh đâu." và nó chỉ đúng nếu bạn xem nó đúng với mọi nhà mạng trên thế giới trên bất kỳ đất nước nào.
Và một nhà mạng được người ta tin dùng là nhờ chiêu trò quảng cáo, và có những nhà mạng ở nhiều nước, có vài nước đồng minh của ta, họ quảng cáo thế này: "Mỹ không đáng tin, nhưng hãng chúng tôi thì có, vì bạn sẽ an toàn cùng chúng tôi."
Và họ dùng chiêu tiếp thị đó đối phó với nền công nghệ vượt trội mà nước Mỹ sở hữu trong những lĩnh vực như điện toán đám mây và Internet.
CA: Ông đang ngồi kế quốc kỳ, và lời tuyên thệ của Hiến pháp Mỹ không khám xét và tịch thu vô cớ.
Vậy thì ông nói sao về quyền tự do riêng tư của công dân Mỹ?
Quyền đó có tồn tại thật không?
RL: Tất nhiên là có chứ.
Và chúng tôi luôn cố hết sức bất cứ đâu, trường hợp nào với điều kiện thoả đáng tại mọi thời điểm, bằng mọi nỗ lực để bảo đảm quyền tự do riêng tư của cá nhân.
và hơn nữa, là quyền riêng tư của công dân toàn cầu, không chỉ ở Mỹ.
Có vài vấn đề cần nói ở đây.
Thứ nhất, chúng ta dùng chung dịch vụ.
Quá trình liên lạc của tôi, tôi là khách hàng của một hãng mạng, đây là nhà cung cấp dịch vụ ưa thích của bọn khủng bố toàn cầu, thứ nhất nhé.
Nhờ vậy, tôi luôn bám sát chúng trong thế giới email của Internet.
Do đó, chúng tôi phải biết chọn lọc để tìm ra thông tin liên quan.
Trong quá trình đó, chúng tôi sẽ phải đối mặt những công dân Mỹ và ngoại quốc vô tội, họ chỉ chú tâm vào việc làm của mình thôi, chúng tôi có những công đoạn phân tích nó, đúng hơn là khi bạn tìm thấy, không phải "nếu" mà là "khi", vì chắc chắc bạn sẽ phát hiện. đây là cách bảo mật.
Đây gọi là các công đoạn cực tiểu hoá.
Chúng được Bộ trưởng bộ tư pháp cho phép và có trong hiến pháp.
Nên chúng tôi bảo vệ chúng.
Tiếp theo, với công dân toàn cầu những người kinh doanh hợp pháp để nuôi sống bản thân, tổng thống đã nêu trong diễn văn ngày 17/1 những biện pháp bảo mật bổ sung mà chúng tôi sẽ cung cấp.
Do đó, tôi hoàn toàn tin rằng công dân có quyền riêng tư, và chúng tôi sẽ nỗ lực hết sức để bảo đảm quyền riêng tư của mọi người được bảo vệ.
CA: Vậy còn chuyện công dân ngoại quốc sử dụng dịch vụ Internet của Mỹ thì sao?
Họ có quyền riêng tư không?
RL: Có. Họ có quyền này trong một chừng mực, chúng tôi chỉ có thể buộc các nhà mạng cung cấp thông tin khách hàng khi thoả một trong ba trường hợp: Khi chúng tôi xác định được danh tính chính xác của khách hàng này, vì người đó đã được cử ra, có liên hệ với phe chống khủng bố, là người triển khai dự án hoặc mục tiêu tình báo nước ngoài.
CA: Có một sự thật là nhiều thông tin tổ chức ông có được từ các dự án này chủ yếu là siêu dữ liệu.
Chúng không phải là từ ngữ xuất hiện trong email hay cuộc gọi.
Các ông chỉ tìm ngưởi nhận là ai, khi nào, v.v...
Nhưng cũng có người cho rằng một khán giả nào đó ở đây đã nói chuyện với một cựu chuyên gia phân tích NSA, ông ấy nói siêu dữ liệu còn xâm phạm quyền riêng tư gấp nhiều lần so với dữ liệu nguồn. Với dữ liệu nguồn, thân phận của bạn sẽ thể hiện rõ.
Còn với siêu dữ liệu, ai mà biết được kết luận được rút ra từ đâu?
Ông có lời giải thích nào không?
RL: Tôi không hiểu lắm về luận điểm này.
Tôi cho rằng siêu dữ liệu quan trọng vì vài lí do.
Siêu dữ liệu là loại thông tin giúp ta tìm ra manh mối mà người khác đang che đậy.
Cho nên, khi một tên khủng bố viết thư cho một người mà chúng ta không biết nhưng chắc chắn họ có tham gia hay ủng hộ khủng bố, hoặc có thể họ đang vi phạm lệnh cấm quốc tế bằng cách bán nguyên liệu làm vũ khí hạt nhân cho Iran hay Bắc Triều Tiên, họ che giấu vì họ biết đó là hành vi phạm pháp.
Chỉ có siêu dữ liệu mới giúp ta kết nối điều này.
Để thay thế siêu dữ liệu phải dùng tới một cách ít hiệu quả và xâm phạm riêng tư hơn nhiều: chính là thu thập hết toàn bộ nội dung trao đổi.
Cho nên về khoản này, siêu dữ liệu thật ra vẫn có tính bảo mật hơn.
Và hoàn toàn trái lại với những gì được in trên mặt báo, chúng tôi không hề ngồi một chỗ, đào bới để tìm ra siêu dữ liệu về người bình thường.
Nếu bạn không liên quan tới những mục tiêu tình báo trên, thì bạn không phải là "con mồi lý tưởng" của chúng tôi.
CA: Vậy trong những mối hiểm hoạ đang đe doạ toàn nước Mỹ, ông nghĩ chủ nghĩa khủng bố đang đứng thứ mấy?
RL: Tôi nghĩ nó vẫn đang đứng đầu.
Tôi thấy chúng ta chưa từng chứng kiến nhiều chuyện tồi tệ xảy ra ở nhiều nơi như vậy, và sự yếu kém của bộ máy nhà nước lại bị lợi dụng và trở thành trò chơi của bọn khủng bố.
Sếp trước đây của tôi, Đô đốc Tom Fargo, từng gọi nó là "vòng cung bất ổn".
Hiện nay ta thấy trên thế giới có rất nhiều vòng cung bất ổn, như Syria, nơi liên tục xảy ra nội chiến, và có thể thấy có rất nhiều, hàng vạn chiến binh ngoại quốc đang gia nhập Syria để học cách trở thành kẻ khủng bố để tiến hành khủng bố, trong đó có rất nhiều người phương Tây có hộ chiếu từ các nước châu Âu, vài trường hợp là người Mỹ, nên về cơ bản, họ đang học cách để tiến hành "thánh chiến", và thể hiện dự định ra ngoài và gây chiến tranh thật ngay tại quê nhà của mình.
Chúng ta đã thấy nhiều nơi như Iraq, hiện phải gánh chịu bạo lực tôn giáo ở mức cao, đây lại là một "lò đào tạo khủng bố" nữa.
Và bạn thấy hoạt động khủng bố ở Sừng Châu Phi và vùng hạ Sahara.
Tôi nhắc lại, chính sự yếu kém của bộ máy nhà nước sẽ nuôi dưỡng chủ nghĩa khủng bố.
Do đó, vấn đề khủng bố là hệ trọng nhất với tôi.
Còn mối hoạ thứ hai đến từ Internet.
Internet nguy hiểm ở ba phương diện: Thứ nhất, là mặt phổ biến nhất mà mọi người đã biết tới: hành động đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ. Đại khái là, các doanh nghiệp nước ngoài tràn vào, để trộm bí mật của công ty chủ nhà rồi mang thông tin đó về nộp cho doanh nghiệp nước mình hay những công ty thân chính phủ giúp họ nhảy vọt về trình độ công nghệ hay giúp họ có được thông tin nội bộ để thắng được những cuộc đấu thầu ở nước ngoài.
Đó là hành động sinh lợi lớn nhất đang diễn ra trên mạng.
Nhiều quốc gia-dân tộc đang áp dụng nó.
Thứ hai là những cuộc tấn công từ chối dịch vụ.
Chắc bạn cũng đã biết có rất nhiều người chống lại bộ Tài chính Hoa Kỳ kể từ năm 2012.
Để tôi nhắc lại, tổ chức này hiện đang và sẽ thực hiện những cuộc tấn công như một cách trả đũa bán-vô danh.
Thứ ba là tấn công hàng loạt. Và đây là điều tôi lo nhất.
Tấn công hàng loạt đang gia tăng.
Bạn đã biết cuộc tấn công doanh nghiệp Saudi Aramco năm 2012, chính xác là vào tháng 8/2012.
35,000 máy tính của công ty bị xâm nhập bởi một virus ăn dữ liệu như Wiper.
Sau đó một tuần, lại có một đợt tấn công vào công ty Qatari.
Còn có đợt tấn công 3/2013, đợt tấn công mạng Hàn Quốc và sau đó họ lên báo tố cáo Triều Tiên đã xâm nhập hàng ngàn máy tính của mình.
Những thứ này đang gia tăng, và chúng tôi phát hiện những người tỏ ra hứng thú với tiềm năng của chúng và mong muốn thực hiện tấn công.
CA: Rồi, vậy có vài thứ ở đây gần như là cốt lõi thực sự vấn đề.
Ý tôi là, trước hết, nhiều người khi nhìn vào hiểm hoạ rồi nhìn vào những con số họ không hiểu tại sao ông tin chủ nghĩa khủng bố là mối đe doạ hàng đầu.
Trừ sự kiện 11/9 ra, Tôi thấy số liệu cho thấy trong 30 - 40 năm qua có khoảng 500 người Mỹ chết do nạn khủng bố, dưới tay những kẻ khủng bố đồng hương.
Vài năm đổ lại đây, tỉ lệ thiệt mạng do khủng bố thấp hơn nhiều so với tỉ lệ chết vì bị sét đánh.
Tôi đoán là ông sẽ nói, chỉ cần 1 vụ bỏ bom hạt nhân hay bom sinh học hay cái gì đại loại sẽ thay đổi con số đó ngay.
Ông định nói thế phải không?
RL: Có hai điều tôi muốn nói:
Thứ nhất, từ vụ 11/9 cho tới giờ vẫn chưa có đợt tấn công lớn nào ở Mỹ không phải là trùng hợp.
Đó là thành quả từ rất nhiều nỗ lực của NSA, của những thành viên thuộc cộng đồng tình báo, của quân đội, và của đồng minh chúng ta ở khắp nơi trên thế giới.
Bạn đã nghe về những con số thực chất chỉ là bề nổi của tảng băng chìm các chương trình hoạt động của NSA giúp ngăn chặn 54 đợt khủng bố. với 25 cuộc trong đó ở châu Âu, trong số 25 cuộc tấn công này, có 18 cuộc tấn công diễn ra ở 3 nước, vài nước là đồng minh của ta, chúng như những đòn giáng thẳng vào chúng ta mà đúng ra là đánh vào hoạt động của NSA.
Cho nên, không có gì là trùng hợp cả.
Tất cả là nhờ nỗ lực, nhờ chúng tôi truy lùng tình báo về hoạt động khủng bố và dùng mọi cách khai trừ chúng, dù là bằng chế tài, bằng hành động liên kết với các nước đồng minh, và có khi là bằng bạo lực quân sự.
Còn một điều tôi muốn nói nữa: quan điểm của bạn về hiểm hoạ vũ khí sinh/ hoá học cũng không hề sai và thật ra đã có nhiều nhóm người trong những năm qua để lộ mối quan tâm và mong muốn đạt được nó cũng như lập âm mưu thực hiện.
CA: Cũng có người cho rằng trong số 54 vụ được cho là khủng bố, hầu như chẳng có vụ nào có liên quan tới những hoạt động gây tranh cãi của NSA mà cậu Snowden đã tiết lộ, về cơ bản, chính những hình thức tình báo khác thường này khiến các ông như mò kim đáy bể, và hậu quả của những chương trình này, những hoạt động gây tranh cãi này, chỉ làm mọi thứ rối thêm chứ không giúp được gì nhiều.
Cây kim sẽ được tìm ra nhờ những giải pháp khác.
Các ông không có cách khác sao?
RL: Không phải thế, thật ra có hai chương trình được ám chỉ trong cuộc trao đổi đó.
Một chương trình sử dụng đạo luật 215, về việc thu thập siêu dữ liệu từ mạng di động Mỹ và chương trình còn lại được biết tới rộng rãi với tên PRISM, thuộc khoản 702 của đạo luật FISA.
Nhưng chương trình 215 chỉ để đối phó mối đe doạ tới từ những kẻ chống Mỹ, và đã có hàng chục mối đe doạ được nêu trong chương trình.
Hiện nay ta hay nghe nói không bao giờ có vụ "giá như", và tôi sẽ nói, giá như đừng có chương trình này thì hiểm hoạ đã thành sự thật rồi.
Nhưng quan điểm này ám chỉ sự thiếu hiểu biết về hoạt động thật của những cuộc điều tra khủng bố.
Bạn nghĩ nó giống trên tivi, giống mấy vụ án giết người mà bạn xem.
Bạn thấy gì đầu tiên? Một xác chết. Rồi từ đó họ mới bắt tay vào điều tra vụ án.
Chúng tôi đã bắt đầu từ lâu. trước khi phát hiện cái xác, và chúng tôi cố dựng lên khả năng chúng có thể là ai, chúng định làm gì, và để dựng tình huống, cần rất nhiều thông tin.
Cứ nghĩ nó như một bức tranh, rất khó để thấy trước mảnh ghép nào là cần thiết để tạo ra bức tranh, nhưng để bức tranh hoàn thiện, bạn phải có mọi mảnh ghép.
Mặc khác, trong số 54 vụ không liên quan tới mối hoạ của Mỹ, có tận 42 vụ tấn công có quan hệ cực kỳ mật thiết với chương trình PRISM. Và thật ra, PRISM đã cung cấp dữ liệu góp phần dừng 42 vụ tấn công đó.
CA: 2 ngày trước Snowden có nói chủ nghĩa khủng bố trong ngành gián điệp vẫn luôn được gọi với cái tên "tấm bia đỡ đạn" Cậu ấy nói, vì sự thật phơi bày sẽ làm dấy lên làn sóng phẫn nộ trong mọi người, "tấm bia" này cho phép các ông tiến hành những dự án này để có được quyền lực mà NSA vốn không có được.
Đã từng có tranh cãi nội bộ về điều này chưa?
RL: Có.
Ý là, chúng tôi tranh luận suốt về nó. Luôn có một cuộc tranh cãi kéo dài giữa các nhánh quyền lực của chính phủ cũng như nội bộ NSA và giới gián điệp về vấn đề điều gì là đúng, là chừng mực, phải làm gì mới được.
Và quan trọng, những chương trình mà chúng ta đang bàn luận đều được phê duyệt bởi hai tổng thống khác nhau, hai chính đảng khác nhau, hai lần bởi Quốc Hội, và 16 lần bởi các thẩm phán liên bang. Cho nên, không đúng khi nói NSA chỉ làm điều có lợi cho mình.
Đây là hành động hợp pháp của chế độ quản lý quốc tế của Mỹ, được thông qua bởi 3 nhánh quyền lực của chính phụ Hoa Kỳ mà tổng thống Madison rất tự hào.
CA: Còn nữa, khi các thành viên Quốc Hội phát hiện họ đã làm gì khi thông qua chương trình, rất nhiều người đã cảm thấy bàng hoàng.
Hay các bạn nghĩ đây là hành động phi pháp rằng chỉ đến khi công khai mọi thứ, họ mới phát hiện ra chúng tôi làm gì với quyền lực được họ kí thác?
RL: Quốc Hội là một chính thể lớn.
Có tới 535 thành viên thường xuyên thay đổi nhiệm kỳ còn Hạ viện thì 2 năm một lần. Và tôi nghĩ rằng NSA đã trình toàn bộ thông tin liên quan lên các giám sát viên này sau đó, công tác phổ biến thông tin giữa những thành viên Quốc Hội với nhau cũng được thực hiện.
Tôi tin rằng các thành viên Quốc Hội có đầy đủ cơ hội để nắm rõ nội dung chương trình, và thật ra, rất nhiều người được bổ nhiệm giám sát chúng tôi hoàn toàn có quyền được biết.
Và đại diện bang của các bạn đều có quyền công khai lên tiếng.
CA: Giờ đây ông bàn đến tấn công mạng, tôi nghĩ khán giả ở đây đều đồng ý rằng đó là một mối lo ngại lớn, nhưng ông có đồng ý rằng có một sự cân bằng giữa những chiến lược chống và theo, và khi NSA sử dụng những biện pháp để "làm yếu hệ thống bảo mật" để tìm ra bọn xấu, liệu chính các ông cũng sẽ mở đường cho nạn hacker không?
RL: Tôi có hai ý này.
Thứ nhất, là ông nói "làm yếu", không phải tôi.
Và thứ hai, NSA có cả hai nhiệm vụ xâm phạm và bảo vệ quyền riêng tư, nhưng chúng tôi thiên về bảo vệ hơn. Thật ra, nguy cơ sập tiệm là thứ chúng tôi phát được trong các vụ điều tra, và chúng tôi sẽ công khai tên những kẻ sản xuất và cung cấp sản phẩm xâm phạm quyền bảo mật.
Chúng tôi có cả một hồ sơ ghi lại, và đang trong quá trình đề xuất để công khai những bản báo cáo minh bạch của chúng tôi giống như cách mà các nhà mạng được phép đăng báo cáo minh bạch cho doanh nghiệp mình.
Chúng tôi muốn hoạt động của mình được minh bạch hơn.
Một lần nữa, NSA hoạt động trong phạm vi cho phép.
Chúng tôi áp dụng tiêu chuẩn, sử dụng các sản phẩm mà chúng tôi khuyến cáo. Do đó, chúng tôi cũng muốn bảo vệ sự riêng tư trong liên lạc như nhu cầu của những người khác vậy.
CA: Edward Snowden sau khi diễn thuyết đã dạo quanh hội trường bằng robot điều khiển từ xa. Tôi nghe cậu ấy nói chuyện với vài người, họ muốn nghe suy nghĩ của cậu ấy về tổ chức NSA nói chung, và cậu ấy đã có nhiều lời nói tốt về những người làm việc ở NSA. Cậu ấy nói NSA thật sự có những nhân viên rất công tâm, họ chỉ muốn làm điều đúng, và vấn đề chỉ nảy sinh từ việc lợi dụng các điều khoản.
Ai cũng thấy cậu ấy rất lý trí và điềm tĩnh.
Không có vẻ gì là điên rồ cả.
Ít ra ông có đồng ý rằng, dù ông phản đối việc làm của cậu ấy, nhưng quan trọng là cậu ấy dám đưa vấn đề ra tranh luận công khai?
RL: Tôi nghĩ cuộc tranh luận này thật sự cần phải có.
Tôi không thích cách hành xử của cậu ta.
Tôi tin là còn những cách khác cậu ta có thể làm mà không làm ảnh hưởng tới NSA, tới những cơ quan như NSA ở nước khác mà không làm mất dấu động thái của kẻ thù chúng ta.
Tôi vẫn tin đó là buổi nói chuyện cần thiết.
CA: Có người ghi nhận rằng có một sự bất đồng hầu như hoàn toàn giữa ông và đồng nghiệp về khả năng mà NSA đề nghị giảng hoà với Edward Snowden.
Tôi nghĩ sếp của ông, General Keith Alexander, đã nói rằng tha thứ sẽ làm gương xấu cho những người khác; vì chúng ta không thể thương lượng theo kiểu đó với một người đã phạm luật.
Nhưng ông cũng đã nói nếu Snowden có thể chứng tỏ thiện chí bằng cách hoàn trả toàn bộ tài liệu chưa công khai, thì sự tha thứ có thể được cân nhắc.
Ông vẫn còn nghĩ vậy chứ?
RL: Còn, và thật ra điều tôi thích về bài phỏng vấn "60 phút" đó là mọi câu trích dẫn trong đó đều sai.
Câu trả lời chính xác của tôi cho câu hỏi "Ông có muốn một buổi trao đổi về việc tha tội cho Edward Snowden không?" là "Có, một buổi trao đổi là cần thiết."
Đây cũng là vấn đề mà trưởng Bộ Tư pháp Hoa Kỳ và tổng thống đã trao đổi với nhau, và tôi để ông ấy quyết định vì đây là chuyên môn của ông ấy.
Nhưng có một tiền lệ khó bỏ trong giới luật Hoa Kỳ khi trao đổi với những người được tuyên bố có tội, với một mục đích nếu chính phủ có lợi trong cuộc trao đổi này, thì luôn có cơ hội để bàn bạc.
Tôi không ngụ ý về kết quả nào cả, nhưng luôn có cơ hội để thương lượng.
CA: Một người bình thường sẽ thấy Snowden có thể có ích cho Hoa Kỳ, như chính phủ, ông và người khác, khi nói về giải quyết vấn đề và tìm ra một chính sách thông minh hơn, một con đường thông minhhơn dẫn đến tương lai.
Ông có thấy loại năng lực này thú vị chút nào không?
RL: Nó nằm ngoài phạm trù của tôi.
Đó không phải vấn đề của NSA,
mà là vấn đề của Bộ Tư Pháp cần mang ra bàn thảo.
Tôi sẽ để họ quyết định.
CA: Rick này, khi Ed Snowden kết thúc bài nói, tôi đã đề nghị cậu ấy chia sẻ một ý tưởng mà cậu ấy muốn.
Vậy còn ông, ý tưởng ông muốn chia sẻ với chúng tôi là gì?
RL: Tôi nghĩ đó là: hãy tìm hiểu sự thật.
Đây là cuộc trao đổi thật sự quan trọng và có ảnh hưởng không chỉ tới NSA, tới chính phủ, mà còn tới các bạn và các nhà mạng.
Vấn đề về sự riêng tư và dữ liệu cá nhân vượt ra khỏi phạm vi chính phủ, do đó, hãy tìm hiểu sự thật.
Đừng chỉ dựa vào tựa báo, đừng chỉ tin những đoạn trích sai lệch, đừng nghe những cuộc nói chuyện một chiều.
Đó là điều mà tôi tin là đáng chia sẻ.
Chúng tôi có bảng tên để nhận biết, mang cùng với dây đeo khi đi làm, và khi tôi đeo bảng tên vào, bạn sẽ thấy nó nói "Cao bồi Dallas".
Đi Dallas đi.
Tôi vừa khiến nửa khán phòng bị sốc, tôi biết.
Ý tôi là, bảng tên của nhân viên làm việc tại NSA với vai trò là phân tích mật mã sẽ đeo bảng tên nói, "Đọc dữ liệu đi."
Đó là điều tôi muốn chia sẻ.
Hãy quan sát dữ liệu.
CA: Rick, tôi nghĩ phải là người thật can đảm mới có thể đến và trao đổi thẳng thắn với mọi người ở đây.
Đó không chỉ là công việc trước giờ của nhân viên NSA, chưa kể công nghệ ngày nay hóc búa hơn rồi.
Chúng tôi rất cám ơn những gì ông đã làm và buổi chia sẻ rất quan trọng này.
Cám ơn rất nhiều.
RL: Cám ơn, Chris.
(Vỗ tay)
Charlie Rose: Larry gửi email cho tôi anh ấy nói rằng hai chúng ta phải làm thế nào đừng có như hai anh luống tuổi buồn tẻ.
tôi bảo, tôi thấy thích điều này - (Cười) — vì tôi thì lớn tuổi hơn một tí, còn anh ấy thì giỏi về mạng hơn tôi.
Larry Page: Chẹp, cảm ơn.
CR: Chúng ta sẽ nói chuyện về Internet và Google, về thuật tìm kiếm và sự đảm bảo bí mật, về triết lý của anh và cảm nhận khi anh kết nối các điểm đó lại với nhau, và hành trình này đã bắt đầu ra sao trong quá khứ để đến một triển vọng kỳ thú như hôm nay.
Chúng ta chủ yếu muốn bàn về tương lai.
Câu hỏi đầu tiên: Google đang ở đâu ? và nó sẽ đi về đâu?
LP : Đây là điều chúng tôi nghĩ đến nhiều, và là sứ mệnh chúng tôi đã xác định từ lâu đó là xếp đặt thông tin của thế giới khiến nó dễ truy cập và hữu ích trên toàn cầu.
Và mọi người luôn nói rằng, có thật các anh vẫn đang làm điều đó chăng?
Tự tôi cũng luôn nghĩ đến điều này, và tôi cũng không chắc nữa.
Khi nghĩ về thuật tìm kiếm, tôi thấy đó là một điều sâu sắc cho tất cả chúng ta, để thật sự hiểu anh muốn gì, để hiểu được thông tin của thế giới, và chúng ta vẫn đang trong những bước đầu tiên, nó thật điên đầu.
Chúng tôi đã làm việc này được 15 năm, nhưng tất cả đều còn dang dở,
CR: Khi hoàn thiện, nó sẽ như thế nào ?
LP: À, tôi đoán, khi nghĩ về đích chúng tôi đang hướng tới - anh biết, tại sao công việc vẫn chưa hoàn thiện ? - rất nhiều trong đó tuyền là những thuật toán phức tạp.
Anh biết, máy tính của anh không biết anh đang ở đâu, nó cũng không biết anh đang làm gì, cũng không biết anh biết cái gì, và nhiều thứ chúng tôi làm gần đây là để cho máy làm việc, để khiến chúng hiểu được bối cảnh của anh.
Anh biết đấy, Với Google Now, nó biết rằng anh đang ở đâu, nó biết rằng anh đang cần gì.
Vậy ta phải khiến cho máy làm việc và hiểu được mình và hiểu được những thông tin, chúng tôi chưa làm xong cái đó.
Tình hình vẫn rối như canh hẹ.
CR: Nhìn vào những gì Google đang làm thì đâu là chỗ của Deep Mind ?
LP: Deep Mind là một công ty chúng tôi mới mua gần đây.
ở bên Anh.
Tôi nói anh nghe chúng tôi đến quyết định này thế nào, tức là hướng đến thuật toán tìm kiếm để hiểu được thực sự, để hiểu được mọi thứ, và cũng làm cho máy bớt vụng về để nó có thể hiểu được anh -- chẳng hạn, giọng nói, là cái rất quan trọng.
Vậy có tiến triển gì trong nhận diện giọng nói?
Cũng chưa được tốt cho lắm.
hiện máy chưa thật sự hiểu được người.
nên, chúng tôi tạo cho máy khả năng học để cải thiện tình trạng này.
Việc đó giúp ích rất nhiều.
Và chúng tôi bắt đầu chú ý đến cái như Youtube.
Chúng ta có thể hiểu được YouTube không?
Chúng tôi làm cho máy tự học trên Youtube và nó đã tự nhận diện những con mèo.
Đó là một bước tiến quan trọng.
Và chúng tôi biết có cái gì đó ở đây.
Nếu máy có thể học được con mèo là như thế nào, thì đó là một điều quan trọng.
Tôi nghĩ rằng Deep Mind, điều đặc biệt về Deep Mind, là nó thực sự có thể học mà không cần giám sát.
Bắt đầu với các video game, tôi có thể trình ra một video, chỉ là chơi video game, và máy học để làm sao có thể tự động làm điều đó.
CR: Hãy nhìn vào video game này, và xem cách mà máy sắp sửa có thể làm những điều kì diệu.
LP: Điều kì diệu là ở đây, ý tôi, chúng là những game cũ, nhưng hệ thống chỉ thấy cái bạn thấy, những điểm ảnh, máy kiểm soát và cho điểm nó đã học để chơi tất cả các game này, với cùng một phần mềm.
Nó đã học để chơi tất cả game này như siêu nhân.
Chúng ta không thể làm những việc như vậy với chiếc máy tính trước đây.
Và tôi có thể thuật lại nhanh chóng.
Trò này là quyền Anh, và máy nhận ra là nó có thể hạ đo ván đối thủ.
Máy tính ở bên trái, đang ghi điểm.
Hãy tưởng tượng nếu anh có trí thông minh này để thực hiện thời gian biểu, hoặc để đáp ứng nhu cầu thông tin, hay làm những việc đại loại.
Chúng tôi chỉ mới bất đầu làm việc này, và đó là lý do tôi cảm thấy hào hứng.
CR: Khi anh nhìn vào tất cả những cái đang diễn ra với Deep Mind và trò quyền Anh, một mục tiêu ta đang hướng đến là trí thông minh nhân tạo (AI)
Vậy con người chúng ta đang ở đâu, khi nhìn vào đó ?
LP : Ồ, với tôi, đây là cái hấp dẫn nhất mà tôi từng thấy.
Người sáng lập công ty này, ông Demis, có kiến thức về thần kinh học và khoa học máy tính.
Ông ấy trở về trường đại học lấy bằng Tiến sĩ về hoạt động của não bộ.
Và vì thế ta đang chứng kiến rất nhiều điều thú vị diễn ra trong một liên nghành của khoa học máy tính và thần kinh học. để thật sự hiểu được làm thế nào để làm ra thiết bị thông minh làm được nhiều việc thú vị.
CR: Nhưng chúng ta giờ đã đến trình độ nào?
và tiến độ công việc ra sao?
LP: Ồ, giờ nó đã ngoạn mục lắm rồi, máy hiểu những con mèo trên YouTube và những cái đại loại, nó đang hoàn thiện khả năng nhận diện giọng nói.
Chúng tôi cho máy móc học rất nhiều để cải thiện từng bước, đối với tôi, ví dụ này rất hấp dẫn. bởi vì chỉ với một chương trình máy có thể làm được nhiều việc khác nhau.
CR: Tôi không biết liệu chúng ta có thể làm được điều này, nhưng ta đã thấy hình ảnh của một con mèo
Sẽ rất kì diệu được chứng kiến điều này.
Đây là cách mà máy đọc những con mèo và thứ mà chúng đã tạo ra.
Chúng tôi có thể xem hình ảnh đó không?
LP: Vâng. CR: Nó đây. Bạn thấy con mèo không ?
Thiết kế bằng máy, đọc bằngmáy.
LP: Đúng rồi
Vậy đây chính là học từ việc xem YouTube.
mà không cần đào tạo, không có bất cứ khái niệm nào về một con mèo, nhưng khái niệm này về một con mèo là điều quan trọng mà anh hiểu, và giờ máy móc có thể hiểu.
Có thể đang hoàn thiện cũng như đang tìm kiếm, nó bắt đầu bằng tìm kiếm, để thực sự hiểu bối cảnh và thông tin của chúng ta.
Tôi có một đoạn video Tôi muốn thể hiện một cách ngắn ngọn cái chúng tôi tìm được.
(Video) ["Soy, Kenya"] Zack Matere : Gần đây, tôi có trồng một vườn khoai tây
rồi đột nhiên, chúng bắt đầu chết đi, từng cây một.
Tôi đã tra cứu sách nhưng chúng chả giúp được nhiều.
Cho nên, tôi đã lên mạng tìm kiếm
["Zack Matere, Farmer"] Các loại bệnh của khoai tây
Một website nói rằng rất có thể những con kiến chính là nguyên nhân.
Nó mách rằng, hãy rắc tro gỗ lên cây.
Một vài ngày sau, lũ kiến biến mất.
Tôi thấy khoái Internet quá.
Tôi có 1 người bạn rất muốn mở rộng kinh doanh
Nên, chúng tôi hẹn nhau tại quán cafe internet và chúng tôi cùng nhau xem rất nhiều trang web.
Khi tôi gặp lại anh ta, anh sắp xây một cái cánh quạt gió tại một trường học địa phương.
Tôi cảm thấy tự hào vì những thứ trước đây chưa từng có đột nhiên đã xuất hiện.
Tôi nhận ra rằng không phải ai cũng có thể truy cập thứ mà tôi đã truy cập.
Tôi nghĩ rằng tôi cần phải có Internet để bà tôi có thể dùng.
Cho nên, tôi nghĩ đến một bảng thông báo.
Một cái bảng thông báo đơn giản bằng gỗ.
Khi tôi nhận thông tin từ điện thoại của tôi, tôi có thể viết thông tin đó lên bảng thông báo.
Về cơ bản, nó giống như một cái máy vi tinh.
Tôi dùng Internet để giúp đỡ mọi người.
Tôi nghĩ tôi đang tìm kiếm một cuộc sống tốt hơn cho tôi và cho những người láng giềng.
Nhiều người có thể truy cập thông tin, nhưng lại chẳng tiếp tục thực hiện.
Tôi nghĩ sự tiếp tục thực hiện mới là kiến thức
Khi mọi người có kiến thức, họ có thể tìm được giải pháp mà không cần phải giúp đỡ.
Thông tin là sức mạnh cách chúng ta dùng thông tin sẽ định nghĩa chúng ta.
( Vỗ tay) LP: Cái hay về đoạn video này, là thực ra, chúng tôi biết điều này qua tin tức, và chúng tôi tìm ra người đàn ông này, và thực hiện đoạn clip ngắn.
CR: Khi tôi nói với mọi người về anh, những người biết rõ anh, họ với với tôi rằng, Larry muốn thay đổi thế giới, và anh ấy tin công nghệ có thể chỉ ra cách.
Và điều này có nghĩa là truy cập vào Internet.
Tất nhiên là nó liên quan đến các ngôn ngữ.
Nó cũng có nghĩa là làm thế nào mọi người có thể truy cập và làm những việc có ích đến cộng đồng, và đây là một ví dụ.
LP: Vâng, đúng rồi, tôi nghĩ rằng bản thân tôi, đang tập trung nâng khả năng truy cập cao hơn, nếu là nói về tương lai.
Gần đây, chúng tôi đưa ra dự án gọi là "Loon Project", sử dụng những quả khinh khí cầu để làm.
Nghe thật điên khùng.
Chúng tôi sẽ chiếu đoạn video này.
Thực tế, 2/3 nhân loại hiện tại, không có điều kiện tốt để truy cập Internet .
Chúng tôi thực sự tin dự án có thể giúp con người theo hướng tiết kiệm chi phí.
CR: Nó là quả khinh khí cầu. LR: Vâng, để truy cập vào Internet.
CR: Và tại sao khinh khí cầu có thể giúp anh truy cập vào Internet ?
Bởi vì có nhiều thứ thú vị mà anh phải làm để hình dung làm sao cho quả khinh khí cầu này khả thi, chúng không bị ràng buộc.
LP: Đây là một ví dụ hay về sáng kiến. Chúng tôi nghĩ về điều này hơn năm năm nay
trước khi bắt tay vào làm mục đích là để truy cập nhiều hơn và rẻ hơn? Thường ta phải dùng vệ tinh phải mất nhiều thời gian để phóng vệ tinh.
Nhưng thả quả khinh khí cầu thì dễ và để nó bay lơ lửng.
và thực ra, đó là sức mạnh của Internet, Tôi đã nghiên cứu việc này và thấy rằng 30, 40 năm trước Có người đã thả một quả bóng bay nó đi vòng quanh trái đất nhiều lần. Và tôi nghĩ, sao chúng ta không làm điều này hôm nay ? Và đó là lý do dự án này được thực hiện.
CR: Nhưng anh có bị lệ thuộc vào gió không?
LP : Vâng, nhưng đột nhiên,
chung tôi đã làm một số giả lập về thời tiết
điều chắc chắn chưa ai làm trước đây, nếu anh có thể kiểm soát độ cao của bóng bay, bằng cách bơm không khí vào và bằng những cách khác, thì anh có thể điều khiển đại thể chúng sẽ bay đi đâu, nên tôi nghĩ chúng ta có thể xây dựng một mạng toàn cầu các khinh khí cầu này có thể phủ khắp hành tinh. CR: Trước khi tôi nói về tương lai và vận chuyển, là cái từng làm anh lúng túng lâu nay,
Và niềm đam mê của anh về giao thông đi lại về xe ô-tô điện và xe đạp, cho phép tôi nói một chút về đề tài mà trước đây Edward Snowden đã khởi xướng, Đó là bảo mật và tính riêng tư Hẳn anh vẫn đang nghĩ về điều này.
LP: Vâng, chắc rồi.
Tôi thấy ảnh của Sergey với Edward Snowden hôm qua.
Vài người khác có thể đã thấy.
Nhưng tôi nghĩ, đối với tôi ,
bảo mật và tính riêng tư là thứ cực kì quan trọng.
Chúng ta phải nghĩ đến cả hai thứ này tôi nghĩ rằng không thể có tính riêng tư mà không có bảo mật,
để tôi nói về bảo mật trước, vì anh hỏi về Snowden và mấy thứ liên quan, rồi tôi sẽ nói một chút về tính riêng tư. Tôi nghĩ có sự thất vọng lớn rằng chính phủ
đã bí mật làm tất cả chuyện này mà không nói với chúng ta, Tôi không nghĩ chúng ta có dân chủ nếu chúng tôi phải bảo vệ anh và người dùng internet
khỏi sự xâm phạm của chính phủ trên những vấn đề không hề được thảo luận. Tôi không nói là chúng tôi phải biết về cuộc tấn công khủng bố nào đó mà họ lo ngại
và có trách nhiệm bảo vệ chúng ta, nhưng chúng tôi phải cần biết các tham số của nó, rằng chính phủ đang có sự giám sát nào, bằng cách gì và tại sao, chúng tôi chưa có sự bàn bạc đó. Cho nên tôi nghĩ điều chính phủ đang làm là điều có hại lớn
vì đã làm một cách bí mật. CR: Không hề đến với Google để có bất kỳ đề nghị nào.
Không phải với Google, mà là công chúng. Chúng ta nên có cuộc tranh luận về chuyện này,
nếu không sẽ không có dân chủ trên thực tế.
Đơn giản là không thể. Tôi thấy buồn là Google
ở vai trò là bảo vệ người sử dụng internet
khỏi sự xâm phạm của chính phủ bởi những bí mật họ làm không ai biết. Điều đó thật vô lý. CR: Vâng, ở đây có khía cạnh riêng tư nữa. LP: Vâng, về tính riêng tư,
Tôi nghĩ , thế giới đang thay đổi.
Anh mang điện thoại theo. Nó biết anh đang ở đâu.
Có thêm rất nhiều thông tin về anh, và đó là điều quan trọng
và nó cũng có lý khi nhiều người cứ hỏi
những câu hỏi khó. Chúng tôi dành rất nhiều thời gian nghĩ về điều này và vấn đề là, tôi e rằng
điều chủ yếu chúng ta cần làm là cho mọi người sự lựa chọn,
hãy cho họ thấy dữ liệu được thu thập lịch sử tìm kiếm, dữ liệu địa điểm. Chúng tôi rất khoái về chế độ ẩn danh trong Chrome, và còn nhiều cách khác nữa, cứ hãy cho mọi người thêm sự lựa chọn
và nhận biết rõ hơn về những điều đang diễn ra. Tôi nghĩ việc này rất dễ. Điều tôi lo lắng là chúng ta đổ cả chậu nước tắm cùng với đứa trẻ ở trong đó.
Và tôi nhìn, trong show này, thực ra,
tôi đã bị mất giọng, và tôi vẫn chưa hồi phục.
Hy vọng rằng trò chuyện với anh sẽ giúp tôi trở lại bình thường. CR: Nếu làm được gì, tôi sẽ làm cho anh
LP: Được. Vậy thì hỡi tà ma, hãy ra khỏi đây cùng với công việc của ngươi.
Anh biết không, tôi nhìn vào đây,
Tôi làm mọi công việc trở nên công khai, và tôi có tất cả thông tin.
Chúng tôi đã thực hiện một cuộc khảo sát về điều kiện thuốc men với những người mắc bệnh giống nhau khi nhìn vào lịch sử điều trị, tôi nghĩ rằng
sẽ tuyệt đến thế nào nếu lịch sử điều trị của mọi người đều có sẳn nhưng được giấu tên để cho các bác sĩ nghiên cứu? Và khi ai đó truy cập vào lịch sử điều trị của anh, một bác sĩ nghiên cứu, người ta và anh có thể biết được bác sĩ nào
đã truy cập và lý do tại sao, và anh cũng có thể biết được tình trạng của anh. Tôi nghĩ nếu làm được điều này, chúng ta có thể cứu được 100,000 sinh mạng năm nay. CR: Chắc chắn rồi. -- (Vỗ tay)
LP: Vì vậy, tôi lo rằng trong việc bảo mật Internet,
Chúng ta đang làm điều tương tự với lịch sử điều trị, chúng ta đổ mất đứa trẻ cùng với chậu nước tắm, chúng ta chưa thực sự nghĩ đến những lợi ích to lớn của việc chia sẻ thông tin với đúng người và theo đúng cách. CR: Và điều kiện cần là mọi người phải tin tưởng rằng thông tin của họ sẽ không bị lạm dụng.
LP: Vâng, khi tôi ốm và mất giọng. Tôi cũng rất ngại chia sẽ thông in về nó Sergey đã khích lệ tôi làm điều này,
và thật tuyệt vời vì làm được điều này.
CR: Và sự hưởng ứng của mọi người thật là ngoài sức tưởng tượng.
LP: vâng, và thái độ mọi người rất tích cực. Chúng ta đã có hàng nghìn người
có những bệnh giống nhau,
nhưng tận ngày hôm nay vẫn chưa có cơ sở dữ liệu. Cho nên, đây là môt điều rất tốt.
CR: Còn về tương lai, chuyện của anh và hệ thống vận tải như thế nào?
LP: vâng, tôi thấy thất vọng
với việc này khi tôi còn học đại học Michigan. Tôi phải đi xe bus
và đợi xe. Trời thì lạnh và tuyết đang rơi.
Tôi đã nghiên cứu về chi phí của nó, và tôi bị ám ảnh một chút với hệ thống giao thông vận chuyển.
CR: Và từ đó bắt nguồn ý tưởng về xe tự động
LP: Vâng, khoảng 18 năm về trước, tôi biết được có người đang làm những chiếc xe tự động
và tôi cảm thấy rất thích thú về điều này, và mất một thời gian để khiến các dự án này hoạt động, nhưng tôi cực phấn khích về triển vọng của nó khả năng cải thiện thế giới của nó. Có hơn 20 triệu người bị tai nạn mỗi năm. đây là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho người dưới 34 tuổi ở Mỹ.
CR: Vậy anh đang nói đến việc cứu những sinh mạng.
LP: Vâng, và đồng thời tiết kiệm chỗ và làm cho cuộc sống tốt hơn.
Bãi đỗ xe, đường sá chiếm nửa diện tích Los Angeles,
những một nửa diện tích, ở các thành phố khác cũng tương tự.
Điều này thật điên rồ đấy là kiểu chúng ta đang sử dụng không gian. CR: Bao lâu nữa thì làm được điều đó ? LP: Tôi nghĩ chúng ta sắp, sớm thôi.
Chúng tôi hiện tại đã cho chạy hơn 100,000 dặm rồi
nó hoàn toàn tự động.
Tôi đặc biệt phấn khích về việc đưa ra sử dụng nhanh chóng.
CR: Nhưng anh không chỉ nói về xe tự động. mà anh còn định thực hiện nó với xe đạp.
LP : Vâng, ở Google, chúng tôi có ý tưởng
là chúng ta nên cung cấp xe đạp miễn phí cho mọi người
và nó sẽ rất tuyệt, hầu hết các chuyến đi.
Bạn sẽ thấy xe đạp ở khắp nơi, và được tận dụng triệt để. Chúng sẽ được sử dụng 24 giờ một ngày.
CR: Nhưng anh muốn chúng chạy đường trên không. LP: vâng, tôi nói , làm sao khiến mọi người
sử dụng xe đạp nhiều hơn? CR: Chúng ta có thể chiếu một đoạn video.
LP: Vâng, hãy chiếu video này Tôi rất khoái cái này.
(Âm nhạc)
Đây là cách mà anh sẽ tách
xe đạp ra khỏi xe hơi với chi phí nhỏ nhất.
Dù sao xem vẫn có vẻ điên rồ nhưng tôi nhớ khuôn viên trường đại học chúng tôi hiện đang dùng các loại Zippy và tương tự,
để cho mọi người càng ngày càng dùng nhiều xe đạp và tôi đã đang nghĩ làm thế nào tách được với chi phí ít nhất xe đạp ra khỏi hệ thống giao thông ? tôi đã tìm kiếm và đây tôi đã tìm ra Chúng tôi vẫn chưa thực sự bắt tay vào làm,
thứ đặc biệt này, nhưng nó khiến đầu óc nghĩ riết.
CR: Cho phép tôi kết thúc câu chuyện bằng đề nghị này. Xin cho tôi biết cảm nghĩ về triết lý trong anh. Anh có ý tưởng này [ Goole X]
Anh không chỉ đơn giản muốn
đạt được tiến bộ trong một địa hạt nhỏ bé nào đó.
LP: Vâng, tôi nghĩ vậy.
nhiều thứ đề cập đến vừa nãy đều giống như vậy, thực sự nó là --
Tôi phải sử dụng thuật ngữ kinh tế về bổ sung, nghĩa là khi anh đang làm điều gì đó sẽ chẳng có điều gì xảy ra nếu anh không làm ăn thực sự. Anh càng thực sự làm việc như vậy, công việc anh làm càng ngày càng có tác động mạnh hơn, đó chính là làm những việc mà người ta nghĩ không thể làm được Tôi thấy kinh ngạc,
tôi càng hiểu thêm về công nghệ tôi càng nhận ra là tôi không biết, vì chân trời công nghệ này, vì những gì mà chúng ta có thể thấy sẽ làm được, càng hiểu thêm về công nghệ,
ta càng biết chuyện gì là có thể làm được. Anh biết khinh khí cầu là có thể vì có chất liệu để thực hiện việc đó CR: Đấy cũng là điều thú vị về anh, tôi nghĩ, là, chúng ta có nhiều người đang suy nghĩ về tương lai, và họ cứ đi và nhìn, rồi họ quay lại,
nhưng chúng ta không bao giờ nhìn thấy công việc được triển khai. tôi nghĩ về một vài ngườ mà anh biết
và đã đọc về họ, như Tesla. Vậy nguyên tắc của anh là gì? LP: Vâng, tôi nghĩ phát minh thì chưa đủ Nếu anh phát minh ra thứ gì đó, Tesla phát minh ra điện năng mà chúng ta sử dụng,
nhưng gặp khó khăn khi đến với mọi người. Điều này phải được thực hiện bởi một người khác.
Phải mất một thời gian dài,
Tôi nghĩ có thể kết hợp hai việc lại,
chúng ta có sức tập trung sáng tạo và phát minh cộng với năng lực thực tế của một công ty có thể thương mại hóa phát minh đó
và mang đến cho mọi người
cái đó có ý nghĩa tích cực cho thế giới
và mang hy vọng đến cho con người. Anh biết đó, tôi kinh ngạc với dự án Loon hãy hình dung mọi người phấn khởi thế nào vì nó mang hy vọng đến cho 2/3 dân số thế giới vẫn chưa chưa được lợi nhờ Internet lúc này. CR: Đó là điều thứ hai trong vai trò các công ty.
Anh là một trong số những người tin rằng các công ty là nhân tố thay đổi nếu được điều hành tốt. LP: Vâng. Tôi lấy làm buồn vì hầu hết mọi người nghĩ các công ty đều làm chuyện xấu.
Họ nghe phải một đoạn rap dở.
Và tôi nghĩ rằng điều đó có phần đúng. Các công ty hiện vẫn làm việc gia tăng sản xuất mà họ đã làm 50 năm,
hay 20 năm trước. Đó là thứ chúng tôi không thực sự cần.
Chúng tôi cần, đặc biệt ở lĩnh vực công nghệ,
chúng ta cần sự thay đổi cách mạng,
chứ không chỉ là sự gia tăng. CR: Thực ra, anh đã từng nói, tôi nghĩ tôi đã hiểu gần đúng.
rằng anh có thể xem xét,
thay vì việc giúp đỡ bằng tiền anh có thể đầu tư cho một sự nghiệp, chẳng hạn như cho Elon Musk,
vì anh tin tưởng ông ấy sẽ thay đổi tương lai, nên anh ủng hộ ông ấy, LP : Vâng, nếu anh muốn lên Sao Hỏa, thì anh ấy cũng muốn lên sao hỏa, vì sự nghiệp của nhân loại, đó là mục đích đáng giá, nhưng đây là một công ty, còn đấy là vấn đề nhân đạo. Chúng tôi hướng tới những việc tương tự. Và tôi nghĩ, , chúng tôi có nhiều nhân viên làm việc tại Google, những người trở nên khá giả. Mọi người kiếm rất nhiều tiền từ công nghệ. Nhiều người rất khá giả. Anh làm việc vì anh muốn thay đổi thế giới.
Anh muốn nó tốt hơn.
Tại sao công ty anh đang làm việc không chỉ đáng để anh dành thời gian
mà cả tiền bạc của anh cho nó nữa?
Tôi muốn nói chúng ta chưa có suy nghĩ đó.
Chúng ta chưa nghĩ về công ty theo cách đó,
và đó là điều đáng buồn,
vì đây là nơi chúng ta dành hầu hết sức lực. Đây là nơi chúng ta dành hầu hết thời gian, nơi ta thu được nhiều tiền bạc,
cho nên tôi muốn chúng ta làm được nhiều hơn
cái chúng ta đang làm. CR: Khi tôi kết thúc cuộc trò chuyện với khá là nhiều người, Tôi luôn hỏi một câu :
Tinh thần nào, tâm thần nào, giúp sức cho anh nhiều nhất? Người như Rupert Murdoch trả lời đấy là tính tò mò,
và cánh truyền thông cũng nói như vậy. Bill Gates và Warrent Buffet nói đó là sự tập trung. Phẩm chất gì, trước khi nói lời chia tay khán giả, đã giúp anh nghĩ về tương lai
và đồng thời thay đổi hiện tai?
LP : Anh biết đó, tôi nghĩ điều quan trọng nhất --
tôi đã xem rất nhiều công ty và nghĩ vì sao họ đã không thành công lâu dài. Họ đều là công ty có mức thu hồi vốn nhanh. Tôi tự nhủ, họ đã sai trên điểm cơ bản nào? Các công ty này đều vấp phải sai lầm gì?
Thường thường đó là họ đã bỏ lỡ tương lai. Vì vậy, tôi nghĩ, đối với tôi. Tôi cố gắng tập trung vào đó và tự hỏi,
tương lai rồi đây sẽ ra sao
chúng ta làm ra nó như thế nào đây, và làm thế nào khiến tổ chức của chúng ta thật sự tập trung vào đó và dồn sức vào đó cao độ? Và đó là điều tò mò. chúng ta nhắm vào những cái mọi người có thể không nghĩ tới,
làm những việc mà chưa có ai làm, bởi vì đây mới thực sự là sự bổ sung, và chúng ta sẵn lòng làm việc ấy chấp nhận rủi ro ấy. Hãy cứ nhìn Android mà xem. tôi từng cảm thấy tội lỗi vì đã trót rước Android khi nó mới bắt đầu.
Khi chúng tôi mua quy mô nó còn nhỏ.
Khác hẳn với nó về sau. Tôi từng ân hận vì đã phí thời gian với nó.
Nghĩ như thế là ngu xuẩn.
Vì ta phải thấy tương lai, phải không?
Đó là một công việc tốt lành đáng làm.
CR: Thật vui được gặp anh ở đây.
Rất bổ ích được nghe anh nói,
thật là vinh hạnh được ngồi trò chuyện với anh.
Cảm ơn anh Larry.
LP: Cảm ơn anh. (Vỗ tay)
CR: Larry Page.
Nếu tôi yêu cầu bạn gọi tên một vi khuẩn sống trong ruột của bạn, phần lớn các bạn sẽ nói là E. Coli.
Rất nhiều người nói vậy. Nó là vi khuẩn đường ruột được biết đến nhiều nhất.
Nhưng hóa ra là E. Coli ít hơn các loài khác trong đường ruột bạn tỉ lệ khoảng 1/1000 nhiều loài trong số đó có thể bạn còn chưa được nghe tới.
Đó là Bacteroides, ví dụ khác nữa là Prevotella.
Chúng là hai loài thống trị trong ruột của người hiện đại.
Có khoảng 100 nghìn tỉ vi khuẩn sống trong cơ thể bạn
Ta gọi chúng là hệ vi khuẩn, chúng như một thế giới nhỏ trong cơ thể bạn -- thực ra thì giống một vũ trụ hơn.
Một trăm nghìn tỉ tức là nếu bạn lấy ngọn cỏ và đặt chúng vào từng vi khuẩn sống trong đường ruột, chúng có thể lấp đầy một triệu sân bóng.
Thật sự nó rất phức tạp.
Nhưng cũng thú vị thay, khi cơ thể chúng ta thích nghi với cuộc sống hiện đại ta mất đi một vài vi khuẩn thông thường, và cùng lúc đó, một vài bệnh liên quan đến đường ruột tăng vọt ở các nước phát triển trên khắp thế giới.
Và nhiều bạn chắc biết ai đó bị béo phì, tiểu đường, bệnh Crohn, hay viêm loét đại tràng, dị ứng và hen suyễn.
Bất cứ bệnh nào kể trên và nhiều bệnh khác liên quan đến sự trao đổi chất và miễn dịch tự động đều liên quan đến việc suy giảm sự phong phú trong đường ruột.
Phòng nghiên cứu của tôi đã chỉ ra điều này khi nghiên cứu về các loài linh trưởng.
Chúng tôi muốn biết điều gì xảy ra với hệ vi khuẩn của loài khỉ khi chúng di chuyển từ rừng về sở thú.
Hệ vi khuẩn có thay đổi không? Có vi khuẩn mới không?
Có mất đi vài loài vi khuẩn? Như vậy thì tốt hay tệ hơn?
Chúng tôi theo dõi hai loài khác nhau trong rừng, một ở Việt Nam, một ở Costa Rica, và chúng tôi giải trình tự DNA từ phân của chúng.
Đây là cách chúng tôi tìm hiểu hệ vi khuẩn trong phòng nghiên cứu của mình.
Và cái chúng tôi tìm được trong DNA đó là khi ở trong tự nhiên, hai loài này có tập vi khuẩn khác nhau hoàn toàn.
Nó giống như một dấu vân tay cho mỗi loài.
Nhưng trong vườn thú, chúng mất hầu hết sự đa dạng vi khuẩn và có thêm một vài tập vi khuẩn khác.
Và điều này rất kỳ lạ.
Hai hệ vi khuẩn
trong tự nhiên, phong phú như rừng đó là các sinh vật sống trong ruột khỉ.
Đó là kiểu đa dạng mà chúng ta nói tới.
Nhưng khi ở sở thú, chúng mất sự đa dạng.
Tưởng tượng một khu rừng nhiệt đới bị thiêu rụi và bị vài loài xâm chiếm.
Đấy mới giống hệ vi khuẩn của linh trưởng nuôi nhốt.
Giờ, trong khi chờ đợi, nhiều loài ở vườn thú
gặp vấn đề với béo phì, suy mòn, viêm ruột, tiêu chảy, phù một số con khó mà sống sót.
Giờ, dĩ nhiên chúng tôi rất muốn tìm ra cái gọi là các loài xâm chiếm đang hoành hành trong sở thú.
Vậy chúng tôi trở lại với DNA và qua đó chúng tôi biết được tất cả khỉ trong sở thú bị thống trị bởi loài Bacteroides và Prevotella, cũng là các loài có trong ruột của người hiện đại.
Chúng tôi muốn tìm cách hiển thị điều này và chúng tôi sử dụng các công cụ sinh thái học đa chiều để đưa tất cả các hệ vi khuẩn mà chúng tôi nghiên cứu vào.
Và những gì bạn đang thấy ở đây là một khoảng cách xa mỗi điểm là một hệ vi khuẩn của động vật.
Mỗi điểm đại diện cho cả hệ vi khuẩn trong sở thú.
Và hệ vi khuẩn nào có nhiều loài chung thì càng gần nhau hơn.
Ngược lại càng khác biệt thì càng xa nhau.
Và nó cho bạn thấy rằng hai nhóm khỉ hoang dã ở bên trái.
Trên trái là khỉ có nguy cơ tuyệt chủng được gọi là Chà Vá chân đỏ ở Việt Nam
Ở dưới trái là khỉ đến từ Costa Rica.
Ta có thể thấy chúng có hệ vi khuẩn khác nhau trong tự nhiên.
Và sau đó thì hai loài khỉ đó trong sở thú hội tụ lại, và hệ vi khuẩn của chúng thay đổi và chúng trở nên giống nhau, cho dù đây là những sở thú khác lục địa khác vùng địa lý, và chế độ ăn của chúng cũng khác nhau.
Giờ, chúng tôi nghiên cứu vài loài linh trưởng.
Loài linh trưởng nào mà bạn nghĩ sẽ khác linh trưởng sống hoang dã nhiều hơn so với sống nuôi nhốt?
Loài người hiện đại.
Đó là người ở quốc gia đang phát triển,
khác linh trưởng hoang dã hơn là loài trong sở thú.
Và nhóm cuối cùng mà chúng tôi nghiên cứu, ở tận cùng phía bên phải, là người sống ở Mỹ.
Và khi tôi nhìn số liệu này, tóc gáy tôi dựng đứng cả lên, vì một cách nghĩ về nó là, "Ôi, nó thật thú vị, khỉ nuôi nhốt cũng đang trở nên giống như người Mỹ.
(Cười) Nhưng nghĩ theo cách khác thì người Mỹ giống siêu khỉ nhốt.
Và tôi đang nhìn số liệu trên màn hình máy tính khi tôi biết được rằng bốn con Chà Vá chân đỏ đã chết trong sở thú vì vấn đề đường ruột.
Đối với một vài con vật này, việc mang trong cơ thể loại vi khuẩn nhất định có thể là vấn đề sống chết.
Trở lại câu chuyện để nói về loài người.
Hiển nhiên rằng hệ vi khuẩn ở Mỹ không gây ra cái chết sớm như trong sở thú nhưng chúng ta có nguy cơ lớn về béo phì, đái tháo đường, và các bệnh khác.
Và điều này không chỉ xảy ra đối với người sống ở Mỹ trong nhiều thế hệ, mà còn đối với người nhập cư và tị nạn. Những người nhập cư và nhóm tị nạn đến Mỹ hoàn toàn khỏe mạnh mà chỉ trong vài năm sau đó, họ có nguy cơ cao bị béo phì và đái tháo đường như những người Mỹ khác.
Và chúng tôi thảo luận vấn đề này với hai nhóm người đến Mỹ từ Đông Nam Á: người Hmông đến từ giữa những năm 1970 tị nạn từ chiến tranh Việt Nam và chiến tranh Lào; và người Karen, những người tị nạn từ Myanmar thời gian gần đây.
Chúng tôi đã làm việc trong vài năm với các cộng đồng địa phương và các bác sĩ lâm sàng để nghiên cứu điều gì xảy ra với hệ vi khuẩn của người Hmông và Karen khi rời trại tị nạn và làng quê ở Thái Lan tới Mỹ.
Và chúng tôi đã phát hiện khi những nhóm này tới Mỹ, họ đánh mất phần lớn, khoảng 20% hệ vi khuẩn, và người đến Mỹ mà bị béo phì đánh mất một phần ba hệ vi khuẩn.
Vậy chúng ta biết rằng việc chuyển tới Mỹ gây thay đổi lớn với hệ vi khuẩn, hoàn toàn theo hướng không có lợi.
Và những vi khuẩn này thực sự gây béo phì, hay là béo phì gây biến đổi vi khuẩn?
Đó là vấn đề chúng tôi tiếp tục theo dõi. Và những bằng chứng trong phòng thí nghiệm của tôi cộng với các phòng thí nghiệm khác khắp thế giới cho thấy thay đổi nào đó trong hệ vi khuẩn đã gây ra béo phì, và nhiều bệnh tật hiện đại, phương tây.
Tin tốt là hệ vi khuẩn của bạn có thể thay đổi.
Không giống hệ gen của bạn, nó là sinh vật sống thực sự và có nhiều nghiên cứu đang được tiến hành để hiểu rõ hơn cách để khôi phục lại hệ vi khuẩn khi chúng có sai sót, nhờ vào chế độ ăn kiêng, hay sử dụng vi sinh vật sống.
Và thực tế, bước tiếp theo là thu thập và giữ gìn vi khuẩn từ những người khỏe mạnh để chúng có thể được gìn giữ như kho báu và có thể bảo vệ họ khi họ thích nghi với xã hội hiện đại, và bảo vệ các thế hệ tương lai đang lớn lên và có nguy cơ mắc các bệnh gia tăng với tất cả các thế hệ.
Tôi đang mong chờ ở tương lai khi chúng ta có công cụ phục hồi hệ vi khuẩn, và khi đó, loài khỉ sẽ sống hạnh phúc và khỏe mạnh và chúng ta cũng vậy.
(Vỗ tay)
Trong nhiều xã hội phụ hệ và mang tính bộ tộc, các ông bố thường được biết đến nhờ con trai mình, nhưng tôi là một trong số ít các ông bố những người được mọi người biết đến nhờ con gái của mình, và tôi tự hào về điều đó.
(Vỗ tay) Malala đã bắt đầu chiến dịch cho giáo dục và đứng lên đấu tranh vì quyền lợi của nó từ năm 2007, và khi những nỗ lực của con bé được vinh danh vào năm 2011, nó đã được trao giải hòa bình của thanh niên quốc gia, và con bé trở nên rất nổi tiếng, trở thành một cô gái trẻ nổi tiếng tại đất nước của mình.
Trước khi những điều đó xảy ra, nó là con gái tôi, nhưng bây giờ tôi được xưng là cha của con bé.
Kính thưa Quý Bà và Quý ông Nếu chúng ta lướt qua lịch sử loài người, câu chuyện của phụ nữ là câu chuyện của bất công, bất bình đẳng, bạo lực và bóc lột.
Bạn thấy đấy, trong xã hội phụ hệ, ngay từ khi, một bé gái được sinh ra, sự chào đời của nó không được người khác đón mừng.
Con bé không được hoan nghênh, bởi cả cha lẫn mẹ nó.
Những người láng giềng tìm đến và chia sẻ nỗi buồn với bà mẹ, và không một ai chúc mừng người cha.
Và người mẹ cảm thấy rất khó chịu vì đã sinh ra một đứa bé gái.
Khi hạ sinh đứa con gái đầu tiên, cô ấy buồn.
Khi sinh đứa con gái thứ hai, cô ta bị sốc, và với kỳ vọng có được một đứa con trai, khi hạ sinh đứa con gái thứ ba, cô ta có cảm giác như một tội đồ.
Không chỉ là các bà mẹ bị dằn vặt, mà cả đứa con gái, đứa con gái vừa được sinh ra, khi lớn lên, nó cũng sẽ bị dằn vặt như thế.
Ở tuổi lênnăm, khi mà lẽ ra con bé được đi học, nó bị bắt ở nhà trong khi anh em trai mình được nhận vào trường.
Cho đến khi tuổi 12, bằng cách nào đó, con bé có được một cuộc sống tốt.
Nó có thể vui chơi.
Nó có thể chơi với bạn bè mình trên đường phố, và có thể di chuyển xung quanh như một con bướm.
Nhưng khi bước vào tuổi thiếu niên, Khi con bé lên 13, nó bị cấm ra khỏi nhà nếu không được hộ tống bởi một người đàn ông.
Cô bé bị giam cầm bởi bốn bức tường.
không còn có sự tự do cá nhân nữa.
Con bé trở thành một thứ danh dự của cha, anh em và của gia đình cô, và nếu nó vượt qua quy tắc của cái được gọi là danh dự đó, nó thậm chí có thể bị giết chết.
Và cũng thật thú vị khi mà cái được gọi là danh dự này, không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống của cô bé, mà còn đến cuộc sống của các nam giới trong gia đình.
Tôi biết một gia đình có bảy chị em gái và một cậu con trai, và cậu con trai đó, đã phải di dân đến các nước vùng Vịnh, để kiếm sống nuôi bảy chị em mình và cha mẹ, bởi vì anh ta nghĩ rằng sẽ rất nhục nhã nếu bảy chị em của anh ta học lấy một nghề và đi ra khỏi nhà kiếm lấy một kế sinh nhai.
Vì vậy cậu trai này, anh ta hy sinh niềm vui sống của bản thân và hạnh phúc của chị em anh ta trên bàn thờ tôn thờ thứ danh dự đấy.
Và có một luật lệ nữa trong những xã hội phụ hệ được gọi là sự vâng lời.
Một cô gái tốt có nghĩa vụ phải rất yên lặng, rất khiêm tốn và rất phục tùng.
Đó là các tiêu chuẩn.
Mẫu cô gái tốt là phải rất im lặng.
Cô ta có nghĩa vụ phải im lặng và chấp nhận các quyết định của cha và mẹ và các quyết định của trưởng lão, ngay cả khi cô ta không thích chúng.
Nếu cô kết hôn với một người đàn ông mà cô ấy không thích hay kết hôn với một ông già, cô vẫn phải chấp nhận nó, bởi vì cô ấy không muốn bị gọi là ngỗ nghịch.
Nếu cô ấy kết hôn rất sớm, cô vẫn phải chấp nhận.
Nếu không, cô sẽ bị gọi là ngỗ ngược.
Và những gì cuối cùng sẽ xảy ra?
Theo lời của một nhà thơ nữa, cô ta bị ép gả và sau đó sinh thêm con trai và con gái.
Và chính sự trớ trêu của hoàn cảnh khiến người mẹ này, cô ta sẽ lại dạy cho con gái mình một bài học tương tự về sự vâng lời và bài học khác để vinh danh con trai cô ấy.
Và vòng luẩn quẩn này cứ thế tiếp tục
Kính thưa Quý Bà và Quý ông cảnh ngộ nghiệt ngã mà hàng triệu phụ nữ gặp phải này có thể được thay đổi Nếu chúng ta suy nghĩ khác đi, Nếu phụ nữ và nam giới suy nghĩ khác đi, Nếu đàn ông và phụ nữ trong xã hội phụ hệ và mang tính bộ lạc ở các nước đang phát triển, nếu họ có thể phá vỡ luật lệ về gia đình và xã hội, nếu họ có thể bãi bỏ luật phân biệt đối xử trong hệ thống xã hội của mình, những thứ mà đi ngược lại các nhân quyền cơ bản của phụ nữ.
Anh chị em thân mến, khi Malala được sinh ra, lần đầu tiên, Tin tôi đi Tôi không thích trẻ sơ sinh, thẳng thắn mà nói nhưng khi tôi nhìn vào đôi mắt con bé, Tin tôi đi Tôi cảm thấy rất vinh dự.
Và rất lâu trước khi nó được sinh ra, Tôi đã nghĩ về một cái tên cho con bé, và tôi đã thích thú với một anh hùng huyền thoại và tự do tại Afghanistan.
Tên cô ấy là Malalai Maiwand, và tôi đặt tên con gái tôi theo nhân vật này.
Một vài ngày sau khi Malala chào đời, con gái tôi được sinh ra, người anh em họ của tôi đến thăm-- và đó là một sự trùng hợp -- anh ta đã đến nhà của tôi và mang theo một cây phả hệ, một cây phả hệ của gia đình Yousafzai, và khi tôi nhìn vào cái cây này, nó truy ngược trở lại tổ tiên 300 năm về trước của chúng tôi.
Nhưng khi nhìn vào đó, tất cả đều là đàn ông, và tôi đã lấy cây bút của mình, vẽ một đường từ tên của tôi, và viết, "Malala."
Và khi con bé lớn lên, Khi nó lên bốn tuổi rưỡi, tôi đã nhận nó vào trường của mình.
Bạn sẽ hỏi, tại sao tôi đề cập đến việc thu nhận một bé gái vào trường học?
Có, tôi phải đề cập đến nó.
Nó có thể được cho là bình thường ở Canada, ở Mỹ, ở nhiều nước phát triển, nhưng ở các nước nghèo, trong xã hội phụ hệ, trong xã hội mang tính bộ tộc, đó là một sự kiện lớn trong cuộc đời của một cô gái.
Tuyển sinh trong trường học có nghĩa là công nhận của danh tính và tên tuổi của cô ấy.
Nhập học tại một trường nghĩa là cô ấy đã bước vào thế giới của những giấc mơ và khát vọng nơi cô có thể khám phá tiềm năng của mình cho cuộc sống tương lai của cô.
Tôi có 5 chị em, và không ai trong số họ được đi học, và bạn sẽ lấy làm ngạc nhiên, hai tuần trước, khi tôi điền vào mẫu thị thực Canada, và tôi đã điền vào phần dành cho gia đình và tôi đã không thể nhớ ra họ của một số chị em của mình.
Và lý do là tôi không bao giờ, không bao giờ nhìn thấy tên của chị em mình được viết trên bất kỳ tài liệu nào.
Đó là lý do mà tôi trân trọng con gái mình.
Những gì mà cha tôi không thể cho các chị em của tôi và các con gái của ông, Tôi nghĩ rằng tôi phải thay đổi nó.
Tôi đánh giá cao sự thông minh và sáng dạ của con gái mình.
Tôi khuyến khích con bé đến ngồi với tôi khi bạn bè đến thăm.
Tôi khuyến khích nó đi với tôi đến các cuộc họp.
Và tất cả những giá trị tốt này, Tôi đã cố gắng khắc sâu vào tính cách của con bé.
Và điều này không chỉ cho nó, chỉ cho Malala.
Tôi truyền đạt tất cả những giá trị tốt này vào trường học của mình, các học sinh nữ cũng như học sinh nam.
Tôi sử dụng giáo dục để giải phóng phụ nữ.
Tôi đã dạy các cô gái của mình, Tôi đã dạy những nữ sinh của mình, quên đi bài học vềsự vâng lời.
Tôi đã dạy những nam sinh quên đi bài học về cái gọi là danh dự hão.
Anh chị em thân mến , chúng tôi phấn đấu để có thêm nhiều quyền cho phụ nữ, và chúng tôi đã đấu tranh để có nhiều hơn, nhiều hơn và nhiều không gian dành cho phụ nữ trong xã hội.
Nhưng chúng tôi đã gặp phải một hiện tượng mới.
nguy hiểm đến quyền con người và đặc biệt là quyền của phụ nữ.
Nó được gọi là taliban hoá.
có nghĩa là phủ định hoàn toàn sự tham gia của phụ nữ vào mọi hoạt động chính trị, kinh tế và xã hội.
Hàng trăm ngôi trường bị tàn phá.
các cô gái bị cấm đi học.
Phụ nữ bị buộc phải mang mạng che mặt và ngừng đi ra ngoài.
Các nhạc công im tiếng, các cô gái bị đòn roi và những ca sĩ bị thiệt mạng.
Hàng triệu người khốn khổ nhưng ít ai dám cất lên tiếng nói, và đó là điều đáng sợ nhất khi xung quanh bạn là những người như vậy những người bị giết và bị đòn roi, và bạn lên tiếng cho quyền lợi của mình.
Nó thực sự là điều đáng sợ nhất.
Ở tuổi lên 10, Malala đứng lên và đứng lên cho quyền được giáo dục.
Con bé đã viết một cuốn nhật ký cho blog BBC , con bé tình nguyện trở thành tài liệu cho tờ New York Times, và lên tiếng trên tất cả những phương tiện mà nó có thể.
Và giọng nói của con bé là giọng nói mạnh mẽ nhất.
Nó lây lan như đỉnh cao trên toàn thế giới.
Và đó là lý do Taliban không thể chịu đựng được chiến dịch của nó, và ngày 9 tháng 10 năm 2012, con bé đã bị bắn vào đầu.
Đó là một ngày tận thế cho gia đình tôi và cho cả tôi.
Thế giới sụp đổ thành một lỗ đen lớn.
Trong khi con gái tôi trên bờ vực giữa cuộc sống và cái chết, Tôi đã thì thầm vào tai vợ mình, "Liệu anh có nên bị kết tội vì những gì đã xảy ra cho con gái anh và con gái em không?"
Và cô ấy đột ngột nói với tôi rằng, "Anh làm ơn đừng tự trách bản thân mình.
Anh đã đứng lên vì những điều đúng đắn.
Anh lao vào hiểm nguy vì lẽ phải, vì hòa bình, và vì giáo dục, và con gái của anh được truyền cảm hứng từ anh và nó đã tham gia cùng anh.
Cả hai cha con đang đi đúng hướng "và Chúa sẽ bảo vệ cho con bé."
Những từ này có nghĩa rất lớn với tôi, và tôi đã không hỏi câu hỏi này một lần nữa.
Khi Malala ở trong bệnh viện, và con bé đã trải qua những đau đớn những cơn đau đầu như búa bổ bởi vì các dây thần kinh mặt của con bé bị cắt lìa, Tôi đã nhìn thấy sự u tối trên khuôn mặt của vợ tôi.
Nhưng con gái tôi không bao giờ phàn nàn.
Con bé kể chúng tôi nghe, "Con ổn với nụ cười méo này và sự đơ cứng của khuôn mặt mình.
Con sẽ ổn thôi. Cha mẹ đừng lo lắng nhé."
Con bé là một sự an ủi cho chúng tôi, và nó đã an ủi chúng tôi.
Anh chị em thân mến , chúng tôi đã học từ con bé về việc làm thế nào để bật dậy trong những thời điểm khó khăn nhất, và tôi vui mừng chia sẻ với các bạn rằng mặc dù là một biểu tượng về quyền trẻ em và phụ nữ, con bé cũng giống như bất kỳ bé gái 16 tuổi nào.
Con bé khóc khi bài tập ở nhà của mình không được hoàn thành đầy đủ.
Con bé tranh cãi với em trai mình, và tôi rất hạnh phúc vì điều đó.
Người ta hỏi tôi rằng, có gì đặc biệt trong cách giảng dạy của tôi thứ đã làm cho Malala trở nên kiên cường dũng cảm, dán lên tiếng và đĩnh đạc như thế?
Tôi nói với họ, đừng hỏi tôi về những gì tôi đã làm.
Hãy hỏi tôi về những gì tôi đã không làm.
Tôi đã không cắt đi đôi cánh của con bé.
Chỉ có vậy Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Cảm ơn. Cảm ơn rất nhiều. Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Một đàn dê rừng, một đàn cá hay một đàn chim.
Rất nhiều động vật sống thành đàn lớn giữa khung cảnh hùng vĩ của thế giới tự nhiên.
Tại sao chúng lại sống thành đàn?
Câu trả lời thường gặp: để tìm kiếm sự an toàn đi săn theo nhóm hoặc để kết đôi, sinh sản, tất cả những câu trả lời đó, thường là đúng, đưa ra một kết luận lớn về hành vi của động vật, rằng chúng tự kiểm soát hành vi, chịu trách nhiệm với cơ thể mình.
Điều đó không phải lúc nào cũng đúng.
Đây là Artemia, một loài tôm nước mặn.
còn gọi là khỉ biển.
Nó nhỏ, thường sống một mình nhưng lại có thể tập hợp thành những đám lớn màu đỏ kéo dài đến hàng mét, bởi vì đây là một loài kí sinh.
Những con tôm này bị nhiễm sán dây,
Sán dây có ruột rất dài bộ phận sinh dục ở một đầu và miệng hình móc câu ở đầu còn lại.
Là một nhà báo tự do, tôi rất thông cảm điều đó.
( Tiếng cười) Sán dây không chỉ hút chất dinh dưỡng từ cơ thể tôm mà nó còn
tấn công những con tôm thay đổi màu sắc của chúng từ trong suốt sang màu đỏ tươi, giúp tôm sống lâu hơn như nhà sinh vật học Nicolas Rode đã tìm ra, nó khiến tôm bơi theo đàn.
Tại sao? Vì sán dây, như nhiều loại kí sinh khác, có một vòng đời rất phức tạp liên quan đến rất nhiều vật chủ khác nhau.
Tôm chỉ là một phần của chuyến hành trình.
Điểm đến cuối cùng của nó là đây, những con hồng hạc lớn hơn.
Sán dây chỉ có thể sinh sản trên hồng hạc, để tới đó, chúng điều khiển những con tôm tập hợp thành những đám màu mà con hồng hạc có thể dễ dàng phát hiện và xơi tái, đó là bí mật của đàn tôm Artemia.
Chúng không sống thành đàn vì muốn vậy, mà vì chúng bị điều khiển.
Tập trung thành đám lớn rất nguy hiểm,
đối lập hoàn toàn so với bình thường.
Sán dây điều khiển bộ não và cơ thể biến chúng thành phương tiện đến chỗ hồng hạc.
Đây là một ví dụ khác về sự điều khiển của kí sinh vật.
Đây là một con dế tự tử
Con dế này đã nuốt ấu trùng giun Gordian hay còn gọi là giun lông ngựa.
Con giun đã trưởng thành trong người con dế và cần xuống nước để sinh sản nó đã làm vậy bằng cách tiết ra protein làm rối loạn bộ não con dế, khiến con dế có hành động thất thường.
Khi đến gần nước, bể bơi này chẳng hạn, nó sẽ nhảy xuống và chết đuối, rồi con giun sẽ luồn lách ra khỏi xác con dế.
Ai biết được bên trong con dế lại rộng đến vậy?
Sán dây và giun Gordian không phải là duy nhất.
Chúng chỉ là một phần tập đoàn kí sinh vật điều khiển ý chí, như nấm, virus, giun, côn trùng... phá hoại và giày xéo ý chí của sinh vật chủ.
Tôi lần đầu được biết về điều này qua cuốn " Trải nghiệm cuộc sống" của David Attenborough, 20 năm về trước, sau đó là cuốn sách kì diệu có tên " Chúa tể loài kí sinh vật" của bạn tôi Carl Zimmer.
Sau đó, tôi đã viết về những sinh vật này.
Có rất ít chủ đề sinh học có thể cuốn hút tôi đến vậy.
Giống như loài kí sinh đó cũng đang điều khiển bộ não của tôi.
Sau tất cả, chúng lôi cuốn và rùng rợn theo một cách thú vị.
Khi viết về loài kí sinh, bạn thường dùng những cụm từ như " thèm khát được sống" hay " thoát ra khỏi cơ thể"
(Tiếng cười) Nhưng có nhiều thứ hơn thế.
Tôi là nhà văn, và đồng nghiệp của tôi hiểu rằng chúng ta rất thích những câu chuyện.
Loài kí sinh khiến ta cưỡng lại sức lôi cuốn của những câu chuyện hiển nhiên.
Thế giới của chúng có những diễn biến bất ngờ và những lời giải thích không ngờ.
Tại sao? Ví dụ, con sâu bướm này bắt đầu đập xung quanh một cách dữ dội khi côn trùng khác đến gần nó còn với cái tổ kén màu trắng nó có vẻ như đang bảo vệ chúng?
Bảo vệ anh chị em ruột của chúng ư?
Không
Nó đã bị tấn công bởi một loài côn trùng kí sinh đẻ trứng bên trong nó.
Trứng vỡ ra và côn trùng con muốn con sâu bướm còn sống trước khi chúng thoát ra khỏi cái xác.
Hiểu ý tôi rồi chứ?
Giờ, con sâu bướm không chết.
Có vẻ như một vài con côn trùng đứng sau điều khiển nó để bảo vệ chị em ruột của chúng những con đang trưởng thành trong cái tổ kén đó.
Con sâu bướm này như một vệ sĩ xác sống bảo vệ con cái của loài sinh vật sẽ giết chết nó.
(Vỗ tay) Còn rất nhiều điều để trao đổi. Và tôi chỉ còn 13 phút (Tiếng cười) Một vài người tại đây có thể đang tự trấn an một cách tuyệt vọng rằng đây là những sinh vật kì dị trong tự nhiên, rằng chúng nằm ngoài những quan điểm có thể hiểu được, bởi chúng khá nhỏ và dành hầu hết thời gian bên trong cơ thể con khác.
Chúng rất dễ bị bỏ qua, không có nghĩa là chúng không quan trọng.
Vài năm trước, Kevin Lafferty, đưa một nhóm nhà khoa học đến 3 cửa sông ở vùng California họ đã cân nhắc, phân tích và ghi lại mọi thứ họ tìm thấy họ nhận thấy rằng số lượng kí sinh vật là rất lớn.
Phổ biến hơn cả là sán lá, những loài sán rất nhỏ có thể phá hoại sinh vật chủ như là chú ốc sên xấu số này.
Một con sán lá thì có vẻ rất nhỏ nhưng tập hợp chúng lại xấp xỉ lũ cá ở vùng cửa sông và gấp 3 đến 9 lần tập hợp các loài chim.
Bạn có nhớ giun Gordian sống trong những con dế không?
Takuya Sato, một nhà khoa học người Nhật tìm ra rằng trong một dòng sông, loài giun này đã làm chết rất nhiều dế và châu chấu số côn trùng bị chết đuối chiếm khoảng 60 phần trăm khẩu phần ăn của loài cá hồi địa phương.
Tác động này không phải là hiếm.
Nó rất quan trọng và phần nào phổ biến trong thế giới quanh ta, những nhà khoa học đã tìm ra hàng trăm ví dụ về những tác động này, thú vị hơn, họ bắt đầu hiểu một cách chính xác làm thế nào để những sinh vật này kiểm soát vật chủ.
Một trong những ví dụ ưa thích của tôi.
Đây là loài Ampulex Compressa, một loài bọ gián màu ngọc lục bảo, một sự thật toàn cầu đã công nhận rằng loài côn trùng này nếu muốn thụ tinh cho trứng thì cần một con gián.
Khi tìm thấy một con gián, nó sẽ đâm vào 1 chiếc vòi, đồng thời là cơ quan cảm giác, điều mới được khám phá 3 tuần trước.
Nó đâm con gián bằng 1 chiếc vòi, cơ quan cảm giác được trang bị một cái bướu nhỏ giúp nó cảm nhận bề mặt não của con gián.
Như một người mò mẫm tìm kiếm trong túi khi nó tìm thấy phần não, nó tiêm nọc độc vào hai bó noron đặc biệt.
Nhà khoa học người Israel Frederic Libersat và Ram Gal tìm ra rằng nọc độc đó là loại vũ khí hóa học đặc biệt.
Nó không giết chết hay làm con gián bất tỉnh.
Con gián có thể đi bay hoặc chạy tùy thích, nhưng nó lại không muốn thế vì nọc độc đã ngăn chặn động lực di chuyển của con gián.
Con bọ cơ bản đã xóa bỏ khả năng thoát thân trong hệ thống điều hành của con gián điều khiển nạn nhân tới hang ổ bằng râu giống như dắt chó đi dạo vậy.
Tới nơi, nó đẻ trứng, trứng nở, ăn sống vật chủ, chui ra ngoài yadda yadda yadda, bạn đã biết thủ tục này.
(Tiếng cười) ( Vỗ tay) Giờ tôi muốn nói rằng, một khi bị đốt, con gián sẽ không còn là nó nữa.
Nó giống như phiên bản lớn của con côn trùng, cũng như dế là phiên bản lớn của giun Gordian.
Những vật chủ này không thể sống sót hay sinh sản.
Chúng chỉ có quyền kiểm soát số mệnh của mình như một chiếc ô tô.
Một khi ký sinh vật xâm nhập, vật chủ sẽ không còn quyền quyết định.
Tất nhiên, loài người không còn xa lạ với sự kiểm soát này.
Ta uống thuốc để thay đổi thành phần hóa học trong não và tâm trạng, những tranh luận, quảng cáo hay ý tưởng lớn không phải là đang cố gắng thay đổi suy nghĩ của người khác sao?
Nhưng nỗ lực của chúng ta còn rất thô sơ và khờ dại so với năng lực của loài kí sinh.
Don Draper chỉ ao ước được sáng suốt và tỉ mỉ như con bọ gián màu xanh.
Giờ, tôi nghĩ đây là phần làm cho kí sinh vật trở nên rất hung hãn và cũng rất hấp dẫn
Chúng ta quá đề cao tự do ý chí và sự độc lập đến việc mất đi khả năng đó cho những thế lực vô hình để lại rất nhiều nỗi sợ hãi xã hội trong sâu thẳm.
Lầm lạc của hệ thống chính trị Orwellian, bè phái đen tối, những kẻ muốn kiểm soát ý thức-- đó là phép ẩn dụ cho những câu chuyện viễn tưởng mơ hồ nhất, thực tế, điều đó xảy ra thường xuyên.
Điều này đặt ra cho tôi một câu hỏi hiển nhiên và gây tranh cãi: Liệu loài nham hiểm và độc ác này ảnh hưởng đến hành vi của chúng ta mà ta không hay biết ngoại trừ cơ quan an ninh quốc gia Hoa Kỳ?
Nếu là vậy-- (Tiếng cười) (Vỗ tay) Hình như tôi vừa tiết lộ bí mật quốc gia?
(Tiếng cười) Một ứng cử viên tốt.
Đây là động vật nguyên sinh sống kí sinh họ Toxoplasma loài sinh vật đáng sợ này xứng đáng có một biệt danh dễ thương.
Toxo gây bệnh cho động vật, rất nhiều loài động vật có vú, nhưng chúng chỉ có thể sinh sản trong cơ thể mèo
Nhà khoa học Joanne Webster đã cho thấy nếu Toxo xâm nhập vào chuột hay động vật gặm nhấm nó sẽ biến con vật trở thành tên lửa săn mèo
Nếu con chuột bị nhiễm độc ngửi thấy mùi nước tiểu mèo nó sẽ chạy ngay tới chỗ phát ra mùi chứ không chạy đi như ta thường thấy.
Mèo sẽ ăn con chuột. Và Toxo có thể sinh sản.
Một câu chuyện điển hình cho Ăn, Con mồi, Tình yêu.
(Tiếng cười) ( Vỗ tay) Các bạn thật tốt bụng và rộng lượng.
Chào Elizabeth, tôi rất thích bài nói chuyện của cô.
Làm thế nào kí sinh vật kiểm soát vật chủ theo cách này?
Ta thực sự không biết.
Ta biết rằng Toxo sẽ sản sinh một loại enzim, tạo dopamine, chất giúp tạo động lực.
Nó nhắm tới vài phần nhất định trong não chuột, bao gồm phần khơi gợi tình dục.
Nhưng ta không biết những mảnh ghép khít với nhau như thế nào.
Ta chỉ biết loài này là một đơn bào.
Chúng không có hệ thần kinh, không có ý thức,
thậm chí không có cơ thể.
Nhưng chúng đang kiểm soát một con vật?
Chúng ta cũng là loài có vú.
Và chắc chắn, ta thông minh hơn chuột, nhưng bộ não của chúng ta có cùng cấu trúc cơ bản cùng loại tế bào, cùng hợp chất bên trong cơ thể, và có cùng loài kí sinh.
Có nhiều ước lượng, nhưng một vài con số cho thấy một phần ba dân số trên thế giới có kí sinh Toxo trong não.
Nó không dẫn đến một căn bệnh rõ ràng.
Kí sinh vật âm thầm duy trì hoạt động trong khoảng thời gian dài.
Một vài bằng chứng cho thấy những người mang bệnh có câu trả lời về vấn đề cá nhân khác với những người khác, có khả năng bị tai nạn xe hơi cao hơn một chút và bằng chứng cho thấy bệnh nhân tâm thần phân liệt dễ bị mắc bệnh hơn.
Những bằng chứng này chưa đủ để kết luận thậm chí những người nghiên cứu về Toxo cũng tranh cãi liệu loài kí sinh có thực sự tác động đến hành vi của chúng ta
Nhưng với sự tồn tại ngày càng nhiều sự kiểm soát ấy Thực sự đáng ngờ liệu loài người có là loài duy nhất không bị ảnh hưởng.
Và tôi nghĩ chính khả năng lật ngược cách ta hiểu về thế giới làm cho loài kí sinh trở nên thú vị.
Chúng lôi kéo ta nhìn thế giới tự nhiên theo một cách khác, và tự hỏi liệu hành động ta nhìn thấy là đơn giản và hiển nhiên hay trở ngại và khó hiểu, có là kết quả của ý chí đang bị khuất phục bị kiểm soát bởi những thứ khác.
Khi mà ý kiến đó còn nhiều tranh cãi và cách phát triển của loài kí sinh còn rất kinh khủng tôi nghĩ rằng khả năng gây ngạc nhiên làm cho chúng thật tuyệt vời và lôi cuốn như gấu trúc, bươm bướm hay cá heo.
Trong đoạn kết của "Nguồn gốc các loài", Charles Darwin đã viết về sự vĩ đại của cuộc sống của sự tiến hóa tạo ra vô số những sinh thể đẹp và kì diệu, và tôi nghĩ rất có thể ông ấy đang nói về một con sán dây làm con tôm trở nên hòa đồng hơn hay một con giun làm con dế phải đi theo ý mình.
Cũng có thể, đó chỉ là bài nói chuyện về loài kí sinh
Cảm ơn.
Chào các bạn.
Khi tôi còn nhỏ, Có một trải nghiệm đã làm thay đổi đời tôi, và thực tế đó là lý do tôi có mặt ở đây hôm nay.
Khoảnh khắc đó đã ảnh hưởng sâu sắc đến cách tôi nghĩ về nghệ thuật, thiết kế và kỹ thuật.
Tôi may mắn lớn lên trong một gia đình nghệ sĩ tài năng và đầy tình thương ở một trong những thành phố tuyệt vời nhất thế giới.
Cha tôi, John Ferren, qua đời khi tôi chỉ mới 15 tuổi, ông là một nghệ sĩ có cả niềm đam mê và tay nghề điêu luyện. cũng giống như mẹ tôi, Rae.
Ông là một trong những người thuộc trường phái biểu hiện trừu tượng của New York, cùng với các đồng nghiệp, ông đã đặt nền móng cho nghệ thuật hiện đại của Mỹ, và đóng góp vào việc thay đổi hệ tư tưởng Mỹ hướng đến quan điểm hiện đại trong thế kỷ 20.
Chẳng là phi thường sao, so với hàng ngàn năm của nghệ thuật biểu hiện, thì nghệ thuật hiện đại, nói một cách so sánh, tuổi đời chỉ mới khoảng 15 phút thôi nhưng giờ đây nó đã phổ biến sâu rộng.
Cũng như nhiều phát minh quan trọng khác, những ý tưởng căn bản đó không đòi hỏi công nghệ mới, mà là tư duy tươi mới và sự sẵn lòng thử nghiệm, cộng với sự kiên cường đối diện với chỉ trích và chối bỏ gần như của cả thế gian.
Trong nhà của chúng tôi, nghệ thuật ở khắp mọi nơi.
Nghệ thuật giống như oxy, bao quanh chúng tôi và cần cho sự sống.
Khi tôi xem bố tôi vẽ, ông đã dạy tôi rằng nghệ thuật không phải là việc trang trí, mà là truyền đạt ý tưởng theo một cách khác, để có thể kết nối các thế giới của kiến thức và nhận biết. Trong môi trường giàu tính nghệ thuật này,
bạn có thể cho rằng tôi có thể đã bị ép buộc đi theo truyền thống gia đình, nhưng không.
Tôi đi theo con đường như hầu hết các đứa trẻ khác những kẻ được lập trình về mặt di truyền học để làm cho cha mẹ chúng phát điên.
Tôi không hề có chút hứng thú trở thành một nghệ sĩ, chắc chắn không phải là một thợ vẽ.
Cái tôi đam mê là điện tử và máy móc-- tháo rời ra, lắp thành cái mới, và làm cho chúng hoạt động.
May thay, gia đình tôi cũng có người làm kỹ sư, và với cha mẹ tôi, họ là những hình mẫu đầu tiên.
Đặc điểm chung mà họ đều có là làm việc hết sức chăm chỉ.
Ông nội tôi là chủ sở hữu và vận hành một nhà máy sản xuất kệ tủ bếp bằng thép tấm ở Brooklyn.
Vào cuối tuần, chúng tôi cùng đến phố Cortlandt đó là chợ đồ cũ điện tử và vô tuyến.
Ở đó, chúng tôi khám phá hàng đống các đồ điện tử lỗi thời, và trả vài đô la mang những đồ quý giá về nhà như máy ngắm ném bom Norden, phụ tùng máy tính đèn điện tử đời đầu của IBM.
Tôi thấy các đồ vật này đều hữu dụng và lôi cuốn.
Tôi đã học về kỹ thuật và cách các thiết bị hoạt động, không phải ở trường mà là bằng cách tháo rời chúng và khám phá các thiết bị phức tạp đầy huyền hoặc này.
Tôi đã làm việc này hàng giờ đồng hồ mỗi ngày, tất nhiên là tránh khỏi bị điện giật chết.
Cuộc sống rất êm ả.
Tuy nhiên, vào mỗi mùa hè, thật là buồn, các máy móc này bị bỏ lại phía sau khi tôi và cha mẹ tôi đi du lịch nước ngoài để khám phá lịch sử, các công trình nghệ thuật và thiết kế.
Chúng tôi thăm bảo tàng và tòa nhà lịch sử nổi tiếng của cả Châu Âu và Trung Đông, nhưng để khuyến khích niềm đam mê ngày một phát triển của tôi về khoa học và công nghệ, họ đã thả tôi đến một số nơi như Bảo tàng Khoa học London, nơi mà tôi có thể một mình lang thang đây đó hàng giờ để tìm hiểu về lịch sử khoa học và công nghệ.
Sau đó, khi tôi khoảng 9 tuổi, chúng tôi đến Rome.
Vào một ngày hè oi bức, chúng tôi thăm một tòa nhà hình trống nhìn từ bên ngoài hoàn toàn không có gì thú vị.
Bố tôi nói rằng nó được gọi là Pantheon, một ngôi đền của tất cả các vị thần.
Nó trông không có gì đặc biệt khi nhìn từ bên ngoài, nhưng khi đi vào trong, tôi kinh ngạc ngay lập tức bởi ba điều: Điều đầu tiên, nó mát mẻ dễ chịu dù hơi nóng ngột ngạt bên ngoài.
Cả tòa nhà rất tối, nguồn sáng suy nhất chiếu từ một cái lỗ lớn mở trên trần nhà.
Cha tôi đã giải thích rằng đó không phải là cái lỗ để trống, mà nó được gọi là giếng trời, một con mắt nhìn lên thiên đàng.
Và có điều gì đó ở đây, tôi không hiểu tại sao, chỉ cảm thấy đặc biệt.
Khi chúng tôi đi vào giữa phòng, Tôi đã ngước nhìn lên thiên đàng xuyên qua giếng trời.
Đây là thánh đường đầu tiên tôi từng đến cho phép một tầm nhìn không giới hạn giữa Chúa Trời và con người.
Nhưng tôi tự hỏi, khi trời mưa thì sao?
Cha tôi có thể đã gọi nó là một con mắt, nhưng nó thực ra là một cái lỗ lớn trên trần nhà.
Tôi đã nhìn xuống và thấy các rãnh thoát nước các rãnh được khắc sâu vào sàn nhà bằng đá.
Khi mắt tôi quen dần với bóng tối, Tôi đã có thể nhìn rõ các chi tiết trên sàn nhà và các bức tường xung quanh.
Không có gì đặc biệt, cũng chỉ là các biểu tượng mà chúng tôi đã từng thấy khắp nơi ở Rome.
Nhưng thực ra, nó trông giống Con đường Appian mà người bán đá cẩm thạch đã chỉ cho tôi cũng với cuốn sách hàng mẫu của anh ta, đã đưa nó cho Hadrian xem, và Hadrian nói, "Chúng ta sẽ lấy hết số này."
(Cười) Nhưng trần nhà quả thật tuyệt vời.
Nó giống như mái vòm Buckminster Fuller
mà tôi đã thấy trước đây, và Bucky là một người bạn của cha tôi.
Trần nhà có đường kính lớn - 142 ft (~43m) hiện đại, công nghệ cao và thật ấn tượng không hề tình cờ, đây chính xác cũng là chiều cao của nó.
Tôi yêu nơi này.
Một nơi rất đẹp, không giống nơi nào tôi thấy trước đó, tôi hỏi bố, "Nó được xây khi nào vậy bố?"
Ông trả lời "Khoảng 2,000 năm trước."
Và tôi nói, "Không, ý con hỏi cái mái ấy."
Bạn thấy đấy, tôi tưởng đó là cái mái của thời hiện đại đã được đặt lên bởi vì mái nguyên thủy của nó đã bị phá hủy thời chiến tranh xa xưa.
Bố tôi nói, "Đó là cái mái nguyên thủy đấy"
Khoảnh khắc đó đã thay đổi đời tôi, và tôi có thể nhớ như in như thể mới hôm qua.
Lần đầu tiên, tôi đã nhận ra người xưa đã rất thông minh từ 2,000 năm trước. (Cười) Điều này tôi chưa từng nghĩ đến.
Ý tôi là các kim tự tháp ở Giza, mà chúng tôi đã ghé thăm năm ngoái và quả thật chúng rất ấn tượng với thiết kể đủ đẹp, nhưng hãy xem, nếu tôi có ngân sách không giớn hạn, 20 000 đến 40 000 nhân công, và 10 đến 20 năm, để cắt và kéo các khối đá qua các vùng quê, thì tôi cũng xây được kim tự tháp.
Nhưng chỉ bằng lao động khổ sai người ta không thể xây nên mái vòm đền Pantheon, 2,000 năm trước đã thế, và ngày nay cũng vậy.
Và thật tình cờ, ngôi đền này vẫn có vòm mái lớn nhất bằng bê tông không gia cố từng được xây.
Để xây Pantheon cần có vài phép lạ.
Tôi gọi đó là phép lạ, để muốn nói có những vấn đề về mặt kỹ thuật là hầu như bất khả, đây là những việc có rủi ro cao và có thể không thể nào hoàn thành tại thời điểm này, đương nhiên trong tay các ban thì sự thể sẽ khác.
Ví dụ, đây là một số phép lạ về đền Pantheon.
Để tạo nên một cấu trúc khả dĩ, người ta phải sáng chế ra loại bê tông siêu bền, và để chịu được sức nặng, người ta thay đổi mật độ của cố kết khi thi công từ dưới lên mái vòm.
Để tạo độ vững và độ nhẹ, cấu trúc của mái vòm dùng 5 vòng mái, mỗi vòng có kích thước giảm dần, tạo khả năng phân bổ lực hài hòa cho thiết kế.
Ở bên trong đền mát rượi bởi vì khối nhiệt khổng lồ của nó, đối lưu tự nhiên của luồng khí đi lên qua giếng trời, và hiệu ứng Venturi khi gió thổi qua nóc của tòa nhà.
Tôi khám phá ra lần đầu tiên rằng bản thân ánh sáng có giá trị vô song.
Luồng ánh sáng chiếu qua giếng trời vừa đẹp vừa dễ chịu, lần đầu tiên tôi nhận ra ta có thể thiết kế ánh sáng.
Hơn nữa, tất cả các hình thức thiết kế, thiết kế trực quan, đều không phù hợp nếu không có ánh sáng, bởi vì không có ánh sáng, bạn không thể thấy thiết kế nào cả.
Tôi cũng nhận ra rằng tôi không phải là người đầu tiên nhận ra nơi này thật là đặc biệt.
Nó sống sót trước tác động của trọng lực, những kẻ man rợ, cướp bóc, phát triển, và tàn phá của thời gian; tôi tin đây là tòa nhà trường tồn bền nhất trong lịch sử.
Phần lớn nhờ chuyến thăm này, tôi đã hiểu ra rằng, trái ngược với những điều học ở trường, thế giới nghệ thuật và thiết kế thực chất không phải là không tương thích với khoa học và kỹ thuật.
Tôi đã nhận ra khi kết hợp chúng lại, bạn có thể tạo nên những cái tuyệt vời không thể nào thực hiện được trong cả hai lĩnh vực riêng rẽ.
Nhưng ở trường học, với một vài ngoại lệ, hai lĩnh vực này được xem là hai thế giới riêng biệt, và hiện nay vẫn thế.
Các thầy giáo của tôi nói rằng tôi cần phải nghiêm túc và tập trung vào một lĩnh vực này hoặc kia.
Tuy nhiên, thúc ép tôi chuyên tâm chỉ vào một lĩnh vực làm tôi càng đề cao những nhân tài đa năng như Michelangelo, Leonardo da Vinci, Benjamin Franklin, những người đúng là đã làm những điều ngược lại.
Điều này khiến tôi yêu thích và muốn trở thành con người của cả hai thế giới.
Làm thế nào dự án Pantheon với tầm nhìn sáng tạo chưa từng có và phức tạp về mặt kỹ thuật đã trở thành hiện thực?
Một ai đó, tự thân họ có lẽ là Hadrian cần một tầm nhìn sáng tạo, thông minh
Họ cũng cần khả năng thuyết phục và lãnh đạo cần thiết để tập hợp kinh phí và tổ chức thực hiện, và sự tinh thông về khoa học và kỹ thuật với năng lực và bí quyết để thúc đẩy những thành tựu hiện có đi thậm chí xa hơn.
Tôi tin rằng để sáng tạo nên những tác phẩm để đời này ta phải có ít nhất năm điều kì diệu.
Vấn đề là dù cho bạn có tài năng tới đâu giàu có hay thông minh cỡ nào, bạn chỉ có được một đến một rưỡi điều kì diệu là cùng.
Chỉ đến thế thôi. Đó là giới hạn.
Và rồi bạn hết thời gian, hết tiền, hết nhiệt huyết, hết tất tần tật.
Hãy nhớ, hầu hết mọi người không thể nghĩ là người ta có nổi thậm chí một trong những điều kỳ diệu về kỹ thuật này, và cần ít nhất năm điều để xây dựng công trình như Pantheon.
Theo tôi, những người nhìn xa trông rộng hiếm thấy này có thể nghĩ thấu cả thế giới của nghệ thuật, thiết kế và kỹ thuật; họ có khả năng nhận biết khi nào những người khác hội đủ các điều kì diệu để mang mục tiêu đến gần tầm với.
Nhờ có tầm nhìn rất rõ ràng, họ có cam đảm và quyết tâm để đưa ra những phép lạ còn lại và họ thường nắm lấy những điều người khác nghĩ là trở ngại không thể vượt qua và biến chúng nên những nét thành công đặc biệt.
Hãy lấy giếng trời của Pantheon làm ví dụ.
Bằng quyết tâm đưa nó vào thiết kế, nghĩa là bạn không thể dùng nhiều công nghệ đương thời đã được phát triển cho các mái vòm thời La Mã.
Tuy nhiên, thay vì tận dụng kỹ thuật này và chỉ cần tính lại về trọng lượng và phân bổ ứng suất, họ cả gan đưa ra một thiết kế chỉ được thực hiện với một giếng trời lớn ở trên nóc.
Công trình đã xong! thỏa mãn yêu cầu mỹ học, thiết kế để chiếu sáng, làm mát và mối liên lạc trực tiếp với bầu trời.
Không tệ.
Những người này không chỉ tin rằng có thể làm những điều không thể, mà phải làm cho được như thế.
Ta hãy gác lại lịch sử cổ đại.
Vậy đâu là những ví dụ hiện thời về những công trình kết hợp thiết kế sáng tạo với tiến bộ công nghệ tài tình để lại cho đời hàng ngàn năm sau?
Vâng, đưa được con người lên mặt trăng là tài, và đưa được con người trở lại Trái đất cũng không hề tệ.
Nói về một bước nhảy vọt khổng lồ: Thật khó tưởng tượng một thời khắc sâu sắc trong lịch sử loài người khi chúng ta lần đầu rời khỏi thế giới của mình để đặt chân vào một thế giới khác.
Điều tiếp theo sau mặt trăng là gì?
Người ta dễ nói rằng đền thờ của hôm nay là Internet, nhưng thực ra tôi nghĩ điều đó hoàn toàn sai, hoặc ít nhất chỉ là một phần của câu chuyện.
Internet không phải là đền thờ Pantheon.
Đúng hơn, nó giống như sự phát minh ra bê tông: quan trọng, và hoàn toàn cần thiết để xây đền Pantheon bền vững, nhưng hoàn toàn không đủ nếu chỉ có bê tông.
Tuy nhiên, cũng như công nghệ bê tông đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng đền Pantheon các nhà thiết kế mới ngày nay sẽ sử dụng công nghệ Internet để tạo ra các khái niệm mới bền vững.
Điện thoại thông minh là một ví dụ hoàn hảo.
Rồi đa số mọi người trên hành tinh này sẽ có một cái, và ý tưởng kết nối mọi người với kiến thức và với nhau sẽ trụ lại.
Bước tiếp theo là gì?
Tiến bộ gì sắp xãy ra sánh được với Pantheon?
Hãy nghĩ về điều này. Tôi không kể đến nhiều đột phá rất được hoan nghênh và kịch tính như chữa bệnh ung thư.
Tại sao? Bởi Pantheons được dựng nên trên các vật thể vật chất được thiết kế, vật thể này tạo cảm hứng đơn giản qua việc nhìn và cảm nhận chúng, và sẽ tiếp tục như vậy mãi mãi.
Nghệ thuật là một loại ngôn ngữ khác.
Những đóng góp quan trọng kéo dài sự sống và giảm bớt đau đớn, tất nhiên là quan trọng và tuyệt vời, nhưng chúng chỉ là một phần liên tục của kiến thức và công nghệ tổng thể của chúng ta, giống như internet vậy thôi.
Vậy điều tiếp theo là gì?
Có lẽ trái với những gì là cảm tính tôi đoán đó là một ý tưởng nhìn xa trông rộng có từ cuối thập niên 1930 kể từ đó đã được hồi sinh qua từng thập kỉ: Đó là xe tự điều khiển.
Trong khi bạn đang suy nghĩ, cho tôi giải lao một tí.
Làm thế nào một phiên bản mơ mộng về kiểm soát hành trình có thể đứng vững được?
Nhìn xem, phần lớn thế giới chúng ta được thiết kế xoay quanh đường sá và phương tiện.
Đây là những điều thiết yếu dẫn đến thành công của Đế chế Roma như hệ thống đường cao tốc liên bang cho sự thịnh vượng và phát triển của nước Mỹ.
Ngày nay, những con đường nối liền thế giới chúng ta chen chúc bởi xe hơi và xe tải tình trạng này về cơ bản vẫn không thay đổi trong 100 năm tới.
Mặc dù có lẽ không rõ ràng hôm nay, nhưng xe tự điều khiển sẽ là công nghệ chính cho phép chúng ta tái thiết kế thành phố và nói rộng ra, tái thiết nền văn minh.
Đây là lý do tại sao: Một khi xe tự điều khiển trở nên phổ biến, mỗi năm, những loại xe cộ này sẽ cứu được hàng chục ngàn mạng sống chỉ riêng ở Hoa Kỳ và cứu sống một triệu người trên toàn thế giới.
Việc tiêu thụ năng lượng từ ô tô và ô nhiễm không khí sẽ giảm đi đáng kể.
Việc tắc đường ở nội và ngoại vi các thành phố sẽ biến mất.
Những loại xe này cho phép đưa ra những ý tưởng mới và hấp dẫn trong cách thiết kế thành phố, nơi làm việc và cách chúng ta sống.
Chúng ta sẽ đến nơi muốn đến nhanh hơn và xã hội sẽ giành lại số lượng lớn sức sản xuất bị lãng phí khi ngồi trong các phương tiện giao thông ô nhiễm hiện nay.
Nhưng tại sao là bây giờ? Tại sao ta nghĩ việc này đã sẵn sàng?
Bởi vì trong 30 năm qua, những người không ở trong ngành công nghiệp ô tô đã tiêu tốn vô số tỉ đô để tạo ra những điều kì diệu cần thiết, nhưng với mục đích hoàn toàn khác.
Nghiên cứu của dự án phòng thủ tiên tiến (DARPA), các trường đại học, và các công ty ngoài ngành công nghiệp ô tô nhận thấy rằng nếu con người ta thông minh sáng suốt thì ngành công nghệ tự động có thể đã được khai triển xong xuôi..
Vậy thì 5 điều kỳ diệu cần cho ngành ô tô tự động là gì?
Một, bạn cần biết bạn đang ở đâu và thời gian chính xác là gì
Điều này được hệ thống GPS giải quyết chặt chẽ. Đó là Hệ thống Định Vị Toàn cầu, mà chính phủ Mỹ đã thiết lập.
Bạn cần biết các con đường ở đâu, quy luật đi đường là gì và nơi bạn muốn đến.
Nhu cầu khác nhau của hệ thống điều hướng cá nhân, các hệ thống điều hướng trong xe, và bản đồ dựa trên web đáp ứng nhu cầu này .
Bạn cần có thông tin liên lạc gần như liên tục với mạng lưới điện toán hiệu suất cao và với những người lân cận khác để hiểu được ý định của họ.
Công nghệ không dây đã phát triển cho thiết bị điện thoại, với một vài điều chỉnh nhỏ, là hoàn toàn phù hợp để giải quyết vấn đề này.
Có thể bạn sẽ muốn bắt đầu với một số con đường bị hạn chế mà cả xã hội và giới luật sư đồng ý rằng chúng sẽ an toàn khi sử dụng cho mục đích này.
Hãy bắt đầu với các làn HOV (làn đường cho xe công suất cao) và di chuyển từ đó.
Nhưng cuối cùng, bạn cần nhận ra rằng con người, bảng hiệu, vật thể trên đường.
Tầm nhìn của máy, cảm biến đặc biệt, và điện toán công suất cao có thể làm nhiều điều, nhưng hóa ra vẫn còn chưa đủ khi gia đình bạn đang ở trên xe.
Thỉnh thoảng, con người cần để cho trực giác hoạt động
bạn có thể thực sự phải đánh thức hành khách trên xe và hỏi họ cái ổ voi ở giữa đường là cái quái gì thế.
Không quá tệ, nó cho chúng ta một cảm nhận về mục đích trong thế giới mới này.
Ngoài ra, khi những tay lái đầu tiên giải thích cho chiếc xe đang bị bối rối rằng ổ voi lù lù ở ngã ba đường thực ra là một nhà hàng, và không sao, cứ tiếp tục lái, tất cả các xe khác trên mặt đất từ thời điểm này trở đi sẽ biết điều này.
5 điều kỳ diệu đã được kể ra gần hết, giờ đây bạn chỉ cần có một tầm nhìn sáng suốt về một thế giới tốt đẹp hơn với những chiếc xe tự điều khiển, những thiết kế đẹp mê hồn cùng nhiều tính năng mới, cộng với khá nhiều tiền và làm việc chăm chỉ để biến nó thành hiện thực.
Thời điểm để bắt đầu chỉ một vài năm nữa, và tôi dự đoán rằng phương tiện tự điều khiển sẽ hoàn toàn thay đổi thế giới chúng ta qua vài thập kỉ tới.
Tóm lại, tôi tin rằng chất hợp thành ngôi đền Pantheons tương lai đã ở đâu đó quanh đây, chỉ chờ người có tầm nhìn với kiến thức sâu rộng, những kỹ năng đa ngành, và niềm đam mê tột bật để hiệp một tất cả, và biến giấc mơ thành hiện thực.
Nhưng những người như thế không tự nhiên mọc ra.
Họ cần được nuôi dưỡng và khích lệ từ khi còn là những đứa trẻ.
Chúng ta cần yêu thương và giúp đỡ họ để khám phá ra niềm đam mê của mình.
Chúng ta cần động viên họ làm việc chăm chỉ và giúp họ hiểu rằng thất bại là một phần cần thiết để thành công, cũng như sự kiên trì vậy.
Chúng ta cần giúp họ tìm ra hình mẫu của riêng họ, và cho họ sự tự tin để tin vào chính mình và để tìn rằng mọi sự đều có thể. và như ông tôi đã làm khi dẫn tôi đi mua đồ cũ và cũng như cha mẹ tôi đã làm khi họ dẫn tôi đến các bảo tàng khoa học chúng ta cần động viên họ tìm ra con đường đi của riêng mình, ngay cả khi con đường của họ rất khác với chúng ta.
Nhưng có một lưu ý: chúng ta cũng cần định kỳ đưa họ ra khỏi những điều kì diệu hiện đại của mình như máy tính, điện thoại, máy tính bảng, máy trò chơi, và ti vi, hãy dẫn họ ra ngoài nắng để họ có thể cảm nhận được thiên nhiên và những kỳ quan thiết kế của thế giới, hành tinh và nền văn minh của chúng ta.
Nếu chúng ta không làm vậy, thì bọn trẻ sẽ không hiểu được những điều quý giá kia là gì rằng tới một ngày nào đó chúng sẽ chịu trách nhiệm bảo vệ và phát triển nó.
Chúng ta cũng cần chúng hiểu vài điều dường như vẫn không được đánh giá đúng mức trong thế giới ngày càng phụ thuộc vào công nghệ, điều đó là nghệ thuật và thiết kế không phải là điều xa xỉ, cũng không phải không tương thích với khoa học và kỹ thuật.
Chính nó là điều thiết yếu khiến chúng ta trở nên đặc biệt.
Một ngày nào đó, nếu bạn có cơ hội, có lẽ bạn sẽ dẫn con mình đến thăm đền Pantheon, cũng như chúng tôi sẽ dẫn con gái mình là Kira, đến trải nghiệm trực tiếp sức mạnh của thiết kế đáng kinh ngạc này, được làm nên vào một ngày không có gì nổi bật tại Rome, đã trường tồn 2,000 năm vào tương lai để định hướng cho cuộc đời tôi.
Xin cảm ơn
(Vỗ tay)
Nếu bạn vẫn còn nhớ thập kỷ đầu của website thật sự rất trì trệ.
Bạn có thể lên mạng, xem những trang web chúng được xây dựng bởi đội ngũ thuộc các tổ chức hay các cá nhân thành thạo về công nghệ lúc bấy giờ.
Với sự phát triển của truyền thông và mạng xã hội những năm đầu thế kỷ 21, trang web đã hoàn toàn trở thành một nơi mà phần lớn nội dung tương tác được xây dựng bởi người dùng thông thường đó có thể là video trên Youtube, bài viết trên blog đánh giá sản phẩm
hoặc những bài post. Nó cũng mang tính tương tác ngày một cao hơn, mọi người tương tác với nhau bình luận, chia sẻ chứ không đơn thuần là đọc.
Facebook không phải nơi duy nhất nhưng lại phổ biến nhất, và những con số sau
sẽ minh họa cho điều đó. Mỗi tháng FB có thêm 1,2 tỷ người dùng
nghĩa là 1/2 số người dùng Internet toàn cầu đang sử dụng FB.
Nơi này, cùng những trang khác cho phép con người tạo ra cá tính trên mạng mà không đòi hỏi nhiều kỹ xảo công nghệ và người ta hưởng ứng nó bằng cách đưa lên mạng lượng lớn thông tin cá nhân.
Kết quả là chúng ta có được dữ liệu về hành vi, thiên hướng, nhân khẩu của hàng trăm triệu người, điều này chưa từng có tiền lệ
trong lịch sử. Là nhà khoa học máy tính, điều đó có nghĩa là tôi có thể xây dựng sản phẩm dự đoán đặc tính tiềm ẩn của bạn mà bạn không hề biết rằng mình là người đã chia sẻ thông tin đó.
Bằng cách đó, chúng tôi cải thiện cách người ta tương tác online nhưng ứng dụng vì người dùng lại ít đi vấn đề là người dùng không thật sự hiểu kỹ thuật và cách chúng hoạt động, thậm chí nếu hiểu, họ cũng không điều khiển được chúng.
Cho nên, tôi muốn nói với các bạn hôm nay một vài điều ta có thể làm để hiểu rõ về việc làm thế nào người dùng có thể lấy lại phần nào kiểm soát.
Đây là công ty Target,
tôi không chỉ để logo lên bụng bà bầu đáng thương này.
Có thể bạn đã thấy mẩu chuyện này trên tạp chí Forbes kể về việc công ty Target gửi đến cô bé 15 tuổi này tờ rơi, quảng cáo và phiếu mua hàng cho bình sữa, tã giấy và nôi trẻ em 2 tuần trước khi cô nói với cha mẹ mình đang mang thai.
Đúng vậy, người cha thật sự đã rất buồn.
Ông nói: "Làm cách nào Target biết được con bé đang mang thai trước khi nó nói với cha mẹ cơ chứ?"
Hóa ra là họ có được lịch sử mua sắm của hàng trăm ngàn khách hàng và họ tính toán cái được gọi là "chỉ số mang thai" không chỉ cho phép phát hiện phụ nữ mang thai mà còn biết được ngày sinh nở.
Họ tính toán điều đó không dựa trên những gì trước mắt như việc cô ấy mua nôi hay quần áo trẻ sơ sinh mà là dựa vào việc cô ấy mua nhiều vitaminn hơn bình thường hay là mua một cái túi xách đủ to để đựng tã.
Bản thân những món hàng ấy dường như cũng không nói lên được gì nhiều nhưng kiểu hành vi đó khi bạn đặt vào hoàn cảnh cụ thể của hàng ngàn người khác nó sẽ tiết lộ vài chuyện đằng sau đó.
Đó là công việc mà chúng tôi đang làm, suy đoán về bạn trên truyền thông xã hội.
Chúng tôi tìm kiếm những mẩu hành vi, một khi được phát hiện giữa hàng triệu người mọi chuyện sẽ được hé mở.
Vì thế, trong phòng thí nghiệm cùng với đồng nghiệp chúng tôi đã phát triển các cơ chế suy đoán khá chính xác ví dụ như thiên hướng chính trị, tính cách, nhân phẩm, khuynh hướng tính dục tôn giáo, độ tuổi, trí thông minh. Ngoài ra, còn có: "Bạn tin người quen đến mức nào?" hay: "Quan hệ của bạn bền chặt đến đâu?"
Chúng tôi có thể làm tốt nó.
Xin nhắc lại, nó không xuất phát từ những thứ bạn cho là hiển nhiên.
Ví dụ yêu thích của tôi là từ nghiên cứu này, được xuất bản năm nay trong tập san của Viện Hàn Lâm Quốc Gia.
Bạn có thể tìm trên Google.
Nghiên cứu dài 4 trang và dễ đọc.
Những nhà nghiên cứu chỉ tập trung vào lượt "Like" trên FB, và họ sẽ dùng nó để suy đoán những đặc điểm trên, cùng một số khác.
Trong bài nghiên cứu, họ đưa ra 5 lượt like thể hiện rõ nét nhất chỉ số thông minh vượt trội.
Một trong số đó là "like" trang về khoai tây chiên xoắn. (Cười) Khoai tây chiên xoắn rất ngon, nhưng việc bạn "Like" chúng không nhất thiết là bạn thông minh hơn người.
Vậy nên, làm thế nào một trong những biểu hiện rõ nét nhất về trí thông minh lại là việc bấm "Like" trang này khi mà nội dung của nó hoàn toàn không liên quan gì đến đặc điểm suy đoán?
Thật ra, phải xem xét rất nhiều lý thuyết cơ sở để hiểu được làm thế nào ta làm được điều này?
Một trong số đó là lý thuyết xã hội học: "Sự đồng chất", nói rằng người ta thường kết bạn với người giống mình.
Nếu thông mình, bạn thường chơi với người thông minh, Nếu trẻ, bạn thường kết bạn với người trẻ Lý thuyết này đã tồn tại hàng trăm năm nay.
Chúng tôi cũng biết rất nhiều về cách mà thông tin lan rộng thông qua các mạng lưới.
Hóa ra video lan truyền của Youtube, "Like" Facebook hay những thứ khác đều được lan truyền hệt như cách mà những mối nguy hại lan truyền trên mạng xã hội.
Chúng tôi đã nghiên cứu trong thời gian dài
và có được những hình mẫu giá trị.
Bạn có thể gộp mọi thứ lại rồi từ từ nhận ra làm thế nào những điều tương tự có thể xảy ra.
Vậy nên, nếu tôi đặt giả thuyết rằng một gã thông minh nào đó đã lập ra trang này hay một trong những người nhấn "Like" đầu tiên đã đạt điểm số cao.
Họ nhấn "Like", rồi bạn bè họ thấy theo thuyết "Đồng chất", ta biết được anh ta có bạn thông minh nó lan truyền đến họ, một trong số đó bấm "Like" họ lại có bạn thông minh rồi thì nó lan truyền đến họ. Điều này được truyền đi qua mạng lưới đến một lượng lớn những người thông minh và bằng cách đó, hành động "Like" trang FB khoai tây xoắn sẽ biểu thị chỉ số thông minh cao không phải vì nội dung, mà vì chính hành động nhấn "Like" phản ánh đặc tính chung của người thực hiện.
Khá phức tạp đúng không?
Không dễ để có thể giải thích chuyện này cho một người bình thường thậm chí, nếu có thể, một người bình thường có thể làm gì được?
Làm thế nào bạn biết được việc thích thứ gì đó biểu hiện một đặc tính cá nhân trong khi nó chẳng liên quan gì đến nội dung bạn thích?
Người dùng mạng không có nhiều quyền hạn để quản lý việc sử dụng những dữ liệu này.
Và một vấn đề thực sự đang phát sinh.
Nên tôi cho rằng cần xem xét có một số hướng đi nếu muốn người dùng có thêm quyền hạn để quản lý vì không phải lúc nào nó cũng được dùng để phục vụ lợi ích của họ.
Một ví dụ tôi thường đưa ra là nếu chán làm giảng viên tôi sẽ mở một công ty chuyên dự đoán đặc tính và những thứ như: bạn làm việc nhóm giỏi tới đâu, liệu bạn có dùng ma túy hay nghiện rượu.
Chúng tôi biết cách dự đoán và sẽ bán các báo cáo đó
cho công ty nhân sự và doanh nghiệp nào muốn thuê bạn. Hoàn toàn có thể làm được .
Tôi có thể bắt đầu ngay ngày mai. Bạn sẽ không thể quản lý việc tôi muốn dùng dữ liệu của bạn.
Với tôi, dường như đó là một vấn đề.
Cho nên, một trong những hướng có thể chọn là Luật pháp.
Xét trên một số phương diện, tôi nghĩ nó hiệu quả nhất nhưng vấn đề là liệu có cần phải làm thế.
Khi quan sát quá trình đi vào hoạt động của nhà nước, tôi nghĩ khó có thể xảy ra việc hàng loạt đại biểu chịu ngồi xuống tìm hiểu và rồi tiến hành những cải cách quan trọng về luật sở hữu trí tuệ tại Mỹ
để người dùng tự quản lý dữ liệu cá nhân.
Ta có thể nhờ đến chính sách mà công ty truyền thông vẫn thường nói "Bạn sở hữu dữ liệu.
Bạn có toàn quyền sử dụng."
Vấn đề là mô hình doanh thu của những công ty này lại phụ thuộc vào việc chia sẻ hay khai thác dữ liệu người dùng.
Đôi khi, ta nói trên Facebook người dùng không phải khách hàng mà chính là sản phẩm.
Làm thế nào bắt một công ty nhượng lại quyền quản lý "tài sản" chính cho người dùng FB?
Điều đó có thể xảy ra, nhưng sẽ không phải một sớm một chiều.
Nên tôi nghĩ đến một hướng khác mà có lẽ sẽ hiệu quả hơn : khoa học.
Chính khoa học đã giúp ta phát triển những bộ máy tính toán dữ liệu cá nhân này đầu tiên.
Ta cũng cần phải làm một nghiên cứu tương tự nếu muốn xây dựng hệ thống nói cho người dùng rằng: "Đây là hiểm họa mà hành động của bạn tạo ra."
Bằng việc "Like" các trang trên FB đến việc chia sẻ thông tin cá nhân nào đó, bạn đang giúp tôi nâng cao khả năng dự đoán liệu bạn có đang dùng ma túy hay hòa nhập được với nơi làm việc.
Điều đó có thể ảnh hưởng đến việc mọi người chia sẻ thông tin hay giữ chúng cho riêng mình, hoặc đặt chế độ ẩn.
Chúng ta có thể xét đến việc cho phép mã hóa dữ liệu được đăng tải, thông tin sẽ bị ẩn và không còn giá trị với những trang như FB hay dịch vụ của bên thứ ba nhưng nó sẽ lựa chọn người dùng nào sẽ có quyền đăng hay truy cập thông tin được đăng tải.
Nghiên cứu này cực kỳ thú vị xét về phương diện tri thức các nhà khoa học sẽ hào hứng bắt tay thực hiện.
Điều tạo cho chúng tôi thuận lợi trên phương diện pháp lý.
Một trong những vấn đề thường được đề cập khi tôi bàn về việc này là: "Nếu mọi người bắt đầu giữ chúng cho riêng mình, những phương pháp cô thực hiện để dự đoán đặc tính của họ sẽ thất bại.
Và tôi nói: "Với tôi đó là thành công." Vì là một nhà khoa học mục tiêu của tôi không phải là suy đoán thông tin người dùng, mà là cải thiện cách con người tương tác trên mạng.
Đôi khi, nó dính đến việc phải suy đoán về họ, nhưng nếu người dùng không muốn tôi dùng những dữ liệu đó họ có quyền làm thế.
Tôi muốn họ được biết và chấp thuận công cụ mà chúng tôi đang phát triển.
Vậy nên, tôi cho rằng việc khuyến khích lĩnh vực này và ủng hộ các nhà nghiên cứu, những người muốn trả lại cho người dùng quyền kiểm soát, tách khỏi các công ty truyền thông đồng nghĩa với việc tiến về trước khi công cụ được phát triển và cải tiến, rằng sẽ có một thế hệ người dùng mạng được huấn luyện và tiếp sức, tôi nghĩ tất cả chúng ta đều đồng ý rằng đó là con đường lý tưởng để tiến lên.
Xin cảm ơn.
Công việc của tôi tại Twitter là đảm bảo sự bảo mật người dùng, bảo vệ các quyền lợi và giữ an toàn cho họ, khỏi những người dùng khác và, đôi khi, là từ chính bản thân họ.
Nói đến hệ thống Twitter.
Vào tháng 1 năm 2009, chúng tôi thống kê được hơn 2 triệu tweets mới mỗi ngày
Tháng 1 năm 2014, có hơn 500 triệu.
2 triệu tweets trong vòng chưa đầy 6 phút.
Tăng những 24,900%.
Ngày nay, hầu hết các hoạt động trên Twitter không gây tổn hại cho ai.
Không có những rủi ro liên quan.
Công việc của tôi là loại trừ và ngăn chặn nguy cơ.
Nghe chừng rất đơn giản, phải không?
Thậm chí cho là dễ, rằng tôi chỉ nói đến phần lớn các hoạt động vô hại trên Twitter.
Vậy tại sao lại dành nhiều thời gian tìm kiếm nguy cơ tiềm tàng trong hoạt động vô hại này?
Với quy mô của Twitter, xác suất chỉ là một phần 1 triệu tức 500 lần 1 ngày.
Con số này tương tự các công ty khác cùng quy mô.
Với chúng tôi, các trường hợp, các tình huống hiếm hoi hầu như không diễn ra này giống như những định mức.
Cứ cho là 99.999% tweets không gây rủi ro
hay đe dọa nào.
Mọi người có thể đánh dấu những điểm du lịch như Rạn san hô trái tim ở Úc, hay tweet về buổi hòa nhạc mà họ tham dự, hay chia sẻ những bức ảnh về vật nuôi.
Ngoài 99.999%, một phần trăm rất nhỏ các tweets còn lại vào khoảng 150,000 mỗi tháng.
Tỷ lệ tuyệt đối này trở thành một thách thức.
Điều gì khác làm cho vai trò của tôi trở nên khó khăn?
Con người ta hay làm những điều kì quặc.
(Cười) Còn tôi thì phải thống kê điều họ làm, nguyên nhân, và liệu rằng nó có gây rủi ro, vốn thường không chứa trong hoàn cảnh hay bối cảnh xung quanh.
Tôi sẽ đưa ra vài ví dụ mà tôi từng gặp trong thời gian làm việc tại Twitter -- tất cả đều là ví dụ thực tiễn -- về những tình huống tưởng chừng không có gì , nhưng sự thực lại hoàn toàn khác hẳn.
Chi tiết đã được thay đổi để bảo vệ người vô tội và đôi khi cả tội phạm.
Chúng ta bắt đầu với những thứ đơn giản.
["Yo bitch"] Khi thấy 1 tweet như trên, bạn có thể nghĩ rằng, "Nghe như lăng mạ vậy."
Sao bạn lại muốn nhận tin nhắn này: "Yo, bitch."
Khi cố gắng tiếp cận xu hướng và cập nhật văn hóa, tôi biết rằng "yo, bitch" cũng là lời chào hỏi giữa bạn bè với nhau, cũng giống như trong "Breaking Bad".
Thừa nhận rằng tôi không trông mong sẽ bắt gặp trường hợp sử dụng thứ 4.
Thì ram nó cũng được sử dụng trên Twitter khi mà người ta trong vai những con chó.
(Cười) Trên thực tế, trường hợp đó, không những không phải lăng mạ, mà còn là một lời chào hỏi kỹ cách.
(cười) Do vậy, thật sự rất khó để khẳng định có hay không sự lăng mạ ẩn giấu trong nội dung.
Hãy nhìn vào các thư rác.
Dưới đây là ví dụ của một tài khoản gửi thư rác điển hình, gửi cùng một tin nhắn đến hàng nghìn người.
Cái này được giả lập bằng tài khoản của tôi, ta thấy các tài khoản lúc nào cũng gửi đi tin nhắn.
Không rắc rối lắm.
Chúng ta tự động đình chỉ tài khoản thực hiện các hành vi kiểu này.
Vẫn tồn tại một vài ngoại lệ.
Các tin nhắn có thể là một thông báo đăng ký tham gia Trạm vũ trụ quốc tế bởi bạn muốn ra ngoài và quan sát không gian.
Bạn sẽ không có cơ hội nếu chúng tôi đình chỉ nhầm tài khoản vì nghĩ đó là thư rác.
Ổn thôi. Liều hơn nữa nhé.
Trở lại với tài khoản của tôi, và các hành vi điển hình này.
Bây giờ là gửi tin nhắn và liên kết.
Đây thường là dấu hiệu của lừa đảo, ai đó cố ăn cắp thông tin tài khoản của người khác bằng cách hướng dẫn họ vào một trang web.
Rõ ràng không phải là điều tốt đẹp.
Chúng tôi muốn đình chỉ tài khoản thực hiện các hành vi kiểu này.
Vậy tại sao lại liều hơn cho khoản này?
Vâng, một người đứng ngoài cuộc biểu tình ghi lại cảnh một cảnh sát đánh đập một người biểu tình không bạo lực cố gắng cho thế giới biết điều đang xảy ra.
Chúng tôi không muốn mạo hiểm giữ im lặng cho bài phát biểu quan trọng này bằng cách phân vào nhóm thư rác và đình chỉ nó.
Chúng tôi phải đánh giá hàng trăm thông số về hành vi của tài khoản, sau đó, thậm chí, chúng tôi có thể sai và phải đánh giá lại.
Bây giờ, những thách thức mà tôi phải vượt qua không hẳn là dự đoán mà còn là bảo vệ thiết kế trước những điều không ngờ.
Đây không chỉ là vấn đề của riêng tôi, của twitter; mà là vấn đề cho bạn
cho bất kì ai tạo ra thứ mà bạn nghĩ sẽ bất ngờ và khiến người khác làm những điều bất ngờ.
Vậy, tôi sẽ làm gì?
Tôi dừng lại và suy nghĩ, liệu những điều này có thể trở thành sai lầm khủng khiếp?
Tôi hình dung ra bi kịch.
Thật là khó. Hàng chuỗi mâu thuẫn trong nhận thức vốn có giống như khi đọc lời thề đám cưới hay thỏa thuận tiền hôn nhân.
(Cười) Nhưng bạn sẽ vẫn phải làm điều đó, đặc biệt là khi bạn có 500 triệu tweets mỗi ngày.
Ý tôi là gì khi nói "vẽ ra bi kịch"
Tôi cố gắng nghĩ bằng mọi cách một bức hình con mèo hiền lành vô hại có thể dẫn đến cái chết, và cần làm gì để ngăn cản điều này.
Trong ví dụ tiếp theo, điều gì xảy ra đây.
Chú mèo của tôi, Eli
Chúng tôi muốn cho người dùng khả năng thêm hình ảnh vào tweet của mình.
Trăm nghe không bằng mắt thấy.
Mà bạn chỉ có thể viết 140 kí tự.
Thêm 1 bức hình vào tweet, nhìn xem có bao nhiêu là nội dung.
Nhiều điều tuyệt vời có thể làm bằng cách thêm hình vào tweet.
Công việc của tôi không phải là nghĩ đến chúng
mà là nghĩ đến những mối nguy.
Bằng cách nào bức hình này có thể dẫn tới cái chết?
Đây là một khả năng.
Có nhiều thứ hơn là bức hình con mèo.
Các dữ kiện địa lý.
Khi chụp hình bằng điện thoại thông minh hay camera kỹ thuật số, có rất nhiều thông tin đi kèm được lưu giữ cùng bức ảnh.
Những bức ảnh này cũng hàm chứa điều tương đương, rất đặc trưng.
Gần như chắc chắn rằng, không ai có thể theo dõi và làm hại tôi chỉ dựa vào thông số đi kèm với bức hình con mèo mà tôi tải lên, nhưng tôi bắt đầu giả định điều tồi tệ nhất.
Đó là lí do, khi đưa ảnh lên Twitter, chúng tôi quyết định tách dữ liệu địa lý ra.
(Vỗ tay) Nếu bắt đầu bằng các giả định xấu nhất và truy ngược lại, tôi có thể chắc chắn rằng sự bảo vệ là dành cho tất cả các trường hợp.
Cho rằng tôi dành ngày đêm tưởng tượng ra điều tệ nhất có thế xảy đến Không ngạc nhiên nếu thế giới quan của tôi ảm đạm.
(Cười) Không.
Phần lớn các phản ứng mà tôi thấy và thấy rất nhiều, tin tôi đi rất tích cực mọi người cần sự giúp đỡ hay liên kết hoặc chia sẻ thông tin.
Chỉ một số trong chúng ta làm việc với hệ thống, bảo đảm sự an toàn cho người dùng, chúng ta phải giả định những điều tệ nhất bởi vì xác suất một trong 1 triệu thì không phải là nhỏ.
Xin cảm ơn.
(Vổ tay)
Nhìn sâu vào bên trong thế giới tự nhiên qua ống kính phóng đại của khoa học, các nhà thiết kế đúc kết được những nguyên tắc, quy trình và vật liệu để hình thành nền tảng cơ bản nhất của các phương pháp thiết kế.
Từ những cấu trúc tổng hợp tương đồng với những vật liệu sinh học, đến những phương thức điện toán mô phỏng quy trình thần kinh, thiên nhiên dẫn lối cho ngành thiết kế.
Thiết kế cũng đang dẫn dắt tự nhiên.
Trong các lĩnh vực di truyền học, dược phẩm tái tạo và sinh học tổng hợp, các nhà thiết kế đang phát triển những công nghệ đột phá, chưa hề được tìm thấy hoặc dự đoán trong thiên nhiên.
Ngành sinh kỹ thuật tìm tương đồng giữa sinh học và thiết kế.
Như các bạn thấy, đôi chân của tôi là sản phẩm sinh kỹ thuật.
Hôm nay, tôi sẽ kể câu chuyện về sự hợp nhất người và máy sinh kỹ thuật, về cách máy điện cơ được gắn vào cơ thể, và được cấy ghép trong cơ thể chúng bắt đầu xóa khoảng cách giữa cái không thể và điều có thể, giữa giới hạn và tiềm năng của con người.
Ngành sinh kỹ thuật cho tôi thể trạng hiện tại.
Vào năm 1982, hai chân của tôi bị cắt bỏ do bị phỏng lạnh, trong một tai nạn leo núi.
Vào lúc đó, tôi không nghĩ cơ thể tôi bị tàn phế.
Tôi lý luận rằng con người có thể không bao giờ bị "tàn phế."
Mà chỉ vì công nghệ còn bị trục trặc,
công nghệ chưa hoàn thiện.
Ý tưởng đơn giản nhưng mạnh mẽ này như là lời kêu gọi tổng động viên, để phát triển công nghệ nhằm loại bỏ tình trạng tàn tật của tôi, và sự khuyết tật của những người khác.
Tôi bắt đầu thiết kế đôi chân chuyên biệt này cho phép tôi trở lại thế giới của môn leo núi đá và núi băng.
Tôi nhanh chóng nhận ra phần nhân tạo của cơ thể rất uyển chuyển; có thể mang bất kỳ hình dạng nào, và có bất kỳ chức năng nào, như một tờ giấy trắng để tôi tha hồ vẽ những cấu trúc có thể còn vượt xa khả năng sinh học.
Tôi tự đổi được chiều cao.
Tôi có thể lùn xuống còn mét rưỡi hay cao lên nếu thích.
(cười) Khi tôi cảm thấy tự ti, bị lép vế, tôi lại đẩy mình cao lên,
(Cười) nhưng khi tôi cảm thấy tự tin và dễ chịu, Tôi sẽ giảm chiều cao xuống một nấc, để cho đối thủ có hy vọng.
(Cười) (Vỗ tay) Bàn chân nhỏ, mảnh cho phép tôi leo theo những khe nứt của đá dốc, mà chân người không thể lèn vào được, và bàn chân có mấu nhọn cho phép tôi leo lên những vách băng dựng đứng, mà không hề thấy mỏi ở cơ chân.
Nhờ tiến bộ công nghệ, tôi trở lại với môn thể thao của tôi, mạnh hơn và tốt hơn.
Công nghệ đã loại bỏ tình trạng tàn tật của tôi, và cho tôi năng lực leo núi mới.
Khi còn trẻ, tôi đã mơ về một thế giới tương lai ở đó công nghệ tiến bộ có thể loại bỏ mọi khuyết tật, một thế giới mà việc cấy ghép thần kinh làm người mù được sáng mắt.
Một thế giới mà người bại liệt có thể đi lại, nhờ khung máy nâng cơ thể.
Buồn thay, vì công nghệ chưa hoàn thiện, nên người tàn tật vẫn còn khắp nơi.
Người đàn ông này bị mất ba chi.
Như là một minh chứng cho công nghệ hiện nay, ông ấy bước ra khỏi xe lăn, nhưng ta cần làm máy sinh kỹ thuật tốt hơn để ngày kia khôi phục hoàn toàn một người có mức thương tật đến mức này.
Tại phòng thí nghiệm MIT Media, chúng tôi lập Trung tâm kỹ sinh siêu cấp.
Nhiệm vụ của trung tâm là phát triển khoa học nền tảng và khả năng công nghệ để hoàn thiện máy sinh kỹ thuật, mô phỏng tái tạo khả năng bị thươg tổn của não và cơ thể người trên phạm vi rộng.
Hôm nay, tôi cho bạn biết chân tôi vận hành thế nào, chúng làm việc ra sao, như là một minh họa thuyết phục cho thành công của trung tâm.
Tối hôm qua, tôi đã cạo lông chân rồi, vì tôi biết hôm nay sẽ phải khoe chúng ra.
(Cười) Thiết bị mô phỏng sinh học kế thừa kỹ thuật tương tác siêu cấp.
Có 3 tương tác siêu cấu trong đôi chân mô phỏng của tôi: tương tác cơ khí, giúp các chi gắn nối với phần cơ thể; tương tác động học, giúp chúng chuyển động được như cơ và xương; và tương tác điện tử, giúp chúng kết nối với hệ thần kinh.
Tôi sẽ bắt đầu với giao diện cơ khí.
Trong phần thiết kế, chúng tôi vẫn không biết làm sao để gắn kết thiết bị với cơ thể.
Thật lạ, ngày nay, một trong những công nghệ lâu đời và thuần thục nhất là kỹ thuật làm giày, thế mà ta vẫn bị giộp chân.
Sao lại thế?
Ta thật sự không biết cách kết nối một đồ vật vào cơ thể.
Đây là thiết kế đẹp như thơ của giáo sư Neri Oxman tại MIT Media Lap, cho thấy thay đổi không gian của trở kháng trong khung đỡ, được thể hiện bằng màu khác nhau trong mẫu in 3D này.
Hãy tưởng tượng trong tương lai quần áo sẽ cứng hoặc mềm mại đúng ý để tăng hỗ trợ bảo vệ và độ linh hoạt, và không tạo cảm giác khó chịu.
Hai chân sinh kỹ thuật của tôi được gắn với phần cơ thể thông qua lớp da tổng hợp có độ cứng thay đổi, tạo thành lớp đệm mô phỏng các động lực sinh học dưới da.
Để tạo được lớp đệm này, chúng tôi trước hết làm mô hình toán của đôi chân sinh học của tôi.
Để hoàn thiện, chúng tôi đã dùng công cụ hình ảnh như máy MRI, để quan sát bên trong cơ thể, để hình dung ra hình dạng và vị trí của những mô khác nhau.
Chúng tôi cũng dùng công cụ robot, ở đây là một vòng dẫn động 14 nhánh quay quanh chi sinh học.
Đầu dẫn động đọc bề mặt của chi, đo hình dạng của nó lúc không co, rồi ấn vào các mô để đo khả năng thích ứng tại mỗi điểm của mô.
Chúng tôi kết hợp hình ảnh với dữ liệu nhận được để xây dựng một mô phỏng toán học của chi sinh học của tôi, hình bên trái.
Bạn có thấy nhiều điểm và nút?
Ở mỗi nút, có một màu để diễn tả mức phản ứng của mô.
Rồi chúng tôi chuyển mô hình toán học thành mẫu thiết kế da tổng hợp, như hình bên phải.
Và chúng tôi tìm được trường hợp tối ưu: nơi mà phần cơ thể cứng thì da tổng hợp phải mềm, nơi mà phần cơ thể mềm thì da tổng hợp cứng, và sự đối ứng này được áp dụng cho tất cả bề mặt thích ứng của mô.
Với hình mẫu này, chúng tôi đã sản xuất những chi thoải mái nhất mà tôi từng được mang.
Rõ ràng trong tương lai, quần áo, giày dép, dụng cụ nâng, các bộ phận giả, sẽ không còn được thiết kế và sản xuất thủ công, mà được sản xuất từ hệ thống dây chuyền điều khiển bằng dữ liệu.
Lúc đó, giày của chúng ta sẽ không còn làm phồng chân.
Chúng tôi cũng đang đưa vật liệu cảm ứng và thông minh vào trong da tổng hợp.
Vật liệu này được chế tạo bởi Viện nghiên cứu SRI, California.
Dưới hiệu ứng tĩnh điện, da này thay đổi độ cứng.
Khi điện áp bằng 0, da sẽ mềm lại, nó mềm như giấy.
Nhưng khi nhấn nút, nối điện, nó trở nên cứng như một tấm bảng.
(Tiếng gõ) Chúng tôi đưa chất liệu này vào lớp da tổng hợp chỗ gắn kết phần chân giả với phần cơ thể sống của tôi.
Khi tôi bước, nó không nối điện.
Mặt tiếp nối mềm và nới lỏng.
Nhưng khi nhấn nút, nối điện, nói trở nên cứng, nó cho phép tôi điều khiển được chân sinh kỹ thuật.
Chúng tôi cũng làm khung đỡ ngoài.
Khung này có thể trở nên cứng hoặc mềm vừa đúng cho vùng cần thiết của quá trình chạy bộ, để bảo vệ khớp xương khỏi bị tác động mạnh và thoái hóa.
Trong tương lai, chúng ta có thể sẽ mang khung xương ngoài trong những hoạt động phổ biến như chạy bộ.
Tiếp đến là tương tác động học.
Làm thế nào chân của tôi cử động được như thật?
Ở MIT Lab, chúng tôi nghiên cứu cách người bình thường đứng, đi và chạy.
Các cơ đang làm gì, và được điều khiển bởi tủy sống thế nào?
Kiến thức cơ bản này là nền cho chúng tôi chế tạo.
Mắt cá, đầu gối và khớp hông đang được thiết kế.
Chúng tôi xây dựng những bộ phận cơ thể từ số không.
Chi sinh kỹ thuật tôi đang mang được gọi là BiOMs.
Chúng được làm riêng cho gần 1.000 bệnh nhân, 400 trong số đó là thương binh Mỹ.
Nó hoạt động thế nào?
Khi chạm gót, với điều khiển của máy tính, hệ thống điều chỉnh độ cứng, để làm giảm độ sốc của chi trên mặt đất.
Khi cả bàn chân chạm đất, chi sẽ tạo mô men xoắn và lực đẩy để nâng người vào thế bước tới, giống cách hoạt động của cơ ở bắp chân.
Lực đẩy mô phỏng sinh kỹ thuật này rất quan trọng đối với bệnh nhân.
Bên trái, bạn thấy thiết bị sinh kỹ thuật được một quý bà mang, bên phải, một thiết bị thường cũng được chính quý bà này mang, thiết bị thụ động này không mô phỏng được chức năng của cơ, không có chức năng này bà ta không làm được việc mà người thường làm được: đi lên xuống cầu thang trong nhà.
Sinh kỹ thuật cũng tạo động tác điền kinh khéo léo lạ thường.
Đây là một quý ông đang chạy trên một đường đá.
Đó là Steve Martin... Không phải anh Steve diễn viên đầu, người bị mất đôi chân trong một vụ nổ bom ở Afghanistan.
Chúng tôi cũng thiết kế cấu trúc khung đỡ theo cùng nguyên tắc để tạo nên chi sinh kỹ thuật này.
Người đàn ông này không có thương tật ở chân, cũng không có khuyết tật gì.
Ông ấy có thể trạng bình thường, những khung đỡ đang hỗ trợ cơ - tạo những mô men và nguồn truyền động, nên cơ bắp của người này không cần tạo mô-men lực nữa.
Đây là khung trợ lực đầu tiên trong lịch sử có thể giúp con người bước đi.
Nó hạn chế đáng kể năng lượng từ quá trình trao đổi chất.
Nó rất hiệu quả trong việc trợ lực, khi một người mạnh khỏe mang máy này trong 40 phút rồi lấy ra, thì đôi chân sinh học của anh ta cảm thấy nặng nề và vụng về một cách buồn cười.
Chúng ta đang bắt đầu thời kỳ máy hỗ trợ gắn vào người nó sẽ làm ta mạnh mẽ hơn nhanh hơn và hiệu quả hơn.
Về tương tác điện tử : Làm thế nào các chi giả của tôi liên lạc với hệ thần kinh?
Điện cực được gắn ở chi bị cụt của tôi để đo xung điện của các cơ.
Xung điện này truyền đến chi ghép, nên khi tôi tưởng tượng lệnh để cử động chi đã mất, thì chi rô bốt sẽ theo những lệnh này để cử động.
Sơ đồ này chỉ ra cách thức cơ bản chi sinh kỹ thuật được điều khiển.
Vậy chúng tôi mô phỏng chi bị mất, và ghi nhận những phản xạ, những cách thức các phản xạ của tủy sống đang điều khiển các cơ.
Các thông tin này được nhúng vào các con chíp của chi sinh kỹ thuật.
Rồi chúng tôi điều chỉnh độ nhạy của các phản ứng, độ nhạy của phản xạ tủy sống với tín hiệu thần kinh, nên khi tôi thả lỏng các cơ trong phần chi bị cụt, tôi sẽ có rất ít mô men lực, nhưng khi căng cơ càng mạnh thì các mô men càng lớn, và thậm chí tôi chạy được.
Đó là minh họa đầu tiên của quy trình chạy theo lệnh của nơ ron.
Thật tuyệt vời.
(Vỗ tay) Chúng tôi muốn tiến xa hơn.
Chúng tôi muốn xóa khoảng cách giữa con người và các chi sinh kỹ thuật.
Chúng tôi thử nghiệm để nối dài mạng thần kinh, các dây thần kinh bị cụt, thông qua mạng các kênh hoặc vi kênh.
Ở phía kia của kênh, dây thần kinh nối với các tế bào, tế bào da và tế bào cơ.
Trên các kênh vận động, ta có thể cảm nhận cách thức người này muốn di chuyển.
Thông tin này có thể được gửi qua mạng không dây đến chi sinh kỹ thuật, rồi đến [thông tin cảm giác] trên chi sinh kỹ thuật có thể được biến đổi thành những kích thích trong kênh liền kề, tức kênh cảm giác.
Vậy khi hệ thống này được phát triển đầy đủ và cài đặt cho con người dùng, thì những người này cũng như tôi sẽ có không chỉ chân giả tổng hợp có thể di chuyển như chân bằng da thịt, mà còn có được cảm giác như da và xương.
Video này cho thấy Lisa Mallette, không lâu sau khi được gắn 2 chân sinh kỹ thuật.
Thật sự, sinh kỹ thuật làm nên những khác biệt lớn trong đời của con người.
(Video) Lisa Mallette: Ôi trời ơi.
LM : Trời ơi, tôi không thể tin được!
(Video) (Cười) LM: Giống y như là tôi có ại cái chân thật ấy!
Giọng nữ : Giờ đừng chạy nhé.
Giọng nam: giờ hãy quay lại, và làm như đang đi bộ lên dốc, nhưng hãy nâng từ gót đến ngón, như là bạn muốn bước lên mặt sàn cao hơn.
Hãy cố bước thẳng lên đồi.
LM: Ôi trời ơi.
Giọng nam: Nó đẩy bạn nhỉ?
LM: Vâng, tôi thậm chí.. tôi không diễn tả được.
Nam: Nó đang đẩy bạn lên.
Hugh Herr: Tuần tới, tôi sẽ đến thăm trung tâm... Xin cảm ơn, cảm ơn.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn.
Tuần tới tôi sẽ đến thăm Trung tâm Chăm sóc và Dịch vụ Hỗ trợ y tế, CMS Và tôi sẽ cố gắng thuyết phục CMS tài trợ cho chương trình ngôn ngữ lập trình và giá cả, để các bệnh nhân có thể tiếp cận công nghệ này.
(vỗ tay) Cám ơn.
(Vỗ tay) Mặc dù chưa có số liệu cụ thể, nhưng hơn một nửa dân số thế giới phải chịu một số tình trạng kém về trí tuệ, cảm xúc, cảm giác hay vận động, bởi vì công nghệ còn kém, nên thường là cái khó bó cái khôn làm chất lượng cuộc sống thấp hơn.
Mức độ cơ bản của chức năng sinh lý nên được ghi nhận trong quyền con người.
Mỗi người nên có quyền được sống một cuộc sống không tàn tật nếu họ có nguyện vọng, họ có quyền sống cuộc sống không bị trầm cảm nặng; quyền được nhìn được thấy người thân yêu, trong trường hợp họ bị mù; hoặc quyền được đi lại và nhảy múa, trong trường hợp họ bị bại liệt hay bị cụt.
Trong xã hội, chúng ta có thể đạt được những quyền con người này, nếu chúng ta chấp nhận đề xuất rằng con người không bị tàn tật.
Một người không bao giờ bị tàn phế.
Chỉ có môi trường, công nghệ của chúng ta bị hỏng và kém cỏi.
Con người không nên chấp nhận giới hạn nhưng phải vượt qua khuyết tật thông qua tiến bộ công nghệ.
Thật vậy, với những tiến bộ cơ bản của ngành sinh kỹ thuật trong thế kỷ này, chúng ta sẽ thiết lập nền tảng công nghệ để nâng cao tầm với cảm nhận con người, và chúng ta sẽ chữa lành sự tàn tật.
Tôi xin phép được kết thúc bằng một câu chuyện, một câu chuyện đẹp.
Câu chuyện về Adrianne Haslet-Davis.
Adrianne bị mất chân trái trong vụ đánh bom khủng bố Boston.
Tôi gặp Adrianne trong bức ảnh tại Bệnh viện Phục hồi chức năng Spaulding.
Adrianne là một vũ công khiêu vũ cổ điển.
Adrianne thở và sống với khiêu vũ.
Đó là cách cô ấy thể hiện bản thân, là hình thức nghệ thuật của cô.
Cô ấy bị mất chân tại vụ khủng bố ở Boston, cô ấy muốn trở lại sàn khiêu vũ.
Sau khi gặp cô ấy và lái xe về nhà, Tôi nghĩ, tôi là giáo sư tại MIT. Tôi có kiến thức và khả năng.
Hãy làm cho cô ấy một chân, để cô ấy quay trở lại sống cuộc sống khiêu vũ.
Tôi tập hợp những nhà khoa học và chuyên gia ở MIT về chi giả, về robot, về trí tuệ nhân tạo và sinh kỹ thuật, qua hơn 200 ngày làm việc, chúng tôi đã nghiên cứu khiêu vũ.
Chúng tôi mời các vũ công có đôi chân bình thường, và nghiên cứu cách họ chuyển động, nghiên cứu lực họ tác động lên sàn nhảy, chúng tôi thu thập dữ liệu đó, và đưa ra nguyên lý cơ bản của khiêu vũ, khả năng phản xạ khi khiêu vũ, và chúng tôi đưa công nghệ thông minh đó vào chi sinh kỹ thuật.
Nghành sinh kỹ thuật không chỉ làm cho con người mạnh hơn và nhanh hơn.
Cảm xúc, tính nhân bản của ta còn được hàm chứa trong các thiết bị điện cơ.
Vụ nổ bom khủng bố ở Boston kéo dài 3,5 giây.
Trong 3,5 giây, bọn tội phạm hèn hạ đã đẩy Adrianne ra khỏi sàn khiêu vũ.
Trong 200 ngày, chúng tôi đưa cô ấy trở lại.
Chúng ta sẽ không khiếp sợ, đầu hàng, không bị chinh phục, đè bẹp hay cúi đầu trước hành vi bạo lực.
(Vỗ tay) Quý vị thân mến, cho phép tôi được giới thiệu Adrianne Haslet-Davis, biểu diễn đầu tiên của cô ấy sau vụ tấn công.
Cô ấy sẽ khiêu vũ cùng Christian Lightner.
(Vỗ tay) (Nhạc: "Ring my bell", Enrique Iglesias trình diễn) (Vỗ tay) Xin giới thiệu với quý vị thành viên của nhóm nghiên cứu, Elliott Rouse và Nathan Villagaray-Carski.
xin mời Elliott và Nathan.
(vỗ tay)
Kính thưa quý vị: Lịch sử của âm nhạc và truyền hình trên Mạng chỉ trong 3 phút.
Sự pha trộn của TED. Là TEDley.
♫ 9 giờ tối chủ nhật ♫ ♫ Cửa hàng bán đĩa đã đóng của ♫ ♫ Vì vậy tôi đốt cả cửa hàng nhạc iTunes ♫ ♫ Và rồi tôi cảm thấy tốt hơn ♫ ♫ Tôi biết Steve Jobs sẽ tìm cho tôi giai điệu ♫ ♫ Chỉ với 1 đôla nhưng vẫn hay ♫ ♫ Tôi có thể ghi tên bài hát và lấy lại tên cho album này ♫ ♫ Khi đang mặc PJs và vớ ♫ ♫ Bán cho tôi 1 bài hát, bạn là người của âm nhạc ♫ ♫ iPod của tôi còn tới 10 hợp đồng diễn nữa ♫ ♫ Tất nhiên chúng tôi thích sự đồng nhất hơn ♫ ♫ Nhưng Steve lại muốn làm cả 1 show diễn ♫ ♫ Tôi nghe rằng Desperate Housewises đã làm rất tốt tối qua♫ ♫ Nhưng tôi lại có không muốn dối lừa ♫ ♫ Nên khi tôi ăn xong, tôi nghĩ , "Chẳng gì là to tát" ♫ ♫ Tối nay tôi sẽ coi nó trên ipod ♫ ♫ Và tất cả những network sẽ tham gia♫ ♫ 2 đôla 1 show mà không cần quảng cáo♫ ♫ Nó là cách kinh doanh ai cũng muốn thử ♫ ♫ Nhưng chỉ mỗi Steve Jobs dám làm ♫ ♫ Họ nói chúng ta trẻ nên không coi TV ♫ ♫ Và họ nói chúng ta chỉ biết Internet ♫ ♫ Nhưng điều đó không đúng, họ sai rồi ♫ ♫ Thấy không, những bài diễn thuyết chỉ dài 2 phút ♫ ♫ hey ♫ ♫ Tôi có Youtube ♫ ♫ Tôi có Youtube ♫ Và bây giờ, kính thưa quý vị .. hãy tưởng nhớ đến Hiệp hội Công nghiệp ghi âm của Mỹ, là RIAA!
♫ Chàng trai trẻ, chúng ta cùng lướt nét ♫ ♫ Và rồi, chàng trai trẻ, bạn tải xuống 1 bài hát ♫ ♫ Và rồi, 1 người ngu ngốc đã copy nó vào ipod của bạn ♫ ♫ Và bạn nhận được 1 cuộc điệnoíhoại nói ...♫ ♫ Bạn đã bị kiện bởi Hiệp hội R-I-A-A ♫ ♫ Bạn đã bị tóm cổ bởi R-I-A-A ♫ ♫ Luật sư bọn họ nói bạn đã gây tội ♫ ♫ Và tốt nhất là đừng phạm lỗi lần nữa ♫ ♫ Họ đã mất hết tâm trí khi làm tại RIAA ♫ ♫ Công lý là vô ích tại RIAA ♫ ♫ Bạn đang tước quyền của các bạn nhạc ♫ ♫ Bạn đang học cách đánh cắp ♫ ♫ Bạn không thể làm những gì bạn nghĩ ♫ ♫ Doanh thu bán CD giảm hằng năm ♫ ♫ Họ không phải tham lam, chỉ là run rẩy vì sợ hãi ♫ ♫ Đúng vậy, giả sự sự kết thúc đang đến ♫ ♫ Và chúng ta tải hết nhạc của họ ♫ ♫ Đúng rồi, nó sẽ làm RIAA tức điên ♫ ♫ Không còn đĩa nào từ RIAA nữa ♫ ♫ Thật là 1 cách tốt để làm bạn ♫ ♫ Đó là kế hoạch chúng ta phải thắng ♫ ♫ Tất cả mọi khách hàng bị bỏ tù ♫ ♫ Vậy đâu còn ai cho RIAA nữa? ♫ ♫ Còn ai để chọc tức RIAA nữa? ♫ ♫ Có thể là huýt sáo 1 giai điệu ♫ ♫ Có thể là hát thầm 1 bài hát ♫ ♫ Và có thể nói móc họ trong bài hát ♫
Một con chip, một nhà thơ, và một cậu bé.
Khoảng 20 năm về trước, Tháng sáu, 1994, khi Intel thông báo có một lỗi trong lõi chip Pentium.
Sâu trong mã nguồn của thuật toán SRT để tính thương số trung gian cần thiết cho phần thập phân của phép chia Tôi không biết thế nghĩa gì, nhưng đó là điều Wikipedia giải thích - có một chỗ hỏng và lỗi nghĩa là có khả năng nào đó kết quả phép tính sẽ sai, và xác suất là một phần 360 tỷ
Intel cho biết trung bình, bảng tính cứ 27.000 năm sẽ bị sai một lần.
Họ không nghĩ đó là đáng kể, nhưng dư luận trong hãng lại nổi giận.
Cộng đồng trong hãng, các chuyên viên, nói rằng phải sửa lỗi này.
Họ sẽ không khoanh tay đứng nhìn Intel đưa cho họ những con chip đó.
Bởi vậy đã có một cuộc cách mạng khắp thế giới.
Mọi người tuần hành để yêu cầu-- okay, cũng không thật chính xác là như vậy-- nhưng họ đã đứng dậy và yêu cầu Intel sửa lỗi đó.
Intel đã chi 475 triệu đô la để thay thế hàng triệu chip để sửa lỗi đó.
Vậy là xã hội chúng ta đã chi hàng tỷ đô la để sửa chữa một vấn đề có xác suất xảy ra chỉ một phần 360 tỷ
Thứ hai, một nhà thơ.
Đây là Martin Niemöller.
Bạn biết thơ của anh ta.
Vào đỉnh cao của thời kì Đức Quốc Xã anh ta bắt đầu đọc đi đọc lại câu này "Trước tiên, họ đến bắt những người cộng sản và tôi không làm gì, không lên tiếng, vì tôi không phải cộng sản,
Rồi họ đến bắt những người theo chủ nghĩa xã hội.
Rồi họ đến bắt những người hoạt động công đoàn.
Rồi họ đến bắt người Do Thái.
Và rồi họ đến bắt tôi.
Chẳng còn ai để bảo vệ tôi nữa cả."
Niemöller mang đến một sự sâu sắc nào đó.
Đây là sự sâu sắc từ cốt lõi của trí thông minh.
Chúng ta có thể gọi là căn cứ
Nó là một dạng phép thử nào đó: Bạn có nhận ra mối đe dọa tiềm ẩn và phản ứng?
Bạn có thể cứu bản thân, hay đồng loại ?
Kiến rất giỏi về việc này.
Bò, không giỏi lắm.
Bạn có thấy dấu hiệu
Bạn có thấy dấu hiệu, và rồi nhận biết và hành động kịp thời? Đấy là điều thứ hai.
Thứ ba, một cậu bé.
Đây là bạn của tôi, Aaron Swartz.
Cậu ta là bạn của Tim.
và là bạn của nhiều khán giả đang ngồi đây, và 7 năm trước, Aaron đến hỏi tôi một câu hỏi.
Chỉ trước buổi nói chuyện đầu tiên tại TED của tôi.
Thật tự hào. Tôi nói với anh ta về bài nói "Luật pháp bóp nghẹt sự sáng tạo"
Aaron nhìn tôi hơi thiếu kiên nhẫn, rồi anh ấy nói "Vậy anh dự định giải quyết vấn này như thế nào?"
Chính sách bản quyền và chính sách Internet anh dự định giải quyết nó như thế nào trong khi vẫn còn tham nhũng trong bộ máy chính quyền?
Tôi cảm thấy hơi thất vọng.
Anh ta đã không chia vui với tôi.
Tôi nói: "Anh biết đấy, Aaron, đó không phải lĩnh vực của tôi."
Anh ấy hỏi, "Ý anh là về học thuật, đó không phải lĩnh vực của anh?"
Tôi bảo, "Ờ, về học thuật, không phải."
"Vậy với tư cách của một công dân?
Với tư cách một công dân."
Đó là cách của Aaron.
Cậu ta không nói, chỉ hỏi thôi.
Nhưng câu hỏi của cậu nói rõ như những cái ôm hồi 4 tuổi của tôi.
Cậu ta nói với tôi: "Anh phải có bằng chứng
Anh phải nắm được thực chất, vì có một lỗi trong bộ máy điều hành của nền dân chủ này, và đây không phải một lỗi với xác suất một phần 360 tỷ khi xã hôi dân chủ của chúng ta đưa ra quyết định.
Mà là mỗi lần, trên mỗi một vấn đề quan trọng.
Chúng ta phải chấm dứt tình trạng trì trệ của cái xã hội chính trị này.
Phải chấp nhận nó, và hóa ra, từ đó là "thái độ loài kiến" - đó là những gì Internet cho tôi, từ đó nghĩa là thái độ đáng trọng của loài KIẾN cái giúp chúng ta nhận ra lỗi này, cứu đồng loại và cứu chế độ dân chủ
Nếu bạn biết Aaron Swartz, bạn biết rằng chúng ta đã mất cậu ấy chỉ một năm trước.
Khoảng 6 tuần trước khi tôi có một buổi nói chuyện TED Talk, và tôi đã rất biết ơn Chris vì đã hỏi mời tôi nói buổi TED talk này, không phải vì tôi đã có cơ hội để nói chuyện với bạn, mặc dù điều đó tuyệt vời, nhưng vì nó kéo tôi ra khỏi sự trầm cảm bất thường.
Tôi không thể nào tả hết nổi buồn.
Bởi vì tôi phải tập trung.
Tôi đã phải tập trung, tôi đã định nói gì với các bạn ?
Việc này đã cứu tôi.
Nhưng sau sự phấn khích, sức mạnh đã tới từ cộng đồng này, Tôi bắt đầu mong muốn tìm ra một cách ít khô khan, ít học thuật hơn, để giải quyết vấn đề, vấn đề mà tôi đã nói.
Chúng tôi bắt đầu tập trung vào New Hampshire làm mục tiêu của sự chuyển dịch chính trị này, bởi vì cái chính là New Hampshire là nơi cực kì quan trọng.
Có một nhóm người, được gọi là quân khởi nghĩa New Hampshire bắt đầu nói về cách mà chúng ta tạo nên vấn đề của sự tham nhũng trung tâm vào năm 2016?
Nhưng đó là một vĩ nhân khác nằm trong sự tưởng tượng của tôi, một người phụ nữ tên Doris Haddock, ( tức Granny D. )
Tháng 1, năm 1999, 15 năm trước. ở tuổi 88, Granny D bắt đầu đi bộ.
Bà ấy đi từ Los Angeles đến thủ đô Washington,
với một tấm bản trên ngực ghi là "chiến dịch tái thiết kinh tế "
Mười tám tháng sau, ở tuổi 90, bà tới Washington, có hàng trăm người đi theo, bao gồm nhiều nghị sĩ, đang ở trong xe và đã lái xe ra khỏi thành phố hàng dặm để đi bộ với bà.
(Cười) Bây giờ, tôi chẳng có 13 tháng để đi bộ xuyên quốc gia
Tôi có 3 con , chúng không thích đi bộ, và vợ tôi, hóa ra, vẫn ghét đi bộ khi không có tôi ở đó vì lý do bí ẩn, nên đây không phải sự lựa chọn, nhưng câu hỏi mà tôi đã hỏi, chúng ta có thể làm khác Granny D một tẹo?
Không phải đi bộ 3.200 dặm mà 185 dặm xuyên qua New Hampshire vào tháng 1?
Vì vậy, vào tháng 11, ngày tưởng nhớ cái chết của Aaron, chúng tôi bắt đầu chuyến đi bộ và kết thúc vào 24 tháng 1, ngày Granny D được sinh ra.
Tổng cộng có 200 người tham gia chuyến đi bộ này, khi chúng tôi đi từ đầu đến cuối New Hampshire để nói về vấn đề này.
Và những gì làm tôi giật mình, điều gì đó mà tôi hoàn toàn không nghĩ đến là sự đam mê và sự giận dữ giữa những người tham gia khi chúng tôi nói về vấn đề này.
Chúng tôi đã làm cuộc khảo sát cho thấy 96 % người Mỹ cho rằng việc quan trọng là giảm sự ảnh hưởng của tiền trong chính trị.
Bây giờ, những nhà chính trị và nhà phê bình nói với bạn, chúng tôi không thể làm gì với vấn đề này, người Mỹ không quan tâm về điều đó, nhưng có một lý do là 91% người Mỹ nghĩ rằng chúng ta không thể làm gì với vấn đề này.
Và chênh lệch là 96 và 91 đã giải thích cho sự cam chịu chế độ chính trị.
Ý tôi là, sau tất cả, ít nhất là 96% chúng ta muốn bay như siêu nhân nhưng ít nhất 91% chúng ta lại tin rằng chúng ta không thể, chúng ta không nhảy ra khỏi nhà lầu mỗi lần chúng ta muốn bay.
Đó vì chúng ta chấp nhận giới hạn của mình, và cũng như vậy đối với cuộc tái thiết này.
Nhưng khi bạn cho họ một tia hy vọng, bạn bắt đầu đập tan ý nghĩ " việc đó là không thể ".
Như Harvey Milk đã nói, nếu bạn cho họ hy vọng, bạn cho họ cơ hội, một cách nghĩ rằng việc thay đổi là có khả thi.
Hy Vọng.
Và hy vọng là một điều mà chúng ta là bạn của Aaron, đã làm anh ta thất vọng, vì chúng ta đã khiến cậu ta mất hy vọng.
Tôi yêu cậu ấy như con trai tôi.
Nhưng chúng ta đã làm cậu ta thất vọng,
Và tôi yêu đất nước của tôi, và tôi sẽ không ngừng lại.
Tôi sẽ không thất bại.
Hy vọng đó - chúng ta sẽ giữ nó, và chúng ta sẽ chiến đấu vì nó, cho dù cuộc chiến này trông có vẻ bất khả thi.
Làm gì tiếp đây?
Vâng, có 200 người tuần hành, năm tới, sẽ là 1.000 ở lộ trình khác một cuộc tuần hành vào tháng 1 và gặp nhau ở Concord để ăn mừng cho hoạt động này, và năm 2016, trước thời gian bầu cử, sẽ có 10.000 người tham gia tuần hành qua bang này gặp nhau ở Concord để ăn mừng hoạt động này.
Và khi chúng ta tuần hành, mọi người khắp nơi trên đất nước nói rằng, "Chúng ta có thể tuần hành giống như vậy ở bang của chúng ta không?"
Như vậy chúng ta tạo ra một tuyên ngôn gọi là G.D Walkers, nghĩa là, người bộ hành Granny D, và người bộ hành Granny D đi vòng quanh đất nước sẽ tuần hành cho cuộc tái thiết. Đó là điều thứ nhất.
Điều thứ hai, trong cuộc tuần hành này, một trong những nhà sáng lập Thunderclap, David Cascino, đã đi với chúng tôi, và anh ta hỏi , "Chúng ta có thể làm gì ?"
Và như vậy họ đã xây dựng một diễn đàn, mà chúng tôi đang công bố hôm nay, cho phép chúng ta kéo các cử tri gần nhau hơn những người góp ý vào cuộc tái thiết.
Bất kể bạn đang ở đâu, trong New Hampshire hay ngoài New Hampshire, bạn có thể đăng kí và được thông báo trực tiếp những ứng cử viên của vấn đề này đang ở đâu nên bạn có thể quyết định bầu cho ai đảm nhiệm chức vụ mà sẽ biến điều khả thi trở thành hiện thực.
Và cuối cùng, điều thứ ba, cái khó nhất.
Chúng ta trong thời đại của Super PAC.
Thực ra, hôm qua, Merriam thông báo rằng Marriam - Webster sẽ đưa Super Pac vào từ điển.
Bây giờ nó chính thức có mặt trong từ điển.
Vào ngày 1 tháng 5 - Ngày Quốc tế lao động, chúng ta sẽ làm một phép thử
Chúng ta sẽ phát động những gì chúng ta nghĩ về Super PAC ( Siêu Ủy ban hoạt động chính trị) để kết thúc tất cả các Super PAC.
Và cách cơ bản của công việc là cái này.
Vào năm ngoái, chúng tôi đã làm việc với nhà phân tích và chuyên gia chính trị để tính toán mất bao nhiêu chi phí để thắng đủ số phiếu bầu trong Nghị viện Hoa Kỳ để làm cuộc tái thiết diễn ra ?
Con số là gì ? nửa tỷ ?
1 tỷ ? Con số là gì ?
Cho dù con số là gì , chúng ta sẽ quyên góp kiểu đại chúng vì bạn không thể dùng công ty huy động vốn đại chúng cho việc chính trị nhưng dù sao, quyên góp, kiểu như bắt đầu chiến dịch từ dưới lên nơi mọi người quyên góp vài đô la để đạt được mục tiêu đầy tham vọng, và khi đã đạt được những mục tiêu đó, chúng tôi sẽ quay lại người đã góp tiền lớn và nhờ họ đóng góp để chúng ta có thể tổ chức những Super PAC cần thiết để chiến thắng vấn đề này, để thay đổi cách tiền ảnh hưởng đến chính trị, ngày 8 tháng 11 khi tôi nhận ra hôm qua là ngày Aaron đáng lẽ đã tròn 30 tuổi, vào ngày 8 tháng 11, chúng tôi ăn mừng 218 đại biểu trong Nhà Trắng, và 60 nghị sĩ ở trong Nghị Viện những người đã cam kết với ý tưởng về vấn đề căn bản của cuộc tái thiết.
Hôm qua, chúng tôi đã nghe về những điều ước.
Đây là điều ước của tôi.
Cầu mong cho 1 người,
Cầu mong cho ý tưởng của một cậu bé nhằm gắn kết một quốc gia đằng sau một ý tưởng quan trọng rằng chúng ta là một dân tộc chúng ta là những người đã được chính quyền hứa hẹn một chính quyền được hứa sẽ chỉ vì con người, chỉ con người mà thôi mà như Medison đã nói, không phải người giàu hơn người nghèo.
Cầu cho một người
Và cầu cho bạn, cầu cho bạn tham gia vào phong trào này không phải vì bạn là chính trị gia không bởi vì bạn là chuyên gia, không phải vì đây là lĩnh vực của bạn, nhưng bởi vì nếu bạn là, bạn là một công dân.
Aaron đã hỏi tôi như thế.
Và tôi cũng vừa hỏi các bạn câu hỏi trên.
Cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Thế giới mặc định con người của bạn nhưng bạn mới là người hiểu rõ nhất bản thân mình và câu hỏi đó luôn thôi thúc trong tim : Bạn sẽ trở thành như thế nào?
Tôi có thể là người duy nhất như thế, nhưng tôi không đơn độc, hoàn toàn không đơn độc.
Khi trở thành một người mẫu thời trang, tôi nghĩ là tôi đã đạt giấc mơ của mình giấc mơ của tôi từ khi còn là một đứa trẻ.
Vẻ ngoài của tôi cuối cùng cũng đã trở về đúng với con người bên trong.
Vì vài lý do, tôi sẽ trở lại vấn đề này sau, khi xem bức ảnh này, tôi nghĩ rằng, "Geena, mày làm được rồi đấy" mày đã làm được mày đã đạt được ước mơ rồi đấy".
Nhưng tháng 10 vừa rồi, tôi nhận ra đó chỉ mới là khởi đầu.
Tất cả chúng ta được đặt trong những chiếc hộp có tên gia đình, tín ngưỡng, xã hội, quá khứ, hay chính cơ thể của mình.
Vài người trong chúng ta đủ dũng cảm để thoát khỏi sự ràng buộc, vượt qua giới hạn của màu da hay đức tin của những người xung quanh.
Những con người ấy luôn thách thức những giá trị cố hữu, những cái mà người ta cho là có thể chấp nhận.
Trường hợp của tôi, 9 năm trước, vài người hàng xóm, vài người bạn, đồng nghiệp, thậm chí công ty quản lý, không biết về quá khứ của tôi.
Và tôi đã công khai với họ.
Khi sinh ra, tôi là một cậu bé theo hình dạng của bộ phận sinh dục.
Tôi vẫn còn nhớ khi lên 5 tôi đi quanh nhà ở Philippines, đội áo thun lên đầu.
Và mẹ tôi hỏi, "Sao lúc nào con cũng đội áo lên đầu thế?"
Tôi trả lời: "Mẹ à, đây là tóc của con.
Con là con gái." Lúc ấy, tôi đã biết mình là ai.
Giới tính luôn được coi là một sự thật, không thể thay đổi được, nhưng ngày nay, ta biết rằng, nó đã trở nên linh động, phức tạp và bí ẩn hơn.
Trước những thành công của bản thân, tôi chưa bao giờ đủ dũng cảm kể câu chuyện của mình, không phải bởi vì tôi đã sai, nhưng bởi vì cách mà thế giới xung quanh đối xử với những người muốn thoát khỏi sự ràng buộc.
Mỗi ngày, tôi cảm thấy hạnh phúc vì được là phụ nữ.
Tôi có cha, mẹ và gia đình những người chấp nhận con người thật của tôi.
Nhiều người không may mắn như thế
Có những truyền thống lâu đời trong nền văn hóa châu Á cổ vũ cho những bí ẩn hay biến đổi của giới tính.
Một Bồ tát từ bi.
Một nữ thần Hindu, nữ thần hijra
Khi tôi lên 8, Tôi tham dự một lễ hội ở Philippines tôn vinh những điều huyền bí.
Tôi ở trên sân khấu, và một người phụ nữ xinh đẹp bước đến trước mặt tôi, vào cái khoảnh khắc ấy, có cái gì đó trỗi dậy trong tôi : Tôi muốn trở thành một phụ nữ như thế.
Khi 15 tuổi, tôi vẫn ăn mặc như một đứa con trai. Tôi gặp một phụ nữ tên T.L.
Cô ấy là quản lý của một cuộc thi sắc đẹp dành cho người chuyển đổi giới tính.
Đêm đó, cô ấy hỏi tôi, "Sao em không tham gia cuộc thi này?"
Cô ấy thuyết phục tôi rằng nếu tôi tham gia cô ấy sẽ lo liệu chi phí đăng ký, và trang phục, Và đêm đó, Tôi đã chiến thắng cuộc thi áo tắm và trang phục dạ hội và trở thành Á hậu 2 trong hơn 40 thí sinh tham gia.
Khoảnh khắc đó đã thay đổi cuộc đời tôi.
Tôi được giới thiệu đến thế giới của những cuộc thi sắc đẹp.
Sẽ không có nhiều người nói với bạn rằng công việc đầu tiên của họ là hoa hậu của người chuyển đổi giới tính, nhưng tôi đã làm điều đó.
Cho nên, từ 15 đến 17 tuổi, tôi tham gia từ những cuộc thi uy tín nhất đến những cuộc thi ở thùng xe tải, theo đúng nghĩa đen hay đôi khi là ở lề đường cạnh đồng lúa, và ở Philippines, khi trời mưa mưa rất nhiều, những người tổ chức phải di chuyển vào trong nhà của ai đó.
Tôi dần quen với lòng tốt của những người lạ xung quanh nhất là khi đi đến những vùng xa xôi ở Philippines.
Nhưng điều quan trọng nhất là tôi gặp được những người bạn tốt.
Năm 2001, mẹ tôi, chuyển đến San Francisco, bà gọi về và bảo tôi rằng thẻ xanh của tôi đã được chấp thuận, tôi có thể chuyển đến Mỹ.
Tôi phản đối.
Tôi nói với mẹ, "Mẹ, con đang vui mà.
Con ở đây với bạn bè con, Con thích du lịch, trở thành một nữ hoàng sắc đẹp."
Nhưng, sau đó 2 tuần, mẹ tôi lại gọi, bà ấy nói, "Con có biết là nếu chuyển đến Mỹ con có thể thay đổi tên và giới tính?"
Đó là tất cả những gì mà tôi hằng mong ước.
Mẹ tôi cũng đề nghị đặt 2 chữ E khi đánh vần tên của tôi.
Bà ấy cũng đã đi cùng tôi đến buổi phẫu thuật ở Thái Lan khi tôi 19 tuổi.
Thật là thú vị khi mà ở một vài nơi xa xôi tại Thái Lan, họ có thế thực hiện những cuộc phẫu thuật với độ tinh vi, an toàn và chuẩn xác cao.
Cùng lúc đó ở Mỹ, bạn phải thực hiện phẫu thuật trước khi có thể thay đổi tên và giới tính.
Cho nên vào năm 2001, tôi chuyển đến San Francisco, và khi nhìn vào tấm bằng lái xe của mình ở California với cái tên Geena và giới tính là nữ.
Nó là một khoảnh khắc kỳ diệu.
Đối với vài người, chứng minh thư là để được phép lái xe hay thậm chí chỉ để được uống rượu, nhưng với tôi, đó là giấy chứng nhận được sống, để cảm thấy mình được tôn trọng.
Nỗi sợ của tôi tan biến.
Tôi cảm thấy mình có thể chinh phục giấc mơ của mình chuyển tới New York và trở thành một người mẫu.
Nhiều người không may mắn như vậy.
Một trong số đó là người phụ nữ tên Ayla Nettles.
Đó là một cô gái trẻ đến từ New York người dũng cảm sống thật với chính mình, nhưng lòng hận thù đã giết chết cô ấy.
Hầu hết trong cộng đồng của tôi, đó là sự thật vẫn còn tồn tại.
Tỉ lệ tự sát trong cộng đồng của chúng ta cao hơn 9 lần so với mặt bằng chung.
Vào mỗi ngày 20 tháng 11, chúng tôi tổ chức một buổi cầu nguyện khắp toàn cầu để tưởng nhớ những người chuyển đổi giới tính.
Tôi đứng tại sân khấu này bởi vì đó là một câu chuyện dài về những người dám đứng lên chống lại sự bất công.
Đó là Marsha P. Johnson và Sylvia Rivera.
Ngày hôm nay, tại thời điểm này, tôi được công khai giới tính.
Tôi không thể chỉ sống thật cho riêng mình.
Tôi muốn nỗ lực hết mình để giúp người khác sống thật với chính họ, mà không phải cảm thấy xấu hổ hay khủng hoảng.
Tôi ở đây, công khai để một ngày nào đó, sẽ không bao giờ cần đến ngày cầu nguyện 20 tháng 11 nữa.
Sự thật sâu trong tôi cho phép tôi chấp nhận con người của mình.
Các bạn cũng như thế phải không?
Chân thành cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn. Cảm ơn. Cảm ơn. (Vỗ tay) Kathryn Schulz: Geena, một câu hỏi cho bạn.
Bạn sẽ nói gì với các bậc cha mẹ, xa hơn nữa, là bạn bè, gia đình, hay bất cứ ai đang tìm cách đối diện với một đứa trẻ hay người nào đó gặp khó khăn về giới tính của mình. bạn sẽ nói gì với những người trong gia đình của họ để giúp những người này cảm thấy thoải mái, quan tâm và đối xử tử tế với những người đó?
Geena Rocero: Tôi rất may mắn.
Có được sự ủng hộ từ mẹ tôi, và gia đình đó là sự hỗ trợ rất mạnh mẽ.
Mỗi khi tư vấn cho những phụ nữ chuyển giới, và khi họ gọi cho tôi kể rằng cha mẹ họ không chấp nhận điều này, Tôi sẽ gọi mẹ: "Mẹ có thể nói chuyện với cô này không?"
Và đôi khi, nó có hiệu quả, đôi khi không, cho nên... việc xác định giới tính là vấn đề cốt lõi của chúng ta, phải không?
Chúng ta được mặc định giới tinh ngay từ lúc sinh ra, cho nên điều mà tôi cố gắng làm là tạo ra những cuộc đối thoại rằng đôi khi giới tính hiện tại cũng không hoàn toàn đúng, cần có một khoảng trống cho phép con người tự xác định lại chính bản thân mình, và chúng ta cần những cuộc đối thoại như vậy với cha mẹ, bạn bè.
Cuộc đấu tranh của người chuyển giới, chỉ mới bắt đầu, so với cuộc đấu tranh về đồng tính.
Còn nhiều việc cần phải lảm.
Sẽ cần có nhiều sự thấu hiểu.
Sẽ có nhiều sự tò mò và nhiều câu hỏi, và tôi hy vọng tất cả mọi người sẽ trở thành đồng minh của tôi.
KS: Cảm ơn. Rất tuyệt.
GR: Cảm ơn. (Vỗ tay)
Daffodil Hudson: A lô..
Vâng, tôi đây ạ.
Sao ạ?
À vâng, vâng, vâng, vâng, tất nhiên tôi đồng ý.
Xin nhắc lại giùm là vào ngày nào?
Bút. Bút. Bút.
Từ ngày 17/3 đến 21/3.
Được rồi ạ, tuyệt lắm.
Cảm ơn. Cộng sự phòng lab: Ai gọi vậy?
DH: TED gọi.
Cộng sự: TED là ai?
DH: Tôi phải đi chuẩn bị đây.
["Đứng diễn thuyết: Một vở nhạc kịch"] (Âm nhạc) ["Bài diễn thuyết của tôi"] ♪ Chần chừ ♪ Chú mày nghĩ sao?
(Chuông cửa) Tôi giúp gì được nào?
(Nhạc) Huấn luyện viên 1: ♪ Nào sửa soạn lên sân khấu ♪ ♪ Giờ là khi tỏa sáng ♪ ♪ Nếu bạn muốn thành công ♪ ♪ Bạn phải rất dụng công. ♪ HLV 2: ♪ Trình chiếu thì xấu quá ♪ ♪ nhưng ý tưởng thì hay ♪ ♪ khi chuẩn bị thế này ♪ ♪ chúng tôi sẽ giúp cô định hình bài thuyết trình TED của chính mình ♪ HLV 3: ♪ Ai cũng biết về biến đổi khí hậu đấy ♪ ♪ nhưng cô sẽ nói điều gì mới mẻ đây? ♪ ♪ HLV 1: Khi đã tìm được trọng tâm ♪ ♪ câu chuyện sẽ hiện dần lên, ra tấm ra món. ♪ HLV 2: ♪ Chớ có thêu dệt điều gì ♪ ♪ nói huyên thuyên trên sân khấu ♪ ♪ không chúng tôi chẳng dám đâu đăng bài nói lên trang mạng ♪ Cả đội: ♪ Cùng nhau chúng tôi sẽ giúp cô tạo bài diễn thuyết của mình trên TED ♪ (Âm nhạc) HLV 1: Sẵn sàng tập lại lần nữa chưa?
DH: Ngay giờ ư?
Phụ rạp: Sẵn sàng.
DH: ♪ Làm sao nhớ hết đây! ♪ ♪Khi bấm điều khiển, nó có chịu chạy?♪ ♪ Sao nỗi kinh khủng này cứ ở trước tôi đây? ♪ ♪ Tôi sợ quá đi thôi ♪ ♪ Ngất trên sân khấu mất! ♪ ♪ Giời ạ, sao lại mặc váy xanh! ♪ Cả đội: ♪ Hãy bắt đầu! ♪ HLV 1: ♪ Thật ngọt ngào tựa Brené Brown. ♪ Cả đội: ♪ Hãy nói nào! ♪ HLV 2: ♪ Hãy hài hước như Ken Robinson. ♪ Cả đội: ♪ Hãy vào chuyện! ♪ HLV 3: ♪ Hãy tự nhiên như Reggie Watts ♪ Cả đội: ♪ Và cầm theo cây gậy như Jill Bolte Taylor. ♪ DH: ♪ Thời gian tôi đã cạn rồi. Đồng hồ đã báo hết giờ. ♪ ♪ Giờ tôi phải nói nhanh hơn. Ai nghe có hiểu tôi không. ♪ ♪ Thật căng như dây đàn khi phải đăng đàn trên TED. ♪ Cả đội: ♪ Đừng nản. Luyện tập. Cô cừ lắm. ♪ ♪ Chúng tôi sẽ sửa các lỗi của cô. ♪ Cả đội: ♪ Hãy nói nào! ♪ DH: ♪ Tôi sẽ hoành tráng như Amy Cuddy. ♪ Cả đội: ♪ Hãy vào chuyện ♪ DH: ♪ Tôi sẽ hào hứng như Liz Gilbert. ♪ Cả đội: ♪ Hãy bắt đầu! ♪ DH: ♪ Tôi sẽ năng nổ như Hansn Rosling ♪ ♪ và thả con muỗi ra ♪ ♪ giống như Bill Gates ♪ HLV 2: ♪ Tôi sẽ giúp cô dựng bài nói của mình trên TED ♪ ♪ một bài diễn thuyết TED của chính cô ♪ ♪ một bài nói chuyện TED của chính cô ♪ ♪ một thuyết trình trên TED của chính cô ♪ ♪Giúp cô làm nên TED Talk của chính mình♪ (Vỗ tay) ["Chương trình do nhân viên của TED và các bạn bè thực hiện"] (Âm nhạc)
Nếu bạn nhìn kỹ bầu trời ban đêm, bạn sẽ thấy những vì sao, và nếu nhìn xa hơn, bạn sẽ nhìn thấy nhiều sao hơn, và xa hơn là những thiên hà, xa hơn nữa lại là nhiều thiên hà hơn.
Nhưng nếu tiếp tục nhìn ra xa thật xa nữa, dần dần bạn sẽ chẳng thấy gì trong một lúc nào đó, và rồi cuối cùng, mọi thứ mờ nhạt, ánh hào quang mờ nhạt dần, và đó là ánh hào quang của Big Bang.
Ngày nay, Big Bang được biết đến như là thời kỳ đầu của vũ trụ, khi mọi thứ ta nhìn thấy trên bầu trời đêm tụ lại thành một khối cực kỳ nhỏ, cực kỳ nóng, cực kỳ đặc, và cũng từ đó bùng nổ ra tất cả những thứ ta nhìn thấy.
Bây giờ, chúng tôi đã phác hoạ được bản đồ của ánh hào quang đó với độ chính xác cao, và khi nói "chúng tôi". tôi đang nói tới những người khác không phải tôi.
Chúng tôi đã vẽ bản đồ của ánh hào quang đó với độ chính xác ngoạn mục, và một tin sốc về nó là nó hoàn toàn thống nhất.
14 tỉ năm ánh sáng này và 14 tỉ năm ánh sáng kia đều có cùng một nhiệt độ.
Giờ đây, đó là 13 tỉ năm ánh sáng từ vụ nổ Big Bang đó, và nó đang nhạt dần và lạnh đi.
Nó giờ còn 2.7 độ.
Nhưng không hẳn chính xác là 2.7 độ.
Nó chỉ có 2.7 độ của mười phần triệu.
Ở bên này thì nóng hơn một chút, còn ở bên này thì lạnh hơn, và đó là điều cực kỳ quan trọng với mọi người ở trong căn phòng này, bởi vì ở nơi mà nhiệt độ nóng hơn, sẽ có ít "chất liệu" hơn, và ở nơi có ít "chất liệu" hơn, ta có thiên hà và những dải thiên hà và các siêu thiên hà và tất cả các cấu trúc mà bạn nhìn thấy trong vũ trụ.
Và những thứ nhỏ, thật nhỏ, không đồng nhất, 20 phần triệu, được hình thành bởi những rung lắc cơ học lượng tử khi mà vũ trụ sơ khai đang được kéo giãn ra trên toàn bộ kích thước của vũ trụ.
Điều đó thật ngoạn mục, và đó không phải những thứ mà họ tìm thấy vào thứ hai; những thứ họ thấy vào thứ hai thì tuyệt hơn.
Và đây là những gì họ thấy vào thứ hai: Hãy tưởng tượng bạn có một cái chuông, và bạn dùng một cái búa gõ vào nó.
Chuyện gì sẽ xảy ra?
Nó rung. Và nếu bạn chờ thêm một tí, nó rung nhỏ dần, nhỏ dần và nhỏ dần, cho tới khi bạn không còn cảm thấy gì nữa.
Vũ trụ khi mới được khai sinh như một khối cực kỳ đặc, giống như kim loại nhưng đặc hơn rất nhiều, và nếu bạn tác động lực vào nó, nó sẽ rung, nhưng nó sẽ rung theo cấu trúc của không gian và thời gian của chính nó, và cái búa sẽ là vật lý lượng tử.
Những gì ta thấy vào thứ hai là bằng chứng của sự rung lắc của không gian - thời gian của vũ trụ khai sinh, những gì ta gọi là sóng hấp dẫn là từ thời mới hình thành, và đây là cách mà họ tìm thấy nó.
Những sóng đó đã nhỏ dần.
Nếu bạn đi bộ, bạn không lắc lư.
Những sóng hấp dẫn trong cấu trúc của không gian hoàn toàn vô hình trong thực tế.
Nhưng trước đó, khi vũ trụ đang hình thành ánh hào quang cuối cùng đó, những sóng hấp dẫn, tạo nên những vòng xoắn nhỏ trong cấu trúc ánh sáng mà ta nhìn thấy.
Do đó. khi ta nhìn thật sâu vào bầu trời đêm - thậm chí có những người đã trải qua 3 năm ở Nam Cực nhìn xuyên qua lớp không khí lạnh nhất, trong lành nhất, sạch nhất mà họ có thể tìm thấy nhìn sâu vào bầu trời đêm và học được về ánh sáng và tìm kiếm các vòng xoắn yếu ớt đó là biểu tượng, là tín hiệu của những đợt sóng hấp dẫn, của sự rung lắc của vũng trụ sơ khai.
Và vào thứ hai, họ thông báo rằng họ đã tìm thấy nó.
Và điều ngoài sức tưởng tượng của tôi không chỉ là sự rung lắc, cho dù nó thật tuyệt vời.
Điều đó vô cùng thú vị, lý do tôi có mặt ở đây, là bởi vì những gì sâu xa mà chúng cho chúng ta biết về vũ trụ sơ khai.
Nó nói với ta rằng chúng ta và mọi thứ chúng ta thấy xung quanh mình cơ bản là một quả bong bóng cực kỳ lớn - và đây là ý tưởng của sự thổi phồng - một quả bong bóng lớn bao quanh bởi một cái gì đó.
Và nó không phải là bằng chứng thuyết phục cho sự thổi phồng, nhưng bất cứ thứ gì không được thổi phồng theo cách giải thích đó thì đều trông giống nhau
Đây là một học thuyết, một ý tưởng, đã được đưa ra một thời gian, và ta không bao giờ nghĩ rằng ta thật sự nhìn thấy nó.
Vì những lý do tích cực, ta nghĩ rằng ta sẽ không bao giờ thấy được những bằng chứng chết người, và đó là những bằng chứng chết người.
Nhưng có một ý tưởng cực kỳ điên rồ rằng quả bong bóng của chúng ta chỉ là một quả bong bóng trong rất nhiều quả bong bóng lớn hơn trong khối chất liệu của vũ trụ.
Ta sẽ không bao giờ thấy được phần bên ngoài của "chất liệu" đó nhưng ta có thể tới Nam Cực và dành 3 năm nhìn vào cấu trúc chi tiết của bầu trời đêm, ta có thể phát hiện ra rằng ta có thể đang ở trong một vũ trụ mà trông có vẻ giống như thế.
Và nó làm tôi ngạc nhiên.
Xin cảm ơn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
CA: Cuộc phỏng vấn này là một sự khác biệt.
Như người ta nói: Một bức tranh bằng cả một ngàn lời, tôi đã đề nghị Bill và Melinda đào trong kho lưu trữ của họ để tìm vài bức ảnh giúp ta nhớ lại vài công việc họ đã làm, ta sẽ điểm lại vài việc theo cách như vậy.
Chúng ta sẽ bắt đầu ở đây.
Melinda, đây là khi nào và ở đâu vậy? người đàn ông đẹp trai cạnh chị là ai vậy?
Người đeo cặp kính to tướng này, huh?
Đây là ở châu Phi, chuyến đi đầu tiên của chúng tôi, lần đầu tiên hai chúng tôi đến Châu Phi, vào mùa thu năm 1993.
Chúng tôi đã đính hôn.
Chúng tôi kết hôn vài tháng sau đó, và đây là chuyến chúng tôi thực sự đi xem các loài động vật, xem hoang mạc.
Rất tuyệt. Bill chưa bao giờ nghỉ phép dài như thế.
Điều khiến chúng tôi cảm động là con người, và sự nghèo khổ đến cùng cực.
Chúng tôi tự hỏi.
Cuộc sống cứ phải như thế này chăng?
Vào cuối chuyến đi, chúng tôi đến Zanzibar, và đi dạo trên bờ biển, đây là việc chúng tôi rất thích khi mới quen nhau.
Trong lần đi dạo ấy chúng tôi bàn nhau rằng tiền kiếm được từ Microsoft sẽ được trao lại cho xã hội, và từ cuộc đi dạo đó trên bờ biển, chúng tôi đã bắt đầu bàn cách, xem có thể làm gì và làm như thế nào?
CA: Như vậy là từ một kỳ nghỉ đưa đến sự ra đời của một quỹ tư nhân lớn nhất thế giới, thế hóa kỳ nghỉ này cũng khá đắt giá đấy. (Cười) MG: Công nhận. Chúng tôi rất vui.
CA: Vậy ai trong anh chị là người khởi xướng, hay đây là đồng thanh tương ứng?
BG: Tôi nghĩ chúng tôi rất hào hứng vì có một giai đoạn trong đời được làm việc cùng nhau và tìm cách làm thế nào để trao món tiền trở lại xã hội.
Vào lúc này, chúng tôi nói về những người ngèo nhất, liệu mình có thể làm gì để giúp họ?
Việc gì đây có thể làm mà chúng ta chưa làm được?
Có nhiều điều chúng tôi chưa biết.
Chúng tôi còn dại khờ khủng khiếp, khi chúng tôi nhìn lại.
Nhưng chúng tôi có một niềm ấp ủ, rằng sẽ có một lúc, một thời kỹ hậu-Microsoft là lúc chúng tôi làm công việc từ thiện.
MG: Bill trước vẫn nghĩ rằng thời đó sẽ đến sau khi anh ấy 60 tuổi, hiện giờ anh ấy vẫn chưa đến 60, nhiều điều đã thay đổi trong quá trình.
CA: Công việc bắt đầu là vậy, và tiến triển nhanh chóng.
Như vậy là vào năm '93, và rồi đến năm '97, thì quỹ đã được lập.
MA: Vâng, năm "97, chúng tôi đọc một bài báo về bệnh tiêu chảy trên thế giới làm chết rất nhiều trẻ em, và chúng tôi tự nhủ, "Không thể như thế được.
Ở Mỹ, người ta chỉ việc ra hiệu thuốc."
Thế là chúng tôi bắt đầu tập hợp các nhà khoa học, bắt đầu tiìm hiểu về tình hình dân số, về các loại vắc-xin, loại nào có hiệu lực, loại nào mất hiệu lực, và chúng tôi thực sự bắt tay vào việc, vào cuối năm 1998, 1999.
CA: Như vậy là anh chị có một món tiền kha khá và đứng trước nhiều vấn đề khác nhau trên thế giới.
Làm thế nào anh chị quyết nên tập trung vào đâu?
BG: Chúng tôi quyết định tập trung vào hai việc, trên thế giới, đâu là nơi thiếu thốn nhất, ở đấy chúng tôi tập trung vào trẻ em đang chết mòn, các cháu không đủ dinh dưỡng để lớn, tại những nước thật tuyệt vọng, với tình hình tử vong như vậy, mà các gia đình thì quá đông con họ có mức tăng dân số kinh khủng, trẻ em thì quá ốm yếu, các cháu không thể học hành được tử tế để cải thiện cuộc sống cho mình.
Đấy là công việc chúng tôi làm trên thế giới, còn ở Mỹ, cả hai chúng tôi đều được hưởng sự giáo dục tuyệt vời, và chúng tôi thấy rằng nước Mỹ
chỉ có thể thực hiện được lời hứa dành cơ hội cho tất cả mọi người bằng một hệ thống giáo dục tốt, càng tìm hiểu kỹ hơn chúng tôi càng nhận ra rằng chúng ta chưa làm trọn được lời hứa đó.
Chúng tôi đã hướng vào hai đích đó, và mọi việc mà Quỹ đã làm là tập trung vào đó.
CA: Tôi đề nghị anh chị chọn một hình ảnh, để minh họa cho công việc của anh chị, Milinda, đây là hình ảnh chị chọn.
Ý nghĩa của nó là gì vậy?
MG: Một trong những điều tôi thích trong các chuyến đi là ra vùng nông thôn trò chuyện với chị em phụ nữ, dù ở Bangladesh, Ấn độ hay nhiều nước châu Phi, tôi đến với họ như một phụ nữ phương Tây vô danh.
Mặc bộ đồ ka-ki, không nói mình là ại.
Và tôi nghe chuyện từ những phụ nữ ấy, lần này lượt khác, càng đi càng nghe được nhiều, "Tôi muốn được tiêm."
Tôi đến với họ để nói về vắc-xin cho trẻ em, và họ lái câu chuyện sang hướng khác "Thế còn mũi tiêm cho tôi thì sao?"
Đấy là mũi tiêm dành cho phụ nữ, gọi là Depo-Provera, một loại thuốc tránh thai.
Khi về nhà tôi nói chuyện với các chuyên gia y tế thế giới, và họ nói, "Ồ không, thuốc tránh thai hiện đang có sẵn tại các nước đang phát triển."
Thế đấy, ta phải đào sâu hơn các báo cáo. và đây là điều chúng tôi nhận ra, đó là xác định được mong muốn hàng đầu của người phụ nữ châu Phi đó là sử dụng phương tiện tránh thai hơn 200 ngày trong một năm điều này giải thích tại sao các chị nói với tôi, "Tôi dấu chồng tôi, đi bộ 10 cây số, để đến phòng khám, nhưng chẳng có gì ở đấy cả."
Như vậy là bao cao su được cung cấp cho châu Phi bởi công tác chống bệnh AIDS
do Mỹ và các nước giúp đỡ.
Nhưng chị em phụ nữ nhiều lần nói với tôi rằng, "Tôi không thể phó thác chuyện đeo bao cao su cho chồng tôi.
Hoặc chồng tôi hoặc tôi có thể bị AIDS, và tôi còn cần cái ấy vì tôi muốn đẻ thưa để tôi còn có thể nuôi các con tôi và dạy dỗ chúng nên người."
CA: Melinda, chị là tín đồ Roman Catholic, và chị lâm vào thế khó xử trong sự bàn cãi về vấn đề này, và về vấn đề nạo thai, của cả hai phía, quả thật.
Vậy chị đã thoát ra bằng cách nào?
MG: Vâng, tôi nghĩ đây là điểm rất quan trọng, đó là , với tư cách là một cộng đồng trên thế giới chúng tôi đã quay lưng lại với các biện pháp tránh thai.
Chúng ta biết có 210 triệu phụ nữ có nguyện vọng sử dụng các biện pháp tránh thai thậm chí các biện pháp chúng ta đang có ở Mỹ, nhưng chúng ta không cung cấp phương tiện cho họ vì những sự tranh cãi chính trị ở trong nước Mỹ, và tôi cho như thế là tội ác, và tôi cứ tìm mãi xem có ai đó sẽ đưa vấn đề này lên diễn đàn thế giới, cuối cùng tôi nhận ra rằng chính tôi phải làm điều đó.
Ngay cả khi tôi là một người theo đạo Catholic, tôi vẫn tin vào biện pháp tránh thai cũng như hầu hết phụ nữ Catholic ở Mỹ vẫn đang dùng các biện pháp tránh thai, và tôi không nên để cho sự tranh cãi ấy thành sự níu kéo cản trở chúng ta.
Chúng ta từng có sự nhất trí ở Mỹ về các biện pháp tránh thai, và do đó chúng tôi trở lại với sự đồng thuận toàn cầu ấy, và quyên được 2,6 tỉ đô-la để giải quyết chính vấn đề này cho chị em phụ nữ.
(Vỗ tay) CA: Bill, đây là biểu đồ của anh. Anh định mô tả điều gì vây?
BG: Biểu đồ của tôi có con số trên đó.
(Cười) Tôi rất thích biểu đồ này.
Đây là số trẻ em tử vong mỗi năm trước tuổi lên năm.
Cái ta thấy ở đây là một thành công lịch sử nhưng chưa được nhiều người biết đến, nhưngchúng ta làm nên một tiến bộ kỳ diệu.
Chẳng bao lâu sau khi tôi ra đời con số trẻ em tử vong là 20 triệu ngày nay con số đó chỉ còn 6 triệu.
Đây là một câu chuyện chủ yếu liên quan đến vắc-xin.
Bệnh đậu mùa mỗi năm cướp đi vài triệu trẻ em.
Chúng ta đã xóa được nó, số tử vong nay bằng không.
Bệnh sưởi mỗi năm cũng cướp đi vài triệu trẻ em.
Giờ đây giảm xuống chỉ còn vài trăm ngàn.
Và đây là một biểu đồ trên đó chúng ta muốn thể hiện các con số tiếp tục, và đó là điều có thể, nếu khoa học đưa ra các vắc-xin mới, và vắc-xin đến được với trẻ.
Có thể giảm số tử vong hơn nữa.
Thập kỷ vừa qua con số đó đã giảm mạnh hơn bao giờ hết trong lịch sử, đây là một thực tế rất đáng mừng nếu chúng ta tìm ra loại vắc-xin mới, và có thể đưa ra sử dụng, dùng những hiểu biết mới nhất trong lĩnh vực này, để tiêm đúng, hầu tạo ra một phép lạ.
CA: Tôi hiểu là theo tính toán của anh công việc đã tạo biến chuyển trực tiếp mỗi ngày hàng nghìn trẻ em đã được cứu so với năm trước.
Vấn đề này không được đưa tin.
Một tai nạn máy bay làm hơn 200 người chết là chuyện gây chấn động mạnh hơn chuyện này.
Anh có thấy vô lý ở chỗ đó không?
BG: Vâng, vì đây là việc diễn ra thầm lặng.
Đây là trẻ em, mỗi ca là một cháu.
Chín mươi tám phần trăm các trường hợp này không liên quan gì đến thảm họa thiên nhiên, tuy nhiên, lòng từ thiện, khi thấy thảm họa thiên nhiên, thì cảm động.
Cách người ta nghĩ rất là đặc biệt, okay, đấy cũng có thể là tôi, thế là tiền chảy vào.
Còn những công việc này không dễ nhìn như vậy.
Hiện nay dự án Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ và các dự án khác đang được triển khai, ngày càng có nhiều lòng hảo tâm, mục tiêu là đưa con số này xuống dưới một triệu, điều này có thể đạt được ngay khi chúng ta còn sống.
CA: Có thể cần có những người cảm nhận được qua những con số và biểu đồ chứ không chỉ qua những khuôn mặt buồn để động tâm giúp đỡ.
Ý tôi, theo cách anh nói trong thư năm nay, anh lập luận rằng sự trợ giúp trái ngược với những chê bai trong dư luận cho rằng sự trợ giúp là vô ích và chắp vá, thực ra nó rất có hiệu quả.
BG: Vâng, người ta có thể chỉ nhìn vào những sự trợ giúp có tiếng nghe rất kêu nhưng thực thi thì không tốt.
Có những dự án đầu tư vốn có ý định rất hay nhưng không thành.
Chúng ta không thể nói rằng okay, vì những cái đó vì chúng ta chưa làm được một cách hoàn toàn, nên nỗ lực này là uổng công.
Chúng ta phải nhìn xem, đâu là mục đích?
Làm thế nào nâng chế độ dinh dưỡng nâng tỉ lệ trẻ em sống sót và số người biết chữ để cho các nước đó có thể đứng trên đôi chân của mình, và thấy tuyệt, công việc thật tốt đẹp, họ trở nên giỏi dang hơn.
Chúng ta có thể dùng tiền trợ giúp thông minh hơn.
Nó khôngphải là thuốc chữa bách bệnh.
Ta có thể làm cái tốt hơn là cho vay vốn đầu tư, trong đó có những dự án lớn như thế này.
CA: Người ta vốn cho rằng hai vợ chồng thì khó mà làm việc với nhau.
Anh chị cùng làm việc với nhau như thế nào?
MG: Vâng có nhiều phụ nữ nói với tôi, "Tôi thực không tin có thể cùng làm việc với chồng tôi.
Chuyện ấy không xảy ra."
Anh biết đấy, chúng tôi thích làm việc cùng nhau -- quỹ này là một dịp cho cả hai chúng tôi vừa làm vừa học dọc theo hành trình, chúng tôi không đi cùng với nhau nhiều trong các hoạt động của quỹ như trước đây khi Bill còn làm việc tại Microsoft.
Chúng tôi thường đi công tác riêng, nhưng khi tôi trở về, Bill bao giờ cũng muốn biết những điều tôi học được, hoặc về những phụ nữ, những cô gái tôi đã gặp hoặc những tin mới về tuyến cung cấp vắc-xin, hoặc về một người lãnh đạo mà chúng tôi khâm phục.
Anh ấy rất quan tâm lắng nghe.
Anh ấy biết khi trở về nhà, tôi luôn quan tâm muốn biết về bài thuyết trình anh ấy vừa đọc hay những dữ liệu mới hoặc điều anh ấy mới ngộ ra, chúng tôi có mối quan hệ hợp tác thực sự.
Nhưng không phải phút nào cũng bên nhau, cái đó đã hẳn.
(Cười) CA: Nhưng bây giờ chúng tôi vui vì thấy anh chị bên nhau.
Melinda, trước đây chủ yếu là chị làm công việc này.
Sáu năm về trước, theo tôi nhớ, Bill thôi công việc ở Microsoft và dành toàn bộ thời gian cho công việc này.
Hẳn việc điều chỉnh đó cũng không phải dễ. Phải không ạ?
MG: Vâng, tôi nghĩ thực ra, đối với các nhân viên của Quỹ, có nhiều điều khiến họ phải điều chỉnh, hơn là đối với tôi khi Bill về đây.
Thực tế tôi rất vui.
Ý tôi là khi Bill có quyết định này, ngay trước khi công bố vào năm 2006, đây chính là quyết định của anh ấy, tuy nhiên, sâu xa vẫn từ kỳ nghỉ bên bờ biển khi chúng tôi đi dạo cùng nhau anh ấy bắt đầu có ý tưởng này.
Với tôi, thì tôi rất vui vì Bill quyết định đặt hết tâm trí của anh ấy vào những vấn đề hóc búa toàn cầu này, những sự bất công này.
Vâng, các nhân viên của Quỹ có sự lo lắng về điều đó.
(Vỗ tay) CA: Điều đó hiểu được.
MG: Nhưng sự lo lắng đó tan biến trong vòng ba tháng, một khi Bill đã ở đó.
BG: Tan biến cùng một số nhân viên.
MG: Tôi đã nói, đối với các nhân viên, sự ngại ngần tan biến sau ba tháng anh có mặt tại đấy.
BG: Không, tôi đùa thôi. MG: Oh, ý anh là nhân viên không ai ra đi.
BG: Có một số ra đi, nhưng - (Cười) CA: Thế anh chị tranh luận với nhau về vấn đề gì?
Chủ nhật, lúc 11giờ, ngày nghỉ của anh chj, điều gì đã đến, Sự bàn luận đó ra sao?
BG: Chúng tôi đã cùng nhau xây dựng công việc này từ lúc ban đầu, đây là sự chung tay dày công vun đắp.
Tôi đã có điều đó với Paul Allen trong những ngày đầu của Microsoft.
Tôi có điều đó với Steve Ballmer khi Microsoft mở rộng quy mô, và giờ đây với Malinda, là một đối tác thậm chí còn mạnh hơn và bình đẳng hơn, chúng tôi đã trao đổi rất nhiều nên tập trung nhiều hơn vào đâu, nhóm nào đang làm việc tốt?
Cô ấy hiểu được nhiều vấn đề.
Cô ấy tiếp xúc rất nhiều với các nhân viên.
Chúng tôi có các chuyến đi khác nhau như đã nói.
Có rất nhiều sự phối hợp.
Không có một trường hợp nào giữa chúng tôi ý kiến người này lại át ý kiến người kia.
CA: Còn chị, Melinda, Chị có át anh ấy không? (Cười) Không biết được đâu nhé.
MG: Nó là thế này.
Chúng tôi tiếp cận vấn đề từ những góc độ khác nhau, thực tế tôi thấy điều ấy rất hay.
Anh Bill có thể nhìn vào các dữ liệu tổng quát và nói, "Tôi muốn làm việc, căn cứ vào thống kê toàn cầu thế này."
Còn tôi, tôi đi từ trực giác.
Tôi tiếp xúc với rất nhiều người địa phương và Bill dạy tôi cách lấy điều thu lượm được đối chiếu với dữ liệu toàn cầu xem nó có hợp nhau không, và điều tôi dạy anh ấy là đem dữ liệu ấy xuống gặp người dân địa phương để tìm hiểu, thực tế liệu có thể tiêm loại vắc-xin đó không?
Liệu các bà mẹ có chấp nhận cho con uống vắc-xin bại liệt? nhỏ qua miệng?
Vì việc đưa được đến nơi người dùng cũng quan trọng không kém gì khoa học.
Do đó tôi nghĩ ở đây có sự hỗ trợ và bổ sung giữa ý kiến của người này với ý kiến của người kia, chân thành mà nói, công việc nhờ đó tiến triển tốt hơn.
CA: Vậy là việc tiêm vắc-xin, phòng bại liệt và v.v anh chị đã có những thành công xuất sắc.
Còn những thất bại thì sao?
Anh chị có thể kể ra một thất bại đã cho anh chị một bài học có ý nghĩa?
BG: May thay, chúng tôi có thể trả giá cho một số thất bại, vì chắc chắn chúng tôi có thất bại.
Chúng tôi làm nhiều dự án về thuốc và tiêm vắc-xin mà anh biết là có nhiều thất bại.
Có một án chúng tôi phải dừng, dù rất có tiếng vang đó là tìm loại bao cao su tốt hơn.
Thế đấy, có hàng trăm ý tưởng.
Trong đó có thể chỉ một vài là khả thi.
Chúng tôi còn khờ, tôi rất khờ về một loại thuốc chữa bệnh ở Ấn độ, tên là visceral leishmaniasis, tôi cứ nghĩ rằng một khi tôi có được thuốc này, thì chúng ta sẽ quét sạch được bệnh tật.
Nhưng thực tế thuốc này phải tiêm mỗi ngày một mũi, liên tục mười ngày.
Lại phải mất thêm ba năm so với dự kiến mới có, rốt cuộc là không có cách gì để đưa thuốc này sang đấy.
Rất may chúng tôi phát hiện ra nếu tiêu diệt loài ruồi cát, thì có thể ngừa bệnh này thành công, nhưng chúng tôi đã dành 6 năm, có thể nói phí mất 6 năm, và khoảng 60 triệu, chỉ để đi đến một kết quả rất khiêm tốn.
CA: Anh chị đã chi khoảng một tỉ đô-la mỗi năm cho giáo dục hay những việc tương tự.
Và câu chuyện diễn ra trong lĩnh vực này thì lại dài và phức tạp.
Vậy anh chị có thể kể về một thất bại nào chăng?
MG: Có thể nói có một bài học lớn là lúc mới bắt đầu làm chúng tôi nghĩ rằng nên mở những ngôi trường nhỏ, trường nhỏ nhất định là tốt.
Ở đây tỉ lệ bỏ học thấp.
Ở đây ít bạo lực và tội phạm.
Nhưng điều tôi học được về sau, điều trở thành chìa khóa thành công, đó là phải có người thầy giỏi đứng lớp.
Nếu anh không có một giáo viên có hiệu quả đứng trước lớp, thì dù trường to hay là trường nhỏ, anh chẳng bao giờ thay đổi được quỹ đạo để chuẩn bị cho học sinh sẵn sàng vào đại học.
(Vỗ tay) CA: Chị Melinda, đây là chị và con gái đầu của chị, Jenn.
Hình như ảnh này mới chụp cách đây ba tuần, ba hay bốn tuần trước. Đây là đâu vậy?
MG: Chúng tôi ở Tanzania.
Jenn đã từng đến Tanzania
Các con chúng tôi đến châu Phi khá nhiều lần.
Chúng tôi làm một điều cũng hơi khác, đó là quyết định ở cùng với một gia đình trong hai đêm và ba ngày.
Anna và Sanare là bố mẹ của gia đình này.
Họ mời chúng tôi đến và nghỉ lại nhà họ.
Họ nuôi cả dê ở trong nhà, dê cùng sống trong túp lều nhỏ trước khi chúng tôi đến thăm.
Và chúng tôi đã ở lại với gia đình họ và thực sự, thực tế biết được cuộc sống là như thế nào ở vùng nông thôn Tanzania.
Điều đó khác hoàn toàn với cuộc viếng thăm nửa ngày hoặc ba phần tư ngày thật khác xa so với ở lại qua đêm, để tôi giải thích thêm một chút.
Họ có sáu con, tôi trò chuyện với Anna trong bếp vừa trò chuyện vừa nấu ăn trong năm giờ trong căn bếp nhỏ hôm đó, trong khi trò chuyện, chị cho tôi biết đã thỏa thuận với chồng về kế hoạch hóa gia đình để có thể đẻ thưa.
Vợ chồng họ rất yêu nhau.
Đây là chiến binh Maasai và vợ, họ đã quyết định lấy nhau, họ có lòng kính trọng và tình yêy trong quan hệ.
Họ có sáu người con, hai cháu ở giữa sinh đôi, 13 tuổi, một trai một gái, tên là Grace.
Chúng tôi ra ngoài lấy củi và làm các việc thường ngày Grace và mẹ vẫn làm Grace không còn là một đứa trẻ cô đã là một thanh niên nhưng cô vẫn chưa là người lớn.
Cô bé rất, rất là e thẹn.
Cô rất muốn nói chuyện với tôi và Jenn.
Chúng tôi tìm cách bắt chuyện với cô, nhưng cô rất hay thẹn.
Rồi đêm đến, khi mọi ngọn đèn đều tắt trong vùng nông thôn Tanzania, đêm ấy trời không có trăng, đêm đầu tháng, trời không có sao, Jenn đi ra ngoài túp lều mang theo chiếc đèn pha REI bật đeo trên trán, Grace lập tức đi theo, và gọi người phiên dịch, em đến bên Jenn và nói, "Khi cậu về nhà, cậu có thể cho tớ chiếc đèn để tớ học vào ban đêm có được không?"
CA: Oh, wow.
MG: Và bố cháu bảo với tôi anh ấy rất là lo lắng cho con gái khác với đứa con trai đã thi đỗ cấp hai, con gái anh bận nhiều việc nhà, nên học không được tốt và vẫn chưa được nhận vào trường công lập.
Anh bảo: "Tôi không biết sẽ trả tiền học cho con gái thế nào.
Tôi không thể trả học phí cho trường tư, cháu có thể chôn đời mình ở nông trại này như vợ tôi."
Họ thấy sự khác biệt mà giáo dục có thể mang lại một cách lớn lao và sâu sắc.
CA: Đây là một bức ảnh khác của hai đữa con khác của anh chị Rory và Phoebe, bên cạnh Paul Farmer.
Nuôi dạy ba đứa con lại là gia đình giàu có nhất trên thế giới đó có vẻ là một thực nghiệm về mặt xã hội hiếm có tiền lệ.
Vậy anh chị xoay xở như thế nào?
Đâu là cách tiếp cận của anh chị?
BG: Vâng, có thể nói nhìn chung các con tôi được hưởng một nền giáo dục rất tốt, có điều phải làm cho các cháu nhận thức được về năng lực của mình các cháu sẽ đi đâu và làm việc gì, và triết lý của chúng tôi được làm rất rõ cho các con -- đó là hầu hết số tiền sẽ đưa vào Quỹ -- và chúng tôi giúp các con tìm điều khiến chúng say mê.
Chúng tôi muốn tạo cho con sự cân bằng giữa sự tự do làm điều mình thích và không có quá nhiều tiền để nhởn nhơ vô tích sự.
Đến giờ, các con tôi đều khá siêng năng, thích thú chọn lấy hướng đi cho riêng mình.
CA: Anh chị giữ dìn cẩn thận sự riêng tư chính đáng của các con.
Tôi tò mò tại sao anh chị cho phép tôi chiếu bức hình này tại TED.
BG: Vâng, đó một điều hay.
Khi các con tôi lớn dần lên, chúng đều biết rằng trách nhiệm là niềm tin của gia đình chúng tôi, rằng chỉ được sống ở Mỹ thôi chúng tôi đã hưởng một diễm phúc không thể tin được và một nền giáo dục tuyệt vời, và chúng tôi có trách nhiệm trả ơn cho thế giới.
Bởi vậy khi các con tôi lớn lên và chúng tôi dạy dỗ chúng -- chúng đã tới rất nhiều nước trên thế giới -- các con tôi nói rằng, chúng con muốn mọi người biết rằng chúng con tin vào những điều bố và mẹ đang làm, chúng con muốn tiếp tục thấy điều đó.
Thế nên chúng tôi được con cho phép khoe bức hình này, và Paul Farmer có thể sẽ đưa hình này vào một số công trình của anh ấy.
Các con tôi cũng quan tâm sâu sắc đến sứ mệnh của Quỹ.
CA: Anh chị dễ dàng có đủ tiền dù có đóng góp to lớn cho Quỹ để làm cho các con thành tỷ phú
Anh chị có kế hoạch như thế không?
BG: Không. Không. Không có chuyện đó cho các con tôi.
Chúng cần có nhận biết rằng công việc của chúng là có ý nghĩa và quan trọng.
Trước khi lấy nhau, chúng tôi có đọc một bài báo, trong đó Warren Buffett có nói về điều đó, và chúng tôi hoàn toàn tin rằng đấy không là một điều hay cả cho xã hội và cho lũ trẻ.
CA: Về Warren Buffett , có những điều kỳ diệu đã xảy ra năm 2006, khi một đối thủ thực sự và duy nhất của anh chị xét về góc độ là người giàu nhất nước Mỹ đột nhiên quay lại đồng ý hiến 80% tài sản của ông cho Quỹ của anh chị.
Làm thế nào lại có chuyện đó?
Có một câu chuyện dài và một câu chuyện ngắn.
Ta có đủ thời gian cho câu chuyện ngắn.
BG: Được thôi. Warren là một người bạn thân, vợ ông ấy bà Suzie bà sắp sửa cho đi tất cả tài sản.
Bi kịch thay, bà lại chết trước ông, và thế là ông ấy có tiếng nói quyết định, và -- (Cười) -- ông ấy tuyên bố -- CA: Rằng...
BG: Nếu ông ấy biết một ai đó đang làm tốt công việc này, và sẵn lòng làm miễn phí, thì có thể ông sẽ vui lòng. Nhưng chúng tôi rất sửng sốt.
MG: Hoàn toàn sửng sốt. BG: Không hề trông đợi điều đó, và đấy là điều không thể tin được.
Nó cho phép chúng tôi có tham vọng làm được nhiều hơn trong hoạt động năng động của Quỹ.
Một nửa nguồn lực chúng tôi có đến từ sự hào hiệp phi thường của Warren.
CA: Tôi biết là anh đã cam kết rằng đến cuối đời, hơn 95% tài sản của anh chị, sẽ được trao cho Quỹ.
BG: Vâng.
CA: Bắt đầu từ lúc anh chị đến với nhau, thật là kỳ diệu - (Vỗ tay) Vừa qua, anh và Warren đã có những cuộc tiếp xúc và thuyết phục những nhà tỷ phú và doanh nhân thành đạt cam kết sẽ hiến tặng, hơn nửa tài sản của họ cho hoạt động từ thiện.
Tình hình việcđó ra sao?
BG: Hiện có 120 người có sự cam kết hiến tặng này.
Cái hay là chúng tôi gặp nhau hàng năm để bàn bạc, các anh thuê nhân viên, vậy việc cho họ thế nào?
Chúng tôi không cố làm mọi việc giống nhau.
Tôi muốn nói nét đẹp của hoạt động từ thiện là ở trong sự đa dạng này.
Người ta hiến tặng cho một sự nghiệp nào đó.
Chúng ta nhìn và cảm kích, "Wow."
Cái đó thật đáng quý.
Vai trò của việc từ thiện là có nhiều cách tiếp cận khác nhau, gồm cả lĩnh vực như giáo dục.
Chúng ta cần có nhiều thực nghiệm hơn nữa.
Nhưng thật tuyệt vời được gặp những nhà hảo tâm, chia sẻ những quan tâm trên cùng một hành trình, về cách họ để cho con cái cùng tham gia công việc ra sao, khi mỗi người làm mỗi việc khác nhau, đó là cách đưa đến thành công hơn trông đợi.
Công việc xem ra tiếp tục tiến triển về quy mô trong những năm kế tiếp.
MG: Nhìn thấy người khác đang tạo ra biến đổi qua công việc từ thiện, tôi muốn nói đến những người coi đây là việc của chính mình họ mang tài nghệ khéo léo theo sau những ý tưởng tốt đẹp.
Nếu họ dành hết tâm trí mình cho công việc từ thiện, họ có thể thay đổi thế giới.
Nhìn thấy người khác làm việc thiện, họ tự bảo, "Wow, tôi cũng muốn làm việc đó bằng tiền của mình."
Tôi thấy sự kỳ diệu nằm ở trong cái đó.
CA: Tôi thấy quả thực là rất khó để người ta có thể hình dung làm thế nào có thể chi một khoản tiền lớn cho một việc nào đó, ở một nơi xa xôi.
Có thể có một số nhà tỷ phú hiện đang ngồi đây và chắc chắn ở đây có những người thành đạt.
Tôi tò mò muốn biết, anh chị có toại nguyện không?
Đâu là sự toại nguyện?
BG: Đấy là điều thỏa lòng nhất mà chúng tôi có được, và anh không thể thỏa mãn và dừng lại đó, nếu có gì đó chưa tốt cho con cái của anh, chúng ta hãy ngồi lại và bàn cho ra xem cần phải làm gì.
Thế giới đã tử tế hơn nhiều nhờ các nhà hảo tâm trong quá khứ, với truyền thống tốt đẹp, nước Mỹ rất mạnh về từ thiện, khiến cả thế giới phải ghen tị.
Một điều làm tôi rất lạc quan là tôi tin rằng hoạt động từ thiện đang ngày càng gia tăng và nó đang nhận lấy những công việc mà chính phủ làm chưa tốt hay làm chưa xuể và chỉ ra cách đi và phương hướng đúng.
CA: Thế giới ở trong tình trạng bất bình đẳng khủng khiếp, vấn đề bất bình đẳng ngày càng tăng nó có vẻ như thuộc về cấu trúc.
Tôi tin rằng nếu càng nhiều đồng nghiệp của anh chị ở đây làm công việc mà anh chị đã làm thì điều đó sẽ có tác dụng không chỉ khắc phục tình trạng mà còn thay đổi nhận thức.
Liệu tôi nghĩ thế có đúng không?
BG: Vâng đúng. Nếu ta nhận từ người giàu nhất đem cho người nghèo nhất, thì đó là tốt lành.
Việc đó làm cân bằng, cho nên là hợp lẽ.
MG: Nhưng anh thay đổi chế độ.
Ở Mỹ, chúng ta đang cố thay đổi hệ thống giáo dục để nó thành cơ hội cho tất cả mọi người và nó có hiệu quả cho tất cả sinh viên.
Tôi nghĩ điều đó sẽ thực sự biến đổi tình trạng bất bình đẳng.
BG: Đó là điều quan trọng nhất.
(Vỗ tay) CA: Vâng, tôi tin rằng hầu hết mọi người ở đây và hàng triệu người trên thế giới đều ngưỡng mộ những quyết định mà anh chị đã chọn trong đời và mức độ ảnh hưởng lớn lao mà anh chị mang đến cho tương lai.
Cám ơn anh chị rất nhiều vì đã đến với TED và chia sẻ với chúng tôi công việc anh chị đã làm.
BG: Cám ơn. MG: Cám ơn.
(Vỗ tay) BG: Cảm ơn. MG: Cảm ơn rất nhiều.
BG: Thế em ạ, em làm rất tốt. (Vỗ tay)
Ngay bây giờ có một giáo viên đầy khát vọng đang làm nghiên cứu dài 60 trang dựa trên một lý thuyết giáo dục cũ được phát triển bởi một cố giáo sư và tự hỏi bài tập mà cô ấy đang làm có liên quan gì tới điều cô muốn làm trong đời: trở thành nhà giáo dục, thay đổi những cuộc đời và làm nên phép màu.
Ngay bây giờ, có một giáo viên đầy khát vọng tại trường sư phạm đang theo dõi một vị giáo sư lảm nhảm về sự kết nối trong dạy học một cách kém thu hút nhất.
Ngay bây giờ có một giáo viên năm nhất nghiên cứu kế hoạch giảng dạy tại nhà cố gắng hiểu những tiêu chuẩn giáo dục, cố tìm cách chấm điểm tốt nhất cho học trò, đồng thời tự nhủ hết lần này đến lần khác, "Đừng vội mừng, phải luôn nghiêm khắc." bởi vì đó là cái mà cô ấy được dạy trong chương trình giáo dục sư phạm.
Ngay bây giờ, có một học sinh đang tìm cách thuyết phục cha mẹ rằng mình bị ốm và không thể đi học vào ngày mai.
Trong khi đó, ngay bây giờ có những nhà giáo dục tuyệt vời đang chia sẻ các thông tin, theo một cách rất tuyệt vời đến nỗi những học sinh dưới kia chỉ chờ đợi một giọt mồ hôi rỏ ra từ khuôn mặt người này để chúng có thể thấm nhuần tất cả kiến thức kia.
Ngay bây giờ, cũng có một người thu hút được toàn bộ sự chú ý của khán giả, dệt nên một câu chuyện có sức hút về một thế giới mà người nghe chưa bao giờ nhìn thấy hoặc tưởng tới, nhưng nếu nhắm mắt lại họ có thể mường tượng ra bởi vì câu chuyện được kể quá là hấp dẫn.
Ngay bây giờ, có một người, có thể yêu cầu khán giả giơ hai tay lên và giữ như thế cho đến khi anh ta nói: "Hạ tay xuống."
Ngay bây giờ.
Mọi người sẽ nói, " Chris à, anh miêu tả cái gã được đào tạo rởm nhưng cũng miêu tả những nhà giáo dục đầy uy lực.
Nếu nghĩ về thế giới giáo dục cụ thể là giáo dục thị thành, những người này bù trừ cho nhau, và thế thì sẽ ổn cả."
Thực tế là, những người mà tôi miêu tả là những giáo viên tuyệt vời những bậc thầy về xây dựng câu chuyện bậc thầy kể chuyện họ không ở trong lớp học.
Những người biết kỹ năng dạy dỗ và kết nối với người nghe không biết chứng chỉ dạy học là cái gì.
Họ thậm chí không có bằng cấp liên quan tới giáo dục.
Và điều đó làm tôi buồn.
Buồn bởi những người tôi miêu tả, thờ ơ trong quá trình học, lại muốn trở thành những giáo viên giỏi, nhưng lại không có khuôn mẫu.
Tôi sẽ mượn lời của Mark Twain,
ông nói rằng sự chuẩn bị đúng cách hay giảng dạy có quyền năng lớn đến nỗi biến tà thành chính, những thói thường chán ngắt thành bổ ích, thay đổi con người và biến họ thành những thiên sứ.
Những người mà tôi vừa miêu tả được chuẩn bị đầy đủ cho việc giảng dạy, không bởi trường học , mà bởi việc ở cùng chỗ với học viên.
Thử đoán xem đó là những nơi nào?
Hiệu cắt tóc, buổi trình diễn nhạc rap, và quan trọng nhất, trong nhà thờ của người da màu.
Tôi đã hình thành ý tưởng gọi là sư phạm Ngũ tuần.
Ai ở đây từng đi nhà thờ của người da màu?
Có vài người giơ tay.
Các bạn đến đó, linh mục bắt đầu rao giảng ông ta nhận ra mình phải kết nối với người nghe, vì vậy, ông chơi chữ thế này vào lúc mở đầu, rồi dừng lại một chút, và nói: "Lạy Chúa, họ chưa thực sự chú ý."
"Cho tôi một lời amen."
Khán giả: Amen.
Chris Emdin: "Cho tôi một lời amen.
Khán giả: Amen CE: Đột nhiên mọi người choàng tỉnh.
Linh mục dậm chân lên bục giảng để gây chú ý.
Ông ta hạ giọng khi muốn người ta hướng vào mình, đó là những kỹ năng chúng ta cần để trở thành giáo viên giỏi kết nối .
Tại sao việc đào tạo giáo viên chỉ cho ta những lý thuyết những tiêu chuẩn và tất cả những thứ chẳng liên quan gì tới kỹ năng cơ bản, phép màu mà ta cần để kết nối với khán giả, với học trò?
Theo tôi, định hình lại việc đào tạo giáo viên, giúp ta tập trung vào nội dung, vào những lý thuyết, nhưng nội dung và lý thuyết mà vắng bóng phép màu của dạy và học, là vô nghĩa.
Người ta thi thoảng nói "Phép màu chỉ là phép màu."
Có những giáo viên, có các kỹ năng đó, bất chấp mọi thách thức, vào trường và kết nối với người nghe, người phụ trách đi ngang và nói, " Anh ấy giỏi quá, tôi ước có giáo viên giỏi như thế."
Và khi cố gắng miêu tả đó là gì, họ chỉ nói "Anh ấy có phép màu."
Nhưng tôi nói với các bạn rằng phép màu đó cũng có thể được giảng dạy.
Có thể giảng dạy được phép màu.
Có thể giảng dạy được phép màu.
Thế dạy nó như thế nào?
Bằng cách cho phép người ta đi vào những không gian nơi phép màu xảy ra.
Nếu muốn là một giáo viên truyền cảm hãy ra khỏi những hạn chế của trường học và vào phố.
Phải đến đó, ngồi chơi ở hiệu cắt tóc, đến nhà thờ da màu, và quan sát những người có năng lực kết nối ghi chép những gì họ làm.
Ở những lớp sư phạm tại trường đại học, tôi bắt đầu một dự án mà từng học sinh ngồi xem trình diễn nhạc rap.
Họ xem cách các nghệ sỹ rap di chuyển và nói chuyện bằng đôi tay.
cách họ bước đi đầy tự hào trên sân khấu.
nghe những ẩn dụ và so sánh đồng nhất. Những điều nhỏ nhặt này, nếu được thực hành đủ lâu, sẽ trở thành chìa khóa của phép màu.
Họ học được là chỉ cần nhìn học trò nhướn mày lên khoảng một phần tư inch, không cần phải nói lời nào cả, vì các em sẽ tự biết đó nghĩa là thầy muốn mình chú ý hơn.
Nếu ta có thể biến đổi giáo dục sư phạm tập trung vào việc giảng dạy giáo viên cách tạo ra phép màu đó Vù! ta có thể thổi sinh khí vào lớp học, khơi mào lại trí tưởng tượng và thay đổi nền giáo dục.
Xin cảm ơn.
(vỗ tay)
Khi con người nghĩ về đô thị, họ có xu hướng nghĩ về những điều nhất định.
Họ nghĩ về cao ốc và phố phường, các toà nhà chọc trời, và những chiếc taxi ồn ào.
Nhưng khi tôi nghĩ về đô thị, tôi nghĩ đến con người.
Nền tảng của đô thị là con người. Những nơi con người đi đến và những nơi con người gặp gỡ là cốt lõi cho sự vận hành của một đô thị.
Vậy quan trọng hơn cả các toà nhà trong đô thị chính là những không gian công cộng xen kẽ chúng.
Và hiện nay, nhiều trong những thay đổi rõ rệt nhất của các đô thị lại diễn ra tại các không gian công cộng này.
Nên tôi tin là các không gian công cộng tươi vui, đầy sức sống là mấu chốt để quy hoạch nên một đô thị tuyệt vời.
Những không gian này thổi hồn vào một đô thị.
Nhưng điều gì làm nên cái hồn của một không gian công cộng?
Điều gì thu hút con người đến các không gian công cộng thành công, và điều gì ở các nơi thất bại khiến con người tránh xa?
Tôi nghĩ, nếu trả lời được những câu hỏi này, tôi có thể đóng góp một phần không nhỏ cho thành phố của mình.
Nhưng một trong những điều hơi lạ ở tôi là tôi chuyên nghiên cứu hành vi động vật, và tôi dùng kĩ năng này không phải để nghiên cứu hành vi của động vật mà để nghiên cứu cách người dân thành thị sử dụng các không gian chung trong thành phố.
Một trong những không gian đầu tiên mà tôi nghiên cứu là một công viên nhỏ xíu tên Paley Park ở trung tâm Manhattan.
Không gian nhỏ này đã trở thành một hiện tượng nhỏ, và vì nó ảnh hưởng sâu sắc đến người dân New York, nó đã để lại trong tôi một ấn tượng rất mạnh.
Tôi đã nghiên cứu công viên này từ lúc khởi nghiệp vì nó được xây bởi cha dượng của tôi, vì thế tôi biết những nơi như Paley Park không tự nhiên mà được yêu mến.
Tôi nhận thấy rằng những nơi như thế đòi hỏi một sự cống hiến hết mình và sự chú ý đến từng chi tiết.
Nhưng điều gì lại khiến nơi này đặc biệt và thu hút con người đến thế?
Khi ngồi tại đây và quan sát cẩn thận, điều đầu tiên tôi để ý đến là những chiếc ghế thoải mái, có thể di chuyển.
Mọi người có thể đến đây, tìm một chiếc ghế, di chuyển nó một chút, và ngồi một lát, và rồi thật thú vị, chính con người thu hút thêm con người, và một điều trái khoáy là tôi cảm thấy bình yên hơn khi có con người xung quanh.
Và nơi này xanh tươi.
Công viên nhỏ này đem đến những điều mà người New York ao ước: sự thoải mái và sự xanh tươi.
Nhưng tôi tự hỏi vì sao không có nhiều hơn các không gian có cây xanh và chỗ ngồi giống thế trong lòng thành phố, nơi bạn không cảm thấy cô đơn, hoặc như một kẻ xâm nhập?
Đáng buồn là các đô thị thường không được thiết kế như thế.
Giờ bạn thấy một cảnh tượng quen thuộc.
Đây là cách mà trước giờ các trung tâm thương mại đã được thiết kế.
Chúng mang một vẻ thời thượng lạnh lùng mà ta hay gắn kết với các kiểu kiến trúc hiện đại, nhưng không có gì ngạc nhiên khi con người tránh những nơi như thế.
Chúng không chỉ có vẻ xa cách, chúng còn trông đầy nguy hiểm.
Ý tôi là, bạn sẽ ngồi ở đâu?
Bạn sẽ làm gì ở đây?
Nhưng các kiến trúc sư yêu chúng.
Chúng là nền tảng cho các tác phẩm của họ.
Chúng có thể hào phóng cho một vài bức tượng, nhưng chỉ nhiêu đó thôi.
Và với các nhà phát triển, chúng thật lí tưởng.
Không cần tưới tắm, không cần bảo quản, và không có những vị khách không mời để lo lắng.
Nhưng bạn không nghĩ đây là một điều phí phạm sao?
Với tôi, trở thành nhà quy hoạch đô thị đồng nghĩa với khả năng thay đổi thành phố nơi tôi sinh sống và yêu mến.
Tôi ước muốn tạo ra những nơi có thể khiến bạn có được thứ cảm giác như ở Paley Park, và không để các nhà phát triển xây các trung tâm ảm đạm như vậy nữa.
Nhưng sau nhiều năm, tôi học được rằng thật khó để tạo ra các không gian công cộng thành công, ý nghĩa, và tươi vui.
Tôi học được từ cha dượng rằng những nơi như thế không tự nhiên mà có, nhất là ở một thành phố như New York, nơi mà từ đầu đã phải đấu tranh để có không gian công cộng, và để nó trở nên thành công, ai đó phải suy nghĩ rất kĩ về tất cả mọi chi tiết.
Các không gian mở ở đô thị là cơ hội.
Đúng, chúng là cơ hội cho đầu tư thương mại, nhưng chúng cũng là cơ hội cho những điều tốt đẹp chung cho thành phố, và hai mục tiêu đó thường trái ngược nhau, và do đó gây ra mâu thuẫn.
Lần đầu tiên tôi phải đấu tranh cho một không gian công cộng là ở đầu thập kỉ 80, khi tôi đang là trưởng nhóm các nhà quy hoạch tại một bãi rác khổng lồ tên Battery Park City ở Hạ Manhattan, cạnh dòng sông Hudson.
Bãi cát cằn cỗi này đã bị bỏ hoang trong 10 năm, và chúng tôi biết nếu không tìm được một nhà phát triển trong vòng 6 tháng, nó sẽ phá sản.
Thế là chúng tôi nảy ra một ý tưởng đột phá, gần như điên rồ.
Thay vì xây một công viên để bù hao cho các sự phát triển sau này, sao không đảo ngược cách thức và xây trước một không gian công cộng nhỏ nhưng cao cấp, và xem liệu nó có thay đổi được gì không.
Chúng tôi chỉ đủ ngân sách để làm một phần nhỏ của con đường ven sông tương lai, nên bất cứ thứ gì chúng tôi xây đều phải hoàn hảo.
Để chắc chắn, tôi đề nghị xây một mô hình bằng gỗ, với tỉ lệ thật, của ban công và bờ kè.
Và khi tôi ngồi xuống chiếc ghế mô hình đó với các đám cát còn xoáy quanh, ban công đã đập ngay vào tầm mắt, che hết tầm nhìn và huỷ hoại trải nghiệm tại bờ sông của tôi.
Nên bạn thấy đó, các chi tiết thật sự có thể tạo ra sự khác biệt.
Nhưng thiết kế không chỉ liên quan đến vẻ ngoài, nó còn là cảm giác của cơ thể khi bạn ngồi tại đó, trong không gian đó, và tôi tin rằng một thiết kế thành công luôn dựa trên những trải nghiệm cá nhân ấy.
Trong tấm ảnh này, mọi thứ đều trông tươm tất, nhưng bờ đá granit đấy, các ngọn đèn này, lưng tựa của băng ghế kia, những hàng cây con, và rất nhiều nơi khác nhau để ngồi đều là những cuộc đấu tranh nhỏ để biến dự án này thành một nơi mọi người muốn đến.
Kết quả đáng giá của việc này là 20 năm sau khi Michael Bloomberg đề cử tôi làm uỷ viên ban quy hoạch và cho tôi đảm nhiệm việc tạo diện mạo cho cả thành phố New York.
Chính ngày hôm đó, ông ấy bảo tôi rằng dân số thành phố New York dự kiến sẽ tăng từ 8 lên 9 triệu người.
Và ông ấy hỏi, “Vậy bà sẽ để một triệu dân New York mới vào đâu?”
Thiệt tình là, tôi cũng không biết.
Các bạn biết đấy, New York đề cao việc thu hút dân nhập cư, nên chúng tôi hào hứng về khả năng tăng trưởng này, nhưng thật tình, chúng tôi sẽ phát triển ra đâu đây trong một thành phố đã được xây đến tận các ngóc ngách và được bao bọc bởi sông?
Làm cách nào để tìm chỗ ở cho quá nhiều dân New York mới như thế?
Và nếu không thể mở rộng diện tích, có thể đó là điều tốt, thì các nơi ở mới sẽ được xây ở đâu?
Còn ô tô thì sao?
Thành phố không thể chứa thêm bất kì chiếc ô tô nào nữa. Vậy chúng tôi phải làm gì đây?
Nếu không thể trải rộng thêm, chúng tôi buộc phải lên cao.
Và nếu phải lên cao, chúng tôi cần lên cao tại những nơi mà con người sẽ không cần ô tô.
Chúng tôi sẽ dùng một trong những cơ sở tốt nhất thành phố: hệ thống trung chuyển.
Nhưng chúng tôi chưa bao giờ nghĩ đến cách để tận dụng triệt để nó.
Và đây là đáp án cho vấn đề của chúng tôi.
Nếu có thể quy hoạch các công trình mới xung quanh hệ thống trung chuyển, chúng tôi thật sự có thể chịu được số dân mới, chúng tôi nghĩ.
Đây là kế hoạch cho những gì chúng tôi cần làm: Chúng tôi cần phân vùng lại — và phân vùng là công cụ thường ngày của các nhà quy hoạch — và cơ bản là quy hoạch lại toàn thành phố, nhắm vào các nơi được phép xây công trình mới và cấm mọi sự khai triển tại các khu phố nhiều ô tô, mang phong cách ngoại thành.
Đây là một ý tưởng quá đỗi tham vọng, tham vọng vì kế hoạch này cần được duyệt bởi các cộng đồng dân cư.
Vậy làm sao để giải quyết việc này?
Lắng nghe. Thế là tôi bắt đầu lắng nghe, thật sự, tôi đã phải lắng nghe hàng nghìn giờ chỉ để gây dựng lòng tin.
Bạn biết đó, các cộng đồng dân cư biết rõ bạn hiểu khu phố của họ hay không.
Đây không phải điều có thể giả vờ.
Và tôi bắt đầu đi bộ.
Tôi không nhớ mình đã đi qua bao nhiêu khu nhà, trong các tháng hè oi bức, trong những trời đông giá lạnh, năm này qua năm khác, chỉ để hiểu được ADN của mỗi khu phố và cảm giác của mỗi con đường.
Tôi trở thành một chuyên gia phân vùng siêu đẳng, Tôi tìm cách giải quyết các lo ngại của người dân qua việc phân vùng này.
Từng chút một, từng con phố một, từng khu nhà một, chúng tôi bắt đầu đặt giới hạn độ cao cho các công trình mới có thể dễ dàng hình dung và gần hệ thống trung chuyển.
Sau 12 năm ròng rã, chúng tôi đã phân vùng lại 124 khu phố, 40 phần trăm của thành phố, 12,500 khu nhà, để bây giờ, 90 phần trăm các công trình mới tại New York đều cách một trạm trung chuyển 10 phút đi bộ.
Nói theo cách khác, dân cư ở đây không cần sở hữu ô tô.
Phân vùng là công việc mệt mỏi và hao tốn năng lượng và quan trọng, nhưng nó chưa bao giờ là nhiệm vụ của tôi.
Bạn không thấy được và không cảm nhận được sự phân vùng.
Nhiệm vụ của tôi luôn là tạo ra các không gian công cộng tuyệt vời.
Ở các khu vực được quy hoạch cho sự phát triển mạnh, tôi đã quyết tâm tạo ra những không gian có khả năng thay đổi đời sống của dân cư nơi đó.
Những gì các bạn đang thấy từng là 2 dặm của một bờ sông xuống cấp, bỏ hoang tại khu Greenpoint và Williamsburg ở Brooklyn, không có đường để đến và hoàn toàn vô dụng.
Việc quy hoạch ở đây cực kì lớn, nên tôi cảm thấy mình có nghĩa vụ tạo ra những công viên thật đẹp ở ven sông, và tôi giành rất nhiều thời gian trên từng mét vuông của bản vẽ.
Tôi muốn đảm bảo rằng các lối từ công viên ra bờ sông sẽ phủ rợp bóng cây, rằng sẽ có cây cỏ và hoa lá ở mọi nơi, và, dĩ nhiên, rất rất nhiều chỗ để ngồi.
Thật tình thì, tôi cũng không hình dung được nó sẽ như thế nào
Tôi phải có niềm tin.
Nhưng tôi đã đặt mọi thứ mình đã học và nghiên cứu vào các bản vẽ này.
Và rồi nó được khánh thành, và tôi phải nói với bạn rằng, nó ngoài sức tưởng tượng.
Mọi người từ khắp nơi trên thành phố đổ về những công viên này.
Tôi biết chúng đã thay đổi đời sống của dân cư nơi đây, nhưng nó cũng thay đổi cách người New York nghĩ về thành phố của họ.
Tôi hay đến đây và quan sát mọi người leo lên chiếc phà nhỏ nối giữa các khu vực của thành phố, và tôi không biết vì sao, nhưng tôi hoàn toàn xúc động trước việc mọi người dùng chiếc phà này như thể nó đã ở đây từ trước đến giờ.
Còn đây là một công viên mới ở Hạ Manhattan.
Bạn biết đấy, bờ sông của Hạ Manhattan từng là một đống bừa bộn trước ngày 11 tháng 9.
Wall Street thực chất không giáp sông vì không có cách nào để đến bờ sông này.
Và sau sự kiện 11 tháng 9, thành phố có rất ít kiểm soát.
Nhưng tôi nghĩ nếu chúng tôi đến Tập Đoàn Phát Triển Hạ Manhattan để mua lại 2 dặm của bờ sông xuống cấp này, nó sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến việc xây dựng lại Hạ Manhattan.
Và y như rằng.
Hạ Manhattan cuối cùng đã có bờ sông công cộng ở cả ba hướng.
Tôi thật sự yêu công viên này.
Bạn biết không, ban công giờ buộc phải cao hơn, nên chúng tôi đặt các ghế cao ở rìa, bạn có thể đến gần mặt nước đến mức bạn thật sự ở trên nó.
Và hãy để ý đến thiết kế rộng và phẳng của tay vịn ban công để bạn có thể đặt bữa trưa hoặc máy tính lên.
Và tôi yêu lúc con người đến đây và nhìn lên và nói, “Wow, Brooklyn kìa, nó gần thật”.
Vậy đâu là bí quyết?
Làm cách nào để biến một công viên thành một nơi mà con người muốn đến?
Thật ra, nó tuỳ thuộc vào bạn, không phải với tư cách một nhà quy hoạch, mà với tư cách một con người.
Bạn đừng tập trung vào chuyên môn thiết kế của mình.
Mà hãy tập trung vào trái tim của mình.
Ý tôi là, bạn có muốn đến đó không?
Bạn có muốn nán lại không?
Bạn có thể thấy nó từ trong ra ngoài không?
Có người khác ở đó không?
Nó có xanh và thân thiện không?
Bạn có tìm thấy chỗ ngồi riêng cho mình không?
Bây giờ, khắp thành phố New York, có những nơi mà bạn có thể tìm thấy chỗ ngồi riêng cho mình.
Những nơi từng là bãi đỗ xe đã trở thành các quán cà phê vỉa hè.
Nơi từng là đường xe chạy của Broadway hiện nay đã có bàn và ghế.
Nơi mà 12 năm trước các quán cà phê vỉa hè bị cấm, thì nay chúng ở khắp nơi.
Nhưng để những nơi này được sử dụng cho nhu cầu công cộng không hề dễ, và còn khó hơn để giữ chúng như thế.
Vậy bây giờ tôi sẽ kể cho bạn nghe câu chuyện về một công viên rất lạ tên là High Line.
High Line từng là một đường ray xe lủa trên cao.
(Vỗ tay) High Line từng là một đường ray xe lửa trên cao nối thông ba khu phố ở Bờ Tây Manhattan, và khi tàu hoả ngừng chạy, đường ray trở thành một cảnh quan tự nhiên, như kiểu một khu vườn trên trời.
Và lần đầu tiên nhìn thấy nó khi tôi leo lên đường ray cũ kĩ đó, tôi đã say nắng y như cách bạn say nắng một con người, đúng như vậy.
Và khi được bổ nhiệm, việc cứu hai phân khúc của đường ray High Line khỏi sự phá dỡ trở thành ưu tiên hàng đầu và cũng là dự án quan trọng nhất của tôi.
Tôi biết rằng nếu tôi không dành đủ sự quan tâm cho High Line, thì một ngày nào đó, nó sẽ bị phá bỏ.
Và công viên High Line, dù được biết đến rộng rãi và hết sức nổi tiếng, lại là không gian công cộng gây nhiều tranh cãi nhất trong thành phố.
Bạn có thể nhìn thấy một công viên đẹp, nhưng không phải ai cũng thấy điều đó.
Bạn biết đó, các lợi ích thương mại sẽ luôn chống lại những không gian công cộng.
Bạn có thể nói, “Thật tuyệt vời khi có hơn bốn triệu người trên khắp thế giới đến thăm công viên High Line”.
Vậy mà, một nhà phát triển chỉ thấy một điều duy nhất: khách hàng.
"Này, sao không dẹp các bụi cây đó đi và thay bằng các cửa hàng dọc High Line?
Điều này không tuyệt sao? Không phải nó sẽ mang lại nhiều tiền hơn cho thành phố sao?"
Nhưng không, điều đó chẳng tuyệt vời chút nào.
High Line sẽ trở thành trung tâm mua sắm, không phải công viên.
(Vỗ tay) Và bạn biết không, nó có thể đem đến nhiều tiền hơn cho thành phố, nhưng một đô thị cần có tầm nhìn xa về những điều tốt đẹp cho cả một cộng đồng.
Rất gần đây, phân khúc cùng của High Line, nhịp thứ ba của High Line, nhịp chót của High Line, đã phải chống lại sự tranh giành của các nhà phát triển, khi mà một số những người này đang thi công trên 1 triệu rưỡi mét vuông tại Hudson Yards, gần ngay phân khúc này.
Họ đến gặp tôi và bảo rằng họ “tạm thời tháo rời” phân đoạn thứ ba, phân đoạn cuối cùng đó.
Có lẽ với họ, High Line không phù hợp với hình ảnh một đô thị của các toà nhà chọc trời lấp lánh trên đồi.
Có lẽ nó chỉ cản đường họ.
Nhưng dù gì đi nữa, phải mất chín tháng đàm phán liên tục mỗi ngày để kí được thoả thuận cấm việc đập bỏ phân đoạn này, và điều này xảy ra chỉ hai năm trước thôi.
Bạn thấy đó, dù một không gian công cộng có nổi tiếng và thành công đến mấy, đừng bao giờ cho rằng đó là điều hiển nhiên.
Các không gian công cộng luôn — hãy nhớ rằng — chúng luôn cần những những con người có tầm nhìn trước hết là giành chúng cho nhu cầu công cộng, sau đó là thiết kế chúng theo nhu cầu của cộng đồng, bảo trì chúng để đảm bảo rằng chúng giành cho mọi người, và rằng chúng không bị vi phạm, xâm chiếm, bỏ hoang, hoặc phớt lờ.
Nếu có một điều mà tôi đã học được với tư cách một nhà quy hoạch đô thị, thì đó là không gian công cộng có sức mạnh.
Sức mạnh này không chỉ được đo bằng số người sử dụng chúng, mà còn là con số lớn những người yêu quý thành phố của họ hơn khi biết rằng chúng có ở đó.
Không gian công cộng có thể thay đổi cách bạn sống tại một đô thị, cách bạn cảm nhận về một đô thị, việc bạn chọn đô thị này hay đô thị khác, và nó cũng là một trong những lí do quan trọng nhất khiến bạn sống trong một đô thị.
Tôi tin một đô thị thành công cũng như một buổi tiệc vui nhộn.
Con người ở lại vì họ có một thời gian tuyệt vời.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Đâu là điểm chung giữa công nghệ, mỹ thuật và khoa học?
Đó là sự tò mò Sự tò mò dẫn chúng ta đến với những khám phá mới mà mắt thường không thể thấy
Và tôi thích dùng phim ảnh để đưa mọi người đến với cuộc hành trình vượt không gian và thời gian biến những thứ vô hình thành hữu hình Nó mở rộng chân trời thay đổi nhận thức làm chúng ta cởi mở hơn và chạm đến trái tim của mỗi người
Sau đây là một số cảnh quay từ bộ phim 3D của tôi có tên "Những điều bí ẩn của thế giới vô hình"
(Nhạc) Có những biến đổi quá chậm để mắt người có thể nhận ra, và kĩ thuật "tua nhanh" giúp chúng ta mở rộng góc nhìn về cuộc sống.
Chúng ta có thể thấy sự phát triển của sinh vật, bằng cách nào mà cây leo có thể sống sót qua những tầng rừng để nhìn thấy ánh sáng mặt trời.
Ở quy mô lớn hơn, "tua nhanh" giúp chúng ta nhìn thấy sự chuyển động của thế giới
không chỉ dừng lại ở những bước tiến dài của tự nhiên mà còn cả những tiến bộ không ngừng nghỉ của nhân loại
Mỗi vệt chấm đại diện cho một máy bay chở khách nhờ vào dữ liệu không lưu cùng với kĩ thuật "tua nhanh" ta có thể nhìn thấy thứ luôn ở trên chúng ta nhưng lại vô hình Đó là mạng lưới hàng không đi qua nước Mỹ.
Ta có thể làm điều tương tự với những con tàu
Biến dữ liệu thành góc nhìn tua nhanh ghi lại chuyển động của nền kinh tế thế giới
Những dữ liệu trong hàng thập kỉ cho ta cái nhìn về toàn bộ hành tinh như một sinh vật sống bền vững nhờ các dòng hải lưu và những đám mây xoáy trên bầu khí quyển, với sấm sét, với bắc cực quang.
Đây là một hình ảnh đỉnh cao của "tua nhanh" thể hiện sống động cấu trúc giải phẫu của trái đất.
Ở một thái cực khác, Có những thứ di chuyển quá nhanh so với mắt người, và cũng có những công nghệ để khám phá thế giới đó
Với camera siêu tốc, Ta có thể làm chậm thời gian
chụp những bức ảnh nhanh hơn hàng nghìn lần tốc độ mà mắt người có thể ghi nhận.
Và chúng ta có thể thấy cách mà các sinh vật hoạt động, và có lẽ còn bắt chước được chúng.
bạn có thể không nhận ra một con chuồn chuồn đang bay, nhưng nó là chiếc máy bay
tuyệt vời nhất của tự nhiên. Nó có thể liệng, bay ngược, thậm chí là lộn nhào.
Bằng cách theo dõi điểm đánh dấu trên cánh côn trùng, ta có thể hình dung được luồng khí mà chúng tạo ra.
Đó là một bí mật, nhưng camera siêu tốc đã tiết lộ rằng tại cùng một thời điểm. chuồn chuồn chuyển động 4 cánh theo hướng khác nhau
Điều này giúp ta phát triển một loại robot bay mới giúp mở rộng tầm nhìn tới các vùng quan trọng hay xa xôi hẻo lánh
Chúng ta quá lớn, và không nhận ra sự tồn tại của những vật quá bé nhỏ
Máy hiển vi điện tử bắn ra các electron nhờ đó tạo ra hình ảnh phóng đại các vật thể lên tới hàng triệu lần.
Đây là một quả trứng bướm,
những sinh vật bé nhỏ sống trong cơ thể chúng ta. bao gồm cả những con ve sống bám trên lông mi, bò trên da vào ban đêm.
Thử đoán xem đây là cái gì?
Da cá mập đấy.
Miệng của một con sâu bướm.
Mắt của ruồi giấm.
1 cái vỏ trứng.
1 con bọ chét
và lưỡi của con ốc sên.
Chúng ta nghĩ rằng mình biết gần hết về thế giới loài vật nhưng thực tế còn hàng triệu loài nhỏ bé đang chờ được khám phá.
Nhện cũng có một bí mật lớn. Tơ nhện tính trên cùng 1 đơn vị khối lượng còn bền chắc hơn cả thép lại rất mềm dẻo.
Và cuộc hành trình này sẽ đưa ta đến với thế giới nano.
Sợi tơ nhện này chỉ mảnh bằng 1% tóc người.
Trên đó là các vi khuẩn, gần con vi khuẩn, phóng đại lên 10 lần là một 1 con virus.
Bên trong nó, thêm 10 lần phóng đại là 3 chuỗi ADN.
và gần như đạt đến giới hạn của kính hiển vi hiện đại nhất một phân tử cacbon.
Sử dụng "tip" của kính hiển vi điện tử, ta thực sự có thể di chuyển các nguyên tử và chế tạo ra các thiết bị nano tuyệt vời.
Ngày nào đó, một số thiết bị có thể giúp kiểm tra toàn diện tất cả các bệnh và khơi thông động mạch bị tắc nghẽn
Những cỗ máy hóa học siêu nhỏ của tương lai có thể, một ngày nào đó, sửa được lỗi ADN.
Ta đang trên ngưỡng của những tiến bộ phi thường, trên con đường hé lộ những bí mật của cuộc sống
Trong một cơn mưa bụi vũ trụ bất tận, không khí đầy phấn hoa, kim cương siêu nhỏ và châu báu từ những hành tinh khác và các vụ nổ siêu tân tinh.
Mọi người tất bật với cuộc sống được bao quanh bởi những thứ vô hình.
Việc biết rằng có rất nhiều thứ xung quanh chúng ta có thể khiến ta thay đổi góc nhìn về thế giới, nhận ra mình tồn tại trong một vũ trụ sống động, khơi gợi sự tò mò cũng như truyền cảm hứng để ta trở thành nhà thám hiểm trong chính khu vườn nhà.
Ai biết được điều gì đang chờ đợi để được khám phá và những gì sẽ làm thay đổi cuộc sống của chúng ta.
Chúng ta đơn giản chỉ cần nhìn thấy chúng.
Xin cảm ơn.
Các bạn sẽ không hiểu gì vì thứ tiếng Anh của tôi.
Thế là tốt cho các bạn đó, vì các bạn có thể nghỉ ngơi sau tất cả những diễn giả tuyệt vời vừa rồi.
Tôi phải nói thế vì tôi là thế đó, không tự tin lắm, vì thường thường, trong cuộc sống, tôi nghĩ rằng công việc của mình là hoàn toàn vô dụng.
Ý tôi là, tôi thấy mình vô dụng.
Sau Carolyn và tất cả những người kia, tôi thấy mình như cục phân vậy.
Và chắc chắn rằng tôi không biết tại sao mình lại ở đây, nhưng -- các bạn biết cơn ác mộng đó, kiểu như bạn là một kẻ mạo danh, bạn đến nhà hát opera, và họ đẩy bạn lên "Anh phải hát!"
Tôi không biết. Thế nến, vì tôi không có gì để chiếu, không có gì để nói, có lẽ chúng ta nên nói về một điều gì khác.
Chúng ta có thể bắt đầu, nếu các bạn muốn, bằng cách đi tìm hiểu -- chỉ là mở đầu thôi, không thú vị lắm, nhưng -- tôi làm việc thế nào.
Khi một người đến tìm tôi và hỏi rằng tôi nổi tiếng về điều gì, tôi nói, vâng, máy vắt chanh, bàn chải toilet, tăm xỉa răng, những ghế toilet đẹp đẽ, và tại sao không -- bàn chải đánh răng.
Tôi không cố để thiết kế các bàn chải.
Tôi không cố thốt lên "Ồ, cái đó sẽ là một vật đẹp tuyệt," hay những điều tương tự.
Điều đó không làm tôi quan tâm.
Bởi vì có nhiều loại thiết kế khác nhau.
Một loại, chúng ta có thể gọi là thiết kế nhạo báng, là loại thiết kế được sáng tạo bởi Raymond Loewy vào những năm 50, ông ấy nói rằng, cái gì xấu sẽ không bán được, điều đó rất tồi tệ.
Điều đó có nghĩa là thiết kế chỉ là vũ khí cho tiếp thị, cho nhà sản xuất làm sản phẩm hấp dẫn hơn, thế thôi, khi họ bán nhiều hơn, nó trở thành vô dụng, nó cổ lỗ, lố bịch.
Tôi gọi đó là thiết kế nhạo báng, bi quan.
Sau nữa là, thiết kế để tự đề cao bản thân: đó là một nhà thiết kế tuyệt vời người chỉ thiết kế cho những nhà thiết kế tuyệt vời khác. Sau đó là những người như tôi, những người đang cố gắng xứng đáng để tồn tại, và những người quá xấu hổ vì công việc vô nghĩa này nên cố gắng thực hiện nó theo một cách khác, và họ cố gắng, tôi cố gắng, để thiết kế không vì bản thân đồ vật mà hướng đến kết quả, hướng đến lợi ích cho con người, những người sẽ sử dụng nó.
Nếu chúng ta xem xét bàn chải răng -- tôi không nghĩ về cái bàn chải,
tôi nghĩ "Những tác động của nó trong miệng là như thế nào?"
Và để hiểu tác động của chiếc bàn chải trong miệng, tôi phải hình dung: Đây là miệng của ai?
Cuộc sống của người đó như thế nào? Xã hội của anh ta ra sao?
Nền văn minh nào tạo nên xã hội đó?
Loài động vật nào tạo nên nền văn minh này?
Khi tôi đến được -- và phải mất một phút, tôi cũng không sáng dạ lắm -- khi tôi đến được cấp độ của loài động vật, điều đó trở nên thực sự thú vị.
Tôi, bản thân không có bất cứ quyền thay đổi nào cả.
Nhưng khi tôi trở lại, tôi có thể hiểu tại sao tôi không nên làm việc đó, vì hiện tại không làm thì tốt hơn là làm, hay tôi nên làm như thế nào đây.
Nhưng trở lại, khi tôi đang ở điểm về loài động vật, có nhiều thứ để xem xét.
Có nhiều thứ để xem xét, có một thử thách lớn.
Thử thách lớn trước mắt chúng ta.
Bởi vì không có sản phẩm của loài người mà tồn tại bên ngoài thứ mà tôi gọi bằng "Bức ảnh toàn diện".
Bức ảnh toàn diện về lịch sử, thơ ca, chủ nghĩa lãng mạn của chúng ta.
Thơ ca của chúng ta là bước biến đổi, là cuộc sống của chúng ta.
Chúng ta phải nhớ rằng, và chúng ta có thể thấy trong mọi cuốn sách của đứa con trai 10 tuổi của tôi, đó là sự sống xuất hiện 4 tỉ năm trước, khoảng -- bốn phẩy hai tỉ?
Giọng nói ngoài sân khấu: Bốn phẩy năm.
Vâng, phẩy năm, OK, OK, OK! Tôi làm nghề thiết kế, chỉ biết đến thế thôi, qua những món quà Giáng sinh.
Và trước đó có một thứ súp, gọi là "súp nguyên thủy", thứ súp đầu tiên - bloop bloop bloop -- giống như bùn bẩn, không có sự sống, không có gì cả.
Lúc đó - pshoo-shoo -- chớp - pshu -- lóe sáng -- pshoo-shoo -- tạo nên sự sống -- bloop bloop - và tất cả đều chết.
Hàng triệu năm sau -- pshoo-shoo, bloop-bloop - ah, thức dậy!
Cuối cùng, việc đó thành công, và sự sống xuất hiện.
Chúng ta còn rất ngu ngốc. Con vi khuẩn đần độn nhất.
Thậm chí, tôi nghĩ là, ta còn tự sao chép bản thân để sinh sản, các bạn biết tôi nói gì rồi đó, và những thứ như -- ồ, thôi quên đi.
Sau đó, chúng ta trở thành một con cá, chúng ta trở thành một con ếch, sau đó chúng ta trở thành một con khỉ, sau đó chúng ta trở thành như ngày hôm nay: siêu khỉ, và điều đáng cười là, con siêu khỉ của ngày hôm nay, mới chỉ đến được một nửa câu chuyện.
Các bạn tưởng tượng được không? Từ con vi khuẩn đần độn đó đến chúng ta, với micro, với máy tính, với iPod -- bốn tỉ năm.
Và chúng ta biết rằng, đặc biệt Carolyn, rằng khi mặt trời nổ sập, trái đất sẽ bùng cháy, phát nổ, tôi không biết rõ và chuyện này sẽ xảy ra trong bốn, bốn tỉ năm nữa?
Đúng, cô ấy nói như thế. OK, điều đó có nghĩa là chúng ta mới đi được nửa câu chuyện.
Tuyệt vời! Một điều thật đẹp đẽ!
Các bạn có tưởng tượng được không? Nó rất mang tính biểu tượng.
Vì con vi khuẩn đó không hề biết gì về chúng ta hôm nay.
Và hôm nay, chúng ta không biết gì về chúng ta trong 4 tỉ năm nữa.
Điều chưa biết đó tuyệt vời.
Đó là thơ ca của ta. Đó là câu chuyện tuyệt đẹp của ta.
Đó là sự lãng mạn của chúng ta. Biến-đổi. Chúng ta là những đột biến.
Và nếu chúng ta không hiểu sâu sắc, nếu chúng ta không chấp nhân chúng ta là những đột biến, chúng ta sẽ hoàn toàn không hiểu câu chuyện.
Vì mọi thế hệ nghĩ rằng chúng ta đã là cuối cùng.
Chúng ta có kiểu nhìn Trái đất như thế này, bạn biết đấy, "Tôi là con người. Con người cuối cùng.
Thấy đó, chúng tôi đã biến đổi suốt 4 tỉ năm, nhưng bây giờ, bởi vì đây là tôi, chúng tôi dừng lại. Hết. Cho kết thúc, cho vĩnh hằng, đó chỉ là phù phiếm mà thôi."
Một điều tương tự như thế, tôi không chắc. Bởi vì đó là trí thức dành cho sự biến đổi và những điều tương tự.
Có quá nhiều thứ để làm, mọi vật đều tươi nguyên.
Và đây là một điều: không ai có nghĩa vụ phải trở thành thiên tài, nhưng mọi người đều có nghĩa vụ tham gia.
Và để tham gia, đối với một sinh vật đột biến, có một mức tập luyện tối thiểu, một mức thể thao tối thiểu.
Chúng ta có thể nói điều đó.
Đầu tiên, nếu các bạn muốn -- có quá nhiều -- điều rất đơn giản để thực hiện, đó là trách nhiệm về tầm nhìn.
Tôi có thể giải thích.
Tôi sẽ cố. Nếu anh đi như thế, được thôi, được thôi, anh có thể đi thế, như có thể, vì anh đi với cặp mắt như vậy, anh sẽ không thấy, kìa, có một cái hố.
Và anh sẽ ngã, và anh sẽ chết.
Nguy hiểm. Đó là lí do, có lẽ, anh sẽ phải cố để có góc nhìn này.
OK, tôi có thể thấy, nếu tôi tìm thấy gì đó, lên, lên, và chúng tiếp tục, lên lên lên.
Tôi tăng góc nhìn, nhưng vẫn còn rất -- ích kỷ, ích kỷ, vị kỷ -- vâng, ích kỷ.
Anh, anh tồn tại.
Ổn rồi. Nếu anh nâng tầm mắt lên một chút nữa khi đi, "Tôi thấy anh rồi, lạy Chúa anh ở đó, anh thế nào, tôi có thể giúp anh, tôi có thể thiết kế một cá bàn chải răng cho anh, một cái bàn chải toilet," những điều gần như thế.
Tôi sống trong xã hội, tôi sống trong cộng đồng.
Ổn thôi. Bạn bắt đầu sống trong thời trí thức, chúng ta có thể nói vậy.
Từ cấp độ này, bạn càng mở rộng góc nhìn, bạn càng trở nên quan trọng đối với xã hội.
Bạn mở rộng bao nhiêu, bạn quan trong bấy nhiêu đối với nhân loại.
Bạn mở rộng bao nhiêu, nhìn xa và rộng, như thế, bạn quan trọng bấy nhiêu đối với câu chuyện biến đổi của chúng ta.
Nghĩ là những người thông minh nằm trong góc này.
Đó là sự thông minh. Từ đây đến đây, như thế, đó là thiên tài.
Ptolemy, Eratosthenes, Einstein, những người tương tự.
Không ai có nghĩa vụ phải trở thành thiên tài.
Như thế thì tốt hơn, nhưng không ai bị bắt buộc.
Hãy lo cho bản thân, trong khóa huấn luyện này, để làm một đột biến tốt.
Có một vài mối nguy hiểm, có một vài cái bẫy.
Một cái bẫy: chiều dọc. Vì nếu bạn mở rộng theo chiều dọc, nếu bạn trông thế này, "A! Chúa tôi, đó là Chúa trời.
A! Chúa trời!" Chúa là một cái bẫy. Chúa trời là câu trả lời khi chúng ta không biết câu trả lời.
Có nghĩa là, khi bộ óc của bạn không đủ lớn, khi bạn không hiểu, bạn nói "À, tại ông trời, tại ông trời."
Thật nực cười. Đó là lý do -- nhảy lên, giống thế này?
Không, đừng nhảy. Trở lại. Vì, sau đó, còn một cái bẫy khác.
Nếu bạn trông thế này, bạn trông về quá khứ, hoặc nhìn vào trong nếu người anh rất dẻo, vào bên trong bản thân.
Nó gọi là chứng ảo giác, và bạn cũng sẽ chết.
Đó là lý do mỗi sáng, từ bây giờ, vì bạn là một đột biến tốt, bạn sẽ mở rộng góc nhìn của mình.
Ra ngoài, mở rộng về chiều rộng nhiều hơn. Bạn là một sinh vật có trí thông minh.
Đừng bao giờ quên -- như vậy, như vậy.
Điều đó rất, rất, rất quan trọng.
Chúng ta còn có thể nói gì về nó nữa?
Tại sao lại làm thế? Đó là bởi vì chúng ta -- nếu ta nhìn từ xa, ta sẽ thấy đường tiến hóa của mình.
Đường tiến hóa này rõ rằng là theo chiều dương.
Từ xa trông thẳng tắp, như thế.
Nhưng nếu bạn lấy một ống kính, thế, đường này là ack, ack, ack, ack.
Như vậy. Nó được tạo nên bởi ánh sáng và bóng tối.
Chúng ta có thể nói ánh sáng là văn minh, bóng tối là mọi rợ.
Biết được ta đang ở đâu là rất quan trọng.
Vì trong chu trình tuần hoàn, bạn có một vị trí trong chu trình, và bạn không làm những nhiệm vụ giống nhau ở những phần khác nhau của vòng quay.
Điều đó có nghĩa là, ta có thể tưởng tượng -- tôi không nói rằng nó chỉ là ảo tượng, nhưng vào những năm 80, không có nhiều chiến tranh -- chúng ta có thể tưởng tượng rằng nền văn mình sẽ được văn minh hóa.
Trong trường hợp đó, những người như tôi được chấp nhận.
Chúng ta có thể nói "Đó là thời gian xa xỉ."
Chúng ta có thời gian để suy nghĩ, có thời gian để nói tôi không biết làm gì, đàm đạo nghệ thuật hay tương tự như thế.
Ổn thôi. Chúng ta đang ở trong ánh sáng.
Nhưng đôi lúc, như hôm nay, chúng ta đang rơi xuống, chúng ta rơi quá nhanh, quá nhanh tới mọi rợ, chúng ta rơi quá nhanh tới mọi rợ.
Với nhiều, nhiều, nhiều, nhiều khuôn mặt của sự dã man.
Vì nó không phải, thứ mọi rợ của chúng ta hôm nay, có thể không phải là thứ dã man mà ta nghĩ.
Có nhiều loại mọi rợ.
Đó là lý do vì sao ta phải thích nghi.
Nghĩa là, khi thời kỳ mọi rợ trở lại, hãy quên những chiếc ghế đẹp, hãy quên những khách sạn đẹp, hãy quên đi thiết kế, thậm chí -- tôi lấy làm tiếc phải nói vậy -- quên đi nghệ thuật.
Quên đi tất cả. Còn có ưu tiên, còn có cấp bách.
Bạn phải trở lại chính trị, bạn phải trở lại công cuộc thay đổi mạnh mẽ, tôi xin lỗi nếu đó không hợp nước Anh cho lắm.
Bạn phải trở lại để chiến đấu, để ra trận.
Đó là lý do tại sao giờ tôi rất xấu hổ với công việc này.
Đó là lý do tôi ở đây, cố gắng làm điều tốt nhất có thể.
Nhưng tôi biết rằng nếu tôi làm điều tốt nhất có thể -- đó là lý do vì sao tôi làm việc tốt nhất -- nó vẫn không là gì.
Vì đây không phải là lúc.
Đó là lý do tôi nói thế. Tôi nói thế, vì, xin nhắc lại, không có gì tồn tại nếu nó không có nguyên do tốt, nguyên do vì giấc mơ đẹp của chúng ta, vì nền văn minh này.
Và bởi vì chúng ta đều phải làm để kết thúc câu chuyện này.
Vì viễn cảnh của nền văn minh này -- về tình yêu, cấp tiến, và những điều như vậy -- nó không có gì sai, nhưng còn có quá nhiều viễn cảnh khác, những viễn cản khác của những nền văn minh khác.
Viễn cảnh này, của nền văn minh này, đó là trở nên mạnh mẽ, thông thái, giống như ý niệm mà ta đã sáng tạo ra, ý niệm về Chúa.
Giờ chúng ta là Chúa. Chúng ta thực sự là Chúa. Mọi việc đã đi gần đến kết thúc.
Chúng ta chỉ phải kết thúc câu chuyện.
Điều đó là tối quan trọng.
Và khi bạn không thực sự hiểu chuyện gì đã xảy ra, bạn không thể đi ra, và chiến đấu và làm việc và xây dựng và thực hiện những việc như thế.
Bạn đến tương lai lùi lại, lùi lại, lùi lại, lùi lại, như vậy.
Và bạn có thể ngã, và việc đó rất nguy hiểm.
Không, bạn phải thực sự thấy hiểu điều đó.
Bởi vì chúng ta đã sắp kết thúc, tôi sẽ kể lại câu chuyện.
Và giá trị của điều này, có thể trong 50 năm, 60 năm, chúng ta có thể kết thúc hoàn toàn nền văn minh này, và trao cho con cái chúng ta cơ hội để sáng tạo ra một câu chuyện khác, thơ ca khác, một chủ nghĩa lãng mạn khác.
Với hàng tỉ người đã sinh ra, làm việc, sống và chết trước chúng ta, những người này đã đã nỗ lực rất nhiều, để hôm nay chúng ta có những thứ đẹp đẽ, những món quà đẹp đẽ, chúng ta biết được nhiều điều.
Chúng ta có thể nói với các thế hệ sau, OK, xong rồi đó, đó là câu chuyện của chúng tôi.
Nó đã đi qua. Giờ các con có một nhiệm vụ: sáng tạo ra câu chuyện mới.
Sáng tạo ra thi ca mới. Luật duy nhất đó là, chúng tôi không biết bất cứ điều gì về câu chuyện sắp tới.
Chúng tôi để lại những trang giấy trắng.
Hãy sáng tạo. Chúng tôi để lại công cụ tốt nhất, những công cụ tốt nhất, và giờ, hãy làm đi.
Đó là lý do tôi tiếp tục làm việc, ngay cả khi chỉ là cho bàn chải nhà vệ sinh.
Tôi sinh ra và lớn lên tại Sierra Leone một đất nước nhỏ và tươi đẹp ở Tây Phi, một đất nước với nhiều tài nguyên và những con người sáng tạo.
Tuy nhiên, Sierra Leone lại nổi tiếng vì chiến tranh phiến loạn trong suốt thập kỷ 90 khi tất cả các ngôi làng đều bị đốt phá
va làm khoảng 8000 đàn ông, đàn bà và trẻ em mất đi chân, tay trong khoảng thời gian này.
Gia đình tôi và bản thân tôi may mắn được an toàn năm lên 12, khi một cuộc tấn công ập tới, tôi tự nhủ sẽ làm bất cứ điều gì để đảm bảo rằng con cái mình sẽ không phải chịu những gì mà chúng tôi đã phải trải qua.
Để Sierra Leone sẽ là nơi không còn những bi kịch của chiến tranh và mất mát
Khi nhìn thấy những người tôi biết, tôi yêu hồi sinh từ những hoang tàn, điều đau đáu trong tôi là: có quá nhiều người cụt chân tay ở đất nước này nhưng lại không muốn sử dụng chân tay giả.
Lí do mà tôi tìm ra, đó là những hốc chân giả làm họ đau đớn bởi vì chúng không khớp với nhau.
Hốc chân giả là phần mà người cụt chân tay đặt phần chi còn lại của mình vào, và nối với bàn chân giả.
Thậm chí, ở những nước phát triển, cũng cần tới 3 tuần thậm chí là hàng năm để một người bệnh cảm thấy thoải mái với chúng.
Các chuyên viên chỉnh hình dùng quá trình thông thường như đổ khuôn và tạo mẫu để tạo các hốc chân tay với nguyên liệu đồng nhất
Những loại hốc này thường tạo ra áp suất rất lớn lên tay chân người bệnh, làm cho họ đau nhức và phồng rộp.
Không cần biết cái chân giả đó đem lại lợi ích đến mức nào,
nếu các hốc của nó gây khó chịu, bạn sẽ không sử dụng nó, và không dễ chấp nhận điều này trong thời đại hôm nay.
Khoảng 2 năm rưỡi về trước, tôi đã gặp giáo sư Hugh Herr ông đã hỏi tôi cách giải quyết những vấn đề này, tôi trả lời: "Tôi vẫn chưa biết nhưng tôi cũng mong muốn tìm ra chúng."
và sau đó, cho luận án Tiến sĩ của mình tại MIT tôi đã thiết kế những hốc chân giả tuỳ biến nhanh chóng và rẻ tiền và thoải mái hơn nhiều so với những loại chân giả truyền thống.
Tôi đã sử dụng chụp cộng hưởng từ để đo đạc hình dạng giải phẫu thực tế của từng bệnh nhân sau đó, sử dụng mô hình nhân tố hữu hạn để dự đoán thêm sức ép và sức căng nội tại dựa trên các lực thông thường, sau đó tạo ra ống chân để đưa vào sản xuất.
Chúng tôi sử dụng công nghệ in 3 chiều để tạo ống chân đa nguyên liệu giúp làm giảm áp lực ở những nơi cần thiết dựa trên giải phẫu của người bệnh.
Nói ngắn gọn, chúng tôi sử dụng dữ liệu để tạo ra những ống chân lí tưởng rẻ tiền và nhanh chóng.
Trong thử nghiệm gần đây, một trong những bệnh nhân của chúng tôi, một cựu chiến binh Mỹ người bị cụt chân hơn 20 năm từng mang hàng tá chân giả, đã nhận xét về một trong các phần mà chúng tôi tạo ra, "nó thực sự mềm mại, giống như đang đi trên gối vậy, và cũng quyến rũ đó chứ"
(Cười) Khuyết tật trong thời đại của chúng ta không nên trở thành trở ngại cho bất kỳ ai sống một cuộc sống đầy ý nghĩa
Tôi hy vọng rằng, công cụ và phương pháp mà nhóm chúng tôi đã phát triển sẽ được sử dụng để mang lại những tay chân giả có đầy đủ chức năng cho những người cần nó.
Đối với cá nhân mình, cách giúp con người được chữa lành khỏi những di chứng của chiến tranh hay bệnh tật là tạo nên những khớp nối không đắt tiền mà thoải mái cho cơ thể của họ.
Bất cứ nơi đâu, dù là Sierra Leone hay Boston, Tôi hy vọng điều này không chỉ khôi phục mà còn thay đổi cảm thức về tiềm năng con người
Xin cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Pat Mitchell: Ngày hôm đó, 8/11/2011, bắt đầu như mọi ngày khác.
Cả hai anh chị đều đang làm những việc mình yêu thích.
Chị đang gặp các cử tri, một công việc bạn thích làm với vai trò của một nữ nghị sỹ, và Mark, anh đang vui vẻ chuẩn bị cho chuyến tàu con thoi tiếp theo của anh
Và đột nhiên, mọi thứ mà cả hai đã lên kế hoạch hoặc nghĩ là sẽ xảy ra trong cuộc sống của mình đã thay đổi mãi mãi mà không thể làm khác được
Mark Kelly: Vâng, điều đó thật đáng kinh ngạc. Thật kinh ngạc cách mà mọi thứ có thể thay đổi đối với bất kỳ ai trong chúng ta trong một chốc lát.
Mọi người không nhận ra điều đó.
Tôi chắc chắn cũng đã không nhận ra.
Gabby Giffords: Vâng
MK: Và vào buổi sáng thứ Bảy ấy, Tôi đã nhận được một cuộc gọi khủng khiếp từ tham mưu trưởng của Gabby.
Cô ấy không cho tôi nhiều thông tin.
Cô ấy chỉ nói, "Gabby bị bắn".
Vài phút sau, tôi đã gọi lại cho cô ấy và trong một giây thực sự tôi đã nghĩ, ừm, chắc là tôi chỉ tưởng tượng ra cuộc gọi đấy.
Tôi gọi lại cho cô ấy, và đó là khi cô ấy nói với tôi Gabby đã bị bắn vào đầu.
Và từ thời điểm đấy, Tôi đã biết rằng cuộc sống của chúng tôi sẽ khác đi rất nhiều.
PM: Và khi anh đến bệnh viện anh hy vọng họ sẽ đưa ra chuẩn đoán gì về tình trạng của của Gabby và sự phục hồi gì nếu có?
MK: Đối với một vết đạn bắn vào đầu và chấn thương sọ não, thông thường họ không thể nói gì nhiều cho bạn.
Mỗi chấn thương đều khác nhau và không thể đoán được. Thường một cơn đột quỵ có thể đoán được, đấy là một loại chấn thương sọ não khác.
Thế nên họ không biết Gabby sẽ lâm vào tình trạng hôn mê trong bao lâu, không biết khi nào tình trạng sẽ thay đổi và chuẩn đoán là gì.
PM: Gabby, sự phục hồi của chị có phải là một nỗ lực để tạo ra một Gabby Giffords mới hay giành lại Gabby Giffords cũ?
GG: Một con người mới - giỏi hơn, mạnh mẽ hơn, cứng cỏi hơn.
(Vỗ tay) MK: Điều đó để nói, khi chị nhìn vào bức ảnh đằng sau chúng tôi, để quay trở lại từ chấn thương đó và quay trở lại mạnh mẽ hơn bao giờ hết là một điều rất khó để làm.
Tôi không biết một ai có thể mạnh mẽ hơn người vợ tuyệt vời của tôi đây.
(Vỗ tay) PM: Và những dấu hiệu đầu tiên nào cho thấy không những sự phục hồi có thể xảy ra còn giúp tạo sức sống như anh và Gabby đã tiên liệu?
MK: Ừm, điều đầu tiên đối với tôi là Gabby vẫn còn gần như là vô thức, nhưng cô ấy đã làm một điều khi cô ấy ở trên giường bệnh viện ICU, điều mà cô ấy thường làm khi chúng tôi chuẩn bị đi ăn tối ở một nhà hàng, cô ấy rút chiếc nhẫn của tôi ra và cô ấy chuyển từ ngón này sang ngón khác, và vào lúc đấy tôi biết rằng cô ấy vẫn đang ở đó.
PM: Và cũng đã có một vài câu nói.
Cô ấy có làm anh ngạc nhiên bằng những câu nói lúc đầu không?
MK: Ừm, đó là một bắt đầu khó khăn. GG: Cái gì?
Cái Gì? Gà. Gà. Gà. MK: Vâng, chính là câu nói đấy.
Trong tháng đầu tiên, đó là phạm vị từ vựng của Gabby.
Vì một vài lý do nào đó, cô ấy bị chứng quên ngôn ngữ đó là bệnh gặp khó khăn để giao tiếp.
Cô ấy chỉ nói được từ "gà", đấy không phải từ tốt nhất nhưng chắc chắn không phải từ tệ nhất.
(Cười) Và chúng tôi đã thực sự lo lắng chuyện có thể còn tồi tệ hơn thế.
PM: Gabby, thách thức nào khó khăn nhất đối với chị trong thời gian hồi phục?
GG: Nói chuyện. Thực sự rất khó.
MK: Đúng vậy, với chứng quên ngôn ngữ, Gabby biết cô ấy muốn nói gì cô ấy chỉ không thể diễn đạt được.
Cô ấy hiểu mọi thứ, nhưng việc giao tiếp rất khó khăn bởi vì khi bạn nhìn vào bức tranh, các trung tâm giao tiếp ở não bạn là ở phía bên trái đầu bạn, nơi mà viên đạn đi qua.
PM: thế nên anh đã phải làm một việc vô cùng nguy hiểm: nói chuyện với vợ anh.
MK: Vâng.
Đó có thể là một trong những điều nguy hiểm nhất mà tôi từng làm.
PM: Gabby, chị có lạc quan về việc sẽ phục hồi khả năng đi, nói, cử động tay chân của chị?
GG: Tôi lạc quan. Đó sẽ là một con đường dài và khó khăn, nhưng tôi lạc quan.
PM: Điều đó dường như là tính cách số 1 của Gabby Giffords, có phải vậy không? (Vỗ tay) ML: Gabby thực sự luôn luôn lạc quan.
Cô ấy làm việc vô cùng vất vả mỗi ngày.
GG: Đi bộ trên máy chạy bộ, các buổi học tiếng Tây Ban Nha, tiếng Pháp.
MK: Chỉ có vợ tôi mới có thể và nếu bạn nếu bạn biết trước đây cô ấy đã bị thương, bạn sẽ phần nào hiểu được điều này. Một người đã bị chấn thương và có khoảng thời gian khó khăn để giao tiếp và phải gặp những nhà trị liệu âm ngữ, và khoảng một tháng trước, cô ấy nói, "Em muốn học lại tiếng Tây Ban Nha".
PM: Chúng ta hãy nhìn lại kỹ hơn người vợ, và thậm chí là trước khi anh gặp Gabby Giffords.
Và cô ấy đang lái xe máy, nhưng theo những gì tôi biết, đó là một hình ảnh thuần hóa về những gì Gabby Gifford từng làm khi trưởng thành.
MK: Vâng, Gabby thường đua xe máy trước đây
Đó là một chiếc xe máy nhưng cô ấy đã có, ừm, cô ấy vẫn còn một chiếc xe máy BMW.
PM: Cô ấy có lái nó không? MK: Hm, đó là một thử thách vì cô ấy không thể cử động tay phải của mình, nhưng với những gì tôi biết, khóa dán, chúng tôi có thể giúp cô ấy quay trở lại với xe máy, khóa dán tay phải của cô ấy với tay lái.
PM: Tôi có cảm giác chúng ta có thể nhìn thấy bức tranh tiếp theo, Gabby.
Nhưng khi cả hai gặp, anh đã quyết định anh sẽ cống hiến cuộc đời của mình phục vụ.
Anh đã đi quân sự và sau đó trở thành một phi hành gia.
Và hai anh chị đã gặp nhau.
Điều gì ở Gabby đã thu hút anh?
MK: Ừm, khi chúng tôi gặp nhau, cũng khá kỳ quặc, đấy là lần cuối cùng chúng tôi ở Vancouver, khoảng 10 năm trước. Chúng tôi gặp nhau ở Vancouver, tại sân bay, khi chúng tôi cùng đi đến Trung Quốc, điều mà từ kinh nghiệm của tôi, tôi sẽ gọi là một việc làm vô ích.
Gabby sẽ--- GG: Một nhiệm vụ tìm hiểu thực tế.
MK: Cô ấy sẽ gọi nó là một nhiệm vụ tìm hiểu thực tế quan trọng.
Lúc đó cô ấy là Thượng nghị sỹ bang, và chúng tôi gặp nhau ở sân bay, trước chuyến đi đến Trung Quốc.
PM: Anh chị có gọi nó là một cơn lốc lãng mạn không?
GG: Không, không, không.
(Cười) Một người bạn tốt.
MK: Vâng, chúng tôi đã làm bạn trong một thời gian dài.
GG: Vâng (cười) MK: Và khoảng 1 năm sau đấy, cô ấy hẹn tôi.
Chúng ta đã đi đâu ấy nhỉ, Gabby?
GG: Dãy xà lim tử hình.
MK: Vâng. Cuộc hẹn hò đầu tiên của chúng tôi là ở dãy xà lim tử hình ở nhà tù bang Florence ở Arizona, chỉ ngay bên ngoài khu thượng viện bang của Gabby.
Họ đang lên một số luật liên quan đến tội phạm và hình phạt và hình phạt tử hình ở bang Arizona.
Và cô ấy không kiếm được ai đi cùng với cô ấy, nên tôi đã nói "Tất nhiên anh muốn đi đến dãy xà lim tử hình".
Và đó là cuộc hẹn hò đầu tiên của chúng tôi.
Và chúng tôi đã luôn bên nhau sau đó.
GG: Vâng. PM: Ừm, đó có lẽ đã góp phần vào lý do Gabby quyết định lấy anh.
Xét cho cùng, anh đã sẵn lòng để đi đến dãy xà lim tử hình.
MK: Tôi đoán thế.
PM: Gabby, điều gì đã khiến chị muốn cưới Mark?
GG: Ừm, những người bạn tốt.
Bạn thân nhất. MK: Tôi nghĩ chúng tôi luôn có một mối quan hệ rất đặc biệt.
Chúng tôi đã vượt qua những thời điểm khó khăn và điều đó chỉ làm mối quan hệ của chúng tôi vững chắc hơn.
GG: Vững chắc hơn. PM: Tuy nhiên, sau khi hai người kết hôn, hai người tiếp tục sống cuộc sống độc lập.
Thực ra hai người không sống cùng nhau.
MK: Chúng tôi đã có một cuộc hôn nhân kiểu dành cho những người đi làm xa.
Trong trường hợp của chúng tôi, đó là Washington DC, Houston, Tucson.
Có những lúc chúng tôi ở nơi này, có khi ở nơi khác, tất cả những nơi khác nhau và chúng tôi không thực sự sống cùng nhau cho đến sáng thứ 7 hôm đấy.
Trong vòng một tiếng sau khi Gabby bị bắn, tôi đã lên máy bay đến Tucson, và đó là khoảnh khắc đã làm thay đổi mọi thứ.
PM: Và ngoài ra, Gabby, chị đã chạy đua vào Quốc hội sau khi làm Thượng nghị sỹ bang và làm việc trong Quốc hội 6 năm.
Điều gì chị thích nhất khi làm việc trong Quốc hội?
GG: Nhịp độ nhanh.
PM: Đó là cách chị làm việc. GG: Vâng.
Nhịp độ nhanh. PM: Tôi không chắc người khác sẽ diễn tả nó hoàn toàn như thế
(Cười) MK: Vâng, chị biết đấy, luật pháp thường đi theo một nhịp độ vô cùng chậm, nhưng tôi phải công nhận, vợ tôi và rất nhiều thành viên Quốc hội khác mà tôi biết làm việc cực kỳ chăm chỉ.
Ý tối là, Gabby có thể chạy xung quanh như là một người điên, không bao giờ nghỉ một ngay, hay thậm chí nửa ngày trong 1 tháng, và bất kỳ khi nào cô ấy thức, cô ấy đều làm việc, và cô ấy đã thực sự, thực sự nỗ lực vì công việc, và cho cả đến ngày hôm nay.
GG: Vâng. PM: Tôi khuyên là hãy đặt những tấm thu năng lượng mặt trời trên nóc nhà cô ấy.
Vậy là sau sự cố bi thảm đó, Mark, Anh đã quyết định xin từ chức công việc phi hành gia của mình, mặc dù anh đáng lẽ ra phải tham gia chuyến tàu con thoi tiếp theo.
Mọi người, bao gồm cả Gabby, đã khuyên anh quay trở lại, và cuối cùng anh cũng đã làm.
MK: Gần như thế. Sau ngày Gabby bị chấn thương, tôi đã gọi sếp của tôi, phi hành gia trưởng, Tiến sỹ Peggy Whitson, và nói, "Peggy, tôi biết là tôi chuẩn bị vào không gian trong vòng 3 tháng tới.
Gabby đang trong tình trạng hôn mê.
Tôi đang ở Tucson. Anh phải tìm người thay thế cho tôi."
Thế nên thực ra tôi không từ chức phi hành gia, nhưng tôi bỏ việc và họ đã tìm một người thay thế.
Khoảng 2 tháng sau đó, tôi quay trở lại làm việc, một điều khá khó khăn, khi bạn trở thành người chăm sóc chính, điều mà vài người trong khán giả ở đây chắc chắn đã từng ở vị trí đó. Đó là một công việc đầy thách thức, nhưng ở một vài khía cạnh nào đó bạn phải tìm ra khi nào bạn sẽ quay trở lại cuộc sống của bạn, và vào thời điểm đó, tôi không thể hỏi Gabby xem cô ấy có muốn tôi bay vào vụ trụ tiếp không.
Nhưng tôi biết cô ấy-- GG: Vâng.
Vâng. Vâng. MK: Cô ấy là người ủng hộ lớn nhất trong sự nghiệp của tôi, và tôi biết đó là điều đúng để làm.
PM: Mark, tôi đang cố tưởng tượng, việc bay vào không gian như thế nào dù rằng nó có thể an toàn nhưng điều đó không bao giờ là chắc chắn và khi biết là Gabby đang-- MK: Không những cô ấy vẫn đang trong bệnh viện, vào ngày thứ ba của chuyến bay, ngay khi tôi đang ở điểm tập kết tại trạm vụ trụ, và có hai con tàu di chuyển với vận tốc 17,500 dặm một giờ. Tôi đã lái nó và nhìn ra ngoài cửa sổ, có một đống máy móc bên ngoài, và Gabby đang trong ca phẫu thuật não, thực sự đúng lúc đấy đang trong ca phẫu thuật cuối cùng để thay thể một mảnh sọ mà các bác sỹ đã lấy ra vào ngày cô ấy bị chấn thương với một bộ phận giả cho toàn bộ một bên đầu của cô ấy.
Bây giờ nếu bất kỳ người nào trong các bạn đến thăm nhà chúng tôi ở Tucson lần đầu, Gabby sẽ thường ra tủ đông và lấy ra một chiếc hộp Tupperware có một cái sọ thực sự trong đấy (Cười) GG: Một cái sọ thực sự MK: Điều đấy thường làm mọi người khiếp sợ.
PM: Đấy là món khai vị hay tráng miệng vậy Mark?
MK: Đấy chỉ là cách tiếp tục cuộc nói chuyện.
PM: Nhưng có rất nhiều cuộc nói chuyện xoay quanh những gì Gabby đã làm sau chuyến bay của Mark.
Chị đã cũng phải làm một điều cần sự can đảm, bởi vì Quốc hội lại bị bế tắc một lần nữa, và chị vừa được xuất khỏi trung tâm phục hồi chức năng, đi đến Washington để chị có thể đi trên sàn nhà Quốc Hội -- Tôi không tránh khỏi việc xúc động khi nói về điều này, và bỏ một phiếu bầu mà đã có thể mang tính quyết định.
GG: Mức trần nợ.
MK: Vâng, chúng tôi phải bỏ lá phiếu đó. Tôi nghĩ đó là vào khoảng 5 tháng sau khi Gabby bị chấn thương và cô ấy đã đưa ra một quyết định quyết quay trở lại táo bạo.
Một cuộc bỏ phiếu gây ra nhiều tranh cãi, nhưng cô ấy rất muốn ở đó để tiếng nói của cô ấy được lắng nghe một lần nữa.
PM: Và sau đó từ chức và bắt đầu một cuộc hồi phục chậm và đầy thách thức.
Cuộc sống hàng ngày của chị như thế nào?
MK: Đó là chú chó cho người khuyết tật Nelson của Gabby.
GG: Nelson.
MK: Một thành viên mới của gia đình chúng tôi.
GG: Vâng. MK: Và chúng tôi nhận nó từ một--- GG: Nhà tù. Kẻ giết người MK: Dường như chúng tôi có rất nhiều mối quan hệ với nhà tù (Cười) Nelson đến từ một nhà tù, được nuôi bởi một kẻ giết người ở Massachusetts.
Nhưng cô ấy đã nuôi chú chó này một cách rất tuyệt vời.
Nó là một con chó tuyệt vời dành cho người khuyết tật.
PM: Gabby, vậy chị học được những gì từ kinh nghiệm của mình trong một vài năm qua?
MK: Ừ, em đang học được những gì?
GG: Sâu sắc hơn. PM: Mối quan hệ của hai người trở nên sâu sắc hơn.
Điều đấy rất rõ ràng. Bây giờ hai người ở bên cạnh nhau suốt ngày.
MK: Anh nghĩ là cả sự biết ơn nữa, đúng không?
GG: Đúng rồi, biết ơn.
PM: Đây là một bức ảnh tụ tập gia đình và bạn bè và tôi thích những bức ảnh này vì chúng cho thấy mối quan hệ của Gabby và Mark hiện nay.
Và chị cũng luôn miêu tả mối quan hệ này đã trở nên sâu sắc hơn nhiều, phải không?
MK: Tôi nghĩ khi một bi kịch xảy ra trong một gia đình, nó có thể kéo mọi người lại gần nhau.
Đây là chúng tôi đang xem một chiếc tàu con thoi bay trên Tucson, tàu con thoi Endeavour, tôi là chỉ huy trưởng trên chuyến bay cuối cùng của con tàu này, trên chuyến bay cuối cùng của nó bên trên một chiếc máy bay 747 trên đường tới L.A, NASA đã rất tốt bụng để cho nó bay qua Tucson.
PM: Và tất nhiên, hai anh chị đã cùng vượt qua những thử thách của sự hồi phục chậm chạp và đầy khó khăn và Gabby, làm thế nào để chị có thể giữ sự lạc quan và cái nhìn tích cực của mình?
GG: Tôi muốn biến thế giới thành một nơi tốt hơn.
(Vỗ tay) PM: Và chị đang làm điều đấy mặc dù sự phục hồi của chị vẫn tiếp tục là vấn đề chính cho cả hai.
Anh chị là những người đã phục vụ đất nước và anh chị đang tiếp tục làm điều đấy với một khởi đầu mới, một mục đích mới.
Và Gabby, kế hoạch của chị bây giờ là gì?
GG: Người Mỹ vì những giải pháp mang tính trách nhiệm
MK: Đó là ủy ban hành động chính trị của chúng tôi, nơi chúng tôi đưa ra cho những thành viên Quốc hội một cái nhìn sâu sắc hơn về bạo lực súng đạn ở đất nước này và cố gắng để thông qua một vài đạo luật hợp lý.
GG: Vâng (Vỗ tay) MK: Chị biết đấy, điều này rất ảnh hướng đến cá nhân chúng tôi, nhưng không phải vì những gì đã xảy ra đối với Gabby.
Thực sự đã có 20 học sinh lớp 1 và mẫu giáo bị giết hại ở Newtown, Connecticut, và phản ứng mà chúng tôi nhận thấy sau đó, ừm, hãy nhìn vào những gì đã xảy ra cho đến lúc này
Cho đến nay, hầu như không có hành động gì được thực hiện.
Chúng tôi đang cố gắng để thay đổi điều đó.
PM: Đã có 11 vụ xả súng hàng loạt kể từ lần ở Newtown, mỗi tuần có một trường trong 2 tháng đầu tiên của năm ngoái.
Những gì anh chị đang làm có gì khác so với những nỗ lực để cân bằng quyền và trách nhiệm sở hữu súng khác?
MK: Chúng tôi là những người sở hữu súng, chúng tôi ủng hộ quyền sở hữu súng.
Đồng thời, chúng tôi phải làm tất cả những gì có thể để tránh việc súng rơi vào tay những tên tội phạm và những kẻ tâm thần nguy hiểm.
Để làm điều đó không quá khó.
Vấn đề này, cũng như nhiều vấn đề khác, đã trở nên rất phân cực và mang tính chính trị, và chúng tôi đang cố gắng đưa ra một vài cân bằng để tranh luận ở Washington.
PM: Cảm ơn sự nỗ lực của cả hai.
Và không có gì ngạc nhiên đối với người phụ nữ can đảm và mạo hiểm này, chị tiếp tục thách thức bản thân và không có giới hạn.
Tôi phải chia sẻ đoạn băng này về chuyến phiêu lưu gần nhất của chị.
Chúng ta hãy cùng xem Gabby.
MK: Đây là một vài tháng trước
(Đoạn băng) MK: Em ổn chứ? Em đã làm rất tốt. GG: Vâng, thật tuyệt đẹp.
Cảm ơn anh. Những điều tuyệt vời. Thật tuyệt đẹp.
Ôi, cảm ơn anh. Những ngọn núi. Những ngọn núi tuyệt đẹp.
(Vỗ tay) MK: Hãy để tôi nói một trong những người Gabby nhảy cùng ngày hôm đó là một thành viên của lực lượng đặc nhiện Navy SEAL mà cô ấy đã gặp ở Afghanistan. Anh ấy bị thương trong một trận chiến và đã trải qua một khoảng thời gian cực kỳ khó khăn.
Gabby đã đến thăm anh ấy khi anh ấy đang ở Bethesda và đang trải qua một giai đoạn cực kỳ khó khăn.
Anh ấy bắt đầu khỏe hơn.
Vài tháng sau, Gabby bị bắn vào đầu, và sau đó anh ấy bắt đầu hỗ trợ cô ấy khi cô ấy đang trong bệnh viện ở Houston.
Nên họ có một sự gắn kết rất tuỵệt vời.
GG: Vâng
PM: Thật là một khoảnh khắc tuyệt vời.
Bởi vì đây là sân khấu của TED, Gabby, tôi biết chị đã làm việc rất chăm chỉ để ra những ý tưởng mà chị muốn truyền tới khán giả ngồi đây.
GG: Cảm ơn chị.
Xin chào mọi người.
Cảm ơn đã mời chúng tôi đến đây ngày hôm nay.
Thật là một hành trình dài vất vả, nhưng tôi đang trở nên khỏe hơn.
Tôi đang làm việc rất chăm chỉ, trải qua rất nhiều trị liệu - trị liệu âm ngữ, trị liệu thể chất và cả yoga nữa.
Nhưng tinh thần của tôi đang mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Tôi vẫn đang đấu tranh để biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn và bạn cũng có thể làm như vậy.
Hãy tham gia vào cộng đồng của bạn.
Trở thành người lãnh đạo. Trở thành một tấm gương.
Hãy đam mê. Hãy can đảm.
Hãy làm hết sức của bạn. Cảm ơn mọi người rất nhiều.
(Vỗ tay) MK: Cảm ơn. GG: Cảm ơn.
(Vỗ tay) MK: Cảm ơn mọi người. GG: Chào mọi người. (Vỗ tay)
Tôi nghĩ về sự khác nhau giữa điểm tốt trong lý lịch và điểm tốt trong bài điếu văn.
Điểm tốt của bản lý lịch là cái mà bạn cho vào đấy, là những kĩ năng bạn mang ra thị trường
Điểm tốt của bài điếu văn là cái được nhắc đến trong điếu văn, sâu sắc hơn: nó nói lên bạn là ai, trong sâu thẳm về bản chất các mối quan hệ, bạn có dũng cảm, yêu người, độc lập, nhất quán?
Với hầu hết chúng ta, điểm tốt của bài điếu văn thì quan trọng hơn.
Tuy nhiên, ít nhất là với tôi, liệu chúng có là cái mà tôi nghĩ đến nhiều nhất?
Không. Tôi suy nghĩ nhiều về nó, với sự giúp đỡ của nhà tư tưởng Joseph Soloveitchik giáo sĩ Do Thái tác giả cuốn sách "Người cô độc có đức tin" xuất bản năm 1965.
Soloveitchik nói rằng bản chất ta có hai mặt, ông gọi là Adam I và Adam II.
Adam I thì xác thịt, tham vọng, mặt bên ngoài của bản tính.
Anh ta thích xây dựng, sáng tạo, tạo quan hệ, đổi mới.
Adam II thì khiêm nhường.
Anh không chỉ muốn làm việc tốt mà còn muốn là người tốt, sống nội tâm tôn kính Trời, sự sáng tạo và năng lực con người.
Adam I muốn chinh phục thế giới,
Adam II muốn nghe tiếng gọi và vâng lời.
Adam I khoái thành công.
Adam II vui vì sự nhất quán và sức mạnh bên trong.
Adam I hỏi làm thế nào để vận hành mọi việc.
Adam II hỏi tại sao chúng ta ở đây.
Phương châm của Adam I là "thành công".
Phương châm của Adam II là "tình yêu, sự cứu chuộc và hối cải".
Soloveitchik chỉ ra rằng hai mặt này luôn tranh chiến với nhau.
Chúng ta luôn ở trong cuộc chiến liên miên giữa thành công bên ngoài và giá trị bên trong.
Và điều rắc rối là chúng hành động với những logic khác nhau.
Logic bên ngoài là logic kinh tế: đầu vào tạo ra đầu ra, rủi ro dẫn đến lợi nhuận.
Mặt bên trong của bản tính là logic đạo đức, là logic ngược lại.
Bạn phải cho đi mới được nhận lại.
Bạn phải đầu phục cái bên ngoài để lấy sức từ bên trong.
Chế ngự ham muốn để đạt được mong ước.
Phải quên đi chính mình, để hoàn thiện bản thân,
Phải chối mình. để tìm thấy bản ngã,
Ta đang sống trong xã hội ủng hộ Adam I, và thường lơ là Adam II.
Vấn đề là, nó biến ta thành những loài tinh ranh coi cuộc sống như trò chơi, thành kẻ lạnh lùng và tính toán thích an bài với sự tầm thường dầu biết rằng có sự khác biệt giữa hình mẫu mơ ước và con người thực.
Bạn sẽ không có được đức tính mà bạn muốn trong bài điếu văn, bạn hi vọng ai đó sẽ thêm vào cho bạn.
Bạn không có sự sâu sắc trong đức tin,
nồng hậu trong tình cảm.
Bạn không tận tụy với nhiệm vụ mà bạn phải cam kết suốt cuộc đời.
Lịch sử nhắc tôi bài học về cách xây dựng bản tính Adam II sao cho chắc chắn, xây dựng chiều sâu tính cách.
Con người ta nhìn lại quá khứ, đôi lúc đó là khoảng thời gian quý báu trong đời, như thời ấu thơ, và thường, trong quá khứ ký ức ta trĩu nặng những khoảnh khắc hổ thẹn, khi phạm lỗi, ích kỷ, lơ là hay nông cạn, giận dữ, thương hại bản thân, cố làm hài lòng người khác, hèn nhát.
Adam I được tạo nên từ sức mạnh bản thân.
Adam II được tạo nên từ tranh chiến với những yếu kém.
Bạn tra xét bản thân, tìm thấy những tội lỗi cố hữu mà ta phạm phải trong suốt cuộc đời từ đó nảy sinh những sai phạm khác và bạn tranh chiến, vật lộn với tội lỗi, từ chính sự vật lộn ấy nỗi đau khổ ấy, chiều sâu tính cách được xây lên.
Chúng ta thường không được dạy để nhận ra tội lỗi của mình, trong nền văn hóa này, ta không được dạy cách vật lộn với nó, cách đối diện và cách chiến đấu với nó.
Chúng ta sống trong nền văn hóa chỉ có tinh thần Adam I. Chúng ta không biết rõ về Adam II
Cuối cùng, Reinhold Niebuhr đã tổng kết cuộc đối đầu, như sau: "Không có việc gì đáng làm có thể làm được trong đời; do đó, hi vọng là niềm cứu rỗi.
Không có điều gì chân thật, tươi đẹp hay tốt lành, tạo ra được ý nghĩa trọn vẹn, trong bất cứ hoàn cảnh lịch sử nào: do đó, đức tin là niềm cứu rỗi.
Việc ta làm, dù tốt đẹp đến đâu cũng không thể hoàn thành một mình; do đó tình yêu là niềm cứu rỗi.
Có những việc làm ta coi là tốt đẹp lại có thể khác đi dưới con mắt của bạn hoặc thù
Do đó, hình hài cuối cùng của tình yêu thương; sự tha thứ chính là niềm cứu rỗi,". Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Khi tôi mới sinh ra chỉ có một quyển sách về cách nuôi dạy con cái, là cuốn của Dr.Spock
(Cười) Cảm ơn đã nuông chiều tôi.
Tôi đã luôn mong được làm điều đó.
Không, đó là Benjamin Spock, có nhan đề "Về chăm sóc trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ".
Lúc ông qua đời, sách đã bán được gần 50 triệu bản.
Tôi là người mẹ có con lên 6 tuổi, bước vào cửa hàng Barnes và Noble, và thấy cái này.
Và thật kinh ngạc về sự đa dạng bạn thấy trên những giá sách đó.
Có sách hướng dẫn nuôi dạy trẻ thân thiện với môi trường, sách dạy trẻ không mắc chứng cuồng ăn, giúp trẻ chống lại bệnh tật, cả loại sách khiến tôi hơi choáng.
Có sách hướng dẫn dạy trẻ nói hai thứ tiếng, ngay cả khi bạn chỉ nói một thứ tiếng ở nhà.
Có sách hướng dẫn trẻ hiểu biết về tài chính, có đầu óc khoa học, hay dạy trẻ thành thần đồng yoga.
Chỉ thiếu mỗi sách dạy thằng bé tháo ngòi bom nguyên tử, Vô vàn dạy dỗ cho mọi thứ trên đời.
Tất cả những cuốn đó đều có ý định tốt.
Chắc trong số đó, có nhiều cuốn hay.
Nhưng gộp lại, thì rất tiếc, tôi không thấy lợi ích gì khi nhìn vào giá sách đó.
Tôi thấy sự lo lắng.
Tôi thấy một tượng đài màu kẹo khổng lồ cho nỗi sợ hãi hoang mang của chúng ta, và nó làm tôi muốn biết, tại sao việc nuôi dạy con cái của chúng ta lại đưa tới vô số nỗi khổ và nhiều bối rối đến vậy?
Sao chúng ta vẫn ngây ngô như đứa trẻ lên năm lên ba trên những vấn đề nhân loại đã thành công hàng thiên niên kỷ, từ lâu rồi, trước khi có ban phụ huynh và những trao đổi ý kiến nghiên cứu?
Tại sao rất nhiều bậc làm cha làm mẹ thấy việc làm cha mẹ là một khủng hoảng?
Khủng hoảng có vẻ là một từ nặng, nhưng có số liệu cho rằng nó không hề nặng.
Có công trình nghiên cứu có tên: "Cơn khủng hoảng làm Cha Mẹ" xuất bản năm 1957, từ những năm 50 trở đi, đã có khá nhiều nghiên cứu viết khá rõ ràng về nỗi khổ của các bậc cha mẹ.
Các bậc cha mẹ chịu nhiều căng thẳng hơn người không làm cha mẹ.
Sự hài lòng trong hôn nhân của họ thấp hơn.
Có rất nhiều bài nghiên cứu về cảm giác của cha mẹ khi họ dành thời gian cho con cái mình, và câu trả lời thường là cũng không hẳn là tuyệt lắm.
Năm ngoái, tôi gặp nhà nghiên cứu Matthew Killingsworth anh đang làm một dự án giàu tưởng tượng là lần theo hạnh phúc của con người, và anh ấy nói với tôi là anh ấy nhận ra rằng: "Tương tác với bạn bè tốt hơn với người bạn đời, với bạn đời tốt hơn với họ hàng, với họ hàng tốt hơn với người quen, với người quen tốt hơn với cha mẹ, với cha mẹ tốt hơn với con cái. Vì con cái ngang với người lạ."
(Cười)
Nhưng vấn đề là, tôi vẫn đang nhìn vào những gì ẩn dưới
những dữ liệu này ba năm nay, và thấy con cái không phải là vấn đề, có điều gì đó về người làm cha mẹ ở đây
mới là vấn đề. Nói chính xác, tôi e rằng chúng ta không biết
làm cha mẹ nghĩa là gì. Cha mẹ, với tư cách là một động từ
chỉ được sử dụng rộng rãi vào năm 1970. Vai trò làm cha, làm mẹ của chúng ta đã thay đổi.
Vai trò của con cái cũng đã thay đổi.
Hết thảy chúng ta đều ứng biến
một cách dữ dội qua hoàn cảnh cái chẳng có trong sách vở, và nếu bạn là một nhạc sĩ jazz tài ba, thì ngẫu hứng thật là tuyệt, nhưng với những người còn lại, có thể nó là một cuộc khủng hoảng. Làm thế nào chúng ta đến được đây?
Sẽ thế nào nếu tất cả chúng ta đều tìm đường
trong thế giới nuôi dạy trẻ mà không có quy tắc nào dẫn dắt? Vâng, cho những người bắt đầu, đã có một
thay đổi lớn có tính lịch sử. Cách đây cũng chưa lâu,
trẻ em phải làm việc, trước hết trong nông trại, rồi trong nhà máy, hầm mỏ. Trẻ em được xem là tài sản kinh tế.
Đến một lúc nào đó trong Kỷ nguyên Tiến bộ,
chúng ta đặt dấu chấm hết cho tình trạng này. Chúng ta nhận ra trẻ em có quyền,
chúng ta cấm lao động trẻ em, thay vào đó, ta tập trung vào giáo dục, và trường học thành công việc mới mẻ cho đứa trẻ. Tạ ơn Chúa vì điều đó.
Nhưng điều đó chỉ làm cho vai trò của cha mẹ
bối rối hơn theo một cách. Những sự sắp xếp lúc trước có lẽ không
thuộc vấn đề đạo đức, mà có đi có lại. Chúng ta cung cấp thức ăn, áo quần, nơi ở,
và những chỉ dẫn về đạo đức cho bọn trẻ, và ngược lại chúng mang về thu nhập. Một khi những đứa trẻ ngưng làm việc,
Tài chính của việc nuôi con thay đổi. Như lời của một nhà xã hội học xuất sắc
đồng thời cực kỳ tàn nhẫn đã nói rằng "Bọn trẻ trở nên không có giá trị về kinh tế nhưng vô giá về mặt tình cảm." Thay vì trẻ làm việc cho chúng ta,
chúng ta bắt đầu làm việc cho chúng, bởi vì trong vòng chỉ vài thập kỷ tình hình đã trở nên rõ ràng: Nếu chúng ta muốn con mình thành công, trường học là không đủ. Ngày nay, hoạt động ngoại khóa là công việc mới của trẻ
nhưng nó cũng là công việc của chúng ta, vì chúng ta ốp con ra sân đá bóng . Lượng bài tập khổng lồ là việc mới của trẻ,
nhưng nó cũng là công việc của chúng ta, bởi vì chúng ta phải kiếm tra. Cách đây 3 năm, một phụ nữ Texas
nói với tôi một điều làm tan nát tim tôi. Cô ấy nói thản nhiên
"Bài tập về nhà của con là bữa tối mới" Tầng lớp trung lưu bỏ tất cả thời gian
sức lực và nguồn lực vào con cái, cho dù tầng lớp trung lưu càng ngày càng ít những thứ để cho. Hầu hết các bà mẹ dành nhiều thời gian hơn cho con
so với năm 1965, khi đó đa số phụ nữ không ở trong lực lượng lao động. Có thể dễ hơn cho cha mẹ
thực hiện vai trò mới của mình nếu họ biết phải chuẩn bị cái gì cho con cái. Đây là một điều nữa làm các cha mẹ hiện đại
thấy rất bối rối. Không biết liệu trí khôn của chúng ta,
nếu có, sẽ có ích gì cho con cái không. Thế giới đang thay đổi chóng mặt,
ta không thể nói chắc. Điều này đúng cả khi tôi còn rất trẻ.
Khi là một đứa trẻ, chính xác là khi họccấp 3,
tôi được bảo rằng sẽ mù tịt trong một nền kinh tế toàn cầu mới nếu tôi không biết tiếng Nhật. Và với niềm kính trọng người Nhật,
sự thể không thành như vậy. Bây giờ, có những cha mẹ trung lưu
ám ảnh việc dạy trẻ tiếng Trung có lẽ họ đang bận tâm điều gì đó, nhưng chúng ta không chắc được. Bởi vì không đoán được tương lai,
lại là người lo lắng cho con cái, chúng ta chuẩn bị cho trẻ tất cả những điều có thể cho tương lai, chỉ mong một cố gắng nhỏ nào đó sẽ được đền đáp. Chúng ta dạy trẻ chơi cờ,
nghỉ rằng biết đâu chúng cần kỹ năng phân tích. Ta cho trẻ chơi trò chơi đồng đội,
nghĩ rằng chúng cần kỹ năng hợp tác, biết đâu sau chúng vào Harvard Business School. Chúng ta dạy trẻ hiểu biết về tài chính
dạy đầu óc khoa học và thân thiện với môi trường dạy để trẻ không mắc chứng cuồng ăn, nhân đây tôi cũng xin nói hồi nhỏ tôi không thân thiện với môi trường lại mắc chứng thích ăn. Tôi xơi bao nhiêu là mỳ ống và thịt bò.
Và các bạn biết sao không?
Tôi vẫn ổn. Tôi trả tiền thuế.
Tôi có công việc ổn định.
Tôi thậm chí còn được mời đến nói chuyện tại TED.
Nhưng giả định hiện giờ là
điều trước đây là ổn với tôi hay gia đình tôi, nay không còn đủ nữa. Nên ta mới điên cuồng xông tới giá sách kia,
vì ta cảm thấy nều không cố hết cách, thì cứ như chúng ta không làm gì cả. và chúng ta mặc định bổn phận mình với con cái. Do đó, thật khó định vị vai trò mới
của người làm cha làm mẹ. Thêm vào đó nữa:
chúng ta cũng định vị nhiều vai trò mới như vợ và chồng vì đa phần phụ nữ thời nay cũng là lực lượng lao động. Theo tôi, đây là một lý do nữa,
khiến việc làm cha mẹ như là khủng hoảng. Ta không có luật lệ, không kịch bản, không quy tắc
cho những gì phải làm khi bạn có con khi cả cha và mẹ đều là lao động chính. Nhà văn Michael Lewis đã từng diễn đạt
điều này rất chi là hay, Ông nói con đường chắc nhất
khiến một cặp vợ chồng cãi nhau là đi ăn tối với một cặp vợ chồng khác cặp này có sự phân chia lao động khác biệt ít nhiều so với cặp kia, vì cuộc trò chuyện trên xe trên đường về nhà diễn ra đại loại thế này: "Đấy, anh có thấy sáng nào Dave cũng đưa con đi học không?" (Cười)
Vì có không quy định nào nói rõ ai làm gì trong thế giới mới bạo liệt này, nên các cặp vợ chồng cãi nhau, và mỗi bố mỗi mẹ đều có những lời phàn nàn hợp lẽ. Những người mẹ có xu hướng
làm nhiều việc một lúc khi ở nhà, còn những người bố, khi ở nhà, chỉ làm được một việc. Có người đàn ông ở nhà thì điều bực mình là
một lúc anh ta chỉ làm một việc. Thực ra, UCLA vừa rồi đã làm một nghiên cứu
tìm kiếm hình trạng chung nhất của những thành viên trong một gia đình trung lưu. Đoán thử xem nó thế nào?
Đó là bố thì ở trong phòng một mình.
Theo Báo cáo về Sử dụng Thời gian ở nước Mỹ,
bà mẹ vẫn làm gấp 2 lần ông bố khi chăm sóc con cái, vẫn tốt hơn so với thời Erma Bombeck nhưng tôi vẫn nghĩ rằng, những gì bà ấy viết là rất thích đáng: "Tôi không một mình trong phòng tắm từ tháng Mười." (Cười) Vấn đề là đây: Đàn ông đang làm rất nhiều việc.
Họ dành thời gian chơi với con cái nhiều hơn so với thời gian cha họ đã dành cho họ.
Trung bình, họ làm việc nhiều giờ hơn vợ họ,
và họ chân thành mong muốn làm ông bố tốt và tận tụy. Ngày nay, chính những ông bố chứ không phải các bà mẹ,
là người phải chịu đựng sự chồng lấn giữa công việc và gia đình. Theo cả hai cách, tiện thể mà nói,
nếu bạn nghĩ điều đó khó cho một gia đình truyền thống để phân chia vai trò mới, hãy tưởng tượng nó khó đến thế nào cho gia đình đặc biệt: những gia đình có 2 người cha, gia đình có 2 người mẹ, hay gia đình chỉ có cha hoặc mẹ đơn thân. Họ thật sự phải rất tháo vát để mà sống.
Hiện nay, ở những nước tiến bộ hơn,
thứ lỗi cho tôi vì những lời sáo rỗng và viện dẫn, vâng, ở Thụy Điển, cha mẹ có thể dựa vào nhà nước để tìm sự hỗ trợ. Có nhiều nước nhận thức được
sự lo lắng và vai trò thay đổi của người cha và mẹ. Không may là nước Mỹ không ở trong số đó,
do đó nếu bạn đang thắc mắc rằng nước Mỹ có gì chung với Papua New Guinea và Liberia,
thì nó là đây: Chúng ta không có chính sách cho phép nghỉ đẻ mà vẫn hưởng lương. Chúng ta là một trong tám quốc gia không có chính sách này.
Trong thời đại đầy lo lắng căng thẳng này,
chỉ có một mục đích mọi bậc cha mẹ đều có thể đồng ý, bất kể họ là ai mẹ sư tử hay mẹ híp-py, mẹ gấu hay mẹ cọp, đó là hạnh phúc của con cái là quan trọng hơn cả. Đây là ý nghĩa
của việc nuôi dạy con cái trong độ tuổi chúng không có giá trị về kinh tế nhưng lại vô giá về tình cảm. Chúng ta là những người chăm sóc cho lòng tự trọng của con,
Có một điều tâm niệm không cha mẹ nào nghi ngờ là,
"Tất cả điều tôi muốn là các con tôi được hạnh phúc." Và đừng hiểu lầm tôi:
Tôi nghĩ hạnh phúc là mục tiêu tuyệt vời cho một đứa trẻ. Nhưng đó cũng là điều khó nắm bắt.
Hạnh phúc và sự tự tin,
dạy trẻ không phải như dạy chúng cày một mảnh đất. hay dạy chúng đạp xe đạp.
Ở đây không có chương trình nào.
Hạnh phúc và tự tin có thể là sản phẩm phụ
nhưng không thể tự nó là mục tiêu. Niềm hạnh phúc của trẻ em
là một gánh nặng không công bằng đặt lên vai người làm cha làm mẹ. Và hạnh phúc là một gánh nặng càng không công bằng
khi đặt lên vai đứa trẻ. Và tôi phải nói với bạn rằng,
tôi nghĩ điều đó dẫn đến sự quá đáng kỳ cục. Chúng ta quá lo lắng
để bảo vệ con trẻ khỏi những xấu xa của thế giới tới mức chúng ta muốn bảo vệ chúng khỏi "Phố Sesame". Tôi muốn nói đùa một chút về chuyện này,
nếu bạn phải ra ngoài và mua vài tập DVD mới nhất của "Sesame Street". như tôi đã làm khi nhớ nhà, bạn sẽ thấy lời cảnh báo ngay từ đầu rằng nội dung này không phù hợp cho trẻ em. (Cười)
Tôi có thể nhắc lại không? Nội dung nguyên thủy của "Sesame Street"
không phù hợp với trẻ em. Khi được hỏi về điều này bởi tờ NY Times,
người sản xuất phim đưa ra nhiều lý do. Một là quái vật Cookie hút thuốc bằng tẩu
trong một vở kịch rồi nuốt khói. Hình tượng xấu. Tôi không biết.
Nhưng điều ám ảnh tôi
là cô ấy nói rằng cô ấy không biết liệu Oscar Ground có thể được phát minh ra hôm nay hay không bởi vì ông ấy cũng đã rất tuyệt vọng. Tôi không thể nói điều này làm tôi đau khổ đến nhường nào.
(Cười)
Bạn đang nhìn thấy một người phụ nữ có bảng chu kỳ của Muppets treo trên tường phòng ngủ của cô. bảng chu kỳ Muppets gây sốc, ngay trên tường
Đấy là cảnh con trai tôi ngày nó ra đời
hôm ấy tôi bị gây mê morphine.
Tôi phải đẻ chỉ huy ngoài dự kiến.
Ngay cả khi đang mê vì thuốc,
tôi vẫn cố hình dung rõ một điều khi lần đầu tiên tôi ôm con tôi. Tôi thì thầm vào tai nó.
Tôi nói: "Mẹ sẽ cố hết sức không làm tổn thương con."
Đấy chính là lời thề của Hippôcrat
tôi thậm chí không biết thế. Nhưng tôi cảm thấy lúc này
rằng lời thề của Hippôcrat là điều còn quan trọng hơn hạnh phúc. Thực tế, người cha mẹ nào cũng nói cho bạn biết,
làm được điều đó là cực khó. Tất cả chúng ta đều đã làm những điều gây tổn thương
cầu xin Chúa giúp ta sửa lỗi. Tôi nghĩ trong một thời đại khác
chúng ta không đặt ra những yêu cầu như thế cho chính mình điều quan trọng là chúng ta đều nhớ rằng vào lần sau khi tim ta đập mạnh khi nhìn vào những giá sách tôi không chắc làm thê nào tạo ra những quy tắc mới
cho thế giới, nhưng tôi nghĩ rằng bởi khao khát cháy bỏng có những đứa con hạnh phúc, chúng ta có thể đã gánh lấy một cái ách đạo đức sai lầm tôi thấy một mục đích tốt hơn
tôi dám nói hợp đạo lý hơn là tập trung để làm cho các con tôi nên hữu ích trở nên có phẩm hạnh và giản dị mong rằng hạnh phúc sẽ đến với chúng bởi trái tốt lành của việc chúng làm nhờ thành tích trong công việc và lòng yêu thương chúng đã cảm nhận được từ chúng ta. Đấy là điều không có trong kịch bản.
Cũng không phải là một chương trình mới,
chúng ta đi theo những điều rất xưa tử tế, siêng năng, yêu thương - và hạnh phúc và lòng tự tôn tự nó theo đó mà đến. Tôi nghĩ nếu chúng ta làm được điều đó,
lũ trẻ chắc chắn sẽ ổn, cha mẹ chúng cũng vui thay, cả hai đều thấy tốt hơn. Cám ơn.
(Vỗ tay)
400 trên mỗi một triệu phân tử: đó là nồng độ CO2 xấp xỉ trong không khí ngày nay.
Điều đó có nghĩa là gì vậy?
Cứ mỗi 400 phân tử CO2, lại có triệu phân tử O2 và N2 khác.
Ở đây hôm nay, có khoảng 1,800 người.
Tưởng tượng chỉ có một người mặc áo xanh, và bạn phải tìm ra người đó.
Đó là thử thách chúng ta đang đối mặt khi thu hồi khí CO2 trực tiếp từ không khí.
Nghe khá dễ, tách CO2 từ không khí.
Thực sự rất khó.
Nhưng tôi sẽ cho bạn biết điều gì dễ: bắt đầu với việc tránh sự tỏa ra khí CO2.
Nhưng ta đang không làm điều đó.
Vậy chúng ta phải nghĩ đến quay lại với việc tách CO2 khỏi không khí.
Dù khó, nhưng đây là việc ta có thể làm.
Và tôi sẽ chia sẻ với các bạn một công nghệ này và những gì nó có thể đem tới trong tương lai.
Trái đất tự mình loại bỏ CO2 nước biển, đất, thực vật, và cả đá làm điều đó.
Dù các kỹ sư và các nhà khoa học đang làm việc hết sức để đẩy nhanh quá trình tự nhiên ấy, nhưng nó đơn giản là không đủ.
Tin tốt là, chúng ta có nhiều hơn thế.
Nhờ sự tiến bộ của con người, chúng ta có công nghệ để loại bỏ CO2 khỏi không khí bằng cách sử dụng phương pháp hóa học.
Tôi muốn nói đó là một hệ thống rừng nhân tạo.
Có 2 cách cơ bản để xây nên hệ thống đó.
Một là sử dụng hóa chất hấp thu CO2 tan trong nước.
Hai là một hệ thống chắc chắn với hóa chất hấp thu CO2.
Bất kể phương thức nào, thực ra đều giống nhau.
Những gì bạn đang thấy ở đây là hệ thống có thể trông như nào để có thể làm việc đó.
Đây là một hệ thống tiếp xúc không khí.
Bạn có thể thấy nó phải rất rộng để có bề mặt đủ để xử lí toàn bộ lượng không khí được đưa đến, bởi nhớ rằng, chúng ta chỉ đang thu 400 từ 1 triệu phân tử.
Bằng phương pháp sử dụng vật liệu lỏng, ta dùng hệ thống chứa với bề mặt rộng này, nạp đầy nó với vật liệu đóng gói, rồi phân phối đều vật liệu bằng bơm đến những khoang chứa và ta có thể dùng quạt, như bạn thấy đấy, để thổi không khí đi qua dung dịch ấy.
CO2 trong không khí được giữ lại khi đi qua dung dịch bởi phản ứng kết hợp mạnh mẽ của CO2 với dung dịch.
Và để giữ được nhiều CO2, ta phải thiết kế một hệ thống sâu hơn.
Nhưng phải có tối ưu hóa bởi hệ thống càng sâu, càng tốn nhiều năng lượng hơn để thổi được không khí qua.
Vì thế hệ thống cho việc lọc trực tiếp có một nét đặc biệt trong thiết kế, với một bề mặt rộng lớn và độ dày tương đối nhỏ.
Và một khi đã thu được CO2, ta phải tái chế được vật liệu mà ta đã sử dụng để thu CO2, và lặp lại nữa.
Lượng CO2 cần thu là rất lớn nên qua trình thu phải duy trì, và không thể chỉ sử dụng vật liệu một lần
Sẽ cần lượng nhiệt lớn để tái chế được, hãy thử nghĩ xem: CO2 rất loãng trong không khí chất mà giữ lại CO2 lại rất mạnh mẽ, vì thế bạn cần nhiều nhiệt để có thể tái chế vật liệu.
Với nhiệt độ cao, CO2 loãng thu được từ trong không khí được giản phóng, và ta sản xuất được CO2 có độ tinh khiết cao.
Và điều đó rất quan trọng, vì CO2 tinh khiết rất dễ làm hóa lỏng, dễ hơn để vận chuyển, dù qua ống dẫn hay bằng xe tải, ngay cả dùng trực tiếp nữa, như là một nhiên liệu hay hóa chất.
Tôi muốn nói thêm về năng lượng đó.
Nhiệt cần thiết để tái tạo những vật liệu hoàn toàn quyết định năng lượng và giá cả cho việc thực hiện điều này.
Tôi có một câu hỏi: Sẽ tốn bao nhiêu năng lượng để loại bỏ hàng triệu tấn CO2 khỏi không khí trong một năm xác định?
Câu trả lời là: một nhà máy điện.
Sẽ cần một nhà máy điện để thu trực tiếp CO2 từ không khí.
Phụ thuộc vào cách thức ta chọn, nhà máy điện có thể cung cấp từ 300 đến 500 mê ga oát.
Và ta phải cẩn thận về lựa chọn nhà máy điện.
Nếu ta chọn than đá, ta sẽ lại thải ra nhiều CO2 hơn ta thu được.
Bây giờ hãy nói đến giá cả.
Một phiên bản tốn nhiều năng lượng của công nghệ này có thể tốn đến 1000 đô la mỗi tấn mới chỉ mói đến việc thu.
Hãy làm rõ hơn.
Nếu ta đem hóa lỏng số CO2 đắt đỏ đó, sẽ tốn 50 đô la cho mỗi gallon (~3,78 lít).
Như thế là quá đắt; việc này không khả thi.
Vậy làm thế nào để giảm chi phí xuống?
Đó chính là những gì tôi làm.
Hiện tại, có một công ty thương mại, có thể thực hiện với mức giá 600 đô mỗi gallon.
Có nhiều công ty khác đang phát triển những công nghệ với giá thành còn rẻ hơn thế.
Tôi sẽ nói một chút về một vài trong số những công ty đó.
Một công ty là Carbon Engineering.
Họ ở ngoài Canada.
Họ dùng chất lỏng để tách CO2 kết hợp với đốt khí thiên nhiên dồi dào và giá rẻ để cung cấp lượng nhiệt cần thiết.
Họ có phương pháp khéo léo cho phép họ thu được cả khí CO2 từ không khí và cả khí CO2 họ tạo ra khi đốt khí tự nhiên.
Và bằng cách đó, họ cân bằng lại mức ô nhiễm và cắt giảm chi phí.
Climeworks của Thụy Sĩ và Global Thermostat của Mỹ dùng phương pháp khác
Họ dùng vật liệu rắn cho việc thu khí.
Climeworks dùng nhiệt tỏa ra từ trái đất, hay là địa nhiệt, thậm chí hơi nước dư thừa từ các quá trình công nghiệp khác để giảm thiểu ô nhiễm và giá cả.
Global Thermostat dùng cách khác.
Họ chú ý vào lượng nhiệt cần dùng và tốc độ truyền nhiệt qua vật liệu để họ có thể giải phóng số CO2 đó ở tốc độ nhanh, giúp họ có một thiết kế gọn nhẹ và chi phí tổng thể thấp hơn.
Và vẫn còn nhiều hơn thế nữa.
Một hệ thống rừng nhân tạo có một lợi thế hơn so với một khu rừng thật: kích thước.
Đây là hình ảnh bản đồ của rừng mưa Amazone.
Rừng Amazone có thể thu được mỗi năm 1,6 tỷ tấn CO2.
Ước tính khoảng 25% của khối lượng thải ra ở Mỹ.
Diện tích đất cần cho một hệ thống rừng nhân tạo hoặc một nhà máy thu khí trực tiếp để thu được lượng như vậy là 500 lần nhỏ hơn.
Thêm vào đó, một hệ thống rừng nhân tạo, không cần phải xây dựng trên đất trồng trọt, nên không có cạnh tranh với đất nông nghiệp hoặc thực phẩm, và không có lý do nào để chặt phá cây để thực hiện điều này.
Tôi muốn quay lại và đề cập lại khái niệm phát thải âm.
Phát thải âm đòi hỏi rằng CO2 được tách ra phải được loại bỏ khỏi không khí mãi mãi, có nghĩa là đưa chúng trở lại lòng đất, nới mà chúng đến ban đầu.
Nhưng hãy đối mặt với việc, không ai được trả tiền để làm việc đó ngày nay, hoặc trả quá ít.
Vì thế những công ty đang phát triển những công nghệ trên thực sự quan tâm đến việc thu khí CO2 và sản xuất gì đó hữu ích từ đó, có thể đem lại lợi nhuận.
Đó có thể là nhiên liệu lỏng, nhựa hay cả sỏi nhân tạo.
Đừng hiểu lầm tôi, những thị trường các bon rất tuyệt.
Nhưng tôi cũng không muốn bạn hiểu sai.
Bởi những điều đó chưa đủ để giải quyết cơn khủng hoảng khí hậu, và điều cần làm là thực sự nghĩ về những gì ta cần thực hiện.
Một điều tích cực chắc chắn tôi có thể nói về những thị trường các bon đó là họ sẽ cho phép những nhà máy thu khí được xây dựng, và với mỗi nhà máy mới, chúng ta lại học hỏi thêm.
Và khi ta học hỏi thêm từ đó, chúng ta có cơ hội để giảm giá cả xuống.
Nhưng chúng ta cũng cần sẵn sàng đầu tư với tư cách một xã hội toàn cầu.
Chúng ta có thể có tư duy, công nghệ, nhưng vẫn chưa đủ để công nghệ đó có tác động đáng kể đến khí hậu.
Chúng ta cần quy tắc, chúng ta cần trợ cấp, thuế cho các bon.
Có một số trong chúng ta sẽ sẵn dàng trả thêm, nhưng những yêu cầu đặt ra là việc trung hòa các bon và những đường dẫn các bon âm sẽ có giá cả phải chăng cho phần lớn cộng đồng để có thể tác động đến khí hậu
Ngoài những đầu tư như vậy, chúng ta cần đầu tư vào nghiên cứu và phát triển.
Điều đó có thể như thế nào?
Năm 1966, Hoa Kỳ chi khoảng một nửa tổng số sản phẩm quốc nội cho chương trình Apollo.
Để đưa con người lên mặt trăng an toàn và quay lại trái đất.
Một nửa tông số GDP ngày nay là khoảng 100 tỷ đô la.
Biết rằng thu lọc không khí trực tiếp là một mặt tận trong cuộc chiến chống lại biến đổi khí hậu, hãy tưởng tượng nếu chúng ta có thể chi 20%, 20 tỷ đô la cho dự án này.
Hơn thế, hãy tưởng tượng chúng ta có thể cắt giảm chi phí xuống 100 đô la cho mỗi tấn
Điều đó sẽ khó khăn, nhưng đó là điều làm tôi yêu thích công việc này.
Và điều đó sẽ ra sao, 20 tỷ đô la, 100 đô la mỗi tấn?
Điều đó yêu cầu chúng tôi xây dựng 200 hệ thống rừng nhân tạo, mỗi hệ thống có khả năng thu một nghìn tấn CO2 mỗi năm.
Tổng cộng khoảng 5% tổng lượng thải ra của Hoa Kỳ.
Nghe có vẻ ít,
Thực ra lại khác ấn tượng.
Nếu bạn nhìn vào lượng khí tỏa ra từ vận tải đường dài và hàng không thương mại góp vào đến 5%.
Sự phụ thuộc của chúng ta vào nhiên liệu lỏng tạo ra khí thải đó rất khỏ để tránh khỏi
Vì vậy, khoản đầu tư này hoàn toàn đáng kể.
Còn về đất đai sẽ cần những gì để thực hiện điều này, 200 nhà máy?
Nó sẽ chiếm mất một nửa diện tích của Vancouver.
Đó là nếu được vận hành bởi khí tự nhiên.
Nhưng những bất lợi của khí tự nhiên - cũng tỏa ra khí CO2 khi đốt.
Vậy nếu dùng khí tự nhiên, ta sẽ chỉ thu được 1/3 so với dự định, trừ khi bạn có phương pháp đồng thu thông minh như Carbon Engineering làm.
Và nếu chúng ta có cách thức khác và dùng năng lượng gió hay mặt trời, sẽ cần một diện tích lớn hơn gấp 15 lần, hãy nhìn vào bang New Jersey
Một trong những điều mà tôi suy nghĩ trong quá trình làm việc và nghiên cứu là làm sao để tối ưu hóa và tìm ra nơi mà ta nên xây dựng những nhà máy và nguồn cung cấp nguồn nhiên liệu có sẵn trong khu vực như đất đai, nước, hay nguồn điện sạch và giá rẻ -- ví dụ như, có thể dùng nguồn điện sạch để tách nước và tạo ra ôxi, đó là một sự thay thế không các bon tuyệt vời cho khí đốt tự nhiên để cung cấp nhiệt cần thiết.
Nhưng tôi muốn chúng ta nhìn lại một chút về phát thải âm.
Phát thải âm không thể được coi là một giải pháp đơn giản cho chúng ta nhưng có thể giúp chúng ta nếu ta tiếp tục giảm lượng ô nhiểm CO2 toàn cầu
Nhưng chúng ta cũng phải cẩn thận.
Giải pháp quá hấp dẫn khiến nó có khi trở nên nguy hiểm bởi một số người sẽ dựa vào nó như một giải pháp toàn thể cho khủng hoảng khí hậu.
Có thể khiến người ta sẽ lại đốt nhiên liệu hóa thạch cả ngày 365 ngày mỗi năm.
Tôi cho là không nên coi phát thải âm như một thay thế cho dừng làm ô nhiễm, nhưng thay vào đó, như là một bổ sung cho một danh mục đầu tư bao gồm mọi thứ, từ tăng hiệu quả năng lượng hạn chế các bon đến cải tiến nông nghiệp sẽ đưa chúng ta đến một ngày mà lượng phát thải bằng không.
Một chút về bản thân tôi: chồng tôi là một bác sĩ cấp cứu.
Tôi thấy ngạc nhiên với công việc cứu sống người mà chồng tôi cùng đồng ngiệp làm mỗi ngày.
và khi mà tôi trò chuyện với họ về việc thu khí các bon mà tôi làm, tôi thấy họ cũng ngạc nhiên không kém, bởi chiến đấu với biến đổi khí hậu bằng việc thu hồi các bon không chỉ cứu một chú gấu bắc cực hay băng hà.
Mà còn là cứu chính con người.
Một hệ thống rừng nhân tạo có thể không tuyệt vời như một khu rừng thật sự, nhưng có khi sẽ giúp chúng ta bảo tồn được khu rừng Amazon, mà mọi người mà chúng ta yêu mến, cũng như là những thế hệ sau này và nền văn minh hiện đại.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Trong vũ trụ có vô vàn hành tinh.
Tôi muốn chúng ta, thập kỷ tới, tạo ra kính viễn vọng không gian cho phép người trên trái đất nhìn thấy các hành tinh khác và tìm xem liệu chúng có tồn tại sự sống.
Đồng nghiệp tôi tại NASA, Phòng thí nghiệm động cơ phản lực tại Princeton và tôi nghiên cứu một công nghệ có thể sẽ làm được điều đó trong những năm tới.
Các nhà thiên văn học tin rằng mỗi ngôi sao trong ngân hà có một hành tinh, và ước tính 1/5 trong số chúng giống trái đất tức có thể tồn tại sự sống, tuy nhiên, ta chưa từng thấy chúng.
Chúng ta chỉ tìm ra chúng một cách gián tiếp.
Đây là bức hình nổi tiếng của NASA về một chấm xanh nhạt
được chụp bởi tàu vũ trụ Voyager năm 1990, khi chúng quay giống như trong hệ mặt trời để chụp ảnh trái đất từ khoảng cách 6 tỷ km.
Tôi muốn chụp được hình của hành tinh giống như trái đất đó.
Vì sao ta đã không làm thế? Sao lại khó vậy?
Hãy tưởng tượng ta sử dụng kính viễn vọng của Hubble điều chỉnh và nhìn theo quỹ đạo của sao Hỏa.
Ta sẽ thấy một hình ảnh hơi mờ của trái đất bởi ta đã chệch ra khỏi quỹ đạo của sao Hỏa.
Hãy di chuyển xa hơn 10 lần.
Đây là quỹ đạo của sao Thiên Vương.
Nó nhỏ hơn, ít chi tiết hơn và khó phân tích hơn.
Ta vẫn có thể thấy mặt trăng nhỏ, nhưng hãy tiến thêm 10 lần nữa.
Ta đang ở mép hệ mặt trời phía ngoài vành đai Kuiper.
Không khó để giải quyết no1.
Kia chính là Đốm xanh mờ của Carl Sagan.
Hãy di chuyển xa thêm 10 lần một lần nữa.
Ta ở phía ngoài đám mây Oort, phía ngoài hệ mặt trời, và bắt đầu thấy mặt trời lọt vào tầm nhìn tiến vào chỗ của hành tinh.
Một lần nữa, tiến xa 10 lần.
Ta đang ở sao Alpha Centauri, hành tinh xa Trái đất nhất, và đã biến mất.
Ta thấy hình ảnh lớn và rạng rỡ của các ngôi sao mười tỉ lần sáng hơn hành tinh ở trong cái vòng tròn đỏ kia
Đó là điều ta muốn thấy. và vì sao nó khó khăn.
Ánh sáng từ các ngôi sao bị nhiễu xạ,
tán xạ bên trong kính thiên văn, tạo ra hình ảnh sáng che phủ hành tinh đó.
Vì vậy, để nhìn thấy một hành tinh. phải làm gì đó với thứ ánh sáng kia.
Phải vứt nó đi.
Tôi có rất nhiều đồng nghiệp nghiên cứu công nghệ để làm điều đó, nhưng tôi cho rằng tốt nhất và khả thi nhất có lẽ là tìm một Trái đất khác trong một thập kỉ tới.
Nó được đưa ra đầu tiên bởi Lyman Spitzer, cha đẻ của kính thiên văn, vào năm 1962, lấy cảm hứng từ nhật thực.
Tất cả các bạn đã từng thấy nói.
Nhật thực. Mặt trăng ở trước mặt trời,
che khuất hầu hết ánh sáng tạo ra quầng sáng mờ xung quanh.
Giống như khi tôi dùng ngón cái che ánh đèn sân khấu chiếu thẳng vào mắt tôi Tôi có thể thấy các bạn hàng phía sau.
Chuyện gì đang xảy ra ?
Mặt trăng in bóng xuống mặt đất.
Ta đặt một kính viễn vọng hoặc một máy ảnh vào đó nhìn lại lên mặt trời, hầu hết ánh sáng đã bị che khuất để lại vệt sáng mờ ở vầng hào quang kia.
Spitzer gợi ý làm thế này trong không gian
Dựng một màn hình lớn phóng nó vào vũ trụ đặt nó phía trước các ngôi sao, che phủ hầu hết ánh sáng, phóng một kính viễn vọng vào khoảng tối đó, bùm, chúng tôi nhìn thấy các hành tinh.
chúng sẽ giống như thế này.
Đây là cái màn hình lớn đó, không có hành tinh nào, bởi không may là nó không thực sự hiệu quả, bởi tia sáng và sóng nhiễu xạ quanh màn hình giống như ở kính viễn vọng.
Giống như nước chảy qua đá vậy, tất cả ánh sáng đó phá hủy bóng đen.
Một cái bóng tồi tệ. Và ta không thể thấy các hành tinh.
Nhưng Spitzer biết câu trả lời.
Nếu làm mềm các cạnh, để kiểm soát nhiễu xạ. ta có thể nhìn thấy một hành tinh, và trong 10 năm qua hay chúng tôi đã tìm ra giải pháp.
Nó trông giống như thế này.
Chúng tôi gọi đó là Starshape hình hoa.
Nếu làm cho các cánh hoa giống hệt nhau, nếu có thể kiểm soát hình dạng của chúng, ta có thể kiểm soát nhiễu xạ giờ, ta có một cái bóng to,
mờ hơn khoảng 10 tỉ lần so với lúc trước, và có thể nhìn thấy các hành tinh hiện ra như thế kia.
Chúng tất nhiên là to hơn ngón cái của tôi.
Starshade kia to hơn một nửa sân bóng đá và có thể bay xa 50,000km khỏi kính viễn vọng được giữ ngay tại bóng của nó. và ta có thể nhìn thấy những hành tinh kia.
Nghe có vẻ đáng sợ, nhưng những kĩ sư và đồng nghiệp tuyệt vời của tôi ở JPL, đã sáng chế ra một thiết kế phi thường để làm điều đó nó trông như thế này.
Quấn quanh một trung tâm,
nó tách ra từ kính viễn vọng.
Những cánh hoa căng, mở ra, cái kính viễn vọng quay lại.
Và sau đó, nó sẽ lật và bay ra xa 50,000 km khỏi cái kính.
Nó sẽ di chuyển tới trước vì sao tạo nên một cái bóng tuyệt vời.
Bùm, ta có các hành tinh quay xung quanh
(tiếng vỗ tay) Xin cảm ơn.
Đó không phải là khoa học viễn tưởng.
Chúng tôi đã nghiên cứu vấn đề này trong 5, 6 năm qua.
Hè năm ngoái, chúng tôi thực hiện một bài kiểm tra ngoài California ở Northrop Grumman.
Có bốn cánh hoa.
Đây là một starshade nhỏ
khoảng bằng một nửa cái mà các bạn vừa thấy.
Những cánh hoa căng ra,
Chúng được tạo bởi bốn sinh viên đại học thực tập tại JPL.
Chúng ta thấy nó được triển khai.
Các cánh hoa phải quay quanhđó
Nền móng của chúng lúc nào cũng phải đến đúng địa điểm trong vòng một phần mười milimet
Chúng tôi làm thử nghiệm này 16 lần, 16 lần đều thu về kết quả như nhau ở một phần mười milimet.
Rất chính xác, nếu có thể xây dựng công nghệ này, đưa nó vào không gian, nó sẽ như thế này đây.
Đó là hình ảnh ngôi sao gần chúng ta nhất được chụp bởi kính viễn vọng Hubble.
Nếu có thể làm một cái kính viễn vọng như vậy, lớn hơn một chút, đưa nó ra ngoài kia, bay về phía trước một occulter , cái ta nhìn thấy sẽ tương tự thế này toàn cảnh hệ mặt trời của ta - nhưng không phải của ta
Chúng tôi hi vọng đó là hệ mặt trời của ai đó khi nhìn qua một occulter, một starshape thế kia.
Bạn có thể thấy sao Mộc, sao Thổ sao Thiên Vương, Hải Vương, và ở ngay trung tâm, cạnh ánh sáng còn sót lại dấu chấm xanh nhạt.
Trái đất. Chúng tôi muốn tìm hiểu xem nếu có nước, oxy, ozon, những dấu hiệu của sự sống.
Với tôi, đây là môn khoa học thú vị nhất.
Tôi làm công việc này, vì nghĩ rằng nó có thể làm thay đổi thế giới,
thay đổi tất cả mọi thứ.
Xin cảm ơn.
(tiếng vỗ tay)
Con chữ là thứ mà chúng ta vẫn hay sử dụng với số lượng khổng lồ.
Cả thế giới đều biết, phông chữ là thứ không thể thiếu.
Nhưng có mấy ai bận tâm tìm hiểu rằng các kiểu chữ đã bắt nguồn từ đâu, từ khi nào, hay ai đã tạo nên chúng - trong trường hợp đúng là bàn tay con người chứ không phải máy móc hoặc phần mềm máy tính mới là cái nôi phát minh ra phông chữ.
Nhưng bản thân tôi luôn canh cánh mối bận tâm này.
Nó là việc tôi phải làm.
Tôi là một trong số rất ít những người không khỏi thấy bực mình bởi cái khoảng cách rất khó chấp nhận giữa chữ T và E như quý vị đang thấy trên đây.
Chắc tôi sẽ gỡ cái hình này đi
Không ai chấp nhận được nó, kể cả Đức Chúa.
Có thế chứ. Tốt rồi.
Câu chuyện tôi mang đến đây hôm nay, là về mối quan hệ giữa công nghệ và thiết kế phông chữ.
Công nghệ đang dần thay đổi vô số lần kể từ ngày tôi bắt đầu công việc: ảnh, kỹ thuật số, máy tính bàn. màn hình, mạng toàn cầu.
Tôi phải tự thích ứng với điều đó bằng cách liên hệ chúng với công việc tôi đang làm vì ngành thiết kế.
Mục tiếp theo đây là về ảnh hưởng của công cụ tới phom dáng.
Hai chữ K, Cái bên trái của bạn - bên phải của tôi - là kiểu hiện đại, được đồ họa trên máy tính.
Những nét thẳng đều là thẳng tuyệt đối.
Còn nét vòng cung thì đạt tới mức hoản hảo trong toán học mà phương trình Bézier có thể vẽ ra được.
Chữ còn lại mang hơi hướng Gothic cổ đại được cắt bằng tay trên vật liệu bằng thép rất bền.
Không có đường thẳng nào thật sự thẳng.
Còn đường cong thì không thật sự rõ ràng.
Nó có dấu vết của cuộc sống được làm nên bởi bàn tay con người, một cuộc sống mà máy móc hay lập trình không thể nào chạm tới được.
Một sự đối lập mới sâu sắc làm sao.
Mà thật ra, tôi đang nói dối thôi.
Nói dối ở TED. Thật xin lỗi quý vị.
Cả hai thật ra đều là sản phẩm của máy tính, cùng 1 phần mềm, 1 đường cong Bézier, cùng 1 định dạng phông chữ.
Chữ bên trái là của Zuzana Licko ở Emigre. Chữ còn lại là của tôi.
Cách thức thì giống nhau, nhưng nét chữ thì hoàn toàn khác biệt.
Mà chữ khác biệt là bởi vì nhà thiết kế khác nhau.
Lý do chỉ đơn giản vậy thôi. Zuzana muốn chữ cô trông thế này.
Tôi thì lại muốn chữ mình giống thế kia.
Chấm hết. Chữ cái rất dễ tự thích nghi.
Khác với đồ mỹ nghệ như điêu khắc hay kiến trúc, Chữ cái không cho thấy cách làm ra chúng.
Tôi thấy bản thân giống như một nhà thiết kế công nghiệp.
Họ chế tạo cái tôi thiết kế ra, và cái đó có chức năng riêng: để được đọc, để chứa đựng ý nghĩa.
Thậm chí, nhiều hơn thế,
Chúng còn mang yếu tố thẩm mỹ nữa.
Điều gì làm 2 chữ cái này khác đi dưới cách truyền đạt khác nhau của 2 nhà thiết kế khác nhau?
Điều gì đã khiến thiết kế của một số người mang chút phong cách cá nhân đặc trưng, như bạn có thể bắt gặp trong thiết kế thời trang, hay thiết kế xe hơi, vân vân?
Tôi công nhận trong 1 số trường hợp, nhà thiết kế cảm nhận được tầm ảnh hưởng của công nghệ.
Từ giai đoạn giữa những năm 60, họ dùng ảnh thay cho khuôn đúc chữ kim loại, nóng (do nung kim loại) thành lạnh.
Thay đổi mang lại lợi ích nhưng cũng đem đến một hạn chế: một hệ thống cách dòng chỉ cho phép đúng 18 đơn vị cho mỗi một chữ cái.
Lần này tôi được yêu cầu thiết kế một loạt phông chữ không chân một cách cô đọng nhất càng nhiều phiên bản chữ càng tốt chỉ trong một ô chữ gồm 18 đơn vị.
Nhìn vào những con số, tôi nhanh chóng nhận ra chỉ có thể tạo ra 3 loại chữ phù hợp. Như quý vị có thể thấy đây.
Ba phông chữ Helvetica Compressed, Extra Compressed, và Ultra Compressed thật sự là một vấn đề đối với tôi bởi hệ thống 18 đơn vị chặt chẽ.
Nó như thể quyết định tỷ lệ cân xứng của thiết kế vậy.
Đây là ba phông chữ vừa rồi dưới dạng thường (không in hoa).
Liệu quý vị có đang nhìn và tự nhủ, "Khổ thân Matthew, cái vấn đề ông gặp phải, giờ đã cho ra kết quả là ba thiết kế tồi tệ."
Tôi hi vọng là không.
Cũng công việc này, nhưng thời nay, thay vì 18 đơn vị, chúng ta có tới 1,000.
Tôi rõ ràng có thể làm ra nhiều biến thể hơn, nhưng liệu có khiến ba phông chữ này trở nên đẹp hơn?
Thật khó để trả lời nếu chưa thử, nhưng tôi chắc chắn 1,000 đơn vị cho ra tỷ lệ cân xứng chuẩn xác hơn.
Trực giác của tôi cho thấy rằng bất kỳ sự cải thiện nào cũng nên vừa phải, bởi phông chữ được thiết kế như một chức năng của hệ thống, và như tôi đã nói, chúng rất dễ thích ứng.
Chúng không cho thấy cách thức tạo ra chúng.
Tất cả kỹ sư công nghiệp phải làm việc trong khuôn khổ.
Bởi đây không phải là thủ công mỹ nghệ.
Nhưng câu hỏi là, liệu những khuôn khổ có đang dẫn tới sự thỏa hiệp?
Nếu chấp nhận các khuôn khổ, thì có làm cho tiêu chuẩn làm việc thấp đi không?
Tôi nghĩ là không, và tôi luôn tâm đắc một điều Charles Eames từng nói.
Ông nói ông chỉ ý thức được các khuôn khổ, chứ không mảy may ý thức tới chuyện thỏa hiệp với chúng.
Khác biệt giữa các khuôn khổ, hạn chế, với một sự thỏa hiệp, rõ ràng là rất mong manh, nhưng lại là yếu tố quyết định thái độ của tôi với công việc.
Quý vị có nhớ cảm giác khi đọc thứ này?
Một cuốn dang bạ điện thoại. Tôi sẽ giữ hình này ở đây một lúc để quý vị được tự do hoài niệm.
Đây là giữa những năm 70, khi người ta mới thử nghiệm phông chữ Bell Centennial tôi thiết kế trên danh dạ điện thoại ở Mỹ, và cũng là lần đầu tiên tôi thiết kế phông chữ dưới dạng số hóa, cứ như là đi rửa tội lần đầu tiên vậy.
Thiết kế cho danh bạ điện thoại - thứ mà sẽ được in ra dưới kích thước chữ cực nhỏ trên giấy báo, bởi một máy in có tốc độ quay cực nhanh, với một loại mực vừa dầu vừa bụi.
Đây rõ ràng không phải là một môi trường làm việc tốt cho lắm đối với một người thiết kế phông chữ.
Thử thách dành cho tôi là thiết kế ra một phông đẹp hết sức có thể trong điều kiện sản xuất bất lợi như trên.
Lúc này, khi đang ở thời kỳ đầu của phông chữ số hóa,
tôi đã phải vẽ các ký tự bằng tay trên từng ô ly giấy vẽ. Bell Centennial có tới 4 kiểu đậm nhạt, tôi phải vẽ và mã hóa từng li từng tí để đảm bảo chúng tương thích với ký tự trên bàn phím.
Hai năm trời bỏ ra để hoàn thành công việc này đã dạy tôi nhiều điều.
Dù những con chữ này trông như bị gặm nham nhở, nhưng thật ra những đường mấp mô giữa đường giao nhau của các nét chính là kết quả từ nghiên cứu của tôi về độ nhòe của mực in trên giấy kém chất lượng, bên cạnh việc chính sửa liên lục các phông chữ cho hợp lý.
Phông chữ kỳ cục vừa rồi chính là để bù đắp cho những thiếu sót trong quy mô và quá trình sản xuất.
Ban đầu, AT&T đã mong muốn dùng phông chữ Helvetica cho danh bạ điện thoại, nhưng như Erik Spiekermann đã nói trong bộ phim Helvetica, nếu như bạn từng xem qua, phông chữ Helvetica được thiết kế sao cho các chữ cái giống nhau hết sức có thể.
Điều đó khiến việc đọc các chữ cỡ nhỏ không dễ chút nào,
dù chúng trông rất thanh thoát trên màn chiếu.
Tôi đã phải đơn giản hóa hình dáng của con phông chữ Bell Centennial càng nhiều càng tốt bằng cách mở rộng chúng ra, như bạn thấy ở hình phía dưới.
Sang tới giữa những năm 80, thời kỳ đầu của phông chữ phác thảo bằng kỹ thuật số, công nghệ véc-tơ.
Ngày đó, kích thước của phông chữ trở thành một vấn đề, đó là lượng dữ liệu cần thiết để tìm kiếm và lưu trữ phông trong bộ nhớ máy tính.
Do đó, số phông chữ bạn được lưu vào hệ thống soạn thảo trong cùng một lúc là rất giới hạn.
Tôi đã phân tích các dữ liệu, và phát hiện ra rằng phông chữ có chân thông thường như hình bên tay trái đây cần gần gấp đôi dữ liệu so với phông không chân như hình ở giữa. Lý do chính là bởi những đường cong, muốn chúng trở nên cong vút thanh tao, ta phải dùng rất nhiều điểm ảnh.
Các con số ở dưới cùng tấm hình này, cho thấy số lượng dữ liệu cần dùng để lưu trữ mỗi phông chữ.
Vậy thì phông chữ không chân, như ở giữa, sẽ ít tốn kém hơn nhiều, chỉ còn 81 thay vì 151.
"Ồ" tôi nghĩ. "Có vấn đề cho nhóm kỹ sư rồi đây.
Tôi phải giúp họ một tay mới được."
Thế là tôi tạo ra phông chữ bên tay phải đây, những nét lượn tròn biến mất.
Thay vào đó là một đa giác, gồm những nét thẳng và cạnh vát.
Bạn thấy đó, giải pháp này cũng ít tốn kém như kiểu chữ không chân.
Chúng tôi gọi nó là phông chữ Charter.
Rồi sau đó tôi tới gặp kỹ sư trưởng dựa trên các số liệu có được, tôi tự hào nói với họ "Vấn đề của ông đã được tôi giải quyết."
"Ồ," ông ấy nói. "Vấn đề nào thế?"
Tôi trả lời, "Thì, ông biết đấy, vấn đề về lượng dữ liệu không lồ mà phông chữ có chân đòi hỏi."
"Ô," ông ấy nói. "Chúng tôi đã giải quyết nó từ tuần trước rồi.
Chúng tôi đã viết một chương trình để nén kích cỡ phông chữ dựa theo thứ tự độ lớn.
Giờ thì ông có thể giữ bao nhiêu phông trong hệ thống cũng được."
"Vậy cám ơn vì đã cho tôi biết," tôi nói.
Lại một thất bại nữa.
Tôi đã tìm cách giải một vấn đề kỹ thuật mà thậm chí còn chẳng hề tồn tại.
Nhưng đây cũng là lúc mọi chuyện trở nên thú vị.
Tôi không bỏ cái thiết kế kia đi trong lúc đang tức giận.
Tôi giữ nó lại.
Từ một bản thảo mang tính công nghệ, nó trở thành một sản phẩm đầy tính thẩm mỹ.
Nói cách khác, tôi bắt đầu thích cái phông chữ này.
Mặc kệ việc nó bắt đầu từ đâu hay vì sao.
Tôi chỉ đơn giản là thích thú chính bản thân nó.
Diện mạo đơn giản khiến cho phông chữ Charter toát lên sự đỉnh cao về chất lượng và nét thanh thoát rất mộc mac. Điều đó khiến tôi phần nào hài lòng.
Quý vị biết đấy, thời điểm công nghệ đăng cách tân, nhà thiết kế muốn được thả hồn bay bổng giữa trời mây.
Họ muốn đáp lại, muốn có động lực để vượt qua giới hạn và khám phá những điều mới mẻ.
Tôi coi phông chữ Charter như một bài học quý.
Vì thực chất, cuối cùng, sự ra đời của phông Charter chẳng phải là tại công nghệ.
Tôi đã hiểu sai về công nghệ.
Công nghệ đã truyền chút cảm hứng cho tôi, nhưng không hề ép tôi phải làm. Tôi nghĩ điều này vẫn hay xáy ra.
Bạn biết đấy, các kỹ sư rất thông minh, và mặc dù họ thường phải gắt lên vì sự kém thông minh của tôi, tôi vẫn rất thích làm việc với họ và học hỏi từ họ.
Vào đúng thời điểm, khoảng giữa những năm 90, tôi bắt đầu nói chuyện với Microsoft về phông chữ trên màn hình.
Thời đó, tất cả phông trên màn hình đều được cải biên từ những phông chữ in đã có sẵn từ trước..
Nhưng Microsoft đã nhận thức một cách đúng đắn về sự chuyển mình nhanh chóng hướng về ngành truyền thông điện tử, khi việc đọc và viết diễn ra trên màn hình khiến cho văn bản in trên giấy trở nên ít quan trọng hơn.
Vì thế, họ chỉ cần ưu tiên cái thứ quan trọng nhất.
Họ muốn một số lượng nhỏ phông chữ thay vì được cải biên lại, chúng được thiết kế riêng cho màn hình, chúng phải dần được cải thiện qua các vấn đề thường gặp như là độ phân giải còn thô sơ của màn hình máy tính.
Tôi nói với Microsoft rằng, một phông chữ được thiết kế riêng cho một sản phẩm công nghệ, sẽ tự bị loại bỏ.
Trước kia, tôi đã làm quá nhiều phông chữ mà ban đầu dự định được dùng để xoa dịu các vấn đề kỹ thuật.
Nhưng nhờ có các kỹ sư, các vấn đề đó không còn nữa.
Phông chữ tôi định làm cũng không tồn tại luôn.
Những vấn đề đó chỉ là nhất thời thôi.
Nhưng Microsoft quay lại và nói, màn hình máy tính có giá vừa phải và độ phân giải cao sẽ chẳng xuất hiện trong ít nhất một thập kỷ nữa.
Vì thế tôi nghĩ, một thập kỷ cơ đấy, đây không còn là vấn đề tạm thời nữa rồi.
Và thế là tôi bị thuyết phục hoàn toàn, và bắt tay vào làm những phông chữ mà sau này chính là phông Verdana và Georgia. Đây cúng là lần đầu tiên tôi làm việc không dùng tới giấy, mà trực tiếp bằng điểm ảnh trên màn hình.
Thời đó, khi mà màn hình máy tính vẫn còn ở hệ nhị phân,
các điểm ảnh chỉ có thể hiện hoặc ẩn.
Trên đây là phác thảo của chữ H viết hoa, bao gồm các đường thẳng mảnh màu đen viền quanh chữ, chúng có nhiệm vụ lưu trữ dữ liệu. Các đường thẳng chồng lên nhau ở trong vùng màu xám thì cho thấy cách con chữ hiển thị trên màn hình.
Từ bản phác thảo này, chữ sẽ được làm cho tương thích với màn hình.
Bởi chữ H hoa chỉ bao gồm các đường thẳng, nó sẽ tương thích hoàn hảo với màn hình dựa theo hệ tọa độ Cartesian.
Chữ O thì không thể.
Trông nó có thể giống đống gạch hơn là một bản thiết kế, nhưng tin tôi đi, đây là một chữ O khá đẹp đơn giản là vì nó đối xứng qua trục x và y.
Đối với những hình ảnh ở hệ nhị phân, tôi không trông mong gì hơn thế.
Thường thi tôi hay tạo ra khoảng 3, 4 phiên bản của các chữ cái khó vẽ chẳng hạn như chữ A thường, rồi xem xét để chọn ra cái nào tốt nhất.
Thật ra thì, chẳng có cái nào là tốt nhất, mà nhà thiết kế như tôi chỉ cố gắng quyết định xem cái nào đỡ tệ nhất.
Liệu đó có phải là một sự thỏa hiệp không?
Tôi nghĩ là không, vì tôi luôn cố đạt tới tiêu chuẩn tốt nhất mà công nghệ cho phép, dù những tiêu chuẩn đó vẫn chữ phải tuyệt đối hoàn hảo.
Quý vị có thể thấy trên hình hai loại phông chữ khác nhau.
Theo tôi, chữ "a" ở hình phía trên, dù trông đẹp hơn hình phía dưới, thì vẫn chưa thể gọi là tuyệt vời,
Quý vị có thể sẽ thấy điều này rõ hơn nếu chúng được thu nhỏ lại một chút - hoặc có thể không.
Thế đấy, tôi giống một người theo chủ nghĩa thực tế hơn là chủ nghĩa hoàn hảo.
Mỗi kiểu tính cách trên lại có cái nhìn khác nhau về sự thỏa mãn khi làm những thứ dù không thể hoàn hảo nhưng có thể được hoàn thành bằng hết khả năng của bản thân.
Đây là chữ H thường ở phông Georgia nghiêng.
Nó trông thô và không đều.
Đúng vậy, nó thật sự không đẹp chút nào
Nhưng tôi đã khá phá ra từ các thí nghiệm, rằng có một độ nghiêng tuyệt đối cho các phông chữ nghiêng trên màn hình, bởi vậy các nét chứ vỡ ra tại đường biên của các điểm ảnh.
Nhìn vào ví dụ này, ta thấy được cách mà phần chân bên trái và phải của chữ bị tách ra theo một tỉ lệ bằng nhau.
Điều đó thật tuyệt vời biết mấy.
Và đương nhiên rồi, với các con chữ như thế này, thì không có nhiều sự lựa chọn.
Nhân tiện, đây là chữ S, trong trường hợp quý vị đang thắc mắc.
Và, đã 18 năm kể từ ngày phông Verdana và Georgia ra đời.
Microsoft đã hoàn toàn đúng về việc họ mất tới 10 năm. Giờ đây màn hình hiển thị đã được cải thiện về độ phân giải không gian, còn độ phân giải quang thì có một bước tiến vượt bậc nhờ vào kỹ thuật khử răng cưa tạo ra đường thằng trơn mượt.
Giờ đây, việc các mục tiêu đã được hoàn thành, có đồng nghĩa với sự biến mất của những phông chữ tôi đã thiết kế cho màn hình còn thô sơ trước kia?
Liệu chúng có sống sót sau khi những màn hình cũ đã trở nên lỗi thời và khi đợt lũ những phông chữ mới đang tràn vào thị trường?
Hay chúng sẽ tự xây dựng nên cái gọi là một nhánh tiến hóa riêng mặc cho sự phát triển của công nghệ?
Hay nói cách khác, liệu chúng có được chào đón vào hệ thống phông chữ ngày nay không?
Tôi không chắc về câu trả lời, nhưng có vẻ chúng đã và đang làm tốt.
Mà này, 18 năm tồn tại là không hề tệ chút nào, nhất là với tốc độ phát triển ngày nay. Thế nên, tôi chẳng hề than phiền gì cả.
Xin cám ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Tôi cảm thấy rất may mắn khi có công việc đầu tiên tại Bảo tảng Nghệ thuật hiện đại trong triễn lãm các tác phẩm về quá khứ của họa sỹ Elizabeth Murray.
Tôi học được rất nhiều thứ từ bà.
Sau khi Robert Storr, người phụ trách, chọn lựa các bức tranh trong cuộc đời sự nghiệp của bà, tôi thích nhìn ngắm những bức tranh từ những năm 1970.
Một vài mô típ và yếu tố có thể sẽ lặp lại trong cuộc sống của bà sau này.
Tôi nhớ mình đã hỏi bà nghĩ gì về những tác phẩm đầu tiên này.
Nếu không biết chúng là tác phẩm của bà, bạn sẽ không thể đoán.
Bà nói rằng một số tác phẩm không đáp ứng được những dấn ấn riêng mà bà mong muốn.
Một trong số chúng, thực tế không có dấu ấn riêng, bà ấy đã cho chúng vào thùng rác, và hàng xóm của bà đã lấy chúng vì cô ta thấy chúng có giá trị.
Vào thời điểm đó, quan điểm của tôi về thành công và sáng tạo đã thay đổi.
Tôi nhận ra rằng thành công là một khoảnh khắc, nhưng cái chúng ta luôn ăn mừng là sự sáng tạo và thành thạo.
Vấn đề là: Cái gì khiến ta chuyển từ thành công sang thành thạo.
Câu hỏi mà tôi đã tự hỏi trong một thời gian dài.
Tôi nghĩ nó xảy ra khi ta bắt đầu coi trọng món quà của chiến thắng "hụt".
Tôi bắt đầu hiểu điều này khi đi ra ngoài vào một ngày lạnh tháng 5 để xem một nhóm cung thủ ở mũi phía Bắc của Manhattan tại đại hội thể thao phức hợp của Columbia.
Tôi muốn xem cái gọi là nghịch lý của cung thủ, ý tưởng thay vì nhắm trúng mục tiêu, bạn nhắm lệch đi một tí.
Tôi đứng xem như một huấn luyện viên lái những người phụ nữ đó theo ý tưởng này và họ cảm thấy hứng thú với kiểu tập trung thư giãn đó.
Một người cầm cây kem đang ăn dở và mũi tên trên tay trái.
Họ vượt qua tôi và cười, nhưng họ đã đánh giá tôi giống như cách họ bước vào sân đấu, nói chuyện với nhau không bằng lời mà bằng những con số, vị trí mà họ lên kế hoạch để ngắm bắn.
Tôi đứng sau 1 cung thủ huấn luyện viên của cô ấy đứng giữa chúng tôi để đánh giá ai cần hỗ trợ, và quan sát cô ấy, tôi không hiểu nổi làm thế nào chỉ cần 1 mũi tên có thể trúng vòng 10.
Vòng 10 chuẩn ở khoảng cách 75 dặm, trông nhỏ như một đầu que diêm được giữ ở khoảng cách một cánh tay.
Và đó là là khi giữ hơn 20kg cân nặng cho mỗi lần bắn.
Cô ấy bắn trúng vòng 7, rồi vòng 9, và sau đó là 2 vòng 10, và mũi tên kế tiếp thì không trúng mục tiêu.
Điều đó khiến cô ấy kiên trì hơn, cô ấy làm lại lần nữa và lần nữa
trong 3 giờ.
Và cuối buổi tập, một trong các cung thủ kiệt sức và nằm lăn trên sàn như một con sao biển, ngẩng đầu nhìn lên trên bầu trời, cố gắng tìm cái mà T.S.Eliot gọi là điểm đứng yên trong thế giới quay cuồng.
Rất hiếm trong văn hóa Mỹ, rất hiếm trong nghề nghiệp việc ai đó nhìn vào những gì gan góc ở mức độ chính xác này, điều đó có nghĩa lý gì khi phải điều chỉnh tư thế trong 3 giờ đồng hồ để đạt được 1 mục tiêu, mò mẫm để theo đuổi sự xuất sắc.
Nhưng tôi đã ở lại vì nhận ra mình là nhân chứng của điều rất hiếm thấy, đó là sự khác biệt giữa thành công và thành thạo.
Thành công là bắn trúng vòng 10, thành thạo là hiểu được rằng sẽ không là gì nếu bạn không thể làm nó lần nữa và lần nữa.
Mặc dù vậy, thành thạo không giống như xuất sắc,
không giống với thành công, thứ mà tôi thấy như 1 sự kiện, 1 khoảnh khắc, và 1 danh hiệu mà thế giới trao cho bạn.
Thành thạo không phải là 1 cam kết ghi bàn mà là một sự theo đuổi không ngừng nghỉ.
Điều khiến ta làm việc này, khiến ta phải nỗ lực nhiều hơn đó là tôn vinh chiến thắng "hụt".
Đã bao lần ta phải thiết kế thứ gì đó cổ điển, thậm chí là kiệt tác, trong khi người tạo ra nó cho là không thể hoàn thành, có đầy rẫy khó khăn và sai sót, một từ khác, một chiến thắng "hụt"?
Elizabeth Murray khiến tôi ngạc nhiên khi thú nhận về những tác phẩm ban đầu của mình.
Họa sĩ Paul Cézanne thường nghĩ rằng tác phẩm của ông chưa hoàn thành rằng ông sẽ cố tình để chúng sang một bên rồi bắt tay trở lại nhưng kết quả là đến cuối đời, ông ấy chỉ kí tên vào 10% tác phẩm của ông.
Tiểu thuyết yêu thích của ông là "The [Unknown] Masterpiece" của Honoré de Balzac, ông cho rằng nhân vật chính là người họa sĩ.
Franz Kafka không đồng tình khi người khác chỉ thấy tác phẩm để ca ngợi, đến nỗi ông muốn nhật ký, bản thảo, thư từ thậm chí cả bản thảo sẽ bị thiêu hủy khi ông qua đời.
Bạn của ông từ chối lời đề nghị này, và vì vậy, ngày nay, chúng ta biết về tất cả những thứ mà Kafka làm: "America," "The Trial" và "The Castle," một tác phẩm không hoàn chỉnh thậm chí bị dừng giữa chừng.
Theo đuổi sự thành thạo, nói cách khác, gần như luôn hướng vế phía trước.
"Xin Chúa ban cho con cái mà con muốn nhiều hơn cái mà con có thể thực hiện" Michelangelo khẩn cầu, như với Thiên Chúa Cựu Ước (Old Testament God) tại nhà nguyện Sistine và Adam với ngón tay duỗi thẳng không hoàn toàn chạm vào tay Thiên Chúa.
Sự thành thạo là vươn tới, chứ không phải đạt đến.
Luôn muốn lấp đầy khoảng cách giữa nơi bạn ở và nơi bạn đang muốn đến.
Thành thạo là sự hy sinh cho nghề và không phải cho lợi ích tạo dựng sự nghiệp.
Có bao nhiêu nhà phát minh và nhà đầu tư sống được với sự phi thường này?
Ta thấy nó trong cuộc sống của nhà thám hiểm Bắc cực bất khuất Ben Saunders, người nói với tôi rằng chiến thắng của ông không đơn thuần là kết quả của một thành tựu lớn, mà là kết quả của lực đẩy từ hàng loạt những chiến thắng "hụt".
Chúng ta lớn lên khi kế cạnh sự dẫn đầu.
Sự khôn ngoan được hiểu bởi Duke Ellington, người đã nói rằng bài hát yêu thích của ông luôn luôn là bài hát kế tiếp, luôn luôn là bài mà ông chưa sáng tác.
Một phần lý do mà chiến thắng "hụt" gắn liền với sự thành thạo là bởi vì khi trình độ lên cao, ta sẽ thấy rõ hơn rằng ta không biết tất cả những thứ mà ta nghĩ rằng ta biết.
Nó được gọi là hiệu ứng Dunning–Kruger.
Tờ Paris Review đã có nó từ James Baldwin khi họ hỏi ông: "Bạn nghĩ cái gì sẽ tăng lên cùng với sự hiểu biết?"
ông ấy trả lời: "Bạn biết được bạn hiểu biết ít như thế nào".
Thành công thúc đẩy chúng ta, nhưng chiến thắng "hụt" tạo lực đẩy để chúng ta không ngừng theo đuổi.
Một trong những ví dụ sinh động nhất là khi nhìn vào sự khác nhau giữa huy chương bạc Olympic và huy chương đồng sau trận đấu.
Thomas Gilovich và đội của ông từ Cornell đã nghiên cứu sự khác nhau này và tìm ra rằng người được huy chương bạc cảm thấy thất vọng khi so sánh với huy chương đồng, người thường hạnh phúc hơn khi không phải ở vị trí thứ 4 hay không nhận được huy chương nào cả, cho phép họ tập trung theo đuổi cuộc thi hơn.
Ta thấy được điều này ngay cả trong bài bạc rằng chiến thắng "hụt" và việc tạo ra những thẻ cào có tỷ lệ chiến thắng cao hơn trung bình của chiến thắng "hụt" sẽ khuyến khích mọi người mua nhiều vé hơn điều mà người ta gọi là sự kích động, và nó được lợi dụng để tạo nên ngành công nghiệp cờ bạc ở Anh, thập niên 1970.
Lý do khiến chiến thắng "hụt" có lực đẩy là bởi vì nó thay đổi cách nhìn của chúng ta đặt ra mục tiêu cách nơi ta đứng một khoảng gần hơn.
Được yêu cầu hình dung về ngày tuyệt vời trong tuần tới, bạn có lẽ sẽ mô tả nó một cách chung chung.
Nhưng nếu được yêu cầumô tả ngày tuyệt vời tại TED, ngày mai, bạn sẽ mô tả nó cụ thể, rõ ràng.
Đó là điều chiến thắng "hụt" làm.
Nó khiến ta tập trung vào thứ, mà ngay bây giờ, chúng ta dự định vươn tới.
Đó là Jackie Joyner-Kersee, người vào năm 1984 đã lỡ mất huy chương vàng điền kinh nữ chỉ bởi 1 phần 3 giây, và chồng cô ấy dự đoán điều đó sẽ cho cô sự kiên cường trong cuộc đấu tiếp theo.
Năm 1988, cô đã đoạt huy chương vàng và lập kỷ lục với 7291 điểm, điểm số mà không vận động viên nào có thể đạt được cho đến bây giờ.
Chúng ta lớn mạnh khi còn thiếu sót, chứ không phải là khi đã trở nên hoàn hảo.
Tôi đứng đây và tự hỏi về tất cả những cách tạo ra một chiến thắng "hụt" trong căn phòng này, Cuộc sống sẽ vận dụng nó như thế nào, vì tôi nghĩ rằng đó là về cảm tính ở một mức độ nào đó.
Chúng ta biết rằng ta lớn mạnh khi ở ngay cạnh sự dẫn đầu, và đó là tại sao việc cố tình không hoàn thành thường gắn liền với những huyền thoại sáng tạo.
Trong văn hóa Navajo, thợ thủ công và phụ nữ cố tình đặt ra một sự không hoàn hảo trong hàng dệt may và đồ gốm.
thứ được gọi là đường dây tinh thần, một lỗ hổng cố ý trong mô hình để cho nhà dệt, nhà sản xuất lối ra, và cũng là lý do để tiếp tục làm việc.
Những bậc thầy không phải là chuyên gia, họ không chỉ hướng đến điểm đến cuối cùng.
Họ là những bậc thầy vì họ nhận ra rằng không chỉ có một điểm đến.
Nó xảy ra với tôi, vì tôi nghĩ , tại sao huấn luyện viên bắn cung nói với tôi vào cuối buổi tập, ở ngoài tầm nghe của các cung thủ khác, rằng anh và đồng đội chưa bao giờ cảm thấy mình cống hiến đủ cho đội, chưa bao giờ cảm thấy đủ thiết bị nghe nhìn, các thế tập để giúp các cung thủ vượt qua những chiến thắng "hụt" nối tiếp.
Nghe như một lời phàn nàn, chính xác là vậy, nhưng đó là cách để tôi biết, một dạng thức thừa nhận, rằng anh ấy biết đang để bản thân vượt qua một con đường chưa hoàn thành đầy khao khát luôn đòi hỏi nhiều hơn, cao hơn.
Chúng ta xây dựng dựa trên những ý tưởng chưa hoàn tất ngay cả khi chúng trước đây là của chúng ta.
Đó là động lực của sự thành thạo.
Đến gần hơn thứ bạn nghĩ bạn muốn giúp bạn đạt được nhiều hơn là chỉ ngồi đó và mơ mộng.
Đó là thứ tôi cho là Elizabeth Murray đã nghĩ khi nhìn thấy nụ cười của bà trước một bức tranh trước đây của mình tại triển lãm tranh.
Ngay cả khi tạo ra những tác phẩm không tưởng, tôi tin, ta vẫn có thứ chưa hoàn thành.
Sự hoàn thành là đích đến, nhưng ta hy vọng nó sẽ không bao giờ là kết thúc.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Ồ, ở đây sáng quá nhỉ.
Chắc phải sử dụng nhiều năng lượng lắm đây.
Để tất cả mọi người bay tới đây cũng cần nhiều năng lượng lắm.
Do vậy toàn bộ hành tinh này cần rất nhiều năng lượng và tới nay đang chủ yếu sử dụng năng lượng hoá thạch.
Chúng ta sử dụng khí đốt.
Đó là bước tiến,
thúc đẩy ta đến được ngày nay, nhưng chúng ta cũng phải dừng lại.
Chúng ta không nên khai thác thêm nữa.
VÌ vậy, giờ đây cần tìm ra các dạng năng lượng khác, năng lượng thay thế, nhưng không dễ gì tìm ra một nguồn thuận tiện và rẻ như dầu lửa, khí đốt và than.
Tôi thích năng lượng nguyên tử.
Đây nhé, đó là nguồn năng lượng tập trung cao, tạo năng lượng bền bỉ và không tạo ra CO2.
Hiện nay, chúng ta biết hai cách tạo năng lượng hạt nhân: phân hạch và hợp hạch.
Trong phân hạch, bạn có một hạt nhân lớn bẻ gãy nó thành hai phần nhỏ hơn và tạo ra rất nhiều năng lượng. Đây là cách các lò phản ứng hạt nhân vẫn làm.
Nó hoạt động rất tốt.
Còn tiếp đến là hợp hạch.
Tôi thích hợp hạch. Nó tốt hơn nhiều.
Bạn có hai hạt nhân nhỏ, bạn ghép chúng lại và tạo ra Heli, thật tuyệt.
Nó cũng tạo ra vô vàn năng lượng
Đây chính là cách tự nhiên tạo ra năng lượng.
Mặt trời và muôn vạn vì sao trong thiên hà tham gia quá trình hợp hạch.
Ngày nay, một nhà máy nhiệt hạch thực ra không đắt đỏ và cũng rất an toàn.
Nó chỉ tạo rah chất thải phóng xạ ngắn hạn và không bị tan chảy.
Nhiên liệu cho hợp hạch đến từ đại dương.
Ở đại dương, bạn có thể rút nhiên liệu với giá khoảng 1/1000 xu/1 kilowat-giờ rất, rất rẻ.
VÌ thế nếu toàn bộ hành tinh sử dụng nhiệt hạch, chúng ta có thể tách nhiên liệu từ đại dương,
và đủ cho hàng tỉ tỉ năm.
Giờ đây, câu hỏi đặt ra là tốt vậy nhưng sao không làm?
Nó ở đâu?
À, cái gì cũng đều cần chuẩn bị.
Nhiệt hạch thực sự rất rất khó làm
Vấn đề là, ở hai hạt nhân đó. Chúng đều mang điện tích âm vì vậy chúng không muốn kết hợp.
Hạt thì chạy đằng này. Hạt lại chạy đằng kia.
VÌ vậy, để chúng kết hợp với nhau, bạn phải giúp chúng có vận tốc cực lớn, và khi chúng đạt vận tốc đủ lớn, tự chúng sẽ thắng được lực đẩy, chúng sẽ va chạm và tạo năng lượng.
Tốc độ hạt là thước đo của nhiệt độ.
Vậy nhiệt độ cần cho việc hợp hạch khoảng 150 tỉ độ C.
Thực ra nóng lắm đấy, cho nên, rất khó để tạo ra nhiệt hạch.
Tôi bắt đầu làm quen với nhiệt hạch khi tôi làm tiến sỹ ở đây, đại học British Columbia sau đó, tôi làm việc chuyên về máy in laser để tạo bản in cho công nghiệp in ấn.
Tôi làm ở đó khoảng 10 năm, đôi lúc cũng thấy nhàm, nhưng khi đến tuổi 40, tôi bị khủng hoảng trung niên, như bạn thấy, thường là băn khoăn: Tôi là ai? Tôi muốn làm gì?
Tôi nên làm gì? Tôi làm được gì?
Sau đó, tôi nhìn lại công việc lí tưởng của mình, điều tôi đang làm là chặt rừng quanh đây thôi, ở British Columbia này
và chôn vùi tất cả các bạn, trong hàng triệu tấn thư rác.
Thấy không, chẳng thú vị gì.
Có người mua xe Porsche.
Có người thì có tình nhân.
Tôi thì quyết định làm chun chút thôi, giải quyết vấn đề nóng lên toàn cầu và làm cho nhiệt hạch thành công.
Điều đầu tiên tôi làm là tìm hiểu tài liệu và xem, cơ chế vận hành của nhiệt hạch.
Thực ra các nhà vật lý đã nghiên cứu nhiệt hạch lâu rồi, và một trong những cách họ làm là dùng tokamak.
Đó là một vòng cực lớn chứa các xuyến từ, và xuyến siêu dẫn, nó tạo ra từ trường trong một chiếc vòng như thế này, với khí nóng bị bẫy ở giữa được gọi là plasma.
Các hạt chạy vòng vòng theo tường.
Sau đó, chúng toả ra một lượng nhiệt rất lớn để làm nóng tới nhiệt độ hợp hạch.
Đây là bên trong một cái vòng như thế, ở bên phải, bạn thấy plasma nóng chảy.
Và, cách làm thứ hai là sử dụng chùm tia laser.
Theo cách này, bạn có một quả bóng bàn nhỏ, đặt nhiên liệu hợp hạch vào giữa, và chiếu một chùm laser bao quanh nó.
Laser rất mạnh và nó ép quả bóng bàn vô cùng nhanh.
Nếu bạn ép một thứ gì đó đủ mạnh nó sẽ trở nên nóng, và nếu việc này được làm rất rất nhanh, trong một phần tỉ giây, thì bạn tạo đủ năng lượng và nhiệt để tạo ra phản ứng hợp hạch.
Và đây là những gì bên trong một chiếc máy như vậy.
Bạn thấy chùm laser và pellet ở tâm.
Bây giờ, phần lớn mọi người cho rằng hợp hạch cũng chả nghĩa lí gì.
Mọi người thường cho rằng các nhà vật lý trong phòng thí nghiệm làm việc chăm chỉ, nhưng không nên trò trống gì.
Điều đó không đúng lắm đâu.
Đây là biểu đồ thể hiện thành công của nhiệt hạch trong hơn 30 năm qua, bạn có thể thấy rằng lượng nhiệt hạch ta đang tạo nên nhiều gấp khoảng 10.000 lần trước đây, vào điểm khởi đầu.
Đó là một thành quả tuyệt vời.
Thực tế là, nó phát triển nhanh như định luật Moore hoang đường về số lượng transitor có thể đặt trên con chip.
Và đây, chấm nhỏ này là JET Joint European Torus.
Nó là tokamak lớn nhất châu Âu và năm 1997, chiếc máy này đã tạo ra 16 megawatts năng lượng nhiệt hạch từ 17 megawatts nhiệt.
Giờ chắc bạn sẽ nghĩ, thế ăn thua gì nhưng thực ra, lại đáng kể đấy. Ngẫm xem, chúng ta có thể đạt được gấp 10.000 lần so với trước.
Chấm thứ 2 ở đây là NIF.
National Ignition Facility.
Đó là một máy laser lớn ở Mỹ, tháng trước, họ đã thông báo ầm lên rằng họ có thể tạo ra nhiều năng lượng nhiệt hạch hơn từ hợp hạch hơn phần năng lượng họ đặt vào tâm của quả bóng bàn.
Đương nhiên, nhiêu đó vẫn chưa đủ bởi vì laser để truyền năng lượng là nhiều hơn thế, nhưng thế cũng tốt lắm rồi.
Tiếp theo là ITER, phát âm tiếng Pháp là: EE-tairh.
Đây là một dự án lớn của vài quốc gia xây dựng một vòng từ khổng lồ ở miền nam nước Pháp, và với cỗ máy này, khi hoàn thành, sẽ tạo ra 500 megawatts năng lượng nhiệt hạch mà chỉ tốn 50 megawatts.
Đây là những điều có thực.
Chúng ta sẽ làm được.
Một loại máy tạo ra năng lượng.
Bây giờ, nhìn vào đồ thị, bạn sẽ nhận thấy 2 cái chấm này hơi nghiêng về bên phải của đường cong.
Chúng ta tụt lại trong giai đoạn này.
Thực tế là, khoa học tạo ra những cỗ máy này hơi sờn lòng trong hành trình tạo nhiệt hạch trong thời gian này.
Có chút chính trị ở đây, họ không muốn thực hiện nên đồ thị xô hẳn về bên phải.
ITER là một ví dụ, đáng lẽ nó đã được xây năm 2000 hay 2005, nhưng do đây là dự án hợp tác quốc tế chính trị đã ảnh hưởng và nó bị chậm trễ đôi chút.
Ví như, cần tới 3 năm để xem là đặt nó ở đâu.
Hiện tại, nhiệt hạch thường bị chỉ trích bởi vì hơi đắt đỏ.
Đúng, nó tiêu tốn một tới hai tỉ đô la một năm để thực hiện.
Nhưng cũng phải so nó với giá thành để làm định luật Moore.
Giá đó còn trên trời hơn.
Sản phẩm của định luật Moore là chiếc điện thoại ngay trong túi tôi.
Chiếc điện thoại, được nối internet giá hơn một ngàn tỉ đô-la, chỉ để tôi có thể tự sướng một cái và đưa lên Facebook.
Khi bố tôi nhìn thấy cái này, ông sẽ rất tự hào.
Chúng ta dành khoảng 650 tỉ đô la mỗi năm để trả cho xăng, khí đốt và năng lượng có thể làm mới.
Với cá nhân tôi, tôi không nghĩ là quá đắt.
Tôi nghĩ ta đã phỉnh gạt nhau rằng để giải quyết sạch sẽ vấn đề năng lượng thì cần vài tỉ năm nữa.
Bây giờ, tôi có thể nói rằng tôi có chút thiên vị, bởi vì tôi đã bắt đầu một công ty nhiệt hạch mà chưa từng có một tài khoản Facebook.
Năm 2002, khi tôi bắt đầu công ty nhiệt hạch này, tôi biết rằng tôi không thể thắng những công ty lớn.
Họ có nhiều nguồn lực hơn tôi.
VÌ vậy tôi quyết định tìm cho mình một giải pháp rẻ và nhanh hơn.
Giờ máy hợp hạch nhờ từ trường và laser cũng khá hay.
Chúng là sản phẩm xuất sắc của công nghệ, những chiếc máy kỳ diệu cho thấy có thể hợp hạch.
Tuy nhiên, xét từ khía cạnh sản xuất năng lượng, chúng chưa tuyệt lắm.
Cái thì quá lớn, cái thì quá phức tạp, còn cái thì quá đắt, và nữa, không thích hợp lắm để tạo nhiệt hạch.
Khi hợp hạch, năng lượng thoát ra như nơ-tron, những hạt nơ-tron nhanh thoát ra từ Plasma.
Những hạt nơ-tron này đập vào tường của máy
và phá hủy máy.
Hơn nữa, cần thu lại năng lượng từ những hạt nơ-tron này để chạy tua-bin hơi nước, cũng trên những máy này, đó là những gì cần sau rốt.
Do vậy, tôi đoan chắc phải có một cách nào đó tốt hơn.
Nào, quay lại với tài liệu, tôi đã đọc về hợp hạch từ khắp các nguồn.
Một cách làm tôi rất quan tâm, là hợp hạch tiêu điểm từ hóa, (Magnetized target fusion) hay nói ngắn gọn là MTF.
Bây giờ với MTF, bạn sẽ phải lấy một cái bể to, đổ đầy vào đó kim loại lỏng, ly tâm khối kim loại này để tạo một cuộn xoáy ở tâm, giống như trong bồn rửa.
Khi nối điện tới bồn rửa, sẽ tạo ra một cuộn xoáy.
Thêm vào đó, có vài pit-tông được kiểm soát bằng áp suất nén từ ngoài vào, sẽ nén kim loại lỏng xung quanh plasma và nén nó, làm nóng lên, giống như laser, và tạo nên hợp hạch.
Đó là một phần của sự kết hợp giữa hợp hạch bởi từ trường và hợp hạch nhờ laser.
Những thứ này có vài lợi ích.
Kim loại lỏng hấp thụ tất cả những hạt nơ-tron do vậy không hạt nào đập vào tường, nên không phá hủy máy.
Kim loại lỏng tăng nhiệt, nên có thể bơm trong thiết bị trao đổi nhiệt tạo nên hơi nước để chạy tua bin.
Do vậy thật là thuận tiện để thực hiện bước này của quá trình.
Cuối cùng, tất cả năng lượng giúp hợp hạch xảy ra đến từ các pit-tông điều khiển bởi hơi nước, đó là cách rẻ hơn laser hoặc dùng xuyến siêu dẫn.
Giờ thì tốt rồi, ngoại trừ vấn đề là nó hoàn toàn không hoạt động.
(Cười) Luôn có cách!
Khi bạn nén, thể plasma hạ nhiệt nhanh hơn tốc độ nén, như vậy là bạn đang nén nó, nhưng thể plasma lạnh hơn, và cứ hạ nhiệt xuống sau đó nó hoàn toàn không có động tĩnh gì nữa.
Khi thấy thế, tôi nghĩ thật buồn quá đi, vì ý tưởng này hay mà.
Nên tôi mong có thể cải tiến nó.
Tôi nghĩ trong vài phút, và nói, thôi được, làm sao để khiến nó hoạt động tốt hơn?
Và tôi đã nghĩ tới sự va chạm
Thế nào nếu sử dụng một chiếc búa lớn nâng lên và đập mạnh vào chiếc đinh - như thế này, ở chỗ chiếc búa đập phải chiếc đinh nén xuống cho nó vào? Vẫn không được.
Vậy ý tưởng là sử dụng sự tương tác.
Chúng tôi gia tốc các pit-tông bằng hơi nước, giai đoạn này cần chút thời gian, nhưng sau đó thì, bang - đập vào pit-tông, và, bùm, tất cả năng lượng giải phóng đồng thời, truyền thẳng vào chất lỏng, và nén khối plasma nhanh hơn rất nhiều.
Tôi đã quyết định, được rồi có vẻ tốt, sẽ làm như vậy.
Chúng tôi tạo nên chiếc máy trong nhà kho này.
Chúng tôi tạo một chiếc máy nhỏ để có thể lấy được một chút nơ-tron, và đó là những nơ-tron thương mại của tôi. Với những nơ-tron này, tôi có thể tạo ra 50 triệu đô la, và thuê tới 65 người. Đây là đội của tôi.
Và đây là thứ mà chúng tôi muốn tạo ra.
Nó sẽ là một chiếc máy lớn, với đường kính khoảng 3m, có chì lỏng xung quanh, xoáy lớn ở tâm, tạo ra thể plasma ở đỉnh và đáy, pit-tông tác động từ sườn. Bang! Nó nén, và sẽ tạo năng lượng, còn nơ-tron thì sẽ chảy ra cùng kim loại lỏng, đổ vào động cơ hơi nước để chạy tua-bin vài dòng hơi nước khác sẽ được dẫn trở lại để kích pit tông.
Chúng tôi sẽ chạy nó khoảng 1 giây một lần, và sẽ tạo ra 100 megawatts điện.
Tất nhiên, chúng tôi cũng tạo ra máy châm plasma, như vậy máy châm này tạo ra plasma ban đầu.
Nó tạo ra thể plasma tại nhiệt độ ấm, khoảng 3 triệu độ C.
Đáng tiếng là nó không giữ được đủ lâu, nên cần kéo dài thời gian của thể plasma này, nhưng tháng trước đã có những tiến bộ. Tôi cho rằng đã có thể cho plasma nén được.
Sau đó tạo ra khối cầu nhỏ, cỡ khoảng như thế này, với 14 pit-tông xung quanh, và cái này sẽ nén chất lỏng.
Tuy nhiên, rất khó nén plasma.
Khi bị nén, nó có xu hướng phình ra, như thế này, vì vậy cần tính toán thời gian của pit tông chính xác nên chúng tôi sử dụng vài hệ thống điều khiển, những năm 1970 thì không dám mơ, nhưng giờ thì có thể, bằng điện tử vừa đẹp vừa mới.
Cuối cùng, phần đông chúng ta nghĩ rằng, hợp hạch là cho tương lai và sẽ chẳng bao giờ xảy ra, nhưng thực tế là, hợp hạch đang rất gần rồi.
Chúng tôi đã gần đạt tới.
Các phòng thí nghiệm lớn cho thấy có thể làm được hợp hạch. Và giờ đây, nhiều công ty nhỏ đang tiến hành làm, họ nói rằng, không phải là không làm được, mà vấn đề là làm với chi phí hợp lý.
General Fusion là một trong những công ty như vậy, hy vọng, một ngày, ai đó sẽ làm được nó, và rất có thể đó là General Fusion.
Cảm ơn rất nhiều.
Đột phá trong khoa học, thứ có thể cứu được nhiều mạng người, đôi khi lại nằm ngay trước mắt, ẩn trong tiến trình tiến hóa của cơ thể con người hay trong sự thích nghi theo thời gian từ thế giới tự nhiên quanh ta.
Khoa học khởi đầu từ quan sát, nhưng thủ thuật để nhận biết các mẫu hình và đặc thù mà ta đã vô tình bỏ sót đó là: tách riêng chúng ra và kiểm tra kĩ lưỡng bằng khoa học.
Kết quả thường sẽ gây ngạc nhiên.
Miền Tây nước Úc vừa gặp vấn đề đặc biệt với sự tấn công của cá mập trong 3 năm gần đây. Thật không may và bi thảm khi có 5 vụ cá mập làm chết người chỉ trong 10 tháng
Không chỉ riêng miền Tây nước Úc,
số lượng những vụ cá mập "săn" người thế này gia tăng trên toàn cầu.
Điều này không thực sự bất ngờ khi vào tháng 7 năm nay, Bộ Phòng Chống Cá Mập Tấn Công ( SAMS) cùng với trường Đại Học Hải Dương Tây Úc đã công bố điều, thu hút sự chú ý của truyền thông và những người đi biển trên khắp thế giới. Đó là phát triển công nghệ giúp hạn chế hoặc giảm thiểu nguy cơ cá mập tấn công dựa trên nền tảng : Cá mập có thể nhìn thấy gì.
Hôm nay, tôi sẽ kể cho các bạn câu chuyện của hành trình đó, cũng là quan điểm cho rằng khoa học có sức mạnh như một thông dịch viên trong lĩnh vực sáng chế.
Khoảng 3 năm về trước, chúng tôi bắt đầu nghiên cứu từ sau hai vụ cá mập làm chết người đầu tiên tại miền Tây nước Úc, và tình cờ thay, tôi đã có dịp ăn tối cùng Harry Butler
một nhà tự nhiên học nổi tiếng, Ông dành rất nhiều thời gian nghiên cứu
môi trường biển và là người tiền nhiệm của Steve Irwin .
Khi tôi hỏi ông ấy giải pháp nào cho vấn đề này, thì câu trả lời khá là kinh ngạc
" Lấy một bộ đồ lặn, sơn sọc vàng như ong nghệ, và tập tành học theo hệ thống cảnh giác của phần lớn các loài dưới biển."
Tôi, vào lúc đó, không mấy quan tâm cho tới khi ba vụ cá mập tấn công kế tiếp xảy ra, tôi nhận ra, có lẽ ý tưởng này đáng được tuyên dương.
Vậy nên, tôi thử tìm kiếm trên mạng
và phát hiện ra tràn ngập các loại bằng chứng như thế này, củng cố cho suy nghĩ đó.
Xét về mặt sinh học, có vô vàn loài phô ra các dải màu và kiểu hình mang tính cảnh báo, để ẩn mình trong nước hoặc đề phòng bị tấn công, Cá thuyền (pilot fish) dành ra hẳn một phần lớn quãng đời để làm trợ thủ đắc lực cho cá mập.
Về phía con người thì, Walter Starck, một nhà hải dương học, đã và đang tô vẽ cho đồ lặn từ những năm 1970, Xét về khía cạnh nhân loại học, các bộ tộc thuộc vùng đảo Thái Bình Dương đã tự tô vẽ trong lễ cúng tế rắn biển để xua đi thần cá mập.
Vậy chuyện gì đang diễn ra?
Phải chăng đây là 1 ý tưởng rõ rành rạch để ta suy ngẫm và phát triển ?
Cá mập sử dụng nhiều loại phần tử cảm ứng khi giao chiến, tấn công, nhưng lại dùng cảm ứng thị lực để xác định mục tiêu đặc biệt, ở vài mét cuối cùng trước khi tấn công.
Việc chú ý tới điều vặt về mặt sinh học này thực sự có lý bởi đó là sự tiến hóa qua nhiều thiên niên kỉ.
Liệu giai thoại loài người cũng là sự tiến hóa về loài, rằng chỉ một phần sự thật cũng được xem là quan trọng, để được truyền từ thế hệ này sang thế hệ kia, và ăn sâu vào việc tái tạo hành vi con người ?
Tôi muốn kiểm chứng bằng cách đặt nó dưới góc nhìn khoa học
bởi vì nếu được khoa học củng cố, chúng ta phần nào đã có cách giải quyết cho việc cá mập tấn công.
Để làm được như vậy, tôi cần vài chuyên gia về tầm nhìn và thần kinh học cá mập, một nghiên cứu toàn cầu, một lần nữa, dẫn tới trường Đại Học W.A.
và viện Hải Dương Học.
Giáo sư Nathan Hart cùng với đội ngũ của ông ấy cũng vừa hoàn thành một bản luận chứng thực rằng cá mập săn mồi chỉ thấy màu trắng - đen, hoặc thang màu xám.
Tôi liên lạc với Nathan, dù có đôi chút lúng túng, về ý tưởng sử dụng những kiểu mẫu và hình dáng này đúc ra một bộ đồ lặn giảm thiểu nguy cơ cá mập tấn công, và ông ấy cho rằng đây là 1 ý hay.
Tiếp theo là hợp tác nghiên cứu được khuyến khích bởi Ủy Ban Tây Úc.
Chúng tôi đã làm đúng ba điều then chốt.
Điều thứ nhất: xâu chuỗi các đặc tính, đặc điểm thể trạng mắt của ba loài cá mập săn mồi chính : cá mập trắng, cá mập hổ và cá mập bò.
Chúng tôi thực hành trên khía cạnh di truyền và tổ chức cấu trúc hình thể.
Tiếp theo là tìm hiểu, những gì mắt nhìn thấy sử dụng kiểu mô hình phức tạp trên máy tính, tại những mực sâu, khoảng cách điều kiện ánh sáng, độ trong khác nhau.
Từ đó, chỉ ra hai đặc tính chủ yếu: những kiểu và hình dáng này sẽ làm cho người mặc khó bị nhận ra dưới nước, tạo ra tương phản lớn nhất cũng như giúp họ không bị nhầm lẫn là con mồi hay thức ăn của cá mập.
Điều cần làm tiếp theo là chuyển những thông tin này vào loại đồ lặn mà người ta có thể mặc, để làm được điều đó, tôi đã mời Ray Smith, một tay lướt sóng, nhà thiết kế công nghiệp và đồ lặn, người đã thiết kế logo đầu tiên của Quiksilver, đến để bàn với đội nghiên cứu và chuyển thể loại khoa học đó vào trong những bộ đồ lặn có thẩm mỹ và mặc được.
Đây là một trong những bản phác đầu.
Tôi gọi nó là "Đừng "chén" tôi".
Bộ đồ này thể hiện ý tưởng sơn màu, ở mức độ có thể nhìn thấy rõ rệt nhất tạo một nhân ảnh "dễ vỡ", ngăn cá mập để ý đến bạn như loại thức ăn thông thường, thậm chí làm nó bối rối.
Bộ đồ này đi kèm với một tấm ván lướt sóng.
Bạn có thể thấy cái ván tối màu, đục mờ phía trước ấy, nó hoạt động tốt hơn trên bề mặt nước, nơi ngược sáng và khó để tạo ra bóng hình thể.
Mẫu thứ hai là một bộ đồ khó thể nhận diện, giấu người mặc trong những cột nước.
Có 3 mảng trên bộ đồ, trong bất cứ điều kiện nào, một hay nhiều mảng này sẽ khớp với quang phổ phản xạ của nước biến mất hoàn toàn hoặc một phần nào đó, những mảng còn lại tạo nên một nhân ảnh dễ phai mờ trong cột nước.
Lần này, nó đặc biệt phù hợp cho nhu cầu của nghề lặn, chẳng hạn như lúc xuống sâu dưới biển.
Chúng tôi biết rằng mình có được nền tảng khoa học vững chắc.
nếu muốn mình nổi bật, bạn cần phải trông thật "ngựa vằn", nếu muốn ẩn mình đi, bạn cần phải trông như thế này.
Nhưng buổi kiểm tra xương máu sẽ luôn là cá mập hành động ra sao khi chạm mặt với những mẫu hình này.
Thử nghiệm bằng cách lấy thế thân mặc đồ lặn để trong nước với một con cá mập ăn thịt, trong môi trường tự nhiên thì khó hơn nhiều so với tưởng tượng.
(Tiếng cười) Chúng tôi phải gắn mồi câu hoàn chỉnh, để lấy số liệu cụ thể cùng với chứng cứ khoa học, bằng cách đó, chúng tôi hiển nhiên thay đổi được hành vi của con cá mập.
Chúng tôi không thể nào dùng người thật.
về đạo đức, cũng khó thể sử dụng vật hình người làm mồi câu ngâm trong nước.
Chúng tôi bắt đầu thực nghiệm vào tháng Một năm nay, ban đầu là với cá mập hổ và sau này là cá mập trắng.
Cách làm là lấy một cái trống thủng cho đầy mồi, bọc trong một lớp cao su tổng hợp Neoprene, tiếp theo là chạy hai máy ghi hình dưới nước theo dõi cách lũ cá tiếp cận với miếng mồi giả.
Và vì dùng máy ghi nổi, chúng tôi có thể bao quát dữ liệu về kích thước của con cá mập, góc độ mà nó tiến đến, tốc độ mà nó bỏ đi, hành vi nào của nó thì theo bản năng hơn là do xúc tiến.
Do phải lưu trữ phương pháp khoa học này, chúng tôi đã cho chạy bộ đồ điều khiển màu đen bằng cao su Neoprene như những bộ đồ lặn thông thường khác chống lại công nghệ SAMS.
Kết quả không chỉ khả quan, mà còn rất khích lệ, Hôm nay, tôi hân hạnh cho bạn chiêm ngưỡng hình ảnh của hai loại tiếp cận này.
Ở đây, ta có một con cá mập hổ dài 4m từ từ tiến đến bộ điều khiển màu đen, cái mà nó đã giáp mặt khoảng một phút rưỡi trước đó.
Cùng một con cá mập đó tiếp xúc hay chạm mặt với bộ SAMS này, một bộ SAMS Lẩn Tránh, tám phút trước đó, nó đã dành khoảng sáu phút dạo vòng và đánh mùi để tìm ra thứ mà nó chỉ có thể ngửi và cảm nhận chứ không nhìn thấy, Đây là lần cuối nó tấn công.
Cá mập trắng thì tự tin hơn nhiều so với cá mập hổ, Bạn thấy nó tấn công bộ điều khiển, cũng như bộ đồ lặn màu đen Neoprene, và đi thẳng xuống tận cùng, tiến đến và tấn công.
Đối nghịch với bộ công nghệ SAMS, đây là cái được sơn sọc, dễ tiếp xúc hơn, dễ dò la hơn, nhạy cảm hơn, nó chần chừ trong việc tiến đến và xâu xé.
(Vỗ tay) Những thử nghiệm này đều được xúc tiến riêng biệt trường Đại Học Miền Tây Nước Úc thực hiện việc kiểm tra.
Nó vẫn đang được tiến hành
được đánh giá và phổ biến.
Khái niệm này rất cần được dẫn dắt bởi khoa học.
Theo Bộ Phòng Chống Cá Mập Tấn Công, là công ty công nghệ sinh học có giấy phép, chúng tôi không thể tự tạo ra đồ lặn.
mà sẽ giao việc đó cho người khác.
Nhưng tôi nghĩ sẽ hứng thú khi chứng kiến Công Nghệ SAMS được chuyển hóa vào bộ đồ lặn, lần đầu tiên, trực tiếp, toàn cầu -- ( Tiếng cười) --- Tôi có thể chỉ cho các bạn thích ứng sinh học, khoa học và thiết kế trông như thế nào ngoài đời thực.
Vậy nên, mời Sam, một tay lướt sóng, từ phía bên này không? Cậu đâu rồi, Sam?
( Vỗ Tay) Và Eduardo.
( Vỗ tay) Hân hạnh.
Hân hạnh.
Xin cám ơn. ( Vỗ tay) Chúng tôi đã làm được gì ?
Thà lấy một tờ giấy trắng và sử dụng khoa học như công cụ sáng chế, chúng tôi chú ý đến các chứng cứ sinh học, đặt nặng những bằng chứng về giai thoại của con người, chúng tôi cũng đã sử dụng khoa học như một công cụ thông dịch, thông dịch những gì có sẵn thành thứ đem lại lợi ích cho con người.
Tôi cho rằng ý tưởng khoa học này là một công cụ phiên dịch hơn là một phát minh thứ mà ta có thể áp dụng triệt để và rộng rãi hơn trên con đường theo đuổi sự đổi mới.
Sau cùng thì, liệu có phải anh em nhà Wright đã khám phá ra máy bay người lái, hay họ đã quan sát thấy sự thật sinh học của việc bay lượn và phiên dịch nó theo cách máy móc, kĩ thuật tái tạo nó theo cách mà con người có thể sử dụng?
Còn về lĩnh vực đồ lặn, ai mà biết được sẽ như thế nào trong vòng hai hay năm năm tới thậm chí năm mươi năm. Nhưng với suy nghĩ mới mẻ này, tôi phỏng đoán rằng bộ đồ đen tuyền sẽ rất khó thể xảy ra.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Có lẽ không cần giới thiệu thêm về Trái Đất
Cũng không cần giới thiệu chi tiết bởi vì các phi hành gia tàu Apollo 17, khi họ đặt chân lên Mặt trăng năm 1972, đã chụp lại được bức ảnh này
Nó đã kích động cả một thế hệ nhận ra rằng chúng ta đang ở trên phi thuyền Trái Đất, dễ bị tổn thương và tồn tại hữu hạn, và rằng chúng ta cần quan tâm đến nó.
Nhưng trong khi bức ảnh này thật tươi đẹp, tĩnh tại, Trái Đất đang liên tục thay đổi.
Nó đang thay đổi trong phạm vi từng ngày với hoạt động của con người
Và hình ảnh vệ tinh về nó chúng ta có bây giờ là cũ.
Thậm chí cũ đã nhiều năm rồi.
Điều đó quan trọng bởi vì bạn không thể sửa chữa cái bạn không thể nhìn thấy.
Thứ chúng ta rất muốn là những hình ảnh của toàn bộ hành tinh này từng ngày.
Vậy, cái gì ngăn cản chúng ta?
Vấn đề ở đây là gì?
Đây chính là vấn đề đó. Các vệ tinh đều lớn, đắt tiền và chậm chạp.
Chiếc này nặng ba tấn.
Nó cao 6m, rộng 4m.
Chúng ta đã tốn cả lớp vỏ bọc của một tên lửa chỉ để phóng nó.
Một vệ tinh, một tên lửa.
Nó có giá 855 triệu đôla.
Những vệ tinh như vậy đã làm một việc tuyệt vời là giúp ta hiểu được hành tinh của chúng ta.
Nhưng nếu chúng ta muốn hiểu nó thường xuyên hơn nữa, chúng ta cần rất nhiều vệ tinh, và mô hình này không còn phù hợp nữa.
Do đó tôi và những người bạn cùng nhau lập Planet Labs nghiên cứu chế tạo những vệ tinh siêu nhỏ và có tính cơ động cao.
Tôi sẽ cho các bạn thấy vệ tinh của chúng tôi trông như thế nào: Dây là vệ tinh chúng tôi chế tạo.
Dây không phải là một mô hình, mà đây là kích thước thực của vệ tinh.
kích cỡ 10x10x30 cm, Và nó nặng 4kg, Chúng tôi đã trang bị những thiết bị điện tử tối tân nhất và hệ thống cảm biến trong cái hộp nhỏ này do đó mặc dù nó có kích cỡ rất nhỏ, nó có thể chụp được những bức ảnh có độ phân giải gấp 10 lần những vệ tinh lớn mặc dù chỉ nặng bằng 1/1000 lần.
Và chúng tôi gọi vệ tinh này là "Dove" Cảm ơn.
(Vỗ tay) Chúng tôi lấy tên gọi là "Dove", bởi vì tên của vệ tinh thường lấy tên dựa trên các loài chim, nhưng là chim săn mồi bình thường: như Đại bàng, Diều hâu, loại lao xuống giết con mồi, tôi cũng không biết nữa Chim cắt, đại loại như vậy.
Nhưng chúng tôi theo chủ nghĩa nhân đạo, do đó, chúng tôi muốn gọi chúng là chim bồ câu.
Và chúng tôi không chỉ dừng lại ở việc chế tạo.
Chúng tôi đã phóng chúng
và không chỉ có một mà rất nhiều.
Tất cả đều từ cái gara của chúng tôi.
Vâng, chúng tôi chết tạo mẫu vệ tinh đầu tiên trong ga ra
Ngày nay điều này đã trở nên phổ biến với các công ty ở thung lũng Silicon nhưng chúng tôi tin rằng, chúng tôi là những người tiên phong.
Đây không phải là mánh khoé duy nhất chúng tôi học được lại Silicon Valley
Chúng tôi đẩy mạnh thử nghiệm những mẫu vệ tinh.
Phần mềm được chúng tôi cập nhật thường xuyên, nhanh chóng.
Cách của chúng tôi có phần hơi mạo hiểm.
Chúng tôi tiến hành các thử nghiệm trên thực địa.
Và thậm chí phóng chúng lên không gian chỉ để kiểm tra, Chúng tôi đã học được cách sản xuất vệ tinh trên quy mô lớn.
Bằng cách sử dụng công nghệ cao chúng tôi có thể sản xuất được lượng lớn vệ tinh. Tôi nghĩ rằng, lần đầu tiên
chúng ta có thể nói sản xuất vệ tinh hàng loạt. và nó cho phép chúng tôi trang bị thêm nhiều thiết bị cho cái hộp nhỏ này.
Điều gắn kết nhóm của chúng tôi trong những năm qua là ý tưởng dân chủ hoá việc truy cập thông tin từ vệ tinh.
Thực tế, những người sáng lập công ty, Chris, Robbie và tôi Chúng tôi đã gặp nhau tại Liên Hợp Quốc 15 năm trước khi chúng tôi tổ chức hội thảo về chủ đề: Cách sử dụng vệ tinh để hỗ trợ nhân loại?
Làm sao để sử dụng vệ tinh trong việc giúp các nước đang phát triển? hay vấn đề biến đổi khí hậu?
Ý tưởng này đã gắn kết chúng tôi lại với nhau,
Tất cả thành viên trong nhóm đều quan tâm đến cách sử dụng vệ tinh để giúp nhân loại
Quý vị nghĩ chúng tôi đam mê không gian nhưng chúng tôi không chỉ quan tâm về những thứ trên trời mà cả những gì ở dưới đất,
Tôi sẽ cho quý vị xem một đoạn video cách đây bốn tuần ghi lại 2 vệ tinh của chúng tôi được phóng đi từ trạm vũ trụ.
Đây không phải phim được dựng lại đoạn video này được ghi lại trực tiếp bởi phi hành gia từ cửa sổ.
Quý vị có thể nhận thấy được kích cỡ của 2 vệ tinh.
Những vệ tinh nhỏ nhất hiện nay đang được phóng đi từ vệ tinh lớn nhất
và ở đoạn cuối, có tia sáng léo lên từ mặt trời.
Rất thú vị đúng không. Nhưng đợi một lát
Boom! Yeah, đáng đồng tiền.
(Tiếng Cười) Chúng tôi không chỉ phóng có 2 vệ tinh như thế này, mà là 28 vệ tinh.
Đó là nhóm vệ tinh lớn nhất ghi lại hình ảnh Trái đất trong lịch sử, và chúng sẽ cung cấp cho chúng ta những thông tin quý giá. về sự biến đổi của hành tinh.
Nhưng tất cả mới chỉ là khởi đầu.
Chúng tôi dự định sẽ phóng hơn 100 vệ tinh như vậy như cách chúng tôi tiến hành trong thời gian vừa qua.
Và nó tiếp tục là nhóm vệ tinh lớn nhất trong lịch sử nhân loại.
và chúng có nhiệm vụ bay ở quỹ đạo cố định so với mặt trời, trong khi trái đất vẫn quay bên dưới.
Những camera hướng xuống, và chúng sẽ quét toàn bộ trái đất trong khi nó đang tự quay.
Trái đất tự xoay quanh trụ mỗi 24 tiếng, do đó chúng tôi sẽ quét mọi điểm trên hành tinh mỗi 24 tiếng.
đó là máy scan của hành tinh.
Chúng tôi không chụp ảnh của toàn bộ trái đất trong một ngày, mà chụp lại bức ảnh của mỗi nơi trong một ngày.
Mặc dù chúng tôi mới phóng vệ tinh này vài tuần trước, chúng tôi đã nhận được những hình ảnh đầu tiên từ vệ tinh Và tôi sẽ công bố chúng công khai lần đầu tiên ngay lúc này.
Đây là bức ảnh đầu tiên chụp bởi vệ tinh của chúng tôi.
Đây là khuôn viên của UC-Davis ở California khi chúng tôi bật camera lên.
Điều thú vị hơn là khi chúng tôi so sánh nó với ảnh vệ tinh mới nhất của khu vực này được chụp cách đây vài tháng.
bức ảnh bên trái ghi lại từ vệ tinh của chúng tôi và chúng tôi thấy những toà nhà nhất rõ ràng.
Điểm mấu chốt là chúng tôi có khả năng theo dõi sự phát triển đô thị của mọi thành phố trên toàn thế giới mỗi ngày.
Nước cũng như vậy.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Chúng ta có thể quan sát được sự mở rộng của mạch nước trên toàn thế giới mỗi ngày giúp chúng ta bảo vệ nguồn nước.
Từ an toàn nguồn nước đến an toàn lương thực.
Chúng ta thấy cây trồng phát triển trên mọi nông trường Trang trại của mọi người trồng trọt trên toàn thế giới mỗi ngày.
qua đó giúp họ cải thiện sản lượng nông sản.
Đây là một bức ảnh tuyệt đẹp được ghi lại cách đây vài giờ khi vệ tinh bay qua Argentina
Quan trọng nhất là những dữ liệu này có thể được sử dụng cho nhiều ứng dụng mà tôi mới nêu một ít, những ví dụ khác chặt phá rừng, băng tan.
Chúng ta có thể theo dõi những thứ như vậy, mọi cái cây trên hành tinh mỗi ngày.
nếu so sánh bức ảnh chụp hôm nay với bức hôm qua, quý vị thấy nhiều bản tin thế giới-- lũ lụt, hoả hoạn, động đất.
Và chúng tôi quyết định, cách tốt nhất là chúng tôi đảm bảo sự phổ biến việc truy cập dữ liệu chúng tôi có.
Chúng tôi muốn mọi ngườii đều có thể xem dữ liệu này.
Cảm ơn. ( vỗ tay) Chúng tôi khuyến kích NGOs, các công ty nhà khoa học, nhà báo tìm kiếm câu trả lời về hành tinh.
Chúng tôi muốn cộng đồng phát triển các ứng dụng sử dụng dữ liệu của chúng tôi
Nói ngắn gọn, chúng tôi muốn dân chủ hoá việc truy cập thông tin về Trái đất
Ý tưởng thúc đấy chúng tôi làm dự án này.
Quý vị thấy, đây là nguồn dữ liệu toàn cầu hoàn toàn mới
Và chúng tôi tin rằng cùng nhau, chúng ta có thể chăm lo cho con thuyền Trái đất.
Và tôi có câu hỏi muốn đặt cho quý vị: Nếu quý vị có quyền truy cập vào kho dữ liệu hình ảnh cả hành tinh mỗi ngày, quý vị sẽ sử dụng nó như thế nào?
vào vấn đề gì?
khám phá nào quý vị quan tâm?
Tôi mong quý vị đến và cùng khám phá với chúng tôi.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Những vật liệu lạnh nhất thế giới không nằm ở Nam Cực,
trên đỉnh Everest hay dưới một tảng băng,
mà từ các phòng thí nghiệm lý: những đám mây khí với nhiệt độ chỉ cao hơn độ không tuyệt đối vài phần độ.
Lạnh hơn gấp 395 triệu lần tủ lạnh nhà bạn, gấp 100 triệu lần ni-tơ lỏng, và hơn 4 triệu lần so với ngoài không gian.
Những nhiệt độ thấp thế này giúp hé mở cánh cửa vào thế giới vận động của vật chất cho phép các kĩ sư tạo ra những thiết bị cực nhạy cho ta biết nhiều hơn về mọi thứ từ vị trí cụ thể của ta trên trái đất đến những gì xảy ra ở rìa xa nhất của vũ trụ.
Vậy ta tạo ra những nhiệt độ khắc nghiệt này như thế nào?
Nói tóm tắt là bằng cách làm chậm các hạt chuyển động.
Khi nói về nhiệt độ, cái ta thực sự nói đến là chuyển động.
Những nguyên tử tạo thành chất rắn, lỏng, và khí lúc nào cũng chuyển động.
Khi các nguyên tử chuyển động nhanh hơn, ta thấy chất đó nóng.
Khi các nguyên tử chuyển động chậm hơn, ta thấy chất đó lạnh.
Để làm lạnh một chất rắn hoặc khí nóng trong đời sống hàng ngày, ta đưa chúng vào môi trường có nhiệt độ thấp hơn như tủ lạnh.
Một số chuyển động nguyên tử của vật nóng được chuyển sang môi trường xung quanh, khiến nó nguội dần.
Nhưng điều này có một giới hạn: ngay cả ngoài không gian cũng là quá nóng để có thể tạo nhiệt độ cực thấp.
Nên thay vào đó, các nhà khoa học đã tìm ra cách trực tiếp làm chậm nguyên tử - bằng một chùm laser.
Trong đa số trường hợp, năng lượng trong chùm laser làm các vật nóng lên.
Nhưng nếu được sử dụng một cách chính xác, động lượng của chùm tia có thể trì hoãn nguyên tử chuyển động, làm chúng nguội đi.
Đây là điều xảy ra trong một thiết bị tên bẫy quang từ.
Các nguyên tử được đưa vào một môi trường chân không, và một từ trường sẽ kéo chúng về phía tâm thiết bị.
Một chùm tia laser nhắm vào chính giữa từ trường này được điều chỉnh đến tần số thích hợp để khi nguyên tử tiến gần đến sẽ hấp thụ một photon trong chùm laser và chậm lại.
Hiệu ứng chậm lại đến từ sự chuyển giao động lực học giữa nguyên tử và photon.
Tổng cộng sáu chùm tia, trong vị trí vuông góc, đảm bảo những nguyên tử đi từ nhiều hướng sẽ bị chặn lại.
Giữa trung tâm, nơi những chùm tia giao nhau, các nguyên tử chuyển động chậm, như đang kẹt trong một chất lỏng đặc, một hiệu ứng các nhà phát minh ra nó gọi là "mật đường thị giác." Một bẫy quang từ như thế này có thể "làm nguội" các nguyên tử xuống chỉ một vài microkelvin, khoảng -273 độ C.
Kĩ thuật này được phát triển vào những năm 1980, và những nhà khoa học cống hiến cho nó đều đoạt giải Nobel Vật lý vào năm 1997 cho phát hiện này.
Từ đó, laser làm nguội đã được phát triển để tiến đến những nhiệt độ thấp hơn.
Nhưng tại sao bạn lại muốn làm nguội nguyên tử nhiều đến vậy?
Thứ nhất, những nguyên tử lạnh có thể là những "bộ dò" rất tốt.
Do có cực ít năng lượng, chúng cực nhạy với những dao động trong môi trường.
Nên chúng được dùng trong những thiết bị tìm dầu và khoáng dưới lòng đất, và chúng cũng là "đồng hồ nguyên tử" cực chính xác, như những cái được dùng trong những vệ tinh định vị toàn cầu.
Thứ hai, những nguyên tử lạnh có tiềm năng cực lớn trong việc "mò mẫm" giới hạn của vật lý học.
Độ cực nhạy khiến chúng trở thành những ứng cử viên dò từ trường trong những máy dò trong vũ trụ tương lai.
Chúng cũng giúp ích cho việc nghiên cứu những hiện tượng nguyên tử, vốn cần đo đạc những dao động cực nhỏ trong nguyên tử.
Những dao động đó bị lấp ở nhiệt độ thường, khi các nguyên tử chạy quanh với tốc độ hàng trăm mét một giây.
Laser làm lạnh có thể làm chậm nguyên tử tới chỉ vài centimet một giây, đủ để dao động tạo ra bởi lượng tử nguyên tử trở nên rõ rệt.
Những nguyên tử siêu lạnh đã cho phép các nhà khoa học nghiên cứu các hiện tượng như sự đông đặc Bose-Einstein, khi nguyên tử được làm lạnh tới gần độ không tuyệt đối và trở thành một hình thái chất hiếm hoàn toàn mới.
Thế nên, bước tiếp con đường tìm hiểu quy luật vật lý và mở ra những bí mật của vũ trụ, các nhà khoa học sẽ cần đến sự giúp đỡ của những nguyên tử lạnh nhất.
Cách đây vài năm khi tôi ở sân bay JKF chuẩn bị lên máy bay, hai người phụ nữ bắt chuyện với tôi, tôi hi vọng họ sẽ không cảm thấy bị xúc phạm khi bị gọi là người Mỹ -Ý cứng rắn, già nua và nhỏ bé.
Người cao hơn, khoảng tầm này tiến đến gần tôi rồi nói, "Cưng, tôi muốn hỏi em vài điều.
Em có liên quan đến toàn bộ "Ăn, Cầu nguyện, Yêu" xảy ra gần đây?
Và tôi trả lời: "Vâng, đúng ạ."
Cô đẩy tay bạn rồi nói, "Thấy chưa, mình đã nói mà, đúng là cô ấy.
Cô gái đã viết quyển sách dựa trên bộ phim ấy."
(Cười) Vậy đó chính là tôi.
Và tin tôi đi, tôi vô cùng biết ơn khi được trở thành con người đó. bởi vì quyển sách "Ăn, Cầu nguyện, Yêu" là cú đột phá.
Nhưng cũng để lại trong tôi tình thế lưỡng nan. Tiếp tục theo nghiệp viết lách, cố gắng tìm ra cách viết lại một quyển sách mà mọi người đều hài lòng, vì tôi biết rằng những người say mê "Ăn, Cầu nguyện, Yêu" sẽ vô cùng thất vọng với bất kỳ tác phẩm nào của tôi sau đó không phải là "Ăn, Cầu nguyện, Yêu". và những người ghét "Ăn, Cầu nguyện, Yêu" cũng sẽ rất thất vọng về những tác phẩm sau đó bởi chúng là bằng chứng rằng tôi vẫn tồn tại.
Vậy nên, tôi biết không có cách nào để chiến thắng, và điều đó khiến tôi đắn đo một thời gian bỏ nghề viết văn về quê chăn vịt.
Nếu làm thế, nếu từ bỏ nghiệp văn chương, tôi sẽ đánh mất nghề nghiệp yêu quý của mình vì thế phải tìm ra cách nào đó nâng cao say mê viết quyển sách tiếp theo bất kể kết quả tiêu cực không tránh khỏi.
Phải tìm ra cách đảm bảo rằng sự sáng tạo của tôi sẽ có được thành công.
Cuối cùng tôi đã làm được, tìm ra cảm hứng ở một nơi không ngờ đến nhất.
Tôi tìm ra nó trong những bài học cuộc đời về làm thế nào sáng tạo sống sót qua thất bại.
Giải thích lại nào, điều duy nhất tôi muốn là làm nhà văn đến hết đời.
Tôi viết từ thời trẻ con đến niên thiếu, tôi đã gửi những câu chuyện rất tệ đến tòa soạn "The New Yorker", với hy vọng được phát hiện.
Sau đại học, tôi nhận công việc bồi bàn, tiếp tục làm việc, tiếp tục viết văn, tiếp tục hy vọng sách được xuất bản, và tiếp tục thất vọng về nó.
Tôi thất bại như thế trong gần sáu năm,
Trong sáu năm đấy, mỗi ngày, tôi không gặt hái được gì ngoại trừ những lá thư từ chối.
Chúng hủy diệt mọi thứ, mỗi phút giây tôi hỏi bản thân mình liệu có nên thoát ra từ bỏ mọi thứ và tự chữa lành vết thương.
Sau đó, tôi tìm ra giải pháp, và đó luôn là câu nói, "Mình sẽ không từ bỏ, mình sẽ về nhà."
Phải hiểu rằng về nhà không phải là trở về trang trại của gia đình.
Với tôi, về nhà nghĩa là trở lại với việc viết lách vì viết lách là nhà, bởi tôi yêu viết nhiều hơn là ghét sự thất bại tôi yêu quý nghiệp văn chương hơn là cái tôi của mình. Cuối cùng, có thể nói rằng tôi yêu quý nó hơn cả bản thân mình.
Đó là cách tôi vượt qua.
Điều kỳ lạ là sau 20 năm suốt thời gian viết "Ăn, Cầu nguyện, Yêu" tôi tìm thấy mình một lần nữa, một bồi bàn trẻ không có tác phẩm xuất bản suy nghĩ về con người trước kia, cảm thấy mình lại là cô ấy. Không hợp lý chút nào vì cuộc sống của chúng tôi đã khác nhau nhiều lắm.
Cô ấy thất bại liên tục.
Tôi thì thành công vượt quá mong đợi.
Chúng tôi không có điểm chung.
Vậy tại sao tôi lại đột nhiên cảm thấy mình là cô ấy?
Chỉ khi cố gắng thoát khỏi nó tôi bắt đầu hiểu ra, liên kết tâm lý kỳ lạ và khó hiểu giữa cách chúng tôi nếm trải thất bại nặng nề và trải qua thành công to lớn.
Hãy nghĩ về nó như thế này: Trong suốt cuộc đời, bạn sống vì mình ở giữa chuỗi sự kiện của loài người nơi mọi thứ bình thường yên ổn và thường xuyên, nhưng thất bại đột ngột đẩy bạn ra khỏi đây vào bóng tối mù mịt của thất vọng.
Thành công đột ngột đẩy bạn ra xa vào trong sự chói lòa của danh tiếng, công nhận và lời khen ngợi.
Một trong những định mệnh ấy được nhìn nhận khách quan là xấu, và cái kia là tốt nhưng tiềm thức của bạn không có khả năng phân biệt sự khác nhau giữa tốt và xấu.
Điều duy nhất có thể cảm nhận là giá trị tuyệt đối của phương trình cảm xúc này, khoảng cách chính xác bạn bay khỏi bản thân mình.
Và cả hai trường hợp đều nguy cơ lạc mất bản thân trong vùng đất bí mật của tâm lý.
Nhưng cả hai trường hợp, có cùng một cách chữa trị để tự phục hồi, là bạn phải tìm cách quay trở về nhà lần nữa một cách nhẹ nhàng, dứt khoát, nếu băn khoăn nhà của bạn là gì bật mí với bạn: Đó là bất cứ cái gì bạn yêu thích hơn yêu bản thân mình.
Đó có thể là sáng tạo, là gia đình bạn, là phát minh, phiêu lưu mạo hiểm niềm tin, phục vụ, cũng có thể là nuôi dạy chó, nhà của bạn là cái mà bạn có thể cống hiến năng lực và sự hy sinh cá nhân mà kết quả cuối cùng không quan trọng.
Với tôi, nhà luôn luôn là viết lách.
Vì thế, sau thành công kỳ lạ từ "Ăn, Cầu nguyện, Yêu" tôi nhận ra những gì cần làm là điều tôi từng làm suốt thời gian bị thất bại làm mất phương hướng.
Trở lại với công việc, đó là những gì tôi đã làm, vào năm 2010 tôi có thể xuất bản quyển kế tiếp sau "Ăn, Cầu nguyện, Yêu"
Điều gì đã xảy ra với nó ?
Nó bùng nổ, và tôi thì vẫn ổn
Tôi là kiểu người điếc không sợ súng, vì tôi đã phá vỡ lời nguyền, tìm đường về nhà sự nghiệp viết lách bằng sự tận tụy tuyệt đối.
Ở trong ngôi nhà đó, tôi đã viết một quyển khác xuất bản vào năm ngoái và được đón nhận nhiệt liệt, Điều quan trọng là hiện giờ tôi đang viết một quyển nữa
và sẽ viết tiếp quyển khách, quyển khác nữa nhiều trong số đó sẽ thất bại, một vài có thể thành công, nhưng tôi sẽ luôn an toàn giữa cơn bão của kết quả ngẫu nhiên miễn là tôi không bao giờ quên nơi tôi thực sự sống.
Tôi không biết nơi bạn thực sự sống, nhưng tôi biết trong thế giới này có những điều bạn yêu quý hơn chính bản thân.
Điều gì đó xứng đáng, nghiện ngập và cuồng dại không tính nhé vì những thứ này không phải nơi an toàn để sống.
Đúng không ? Khó khăn duy nhất là bạn phải xác định điều tốt nhất, đáng giá nhất mà bạn yêu quý nhất, sau đó xây dựng ngôi nhà trên đó và đừng rời nó đi.
Nếu một lúc nào đó bạn nhảy ra khỏi nhà mình do thất bại nặng nề hay thành công rực rỡ, việc bạn phải làm là đấu tranh tìm đường về nhà cách duy nhất là suy nghĩ lại và thực hiện nó bằng sự siêng năng và tận tụy bằng sự tôn trọng và tôn kính bất cứ nhiệm vụ là gì đó là tình yêu đang vẫy gọi bạn.
Bạn chỉ cần làm thế, tiếp tục làm vậy một lần một lần lại một lần, tôi có thể hứa với bạn, từ kinh nghiệm cá nhân rằng dù ở phương hướng nào đi nữa, mọi thứ rồi sẽ ổn.
Cảm ơn.
(Vỗ tay).
Tưởng tượng bạn dùng từ ngữ để mô tả từng cảnh trong phim ảnh từng nốt nhạc trong bài hát yêu thích, hay từng con đường trong thị trấn.
Bây giờ, hãy tưởng tượng bạn làm điều đó chỉ với số 1 và 0.
Mỗi lần lên mạng để xem phim nghe nhạc, hay tìm đường đó chính xác là những điều mà máy tính của bạn đang làm, sử dụng ngôn ngữ mã nhị phân.
Máy tính sử dụng hệ nhị phân vì đó là cách đáng tin cậy để lưu trữ dữ liệu.
Ví dụ, bộ nhớ của máy tính được làm bằng chất bán dẫn lưu chuyển giữa điện áp cao hoặc thấp như giữa 5 và 0 vôn.
Điện áp đôi khi dao động, nhưng chỉ có hai trường hợp một giá trị 1 vôn được xem là "điện áp thấp".
Số chỉ ở máy đo được bộ vi xử lý ghi nhận, sử dụng các bóng bán dẫn để điều khiển các thiết bị máy tính khác theo chỉ dẫn của phần mềm.
Điều tuyệt vời của hệ thống này là một chuỗi nhị phân được đưa ra không cần phải có ý nghĩa gì trước.
Thay vào đó, mỗi loại dữ liệu được mã hoá nhị phân dựa vào những quy tắc khác nhau.
Lấy những con số làm ví dụ.
Trong hệ thập phân thông thường, mỗi chữ số nhân với 10 có số mũ là vị trí mà chữ số ấy đứng, bắt đầu với số 0 bên phải.
Thế nên 84 có dạng thập phân là 4x10⁰ + 8x10¹.
Số nhị phân cũng giống như vậy, nhưng mỗi vị trí lần lượt là số mũ của 2.
Thế nên, 84 sẽ được viết như thế này. Trong khi đó, chữ cái được dịch dựa trên quy tắc tiêu chuẩn như UTF-8, gán cho mỗi kí tự một nhóm 8 chữ số thập phân nhất định.
Trong trường hợp này, 01010100 tương ứng với chữ T.
Vậy, làm thế nào biết được chuỗi ví dụ này được đưa ra có nghĩa là T hay 84?
Bạn không thể chỉ nhìn vào dãy kí tự - giống như không thể nói ý nghĩa của từ "da" nếu chỉ nghe riêng rẽ.
Bạn cần biết bối cảnh đang nghe là tiếng Nga, Tây Ban Nha hay tiếng Anh
cũng như ngữ cảnh để biết bạn đang nhìn vào dãy số nhị phân hay kí tự nhị phân.
Mã nhị phân còn được dùng cho nhiều dạng thông tin phức tạp.
Ví dụ, mỗi khung hình trong video này được tạo thành từ hàng trăm nghìn điểm ảnh.
Trong ảnh màu, mỗi điểm ảnh được thể hiện bởi ba dãy nhị phân tương ứng cho các màu cơ bản.
Mỗi dãy nhị phân mã hoá một con số xác định độ đậm nét của màu đó.
Sau đó, chương trình điều khiển video sẽ truyền những thông tin này đến hàng triệu tinh thể lỏng hiển thị trên màn hình bạn để tạo ra tất cả các màu sắc mà bạn nhìn thấy lúc này.
Âm thanh của video này cũng được lưu trữ ở dạng nhị phân, với sự giúp đỡ của một kĩ thuật gọi là điều chế xung mã.
Các sóng âm thanh liên tục được số hoá bằng cách ghi lại âm độ mỗi mili-giây.
Chúng được ghi âm lại bằng số dưới dạng dãy nhị phân, với 44.000 dãy cho mỗi giây âm thanh.
Khi được đọc bởi phần mềm âm thanh trong máy tính, các con số quyết định tốc độ rung của các cuộn dây trong loa để tạo ra các âm thanh với tần số khác nhau.
Tất cả những điều này đều cần hàng tỉ và hàng tỉ bit.
Số lượng đó có thể được cắt giảm nhờ vào định dạng nén thông minh.
Ví dụ, nếu mỗi bức ảnh có 30 điểm ảnh xanh kề nhau, sẽ được lưu thành "30 xanh lá" thay vì mã hóa mỗi điểm ảnh riêng biệt - quá trình này được gọi là mã hoá độ dài.
Các định dạng nén này cũng được viết bằng dãy nhị phân.
Vậy có phải nhị phân là điểm chung của mọi máy tính?
Không hẳn.
Có những nghiên cứu về máy tính tam phân, với mạch điện có thể tồn tại ba trạng thái, và thậm chí, máy tính lượng tử, với mạch điện có thể tồn tại nhiều trạng thái cùng một lúc.
Nhưng cho đến nay, vẫn chưa loại nào có độ ổn định để lưu và truyền thông tin như hệ nhị phân.
Vậy nên đến giờ, tất cả những điều bạn thấy, nghe và đọc trên màn hình đều là kết quả của lựa chọn đơn giản "đúng" hay "sai", được lặp lại hàng tỉ lần.
Máy tính là một công cụ đầy quyền lực để thể hiện óc sáng tạo, nhưng hầu hết, lại bị giới hạn bởi màn hình máy tính và điện thoại.
Tôi muốn kể cho các bạn một câu chuyện về việc dùng sức mạnh của máy tính để di chuyển đồ vật và tương tác với chúng vượt khỏi màn hình đi vào thế giới thật
Vài năm trước, tôi nhận được một cuộc gọi từ cửa hàng thời trang cao cấp Barneys New York người ta yêu cầu tôi thiết kế một tác phẩm trưng bày.
Với tên gọi "Sự theo đuổi".
Có 2 đôi giày, một của nam và một của nữ, chúng di chuyển chậm chạm, căng thẳng rượt đuổi xung quanh tủ kính đôi giày nam theo sau đôi giày nữ ngày một gần hơn sau đó, đôi giày nữ lại di chuyển ra xa.
Mỗi đôi giày đều có nam châm đính kèm, và dưới bàn cũng có các nam châm làm chúng di chuyển.
Bạn tôi, Andy Cavatora đang lắp ráp một cây đàn hạc rô bốt cho tour diễn Biophilia của Bjork và tôi gắn vào đó hệ thống điện tử và phần mềm điều khiển chuyển động làm cho chuỗi đàn hạc di chuyển và chơi nhạc.
Mỗi chiếc đàn hạc có 4 con lắc, mỗi con lắc có 11 dây, chúng dao động quanh trục và luân phiên chơi các nốt khác nhau, chuỗi đàn hạc kết thành một mạng lưới để có thể chơi đúng nốt, đúng nhịp
Tôi đã tổ chức một buổi triển lãm hóa học tương tác ở Bảo tàng Khoa học và Công Nghiệp Chicago, tại đây, mọi người sử dụng các vật thể vật lý để tách các nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn và kết hợp chúng với nhau tạo ra phản ứng hóa học.
Bảo tàng nhận thấy người ta dành nhiều thời gian cho buổi triển lãm và một nhà nghiên cứu từ trung tâm giáo dục khoa học ở Úc đã quyết định nghiên cứu và cố gắng hình dung điều đã diễn ra.
Cô nhận thấy rằng các vật thể mà con người sử dụng giúp họ tìm ra cách ứng dụng buổi biểu diễn, và giúp mọi người cùng học hỏi.
Nghĩ mà xem, thật là có ý nghĩa khi, việc sử dụng các vật thể chuyên dụng có thể giúp con người sử dụng giao diện dễ dàng hơn.
Đôi tay lẫn trí tuệ của chúng ta được tối ưu hóa để nghĩ và tương tác với các vật thể hữu hình.
Bạn thấy cái nào sử dụng dễ dàng hơn, một bàn phím hiện hữu hay một bàn phím ảo giống như trên điện thoại?
Nhưng thứ gây ấn tượng với tôi trong các dự án này là chúng thực sự được xây dựng từ con số 0, từ mức độ của thiết bị điện tử các bản mạch in cùng tất cả các cơ chế làm nên phầm mềm.
Tôi muốn tạo ra thứ gì đó cho phép chúng ta điều khiển máy tính để di chuyển các vật thể và tạo ra sự tương tác xung quanh ý tưởng đó mà không phải thiết kế lại từ đầu, mỗi một lần như thế
Vì thế, lần đầu tôi thử sức với nó là ở phòng thí nghiệm MIT Media với giáo sư Hiroshi Ishii chúng tôi thiết lập một chuỗi gồm 512 nam châm điện tập hợp lại, chúng có thể di chuyển các vật thể trên bề mặt của chúng.
Nhưng vấn đề là giá của những nam châm này lên tới hơn 10.000 đô.
Từng cái có kích thước khá nhỏ, nhưng khi tập hợp lại, chúng lại rất nặng đến nỗi cái bàn bị lún xuống.
Vì thế, tôi muốn thiết kế cái gì đó cho phép ta tương tác trên bất kì mặt bàn nào.
Để triển khai ý tưởng này, tôi đã xây dựng một đội rô bốt nhỏ, được trang bị bánh xe đặc biệt.
cho phép chúng di chuyển dễ dàng theo mọi phương hướng, và khi ghép những con rô bốt này lại với máy chiếu video chúng ta có các công cụ vật lý tương tác với thông tin kỹ thuật số.
Đây là một ví dụ
Đây là một ứng dụng chỉnh sửa video tất cả các điều khiển thao tác là hiện hữu.
Nếu muốn tinh chỉnh màu sắc, chỉ cần nhập vào đó chế độ màu, để lấy 3 đĩa số, hay nếu muốn điều chỉnh âm thanh, chúng ta có 2 đĩa số này.
kênh trái và phải đang được đồng bộ, nếu muốn, chúng ta có thể ghi đè lên bằng xoay cả hai cùng một lúc.
Ý tưởng là đạt được tốc độ và hiệu quả khi sử dụng các đĩa quay vật lý đi cùng với sự linh động và đa năng của hệ thống được thiết kế trong phần mềm.
Đây là một ứng dụng cho bản đồ ứng phó thiên tai.
Ta có các vật thể hữu hình đại diện cho cảnh sát, lính cứu hỏa và cứu hộ, và một điều phối có thể gắp lấy chúng và đặt vào bản đồ để chỉ ra nơi chúng phải đến, sau đó, định vị nó trên bản đồ đồng bộ hóa với vị trí trong thực tế.
Đây là ứng dụng nói chuyện bằng video.
cho phép ta truyền tải nhiều cảm xúc chỉ với vài thao tác đơn giản lên vật thể vật lý.
Với giao diện này, ta mở ra một loạt các khả năng giữa trò chơi truyền thống với trò chơi hiện đại, trong đó, khả năng tương tác vật lý mở ra những cách chơi khác nhau.
Một trong những lĩnh vực mà tôi yêu thích nhất khi sử dụng nền tảng này là áp dụng nó vào các nan đề mà chỉ riêng máy tính hay con người thì khó lòng giải quyết
Một ví dụ là xoắn protein.
Ở đây, chúng ta có giao diện có thể gắn tay nắm vào một protein, ta có thể cầm vào tay nắm này để di chuyển và gấp chúng theo các cách khác nhau.
Và nếu di chuyển chúng không phù hợp với mô hình phân tử cơ bản, ta sẽ thấy được sự phản hồi vật lí, mà cụ thể là phản lực từ tay cầm
Cảm nhận được điều đang diễn ra bên trong mô hình phân tử là một cấp độ tương tác hoàn toàn khác.
Chúng ta chỉ mới bắt đầu khám phá những tiềm năng khi sử dụng phần mềm để điều khiển chuyển động của các đối tượng xung quanh ta.
Có lẽ đây là máy tính của tương lai,
Không có màn hình cảm ứng.
Không có công nghệ thấy hữu hình.
Nhưng khi muốn trò chuyện bằng video chơi một trò chơi, hay trình chiếu bài nói chuyện tiếp theo trên TED, các vật thể trên bàn trở nên sống động.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vổ tay)
`"Tại sao?"
"Tại sao" - là câu hỏi các bậc cha mẹ lúc nào cũng hỏi tôi.
"Tại sao con tôi lại tự kỉ?"
Là một bác sĩ nhi, một nhà di truyền học, một nhà nghiên cứu, chúng tôi cố gắng giải quyết câu hỏi này.
Tự kỉ không phải một tình trạng đơn lẻ.
Thực ra, nó là rối loại phổ, một phổ trong đó có nhiều khác biệt, ví dụ, Justin, bé trai 13 tuổi không thể nói chuyện được, chỉ giao tiếp qua iPad, bằng cách chạm vào các hình ảnh để truyền tải suy nghĩ và mối quan tâm của mình, một cậu bé con mà khi bực mình, sẽ bắt đầu rung người, và rồi, khi không chịu nổi nữa, sẽ tự đánh vào đầu đến mức bị toạc đầu và phải đi khâu lại.
Chứng tự kỉ cũng được chẩn đoán cho Gabriel, một cậu bé 13 tuổi khác, nhưng cậu gặp những khó khăn hoàn toàn khác.
Cậu bé có khiếu học toán,
có thể nhân hai số có ba chữ số với nhau mà chỉ cần tính nhẩm, nhưng khi phải nói chuyện cậu lại gặp khó khăn lớn.
Cậu ấy không giao tiếp bằng mắt,
thấy khó bắt đầu một cuộc chuyện trò, cảm thấy lúng túng rồi khi thấy căng thẳng, hoàn toàn khép mình lại.
Cả hai cậu bé này cùng được chẩn đoán có hội chứng rối loạn phổ tự kỉ.
Một trong những điều chúng tôi quan tâm là liệu thực sự có cái gọi là dịch bệnh tự kỉ không.
Ngày nay, cứ 88 trẻ thì có 1 trẻ được chẩn đoán mắc tự kỉ, và câu hỏi là tại sao biểu đồ lại như thế này?
Phải chăng con số đã tăng đáng kể theo thời gian?
Hay, đó là bởi vì chúng ta bắt đầu gán cái mác tự kỉ cho mỗi cá nhân, cứ đơn giản chẩn đoán cho họ trong khi trước đó họ vẫn vậy nhưng chỉ khác là chưa hề bị gắn cái mác đó lên?
Thực ra, cuối thập niên 80 đầu thập niên 90 của thế kỉ 20, người ta đã thông qua đạo luật cung cấp cho những cá nhân bị tự kỷ các nguồn tài nguyên để tiếp cận với tài liệu giáo dục có khả năng giúp đỡ họ.
Với ý thức cao hơn về tự kỷ, càng nhiều cha mẹ bác sĩ nhi, nhà giáo dục học cách nhận dạng các đặc tính của tự kỷ.
Vì thế, có nhiều cá nhân được chẩn đoán hơn và được tiếp cận những tài nguyên cần thiết.
Thêm vào đó, qua thời gian, chúng ta đã thay đổi định nghĩa của mình vậy nên trên thực tế, chúng ta đã mở rộng định nghĩa về tự kỷ, và điều này giải thích cho sự gia tăng tỉ lệ hiện hành mà chúng ta thấy.
Câu hỏi tiếp theo của mọi người là, cái gì gây nên tự kỷ?
Có một quan niệm sai lầm cho rằng vắc-xin gây nên tự kỷ.
Hãy cho tôi nói rõ: Vắc-xin không gây tự kỷ.
(Vỗ tay) Thực ra, công trình nghiên cứu đầu tiên đề ra ý kiến trên là hoàn toàn dối trá.
Bài nghiên cứu đã bị rút ra khỏi tạp chí Lancet, tạp chí trước đó đã đăng nó, và tác giả, một bác sĩ, đã bị tước giấy phép hành nghề.
(Vỗ tay) Viện Y khoa, Trung tâm Kiểm soát Bệnh Tật, đã kiểm đi kiểm lại điều này và không có một bằng chứng đáng tin nào cho thấy vắc-xin gây ra tự kỷ.
Hơn nữa, một trong những thành phần của vắc-xin, gọi là thimerosal, được cho là nguyên nhân gây tự kỷ.
Chất này thực ra đã được loại khỏi vắc-xin vào năm 1992, và bạn có thể thấy rằng nó kỳ thực chẳng gây ảnh hưởng gì đến tỉ lệ hiện hành của tự kỷ.
Một lần nữa, không có bằng chứng nào cho thấy đây là câu trả lời.
Câu hỏi vẫn còn đó: điều gì gây nên tự kỷ?
Thực ra, không có một câu trả lời duy nhất.
Cũng như tự kỷ là một phổ, có một loạt các bệnh căn một loạt những nguyên nhân gây bệnh.
Dựa trên dữ liệu dịch tễ học, ta biết một trong những nguyên nhân, nói đúng hơn, là một trong những liên đới, là sự lão hóa ở người cha, tức là, tuổi làm cha đang ngày càng tăng tại thời điểm thụ thai.
Ngoài ra, 1 thời kỳ trọng yếu và dễ thương tổn về mặt sinh trưởng của con người là khi người mẹ mang thai.
Trong thời kỳ này, khi mà bộ não phôi thai đang phát triển ta biết sự tiếp xúc với vài tác nhân nhất định có thể gia tăng nguy cơ tự kỷ.
Cụ thể là, ta biết có một loại thuốc, tên là acid valproic mà những bà mẹ bị động kinh thi thoảng uống, có thể tăng nguy cơ bị tự kỷ.
Thêm vào đó, có vài tác nhân gây nhiễm trùng cũng có khả năng gây tự kỷ.
Một trong những thứ mà tôi sẽ tập trung dành nhiều thời gian nói đến là những gene gây tự kỷ.
Tôi tập trung vào điểm này không phải bởi vì gene là yếu tố duy nhất gây tự kỷ, nhưng vì nó là một căn nguyên mà chúng ta đã có thể định nghĩa và có khả năng hiểu cơ chế sinh học hơn cũng như có thể hiểu hơn cách não bộ làm việc để có thể tìm ra những chiến lược để can thiệp.
Tuy nhiên một yếu tố di truyền chúng tôi chưa hiểu được là sự khác biệt mà ta thấy ở nam và nữ.
Với tự kỷ, cứ bốn nam mắc thì có một nữ, và chúng tôi thực sự không hiểu nguyên nhân là gì.
Một trong những cách ta có thể hiểu rằng di truyền là một yếu tố là nhờ nghiên cứu một thứ gọi là tỉ lệ tương hợp.
Nói cách khác, nếu một người anh em ruột bị tự kỷ, đâu là xác suất của việc một người anh em khác trong gia đinh bị tự kỷ?
Chúng ta có thể xem xét ba loại quan hệ anh chị em cụ thể: những cặp song sinh cùng trứng, các cặp song sinh có thông tin di truyền giống nhau 100 phần trăm và sống cùng một môi trường trong tử cung; so với những cặp song sinh khác trứng, những cặp song sinh có chung 50 phần trăm thông tin di truyền; so với những anh em thường, anh/em trai - chị/em gái, chị-em gái, cũng có cùng 50 phần trăm thông tin di truyền, nhưng không có cùng môi sinh tử cung.
Và khi ta nhìn vào các tỉ lệ tương hợp, một trong những điều kinh ngạc bạn sẽ thấy là ở anh em song sinh cùng trứng, tỉ lệ tương hợp là 77 phần trăm.
Tuy vậy, cái đáng kể là tỉ lệ này không phải 100 phần trăm.
Điều đó cho thấy không phải 100% gene là nguyên nhân của tự kỷ nhưng là chiếm phần lớn rủi ro, vì khi xem xét các cặp song sinh khác trứng tỉ lệ tương hợp chỉ là 31 phần trăm.
Mặt khác, có một sự khác biệt giữa cặp song sinh khác trứng và cặp anh em bình thường cho thấy rằng có những điểm giống nhau có tồn tại giữa các cặp song sinh khác trứng nhưng không xuất hiện ở những nhóm anh chị em bình thường.
Chính điều này cung cấp một phần dữ liệu cho thấy tự kỷ mang tính di truyền.
Vậy thì di truyền như thế nào?
Khi so sánh tự kỷ với các trường hợp khác quen thuộc với chúng ta như ung thư, bệnh tim mạch tiểu đường, thực chất, ở tự kỷ, di truyền đóng vai trò lớn hơn nhiều, hơn trong bất cứ trường hợp nào kể trên.
Nhưng điều này không cho chúng ta biết đâu là gene tự kỷ.
Thậm chí không nói lên được, rằng trong một đứa trẻ, đó là do một gene hay một tập hợp gene gây nên.
Và trên thực tế, ở một vài cá nhân, tự kỷ là do di truyền!
Điều này có nghĩa là, có đúng một gene - trội và mang tính quyết định - gây ra tự kỷ.
Tuy nhiên, ở những cá nhân khác, tự kỷ là do di truyền, có nghĩa là có một tập hợp gene, cùng với quá trình phát triển, đoán định nguy cơ mang chứng tự kỷ.
Chúng ta không nhất định phải biết câu trả lời trong mỗi cá nhân là gì cho đến khi đào sâu hơn.
Giờ, câu hỏi trở thành: làm thế nào để bắt đầu nhận diện chính xác đó là những gene nào?
Tôi xin đưa ra một điểm không theo cảm tính.
Ở những cá nhân nhất định, người ta có thể bị tự kỷ vì một lý do mang tính di truyền nhưng không phải vì trong nhà, tự kỷ truyền từ người này sang người khác.
Và lý do ở đây là, ở một vài cá nhân nhất định, có thể diễn ra những biến đổi gene hoặc đột biến mà trước đó không được truyền xuống từ mẹ hay từ cha, nhưng thực sự là hoàn toàn mới mẻ, những đột biến hiện diện trong trứng hoặc tinh trùng vào thời điểm thụ thai nhưng chưa được truyền xuống từ đời này sang đời khác trong gia đình.
Và giờ chúng ta có thể áp dụng chiến thuật đó để hiểu và nhận dạng những gene gây tự kỷ ở các cá nhân kia.
Trên thực tế, ở Tổ chức Simons Foundation, chúng tôi lấy ra 2.600 cá nhân có gia đình không dính tiền sử tự kỷ, và chúng tôi đã tuyển đứa con, cha và mẹ và cố gắng, qua họ, hiểu xem đâu là những gene gây nên tự kỷ ở những trường hợp này.
Để làm điều này, chúng tôi đã phải có khả năng xem và hiểu tường tận toàn bộ thông tin di truyền và định xem đâu là điểm khác biệt giữa bố, mẹ và đứa con.
Làm việc này, cho tôi xin lỗi, tôi sẽ dùng một phép loại suy lỗi thời lấy từ bách khoa toàn thư, chứ không phải Wikipedia, làm vậy, là tôi cố gắng làm rõ rằng khi thực hiện bản tổng kết này, chúng ta phải có khả năng xem xét lượng dữ liệu khổng lồ.
Thông tin di truyền trong con người được sắp xếp theo 46 bộ nhiễm sắc thể, và khi làm vậy, chúng tôi phải có khả năng bình giải từng bộ trong số 46 bộ này, bởi ở một vài ca tự kỉ, thực ra lại thiếu mất một bộ.
Chúng tôi còn cần phải tỉ mẩn hơn thế nữa cơ, cần phải bắt đầu mở những cuốn sách kia ra và có trường hợp, biến đổi gene còn tinh vi hơn.
Đó có thể là một đoạn bị mất đi, hoặc, tinh vi hơn nữa, là một ký tự bị thất lạc, một trong vòng 3 tỉ ký tự bị thay đổi nhưng tác động sâu sắc lên hoạt động của não và ảnh hưởng đến hành vi.
Thực hiện quy trình này với những gia đình kia, chúng tôi đã có thể lý giải được hiện tượng ở 25 phần trăm các cá nhân và đoán định được là có một tác nhân di truyền mạnh gây tự kỷ ở những gia đình kia.
Mặt khác, còn 75 phần trăm chúng tôi chưa tìm hiểu được.
Làm công việc này quả thật khiến chúng tôi khiêm tốn, bởi chúng tôi đã nhận ra rằng không có đơn thuần một gene mang tự kỷ .
Trên thực tế, theo đánh giá hiện tại có 200 đến 400 gene khác nhau có thể gây tự kỷ.
Và điều này phần nào lý giải tại sao chúng ta lại thấy một phổ rộng những hệ quả của tự kỷ.
Dầu có nhiều gene gây tự kỷ đến vậy, vẫn có phương pháp làm việc với đống lộn xộn này.
200, 400 gene này không hề được sắp xếp theo cách ngẫu nhiên nhưng thực chất khớp vào nhau.
Những gene ấy khớp theo một lối.
Chúng khớp với nhau trong một mạng lưới mà giờ ta bắt đầu hiểu được từ những hoạt động của não.
Chúng ta bắt đầu có cách tiếp cận từ-dưới-lên nhờ đó, nhận dạng những gene kia, những protein kia, những phân tử kia, hiểu cách chúng tương tác lẫn nhau khiến nơ-ron kia hoạt động; hiểu cách những nơ-ron này tương tác lẫn nhau đặng khiến các mạch hoạt động, và hiểu cách những mạch này hoạt động để kiểm soát hành vi, và chúng ta hiểu được điều này trong những cá nhân bị tự kỷ lẫn những cá nhân nhận thức bình thường.
Nhưng chẩn đoán sớm là chìa khóa cho chúng ta.
Có khả năng chẩn đoán một người có tính đa sầu đa cảm vào lúc vào nơi ta có khả năng thay đổi, có khả năng gây ảnh hưởng đến bộ não đang lớn và phát triển kia, là rất cấp thiết.
Những đồng nghiệp như Ami Klin đã phát triển những phương pháp cho phép nhận trẻ sơ sinh, em bé và dùng dấu ấn sinh học, ở đây là giao tiếp bằng mắt và ghi nhận ánh mắt, để nhận dạng một trẻ sơ sinh có nguy cơ bị tự kỷ.
Em bé này, bạn thấy đấy, giao tiếp bằng mắt rất tốt với người phụ nữ này khi chị ta hát "Itsy, Bitsy Spider", trên thực tế, sẽ không gây nguy cơ tự kỷ.
Chúng tôi biết em bé này sẽ bình thường.
Nhưng em bé này, sẽ có nguy cơ tự kỷ.
Ở em bé này, như bạn thấy, em bé giao tiếp bằng mắt không tốt.
Mắt, thay vì tập trung và kết nối với bên ngoài, đã nhìn vào mồm, vào mũi, nhìn ra hướng khác, nhưng không kết nối với bên ngoài. Có khả năng thực hiện điều này trên diện rộng, chụp trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ để kiểm tra nguy cơ tự kỷ bằng một thiết bị lớn, đáng tin cậy, sẽ giúp đỡ chúng ta rất nhiều trong việc can thiệp trong giai đoạn đầu, thời điểm mà chúng ta có thể gây ảnh hưởng lớn nhất.
Chúng ta sẽ can thiệp ra sao?
Đây có lẽ sẽ là tập hợp các yếu tố.
Cụ thể là, ở vài cá nhân, chúng tôi sẽ cố chữa bằng thuốc.
Và do vậy, trên thực tế, nhận dạng các gene gây tự kỷ là quan trọng đối với chúng tôi trong việc cho đúng thuốc, nhận diện những điểm có thể tác động đến và chắc chắn rằng, đó thực sự là điều cần làm với chứng tự kỉ.
Nhưng đó không là câu trả lời duy nhất.
Ngoài thuốc, chúng tôi sẽ sử dụng chiến lược giáo dục.
Trong các cá nhân bị tự kỷ, có một vài người hơi "khác người".
Họ học theo một cách khác.
Họ nhận thức thế giới chung quanh kiểu khác, và chúng ta cần có khả năng dạy họ theo cách thích hợp nhất với họ.
Hơn nữa, nhiều cá nhân trong thính phòng này, có những ý tưởng tuyệt vời về những công nghệ mới mà chúng ta có thể áp dụng, tất cả, từ những thiết bị ta có thể dùng để huấn luyện não bộ để có thể khiến nó hiệu quả hơn và bù trừ cho những phần có chút khiếm khuyết, đến thậm chí những thứ như Kính Google.
Thí dụ, hãy tưởng tượng, Gabriel, với những ứng xử xã hội vụng về, được đeo kính Google với một máy nghe trong lỗ tai, và có một người hướng dẫn giúp mình; có thể giúp nghĩ đến những cuộc hội thoại, những người bắt đầu hội thoại; thậm chí có thể. vào một ngày nào đó, hẹn hò với một bạn gái.
Tất cả những công nghệ mới này mang đến những cơ hội lớn để ta có thể gây ảnh hưởng đến những cá nhân bị tự kỷ, nhưng con đường hẵng còn dài.
Chúng ta biết rằng, vẫn còn rất nhiều điều chưa biết, nên tôi xin mời quý vị giúp chúng tôi nghĩ cách thực hiện công tác này tốt hơn, để, với tư cách là một cộng đồng, một trí tuệ tập thể có thể làm nên sự khác biệt, và cụ thể là, cho các cá nhân trong gia đình mắc chứng tự kỷ, tôi xin mời quý vị tham gia mạng tương tác về chứng tự kỷ để trở thành một phần của giải pháp, bởi vì điều này cần vô số chúng ta góp sức, để suy nghĩ xem gì là quan trọng, gì là điều tạo nên sự khác biệt,
Khi nghĩ về một điều gì đó là giải pháp tiềm tàng, hãy hỏi, nó hiệu quả đến mức nào?
Nó có thực sự tạo nên khác biệt trong cuộc đời bạn, với tư cách một cá nhân, hay với tư cách một gia đình mang chứng tự kỷ?
Cần có cá nhân ở mọi lứa tuổi, từ trẻ đến già, hình thù tính cách khác nhau, của rối loạn phổ tự kỷ để biết chắc về khả năng can thiệp.
Vậy tôi xin mời quý vị tham gia thực thi sứ mệnh này và giúp đỡ cuộc sống của những người tự kỷ trở nên tốt hơn, giàu có hơn.
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Khẩu hiệu của Olympic là "Citius, Altius, Fortius"
Nhanh hơn, Cao hơn, Mạnh hơn.
Các vận động viên thực hiện khẩu hiệu đó nhanh chóng.
Người chiến thắng cuộc chạy marathon Olympic 2012 đã chạy trong 2 giờ và 8 phút.
Nếu anh chạy đua với người chiến thắng marathon Olympic 1904, hẳn anh đã thắng hơn được gần 1 tiếng rưỡi đồng hồ.
Và giờ đây, chúng ta đều có cảm giác rằng chúng ta, bằng cách nào đó trở nên tốt hơn như là cuộc chạy đua của con người, không thể lay chuyển sự tiến bộ, nhưng nó không giống như chúng ta đã phát triển thành một loài mới trong một thế kỷ.
Thế thì cái gì đang diễn ra ở đây?
Tôi muốn nhìn vào thứ thật sự ở đằng sau sự tiến triển này của sự tiến bộ trong thể thao.
Năm 1936, Jesse Owens giữ kỷ lục thế giới ở cự ly chạy 100 mét.
Có phải Jesse Owens đã chạy đua trong năm trước ở giải vô địch thế giới 100 mét, khi Jamaican sprinter Usain Bolt kết thúc, Owens vẫn còn 14 feet phải đi tiếp.
Chừng đó là rất nhiều trong bộ môn chạy nước rút.
Để giúp bạn hiểu được nó nhiều như thế nào, tôi muốn chia sẻ với bạn một minh họa được tạo bởi nhà khoa học thể thao Ross Tucker.
Bây giờ, hãy hình dung sân vận động vào năm trước, tại giải vô địch thế giới 100 mét: hàng ngàn người hâm mộ đang nín thở chờ đợi để thấy Usain Bolt, người đàn ông nhanh nhất trong lịch sử; tiếng nháy của đèn flash như thể 9 người đàn ông nhanh nhất thế giới cuộn mình trong đám đông của họ.
Và tôi muốn bạn giả vờ là Jesse Owens ở trong cuộc đua đó.
Và bây giờ, hãy nhắm mắt lại vài giây và hình dung ra cuộc đua.
Bang! Súng nổ.
Và vận động viên chạy nước rút người Mỹ nhảy ra phía trước.
Usain Bolt bắt đầu đuổi theo anh ta.
Usain Bolt đã vượt qua anh ta, và khi vận động viên đến vạch đích, bạn sẽ nghe được tiếng beep mỗi khi có người vượt qua vạch.
(Beeps) Đó là toàn bộ kết thúc của cuộc đua.
Và bây giờ bạn có thể mở mắt ra.
Tiếng beep đầu tiên là Usain Bolt.
Và tiếng beep cuối cùng là của Jesse Owens.
Hãy nghe lại lần nữa.
(Beeps) Khi bạn nghĩ về chúng như thế, đó không phải là một khác biệt lớn, phải không?
Và sau đó hãy xem xét rằng Usain Bolt đã bắt đầu bằng cách tự đẩy mình ra khỏi đám đông xuống một tấm thảm đặc biệt được thiết kế để cho anh ta di chuyển nhanh như con người có thể.
Mặt khác, Jesse Owens chạy trên đám tro, tro bụi từ gỗ cháy, và bề mặt mềm đó đã lấy đi nhiều năng lượng hơn từ chân khi anh ta chạy.
Thay vì là đám đông, Jesse Owens đã có một chiếc bay làm vườn mà anh ta phải sử dụng để đào một cái lỗ trong đống tro bụi để bắt đầu.
Phân tích cơ học của tốc độ của các khớp xương của Owens cho thấy anh ta đã chạy trên một bề mặt giống như Bolt, anh ta không thể bị bỏ lại phía sau 14 feet, anh ta phải ở trong khoảng 1 sải chân.
Thay vì là tiếng beep cuối cùng, anh ta phải ở vị trí tiếng beep thứ 2.
Hãy nghe lại nó lần nữa.
(Beeps) Đó là sự khác biệt mà kỹ thuật bề mặt đường đua đã làm, và nó đã được thực hiện trên toàn thế giới chạy đua.
Hãy xem xét một sự kiện dài hơn.
Năm 1954, Sir Roger Bannister đã trở thành người đàn ông đầu tiên chạy 1 dặm trong chưa tới 4 phút.
Ngày nay, những sinh viên đại học là điều đó mỗi năm.
Trong những trường hợp hiếm hoi, 1 học sinh trung học làm được điều đó.
Tính đến cuối năm ngoái, 1314 người đàn ông đã chạy 1 dặm dưới 4 phút, nhưng cũng như Jesse Owens, Sir Roger Bannister đã chạy trên tro mềm điều đó làm mất đi nhiều năng lượng từ chân anh ta hơn là đường chạy tổng hợp ngày nay.
Vì thế, tôi đã tham khảo ý kiến các chuyên gia cơ sinh học để tìm ra xem nó sẽ chậm hơn thế nào khi chạy trên tro so với đường chạy tổng hợp, và họ nhất trí là nó chậm hơn 1.5%.
Và nếu bạn cộng thêm 1.5% chuyển đổi sự chậm lại cho mỗi người đàn ông đã chạy dưới 4 phút 1 dặm trên đường chạy tổng hợp, đây là cái xảy ra.
Chỉ còn lại 530 người.
Nếu bạn nhìn vào nó từ quan điểm đó, sẽ có ít hơn 10 người mỗi năm gia nhập vào câu lạc bộ những người chạy 1 dặm dưới 4 phút kể từ Sir Roger Bannister.
Bây giờ, 530 thì vẫn rất nhiều hơn so với 1, và đó một phần là do ngày càng có nhiều người luyện tập và họ luyện tập một cách thông minh hơn.
Ngay cả những sinh viên đại học cũng là chuyên gia trong luyện tập so với Sir Roger Bannister, người đã luyện tập 45 phút 1 lần trong khi anh ta trốn tiết những bài giảng phụ khoa ở trường y.
Và người đó đã chiến thắng cuộc thi marathon Olympic 1904 trong 3 tiếng rưỡi, người đó đã uống thuốc diệt chuột và rượu mạnh khi anh ta chạy suốt vòng đua.
Đó là ý tưởng của anh ta về một loại thuốc tăng cường hiệu suất.
(Cười lớn) Rõ ràng, các vận động viên đã có nhiều hiểu biết hơn cũng như về các loại thuốc tăng cường hiệu suất, và điều đó làm nên sự khác biệt trong một vài môn thể thao một vài lần, nhưng công nghệ đã làm nên sự khác biệt trong mọi môn thể thao, từ ván trượt nhanh hơn đến giày nhẹ hơn.
Hãy nhìn vào kỷ lục bơi tự do 100 mét.
Bảng kỷ lục luôn có xu hướng đi xuống, nhưng nó bị ngắt quãng bởi những tảng đá dựng đứng.
Đây là vách đá đầu tiên, vào năm 1956, là sự ra đời của sự đảo chiều.
Thay vì dừng lại và quay lại, các vận động viên phải nhào lộn dưới nước và ngay lập tức bơi theo hướng ngược lại.
Vách đá thứ hai, sự ra đời của các máng xối bên cạnh hồ bơi để nước văng ra, thay vì trở thành những bất ổn để làm cản trở người bơi khi họ đang trong cuộc đua.
Vách đá cuối cùng, sự ra đời của đồ bơi toàn cơ thể và ma sát thấp.
Trong khắp các môn thể thao, công nghệ đã làm thay đổi bộ mặt của thành tích.
Năm 1972, Eddy Merckx đã lập kỷ lục cho quãng đường đạp xe dài nhất trong 1 giờ với 30 dặm và 3774 feet.
Và bây giờ, kỷ lục đó đã được cải thiện và cải thiện hơn vì xe đạp được cải thiện và trở nên khí động học hơn chỉ cho đến năm 1996, khi kỷ lục mới xác lập với 35 dặm và 1531 feet, nhanh hơn gần 5 dặm so với Eddy Merckx đã làm năm 1972.
Nhưng vào năm 2000, Liên minh Đạp xe Quốc tế đã quyết định rằng, bất cứ ai muốn giữ kỷ lục đó phải làm điều đó với cùng 1 thiết bị mà Eddy Merckx đã sử dụng năm 1972.
Kỷ lục ngày nay đang ở mức nào?
30 dặm và 4657 feet, nhiều hơn tổng cộng 883 feet so với Eddy Merckx đã làm cách đây hơn 4 thập kỷ.
Về cơ bản, mọi sự thay đổi trong bảng kỷ lục này là do công nghệ.
Tuy nhiên, công nghệ không phải là thứ duy nhất thúc đẩy các vận động viên về phía trước.
Trong khi sự thật là chúng ta đã không phát triển thành một loài mới trong suốt một thế kỷ, nguồn gen trong cạnh tranh các môn thể thao chắc chắn đã thay đổi.
Trong nửa đầu của thế kỷ 20, những giáo viên hướng dẫn và huấn luyện viên thể dục thể thao đã có ý tưởng rằng các dạng cơ thể trung bình là tốt nhất cho các nỗ lực thể thao: cân nặng trung bình, chiều cao trung bình, không có vấn đề gì với các môn thể thao.
Và điều này thể hiện trên cơ thể của các vận động viên.
Vào những năm 1920, mức trung bình của các vận động viên nhảy cao ưu tú và các vận động viên đẩy tạ có kích cỡ như nhau.
Nhưng ý tưởng đó bắt đầu mờ dần, vì các nhà khoa học thể thao và các huấn luyện viên nhận ra rằng thay vì là dạng cơ thể trung bình, bạn muốn có một dạng cơ thể đặc biệt hơn cao hơn để phù hợp với một số môn thể thao, một hình thức lựa chọn nhân tạo đã xảy ra, một sự tự phân loại cơ thể sao cho phù hợp với các môn thể thao cụ thể, và cơ thể các vận động viên trở nên khác nhau với những người khác.
Thay vì có cùng kích cỡ như vận động viên nhảy cao, vận động viên đẩy tạ cao hơn 2.5 inches và nặng hơn 130 pounds.
Và điều này xảy ra trong thế giới thể thao.
Sự thật là, nếu bạn vẽ đồ thị chiều cao và khối lượng mỗi điểm dữ liệu cho khoảng 24 môn thể thao trong nửa đầu thế kỷ 20, nó sẽ trông như thế này.
Có một vài sự phân tán ở đây, nhưng nó trông như tập trung ở xung quanh dạng cơ thể trung bình.
Và thế là ý tưởng đó bắt đầu biến mất, và cùng lúc đó, công nghệ kỹ thuật số -- đầu tiên là đài phát thanh, rồi đến ti vi và mạng internet -- cho phép hàng triệu, hay hàng tỷ người trong vài trường hợp một tấm vé để có mặt trong các màn trình diễn thể thao ưu tú.
Các ưu đãi tài chính, danh tiếng dành cho các vận động viên ưu tú tăng vọt, và nó nghiêng về một phần nhỏ các cấp bậc phía trên của buổi diễn.
Nó làm tăng sự lựa chọn có chọn lọc của các tổ chức chuyên môn.
Và nếu bạn vẽ một điểm dữ liệu cho cùng 24 môn thể thao đó ngày hôm nay, nó sẽ trông như thế này.
Cơ thể các vận động viên đã có nhiều sự khác biệt với những vận động viên khác.
Và bởi vì biểu đồ này trông giống như một biểu đồ cho thấy vũ trụ mở rộng, với các thiên hà bay cách xa các thiên hà khác, những nhà khoa học đã phát hiện ra nó, gọi là "The Big Bang of Body Types." (Vụ nổ Big Bang của các dạng cơ thể)
Trong các môn thể thao đánh giá cao chiều cao như bóng rổ các vận động viên đã cao lại cao hơn.
Năm 1983, giải bóng rổ nhà nghề Mỹ (National Basketball Association - NBA) đã ký một thỏa thuận đột phá làm cho các đội chơi trong giải đấu, được hưởng cổ phần doanh thu bán vé và các hợp đồng truyền hình.
Đột nhiên, bất cứ ai cũng có thể là một cầu thủ NBA nếu họ muốn, các đội chơi bắt đầu lùng sục khắp nơi để tìm ra những cơ thể có thể giúp họ giành chức vô địch.
Gần như chỉ qua một đêm, tỷ lệ nam giới trong NBA những người cao ít nhất 7 feet (khoảng 2,13 mét) đã tăng gấp đôi lên 10%.
Ngày nay, 1 trong 10 cầu thủ ở NBA cao ít nhất 7 feet, nhưng những người cao 7 feet thì thật sự rất hiếm trong dân số, nói chung -- hiếm tới nỗi nếu bạn biết rằng đàn ông Mỹ trong độ tuổi 20 và 40 mà cao ít nhất 7 feet thì chỉ có khoảng 17% anh ta đang ở NBA ngay lúc này.
(Cười lớn) Có nghĩa là, tìm ra 6 người thật sự cao 7 feet thì có 1 người đang ở NBA lúc này.
Và đó không phải là cách duy nhất mà cơ thể những cầu thủ NBA là duy nhất.
Đây là bức vẽ "Vitruvian Man" của Leonardo da Vinci, những tỷ lệ lý tưởng, với sải tay tương đương với chiều cao
Sải tay của tôi chính xác là bằng với chiều cao của tôi
Và của bạn cũng sẽ như vậy.
Nhưng không phải là với các cầu thủ trung bình ở NBA.
Các cầu thủ trung bình ở NBA dưới 6,7 feet với cánh tay dài 7 feet.
Không chỉ cao một cách kì cục, họ dài một cách khôi hài.
Leonardo nếu từng muốn vẽ bức tranh Vitruvian NBA Player, ông ấy sẽ cần đến 1 hình chữ nhật và 1 hình ê-lip, chứ không phải là 1 hình tròn và 1 hình vuông.
Vì thế, trong các môn thể thao khi mà kích cỡ được đánh giá cao, thì các vận động viên đã to cao lại càng cao lớn hơn.
Ngược lại, trong những môn mà thân hình nhỏ bé chiếm ưu thế, thì các vận động viên đã nhỏ sẽ nhỏ hơn.
Các nữ vận động viên thể dục dụng cụ ưu tú trung bình giảm từ 5,3 xuống 4,9 feet trong hơn 30 năm qua, tất cả là để tốt cho tỷ lệ công suất - trọng lượng của họ và cho việc xoay trong không khí.
Và mọi thứ lớn thì ngày càng lớn hơn nhỏ thì ngày càng nhỏ hơn, những thứ kì lạ lại trở nên kì lạ hơn.
Độ dài trung bình cẳng tay của cầu thủ bóng nước trong mối tương quan với cả cánh tay trở nên dài hơn, tất cả để cho một cú ném bóng thật mạnh mẽ.
Và vì mọi thứ lớn thì ngày càng lớn hơn, nhỏ thì ngày càng nhỏ hơn, những thứ kì lạ lại trở nên kì lạ hơn.
Trong bộ môn bơi lội, thân hình lý tưởng là phần thân dài và chân ngắn.
Nó giống như một thân tàu dài của chiếc ca-nô để tăng tốc trên mặt nước.
Và hướng ngược lại là lợi thế cho môn chạy bộ.
Bạn cần chân dài và cơ thể ngắn.
Và điều này cho thấy thân hình của các vận động viên ngày nay.
Đây là Michael Phelps, vận động viên bơi lội xuất sắc nhất trong lịch sử, đứng kế bên Hicham El Guerrouj, người giữ kỷ lục thế giới trong 1 dặm.
Hai người này khác nhau 7 inch về chiều cao, nhưng bởi vì hình dạng cơ thể chiếm ưu thế trong môn thể thao của họ, họ mặc những chiếc quần có chiều dài ngang nhau.
Khác nhau 7 inch về chiều cao, mặc chung 1 kích thước quần.
Và trong một số trường hợp, việc tìm kiếm các dạng cơ thể có thể đẩy thành tích của vận động viên lên phía trước thành ra là việc bước chân vào thế giới cạnh tranh của những người mà trước đây không cạnh tranh gì cả, giống như những cầu thủ chạy cự ly dài người Kenya.
Chúng ta nghĩ về người Kenya là những vận động viên marathon tuyệt vời.
Người Kenya nghĩ về bộ tộc Kalenjin như là những người chạy marathon nhanh nhất.
Bộ tộc Kalenjin chỉ chiếm 12% dân số Kenya nhưng chiếm phần lớn các vận động viên ưu tú.
Và điều đó xảy ra, trung bình để có một chức năng sinh lý độc đáo nhất định: chân rất dài và rất ốm ở mức cùng cực, đó là bởi vì họ có tổ tiên ở vùng vĩ độ thấp với khí hậu rất nóng và khô, và việc tiến hóa để thích nghi với điều đó làm cho tứ chi rất dài và ốm một cách cùng cực cho mục đích làm mát.
Cùng lý do tại sao bộ tản nhiệt thường có cuộn dây dài, là để tăng diện tích bề mặt tiếp xúc để tản nhiệt, và vì cái chân giống như một con lắc, nên nó càng dài và ốm thì năng lượng sẽ càng được tiết kiệm để đu đưa.
Đặt việc chạy thành công của bộ tộc người Kalenjin trong quan điểm đó, xem như 17 người đàn ông Mỹ trong lịch sử đã chạy nhanh hơn 2 giờ 10 phút trong cuộc đua marathon.
Tốc độ là 4 phút 58 giây mỗi dặm.
32 người đàn ông Kalenjin đã làm điều đó vào tháng 10 năm trước.
(Cười lớn) Đó là từ nguồn dân số của thành phố Atlanta.
Tuy nhiên, thậm chí công nghệ thay đổi và các nguồn gen trong thể thao thay đổi không tính đến tất cả sự thay đổi trong hiệu năng.
Các vận động viên có những ý thức khác nhau với những gì họ đã làm.
Bạn đã từng xem trong một bộ phim khi mà một người bị giật điện và họ bị ném băng qua căn phòng chưa?
Chẳng có vụ nổ nào ở đó.
Việc đã xảy ra khi điều đó xảy ra là các xung điện làm cho tất cả các sợi cơ của họ co giật cùng một lúc, và họ tự ném mình băng qua căn phòng.
Cơ bản là họ đang nhảy.
Nguồn năng lượng đó có trong cơ thể con người.
Nhưng bình thường, chúng ta không thể tiếp cận chúng.
Não của chúng ta làm việc như một bộ hạn chế, ngăn cản chúng ta tiếp cận tất cả các nguồn lực vật chất của mình, bởi vỉ chúng ta có thể làm tổn thương chính mình, xé rách các dây chằng hay các sợi gân.
Nhưng chúng ta càng biết nhiều về tác dụng của bộ giới hạn đó, chúng ta càng biết cách để chống lại nó chỉ một ít, trong vài trường hợp, bằng cách thuyết phục não rằng cơ thể sẽ không gặp nguy hiểm chết người khi cố gắng thêm chút xíu.
Những môn thể thao sức bền và siêu bền là một ví dụ tuyệt vời.
Những môn siêu bền từng được cho là có hại cho sức khỏe con người, nhưng bây giờ chúng ta nhận ra chúng ta có tất cả những tính trạng hoàn hảo cho sự siêu bền bỉ: không có lông cơ thể và rất nhiều tuyến mồ hôi để giữ cho chúng ta mát mẻ trong khi chạy; vòng eo hẹp và đôi chân dài so với cơ thể; diện tích bền mặt của các khớp xương lớn để chống sốc.
Chúng ta có một kiến trúc ngay tại chân của mình và nó làm nhiệm vụ như một động cơ, những ngón chân ngắn sẽ tốt hơn cho việc đẩy mạnh hơn là bám vào cành cây, và khi chúng ta chạy, chúng ta có thể biến cơ thể và vai chúng ta như thế này trong khi vẫn giữ thẳng đầu.
Anh em họ linh trưởng của chúng ta không thể làm điều đó.
Họ phải chạy như thế này.
Và chúng ta có cơ mông lớn giữ cho chúng ta đứng thẳng khi chạy.
Bạn đã bao giờ nhìn vào mông một con khỉ?
Chúng không có mông bởi vì chúng không chạy thẳng.
Và vì các vận động viên đã nhận ra rằng chúng ta hoàn toàn phù hợp cho các môn siêu bền, họ đã đưa vào những chiến công mà trước đây chúng ta không thể tưởng tượng được, như tay đua sức bền người Tây Ban Nha - Kílian Jornet.
Đây là Kílian chạy lên đỉnh Matterhorn.
(Cười lớn) Với một chiếc áo buộc quanh eo của mình.
Nó rất dốc, anh ta thậm chí không thể chạy ở đây.
Anh ta kéo lên trên một sợi dây thừng.
Đây là một đường dốc thẳng đứng hơn 8,000 feet, và Kílian đã leo lên và xuống trong chưa tới 3 giờ.
Tuyệt vời.
Và tài năng, mặc dù Kílian không phải là một con quái vật sinh lý.
Và vì anh ta đã làm được, những vận động viên khác sẽ làm theo, cũng giống như những vận động viên khác làm theo Sir Roger Bannister chạy 1 dặm dưới 4 phút.
Công nghệ thay đổi, bộ gen thay đổi, và suy nghĩ thay đổi.
Sự đổi mới trong thể thao, cho dù là bề mặt đường đua hay kỹ thuật bơi mới, sự dân chủ hóa thể thao, sự lan truyền các dạng cơ thể mới và dân cư mới trên toàn thế giới, và trí tưởng tượng trong thể thao, một sự hiểu biết về những gì cơ thể con người thật sự có khả năng làm được, đã làm cho các vận động viên mạnh hơn, nhanh hơn, táo bạo hơn, và giỏi hơn bao giờ hết.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Có 39 triệu người mù trên thế giới.
Tám mươi phần trăm sống ở những đất nước có thu nhập thấp như Kenya và hầu hết lẽ ra sẽ không bị mù.
Họ bị mù vì những căn bệnh hoàn toàn có thể chữa trị hay phòng tránh.
Hiểu được điều này, cùng với gia đình mình, chúng tôi chuyển đến Kenya.
Được đảm bảo về trang thiết bị, tài chính, đi lại, chúng tôi huấn luyện đội ngũ, mở một trăm trạm y tế khắp thung lũng Great Rift cố gắng trả lời một câu hỏi duy nhất: tại sao họ lại bị mù, và ta có thể làm gì cho họ?
Đó là một thử thách lớn.
Khi tới nơi, chúng tôi khởi động những thiết bị công nghệ cao
Nguồn điện ở đó rất hiếm.
Chúng tôi phải chạy chúng bằng máy nổ bằng xăng.
Và rồi một vài chuyện đã xảy ra: Đáng ra mọi chuyện đã trở nên dễ dàng, bệnh nhân, những người cần dịch vụ chăm sóc mắt nhất lại ít có cơ hội tiếp cận với nó.
Ngày càng có nhiều người ở Kenya, và vùng cận Sahara tiếp cận được với điện thoại di động nhiều hơn so với nguồn nước sạch.
Liệu ta có thể khai thác tiềm lực của công nghệ này để cung cấp dịch vụ chăm sóc mắt theo một cách mới ?
Chúng tôi phát triển Peek, một hệ thống ở điện thoại thông minh giúp nhân viên y tế cộng đồng cung cấp dịch vụ chăm sóc mắt ở mọi nơi
Chúng tôi thay thế những thiết bị truyền thống cồng kềnh, đắt đỏ và dễ vỡ bằng ứng dụng và phần cứng thực hiện việc kiểm tra cho bất kì ai bằng bất kì ngôn ngữ nào ở bất kì độ tuổi nào.
Chúng tôi thử nghiệm kiểm tra thị lực với một em bé 3 tháng tuổi sử dụng ứng dụng và phần mềm theo dõi mắt.
Chúng tôi làm rất nhiều thử nghiệm trong cộng đồng và trường học qua đó, chúng tôi nhận ra tầm quan trọng của việc chia sẻ dữ liệu bằng thuật ngữ phi y học để ai cũng có thể hiểu những gì đang diễn ra và ý nghĩa của nó.
Ví dụ như ở đây, chúng tôi sử dụng phần mềm Sight Sim để cho người chăm sóc và giáo viên thấy được thế giới dưới con mắt của người đó để họ có thể hiểu và giúp đỡ.
Khi phát hiện ra ai đó có thị lực kém thử thách tiếp theo là lần ra nguyên nhân Để làm được điều đó, chúng tôi cần nghiên cứu sâu vào bên trong mắt.
Cách truyền thống đòi hỏi những thiết bị rất đắt tiền để kiểm tra võng mạc.
Võng mạc là một phần của mắt chứa lượng lớn thông tin về cơ thể và tình trạng sức khỏe của nó.
Chúng tôi phát triển một máy in 3D với phần cứng giá rẻ có chi phí sản xuất ít hơn 5 đô la và có thể gắn vào điện thoại thông minh cho phép chúng ta quan sát phần bên trong của mắt với hình ảnh chất lượng cao.
Điều tuyệt vời là, ai cũng có thể làm điều đó.
Trong cuộc thử nghiệm với hơn 2500 người, công nghệ này có thể sánh với một máy quay phim có giá đắt hơn rất nhiều và cũng khó vận chuyển hơn.
Khi đến Kenya lần đầu, nhóm 15 người chúng tôi mang theo những thiết bị có giá 150.000 đô la cần thiết cho dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
Giờ đây, tất cả những gì cần là một người duy nhất trên một chiếc xe đạp với một chiếc điện thoại thông minh.
Tốn chỉ khoảng 500 đô la.
Vấn đề nguồn điện được giải quyết nhờ tận dụng năng lượng mặt trời.
Nhân viên chăm sóc mang túi năng lượng mặt trời để giữ cho điện thoại luôn được sạc pin.
Giờ thì, chúng tôi đến với bệnh nhân chứ không chờ họ đến với mình.
Chúng tôi đến nhà, cung cấp cho họ những bài kiểm tra toàn diện, công nghệ cao và chính xác nhất, với những chỉ dẫn đơn giản mà ai cũng làm được.
Chúng tôi kết nối chuyên gia toàn cầu, với những người ở vùng xa xôi, hẻo lánh nhất, những nơi mà chuyên gia không thể tiếp cận một cách hiệu quả. Điều đó cho phép chúng tôi chuẩn đoán và đưa ra phương pháp điều trị.
Trưởng dự án, giám đốc bệnh viện, có thể tìm kiếm trên giao diện bằng bất cứ tham số nào họ thích.
Ở đây, tại Nakuru, ta có thể tìm kiếm người với bất kì hoàn cảnh nào.
Đây là những người bị mù vì chứng đục thủy tinh thể có thể chữa được.
Mỗi chấm đỏ biểu tượng cho một người bị mù vì những căn bệnh có thể chữa được và họ đều được định vị.
Chúng ta có thể dùng tin nhắn để thông báo về buổi điều trị sắp tới.
Đây là những thứ mà chúng tôi không chỉ xây dựng cho cộng đồng mà là với cộng đồng.
Những chấm màu xanh tượng trưng cho người già hay lãnh đạo địa phương được kết nối với người bệnh để đảm bảo việc tìm ra họ và thực hiện việc điều trị.
Với những bệnh nhân như Mama Wangari, bị mù đã 10 năm chưa bao giờ thấy mặt con cháu chỉ với khoảng 40 đô la, chúng tôi có thể chữa khỏi cho bà ấy.
Đây là những điều buộc phải thực hiện.
Đó chỉ là những con số thống kê rằng có hàng triệu người đang bị mù.
Thực tế là mọi người bị mù mà không có sự giúp đỡ
Nhưng giờ, họ chỉ cần một tin nhắn để nhận được sự giúp đỡ.
( Vỗ tay) Vì thử nghiệm trực tiếp luôn là một ý kiến tồi chúng tôi sẽ thử nghiệm trực tiếp.
( Tiếng cười) Ở đây, ta có ứng dụng Peek Vision
Cái mà ta nhìn thấy là dây thần kinh thị giác của Sam, một nhánh trong bộ não cô ấy tôi đang nhìn vào bộ não cô ấy.
Ta có thể nhìn thấy các phần của võng mạc.
Điều đó giúp phát hiện các bệnh về mắt và của toàn cơ thể điều chỉ được tìm ra khi khám mắt, và thiết bị đó được chế tạo với chỉ vài đô la, người mù có thể được chữa khỏi. Nó nói lên rất nhiều điều về việc tìm ra cách chữa trị nhưng lại không đến tay người cần.
Giờ đây, mọi chuyện đã khác.
Xin cảm ơn.
( Vỗ tay)
Chúng ta đang sống trong một môi trường phức tạp: đầy phức tạp và nhiều biến đổi và bằng chứng cho điều này có thể thấy từ các bức ảnh, video từ vệ tinh.
Thậm chí ngay bên ngoài cửa sổ nhà mình.
Sự vật phức tạp đến vô tận, nhưng bằng cách nào đó, lại quen thuộc, những kiểu mẫu có xu hướng lặp lại nhưng theo một cách không chính xác.
Vì thế, thật khó để thấu hiểu chúng.
Những khuôn mẫu mà bạn thấy đều theo các hệ quy chiếu khác nhau nhưng không vì thế mà bạn có thể chia nhỏ và nói: "À, tôi có thể tự tạo ra một khí hậu nhỏ hơn."
Tôi không thể dùng thuyết giản hóa, để làm mọi thứ nhỏ hơn, dễ nghiên cứu hơn trong phòng thí nghiệm, và phán rằng: "À, giờ thì tôi đã biết mọi chuyện."
Coi vậy chứ không phải vậy.
Những quy mô khác nhau cho bạn những loại mô hình dao động trong một phạm vi rất lớn về độ lớn cơ bản có 14 cấp đo độ lớn từ những hạt kích thước siêu nhỏ tạo nên những đám mây tới kính cỡ của hành tinh từ 10 mũ âm 6 tới 10 mũ 8 có 14 bậc độ lớn không gian
Đo thời gian thì ta có từ mili giây tới thiên niên kỷ cũng lại có 14 bậc đo độ lớn
Vậy điều này có nghĩa là gì?
Ok, giờ nếu bạn chịu suy nghĩ làm cách nào bạn có thể đo được mấy vật này bạn sẽ hiểu được những gì bạn thấy Giờ tôi sẽ mổ xẻ vấn đề này thành những vấn đề nhỏ hơn đó là thành tựu của ngành vật lý học, đúng không?
Và nếu ta chuyển qua mô hình thời tiết sẽ có thước đo gồm 5 đơn vị từ cấp độ hành tinh tới vài ki-lô-mét và thang thời gian từ 1 vài phút tới 10 ngày, có thể là 1 tháng
Ta sẽ có nhiều phát hiện thú vị
Ta quan tâm đến khí hậu
Trong nhiều năm, trong nhiều thiên niên kỷ và ta cần chuyển sang những thang độ nhỏ hơn
Chúng ta không thể giải quyết vấn đề này đây là quá trình của những thang đo nhỏ hơn bằng cách nào đó ta phải ước lượng được
Đây là một thách thức lớn.
Các mô hình khí hậu vào những năm 90 của thế kỷ 20 đã lấy một đoạn nhỏ, chỉ 3 bậc độ lớn.
Còn các mô hình khí hậu vào những năm 2010, là loại mà chúng tôi đang hiện sử dụng, với 3 bậc độ lớn.
Chúng tôi còn 14 bậc nữa phải giải quyết và chúng tôi đang tăng dần năng lực của mình trong việc mô phỏng những mô hình này với khoảng 1 bậc độ lớn mỗi thập kỷ.
Thêm một bậc độ lớn trong không gian là khoảng hơn 10,000 lần tính toán.
Và chúng tôi tiếp tục thêm nhiều yếu tố nữa, nhiều câu hỏi hơn về những mô hình khác nhau này.
Vậy thì mô hình khí hậu trông ra sao?
Thừa nhận rằng, đây là mô hình khí hậu cũ, 1 thẻ đục lỗ, chỉ 1 dòng mã Fortran.
Chúng tôi không còn dùng thẻ đục lỗ nữa.
Nhưng vẫn dùng mã Fortran.
Những ý tưởng mới lạ như C thực sự không có ảnh hưởng lớn lắm lên các cộng đồng mô phỏng khí hậu.
Nhưng làm thế nào chúng tôi thực hiện được điều này?
Làm thế nào chúng tôi có thể đi từ sự phức tạp đó mà có thể bạn đã thấy đến một dòng mật mã?
Chúng tôi thực hiện mỗi lần 1 chút một.
Đây là hình ảnh của tảng băng biển được chụp khi bay qua Bắc Cực
Chúng ta có thể vào tất cả các phương trình khác nhau góp phần tạo nên sự phát triển của tảng băng hoặc tan băng hoặc thay đổi hình dạng của nó.
Chúng ta có thể nhìn vào các dòng chảy.
Nhìn vào tốc độ khi tuyết chuyển thành băng, và chúng ta có thể mã hóa
Chúng ta có thể gói gọn trong đoạn mã đó.
Những mô hình này có khoảng 1 triệu dòng mã ở điểm này, và phát triển thành hàng 10 ngàn dòng mã như vậy mỗi năm.
Vậy nên bạn có thể nhìn vào mảnh tảng băng biển nhưng bạn cũng có thể nhìn vào các mảnh khác.
Điều gì xãy ra khi bạn có những đám mây?
Điều gì xãy ra khi các đám mây hình thành, khi mây tan, khi mây chuyển thành mưa?
Đó là một mảnh khác.
Điều gì xãy ra khi chúng ta có bức xạ từ mặt trời, xuyên qua tầng khí quyển, bị hấp thu và phản xạ?
Chúng ta cũng có thể viết mã cho những mảnh nhỏ này
Có nhiều mảnh nhỏ khác: gió làm thay đổi các dòng đại dương
Chúng ta có thể nói về vai trò của thảm thực vật trong việc vận chuyển nước từ đất trở lại bầu khí quyển.
Và mỗi trong các yếu tố khác nhau này chúng ta có thể gói gọi và đặt vào trong 1 hệ thống.
Mỗi trong những mảnh này kết thúc tạo nên một tổng thể.
Và bạn có kết quả như thế này.
Bạn có 1 bài trình bày đẹp về điều gì xãy ra trên hệ thống khí hậu nơi mà mỗi và một mẫu nổi lên mà bạn có thể thấy, là các vòng xoáy ở Nam Đại Dương, là bão nhiệt đới ở Vịnh Mêhicô và có thêm 2 cơn nữa đang nổi lên ở Thái Bình Dương tại điểm này, những con sông nước khí quyển, tất cả những yếu tố này là những đặc tính nổi bật từ sự tương tác của tất cả những quy trình quy mô nhỏ mà tôi đã đề cập
Không có mật mã nào cho thấy "Hãy lắc lư ở Nam Đại Dương."
Không có đoạn mã nào mô tả: "Hãy cho 2 cơn bão nhiệt đới quay quanh nhau."
Tất cả những điều trên là đặc tính nổi bật
Điều này rất tốt. Rất tuyệt vời.
Nhưng điều chúng ta thực sự muốn biến là điều gì xãy ra với những đặc tính mới nổi này khi chúng ta khởi động hệ thống?
Khi có điều gì đó thay đổi, điều gì xãy ra cho những đặc tính này?
Và có nhiều cách khác nhau để khởi động hệ thống.
Có rung động trong quỹ đạo trái đất hơn 100 ngàn năm qua đã thay đổi khí hậu.
Có những thay đổi trong chu kỳ mặt trời, mỗi 11 năm hay dài hơn làm thay đổi khí hậu.
Những ngọn núi lửa lớn không hoạt động nữa và làm thay đổi khí hậu
Những thay đổi trong đốt sinh khối, trong khói trong các hạt aerosol, tất cả những điều này thay đổi khí hậu.
Lỗ hổng tầng ozon đã thay đổi khí hậu.
Chặt phá rừng làm thay đổi khí hậu bằng việc thay đổi đặc tính bề mặt và nước bốc hơi và di chuyển xung quanh trong hệ thống.
Phi cơ bay ở độ cao thường cũng thay đổi khí hậu bằng cách tạo ra khói trắng mà trước đây chẳng hề có và dĩ nhiên khí nhà kính thay đổi hệ thống.
Mỗi một cú khởi động khác nhau đưa cho chúng ta một mục tiêu để đánh giá liệu chúng ta có hiểu gì về hệ thống này không.
Vì vậy chúng ta có thể đi nhìn vào kỹ năng của mô hình là gì
Bây giờ tôi sử dụng từ "kỹ năng -skill" có thận trọng: Các mô hình không đúng hoặc sai; thì chúng luôn sai
Chúng luôn luôn có tính gần đúng
Câu hỏi bạn phải hỏi là liệu một mô hình có đưa cho bạn nhiều thông tin hơn bạn muốn có không
Nếu có, thì nó đúng là tài giỏi.
Đây là ảnh hưởng của lỗ hổng tầng ozone trên áp suất mực nước biển, vì vậy áp suất cao, áp suất thấp, quanh Nam Đại Dương, Nam Cực.
Đây là dữ liệu quan trắc.
Đây là dữ liệu chạy mô hình mô phỏng.
Hai dữ liệu khá khớp nhau. bởi vì chúng ta hiểu vật lý khống chế nhiệt độ ở tầng bình lưu và điều gì vật lý gây cho những cơn gió quanh Nam đại dương.
Chúng ta có thể xem các ví dụ khác.
Sự phun trào của núi lửa Pinatubo năm 1991 đưa một lượng lớn các aerosol - những hạt nhỏ vào tầng bình lưu.
Điều này làm thay đổi cân bằng bức xạ của cả hành tinh.
Từ đó, có ít năng lượng đi vào hơn là trước đó, vì vậy đã làm mát hành tinh, và những đường màu đỏ, màu xanh trên biểu đồ, đây là những sự khác biệt giữa điều chúng ta mong đợi và điều thực sự đã xảy ra.
Các mô hình rất tài giỏi, không chỉ có giá trị toàn cầu, mà còn ở các mô hình của khu vực.
Tôi có thể đi qua hàng tá ví dụ: kỹ năng kết hợp với chu kỳ mặt trời, thay đổi tầng ozone ở tầng bình lưu; kỹ năng kết hợp với thay đổi quỹ đạo trong hơn 6,000 năm.
Chúng ta cũng có thể nhìn vào điều đó và các mô hình thực sự tài giỏi.
Các mô hình rất giỏi trong việc đáp ứng lại những dãi băng 20,000 năm trước.
Các mô hình thật tài giỏi khi nói đến các xu hướng của thế kỉ 20 qua nhiều thập kỉ
Các mô hình thành công trong việc mô phỏng sự bột phát băng trong hồ ở Bắc Đại Tây Dương 8,000 năm trước.
Và chúng ta cũng có được sự trùng khớp về dữ liệu
Mỗi các mục tiêu khác nhau, mỗi các đánh giá khác nhau, đưa đến cho chúng ta để bổ sung nhiều giá trị cho những mô hình này. và đưa đến cho chúng ta nhiều và nhiềh hơn nữa các tình huống phức tạp mà chúng ta có thể đặt ra nhiều và nhiều câu hỏi thú vị hơn, như làm thế nào mà bụi ở sa mạc Sahara mà bạn có thể thấy thể hiện bằng màu cam (trên màn hình) tương tác với các cơn bão nhiệt đới ở Đại Tây Dương?
Làm sao các hạt aerosol hữu cơ từ việc đốt nhiên liệu sinh khối mà được thể hiện bằng những chấm đỏ, giao với các đám mây và các hình thái mưa?
Làm thế nào mà ô nhiễm, bạn có thể thấy trong các làn khói trắng sulfate ô nhiễm ở Châu Âu, điều đó ảnh hưởng đến nhiệt độ ở bề mặt, và ánh sáng mặt trời mà bạn nhận ở bề mặt như thế nào?
Chúng ta có thể nhìn thấy điều này ở khắp nơi trên thế giới.
Có thể nhìn vào tình hình ô nhiễm ở Trung Quốc
Nhìn vào ảnh hưởng của bão lên các hạt muối biển ở tầng khí quyển.
Có thể nhìn vào sự kết hợp của tất cả những vật khác nhau ở đây đang xãy ra cùng một lúc, và có thể hỏi nhiều câu hỏi thú vị hơn.
Làm sao ô nhiễm không khí và khí hậu cùng tồn tại?
Chúng ta có thể thay đổi những việc ảnh hưởng đến ô nhiễm không khí và khí hậu cùng một lúc không?
Câu trả lời là có.
Vì vậy đây là lịch sử của thế kỷ 20.
Đầu tiên là mô hình mô phỏng
Thời tiết hơi khác một chút so với những gì thực sự đã xãy ra.
Thứ hai là các dữ liệu quan trắc.
Và chúng ta đã đi qua những năm 1930.
Có thay đổi, có nhiều thứ đang xãy ra, nhưng đó là tất cả trong mớ hỗn độn.
Khi bạn tiến đến những năm 1970, những sự việc sẽ bắt đầu thay đổi.
Những sự việc này bắt đầu giống nhau hơn, và khi bạn đến những năm 2000, bạn đã đang xem các hình thái ấm lên toàn cầu, cả về quan trắc và trong mô hình.
Chúng ta biết điều gì xãy ra trong thế kỷ 20.
Đúng không nào? Chúng ta biến là trái đấy đã nóng lên
Chúng ta biết nơi nào bị nóng lên.
Và nếu bạn hỏi các mô hình tại sao việc đó đã xãy ra, và bạn nói, Ok, à, vâng cơ bảng bởi vì lượng CO2 mà chúng ta đưa vào trong tầng khí quyển
Có sự ăn khớp giữa mô hình và quan trắc đến tận ngày nay.
Nhưng có 1 lý do chính tại sao chúng ta nhìn vào các mô hình và đó là lý do của cụm từ này ở đây.
Bởi vì nếu chúng ta đã có quan trắc của tương lai. rõ ràng là chúng ta sẽ tin vào quan trắc hơn là các mô hình mô phỏng, Nhưng không may các quan trắc của tương lai hiện không có ở thời điểm này.
Vì vậy, khi chúng ta đi vào tương lai thì có sự khác biệt.
Tương lai thì không biết trước, và không chắc chắn. và không có sự lựa chọn nào.
Đây là những lựa chọn chúng ta có.
Chúng ta có thể làm vài việc để giảm thiểu sự phát thải của CO2 vào trong khí quyển.
Đó là việc làm hàng đầu.
Chúng ta có thể làm nhiều việc hơn để thực sự đẩy lùi CO2 xuống để đến cuối thế kỉ, lượng khí này sẽ giảm hơn so với hiện giờ.
Hoặc chúng ta có thể phó mặt cho số phận và tiếp tục sống với thái độ kinh doanh như thường ngày.
Các sự khác biệt giữa các lựa chọn không thể được trả lời khi nhìn vào các mô hình mô phỏng.
Có một câu nói hay mà Sherwood Rowland, người nhận giải Nobel về hóa học đã dẫn đến sự suy giảm tầng ozone khi ông đang nhận giải Nobel của mình, ông nêu câu hỏi như sau: "Sử dụng các phát triển khoa học trong việc đưa ra các dự đoán đủ chính xác nếu như, cuối cùng tất cả chúng ta sẵn sàng làm là đứng quanh và chờ những dự đoán này trở thành sự thật?"
Các mô hình thật tài giỏi, nhưng điều chúng ta làm với các thông tin từ các mô hình này là tùy thuộc vào các bạn.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Các bạn biết tôi
Tôi luôn "ẩn mình giữa ban ngày" trong vòng kết nối bạn bè của các bạn
Những bộ quần áo của tôi vẫn hoàn hảo vì được mua vào khoảng thời gian khá giả khi tôi còn kiếm được tiền
Nhìn tôi các bạn sẽ không biết được tuần trước nhà tôi bị cắt điện do chưa đóng tiền, hay tôi đã đủ điều kiện yêu cầu để được cấp tem thực phẩm.
Nhưng, nếu chú ý, các bạn sẽ nhìn thấy nỗi buồn trong mắt tôi nghe thấy sự sợ hãi trong giọng nói tự tin của tôi.
Gần đây tôi dự định mua 1 bình Tide, cỡ dùng thử, giá 1.99$, một cách để tiết kiệm.
Tôi cá là các bạn không biết có loại nước giặt kích cỡ đó.
Bạn mời tôi tới những nhà hàng sang trọng, nơi mà chúng ta vẫn thường tới thưởng thức nhưng giờ tôi sẽ chỉ gọi nước lọc với một lát chanh thay vì một ly Chardonnay 12$.
Tôi tiết kiệm trong việc chọn lựa thực đơn.
Tôi tỉ mỉ tính nhẩm từng xu trong đầu.
Tôi phản đối việc chia đều hóa đơn bao gồm cả món tráng miệng, cà phê và vài ly rượu, trong khi tôi không hề dùng đến.
Tôi mệt mỏi với việc phải cố gắng giả vờ.
Một người bạn từng nói tôi chỉ đang hết tiền, và nó khác với nghèo.
Tôi không có cáp, thẻ thành viên ở phòng gym và các cuộc hẹn làm móng.
Tôi nhận ra mình có thể tự làm tóc.
Không hề có tiền tiết kiệm hưu trí, không một khoản để dành.
Tôi thật sự kiệt sức, từ lâu rồi.
Không có căn hộ đắt tiền nào để thu hút nguồn vốn, không có người chồng để trợ giúp
Số tháng trả chậm và không trả khiến quỹ tín dụng của tôi hao hụt nghiêm trọng
Những người thu tiền liên tục gọi điện, đọc nguyên văn từ một kịch bản trước bày tỏ sự thông cảm cho hoàn cảnh của tôi sau đó yêu cầu tôi đóng những khoản tiền mà tôi không thể.
Bạn bè tôi thường tự hỏi bằng cách nào một người được học tập đàng hoàng có thể lâm vào tình trạng kinh tế rơi tự do như vậy.
Tôi vẫn vô cùng tài năng và thông minh, chi là công việc đang không ổn, phần lớn là những bản hợp đồng tư vấn thất thường.
Ở tuổi 55, tôi đã học được cách giả vờ vui vẻ, nhưng giờ không còn nhiều cơ hội thực hành nữa.
Tôi không nhớ chính xác nó dừng lại từ khi nào, nhưng hiện tại tôi không thể phủ nhận mình đang bước vào một thế giới mơ hồ, so với trước kia
Tôi không chắc chắn mình thuộc về nơi nào nữa.
Điều tôi nhận thức được là hàng tá những đơn ứng tuyển online dường như đã mất hút vào hồ đen.
Tôi tự hỏi điều gì đang xảy ra với mình vậy.
Cho đến nay sức khỏe của tôi vẫn ổn, nhưng toàn thân tôi đau nhức, hay chính là tinh thần tôi?
Tôi từng không hề để ý đến những người phụ nữ vô gia cư, nhưng giờ đây tôi soi xét họ với ánh mắt tò mò, tự hỏi liệu câu chuyện của họ có bắt đầu giống như tôi.
Tôi viết tác phẩm này cách đây một năm.
Đó là tổng hợp câu chuyện của tôi và những người phụ nữ khác mà tôi biết.
Tôi viết nó khi đã quá mệt mỏi với việc phải giả tạo. Thoát khỏi nó tôi thấy ổn hơn.
Tôi mệt mỏi vì phải cố tỏ ra bình thường.
Hình ảnh tôi trên những tờ báo lớn không còn là chính mình.
Tôi không biết ai từng đi khắp thế giới hay mua một căn hộ ở Costa Rica.
Rất ít người bạn của tôi dành ra được 15% đến 20% Các chuyên gia khuyên chúng tôi nên duy trì mức sống khi về hưu.
Nhiều bạn bè tôi, ở tầm tuổi 50, 60 đã hướng đến việc "trở nên nghèo hơn", với phương châm làm việc-để-sống, chỉ là mất việc, một vài chuẩn đoán bệnh hay tránh xa tình trạng vỡ nợ.
Chúng ta có thể không rơi vào tình trạng khó khăn tột cùng, nhưng nhiều người trong chúng ta đã chứng kiến chuỗi sự việc nơi khởi đầu cho những khó khăn đó.
Và sự thật là, nó không hề mất nhiều.
Một hộ gia đình trung bình ở Mỹ có khoản tiết kiệm chỉ đủ thay thế 1 tháng thu nhập.
47% trong chúng ta không thể gom đủ 400$ để đối phó trong trường hợp khẩn cấp.
Gần như một nửa trong chúng ta.
Một chiếc ô tô lớn đang sửa, còn chúng ta đang đứng bên bờ vực.
Bạn sẽ không nhận ra cho đến khi nhìn xung quanh Tôi không phải người duy nhất trong tình trạng này.
Có những người trong căn phòng này cũng đang ở tình trạng tương tự, và nếu không phải bạn, có thể sẽ là cha mẹ, chị em hay bạn thân của bạn.
Chúng ta rất giỏi trong việc giả vờ bình thường.
Sự xấu hổ khiến chúng ta im lặng và dè dặt.
Khi lần đầu quyết định tiết lộ câu chuyện của mình, tôi đã lập một trang web, một người bạn đã để ý trên đó không có bức ảnh nào của tôi mà chỉ toàn những tranh vẽ hoạt hình kiểu này.
Ngay cả khi tôi tiết lộ, tôi vẫn đang trốn tránh.
Chúng ta đang sống ở một thế giới mà thành công được định nghĩa qua thu nhập.
Khi bạn nói rằng bạn đang gặp vấn đề về tài chính, đồng nghĩa bạn đang phần lớn thừa nhận mình thất bại.
Và nếu bạn tốt nghiệp Đại học Kinh tế Havard, giống tôi, bạn thành kẻ thất bại hai lần.
Chúng ta- thế hệ "baby boomers" đã nghe nhiều về việc quỹ hưu trí bị hao hụt ,đó đều là sai lầm của chúng ta.
Điều gì đã khiến chúng ta rút trích từ quỹ 401(k) để bù đắp sự thiếu hụt cho việc chăm lo cho mẹ chồng ở viện dưỡng lão, hay trả học phí cho con, hay chỉ đơn giản để tồn tại?
Chúng ta bị chê trách là những kẻ lập kế hoạch kém và thụ động -- vì đã dành toàn bộ số tiền đó cho những cốc latte và nước đóng chai.
Chỉ trích và đổ lỗi dường như rất được ưa thích.
Nhiều người thậm chí không cần đợi ai làm giúp, vì đã đủ bận rộn với việc tự phê bình bản thân.
Hãy sở hữu một khoản cho riêng mình, chúng ta hoàn toàn có thể tiết kiệm hơn thế.
Tôi biết mình đã có thể tiết kiệm nhiều hơn, nếu các bạn tìm hiểu qua về cuộc sống của tôi trong 30 năm nay, các bạn sẽ thấy nhiều hơn một sai lầm ngu ngốc về tài chính của tôi.
Giờ tôi không thể thay đổi được gì nữa. và các bạn cũng không, nhưng chúng ta không nên đánh đồng thái độ cá nhân, riêng lẻ với những yếu tố mang tính hệ thống thứ đã gây nên chênh lệch mức thu nhập hưu trí lên tới 7.7 tỉ đô.
Hàng triệu người Mỹ thuộc thế hệ "baby boomer" không có mặt ở đây bởi lịch trình của họ dày đặc những cuộc hẹn ở Starbucks.
Chúng ta dành suốt 3 thập kỉ qua đối phó với vấn đề mức lương ổn định, rồi giảm và những khoản lương hưu mất hút và cả những khoản chi tốn kém vào nhà ở, chăm sóc sức khỏe và giáo dục
Mọi thứ đã từng rất khác.
Chúng ta hẳn đều nhớ nguyên tắc "Kiềng ba chân" trong thu nhập hưu trí bao gồm tiền tiết kiệm, lương hưu và bảo hiểm xã hội.
Vâng, bây giờ chiếc kiềng ấy đã mất cân bằng.
Ta tiết kiệm- nhưng bằng cách nào?
Với nhiều gia đình, họ không còn gì để tiết kiệm nữa, sau khi đã trả đủ các loại hóa đơn
Nhánh lương hưu của chiếc kiềng cũng đang bấp bênh.
Hãy nhớ về khoảng thời gian khi rất nhiều người có lương hưu
Ngày nay, chỉ 13% công nhân Mỹ làm cho các công ty có trợ cấp lương hưu.
Vậy, thứ ta nhận được là gì?
Chúng ta có quỹ hưu trí tư nhân 401(k), và đột nhiên trách nhiệm về quỹ hưu trí đã chuyển dịch từ phía các công ti sang chúng ta.
Chúng ta có được tiếng nói riêng, nhưng cũng chịu đựng nhiều rủi ro, nó cho thấy hàng triệu người trong chúng ta không giỏi trong việc đầu tư tự nguyện suốt 40 năm.
Hàng triệu người không biết cách kiểm soát những rủi ro thị trường.
Đây đều là những con số biết nói.
Một nửa số hộ gia đình Mỹ không hề có một khoản tiết kiệm hưu trí.
Chính xác là con số 0
Không có quỹ 401(k), không tài khoản IRA, không một đồng nào.
Với những người ở tầm tuổi 55- 64 đang sở hữu tài khoản hưu trí, giá trị trung bình của tài khoản đó là 104,000$
Nào, 140.000$ xem ra có vẻ ổn hơn 0, nhưng dưới dạng một niên kim, nó tạo ra khoảng 300$.
Tôi không nói các bạn không thể sống dựa vào số tiền đó.
Với việc những khoản tiết kiệm dần hao hụt , lương hưu chỉ còn là tàn tích của quá khứ và quỹ 401(k) thất bại với hàng triệu người dân Mỹ, nhiều người sắp nghỉ hưu nay chỉ còn trông chờ vào an sinh xã hội cho việc tích lũy hưu trí.
Nhưng vấn đề nằm ở đây.
An sinh xã hội đã từng không được coi là quỹ hưu trí.
Nó gần như không đủ.
Nó thay thế tối đa 40% thu nhập trước khi nghỉ hưu của bạn.
Mọi thứ thay đổi rất nhiều từ khi an sinh xã hội được tái giới thiệu vào năm 1935.
Sau đó, một chàng trai 21 tuổi chỉ còn 50% cơ hội sống sót cho đến năm 65 tuổi.
Nên người đó đã nghỉ hưu ở tuổi 60, dành thời gian câu cá, gần gũi bên các cháu, mua một chiếc đồng hồ vàng-- 5 năm sau ông ấy qua đời, và nhận được trợ cấp.
Ví dụ này không còn đúng với hiện tại.
Nếu bạn đang ngoài 50, và sức khỏe vẫn ổn, bạn sẽ vẫn sống tốt trong vòng 20 hay 25 năm nữa.
Đây thật sự là một khoảng thời gian dài để tích góp. phòng khi bạn cháy túi.
Vậy điều gì sẽ diễn ra, nếu bạn đang ở đây và bạn ở tầm tuổi 50, 55 hoặc 60?
Còn sẽ thế nào, nếu bạn không muốn sống ở đây và bạn khoảng 22 hoặc 32 tuổi?
Đây là điều tôi đã học từ kinh nghiệm của bản thân.
Những kỵ sĩ sẽ không tới đâu.
Không có cuộc giải cứu ngoạn mục nào cả không có chàng hoàng tử hào hoa cũng không có gói cứu trợ nào hết.
Để nỗ lực không rơi vào cảnh già nua và nghèo đói ở Mỹ chúng ta phải tự cứu chính mình, và cả những người khác.
Tôi đã bước ra khỏi bóng tối, và đứng ở đây đầy tự tin, tôi mong các bạn hãy cùng giống như tôi.
Tôi sẽ không nói đây là một việc khó khăn đâu.
Tôi đã dám mạo hiểm kể câu chuyện của mình vì tôi nghĩ nó sẽ giúp những người khác kể câu chuyện của họ dễ dàng hơn.
Tôi cho rằng chỉ có thể nhờ vào sức mạnh của tất cả chúng ta để bước đầu thay đổi cuộc đối thoại theo kiểu "la-la" mà chúng ta đang có giữa cuộc khủng hoảng hưu trí hiện nay.
Nhiều người trong chúng ta bàng hoàng và mông lung trước những gì đã diễn ra, chúng ta sẽ phải gây dựng lại từ nền tảng, hình thành những nhóm mà tôi gọi là vòng tròn phục hồi.
Đó là những nhóm nhỏ tập trung lại với nhau để kể về những điều dã và đang xảy đến với họ, để chia sẻ những giải pháp và thông tin và bắt đầu vạch định con đường phía trước.
Tôi tin rằng đây là nền tảng để chúng ta một lần nữa tạo được tiếng nói và gióng lên hồi chuông cảnh báo bắt đầu gây áp lực lên các cơ quan và các nhà làm chính sách để họ chiến đấu với cuộc khủng hoảng hưu trí này, vì tính khẩn cấp của nó.
Trong lúc ấy, - trong khoảng thời gian chờ đợi -- chúng ta sẽ phải thích nghi với tư duy "sống trên mặt đất", cắt giảm đáng kể việc chi tiêu.
Tôi không có ý nói chỉ sống đủ với số tiền chúng ta có.
Rất nhiều người đang làm như vậy.
Điều cần được kêu gọi hiện nay là, một cách sâu sắc hơn hiều, tự hỏi bản thân chúng ta ý nghĩa thật sự của một cuộc sống không được định nghĩa bằng mọi vật chất là gì.
Tôi gọi đó là "Tiết kiệm ưu tiên"
"Tiết kiệm ưu tiên" nghĩa là tìm ra những gì bạn thật sự cần khiến bạn cảm thấy hài lòng và tin cậy
Một người bạn của tôi luôn lái những chiếc ô tô cũ ,chất lượng khá tồi nhưng anh ấy sẽ dành dụm, cho đến một ngày đủ 15,000$ để mua một cây sáo bởi âm nhạc mới là tất cả với anh ấy.
Anh ấy đã tiết kiệm ưu tiên
Tôi đã phải vứt bỏ những suy nghĩ kì diệu-- rằng chỉ cần tôi đủ kiên nhẫn và thắt lưng buộc bụng, mọi thứ sẽ trở lại bình thường.
Nếu tôi gửi thêm một CV hay điền vào thêm một đơn ứng tuyển online hay tham gia thêm một sự kiện kết nối của các doanh nghiệp thì tôi chắc chắn sẽ kiếm được một công việc quen thuộc.
Mọi việc chắc chắn sẽ trở lại bình thường.
Nhưng sự thật là tôi không thể trở lại, và các bạn cũng không
Cái bình thường mà chúng ta biết qua rồi.
Trong thế giới mới mà ta đang sống, chúng ta sẽ được yêu cầu làm những việc bản thân không muốn.
Chúng ta sẽ được giao những công việc mà chúng ta cảm thấy không xứng với vị thế, năng lực và kĩ năng của chúng ta.
Tôi từng phải bước xuống khỏi ngai vàng.
Năm ngoái, một người bạn hỏi tôi có thể giúp cô ấy làm một vài công việc tổ chức.
Tôi đinh ninh rằng cô ấy nói đến việc tổ chức cộng đồng tương tự những gì Tổng thống Obama đã làm ở Chicago.
Nhưng hóa ra ý cô ấy là "tổ chức" lại tủ quần áo hộ ai đó.
Tôi đã nói,"Mình không làm"
Cô ấy đáp,"Rời khỏi ngai vàng của cậu đi. Đồng tiền thật màu xanh cơ"
Không dễ dàng gì khi làm một phần của đội tiên phong những người đang mở ra kỷ nguyên mới của công việc và cuộc sống.
Đầu tiên luôn là khó khăn nhất.
Tiên phong là trước khi có mạng máy tính, những con đường và những người làm gương...
là trước khi có cảnh sát và những phương hướng để chỉ dẫn chúng ta phải đi tiếp như thế nào.
Chúng ta đang đứng giữa một cơn địa chấn và chúng ta sẽ phải tìm ra một cây cầu để tự giải thoát chính mình.
Một lối thoát chính là điều ta cần lúc này ta cần tạo nên một lối thoát trong khi tiếp tục cố gắng tìm ra hướng đi tiếp theo.
Lối thoát này cũng sẽ giúp chúng ta buông bỏ ý niệm rằng giá trị của chúng ta phụ thuộc vào mức thu nhập, địa vị xã hội và nghề nghiệp.
Lối thoát này có thể ngớ ngẩn hay tuyệt vời phụ thuộc vào cách bạn xoay sở khi đồi diện với cuộc khủng hoảng tài chính cá nhân.
Tôi có 1 người bạn là Tiến sĩ, đang làm việc tại Container Store hay lái xe cho Uber hay Lyft gì đó, và một vài người bạn khác đang cộng tác với các "baby boomers" và mạo hiểm với những dự án kinh doanh đầy tiềm năng.
Lối thoát ở đây không có nghĩa là chúng ta không muốn gây dựng lại sự nghiệp trước đây, hay không muốn những công việc có ý nghĩa.
Chúng ta muốn.
Lối thoát là những gì chúng ta làm trong khi chờ đợi, trong khi tìm ra hướng đi tiếp theo.
Tôi từng phải học cách nghĩ về chiến lược thay vì thất bại khi tôi cố gắng duy trì những việc bản thân không muốn làm.
Và khi tôi nói đó là một cách tiếp cận tôi hi vọng các bạn cũng cân nhắc điều này.
Nên nếu bạn muốn chuyển đến sống cùng anh trai cho tiết kiệm, hãy gọi cho anh bạn.
Nếu bạn cần cho thuê nhà để có tiền trả các khoản thế chấp hay tiền thuê nhà của chính bạn hãy làm đi.
Nếu bạn cần đến tem thực phẩm, hãy lấy chúng.
AARP thống kê chỉ 1/3 số người lớn tuổi đủ điều kiện lấy chúng.
Hãy làm những gì bạn cần để hướng đến cuộc sống mới.
Hãy hiểu rằng có hàng triệu người như chúng ta.
Bước ra khỏi bóng tối.
Cắt giảm chi tiêu, tiết kiệm có ưu tiên; nghĩ về chiến lược, thay vì sự thất bại; rời khỏi ngai vàng và tìm một lối thoát để vượt qua khoảng thời gian khủng hoảng
Chúng ta đã thành công trong việc nâng cao tuổi thọ, đầu tư hàng tỉ đô la vào các chuẩn đoán, điều trị và kiểm soát bệnh tật.
Nhưng sống lâu thôi chưa đủ.
Chúng ta muốn sống tốt.
Chúng ta đang không đầu tư đủ nhiều vào các cơ sở hạ tầng để đảm bảo cho mong muốn này.
Giờ chúng ta cần một hướng tư duy mới về ý nghĩa của việc trở thành người cao tuổi ở Mỹ.
Chúng ta cũng cần những hướng dẫn và ý tưởng làm sao để có một cuộc sống phong phú với nguồn thu nhập vô cùng khiêm tốn.
Nên tôi đang kêu gọi những người đại diện thay đổi và những doanh nghiệp xã hội, những nghệ sĩ, người cao tuổi, những nhà đầu tư có tầm ảnh hưởng.
Tôi kêu gọi các nhà phát triển và nhà cải cách với hiện trạng này.
Chúng tôi cần các bạn giúp chúng tôi hình dung cách thức đầu tư vào các dịch vụ, các sản phẩm và cơ sở hạ tầng, những thứ giúp chúng tôi nâng cao phẩm giá, sự tự do và giàu có mà chúng tôi sẽ được hưởng trong rất nhiều thập kỉ tới.
Một cuộc hành trình đã đưa tôi thoát khỏi nơi tràn ngập nỗi sợ hãi và xấu hổ để hướng đến sự khiêm nhường và thấu hiểu
Tôi giờ đây đã sẵn sàng cùng mọi người liên kết những lá chắn để cùng tranh đấu trong cuộc chiến này, và tôi chào đón các bạn cùng tham gia
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Trước hết, xin giới thiệu đến những ai chưa biết tới công việc của tôi. Tôi diễn xuất các vai đa văn hóa với rất nhiều hoàn cảnh, xuất xứ khác nhau
Trước khi vào vở "hiện tại là một tương lai mới" tôi muốn chia sẻ một chút về hoàn cảnh tôi lớn lên, nơi tất cả mọi thứ đều đa dạng... đa chủng tộc, đa văn hóa, người da trắng và da đen, người Caribe người Mĩ lai Ai-len hay Đức lai Mĩ.
Quá khứ đó ngập tràn nhạc Dominican từ dàn âm thanh.
Nơi đó có các con chiên ngoan đạo và người Do Thái.
Đó là câu truyện dài đầy ắp âm mưu, tội lỗi tín ngưỡng và nỗi xấu hổ.
Nhưng tôi đã hoàn toàn đắm chìm trong thế giới đông đúc này, và khi tôi theo học tại trường Liên Hợp Quốc điều đó rất... tuyệt. Tôi bắt đầu phát triển những phong cách và những con người này, những nhân vật dựa trên người tôi quen biết, khi vào vai họ, tôi luôn cố làm sao cho tính cách đó thật sống động.
Ví dụ như, bình thường tôi không nói chuyện kiểu thế, nhưng khi diễn một trong số các nhân vật tôi sẽ tưởng tượng là tôi mời bạn đến..., tôi xem những nhân vật này là bạn, đến sân khấu của TED, với tinh thần "hiện tại là một tương lai mới", ý nghĩa bao quát nhất, vì khi tôi nghĩ tới tương lai điều khiến tôi sợ hãi chính là việc ta không dự tính được tương lai
Không biết mọi người có thấy như vậy không, nhưng nội ý tưởng rằng chúng ta chẳng thể hiểu rõ và dự đoán tương lai đó, với tôi, việc không biết ngày mai sẽ ra sao thật khủng khiếp.
Vì thế, ý tưởng là những câu hỏi mà tôi chẳng thể thông hiểu, sẽ được các nhân vật của tôi trả lời, vài trong số đó đã ở bên tôi nhiều năm nhưng một số còn chưa có tên. Tôi không biết điều gì sẽ xảy ra.
Tôi hẳn không dự đoán được rồi. Tất cả những gì tôi có thể làm là tự nhắc bản thân rằng tôi đã nói với Chris tôi sẽ tuỳ cơ ứng biến, và giờ đây đứng trên sân khấu tôi thấy như đang ở trong giấc mơ mà quên mặc quần vậy Thôi thì tôi nghĩ mình sẽ cứ có gì xài nấy vậy.
Ngay cả thế, xem thử ai xuất hiện nào
Xin mời câu hỏi đầu tiên: "Bạn có bao giờ đau đầu vì những siêu chip cấy trong não mình không?"
Được rồi.
Chà.
Trước hết, tôi muốn biết chắc rằng các bạn có thể nghe rõ tiếng tôi nói.
Tên tôi là Lorraine Levine, và chuyện tôi được cấy siêu chíp trong não, nói thật, mỗi lần đeo kính vào tôi muốn cảm tạ Chúa vì không phải đeo kính Google.
Không có ý chê Google gì đâu. Tôi vui là các bạn thích sản phẩm đó, nhưng mà ở tuổi tôi, cặp kính thường thường tôi đeo đã cho nhiều thông tin lắm rồi.
Bạn có hiểu ý tôi không?
Tôi không muốn biết nhiều hơn. Tôi thấy không cần.
Biết thế đủ rồi.
Tôi yêu quý các bạn. Ai cũng đều tuyệt vời.
Năm nay, thật tuyệt là lại được ở đây cùng với nhiều người nổi tiếng thế này.
Chụt! Được rồi, câu hỏi tiếp theo. (Vỗ tay) Câu tiếp theo nào.
"Chuyện hẹn hò có chán không khi mà giờ đây con người có thể tự nhân bản?"
Ai trả lời đây?
Ây dà, ầy, chào mọi người.
Tên tôi là Nereida.
Tôi xin nói rằng bất cứ tình huống nào hẹn hò chẳng bao giờ nhàm,
Được lên sân khấu tui vui quá, cứ phải tự nhủ tự nhắc rằng mục đích đến đây là gì, kiểu kiểu vậy, mục đích là trả lời những câu hỏi này rất thú vị.
Nhân đây tôi cũng xin công nhận diễn đàn TED là kinh nghiệm tuyệt vời đến nỗi tôi cứ phải tự nhắc: "Tỉnh đi Isabel Allende, Isabelle Allende!"
Ừ thì với bạn TED đã rất ngầu rồi, nhưng với tôi ấy à, TED mang tầm vóc khác.
Tôi là người La-tinh mà, cho nên được làm hình mẫu La tinh ở sân khấu này thật hay, chà, nói ra điều đó thích thật.
Điều này thật không tin được, khi tôi hồi hộp thường vậy thành ra cứ phải tự trấn an bằng mấy câu như vậy.
Tôi hay nhẩm ba chữ để tự trấn an: "Sotomayor, Sotomayor, Sotomayor" (Cười) Ba chữ đó làm tôi bình tĩnh.
Giờ tôi có thể dùng "Allende, Allende, Allende à." rồi tôi cứ lẩm nhẩm thế bời được đứng đây thật tuyệt, tôi cũng biết sẽ phải trả lời câu hỏi này nọ.
Tôi lo quá nên trong bụng cứ run kêu trời ơi, rồi cứ phải tự nhắc rằng mình cũng có kinh nghiệm trên sân khấu TED rồi, như thế quá tuyệt rồi, sau đó lại còn nhiều chuyện hay xảy ra, như tôi được mời đến nhà Trắng để trình diễn
Đúng là kinh nghiệm tốt, thế mà tôi cứ ngây ra lầm bẩm: Trời ơi..."
Đừng nói "Trời ơi"
Tôi cứ "Trời ơi, trời ơi" mãi.
Tôi cứ phải tự nhủ kiểu như tổng thống Obama từng đứng trên sân khấu này giờ tôi cũng đứng đây, nói "trời ơi!"
Cứ như não và mồm không ăn rơ với nhau.
Tôi như đông cứng lại ấy.
Choáng ngợp quá.
Chắc tôi suy nghĩ không thông.
Nói chung ý tôi là hẹn hò, theo thiển ý tôi thì, bạn được sinh ra thế nào cũng được, miễn thấy thoải mái, chuyện nhân bản hợp pháp, tôi cũng không có ý kiến.
Bạn hiểu ý không?
Thôi tôi xin hết.
Xin chào. Được rồi, câu hỏi tiếp theo. (Vỗ tay) Năm bài hát ưa thích nhất hiện tại của bạn?
Xin chào, chà, trước hết tôi xin phát biểu thế này, tôi là nam giới duy nhất nãy giờ.
Tên tôi là Rashid, trước nay tôi chưa từng đến TED, thế đấy.
Chắc Sarah Jones lần trước không muốn tôi đến.
Tôi chẳng biết tại sao.
Thế đấy. Tôi hẳn là hợp TED quá đi chứ.
Thế đấy.
Tôi thì cũng rất thích Hip hop.
Đấy. Tôi biết nhiều người ở đây không quan tâm âm nhạc lắm, nhưng mọi người có thể thấy ngay tôi rất thích Hop hop, nhìn tôi đứng cầm mic đúng kiểu không này.
Bạn nhìn đây này.
Cầm mic như thế này.
Đấy, tôi vừa chỉ bạn cầm đúng cách.
Mà khi cô Sarah Jones mời tôi lên đây, tôi vẫn hoảng quá, thế đấy. TED ngầu mà, mà tôi cũng khá ngầu, có phong cách, có kiểu cách này kia, cô Sarah mới bảo, dạ, chúng ta sẽ trả lời câu hỏi ngẫu nhiên. Trả lời câu hỏi kiểu gì chứ?
Thế tức là, cứ đứng đấy trả lời mấy câu hỏi lung tung á?
Tôi không thích đâu, cứ như kiểu hạch khảo thi trí tuệ ấy.
Đúng thế không? (Cười) Tôi không thích đứng đấy để bị tra khảo hỏi han này kia đâu.
Tôi bị tra khảo ở New York nhiều quá mới phải bỏ đến đây mà. Phải thế không?
Thôi thì, năm bài hát ưa thích nhất nằm trong anbum cá nhân của tôi, đấy nhé?
Nếu bạn vẫn muốn biết thêm, kiểu kiểu thế, ta có thể bàn chuyện bản quyền này kia, tôi thấy thế hay hơn, bởi tôi ủng hộ bản quyền công cộng, chuyện duy trì bản quyền chung này kia bạn thấy đấy, rất quan trọng, theo ý tôi là vậy. Ý tôi ở đây là, tôi muốn mong muốn duy trì thị trường âm nhạc như hiện nay.
Thế đấy.
Năm bài hát, bài ưa thích Nếu muốn hỏi sao bạn không cất tiếng.
Thế nhé?
Đấy. Tương lai và hiện tại như thế.
Yeah. Xin hết ạ.
Nào, câu kế tiếp.
Câu hỏi gì thế?
"Bao nhiêu nội tạng của bạn đã được in 3D?"
(Cười) Nói thật tôi cũng chẳng rõ bao nhiêu nội tạng của tôi từng được in 3D, nhưng tôi có thể nói chuyện đó khá khó khăn với tôi. Cứ nghĩ đến vấn đề tương lai, như là chuyện phụ huynh khắp thế giới dạy dỗ con em mình con ăn cái này cái kia đi. Bồ mẹ quần quật bên máy in 3D cả buổi mới có cho con ăn đấy biết không.
Những vấn đề kiểu như vậy.
GIờ xã hội cũng thay đổi nhiều rồi, tử tưởng từ miền Nam đến thay đổi những gì đang xảy ra... Giờ ta không thể răn bọn trẻ con là, có bạn nhỏ không có đồ để ăn đấy.
Thời hiện đại rồi,
không có ai phải đói khát nữa, tạ ơn Chúa.
Bạn cũng có thể thấy, tôi có tinh thần lạc quan, nên tôi mong mỏi ta sẽ phát triển kỹ thuật in 3D, loại kỹ thuật mà trong tương lai ta sẽ có thể xuất bản được loại hình in ấn tất cả các loại thức ăn có thể in được.
Mọi người sẽ thích loại đồ ăn đấy cho xem, mà dù sao thì, tôi thấy các bạn đã có buổi tiệc rất hoành tráng ở TED rồi.
Xin cảm ơn.
Câu hỏi tiếp theo. (Vỗ tay) Tương lai có gì khác biệt? Cho tôi suy nghĩ xem nào.
"HIện tại việc phụ nữ làm chủ đã thay đổi thế giới như thế nào?"
Trước tiên tôi xin giới thiệu tên tôi là Bella. Tôi thường coi mình là người theo chủ nghĩa bình quyền giới Tôi cho rằng đó là do sinh ra vào những năm 90. Lúc đó, vẫn còn nhiều phụ nữ chưa hiểu những người ủng hộ bình quyền nam nữ như chúng tôi là như thế nào. Ví dụ như, phụ nữ thời đó phải có tiếng nói nhất định nào đó hoặc phải có cách thể hiện bản thân mới thành người theo bình quyền, bởi tôi nghĩ người như thế cũng có thể rất hấp dẫn, điều đó thực thực ra rất là quan trọng.
Như lời trích dẫn trên áo tôi đang mặc của Gloria Steinem, còn tôi là Bella, Bella Abzug, trong khi khi Gloria là người bình quyền giới quan trọng trong lịch sử. Tôi nghĩ nhưng người như Gloria chứng tỏ rằng bạn cũng có thể rất sinh động và tuyệt vời, rất tuyệt vời là đằng khác, và bạn không phải mặc kiểu ngổ ngáo như Eileen Fisher chứng tỏ bạn là người bình quyền giới.
Ăn mặc như thế cũng không có gì sai, mẹ tôi cứ bảo là, là ấy, "Sao con mặc cái kiểu quần đấy, kiểu khoe thân như vậy hả?"
Quần tôi đẹp mà. Tôi thích tiếng nói của tôi.
Còn mẹ thì, "Sao con nói chuyện cái kiểu đấy..." Cái kiểu gì cơ? Tôi đang thể hiện bản thân thôi mà. Tôi nghĩ chúng ta cần bắt cầu tư tưởng không chỉ qua nhiều thế hệ người theo bình quyền giới, mà còn qua nhiều kiểu nói chuyện, để chúng ta thực sự hiểu nhau, nếu không chúng ta thật là bất khắc đối với người ủng hộ bình quyền giới. Đấy là từ tôi mới chế, "bất khắc" là 2 từ "nghiêm khắc" và "bất công" ghép lại.
Đó là cảm nhận của tôi.
Nhân tiện đây, các bạn thật là tuyệt vời.
Nào. Câu hỏi tiếp theo.
(Vỗ tay) "Thuốc chữa ung thư đã được tìm ra, thế mà thuốc trị hói vẫn chưa. Tại sao vậy?" Xin chào, tên tôi là Joseph Mancuso.
Trước hết tôi xin bày tỏ niềm cảm kích của tôi đến chương trình TED, với khán giả có tổ chức, rất có tôn ti trật tự.
Tôi phải nói là chuyện hói đầu quả rất đáng quan tâm.
MIễn là người phụ nữ đó, như tôi đây, trong thời hiện đại, cứ làm những gì mình muốn thôi, không phải cả nể người khác, bất kể mình thuộc giới LGBT hay gì gì gì.
Phải không? Ý của tôi muốn nói là, vẻ bề ngoài, phụ nữ không quan tâm đâu. Bạn nghĩ họ để ý nhưng không đâu.
Tôi nhớ có người phụ nữ bảo,
cô ấy rất yêu chồng, điều đó có ngọt ngào không cơ chứ.
Cô ấy cũng còn khá trẻ.
Còn anh chồng lớn tuổi hơn.
Cô ấy bảo cô sẽ luôn yêu chồng, dù đầu anh ta trắng xoá cả đầu, hay có rụng hết tóc chẳng còn cọng nào.
Nói chung, tất cả là do tình yêu thôi.
Tôi nói có phải không ạ?
Đúng thế đấy. Quả đúng thế đấy.
Tôi không còn gì để bổ sung.
Đừng có dây vào rắc rối là được.
Được rồi, câu hỏi tiếp theo.
"Bạn đã từng ăn thử thịt khôngphải nuôi từ phòng thí nghiệm?"
À, ừ, Trước tiên tôi xin nói rằng đây là kinh nghiệm khó khăn đối với một người Mỹ gốc Hoa.
Tôi không biết phải gọi bản thân là gì, bởi tôi có thân phận người Hoa, nhưng các con tôi là người Mỹ, nên khá khó cho tôi bày tỏ bản thân trước khán giả như thế này.
Nhưng về vấn đề đánh giá thịt, điều quan trọng cần nói là Ta không cần thực phẩm hoàn hảo, chỉ cần nó không độc hai là được.
Có lẽ tiêu chuẩn chọn thực phẩm là vậy.
Tôi sẽ suy nghĩ thêm về ý tưởng này và sẽ tổng kết cho bạn vào năm sau.
Tiếp theo.
Câu tiếp theo nào. (Vỗ tay) "Liệu sẽ có thế giới hậu chủng tộc trong tương lai?"
Chân thành cám ơn vì đã mời tôi.
Tên tôi là Garry Weaselhead. Tên lạ quá phải không.
Tôi là thành viên của Hội quốc gia Blackfeet.
Tôi cũng mang nửa dòng máu Lakota, đó cũng là họ của tôi, và dù nghe tên tôi có hơi hướm theo nghề chính trị nhưng tôi không theo nghề đấy.
Khán giả khó tính thật.
(Cười) Khi mọi người hỏi tôi về chuyện chủng tộc tôi thường bảo họ, với tư cách thành viên Hiệp hội các nước phát triển, tôi hẳn không phải kiểu người bạn tìm kiếm.
Ví dụ như, bên cạnh việc hoạt động xã hội, tôi còn là diễn viên hài độc thoại.
(Cười) GIờ tôi nổi tiếng khắp trường đại học.
GIờ thì mỗi khi trường tổ chức hội giao lưu văn hoá, tức hội cho-ai-không-phải-da-trắng, là chắc chắc tôi có mặt. (Cười) Tôi có nghĩ có tồn tại thế giới hậu chủng tộc không ấy à?
Tôi nghĩ ta không thể nói đến chủng tộc không nhớ đến chủng tộc là một cấu trúc về một số mặt, nhưng mặt khác, mà nếu ta không sửa chữa lỗi lầm trong quá khứ, ta sẽ thụt lùi văn minh.
Tôi không cần biết hiện tại dẫn đến tương lai hay không.
Tôi biết tại TED có rất nhiều con người tuyệt vời đang gắng giải quyết những vấn đề thế giới. Nếu những điều tôi trình bày hôm nay làm bạn không thoải mái, thì không phải cảm ơn tôi đâu.
(Vỗ tay) Tôi nghĩ ta còn kịp trả lời một câu hỏi.
"Chương trình ăn kiêng thịnh hành nhất hiện nay?"
sẽ trả lời đây?
Chà, tôi sẽ trả lời thật nhanh bằng vai ba, bốn người một lúc.
Thật nhanh nhé.
Ý kiến của tôi về ăn kiêng đó là, nếu bạn không yêu quý bản thân thì chẳng có chương trình ăn kiêng nào có thể giúp mông bạn thon gọn vừa ý nổi để bạn cảm thấy tự tin hơn, nên thôi đừng tìm kiếm nữa.
Còn ý tôi là, với một phụ nữ châu Phi, tôi tin là chương trình kiêng cữ ta cần thực ra là bài trừ niềm tin điên rồ rằng eo bụng của bạn có gì không đẹp đẽ.
Tôi nói đùa thế thôi.
Phụ nữ kích cỡ to không phải điều đáng xấu hổ.
Đó là điều tôi muốn nói.
Các bạn phụ nữ ơi, hãy yêu quý thân thể mình.
Đừng quay cuồng nhịn ăn nữa.
Bạn đang làm bản thân và người xung quanh khổ sở mà thôi.
Câu trả lời cuối cùng.
Ta đang bàn về chương trình ăn kiêng thịnh hành nhất à?
Tôi bắt đầu bằng việc giới thiệu là lần đầu tôi đến TED.
Tôi không phải là người bạn thường thấy nói chuyện trên sân khấu này.
Hàm răng tôi chẳng dễ nhìn,
nhưng tôi bắt Sarah Jones hứa lần này phải cho tôi đến TED, vì lần trước Sarah không cho. Tôi chỉ muốn nói rằng, có nhiều điều quan trọng hơn ngồi tính ca-lo-ri. Là một người sống trên đường phố New York, đến đây nghe các ý tưởng đáng lan truyền, tôi muốn trình bày là tôi tin tưởng vào ý "hiện tại là tương lai mới", rằng từ nơi bạn đang ngồi, bạn tạo ra những thứ đến trong tương lai, dù tốt hay xấu.
Đối với tôi, từ "không nơi nương tựa" là không chính xác về nghĩa.
Quả là tối nay có thể tôi không có chỗ đặt lưng, nhưng điều đó chỉ có nghĩa tôi đang "không nhà" mà thôi.
Chốn nương tựa thì tôi có.
Bạn cũng vậy. Hãy tìm ra chốn ấy, soi mình vào đó.
Hãy chắc chắn rằng bạn hiểu rằng, nhà không chỉ là thực thể vật chất.
Vật chất thì cũng tốt thôi, nhưng "nhà" cũng có nghĩa sống với thực tế ngay trên Trái Đất này.
Con người hiện nay đang sống như thế nào?
Làm sao bạn có thể trở thành một phần của giải pháp?
Cám ơn các bạn đã cho rằng chính khoảnh khắc hiện tại ảnh hưởng lớn tương lai.
Tôi rất cảm kích, XIn chào.
(Vỗ tay) XIn cảm ơn các bạn rất nhiều.
Cám ơn anh đã tin tưởng tôi, Chris.
(Vỗ tay)
Chào buổi sáng các quý ông, quý bà.
Tên tôi là Art Benjamin, và tôi là "nhà ảo thuật tóan học."
Nghĩa là tôi kết hợp sự niềm đam mê toán và ảo thuật của mình để làm cái gì tôi gọi "Ảo thuật tóan"
Nhưng trước khi bắt đầu, tôi có một câu hỏi nhanh cho quý vị khán giả.
Có ai tình cờ mang theo một máy tính tay sáng nay?
Nghiêm túc đấy, nếu ai có mang máy tính tay, xin giơ tay lên, giơ tay lên.
Tôi -- bạn vừa giơ tay phải không?
Hãy lấy nó ra, lấy nó ra.
Ai nữa không? Tôi thấy, tôi thấy một người ở hàng ghế sau.
Ông ạ, vậy là ba người.
Và có ai ở phía bên này không?
OK, bạn ở lối đi này.
Bốn bạn có mang máy tính làm ơn mang theo máy tính của bạn lên đây, và tham gia với tôi trên sân khấu.
Và hãy cho những tình nguyện viên này một tràng vỗ tay thật lớn.
(Vỗ tay) Đúng rồi. Bây giờ bởi vì tôi chưa có cơ hội
dùng thử những chiếc máy tính tay này, tôi cần phải bảo đảm rằng chúng đều chạy tốt.
Có ai giúp chúng tôi bắt đầu bằng việc cho chúng tôi một số có hai chữ số?
Một số có 2 chữ số?
Khán giả: 22.
Arthur Benjamin: 22. Và một số nữa, thưa ông?
Khán giả: 47.
AB: Nhân 22 với 47, bạn sẽ có 1,034, nếu không thì các máy tính hẳn chạy sai.
Tất cả các bạn có ra 1,034?
1,034? Người phụ nữ: Không.
AB: 594. Hãy dành tặng ba người này một tràng vỗ tay.
(Vỗ tay) Bà có muốn dùng một máy tính chuẩn xác hơn, chỉ để đề phòng (nó bị hư)?
OK, tốt.
Giờ tôi định gắng làm gì -- Tôi thấy rằng một số bạn một cần chút thời gian để có được câu trả lời.
Điều đó cũng tốt. Tôi sẽ chỉ cho bạn một cách tắt làm toán nhân
nhanh hơn cả máy tính.
Có một phép tóan gọi là bình phương của một số, mà hầu hết các bạn biết là lấy một số rồi nhân với chính nó.
Ví dụ, năm bình phương sẽ là?
Khán giả: 25.
AB: 25. Bây giờ, cách chúng ta tính bình phương trên phần lớn máy tính -- để tôi làm mẫu với cái này --- lấy một số, chẳng hạn năm, bấm "bình phương" rồi "bằng" và đa số các máy tính sẽ cho bạn số bình phương.
Trên một số máy RPN cổ này, bạn đã có nút "x bình" trên đó, sẽ cho phép bạn tính còn nhanh hơn.
Những gì tôi sẽ cố gắng làm bây giờ là bình phương, trong đầu của tôi, bốn số có hai chữ số nhanh hơn họ có thể làm trên máy tính, ngay cả dùng phương pháp tính tắt vừa rồi.
Giờ tôi xin mời hàng thứ hai, và bốn người này -- một, hai, ba, bốn - mỗi người cho một số hai chữ số, Và xin bà bình phương số đầu tiên, và cô bình phương số thứ hai, và số thứ ba, thứ tư, Tôi sẽ cố gắng và đua với các bạn để trả lời.
Được chứ? Vậy, xin nhanh cho -- một số hai chữ số.
Khán giả: 37.
AB: 37 bình phương, OK.
Khán giả: 23.
AB: 23 bình phương, OK.
Khán giả: 59.
AB: 59 bình phương, và cuối cùng?
Khán giả: 93.
AB: 93 bình phương.
Xin các bạn nói to câu trả lời?
Người phụ nữ: 1369. AB: 1369.
Người phụ nữ: 529. AB: 529.
Người đàn ông: 3481. AB: 3481.
Người đàn ông: 8649.
AB: Cám ơn nhiều.
(Vỗ tay) Để tôi cố gắng tiến một bước khó hơn
Giờ tôi sẽ cố gắng bình phương một số ba chữ số.
Tôi thậm chí sẽ không viết xuống -- Tôi sẽ chỉ nói to đáp án khi nghe các con số.
Bất cứ ai tôi chỉ đến, nói to lên một số ba chữ số.
Bất cứ ai trên đây, người xác minh câu trả lời.
Chỉ cần cho biết đúng hay sai.
Một số ba chữ số, thưa ông, vâng?
Khán giả: 987.
AB: 987 bình phương là 974,169.
(Cười) Đúng? Tốt.
Một số ba chữ số khác -- (Vỗ tay) -- một số ba chữ số khác, thưa ông?
Khán giả: 457. AB: 457 bình phương là 205,849.
205,849?
Đúng?
OK, nữa, một số ba chữ số khác, thưa ông?
Khán giả: 321. AB: 321 là 103,041.
103,041. Đúng?
Xin cho một số ba chữ số nữa. Khán giả: À, 722.
AB: 722 là 500 - ooh, cái đó khó hơn.
Có phải là 513,284?
Người phụ nữ: Đúng.
AB: Vâng? Oh, một số nữa, xin cho một số ba chữ số.
Khán giả: 162.
162 bình phương là 26.244.
Cám ơn nhiều.
(Vỗ tay) Để tôi thử tiến thêm một bước khó hơn nữa.
(Cười) Tôi sẽ cố gắng bình phương một số có bốn chữ số lần này.
Bây giờ tất cả các bạn có thể từ từ tính, tôi sẽ không gắng vượt qua bạn để trả lời bài toán này, nhưng tôi sẽ cố gắng để trả lời đúng. Để tăng thêm sự ngẫu nhiên, chúng ta lấy hàng ghế thứ tư lần này,
để xem, một, hai, ba, bốn.
Mỗi người hãy nói to lên một chữ số giữa số không và chín, đó sẽ là bốn chữ số mà tôi sẽ nhân bình phương. Khán giả: Chín.
AB: Chín. Khán giả: Bảy.
AB: Bảy. Khán giả: Năm.
AB: Năm. Khán giả: Tám.
AB: Tám.
9.758, cái này sẽ mất chút thời gian, vì vậy xin đợi tôi chút.
95,218,564?
Người phụ nữ: Đúng. AB: Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Bây giờ, tôi sẽ cố gắng bình phương một số năm chữ số -- và tôi có thể -- nhưng tiếc là hầu hết các máy tính không thể.
(Cười) Giới hạn tám chữ số - Có đáng ghét không?
Vậy, bởi vì ta đã đạt đến giới hạn của các máy tính -- gì vậy? Máy của cô có lên đến --
Người phụ nữ: Tôi không biết.
AB: Máy ông có tính được nhiều số hơn không?
Ồ -- của ông làm được không?
Người đàn ông: Có lẽ tôi làm được. AB: Tôi sẽ quay lại với ông sau.
Lúc này, hãy để tôi kết thúc phần đầu tiên của buổi biểu diễn bằng cách làm một cái gì đó khó hơn một chút.
Hãy lấy số lớn nhất ở trên bảng ở đây, 8649.
Xin các bạn nhập số đó trên máy tính của bạn?
Và thay vì bình phương, Tôi muốn các bạn nhân nó với bất cứ số ba chữ số nào bạn muốn, nhưng đừng cho tôi biết bạn đang nhân với số nào -- cứ nhân nó với bất cứ số ba chữ số ngẫu nhiên nào.
Vậy bạn sẽ có kết quả là một số có sáu hay có thể bảy chữ số.
Các bạn được số có mấy chữ số, sáu hay bảy?
Bảy, còn cô? Người phụ nữ: Bảy.
AB: Bảy? Bảy?
Và, chưa rõ.
Người đàn ông: vâng. AB: Bảy.
Có cách nào tôi có thể biết các số bảy chữ số bạn đang có?
Chắc là "Không" (Cười)
Tốt. Vậy, tôi sẽ cố gắng làm điều bất khả thi này -- hoặc ít nhất là điều khó xảy ra.
Điều tôi muốn các bạn làm là nói to lên cho tôi bất kỳ sáu trong bảy chữ số của bạn, bất kỳ sáu chữ số nào, theo bất kỳ thứ tự bạn muốn.
(Cười) Mỗi lần một chữ số, tôi sẽ cố gắng và xác định chữ số còn lại.
Vậy, bắt đầu với số bảy chữ số của bà, xin đọc bất cứ sáu chữ số nào trong đó.
Người phụ nữ: Một, được rồi, 197042.
AB: Có phải bà đã chừa ra số 6?
Người phụ nữ: Đúng, AB: Tốt, được rồi, vậy là một người.
Cô có số bảy chữ số, làm ơn đọc bất cứ sáu số trong đó.
Người phụ nữ: 44875. AB: Tôi nghĩ tôi chỉ nghe năm con số.
Tôi - khoan - 44.875 -- có phải cô chừa lại số 6?
Người phụ nữ: Vâng. AB: Cũng như bà ấy, OK. Ông có số bảy con số --
hãy đọc to và rõ ràng bất cứ sáu số trong đó.
Người đàn ông: 079044.
AB: Tôi nghĩ rằng ông chừa lại số 3?
Đó là ba. Xác suất của tôi đoán đúng cả bốn số này bằng cách đoán ngẫu nhiên
là một phần 10,000: 10 mũ bốn.
Được rồi, bất kỳ sáu số trong đó.
Lần này làm ơn đảo lộn thứ tự.
Người đàn ông: 263972.
AB: Có phải ông chừa lại số 7?
và xin cho cã bốn người này một tràng pháo tay nồng nhiệt.
Cám ơn các bạn nhiều.
Số tiếp theo của tôi -- (Cười) trong khi não tôi nạp lại năng lượng, Tôi có một câu hỏi nữa cho khán giả.
Có ai ở đây biết được ngày trong tuần mà họ sinh ra?
Nếu bạn nghĩ bạn biết rõ ngày sinh của mình xin giơ tay lên.
Để xem, bắt đầu với -- hãy bắt đầu với quý ông đây,
OK thưa ông, Trước tiên, năm nào? Đó là tại sao tôi hỏi một quý ông trước.
Năm nào?
Khán giả: 1953.
AB: 1953, và tháng?
Audience: 11. AB: Ngày? Khán giả: 23.
AB: 23 -- có phải là thứ hai?
Khán giả: Vâng. Vâng, tốt.
Ai nữa không? Ai muốn --
xem tôi vẫn -- chưa thấy cánh tay nữ nào
OK, đây -- Bà thì sao, năm nào?
Khán giả: 1949. AB: 1949, tháng?
Khán giả: tháng 10. AB: ngày? Khán giả: 5.
AB: ngày 5 -- có phải đó là thứ tư?
Vâng -- giờ tôi đi đến hàng ghế sau, cô được không?
Hãy la to lên nào, năm nào?
Khán giả: 1959. AB: 1959, OK -- và tháng?
Khán giả: 2.
AB: ngày?
Khán giả: 6.
AB: 6 -- có phải đó là thứ sáu?
Khán giả: Vâng. Tốt, còn người ngồi phía sau cô?
Hãy nói to lên -- to lên -- Năm sinh của cô?
Khán giả: 1947. AB: 1947, tháng?
Khán giả: 5. AB: ngày mấy tháng 5?
Khán giả: 7. AB: 7 -- có phải đó là thứ tư?
Khán giả: Vâng. AB: Cám ơn nhiều.
(Vỗ tay) Có ai ở đây muốn biết ngày trong tuần họ sinh ra?
Chúng ta có thể làm bằng cách này.
Đương nhiên tôi có thể chỉ nói đại đáp án và bạn sẽ không thể biết được. nên tôi đã chuẩn bị cho trường hợp đó.
tôi đã mang một cuốn sách lịch.
Nó chứa đến 1800 năm trước, 'bởi vì bạn không bao giờ biết.
(Cười) Tôi không cố ý nhìn ông, thưa ông -- chỉ là vì ông ngồi đây.
Dù sao đi nữa, Chris, anh có thể giúp tôi, nếu anh không không phiền.
Đây là sách lịch, và tôi sẽ hỏi --
ai muốn biết ngày sinh của mình? Vâng thưa ông?
OK Năm nào, trước hết?
Khán giả: 1966.
AB: '66 -- lật cuốn lịch đến 1966 --
tháng?
Khán giả: 4. AB: ngày mấy tháng 4?
Khán giả: 17.
AB: 17 -- Tôi tin đó là chủ nhật.
Anh xác minh được không, Chris?
Chris Anderson: Vâng. AB: Yeah, OK. Tôi cho anh biết, Chris:
miễn là anh có cuốn sách đó trước mặt, giúp tôi, lật đến một năm ngoài 1900s, hoặc là trong 1800s hoặc trong 2000s vậy sẽ là thách thứ lớn hơn nhiều với tôi.
Năm nào anh muốn, Chris? CA: 1824.
AB: 1824, OK.
Và tháng? CA: 6.
AB: ngày?
CA: 6.
AB: 6 -- có phải là ngày chủ nhật?
CA:đúng rồi. AB: Và ngày đó có nhiều mây.
Tốt, cám ơn anh
(Vỗ tay) Nhưng giờ tôi muốn tóm gọn lại bằng việc ám chỉ đến một việc từ mục biểu diễn trước.
Có một quý ông trên đây với chiếc máy tính đến 10 chữ số.
Ông ấy đâu, xin mời đứng dậy, quý ông 10 chữ số?
OK, vâng đứng lên giùm tôi trong giây lát, để tôi thấy ông ở đâu
OK, ồ, OK -- ông cũng có máy tính 10 chữ số ạ?
OK, việc tôi sẽ cố gắng làm là bình phương trong đầu tôi một số có năm con số cần có máy tính 10 chữ số.
Nhưng để công việc của tôi thú vị hơn cho bạn, cũng như cho tôi, Tôi sẽ giải bài toán này suy nghĩ to thành tiếng.
Để các bạn có thể nghe một cách trung thực những diễn biến trong đầu tôi khi tôi làm phép tính ở mức này.
Giờ tôi phải xin lỗi người bạn ảo thuật gia Lennart Green.
Tôi biết là một nhà ảo thuật chúng ta không nên để lộ bí mật, nhưng tôi không quá e sợ rằng người ta sẽ bắt đầu bắt chước tiết mục của tôi tuần sau, vậy -- Tôi nghĩ chúng ta ổn.
Để xem, hãy chọn một -- hãy chọn một hàng ghế khác, bắt đầu từ bạn.
Tôi sẽ lấy năm chữ số: một, hai, ba, bốn --
ồ, tôi chọn hàng này rồi.
Hãy chọn hàng phía trước vậy, bắt đầu từ ông: một, hai, ba, bốn, năm.
Mỗi người nói to một con số -- vậy là một số năm chữ số mà tôi sẽ cố gắng bình phương.
Bắt đầu. Khán giả: Năm. AB: Năm. Khán giả: Bảy.
AB: Bảy. Khán giả: Sáu.
AB: Sáu. Khán giả: Tám.
AB: Tám.
Khán giả: Ba. AB: Ba.
57,683 bình phương.
Yuck.
Để tôi giải thích làm sao tôi cố gắng giải bài toán này.
Tôi sẽ chia nhỏ bài toán làm ba phần.
Tôi sẽ tính 57,000 bình. cộng 683 bình. cộng 57,000 nhân với 683 nhân hai.
Cộng tấ cả các kết quả lại, và với may mắn sẽ có câu trả lời đúng.
Giờ để tôi đóng nắp bút đã.
Cám ơn.
Trong khi đó tôi giải thích một điều khác -- -- Tôi biết bạn có thể dùng nó, đúng không?
Trong lúc tôi làm các phép tính, các bạn có thể nghe một số từ, cùng với các số, giữa phép tính toán.
Để tôi giải thích đó là gì.
Đây là một mã ngữ âm, một phương tiện nhớ mà tôi dùng, cho phép tôi chuyển đổi số thành từ ngữ.
Tôi nhớ các con số qua các từ này, và sau đó đổi ngược chúng lại thành số.
Tôi biết nghe có vẻ phức tạp; không hề --
Tôi chỉ không muốn bạn nghĩ bạn đang xem phim "Rain Man".
(Cười) Chắc chắn phải có một phương pháp cho khả năng điên rồ này của tôi -- chắc chắn, chắc chắn.
(Cười) Nếu bạn muốn nói chuyện với tôi về ADHD sau đó, bạn có thể gặp tôi.
Nào -- nhân đây, chỉ dẫn cuối cùng, cho các giám khảo với máy tính -- OK, bạn biết bạn là ai -- ít nhất có 50 phần trăm khả năng tôi sẽ tính sai ở lần này.
Nếu tôi sai, đừng nói cho tôi biết sai chỗ nào; chỉ cần nói. "gần đúng" hay tương tự, và tôi sẽ cố gắng tìm ra đáp án -- mà có thể rất thú vị.
Nếu, tuy nhiên, tôi đúng, làm gì cũng được, đừng giữ im lặng, được chứ?
(Cười) Hãy chắc rằng cho mọi người biết tôi đã trả lời đúng. vì đây là sự kết thúc lớn của tôi, được rồi.
Vậy, không trì hoãn nữa. bắt đầu thôi.
tôi sẽ bắt đầu tính từ giữa, 57 nhân 683.
Giờ, 57 nhân 68 là 3,400, cộng 476 là 3876. đó là 38,760 cộng 171. 38,760 cộng 171 là 38,931.
38,931; gấp đôi để có được 77,862.
77.862 trở thành cookie fission, cookie fission là 77,822.
Có vẻ ổn, tôi sẽ tiếp tục. Cookie fission, được rồi.
Tiếp theo, tôi tính 57 bình, là 3,249, tôi có thể nói, ba tỷ. Lấy 249, cộng vào cookie, 249,
oops, nhưng tôi thấy có số dư -- 249 -- cộng vào cookie, 250 cộng 77, là 327 triệu -- fission, fission, OK, cuối cùng, ta tính bình phương 683, vậy là 700 nhân 666, cộng 17 bình là 466,489, quay lại nếu tôi cần nó. quay lại, lấy 466, cộng vào fission, để có, oh gee -- 328,489.
Khán giả: Đúng rồi! Tốt.
(Vỗ tay)
Cám ơn các bạn nhiều. Hy vọng các bạn thích ảo thuật toán học.
Cám ơn. (Vỗ tay)
Đó là vào năm 2006.
Bạn tôi Harold Ford gọi cho tôi.
Anh ấy đang tranh cử cho Thượng Viện Mĩ bang Tennessee, anh nói: "Mellody, tôi thực sự cần một buổi họp báo quốc gia.
Cô có ý gì không?" Tôi có 1 ý tưởng, tôi gọi 1 người bạn sống ở New York làm việc tại một trong những công ty truyền thông thành công nhất thế giới, cô ấy bảo: "Tại sao không tổ chức một bữa tiệc trưa với ban biên tập cho Harold?
Cô đi cùng với anh ấy."
Harold và tôi đến New York.
Chúng tôi ăn mặc chỉnh chu nhất có thể.
Chúng tôi trông rất oách xà lách.
Chúng tôi đến bàn tiếp tân, và nói: " Chúng tôi đến vì bữa tiệc."
Cô ấy bảo chúng tôi đi theo.
Ngang một dãy hành lang, chúng tôi thấy mình ở trong phòng nhân sự, ngay lúc đó, cô ta nhìn tụi tôi và bảo: " Đồng phục của mấy người đâu rồi?"
Ngay lúc đó, bạn tôi xông vào.
Mặt cô ta tím dần lại.
Thực sự là đứng hình, đúng vậy không?
Tôi nhìn cô ta và nói: "Cô có nghĩ chúng ta cần nhiều hơn một người da đen trong Thượng Viện Mỹ không?
Thế là Harold và tôi --- ( Vỗ Tay ) --- chúng tôi vẫn còn đùa về câu chuyện đó, và giây phút đó làm tôi rất bất ngờ nhưng thật sự, sâu trong tôi, tôi chẳng hề ngạc nhiên tí nào.
Bởi vì một điều mẹ tôi đã dạy tôi cách đây 30 năm.
Mẹ tôi có óc thực tế đến tàn nhẫn.
Ngày nọ, trở về nhà từ tiệc sinh nhật tôi là đứa da đen duy nhất được mời, thay vì hỏi tôi những câu các bà mẹ thường hỏi " Con có vui không?" hay "Bánh sinh nhật thế nào?"
mẹ nhìn thẳng tôi và gặng: "Họ đối xử với con như thế nào?"
Tôi chỉ mới lên 7. Đương nhiên tôi không hiểu được.
Tại sao người ta lại đối xử khác với tôi?
Nhưng bà ấy biết,
bà ấy nhìn thẳng vào mắt tôi và dặn: "Họ sẽ không bao giờ đối đãi tốt với con hết."
Chủng tộc là một trong những chủ đề ở Mĩ làm người khác cảm thấy khó chịu một cách lạ kì.
Bạn nhắc đến nó tại mỗi bữa tiệc tối hay tại nơi làm việc, nó dường như có ảnh hưởng trong giao tiếp như chuyện thị phi giới chính quyền vậy.
Tôi bị sốc, tiếp theo là mội sự im lặng trải dài.
Cho đến tận hôm nay, tôi đã kể cho vài bạn và đồng nghiệp về dự dịnh bàn về chủng tộc, họ ngăn tôi, họ bảo, đừng làm thế, sẽ có một nguy cơ rất cao khi đá động đến vấn đề này, mọi người sẽ nghĩ tôi là bà da đen cảm tử và tôi sẽ tự hủy hoại sự nghiệp của mình.
Phải nói với bạn là, tôi đã có tí nản lòng trong một khoảnh khắc .
Nhưng tôi nhận ra, bước đầu tiên để giải quyết mọi vấn đề là đừng trốn tránh nó, và bước đầu tiên để hành động dưới mọi hình thức là sự ý thức.
Thế là tôi quyết định nói về vấn đề ấy.
Tôi cũng nghĩ rằng nếu đến đây chia sẻ với các bạn những trải nghiệm của mình, có thể chúng ta đều sẽ bớt lo ngại và mạnh dạn hơn trong những cuộc đàm thoại về chủng tộc.
Tôi biết sẽ có những người ngoài kia nói rằng việc Barack Obama đắc cử chấm dứt sự kì thị chủng tộc đúng không?
Nhưng trong ngành đầu tư, chúng tôi truyền nhau như thế này: Con số không nói dối.
Và đây, những sự phân biệt chồng chất đáng kể về chủng tộc mà không thể bị lơ, về mặt dư dả gia đình, thu nhập đầu vào, cơ hội nghề nghiệp, an sinh xã hội.
Một ví dụ từ đoàn thể công ty tại Mĩ: Kể cả khi người da trắng, chiếm chỉ 30% tổng dân số nước Mĩ, họ nắm tới 70% các chức vụ hội đồng quản trị.
Trong tạp chí Fortune 250, chỉ có 7 giám đốc là dân tộc thiểu số, trong hàng ngàn công ty giao dịch, chỉ có duy nhất 2 công ty được điều hành bởi phụ nữ da màu, bạn đang nhìn một người trong đó, là cái người mà cách đây không lâu, bị nhầm lẫn là phụ bếp.
Đó mới chính là sự thật.
Tôi có một thí nghiệm mà tôi hay tự bày chơi tưởng tượng nếu tôi dắt bạn vào 1 phòng của một trong những công ty lớn, như ExxonMobil, mỗi một người trong phòng họp đều là da màu, bạn sẽ nghĩ đó là một điều kì quặc.
Nhưng nếu tôi dắt bạn vào công ty Fortune 500, và mọi người trong phòng là đàn ông da trắng, có đời nào ta sẽ nghĩ nó kì quặc?
Tôi biết tại sao lại như vậy.
( Vỗ Tay) Tôi biết tại sao lại như thế.
sự kì thị đã được thể chế hóa, hợp pháp hóa, trên đất nước chúng ta.
Không ai bàn cãi về điều đó.
Tuy nhiên, khi vật lộn với vấn đề này, cái câu hỏi của mẹ vẫn lơ lửng trong đầu tôi: Họ đối xử với con như thế nào?
Tôi không phải cố ý lôi nó ra để phàn nàn hay một cách nào đó van xin sự cảm thông .
Tôi đã thành công trong cuộc sống hơn những gì tôi có thể tưởng tượng, và tôi được người ở mọi chủng tộc đối xử tốt . nhiều hơn là không.
Tôi bộc bạch câu chuyện phụ bếp bởi nó đã xảy ra.
Tôi dẫn chứng những thống kê về các công ty bởi chúng là sự thật, và tôi đứng đây ngày hôm nay diễn giải về kì thị chủng tộc bởi tôi tin rằng điều này đang lăm le cướp đi mọi cơ hội dành cho thế hệ sau điều mà chúng ta đều mong mỏi cho con em mình bất kể màu da hay nguồn gốc.
Và tôi nghĩ vấn đề này cũng cản trở kinh doanh thương mại.
Những nhà nghiên cứu đã dùng thuật ngữ "mù màu" để diễn tả một hành động học theo khi chúng ta giả vờ không chú ý đến chủng tộc.
Nếu có lần bị bao quanh bởi một đám người mà trông giống bạn, thì đơn thuần là tình cờ.
Còn đây, mù màu, theo nhìn nhận của tôi, không có nghĩa là không có phân biệt chủng tộc, và có sự công bằng.
Không phải như vậy.
Với tôi, mù màu như thế rất nguy hiểm vì nó cho thấy rằng ta đang lẩn trốn khó khăn.
Một nghiên cứu nói rằng, thay vì tránh né chủng tộc, những công ty thực sự thông minh đối mặt với nó.
Họ trân trọng sự đa dạng đồng nghĩa với việc công nhận mọi chủng tộc, kể cả dân tộc đa số.
Nhưng tôi sẽ là người đầu tiên kể bạn nghe, chủ đề này có thể khó nói kì cục, chả thoái mái gì -- nhưng đó là một phần của vấn đề.
Với nguyện vọng dập tắt các định kiến chủng tộc, như dân da màu không thích đi bơi, tôi sẽ cho bạn biết rằng tôi thích bơi đến nhường nào.
Tôi thích bơi đến nỗi khi lớn lên, tôi bơi với một huấn luyện viên.
Ngày kia, ông ấy cho tôi một đợt rèn luyện bắt tôi bơi dọc bể hết 25m mà không lấy hơi.
Mỗi lần thất bại, tôi buộc phải làm lại.
Đương nhiên tôi thất bại rất nhiều lần.
Cuối cùng, tôi cũng làm được nhưng khi ra khỏi bể tôi lả người đi, kiệt sức và hỏi: " Tại sao chúng ta phải tập bài giữ hơi ?"
Ông ấy quay sang tôi: "Mellody, đó không chỉ là bài tập thông thường.
Bài rèn người ấy là để tập con quen với việc cảm thấy không thoải mái, vì đó là cách đa phần chúng ta xoay sở trong cuộc sống."
Nếu học được việc đối phó với sự cản trở, gây bực dọc, và xuôi mình theo nó, chúng ta sẽ có 1 cuộc sống tốt hơn.
Nên tôi nghĩ đã đến lúc cần phải thích nghi với những đoạn hội thoại khó chịu về chủng tộc đen, trắng, châu Á, Mễ, nam, nữ, tất cả, nếu tin vào quyền bình đẳng và cơ hội bình đẳng ở nước Mĩ, chúng ta cần phải có những cuộc hội thoại thực thụ về vấn đề này
Chúng ta không thể mù màu.
Chúng ta phải "cảm màu",
cần phải sẵn sàng, như giáo viên, như phụ huynh như doanh nhân, nhà khoa học. Cần sẵn sàng để có những cuộc trò chuyện chủ động về chủng tộc với sự chân thành, thấu hiểu, và can đảm, không chỉ vì đó là điều đúng đắn, mà còn vì nó là một điều khôn ngoan, bởi kinh doanh và sản phẩm của ta lẫn khoa học, nghiên cứu của nhân loại tất cả sẽ tốt hơn, hay hơn với sự đa dạng lớn hơn.
Ví dụ ưa thích nhất của tôi về sự cảm màu là một anh chàng tên John Skipper.
Anh ấy điều hành kênh ESPN.
Anh ấy là một dân Bắc Carolina, một quí ông miền Nam đậm chất lịch lãm, da trắng.
Anh ấy tham gia ESPN, nơi có truyền thống về sự tổng thể và đa dạng, nhưng còn hơn thế.
Anh ấy đòi hỏi mỗi vị trí mở trong công ty phải có một danh sách ứng cử viên đa dạng.
Anh cũng nói với nhân viên lâu năm những người khó chịu ngay từ đầu, nếu họ có gặp anh và gắt: "Anh muốn tôi thuê tụi dân tiểu số hay thuê người giỏi nhất cho công việc?
Câu trả lời cũng vẫn sẽ như vậy: "Có chứ."
Bằng việc nói đồng ý với sự đa dạng, tôi thực tâm tin rằng ESPN là công ty truyền hình cáp đáng giá nhất thế giới.
Theo tôi, đó là một nguyên liệu bí mật.
Tôi có thể kể, từ chính ngành của mình, tại công ty đầu tư Ariel, chúng tôi xem sự đa dạng là một lợi thế cạnh tranh, vượt trên cả thương mại.
Anh chàng Scott Page từ Đại Học Michigan
là người đầu tiên phát triển một công thứ toán học dành cho sự đa dạng.
Anh ta nói, nếu để giải quyết một vấn đề cực kì, cực kì khó, bạn nên tập hợp một nhóm đa dạng, gồm những người có đầu óc khác nhau.
Ví dụ anh đưa ra là dịch bệnh đậu mùa.
Khi nó lây lan tại Châu Âu, nhiều nhà khoa học đã hợp tác với nhau, và họ bối rối.
Mở đầu của việc chữa trị căn bệnh này đến từ nơi khó có thể tin được, một nông dân trại sữa, chú ý rằng những người vắt sữa không bị nhiễm bệnh đậu mùa.
Và vaccine bệnh này dựa trên giống bò bắt nguồn từ người nông dân ấy.
Tôi chắc rằng bạn đang ngồi đây và nhủ rằng: " Tôi không điều hành một công ty cáp, hay một công ty đầu tư, hay là nông dân trại sữa.
Tôi có thể làm được gì?
". Bạn có thể cảm màu.
Nếu là một phần của một quá trình thuê nhân sự, bạn có thể cảm màu.
Nếu đang cố giải một vấn đề khó, bạn có thể lên tiếng và cảm màu.
Tôi biết mọi người sẽ bàn tán, nhưng nó cũng chả to tát gì, tôi yêu cầu bạn làm một điều rất đơn giản: quan sát môi trường của bạn, trường học, công sở và tại nhà.
để ý đến những người xung quanh, một cách chủ tâm.
Mời gọi họ vào trong đời bạn người không nghĩ giống bạn, không giống bạn, không hành xử giống bạn, không cùng quê, bạn sẽ thấy rằng họ thử thách giả định của bạn và làm bạn trưởng thành hơn.
Bạn có thể có những góc nhìn mới từ những cá thể này, hay, như chồng tôi, tình cờ là người da trắng, có thể sẽ học được rằng người da đen, đàn ông, phụ nữ, trẻ em, đều xài sữa dưỡng thể mỗi ngày.
Thế nên, đây là điều quan trọng mà thế hệ tiếp theo cần phải hiểu rằng sự tiến triển này sẽ giúp họ, bởi họ đang trông chờ chúng ta làm tấm gương tốt.
Nên, như tôi đã kể, mẹ tôi, bà ấy thực tế đến tàn nhẫn.
Bà ấy là một tấm gương khó có thể tin được.
Bà ấy là kiểu người sẽ ở mãi như vậy bởi bà ấy là một người mẹ đơn thân với 6 đứa con ở Chicago.
làm trong ngành bất động sản, cực nhọc ngày đêm đôi khi phải cân đo xoay sở cho cuộc sống.
Nhiều lúc chúng tôi bị cắt điện thoại, hay không có điện, thậm chí bị đuổi đi.
Những lần như thế, chúng tôi phải sống trong những căn hộ nhỏ của mẹ, chỉ có một hoặc hai phòng, bởi chúng chưa được xây xong, và chúng tôi đều nấu nước tắm trên thềm nóng.
Nhưng bà ấy chưa bao giờ từ bỏ hi vọng, chưa bao giờ, và bà cũng không bao giờ cho phép chúng tôi làm vậy.
Quan niệm tàn bạo này tôi lúc ấy lên 4 và bà đã bảo tôi: "Mẹ là Quỷ đấy." (Tiếng cười) Bà thực dụng kiểu thế đó.
Bà dạy tôi vô số bài học ở đời, nhưng quan trọng nhất là từng ngày, bà đều bảo: "Mellody, con có thể trở thành bất cứ gì con muốn."
Và vì những từ ngữ nhẹ nhàng đó, tôi chịu thức dậy từ sáng sớm vì những từ ngữ khích lệ đó, tôi yêu trường học hơn hết mọi thứ, và vì những từ ngữ đó, trên xe buýt tới trường, tôi mơ những giấc mơ xa vời.
Vì những từ ngữ đó, tôi đứng ở đây, tràn đầy đam mê, yêu cầu các bạn hãy can đảm hơn vì bọn trẻ những người đang mơ cùng những giấc mơ ấy,
trong thời khắc này. (Vỗ Tay). Tôi muốn chúng trông thấy một vị giám đốc trên tivi, và thốt lên: "Con muốn giống như cô ấy," hay: " Chú ấy giống con quá."
Tôi muốn chúng biết rằng mọi sự đều có thể, rằng chúng có thể vươn đến chúng hằng mong ước rằng chúng sẽ được chào đón tại bất kì công ty nào, thậm chí là dẫn đầu công ty đó.
Ý tưởng về vùng đất của tự do cái nôi của những người quả cảm, đã dần ăn sâu vào hệ thống nước Mĩ.
Mĩ, khi gặp thử thách, ta ngang nhiên đối mặt, không hề nhún nhường.
Chúng ta hiên ngang, quyết tâm.
Thế nên, lúc này, tôi yêu cầu bạn hãy thể hiện sự can đảm ấy.
Hãy táo bạo.
Tôi yêu cầu bạn đừng bỏ lại thứ gì.
Đừng bỏ lại bất kì trẻ em nào.
Đừng trở nên mù màu, ngược lại, hãy cảm màu hơn, để mọi đứa trẻ biết được tương lai của chúng thực sự quan trọng và tất cả ước mơ đều
có thể thành hiện thực.
Xin cám ơn. (Vỗ Tay) Xin cám ơn rất nhiều. Cám ơn. ( Vỗ Tay)
Tôi muốn giới thiệu với các bạn một thứ thứ mà các ảo thuật gia thời Victoria
mô tả như là một cỗ máy kỳ diệu một cỗ máy tự động một cỗ máy biết suy nghĩ.
Hãy làm quen với EDI
Cậu ấy đang ngủ. Hãy đánh thức cậu ấy nào.
EDI, EDI
Những máy móc trình diễn kiểu này rất phổ biến trên khắp Châu Âu.
Khán giả kinh ngạc khi thấy chúng chuyển động.
Đó là khoa học viễn tưởng, kỹ thuật robot trong thời kỳ tiền-điện tử, máy móc vượt quá những gì mà công nghệ thời Victoria có thể tạo ra, thứ mà sau này được biết đến với cái tên "robot."
EDI: Robot. Một từ ra đời vào năm 1921 trong truyện khoa học viễn tưởng của nhà viết kịch người Séc Karel Čapek.
bắt nguồn từ từ "robota"
có nghĩa là "cưỡng bức lao động"
Nhưng những robot này thì không thật.
Chúngkhông thông minh.
Chúng chỉ là một ảo giác, một sự kết hợp thông minh giữa kỹ thuật cơ khí và nghệ thuật đánh lừa trong ảo thuật.
EDI thì khác.
EDI là thật.
EDI: Tôi cao 176cm.
MT: Cậu ấy nặng 136kg.
EDI: Tôi có 2 cánh tay 7 trục MT: Lõi cảm biến EDI: Một hệ thống phát hiện sóng âm 360 độ. đi kèm với bảo hành.
MT: Chúng ta yêu robot.
EDI: Xin chào, Tti là EDI. Chúng ta kết bạn nhé.
MT: Chúng ta bị hấp dẫn bởi khả năng tạo ra những phiên bản cơ học của chính mình.
Chúng ta tạo ra chúng trông giống chúng ta, hành động như chúng ta và suy nghĩ như chúng ta.
Một robot hoàn hảo sẽ không có gì khác với con người, và điều đó khiến ta sợ hãi.
Trong câu chuyện đầu tiên, robots chống lại người đã tạo ra chúng.
Một trong những nét chủ đạo của khoa học viễn tưởng.
EDI: Ha ha ha. Bây giờ anh là nô lệ Chúng tôi, robot, sẽ là người thống trị.
Thế giới của anh là của chúng tôi. MT: Như tôi đã nói, ngoài khuôn mặt và cơ thể mà ta cung cấp ta không thể đọc được những ý định của robot, điều đó làm ta lo lắng.
Khi ai đó đưa cho bạn một vật, bạn có thể đọc được ý định trong mắt, khuôn mặt hay ngôn ngữ cơ thể của họ.
Điều đó không đúng với robot.
Bây giờ, việc này sẽ đi theo 2 hướng.
EDI: Wow!
MT: Robots không thể lường trước hành động của con người
EDI: Anh biết không, con người thật khó đoán, không có lý trí nữa chứ.
Tôi hoàn toàn không có khái niệm về việc các anh sẽ làm gì tiếp theo điều đó khiến tôi sợ hãi.
MT: Đó là lí do tại sao con người và robot khó làm việc cùng nhau.
Tai nạn là không tránh khỏi.
EDI: Ô, nó làm tôi đau.
MT: Xin lỗi cậu. Một cách để thuyết phục con người rằng robot thì an toàn là tạo ảo giác về sự tin tưởng.
Cũng như người thời Victoria làm giả sự tuyệt vời của máy móc, chúng ta có thể thêm vào một lớp lừa dối để cảm thấy thoải mái hơn với bạn bè robot của mình.
Với ý nghĩ đó, tôi đã dạy EDI một trò ảo thuật.
Sẳn sàng chưa, EDI? EDI: Rồi, Marco
Abracadabra.
MT: Abracadabra?
EDI: Phải. Đó là tất cả của ảo tưởng, Marco.
Thôi nào, tiếp tục đi.
MT: Ảo thuật tạo ra ảo ảnh của một thực tế bất khả thi.
Công nghệ cũng có thể làm như vậy.
Alan Turing, người tiên phong về trí tuệ nhân tạo, đã nói về việc tạo ra ảo tưởng rằng máy móc có thể suy nghĩ.
EDI: Một máy tính xứng đáng được gọi là thông minh nếu nó lừa được con người tin rằng nó là con người.
MT: Nói cách khác, nếu ta chưa có giải pháp về công nghệ, liệu ảo giác có thể phục vụ cùng một mục đích trên?
Để tạo ra ảo giác robot, chúng tôi đưa ra các quy tắc đạo đức mà tất cả robot phải tuân theo.
EDI: Robot không được phép làm hại con người, hay đứng nhìn họ bị tổn hại mà không làm gì cả.
Cảm ơn, Isaac Asimow
MT: Chúng ta nhân tính hóa máy móc
cho chúng một gương mặt thân thiện một giọng nói làm yên lòng.
EDI: Tôi là EDI
Tôi được vận hành tại TED vào tháng 3 năm 2014
MT: Chúng ta để chúng làm chúng ta vui.
Quan trọng nhất, chúng ta cho chúng thấy sự tồn tại của chúng ta.
EDI: Marco, anh đang đứng trên chân tôi!
MT: Xin lỗi. Chúng ý thức về sự mong manh của chúng ta và sẽ di chuyển sang một bên nếu ta đến quá gần, và sẽ giải thích việc không thể tiên đoán hành động của chúng ta.
Và theo tiếng gọi của ảo tưởng công nghệ, ta có thể lờ đi nỗi sợ của chính mình và tương tác thật sự.
(Âm nhạc) Cảm ơn
EDI: Cảm ơn
(Vỗ tay) (Âm nhạc) MT: Như vậy đấy. Cảm ơn mọi người Cảm ơn cậu, EDI EDI: Cảm ơn anh, Marco
(Vỗ tay)
Hồi còn là một sĩ quan trẻ, người ta bảo tôi hãy tin vào trực giác dũng cảm hành động theo nó, Và cái tôi học được là trực giác thường sai.
Mùa hè năm 2010 tin về hàng loạt tài liệu mật bị lộ lan ra ngoài Lầu năm góc
gây sốc cho cả thế giới làm chao đảo chính phủ Mỹ Người ta đặt ra nhiều câu hỏi bởi một số lượng thông tin bị lộ và ảnh hưởng tiềm ẩn của nó là khá lớn.
Một trong những câu hỏi đầu tiên được đặt ra là sao mà một sĩ quan trẻ lại có thể truy cập vào ngần ấy thông tin?
Sao ta có thể để những thông tin nhạy cảm vào tay một người trẻ tuổi ?
Mùa hè năm 2003, tôi được giao chỉ huy một biệt đội, rải khắp Trung Đông chống lại tổ chức al Qaeda.
Lực lượng chủ yếu của chúng tôi ở bên trong Iraq, và đặc vụ là đánh bại tổ chức này tại Iraq.
Tôi đã ở đó hơn 5 năm tập trung vào cuộc chiến kì lạ, khó khăn và tồi tệ và để lại nhiều thiệt hại cho người dân vô tội.
Chúng tôi làm tất cả những gì có thể để ngăn chặn al Qaeda và những kẻ ném bom tự sát xúc tác của bạo lực.
Chúng tôi nâng cao khả năng chiến đấu, phát triển những thiết bị mới, chúng tôi nhảy dù, bay trực thăng, dùng tàu nhỏ, lái xe , hành quân đường bộ tiếp cận mục tiêu đêm này qua đêm khác để ngăn chặn sự tàn sát mà mạng lưới này gây ra.
Chúng tôi đổ máu Chúng tôi chết đi và chúng tôi tàn sát để ngăn chặn tổ chức đó tàn sát người dân Iraq.
Chúng tôi làm việc cần làm theo cách được dạy bảo. rằng việc giữ bí mật là một phần trong ADN.
Đó là sự bảo mật thông tin,
là ý nghĩ cho rằng thông tin là mạch máu là cái giữ cho con người được an toàn.
Chúng tôi có cảm giác rằng khi hoạt động trong tổ chức điều quan trọng là giữ kín thông tin bên trong tổ chức ấy, và chỉ đưa thông tin cho người thật sự cần được biết.
Vậy ai là cần được biết ?
Ai cần, ai phải biết thông tin đó để thực thi phần việc quan trọng mà bạn đã giao cho họ ?
Trong thế giới liên kết chặt chẽ này thật khó để phỏng đoán
khó mà biết được ai cần thông tin và ai không.
Tôi từng làm việc với tổ chức tình báo và than phiền về việc thiếu thông tin, họ nhìn tôi và hỏi "Ông thiếu thông tin nào? "(tiếng cười) "Nếu tôi biết thì đâu có vấn đề gì"
Chúng tôi nhận ra
mình phải thay đổi văn hoá thông tin
đập đổ những bức tường phải chia sẻ
đi từ việc ai cần được biết sang việc ai chưa biết, và cần phải thông báo cho họ nhanh nhất có thể.
Sự thay đổi văn hóa trong tổ chức mà việc giữ bí mật đã được "khắc cốt ghi tâm".
Chúng tôi bắt đầu bằng việc ra khỏi văn phòng phá vỡ những bức tường dựng nên "phòng nhận thức tình huống" vào mùa hè năm 2007 điều này được chứng minh bằng việc
chúng tôi lấy được ghi chép nhân sự về những người mang lính đánh thuê đến Iraq.
Khi có được ghi chép nhân sự đó, đáng lẽ phải giấu đi chúng tôi đã chia sẻ với tổ chức tình báo, và cố gắng hợp tác với họ.
Nhưng khi hỏi một cán bộ tình báo "Chúng ta làm gì đây?"
ông ta trả lời "Ông tìm thấy chúng mà"
"Ông có thể tiết lộ chúng"
"Ta có thể tiết lộ chúng ư?
Lỡ quân địch biết được..."
"Đó là ghi chép nhân sự của họ mà"
(tiếng cười) Và chúng tôi đã làm thế, nhiều người không hài lòng về điều này nhưng khi truyền thông tin đi chúng tôi chợt nhận ra thông tin chỉ có giá trị khi tới tay người có khả năng biến nó thành giá trị .
Thông tin mà tôi biết hoàn toàn là vô ích nếu tôi không thể làm điều gì đó tốt hơn từ đó.
Kết quả là, điều chúng tôi làm là thay đổi khái niệm về thông tin, từ "thông tin là sức mạnh" đến "chia sẻ thông tin mới là sức mạnh."
Một biến đổi chủ chốt thay vì chiến thuật mới, vũ khí mới hay bất thứ gì mới nào.
Chúng tôi giờ là một phần của đội nơi thông tin là kết nối cơ bản chứ không phải là bức tường.
Tôi muốn mọi người hít thật sâu và cho hết ra bởi trong cuộc sống, sẽ có những thông tin mà bạn không muốn rò rỉ ra ngoài.
sẽ là một thảm họa khi ai đó tiết lộ bảng điểm hồi đại học của tôi (tiếng cười) Nhưng có sao đâu, tôi sợ một công chức giữ thông tin trong hộc tủ hay két sắt hơn là việc mình bị lộ thông tin Bởi trên hết sẽ có lợi hơn nếu ta chia sẻ.
Xin cảm ơn
(tiếng vỗ tay) Helen Walters : Nếu anh ở đây sáng nay anh đã có thể gặp Rick Ledgett giám đốc đại diện của NSA người đã đáp lại bài nói chuyện của Edward Snowden đầu tuần này.
Anh có cho rằng chính phủ Mỹ nên ân xá cho Edward Snowden ?
Standley McChrystal : Rick đã nói một điều
rất quan trọng : rằng ta không thể biết mọi thứ.
Việc này có hai khía cạnh
một là Edward Snowden đã đưa ra một nhu cầu quan trọng mà ta cần phải hiểu.
Anh ta đã lấy rất nhiều tài liệu mà không hề biết được tầm quan trọng của chúng vì thế tôi nghĩ chúng ta cần tìm hiểu thêm trước khi đưa ra phán quyết về Edward Snowden
HW : cảm ơn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
Kashmir Hill: Sinh nhật tôi năm ngoái, chồng tôi tặng tôi máy Amazon Echo.
Tôi đã hơi ngạc nhiên vì cả hai chúng tôi đều làm việc trong lĩnh vực riêng tư và an ninh.
(Cười) Đó là một thiết bị sẽ ngồi giữa nhà với micrô luôn bật, không ngừng lắng nghe.
Nhưng không chỉ chúng tôi.
Theo một nghiên cứu của NPR và Edison Research, một trên sáu người Mỹ trưởng thành hiện sở hữu một chiếc loa thông minh, nghĩa là nhà nào cũng có một trợ lý ảo,
Kinh khủng thật.
Một tương lai không tốt đang tiến đến rất nhanh.
Hơn thế, các công ty đang bày bán đủ loại thiết bị kết nối internet.
Ta có đèn thông minh, khóa thông minh, toalét thông minh, đồ chơi thông minh, cả đồ chơi tình dục nữa.
Thông minh ở đây là có thể kết nối với internet, tập hợp dữ liệu, và giao tiếp với chủ.
Nhưng khi vật dụng có thể nói chuyện với bạn, chúng có thể nói chuyện với ai nữa?
Tôi muốn tìm hiểu điều đó, nên đã chơi lớn và biến căn hộ một phòng ngủ của tôi ở San Francisco thành nhà thông minh.
Tôi, thậm chí, còn kết nối giường ngủ với internet.
Đến lúc này, tôi vẫn cho rằng nó chỉ theo dõi thói quen ngủ mà thôi.
Tôi có thể nói rằng điều tồi tệ hơn một đêm không ngủ được là hôm sau chiếc giường bảo rằng bạn "không đạt mục tiêu và đạt điểm giấc ngủ thấp."
(Cười) Kiểu "Ờ cảm ơn giường thông minh.
Làm như tao chưa thấy đủ mệt hay sao ấy."
(Cười) Cộng hết, tôi đã lắp đặt 18 thiết bị kết nối internet trong nhà.
Và tôi cũng đã lắp đặt Surya.
Surya Mattu: Chào, tôi là Surya.
(Cười) Tôi giám sát mọi hoạt động của nhà thông minh.
Tôi lắp một bộ định tuyến đặc biệt để quan sát mọi hoạt động trong mạng lưới.
Các bạn hãy nghĩ bộ định tuyến như một lá chắn bảo vệ, bắt buộc đăng nhập vào tất cả các gói tin khi chúng bật và ngắt kết nối với ngôi nhà.
KH: Surya không phải chồng tôi, chúng tôi đều là nhà báo, làm chung ở Gizmodo.
SM: Cảm ơn đã đính chính.
Các thiết bị Kashmir mua -- chúng tôi hứng thú tìm hiểu chúng gửi thông tin gì về với nhà sản xuất.
Và cũng hứng thú tìm hiểu về bức xạ điện tử trong ngôi nhà đối với nhà cung cấp dịch vụ internet.
Chúng tôi thấy được cái ISP thấy, nhưng quan trọng nhất, cái mà họ có thể bán.
KH: Chúng tôi thí nghiệm trong khoảng hai tháng.
Trong hai tháng đó, không giờ nào các thiết bị ngừng hoạt động. cả khi tôi không ở nhà một tuần.
SM: Đúng vậy.
Dựa vào dữ liệu, tôi biết nhà cô ấy thức dậy và đi ngủ khi nào.
Tôi còn biết Kashmir đánh răng khi nào.
Tôi sẽ không kể thói quen đánh răng đâu, tôi muốn nói rằng tôi biết rõ lúc nào cô làm việc ở nhà.
KH: Tôi nghĩ anh cứ kể cho mọi người đi.
SM: Đừng xấu hổ, chỉ là siêu dữ liệu thôi.
Tôi biết khi nào cô ấy mở TV và xem bao lâu.
Sự thật thú vị về gia đình Hill: họ không thường xem TV, nhưng khi xem, thường là rất say sưa.
Chương trình yêu thích: "Difficult People" và "Party Down."
KH: Ờ, đúng rồi. Tôi thích "Party Down."
Một chương trình rất hay, các bạn nên xem nó.
Nhưng chồng Trevor của tôi thích "Difficult People."
Và Trevor đã hơi bực khi anh biết sở thích của ảnh, vì dù là người kết nối TV với bộ định tuyến, anh ấy lại quên rằng TV vẫn đang theo dõi.
Đây không phải lần đầu TV nhà tôi do thám chúng tôi.
Công ty làm ra nó, VIZIO, đã trả khoản phạt 2,2 triệu đôla cho chính phủ hồi năm ngoái, vì đã thu thập dữ liệu trên từng giây về những gì mà hàng triệu người đang xem trên TV, kể cả chúng tôi, và bán chúng cho các nhà môi giới dữ liệu và quảng cáo.
SM: À, trò kinh tế giám sát kinh điển.
Các thiết bị Kashmir mua hầu hết đều báo lên hệ thống hằng ngày.
Nhưng các bạn có biết thiết bị nào báo nhiều nhất?
Amazon Echo.
Nó liên lạc với các máy chủ mỗi ba phút, bất kể bạn có đang sử dụng nó hay không.
KH: Nói chung thì thật khó chịu khi tất cả các thiết bị đều đang liên lạc với máy chủ mà tôi không hề hay biết.
Ý là, tôi sẽ không biết nếu không có bộ định tuyến.
Khi mua thiết bị thông minh, có lẽ bạn nên biết rằng -- bạn sẽ sở hữu thiết bị, nhưng công ty cũng sẽ có được dữ liệu của bạn.
Bạn biết đấy, có lẽ cũng dễ hiểu thôi -- bạn mua một thiết bị kết nối internet, nó sẽ sử dụng internet.
Nhưng thật kỳ lạ khi mua một thiết bị đặt trong một không gian gần gũi như nhà mình và cho phép các công ty theo dõi những hoạt động rất cơ bản của ta.
SM: Rất đúng.
Ví dụ, ai lại quan tâm bạn có thường đánh răng không.
Nhưng hóa ra, có một công ty bảo hiểm nha khoa gọi là Beam.
Họ đã theo dõi các bàn chải thông minh của khách hàng từ năm 2015 -- để tung khuyến mãi cho các gói bảo hiểm, dĩ nhiên.
KH: Tôi biết vài người trong các bạn đang nghĩ: đây là bản hợp đồng của thế giới hiện đại.
Bạn nhượng bộ chút riêng tư, và đổi lại sự tiện lợi hoặc mua được đồ giá rẻ.
Nhưng đó không phải những gì tôi trải nghiệm.
Không hề tiện lợi, nó rất bực bội.
Tôi thừa nhận, tôi thích máy hút bụi thông minh. nhưng nhiều thứ khác trong nhà làm tôi điên tiết: ổ cắm điện bị cắm hết, và tôi đã phải tải về hàng chục ứng dụng điện thoại để kiểm soát mọi thứ.
Rồi mỗi thiết bị đều phải đăng nhập, bàn chải tôi cũng có mật khẩu...
(Cười) Rồi nhất là máy pha cà phê thông minh, như địa ngục vậy.
SM: Sao, thật hả? Máy pha cà phê kết nối không có ích cho cô sao?
KH: Ý tôi là, có lẽ tôi ngây thơ, tôi từng nghĩ nó sẽ rất tuyệt.
Tôi tưởng chỉ cần sáng thức dậy và nói: "Alexa, pha tôi ly cà phê."
Nhưng nó không phải thế.
Chúng tôi phải dùng câu lệnh đặc biệt của hãng mới được.
Đó là: "Alexa, bảo máy Behmor khởi động đi."
Mấy câu này rất khó nhớ đặc biệt vào buổi sáng, trước khi uống cà phê cho tỉnh.
(Cười) Và có lẽ, rất khó nói, bởi vì máy Echo Dot đặt ngay kế bên giường chúng tôi không hiểu chúng tôi nói.
Thế là chúng tôi bắt đầu ngày mới bằng việc gào cái câu này vào Echo Dot.
(Cười) Và Trevor ghét chuyện này.
Anh ấy kiểu: "Xin em, Kashmir, cứ để anh vào bếp và ấn nút pha cà phê là được."
Rồi tôi kiểu: "Không, đừng làm vậy!
Chúng ta phải sống thông minh!"
(Cười) Tôi muốn thông báo với các bạn rằng cuộc hôn nhân của tôi chưa đổ vỡ, nhưng suýt nữa thì tan đấy.
SM: Nếu bạn tính xây nhà thông minh, hi vọng bạn sẽ thấy ít bực bội hơn Kashmir.
Dù sao, những đồ dùng thông minh bạn mua có thể và có lẽ được dùng để tạo hồ sơ và đưa bạn vào tầm ngắm.
Riêng số lượng thiết bị bạn sở hữu có thể dùng để phán đoán khả năng tài chính của bạn.
Facebook đã nghĩ ra công nghệ này và đăng ký bản quyền.
KH: Tất cả lo lắng của bạn về việc bị theo dõi, mỗi khi lên mạng, sắp sửa tiến vào phòng khách.
Có một đồ chơi tình dục gọi là We-Vibe.
Các bạn có thể tự hỏi tại sao thứ này lại kết nối internet, là để cho hai người yêu xa để họ có thể bộc lộ tình yêu từ xa.
Vài hacker tìm hiểu về đồ chơi này và phát hiện ra nó gửi rất nhiều thông tin về cho công ty làm ra nó -- nó được sử dụng khi nào, trong bao lâu, cài đặt rung là gì, độ nóng ở mức nào.
Tất cả được gửi về một cơ sở dữ liệu.
Nên tôi đã liên lạc với công ty, và hỏi: "Sao anh chị lại thu thập những dữ liệu nhạy cảm này?"
Và họ nói: "Rất hữu dụng cho nghiên cứu thị trường đấy."
Họ đang khai thác dữ liệu về cực khoái của khách hàng mình
mà không nói rõ cho họ biết.
Ý tôi là, kể cả không quan tâm về riêng tư, tôi mong các bạn công nhận rằng đó là hơi quá rồi đấy.
SM: Đó là vì sao tôi mua đồ chơi tình dục "khờ".
KH: Đúng lắm.
Rất vui khi biết điều đó.
(Cười) SM: Một thông tin tôi muốn chia sẻ.
(Cười) Các thiết bị Kashmir mua có cả hữu dụng lẫn phiền phúc.
Nhưng chúng có một điểm chung là chia sẻ dữ liệu với công ty làm ra chúng.
Với nhà cung cấp thư điện tử và mạng xã hội, ta đã được nghe rằng dịch vụ là miễn phí, bạn sẽ là sản phẩm.
Nhưng trong thế giới internet, có vẻ, dù trả tiền, bạn vẫn là sản phẩm.
Bạn cần phải tự hỏi: Ai thực sự hưởng lợi từ nhà thông minh, bạn hay công ty khai thác?
KH: Mọi người ở đây đều rất hiểu công nghệ.
Tôi nghĩ hầu hết chúng ta đều hiểu những thứ này kết nối internet và gửi dữ liệu đi.
Và ổn thôi, có lẽ bạn đồng ý với việc sống trong nhà tù thương mại, nhưng người khác thì không.
Ta cần các công ty phải suy nghĩ lại về việc thiết kế các thiết bị ưu tiên sự riêng tư, vì ta không muốn tham gia vào "nghiên cứu thị trường", chỉ vì thiết bị ta mua có kết nối Wi-Fi.
Và tôi phải nói bạn, dù rất cảnh giác, nhưng chuyện này vẫn sẽ xảy ra, bạn rất dễ quên rằng các vật dụng bình thường đó đang dõi theo bạn,
rằng chúng đang quan sát bạn vì trông chúng đâu có giống máy quay.
Chúng có thể giống như...
chà,... dương vật giả.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Trang web của tôi có tính năng, mỗi tuần mọi người gửi những câu hỏi giả định để tôi trả lời, và tôi cố gắng trả lời chúng bằng toán học, khoa học và những câu chuyện hài.
Ví dụ, một người đã hỏi tôi, chuyện gì sẽ xảy ra nếu đánh một quả bóng chày ở góc 90 độ với tốc độ ánh sáng?
Và tôi đã làm một vài phép tính.
Bình thường, khi một vật bay xuyên qua không khí, không khí sẽ bao quanh vật đó, nhưng trong trường hợp này, quả bóng sẽ đi rất nhanh vì thế các phân tử không khí không có thời gian di chuyển ra khỏi đường đi của quả bóng.
Quả bóng sẽ đập vào và đi xuyên qua chúng, va chạm với các phân tử không khí phá vỡ ni-tơ, cac-bon và hi-dro từ quả bóng, phân rã nó ra thành từng hạt nhỏ, và cũng gây ra các làn sóng nhiệt hạch trong không khí xung quanh.
Điều này sẽ dẫn đến một loạt tia X-quang trải rộng ra như dạng bong bóng cùng với các hạt ngoại lai khác, các hạt tinh thể lỏng bên trong, tập trung vào ụ ném bóng (pitcher's mound) và sẽ di chuyển ra khỏi chỗ đó nhanh hơn so với quả bóng.
Tại thời điểm này, trong khoảng 30 nano giây, chốt nhà (home plate) xa tới mức ánh sáng không có thời gian tới được, có nghĩa là người đập bóng vẫn thấy người ném ném bóng và không biết có điều gì sơ suất.
(Cười lớn) Bây giờ, sau 70 nano giây, quả bóng sẽ tới được chốt nhà, hoặc ít nhất, đám mây tinh thể lỏng mở rộng từng là quả bóng, và nó sẽ nhấn chìm cả gậy và người đập bóng và chốt, và người bắt bóng, và cả trọng tài, và bắt đầu làm tan rã tất cả cũng như bắt đầu mang chúng về phía sau đi qua người bắt bóng, cũng bắt đầu tan rã.
Vì vậy, nếu các bạn đang chứng kiến toàn bộ việc này từ một đỉnh đồi, lý tưởng nhất, là ở xa ra. Bạn sẽ thấy một ánh đèn pha lóe lên rồi biến mất trong vài giây, sau đó, một làn sóng chấn động lan rộng ra, xé vụn cây cối và nhà cửa khi nó di chuyển ra khỏi sân vận động, và cuối cùng là một đám mây hình nấm sẽ bay lên từ thành phố đổ nát. (Cười lớn) Vì vậy, các quy tắc của Liên đoàn bóng chày có một chút mơ hồ, nhưng - (Cười lớn) - dưới luật 6.02 và 5.09, tôi nghĩ là trong trường hợp này, người đập bóng có thể được xem như bị ném trúng người, và sẽ đủ điều kiện để đến điểm mốc đầu tiên, nếu nó vẫn còn tồn tại.
Đó là loại câu hỏi mà tôi trả lời, và tôi nói mọi người viết ra những câu hỏi lạ khác nữa,
Đã từng có người viết, nói một cách khoa học, cách tốt nhất và nhanh nhất để giấu một cơ thể là gì?
Anh có thể trả lời sớm không?
Và một người khác viết, có một người viết, anh có thể chứng minh có thể chăng tìm được tình yêu một lần nữa sau khi trái tim anh tan nát?
Và một vài người khác gửi những câu hỏi mà chắc chắn là bài tập về nhà của họ họ muốn tôi làm bài cho họ.
Nhưng cách đây 2 tháng 1 tuần, tôi đã gặp một câu hỏi về Google.
Nếu tất cả các dữ liệu kỹ thuật số trên thế giới được lưu trữ trên những tấm thẻ đục lỗ, thì nhà kho của Google sẽ to dường nào?
Google khá bí mật về những hoạt động của mình, vì thế không ai có thể biết được Google có bao nhiêu dữ liệu, và sự thật là, không ai thật sự biết Google có bao nhiêu trung tâm dữ liệu, ngoài những người của Google.
Và tôi đã thử, tôi đã gặp họ vài lần, cố gắng hỏi nhưng họ chẳng tiết lộ tí gì cả.
Vì thế tôi quyết định sẽ tự mình tìm ra.
Có một vài thứ khiến tôi chú ý ở đây.
Tôi đã bắt đầu với tiền.
Nhìn chung, Google đã từng tiết lộ họ đã tốn bao nhiêu tiền, và điều đó giúp bạn có thể đặt một vài số mũ về việc có bao nhiêu trung tâm dữ liệu đã xây dựng, bởi vì một trung tâm dữ liệu lớn sẽ tiêu tốn một khoản tiền nhất định.
Và bạn cũng có thể đặt số mũ vào số lượng đĩa cứng trên thế giới mà họ đang chiếm, mà tính ra, nó rất đáng kể.
Tôi đã làm một phép tính, tôi nghĩ Goolgle có một ổ cứng bị hỏng mỗi 1 hoặc 2 phút, và họ ném nó đi và thay nó bằng một cái mới.
Vì thế họ đã ném đi rất nhiều.
Và bằng việc nhìn vào số tiền, bạn có thể nghĩ về số lượng trung tâm mà họ có.
Bạn cũng có thể nhìn vào năng lượng.
Bạn hãy nhìn vào lượng điện mà họ tiêu thụ, bởi vì cần một nguồn điện nhất định để chạy các máy chủ. Google làm việc hiệu quả, nhưng họ vẫn có một vài yêu cầu cơ bản, và điều đó giúp bạn có thể khoanh vùng số máy chủ họ có.
Bạn cũng có thể xét đơn vị bộ vuông (SF) ở những trung tâm dữ liệu mà bạn biết, để xem nó lớn dường nào?
Có bao nhiêu phòng?
Có bao nhiêu kệ máy chủ có thể để trong đó?
Và với một vài trung tâm dữ liệu, bạn có lẽ biết được cả 2 thông tin này.
Bạn biết họ đã tốn bao nhiêu, ngoài ra, bởi vì họ có hợp đồng với chính phủ địa phương để được cung cấp năng lượng, bạn cũng sẽ biết họ đã thỏa thuận mua cái gì, vì thế bạn biết họ đã dùng bao nhiêu năng lượng.
Sau đó bạn có thể nhìn vào tỷ lệ của những con số này, và tìm ra thông tìn về một trung tâm dữ liệu, mà bạn không có thông tin, bạn có thể tìm ra nó, nhưng đôi khi bạn chỉ có 1 loại dữ liệu, bạn biết đơn vị bộ vuông, thì bạn cũng sẽ tìm ra có lẽ năng lượng thì tỉ lệ thuận.
Và bạn cũng có thể làm điều tương tự với nhiều số lượng khác, bạn biết đó, với dự đoán về tổng số lượng kho chứa, số lượng máy chủ, số lượng ổ cứng trên mỗi máy chủ, và trong mỗi trường hợp, sử dụng những gì bạn biết để tìm ra một mô hình thu hẹp, bạn sẽ dự đoán được những thứ bạn không biết.
Nó là một vòng tròn xung quanh con số mà bạn muốn tìm.
Và điều này thì rất thú vị.
Toán học thì không phải lúc nào cũng có lợi thế, và thật sự là nó cũng giống như giải một câu đố sodoku.
Tôi xem qua tất cả những thông tin này, dùng 1 hay 2 ngày để nghiên cứu.
Và cũng có vài thứ tôi không xét đến.
Bạn cũng có thể xem xét những thông tin tuyển dụng Google đã đăng.
Nó sẽ cho bạn biết nơi nào có người làm việc.
Đôi khi, khi mọi người tham quan trung tâm dữ liệu, họ sẽ chụp ảnh bằng điện thoại và đăng lên, họ không được phép làm vậy, nhưng có thể biết thông tin theo cách đó.
Và sự thực là, bạn chỉ cần hỏi nhân viên giao bánh pizza.
Hóa ra, họ biết chỗ của những trung tâm dữ liệu Google, ít nhất là biết những nơi có người trong đó.
Tôi suy ra một ước tính, và thấy khá thỏa đáng, đó là có khoảng 10 exabytes dữ liệu trong toàn bộ hoạt động của Google, hoặc có thể là 5 exabytes hoặc hơn trong lưu trữ ngoại tuyến trên các ổ đĩa băng từ. Có nghĩa là, Google thành ra lại là khách hàng lớn nhất của thế giới.
Ước tính này là một lượng dữ liệu đáng kinh ngạc.
Nó nhiều hơn bất kỳ tổ chức nào trên thế giới, mà chúng ta biết.
Có một vài ứng viên khác, đặc biệt là mọi người luôn luôn nghĩ về NSA.
Nhưng sử dụng cùng phương thức này, chúng ta có thể xem xét trung tâm dữ liệu của NSA, và tìm ra, bạn biết đó, ta không biết điều gì đang diễn ra ở đó, nhưng khá rõ ràng là hoạt động của họ thì không cùng quy mô như của Google.
Qua đó, tôi nhận ra là chúng ta có thể trả lời những câu hỏi khác nữa như: Cần đến bao nhiêu tấm thẻ đục lỗ?
Một tấm thẻ đục lỗ có thể chứa khoảng 80 kí tự, và bạn có thể để 2.000 thẻ hoặc hơn trong 1 cái hộp. Bạn để chúng vào, giả sử như, khu vực nhà tôi ở New England, nó có thể che phủ toàn bộ khu vực này lên đến độ sâu khoảng 5 km, có nghĩa là sâu gấp 3 lần các sông băng trong thời kỳ băng hà cuối cùng cách đây khoảng 20.000 năm.
Vì thế điều này không thực tế, nhưng tôi nghĩ, đó là câu trả lời khả dĩ nhất mà tôi có thể có.
Tôi đăng nó lên trang web.
Tôi đã viết như vậy. Và tôi không hy vọng sẽ có câu trả lời từ Google, bởi vì tất nhiên họ đã rất bảo mật, họ đã không trả lời câu hỏi của tôi, và vì thế, tôi chỉ để nó đó và nói, à, tôi nghĩ, không bao giờ biết đâu.
Nhưng một thời gian sau, khoảng vài tuần sau đó, tôi nhận được một tin nhắn từ Google: ai đó gửi một bao thư cho bạn.
Nên tôi đến đó và lấy, rồi mở nó ra, và nó là những tấm thẻ đục lỗ. (Cười lớn) Thẻ đục lỗ thương hiệu Google.
Và trên những tấm thẻ này, có một loạt các lỗ, và tôi nói: Cảm ơn, cảm ơn! Nhưng trong này có gì nhỉ?
Tôi cài một số phần mềm và bắt đầu đọc thẻ, quét nó, và hóa ra, nó là một câu đố.
Đó là một loạt các mã, nên tôi nhờ vài người bạn nữa, và chúng tôi giải mã nó, rồi bên trong nó là một mã khác, trong đó có một vài phương trình, và thế là chúng tôi ngồi giải phương trình. Cuối cùng đã xuất hiện một tin nhắn từ Google, đó là câu trả lời của họ cho bài viết của tôi, và nó là: "Miễn bình luận!"
(Cười lớn) (Vỗ tay) Tôi yêu thích việc tính toán những thứ như vậy, không phải vì tôi thích làm toán.
Tôi đã làm rất nhiều bài toán, nhưng tôi không thích toán thuần túy.
Cái tôi thích là nó giúp bạn từ những gì đã biết, chỉ nhờ di chuyển các kí hiệu trên một tờ giấy, có thể tìm ra điều mình không biết, khiến mình kinh ngạc.
Tôi cũng nhận được rất nhiều câu hỏi ngu ngốc, và tôi yêu toán vì có khi nó cho tôi sức mạnh để trả lời những câu hỏi đó,
cũng có khi không.
Đây là một câu hỏi từ một bạn đọc, một độc giả vô danh, và chủ đề chỉ là "Khẩn cấp", và đây là toàn bộ bức thư: "Nếu mọi người có bánh xe và có thể bay, làm sao chúng ta phân biệt họ với máy bay?"
Khẩn cấp. (Cười lớn) Và tôi nghĩ có một vài câu hỏi, toán học không thể trả lời được.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi giả sử rằng tất cả mọi người ở đây đều đã xem một video của TED Talk trên mạng.
Bởi vì điều mà tôi sắp trình diễn sau đây
là đoạn nhạc trong những video của TED Talk online.
(nhạc) Tôi sẽ chỉnh cho nhạc chậm lại vì ở tốc độ chậm, âm thanh nghe sẽ rất tuyệt.
(nhạc) Ken Robinson: Chào buổi sáng.
Bạn khỏe không? Mark Applebaum (MA): Tôi sẽ... Kate Stone (KS): ... phối một đoạn nhạc
MA: Tôi sẽ phối nhạc như đang kể một câu chuyện
Tod Machover: Một câu chuyện chưa ai từng biết đến.
KS: Tôi có một bộ giảm âm.
Julian Treasure: Tôi gọi nó là bộ mixer.
KS: Hai bàn xoay.
Chris Anderson: Khi bạn xoay chúng, vòng quay bắt đầu chuyển động.
Dan Ellsey: Tôi luôn yêu thích âm nhạc.
Michael Tilson Thomas (MTT): Đó là hợp âm, giai điệu, tâm trạng hay thái độ?
Daniel Wolpert: Cảm nhận mọi điều đang diễn ra trong cơ thể.
Adam Ockelford: Có một bộ máy xử lý âm nhạc tuyệt vời trong chính não bạn.
MTT: Dùng máy tính và thiết bị phối âm để tạo ra sản phẩm. Đó là một ngôn ngữ vẫn đang phát triển.
Và ở thế kỷ 21.
KR: Bật radio lên. Hoặc đến các sàn nhảy.
Bạn sẽ thấy điều mọi người làm: lắc lư theo điệu nhạc.
Mark Ronson: Đây là phần tôi thích nhất.
MA: Bạn phải có đồ chặn cửa.
Nó rất quan trọng TM: Chúng ta đều rất yêu âm nhạc.
MTT: Những bài thánh ca, những điệu nhảy, những bản ballads và những hành khúc.
Kirby Ferguson and JT: Bản phối là âm nhạc là những giai điệu mới ra đời từ những bản nhạc cũ.
Ryan Holladay: Pha trộn một cách liền mạch.
Kathryn Schulz: Và đó là cách mà nó diễn ra.
MTT: Điều gì xảy ra nếu không còn âm nhạc nữa?
KS: Yay!
(vỗ tay) Rõ ràng là tôi đã xem rất nhiều bài nói chuyện của TED
Ban đầu khi được mời tới nói chuyện tại TED, Tôi phân vân về chủ đề mà mình sẽ trình bày. Và thế là tôi bắt đầu xem lại rất nhiều những bài nói chuyện của người khác, Và rõ ràng đó là điều tệ nhất bạn có thể làm vì bạn sẽ rơi vào tình trạng hoảng loạn và nghĩ rằng mình chưa có thành tựu gì lớn như việc chinh phục Bắc Cực.
Tôi cũng không đủ khéo léo để tự tạo ra điện cho nơi mình sống.
Thật ra, tôi đã lãng phí phần lớn đời mình để làm DJ trong các hộp đêm và làm nhà sản xuất nhạc pop.
Nhưng tôi vẫn tiếp tục xem những video bài nói chuyện vì tôi là một kẻ cực đoan và thậm chí, giống như Michael Tilson Thomas hay Tod Machover, đã thấy được niềm đam mê xuất phát từ bản năng của họ khi nói về âm nhạc. Nó thật sự đã khuấy động cái gì đó trong tôi và tôi khá non nớt so với những người nhiệt tình nói về sức mạnh của âm nhạc.
Và tôi bắt đầu ghi chú lại trên những tờ ghi chú nhỏ mỗi khi nghe được điều gì đó đánh vào tâm trí tôi một hợp âm, đó là một lối chơi chữ hoặc điều gì tôi nghĩ mình có thể sử dụng, và không lâu sau đó, studio của tôi trông như thế này, như là của John Nash trong "Beautiful Mind"
Xem những buổi nói chuyện của TED còn hay ở chỗ khi bạn xem một video hay, đột nhiên bạn muốn nhà diễn giả ấy là bạn thân của mình, phải vậy không? Dù chỉ cho một ngày thôi cũng được.
Họ có vẻ là người tốt.
Bạn sẽ cùng họ đạp xe, có thể cùng chia sẻ một que kem
Bạn sẽ học được rất nhiều.
Và thỉnh thoảng họ sẽ cảm thấy chán nản và quở trách bạn vì bạn không thể bắt kịp dù chỉ một nửa những điều chuyên môn mà họ liên tục nhắc đến.
Nhưng rồi họ nhớ ra rằng bạn cũng chỉ là một người vô cùng bình thường, hiểu biết có hạn chưa học xong đại học, và có thể họ sẽ bỏ qua cho bạn, và cưng nựng bạn như với một chú cún.
(cười) Nào mọi người, yeah, trở lại thế giới thực, có lẽ ngài Ken Robinson và tôi cuối cùng sẽ không trở thành những người bạn thân nhất.
Ông sống ở tận L.A, và tôi nghĩ là ông rất bận rộn, nhưng với những công cụ mà tôi có - công nghệ cùng bản năng tiếp cận để sản xuất âm nhạc của tôi - tôi có thể gói gọn sự tồn tại của chúng ta vào một sự kiện được phổ biến rộng rãi, như là các bạn vừa xem.
Tôi có thể nghe thấy thứ mình yêu thích trong một bản tin và tôi có thể tiếp nhận nó và đưa bản thân mình vào bài tường thuật ấy, hay là cả việc thay đổi nó nữa.
Tóm lại, đó là điều tôi cố gắng thực hiện với những thứ này, nhưng quan trọng hơn hết đó là điều âm nhạc của 30 năm qua đã làm.
Đó chính là một điều lớn lao.
Các bạn thấy đấy, 30 năm trước, các bạn có những bản thu âm kỹ thuật đầu tiên, và chúng đã thay đổi mọi thứ chỉ qua một đêm.
Đột nhiên, các nghệ sĩ có thể lấy mẫu từ bất kỳ thứ gì và tất cả mọi thứ đã xuất hiện trước đó, từ trống lười của Funky Meters, cho tới tiếng bass đệm của Ron Carter, làm nhạc nền cho chương trình "The Price Is Right" (Hãy chọn giá đúng).
Những album giống như "3 Feet High and Rising" của De La Soul và "Paul's Boutique" của Beastie Boys đã học tập được từ nhiều thập kỷ của âm nhạc phòng thu và tạo ra những tuyệt phẩm âm thanh phân tầng và trở thành những Sgt. Peppers vào thời của họ.
Họ không lấy những bản thu âm cũ bởi họ quá lười để tự viết nên những bản nhạc của mình.
Họ không lấy những bản thu âm cũ nhằm thu lợi vì sự giống nhau với bản gốc.
Thực chất, đó hoàn toàn là việc sao chép những thứ vô cùng mơ hồ, chỉ trừ vài trường hợp cực kỳ rõ ràng như Vanilla Ice với "doo doo doo da da doo doo" mà chúng ta biết tới.
Nhưng điểm mấu chốt là, họ sao chép những bản thu âm này vì họ nghe thấy dường như có điều gì đó trong những bản nhạc ấy đang nói với họ làm cho họ ngay lập tức muốn đưa chính bản thân mình vào việc viết một câu chuyện cho bản nhạc đó
Họ nghe bản nhạc, và muốn trở thành một phần trong đó, và đột nhiên họ thấy chính mình có những công cụ kỹ thuật có thể làm được điều đó, không khác việc những bản Delta blues mang đến cho Stones hay Beatles hay Clapton những hợp âm mới, và họ thấy được sự cần thiết phải lấy những bản nhạc đó bằng những công cụ họ có.
Bạn biết đấy, trong âm nhạc chúng ta lấy thứ chúng ta yêu thích và sáng tạo thêm cho nó.
Tôi muốn chơi một bản nhạc cho các bạn.
(Bài hát: "La Di Da Di" bởi Doug E.Fresh & Slick Rick) Đó là "La Di Da Di" và đó là bản nhạc đứng thứ năm trong số những bản nhạc được sao chép lại nhiều nhất từ trước đến nay.
Nó đã được sao chép lại tới 547 lần.
Nó được tạo bởi hai huyền thoại hip-hop vào năm 1984 Slick Rick và Doug E.Fresh, và cặp kính Ray-ban cùng kiểu tóc cuộn Jheri trông thật quyến rũ.
Tôi mong phong cách này sẽ sớm trở lại.
Dù gì thì, điều này đã đẩy lùi lại kỷ nguyên của việc sao chép.
Không có chút sao chép nào trong bản thu này mặc dù tôi đã tìm hiểu trên mạng tối qua, ý tôi là vài tháng trước, rằng "La Di Da Di" có nghĩa, đó là một lối nói của người Cockney vào những năm 80 ở Anh Quốc, vì vậy có thể sẽ có một bản phối của Mrs. Patmore của "Downtown Abbey" sắp ra mắt, hoặc một lúc nào đó khác.
Doug E. Fresh đã tự beat box
còn trong bản thu chính là giọng của Slick Rick và bởi chất giọng lên xuống cực kì quyến rũ của Slick Rick, điều đó đã cung cấp những âm thanh và nguyên mẫu cho những bản thu âm nhạc pop sau này
Đó là vào năm 1984.
Đây là tôi vào năm 1984, nếu các bạn có tự hỏi tôi đang làm gì khi đó, cảm ơn các bạn.
Hôm nay cũng là ngày Thứ Năm Hồi Tưởng (Throwback Thursday) rồi.
Tôi khi đó đang đắm chìm trong tình yêu với âm nhạc của Duran Duran, điều đó đang được thể hiện trong trang phục của tôi.
Tôi đứng ở giữa.
Và cách đơn giản nhất mà tôi biết để giúp bản thân trải nghiệm cảm giác muốn được tham gia vào bài hát đó là lập một band nhạc cùng với những người bạn mới-chín-tuổi và chơi "Wild Boys" trong buổi diễn tài năng ở trường.
Đó là những gì chúng tôi đã làm, và nói tóm lại, chúng tôi đã bị la xuống khỏi sân khấu, và nếu như bạn chưa từng có cơ hội trong đời thoát khỏi âm thanh la ó trong một hội trường đầy những học sinh lớp hai và lớp ba tôi mong các bạn thử xem sao. Không vui tí nào đâu.
Nhưng điều đó không quan trọng lắm, vì những điều tôi muốn bằng cách nào đó, chỉ là được trở thành một phần trong quá khứ của bài hát đó dù chỉ là một phút.
Tôi không quan tâm có ai thích nó không.
Tôi yêu bài hát đó, và tôi nghĩ có thể trở thành một phần của nó.
Trong 10 năm tới, "La Di Da Di" sẽ tiếp tục trở thành nguyên mẫu của vô hạn những bản thu âm khác, trở thành những bài hit như "Here Comes the Hotstepper" và "I Wanna Sex You Up".
Snoop Doggy Dogg đã cover lại bài hát trong album ra mắt của anh "Doggystyle" và gọi nó là "Lodi Dodi"
Các luật sư về bản quyền đã tận hưởng việc chỉ trích nó khi đó.
Và rồi bạn tua nhanh tới 1997, và với The Notorious B.I.G. hay Biggie, sao chép lại "La Di Da Di" trong bài hát số 1 của ông có tên "Hypnotize", tôi sẽ bật một phần bây giờ và một phần của Slick Rick để các bạn thấy được họ đã lấy nó từ đâu.
(Nhạc: "Hypnotize" của The Notorious B.I.G.) Và Biggie đã bị sát hại một vài tuần trước khi bài hát ấy chiếm vị trí số một, đó là một trong những thảm họa khủng khiếp nhất của kỷ nguyên hip-hop, nhưng ông ý còn sống năm 13 tuổi khi "La Di Da Di" mới ra mắt, và cậu bé ấy, lớn lên ở Brooklyn, chắc hẳn bài hát đó đã mang lại một số kỷ niệm cho ông ấy.
Nhưng cách ông làm lại bài hát này, như các bạn vừa nghe, là hoàn toàn của ông.
Ông thay đổi nó, tạo nên nó, không có chút gì là ăn cắp ở đó cả.
Đó hoàn toàn là một Biggie hiện đại.
Tôi phải nói đùa như vậy, vì các bạn là những người duy nhất tôi có thể mong là sẽ hiểu được.
Vâng, tôi đang cầu xin đó. (Cười) Ở một phần khác của thế giới nhạc pop và rap, chúng ta sẽ thử điên rồ một chút.
Chúng ta sẽ thoát khỏi những bản sao vô danh mà chúng ta đã tạo ra, và đột nhiên mọi người đang đón nhận những giai điệu khủng của năm 80 như Let's Dance của Bowie, và chúng ta rap trên nền tất cả những bản thu disco.
Những bản thu âm này không tồn tại lâu đến thế.
Các bạn không nghe chúng bây giờ, bởi vì chúng được vay mượn từ một thời đại quá khắt khe theo đúng nghĩa rộng của nó.
Bạn không thể đột nhiên luyến tiếc quá khứ.
Những bài hát này làm người nghe cảm thấy buồn nhớ.
Ta phải lấy những yếu tố này và tạo thêm điều gì đó mới mẻ cho nó, điều mà tôi đã học được khi tôi làm việc với một Amy Winehouse quá cố tuyệt vời trong album "Back to Black" của cô.
Có rất nhiều ý kiến về âm thanh của album mà tôi và Salaam Remi, một nhà sản xuất khác, đã tạo nên, cách mà chúng tôi tạo được thứ âm thanh đã biến mất từ lâu, nhưng nếu không có Amy Winehouse với lời nhạc mang đậm nét tính cách thế kỷ 21 với những nổi loạn viết về sự phục hồi, về Roger Moore và nhắc tới cả Slick Rick, thì tất cả có lẽ đã trở thành một sản phẩm cóp nhặt, thật sự là như vậy.
Hãy tưởng tượng bất kỳ ca sĩ nào của thời đại ấy hát đi hát lại lời nhạc cũ.
Nó đã có thể trở nên nhạt nhẽo.
Ý tôi là, thật sự thì Amy tôi và Salaam đều có tình yêu với dòng nhạc gospel, soul, blue và jazz điều đó được thể hiện rõ nét khi các bạn nghe những bản nhạc này.
Cô ấy đã mang tới những nguyên liệu tạo nên sự cấp thiết cho thời kì đó.
Vì vậy nếu chúng ta xét thời điểm hiện tại, với một thành công văn hóa là Miley Cyrus, cô ấy tự biên lại "La Di Da Di" cho toàn bộ thế hệ của mình, và giờ ta sẽ nghe một đoạn của Slick Rick và xem cô ấy đã thay đổi nó thế nào.
(Nhạc: "La Di Da Di" của Slick Rick & Doug E. Fresh) (Nhạc: "We Can't Stop" của Miley Cyrus) Vậy Miley Cyrus và cả những người đồng sáng tác đều chưa hề sinh ra trong thời "La Di Da Di" ra mắt đã tìm thấy trong bài hát này một điều gì đó liên hệ đầy ý thức tổng hợp với dòng nhạc pop và giờ đây, với rất nhiều những biến đổi từ bản gốc, họ đã mang nó đến cho cả một thế hệ mà sau này có thể sẽ gắn liền với nó.
Từ buổi đầu của thời đại sao chép lấy mẫu, đã có rất nhiều tranh cãi không ngừng về giá trị pháp lý của những bản nhạc có chút sao chép.
Bạn biết đấy, hội đồng Grammy có nói rằng nếu như bài hát của bạn có một phần lời hay giai điệu đã có sẵn, bạn không đủ tư cách nhận giải bài hát của năm.
Những người cuồng rock là những người phân biệt nhưng chỉ với nhạc rock, thường xuyên sử dụng những lý lẽ Đó là thế giới thực. Đó là thế giới thực.
Họ liên tục sử dụng lý lẽ này để hạ thấp dòng nhạc rap và pop hiện đại và những lý lẽ ấy hoàn toàn không liên quan, bởi vì điều đó không còn đúng nữa.
Chúng ta sống ở thời đại sao lưu mẫu.
Chúng ta lấy những thứ ta yêu thích và sáng tạo thêm cho chúng.
Đó là cách thức nó diễn ra.
Và khi chúng ta thực sự thêm vào điều gì đó đặc biệt và độc đáo và chúng ta gắn liền nó với chặng đường âm nhạc của mình, thì khi đó ta có khả năng trở thành một phần trong quá trình phát triển của thứ âm nhạc ta yêu thích và liên kết với nó một khi nó trở thành điều gì đó mới mẻ một lần nữa.
Vì vậy tôi muốn chơi một phần nhạc nữa mà tôi đã tạo nên cho các bạn tối nay, và nó được kết hợp bởi hai bài nói chuyện đầy cảm hứng của TED mà tôi đã xem.
Một là của nhạc công piano Derek Paravicini, một người bị mù mắc chứng tự kỷ nhưng lại là một thiên tài khi chơi piano, và Emmanuel Jal, từng là một đứa trẻ phải đi lính tới từ miền Nam Sudan, một nhà thơ ngôn từ nói và một rapper.
Và một lần nữa dù thật đáng ghét, tôi tự mình in dấu bản thân vào lịch sử âm nhạc của những bài hát này, nhưng tôi không thể không làm vậy, vì đây là những gì tôi yêu thích, và tôi muốn nghịch chúng.
Vì vậy tôi mong các bạn thưởng thức nó.
Bắt đầu nào. Hãy nghe âm thanh của TED lần nữa, nhỉ?
(Nhạc) Cảm ơn các bạn rất nhiều.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Tôi nghiên cứu kiến ở sa mạc, rừng nhiệt đới, cả trong bếp nhà mình, và quanh thung lũng Silicon nơi tôi đang sinh sống.
Tôi nhận ra rằng loài kiến tương tác khác nhau trong môi trường khác nhau, khiến tôi nghĩ qua chúng, ta hiểu thêm về những hệ thống khác, như não bộ và mạng dữ liệu mà ta thiết kế, thậm chí, cả về ung thư.
Những hệ thống này có một điểm chung là không có kiểm soát trung ương.
Cộng đồng kiến gồm những con kiến thợ là kiến cái vô sinh -- bạn sẽ thấy chúng đi vòng vòng -- và có một hay nhiều con cái sinh sản chỉ có chức năng đẻ trứng.
Chúng không hề ra lệnh.
Dầu được gọi là kiến chúa, chúng không ra lệnh cho các con khác.
Trong cộng đồng kiến, không có ai lãnh đạo, những hệ thống kiểu này không có điều khiển trung ương mà được điều phối qua những tương tác giản đơn.
Kiến tương tác bằng mùi.
Chúng đánh hơi bằng ăng-ten, và tương tác qua đó, khi một con kiến chạm vào ăng-ten của con khác, nó sẽ biết, ví dụ, con kiến kia cùng tổ với mình không, nhiệm vụ con kiến đó là gì.
Trên đây bạn thấy nhiều con đang di chuyển và tương tác trong một khay thí nghiệm có các ống nối tới 2 khay khác.
Khi 2 con kiến gặp nhau, bất luận chúng là ai, chúng đều không truyền đi bất kỳ tín hiệu hay thông điệp phức tạp nào.
Điều quan trọng với chúng là số lần gặp nhau.
Tất cả nhưng tương tác này hợp thành một mạng lưới.
Đây là mạng lưới bầy kiến bạn thấy chúng di chuyển quanh cái khay và chính hệ thống luôn dịch chuyển này sản sinh hành vi của cộng đồng này, ví như tất cả đang trốn trong tổ, hay có bao nhiêu con ra kiếm ăn.
Não bộ cũng hoạt động tương tự, nhưng cái hay về loài kiến là ta thấy được toàn mạng lưới khi nó vận hành.
Có hơn 12.000 loài kiến, trong mỗi môi trường từng biết, và chúng tương tác mỗi khác nhằm phù hợp với những thách thức trong môi trường.
Một thách thức môi trường quan trọng hệ thống nào cũng phải đối mặt với chính là giá vận hành, cần có gì để vận hành hệ thống.
Một thách thức khác nữa là tài nguyên, tìm kiếm và thu gom tài nguyên.
Trong sa mạc, giá vận hành rất cao bởi nước rất khan hiếm. Những chú kiến ăn hạt mà tôi nghiên cứu ở sa mạc phải dùng nước để kiếm ra nước.
Có một con kiến ra ngoài kiếm mồi, tìm hạt dưới cái nắng như thiêu như đốt, nó bị mất nước.
Nhưng cả cộng đồng lại có nước nhờ chuyển hóa chất béo có trong hạt mà chúng ăn.
Trong môi trường này, những tương tác được dùng để vận hành việc kiếm mồi.
Một con kiến đi kiếm ăn sẽ không ra ngoài nếu không tương tác đủ với những con kiến kiếm mồi trở về. Các bạn thấy lũ kiến đang tha mồi về đi qua ống để vào tổ, lại gặp những con khác đi ra lên đường kiếm mồi.
Rất hợp lí trong trường hợp này, vì ngoài kia có càng nhiều thức ăn thì lũ kiến càng chóng kiếm được mồi, và càng nhanh quay về, nên lũ kiến mới đi ra kiếm ăn lại càng đông lên.
Hệ thống cứ thế vận hành nếu không có gì xảy ra.
Vậy chức năng tương tác đã điều phối lũ kiến đi kiếm ăn.
Chúng tôi đã nghiên cứu sự tiến hóa của hệ thống này.
Trước hết, nó khác nhau.
Hóa ra các cộng đồng là khác nhau.
Vào ngày khô, có những cộng đồng bớt kiếm ăn, nên chúng khác biệt về cách quản lý sự đánh đổi giữa việc chịu mất nước nhằm đi kiếm hạt về và việc có lại nước từ hạt.
Chúng tôi gắng tìm hiểu tại sao vài cộng đồng ít chịu kiếm ăn hơn, bằng việc coi lũ kiến như những nơ-ron, và dùng mô hình của khoa học thần kinh.
Cũng như nơ-ron tích lũy kích thích từ những nơ-ron khác để kích hoạt, một chú kiến tích lũy kích thích từ những con kiến khác để quyết định có đi kiếm ăn không.
Chúng tôi muốn tìm ra liệu có sự khác biệt nhỏ nào trong các cộng đồng về lượng tương tác mỗi con kiến cần để sẵn sàng ra ngoài kiếm ăn, khi cộng đồng ấy ít đi kiếm ăn.
Điều này làm nảy ra một câu hỏi tương tự về não bộ.
Ta nói đến não nói chung, nhưng đương nhiên, mỗi bộ não lại khác nhau, có lẽ một vài cá nhân hay hoàn cảnh trong đó những đặc tính điện của nơ-ron đòi hỏi cần nhiều kích thích hơn để được kích hoạt, khiến có sự khác biệt trong chức năng não.
Để hỏi câu hỏi về sự tiến hóa, ta cần biết về thành công của sinh sản.
Đây là bản đồ của vùng nghiên cứu mà tôi đã lần theo các cộng đồng kiến thợ suốt 28 năm, bằng tuổi thọ của một cộng đồng kiến.
Mỗi chấm là một cộng đồng kiến và kích cỡ chấm biểu diễn các thế hệ con cháu chúng có, bởi chúng tôi có thể dùng biến thể gen để tìm cộng đồng bố mẹ tương ứng với cộng đồng con cái, tức tìm được cộng đồng nào là con cái của con kiến chúa, được sinh ra từ cộng đồng cha mẹ nào.
Tôi quá ư xúc động khi sau bao năm, đã tìm ra, ví dụ, ở cộng đồng 154, tôi đã quan sát nó hàng năm, có một bà kiến đã lên chức bà cố.
Đây là gia đình con gái của bà, đây là gia đình cháu bà kiến ấy, và đây là gia đình của cô chắt gái.
Khi thực hiện điều này, tôi nhận ra những cộng đồng con cái cũng giống cộng đồng cha mẹ trong cách chọn lựa ngày nào nóng quá, sẽ không ra ngoài kiếm ăn, và nhà của lũ kiến con cháu xa nhà cha mẹ tới mức chúng hiếm khi gặp nhau nên lũ kiến con cháu này không thể học theo cha mẹ được.
Vậy bước tiếp theo là xét xem những biến thể gene có quy định sự giống nhau này không
Rồi tôi đặt câu hỏi ai làm giỏi hơn?
Trong thời gian nghiên cứu, đặc biệt 10 năm qua, đã có một trận hạn hán nghiêm trọng ở Tây Nam Hoa Kỳ, thành ra, các cộng đồng giữ nước, ở trong tổ khi trời nắng nóng, cố hy sinh kiếm càng nhiều thức ăn càng tốt, là những cộng đồng đông con cháu hơn.
Suốt thời gian này, tôi nghĩ cộng đồng số 154 yếu kém hơn rồi, vì vào những ngày khô hạn, chỉ một hàng kiến chậm rãi đi kiếm mồi, trong khi những cộng đồng khác hăng hái đi ra, kiếm được vô khối thức ăn, nhưng thực ra, cộng đồng 154 lại thành công hơn cả.
Đó là một nữ chúa.
Đó là một bà cố kiến hiếm hoi còn sống.
Theo tôi hiểu, đây là lần đầu chúng ta có thể lần theo sự tiến hóa đang diễn ra hành vi thu lượng trong một cộng đồng động vật và tìm ra cơ chế vận hành tốt nhất trong đó.
Giờ đây, Internet dùng các thuật toán để điều hành dòng chảy dữ liệu, cũng giống như cách những con kiến thợ dùng để điều phối dòng kiến đi kiếm mồi.
Sự tương đồng này gọi là gì?
Sẽ có anternet (mạng kiến).
(Vỗ tay) Vậy dữ liệu không rời máy nguồn nếu không nhận được tín hiệu là có đủ dải thông (bandwidth) để truyền đi.
Vào thời kỳ đầu của Internet, khi phí vận hành còn đắt đỏ nhất thiết phải đảm bảo không mất đi dữ liệu nào, thì hệ thống được thiết lập để các tương tác sẽ kích hoạt dòng dữ liệu.
Thật thú vị khi lũ kiến dùng thuật toán cũng giống như thuật toán ta mới nghĩ ra đây, nhưng ta chỉ biết chun chút về thuật toán của loài kiến, và chúng đã có 130 triệu năm để tiến hóa thành những con siêu việt nhất. Tôi nghĩ, có lẽ một vài loài trong số 12.000 loài kiến đều có những thuật toán thú vị cho mạng dữ liệu mà chính ta không ngờ tới.
Vậy khi phí vận hành thấp thì sao?
Phí vận hành thấp ở các vùng nhiệt đới, bởi ở đó ẩm và dễ dàng đi ra ngoài.
Nhưng kiến cũng nhiều và đa dạng ở vùng nhiệt đới nên có nhiều cạnh tranh.
Loài này dùng nguồn tài nguyên nào, loài kia cũng muốn dùng nguồn đó cùng một lúc.
Vậy trong môi trường này, tương tác lại được dùng theo cách ngược lại.
Hệ thống vận hành nếu không có gì tiêu cực xảy ra. Một loài kiến mà tôi nghiên cứu đã vây quanh những cái cây của con kiến tha mồi đi từ tổ đến nguồn thức ăn và ngược lại, cứ vòng quanh như thế, nếu không có gì tiêu cực xảy ra, giống như tương tác với các con kiến thuộc loài kiến khác.
Đây là ví dụ về an ninh của loài kiến.
Ở giữa, có một con kiến chui đầu mình vào để đóng cửa tổ lại khi có tương tác với một loài kiến khác.
Kia là những con kiến nhỏ chạy vòng quanh bụng vểnh lên trời.
Nhưng ngay khi mối đe dọa qua đi, đường vào tổ lại mở ra, có lẽ cũng có tình huống trong an ninh mạng, chi phí vận hành xuống thấp đến mức ta có thể tạm thời chặn truy cập khi có một mối đe dọa khẩn cấp nào đó, rồi sau lại mở cổng, thay vì cố xây một pháo đài hay tường lửa vĩnh viễn.
Một thách thức môi trường khác tất cả các hệ thống phải đối mặt là tài nguyên, tìm và thâu lượm chúng.
Loài kiến đã tìm giải pháp cho vấn đề tìm kiếm tổng hợp, là vấn đề hiện được quan tâm trong ngành rô-bốt học, bởi ta biết rằng thay vì gửi một robot đơn lẻ, phức tạp, đắt tiền đi khám phá một hành tinh khác, hoặc đi tìm kiếm trong một tòa nhà hỏa hoạn, có lẽ sẽ hiệu quả hơn nếu sai một nhóm robot rẻ tiền hơn trao đổi chỉ những thông tin tiểu tiết đó là cách của loài kiến.
Loài kiến Ác-hen-ti-na xây mạng lưới tìn kiếm mở rộng.
Chúng rất giỏi xử lí các vấn đề chính yếu trong tìm kiếm tổng hợp, là cán cân giữa một mặt tìm kiếm kĩ càng một mặt bao quát được một diện tích rộng.
Cách chúng làm là khi có nhiều con trong không gian hẹp, mỗi con tìm kiếm kĩ càng bởi đã có các con khác ngay bên đang tìm kiếm, nhưng khi chỉ có ít con trên diện rộng, chúng cần giãn ra để bao được rộng hơn.
Tôi nghĩ chúng dùng tương tác để đánh giá mật độ, khi đông đúc, chúng hay gặp nhau và tìm kĩ hơn.
Những loài kiên skhacs nhau dùng những thuật toán khác nhau bởi chúng đã tiến hóa để ứng phó với những tài nguyên khác nhau, và có lẽ rất hữu ích khi biết điều này. Gần đây chúng tôi bắt lũ kiến giải một bài toán tìm kiếm tổng hợp trong môi trường khắc nghiệt không trọng lực ở Trung Tâm Không Gian Quốc Tế.
Khi mới xem hình này, tôi nghĩ: Ôi không, chúng xây nhà dựng đứng lên rồi nhưng rồi tồi nhận ra, đương nhiên, cũng chả sao.
Vấn đề ở đây là lũ kiến đã nỗ lực hết sức để trụ lại trên tường hay trên sàn hay bất cứ nơi nào chúng ít được tương tác. Mối quan hệ giữa mật độ đông đúc và tần số gặp nhau đã bị nhiễu.
Vẫn đang phân tích dữ liệu,
tôi chưa biết kết quả.
Sẽ rất thú vị khi biết các loài khác xử trí ra sao trước vấn đề này trong những môi trường khác nhau trên trái đất, nên chúng tôi đã lập chương trình khuyến khích trẻ em quanh thế giới thí nghiệm với những loài khác nhau.
Rất đơn giản.
Có thể thực hiện với nguyên liệu rẻ tiền.
Qua đó, chúng tôi dựng bản đồ toàn cầu về thuật toán của loài kiến trong tìm kiếm tổng hợp.
Tôi nghĩ, có lẽ, những loài kiến xâm lấn những loài làm tổ trong các tòa nhà khá giỏi chuyện này bởi chúng ở ngay trong bếp nhà bạn bởi chúng rất giỏi tìm nước và thức ăn.
Nguồn tài nguyên quen thuộc nhất của lũ kiến là picnic, đây là một cụm tài nguyên.
Có một miếng trái cây, tức gần đấy cũng có thêm miếng nữa, và các con kiến chuyên lần mò những cụm tài nguyên sẽ tương tác để gọi các tân binh.
Khi con kiến này gặp con kia, hay khi gặp chất dịch con kiến khác để lại trên đất, nó sẽ đổi hướng để đi theo hướng phát ra tương tác, đó cũng là cách loài kiến tìm đến ăn picnic cùng bạn.
Tôi cho rằng, ta cũng có thể qua loài kiến, hiểu thêm về bệnh ung thư.
Trước tiên, rõ ràng, có thể làm nhiều điều để ngăn ngừa ung thư bằng cách không cho phép người ta truyền ra hay bán những chất độc kích thích tế bào ung thư phát triển trong cơ thể nhưng loài kiến chả giúp được chuyện này bởi chúng không đầu độc chính cộng đồng mình.
Nhưng ta cũng học được từ loài kiến về cách chữa bệnh ung thư.
Có rất nhiều loại ung thư.
Mỗi loại bắt nguồn từ một bộ phân trong cơ thể, khi ung thư lan ra di căn vào các mô chúng bắt đầu ăn các bộ phận.
Nếu nhìn theo góc nhìn của tế bào ung thư di căn giai đoạn đầu, khi chúng bắt đầu nhìn quanh tìm những tài nguyên chúng cần, nếu các tài nguyên ấy là một cụm chúng sẽ phát tín hiệu để gọi tân binh và nếu ta tìm ra được cách chúng thu hút tân binh thì chắc sẽ có thể đặt bẫy để tóm gọm chúng trước khi chúng hoành hành.
Loài kiến dùng tương tác trong những cách khác nhau trong những môi trường khác nhau và từ đó, ta có thể rút ra bài học về các hệ thống vận hành mà không cần điều khiển trung ương.
Chỉ dùng sự tương tác, các cộng đồng kiến đã vận hành tài tình suốt hơn 130 triệu năm qua.
Chúng ta có thể học hỏi nhiều điều từ chúng.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tiết học lãnh đạo (chief) hôm nay là cách để cướp một ngân hàng và rõ ràng là công chúng cần sự hướng dẫn, vì trung bình số tiền cướp ngân hàng có giá trị ròng chỉ 7500 đôla.
Giới nghiệp dư, những người không biết gì về việc gian lận sổ sách.
Những người biết, tất nhiên, điều hành các ngân hàng lớn, và trong cái vòng lần quẩn gần đây nhất, họ làm chúng ta tốn hơn 11 nghìn tỉ đôla.
11 nghìn tỉ nhìn sẽ như thế này.
Có bao nhiêu số 0 ấy nhỉ?
Và làm chúng ta mất 10 triệu việc làm nữa.
Nên nhiệm vụ của chúng ta là tự giáo dục bản thân để ta có thể hiểu tại sao chúng ta có những cơn khủng hoảng tài chính trầm trọng và lập đi lập lại thế này, và làm thế nào để ta có thể ngăn chặn chúng trong tương lai.
Và câu trả lời cho vấn đề này là chúng ta phải chấm dứt nạn gian lận trong kiểm soát.
Gian lận trong kiểm soát xảy ra khi những người quản lý, đơn cử là CEO, một hợp thể dường như hợp pháp, dùng nó như một vũ khí để lừa lọc.
Và đó là những vũ khí phá hủy hàng loạt trong thế giới tài chính.
Chúng cũng được vận dụng trong tài chính với những chiến lược cụ thể bởi vì một vũ khí của giới tài chính là kế toán, và có một công thức cho kế toán gian lận trong điều hành, và cách nó xảy ra.
Chúng ta khám phá ra công thức này theo một cách khá lạ và tôi sẽ quay lại vấn đề này sau.
Nguyên liệu đầu tiên trong công thức: tăng trưởng chóng mặt; thứ hai, lập ra hoặc mua lại những khoản vay tào lao, nhưng là những khoản vay có tỉ lệ lãi suất cao ngất hay tỉ lệ sinh lời cao; thứ ba, tận dụng tối đa vay nợ -- nghĩa là có rất nhiều nợ -- so với vốn chủ sở hữu; và thứ tư, trích lập dự phòng ở mức thấp cho các khoản lỗ không thể tránh khỏi.
Nếu bạn làm theo 4 bước này, và ngân hàng nào cũng có thể áp dụng, thì bạn có thể ước tính chắc rằng có 3 thứ sẽ xảy ra.
Điều thứ nhất là bạn sẽ báo cáo lợi nhuận ngân hàng cao kỉ lục-- không chỉ cao, mà là cao kỉ lục.
Thứ 2, vị CEO sẽ lập tức trở nên giàu có bởi chế độ lương thưởng cho người điều hành hiện nay
Và thứ 3, về sau này, ngân hàng sẽ thua lỗ tồi tệ và sẽ sụp đổ nếu không được cứu vớt.
Và đó là một gợi ý về cách làm thế nào chúng tôi khám phá ra công thức này, vì chúng tôi khám phá nó qua một một quy trình kiểm nghiệm.
Trong các bê bối về tiền gửi và tín dụng năm 1984, chúng tôi nhìn vào từng thất bại, và tìm ra các điểm chung, và chúng tôi nhận ra rằng công thức trên đều hiện diện trong từng vụ gian lận.
Nói cách khác, một nhân viên điều tra có thể tìm thấy những điều này bởi đây là công thức độc hại tàn phá các ngân hàng cũng như nền kinh tế.
Và nó cũng chỉ ra rõ ràng cái gì có thể ngăn chặn được cuộc khủng hoàng, thứ mà ngốn của chúng ta 11 nghìn tỉ đôla chỉ trong nhóm hộ gia đình, và làm tiêu giảm 10 triệu việc làm, lẽ ra nên là cuộc khủng hoảng dễ dàng nhất từ trước đến nay mà chúng ta hoàn toàn có thể tránh khỏi nếu như chúng ta học được những bài học về nạn gian lận trong điều hành, cụ thể là khi công thức này được sử dụng.
Vậy hãy nói về cuộc khủng hoảng này, và 2 vấn nạn khổng lồ trong gian lận nguồn gốc nợ vay, thứ đã dẫn đến khủng hoảng-- đó là gian lận trong thẩm định và những khoản vay láo -- và chúng ta sẽ thấy rằng khi nhìn vào 2 vấn đề này là chúng ta đã có những cảnh báo từ rất sớm về những gian lận này.
Chúng ta đã có những cảnh báo mà chúng ta có thể chiếm ưu thế từ sớm, vì sau các vụ bê bối tiền gửi và tín dụng, chúng ta đã có thể tìm ra cách ứng phó và ngăn chặn những khủng hoảng này.
Và thứ 3, các cảnh báo này không hề mập mờ.
Chúng rất hiển nhiên về những gì sắp xảy ra sẽ là nạn gian lận chồng chất trong điều hành kế toán.
Trước tiên, gian lận thẩm định.
Đây đơn giản là khi bạn làm tăng giá trị của một căn nhà thế chấp nhằm bảo đảm tính an toàn cho nợ vay.
Năm 2000, nhân tiện đây, đó là một năm trước khi Enron sụp đổ, những chuyên gia thẩm định trung thực đã cùng nhau lập một bản kiến nghị van nài chính phủ hành động, và xin ngành công nghiệp hành động, để chấm dứt nạn gian lận trong thẩm định.
Và các nhà thẩm định đã lý giải nó xảy ra như thế nào, rằng các ngân hàng đã yêu cầu các chuyên viên thẩm định nâng giá trị thẩm định, và nếu nhà thẩm định từ chối làm như vậy, các ngân hàng, sẽ đưa vào danh sách đen tên các nhà thẩm định trung thực và sẽ không bao giờ thuê họ nữa.
Như chúng ta đã thấy trước đó trong bê bối tiền gửi và tín dụng, và chúng ta biết kiểu gian lận này chỉ có thể bắt nguồn từ phía người cho vay, và rằng những người cho vay trung thực sẽ không bao giờ tăng giá thẩm định, bởi đây là sự bảo vệ chống lại các khoản thất thu.
Vậy nên, đó là một cảnh báo rất sớm, năm 2000.
Đó là thứ chúng ta đã từng nhận ra, và nó không hề mập mờ.
Đây là nạn gian lận trong kiểm soát kế toán gây ra bởi các ngân hàng.
Vậy các khoản vay láo thì sao?
Cảnh cáo về việc này thậm chí còn xuất hiện sớm hơn nữa.
Bê bối tiền gửi và tín dụng, về cơ bản, trong khoảng thập niên 1980 đến 1993, và trong lúc vật lộn với làn sóng chống gian lận trong kiểm soát kế toán, trong năm 1990, chúng tôi phát hiện rằng làn sóng thứ 2 về gian lận đang được bắt đầu.
Và giống như tất cả các gian lận tài chính ở Mỹ, nó bắt đầu tư quận Orange, Califonia.
Và khi đó chúng tôi là kiểm soát viên vùng này.
Và người khảo sát của chúng tôi nói, họ đang cho vay mà không cần kiểm tra thu nhập của người đi vay.
Điều này thật là ngớ ngẩn, nó sẽ dẫn đến những thất thoát lớn, và nó chỉ hợp lý cho các đối tượng tham gia vào các gian lận trong kiểm soát kế toán.
Và chúng tôi nói, ừ, bạn hoàn toàn đúng, và chúng tôi đã đẩy lùi các khoản vay láo vào năm 1990 và 1991, nhưng chúng tôi chỉ đối phó với công nghiệp mà chúng tôi có thẩm quyền pháp lý, là tiền gửi và cho vay, và sự gian lận lớn nhất và tệ nhất, Ngân hàng Long Beach, tự nguyện từ bỏ tiết kiệm liên bang và điều lệ cho vay từ bỏ bảo hiểm tiền gửi liên bang chuyển đổi để trở thành ngân hàng thế chấp cho mục đích duy nhất là thoát khỏi thẩm quyền của chúng tôi và đổi tên nó thành Ameriquest, và trở thành kẻ tai tiếng nhất trong nạn vay láo thời đó, thêm vào đó họ cố ý thực hiện điều đó trước thiểu số.
Nên chúng ta lại biết về cuộc khủng hoảng này
Chúng ta đã từng thấy nó trước đây. Chúng ta đã từng ngăn chặn nó trước đây.
Chúng ta đã có những cảnh báo từ rất sớm và nó hoàn toàn rõ ràng rằng không một người cho vay trung thực nào cho vay theo cách này
Do đó hãy cùng nhìn lại cách phản ứng của nền công nghiệp và các nhà quản lý và các công tố viên đối với những cảnh báo sớm mà rõ ràng họ có thể ngăn chặn khủng hoảng.
Bắt đầu với nền công nghiệp
Giữa năm 2003 và 2006, ngành công nghiệp bắt đầu phản ứng bằng cách tăng các khoản vay láo lên trên 500%
Đây là những khoản vay thổi phồng bong bóng kinh tế và tạo nên khủng hoảng kinh tế.
Đến năm 2006, một nửa các khoản vay dưới chuẩn cũng là các khoản vay láo.
Nó không loại trừ lẫn nhau, chỉ là nếu kết hợp với nhau, chúng là sự kết hợp độc hại nhất mà bạn có thể tưởng tượng
Đến năm 2006, 40% tất cả các khoản vay lập ra tất cả các khoản vay mua nhà năm đó là các khoản vay láo, 40%.
Và nó xảy ra bất chấp sự cảnh báo từ các chuyên gia chống gian lận của ngành công nghiệp đã nói rằng những khoản vay này là lời mời cho kẻ lừa đảo, và rằng chúng có tỷ lệ lừa đảo là 90% 90.
Và phản ứng của ngành công nghiệp là, trước tiên bắt đầu gọi những khoản vay này là vay láo, và điều đó thiếu sự tinh tế nhất định, thứ hai, tăng chúng lên một cách ồ ạt và chưa kiểm soát viên chính phủ nào yêu cầu hay khuyến khích bất kì người cho vay tạo ra những khoản cho vay láo hay bất kì người nào mua khoản cho vay láo và đó rõ ràng bao gồm Fannie và Freddie.
Việc này đến từ người cho vay vì cái công thức gian lận.
Chuyện gì đã xảy ra cho gian lận thẩm định?
Nó đã mở rộng một cách ngoạn mục.
Đến 2007, một khảo sát của các nhà thẩm định được đưa ra 90% các nhà thẩm định báo cáo rằng họ đã bị cưỡng chế bởi các nhà cho vay nhằm ép họ tăng giá trị thẩm định.
Nói một cách khác, cả 2 hình thức gian lận trở nên cực kì thông dụng và bình thường, và đây chính là điều đã làm vỡ bong bóng kinh tế.
Chuyện gì đã xảy ra trong bộ phận chính phủ?
Nhà nước, như tôi đã nói với các bạn, khi chúng tôi còn là kiểm soát viên, chúng tôi chỉ có quyền hạn ở ngành công nghiệp của chúng tôi và nếu mọi người từ bỏ bảo hiểm tiền gửi liên bang, chúng tôi không thể làm gì họ.
Quốc Hội, bạn có thể nghĩ là không tưởng nhưng họ đã làm một điều thông minh vào 1994, và đã ban hành luật: Quyền Sở Hữu Nhà Đất và Đạo Luật Bảo Vệ Vốn Sở Hữu nó đã cho Liên bang, và duy nhất Cục Dự Trữ Liên bang, thẩm quyền pháp luật để cấm các khoản vay láo từ tất cả những người cho vay, cho dù họ có bảo hiểm tiền gửi liên bang hay không.
Vậy Ben Bernanke và Alan Greenspan, chủ tịch Cục Dự Trữ Liên Bang, đã làm gì khi họ có những cảnh báo rằng đây là những khoản vay láo khổng lồ và chúng được bán ở thị trường thứ cấp?
Nên nhớ, không có những người trừ tà nạn gian lận.
Một khi nó bắt đầu là khoản vay láo, nó chỉ có thể được bán ở thị trường thứ cấp thông qua nhiều gian lận nữa, gian dối về danh tiếng và bảo hiểm, và những người này tạo thứ gọi là chứng khoán bảo đảm bằng thế chấp và phái sinh ngoại lai và gần như sẽ được đảm bảo bằng các khoản vay láo.
Vậy sự gian lận sẽ được phát triển qua toàn bộ hệ thống, thổi phồng bong bóng, tạo ra một thảm họa.
Và nên nhớ rằng, ta đã trải nghiệm nó.
Chúng ta đã chứng kiến sự mất mát rất lớn và chúng ta đã có kinh nghiệm của những nhà kiểm soát tài giỏi trong việc ngăn chặn nó.
Greenspan và Bernanke đã từ chối sử dụng thẩm quyền theo quy chế để chấm dứt các khoản vay láo.
Và đây là một vấn đề, đầu tiên là đạo lý.
Họ chỉ cực lực phản đối với bất kỳ quy định nào.
Nhưng nó cũng là sự cạnh tranh quốc tế trong tình trạng suy đồi, cuộc đua tới đáy giữa nước Mỹ và nước Anh, cụ thể là thành phố London, và thành phố London đã chiến thắng trong cuộc đua đó, nhưng nó nghĩa là các quy định phương Tây đã hoàn toàn xuống cấp trong cuộc cạnh tranh ngu ngốc để xem ai là người có hệ thống quy tắc yếu nhất.
Đó là phản ứng của các nhà kiểm soát.
Thế còn phản ứng của các công tố viên sau cuộc khủng hoảng, sau khi 11 ngàn tỉ đôla bị thua lỗ, sau khi 10 triệu việc làm bị mất, một cuộc khủng hoảng, trong đó các khoản lỗ và các hành vi gian lận đã hơn 70 lần so với tệ nạn tiền gửi và tín dụng?
Trong nạn tiền gửi và tín dụng, cơ quan chúng tôi, cơ quan quy định luật tiền gửi và tín dụng, OTS, đã thực hiện hơn 30000 vụ tố cáo hình sự trình ra hơn 1000 án trọng tội đó chỉ mới là các vụ án được xem là hệ trọng, và điều đó giảm bớt mức độ ưu tiên, bởi vì chúng tôi làm việc với FBI để lập danh sách 100 vụ gian lận hàng đầu, tồi tệ nhất , ở phạm vi quốc gia.
Xấp xỉ 300 khoản tiết kiệm và cho vay liên quan, và gần 600 quan chức cấp cao tham gia.
Hầu như tất cả trong số họ đã bị truy tố.
Chúng ta đã có một tỷ lệ kết án là 90%.
Đó là thành công lớn nhất chống lại tầng lớp tội phạm cổ cồn trắng từ trước đến nay, và đó là do sự hiểu biết về cách kiểm soát gian lận và hệ thống kế toán điều hành gian lận.
Nhìn vào cơn khủng hoảng hiện tại.
Cũng Cục Giám Sát Tiết Kiệm (OTS), là nơi đáng lẽ phải kiểm soát những người tạo ra các khoản vay láo nhiều nhất trong nước, đã thực hiện, thậm chí đến ngày nay - OTS đã không còn tồn tại nữa nhưng một năm trước, OTS đã không đưa ra bất kì một vụ tố cáo hình sự .
Văn phòng Kiểm soát tiền tệ, đáng lẽ là nơi giám sát các ngân hàng quốc gia lớn nhất cũng không tố cáo hình sự một ai.
Cục Dự Trữ Liên bang Mỹ cũng không đưa ra bất kì một vụ tố cáo hình sự nào.
Tập đoàn Bảo hiểm tiền gửi Liên bang đủ thông minh để từ chối trả lời câu hỏi.
Không có hướng dẫn từ các nhà kiểm soát, FBI sẽ không có nhà chuyên môn để điều tra những vụ gian lận phức tạp.
Nó không chỉ đơn giản là họ phải phí thời gian nghĩ về những thứ đã có rồi để làm sao thực hiện những vụ truy tố; họ đã quên rằng về sự tồn tại của nó, do đó, chúng ta không có vụ khởi tố nào, và tất nhiên, không tiền án về bất kì hành vi gian lận của bất kì ngân hàng hàng đầu, các thể loại phố Wall, thể loại dẫn đến cuộc khủng hoảng này.
Không có sự chuyên môn từ các nhà kiểm soát, FBI hình thành cái mà họ gọi là quan hệ đối tác với Hiệp Hội Ngân Hàng Thế Chấp vào năm 2007.
Hiệp Hội Ngân Hàng Thế Chấp là hiệp hội thương mại của các thủ phạm.
Và Hiệp Hội Ngân Hàng Thế Chấp được lập ra, nó có sự bạo dạn và thành công để lừa bịp FBI
Nó đã tạo ra một định nghĩa về gian lận thế chấp, và đoán xem thành viên của nó luôn luôn là nạn nhân, không bao giờ là thủ phạm.
Và FBI đã tin sái cổ tất cả những gì mà những thủ phạm này nói.
Và như thế FBI dưới sự lãnh đạo của một luật sư là người Mỹ gốc Phi và tổng thống Mỹ là người Mỹ gốc Phi đã sử dụng định nghĩa Tiệc Trà của cuộc khủng hoảng để nói rằng đó là cuộc khủng hoảng mới nhất trong lịch sử được sinh ra không một chút tội lỗi trong các cấp bậc hành pháp.
Và đó là những người làm tóc thông minh người có thể lừa gạt các ngân hàng đáng thương những người thiếu hiểu biết về tài chính.
Đó là câu chuyện ngớ ngẩn nhất bạn có thể tưởng tượng được, họ đi và họ truy tố những người làm tóc và để các ông chủ ngân hàng yên ổn.
Như vậy, trong khi các con sư tử lang thang ở khu cắm trại, thì FBI đang rượt đuổi các con chuột.
Chúng ta cần phải làm gì?
Chúng ta có thể làm gì với tất cả những điều này?
Chúng ta cần thay đổi các cơ cấu thúc đẩy ngoan cố mà chính nó tạo ra các dịch bệnh tái phát theo chu kì của gian lận trong điều hành kế toán đang dẫn dắt cuộc khủng hoảng của chúng ta
Vậy, trước tiên ta phải bỏ các tổ chức có hệ thống nguy hiểm.
Các tổ chức này là các tổ chức quá lớn để có thể sụp đổ.
Chúng ta cần phải thu nhỏ chúng để, trong 5 năm tới, chúng không còn gây ra rủi ro hệ thống.
Hiện tại, chúng là các quả bom hẹn giờ mà sẽ gây ra một cuộc khủng hoảng toàn cầu ngay lập tức khi quả bom kế tiếp thất bại không phải là nếu, mà là khi nào.
Điều thứ hai ta cần làm là cải cách hoàn toàn hệ thống điều hành hiện đại và đãi ngộ chuyên nghiệp, đó là những gì họ sử dụng để mua chuộc các giám định viên.
Nhớ rằng họ đã gây sức ép với các giám định viên thông qua hệ thống đãi ngộ, cố tạo ra cái ta gọi là động năng Gresham trong đó đạo đức xấu đẩy đạo đức tốt ra khỏi thị trường.
Và họ đã thành công rất lớn, và đó là cách gian lận trở thành đại dịch.
Và điều thứ ba mà chúng ta cần làm là giải quyết 3 thứ sau: bãi bỏ quy định, bãi bỏ giám sát và thông lệ xóa bỏ kết án hình sự.
Bởi vì chúng ta có thể làm cho cả ba vấn đề này thay đổi, và nếu chúng ta làm như vậy chúng ta có thể giảm đáng kể độ thường xuyên xảy ra một cuộc khủng hoảng và mức độ nghiêm trọng của các cuộc khủng hoảng
Nó không chỉ quan trọng với nền kinh tế của ta
Bạn có thể thấy những cuộc khủng hoảng đã làm gì với sự bất bình đẳng và tới nền dân chủ của chúng ta.
Họ đã tạo ra bè phái tư bản, kiểu Mỹ, trong đó các tổ chức tài chính lớn nhất là nhà tài trợ tài chính hàng đầu của cả hai đảng và đó là lý do tại sao ngay cả sau khi cuộc khủng hoảng này, 70 lần lớn hơn so với các khoản tiết kiệm và cho vay khủng hoảng, chúng ta không có các cải cách ý nghĩa nào trong bất kỳ ba lĩnh vực mà tôi đã bàn bạc, ngoài việc cấm các khoản vay láo, đó là một điều tốt, nhưng đó chỉ là một loại đạn dược
cho vũ khí lừa đảo này Có rất nhiều hình thức đạn dược họ có thể sử dụng.
Đó là lý do chúng ta cần học những gì các nhân viên ngân hàng đã học: công thức tốt nhất để cướp một ngân hàng, để chúng ta có thể dừng công thức đó, bởi vì các nhà lập pháp của chúng ta, là người phụ thuộc vào đóng góp của chính trị, sẽ không làm điều đó một mình.
Cám ơn mọi người rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi mới nghỉ hưu gần đây từ Đội tuần tra xa lộ California sau 23 năm công tác.
Công việc chính suốt 23 năm ấy là tuần tra khu vực mũi phía Nam của Hạt Marin, bao gồm cả Cầu Cổng Vàng.
Cây cầu là một biểu tượng kiến trúc được cả thế giới biết đến ta thấy San Francisco, Thái Bình Dương, kiến trúc đầy cảm hứng.
Đáng buồn thay, công trình này có sức hút với những vụ tự sát là một trong những "bãi tự sát" nổi tiếng thế giới
Cầu Cổng Vàng hoàn thành vào năm 1937.
Joseph Strauss, kỹ sư trưởng của Cầu Cổng Vàng đã tuyên bố như sau: "Thực tế, cây cầu là để ngăn các vụ tự sát
Việc tự vẫn trên cầu là không thực tế cũng như khó có thể xảy ra."
Tuy nhiên, từ khi đi vào hoạt động có hơn 1600 người tìm đến cái chết. tại cây cầu này,
Một số người tin rằng việc đi dạo giữa hai tháp cầu sẽ dẫn tới một chiều không gian khác. Cây cầu đã được thi vị hóa tới mức — chỉ việc ngã khỏi cầu bạn sẽ thoát mọi lo âu phiền muộn, làn nước dưới chân cầu sẽ rửa sạch làu tâm hồn bạn.
Nhưng để tôi nói bạn hay thực chuyện gì đã xảy ra khi người ta dùng cây cầu như một phương tiện để tự kết liễu đời mình.
Sau khi rơi tự do 4 đến 5 giây, cơ thể đập mạnh xuống nước với vận tốc trên 120km/h.
Va chạm ấy làm gãy các xương, các xương ấy đâm vào các cơ quan nội tạng.
Đa số đều chết do va chạm.
Những trường hợp khác vô vọng quẫy đạp trong làn nước rồi cũng chìm dần.
Tôi không cho rằng những người định tự vẫn bằng phương thức này hiểu được cái chết ghê sợ mà họ phải đối mặt.
Mấu chốt nằm ở đây.
Ngoài xung quanh hai tháp cầu ra có một dãy những ống thép dài gần 1m chạy song song bên thành cầu.
Đây là vị trí những người tự sát đứng trước khi rời bỏ cuộc sống của mình.
Tôi nói với bạn, theo tôi Khi một người đứng trên chỗ đó trong thời khắc u tối nhất cuộc đời, thì rất khó thuyết phục họ quay đầu.
Tôi chụp bức ảnh này năm ngoái người phụ nữ nói với một nhân viên và ngẫm nghĩ về đời mình.
Tôi rất vui được nói với bạn rằng ngày đó chúng tôi đã thành công khi thuyết phục được cô ấy quay lại.
Khi tôi mới làm việc tại đây, tôi không hề được huấn luyện bài bản.
Bạn vật lộn làm công việc của mình.
Đây không chỉ là điều tai hại với những ai có ý định tự vẫn, mà còn với những nhân viên như tôi.
Đến nay, tôi đã đi một đoạn đường dài.
Giờ những nhân viên kỳ cựu và nhà tâm lý sẽ huấn luyện nhân viên mới.
Đây là Jason Garber.
Tôi gặp Jason ngày 22/7 năm ngoái tôi nhận một cuộc gọi báo có một người nghi là muốn tự sát. đang ngồi trên lan can giữa cầu.
Tôi trả lời, và khi tôi đến, tôi quan sát Jason đang nói chuyện với một nhân viên của Cầu Cổng Vàng. Jason chỉ mới 32 tuổi
và anh ta bay đến đây từ New Jersey. Thật ra,
từ New Jersey, anh ta đã đến đây trước đó 2 lần với ý định tự vẫn trên cây cầu này.
Sau khi trò chuyện khoảng 1 tiếng đồng hồ, anh ta hỏi chúng tôi có biết câu chuyện "Chiếc hộp của Pandora"
Trong thần thoại Hy Lạp, thần Zeus tạo ra Pandora và gửi cô ta xuống Trái Đất cùng 1 chiếc hộp bảo cô rằng: "Đừng bao giờ mở hộp ra."
Ngày nọ, Pandora không cưỡng đươc tò mò đã mở chiếc hộp ấy.
Từ chiếc hộp bay ra đủ bệnh dịch, đau khổ, và những thứ xấu xa, tai ương.
Điều tốt đẹp duy nhất trong hộp chính là "Hy vọng".
Sau đó, Jason hỏi chúng tôi: "Sẽ thế nào khi anh mở hộp ra và hy vọng không có ở đó?"
Anh ta im lặng trong giây lát, nghiêng người về bên phải và ra đi.
Người thanh niên tốt bụng, thông minh từ New Jersey đã tự vẫn như thế.
Đêm đó, tôi nói chuyện với ba mẹ của Jason. Tôi cho rằng khi trò chuyện với họ, nghe như tôi không ổn lắm, vì ngay ngày hôm sau, thầy giảng đạo của gia đình gọi xem tôi có sao không.
Ba mẹ của Jason nhờ ông ta làm việc đó.
Hệ lụy từ một vụ tự sát ảnh hưởng đến rất nhiều người.
Tôi muốn đặt một vài câu hỏi thế này: Bạn sẽ làm gì nếu người thân, bạn bè hay người bạn yêu tự sát?
Bạn sẽ nói gì?
Bạn biết mình cần phải nói gì không?
Kinh nghiệm cho hay rằng, không phải "trò chuyện" mới giải quyết vấn đề mà chính là lắng nghe.
Nghe để thấu hiểu.
Đừng tranh cãi, trách móc, hay bảo người đó bạn biết họ cảm thấy thế nào, bởi vì có thể chính bạn cũng không rõ.
Sự có mặt của bạn lúc ấy, có thể chính là bước ngoặt họ cần có trong đời.
Nếu bạn nghĩ ai đó đang cố tự vẫn, đừng ngại đối diện và hãy hỏi họ.
Một cách đặt câu hỏi cho họ là: "Những người khác trong hoàn cảnh tương tự đều nghĩ sẽ kết thúc đời mình; anh từng có suy nghĩ ấy chưa?"
Nếu dám đối diện với họ, có thể bạn cứu sống họ và thay đổi cuộc đời họ.
Một vài dấu hiệu khác ở họ mà bạn có thể bắt gặp: Sự tuyệt vọng, tin mọi thứ thật tồi tệ và chẳng bao giờ có thể tốt lên. Sự bất lực, họ tin rằng bản thân không thể làm gì khác hơn để giải quyết nó. họ thu mình vào trong vỏ ốc; hay mất hết hứng thú với đời.
Tôi chuẩn bị buổi nói chuyện này cách đây vài hôm; và tôi có nhận được e-mail từ một phụ nữ, nên tôi muốn đọc nó cho các bạn nghe.
Bà ấy mới mất con trai vào ngày 19/01 năm nay và bà ấy đã viết cho tôi e-mail này chỉ cách đây vài ngày thôi. Với sự cho phép của bà ấy, tôi xin được đọc thư này.
Chào Kevin. Tôi đoán giờ anh đang ở Hội nghị của TED. Chắc đó sẽ là một trải nghiệm tuyệt vời.
Tôi nghĩ tuần này có nên dạo trên cầu không.
Chỉ muốn viết cho anh vài dòng.
Và hy vọng rằng anh có thể đem những lời này chia sẻ, để khi về mọi người kể lại cho bạn mình bạn họ lại nói với những người bạn khác.
Tôi vẫn còn chưa hết bàng hoàng, nhưng dần dần tôi cũng nhận ra rằng Mike sẽ không về nhà nữa.
Khi ấy, Mike đang lái xe từ Petaluma đến San Francisco để xem trận đấu của đội 49ers với bố vào ngày 19/01.
Nhưng thằng bé chẳng bao giờ đến đó được.
Đêm đó, tôi đã báo cảnh sát Petaluma rằng thằng bé đã mất tích.
Sáng hôm sau, 2 cảnh sát đến nhà tôi báo rằng xe của Mike được tìm thấy ở dưới cầu.
Một nhân chứng đã thấy nó nhảy khỏi cầu lúc 1h58' chiều ngày hôm trước.
Cảm ơn anh rất nhiều bởi đứng lên cho những ai nhất thời quá yếu đuối nên không thể tự mình đứng lên.
Ai chẳng từng phiền muộn, đau khổ ai chưa trải qua bệnh tâm thần?
Thật không dễ gì để chấm dứt nó.
Tôi cầu nguyện cho anh cùng cuộc chiến của anh.
Cầu Cổng Vàng vốn dĩ phải là con đường nối vùng vịnh xinh đẹp của chúng ta, chứ không phải là một nghĩa địa.
Chúc anh một tuần nhiều may mắn.
Vicky" Tôi không thể tượng tưởng nổi lòng can đảm của bà ấy để có thể đi xuống cầu bước lại con đường ngày hôm ấy con trai bà đã đi, cũng như dũng cảm để sống tiếp.
Tôi cũng muốn giới thiệu một thanh niên là hiện thân của hy vọng và dũng cảm.
Ngày 11/03 năm 2005, tôi nhận được cuộc gọi báo tin có một người muốn tự sát ở đường đi bộ trên cầu gần tháp phía Bắc.
Tôi lái xe mô-tô xuống phần đường đi bộ, và tôi thấy người thanh niên này, Kevin Berthia, đang đứng ở đó.
Khi nhìn thấy tôi, anh ta lập tức leo qua thanh chắn đường đi bộ, và đứng trên cái ống nhỏ đó được lắp quanh tháp.
Trong suốt một tiếng rưỡi, tôi lắng nghe Kevin nói về sự suy sụp và tuyệt vọng của cậu ấy.
Ngày hôm ấy, chính Kevin đã quyết định trèo trở lại và tự cho đời mình một cơ hội nữa.
Khi Kevin quay lại, tôi chúc mừng cậu ta:
"Đây là một khởi đầu mới, một cuộc sống mới."
Nhưng tôi thắc mắc: "Điều gì đã khiến cậu quay lại và cho cuộc đời mình một cơ hội mới?"
Các bạn có biết cậu ấy nói gì với tôi?
Kevin đáp: "Vì chú chịu nghe cháu.
Chú để cháu nói và chú chỉ nghe thôi."
Không lâu sau sự việc đó, tôi nhận được một bức thư từ mẹ của Kevin. Tôi có đem nó đến đây, và tôi muốn đọc cho các bạn cùng nghe.
"Thưa ông Briggs, Không gì có thể xóa mờ sự kiện ngày 11/3 đó, ông là một trong những lý do để Kevin còn ở bên chúng tôi.
Tôi tin chắc rằng lúc đó Kevin đã kêu cứu.
Thằng bé được chẩn đoán mắc bệnh tâm thần nhưng nay nó đã được chữa trị.
Tôi nhận nuôi Kevin khi nó mới 6 tháng, tôi hoàn toàn không biết gì về đặc điểm di truyền nhưng, tạ ơn Chúa giờ thì chúng tôi đã hiểu.
Kevin không phải là người đồng tính như nó đã nói.
Chúng tôi thật sự cảm ơn Chúa vì ông đã đến.
Chúng tôi chịu ơn ông rất nhiều. Narvella Berthia."
Cuối thư, bà ấy còn viết: "Tái bút: Đêm đó, khi đến bệnh viện San Francisco, tôi thấy tên ông trong danh sách bệnh nhân.
Tôi biết nói thế nào để tỏ lòng cảm kích."
Kevin giờ đã là một người cha đầy tình thương, một công dân đóng góp cho xã hội.
Cậu ấy đã không ngại nói về sự kiện ngày hôm đó và sự trầm cảm của mình với hy vọng câu chuyện của mình sẽ truyền cảm hứng cho người khác.
Tự sát không chỉ là vấn đề tôi gặp phải trong công việc.
Đó còn là chuyện cá nhân.
Ông của tôi đã tự sát bằng thuốc độc.
Dù việc đó giúp chấm dứt nỗi đau của riêng ông, nhưng lại cướp đi cơ hội để tôi được hiểu hơn về ông mình.
Đó chính là những gì tự sát gây ra.
Với những ai đã tự sát, hay những ai có ý định ấy, họ không nghĩ đến việc gây tổn thương người khác.
Họ chỉ muốn chấm dứt nỗi đau của mình.
Có thể thực hiện được việc này theo 3 cách: Đi ngủ, dùng ma túy hoặc rượu, hoặc là chết.
Trong nghề của mình, tôi đã trả lời và tham gia vào hàng trăm vụ có vấn đề tâm thần hay muốn tự sát trên chiếc cầu ấy.
Trong những vụ tôi trực tiếp tham gia, tôi đã thất bại 2 lần, và nhiêu đó cũng đã là quá nhiều.
Một người là Jason.
Người kia là một đàn ông tôi đã trò chuyện trong 1 tiếng đồng hồ
Trong lúc nói chuyện, ông ấy đã bắt tay tôi 3 lần.
Lần cuối ông ta bắt tay tôi, ông ấy nhìn tôi và nói: "Kevin, rất tiếc, nhưng tôi phải đi."
Rồi ông ấy nhảy xuống.
Kinh khủng, thật sự rất kinh khủng.
Dù vậy tôi vẫn muốn nói với các bạn, đa số những người mà chúng tôi đã tiếp cận trên cầu đã không tự vẫn.
Hơn nữa, rất ít người nhảy khỏi cầu và vẫn sống sót và có thể thoải mái chia sẻ chuyện đó. Số đó chỉ chiếm khoảng 1 - 2 %, và đa phần họ đều thú nhận rằng giây phút họ buông tay họ biết mình vừa phạm một sai lầm và họ muốn được tiếp tục sống.
Tôi nói với mọi người cây cầu không chỉ là kết nối giữa Marin và San Francisco, mà còn kết nối những con người nơi đó.
Mối liên kết, nhịp cầu do chúng ta làm nên là điều mà mỗi người trong chúng ta nên cố gắng vun đắp.
Tự sát là có thể ngăn chặn được.
Có sự nâng đỡ. Có niềm hy vọng.
Xin chân thành cảm ơn.
(Vỗ tay)
Có một Đại úy tên là William Swenson, vừa được trao tặng Huân chương Danh Dự của Quốc Hội Hoa Kỳ cho hành động của mình vào ngày 08/09/2009.
Vào ngày đó, một nhóm lính Mỹ và Afghanistan đang hành quân qua một tỉnh của Afghanistan để bảo vệ một nhóm quan chức chính phủ Hoa Kỳ, một nhóm quan chức chính phủ Afghanistan sắp sửa gặp gỡ các già làng địa phương.
Nhóm lính bị phục kích và bị bao vây từ ba phía và giữa nhiều thứ khác, Đại úy Swenson được ca ngợi vì đã băng qua làn đạn để cứu những người bị thương và đưa thi thể những người đã hi sinh về.
Một trong số những người được anh cứu là một trung sĩ, anh ấy cùng một người đồng đội đang cố chạy đến chiếc trực thăng cứu thương.
Điều đặc biệt xảy ra hôm đó là thật trùng hợp một trong những người lính cứu thương có một chiếc camera hành trình gắn trên mũ và nó đã ghi lại toàn bộ sự việc.
Video ghi lại cảnh Đại úy Swenson và đồng đội đang đưa một người lính bị thương ở cổ đến trực thăng.
Sau khi đặt người lính lên chiếc trực thăng, Đại úy Swenson cúi xuống hôn anh ta trước khi quay lại cứu những người khác.
Sau khi được xem cảnh tượng đó, tôi nghĩ: Những con người như thế ở đâu ra vậy?
Đó là gì? Phải là cảm xúc cực kì mãnh liệt mới có thể khiến bạn làm điều đó.
Đó là tình yêu và tôi muốn biết tại sao những người làm việc cùng tôi lại không như vậy.
Trong quân đội, người ta trao huân chương cho những người sẵn sàng hi sinh vì người khác.
Trong kinh doanh, chúng ta thưởng cho những người sẵn sàng hi sinh những người khác để chúng ta có thể phát triển.
Thật ngược đời, phải không?
Vì vậy, tôi tự hỏi, những người như thế đến từ đâu?
Điều đầu tiên, tôi rút ra đơn giản họ là những người tốt.
Đó là lý do họ gia nhập quân đội.
Những người tốt như họ bị lôi cuốn bởi tư tưởng hi sinh vì người khác.
Nhưng điều đó hoàn toàn sai.
Điều tôi tìm ra là đó chính là nhờ môi trường, nếu có môi trường tốt bất kì ai trong chúng ta cũng có thể làm nên điều kì diệu, quan trọng hơn, những người khác cũng có khả năng đó.
Tôi đã rất vinh dự khi gặp một vài trong số họ, những người mà chúng ta gọi là anh hùng, những người liều mình để cứu nguy cho những người khác. Tôi hỏi họ: "Tại sao anh sẵn sàng làm như vậy?"
"Tại sao anh lại làm điều đó?"
Tất cả họ đều trả lời giống nhau: "Vì những người khác cũng sẽ làm vậy vì tôi"
Đó là sự tin tưởng và hợp tác sâu sắc.
Vì vậy, tin tưởng và hợp tác rất quan trọng.
Vấn đề là tin tưởng và hợp tác, là những cảm xúc, không phải mệnh lệnh.
Không thể chỉ nói là: "Hãy tin tôi" là bạn tự nhiên tin tôi được.
Không thể chỉ bảo hai người hợp tác với nhau
là họ hợp tác với nhau được. Không phải vậy, mà là cảm xúc.
Vậy cảm xúc đó đến từ đâu?
Nếu quay trở lại 50.000 năm trước thời kì đồ đá cũ, thời kì đầu của người Homo Sapien, thứ chúng ta thấy là một thế giới đầy rẫy những hiểm nguy luôn đe dọa tính mạng chúng ta.
Đây không phải chuyện cá nhân.
Dù cho đó là thời tiết, thiếu thốn tài nguyên hay một con hổ nanh kiếm, tất cả những thứ đó làm giảm tuổi thọ của con người.
Và vì thế, ta tiến hóa thành động vật có tổ chức xã hội, sinh sống và làm việc cùng nhau trong cái mà tôi gọi là vòng an toàn, trong bộ lạc nơi chúng ta thuộc về.
Và khi tự thấy an toàn khi ở cùng đồng loại, phản ứng tự nhiên là sự tin tưởng và hợp tác.
Điều này có những lợi ích cố hữu.
Tôi có thể ngủ ngon khi đêm xuống và tin rằng sẽ có ai đó trong bộ tộc canh chừng nguy hiểm cho tôi.
Nếu chúng ta không tin nhau, nếu tôi không tin bạn, nghĩa là bạn sẽ không canh chừng nguy hiểm cho tôi.
Điều đó không giúp ta sinh tồn. Thế giới hiện đại cũng hệt như vậy.
Thế giới đầy rẫy hiểm nguy những thứ khiến ta thất vọng với cuộc sống hoặc làm giảm cơ hội thành công của chúng ta.
Đó có thể là những biến động kinh tế, sự thay đổi của thị trường chứng khoán.
Có thể là một công nghệ mới xuất hiện và làm cho mô hình kinh doanh của bạn lỗi thời chỉ sau 1 đêm.
Hay những đối thủ cạnh tranh đôi khi cố gắng giết chết bạn,
cố gắng khiến bạn phá sản hay ít nhất là làm cho việc kinh doanh của bạn gặp khó khăn và cướp đi lợi nhuận.
Chúng ta không thể kiểm soát được chúng.
Chúng như những hằng số và không bao giờ mất đi.
Những biến số duy nhất là các điều kiện bên trong tổ chức và đó là nơi mà khả năng lãnh đạo đóng vai trò quan trọng, người lãnh đạo sẽ làm gương cho những người khác
Khi người lãnh đạo quyết định đặt sinh mạng và an toàn của những thành viên tổ chức lên trên hết, cho dù phải hi sinh tiện ích hay những kết quả cụ thể, để cho những người khác ở lại, cảm thấy an toàn, cảm thấy thực sự thuộc về tổ chức, khi đó, điều phi thường xuất hiện.
Một lần khi đi máy bay, tôi chứng kiến một sự việc, một hành khách cố lên máy bay trước khi được gọi tên, người gác cổng đối xử với anh ta như thể anh ta là kẻ phạm pháp một tên tội phạm.
Anh ta bị quát mắng vì cố lên máy bay quá sớm.
Thế nên, tôi lên tiếng:
"Tại sao lại đối xử với chúng tôi như súc vật vậy?"
"Tại sao không thể đối xử với chúng tôi như con người?"
Cô ấy trả lời chính xác như thế này:
"Thưa ông, nếu tôi không làm theo quy định, tôi sẽ gặp rắc rối hoặc bị mất việc."
Tất cả những gì cô ấy nói với tôi là cô ấy không cảm thấy an toàn.
Cô ấy không tin tưởng người lãnh đạo của mình.
Lý do chúng tôi thích đi máy bay của Southwest Airlaines không phải vì họ thuê được những người tốt hơn
mà vì họ không sợ người lãnh đạo của mình.
Bạn thấy đấy, nếu điều kiện không đúng chúng ta bị buộc phải dành thời gian và sức lực để bảo vệ bản thân khỏi những người khác, và điều này làm tổ chức suy yếu.
Khi cảm thấy an toàn trong tổ chức của mình, chúng ta tự nhiên sẽ kết hợp tài năng và thế mạnh, làm việc không mệt mỏi để đối mặt với những hiểm nguy bên ngoài và chớp lấy cơ hội của mình.
Mô tả gần nhất mà tôi có thể đưa ra cho một lãnh đạo tốt là việc làm bố mẹ.
Để làm một bố (mẹ) tốt, bạn muốn gì? Điều gì làm nên một phụ huynh tốt?
Chúng ta muốn cho con cái mình cơ hội, giáo dục, dạy dỗ chúng khi cần thiết, Tất cả để chúng có thể trưởng thành và đạt được nhiều thành tựu hơn cả chúng ta.
Những người lãnh đạo tốt cũng vậy.
Họ muốn tạo cơ hội cho người của mình, cho họ giáo dục cũng như kỉ luật khi cần thiết, giúp họ tự tin, cho họ cơ hội để thử và thất bại, tất cả để họ có thể đạt được những điều lớn lao hơn những gì ta có thể tưởng tượng.
Charlie Kim là CEO của một công ty tên Next Jump ở New York, một công ty công nghệ, ông ấy cho rằng, nếu gia đình bạn gặp khó khăn, liệu bạn có ý định từ bỏ một trong những đứa con của mình?
Không bao giờ.
Vậy tại sao lại sa thải nhân viên trong công ty mình?
Charlie thi hành chính sách thuê nhân viên trọn đời.
Nếu được tuyển dụng vào Next Jump, bạn sẽ không bị đuổi việc vì năng suất làm việc thấp.
Trên thực tế, nếu bạn có vấn đề, họ sẽ hướng dẫn và hỗ trợ bạn, giống như cách chúng ta làm với con cái mình nếu chúng bị điểm C ở trường.
Đa số các công ty khác thì ngược lại.
Đây là lý do tại sao rất nhiều người oán ghét và căm giận các CEO ngân hàng vì cấu trúc lương và thưởng không cân xứng.
Vấn đề không phải là các con số.
Mà là họ đã làm trái định nghĩa về lãnh đạo.
Họ đã làm trái bản giao kèo xã hội cố hữu này.
Họ sẵn sàng hi sinh người của mình để bảo vệ lợi ích bản thân, hay tệ hơn, luôn hi sinh người của mình để bảo vệ lợi ích bản thân.
Đây là điều làm ta giận dữ, không phải những con số.
Liệu có ai tức giận nếu Gandhi nhận được khoản thưởng 150 triệu đôla?
Hoặc khoản thưởng 250 triệu đô cho Mẹ Teresa?
Có ai có vấn đề gì với nó không?
Chắc chắn là không. Hoàn toàn không
Những lãnh đạo tốt sẽ không bao giờ hi sinh con người để cứu các con số.
Họ sẽ hi sinh các con số để cứu con người.
Bob Chapman, người điều hành công ty ở Midwest tên là Barry-Wehmiller, năm 2008, công ty bị ảnh hưởng rất lớn từ cuộc khủng hoảng kinh tế và họ đã mất 30% đơn đặt hàng trong vòng một đêm.
Với một công ty lớn, đó là vấn đề nghiêm trọng và họ có thể không đủ tiền trả lương cho nhân viên.
Họ cần giữ lại 10 triệu đô la. Giống như nhiều công ty khác, Ban giám đốc họp và thảo luận về việc cắt giảm nhân viên.
Và Bob đã từ chối.
Bob không tin vào số lượng khối óc.
Bob tin vào số lượng con tim và mọi việc sẽ khó khăn hơn nếu giảm đi số lượng con tim.
Và thế là họ đưa ra chương trình cho nghỉ phép.
Tất cả nhân viên, từ thư ký đến CEO được yêu cầu nghỉ phép không lương trong bốn tuần.
Nghỉ phép bất cứ khi nào họ muốn, không bắt buộc phải nghỉ liên tiếp.
Cách mà Bob đề xướng chương trình này có ý nghĩa rất lớn.
Ông nói: "Tất cả chịu đựng một ít sẽ tốt hơn là để bất kỳ ai trong chúng ta chịu đựng nhiều." Và tinh thần nhân viên trong công ty đi lên.
Họ tiết kiệm được 20 triệu đô la, và quan trọng hơn cả, như đã nói lúc nãy, khi người ta cảm thấy an toàn và được bảo vệ bởi người lãnh đạo, phản ứng tự nhiên là tin tưởng và hợp tác.
Không ai ngờ tới rằng mọi người bắt đầu trao đổi với nhau.
Những người có năng suất làm việc cao trao đổi với người có năng suất làm việc thấp.
Người ta sẵn sàng nhận 5 tuần phép để người khác còn lại 3 tuần.
Lãnh đạo là một sự lựa chọn Không phải bảng xếp hạng
Tôi biết nhiều người ở vị trí cao nhất của tổ chức không phải là lãnh đạo thực thụ.
Họ là những người cầm quyền và ta phải làm theo lời họ vì họ có toàn quyền quyết định nhưng ta sẽ không tự nguyện đi theo.
Tôi biết nhiều người ở vị trí thấp nhất, không có quyền lực trong tay lại là những lãnh đạo thực sự, bởi vì họ chọn chăm sóc người ở bên trái và bên phải mình.
Đó mới đúng là một người lãnh đạo.
Tôi có nghe một câu chuyện từ vài người Lính Thủy Đánh Bộ những người đã từng ra chiến trường và theo luật của Lính Thủy Đánh Bộ người chỉ huy ăn sau cùng anh để cho lính mình ăn đầu tiên và khi họ ăn xong không còn thức ăn nào cho anh.
Khi họ trở ra chiến trường, lính của anh đem phần thức ăn của mình cho anh ấy.
Ta gọi họ là lãnh đạo vì họ luôn đi đầu.
Ta gọi họ là lãnh đạo vì họ dám nhận rủi ro trước bất kỳ ai.
Chúng ta gọi họ là lãnh đạo vì họ sẽ chọn hy sinh bản thân để người của mình được an toàn cũng như vì lợi ích cho người mình. Và khi làm thế, tự nhiên người của chúng ta sẽ hy sinh vì chúng ta.
Họ sẽ trao cho chúng ta máu, mồ hôi và nước mắt để thực hiện mong muốn của người lãnh đạo và khi chúng ta hỏi họ: "Tại sao lại làm vậy?
Tại sao lại đem máu, mồ hôi, nước mắt để giúp đỡ người đó? ", họ đều trả lời giống nhau: "Vì những người khác cũng sẽ làm vậy vì tôi."
Và đó chẳng phải là tổ chức mà tất cả chúng ta đều muốn làm việc cùng ư?
Xin cám ơn rất nhiều
Cám ơn Cám ơn
Tôi sẽ nêu ra câu hỏi và cố tìm cách trả lời, một câu hỏi nhức nhối.
Cả dân thường và những người lính đều đau khổ với chiến tranh; nhưng chẳng có người dân thường nào lại nhớ tiếc cuộc chiến mình đã trải qua.
Là phóng viên chiến trường gần 20 năm, tôi để ý thấy rất nhiều người lính nhớ tiếc chiến tranh.
Làm sao người ta có thể trải qua những kinh nghiệm đen tối nhất, rồi trở về quê nhà, về lại mái ấm, về lại gia đình, đất nước, vẫn còn nhớ tiếc đến chiến tranh?
Sao lại có thể như thế? Điều đó nghĩa là gì?
Ta phải trả lời cho được câu hỏi đó, nếu không, làm sao có thể đưa người lính trở về chỗ của họ trước đây trong xã hội, chúng ta cũng không thể chấm dứt chiến tranh nếu không hiểu được cơ chế này vận động ra sao.
Vấn đề là ở chỗ, chiến tranh không đơn giản chỉ có một sự thật không chỉ có một sự thật đơn giản mà thôi đâu.
Bất kỳ ai lành mạnh cũng đều ghét chiến tranh, ghét ý nghĩ về chiến tranh, không muốn liên quan gì tới nó hết, không muốn gần nó, không muốn biết về nó.
Đấy là một phản ứng lành mạnh trước chiến tranh.
Tuy nhiên, nếu hỏi tất cả các bạn trong phòng này, có ai đã từng mua vé đi xem phim và khoái trá thưởng thức phim chiến tranh Hollywood, chắc hầu hết ở đây, mọi người đều giơ tay.
Cái phức tạp về chiến tranh là ở chỗ đó.
Tin tôi đi, nếu ở trong phòng này toàn những người yêu chuộng hòa bình, còn thấy chiến tranh có cái hấp dẫn không cưỡng nổi, thì những người lính 20 tuổi được đào luyện trong chiến tranh cũng cảm thấy như vậy, tôi dám cam đoan thế.
Đấy là điều chúng ta phải hiểu.
Tôi vừa kể trong 20 năm, tôi là phóng viên chiến tranh, nhưng kinh nghiệm chiến tranh sâu sắc nhất của tôi là với lính Mỹ ở Afghanistan.
Tôi ở châu Phi, Trung Đông, và Afghanistan vào những năm 90 nhưng chỉ khi ở cùng những lính Mỹ trong những năm 2007, 2008, tôi mới phải trải qua những cuộc chiến khốc liệt.
Tôi ở một thung lũng nhỏ, có tên Korengal ở miền đông Afghanistan.
Một dải đất kéo dài 6 dặm.
150 lính thuộc Đại đội Chiến đấu đóng trong thung lũng, và trong suốt thời gian tôi có mặt ở đó, 20% các trận đánh xảy ra ở Afghanistan, đã diễn ra trên dải đất 6 dặm này.
150 người lính đã hứng chịu gần 1/5 các cuộc chiến đấu của toàn bộ lực lượng NATO trên nước này, trong vài tháng.
Hết sức khốc liệt.
Tôi thường ở trong một chốt nhỏ, có tên là chốt Restrepo,
mang tên người cứu thương của trung đội hy sinh khoảng hai tháng sau khi triển khai quân ở đó.
Chốt là vài chiếc lều dựng bằng gỗ dán hình chữ B bám cheo leo trên mỏm đá, quây bằng bao cát, công sự, ụ súng, có 20 người lính trên chốt thuộc trung đội 2, Đại đội Chiến đấu.
Tôi thường ở trên chốt.
Ở đây không có nước máy.
Mỗi người lính phải ở trên chốt một tháng.
Họ thậm chí không bao giờ cởi bỏ quân phục.
Họ đánh nhau, làm việc,
ngủ cũng mang quân phục.
Họ không bao giờ cởi quân phục Cuối tháng, họ quay về ban chỉ huy đại đội, bấy giờ, quân phục họ không dùng được nữa
Họ đốt nó đi, và nhận một bộ mới.
Không Internet, không điện thoại.
Không có liên lạc gì với thế giới bên ngoài.
Không có thức ăn tươi.
Không có một cái gì các chàng trai trẻ vốn ưa thích như: không xe, không gái, không TV, không gì sất, có mỗi đánh nhau.
Họ học cách khoái đánh nhau.
Tôi nhớ một hôm, trời rất nóng vào mùa xuân, dịp ấy, suốt mấy tuần không có trận đánh nào.
Thường thường, chốt tiền phương hay bị tấn công dạo ấy suốt vài tuần liền vẫn thấy im ắng, mọi người đều lấy làm ngạc nhiên với sự buồn tẻ và cái nóng.
Tôi vẫn nhớ, có một trung úy đi ngang qua tôi, cởi trần, mặc độc quần dài.
Hôm ấy, trời nóng phát điên.
Anh ấy cởi trần, đi ngang qua tôi lẩm bẩm: "Cầu Trời có ai đó tấn công chúng con hôm nay!"
Để thấy là họ đang thấy buồn tẻ tới cỡ nào.
Đấy cũng là sự thật về chiến tranh, điều viên trung úy vừa nói, "Xin cho điều gì đó xảy ra đi, vì chúng tôi đã chán ốm lên rồi."
Để hiểu được cái đó, chúng ta phải, dừng lại một giây, nghĩ về chiến tranh , không từ góc độ đạo đức - đó là việc quan trọng - nhưng lúc này, hãy khoan bàn đạo đức, mà hãy nghĩ về nó dước góc độ thần kinh học.
Hãy nghĩ đến những gì xảy ra trong não bộ khi các bạn đang đánh nhau.
Trước hết, kinh nghiệm chiến trường là rất khác lạ, rất kỳ quái.
Nó không phải là cái tôi trông đợi.
Thường thường, các bạn không sợ.
Những khi có trận đánh, tôi rất sợ, nhưng tôi lại tham gia hầu hết các trận, tôi không sợ.
Trước trận đánh tôi rất sợ, và sau trận đánh thì tôi cực sợ, và nỗi sợ sau đấy có thể kéo dài hàng năm.
Đã 6 năm, không có ai chĩa súng vào tôi, nhưng sáng nay, tôi vẫn choàng thức giấc bởi một ác mộng bị máy bay oanh kích, 6 năm sau.
Tôi chưa từng bị máy bay oanh kích, nhưng tôi lại có những cơn ác mộng về nó.
Thời gian chậm rãi trôi.
Người ta mắc ảo giác đường hầm quái gở.
Người ta nhìn tập trung vào một số chi tiết hết sức rõ nét, và bỏ qua những chi tiết khác.
Gần như não trạng có sự thay đổi.
Điều đang xảy ra trong não là nó tiết ra một lượng lớn adrenaline, chất này chạy trong cơ thể.
Nam thanh niên sẽ làm nhiều thứ có thể để có trải nghiệm ấy.
Nó cố hữu trong chúng tôi.
Nó được gây ra bởi hóc-môn.
Tỉ lệ tử vong của nam thanh niên trong xã hội gấp 6 lần nữ, tử vong do bạo lực và tai nạn, toàn cái ngu xuẩn nam thanh niên hay làm: nhảy ra khỏi những chỗ không nên nhảy, châm lửa vào những chỗ không nên châm, hẳn các bạn hiểu điều tôi muốn nói.
Tỉ lệ tử vong của họ cao gấp 6 lần so với tỉ lệ tử vong của nữ.
Vể mặt thống kê, nam giới ở tuổi thiếu niên an toàn hơn là tuổi thanh niên, tuổi thanh niên mà làm trong đội PCCC, hoặc ở trong sở cảnh sát của các thành phố của Mỹ, thì an toàn hơn là thanh niên đi quanh quất, tìm kiếm việc gì đó để làm, đấy là về mặt thống kê mà nói.
Các bạn có thể hình dung trong chiến đấu, điều đó rõ đến thế nào.
Tại chốt Restrepo, ai lên đó cũng có thể chết, kể cả tôi, kể cả bạn thân của tôi, Tim Hetherington, người về sau đã hy sinh ở Lybia.
Ở đây có những người lính dính nhiều vết đạn trên quân phục, đạn xé rách áo nhưng chưa chạm vào cơ thể
Một buổi sáng, tôi đang dựa vào một bao cát, chưa định làm gì, chỉ đang đứng thở, tự nhiên, có vốc cát tung vào mặt tôi, tôi chợt thấy cát văng vào má,
có gì đó quệt qua mặt, không biết là cái gì.
Các bạn phải hiểu về đạn một tí, nó đi nhanh hơn tốc độ âm thanh nhiều, nếu có kẻ nhằm bắn bạn, cách chỗ bạn vài trăm mét, viên đạn sẽ bay đến bạn, hay nhằm trúng bạn, nửa giây trước khi bạn nhận ra âm thanh của nó.
Thế là, tôi thấy cát văng trên mặt.
Nửa giây sau, tôi mới nghe tiếng đút đút,
tiếng súng tiểu liên.
Đấy là tràng tiểu liên khai hỏa của một trận kéo dài cả tiếng.
Viên đạn bay sát tôi, chỉ cách mặt tôi có mấy phân
Hãy thử hình dung, như tôi đã hình dung mà xem, hãy nghĩ về cái góc lệch của viên đạn.
Cách tôi 400 mét, viên đạn chỉ đi chệch có ba phân
Hãy nghĩ về những con số ấy.
Người lính nào trên chốt, cũng đều trải qua kinh nghiệm như thế ít nhất là một lần, nếu không nói là nhiều lần.
Họ làm nhiệm vụ như thế cả năm.
Rồi họ trở về.
Một số người xuất ngũ, gặp những vấn đề tâm lý nghiêm trọng khi trở về.
Một số tiếp tục ở lại quân đội, với tâm lý ít nhiều ổn định.
Tôi rất thân với một người lính, tên là Brendan O'Byrne.
Hiện giờ chúng tôi vẫn thân thiết với nhau.
Anh ấy đã về Mỹ và xuất ngũ.
Tôi mở một bữa tiệc ăn tối,
và mời anh ấy. trong bữa ăn, anh ấy trò chuyện với một phụ nữ, cũng là bạn của tôi, và chị ấy hiểu những gian khổ tồi tệ ngoài chiến trường, chị ấy bảo, "Brendan, hiện giờ có gì khiến anh nhớ tiếc sau thời gian ở Afghanistan, về cuộc chiến tranh?"
Anh ấy trầm tư một hồi lâu, cuối cùng anh ấy nói, "Chị à, tôi nhớ tiếc hầu hết mọi thứ".
Và anh ấy là một trong những người bị tổn thương chiến tranh nặng nhất mà tôi từng gặp.
"Chị à, tôi nhớ tiếc hầu hết mọi thứ"
Anh ta đang nói về cái gì vậy?
Anh ấy không phải là người tâm thần.
Anh ấy không nhớ tiếc chuyện đánh giết.
Anh ấy không điên. Không nhớ tiếc chuyện bị bắn và cảnh bạn mình bị giết.
Vậy anh ta nhớ tiếc cái gì? Chúng ta phải trả lời câu hỏi đó.
Nếu định chấm dứt chiến tranh, chúng ta phải trả lời câu hỏi đó.
Tôi nghĩ, cái anh ấy nhớ, là tình đồng đội.
Anh ấy nhớ đến, có thể nói, cái đối lập với bắn giết.
Anh ấy nhớ sự gắn kết với những đồng đội ở bên nhau.
Tình đồng đội khác với tình bạn.
Tình bạn, hiển nhiên, nảy sinh trong xã hội.
Anh càng mến ai đó, anh càng sẵn lòng giúp họ.
Tình đồng đội không liên quan gì tới cảm xúc của anh về ai đó.
Đó là sự đồng tâm nhất trí với nhau trong một nhóm, đặt lợi ích của nhóm lên trên, đặt sự an toàn của người khác lên trên sự an toàn của chính mình.
Tinh thần đó nói lên rằng "Tôi yêu những người này hơn bản thân tôi".
Brendan là tổ trưởng tổ ba người, và ngày tồi tệ nhất tại chiến trường Afghanistan - Anh ấy suýt chết mấy lần.
Nhưng anh chẳng bận tâm.
Điều buồn nhất của anh trên chiến trường Afghanistan là khi một người lính của anh bị trúng đạn vào đầu, viên đạn trúng vào mũ sắt, làm anh ta bất tỉnh.
Mọi người tưởng anh đã chết.
Đó là giữa lúc đấu súng ác liệt.
Không ai xử lý được, và một phút sau, Kyle Steiner ngồi nhỏm dậy như sống lại từ cõi chết, vì sau khi ngất đi, anh ta tỉnh lại.
Viên đạn chỉ xô ngã anh ta.
Nó đập vào mũ rồi văng đi.
Anh ta vẫn nhớ nghe thấy có ai nói trong lúc nửa tỉnh nửa mê, Anh ta vẫn nhớ nghe thấy có ai nói, "Steiner bị trúng đạn vào đầu.
Steiner chết rồi." Anh ta vẫn nghĩ trong đầu "Mình chưa chết."
Và anh ta ngồi dậy
Và sau đó, Brendan nhận ra rằng anh đã không thể che chở đồng đội mình. Lần duy nhất anh đã khóc ở Afghanistan là khi nhận ra điều ấy.
Đó là tình đồng đội.
Tình cảm đó có từ xưa.
Nhiều người trong các bạn hẳn đã đọc Iliad
Achilles hẳn đã ước được dấn thân hay bỏ mạng để cứu bạn là Patroclus.
Chiến tranh thế giới lần thứ hai có nhiều câu chuyện về những người lính bị thương, được đưa về bệnh viện dã chiến đã trốn viện trèo qua cửa sổ, lèn qua cửa chính, trốn ra khỏi viện, với vết thương chưa lành, trở về mặt trận để trở lại cùng đồng đội.
Ta hãy nghĩ về Brendan hãy nghĩ về những người lính này, qua những kinh nghiệm trận mạc ấy, sự gắn bó keo sơn ấy, trong từng nhóm nhỏ, có độ 20 người yêu thương nhau, còn yêu nhau hơn bản thân mình, hãy hình dung tình cảm ấy quý báu đến thế nào, và họ được sống trong tình cảm ấy suốt một năm, rồi ai về nhà nấy, họ trở về với xã hội, giống như chúng ta đây, không biết ai là người mình có thể tin cậy, không biết ai còn yêu mình, ai mình có thể yêu, không biết mình thực ra, còn có ai trên đời ở bên mình trong khó khăn hoạn nạn.
Cảm giác ấy thật là kinh khủng.
Về mặt tâm lý mà nói, so với cảm giác ấy, chiến tranh trận mạc còn dễ dàng hơn, so với cái cảm giác xa lạ lạc loài ấy.
Chính vì thế, họ nhớ tiếc, và đấy là điều chúng ta phải hiểu, để theo một cách nào đấy, chữa lành cho xã hội của chúng ta.
Cám ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Khi bàn về những phát minh, Tôi muốn kể câu chuyện về dự án yêu thích của tôi.
Đó là một trong những dự án lý thú nhất tôi đã từng làm, nhưng cũng là cái đơn giản nhất.
Đó là dự án có tiềm năng tác động lớn đến khắp thế giới.
Nó nhắm đến một trong những vấn đề sức khỏe quan tâm hàng đầu trên hành tinh, nguyên nhân số một gây tử vong cho trẻ em dưới 5 tuổi
chính là ... ? Bệnh lây qua đường nước, tiêu chảy, suy dinh dưỡng.
Không, đó chính là việc hít phải khói do nấu ăn trong nhà -
nguyên nhân gây nên nhiễm trùng hô hấp cấp.
Các bạn có tin được không? Tôi thấy điều này thật sửng sốt và có chút kinh hãi.
Chúng ta không thể tạo ra nhiên liệu nấu đốt sạch hơn sao?
Chúng ta không thể tạo ra những bếp lò tốt hơn sao?
Làm sao mà những điều này lại dẫn đến 2 triệu cái chết mỗi năm?
Tôi biết Bill Joy vừa nói với các bạn về sự kì diệu của ống cacbon nano. Vì thế tôi sẽ kể cho các bạn về sự kì diệu của ống cacbon vĩ mô, hay còn gọi là than củi.
Đây là bức tranh về miền quê ở Haiti.
Haiti hiện nay với diện tích phá rừng 98%
Các bạn sẽ thấy những hình ảnh thế này khắp nơi trên hòn đảo.
Điều này dẫn đến đủ mọi vấn đề về môi trường, và những vấn đề ảnh hưởng đến tất cả mọi người trên đất nước.
Vài năm trước, có một trận lụt kinh hoàng làm hàng ngàn người chết, mà nguyên nhân trực tiếp được cho rằng bởi vì không có một cây nào trên đồi để cố định đất.
Vì thế khi mưa đến, nước đổ xuống các dòng sông, và gây nên trận lũ lụt.
Và đây là một trong những lý do tại sao có quá ít cây cối như vậy: Người ta cần phải nấu nướng, họ đốn cây và đốt để làm than nấu.
Không phải là mọi người không quan tâm tác hại đến môi trường.
Họ biết rất rõ, nhưng không còn lựa chọn nào khác .
Nhiên liệu hóa thạch không có, còn năng lượng mặt trời không làm chín thức ăn theo cách họ muốn.
Và đây là cách mà họ làm.
Các bạn sẽ thấy những gia đình như ở đây, đi vào rừng tìm cây, chặt xuống và dùng nó làm than củi.
Vì thế sẽ không ngạc nhiên khi có rất nhiều nỗ lực được thực hiện để tìm nguồn chất đốt thay thế khác.
Khoảng 4 năm trước, tôi dẫn một nhóm sinh viên đến Haiti, và chúng tôi đã làm việc với những tình nguyện viên Peace Corps ở đó.
Đây là một tình nguyện viên như thế, và đây là thiết bị anh ta đã làm cho ngôi làng.
Ở đây ý tưởng là tái sử dụng nguồn giấy bỏ đi, nén nó lại, và làm thành dạng bánh để dùng như chất đốt.
Tuy nhiên thiết bị này rất chậm.
Vì thế những sinh viên kĩ thuật của tôi đã tìm hiểu nó, và với vài điều chỉnh nhỏ, các em đã làm tăng gấp 3 sản lượng sản xuất.
Vì thế các bạn có thể tưởng tượng được các sinh viên đã thích thú đến thế nào.
Các em đã mang những mẩu bánh đó quay trở lại MIT để kiểm tra chúng.
Và một trong những điều họ nhận ra là thậm chí chúng vẫn chưa được nung lên.
Điều đó làm các bạn sinh viên hơi thất vọng.
Và sự thật là nếu mọi người nhìn gần hơn, ở đây, các bạn có thể thấy "U.S. Peace Corps."
Bởi vì, thật sự không có bất kỳ nguồn giấy thài nào ở ngôi làng.
Và nếu như có thể sử dụng nguồn giấy thải từ văn phòng chính phủ và tình nguyện mang đến ngôi làng, thì nó cũng cách xa đến 800km.
Vì thế chúng tôi nghĩ rằng có lẽ sẽ phải có một cách nào đó tốt hơn để làm một chất đốt thay thế khác.
Điều chúng tôi muốn, là làm ra một loại chất đốt từ những nguyên liệu đã sẵn có ở địa phương.
Các bạn sẽ thấy những cái này khắp trên Haiti.
Chúng là những máy ép đường loại nhỏ.
Vả đây là những chất thải từ máy, sau khi đã được trích lấy tinh chất, chúng gọi là bã mía.
Nó không dùng làm gì khác.
Nó cũng không có chất dinh dưỡng, nên không dùng làm thức ăn gia súc.
Họ chất đống cạnh máy cho đến khi nhiều quá thì đốt đi.
Điều chúng tôi muốn là tìm cách nào đó để làm rắn những chất thải này, và chuyển chúng thành chất đốt mà mọi người có thể dùng để nấu nướng dễ dàng, một dạng giống như là than củi.
Vì thế trong vài năm kế tiếp, nhóm sinh viên và tôi đã nghiên cứu để phát triển quy trình.
Như vậy, ban đầu từ bã mía, rồi cho vào một lò nung đơn giản, có thể làm từ thùng dầu 55 gallon đã bỏ đi.
Sau một khoảng thời gian, sau khi đặt chúng trên ngọn lửa, ta bịt kín lại để hạn chế oxy vào lò nung, cuối cùng ta sẽ có một vật liệu đã được cacbon hóa.
Tuy nhiên, bạn không thể đốt nó, nó quá mịn,
và cháy quá nhanh đến nỗi không thể sử dụng nấu nướng được.
Vi thế chúng tôi cố gắng tìm cách để định hình nó thành những than bánh.
Và rất may mắn, một trong những sinh viên là người Ghana, anh ta nhớ một món ăn do mẹ anh ta làm gọi là kokonte, đó là một món giống như bột nấu nhưng rất dinh, làm từ rễ cây cassava.
Và vì thế điều chúng tôi làm là tìm kiếm, và nhận thấy quả thực cây cassava cũng trồng ở Haiti, nhưng dưới tên là manioc.
Và thật sự nó mọc khắp nơi trên thế giới -- yucca, tapioca, manioc, cassava, tất cả đều cùng một loại một loại thực vậy rễ chứa nhiều nhựa dính.
Và bạn có thể làm nên chất keo dày, rất dính dùng để gắn những mẩu than nhỏ lại với nhau.
Chúng tôi đã thực hiên như thế, và quay lại Haiti.
Đây là những sinh viên đầu tiên tốt nghiệp Ecole de Chabon, hay còn gọi là Học viện Than Củi.
Và đây là -- (Cười) -- đúng thế. Tôi thật sự là giảng viên ở học viện MIT, cũng như ở học viện Than Củi.
Và đây là những bánh than chúng tôi đã làm.
Còn bây giờ, tôi sẽ đưa các bạn đến một lục địa khác.
Đây là Ấn độ, và đây là chất đốt thông dụng nhất dùng để nấu ăn ở Ấn độ: chính là phân bò.
Và tê hơn cả Haiti, thứ này tạo ra rất nhiều khói, và đây là nơi các bạn có thể thấy những tác động đến sức khỏe từ việc nấu ăn bằng chất đốt là phân bò.
Trẻ em và phụ nữ là những người chịu tác động chính, bởi vì họ luôn đứng quanh bếp nấu.
Vì thế chúng tôi muốn xem thử liệu có thể giới thiệu công nghệ làm than củi ở đây không.
Nhưng không may là họ không có mía, cũng không có cassava, nhưng điều đó vẫn không ngăn được chúng tôi.
Điều chúng tôi làm, là tìm kiếm những nguồn nguyên liệu tự nhiên sẵn có ở đó.
Ở khu vực này có rơm lúa mì, rơm lúa gạo .
Và thứ chúng tôi sử dụng làm chất kết dính thật sự là một lượng nhỏ phân bò, mà mọi người thường sử dụng như là chất đốt.
Và chúng tôi đã đặt chúng cạnh nhau để kiểm tra, và như các bạn thấy ở đây là bánh than, còn ở đây là phân bò.
Và các bạn có thể thấy đây là một chất đốt cháy sạch hơn rất nhiều.
và thật sự nó làm nóng nước cũng nhanh hơn nhiều.
Vì thế chúng tôi đã rất vui mừng, chỉ đến khi đó.
Nhưng một trong những điều phát hiện ra khi so sánh trực tiếp mặt-đối-mặt với than củi, nó không cháy được lâu.
Những mẩu than bị vỡ vụn ra, và chúng mất năng lượng khi vỡ ra lúc đang nấu.
Vì thế chúng tôi muốn tìm cách làm những mẩu than cứng hơn để chúng tôi có thể cạnh tranh với than củi trên thị trường ở Haiti.
Vì thế chúng tôi đã quay lại MIT, thí nghiệm trên máy nén Instron, và xem lực nén cần thiết khoảng bao nhiêu để có thể nén được những mẩu than đến mức đủ cứng để đảm bảo tính năng được tăng cường rõ rệt.
Vào thời điểm khi những sinh viên ở phòng thí nghiệm nghiên cứu vấn đề này, tôi còn có một nhóm cộng tác khác ở Haiti tìm cách cải tiến quy trình, phát triển nó, và phổ biến nó đến những ngôi làng ở đó.
Và sau một khoảng thời gian, chúng tôi đã phát triển được một máy nén với chi phí thấp, cho phép làm than bánh, đảm bảo thời gian cháy lâu hơn, và sạch hơn so với than gỗ.
Như vây tình huống ở đây là chúng ta có một sản phẩm thực sự tốt hơn sàn phẩm cùng loại trên thị trường Haiti. vâng, đó thật sự là nơi rất tuyệt vời.
Chỉ riêng ở Haiti, khoảng 30 triệu cây bị chặt mỗi năm.
Vì thế có tiềm năng để hiện thực hóa điều này và tiết kiệm một nguồn lợi lớn.
Thêm vào đó, lợi tức tạo ra từ than bánh này là 260 triệu dollar
Thật sự là một khoản rất lớn đối với một nước như Haiti -- với dân số chỉ 8 triệu, với thu nhập hàng năm dưới 400 dollar.
Vì thế đây là nơi dự án đã thật sự phát triển.
Và một điều khác tôi cho rằng cũng khá thú vị, tôi có có một người bạn ở UC Barkeley chuyên về phân tích rủi ro.
Và anh ta xem xét vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe từ việc đốt sử dụng củi so với than.
Và nhận thấy rằng trên toàn thế giới chúng ta có thể ngăn ngừa khoảng 1 triệu cái chết khi chuyển từ củi sang than.
Đó là một điều rất đáng chú ý. Nhưng cho đến nay, vẫn không có cách nào khác ngoài việc chặt cây cả.
Nhưng giờ chúng ta đã có một cách bằng việc sử dụng những nguồn nguyên liệu nông nghiệp bỏ đi để làm chất đốt.
Một trong những điều thật sự thú vi, là thứ mà tôi đã tìm được trong chuyến đi đến Ghana tháng vừa rồi.
Và đây, tôi cho rằng, điều tuyệt nhất, với công nghệ còn thấp hơn cả những gì các bạn vừa thấy nếu như các bạn có thể tưởng tượng được.
Và đây. Là cái gì nhỉ?
Và cái hay của nó chính là chúng ta không cần phải tạo hình lại thành những bánh than. Nó đã có dạng sẵn như vậy rồi.
Đây là laptop 100 dolar của tôi.
Và cũng như Nick, tôi đã mang theo vài mẫu cho các bạn xem.
(Cười) Mọi người có thể chuyền tay nhau xem.
Chúng có đủ mọi đặc tính cần thiết, đã được kiểm tra thực tế và sẵn sàng sử dụng.
Và một trong những điều, tôi cho đáng chú ý về công nghệ này đó là việc chuyển giao hết sức dễ dàng.
So sánh với than làm từ mía, chúng tôi phải dạy mọi người cách để tạo thành những bánh than, và phải thêm một bước để làm chất kết dính, cái này đã ở hình dạng tiền - bánh than.
Và đây chính là điều tuyệt vời nhất của cuộc đời tôi lúc này, nhưng cũng có thể là một lời bình không hay về cuộc đời tôi.
(Cười) Nhưng khi bạn đã thấy nó, như những người ở hàng đầu này, được rồi, vâng, OK. Dù sao đi nữa --
(Cười) -- chúng nó đây Và tôi nghĩ đây là một ví dụ hoàn hảo
cho điều mà Robert Wright vừa nói về những thứ tổng-khác-không.
Như vậy, không những ta có lợi về sức khỏe, mà còn lợi về môi trường.
Và đây là một trường hợp cực kì hiếm hoi, khi mà ta còn có lợi về kinh tế.
Người ta có thể tự làm chất đốt từ những sản phẩm bỏ đi,
Họ có thể tạo thu nhập từ đó,
Họ có thể tiết kiệm tiền, mà lẽ ra phải bỏ ra để mua than, và họ có thể làm thừa ra, và bán nó ra thị trường, cho những người khác mà không tự sản xuất.
Điều này rất hiếm vì ta không phải đánh đổi giữa sức khỏe và kinh tế, hay giữa môi trường và kinh tế.
Vì lẽ đó, đây là đề tài làm tôi cực kì thích thú, và tôi thật sự mong chờ xem nó sẽ đưa ta đến đâu.
Vì thế khi chúng ta nói về, tương lai chúng ta sẽ tạo nên, một trong những điều tôi thấy cần thiết là chúng ta cần có một thế giới quan rõ ràng về thế giới ta đang sống.
Ở đây tôi không đề cập đến thế giới thật sự chúng ta đang sống.
Tôi muốn đề cập thế giới nơi mà những phụ nữ phải bỏ ra hai ba giờ mỗi ngày để xay thóc làm thức ăn cho gia đình.
Tôi muốn đề cập thế giới nơi mà vật liệu xây dựng cao cấp có nghĩa là những tấm ngói lợp được làm bằng tay, và ở đó, khi bạn làm việc 10h một ngày, vẫn chỉ kiếm được 60usd một tháng.
Tôi muốn đề cập thế giới mà phụ nữ và trẻ em mất 40 tỉ giờ một năm chỉ để đi lấy nước
Điều đó tương đương với toàn bộ lực lượng lao động ở California phải làm việc cật lực trong một năm để không làm việc gì khác ngoài lấy nước.
Đó là nơi mà, ví dụ như nếu ở đây là Ấn độ, trong căn phòng này, thì chỉ có ba người trong số chúng ta có xe hơi.
Nếu ở đây là Afghanistan, chỉ có một người trong phòng này biết cách sử dụng internet.
Nếu ở đây là Zambia, 300 người trong số các bạn là nông dân, 100 người trong số các bạn nhiễm AIDS, HIV.
Và hơn nửa số các bạn sống dưới mức một dollar một ngày.
Chúng là những vấn đề cần chúng ta tìm hiểu và tìm ra giải pháp.
Chúng là những vấn đề ta cần phải đào tạo cho những kỹ sư nhà thiết kế, những thương gia, những công ty để đối mặt
Chúng là những bài toán cần tìm ra lời giải.
Có vài lĩnh vực mà tôi cho rằng đăc biệt quan trọng cần chú ý.
Một trong số đó là tạo ra những công nghệ để phát triển kinh tế vi mô, những công-ty-vi-mô, để giúp những người sống dưới mức nghèo khổ tìm ra cách để vươn lên, để họ không làm những việc mang tính truyền thống như đan giỏ, nuôi gia cầm, v.v...
Mà có những công nghệ mới, những sản phẫm mới để họ có thể sản xuất ở mức độ nhỏ lẻ.
Một điều nữa tôi cho rằng chúng ta nên tạo ra những công nghệ để giúp nông dân nghèo làm tăng giá trị mùa màng của họ lên.
Và chúng ta cần suy nghĩ lại về những chiến lược phát triển, hãy dừng những chương trình giáo dục làm cho nông dân không còn là nông dân, mà tốt hơn là hãy làm cho họ không còn là nông dân nghèo.
Và chúng ta cần phải nghĩ cách làm sao cho hiệu quả,
Ta cần làm việc trực tiếp với những người ở đó, giúp họ những nguồn lực, những công cụ cần thiết để họ tự giải quyết những vấn đề của chính họ.
Đó là cách tốt nhất.
Chúng ta không nên giúp từ xa.
Vì vậy ta cần tạo ra tương lai như thế, và cần phải hành động ngay.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Chris Anderson: Kể với chúng tôi - trong khi chờ câu hỏi từ khán giả -- hãy kể với chúng tôi về một điều khác mà bạn đã làm.
Amy Smith: Một vài thứ chúng tôi vẫn đang làm hiện nay là tìm phương pháp kiểm tra chất lượng nước giá rẻ, để giúp một số cộng đồng có thể tự lưu trữ nước, biết khi nào còn sử dụng được, khi nào cần phải xử lý nước, v.v.
Chúng tôi cũng đang xây dựng hệ thống xử lý nước giá thấp.
Một điều rất thú vị là tìm hiểu cách mặt trời khử trùng nước, và phát triển khà năng xử lý đó.
CA: Có nút cổ chai nào ngăn cản tất cả những điều này phổ biến với thị trường không?
Chị có muốn tìm một công ty, hay nhà đầu tư mạo hiểm nào không, hay chị cần điều gì để mang những điều chị có phổ biến với thị trường?
AS: Vâng, toi nghĩ rằng càng nhiều người sẽ càng thúc đẩy nó nhanh hơn.
Đó là điều khó: đó là thị trường rất rời rạc, còn những người tiêu dùng lại không có thu nhập.
Vì thế ta không thể áp dụng mô hình sử dụng ở US để phát triển nó.
Và chúng tôi là một đội hơi nhỏ, chính tôi đây.
(Cười) Vì thế, tôi làm tất cả những gì có thể cùng với những sinh viên.
Một năm có khoảng 30 sinh viên tham gia vào lĩnh vực này, cố gắng bổ sung, hoàn thiện là làm nó tiến xa hơn.
Một điều nữa tức là ta phải làm với chiến lược lâu dài, các bạn không thể trông đợi một điều gì đó xong trong vòng một hai năm. Ta phải nhìn về phía trước năm đến mười năm.
Nhưng với tầm nhìn về điều đó, chúng ta tin là sẽ làm được.
Tôi nghĩ là tôi đã định nói về quyển sách mới của tôi, có tựa đề là "Trong chớp mắt", nó nói về những đánh giá nhanh và những ấn tượng đầu tiên.
Quyển sách sẽ được xuất bản vào tháng 1, và tôi hi vọng mỗi người trong số các bạn sẽ mua 3 quyển.
Nhưng tôi vừa suy nghĩ về điều này, và tôi nhận ra rằng mặc dù quyển sách mới khiến tôi hài lòng, và tôi nghĩ là nó cũng sẽ khiến cho mẹ tôi hài lòng, Quyển sách thật ra lại không nói về sự hài lòng.
Nên tôi quyết định là thay vào đó tôi sẽ nói về một người mà tôi nghĩ là đã làm nhiều điều khiến cho người Mỹ hài lòng có lẽ là hơn bất kỳ người nào khác trong suốt 20 năm qua. Người đàn ông này là một anh hùng đối với riêng cá nhân tôi. Người này tên là Howard Moskowitz, ông ấy nổi tiếng nhất về việc tái tạo ra nước sốt spaghetti.
Howard cao khoảng tầm này và hơi mập, ông khoảng 60 tuổi, có cặp kính rất lớn và một mái tóc bạc mỏng. Ông ấy là người cởi mở và tràn đầy sức sống, Ông có một con vẹt, ông thích nhạc opera, và cực kỳ quan tâm đến lịch sử trung cổ.
Về chuyên môn, ông là một nhà tâm lý - vật lý học.
Phải nói với các bạn rằng thật ra tôi cũng không hiểu tâm lý- vật lý là cái gì, mặc dù trong quá khứ, tôi đã hẹn hò trong vòng 2 năm với một cô gái mà lúc đó cô ấy cũng đang làm nghiên cứu sinh tiến sĩ trong lĩnh vực tâm lý- vật lý.
Điều này cũng đã nói lên một điều gì đó về mối quan hệ của chúng tôi.
(Tiếng cười) Theo như tôi được biết, tâm lý- vật lý là môn khoa học về khảo sát, đánh giá.
Và Howard rất hứng thú với việc này.
Ông đã tốt nghiệp với học vị tiến sĩ từ trường Harvard, Ông đã thành lập một công ty tư vấn nhỏ ở White Plains, New York.
Và một trong những khách hàng đầu tiên của ông -- tôi đang nói về nhiều năm trước, từ những năm 70
là hãng Pepsi.
Pepsi đã đến gặp Howard và nói rằng, "Anh biết không, hiện giờ đang có một thứ mới gọi là aspartame, và chúng tôi muốn sản xuất Pepsi dành cho người ăn kiêng (Diet Pepsi).
Chúng tôi muốn anh chỉ ra lượng aspartame mà chúng tôi nên cho vào trong mỗi lon Diet Pepsi để có được một loại thức uống hoàn hảo."
Đúng không? Có vẻ như đây là một câu hỏi không phức tạp lắm để trả lời, và đó cũng là điều mà Howard đã nghĩ.
Bởi vì Pepsi đã nói với ông rằng, "Nghe này, chúng tôi đang nghiên cứu trong dải từ 8 đến 12 %.
Dưới 8 % thì không đủ ngọt, trên 12 % thì lại quá ngọt.
Chúng tôi muốn biết mức độ ngọt chừng nào là vừa, giữa 8 và 12?
Bây giờ, nếu tôi giao vấn đề này cho các bạn, có thể các bạn sẽ nói, đơn giản thôi mà.
Những gì phải làm là thiết lập một cuộc thử nghiệm hàng loạt các mẻ sản phẩm Pepsi khác nhau, ở các mức độ ngọt -- 8 %, 8.1, 8.2, 8.3, cho đến 12 -- và chúng ta sẽ cho khảo sát với hàng nghìn người, rồi vẽ đồ thị dựa trên các kết quả thu được, sau đó chúng ta sẽ chọn độ ngọt được lựa chọn nhiều nhất.
Đúng không? Quá đơn giản.
Howard cũng đã làm thử nghiệm như thế, rồi thu lại dữ liệu và vẽ đồ thị nhưng thật bất ngờ, ông nhận thấy đường đồ thị không phải là đường cong chuẩn hình chuông.
Thực tế là dữ liệu thu được chẳng có ý nghĩa gì cả.
Đó là một mớ hỗn độn, phân bố không theo một quy luật nào cả.
Bấy giờ, hầu hết những người làm công việc này, trong giới khảo sát thức ăn và những thứ tương tự như thế, không cảm thấy lo lắng khi dữ liệu thu về chỉ là một mớ hỗn độn.
Họ nghĩ rằng, tìm hiểu xem mọi người nghĩ gì về nước uống cola không phải là điều dễ dàng.
Có thể là do họ đã mắc phải một lỗi nào đó trong quá trình khảo sát.
Và hãy đưa ra một dự đoán có khoa học, và họ chỉ đơn giản đưa ra con số 10 %, là giá trị trung bình.
Howard không dễ dàng chấp nhận điều đó.
Howard là một người có những tiêu chuẩn trí tuệ nhất định.
Và đối với ông, kết quả đó là không đủ thuyết phục, và câu hỏi này cứ đeo đuổi ông trong hàng năm trời.
Ông suy nghĩ lại toàn bộ vấn đề và tự hỏi, có điều gì không ổn nhỉ?
Tại sao chúng ta không thể khiến cho cuộc thử nghiệm sản phẩm Diet Pepsi có ý nghĩa?
Và một ngày, khi đang ngồi ăn tối ở White Plains, và đang suy nghĩ về một vài công việc cho hãng NescafE.
thì đột nhiên, như một tia chớp, câu trả lời đến với ông.
Và đó là, khi họ phân tích dữ liệu của Diet Pepsi, họ đã đặt ra câu hỏi sai.
Họ đang tìm kiểm một sản phẩm Pepsi hoàn hảo, Khi mà lẽ ra họ nên tìm kiếm nhiều sản phẩm Pepsi hoàn hảo.
Tin tôi đi.
Đây là một phát giác to lớn.
Đây là một trong những bước đột phá rực rỡ nhất trong toàn bộ nền khoa học thực phẩm.
Và Howard ngay lập tức lên đường, ông đến các hội thảo trên khắp cả nước, để phát biểu rằng, "Các bạn đang tìm kiếm một sản phẩm Pepsi hoàn hảo.
Các bạn nhầm rồi.
Các bạn nên tìm kiếm nhiều sản phẩm Pepsi hoàn hảo."
Mọi người tròn xoe mắt nhìn ông và nói, "Ông đang nói cái gì thế? Thật là điên rồ."
rồi nói, "Đi đi! Người tiếp theo!"
Ông cố gắng tìm công việc nhưng chẳng có ai thuê ông cả -- dù vậy, ông vẫn bị ám ảnh và ông cứ liên tục nói về điều mình mới khám phá ra.
Howard thích câu tục ngữ của người Yiddish "đối với con sâu trong cây ngải cứu, thế giới là cái cây ngải cứu."
Đây là thế giới của ông ấy.
(Tiếng cười) Ông bị ám ảnh bởi nó!
Và cuối cùng, ông cũng đã có được một bước đột phá.
Vlasic Pickles đến gặp ông, Và họ nói, "Ngài Moskowitz -- Tiến sĩ Moskowitz --
Chúng tôi muốn làm một loại dưa chua hảo hạng." Và ông nói, "Không có một loại dưa chua hảo hạng, chỉ có nhiều loại dưa chua hảo hạng mà thôi."
rồi ông quay về phía họ và nói, "các anh không những cần cải thiện sản phẩm hiện hành của mình, mà còn phải tạo ra một loại hương vị."
Đó là lý do tại sao chúng ta có dưa chua ngon.
Khách hàng tiếp theo tìm đến ông là hãng Súp Campbell's.
Và sự kiện này thậm chí còn quan trọng hơn.
Vì thực tế, chính hãng súp Campbell's là nơi Howard tạo nên danh tiếng của mình.
Hãng Campbell's làm súp Prego và Prego. Trong những năm đầu thập niên 80 hãng này đang còn phải chật vật cạnh tranh với hãng Ragu. Vào những năm 70 và 80, Ragu là hãng đứng đầu trong việc sản xuất nước sốt spaghetti.
Bây giờ trong công nghiệp -- Tôi không biết là các bạn có quan tâm đến điều này không, hoặc là tôi có bao nhiêu thời gian để đi sâu vào việc này. Nhưng chính xác mà nói -- ưu thế bây giờ nghiêng hẳn về một phía --
Prego là loại nước sốt cà chua ngon hơn Ragu.
Chất lượng nước sốt tốt hơn rất nhiều, cách trộn gia vị cũng vượt xa, nó dinh vào sợi mỳ theo một cách hoàn hảo.
Thực tế là, họ đã làm một thử nghiệm nổi tiếng vào những năm 70 với Ragu và Prego.
Bạn có một đĩa mỳ spaghetti, và bạn đổ nước sốt lên, đúng không?
Nước sốt Ragu sẽ chảy xuống tận đáy đĩa nhưng nước sốt Prego thì vẫn nằm ở phía trên
Đó được gọi là "sự dính."
Dù sao đi nữa, mặc dù vượt xa về độ dính, và chất lượng nước sốt, Prego vẫn còn khá chật vật.
Thế là họ đến tìm Howard và nói, giúp chúng tôi.
Howard quan sát dây chuyền sản xuất của họ và nói, những gì mà các anh có chỉ là một đống cà chua xay nát mà thôi.
Và ông nói, đây là điều tôi muốn làm.
Ông làm việc với nhà bếp của hãng súp Campbell's, và đã tạo ra 45 loại sốt spaghetti khác nhau.
Rồi ông thay đổi chúng theo mọi cách mà bạn có thể thay đổi nước sốt cà chua, như theo độ ngọt, nồng độ tỏi, độ cay, độ chua, độ chua của cà chua, hoặc "độ quánh có thể nhìn thấy được" -- thuật ngữ ưa thích của tôi trong việc kinh doanh nước sốt cà chua.
(Tiếng cười) Ông đã thay đổi nước sốt spaghetti theo mọi cách mà bạn có thể tưởng tượng ra.
và sau đó mang toàn bộ 45 loại nước sốt đó đi quảng bá khắp nơi.
Ông đến New York, đến Chicago, đến Jacksonville, rồi đến Los Angeles.
Và ông mời mọi người vào một hội trường lớn.
Mời họ ngồi và đưa cho họ, 10 bát chứa nước sốt trong suốt buổi giới thiệu kéo dài 2 tiếng.
10 bát mỳ với 10 loại nước sốt khác nhau trong mỗi bát.
Sau khi nếm mỗi bát, họ phải đánh giá theo thang điểm từ 0 đến 100, về độ ngon của nước sốt mà họ cảm nhận được.
Ở cuối quá trình, sau khi khảo sát hàng tháng liền, ông ấy có một núi dữ liệu về việc người Mỹ cảm nhận như thế nào về nước sốt spaghetti.
Sau đó ông phân tích dữ liệu.
Bấy giờ, có phải ông ấy tìm kiếm loại nước sốt được yêu thích nhất không?
Không! Howard không tin là có thứ nước sốt như thế.
Thay vào đó, ông nhìn vào dữ liệu và nói, hãy xem liệu chúng ta có thể nhóm những dữ liệu khác nhau này vào từng cụm không.
Hãy xem chúng có tập trung vào những nhóm ý thích nhất định nào đó không.
Và chắc rằng, nếu bạn ngồi xuống và phân tích toàn bộ dữ liệu này về nước sốt spaghetti, bạn sẽ nhận ra rằng tất cả người Mỹ sẽ rơi vào một trong ba nhóm.
Một nhóm thích nước sốt spaghetti đơn giản, một nhóm thích nước sốt có thêm gia vị và một nhóm thích loại nước sốt có chứa những lát cà chua trong đó.
Và trong ba loại trên thì loại thứ ba là quan trọng nhất. Bởi vì tại thời điểm đó, vào đầu những năm 1980s, nếu bạn đến siêu thị, bạn sẽ không thể tìm thấy loại nước sốt spaghetti mà có cả những lát cà chua ở trong đó.
Prego đến gặp Howard và nói, "Ông nói với tôi rằng một phần ba dân số Mỹ thích nước sốt spaghetti có chứa những lát cà chua và vẫn chưa có ai đáp ứng nhu cầu của họ?"
Và ông trả lời: đúng vậy!
(Tiếng cười) Sau đó Prego quay trở lại nhà máy, thay đổi hoàn toàn phương thức chế biến nước sốt spaghetti của họ, và cho ra một dòng sản phẩm nước sốt có chứa cà chua miếng, dòng sản phẩm này ngay lập tức và hoàn toàn chiếm lĩnh thị trường nước sốt spaghetti ở đất nước này.
Và trong hơn 10 năm tiếp theo, họ đã kiếm được 600 triệu đô từ sản phẩm nước sốt có chứa cà chua miếng.
Những người còn lại trong ngành công nghiệp nhìn vào những gì mà Howard đã làm và nói, "Chúa ơi! Chúng ta đều đã nghĩ sai cả rồi!"
Và đó là lúc mà chúng ta bắt đầu được sử dụng 7 loại giấm, 14 loại mù tạc và 71 loại dầu ôliu khác nhau --
sau đó thậm chí cả Ragu cũng đã thuê Howard, và Howard đã thực hiện y chang cho Ragu điều mà ông đã làm cho Prego.
Và ngày nay, nếu bạn đến một siêu thị cớ lớn, hãy thử quan sát xem có bao nhiêu loại Ragu ở đó --
Bạn có biết có bao nhiêu loại không?
36! Được chia làm 6 nhóm: Cheese, Light, Robusto, Rich & Hearty, Old World Traditional, Extra-Chunky Garden.
(Tiếng cười) Đó là điều Howard đang làm.
Đó là món quà mà Howard dành tặng cho người dân Mỹ.
Vậy tại sao điều đó lại quan trọng?
Điều đó, thực ra, cực kỳ quan trọng.
Tôi sẽ giải thích cho bạn tại sao.
Điều mà Howard đã làm đó là ông ấy đã thay đổi một cách cơ bản cái phương thức mà ngành công nghiệp thực phẩm vẫn quan niệm để khiến cho các bạn cảm thấy hài lòng.
Phương thức chủ yếu mà ngành công nghiệp thực phẩm đã từng sử dụng để tìm hiểu xem mọi người muốn ăn gì -- cái gì sẽ khiến họ hài lòng -- đó là đi hỏi họ.
Và từ năm này qua năm khác, Ragu và Prego chỉ tập hợp mọi người lại và hỏi "Các bạn mong muốn gì ở một loại nước sốt spaghetti?
Hãy nói cho chúng tôi biết các bạn muốn một loại nước sốt spaghetti như thế nào?"
Và trong chừng đó năm -- 20, 30 năm -- trong những nhóm người đó, không có ai từng nói rằng họ muốn loại nước sốt có chứa cà chua miếng.
Mặc dù ít nhất là 1/3 trong số họ, tận sâu thẳm lòng, thực sự muốn loại nước sốt như thế.
(Tiếng cười) Mọi người không biết họ thực sự muốn gì!
Phải không? Như câu nói ưa thích của Howard,"Tâm trí thường không biết cái lưỡi muốn gì."
Đó là một điều bí ẩn!
Và một bước cực kỳ quan trọng để hiểu được mong muốn và vị giác của chúng ta đó là việc nhận ra rằng không phải chúng ta luôn luôn có thể nói ra được nhu cầu thực sự của mình là gì.
Ví dụ, bây giờ nếu tôi hỏi tất cả các bạn trong phòng này rằng: các bạn muốn một ly cà phê như thế nào, Các bạn biết mình sẽ nói gì rồi chứ?
Tất cả các bạn có thể sẽ nói "Tôi muốn một ly đen, đậm đặc."
Đó là những gì mà mọi người thường trả lời khi bạn hỏi họ rằng họ muốn một ly cà phê như thế nào.
Ban thich gi? Den, dam dac!
Bao nhiêu phần trăm trong số các bạn thực sự thích cà phê đen, đậm đặc?
Theo Howard, con số đó là khoảng từ 25 đến 27 phần trăm.
Đa số các bạn đều thích cà phê sữa, ít đậm đặc.
Nhưng bạn sẽ không bao giờ nói với người nào đó hỏi bạn thích cầ phê gì -- rằng "Tôi muốn một ly cà phê sữa, ít đậm đặc."
(Tiếng cười) Đó là điều đầu tiên mà Howard đã làm.
Điều thứ hai mà Howard đã làm là giúp chúng ta nhận ra rằng -- đây cũng là một ý quan trọng nữa -- ông ấy giúp chúng ta nhận ra tầm quan trọng của khái niệm mà ông ấy gọi là "sự phân khúc ngang."
Tại sao điều này lại quan trọng?
Nó quan trọng bởi vì đây là cách mà ngành công nghiệp thực phẩm đã quan niệm trước Howard.
Phải không? Họ bị ám ảnh bởi điều gì vào đầu những năm 80?
Cụ thể hơn, họ bị ám ảnh bởi câu chuyện về Grey Poupon.
Đúng không? Đã từng có 2 loại mù tạc là: French's và Gulden's
Chúng là gì? Mù tạc màu vàng. Có gì trong mù tạc vàng?
Hạt mù tạc vàng, nghệ và ớt.
Đó chính là mù tạc.
Grey Poupon đã sản xuất ra mù tạc Dijon.
Đúng không? Thêm nhiều hơn hạt mù tạc nâu mùi nồng, một ít rượu trắng,
dậy mùi hơn. Và họ làm gì?
Họ đóng vào một lọ thuỷ tinh nhỏ có gắn thêm một lớp nhãn được tráng men rất bắt mắt, trông giống như một sản phẩm của Pháp, mặc dù nó được sản xuất tại Oxnard, California.
Và thay vì bán với giá 1,5 đô la cho một lọ 8 ounces (cỡ 227 g), như cách mà French's và Gulden's đã làm, họ quyết định bán với giá 4 đô la một lọ. Và họ đã đăng một số quảng cáo, đúng không?
Với một anh chàng trên chiếc Rolls Royce, anh ta đang ăn mù tạc của Grey Poupon thì một chiếc Rolls Royce khác chạy lên,
và hỏi, anh còn chút mù tạc nào không?
Và sau khi thực hiện toàn bộ những điều trên, Grey Poupon đã phất lên!
Chiếm lĩnh thị trường mù tạc!
Và một bài học được mọi người rút ra từ đó là cách để làm cho mọi người hài lòng là cung cấp cho họ thứ gì đó đắt đỏ hơn, thứ gì đó khiến họ phải khao khát. Đúng không?
Điều đó khiến họ quay lưng lại với thứ mà họ nghĩ là họ thích, và hướng đến một loại mù tạc có đẳng cấp cao hơn.
Một loại mù tạc tốt hơn! Một loại mù tạc đắt tiền hơn!
Một loại mù tạc tinh tế hơn và có ý nghĩa hơn.
Howard đã xem xét điều này và nói: không đúng!
Mù tạc không tồn tại theo thứ bậc.
Mù tạc, cũng như nước sốt cà chua, tồn tại trên một mặt phẳng ngang.
Không có mù tạc ngon, hay mù tạc dở.
Không có mù tạc hoàn hảo, hay mù tạc không hoàn hảo.
Chỉ có những loại mù tạc khác nhau phù hợp với những sở thích khác nhau của mọi người mà thôi.
Ông đã dẫn chứng hoá một cách cơ bản cách mà chúng ta nghĩ về vị giác.
Và vì điều đó, chúng ta cần phải cảm ơn Howard Moskowitz rất nhiều.
Điều thứ ba mà Howard đã làm, và có thể là điều quan trọng nhất, là Howard đã đối mặt với khái niệm của một món ăn lý tưởng.
(Tiếng cười) Ý tôi là gì?
Trong một thời gian dài trong ngành công nghiệp thực phẩm, đã từng có một ý niệm là chỉ có 1 cách, 1 cách hoàn hảo, để thưởng thức một món ăn.
Bạn đến nhà hàng Chez Panisse, người ta phục vụ bạn một món cá với hạt bí đỏ rang kèm với một loại nước sốt nào đó.
Họ không để cho bạn tuỳ chọn loại nước sốt, đúng không?
Họ không nói rằng, bạn có muốn loại nước sốt có chứa miếng, hay bạn có muốn...-- không!
Bạn chỉ nhận được một loại nước sốt mà thôi.
Tại sao?
Bởi vì bếp trưởng tại nhà hàng Chez Panisse có một khái niệm lý tưởng về món cá.
Đó là cách mà nó phải như thế.
Bà luôn phục vụ món cá với cách chế biến như thế, và nếu bạn thắc mắc về điều đó, bà ấy sẽ nói, "Anh biết không? Anh sai rồi!
Đó cũng là ý tưởng của công nghiệp thương mại thực phẩm lúc bấy giờ.
Họ có một khái niệm, một khái niệm lý tưởng về việc nước sốt cà chua phải như thế nào.
Và cái lý tưởng đó bắt nguồn từ đâu? Nó bắt nguồn từ Ý.
Đặc điểm của nước sốt cà chua Ý là gì?
Nó được xay nhuyễn và loãng.
Nước sốt cà chua truyền thống thì rất loãng.
Vào những năm 1970, khi chúng ta nói về nước sốt cà chua chính hiệu tức là chúng ta đang nói đến nước sốt cà chua Ý. Chúng ta đề cập đến những loại nước sốt ragu đầu tiên. Thứ mà trông chẳng đặc quánh tí nào cả đúng không?
Mong, va chung ta chi do mot it len tren my, nước sốt lên đĩa mỳ thì nó sẽ chảy xuống tận đáy đĩa.
Loại nước sốt đó là như vậy đấy. Nhưng tại sao chúng ta lại bị hấp dẫn bởi nó?
Vì chúng ta đã nghĩ rằng cách khiến cho mọi người hài lòng
là cung cấp cho họ loại nước sốt chính hiệu nhất, A,
và B, chúng ta đã nghĩ rằng nếu chúng ta cung cấp cho mọi người nước sốt cà chua chính hiệu thì họ sẽ thích nó.
và điều đó sẽ làm thoả mãn đa số mọi người.
Và lý do tại sao chúng ta lại nghĩ như thế -- nói cách khác, mọi người trong giới nội trợ lúc đó đang tìm kiếm những món ăn phù hợp khẩu vị của cả thế giới.
Họ đang tìm kiếm một cách duy nhất để phục vụ tất cả chúng ta.
Và đó là lý do khiến cho họ bị ám ảnh với ý tưởng mang tính vĩ mô toàn thế giới, vì tất cả mọi ngành khoa học, xuyên suốt thế kỉ 19 và kéo dài nhiều năm trong thế kỷ 20, đã bị ám ảnh với ý tưởng vĩ mô toàn thế giới.
Tâm lý học, y học, kinh tế học, tất cả đều bị cuốn vào việc tìm ra những quy tắc mà chi phối đến hành vi của tất cả chúng ta.
Nhưng điều đó đã thay đổi, đúng không?
Cuộc cách mạng khoa học lớn nhất trong 10, 15 năm qua là gì?
Đó là việc chuyển từ nghiên cứu cái chung cho toàn thế giới sang việc tìm hiểu cái đa dạng.
Bây giờ trong y học, chúng ta không cần thiết phải biết -- ung thư diễn ra như thế nào, chúng ta chỉ muốn biết bệnh ung thư của bạn khác của tôi như thế nào.
Tôi đoán là bệnh ung thư của tôi sẽ khác hoàn toàn bệnh ung thư của bạn.
Công nghệ gien đã mở cánh cửa cho việc nghiên cứu sự đa dạng của con người.
Những điều mà Howard Moskowitz đã làm đã nói lên rằng một cuộc cách mạng tương tự cũng cần phải xảy ra trong thế giới nước sốt cà chua.
Và vì điều đó, chúng ta cần phải biết ơn ông ấy rất nhiều.
Tôi sẽ nêu ra cho các bạn một ví dụ cuối cùng về sự đa dạng, đó là -- à, tôi xin lỗi.
Howard không chỉ tin vào điều đó mà ông ấy còn tiến hành một bước tiếp theo, để nói lên rằng khi chúng ta theo đuổi thuyết chung toàn thế giới trong thực phẩm, chúng ta không chỉ phạm một lỗi lầm, mà thực ra chúng ta còn tự làm hại chính bản thân chúng ta.
Và ví dụ ông ấy đã sử dụng là cà phê.
Cùng với hãng Nescafe, ông ấy đã thực hiện rất nhiều công việc liên quan đến cà phê.
Nếu tôi yêu cầu các bạn thử nêu ra mội nhãn hiệu cà phê -- một loại nào đó, một cách pha -- mà khiến các bạn hài lòng, sau đó tôi muốn các bạn đánh giá loại cà phê đó, điểm trung bình mà các bạn đánh giá cho loại cà phê đó có thể là khoảng 60 trong phạm vi từ 0 đến 100.
Tuy nhiên, nếu các bạn cho phép tôi chia các bạn vào các nhóm cà phê khác nhau, thì có thể có 3 hoặc 4 nhóm, vàtôi sẽ pha cà phê cho riêng mỗi nhóm, thì điểm số của các bạn có thể sẽ tăng từ 60 lên 75 hoặc 78.
Điểm khác biệt giữa cà phê 60 điểm và cà phê 78 điểm là điểm khác biệt giữa loại cà phê khiến cho bạn nhăn nhó, và loại cà phê khiến bạn rất hài lòng.
Đó là bài học cuối, và tôi nghĩ là bài học có ý nghĩa nhất của Howard Moskowitz. Đó là bao quát sự đa dạng của mọi người, chúng ta sẽ tìm thấy một cách chắc chắn hơn để khiến cho họ cảm thấy thực sự hài lòng.
Cam on.
Bạn biết không, tôi ngạc nhiên bởi một trong những chủ đề ngầm của TED là về lòng trắc ẩn, như những bằng chứng rất cảm động ta vừa thấy: bệnh HIV ở Châu Phi, Tổng thống Clinton tối qua.
Và tôi muốn gợi nên một tư duy song hành, nếu được, về lòng trắc ẩn và chuyển nó từ một vấn đề toàn cầu thành cá nhân.
Tôi là một nhà tâm lí, nhưng hãy yên chí, tôi sẽ không đi sâu xa hơn đâu.
(Tiếng cười) Có một nghiên cứu quan trọng được thực hiện trước đây tại Viện Thần học Princeton nhằm giải đáp lí do vì sao dù ta có rất nhiều cơ hội giúp đỡ, nhưng thỉnh thoảng chúng ta mới làm, còn đa phần thì không.
Một nhóm sinh viên thần học tại Viện Thần học Princeton được báo rằng họ sắp phải diễn thuyểt và mỗi người được giao một chủ đề để thuyết giáo.
Một nửa số sinh viên đó được giao, chủ đề về câu truyện ngụ ngôn của một người Samarita tốt bụng: cái người đã dừng lại bên vệ đường -- để giang tay cứu giúp những người xa lạ.
Một nửa thì được giao những chủ đề ngẫu nhiên về Kinh thánh.
Rồi từng người một được bảo đi tới một tòa nhà khác để thuyết giáo.
Khi đi từ tòa nhà thứ nhất sang thứ hai, mỗi người đi ngang qua một người đàn ông đang quì gối rên rỉ, rõ ràng đang cần giúp đỡ. Câu hỏi đặt ra là: Họ có dừng lại để giúp không?
Và câu hỏi thú vị hơn: Việc suy ngẫm về câu chuyện người Samaritan tốt bụng ấy có giúp ích gì không? Câu trả lời là: Không, hoàn toàn không.
Hóa ra yếu tố giúp xác định liệu một người có dừng lại và giúp đỡ một người lạ nằm ở việc anh ta nghĩ mình đang gấp đến mức nào, đang trễ đến mức nào, hay đang nghiền ngẫm về những điều sắp trình bày.
Theo tôi, điều khó xử trong cuộc sống là: ta không tận dụng mọi cơ hội để giúp đỡ bởi vì sự tập trung của ta nằm lệch hướng.
Trong khoa học não bộ thần kinh xã hội học là khá mới.
Nó nghiên cứu về mạch não bộ của 2 người hoạt động thế nào khi họ tương tác.
Và hướng nghĩ mới về lòng trắc ẩn trong thần kinh xã hội học là bản chất chúng ta là muốn giúp đỡ.
Có nghĩa là, khi ta chú ý đến người khác, ta tự động đồng cảm với họ, ta tự động thương cảm họ.
Có những nơ-ron mới phát hiện, nơ-ron phản chiếu, như là tích hợp wifi, bắt nguồn trong não ta ngay đúng vị trí hoạt động trong não họ. Để ta tự động thấy như vậy.
Và nếu người ấy đang cần hỗ trợ, họ đang chịu khổ ta sẽ tự động chuẩn bị để giúp.
Cơ bản là vậy. Nhưng câu hỏi là: Tại sao ta không làm?
Và tôi nghĩ bài nói này để làm rõ quá trình từ sự đắm chìm trong bản thân, chuyển qua nhận thức, đồng cảm và lòng trắc ẩn.
Và sự thật đơn giản là, nếu ta tập trung đến bản thân, nếu ta bận bịu suy nghĩ, như vẫn thường làm cả ngày, thì ta không thể để tâm người khác được.
Sự khác biệt giữa tập trung cho bản thân và người khác
thì lại rất mập mờ. Mấy hôm trước lúc đang ngồi tính thuế, tôi phát hiện rằng khi liệt kê danh sách quyên góp của mình, tôi ngộ ra, rằng -- nhìn vào tờ séc quyên góp cho Quỹ Seva và nhận ra mình nghĩ ờ, anh bạn Larry Brilliant hẳn sẽ rất vui khi biết tôi tặng tiền cho Seva.
Từ đó tôi ý thức được thứ tôi nhận được từ việc quyên góp là một kiểu tự yêu bản thân -- tôi thấy mình thật tốt đẹp.
Rồi tôi bắt đầu nghĩ về những cư dân ở Himalaya những người cần được chữa bệnh đục thủy tinh thể, và tôi nhận ra, mình chuyển từ hành vi tự yêu bản thân sang cảm giác vui vẻ bao dung, sang cảm thấy tốt lành cho những người được cứu chữa. Tôi nghĩ nó chính là nguồn động lực.
Nhưng việc phân định giữa tập trung vào bản thân và vào người khác là điều mà tôi khuyến khích bạn nên chú ý.
Bạn có thể thấy nó trong mức độ kinh khủng của giới hẹn hò.
Mới nãy tôi đã ở một nhà hàng sushi và nghe được cuộc nói chuyện của 2 phụ nữ về anh của một trong hai người, anh này vẫn còn độc thân. Và cô này nói, "Anh tớ hay gặp rắc rối với việc hẹn hò, nên ảnh đã thử hẹn hò cấp tốc."
Các bạn có biết về nó không? Phụ nữ sẽ ngồi cố định và đàn ông đi từ bàn này sang bàn kia, và có một cái đồng hồ báo giờ, và cứ mỗi năm phút thì lại, bingo, gặp mặt kết thúc và người phụ nữ sẽ quyết định có nên đưa số hay email cho người đàn ông để tiến xa hơn không. Và người này nói, "Anh tớ chẳng bao giờ được thẻ, và tớ biết chính xác tại sao.
Ngay lúc ngồi xuống, anh ấy đã bắt đầu luyên thuyên về bản thân; mà chả hỏi han gì cô kia cả."
Và tôi đang nghiên cứu mục Phong cách Chủ nhật của tờ New York Times, tìm tòi những chuyện bên lề đám cưới vì chúng rất thú vị -- và tôi đọc được cuộc hôn nhân của Alice Charney Epstein. Và cô ấy nói lúc đang trong quá trình hẹn hò, cô ấy đã làm một thử nghiệm đơn giản.
Thử nghiệm là: kể từ lúc họ gặp mặt, mất bao lâu để anh chàng hỏi cô một câu có từ "em" trong đó.
Và hiển nhiên, Epstein là át chủ trò đó, cũng như bài báo của tôi.
(Tiếng cười) Còn bây giờ là -- đó là thử nghiệm nho nhỏ mà tôi khuyến khích bạn làm thử tại một bữa tiệc.
Bạn có thể tận dụng nó ngay tại TED này.
Tờ tạp chí Kinh doanh Harvard gần đây có đăng bài báo tên "Khoảnh khắc con người", nói về việc tạo sự tiếp xúc thực sự với mọi người nơi làm việc. Và nó nói rằng, uhm, điều cơ bản bạn cần làm là tắt ngay chiếc BlackBerry, gập máy tính lại, ngừng mơ mộng và dành toàn bộ sự chú ý cho người ấy.
Có một từ mới được đặt ra trong tiếng Anh cho những lúc 1 người bên cạnh bạn cắm mặt vào chiếc BlackBerry hay trả lời điện thoại, và ngay lập tức bạn như không tồn tại.
Đó là "Rối tiết": sự kết hợp giữa bối rối và điên tiết.
(pizzled) (Tiếng cười) Tôi nghĩ nó khá sáng tạo đấy. Nó là sự đồng cảm, là sự chú tâm của ta giúp phân biệt ta với kẻ xảo trá hay những người bị thần kinh.
Tôi có cậu em rể là chuyên gia về lĩnh vực kinh dị hay rùng rợn cậu ta viết Chú giải về Ma cà rồng, Bản chất của Frankenstein -- cậu ấy được đào tạo như học giả của Chaucer, nhưng được sinh ra ở Transylvania nên tôi nghĩ nó có ảnh hưởng cậu ta ít nhiều.
Dù sao thì, có một lần, em rể tôi, Leonard, quyết định viết một cuốn sách về giết người hàng loạt.
Có một gã đã gây nên những vụ án kinh hoàng gần nơi chúng tôi sống nhiều năm trước. Hắn được biết như là kẻ bóp cổ của Santa Cruz.
Và trước khi bị bắt, hắn đã giết chết ông bà, mẹ của mình cùng năm bạn học nữ tại trường đại học Santa Cruz.
Vậy là em rể tôi đến phỏng vấn tên sát nhân này và cậu ta nhận ra khi gặp hắn rằng gã này cực kì đáng sợ.
Một là, hắn cao gần 7 feet.
Nhưng đó không phải điều đáng sợ nhất ở hắn.
Điều kinh khủng nhất IQ của hắn là 160: một thiên tài có hạn.
Nhưng không có bất kì liên hệ nào giữa chỉ số thông minh và xúc cảm, cảm giác cho người khác.
Chúng được điều khiển bởi hai vùng não riêng biệt.
Nên vào một thời điểm, em rể tôi gom hết can đảm để hỏi hắn câu mà cậu ta luôn muốn biết, đó là: sao anh có thể làm như vậy?
Anh không chút thương xót nào cho nạn nhân sao?
Đây là các vụ giết người thân thuộc -- hắn bóp cổ các nạn nhân.
Và tên bóp cổ trả lời thản nhiên, "Ồ không. Nếu có thì tôi đã chẳng làm thế.
Tôi phải vứt bỏ cảm xúc đó. Tôi phải ngắt nó ra khỏi tâm trí".
Và tôi nghĩ điều đó thật nhức nhối, mặc dù, tôi cũng đã suy ngẫm về việc tắt nguồn cảm xúc ấy.
Khi ta tập trung bản thân trong hoạt động nào, thì ta lại vứt bỏ sự quan tâm đến người khác.
Hãy nghĩ về việc mua sắm và những khả năng của một người tiêu dùng có tình thương.
Hiện giờ, như Bill McDonough đã chỉ ra, những vật ta mua và sử dụng đều ẩn chứa hậu quả.
Chúng ta đều là những nạn nhân vô tri bị che mắt.
Chúng ta không để ý và không để ý rằng mình không để ý đến phân tử độc hại thải ra từ thảm trải sàn hay lớp bọc ghế ngồi.
Hoặc ta không biết liệu lớp vải đó được tạo từ công nghệ hay sản xuất tự nhiên; nó có thể tái sử dụng hay cuối cùng chỉ thành rác? Nói cách khác, ta chẳng biết gì về mặt sinh học hay sức khỏe cộng đồng hay hậu quả kinh tế và xã hội của những thứ mình mua và sử dụng.
Có nghĩa, chúng ta cũng chính là tác nhân mà không hề hay biết. Và ta trở thành nạn nhân của một hệ thống chuyên đánh lừa. Thử xem điều này.
Có một cuốn sách tuyệt vời tên là Stuff: Cuộc sống bí mật của vật dụng hàng ngày.
Và nó kể về câu chuyện đằng sau của những thứ như áo sơ mi.
nơi vải bông được trồng và loại phân bón được sử dụng và hậu quả loại phân đó đem đến cho đất. Và nó nhắc đến, ví dụ, loại vải bông đó không ăn thuốc nhuộm; khoảng 60% sẽ bị rửa trôi khi nhúng nước.
Và các nhà dịch tễ luôn cảnh báo trẻ em sống gần vùng công nghiệp dệt may thường dễ bị tăng bạch cầu trong máu.
Có một công ty, tên Bennett and Company, đứng sau Polo.com, Victoria's Secret -- họ, vì CEO của họ, nhận thức được điều này, đã lập nên một liên doanh với hãng nhuộm ở Trung Quốc nhằm đảm bảo nước sau khi giặt nhuộm sẽ được xử lý hoàn toàn trước khi đổ ra nguồn nước tự nhiên.
Giờ đây, chúng ta không được lựa chọn giữa sơ mi sản xuất đúng quy trình thay cho cái sai quy trình. Vậy cần làm gì để có được điều đó?
À, tôi nghĩ là. Một, cần có một mác điện tử cho phép mọi cửa hàng biết về toàn bộ quy trình sản xuất của mọi mặt hàng bày bán trên kệ.
Ta có thể lần về nhà máy sản xuất. Một khi tìm được nơi sản xuất, bạn có thể quan sát quá trình chế tạo nên sản phẩm, và nếu nó đúng quy trình, bạn có thể dán nhãn nó như vậy. Nếu không, bạn có thể vào -- ngày nay, ở bất kì cửa tiệm nào, khi lướt máy quét trong lòng bàn tay qua một mã vạch ngang, bạn sẽ được đưa đến một trang web.
Họ cũng có trang web tương tự cho người bị dị ứng đậu phộng.
Trang Web sẽ cho bạn biết thêm về đồ vật đó.
Nói cách khác, ngay lúc mua hàng, ta đã có thể có một lựa chọn hợp lí.
Có một câu nói trong giới thông tin khoa học là: vỏ quýt dày có móng tay nhọn.
Và câu hỏi là: nó có tạo nên khác biệt nào không?
Thời gian trước đây khi đang làm việc cho tờ New York Times, khoảng thập niên 80, tôi đã viết một bài về vấn đề của New York lúc đó -- tình trạng người vô gia cư trên đường phố.
Và tôi dành ra vài tuần trao đổi với một tổ chức hoạt động xã hội trợ cấp cho người vô gia cư. Và rồi tôi nhìn họ qua đôi mắt như thể họ đều có bệnh lý thần kinh không biết chốn nào để đi. Họ có một đặc điểm. Khiến tôi -- khiến tôi bừng tỉnh khỏi sự u mê của thành thị, nơi mà khi ta thấy, khi ta lướt qua một người vô gia cư nếu họ ở ngoài tầm mắt của ta, thì họ cũng ở ngoài tầm quan tâm của ta.
Chúng ta không để ý nên chúng ta không hành động.
Một ngày sau đó -- một ngày thứ sáu -- vào cuối ngày, tôi đi xuống -- tôi đang đi xuống tàu điện ngầm. Đó là giờ cao điểm và hàng ngàn người đang đổ xuống thang.
Và đột nhiên khi đang đi xuống tôi để ý một người bám trụ ở bên hông, cởi trần, bất động, và mọi người thì đang bước qua ông -- hàng trăm hàng trăm người.
Và bởi vì sự u mê thành thị của tôi đã phần nào yếu bớt, tôi dừng lại để xem chuyện gì đã xảy ra.
Ngay lúc tôi dừng lại, thì nửa tá người khác cũng liền vây quanh ông ta.
Và chúng tôi phát hiện ông ta là người La-tinh, không nói được tiếng Anh, không có tiền, ông đã lang thang trên đường nhiều ngày liền, đói lả, và đã ngất xỉu do quá đói.
Ngay lập tức một người chạy đi lấy nước cam, một người đưa bánh mì kẹp, một người thì dẫn cảnh sát đến.
Người đàn ông đứng dậy ngay lập tức.
Những điều ấy chỉ bắt đầu từ một hành động đơn giản đó thôi, nên tôi cảm thấy thật lạc quan.
Xin cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ Tay)
Điều lãng mạn nhất tôi từng trải qua trên mạng bắt đầu như mọi thứ vẫn thường bắt đầu: không có tôi, và không trên mạng.
Vào ngày 10/12/1896, người đàn ông có hình trên tấm huy chương, Alfred Nobel, đã qua đời.
Một trăm năm sau, ngày 10/12/1996, Wislawa Szymborska, người phụ nữ duyên dáng này, đã đoạt giải Nobel văn học.
Bà là một nhà thơ người Ba Lan.
Bà ấy là một tên tuổi lớn, nhưng vào năm 96, tôi chưa bao giờ nghe đến tên bà, và khi tôi tìm đọc tác phẩm của bà, tôi thấy bài thơ nhỏ đáng yêu này, "Bốn giờ sáng."
"Đêm hầu qua
ngày dần đến.
Giờ của những ba mươi đã qua..."
Ngay khi tôi đọc bài thơ, tôi đã phải lòng nó ngẩn ngơ, đến mức tôi nghi ngờ chúng tôi đã gặp nhau ở đâu đó trước kia.
Phải chăng tôi từng đi chung thang máy với bài thơ này?
Tôi đã từng tán tỉnh nó trong một tiệm cà phê nào ư?
Tôi không thể nhớ ra, và nó làm tôi bứt rứt, rồi một hai tuần sau đó, tôi đang xem một bộ phim cũ, thì nó xuất hiện.
(Phim) Charlie, anh đáng ra phải đến bữa tiệc đầu tiên.
Tận 4 giờ sáng chúng tôi mới về nhà.
Bạn cùng phòng của tôi để TV bật suốt, và nó xuất hiện.
(Nhạc phim Seinfeld) (Phim) Hỡii ơi, tôi thức đến 4 giờ sáng xem liền 3 tập bộ phim Omen.
Tôi nghe nhạc, và nó xuất hiện.
(Video) Elton John: ♪ Bây giờ là 4 giờ sáng, khỉ thật. ♪ Bạn thấy có điều gì đang diễn ra phải không?
Rõ ràng là, những á thần của trùng hợp đang trêu đùa tôi.
Vài người bị ám ảnh bởi một con số trong đầu, bạn có thể bị ám ảnh bởi một cái tên hay một giai điệu, một số người không sao cả, nhưng 4 giờ sáng là nỗi ám ảnh trong tôi, nhưng nhẹ nhàng thôi, như một chấn thương háng.
Tôi luôn nghĩ bụng rồi dần dần nó sẽ tự qua đi, và không bao giờ nói cho ai biết, nhưng nó không qua, và tôi đã nói.
Năm 2007, tôi được mời đến nói chuyện tại TED lần thứ hai, vì khi đó tôi chưa là chuyên gia về lĩnh vực gì, tôi nghĩ, hay là tôi thử làm một thuyết trình đa phương tiện về một chủ đề thật vụn vặt hay ngớ ngẩn.
Thế là tôi đưa vào bài thuyết trình một số ví dụ của tôi về 4 giờ sáng, nhưng nó cũng có ví dụ lấy từ diễn giả TED cùng năm đó với tôi.
Tôi tìm thấy 4 giờ sáng trong một tiểu thuyết của Isabel Allende.
Tôi tìm thấy một ví dụ rất điển hình trong tiểu sử tự thuật của Bill Clinton.
Tôi cũng tìm thấy trong tác phẩm của Matt Groening, dù sau này Matt Groening nói với tôi ông không thể đến dự buổi nói chuyện của tôi vì đó là vào buổi sáng và tôi đoán ông không hay dậy sớm.
Tuy nhiên, nếu Matt có ở đó, ông ấy sẽ nhận ra thuyết thông đồng giả định này là sự lão luyện chưa đủ quái đản cho tôi thu thập.
Nó hoàn toàn được sắp xếp cho không gian ấy, vào thời điểm ấy.
Đó là cách chúng tôi làm trước khi có TED.com.
Thật vui. Và nó chỉ có vậy.
Khi tôi về nhà, email bắt đầu đổ đến từ những người xem trực tiếp, lúc đầu là vậy, và đây vẫn là cái tôi thích nhất, "Thêm cái này cho bộ sưu tập của anh: 'Những người anh có thể gọi lúc 4 giờ sáng mới thật là bạn" Câu nói này của Marlene Dietrich.
Email này được gửi từ một người châu Âu sexy, Quản trị viên TED Chris Anderson.
(Cười) Chris tìm thấy câu nói này ghi trên một chiếc tách cà phê, và tôi nghĩ, người đàn ông này là Typhoid Mary diễn giả của những ý tưởng nên truyền bá, tôi đã bị ý tưởng ấy lây lan.
Tôi "lây bệnh" cho mọi người, điều đó được xác nhận chỉ vài ngày sau một nhân viên Hallmark scan và gửi một tấm thiệp cũng với câu nói trên.
Cô ấy còn tặng thêm tấm thiệp thứ hai có viết:
"Chỉ việc biết khi cần tôi có thể gọi cho anh sáng sớm lúc 4 giờ khiến tôi thấy thực sự không cần làm thế nữa," tôi thích nó, vì hai tấm thiệp như muốn nói, "Hallmark: "Khi bạn quan tâm ai đó hãy gửi hai lần một lời chúc, diễn đạt hơi khác chút thôi."
Tôi không ngạc nhiên trước việc thành viên TED và tạp chí New Yorker có cùng ý tưởng.
Nhiều người gửi cho tôi cái này khi nó xuất hiện.
"Giờ là 4 giờ sáng- bạn có thể ngủ ngon hơn nếu mua vài thứ vớ vẩn."
Tôi ngạc nhiên khi thành viên TED tìm được tiếng nói chung với "Rugrats".
Hơn một người gửi cái này cho tôi.
(Phim) Didi Pickles: Mới có 4 giờ sáng.
Thế quái nào anh lại đi làm bánh pudding sôcôla?
Stu Pickles: Bởi vì tôi mất kiểm soát rồi.
(Cười) Có một thành viên TED cô độc đã bất mãn vì tôi đã bỏ qua cái mà anh coi là kinh điển.
(Phim) Roy: Dậy, dậy đi! Không đùa đâu.
Ronnie: Có tai nạn à? Roy: Không, không có tai nạn. Nhưng đằng nào em cũng muốn ra khỏi nhà, phải không?
Ronnie: Nhưng không phải vào 4 giờ sáng.
Đó là phim "Close Encounters," và nhân vật chính thức dậy vì người ngoài hành tinh, vào thời khắc ấy, quyết định gặp người Trái đất lúc 4 giờ sáng, và làm nên một ví dụ điển hình.
Tất cả những ví dụ trên đều là ví dụ điển hình.
Chúng vẫn không làm tôi hiểu tại sao tôi khen ngợi bài thơ này.
Nhưng chúng đều theo một luật. Chúng lặp lại nhau.
Đúng không? 4 giờ sáng như giờ dâng của lễ khi những sự kiện kịch tính được cho là sẽ xảy ra.
Có lẽ đây là một dạng ý nghĩ rập khuôn chưa bao giờ được phân loại.
Có lẽ tôi đang trên con đường của một trào lưu mới.
thời điểm mọi thứ trở nên thú vị, mọi thứ đã trở nên thật sự thú vị.
TED.com ra đời, cuối năm 2007, với video các bài nói chuyện cũ, trong đó có của tôi, và tôi bắt đầu nhận được các trích dẫn về "4 giờ sáng" từ mọi múi giờ trên thế giới.
Đa số đó là những nội dung tôi sẽ không bao giờ thấy nếu tôi tự tìm, và tôi đã không tự tìm.
Tôi không biết ai bị bệnh tiểu đường.
Tôi chắc chắn sẽ bỏ qua cuốn sách, "Phô mai nướng lúc 4 giờ sáng."
(Cười) Tôi không đặt mua tạp chí Crochet Today! mặc dù trông nó rất vui. (Cười) Hãy nhớ dấu hiệu đồng hồ này.
Đây là gợi ý của một sinh viên cho biểu tượng của hội "4 giờ sáng" nên như thế này.
Mọi người gửi cho tôi quảng cáo trên tạp chí.
Họ chụp ảnh trong cửa hàng tạp hóa.
Tôi nhận được cả đống tiểu thuyết và truyện tranh.
Rất nhiều truyện nổi tiếng như: "The Sandman," "Watchmen."
Có một ví dụ rất đáng yêu trong "Calvin và Hobbes."
Trên thực tế, trích dẫn cổ nhất người ta gửi cho tôi là một đoạn phim hoạt hình về thời Đồ Đá.
Mọi người hãy xem.
(Phim) Wilma Flintstone: Thế nào là sớm?
Fred Flintstone: Như là vào 4 giờ sáng, thế là sớm.
Và ở một mốc thời gian khác, đây là từ thế kỉ 31.
Sau một nghìn năm, mọi người vẫn sẽ làm điều này.
(Phim) Tiếng thông báo: Bây giờ là 4 giờ sáng.
(Cười) Nó thể hiện một sự lan tỏa.
Tôi nhận được nhiều bài hát, chương trình TV, phim, từ những thứ buồn chán đến những thứ nổi tiếng, tôi có thể cho bạn một playlist về đề tài 4 giờ.
Nếu tôi chọn chủ đề những ngôi sao điện ảnh nam, thì tôi có video với độ dài bằng một đoạn quảng cáo.
Đây là ví dụ.
(Các cảnh phim "4 giờ sáng") (Cười) Vậy là trong một lúc nào đó, tôi nhận ra là tôi có một sở thích mà tôi không biết, đó là thu thập nguồn thông tin cộng đồng.
Nhưng tôi cũng nghĩ là bạn có thể cho rằng, sao ta không thể làm việc này với bất kì giờ nào trong ngày?
Trước hết, bạn không có clip như thế về 4 giờ chiều.
Thứ hai, tôi đã tìm hiểu một chút.
Bạn biết đấy, tôi thấy thích thú.
Nếu đây là một xác nhận có tính thiên vị, thì có rất nhiều xác nhận, và tôi thiên vị.
Văn học thể hiện rõ ràng nhất.
Có một vài "3 giờ sáng" trong tác phẩm của Shakespeare.
Có một "5 giờ sáng".
Có bảy "4 giờ sáng", và tất cả đều thảm khốc.
Trong "Measure for Measure," đó là thời gian triệu tập đao phủ.
Tolstoy tả chứng mất ngủ của Napoleon lúc 4 giờ sáng trước trận đánh trong "Chiến tranh và Hòa bình."
"Jane Eyre" của Charlotte Brontë có một "4 giờ sáng" quan trọng, như "Đỉnh Gió hú" của Emily Brontë.
"Lolita" có một "4 giờ sáng" sởn gai ốc.
"Huckleberry Finn" có một 4 giờ sáng với tiếng địa phương.
Ai đó đã gửi đến "Người Vô hình" của H.G.
Wells. Một người khác gửi"Người Vô hình" của Ralph Ellison.
"The Great Gatsby" dành 4 giờ sáng cuối cùng của đời mình chờ đợi một người tình không bao giờ xuất hiện, và sự thức giấc nổi tiếng nhất trong văn học, có lẽ là, "The Metamorphosis."
Đoạn đầu tiên, nhân vật chính thức dậy biến thành một con gián khổng lồ, nhưng ta biết, dù là gián, có điều gì đó không ổn với người này.
Tại sao? Đồng hồ anh ta đặt báo thức lúc 4 giờ sáng.
Kiểu người nào sẽ làm việc đó?
Kiểu người này mới làm điều đó.
(Nhạc) (Đồng hồ báo thức 4 giờ sáng) (Phim) Newcaster: Đầu giờ. Thời gian cho tin buổi sáng.
Nhưng đương nhiên, chẳng có tin tức nào.
Tất cả mọi người vẫn yên giấc trên chiếc giường êm ái của mình.
Đúng vậy.
Đó là Lucy trong The Peanuts, "Mommie Dearest", Rocky, ngày đầu tập luyện, Nelson Mandela, ngày đầu nhậm chức, và Bart Simpson, kết hợp với chú gián sẽ cho bạn bữa tiệc tối sởn gai ốc và cho tôi một hạng mục nữa, mọi người thức dậy, trong dữ liệu khổng lồ của tôi.
Hãy tưởng tượng bạn bè và gia đình bạn nghe về bộ sưu tập của bạn, ví dụ như, gấu nhồi bắc cực và họ gửi cho bạn.
Kể cả bạn không thực sự sưu tập, ở một thời điểm nào đó, bạn sẽ sưu tập gấu nhồi bắc cực, và bộ sưu tập của bạn chắc chắn rất ấn tượng.
Khi tôi đến thời điểm đó, tôi nắm lấy cơ hội.
Tôi nói với quản trị viên của mình. Tôi kiểm tra thông tin, tải về, chụp ảnh màn hình bất hợp pháp.
Tôi bắt đầu lưu trữ.
Sở thích của tôi thành một thói quen, và thói quen mang đến cho tôi dãy Netflix chọn lọc nhất thế giới
Có lúc tôi xem "Nhạc kịch Guys and Dolls," "Điệu Tango cuối cùng ở Paris," "Nhật kí cậu bé nhút nhát," "Ngôi sao khiêu dâm: Huyền thoại Ron Jeremy."
Tại sao là "Ngôi sao khiêu dâm: Huyền thoại Ron Jeremy"?
Vì ai đó nói với tôi là tôi sẽ tìm thấy cái này.
(Phim) Ron Jeremy: Tôi sinh ra ở Flushing, Queens vào ngày 12/3/1953, lúc 4 giờ sáng.
Đương nhiên rồi. (Cười) (Vỗ tay) Đúng vậy. Điều này không chỉ có lí, mà còn trả lời câu hỏi, "Ron Jeremy và Simone de Beauvoir có điểm gì chung?"
Simone de Beauvoir bắt đầu cuốn tiểu sử tự thuật của bà với câu, "Tôi chào đời lúc 4 giờ sáng," tôi có cuốn sách này vì có người email cho tôi, và khi họ gửi cho tôi, tôi có một ý tưởng mới cho bộ sưu tập này, vì ngôi sao phim khiêu dâm Ron Jeremy và nhà hoạt động nữ quyền Simone de Beauvoir không chỉ là những người khác nhau.
Họ là những người khác nhau nhưng có thứ này kết nối họ, tôi không biết đó là điều vớ vẩn hay là kiến thức hay một sự vô ý, nhưng tôi tự hỏi, có cách nào thú vị hơn để làm việc này?
Vậy là tháng 10 năm ngoái, theo truyền thống của giới nghiên cứu tôi đưa toàn bộ bộ sưu tập lên mạng với cái tên "Nhà Bảo tàng 4 giờ sáng."
Bạn có thể nhấn vào nút "refresh" màu đỏ.
Nó sẽ ngẫu nhiên đưa bạn đến một trong hàng trăm đoạn clip trong bộ sưu tập.
Đây là một bài thơ ấn tượng viết bởi Billy Collins gọi là "Hay quên."
(Phim) "Không lạ gì khi bạn tỉnh giấc lúc nửa đêm để tìm ngày tháng một trận chiến lịch sử trong cuốn sách chiến tranh.
Không lạ gì khi trăng vào cửa sổ như đã trôi ra từ một bài thơ tình mà bạn đã thuộc lòng."
Giờ đầu tiên của dự án này thật thỏa lòng người.
Một diễn viên Bollywood hát một lời trong đĩa DVD ở tiệm cà phê.
Nửa vòng Trái đất, một thiếu niên làm một video trên Instagram và gửi cho tôi, một người lạ mặt.
Chưa đầy một tuần sau, tôi nhận được một chút trọng đãi.
Tôi nhận được một cái tweet sâu sắc.
Nó khá ngắn. Chỉ thế này:
"Nó làm tôi nhớ đến một cuốn băng ghi âm cũ."
Cái tên là một bút danh, đúng ra là một bút danh giả.
Ngay khi tôi thấy tên họ viết tắt, và ảnh ở profile, tôi biết ngay, toàn bộ cơ thể tôi nhận biết ngay đó là ai, và tôi biết ngay cuốn băng ghi âm cô ấy đang nói tới.
(Nhạc) L.D. là tình yêu thời sinh viên của tôi.
Đó là đầu những năm 90. Tôi là sinh viên đại học.
Cô ấy là sinh viên sau dại học ở khoa thư viện.
Cô không phải nàng thủ thư mà khi tháo kính, xõa tóc, thì bỗng nhiên trở nên quyến rũ.
Cô ấy vốn dĩ luôn quyến rũ, cô ấy cực kì đáng yêu, và chúng tôi có một mối tình từ tháng 12 đến tháng 5, nghĩa là chúng tôi hẹn hò từ tháng 12, và đến tháng 5, cô ấy đã tốt nghiệp và trở thành mối tình dang dở của tôi.
Nhưng cuốn băng của cô ấy vẫn ở bên tôi.
Tôi đã giữ cuốn băng ấy trong một cái hộp cùng những ghi chép và bưu thiếp, không chỉ từ L.D., từ cuộc đời tôi, trong hàng thập kỉ.
Nó là chiếc hộp, nếu có bạn gái, tôi sẽ giấu nó đi, và khi tôi có vợ, tôi sẽ chia sẻ với cô ấy, nhưng câu chuyện-(Cười)- với cuốn băng này là nó có 7 bài hát mỗi mặt, nhưng không có tên bài hát.
Thay vào đó, L.D. sử dụng hệ thống phân loại của Thư viện Quốc hội Hoa Kì, bao gồm số trang, nhằm để lại manh mối cho tôi.
Khi tôi nhận được cuốn băng, tôi cho vào máy cát- sét của mình, tôi mang nó đến thư viện trường, thư viện của cô ấy, Tôi tìm thấy 14 cuốn sách trên giá.
Tôi nhớ mình đã mang tất cả đến cái bàn yêu thích của mình, và đọc những bài thơ đi cùng những bài hát như thức ăn đi cùng với rượu, nó kết nhau, tôi có thể nói, như đôi giầy yên đi với chiếc váy bông cổ điển màu xanh côban.
Tôi làm lại việc này vào tháng 10 năm ngoái.
Tôi ngồi đó, tôi có tai nghe mới, chiếc Walkman cũ, tôi nhận ra đây là một sự xa hoa mà mình đã coi là đương nhiên ngay cả khi tôi đã rất xa hoa.
Và rồi tôi nghĩ, "Tốt cho anh."
"PG" là văn học Slavơ.
"7000" là bộ văn học Ba Lan.
Z9A24 là bộ sưu tập 70 bài thơ.
Trang 31 là bài thơ của Wislawa Szymborska đi với bài hát "Peace Like A River" của Paul Simon.
(Nhạc: "Peace Like a River") (Phim) Paul Simon: ♪ Oh, 4 giờ sáng ♪ ♪ Tôi choàng dậy khỏi giấc mơ tôi ♪ Cảm ơn. Chân thành cảm ơn. (Vỗ tay)
Các thuật toán của máy tính ngày nay đang thực hiện những công việc phi thường với độ chính xác cao ở qui mô lớn, giống như trí thông minh của con người.
Trí thông minh của máy tính vẫn thường được gọi là AI hay trí tuệ nhân tạo.
AI đã sẵn sàng tạo ra tác động đáng kể đối với cuộc sống con người ở tương lai.
Tuy vậy, ngày nay chúng ta vẫn đang đối đầu với những thách thức gian nan trong việc xác định và chẩn đoán một số bệnh đe dọa mạng sống con người như các bệnh truyền nhiễm và ung thư.
Mỗi năm có hàng ngàn người đã chết vì ung thư gan và miệng.
Cách tốt nhất để chúng ta giúp họ là phát hiện và chẩn đoán sớm những căn bệnh này.
Chúng ta làm việc đó bằng cách nào và liệu trí tuệ nhân tạo có thể hỗ trợ?
Đối với những bệnh nhân không may bị nghi ngờ mắc bệnh, đầu tiên bác sĩ sẽ yêu cầu sử dụng những công nghệ hình ảnh y khoa đắt đỏ, như chụp chiếu huỳnh quang, CT hay MRI.
Sau khi thu thập được những hình ảnh, một chuyên gia khác sẽ chẩn đoán dựa vào những ảnh trên và trao đổi với bệnh nhân.
Như bạn thấy, đây là một quá trình chuyên sâu và tốn kém nhiều tài nguyên, cần có những chuyên gia cùng các thiết bị hình ảnh đắt đỏ, và điều đó không thực tế đối với các nước đang phát triển.
Thực ra ở nhiều nước công nghiệp hóa cũng vậy.
Vậy làm sao ta có thể giải quyết vấn đề bằng trí tuệ nhân tạo ?
Ngày nay, nếu tôi phải dùng các mô hình trí tuệ nhân tạo truyền thống để giải quyết vấn đề này, tôi sẽ cần 10,000 -- tôi nhắc lại, cần 10,000 ảnh y khoa đắt đỏ đầu tiên phải được chụp.
Sau đó, tôi sẽ đến một chuyên gia để người đó phân tích những tấm ảnh.
Và sử dụng hai thông tin đó, tôi có thể tạo ra một liên kết nơ-ron nhân tạo tiêu chuẩn hoặc nghiên cứu sâu để chẩn đoán bệnh.
Tương tự như vậy, trí tuệ nhân tạo truyền thống cũng trải qua vấn đề đó.
Khối lượng dữ liệu lớn, bác sĩ hàng đầu và những chuyên gia về công nghệ hình ảnh.
Vậy chúng ta có thể phát minh ra mô hình mở rộng mang tính hiệu quả và nhiều kiến trúc trí tuệ nhân tạo đáng giá hơn để xử lí các vấn đề quan trọng mà ta đang đối mặt ngày nay ?
Và đây là những việc nhóm phòng thí nghiệm truyền thông MIT thực hiện.
Chúng tôi đã phát minh ra nhiều kiến trúc AI không chính thống để giải quyết một số thách thức quan trọng nhất mà ta đang gặp phải trong kĩ thuật ảnh y khoa và các thử nghiệm lâm sàng.
Ở ví dụ đã chia sẻ với các bạn hôm nay, chúng tôi có hai mục tiêu.
Đầu tiên là giảm số lượng hình ảnh cần để huấn luyện các thuật toán trí tuệ nhân tạo.
Thứ hai-- chúng tôi có tham vọng hơn thế nữa, chúng tôi muốn giảm đi việc sử dụng các kỹ thuật hình ảnh y khoa đắt đỏ để chụp bệnh nhân.
Vậy chúng tôi đã làm thế nào?
Đối với mục tiêu đầu tiên, thay vì bắt đầu với hàng nghìn ảnh chụp y khoa đắt tiền, như AI truyền thống, chúng tôi bắt đầu với một ảnh y khoa.
Từ ảnh này, nhóm tôi đã tìm ra một cách rất thông minh trích ra hàng tỉ gói thông tin.
Các gói thông tin này bao gồm màu sắc, điểm ảnh, khối hình học và tập hợp lại các bệnh trên ảnh y khoa.
Nói cách khác, chúng tôi đã chuyển một ảnh thành hàng tỉ dữ liệu huấn luyện, giảm một khối lượng lớn các dữ liệu cần thiết cho việc huấn luyện.
Đối với mục tiêu thứ hai, để hạn chế sử dụng các công nghệ đắt tiền cho bệnh nhân, chúng tôi bắt đầu với một bức ảnh ánh sáng trắng chuẩn, được lấy từ máy ảnh DSLR hay điện thoại, từ bệnh nhân.
Các bạn còn nhớ hàng tỉ gói thông tin đó không?
Chúng tôi phủ chúng lên tấm ảnh này, tạo ra thứ mà chúng tôi gọi là ảnh tổng hợp.
Chúng tôi rất ngạc nhiên khi chỉ cần 50-- tôi nhắc lại, chỉ 50 tấm ảnh tổng hợp-- để huấn luyện các thuật toán của mình đạt hiệu quả cao.
Tóm lại, thay vì 10,000 hình ảnh y khoa cực kì đắt đỏ, chúng ta bây giờ có thể dùng thuật toán AI theo cách không chính thống, chỉ cần 50 bức ảnh chuẩn có độ phân giải cao, được lấy từ máy ảnh DSLR hay điện thoại, để chẩn đoán.
Quan trọng hơn thế, thuật toán của chúng tôi có thể chấp nhận, trong tương lai và cả hiện tại, những bức ảnh với ánh sáng trắng đơn giản từ bệnh nhân, thay vì các công nghệ hình ảnh y khoa đắt tiền.
Tôi tin rằng chúng ta sẵn sàng để bước vào một kỉ nguyên nơi mà trí tuệ nhân tạo sẽ tạo ra những ảnh hưởng khó tin trong tương lai.
Và tôi cho rằng ý kiến về AI truyền thống, thứ giàu tài nguyên nhưng ít ứng dụng, chúng ta nên suy nghĩ thêm về các mô hình trí tuệ nhân tạo không chính thống, chỉ cần một lượng nhỏ dữ liệu để giải quyết các vấn đề quan trọng nhất mà chúng ta đang đối mặt ngày nay, nhất là việc chăm sóc sức khỏe.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Là một nhà khoa học đồng thời là một con người, tôi muốn mình trở nên nhạy cảm với những điều kì diệu.
Tôi nghĩ rằng Jason Webley khi xưa đã gọi nó là "thỏa hiệp để trở thành một phần của phép màu"
Vậy nên, sự nghiệp là một nhà sinh học đã cho phép tôi mở hồn với cuộc sống của một trong những sinh vật đẹp nhất chung sống với ta trên trái đất này: đom đóm.
Với nhiều người trong số các bạn, tôi biết đom đóm có thể khơi dậy nhiều kỷ niệm về ấu thơ, về kì nghỉ hè, thậm chí về cả những bài nói chuyện của TED.
Hay về những cái lọ tựa thế này.
Sự say mê về thế giới của đom đóm bắt đầu khi tôi còn ở trường đại học.
Một đêm nọ khi đang ngồi trong vườn nhà ở Bắc Carolina đột nhiên, những đốm sáng lặng lẽ kia hiện lên xung quanh tôi. Tôi chợt nghĩ: Làm thế nào những con vật đó lại phát sáng, và đốm sáng kia để làm gì?
Trò chuyện với nhau ư?
Chuyện gì sẽ xảy ra khi những đóm đèn ấy tắt?
Tôi may mắn tìm thấy câu trả lời cho một vài trong số những câu hỏi trên khi tìm hiểu về giới động vật.
Nếu bạn đã từng thấy hay đã từng nghe về đom đóm, bạn sẽ biết được điều kì diệu mà nó đem lại biến thế giới bình thường của ta thành chốn thiên đường, ở mọi khắp nơi trên thế giới, như khu vực sườn núi Smoky, đã hoá thành một dòng suối sáng nhờ ánh sáng ảo diệu từ những con đom đóm xanh, Hay khu đường mòn ven sông ở Nhật Bản khi mà những đốm sáng chập chờn, lập lờ hiện ra từ những con đom đóm Genji, hay ở Malaysia, những cây đước nở ra hằng đêm, không phải những bông hoa, mà là thứ ánh sáng của hàng ngàn con đom đóm, nhấp nháy với sự đồng điệu đáng ngạc nhiên.
Những miền chiêm trũng được thắp sáng này vẫn làm tôi kinh ngạc và giữ cho tôi kết nối với sự diệu kỳ của thế giới tự nhiên.
Thật tuyệt vời khi ánh sáng đó được tạo ra bởi chính những sinh vật nhỏ bé này.
Vẻ bề ngoài của đom đóm rất quyến rũ.
Chúng hấp dẫn ta.
Chúng được tôn vinh trong hội họa và thi ca hằng thế kỷ.
Đi vòng quanh thế giới, tôi đã gặp nhiều người sâu sắc họ nói với tôi rằng Chúa đã gửi đom đóm xuống Trái Đất cho con người
và những sinh vật khác có thể chiêm ngưỡng.
Tôi nghĩ sinh vật duyên dáng này là phép nhiệm màu có thực bởi chúng phát ra thứ ánh sáng tuyệt đẹp, bản ứng tấu đầy sáng tạo của tạo hóa.
Chúng được tạo thành từ hai quy luật tiến hóa đầy quyền năng. chọn lọc tự nhiên, đấu tranh để sinh tồn, và chọn lọc giới tính, đấu tranh cho cơ hội được sinh sôi.
Là một người quan sát đom đóm, 20 năm qua quả là một chặng đường thú vị.
Cùng với những học sinh của mình tại Đại học Tufts và các đồng sự, chúng tôi đã có nhiều khám phá về đom đóm Quá trình ve vãn và đời sống tình dục, sự phản bội và tội lỗi của chúng.
Tôi muốn chia sẻ với các bạn hôm nay một vài câu chuyện mà chúng tôi đã thu thập được từ những chuyến thám hiểm của mình vào thế giới bị khỏa lấp này.
Đom đóm thuộc một nhóm côn trùng rất đẹp và đa dạng, nhóm Bọ.
Trên thế giới, có trên 2000 loài đom đóm các loài này ngày càng tiến hóa đa dạng về mặt tín hiệu sinh sản, hay nói cách khác, các hình thức để tìm và hấp dẫn bạn tình.
Khoảng 150 nghìn năm trước, con đom đóm đầu tiên có lẽ giống thế này.
Chúng bay vào ban ngày và hoàn toàn không phát sáng.
Thay vào đó, con đực dùng râu để định vị mùi hương tỏa ra từ con cái.
Với các loài đom đóm khác, chỉ có con cái phát sáng.
Chúng tròn trịa và không có cánh, hằng đêm, chúng trèo lên nhành cây phát sáng trong nhiều giờ để thu hút bạn tình, những con đực biết bay, nhưng lại không phát sáng.
Ở các loài khác, cả con đực và cái đều sử dụng ánh sáng nhấp nháy để tìm bạn tình.
Hiện nay ở Bắc Mỹ, có đến hơn 100 loài đom đóm có khả năng phát ra năng lượng từ chính cơ thể chúng dưới dạng ánh sáng.
Chúng làm điều đó như thế nào?
Như là phép màu, tín hiệu phát sáng sinh học này được tạo thành từ các phản ứng hóa học xảy ra bên trong bụng đom đóm.
Nhân tố chính ở đây là một enzim hình sao có tên luciferase, Trong quá trình tiến hóa, nó bao bọc các cánh nhỏ của mình quanh một phân tử nhỏ hơn có tên là luciferin, trong quá trình đó nó trở nên hưng phấn và sản sinh ra ánh sáng.
Thật kì diệu.
Nhưng làm thế nào thứ ánh sáng này có lợi cho đom đóm ?
Để trả lời, ta cần lật lại trong album gia đình một vài hình em bé đom đóm.
Đom đóm tạo mới hoàn toàn cơ thể khi lớn lên.
Phần lớn cuộc đời chúng, , kéo dài cho đến 2 năm diễn ra trong cơ thể ấu trùng này.
Mục đích của quá trình, giống như thời niên thiếu là ăn và lớn lên.
Ánh sáng của đom đóm bắt nguồn từ chính giai đoạn thiếu thời này.
Mọi ấu trùng đom đóm đều phát sáng ngay cả khi con trưởng thành không thể.
Nhưng mục đích của việc "làm chuyện để ý" này là gì ?
Ta biết rằng đom đóm con tạo ra một hợp chất khó ngửi giúp chúng sống sót qua thời thiên thiếu vì vậy, ta cho rằng ánh sáng này được dùng như đèn neon báo hiệu: " Có độc!
Hãy tránh xa" gửi đến tất cả những kẻ săn mồi tiềm ẩn.
Phải mất hàng ngàn năm trước khi thứ ánh sáng rực rỡ đó phát triển thành một công cụ liên lạc hữu dụng được dùng không chỉ để xua đuổi kẻ thù mà còn để quyến rũ bạn tình tương lai.
Được chi phối bởi chọn lọc giới tính, một số con đom đóm trưởng thành như con đực kiêu hãnh này phát triển một loại đèn phát sáng mới, giúp chúng ve vãn bạn tình hiệu quả hơn hẳn.
Những con trưởng thành này chỉ sống vài tuần, và chúng giờ chỉ quan tâm đến sinh sản nhằm di truyền bộ gen cho thế hệ sau.
Hãy theo chân con đực này ra cánh đồng nơi nó hòa cùng hàng trăm con đực khác phát đi tín hiệu giao phối của mình.
Thật tuyệt vời khi nghĩ rằng màn trình diễn ánh sáng mà ta hằng ngưỡng mộ nơi đây và trên khắp địa cầu thực tế là bài ca tình yêu tĩnh lặng của đom đóm đực.
Chúng bay và phát sáng trái tim mình.
Tôi vẫn thấy điều đó thật lãng mạn.
Nhưng trong lúc đó, con cái ở đâu?
Chúng dạo ở bên dưới, quan sát các lựa chọn.
Chúng có nhiều con đực để chọn lựa, và những con cái hóa ra rất kén chọn.
Khi một con cái nhìn thấy ánh đèn từ một con đực đặc biệt hấp dẫn, nó sẽ hướng đèn của mình về đối phương và ra đèn đáp lại.
Đây là tín hiệu "lại gần hôn em" của cô ta.
Cậu chàng tiến lại và nháy đèn đáp trả.
Nếu con cái vẫn thích nó, chúng sẽ bắt đầu một cuộc trò chuyện.
Loài sinh vật này nói lên tình yêu bằng ngôn ngữ ánh sáng.
Vậy thì những yếu tố nào mà con cái cho là "quyến rũ"?
Chúng tôi đã tiến hành một số buổi biểu quyết cho đom đóm.
Khi kiểm tra đom đóm cái bằng đèn LED, chúng tôi phát hiện con cái thích các con đực nhấp nháy lâu hơn.
( Vỗ tay) Tôi biết các bạn đang tự hỏi, điều gì làm những con đực này hấp dẫn ?
Giờ hãy xem điều gì sẽ diễn ra khi ánh đèn này tắt.
Điều đầu tiên ta nhận ra là một khi con đực và con cái kết đôi, chúng sẽ bên nhau cả đêm dài, khi nhìn vào bên trong xem chuyện đang diễn ra, ta phát hiện sự biến đổi bất ngờ trong tình dục của đom đóm.
Khi giao hợp, con đực gửi cho con cái không chỉ tinh trùng mà còn một túi chất dinh dưỡng như là quà cưới.
Ta có thể quan sát kĩ hơn cặp giao phối này.
Ta có thể thấy món qua đó- Nó có màu đỏ trong hình này- khi được chuyển từ con đực sang con cái.
Thứ làm món quà này cực quý giá là bởi nó chứa đầy protein thứ mà con cái dùng để nuôi dưỡng trứng.
Vì vậy, con cái rất để tâm đến phần thưởng này khi đánh giá con đực tiềm năng.
Chúng tôi phát hiện con cái dựa vào tín hiệu của con đực để dự đoán con đực nào có túi quà lớn nhất vì thứ quý giá này giúp con cái đẻ nhiều trứng hơn và cuối cùng là sinh ra nhiều con hơn cho thế hệ tiếp sau.
Không chỉ có ngọt ngào và ánh sáng.
Tình yêu của đom đóm còn mang đầy rủi ro.
Đom đóm trưởng thành thường không dễ bị xơi tái vì như thời niên thiếu chúng có thể sản xuất hợp chất có mùi khó chịu đối với chim và các loài ăn côn trùng khác, nhưng trong quá trình sống, một nhóm đóm đóm nào đó mất đi bộ máy chuyển hoá cần có để sản xuất ra hoạt chất bảo vệ.
Sai sót của tạo hóa này được đồng nghiệp của tôi Tom Eisner phát hiện ra, đã khiến những con đom đóm chiếu ánh sáng rực rỡ vào bầu trời với ý định bất chính.
Được một đồng nghiệp khác, Jim Lloyd, dịch là "người đàn bà quyến rũ" các con cái này tìm cách nhắm đến con đực khác loài.
Cuộc săn bắt đầu với kẻ săn mồi con cái này ở góc dưới bên trái, nằm lặng lẽ và nghe lỏm cuộc đối thoại tình yêu của con mồi tương lai, và đây là điều có thể diễn ra
Đầu tiên, con mồi đực nhấp nháy :"Em có yêu anh không?"
Con cái của nó đáp lại: "Có lẽ."
Vậy nên cậu chàng nháy sáng lại.
Nhưng lần này, kẻ đi săn tuồn vào câu trả lời lặp lại một cách thông minh và chính xác lời con cái kia vừa nói.
Con cái này không tìm tình yêu, nó tìm chất độc.
Nếu xuất sắc, cô ta có thể lừa con đực lại đủ gần để vươn ra và tóm lấy nó, và con đực đâu chỉ là bữa ăn nhẹ.
Vài giờ tiếp theo, cô ả chậm rãi hút máu con mồi chừa lại vài vệt máu.
Không có khả năng tạo ra chất độc của riêng mình, những con cái này chỉ có lựa chọn là hút máu những con đom đóm khác để lấy các hóa chất bảo vệ này.
Thế nên, một con đom đóm ma-cà-rồng, được sinh ra dựa trên chọn lọc tự nhiên.
Vẫn có nhiều điều để học từ đom đóm nhưng có vẻ còn rất nhiều câu chuyện chưa kể, bởi trên thế giới, số lượng đom đóm đang giảm dần.
Nguyên nhân chính là do: mất môi trường sinh sống
Khắp nơi, đồng bằng và rừng rừng ngập mặn và đồng cỏ, nơi ở của đom đóm đang bị loại bỏ để phục vụ cho phát triển và đô thị hóa.
Một vấn đề khác: ta chinh phục bóng tối, cùng với việc thêm vào quá nhiều ánh sáng cho bầu trời làm gián đoạn sự sống của các loài khác, đom đóm cực kỳ nhạy cảm với ô nhiễm ánh sáng bởi nó che lấp ánh sáng mà đom đóm dùng để tìm bạn tình.
Ta có thực sự cần đom đóm?
Rốt cuộc thì, ta chỉ là một mẩu nhỏ của sinh quyển trên Trái Đất.
Nhưng mỗi khi một loài mất đi, nó giống như thổi tắt một buồng đầy ánh nến từng cái, từng cái một.
Bạn có thể không nhận ra khi những đốm sáng đầu tiên tắt, nhưng cuối cùng, bạn sẽ bị bỏ rơi trong bóng tối.
Khi hợp tác để tạo nên tương lai cho Trái Đất này, tôi mong ta sẽ tìm được cách để giữ những đốm này sáng mãi.
Xin cảm ơn.
( Vỗ tay)
"Pheromone" là một từ rất quyền lực.
Nó kích thích tính dục, sự ruồng bỏ, sự mất kiểm soát, và bạn thấy đó, nó là một từ rất quan trọng.
Nhưng từ này mới chỉ 50 tuổi. Nó được phát minh vào năm 1959.
Bây giờ, nếu đem từ đó lên các trang web, có lẽ bạn đã làm rồi, bạn sẽ thấy hàng triệu lượt truy cập, và hầu hết những trang này cố gắng bán cho bạn một thứ khôn cưỡng với giá 10 đô-la hoặc hơn.
Đây là một ý tưởng rất hấp dẫn, và những phân tử mà họ đề cập đến nghe có vẻ rất khoa học.
Chúng có rất nhiều âm tiết.
Những thứ như androstenol, androstenone hay androstenedione.
Chúng ngày càng tốt hơn, và khi kết hợp với áo khoác trắng của phòng thí nghiệm, bạn phải tưởng tượng rằng có một nền khoa học tuyệt vời đằng sau nó.
Đáng buồn thay, đây là những tuyên bố lừa đảo được sự hỗ trợ của khoa học tinh ranh.
Vấn đề là, mặc dù còn rất nhiều các nhà khoa học giỏi đang nghiên cứu cái họ cho là pheromones của con người, và xuất bản chúng trên các tạp chí uy tín, về mặt cơ sở, mặc dù có các thí nghiệm rất tinh vi, thật sự chẳng có khoa học tử tế nào hậu thuẫn bởi vì nó được dựa trên một vấn đề, không một ai từng trải qua một cách có hệ thống tất cả các mùi mà con người tiết ra -- có hàng ngàn phân tử được tiết ra.
Chúng ta là động vật có vú. Chúng ta tiết ra rất nhiều mùi.
Không ai từng trải qua một cách có hệ thống để tìm xem các phân tử nào thật sự là các pheromone.
Họ mới chỉ chọn ra một vài, mọi thí nghiệm đều dựa trên chúng, nhưng không có một bằng chứng nào cả.
Điều đó không có nghĩa là mùi hương không quan trọng với con người.
Nó quan trọng, và một số người đam mê nó thực sự, một trong số đó là Napoleon.
Câu chuyện nổi tiếng của ông, khi kết thúc chiến dịch, ông đã viết thư cho người yêu, Nữ hoàng Josephine, nói rằng: "Đừng tắm. Anh đang về nhà."
(Cười) Ông ta không muốn đánh mất bất cứ mùi hương nào của bà ấy trước khi ông ấy về nhà, các bạn vẫn sẽ tìm thấy trên các trang web câu giễu cợt này.
Nhưng đồng thời, tiền chúng ta chi để làm mất mùi cơ thể cũng ngang ngửa với số tiền dùng để tạo mùi cho cơ thể bằng nước hoa, và nước hoa là một ngành kinh doanh bạc tỷ.
Trong phần còn lại của bài nói tối muốn nói cho các bạn biết pheromones thực sự là cái gì, tại sao tôi nghĩ rằng chúng ta, con người có thể có pheromones, nói cho bạn biết về một số nhầm lẫn về pheromones, và cuối cùng, tôi muốn kết thúc với một con đường đầy hứa hẹn chỉ ra hướng ta sẽ phải đi.
Người Hy Lạp cổ đại biết rằng loài chó giao tiếp bằng cách gửi các tín hiệu vô hình.
Một con chó cái trong thời gian động đực gửi tín hiệu vô hình đến những con chó đực trong khu vực xung quanh, không phải âm thanh, mà là mùi hương.
Bạn có thể lấy mùi từ con chó cái, và con chó đực sẽ đuổi theo.
Nhưng vấn đề với những người có thể nhìn thấy hiệu ứng này là bạn không thể xác định phân tử.
Bạn không thể chứng minh rằng nó là hóa học.
Vì vậy, tất nhiên, mỗi loài động vật sản xuất ra một lượng nhỏ trong trường hợp của loài chó, chó đực có thể ngửi được, nhưng chúng ta thì không.
Vào năm 1959, một nhóm người Đức sau 20 năm nghiên cứu các phân tử này, đã pkhám phá ra, xác định được, pheromone đầu tiên, đó là pheromone giới tính của một loài bướm đêm.
Đây là lựa chọn lấy cảm hứng từ Adolf Butenandt và nhóm của ông ấy, vì ông ấy cần nửa triệu con bướm đêm để có đủ nguyên liệu cho các phân tích hóa học.
Nhưng ông ấy đã tạo ra một mẫu mô hình về cách bạn nên làm trong phân tích pheromone.
Ông ấy, về cơ bản, đã trải nghiệm một cách có hệ thống, rằng chỉ có phân tử được đề cập mới có khả năng kích thích con đực, chứ không phải những cái khác.
Ông ấy đã phân tích rất cẩn thận,
tổng hợp các phân tử, sau đó, cố gắng tổng hợp các phân tử trên con đực để chúng phản ứng và chỉ ra rằng thực sự, là phân tử đó.
Chu kỳ kết thúc.
Đó là điều mà không bao giờ xảy ra với con người: không có gì có hệ thống, không có màn trình diễn thực sự.
Với khái niệm mới đó, chúng ta cần một từ mới, đó là từ "pheromone", và nó về cơ bản khơi gợi hứng thú, giữa các cá nhân, từ năm 1959, pheromones đã được tìm thấy trong thế giới động vật, ở con cái và con đực.
Đúng cho cả loài dưới nước như cá vàng và tôm hùm.
Hầu hết mọi động vật có vú có một pheromone xác định, một lượng lớn côn trùng cũng vậy.
Vậy nên, ta biết rằng pheromone có tồn tại trong thế giới động vật.
Con người thì sao?
Điều thứ nhất, dĩ nhiên, chúng ta là động vật có vú, động vật có vú thì "bốc mùi".
Người nào nuôi chó cũng đều nói, chúng ta ngửi, chúng cũng vậy.
Nhưng lý do thực sự khiến ta nghĩ rằng con người có pheromones đó là sự thay đổi khi ta lớn lên.
Mùi trong phòng của teen khá là khác biệt với mùi trong phòng của con nít.
Cái gì đã thay đổi? Dĩ nhiên, đó là tuổi dậy thì.
Cùng với lông mu và lông nách, các tuyến mồ hôi bắt đầu tiết ra ở những chỗ này, và làm thay đổi mùi hương.
Nếu là loài có vú khác, hay bất cứ loài nào khác, ta sẽ nói, "Phải có thứ gì đó với pheromones", và bắt đầu xem xét kĩ hơn.
Có vài vấn đề, và đây là lý do, mọi người không tìm kiếm pheromones ở người một cách hiệu quả.
Đó, thật sự, là vấn đề.
Điều đầu tiên đáng ngạc nhiên.
Đó là về văn hóa.
Loài bướm đêm không học được nhiều về cái nên ngửi, nhưng con người thì có khi lên 4, mọi mùi hương, dù thơm hay hôi, vẫn đơn giản là thú vị.
Vai trò chính của các bậc phụ huynh là ngăn không cho bọn trẻ chạm vào bô ị, bởi vì luôn có những thứ khác tốt hơn để ngửi.
Dần dần, ta biết về những thứ không tốt cùng lúc đó, học được rằng cái không tốt cũng là cái tốt.
Miếng pho mát đằng sau tôi đây là một món ngon của người Anh.
Phô mai xanh Stilton.
"Món ngon" không thể hiểu được với người đến từ các nước khác.
Mỗi nước có đặc sản và tinh tuý của quốc gia.
Nếu bạn đến từ Iceland, món ăn truyền thống của bạn sẽ là thịt cá mập thối.
Tất cả những thứ này là thị hiếu nhưng gần như là biểu hiện của bản sắc.
Bạn là một phần trong tập thể.
Điều thứ hai là cảm giác về mùi.
Mỗi chúng ta có một thế giới mùi riêng biệt, trong cảm giác về thứ ta ngửi, mỗi người ngửi được những mùi hoàn toàn khác.
Ngửi là thứ cảm giác khó giải mã nhất, giải thưởng Nobel được trao cho Richard Axel và Linda Buck là giải thưởng duy nhất vào năm 2004 cho sự khám phá về cách thức mùi hương hoạt động.
Nó thật sự khó khăn, nhưng về bản chất, các dây thần kinh từ não đi lên vào trong mũi trên các dây thần kinh bên trong mũi này là các thụ cảm, các phân tử mùi được hít vào mũi tương tác với những thụ cảm trên, nếu chúng có sự liên kết, chúng sẽ gửi một tín hiệu đến các dây thần kinh để đi trở về não.
Chúng ta có nhiều loại thụ cảm.
Ở con người, có khoảng 400 loại thụ cảm khác nhau, não bộ biết bạn đang ngửi gì nhờ vào sự phối hợp giữa các thụ thể và các tế bào thần kinh được kích hoạt, gửi một tin nhắn đến não bộ theo tổ hợp.
Phức tạp hơn, bởi vì mỗi một thụ cảm này đi kèm các biến thể khác nhau, tùy thuộc vào loại biến thể mà bạn có, bạn sẽ ngửi thấy mùi rau mùi, hạt rau mùi, hay loại thảo mộc này là thơm ngon và có mùi vị hay chán phèo như xà bông.
Chúng ta có những thế giới riêng về mùi, thứ rất phức tạp để có thể nghiên cứu kĩ lưỡng.
À, nên nói về vùng nách, phải nói rằng tôi có vùng nách đặc biệt tốt.
Tôi sẽ không chia sẻ nó với bạn đâu, nhưng đây là nơi mà mọi người tìm kiếm các pheromone.
Có một lý do tốt ở đây, đó là, loài dã nhân có hốc nách như là một đặc tính.
Các loài linh trưởng khác có tuyến mùi ở những bộ phận khác trên cơ thể.
Dã nhân có hốc nách với đầy đủ các tuyến bài tiết sản xuất ra mùi mọi lúc, một lượng lớn các phân tử.
Được tiết ra từ các tuyến này, các phân tử không có mùi.
hoàn toàn không, chỉ có những vi khuẩn phát triển trên "rừng lông nhiệt đới" mới tạo ra mùi hương mà chúng ta biết và yêu.
Nếu bạn đột nhiên muốn giảm bớt các mùi này, làm sạch vùng nách là một cách rất hiệu quả để giảm môi trường sống của vi khuẩn, và bạn sẽ thấy ít mùi hơn trong thời gian lâu hơn.
Dù tập trung vào vùng nách, tôi vẫn nghĩ đó là phần cơ thể ít làm người ta ngại nhất và xin mẫu thử từ mọi người
Một lý do khác mà chúng ta có thể không tìm kiếm một pheromone giới tính phổ quát, đó là vì 20% dân số thế giới không có vùng nách "bốc mùi" như tôi.
Đó là những người đến từ Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, và những nơi khác của Đông Bắc Á.
Họ chỉ đơn giản là không tiết ra những tiền chất không mùi mà vi khuẩn thích sử dụng để sản xuất ra mùi với tư tưởng vị chủng như vậy ta luôn nghĩ đó là đặc trưng của vùng nách.
Điều đó không đúng với 20% dân số thế giới.
Thế chúng ta sẽ làm gì trong nghiên cứu về pheromone ở người?
Tôi khá tin tưởng rằng chúng ta có nó.
Chúng ta là động vật có vú, thuộc nhóm này, và ta có thể có nó.
Nhưng tôi nghĩ ta nên quay trở lại điểm bắt đầu, và nhìn khắp cơ thể.
Sự xấu hổ, không thành vấn đề, cần phải tìm kiếm và tiên phong khi mà không ai dám làm.
Sẽ khó khăn, sẽ xấu hổ, nhưng cần phải như thế.
Cũng cần quay lại với ý tưởng mà Butenandt đã từng làm khi nghiên cứu về loài bướm đêm.
Cần phải quay lại và nhìn một cách có hệ thống vào tất cả các phân tử sẽ được sản xuất và làm việc với những người tham gia.
Không đơn giản chỉ là chọn một cặp và nói: "Họ sẽ làm".
Cần phải chứng minh rằng những gì được tuyên bố thật sự có tác dụng.
Tôi đã rất ấn tượng với một nhóm.
Họ là người Pháp, và thành công gần đây của họ là xác định pheromone của loài thỏ có vú.
Bây giờ, họ chuyển sự chú ý đến bà mẹ và em bé.
Đứa bé sẽ bú sữa từ bầu ngực của mẹ.
Núm vú của cô ấy hoàn toàn được che lấp bởi đầu của đứa bé, nhưng bạn sẽ thấy những giọt màu trắng có một mũi tên chỉ vào nó, đó là sự tiết của tuyến dầu (areolar glands).
Cả nam và nữ đều có nó, đó là những chỗ nổi lên xung quanh núm vú, nếu bạn là một phụ nữ cho con bú, nó sẽ bắt đầu tiết ra.
Thật sự thú vị.
Benoist Schaal và nhóm của ông đã phát triển một bài thử nghiệm đơn giản để điều tra hiệu ứng của sự tiết này, thực tế, là một thử nghiệm sinh học đơn giản.
Đây là một em bé đang ngủ, chúng tôi đặt một đũa thủy tinh sạch phía dưới mũi bé.
Đứa bé vẫn ngủ, không có một chút biểu hiện thích thú nào.
Nhưng nếu chúng tôi dùng một bà mẹ có tuyến dầu đang hoạt động, có thể là bất cứ bà mẹ nào, nếu ta lấy chất tiết đó và đặt dưới mũi bé, ta nhận được một phản ứng rất khác biệt.
Phản ứng vui mừng của một người sành sỏi, đứa bé mở miệng đưa lưỡi ra và bắt đầu mút.
Bởi vì nó là từ một bà mẹ bất kì, nó rất có thể là pheromone.
chứ không phải là nhận biết cá nhân.
Mọi bà mẹ đều như vậy.
Tại sao điều này quan trọng, ngoài sự thú vị đó ra?
Bởi vì phụ nữ thì khác nhau về số lượng tuyến dầu, và có mối tương quan giữa sự dễ chịu lúc em bé bắt đầu bú và số lượng tuyến dầu mà người mẹ có.
Có vẻ như, người mẹ có càng nhiều chất tiết, em bé sẽ bắt đầu bú nhanh hơn.
Nếu bạn là động vật có vú, thời điểm nguy hiểm nhất trong cuộc sống là vài giờ đầu sau khi được sinh ra.
Bạn phải uống được ngụm sữa đầu tiên, nếu không, bạn sẽ không thể sống sót.
Bạn sẽ chết.
Rất nhiều em bé cảm thấy khó khăn trong bữa ăn đầu tiên này, chúng không được kích thích đúng cách, nếu có thể xác định đó là loại phân tử nào, nhóm người Pháp đã rất cẩn thận, nhưng nếu có thể xác định, tổng hợp nó, nghĩa là trẻ sinh non sẽ có khả năng được bú và mọi em bé khác có cơ hội tốt hơn để tồn tại.
Và thứ mà tôi muốn tranh luận ở đây là một ví dụ về cách tiếp cận có hệ thống, khoa học đem đến cho bạn hiểu biết thật sự về pheromones.
Đó có thể là tất cả những loại can thiệp y tế,
có thể là tất cả những thứ mà con người đang làm với pheromones mà ta chưa biết vào thời điểm này.
Cái ta cần ghi nhớ là pheromone không chỉ về giới tính.
Chúng là tất cả những thứ ta làm trong đời sống của loài có vú.
Vì thế, hãy tiếp tục bước đi và tìm kiếm.
Có rất nhiều thứ để tìm kiếm.
Xin cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Có lẽ bạn đang tự hỏi tại sao một nhà sinh học biển từ Oceana lại đến đây, hôm nay để nói về nạn đói toàn cầu.
Tôi ở đây ngày hôm nay bởi vì cứu sống đại dương không chỉ là ước mong về sinh thái.
Nó vượt xa thứ mà chúng tôi đang làm vì muốn tạo việc làm cho ngư dân hay bảo vệ công việc của họ.
Nó còn quan trọng hơn cả việc theo đuổi về mặt kinh tế.
Cứu lấy đại dương có thể nuôi sống thế giới
Tôi sẽ chỉ cho bạn thấy.
Bạn biết đấy, hiện nay có hơn 1 tỉ người đói ăn trên toàn cầu.
Vấn đề này, được dự đoán, sẽ trở nên xấu hơn khi dân số thế giới tăng lên chín hay mười tỉ người vào giữa thế kỉ, và áp lực về nguồn lương thực được dự báo sẽ ngày càng tăng.
Đây là mối quan tâm lớn đặc biệt là tại nơi đây.
Ta biết rằng đất canh tác trên đầu người trên đà giảm xuống tại những nước phát triển và đang phát triển.
Ta biết mình đang phải đối phó với biến đổi khí hậu, làm thay đổi lượng mưa, khiến một số khu vực trở nên khô cằn vùng màu cam, và nơi khác ẩm ướt hơn, màu xanh, gây ra hạn hán ở những vựa lúa, Trung Đông và Trung Âu, và lũ lụt ở nhiều nơi khác.
Sẽ khó để canh tác và giải quyết nạn đói hơn.
Vậy nên, đại dương phải là nguồn cung lương thực phong phú nhất cho chúng ta.
Đó là điều mà đại dương đã làm cho chúng ta từ lâu lắm rồi.
Quá khứ đã chứng minh có một sự tăng trưởng về số lượng thức ăn đánh bắt được từ đại dương.
Có lẽ nó sẽ vẫn tiếp tục tăng cho đến năm 1980, bắt đầu có sự suy giảm.
Bạn đã nghe đến đỉnh điểm dầu mỏ.
Có lẽ đây gọi là đỉnh điểm cá.
Hy vọng là không phải. Tôi sẽ nói về nó sau.
Bạn có thể thấy tổng lượng cá thu được trên toàn thế giới đã giảm 18% kể từ năm 1980.
Vấn đề lớn này vẫn tiếp tục xảy ra.
Đường màu đỏ tiếp tục đi xuống.
Nhưng vẫn có cách xoay chuyển, là điều tôi mà sẽ chia sẻ hôm nay.
Có cách làm cho đường cong hướng lên trên
để đây không phải là đỉnh điểm cá.
Nếu làm một vài điều giản đơn tại các vùng cụ thể, ta có thể mang ngư dân trở lại và từ đó nuôi sống mọi người.
Đầu tiên, cần phải biết nơi nào có cá, hãy nhìn nơi chúng sinh sống
Cá sinh sống tại hầu hết các vùng ven biển của các quốc gia tại khu vực ven biển, có các khu được quản lý bởi pháp lý quốc gia, và họ có thể quản lý các bãi cá tại đây.
Các quốc gia ven biển có xu hướng đặt thẩm quyền của mình trong phạm vi 200 hải lý, các vùng này được gọi là vùng đặc quyền kinh tế, điều tốt là họ có thể kiểm soát các bãi cá tại đây, vì tại những vùng khơi xa, màu tối hơn trên bản đồ này, việc quản lý sẽ khó khăn hơn, vì đòi hỏi tầm mức quốc tế.
Sang đến các hiệp ước quốc tế, nếu ai theo dõi các hiệp ước về biến đổi khí hậu, sẽ biết rằng đây là một quá trình chậm chạp, dễ gây nản lòng và nhạt nhẽo.
Vì thế, kiểm soát phạm vi quốc gia là ý tưởng hay có thể thực hiện.
Có bao nhiêu cá tại vùng ven biển so với vùng khơi?
Có thể thấy ở đây số lượng cá vùng ven biển nhiều gấp bảy lần so với số lượng ngoài khơi xa, đây là đích ngắm lý tưởng, bởi ta có thể làm được nhiều thứ.
Ta có thể phục hồi rất nhiều bãi cá nếu tập trung vào những vùng ven biển này.
Nhưng phải làm việc đó tại bao nhiêu quốc gia?
Có khoảng 80 quốc gia ven biển.
Liệu có phải sửa đổi việc quản lý bãi cá tại tất cả các nước này ?
Ta tự hỏi, cần tập trung vào bao nhiêu quốc gia ? Nhớ rằng Liên minh Châu Âu thuận lợi quản lý các bãi cá nhờ vào một chính sách chung.
Vì thế, nếu quản lý tốt bãi cá ở các nước thuộc Liên minh Châu Âu, và 9 quốc gia khác, có bao nhiêu bãi cá sẽ được kiểm soát?
Suy ra, Liên minh Châu Âu cùng với 9 nước khác đã chiếm 2/3 sản lượng đánh bắt toàn cầu.
Nếu có 24 quốc gia cộng thêm Liên minh Châu Âu, con số này sẽ lên đến 90%, chiếm hầu hết sản lượng đánh bắt toàn cầu.
Thế nên, ta có thể can thiệp tại một vài nơi để cải tổ bãi cá.
Nhưng phải làm gì đây ?
Dựa trên các kết quả tại Mỹ và các nơi khác, chúng tôi biết rằng có ba điều quan trọng phải làm để mang đàn cá trở lại: (1) Đặt ra các hạn ngạch hoặc giới hạn về số lượng cá được đánh bắt; (2) Giảm đánh bắt tùy tiện, điều đó thật lãng phí; và (3) bảo vệ môi trường sống, các khu vực sinh dưỡng và sinh sản cho các loài cá để chúng có thể tái tạo dân số.
Làm được 3 điều trên, đàn cá sẽ quay trở lại.
Làm sao biết được điều này?
Ta biết bởi đã chứng kiến nó xảy ra tại rất nhiều nơi.
Slide này chỉ ra số lượng cá trích ở Nauy giảm từ những năm 1950.
Sẽ còn giảm nữa cho đến khi Nauy đặt ra hạn ngạch trên các bãi cá, điều gì đã xảy ra?
Đàn cá quay trở lại.
Một ví dụ nữa, cũng xảy ra ở Nauy, tại cực bắc của Nauy.
Cùng một giải pháp. Ngành thủy sản xuống dốc.
Và rồi họ đặt hạn ngạch cho
lượng cá không được bắt có chủ định và bị vứt bỏ trên mạn tàu một cách lãng phí.
Khi đã thiết lập hạn ngạch, ngành cá được phục hồi.
Không chỉ ở Nauy.
Điều này còn xảy ra tại nhiều quốc gia trên thế giới.
Khi bắt tay thực hiện các chính sách quản lý ngành thủy sản, ngành rất dễ rơi vào suy thoái này dường như bắt đầu phục hồi .
Vì thế, nó thực sự hứa hẹn.
Rằng nếu ý thức được việc đánh bắt cá
đang trên đà đi xuống ta có thể xoay chuyển, gia tăng sản lượng lên tới 100 triệu tấn mỗi năm.
Như thế, sẽ không có đỉnh điểm cá.
Vẫn còn cơ hội để không chỉ mang đàn cá trở lại mà còn đánh bắt được nhiều cá hơn nuôi sống nhiều người hơn so với hiện tại.
Nhiều là bao nhiêu? Ngày nay, ta có thể chăm lo cho 450 triệu người mỗi ngày một bữa cá dựa trên sản lượng đánh bắt hiện tại, tất nhiên, bạn biết đó con số này sẽ giảm đi theo thời gian nếu không được cải tạo, nhưng nếu áp dụng các phương pháp vừa nêu vào quản lý thủy sản tại khoảng 10, 20 quốc gia, ta có thể gia tăng con số này và cung cấp bữa cá cho 700 triệu người mỗi năm
Cần phải làm điều này vì đó là biện pháp giải quyết nạn đói, hữu hiệu và sinh nhiều lợi nhuận.
Hoá ra, cá là loại protein kinh tế nhất trên hành tinh này.
Khi so sánh lượng protein nhận được trên 1 đô la đầu tư vào cá so với protein có trong các loại thịt khác, hiển nhiên rằng, cá là một lựa chọn đầu tư tốt.
Cá không cần nhiều đất sinh sống một số cần rất ít, so với các nguồn protein khác.
Nó cũng không cần nhiều nước sạch.
Cá sử dụng ít nước sạch hơn hơn cả gia súc, bạn phải tưới nước cho ruộng đồng để trồng thức ăn cho đàn gia súc.
Cá cũng thải ra rất ít khí carbon
vì ta phải ra khơi để đánh bắt.
Việc này cũng tốn ít nhiên liệu, như bạn biết đấy, cá thải ra ít khí carbon hơn so với ngành nông nghiệp, thế nên, ít gây ô nhiễm hơn.
Cá là một phần quan trọng trong chế độ ăn uống, và có thể trở thành thành phần chính, vì đó là thực phẩm giàu dinh dưỡng, và có lợi cho sức khỏe.
Cá làm giảm nguy cơ bị ung thư, bệnh tim và béo phì.
CEO của chúng tôi, Andy Shaprless người khởi xướng khái niệm này, hay nói rằng cá là nguồn protein hoàn hảo.
Ông cũng nói về thực tế chiến dịch bảo tồn đại dương của chúng tôi đã vượt mặt chương trình bảo tồn đất đai, và trong việc bảo tồn đất, chúng ta gặp rắc rối tại nơi mà đa dạng sinh học cản trở việc sản xuất lương thực.
Bạn phải chặt rừng để lấy đất trồng ngô nuôi sống con người, và vì thế luôn có một sự giằng co.
Một quyết định khó khăn khi đứng trước hai lựa chọn rất quan trọng: duy trì đa dạng sinh học và nuôi dưỡng con người.
Với biển khơi, không có sự tranh chấp như thế.
Đa dạng sinh học không gây chiến với sự phong phú.
Thực tế, chúng gắn liền với nhau.
Khi làm cho mọi loài trở nên phong phú ta càng thu được nhiều lợi ích hơn, để nuôi sống con người.
Vâng, nhưng cũng có mặt hạn chế.
Có ai không hiểu không? (Cười) Đánh bắt cá trái phép.
Đánh bắt trái phép cản trợ việc quản lý thủy sản bền vững.
Đó có thể là sử dụng thiết bị đánh bắt cá bị cấm, hay đánh bắt cá ở nơi không được phép, hoặc đánh bắt sai số lượng hoặc chủng loại.
Đánh bắt trái phép lừa dối người tiêu dùng và các ngư dân chất phác, và cần bị ngăn chặn.
Cá đánh bắt trái phép được buôn lậu vào thị trường.
Có thể bạn đã nghe nói đến việc này.
Là khi loại cá này được dán tên loại cá khác.
Hãy nhớ lại bữa cá trước mà bạn từng ăn.
Bạn ăn cá gì?
Bạn có chắc là loại cá đấy không?
Chúng tôi đã kiểm tra 1300 mẫu cá khác nhau và 1/3 số đó không đúng với nhãn mác.
Với cá chỉ vàng 9 / 10 không phải cá chỉ vàng.
59% mẫu cá ngừ mà chúng tôi kiểm tra không phải là cá ngừ.
Trong 120 mẫu cá chỉ vàng đỏ, mà chúng tôi kiểm nghiệm , chỉ có 7 mẫu là đúng, vậy nên chúc bạn may mắn.
Hải sản có một chuỗi cung ứng phức tạp, và ở mỗi giai đoạn trong chuỗi cung ứng này, đều có khe hở cho việc buôn lậu, trừ khi ta có thể truy xuất nguồn gốc.
Truy xuất nguồn gốc cho phép ta theo dõi đường đi của hải sản từ thuyền lên bàn ăn để đảm bảo người tiêu dùng có thể tìm ra nguồn gốc của món hải sản.
Đây là điều quan trọng.
Một số doanh nghiệp đang triển khai, nhưng còn quá ít vì thế, chúng tôi đề xuất dự luật về AN TOÀN Hải Sản, hôm nay, tôi vui mừng được thông báo 450 đầu đếp đã ký vào bản kiến nghị kêu gọi Quốc hội phê chuẩn Đạo luật AN TOÀN Hải Sản này,
Có rất nhiều đầu bếp nổi tiếng Anthony Bourdain, Mario Batali, Barton Seaver và nhiều người khác ký vào bản kiến nghị vì tin rằng mọi người có quyền được biết về thứ mà họ đang ăn.
(Vỗ tay) Các ngư dân cũng thế, đó là cơ hội tốt để nhận sự hỗ trợ từ họ và thông qua đạo luật này, vào đúng thời điểm quan trọng, vì đây là cách chấm dứt nạn buôn lậu hải sản, hạn chế đánh bắt cá bất hợp pháp và đảm bảo việc thực hiện hiệu quả các chỉ tiêu, bảo vệ môi trường sống, và giảm thiểu đánh bắt bừa bãi.
Ta có thể quản lý ngành thủy sản một cách bền vững,
mang lại bữa ăn dinh dưỡng cho hàng trăm triệu người mà không cần sử dụng nhiều đất đai, hay tài nguyên nước, giảm thiểu khí thải carbon, mà còn rất kinh tế.
Chúng ta biết rằng cứu lấy đại dương có thể nuôi sống thế giới, và cần bắt tay ngay vào việc này.
(Vỗ tay) Cảm ơn. (Vỗ tay)
Khoảng 30 năm trước, khi làm việc tại khoa Ung thư bệnh viện Nhi đồng tại Philadenphia Một ông bố và đứa con trai bước vào văn phòng của tôi và cả hai đều không có mắt phải khi tôi nghe câu chuyện của họ, thì rõ ràng người cha và đứa con trai nằm trong dạng hiếm gặp của khối u mắt di truyền, nguyên bào võng mạc và người cha biết rằng ông đã truyền vận mạng này cho đứa con trai.
Khoảnh khắc đó thay đổi cuộc đời tôi.
Việc này đã thúc đẩy tôi tiếp tục và đồng lãnh đạo một nhóm đã phát hiện ra gen ung thư nhạy cảm đầu tiên, và rải rác trong những thập kỷ sau đó thật sự đã có một sự chấn động trong hiểu biết của chúng tôi về những gì đang diễn ra các biến thể di truyền nào ẩn sau các căn bệnh khác nhau.
Thực ra, trong hàng ngàn đặc điểm loài người, chúng ta biết đến một cơ sở phân tử chung, và hằng ngày trong hàng ngàn người, thông tin họ biết được chỉ là về nguy cơ có thể mắc bệnh này hay bệnh kia.
Đồng thời, nếu bạn hỏi, "Điều đó có ảnh hưởng đến hiệu quả, làm thế nào mà chúng ta có thể phát triển các loại thuốc?"
câu trả lời là không hẳn như vậy.
Nếu bạn nhìn vào chi phí để phát triển các loại thuốc quy trình thực hiện, cơ bản là không có ngân sách cho mục này.
Và điều đó như thể chúng ta có khả năng chẩn đoán bệnh chứ không phải trị bệnh hoàn toàn.
Và thông thường, có 2 lí do giải thích tại sao việc này lại xảy ra.
Đầu tiên là vì đó là những ngày đầu.
Chúng ta mới chỉ học được những từ cơ bản, những phân khúc, và các ký tự trong mã di truyền.
Chúng ta không biết cách đọc cả câu.
nên không hiểu cách giải mã.
Lý do thứ hai là hầu hết các thay đổi này là một sự mất chức năng, do đó rất khó để phát triển các loại thuốc giúp phục hồi chức năng.
Nhưng hôm nay, tôi muốn chúng ta nhìn lại và đặt một câu hỏi cơ bản hơn "Điều gì xãy ra nếu chúng ta nghĩ đây có thể là một bối cảnh sai lầm?"
Chúng tôi thực hiện rất nhiều nghiên cứu trên những người bệnh và dựng nên một danh sách dài ngoằng những thành phần bị biến đổi.
Nhưng có lẽ, nếu chúng ta cố gắng phát triển các trị liệu để phòng bệnh có lẽ những gì chúng ta nên làm là nghiên cứu những người không đau ốm.
Có lẽ nên nghiên cứu những người khỏe mạnh.
Hầu hết họ không nhất thiết mang một gánh nặng di truyền hoặc yếu tố nguy cơ nào.
Họ không giúp được gì cho nghiên cứu của chúng ta.
Họ là những cá nhân mang nguy cơ tiềm tàng trong tương lai, họ tiếp tục nhận được một triệu chứng nào đó.
Nhưng đây không phải là trường hợp chúng tôi tìm kiếm
Điều chúng tôi đang hỏi và đang tìm là, có chăng một số ít cá nhân thực sự đang ở quanh đây có nguy cơ gây bệnh, nhưng có gì đó trong họ, ẩn chứa trong họ thực sự bảo vệ giúp họ không nhiễm phải triệu chứng đó?
Nếu thực hiện một nghiên cứu như vậy, bạn có thể tưởng tượng rằng bạn muốn nhìn vào rất rất nhiều người.
Chúng tôi đã đi tìm và có một nghiên cứu khá rộng, và nhận ra rằng có một cách để suy nghĩ về việc này là, tìm những người trưởng thành trên 40 tuổi, và đảm bảo rằng đó là những người khỏe mạnh vô bệnh như trẻ thơ.
Chắc chắn có những cá thể trong gia đình họ đã có bệnh từ nhỏ nhưng không nhất thiết.
Và chúng tôi bắt đầu và sàng lọc những người này để tìm ra ai đang mang gien bệnh lúc còn nhỏ.
Bây giờ, một vài các bạn ở đây đang giơ tay lên thắc mắc "À, hơi kì cục một chút.
Bằng chứng nào chứng tỏ điều ông đang mô tả là khả thi?"
Tôi xin đưa ra 2 ví dụ.
Ví dụ đầu tiên là từ San Francisco.
Xuất hiện trong những năm 1980, 1990, và bạn có thể cũng biết câu chuyện có vài cá thể có mức độ virus HIV rất cao.
Sau đó phát triển thành AIDS.
Nhưng có một số rất nhỏ các cá thể cũng có mức độ virus HIV rất cao
nhưng họ không chuyển sang AIDS.
Và các bác sĩ giỏi đã đi sâu tìm hiểu, và họ thấy bệnh nhân này mang những đột biến
Lưu ý rằng họ mang đột biến từ khi sinh ra đột biến đó có tính bảo vệ nó bảo vệ họ không bị chuyển sang giai đoạn AIDS.
Bạn có thể đã biết có một phương pháp trị liệu được phát triển dựa trên thực tế đó.
Ví dụ thứ hai, gần đây hơn, là công việc tài tình do Helen Hobbs thực hiện, bà đã nói rằng "Tôi sẽ nhìn vào những cá thể có lượng mỡ cao và tôi sẽ thử tìm ở những người này có lượng mỡ cao mà không tiến triển thành bệnh tim."
và một lần nữa, bà đã tìm ra rằng một số người trong họ có đột biến bảo vệ họ từ lúc mới sinh ngay cả khi họ có lượng mỡ cao, bạn có thể thấy đây là một cách nghĩ hay về cách bạn có thể phát triển phương pháp điều trị phòng ngừa.
Dự án mà chúng tôi đang triển khai có tên " Dự án thích ứng: Tìm kiếm những anh hùng bất ngờ" điều chúng tôi quan tâm thực hiện là câu hỏi, chúng ta có thể tìm ra những cá thể hiếm có thể mang các yếu tố phòng vệ tiềm ẩn không?
Và bằng một số cách, coi đó là một vòng giải mã, một kiểu vòng giải mã thích ứng mà chúng tôi đang cố xây dựng
Chúng tôi nhận ra rằng cần phải thực hiện có hệ thống do đó mà chúng tôi lấy mỗi cá thể bị bệnh di truyền từ nhỏ.
Lấy tất cả các cá thể này rồi thu hẹp lại những cá thể được biết có các triệu chứng trầm trọng, khi cha mẹ, đứa trẻ, những người xung quanh biết rằng những cá thể này bị bệnh, và tiếp tục chọn lọc và sau đó sắp đặt lại một lần nữa ở những phần gien mà chúng ta biết rằng có sự thay đổi đặc biệt được biết đến với khả năng xâm nhập rất cao để gây ra căn bệnh đó.
Vậy chúng ta sẽ tìm cái gì?
Chúng ta có thể tìm ngay tại đây.
Có vẻ hợp lý. Nhưng chúng tôi lại bắt đầu nghĩ, có lẽ chúng tôi nên tìm khắp thế giới.
Có lẽ chúng tôi không nên chỉ tìm ở đây nhưng ở những nơi xa xôi có thể ở phạm vi di truyền riêng biệt, có lẽ có những yếu tố môi trường giúp bảo vệ con người.
Và hãy nhìn vào hàng triệu cá thể.
Lý do chúng tôi nghĩ đã đến lúc để thực hiện điều đó ngay bây giờ là vài năm về trước, chi phí đã giảm xuống đáng kể, để thực hiện việc phân tích này, việc tổng hợp dữ liệu này, thật ra khi thực hiện tổng hợp dữ liệu và phân tích ít tốn chi phí hơn là vận chuyển, xử lý và tập hợp mẫu
Lý do nữa là 5 năm trước, có những công cụ tuyệt vời, các vấn đề như mạng sinh thái, hệ thống sinh thái đã xuất hiện và cho phép chúng tôi nghĩ rằng có lẽ chúng tôi có thể giãi mã những mẫu ngoại lai dương tính
Và khi chúng tôi thảo luận với các nhà nghiên cứu và các viện nghiên cứu và kể cho họ câu chuyện của chúng tôi, điều kì diệu đã xảy ra.
Họ nói rằng "Thú vị thật.
Tôi rất vinh dự góp tay cùng với các anh.
Tôi rất sẵn lòng tham gia."
Và họ không nói, "MTA ở đâu ra?"
Họ cũng không nói, "Quyền tác giả của tôi đâu?"
Họ không nói, "Số liệu này sẽ là của tôi chứ?"
Họ chỉ đơn giản nói rằng, "Để chúng tôi thử nghiệm theo cách công khai, nguồn lực tập thể, theo nhóm để thực hiện giải mã."
Sáu tháng trước, chúng tôi đã khóa lại phím sàng lọc cho bộ giải mã này.
Người đồng lãnh đạo của tôi, nhà khoa học tài năng, Eric Schadt tại Đại học Y khoa Ichan Mount Sinai ở New York và đồng nghiệp của mình đã khóa bộ giải mã trong khóa giải mã, và chúng tôi bắt đầu tìm các mẫu, bởi vì những gì chúng tôi nhận ra là, có lẽ chúng tôi chỉ đi lướt một vài mẫu hiện có để tìm ra tính khả thi
Có lẽ chúng tôi nên tiếp tục với 2-3% của dự án và xem có đạt được gì không.
Và chúng tôi bắt đầu hỏi mọi người như Hakon ở Bệnh viện Nhi đồng Philadelphia.
Chúng tôi hỏi Leif ở Phần Lan.
Chúng tôi cũng nói chuyện với Anne Wojcicki ở 23andMe, và Wang Jun ở Viện Gen Bắc Kinh và một lần nữa, điều đặt biệt đã xảy ra.
Họ nói "Hả, chúng tôi không chỉ có mẫu, mà thường xuyên phân tích mẫu nữa, và chúng tôi vui lòng đi sâu vào các mẫu ẩn danh này và xem thử có thể tìm ra những mẫu các anh đang tìm kiếm không."
Và thay vì 20,000 hoặc 30,000 mẫu tháng trước, chúng tôi đã xem và phân tích nửa triệu mẫu.
Do đó, chúng tôi phải tiếp tục "Hả, vậy ông đã tìm được những người hùng bất ngờ chưa?"
Câu trả lời là chúng tôi không tìm được 1 hay 2 mẫu.
Chúng tôi đã tìm được hàng tá ứng cử viên nặng ký cho người anh hùng bất ngờ này.
Vì vậy chúng tôi nghĩ giờ đã đến lúc bước vào giai đoạn tiếp theo của dự án này và thực sự bắt đầu thu nhận các cá thể tiềm năng.
Về cơ bản, tất cả những gì cần là thông tin.
Chúng tôi cần các ADN sạch và tâm thế sẵn sàng "Bên trong tôi có gì?
Tôi sẵn lòng cho việc tái tiếp xúc."
Đa số chúng ta dành cả cuộc đời, khi nói đến sức khỏe và bệnh tật, thì cứ như thể chúng ta là những kẻ hay dòm ngó.
Chúng ta giao phó trách nhiệm về những hiểu biết về bệnh tật của mình về việc điều trị bệnh, cho các chuyên gia được xức dầu.
Để dự án này tiếp tục hoạt động chúng tôi cần những cá nhân bước lên đảm nhận các vai trò khác nhau và cùng tham gia để thực hiện ước mơ này, dự án lấy nguồn lực từ nhân dân này, để tìm ra những anh hùng bất ngờ, để vượt lên từ những khái niệm hiện tại của các nguồn lực và hạn chế, để tạo ra những trị liệu phòng bệnh, và mở rộng vượt ra các loại bệnh thời thơ ấu, để đi qua và vượt lên đến chỗ chúng ta có thể xem xét các bệnh nhân Alzheimer hay Parkinson, Chúng tôi sẽ cần chính mình tự nhìn sâu bên trong và hỏi "Vai trò của chúng ta là gì?
Loại gen của chúng ta là gì?"
và tìm kiếm thông tin bên trong chúng ta. Chúng ta thường nói nói rằng chúng ta nên ra ngoài, đến với các chuyên gia và sẵn lòng chia sẻ thông tin đó với những người khác.
Xin cảm ơn rất nhiều
(Vỗ tay)
Vào giữa thế kỷ 16, người Ý đã bị thu hút bởi những nam ca sĩ có quãng giọng đáng kinh ngạc thường được cho là không thể với đàn ông trưởng thành.
Tuy nhiên, món quà này phải trả bằng một cái giá đắt.
Để ngăn quá trình bể giọng, những ca sĩ này phải cắt bỏ tinh hoàn trước khi dậy thì, làm ngắt quãng quá trình sản sinh hóoc-môn khiến giọng của họ trầm hơn.
Biết đến như những Castrato, giọng hát thanh thoát của họ nổi tiếng khắp châu Âu, cho đến khi hủ tục tàn nhẫn này bị cấm vào những năm 1800s.
Dù việc dừng quá trình đổi giọng có thể tạo nên một thế hệ âm nhạc phi thường, giọng nói phát triển tự nhiên vốn đã đa dạng một cách đáng kinh ngạc.
Khi ta lớn lên, cơ thể trải qua hai sự thay đổi lớn làm tăng quãng giọng.
Vậy chính xác thanh quản hoạt động ra sao, và điều gì làm thay đổi giọng nói?
Đặc trưng của giọng nói là kết quả của nhiều biến số của cơ thể nhưng hầu hết được xác định bởi tuổi tác, sức khỏe của dây thanh âm và độ lớn của thanh quản.
Thanh quản là một hệ thống phức tạp bao gồm cơ và sụn hỗ trợ và điều khiển dây thanh âm hay được biết chính xác, là những nếp gấp tạo ra âm thanh.
Căng giữa tuyến giáp và các sụn hình phễu, hai khối cơ này co giãn như cánh cửa đóng mở lối vào khí quản, một ống dẫn không khí đến miệng,
Những chỗ gấp này tham gia quá trình hô hấp, nhưng khi ta nói, chúng đột ngột đóng lại.
Phổi của chúng ta đẩy khí qua những chỗ gấp hẹp, làm chúng mở rộng và làm rung các mô để tạo ra âm thanh.
Không cần nhiều sự tập trung như khi chơi các khí cụ, chúng ta dễ dàng thay đổi các nốt phát ra.
Bằng cách đẩy khí nhanh hay chậm hơn ta làm thay đổi tần số và biên độ của những dao động âm này, tạo ra đặc trưng trong chất giọng và âm lượng của từng người.
Dao động nhanh, biên độ nhỏ tạo ra giọng cao và trầm, trong khi dao động chậm, biên độ lớn tạo ra giọng sâu và ầm ầm.
Cuối cùng, bằng cách di chuyển các cơ thanh quản giữa các sụn, ta có thể kéo căng hay điều khiển các nếp gấp ấy để dùng giọng nói như nhạc cụ bên trong của chính mình.
Quá trình này giống nhau với mọi từ bạn nói trong cuộc đời, nhưng ta càng lớn, thanh quản cũng già theo.
Ở tuổi dậy thì, biến đổi lớn đầu tiên bắt đầu, giọng của bạn bắt đầu trầm lại
khi thanh quản dần to ra, kéo giãn dây thanh âm và mở rộng nhiều không gian hơn cho rung động.
Dây thanh âm dài hơn có dao động chậm và lớn hơn, kết quả là giọng phát ra trầm hơn.
Sự phát triển này đặc biệt nhanh chóng ở nam giới, khi mức testosterone cao dẫn đến sự vỡ giọng đầu tiên, để rồi giọng nói có âm trầm và vang hơn, và sự lồi ra của thanh quản, được gọi là Quả táo Adam.
Sự phát triển khác của giọng ở tuổi dậy thì xảy ra khi các mô xơ bao phủ khắp dây thanh âm gồm ba lớp chuyên biệt khác nhau: lớp cơ trung tâm lớp collagen cứng bao ngoài với những mô xơ co giãn, và lớp ngoài cùng phủ một màng chất nhầy.
Những lớp này tạo thêm sắc thái và độ sâu cho giọng nói, cho nó những âm sắc riêng biệt khác hẳn với trước khi dậy thì.
Sau khi dậy thì, hầu hết giọng mọi người vẫn duy trì và ít thay đổi trong khoảng 50 năm.
Nhưng ta sử dụng giọng nói rất khác nhau, và cuối cùng, đều sẽ trải qua những triệu chứng của thanh quản lão hóa, được biết đến như là sự rối loạn âm.
Đầu tiên, collagen ở các nếp gấp ngày càng xơ cứng, những mô xơ co giãn xung quanh co lại và dần hao mòn.
Sự giảm linh hoạt này làm tăng cao độ của giọng người lớn tuổi.
Với những ai gặp thay đổi hoóc-môn thời tiền mãn kinh, sẽ có sự tăng âm độ cao hơn và dây thanh âm phình ra to hơn.
Sự tăng khối lượng dây thanh âm làm chậm rung động, khiến giọng trầm hơn.
Tất cả những triệu chứng này cực kỳ phức tạp bởi có rất ít các đầu cuối dây thần kinh thanh quản khỏe mạnh sót lại, làm giảm sự chính xác của cơ điều khiển và khiến giọng bị nhiều hơi hoặc khàn.
Sau cùng, những thay đổi kết cấu chỉ là vài khía cạnh có thể ảnh hưởng đến giọng nói của bạn.
Nếu được giữ gìn kỹ lưỡng, thanh quản của bạn là một khí cụ tinh vi, có khả năng hát aria trong các vở Opera, các vở độc thoại mượt mà, và các bài diễn thuyết cảm động.
Là một người học về nghịch cảnh qua năm tháng, tôi bị bất ngờ bởi cái cách mà một số người tiếp thêm sức mạnh từ những thử thách lớn lao mà họ phải đương đầu,
và tôi có biết châm ngôn liên quan tới việc tìm kiếm ý nghĩa.
Trong một thời kỳ dài, tôi nghĩ ý nghĩa phải nằm đâu đó ngoài kia, một sự thật đang chờ được tìm ra.
Nhưng lần hồi, tôi cảm thấy rằng sự thật thì không liên quan.
Chúng ta gọi đó là tìm kiếm ý nghĩa, nhưng tôi nghĩ nên gọi đó là tôi luyện ý nghĩa.
Cuốn sách gần nhất của tôi nói về thế nào các gia đình xử lý những thách thức khác nhau hay những đứa con bất bình thường,
một bà mẹ có hai con bị nhiều khuyết tật nặng, đã nói với tôi: "Người ta hay nói những câu như, "Chúa không bắt ta chịu đựng quá khả năng mình" nhưng con cái của chúng tôi không được mặc định là món quà cho cha mẹ.
Chúng nó là quà vì đó là cái chúng tôi đã lựa chọn."
Chúng ta ra những quyết định như thế suốt cuộc đời mình.
Hồi tôi học lớp hai, Bobby Finkle có một bữa tiệc sinh nhật và mời tất cả các bạn trong lớp, trừ tôi.
Mẹ tôi cho là có một sự nhầm lẫn nào đó, và gọi bà Finkle, bà ta trả lời rằng Bobby không ưa gì tôi và không muốn tôi đến dự tiệc của cậu ấy.
Hôm đó, mẹ đưa tôi đến sở thú và đi ăn kem sôcôla.
Hồi học lớp bảy, một đứa nhóc đi cùng xe buýt với tôi đã gán cho tôi cái tên "Percy" như để châm chọc bộ dạng của tôi
và đôi khi, nó và đồng bọn cứ hò reo câu đó để trêu chọc tôi suốt quãng thời gian trên xe buýt 45 phút đi, 45 phút về, "Percy! Percy! Percy! Percy!"
Khi tôi học lớp 8, giáo viên khoa học dạy chúng tôi rằng tất cả những người đồng tính nam bị bệnh phân tự rò ra vì bị đau cơ vòng hậu môn.
Tôi tốt nghiệp phổ thông mà chưa hề ngồi ở phòng ăn bao giờ, nếu ngồi với con gái thế nào tôi cũng bị cười, ngồi với con trai thế nào cũng lại bị cười vì tôi là đứa con trai đáng lẽ phải ngồi với con gái.
Tôi đi qua tuổi thơ ấy, vừa chịu đựng vừa lẩn tránh.
Điều mà hồi đó tôi không biết, nhưng giờ thì biết, là lẩn tránh và chịu đựng có thể là cửa ngõ cho việc tôi luyện ý nghĩa.
Sau khi đã tôi luyện, ta cần tìm cho ý nghĩa ấy một danh tính mới.
Lấy cái đau đớn kia và biến nó thành một phần con người ta, gấp khúc những sự kiện tồi tệ nhất đời thành một câu chuyện về chiến thắng, trở thành một cá thể tốt hơn khi đối mặt với những điều gây tổn thương.
Một bà mẹ khác mà tôi phỏng vấn trong quá trình viết cuốn sách của mình đã bị hiếp dâm từ hồi thiếu niên, và có con từ sau vụ hiếp dâm đó, vụ hiếp dâm đã phá huỷ những hoạch định sự nghiệp và làm hư hại những mối quan hệ tình cảm của bà ấy.
Nhưng khi tôi gặp bà, bà đã 50 tuổi, tôi hỏi, "Chị có hay nghĩ về kẻ đã hiếp dâm mình không?"
Bà ấy trả lời: "Tôi đã từng nghĩ đến hắn ta trong giận dữ, nhưng giờ chỉ là thương hại."
Tôi nghĩ thương hại theo bà vì lão kia quá mọi rợ đến nỗi phải làm điều tệ hại thế kia.
Tôi hỏi: "Thương hại à?"
Và bà ta trả lời: "Vâng, vì gã kia có một đứa con gái đẹp và hai đứa cháu ngoại đẹp và gã không biết điều đó, trong khi tôi thì biết.
Thành thử, tôi là người may mắn."
Một vài khó khăn là những thứ mà ta sinh ra đã có: giới tính, bản năng giới tính, chủng tộc, những khuyết tật.
Và có những khó khăn xảy đến khi ta sống: là tù chính trị, nạn nhân của hiếp dâm, là người sống sót qua cơn bão Katrina.
Danh tính liên quan tới việc bước vào một cộng đồng để lấy sức mạnh từ cộng đồng ấy, và tiếp sức ngược trở lại.
Nó liên quan tới việc thay thế chữ "nhưng" bằng chữ "và" -- không phải là "Tôi ở đây nhưng tôi bị ung thư." mà là: "Tôi bị ung thư và tôi ở đây."
Khi ta xấu hổ, ta không thể kể những câu chuyện của mình, và những câu chuyện chính là nền tảng của danh tính.
Luyện nên ý nghĩa, xây dựng danh tính,
Luyện nên ý nghĩa và xây dựng danh tính.
Đó đã trở thành câu thần chú của tôi.
Tôi luyện ý nghĩa là thay đổi bản thân.
Xây dựng danh tính là thay đổi thế giới.
Chúng ta, những kẻ có những danh tính bị bêu rếu ngày ngày đối mặt với câu hỏi: ta nhẫn nhịn xã hội đến nhường nào bằng cách kiềm chế bản thân và phá vỡ những giới hạn của những gì cấu thành một cuộc sống đúng đắn?
Tôi luyện ý nghĩa và xây dựng danh tính không khiến cái sai lạc trở nên đúng đắn.
Nó chỉ giúp những gì đã sai lạc trở nên quý giá.
Tháng một năm nay, tôi đi Myanmar phỏng vấn các tù chính trị, và tôi ngạc nhiên khi thấy họ không cay đắng như mình tưởng.
Phần lớn họ đã cố ý phạm những tội khiến họ phải vào tù, họ bước vào tù với tư thế ngẩng cao đầu, và ra ngoài, nhiều năm sau đó với đầu ngẩng cao.
Tiến sĩ Ma Thida, người đi đầu trong đấu tranh nhân quyền người đã suýt chết trong khám và đã trải qua nhiều năm bị biệt giam, nói rằng bà rất biết ơn những viên cai ngục vì thời gian mà bà đã có để suy ngẫm, vì sự khôn ngoan mà bà nhận được, vì cơ hội đào luyện những kỹ năng thiền của mình.
Bà đã tìm kiếm ý nghĩa và biến cơn gian truân thành một phần danh tính cốt yếu.
Nếu những người tôi gặp không cay đắng về chuyện ở tù như tôi đã nghĩ, thì họ lại cũng không sung sướng về cuộc chấn hưng ở đất nước mình như tôi đã nghĩ trước đó.
Ma Thida nói, "Người Miên chúng tôi nổi tiếng về sự độ lượng khi chịu đựng áp lực, nhưng chúng tôi cũng có sự sầu thảm dưới ánh hào quang,"
bà nói: "Và những thay đổi đã diễn ra không xóa đi những vấn đề vẫn còn đang tiếp diễn trong xã hội mà chúng tôi nhìn thấy rất rõ ràng khi còn ở trong tù."
Tôi hiểu ý bà, sự bàn giao chính quyền chỉ mang lại một chút nhân văn, trong khi người ta cần nó được vẹn toàn, lượm vụn bánh mì không giống như ngồi ăn trên bàn,
điều này có nghĩa là bạn có thể tôi luyện ý nghĩa và xây dựng danh tính mà vẫn nổi cơn thịnh nộ.
Tôi chưa từng bị hãm hiếp, và chưa bao giờ trải qua điều gì tương tự với nhà tù Miến Điện,
nhưng là một người Mỹ đồng tính, tôi đã nếm mùi định kiến thậm chí sự thù ghét, và tôi đã luyện nên ý nghĩa và xây dựng danh tính, một chuyển biến mà tôi đã học được từ những người đã kinh qua nỗi cô đơn tồi tệ hơn bất kì nỗi cô đơn nào mà tôi biết.
Thời niên thiếu, tôi đã cố hết sức để trở nên một giai thẳng.
Tôi đăng ký vào một chương trình gọi là liệu pháp tình dục thay thế, trong liệu pháp đó, những người mà tôi được khuyến khích gọi là bác sĩ kê cho tôi những thứ mà tôi được khuyến khích gọi là bài tập với người phụ nữ mà tôi được khuyến khích gọi là người thay thế, họ không hẳn là gái bán hoa nhưng chính xác cũng chả à cái gì khác.
(Cười) Người mà tôi đặc biệt yêu thích, một phụ nữ tóc vàng đến từ miền Nam, đã lần hồi thú nhận với tôi chị là người có chứng loạn dâm với xác chết và đã đến nhận việc này sau khi gặp rắc rối tại nhà xác.
(Cười) Những trải nghiệm này dần dà cho phép tôi có được một vài mối quan hệ thể xác vui vẻ với đàn bà, tôi biết ơn về điều đó,
nhưng tôi tranh chiến với bản thân, và đào những vết thương tinh thần tồi tệ cho chính mình.
Chúng ta không tìm đến những kinh nghiệm đau đớn khiến cho danh tính của mình bị đốn hạ, mà tìm lấy danh tính của mình sau những kinh nghiệm đau đớn.
Chúng ta không thể chịu đau đớn một cách vô ích, nhưng chịu đựng chúng nếu tin rằng chúng xảy ra là có mục đích.
Ấn tượng mà sự dễ dàng để lại cho chúng ta không mạnh mẽ bằng sự tranh chiến.
Chúng ta có thể là chính mình dù không có niềm vui, nhưng không thể nếu không có những bất hạnh lôi ta vào cuộc tìm kiếm ý nghĩa.
"Thế nên tôi tận hưởng sự yếu đuối," Sứ đồ Phao-lô viết trong sách Cô-rinh-tô Thứ Nhì, "vì khi tôi yếu đuối, ấy là lúc tôi mạnh mẽ."
Năm 1988, tôi đến Moscow để phỏng vấn những họa sĩ hoạt động ngầm ở Liên Xô
và đồ rằng tác phẩm của họ sẽ mang màu sắc chính trị chống đối.
Nhưng sự cấp tiến trong tác phẩm của họ thực chất nằm ở việc đưa nhân tính trở lại xã hội đang tự mình hủy diệt nhân tính, như xã hội Nga hiện nay, về nhiều mặt, đang tái diễn nó.
Một nghệ sĩ đã nói với tôi: "Chúng tôi đang đào luyện để trở thành, không phải nghệ sĩ, mà là thiên sứ."
Năm 1991, tôi trở lại thăm các nghệ sĩ mà tôi đã viết về, và đã ở cùng với họ trong cuộc nổi dậy chấm dứt liên bang Xô Viết,
và họ là những người đầu sỏ chống lại cuộc nổi dậy đó.
Ngày thứ ba của cuộc nổi dậy, một trong số họ gợi ý đi quảng trường Smolenskaya.
Chúng tôi tới đó, và ngồi trước một chướng ngại vật, một lúc sau, một đoàn tăng chạy đến,
và người lính trên chiếc xe tăng đi đầu nói: "Chúng tôi nhận mệnh lệnh phải hủy diệt chướng ngại vật này.
Nếu các anh tránh đường, chúng tôi sẽ không làm các anh bị thương,
nếu không, chúng tôi sẽ không có lựa chọn nào ngoài việc ủi các anh."
Những nghệ sĩ đi cùng tôi nói: "Cho chúng tôi một phút thôi.
Xin cho một phút thôi để giải thích tại sao chúng tôi ở đây."
Người lính khoanh tay lại, và người nghệ sĩ bắt đầu một bản tán tụng dân chủ kiểu Jefferson mà chúng ta, những người sống trong một nền dân chủ kiểu Jefferson, cũng cảm thấy khó để xướng lên.
Họ thao thao bất tuyệt, và người lính quan sát,
sau khi họ nói xong anh ta còn ngồi đó một phút nhìn lũ chúng tôi ướt như chuột lột, anh nói: "Cái các anh vừa nói là đúng, và chúng ta cần tôn trọn ý nguyện của nhân dân.
Nếu các anh dọn đủ chỗ để bọn tôi quay đầu, chúng tôi sẽ quay đầu lại."
Và họ đã làm vậy đấy.
Đôi khi, tôi luyện ý nghĩa cho ta từ vựng cần thiết để đấu tranh cho tự do tuyệt đối của mình.
Nước Nga khiến tôi tỉnh thức về ý niệm nước chanh cho rằng áp bức tạo ra sức mạnh chống lại chính nó,
và tôi đã lần hồi hiểu đó là nền tảng của danh tính.
Danh tính đã cứu tôi khỏi sự buồn thảm.
Cuộc vận động vì quyền đồng tính đã ấn định một thế giới mà ở đó, lầm lạc của tôi là chiến thắng.
Chính trị danh tính luôn vận hành ở hai mặt trận: trao tự hào cho những người có hoàn cảnh hoặc tính chất đặc biệt nào đó, và khiến cho thế giới bên ngoài đối xử với những con người ấy dịu dàng hơn, tốt bụng hơn.
Đây là hai công cuộc riêng, nhưng tiến trình trong mỗi phạm trù ảnh hưởng lẫn nhau.
Chính trị danh tính có thể mang tính tự mãn.
Người ta tán dương sự khác biệt bởi đó là khác biệt của họ.
Người ta thu hẹp thế giới và hoạt động trong những nhóm riêng lẻ mà không thông cảm cho nhau.
Nhưng khi được hiểu đúng và thực hiện một cách khôn ngoan, chính trị danh tính mở rộng đến ý niệm của chúng ta về việc làm người.
Danh tính tự nó không nên là một mẫu mã chảnh chọe hay một huy chương vàng mà là một cuộc cách mạng.
Tôi sẽ sống một đời sống dễ dàng hơn nếu là giai thẳng, nhưng tôi sẽ không được là chính tôi,
và giờ tôi thích là chính mình hơn là một người khác, một người mà, thành thực mà nói, tôi không có lựa chọn để trở thành hay khả năng để tượng tượng ra một cách đầy đủ.
Nếu xua đi những con rồng, ta cũng xua đi những vị anh hùng, và chúng ta ràng buộc cuộc đời mình vào dòng dõi anh hùng.
Tôi đã đôi lần tự hỏi liệu tôi đã có thể dừng ghét phần đó của mình nếu không có ngày hội đa sắc của người đồng tính, được thể hiện qua bài diễn văn này.
Tôi từng nghĩ mình sẽ là người trưởng thành khi biết làm người đồng tính mà không to tiếng,
nhưng sự gớm ghiếc bản thân từ thời kỳ kia đã để lại khoảng trống, và cần sự hoan hỉ để đổ đầy tràn khoảng trống ấy, kể cả khi tôi đã trả xong món nợ u sầu, ngoài kia vẫn còn một thế giới kỳ thị người đồng tính cần hàng thập kỷ nữa để giải quyết.
Một ngày kia, đồng tính nam sẽ là một hiện thực đơn giản, thoát khỏi những bêu rếu,
nhưng giờ thì chưa phải.
Một bạn của tôi, người cho rằng sự cao ngạo của người đồng tính đang đi quá trớn, một lần nọ đã đề xuất tổ chức Tuần Đồng tính Khiêm tốn
(Cười) (Vỗ tay) Ý tưởng tuyệt vời,
nhưng chưa đến lúc thực hiện.
(Cười) Và sự trung hòa, cái dường như ở giũa tuyệt vọng và hoan hỉ, là nước đi cuối cùng.
Tại 29 bang ở Mỹ, tôi có thể bị đuổi việc hay từ chối đăng ký nhà ở vì là người đồng tính.
Ở Nga, luật chống tuyên truyền đã dẫn đến việc người ta bị đánh đập trên đường.
Hai mươi bảy nước châu Phi đã thông qua đạo luật cấm giao hợp hậu môn,
và ở Nigeria, người đồng tính nam có thể bị ném đá đến chết, và việc xét xử không tòa án đã trở nên phổ biến.
Ở Saudi Arabia, hai người đàn ông bị bắt quả tang đang làm chuyện đồi bại, đã bị quất 7000 roi mỗi người, và bị khuyết tật vĩnh viễn.
Vậy làm thế có thể luyện nên ý nghĩa và xây dựng danh tính được cơ chứ ?
Quyền đồng tính không phải là quyền hôn phối, và với hàng triệu người đang ở những nơi không ai chấp nhận mà không có nguồn giúp đỡ nào, phẩm giá vẫn còn là điều lờ mờ, khó hiểu.
Tôi may mắn đã tôi luyện được ý nghĩa và xây dựng danh tính của mình. Nhưng đó vẫn là một đặc ân hiếm hoi,
và người đồng tính xứng đáng có được công lý chung hơn là những mảnh vụn của công lý.
Dầu vậy, mỗi bước tiến về phía trước vẫn là điều tốt đẹp.
Năm 2007, sau sáu năm quen biết, chồng tôi và tôi quyết định kết hôn.
Gặp được John là sự khám phá một niềm vui lớn lao và cũng là sự xóa bỏ của một niềm không vui lớn,
đôi khi, tôi suy nghĩ nhiều về sự biến mất của nỗi đau ấy đến nỗi quên luôn cả niềm vui, vốn lúc đầu là phần không đáng kể lắm.
Cưới là cách để tuyên bố tình yêu của chúng ta hiện diện chứ không khuất mặt.
Hôn nhân đã đưa chúng tôi đến con cái, có nghĩa là có những ý nghĩa mới và những danh tính mới, cho chúng tôi, cho các cháu.
Tôi muốn các con vui, Và tôi thương đến thắt ruột khi các cháu buồn.
Là một ông bố đồng tính, tôi có thể dạy các cháu sở hữu những gì bị coi là sai lạc trong cuộc sống, nhưng tôi tin nếu mình thàng công trong việc che chở các con khỏi nghịch cảnh, tôi sẽ thất bại trong việc làm cha.
Một học giả Phật giáo đã giải thích cho tôi rằng người phương Tây thường suy nghĩ sai lầm rằng niết bàn là cái xảy đến khi thù nghịch đã ở lại sau lưng và ta chỉ việc chờ đón khoái lạc.
Đó không phải là niết bàn, bởi khoái lạc trong hiện tại sẽ luôn bị lu mờ bởi niềm vui trong quá khứ.
Niết bàn, ông nói, là cái mà ta đạt đến khi chỉ còn khoái lạc để mong chờ và tìm những hạt giống của niềm vui trong cái trông giống như nỗi buồn.
Đôi khi tôi tự hỏi liệu mình có thể tìm được sự mãn nguyện ấy trong hôn nhân và con cái nếu những thứ ấy có lẽ đã đến một cách dễ dàng hơn, nếu tôi là giai thẳng hay còn trai trẻ, ở bất cứ trường hợp nào, điều trên sẽ là dễ thực hiện hơn.
Có lẽ tôi có thể.
Có lẽ những tưởng tượng phức tạp mà tôi có có thể đã được áp dụng vào những lĩnh vực khác.
Nhưng nếu việc tìm kiếm ý nghĩa quan trọng hơn việc tìm ra ý nghĩa, thì câu hỏi không phải là liệu tôi đã có thể vui hơn vì bị bắt nạt, mà là, liệu việc gán ý nghĩa cho những trải nghiệm đó có khiến tôi trở thành một người cha tốt hơn.
Tôi thường tìm thấy khoái lạc trong những niềm vui tầm thường, vì tôi không coi những niềm vui ấy là tầm thường với mình.
Tôi biết nhiều người dị tính có hôn nhân và gia đình hạnh phúc như tôi, nhưng hôn nhân đồng tính là một thứ hết sức mới mẻ và những gia đình đồng tính quá đỗi mới lạ, và tôi tìm thấy ý nghĩa trong sự ngạc nhiên đó.
Tôi mừng sinh nhật tuổi 50 hồi tháng Mười, gia đình tôi chức một bữa tiệc cho tôi,
và giữa buổi tiệc, con trai tôi nói với chồng tôi rằng nó muốn phát biểu một bài,
và John nói: "George, con không được đọc diễn văn. Con mới có bốn tuổi."
(Cười) "Chỉ ông, bác David và bố mới đọc diễn văn tối nay thôi."
Nhưng George năn nỉ, và cuối cùng, John đưa nó lên micro, George nói dõng dạc: "Thưa quý ông, quý bà,
làm ơn chú ý lắng nghe."
Mọi người ngạc nhiên quay ra.
George phát biểu: "Cháu rất vui vì hôm nay là sinh nhật bố.
Cháu vui vì tất cả được ăn bánh.
Và bố ạ, nếu bố còn nhỏ, con sẽ là bạn của bố."
Và tôi nghĩ - Cảm ơn con. Tôi nghĩ tôi mắc nợ
cả Bobby Finkle, vì tất cả những trải nghiệm trước đó đã mang đến cho tôi giờ khắc này, và cuối cùng tôi biết ơn vô điều kiện cuộc đời mà trước đó tôi đã làm tất cả để cố gắng thay đổi.
Nhà hoạt động đồng tính Harvey Milk, một lần được phỏng vấn bởi một người đồng tính nam trẻ rằng anh ta cần làm gì để giúp đỡ cuộc vận động, và Harvey Milk trả lời: "Hãy đi và nói với ai đó."
Luôn có ai đó muốn tịch thu nhân tính của chúng ta,
nhưng luôn luôn có những câu chuyện để phục hồi.
Nếu chúng ta sống đúng với chính mình, ta có thể đánh bại sự thù ghét và làm giàu thêm cuộc sống của mọi người
Tôi luyện ý nghĩa.
Tôi luyện ý nghĩa.
Xây dựng danh tính.
Và hãy mời thế giới chung vui.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn. (Vỗ tay)
Mùa thu năm 1902, Tổng thống Theodore Roosevelt muốn rời khỏi Nhà Trắng một thời gian, ông lên tàu đến Mississippi để săn gấu đen bên ngoài một thị trấn tên là Smedes.
Ngày đầu tiên, họ không thấy một con gấu nào, mọi người thấy thật vô ích, nhưng ngày hôm sau, đàn chó dồn được một con sau một hồi rượt đuổi, nhưng đúng lúc đó, tổng thống dừng lại và về trại ăn trưa, người dẫn đường của ông đánh con thú vào đầu với chiếc đuôi súng và sau đó buộc nó vào một cái cây và bắt đầu thổi cái kèn gọi Roosevelt về để ông có vinh dự bắn nó,
Con gấu là một con cái.
Nó bị choáng, bị thương, thiếu cân trầm trọng, trông hơi bẩn thỉu, và khi Roosevelt thấy con vật này bị cột vào cái cây ông ấy thực sự không thể tự thân tiến đến bắn nó.
Ông ấy cảm thấy nó như đi ngược những quy tắc của riêng mình, một người có tinh thần thượng võ.
Vài ngày sau, cảnh tượng đó được tái hiện trong một phim hoạt hình chính trị ở Washington.
Nó có tên "Drawing a Line in Mississippi," và nó cho thấy Roosevelt với cây súng gục xuống và với cánh tay giơ ra, để con gấu được sống, và con gấu ngồi trên hai chân sau với đôi mắt to và sợ sệt và đôi tai nhỏ vểnh lên trên đầu.
Nó nhìn như bất lực, nhìn như chỉ muốn được ôm vào lòng và được trấn an.
Nhìn nó lúc đấy không như vậy, nhưng nếu bạn thấy đoạn phim hoạt hình, bạn nhận ra con vật ngay lập tức: Nó là gấu teddy.
Và đây là cách mà gấu teddy được sinh ra.
Về cơ bản, các nhà làm đồ chơi lấy con gấu từ trong phim hoạt hình, và biến nó thành một thứ đồ chơi vải, và đặt tên cho nó theo tên của Roosevelt -- Gấu của Teddy.
Và tôi thấy hơi buồn cười khi tôi trên sân khấu này dùng thời gian của mình, kể cho bạn nghe câu chuyện đã 100 tuổi về sáng chế đồ chơi của trẻ con mít ướt, nhưng xin thưa rằng ý tưởng về gấu teddy trong câu chuyện đó là một câu chuyện quan trọng hơn, một câu chuyện về việc ý tưởng của chúng ta về tự nhiên đã thay đổi nhanh như thế nào, và còn về cái cách, trên hành tinh này, những câu chuyện mà chúng ta kể đang thay đổi tự nhiên rõ rệt như thế nào.
Vì khi nghĩ về gấu teddy.
chúng ta đều thấy hợp lý vì những con gấu đều đáng yêu và đầy âu yếm, và ai mà không muốn tặng một con để con mình chơi cùng chứ, nhưng sự thật đó là vào năm 1902, những con gấu đều không dễ thương và đáng yêu.
Ý tôi là, chúng trông giống nhau, nhưng chẳng ai nghĩ chúng như vậy.
Năm 1902, gấu là những con quái vật.
Gấu là cái gì đó khiến trẻ em hoảng sợ
Với nhiều thế hệ lúc đó, gấu là hiện thân cho sự nguy hiểm mà con nguời ta đang đối đầu trên chiến tuyến và chính phủ các bang thực sự tiêu diệt chúng một cách có hệ thống và nhiều loài thú săn mồi khác cũng trong tình trạng tuơng tự, như chó sói Bắc Mỹ và các loại sói khác.
Những loài động vật đó bị phỉ báng.
Chúng bị gọi là những kẻ sát nhân bởi chúng giết gia súc của con người.
Một nhà sinh vật học của chính phủ, đã giải thích các mâu thuẫn với thú vật như với loài gấu như sau chúng không có chỗ trong nền văn minh hiện đại của chúng ta, và do đó, chúng ta phải dẹp hết chúng đi.
Trong vòng 10 năm, gần nửa triệu con sói đã bị giết hại.
Những đốm xám sẽ sớm biến mất từ 95% lãnh thổ ban đầu và trong khi đó, đã một thời 30 triệu con bò rừng đi qua những đồng bằng, và bạn có nghe những câu chuyện về những chuyến tàu, buộc phải dừng trong vòng 4-5h để cả tập đoàn rồng rắn động vật có thể qua đường ray, hiện nay, truớc năm 1902, có khoảng chưa đầy 100 con còn lại trong tự nhiên.
Do đó tôi cho rằng, gấu teddy đuợc sinh ra khi mà việc giết hại đạt đỉnh điểm, và bạn có thể thấy, nó như một dấu hiệu rằng rất có thể một vài người, từ đáy lòng đang bắt đầu cảm thấy mâu thuẫn về việc giết chóc đó.
Nuớc Mĩ đã luôn ghét gấu và sợ gấu, nhưng đột nhiên, nuớc Mĩ cũng muốn ôm con gấu thật nhiều.
Và đây là những gì tôi đã rất tò mò trong vài năm về truớc.
Chúng ta tuởng tuợng những con vật ra sao, chúng ta nghĩ và cảm nhận chúng như thế nào, và niềm tin về chúng đuợc ghi dấu thế nào và đuợc củng cố thế nào trong chúng ta?
Tất cả chúng ta đang sống trong mắt một cơn bão lớn của sự tuyệt chủng với một nửa các loài trên hành tinh có thể biến mất trước thế kỉ này, vậy thì tại sao chúng ta chỉ quan tâm đến một số loài nhất định, mà không phải các loài khác?
Vâng, có một lĩnh vực mới, một lĩnh vực khá mới của khoa học xã hội đã bắt đầu nghiên cứu những câu hỏi đó và cố gắng tháo gỡ những mối quan hệ sâu sắc và đôi khi là kì cục của chúng ta đối với động vật, và tôi đã dành nhiều thời gian nghiên cứu những ấn phẩm học thuật và những gì tôi có thể nói chỉ có thể là những nghiên cứu của họ đều mang tầm vóc một cách ngạc nhiên
Và có vài điều tôi thích như khi một người xem TV ở Upstate New York càng nhiều, anh ta/cô ta càng sợ việc bị tấn công bởi một con gấu
Nếu bạn đưa một con hổ cho một người Mĩ, họ sẽ phần lớn cho rằng đó là con cái chứ không phải con đực.
Trong một nghiên cứu với một con rắn giả và một con rùa giả được đặt ở bên vệ đường các lái xe thường đâm con rắn hơn là đâm con rùa và chỉ khoảng 3% các lái xe đã đâm các con vật giả có vẻ như đã cố tình đâm chúng.
So với nam giới, phụ nữ thường hay gặp hơn cái "cảm giác kì diệu" khi họ nhìn thấy cá heo trên những con sóng.
68% các bà mẹ có "ý thức cao về tự chủ và tự trọng" đã được xác định cùng với các con mèo nhảy múa trong một chương trình quảng cáo của Purina Những người Mỹ cho rằng tôm hùm quan trọng hơn là chim bồ câu nhưng cũng kém thông minh hơn rất nhiều.
Gà tây hoang dại được xem là chỉ hơi nguy hiểm hơn rái cá biển một chút. và gấu trúc thì đáng yêu gấp đôi bọ rùa.
Dường như có vài thứ tự nhiên, phải không?
Chúng ta thường có cảm giác đồng cảm hơn với các loài động vật nhìn giống chúng ta Và đặc biệt là các loài gợi đến hình ảnh trẻ em sẽ là đôi mắt to, hướng thẳng về phía trước và khuôn mặt tròn trĩnh dáng thấp và lùn
của một chú chim cánh cụt nhỏ xù lông. Do đó nếu bạn nhận được thiệp Giáng sinh từ bà dì của bạn in Minnesota Thường có một con chim cánh cụt con trên đó chứ không phải là một con vật gì đó như kiểu nhện sói vịnh Glacier
Tuy nhiên, bạn có nhận thấy cũng không phải tất cả các cảm giác trên đều có lý.
Lăng kính văn hóa có ảnh hưởng đến cái nhìn của chúng ta đối với động vật và chúng ta vẫn kể các câu truyện của các loài vật giống như tính cách của chúng mà chúng ta kể trong mọi câu chuyện khác chúng được định hình từ lần này qua lần khác, từ nơi này qua nơi khác khi chúng ta kể chuyện
Nhớ lại thời điểm của câu chuyện ban nãy năm 1902, khi một con gấu hung ác trở thành một chú gấu teddy
Bối cảnh là gì? Thực ra lúc đó là thời kì đô thị hóa nước Mỹ
Lần đầu tiên trong lịch sử, gần như đại đa số cư dân sống ở thành thị nên bắt đầu giãn rộng khoảng cách giữa chúng ta và thiên nhiên
đã có một không gian an toàn để chúng ta có thể nhìn nhận lại loài gấu và lãng mạn hóa chúng.
Thiên nhiên chỉ có thể bắt đầu có vẻ trong sáng và đáng yêu đến thế khi chúng ta không còn phải sợ nó nữa.
Các bạn có thể thấy tình huống này tái diễn ở tất cả các loài động vật
Có vẻ như chúng ta luôn kẹt giữa việc sợ sệt một loài và muốn loại bỏ chúng và việc cảm thấy đồng cảm với chúng như một kẻ thua cuộc rồi tỏ lòng trắc ẩn khi chúng ta sắp đạt được mục tiêu ban đầu
Tức là chúng ta thể hiện sức mạnh rồi lại bối rối vì chính sức mạnh chúng ta có
Ví dụ, đây là một trong số hàng ngàn lá thư và bức vẽ trẻ em đã gửi tới chính quyền Bush cầu xin chính quyền bảo vệ gấu bắc cực trong Chính sách bảo vệ các loại vật có nguy cơ tuyệt chủng các lá thư này được gửi giữa những năm 2000 khi sự nhận thức về thay đổi khí hậu đột nhiên trỗi dậy
Chúng ta cứ thấy mãi hình ảnh này, về một con gấu bắt cực mắc kẹt trên một mảnh băng nhỏ trông vô cùng rầu rĩ
Tôi đã xem các tài liệu này trong nhiều ngày
Tôi thực sự thích chúng, đây là cái tôi thích nhất.
Nếu bạn có thể thấy, đây là một con gấu bắc cực đang chìm và nó đang bị ăn thịt. bởi cả một con tôm hùm và một con cá sấu.
Đây là bức vẽ của một cậu bé tên là Fritz Cậu bé thậm chí còn có một cách giải quyết tình trạng biến đổi khí hậu.
cách giải quyết dựa trên ethanol
Cậu ấy viết rằng: "em cảm thấy lo lắng cho những con gấu bắc cực
Em thích gấu bắc cực.
Mọi người có thể dùng nước ngô để làm xăng cho xe.
Từ Fritz. Nếu là 200 năm trước, bạn sẽ chỉ gặp các nhà thám hiểm Bắc cực viết viết về việc gấu Bắc cực nhảy lên thuyền của họ cố gắng xực họ kể cả khi họ có đốt chúng, nhưng những đứa trẻ này không nhìn gấu bắc cực theo cách đó, mà thậm chí cũng không giống cách mà tôi nhìn gấu bắc cực vào những năm 80.
Hồi đó chúng ta đã nghĩ những con vật đó như là những chúa tể thần bí và kinh hoàng ở Bắc cực
Nhưng hãy xem việc biến đổi khí hậu nhanh chóng đã đảo ngược hình ảnh của động vật trong tâm trí của chúng ta như thế nào.
Từ một loài khát máu người thành một nạn nhân chết chìm mong manh, suy nghĩ một chút, bạn sẽ thấy câu chuyện này có cùng một cái kết với câu chuyện gấu teddy năm 1902 vì vào thời điểm đó, nước Mỹ đã và đang chế ngự phần lục địa của mình.
và chúng ta chỉ đang quét nốt vài con thú săn mồi còn sót lại
Giờ thì con người đã lan ra toàn thế giới Khiến ngay cả những con gấu xa xôi nhất, quyền lực nhất trên trái đất biến thành những nạn nhân đáng yêu và vô tội trong mắt chúng ta.
Tuy nhiên, còn có một bài báo cáo khác về câu chuyện gấu teddy được nhiều người nhắc đến.
Giờ chúng ta sẽ xem xét ở đây mặc dù chỉ sau cuộc đi săn năm 1902 của Roosevelt một thời gian ngắn gấu teddy trở thành một đồ chơi hot hầu hết mội người vẫn cho rằng điều đó thật điên rồ một câu chuyện chính trị ngu xuẩn và lạ lùng sẽ biến mất khi Roosevelt rời ghế tổng thống và thế là, vào năm 1909, khi người kế nhiệm của Roosevelt Wiliam Howard Taft chuẩn bị nhậm chức. ngành công nghiệp đồ chơi bắt đầu săn lùng thú tiêu khiển mới.
Họ đã không thành công.
Tháng một năm đó, Taft là khách mời danh dự ở một bữa tiệc lớn ở Atlanta, và trước đó vài ngày, có một tin lớn về menu
mà họ sẽ chiêu đãi ông một đặc sản miền Nam rất ngon là món gấu túi possum và salad taters
Người ta sẽ nướng nguyên con gấu túi trong khoai lang đôi khi người ta đặt lên đó chiếc đuôi to trông như một sợi mì lớn bằng thịt
Món đó được mang đến bàn của Taft. nặng đến 18 pound.
Sau bữa tối, ban nhạc bắt đầu chơi nhạc và những vị khách hát vang đột nhiên, Taft nhận được một món quà đặc biệt từ một nhóm người ủng hộ ông ta ở địa phương, đó là một con gấu túi nhồi bông. với đôi mắt sáng và cái đuôi trụi lông, và đó là sản phẩm mới họ định dùng để đại diện cho câu trả lời của tổng thống William Taft trước gấu teddy của Teddy Roosevelt.
Họ gọi nó là "gấu túi billy"
Trong vòng 24 giờ, công ty Gấu túi Billy Georgia đã hoạt động liên tục, môi giới các hợp đồng cho món đồ chơi này trên toàn nước Mĩ, và tờ Los Angeles Times đã thông báo rất tự tin: "Gấu teddy sẽ bị xếp xó và trong 4 năm, có thể là 8 năm, trẻ em ở Mỹ sẽ chơi gấu túi billy.
Vào thời điểm đó, có một cơn sốt gấu túi billy.
bài gấu túi billy, gim gấu túi billy, cốc có nắp hình gấu billy để đựng kem cho giờ giải lao.
hình gấu billy gắn trên đầu cây gậy để trẻ em có thể vẫy vẫy như cờ.
Mặc cho tất cả các chiêu marketing đó thời gian của gấu túi billy ngắn đến thảm hại.
Các đồ chơi hoàn toàn bị quẳng sang một bên và gần như bị quên lãng vào cuối năm. Nghĩa là thậm chí gấu túi billy không chờ được đến Giáng sinh là thời điểm đặc biệt cho một món đồ chơi.
Do đó chúng ta có thể giải thích điều này theo 2 cách
Thứ nhất, khá là rõ ràng,
tôi sẽ nói thẳng ngay đây: Gấu túi không xinh xắn cho lắm. Nhưng quan trọng hơn là câu chuyện về gấu túi billy hoàn toàn không được hưởng ứng đặc biệt khi so sánh với câu chuyện trước đó của gấu teddy.
Nghĩ một chút nhé, hầu như suốt lịch sử tiến hóa của loài người những thứ ấn tượng nhất đối với chúng ta trở nên độc lập với chúng ta
Và chúng sống song song như những mối đe dọa hoặc những kẻ cạnh tranh.
Khi Roosewelt đi săn ở Missisipi và con gấu đã bị vào một cái cây thực ra là biểu tượng của mọi con gấu.
Những con vật sống hay chết đều phụ thuộc vào lòng trắc ẩn hay sự vô cảm của con người.
Điều đó nói lên một điều gì đó thật đáng ngại về tương lai của loài gấu, nhưng cũng gây ra nỗi lo lắng về việc chúng ta đang trở thành cái gì. Khi mà sự tồn tại của một loài, thậm chí nguy hiểm như thế giờ phụ thuộc vào chúng ta.
Do đó mà giở đây, một thế kỉ sau, nếu bạn để ý đến những điều xảy ra với môi trường bạn sẽ thấy sự bất an đó một cách mãnh liệt.
Chúng ta đang sống vào kỉ nguyên mà các nhà khoa học bắt đầu gọi là "phụ thuộc vào bảo tồn" thuật ngữ đó có nghĩa là chúng ta đã phá hủy tự nhiên đến mức chúng không còn tự tồn tại được nữa. và hầu hết các loài đang bị đe dọa chỉ có thể tồn tại nếu chúng ta ở đó cung cấp cho chúng mọi thứ
do đó chúng ta phải nhúng tay vào và không thể buông tay ra đó là cả một đống việc phải làm.
Giờ, chúng ta đang phải huấn luyện kền kền ngừng đậu trên dây điện.
chúng ta phải dạy sếu di cư về phía nam vào mùa đông sau những chiếc máy bay siêu sóng,
chúng ta phải tiêm vaccin cho chồn
chúng ta phải theo dõi thỏ lùn và ong mật
Tức là, chúng ta đã chuyển từ tiêu diệt các loài vật sang kiểm soát chặt chẽ sự tồn tại của một số loài nào đó, và đó là những loài nào.
Vâng, chính là những loài mà chúng ta đã kể những câu chuyện hấp dẫn những loài mà chúng ta đã quyết định sẽ gắn bó
Ranh giới giữa bảo tồn và thuần hóa đã bị xóa nhòa.
Những gì tôi đã nói có nghĩa là những câu chuyện chúng ta đã kể về động vật có quá nhiều phần tưởng tượng và có thể không hợp lý hoặc đã được lãng mạn hóa, hoặc đã được nhạy cảm hóa.
Đôi khi không có liên quan gì đến thực tại.
nhưng trong một thế giới của sự phụ thuộc vào việc bảo tồn, những câu chuyện này có những hiệu quả thực tế bởi vì hiện tại, cách chúng ta cảm nhận về động vật ảnh hưởng đến sự sinh tồn của chúng nhiều hơn bất kì thứ gì bạn đã được đọc trong cách sách giáo khoa vè sinh thái.
Thời đại hiện nay, việc kể chuyện là vấn đề.
cảm xúc là vấn đề
Cảm xúc của chúng ta đã trở thành một động lực sinh thái.
Câu chuyện gấu teddy đã có hiệu quả trước đây bởi truyền thuyết về Roosevelt và chú gấu bên bờ Missisipi ngày đó trở thành một dạng biểu tượng của trách nhiệm lớn lao mà cộng đồng đó bắt đầu phải đối mặt khi ấy.
phải mất đến 71 năm nữa Chính sách về các loài bị đe dọa mới được kí, nhưng bạn có thể nhận ra đường nét từ cảnh tượng trong câu chuyện năm xưa
Con gấu là một nạn nhân vô vọng bị trói vào một cái cây, và tổng thống Mỹ đã quyết định gia ân với nó
Cảm ơn.
Vỗ tay [Minh họa bởi Wendy MacNaughton]
Tương tác thực tế (Augmented Reality - AR) và bóng đá chuyên nghiệp có liên hệ gì với sự đồng cảm?
Và vận tốc trong không khí của một con én không tải là gì?
Không may là hôm nay, tôi sẽ chỉ trả lời một trong số chúng, vì vậy, cố gắng đừng thất vọng nhé.
Hầu hết mọi người khi nghĩ về AR, đều nghĩ về phim Minority Report và Tom Cruice vẫy tay trong không khí, nhưng AR không phải là khoa học viễn tưởng.
nó là thứ gì đó sẽ xảy ra bởi vì chúng ta có công cụ để biến nó thành hiện thực, mọi người cần phải biết điều đó, AR sẽ làm thay đổi cuộc sống của chúng ta như Internet và điện thoại di động đã từng.
Làm thế nào để có được AR?
Bước đầu tiên thứ mà tôi đang đeo, Google Glass - GG.
Rất nhiều người trong ở đây đã quen thuộc với GG.
Cái mà có lẽ ít người biết là GG là một thiết bị cho phép bạn nhìn thấy thứ mà tôi nhìn thấy.
Tôi sẽ để bạn trải nghiệm cảm giác của một vận động viên chuyên nghiệp trên sân.
Cách duy nhất để bạn có thể ở đó là lắng nghe mô tả của tôi.
Tôi phải dùng từ ngữ,
tạo ra khuôn nền để bạn lấp đầy bằng trí tưởng tượng của mình.
Với GG, chúng ta có thể đặt nó dưới mũ bảo hiểm, và có cảm giác giống như chạy dưới sân 100 mét /giờ, máu dộng thình thịch trong tai.
Bạn cảm thấy như là có một người đàn ông nặng hơn trăm kí chạy ào về phía mình cố nghiền nát bạn bằng cân nặng của anh ta.
Tôi đã nhận cái kết đó, cảm giác không hay ho gì.
Tôi có một số đoạn phim để minh hoạ cảm giác khi đeo GG.
Không phải là phim luyện tập của NFL (Liên đoàn Bóng bầu dục Quốc gia) vì công nghệ mới nhất mà NFL từng biết là việc phát minh ra tàu ngầm nhưng - (Cười lớn) ta làm cái ta có thể.
Hãy kiểm tra một vài đoạn phim.
(Phim) Chris Kluwe: Đi
Ugh, bị cản phá thì thật là tồi tệ.
Từ từ, đến gần hơn.
Được chứ, sẵn sàng?
Đi!
Chris Kluwe: Như bạn thấy đó, một chút cảm giác khi bị cản phá trên sân từ góc nhìn của người bị cản phá.
Có lẽ, bạn sẽ để ý đến những người vắng mặt: thành viên còn lại của đội bóng.
Chúng tôi có vài đoạn phim nhờ sự giúp đỡ của Đại học Washington.
(Phim) Tiền vệ: Này, Mice 54!
Mice 54! Blue 8! Blue 8!
Đi! Oh!
CK: Lần nữa nhé, gần hơn nữa giống như có mặt trên sân vậy, nhưng không có nơi nào như ở NFL.
Người hâm mộ muốn trải nghiệm đó.
Họ muốn ở trên sân,
muốn là cầu thủ yêu thích của mình, và họ đã nói chuyện với tôi trên Youtube, Twitter: "Anh có thể để nó vào chỗ cầu thủ chuyền bóng (quarterback) hay ôm bóng về (running back) không?
Chúng tôi đã trải nghiệm nó với GoPro và GG, Làm sao để nhập vai hơn ?
Bước kế tiếp thế nào?
Chúng tôi làm bước kế tiếp bằng cách đến nơi gọi là Oculus Rift, tôi nghĩ các bạn quen thuộc với nó.
Oculus Rift được mô tả là một trong những thiết bị thực tế ảo thực tế nhất từng được tạo ra, không thổi phồng đâu nhé.
Tôi sẽ cho bạn thấy tại sao tôi lại nói vậy bằng đoạn phim này.
(Phim) Người đàn ông: Oh!
Oh! Không! Không! Không! Tôi không muốn chơi nữa!
Không! Trời ơi! Aaaa!
CK: Và đó là trải nghiệm trên tàu lượn siêu tốc cùng với nỗi sợ hãi của đời mình.
Trải nghiệm của người hâm mộ sẽ thế nào nếu ta lấy đoạn phim Adrian Peterson bùng nổ ở vạch cuối sân, bỏ lại đối phương với cánh tay rắn chắc trước khi chạy nước rút để ghi bàn ?
Trải nghiệm sẽ thế nào khi người hâm mộ được là Messi xuống sân hết tốc lực sút bóng phía sau lưới, hay là Federer giao bóng ở giải Wimbledon?
Họ sẽ thấy thế nào khi lao xuống sườn núi với vận tốc hơn 100 km/ giờ như là một vận động viên Olympic (Olympic downhill skier)
Doanh số bán tã lót cho người lớn có thể tăng.
(Cười lớn) Nhưng đây chưa phải là AR.
Chỉ là hiện thực ảo (Virtual Reality - VR).
Làm sao có được AR?
Chúng ta có AR khi các huấn luyện viên, nhà quản lý và chủ sở hữu nhìn vào thông tin truyền tải trực tiếp thứ mà ta muốn thấy, và nói: "Sử dụng cái này thế nào để ta có thể trở nên tốt hơn?
Làm sao dùng cái này để chiến thắng ?"
Vì các đội luôn dùng công nghệ để chiến thắng.
Họ thích chiến thắng. Họ sẽ có tiền.
Lịch sử ngắn gọn về công nghệ trong NFL.
Vào năm 1965, đội Baltimore Colts cho cầu thủ chuyền bóng vòng tay cho phép anh ta gọi lượt nhanh hơn.
Và họ đã chiến thắng ở giải Super Bowl năm đó.
Các đội khác đã làm theo.
Nhiều người xem hơn vì nó thú vị hơn.
Nhanh hơn.
Năm 1994, NFL gắn máy vô tuyến vào mũ bảo hiểm của cầu thủ chuyền bóng sau đó là đội phòng vệ.
Nhiều người xem hơn vì nó nhanh hơn.
Thú vị hơn.
Năm 2013, tưởng tượng bạn là cầu thủ trở lại cuộc hội ý bí mật và lượt chơi tiếp theo hiển thị ngay trước mặt bạn, trên tấm nhựa che mặt mà bạn đang mang.
Không còn sợ quên lượt.
Không còn phải lo lắng ghi nhớ sơ đồ chiến thuật.
Bạn chỉ cần ra đó và phản công.
Các huấn luyện viên muốn nó, bởi khi bỏ lỡ nhiệm vụ bạn sẽ thua và họ ghét việc thua cuộc.
Việc bại trận khiến họ bị sa thải.
Họ không muốn điều đó.
Nhưng AR không chỉ là một chiến thuật nâng cao.
AR cũng là cách để lấy dữ liệu, sử dụng chúng trong thời gian thực để cải thiện cách thi đấu.
Nó sẽ trông như thế nào?
Lắp đặt rất đơn giản: máy quay phim ở mỗi góc sân vận động cho bạn nhìn toàn cảnh từ trên xuống phía dưới này.
Bạn cũng có thông tin từ cảm biến mũ bảo hiểm và máy đo gia tốc, công nghệ làm công việc của nó.
Bạn có thông tin, và truyền cho các cầu thủ
Truyền tốt là khi họ có thể sử dụng được.
Truyền không tốt sẽ gây quá tải thông tin.
Đó là khác biệt giữa đội tốt và không tốt.
Bộ phận IT của bạn cũng quan trọng như bộ phận trinh thám vậy, việc khai thác dữ liệu không chỉ dành cho mọt sách
mà còn cho vận động viên thể thao.
Ai biết được? Sẽ như thế nào trên sân bóng?
Hình dung, bạn là cầu thủ chuyền bóng.
Bạn lùi lại
nhìn quanh sân, tìm kiếm người đón bóng.
Đột nhiên, đèn flash sáng lên ở phía trái tấm che mặt cho bạn biết, cuối sân một cầu thủ đang lao tới.
Thường thì, bạn không thể thấy anh ta, nhưng hệ thống AR sẽ giúp bạn.
Bạn bị chèn.
Một đèn flash khác báo rằng có một sơ hở.
Bạn ném banh đi ngay lúc bị tấn công
Quả bóng văng ra khỏi sân.
Không rõ nơi tiếp đất.
Trên tấm che, người đón bóng thấy một đường cỏ sáng lên, anh ta biết rằng phải điều chỉnh.
Anh đi tới, bắt bóng, chạy nước rút, và ghi bàn.
Đám đông cuồng lên, và người hâm mộ sóng bước cùng anh, từ mọi góc nhìn.
Đây là thứ sẽ tạo ra phấn khích lớn trong các trận đấu,
lôi cuốn rất nhiều người theo dõi, bởi vì mọi người muốn trải nghiệm.
Người hâm mộ muốn được ở trên sân,
muốn là cầu thủ yêu thích của họ.
AR sẽ là một phần của trận đấu, bởi vì nó quá có lợi.
Nhưng câu hỏi dành cho các bạn là, liệu chúng ta có sử dụng AR cho mọi thứ ?
Sử dụng nó chỉ vì lợi ích riêng, trò chơi, sự giải trí của ta như thường lệ?
Tôi tin rằng, có thể sử dụng AR nhiều hơn thế.
Chúng ta có thể sử dụng AR như là cách thúc đẩy sự đồng cảm trong mỗi con người, theo nghĩa đen là, cho mọi người thấy sẽ thế nào khi đứng ở cương vị của người khác.
Công nghệ này đáng giá với các giải đấu,
có doanh thu, hàng tỷ đô-la một năm.
Nhưng giá trị của nó với các giáo viên đứng lớp là thể hiện tác hại của hành vi côn đồ từ góc nhìn của nạn nhân?
Công nghệ đáng giá thế nào với người đồng tính ở Ugandan hay Nga khi thể hiện với thế giới cuộc sống bị đàn áp của họ ?
Công nghệ đáng giá thế nào với một Tư lệnh Hadfiel hay một Neil deGrasse Tyson khi truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ suy nghĩ nhiều hơn về không gian và khoa học thay vì báo cáo hàng quý và Kardashians?
Thưa quý ông, quý bà, thời của AR đang đến.
Câu hỏi mà chúng ta hỏi, lựa chọn mà chúng ta chọn, thử thách mà chúng ta đối mặt tùy thuộc vào chúng ta.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi rất vinh dự khi được ở đây để nói về những người cựu chiến binh bởi vì tôi không nhập ngũ do muốn tham gia vào một cuộc chiến tranh.
Tôi không nhập ngũ vì tôi có một mong ước hay một mong muốn đi đến một đất nước khác và chiến đấu.
Thành thật mà nói, tôi nhập ngũ là vì chi phí học đại học thật đắt đỏ và quân đội sẽ giúp tôi với điều đó và tôi nhập ngũ là bởi vì đó là điều tôi biết, và là điều tôi nghĩ rằng tôi có thể làm tốt.
Tôi không xuất thân từ một gia đình nhà lính.
Bố mẹ tôi không phải là quân nhân.
Không ai trong gia đình tôi từng nhập ngũ, và lần đầu tiên tôi biết đến quân đội là khi tôi 13 tuổi và được gửi vào trường quân sự, vì mẹ tôi đã luôn dọa tôi với ý nghĩ về trường quân sự kể từ khi tôi 8 tuổi.
Tôi là một đứa ngỗ nghịch khi còn bé và mẹ tôi luôn nói với tôi thế này, "Nếu con không chỉnh đốn lại mình, mẹ sẽ gửi con vào trường quân sự."
Và tôi nhìn bà ấy, và nói, "Mẹ, con sẽ chăm chỉ hơn."
Và khi tôi 9 tuổi, mẹ cho tôi xem những tờ giới thiệu để chứng tỏ bà không nói suông, tôi nhìn vào những tờ giấy đó, và nói, "Con biết là mẹ nghiêm túc, con sẽ chăm chỉ hơn nữa."
Và rồi khi tôi lên 10, 11, tôi ngày càng tệ hơn.
Tôi đã bị quản chế về học tập và kỉ luật trước khi tôi lên 10, và lần đầu bị cảnh sát còng tay khi tôi 11 tuổi.
Và thế là khi tôi 13 tuổi, mẹ tôi nói với tôi rằng, "Mẹ không thể chịu đựng được việc này nữa,
Mẹ sẽ gửi con vào trường quân sự."
Và tôi nhìn bà ấy, và nói, "Mẹ, con biết là mẹ giận con, nhưng con hứa sẽ chăm chỉ hơn nữa."
Và mẹ tôi nói, "Không, con sẽ đến trường vào tuần sau."
Và đó là cách mà tôi biết đến quân đội, vì mẹ tôi nghĩ đó là một điều tốt.
Tôi hoàn toàn phản đối bà ấy khi tôi mới đến trường , bởi vì trong 4 ngày đầu, tôi đã trốn khỏi trường 5 lần.
Có một cái cổng đen lớn bao quanh ngôi trường, và mỗi khi không ai để ý, tôi chỉ cần chạy qua cái cổng đen đó và chấp nhận đề nghị nếu chúng tôi không muốn ở đây, chúng tôi có thể đi bất cứ lúc nào.
Nên tôi nói, " Nếu được thế thì, tôi sẽ ra khỏi đây." (Cười) Và việc đó chẳng bao giờ thành công.
Và tôi vẫn tiếp tục lạc lối.
Nhưng cuối cùng thì, sau khi ở đó một thời gian, sau khi kết thúc năm đầu tại trường quân sự, tôi nhận ra mình đang trưởng thành hơn
tôi nhận ra những điều tôi thích về ngôi trường này và điều mà tôi thích về hệ thống này là một thứ tôi chưa bao giờ biết tới: cảm giác là một phần của cái gì đó lớn lao, thuộc về một tập thể, và có ý nghĩa với mọi người việc tôi đã ở đó, việc sự lãnh đạo không phải là một trò đùa, mà là một điều nghiêm túc, nó chính là trọng tâm của toàn bộ trải nghiệm này.
Và khi tôi chuẩn bị học xong trung học phổ thông, tôi bắt đầu nghĩ về điều mình muốn làm, và như đa số học sinh khác, tôi chẳng biết mình muốn làm gì.
Và tôi nghĩ đến những người tôi kính trọng và ngưỡng mộ.
Tôi đã nghĩ đến rất nhiều người, đặc biệt là những người đàn ông mà tôi kính trọng.
Và thật ngẫu nhiên là họ đều mặc bộ quân phục của Hợp chủng quốc Hoa Kì, vậy là với tôi, câu hỏi và lời giải đáp cho nó đã trở nên khá dễ dàng.
Câu hỏi tôi muốn làm gì đã được trả lời nhanh chóng, tôi nghĩ tôi sẽ trở thành một quân nhân.
Và tôi gia nhập quân đội và rồi được huấn luyện, và khi tôi nói rằng tôi không nhập ngũ vì muốn đi chiến đấu, thật ra tôi nhập ngũ năm 1996.
Không có một cuộc chiến nào lúc bấy giờ.
Tôi chưa từng cảm thấy mình trong vòng nguy hiểm.
Khi tôi về gặp mẹ tôi, tôi nhập ngũ khi mới 17 tuổi, nên cần sự chấp thuận của cha mẹ để nhập ngũ, khi tôi đưa cho mẹ tờ giấy chấp thuận, mẹ tôi nghĩ nó cũng giống với trường quân sự.
Mẹ tôi nghĩ, " Đây từng là điều tốt với thằng bé, vậy hãy để nó tiếp tục," nhưng mẹ tôi không biết là tờ giấy bà đã kí sẽ khiến con trai bà trở thành một quân nhân.
Và tôi đã trải qua quá trình huấn luyện, và luôn nghĩ rằng, điều này thật tuyệt, mình sẽ phục vụ vào dịp cuối tuần hay 2 tuần trong năm, tập luyện, và một vài năm sau khi tôi nhập ngũ, một vài năm sau khi mẹ tôi kí tờ giấy đó, toàn bộ thế giới thay đổi.
Sau ngày 11/9, có một sự thay đổi lớn đối với nghề nghiệp mà tôi đã chọn.
Khi tôi mới nhập ngũ, tôi không nhập ngũ để chiến đấu, nhưng giờ tôi đã là một quân nhân, đó chính là điều sẽ diễn ra.
Và tôi nghĩ rất nhiều về những người lính những người tôi đã phải chỉ huy.
Tôi nhớ là sau ngày 11/9, ba tuần sau 11/9, tôi bay đến một nước khác, nhưng tôi không bay cùng những người đồng đội, tôi xuất ngoại vì tôi nhận được một học bổng ở nước ngoài.
Tôi nhận được một suất học bổng và tôi học và sống ở nước ngoài, tôi đã sống ở Anh và điều đó thật thú vị, nhưng cùng lúc đó, những người tôi cùng huấn luyện, những người lính cùng tôi trải qua thời kì tập luyện, và chuẩn bị cho chiến trận, họ thực sự đang tiến đến nơi ấy.
Họ giờ sẽ thấy mình ở một nơi mà đa số họ, đa số những người trong thời kì huấn luyện không thể chỉ ra nơi đó trên bản đồ.
Tôi đã dành vài năm để học đại học, và cả quãng thời gian tôi ngồi ở những phòng học ở Oxford những căn phòng được xây dựng từ hàng trăm năm trước thậm chí trước cả khi nước Mĩ ra đời, và tôi ngồi đó nói chuyện với các giảng viên về vụ ám sát hoàng tử Áo Ferdinand, và điều đó ảnh hưởng thế nào đến Chiến tranh Thế giới lần thứ I, nhưng suốt lúc đó, trái tim và khối óc của tôi lại hướng về những người đồng đội những người lúc ấy đang mặc áo chống đạn và bộ quân phục và học cách di chuyển hay cách lau một chiếc súng máy trong bóng đêm.
Đó chính là thực tại mới.
Sau khi tôi học xong, tôi quay lại quân ngũ đơn vị của tôi đang chuẩn bị triển khai quân ở Afganistan, có những đồng đội trong đơn vị đã ra trận lần 2 và 3 trước cả khi tôi ra trận lần đầu.
Tôi nhớ lần đầu tiên hành quân cùng đơn vị mình, khi bạn nhập ngũ và bạn trải qua một cuộc hành quân chiến đấu, mọi người thường nhìn vào vai bạn, vì trên vai bạn là một tấm phù hiệu.
Ngay khi bạn gặp ai đó, bạn bắt tay họ, và mắt bạn hướng về vai họ, vì bạn muốn biết họ ở quân chủng nào, hay đơn vị nào họ đang chiến đấu?
Và tôi là người duy nhất không có tấm phù hiệu trên vai, và tôi thấy thật đau xót mỗi khi ai đó nhìn vào vai mình.
Nhưng rồi bạn có cơ hội để nói chuyện với những người lính, và bạn hỏi tại sao họ nhập ngũ.
Tôi nhập ngũ vì phí học đại học quá đắt.
Nhiều người đồng đội của tôi nhập ngũ vì lí do hoàn toàn khác.
Họ nhập ngũ vì đó là nghĩa vụ.
Họ nhập ngũ vì họ tức giận với điều gì đó và muốn thay đổi nó.
Họ nhập ngũ vì gia đình họ nói điều đó rất quan trọng.
Họ nhập ngũ vì họ muốn trả thù.
Họ nhập ngũ vì rất nhiều lí do khác nhau.
Và giờ chúng tôi thấy mình ở trên một đất nước khác chiến đấu trong những xung đột đó.
Và thật kì lạ là tôi rất ngây thơ bắt đầu nghe thấy một câu nói mà tôi chưa bao giờ thấu hiểu đầy đủ, bởi vì ngay sau ngày 11/9, bạn bắt đầu thấy mọi người đến bên cạnh mình và nói, "Cảm ơn sự phục vụ của anh/chị."
Và tôi làm theo họ và bắt đầu nói điều đó với những đồng đội của mình.
Điều này xảy ra trước cả khi tôi ra trận.
Nhưng thật sự thì tôi không hiểu câu nói ấy có nghĩa gì.
Tôi nói nó vì nó nghe hợp lí.
Tôi nói nó vì nó dường như là điều nên nói với những người phải phục vụ ở một nước khác.
"Cảm ơn sự phục vụ của anh/chị."
Nhưng tôi đã chẳng hiểu câu nói ấy nghĩa là gì hay thậm chí nó nó có nghĩa gì với người nghe.
Lần đầu tôi trở về từ Afghanistan, tôi đã nghĩ rằng nếu từ vùng xung đột đó trở về , thì mọi nguy hiểm đã qua rồi.
Tôi nghĩ rằng nếu bạn có thể trở về từ một vùng xung đột thì bạn có thể lau mồ hôi trên trán và nói, "Thật may là mình vẫn sống ," mà không hiểu được rằng với nhiều người, khi họ trở về nhà, cuộc chiến đó vẫn tiếp tục.
Tiếp tục trong suy nghĩ của chúng tôi.
Tiếp tục trong những kí ức của chúng tôi.
Tiếp tục trong cảm xúc của chúng tôi.
Hãy tha thứ cho chúng tôi nếu chúng tôi không thích nơi đông người.
Hãy tha thứ cho chúng tôi nếu chúng tôi dành một tuần ở một nơi hoàn toàn kiểm soát về ánh sáng, vì bạn không được phép hành quân với ánh sáng trắng, vì bất cứ thứ gì có ánh sáng trắng, có thể bị nhìn thấy từ hàng trăm dặm, so với việc dùng ánh sáng xanh lá hay xanh dương, chúng không thể bị nhìn thấy từ xa.
Vì thế hãy thông cảm cho chúng tôi khi bỗng dưng, chúng tôi từ việc chịu sự kiểm soát ánh sáng đến việc 1 tuần sau đó trở về giữa quảng trường Thời Đại, và chúng tôi có một thời gian khó khăn để thích nghi với việc đó.
Hãy thông cảm khi chúng tôi trở về gia đình đã sống mà không có mình, và giờ khi trở lại, không dễ dàng gì để quay trở lại cuộc sống bình thường. bởi vì cuộc sống bình thường đã thay đổi.
Tôi nhớ khi tôi trở về. tôi muốn nói chuyện với mọi người.
Tôi muốn mọi người hỏi về những điều tôi đã trải qua.
Tôi muốn mọi người đến và nói, "Anh đã làm gì?"
Tôi muốn mọi người đến và nói, "Ở đó thế nào? Thức ăn thế nào?
Thời gian ở đó thế nào? Anh vẫn ổn chứ?"
Và câu hỏi duy nhất tôi nhận được là, "Anh có bắn ai không?"
Và đó là những người đủ tò mò để hỏi bất cứ điều gì.
Bởi vì đôi khi có một nỗi sợ một nỗi lo rằng nếu tôi nói gì đó tôi sẽ làm anh tổn thương, hay tôi sẽ khơi mào điều gì đó, nên sự phản ứng bình thường là không nói gì cả.
Vấn đề với việc đó là khi bạn cảm thấy sự phục vụ của mình thậm chí không được công nhận, như chẳng ai quan tâm cả.
"Cảm ơn sự phục vụ của anh/chị," và rồi kết thúc.
Điều tôi muốn hiểu hơn chính là ý nghĩa đằng sau câu nói đó, và tại sao "Cảm ơn sự phục vụ của anh/chị" là chưa đủ
Trên thực tế, chúng ta có 2,6 triệu người là cựu chiến binh trở về từ Iraq hay Afghanistan những người sống ngay giữa chúng ta.
Đôi khi chúng ta biết họ là ai, đôi khi chúng ta không biết, nhưng có một cảm xúc, một trải nghiệm chung, một kết nối chung nơi chúng ta biết rằng có một chương trong cuộc đời ta có thể đã khép lại, nhưng nó vẫn chưa kết thúc.
Chúng ta nghĩ về "Cảm ơn sự phục vụ của anh/chị", và mọi người nói," Vậy 'Cảm ơn sự phục vụ của anh/chị' có nghĩa gì với anh?"
Với tôi, "Cảm ơn sự phục vụ của anh/chị" nghĩa là lắng nghe những câu chuyện của chúng tôi, hỏi rằng chúng tôi là ai, thấu hiểu sức mạnh của bao người, bao người cùng chiến đấu với chúng tôi và tại sao sự phục vụ đó có ý nghĩa vô cùng.
"Cảm ơn sự phục vụ của anh/chị" nghĩa là ghi nhận sự thật là giờ đây dầu chúng tôi đã về nhà và đã cởi bỏ bộ quân phục không có nghĩa là sự phục vụ của chúng tôi với đất nước này đã kết thúc.
Sự thật là, chúng tôi vẫn có thể phục vụ và cống hiến hơn nữa.
Khi tôi nhìn những người như đồng đội tôi- Taylor Urruela, người đã mất đi đôi chân ở Iraq, anh có hai giấc mơ lớn trong đời mình.
Một là trở thành một người lính. Hai là trở thành cầu thủ bóng chày.
Anh ấy mất đi đôi chân ở Iraq.
Anh ấy trở về và thay vì quyết định rằng, giờ mình đã mất đôi chân, giấc mơ thứ hai đã kết thúc anh ấy quyết định sẽ vẫn chơi bóng chày, và anh ấy thành lập nhóm VETSports, một nhóm dành cho các cựu chiến binh và dùng thể thao như một cách để hàn gắn vết thương chiến tranh.
Những người như Tammy Duckworth, một phi công trực thăng, chiếc trực thăng như cái chị ấy từng lái, bạn cần dùng cả hai tay và chân để lái, chiếc trực thăng của cô ấy bị bắn trúng, và cô ấy cố lái nó, nhưng chiếc trực thăng không tuân theo sự chỉ dẫn và điều khiển của cô ấy.
Cô ấy cố hạ cánh an toàn, nhưng chiếc máy bay không hạ cánh an toàn, lí do nó không hạ cánh an toàn là vì nó không nhận được sự điều khiển từ chân cô ấy vì chân cô ấy đã bị thương.
Cô ấy đã suýt mất mạng,
Đội y tế đến và cứu cô ấy, nhưng khi cô ấy dần hồi phục ở nhà, cô ấy nhận ra,"Nhiệm vụ của mình vẫn chưa kết thúc."
Cô ấy dùng tiếng nói của mình với tư cách là một nữ nghị sĩ của Illinois để phản đối và ủng hộ nhiều vấn đề trong đó có vấn đề về các cựu chiến binh.
Chúng tôi nhập ngũ vì chúng tôi yêu đất nước mà chúng tôi đại diện.
Chúng tôi nhập ngũ vì chúng tôi tin vào lí tưởng và tin vào những người sát cánh cùng chúng tôi.
Và điều duy nhất chúng tôi mong muốn là "cảm ơn sự phục vụ của anh/chị" không chỉ là một lời nói hoa mỹ, "cảm ơn sự phục vụ của anh/chị" có nghĩa là thật lòng lắng nghe, thấu hiểu những con người đã đứng lên đơn giản vì họ được yêu cầu làm vậy, và nó không chỉ mang ý nghĩa ấy lúc này, không chỉ trong chiến trận, mà vẫn mãi là như vậy khi chiếc xe quân sự cuối cùng đã khuất khi tiếng súng cuối cùng đã dứt.
Họ là những người tôi cùng chiến đấu, và là những người tôi kính trọng.
Vậy nên tôi xin cảm ơn vì sự phục vụ của anh/chị.
(Vỗ tay)
Bao nhiêu người trong các bạn đã từng được bác sĩ hỏi về tình dục ?
Sức khỏe tinh thần?
Sử dụng rượu bia?
Các câu hỏi này hầu như phổ biến mọi nơi.
Nhưng bao nhiêu người trong các bạn được bác sĩ hỏi về tiền bạc?
Hầu hết đều chưa phải không?
Thật lạ, vì so với hầu hết những quốc gia thu nhập cao, nghèo đói ở trẻ nhỏ là một bệnh dịch ở Mỹ.
Nó tạo điều kiện cho hóc-môn căng thẳng gia tăng, gây hại cho sự phát triển của não bộ.
Trẻ em nghèo ở Mỹ có tỷ lệ tử vong cao hơn gấp 1.5 lần và tỷ lệ nhập viện cao gấp hai lần so với bạn bè của các em ở tầng lớp trung lưu.
Vì vậy, bác sĩ Michael Hole, đồng nghiệp của tôi và tôi đã bắt đầu hỏi các bà mẹ về tiền.
Chúng tôi biết mình cần phải biến mỗi lần gặp bác sĩ thành một sự trợ giúp để bọn trẻ thoát nghèo đói, cho chúng một cơ hội công bằng để có một cuộc sống khỏe mạnh.
Những câu hỏi đưa chúng tôi đến một giải pháp bất ngờ: thuế tín dụng.
Tín thuế lợi tức do lao động, hay EITC là đơn thuốc tốt nhất cho tình trạng đói nghèo tại Mỹ.
Người mẹ trung bình nhận hai hoặc ba ngàn đô la một năm từ nó.
Nó giúp họ và những đứa trẻ khỏe mạnh hơn. giúp giảm số lượng mắc trầm cảm ở mẹ và gia tăng cân nặng của trẻ mới sinh.
Nhưng cứ một trong năm gia đình được phép lại không thể nhận thuế, và đa số trường hợp được nhận, bị khấu trừ hàng trăm đô la bởi nền công nghiệp khai thuế vì lợi nhuận.
Ngày nọ, một bà mẹ hỏi rằng tại sao chúng tôi không khai thuế của cô trong lúc đợi gặp bác sĩ.
(Cười) Chờ đợi là cực hình. Sao lại không tận dụng khoảng thời gian ấy?
Vì vậy, chúng tôi thành lập StreetCred, một tổ chức hướng dẫn kê khai thuế tại phòng khám chuyên khoa cho trẻ em.
Đây là một cách tiếp cận mới khơi gợi một vài nghi vấn về sự trong sạch của chúng tôi.
Sau tất cả, chúng tôi là bác sĩ không phải kế toán.
Nhưng chúng tôi có những thứ mà kế toán không có: tiếp cận với các gia đình.
Hơn 90% trẻ em Mỹ gặp bác sĩ ít nhất một lần trong năm.
Bố mẹ chúng tin tưởng chúng tôi và sẽ làm bất cứ điều gì để cho chúng một cuộc sống tốt hơn.
Bác sĩ ở mọi phòng khám chuyên khoa khắp đất nước đều có thể làm việc này, nó thực sự đơn giản.
Bệnh viện đăng kí làm nơi kê khai thuế, và mọi người, từ sinh viên y đến người nghỉ hưu có thể tình nguyện giúp khai thuế sau khi vượt qua một bài kiểm tra IRS.
Nó không đến nỗi khó đâu, tôi thề.
Tôi không bao giờ nghĩ sẽ khai thuế giúp người khác, nhưng giờ tôi ở đây.
Chúng tôi đang gần kết thúc năm thứ ba.
Trong hai năm đầu tiên, chúng tôi đã đưa 1.6 tỉ đô la trở lại với 750 gia đình ở Boston.
Năm nay, (Vỗ tay) Năm nay, chúng tôi đã mở rộng đến chín địa điểm tại bốn bang.
63% gia đình chưa từng nghe qua EITC.
Làm thế nào có thể đòi lại thứ mà bạn chưa hề biết đến?
Và một nửa trong số họ chưa bao giờ nhờ trợ giúp kê khai thuế.
Hai - ba nghìn đô mỗi năm là rất đáng kể
Hãy lấy đói ăn làm ví dụ.
Một bữa ăn dinh dưỡng và rẻ cho mẹ và hai bé tốn 477 đô la một tháng.
Với EITC, gia đình ấy có thể ăn trong năm - sáu tháng.
Hoặc xét về dịch vụ y tế
20 nghìn trẻ em ở Mỹ không được tiếp cận và hưởng y tế nhi đồng tiêu chuẩn.
Trong khi, chi phí trung bình chỉ 400 đô một em mỗi năm.
EITC có thể giải quyết vấn đề này.
Có lẽ điều có ý nghĩa nhất, là số tiền này cho các bà mẹ niềm tin.
Một người mẹ dùng tiền hoàn thuế để cho con mình du học Tây Ban Nha.
Cô ấy chật vật trả tiền thuê nhà, nhưng tìm thấy EITC và xem đó là cơ hội cho một tương lai tốt đẹp.
Chúng ta có một cơ hội, là bác sĩ và là công dân, để thấy được cốt lõi vấn đề.
Ta có thể biến chăm sóc sức khỏe thành nơi giải quyết nguyên nhân của bệnh tật, cho dù đó là nhiễm trùng hay tài chính.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi thử hẹn hò trên mạng lần đầu vào năm đầu đại học, năm 2001, nếu bạn còn chưa thấy nếp nhăn của tôi.
Có thể bạn nhận ra, tôi cao 1 mét 8, và khi vào đại học, nhận ra chiều cao trung bình của đội bóng rổ nam là 1 mét 73, tôi từ bỏ việc tìm bạn trai ở trường và lên mạng.
Ngày xưa, hẹn hò trên mạng khá giống với cốt truyện phim "You've Got Mail".
Bạn gửi cho nhau những email dài suốt nhiều tuần, trước khi thực sự gặp mặt ngoài đời.
Trừ khi, như trường hợp của tôi, bạn nhận thấy không hợp và bắt đầu lại từ đầu.
Dù hẹn hò trên mạng đã thay đổi nhiều trong 17 năm qua, vẫn còn nguyên đó rất nhiều sự thất vọng.
Bởi điều mà nó làm tốt là
mở rộng vùng đối tượng tiềm năng vượt lên trên vòng tròn xã hội và công việc của bạn.
Và điều nó làm không tốt
là tất cả những thứ còn lại.
(Cười) Một vài thứ bạn cần biết về tôi. Tôi là mọt toán và phim, thích hành động và tham vọng, đã lấy bằng thạc sĩ kinh tế.
Nên khi mọi thứ tồi tệ, tôi có xu hướng lùi lại, vận dụng những chiến thuật kinh doanh để tìm ra vấn đề và sửa nó.
Chuyện tình cảm cũng không phải ngoại lệ.
Mùa hè trước khi lên 30, tôi đến một nơi thúc đẩy hẹn hò.
Tôi đi cấm trại một mình ở Maine để nhìn lại ghi chép về các mối quan hệ tầm thường.
Nhưng quan trọng là tôi biết mình cần gì ở một người bạn trai.
Tử tế, hiếu kì, biết đồng cảm có mục đích.
Và đây là thứ tôi chọn trên mạng: Có bằng Ivy League, 1m72 hoặc cao hơn, sống cách tôi 12 trạm xe.
Tôi không có chủ đích ưu tiên những điều này, chỉ là nó giúp việc tìm kiếm dễ dàng hơn.
Giống bản tóm tắt sơ yếu lí lịch, đó là vì sao các chàng trai nhìn thì tuyệt, nhưng lại không phù hợp với tôi.
Nên khi lên mạng lần nữa vào mùa xuân năm 2016, tôi quyết định sửa chữa quá trình đó bằng một số công cụ kinh doanh.
Đầu tiên, tôi lên OkCupid vì muốn tránh hình mẫu của những ứng dụng hẹn hò.
Và tôi cũng muốn một bản viết mẫu.
Tiếp theo, tôi thiết lập một kênh bán hàng, bỏ qua mọi đặc điểm yêu thích và thay vào đó, là định nghĩa các tiêu chí đáp ứng yêu cầu.
Tin nhắngởi về phải làm qua ba việc: phải được viết bằng câu đầy đủ, đúng ngữ pháp; phải được tham khảo từ hồ sơ của tôi, để biết rằng nó không được sao chép y nguyên; và không có nội dung tình dục.
Tôi thấy điều này rất dễ thực hiện, nhưng hóa ra trong 210 tin nhắn tôi nhận được, chỉ có 14% đáp ứng yêu cầu.
(Cười) Tiếp, tôi muốn được gặp ngoài đời càng sớm càng tốt, bởi những thứ tôi muốn biết không thể thấy được trên mạng.
Nhưng theo nghiên cứu và kinh nghiệm, tôi biết chỉ cần 30s để xem có hợp hay không.
Nên tôi phát minh ra "cuộc hẹn số 0".
Gồm một ly nước và một giờ đồng hồ.
Với mục tiêu là trả lời một câu hỏi: "Liệu tôi có muốn ăn tối với người này không?"
Không phải là: "Có phải là người ấy không"?
Mà nói thẳng ra là: " Liệu tôi có có muốn dành ba tiếng đồng hồ với người này không?"
Bạn thẳng tay dừng cuộc hẹn với họ - vì một cuộc hẹn với chị em, một cuộc gọi từ Trung Quốc không thành vấn đề, họ không biết bạn.
Quan trọng là một tiếng đó.
Nếu tuyệt, bạn sẽ lên kế hoạch cho cuộc hẹn đầu tiên.
Nếu không, bạn chuyển sang chế độ giải trí kể vài câu chuyện để mở rộng vòng tròn quan hệ.
Thêm nữa, vì chỉ có một tiếng, bạn có thể nhét ba ca chỉ trong một buổi chiều. chỉ cần làm một tóc và chọn ra một bộ cánh đẹp nhất.
"cuộc hẹn số 0" cho tôi biết cách họ phản ứng khi tôi mời họ hẹn hò.
Tôi nhận ra không phải tất cả đều thích sự năng nổ của tôi.
Trong 29 tin đạt tiêu chuẩn chỉ có 15 tin hồi âm, và chỉ có 6 lên lịch cho "cuộc hẹn số 0".
Cuộc hẹn số 0 đầu tiên là với nhà dựng cảnh
Chúng tôi đều thích yoga thích bánh vòng với bơ đậu phộng, và rất hứa hẹn.
Nhưng sau 2 phút, tôi biết sẽ không thành, và cảm thấy nhẹ nhõm khi không phải ăn tối với anh ta.
Sau đó tôi cảm thấy hơi lo về cuộc hẹn tiếp theo.
Nhưng chúng tôi đã đồng ý gặp nhau ở đường đi bộ Brooklyn với một bình whiskey, ngắm hoàng hôn, Thật ra, nó chỉ cách căn hộ của tôi hai dãy nhà.
Anh ta là biên tập viên radio và tôi cũng thế, viễn cảnh tệ nhất, chúng tôi có thể nói về nó.
Sau đó, Chas ngồi cạnh tôi.
Chàng trai hiền lành và dễ đồng cảm này kể những câu chuyện hài và hỏi những câu hay ho.
Anh ấy là luật sư và một tác giả, mắt anh ấy sáng lên khicười và nhắm chặt lại khi tôi hôn anh, và cuộc hẹn số 0 bỗng trở thành cuộc hẹn hò đầu tiên.
Và hai năm sau, chúng tôi có máy giặt, máy sấy và hai cái cây cảnh.
Tôi không thể hứa với bạn rằng bạn sẽ có cây cảnh.
Nhưng ý nghĩa câu chuyện là hẹn hò trên mạng không nhất thiết phải trở nên tồi tệ.
Đừng coi nó như trò chơi, và đừng xem nó như thăm dò lí lịch.
Thay vào đó, dùng nó để lọc ra những đối tượng tiềm năng, và rời khỏi mạng nhanh nhất có thể với "cuộc hẹn số 0".
Vì mục đích của việc này không phải lướt,
mà là tìm ra người ấy của bạn.
Chúc may mắn.
(Vỗ tay)
Hãy nhìn những hình ảnh này.
Bạn nghĩ đâu là Obama thật?
(Video) B.O : để giúp các gia đình tái đầu tư vào nhà cửa, đầu tư vào sản xuất công nghệ cao, năng lượng sạch, và cơ sở hạ tầng để tạo ra việc làm mới.
Ai mới là thật?
Câu trả lời là không ai cả.
(Cười) Không ai trong số này là thật.
Tôi sẽ nói cho bạn cách chúng tôi làm chúng.
Cảm hứng cho tôi làm việc này là một dự án bảo tồn cơ hội để hiểu về thảm sát người Do Thái từ những người sống sót.
Nó có tên gọi là Chiều Không Gian Mới trong Lời Khai, cho phép bạn thực hiện những cuộc đối thoại tương tác với hình ảnh ba chiều của những người sống sót sau thảm họa.
(Video) Làm thế nào ông sống sót qua thảm họa đó?
(Video) Ảnh 3D: Làm thế nào để sống sót ư?
Tôi đã sống sót, tôi tin, là bởi vì Thượng đế dõi theo tôi.
SS: Thực ra, những câu trả lời đã được ghi lại từ trước trong một studio.
Nhưng hiệu ứng của nó thì thật đáng kinh ngạc.
Bạn cảm thấy được tương tác trực tiếp với câu chuyện cũng như với chính ông ấy.
Tôi nghĩ tương tác giữa người và người có nhiều điểm đặc biệt khiến nó trở nên sâu sắc và mang tính cá nhân nhiều hơn so với sách vở, bài giảng hay phim ảnh.
Tôi thấy vậy và bắt đầu tự hỏi liệu có thể tạo ra một mô hình như thế cho bất kì ai?
Một mô hình có thể nhìn, nói và hành động hệt như họ.
Tôi tìm hiểu xem liệu điều đó có khả thi và cuối cùng, nghĩ ra một giải pháp mới có thể tạo ra một mô hình người chỉ cần đến những hình ảnh và video sẵn có của người đó.
Nếu có thể tận dụng nguồn thông tin thụ động này, hình ảnh và video sẵn có, đó sẽ là chìa khóa để mở rộng quy mô đến bất kì ai.
Nhân tiện, đây là Richard Feynman, người mà ngoài việc từng nhận giải Nobel vật lý còn được biết đến như một giáo viên huyền thoại.
Thật tuyệt vời nếu có thể đưa ông ấy trở lại để giảng dạy và truyền cảm hứng cho hàng triệu đứa trẻ, không chỉ bằng tiếng Anh mà có lẽ là bất kì ngôn ngữ nào?
Hay giả như bạn có thể nghe những lời khuyên và ủi an từ ông bà mình dù họ đã không còn bên ta?
Hay sử dụng công cụ này để nhà văn, dù còn sống hay đã khuất, có thể đọc thành lời những sáng tác của họ cho bất kỳ ai quan tâm.
Có vô vàn khả năng sáng tạo ở đây, và với tôi, điều đó thực sự thú vị.
Và đây là cách nó hoạt động.
Đầu tiên, tôi muốn giới thiệu một kỹ thuật mới có thể dựng lại một gương mặt 3D sắc nét từ bất kỳ hình ảnh nào mà không cần scan 3D người thật.
Và đây là các hình ảnh thu được từ các góc nhìn khác nhau.
Điều này cũng làm được trên video, bằng cách dùng cùng một thuật toán cho mỗi khung video và tạo một mô hình 3D chuyển động.
Và đây là những mô hình thu được từ những góc độ khác nhau.
Hóa ra vấn đề này đầy thách thức, nhưng mánh khóe ở đây là chúng ta sẽ phân tích một lượng lớn hình ảnh của người đó trước.
Ví dụ như George W. Bush, chúng ta chỉ cần tìm trên Google, từ đó, chúng ta có thể xây dựng một mô hình tương đối, một mô hình được tinh chỉnh, có chiều sâu để khôi phục biểu cảm từ những chi tiết nhỏ, như nếp nhăn.
Một điều thật sự thú vị là bộ hình ảnh có thể được dựng lấy từ các tấm hình bình thường.
Không quan trọng loại biểu cảm hay nơi chụp ảnh.
Quan trọng là số lượng lớn.
Vẫn còn thiếu màu sắc, nên tiếp đó, chúng tôi phát triển một kĩ thuật phối màu mới, dựa trên phương pháp trung bình nhằm tạo ra bố cục và màu sắc rõ nét cho gương mặt.
Và điều này có thể áp dụng cho bất kì biểu cảm nào.
Giờ, chúng ta có thể điều khiển mô hình của một người, và nhờ một chuỗi những hình ảnh tĩnh.
Hãy để ý những nếp nhăn xuất hiện và biến mất tùy theo biểu cảm.
Chúng ta cũng có thể sử dụng video để làm mô hình chuyển động.
(Video) Daniel Craig: Phải, nhưng bằng cách nào đó, chúng tôi đã tìm được cách thu hút thêm nhiều người tuyệt vời.
Đây là một ví dụ thú vị khác.
Những gì bạn thấy ở đây là các mô hình điều khiển được mà tôi đã tạo ra từ hình ảnh của họ trên internet.
Nếu chuyển cử động từ video ban đầu sang, chúng ta có thể điều khiển cả nhóm.
G.W. Bush: Rất khó để thông qua những đạo luật đó bởi có nhiều bộ phận cùng hoạt động, và quá trình lập pháp có thể trở nên xấu xí.
(Vỗ tay) Quay trở lại chủ đề, mục đích cuối của chúng tôi, là nắm được nét đặc trưng, hay cách nói và cười riêng biệt của mỗi người.
Để làm được như thế, liệu chúng ta có thể dạy máy tính bắt chước cách nói của một người chỉ bằng cách nhập vào các video của họ?
Và chính xác những gì tôi làm, là để cho máy tính xem, 14 tiếng chỉ toàn là các bài nói chuyện của Barack Obama.
Và đây là những gì ta có thể tạo ra chỉ từ bản thu âm của ông ấy.
(Video) BO: Kết quả rất rõ ràng.
Các công ty ở Mỹ đã tạo ra 14.5 triệu việc làm mới trong vòng 75 tháng liên tục.
Những gì được tổng hợp ở đây nằm ở vùng miệng, và đây là cách chúng tôi làm nó.
Chúng tôi sử dụng một mạng lưới thần kinh để biến đổi và chuyển âm thanh thành những điểm trên miệng.
(Video) BO: Chúng ta đã đạt được mục đích nhờ có công việc, Medicare hoặc Medicaid.
SS: Sau đó, chúng tôi tổng hợp bố cục, làm rõ các chi tiết và răng, rồi ghép chúng vào phần đầu và phần nền từ đoạn phim gốc.
(Video): Phụ nữ có thể tự do khám bệnh, bạn sẽ không bị tính phí nhiều hơn vì bạn là phụ nữ.
Giới trẻ có thể thuận theo sắp xếp của cha mẹ cho tới tuổi 26.
Tôi nghĩ những kết quả này rất chân thực và hấp dẫn, đồng thời, cũng rất đáng sợ, ngay cả với bản thân tôi.
Mục đích của tôi là tạo mô hình chân thực của một người mà không bôi xấu họ.
Nhưng điều tôi bận tâm đó là nguy cơ dùng nó vào sai mục đích.
Con người đã nghĩ về vấn đề này từ lâu, từ ngày Photoshop lần đầu có mặt trên thị trường.
Là một nhà nghiên cứu, tôi đang nghiên cứu những công nghệ đối phó, và là thành viên của nỗ lực tại AI Foundation, sử dụng kết hợp học máy và con người điều hành để phát hiện các bức ảnh và đoạn phim giả mạo, chống lại chính dự án của tôi.
Một trong các công cụ dự định phát hành tên là Reality Defender, một bổ trợ trình duyệt có thể tự động báo cáo những nội dung giả tới trình duyệt chính.
(Vỗ tay) Tuy nhiên, những video giả có thể gây thiệt hại, ngay cả trước khi mọi người có cơ hội xác minh tính chân thật của nó. Vì vậy, chúng tôi muốn mọi người biết về những gì hiện có thể làm để ta có thể đánh giá và nhận xét đúng về những gì đang nhìn thấy.
Vẫn còn một chặng đường dài để có thể hoàn thiện mô hình một người và bảo đảm tính an toàn của công nghệ này.
Nhưng tôi rất hào hứng và tràn đầy hy vọng, bởi nếu sử dụng đúng cách, công cụ này cho phép phổ biến rộng rãi mọi tác động tích cực của bất kì cá nhân nào, và giúp định hình tương lai theo cách mà ta muốn.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi thật sự rất vui khi được có mặt ở đây.
Tôi muốn nói cho các bạn ở đây biết đôi chút về... Tôi không muốn gọi là kiến thức cơ bản vì chúng ta thực sự không biết gì về hội chứng mà tôi mắc phải.
Tôi mắc phải hội chứng này từ khi tôi chào đời Chỉ có 2 người trên thế giới, tính cả tôi, được ghi nhận là mắc phải hội chứng này.
Hậu quả của hội chứng này đơn giản là tôi không thể tăng cân.
Nghe có vẻ như đó là điều có lợi
(Tiếng cười) Tôi có thể ăn bất cứ thứ gì mà tôi muốn, bất cứ khi nào tôi muốn, và tôi sẽ không tăng tí cân nào.
Tôi sẽ bước vào tuổi 25 vào tháng Ba tới Từ khi tôi chào đời đến nay, tôi chưa bao giờ nặng hơn 29 kg.
Khi tôi học ở bậc đại học, tôi đã giấu diếm... Thật ra tôi không giấu, vì mọi người đều biết sự có mặt của nó nó là cái túi to đựng bánh kem Twinkies, bánh rán, khoai tây chiên, và kẹo Skittles và bạn cùng phòng của tôi nói rằng: "Mình có thể nghe tiếng bạn với tay xuống gầm giường, lúc 12 giờ 30 sáng, để lấy thức ăn."
Nhưng tôi trả lời, đại khái như: "Bạn biết không? "Chuyện đó bình thường thôi, mình có thể làm những việc như vậy!"
Bởi vì hội chứng này mang lại một số lợi ích.
Chẳng hạn như không thể tăng cân, những lợi ích khi khiếm thị
và một số lợi ích khi trông rất nhỏ bé.
Nhiều người sẽ nghĩ, "Lizzie à, làm sao mà bạn có thể gọi đó là lợi ích khi bạn chỉ có thể nhìn thấy bằng một bên mắt mà thôi?"
Vậy, hãy để tôi kể ra những lợi ích đó là gì nhé! bởi vì chúng thật sự rất tuyệt!
Tôi đeo 1 cặp kính áp tròng, à không, chỉ 1 chiếc thôi,
Một chiếc kính áp tròng thôi. (Tiếng cười) Khi tôi đeo kính để đọc sách, tiết kiệm được 50% tiền mua kính kê toa.
Nếu ai đó quấy rầy tôi, hay cư xử thô lỗ với tôi: Tôi sẽ để người đó đứng về phía bên phải của tôi.
(Tiếng cười) Giống như họ không hiện diện ở đó vậy. Tôi thậm chí không biết họ đang đứng ở đó.
Ngay bây giờ, nếu tôi đứng như thế này, tôi hoàn toàn không biết những ai đang có mặt ở khán đài phía bên này.
Ngoài ra, trong thân hình nhỏ nhắn này, tôi rất sẵn lòng tình nguyện đến trung tâm Kiểm soát cân nặng, hay phòng tập gym nào đó, và nói với họ: "Xin chào, tên tôi là Lizzie. Tôi sẽ là hình mẫu của bạn.
Hãy dán hình của tôi lên bất cứ đồ vật nào mà bạn cần, và tôi sẽ nói, "Tôi đã áp dụng phương pháp luyện tập này. Hãy nhìn xem hiệu quả đến mức nào!" (Tiếng cười) Mặc dù có nhiều điều tuyệt vời mà hội chứng này mang lại cũng có nhiều điều vô cùng khó khăn, đúng như những gì mọi người có thể tưởng tượng.
Tôi lớn lên và được nuôi dạy hơn bình thường 150%.
Tôi là đứa con đầu lòng của ba mẹ mình.
Và khi tôi mới chào đời, các bác sĩ nói với mẹ tôi rằng: "Con gái của chị được sinh ra mà không có nước ối bao quanh,
Vì vậy lúc tôi được sinh ra, việc tôi cất tiếng khóc đã là một kì tích rồi.
Các bác sỹ nói với ba mẹ tôi rằng: "Chúng tôi chỉ muốn báo trước với anh chị: hãy liệu trước là con gái của anh chị sẽ không thể nói, đi, bò, suy nghĩ, hay tự thân làm bất cứ việc gì".
Đặt mình vào vị trí lần đầu tiên làm cha mẹ, có thể mọi người sẽ đoán ba mẹ tôi đã nói như vầy: "Không thể nào! Tại sao như vậy? Tại sao chúng tôi lại sinh ra đứa con đầu lòng lại mang tất cả chứng bệnh mà chưa ai biết đến như thế này?"
Nhưng ba mẹ tôi đã không nói như vậy.
Điều đầu tiên mà họ nói với các bác sỹ là, "Chúng tôi muốn nhìn thấy con gái của mình, và chúng tôi sẽ bế con bé về yêu thương nó và nuôi dạy nó trong khả năng tốt nhất có thể."
Đó chính là điều mà họ đã làm.
Hầu như tất cả thành công tôi đạt được trong đời đều có công lao to lớn của họ.
Hôm nay, ba tôi cũng có mặt ở đây, còn mẹ tôi thì đang ở nhà xem chương trình.
Chào mẹ yêu! (Tiếng cười) Mẹ tôi đang hồi phục sau phẫu thuật.
Bà ấy luôn là "chất keo" gắn kết gia đình của chúng tôi lại với nhau, bà ấy luôn truyền cho tôi sức mạnh để hiểu ra là bà ấy đã trải qua quá nhiều đau khổ, nhưng mẹ tôi lại có được nghị lực phi thường mà bà ấy đã truyền dạy cho tôi, để mà tôi có thể tự hào đứng trước mọi người và nói rằng, "Mọi người biết gì không? Tôi có một cuộc sống rất khó khăn.
Nhưng điều đó không sao cả."
Điều đó chẳng sao! Có những điều khiến tôi sợ hãi, cũng có những trở ngại xảy đến với tôi đấy chứ.
Một trong những vấn đề lớn nhất mà tôi phải đối mặt khi trưởng thành là một vấn đề mà tôi chắc chắn rằng mỗi người trong chúng ta ở đây đã trải qua
Mọi người có thể đoán đó là từ gì không?
Nó bắt đầu bằng chữ ''B''.
Có ai đoán ra được không nào? (Khán giả) Bọn con trai!
(Lizzie) Con trai sao? (Tiếng cười) Đó là từ "Bắt nạt"!
(Tiếng cười) Tôi biết những bạn nữ ở đây đang nghĩ gì rồi nhé!
(Tiếng cười) Tại sao tôi lại không thể ngồi chung bàn với họ chứ? (Tiếng cười) Tôi phải đối phó với việc bị bắt nạt ở trường rất nhiều, nhưng như tôi đã nói, tôi được nuôi dạy rất bình thường, vì vậy khi tôi bắt đầu đi học mẫu giáo, Tôi tuyệt đối không có khái niệm là tôi trông khác người.
Không hề có tư tưởng đó! Tôi không thể nhận ra là bề ngoài của tôi khác biệt so với những đứa trẻ khác.
Tôi nghĩ sự thật đó là cái tát đau đớn đối với một đứa trẻ năm tuổi, bởi vì ngày đầu tiên khi tôi đến trường, diện váy áo giống như nàng Pocahontas.
Tôi đã sẵn sàng đi học! (Tiếng cười) Tôi đeo chiếc ba lô của mình nó trông như cái mai rùa vì kích thước của nó lớn hơn cả tôi, và tôi tiến đến một đứa bé gái và mỉm cười, và đứa bé đó ngước nhìn tôi như thể tôi là một con quái vật, như thể tôi là sinh vật đáng sợ nhất mà nó từng thấy trong đời.
Phản ứng đầu tiên của tôi là "Con nhỏ này thật là bất lịch sự!"
(Tiếng cười) Chính nó đã bỏ lỡ một đứa vui tính như tôi.
Vì thế tôi đi đến chỗ khác và chơi với bộ khối xếp hình, hay với những đứa con trai.
(Tiếng cười) (Lizzie cười) Tôi tưởng ngày hôm đó sẽ trở nên khá hơn, thật không may là không phải vậy.
Tình trạng càng tệ hơn khi ngày trôi qua, nhiều người không muốn làm chung bất cứ việc gì với tôi cả, và tôi không thể hiểu tại sao lại như vậy.
Tại sao chứ? Mình đã làm gì? Mình có làm gì phật ý họ đâu!
Trong đầu tôi vẫn nghĩ mình là một đứa trẻ ''hay ho''.
Mình phải về nhà và hỏi ba mẹ, "Con bị làm sao vậy?"
Con đã làm gì? Tại sao họ không thích con?"
Ba mẹ đặt tôi ngồi xuống và nói, "Lizze à, điều duy nhất khác biệt về con là thân hình con nhỏ hơn những đứa trẻ khác.
Con mắc hội chứng này, nhưng nó sẽ không quyết định con là người như thế nào."
Họ nói: "Hãy đi học, ngẩng cao đầu, mỉm cười, hãy tiếp tục là chính con, và người ta sẽ thấy là con cũng chỉ bình thường giống như họ vậy."
Và vì thế tôi đã làm đúng như vậy.
Ngay bây giờ, tôi muốn quý vị suy nghĩ, và tự hỏi mình: Yếu tố nào định nghĩa con người các bạn?
Bạn là ai?
Yếu tố đó có phải là nơi mà bạn sinh ra? Hay nó là gia cảnh của bạn?
Hay bạn bè của bạn?
Vậy thực ra nó là cái gì? Yếu tố nào có thể nói lên nhân cách của bạn?
Tôi đã mất một khoảng thời gian rất lâu để nhận ra điều gì định nghĩa con người tôi.
Một khoảng thời gian dài tôi từng nghĩ cái định nghĩa con người tôi là ngoại hình của mình. Tôi nghĩ về đôi chân bé xíu, đôi tay tí hon, và khuôn mặt bé tí của mình thật xấu xí.
Tôi từng nghĩ là mình thật gớm ghiếc.
Tôi căm ghét cái cảm giác khi thức dậy vào buổi sáng, khi tôi chuẩn bị đến trường, nhìn vào gương, trong tư thế sẵn sàng, và suy nghĩ: Ước gì mình có thể ''lau sạch'' hội chứng này đi!
Cuộc sống của tôi sẽ dễ dàng hơn rất nhiều nếu tôi có thể làm nó biến mất.
Tôi sẽ trông như những đứa trẻ khác Tôi không cần phải mua quần áo in hình nhà thám hiểm nhí Dora. Tôi không cần phải mua những thứ phụ kiện "lóa mắt", vì lúc đó tôi cố làm cho mình giống những đứa trẻ sành điệu.
Tôi đã ước ao, cầu nguyện, và hi vọng, và làm bất cứ điều gì có thể để vào một buổi sáng, khi tỉnh giấc, tôi sẽ trở thành một con người khác, và tôi sẽ không phải 'vật lộn' với những khó khăn này.
Đó là điều mà tôi khao khát từng ngày một, và mỗi ngày trôi qua là một nỗi thất vọng.
Bên cạnh tôi là một ''đội ngũ'' hỗ trợ tuyệt vời, những người không bao giờ thương hại tôi, và luôn ở bên, động viên mỗi khi tôi buồn, những người luôn cùng tôi vui cười trong những dịp vui vẻ, và họ đã dạy tôi rằng, cho dù tôi mắc phải hội chứng này, dù tôi gặp nhiều khó khăn, tôi không thể để chúng định nghĩa con người tôi.
Cuộc sống của tôi nằm trong bàn tay tôi, Cuộc sống của bạn nằm trong bàn tay của chính bạn
Các bạn chính là người lái chiếc xe hơi của mình.
Các bạn chính là người quyết định lái chiếc xe đó trên con đường ''xấu'', hay ''tốt''.
Các bạn chính là người quyết định điều gì làm nên con người mình.
Bây giờ hãy để tôi nói cho mọi người: Có thể thật sự rất khó để nhận ra điều gì định nghĩa con người mình, bởi vì có những thời điểm khi tôi thật sự bực bội và chán nản, và nói: "Tôi không cần biết cái gì định nghĩa con người tôi nữa!"
Khi tôi học trung học, tôi phát hiện ra một đoạn video, không may mắn là ai đó đã đưa tin về tôi, và gán cho tôi biệt danh ''người phụ nữ xấu xí nhất thế giới''
Có trên 4 triệu lượt xem đoạn video chỉ dài 8 giây đó, không có âm thanh phụ họa, nhưng lại có hàng ngàn nhận xét; họ nói rằng, "Lizzie à, làm ơn đi, hãy chĩa súng vào đầu mình và tự sát cho thế giới này nhờ!"
Các bạn hãy thử nghĩ xem, nếu người ta nói với mình như vậy, nếu những người không quen biết bảo mình làm như thế.
Tôi đã khóc hết nước mắt, và sẵn sàng chống trả lại và một điều gì đó chợt lóe lên trong đầu tôi, và tôi nghĩ: "Mình sẽ mặc kệ nó đi!"
Tôi bắt đầu nhận ra cuộc sống của tôi nằm trong tay của chính tôi.
Tôi có thể chọn làm cho cuộc sống của mình thật sự tốt lên, hay tôi có thể làm cho nó thật sự tệ đi.
Tôi có thể chọn học cách biết ơn, biết thức tỉnh, và nhận ra những thứ mà mình thực sự có, và khiến chúng nói lên được tôi là người như thế nào.
Một bên mắt của tôi không nhìn thấy được, nhưng tôi có thể nhìn bằng bên mắt còn lại
Có thể tôi rất hay bệnh, nhưng tôi có một mái tóc rất đẹp.
(Tiếng cười) (Khán giả) Rất đúng!
Cám ơn nhé!
Các bạn ở góc nhỏ này là tốt nhất nhé!
(Tiếng cười) (Lizzie cười) Các bạn làm tôi quên dòng suy nghĩ của mình mất rồi!
(Tiếng cười) Tôi đã nói đến đâu rồi nhỉ?
(Khán giả) ''mái tóc...''!
Đúng rồi, tôi đang nói đến mái tóc.
Xin cám ơn nhé! Vì vậy, tôi có thể chọn vui vẻ hoặc buồn rầu với những thứ mình có và đôi khi còn phàn nàn về nó nữa, nhưng sau đó tôi bắt đầu nhận ra rằng: Mày sẽ để cho những ai gọi mày là quái vật định nghĩa con người mày sao?
Mày sẽ để những ai từng nói "Thiêu chết nó đi!"
xét đoán mày là ai sao? Không, tôi sẽ để mục tiêu, thàng công, và thành tựu định nghĩa con người tôi. Chứ không phải là vẻ bề ngoài của tôi, không phải là sự thật tôi bị khiếm thị, không phải là sự thật tôi mắc phải hội chứng mà không ai biết nó là gì.
Vì thế tôi nói với chính mình là tôi sẽ làm việc cật lực và làm bất cứ điều gì có thể để bản thân trở nên tốt hơn, vì trong suy nghĩ của tôi, cách tốt nhất để tôi có thể đáp lại những người đã từng chê cười tôi, chế giễu tôi, những người từng gọi tôi là xấu xí, là quái vật đó chính là hoàn thiện con người tôi, và cho họ biết rằng: Các người có biết không?
Chế giễu tôi bằng những lời lẽ tiêu cực đó ư? tôi sẽ xoay chuyển chúng, thành sức mạnh, tôi sẽ tận dụng chúng như một chiếc thang để vươn tới những mục tiêu của mình.
Thật sự tôi đã làm được điều đó.
Tôi đã nói với bản thân là tôi muốn trở thành một nhà diễn thuyết truyền cảm hứng, Tôi muốn viết một quyển sách, tốt nghiệp đại học, lập gia đình riêng, và gầy dựng sự nghiệp riêng.
8 năm sau những ý định trên, tôi đang đứng trước quý vị đây, và còn đang thực hiện việc diễn thuyết.
Vậy là tôi đã đạt được mục tiêu đầu tiên.
Tôi từng muốn viết một cuốn sách; và trong vài tuần tới đây, tôi sẽ nộp bản thảo của cuốn sách thứ 3 do tôi viết.
(Tiếng vỗ tay) Tôi từng muốn tốt nghiệp đại học, và tôi vừa hoàn thành xong chương trình đại học.
(Tiếng reo mừng và vỗ tay) Tôi sẽ có tấm bằng cử nhân chuyên ngành nghiên cứu truyền thông của Trường Đại học Bang Texas, San Marcos, và tôi cũng có bằng phụ chuyên ngành Ngữ văn Anh.
Tôi đã rất cố gắng dùng kinh nghiệm sống thực tế của mình trong quá trình thực hiện luận văn tốt nghiệp, đó là những trải nghiệm mà các giáo sư của tôi lại không có.
Cuối cùng, tôi từng muốn có một gia đình riêng và một sự nghiệp riêng.
Kế hoạch có gia đình riêng tạm gác lại ở hiện tại, còn kế hoạch cho sự nghiệp riêng tôi nhận thấy là mình đang làm rất tốt, kể cả sự thật là khi tôi quyết định trở thành nhà diễn thuyết truyền cảm hứng, tôi về nhà, và ngồi trước laptop của mình, vào Google, và đánh dòng chữ: "Làm thế nào để trở thành một nhà diễn thuyết thật sự"
(Tiếng cười) Tôi không đùa đâu!
Tôi đã rất siêng năng làm việc, tôi dùng những người đã từng nói với tôi rằng tôi không thể làm việc này để khích lệ bản thân.
Tôi dùng thái độ tiêu cực của họ để giúp ngọn lửa quyết tâm trong tôi luôn rực cháy
Hãy tận dụng những điều đó! Hãy tận dụng những khó khăn mà quý vị gặp phải trong cuộc đời mình để giúp bản thân trở thành con người tốt hơn, bởi vì tôi dám bảm đảm với mọi người rằng, đảm bảo đấy! Chúng ta sẽ chiến thắng.
Bây giờ, tôi muốn kết thúc buổi chia sẻ này bằng cách hỏi các bạn một lần nữa.
Tôi muốn các bạn rời khỏi đây, hỏi bản thân điều gì định nghĩa được mình là ai.
Nhưng xin hãy nhớ rằng: Can đảm bắt đầu từ giây phút này nhé!
Xin cám ơn!
(Tiếng vỗ tay)
Khi còn bé, tôi luôn mơ có một ngày mình sẽ chạy trốn thật xa.
Từ lúc 6 tuổi, tôi đã có một chiếc ba lô với một ít quần áo và đồ hộp được giấu sau một chiếc tủ đồ.
Khi ấy, nỗi bồn chồn, đã hằn sâu vào tâm hồn tôi, một nỗi sợ rất tự nhiên về cuộc sống chỉ toàn lề thói và buồn tẻ.
Và cứ như thế, ký ức của tôi gắn với những mộng mơ phức tạp, rằng tôi sẽ đi qua những bờ đất, hái dâu dại, và gặp đủ mọi kiểu người đang sống những cuộc đời khác lạ bên vệ đường.
Năm tháng trôi qua, những nhiều cuộc phiêu lưu trong mơ tưởng của một đứa bé là tôi lúc đó -- đi ngao du và len lỏi giữa đời thực, chứ không phải trong tâm tưởng đã trở thành hiện thực qua công việc làm nhiếp ảnh gia mảng tài liệu.
Nhưng không một trải nghiệm nào chân thật hơn giấc mơ thuở bé của tôi hơn việc sống và ghi hình cuộc đời của những kẻ lang thang trên khắp nước Mỹ.
Đây chính là "giấc mơ du mục", là một "giấc mơ Mỹ" kiểu khác của những người du mục trẻ, những lữ khách, người đi nhờ người ăn xin và kẻ đi rong.
Phần lớn chúng ta đều nghĩ kẻ đi hoang chỉ còn là sinh vật của quá khứ.
Hai chữ "du mục" gợi lên một hình ảnh đen trắng xưa cũ về một người đàn ông lớn tuổi chịu nhiều sương gió, đen nhẻm vì than đá và chân đung đưa trên toa chở hàng, nhưng, đây là những bức ảnh màu và nó phản ánh sinh động một cộng đồng rong ruổi khắp đất nước, sống mãnh liệt và tự do sáng tạo, vì họ nhìn thấy những góc của nước Mỹ mà người khác không thấy được.
Giống như tổ tiên của mình, dân du mục ngày nay họ rong ruổi trên những đường ray, và đường nhựa của nước Mỹ.
Ban ngày, họ nhảy lên tàu chở hàng, hay ra dấu xin đi nhờ xe của bất kỳ ai, từ người lái xe tải đến những bà mẹ chở con.
Đến đêm, họ ngủ dưới trời đầy sao cùng chó, mèo và chuột, nằm la liệt xung quanh.
Có người tự chọn cuộc sống đường phố từ bỏ vật chất, công việc, và bằng cấp đại học
để đổi lấy một chút phiêu lưu. Những người khác, họ ở dưới đáy xã hội chưa từng có cơ hội để vươn lên, đứa con nuôi bỏ nhà đi, hay thiếu niên chạy trốn để khỏi bị lạm dụng, hoặc vì gia đình không chấp nhận.
Trong khi người khác thấy đây là sự thiếu thốn và thất bại về kinh tế, những lữ khách này nhìn sự tồn tại của mình qua lăng kính của giải phóng và tự do.
Họ thà sống bằng cái dư thừa trong cái xã hội họ cho là lãng phí còn hơn làm nô lệ cho cơ hội phi thực tế, vì một "Giấc mơ Mỹ" cũ xưa.
Họ tận dụng thực tế rằng trên đất Mỹ, có đến 40% thức ăn bị cho vào thùng rác để rồi tìm bới đồ ngon vật lạ trong những thùng rác.
Họ hy sinh sự tiện nghi và đầy đủ vật chất đổi lại, họ có được không gian và thời gian để khám phá riêng một vùng sáng tạo, để được mơ, được đọc, được làm việc cùng âm nhạc, hội họa và viết lách.
Nhưng nhiều mặt khác của cuộc sống này lại không hề yên bình.
Không ai bỏ được con quỷ trong tâm hồn mình bằng cách trốn ra đường.
Nghiện ngập có, thời tiết xấu cũng có những toa xe chở hàng gây tàn phế và chết người, và ai sống bên đường cũng có thể chứng thực có một danh sách đầy các luật khép tội những người vô gia cư.
Có ai ở đây biết rằng ở nhiều thành phố của Mỹ sẽ là phạm pháp nếu bạn ngồi bên lề đường, quấn mình trong chăn, ngủ trong xe của chính mình, hay cho người lạ thức ăn không?
Tôi biết được những luật này vì tôi đã chứng kiến bạn tôi và những kẻ lang thang bị tống vào tù hay bị mời hầu tòa vì đã làm những việc bị cho là tội phạm ấy.
Chắc nhiều người ở đây, sẽ thắc mắc rằng ai lại chọn cuộc sống như thế, chịu những luật lệ thiếu công bằng, tìm đồ ăn trong thùng rác, ngủ dưới gầm cầu, và làm những việc thời vụ nay đây mai đó.
Câu trả lời cho câu hỏi này cũng đa dạng như những người sống trên đường phố, nhưng những kẻ lang bạt này, thường chỉ đáp lại bằng 1 từ: "Tự Do".
Chừng nào chúng ta chưa sống trong một xã hội mà mỗi người được đảm bảo nhận chân giá trị từ sức lao động của mình để họ có thể làm việc để sống hạnh phúc chứ không chỉ để sinh tồn, thì sẽ luôn có một nhóm người tìm kiếm những con đường rộng mở như một sự chạy trốn đến với tự do, và dĩ nhiên,
là cả sự nổi loạn nữa. Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi đã nghĩ: "Mình sẽ nói về cái chết."
Có vẻ là niềm đam mê của ngày hôm nay.
Thực sự, đó không phải về cái chết.
Điều này là không tránh được, là khủng khiếp, nhưng điều mà tôi muốn nói là tôi hoàn toàn bị mê hoặc bởi di sản mà con người để lại khi họ qua đời
Đó mới là chính là điều tôi muốn nói.
Art Buchwart để lại sự hóm hỉnh của mình qua một đoạn phim xuất hiện ngay sau khi ông mất, nói rằng: "Xin chào! Tôi là Art Buchwald, và tôi vừa chết."
Và Mike, một người tôi gặp ở Galapagos, trong một chuyến đi trúng giải ở TED đang để lại ghi chú trên thế giới ảo, nơi ông ghi chép lại cuộc hành trình của mình với ung thư.
Bố tôi để lại cho tôi một di sản với chữ viết của ông qua những lá thư và cuốn vở.
Trong 2 năm cuối đời, khi ông lâm bệnh, ông lấp đầy cả một quyển vở với những suy nghĩ về tôi.
Ông viết về những ưu, khuyết điểm của tôi cùng những góp ý nhẹ nhàng để khắc phục với những dẫn chứng cụ thể, làm gương cho cuộc đời tôi.
Sau khi ông mất, tôi nhận ra chẳng còn ai viết thư cho tôi nữa
Viết tay là một nghệ thuật đang dần biến mất.
Tôi chỉ dùng thư điện tử, và suy nghĩ khi đánh máy, nhưng sao ta phải từ bỏ những thói quen cũ vì điều mới?
Sao ta lại không thể dùng đồng thời thư tay và thư điện tử?
Đã nhiều lần tôi muốn mua lại những ngày tháng xưa khi tôi quá bận đến nỗi không thể ngồi với cha, nói chuyện với cha và mua lại những ngày tháng xưa, để ôm cha, dù chỉ một lần.
Nhưng đã trễ quá rồi.
Đó cũng là lúc tôi giở lại những lá thư của ông và đọc, những trang giấy ông đã cầm, giờ nằm trong tay tôi và tôi thấy vẫn mãi có ông bên mình
Vậy có lẽ chúng ta nên để lại cho con cháu của mình, một di sản quý giá, không phải là tiền bạc.
Một di sản mang dấu ấn cá nhân như- một cuốn sổ viết tay, một lá thư lay động tâm hồn.
Chỉ cần một phần nhỏ của cộng đồng khán giả của TED được truyền cảm hứng để mua một tờ giấy thật đẹp -- John, đó sẽ là giấy tái chế -- và viết một lá thư cũng thật đẹp cho một ai đó họ yêu, chúng ta thật sự có thể làm nên một cuộc cách mạng đưa con cháu chúng ta đến những lớp học viết tay
Còn tôi, tôi định để lại gì cho con trai mình?
Tôi thu thập những cuốn sách viết tay, những cuốn của các bạn- những khán giả biết tôi săn tìm họ vì điều đó- và cả đĩa CD nữa, Tracy.
Tôi dự định xuất bản cuốn sổ của mình.
Khi tôi chứng kiến thi thể cha tôi chìm trong biển lửa, tôi ngồi cạnh giàn thiêu và viết.
Tôi không biết tôi sẽ làm điều này như thế nào nhưng tôi hoàn toàn bị cuốn vào việc biên soạn những suy nghĩ của cha và của tôi vào một cuốn sách và để lại cho con trai tôi.
Tôi muốn kết thúc với một vài điều tôi đã viết tại buổi hỏa táng của cha tôi.
Những nhà ngôn ngữ học, xin tha thứ cho ngữ pháp vì tôi không nhìn đến nó đã 10 năm rồi.
Đây là lần đầu tôi lấy nó ra để mang đến đây.
"Những bức tranh trong khung, hạt bụi trong lọ, nguồn năng lượng vô tận giam hãm bên trong, buộc con phải đối mặt với hiện thực, buộc con phải đối mặt với sự trưởng thành,
Con đã nghe và con biết cha muốn con mạnh mẽ nhưng giờ đây, kiệt sức, bị bủa quanh và bóp nghẹt bởi dòng cảm xúc đang dâng trào khát khao gột rửa tâm hồn con, cố gắng để đứng vững một lần nữa, để tiếp tục đấu tranh và bước tiếp như cha đã dạy.
Cha làm dợn sóng xoáy nước tuyệt vọng của con, nâng con dậy và đưa con tới những bến đỗ an lành, để lại được sống và yêu."
Cảm ơn các bạn
(Âm nhạc) ♪ Như Sách Phúc âm kể lại ♪ ♪ Cô gái Magdalene tìm viếng mộ người ♪ ♪ Nhưng cô thảng thốt rụng rời ♪ ♪ Thấy ngôi mộ rỗng mà thôi ♪ ♪ Hòn đá đã dời đi ♪ ♪ Chẳng thấy xác người đâu ♪ ♪ Trong tối tăm lạnh lẽo ♪ ♪ Khi cô vào đến cửa ♪ ♪ Thấy cảnh tượng hãi hùng ♪ ♪ Một người đến giữa hào quang ♪ ♪ Xuống từ trời vượt qua đồi Calvary ♪ ♪ Trong cơn chớp nháng ♪ ♪ Cô những muốn lưu chân người ♪ ♪ Ngài đi đâu hỡi Chúa ♪ ♪ Sao người đi quá vội ♪ ♪ Nàng chớ cản đường ta ♪ ♪ Ta chẳng có thì giờ♪ ♪ Ngày mai lúc chính ngọ sẽ hạ thủy con tàu ♪ ♪ Ta sẽ đến đó trước bình minh ♪ ♪ Ồ ta không thể lỡ ♪ ♪ Những kẻ trông chờ ta ♪ ♪ Chính bởi hảo ý Ngài mà ta sẽ sống lại? ♪ ♪ Chẳng gì ngăn bước ta. Việc ta phải tỏ ra ♪ ♪ Trong bão dông gầm thét ♪ ♪ Trong gió táp mưa sa ♪ ♪ Thiên sứ gìn giữ ta ♪ ♪ Dù tai ương, hoạn nạn ♪ ♪ Con tàu vẫn dong buồm ♪ ♪ Trong tiếng xích loảng xoảng ♪ ♪ Tiếng gỗ kêu răng rắc ♪ ♪ Vang động như ngày tận thế ♪ ♪ Khi cả núi thép chuyển mình hạ thủy ♪ ♪ Và con tàu cuối cùng ra khơi ♪ Tôi đã sinh ra và lớn lên cạnh một xưởng đóng tàu trong một thành phố nhỏ trên bờ biển đông bắc nước Anh.
Hình ảnh đầu tiên trong ký ức tôi là những con tàu khổng lồ choán hết lối đi cuối một con đường, thân tàu che cả mặt trời.
Sớm sớm tôi đứng trông, hàng nghìn công nhân đi qua ngọn đồi vào xưởng làm việc.
Tôi thấy những công nhân đó tối tối trở về nhà.
Công bằng mà nói, sống cạnh xưởng đóng tàu chẳng dễ chịu tí nào, nói gì đến làm việc ở đây.
Xưởng đóng tàu là nơi ồn ào, nguy hiểm, lại rất độc hại, kỷ lục kinh hoàng về mất an toàn và hại sức khỏe.
Dầu vậy, các nam nữ công nhân đang đóng những con tàu đều hết sức tự hào về công việc mà họ đã làm, lòng tự hào của họ thật chính đáng.
Có những con tàu lớn nhất trên thế giới đã được đóng ngay cuối phổ tôi.
Ông tôi là thợ đóng tàu, khi còn bé, tôi hay lo lắng tự hỏi, thành phố này chẳng có việc gì khác, liệu đời tôi cũng nối nghiệp đóng tàu chăng.
Tôi quyết khá chắc là sẽ không theo nghiệp này.
Tôi có những giấc mơ khác, không thiết thực cho lắm, nhưng từ năm lên tám tôi được thừa hưởng một cây guitar.
Đó là cây đàn cũ kỹ với năm giây đã rỉ và sai điệu, nhưng tôi đã học chơi rất nhanh và biết rằng đời mình nay đã có một người bạn, một kể đồng mưu, một người đồng lõa cho kế hoạch đào thoát khỏi cái chốn công nghiệp kỳ quái này.
Đúng như ai nói, nếu ta mơ điều gì cháy bỏng, nó sẽ xảy ra.
Có thể là thế, cũng có thể tôi đã gặp may, nhưng đây là giấc mơ tôi.
Tôi mơ tôi sẽ rời thành phố này, giống như những con tàu đã đóng, khi được hạ thủy, tôi cũng không bao giờ quay lại.
Tôi mơ thành người sáng tác bài hát, và tôi sẽ hát lên những bài hát đó cho đông đảo người nghe trên thế giới, và tôi sẽ nhận được thật nhiều tiền, tôi sẽ nổi tiếng, tôi sẽ lấy một người vợ đẹp, tôi sẽ có con, sẽ chăm sóc gia đình, mua một ngôi nhà rộng ở miền quê, nuôi chó , trồng nho, có phòng bày đầy giải thưởng Grammy, đĩa pbạch kim và các thứ.
Nghe được đấy chứ, phải không các bạn? (Cười) Nhưng rồi một hôm, lời ca câm bặt, trước đây đã có lúc tôi bị cạn hứng không sáng tác được, nhưng chỉ trong thời gian ngắn, Sự cạn hứng lần này kéo dài dai dẳng.
Ngày lại ngày, ngồi trước trang giấy trắng, tôi không nghĩ ra được gì.
ngày tiếp ngày, tuần tiếp tuần tháng tiếp tháng rồi năm này qua năm khác dù cố gắng cách nào đi nữa, không một bài ca.
Lúc đó tôi bắt đầu phân vân tự hỏi.
Mình đã làm gì khiến thần sáng tạo nổi giận để ngài bỏ tôi mà đi?
Chẳng lẽ cảm hứng sáng tác dễ dàng ra đi như khi đến hay sao?
Hay có một nguyên nhân gì - sâu hơn trong tâm lý chăng?
Đây chính là bi kịch của Faust.
Bạn được ban cho khả năng bày tỏ tiếng nói sâu thẳm bên trong, tình cảm riêng tư mình lên trang giấy, để mang niềm vui, sự phân tích, sự xem xét dùm cho mọi người và có lẽ bạn đã cho đi quá nhiều mà mất đi sự riêng tư của mình.
Tuy vậy, nếu nhìn vào việc sáng tác, có thể lập luận rằng công việc mà bạn làm tốt nhất, chẳng phải là bài bạn nói về mình, mà là về người khác đấy thôi?
Liệu có bao giờ làm được bài hay nhất khi bạn tránh né chính bản ngã của mình và kể câu chuyện về ai đó khác, không phải câu chuyện về chính bản thân, mà là chuyện của một người không tiếng nói, với lòng cảm thông, bạn đứng vào hoàn cảnh họ, nhìn thế giới theo cách họ nhìn?
Như người ta nói, hãy viết cái mình biết.
Nếu bạn không thể viết về mình nữa, thì bạn sẽ viết về ai đây?
Điều trớ trêu là chính nơi tôi tranh đấu để hòng thoát ra, và cộng đồng mà tôi cố tình từ bỏ và tự mình xa lánh lại chính là nơi, chính là cộng đồng tôi phải trở về để tìm lại nguồn cảm hứng.
Lập tức ngay khi tôi làm vậy, ngay khi tôi trở lại vinh danh cộng đồng nơi từ đó tôi đã lớn lên và kể chuyện về họ, thì những bài ca đã dào dạt trở về.
Những bài ca ấy trào ra cuồn cuộn, như mưa lũ, những ý tưởng, con người, dọng nói, những câu ca, lời thoại, cả bài chợt hiện hình hài gần như toàn bộ, trước mắt tôi dường như lâu nay chúng đang dồn nén bao ngày bao tháng bao năm.
Một trong sáng tác đầu tiên chỉ gồm những tên của những người tôi đã thân quen, họ thành nhân vật như trong một vở kịch ba chiều, họ giải thích họ là ai, họ làm gì, niềm hy vọng và nỗi sợ hãi của họ về tương lai.
Đây là Jackie White.
Ông ấy là quản đốc xưởng đóng tàu.
Tên tôi là Jackie White, quản đốc xưởng đóng tàu, ở cái cảng này, đừng ai lơ mơ với Jackie,
vì tôi rắn như sắt, vô phúc cho anh nếu anh đi làm muộn khi chúng tôi phải hạ thủy một con tàu lúc triều lên.
Anh có thể ra đi vào miền cực lạc, nhưng ở đây thì anh phải đi ca, và mọi người phải làm cho tận tâm, vì nếu thánh Peter đứng nơi cổng, có hỏi anh vì sao anh đến muộn, thì hãy nói với ông rằng vì bận việc đóng một con tàu.
Chúng tôi đóng cả tàu chiến và tàu tuần dương cho Nữ Hoàng, tàu chở dầu cho Onassis và tất cả các loại tàu khác Chúng tôi đóng tàu có trọng tải lớn nhất từng có trên thế giới ♪ Đời đáng sống là trong xưởng đóng tàu ♪ ♪ Thép trong xưởng, tâm hồn cũng sắt ♪ ♪ Mới ngày nào chỉ là vỏ sắt ♪ ♪ Đến hôm nay đã một con tàu ♪ ♪ Đời chúng tôi rồi sẽ ra sao ♪ ♪ Nếu ai đó mang xưởng này đi bán ♪ ♪ Chỉ nơi đây đời tôi đáng sống ♪ (Vỗ tay) Đã quyết từ nay sẽ viết về người khác chứ không về chính mình, điều trớ trêu nữa là đôi khi bạn bày tỏ về con người mình nhiều hơn ý định.
Bài này có tên gọi là "Đôi ủng của người đã chết," đây là câu thành ngữ cho thấy khó khăn thế nào để có việc làm; nói cách khác, anh có việc làm trong xưởng chỉ khi có ai đó vừa mới chết.
hoặc bố anh rèn cho anh học việc ngay từ 15 tuổi.
Nhưng đôi lúc tình thương cha đối với con có thể bị hiểu sai thành ra áp chế và thế là tham vọng của người con xem ra chỉ là một mơ ước xa xăm hão huyền.
(Âm nhạc) ♪ Có ai thấy đôi ủng công tác tôi cầm đây ♪ ♪ Đôi ủng này có thể rất vừa chân con trai tôi ♪ ♪ Này đây nhận lấy, tôi tặng anh ♪ ♪ Sao anh không xỏ thử xem có vừa không? ♪ ♪ Lòng già này thật vui được thấy ♪ ♪ Anh sẽ đi đôi ủng này vào ♪ ♪ Để đứng vững bên những người thợ khác ♪ ♪ Cùng làm việc trong xưởng đóng tàu ♪ ♪ Đôi ủng này của người đã khuất dầu cũ kỹ và đã sờn quăn ♪ ♪ Khi chàng trai cần việc và chỗ đứng trong đời ♪ ♪ Lúc trong đời một người cần cắm rễ ♪ ♪ và bước ra sông bằng đôi ủng của cha ông ♪ ♪ Người cha nói, "Con trai, ta sắp chết ♪ ♪ con hãy làm điều ước cuối cùng này cho cha ♪ ♪ Con mới chỉ là một cây non, con cứ tưởng rằng con cứng cáp ♪ ♪ Nếu con muốn trở thành cây cứng cáp ♪ ♪ Trước tiên con phải có rễ chắc bền ♪ ♪ Hai chân con phải vững chãi bước đi ♪ ♪Trong đôi ủng của người đã khuất ♪ ♪ Đôi ủng này của người đã khuất dẫu cũ sờn và mép quăn queo ♪ ♪ Khi chàng trai cần việc và chỗ đứng trong đời ♪ ♪ Thì đây là lúc đặt nền móng ♪ ♪ Và bước ra xưởng tàu bằng đôi ủng của cha ông ♪ ♪ Tôi nói với cha, "Tại sao con phải làm như vậy? ♪ ♪ Sao con phải nghe cha?" ♪ ♪ Tôi cảm nhận được bàn tay cha ♪ ♪ Tôi còn nhớ ♪ ♪ Chẳng phải sự hiền từ của cha làm hư tôi ♪ ♪ Giờ đây, các bạn biết ♪ ♪ Tôi có kế hoạch cho riêng mình, tôi sẽ bỏ nơi này ♪ ♪ Khi tôi đến tuổi trưởng thành vào tháng Chín ♪ ♪ Đôi ủng của người đã khuất nó thuộc đường đi xuống sườn đồi ♪ ♪ Đôi ủng cứ việc tự mình cất bước đường nó đi chẳng bận đến tôi ♪ ♪ Tôi có nhiều lựa chọn, tôi có nhiều đường khác ♪ ♪ Đừng hòng ai nhìn thấy tôi đi đôi ủng này của những người đã chết ♪ ♪ Làm sao cha tôi lại nghĩ ♪ ♪ Kết cục đời tôi lại giống như ông ♪ ♪ Khi ông qua đời không một xu dính túi ♪ ♪ Không có cái bô để đi tiểu đêm ♪ ♪ Không lẽ cha muốn đời tôi cũng vậy ♪ ♪ Không lẽ đây là ước muốn cuối cùng? ♪ ♪ Cha bảo, "Vậy rồi đây con sẽ làm gì?" ♪ ♪ Tôi nói,"Bất cứ việc gì, chỉ trừ nghề này!" ♪ ♪ Đôi ủng của người đã khuất nó thuộc đường đi xuống sườn đồi ♪ ♪ Nó có thể tự đi và có thể nó sẽ đi ♪ ♪ Nhưng nó không đi cùng đường với tôi vì tôi đã rẽ sang con đường khác ♪ ♪ Tôi đã chán ngấy lắm rồi, tôi sẽ lựa chọn cho tôi ♪ ♪ Cả thảy đời cha còn lại là chiếc thánh giá trên tường ♪ ♪ Con không cần cái gì của cha, con chẳng cần cái gì sất cả ♪ ♪ Không lương hưu, không thù lao rẻ mạt, trắng tay ở cuối cuộc đời ♪ ♪ Cha hiểu con một chút, con không hề chọn giống như cha ♪ ♪ Xin từ nay thôi thuyết phục, thôi tranh luận giữa hai ta ♪ ♪ Cha sẽ qua đời trước khii được thấy con lên đường bằng đôi ủng ông cha ♪ (Vỗ tay) Cám ơn.
Khi nào người ta hạ thủy một con tàu lớn, người ta thường mời các chức sắc từ London đi tàu đến để đọc diễn văn, bật chai Sâm-banh ở trước mũi tàu, trước khi cho con tàu hạ thủy ra với dòng sông, ra với đại dương.
Thỉnh thoảng, với những con tàu rất là quan trọng, họ mời những người trong hoàng gia đến, Công tước xứ Edinburgh, Công chúa Anne hoặc ai đó.
Các bạn còn nhớ, cách đây cũng chưa lâu, người ta vẫn nghĩ, những người trong hoàng gia Anh có quyền năng chữa lành bệnh tật.
Những cháu nhỏ ốm đau được người ta đưa tới để chạm tay vào chiêc áo choàng của vua hay hoàng hậu, những mong khỏi được những tật nguyền kinh khủng kinh niên.
Thời tôi cái đó không còn nữa nhưng chúng tôi vẫn náo nức làm sao.
Hôm đó ngày hai thủy con tàu, thứ Bảy, mẹ mặc cho tôi bộ đồ đẹp nhất, bộ đi lễ ngày Chủ nhật.
Tôi không hài lòng với mẹ cho lắm.
Tất cả trẻ con đều đổ ra đường, tay cầm lá cờ nước Anh để vẫy, trên đỉnh đồi tôi thấy đoàn mô-tô hộ tống hiện ra.
ở giữa đoàn mô-tô, có chiếc xe Rolls-Royce lớn màu đen
ngồi trong chiếc Rolls-Royce là nữ hoàng nước Anh.
Đây là sự kiện trọng đại.
Cuộc diễu hành tiếp tục theo nghi lễ nhà nước dọc con phố nhà tôi, khi đám diễu hành tiến về phía nhà tôi, tôi liền vẫy cờ nhiệt tình, hướng về phía Nữ Hoàng.
Tôi trông thấy bà và bà đường cũng thấy tôi.
Bà nhận ra tôi. Bà vẫy tay và cười.
Tôi vẫy cờ hăng hái hơn.
Chúng tôi trao đổi với nhau trong một thoáng, tôi và Nữ Hoàng.
Bà đã nhận ra tôi.
Rồi bà đi tiếp.
Tôi chẳng được chữa lành gì cả.
Thực ra là ngược lại mới phải.
Tôi bị nhuốm bệnh.
Tôi bị nhuốm bệnh bởi một ý nghĩ.
Tôi không thuộc về con phố này.
Tôi không muốn sống trong căn nhà này.
Tôi không muốn chôn vùi đời trong cái xưởng này.
Tôi muốn ngồi trong chiếc xe kia. (Cười) Tôi muốn một cuộc đời rộng lớn hơn.
Một đời sống vượt ra khỏi thành phố này.
Vượt ra khỏi sự tầm thường.
Đó là quyền của tôi.
Quyền của tôi cũng chính đáng như của Nữ Hoàng.
Nên mới có hôm nay tôi đến với TED, để kể lại câu chuyện mình, một điều hiển nhiên có thật rằng có mối liên hệ cộng sinh và máu thịt giữa người kể chuyện và cộng đồng mình, giữa cộng đồng và nghệ thuật, giữa cộng đồng, khoa học và công nghệ, giữa cộng đồng và nền kinh tế.
Tôi tin rằng lý thuyết kinh tế trừu tượng chối bỏ những nhu cầu của cộng đồng, hoặc chối bỏ sự đóng góp của cộng đồng là thiển cận, tàn nhẫn và vô lý.
(Vỗ tay) Dù bạn là ngôi sao nhạc Rock là người thợ hàn trong xưởng đóng tàu, là người dân bộ lạc trên thượng nguồn Amazon, hay là Nữ Hoàng nước Anh, thì đến cuối cuộc đời, chúng ta đều ở trên một con thuyền.
♪ Aye, người lính bộ binh cáu sườn ♪ ♪ Anh thấy nữ hoàng đi taxi ra bến tàu ♪ ♪ Người phu khuân vác giật mình thấy hành lý hoàng gia quá sơ sài ♪ ♪ Hối hả dẫn bà và 3 con chó xồm đi về phía sau toa hàng ♪ ♪ Vì con tàu quá chật toàn giới quý tộc Châu Âu ♪ ♪ Và chả có ai còn khoe mình về năng lực mình hơn người ♪ ♪ Người ta đang tranh dành chỗ ngồi ♪ ♪ Tha lỗi cho tôi, Quý Ngài ♪ ♪ Xin đi về chỗ của mình, đây là chỗ của tôi ♪ ♪ "Aye, họ đi đâu thế nhỉ? "♪ ♪ Những người phu khuân vác hỏi nhau ♪ ♪ Tai sao họ đi Newcastle và không dám trễ ♪ ♪ Vì họ sắp hạ thủy một con tàu ở tại Tyne lúc triều lên ♪ ♪ Và họ đến từ khắp nơi gần cũng như xa xôi ♪ ♪ Có cả Dalai Lama ♪ ♪ và Giáo Hoàng đến từ Rome ♪ ♪ Từ mọi cung điện ở Châu Âu toàn nơi quyền quý cao sang ♪ ♪ Đây Công tước xứ Cornwall và Hoàng tử xứ Wales ♪ ♪ Nhìn xem mũ và áo đuôi tôm sao trông họ tàn tạ thế kia ♪ ♪ Ồ, họ chưa có vé ♪ ♪ Không sao, chuyện vặt thôi mà ♪ ♪ Chẳng có thời gian mua vé đến mình ai nấy cứ vào ♪ ♪ Néu không vào được bến tàu vào tù chứ còn đi đâu ♪ ♪ Khi con tàu cuối dong buồm ♪ ♪ Tiếng xích sắt kêu loảng xoảng ♪ ♪ Tiếng gỗ vặn mình răng rắc ♪ ♪ Vang động như ngày tận thế ♪ ♪ Khi cả núi thép khổng lồ chuyển mình thẳng hướng đại dương ♪ ♪ Và con tàu cuối dong buồm ♪ ♪ Dù hứa hẹn thế nào ♪ ♪ Dù làm lụng ra sao ♪ ♪ Dù chức danh địa vị của bạn thế nào đi nữa ♪ ♪ Nhân danh Cha Nhân danh Con ♪ ♪ Bất luận bao nhiêu bôn ba bạn đã gắng sức trong đời ♪ ♪ Trên Trời dưới đất hay dưới ánh Mặt trời ♪ ♪ Khi con tàu cuối ra khơi ♪ ♪ Tiếng xích sắt kêu loảng xoảng ♪ ♪ Tiếng gỗ vặn mình răng rắc ♪ ♪ Vang động như ngày tận thế ♪ ♪ Khi cả núi thép khổng lồ chuyển mình thẳng hướng đại dương ♪ ♪ Và con tàu cuối ra khơi ♪ Rất cảm ơn các bạn đã lắng nghe bài hát của tôi.
Cảm ơn. (Vỗ tay) Cảm ơn.
Okay, nếu ai thuộc thì hãy hát cùng tôi.
(Âm nhạc) (Vỗ tay) ♪ Thương ôi kẻ đắm tàu ♪ ♪ lạc trên đảo quạnh hiu giữa biển ♪ ♪ Thêm một ngày không có ai ♪ ♪ Không có ai ngoài tôi, hỡi ôi ♪ ♪ Sự cô đơn làm tôi kiệt sức ♪ ♪ Cứu tôi với, không tôi chết vì tuyệt vọng ♪ ♪ Tôi xin gửi bức điện S.O.S. đến cuộc đời ♪ ♪ Tôi xin gửi bức điện S.O.S. đến cuộc đời ♪ ♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu ♪ ♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu ♪ ♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu ♪ ♪ Bức điện để trong chai ♪ ♪ Bức điện để trong chai ♪ ♪ Một năm đã qua từ khi tôi gửi đi bức điện ♪ ♪ Lẽ ra tôi phải hiểu điều này ngay từ đầu ♪ ♪ Chỉ hy vọng mới giúp tôi sống được ♪ ♪ Tình yêu chữa lành cuộc sống của anh ♪ ♪ nhưng cũng có thể làm tan nát trái tim anh ♪ ♪ Tôi xin gửi bức điện S.O.S. đến cuộc đời ♪ ♪ Tôi xin gửi bức điện S.O.S. đến cuộc đời ♪ ♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu này ♪ ♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu này ♪ ♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu này ♪ ♪ Bức điện ở trong chai ♪ ♪ Bức điện ở trong chai ♪ ♪ Bức điện ở trong chai ♪ ♪ Bức điện ở trong chai ♪ ♪ Bước ra ngoài sáng nay ♪ ♪ Ngỡ ngàng thay điều tôi thấy ♪ ♪ Có một trăm tỉ cái chai ♪ ♪ Dạt vào bờ biển sáng nay ♪ ♪ Không phải chỉ mình tôi cô đơn ♪ ♪ Một trăm tỉ người cũng đắm tàu lận đận ♪ ♪ đang tìm một nơi nương náu ♪ ♪ Tôi xin gửi bức điện S.O.S. đến cuộc đời ♪ ♪ Tôi xin gửi bức điện S.O.S. đến cuộc đời ♪ ♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu ♪ ♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu ♪ ♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu ♪ ♪ Bức điện để trong chai ♪ ♪ Bức điện để trong chai ♪ ♪ Bức điện để trong chai ♪ ♪ Bức điện để trong chai ♪ Giờ các bạn hãy hát theo tôi okay, phần tiếp theo.
Đoạn này rất dễ. Ta cùng hát.
Nào bắt đầu.
♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪ Nào ta hát lên.
Khán giả: ♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪ Sting: ♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪ Khán giả: ♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪ Sting: ♪ Tôi gửi đi bức điện S.O.S. ♪ Khán giả: ♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪ Sting: ♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪ Khán giả: ♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪ Sting: ♪ Gửi đi ♪ ♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪ ♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪ ♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪ ♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪ ♪Yoooooooo♪ Cám ơn, TED. Chúc ngủ ngon.
(Vỗ tay)
Tôi từng thấy UFO một lần.
Khi đó tôi chừng tám, chín tuổi, đang chơi đùa trên phố với một người bạn lớn hơn vài tuổi, và chúng tôi thấy một chiếc đĩa bạc nhẵn nhụi lơ lửng trên những ngôi nhà.
Chúng tôi nhìn nó trong vài giây, và rồi nó biến mất nhanh không tin nổi.
Dù chỉ là một đứa trẻ, tôi vẫn bực bội vì nó không tuân theo các quy luật vật lý.
Chúng tôi chạy vào nhà kể với người lớn, và họ tỏ ra hoài nghi -- bạn cũng thấy nghi ngờ mà, phải không?
Tôi đã phục thù được sau vài năm: một trong số những người đó kể, "Tối qua tôi thấy một cái đĩa bay.
Lúc đó tôi đang rời quán rượu sau khi uống vài ly."
Tôi cắt lời ông ta: "Tôi có thể giải thích cho việc này."
(Tiếng cười) Các nhà tâm lý học đã chỉ ra ta không thể tin vào não bộ là chúng nói sự thật.
Rất dễ để tự đánh lừa bản thân.
Tôi đã thấy thứ gì đó, nhưng rồi cũng giống như tôi đã thấy tàu bay ngoài hành tinh, hay chỉ là não tôi hiểu sai dữ liệu mắt tôi cung cấp?
Kể từ đó tôi đã luôn tự hỏi: Tại sao ta không nhìn thấy những đĩa bay trên trời?
Cuối cùng, tại sao ta không tìm thấy sự sống bên ngoài vũ trụ?
Đây là một câu đố, và tôi đã thảo luận về nó với rất nhiều chuyên gia từ nhiều lĩnh vực khác nhau suốt hơn ba thập niên qua.
Và không đạt được sự nhất trí nào.
Frank Drake bắt đầu tìm kiếm dấu hiệu người ngoài hành tinh từ năm 1960 -- cho đến nay, vẫn không thấy gì.
Và với mỗi năm trôi qua, sự tìm kiếm vô ích này, sự thiếu bằng chứng về dấu hiệu ngoài hành tinh càng trở nên rắc rối hơn vì lẽ ra ta nên thấy họ rồi chứ, không phải sao?
Vũ trụ đã 13,8 tỷ năm tuổi, xấp xỉ vậy.
Nếu ta lấy tuổi của vũ trụ bằng một năm, thì loài người chúng ta ra đời vào khoảng 12 phút trước nửa đêm, ngày 31 tháng Mười hai.
Nền văn minh phương Tây đã tồn tại trong vài giây.
Nền văn minh ngoài trái đất có thể đã bắt đầu trong những tháng hè.
Hãy tưởng tượng nền văn minh mùa hè đó đang phát triển một trình độ công nghệ tiên tiến hơn chúng ta, dĩ nhiên dựa trên vật lý đã thừa nhận, Tôi không nói về lỗ sâu vũ trụ hay động cơ siêu việt -- sao cũng được -- chỉ là một phép ngoại suy của loại công nghệ mà TED ca ngợi.
Nền văn minh đó có thể lập trình những máy thăm dò tự tái tạo để thăm dò từng hệ thống hành tinh trong dải ngân hà.
Nếu họ phóng những máy thăm dò đầu tiên ngay sau nửa đêm của một ngày tháng Tám, thì trước bữa sáng cùng ngày hôm đó, họ đã có thể xâm chiếm ngân hà.
Sự xâm chiếm ngân hà không quá khó khăn, chỉ là sẽ tốn thời gian.
Một nền văn minh từ bất kì đâu trong hàng triệu thiên hà đã có thể xâm chiếm thiên hà của chúng ta.
Nghe xa vời quá phải không?
Có lẽ là vậy, nhưng người ngoài hành tinh sẽ không hoạt động dễ nhận biết như vậy -- đặt thế giới của họ quanh một ngôi sao để đón ánh sáng mặt trời miễn phí, cộng tác tại Wikipedia Galactica, hoặc hét lớn cho cả vũ trụ biết "Chúng tôi ở đây này"?
Vậy họ đang ở đâu?
Đây là câu đố vì chúng ta mong đợi những nền văn minh này có tồn tại?
Sau cùng, có thể có một ngàn tỷ hành tinh trong dải ngân hà -- có thể nhiều hơn.
Bạn không cần kiến thức đặc biệt nào để suy nghĩ về câu hỏi này, và tôi khám phá cùng nhiều người trong suốt nhiều năm.
Và tôi phát hiện họ thường đóng khung suy nghĩ của mình khi nói đến những rào cản mà cần phải xóa bỏ nếu một hành tinh có nền văn minh giao tiếp.
Và họ thường nhận diện bốn rào cản chủ yếu.
Khả năng sinh sống -- đó là rào cản đầu tiên.
Chúng ta cần một hành tinh chính là "vùng thích hợp," nơi mà nước chảy như chất lỏng.
Chúng ở ngoài kia.
Năm 2016, nhiều nhà thiên văn xác nhận có một hành tinh mang sự sống của ngôi sao gần nhất, Proxima Centauri -- gần tới nỗi dự án Breakthrough Starshot lên kế hoạch gửi máy thăm dò tới đó.
Chúng ta trở thành những sinh vật du hành giữa các vì sao,
Không phải nơi đâu cũng sống được.
Vài nơi quá gần ngôi sao nào đó và bị hun cháy, Vài nơi lại quá xa và lạnh lẽo.
Sự phát sinh tự nhiên -- phát sinh sự sống từ không có gì -- Đó là rào cản thứ hai.
Những thứ tạo nên sự sống không chỉ có ở Trái Đất: Amino axit được tìm thấy ở sao chổi, Các phân tử hữu cơ trong những đám mây bụi giữa các vì sao. Nước có ở ngoài hệ mặt trời.
Nguyên liệu đều ở đó, chúng ta chỉ không biết làm sao chúng tạo nên sự sống, và có lẽ có những nơi sự sống không được tạo ra.
Sự phát triển của nền văn minh công nghệ là rảo cản thứ ba.
Có người nói chúng ta đã chia sẻ hành tinh này với những trí tuệ ngoài hành tinh.
Một nghiên cứu năm 2011 cho biết, loài voi có thể hợp tác để giải quyết vấn đề.
Nghiên cứu năm 2010 cho biết, một con bạch tuộc bị nhốt có thể nhận diện những người khác nhau.
Nghiên cứu năm 2017 cho thấy quạ có thể lên kế hoạch những sự kiện tương lai -- những sinh vật thông minh, tuyệt diệu -- nhưng chúng không thể hiểu được dự án Breakthrough Starshot, và nếu chúng ta biến mất hôm nay, chúng sẽ không tiếp tục Breakthrough Starshot nữa -- mà vì sao chúng nên chứ?
Tiến hóa không coi du hành không gian như mục tiêu cuối.
Sẽ có những nơi mà sự sống không sinh ra công nghệ tiên tiến.
Giao tiếp vượt qua không gian là rào cản thứ tư.
Có thể những nền văn minh tiên tiến chọn khám phá không gian bên trong hơn là không gian bên ngoài, hoặc bố trí ở khoảng cách gần hơn là xa.
Hoặc có thể họ chỉ không muốn một cuộc trạm chán với người hàng xóm có khả năng tiến bộ hơn và không mấy thân thiện.
Sẽ có những thế giới khác, vì lý do nào đó, những nền văn minh giữ im lặng hoặc không muốn giao thiệp.
Vì những rào cản đó khá cao, nên suy đoán của bạn cũng giống như người khác.
Theo tôi, khi con người ngồi xuống và tính toán, họ có thể kết luận rằng có hàng ngàn nền văn minh trong ngân hà.
Nhưng khi quay trở lại câu đố: Họ đang ở đâu?
Thì bằng định nghĩa, UFOs -- kể cả cái mà tôi đã thấy đều không được xác định.
Chúng ta đơn giản không thể suy luận chúng là tàu vũ trụ.
Bạn có thể vui vẻ một chút với ý tưởng người ngoài hành tinh đang ở đây.
Vài người nói nền văn minh mùa hè đã xâm chiếm dải ngân hà và gieo sự sống vào Trái Đất...
hay chúng ta đang ở trong khu bảo tồn hoang dã vũ trụ -- một sở thú.
Và còn nữa -- rằng chúng ta đang sống trong sự mô phỏng.
Các nhà lập trình chỉ chưa hé lộ về họ.
Nhưng hầu hết đồng nghiệp của tôi cho rằng tồn tại sinh vật ngoài hành tinh, ta chỉ cần tiếp tục tìm kiếm, và điều này có thể hiểu được.
Vũ trụ thì bao la.
Tìm một dấu tích thực khó khăn, và chúng ta vẫn chưa tìm đủ lâu.
Không còn nghi ngờ nữa, chúng ta nên nghiên cứu nhiều hơn nữa.
Đó là vì sự thấu hiểu nơi chốn của chúng ta trong vũ trụ.
Đó là câu hỏi quan trọng đến mức chúng ta không thể làm ngơ.
Nhưng có một câu trả lời rõ ràng rằng: chúng ta chỉ có một mình.
Chỉ có chúng ta.
Có thể có ngàn tỉ hành tinh trong ngân hà.
Liệu chúng ta có là những sinh vật duy nhất suy ngẫm về câu hỏi này?
Ồ, đúng vậy, vì trong bối cảnh này, ta không biết một ngàn tỷ liệu có quá lớn.
Vào năm 2000, Peter Ward và Don Brownlee đã đề xuất ý tưởng Trái Đất Hiếm Hoi.
Hãy nhớ về bốn rào cản đó rằng con người thường ước tính con số nền văn minh?
Ward và Brownlee ước tính còn nhiều hơn thế.
Hãy nhìn vào một rào cản khả thi.
Đó là đề xuất mới đây của David Waltham, một nhà địa lý học.
Đây là phiên bản đơn giản hóa của tôi so với tranh luận phức tạp hơn nhiều của Dave.
Chúng ta có thể ở đây vào lúc này vì những cư dân trước đây trên Trái Đất đã tận hưởng bốn tỷ năm thời tiết tuyệt vời -- có biến động nhưng phần đa là như vậy.
Nhưng sự ổn định khí hậu lâu dài thì rất lạ lùng, những ảnh hưởng về thiên văn có thể khiến một hành tinh trở nên nóng rẫy hay lạnh cóng.
Có gợi ý cho rằng mặt trăng đã ra tay, và điều này khá thú vị vì giả thuyết đang chiếm ưu thế là mặt trăng bắt đầu xuất hiện khi Theia, với kích cỡ tương đương Sao Hỏa, đã va chạm với Trái Đất nguyên sơ.
Kết quả của vụ va chạm này có thể đã tạo nên hệ Trái Đất-Mặt Trăng khác biệt.
Cuối cùng chúng ta có một mặt trăng lớn cho phép Trái Đất có một độ nghiêng trục ổn định và một tốc độ quay chậm rãi.
Cả hai đều tác động đến khí hậu và có người cho rằng những điều đó giúp điều hòa sự thay đổi khí hậu.
Tuyệt vời, phải không?
Nhưng Waltham cho biết nếu mặt trăng chỉ lớn hơn vài dặm nữa, thì mọi thứ sẽ khác.
Trục quay của Trái Đất ngày nay sẽ di chuyển hỗn loạn.
Và khí hậu sẽ thay đổi nhanh chóng -- không tốt cho sự sống phức tạp.
Mặt trăng đang có kích cỡ phù hợp: lớn, nhưng không quá lớn.
Mặt trăng "vừa đủ" quanh một hành tinh "vừa vặn" -- có lẽ cũng là một rào cản.
Bạn có thể nghĩ ra nhiều rào cản nữa.
Ví dụ, những đơn bào đã xuất hiện cách đây hàng tỷ năm...
nhưng có lẽ sự phát triển của sự sống phức tạp cần nhiều sự kiện hơn thế.
Một khi sự sống trên Trái đất đã đạt tới thể đa bào và những cấu trúc gen phức tạp, và tình dục, những cơ hội mới đã mở ra: và động vật xuất hiện.
Nhưng có thể đó là số phận cho nhiều hành tinh khi sự sống chỉ dừng lại ở thể đơn bào.
Chỉ là minh họa thôi, để tôi chỉ ra bốn rào cản khác nữa ngoài bốn cái kể trên mà con người đã chặn đường giao tiếp với các nền văn minh.
Một lần nữa, chỉ để minh họa thôi, giả sử, có 1/1000 cơ hội để vượt qua các rào cản.
Tất nhiên sẽ có các cách khác nhau để xử lí các rào cản, một vài cơ hội sẽ tốt hơn con số 1/1000.
Thực tế, có thể có nhiều rào cản hơn và một số cơ hội sẽ là một trên một triệu.
Thử nhìn những gì diễn ra ở bức tranh này.
Nếu ngân hà có một nghìn tỷ hành tinh, có bao nhiêu hành tinh có nền văn minh có trí tuệ như chúng ta, những dự án như Breakthrough Starshot?
Khả năng sinh tồn -- phải ở đúng hành tinh xung quanh vì sao thích hợp -- thì ngàn tỷ trở thành một tỷ.
Sự ổn định -- một khí hậu ôn hòa cho sự vĩnh cửu -- thì một tỷ chỉ còn một triệu.
Sự sống bắt đầu -- một triệu thành một nghìn.
Sự sống phức tạp phát triển -- thì một ngàn chỉ còn có một.
Những công cụ tinh vi phát triển -- một hành tinh trong một ngàn thiên hà.
Để hiểu về vũ trụ, Công nghệ trong khoa học và toán học cần phát triển -- đó là một hành tinh trong một triệu thiên hà.
Để vươn tới các vì sao, họ cần phải có giao tiếp xã hội, có khả năng thảo luận những khái niệm trừu tượng với nhau dùng ngữ pháp phức tạp -- chỉ có một hành tinh trong một tỷ thiên hà.
Và phải tránh được thảm họa -- không chỉ do bản thân gây ra mà từ thiên nhiên nữa.
Hành tinh ở cạnh sao Cận Tinh, năm ngoái đã nổ tung bởi một sao lóe sáng.
Hành tinh trong một nghìn tỷ thiên hà, cũng như trong vũ trụ hữu hình.
Tôi nghĩ chúng ta cô độc.
Những cộng sự đồng ý với tôi rằng chúng ta cô độc thường thấy một rào cản ở phía trước -- khủng bố sinh học, nóng lên toàn cầu, chiến tranh.
Một vũ trụ tĩnh lặng bởi vì công nghệ tạo nên rào cản đến sự phát triển của một nền văn minh thực thụ.
Thật đáng buồn phải không?
Tôi muốn nêu lên quan điểm đối lập.
Tôi lớn lên cùng với "Star Trek" và "Forbidden Planet," và đã nhìn thấy đĩa bay một lần, nên tôi thấy ý tưởng rằng chúng ta cô độc trong vũ trụ thật đáng buồn.
Nhưng với tôi, sự tĩnh lặng của vũ trụ đang nói rằng "Chúng ta là sinh vật gặp may."
Tất cả rào cản đều ở sau lưng.
Chúng ta là loài duy nhất xóa bỏ những rào cản -- là loài duy nhất có thể tự quyết định số mệnh.
Và nếu chúng ta biết trân trọng sự đặc biệt của hành tinh này, tầm quan trọng trong chăm sóc ngôi nhà chung và tìm kiếm những nơi chốn khác, chúng ta thật may mắn khi nhận thức được về vũ trụ, loài người có thể tồn tại lâu hơn.
Và tất cả những điều tuyệt diệu đó ta cho rằng người ngoài hành tinh đã đạt được trong quá khứ, có thể là tương lai.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Chúng ta lúc nào cũng bàn về tôn giáo.
(Cười) Christopher Hitchens vĩ đại từng viết cuốn "God Is Not Great" (Chúa Không Vĩ Đại) có phụ đề là "Religion Poisons Everything" (Tôn Giáo Đầu Độc Tất Cả)
(Cười) Nhưng vào tháng trước, trên tạp chí Time, tôi đã gặp Linh mục David Wolpe, người được coi là giáo sĩ của nước Mỹ, phát biểu, nhằm cân bằng sự đối lập giữa các đặc tính tiêu cực đó, không một hình thức biến đổi xã hội nào quan trọng, có thể xảy ra nếu không thông qua các tổ chức tôn giáo.
Bây giờ, những điều đáng lưu ý về khía cạnh tiêu cực và tích cực đã tồn tại từ lâu,
tôi có một vật trong túi mình, từ thế kỉ đầu tiên trước Công nguyên vào thời của Lucretius, tác giả quyển " On the Nature of Things," (Bản chất của sự việc) đã từng nói, "Tantum religio potuit suadere malorum" - Lẽ ra tôi nên nhớ nằm lòng câu nói ấy - câu nói thể hiện sức mạnh của tôn giáo trong việc cổ vũ mọi người làm điều xấu , và ông đã nói lên sự thật, về quyết định của Agamemnon khi đặt con gái của mình, Iphigenia, lên tế đài hy sinh để giữ gìn những triển vọng cho quân đội của mình.
Vì thế, đã có nhiều cuộc tranh luận kéo dài qua nhiều thế kỉ, trong trường hợp đó, thật ra thì, chúng ta có thể bàn suốt thiên niên kỉ về chủ đề tín ngưỡng.
Con người nói rất nhiều về nó, và họ nói về điều tốt lẫn điều xấu và cả những điều bình thường về nó.
Điều tôi muốn khuyên bạn hôm nay chỉ là một lời vô cùng đơn giản, những cuộc tranh luận đó ít hay nhiều đều hết sức phi lí bởi vì không có những điều tương tự như tôn giáo dám đưa ra những luận điệu này.
Không có cái được gọi là tôn giáo, và vì vậy, không thể xác định được điều đó là tốt hay xấu.
Cũng không thể coi là bình thường được.
Và nếu bạn nghĩ về những khẳng định này, nghĩ về những điều không hề tồn tại, một cách rõ ràng để thử nghiệm và xây dựng nội dung không hề có thật là đưa ra định nghĩa về điều đó rồi sau đó xem xét liệu có gì thỏa mãn được nó hay không.
Tôi định bắt đầu theo con đường nhỏ đó để mở đầu bài thuyết trình hôm nay.
Vì vậy, nếu bạn tra trong những quyển từ điển, và nếu bạn suy nghĩ về nó, một định nghĩa rất cơ bản về tôn giáo, là bao gồm niềm tin vào chúa hoặc những gì thuộc về tâm linh.
Như tôi biết, điều này đều nằm trong rất nhiều quyển từ điển, nhưng bạn cũng sẽ tìm thấy định nghĩa thật sự trong tác phẩm của nhà văn Edward Tylor, một giáo sư chuyên ngành nhân loại học đầu tiên ở Oxford, một trong những nhà nhân loại học hiện đại đầu tiên.
Trong quyển sách về văn hóa nguyên thủy của ông có đề cập đến trái tim tôn giáo là những gì mà ông gọi là thuyết vật linh, đó là, niềm tin về thế giới tâm linh, niềm tin về tinh thần.
Vấn đề đầu tiên dành cho định nghĩ đó bắt nguồn từ quyển tiểu thuyết được xuất bản gần đây của Paul Beatty có tên là "Tuff".
(tên một loại đá) Có một người đang nói chuyện với một linh mục.
Vị giáo sĩ này nói rằng ông ấy không tin vào Chúa.
Cậu ta nói "Ông là một giáo sĩ, sao ông có thể không tin vào Chúa?"
Và ông ấy đáp lại "Đó là những điều tuyệt vời về người Do Thái.
Bạn thực chất không cần phải tin vào Chúa, chỉ cần là người Do Thái thôi. Cho nên, nếu cậu trai này là một linh mục, và là một linh mục Do Thái, và nếu bạn phải tin vào Chúa để bày tỏ lòng mộ đạo, vậy thì chúng ta có kết luận phản trực giác vì có thể trở thành một linh mục Do Thái không tin tưởng vào Chúa, thì đạo Do Thái không phải là một tín ngưỡng.
Dường như đây là một cách nghĩ phản trực giác.
Có một lí luận chống lại quan điểm này.
Một người bạn của tôi, một người bạn Ấn Độ, đến gặp ba mình khi cậu còn nhỏ, lúc còn là một đứa trẻ, và nói với ba mình rằng, "Con muốn nói với ba về vấn đề tôn giáo," và ông của cậu nói "Con còn quá nhỏ.
Hãy quay lại đây khi con là một thiếu niên."
Nên, khi cậu trở thành một thiếu niên, cậu đã quay lại, và nói với ông của cậu, "Giờ có lẽ hơi muộn vì con vừa phát hiện ra con không tin tưởng vào Chúa."
Và ông của cậu, một người sáng suốt, đáp lại, "Ồ, vậy con thuộc nhóm vô thần theo tín ngưỡng của Hindu giáo." (Cười) Và cuối cùng, cậu bé này, hoàn toàn không tin vào Chúa.
Tên là Đại La Lạt Ma.
Ông thường nói đùa rằng ông là một trong những người vô thần hàng đầu thế giới.
Nhưng đây là sự thật, vì tôn giáo của Đạt Lai Lạt Ma không bao gồm niềm tin vào Chúa.
Giờ đây bạn có thể nghĩ điều này chỉ cho thấy rằng tôi đã đưa ra một định nghĩa sai cho bạn và tôi nên nghĩ ra một định nghĩa khác và kiểm tra nó trong những trường hợp như vậy và cố gắng tìm kiếm điều gì đó để hiểu được chủ nghĩa vô thần của đạo Do Thái, đạo Ấn và đạo Phật như là những hình thức của lòng mộ đạo, nhưng tôi thật sự nghĩ rằng đây là một ý kiến không hay chút nào, và lí do tôi nghĩ đây là một ý kiến không hay đó là tôi không nghĩ ra cách làm thế nào để khái niệm của chúng ta về tôn giáo đạt hiệu quả.
Tôi nghĩ cách khái niệm của chúng ta về tôn giáo đạt hiệu quả. chính là chúng ta thật sự có, chúng ta có một danh sách về những mô hình tôn giáo và những phần phụ của chúng, đúng vậy, và nếu có điều gì mới tiếp theo cũng ngụ ý chỉ tôn giáo, chúng ta đặt ra câu hỏi "Chà, nó có giống với một trong những điều này không?"
Đúng không nào?
Và tôi nghĩ điều đó không chỉ về cách chúng ta nghĩ về tôn giáo thế nào, và đó, ví dụ như, từ quan điểm của chúng ta, bất cứ cái nào trong danh sách đó tốt hơn để định nghĩa một tôn giáo, đó là lí do tôi không nghĩ bảng thống kê tôn giáo, ngoại trừ đạo Phật và đạo Do Thái có cơ hội trở thành một nguồn khởi đầu tốt, vì chúng có trong danh sách của chúng ta.
Nhưng tại sao chúng ta có một danh sách như vậy?
Chuyện gì sẽ xảy ra? Làm sao có thể xảy ra chuyện chúng ta có danh sách này được?
Tôi nghĩ câu trả lời khá là đơn giản và chuyện vẫn còn sơ thảo và còn gây tranh cãi.
Tôi chắc chắn có nhiều người sẽ không tán thành chuyện này, nhưng đây là câu chuyện của tôi, và nó đúng hay không, nó vẫn là câu chuyện mà tôi nghĩ giải thích được cho bạn làm cách nào chúng ta có được danh sách, và từ đó giúp bạn nghĩ về cách dùng của danh sách là gì.
Tôi nghĩ câu trả lời là, những người du hành Châu Âu, đại khái bắt đầu từ thời của Columbus, bắt đầu chuyến đi vòng quanh thế giới.
Họ đến từ văn hóa đạo Cơ Đốc, và khi họ đến một nơi mới, họ đã chú ý thấy nhiều người không theo đạo Cơ Đốc, và vì vậy họ tự vấn chính mình câu hỏi sau đây: họ theo đạo gì ngoài đạo Cơ Đốc?
Và danh sách đó được thiết lập ngay.
Danh sách bao gồm nhiều điều về những người không mang đạo Cơ Đốc.
Lúc này có một trở ngại trong việc tiến hành theo cách đó, cách mà người theo đạo Cơ Đốc cực kì, ngay cả có trong sách sách đó, một truyền thống vô cùng đặc trưng.
Nó gồm tất cả những điều mà mà rất, rất ư là cụ thể đó là những kết quả của những đặc trưng của lịch sử đạo Cơ Đốc, và một điều đó là trọng tâm của danh sách, một điều trọng tâm trong sự hiểu biết hầu hết của người đạo Cơ Đốc, là kết quả của đặc trưng lịch sử của đạo Cơ Đốc, đó là một tôn giáo tôn thờ tín ngưỡng tuyệt đối.
Đó là tôn giáo mà nhiều người thật sự quan tâm về việc liệu bạn có tin vào những điều đúng đắn hay không.
Lịch sử đạo Cơ Đốc, lịch sử nội tại của đạo Cơ Đốc, phần lớn là câu chuyện của những người chém giết lẫn nhau vì họ đã tin vào điều sai trái, và nó cũng liên quan đến những cuộc tranh đấu với các tôn giáo khác, rõ ràng nhất là vào thời Trung Cổ, một cuộc tranh đấu với đạo Hồi, mà, một lần nữa, là việc không tin vào Chúa, thật ra thì, họ đã không tin vào những điều đúng đắn, việc đó dường như khá chướng mắt đối với những người theo đạo Cơ Đốc.
Giờ đây, đó là một nền lịch sử vô cùng cụ thể và riêng biệt mà đạo Cơ Đốc có được, và không phải khắp nơi đều có tất cả mọi thứ mà từng được đưa vào trong danh sách đại loại như vậy.
Tôi nghĩ là còn một vấn đề khác nữa.
Một việc rất cụ thể đã xảy ra.
Chuyện này phải đề cập đến sớm hơn, nhưng một việc cụ thể đã xảy ra trong lịch sử của người đạo Cơ Đốc mà chúng ta thấy được quanh ta hầu như tập trung ở nước Mĩ ngày nay, và chuyện đã xảy ra vào cuối thế kỉ 19, và chuyện cụ thể đó đã xảy ra vào cuối thế kỉ 19 là một loại thỏa thuận bị phá vỡ giữa khoa học, cách mới để tổ chức chính quyền tài trí, và tôn giáo.
Nếu bạn nghĩ về thế kỉ 18, phát biểu, nếu bạn nghĩ về cuộc sống trí thức trước thời điểm cuối thế kỉ 19, bất cứ những gì bạn nói, bất cứ điều gì bạn nghĩ, liệt đó có là thế giới vật chất, thế giới con người, thế giới tự nhiên tách biệt khỏi thế giới con người, hoặc giá trị đạo đức, bất cứ điều gì bạn làm sẽ được đóng khung ngược lại với nền tảng những giả thuyết thuộc về tôn giáo, những giả thuyết về đạo Cơ Đốc.
Bạn không thể giải thích về thế giới tự nhiên mà không nói bất cứ điều gì về mối quan hệ của nó, ví dụ, một câu chuyện về tạo hóa trong truyền thống đạo Abraham, câu chuyện về tạo hóa trong quyển kinh Torah đầu tiên.
Vì vậy mọi thứ được định hình theo cách đó.
Nhưng điều này thay đổi vào cuối thế kỉ 19, và lần đầu tiên, con người có thể phát triển nhiều việc làm thuộc trí thức đứng đắn như những nhà viết sử giống Darwin.
Darwin đã lo lắng mối quan hệ giữa những gì ông phát biểu và những sự thật về tôn giáo, nhưng ông có thể khơi nguồn, ông có thể viết sách, về chủ đề của ông mà không cần nói rõ về mối quan hệ với những luận điệu tôn giáo, và tương tự, nhà địa chất ngày càng bàn nhiều về vấn đề này,
Vào đầu thế kỉ 19, nếu bạn là một nhà địa chất và đưa ra lập luận về tuổi của Trái Đất, bạn phải giải thích liệu chuyện đó có phù hợp, chuyện đó như thế nào hay thậm chí là không phù hợp với độ tuổi của Trái Đất căn cứ vào sách Sáng Thế.
Vào cuối thế kỉ 19, bạn có thể chỉ cần viết một quyển sách giáo khoa địa chất mà bạn có đưa ra những tranh luận về số tuổi của Trái Đất là bao nhiêu.
Cho nên có một sự thay đổi lớn, và sự phân chia đó, sự phân chia lao động theo trí thức diễn ra như tôi nói, tôi suy nghĩ, và nó ngày càng được củng cố vào cuối thế kỉ 19 ở Châu Âu, có một sự phân chia lao động theo tri thức thật sự và bạn có thể làm rất cả mọi việc quan trọng, ngay cả gia tăng việc làm trong triết học mà không bị ràng buộc bởi cách nghĩ, "À, điều tôi phải nói nhất định phù hợp với những sự thật ẩn sâu trong tôi nhờ vào truyền thống tôn giáo."
Vì vậy, tưởng tượng ai đó được sinh ra trên cõi đời này, sinh ra trong thời điểm cuối thế kỉ 19, sinh sống ở quốc gia, nơi mà tôi từng trưởng thành, Ghana, cái nôi xã hội nơi tôi lớn lên, Asante, được sinh ra đời vào thời điểm giao thời của thế kỉ 20 cùng với câu hỏi này tạo ra một danh sách: ngoài đạo Cơ Đốc thì họ còn có gì nữa?
À, còn một việc ông ấy muốn đề cập, và nhân đây, từng có người đã thật sự hoàn thành việc này.
Tên ông ấy là đại úy Rattray, ông được phái đi với thân phận là nhà nhân loại học của chính phủ Anh, và ông đã viết một quyển sách về tôn giáo của vùng Asante.
Đây là chiếc phù hiệu.
Có rất nhiều ở viện bảo tàng của Anh.
Tôi có thể kể bạn nghe một câu chuyện thú vị khác về cách mà nhiều thứ trong số đó diễn ra trong xã hội của tôi đã kết thúc tại viện bảo tàng của Anh, nhưng chúng ta không có thời gian cho chuyện đó.
Và vật này chính là một chiếc phù hiệu.
Chiếc phù hiệu này là gì?
Nó là vật được đeo ở quanh cổ của những người lính bảo vệ dưới thời trị vì của vua vùng Asante.
Công việc của họ là gì?
Sẽ mất một thời gian dài để giải thích làm thế nào chiếc phù hiệu có thể trở thành một thứ có thể bị cuốn trôi đi, nhưng đại úy Rattray đã biết được đây là tín ngưỡng, vì những chiếc phù hiệu như vậy từng xuất hiện trong vở kịch rồi.
Và tương tự, có nhiều thứ khác nữa, nhiều cách luyện tập khác nữa.
Vì dụ, mỗi lần có ai đó uống rượu, dù ít hay nhiều, họ đổ một ít lên mặt đất, hình thức này được gọi là tưới rượu cúng tế, và họ đưa một ít cho tổ tiên của mình.
Ba tôi đã từng làm như vậy. Mỗi lần ông ấy mở một chai rượu whiskey, mà tôi mừng đến độ phải thốt lên là chuyện bình thường, ông sẽ mở nút bần của chai sau đó đổ một ít lên mặt đất, và ông cũng sẽ nói với, ông sẽ nói với Akroma-Ampim, người sáng lập dòng tộc của chúng tôi, hay Yao Antony, người chú tuyệt vời của tôi, ông sẽ nói với họ, đưa một ít cho họ thưởng thức.
Và cuối cùng, có nhiều nghi lễ lớn như vậy diễn ra công khai.
Đây là một bức tranh đầu thế kỉ 19 của một sĩ quan quân đội người Anh khác với một nghi lễ như vậy, nơi mà vua cũng có mặt, và công việc của đức vua, một trong số những vai trò của ngài ấy, ngoài việc tiến hành chiến tranh và những việc làm tương tự vậy, chính là trông coi những lăng mộ của tổ tiên, và khi nhà vua qua đời, cái ghế mà ngài từng ngồi sẽ bị sơn đen, và đặt trong ngôi đền của tổ tiên hoàng tộc, và cứ qua 40 ngày, vua của Asante phải đi đến đó và thờ cúng tổ tiên của ngài ấy.
Đó là nhiệm vụ quan trọng của ngài, và nhiều người nghĩ rằng nếu ngài ấy không làm, mọi thứ sẽ đổ vỡ hết.
Vì vậy, ngài vừa là hình mẫu của tôn giáo, như đại úy Rattray đã từng nói, vừa là hình mẫu của chính trị.
Cho nên tất cả chuyện này sẽ tính tín ngưỡng dành cho Rattray, nhưng quan điểm của tôi là khi bạn nhìn vào cuộc sống của những người đó, bạn cũng tìm được mỗi lần họ làm bất cứ chuyện gì, họ đều ý thức về tổ tiên của mình.
Mỗi lần ăn điểm tâm vào buổi sáng, bạn có thể ra ngoài trước nhà mình và tạ ơn thần cây, gọi là nyame dua bên ngoài ngôi nhà, và một lần nữa, bạn sẽ nói với Chúa và những đấng tối cao hay thần linh cấp thấp và tổ tiên của mình và vâng vâng.
Đây không phải là một thế giới mà sự chia cắt giữa tôn giáo và khoa học từng diễn ra.
Tôn giáo không được tách rời khỏi bất cứ khía cạnh nào khác của cuộc sống, và đặc biệt là, điều quan trọng để hiểu rõ về thế giới này chính là một thế giới mà công việc mà khoa học làm cho chúng ta được thực hiện bởi điều đại úy Rattray định gọi là tôn giáo, vì nếu họ muốn một sự giải thích cho tất cả mọi chuyện, nếu họ muốn biết tại sao vụ mùa lại thất bại, nếu họ muốn biết tại sao trời lại mưa, hay không mưa, nếu họ cần mưa, nếu họ muốn biết tại sao ông của họ ra đi, họ định kêu gọi những điều tương tự nhau, có cùng ngôn ngữ, bàn về cùng một vị thần.
Sự tách biệt lớn, nói cách khác, giữa tôn giáo và khoa học không hề xảy ra.
Bây giờ, điều này đơn thuần chỉ là một sự tò mò về lịch sử, ngoại trừ ở nhiều vùng khác trên thế giới, điều này vẫn có thật.
Tôi được đặc cách đi dự một đám cưới vào một ngày nọ ở vùng phía Bắc Namibia, cách 20 dặm so với phía Nam biên giới của người Angola trong một ngôi làng gồm 200 người.
Họ là những con người hiện đại.
Chúng tôi đi cùng với Oona Chaplin, cái tên mà có lẽ một vài bạn từng nghe qua, và một trong số những người từ ngôi làng này đi về phía cô ấy, và nói "Tôi từng gặp cô trong bộ phim "Cuộc chiến vương quyền". Vì vậy không có nhiều người bị cô lập khỏi thế giới của chúng ta, nhưng tuy nhiên, đối với họ, Chúa và những tâm linh vẫn còn tồn tại rất nhiều ở đây, và khi chúng tôi trên xe buýt đi đi về về ở nhiều nơi có tổ chức [nghi lễ] như vậy, họ cầu nguyện không chỉ những điều chung chung mà còn cầu cho sự an toàn cho chuyến đi, và họ cho là, và khi họ nói với tôi rằng mẹ tôi, [người bà] của chú rể, đang ở cùng chúng tôi, họ không ý nói hoa mĩ.
Ý họ là, mặc dù bà là một người đã khuất, ý họ là, bà vẫn còn quanh quẩn đâu đây.
Cho nên phần lớn các quốc gia trên thế giới ngày nay, sự chia rẻ giữa khoa học và tôn giáo không diễn ra trong phần lớn các quốc gia thế giới ngày nay, và như tôi nói, không có những điều này - Cậu ta đã từng làm việc cho công ti Chase và ngân hàng thế giới.
Có nhiều người dân trên thế giới cũng như bạn, nhưng họ đến từ một nơi mà tôn giáo đóng một vai trò khác hoàn toàn.
Nên điều tôi muốn bạn nghĩ tiếp theo ai đó muốn truyền bá rộng rãi về tôn giáo có lẽ không có thứ như là tôn giáo, cái gọi là tín ngưỡng và vì vậy những gì họ nói không hoàn toàn là thật.
(Vỗ tay)
Ở mỗi giai đoạn cuộc đời chúng ta ra những quyết định có ảnh hưởng sâu sắc đến con người mình trong tương lai, và khi trở thành con người ấy, không phải lúc nào ta cũng hài lòng với quyết định đó.
Thanh niên trả nhiều tiền để xóa hình xăm hồi thiếu niên họ đã trả nhiều tiền để xăm cho được.
Người trung niên quyết ly dị người bạn đời mà hồi thanh niên họ đòi cưới cho được.
Tuổi già tiêu pha hết những gì nhọc công kiếm được buổi trung niên.
Vân vân và vân vân.
Câu hỏi khiến tôi, một nhà tâm lý học, thích thú là tại sao ta lại ra những quyết định khiến bản thân thường xuyên hối tiếc trong tương lai?
Tôi cho rằng một trong những lý do là chúng ta có một quan niệm sai lầm căn bản về sức mạnh của thời gian.
Mỗi chúng ta biết rằng càng già, tốc độ thay đổi càng chậm lại, rằng con cái quý vị thay đổi gần như từng phút nhưng cha mẹ quý vị dường như thay đổi theo năm.
Tên gọi của cái điểm thần kỳ trong đời này là gì nơi mà sự thay đổi bất chợt chuyển từ nước đại thành sên bò?
Tuổi thiếu niên chăng? Tuổi trung niên chăng?
Tuổi già chăng? Câu trả lời, cho hầu hết mọi người, hóa ra là Lúc này, nó xảy ra bất cứ nơi nào được gọi là Bây giờ.
Hôm nay, tôi muốn thuyết phục quý vị rằng tất cả chúng ta đang sống với một ảo tưởng, ảo tưởng đó là lịch sử, lịch sử cá nhân của ta, đã đến hồi kết thúc, rằng chúng ta đã trở thành con người mình luôn muốn trở thành và cứ thế mãi cho đến hết đời.
Dữ liệu cho luận điểm này.
Đây là một nghiên cứu về sự thay đổi trong giá trị con người qua thời gian.
Đây là ba giá trị.
Mỗi người ở đây có cả ba, quý vị có lẽ biết rằng khi lớn lên, sự cân bằng giữa các giá trị sẽ chuyển đổi.
Tại sao lại thế?
Chúng tôi đã hỏi hàng nghìn người,
yêu cầu một nửa trong số họ đoán xem giá trị của mình sẽ thay đổi ra sao trong 10 năm tới, và yêu cầu nửa còn lại cho biết giá trị của họ trong 10 năm qua thay đổi thế nào.
Điều này giúp thực hiện một phép phân tích thú vị, cho phép so sánh những phỏng đoán của, thí dụ, những người 18 tuổi, với ý kiến của người 28, và làm phân tích này xuyên suốt đời người.
Đây là cái chúng tôi tìm được.
Trước hết, đúng là sự thay đổi chậm lại theo tuổi tác nhưng thứ hai, quý vị đang sai, nó không chậm lại nhiều như ta nghĩ.
Theo dữ liệu của chúng tôi, ở mỗi tuổi từ 18 đến 68, người ta đánh giá hết sức thấp độ thay đổi mà mình sẽ trải nghiệm trong vòng 10 năm tới.
Chúng tôi gọi đây là ảo tưởng "lịch sử chấm dứt".
Để dễ hình dung về mức độ của hiệu ứng này, nối hai đường kẻ này, và cái quý vị thấy là những người tuổi 18 ước tính một độ thay đổi ngang với những người tuổi 50.
Không chỉ là giá trị. Còn nhiều thứ khác nữa.
Thí dụ, tính cách.
Nhiều nhà tâm lý học khẳng định nhân cách có năm phương diện: sự loạn thần kinh, sự cởi mở với trải nghiệm, tính dễ ưng thuận, sự hướng ngoại và sự tận tâm.
Chúng tôi lại hỏi xem họ cho là mình sẽ thay đổi bao nhiêu trong 10 năm tới, và thay đổi bao nhiêu trong 10 năm qua, cái chúng tôi tìm được, quý vị sẽ làm quen với biểu đồ này, vì, một lần nữa, độ thay đổi có chậm lại theo tuổi tác, nhưng ở mỗi tuổi, người ta đánh giá quá thấp độ thay đổi của nhân cách trong thập niên sắp tới.
Và đây không phải là thứ chóng vánh như giá trị và nhân cách.
Quý vị có thể hỏi người khác về sở thích, sở ghét, sở thích cơ bản của họ.
Thí dụ, hãy nêu tên người bạn thân nhất, kiểu đi nghỉ quý vị thích nhất, sở thích, loại nhạc ưa thích.
Họ có thể kể tên chúng.
Chúng tôi yêu cầu một nửa trả lời câu "Bạn có nghĩ điều này sẽ thay đổi trong 10 năm tới?"
và nửa còn lại trả lời câu "Điều này có thay đổi gì trong vòng 10 năm qua ?"
Cái chúng tôi tìm ra, là cái quý vị đã thấy hai lần và nó đây : người ta đoán rằng người bạn mà mình có hôm nay sẽ vẫn là người bạn trong 10 năm tới, kỳ nghỉ người ta ham thích nhất bây giờ sẽ vẫn là cái họ thích trong 10 năm tới, tuy nhiên, những người già hơn 10 tuổi nói "Ôi, anh ạ, cái ấy đã thực sự thay đổi rồi."
Có đáng lưu tâm không?
Có phải là một phán đoán sai vô hại ?
Không, nó rất quan trọng, tôi sẽ cho ví dụ.
Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc ra quyết định của ta.
Hãy nghĩ đến thần tượng âm nhạc của mình ngày hôm nay hoặc thần tượng của 10 năm trước.
Tôi cũng để tên thần tượng của tôi lên đây.
Giờ ta hỏi mọi người hãy dự đoán, họ sẽ trả bao nhiêu tiền ngay bây giờ để đi xem ngôi sao ca nhạc của họ hiện nay biểu diễn vào 10 năm tới, tính trung bình, mọi người nói họ sẽ trả 129 đô để mua vé đó.
Thế nhưng, khi chúng tôi hỏi họ sẽ trả bao nhiêu để đi xem ngôi sao ca nhạc mười năm trước biểu diễn ngày hôm nay, họ trả lời chỉ 80 đô thôi.
Theo tư duy duy lý, hai con số hẳn phải bằng nhau, chúng ta chi mạnh tay cho những dịp chiều theo sở thích hiện tại của mình vì đánh giá quá cao sự ổn định của nó.
Tại sao như vậy? Cũng không rõ, nhưng chắc có liên quan đến việc nhớ thì dễ hình dung thì khó.
Hầu hết ta đều nhớ mình là ai 10 năm trước, nhưng lại khó hình dung sẽ thế nào trong 10 năm tới và lầm tưởng rằng vì khó hình dung, nên chưa chắc nó sẽ xảy ra.
Thật tiếc, khi người ta nói "Tôi không thể hình dung," họ đang nói về óc tưởng tượng nghèo nàn của mình, chứ không phải về khả năng ít xảy ra của điều họ đang nói đến.
Gốc rễ của vấn đề: thời gian là một mãnh lực
cải biến sở thích,
biến đổi giá trị,
thay đổi nhân cách.
Dường như, ta đánh giá đúng điều này, nhưng chỉ là khi nhìn lại.
Chỉ khi quay đầu nhìn lại ta mới nhận ra mười năm bao nước đã qua cầu.
Dường như, với hầu hết chúng ta, hiện tại là thời gian mầu nhiệm.
Đó là chỗ dòng thời gian chảy xiết.
Vào khoảng khắc đó, ta bỗng trở thành chính mình.
Con người là công việc còn dang dở lại lầm tưởng rằng mình đã xong xuôi.
Con người ta trong lúc này là nhất thời, thoáng qua, tạm bợ như con người mà ta đã sống.
Cái bất biến trong đời ta là thay đổi.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi dành trọn thời gian để đọc thơ viết lại những bài thơ đó và tách từng phần nhỏ phân tích để ngẫm những câu thơ ngụ ý gì Vì tôi là người của văn chương
Tôi nhìn thế giới ở góc độ hoàn hảo hơn cả từ ngữ, lời nói, hình ảnh và con số khi tôi có trải nghiệm và cảm xúc mới mẻ tôi thấy bồn chồn cho đến lúc tôi có thể viết nó thành lời
Tôi nghĩ thói quen đó sẽ theo tôi mãi.
Từ thuở nhỏ đến nay, tôi đam mê khoa học giả tường
và tôi tìm đọc thơ của Andrew Marvell Matthew Arnold, Emily Dickinson, và của William Butler Yeats vì các câu nói của họ được trích trong sách khoa học tôi mê mẩn âm điệu đó và tôi tìm hiểu về đoạn thơ tám câu về sự ngắt câu và nối ý, và tất cả những cách viết khác bạn sẽ quan tâm đến tất cả điều đó nếu bạn thật sự yêu thích thơ, vì cuộc sống tôi hạnh phúc hơn nhờ thơ văn hoặc trầm hơn và sinh động hơn
Và rồi tôi trở thành nhà phê bình thơ vì tôi muốn hiểu cách thức và nguồn gốc động lực trong thơ.
Ngày nay, thơ ca không có mục đích bất cứ loại âm nhạc hay lập trình máy tính đều đáp ứng mục đích.
Trong tiếng Hy Lạp "thơ"có nghĩa "tạo từ" và thơ ca là tập hợp những kỹ thuật, những loại mô típ để đưa cảm xúc vào từ ngữ.
Bạn biết càng nhiều kĩ thuật, thì bạn có thể làm càng nhiều thứ, và bạn có thể hiểu càng nhiều biểu tượng trong những thứ mà bạn thích hay say mê.
Điều đó nói lên rằng, thơ ca dường như đặc biệt hiệu quả ở vài trường hợp.
Ví dụ, tất cả chúng ta rồi sẽ chết.
Thơ ca có thể giúp chúng ta sống với điều đó.
Các bài thơ được tạo bởi từ ngữ, không gì ngoài từ ngữ.
Những nét đặc biệt trong những bài thơ giống như các đặc tính, cá tính, giúp phân biệt người này với người khác.
Các bài thơ rất dễ chia sẻ, truyền lại, và khi đọc thơ, bạn có thể tưởng tượng đó là lời của ai đó nói với bạn hoặc nói giúp cho bạn, thậm chí có thể ai đó ở rất xa hay ai đó không có thật hoặc đã mất.
Đó là lý do bạn đến với thơ khi bạn muốn gợi nhớ về điều gì hoặc nghĩ về ai đó, mặc niệm hay nhìn vượt trên cái chết hoặc nói lời tạm biệt, và đó là một lý do để thơ ca có thể trở nên quan trọng thập chí đối với nhiều người khác, dù họ không sống nhiều trong thế giới ngôn từ.
Nhà thơ Frank O'Hara đã nói, " Nếu bạn không cần thơ, tốt thôi, hoan hô bạn," nhưng ông ấy cũng nói, khi ông không muốn sống nữa, thì chính ý nghĩ không được làm thơ nữa đã ngăn ông tự tử.
Thơ ca cho tôi ham muốn tồn tại, và tôi muốn cho bạn hiểu tại sao và như thế nào mà vài câu thơ tác động vào thực tế ta đang sống ở 1 nơi, tại 1 thời điểm, trong 1 nền văn hóa, thì cũng tác động như vậy ở 1 thực tế khác khi ta không còn sống nữa.
Đây là một trong những bài thơ đầu tiên tôi nhớ.
Nó có thể viết cho trẻ em hoặc người lớn.
"Từ xa xăm, từ thời còn bóng tối Từ khắp bốn phương tám hướng chân trời, Gió cuộc đời cuốn trọn lấy đời tôi Đẩy tôi bay bay mãi đến nơi này.
Giờ đây - một hơi thở tôi còn cầm giữ vẫn chưa buông để mãi chờ em - Hãy cầm tay tôi và nói vội đôi lời, Những điều em giấu kín tận đáy trái tim.
Giờ nói đi, và tôi chấp nhận tất cả; Làm sao tôi giữ mãi được em, xin hãy nói; Trước khi gió trời lồng lộng thổi Đẩy tôi bay về nơi cuối chân trời."
[A. E. Housman] Bài thơ này lôi cuốn các tác giả sách viễn tưởng.
Nó cung cấp ít nhất ba đề tài khoa học viễn tưởng, tôi nghĩ bài thơ nói lên rằng thơ ca cho ta thông tin từ tương lai hay quá khứ và bao trùm cả thế giới, có lẽ vì những sắc thái của nó cho bạn biết điều chất chứa trong tim của ai đó.
Bài thơ nói rằng thơ ca có thể làm người ta đến với nhau, tôi nghĩ điều đó là thật, bài thơ cứ ở mãi trong tâm trí tôi không phải chỉ vì vần điệu của nó mà là vì nghệ thuật tạo ra nó, đơn giản và rõ ràng ở câu 2 và câu 4, khổ thơ cuối từ "nói" và từ "đường" với một gợi ý trước ở câu một và ba, "trả lời" và "hướng," như thể cả bài thơ tự nó hòa quyện lẫn nhau.
Bài thơ nhấn mạnh ta chết vì sống quá vội vàng.
Vài năm trên Trái đất trở thành một câu nói, một hơi thở.
Đó là một bài thơ về nỗi cô đơn -- "Tôi" trong bài thơ cảm thấy không có liên kết nào tồn tại- và dường như đó là một lời cầu cứu cho đến khi bạn thốt ra từ "Cứu với", nơi "tôi" sẽ đối mặt với bạn, cầm tay bạn, giống như một người thầy hay một vị thần, hoặc ít nhất đó là điều đương sự muốn tin.
Có lẽ đó không phải lần đầu tiên một nhà thơ viết bài thơ cho chính mình.
Bài thơ tiếp theo đây thật sự thay đổi điều tôi đã thích và đã đọc và đã cảm được khi tôi đọc lại lúc đã lớn.
Nó có thể không nghĩa gì với bạn nếu chưa từng đọc nó lúc còn bé.
"Khu vườn" "Cây trúc đào như san hô đỏ quảng cáo son 1 9 50.
Hoa trái đỏ của cây trái cấm thủa nào Hằn in vào không (trong làn gió mỏng) là nụ hôn hay một cú đấm nặng tay.
Nụ hoa đỏ xuất hiện trong quảng cáo tầm thường có phải vì phụ nữ ta bị xem tồi thế sao?
Hãy nhớ, nạn nam dâm còn đấy, sự ẩn nghĩa và ẩn chữ thoảng đâu đây."
[Rae Armantrout] Tôi đã tìm thấy bài thơ này trong tuyển tập thơ gồm toàn những bài thơ khó hiểu trong năm 1989.
Chính tôi nghe có những nhà văn tai tiếng được gọi Nhà Thơ Ngôn Ngữ, làm thơ không hề có ý nghĩa, chính tôi muốn đi và xem thơ đó thế nào, và vài người không cho tôi xem, nhưng nhà văn Rae Amantrout này làm điều thú vị cho tôi, và tôi còn đọc thơ của cô ấy cho tới khi tôi cảm nhận điều gì đang xảy ra, như tôi làm với bài này.
Bài thơ nói về Vườn Địa Đàng và sự Sa Ngã và về câu chuyện kinh thánh kể Adam và Eva phạm tội, như ta biết, trong câu chuyện, tình dục, cái chết và tội lỗi xuất hiện ở thế gian cùng một thời điểm.
Chuyện cũng nói về vẻ bề ngoài có thể lừa dối, về cách thức nền văn hóa có thể thay đổi ta khi ta làm và nói những điều ta không ý thức hay không thích làm, và thơ của Armantrout đang giúp ta dừng hoặc nghĩ lại.
"Smack" nghĩa là "hôn" như nụ hôn gió, hay nụ hôn trên môi nhưng "smack" cũng có nghĩa là "đánh" như trong những cuộc gây gỗ ở gia đình, bởi vì lực hút tính dục thường rất nguy hiểm.
Màu đỏ biểu tượng cho khả năng sinh sản cũng có thể mang nghĩa là độc dược.
Cây trúc đào có độc.
và cách dùng xưa của từ "Smask" với nghĩa "hôn" hay "đánh" có thể giúp ta thấy cách những định kiến không ý thức làm ta nghĩ rằng phụ nữ gây ham muốn xấu, hoặc bởi vì tình dục là tội lỗi hoặc vì ta quá dung dưỡng thói phân biệt giới tính.
Ta để đàn ông sai khiến phụ nữ.
Bài thơ phản ứng trước cách quảng cáo cũ về son phấn, và sự tức giận của nó về ý tưởng, về sự đảo lộn và tỉnh táo, thúc đẩy làm mọi cách để chống lại ngôn ngữ quảng cáo ngôn ngữ này muốn nói với ta một cách dễ dàng điều ta muốn, việc ta làm, sự ta nghĩ.
Sự phản kháng là điểm nhấn trong bài thơ, nó cho cho tôi thấy, Armantrout chỉ cho tôi điều nghe thấy như là những đe dọa và sự lừa dối chết người của ngôn ngữ hằng ngày, và cứ mỗi lần lời nói được cất lên, tôi nghĩ cô ta có thể chỉ cho người khác, phụ nữ và đàn ông, điều có thể cảm nhận trong thơ và nói cho những người khác, phụ nữ và đàn ông những người cảm thấy như bị bệnh tâm thần hoặc quá sợ hãi mà họ không đơn độc.
Bây giờ, làm sao tôi biết rằng tôi đúng về một bài thơ gây khó hiểu nào đó?
Trường hợp này, tôi email cho nhà thơ này bài thuyết trình và cô ta nói, "vâng, đúng như vậy đó."
Vâng. (Cười) (Vỗ tay) Nhưng thường bạn không thể biết. Bạn không bao giờ biết.
Bạn không thể chắc chắn, và thế cũng hay.
Điều ta có thể làm là nghe thơ đọc bài thơ và đoán và xem liệu chúng có thể mang đến cho ta điều ta cần, và liệu bạn có nhầm về một phần nào đó của bài thơ, không có điều gì xấu xảy ra đâu.
Bây giờ, bài kế tiếp là bài xưa hơn bài của Armantrout, nhưng mới hơn bài của A. E. Housman một tí.
"Người Can đảm" "Mặt trời, người rạng rỡ, Xuyên qua những tán lá nằm im chờ đợi, Đó là người can đảm.
Sương như mắt xanh và u buồn Trong vùng tối của của cây Hắn chạy đi mất.
Những ngôi sao sáng đẹp, mũ trụ xám và giày thúc ngựa, Hắn chạy đi mất.
Nỗi sợ đến nơi tôi nằm, Nỗi sợ về cuộc sống và cái chết, Hắn chạy đi mất.
Nhưng, Người can đảm đứng lên với chân đất và bước đi không suy nghĩ, Đó là con người can đảm."
[Wallace Stevens] Bây giờ, mặt trời trong bài thơ này, trong bài thơ của Wallace Stevens, có vẻ rất can đảm vì con người trong bài thơ rất sợ sệt.
Mặt trời lên trong buổi sáng xuyên qua các tán lá, xua đi những hạt sương, như những đôi mắt trong đám cây cỏ, và đánh bại những ngôi sao được hình dung như đội quân.
"Brave" nghĩa xưa là rạng rỡ còn nghĩa mới là can đảm.
Mặt trời không sợ lộ diện.
Nhưng người trong bài thơ thì sợ.
Anh ta có lẽ đã thức trắng đêm.
Điều này Stevens tiết lộ ở đoạn thứ tư, khi chạy đi mất trở thành điệp khúc.
Người này cũng muốn chạy đi luôn, nhưng được thúc đẩy bởi tấm gương của mặt trời anh ta có lẽ đã đứng dậy.
Stevens đặt từ "meditation" có âm không hợp ở chỗ kết.
Không như mặt trời, loài người biết suy nghĩ.
Ta suy nghĩ về quá khứ và tương lai, cuộc sống và cái chết, bên trên và bên dưới.
Và điều đó làm ta sợ.
Thơ ca, các mô tip trong thơ, cho ta thấy không chỉ ai đó suy nghĩ hoặc điều gì xảy ra hay ai làm ra nhưng là cái gì đó mà một con người có thể giống như vậy, biết lo lắng, đơn độc, rất tò mò, ngốc nghết, lố bịch và can trường.
Đó là lý do thơ ca có thể trường tồn, có tính cá nhân và rất phù du, như là những thứ cùng lúc ở trong và ngoài con người bạn.
Nhà thơ Denise Riley người Scot-len so sánh thơ ca với mũi kim, một vật bên ngoài mà ta đâm vào trong, và nhà thơ Terrance Heyes người Mỹ viết 6 bài thơ với tựa "Gió trong Hộp."
Trong số đó có câu, "nói xem, điều gì tôi sẽ làm khi tôi chết?"
Và câu trả lời là nhà thơ muốn ở lại với chúng ta hay sẽ không ở lại với ta mà bên trong ta như ngọn gió, như khí trời, như các từ ngữ.
Chúng ta dễ dàng nhận thấy các bài thơ có thể lưu trong tâm trí và sống cùng ta, từ rất lâu, hay từ ngay phút này, từ rất xa xôi hay từ ngay gần nơi bạn sống, dù bạn sống ở đâu cũng không quan trọng.
Thơ giúp bạn nói, giúp bạn bày tỏ những cảm nhận, và nó cũng có thể mang đến cho bạn cảm xúc, bày bạn cách sống trên thế gian này, giới thiệu bạn với những người khác biệt, có thể là những người sống trước bạn rất lâu.
Thậm chí một số bài thơ còn nói cho bạn biết những gì thơ ca có thể làm.
Đó là những gì mà John Keats làm trong bài thơ có lẽ là bí ẩn nhất của ông.
Nó bí ẩn vì dường như nó chưa được hoàn thành, ông ta để nó lơ lửng, và vì nó được trình bày để mô tả một nhân vật trong một vở kịch, nhưng có thể là suy nghĩ của Keat về điều mà cách viết của ông ta, chữ viết tay của ông ta, có thể làm, và trong đó, ít ra tôi thấy được sự chết chóc và tôi cảm được sức mạnh của những kỹ thuật thơ ca, và tôi có cảm giác, bạn có thể cảm thấy, về cuộc gặp, thậm chí là trong giây lát, dường như mới bắt đầu, gặp vài người từ rất xa xưa, vài người ta không thể quên.
"Bàn tay này còn sống, giờ đây ấm, mặn nồng muốn nắm giữ cuộc vui, nhưng khi đã lạnh rồi Đi vào trong thinh lặng nơi băng giá nấm mồ, Bày tay ám ban ngày làm nàng sợ đêm mơ nàng cầu mong thống thiết tim nàng được thay chàng Nhờ thế trong máu tôi, mầm sống đỏ trở lại, Và nàng là cảm nhận bình yên -- ở trong tôi -- Sẽ giữ mãi cho nàng."
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Ngay cả những sinh vật gớm ghiếc nhất cũng có những bí mật, nhưng ai lại muốn một đám gián bò về phía mình cơ chứ?
Một trong những khác biệt lớn nhất giữa tự nhiên và nhân tạo liên quan đến độ bền.
Hệ thống bền vững thì ổn định trong môi trường mới và phức tạp.
Gián có thể tự ổn định khi chạy trên địa hình gồ ghề.
Khi đặt lên lưng chúng động cơ phản lực mini hay tạo ra nhiễu loạn, động đất, chúng tôi khám phá ra rằng chúng dùng chân để tự cân bằng mà không cần động đến trí não.
Chúng có thể băng qua địa hình phức tạp như cỏ, - không thành vấn đề, .
Chúng tôi phát hiện ra hành vi mới, vì có hình dạng đặc biệt, chúng tự lăn sang một bên để vượt qua chướng ngại là đám cỏ nhân tạo này.
Hệ thống bền vững này có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ với cùng một cấu trúc.
Đây là hành vi vừa được phát hiện.
Nó nhanh chóng đảo ngược và biến mất trong vòng 150 miligiây - không nhìn thấy được- cũng dùng chân như khi chạy.
Chúng có thể chạy lộn ngược rất nhanh trên các thanh que, nhánh và dây, nếu tác động vào nhánh này, chúng có thể thực hiện các động tác lộn nhào
mà chưa robot nào của chúng tôi có thể làm được.
Chúng như có độ cơ động không giới hạn với cùng cấu trúc và khả năng tiếp cận chưa từng có hàng loạt các loại địa hình khác nhau.
Gián dùng cánh để bay khi thấy ấm, nhưng thường dùng cánh để lật lại khi thấy mất cân bằng.
Rất hiệu quả!
Hệ thống bền vững cũng có lỗi dung sai và phòng hư.
Đây là chân gián có gai, tấm đệm và móng vuốt,
nhưng nếu bạn lấy chúng đi, gián vẫn đi qua được địa hình gồ ghề bạn có thể xem góc dưới video, không bị chậm lại.
Thật phi thường! Chúng có thể chạy lên mắt lưới mà không cần chân.
Đây là cách động vật dùng kiềng 3 bình thường 3 chân, 3 chân, 3 chân, nhưng trong tự nhiên, côn trùng thường xuyên bị mất chân.
Đây là một con với 2 chân giữa bị mất.
Nó có thể mất 3 chân, theo dạng kiềng và thích nghi với dáng đi mới, dáng đi nhảy.
Xin nói rằng tất cả video bạn xem đây đều được làm chậm 20 lần, trong thực tế, chúng di chuyển cực nhanh.
Hệ thống bền vững cũng chống hỏng hóc.
Đây là 1 con vật leo lên tường.
Leo dựng đứng rất mượt và nhanh, nhưng khi quay chậm bạn sẽ thấy điều khác biệt
Xem đây:
Chúng đâm đầu vào tường để không bị chậm lại và có thể chuyển tiếp trong 75 triệu giây.
Chúng làm điều này nhờ vào khung xương phi thường.
Với các khớp nối linh hoạt, nơi các ống và tấm xương kết với nhau.
Sau đây là giải phẫu bụng của gián.
Bạn có thể thấy những tấm xương, và các tấm màng linh hoạt.
Đồng nghiệp của tôi ở Berkeley đã cùng sinh viên thiết kế một kỹ thuật sản xuất mới có thể sắp xếp bộ xương theo nghệ thuật sắp giấy Nhật Bản Bạn cắt bằng tia laser, cán và gấp lại thành hình 1 robot,
trong chưa đến 15 phút.
Những con robot này được gọi là DASH nghĩa là Robot tự động trường có 6 chân, có độ linh hoạt cao và khá là mạnh mẽ, kết quả của những đặc điểm vừa nêu.
Chắc chắn chúng là loại chống hỏng hóc tuyệt vời
(Cười) Chúng cũng có một số hành vi như gián
như dùng thân linh hoạt và thông minh để bò lên tường một cách rất đơn giản.
Chúng cũng có một số chuyển động đảo ngược và nhanh khi biến mất.
Giờ thì, tìm hiểu xem chúng có thể đi tới đâu.
Chúng tôi phát hiện ra chúng có thể đi qua lỗ rộng 3mm, tương đương chiều cao của 2 đồng xu xếp chồng lên nhau. Khi làm vậy, chúng có thể chạy qua những địa hình hạn chế với tốc độ cao, dù bạn chưa bao giờ nhìn thấy việc này.
Để giúp bạn hiểu hơn, chúng tôi đã CT scan trên khung xương và chứng minh chúng có thể tự nén thân mình đến hơn 40%.
Chúng tôi đặt chúng lên máy thử nghiệm vật liệu để xem xét ứng suất biến dạng cho thấy chúng có thể trụ lại các lực lớn gấp 800 lần trọng lượng cơ thể, sau đó, bay và chạy nhảy hoàn toàn bình thường
Thế nên, không bao giờ biết được nghiên cứu dựa trên sự tò mò sẽ dẫn bạn tới đâu, ngày nào đó, bạn có thể muốn một đám robot lấy cảm hứng từ gián tiến đến mình
(Cười) Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Để tôi kể cho quí vị một câu chuyện.
xảy ra vào 200 triệu năm trước.
Đó là câu chuyện về phần vỏ não. có nghĩa là "vỏ mới"
Ở những loài động vật có vú đầu tiên bởi vì chỉ có động vật có vú mới sở hữu phần vỏ não trông giống như loài gặm nhấm,
vỏ não chỉ có kích cỡ của 1 con tem và cũng mỏng bằng như vậy, và là một lớp bao bọc mỏng dính quanh bộ não có kích cỡ bằng quả óc chó, nhưng lại có thể suy nghĩ theo một cách mới.
Thay vì những hành vi thuộc dạng bản năng mà những loài không thuộc loại động vật có vú có được não còn có thể tạo ra những hành vi mới.
Nên khi một con chuột đang chạy trốn kẻ thù, nếu đường đi của nó bị chặn, nó sẽ cố tìm cách đào thoát.
Cách này đôi khi thực hiện được, và cũng có thể không, nhưng thực hiện được, con chuột sẽ nhớ điều đó và hình thành một hành vi mới. Hành vi đó thực sự có thể lan truyền rộng rãi trong toàn bộ cộng đồng.
Một con chuột khác chứng kiến hành động đó có thể nói, "Này, đi vòng qua hòn đá đó đúng là một việc làm thông minh," và nó cũng có thể học theo hành vi đó.
Động vật không thuộc loài có vú không thể làm những điều trên.
Chúng chỉ có những hành vi nhất định.
Chúng có thể học một hành vi mới nhưng không phải trong một vòng đời.
Xuyên suốt có lẽ hàng ngàn cuộc đời, nó mới có thể tiến hoá để tạo ra một hành vi theo bản năng mới.
Điều đó hoàn toàn ổn vào 200 triệu năm trước.
Môi trường lúc đó thay đổi rất chậm.
Có thể cần đến 10,000 năm cho một thay đổi lớn trong môi trường, và trong khoảng thời gian đó, chúng có thể tiến hoá thêm một hành vi mới
Điều đó có vẻ ổn, nhưng rồi một việc chấn động xảy ra
65 triệu năm trước, có một sự thay đổi đột ngột và dữ dội trong môi trường.
Chúng ta gọi đó là tuyệt chủng Cretaceous [Kỷ Phấn trắng].
Đó là khi loài khủng long bị tuyệt chủng, khi 75% các loài động vật và thực vật bị tuyệt chủng, và là khi loài động vật có vú chiếm vị trí sinh thái của các loài khác, và, nói một cách nhân hoá, sự tiến hoá sinh vật giải thích "Hmm, cái vỏ não này khá là tốt," và nó bắt đầu phát triển vỏ não.
Khi động vật có vú trở nên to hơn, não của chúng to lên còn nhanh hơn, và phần vỏ não to lên còn nhanh hơn nữa, và nó phát triển những khe rãnh và nếp gấp chủ yếu để tăng diện tích bề mặt.
Nếu bạn lấy phần vỏ não của con người và trải nó phẳng ra, nó to bằng một cái khăn ăn, và vẫn rất mỏng.
Nó chỉ dày bằng một cái khăn ăn.
Nhưng nó có quá nhiều nếp gấp và khe rãnh đến nỗi hiện giờ nó chiếm khoảng 80% bộ não của chúng ta, và đó là nơi chúng ta thực hiện việc suy nghĩ, và đó là một cái máy nâng cấp vĩ đại.
Chúng ta vẫn còn bộ não cũ cung cấp cho ta các động cơ và động lực cơ bản Tôi có thể có động cơ chinh phục cái gì đó, và phần vỏ não sẽ nâng cấp nó thành việc viết một bài thơ hay phát minh ra một ứng dụng, hay thuyết trình ở TED, và phần vỏ não thực sự là nơi hành động bắt đầu.
50 năm trước, tôi viết một bài báo miêu tả cách thức, theo tôi nghĩ, làm bộ não hoạt động, và tôi miêu tả nó như một chuỗi các mảnh ghép.
Mỗi mảnh có thế làm việc theo một mô hình nào đó.
Nó có thể học và ghi nhớ một mô hình mới.
Nó có thể cải thiện một mô hình.
Và những mảnh ghép này được sắp xếp theo thứ bậc, và chúng ta tạo ra thứ bậc đó với chính việc suy nghĩ của mình.
Và thực sự chưa có gì xảy ra 50 năm về trước.
Việc đó đã cho tôi cơ hội gặp Tổng thống Johnson.
Tôi đã suy nghĩ về việc này trong 50 năm, và 1 năm rưỡi trước đây tôi cho ra đời quyển sách, "Làm sao để tạo nên trí tuệ" cùng chung một chủ đề, nhưng bây giờ thì có hằng hà sa số chứng cứ.
Khối lượng thông tin chúng ta đạt được về bộ não từ ngành khoa học thần kinh tăng lên 2 lần hằng năm.
Độ phân giải không gian của đủ loại chụp hình não tăng gấp đôi hằng năm.
Bây giờ chúng ta có thể nhìn vào bên trong một bộ não sống và nhìn thấy từng liên kết riêng lẻ giữa nơron với nơron kết nối trong thời gian thực, phóng điện trong thời gian thực.
Chúng ta có thể nhìn bộ não tạo ra ý nghĩ.
Chúng ta có thể nhìn thấy các ý nghĩ tạo ra bộ não, chìa khoá mở ra việc nó hoạt động như thế nào.
Để tôi miêu tả ngắn gọn cách làm việc của nó.
Tôi đã tận tay đếm những mảnh ghép này.
Chúng ta có chừng 300 triệu mảnh, và chúng ta tạo ra chúng theo các thứ bậc này.
Tôi sẽ cho bạn một ví dụ đơn giản.
Tôi có một số mảnh ghép có thể nhận ra dấu gạch ngang của một chữ A in hoa, và đó là tất cả những gì chúng nó quan tâm.
Một bài hát hay có thể vang lên, một cô gái đẹp có thể đi ngang qua, chúng không quan tâm, nhưng nếu chúng thấy dấu gạch ngang của chữ A , chúng trở nên rất phấn khích và chúng nói, "dấu gạch ngang! ", và chúng đưa ra một luồng điện trên sợi thần kinh đầu ra.
Luồng điện đó đi tới thứ bậc tiếp theo, và những lớp này được sắp xếp thành những cấp bậc dựa trên mức độ khái niệm.
Mỗi cấp sẽ trừu tượng hơn cấp tiếp theo, nên cấp tiếp theo sẽ nói, "chữ A in hoa."
Nó đi tiếp tới một cấp cao hơn nói, "quả táo [Apple]."
Thông tin cũng có thể chảy xuống.
Nếu bộ phận nhận biết quả táo [apple] đã thấy A-P-P-L, nó sẽ tự nghĩ rằng, "Hmm, ta nghĩ là chữ E sẽ thích hợp," và nó sẽ gửi tín hiệu xuống cho tất cả những bộ phận nhận biết chữ E, nói rằng, "Chú ý tới chữ E đó, ta nghĩ rằng một chữ E đang tới."
Những mảnh nhận biết chữ E sẽ hạ thấp giới hạn phản ứng, và chúng thấy thứ cẩu thả gì đó, có thể là chữ E.
Bình thường thì bạn sẽ không nghĩ vậy, nhưng chúng ta đang đợi một chữ E, thế là tốt rồi, và yeah, tôi đã thấy chữ E, và sau đó bộ phận quả táo nói, "yeah, tôi đã thấy quả táo [Apple]."
Lên thêm 5 bậc nữa, và giờ bạn đang ở một bậc khá cao của cái thứ bậc này, và trải xuống các giác quan khác nhau, và bạn có thể có một mảnh ghép nhìn thấy một chất liệu nhất định, nghe một tiếng động nhất định, ngửi một mùi nhất định, và sẽ nói, "Vợ tôi vừa vào phòng."
Lên thêm 10 bậc nữa, và giờ bạn đã ở một bậc rất cao.
Có lẽ bạn đang ở vỏ não trước, và bạn sẽ có những mảnh ghép nói, "Thật mỉa mai.
Thật buồn cười. Cô ta thật đẹp."
Bạn có thể nghĩ rằng những điều đó phức tạp hơn, nhưng thật ra điều phức tạp hơn là thứ bậc bên dưới chúng.
Có một cô bé 16 tuổi, trải qua một cuộc phẫu thuật não, và cô ấy vẫn tỉnh táo bởi vì các bác sĩ phẫu thuật muốn nói chuyện với cô ấy.
Bạn có thể làm vậy bởi vì không có những nơi tiếp nhận đau đớn trong bộ não.
Và bất cứ khi nào họ kích thích những điểm nhất định, nhỏ xíu trên phần vỏ não của cô ấy, thể hiện trên đây bằng màu đỏ, cô ấy sẽ cười.
Nên ban đầu họ nghĩ rằng họ đang kích thích một loại phản xạ cười nào đó, nhưng không, họ nhanh chóng nhận ra họ đã tìm ra các điểm trên vỏ não nhận diện sự vui tính của cô ấy, và cô ấy thấy tất cả mọi thứ đều buồn cười mỗi khi họ kích thích những điểm này.
"Các ông thật buồn cười cứ đứng quanh đây," là nhận xét tiêu biểu, và họ không gây cười trong khi làm phẫu thuật.
Thế bây giờ chúng ta ra sao?
Máy tính đã bắt đầu học được ngôn ngữ của con người với những thủ thuật tương tự với phần vỏ não.
Tôi thực ra mô tả thuật toán, cũng tương tự như mô hình ẩn thứ bậc Markov mà tôi làm việc với nó kể từ năm 1990
"Jeopardy" là 1 trò chơi ngôn ngữ tự nhiên rất rộng và Watson đạt điểm cao hơn cả 2 người chơi giỏi nhất cộng lại.
Đã sửa câu nói này "Bài diễn văn dài, nhàm chán này đọc một cách hời hợt," đã được trả lời nhanh chóng "What is a meringue harangue?"
Jennings và những người khác không hiểu điều đó
Nó là một ví dụ khá phức tạp của máy tính có thực sự hiểu ngôn ngữ của con người và nó thực sự hiểu bằng cách đọc Wkipedia và vài từ điển bách khoa khác
5 tới 10 năm nữa bộ máy tìm kiếm sẽ thực sự được dựa trên không chỉ là tìm kiếm sự tổ hợp của các từ mà thực sự là hiểu rõ về ngôn ngữ đọc để hiểu hàng tỉ trang sách trên mạng và trong các quyển sách
Và khi bạn đang đi, Google sẽ hiện ra và nói, "Bạn biết không?, Mary, bạn biểu thị sự lo lắng với tôi vào tháng trước, rằng lượng glutathione bổ sung không vượt qua được "hàng rào máu não"
Uh, nghiên cứu mới vừa mới được công bố 13s trước đã cung cấp một giải pháp mới cách mới để bổ sung lượng glutathione
Để tôi tóm tắt điều đó cho bạn
20 mươi năm sau, chúng ta sẽ có "nanobots" Bởi vì 1 xu hướng theo cấp mũ khác công nghệ có thể thu nhỏ các robot
Robots có thể đi vào não chúng ta qua các mạch máu và kết nối với vỏ não của chúng ta với một vỏ não "trên mây" khác và mở rộng khả năng của chúng
Theo tôi, bây giờ bên trong điện thoại của bạn là 1 máy tính nhưng nếu bạn cần 10,000 cái máy tính cho vài giây để thực hiện một truy vấn phức tạp bạn có thể làm điều đó trong vài giây với hệ thống đám mây
Vào năm 2030s, bạn sẽ cần thêm vài bộ não khác bạn có thể kết nối qua hệ thống đám mây trực tiếp từ bộ não của bạn
Và khi tôi đang đi bộ và nói, "Ồ đó là Chris Anderson
Anh ấy đang tiến thẳng đến tôi
Tôi nên nói điều gì đây?
Tôi có 3 giây
300 triệu phần trong vỏ não tôi chưa tìm ra được giải pháp
Tôi cần nhiều hơn thế"
Tôi có thể truy cập qua hệ thống đám mây
Và suy nghĩ của chúng ta khi đó, là sự kết hợp giữa tư duy và máy móc phần máy móc là chủ đề cho "quy luật gia tốc lợi nhuận" của tôi
Nó sẽ phát triển theo cấp số nhân
Và hãy nhớ rằng khi mà lần cuối cùng chúng ta mở rộng vỏ não của mình?
Đó là 2 triệu năm trước Khi mà chúng ta trở thành "con người" Và phát triển của "trán"
Động vật linh trưởng khác có một đôi lông mày xếch.
Chúng không có "vỏ não trán"
Nhưng phần vỏ não trán không thực sự là sự khác biệt về chất
Đó là sự gia tăng về số lượng của vỏ não Nhưng lượng tư duy bổ sung đó đã giúp chúng ta có một bước nhảy về chất và đó là hội họa, khoa học và công nghệ và hội nghi TED.
Chưa có loài nào khác làm được điều đó
Và do đó, vài thập kỉ tới chúng ta sẽ thực hiện lại điều đó
Một lần nữa mở rộng vỏ não của mình Chỉ lần này chúng ta sẽ không bị giới hạn bởi một kiến trúc cố định
Chúng ta sẽ mở rộng không giới hạn
Chúng ta sẽ tăng "lượng" một lần nữa Thúc đẩy sự nhảy vọt về "chất" về văn hóa và công nghệ
Cám ơn rất nhiều
(Tiếng vỗ tay)
Đêm bầu cử 2008 là một đêm đã xé tôi ra làm hai nửa.
Đó là đêm mà Barack Obama đắc cử.
143 năm sau khi kết thúc chế độ nô lệ, và 43 năm sau khi thông qua đạo luật về quyền bầu cử, 1 người Mỹ gốc Phi được bầu làm tổng thống
Nhiều người trong chúng ta không bao giờ nghĩ rằng điều này có thể cho đến khoảnh khắc nó xảy ra.
Và bằng nhiều cách, nó là đỉnh điểm của phong trào dân quyền da đen ở Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.
Tôi đã ở California vào cái đêm, mà là xuất phát điểm cho một phong trào khác: phong trào bình đẳng hôn nhân.
Hôn nhân đồng tính được đưa ra bỏ phiếu trong Dự luật 8, và khi có kết quả nó trở nên rõ ràng rằng quyền cho các cặp đôi đồng giới được kết hôn, mà gần đây đã được toà án California chấp thuận bị tước đi.
Vì vậy trong cùng một đêm mà Barack Obama chiến thắng nhiệm kì tổng thống lịch sử của mình, thì cộng đồng đồng tính đã phải chịu đựng một trong những thất bại đau đớn nhất
Và thậm chí nó còn tồi tệ hơn.
Gần như ngay lập tức, người Mỹ gốc Phi bắt đầu bị đổ lỗi cho việc thông qua Dự luật số 8.
Điều này đa phần do cuộc thăm dò không chính xác nói rằng Người da đen đã bỏ phiếu được cho là khoảng 70%.
Điều này không phải là sự thật, nhưng quan niệm người da đen bảo thủ kì thị đồng tính hình thành và bị giới truyền thông vồ vập tới.
Tôi không thể kìm nén trước thông tin được đưa ra.
Tôi đã lắng nghe vài người đồng tính nói rằng cộng đồng người Mỹ gốc Phi nổi tiếng kì thị đồng tính và rằng bây giờ các quyền dân sự đã thiết lập cho chúng tôi chúng tôi lại muốn tước quyền của người khác
Thậm chí có báo cáo về những từ ngữ phân biệt chủng tộc nhằm vào những người tham gia cuộc biểu tình cho quyền đồng tính diễn ra sau cuộc bầu cử.
Và mặt khác, vài người Mỹ gốc Phi đã bác bỏ hoặc bỏ qua Kì thị đồng tính quả thực có trong cộng đồng của chúng tôi.
Và những người khác bực bội sự so sánh giữa quyền người đồng tính và quyền công dân, và một lần nữa, cảm giác đuối sức, rằng hai nhóm thiểu số mà tôi đều là một phần đang đấu tranh với nhau thay vì hỗ trợ lẫn nhau lấn át và làm tôi nổi điên.
Hiện tại, tôi là nhà làm phim tài liệu, vì vậy sau giai đoạn tức giận la hét trên truyền hình và đài phát thanh, bản năng tiếp theo của tôi là làm một bộ phim.
Và điều dẫn dắt tôi làm bộ phim này chính là, điều này xảy ra như thế nào?
Làm thế nào mà phong trào đòi quyền cho người đồng tính đã đọ sức với phong trào dân quyền?
Đây không chỉ là một câu hỏi trừu tượng.
Tôi là một người hưởng lợi từ cả hai phong trào, vì vậy điều này thực sự là cá nhân.
Nhưng 1 vài điều khác xảy ra sau cuộc bầu cử năm 2008.
Sự tiến triển về bình đẳng giới tăng tốc với một tốc độ làm tất cả mọi người ngạc nhiên và bị sốc, và vẫn đang định hình lại luật pháp và chính sách của chúng ta, cùng với các cơ quan và toàn bộ đất nước.
Và nó bắt đầu trở nên rõ ràng với tôi rằng sự đọ sức giữa 2 phong trào này chống lại nhau thực ra không có ý nghĩa gì, và rằng chúng thực sự có rất nhiều kết nối với nhau, và rằng, trên thực tế, một vài cách mà phong trào quyền đồng tính có khả năng giành những thắng lợi không tưởng nhanh chóng đó là dùng những chiến thuật và sách lược quen thuộc được sử dụng trong phong trào quyền dân chủ
Hãy cùng nhìn vào 1 số chiến thuật này
Đầu tiên, rất là thú vị khi thấy bằng mắt, các cuộc vận động quyền lợi cho gay tiến triển rất nhanh. Nếu bạn nhìn vào 1 vài sự kiện chính trong dòng thời gian của cả hai cuộc vận động tự do.
Có rất nhiều cột mốc trong vận động quyền dân chủ nhưng chúng ta bắt đầu với cuộc tẩy chay xe buýt ở Montgomery năm 1955
Đây là 1 chiến dịch phản đối chống lại Montgomery, sự cô lập của Alabama với hệ thống phương tiện giao thông công cộng và nó bắt đầu khi 1 người phụ nữ tên là Rosa Parks từ chối nhường ghế cho 1 người da trắng.
Chiến dịch kéo dài 1 nằm, và góp phần khích động vận động quyền dân chủ trước giờ chưa từng có.
Và tôi gọi chiến thuật này là "Tôi mệt mỏi khi chân bạn gác lên cổ tôi"
Đồng tính tồn tại trong xã hội kể từ khi xã hội bắt đầu nhưng cho tới tận giữa thế kỉ 20 những hành động đồng tính vẫn là bất hợp pháp ở hầu hết các bang
Chỉ 14 năm sau cuộc tẩy chay xe buýt ở Montogomery 1 nhóm LGBT đã dùng chiến thuật đó.
Stonewall, năm 1969 1 nhóm khách quen LGBT đánh lại cảnh sát đang đánh đập họ tại quán bar Greenwich Village đã tạo ra 3 ngày bạo động.
Thật tình cờ, LGBT người da đen và la tinh là những người đầu tiên trong cuộc nổi loạn này, đó là 1 ví dụ thú vị về sự giao nhau về sự đấu tranh của chúng tôi chống lại phân biệt đối xử, giới tính, sự bạo lực của cảnh sát.
Sau vụ Stonewall, các nhóm tự do gay dấy lên trên khắp cả nước, và cuộc vận động quyền cho gay bắt đầu nổ ra, như chúng ta đã biết.
Thời điểm tiếp theo của dòng thời gian là tháng 3 năm 1963 tại Washington
Đây là 1 sự kiện có ảnh hưởng to lớn tới vận động quyền dân chủ và đó là nơi những người Mỹ gốc Phi đứng lên cho cả sự công bằng về dân quyền cũng như kinh tế
Và đó cũng là nơi mà Martin Luther King truyền đạt bài diễn thuyết nổi tiếng "Tôi có 1 giấc mơ" nhưng ít người biết là cuộc diễu hành được tổ chức bởi Bayard Rustin.
Bayard là 1 người đồng tính công khai; Ông được xem là 1 nhà chiến thuật xuất sắc trong cuộc vận động quyền dân chủ.
Sau đó, ông trờ thành 1 người ủng hộ mạnh mẽ cho quyền LGBT và cuộc đời ông là 1 minh chứng cho sự giao nhau giữa các cuộc đấu tranh.
Cuộc diễu hành ở Washington là 1 trong những đỉnh điểm của cuộc vận động và đó cũng là nơi mà 1 niềm tin mãnh liệt rằng người Mỹ gốc Phi có thể là 1 phần của dân chủ Mỹ.
Tôi gọi chiến thuật này là "Chúng ta hiện diện và đông đảo"
Vài nhà vận động gay thế hệ đầu được truyền cảm hứng từ cuộc diễu hành này và vài người đã tham gia
Jack Nochols - một gay tiên phong nói " Chúng tôi diễu hành với Martin Luther King, 7 người tới từ Mattachine Society"-- là 1 tổ chức quyền của gay thời gian đầu "và từ giây phút đó, chúng ta nuôi giấc mơ vè cuộc diễu hành quyền của gay với tỉ lệ tương ứng"
Vài năm sau, 1 loạt các cuộc diễu hành tiến ra, mỗi cuộc diễu hành lại tạo đà cho cuộc đấu tranh tự do cho gay.
Cuộc diễu hành đầu tiên năm 1979 lần thứ 2 năm 1987
lần thứ 3 năm 1993
Gần 1 triệu người tham gia, và mọi người tràn đầy năng lượng và phấn khởi bởi những gì diễn ra họ trở lại cộng đồng của họ và bắt đầu tổ chức chính trị và xã hội của riêng họ, góp phần tăng thêm sức mạnh cho cuộc vận động.
11 tháng 10, ngày của cuộc diễu hành, được chọn làm ngày công khai giới tính, và vẫn được tổ chức kỉ niệm khắp nơi trên thế giới.
Những cuộc diễu hành tạo nền tảng cho sự thay đổi lịch sử và chúng ta đang chứng kiến ngày nay tại Mỹ.
Và cuối cùng là chiến thuật "Yêu thương".
Cái tên nói lên chiến thuật.
Năm 1967, tòa án tối cao quyết định tại Loving v.Virgina, và vô hiệu lực tất cả các luật ngăn cản hôn nhân giữa các chủng tộc
Đây được xem là 1 cột mốc trong quyền dân chủ của tòa án tối cao
Năm 1996, tổng thống Clinton kí đạo luật bảo vệ hôn nhân (DOMA) và điều đó làm cho chính quyền liên bang chỉ công nhận hôn nhân giữa 1 người đàn ông và 1 người phụ nữ
Trong cuộc chiến giữa Mỹ và Windsor Edith Windsor, 1 người đồng tính nữ 79 tuổi đã kiện chính quyền liên bang khi bà bị ép phải trả thuế bất động sản cho tài sản của người vợ quá cố điều mà các cặp đôi dị tính không phải làm.
Và khi vụ kiện gây tổn thương thông qua các tòa án thấp hơn, trường hợp "Tình yêu" được trích lại như tiền lệ.
Khi nó tới tòa án tối cao 2013, tòa án tối cao đồng ý, và DOMA bị bãi bỏ.
Điều đó thật không tưởng.
Nhưng cuộc vận động cho đám cưới gay đã giành được những tiến triển .
Tới hôm nay, 17 bang đã thông qua bình đẳng hôn nhân.
Điều đó trở thành chiến trường thực sự cho bình đẳng gay. và có vẻ như mỗi ngày các luật chống lại điều đó bị phản đối tại tòa ngay cả những nơi như Texas và Utah, nơi mà không ai thấy sự hiện diện của nó.
Có nhiều thay đổi diễn ra kể từ đêm hôm đó năm 2008 khi tôi cảm thấy như bị xé toạc làm 2
Tôi vẫn tiếp tục thực hiện bộ phim đó.
Đó là 1 bộ phim tài liệu, tên là "Màu đen mới" nó cho thấy cộng đồng Mỹ gốc Phi đang vật lộn với vấn đề quyền của gay trong ánh sáng của cuộc vận động đám cưới gay và điều này đấu lại ý nghĩa của của quyền dân chủ
Và tôi muốn nói rằng 1 trong số những sự thay đổi đáng kinh ngạc và như là may mắn hoặc chính trị sẽ có. 1 đấu trường hôn nhân đã bắt đầu tăng tốc, lần này tại Maryland, nơi người Mỹ gốc Phi chiếm 30% cử tri.
và sự căng thẳng giữa quyền gay và quyền dân chủ bắt đầu nổi lên 1 lần nữa và tôi thật may mắn chứng kiến cách mà 1 số người kết nối giữa các cuộc vận động lần này
Đây là clip của Karess Taylor-Hughes và Samantha Masters, 2 nhân vật trong phim, và họ ra đường phố Baltimore và cố gắng thuyết phục các cử tri tiềm năng.
(Video) Samantha Masters: Đấy là những gì đang diễn ra, đây là 1 người đáng kính.
Ok, anh đã đăng kí bầu cử chưa?
Man: Chưa. KTH: Anh bao nhiêu tuổi?
Man: 21 KTH: Bạn nên đăng kí bầu cử
Chúng tôi sẽ giúp bạn đăng kí.
Man: Tôi không bầu cho bọn gay.
SM: Tại sao vậy? Man: Tôi không thích.
Điều đó không hay ho gì.
Man: Điều gì làm cô bị gay? SM: Thế điều gì làm anh "thẳng"?
Thế điều gì làm anh "thẳng"?
Man 2: Không thể trả lời câu hỏi đó (Cười) KSM: Tôi từng không có quyền lợi như anh, nhưng tôi biết 1 người da đen như anh đã đứng lên cho phụ nữ như tôi. Tôi biết tôi có cơ hội tương tự.
Thế nên , là 1 người da đen, anh có cơ hội đứng lên ủng hộ người khác.
Cho dù gay hay không, Đây là những anh chị em ngoài kia và họ cần anh đại diện
Man 2: Cô là ai mà nói người này không thể quan hệ với người kia không thể yêu người khác?
Họ không có quyền.
Không ai có quyền nói, cô không thể kết hôn cô gái trẻ kia.
Ai có quyền? không ai.
SM: Nhưng anh có biết?
Đất nước ta đặt quyền lực vào anh vì thế chúng tôi cần anh đi bầu cử cho số 6.
Man 2: Tôi hiểu rồi.
SM: bầu cho số 6, ok? Man 2: Tôi biết.
KSM: Được rồi, các anh đều cần giờ tình nguyện?
Anh cần? được, các anh luôn có thể đi tình nguyện với chúng tôi để có giờ tình nguyện
các anh đều muốn?
Chúng tôi cho các anh.
và pizza. (cười) (vỗ tay) Yoruba Richen: Cám ơn.
Clip này thật tuyệt khi chúng tôi lưu lại những gì chúng tôi đang làm phim nó cho thấy Karess hiểu về lịch sử vận động quyền dân chủ như thế nào nhưng cô ấy không bị giới hạn
cô không giới hạn với người da đen
Cô xem nó như 1 kế hoạch chi tiết để mở rộng quyền gay và les
Có thể vì còn trẻ, khoảng 25 Cô ấy làm điều đó dẽ dàng hơn nhưng sự thật cử tri Maryland đã thông qua sửa đổi bình đẳng hôn nhân và lần đầu tiên bình đẳng hôn nhân được trực tiếp bầu và thông qua bởi cử tri.
người Mỹ gốc phi ủng hộ nó ở mức cao chưa từng thấy.
Đêm đó là 1 bước ngoặt năm 2008 khi Dự thảo 8 được thông qua.
Như thể là 1 đòn bẩy.
Chúng tôi trong cộng đồng LGBT đi từ bị xem là bệnh tật , nguyền rủa, tôi phạm tới được xem như một phần của nhiệm vụ nhân loại cho phẩm giá và bình đẳng.
Chúng tôi từ phải giấu đi giới tính để duy trì công việc và gia đình tới 1 nơi ngồi cùng bàn với tổng thống và kêu gọi tại nhiệm kì 2
Tôi chỉ muốn đọc lại những gì ông ấy nói tại lễ nhận chức nhiệm kì 2 "Chúng tôi tuyên bố hôm nay Bằng chứng thật nhất đó là mọi chúng tôi đều sinh ra bình đẳng
Đó là ngôi sao dẫn dắt chúng ta như là đã dẫn dắt tổ tiên ta vượt qua Seneca Falls và Selma và Stonewall
Bây giờ chúng tôi biết mọi thứ không hoàn hảo, nhất là khi bạn nhìn vào những gì đang diễn ra với vấn đề quyền LGBT toàn cầu nhưng nó nói lên chúng ta đã đi xa thế nào khi ngài tổng thống đặt cuộc đấu tranh tự do gay trong hoàn cảnh của cuộc đấu tranh tự do lớn hơn của thời đại chúng ta: vận động quyền phụ nữ và vận động quyền dân chủ
Phát biểu của ông không chỉ chứng minh sự liên đới giữa những cuộc vận động mà còn là sự vay mượn và truyền cảm hứng lẫn nhau giữa chúng
Nên như Martin Luther King học hỏi và vay mượn từ chiến thuật của Gandhi về sự bất phục tùng và không bạo lực 1 cách văn minh mà trở thành nền tảng của vận động quyền dân chủ vận động quyền gay chứng kiến những gì hiệu quả trong vận động quyền dân chủ, và họ sử dụng vài chiến thuật tương tự để đạt được kết quả nhanh hơn.
Có thể 1 lý do khác cho sự tiến triển nhanh chóng của vận động quyền gay
Khi rất nhiều trong số chúng ta tiếp tục sống trong môi trường chủng tốc tách biệt những người LGBT ở khắp nơi.
Chúng tôi ở cộng đồng đô thị và nông thôn cộng đồng của sắc màu, dân nhập cư nhà thờ, đền thờ và giáo đường do thái
Chúng tôi là mẹ và anh và chị và con trai.
Và khi người mà bạn yêu quý hoặc 1 thành viên gia đình công khai thì bạn sẽ dễ dàng ủng hộ họ với sự tìm kiếm cho bình đẳng
Và thực tế, vận động gay quyền đòi hỏi chúng tôi phải ủng hộ công bằng và bình đẳng với một không gian tình yêu
Đó là món quà lớn nhất, vĩ đại nhất mà cuộc vận động cho ta
Nó đòi hỏi chúng tôi phải sử dụng những gì phổ thông và thân mật nhất: tình cảm anh chị em và hàng xóm
Tôi chỉ muốn kết với 1 trích đoạn bới 1 trong những chiến binh cho sự tự do vĩ đại nhất người mà đã khuất, Nelson Mandela của Nam Phi
Nelson Mandela đã dẫn dắt Nam Phi sau bóng đen và tàn tàn bạo của chuỗi ngày Apartheid và ra khỏi tro tàn của sự hợp pháp phân biệt chủng tộc, Ông đã dẫn dắt Nam Phi trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới cấm phân biệt xu hướng tính dục trong hiến pháp
Madela nói "Để tự do, không chỉ đơn giản là tháo bỏ xiềng xích, mà là sống 1 cách tôn trọng và đảm bảo sự tự do của người khác"
Thế nên khi những cuộc vận động này tiếp tục và khi sự đấu tranh tự do trên thế giới tiếp diễn hãy ghi nhớ chúng không chỉ kết nối mà còn hỗ trợ và tăng cường lẫn nhau cho chúng ta chiến thắng thật sự
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi sinh ra trong một thị trấn bé xíu ở bang Victoria.
Tôi lớn lên trong điều kiện nuôi dạy bình thường.
Tôi đi học, chơi với bạn bè, cãi cọ với các em gái.
Tất cả đều rất đỗi bình thường.
Khi tôi lên 15, công chức địa phương đến gặp cha mẹ tôi và bày tỏ ý muốn đề cử tôi nhận giải thành tựu vì cộng đồng.
Cha mẹ tôi nói rằng: "Hm, thật tuyệt làm sao, nhưng có một thực tế rõ ràng,
rằng con bé chẳng có thành tựu nào cả. (Cười) Họ nói đúng, bạn biết đấy.
Tôi tới trường, đạt điểm tốt, tôi có công việc bình thường sau giờ học, tại tiệm làm tóc của mẹ tôi, tôi dành nhiều thời gian xem phim "Buffy the Vampire Slayer" và "Dawson's Creek."
Vâng, tôi biết. Thật là ngược ngạo.
Nhưng họ nói đúng.
Tôi chưa từng làm điều gì khác thường cả.
Tôi chưa từng làm điều gì được xem là thành tựu nếu như không tính đến sự tàn tật của mình.
Nhiều năm sau, tôi đi dạy tại một trường trung học ở Melbourne khi dạy được khoảng 20 phút về nghiên cứu pháp luật một cậu nhỏ giơ tay: "Cô ơi, khi nào thì cô phát biểu?"
"Bài phát biểu nào vậy?
", tôi hỏi. Tôi đã nói với chúng về luật chống phỉ báng được khoảng 20 phút.
Thằng bé trả lời: "Đại loại là bài nói chuyện truyền cảm hứng.
Khi ai đó ngồi xe lăn đến trường, họ thường nói những thứ truyền cảm hứng?"
(Cười lớn) "Thường là ở trong hội trường lớn"
Đó là lúc tôi nhận ra: Những đứa trẻ chỉ biết rằng những người tàn tật là những đối tượng truyền cảm hứng.
Với đứa trẻ này, không phải lỗi của nó, điều này đúng với nhiều người.
Với nhiều người chúng ta, người tàn tật không phải giáo viên hay bác sĩ hay thợ làm móng.
Chúng tôi không phải người thật.- mà là người để truyền cảm hứng.
Thực tế là, việc tôi đứng trên sân khấu này trên chiếc xe lăn này, bạn chắc hẳn cũng mong tôi sẽ truyền cảm hứng cho bạn. Phải không? (Cười lớn) Yeah.
Vâng, thưa quý ông quý bà, tôi e rằng tôi sẽ làm mọi người tổn thương trầm trọng.
Tôi không ở đây để truyền cảm hứng.
Tôi ở đây để nói với bạn rằng ta đã bị lừa về sự tàn tật.
Ta đã bị lừa rằng sự tàn tật là Điều Xấu, viết hoa chữ Đ và X.
Một điều xấu, và sống trong cơ thể tàn tật làm bạn trở nên cá biệt.
Đó không phải là điều xấu, và nó không biến bạn thành cá biệt,
Vài năm gần đây, ta đã có thể truyền bá sự lừa dối này thậm chí là còn xa hơn thông qua phương tiện truyền thông đại chúng.
Bạn có thể đã thấy những thứ thế này: Khiếm khuyết duy nhất trong cuộc sống
là một thái độ tồi." Hoặc: "Sự biện minh của bạn
không có giá trị." Thật vậy. Hay "Trước khi từ bỏ, hãy cố gắng!"
Đây chỉ là một vài ví dụ, có rất nhiều hình tương tự ngoài kia.
Bạn có thể thấy một bé gái không có tay vẽ một bức tranh với cây bút chì trên miệng.
Bạn có thể thấy một đứa trẻ chạy trên đôi chân giả bằng sợi carbon.
Những hình ảnh này, rất nhiều ngoài kia, chúng tôi gọi là "phim heo" truyền cảm hứng.
(Cười lớn) Tôi sử dụng từ "phim heo" một cách có chủ ý, bởi vì họ sử dụng một nhóm người cho lợi ích của một nhóm khác.
Trong trường hợp này, họ dùng người tàn tật cho lợi ích của nhóm người không tàn tật.
Mục đích của những hình này là để truyền cảm hứng, khuyến khích bạn từ đó, ta có thể nhìn vào họ và nghĩ: "Vâng, dù cuộc sống của tôi có tệ thế nào, nó có thể đã tệ hơn.
Mình có thể đã là người đó"
Nhưng nếu bạn là những người đó thì sao?
Tôi đã không thể đếm xuể số lần bị người lạ tiếp cận nói với tôi là họ nghĩ tôi can đảm hay truyền cảm hứng, chuyện này xảy ra từ rất lâu trước khi tôi có lí lịch công khai.
Họ như thể chúc mừng tôi vì nỗ lực thức dậy vào buổi sáng và nhớ được tên của mình. (Cười lớn) Cái này là khách quan.
Những hình ảnh dùng người tàn tật cho lợi ích của người bình thường.
Họ ở đó nên bạn có thể nhìn vào họ và nghĩ rằng vấn đề không quá tệ với mình, để quẳng đi nỗi lo sợ.
Thực ra, cuộc sống của người tàn tật hơi khó khăn một tí.
Chúng tôi phải vượt qua một vài điều.
Nhưng những điều mà chúng tôi đang vượt qua không như bạn nghĩ.
Không có vấn đề gì với cơ thể của chúng tôi.
Tôi dùng từ "người tàn tật" là có chủ ý, bởi vì tôi khá bất ngờ với hình mẫu xã hội về sự tàn tật, rằng chúng tôi tàn tật bởi cách nhìn nhận của xã hội hơn là vì thân thể và sự chuẩn đoán của chính mình.
Tôi sống với thân thể này trong thời gian dài
và khá là thích nó.
Nó làm những thứ mà tôi muốn nó làm, và tôi học cách tận dụng nó, như bạn, đó là vấn đề của những đứa trẻ trong hình.
Chúng chẳng làm điều gì khác thường cả.
Chúng chỉ sử dụng thân thể của chúng một cách tối ưu nhất mà thôi.
Có công bằng không khi nhìn nhận chúng theo cách mà ta thường làm, khi chia sẻ những hình ảnh này?
Mọi người, khi họ nói: "Bạn là nguồn cảm hứng" họ có ý khen ngợi.
Và tôi biết vì sao nó xảy ra.
Bởi vì sự lừa dối đó, vì ta đã gieo rắc sự lừa dối rằng tàn tật khiến bạn đặc biệt.
Thực tế không phải vậy.
Tôi biết bạn nghĩ gì.
Tôi đứng trên này chối từ sự truyền cảm hứng, và bạn nghĩ: "Ôi, Stella, không phải đôi khi bạn lấy cảm hứng từ một số điều sao?
Có chứ.
Tôi luôn học hỏi từ những người tàn tật khác.
Tôi không học được rằng mình may mắn hơn, dù là có.
mà thay vào đó là ý tưởng thiên tài: dùng kẹp thịt nướng để nhặt những thứ mà tôi đánh rơi. (Cười lớn) Tôi học được mẹo sạc pin điện thoại từ pin của xe lăn.
Thiên tài.
Chúng tôi học hỏi từ thế mạnh và sức chịu đựng của nhau, chứ không phải chống lại thân thể hay triệu chứng. nhưng mà chống lại một thế giới mà cá biệt hoá và khách quan hoá chúng tôi.
Tôi nghĩ rằng sự dối trá mà ta gieo rắc về sự tàn tật là sự bất công to lớn nhất.
Nó khiến cuộc sống của chúng tôi trở nên khó khăn hơn.
Và câu nói: "Khiếm khuyết duy nhất trong cuộc sống là một thái độ tồi," lí do thật là vớ vẩn bởi vì nó không đúng, bởi vì hình mẫu xã hội về sự tàn tật là sai.
Cười vào bậc thang không biến nó thành con đường.
Không bao giờ. (Cười lớn) (Vỗ tay) Cười vào màn hình ti vi cũng không thể làm phụ đề xuất hiện
Không ai đứng giữa hiệu sách và lan truyền thái độ tích cực sẽ biến tất cả những quyển sách thành sách chữ nổi.
Không thể nào.
Tôi muốn sống trong một thế giới nơi người tàn tật - không là ngoại lệ, mà là chuẩn mực.
Tôi muốn sống trong một thế giới nơi bé gái 15 tuổi ngồi trên giường xem phim "Buffy the Vampire Slayer" không được xem như là "có thành tựu" vì nó chỉ đang ngồi xem phim.
Tôi muốn sống trong thế giới nơi ta bày tỏ sự tôn trọng đối với người tàn tật như thể chúc mừng họ tự ra khỏi giường và nhớ được tên mình vào buổi sáng
Tôi muốn sống trong thế giới nơi ta trân trọng những thành tựu thực của người tàn tật, tôi muốn sống trong thế giới nơi một đứa trẻ 11 tuổi ở trường trung học Melbourne không bất ngờ khi cô giáo của nó ngồi trên một chiếc xe lăn.
Sự tàn tật không khiến bạn trở thành ngoại lệ, nhưng chất vấn bản thân về nó sẽ khiến bạn trở thành ngoại lệ.
Cảm ơn
(Vỗ tay)
Chưa đầy một năm sau ngày 11 tháng Chín, tôi viết về các vụ nổ súng và giết người, cho tờ Chicago Tribune công việc để lại cho tôi cảm giác đen tối và trầm cảm.
Từng tham gia hoạt động xã hội thời Đại học, tôi quyết định vận động chống lại các thí nghiệm trên động vật.
Tôi nghĩ rằng đây sẽ là cách an toàn để làm những việc có ý nghĩa, không ngờ rất xui xẻo, tất cả chúng tôi đều bị bắt.
Cảnh sát chụp được tấm ảnh mờ này lúc tôi đang cầm tờ rơi, đây là bằng chứng.
Tôi được miễn tố, nhưng vài tuần sau hai nhân viên FBI tới gõ cửa nhà, họ bảo rằng nếu tôi không nhận làm do thám trong nhóm phản đối, họ sẽ đưa tôi vào danh sách những kẻ khủng bố.
Tôi đã không chùn bước, nhưng bàng hoàng, và khi đã bớt sợ, tôi quyết tìm cho ra nhẽ tại sao người hoạt động về động vật và môi trường chưa từng làm tổn thương ai lại có thể là mối đe dọa khủng bố số một mà FBI lo ngại.
Vài năm sau, tôi được mời đến làm chứng trước Quốc hội về báo cáo của mình, tôi nói với các nhà lập pháp rằng có người đã chấp nhận nguy hiểm tính mạng để bảo vệ rừng, ngăn chặn đặt ống dẫn dầu.
Trên thực tế, họ lấy thân mình đặt giữa con cá voi và ngọn lao móc.
Đây là những người bình thường, giống như những người phản đối tại Ý này đã trèo lên hàng rào thép gai để cứu những con chó khỏi bị đưa ra làm thí nghiệm.
Phong trào này rất có hiệu quả và được nhiều người ủng hộ, nên vào năm 1985, những người đối nghịch gọi họ là kẻ khủng bố về môi trường, hòng xuyên tạc.
Những công ty này vận động cho đạo luật mới. Như Đạo luật Chống Khủng bố Doanh nghiệp liên quan đến Loài vật coi người hoạt động môi trường là khủng bố vì hoạt động của họ gây lỗ cho công ty.
hầu hết mọi người chưa bao giờ nghe thấy luật này, kể cả các nghị sỹ Quốc hội.
Chưa đến 1% nghị sỹ có mặt trong phòng khi Quốc hội thông qua đạo luật.
Những người khác đang khánh thành một đài kỷ niệm mới.
Người ta khen ngợi Dr. King nhưng tinh thần hoạt động của ông lại bị coi là hành vi khủng bố nếu để bênh vực những con vật hoặc bảo vệ môi trường.
Những người ủng hộ đạo luật cho rằng cần thiết phải đối phó những kẻ cực đoan: kẻ phá hoại, đốt phá, cấp tiến.
Những công ty như TransCanada đã báo cảnh sát với lời lẽ như thế để đối phó với người phản đối bất bạo động như những kẻ khủng bố.
Tài liệu huấn luyện của FBI về khủng bố môi trường không nói về bạo lực, mà về quan hệ công chúng.
Ngày nay, tại nhiều nước các tập đoàn đang thúc đẩy thông qua các đạo luật không cho chụp ảnh cảnh ngược đãi loài vật trong trang trại của họ.
Luật mới nhất được ban hành 2 tuần trước tại Idaho và hôm nay, chúng tôi gửi đơn kiện coi đây là vi phạm hiến pháp vì nó đe dọa báo chí.
Vụ thứ nhất của kiểu bắt bớ bịt mồm, như người ta vẫn gọi, là với một phụ nữ trẻ tên Amy Meyer, Amy thấy người ta dùng máy xúc để đẩy một con bò bị ốm bên ngoài lò sát sinh khi đang đi ngoài phố.
Chị ấy đã làm việc ai trong chúng ta cũng sẽ làm: Ghi lại cảnh ấy.
Khi biết chuyện của chị, tôi bèn viết một bài, chỉ trong vòng 24 tiếng, nó gây chấn động công luận thế nên, công tố viên đã bãi mọi cáo buộc với chị ấy.
Rõ ràng, người ta coi việc phơi bày sự thật là mối đe dọa.
Qua Đạo luật Tự do Thông tin, tôi biết rằng Cơ quan chống khủng bố đang theo dõi những bài báo của mình, và những bài nói như thế này.
Cả quyển sách nhỏ mà tôi đã viết.
Họ nhận xét: "được viết rất hay và lôi cuốn."
(Vỗ tay) Như là quảng cáo cho cuốn sau, nhỉ?
Tất cả những việc họ làm là để khiến cho chúng ta sợ nhưng với tư cách một nhà báo, tôi tin tưởng vào sức mạnh giáo dục.
Vũ khí tốt nhất của chúng ta là ánh sáng mặt trời.
Dostoevsky viết rằng công việc của loài người là chứng minh anh ta là con người chứ không phải phím đàn piano.
Trong suốt lịch sử, những kẻ cầm quyền đã dùng nỗi sợ hãi để che dấu sự thật và bịt miệng những người bất đồng
Đã đến lúc chúng ta lên tiếng.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Bốn năm về trước, một nhà nghiên cứu về bảo mật, như hầu hết mọi người vẫn gọi, một hacker, đã phát hiện ra cách làm cho máy ATM tự động nhả tiền.
Tên ông ta là Barnaby Jack, và kỹ thuật này được gọi là "jackpotting" (trúng giải độc đắc).
Tôi có mặt ở đây, hôm nay vì nghĩ rằng chúng ta thật sự cần các hacker.
Barnaby Jack đáng ra có thể dễ dàng trở thành một tội phạm chuyên nghiệp, hoặc một James Bond bất lương với những kiến thức của ông ấy, thay vào đó, ông ta đã chọn cho thể giới thấy khám phá của mình.
Ông tin rằng đôi khi bạn phải phơi bày mối nguy hểm để tìm kiếm cách khắc phục.
Và tôi cũng nghĩ như vậy.
Đó là lý do tại sao tôi có mặt tại đây hôm nay.
Chúng ta thường khiếp sợ và bị mê hoặc bởi khả năng của các hacker ngày nay.
Họ khiến ta kinh sợ.
Nhưng lựa chọn của họ có những hậu quả sâu sắc tác động đến tất cả chúng ta.
Tôi ở đây hôm nay bởi vì tôi nghĩ ta cần đến các hacker, và họ có thể là hệ miễn dịch cho thời đại thông tin.
Đôi khi, họ làm ta phát mệt, nhưng họ cũng tìm thấy những mối đe dọa tiềm tàng trong thế giới của chúng ta, và khiến chúng ta phải sửa chữa nó.
Tôi biết rằng tôi có thể bị hack vì đưa ra cuộc nói chuyện này, vậy hãy để tôi giúp bạn tiết kiệm sức lực.
Trên TED, đây là tấm ảnh đáng ngượng nhất của tôi.
Sẽ khó để bạn tìm ra tôi trong đó, vì tôi trông khá giống một thằng con trai đứng ở bên hông.
Lúc đó, tôi trông giống một đứa mọt sách đến nỗi lũ con trai trong đội Dungeons & Dragons cũng không cho tôi tham gia.
Đây là tôi lúc đó, nhưng đây là người mà tôi muốn trở thành: Angelina Jolie.
Đóng vai Acid Burn trong bộ phim năm 95 "Hackers"
Cô ta đẹp và có thể trượt băng, nhưng là một hacker, cô trở nên uy quyền.
Và tôi chỉ muốn được như cô ấy, vì vậy, tôi bắt đầu dành nhiều thời gian cho các phòng chat và diễn đàn về hacker.
Tôi nhớ một đêm nọ, tôi tìm thấy một đoạn code PHP.
Tôi không biết nó để làm gì, nhưng tôi đã copy-paste nó và sử dụng nó để thâm nhập vào một website được bảo vệ bằng password giống như thế đó.
Một chiếc chìa khóa thần kỳ.
Một thủ thuật đơn giản, và lúc đó tôi chỉ là một đứa nhóc tập viết code, nhưng với tôi, thủ thuật đó, giống như thế này, như thể khám phá ra khả năng vô hạn từ các ngón tay của mình.
Đây là luồng năng lượng mà các hacker cảm thấy
Những kẻ quái gở, giống như tôi phát hiện ra rằng họ đã tiếp cận được siêu năng lực. đòi hỏi sự khéo léo và sự kiên trì của trí tuệ, thật may mắn là không phải kiểu của người nhện.
Nhưng năng lực to lớn phải đi kèm với trách nhiệm to lớn, và các bạn thường nghĩ rằng nếu có những năng lực đó, ta sẽ chỉ dùng chúng cho mục đích tốt.
Nhưng nếu có thể đọc được email của người yêu cũ, hoặc thêm vài số 0 vào tài khoản ngân hàng,
bạn sẽ phải làm gì?
Thực tế, nhiều hacker không cưỡng lại được các cám dỗ này, và như vậy, họ chịu trách nhiệm ít nhiều về hàng tỉ đô la thất thoát mỗi năm thông qua lừa đảo, malware hoặc đánh cắp thông tin nhận dạng, vốn là một vấn đề nghiêm trọng.
Nhưng có những hacker khác, chỉ thích chọc phá và chính xác là những hacker này có thể tìm ra những yếu điểm trong thế giới chúng ta và khiến ta phải sửa chữa nó.
Sự việc xảy ra vào năm ngoái khi một nhà nghiên cứu báo mật khác tên là Kyle Lovett phát hiện ra một lỗ hổng trong thiết kế của một vài thiết bị router không dây ở nhà hoặc ở văn phòng bạn.
Anh ta chỉ ra rằng một người có thể kết nối từ xa đến các thiết bị này qua Internet và download các tài liệu từ ổ cứng gắn với các router này, không cần mật khẩu.
Anh ta đã báo cho công ty, dĩ nhiên rồi, nhưng họ đã phớt lờ báo cáo của anh.
Có lẽ họ nghĩ việc truy cập chung này là một tiện ích, chứ không phải là lỗi, cho đến cách đây 2 tháng một nhóm hacker sử dụng nó để truy cập các tập tin cá nhân.
Họ không lấy trộm bất cứ thứ gì
mà chỉ để lại lời nhắn: Router và tài liệu của các bạn có thể bị xâm nhập bởi bất kỳ ai.
Đây là những gì bạn có thể làm để sửa chữa
Chúng tôi hy vọng đã giúp được cho các bạn.
Truy cập vào tập tin của người khác như vậy, họ đã phạm luật, nhưng họ cũng buộc công ty đó sửa lỗi sản phẩm.
Việc làm sáng tỏ các yếu điểm là một hành động được gọi là công khai toàn bộ trong cộng đồng hacker, và điều đó gây tranh cãi, nhưng nó làm tôi nghĩ cách các hacker có một tác động liên đới lên công nghệ chúng ta sử dụng mỗi ngày.
Đây là những gì Khalil đã làm.
Khalil là hacker người Palestine đến từ ngân hàng West Bank, anh ta đã tìm thấy một lỗ hỏng bảo mật nghiêm trọng trên Facebook anh ta đã cố trình báo qua chương trình phát hiện lỗi của công ty.
Đây thường là những khuyến khích mà các công ty dùng để thưởng cho các hacker khi công bố điểm yếu mà họ tìm thấy trong chương trình.
Tiếc thay, do một số thông tin sai lệch, báo cáo của anh ta đã không được thừa nhận.
Chán nản, anh ta tự dùng những khám phá của chính mình để viết lên tường của Mark Zuckerbeg.
Điều này khiến họ phải chú ý, tất nhiên rồi. và họ đã vá lỗi đó, nhưng vì anh ấy đã không báo cáo nó đúng cách, người ta từ chối trả tiền thưởng cho phát hiện đó của anh.
May mắn cho Khalil, một nhóm các hacker đã chú ý đến anh ta.
Họ đã quyên được hơn 13.000 đô-la để thưởng cho phát hiện này, dấy lên một cuộc tranh luận lớn trong ngành CNTT về việc làm thế nào có thể khuyến khích các hacker làm những điều đúng đắn.
Tôi nghĩ có một câu chuyện tuyệt vời hơn ở đây.
Thậm chí, các công ty được thành lập bởi các hacker, giống như Facebook, vẫn có một mối quan hệ phức tạp khi nói đến hacker.
Và như vậy, với các tổ chức bảo thủ hơn, họ cần thời gian để sự thích ứng để kết hợp văn hóa hacker và sự sáng tạo hỗn độn đi kèm với nó.
Tôi nghĩ điều đó đáng để nỗ lực, bởi thay vì, đối chọi với các hacker một cách mù quáng, hãy chống lại sức mạnh không thể kiểm soát bằng cái giá của sự đổi mới ngột ngạt và kiến thức giới hạn.
Đó là những điều sẽ quay trở lại và làm bạn khó chịu.
Điều đó còn đúng hơn nếu chúng ta săn đuổi các hacker sẵn lòng đánh đổi tự do của chính mình cho những ý tưởng như sự tự do trên web, đặc biệt trong thời đại này, hôm nay chẳng hạn, khi các chính phủ, tập đoàn đấu tranh giành kiểm soát Internet.
Tôi sửng sốt khi thấy ai đó ở góc tối của mạng lưới máy tính toàn cầu lại có thể trở thành tiếng nói của đối phương, thậm chí cho cả tuyến phòng thủ cuối của nó, có lẽ vài người nào đó giống Anonymous, cái tên đình đám trong giới hacker toàn cầu.
Hoạt động toàn cầu của các hacker này ngày nay, không cần lời giới thiệu nào cả, nhưng 6 năm về trước họ không là gì ngoài một nhóm nhỏ trên Internet tập trung chia sẻ những hình ảnh các chú mèo vui tính và các chiến dịch chọc phá trên Internet.
Thời điểm chuyển đổi là vào đầu năm 2008 khi Giáo hội Scientology cố gắng xóa bỏ một vài đoạn video bị rò rỉ trên một vài website.
Đây là thời điểm mà Anonymous bị giả mạo trong bộ sưu tập ngẫu nhiên từ các cư dân Internet.
Hóa ra là, Internet không thích việc bạn cố xóa đi những thứ trên đó, và nó sẽ phản ứng lại với sự tấn công toàn cầu và những trò đùa phức tạp và một loạt các nhóm biểu tình được tổ chức khắp thế giới, từ quê nhà Tel Aviv của tôi tới Adelaide, nước Úc.
Điều này minh chứng rằng Anonymous và ý tưởng này có thể tập hợp quần chúng từ trên bàn phím cho đến đường phố, và đặt nền tảng cho hàng tá các tổ chức tương lai chống lại những bất công được thừa nhận trong thế giới trực tuyến và ngoài đời.
Từ đó, họ theo đuổi nhiều mục đích.
Họ hé lộ nạn tham nhũng, ngược đãi.
Họ hack cả Đức Giáo Hoàng và các chính trị gia, và tôi nghĩ tác động của chúng lớn hơn cả việc từ chối dịch vụ tấn công làm website sụp đổ, thậm chí làm rò rỉ những tài liệu nhạy cảm.
Tôi nghĩ rằng, giống như Robin Hood, họ đang làm công việc phân phối lại, nhưng cái họ theo đuổi không phải là tiền.
Không phải tài liệu của bạn mà thay vào đó là sự quan tâm.
Họ làm cho phong trào mà họ ủng hộ, được chú ý đến hoạt động như một cái kính phóng đại toàn cầu cho những vấn đề mà đáng ra chúng ta phải nhận thấy.
Họ đã bị gán cho nhiều cái tên từ tội phạm cho đến khủng bố, tôi không thể biện minh cho những biện pháp bất hợp pháp của họ, nhưng lý tưởng mà họ đang đấu tranh là những gì mà tất cả chúng ta đều phải bận tâm.
Thực tế là, hacker có thể làm được nhiều hơn là chỉ phá hoại.
Họ có thể đem mọi người đến với nhau.
Và nếu Internet không thích việc bạn cố xóa những thứ trên đó, hãy nhìn xem cái gì sẽ xảy ra khi bạn cố đóng cửa nó.
Điều này đã xảy ra tại Ai Cập vào tháng 1 năm 2011, và khi tổng thống Hosni Mubarak cố thực hiện một hành động dữ dội là đàn áp cuộc cách mạng đang nổi dậy trên đường phố Cairo, ông ta đã điều quân đội của riêng ông đi đóng cửa các nhà cung cấp dịch vụ Internet ở Ai Cập và buộc họ phải phá hủy về mặt vật lý cổng kết nối của quốc gia này với thế giới trong đêm đó.
Khi một chính quyền hành sự như thế, điều chưa từng xảy ra với các hacker, việc đó đã động chạm đến lợi ích bản thân của họ.
Các hacker giống như nhóm Telecomix đã tham gia hoạt động trên thực tế, giúp người dân Ai Cập vượt qua cơ quan kiểm soát sử dụng những thủ thuật khéo léo như mã Morse và các bộ thu phát sóng nghiệp dư.
Đó là cao điểm của kỹ thuật đơn sơ mà chính phủ đã không thể khóa được, nhưng khi net hoàn toàn bị tê liệt, Telecomix đã đưa vào những "tay máu mặt".
Họ tìm được những nhà cung cấp dịch vụ từ Châu Âu vẫn còn hạ tầng truy cập quay số bằng điện thoại hơn 20 năm tuổi.
Họ đã mở tới 300 đường dây loại này cho người dân Ai Cập sử dụng, cung cấp kết nối chậm nhưng cần thiết.
Nó chạy tốt.
Tốt đến nỗi có kẻ thậm chí đã dùng nó để tải về cả tập phim "How I Met Your Mother".
Nhưng trong khi tương lai của Ai Cập vẫn còn chưa ổn định, khi việc tương tự xảy ra tại Syria chỉ một năm sau đó, Telecomix đã được trang bị những đường dây Internet như thế này, và Anonymous, có lẽ là nhóm quốc tế đầu tiên chính thức tố cáo những hành động của quân đội Syria bằng cách xóa đi website của họ.
Với loại sức mạnh này, nó phụ thuộc vào việc bạn đứng về phía bên nào, bởi vì anh hùng của người này có thể trở thành kẻ xấu với người khác, và đó là Quân Đội Điện Tử Syria một nhóm hacker thân-Assad ủng hộ chế độ gây tranh cãi của ông ta.
Họ đã hạ bệ nhiều mục tiêu nổi tiếng cách đây vài năm, bao gồm cả tài khoản Twitter của Liên Hiệp Báo Chí, mà nhờ nó họ đã đăng tin về cuộc tấn công vào Nhà Trắng làm bị thương tổng thống Obama.
Tin này là giả, dĩ nhiên, nhưng kết quả là chỉ số Down Jones ngày hôm đó hạ thấp độ ngột, và rất nhiều người đã mất rất nhiều tiền.
Những việc thế này đang xảy ra trên khắp thế giới.
Từ những xung đột ở bán đảo Krưm cho đến Châu Mỹ Latinh, từ Châu Âu cho đến Mỹ, các hacker là một công cụ để xã hội, chính trị và quân đội sử dụng.
Cho dù là cá nhân hay nhóm, tình nguyện hay xung đột quân sự luôn có hacker ở mọi nơi.
Họ đến từ tất cả các tầng lớp xã hội, sắc tộc, tư tưởng, và giới tính.
Họ hiện định hình lại thế giới.
Các hacker đại diện cho một lực lượng đặc biệt cho sự chuyển dịch trong thế kỳ 21.
Bởi vì truy cập thông tin là một loại tiền tệ then chốt của quyền lực, mà các chính phủ muốn nắm quyền kiểm soát, bằng cách thiết lập các chương trình giám sát hoặc tương tự, việc mà họ cần đến các hacker, cách này hay cách khác.
Và như vậy, đó là mối quan hệ yêu-ghét lâu dài khi nói đến hacker, bởi vì chính những kẻ phỉ báng hack cũng có thể sử dụng nó một cách rộng rãi.
Cách đây 2 năm, tôi gặp Tướng Keith Alexander,
giám đốc NSA và chỉ huy toàn cầu của Mỹ, nhưng thay vì mặc đồng phục 4 sao của một vị tướng, ông ta chỉ mặc quần Jean và áo sơ mi.
Đó là ở DEF CON, hội nghị về hacker lớn nhất thế giới.
Có lẽ giống như tôi, tướng Alexander không xem họ là 12.000 tội phạm ở Vegas,
mà nhìn thấy được ở họ tiềm lực chưa được khai thác.
Thực tế, ông ta có mặt ở đó để tuyển mộ.
"Ngay tại căn phòng này", ông nói, "là các tài năng mà đất nước chúng ta cần".
Well, các hacker ở hàng ghế sau đáp lại, "Vậy thì đừng có bắt bớ chúng tôi".
(Vỗ tay) Thật vậy, trong nhiều năm, các hacker đã là người thua cuộc, nhưng dưới ánh sáng của sự hiểu biết ngày nay, ai là người đề phòng nhiều nhất trong thế giới online?
Qui luật của cuộc chơi giờ không còn rõ ràng nữa, nhưng các hacker có lẽ là những người duy nhất còn khả năng chấp nhận lời thách thức vượt qua các chính phủ và các tập đoàn dự trữ dữ liệu trên chính sân chơi của họ.
Với tôi, điều đó đại diện cho hy vọng.
Trong 3 thập kỉ trước, các hacker đã làm được rất nhiều việc, nhưng họ cũng ảnh hưởng đến các cuộc chiến tự do, đổi mới và tự do trên Internet, vậy nên tôi nghĩ đã đến lúc nên có cái nhìn tốt về cách chúng ta phác họa họ, bởi vì nếu cứ mong đợi họ là những kẻ xấu, thì làm sao họ trở thành những anh hùng?
Những năm trong thế giới hacker đã làm tôi nhận ra cả vấn đề lẫn vẻ đẹp của hacker: Họ chỉ không thể nhìn thấy một 'lỗ hỏng' trên thế giới và cứ để nó vậy.
Họ bị ép buộc trong cả việc khai thác hoặc cố làm thay đổi nó, và như vậy, họ tìm thấy khía cạnh dễ bị tấn công trong thế giới đổi thay chóng mặt của chúng ta.
Họ buộc chúng ta phải sửa chữa hoặc yêu cầu điều gì đó tốt hơn, và tôi nghĩ chúng ta cần họ chỉ để làm điều đó, bởi vì sau cùng, người muốn tự do không phải là thông tin mà là chính chúng ta.
Xin cám ơn mọi người rất nhiều.
Xin cám ơn. (Vỗ tay) Hãy hack hành tinh này!
Chào mừng tới buổi nói chuyện "Năm điều nguy hiểm bạn nên cho trẻ em làm."
Tôi không có con.
Tôi mượn con của bạn mình - vì vậy (Cười to) đừng quá để ý tới lời khuyên này.
Tôi là Gever Tulley.
Tôi là một nhà khoa học máy tính qua hợp đồng nhưng tôi là người sáng lập của một cái gọi là Trường Tinkering
Đó là một chương trình mùa hè nhằm giúp trẻ em học cách xây dựng những vật mà chúng nghĩ đến.
Vì vậy chúng tôi xây rất nhiều thứ Và tôi cho học sinh lớp hai sử dụng những công cụ xây dựng
Vậy nên nếu bạn đang nghĩ đến gửi con mình đến trường Tinkering chúng sẽ trở về nhà bầm tím, trầy xước và đầy máu.
Vì vậy, bạn biết đó, chúng ta sống trong một thế giới cố gắng thúc đẩy cho những điều luật an toàn trẻ em càng nghiêm khắc hơn
Có vẻ như không có giới hạn cho việc điên rồ những điều luật an toàn cho trẻ em sẽ trở nên như thế nào.
Chúng ta để cảnh báo ngộ đọc trên tất cả - từng mẫu phim nhựa được sản xuất ở Mỹ hay để bán với một sản phẩm ở Mỹ
Chúng ta để cảnh báo lên nắp cà phê để thông báo là bên trong sẽ nóng
Và chúng ta có vẻ nghĩ rằng bất kỳ sản phẩm nào nhọn hơn là 1 trái banh đánh gôn sẽ là quá nhọn cho trẻ dưới 10 tuổi
vậy nên khi nào thì xu hướng này mới dừng?
Khi chúng ta đến mọi ngõ ngách để loại trừ tất cả những vật nhọn từng chút một trên thế giới thì khi lần đầu tiên trẻ em tiếp xúc với bất kỳ vật nhọn nào hoặc không được làm ra từ nhựa tròn chúng sẽ tự làm tổn thương mình với nó
Vì vậy, với giới hạn của cái mà chúng ta nghĩ là khu an toàn cứ tiếp tục thu nhỏ, ta có thể ngăn chặn trẻ em khỏi những cơ hội quý giá để học cách tiếp xúc với thế giới xung quanh chúng
Và kể cả những cố gắng và dự định tốt nhất của ta đi chăng nữa, trẻ em sẽ vẫn luôn tìm cách làm những chuyện nguy hiểm nhất mà chúng có thể trong bất kỳ môi trường nào có thể được
Vì vậy dù cho cái tiêu đề mang tính gợi ý, bài nói chuyện này thật ra là về sự an toàn và về một vài điều đơn giản ta có thể làm được để dạy con mình trở nên sáng tạo, tự tin và có điều khiển với môi trường xung quanh chúng
Và cái mà tôi sẽ giới thiệu với bạn bây giờ là một trích dẫn từ một cuốn sách đang được viết
cuốn sách này được gọi là "50 Điều Nguy Hiểm"
Đây là năm điều nguy hiểm
Điều thứ nhất - chơi với lửa
Học cách điều khiển một trong những yếu tố căn bản của tự nhiên là một thời khắc quan trọng trong bất kỳ lịch sử cá nhân của đứa trẻ nào
dù chúng có nhớ hay không nó là một - nó là lần đầu tiên chúng ta thật sự trở nên điều khiển đối với một trong những vật kỳ bí
Những bí ẩn này chỉ được tiết lộ cho những người có cơ hội chơi với nó
Vậy nên, chơi với lữa.
Đây có lẽ là một trong những điều vĩ đại nhất con người khám phá được - lửa.
Từ việc chơi với nó, chúng ta học những nguyên tắc căn bản về lửa, từ việc nhận vào, sự đốt cháy, và sự thải ra khí.
Đây là ba yếu tố hoạt động của lửa mà bạn phải có để có thể điều khiển lửa tốt
Và bạn có thể nghĩ tới lửa bình mở như là một phòng thí nghiệm
Bạn không biết chúng sẽ học được gì từ việc chơi với nó Bạn biết đấy, cho chúng đùa nghịch với đồ chơi theo cách riêng của chúng và tin tôi đi
chúng sẽ học những thứ mà chúng không thể học được nếu chơi với đồ chơi Dora Nhà Thám Hiểm
Thứ 2 - sở hữu 1 cái dao bỏ túi.
Dao bỏ túi là những thứ ra đời từ sự tri thức văn hóa của chúng ta một thứ rất tệ hại.
(Cười) Cái đầu tiên - cái con dao bỏ túi là công cụ toàn cầu đầu tiên bạn được đưa cho.
Bạn biết không, một cái đồ lật chảo, một cái tua vít. một cái dao cạo.
Và nó là - nó là một công cụ mạnh mẽ và đầy quyền năng
Và trong nhiều văn hóa người ta đưa dao cho mình - như là, những đứa trẻ chập chững biết đi, chúng đã có dao.
Và những em bé Inuit cũng cắt vảy cá voi.
Tôi lần đầu thấy cái đó ở một liên hoan phim Canada năm lên 10, và nó để lại 1 ấn tượng khó quên, thấy trẻ em chơi với dao.
Và nó cho ta thấy là trẻ em có thể phát triển một nhận thức về bản thân thông qua công cụ từ một độ tuổi rất nhỏ.
Bạn đặt ra một số nguyên tắc rất đơn giản - luôn cắt xa khỏi người, giữ lưỡi dao bén, không bao giờ áp đăt nó - và những thứ này trẻ em có thể hiểu và luyện tập cùng
Và vâng, chúng sẽ cắt vào người
Tôi có một số vết thẹo rất khủng khiếp trên chân khi tự đâm vào mình
Nhưng bạn biết không, chúng còn nhỏ.
Tụi nó lành nhanh. (Cười) Thứ ba - ném lao.
Thì ra não chúng ta thật ra được thiết kế để ném đồ vật và, như là cơ bắp, nếu không sử dụng những phần của não, chúng sẽ trở nên vô dụng qua thời gian.
Nhưng nếu bạn luyện tập chúng bất kỳ cơ bắp nào cũng thêm sức mạnh vào cả hệ thống và điều đó cũng áp dụng cho não.
Vì vậy ném đồ vật đã được cho thấy là kích thích phần trước và một số phần sọ người, mà liên quan tới hoạt động nhìn, sự thấu hiểu 3D, và một số cấu trúc giải đáp vấn đề, vì vậy nó cho ta một giác quan - nó giúp ta phát triển kỹ năng quan sát và kỹ năng tiên đoán.
Và ném là một sự kết hợp của kỹ năng phân tích và cơ thể. vì vậy nó rất tốt cho đào tạo toàn cơ thể
Những loại luyện tập dựa trên mục tiêu cũng có thể giúp trẻ em phát triển khả năng tập trung và để ý Vì vậy nó rất tuyệt.
Thứ 4 - dụng cụ tháo ráp
Có một thế giới đầy những đồ vật thú vị bên trong máy rửa chén của bạn
Lần sau bạn chuẩn bị bỏ đi một vật dụng, đừng bỏ nó đi.
Hãy tháo dỡ nó ra với con bạn, hoặc gửi nó cho trường học của con bạn và tháo nó ra cùng chúng
Kể cả khi bạn không biết các phần đó là gì, phân vân chúng có thể dùng cho việc gì thì cũng là một sự luyện tập rất tốt cho trẻ để có một cái nhìn về việc là chúng có thể tháo đồ vật ra, và cho dù nó có phức tạp cỡ nào, thì chúng có thể hiểu một phần của đồ vật và điều đó nghĩa là cuối cùng,
chúng có thể hiểu tất cả, Cái sự hiểu ấy mới thật là đáng quý.
Vì vậy những hộp đen mà bạn sống với nó và coi nó như không thật ra là những đồ vật phức tạp do người khác làm ra và bạn có thể hiểu chúng.
Thứ 5 - đồ vật 2 phần.
Bỏ cái Luật Sao Chép Đồ Millennium Kỹ Thuật Số đi.
(cười) Có những luật đi ra ngoài quy định an toàn mà lại giới hạn khả năng tiếp xúc của ta với những thứ mà ta sở hữu - trong trường hợp này, công nghệ kỹ thuật số.
Nó là một bài tập đơn giản - mua một bài hát trên iTunes, viết nó ra một CD, rồi rip CD ra ngoài MP3 và chơi nó trên máy tính của bạn.
Bạn vừa phá vỡ một luật.
Theo lý thuyết thì RIAA có thể đến và bỏ tù bạn.
Đây là một bài học quan trọng cho trẻ em để hiểu - rằng một vài của những luật này có thể bị vi phạm một cách tình cờ và những luật này phải được hiểu thấu đáo.
Và nó là một cái gì đó ta có thể nói với con trẻ khi ta đang chơi đùa xung quanh đồ vật và tháo dỡ chúng ra và khi ta tháo chúng ra và dùng cho những mục đích khác -
và ta cũng đi ra ngoài và lái một chiếc xe.
Lái xe là - nó là một hành động thúc đẩy cho trẻ nhỏ. vì vậy đây là điều cuối cùng, (Cười) Với những bạn không thoải mái với việc phá luật, bạn có thể lái xe với con mình.
Đây là - đây là một giai đoạn cần thiết cho một đứa trẻ.
Điều này có thể xảy ra cùng lúc với lúc chúng bị gắn với những thứ như khủng long, với những thứ to lớn ở thế giới bên ngoài mà chúng đang cố hiểu
Xe hơi là một vật tương tự, và bạn có thể đi vào một cái xe và lái đi.
Và nó giống như là - nó cho bạn một cái điều khiển trên thế giới theo một cách mà thường là bạn - theo cách mà chúng không được cho.
Và - nó cũng hoàn toàn hợp pháp.
Kiếm một cái sân trống lớn, chắc chắn là không có gì trong đó và nó là đất riêng tư, và cho chúng lái xe của bạn.
Thật ra nó rất an toàn.
Và cũng rất vui cho cả nhà.
(Cười) Vì vậy, để xem sao. Tôi nghĩ vậy là đủ. Đó là số năm rưỡi. OK
Trong những ngày làm nghiên cứu sinh tiến sĩ, tôi đã từng bế tắc vô vọng.
Mọi hướng nghiên cứu của tôi đều dẫn vào ngõ cụt.
Dường như mọi giả định cơ sở không còn đúng nữa.
Tôi thấy mình như một phi công bay qua mây mù, và mất hết phương hướng.
Tôi chẳng thèm cạo râu nữa.
Không thể dậy vào sáng sớm.
Cảm thấy không xứng đáng khi bước qua cánh cổng đại học bởi tôi không phải Einstein hay Newton hay bất cứ nhà khoa học nào là chủ nhân của những kết quả được ghi nhận. Bởi trong khoa học, ta chỉ quan tâm đến kết quả, chứ không phải quá trình.
Rõ ràng, tôi không thể là một nhà khoa học.
Nhưng tôi đã có đủ hỗ trợ, đã vượt qua và khám phá ra một số điều mới mẻ về tự nhiên.
Đây là một cảm xúc tuyệt vời về sự điềm tĩnh, là người duy nhất trên thế giới biết được quy luật mới của tự nhiên.
Tôi bắt đầu dự án thứ hai trong đợt học tiến sĩ và chuyện đó lại xảy ra.
Tôi lại gặp bế tắc và lại vượt qua.
Và tôi bắt đầu nghĩ, có thể có một mô típ ở đây.
Tôi hỏi những người khác và họ nói: "Đúng rồi, điều tương tự cũng xảy ra với bọn tôi, có điều chẳng ai nói cho chúng tôi biết cả."
Chúng ta đều biết rằng khoa học như thể một chuỗi các bước logic giữa câu hỏi và câu trả lời, nhưng thực hiện nghiên cứu là việc hoàn toàn khác.
Cùng lúc đó, tôi còn học làm diễn viên ứng biến.
Ban ngày vật lý, ban đêm cười đùa, nhảy nhót, ca hát, chơi ghi-ta.
Bộ môn kịch ứng biến, cũng giống như khoa học vậy, đi tới nơi chưa biết, bởi bạn phải diễn một cảnh không đạo diễn, không kịch bản, không biết mình sẽ thể hiện gì hay những diễn viên khác sẽ diễn gì.
Nhưng không giống khoa học, trong kịch ứng biến, họ nói với bạn từ ngày đầu những gì sẽ diễn ra khi bạn lên sân khấu.
Bạn sẽ thất bại ê chề.
Bạn sẽ gặp bế tắc.
Chúng tôi tập tành tiếp tục sáng tạo bên trong ngõ cụt đó.
Ví dụ, chúng tôi có bài tập đứng trong một vòng tròn, mỗi người phải thực hiện một điệu nhảy tồi tệ nhất, và những người khác reo hò và cổ vũ bạn tiếp tục, ủng hộ bạn lên sàn diễn.
Khi trở thành giáo sư và hướng dẫn sinh viên của mình qua những dự án nghiên cứu, tôi lại nhận ra mình chẳng biết phải làm gì.
Tôi đã nghiên cứu hàng ngàn giờ các môn vật lý, sinh học, hóa học, nhưng không một giờ, một khái niệm nào về cách hướng dẫn, kèm cặp ai đó đi đến những nơi chưa khám phá, về động lực thúc đẩy.
Thế là tôi nhớ lại kịch ứng biến, và nói với các sinh viên ngay từ đầu về những gì sẽ xảy ra khi các em bắt đầu nghiên cứu, liên quan tới những tiên đoán của các em về nghiên cứu này sẽ ra thế nào.
Bởi vì, bất cứ nào của con người, ví dụ, tôi muốn chạm vào chiếc bảng đen này, bộ não, trước hết, sẽ xây dựng sơ đồ, dự đoán chính xác những gì cơ bắp sẽ làm trước khi tôi bắt đầu cử động bàn tay, và nếu tôi bị chặn lại, nếu sơ đồ của tôi không khớp với thực tại, sẽ dẫn tới căng thẳng, gọi là bất đồng về nhận thức.
Đó là lý do tại sao sơ đồ của bạn nên khớp thực tại.
Nhưng nếu bạn tin vào cách khoa học được dạy, tin vào sách vở, bạn có khả năng sẽ theo sơ đồ nghiên cứu sau đây.
Nếu A là câu hỏi, và B là câu trả lời, thì nghiên cứu là một đường thẳng.
Vấn đề là nếu một thí nghiệm không như ý, hoặc một sinh viên nản chí, điều đó sẽ được nhận thức như là thứ gì đó sai bét và gây nên căng thẳng tột độ.
Đó là lý do tại sao tôi dạy học sinh của mình một sơ đồ thực tế hơn.
Đây là một ví dụ về thực tế không giống với giản đồ của ta.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Vậy là tôi dạy cho các sinh viên một giản đồ khác.
Nếu A là câu hỏi, B là câu trả lời, giữ sáng tạo trên mây, và bắt đầu, và thí nghiệm không thành công, không thành công, không thành công, không thành công, cho đến khi đạt đến các cảm xúc tiêu cực nơi dường như cảm xúc cơ bản của bạn đã ngừng hoạt động, như có ai đó giật đi chiếc thảm dưới chân bạn.
Và tôi gọi nơi đó là đám mây.
Bạn có thể bị lạc trong đám mây trong một ngày, một tuần, một tháng, một năm, cả sự nghiệp, nhưng đôi khi, bạn đủ may mắn, có đủ sự hỗ trợ, và có thể nhìn thấy những gì trong tay, hoặc trù tính trong hình dạng của đám mây, một câu trả lời mới, C, và bạn quyết định tiến tới nó.
Thí nghiệm rồi cũng thành công, bạn tới đó và nói với tất cả mọi người về điều này bằng cách xuất bản tài liệu nói về từ A chỉ tới C, đó là một cách tốt để truyền thông chừng nào bạn còn nhớ con đường dẫn tới đó.
Đám mây này là phần cố hữu của nghiên cứu, phần cố hữu trong thủ thuật của chúng tôi bởi chúng canh gác tại biên giới.
Nó canh gác tại biên giới giữa sự biết và không biết, bởi để khám phá ra thứ gì đó thực sự mới mẻ, ít nhất một trong các giả định cơ sở của bạn phải thay đổi, điều đó có nghĩa là làm việc trong khoa học khá là anh hùng
Mỗi ngày, ta cố mang mình tới biên giới đó, đối diện với đám mây.
Bây giờ, tôi đặt B trong vùng đất của hiểu biết, bởi ta biết về nó ngay từ lúc bắt đầu, nhưng C luôn luôn hấp dẫn và quan trọng hơn B.
Vậy B là cốt yếu để khởi hành, nhưng C lại sâu sắc hơn rất nhiều, và đó là điều tuyệt vời trong nghiên cứu.
Bây giờ, về cụm từ này, đám mây, đã được biến đổi trong nhóm nghiên cứu của chúng tôi, bởi các sinh viên đến với tôi và nói: "Thầy Uri, em đang trong đám mây," "Tuyệt, em sẽ phải khổ sở.
", tôi đáp. (Tiếng cười) Nhưng tôi khá là vui, bởi chúng tôi có thể đang ở gần đường biên giữa sự biết và không biết, và có cơ hội khám phá ra một thứ mới mẻ thực sự, bởi chúng tôi xem sự tồn tại của đám mây là bình thường, là thiết yếu, và thực sự đẹp. Chúng ta có thể gia nhập Hội Cảm Kích Đám mây, để nó giải độc cho cái cảm giác tội lỗi khi thất bại.
Với tư cách người hướng dẫn, tôi biết phải làm gì, để tăng cường sự hỗ trợ của tôi cho sinh viên, bởi nghiên cứu tâm lý học cho thấy khi sợ hãi và thất vọng, tâm trí của bạn thu hẹp lại trong một cách nghĩ an toàn và bảo thủ.
Nếu muốn khám phá những con đường nguy hiểm cần thoát ra khỏi đám mây, bạn cần những cảm xúc khác -- đoàn kết, hỗ trợ, hi vọng -- những thứ đến từ kết nối với người khác, giống như kịch ứng biến vậy, trong khoa học, tốt nhất là hãy cùng nhau đi đến nơi không biết.
Nhận thức được về đám mây, bạn còn học được từ kịch ứng biến cách thức hiệu quả để có được cuộc bàn luận bên trong đám mây.
Dựa trên nguyên tắc căn bản của kịch ứng biến, kịch ứng biến, một lần nữa, lại giúp tôi.
Nó được gọi là nói "Vâng, và" trước lời mời của các diễn viên khác.
Nghĩa là chấp nhận lời đề xuất và xây dựng trên nó, nói "Vâng, và".
Ví dụ, nếu một diễn viên nói: "Đây là vực nước" và người khác trả lời: "Không, đó là sân khấu," ứng biến chấm dứt.
Nó kết thúc, và mọi người đều chán nản.
Cái đó gọi là chặn họng.
Nếu không chú tâm vào giao tiếp, những cuộc hội thoại khoa học có thể có rất nhiều trở ngại.
Nói "Vâng, và" giống như thế này.
"Đây là một vũng nước." "Vâng, và hãy nhảy vào"
"Nhìn kìa, có một chú cá voi! Hãy nắm lấy đuôi nó.
Nó sẽ kéo chúng ta lên mặt trăng!"
Nói "Vâng, và" bỏ qua sự chỉ trích trong nội tâm.
Chúng ta đều có sự chỉ trích nội tâm một kiểu bảo vệ để không bị nghĩ rằng mình thô tục, điên loạn hay bắt chước, khoa học đầy rẫy sự sợ hãi về việc trở thành kẻ bắt chước.
Nói "Vâng, và" bỏ qua sự chỉ trích nội tâm, giải thoát tiếng nói tiềm ẩn của sáng tạo, bạn thậm chí không biết rằng đã có nó, và chúng thường mang câu trả lời về đám mây.
Vậy đó, biết về đám mây và về cách nói "Vâng, và" làm cho phòng lab của tôi sáng tạo hơn.
Các sinh viên bắt đầu phát huy trên ý tưởng của nhau, chúng tôi làm nên những khám phá đầy ngạc nhiên trong giao diện giữa vật lý và sinh vật.
Ví dụ, chúng tôi đã mắc kẹt một năm trong mạng lưới sinh hóa phức tạp trong tế bào con người, và nói rằng: "Ta đang chìm sâu trong đám mây," và có một cuộc đối thoại sôi động một sinh viên của tôi - Shai Shen Orr đã nói: "Hãy vẽ nó lên giấy, cái mạng lưới này," thay vì: "Ta đã làm rất nhiều lần rồi và nó không cho kết quả," Tôi nói: "Vâng, và hãy dùng một mảnh giấy to." và rồi Ron Milo nói: "Hãy dùng một tờ giấy khổng lồ, loại giấy của kiến trúc sư, tôi biết in ở đâu," rồi chúng tôi in mạng lưới ra và quan sát, đó là lúc chúng tôi làm nên khám phá quan trọng nhất: một mạng lưới phức tạp thể hiện các chi tiết tương tác đơn giản lặp đi lặp lại như những họa tiết trên kính trang trí.
Chúng tôi gọi nó là họa tiết mạng lưới, mạch cơ bản giúp hiểu được sự logic trong cách tế bào ra quyết định trong tất cả sinh vật, bao gồm cơ thể chúng ta.
Không lâu sau, tôi bắt đầu được mời diễn thuyết trước hàng ngàn các nhà khoa học trên thế giới, nhưng nhận thức về đám mây và lời nói "Vâng, và" vẫn chỉ ở trong phòng lab của tôi, vì khoa học không nói về quá trình, hay bất cứ điều gì chủ quan, thuộc về cảm xúc.
Chúng ta nói về kết quả.
Vậy nên, chẳng thể nói ra trước hội nghị.
Đó là điều không tưởng.
Tôi thấy nhiều nhà khoa học bị mắc kẹt đến mức không một từ nào có thể diễn tả những gì họ thấy, suy nghĩ của họ bị bó hẹp trong phạm vi an toàn, khoa học của họ không phát huy tiềm năng, và họ phải chịu khổ sở.
Tôi từng nghĩ, chịu thôi.
Tôi sẽ cố làm phòng lab của mình sáng tạo nhất có thể, và nếu ai cũng làm thế, khoa học sẽ ngày một tốt lên.
Suy nghĩ đó bật lên trong đầu tôi trong một dịp tình cờ đi nghe Evel Fox Keller diễn thuyết về phụ nữ trong khoa học.
Cô ấy đã hỏi: "Tại sao không nói về những khía cạnh mang tính chủ quan và cảm xúc trong khoa học?
Không phải ngẫu nhiên. Nó là vấn đề về giá trị."
Bạn thấy đó, khoa học tìm kiếm tri thức khách quan và lý trí.
Đó là cái đẹp của khoa học.
Nhưng chúng ta còn ngầm định rằng những gì ta làm thường ngày để có được tri thức đó, là duy khách quan và lý trí, giống như ngài Spock trong phim Star Trek vậy.
Và khi dán nhãn một số thứ là khách quan và lý trí, mặt còn lại, cái chủ quan và cảm xúc tự động sẽ bị dán nhãn phi khoa học, phản khoa học hoặc đe dọa đến khoa học, và chúng ta chẳng thèm nhắc nó nữa.
Và khi nghe rằng khoa học có một văn hóa, mọi thứ bừng sáng trong tôi, bởi nếu khoa học có một văn hóa, văn hóa đó có thể được thay đổi, tôi có thể là một tác nhân làm thay đổi khoa học tuỳ theo sức của mình.
Thế là, ngay bài diễn thuyết sau đó, tôi đã nói về khoa học của tôi, nói về tầm quan trọng của sự chủ quan và cảm xúc trong nghiên cứu khoa học, và cách ta nên nói về chúng, rồi tôi nhìn vào khán giả, và họ lạnh lùng.
Họ không thể nghe những gì tôi nói qua 10 slide trình chiếu trước hội nghị.
Tôi cố lần nữa, lần nữa, hội nghị tới hội nghị nhưng vẫn không vượt qua.
Tôi lại ở trong đám mây.
Cuối cùng, tôi đã xoay xở để thoát khỏi nó sử dụng tài ứng biến và âm nhạc.
Từ đó về sau, mỗi hội nghị mà tôi tới, tôi nói một bài về khoa học và bài thứ hai, bài đặc biệt tên là "Tình yêu và sự sợ hãi trong phòng thí nghiệm," bắt đầu bằng một bài hát về nỗi sợ hãi lớn nhất của khoa học, đó là chúng ta lao động vất vả, chúng ta tìm ra thứ gì mới, và cuối cùng, ai đó xuất bản nó trước chúng ta.
Chúng ta gọi đó là bị hớt tay trên, và việc bị hớt tay trên rất tồi tệ.
Nó làm chúng ta e ngại nói với nhau, chẳng hay ho gì bởi chúng ta tới khoa học là để chia sẻ ý tưởng và học hỏi lẫn nhau, và thế là tôi hát một ca khúc buồn, được gọi là - (Vỗ tay)- "Thêm một lần đau" và tôi nhờ khán giả hát đệm cho tôi, và bảo họ: "Lời ca của các bạn sẽ là "Scoop,Scoop."" Như thế này: "Scoop, scoop"
"Tôi lại bị hớt tay trên. Scoop! Scoop!" Và rồi tiếp.
"Tôi lại bị hớt tay trên Scoop! Scoop! Tôi lại bị hớt tay trên Scoop! Scoop! Tôi lại bị hớt tay trên Scoop! Scoop! Tôi lại bị hớt tay trên Scoop! Scoop! Ôi mẹ ơi, sao mẹ không cảm thấy nỗi đau của con, Trời hãy giúp tôi, tôi lại bị nẫng tay trên." (Vỗ tay) Cảm ơn.
Cảm ơn vì đã hát đệm.
Thế là mọi người bắt đầu cười, thở, nhận ra rằng xung quanh, các nhà khoa học khác cũng có những vấn đề chung, chúng tôi bắt đầu nói về cảm xúc, chủ quan diễn ra trong nghiên cứu.
Tôi cảm thấy như sự cấm kỵ lớn được gỡ bỏ.
Cuối cùng, đã có thể nói về nó trong hội thảo khoa học.
Các nhà khoa học tiếp tục tạo nhóm trao đổi, họ gặp nhau đều đều và tạo nên không gian nói về cảm xúc và chủ quan khi hướng dẫn cũng như khi đi vào nơi không biết, thậm chí, mở các khóa học về quá trình nghiên cứu khoa học, về việc cùng nhau đi vào chốn không biết , và nhiều thứ khác.
Vậy, quan điểm của tôi là, giống như mỗi nhà khoa học đều biết về từ "nguyên tử," vật chất được cấu thành từ các nguyên tử, mỗi nhà khoa học cũng nên biết về "đám mây" và "Vâng, và," và khoa học sẽ trở nên sáng tạo hơn, tạo nên nhiều khám phá bất ngờ hơn vì lợi ích của tất cả chúng ta, và trở nên sôi động hơn nữa.
Điều tôi mong bạn ghi nhớ trong buổi nói chuyện này là lần tới khi gặp vấn đề mà bạn không thể giải quyết, trong công việc hoặc trong cuộc sống, hãy xem xét một từ: "đám mây."
Bạn có thể vượt qua đám mây, không đơn độc, mà với sự hỗ trợ của ai đó, nói "Vâng, và" với ý tưởng của bạn, để giúp bạn nói. "Vâng, và" với ý tưởng của chính mình, tăng thêm cơ hội cho bạn thoát khỏi đám mây, bạn sẽ tìm thấy khoảnh khắc của sự điềm tĩnh khi lần đầu tiên thoáng thấy khám phá bất ngờ của mình. điểm C của bạn.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Cách đây 6 tháng, tôi nhận được 1 e-mail từ 1 người đàn ông ở Israel người đã đọc sách của tôi, e-mail đó nói rằng: "Anh không biết tôi, nhưng tôi là anh em họ đời thứ 12 của anh".
"Tôi có một cây phả hệ với 80.000 người, trong đó có anh, Karl Marx, và một vài nhà quý tộc Châu Âu".
Lúc đó, tôi đã không biết phải làm gì.
Một phần trong tôi, như thể, được rồi, khi nào hắn ta sẽ yêu cầu tôi gửi 10.000 đô-la vào ngân hàng Nigeria của hắn?
Tôi cũng đã nghĩ, 80.000 họ hàng, liệu tôi có muốn điều đó ?
Việc có vài người thôi đã cho tôi đủ rắc rối.
Tôi sẽ không nói tên, nhưng bạn biết bạn là ai rồi đấy.
Một phần khác trong tôi nói rằng, điều này rất đáng ghi nhận.
Tôi đơn độc trong văn phòng, nhưng không hẳn thế.
Tôi có mối liên hệ với 80.000 người trên toàn thế giới, và đó là 4 Madison Square Gardens với đầy ắp họ hàng.
Một vài người trong số họ rất tuyệt, một số khác gây khó chịu, nhưng họ đều có mối liên hệ với tôi.
Vì thế, e-mail này đã thôi thúc tôi tìm hiểu sâu hơn về cây phả hệ, thứ mà tôi luôn nghĩ là lĩnh vực rất nghiêm túc và riêng biệt, hoá ra lại là một cuộc cách mạng hấp dẫn và cũng gây nhiều tranh cãi.
Một phần, vì những xét nghiệm ADN và gen, phần khác, là vì Internet.
Có một trang web sử dụng Wikipedia để tiếp cận cây phả hệ, hợp tác và khai thác nguồn lực cộng đồng, việc bạn sẽ làm là, tải cây phả hệ của gia đình bạn lên đó, trang web này sẽ tìm kiếm xem liệu A.J. Jacobs trong cây phả hệ của bạn có phải cũng là A.J. Jacobs trong cây phả hệ khác, nếu đúng thế, bạn có thể kết hợp kết hợp, kết hợp và kết hợp cho đến khi có được một cây phả hệ đồ sộ, khổng lồ với hàng ngàn người, hay thậm chí hàng triệu người.
Tôi ở trong một thứ mà Geni gọi là sơ đồ phả hệ thế giới, với không ít hơn 75 triệu người.
Và 75 triệu người đó có liên hệ máu mủ hay kết hôn, đôi khi là cả hai.
(Cười lớn) Có tại cả 7 châu lục, gồm cả Nam Cực.
Tôi ở trong đó. Nhiều bạn cũng vậy cho dù bạn có biết hay không, và bạn có thể thấy đường liên kết.
Đây là chị em họ của tôi Gwyneth Paltrow.
Cô ấy còn không biết tôi tồn tại, nhưng chúng tôi chính thức là anh em họ.
Chỉ có 17 đường liên kết giữa chúng tôi.
Và đây là anh em họ của tôi Barack Obama.
(Cười lớn) Ông ấy là cháu cố 7 đời của vợ của ba của chồng của bà dì đời thứ 5 của dì tôi, vì vậy, thực tế, ông ấy là anh tôi.
Một họ hàng khác của tôi, nam diễn viên Kevin Bacon -- (Cười lớn) -- anh ta là chồng của cháu của cháu ruột của chồng của cháu của vợ của cháu họ tôi.
Và đó là 6 mức của Kevin Bacon, cộng hay trừ đi một vài mức.
Tôi không khoe khoang, vì tất cả các bạn đều có người nổi tiếng và nhân vật lịch sử trong cây phả hệ gia đình, vì tất cả chúng ta đều có liên kết, 75 triệu người có vẻ nhiều, nhưng trong vài năm tới, có lẽ sẽ có một cây phả hệ với tất cả, hầu hết tất cả, 7 tỉ người trên trái đất,
Nhưng đó có thật sự là vấn đề?
Cái gì là quan trọng?
Tôi nghĩ là nó quan trọng, và tôi sẽ cho bạn biết lý do, rất nhanh thôi.
Thứ nhất, nó có giá trị khoa học.
Đây là một lịch sử chưa từng có của loài người, cho chúng ta một dữ liệu có giá trị về cách thức di truyền các loại bệnh, cách loài người di cư, ngay tại thời điểm này, một nhóm các nhà khoa học ở MIT đang nghiên cứu về cây phả hệ thế giới.
Thứ hai, nó làm sống lại lịch sử.
Tôi tìm ra, mình có mối liên hệ với Albert Einstein, tôi nói điều đó với đứa con 7 tuổi, và nó hoàn toàn bị thuyết phục.
Bây giờ, Albert Einstein không còn là một gã da trắng đã chết với mái tóc kì lạ nữa.
Ông ấy là chú Albert. (Cười lớn) Và con trai tôi muốn biết: "Ông đã nói gì? E = MC bình phương là gì?"
Không phải tất cả đều là tin tốt.
Tôi đã tìm được liên kết với Jeffrey Dahmer, sát thủ hàng loạt, nhưng tôi sẽ nói là nó ở bên phía vợ tôi.
(Cười lớn) (Vỗ tay) Tôi muốn làm rõ điều này. Xin lỗi nhé, vợ yêu.
Thứ 3, là sự liên kết lẫn nhau.
Chúng ta có cùng một tổ tiên, bạn không cần phải tin vào Kinh Thánh, nhưng khoa học nói về nhiễm sắc thể Y của Adam và Ty thể Eve, về cách đây 100.000 đến 300.000 năm trước.
Chúng ta đều có một ít ADN của họ trong người.
Họ là cụ-cụ-cụ-cụ-cụ-cụ-cụ-cụ-cụ-cụ-- tiếp tục như thế khoảng 7.000 lần nữa-- ông bà của chúng ta, điều đó nghĩa là, về nghĩa đen, chúng ta đều là anh em họ ruột của nhau, các ước tính có thể thay đổi, nhưng có lẽ anh em họ xa nhất mà bạn có trên Trái Đất là khoảng 50 đời.
Không chỉ chung tổ tiên, mà còn là con cháu.
Nếu bạn có con, và họ cũng có con, hãy xem hậu duệ của chúng ta sẽ được tích lũy nhanh thế nào.
Trong 10, 12 thế hệ, bạn sẽ có hàng ngàn, hàng triệu con cháu.
Thứ 4, một thế giới hữu tình hơn.
Tôi biết là luôn có những xích mích trong gia đình.
Tôi có 3 đứa con trai, và tôi thấy chúng đánh nhau.
Nhưng tôi nghĩ, vẫn còn một sự thiên vị để đối xử với gia đình tốt hơn với người lạ.
Tôi nghĩ, cây phả hệ sẽ là một tin xấu với những người cả tin, vì họ sẽ nhận ra rằng họ là anh em họ với hàng ngàn người trong bất cứ nhóm dân tộc nào mà họ có nảy sinh vấn đề, và khi nhìn lại lịch sử, sẽ thấy rất nhiều điều tồi tệ mà chúng ta đã làm với nhau bởi vì nhóm này nghĩ nhóm kia không giống con người, và bạn không thể làm thế nữa.
Chúng ta không chỉ cùng loài
mà còn cùng một gia đình.
Chúng ta có chung 99.9% ADN.
Và cuối cùng, thứ 5, hiệu ứng dân chủ hóa.
Một số cây phả hệ có một huyết thống ưu tú, như mọi người nói: "Ồ, tôi là hậu duệ của Nữ hoàng Mary xứ Scotland bạn thì không, nên bạn không thể gia nhập câu lạc bộ".
Sẽ rất khó để làm điều đó bây giờ, vì mọi người đều có liên quan.
Tôi là hậu duệ của Nữ hoàng Mary xứ Scotland -- bởi việc kết hôn, cũng vậy thôi.
Thật sự là một khoảng thời gian thú vị trong lịch sử của gia đình, vì nó đang thay đổi rất nhanh.
Đám cưới đồng tính và việc hiến tặng tinh trùng, những cuộc hôn phối với quy mô chưa từng có, điều này làm cho anh em họ bảo thủ của tôi lo lắng một chút, nhưng tôi lại nghĩ đó là một điều tốt.
Ý tưởng kết luận về gia đình là, tốt hơn, bởi vì bạn sẽ có nhiều người chăm sóc hơn, như chị em họ đời thứ 8 của dì tôi Hillary Clinton đã nói -- (Cười lớn) -- phải đến cả một ngôi làng.
Vì thế tôi có cả hàng trăm, hàng ngàn hàng triệu anh em họ mới.
Tôi đã nghĩ, có thể làm gì với thông tin này?
Đó là lúc tôi quyết định, tại sao không tổ chức một buổi tiệc?
Đó là việc mà tôi đang làm.
Tất cả các bạn đều được mời.
Năm tới, mùa hè tới, tôi sẽ tổ chức buổi tiệc mà tôi hy vọng sẽ là bữa tiệc lớn nhất, buổi họp mặt gia đình lớn nhất
trong lịch sử. (Vỗ tay) Cảm ơn. Tôi muốn các bạn cũng có mặt ở đó.
Tôi muốn các bạn có mặt ở đó.
Nó sẽ được tổ chức ở New York Hall of Science, một địa điểm tuyệt vời, cũng là địa điểm cho các Hội chợ quốc tế, vì thế, tôi nghĩ, rất thích hợp, một buổi đoàn tụ gia đình kết hợp 1 hội chợ quốc tế.
Sẽ có triển lãm, thức ăn, âm nhạc.
Paul McCartney cách đó chỉ 11 bước, vì thế tôi hy vọng anh ta sẽ mang đàn đến.
Anh ấy vẫn chưa trả lời, nhưng mọi việc sẽ tốt thôi.
Sẽ có 1 ngày cho những người diễn thuyết, về những người anh em họ thú vị.
Vẫn còn rất sớm, nhưng tôi đã có một vài người đăng kí.
Cass Sunstein, họ hàng của tôi, người xuất sắc nhất trường luật, sẽ trò chuyện với chúng ta.
Anh ấy là cựu thành viên của chính quyền Obama.
Và ở phía kia của thế giới chính trị, George H.W. Bush, Cha, số 41, ông ấy đã đồng ý tham gia và Nick Kroll, diễn viên hài, Và Dr. Oz, rất nhiều người nữa sẽ đến.
Và, dĩ nhiên, điều quan trọng nhất là các bạn. Tôi muốn mọi người sẽ ở đó, mời mọi người ghé vào trang GlobalFamilyReunion.org và tìm xem bạn ở đâu trên cây phả hệ gia đình, vì đây là một vấn đề lớn, gia đình và bộ tộc, tôi không biết hết câu trả lời, nhưng tôi có rất nhiều họ hàng thông minh, bao gồm các bạn, vì thế, cùng nhau, chúng ta sẽ làm được.
Cùng nhau, ta có thể giải quyết vấn đề lớn này
với tư cách anh em họ, Xin cảm ơn. Tôi nóng lòng được gặp các bạn.
Tạm biệt.
(Vỗ tay)
Để bắt đầu, xin kể về đời sống xã hội của tôi, tôi biết có thể nó chẳng liên quan, nhưng thực ra là có.
Khi mọi người gặp tôi ở bữa tiệc và họ biết tôi là giáo sư Tiếng Anh chuyên về ngôn ngữ, nhìn chung họ có một trong hai phản ứng,
Một nhóm có vẻ sợ hãi (Cười) Họ thường nói những câu đại loại, "Ồ, tôi nên nói năng cẩn thận.
Chắc là chị nghe thấy từng lỗi tôi mắc phải."
Và họ im bặt. (Cười) Rồi họ chờ tôi đi chỗ khác và nói chuyện với người khác.
Một nhóm khác, mắt họ sáng lên, và nói "Chị là người tôi muốn nói chuyện."
Và bắt đầu kể trên trời dưới đất những thứ họ nghĩ tiếng Anh đang sai
(Cười) Vài tuần trước, tôi dự một tiệc tối và người đàn ông ngồi bên phải tôi bắt đầu kể cho tôi về các kiểu Internet đang làm xuống cấp Tiếng Anh.
Anh ta đề cập đến Facebook và nói "To defriend (hủy kết bạn) có phải là một từ có thực không?
Tôi muốn dừng lại với câu hỏi đó: Điều gì khiến một từ có thực hay không?
Người bạn ngồi cùng và tôi đều biết động từ "defriend" nghĩa là gì, vậy thì khi nào một từ như "defriend" trở nên có thực?
Ai có thẩm quyển quyết đinh về những từ như vậy?
Đây là những vấn đề tôi muốn nói hôm nay.
Tôi nghĩ nhiều người khi nói một từ không có thực, họ muốn nói là nó không xuất hiện trong từ điển chuẩn.
Điều đó, dĩ nhiên đặt ra một loại câu hỏi khác, ai là người biên soạn từ điển?
Trước khi nói xa hơn, tôi xin làm rõ vai trò của tôi trong vấn đề này
Tôi không biên soạn từ điển.
Tuy nhiên, tôi thu thập từ mới giống như các nhà biên soạn từ điển, một điều rất tuyệt của người làm sử về ngôn ngữ Anh là việc tôi làm được gọi là "nghiên cứu".
Khi tôi dạy về lịch sử ngôn ngữ Anh, Tôi yêu cầu sinh viên trước hết dạy cho tôi hai từ lóng mới rồi tôi mới giảng bài.
Trong nhiều năm, tôi đã học được khá nhiều từ lóng mới theo cách này, kiểu như "hangry" là (vừa đói vừa tức) (Vỗ tay) bạn cáu kỉnh hay giận giữ vi đang đói bụng, và "adorkable" nghĩa là bạn dễ thương một cách quê kệch, rõ ràng những từ có nghĩa phá cách như thế đã lấp những chỗ trống của Tiếng Anh.
(Cười) Nhưng chúng thật đến đâu nếu ta sử dụng chúng chủ yếu như là tiếng lóng và chúng không có trong từ điển?
Nào, ta trở lại với từ điển.
Đề nghị các bạn giơ tay: Có bao nhiêu người ở đây thường xuyên tra từ điển cứng hoặc online?
Ok, hầu hết đều làm việc này .
Câu hỏi thứ hai, ta tiếp tục giơ tay: Bao nhiêu người ở đây từng để ý xem ai là người biên soạn cuốn từ điển đang dùng?
Ok, cũng ít nhỉ.
Mức độ nào đó, ta biết có bàn tay con người đằng sau những cuốn từ điển, nhưng ta không biết người đó là ai.
Tôi thực sự bị lôi cuốn bởi điều này.
Ngay cả những người hay chê bai nhất cũng ít phê phán với cuốn từ điển, họ không phân biệt nhiều cuốn nọ với cuốn kia và không bận tâm hỏi xem ai là người biên soạn.
Ta nghĩ về cụm từ "Hãy tra từ điển" câu này gợi ý rằng mọi từ điển đều y hệt như nhau.
Hãy đến thư viện trong khuôn viên đại học, khi vào phòng đọc, ta thấy cuốn từ điển lớn trên bệ danh dự trang trọng đang mở ra và ta có thể đến trước từ điển để tìm câu trả lời.
Xin đừng hiểu sai ý tôi, từ điển là nguồn tra cứu tuyệt vời, nhưng từ điển cũng là con người chúng không phải là bất tử.
Với tư cách là giáo viên tôi rất ngạc nhiên chúng ta dặn sinh viên nhiều điều quan trọng dặn họ đọc ở đâu vào xem website nào, trừ việc nói về từ điển, là thứ bị ta đối xử như là vô chủ như thể đến từ hư không để cho ta câu trả lời về nghĩa của từ thực ra là gì.
Nếu bạn hỏi người biên soạn từ điển họ sẽ nói họ đang cố gắng bắt kịp với chúng ta khi chúng ta đang biến đổi ngôn ngữ.
Họ xem cách chúng ta nói và viết gắng tìm xem cái gì còn và cái gì không.
Họ phải liều đánh cuộc, vì họ muốn mạo hiểm bắt con mồi và tóm được từ rồi sẽ thành thông dụng, như LOL, (cười lớn) đồng thời họ không muốn thành gàn dở thêm vào các từ không sống nổi qua đêm, tôi thấy một từ họ đang đưa vào tầm ngắm là YOLO, you only live once. (bạn chỉ sống một lần)
Giờ tôi quay lại với người biên soạn từ điển và bạn sẽ bất ngờ về nơi chúng tôi gặp gỡ.
Cứ đến tháng Một, chúng tôi đến cuộc họp thường niên Hội Phương ngữ Mỹ trong nhiều việc làm ở đó có bầu chọn Từ của năm.
Có khoảng 200 đến 300 người dự, trong đó có những nhà ngôn ngữ học nổi tiếng của Mỹ.
Tôi sẽ giúp các bạn cảm nhận về cuộc họp, cuộc họp bắt đầu ngay trước giờ giảm giá.
Bất cứ ai đến buổi họp đều có thể bầu chọn.
Luật quan trọng nhất là chỉ được bầu bằng một tay.
Trong quá khứ đã có một số từ được chọn như "tweet" năm 2009 và "hashtag" (đánh dấu thăng), năm 2012
"Chad" là từ của năm trong năm 2000, vì trước năm 2000 đã có ai biết "chad" (gã da trắng) là gì năm 2002 là "WMD" (vũ khí hủy diệt hàng loạt)
Giờ ta có thể bầu hạng mục khác nữa, mục yêu thích của tôi là từ sáng tạo nhất của năm.
Một từ được bầu chọn trước đây trong hạng mục này là "recombobulation area" - khu vực tái định hướng. ở tại sân bay Milwaukee sau khi kiểm tra an ninh, nơi bạn có thể định hướng lại.
(Cười) Bạn có thể thắt lại dây lưng, đặt lại máy tính vào túi.
Và đây từ yêu thích nhất đời của tôi là "multi-slacking"
(Cười) multi-slacking là hành động có nhiều cửa sổ bật lên trên màn hình trông có vẻ như bạn đang làm việc nhưng thực ra bạn đang lướt web.
(Cười) (Vỗ tay) Những từ này liệu có còn lại với thời gian?
Tuyệt đối không. Chúng tôi đã nêu vài lựa chọn, ví dụ vào năm 2006 từ của năm ấy là "Plutoed" nghĩa là giáng cấp
(Cười) Một số từ khác dường như hoàn toàn không nổi bật, như là "app" và tiền tố "e", "google" làm động từ
Vài tuần trước khi chúng tôi bầu chọn, Đại Học Lake Superior State công bố danh sách những từ bị truất của năm
Điều bất ngờ là có khá nhiều trùng lắp giữa danh sách của họ với từ đang xem xét của chúng tôi để chọn từ của năm vì chúng tôi chú ý đến cùng một điều.
Chúng tôi chú ý đến những từ có sức chuyên chở.
Đây thực sự là vấn đề thái độ.
Bạn có phiền bởi những nhất thời và thay đổi trong ngôn ngữ, hay bạn thấy nó vui và nó hay hay, có cái gì đây cho ta học hỏi vì sinh ngữ chẳng qua là vậy?
Danh sách của Đại học Lake Superior Sate tiếp tục truyền thống lâu đời trong tiếng Anh là than phiền về từ mới.
Và đây là Trưởng khoa Henry Alford vào năm 1875, ông rất lo ngại rằng từ "desirability" (thèm muốn) là một từ kinh khủng.
Năm 1760, Benjamin Franklin viết một lá thư cho David Hume từ bỏ từ "colonize" (thực dân hóa) vì nó xấu xa.
Suốt nhiều năm, ta thấy nhiều lo lắng về những cách phát âm mới.
Samuel Rogers năm 1855 lo ngại những phát âm thời thượng khiến ông thấy phật lòng, ông nói "như thể chiêm ngưỡng chưa đủ tệ, từ "balcony" làm tôi thấy buồn nôn."
(Cười) Từ này mượn từ tiếng Ý và được phát âm là bal-COE-nee.
Những than phiền này giờ đây thật kỳ quặc, nếu không nói là quê kệch dễ thương - (Cười) nhưng vấn đề là: ta hoảng lên trước những đổi thay trong ngôn ngữ
Tôi có đầy một file những bài báo tỏ ý lo ngại những từ bất hợp pháp cho không nên đưa từ này vào từ điển, trong đó có từ "LOL" khi nó được đưa vào từ điển Oxford English và "defriend" khi nó được đưa vào từ điển Oxford American.
Tôi cũng thấy những bài tỏ mối lo âu khi "invite"được dùng như danh từ và "impact" được dùng như động từ, họ nói chỉ có răng mới được trám (impacted) mà thôi, và " incentivize" thì họ bảo là "bất nhã, dọng điệu quan liêu"
Ở đây không phải các nhà biên soạn từ điển lờ đi thái độ ngôn ngữ này.
Họ cố gắng đưa ra hướng dẫn về từ ngữ đang được xem là từ lóng hoặc từ không chính thức hoặc gây xúc phạm, qua chỉ dẫn cách dùng, nhưng người làm từ điển bi trói vì cố mô tả điều chúng ta vẫn làm và biết rằng chúng ta thường tìm đến từ điển để biết nên dùng một từ ra sao cho tốt hay hợp lý.
Để đáp lại, Từ điển American Heritage đưa vào hướng dẫn sử dụng từ
Hướng dẫn này đi cùng với từ theo một cách cũng gây bất tiện một trong những điều bất tiện đó là chúng chuyển nghĩa.
Ghi chú này liên quan đến quyết định rất con-người với tư cách là người sử dụng từ điển ta không nhận thức được quyết định rất con người đó đúng mức cần thiết.
Để hiểu rõ hơn, ta hãy xem ví dụ, nhưng trước đó, tôi muốn giải thích người soạn từ điển cố giải quyết vấn đề gì trong ghi chú sử dụng.
Hãy xem xét từ "peruse" (đọc) và cách sử dụng từ này
Tôi đoán nhiều bạn ở đây đang nghĩ đến nghĩa đọc lướt, đọc qua, đọc nhanh.
Vài người ở đây thậm chi thấy mình đang đi, nhìn lướt qua kệ hàng tạp hóa hoặc đại loại thế.
Có thể bạn ngạc nhiên biết rằng nếu tra những cuốn từ điển chuẩn nhất định nghĩa đầu tiên của từ peruse là đọc kỹ hoặc đọc chăm chú.
Từ điển American Heritage có định nghĩa đầu tiên này
Sau đó đưa ra định nghĩa thứ hai, skim: đọc lướt kế đó, nó cho biết có "vấn đề sử dụng" ở đây.
(Cười) Và sau đó đưa ra một ghi chú sử dụng, đáng để chúng ta xem.
Đây là ghi chú sử dụng từ: "Peruse lâu nay có nghĩa là : 'đọc kỹ' ...
tuy nhiên từ này thường được dùng lỏng lẻo hơn, có nghĩa đơn giản là "đọc" ...
Nghĩa mở rộng của từ này là "nhìn sơ qua, nhìn lướt" trước đây thường được coi là một lỗi, nhưng kết quả bỏ phiếu cho thấy nghĩa này đang trở nên được chấp nhận nhiều hơn.
Khi được hỏi về câu, 'Tôi chi có chút thời gian để lướt nhanh qua bản hướng dẫn," 66% Hội đồng Sử dụng từ ngữ thấy rằng điều này khó chấp nhận vào năm 1988 58% vào năm 1999, và 48% vào năm 2011.
Hóa ra, Hội đồng Sử dụng ngôn ngữ cơ quan có thẩm quyền về ngôn ngữ đang trở nên nhân hậu hơn về vấn đề này.
Tôi hi vọng điều các bạn đang nghĩ lúc này là "Xin cho biết ai ở trong Hội đồng Sử dụng ngôn ngữ?
Và tôi nên làm gì với tuyên bố của họ?"
Nếu bạn nhìn vào những trang đầu của từ điển American Heritage bạn có thể thấy tên của những người trong Hội động Sử dụng ngôn ngữ
Nhưng hơi đâu nhìn vào trang đầu của từ điển chứ?
Có khoảng 200 người trong Hội đồng này
Họ gồm các viện sĩ, nhà báo và nhà văn có tiếng.
Cả một Tòa công lý tối cao và một vài nhà ngôn ngữ học.
Vào năm 2005, danh sách này có tôi.
(Vỗ tay) Đây là những gì chúng tôi làm được cho các bạn.
Chúng tôi có thể cho bạn ý niệm về các ý kiến khác nhau trong cách sử dụng đang gây tranh cãi
việc này thuộc và nên thuộc thẩm quyển của chúng tôi.
Chúng tôi không phải là viện hàn lâm về ngôn ngữ.
Khoảng một năm một lần, tôi nhận một lá phiếu hỏi tôi về những cách dùng mới, cách phát âm mới, nghĩa mới của từ có được chấp nhận hay không.
Đây là cách tôi điền vào lá phiếu.
Tôi lắng nghe những điều mọi người nói và viết.
Tôi không nghe cái tôi thích hoặc không thích về Tiếng Anh
Tôi nói thật với các bạn: Tôi không thích từ "impactful" (tác động mạnh) nhưng cái đó không ảnh hưởng việc "impactful" có được dùng phổ biến và được chấp nhận nhiều hơn trong văn xuôi hay không.
Trách nhiệm của tôi, là nhìn vào cách sử dụng việc này thường liên quan đến tìm kiếm cơ sở dữ liệu trên mạng như Google Books
Nếu bạn tìm từ "impactful" trong Google Books, thì kết quả tìm kiếm là đây.
Chắc chắn từ "impactful" này đang tỏ ra rất hữu dụng cho một số nhà văn, và càng ngày càng hữu dụng trong hơn 20 năm qua.
Hiện có nhiều thay đổi trong ngôn ngữ mà ta không thích
Sẽ có những thay đổi khiến cho bạn nghĩ, "Thật sao?
Ngôn ngữ phải thay đổi theo cách đó ư?"
Điều tôi muốn nói là, chúng ta chớ nên nhanh quá khi quả quyết rằng thay đổi đó là quá đáng, hãy chậm áp đặt việc ta thích hay không thích những từ người khác đang dùng, ta nên dè dặt càng hơn khi nghĩ rằng Tiếng Anh đang gặp nạn.
Ồ không. Tiếng Anh giàu, sôi động và dồi dào sự sáng tạo của những người đang nói ngôn ngữ ấy.
Khi nhìn lại, chúng ta thấy thật thú biết bao từ "nice" (dễ thương) được dùng với nghĩa là ngu ngốc, và từ "decimate" (tàn sát) được sử dụng để nói giết một trong 10 người.
(Cười) Chúng ta nghĩ Ben Franklin quả là ngu khi lo rằng từ "notice" được dùng làm động từ
Bạn biết sao không?
Chúng ta từng ngớ ngẩn suốt cả một trăm năm đi lo rằng từ "impact" được dùng làm động từ và "invite" làm danh từ.
Ngôn ngữ là thứ không thay đổi quá nhanh tới mức làm ta không bắt kịp.
Ngôn ngữ không diễn ra theo cách đó.
Hy vọng bạn có thể nhận ra sự thay đổi ngôn ngữ là không đáng ngại mà lại còn vui và khoái, như các nhà soạn từ điển vẫn hưởng lâu nay.
Mong bạn cũng thích thành một phần của sự sáng tạo được liên tục tái tạo ngôn ngữ của chúng ta, làm cho nó thật sung.
Vậy thì một từ được đưa vào từ điển ra sao?
Nó được đưa vào vì chúng ta dùng nó và chúng ta vẫn đang tiếp tục dùng, nhà biên soạn từ điển đang chú ý đến chúng ta.
Nếu bạn nghĩ "Chúng ta hãy quyết định nghĩa của từ là gì" Tôi sẽ trả lời rằng: "Vâng, đúng vậy, và luôn luôn như vậy."
Từ điển là nguồn tra cứu và hướng dẫn tuyệt vời, nhưng không có cơ quan thẩm quyền nào về từ điển là trọng tài phán quyết cuối cùng về nghĩa của từ.
Nếu một cộng đồng đang sử dụng một từ và biết nghĩa của nó là gì, thì từ đó là có thật.
Đó có thể là từ lóng, đó có thể là từ không chính thức đó có thể là một từ bạn nghĩ là không logic hoặc không cần thiết, nhưng nếu một từ đang được dùng. thì từ đó sống.
Cảm ơn
(Vỗ tay)
Hãy nghĩ đến một lựa chọn khó khăn bạn sẽ đối mặt trong tương lai.
Đó có thể là lựa chọn nghề nghiệp, giữa hoạ sĩ và kế toán, lựa chọn nơi ở, thành thị hay nông thôn, hay thậm chí lựa chọn bạn đời. Bạn có thể kết hôn với Betty. Nhưng bạn cũng có thể lấy Lolita.
Hay đó có thể là quyết định có con hay không, ở riêng hay đón cha mẹ về sống cùng, quyết định dạy con theo tôn giáo của chồng mà bạn là kẻ ngoại đạo.
Hay quyết định quyên tặng tất cả tiền tiết kiệm của mình.
Tôi tin là những lựa chọn bạn nghĩ đến đều to lớn, quan trọng, và đầy ý nghĩa đối với bạn.
Có vẻ như các lựa chọn khó khăn thường khiến bạn phải vò đầu bức tóc.
Nhưng tôi nghĩ ta đã hiểu sai bản chất và vai trò của chúng trong cuộc sống.
Hiểu bản chất của lựa chọn khó khăn bạn sẽ hiểu được sức mạnh tiềm ẩn của mỗi chúng ta.
Một quyết định trở nên khó khăn khi lợi ích của các phương án gần tương đương.
Bất cứ quyết định dễ dàng nào cũng có một phương án tốt hơn.
Trong một quyết định khó, phương án này có vài điểm hay, phương án kia cũng có vài điểm hay, nhưng không phương án nào là hay nhất.
Bạn trăn trở liệu nên tiếp tục công việc cũ ở thành phố hay đổi đời bằng công việc thử thách hơn ở nông thôn, vì ở cũng có điểm hay, đi cũng có điểm hay, và giữa đi với ở, chẳng cái nào hay hơn cái nào.
Không nên nghĩ rằng tất cả các lựa chọn khó đều to tát.
Giả sử bạn phân vân xem sáng ăn gì.
Bạn có thể ăn ngũ cốc bổ sung chất xơ hoặc bánh vòng sô cô la.
Giả sử bạn chọn lựa dựa trên độ ngon và dinh dưỡng.
Ngũ cốc thì tốt hơn cho sức khoẻ, bánh vòng lại ngon hơn, nhưng không món nào tốt vượt trội, quả là một quyết định khó.
Nhận thấy rằng các lựa chọn nhỏ cũng có thể trở nên khó khăn có thể khiến các lựa chọn lớn trông bớt đáng sợ hơn.
Vì cuối cùng ta cũng quyết định được sáng ăn gì, nên có lẽ cũng sẽ quyết được liệu nên ở lại thành phố hay đổi đời ở nông thôn.
Chúng ta cũng không nên nghĩ rằng lựa chọn khó khăn làm ta trăn trở bởi vì ta không thông minh.
Sau khi tốt nghiệp đại học, tôi đã trăn trở giữa hai nghề, triết gia hoặc luật sư.
Tôi cực kì đam mê triết học.
Bạn có thể khảo cứu nhiều điều với tư cách một triết gia, được làm việc cả ngày trên chiếc ghế bành êm ái.
Nhưng tôi đến từ một gia đình nhập cư nghèo, hộp cơm trưa có món lưỡi lợn và bánh mì kẹp mứt với tôi đã là xa xỉ, vậy thì ý tưởng dành cả cuộc đời ngồi trên ghế bành chỉ để ngẫm nghĩ
đối với tôi quả là đỉnh của sự xa hoa hão huyền.
Thế là tôi lấy ra một tờ giấy, vạch một đường phân cách, và tôi vắt óc liệt kê những điểm lợi và hại của từng nghề.
Khi đó, tôi đã thầm nghĩ "Ước gì mình biết trước tương lai của mình trong từng nghề.
Ước gì Ông Trời hoặc Netflix có thể gửi mình đĩa DVD về tương lai của mình trong mỗi nghề. Khi đó, mình sẽ so sánh chúng,
mình sẽ biết tương lai nào tốt hơn, và việc lựa chọn sẽ thật dễ dàng".
Nhưng chẳng ai gửi tôi đĩa DVD cả, và vì không biết nghề nào tốt hơn, tôi đã làm cách mọi người hay làm: Tôi chọn phương án an toàn nhất.
Vì sợ phải trở thành một triết gia thất nghiệp, tôi đã chọn làm luật sư. Nhưng rồi tôi nhận ra, tôi không hợp với nghề luật.
Không phải con người thật của tôi.
Thế nên bây giờ tôi là triết gia, nghiên cứu về quyết định khó khăn, và tôi đảm bảo rằng việc từ chối một phương án vì lo âu về những điều chưa biết là một quyết định dù phổ biến, nhưng sai lầm.
Sai lầm khi nghĩ rằng, với các quyết định khó khăn luôn có một phương án tốt hơn, nhưng ta lại không đủ khôn để biết, vì ta không biết, có lẽ ta nên chọn phương án ít rủi ro hơn.
Thậm chí khi có đầy đủ thông tin để so sánh hai phương án, ta vẫn có thể khó xử trí.
Quyết định khó khăn khiến ta trăn trở không phải vì ta kém hiểu biết, mà vì chẳng có phương án nào là tốt nhất cả.
Nếu không có một phương án tối ưu, nếu cán cân chẳng nghiêng về bên nào, thì các phương án chắc chắn phải tốt như nhau.
Hoá ra quyết định khó khăn cơ bản là sự lựa chọn giữa các phương án tốt?
Thật vô lí.
Nếu các phương án đều tốt, bạn có thể tung đồng xu để quyết định. Nhưng tung đồng xu đâu phải cách để lựa chọn nghề nghiệp, nơi ở, hay bạn đời.
Có một lí do khác để chứng minh rằng trong các quyết định khó các phương án không tốt như nhau.
Giả sử bạn đang phân vân giữa hai nghề: nghề ngân hàng đầu tư hoặc hoạ sĩ.
Nhiều yếu tố có thể tác động đến quyết định của bạn, ví dụ như niềm vui trong công việc, mức an toàn tài chính, thời gian dành cho gia đình, v.v…
Nghề hoạ sĩ có thể đưa bạn đến đỉnh cao của sự biểu đạt nghệ thuật.
Nghề ngân hàng có thể đưa bạn đến đỉnh cao của sự điều phối tài chính.
Hãy mường tượng hai nghề này sao cho không nghề nào tốt hơn nghề nào.
Bây giờ, giả sử ta cải thiện một trong hai nghề.
Giả sử ngân hàng, vì muốn bạn, cho bạn thêm 500 đô tiền lương mỗi tháng.
Liệu số tiền này có thể khiến nghề ngân hàng tốt hơn nghề hoạ sĩ không?
Không nhất thiết.
Lương cao khiến nghề ngân hàng bây giờ tốt hơn nghề ngân hàng khi trước, nhưng cải thiện này có thể không đủ để làm cho nghề ngân hàng tốt hơn nghề hoạ sĩ.
Sự cải thiện trong một nghề vẫn không làm nó tốt hơn nghề kia, thì hai nghề này ban đầu không thể tốt như nhau.
Nếu bạn có hai thứ tốt như nhau, và bạn cải thiện một trong hai, thứ được cải thiện sẽ phải tốt hơn cái còn lại.
Nhưng đó không phải là với các lựa chọn khó khăn.
Vậy giờ, ta gặp một vấn đề nan giải.
Ta có hai nghề nghiệp.
Không nghề nào tốt hơn nghề nào, chúng cũng chẳng tốt như nhau.
Làm sao chọn đây?
Có điều gì đó không đúng.
Có lẽ bản chất của lựa chọn có vấn đề, và so sánh là điều bất khả thi.
Nhưng vậy cũng không đúng.
Đâu phải ta đang cố chọn giữa hai thứ không thể nào so sánh.
Ta đang cân nhắc giữa hai nghề nghiệp, đâu phải giữa con số chín với đĩa trứng rán đâu.
So sánh lợi ích của hai nghề nghiệp là việc ta có thể làm, và cũng là việc ta hay làm.
Tôi nghĩ vấn đề nảy sinh bởi ta chưa suy nghĩ kĩ về các giá trị trong cuộc sống.
Ta vô thức cho rằng các giá trị như công lí, vẻ đẹp, lòng nhân ái, có thể đo đạc được, như độ dài, khối lượng, và trọng lượng.
Đặt bất cứ câu hỏi so sánh nào không liên quan đến giá trị, ví dụ như chiếc cặp nào nặng hơn?
Chỉ có ba đáp án.
Chiếc cặp này nặng hơn, nhẹ hơn, hoặc nặng bằng chiếc còn lại.
Đại lượng như cân nặng có thể được diễn tả bằng số thực — một, hai, ba, v.v… — và chỉ có ba khả năng xảy ra khi so sánh hai số thực bất kì.
Một số lớn hơn, nhỏ hơn, hoặc bằng số còn lại.
Giá trị thì không như thế.
Là những sinh vật biết suy luận, ta có xu hướng cho rằng tư duy khoa học có thể giải thích mọi vấn đề quan trọng trong cuộc sống, nhưng các giá trị tinh thần thì khác các đại lượng khoa học.
Các đại lượng khoa học có thể được đo lường bằng con số.
Các giá trị tinh thần thì không.
Ta không nên cho rằng thế giới của đại lượng khoa học, như độ dài và cân nặng, lại có cấu trúc giống với thế giới của giá trị nhân văn.
Vậy nếu những điều ta coi trọng — niềm vui con trẻ, tình cảm vợ chồng — không thể được diễn đạt bằng con số, thì không có lí do gì để tin rằng trong lựa chọn, chỉ có ba khả năng — phương án này tốt hơn, xấu hơn, hoặc bằng với phương án kia.
Chúng ta cần đưa ra một khả năng mới, vượt lên trên khả năng tốt hơn, xấu hơn, và bằng nhau để diễn tả những điều xảy ra trong các lựa chọn khó khăn.
Tôi muốn nói rằng các phương án thì “ngang nhau”.
Khi các phương án ngang nhau, sự lựa chọn của bạn vẫn rất quan trọng, nhưng không có phương án nào thật sự tốt hơn cả.
Thay vào đó, các phương án ngang nhau về giá trị, tuy nhiên, chúng khác nhau về loại giá trị.
Vì thế, lựa chọn mới trở nên khó khăn.
Hiểu lựa chọn khó khăn theo hướng này, ta khám phá ra một điều về con người mà ta chưa hề biết.
Mỗi người trong chúng ta có sức mạnh để tạo ra lí lẽ.
Hãy tưởng tượng một thế giới chỉ có các lựa chọn dễ dàng, nghĩa là, luôn có một phương án tốt nhất.
Nếu luôn có một phương án tối ưu, bạn nên chọn phương án đó, bởi lí trí mách bảo rằng bạn nên làm điều tốt hơn thay vì điều tệ hơn, chọn thứ mà bạn có nhiều lí do nhất để chọn.
Ở một thế giới như thế, ta sẽ có nhiều lí do nhất để mang tất đen thay vì tất hồng, để ăn ngũ cốc thay vì bánh vòng, để ở thành phố thay vì nông thôn, để lấy Betty thay vì lấy Lolita.
Một thế giới chỉ toàn các lựa chọn dễ sẽ biến ta thành nô lệ của lí lẽ.
Khi nghĩ về điều này, thật điên rồ để tin rằng các lí lẽ ta được dạy có quyền buộc ta theo đuổi chính xác sở thích này, ở chính xác trong ngôi nhà kia, làm chính xác công việc nọ.
Thay vào đó, bạn đối mặt với các phương án ngang nhau, các lựa chọn khó khăn, và bạn tự tạo lí do riêng để chọn sở thích này, ngôi nhà kia, và công việc nọ.
Khi các phương án đều ngang nhau, các lí lẽ ta được dạy, thứ thường bảo ta đúng hay sai, đều không thể khuyên ta phải làm gì.
Chính lúc này, khi cần đưa ra một quyết định khó, ta có cơ hội luyện tập sức mạnh lí luận, thứ sức mạnh tạo ra lí do để bạn quyết định rằng bạn thích sống ở nông thôn hơn thành thị.
Khi chọn giữa các phương án ngang nhau, ta có thể làm một điều rất đáng quý.
Ta có thể toàn tâm ủng hộ một lựa chọn duy nhất.
Đây là quan điểm của tôi.
Đây chính là tôi. Tôi đam mê ngành ngân hàng.
Tôi yêu bánh vòng sô cô la.
Câu trả lời này trong các lựa chọn khó được tạo ra bởi lí trí, nhưng nó không bị áp đặt bởi các lí lẽ ta được dạy.
Ngược lại, nó được hỗ trợ bởi các lí do của riêng ta.
Khi chúng ta tạo ra lí do riêng để trở thành nhân cách này thay vì nhân cách khác, ta toàn tâm trở thành chính mình.
Có thể nói chúng ta trở thành tác giả của cuộc đời mình.
Vậy sau này khi gặp lựa chọn khó khăn, ta không nên đập đầu vào tường, vặn óc xem phương án nào tốt hơn.
Không có phương án tốt nhất đâu.
Thay vì tìm kiếm lí do ở ngoài kia, ta nên tìm lí do ở chính ta: Tôi sẽ là ai?
Bạn có thể chọn làm một nhà đầu tư ngân hàng mang-tất-hồng yêu-ngũ-cốc sống-ở-nông-thôn, và tôi có thể chọn làm một hoạ sĩ mang-tất-đen yêu-bánh-vòng sống-nơi-thành-thị.
Ta chọn gì trong các lựa chọn khó là quyền của ta.
Những ai không luyện sức mạnh lí luận trước các quyết định khó đều như lục bình trôi.
Chúng ta đều biết những người như thế.
Tôi trôi vào nghề luật.
Tôi không mặn mà với nghề luật.
Tôi không đam mê luật.
Những lá lục bình trôi để thế giới viết nên câu chuyện của cuộc đời mình.
Họ để cơ chế của phần thưởng và hình phạt — cái vỗ đầu, nỗi sợ hãi, các lựa chọn dễ dàng — quyết định thứ họ làm.
Bài học từ các lựa chọn khó khăn khiến bạn phải suy ngẫm về điều bạn ủng hộ, thứ bạn đam mê, và qua các lựa chọn khó khăn, bạn trở thành con người đó.
Thoát xa khỏi trăn trở và sợ hãi, lựa chọn khó khăn là cơ hội quý để ta ăn mừng những điều đặc biệt về hoàn cảnh con người, rằng những lí do quyết định điều gì đúng hay sai đôi khi lại vô dụng, chính lúc này, khi cần đưa ra một quyết định khó, ta có sức mạnh tạo lí do riêng để trở thành những nhân cách riêng biệt.
Đó là lí do các lựa chọn khó khăn không phải lời nguyền, mà là món quà của cuộc sống.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Vào ngày 05/11/1990, một người đàn ông tên El-Sayyid Nosair bước vào một khách sạn ở Manhattan và sát hại Rabbi Meir Kahane, thủ lĩnh Liên minh Phòng Thủ người Hồi Giáo.
Ban đầu Nosair được cho là vô tội, nhưng trong thời gian thụ án một tội danh nhỏ hơn, hắn và đồng bọn bắt đầu lên kế hoạch tấn công một loạt các công trình quan trọng ở New York, bao gồm đường hầm, toà nhà giáo hội Hồi Giáo và trụ sở chính Liên Hợp Quốc.
May thay, kế hoạch đó bị phanh phui nhờ một người đưa tin của FBI.
Chỉ tiếc rằng, kế hoạch đánh bom năm 1993 vào Trung Tâm Thương Mại Thế giới lại không bị phát hiện.
Nosair cuối cùng cũng bị kết án vì tham gia vào vụ tấn công này.
Và El-Sayyid Nosair chính là cha của tôi.
Tôi sinh ra ở Pittsburgh, bang Pennsylvania năm 1983 bởi ông, một kĩ sư người Ai Cập và người mẹ yêu dấu là giáo viên tiểu học người Mỹ. Họ đã cố gắng cho tôi một tuổi thơ tốt đẹp nhất.
Mọi thứ thay đổi khi tôi lên 7, mối quan hệ trong gia đình bắt đầu thay đổi.
Cha cho tôi tiếp xúc với một bộ mặt của người Hồi Giáo, mà rất ít người (kể cả phần đông tín đồ Hồi Giáo) biết đến.
Kinh nghiệm của tôi cho thấy khi dành thời gian tương tác với nhau sẽ không tốn nhiều thời gian để nhận ra hầu hết chúng ta muốn có cùng một thứ trong cuộc sống.
Tuy nhiên, ở mỗi một tôn giáo, mỗi một dân tộc, bạn sẽ thấy có một cơ số nhỏ những người có đức tin mãnh liệt đến nỗi họ thấy rằng cần phải dùng mọi cách để khiến người khác cũng sống như họ.
Vài tháng trước khi bị bắt, cha tôi ngồi xuống và giải thích vì sao những cuối tuần vừa rồi, ông và vài người bạn đã đến một bãi tập bắn ở Long Island để luyện tập.
Ông bảo tôi sẽ được đi cùng ông vào sáng hôm sau.
Chúng tôi đến bãi tập bắn Calverton, không ai trong chúng tôi biết rằng mình đang bị FBI theo dõi.
Đến lượt tôi, cha giúp tôi giữ khẩu súng trường trên vai và giải thích cách ngắm bắn mục tiêu cách khoảng 30 m.
Hôm đó, viên đạn cuối cùng mà tôi bắn đã trúng chiếc đèn màu cam nằm trên đỉnh mục tiêu và trong sự kinh ngạc của mọi người, đặc biệt là của tôi mục tiêu nổ tung.
Chú tôi quay sang những người khác, nói bằng tiếng Ả Rập: "Ibn Abuh."
"Cha nào con nấy."
Bọn họ cười vang trước lời nhận xét đó, nhưng phải đến vài năm sau tôi mới hiểu hết ý nghĩa của tràng cười đó.
Họ nghĩ họ thấy ở tôi sự phá hủy tương tự như ở cha tôi.
Những người đó cuối cùng cũng bị kết án vì đã đặt một xe tải chở gần 700kg thuốc nổ ở tầng trệt bãi đỗ xe tòa tháp Bắc trung tâm thương mại thế giới, gây nên vụ nổ giết chết 6 người và làm hơn 1000 người khác bị thương.
Đây là những người mà tôi kính trọng,
những người tôi gọi là "ammu", nghĩa là chú.
Vào năm lên 19, tôi đã chuyển nhà được 20 lần trong đời, chính vì sự bất ổn suốt thời thơ ấu đó tôi đã không có nhiều cơ hội để kết bạn.
Khi bắt đầu kết thân được với ai đó cũng là lúc tôi gói ghém đồ đạc và chuyển đến nơi khác.
Vì luôn là học sinh mới trong lớp, tôi thường xuyên bị bắt nạt.
Tôi thường giấu kín danh tính để tránh bị chú ý, nhưng hóa ra, một đứa trẻ mũm mĩm, im lặng trong lớp còn cho họ nhiều lí do hơn để chú ý tới tôi.
Thế nên hầu hết thời gian, tôi ở nhà, đọc sách, xem TV hoặc chơi điện tử.
Vì những lí do đó, tôi thiếu đi những kĩ năng xã hội, nói một cách nhẹ nhàng, lớn lên trong một gia đình có đức tin mù quáng, thế giới thực dường như không dành cho tôi.
Tôi được dạy để phán xét người khác dựa trên những tiêu chí độc đoán, như chủng tộc hoặc tôn giáo.
Vậy, cái gì đã khiến tôi thức tỉnh?
Một trong những trải nghiệm đầu tiên làm thay đổi tư tưởng này là cuộc bầu cử tổng thống năm 2000.
Thông qua một chương trình dự bị đại học, tôi đã được tham gia Hội nghị thanh niên quốc gia ở Philadelphia.
Trọng tâm của nhóm tôi là về bạo lực trong giới trẻ, từng là nạn nhân của trò bắt nạt trong một thời gian dài, đây là chủ đề khiến tôi cảm thấy cực kì hứng thú.
Thành viên trong nhóm chúng tôi đến từ rất nhều tầng lớp.
Một ngày trước bế mạc hội nghị, tôi phát hiện ra một trong số những đứa trẻ tôi kết thân là người Do Thái.
Thực sự thì, cần nhiều ngày để tôi có thể hiểu ra, nhưng tôi nhận ra rằng chẳng có sự thù địch tự nhiên nào giữa hai chúng tôi cả.
Tôi chưa từng có người bạn Do Thái nào trước kia, và tôi thực sự cảm thấy tự hào khi có thể vượt qua một rào cản mà cả cuộc đời tôi đã được định là không thể vượt qua nổi.
Một bước ngoặt lớn khác xuất hiện khi tôi làm thêm mùa hè ở Busch Garden, một công viên giải trí.
Tôi được tiếp xúc với những người từ tất cả các đức tin và văn hóa, trải nghiệm đó là nền móng cho việc hình thành tính cách sau này của tôi.
Gần như suốt cuộc đời, tôi được dạy rằng đồng tính là tội lỗi, và hơn thế, rằng tất cả người đồng tính đều xấu.
May mắn thay, tôi đã có cơ hội làm việc với những người đồng tính trong chương trình đó, tôi nhanh chóng nhận ra rất nhiều người là những người nhân hậu nhất, ít so đo nhất mà tôi từng gặp.
Từng là một đứa trẻ bị bắt nạt tôi đồng cảm với sự đau khổ của người khác, với tôi, thật khó khi phải đối xử với người tốt khác với cách mà tôi muốn được đối xử.
Bởi vì cảm giác đó, tôi mới có thể so sánh những hình mẫu được dạy khi còn nhỏ với những kinh nghiệm và tương tác trong cuộc sống thật.
Tôi không biết người đồng tính là như thế nào, nhưng tôi hiểu cảm giác bị đánh giá vì một thứ vượt ngoài tầm kiểm soát của tôi.
Sau đó là "The Daily Show".
Hàng tối, Jon Stewart bắt tôi phải thành thực với bản thân về sự cuồng tin của chính mình giúp tôi nhận ra rằng chủng tộc, tôn giáo hay giới tính của một người hoàn toàn không liên quan gì đến nhân cách của họ.
Ông ấy như một người cha khi tôi cần cha nhất.
Cảm hứng thường đến từ những nơi không ngờ tới nhất, và sự thật là một diễn viên hài người Do Thái ảnh hưởng tốt đến thế giới quan của tôi nhiều hơn là người cha cực đoan.
Một ngày nọ, tôi nói với mẹ về sự thay đổi trong cách tôi nhìn nhận thế giới, và bà nói với tôi một điều mà tôi sẽ luôn nhớ mãi trong tim.
Bà nhìn tôi với đôi mắt mệt mỏi của một người từng trải qua quá nhiều chủ nghĩa giáo lý, và nói: "Mẹ quá mệt mỏi vì phải ghét người khác rồi."
Trong khoảnh khắc ấy, tôi nhận ra rằng cần nhiều năng lượng như thế nào để duy trì lòng thù hận trong bạn.
Zak Ebrahim không phải là tên thật của tôi.
Tôi đã đổi tên khi gia đình tôi quyết định chấm dứt mọi quan hệ với cha và bắt đầu một cuộc sống mới.
Vậy tại sao tôi lại nói ra câu chuyện của mình và lao đầu vào nguy hiểm?
Rất đơn giản,
tôi làm điều này với hy vọng rằng một ngày nào đó, ai đó phải sống chung với bạo lực nghe được câu chuyện này và nhận ra rằng, có một cách khác tốt hơn, dù bị buộc phải tiếp xúc với tư tưởng bạo lực và cố chấp này, tôi đã không trở thành một kẻ cuồng tín.
Thay vào đó, tôi chọn sử dụng kinh nghiệm của mình để đấu tranh với khủng bố, và với sự cuồng tin.
Tôi làm điều này vì những nạn nhân của khủng bố và người thân của họ, vì những nỗi đau và mất mát mà khủng bố đã gây ra.
Vì những nạn nhân này, tôi sẽ lên tiếng chống lại những hành động vô nghĩa và lên án hành động của cha tôi.
Với sự thật đó, tôi đứng đây để minh chứng rằng bạo lực không phải là vốn có trong tôn giáo hay chủng tộc và con trai không cần phải đi theo con đường của cha anh ta.
Tôi không phải là cha tôi.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay) Cảm ơn tất cả mọi người. (Vỗ tay) Cảm ơn tất cả mọi người. (Vỗ tay) Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Tôi là một người du hành suốt đời.
Từ khi còn là một đứa trẻ, tôi đã tính ra rằng du học ở Anh còn rẻ hơn là học tại trường tốt nhất gần nhà ba mẹ tôi ở California.
Thế nên, từ năm 9 tuổi tôi đã bay qua bay lại cực Bắc đôi ba lần một năm chỉ để đến trường.
Tất nhiên, bay càng nhiều tôi lại càng thích được bay, nên ngay khi vừa tốt nghiệp phổ thông, tôi làm các công việc lau dọn để được hưởng thụ mỗi mùa của tuổi 18 ở một lục địa khác nhau.
Rồi thì, cái gì đến sẽ đến, tôi trở thành một nhà văn du ký, giờ thì công việc và đam mê hòa làm một.
Và tôi thực sự bắt đầu cảm thấy nếu đủ may mắn được đi dạo quanh những ngôi đền sáng rực ánh nến ở Tây Tạng hay lang thang dọc theo bờ biển Havana cùng với âm nhạc vang lên dịu dàng bên tai bạn có thể đem những âm thanh đó, cùng với bầu trời xanh cô ban cao vời vợi và những lớp sóng vỗ trên mặt đại dương xanh thẳm về chia sẻ với bạn bè ở quê nhà, cũng như mang lại những điều kỳ diệu và tinh tế cho cuộc sống chính bạn.
Ngoại trừ, như các bạn đều biết một trong những thứ đầu tiên bạn học được khi đi đây đi đó là không nơi nào kỳ diệu trừ phi bạn biết cách nhìn cho đúng.
Đưa một người đàn ông cáu giận lên Himalayas ông ta chỉ biết than phiền về đồ ăn.
Và tôi nhận ra rằng cách tốt nhất để phát triển cái nhìn thêm thấu đáo và tinh tường kỳ lạ là, không đi đâu cả, chỉ cần ngồi tĩnh tâm.
Và tất nhiên, tĩnh tâm là cách nhiều người trong chúng ta đạt được những gì họ khao khát và mong muốn nhất trong cuộc sống xô bồ hiện đại
Một khoảng lặng. Nhưng đó cũng là cách duy nhất tôi tìm được để chắt lọc những mảnh ghép kinh nghiệm và hiện thực hóa quá khứ và tương lai.
Thế là, điều ngạc nhiên xảy đến tôi phát hiện không đi đâu cả kể ra cũng thú vị như du lịch Tây Tạng hoặc Cuba.
Và nhờ không đi đâu cả, ý tôi là không có gì đáng nể hơn là dành vài phút mỗi ngày, vài ngày mỗi mùa hay thậm chí, như nhiều người khác, vài năm trong đời chỉ để ngồi tĩnh tâm đủ lâu để dò tìm cái gì thúc đẩy bản thân nhất hồi tưởng về nơi chứa đựng niềm hạnh phúc đích thực và nhớ rằng đôi khi sống một cuộc sống và sống một cuộc đời là hai con đường trái ngược nhau.
Tất nhiên, đây là điều các nhà thông thái đến từ mọi nền văn hóa qua hàng thế kỷ muốn nhắn nhủ chúng ta.
Ý tưởng này không hề mới.
Hơn 2000 năm trước, các nhà khắc kỷ nhắc nhở ta rằng Cuộc sống không từ kinh nghiệm mà thành cuộc sống là cách vận dụng chúng.
Thử tưởng tượng một cơn bão đột nhiên quét ngang qua thị trấn bạn và nghiền nát mọi thứ thành đống vụn.
Một người đàn ông bị ám ảnh cả đời.
Nhưng người khác, có thể chính em trai gã, lại cảm thấy được giải thoát, và quyết định bắt đầu xây dựng một cuộc sống hoàn toàn mới.
Cùng một sự kiện nhưng phản ứng lại hoàn toàn trái ngược nhau.
Không có gì là hạnh hay bất hạnh, chỉ là một cách suy nghĩ, chính là điều Shakespeare muốn nói thông qua tác phẩm Hamlet.
Và đây hẳn là kinh nghiệm du lịch bao nhiêu năm của tôi.
Hai mươi bốn năm trước, tôi thực hiện một chuyến đi thay đổi tư duy triệt để xuyên qua Bắc Triều Tiên.
Chuyến đi đó chỉ có mấy ngày.
Tôi chủ yếu chỉ là ngồi tĩnh tâm quay trở lại nhìn trong tâm tưởng, thấu hiểu và tìm một chỗ trống cho nó trong suy nghĩ, việc đó kéo dài tận 24 năm rồi và có thể sẽ kéo dài đến suốt đời.
Nói cách khác, chuyến đi cho tôi nhìn những cảnh đẹp kỳ thú, nhưng chỉ có ngồi tĩnh tâm mới cho phép tôi biến chúng thành những suy tư thấu đáo lâu dài.
Và đôi khi tôi nghĩ, rất nhiều chuyện trong cuộc sống diễn ra trong đầu, trong ký ức, trong trí tưởng tượng hay trong tư duy và suy đoán đến nỗi nếu tôi thật sự muốn thay đổi cuộc đời mình tôi tốt nhất bắt đầu thay đổi tư duy.
Một lần nữa, những điều này không hề mới mẻ; chính thế mà Shakespeare, các nhà khắc kỷ đã nói hàng thế kỷ trước, nhưng Shakespeare đâu có phải đối mặt với 200 email mỗi ngày.
(Cười) Các nhà khắc kỷ, theo tôi được biết, cũng đâu có "on" facebook.
Chúng ta đều biết, trong cuộc sống luôn đòi hỏi của mình thứ luôn bị đòi hỏi lại chính là bản thân chúng ta.
Bất kể ở đâu, không quản đêm ngày, ông chủ, người gửi mail rác, cha mẹ đều có thể bắt được ta.
Các nhà xã hội học phát hiện ra rằng những năm gần đây người Mỹ làm việc ít giờ hơn 50 năm trước, nhưng chúng ta cảm giác như làm nhiều hơn.
Ngày càng nhiều thiết bị tiết kiệm thời gian ra đời, nhưng có vẻ như, thời gian ngày càng thu hẹp lại.
Chúng ta cũng càng ngày càng dễ dàng liên hệ với mọi người ở tận một góc xa xôi nhất trên hành tinh, nhưng thỉnh thoảng, trong quá trình đó chúng ta mất đi liên hệ với chính mình.
Và một trong những ngạc nhiên lớn nhất của một người du hành như tôi là phát hiện rằng thường những người dễ dàng đi khắp nơi chính là những người không tính đi đâu cả.
Nói cách khác, ngay cả những người tạo ra công nghệ đã vượt qua nhiều hạn chế trước kia lại là những người cần giới hạn nhất, kể cả khi đó là công nghệ.
Tôi từng được đến trụ sở chính của Google, và tôi được tận mắt nhìn những gì nhiều người được nghe kể; như nhà cây trong nhà, những bạt lò xo, nhân viên ngồi không 20% thời gian trả lương để cho trí tưởng tượng bay cao bay xa.
Nhưng cái tôi ấn tượng nhất là khi ngồi đợi lập tài khoản số, một người dùng Google (Googler) kể tôi nghe về chương trình anh ta đang khởi động về giảng dạy nhiều Googler khác đang tập Yoga trở thành một hướng dẫn viên Yoga, người khác thì tâm sự về cuốn sách anh ta đang viết về nội bộ bộ máy tìm kiếm, và những phương thức mà khoa học qua thực nghiệm chỉ ra rằng ngồi tĩnh tâm, hay thiền, không chỉ đem lại sức khỏe tốt, suy nghĩ rõ ràng hơn mà còn phát triển trí thông minh cảm xúc.
Tôi có một người bạn khác ở thung lũng Silicon, một trong những đại biểu hùng hồn nhất cho nền công nghệ tiên tiến nhất, và trên thực tế là một trong những người sáng lập tạp chí Wired, Kevin Kelly.
Kevin đã viết một cuốn sách mà không hề có sự trợ giúp của công nghệ, không điện thoại, không máy tính, không ti vi trong nhà.
Và như nhiều người ở thung lũng Silicon, anh ta cũng cố gắng quan sát cái người ta gọi là nghỉ lễ Sabat Internet, nghĩa là, 24 hoặc 48 tiếng một tuần họ sẽ hoàn toàn thoát mạng, để tập trung thu thập cảm giác về phương hướng và cân đối họ cần khi lại lên mạng.
Có một thứ mà Internet không thể cho chúng ta là cách sử dụng công nghệ hợp sáng suốt nhất.
Khi nói về lễ Sabat, hãy nhìn lại Mười điều răn của chúa - chỉ có một từ được bổ nghĩa bằng tính từ "thần thánh", và đó là Sabat.
Tôi cầm một cuốn sách thánh Do Thái, cuốn Ngũ Thư -- chương dài nhất trong đó, viết về Sabat.
Chúng ta đều hiểu được rằng nó thực sự là một thứ xa xỉ xa xỉ nhất, một khoảng trống.
Trong nhiều bản nhạc, nó là điểm dừng điểm nghỉ tô điểm cho vẻ đẹp và hình dáng của tác phẩm.
Là một nhà văn, tôi thường thêm nhiều khoảng trống trên trang giấy để độc giả có thể tiếp nhận tư tưởng và thấm nhuần từng câu chữ đồng thời cho trí tưởng tượng không gian để thở.
Hiện nay, trong cuộc sống thực tại nếu có nguồn lực nhiều người sẽ tìm một nơi trên đất nước làm ngôi nhà thứ hai.
Tôi chưa bao giờ có nguồn lực đó, nhưng đôi khi tôi nhớ rằng bất cứ khi nào tôi muốn tôi có thể có một ngôi nhà thứ hai trong thời gian hơn là không gian bằng cách nghỉ một ngày.
Làm thế cũng chẳng dễ gì, vì cứ tới lúc đó tôi lại dành hết thời gian để lo lắng về những chuyện sẽ đổ dồn lên đầu tôi vào hôm sau.
Đôi khi tôi nghĩ, thà nhịn ăn thịt, từ bỏ sex, kiêng rượu miễn là không cần check mail mỗi ngày.
(Cười) Và mỗi mùa, tôi lại đi ở ẩn 3 ngày dẫu cho một phần trong tôi thấy có lỗi với người vợ bơ vơ ở nhà hay là mặc kệ những email khẩn cấp từ ông chủ, hoặc là bỏ lỡ một bữa tiệc sinh nhật của bạn bè.
Nhưng ngay khi tôi đến nơi thực sự yên tĩnh, tôi nhận ra rằng, nhờ đến đó mà tôi có những điều mới mẻ, sáng tạo và thú vị để chia sẻ với vợ, ông chủ và bạn bè.
Ngược lại, tôi chỉ biết trút nỗi bực dọc và sao nhãng lên họ. Không hay chút nào.
Năm tôi 29 tuổi, tôi quyết định làm lại cuộc đời trong tư tưởng không đi đâu cả.
Một buổi tối, trên đường từ cơ quan về nhà đã quá nửa đêm, tôi đang trên taxi, đi ngang qua quảng trường Thời Đại, đột nhiên, tôi nhận ra mình đã chạy đua quá nhiều, đến nỗi không thể nào bắt kịp cuộc sống của mình.
Cuộc sống của tôi lúc bấy giờ đẹp như trong giấc mơ ngày bé của một cậu bé.
Những người bạn và đồng nghiệp thú vị, một căn hộ xinh xắn ở đường số 20 Park Avenue.
Công việc đầy hấp dẫn, viết về các vấn đề trên thế giới, dẫu vậy, tôi không thể tách bản thân ra khỏi chúng, để nghe suy nghĩ của chính mình - hay biết mình thực sự hạnh phúc.
Thế là, tôi từ bỏ cuộc sống như mơ này, để đến Nhật Bản, sống trong một phòng đơn trong một hẻm nhỏ ở Kyoto. Đất nước này có một sức hút kỳ lạ và mạnh mẽ lôi kéo tôi.
Khi còn nhỏ, chỉ nhìn vào một bức họa của Kyoto, tôi cảm giác như mình nhận ra nơi đó; biết đến nó trước khi tận mắt nhìn thấy.
Các bạn cũng biết, nó là một thành phố xinh đẹp bao quanh bởi đồi núi với hơn 2000 đền, chùa. nơi người dân đã ngồi tĩnh tâm hơn 800 năm qua.
Và ngày khi chuyển đến đó, cuộc sống tôi vẫn tiếp tục như cũ với vợ, con cái trong một căn hộ hai phòng ở nơi chỉ có trời mới biết, không xe đạp, không xe hơi tivi phát những kênh tôi không hiểu, và tôi vẫn phải nuôi gia đình bằng công việc viết du ký và làm báo, hiển nhiên, đây không phải là lý tưởng cho thăng tiến trong công việc cũng như hứng thú văn hóa hay chuyển hướng xã hội.
Nhưng tôi nhận ra, nó cho tôi một phần thưởng quý giá, đó là những ngày trọn vẹn, những giờ trọn vẹn.
Tôi không đụng đến điện thoại,
gần như không cần phải nhìn đồng hồ, và mỗi buổi sáng thức dậy, một ngày trải rộng ra trước mắt như một đồng cỏ vô tận.
Và khi cuộc sống ném cho tôi những cú đá xoáy, tất nhiên, không chỉ một lần, như khi một bác sỹ đến phòng tôi, mang vẻ mặt như đưa đám, hay một chiếc xe đột nhiên bẻ hướng ngay trước xe tôi trên đường cao tốc. Tôi biết, từ tận xương tủy, đấy là thời gian dành để không đi đâu cả duy trì tôi nhiều hơn là toàn bộ thời gian tôi dành để chạy quanh Bhutan hay đảo phục sinh.
Tôi sẽ luôn là một người lữ hành cuộc sống mưu sinh của tôi là nó -- nhưng một trong những nét đẹp của việc du hành là sự tĩnh lặng được hòa quyện vào trong từng chuyển động và biến động của thế giới.
Có một lần, tôi lên máy bay Ở Frankfurt, Đức, ngồi cạnh một người thiếu nữ Đức và chúng tôi sa vào một cuộc trò chuyện thân thiện khoảng chừng 30 phút, rồi thì cô quay đầu đi và ngồi im suốt 12 tiếng đồng hồ.
Cô ấy không một lần bật màn hình, không lôi sách ra đọc cũng không nhắm mắt ngủ, cô chỉ ngồi im lặng, và thỉnh thoảng, sự tinh tế và bình tĩnh từ cô truyền sang cho tôi.
Gần đây, tôi để ý ngày càng nhiều người dùng những phương pháp tỉnh táo để mở một khoảng trống trong cuộc sống của họ.
Nhiều người đến những khu nghỉ mát lỗ đen nơi họ bỏ ra hàng trăm đô la một đêm chỉ để giao cho nhân viên tiếp tân điện thoại và máy tính khi đến nơi.
Nhiều người tôi biết, trước khi đi ngủ, thay vì cuộn những dòng tin nhắn hoặc kiểm tra kênh Youtube, thường chỉ bật đèn lên và nghe nhạc nhẹ, và họ ngủ ngon hơn thức dậy cũng tràn trề sức sống.
Tôi may mắn được một lần được lái xe lên những ngọn núi cao, rậm rạp phía sau Los Angeles, nơi nhà thơ, ca sĩ và ngôi sao quốc tế vĩ đại Leonard Cohen sinh sống và làm việc trong nhiều năm như một thầy tu chính cống ở trung tâm Thiền núi Baldy.
Tôi không mấy ngạc nhiên khi bản thu âm của ông được phát hành ở tuổi 77, mang một cái tên không mấy thu hút, "Những ý tưởng cũ" vươn lên đứng đầu trên bảng xếp hạng ở 17 quốc gia trên thế giới, và lọt vào top 5 ở 9 nước khác.
Bên trong chúng ta, có cái gì đang kêu gào cảm giác thân thuộc và sâu sắc đến từ những người như thế.
Những người dành thời gian và mặc rắc rối để tĩnh tâm.
Và tôi nghĩ nhiều người trong chúng ta có cảm giác, tôi chắc có rồi, rằng chúng ta đang đứng cách một màn hình khổng lồ chừng 5 cm, âm thanh hỗn tạp, hình ảnh lố nhố và biến đổi theo từng giây, và đó là khung cảnh của cuộc sống.
Chỉ khi lùi lại, bước ra sau vài bước, và đứng nguyên tại chỗ chúng ta mới hiểu được ý nghĩa sau màn và có cái nhìn cục bộ.
Có một số người làm điều đó thay ta nhờ không đi đâu cả.
Tóm lại, trong thời đại gia tốc không có gì đáng mừng hơn được giảm tốc.
Trong thời đại đầy những cám dỗ làm ta sao nhãng không có gì quý giá bằng sự tập trung.
Trong thời đại chuyển biến không ngừng, không gì khẩn thiết bằng ngồi tĩnh tâm.
Vậy nên, bạn có thể tiếp tục kỳ nghỉ đến Paris, Hawaii, hay New Orleans; tôi cá là bạn sẽ có một khoảng thời gian tuyệt vời.
Nhưng nếu bạn muốn về nhà tươi trẻ, tràn đầy sức sống và tình yêu với cả thế giới này, tôi nghĩ bạn có thể xem xét đến việc không đi đâu cả.
Cảm ơn.
(Vỗ tay.)
Kiến trúc rất tuyệt vời, chắc chắn là vậy.
Nó tuyệt vời, bởi vì nó là nghệ thuật.
Bạn biết đấy, nó là một loại nghệ thuật vui nhộn.
Đó là một thứ nghệ thuật nằm ở ranh giới giữa nghệ thuật và khoa học.
Nó được nuôi nấng bởi...
bởi cuộc sống đời thực, mỗi ngày.
Nó được dẫn lối bởi sự cần thiết.
Khá thú vị, khá là thú vị.
Và cuộc sống của giới kiến trúc sư cũng rất tuyệt vời
Bạn biết đấy, là một kiến trúc sư, vào 10h mỗi buổi sáng bạn cần là một nhà thơ, chắc chắn.
Nhưng 11h, bạn phải trở thành một người nhân văn, nếu không thì bạn sẽ mất sự chỉ dẫn.
Và vào buổi trưa, bạn hoàn toàn cần là một công nhân xây dựng.
Bạn cần khả năng để làm một tòa nhà. bởi vì kiến trúc, cuối cùng, là nghệ thuật làm nên những tòa nhà.
Kiến trúc là nghệ thuật làm nơi trú ẩn cho loài người.
Vậy thôi.
Và nó không hề dễ dàng.
Nó rất tuyệt vời.
Hãy nhìn vào đây.
Chúng ta đang ở London, ở trên đỉnh tòa Shard of Glass.
Đây là tòa nhà chúng tôi đã hoàn thành cách đây vài năm về trước
Những người kia là các công nhân xuất sắc và họ đang lắp ráp phần trên cùng của tòa tháp.
Đấy, họ trông như các nhà leo núi.
Đúng vậy.
Tôi cho rằng, họ đang bất chấp lực hấp dẫn. giống như những tòa nhà đã làm.
Chúng tôi có 30 người, thực sự, trong công trình này, chúng tôi có hơn 1400 người. đến từ 60 quốc gia khác nhau.
Bạn biết đấy, đây là một phép màu.
Nó là một phép màu. Để đưa 1400 người đến từ những nơi khác nhau, là một phép màu.
Những công trường là những phép màu.
Đây là một điều khác.
Hãy nói về việc xây dựng.
Phiêu lưu, nó là cuộc phiêu lưu trong cuộc sống thực, không phải trong tinh thần.
Anh chàng này là một người thợ lặn.
Từ những người leo núi cho đến các thợ lặn.
Đây là Berlin.
Sau sự sụp đổ của bức tường năm 89, chúng ta xây dựng tòa nhà này, nối liền từ đông Berlin đến tây Berlin, trong Potsdamer Platz.
Chúng ta cần khoảng 5000 người cho dự án đó.
Khoảng 5000 người.
Và đây là một công trình khác ở Nhật Bản, xây dựng sân bay Kansai.
Lần này, tất cả các nhà leo núi là người Nhật Bản.
Bạn biết đấy, cùng nhau xây dựng các tòa nhà là cách tốt nhất để tạo ra sự hợp tác.
Cảm giác tự hào - tự hào là bản chất.
Nhưng, bạn biết đấy, việc xây dựng, đương nhiên, là một trong những lý do vì sao kiến trúc lại tuyệt vời.
Nhưng có một điều khác, có lẽ còn tuyệt vời hơn.
Bởi vì kiến trúc là nghệ thuật làm nơi trú ngụ cho cộng đồng, không chỉ cho từng cá thể mà còn cộng đồng và xã hội nói chung.
Và xã hội không bao giờ giống nhau.
Thế giới luôn luôn thay đổi.
và con người khó chấp nhận được những sự đổi thay.
Và kiến trúc là một tấm gương của những sự thay đổi đó.
Kiến trúc là sự biểu đạt trong xây dựng cho các thay đổi.
Vậy nên, đây là lý do vì sao nó lại khó khăn, bởi vì những thay đổi đó tạo nên sự phiêu lưu.
Chúng tạo ra sự phiêu lưu, kiến trúc là sự phiêu lưu.
Đây là trung tâm Georges Pompidou ở Pháp, cách đây nhiều năm.
Hãy quay trở lại năm 1977.
Đây là một con tàu không gian nằm giữa Paris.
Đồng hành cùng với bạn của tôi trong chuyến phiêu lưu này, Richard Rogers, chúng tôi, ở thời điểm đó, đã là những chàng trai hư.
Những thanh niên trẻ hư hỏng.
(cười) Đó là vài năm sau tháng 5 năm 1968.
Đó là một cuộc nổi loạn, nổi loạn đơn thuần.
Ý tưởng là làm mái nhà cho những tòa nhà văn hóa không trở nên đáng sợ.
Chúng nên tạo ra một sự hứng thú.
Đây là cách tạo ra một trung tâm văn hóa.
Sự tò mò là khởi đầu của một quan điểm văn hóa.
Và có một cái quảng trường ở kia, bạn có thể nhìn thấy quảng trường đó.
Và quảng trường là sự bắt đầu cho một cuộc sống đô thị.
Một quảng trường là nơi mà mọi người gặp mặt nhau.
Và họ chia sẻ các trải nghiệm.
Họ kết hợp các độ tuổi.
Và, bạn biết đấy, theo cách nào đó, bạn tạo ra cái hồn cho thành phố.
Từ đó, tôi đã tạo ra, trong các văn phòng, nhiều địa điểm khác cho người dân.
Đây là một phòng hòa nhạc ở Rome.
Một chốn khác cho mọi người.
Bên trong tòa nhà này thực sự được thiết kế với âm thanh, bạn có thể thấy.
Nó kết hợp với âm thanh.
Và đây là sân bay Kansai, ở Nhật Bản.
Để xây một tòa nhà, thỉnh thoảng bạn cần làm một hòn đảo, và chúng tôi đã làm một hòn đảo.
Tòa nhà này dài hơn một dặm.
Nó trông giống như một chiếc tàu lượn khổng lồ đang nằm trên mặt đất.
Và đây là San Fransisco.
Một nơi khác dành cho con người.
Tòa nhà này là Viện khoa học California.
Và chúng tôi đã trồng cây trên mái nhà đó, hàng nghìn và hàng nghìn cây xanh sử dụng độ ẩm của không khí, thay vì bơm nước tưới từ mạch nước ngầm.
Mái nhà đó thực sự sống.
Và tòa nhà này được công nhận Platinum LEED.
LEED là hệ thống để đo lường tính bền vững của một ngôi nhà.
Và đây cũng là một nơi dành cho con người mà sẽ trường tồn.
Và đây thực sự là New York.
Đây là tòa Whitney mới, nằm trong quận Meatpacking của New York.
Chà, lại một tàu bay khác.
Một nơi khác cho con người.
Chúng ta đang ở Athens, tòa nhà Niarchos.
Nó là một thư viện, đó là một công trình công cộng, một nhà hát một công viên lớn.
Tòa nhà này cũng là một tòa nhà được công nhận Platinum LEED.
Tòa nhà này thực sự thu được năng lượng mặt trời ở trên mái.
Nhưng, bạn biết đấy, làm một tòa nhà, một nơi cho con người là một điều tốt.
Làm các thư viện, các phòng hòa nhạc, xây dựng các trường đại học, các bảo tàng là điều tốt, bởi vì bạn sáng tạo ra một nơi chào đón và có thể tiếp cận.
Bạn tạo ra một tòa nhà để thế giới tốt đẹp hơn, chắc chắn vậy.
Nhưng có một điều làm cho kiến trúc trở nên tuyệt vời, hơn thế nữa.
Đó là kiến trúc không chỉ để đáp ứng nhu cầu và sự cần thiết, mà nó còn là khao khát, đúng, khao khát những giấc mơ, những khát vọng.
Đây là điều mà kiến trúc làm.
Thậm chí túp lều tèo túng nhất trên trái đất cũng không chỉ là một mái nhà.
Mà nó nhiều hơn thế.
Nó gợi lại một câu chuyện. Nó nhắc đến một câu chuyện về danh tính của người đã sống trong túp lều đó.
Những cá thể.
Kiến trúc là nghệ thuật kể chuyện.
Như câu chuyện này.
Ở London: tòa Shard of Glass.
Chà, đó là tòa nhà cao nhất Đông Âu.
Nó cao hơn tận 300 mét trên không để đón gió trong lành.
Các mặt đứng của tòa nhà này đều nghiêng, chúng phản chiếu bầu trời của London, và không bao giờ trùng lặp.
Sau khi mưa, mọi thứ trở nên trong xanh.
Vào buổi chiều tà, mọi thứ đều đỏ.
Đó là điều rất khó để giải thích.
Đó là cái mà chúng ta gọi là hồn của công trình.
Trong bức tranh này, ở bên trái, bạn có bộ sưu tập Menil, được sử dụng cách đây rất lâu.
Đó là một bảo tàng.
Ở bên phải của bảo tàng nghệ thuật Harvard.
Cả hai tòa nhà này đều hòa vào ánh sáng.
Ánh sáng là nguyên liệu quý nhất trong kiến trúc.
Và đây là ở Amsterdam.
Tòa nhà này đang hòa vào nước.
Và đây là văn phòng của tôi, ở trên biển.
Đây là sự đắm chìm với công việc.
Nhưng thực sự, chúng tôi thích làm việc ở đây.
Và chiếc xe cáp đó là phương tiện nhỏ để đi lên trên.
Đó là "Thời báo New York" của New York.
Đây là cuộc chơi với độ trong suốt.
Một lần nữa, cảm giác về ánh sáng, cảm giác của sự minh bạch.
Ở bên trái này, bạn thấy Magic Lantern ở Nhật Bản, Ở Ginza, Tokyo.
Ở giữa là một tu viện ở trong rừng.
Tu viện này đang chơi đùa với sự tĩnh lặng và cánh rừng.
Và một bảo tàng, một bảo tàng khoa học.
Đây là về sự bay bổng.
Và đây là trung tâm của Paris. trong chiếc bụng của con cá voi.
Đây là tòa nhà Pathé ở Paris.
Tất cả các tòa nhà này đều có một điểm chung. chúng đều thể hiện niềm khao khát, những ước mơ.
Và đó là tôi.
(cười) Chà, đó là tôi trên chiếc thuyền buồm của mình.
Hóng gió.
Đó không phải là điều tốt nhất tôi muốn chỉ cho bạn thấy trong bức hình này.
(cười) Tôi đang cố, đang cố gắng.
Bạn biết đấy, có một điều rất rõ ràng. Tôi thích đi thuyền buồm, chắc chắn vậy.
Tôi thực sự cũng yêu thích việc thiết kế những con thuyền buồm.
Tôi yêu việc đi thuyền này bởi vì nó đi chậm.
Và..
yên lặng.
Và cảm giác ngưng lại.
Có một thứ khác mà bức tranh này muốn nói.
Nó chỉ ra tôi là một người Ý.
(cười) Thì tôi cũng không thể làm khác đi được mà.
(cười) Tôi là người Ý, và tôi yêu cái đẹp.
Tôi yêu cái đẹp.
Chà, hãy lên thuyền. Tôi muốn đưa các bạn dong buồm từ đây, đến một nơi này, ở giữa Thái Bình Dương.
Đây là trung tâm Jean-Marie Tjibaou.
Nó dành cho các dân tộc Kanathy.
Nó nằm ở Noume'a, New Caledonia.
Đây là nơi cho nghệ thuật.
Nghệ thuật và thiên nhiên.
Những tòa nhà này thực sự đùa giỡn với gió, với những cơn gió mậu dịch.
Chúng có một âm thanh, một giọng nói, những tòa nhà này.
Tôi đang chỉ ra điều này bởi vì chúng là cái đẹp.
Nó là vẻ đẹp thuần khiết.
Và hãy nói về cái đẹp một chút.
Vẻ đẹp giống như chú chim của thiên đường: khoảnh khắc bạn cố gắng để bắt lấy nó, nó lại bay đi mất.
Cánh tay của bạn quá ngắn.
Nhưng vẻ đẹp không phải là một ý tưởng phù phiếm.
Nó ngược lại.
Trong ngôn ngữ bản địa của tôi, tiếng Ý, "vẻ đẹp" là "bello".
Tiếng Tây Ban Nha, "vẻ đẹp" là "belleza".
Trong tiếng Hy Lạp, "vẻ đẹp" là "kalos".
Khi bạn thêm "agathos" nó có nghĩa "vẻ đẹp và điều tốt."
Không ngôn ngữ nào trong số này, "vẻ đẹp" chỉ đơn thuần mang nghĩa là "cái đẹp."
Nó cũng có nghĩa là "tốt."
Vẻ đẹp thực sự là khi một thứ vô hình chạm vào một cái vô hình, trở thành hữu hình.
Và điều này không chỉ áp dụng cho nghệ thuật và thiên nhiên.
Nó đúng với khoa học, sự tò mò của con người, sự đoàn kết. đó là lý do tại sao bạn có thể nói, "Đây là một người đẹp," "Đó là một tâm hồn đẹp."
Đây, đây là vẻ đẹp làm thay đổi con người trở nên tốt hơn, bằng cách bật một tia sáng trong mắt họ.
Và xây dựng những tòa nhà này đẹp đẽ làm những thành phố trở nên tốt hơn để sinh sống.
Và những thành phố tốt hơn làm những công dân trở nên tốt hơn.
Chà, vẻ đẹp này... vẻ đẹp phổ quát này, tôi nên nói là một trong vài điều có thể thay đổi thế giới.
Hãy tin tôi, vẻ đẹp này sẽ bảo vệ thế giới.
Tuy chậm, nhưng nó sẽ thành công.
Cảm ơn.
(vỗ tay)
Ông của tôi là thợ đóng giày.
Ngày trước, ông làm ra những chiếc giày theo đơn đặt hàng.
Tôi chưa bao giờ gặp ông.
Ông mất ở Holocaust.
Nhưng tôi thừa hưởng từ ông niềm đam mê , dù nó không được mãnh liệt như ông vậy.
Bạn biết đó, trong khi cuộc cách mạng công nghiệp đã tác động lớn tới sự phát triển của nhân loại, nó lại làm mất đi chính kĩ năng mà ông tôi yêu thích, và làm hao mòn kĩ thuật thủ công của chúng ta.
Nhưng tất cả những điều đó sẽ thay đổi với in 3D và sẽ bắt đầu với thứ này, đồ vật đầu tiên được in.
Nó ra đời trước TED một thời gian.
Nó được in vào năm 1983 bởi Chuck Hull, người phát minh ra in 3D.
Nhưng điều mà tôi muốn nói hôm nay, ý tưởng lớn mà tôi muốn thảo luận với các bạn, không phải là việc in 3D sẽ làm bệ phóng vào tương lai cho chúng ta như thế nào mà là việc nó thực sự sẽ kết nối chúng ta với di sản của mình, và dẫn ta tới một kỉ nguyên mới của chế tạo cục bộ, phân phối, thứ thực chất dựa trên chế tác kĩ thuật số.
Hãy nghĩ tới những thứ hữu ích.
Ai cũng biết cỡ giày của mình.
Bao nhiêu người trong số các bạn biết kích cỡ sống mũi của mình hay khoảng cách giữa hai thái dương?
Có ai không ạ?
Chẳng phải sẽ thật tuyệt sao, nếu lần đầu tiên bạn tìm được cặp mắt kính vừa vặn hoàn hảo, không cần bản lề và như vậy thì bản lề kính sẽ không gãy?
Nhưng ý nghĩa của in 3D còn đi xa hơn đầu mũi của chúng ta.
Khi tôi gặp Amanda lần đầu tiên, cô ấy có thể đứng dậy đi một quãng dù đã bị liệt từ thắt lưng xuống, nhưng cô ấy phàn nàn với tôi rằng bộ đồ của cô ấy không thoải mái.
Đó là một bộ đồ robot rất đẹp được làm bởi Ekso Bionics, nhưng nó không lấy cảm hứng từ cơ thể của cô.
Nó không được đo theo người mặc.
Do đó, cô thách thức tôi làm thứ gì đó nữ tính hơn một chút, tao nhã hơn một chút, nhẹ hơn, và như những thợ may giỏi, chúng tôi nghĩ mình nên đo số liệu của cô ấy.
Chúng tôi đã làm vậy. Chúng tôi may cho cô ấy 1 bộ đồ ấn tượng.
Điều đáng kinh ngạc mà tôi học được từ Amanda là nhiều người chúng ta nhìn vào in 3D và nói với bản thân rằng nó sẽ thay thế những phương pháp truyền thống.
Amanda lại nhìn vào nó và nói: đó là một cơ hội lấy lại sự cân bằng và tiến đến tính xác thực.
Và bạn biết không? Cô ấy không đứng yên.
Giờ cô ấy muốn đi giày cao gót.
Không dừng lại ở đó.
In 3D đang thay đổi thiết bị y tế cá nhân, từ đai nẹp cột sống mới, đẹp, vừa vặn, tới hàng triệu dụng cụ phục hồi nha khoa và những cái nẹp xinh xắn dành cho người khuyết chi, cơ hội để kết nối lại một cách cảm tính với sự cân bằng của bạn.
Và vì chúng ta ở đây hôm nay, bạn có thể dùng những cái nẹp không dây với hàng thẳng tắp, hay dụng cụ phục hồi nha khoa.
Hàng triệu thiết bị hỗ trợ thính giác đã được in 3D.
Hàng triệu người đang được những thiết bị này hỗ trợ.
Còn những thiết bị thay thế đầu gối, từ dữ liệu của bạn, được đo lại, tất cả dụng cụ và máy điều chỉnh đều được in 3D.
G.E. đang sử dụng in 3D để tạo ra thế hệ tiếp theo của động cơ LEAP tiết kiệm khoảng 15% nhiên liệu với chi phí bằng giá một cái máy bay, khoảng 14 triệu đô.
Tốt cho G.E., phải không ạ?
Tốt cho cả khách hàng của họ cũng như môi trường.
Nhưng bạn biết đấy, tin tốt hơn là công nghệ này không còn được giữ kín cho những công ty nhiều tiền.
Planetary Resources, nơi khởi xướng thám hiểm không gian sắp tổ chức cuộc thăm dò đầu tiên vào cuối năm nay.
Đó là một phần của tàu vũ trụ NASA, Chi phí chỉ tốn một phần được tạo ra với ít hơn 12 bộ phận chuyển động, và sẽ đi vào vũ trụ vào cuối năm nay.
Google đang có một dự án táo bạo sản xuất block phone Ara.
Nó chỉ khả thi khi có sự phát triển của in 3D tốc độ cao mà lần đầu tiên tạo ra mẫu có chức năng và có thể sử dụng được.
Đó là sự đột phá được hỗ trợ bởi in 3D.
Còn về thức ăn thì sao?
Sẽ thế nào nếu lần đầu tiên ta có thể tạo ra thực phẩm đáng kinh ngạc như gấu bông TED ở đây, có thể ăn được?
Sẽ thế nào nếu ta có thể hoàn toàn thay đổi trải nghiệm, như bạn thấy với cái bánh này được in hoàn toàn bằng 3D?
Và sẽ thế nào nếu có thể bắt đầu đưa nguyên liệu, màu sắc và hương vị vào trong mọi vị giác, nghĩa là không chỉ thức ăn ngon mà còn hứa hẹn về dinh dưỡng cá nhân là điều sắp sửa xảy ra?
Và điều đó đưa tôi tới những điều to lớn nhất của in 3D.
Với in 3D, sự phức tạp không có giới hạn.
Máy in không quan tâm đến việc nó tạo ra hình dạng thô sơ nhất hay phức tạp nhất, nó hoàn toàn chuyển thể thiết kế và sản xuất một cách dễ dàng.
Nhiều người nghĩ rằng in 3D sẽ là kết thúc của việc chế tạo.
Tôi lại cho rằng nó là cơ hội để trao công nghệ tương lai vào tay những thanh niên, tạo ra vô số cơ hội việc làm. Và với nó, tất cả mọi người đều có thể trở thành chuyên gia sản xuất và chuyên gia chế tạo.
Sẽ cần những công cụ mới.
Không phải ai cũng biết sử dụng CAD, nên chúng tôi đang phát triển những thiết bị cảm ứng, cảm tính cho phép bạn chạm và cảm nhận những thiết kế của mình, như chơi với đất sét kĩ thuật số vậy.
Khi làm những việc như vậy, và chúng ta cũng đã phát triển những thứ chụp ảnh vật chất và có thể in ngay, công việc sáng tạo sẽ dễ dàng hơn, nhưng với những thứ không tưởng tượng được ta sẽ có những thứ ngoài ý muốn, như giả dân chủ và sở hữu bất hợp pháp ở khắp nơi.
Nhiều người hỏi tôi, liệu sẽ có máy in 3D ở mọi nhà?
Tôi nghĩ câu hỏi đó chưa đúng.
Câu hỏi đúng phải là in 3D sẽ thay đổi cuộc sống của tôi như thế nào?
Hay nói cách khác, phòng nào trong nhà tôi sẽ phù hợp với in 3D?
Tất cả mọi thứ bạn thấy ở đây đều được in 3D, bao gồm cả những chiếc giày này tại sàn diễn thời trang ở Amsterdam.
Đây không phải những đôi giày của ông tôi.
Những đôi giày này đại diện cho sự tiếp nối đam mê của ông dành cho chế tạo mang tính địa phương cao.
Ông tôi không được nhìn thấy những miếng đòn được in của Nike ở giải Super Bowl, và ông cũng không thấy tôi đứng đây trong đôi giày in 3D lai tạo này.
Ông đã mất vào 3 năm trước.
Nhưng Chuck Hull, người phát minh ra những thứ này đang ở đây hôm nay, và nhờ có ông, tôi có thể nói rằng, mình cũng là thợ đóng giày, và bằng việc đi những chiếc giày này, tôi trân trọng quá khứ đồng thời kiến tạo tương lai.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Những câu đố và ảo thuật.
Tôi làm việc ở hai lĩnh vực mà mọi người cho là hoàn toàn khác biệt, nhưng tôi tin là chúng giống nhau.
Tôi vừa là một ảo thuật gia vừa là người xây dựng trò chơi ô chữ của tờ New York Times, nghĩa là tôi đã chọn hai sở thích "bác học" nhất của thế giới và kết hợp chúng lại trong một sự nghiệp.
Tôi tin rằng ảo thuật cũng giống như câu đố vì chúng đều là mấu chốt cho một trong số những động lực lớn nhất của con người: mong muốn tìm được lời giải đáp.
Con người luôn khát khao lời giải tìm kiếm trật tự trong hỗn loạn.
Điều này hoàn toàn đúng với tôi.
Tôi dành cả đời mình để giải đáp.
Những trận đấu Scrabble tuyệt vời ở căng tin thời trung học, thay vì đi nói chuyện với con gái, cũng trong khoảng thời gian đó tôi bắt đầu học ảo thuật và hoàn toàn không nói chuyện với con gái.
Chắc chắn là không thể bắt chuyện với họ kiểu, "Này, cậu có biết từ "Trò ảo thuật" đáng giá 20 điểm trong Scrabble không?"
Khi đó, tôi nhận ra điểm giao nhau giữa câu đố và ảo giác.
Khi giải trò ô chữ hay xem một màn trình diễn ảo thuật, bạn trở thành một người giải đáp, và mục tiêu của bạn là tìm thấy trật tự trong mớ hỗn loạn ấy, sự hỗn loạn của, kiểu như, một ô chữ đen trắng, một cái túi đầy những chữ cái Scrabble, hoặc một bộ bài đã xáo.
Hôm nay, với vai trò một "chuyên gia xây dựng và giải đố" - 23 điểm - và một nhà thiết kế đánh lừa thị giác, tôi tạo nên sự hỗn loạn,
kiểm tra khả năng giải đố của các bạn.
Nào, nghiên cứu đã cho thấy việc tìm lời giải đáp cũng quan trọng như việc ăn ngủ.
Từ khi sinh ra, con người ta đã gắn kết với giải đáp.
Một nghiên cứu của UCLA, với trẻ sơ sinh trong bệnh viện đã chỉ ra những mẫu hình, như thế này: hình tròn, gạch chéo, hình tròn, gạch chéo.
Và rồi những mẫu hình thay đổi: tam giác, hình vuông.
Bằng việc theo dõi hướng nhìn của trẻ sơ sinh, ta biết được rằng những trẻ chỉ mới một ngày tuổi cũng có thể chú ý và phản ứng với những chia rẽ có trật tự.
Thật đáng kinh ngạc.
Vì vậy, từ khi sinh ra cho tới khi già đi, mong muốn giải đáp kết nối chúng ta lại với nhau, tôi còn tìm thấy trên Instagram bức hình này ca sĩ nhạc pop Katy Perry đang giải ô chữ với cốc cà phê buổi sáng.
Thích điều này!
(Cười) Giờ đây, việc giải đáp hiện diện trong tất cả các nền văn hóa.
Người Mỹ sáng tạo ra trò giải ô chữ, và năm nay chúng ta kỷ niệm 100 năm trò ô chữ ra đời, lần đầu tiên ra mắt trong tờ The New York World.
Nhưng rất nhiều nền văn hóa khác cũng có câu đố của riêng họ.
Trung Quốc có trò xếp hình Tangram, kiểm tra khả năng của người chơi trong việc tạo hình từ những mảnh ghép rời rạc.
Hỗn loạn. Trật tự.
Trật tự.
Và trật tự.
Đó là âm thanh yêu thích của tôi, nghe lại lần nữa nhé.
Okay.
Còn trò này thì sao nó được sáng tạo vào thế kỷ 18 tại Anh Quốc trò chơi ghép hình.
Đây có phải là tạo nên trật tự từ hỗn độn không?
Bạn có thể thấy, chúng ta luôn luôn giải đáp.
Chúng ta luôn cố gắng giải mã thế giới.
Đó là nhiệm vụ bất diệt.
Như Cervantes đã viết trong "Don Quixote" (Đôn Ki-hô-tê), cũng là nguồn gốc của từ "quixotry" (tính như Đông-ki-sốt), từ có số điểm cao nhất trong trò Scrabble, 365 điểm.
Nhưng dù sao thì, "Don Quixote" là một kiệt tác.
Các bạn đã đọc tác phẩm này rồi, đúng không?
Tôi thấy một vài người gật đầu.
Coi nào, thật à?
Ai đã đọc "Don Quixote" rồi?
Giơ tay lên Những khán giả thông minh.
Ai đã đọc "Don Quixote"?
Đứng dậy nào. Okay, tốt, bởi vì tôi cần một người thông minh ở đây bởi vì với sự trợ giúp của một người trong số các bạn, tôi sẽ cho các bạn thấy mong muốn giải đáp của chúng ta sâu sắc đến mức nào, và chúng ta gắn kết với việc giải đáp ra sao, vì vậy tôi sẽ đi xuống và tìm ai đó có thể giúp tôi.
Xem nào.
Sao mọi người đột nhiên quay đi hết thế này.
Tôi có thể mời bạn không? Đồng ý chứ? Tên bạn là gì?
Gwen. Tôi không đọc được suy nghĩ đâu, tôi nhìn bảng tên của bạn.
Lên với tôi nào, Gwen. Mọi người cho một tràng pháo tay nào.
Gwen, mời bạn đi trước.
(Vỗ tay) Bạn thấy thích thú chứ?
Bạn có biết tên bạn đáng tám điểm trong Scrabble không?
Okay, đứng đây nhé, Gwen, ngay đây.
Nào giờ, Gwen, trước khi bắt đầu, tôi sẽ chỉ cho bạn một phần của trò chơi, nó ở trong phong bì này, và tôi sẽ không đến gần nó.
Ta có bản vẽ của một số loài vật nuôi.
Bạn có thể thấy có cú, ngựa, lừa, gà trống, trâu và cừu, ở đây, Gwen này, có một vài chiếc bút màu tuyệt đẹp, những màu như, bạn đọc được chữ này chứ?
Gwen: Màu coban. DK: Coban, đúng vậy.
Màu coban. Có cả màu xám, màu đỏ và màu lục bảo, và cả màu hổ phách nữa. Gwen này, bạn sẽ tô màu bức tranh này như khi lên năm vậy, mỗi con một màu.
Sẽ vui lắm đây.
Tôi sẽ ra đây.
Tôi không muốn nhìn thấy những gì bạn làm.
Đừng bắt đầu vội.
Đợi tôi ra đây và nhắm mắt lại đã.
Nào Gwen, bạn sẵn sàng chưa?
Chọn một màu, một màu mà thôi, tô con ngựa giúp tôi nhé.
Tô màu còn ngựa bằng những nét thật nhanh và rộng, không sợ tô lem đâu.
Được rồi, tuyệt.
Lấy chiếc bút màu đó, đóng nắp lại và đặt lên bàn giúp tôi.
Okay, giờ lấy từ cốc ra chiếc bút khác tháo nắp ra tô con lừa giúp tôi.
Dùng những đường thật rộng.
Okay, hay đấy, đóng nắp bút lại và đặt nó lên bàn nào.
Giờ lại lấy chiếc bút màu khác và lại tháo nắp ra. Vui không nào?
Bạn tô con cú giúp tôi nhé.
Tô màu con cú.
Okay, lại đóng nắp lại rồi chọn một màu khác từ cốc tô con gà cho tôi, tô con gà trống đó.
Tốt, tốt, tốt, tốt, tốt.
Những đường thật lớn.
Tốt, tốt. Chọn một màu nữa từ cốc và tô con trâu giúp tôi. Tô màu con trâu.
Okay, tốt.
Tô nhiều lên và đóng nắp lại, rồi đặt bút lên bàn, sau đó lấy một màu nữa ra.
Oh, hết màu rồi à? Okay, tôi sẽ quay lại.
Tôi quên gì phải không? Oh, tôi quên mất màu tím rồi.
Dù vậy, vẫn tiếp tục được
tôi nghĩ thế.
Gwen, tôi sẽ đưa phong bì này cho bạn.
Đừng mở nó vội. Tôi sẽ ghi lại lựa chọn của bạn để mọi người cùng thấy bạn đã chọn như thế nào.
Okay, tuyệt. Ta có một con ngựa màu coban, một con cú màu hổ phách, một con trâu màu xám, vâng, một con lừa màu đỏ, và con gì có màu lục bảo thế?
Con gà trống. Một con gà trống màu lục bảo.
Giờ đến thời khắc quyết định đây, Gwen, xem trong phong bì đó có gì nhé.
Bạn hãy mở nó lấy tờ giấy trong đó ra rồi đưa cho tôi, cùng xem nó có giống với lựa chọn của bạn không.
Vâng, đúng vậy đấy.
Ngựa màu coban, lừa màu đỏ, cú màu hổ phách, gà màu lục bảo, trâu màu xám, tôi quên mất màu tím nên con cừu chưa được tô màu nhưng sự trùng hợp này khá tuyệt phải không ?
Gwen, bạn làm tốt đó. Tuyệt đẹp. (Vỗ tay) Tôi sẽ lấy lại cái này.
Vậy thì, làm thế nào chuyện này lại xảy ra?
Liệu phải chăng não của Gwen gắn chặt với việc giải đáp nên cô ấy đã giải mã được ẩn ý?
Đây là câu đố tôi đặt ra cho mọi người.
Liệu trật tự có tồn tại trong mớ hỗn loạn mà tôi đã tạo ra không?
Hãy theo dõi lại nhé.
Bạn có nhớ khi tôi đưa ra trò giải đố chứ?
Chúng tạo nên hình gì vậy? Một con ngựa màu coban.
Mọi chuyện bắt đầu phức tạp đây.
Chúng ta chơi Tangram với một chú gà trống màu lục bảo.
Đó là thứ tôi yêu thích.
Rồi thử nghiệm với một con trâu xám
Và Katy Perry uống cà phê sáng với chiếc cốc màu hổ phách hình con cú.
Cảm ơn Katy, vì bức ảnh.
Oh, và vẫn còn nữa, còn nữa đấy.
Tôi tin bạn đã tô con lừa màu đỏ, Gwen.
Thưa quý ông quý bà, hãy giơ tay nếu như mọi người đã ĐỌC Don Quixote
Ai đã ĐỌC Don Quixote rồi? (Cười) (Read - đọc nghe gần giống Red - màu đỏ) Từ từ, chờ đã, vẫn còn nữa này.
Còn nữa đấy.
Gwen, tôi rất tự tin rằng bạn sẽ chọn tô màu như thế này nên đã dự đoán một thứ khác, và đặt nó vào một nơi không thể mà việc sửa chữa , là không thể ngay ở đây.
Thưa quý ông quý bà, chúng ta có tờ New York Times hôm nay.
Ngày là 18 tháng Ba, 2014.
Rất nhiều người ở hàng ghế đầu có tờ báo này giấu dưới ghế.
Cúi thấp xuống nhé, chúng tôi giấu nó ở đó.
Hãy lấy tờ báo ra mở tới mục nghệ thuật bạn sẽ thấy trò ô chữ, và trò ô chữ hôm nay do chính tôi tạo nên.
Bạn có thể thấy tên tôi trên đó.
Tôi sẽ đưa nó cho bạn, Gwen, xem nhé.
Tôi cũng sẽ chiếu nó lên đây.
Nào hãy cùng xem một mảnh ghép nữa của câu đố.
Nếu bạn nhìn gợi ý cho câu 1 - ngang, bắt đầu với chữ C của từ Corrupt và ngay dưới đó là O cho từ Outfielder, và nếu tiếp tục nhìn dọc xuống chữ cái đầu tiên, bạn sẽ thấy con ngựa màu coban, cú màu hổ phách, trâu xám, lừa đỏ, và con gà màu lục bảo.
(Vỗ tay) Khá tuyệt vời, phải không?
Đây là tờ New York Times.
Từ từ chờ đã, chờ đã.
Oh, Gwen à, bạn có nhớ tôi đã để quên bút màu tím, và bạn không thể tô màu chú cừu chứ?
Nếu như các bạn đọc tiếp bắt đầu với 25 - dọc nó nói, "Oh, tiện thể, con cừu không tô màu cũng được".
(Cười) (Vỗ tay) Đợi đã, còn một thứ nữa, một điều nữa, mảnh ghép cuối cùng của câu đố.
Gwen, tôi thật sự cảm kích với những lựa chọn của bạn bởi vì nếu ta nhìn những chữ cái đầu tiên trong sự lựa chọn của bạn, ta có được "H-Ỗ-N L-O-Ạ-N" cho Hỗn Loạn và "T-R-Ậ-T T-Ự" cho Trật Tự.
Đó là Hỗn Loạn và Trật Tự.
Ta tạo nên trật tự từ hỗn loạn.
Vì vậy, thưa quý ông, quý bà, lần sau khi đối mặt với câu đố dù là trong cuộc sống hay công việc, hay là bữa sáng ngày Chủ Nhật với tờ The New York Times, hãy nhớ, mọi người đều gắn liền với việc giải đáp.
Cảm ơn mọi người.
(Vỗ tay)
Hôm nay, một phụ nữ lưu lạc quan sát vỏ bọc nơi tôi thả hồn mình và tuyên bố rằng tôi là người ''thông thạo ngôn ngữ" Điều này có nghĩa rằng khi phát âm và chọn từ tôi thậm chí không cần nghĩ Bởi vì tôi là người "thông thạo ngôn ngữ" Vì vậy, khi giáo sư của tôi hỏi một câu Và câu trả lời của tôi mang hàm ý về đề nghị thành thị hóa Không có sự lệch hướng nào ở đây Xin chú ý Bởi vì tôi là người "thông thạo ngôn ngữ" Vì vậy khi ba tôi hỏi: "Đây là cái quái gì vậy?" Câu trả lời lưu loát của tôi chưa bao giờ sai sót Tôi nói: "Ba à, đây là một vấn đề hết sức sơ đẳng" Và khi tôi đứng lên bục Tôi rất hào hứng vì tôi có thể làm được Vì thế khi con trai tôi hỏi: "Điều gì tốt cho con trai mẹ?" Tôi chỉ nói "Mẹ có thể tranh cãi nhưng mẹ không thích như vậy" Và thỉnh thoảng ở trong lớp tôi có thể tạm dừng bài giảng để hỏi "Tại sao những quyển sách này chưa bao giờ nói về nhân dân ta" Vâng, tôi đã quyết định sử dụng cả 3 cách nói của tôi một cách công bằng Bởi vì tôi "thông thạo ngôn ngữ" Nhưng ai là người điều khiển sự thông thạo
Bởi vì ngôn ngữ tiếng Anh có rất nhiều cách nói hay chính là sự biến đổi không giới hạn Vâng, bạn có thể nghĩ rằng thật khó chịu khi dùng tiếng Anh rời rạc Nhưng tôi đứng đây để nói rằng ngay cả những người Mỹ thông thạo ngôn ngữ nghe cũng kì quặc đối với người Anh. Vì vậy khi giáo sư của tôi đứng lên bục và nói "Xin chào" Tôi ngăn ông ấy lại và nói "Không... ông dùng từ chưa đúng rồi. Đúng ra phải nói "Thật là hay quá"" Bây giờ có lẽ các bạn nghĩ rằng nó quá cứng nhắc, không hay lắm Nhưng tôi muốn nói rằng ngôn ngữ chúng ta có các qui tắc. Vâng, khi mẹ tôi chế giễu tôi và nói "Con thật điên rồ khi cứ đi mua sắm " Tôi phản ứng "Mẹ à, không được, mẹ nói vậy là không đúng ngữ pháp rồi" đừng bao giờ đặt từ "Madd" trước một hiện tại phân từ. Đó là một quy tắc đơn giản trong tiếng Anh Nếu tôi có khả năng phát âm tốt, tôi sẽ truyền điều này từ những ngọn núi từ mỗi khu ngoại ô, hay từ cả hàng xóm "Bởi vì chỉ có Chúa của ngôn ngữ mới được ghi nhận trong quyển Sáng thế ký của thế giới này, nói rằng "nó là tốt" Có thể không phải lúc nào tôi cũng luôn diễn thuyết trước các bạn một cách trôi chảy Nhưng đừng đánh giá ngôn ngữ của tôi và cho rằng rằng tôi quá dốt nát để dạy Bởi vì tôi đã nói ba kiểu Tùy thuộc vào từng nơi ở nhà, ở trường và với bạn bè Tôi là một nhà diễn thuyết đa dạng Thỉnh thoảng tôi kiên định với kiểu nói của lúc này rồi có lúc thay đổi cho đỡ chán Đôi lúc tôi đấu tranh với 2 cách nói kia Trong khi tôi sử dụng 1 cách nói khác trong lớp học Và khi tôi lỡ pha trộn chúng với nhau Tôi cảm thấy thật điên rồ... như đang nấu ăn trong phòng tắm Tôi biết rằng tôi phải mượn ngôn ngữ của các bạn Bởi vì ngôn ngữ của tôi không còn Nhưng bạn không thể mong tôi kể về lịch sử của các bạn 1 cách hoàn hảo trong khi lịch sử của tôi gặp vấn đề đây là những từ thuộc ngôn ngữ nói do một người nào đó đã chán ngấy những ý tưởng Trung âu trong thời gian này Và lý do tôi pha trộn ngôn ngữ của các bạn là bởi vì ngôn ngữ của tôi bị mất dần cùng lịch sử của tôi Tôi dùng tiếng Anh một cách khập khiễng để những hạn chế lớn có thể nhắc chúng ta rằng nhà nước hiện tại của chúng ta không có gì là bí mật Tôi quá mệt mỏi với hình ảnh tiêu cực làm mọi người điên rồ Vì vậy, trừ phi bạn nhìn thấy nó cướp ngân hàng thì đừng chê tóc của tôi. Tôi cảm thấy quá đau cho sự phân biệt vô nghĩa này Vì thế, đừng nói là nó tốt trừ phi tóc của bạn được được hiến tặng cho các cơ sở từ thiện nhiều như nó bị cưỡng đoạt từ nhân dân chúng tôi Sao các bạn có thể mong tôi mang dấu ấn của chúng lên ngôn ngữ của các bạn Như những thứ bất công Đừng bối rối đừng ngập ngừng Đây không phải là sự khuyến khích từ bỏ mà đây là sự ca ngợi ngôn ngữ Đó là lý do tại sao tôi đặt "3 ngôn ngữ" vào đơn xin việc cuối cùng của tôi Tôi có thể đa dạng hóa khách hàng của bạn đó là những gì tôi muốn họ biết Và khi họ gọi tôi để phỏng vấn tôi sẽ rất vui khi thể hiện điều đó Tôi có thể nói "Hay quá " "Mày muốn gì" Và dĩ nhiên ... "Xin chào" Bởi vì tôi thông thạo ngôn ngữ Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Cách đây 23 năm, vào năm 19 tuổi, Tôi đã bắn và giết chết một người.
Tôi là một thanh niên buôn bán ma túy với tính khí nóng nảy và một khẩu súng ngắn bán tự động.
Nhưng đó không phải là sự kết thúc của cuộc đời tôi.
Thực ra, nó là sự khởi đầu, và 23 năm qua là một câu chuyện về sự nhận biết, hối lỗi và sự đền tội.
Nhưng điều đó không diễn ra theo cách mà bạn tưởng tượng hay nghĩ ra.
Những điều này xảy ra trong đời tôi một cách bất ngờ, nhất là đối với tôi.
Các bạn thấy, như nhiều người trong các bạn, lớn lên, tôi là một học sinh có tên trên bảng vàng, một sinh viên lãnh học bổng, mơ trở thành một bác sĩ.
Nhưng mọi việc đã đi sai hướng một cách bất ngờ khi cha mẹ tôi chia tay và cuối cùng li dị.
Các sự việc thực tế khá rõ ràng.
Ở tuổi 17, tôi đã bị bắn 3 lần khi đứng ngay ở góc khu nhà tôi ở Detroit.
Bạn của tôi vội đưa tôi vào bệnh viện.
Các bác sĩ đã lấy đạn ra, băng bó cho tôi, và trả tôi về đúng khu ở nơi tôi đã bị bắn.
Trong suốt cuộc thử thách này, không một ai ôm tôi, không ai khuyên răn tôi, không ai nói với tôi rằng rồi tôi sẽ ổn.
Không ai nói với tôi rằng tôi sẽ sống trong sợ hãi, rằng tôi sẽ trở thành một kẻ hoang tưởng, hoặc tôi sẽ phản ứng quá mức bạo lực với việc bị bắn.
Không ai nói với tôi rằng một ngày nào đó, tôi sẽ trở thành kẻ nổ súng.
Mười bốn tháng sau đó, lúc 2 giờ sáng, tôi đã nổ súng giết chết một người đàn ông.
Khi bước vào tù, tôi cay đắng, giận giữ, bị tổn thương.
Tôi không muốn nhận trách nhiệm.
Tôi đổ lỗi cho mọi người, từ cha mẹ cho đến chế độ.
Tôi bào chữa cho quyết định nổ súng của mình bởi vì trong khu tôi sống, thà là người nổ súng còn hơn là người bị bắn.
Khi ngồi trong xà lim lạnh lẽo, tôi cảm thấy bất lực, không ai yêu thương và bị bỏ rơi.
Tôi cảm thấy như không có ai thèm quan tâm, và tôi đã phản ứng một cách thù địch với sự giam cầm.
Và tôi đã thấy mình đang ngày càng dấn sâu hơn vào rắc rối.
Tôi đã mở cửa hàng chợ đen, tôi cho vay nặng lãi, tôi bán ma túy buôn lậu bất hợp pháp vào trong tù.
Tôi thực tế đã trở nên cái mà quản giáo Trại Cải tạo Michigan gọi là "thằng khốn nạn nhất trong những thắng khốn".
Và vì những hành vi của mình, tôi bị đưa vào khu biệt giam trong 7 năm rưỡi trong tổng thời gian chịu án phạt tù.
Giờ tôi hiểu rằng, biệt giam là một trong những nơi bất nhân và dã man nhất bạn có thể rơi vào, nhưng ở đó tôi đã tìm thấy chính mình.
Ngày nọ, tôi đang đi tới đi lui trong xà lim, thì một sĩ quan đến giao thư.
Tôi xem qua một vài bức trước khi tôi xem bức có nét chữ nguệch ngoạc của con trai mình.
Và mỗi khi nhận thư con trai, nó giống như là một tia sáng chiếu rọi vào nơi tăm tối nhất.
Trong ngày đặc biệt đó, tôi mở bức thư, với những chữ vết hoa, nó viết, "Mẹ nói với con tại sao bố vào tù: giết người."
Nó viết tiếp, "Bố, đừng giết người.
Chúa Giêsu biết bố làm gì. Hãy cầu nguyện với Ngài."
Tôi lúc đó không mộ đạo, bây giờ cũng không, nhưng có cái gì đó thật sâu sắc trong những lời của con trai tôi.
Chúng làm tôi phải xem lại những điều trong đời tôi mà tôi không hề xét tới.
Đó là lần đầu tiên trong cuộc đời tôi đã thật sự suy nghĩ về việc con trai tôi sẽ xem tôi như là một kẻ giết người.
Tôi ngồi thụt vào giường và tôi ngẫm nghĩ về một số điều đã từng đọc ở Plato, chỗ Scocrates phát biểu trong cuốn "Apology" rằng sống không tự tra xét thì không đáng sống.
Ngay tại thời điểm đó sự biến chuyển bắt đầu.
Nhưng nó không đến dễ dàng.
Một trong những điều tôi nhận ra, là một phần của sự biến đổi, đó là có 4 điều chính yếu.
Điều thứ 1 là, tôi có những người thầy tuyệt vời.
Các bạn đây chắc sẽ nghĩ rằng, Sao tìm được một ông thầy lớn ở trong tù chứ?
Nhưng trong trường hợp của tôi, một số người thầy của tôi những người đang chấp hành án chung thân là trong những người tuyệt vời nhất đã đến trong đời tôi, họ buộc tôi nhìn lại đời mình một cách chân thành, và họ buộc tôi thử thách chính mình về những quyết định của mình.
Điều thứ 2 là văn chương.
Trước khi vào tù, tôi không biết rằng có nhiều những thi sĩ, tác giả và triết gia da màu xuất sắc, sau đó tôi có một cơ hội tuyệt vời bắt gặp cuốn tự truyện của Malcolm X, và nó phá vỡ mọi khuôn mẫu của tôi về chính mình.
Điều thứ 3 là gia đình.
Trong suốt 19 năm, cha tôi luôn ở bên tôi với một niềm tin mãnh liệt, bởi vì ông tin rằng tôi có những thứ để thay đổi hoàn toàn cuộc sống của mình.
Tôi cũng đã gặp một người phụ nữ tuyệt vời người hiện giờ là mẹ của đứa con trai 2 tuổi của tôi Sekou, và cô ta dạy tôi biết cách yêu thương bản thân theo cách lành mạnh.
Điều cuối cùng là viết lách.
Khi tôi nhận lá thư đó từ con trai tôi, tôi đã bắt đầu ghi lại hồi tưởng về những vệc tôi đã trải qua trong thời thơ ấu và trong tù, và những gì tôi làm đã mở tâm trí tôi ra với ý nghĩ về sự đền tội.
Lúc mới ngồi tù, tôi có nhận được một bức thư từ một người thân của nạn nhân của tôi, trong bức thư đó, bà ta nói là bà ta tha thứ cho tôi, bởi vì bà nhận thấy tôi chỉ là một đứa trẻ bị lạm dụng và đã phải chịu nhiều đau khổ đã ra các quyết định nông nổi.
Đó là lần đầu tiên trong cuộc đời tôi tự mở lòng ra để tha thứ chính mình.
Một điều đã xảy ra sau những trải nghiệm đó là tôi nghĩ về những người khác đã bị bỏ tù ngay sát bên tôi, và mong muốn được chia sẻ cảm xúc với họ.
Và như thế tôi bắt đầu nói chuyện với họ về các trải nghiệm của họ, và tôi đau đớn nhận ra phần lớn họ đều bị lạm dụng giống nhau, Đa số họ muốn được giúp đỡ và muốn thay đổi cuộc sống, nhưng thật không may hệ thống hiện giam cầm 2.5 triệu người trong tù được thiết kế như một cái kho trái ngược với phục hồi và thay đổi.
Tôi đã tự hứa với mình rằng nếu tôi được ra tù tôi sẽ làm mọi việc trong khả năng của mình để giúp thay đổi điều đó.
Năm 2010, tôi bước ra khỏi tù lần đầu tiên sau 2 thập kỉ.
Hãy thử tưởng tượng nhé, nếu bạn vui lòng, nhân vật Fred Flintstone bước vào một tập của bộ phim hoạt hình "The Jetsons."
Nó khá giống cuộc đời tôi.
Lần đầu tiên, tôi được biết đến Internet, mạng xã hội, chiếc xe biết nói như KITT trong "Knight Rider."
Nhưng điều làm tôi mê nhất là công nghệ điện thoại.
Khi tôi vào tù, cái điện thoại di động bự cỡ này cần đến 2 người khiêng.
Thử tưởng tượng lần đầu tiên tôi cầm cái Blackberry nhỏ nhắn và bắt đầu học nhắn tin.
Nhưng vấn đề là, mọi người quanh tôi, họ không nhận ra tôi không có khái niệm nào về những từ viết tắt như là LOL, OMG, LMAO, đến một ngày tôi có một cuộc trò chuyện với một người bạn bằng tin nhắn, tôi nhờ anh ta một số việc, anh ta trả lời, "K."
Và tôi hỏi, "K là gì?"
Và anh ta nhắn vầy, "K is okay."
Trong đâu tôi lúc đó, tôi nghĩ, "Có chuyện gì không ổn với K vậy?"
Và tôi đã nhắn một dấu hỏi.
Và anh ta trả lời, "K = okay."
Và tôi nhắn lại, "FU." ( Cười) Sau đó anh ta nhắn lại, và hỏi tôi sao tôi lại chửi anh ta.
Và tôi nhắn, "LOL FU," tôi cuối cùng cũng nắm được.
(Cười) 3 năm trôi rất nhanh, tôi làm việc khá tốt.
Tôi có một học bổng tại MIT Media Lab, tôi làm cho một công ty tuyệt vời là BMe, tôi dạy tại đại học Mechigan, nhưng đó là một sự đấu tranh bởi vì tôi nhận ra rằng có nhiều đàn ông và phụ nữ khi về nhà không được hưởng những cơ hội đó.
Tôi đã được ơn làm việc với môt vài đàn ông và phụ nữ tuyệt vời, giúp những người khác tái hòa nhập xã hội, một trong số họ là bạn tôi Calvin Evans.
Anh bị giam 24 năm cho một tội anh không phạm.
Anh ta 45 tuổi, hiện ghi danh vào một trường đại học.
Một trong những điều mà chúng tôi nói đến là 3 điều mà tôi thấy quan trọng trong sự biến đổi cá nhân của mình, điều đầu tiên là sự thừa nhận.
Tôi phải nhận đã làm tổn thương người khác.
Tôi cũng phải thừa nhận rằng tôi cũng đau khổ.
Điều thứ 2 là việc xin lỗi.
Tôi đã phải xin lỗi người mà tôi làm tổn thương.
Thậm chí không dám mong rằng họ chấp nhận lời xin lỗi đó, điều đó rất quan trọng vì đó là điều đúng đắn.
Nhưng tôi cũng phải xin lỗi chính mình.
Điều thứ 3 là chuộc lỗi.
Đối với tôi, việc chuộc lỗi nghĩa là trở lại với cộng đồng của tôi làm việc với các bạn trẻ đang gặp nguy hiểm những người đang trên cùng con đường, nhưng cũng đang trở nên ủng hộ tôi.
Qua kinh nghiệm của tôi trong tù, một điều tôi khám phá ra là: phần lớn những người đàn ông và phụ nữ bị giam giữ này đều có thể cứu chữa được, và thực tế là, 90% những người đàn ông và phụ nữ bị đi tù sẽ một lúc nào đó quay trở lại với cộng đồng, và chúng ta có vai trò định hướng họ là loại người nào khi quay trở lại với cộng đồng chúng ta.
Ước nguyện của tôi hiện nay là chúng ta sẽ nhận lấy cách tiếp cận đồng cảm hơn làm sao để giải quyết việc bỏ tù hàng loạt, để chấm dứt lối nghĩ nhốt-chúng-lại -quẳng-chìa-khóa-đi, vì điều đó được chứng minh là không hiệu quả.
Hành trình của tôi là hành trình độc đáo, không nhất thiết phải theo cách đó.
Bất cứ ai cũng có thể biến đổi nếu ta tạo điều kiện cho nó xảy ra.
Những gì tôi đề nghị hôm nay là các bạn hãy hình dung một thế giới mọi đàn ông và phụ nữ không còn khư khư ôm lấy quá khứ, nơi những lầm lỗi và thiếu sót không định nghĩa con người trong suốt cuộc đời.
Cùng nhau, chúng ta có thể tạo ra được thực tế đó, và tôi hy vọng các bạn cũng có thể làm được.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Hôm nay chúng ta sẽ nói về phần tiếp theo của bộ phim "Sự thật nhức nhối".
Đã đến lúc để nói lại về nó, sự thật mà tất cả mọi người đều quan tâm, nhưng không một ai muốn nói tới.
Một ai đó cần phải tiên phong, và tôi quyết định sẽ là người đó.
Nếu như bạn lo sợ về sự nóng lên toàn cầu, hãy đợi cho tới lúc chúng ta biết về sự nóng lên tại một vùng.
Hôm nay chúng ta sẽ nói về nóng lên tại một vùng.
Một thông điệp quan trọng về sức khỏe: viết blog có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của bạn, đặc biết nếu bạn là nam giới.
Thông điệp này được đưa ra như một dịch vụ công.
Viết blog ảnh hưởng tới tư thế của bạn. Chúng ta hãy bắt đầu nói về điều này.
Đây là tư thế của những người phụ nữ không viết blog; đây là tư thế của những người phụ nữ viết blog.
(Cười) Đây là tư thế ngồi tự nhiên của nam giới, ngồi xổm nhằm mục đích thông thoáng.
(Cười) Và đây là dáng đứng tự nhiên của nam giới. Và tôi nghĩ bức ảnh này đã khiến Christ thêm tên tôi vào Khóa học về lối suy nghĩ một chiều.
Đây là dáng ngồi của người đàn ông viết blog, và kết quả là, "Để tạo sự thoải mái, đàn ông thường ngồi với đôi chân cách xa nhau hơn là so với phụ nữ, khi làm việc với máy tính xách tay.
Tuy nhiên, họ sẽ có dáng ngồi kém tự nhiên để thăng bằng cho máy tính xách tay của họ. điều này dẫn tới nhiệt độ tăng lên đáng kể nhiệt độ cơ thể ở giữa 2 đùi của họ." Đây chính là vấn đề nóng lên tại một vùng.
(Cười) Đây là tờ báo rất uy tín, tờ Times of England -- rất uy tín. Đây là một -- (Cười) -- thưa quý ông và quý bà, hãy nghiêm túc.
Đây là một nghiên cứu rất nghiêm túc, và bạn nên đọc phần gạch dưới.
Và hãy cẩn thận, gen di truyền của bạn đang gặp nguy hiểm.
Liệu những người hay làm việc với máy tính có trở các thành sinh vật đang gặp nguy hiểm?
Thực tế là: sự gia tăng dân số ở những quốc gia có nhiều máy tính xách tay -- (Cười) Tôi cần Hans Rosling đưa tôi biểu đồ.
(Vỗ tay) Sự nóng lên toàn cầu ngộ nghĩnh
(Cười) Nhưng hãy giữa cho mọi thứ cân xứng.
Làm thế nào để bảo vệ bằng năm bước đơn giản. Đầu tiên, bạn hãy sử dụng sự thông gió tự nhiên. Bạn hãy sử dụng hơi thở của cơ thể.
Bạn nên giữ cho cơ thể mát mẻ với quần áo thích hợp.
Bạn nên quan tâm tới tư thế của bạn -- Tư thế như thế này là không đúng.
Các bạn có thể xin Chris một phút rưỡi cho tôi được không, vì tôi có đoạn phim này muốn cho các bạn xem.
(Vỗ tay) Các bạn thật tuyệt. Đây là tư thế đúng.
Một lợi ích khác của mạng không dây, mà chúng ta đã biết được từ hôm qua.
Mạng không dây giúp bạn tránh được bộ xử lý. Và nó có một số phương thức bảo vệ cải tiến mà tôi muốn chia sẻ với các bạn, và tôi muốn, trong một phút, cảm ơn Philips vì sự giúp đỡ.
Đây là một nghiên cứu được thực hiện vào năm 1986, nhưng nó hiện vẫn có giá trị.
Nhiệt độ của bìu phản ánh nhiệt độ của tinh hoàn và sẽ được giảm bằng việc cạo.
Nhân tiên, tôi thú nhận, tiếng Anh của tôi không thực sự tốt, Tôi không biết "scrotal" (bìu dái) nghĩa là gì; tôi hiểu nó là "scrotum."
Tôi đoán rằng danh từ số nhiều của nó là "scrotal," giống như "medium" và "media" (phương tiện truyền thông).
"Digital scrotum, digital media."
Và chỉ cho tới năm ngoái, tôi mới nhận ra rằng mình là một người sở hữu bìu kiêu hãnh.
(Cười) Và nghiên cứu này được thực hiện gấp bởi chính phủ Mỹ, do đó bạn thấy rằng tiền thuế của bạn được thực hiện cho mục đích tốt.
Đoạn phim: Người đàn ông: Thiết bị cắt tỉa lông toàn thânPhilips có một thiết kế mượt mà cho việc cắt tỉa an toàn và đơn giản những đám lông lôi thôi dưới tay, những lọn tóc xoăn ở trên và xung quanh .. [tiếng bíp], cũng như những nơi khó với tới ở phía dưới.... [tiếng bíp] và [tiếng bíp]. Một khi bạn sử dụng Thiết bị cắt tỉa lông toàn thân, thế giới sẽ trở nên khác biệt.
Cũng như cái .....[tiếng bíp] của bạn. Những ngày này, với một cái lưng không có lông, đôi vai chải chuốt và nhìn thấy thêm một inch tại ....[tiếng bíp], vâng, hãy nói rằng cuộc sống đã trở nên khá thoải mái.
Yossi Vardi: Đây là một trong những quảng cáo được ưa chuộng nhất năm ngoái, được biết tới như là một inch thị giác bởi Philips. Hãy hoan nghênh Philips -- (Vỗ tay) -- vì sự biểu hiện của lòng nhân đạo này.
Và đây là cách họ quảng cáo sản phẩm. Đây là -- Tôi không hề đụng vào nó, đây là bản gốc.
Máy tính xách tay được sử dụng để giải quyết gia tăng dân số. Và nếu mọi thứ thất bại, thì cũng sẽ có những công dụng khác.
Và trong buổi nói chuyện tiếp theo , buổi TED tiếp theo nếu các bạn mời tôi sẽ là nó về việc Tại sao bạn không nên để điện thoại trong túi.
Và đây là những gì mà thế hệ trẻ nói.
(Vỗ tay) Và tôi muốn cho các bạn thấy rằng tôi không định diễn thuyết. mà tôi cũng đã luyện tập.
(Cười) Vào 4 giờ sáng.
(Cười) Bạn không được sử dụng ảnh này.
(Vỗ tay) Bây giờ tôi có một số giải thưởng TED nho nhỏ, đây là Thiết bị cắt tỉa toàn thân của Philips, một cho người dẫn chương trình của chúng ta.
(Vỗ tay) Có ai đang cảm thấy bị nguy cơ không, có ai cần nó không?
(Cười) Có quý bà, có quý bà nào không? Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi là một giáo sư kỹ thuật và khoa học máy tính tại Carnegie Mello, và nghiên cứu của tôi tập trung vào bảo mật và quyền riêng tư hữu dụng, do đó các bạn của tôi thích đưa tôi các ví dụ về sự bức bối với hệ thống máy tính, đặc biệt là các mối ái ngại liên quan đến quyền riêng tư và bảo mật không hữu dụng.
Do đó mật khẩu là thứ mà tôi nghe nhiều nhất.
Rất nhiều người đau đầu với các mật khẩu, và nó tệ đến mức khi bạn có một mật khẩu thật sự tốt mà bạn có thể nhớ nhưng không ai có thể đoán được.
Nhưng bạn sẽ làm gì khi bạn có nhiều tài khoản trên hàng trăm các hệ thống khác nhau và bạn phải có một mật khẩu riêng cho mỗi hệ thống?
Chuyện đó chẳng dễ dàng gì.
Tại Carnegie Mellon, họ đã làm việc đó, thực ra nó khá dễ để ta nhớ được các mật khẩu ấy.
Yêu cầu của mật khẩu cho đến năm 2009 chỉ là bạn cần phải có 1 mật khẩu với ít nhất một ký tự.
Khá dễ dàng ha. Nhưng sau đó họ thay đổi mọi thứ, Và đến cuối năm 2009, họ thông báo rằng chúng ta sẽ có một chính sách mới, và chính sách mới này yêu cầu mật khẩu phải có độ dài ít nhất 8 ký tự , với một ký tự hoa, một ký tự thường, một con số, một biểu tượng, bạn không thể sử dụng một ký tự quá 3 lần, và nó không được có mặt trong từ điển.
Khi họ thực thi chính sách mới này, rất nhiều người, đồng nghiệp và bạn bè tôi, đến với tôi và nói: "Chà, giờ thì đúng thật là bất tiện.
Mắc gì họ lại làm vậy với chúng ta, và sao bạn không ngăn họ lại?"
Và tôi đáp, "Ờ thì, các bạn biết gì không?
Họ đã không hỏi tôi."
Nhưng tôi đã tò mò, và quyết định đến hỏi người phụ trách hệ thống máy tính của chúng tôi và tìm xem điều gì dẫn đến việc giới thiệu chính sách mới này, và họ nói rằng trường tôi đã tham gia vào một liên minh các trường đại học, và một điều cần thiết đối với thành viên là chúng tôi phải có những mật khẩu mạnh hơn để thỏa mãn với một vài ràng buộc mới, đó là các mật khẩu của chúng tôi phải có nhiều biến ngẫu nhiên - entropy.
Entropy là một khái niệm phức tạp, nhưng về cơ bản, nó đo độ mạnh mật khẩu.
Nhưng vấn đề là, thực sự không có một thước đo entropy chuẩn nào cả.
Viện Công Nghệ và Tiêu Chuẩn Quốc Gia (NIST) có một bộ đường lối chỉ đạo gồm một số qui luật chung để đo độ entropy, nhưng họ lại không có gì cặn kẽ hơn, và nguyên nhân họ chỉ có qui tắc chung hóa ra là họ chẳng có bất cứ dữ liệu tốt nào về mật khẩu cả.
Thật ra, báo cáo của họ viết rằng, "Thật không may, chúng tôi không có nhiều dữ liệu về mật khẩu mà người dùng chọn theo những luật lệ nhất định.
NIST mong nhận được thêm nhiều dữ liệu về sự lựa đó hơn trong thực tế, nhưng điều dễ hiểu là các nhà quản trị hệ thống lại miễn cưỡng tiết lộ dữ liệu mật khẩu cho người khác."
Đây là một bài toán, nhưng nhóm nghiên cứu của tôi đã xem nó như một cơ hội.
Chúng tôi nhủ, "Được thôi, dữ liệu mật khẩu an toàn đúng là cần thiết đấy."
Có thể chúng tôi thu thập một vài bộ dữ liệu mật khẩu tốt và thậm chí tối tân hóa cái tiên tiến nữa.
Nên điều đầu tiên chúng tôi làm, là lấy một túi kẹo cây rồi đi vòng quanh trường để nói chuyện với sinh viên, cán bộ giảng dạy và nhân viên, hỏi họ thông tin về mật khẩu của họ.
Chúng tôi đã không yêu cầu, "Đưa mật khẩu của anh/chị đây."
Không, chúng tôi chỉ dò về mật khẩu.
Nó dài bao nhiêu? Có chữ số không?
Có ký tự đặc biệt không?
Và bạn có thấy phiền khi tạo mới mật khẩu tuần trước không?
Chúng tôi đã thu thập kết quả từ 470 sinh viên, cán bộ khoa và nhân viên, và y như rằng, chúng tôi thấy chính sách mới đúng là rất lằng nhằng. Nhưng chúng tôi cũng để ý rằng mọi người nói họ cảm thấy an toàn hơn với loại mật khẩu mới này.
Chúng tôi phát hiện đa số biết họ không nên viết ra mật khẩu của họ, và chỉ 13% trong số đó làm như vậy, nhưng tiếc thay, 80% tổng cộng thừa nhận đã đang sử dụng lại mật khẩu.
Điều này thật sự còn nguy hiểm hơn việc viết ra mật khẩu của mình, bởi vì nó làm bạn dễ bị tấn công hơn.
Vì thế nếu bạn bị bắt buộc, hãy viết mật khẩu của bạn ra, nhưng đừng tái sử dụng chúng.
Chúng tôi cũng khám phá vài điều thú vị về kí tự đặc biệt mọi người sử dụng trong mật khẩu.
Do CMU cho phép cả thảy 32 kí tự, nhưng như bạn thấy đó, chỉ có số lượng nhỏ là mọi người đang sử dụng, vì thế chúng ta thực sự không tận dụng được độ mạnh từ kí tự đặc biệt trong mật khẩu của chúng ta.
Vì vậy đây quả là một nghiên cứu thú vị, và chúng tôi có dữ liệu từ 470 người, nhưng theo kiểu này, là không có nhiều dữ liệu password. Thế nên chúng tôi đã tìm quanh ở đâu có thể tìm thêm dữ liệu mật khẩu?
Và hóa ra là có rất nhiều người suốt ngày tranh thủ trộm mật khẩu, rồi họ thường đăng những mật khẩu này lên mạng.
Vì thế chúng tôi đã có thể truy cập được đến vài bộ mật khẩu bị đánh cắp nói trên.
Đây vẫn chưa là mô hình lý tưởng cho nghiên cứu, bởi nó không hoàn toàn rõ ràng về nguồn của tất cả mật khẩu này, hoặc là chính sách gì được áp dụng lên nó khi người ta tạo ra chúng.
Nên chúng tôi muốn tìm thêm một vài nguồn trữ tốt hơn.
Và chúng tôi quyết định một điều có thể làm được là làm một nghiên cứu và nhờ mọi người tạo mật khẩu dành riêng cho mục đích này.
Chúng tôi sử dụng 1 dịch vụ có tên Amazon Mechanical Turk, và đây là một dịch vụ mà bạn có thể đăng tải một công tác nhỏ mất ít thời gian, vài phút, một tiếng, và trả tiền cho mọi người, 1 xu, 10 đồng (cent), vài đô la, để làm việc cho bạn, sau đó bạn trả họ thông qua Amazon.com.
Chúng tôi trả cho mọi người tầm 50 đồng (cent) để tạo một mật khẩu theo đúng qui định kèm theo việc trả lời bản khảo sát, rồi lại trả họ thêm lần nữa để quay lại 2 ngày sau và đăng nhập sử dụng chính mật khẩu đó và trả lời bản khảo sát khác.
Chúng tôi đã triển khai hình thức này, và thu thập được 5.000 mật khẩu, và chúng tôi đã đưa họ 1 đống yêu cầu khác nhau để áp dụng tạo mật khẩu.
Một số có chính sách khá dễ chơi, mà tụi tôi gọi là Basic8, qui ước duy nhất là mật khẩu của bạn phải có ít nhất 8 kí tự.
Đến số khác có yêu cầu khó hơn, giống với yêu cầu của bên CMU, là nó phải có 8 kí tự bao gồm kí tự hoa, kí tự thường, số, biểu tượng, và phải vượt qua khâu kiểm tra từ điển.
Rồi một loại chính sách khác chúng tôi thử, và thêm hàng tá nữa, nhưng có một loại chúng tôi gọi Basic16, và điều kiện duy nhất ở đây là mật khẩu phải ít nhất 16 kí tự.
Được rồi, lúc đó chúng tôi có 5.000 password, nên chúng tôi đã khá khẩm hơn nhiều thông tin chi tiết.
Một lần nữa, chúng tôi thấy rằng chỉ có một số nhỏ kí tự đặc biệt là mọi người thật sự dùng trong mật khẩu mà thôi.
Chúng tôi cũng muốn một ý tưởng về độ mạnh mật khẩu mà mọi người tạo ra. Nhưng như các bạn nhớ đó, không có thước đo chuẩn nào cho độ mạnh của password.
Điều mà chúng tôi quyết định làm là xem mất bao lâu để bẻ khóa các mật khẩu này sử dụng các công cụ bẻ khóa hiện đại mà những kẻ xấu đang sử dụng, hoặc là chúng tôi có thể tìm thấy thông tin về nó trong các tài liệu nghiên cứu.
Để các bạn hình dung được cách kẻ xấu bẻ khóa ra sao, họ sẽ đánh cắp một tập tin mật khẩu, mà chứa tất cả dữ liệu dưới một dạng xáo trộn, được gọi là hash, và điều họ sẽ làm là đoán xem mật khẩu là gì, rồi cho chạy với một chương trình hashing, và chờ liệu có khớp với các mật khẩu họ đã chuẩn bị sẵn trên danh sách trộm được.
Một kẻ gà mờ thì sẽ cố thử mọi mật khẩu theo trình tự,
Họ sẽ bắt đầu với AAAAA và rồi AAAAB, và điều này thật sự cần lượng lớn thời gian trước khi họ lấy được bất cứ mật khẩu nào mà ai ai cũng có thể làm được.
Một kẻ thông minh, mặt khác, lại khéo léo hơn nhiều.
Họ nhìn vào các mật khẩu mà được xem là phổ biến từ những bộ bị đánh cắp này, và họ đoán chúng trước.
Họ sẽ bắt đầu đoán là "password," và tiếp theo là "I love you," và "monkey," và "12345678," bởi vì đây là các mật khẩu mà dường như mọi người hay có.
Thật ra, vài người ở đây có lẽ có những loại này đó.
Điều chúng tôi tìm thấy khi chạy 5.000 mật khẩu mà đã tổng hợp được này qua các đợt kiểm tra để xem chúng mạnh như thế nào, chúng tôi thấy rằng khi mật khẩu dài thì thật sự khá mạnh, và các loại phức tạp cũng vậy.
Tuy nhiên, khi chúng tôi xem qua dữ liệu khảo sát, chúng tôi thấy rằng mọi người thật sự khó chịu bởi sự phức tạp ấy, và mật khẩu dài thì lại hữu dụng hơn hẳn, và trong vài trường hợp, chúng còn thậm chí mạnh hơn cả loại phức tạp.
Điều này gợi ra rằng, thay vì khuyên mọi người hãy đặt kí tự đặc biệt và số và những thứ điên rồ vào mật khẩu, chúng ta tốt hơn chỉ khuyên họ là nên có mật khẩu dài.
Dù gì thì, đây mới là vấn đề: Một số người có mật khẩu dài mà lại không thật sự mạnh.
Bạn có thể tạo độ dài mà vẫn bao hàm những điều một kẻ tấn công có thể dễ dàng đoán được.
Vì thế chúng ta cần làm nhiều hơn thay vì chỉ tuyên bố khơi khơi như vậy.
Phải có vài điều kiện thêm vào, và vài nghiên cứu dang dở của chúng tôi đang xem xét các điều kiện cần để làm cho mật khẩu mạnh hơn mà cũng chẳng phiền toái gì để được ghi nhớ và gõ ra.
Một cách khác để khuyến khích mọi người tạo mật khẩu mạnh hơn là sử dụng một thước đo mật khẩu..
Sau đây là một vài ví dụ.
Các bạn có thể đã thấy những thứ này trên internet trong khi các bạn tạo mật khẩu.
Chúng tôi đã quyết định làm một nghiên cứu để tìm ra cách hoạt động của các thước đo này.
Liệu chúng có thật sự giúp mọi người cài mật khẩu mạnh hơn, và nếu vậy, cái nào thì tốt hơn?
Vì thế chúng tôi đã thử nghiệm đủ loại có kích thước, hình dáng, màu sắc khác nhau, tùm lum chữ xoay quanh, và chúng tôi thậm chí đã thử một loại là một chú thỏ nhảy nhót.
Khi bạn đánh một mật khẩu tốt hơn, chú thỏ sẽ nhảy càng nhanh hơn.
Nhìn nó khá thú vị ấy chứ.
Rồi kết quả cuối cùng là các thước đo này đúng có hiệu quả.
(Cười) Đa số thực tế là như vậy, kể cả con thỏ nhảy nhót nữa, nhưng thước đo hay nhất là cái khiến bạn làm việc nhiều hơn trước khi nó đưa ra sự tán thành và nói rằng bạn đã đang làm rất tốt, và hiện thực, chúng tôi thấy rằng phần lớn thước đo mật khẩu trên Internet ngày nay quá yếu.
Chúng khen bạn quá sớm, và nếu chúng chỉ cần đợi thêm một tí trước khi đưa bạn phản hồi tích cực đó, thì bạn đã có thể có mật khẩu tốt hơn.
Một phương thức khác nữa, có lẽ thế, là dùng cụm từ mật khẩu thay vì từng từ mật khẩu.
Đây là bộ phim hoạt hình xkcd cách đây vài năm, và nhà họa sĩ phía sau đề nghị tất cả chúng ta nên sử dụng cụm mật khẩu và nếu bạn nhìn vào hàng thứ 2 của phim hoạt hình này, bạn có thể thấy nó đang gợi ý rằng cụm từ mật khẩu "correct horse battery staple" sẽ rất mạnh và cũng rất dễ nhớ.
Thật ra, anh ta nói không chừng bạn đã nhớ nó rồi.
Do đó chúng tôi đã quyết định làm một nghiên cứu để phân xem điều đó đúng hay sai.
Những người tôi từng tiếp xúc, người mà tôi nói rằng tôi đang làm nghiên cứu, họ đều chỉ đến bộ phim này.
"Ếy, bà đã xem nó chưa?
Phim xkcd đó. Correct horse battery staple."
Chúng tôi đã làm một nghiên cứu để xem điều gì thực sự sẽ xảy ra.
Trong nghiên cứu, chúng tôi lại sử dụng Mechanical Turk, rồi chúng tôi để máy tính chọn ngẫu nhiên các từ vào trong cụm mật khẩu.
Lý do cho việc đó là vì con người không giỏi việc chọn ra từ ngẫu nhiên.
Nếu chúng tôi nhờ ai làm điều đó, họ sẽ chọn những từ không tự nhiên lắm.
Vì thế chúng tôi đã thử trong điều kiện khác nhau.
Trong một trường hợp, máy tính lọc từ một từ điển chứa nhiều từ Tiếng Anh thông dụng, và vì vậy bạn sẽ có thể nhận được các cụm như "try there three come."
Chúng tôi nhìn vào nó, và nói, "Chậc, cũng chả dễ nhớ hơn là bao."
Sau đó chúng tôi thử những từ các đoạn cụ thể trong bài văn nào đó, hợp cấu trúc Danh từ-động từ- tính từ-danh từ.
Điều đó đúc kết ra những cụm giống như câu văn vậy.
Nên bạn có thể nhận được cụm đại loại như "plan builds sure power" hoặc "end determines red drug."
Và những cái này dường như khá hơn đôi chút, và có thể mọi người sẽ thích những từ đó hơn.
Chúng tôi muốn so sánh chúng với mật khẩu, nên chúng tôi để máy tính chọn mật khẩu ngẫu nhiên, chúng hấp dẫn và ngắn, nhưng như bạn thấy đó, chúng trông không dễ nhớ cho lắm.
Sau đó chúng tôi thử mật khẩu phát âm được.
Máy tính chọn ngẫu nhiên âm tiết rồi kết hợp chúng lại với nhau cho ra vài thứ có thể phát âm được, như "tufrivi" và "vadasabi."
Chúng làm cong lưỡi của bạn.
Đây là những mật khẩu ngẫu nhiên được tạo ra từ máy tính.
Ngạc nhiên thay, cái chúng tôi tìm được trong nghiên cứu này, là cụm từ mật khẩu thì không mạnh cỡ vậy.
Mọi người thật sự không cảm thấy tốt hơn khi ghi nhớ các 'cụm mật khẩu' hơn là các 'từ mật khẩu' ngẫu nhiên này, và bởi vì các 'cụm mật khẩu' dài hơn, chúng làm mất thời gian lâu hơn khi gõ và mọi người mắc lỗi nhiều hơn khi gõ chúng.
Vì thế nó là nhược điểm của 'cụm mật khẩu'.
Xin lỗi, các fan của xkcd.
Mặt khác, chúng tôi đã tìm thấy rằng các mật khẩu phát âm được có hiệu quả đáng ngạc nhiên, và do đó chúng tôi nghiên cứu thêm cách làm tăng hiệu quả của phương cách này.
Và một trong số các vấn đề với các nghiên cứu của chúng tôi là bởi các mật khẩu đều được tạo ra từ Mechanical Turk. Đó không phải mật khẩu thực của con người.
Đó là các mật khẩu trang web này tạo ra hoặc là do máy tính tạo ra cho các nghiên cứu của chúng tôi.
Và chúng tôi muốn biết liệu mọi người có làm như vậy với các mật khẩu thực của họ.
Vì thế chúng tôi đã hỏi văn phòng bảo mật thông tin tại Carnegie Mellon liệu chúng tôi có thể có password thực của mọi người.
Không ngạc nhiên, họ hơi miễn cưỡng để chia sẻ chúng với chúng tôi, nhưng chúng tôi đã tiếp cận được một hệ thống mật khẩu nơi mà họ chứa tất cả các password thực cho 25.000 sinh viên CMU, các cán bộ giảng dạy và nhân viên, vào một máy tính được khóa trong phòng bảo mật, không kết nối internet, và họ chạy mã lệnh mà chúng tôi viết để phân tích các password này.
Họ kiểm tra code của chúng tôi.
Họ đã chạy code đó.
Và chúng tôi thật sự không thấy được các mật khẩu của bất kỳ ai.
Chúng tôi thu được vài kết quả thú vị, và những học sinh trường Tepper ở phía cuối sẽ rất thích thú về điều này.
Chúng tôi đã tìm thấy rằng các password được tạo bởi những người trong trường tin học thì thực sự mạnh hơn gấp 1.8 lần so với những người học tại trường kinh tế.
Chúng tôi cũng có nhiều thông tin nhân khẩu học thú vị khác nữa
Điều thú vị khác mà chúng tôi tìm thấy là khi so sánh các mật khẩu của Carnegie Mellon với các mật khẩu được tạo bởi Mechnical Turk, thưc sự có rất nhiều sự giống nhau, và điều này xác nhận phương pháp nghiên cứu của chúng tôi và cho thấy rằng, việc tổng hợp password theo kết quả của Mechanical Turk này là một cách hợp lý để nghiên cứu password.
Đó là một tin tốt lành.
Okay, tôi muốn kết thúc bằng việc nói về vài hiểu biết mà tôi đã đúc kết được khi đi nghiên cứu tại trường nghệ thuật Carnegie Mellon.
Tôi đã làm một việc là tạo ra một số mền long, và tôi đã làm cái mền này đây.
Nó được gọi là "Tấm mền Bảo Mật."
(Cười) Và cái mền này có tới 1.000 password bị đánh cắp nhiều nhất từ website RockYou.
Và kích cỡ của password thì tương ứng với mức độ xuất hiện của chúng trên bộ dữ liệu đánh cắp.
Và cái mà tôi làm là tạo ra đám mây từ này, và tôi duyệt qua tất cả 1.000 từ và tôi phân loại chúng vào các loại chuyên đề mơ hồ.
Và trong vài trường hợp, nó khó để nhận ra chúng thuộc thể loại nào, và sau đó tôi đánh màu cho chúng.
Và đây là vài ví dụ của sự khó khăn.
So "justin."
đó có phải là tên của một người dùng, bạn trai của họ, con trai của họ?
Có lẽ chúng là 1 fan của Justin Bieber.
Hoặc "princess."
Đó là môt nickname?
Họ là fan của công chúa Disney?
Hoặc có lẽ đó là tên của con mèo của họ.
"Iloveyou" xuất hiện nhiều lần trong nhiều ngôn ngữ khác nhau.
Có nhiều chữ love trong các password này
Nếu bạn nhìn kĩ, bạn sẽ nhìn thấy vài lời tục tĩu, những nó cũng thú vị khi có nhiều YÊU hơn là GHÉT trong các password này.
Và có những con vật, rất nhiều động vật, và "monkey" là con vật thông dụng nhất và đứng thứ 14 trong tất cả các password thông dụng nhất.
Và điều này gây cho tôi tò mò, tôi tự hỏi, "Tại sao khỉ lại thông dụng nhất ?"
Và trong nghiên cứu cuối cùng của chúng tôi, mỗi khi chúng tôi tìm thấy ai đó tạo 1 mật khẩu với từ "monkey", chúng tôi hỏi tại sao lại có con khỉ trong mật khẩu của họ.
Và chúng tôi tìm ra -- chúng tôi tìm được 17 người mà có từ "monkey" -- 1/3 trong số họ nói rằng họ có một thú nuôi tên là "monkey" hoặc là một người bạn của họ có nickname là "monkey", và 1/3 họ nói rằng họ thích khỉ và khỉ rất dễ thương.
Và nó thật sự dễ thương.
Và dường như cuối ngày, khi chúng tôi tạo password, chúng tôi cũng tạo ra vài thứ thật sự dễ nhớ để đánh máy, một mẫu phổ biến, hoặc những thứ gợi chúng tôi tới từ 'password' hoặc là tài khoản mà chúng tôi đã tạo mật khẩu cho, hoặc là bất cứ thứ gì.
Hoặc chúng tôi nghĩ về điều làm chúng tôi hạnh phúc, và chúng tôi tạo mật khẩu dựa trên các điều mà làm chúng tôi hạnh phúc.
Và khi điều này làm cho việc đánh máy và ghi nhớ mật khẩu thú vị hơn, nó cũng trở nên dễ dàng hơn để đoán mật khẩu của bạn.
Và tôi biết rất nhiều bài TED gây cảm hứng và làm cho bạn nghĩ về những thứ tốt đẹp, hạnh phúc, nhưng khi bạn tạo password, hãy cố nghĩ đến những thứ khác.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi không biết các bạn có để ý, một loạt cuốn sách vừa rồi đã ra đời tìm hiểu hoặc suy đoán về đời sống nhận thức và tình cảm của loài chó.
Liệu chúng có suy nghĩ, cảm nhận, nếu có, thì ra sao?
Cũng vậy, chiều nay, trong thời gian có hạn, Tôi muốn đưa ra phỏng đoán bằng cách giới thiệu các bạn với hai chú chó, cả hai chú đều được mời "nói chuyện" theo đúng nghĩa đen.
Chú chó đầu tiên là chú tiên phong, chú ta sẽ xem xét một khía cạnh trong quan hệ của mình với chủ, nên đầu đề câu chuyện, sẽ là "Một chú chó kể về chủ mình."
"Tôi trẻ trung là thế, mà đang già đi nhanh hơn ông ta.
Tôi thì già bảy, chủ thì già ba.
Đến một ngày, tôi sẽ vượt qua và vươn lên dẫn trước, khi tôi cùng ông đi dạo trong rừng, liệu có bao giờ chủ tôi hình dung, đấy là hình bóng ngọt ngào đáng nhớ tôi đã từng lưu trên tuyết trắng, cỏ xanh. "
(Vỗ tay) Cảm ơn.
Và chú chó tiếp theo của chúng ta nói trong giọng điệu ta hay gọi là ma hiện, nghĩa là cái vong giờ quay trở lại hỏi thăm các bạn đây.
"Tôi là con chó ông ru cho ngủ, như ông muốn cất cái kim vào cái bọc của lãng quên, tôi trở lại để nói ông hay điều đơn giản như là đan rổ: Tôi chưa bao giờ thích ông."
(Cười) "Khi tôi liếm mặt ông, tôi những muốn ngoạm phăng cái mũi.
Khi tôi nhìn ông dùng khăn tắm lau người, tôi những muốn chồm lên táp cho ông một cái.
Tôi chẳng ưa kiểu ông đi, ông lệt bệt, còn chúng tôi uyển chuyển, tôi ghét cả cách ông ngồi dùng bữa, khăn ăn trên đùi, dao ở trong tay.
Nhìn ông, tôi muốn bước ngay nhưng chẳng qua tôi đang núng thế, tôi quá chán trò hề ông dạy bắt tôi ngồi và đứng nhổm hai chân sự xúc phạm còn quá quắt hơn, với trò bắt tay, tay đâu mà bắt.
Sợi dây xích làm tôi căm uất, chỉ mùi thức ăn mới làm dịu lòng tôi điều này ông chẳng biết thì thôi.
Điều tôi nói ông chẳng muốn tin, nhưng không lý gì bắt tôi nói khác: Tôi ghét ô-tô, ghét đồ chơi cao su, các bạn ông tôi chẳng hề ưa, họ hàng ông lại còn tệ nữa.
Tiếng leng keng chuông kêu trên cổ khiến tôi phát rồ.
Ông bao giờ cũng gãi vào chỗ tôi không ngứa."
(Cười) "Cái duy nhất tôi cần nơi ông là thức ăn và nước uống để vào bát tôi.
Khi ông ngủ, tôi nhìn ông thở kìa trăng lên cao giữa bầu trời.
Tôi ráng sức bình sinh để không cất đầu lên và tru.
Giờ tôi đã thoát khỏi cái vòng đeo cổ, chiếc áo mưa dễ ghét màu vàng, chiếc áo len dở hơi, thảm cỏ nhà ông ngớ ngẩn nhất đời, và đó là những gì ông cần biết tôi nghĩ sao với chốn này, ngoài những điều ông vẫn tưởng và mừng rỡ bởi tới giờ mới hay, ai ở đây cũng văn hay chữ tốt, chó biết làm thơ, mèo và các loài đều viết văn xuôi diệu nghệ."
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Triều đại của ông đánh dấu bước khởi đầu của một trong những đế quốc vĩ đại nhất trong lịch sử, và cũng đặt dấu chấm hết cho một trong những nền cộng hòa sớm nhất.
Liệu vị hoàng đế La Mã đầu tiên là một lãnh đạo có tầm nhìn, làm rạng danh nền văn minh của mình trong lịch sử, hay là một bạo chúa đã hủy hoại những giá trị cốt lõi của nó?
Hãy cùng tìm hiểu trong Tòa án Lịch sử và Hoàng đế Augustus.
Giữ trật tự.
Bị đơn trong phiên tòa hôm nay là Gaius Octavius à?
Gaius Julius Caesar/ Augustus...
Có nhầm người không?
Không, thưa Tòa.
Gaius Octavius, sinh năm 63 trước Công nguyên, là chắt của Julius Caesar.
Ông đổi tên thành Gaius Julius Caesar sau khi được ông cậu Caesar nhận làm con nuôi và người thừa kế.
Ông lấy tên hiệu Augustus vào năm 27 trước Công nguyên khi được Viện nguyên lão phong thêm danh hiệu.
Ý ông là khi ông ta chuyên quyền và trở thành hoàng đế La Mã.
Vậy không ổn à?
Chẳng phải thời đó nơi nào cũng có quân vương sao?
Thưa Tòa, thật ra, trước đó hàng thế kỉ, người La Mã đã lật đổ chế độ quân chủ để lập nền cộng hòa, một chính quyền phụng sự nhân dân thay vì để một gia tộc cai trị.
Chính Octavius đã hủy hoại nền cộng hòa ấy.
Octavius là một công chức gương mẫu.
Năm 16 tuổi, ông được bầu vào Giám mục Đoàn chuyên giám sát các nghi lễ tôn giáo.
Ông tham chiến cùng ông cậu Caesar và quân La Mã tại bán đảo Iberia rồi lãnh trọng trách báo thù khi một nhóm đầu sỏ ở Viện Nguyên lão phản bội và sát hại Caesar.
Caesar vốn là một bạo chúa khát quyền luôn cố gắng biến mình thành vua khi qua lại với nữ hoàng Ai Cập Cleopatra.
Sau khi Caesar qua đời, Octavius đã liên minh với tướng Mark Antony dấy lên cuộc nội chiến chia cắt La Mã, rồi đâm sau lưng đồng minh, để thâu tóm quyền lực.
Antony là một gã ngốc,
chỉ huy một trận chiến thảm họa ở Đông Bắc Ba Tư, và mưu toan biến một số vùng La Mã thành lãnh thổ riêng của hắn và Cleopatra.
Chẳng phải Caesar cũng có toan tính như vậy sao?
Ừ thì...
Vậy Octavius loại bỏ Antony vì tội cố gắng làm vua để chính mình lên ngôi ư?
Đúng vậy.
Sự tự đại của hắn thể hiện qua cái tên Augustus - "Kẻ Độc tôn".
Đó chỉ là tên hiệu theo tín ngưỡng mà thôi.
Hơn nữa, Augustus không nắm quyền chỉ để phục vụ mình.
Là người thắng cuộc nội chiến và chỉ huy hầu hết lực lượng quân đội, ông đã khôi phục luật lệ và trật tự ở La Mã, qua đó, ngăn các phe phái tiếp tục giao chiến.
Khôi phục luật lệ? Ông ta biến nó thành công cụ chuyên quyền thì có!
Không đúng.
Augustus đã khôi phục uy tín của Viện Nguyên lão, đảm bảo lương thực cho các tầng lớp thấp, và thôi chỉ huy quân đội kể khi từ chức chấp chính quan tối cao.
Ông chỉ thấy vậy thôi à?
Ông ta dùng quyền lực quân đội và tài sản cá nhân để mua chuộc Viện Nguyên lão, đồng thời, nắm quyền bảo hộ dân La Mã và vơ hết công lao thắng trận.
Ông ta kiểm soát các tỉnh có nhiều quân đoàn nhất.
Và còn giữ chức chấp chính quan đến hai lần để nâng đỡ con cháu.
Rõ ràng là ông ta muốn lập vương triều cho chính mình.
Ông ta đã làm gì với quyền lực đó?
Thật vui vì ngài đã hỏi.
Hoàng đế Augustus đã đạt vô số thành tựu.
Ông đã thiết lập hệ thống thuế đồng nhất khắp các tỉnh, chấm dứt việc biển thủ của các quan chức thuế địa phương.
Chính ông đã tài trợ xây dựng một mạng lưới đường sá và liên lạc, giúp tin tức và quân đội có thể di chuyển dễ dàng trên khắp đế quốc La Mã.
Dưới thời Augustus, rất nhiều công trình kiến trúc La Mã nổi tiếng được xây dựng.
Các văn hào thời đó đều ca tụng triều đại của ông.
Chứ họ còn biết làm gì khác?
Augustus đã cho đày rất nhiều tác gia với những cáo buộc mơ hồ, trong đó có Ovid, một trong những nhà thơ La Mã vĩ đại nhất.
Chưa kể những điều luật xâm phạm đời sống riêng tư của người dân - trừng phạt tội ngoại tình, cấm đoán người không cùng tầng lớp lấy nhau, thậm chí, có cả hình phạt cho "tội" không kết hôn.
Ông ấy chỉ cố gắng cải thiện xã hội và củng cố kỉ luật,
và đã thành công.
Di sản của ông đã cho thấy điều đó: 40 năm thái bình thịnh trị, một đội quân thiện chiến mở mang bờ cõi về mọi hướng, và một chính quyền được xem là hình mẫu quản lí.
Di sản của ông ta là một đế quốc không ngừng gây chiến cho đến khi nó sụp đổ và là hình mẫu đầu tiên của chế độ chuyên quyền quân sự.
Mỗi một nhà độc tài mặc quân phục gây nhiều tội ác lại tự cho mình "nhân danh người dân" đều mang dáng dấp của Augustus Caesar.
Vậy ông cho rằng Augustus là một vị hoàng đế tốt, còn ông thì không đồng ý với điều đó?
Chúng ta luôn ca ngợi những vĩ nhân lịch sử vì thành tựu và công lao của họ.
Nhưng một khi đặt nghi vấn về quyền lực mà họ nắm giữ, đó chính là lúc ta đưa họ ra Tòa án Lịch sử.
Thuốc lá không tốt cho sức khoẻ của chúng ta.
Đó là tin xấu--Chúng đều biết sự nguy hại của việc hút thuốc hàng thập kỷ qua.
Nhưng chính xác là thuốc lá gây hại lên chúng ta như thế nào?
Hãy xem những gì xảy ra khi thành phần thuốc lá thâm nhập trong cơ thể ra sao, và chúng ta có được lợi gì khi từ bỏ việc hút thuốc.
Với mỗi hơi thuốc lá hít vào, khói thuốc chứa hơn 5,000 hoá chất thành phần tác động lên các mô của cơ thể.
Đầu tiên là, hắc ín, màu đen, chất có tính nhựa. bắt đầu bao phủ răng và nướu, phá huỷ men răng, và cuối cùng là gây sâu răng.
Theo thời gian, khói thuốc cũng phá huỷ những mút thần kinh trong mũi, gây mất khướu giác.
Trong khí quản và phổi, khói thuốc gây gia tăng, khả năng nhiễm độc, như ở những bệnh kinh niên: bệnh viêm cuống phổi và khí thũng.
Nó gây ra điều này bởi sự phá huỷ của các mao, có cấu trúc lông nhỏ với nhiệm vụ lọc sạch không khí.
Tiếp đó, khói thuốc lấp đầy túi phổi, những túi khí nhỏ sẽ không thể thực hiện trao đổi oxy và carbon dioxide giữa phổi và máu.
Khí ga độc gọi là carbon monoxide xuyên qua màng nhầy vào trong máu, trói các hemoglobin và chiếm chỗ của oxy mà nhẽ ra nó phải được vận chuyển khắp cơ thể.
Đó là một trong những lý do mà khói thuốc có thể lấy đi oxy dẫn tới việc khó thở.
Trong vòng 10 giây, dòng máu mang chất kích thích gọi là nicotine lên não, tạo sự giải phóng chất dẫn truyền dopamine và các chất dẫn truyền thần kinh khác bao gồm cả endorphins chất sinh ra cảm giác hưng phấn làm chúng ta nghiện thuốc lá.
Nicotine và các hoá chất khác từ thuốc lá gây ra sự co thắt đồng thời của các mạch máu và phá huỷ lớp màng trong mỏng manh của chúng, hạn chế sự lưu thông của máu.
Những ảnh hưởng mạch máu này dẫn tới sự co hẹp thành mạch máu và gia tăng tính kết dính của tiểu huyết cầu, làm tăng nguy cơ hình thành máu đóng cục, và gây ra đau tim, đột quỵ.
Nhiều hoá chất có trong thuốc lá có thể gây ra những đột biến nguy hiểm lên DNA của cơ thể, là nguyên nhân hình thành ung thư.
Thêm vào đó, những thành phần như asen và kền có thể phá vỡ quá trình sửa chữa DNA, vì thế gây tổn hại đến khả năng chống chọi ung thư của cơ thể.
Thực tế là, cứ ba ca chết vì ung thư ở Mỹ thì có một ca là do nguyên nhân hút thuốc lá.
Và không chỉ có ung thư phổi.
Hút thuốc có thể gây ung thư lên các mô và cơ quan trong cơ thể, như phá huỷ thị giác và làm yếu xương.
Nó còn khiến phụ nữ khó trong việc có thai.
và ở nam giới, nó gây rối loạn cương dương.
Nhưng với những ai từ bỏ hút thuốc, có một mặt tích cực lớn gần như ngay lập tức và những lợi ích thể chất lâu dài.
Chỉ trong vòng 20 phút sau điếu thuốc cuối cùng, nhịp tim và áp lực máu trở lại bình thường.
Sau 12 giờ, lượng carbon monoxide giữ mức bình ổn, tăng khả năng vận chuyển oxy trong máu.
Sau đó 1 ngày, nguy cơ bị đau tim bắt đầu giảm xuống cũng như áp lực máu và nhịp tim ổn định.
Hai ngày sau, những mút thần kinh phản ứng với mùi và vị bắt đầu phục hồi.
Phổi trở nên khoẻ mạnh hơn sau khoảng một tháng, những cơn ho và chứng khó thở cũng giảm.
Các mao dạng lông mỏng manh trong phổi và khí quản bắt đầu phục hồi trong vài tuần, và khôi phục hẳn sau chín tháng, gia tăng khả năng chống nhiễm độc.
Sau một năm từ bỏ thuốc lá, nguy cơ về bệnh tim mạch giảm một nửa vì chức năng của các mạch máu gia tăng.
Trong năm năm, nguy cơ máu đóng cục giảm mạnh, nguy cơ đột quỵ cũng tiếp tục giảm theo.
Sau 10 năm, cơ hội để bệnh ung thư phổi chết người phát triển giảm xuống 50%, vì khả năng sửa chữa DNA của cơ thể đã phục hồi lại.
Trong vòng 15 năm, khả năng phát triển của bệnh tim mạch vành về cơ bản thấp tương đương người hoàn toàn không hút thuốc.
Không còn nghi ngờ gì nữa đây là điều có thể dễ dàng đạt được.
Bỏ thuốc lá có thể dẫn tới lo âu và phiền não, nguyên nhân là từ thiếu hụt nicotine.
Nhưng may mắn thay, những tác động này thường chỉ là tạm thời.
Và việc bỏ thuốc trở nên dễ dàng hơn, nhờ sự phát triển của các công cụ trợ giúp.
Liệu pháp trị liệu thay thế nicotine với kẹo gum, miếng dán, kẹo ngậm, và thuốc xịt, có thể giúp cai thuốc lá.
Chúng hoạt động bằng cách kích thích cơ quan cảm thụ nicotine trong não và nhờ thế ngăn cản những triệu chứng thiếu hụt, mà không cần sự thêm vào của các hoá chất gây hại khác.
Những nhóm tư vấn và hỗ trợ, liệu pháp nhận thức hành vi, và bài tập cường độ trung bình cũng có thể giúp người hút thuốc cai thuốc.
Đó là một tin tốt, vì việc bỏ thuốc sẽ giúp bạn và cơ thể phục hồi, khoẻ mạnh.
Mỗi ngày, chúng ta phải đối mặt với những vấn đề như thay đổi khí hậu hay sự an toàn của vác-xin nơi chúng ta phải trả lời những câu hỏi phụ thuộc rất nhiều vào các thông tin khoa học.
Khoa học nói với chúng ta rằng trái đất đang nóng dần lên.
Khoa học nói với chúng ta rằng vác-xin là an toàn.
Nhưng làm sao chúng ta biết họ nói đúng hay không?
Tại sao lại phải tin vào khoa học?
Sự thật là, rất nhiều người trong chúng ta không tin vào khoa học.
Các cuộc thăm dò dư luận đều cho thấy rằng một tỷ lệ đáng kể người dân Mỹ không tin rằng khí hậu nóng dần lên là do hoạt động của con người, không tin rằng có sự tiến hóa bởi chọn lọc tự nhiên, và không bị thuyết phục bởi tính an toàn của vác-xin.
Thế thì, tại sao chúng ta nên tin tưởng vào khoa học?
Vâng, các nhà khoa học không thích nói về khoa học như là một vấn đề của niềm tin.
Trong thực tế, có sự tương phản giữa khoa học và đức tin, và họ sẽ nói rằng niềm tin là một lĩnh vực của đức tin.
Và đức tin là một thứ riêng biệt và khác biệt hẳn với khoa học.
Thật vậy, họ có thể nói tôn giáo là dựa trên đức tin hay có thể tính toán việc cá cược của Pascal.
Blaise Pascal là một nhà toán học thế kỷ 17 người đã cố gắng để mang lý luận khoa học cho câu hỏi có nên tin vào Chúa, và sự cá cược của ông ấy như sau: Vâng, nếu Chúa không tồn tại nhưng tôi lại quyết định tin vào Ngài không có gì thật sự mất đi.
Có thể chỉ là vài tiếng đồng hồ vào ngày chủ nhật.
(Cười lớn) Nhưng nếu Ngài có tồn tại và tôi không tin vào điều này, thì tôi sẽ gặp rắc rối lớn.
Và vì thế, Pascal đã nói, tốt nhất là nên tin vào Chúa.
Hay là một trong số những giáo sư đại học của tôi cũng nói, "Hãy bám chặt lấy cái lan can của đức tin"
Ông ấy đã tạo ra được một bước nhảy vọt của đức tin bỏ lại phía sau khoa học và chủ nghĩa duy lý.
Mặc dù, thực tế hiện nay là, hầu hết chúng ta, hầu hết các tuyên bố khoa học là một bước nhảy vọt của đức tin.
Chúng ta thật sự không thể tự đánh giá các tuyên bố khoa học trong hầu hết các trường hợp.
Và thật vậy, điều này cũng thật sự đúng với hầu hết các nhà khoa học với những vấn đề nằm ngoài chuyên môn của họ.
Nếu bạn nghĩ về nó, thì một nhà địa chất học sẽ không thể nói cho bạn biết vắc-xin có an toàn hay không.
Hầu hết các nhà hóa học, không phải là chuyên gia trong lý thuyết tiến hóa.
Một nhà vật lý học không thể cho bạn biết, mặc cho một vài tuyên bố của họ, thuốc lá có gây ung thư hay không.
Vì thế, cho dù là chính các nhà khoa học cũng phải thực hiện một bước nhảy vọt của niềm tin với những thứ bên ngoài lĩnh vực của họ, đó là lý do tại sao họ chấp nhận những tuyên bố của những nhà khoa học khác.
Tại sao họ lại tin vào những tuyên bố của nhau?
Và chúng ta có nên tin vào những tuyên bố đó?
Điều mà tôi muốn tranh luận ở đây là có, chúng ta nên tin nhưng không phải là vì lý do mà hầu hết trong chúng ta nghĩ tới
Hầu hết chúng ta được dạy ở trường lý do mà chúng ta nên tin tưởng vào khoa học là vì các phương pháp khoa học.
Chúng ta được dạy rằng các nhà khoa học tuân theo một phương pháp và phương pháp này bảo đảm cho tính đúng đắn về các tuyên bố của họ.
Phương pháp mà hầu hết chúng ta được dạy ở trường, chúng ta có thể gọi nó là phương pháp sách giáo khoa, là phương pháp suy diễn giả thiết.
Theo mô hình chuẩn, mô hình sách giáo khoa, các nhà khoa học phát triển những giả thiết, và họ suy diễn những kết quả của những giả thiết đó, và sao đó họ đi ra ngoài và nói với thế giới, "Được rồi, à, có phải những kết quả đó là đúng?"
Chúng ta có thể quan sát chúng đang diễn ra trong thế giới tự nhiên không?
Và nếu kết quả đưa ra là đúng, thì các nhà khoa học sẽ nói rằng, "Tuyệt vời, chúng tôi biết giả thiết đó là đúng mà"
Vì thế mà có rất nhiều những ví dụ nổi tiếng trong lịch sử khoa học của các nhà khoa học làm chính xác những điều như vậy.
Một trong những ví dụ nổi tiếng nhất đến từ tác phẩm của Albert Einstein.
Khi Einstein phát triển Lý thuyết tương đối tổng quát, một trong những kết quả của thuyết này là thời gian - không gian không chỉ là một khoảng trống rổng nhưng nó thật sự có một kết cấu.
Và kết cấu đó đã bị uốn cong bởi sự hiện diện của một vật thể to lớn như mặt trời.
Vì thế, nếu lý thuyết này là đúng thì điều đó có nghĩa là ánh sáng khi đi qua mặt trời nên bị bẻ cong đi xung quanh nó.
Đó là một dự đoán gây sửng sốt và phải mất vài năm trước khi các nhà khoa học có thể kiểm chứng nó nhưng họ đã kiểm chứng nó vào năm 1919, và thật lạ, nó đúng là sự thật
Ánh sáng đã thật sự bị bẻ cong khi nó đi qua mặt trời.
Đây là một sự khẳng định rất lớn của lý thuyết này.
Nó được xem như là bằng chứng của sự thật của ý tưởng mới triệt để này, và nó được đăng trên rất nhiều tờ báo trên toàn cầu.
Bây giờ, đôi khi lý thuyết này hay mô hình này được gọi tắt là mô hình giảng giải lo-gíc diễn dịch, chủ yếu là vì các học giả muốn làm cho mọi thứ trở nên phức tạp.
Nhưng cũng bởi vì trong trường hợp lý tưởng, thì đó là định luật.
Vì thế, giảng giải lo-gíc có nghĩa là phải làm gì với các định luật.
Và trong trường hợp lý tưởng, giả thiết không chỉ là một ý tưởng: lý tưởng, đó là một định luật của tự nhiên.
Tại sao nó lại quan trọng khi nó là một định luật của tự nhiên?
Bởi vì nếu là luật, thì nó không thể bị phá vỡ.
Nếu nó là luật thì nó sẽ luôn luôn đúng ở mọi lúc mọi nơi trong bất cứ trường hợp nào.
Và tất cả các bạn đều biết ít nhất một ví dụ của 1 định luật nổi tiếng: Phương trình nổi tiếng của Einstein E=MC2, phương trình nói lên mối quan hệ giữa năng lượng và khối lượng.
Và bất kể như thế nào thì mối quan hệ đó là đúng.
Bây giờ, thành ra, mặc dù, có vài vấn đề với mô hình này.
Vấn đề chính là nó sai.
Nó không đúng. (Cười lớn) Và tôi sẽ nói về 3 lý do tại sao nó sai.
Lý do thứ nhất là về lo-gíc.
Nó là sự sai lầm của việc ảo tưởng khẳng định kết quả.
Đó là một cách thú vị khác, một cách hàn lâm khi nói lý thuyết sai lầm đó có thể dẫn đến một dự đoán đúng.
Vì thế, chỉ vì dự đoán đó đúng cũng không thực sự hợp lý khi chứng minh rằng lý thuyết đó đúng.
Và tôi cũng có một ví dụ hay về điều này, cũng là từ lịch sử khoa học.
Đây là một bức ảnh của vũ trụ thuộc triều đại Ptolemy với Trái đất là trung tâm của vũ trụ và Mặt trời và các hành tinh đi xung quanh nó.
Mô hình của triều đại Ptolemy đã được tin tưởng bởi rất nhiều những người thông minh trong nhiều thế kỷ,
Vâng, tại sao?
Là bởi vì nó làm cho rất nhiều dự đoán trở thành sự thật.
Hệ thống Ptolemy cho phép các nhà thiên văn học đưa ra các dự đoán chính xác về sự chuyển động của hành tinh, trên thực tế, nhiều dự đoán chính xác hơn lúc đầu so với lý thuyết Copernicus mà hiện tại chúng ta cho là đúng.
Và đó là một vấn đề của mô hình sách giáo khoa.
Vấn đề thứ hai là vấn đề thực tiễn, và nó là vấn đề của các giả thiết phụ trợ.
Các giả thiết phụ trợ là những giả định mà các nhà khoa học đang thực hiện mà họ có thể có hoặc không có ý thức rằng họ đang thực hiện nó.
Một ví dụ quan trọng của vấn đề này là mô hình Copernicus, cuối cùng đã thay thế hệ thống Ptolemy.
Khi Nicolaus Copernicus nói thật ra, Trái đất không phải là trung tâm của vũ trụ, và mặt trời là trung tâm của hệ thái dương, Trái đất quay xung quanh Mặt trời.
Các nhà khoa học nói, à vâng, Nicolaus, nếu điều đó là đúng thì chúng ta phải có thể phát hiện ra chuyển động của Trái đất xung quanh Mặt trời.
Và slide này sẽ minh họa cho một khái niệm được gọi là thị sai của sao (stellar parallax).
Và các nhà thiên văn học cho biết, nếu Trái đất đang chuyển động và chúng ta nhìn vào một ngôi sao nổi bật, giả sử, sao Thiên Lang - tôi biết là tôi đang ở Manhattan nên các bạn sẽ không thể nhìn thấy nó, nhưng hãy hình dung, bạn ở ngoài vùng này, bạn đang ở gần với cuộc sống nông thôn -- và chúng ta đang ngắm sao vào tháng 12, chúng ta nhìn thấy ngôi sao đó trong bối cảnh của các ngôi sao ở xa kia.
Nếu bây giờ, chúng ta thực hiện một cuộc quan sát cho 6 tháng sau đó khi Trái đất đã di chuyển đến vị trí này vào tháng 6, chúng ta sẽ nhìn vào cùng ngôi sao ấy nhưng ở vào một bối cảnh khác.
Sự khác biệt đó, sự chênh lệch góc đó, đó là thị sai sao.
Và đây là dự đoán mà mô hình Copernicus thực hiện.
Các nhà thiên văn học tìm kiếm thị sai sao và họ không tìm thấy gì cả, không có gì.
Và nhiều người lập luận rằng, điều này cho thấy mô hình Copernicus là sai.
Thế chuyện gì đã xảy ra?
Vâng, khi nhìn lại, chúng ta có thể nói rằng các nhà thiên văn học đã tạo ra 2 giả thiết phụ trợ, và cả hai chúng ta có thể nói là không đúng.
Đầu tiên là giả định về kích cỡ của quỹ đạo Trái đất.
Các nhà thiên văn học đã giả định rằng trái đất có quỹ đạo lớn so với khoảng cách tới các ngôi sao.
Ngày nay, chúng ta có thể vẽ ra hình ảnh như thế này, điều này đến từ NASA, và bạn có thể thấy đấy, quỹ đạo Trái đất thật sự khá nhỏ.
Trên thực tế, nó thật ra nhỏ hơn rất nhiều so với những gì được thấy ở đây.
Vì vậy, thị sai sao sẽ rất là nhỏ và thật sự rất khó để có thể phát hiện ra.
Và điều đó dẫn đến lý do thứ 2 tại sao dự đoán đó không đúng, bởi vì các nhà khoa học cũng giả thiết rằng kính viễn vọng mà họ có đủ nhạy để phát hiện ra thị sai.
Và nó thành ra không đúng.
Cho đến thế kỷ 19 các nhà khoa học mới có thể phát hiện ra thị sai sao.
Vì thế, đó cũng là vấn đề thứ 3.
Vấn đề thứ 3 là đơn giản một vấn đề thực tế, rất nhiều khoa học không phù hợp với mô hình sách giáo khoa.
Rất nhiều khoa học không suy diễn gì cả, nó chính xác là quy nạp.
Và do đó, chúng tôi nghĩ rằng các nhà khoa học không nhất thiết phải bắt đầu với các giả thiết và lý thuyết, thường thì họ chỉ cần bắt đầu quan sát những thứ đang xảy ra trên thế giới.
Một ví dụ nổi tiếng trong số đó là về một nhà khoa học nổi tiếng nhất, Charles Darwin.
Khi Darwin còn trẻ rong ruổi trên hành trình của tàu Beagle, ông không có các giải thiết, hay lý thuyết nào cả.
Ông chỉ biết rằng ông muốn có một sự nghiệp của một nhà khoa học và ông bắt đầu thu thập các dữ liệu.
Chủ yếu thì ông biết rằng ông ấy ghét các loại thuốc bởi vì nhìn thấy máu làm ông phát ốm vì thế, ông cần phải có một con đường sự nghiệp khác.
Ông bắt đầu thu thập các dữ liệu.
Ông ấy đã thu thập rất nhiều thứ, bao gồm cả con chim sẻ nổi tiếng của mình.
Khi ông lượm những con chim sẻ này, ông ấy ném chúng vào trong một cái túi và không có một ý tưởng gì với chúng.
Nhiều năm sau đó, khi trở về London, Darwin xem xét lại các dữ liệu của mình một lần nữa và bắt đầu phát triển lời giải thích, và lời giải thích đó chính là Thuyết chọn lọc tự nhiên.
Bên cạnh khoa học quy nạp, các nhà khoa học cũng thường xuyên tham gia vào các mô hình hóa.
Một trong những thứ mà các nhà khoa học muốn làm trong cuộc sống là giải thích nguyên nhân của sự vật, sự việc.
Và chúng ta làm điều đó như thế nào?
Vâng, một cách mà bạn có thể làm được đó là xây dựng một mô hình để kiểm tra một ý tưởng.
Đây là bức tranh của Henry Cadell, một nhà địa chất người Scotland thế kỷ 19.
Bạn có thể nói anh ta là người Scotland vì anh ta đang đội một chiếc mũ deerstalker và mang ủng Wellington.
(Cười lớn) Và Cadell muốn trả lời câu hỏi các ngọn núi được hình thành như thế nào?
Và một trong những thứ mà anh ta đã quan sát là nếu bạn nhìn vào các ngọn núi như dãy núi Appalachia, bạn sẽ thấy những tảng đá trên núi có nếp gấp, và chúng bị gấp theo một cách đặc biệt, đã đưa anh ta đến với ý tưởng rằng những viên đá đó bị nén từ một phía.
Và ý tưởng này đóng vai trò quan trọng trong các cuộc thảo luận về vấn đề trôi dạt lục địa.
Vì thế, anh ta đã xây dựng mô hình này, đây là cái máy điên rồ với các đòn bẩy và gỗ, và đây là chiếc xe cút kít của anh ta, những cái xô và một chiếc búa tạ lớn.
Tôi không biết tại sao anh ta lại mang đôi ủng Wellington.
Có lẽ trời sẽ mưa.
Và anh ta đã tạo ra mô hình vật lý này để mô tả rằng bạn có thể, trên thực tế, tạo ra các mô hình trên đá, hay ít nhất, trong trường hợp này, là ở trên bùn nó trông rất giống một ngọn núi nếu bạn nén một bên.
Vì thế, có một sự tranh cãi về nguyên nhân tạo thành núi.
Ngày nay, hầu hết các nhà khoa học thích làm việc trong nhà, vì thế họ không xây dựng một mô hình vật lý mà thực hiện mô phỏng trên máy tính.
Nhưng việc mô phỏng máy tính là một loại của mô hình.
Nó là mô hình được làm bằng toán học, và giống như mô hình vật lý thế kỷ 19, nó rất quan trọng cho việc suy nghĩ về các nguyên nhân.
Và một trong số những câu hỏi lớn về biến đổi khí hậu, chúng ta có một lượng lớn các bằng chứng rằng Trái đất đang nóng lên.
Ở slide này, đường màu đen cho thấy các phép đo mà các nhà khoa học đã làm trong 150 năm qua cho thấy nhiệt độ Trái đất luôn tăng lên đều đặn, và bạn có thể thấy, đặc biệt là trong 50 năm qua, có một sự tăng đột biến gần 1 độ C, hay nói cách khác là gần 2 độ F.
Vì vậy, tuy nhiên, cái gì đã tạo nên sự thay đổi đó?
Làm sao chúng ta biết được nguyên nhân của hiện tượng nóng lên toàn cầu?
Vâng, các nhà khoa học có thể mô hình hóa nó bằng cách sử dụng mô phỏng máy tính.
Sơ đồ này minh họa một mô hình mô phỏng máy tính đã xem xét tất cả các yếu tố khác nhau mà chúng ta biết có thể tác động đến nhiệt độ của Trái đất, như các phân tử sunfat sinh ra từ không khí ô nhiễm, bụi núi lửa từ các đợt phun trào, những thay đổi trong bức xạ mặt trời, và dĩ nhiên, khí nhà kính nữa.
Và họ đã đặt câu hỏi, tổ hợp các biến đổi nào khi đưa vào mô hình sẽ tái tạo ra được điều mà chúng ta thấy trong đời thực?
Và đây là cuộc sống thực trong màu đen.
Đây là mô hình trong ánh sáng màu xám này, và câu trả lời là một mô hình bao gồm, nó là câu trả lời E trên SAT, tất cả các yếu tố trên.
Cách duy nhất bạn có thể tái tạo lại các phép đo nhiệt độ quan sát được là đặt tất cả chúng lại với nhau, bao gồm cả khí nhà kính, và đặc biệt, bạn có thể thấy rằng sự tăng lên trong việc theo dõi khí nhà kính làm nhiệt độ tăng lên đột ngột trong vòng 50 năm qua.
Và đây là lý do tại sao các nhà khoa học khí hậu nói rằng Đó không chỉ là điều chúng ta biết rằng biến đổi khí hậu đang xảy ra mà là khí nhà kính là một phần quan trọng trong các lý do.
Và bây giờ, bởi vì tất cả những điều khác nhau mà các nhà khoa học làm, nhà triết gia nổi tiếng Paul Feyerabend đã nói, "Nguyên tắc duy nhất của khoa học mà không gây cản trở tiến trình là: thử bất cứ thứ gì."
Bây giờ, trích dẫn này thường được đưa ra khỏi ngữ cảnh, bởi vì Feyerabend không thật sự nói rằng trong khoa học, mọi thứ đều có thể thử.
Điều mà ông ấy đã nói là, thật ra, trích dẫn đầy đủ là, "Nếu bạn thúc giục tôi để nói phương pháp của kho học là gì, tôi sẽ nói là: thử bất cứ thứ gì."
Điều mà ông cố gắng để truyền đạt đó là các nhà khoa học thực hiện rất nhiều việc khác nhau.
Các nhà khoa học rất sáng tạo.
Nhưng sau đó, lại có những câu hỏi như: Nếu các nhà khoa học không chỉ sử dụng duy nhất 1 phương pháp, thì làm sao họ quyết định được cái gì là đúng và cái gì là sai?
Và ai sẽ đánh giá điều đó?
Và câu trả lời là, các nhà khoa học sẽ đánh giá, và họ đánh giá bằng việc đánh giá các bằng chứng.
Các nhà khoa học thu thập các bằng chứng theo nhiều cách khác nhau, khi bất cứ khi nào họ thu thập chứng cứ, họ phải chịu sự giám sát.
Và điều này dẫn đến việc nhà xã hội học Robert Merton tập trung hơn vào câu hỏi làm sao các nhà khoa học có thể xem xét kỹ lưỡng các dữ liệu và chứng cứ, và anh ta nói rằng họ làm nó theo cách mà anh ta gọi là "Tính hoài nghi"
Ý anh ta là sự hoài nghi là cố tổ chức hẳn hoi vì các nhà khoa học làm theo một tập thể, họ làm việc theo nhóm, và hoài nghi, bởi vì họ làm việc trên vị thế của sự ngờ vực.
Tức là, nghĩa vụ chứng minh thuộc về người có tuyên bố mới.
Và theo nghĩa này, khoa học có tính chất bảo thủ.
Hơi khó khăn để thuyết phục cộng đồng khoa học để nói rằng, "Vâng, chúng tôi biết, điều này là đúng."
Vì vậy, mặc cho sự phổ biến của khái niệm thay đổi khuôn mẫu nhận thức (paradigm shift), cái cuối cùng chúng ta tìm thấy là, những thay đổi chủ yếu trong tư duy khoa học là tương đối hiếm trong lịch sử khoa học.
Vì thế, cuối cùng điều đó mang chúng ta đến một ý tưởng khác: Nếu các nhà khoa học đánh giá các bằng chứng theo tập thể, điều này làm các nhà sử học lại tập trung vào câu hỏi của sự đồng thuận, và cuối cùng, để nói rằng khoa học là, kiến thức khoa học là, là sự đồng thuận của các chuyên gia khoa học người thông qua quá trình giám sát có tổ chức, giám sát tập thể, đánh giá các bằng chứng và đi tới kết luận về chúng, dù có hoặc không.
Vì thế, chúng ta có thể nghĩ về các kiến thức khoa học như là một sự đồng thuận của các chuyên gia.
Chúng ta cũng có thể nghĩ về khoa học giống như một bồi thẩm đoàn, ngoại trừ việc bồi thẩm đoàn này là 1 thể loại đặc biệt
Không chỉ là bồi thẩm đoàn của đồng môn mà là bồi thẩm đoàn của các chuyên gia.
Đó là bồi thẩm đoàn của nam giới và nữ giới có bằng tiến sĩ, và không giống như một bồi thẩm đoàn thông thường, chỉ có 2 lựa chọn, có tội hay không có tội, bồi thẩm đoàn khoa học có một số lựa chọn.
Các nhà khoa học có thể nói có, nếu điều đó là đúng.
Họ có thể nói không nếu là sai.
Hoặc, họ cũng có thể nói, vâng, có lẽ đúng nhưng chúng tôi cần phải làm việc nhiều hơn và thu thập nhiều bằng chứng hơn.
Hoặc, họ cũng có thể nói có lẽ đúng nhưng chúng tôi không biết làm sao để trả lời câu hỏi và chúng tôi sẽ để nó sang một bên và có lẽ chúng tôi sẽ xem xét lại sau.
Đó là thứ mà các nhà khoa học gọi là "nan giải"
Và điều này dẫn chúng ta đến vấn đề cuối cùng: Nếu khoa học là điều mà các nhà khoa học nói đúng như vậy sau đó thì không phải chỉ là viện dẫn thẩm quyền sao?
Không phải chúng ta được dạy ở trường rằng viện dẫn thẩm quyền là lỗi logic sao?
Vâng, đây là nghịch lý của khoa học hiện đại, nghịch lý của kết luận mà tôi nghĩ các nhà lịch sử học triết học và xã hội học đã gặp, đó là, trên thực tế, khoa học là sự viện dẫn thẩm quyền nhưng đó không phải là thẩm quyèn của một cá nhân không quan trọng là cá nhân có thông minh đến đâu, như Plato hay Socrates hay Einstein.
Nó là quyền lực của một cộng đồng tập thể.
Bạn có thể nghĩ về nó như một kiểu trí tuệ của đám đông, nhưng là một kiểu đám đông rất đặc biệt.
Khoa học là thực hiện viện dẫn thẩm quyền, nhưng không dựa trên bất cứ cá nhân nào, không quan trọng là cá nhân đó có thông minh đến đâu.
Khoa học dựa trên trí tuệ tập thể, kiến thức tập thể, làm việc tập thể, của tất cả các nhà khoa học làm việc trong một vấn đề cụ thể.
Các nhà khoa học có một kiểu văn hóa của sự ngờ vực tập thể, văn hóa "thể hiện bản thân", minh họa bằng người phụ nữ xinh đẹp ở đây cho đồng nghiệp xem các bằng chứng của mình.
Dĩ nhiên, những người này trông không giống như những nhà khoa học, bởi vì họ quá vui vẻ.
(Cười lớn) Được thôi, và điều đó đưa tôi đến kết luận.
Hầu hết chúng ta thức dậy vào buổi sáng.
Hầu hết chúng ta tin tưởng vào chiếc xe hơi của mình.
Vâng, bây giờ tôi đang suy nghĩ, tôi đang ở Manhattan, đây là một phép loại suy xấu. nhưng hầu hết người Mỹ không sống ở Manhattan thức dậy vào buổi sáng và bước vào xe và kích hoạt động cơ, và chiếc xe hoạt động, và họ làm việc cực kỳ tốt.
Những ô tô hiện đại hầu như không bao giờ bị hư hỏng.
Tại sao? Tại sao những chiếc xe hơi lại chạy rất tốt?
Không phải vì sự thiên tài của Henry Ford hay Karl Benz hay ngay cả Elon Musk.
Mà bởi vì những ô tô hiện đại là sản phẩm của hơn 100 năm làm việc của hàng trăm hàng ngàn và hàng chục ngàn người.
Những ô tô hiện đại là sản phẩm của làm việc tập thể và trí tuệ và kinh nghiệm của mỗi người cả nam lẫn nữ đã từng làm việc về xe hơi, và độ tin cậy của công nghệ này là kết quả của sự tích lũy nổ lực đó.
Chúng ta được hưởng lợi không chỉ từ sự khôn ngoan của Benz và Ford và Musk mà là tự trí tuệ tập thể và làm việc chăm chỉ của tất cả mọi người đã làm việc trên chiếc xe hơi hiện đại này.
Và điều tương tự cũng đúng với khoa học, chỉ là khoa học thì cũ xưa hơn.
Điều cơ bản để tin vào khoa học cũng giống như điều cơ bản khi chúng ta tin vào công nghệ, và giống với các điều cơ bản khi chúng ta tin vào bất cứ thứ gì, cụ thể là, kinh nghiệm.
Nhưng đó không thể là niềm tin mù quáng khi chúng ta tin mù quáng vào bất cứ thứ gì.
Niềm tin của chúng ta trong khoa học, giống như bản thân khoa học, nên dựa trên các bằng chứng, và điều đó nghĩa là các nhà khoa học phải trở thành người truyền thông tốt hơn.
Họ phải giải thích cho chúng ta không chỉ cái họ biết mà còn là làm sao họ biết điều đó, và điều đó cũng có nghĩa là chúng ta phải trở thành người nghe tốt hơn.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Năm 1066, 7.000 bộ binh và kị sĩ người Norman cưỡi chiến thuyền vượt Kênh đào Anh.
Mục tiêu của họ: Nước Anh, quê hương của hơn một triệu người.
Cuộc hành trình ngắn nhưng mang lại kết quả to lớn.
Cùng khoảng thời gian đó, những nhóm người Norman khác đang hướng đến khắp Châu Âu, tiếp tục những cuộc phiêu lưu mãi âm vang suốt lịch sử của lục địa này.
Vậy những chiến binh này là ai? và làm cách nào họ để lại dấu ấn rộng khắp đến vậy?
Câu chuyện bắt đầu hơn 200 năm về trước, khi người Viking đặt chân lên các bờ biển miền Bắc nước Pháp, một phần của cuộc di cư vĩ đại của người Scandinavia trên khắp Bắc Âu.
Dân Pháp gọi những kẻ xâm lược này là Norman, dựa vào nguồn gốc của họ.
Cuối cùng, vua Charles của Pháp, đàm phán hòa bình với chỉ huy người Viking, Rollo, năm 911, ban cho ông một vùng đất dọc bờ biển phía Bắc nước Pháp, mà ngày nay gọi là Normandy.
Người Norman đã chứng minh khả năng thích nghi với môi trường mới.
Họ lấy những cô gái Pháp, sử dụng tiếng Pháp, và cải đạo từ Pagan giáo sang Cơ Đốc giáo.
Dù thích nghi, họ vẫn giữ truyền thống chiến đấu và tinh thần chinh phục của tổ tiên người Viking.
Không lâu sau, những kị sĩ Norman đầy tham vọng lại tìm kiếm thử thách mới.
Chiến tích lớn nhất của họ là cuộc chinh phạt nước Anh.
Năm 1066, William, công tước xứ Normandy, tranh chấp ngai vàng với vị vua Anh mới, Harold Godwinson.
Không lâu sau khi đến Anh, William và các kị sĩ đụng độ với quân đội của Harold gần thị trấn Hastings.
Đỉnh điểm của cuộc chiến đã được lưu vào sách sử trên tấm vải Bayeux dài 70 mét, khi một mũi tên bay thẳng vào mắt Harold ghi dấu chiến thắng của người Norman.
William củng cố quyền lực bằng một chiến dịch xây dựng lâu đài lớn và tái thiết xã hội nước Anh.
Xứng với danh xưng "William - Kẻ Chinh Phục", ông thực hiện cuộc khảo sát quy mô có tên Bản ghi chép Khảo sát Vĩ đại, ghi lại dân số và quyền sở hữu của mỗi tấc đất tại Anh.
Tiếng Pháp-Norman trở thành ngôn ngữ của triều đại mới, trong khi thường dân vẫn nói tiếng Anglo-Saxon.
Thời gian trôi, hai ngôn ngữ này hòa hợp, cho ra đời tiếng Anh mà ta biết ngày nay, dù vẫn có thể nhận thấy khoảng cách giữa chủ nô và nông nô qua các cặp từ đồng nghĩa như Cow và Beef.
Vào cuối thế kỉ 12, người Norman mở rộng lãnh thổ ra xứ Wales, Scotland và Ai-len.
Trong khi đó, các nhóm kị sĩ Norman độc lập tới Địa Trung Hải, theo cảm hứng từ câu chuyện của những người hành hương trở về từ Jerusalem.
Tại đây, họ dính vào chuỗi rắc rối từ các cuộc xung đột giữa những thế lực sẵn có trên khắp vùng.
Họ trở thành những lính đánh thuê đắt giá và một trong các trận chiến ấy, họ tạo ra đợt tấn công kỵ binh với trường thương đầu tiên được ghi nhận, một chiến thuật tàn sát mà sau đó thành chuẩn mực của chiến tranh trung cổ.
Người Norman là tâm điểm của cuộc thập tự chinh thứ nhất từ 1095-99. Một cuộc xung đột đẫm máu tái lập sự kiểm soát của Công Giáo ở một số vùng Trung Đông.
Nhưng người Norman còn làm được nhiều thứ hơn là chém giết.
Như thành quả của chiến thắng, những chỉ huy như William Tay Sắt và Robert Xảo Trá chiếm vùng đất phía Nam nước Ý, cuối cùng, sáp nhập thành vương quốc Sicily năm 1130.
Dưới thời của Roger Đệ Nhị, vương quốc trở thành biểu tượng đa văn hóa trong một thế giới bị xé nát bởi nội chiến và xung đột tôn giáo.
Các nhà thơ Hồi giáo Ả Rập và các trí thức phục vụ trong cung điện hoàng gia bên cạnh các thủy thủ và kiến trúc sư người Hy Lạp-Byzantine.
Tiếng Ả Rập cùng với La Tinh, Hy Lạp, Pháp-Norman là ngôn ngữ chính thức.
Kiến thức địa lý thể giới được biên soạn trong Quyển Sách Của Roger, vẽ ra bản đồ thế giới chính xác nhất mãi cho đến 300 năm sau.
Và các nhà thờ xây ở Palermo được kết hợp với lối kiến trúc La Tinh, trần nhà kiểu Ả Rập và vòm nhà phong cách Byzantine, tất cả được trang trí với các tấm khảm vàng tinh tế.
Tài giỏi là vậy nhưng sao người Norman lại không còn tồn tại đến ngày nay?
Thực tế, đó là một phần quan trọng trong thành công của họ: không chỉ thống trị xã hội mà họ chinh phục người Norman còn trở thành một phần của nó.
Dù đã biến mất như một nhóm riêng biệt, những đóng góp của họ vẫn còn đó.
Này nay, từ các nhà thờ và lâu đài rải rác khắp châu Âu cho tới bất cứ đâu mà tiếng Anh được sử dụng, di sản của người Norman vẫn trường tồn.
Tôi muốn kể cho các bạn một chuyện. Đó là khi mọi người hỏi tôi: "Anh làm nghề gì?"
Tôi thường trả lời rằng: "Tôi làm nhạc điện tử".
Rồi, vài người không buồn hỏi gì nữa. Số còn lại trơ ra nhìn tôi... ...kiểu như hỏi: " ủa?
... là sao??? ". họ nghĩ là tôi đang lảng tránh. Khi đó tôi thường nói đại là: "Tôi cũng chẳng biết là tôi làm nghề gì nữa."
Thật sự là như vậy.
Sau đó, tôi thường nghĩ: "Dù làm gì đi nữa, thì mình cũng yêu nó."
Hôm nay, tôi muốn chia sẻ với các bạn về công việc mà tôi yêu thích.
Tôi nghĩ trước hết chúng ta nên bắt đầu với câu hỏi: "Nhạc điện tử là gì?"
Tôi sẽ cố gắng hết sức để làm rõ cho các bạn,... ...qua một câu chuyện và chia sẻ vài thứ về việc mà tôi đang làm.
Để bắt đầu câu chuyện, chúng ta sẽ nói về Chuck.
Hiện nay, Chuck là một chương trình ngôn ngữ về âm nhạc, Đó là một nguồn tài nguyên mở và miễn phí. Nó chạy tốt trên tất cả các hệ điều hành hiện nay.
Tôi sẽ bật cho các bạn một đoạn nghe thử.
Tôi sẽ sử dụng máy tính trong vài phút.
Thực ra, tôi muốn tất cả tham gia cùng.
Nếu bạn chưa từng viết dòng lệnh nào thì cũng đừng lo!
Tôi chắc là bạn có thể bắt kịp.
Trước tiên, tôi sẽ tạo một dao động hình sin,... ...và đặt nó là sóng nguồn,.... ...kí hiệu là "Ge".
Kết nối Ge với DAC.
Lệnh này có tác dụng truyền âm thanh từ máy tính đến đầu ra.
Vậy là tôi đã được kết nối với loa.
Tiếp theo, tôi nhập tần số của mình là 440Hz. Nhập thời gian phát là 2 giây.
Được rồi! bây giờ tôi chạy chương trình này... (âm thanh) ...và bạn nghe được âm thanh 440Hz trong vòng 2s.
Bây giờ, tôi sao nó ra và thay đổi vài chỗ. Thêm vào các tần số 220.5Hz, 440.5Hz và 880Hz.
Bằng cách nhân đôi tần số, ta đưa nó lên đúng 1 quãng 8. Và ta có âm thanh này.
Từ đây, tôi có thể tạo ra muôn vàn đoạn âm thanh,... ...nhưng tôi sẽ tạo một thứ mà máy tính luôn làm tốt... ... - sự lặp lại.
Tôi đặt hết chúng vào lệnh while{...} Lý do đơn thuần là cho nó đẹp.
và ta được thế này... Nó sẽ chạy tiếp một lúc nữa.
Thực ra, nó sẽ không ngừng ... cho tới khi máy hư.
Chắc tôi không thể làm thí nghiệm chứng minh. Tôi nghĩ bạn nên coi như đúng đi.
Tiếp theo, tôi đổi hết thành math.random2f...
...để tạo ra tần số bất kì từ 30 tới 1000...
...và lặp lại sau mỗi 0.5 giây.
(âm thanh) Sửa 0.5s thành 200ms.
...100ms
Như vậy, ta đã tạo ra được loại âm thanh của máy tính
Với tôi, nó như kiểu đang cố sức tính toán.
Căn bậc 2 của 5 000 000=????
? Vậy có phải đây là nhạc điện tử?
Vâng, nó là một dạng nhạc điện tử.
Nó không phải loại nhạc bạn nghe khi đi trên đường. Nó là khởi nguồn của nhạc điện tử. Và sử dụng Chuck, ta có thể tạo nên các nhạc cụ ... ...như trong dàn nhạc giao hưởng laptop Stanford ở ngay trung tâm Stanford.
Bây giờ, dàn nhạc Laptop gồm có laptop, người chơi và một dàn loa bán cầu đặc biệt.
Lý do có những thứ này là để nhạc cụ tạo ra bên ngoài laptop,... ...âm thanh phát ra gần nhạc cụ và người chơi,... ...gần giống như nhạc cụ truyền thống
Ví dụ, tôi chơi vĩ cầm ở đây. Âm thanh sẽ không phát ra nhờ hệ thống P.A. mà nhờ cử động người thật.
Loại loa này sẽ thể hiện âm thanh đó.
Tôi sẽ cho bạn thấy cách chế tạo chúng.
Bước đầu tiên là đến IKEA mua cái tô thế này.
Loại Blanda Matt 11 inch.
Đúng loại đó! Tôi đã dùng nó để làm salad ở nhà.
Bước 1: úp cái tô xuống. Sau đó đục 6 lỗ trên đó. Và làm đế cho nó. Gắn loa, amplifier vào đó. Lắp mạch, ụp cái tô lên. Xong cái loa!
Thêm người, thêm laptop. Và một dàn nhạc giao hưởng laptop hoàn thành.
Không biết dàn nhạc như thế nghe sẽ ra sao?
Chút nữa, tôi sẽ cho bạn xem màn trình diễn của dàn nhạc 200 nhạc cụ này.
Còn bây giờ, tôi sẽ giới thiệu về cái máy này.
Trước đây, nó từng là điểu khiển chơi game,... ...được gọi là Gametrak.
Đầu này sợi dây có 1 chiếc găng tay.
Đầu kia gắn với phần đế. Và nó sẽ liên tục ghi lại cử động tay.
Trước đây, nó được thiết kế để chơi gôn. Nó sẽ ghi cử động của cú đánh.
Nhưng nó lại không mang lại hiệu quả kinh tế gì. Vì vậy, giá của nó đã giảm còn 10 đô la. Và những người nghiên cứu nhạc điện tử cho rằng: "Tuyệt vời!"
"Ta có thể phát triển chúng thành nhạc cụ."
Giờ tôi sẽ cho các bạn xem nhạc cụ mà chúng tôi đã tạo ra. Đây chỉ là một trong số rất nhiều nhạc cụ. tên nó là "Twilight",... ...nghĩa là mang âm thanh từ lòng đất.
Xem tôi làm đây nhé!
và thả nó xuống.
Đưa qua trái... ...qua phải. Nghe như tiếng con voi đang bị đau.
Còn cái này giống tiếng kim loại.
Giống như tiếng ô tô bay.
Tiếng thứ ba giống như tiếng va chạm bánh răng.
mỗi loại có cách điều khiển hơi khác nhau.
Tiếng thứ tư là tiếng âm trầm.
Và cuối cùng, cách điều khiển khác hoàn toàn. Bạn tưởng tượng có một cái trống thiệt bự ở ngay đây nhen! Tôi sẽ đánh nó.
(buồn..ùn...ùn (cười) buồn...ùn...ùn (cười) ) Và đó là một vài nhạc cụ trong dàn nhạc giao hưởng laptop.
(chách ...chách ....hú...chách....chách...) Cảm ơn các bạn!
Khi tất cả hòa nhịp với nhau, thì sẽ như thế này.
Tôi nghĩ từ việc tạo nhạc cụ cho dàn nhạc, từ việc đặt ra thắc mắc rằng, sẽ ra sao nếu chúng tôi tiếp tục phát triển những nhạc cụ này, và mang chúng đến với mọi người, cộng thêm một chút điên rồ, Cả ba điều đó đã giúp tôi đồng sáng lập công ty Smule vào năm 2008.
Hiện nay, mục tiêu của Smule là tạo ra nhạc cụ điện tử di động. Ocarina là một trong những cái đầu tiên.
Và tôi sẽ chơi thử nó ngay đây.
Nó được tạo ra dựa trên một loại sáo cổ tên là ocarina. Nó gồm có 4 lỗ bấm. Bạn chỉ cần thổi vào micrô.
Và một vài dòng lệnh Chuck sẽ bắt độ mạnh yếu khi bạn thổi và phát ra âm thanh.
Độ rung của âm thanh dựa trên máy đo gia tốc trên điện thoại. Tôi sẽ chơi thử một bài đơn giản.
Lần này, bạn sẽ nghe giai điệu cùng với hòa âm.
Nó được thiết kế để bạn có thể dành thời gian, và tìm cho mình một nơi để giải tỏa, bất cứ lúc nào bạn muốn, Ở những nốt dài hơn, tôi sẽ làm rung âm nhiều hơn, để thêm một ít hiệu quả biểu đạt.
Thật là một hòa âm đẹp cho phần kết!
(hú... chách...chách...chách) Xin cảm ơn mọi người!
Một câu hỏi hay về Ocarina: "nó là đồ chơi hay là nhạc cụ?" Có lẽ là cả hai! Nhưng với tôi, câu hỏi quan trọng hơn là: "Nó có thể hiện tốt không?"
Và đồng thời, loại nhạc cụ này đặt ra một câu hỏi về vai trò của công nghệ-... ..-Nó chính là cách mà ta tạo ra âm nhạc.
Chỉ một thế kỉ trước thôi, mọi người cùng sáng tác nhạc, và coi nó như một cách giải trí.
Tôi không nghĩ mọi thứ diễn ra nhanh đến vậy.
Lúc đó còn chưa có radio hay máy ghi âm.
Mà chỉ 100 năm thôi, với tất cả những công nghệ này, chúng ta tiếp xúc với âm nhạc nhiều hơn, cả người nghe và người soạn nhạc. Nhưng vì sao đó, tôi nghĩ ta sáng tác ra ít nhạc hơn trước đây.
tôi không chắc tại sao.
Có thể vì quá dễ dàng nhấn nút play.
Và trong khi nghe nhạc thì phê, và sáng tác thì cần có niềm đam mê đặc biệt.
Tôi nghĩ nó là một phần trong lí do tôi chọn ngành này, ,để đưa chúng ta trở về quá khứ một chút.
Mục đích thứ 2 là để hướng về tương lai và nghĩ về loại nhạc mới mà ta có thể tạo ra, loại nhạc chưa có tên, loại nhạc tạo ra từ công nghệ và có thể sẽ thay đổi cách ta sáng tác nhạc.
Tôi sẽ cho bạn thêm một ví dụ nữa. Đây là một tính năng khác của Ocarina.
Đây là hình quả địa cầu. Từ đây bạn có thể thực sự nghe thấy tiếng Ocarina từ một ai đó đang chơi.
G.I.R từ Texas. "R.I.K. ", tôi không hiểu sao mà nay toàn tên 3 chữ, Los Angeles.
Họ đều chơi hay đấy! Có tiếng gì nhỏ nhò ở đây nữa.
Và ý tưởng đó là công nghệ không phải là cái chính yếu. Khi vừa mở nó lên, thì ý nghĩ đầu tiên là:
"ê! có ai đó đang chơi nè!" Và mặc dù một việc nhỏ nhưng tôi nghĩ rằng, công nghệ vẫn tạo được sự gắn kết giữa người với người.
Một ví dụ cuối, cái mà tôi thích nhất, trong trận động đất sóng thần ở Nhật năm 2011, một cô gái đã dùng một ứng dụng ca nhạc của chúng tôi để mời mọi người hát cùng với cô ấy bài hát "Lean on Me".
Ứng dụng đó cho phép người dùng thêm giọng hát của mình vào bản đã thu của người khác hoặc của 1 nhóm khác. Và từ tình cảm của mình, cô đã tạo ra một mạng lưới toàn cầu. Chỉ trong vài tuần, đã có hàng ngàn người tham gia. Họ từ khắp nơi trên trái đất. Tất cả đã hòa cùng với bản nhạc gốc lần đầu tiên được diễn ở Tokyo.
Và đây là giọng của 1000 người
Đôi khi giữa dòng đời, Ta trải nỗi buồn đau. Nhưng nếu ta tin tưởng, Thì ngày mai vẫn chờ. Hãy tựa vào vai mình, Khi bạn chưa đủ sức. Vì chúng ta là bạn, Ta đùm bọc lẫn nhau. Và một lúc nào đó, Tôi cần một ai đó, Một bờ vai để tựa. Mãi mãi cần có nhau. Đó có phải là nhạc điện tử không?
(chách...chách...chách...chách...chách...) Đó có phải là nhạc điện tử không?
Tôi đoán vậy! Thực sự nó là thứ bạn không thể làm được nếu không có máy tính.
Nhưng đồng thời nó vẫn mang tính nhân văn. Và tôi nghĩ đã đến lúc tôi trả lời, lý do tôi làm công việc này. Trở lại với câu hỏi đầu tiên: "nhạc điện tử là gì?"
Tôi nghĩ điều mấu chốt ở đây, ít nhất là với tôi, nhạc điện tử không thực sự chỉ là máy móc,
mà còn có tình người.
Đó là cách ta sử dụng công nghệ để thay đổi cách nghĩ, cách tạo ra âm nhạc, thậm chí là cách ta gắn kết với nhau nhờ âm nhạc.
sau tất cả, tôi muốn nói với các bạn rằng, ĐÂY LÀ NHẠC ĐIỆN TỬ! Cảm ơn các bạn đã lắng nghe!
(á..a..chách...chách...hú...chách...chách...chách)
Giọng nói con người là thứ nhạc cụ chúng ta đều chơi,
Có lẽ nó là âm thanh quyền năng nhất trên đời.
Nó là thứ duy nhất có thể gây tranh chiến hoặc nói nên lời “Tôi yêu em”.
Nhưng nhiều người trải qua tình huống là khi họ nói, người khác không lắng nghe.
Vì sao lại thế?
Làm thế nào để nói một cách mạnh mẽ để tạo ra thay đổi cho thế giới?
Gợi ý của tôi là có một số tật xấu mà chúng ta cần bỏ.
Ở đây tôi đã tập hợp bảy lỗi chết người trong giao tiếp.
Tôi không nói danh sách đây đã kể ra được hết, nhưng bảy điều này, theo tôi, là những tật xấu lớn mà ai cũng có thể mắc.
Thứ nhất, thèo lẻo,
nói xấu người vắng mặt.
Không tốt, và ta biết tỏng kẻ ngồi lê đôi mách kia, năm phút sau sẽ tung tin đồn thổi về ta.
Thứ hai, sự phán xét.
Chúng ta biết người như thế khi trò chuyện và rất khó để lắng nghe ai đó khi biết người ta đang phán xét mình và chê bai mình là thiếu năng lực.
Thứ ba, sự tiêu cực.
Bạn có thể mắc phải tật này.
Mẹ tôi, trong các năm cuối đời, trở nên rất chi là tiêu cực, nên nói cũng khó nghe. Tôi nhớ có ngày tôi bảo bà,
“Hôm nay là 1/10”, bà đáp, “Mẹ biết, điều đó không khủng khiếp sao?”
(Cười) Thật khó lắng nghe người tiêu cực như thế.
Một dạng khác của tiêu cực, là sự than phiền.
Đây là môn nghệ thuật dân tộc của nước Anh.
Với ta là thể thao quốc gia.
Chúng ta than về thời tiết, thể thao, chính trị, tất tần tật, nhưng than thở là nỗi khổ lan truyền.
Nó không toả nắng và làm nhẹ gánh cho ai.
Sự biện hộ. Chúng ta đều đã gặp anh chàng này.
Chưa biết chừng ta đã từng là cậu ấy.
Vài người có cỗ máy ném lỗi.
Họ chỉ việc ném lỗi cho người khác, từ chối trách nhiệm của hành vi, thật khó lắng nghe những ai như thế.
Điều thứ sáu trong bảy điều, là sự tô màu, phóng đại.
Thực tế là đôi khi nó hạ cấp ngôn ngữ chúng ta.
Ví dụ nếu tôi thấy một điều thật sự tuyệt vời, tôi sẽ gọi nó là gì đây?
(Cười) Dĩ nhiên sự phóng đại này trở thành bịa đặt, nổ và nổ văng miểng, ta không còn muốn nghe kẻ ta biết là đang nói dối.
Và cuối cùng, sự giáo điều,
nhầm lẫn giữa thực tế và quan điểm.
Khi hai thứ đó được trộn vào nhau, bạn chỉ nghe gió thổi.
Họ công kích bạn bằng ý kiến như thể đúng rồi.
Thật khó mà nghe cho nổi.
Đấy là bảy lỗi chết người trong nói năng.
Theo tôi, đây là những thứ chúng ta cần tránh.
Nhưng có cách nào tích cực để nghĩ về việc này không?
Có chứ!
Tôi muốn gợi ý bốn viên đá góc nhà, làm nền tảng chắc chắn, để làm chỗ đứng nếu muốn lời nói của ta nên mạnh có sức làm thế giới đổi thay.
May thay, bốn điều này họp thành một chữ.
Chữ đó là “hail”, và ta có một định nghĩa tuyệt vời.
Tôi không định nói về mưa đá trên trời rơi xuống và đập vào đầu bạn. Mà tôi nói định nghĩa này,
là chào thăm hay hoan hô nồng nhiệt, chính là cách lời nói của ta được đón nhận nếu ta dựa vào bốn điều này.
Vậy chúng viết tắt cho những chữ gì?
Xem bạn có đoán được không.
Chữ H, honesty (sự trung thực), dĩ nhiên rồi, nói thật, nói thẳng, và rõ.
Chữ A, authenticity (sự xác thực), hãy là chính bạn.
Một người bạn tôi mô tả điều này là nói những gì bạn tin là thật, tôi nghĩ gọi cách này thật hay.
Chữ I là integrity (sự chính trực), hãy là lời bạn nói, sống theo điều bạn nói, và là người đáng tin.
Và chữ L là love (tình yêu thương).
Ý tôi không phải tình yêu đôi lứa, mà là cầu chúc an lành cho người khác, vì hai lí do.
Trước hết, tôi nghĩ có lẽ ta sẽ không muốn
sự trung thực tuyệt đối. Ý tôi là, ôi trời, sáng nay trông em xấu thật.
Có lẽ điều đó không cần thiết.
Khi được nói bằng tình yêu, sự trung thực ấy là đáng quý.
Hơn nữa, nếu bạn thật sự mong an lành cho ai đó, thì khó để phán xét họ.
Tôi không chắc bạn có thể làm hai điều đó trong cùng một lúc.
Đó là h-a-i-l.
Đó là những điều bạn nói, nhưng như ông bà thường dạy, ngoài điều bạn nói, còn là cách bạn nói.
Bạn có một hộp dụng cụ tuyệt vời.
Những dụng cụ này hay không thể tưởng được, nhưng có ít người từng mở nó ra.
Tôi muốn lục lọi chiếc hộp này cùng bạn và lấy ra vài món có thể bạn muốn cầm lấy và thử chơi, để tăng sức mạnh cho lời nói của bạn.
Âm vực, chẳng hạn.
Giọng the thé có lẽ không hiệu quả lắm, nhưng có một khoảng âm ở giữa.
Tôi sẽ không đi vào kĩ thuật, với các huấn luyện viên giọng nói. bạn có thể định dạng giọng của mình.
Nếu tôi nói ở mũi, có thể nghe thấy sự khác biệt.
Nếu tôi hạ giọng xuống cổ, thì giống giọng hầu hết chúng ta.
Nhưng nếu bạn muốn tăng sức nặng, thì cần hạ giọng xuống ngực.
Bạn nghe thấy sự khác biệt chưa?
Ta bỏ phiếu cho chính khách có giọng trầm, đúng thế, vì ta gắn độ trầm với sức mạnh và quyền uy.
Đó là âm vực.
Rồi đến âm sắc.
Đó là cảm giác mà giọng bạn đem đến.
Nghiên cứu cho thấy chúng ta chuộng chất giọng truyền cảm, mượt, ấm - như sô cô la nóng.
Nếu bạn không được vậy thì cũng không phải tận thế, vì bạn có thể luyện.
Tìm huấn luyện viên giọng.
Và bạn có thể làm nên điều tuyệt vời với hơi thở, tư thế, và các bài luyện giọng bạn cải thiện âm sắc của mình.
Rồi đến ngữ điệu. Tôi yêu ngữ điệu.
Đó là lúc người nói như hát, bằng siêu ngôn ngữ ta dùng để truyền tải ý nghĩa lời nói.
Đó là gốc rễ cho ý nghĩa trong hội thoại.
Những ai chỉ nói đều đều, không có sự thay đổi ngữ điệu thì rất khó để lắng nghe.
Từ “đơn điệu” từ đấy mà ra, hay sự đơn điệu, có tính đơn điệu.
Tiếp đó còn sinh ra ngữ điệu lặp lại, khi mỗi lời nói kết thúc như một câu hỏi dù nó không phải là câu hỏi, mà là câu khẳng định.
(Cười) Và nếu bạn cứ lặp đi lặp lại y như thế, nó sẽ hạn chế khả năng giao tiếp bằng ngữ điệu của bạn, và tôi nghĩ điều này cũng không nên, hãy cố bỏ tật xấu đó đi.
Nhịp độ. Tôi trở nên rất, rất chi hào hứng
bằng cách nói rất, rất nhanh, hoặc tôi có thể nói chậm ngay lại để nhấn mạnh, và ở cuối câu, dĩ nhiên, là người bạn cũ, sự im lặng.
Không có gì sai với một chút im lặng trong cuộc trò chuyện, đúng không?
Ta không phải lấp bằng um và ah.
Im lặng nhiều khi rất có uy.
Dĩ nhiên, cao độ thường đi kèm nhịp độ để thể hiện hứng khởi, nhưng có thể chỉ cần cao độ.
Em để chìa khóa của anh ở đâu?
Em để chìa khóa của anh ở đâu?
Ý nghĩa của hai câu nói hơi khác nhau qua hai cách nói này.
Và cuối cùng, cường độ.
Tôi có thể rất hào hứng bằng cách dùng cường độ.
Xin lỗi nếu tôi làm ai đó giật mình.
Hoặc, tôi có thể khiến bạn thật sự chú ý bằng cách nói rất khẽ.
Có vài người lúc nào cũng phát sóng.
Hãy cố đừng làm thế.
Đấy gọi là lấy thịt đè người, áp đặt âm thanh của bạn lên người xung quanh cách vô tâm và bất cẩn.
Không tốt.
Dĩ nhiên, khi vận dụng tất cả những điều này là khi bạn phải nói điều gì đó quan trọng.
Có thể là đứng trên sân khấu và diễn thuyết trước khán giả.
Có thể là cầu hôn, đề nghị tăng lương, phát biểu ở hôn lễ.
Sự kiện nào đi nữa, nếu nó rất quan trọng, bạn tự thấy mình cần đến công cụ này và cỗ máy sẽ được vặn lên, và không máy nào chạy tốt nếu không được làm ấm.
Hãy làm ấm giọng bạn.
Hãy để tôi chỉ cách.
Các bạn có thể cùng đứng lên một lát không?
Tôi sẽ chỉ bạn sáu bài khởi động giọng nói mà tôi luôn làm trước mỗi bài diễn thuyết.
Khi sắp nói với ai quan trọng, hãy làm như sau
Đầu tiên, hai tay dơ lên, hít sâu, và thở ra, ahhhhh, như thế.
Một lần nữa nào.
Ahhhh, rất tốt.
Giờ chúng ta sẽ làm ấm môi. Nào hãy nói ba, ba, ba, ba, ba, ba, ba, ba.
Rất tốt. Và bây giờ, brrrrrrrrrr, y như lúc bạn còn là trẻ con.
Brrrr. Giờ thì môi bạn đầy sức sống.
Tiếp đến là bài tập lưỡi bằng cách cường điệu la, la, la, la, la, la, la, la, la.
Giỏi. Bạn làm rất tốt.
Và rồi, cuốn lưỡi thành chữ R. Rrrrrrr.
Giống như thấm rượu sâm banh cho lưỡi.
Cuối cùng, tôi sẽ làm mẫu một lần, dân chuyên gọi đây là tiếng còi.
Cách này rất tốt. Nó đi từ chữ “we” đến chữ “aw”,
“we” cao, “aw” thấp.
Nào ta bắt đầu, weeeaawww, weeeaawww.
Tuyệt. Hãy cho bạn một tràng pháo tay.
Mời mọi người ngồi, xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Lần sau trước khi nói chuyện, bạn hãy làm các điều này.
Bây giờ tôi xin tổng kết.
Đây là điểm quan trọng.
Đây là tình trạng của chúng ta, đúng không?
Chúng ta nói không được tốt, với người không lắng nghe, trong một môi trường đầy tiếng ồn và tạp âm.
Tôi đã nói điều đó trên diễn đàn này vào những lúc khác nhau.
Thế giới sẽ ra sao nếu ta nói mạnh mẽ hơn với những người chăm chú lắng nghe trong một môi trường thích hợp để trò chuyện?
Nhìn rộng hơn, thế giới sẽ ra sao nếu ta tạo ra thanh âm một cách có ý thức và lắng nghe âm thanh một cách có ý thức và thiết kế không gian một cách có ý thức cho việc chuyện trò?
Thế giới ấy nghe thật tuyệt, một thế giới lấy hiểu biết làm tiêu chuẩn cho mình, đó là một ý tưởng đáng sẻ chia.
Xin cảm ơn.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Đây là một dãy những con số 1 và số 0
Chúng ta gọi đó là hệ nhị phân.
Đây là cách máy tính giao tiếp
cách lưu trữ thông tin,
cách chúng tư duy,
và cách chúng vận hành. Tất cả mọi thứ đó đều do máy tính làm
Tôi là một nhà nghiên cứu mạng máy tính công việc của tôi là ngồi lại với những con số này, và cố gắng để hiểu chúng để hiểu ý nghĩa của những dãy số 0 và số 1
Thật không may, chúng ta không chỉ nói chuyện về những dãy số, tôi có một màn hình ở đây
Chúng ta không chỉ nói về một vài trang những con số 1 và số 0
mà chúng ta đang nói tới hàng tỉ tỉ những con số 1-0 như thế, hơn bất cứ ai có thể hiểu được.
Bây giờ, thú vị là khi lần đầu tiên tôi bắt đầu làm mạng (Cười) khi lần đầu tiên tôi bắt đầu nghiên cứu mạng máy tính, tôi không chắc rằng chọn lọc những con số là những gì mà tôi muốn làm với phần còn lại của cuộc đời tôi bởi trong suy nghĩ tôi, một người nghiên cứu mạng máy tính là giữ cho bọn virus tránh xa máy tính của bà tôi và những người dùng mạng Myspace không bị ăn cắp thông tin và có lẽ ngày vinh quang nhất của tôi là giữ thông tin thẻ của người khác không bị đánh cắp
Tất cả đều quan trọng, nhưng đó không phải là những gì tôi muốn
Cứ sau 30 phút làm việc như một nhà thầu quốc phòng, tôi sớm nhận ra rằng ý tưởng của tôi về không gian mạng có chút bế tắc
Thực tế, về mặt an ninh quốc gia giữ cho lũ virus không tấn công máy tính của bà tôi trong số những ưu tiên của họ thì thấp một cách đáng ngạc nhiên.
Và lý do cho điều đó là không gian mạng lớn hơn bất cứ điều gì trong số đó
Không gian mạng là một phần không thể thay thế trong cuộc sống của chúng ta bởi vì máy tính là một phần không thể thiếu trong đời sống thậm chí bạn không sở hữu một chiếc máy tính
Những chiếc máy tính kiểm soát mọi thứ trong chiếc xe hơi của bạn, từ hệ thống GPS cho tới những chiếc túi khí
Chúng kiểm soát điện thoại di động
Chúng là lý do khi bạn gọi 911 và có người trả lời bằng đường dây khác
Chúng kiểm soát toàn bộ cơ sở hạ tầng quốc gia
Đó là lý do vì sao bạn có điện, lò sưởi, nước sạch và thức ăn.
Những chiếc máy tính điều khiển thiết bị quân sự của chúng ta, mọi thứ từ trạm tên lửa tới vệ tinh và mạng lưới phòng thủ hạt nhân.
Tất cả những điều này được thực hiện tốt nhờ những chiếc máy tính, và không gian mạng, và khi có điều gì sai sót mạng máy tính có thể làm mọi thứ trở nên không thể.
Nhưng đó là nơi tôi bước vào.
Phần lớn công việc của tôi là bảo vệ những thứ này, giữ cho chúng hoạt động, nhưng đôi khi, nhiệm vụ của tôi là phá vỡ chúng, bởi vì an ninh mạng không chỉ để phòng thủ mà nó còn là hành vi phạm tội.
Chúng ta đang bước vào kỷ nguyên mà chúng ta vẫn gọi là vũ khí tin học.
Thực tế, hành vi phạm tội trên mạng phổ biến tới nỗi mà an ninh mạng được coi là một lĩnh vực mới của chiến tranh.
Chiến tranh.
Nó không hẳn là một điều xấu.
Một mặt, điều đó có nghĩa là chúng ta hoàn toàn chủ động trước những gì chúng ta cần để bảo vệ bản thân, nhưng mặt khác, cũng có nghĩa là chúng có cách hoàn toàn mới để tấn công để ngăn chặn bọn người xấu khỏi những việc làm xấu xa.
Hãy xem một ví dụ về điều này hoàn toàn là lý thuyết .
Giả sử một tên khủng bố muốn nổ tung một toà nhà và hắn muốn làm lại lần này đến lần khác trong tương lai.
Ông ta không muốn mình đang ở trong tòa nhà đó khi nó phát nổ,
ông ta dùng một chiếc điện thoại như một ngòi nổ từ xa.
Bây giờ, cách duy nhất chúng ta có thể dùng để ngăn chặn tên khủng bố là một trận mưa đạn và cuộc rượt đuổi xe hơi, nhưng điều này không đúng nữa.
Chúng ta đang bước vào thời kỳ mà ta có thể ngăn hắn với một cái ấn nút từ cách đó 1000 dặm, bời vì dù cho ông ta có biết hay không đi chăng nữa ngay khi ông ta quyết định để sử dụng chiếc điện thoại thì ông ta cũng đã bước vào lĩnh vực an ninh mạng.
Một vụ tấn công không gian mạng cũng có thể đột nhập vào điện thoại của hắn vô hiệu hóa việc bảo vệ điện áp quá cao trên pin điện thoại, quá tải mạch điện, dẫn tới pin quá nóng và phát nổ.
Sẽ không còn điện thoại, kíp nổ, có thể cũng không còn khủng bố nữa, tất cả với một cái ấn nút từ nơi cách đó hàng nghìn dặm.
Vậy nó hoạt động như thế nào?
Tất cả trở lại với những con số 0 và số 1 kia.
Hệ nhị phân làm cho điện thoại của bạn hoạt động, và được sử dụng một cách chính xác, nó có thể làm cho điện thoại của bạn phát nổ.
Vì thế nên khi bạn bắt đầu để nhìn vào không gian mạng từ viễn cảnh này, hãy dành cuộc đời mình bằng việc sàng lọc hệ nhị phân bắt đầu với sự thích thú.
Nhưng đây mới là vấn đề: Điều này khó, thực sự, thực sự rất khó, và đây là tại sao.
Nghĩ về mọi thứ bạn có trong chiếc điện thoại của mình.
bạn có bức hình mà bạn đã chụp,
bạn có những bản nhạc để nghe,
danh sách liên lạc, email và có gần 500 ứng dụng nhưng bạn chưa bao giờ sử dụng trong cuộc đời mình và tất cả đằng sau đó là những phần mềm, mật mã kiểm soát chiếc điện thoại của bạn, và ở đâu đó, bị chôn vùi bên trong mật mã là một miếng nhỏ điều khiển pin của bạn, và chúng là những gì tôi thấy nhưng tất cả những điều này , chỉ là một chuỗi những con số 1 và số 0, tất cả chúng hòa trộn với nhau,
Trong không gian mạng, chúng ta gọi đây là tìm thấy một mũi kim trong đống kim, bởi vì mọi thứ quá giống nhau.
Tôi đang tìm kiếm một thứ quan trọng, nhưng nó lại trộn lẫn với những thứ khác.
Vậy thì hãy quay lại với tình huống lý thuyết vấn đề làm nổ chiếc điện thoại của tên khủng bố, và nhìn xem điều gì đã thực sự xảy ra với tôi.
Cho dù tôi làm gì, công việc của tôi vẫn luôn bắt đầu với việc ngồi xuống với một mớ hỗn độn của hệ nhị phân, và tôi luôn tìm kiếm một thành phần chủ chốt để làm một cái gì đó cụ thể.
Trong trường hợp này, tôi đang tìm kiếm một mật mã công nghệ cao và tiên tiến mà tôi biết có thể phá vỡ, nhưng nó đã bị vùi lấp ở đâu đó bên trong hàng tỉ những con số 0-1 đó.
Thật không may cho tôi, tôi không biết chính xác tôi đang tìm thứ gì.
Tôi không biết chính xác tôi muốn gì, điều này khiến việc tìm nó trở nên rất khó khăn.
Khi tôi phải làm điều đó, những gì tôi phải làm cơ bản chỉ là nhìn vào những thành phần khác nhau của dãy nhị phân, cố gắng để giải mã từng thành phần, và xem thử liệu nó có thể là gì sau khi hoàn thành.
Sau 1 lúc, tôi nghĩ tôi đã tìm thấy thứ mà tôi đang tìm kiếm
Tôi nghĩ có thể đây chính là nó.
Nó dường như là đúng, nhưng tôi không thể nói là chính xác.
Tôi không thể nói những con số 0 và 1 này đại diện cho cái gì.
Vì thế mà tôi dành thời gian để đặt chúng lại với nhau, nhưng không phải lúc nào cũng may mắn, và cuối cùng tôi quyết định, tôi sẽ xem qua những thứ này, tôi sẽ đến vào một ngày cuối tuần, và tôi sẽ không rời đi cho tới khi tôi biết được những con số này thể hiện điều gì.
Và đó là những gì tôi làm. Tôi đến vào một sáng chủ nhật, trong 10 giờ, tôi sắp xếp tất cả những mảnh ghép của câu đố.
Tôi chỉ không biết chúng phù hợp với nhau như thế nào,
tôi không biết những con số 0 và 1 này có nghĩa là gì.
Đánh dấu tại thời điểm giờ thứ 15, tôi bắt đầu có một bức tranh tốt hơn về những thứ này, nhưng tôi có một sự nghi ngờ rằng những gì tôi đang nhìn thấy không phải tất cả đều liên quan đến những gì tôi đang tìm kiếm .
Khoảng 20 giờ đồng hồ, những miếng ghép bắt đầu lại gần nhau rất chậm và tôi chắc là tôi đang đi nhầm đường vào thời điểm này nhưng tôi sẽ không từ bỏ.
Sau 30 giờ trong phòng thí nghiệm, tôi tìm ra chính xác thứ mà tôi đang nhìn thấy, và tôi đã đúng, nó không phải là những gì mà tôi đang tìm kiếm.
Tôi dành 30 giờ để xếp từng mảnh ghép những con số 0 và số 1 thành hình của một con mèo con.
(Laughter) Tôi lãng phí 30 giờ đồng hồ của cuộc đời tôi cho việc tìm kiếm con mèo này mà chẳng có gì để làm với những gì tôi đang cố gắng để hoàn thành.
Tôi quá thất vọng và mệt mỏi.
Sau 30 giờ trong phòng thí nghiệm, tôi bốc mùi khủng khiếp.
Nhưng thay vì về nhà và từ bỏ, tôi lùi lại một bước và tự hỏi, sai lầm ở đây là gì?
Làm thế nào mà tôi có thể gây ra một sai lầm ngu ngốc như vậy ?
Tôi thực sự khá tốt về điều này.
Tôi làm điều này để kiếm sống.
Nhưng đã xảy ra chuyện gì vậy?
Tôi nghĩ , khi bạn nhìn vào những thông tin ở mức độ này, rất dễ dàng để quên mất những gì bạn đang làm
Không dễ nhìn thấy khu rừng qua những cái cây.
Nhưng lại dễ dàng để đi sai đường và lãng phí một lượng lớn thời gian để làm điều sai trái.
Nhưng tôi có sự cứu rỗi.
Chúng ta đang nhìn vào những dữ liệu hoàn toàn không chính xác ngay từ đầu.
Đây là cách mà máy tính tư duy, những con số 1 và những con số 0.
Đó không phải là cách con người nghĩ, nhưng chúng ta cố gắng để những suy nghĩ của mình giống như những chiếc máy tính và chúng ta có thể hiểu được những thông tin này.
Thay vì cố gắng để tâm trí chúng ta khớp với vấn đề, chúng ta lẽ ra nên đưa ra những vấn đề khớp với suy nghĩ của chúng ta, bởi vì bộ não của chúng ta có một tiềm năng to lớn trong việc phân tích khối thông tin khổng lồ, không chỉ như thế này.
Do đó, sẽ ra sao nếu ta mở khóa được tiềm năng đó bằng việc chuyển tải những con số này ra đúng ý nghĩa của nó?
Với những ý tưởng trong đầu mình, tôi phóng ra khỏi phòng thí nghiệm ở tầng hầm cơ quan tôi làm tới phòng thí nghiệm dưới tầng hầm ở nhà, trông khá giống nhau.
Nhưng điểm khác biệt chính, đó là ở cơ quan, tôi bị bao vây bởi những vật liệu, tài liệu của an ninh mạng và mạng dường như là vấn đề trong tình huống này.
Ở nhà, tôi bị vây quanh bởi những thứ khác mà tôi từng biết.
Và tôi tìm hiểu mọi cuốn sách tôi tìm thấy, mọi ý tưởng tôi đã từng bắt gặp, để xem tôi có thể giải thích một vấn đề từ một lĩnh vực sang một thứ hoàn toàn khác như thế nào?
Câu hỏi lớn nhất là, chúng ta muốn giải thích nó như thế nào?
Điều gì làm cho chúng ta có thể khai thác bộ não của chúng ta hoạt động một cách hoàn toàn tự nhiên?
Câu trả lời của tôi chính là tầm nhìn.
Chúng ta có khả năng rất lớn để phân tích thông tin thị giác.
Ta có thể kết hợp sắc độ của màu sắc, dấu hiệu, tất cả những hình thức tín hiệu khác nhau này thành một bức tranh liên kết của thế giới xung quanh chúng ta.
Thật không thể tin được.
Vậy nên nếu chúng ta có thể tìm được một cách nào đó để giải thích những mô hình nhị phân này thành tín hiệu thị giác, chúng ta hoàn toàn mở khóa được sức mạnh của bộ não để xử lý thứ này.
Và rồi tôi bắt đầu nhìn vào những dãy nhị phân, tự hỏi chính mình, liệu tôi làm gì khi lần đầu tiên gặp phải những thứ như thế này?
Và điều đầu tiên tôi muốn làm, cũng là câu hỏi đầu tiên mà tôi muốn trả lời, rằng đó là gì?
Tôi không quan tâm nó làm gì, như thế nào.
Tất cả những gì tôi muốn biết, nó là gì?
Và cách mà tôi tìm hiểu ra chính là nhìn thẳng vào vấn đề, khối tuần tự của hệ thông tin nhị phân, và nhìn vào mối quan hệ giữa những khối này.
Khi tôi tập trung đủ các trình tự, Tôi bắt đầu có ý tưởng về chính xác về việc những thông tin này sẽ là gì.
Trở lại với tình huống chiếc điện thoại của tên khủng bố.
Cái này trông như một văn bản tiếng Anh ở cấp độ nhị phân
Nó trông giống như danh bạ điện thoại của bạn nếu tôi nghiên cứu nó.
Rất khó để phân tích ở cấp độ này, nhưng nếu chúng ta lấy những khối nhị phân tương tự nhau mà tôi đã cố gắng để tìm ra, và thay vì dịch nghĩa của nó thành một hình ảnh cụ thể , thì giải thích những mối quan hệ, là những gì chúng ta cần.
Đây trông như một văn bản tiếng Anh từ góc độ trừu tượng hóa thị giác.
Tất cả thật bất ngờ, nó chỉ cho chúng ta thấy cùng một thông tin đều là những con số 0 và 1 nhưng cho chúng ta thấy nó theo một cách hoàn toàn khác, cách mà chúng ta có thể hiểu ngay lập tức.
Chúng ta lập lức có thể xem những hình ảnh ở đây.
Mất vài giây để chọn ra những hình ảnh này ở đây, nhưng mất hàng giờ, hàng ngày để chọn ra chúng từ những con số 0 và số 1.
Mất vài phút cho ai đó để học những hình ảnh này thể hiện điều gì, nhưng những người không gian mạng phải mất hàng năm để học những hình ảnh tương tự nhau đại diện cho cái gì từ những con số 0 và số 1.
Phần này tạo ra bởi những chữ cái viết thường trong danh sách liên lạc.
Đây là trường hợp tạo ra bởi những chữ cái viết hoa Chữ viết hoa ở dưới, chữ viết thường ở trên.
Điều này là do những khoảng trống, gây ra bởi việc di chuyển 2 chiều.
Chúng ta có thể đi qua từng chi tiết nhỏ của hệ nhị phân trong vài giây trái ngược với hàng tuần, hàng tháng ở cấp độ này.
Đây là một hình ảnh từ chiếc điện thoại của bạn.
Nhưng nó trông như được đặt trong sự trừu tượng hóa của thị giác.
Đây là những bản nhạc của bạn, nhưng ở đây nó cũng được đặt trong sự trừu tượng hóa của thị giác.
quan trọng nhất với tôi, là mật mã bên trong chiếc điện thoại của bạn trông như thế nào.
Đây là những gì cuối cùng, nhưng lại trong sự trừu tượng hóa thị giác.
Nếu tôi có thể tìm thấy điều đó, tôi không thể nào làm chiếc điện thoại phát nổ được.
Tôi có thể dành hàng tuần để cố gắng tìm ra điều đó trong số những con số kia, nhưng tôi mất vài giây để chọn ra một sự trừu tượng hóa thị giác giống như thế.
Một trong những phần quan trọng nhất về tất cả những điều này là nó đưa cho chúng ta một cách hoàn toàn mới để hiểu những thông tin mới, điều mà chúng ta chưa từng thấy trước đây.
Thế nên tôi biết tiếng Anh trông ra sao ở hệ nhị phân, và tôi biết sự trừu tượng của thị giác ra sao, nhưng tôi chưa từng thấy hệ nhị phân tiếng Nga.
Tôi sẽ mất vài tuần để tìm hiểu những gì tôi đang nhìn thấy từ dãy những con số 0-1, nhưng bởi vì bộ não của chúng ta có thể chọn ra và nhận ra ngay tức thì những hình ảnh ẩn bên trong những khái niệm thị giác trừu tượng, chúng ta có thể áp dụng những điều này một cách vô thức trong những tình huống mới.
Tiếng Nga nó trông như thế này trong cái nhìn trực quan.
Bởi vì tôi biết một ngôn ngữ trông như thế nào, tôi có thể nhận biết ngôn ngữ khác thậm chí ngay cả khi tôi không quen thuộc với chúng.
Một bức hình trông như thế này, nhưng một clip nghệ thuật lại trông như thế này.
Mật mã trong điện thoại của bạn sẽ trông giống như vậy đây, nhưng mật mã trong chiếc máy tính lại như thế này.
Bộ não của chúng ta có thể nhận ra được những hình ảnh này theo cách mà chúng ta chưa từng biết từ việc nhìn vào dãy những con số 1-0.
Nhưng chúng ta thực sự chỉ ở trên bề mặt của thứ mà chúng ta có thể tiếp cận.
Chúng ta chỉ bắt đầu để mở khóa những khả năng trong bộ não của chúng ta để xử lý thông tin thị giác.
Nếu chúng ta lấy khái niệm tương tự và giải thích chúng trong không gian ba chiều, chúng ta tìm thấy cách hoàn toàn mới để làm những thông tin có nghĩa.
Trong vài giây, chúng ta có thể chọn ra những hình ảnh này,
ta nhìn thấy chúng đi qua và liên kết với những đoạn mã.
Ta có thể nhìn thấy khối lập phương liên kết với văn bản.
Ta thậm chí có thể lấy ra những hiện vật trực quan nhỏ nhất.
Những thứ mà chúng ta sẽ phải mất hàng tuần, hàng tháng để tìm ra trong những con số 0-1 kia, thì ngay lập tức thấy rõ ràng trong một số loại của trừu tượng thị giác, và chúng ta tiếp tục để đi sâu vào chúng và đưa thêm nhiều thông tin vào hơn nữa, những gì chũng ta thấy là chúng ta đang xử lý hàng tỉ con số 0 và 1 chỉ trong vài giây dựa bằng cách bộ não của chúng ta được thiết kế để phân tích hình ảnh.
Điều này thật là tuyệt và hữu ích, điều đó nói lên rằng đó chính là những gì tôi đang tìm kiếm.
Ở điểm này, dựa trên những hình ảnh trực quan, tôi có thể tìm thấy mật mã trên chiếc điện thoại.
Nhưng nó không đủ để phá hủy cục pin.
Điều tiếp theo tôi cần để tìm ra mật mã là kiểm soát cục pin, nhưng chúng ta trở lại với vấn đề mũi kim trong đống kim tiêm.
Mã kia trông khá giống với tất cả những mã khác trong hệ thống.
Vì thế mà tôi không thể nào tìm ra đâu là mã kiểm soát cục pin, nhưng có nhiều thứ cũng tương tự nhau như thế.
Bạn có đoạn mã kiểm soát màn hình, kiểm soát những nút nhấn, kiểm soát micro, thậm chí nếu như tôi không thể tìm thấy mật mã cho cục pin, thì tôi vẫn tìm thấy được một trong số chúng.
Bước tiếp theo trong quá trình phân tích hệ nhị phân của tôi là tìm kiếm những mẩu thông tin tương tự nhau.
Thực sự rất khó để làm ở cấp độ nhị phân, nhưng nếu chúng ta cắt nghĩa những điểm giống nhau này thành sự trừu tượng trong thị giác, thì tôi thậm chí không cần phải ngồi lọc từng dãy dữ liệu như thế này.
Tất cả những gì tôi phải làm là chờ đợi cho hình ảnh sáng lên để nhìn xem khi nào thì tôi có được những mảnh giống nhau.
Tôi lần theo những điểm tương tự nhau giống như những manh mối để tìm chính xác thứ mà tôi đang tìm kiếm
Tại thời điểm này của quy trình, tôi đã đặt mật mã chịu trách nhiệm cho việc kiểm soát cục pin, nhưng nó vẫn chưa đủ để làm cục pin phát nổ.
Mảnh ghép cuối cùng của trò chơi đang được hiểu là làm thế nào cái mật mã đó kiểm soát được pin của bạn.
Về điều này, tôi cần chỉ ra mối quan hệ rất chi tiết, không dễ mô tả trong hệ nhị phân, người khác rất khó để làm khi nhìn vào dãy những con sô 0 và số 1.
Nhưng nếu chúng ta chuyển những thông tin này thành một hình tượng vật lý, chúng ta có thể ngồi lại và để cho vỏ não thị giác của chúng ta làm những công việc khó khăn còn lại.
Nó có thể tìm thấy tất cả mọi hình ảnh chi tiết, những mảnh ghép quan trọng, cho chúng ta.
Nó có thể tìm ra một cách chính xác những mảnh ghép của mật mã làm việc với nhau như thế nào để kiểm soát cục pin.
Tất cả những điều này có thể được hoàn thành trong vài giờ, trong khi quá trình tương tự sẽ phải mất vài tháng như trước đây.
Tất cả đều hoàn hảo trong một lý thuyết làm nổ tung chiếc điện thoại của tên khủng bố.
Để tìm ra liệu nó có hoạt động như công việc tôi vẫn làm mỗi ngày không.
Vậy nên tôi đã chơi đùa với những khái niệm tương tự với những dữ liệu mà tôi đã nhìn thấy trước đây, và tôi cố gắng để tìm một mảnh ghép mật mã cụ thể, chi tiết bên trong những mảnh ghép của những dãy nhị phân khổng lồ kia.
Và tôi nhìn ở cấp độ này, nghĩ rằng tôi đang tìm đúng thứ mình muốn, chỉ để thấy điều này không có sự kết nối như tôi dự kiến cho cái mật mã mà tôi đang tìm kiếm.
Thực tế, tôi không chắc nó là gì, nhưng khi tôi lùi lại một cấp và nhìn vào những điểm giống nhau của những mật mã tôi thấy , nó không có sự tương đồng như bất cứ mật mã nào từng tồn tại trước đây.
Tôi thậm chí không thể nhìn vào cái mật mã
Thực tế, từ bức hình này, tôi có thể nói, nó không phải là mật mã.
Đây là hình ảnh của một vài thể loại.
Và từ đây, tôi có thể thấy, nó không chỉ là một hình ảnh, nó là một bức hình.
Bây giờ, tôi biết nó là một bức hình, Tôi đã có hàng tá những kỹ thuật cắt nghĩa hệ nhị phân để hình dung và hiểu được thông tin, vì thế mà trong vài giây, chúng ta có thể có thông tin, đẩy nó qua hàng chục những kỹ thuật cắt nghĩa trục quan khác để tìm ra chính xác thứ chúng ta đang tìm.
Tôi thấy nó vẫn là một con mèo con.
Tất cả những thứ này được kích hoạt bởi vì chúng ta có thể tìm thấy một cách để giải thích một vấn đề khó một cái gì đó mà bộ não của chúng ta làm việc rất tự nhiên.
Vậy nó có nghĩa là gì?
Với những con mèo con, nó có nghĩa là chẳng có gì ẩn dấu đằng sau những con số 0 và số 1.
Với tôi, đó có nghĩa là không cần lãng phí thêm cuối tuần nào nữa.
Với những người nghiên cứu mạng, đó nghĩa là chúng ta có cách mới để giải quyết những vấn đề tưởng chừng như không thể.
Điều đó cũng có nghĩa là chúng ta có một thứ vũ khí mới trong công cuộc phát triển của cuộc chiến tranh mạng, nhưng với tất cả chúng ta, nó có nghĩa là những kỹ sư nghiên cứu mạng máy tính bây giờ đã có khả năng để trở thành người trả lời đầu tiên trong những tình huống khẩn cấp.
Khi mà mỗi giây đều quý giá, tức là chúng ta đã mở khóa để ngăn chặn những kẻ xấu.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Gần đây, tôi đã và đang nghĩ rất nhiều về thế giới và nghĩ về việc nó thay đổi như thế nào trong 20, 30, 40 năm qua.
20 hoặc 30 năm về trước, nếu như môt con gà bị cúm, hắt hơi và chết tại một ngôi làng hẻo lánh vùng Đông Á Chắc hẳn đó là một thảm kịch cho loài gà và các loại gia cầm khác, nhưng tôi lại không nghĩ có nhiều khả năng chúng ta lại lo về sợ đại dịch toàn cầu và cái chết của hàng triệu người.
20, 30 năm trước, nếu 1 ngân hàng Bắc Mỹ cho vay quá nhiều mà người vay không có khả năng trả và ngân hàng đó phá sản, điều đó thật tệ với người cho vay và cả người mượn. Nhưng chúng ta không tưởng tượng nó sẽ phá hủy nền kinh tế thế giới trong gần một thập kỉ.
Đó chính là sự toàn cầu hóa.
Đó là một phép màu cho phép chúng ta chuyển dịch cơ thể, suy nghĩ của chúng ta lời nói, hình ảnh và những ý tưởng của ta, quá trình dạy và học trên khắp hành tinh này rẻ và nhanh hơn bao giờ hết.
Nó mang lại rất nhiều bất lợi như cái mà tôi vừa miêu tả, Nhưng nó cũng mang lại rất nhiều thuận lợi
Nhiều người trong chúng ta lại không nhận ra sự thành công ngoài mong đợi của các mục tiêu phát triển thiên niên kỉ, một vài mục tiêu đã hoàn thành khá nhanh trước thời hạn.
Điều đó chứng minh rằng loài người có khả năng đạt được sự tiến bộ phi thường nếu như thực sự hành động cùng nhau và cố gắng hết sức.
Nhưng nếu tôi phải nói một cách ngắn gọn, tôi phần nào cảm thấy rằng sự toàn cầu hóa gây kinh ngạc cho chúng ta, và chúng ta phải mất một thời gian để đáp lại nó
Nếu như bạn nhìn vào những khuyết điểm của toàn cầu hóa nó thi thoảng dường như lấn át mọi thứ.
Tất cả những thử thách to lớn chúng ta đối mặt hôm nay, như biến đổi khí hậu và quyền con người nhân khẩu học, khủng bố, dịch bệnh buôn lậu thuốc, nô lệ tuyệt chủng giống loài, vân vân. Chúng ta không phải đang cố gắng hết sức chống lại những thử thách cam go đó.
Một cách ngắn gọn, đó chính là thử thách mà chúng ta đang phài đối diện ngày nay tại một cột mốc thú vị trong lịch sử.
Đó rõ ràng là những gì chúng ta sẽ làm
bằng cách nào đó chúng ta đã hành động cùng nhau và tìm ra cách để toàn cầu hóa tốt hơn những giải pháp. Vì vậy chúng ta không đơn giản trở thành nạn nhân của các vần đề toàn cầu hóa.
Tại sao chúng ta lại quá chậm chạp trong việc gặt hái những tiến bộ này?
Lí do cho vấn đề này là gì?
Chà, dĩ nhiên, có rất nhiều lí do, nhưng chắc hẳn lí do cơ bản là bởi vì chúng ta vẫn được cấu tạo như một giống loài giống như 200 hoặc 300 năm trước.
Có một nguồn siêu năng lượng tồn tại trên trái đất và đó là 7 tỉ người, 7 tỷ người là thủ phạm gây ra những vấn đề này, rồi cũng 7 tỷ người này, sẽ giải quyết tất cả những vấn đề đó.
Nhưng 7 tỉ người đó được tổ chức như thế nào?
Họ vẫn được tổ chức theo hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ và các quốc gia đều có chính phủ ban hành luật lệ và khiến chúng ta hành động như hiện nay.
Và nó là hệ thống khá hiệu quả, nhưng vấn để là ở chỗ cách mà những điều luật đó đươc tạo ra và cách mà chính quyền nghĩ thì hoàn toàn sai đối với việc giải quyết vấn đề toàn cầu, bởi vì tất cả đều nhìn vào bên trong.
Những chính trị gia chúng ta bầu chọn và những chính trị gia chúng ta không bầu, tất cả, đều suy nghĩ thiển cận.
Họ không suy nghĩ bao quát.
Họ xem xét, họ giả vờ, họ hành động như là họ tin tưởng rằng mỗi đất nước là một hòn đảo tồn tại một cách độc lập, hạnh phúc giữa tất cà những nơi khác trên hành tinh nhỏ bé của nó trong hệ mặt trời nhỏ bé của nó.
Đây chính là vấn đề: Các quốc gia đang cạnh tranh lẫn nhau. Các quốc gia đang chống đối nhau.
Tuần này, như bất cứ tuần nào mà bạn soi xét, bạn sẽ thấy con người đang cố giết lẫn nhau từ nước này qua nước khác, nhưng ngay cả khi nó không diễn ra sự canh tranh giữa các quốc gia mỗi nước cố chơi khăm láng giềng của mình.
Đây rõ ràng không phải là một sự dàn xếp ổn thỏa
Chúng ta thực sự cần thay đổi nó.
Chúng ta rõ ràng cần tìm ra cách khuyến khích các nước hợp tác với nhau từng chút một.
Và tại sao họ lại không làm như thế?
Tại sao các nhà lãnh đạo của chúng ta vẫn khăng khăng chỉ nhìn vào bên trong?
Thực ra, lí do tiên quyết là bởi vì chúng ta yêu cầu họ làm như vậy.
Đó là những gì chúng ta yệu cầu họ làm.
Khi chúng ta bẩu chọn nhà cầm quyền hoặc khi chúng ta dung túng các nhà cầm quyền không được bầu chọn chúng ta rõ ràng đang nói với họ rằng cái chúng ta muốn là họ mang đến cho đất nước chúng ta nhiều thứ họ khát khao.
Chúng ta muốn họ mang đến sự thịnh vượng, sự phát triển, sự ganh đua, tính minh bạch, công lý và tất cả những thứ như thế.
Vì thế, nếu chúng ta không yêu cầu chính phủ nghĩ thoáng ra một chút, cân nhắc những vấn đề toàn cầu sẽ kết liễu tất cả chúng ta nếu chúng ta không bắt đầu cân nhắc chúng, thì chúng ta khó có thể đổ lỗi cho họ nếu họ tiếp tục hướng vào bên trong, nếu họ vẫn tư duy ở tầm vi mô, hơn là tư duy ở tầm vĩ mô.
Thì đó sẽ là lý do đầu tiên giải thích tại sao mọi thứ có xu hướng không thay đổi
Lý do thứ hai là những lãnh đạo này, cũng như phần còn lại của chúng ta, là những kẻ tâm thần về văn hóa.
Tôi không muốn tỏ ra thô lỗ, nhưng bạn biết kẻ tâm thần là như thế nào rồi đấy.
Một kẻ tâm thần là một người mà, thật không may cho anh ta hay cô ta, thiếu khả năng đồng cảm với những con người khác.
Khi họ nhìn ra xung quanh, họ không nhìn thấy những con người khác với cuộc sống cá nhân ba chiều, sâu sắc, giàu có với mục tiêu và tham vọng.
Những gì họ thấy là những mảnh các tông bỏ đi và nó rất buồn và cô đơn, và cũng thật may vì nó rất hiếm.
Nhưng thật ra, có phải tất cả chúng ta đều không thực sự giỏi đồng cảm không?
Vâng, chắc chắn rồi, chúng ta đều giỏi đồng cảm khi có câu hỏi đặt ra với những người giống với chúng ta cũng đi bộ, nói chuyện, ăn và cầu nguyện và ăn mặc giống chúng ta, nhưng với những người không làm vậy, ăn mặc không giống chúng ta không cầu nguyện như chúng ta, không nói chuyện như chúng ta. Chẳng phải chúng ta cũng xem họ không ra gì giống như những mảnh các tông bỏ hay sao?
Đây là điều mà chúng ta phải tự hỏi mình.
Tôi luôn nghĩ rằng chúng ta cần giám sát điều này
Có phải chúng ta và các chính trị gia của chúng ta đã đến mức độ tâm thần về văn hóa?
Lý do thứ ba chẳng mấy khi được đề cập vì nó quá ngớ ngẩn, nhưng có một niềm tin giữa các chính quyền rằng các chương trình nghị sự trong nước và quốc tế là không phù hợp và sẽ luôn như vậy.
Đây chỉ là điều nhảm nhí.
Tôi là một nhà cố vấn chính sách.
Trong vòng 15 năm qua, tôi đã tư vấn các chính phủ trên khắp thế giới, và trong suốt thời gian đó, tôi chưa từng thấy một vấn đề chính sách nội bộ nào được giải quyết một cách thông minh hiệu quả và nhanh chóng hơn việc giải quyết nó như một vấn đề quốc tế, nhìn vào bối cảnh quốc tế, so sánh với những gì người khác làm, mang cơ hội cho người khác, làm việc với nước ngoài thay vì nội bộ.
Và bạn có thể nói rằng, với tất cả những điều đó, tại sao điều này lại không hiệu quả?
Tại sao chúng ta không thể thay đổi được các chính trị gia?
Tại sao chúng ta không thể yêu cầu họ?
Vâng, tôi cũng dành nhiều thời gian than phiền về việc thật khó để khiến cho mọi người thay đổi, và tôi không nghĩ chúng ta nên làm ồn vụ này.
Theo tôi chúng ta chỉ nên chấp nhận rằng chúng ta vốn là những kẻ bảo thủ
Chúng ta không thích thay đổi.
Nó tồn tại vì sự phát triển hợp lý của nhân loại.
Chúng ta có lẽ sẽ không ở đây hôm nay nếu chúng ta không quá bảo thủ.
Rất đơn giản thôi: Hàng nghìn năm về trước, chúng ta thấy rằng nếu cứ tiếp tục làm những công việc giống nhau, chúng ta sẽ không chết bởi thứ mà chúng ta từng làm trước đây rõ ràng đã không giết chúng ta. Do đó, miễn là chúng ta cứ tiếp tục làm vậy, chúng ta sẽ ổn, sẽ hợp lý nếu chẳng làm điều gì mới, bởi vì nó có thể giết chết bạn.
Nhưng dĩ nhiên là luôn có ngoại lệ
nếu không, chúng ta sẽ chẳng đi đến đâu.
Và một ngoại lệ khá hay là, khi bạn cho mọi người thấy rằng có thể có vài lợi ích cá nhân khiến họ có bước nhảy vọt về lòng tin và thay đổi một chút.
Vì thế mà tôi đã dành 10 hay 15 năm Cố gắng tìm ra xem lợi ích cá nhân đó là gì thứ không chỉ có thể khuyến khích các chính trị gia mà còn những thương nhân và toàn thể dân số, tất cả chúng ta, hãy nghĩ xa hơn một chút, hãy tư duy với một hình ảnh lớn hơn, đừng bao giờ chỉ biết nhìn vào bên trong, thỉnh thoảng hãy nhìn ra bên ngoài,
Và đây chính là nơi mà tôi đã khám phá một thứ khá quan trọng.
Trong năm 2005, tôi đã ra mắt một nghiên cứu được gọi là Chỉ số thương hiệu quốc gia
Đó là một nghiên cứu trên diện rộng nhằm lấy ý kiến một lượng lớn dân số thế giới, khảo sát 70 phần trăm dân số thế giới. Và tôi bắt đầu hỏi họ rất nhiều câu hỏi về việc làm thế nào họ nhận thức về các quốc gia khác.
Và qua nhiều năm, Chỉ số Thương hiệu Quốc gia đã phát triển với một cơ sở dữ liệu lớn.
khoảng 200 tỷ điểm dữ liệu theo dõi xem những người bình thường nghĩ sao về những quốc gia khác và tại sao.
Vì sao tôi làm điều này? Bởi những chính phủ mà tôi từng góp ý rất muốn biết họ được chú ý như thế nào.
Họ muốn biết, một phần bởi Tôi khuyến khích họ nhận ra rằng các quốc gia dựa dẫm nhiều vào danh tiếng của họ để tồn tại và phát triển trong thế giới này.
Nếu một quốc gia có một hình ảnh lớn, tích cực, giống như Đức, hay Thụy Điển, hay Thụy Sĩ mọi thứ đều dễ dàng và rẻ mạt.
Bạn sẽ có nhiều khách du lịch.
Bạn sẽ có nhiều nhà đầu tư. Bạn bán sản phẩm của mình với giá cao hơn.
Ngược lại, nếu, bạn sống ở một quốc gia yếu kém và có hình ảnh tiêu cực, mọi thứ sẽ khó khăn và đắt đỏ.
Vì thế mà các chính phủ rất quan tâm về hình ảnh quốc gia của họ bởi điều đó sẽ trực tiếp tạo ra sự khác biệt về việc họ có thể kiếm được bao nhiêu tiền và đó là lý do vì sao họ hứa với người dân rằng họ sẽ cung cấp.
Một năm về trước, tôi tưởng tôi sẽ dành chút thời gian ra ngoài và nói về kho dữ liệu khổng lồ đó và hỏi, tại sao vài người thích một quốc gia này hơn là quốc gia khác?
Và câu trả lời từ kho dữ liệu đó hoàn toàn làm tôi ngạc nhiên
6.8.
Tôi không có thời gian để giải thích chi tiết.
Cơ bản điều đó nói lên rằng - (cười) (vỗ tay) những quốc gia mà chúng ta thích hơn là những quốc gia tốt hơn
Chúng ta không ngưỡng mộ các quốc gia khác chỉ vì họ giàu có, bởi vì họ có quyền lực, bởi vì họ thành công, bởi vì họ hiện đại, bởi vì họ tiến bộ khoa học công nghệ.
Chúng ta đơn giản chi ngưỡng mộ các quốc gia tốt.
Vậy "tốt" nghĩa là thế nào?
đó là những quốc gia cống hiến cái gì đó cho thế giới mà chúng ta sống, các quốc gia thực sự làm thế giới hòa bình hơn hoặc tốt hơn hoặc giàu hơn hoặc công bằng hơn.
Đó là những quốc gia mà chúng ta thích.
Đây là một khám phá tương đối quan trọng - bạn thấy nơi tôi sẽ đến - bởi nó biến vòng tròn thành hình vuông.
Tôi có thể nói bây giờ và nói thường xuyên với bất kỳ chính phủ nào để làm cái gì đó tốt, trước hết bạn cần phải làm một người tốt.
Nếu bạn muốn bán nhiều hơn sản phẩm của mình, nếu bạn muốn được đầu tư nhiều hơn, nếu bạn muốn cạnh tranh, thì bạn cần bắt đầu cư xử đứng đắn, bởi đó là lý do vì sao mọi người tôn trọng bạn và làm kinh tế với bạn, và do đó, bạn càng hợp tác, bạn càng cạnh tranh mạnh hơn.
Đây là một khám phá khá quan trọng, và ngay khi tôi khám phá ra điều này, tôi cảm thấy sẽ có điều gì khác nữa tới.
Tôi thề rằng khi tôi già hơn, suy nghĩ của tôi sẽ đơn giản hơn
và càng trẻ con hơn. Điều này gọi là Chỉ số của một quốc gia tốt đẹp Nó thật đáng đồng tiền bát gạo đấy
Nó đong đếm, ít nhất nó cũng cố đong đếm, chính xác xem mỗi quốc gia cống hiến bao nhiêu cho Trái Đất không chỉ là dân cư của nó mà còn là toàn thể loài người
Thật kỳ lạ, chưa ai từng nghĩ về việc đong đếm như thế này trước đây.
Vì vậy tôi và đồng nghiệp Tiến sĩ Robert Govers đã dành 2 năm qua, với sự giúp đỡ từ những con số khổng lồ của những người nghiêm túc và thông minh, cùng nhau nghiên cứu những dữ liệu đáng tin cậy trên thế giới chúng tôi có thể tìm ra những quốc gia sẽ cống hiến cái gì cho thế giới.
Và bạn đang chờ tôi nói cho bạn biết ai sẽ dẫn đầu.
Tôi sẽ nói cho bạn, nhưng đầu tiên tôi muốn nói với bạn rằng chính xác ý tôi là gì khi tôi nói về một quốc gia tốt
tôi không phải tốt về mặt đạo đức.
Khi tôi nói về quốc gia X nào đó là quốc gia tốt nhất thế giới, Và ý tôi là tốt nhất, chứ không phải tuyệt nhất
tuyệt nhất là thứ khác khi bạn nói về một quốc gia tốt bạn có thể tốt, tốt hơn và tốt nhất
không giống với tốt, tốt hơn và tuyệt vời nhất.
Đây đơn giản là một quốc gia mà cống hiến cho con người nhiều hơn quốc gia khác.
Tôi không nói về chuyện nội bộ của họ bởi vì việc đó được quan tâm ở nơi nào đó khác.
Và người thắng cuộc là Ai-Len.
(vỗ tay) Theo như dữ liệu ở đây, không có quốc gia nào trên thế giới mà GDP đầu người, cống hiến nhiều hơn Ai-Len
Điều này có nghĩa là gì?
Có nghĩa là khi chúng ta đi ngủ, Tất cả chúng ta trong 15 giây trước khi chìm vào giấc ngủ suy nghĩ cuối cùng nên là, Chúa ơi, tôi vui vì Ai-Len tồn tại.
(vỗ tay) Và do đó Trong sâu thẳm một cuộc suy thoái kinh tế trầm trọng, tôi nghĩ rằng có bài học quan trọng ở đây, rằng nếu bạn có thể nhớ nghĩa vụ quốc tế của mình trong khi xây dựng nền kinh tế của riêng bạn, điều đó thực sự ý nghĩa.
Thứ hạng của Phần Lan cũng khá ngang bằng.
Lý do duy nhất nó xếp dưới Ai-Len là vì điểm thấp nhất của nó nằm dưới điểm thấp nhất của Ai-Len
Một điều khác mà bạn sẽ chú ý về top 10 tất nhiên là, tất cả họ, trừ New Zealand các quốc gia Tây Âu.
Tất cả họ đều rất giàu.
Điều này khiến cho tôi buồn, bởi một trong những thứ tôi không muốn khám phá với những chỉ số này nó là khu vực của các nước lớn để trợ giúp những nước nghèo hơn.
Đây không phải tất cả những gì nó làm
Và thực sự, nếu bạn muốn nhìn xuống danh sách, tôi không chiếu ở đây nhưng bạn sẽ thấy thứ làm cho tôi thực sự hạnh phúc, là Kenya nằm trong top 30, và nó chứng minh một điều rất quan trọng.
Đây không phải là về tiền.
Đây là về thái độ.
Đây là về truyền thống.
Đây là về chính phủ và những người quan tâm về phần còn lại của thế giới và có trí tưởng tượng cùng lòng can đảm để nghĩ thoáng ra thay vì suy nghĩ ích kỉ.
Tôi sẽ chiếu qua các slide khác để bạn thấy các quốc gia thấp hơn.
Đức đứng thứ 13, Mỹ đứng thứ 21, Mexico đứng thứ 66 và sau đó chúng ta có một vài quốc gia đang phát triển, như Nga đứng thứ 95, Trung quốc đứng thứ 107.
Những quốc gia như Trung Quốc, Nga hay Ấn Độ, đứng cùng vị trí trong chỉ số cho nên, chẳng có gì đáng ngạc nhiên cho lắm.
Họ đã dành phần lớn thời gian thế kỷ trước xây dựng nền kinh tế cho riêng họ, xây dựng xã hội riêng và chính thể riêng của mình, nhưng nó được kỳ vọng rằng giai đoạn thứ 2 của sự tăng trưởng sẽ là cái gì đó có tầm nhìn xa hơn so với giai đoạn thứ nhất.
Và sau đó bạn có thể chia mỗi quốc gia theo từng phần của bộ dữ liệu thực tế khi xây dựng.
Tôi sẽ cho phép bạn làm như vậy.
Từ giữa đêm nay trên trang goodcountry.org, Và nếu bạn nhìn 1 đất nước
Bạn có thể nhìn ngay xuống mức độ của các bộ dữ liệu cá nhân.
Đó là chỉ số của một quốc gia tốt
Cái đó để làm gì?
Bởi vì tôi muốn thử giới thiệu từ này, hoặc giới thiệu lại từ này trong các diễn đàn.
Tôi đã nghe đủ điều về các quốc gia cạnh tranh
Tôi đã nghe đủ về các quốc gia phát triển nhanh chóng, thịnh vượng và giàu có.
Tôi đã nghe đủ về các quốc gia hạnh phúc bởi cuối cùng thì vẫn là do sự ích kỉ.
Đó vẫn là chúng ta, và nếu chúng ta cứ tiếp tục nghĩ về mình, chúng ta đang chìm ngày càng sâu vào rắc rối
Tôi nghĩ tất cả chúng ta đều biết đó là gì chúng ta muốn nghe
chúng ta muốn nghe về các quốc gia tốt và vì thế tôi cũng muốn hỏi tất cả những ai ủng hộ
Tôi sẽ không hỏi nhiều.
Sẽ là những thứ mà bạn có thể dễ dàng làm được và bạn cũng có thể tìm thấy niềm vui và thậm chí sự nhiệt tình giúp đỡ và thật đơn giản để bắt đầu sử dụng từ "tốt" trong bối cảnh hiện tại.
Khi mà bạn nghĩ về đất nước của mình, khi bạn nghĩ về đất nước của những người khác khi bạn nghĩ về các công ty khi bạn nói chuyện về thế giới mà chúng ta sống hôm nay, hãy sử dụng từ đó trong cách mà chúng ta nói về buổi tối hôm nay
không phải tốt ở đây là ngược lại với dở tệ, bởi vì đó là một cuộc tranh cãi không bao giờ kết thúc.
Tốt, là ngược lại với ích kỷ, Một quốc gia tốt là một quốc gia suy nghĩ về tất cả chúng ta.
Đó là điều mà tôi muốn bạn làm và sử dụng nó như một cây gậy đánh bại các chính trị gia của bạn.
Khi bạn bầu cử họ, khi bạn tái cử họ, khi bạn bầu cho họ, khi bạn lắng nghe nhưng điều mà họ mang tới hãy sử dụng từ "tốt". Và tự hỏi bản thân mình: đó có phải điều mà một đất nước tốt có thể làm hay không?
nếu câu trả lời là không thì thật đáng ngờ.
Hãy tự hỏi bản thân rằng đó có phải là hành vi của đất nước mình hay không?
liệu tôi có muốn đến một đất nước mà chính phủ của tôi đang làm những điều như vậy?
Hay liệu tôi, mặt khác, thích cái ý tưởng đi khắp nơi trên thế giới với cái đầu nghĩ rằng: vâng tôi tự hào vì đến từ một quốc gia "tốt"?
Và mọi người sẽ chào đón bạn.
Và mọi người trong 15 giây trước khi chìm vào giấc ngủ sẽ nói, "Trời, tôi thật vui khi có một quốc gia như của người đó tồn tại"
cuối cùng có lẽ đó là điều tôi nghĩ là thứ sẽ tạo ra sự thay đổi.
Và từ "tốt" và số 6.8 và khám phá đằng nó đã thay đổi cuộc sống của tôi.
Tôi nghĩ chúng cũng có thể thay đổi cuộc sống của các bạn và tôi nghĩ rằng chúng ta có thể sử dụng chúng để thay đổi cách các chính trị gia và các công ty cư xử, và vì thế chúng ta có thể thay đổi cả thế giới.
Tôi đã nghĩ rất khác về việc đất nước của tôi từ khi tôi nghĩ về những điều này
tôi từng nghĩ rằng tôi muốn sống ở 1 quốc gia giàu có và rồi tôi nghĩ tôi muốn sống ở một quốc gia hạnh phúc nhưng tôi đã nhận ra rằng từng đo còn chưa đủ
tôi không muốn sống ở một quốc gia giàu có
tôi không muốn sống ở 1 quốc gia phát triển mạnh hay quốc gia cạnh tranh.
Tôi muốn sống ở một quốc gia tốt và tôi hi vọng các bạn cũng vậy.
Xin cám ơn.
(vỗ tay)
Cùng tôi tới Agbogbloshie, một khu vực tại trung tâm thành phố Accra, được đặt tên theo một vị thần sống ở sông Odaw.
Có một khu ổ chuột tên là Old Fadama, được xây dựng trên đất khai phá từ vùng đầm phá Korle, nằm ngay trước cửa biển dẫn vào vịnh Guinea.
Ở đây có bãi phế liệu nơi mọi người vứt bỏ tất cả mọi thứ, từ điện thoại di động tới máy tính, xe hơi, thậm chí cả máy bay nguyên chiếc.
Bãi phế liệu ở Agbogbloshie nổi tiếng vì nó đã trở thành biểu tượng cho mặt trái của công nghệ: vấn đề của sự lỗi thời có kế hoạch.
Nó được xem như là nơi tất cả thiết bị trên thế giới kết thúc vòng đời, nơi mà dữ liệu của bạn bị tiêu hủy.
Đây là một vài hình ảnh mà giới truyền thông thường đưa, về những đàn ông và trẻ em đốt dây điện và dây cáp để lấy đồng và nhôm, sử dụng xốp và lốp xe cũ, gây nguy hiểm cho chính họ và môi trường.
Đó là một quá trình độc hại, thải ra những chất gây ô nhiễm vào hệ sinh thái toàn cầu, tích tụ lại trong các mô mỡ, và đe dọa đỉnh của chuỗi thức ăn.
Nhưng câu chuyện chưa dừng tại đó.
Có nhiều thứ chúng ta có thể học từ Agbogbloshie, nơi phế thải được thu gom lại từ khắp nơi.
Đối với nhiều người ở đây, thiết bị của chúng ta là những hộp đen.
Ta biết chúng làm những gì, nhưng không biết cách chúng hoạt động hay những gì bên trong chúng.
Ở Agbogbloshie, người ta kiếm sống bằng cách biết chính xác có cái gì ở bên trong.
Họ thu lại đồng, nhôm, thép, thủy tinh, nhựa và những bảng mạch in.
Công việc này gọi là "khai khoáng đô thị".
Hiện nay khai thác kim loại từ rác thải đã trở nên hiệu quả hơn cho chúng ta.
Có nhiều gấp 10 lần vàng, bạc, bạch kim, paladi trong một tấn đồ điện tử hơn trong một tấn quặng khai thác từ trong lòng đất.
Tại Agbogbloshie, cân nặng được xem như một loại tiền tệ.
Các thiết bị sẽ được tháo ra để lấy vật liệu, bộ phận và linh kiện với sự tỉ mỉ đến kinh ngạc, tới tận từng cái chân nhôm của phích cắm điện.
Nhưng những người thu gom không phá hủy linh kiện vẫn còn hoạt động.
Họ đưa chúng tới những tiệm sửa đồ như thế này ở Agbogbloshie và tới hàng ngàn kỹ sư trên khắp đất nước, những người sẽ tân trang lại các thiết bị điện và điện tử, và bán lại chúng như hàng đã qua sử dụng cho người tiêu dùng mà không thể mua tivi hay máy tính mới.
Đừng nhầm về điều điều này, có những tin tặc trẻ ở Agbogbloshie, theo nghĩa tốt đẹp nhất của từ đó, những người không chỉ biết tháo rời máy tính ra mà còn biết lắp ráp chúng lại và cho chúng một cuộc sống mới.
Agbogbloshie nhắc nhở chúng ta rằng sản xuất là một chuỗi tuần hoàn.
Nó mở rộng tới công đoạn tái chế và phá dỡ để phục hồi những vật liệu mà từ đó ta có thể sản xuất ra sản phẩm mới.
Chúng ta có thể học hỏi từ Agbogloshie, nơi thợ sửa giầy tái chế những đôi bốt lao động, nơi những người phụ nữ thu gom nhựa từ khắp thành phố, phân loại, cắt nhỏ, rửa sạch nó và sau cùng bán lại như nguồn vật liệu cho nhà máy để làm ra quần áo mới, xô nhựa mới, và những cái ghế.
Thép được lưu trữ riêng, nơi xác ô tô, lò vi sóng và máy giặt trở thành các thanh thép cho công trình xây dựng mới; nơi tôn mái trở thành bếp nấu, nơi trục ô tô trở thành dụng cụ đục dùng để tháo rỡ nhiều đồ khác; nơi nhôm thu được từ bộ tản nhiệt của tủ lạnh và điều hòa, chúng được nung nóng chảy và đúc bằng khuôn cát để tạo ra các đồ trang trí cho ngành xây dựng, cho những chiếc nồi được bán ngay dưới chợ Agbogbloshie gần đó cùng đa dạng các loại lò nướng, bếp nấu và lò hun khói được sản xuất tại địa phương, những thứ được sử dụng hằng ngày để nấu ra phần lớn súp hạt cọ, trà và bánh mì ngọt, và cá rô phi nướng trong thành phố.
Chúng được làm ở các xưởng hàn ven đường như thế này từ những thợ hàn như Mohammed, những người sẽ tái chế kim loại từ dòng rác thải và sử dụng chúng để làm ra mọi loại sản phẩm, như tạ nâng để tập thể dục từ các bộ phận ô tô cũ.
Nhưng đây mới là điều thú vị: máy hàn họ sử dụng trông như thế này, và chúng được sản xuất từ các cuộn dây đồng đặc biệt quấn quanh lõi thép được lấy từ xác máy biến áp.
Có cả một khu công nghiệp ngay bên cạnh Agbogbloshie chuyên sản xuất các máy hàn để phục vụ chính ngành sản xuất của địa phương.
Điều tuyệt vời là có sự chuyển giao tay nghề và kiến thức qua các thế hệ, từ thợ lành nghề tới thợ học việc, nhưng nó được thực hiện qua quá trình học tập chủ động, học tập thực tiễn, học bằng cách làm và sản xuất.
Và điều này trái ngược hoàn toàn với trải nghiệm học tập của học sinh ở trường, nơi thầy cô giảng bài, và học sinh chép lại và ghi nhớ.
Tẻ nhạt thật đấy, nhưng vấn đề thực sự ở đây là nó thui chột tài năng và năng lực kinh doanh vốn có của họ.
Họ có kiến thức nhưng không biết cách tạo ra sản phẩm.
Cách đây bốn năm, nhà đồng sáng lập Yasmile Abbas và tôi đã tự hỏi: Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta có thể kết hợp kinh nghiệm thực tế của những công nhân làm việc ở khu vực không chính thức, với kiến thức kỹ thuật của các sinh viên và chuyên gia trẻ tuổi trong các lĩnh vực STEAM -- khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học -- để xây dựng một động cơ cải tiến dựa trên nền tảng STEAM để thúc đẩy cái được gọi là "Sự cải tiến Sanfoka" mà tôi sẽ giải thích ngay đây.
Chúng tôi tìm kiếm trong bãi phế liệu xem thứ gì có thể được sử dụng với mục đích khác, như máy ghi đĩa DVD có thể trở thành máy khắc laze, hoặc nguồn điện cho các máy chủ cũ tại một doanh nghiệp mới sản xuất máy in 3D từ rác thải điện tử ở Kumasi.
Mấu chốt là kết hợp những người trẻ từ những nền tảng khác nhau, mà thường thì không liên quan gì tới nhau, để họ đối thoại về cách họ có thể hợp tác để thử nghiệm và phát triển các loại máy móc và công cụ mới cho phép họ cắt và tháo dây đồng ra thay vì phải đốt, đúc gạch xây và gạch lát từ nhựa, sản xuất máy tính mới từ linh kiện trong các thiết bị điện tử hỏng, chế tạo máy bay không người lái.
Và đây, các bạn có thể thấy nó bay lần đầu tiên ở Agbogbloshie.
(Vỗ tay) Yasmine và tôi đã hợp tác cùng với hơn 1,500 người trẻ, 750 người trong các lĩnh vực STEAM, 750 thợ sản xuất bình dân và người buôn sắt vụn ở Agbogbloshie và những nơi khác.
Họ đã cùng phát triển một nền tảng gọi là Spacecraft, một không gian số và vật lý kết hợp dành cho sản xuất, một quy trình hơn là một sản phẩm, một kiến trúc mở cho việc chế tạo bao gồm ba bộ phận: một xưởng sản xuất, nơi tạo ra sản phẩm tiền chế, mô-đun; các bộ dụng cụ có thể điều chỉnh dựa vào thứ người ta muốn tạo ra; và một ứng dụng giao dịch.
Chúng tôi xây dựng ứng dụng này trước hết dựa vào nhu cầu cụ thể của những người buôn sắt vụn bởi vì chúng tôi nhận ra chỉ trang bị họ với thông tin và công nghệ tiên tiến là chưa đủ nếu ta muốn họ "xanh hóa" quy trình tái chế; họ cần các khuyến khích.
Người buôn sắt vụn luôn tìm kiếm các loại sắt vụn và khách hàng mới và thứ làm họ quan tâm là tìm được những người sẽ trả giá cao hơn cho đồng sạch thay vì đồng bị nung cháy.
Chúng tôi nhận ra rằng trong toàn bộ hệ sinh thái này, mọi người đều tìm kiếm một thứ gì đó.
Các nhà sản xuất thì tìm kiếm vật liệu, bộ phận, linh kiện, dụng cụ, thiết kế, để tạo ra những thứ họ muốn.
Họ cũng tìm cách để cho người mua và bạn hàng thấy rằng họ có thể sửa một chiếc máy xay hoặc sửa một chiếc bàn là hoặc, như hôm qua chúng ta đã biết, làm ra một chiếc máy chiên khoai.
Ngược lại, các bạn sẽ thấy rằng có những khách hàng tiềm năng đang mong mỏi tìm kiếm ai đó có thể làm ra một chiếc máy chiên khoai cho họ, và bạn có những người buôn sắt vụn tìm kiếm cách họ có thể thu gom phế liệu, xử lý chúng, và biến chúng lại thành đầu vào cho sản xuất.
Chúng tôi cố gắng gỡ nút thắt của việc không biết đó để cho phép mọi người tìm kiếm thứ họ cần để tạo ra những thứ họ muốn.
Chúng tôi đã thử nghiệm không gian sản xuất này ở Agbogbloshie, có thể hiểu như đối lập với một trường học: một cánh cổng dẫn tới sự sản xuất dựa vào kinh nghiệm và thử nghiệm kết nối địa phương và toàn cầu và kết nối sản xuất với tái chế và phá dỡ.
Chúng tôi đề ra luật là tất cả mọi thứ đều phải được làm từ đầu chỉ sử dụng các nguyên liệu từ Ghana hoặc lấy từ bãi phế liệu.
Các cấu trúc này về bản chất là các giàn khung được gắn lại với nhau.
Mất khoảng hai giờ để lắp ráp một mô đun với lao động tay nghề trung bình, và bằng cách phát triển các công cụ thiết bị và đồ gá lắp, chúng tôi đã có thể tạo ra những bộ phận tiêu chuẩn này chỉ với các thợ hàn thủ công này với độ chính xác một milimet -- tất nhiên rồi, sử dụng các máy hàn sản xuất tại Agbogbloshie, cũng như các dụng cụ khác, mà có thể khóa các hộp dụng cụ lại và chồng lên nhau để thành bàn làm việc, và, một lần nữa, điều chỉnh dựa vào thứ bạn muốn tạo ra.
Chúng tôi đã thử nghiệm ứng dụng này ở Agbogbloshie và đang chuẩn bị để áp dụng nó vào các hệ sinh thái sản xuất khác.
Sáu tháng nữa, chúng tôi sẽ hoàn thành quá trình thử nghiệm ba năm của không gian sản xuất này, mà tôi phải thú nhận rằng chúng tôi đã lạm dụng một cách khá tệ hại.
Nhưng cho một mục đích tốt, bởi vì dựa vào kết quả của cuộc thử nghiệm, chúng tôi đã có thể thiết kế lại phiên bản nâng cấp của không gian sản xuất này.
Nếu một xưởng gia công nhỏ rộng, đắt đỏ và chỉ cố định một chỗ, hãy nghĩ về thứ này như một sự đối lập: một cái gì đó chi phí thấp, có thể sản xuất tại chỗ, và có thể được mở rộng và trang bị từng chút một khi các nhà sản xuất có được nguồn lực.
Bạn có thể nghĩ về nó như một kho dụng cụ, nơi các nhà sản xuất có thể tới và xem các loại dụng cụ và lấy chúng bằng xe đẩy tay tới bất kì nơi nào trong thành phố để sản xuất thứ họ muốn.
Và sang giai đoạn sắp tới, chúng tôi còn dự định lắp đặt các robot CNC di chuyển gắn với trần nhà, cho phép thợ sản xuất cùng làm việc với robot.
Sau cùng, đây vẫn là một bộ các linh kiện có thể lắp ráp tại chỗ trong các khu vực không chính thức sử dụng các bộ phận tiêu chuẩn có thể được nâng cấp đồng bộ thông qua một quá trình nguồn mở.
Tóm lại, toàn bộ hệ thống sản xuất này cố gắng thực hiện năm điều: cho phép các nhà sản xuất đang phát triển tập hợp nguồn lực họ cần và các dụng cụ để làm ra những thứ họ muốn; học bằng cách thực hành và học từ người khác; sản xuất nhiều sản phẩm chất lượng hơn; có khả năng buôn bán để tạo ra thu nhập ổn định; và sau cùng, để nâng cao không chỉ danh tiếng của họ như một nhà sản xuất, mà còn cả tiềm năng sản xuất của họ.
Sanfoka là một trong những biểu tượng Adinkra quyền lực nhất của người Akan sống ở Ghana và Bờ Biển Ngà, và nó có thể được đại diện như một con chim rướn ra sau lưng để lấy quả trứng, một biểu tượng của sức mạnh.
Nghĩa đen của nó trong tiếng Twi là "trở về và giành lấy", và đó có nghĩa là nếu một cá nhân, cộng đồng hay xã hội muốn có một tương lai tốt đẹp, thì họ phải nhìn lại quá khứ.
Đạt được và làm chủ những cách làm sẵn có tận dụng kiến thức của tổ tiên họ.
Và điều này rất hợp lý nếu chúng ta muốn nghĩ về toàn cảnh tương lai của châu Phi ngày nay.
Chúng ta phải bắt đầu từ dưới lên, khai thác những phương thức và khuôn mẫu hiệu quả, và phải suy nghĩ về cách chúng ra có thể kết nối, theo kiểu "cả hai" chứ không phải "điều này hoặc điều kia", về khả năng cải tiến của mạng lưới đang phát triển các công ty công nghệ và nhà đầu tư trên khắp lục địa và suy nghĩ vượt xa ranh giới quốc gia và ranh giới chính trị, cách chúng ta có thể kết nối mạng lưới cải tiến ở châu Phi với tinh thần Sanfoka và khả năng sẵn có của các thợ sản xuất bình dân.
Nếu trong tương lai, có ai bảo bạn rằng Agbogbloshie là bãi rác điện tử lớn nhất thế giới, tôi mong bạn có thể sửa sai cho họ và giải thích rằng một bãi rác là nơi bạn vứt các thứ đi và để chúng ở đó mãi mãi; còn bãi phế liệu là nơi bạn tháo dỡ mọi thứ.
Rác là một cái gì đó không còn có giá trị trong khi phế liệu là một thứ bạn có thể thu lại đặc biệt là để sử dụng nó để làm một cái gì mới.
Sản xuất là một vòng tuần hoàn, và những không gian sản xuất ở châu Phi đang tiên phong và dẫn đầu một nền kinh tế tuần hoàn từ những người dân bình thường.
Hãy cùng nhau tạo ra nhiều thứ tốt đẹp hơn nữa.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi sẽ nói về cách mà trí tuệ nhân tạo (AI) và con người cùng tồn tại nhưng trước tiên, ta cần nhìn lại những giá trị của con người.
Tôi xin thú nhận về những sai sót của mình.
Vào lúc 11 giờ, ngày 16/12/1991,
lần đầu tiên trong cuộc đời, tôi sắp được làm cha.
Vợ tôi, Shen-Ling, nằm trên giường bệnh trải qua một cơn đau đẻ khó nhọc suốt 12 tiếng.
Tôi ngồi cạnh giường vợ, nhưng luôn lo lắng nhìn đồng hồ, nhận ra vài điều mà vợ tôi chưa biết.
Tôi biết rằng nếu trong một tiếng nữa, con chúng tôi chưa ra đời, tôi sẽ phải để cô ấy lại và trở lại làm việc, thuyết trình về AI cho sếp của tôi, CEO của Apple.
May mắn thay, con gái chúng tôi ra đời lúc 11h30 -- (Cười) (Vỗ tay) ngăn tôi làm điều không thể tưởng tượng nổi, và cho tới hôm nay, tôi thành thật xin lỗi vì đã đặt công việc lên trước tình yêu dành cho gia đình mình
(Vỗ tay) Tuy nhiên, bài thuyết trình về Al của tôi vẫn diễn ra tốt đẹp.
(Cười) Apple thích sản phẩm của tôi và quyết định thông báo về nó ở TED1992, 26 năm trước, ngay tại sân khấu này.
Tôi nghĩ mình đã có một trong những khám phá lớn và quan trọng nhất về AI, và báo "Wall Street Journal" cũng vậy vào hôm sau.
Nhưng khi tiếp tục các khám phá, hóa ra, tôi không phải là người tìm ra Ấn Độ hay châu Mỹ.
Mà có lẽ là một hòn đảo nhỏ ngoài khơi Bồ Đào Nha.
Nhưng kỉ nguyên khám phá AI vẫn tiếp tục và nhiều nhà khoa học đã dồn tâm huyết vào nó.
10 năm trước, một khám phá vĩ đại về AI đã được thực hiện bởi ba nhà khoa học đến từ Bắc Mỹ, có tên là "deep learning".
"Deep learning" là công nghệ có thể lấy một lượng lớn dữ liệu trong phạm vi từng vùng và học cách tiên đoán hay quyết định siêu chính xác, vượt khả năng con người.
Ví dụ, nếu cho mạng lưới "deep learning" thấy một đống hình về đồ ăn, nó có thể nhận dạng món ăn ấy có phải là hotdog hay không.
(Vỗ tay). Hoặc nếu cho nó thấy hình ảnh, video và dữ liệu cảm biến từ việc lái xe trên đường cao tốc, nó có thể lái xe như một con người trên con đường đó.
Và nếu cho mạng lưới "deep learning" này thấy tất cả những bài phát biểu của Tổng thống Trump?
Thì Tổng thống Trump AI này, nói đúng hơn là mạng lưới này -- (Cười) cũng có thể -- (Vỗ tay) Các bạn thích phép nghịch hợp đôi chứ?
(Cười) (Vỗ tay) Mạng lưới này, nếu được yêu cầu phát biểu về AI, anh ta, hoặc nó, sẽ nói -- (Ghi âm) Donald Trump: Thật tuyệt khi dựng xây một thế giới tốt hơn với trí tuệ nhân tạo.
KaiFu Lee: Và có thể bằng một ngôn ngữ khác?
DT: (Nói tiếng Trung Quốc) (Cười) Bạn không biết Trump biết nói tiếng Trung phải không?
Nên "deep learning" trở thành cốt lõi của kỷ nguyên khám phá AI, dẫn đầu bởi nước Mỹ.
Nhưng giờ, ta đang ở kỷ nguyên ứng dụng, khi mà sự thực hiện, chất lượng sản phẩm, tốc độ và dữ liệu mới là quan trọng.
Đó là lúc Trung Quốc nhập cuộc.
Những nhà khởi nghiệp Trung Quốc, mà tôi tài trợ như một nhà đầu tư mạo hiểm, là những người tuyệt vời, với đạo đức làm việc đáng kinh ngạc.
Câu chuyện trong phòng sinh của tôi chưa là gì so với sự chăm chỉ của các đồng nghiệp tại Trung Quốc.
Ví dụ, một startup đã phát biểu về cân bằng công việc-cuộc sống: "Hãy đến làm việc cho chúng tôi vì chúng tôi là 996"
Nó có nghĩa là gì?
Nghĩa là làm việc từ 9h sáng đến 9h tối, 6 ngày một tuần.
Khác biệt với các startup khác làm 997.
Và chất lượng sản phẩm của Trung Quốc không ngừng được cải thiện, suốt thập kỷ qua. Lý do nằm ở môi trường cạnh tranh khắc nghiệt
Ở Thung lũng Silicon, nhà khởi nghiệp cạnh tranh một cách nhã nhặn, kiểu như thời chiến, hai bên thay phiên tấn công. (Cười)
Nhưng trong môi trường Trung Quốc, nó thật sự là một cuộc giáp lá cà sinh tử.
Trong môi trường khốc liệt như vậy, những nhà khởi nghiệp phải liên tục phát triển, Họ học cách cải thiện sản phẩm với tốc độ ánh sáng, và trau dồi các mô hình kinh doanh tới mức hoàn hảo nhất.
Kết quả là, các sản phẩm Trung Quốc như WeChat và Weibo được đánh giá cao hơn các sản phẩm tương tự ở Mỹ từ Facebook và Twitter.
Thị trường Trung Quốc ủng hộ sự thay đổi này cũng như tăng tốc thay đổi và dịch chuyển mô hình.
Ví dụ, nếu đến Trung Quốc, bạn sẽ thấy chúng tôi không dùng tiền mặt cũng như thẻ tín dụng vì điều mà mọi người nhắc tới, thanh toán qua điện thoại, đã trở thành hiện thực ở Trung Quốc.
Trong năm vừa qua, 18,8 tỉ đô la Mỹ đã được giao dịch bằng phương thức di động và điều đó có được là nhờ những công nghệ đột phá đằng sau.
Con số đó còn lớn hơn cả GDP toàn Trung Quốc.
Và công nghệ này, làm sao nó lớn hơn được GDP?
Vì nó bao gồm tất cả các loại giao dịch: bán buôn, bán lẻ, qua truyền hình, online, và offline, thanh toán tại siêu thị hay ở chợ bằng cách này.
Công nghệ này được 700 triệu người sử dụng để giao dịch, không chỉ để mua bán, mà là người với người, và nó gần như không tốn phí giao dịch.
Nó có hiệu quả tức thời, và được sử dụng mọi nơi.
Cuối cùng là thị trường Trung Quốc rất lớn.
Đó là một thị trường khổng lồ, cho các nhà khởi nghiệp thêm người dùng, thêm lợi nhuận, thêm nhiều sự đầu tư hơn, nhưng quan trọng nhất là cho các nhà khởi nghiệp cơ hội thu thập lượng thông tin khổng lồ, thúc đẩy quả tên lửa mang tên AI.
Kết quả là, các công ty AI của Trung Quốc đã nhảy vọt. Nên giờ đây, những công ty có giá trị nhất về thị giác máy tính, nhận diện giọng nói, phân tích giọng nói, dịch tự động và máy bay không người lái đều là các công ty Trung Quốc.
Vì vậy, với Mỹ dẫn đầu kỷ nguyên khám phá và Trung Quốc dẫn đầu kỷ nguyên thực hiện, chúng ta đang có một giai đoạn tuyệt vời nơi mà hai siêu cường đang làm việc cùng nhau để thúc đẩy cuộc cách mạnh nhanh chóng nhất về công nghệ mà ta từng được chứng kiến.
Và điều này sẽ mang đến sự giàu sang chưa từng có: 16 tỷ đô la, theo PwC, thêm vào GDP của thế giới vào năm 2030.
Nó cũng mang tới vô số thách thức từ việc thay thế nhân công.
Trong khi ở thời đại Công Nghiệp nó tạo ra nhiều việc làm hơn bởi việc chân tay được bẻ thành các việc nhỏ trong dây chuyền lắp ráp, tạo ra nhiều việc làm hơn.
Nhưng AI giờ thay thế toàn bộ sức người trong dây chuyền lắp ráp bằng robot.
Và không chỉ trong nhà máy, mà còn cả lái xe. Cả những việc như telesale, chăm sóc khách hàng và bác sỹ huyết học cũng như chẩn đoán hình ảnh trong vòng 15 năm tới sẽ dần bị thay thế bởi trí tuệ nhân tạo.
Và chỉ những công việc mang tính sáng tạo (Cười) Tôi cũng phải tự bảo vệ chứ, đúng không?
Chỉ những công việc sáng tạo mới được an toàn, bởi AI chỉ tối ưu hóa chứ không tạo ra cái mới.
Nhưng điều nghiêm trọng hơn mất việc là mất đi ý nghĩa, bởi đạo đức làm việc trong thời đại Công Nghiệp đã tẩy não khiến ta nghĩ rằng làm việc là lý do khiến ta tồn tại, và công việc xác định ý nghĩa của cuộc đời ta.
Tôi từng là nạn nhân tự nguyện và dẫn đầu lối nghĩ nghiện công việc đó.
Tôi làm việc cực kỳ chăm chỉ.
Nên tôi đã suýt bỏ vợ mình lại trong phòng sinh, đó là lý do tôi làm việc 996 cùng với các nhà khởi nghiệp khác.
Và nỗi ám ảnh công việc của tôi đã kết thúc đột ngột vài năm trước khi mà tôi được chẩn đoán ung thư hạch giai đoạn bốn.
Ảnh PET này cho thấy có tới 20 khối u ác tính đang nhảy múa như những quả cầu lửa, làm tan chảy tham vọng của tôi.
Nhưng quan trọng hơn, chúng giúp tôi nhìn lại cuộc đời mình.
Việc biết mình có thể chỉ còn vài tháng để sống giúp tôi nhận ra mình đã ngu ngốc thế nào khi đặt toàn bộ giá trị của bản thân lên việc chăm chỉ trong công việc và những thành quả từ sự chăm chỉ đó.
Những ưu tiên của tôi hoàn toàn sai thứ tự.
Tôi bỏ bê gia đình mình.
Bố tôi đã qua đời, và tôi không còn cơ hội để nói với ông rằng tôi yêu ông.
Mẹ tôi bị mất trí nhớ và không còn nhận ra tôi nữa, và con tôi thì đã trưởng thành.
Trong thời gian hóa trị, tôi đã đọc một quyển sách của Bronnie Ware người từng nói về mong muốn và hối hận trước khi qua đời
Cô nói rằng khi đối mặt với cái chết, không ai hối hận vì đã không làm việc chăm chỉ.
Họ chỉ hối hận vì đã không có đủ thời gian cho những người thương yêu và đã không thể hiện tình yêu của mình.
Hôm nay, tôi may mắn vì bệnh đã thuyên giảm
(Vỗ tay) Nên tôi có thể trở lại TED lần nữa để chia sẻ với các bạn rằng tôi đã thay đổi.
Bây giờ, tôi chỉ làm việc 965 đôi khi 996, nhưng thường là 965.
Tôi chuyển đến sống gần mẹ, và đi du lịch cùng vợ, và khi các con tôi có kì nghỉ, nếu chúng không về nhà, tôi sẽ đến thăm.
Một cách sống mới giúp tôi nhận ra tình yêu quan trọng với mình ra sao, việc đối mặt với cái chết đã thay đổi cuộc đời tôi, nhưng cũng giúp tôi nhìn ra một điều mới về cách mà AI nên tác động lên loài người cùng làm việc và tồn tại với con người. Thực tế, AI đang cướp đi rất nhiều công việc thường ngày, nhưng công việc thường ngày không phải là tất cả.
Chúng ta tồn tại vì tình yêu.
Khi ta ôm đứa con mới sinh vào lòng, yêu từ cái nhìn đầu tiên, hoặc khi ta giúp đỡ ai đó, chỉ có con người mới có khả năng yêu và được yêu, và đó là điều khiến ta khác với AI.
Dù khoa học viễn tưởng có miêu tả thế nào đi nữa, tôi cũng vẫn nói rằng AI không có tình yêu.
Khi AlphaGo đánh bại nhà vô địch thế giới Ke Jie, trong khi Ke Jie khóc và yêu cờ vây, AlphaGo không cảm thấy hạnh phúc khi chiến thắng và chắc chắn không có khao khát được ôm lấy những người thương yêu.
Vậy làm thế nào để chúng ta, con người, khác biệt với AI trong thời đại này?
Ta đã nói về trục sáng tạo, chắc chắn đó là một khả năng, giờ, là về một trục mới mà ta gọi là tình yêu, sự đồng cảm và lòng trắc ẩn.
Đó là những điều mà AI không thể làm được.
Vậy nên khi AI lấy đi công việc thường ngày, tôi nghĩ rằng ta có thể, nên và phải tạo ra những công việc về lòng trắc ẩn.
Bạn có thể hỏi rằng có bao nhiêu công việc như vậy Thì tôi cũng hỏi bạn: Bạn không nghĩ rằng sẽ cần một lượng lớn lao động xã hội để giúp ta chuyển đổi sao?
Bạn không nghĩ rằng cần các cá nhân với lòng trắc ẩn để chăm sóc y tế cho nhiều người hơn sao?
Bạn không nghĩ rằng sẽ cần lượng giáo viên nhiều gấp mười lần để giúp con trẻ tìm ra cách sống sót và phát triển trong thế giới hoàn toàn mới này sao?
Và với nguồn lực tài chính mới này, chẳng lẽ không nên biến lao động tình yêu trở thành một nghề và để trợ giúp người cao tuổi hay dạy học tại nhà cũng trở thành một nghề hay sao?
(Vỗ tay) Bức tranh này chắc chắn không hoàn hảo, nhưng nó chỉ ra bốn cách mà ta có thể làm việc cùng AI.
AI sẽ tới và lấy đi công việc thường ngày và ta sẽ biết ơn chúng.
AI sẽ trở thành công cụ tuyệt vời cho sự sáng tạo để các nhà khoa học, nghệ sĩ, nhạc sĩ và nhà văn có thể sáng tạo hơn nữa.
AI sẽ làm việc với con người như công cụ phân tích và con người có thể dùng chúng cho những việc đòi hỏi lòng trắc ẩn.
Và ta cũng muốn khác biệt bằng công việc độc đáo có cả tính sáng tạo lẫn lòng trắc ẩn, sử dụng và tận dụng bộ não, trái tim - thứ không thể thay thế được ở ta.
Và đây, bức tranh về sự tồn tại song hành giữa con người và AI.
AI là một món quà.
Chúng ở đây để giải phóng ta khỏi công việc thường ngày, và để nhắc nhớ ta về điều khiến ta là người.
Vậy nên, hãy trân trọng AI và yêu thương lẫn nhau
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Khi nghĩ về định kiến và thiên vị, ta thường nghĩ đến những người độc ác và ngu xuẩn làm điều ngu xuẩn và độc ác.
Điều này được tóm tắt rất hay bởi nhà phê bình người Anh William Hazlitt ông viết, "Định kiến là con đẻ của ngu dốt."
Tôi muốn thuyết phục mọi người rằng ở đây có sự nhầm lẫn.
Tôi sẽ cố thuyết phục rằng định kiến và thiên vị là tự nhiên, và nhiều khi hợp lí, thậm chí phù hợp với đạo đức, một khi chúng ta hiểu điều này, chúng ta sẽ ở chỗ tốt hơn để nhận biết chúng khi chúng đi vào chỗ sai, khi chúng để lại những hậu quả tệ hại, và chúng ta ở một vị trí tốt hơn để biết cần phải làm gì khi điều đó xảy ra.
Vậy, hãy bắt đầu với sự rập khuôn. Hãy nhìn vào tôi, bạn biết tên tôi, bạn biết vài điều về tôi, và bạn có thể đưa ra những đánh giá.
Bạn có thể đoán về chủng tộc của tôi, liên kết chính trị của tôi niềm tin tôn giáo của tôi
Và quan trọng là, đánh giá đó có xu hướng đúng.
Chúng ta rất giỏi những thứ này.
Và chúng ta giỏi những thứ như vậy vì khả năng nhận dạng mẫu người của chúng ta không phải là một nhận định tùy ý trong đầu, mà là một kết quả cụ thể của một quá trình khái quát chung hơn, qua những cái chúng ta trải nghiệm với sự vật và con người trong thế giới rồi được ta sắp xếp phân loại, và ta có thể dùng kinh nghiệm để khái quát hóa về những trường hợp mới thuộc những phân loại đó.
Mọi người ở đây đều có nhiều kinh nghiệm với những cái ghế, những quả táo và những con chó, và dựa vào đó, bạn có thể thấy những trường hợp mới/xa lạ và bạn có thể ức đoán, bạn có thể ngồi trên ghế, bạn có thể ăn quả táo, con chó sẽ sủa.
Nhưng bây giờ, có thể ta đã nhầm.
Cái ghế có thể sập nếu bạn ngồi lên, quả táo có thể có độc, con chó có thể không sủa, và thực tế, đây là con chó Tessie của tôi, nó không sủa.
Nhưng phần lớn trường hợp khác, chúng ta giỏi việc này.
Đa phần, chúng ta đều đoán đúng cả về lĩnh vực xã hội và không thuộc về xã hội, và nếu chúng ta không thể làm điều đó, nếu ta không thể đoán định những ca mới chúng ta gặp phải, thì chúng ta đã không thể tồn tại.
Và thực tế, Hazlitt sau này trong một bài luận rất hay đã thừa nhận điều này.
Ông viết, "Không có sự giúp đỡ của định kiến và thói quen, tôi đã không thể tìm đường qua căn phòng hay không biết xử lý trong các tình huống, hoặc cảm giác ra sao trong bất kỳ quan hệ nào ở đời."
Hay nói về thiên vị.
Đôi khi chúng ta phân chia thế giới thành ta với họ, hay trong nhóm và ngoài nhóm đôi khi chúng ta làm như vậy chúng ta biết mình làm sai và chúng ta thấy cũng xấu hổ.
Nhưng có những lúc, chúng ta thấy tự hào
Chúng ta công khai thừa nhận điều đó.
Ví dụ yêu thích của tôi về điều này là câu hỏi từ vị khán giả trong buổi tranh luận của Đảng Cộng Hòa trước vòng bầu cử cuối cùng
(Video) Anderson Cooper: Xin mời câu hỏi, từ khán phòng, về viện trợ nước ngoài?
Mời bà. Khán giả: người dân Mỹ đang chịu khó khăn trong chính nước mình ngay bây giờ
Tại sao chúng ta tiếp tục gửi viện trợ cho các quốc gia khác khi chúng ta cần những trợ giúp đó cho chính mình?
AC: Thống Đốc Perry, vấn đề này thế nào?
(Vỗ tay) Rick Perry: hoàn toàn, tôi nghĩ là nó ___ Paul Bloom: Mỗi người trên sân khấu đều đồng ý với lập luận trong câu hỏi của bà ấy, nghĩa là: là người Mỹ, chúng ta nên quan tâm hơn đến người Mỹ hơn là đến những người khác
Thực tế chung là người ta thường bị ảnh hưởng bởi cảm giác đoàn kết, trung thành, tự hào, ái quốc đối với đất nước hay dân tộc mình.
Bất kể quan điểm chính trị, nhiều người thấy tự hào là người Mỹ và họ ưu ái nước Mỹ hơn các nước khác
Công dân các nước khác cũng cảm thấy tương tự về dân tộc mình và chúng ta cũng cảm thấy như thế về sắc tộc của chúng ta.
Nào, có thể vài bạn sẽ phản đối điều này.
Một số người có thể quá theo chủ nghĩa quốc tế nên bạn nghĩ rằng sắc tộc và dân tộc không nên có ảnh hưởng đạo đức nào
Nhưng ngay cả những người thời lưu cũng công nhận rằng có sự lôi kéo về nhóm người trong phạm vi bạn bè và gia đình, hay những người mà bạn thân thiết vì chính bạn cũng có phân biệt giữa ta với họ
Sự phân biệt này đủ tự nhiên và đủ đạo đức, nhưng có thể chệch hướng đây là một phần của nghiên cứu do nhà tâm lý xã hội vĩ đại Henri Tajfel.
Tajfel sinh ở Ba Lan vào năm 1919
Ông rời sang Pháp học đại học, bởi vì ở Ba Lan, người Do Thái không thể học đại học Sau đó, ông nhập ngũ vào quân đội Pháp trong Chiến tranh Thế giới II
Ông bị bắt và bị giam trong một trại tù binh Đó là thời gian khủng khiếp với ông, vì nếu bị phát hiện là người Do Thái, ông có thể bị chuyển đến trại tập trung, nơi ông chắc chắn không thể sống sót.
Chiến tranh kết thúc, ông được thả hầu hết bạn bè và gia đình của ông đều chết.
Ông tham gia vào các hoạt động khác nhau.
Ông giúp đỡ trẻ em mồ côi trong chiến tranh.
Tuy nhiên, từ lâu ông đã có sự quan tâm dành cho khoa học về định kiến, nên khi có một học bổng uy tín của Anh Quốc về định kiến được mở ra, ông đã đăng ký và ông đã dành được nó, sau đó, ông bắt đầu sự nghiệp ấn tượng của mình.
Điểm khởi đầu sự nghiệp là sự thấu hiểu rằng cách mà hầu hết mọi người nghĩ về Holocaust - nạn diệt chủng người Do Thái - là sai lầm.
Nhiều người, hầu hết lúc đó đều cho rằng, Holocaust là một kiểu đại diện cho một số sai lầm bi kịch của một bộ phận người Đức một số sự thoái hóa gen, một số cá nhân độc tài.
Tajfel phản đối điều này.
Ông cho rằng những gì chúng ta thấy ở Holocaust chỉ là sự cường điệu của quá trình tâm lý tự nhiên tồn tại trong mỗi chúng ta.
Để khám phá điều này, ông tiến hành một loạt nghiên cứu kinh điển với các người Anh trưởng thành.
trong một nghiên cứu của mình, ông đã đặt đủ các loại câu hỏi cho họ, sau đó, dựa vào câu trả lời của họ, ông nói "Tôi đã xem xét các câu trả lời, và dựa vào đó, tôi xác định rằng bạn hoặc là" - ông nói với một nửa trong số họ - ''một người yêu Kadinsky, bạn yêu tác phẩm của Kadinsky. hoặc là một người yêu Klee, bạn yêu tác phẩm của Klee."
Điều này hoàn toàn không có thật.
Các câu trả lời không có gì liên quan đến Kadinsky hay Klee cả.
Họ có lẽ chưa bao giờ nghe nói đến những nghệ sĩ này.
Tajfel chỉ ngẫu hứng chia họ ra như vậy.
Nhưng ông khám phá ra rằng các mục phân loại là quan trọng, Vì vậy khi sau đó ông đưa cho các đối tượng nghiên cứu tiền họ thích đưa tiền đó cho các thành viên trong nhóm của họ hơn là cho thành viên trong nhóm khác.
Tệ hơn nữa, điều họ thực sự thích thú nhất là đặt ra những khác biệt giữa nhóm họ và các nhóm khác, vì thế họ dành hết tiền cho nhóm mình nếu nhờ vậy họ cho nhóm khác ít tiền hơn.
Sự thiên vị được thể hiện từ khi còn nhỏ.
Bạn đồng nghiệp và là vợ tôi, Karen Wynn, ở đại học Yale đã làm một loạt nghiên cứu với trẻ em cô ấy đã đưa cho các em những con thú bông, và các con thú bông có sự ưu tiên với đồ ăn
Một trong những con thú bông có thể thích đậu xanh,
Con khác có thể thích bánh quy giòn.
Họ thí nghiệm với các em bé có sự ưu tiên với đồ ăn các em bé thông thường thích bánh quy giòn hơn.
Nhưng vấn đề là điều đó có ảnh hưởng đến cách các em đối xử với thú bông không? Nó có ảnh hưởng rất nhiều.
Các bé có xu hướng thích thú bông có cùng sở thích ăn uống với mình, tệ hơn nữa, các bé thích những thú bông trừng trị các thú bông khác vì có sở thích ăn uống khác.
(Cười) Chúng ta luôn thấy tâm lý trong và ngoài nhóm.
Chúng ta thấy trong mâu thuẫn chính trị giữa các nhóm có hệ tư tưởng khác biệt.
Chúng ta thấy trong các trường hợp cực đoan của chiến tranh, khi nhóm ngoại không chỉ nhận được ít hơn mà còn bị đối xử vô nhân đạo, như quan điểm của Nazi cho người Do Thái là sâu bọ, chấy rận, hay quan điểm của người Mỹ coi người Nhật là chuột cống.
Định kiến cũng có thể bị méo mó. Thường thì chúng có lý và hữu ích,
nhưng đôi khi chúng lại vô lý chúng đưa ra các câu trả lời sai và những lúc khác dẫn đến những hậu quả vô đạo đức.
Trường hợp được nghiên cứu nhiều nhất là vấn đề chủng tộc.
Có một nghiên cứu hấp dẫn trước cuộc bầu cử năm 2008 trong đó các nhà tâm lý xã hội tìm hiểu khía cạnh điều gì làm cho các ứng viên được liên kết với nước Mỹ, tựa như sự liên tưởng vô thức với lá cờ Mỹ.
Một trong các nghiên cứu so sánh Obama và McCain, và họ thấy rằng McCain được cho là Mỹ hơn Obama, Ở một chừng mực nào đó, người ta không ngạc nhiên nghe điều này
McCain là anh hùng chiến tranh nổi tiếng, và nhiều người dứt khoát nói rằng ông ấy "Mỹ hoá" hơn Obama.
Nhưng họ cũng so sánh Obama với Thủ tướng Anh Tony Blair, và họ tìm ra rằng Blair cũng được cho là "Mỹ hoá" hơn Obama, ngay cả khi các đối tượng rõ ràng hiểu rằng ông ấy không phải là người Mỹ.
Họ đã trả lời, tất nhiên, là vì màu da của ông ấy.
ĐỊnh kiến và sự thiên vị có những hậu quả hiện thực, tinh tế và hết sức quan trọng.
Trong một nghiên cứu gần đây, các nhà nghiên cứu cho một quảng cáo lên eBay bán thẻ bóng chày
Một số thẻ được cầm bởi người da trắng số khác do người da đen cầm
Chúng đều cùng là một loại thẻ.
Những thẻ do người da đen cầm được trả giá ít hơn đáng kể so với những thẻ người da trắng cầm.
Trong một nghiên cứu tiến hành tại Stanford, các nhà tâm lý nghên cứu các trường hợp của người bị kết án do giết chết một người da trắng.
Kết quả là, các thông tin như nhau bạn có rất nhiều khả năng sẽ bị hành hình nếu bạn trông giống người đàn ông bên phải hơn người đàn ông bên trái, nguyên nhân chủ yếu là vì người bên phải trông giống hơn với nguyên mẫu người da đen, với nguyên mẫu người Mỹ gốc Phi, và điều đó ảnh hưởng đến phán quyết của người ta về việc nên làm gì với anh ta.
Bây giờ chúng ta đã hiểu về nó, vậy chúng ta đối phó ra sao?
Có một vài con đường.
Một cách là giáo dục về phản ứng tâm lý về sự cảm thông, mà chúng ta thường làm qua các câu chuyện.
Nếu bạn là một vị phụ huynh cởi mở bạn muốn khuyến khích con cái tin vào các tiêu chuẩn của gia đình phi truyền thống, bạn có thể cho con xem sách như thế này. [''Heather có hai mẹ''] Nếu bạn là người bảo thủ và quan điểm khác, bạn có thể cho con bạn xem sách như thế này.
(Cười) [''Cứu! Mẹ ơi! Có người Tự do ở dưới giường con!''] Nói chung, các câu chuyện có thể biến đổi những người xa lạ vô danh thành những người quan trọng, và ý nghĩ chúng ta quan tâm đến người khác khi chúng ta tập trung vào họ với tư cách là những cá nhân là điều đã được chứng minh qua suốt lịch sử
Stalin có thể đã nói ''Một cái chết là một bi kịch, triệu cái chết là một thống kê'' Mẹ Teresa đã nói ''Nếu tôi nhìn vào đám đông, tôi sẽ không thể hành động.
Nếu tôi nhìn vào cá thể, thì tôi có thể.''
Các nhà tâm lý đã nghiên cứu điều này.
Ví dụ, trong một nghiên cứu người ta nhận được một danh sách về vấn đề của một khủng hoảng, để xem họ sẽ đóng góp tới mức nào để giải quyết vấn đề đó, một nhóm khác không nhận được thông tin nào nhưng họ được cho biết về một cá nhân với tên tuổi và nhận dạng, Kết quả là họ đóng góp nhiều hơn.
Tôi nghĩ không có gì bí mật ở đây cả với những người tham gia hoạt động từ thiện.
Người ta thường không dồn cho mọi người những thông tin và số liệu.
Mà bạn cho họ xem những khuôn mặt, bạn giới thiệu con người với họ.
Có thể là bằng cách mở rộng sự cảm thông tới một cá nhân, có thể họ sẽ mở rộng tới cộng đồng của cá nhân đó.
Đây là Harriet Beecher Stowe.
Câu chuyện, có lẽ chỉ là giai thoại, rằng Tổng thống Lincoln mời cô ấy tới Nhà Trắng vào giữa cuộc Nội chiến và nói với cô ấy rằng, ''Cô là cô gái nhỏ bé đã bắt đầu cuộc chiến lớn lao này."
Ông nói về cuốn ''Túp lều bác Tôm''
"Túp lều bác Tôm" không phải là một cuốn sách tuyệt tác về triết học về thần học hay kể cả của văn học, nhưng nó đã làm được một điều to lớn là giúp cho người ta đặt mình vào hoàn cảnh của những người mà họ không bao giờ muốn rơi vào hoàn cảnh của những người nô lệ.
Đó có thể là một chất xúc tác cho sự thay đổi lớn lao của xã hội.
Mới gần đây, hãy nhìn vào nước Mỹ trong vài thập kỷ qua có một vài lý do để tin rằng những show như "The Cosby Show'' đã thay đổi căn bản thái độ của người Mỹ với người Mỹ gốc Phi, trong khi những show như ''Will và Grace'' hay ''Gia đình hiện đại'' thay đổi thái độ của người Mỹ đối với người đồng tính nam và nữ.
Không phải là cường điệu khi nói rằng chất xúc tác chính ở Mỹ cho sự thay đổi đạo đức là một vở hài kịch của tình huống.
Nó không chỉ là vấn đề của cảm xúc, Tôi muốn kết thúc bằng lời kêu gọi sử dụng sức mạnh của lý trí.
Ở một vài điểm trong cuốn sách tuyệt vời ''Những Thiên thần thánh thiện của bản tính chúng ta'', Steven Pinker chỉ ra Kinh Cựu Ước nói hãy yêu thương người lân cận của bạn, còn Kinh Tân Ước nói, hãy yêu thương kẻ thù của bạn. nhưng tôi không yêu thương ai trong số đó cả, thật sự không, tuy nhiên tôi cũng chẳng muốn giết chết họ.
Tôi biết tôi có nghĩa vụ của tôi với họ, đạo đức của tôi có thiện cảm với họ, niềm tin đạo đức của tôi định hướng cách ứng xử của tôi với họ, nhưng đó không phải xuất phát từ tình yêu.
Nền tảng của điều đó l à sự thấu hiểu về quyền con người, tin rằng cuộc sống của họ có giá trị với họ giống như cuộc sống của tôi đối với tôi, để bổ sung cho điều này, ông đã kể một câu chuyện bởi nhà triết học vĩ đại Adam Smith và tôi cũng muốn kể câu chuyện này, nhưng tôi sẽ điều chỉnh một chút cho hợp với thời hiện đại.
Adam Smith yêu cầu bạn phải tưởng tượng đến cái chết của hàng nghìn người và tưởng tượng hàng nghìn người đó ở một nước không quen thuộc với bạn.
Nó có thể là Trung Quốc hay Ấn Độ hoặc một nước ở châu Phi.
Smith nói bạn sẽ phản ứng thế nào?
Và bạn có thể nói, điều đó quả là tồi tệ, và bạn tiếp tục cuộc sống của mình.
Nếu bạn mở Thời báo New York trên mạng hay gì khác, bạn thấy, trong thực tế, điều này vốn luôn diễn ra, chúng ta vẫn tiếp tục cuộc sống của mình.
Tuy nhiên, thay vì đó, Smith nói bạn được biết rằng ngày mai ngón tay út của bạn sẽ bị chặt đứt.
Smith chỉ ra nó sẽ là vấn đề lớn.
Bạn có thể mất ngủ đêm đó lo lắng nghĩ đến việc ấy.
Thế thì nó đặt ra một câu hỏi: Liệu bạn có hy sinh hàng nghìn người để cứu ngón tay út của bạn không?
Giờ thì cứ âm thầm trả lời trong đầu nhé, Smith cho thấy rằng , hoàn toàn không, thật là khủng khiếp.
Và một vấn đề nữa như cách Smith đưa ra ''Khi cảm giác thụ động của chúng ta hầu như luôn luôn là ti tiện và ích kỷ, làm sao các nguyên tắc chủ động của chúng ta lại hào hiệp và cao quý đến vậy?''
Câu trả lời của Smith là ''Đó là lý trí nguyên tắc và lương tâm,
Điều này kêu gọi chúng ta với một tiếng gọi có khả năng làm kinh ngạc sự tự tin quá mức của đam mê, chúng ta chỉ là một trong vô số, bình đẳng như bất kỳ ai khác.''
Phần cuối này là cái thường được gọi là nguyên tắc của sự công bằng.
Nguyên tắc này được thể hiện rõ ràng qua tất cả tôn giáo trên thế giới, trong tất cả hình thức khác nhau của các nguyên tắc vàng và tất cả luân lý đạo đức của thế giới, tuy có khác nhau theo nhiều cách thức nhưng cùng chia sẻ một tiền đề rằng chúng ta nên đánh giá đạo đức như một kiểu quan điểm về sự công bằng.
Diễn đạt hay nhất quan điểm này với tôi, thật sự không phải bởi nhà thần học hay triết học mà là từ Humphrey Bogart trong phần cuối phim ''Casablanca''
Anh ta nói với người tình rằng họ phải chia ly cho những điều tốt đẹp cao cả, và anh nói với cô, tôi sẽ không nhại giọng anh ấy rằng ''Chẳng khó để nhận ra ' vấn đề của ba con người nhỏ bé đừng góp thêm vào bể khổ của thế giới cuồng điên này''
Lý trí sẽ giúp chúng ta chế ngự cảm xúc
Lý trí thúc đẩy chúng ta mở rộng lòng cảm thông thôi thúc chúng ta viết một cuốn truyện như ''Túp lều Bác Tôm,'' hay đọc một cuốn truyện như vậy. lý trí còn giúp ta sáng tạo ra các phong tục, điều cấm kỵ và luật pháp những thứ sẽ kiềm chế chúng ta khỏi những hành động bốc đồng khi, như những kẻ có lý trí, cảm thấy là chúng ta nên kiềm chế.
Đó chính là Hiến pháp.
Hiến pháp là cái được thiết lập từ trong quá khứ được áp dụng trong hiện tại, nó chính là cái tuyên bố bất kể chúng ta có thể bỏ phiếu tái bầu một vị tổng thổng yêu thích cho nhiệm kỳ thứ ba hay bất kể người Mỹ da trắng muốn chọn duy trì chế độ nô lệ, điều đó là không thể được.
Chúng ta giới hạn bản thân mình.
Và chúng ta ràng buộc bản thân theo cách khác nữa.
Chúng ta biết khi phải lựa chọn ai đó cho một công việc, một phần thưởng chúng ta rất thiên vị bởi chủng tộc chúng ta thiên vị bởi giới tính, bởi sự hấp dẫn của người đó, và đôi khi, chúng ta nói ''Thế đấy, kiểu nó phải thế''
Nhưng lúc khác chúng ta thấy ''Đó là sai lầm"
Vì thế để chiến đấu với nó, chúng ta không chỉ phải cố gắng hơn mà chúng ta còn phải tạo nên các tình huống trong đó các nguồn thông tin không thể làm chúng ta thiên vị Điều đó giải thích tại sao nhiều nhạc sỹ dàn nhạc giao hưởng đứng sau cánh gà, vì thế thông tin duy nhất mà họ có là thông tin mà họ cho là quan trọng.
Tôi nghĩ rằng định kiến và thiên vị biểu hiện tính hai mặt căn bản của bản tính con người.
Chúng ta có trực giác, bản năng, cảm xúc, và chúng tác động lên phán xét và hành động của chúng ta kể cả tốt và xấu, nhưng chúng ta cũng có khả năng cân nhắc hợp lý và hoạch định thông minh, chúng ta có thể sử dụng điều này, trong một vài trường hợp, để thôi thúc và nuôi dưỡng cảm xúc của chúng ta, hoặc để kiềm chế, trong những trường hợp khác.
Và đó chính là cách lý trí giúp chúng ta xây một thế giới tốt đẹp hơn.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi là một cựu chiến binh của phi thuyền Enterprise.
Tôi đã bay qua dải Ngân Hà, lái một chiếc phi thuyền khổng lồ với phi hành đoàn đến từ khắp nơi trên thế giới, nhiều chủng tộc khác nhau, nhiều nền văn hóa khác nhau, nhiều di sản khác nhau, và tất cả làm việc cùng nhau, sứ mệnh của chúng tôi là khám phá những thế giới mới lạ, tìm kiếm sự sống mới và những nền văn minh mới, chúng tôi dũng cảm đi đến những nơi chưa ai từng đến.
Vâng - (Vỗ tay) - Tôi là cháu trai của những người Nhật Bản nhập cư vào nước Mỹ, những người dũng cảm đi đến một thế giới mới, để tìm kiếm những cơ hội mới.
Mẹ tôi được sinh ra tại Sacramento, bang California.
Cha tôi là người San Francisco.
Họ gặp nhau và kết hôn tại Los Angeles, và tôi được sinh ra ở nơi đó.
Khi tôi 4 tuổi Trân Châu Cảng bị Nhật đánh bom vào ngày 7 tháng 12 năm 1941. Chỉ trong một đêm, chiến tranh thế giới nổ ra
Nước Mỹ cuồng lên trong cơn hiếu chiến.
Những người Nhật-Mỹ, tức những công dân Mỹ gốc Nhật bị nhìn dưới con mắt hoài nghi, sợ hãi và hận thù ra mặt đơn giản là vì chúng tôi trông giống những người đã đánh bom Trân Châu Cảng.
Sự quá khích cứ thế lớn dần, đến tháng 2 năm 1942, khi tổng thống Mỹ Franklin Delano Roosevelt ra lệnh rằng tất cả người Mỹ gốc Nhật ở bờ Tây nước Mỹ phải bị vây bắt ngay lập tức dù chúng tôi không hề bị buộc tội, không được xét xử, và không hề thông qua một thủ tục tố tụng nào.
Tuân theo thủ tục tố tụng là nguyên tắc cốt lõi của hệ thống tư pháp.
Nhưng người ta đã phớt lờ tất cả.
Chúng tôi bị vây bắt bị giam giữ trong các trại giam kẽm gai ở những nơi hoang vu nhất nước Mỹ: sa mạc nóng rộp người ở Arizona, vùng đầm lầy oi bức ở Arkansas, đất hoang ở Wyoming, Idaho, Utah, Colorado, và hai trong những nơi hoang vu nhất tại California.
Ngày 20 tháng 4, tôi ăn mừng sinh nhật lần thứ 5, chỉ vài tuần sau ngày sinh nhật ấy, cha mẹ tôi đánh thức em trai, em gái và tôi dậy rất sớm vào một buổi sáng nọ, và vội vã ăn mặc cho chúng tôi.
Em trai tôi và tôi ở phòng khách nhìn ra cửa sổ trước, và nhìn thấy hai người lính đang tiến vào nhà.
Họ mang lưỡi lê trên cây súng trường.
Họ dẫm mạnh lên hiên trước và đập cửa.
Cha tôi trả lời và những người lính lệnh cho chúng tôi ra khỏi nhà.
Cha đưa cho em trai và tôi mang những túi hành lý nhỏ, chúng tôi ra ngoài đứng trên lề đường chờ mẹ tôi ra, và khi mẹ bước ra, bà bế cô em gái nhỏ của tôi ở một bên tay, cầm túi vải thô rất lớn bằng tay còn lại, và nước mắt chảy dài trên hai gò má.
Tôi sẽ không bao giờ quên được cảnh tượng hôm đó.
Nó ghim chặt vào trong trí nhớ của tôi.
Chúng tôi bị dẫn ra khỏi nhà bị tống lên những toa tàu cùng với những gia đình người Mỹ gốc Nhật khác.
Có những người canh gác ở cả hai đầu của mỗi chiếc xe như thể chúng tôi là những tên tội phạm.
Chúng tôi bị đưa qua hai phần ba chiều dài đất nước, đu đưa trong xe lửa 4 ngày 3 đêm, đến vùng đầm lầy miền Arkansas.
Tôi vẫn còn nhớ hàng rào dây thép gai đã giam hãm chúng tôi.
Tôi nhớ những tháp canh gác cao với những khẩu súng máy nhắm thẳng vào người.
Tôi nhớ ánh sáng từ đèn pha theo dõi khi tôi chạy ra ngoài vào ban đêm.
Với một đứa trẻ 5 tuổi như tôi bấy giờ, tôi nghĩ họ tốt bụng chiếu sáng con đường để cho tôi đi tiểu.
Tôi là một đứa trẻ, còn quá nhỏ để hiểu được hoàn cảnh của mình tại nơi đó.
Trẻ em có thể thích nghi một cách đáng kinh ngạc.
Những điều kỳ quặc bất thường với tôi cũng trở thành chuyện bình thường nơi trại tù chiến tranh.
Tôi quen dần với việc xếp hàng ba lần một ngày để được ăn những món dở tệ trong một nhà ăn ồn ào.
Đi tắm với cha ở vòi sen cộng cộng cũng trở nên bình thường với tôi.
Ở trong nhà tù, một nhà tù với kẽm gai vây quanh, đã trở thành chuyện bình thường.
Khi chiến tranh kết thúc, chúng tôi được thả và được cho một tấm vé một chiều đến bất cứ nơi nào trong nước Mỹ.
Cha mẹ tôi đã quyết định quay về nhà ở Los Angeles, nhưng Los Angeles không chào đón chúng tôi.
Không một xu dính túi.
Chúng tôi đã bị tước hết mọi thứ và thái độ thù địch cũng tăng lên.
Ngôi nhà đầu tiên của chúng tôi ở Skid Row, vùng thấp kém nhất trong thành phố, sống cùng những người bị bỏ rơi, những kẻ say rượu và những người điên, mùi hôi thối của nước tiểu bao trùm, lên đường phố, hang hẻm, hành lang.
Đó là một trải nghiệm kinh khủng và với bọn trẻ chúng tôi, nó thật khủng khiếp.
Tôi nhớ một lần có một kẻ say rượu đi lảo đảo ngã xuống ngay trước mặt chúng tôi và bắt đầu nôn mửa.
Cô em gái nhỏ của tôi bảo: "Mẹ ơi, chúng ta về nhà đi," bởi vì đằng sau dây thép gai là nơi dành cho chúng tôi, là nhà.
Cha mẹ tôi đã làm việc rất chăm chỉ để đứng lên lần nữa trên đôi chân mình.
Chúng tôi đã mất tất cả.
Họ đi qua nửa đời người và phải bắt đầu lại từ đầu.
Họ làm việc vô cùng chăm chỉ và cuối cùng gom góp đủ tiền để mua một căn nhà ba phòng ngủ trong một khu phố đẹp.
Khi là một thiếu niên, tôi trở nên vô cùng tò mò về thời thơ ấu bị giam cầm của mình.
Tôi đã đọc những quyển sách giáo dục công dân, tìm hiểu về những lý tưởng của nền dân chủ Mỹ.
Mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng, chúng tôi có quyền bất khả xâm phạm, quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc, và tôi không thể liên hệ nó với thời thơ ấu tù tội của mình.
Tôi đọc những quyển sách lịch sử, và không thể tìm ra một manh mối nào.
Vì thế, tôi dành nhiều thời gian với cha mình sau bữa tối, đôi khi đó là những cuộc trò chuyện sôi nổi.
Chúng tôi có rất nhiều, rất nhiều những cuộc trò chuyện như thế và tôi nhận được từ đó trí tuệ của cha tôi.
Ông là người đã phải chịu đựng nhiều nhất trong điều kiện ngục tù, và ông hiểu về nền dân chủ Mỹ.
Ông cho tôi biết rằng nền dân chủ của chúng tôi là nền dân chủ nhân dân, và nó có thể vĩ đại như những vĩ nhân, nhưng cũng có thể mắc sai lầm như chính con người.
Ông nói rằng nền dân chủ Mỹ chủ yếu phụ thuộc vào những người tốt những người ấp ủ lý tưởng của hệ thống dân chủ và tích cực tham gia vào quá trình thực hiện nền dân chủ.
Ông dẫn tôi đến các trụ sở chính của chiến dịch - nơi thống đốc của bang Illinois đang tranh cử tổng thống - và giới thiệu cho tôi về chính sách bầu cử.
Ông cũng nói tôi nghe về những thanh niên người Mỹ gốc Nhật trong suốt chiến tranh thế giới thứ II.
Khi Trân Châu Cảng bị đánh bom, những thanh niên Mỹ gốc Nhật, đổ xô đến bộ đăng ký nhập ngũ tình nguyện chiến đấu cho đất nước mình.
Hành động yêu nước đó đã bị đáp lại bằng một cái tát vào mặt.
Chúng tôi đã bị từ chối và bị liệt vào dạng kẻ thù không-ngoại lai.
Thật quá đáng khi bị gọi là kẻ thù khi bạn tình nguyện đấu tranh cho đất nước mình, đã vậy từ "không-ngoại lai" còn có nghĩa là "công dân" dưới góc độ tiêu cực.
Họ thậm chí còn tước đoạt từ "công dân"của chúng tôi và bỏ tù chúng tôi một năm ròng.
Sau đó, chính phủ nhận ra rằng họ đang thiếu hụt nhân lực trong thời chiến cũng bất ngờ như khi họ bắt chúng tôi vào trại tập trung, họ mở cửa cho người Mỹ gốc Nhật phục vụ quân sự.
Điều đó hoàn toàn vô lý, nhưng lại là một điều tuyệt vời, điều đáng kinh ngạc là hàng ngàn thanh niên người Mỹ gốc Nhật lại được bước ra từ sau những hàng rào kẽm gai, mặc những bộ đồng phục như những tên lính gác, để lại gia đình của mình trong tù, chiến đấu vì đất nước.
Họ nói rằng họ sẽ chiến đấu không chỉ để đem gia đình mình ra khỏi những hàng rào kẽm gai, mà còn vì họ ấp ủ lý tưởng về một chính phủ mà họ khao khát nhưng đang bị hủy bỏ bởi những gì họ đang làm.
Mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng.
Họ đã chiến đấu vì đất nước này.
Mọi người đã phân biệt đối xử tất cả những người Mỹ gốc Nhật và đưa đến họ các chiến trường châu Âu, và họ đã tự ném mình vào đó.
Họ chiến đấu với lòng dũng cảm đáng kinh ngạc và tuyệt vời.
Họ được giao phó những nhiệm vụ nguy hiểm nhất và chịu đựng tỷ lệ thương vong cao nhất so với bất kì đơn vị tương ứng nào.
Có một trận chiến minh họa cho điều đó.
Đó là trận chiến vì phòng tuyến Gothic.
Quân Đức chiếm đóng trên sườn đồi ngọn núi này, một sườn đồi đầy đá, trong những hang động bất khả xâm phạm, và ba tiểu đoàn liên minh đã đánh vào đó trong suốt 6 tháng qua, và họ lâm vào bế tắc.
Đơn vị 442 được lệnh đến hỗ trợ trận chiến, nhưng những chiến sĩ của đơn vị 442 đã nảy ra một ý tưởng độc nhất nhưng rất nguy hiểm: Mặt sau ngọn núi là một vách đá thẳng đứng.
Quân Đức đã cho rằng tấn công từ phía sau là điều không tưởng.
Những chiến sĩ của đơn vị 442 đã quyết định làm điều không tưởng ấy.
Vào một buổi tối, trời không trăng, họ bắt đầu leo lên vách đá có quãng rơi hơn 304,80 mét đó với trang thiết bị chiến đấu đầy đủ.
Họ cứ leo như thế suốt đêm dài.
Trong bóng tối, một số người chẳng may hụt chân rơi xuống vực mất xác.
Tất cả họ đều ngã xuống trong yên lặng
Không thốt ra một tiếng, để không làm lộ vị trí của mình.
Những người đàn ông ấy leo suốt 8 giờ đồng hồ, và những người lên được đến đỉnh núi đóng tại đó cho đến khi tia sáng đầu tiên xuất hiện, và ngay lúc đó, họ tấn công.
Quân đội Đức bị đánh úp, quân địch đã leo lên vách núi và phá vỡ phòng tuyến Gothic.
Tình trạng bế tắc suốt 6 tháng đã bị phá vỡ bởi đơn vị 442 chỉ trong vòng 32 phút.
Đó là một nước đi tuyệt vời và khi chiến tranh kết thúc, đơn vị 442 trở về đất Mỹ với tư cách là đơn vị hào hùng nhất trong suốt Chiến tranh thế giới thứ II.
Họ được tổng thống Truman đón tiếp tại Bãi cỏ Nhà Trắng , ông nói với họ rằng: "Các bạn không chỉ chiến đấu với kẻ thù mà còn với định kiến, và các bạn đã chiến thắng."
Họ là những người hùng của tôi.
Họ bám vào niềm tin về những lý tưởng sáng ngời của đất nước này, và họ đã chứng minh rằng việc được làm một người Mỹ không chỉ dành cho một số người, rằng chủng tộc không phải cách mà chúng ta định nghĩa nên người Mỹ.
Họ đã mở rộng ý nghĩa của từ công dân Mỹ, là bao hàm cả những người Mỹ gốc Nhật mà họ từng sợ hãi, hoài nghi và căm ghét.
Họ là tác nhân của sự thay đổi và để lại cho tôi một di sản.
Họ là những vị anh hùng của tôi cha tôi là vị anh hùng của tôi, người hiểu rõ chế độ dân chủ và chỉ dạy điều đó cho tôi.
Họ trao lại cho tôi một chế độ dân chủ, và trách nhiệm đi kèm tôi đã tận tụy để làm cho đất nước trở thành một nước Mỹ tốt đẹp hơn, làm cho chính phủ tôi có được nền dân chủ chân thật hơn vì những người hùng trong lòng tôi và vì những tranh đấu mà chúng tôi đã từng trải qua, tôi có thể đứng thẳng trước mặt các bạn với tư cách là một người Mỹ gốc Nhật, thậm chí còn hơn thế, tôi tự hào là một người Mỹ.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Bạn sẽ nghĩ gì khi tôi nói từ "thiết kế"?
Có thể bạn sẽ nghĩ về những thứ này, đồ thủ công tinh xảo bạn có thể cầm trên tay, hoặc có thể là logo, poster hay bản đồ diễn giải một cách trực quan, những biểu tượng kinh điển của thiết kế vượt thời gian.
Nhưng tôi không ở đây để nói đến kiểu thiết kế đó.
Tôi muốn nói về loại mà chắc hẳn các bạn sử dụng mỗi ngày và có thể không nghĩ nhiều đến nó, những thiết kế thay đổi không ngừng và tồn tại ngay trong túi bạn.
Tôi đang nói đến thiết kế về những trải nghiệm kỹ thuật số và đặc biệt là thiết kế hệ thống phổ biến đến nỗi quy mô của chúng khó có thể biết hết được.
Hãy xem xét thực tế rẳng Google xử lý hơn môt tỉ truy vấn tìm kiếm mỗi ngày, mỗi phút, có hơn 100 giờ phim được tải lên Youtube.
Trong một ngày lượng tải lên nhiều hơn giờ phát sóng của 3 nhà mạng lớn ở Mỹ cộng lại trong 5 năm gần đây.
Facebook truyền tải hình ảnh, tin nhắn và những câu chuyện của hơn 1.23 tỉ người.
Nó chiếm gần 1/2 dân số Internet, và 1/6 toàn thể nhân loại.
Đây là một vài sản phẩm tôi đã giúp sức thiết kế trong sự nghiệp của mình, và quy mô của nó lớn đến nỗi chúng tạo ra những thử thách về thiết kế chưa từng thấy.
Thế nhưng điều thật sự khó về thiết kế theo quy mô là đây: Nó khó một phần vì nó đòi hỏi sự kết hợp của 2 điều, táo bạo và khiêm tốn — táo bạo để tin rằng thứ bạn đang làm là thứ cả thế giới muốn và cần, và khiêm tốn để hiểu rằng là một nhà thiết kế, không phải cho bạn hay hồ sơ của bạn, mà cho những người mà bạn đang hướng đến, và làm thế nào việc làm của bạn có thể giúp họ sống một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Hiện nay, thật không may, không có trường nào dạy khóa học Thiết kế cho Nhân loại 101.
Tôi và những nhà thiết kế khác làm việc trên loại sản phẩm này đã phải phát minh ra điều đó như cách chúng tôi đang theo đuổi. và chúng tôi tự dạy lẫn nhau những kinh nghiệm mới tốt nhất của việc thiết kế quy mô, và hôm nay tôi muốn chia sẻ một vài thứ mà tôi đã được học qua nhiều năm.
Bây giờ, điều đầu tiên mà các bạn cần biết về thiết kế quy mô là những điều nhỏ nhặt rất quan trọng
Đây là một ví dụ về cách làm thế nào mà 1 thiết kế rất nhỏ lại có thể tạo ra một tác động to lớn.
Một nhóm tại Facebook quản lý nút "Like" trên Facebook quyết định rằng nó cần được thiết kế lại.
Nút này dường như mất đồng bộ với sự phát triển của công ty và nó cần được hiện đại hóa.
Giờ các bạn chắc sẽ nghĩ rằng, nó là một nút bé xíu nó có thể là một việc dễ, một thiết kế dễ dàng, nhưng không phải vậy.
Hóa ra, có nhiều ràng buộc cho việc thiết kế nút bấm này.
Bạn phải làm việc trong giới hạn các thông số chiều dài và rộng cụ thể.
Bạn phải thật cẩn thận để làm cho nó vẫn dễ hiểu trong rất nhiều ngôn ngữ khác nhau, và thật cẩn thận trong việc sử dụng thích hợp các gradient và đường biên sao cho nó chỉ bị thay đổi ít thôi trong các trình duyệt cũ.
Sự thật là, việc thiết kế cái nút bé nhỏ này là một phiền toái lớn.
Và đây là phiên bản mới của chiếc nút này, và trưởng nhóm dự án này ước tính anh ta đã dành hơn 280 giờ thiết kế lại chiếc nút trong nhiều tháng.
Tại sao chúng tôi phải dành quá nhiều thời gian vào một thứ quá nhỏ bé như vậy?
Vì khi bạn thiết kế quy mô, không có gì được gọi là chi tiết vặt.
Chiếc nút bé nhỏ vô hại đây được nhìn thấy trung bình 22 tỉ lần mỗi ngày trên hơn 7,5 tỉ trang web.
Nó là một trong những thiết kế được nhìn thấy nhiều nhất
Có rất nhiều sức ép lên chiếc nút nhỏ này và nhà thiết kế đứng sau nó, nhưng với những loại sản phẩm này, bạn cần làm tốt đến những thứ nhỏ nhất.
Điều tiếp theo bạn cần hiểu cách thiết kế với dữ liệu là như thế nào.
Khi bạn làm về những sản phẩm như trên, bạn có một lượng thông tin khổng lồ về việc mọi người dùng sản phẩm sau đó bạn dùng nó để quyết định về thiết kế của bạn, nhưng nó không chỉ đơn giản là làm theo những số liệu.
Để tôi cho bạn ví dụ giúp bạn hiểu điều tôi nói,
Từ lâu Facebook đã có công cụ cho phép người dùng báo cáo các bức ảnh có vẻ là vi phạm chuẩn mực cộng đồng, như tin rác và lạm dụng.
Có hàng tấn bức ảnh bị báo cáo nhưng hóa ra, chỉ một phần trăm nhỏ trong đó là vi phạm chuẩn mực cộng đồng
Phần lớn chỉ là ảnh trong những bữa tiệc.
Giờ là một ví dụ giả định đi sâu hơn Giả sử Laura bạn tôi đăng một tấm ảnh của tôi trong một đêm say xỉn ở quán karaoke.
Đây là một giả định trong sáng, tôi cam đoan với bạn.
(Tiếng cười) Giờ, tình cờ, bạn biết rằng có vài người lo rằng sếp hay nhà tuyển dụng của họ sẽ thấy những tấm ảnh đáng xấu hổ trên Facebook?
Bạn có biết rằng khó tránh khỏi điều đó khi bạn làm việc tại chính Facebook không?
Dẫu sao, có nhiều tấm ảnh bị báo cáo sai là tin rác và lạm dụng, Một trong các kĩ sư của nhóm đang ăn trưa.
Anh ta đã nghĩ có điều gì khác đang xảy ra và anh ấy đã đúng, vì khi anh nhìn vào các hồ sơ, anh thấy phần lớn chúng từ những người yêu cầu gỡ ảnh của chính họ xuống.
Đây là một viễn cảnh mà cả đội chưa bao giờ nghĩ đến trước đây.
Nên họ đã thêm một tính năng mới cho phép người dùng nhắn tin đến bạn bè yêu cầu người đó gỡ ảnh mình xuống.
Nhưng việc này không hiệu quả.
Chỉ có 20% người dùng gửi tin nhắn đến bạn họ.
Nên cả nhóm đã quay trở lại vấn đề.
Họ tham khảo các chuyên gia trong việc giải quyết bất hòa.
Họ còn nghiên cứu các quy tắc thông dụng về ngôn ngữ lịch sự, thứ mà tôi còn không ngờ tồn tại đến khi thực hiện cuộc khảo sát này.
Và họ thấy một thứ rất thú vị.
Họ phải làm nhiều hơn là hỗ trợ người dùng yêu cầu bạn bè gỡ ảnh họ xuống.
Họ phải giúp người dùng nói với bạn mình cảm xúc của họ về bức ảnh.
Đây là cách mọi việc hoạt động ngày nay.
Tôi tìm thấy bức ảnh giả định này của tôi nó không phải tin rác, không bị lạm dụng nhưng tôi không muốn nó hiện trên mạng.
Vậy tôi báo cáo nó và nói, "Tôi có mặt trong bức ảnh này và tôi không thích điều đó," rồi họ sẽ đi vào chi tiết,
Tại sao bạn không thích ảnh này của bạn?
Rồi tôi chọn "Nó thật xấu hổ".
Sau đó tôi được khuyến khích nhắn tin cho bạn tôi nhưng đây là sự khác biệt lớn.
Tôi được cấp các mẫu câu từ gợi ý sẵn giúp tôi giao tiếp với Laura bức ảnh làm tôi cảm thấy như thế nào.
Cả nhóm tôi nhận thấy rằng thay đổi tương đối nhỏ này có ảnh hưởng rất lớn.
Trước đây chỉ có 20% người dùng gửi tin nhắn tới bạn họ, giờ con số là 60%, và khảo sát cho thấy mọi người ở cả hai phía cuộc hội thoại có được cảm giác tốt hơn.
Một khảo sát tương đồng cho thấy 90% bạn của bạn muốn biết liệu họ có làm gì phật ý bạn.
Tôi không biết 10% còn lại là ai, nhưng có lẽ đó là khi tính năng "Unfriend" được dùng đến.
Bạn có thể thấy, những quyết định này tạo điều khác biệt lớn.
Tất nhiên, chúng tôi dùng nhiều dữ liệu để ra quyết định, nhưng chúng tôi cũng đặt nặng về việc nghiên cứu, thử nghiệm, trực giác, dễ sử dụng với người dùng.
Đó vừa là khoa học vừa là nghệ thuật.
Đôi khi những nhà thiết kế ra những sản phẩm này được gọi là "người điều hướng dữ liệu" một nhóm chỉ toàn dẫn chúng ta đến những điều điên dại.
Thực tế, có thể là do sự thiếu sót của chúng tôi không thử nghiệm nghiêm ngặt các thiết kế trong khi rất nhiều người tin vào chúng tôi làm điều đúng đắn, nhưng những dữ liệu thống kê không bao giờ thay thế được trực giác
Dữ liệu có thể giúp một thiết kế hay trở nên vĩ đại, nhưng nó không thể làm một thiết kế tồi trở nên tốt
Điều tiếp theo mà bạn cần hiểu như là một nguyên lý đó là, khi bạn đưa ra một sự thay đổi, bạn cần cực kì cẩn trọng.
Tôi thường nói đùa rằng tôi dành phần lớn thời gian thiết kế buổi ra mắt cho sự thay đổi như chính tôi thực hiện sự thay đổi vậy, và tôi chắc chắn chúng ta đều hiểu rằng khi một thứ chúng ta hay sử dụng bị thay đổi và rồi chúng ta phải điều chỉnh.
Thực tế là, mọi người có thể trở nên thành thạo khi sử dụng các thiết kế tồi và ngay cả khi sự thay đổi là tốt hơn cho họ về lâu về dài nó vẫn gây ra một sự bực dọc đến khó tin và điều này đặc biệt đúng với nền tảng mà nội dung do người dùng tạo ra, bởi mọi người có thể đòi hỏi sở hữu chính đáng.
Vài năm về trước, khi tôi còn làm việc tại Youtube, chúng tôi đã tìm cách khuyến khích mọi người xếp hạng video, và rất thú vị khi chúng tôi nhìn vào dữ liệu, chúng tôi thấy rằng hầu hết mọi người chỉ dùng đến mứcc cao nhất - nút 5 sao, những người khó tính thì dùng nút 1 sao. và hầu như chẳng ai dùng đến 2, 3 hay 4 sao.
Nên chúng tôi quyết định đơn giản hóa thành kiểu bầu chọn nhị phân, chỉ lên hoặc xuống
Sử dụng nó dễ hơn nhiều.
Nhưng mọi người đã quá quen với kiểu hệ thống xếp hạng 5 sao.
Người đăng các video rất thích những xếp hạng đó.
Hàng triệu, hàng triệu người đã quen với thiết kế cũ.
Vì vậy, để giúp mọi người chuẩn bị chính họ cho sự thay đổi và thích nghi nhanh hơn với thiết kế mới, chúng tôi đã công bố biểu đồ dữ liệu chia sẻ với cộng đồng sự hợp lý của những gì chúng tôi đã làm, và cả việc kết hợp với ngành công nghiệp lớn hơn thông qua đàm thoại, mà kết quả của nó là một dòng tít mà tôi thích nhất trên trang TechCrunh "YouTube nhận ra hệ thống đánh giá 5 sao: thật sự vô dụng."
Thật sự không thể hoàn toàn loại bỏ sự ác cảm khi bạn thay đổi những sản phẩm có rất nhiều người dùng.
Ngay cả khi chúng tôi đã cố gắng làm đúng, chúng tôi vẫn nhận được lũ lượt video chống đối và email đầy giận dữ và ngay cả một bưu phẩm cũng phải được quét để kiểm tra an toàn, nhưng chúng tôi phải ghi nhớ rằng mọi người quan tâm dữ dội đến việc này bởi vì những sản phẩm này, công việc này, rất, rất quan trọng đối với họ
Giờ đây, chúng ta biết rằng chúng ta phải cẩn trọng cho sự tập trung vào chi tiết, chúng ta phải nhận thức rõ về cách chúng ta sử dụng dữ liệu trong quy trình thiết kế cùa mình, và chúng ta phải giới thiệu sự thay đổi rất, rất cẩn thận,
Vâng, những điều này cực kì hữu ích.
Chúng được dùng rất nhiều trong thiết kế quy mô.
Nhưng sẽ không có nghĩa gì cả nếu bạn không hiểu một vài điều còn cơ bản hơn nhiều.
Bạn phải hiểu đối tượng bạn đang nhắm đến.
Khi bạn đặt ra mục tiêu thiết kế cho hết thảy nhân loại, và bạn nghiêm túc bắt đầu theo đuổi mục tiêu đó, đôi lúc bạn sẽ đâm phải những bức tường trong lớp vỏ bọc mà bạn đang sống
Hiện nay, tại San Francisco, chúng tôi có vài sự khó chịu khi đi vào những vùng không có sóng vì không thể dùng điện thoại để tìm đường đến một quán cà phê nhạc jazz.
Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn phải lái xe 4 tiếng đồng hồ để sạc pin của bạn bởi vì bạn không có nguồn điện đang tin cậy nào?
Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn không thể truy cập vào thư viện công cộng?
Nếu nước của bạn không có tự do báo chí?
Vậy thì những sản phẩm này có ý nghĩa gì với bạn?
Đó là cách Google, YouTube và Facebook được nhìn nhận từ phần đông thế giới, và đó là những gì họ nghĩ của gần 5 tỷ người còn lại về việc online.
Thiết kế cho điện thoại giá rẻ không phải là một công việc quyến rũ, nhưng nếu bạn muốn thiết kế cho toàn bộ thế giới bạn phải thiết kế cho nơi mà họ sống, không phải nơi bạn đang ở.
Làm sao để giữ bức tranh lớn, rất lớn này trong tâm trí?
Chúng ta phải đi ra khỏi lớp bọc của mình để nhìn, nghe và để hiểu những người chúng ta đang nhắm đến.
Chúng ta sử dụng sản phẩm của mình bằng các thứ tiếng khác để chắc rằng nó vẫn hoạt động tốt.
Và chúng ta tập dùng một trong những chiếc điện thoại của họ để hiểu thực tế của họ
Vậy chúng có ý nghĩa gì với việc thiết kế toàn cầu?
Nó có nghĩa là rất khó và đôi khi là công việc điên rồ để cải thiện và nâng cấp sản phẩm.
Tìm kiếm táo bạo và khiêm tốn để làm điều đúng đắn có thể khá là mệt mỏi, và về phần khiêm tốn, là phần khó khăn trong việc thiết kế.
Bởi vì sản phẩm luôn thay đổi, mọi thứ mà tôi đã thiết kế trong sự nghiệp của mình trôi đi khá nhiều, và tất cả những gì tôi sẽ thiết kế rồi cũng mất dần.
Nhưng đây là những gì còn lại: không bao giờ mất đi sự xúc động khi góp phần vào một điều gì đó rất lớn, rất khó để nhìn hết được nó, và mong rằng nó có thể thay đổi thế giới.
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Cảm ơn các bạn rất nhiều. Thật run khi được đứng đây giữa những người giỏi nhất trong những người giỏi.
Tôi ở đây để kể cho các bạn một vài câu chuyện về lòng đam mê.
Có một câu nói Do Thái mà tôi yêu thích.
Điều gì thật hơn cả sự thật? Trả lời: Câu chuyện.
Tôi là một người kể chuyện. Tôi muốn truyền đạt những điều thật hơn cả sự thật. về những con người bình thường chúng ta.
Mọi câu chuyện hấp dẫn tôi, và một số ám ảnh tôi cho đến khi tôi phải đặt bút viết chúng.
Một vài chủ đề liên tục xuất hiện: công lý, sự chung thuỷ, bạo lực, cái chết, các vấn đề chính trị và xã hội, và tự do.
Tôi ý thức về bí ẩn quanh chúng ta, vì thế tôi viết về những điều ngẫu nhiên, những điềm báo, cảm xúc, những giấc mơ, sức mạnh của thiên nhiên, phép màu.
Trong 20 năm vừa qua tôi đã xuất bản một vài cuốn sách, nhưng vẫn luôn là một người vô danh cho đến tháng Hai năm 2006, khi tôi mang cờ Olympic ở Thế vận hội Mùa Đông ở Italy.
Việc đó biến tôi thành một ngôi sao. Bây giờ người ta nhận ra tôi ở Macy's, và lũ cháu thì nghĩ rằng tôi thật tuyệt.
(Tiếng cười) Cho phép tôi kể cho bạn nghe về bốn phút nổi tiếng của mình.
Một thành viên ban tổ chức buổi lễ Olympic, trong lễ khai mạc, gọi tôi và thông báo tôi đã được chọn làm một trong những người giương cờ.
Tôi đáp lời rằng đây chắc hẳn là một sự nhầm lẫn bởi không ai có thể tệ hơn tôi về khoản thể dục thể thao.
Thực ra, tôi còn không chắc có thể đi quanh sân vận động mà không phải chống gậy.
(Tiếng cười) Tôi được bảo rằng đây hoàn toàn không phải chuyện đùa.
Đó là lần đầu tiên chỉ có phụ nữ được giương cờ Olympic.
Năm phụ nữ, đại diện cho năm châu lục, và ba vận động viên đạt Huy chương vàng Olympic.
Lúc đó tự nhiên tôi hỏi tôi sẽ mặc gì?
(Tiếng cười) Một bộ đồng phục, cô ấy bảo, và hỏi số đo của tôi.
Số đo của tôi.
Tôi có thể mường tượng ra mình trong một cái áo choàng thùng thình, trông giống như Michelin Man.
(Tiếng cười) Vào giữa tháng Hai, tôi tới Turin, nơi những đám đông nhiệt tình cổ vũ mỗi khi một trong 80 đội thi Olympic xuất hiện trên phố.
Những vận động viên đó đã hy sinh tất cả để tham gia thi đấu.
Họ đều xứng đáng chiến thắng, nhưng còn có yếu tố may mắn nữa.
Một bông tuyết, một inch băng, sức gió, có thể quyết định kết quả của một cuộc đua hay một trận đấu.
Tuy thế, điều thực sự quan trọng - hơn cả sự khổ luyện hay may mắn - là trái tim.
Chỉ một trái tim quả cảm và quyết tâm mới có thể giành được Huy chương vàng.
Phải có đam mê.
Những con phố Turin ngập trong những tấm quảng cáo màu đỏ với slogan của Olympics.
Đam mê là ở đây. Không phải điều đó luôn đúng sao ?
Trái tim thúc đẩy chúng ta và quyết định số phận của mình.
Đó là thứ tôi cần ở những nhân vật trong những cuốn sách của mình: một trái tim đầy đam mê.
Tôi cần những người mang suy nghĩ và tư tưởng độc lập, những nhà phiêu lưu, những người ngoại đạo, những nhà cách mạng, những người luôn đặt câu hỏi, bẻ cong luật lệ và chấp nhận mạo hiểm.
Những người như tất cả các bạn trong căn phòng này.
Người tốt với những suy nghĩ bình thường sẽ không tạo nên những nhân vật thú vị.
(Tiếng cười) Họ chỉ có thể làm một ông chồng cũ hay bà vợ cũ tốt.
(Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Trong căn phòng màu xanh ở sân vận động, tôi gặp những người giương cờ khác: ba vận động viên, và các diễn viên Susan Sarandon và Sophia Loren.
Ngoài ra, có hai người phụ nữ với trái tim đầy đam mê. Wangari Maathai, người đoạt giải Nobel từ Kenya nhờ trồng 30 triệu cây xanh. Bằng cách làm thế, bà đã cải thiện đất, khí hậu, ở một số nơi ở châu Phi, và tất nhiên là cả tình trạng kinh tế ở nhiều ngôi làng.
Và có Somaly Mam, một nhà hoạt động người Campuchia, người đã đấu tranh kiên cường chống lại mại dâm trẻ em.
Khi cô 14 tuổi, người ông bán cô cho một nhà chứa.
Cô kể với chúng tôi về những bé gái bị hãm hiếp bởi đàn ông tin rằng quan hệ với gái trinh còn trẻ sẽ chữa họ khỏi AIDS.
Và về những nhà chứa nơi những bé gái bị buộc phải tiếp 5, 15 khách một ngày, và nếu chống lại, các em sẽ bị tra tấn bằng điện.
Trong căn phòng xanh tôi nhận đồng phục.
Đó không phải loại tôi thường mặc, nhưng nó cũng không phải bộ giống như của Michelin Man mà tôi đã tưởng tượng. Nó thực sự không tệ
Trông tôi như một cái tủ lạnh.
(Tiếng cười) Nhưng hầu hết những người cầm cờ đều như vậy, trừ Sophia Loren Biểu tượng toàn cầu của sắc đẹp và lòng đam mê
Sophia đã hơn 70 tuổi và trông thật hoàn hảo
Trông bà gợi cảm, mãnh dẻ và cao với màu da rám nắng
Làm sao để có làn da rám nắng và không có vết nhăn như vậy?
Tôi không biết.
Khi được hỏi trong một buổi phỏng vấn trên TV, "Làm thế nào trông bà lại khỏ mạnh như vậy?"
Bà trả lời, "Tư thế. Lưng của tôi luôn luôn thẳng, và tôi không phát ra âm thanh của người già."
(Tiếng cười) Vậy đó, vậy là các bạn có những lời khuyên miễn phí từ một trong những người phụ nữ đẹp nhất trái đất.
Không cằn nhằn, không ho, không khò khè. không nói chuyện 1 mình, mà không đánh rắm.
(Tiếng cười) Thật ra, bà không có nói chính xác như vậy.
(Tiếng cười) Vào khoảng giữa đêm, Chúng tôi tập hợp phía sau sân vận động và người ta giới thiệu cờ Olympic, rồi nhạc bắt đầu nổi lên -- như nhạc ở đây vậy, Bản Aida March.
Sophia Loren đứng ngay phía trước tôi - bà cao hơn tôi khoảng 30cm chưa kể mái tóc của bà.
(Tiếng cười) Bà đi thật thanh lịch, như con hươu cao cổ trên sa mạc Châu Phi, cầm cờ phía trên lưng. Còn tôi bước chậm chạp phía sau -- (Tiếng cười) -- trên đầu ngón chân, và cầm cờ với sải tay dang rộng, vậy nghĩa là đầu tôi thật sự ở dưới cái lá cờ chết tiệt đó.
(Tiếng cười) Tất cả máy quay, dĩ nhiên, hướng về Sophia
Điều đó thật may mắn cho tôi, vì hầu hết những tấm hình trên báo tôi cũng xuất hiện, mặc dù ở giữa 2 chân của Sophia
(Tiếng cười) Nơi hầu hết đàn ông đều muốn.
(Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) 4 phút đẹp nhất của cả cuộc đời tôi là khoảng thời gian ở sân vận động Olympic
Chồng tôi không thích khi tôi nói như vậy - mặc dù tôi đã giải thích với ông ấy những điều chúng tôi làm khi ở riêng với nhau thường ít hơn 4 phút - (Tiếng cười) -- nên ông ấy không nên xem chuyện đó là chuyện cá nhân
Tôi lưu giữ tất cả mẫu tin về 4 phút tuỵêt vời đó, vì tôi không muốn quên chúng khi tuổi già bắt đầu phá hủy những tế bào não của tôi.
Tôi muốn giữ mãi trong trái tim mình điều quan trọng nhất về Olympics -- - đam mê.
Bây giờ tôi sẽ kể câu chuyện về niềm đammê
Năm đó là 1998, tại trai tù của những người tị nạn Tutsi ở Congo.
Nhân đây, 80% những người tị nạn trên thế giới là phụ nữ và những bé gái.
Chúng ta có thể gọi nơi đó là một trại chết, vì những người không bị giết sẽ chết vì bệnh tật hay vì đói.
Vai chính trong câu chuyện này là người phụ nữ trẻ, Rose Mapendo, và những đứa con của cô.
Cô mang thai và là một phụ nữ góa chồng.
Những tên lính buộc cô phải chứng kiến cảnh chồng mình bị tra tất và giết.
Bằng cách nào đó cô đã bảo vệ được 7 đứa con nhỏ, và sau đó vài tháng, cô sinh non một cặp song sinh.
2 bé trai bé bỏng.
Cô tự cắt dây rốn với một cái que, và buộc chúng lại bằng chính tóc của mình
Cô đặt tên cho 2 đưa bé theo tên của sĩ quan chỉ huy trại để lấy lòng họ, và nuôi chúng bằng lá trà đen vì cô không đủ sữa cho chúng.
Khi tên lính vào trong xà lim của cô và lôi bé gái lớn nhất đi, cô một mực nắm lấy cô bé và nhất quyết không bỏ ra, thâm chí ngay cả khi họ chỉa súng vào đầu cô.
Gia đình cô sống sót được trong 16 tháng, và sau đó, bằng sự may mắn kỳ diệu, và trái tim quả cảm của một quý ông người Anh, Sasha Chanoff, người đã giúp đưa cô lên máy báy giải cứu của Mỹ, Rose Mapendo và 9 đứa con của mình đã đến Phoenix, Arizona, để sinh sống và phát triển
Mapendo, theo tiếng Swahili, nghĩa là tình yêu lớn.
Nhân vật chính trong những quyển sách của tôi cũng là những phụ nữ mạnh mẽ như Rose Mapendo.
Tôi không tạo ra họ. Tôi không cần phải làm vậy
Tôi nhìn xung quanh và tôi thấy họ ở tất cả mọi nơi.
Tôi đã làm việc với phụ nữ và vì phụ nữ cả đời tôi.
Tối biết họ rất rõ
Tôi được sinh ra từ lâu rồi, tại điểm tận cùng của thế giới, trong một gia đình bảo thủ theo đạo công giáo.
Không ngạc nhiên gì khi lên 5 tôi đã bắt đầu đấu tranh vì nữ quyền - mặc dù khái niệm đó chưa đến Chile, vì thể mọi người không biết lúc đó tôi đang bị bệnh gì.
(Tiếng cười) Không lâu sau đó tôi nhận ra rằng tôi phải trả giá rất cao cho sự tự do, và cho những thắc mắc của mình về chế độ gia trưởng.
Nhưng tôi rất vui để trả giá, vì cứ mỗi lần tôi gặp vấn đề, tôi có thể trả đòn gấp đôi.
(Tiếng cười) Một lần, khi con gái tôi Paula 20 tuổi cô bé nói đấu tranh vì nữ quyền đã qua rồi, tôi nên dừng lại đi.
Chúng tôi đã có một trận cãi nhau rất đáng nhớ. Đấu tranh vì nữ quyền đã xưa rồi?
Đúng, cho những phụ nữ có nhiều đặc quyền như con gái tôi và tất cả chúng ta ở đây hôm nay, nhưng không phải cho những chị em ở phần còn lại của thế giới những người vẫn đang bị ép buộc tảo hôn, lạm dụng tình dục, và lao động cực khổ -- Họ có những đứa con mà họ không muốn và không thể nuôi
Họ không có bất cứ quyền kiểm soát nào trên cơ thể cũng như cuộc sống của họ.
Họ không được giáo dục và không có tự do.
Họ bị trói, bị đánh và thậm chí còn bị giết,
Đối với hậu hết phụ nữ trẻ phương Tây ngày nay, bị gọi là nhà vận động vì nữ quyền là sự sỉ nhục.
Phong trào đòi nữ quyền không bao giờ gợi cảm hết, nhưng để tôi cam đoan với bạn tôi vẫn hay tán tỉnh và chưa từng thiếu đàn ông
(Tiếng cười) Phong trào đòi nữ quyền chưa chết,
Nó đã phát triển. Nếu bạn không thích tên gọi như vậy, thì hãy, vì Chúa, thay đổi nó đi
Hãy gọi nó là Aphrodite, hay Venus hay bất cứ thứ gì bạn muốn, điều đó không quan trọng, miễn là chúng ta hiểu ý nghĩa của chúng và ủng hộ chúng.
Vây đây là một câu chuyện khác về sự đam mê, lần này là một câu chuyện buồn.
Câu chuyện diễn ra ở một phòng bệnh nhỏ dành cho phụ nữ ở Bangladesh.
Vào năm 2005
Jenny là người vệ sinh răng trẻ tuổi người Anh người đã đến làm tình nguyện viên ở phòng khám trong suốt kỳ nghĩ 3 tuần của cô.
Cô dự định sẽ làm vệ sinh cho răng, nhưng khi cô đến, cô nhận ra rằng ở đây không có bác sĩ, không có nha sĩ và phòng bệnh chỉ là một túp lều đầy ruồi.
Ở ngoài, phụ nữ xếp thành hàng dài đợi hàng tiếng đồng hồ đều được điều trị
Bệnh nhân đầu tiên đang bị đau hết sức đau khổ vì cô ta đang bị sâu vài cái răng hàm.
Jenny nhận ra rằng giải pháp duy nhất là nhỏ đi cái răng sâu.
Cô thì lại không có bằng cấp để làm việc đó, cô cũng chưa làm điều đó bao giờ.
Cô đã mạo hiểm rất nhiều và cô hoảng sợ.
Cô thậm chí còn không có những thiết bị phù hợp nhưng cũng may là cô có mang theo một ít Novacaine.
Jenny có một trái tìm rất dũng cảm và đầy nhiệt huyết.
Cô cầu nguyện và bắt đầu phẩu thuật
Cuối cùng, bệnh nhân đã phục hồi hôn lên đôi tay cô.
Vào ngày đó một người làm vệ sinh răng đã nhổ thêm nhiều cái răng nữa.
Sáng hôm sau, khi cô quay trở lại phòng bệnh, bệnh nhân đầu tiên hôm qua của cô đang đợi ở ngoài với người chồng.
Khuôn mặt của người phụ nữ nhìn như quả dưa hấu.
Nó đã bị sưng phồng lên đến mức không thể nhìn thấy đôi mắt.
Người chồng, đầy hoảng sợ, đã dọa sẽ giết cô bác sĩ.
Jenny hoảng sợ với những gì cô đã làm, nhưng sau đó người phiên dịch giải thích rằng tình hình người bệnh nhu vậy không phải vì ca phẫu thuật hôm qua.
Người trước đó, chồng của cô ta đã đánh cô vì cô không có ở nhà để chuẩn bị cơm tối cho ông.
Ngày nay vẫn còn hàng triệu người phụ nữ phải sống nhu vậy
Họ là những người nghèo nhất của những người nghèo.
Mặc dù phụ nữ chiềm 2/3 số lao động toàn thế giới, Họ sở hữu ít hơn 1% tài sản của toàn thế giới.
Họ được trả ít hơn đối với cùng một công việc nếu họ được trả lương, và cuộc sống vẫn rất bấp bênh vì họ không có độc lập về tài chính và họ hằng ngày đe dọa bằng sự bóc lột, bạo lực và lạm dụng.
Sự thật là việc bạn cho phụ nữ giáo dục, công việc, và khả năng kiểm soát thu nhập, thừa kế và tài sản cá nhân của họ sẽ giúp ích nhiều cho xã hội.
Nếu phụ nữ được trao quyền, con cái và gia đình của họ sẽ có nhiều lợi ích.
Nếu gia đình hạnh phúc, làng mạc sẽ phát triển, và cuối cùng là cả đất nước sẽ thịnh vượng.
Wangari Maathai đến một ngôi làng ở Kenya.
Bà nói chuyện với phụ nữ, và giải thích rằng đất đai ở đây rất cằn cỗi. vì họ đã cắt và bán hết cây cối.
Bà giúp những phụ nữ đó trồng cây mới và chăm sóc chúng, từng chút từng chút một.
Sau khoảng 5 đến 6 năm, họ có 1 ngôi rừng, đất đai trở nên màu mỡ, và cả ngôi làng được cứu sống.
Những xã hội nghèo và lạc hậu nhất là những xã hội xem nhẹ vai trò của phụ nữ.
Vậy mà sự thật hiển nhiên này lại bị chính phủ và cả những tổ chức từ thiệt phớt lờ.
Cho mỗi đồng được đặt vào chương trình của phụ nữ, 20 đồng được dùng để hỗ trợ cho đàn ông.
Phụ nữa chiếm 51% cả nhân loại.
Tiếp sức cho họ sẽ thay đổi tất cả mọi thứ -- nhiều hơn cả công nghệ, thiết kế và giải trí.
Tôi có thể cam đoan rằng khi phụ nữ làm việc chung với nhau -- được kết nối, thông tin và giáo dục -- có thể đem lại hòa bình và thịnh vượng cho hành tinh đang bị bỏ rơi này.
Trong tất cả cuộc chiến ngày nay, hầu hết thương vong là dân thường, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em. Họ là những thiệt hại do vô ý.
Đàn ông đang điều hành thế giới này, và hãy nhìn tình trạng hỗn độn này.
Chúng ta đang muốn một thế giới như thế nào?
Đây là câu hỏi cơ bản mà hầu hết chúng ta đang tự hỏi.
Có ý nghĩa gì không khi chúng ta tham gia vào trật tự thế giới hiện tại?
Chúng ta muốn một thế giới nơi cuộc sống được bảo vệ, và chất lượng cuộc sống được đảm bảo cho tất cả mọi người, chứ không phải chỉ những người có đặc ân.
Tháng một vừa qua tôi đã dự buổi triển lãm các tác phẩm của Fernando Botero tại thư viện UC Berkeley.
Không một bảo tàng hay phòng tranh nào tại Mỹ, trừ phòng tranh New York trưng bày tác phẩm của Botero, dám cho phép triễn lãm tác phẩm vì đề tài của nó là về nhà tù Abut Ghraib.
Chúng là những bức tranh lớn về sự tra tấn và lạm dụng quyền lực, theo nhiều phong cách Botero
Tôi không thể loại bỏ những bức ảnh đó ra khỏi tâm trí và trái tim của mình.
Điều tôi lo lắng nhất là quyền lực không bị trực phạt.
Tôi sợ sự lạm dụng quyền lực, và quyền lạm dụng người khác.
Đối với con người, đàn ông định nghĩa thực tế, và buộc tất cả còn lại chấp nhận thực tế đó và tuân thủ luật lệ.
Những luật lệ thay đổi thường xuyên, nhưng chúng đều có lợi cho họ, và trong trường hợp là hiệu ứng lan tỏa, dù không hiệu qủa trong nên kinh tế, diễn ra một cách hoàn hảo.
Sự lạm dụng ảnh hưởng từ cao xuống thấp
Phụ nữ và trẻ em, đặc biệt là những người nghèo, sống ở đáy xã hội.
Thâm chí người đàn ông túng thiếu nhất cũng có ai đó để họ lạm dụng -- một người phụ nữ hay 1 đứa bé
Tôi chán ngấy với loại quyền lực số ít người áp dụng cho số đông người khác vượt qua cả giới tính, thu nhập, chủng tộc và giai cấp.
Tôi nghĩ đã đến lúc để tạo ra những thay đổi nền tảng trong nên văn minh của chúng ta.
Nhưng để thực sự thay đổi, chúng ta cần năng lực của phụ nữ trong việc quản lý thế giới này.
Chúng ta cần số lượng phụ nữ nhất định trong vị trí cả quyền lực, và chúng ta cần nuôi dưỡng năng lượng nữ tính trong đàn ông.
Dĩ nhiên tôi đang nói đến đàn ông với tinh thần trẻ trung.
Người già thì vô vọng rồi, chúng ta phải đợi cho họ chết đi thôi.
Tiếng cười Vâng, tôi sẽ rất thích nêu có được đôi chân dài của Sophia Loren và bộ ngực huyền thoại đó.
Nhưng nếu được chọn, tôi sẽ chọn một trái tim của chiến binh Wangari Maathai, Somaly Mam, Jenny, và Rose Mapendo.
Tôi muốn tạo ra một thế giới đẹp.
Không phải tốt hơn mà là đẹp hơn.
Tại sao không? Điều đó có thể mà. Hãy nhìn quanh phòng này -- với tất cả kiến thức, năng lượng, tài năng và kỹ thuật này.
Chúng ta hãy cùng xắn tay áo lên và làm việc, một cách thật nhiệt tình, để tạo ra một thế giới hoàn hảo.
Cám ơn
Vào ngày 10 tháng 3 năm 2011 Trong khi tôi đang ở Viện công nghệ Massachusetts, bang Cambridge gặp gỡ những sinh viên, nhân viên khoa ngành và chúng tôi đã cùng nhau xem xét xem liệu rằng tôi có nên làm chủ tịch kế nhiệm hay không
Đúng nửa đêm hôm đó một trận động đất 9 độ richter đổ bộ vào vùng duyên hải Thái Bình Dương ở Nhật Bản
Vợ cùng gia đình tôi lúc đó đang ở Nhật, và khi dòng tin bắt đầu được lan truyền, tôi đã rất sợ hãi.
Tôi nhìn chăm chăm vào dòng tin đang chạy và lắng nghe những phiên họp báo của những nhà chức trách chính phủ và Công ty Năng lượng Tokyo và nghe ngóng những thông tin từ vụ nổ này tại những lò phản ứng hạt nhân và đám mây phóng xạ này đang tiến về phía nhà chúng tôi cách đó chỉ khoảng 200km
Và những người xuất hiện trên TV không nói với chúng tôi bất kì thứ gì chúng tôi cần.
Tôi muốn biết rằng điều gì đang xảy ra với lò phản ứng, điều gì đang xảy ra với chất phóng xạ, liệu gia đình tôi có trong vùng nguy hiểm hay không.
Do đó, tôi đã làm những gì mà bản năng cho phép và tôi nghĩ đó là việc đúng đắn, đó là lên mạng Internet và cố tìm hiểu nếu tôi có thể giúp một tay hay không.
Qua mạng, tôi thấy rằng có rất nhiều người khác giống như tôi đang cố gắng tìm hiểu chuyện gì đang diễn ra, và chúng tôi đã tập hợp lại hình thành một nhóm và chúng tôi gọi đó là Safecast và chúng tôi quyết định sẽ cố gắng để đo nồng độ phóng xạ và thu thập dữ liệu từ những người khác, bởi rõ ràng rằng chính phủ sẽ không làm thế cho chúng tôi.
Ba năm sau, chúng tôi sở hữu 16 triệu điểm dữ liệu, chúng tôi vừa mới thiết kế thành công máy đếm Geiger mà các bạn có thể tải những bản thiết kế của nó và đưa nó vào mạng.
Chúng tôi có một ứng dụng có thể cho bạn thấy được hầu hết chất phóng xạ ở Nhật Bản cũng như ở bất cứ đâu trên thế giới.
Chúng tôi tự nhận thấy chúng tôi đã thực hiện một trong số những dự án khoa học thành công nhất trên thế giới và chúng tôi đã tạo ra các cách thức đo số liệu phóng xạ lớn nhất.
Và điều thú vị ở đây chính là làm thế nào - (vỗ tay) - Xin cám ơn.
Làm thế nào mà một nhóm những người nghiệp dư những người mà thực sự không hiểu rõ những gì chúng tôi đang làm bằng cách nào đó tìm đến với nhau và làm những gì mà các tổ chức phi chính phủ cũng như Chính phủ chắc chắn không thể thực hiện được?
Và tôi gợi ý rằng có lẽ nên làm một thứ gì đó liên quan đến Internet. Nó không phải là may rủi.
Nó không phải là điều may mắn, và cũng không phải vì chúng tôi.
Nó thành công bởi nó là một sự kiện đã kéo chúng tôi lại với nhau, nhưng đó cũng là một hướng đi hoàn toàn mới được hỗ trợ bởi Internet và rất nhiều yếu tố khác đang diễn ra lúc đó, và tôi muốn nói một chút về những quy luật mới đó là gì.
Vậy thì nhớ đến thời kì tiền Internet? (Cười lớn) Tôi gọi đó là B.I.
Được chứ? Vậy thì, trong thời kì tiền Internet, cuộc sống thật đơn giản.
Mọi thứ đều theo quy luật Ơ-clit, Niu-tơn, một số thứ dựa trên phán đoán.
Con người cố gắng phán đoán về tương lai, thậm chí là những nhà kinh tế.
Và sau đó Internet xuất hiện, và thế giới trở nên cực kì hỗn độn, cực kì rẻ rúng, cực kì nhanh chóng, và những quy luật Niu-tơn kia mà chúng ta đã từng tôn sùng hóa ra chỉ là những tập tục địa phương, và những gì chúng ta thấy được trong đó là một thế giới hoàn toàn không thể đoán trước được nơi mà hầu hết mọi người đang tồn tại đang làm việc với hàng tá những loại luật lệ và tôi muốn nói một chút về vấn đề này.
Trước khi có Internet, nếu bạn nhớ, khi chúng ta cố gắng tạo ra những loại dịch vụ, cái bạn sẽ làm chính là tạo ra lớp phần cứng và lớp mạng và phần mềm và nó trị giá hàng triệu đô la để tạo ra bất kì thứ gì đó có giá trị lớn lao.
Vậy nên khi mất đến hàng triệu đô để tạo ra thứ gì đó có giá trị lớn lao. điều bạn sẽ hướng tới chính là một tấm bằng MBA (Cứ nhân quản trị kinh doanh) để phác thảo nên một kế hoạch và kiếm tiền Từ hệ thống quản lý phiên bản hoặc các công ty lớn, và sau đó chắc bạn sẽ thuê những nhà thiết kế và những kĩ sư, và học sẽ xây dựng nên mọi thứ.
Đây chính là thời kì tiền Internet, gọi tắt là B.I, hình mẫu cải tiến.
Điều gì đã xảy ra sau khi Internet khiến cái giá của sự cải tiến đi xuống trầm trọng do chi phí lao động, chi phí phân phối, chi phí dành cho truyền thông, và luật của Moore đã tạo ra nó và vì thế cái giá của sự thử nghiệm một thứ mới mẻ trở nên gần như bằng 0, và vì vậy bạn có Google, Facebook, Yahoo, những sinh viên đã không có sự cho phép nào - sự tiến bộ không được phép - đã không được sự cho phép, không có PowerPoints, họ chỉ tạo ra món đồ đó, sau đó họ góp tiền, và sau đó họ phân loại để tìm ra một chiến lược kinh doanh và có lẽ về sau họ đã thuê vài cử nhân MBA.
Vậy nên Internet đã tạo nên sự cải tiến, ít nhất là trong công nghệ phần mềm và ngành dịch vụ, để đi từ một mô hình cải tiến theo định hướng quản trị kinh doanh đến một mô hình cải tiến theo định hướng của một kĩ sư, và nó đã thúc đẩy sự cải tiến đến đỉnh, đến những căn phòng áp mái, đến những sự khởi đầu, tách khỏi những viện nghiên cứu lớn, những viện nghiên cứu lâu đời tẻ nhạt đầy quyền lực và tiền bạc cũng như khả năng.
Và chúng ta đều biết đến điều này. Chúng ta đều biết nó đã diễn ra trên mạng Internet.
Hóa ra, nó cũng đang diễn ra cả với những thứ khác nữa.
Tôi sẽ cho một vài ví dụ như sau.
Tại Media Lab, chúng tôi không chỉ tạo ra phần cứng.
Chúng tôi làm mọi việc.
Chúng tôi làm sinh học, chúng tôi làm phần cứng, và Nicholas Negroponte đã nói một câu nổi tiếng rằng: "Thử hay là chết," khi phản đối lại "Công bố hay là chết", đó là cái cách nghĩ truyền thống mang đậm tính lý thuyết.
Và ông ấy thường nói rằng, bản dùng thử chỉ phải làm việc một lần duy nhất, bởi cái cách thức chủ yếu mà chúng ta tác động đến thế giới là trung gian qua những công ty lớn được truyền cảm hứng bởi chính chúng ta và tạo ra những sản phẩm như Kindle hay trò chơi trí tuệ Lego.
Nhưng ngày nay, với khả năng triển khai mọi thứ vào trong thế giới thực với một chi phí thấp, Hiện giờ, tôi đang đổi mô típ đó, và đây là phát biểu chính thức.
Tôi chính thức tuyên bố,"Triển khai hay là chết."
Các bạn phải đưa mọi vật vào thế giới thực để nó thực sự đáng công sức, và thỉnh thoảng nó sẽ là những công ty lớn, và Nicholas có thể nói về những vệ tinh.
(Vỗ tay) Xin cám ơn.
Nhưng chúng ta nên tự mình thoát khỏi nó và không nên lệ thuộc vào những viện nghiên cứu uy tín làm điều đó thay chúng ta.
Thế nên năm ngoái, chúng tôi đã gửi một nhóm nhỏ sinh viên đến Thâm Quyến, và họ ngồi trên những tầng máy móc cùng với những nhà sáng chế ở Thẩm Quyến, và điều này thật đáng kinh ngạc.
Điều đang xảy ra ở đó chính là các bạn đáng lẽ có những thiết bị sản xuất này và họ đã không tạo ra những nguyên mẫu hay những bản PowerPoint
Họ đã đang tháo rời những trang thiết bị sản xuất và cải tiến ngay trên trang thiết bị sản xuất đó.
Nhà máy ở trong tim người thiết kế, còn nhà thiết kế thì hiển nhiên đang trong nhà máy.
Và thế thì cái bạn sẽ làm là bạn sẽ đi xuống những quầy bán hàng và bạn sẽ thấy những chiếc điện thoại này.
Thế thì thay vì bắt đầu những trang website nhỏ lẻ như bọn trẻ ở Palo Alto thường làm, thì những đứa trẻ ở Thâm Quyến tạo ra những chiếc điện thoại di động mới.
Chúng tạo ra những chiếc điện thoại mới như bọn trẻ ở Palo Alto tạo ra những websites, và vì thế có một rừng những cải tiến mới tiếp diễn trong lĩnh vực điện thoại di động.
Những gì chúng làm là tạo ra một chiếc điện thoại di động, đi xuống dưới quầy bán hàng và bán vài cái, chúng nhìn vào những thứ đồ của những đứa trẻ khác, và đi lên, tạo nhiều hơn vài nghìn cái khác, lại đi xuống.
Điều này không có vẻ giống như một thứ phần mềm hay sao?
Nó nghe giống như một sự phát triển phần mềm nhanh nhẹn kiểm tra A/B và sự lặp lại, và những gì chúng ta đã nghĩ cái bạn có thể chỉ làm với phần mềm thì những đứa trẻ ở Thâm Quyễn đang làm điều đó trong phần cứng.
Đối tác tiếp theo của tôi, tôi hi vọng, sẽ là một trong những nhà cải tiến này từ Thâm Quyến.
Và vì vậy, cái bạn thấy là điều đó đang thúc đẩy sự đổi mới tột đỉnh
Chúng ta hãy nói về máy in 3D và những thứ tương tự, và thực sự rất tuyệt, nhưng đây là Limor.
Cô ấy là một trong những sinh viên tốt nghiệp yêu thích của chúng tôi, và cô ấy đang đứng trước một cỗ máy của Samsung Techwin Máy bóc và lắp ráp của Samsung Techwin
Thứ này có thể lắp ráp 23,000 linh kiện/giờ lên cùng một bảng điện tử.
Đây chính là một nhà máy thu nhỏ trong một chiếc hộp.
Vậy điều đã từng khiến cho một nhà máy đầy những công nhân làm thủ công trong cái hộp nhỏ này ở New York, Cô ấy có thể sở hữu một cách hiệu quả - Cô ấy thực sự không cần phải tới Thâm Quyến để sản xuất như thế này.
Cô ấy có thể mua chiếc hộp này và có thể sản xuất nó.
Vậy thì sản xuất, chi phí cải tiến, chi phí thử nghiệm, phân phối, sản xuất, phần cứng, trở nên rất thấp đến nỗi mà sự cải tiến đang được đẩy lên tột đỉnh và những sinh viên cũng như những người khởi nghiệp đang có khả năng tạo ra nó.
Đây là một điều đang diễn ra, sẽ xảy ra và sẽ thay đổi cũng giống như nó đã làm với phần mềm.
Sorona là một quá trình DuPont sử dụng công nghệ gen vi sinh để chuyển hóa tinh bột ngô thành polyeste.
Nó hiệu quả hơn 30% so với phương pháp hóa thạch, và nó thân thiện với môi trường hơn.
Công nghệ gen và công nghệ sinh học đang tạo ra rất nhiều những cơ hội mới cho hóa học, tin học, bộ nhớ,
Chúng ta có lẽ sẽ tạo ra nhiều, hiển nhiên là những thiết bị y tế, nhưng chúng ta có lẽ sẽ sớm thành những chiếc ghế trưởng thành và những tòa nhà cao tầng.
Vấn đề là, Sorona có giá khoảng 400 triệu đô la và đã mất 7 năm để tạo ta nó.
Nó gợi các bạn nhớ đến thời kì máy vi tính khổng lồ
Một điều là, chi phí cải tiến trong công nghệ sinh học cũng đang giảm dần.
Đây là màn hình bộ sắp xếp trình tự gen
Đã từng mất tới hàng triệu triệu đô la để sắp xếp trình tự các mã gen.
Còn bây giờ các bạn có thể thực hiện nó trên một màn hình như thế này và trẻ con cũng có thể thực hiện điều này trong những phòng áp mái.
Đây là thiết bị lắp ráp gen thế hệ 9, vậy thì ngay bây giờ khi bạn cố in một mã gen, cái bạn cần làm là có một ai đó trong một nhà máy với những chiếc ống hút để trộn mọi thứ vào nhau thủ công, bạn có một cái bị lỗi trên 100 cặp, và nó tốn nhiều thời gian cũng như tiền bạc.
Thiết bị mới này lắp ráp các mã gen lên một con chip và thay vì 1 lỗi/100 cặp ba-zơ, nó là 1 lỗi/10,000 cặp ba-zơ
trong phòng thí nghiệm này, chúng ta sẽ có khả năng in gen của toàn thế giới trong một năm, 200 triệu cặp ba-zơ một năm.
Đây giống như khi chúng ta đi từ những bán dẫn radio được làm thủ công đến lõi Pentium
Điều này sẽ trở thành lõi Pentium của công nghệ sinh học thúc đẩy công nghệ sinh học đến những căn phòng kí túc xá và những công ty vừa khởi nghiệp
Vậy nó đang diễn ra trong phần mềm và phần cứng và trong cả công nghệ sinh học, và vì thế, đây là nền tảng của lối suy nghĩ mới về sự đổi mới
Nó là một sự đổi mới từ dưới lên trên, nó dân chủ, nó hỗn loạn, rất khó kiểm soát.
Nó không xấu, nhưng rất khác biệt, và tôi nghĩ rằng những quy luật truyền thống mà chúng ta có đối với những tổ chức, công ty không hiệu quả nữa, và hầu hết chúng ta ở đây hành động theo những quy tắc khác nhau.
Một trong những quy tắc yêu thích của tôi là sức mạnh của sự kéo đó là ý tưởng của việc nâng cao những nguồn lực từ mạng lưới khi bạn cần chúng hơn là tích trữ chúng và kiểm soát mọi thứ.
Thế nên trong trường hợp của Safecast, Tôi đã không biết bất kì thứ gì khi trận động đất xảy ra, nhưng tôi đã có thể tìm thấy Sean người sáng lập của cộng đồng hackerspace, và Peter, cũng là một hacker phần cứng người đã tạo ra chiếc máy Geiger đầu tiên của chúng tôi, và Dan, người đã xây dựng Three Mile Island kiểm soát hệ thống sau khi Three Mile Island đã nguội.
Và những con người này tôi có lẽ chẳng bao giờ có thể tìm được sớm hơn và tốt hơn khi tôi tìm thấy họ đúng thời điểm đó trên mạng.
Tôi là một người đã ba lần trượt đại học, thế nên việc học ngoài trường lớp là điều rất gần gũi với tôi, nhưng với tôi, giáo dục là những gì người ta làm với chúng ta và việc học là những gì bạn làm cho chính mình.
(Vỗ Tay) Và nó có cảm giác như là, và tôi là người thiên vị, nó có cảm giác như họ đang cố gắng làm cho bạn nhớ toàn bộ đống sách bách khoa toàn thư trước khi họ cho bạn ra ngoài và chơi đùa và với tôi, tôi đã có Wikipedia trên chiếc di động của mình, và nó có cảm giác như họ giả vờ bạn sẽ đạt tới những đỉnh cao tất cả bằng nổ lực của bạn với 2 cây viết chì cố gắng tìm hiểu xem phải làm gì trong khi thực tế, các bạn luôn kết nối bạn luôn có những người bạn, và bạn có thể sử dụng Wikipedia bất cứ khi nào bạn cần, và thứ bạn cần phải học là cách để học.
Trong trường hợp của Safecast, một đám nghiệp dư khi chúng tôi bắt đầu vào ba năm trước, tôi sẽ chỉ ra rằng chúng tôi là một nhóm không hiểu biết hơn bất kì tổ chức nào về cách để thu thập và công bố dữ liệu và làm khoa học nghiệp dư.
Hướng đi hơn là Đường đi.
Điều này, ý tưởng ở đây là chi phí để viết ra một kế hoạch hay vạch ra thứ gì đó thì rất tốn chi phí và nó không thật chính xác hay hữu dụng.
Thế nên trong câu chuyện của Safecast, chúng thôi biết chúng tôi cần thu thập dữ liệu, chúng tôi biết chúng tôi muốn công bố dữ liệu đó, và thay vì cố gắng lên một kế hoạch rõ ràng, đầu tiên chúng tôi bảo, oh, hãy lấy những chiếc máy Geiger nào.
Oh, ta đã hết chúng rồi.
Hãy làm chúng nào. Không có đủ cảm biến.
Được rồi, thế thì chúng ta có thể làm một chiếc máy Geiger di động.
Chúng ta có thể lái vòng quanh. Chúng ta có thể tìm được những tình nguyện viên.
Chúng ta không có đủ tiền. Hãy đưa nó lên Kickstarter.
Chúng ta không thể lên kế hoạch tất cả những thứ này, nhưng nhờ có một sự hiểu biết mạnh mẽ, cuối cùng chúng tôi đã đến được nơi cần đến, và với tôi, nó rất giống với sự phát triển phần mềm linh hoạt, nhưng ý tưởng của những sự thấu hiểu này rất quan trọng.
Thế nên tôi nghĩ tin vui là thậm chí thế giới cực kì phức tạm, những gì bạn cần làm rất là đơn giản.
Tôi nghĩ đó là dừng suy nghĩ rằng bạn cần lên kế hoạch mọi thứ, bạn cần tích trữ mọi thứ, và bạn cần phải chuẩn bị, và tập trung vào sự kết nối, luôn luôn học hỏi, nhận thức rõ ràng, và thực tế.
Vậy nên, tôi không thích từ "futurist" (người theo chủ nghĩa vị lai)
Tôi nghĩ chúng ta nên là những "now-ist" (người đương thời), như chúng ta ngay lúc này.
Cảm ơn các bạn
(Vỗ tay)
Liệu tôi có thể bảo vệ cha tôi khỏi toán quân Hồi giáo có vũ trang với chỉ một con dao ?
Đó là câu hỏi mà tôi phải đối mặt vào một buổi sáng thứ Ba tháng 6-1993 khi tôi còn là một sinh viên trường Luật.
Tôi tỉnh dậy sớm vào sáng hôm đó trong căn hộ của cha ngoại ô Algiers, Angeria, bởi những tiếng đập rầm rầm ngoài cửa
Cái này đã trở thành thông lệ, theo một báo địa phương vào mỗi thứ Ba nếu có một học giả ngã xuống dưới làn đạn của những sát thủ Hồi giáo.
Trường của cha dạy học thuyết Darwin đã được viếng thăm một lần từ trùm một tổ chức có tên " Mặt trận giải cứu Hồi giáo" người kết tội cha ủng hộ cho thuyết tiến hóa trước đó cha đã đuổi việc người này, và bất cứ ai ở bên ngoài cũng sẽ không làm chứng nhận dạng hay rời đi
Vì vậy cha tôi cố gắng gọi cảnh sát, nhưng có vẽ vì run sợ bởi đợt nổi loạn của những tay súng cực đoan đã kết liễu mạng sông của nhiều sĩ quan Algeria họ đã không trả lời.
Và tôi đã đi vào bếp, lấy ra một con dao, và chọn vị trí trong lối vào.
Điều đó thật điên rồ, thật vậy, nhưng tôi không có cách nào khác, và thế là tôi đứng đó.
Khi nhìn lại, tôi nghĩ là khoảnh khắc đã giúp tôi bắt đầu viết sách có tên " Điều luật Hồi giáo không có hiệu lực ở đây: Chuyện chưa kể từ cuộc chiến chống trào lưu Hồi giáo chính thống"
Nhan đề lấy từ một vở kịch Pakistan.
Tôi nghĩ khoảnh khắc đó đã đưa tôi đi trên chặng đường phỏng vấn 300 người Hồi giáo từ gần 30 quốc gia, từ Afghanistan đến Mali, tìm hiểu cách họ chống trào lưu chính thống trong hòa bình như cha tôi đã làm và cách họ chống hậu họa.
May thay, vào tháng 6 năm 1993, kẻ viếng thăm vô danh của chúng tôi đã đi mất, nhưng các gia đình khác lại ít may mắn hơn, và đây là suy nghĩ thúc đẩy nghiên cứu của tôi
Bọn chúng đã trở lại sau vài tháng và đẻ lại lời nhắn trên bàn bếp của Cha, đơn giản là :"Coi chừng cái chết của mi"
các nhóm quân Hồi giáo chính thống Algeria đã sát hại khoảng 200000 người tạo nên thời kỳ được coi là thập kỷ đen tối những năm 1990 Bao gồm từng người phụ nữ mà bạn nhìn thấy trên đây.
Trong sự đáp trả khắc nghiệt, chính quyền đã sử dụng tra tấn và thủ tiêu, và cũng khủng khiếp như những sự việc đã diễn ra cộng đồng quốc tế phớt lờ họ.
Cuối cùng, cha tôi, một người An-giê-ri con trai một nông dân đã trở thành giáo sư, bị buộc phải ngừng dạy tại trường đại học và chạy trốn khỏi căn hộ của mình, nhưng điều tôi sẽ không bao giờ quên vè Mahfoud Benoune, cha tôi, đó là cũng giống như bao nhiêu trí thức An-giê-ri khác, ông quyết không rời bỏ quê hương và ông tiếp tục xuất bản những bài chỉ tríc khắc nghiệt, lên cả bọn Hồi giáo chính thống và đôi khi cả cái Chính phủ mà chúng đang chống lại.
Ví dụ, vào loạt bài Tháng 12 năm 1994 trên tờ báo El Watan tiêu đề "Hồi giáo chính thống đã sản sinh một Chủ nghĩa khủng bố chưa từng có như thế nào," ông tố cáo cái mà ông gọi là căn nguyên của khủng bố đã tách rời Hồi giáo thực thụ như nó từng được sống bởi tổ tiên chúng ta.
Đó là những lời lẽ có thể khiến bạn mất mạng.
Đất nước của cha tôi đã dạy tôi trong thập kỷ đen tối 1990 rằng cuộc đấu tranh rộng rãi chống Hồi giáo chính thống là một trong những cuộc đấu tranh cho nhân quyền quan trọng nhất và được trông đợi nhiều nhất trên thế giới.
Điều đó vẫn còn đúng tới tận ngày nay, gần 20 năm sau đó.
Bạn thấy đó, trong mỗi đất nước khi bạn nghe đến những kẻ hồi giáo vũ trang nhắm vào dân thường, có cả những người không vũ khí thách thức những tay súng mà bạn chưa từng nghe đến, những người này cần sự hỗ trợ của chúng ta để xúc tiến.
Tại phương Tây, người ta thường cho rằng những người Hồi giáo nói chung ủng hộ chủ nghĩa khủng bố.
Một số bên phải nghĩ rằng đó là bởi vì họ thấy văn hóa hồi giáo vốn dĩ chứa bạo lực, và một số ở bên trái tưởng tượng rằng họ thấy người hồi giáo bạo lực Hồi giáo chính thống bạo lực, độc nhất như một sản phẩm của lời than phiền hợp pháp??
? Nhưng cả hai cách nhìn đều sai lầm.
Thực tế, nhiều người theo Đạo Hồi trên khắp thế giới là những người đối đầu kiên cường đối với cả Hồi giáo chính thống và chủ nghĩa khủng bố, và thường là vì những lý do tốt.
Họ thường là những nạn nhân của những bạo lực này nhiều hơn là thủ phạm.
Hãy để tôi cho bạn một ví dụ.
Theo khảo sát năm 2009 của các hãng truyền thông tiếng Ả Rập giữa năm 2004 và 2008, không nhiều hơn 15% số nạn nhân của al Qaeda là người Phương Tây.
Đó là một mất mát lớn, nhưng phần lớn nạn nhân lại là những người Hồi giáo, bị giết bởi bọn Hồi giáo chính thống.
Giờ thì tôi đã nói được năm phút về Hồi giáo chính thống, và bạn có quyền được biết chính xác những gì tôi muốn nói.
Tôi trích dẫn định nghĩa của một nhà xã hội học Algeri Marieme Helia Lucas, và bà nói rằng những Chính thống giáo, trong tất cả các tôn giáo lớn trên thế giới, "Trào lưu chính thống là các hoạt động chính trị cánh phải cực đoan trong ngữ cảnh của toàn cầu hóa sử dụng tôn giáo đề đạt được các mục tiêu chính trị."
Sadia Abbas đã gọi điều này là sự chính trị hóa cấp tiến của thần học.
Bây giờ tôi muốn tránh chiếu lên khái niệm rằng có một loại đá nguyên khối ngoài kia gọi là Hồi giáo chính thống giống nhau mọi nơi, bởi những hoạt động của họ còn có sự đa dạng.
Một số sử dụng và chủ trương bạo lực.
Một số không làm vậy, tuy nhiên họ vẫn qua lại.
Họ có rất nhiều dạng.
Một số có thể là tổ chức phi chính phủ, ngay cả ở đây Anh quốc như Cageprisoners.
Một số có thể trở thành các đảng phái chính trị, như Các Anh Em Hồi Giáo, và một số có thể là những tổ chức vũ trang như Taliban.
Nhưng trong bất kỳ dạng nào, chúng đều là những dự án cấp tiến.
Chúng không phải theo lối tiếp cận bảo thủ hay truyền thống.
Chúng thường là về thay đổi mối quan hệ của mọi người với Hồi Giáo nhiều hơn là bảo tồn nó.
Điều tôi đang nói về đó là Hồi giáo cực đoan cánh hữu, và sự thực đó chính là những người ủng hộ hay có mục tiêu thành Hồi giáo làm họ không ít thù địch hơn cánh hữu cực đoan bất kỳ nơi nào khác.
Nên trong quan điểm của tôi, nếu chúng ta tự xem mình là tự do hay cánh tả, những người yêu nhân quyền hay nữ quyền, chúng ta phải chống lại các hoạt động này và hỗ trợ những thường dân đối địch của họ.
Giờ hãy để tôi nói rõ răng tôi ủng hộ một cuộc đấu tranh hiệu quả chống lại bọn chính thống, mà còn là một cuộc chiến chính nó tôn trọng luật pháp quốc tế, vậy nên không điều gì tôi đang nói đây được xem là một sự biện hộ cho sự chối từ đối với dân chủ hóa, và tôi xin được chuyển tới tiếng kêu cứu tới những hoạt động dân chủ tại Algeri hôm nay, Barakat.
Hoặc không những gì tôi nói được hiểu là một lời biện hộ cho sự vi phạm nhân quyền, như lời tuyên án tội chết tập thể được ban ra tại Ai Cập mấy ngày trước.
Mà những gì tôi đang nói đó là chúng ta phải thách thức những hoạt động Hồi giáo chính thống này bởi vì chúng đe dọa đến nhân quyền xuyên suốt cộng đồng Hồi giáo, và chúng làm việc đó bằng một loạt các cách, rõ ràng nhất với sự tấn công trực tiếp vào người dân bởi những nhóm vũ trang tiến hành chúng.
Nhưng những bạo lực này chỉ như phần nổi của tảng băng.
Những hoạt động đó mới chính là ngọn nguồn của sự phân biệt đối xử chống lại những tín ngưỡng thiểu số và giới tính thiểu số.
Chúng tìm cách tước đi sự tự do tín ngưỡng của tất cả những tín đó đang thực hành theo một cách khác hay lựa chọn không thực hành.
Và điều chắc chắn nhát, chúng dốc toàn lực vào cuộc chiến chống quyền bình đẳng cho phụ nữ.
Giờ đây, đối diện với những vận động đó trong những năm gần đây, Thuyết trình Phương Tây đã hầu như thường xuyên đề xuất hai cách đáp trả.
Thứ nhất là một người thi thoảng tìm thấy trên quyền đề xuất rằng đa số người Hồi giáo đều là chính thống hay một số điều trong hồi giáo vốn dĩ đã là chính thống, và điều đó chỉ thù địch và sai trái, nhưng không may thay trong những người cánh tả đôi khi chạm trán một bài thuyết trình mà quá chuẩn mực về chính trị để truyền đạt cái vấn đề của tất cả Hồi giáo chính thống hoặc thậm chí tồi tệ hơn, tôi xin lỗi, và điều này cũng không thể chấp nhận được.
Vậy nên điều tôi đang tìm kiếm đó là một cách mới bàn luận về nó cùng nhau, những gì dựa trên kinh nghiệm sống và một hy vọng của những người sống nơi chiến tuyến.
Tôi đau xót nhận ra rằng đã có gia tăng phân biết đối xử đối với người Hồi giáo trong những năm gần đây tại những đất nước như Vương Quốc Anh và Hoa Kỳ và đó cũng là một mối lo ngại sâu sắc, nhưng tôi tin chắc rằng kể những câu chuyện không khuôn mẫu này của những tín đồ Hồi giáo những người đã đương đầu với bọn Chính thống và cũng là những nạn nhân đầu tiên của chúng cũng là một cách tốt để chống lại sự phân biệt đối xử.
Vậy hãy để tôi được giới thiệu bốn người với những câu chuyện của họ mà tôi rất vinh dự được kể lại.
Faizan Peerzada và cửa hàng Rafi Theatre được đặt tên theo cha của anh ấy trong nhiều năm khích lệ cho nghệ thuật biểu diễn tại Pakistan.
Với sự gia tăng bạo lực của những kẻ thánh chiến, họ đã nhận được những lời đe dọa để hoãn lại các sự kiện của họ, nhưng họ đã không màng tới.
Và thế là một kẻ mang bom đã tấn công sự kiện lễ hội nghệ thuật biểu diễn lần thứ tám năm 2008 tại Lahore của họ, một trận mưa mảnh kính bắn tung tóe khắp sự kiện làm chín người bị thương, và một lúc sau cũng trong đêm hôm đó gia đình Peerzadas đã ra một quyết định khó khăn: Họ tuyên bố rằng lễ hội của họ sẽ tiếp tục như kế hoạch vào ngày hôm sau.
Như Faizan đã nói lúc đó, Nếu chúng ta cúi đầu trước bọn Hồi giáo chính thống, chúng ta sẽ chỉ ngồi trong một góc tối.
Họ không biết điều gì sẽ đến.
Liệu mọi người có tới tham dự?
Sự thật là, hàng ngàn người đã tới vào ngày hôm sau để ủng hộ nghệ thuật biểu diễn tại Lahore, và điều này đồng thời cũng làm Faizan xúc động và khiếp sợ, và ông bước tới một người phụ nữ người đã đến với hai con nhỏ của mình, và ông nói, " Cô biết đã có vụ đánh bom tại đây hôm qua, và cô biết rằng ở đây có một mối đe dọa hôm nay."
Và cô ấy nói, "Tôi biết điều đó, nhưng tôi đã đến lễ hội của ông với mẹ tôi khi tôi bằng tuổi chúng, và những hình ảnh đó vẫn còn trong tâm tư của tôi.
Chúng tôi phải tới đây."
Với những khán giả trung thành như thế, gia đình Peerzadas đã có thể kết thúc lễ hội của họ như kế hoạch.
Và rồi vào năm tiếp theo, họ đã mất hết các nhà tài trợ bởi những nguy cơ an ninh.
Và khi tôi gặp họ vào năm 2010, họ đang đứng giữa sự kiện tiếp theo mà họ có thể tổi chức vào cùng một địa điểm, và đó là lễ hội nghệ thuật biểu diễn lần thứ chín tổ chức tại Lahore vào một năm mà thành phố đó vỗn đã xảy ra 44 vụ tấn công khủng bố.
Đó là thời gian khi phiến quân Pakistan Taliban đã mở đầu cuộc tấn công có hệ thống vào các nữ sinh trung học mà đỉnh điểm là vụ tấn công Malala Yousafzai.
Peerzadas đã làm gì trong môi trường đó?
Họ đang diễn tại nhà hát trường nữ sinh.
Nên tôi có một đặc quyền được xem vở "Naang Wal" đó là một vờ nhạc kịch trong tiếng Punjabi, và các nữ sinh trường Ngữ Pháp Lahore diễn tất cả các cảnh.
Họ hát và múa, họ diễn vở chuột và trâu và tôi nín thở, tự hỏi, liệu chúng tôi có thể đi tới cùng của buổi diễn tuyệt vời này?
Và chúng tôi đã làm được, toàn bộ khán phòng thở phào nhẹ nhõm. và một ít người khóc sụt sùi, và rồi sau đó thì tràn ngập trong thính phòng là một tràng pháo tay yên bình.
Và tôi nhớ điều tôi suy nghĩ trong khoảnh khắc đó là những kẻ đánh bom đã tấn công nơi đây hai năm trước đó nhưng đêm đó và những người đó là một câu chuyện quan trọng.
Maria Bashir là người phụ nữ đầu tiên và duy nhất trưởng công tố viên tại Afghanistan.
Bà đã bắt đầu làm việc từ năm 2008 và thực sự đã mở một văn phòng điều tra những vụ bạo lực chống phụ nữ, mà bà đã nói đó là lĩnh vực quan trọng nhất trong chỉ thị của bà.
Khi tôi gặp bà tại văn phòng của bà tại Herat, bà bước vào và được vây quanh bởi bốn vệ sĩ lực lưỡng với bốn khẩu súng lớn.
Thực tế, hiện nay bà có 23 vệ sĩ, bởi vì bà luôn phải đề phòng bị tấn công bom có lần chúng suýt lấy mạng các con của bà, và đã lấy đi một chân của một người vệ sĩ của bà.
Tại sao bà vẫn tiếp tục?
Bà cười với một nụ cười rằng đó là câu hỏi mà mọi người đều hỏi --- và bà đã nói, "Tại sao mạo hiểm cuộc sống?"
Và nó đơn giản là như vậy đối với bà, một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả Maria Bashir đi tới xứng đáng cho sự mạo hiểm. và bà biết rằng những người phụ nữ giống bà nếu không nhận lấy nguy hiểm, thì sẽ không có tương lai tốt đẹp hơn.
Cuối buổi phỏng vấn đó, Công tố viên Bashir nói với tôi rằng bà lo lắng như thế nào về kết quả của cuộc điều đình giữa chính phủ và Taliban, những kẻ luôn cố giết bà.
"Nếu chúng ta cho chúng vị trí trong chính phủ," bà hỏi, "Ai sẽ bảo vệ cho nữ quyền?"
Và bà thúc dục cộng đồng quốc tế đừng có quên những hứa hẹn với phụ nữ bởi giờ đây họ chỉ muốn yên thân với Taliban.
Vài tuần sau ngày tôi rời Afghanistan, Tôi thấy một dòng tiêu đề trên Internet.
Một công tố viên Afghan vừa bị ám sát.
Tôi google một cách tuyệt vọng, và may thay tôi tìm thấy rằng Maria không phải là nạn nhân, dẫu vậy thật buồn, một công tố viên Afghan khác đã bị sát hại trên đường đi làm.
Và khi tôi nghe những dòng tiêu đề như thế này, tôi nghĩ rằng trong khi quân đội quốc tế rời Afghanistan năm này và về sau chúng ta vẫn phải tiếp tục quan tâm đến những gì xảy ra với người dân nơi đây, đến tất cả những Maria Bashirs.
Đôi khi tôi vẫn còn nghe giọng nói của bà trong đầu nói rằng, nếu không có lòng can đảm thì có thế nào đi nữa "Tình trạng của phụ nữ tại Afghanistan một ngày nào đó sẽ tốt hơn.
Chúng ta nên chuẩn bị nền tảng cho điều đó dù cho chúng ta có bị giết."
Không có lời lẽ nào diễn tả hết để tố cáo những kẻ khủng bố al Shabaab những kẻ đã tấn công Westgate Mall tại Nảiobi cùng ngày diễn ra cuộc thi nấu ăn dành cho trẻ em vào Tháng Chín năm 2013,
Chúng giết chết 67 người, bao gồm phụ nữ có thai.
Cách xa đó tại vùng Trung Tây Hoa Kỳ, Tôi có may mắn được gặp gỡ một người Mỹ-Somali người đang đấu tranh chống lại những nỗ lực của al Shabaab để tuyển mộ một số người trẻ tuổi từ thành phố Minneapolis để tham gia vào những hành động tàn bạo như ở Westgate.
người cháu 17 tuổi siêng năng của Abdirizak Bihi Burhan Hassan được tuyển mộ tới đây năm 2008, hướng tới Somalia, và rồi bị giết khi anh cố về nhà.
Bắt đầu từ lúc đó, ông Bihi, người điều hành tổ chức phi ngân sách Somali Education và Advocacy Center, đã lên tiếng tố cáo sự tuyển mộ và những thất bại của chính phủ và thể chế Somali-Mỹ cũng như trung tâm Abubakar As-Saddique nơi mà ông tin rằng cháu mình đã bị cấp tiến hóa trong suốt chương trình thanh niên.
Nhưng ông không chỉ phê phán nhà thờ Hồi giáo.
Ông còn phê phán chính phủ cho những thất bại của nó trong việc nỗ lực hơn để ngăn chặn nghèo đói trong cộng đồng của ông.
Đưa ra sự thiếu thốn nguồn tài chính của chính ông, Ông Bihi đã phải sáng tạo.
Để chống lại những nỗ lực của al Shabaab hòng thống trị nhiều hơn những thanh niên bất mãn, trong sự thức tỉnh của vụ tấn công nhóm năm 2010 vào những người xem World Cup tại Uganda, ông tổ chức một giải bóng rổ Ramadan lại Minneapolis để đáp trả.
Điểm số của trẻ Somali-Mỹ cho thấy để tiếp thu môn thể thao dù cho đạo luật Hồi giáo chống lại nó.
Chúng chơi bóng rổ như Burhan Hassan sẽ không bao giờ được chơi nữa.
Vì những nỗ lực của mình, ông Bihi đã bị khai trừ bởi lãnh đạo của Abubakar với những gì mà ông từng có quan hệ tốt đẹp.
Ông nói với tôi, "Một ngày tôi đã thấy một thầy tế trên TV kêu gọi chúng tôi những người không theo đạo và nói, 'Những gia đình này đang cố phá hoại Nhà thờ Hồi giáo'" Điều này hoàn toàn kỳ lạ với những gì Abdirzak Bihi hiểu điều gì ông đang cố làm bằng cách phơi bày âm mưu tuyển mộ của al Shabaab, để cứu lấy tôn giáo mà tôi yêu từ một con số nhỏ những kẻ cực đoan.
Bây giờ tôi muốn kể một câu chuyện cuối cùng, của một sinh viên luật 22 tuổi tại Algeria tên là Amel Zenoune-Zouani người có cùng giấc mơ tới sự nghiệp luật mà tôi đã từng mơ những năm 90.
Cô từ chối từ bỏ giấc mơ của cô, mặc cho những sự thật là những kẻ chính thống cực đoan chiến đấu với nhà nước Algieri từ trước tới nay đe dọa tất cả những người tiếp tục sự nghiệp của mình.
Vào 26, Tháng Hai, năm 1997, Amel lên xe buýt tại Algiers nơi cô đang học để về nhà và dành một buổi tối Ramadan với gia đình mình, và đã không bao giờ có thể kết thúc trường luật.
Khi chiếc xe buýt đi đến vùng ngoại ô của thị trấn của cô, nó đã bị chặn lại tại một điểm chặn của một số gã từ nhóm vũ trang Islamic.
Mang cặp sách của mình, Amel bị lôi xuống xe buýt, và bị giết trên đường phố.
Gã đàn ông đã cắt cổ cô ấy rồi nói với những người khác, "Nếu các người học đại học, sẽ đến ngày chúng ta giết tất cả các người như thế này."
Amel mất vào 5h17 chiều., điều chúng ta biết khi thấy cô ngã xuống đường, đồng hồ của cô bị vỡ.
Mẹ cô cho tôi xem đồng hồ của cô với bàn tay kia vẫn chỉ lên một cách lạc quan tới khoảnh khắc 5h18 không bao giờ đến.
Một thời gian ngắn trước khi mất, Amel đã nói chuyện riêng với mẹ và chị gái, " Không có chuyện gì sẽ xảy đến với chúng ta đâu, Inshallah , ý Chúa, nhưng nếu có chuyện, mẹ phải hiểu rằng chúng ta chết cho kiến thức.
Mẹ và cha phải ngẩng cao đầu về cái chết của con."
Sự mất mát của một cô gái trẻ như thế thật không thể nào hiểu được, và thế là tôi đã nghiên cứu Tôi bắt đầu tìm kiếm cho những hi vọng của Amel một lần nữa và thậm chí tên của cô có nghĩa là "hi vọng" trong tiếng Ả Rập.
Tôi nghĩ tôi tìm thấy nó ở hai nơi.
Nơi thứ nhất là trong sức mạnh của gia đình cô và tất cả những gia đình khác tiếp tục kể nốt câu chuyện của họ. và tiếp tục với cuộc sống của họ mặc cho khủng bố.
Thực tế là, chị gái của Amel Lamia đã vượt qua nỗi đau đớn của mình, quay trở lại trường luật, và đang hoạt động như một luật sư tại Algiers hôm nay một số thứ chỉ có thể xảy ra bởi vì những kẻ Hồi giáo chính thống vũ trang đã bị đánh bại rộng khắp trên đất nước.
Và nơi thứ hai tôi tìm ra khi vọng của Amel đó là tất cả mọi nơi phụ nữ và nam giới tiếp tục chống lại những kẻ thánh chiến.
Chúng ta phải hỗ trợ tất cả họ trong sự vinh danh Amel người tiếp tục cuộc tranh đấu cho nhân quyền ngày hôm nay, như Mạng lưới phụ nữ sống dưới luật Hồi giáo.
Điều đó không đủ, cũng như luật được bào chữa của nạn nhân Cherifa Kheddar nói với tôi ở Algiers, chỉ chiến đấu với chủ nghĩa khủng bố là chưa đủ.
Chúng ta còn phải đấu tranh với Chủ nghĩa Chính thống. bởi vì Chủ nghĩa Chính thống là một hệ tư tưởng là cái nôi của chủ nghĩa khủng bố.
Tại sao những người như cô ấy, như tất cả bọn họ lại không được biết đến rộng rãi?
Tại sao tất cả mọi người đều biết tới Osama bin Laden mà chỉ một số ít người biết đến tất cả những người đứng lên chống bin Laden trong hoàn cảnh riêng của họ.
Chúng ta phải thay đổi điều đó, và tôi đề nghị các bạn làm ơn hãy giúp đỡ sẻ chia những câu chuyện trong cộng đồng của các bạn.
Nhìn lại chiếc đồng hồ của Amel Zenoune, đóng băng mãi mãi, và bây giờ làm ơn hãy nhìn vào đồng hồ của chính bạn và quyết định đây là khoảnh khắc mà bạn tham gia vào hỗ trợ những người như Amel.
Chúng ta không có quyền im lặng về họ bởi vì nó dễ hơn nhiều hoặc bởi vì chính sách phương Tây có nhiều thiếu sót, bởi vì 5h17 vẫn đang tới đối với nhiều Amel Zenoune tại những nơi như Bắc Nigieria, nơi bọn thánh chiến vẫn đang giết hại sinh viên.
Thời gian để nói lên ủng hộ cho tất cả bọn họ, những người chiến đấu một cách hòa bình chống lại chủ nghĩa chính thống và chủ nghĩa khủng bố trong chính quên hương của họ chính là bây giờ.
Cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
(Video) Nicholas Negropone: Chúng ta có thể chuyển sang đĩa phim đang ở chế độ chạy không?
Tôi thích cách bạn ghép con người và máy tính cùng nhau.
Chúng ta sẽ sử dụng màn hình TV hay cái gì đó tương tự để đọc sách điện tử tương lai.
(Âm nhạc, tiếng nói chuyện đan xen) Yêu thích màn hình cảm ứng, công nghệ cao, nhạy cảm, mà không cần phải nhấc tay sử dụng.
Máy tính còn một cách khác tiếp cận con người: đeo bám, đơn thuần đeo bám.
Bỗng nhiên vào ngày 11/9 thế giới trở nên rộng lớn hơn.
NN: Cảm ơn. (Vỗ tay) Cảm ơn.
Khi được yêu cầu diễn thuyết này, tôi cũng được yêu cầu nhìn lại 14 bài nói chuyện tôi đã đưa ra tại TED, theo trình tự thời gian.
Bài nói chuyện đầu tiên diễn ra trong 2 giờ.
Bài thứ hai 1 giờ và khi đến những bài dài nửa tiếng, tất cả những gì tôi để ý là cái trán hói ngày càng rộng hơn.
(Cười) Tưởng tượng xem cuộc sống của mình, trong 30 năm qua, và có thể nói với tôi, đó là một trải nghiệm kinh ngạc.
Vì thế điều tôi muốn làm trong thời gian của mình, là cố gắng chia sẻ với bạn những gì đã xảy ra trong suốt 30 năm qua, và sau đó đưa ra một dự đoán, rồi kể cho bạn một chút về những gì tôi sẽ làm tiếp theo.
Và tôi đã đưa vào một slide thời gian TED 1 diễnra trong đời mình.
Và nó khá quan trọng bởi tôi đã làm nghiên cứu 15 năm trước đó, nên tôi có dữ liệu ghi lại, thật dễ dàng.
Không phải tôi là Fidel Castro và tôi có thể nói trong 2 tiếng đồng hồ như Bucky Fuller.
Tôi có 15 năm làm những việc như vậy, và Media Lad sắp đi vào hoạt động.
Vì thế chuyện đó khá dễ dàng.
Nhưng có đôi điều về thời kỳ đó và về những gì đã xảy đến thực sự rất quan trọng.
Một là đó là thời kỳ máy tính vẫn chưa hướng đến con người.
Và một điều nữa hình như cũng xảy ra trong thời gian đó chúng tôi bị coi là những nhà khoa học máy tính vô dụng.
Chúng tôi không được coi là một thứ hữu ích.
Vậy nên điều tôi chỉ cho bạn là, khi nhìn lại, việc đó thú vị hơn, và dễ chấp nhận hơn nhiều so với thời điểm đó.
Tôi sẽ khắc họa những năm đó và thậm chí quay trở lại với những công trình đầu của tôi, đại loại như việc linh tinh tôi làm vào những năm 60: vận dụng trực tiếp, bị ảnh hưởng lúc tôi học kiến trúc từ kiến trúc sư Moshe Safdie, bạn có thể nhận thấy chúng tôi còn xây những máy móc có thể xây các cấu trúc giống môi trường sống.
Và đối với tôi, nó vẫn chưa phải là Media Lab, nhưng nó cũng là khởi đầu của thứ tôi gọi là điện toán cảm ứng, và tôi chọn ngón tay chủ yếu vì mọi người cho rằng điều đó thật ngớ ngẩn.
Báo chí đăng tin việc sử dụng ngón tay thật ngớ ngẩn thế nào.
Có 3 lý do: Một là chúng có độ phân giải kém.
Hai là tay bạn sẽ che khuất thứ bạn muốn xem, và thứ ba, lý do quan trọng nhất là các ngón tay sẽ làm bẩn màn hình, và do đó, ngón tay sẽ không bao giờ trở thành một thiết bị sử dụng.
Và đây là một thiết bị chúng tôi sử dụng trong những năm 70, nó chưa bao giờ được đặt hàng.
Không chỉ nhạy khi có tác động mà còn nhạy về lực tiếp xúc.
(Video) Người dẫn: Đặt vòng tròn màu vàng ở đó.
NN: Sau công trình đó, một lần nữa việc này xảy ra trước TED 1 (Video): Người dẫn: Di chuyển tới phía tây hình thoi.
Tạo vòng tròn lớn màu xanh ở đó.
Người thực hiện: chết tiệt!
NN: việc đó là làm giao diện hiển thị cùng một lúc, khi bạn nói và chỉ thế là bạn có ngay, nếu bạn muốn có thể chọn nhiều kênh.
Vụ Entebee xảy ra.
Năm 1976, máy bay Air France bị không tặc đưa tới Entebbe, và Israel không những thực hiện cuộc giải cứu phi thường, họ làm được điều đó bởi họ đã thực hành dựa trên mô hình của sân bay, họ đã xây dựng sân bay đó, vì thế họ tạo một mô hình trong sa mạc, rồi khi họ tới Entebbe, họ biết được nơi cần tới bởi vì họ đã ở đó.
Năm 76, chính phủ Mỹ đã yêu cầu một vài người trong chúng tôi, liệu chúng tôi có thể tái tạo phương pháp đó bằng điện toán, và dĩ nhiên ai đó như tôi đều đồng ý.
Ngay lập tức, bạn có một hợp đồng với Bộ Quốc phòng, và chúng tôi xây dựng chiếc xe tải và giàn khoan này.
Chúng tôi làm như một cuộc mô phỏng, bạn có đĩa phim, và nhớ rằng, đây là năm 76,
Và nhiều năm sau đó, bạn có chiếc xe tải này, và rồi bạn có Bản đồ Google.
(Google Maps) Nhiều người vẫn nghĩ, không, đó không phải là khoa học máy tính thực sự, và có một người tên là Jerry Wiesner, người sau này trở thành Viện trưởng MIT, ông quan niệm đó là khoa học máy tính.
Một trong những điều quan trọng cho bất kỳ ai muốn bắt đầu việc gì đó trong đời rằng: Hãy đảm bảo sếp bạn tham gia việc đó.
Vì thế khi tôi điều hành Media Lab, giống như có một con khỉ đột ngồi ở ghế trước.
Nếu bạn ngừng cố gắng người nào đó nhìn ra cửa sổ và nhận ra người ngồi ghế hành khách nói "Ồ, tiếp tục đi chứ, quý ông."
Và thế là chúng tôi có thể làm được, và đây là một thiết bị thực sự dễ thương,
Đây là một bức ảnh dạng thấu kính của Jerry Wiesner nơi duy nhất thay đổi trong bức ảnh là đôi môi.
Khi bạn dao động mảnh nhỏ của ô thấu kính trong bức ảnh, nó sẽ là đồng bộ hình dáng môi với băng thông bằng không.
Đó là hệ thống hội nghị từ xa băng thông không số vào thời đó.
Vâng, đây là công trình của Media Lab là cái chúng tôi nói sẽ làm thế giới máy vi tính, báo chí và nhiều thứ khác hội tụ cùng nhau.
Một lần nữa, không được nhiều người chấp nhận, trừ phần đa cộng đồng TED từ thưở ban đầu.
Và đây thực sự là nơi chúng tôi hướng tới.
Điều đó đã tạo nên Media Lab.
Một trong những điều về thời kì đó tôi có thể nói cho bạn một cách tự tin rằng tôi đã từng tới tương lai.
Tôi đã ở đó, quả thật, rất nhiều lần.
Và lý do tôi nói như vậy là biết bao lần trong đời tôi nói, "Ồ, trong 10 năm nữa, điều này sẽ xảy ra" và 10 năm đi qua.
Sau đó bạn nói, "Ồ, trong 5 năm tới, nó sẽ xảy ra."
Và rồi 5 năm trôi đi.
Tôi nói điều này với cảm nhận rằng tôi đã ở đó rất nhiều lần, và một trong những câu nói được trích dẫn nhiều nhất mà tôi từng dùng là tin học không chỉ về máy tính, và nó đã không nhận được đủ sự quan tâm, và sau đó nó đã bắt đầu.
Nó bắt đầu bởi người ta hiểu được rằng phương tiện truyền đạt không chỉ là lời nhắn nhủ.
Và lý do tôi đưa ra chiếc xe này trong một slide xấu xí là để một lần nữa nói với bạn về câu chuyện được miêu tả trong cuộc đời tôi.
Đây là một học sinh của tôi anh có tốt nghiệp bằng tiến sĩ với đề tài :Tài xế ghế sau"
Nó là những ngày đầu của thiết bị GPS, chiếc xe biết được nó đang ở đâu, nó sẽ đưa ra chỉ dẫn bằng âm thanh cho người lái xe, khi nào rẽ phải, khi nào rẽ trái, và nhiều thứ khác.
Rẽ trái, có nhiều điều về các lệnh hướng dẫn thời đó thực sự bị thách thức rất nhiều, giả dụ như rẽ phải tiếp theo nghĩa là gì?
Vâng, nếu bạn đang đi trên đường, rẽ phải tiếp theo có thể là ngã rẽ sau đó nữa, và có rất nhiều vấn đề, anh sinh viên đó đã làm một luận án xuất sắc, và rồi phòng cấp bằng sáng chế MIT nói "Đừng cấp bản quyền.
Nó sẽ không bao giờ được ủng hộ đâu.
Nợ thì quá lớn.
Sẽ có nhiều vấn đề về bảo hiểm.
Đừng cấp cho nó."
Vì thế chúng tôi không làm nữa, nhưng nó chỉ cho bạn thấy một lần nữa mọi người thực sự không nhận thấu điều gì đang xảy ra.
Nhiều công trình, tôi lướt qua nhanh nhiều dự án về cảm ứng.
Có lẽ bạn nhận ra Yo-Yo Ma hồi trẻ và xem cơ thể anh ta khi biểu diễn chơi đàn cello.
Nói thẳng ra, những anh bạn này cũng trải qua như thế trong thời gian đó.
Bây giờ nó kín đáo hơn và phổ biến hơn chút.
Và đó có ít nhất 3 vị anh hùng tôi muốn đề cập qua.
Marvin Mínky, người đã dạy tôi nhiều điều về cảm quan chung, và tiếp đến là Muriel Cooper, một người rất quan trọng với Ricky Wurman và với TED, quả thực khi cô lên sân khấu cô ấy nói, điều đầu tiên cô nói là "Tôi xin giới thiệu Ricky với Nicky."
Không ai gọi tôi là Nicky và không ai gọi Richarf Ricky, và không ai biết cô đang nói về ai.
Rồi sau đó, dĩ nhiên là Seymour Papert, người phát biểu "Bạn không thể nghĩ về suy nghĩ nếu bạn không tìm hiểu về suy nghĩ sự việc."
Và nó hoàn toàn đúng -- sau đó bạn có thể hiểu ý nghĩa của nó.
Thật là một nhận định sâu sắc.
Tôi đang trình chiếu các slide từ bài nói TED 2, có lẽ hơi ngớ ngẩn chút.
Khi ấy tôi cảm thấy truyền hình là trình chiếu.
Giờ chúng ta đã qua thời gian TED 1, và đang trong thời điểm của TED 2, tôi muốn đề cập ở đây là ngay cả khi bạn có thể hình dung sự thông minh trong các thiết bị, tôi thấy nhiều công trình ngày nay phục vụ cho Thời đại Internet của vạn vật, và tôi nghĩ nó như một bi kịch thảm hại, bởi vì thông thường mọi người đưa bảng điều khiển lò nướng vào điện thoại di động hoặc chìa khóa nhà vào điện thoại, cài đặt nó và mang theo bên mình, và thực tế đó là những gì bạn muốn.
Bạn muốn đặt gà vào lò nướng, và lò nướng kêu lên, "À, đó là gà," và nó nướng gà chín.
"Ồ, đang nướng gà cho Nicholas, và anh ấy muốn nó như thế này, thế này."
Vì thế thông minh, thay vì ở trong thiết bị, ngày nay chúng ta đã bắt đầu chuyển nó vào điện thoại di động hay gần hơn với người sử dụng, không phải chỉ quan điểm được giác ngộ của thời đại Internet của vạn vật.
Truyền hình, một lần nữa truyền hình tôi đề cập hôm nay như trở lại năm 1990, và truyền hình tương lai có thể sẽ như thế này.
Một lần nữa, người ta, ngoài việc cười nhạo, họ không có chút tán thưởng nào.
Viễn thông những năm 1990, George Gilder quyết định sẽ gọi biểu đồ này là bộ chuyển mạch Negroponte.
Tôi có lẽ không nổi tiếng như George, vì thế khi anh đặt tên Negroponte, nó bị bế tắc, nhưng ý tưởng đó đã lan truyền khắp mặt đất lan tỏa trong không trung và đi vào đó rồi trở về mặt đất tự nó thể hiện mình.
Đây là slide gốc năm đó và nó hoạt động đều đặn.
Chúng tôi đã sáng lập tạp chí Wired.
Nhiều người, tôi nhớ chúng tôi phát báo thường kỳ tại bàn lễ tân, nhiều cha mẹ gọi điện mắng rằng con trai họ bỏ tạp chí thể thao "Sport Illustrated" để đăng ký tạp chí Wired, và hỏi, "Bên anh là tạp chí khiêu dâm phải không?"
rồi không thể hiểu nổi tại sao con mình lại thích Wired ở điểm nào cơ chứ.
Tôi sẽ nói lướt qua câu chuyện này.
Đây là câu yêu thích của tôi, năm 1995, ở mặt sau tạp chí Newsweek.
OK. Hãy đọc nó. (Cười) ["Nicholas Negroponte, giám đốc Media Lab trường MIT, dự đoán sắp tới chúng ta sẽ mua sách và tạp chí ngay trên Internet. Đúng vậy, chắc chắn rồi." Clifford Stoll, Newsweek, 1995] Bạn hẳn thừa nhận điều này, ít nhất nó làm tôi vui khi ai đó nói bạn đã sai trật lất.
"Con người kỹ thuật số" phát hành.
Với tôi, nó đem đến cơ hội nhiều hơn là về kinh tế và quyển sách này ra mắt công chúng, nó cho phép chúng tôi tạo dựng nên một Media Lab mới, nếu bạn chưa từng tới thăm, đây là một mảnh ghép đẹp của kiến trúc ngoài việc đó là một nới làm việc tuyệt vời.
Đây là những điều chúng ta đã nói ở TED.
[Ngày nay, đa phương tiện là một chiếc máy tính bàn, hoặc là giải trí phòng khách, hệ thống này quá cồng kềnh. Nó sẽ biến đổi một cách thần kỳ về phiên bản nhỏ, sáng, mỏng, và có độ phân giải cao. - Năm 1995] Chúng tôi đã làm được điều đó.
Tôi đã mong chờ nó hàng năm.
Là bữa tiệc Ricky Wurman chưa bao giờ có với bạn bè của mình, bao gồm cả tôi.
Và sau đó, mọi thứ với tôi đã biến đổi một cách sau sắc.
Tôi trở nên nghiên cứu máy tính nhiều hơn và học hỏi bị tác động từ Seymour, nhưng đặc biệt nhìn vào việc học hỏi mọi thứ gần tốt như lập trình máy tính.
Khi bạn viết một chương trình máy tính, bạn không chỉ phải liệt kê mọi thứ và dùng thuật toán dịch nó thành các lệnh hướng dẫn, mà còn giải quyết khi có lỗi, tất cả các chương trình đều có sơ hở, và bạn phải gỡ lỗi.
Bạn phải tìm ra, thay đổi nó, rồi chạy lại chương trình, và rồi lặp lại, sự lặp lại ấy thực sự là một bài học xác xuất điển hình.
Vậy nên điều này dẫn tôi đến một công trình của tôi với Seymour ở các nơi như Campuchia và khởi đầu của dự án "Mỗi trẻ em một laptop".
Đã có nhiều cuộc nói chuyện TED về dự án này, vì thế tôi chỉ nói qua thôi, nhưng nó đã mang đến cho chúng tôi cơ hội làm việc gì đó mở phạm vi rộng lớn của lãnh địa học tập, phát triển và điện toán.
Rất ít người biết rằng dự án "Mỗi trẻ em một laptop" là dự án trị giá 1 tỉ đô la, và qua hơn 7 năm tôi điều hành, nó càng có tầm quan trọng, Ngân hàng thế giới đóng góp 0, Quỹ hỗ trợ phát triển Mỹ 0.
Hầu hết các quốc gia sử dụng ngân khố của họ điều này khá thú vị ít nhất là đối với tôi xét trên mặt những việc tiếp theo tôi dự định làm.
Đây là những nơi khác nhau mà Quỹ này hoạt động.
Tôi đã làm một thí nghiệm, và thí nghiệm này ở Ethiopia.
và đây là cuộc thí nghiệm.
Thí nghiệm về việc có thể học tập tại nơi không có trường học.
Chúng tôi phát máy tính bảng mà không hướng dẫn gì và để trẻ tự tìm hiểu chúng.
Trong một thời gian ngắn, bọn trẻ không chỉ bật được máy tính lên và mỗi trẻ dùng được 50 ứng dụng trong vòng 5 năm ngày, bọn trẻ hát thuộc bài hát "ABC" trong vòng 2 tuần, và sử dụng Android trong vòng 6 tháng.
Điều đó dường như đã đủ tuyệt với.
Đây có lẽ là bức tranh đẹp nhất tôi có.
Đứa trẻ bên phải tự hướng mình sau này sẽ trở thành giáo viên.
Hãy nhìn em bé bên trái, và các em khác.
Không có người lớn nào trong cuộc thí nghiệm này cả.
Như tôi nói, chúng ta có thể làm điều này trong phạm vi lớn hơn không?
Và có điều thiếu sót là gì?
Bọn trẻ đưa ra một hội nghị báo chí về quan điểm này và viết trên nền đất cát.
Và câu trả lời, còn điều gì thiếu sót?
Tôi sẽ bỏ qua dự đoán của mình, thực đó, bởi sắp thời gian cho phép, và đây là câu hỏi "điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?"
Tôi nghĩ thách thức ở đây là kết nói hàng tỉ người thế hệ trước, và việc kết nối này khác hẳn việc kết nối hàng tỉ người thế hệ tiếp theo, và lý do khác biệt là tỉ người thế hệ sau là thế hệ dễ chịu ảnh hưởng, còn thế hệ trước có chút gì nhà quê.
Nhà quê và nghèo đói là hai khái niệm khác nhau.
Đói nghèo thường do xã hội gây ra, và người dân trong cộng đồng ấy không nghèo giống nhau.
Họ có thể sống lối sống nguyên thủy, nhưng cách tiếp cận và liên kết họ, lịch sử của dự án "Mỗi trẻ em một laptop", và thí nghiệm ở Ethiopia, mang đến niềm tin rằng chúng ta thực sự có thể làm điều này trong thời gian ngắn.
Và kế hoạch của tôi là, và thật không may tại thời điểm này đối tác của tôi không cho phép tôi tiết lộ trước, nhưng dự án này là về một vệ tinh cố định.
Có nhiều lý do cho rằng vệ tinh cố định không phải là điều tốt nhất, nhưng có rất nhiều lý do tại sao phải là nó, và với 2 tỉ đô la, bạn có thể liên kết được hơn 100 triệu người, nhưng việc tôi chọn con số 2 và tôi dành điều này như là slide cuối cùng, lý do tôi chọn là hai tỉ đô la là số tiền chúng tôi sử dụng tại Afganistan mỗi tuần.
Chắc chắn nếu chúng ta có thể liên kết Châu Phi và hàng tỉ người thế hệ trước với những con số như thế, chúng ta sẽ làm được.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay) Chris Anderson: Khoan đã. Mời anh đứng lại.
NN: Anh cho tôi thêm thời gian à?
CA: Không. Thật là tinh quái, khôn quá.
Anh chơi đẹp đấy.
Nicholas, vậy dự đoán của anh là gì?
(Cười) NN: Cảm ơn đã hỏi.
Tôi sẽ nói cho anh dự đoán của tôi và dự đoán của tôi, đây là dự báo thôi, vì sẽ là 30 năm tới. Tôi không còn ở đây.
Nhưng một trong những điều về học cách đọc, chúng ta đa số tiếp thu thông tin thông qua đôi mắt, vậy nên đó có thể là kênh không mấy hiệu quả.
Vì thế dự đoán của tôi là tương lai chúng ta sẽ tiêu hóa thông tin. Bạn sẽ uống một viên thuốc và rồi biết tiếng Anh.
Hay bạn uống một viên thuốc và sẽ biết Shakespeare.
Và cách làm điều đó là thông qua đường máu.
Vì thế một khi nó đã ăn vào máu, nó sẽ truyền đi và lên tới não, và lúc nhận ra nó đã ở trong não tại nhiều nơi khác nhau, nó chuyển tới đúng nơi cần tới.
Và đó là tiêu hóa.
CA: Anh đã bao giờ đi chơi cùng Ray Kurzweil chưa?
NN: Chưa, nhưng tôi từng gặp gỡ Ed Boyden và một trong những diễn giả ở đây, Hugh Herr, và nhiều người nữa.
Đây không phải là quá xa vời, 30 năm bắt đầu từ đây.
CA: Chúng ta sẽ kiểm chứng nó.
Chúng ta sẽ quay trở lại và chiếu lại đoạn phim này 30 năm từ đây, và sau đó tất cả ăn viên thuốc đỏ.
Vâng, rất cảm ơn anh về điều đó
Nicholas Negroponte.
NN: Cảm ơn (Vỗ tay)
Khi tôi chuẩn bị bài nói này, tôi đi tìm vài câu trích dẫn để chia sẻ với quý vị.
Có tin vui: tôi tìm được ba câu mà tôi rất khoái, câu thứ nhất của Samuel Johnson, ông bảo, "Khi lựa chọn trong đời, nhớ chọn để mà sống," câu thứ hai của Aeschylus, ông nhắc rằng "Hạnh phúc là lựa chọn đòi hỏi gắng công," câu thứ ba của Groucho Marx ông bảo, "Tôi không thích chọn những câu lạc bộ muốn biến tôi thành một thành viên."
Và đây là tin xấu: Trong ba câu tôi không biết chọn câu nào để chia sẻ với quý vị.
Nỗi lo âu lựa chọn ngọt ngào.
Trong thời tư bản hậu công nghiệp này, sự lựa chọn và tự do cá nhân cùng tư tưởng thân lập thân, đã dấy lên thành lý tưởng.
Cùng với nó, ta cũng có một niềm tin vào sự tiến bộ không ngừng.
Nhưng ngay bên dưới hệ tư tưởng này có một nỗi lo âu ngày càng lớn, những cảm giác tội lỗi, những cảm giác bất cập, cảm thấy ta đang mắc kẹt trong lựa chọn của chính mình.
Buồn thay, tư tưởng về lựa chọn cá nhân đang ngăn ta nghĩ đến những đổi thay trong xã hội.
Xem ra tư tưởng này rất hiệu nghiệm để ru ngủ chúng ta để quên đi ta đang là nhà tư tưởng chính trị và xã hội.
Thay vì thao thức với điều xảy ra trong xã hội, chúng ta ngày càng chú tâm phê phán bản thân, đôi lúc tới mức hủy diệt bản thân.
Tại làm sao ý tưởng về lựa chọn đang vẫn hoành hành mạnh mẽ như vậy, ngay cả đối với những người chẳng có gì nhiều để chọn?
Tại sao cả những người nghèo khổ cũng khăng khăng phải được chọn lựa mới cam, cái chúng ta đặt tên là lựa chọn có lý trí và ghì mài với nó?
Hệ tư tưởng này đã có nhiều thành quả mở rộng đường tư tưởng cho ta về một tương lai mơ ước từ xa.
Nào ta hãy đưa ra ví dụ.
Bạn tôi tên là Mania, khi cô ấy là sinh viên ở California, cô ấy kiếm sống bằng cách làm việc cho một hãng buôn ô-tô.
Khi Mania gặp khách hàng loại khách tiêu biểu, cô tranh luận với khách về cách sống của ông ta, về số tiền ông ấy muốn tiêu pha, ông ấy có mấy con, ông ấy mua xe để làm gì?
Họ nhanh chóng đi đến kết luận chiếc xe hoàn hảo là thế nào
Trước khi khách hàng của Mania đi về nhà để nghĩ lại cho kỹ, cô bèn nói với khách, "Cái xe anh định mua rất hoàn hảo, nhưng chỉ trong vài năm nữa, khi các con anh đủ lông đủ cánh để ra khỏi nhà, khi đó tiền bạc của anh dư dả hơn một tí, thì chiếc xe kia sẽ là lý tưởng.
Nhưng cái anh chọn bây giờ là chuẩn."
Đa số khách hàng của Mania ngày hôm sau quay lại đều mua chiếc xe kia, chiếc mà họ không cần, chiếc đắt tiền hơn rất nhiều.
Mania bán xe hơi thành công đến nỗi chẳng bao lâu cô ấy chuyển sang bán máy bay.
(Vỗ tay) Nhờ nắm vững tâm lý người ta nên công việc hiện nay của cô rất chạy, đó là công việc của một nhà tâm lý.
Thử hỏi sao khách hàng của Mania thiếu lý trí đến vây?
Thành công của cô là có thể tạo ra cho họ hình ảnh về một tương lai lý tưởng hóa, một hình ảnh của chính họ khi họ thành đạt hơn, tự do hơn, và với họ, bằng việc chọn chiếc xe kia dường như họ đã đến gần hơn lý tưởng mà Mania đã nhìn thấy ở họ.
Hiếm khi ta chọn điều gì hoàn toàn hợp lý.
Lựa chọn của chúng ta chịu ảnh hưởng của vô thức, của cộng đồng.
Chúng ta thường chọn bằng cách đoán xem người khác nghĩ như thế nào về lựa chọn của chúng ta.
Chúng ta cũng chọn bằng cách nhìn vào lựa chọn của người khác.
Chúng ta cố đoán đâu là lựa chọn xã hội chấp nhận
Thế nên thực ra cả khi chúng ta đã chọn, mua một chiếc xe chẳng hạn, vẫn cứ không thôi đọc các giới thiệu vê xe, như thể muốn thuyết phục chính mình rằng ta chọn đúng.
Cho nên lựa chọn là thứ gây ra lo lắng
Nó gắn với rủi ro, tổn thất.
Nó rất khó dự đoán.
Vì thế, ngày nay người ta càng ngày càng chịu nhiều rắc rối vì không chọn được cái gì ra hồn.
Vừa rồi tôi mới dự một đám cưới, tôi gặp một cô gái trẻ trung xinh đẹp ngay lập tức cô kể cho tôi nỗi lo của cô trong việc lựa chọn.
Cô bảo "Tôi mất một tháng để nghĩ xem sẽ mặc gì,"
rồi cô kể, "Tôi mất hàng tuần để cân nhắc sẽ ở khách sạn nào trong một đêm.
và giờ, tôi phải chọn một người hiến tinh trùng."
(Cười) Nhìn cô tôi choáng.
"Người hiến tinh trùng? Sao phải vội thế?"
Cô bảo, "Cuối năm nay tôi 40 rồi, tôi rất dở trong việc chọn đàn ông."
Lựa chọn, vì nó gắn với rủi ro, nên gây ra lo lắng, nhà triết học nổi tiếng người Đan mạch, Søren Kierkegaard chỉ ra sự lo lắng ấy là cái sảy nảy ra vô số cái ung.
Ngày nay ta tin rằng có thể ngăn chặn được rủi ro này.
Ta có vô số những phân tích thị trường, các kế hoạch về các nguồn thu tương lai.
Ngay cả về thị trường, tức là về cơ hội, về khả năng có thể chúng ta vẫn tin có thể dự đoán một cách hợp ly nó sẽ đi về đậu.
Thực ra, sự ngẫu nhiên rất dễ gây đau buồn.
Năm vừa rồi bạn tôi Bernard Harcourt ở trường Đại học Chicago tổ chức một sự kiện, một hội nghị khoa học về sự ngẫu nhiên.
Anh ấy và tôi cùng tham gia hội thảo, và ngay trước khi trình bày tham luận - chúng tôi không biết về tham luận của nhau - chúng tôi quyết định xem xét sự ngẫu nhiên một cách nghiêm túc.
Nên chúng tôi thông báo cho cử tọa là họ sắp sửa được nghe một bản tham luận tình cờ, pha trộn từ hai tham luận trong đó chúng tôi không biết người kia đã viết những gì.
Chúng tôi đã trình bày theo kiểu đó.
Bernard đọc đoạn đầu tiên trong tham luận của anh, rồi đến tôi đọc đoạn đầu trong tham luận của tôi, Bernard đọc đoạn thứ hai, tôi cũng đọc đoạn thứ hai, cứ thế cho đến hết hai bản tham luận.
Quý vị sẽ ngạc nhiên, rằng đa số cử tọa, không nghĩ rằng cái họ vừa nghe, là một tham luận pha trộn tình cờ.
Họ không thể tin rằng trên cương vị là hai giáo sư phát biều về học thuật, lại nhìn nhận sự ngâu nhiên nghiêm túc như vậy.
Họ nghĩ chúng tôi bàn nhau cùng viết rồi nói đùa đây là tình cờ.
Chúng ta sống trong thời đại nhiều thông tin, nhiều dữ liệu, nhiều hiểu biết về cơ thể con người.
Chúng ta giải mã bộ gen.
Biết về bộ não nhiều hơn trước.
Điều đáng ngạc nhiên ở chỗ là người ta càng ngày càng làm ngơ trước những kiến thức này.
Sự không hay biết và chối bỏ đang lên ngôi.
Trước cuộc khủng hoảng kinh tế hiện nay, chúng ta nghĩ rồi ta sẽ hồi tỉnh lại mọi việc lại trở về như cũ, chẳng cần thay đổi chính trị hay xã hội làm gì.
Còn trước cuộc khủng hoảng môi trường chúng ta nghĩ chẳng cần làm gì cả, đó là việc thiên hạ, chứ chưa phải đến ta.
Ngay cả khi khủng hoảng môi trường đã bùng phát như thảm họa hạt nhân Fukushima, thì những người cùng sống trong một môi trường, cùng có một lượng thông tin cần thiết chỉ một nửa biết lo lắng về vấn đê phóng xạ, một nửa kia tiếp tục làm ngơ.
Các nhà phân tâm học biết rõ điều đáng ngạc nhiên là người ta không có lòng ham hiểu biết nhưng lại vui hưởng sự vô minh.
Điều dó nghĩa là gì?
Khi chúng ta đối mặt, với một căn bệnh giết người, thì có nhiều người vẫn dửng dưng không để ý.
Họ thích bác đi là không có bệnh, nên nhiều khi thà không báo cho họ là hơn nếu họ không thiết hỏi.
đIều ngạc nhiên nghiên cứu chỉ ra những người chối là không có bệnh lại sống lâu hơn những người chọn cách điều trị hợp lý cho mình.
Tuy nhiên, sự không hiểu biết này là không tốt về mặt xã hội.
Khi không hay biết ta đang đi vê đâu thì có thể xảy ra nhiều thiệt hại xã hội.
Bên cạnh sự ngu tối, chúng ta ngày nay còn đối mặt với cái xem ra là sự thật hiển nhiên.
Nhà triết học Pháp Louis Althusser đã chỉ ra rằng hệ tư tưởng là thứ tạo ra một bức màn hiển nhiên.
Trước khi có cái nhìn phê phán đối với xã hội phải thật sự loại bỏ bức màn hiển nhiên để nghĩ thoát qua, để nghĩ khác đi.
Trở lại với tư tưởng về cá nhân, về lựa chọn hợp lý mà chúng ta thường bám giữ, chính ở đây chúng ta cần loại bỏ bức màn hiển nhiên để nghĩ khác đi một chút.
Có một câu hỏi thường đến với tôi tại sao ta thích ghì mài ý tưởng con người làm nên số phận điều mà chủ nghĩa tư bản đã dựa vào từ buổi đầu tiên?
Tại sao chúng ta nghĩ rằng chúng ta thật sự là người chủ vận mệnh của mình và chúng ta có thể ra quyết định hợp lý về những chon lựa tối ưu, đến nỗi ta không chấp nhận tổn thất và rủi ro?
Đôi lúc tôi kinh hoàng thấy những người rất nghèo, không tán thành quan điểm rằng người giàu phải nộp thuế nhiều hơn.
Người ta ở đây thường mang lấy lối nghĩ ăn may của trò đỏ đen.
Okay, có khi họ nghĩ đời cua kiếp này khó khá nhưng biết đâu đấy đời cáy sau này, con ta thành Bill Gatesn cũng nên.
Và ai lại đi đánh thuế con mình?
Hoặc tôi cũng tự nêu câu hỏi, tại sao những người không có bảo hiểm y tế lại không nhận sự chăm sóc sức khỏe cộng đồng?
có lúc họ không nhận sự chăm sóc ấy, vì trót mang lấy suy nghĩ vê lựa chọn nhưng họ có gì để chọn đâu.
Margaret Thatcher có một câu nổi tiếng rằng làm gì có xã hội.
Xã hội không tồn tại, chỉ có các cá nhân và gia đình họ mà thôi.
Đáng buồn là tư tưởng này vẫn còn rất thịnh hành, nên những người nghèo có thể cảm thấy hổ thẹn về sự nghèo khổ của mình.
Chúng ta vẫn chưa thôi hối hận vì đã lựa chon không đúng đắn, vì thế nên chúng ta mới không thành công.
Chúng ta lo lắng rằng mình cố thế vẫn còn chưa đủ,
vì thế nên ta cật lực làm việc suốt ngày dài rồi mất bằng ấy thời gian để lấy lại sức lực.
Khi ta lo lắng trước lựa chọn, đôi lúc ta không còn thiết lựa chọn nữa.
Ta phó thác chuyện này cho guru ông thầy ta sẽ bảo điều ta nên làm, hoặc là nhà trị liệu về môn thân lập thân, hoặc tôn thờ nhà lãnh đạo toàn trị kẻ đứng trước lựa chọn, chẳng bao giờ phân vân, vì biết việc cần làm.
Nhiều người thường hỏi tôi, "Anh học được gì qua nghiên cứu về lựa chọn?"
Tôi nhận được một thông điệp quan trọng
khi suy nghĩ về chọn lựa. Bản thân tôi thôi không coi chọn lựa là quá nghiêm trang.
Trước hết tôi nhận ra nhiều điều tôi đã chọn là không hợp lý tí nào.
Nó ảnh hưởng bới vô thức, bởi điều tôi nghĩ về chọn lựa của người khác, hoặc bởi lựa chọn được xã hội chấp nhận.
Tôi thích một suy nghĩ rằng ta cần đi xa hơn vượt qua suy nghĩ về lựa chọn cá nhân, đấy là điều quan trọng, để đổi mới lựa chọn xã hội, chính tư tưởng về lựa chọn cá nhân đã ru ngủ chúng ta.
Nó ngăn trở chúng ta nghĩ về sự thay đổi xã hội.
Chúng ta dành quá nhiều thơi gian để chọn lựa cho mình và hiếm khi nghĩ về những mục tiêu chung chúng ta nên chọn.
Chúng ta hãy đừng quên chọn lựa đi liền cùng biến đổi.
Chúng ta có thể tạo sự thay đổi cá nhân, Chúng ta có thể tạo ra biến đổi xã hội.
Chúng ta có thể chọn có thêm nhiều chó sói.
Chúng ta có thể chọn để thay đổi môi trường để có thêm nhiều ong.
Chúng ta có thể chọn để có những cơ quan đánh giá khác nhau.
Hoặc chọn kiểm soát các công ty thay vì cho phép nó kiểm soát chúng ta.
Chúng ta có đủ khả năng để tạo ra biến đổi.
Tôi đã bắt đầu bằng câu nói của Samuel Johnson, khuyên chúng ta khi lựa chọn trong đời nhớ lựa chọn để mà sống.
Rốt cuộc, các bạn thấy tôi đã chọn được cho mình một trong ba câu đã dẫn trong phần mở đầu bài nói hôm nay.
Tôi quả đã có lựa chọn, là một đất nước, là một nhân dân, chúng ta cũng có lựa chọn để quyết định lại sẽ sống trong một xã hội thế nào trong tương lai
Cảm ơn.
Bốn năm trước, ở đây tại TED, tôi đã thông báo nhiệm vụ một cho Planet: rằng hãy phóng một cụm vệ tinh để thu lại hình ảnh toàn Trái Đất, vào mỗi ngày, và cho mọi người quyền truy cập nó
Vấn đề chúng tôi cố giải quyết rất đơn giản.
Ảnh vệ tinh bạn tìm trên các trang mạng đã là cũ, rất cũ nhưng hoạt động của con người diễn ra hằng ngày, hằng tuần, hằng tháng, và bạn không thể sửa những thứ bạn không thấy.
Chúng tôi muốn cho mọi người những công cụ để thấy sự thay đổi ấy, để hành động
Bức ảnh Viên Bi Xanh tuyệt đẹp, chụp bởi Phi hành gia tàu Apollo 17 vào năm 1972 đã giúp nhân loại ý thức rằng ta đang sống tại một hành tinh mong manh
Và chúng tôi muốn đưa nó lên tầm cao mới, cung cấp cho mọi người những công cụ để hành động, để chăm lo cho nó.
Vậy, sau nhiều dự án Apollo của chúng tôi, phóng lên nhiều cụm vệ tinh nhất trong lịch sử nhân loại, chúng tôi đã đạt được mục tiêu.
Ngày nay, Planet ghi lại hình ảnh của toàn Trái Đất, vào mỗi ngày.
Nhiệm vụ hoàn thành
(Vỗ tay) Xin cảm ơn
Đã có 21 lần phóng tên lửa -- hình minh họa trông có vẻ đơn giản -- thật ra thì không.
Và chúng ta hiện đã có hơn 200 vệ tinh trong quỹ đạo, đang truyền dữ liệu đến 31 trạm mặt đất được xây dựng trên khắp hành tinh.
Tổng lại, chúng tôi thu được 1,5 triệu hình ảnh 29MP của Trái Đất mỗi ngày.
Và ở bất kì địa điểm nào trên bề mặt Trái Đất, chúng tôi đều hiện đang có trung bình trên 500 hình ảnh.
Rất nhiều dữ liệu, ghi lại những thay đổi lớn.
Và rất nhiều người đang sử dụng công cụ hình ảnh này.
Các công ty nông nghiệp dùng chúng để cải thiện năng xuất cây trồng của nông dân
Các công ty lập bản đồ cho khách hàng dùng để cải thiện những bản đồ trực tuyến
Chính Phủ sử dụng nó cho an ninh biên giới hoặc hỗ trợ ứng phó với thiên tai như lũ lụt, hỏa hoạn hay động đất.
Nhiều TC Phi chính phủ cũng dùng.
Để theo dõi và ngăn chặn nạn phá rừng.
Hay giúp tìm kiếm người tị nạn chạy trốn khỏi Myanmar.
Hoặc để theo dõi mọi diễn biến tình hình tại cuộc khủng hoảng đang diễn ra ở Syria, giữ tất cả các phe có trách nhiệm.
Và hôm nay, tôi rất vui khi công bố những mẩu chuyện về Planet.
Ai cũng có thể truy cập vào planet.com, mở một tài khoản và thấy mọi công cụ hình ảnh của chúng tôi.
Nó khá giống Google Earth, ngoại trừ những hình ảnh tân thời nhất, và bạn còn có thể xem lại quá khứ.
Bạn có thể so sánh bất kì hai ngày, và thấy những thay đổi to lớn xảy ra trên hành tinh chúng ta.
Hoặc bạn có thể tạo time lapse với 500 bức hình chúng tôi có và nhìn sự thay đổi ấy qua thời gian.
Và bạn còn có thể chia sẻ chúng qua mạng xã hội.
Nó khá là tuyệt.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
Ban đầu chúng tôi tạo ra công cụ này cho các nhà báo người muốn thông tin công bằng về các sự kiện thế giới.
Nhưng giờ chúng tôi đã mở rộng cho mọi người, vì mục đích phi lợi nhuận hay cả cá nhân.
Và chúng tôi mong nó sẽ đem đến mọi người công cụ tìm kiếm và thấy những thay đổi trên hành tinh và làm.
Vậy, nhân loại hiện đang có cơ sở dữ liệu thông tin về hành tinh này, thay đổi theo thời gian.
Nhiệm vụ tiếp theo của chúng ta là gì?
Tóm lại, đó là Vũ Trụ và Trí Tuệ Nhân Tạo.
Những gì chúng ta sẽ làm với trí tuệ nhân tạo là để tìm kiếm các đối tượng trong tất cả những hình ảnh vệ tinh.
Các công cụ AI tương tự dùng để tìm mèo trong video trực tuyến cũng có thể được dùng để tìm kiếm thông tin trong hình ảnh của chúng tôi.
Hãy thử tưởng tượng bạn có thể chỉ rằng, đây là con tàu, đây là cái cây đây là xe hơi, đây là đường, đây là tòa nhà, đây là xe tải.
Và nếu bạn có thể làm điều đó với hàng triệu hình ảnh truyền xuống mỗi ngày, thì bạn có thể tạocơ sở dữ liệu của mọi vật với mọi kích cỡ, mỗi ngày.
Cơ sở dữ liệu đó được tìm kiếm.
Đó là chính xác những gì chúng tôi đang làm.
Đây là một nguyên mẫu, đang làm việc trên API.
Đây là Bắc Kinh.
Vậy, thử cho rằng chúng ta muốn đếm số máy bay trong sân bay.
Ta lựa chọn vị trí sân bay, và nó tìm máy bay trong hình ảnh vào hôm nay, và tìm máy bay trong toàn bộ hình ảnh trước đó rồi hiển thị biểu đồ toàn bộ máy bay tại sân bay Bắc Kinh qua thời gian.
Tất nhiên, bạn có thể làm điều này cho tất cả sân bay trên thế giới.
Và chúng ta hãy nhìn vào một cảng tại Vancouver
Chúng ta lặp lại thao tác lúc nãy, nhưng lần này sẽ là tìm tàu.
Vậy, ta phóng to ở Vancouver, lựa chọn vị trí, và chúng ta tìm kiếm tàu.
Và nó hiển thị vị trí của toàn bộ tàu.
Giờ hãy thử nghĩ điều này hữu ích như thế nào đối với cảnh vệ biển người đang cố gắng theo dõi và ngăn đánh cá trái phép.
Đối với tàu đánh cá hợp pháp họ truyền vị trí của họ qua đèn hiệu AIS.
Nhưng ta thường phát hiện nhiều tàu không làm điều đó.
Hình ảnh không nói dối.
Vì vậy, cảnh vệ biển có thể dùng nó và đi tìm những tàu đánh cá trái phép.
Ta sẽ nhanh thêm vào không chỉ tàu hay máy bay mà còn tất cả mọi vật, và ta có thể xuất nguồn cung cấp dữ liệu của địa điểm của toàn sự vật ấy qua thời gian có thể tích hợp kĩ thuật số từ luồng công việc của mọi người.
Sau này, chúng ta có thể có trình duyệt tinh vi hơn mà mọi người truy cập từ nhiều nguồn khác nhau.
Nhưng cuối cùng, tôi có thể tưởng tượng chúng ta trừu tượng hóa hoàn toàn hình ảnh và chỉ với một giao diện truy vấn với Trái Đất.
Thử nghĩ nếu ta chỉ cần hỏi, "Này, có bao nhiêu căn nhà ở Pakistan?
Cho tôi một biểu đồ đối chiếu thời gian"
"Có bao nhiêu cây trong rừng Amazon và có thể cho tôi địa điểm của những cây đã bị đốn hạ giữa tuần này tuần trước không?"
Chẳng phải rất tuyệt sao?
Đấy, là những gì chúng tôi đang cố gắng đạt được, và chúng tôi gọi nó là "Queryable Earth"
Vậy, Nhiệm Vụ của Planet 1 là ghi lại hình ảnh của toàn hành tinh mỗi ngày và cho mọi người quyền truy cập nó.
Nhiệm Vụ của Planet 2 là ghi mục toàn bộ sự vật trên hành tinh qua thời gian và truy vấn nó.
Hãy để tôi cho bạn một sự so sánh.
Google ghi mục những thứ trên mạng và khiến chúng có thể được tìm kiếm.
Vậy, chúng tôi sẽ ghi mục những thứ trên Trái Đất và làm chúng có thể được tìm kiếm
Xin cảm ơn.
(vỗ tay)
Ngay lúc này Một bộ phim đang phát ngay trong đầu các bạn.
Đó là một bộ phim nhiều phần tuyệt vời
Nó có hình ảnh 3D và âm thanh nổi cho những thứ mà các bạn đang nhìn và nghe thấy ngay lúc này, nhưng đó mới chỉ là bắt đầu.
Bộ phim đó có cả mùi, vị và xúc giác.
Nó có cảm giác của cơ thể, đau đớn, đói khát, khoái cảm.
Nó có những cảm xúc. giận dữ và hạnh phúc.
Nó có những ký ức, giống như những kỷ niệm thời thơ ấu đang phát trước mắt bạn.
Và nó có những giọng nói liên tục thuyết minh trực tiếp trong dòng suy nghĩ của các bạn.
Trung tâm của bộ phim chính là bạn. đang trực tiếp trải qua tất cả những thứ đó.
Bộ phim này là dòng ý thức của các bạn là đối tượng của trải nghiệm tâm trí và cả thế giới,
Ý thức là một trong những bằng chứng cơ bản nhất về sự tồn tại của con người.
ai cũng có nhận thức
Chúng ta đều có bộ phim của riêng mình, bạn, bạn và cả bạn.
chúng ta không biết gì khác trực tiếp hơn
Ít nhất, tôi biết ý thức của bản thân một cách trực tiếp
Tôi không thể chắc chắn rằng các bạn ý thức được
Nhận thức cũng là cái làm cho cuộc sống đáng sống.
Nếu chúng ta không có nhận thức, mọi thứ trong cuộc sông trở nên vô nghĩa và vô giá trị
Nhưng đồng thời, chính nhận thức là hiện tượng bí ẩn nhất trong vũ trụ
Tại sao chúng ta có nhận thức?
Tại sao chúng ta có những bộ phim trong đầu?
Tại chúng ta không đơn giản chỉ là những robot những thứ có thể xử lý tất cả những dữ kiện và đưa ra các phản ứng, mà không trải nghiệm bộ phim bên trong đó?
Hiện nay, chưa có ai biết câu trả lời cho những câu hỏi trên.
Tôi cho rằng để đưa nhận thức vào nghiên cứu, sẽ cần có nhiều ý tưởng cấp tiến mới.
Có người nói rằng nghiên cứu về nhận thức là bất khả thi.
bởi vì, bản thân khoa học là sự khách quan.
còn nhận thức, bản chất là sự chủ quan.
Do đó không bao giờ có một môn khoa học của nhận thức.
Quan điểm đó thống trị suốt thế kỷ 20
Các nhà tâm lý học nghiên cứu hành vi một cách khách quan, các nhà thần kinh học nghiên cứu não bộ cũng vậy. và không một ai nhắc gì tới nhận thức.
Thậm chí 30 năm trước, khi TED bắt đầu, có rất ít nghiên cứu khoa học về nhận thức.
Bây giờ, khoảng 20 về năm trước, Mọi thứ bắt đầu thay đổi.
Các nhà thần kinh học như Francis Crick và các nhà vật lý như Roger Penrose nói rằng bây giờ là thời điểm để cho khoa học tấn công vào nhận thức.
Kể từ đó, đã có một sự bùng nổ thật sự, nở rộ các công trình khao học trong lĩnh vực này.
Các công trình này thật tuyệt vời.
thật sự rất tuyệt. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn còn những giới hạn cơ bản
Tâm điểm của khoa học về nhận thức trong những năm gần đây đó là tìm kiếm các mối tương quan, sự liên hệ giữa các vùng của bộ não và các trạng thái nhất định của nhận thức.
Chúng ta đã thấy được nghiên cứu này của Nancy Kanwisher, chúng thật tuyệt vời cô ấy mời thuyết trình cách đây ít phút.
Hiện nay, chúng ta có một hiểu biết tốt hơn, ví dụ, Những vùng của não bộ liên quan tới trải nghiệm ý thức về nhận ra các gương mặt hay cảm giác đau, hoặc cảm giác hạnh phúc.
Nhưng đây mới chỉ là khoa học về các mối tương quan
Nó không phải là khoa học giải thích.
Chúng ta biết rằng những vùng não bộ nào liên quan tới trải nghiệm nhận thức nào, nhưng chúng ta không biết tại sao lại như vậy.
Tôi muốn đưa điều này bằng cách nói rằng các công trình trong lĩnh vực thần kinh học đang trả lời một số câu hỏi mà chúng ta muốn biết về nhận thức, những thắc mắc về các vùng của bộ não, chúng làm gì và chúng liên hệ với cái gì.
Tuy nhiên, theo một nghĩa nào đó, đó là những câu hỏi dễ dàng.
Không liên quan tới các nhà thần kinh học.
Thực sự, không có câu hỏi nào là dễ dàng với nhận thức.
Nhưng nó không giải quyết được bí ẩn thực sự ở cốt lõi của vấn đề. Tại sao tất cả các quá trình vật lý xảy ra trong não bộ lại đi kèm với nhận thức?
Tại sao lại có bộ phim bên trong đó?
Hiện nay, chúng ta thực sự không có manh mối nào.
Và các bạn có thể nói rằng, hãy cho các nhà thần kinh học thêm vài năm nữa.
Nhưng hóa ra đó lại là một hiện tượng tự phát khác như những vụ kẹt xe, những cơn bão, hay như cuộc sống vậy, và chúng ta sẽ đi tìm hiểu nó.
Những trường hợp điển hình về sự tự phát là mọi hành vi tự phát, Một vụ tắc đường diễn biến thế nào cách mà một cơn bão hoạt động, một sinh vật sống sinh sôi thích nghi và trao đổi chất ra sao, tăt cả câu hỏi về hoạt động khách quan.
Chúng ta có thể áp dụng cho não người trong việc giải thích một số hành vi và chức năng của nó như là hiện tượng tự phát: Cách chúng ta đi lại, nói chuyện, cách chúng ta chơi cờ, và mọi câu hỏi khác về hành vi.
Nhưng khi nói tới nhận thức, các câu hỏi về hành vi là một trong trong những vấn đề dễ dàng
Khi nói tới vấn đề khó, đó là câu hỏi tại sao mọi hành vi đó lại đi kèm với cảm giác chủ quan?
Và ở đây, mô hình tiêu chuẩn của sự tự phát thậm chí các mô hình chuẩn trong thần kinh học cho đến nay, không có gì nhiều để nói.
Bây giờ, tôi là một người theo chủ nghĩa duy vật
Tôi muốn có một lý thuyết khoa học về nhận thức mà có thể hoạt động. và trong một thời gian dài, tôi cảm thấy vô vọng trong việc tìm kiếm một lý thuyết về nhận thức dựa trên các hiện tượng vật lý mà hoạt động được.
Nhưng cuối cùng tôi có thể kết luận rằng lý thuyết như vậy là không thể vì những lý do mang tính hệ thống
Đó là cả một câu chuyện dài. nhưng ý tưởng cốt lõi chỉ là cái mà các bạn có được từ những giải thích giản lược dựa trên các cơ sở của vật lý và não bộ là câu chuyện về hoạt động của hệ thống, cấu tạo và động lực của nó, hành vi mà nó tạo ra, rất tốt để giải quyết các vấn đề dễ dàng. cách chúng ta ứng xử, hoạt động. nhưng khi nhắc tới những trải nghiệm chủ quan. Tại sao tất cả những thứ trên cảm giác như xuất phát từ bên trong? Đó là thứ gì đó mới mẻ, và sẽ còn đó những câu hỏi xa hơn.
Tôi nghĩ chúng ta đang bế tắc tại điểm này.
Chúng ta đã có một loạt các giải thích tuyệt vời chúng ta quen với nó, Vật lý giải thích Hóa học hóa học giải thích sinh học sinh học giải thích những khía cạnh của tâm lý
Nhưng nhận thức có vẻ như không phù hợp trong bức tranh này
Một mặt, nó là một dữ kiện mà chúng ta nhận thức được
Mặt khác, chúng ta không biết cách để đưa nó vào trong quan điểm khoa học về thế giới của chúng ta
Do đó, tôi nghĩ rằng nhận thức là thứ gì đó dị thường chúng ta rất muốn lồng ghép nó vào trong thế giới quan của chúng ta, nhưng chúng ta vẫn không biết cách.
Đối mặt với một thứ dị thường như thế này, sẽ cần những ý tường cấp tiến và thôi nghĩ rằng chúng ta sẽ cần một hoặc hai ý tướng ban đầu , nghe có vẻ điên khùng trước khi chúng ta hiểu biết một cách khoa học.
Bây giờ, có vài ứng cử viên cho ý tưởng điên rồ này.
Bạn tôi Dan Dennett người có mặt hôm nay, cũng có ý tưởng đó.
Ý kiến điên rồ của anh ta đó là không có gì khó trong vấn đề nhận thức.
Toàn bộ ý tưởng về bộ phim chủ quan trong đầu chúng ta liên quan đến sự ảo tưởng hay sự mơ hồ.
Quả thật,những gì chúng tôi làm là để giải thích chức năng mục tiêu, cách thức hoạt động của não, và sau đó chúng tôi giải thích những thứ cần được giải thích.
Tôi có thể nói rằng, anh ấy thật đáng để khích lệ.
Đó là một loại tư tưởng tiến bộ mà chúng ta cần khám phá nếu bạn muốn có một lý luận thuần túy về lý thuyết não bộ cho ý thức.
Cùng thời điểm này, với tôi cũng như nhiều người khác, quan điểm này còn khá đơn giản để phủ nhận những dữ liệu về sự ý thức một cách thỏa đáng.
Và tôi sẽ đi tiếp vào một luận điểm mới.
Trong thời gian còn lại, tôi muốn khai thác 2 ý tưởng điên rồ mà tôi nghĩ là sẽ có vài sự hứa hẹn.
Ý tưởng điên rồ đầu tiên đó là nhận thức là một điều rất cơ bản.
Các nhà vật lý học thường lấy những khía cạnh của vật lí để xây dựng nền tảng cho: không gian, thời gian và khối lượng.
Họ đặt ra những luật cơ bản để thực hiện chúng như trọng lực hay lượng tử cơ học.
những đặc tính và quy luật này cũng chưa được giải thích bằng những khái niệm cơ bản hơn
Thay vào đó, họ xem đó là những thứ căn bản nhất và định nghĩa mọi thứ từ chúng
Đôi khi, những khái niệm cơ bản được phát triển thêm
Trong thế kỉ 19, Maxwell đã cho rằng bạn không thể giải thích hiện tượng điện từ bằng những khái niệm cơ bản như không gian, thời gian, khối lượng, đinh luật Newton vì thế ông ấy đã đặt ra định luật cơ bản về điện từ và đặt ra sự tích điện như là một nguyên tố cơ bản theo những quy luật đã có này.
Tôi nghĩ rằng điều chúng ta đang đề cập chính là nhận thức.
Nếu bạn không giải thích được sự ý thức theo những thuật ngữ cơ bản nhất không gian, thời gian, khối lượng, sự tích điện thì theo logic mà nói, chúng ta cần mở rộng danh sách đó.
Và điều tự nhiên nhất cần làm là xem ý thức như một thứ rất căn bản, như 1 phần căn bản của tự nhiên.
Điều này không có nghĩa là bạn không thể nghiên cứu nó.
Điều này sẽ mở ra hướng đi để bạn có thể nghiên cứu.
Cái chúng ta cần làm đó là học những quy luật cốt lõi về điều chỉnh ý thức những quy luật kết nối ý thức với những thứ khác: không gian, thời gian, khối lượng, những định luật vật lý.
Các nhà vật lý thường cho rằng họ muốn những quy luật cốt yếu thật sự đơn giản để họ có thể viết nó trên mặt trước của của một cái áo.
Tất nhiên tôi cho rằng tình huống như thế liên quan đến ý thức.
Chúng ta muốn tìm ra quy luật cốt lõi thật đơn giản để chúng ta viết chúng lên áo.
Chúng ta không biết định luật này có tồn tại hay chưa nhưng đó lại là điều chúng ta cần làm.
Ý tưởng điên thứ 2 nhận thức mang tính phổ biến.
Mỗi hệ thống có một mức độ riêng liên quan đến nhận thức.
quan điểm này gọi là panpsychism: pan cho tất cả, và psych cho tâm trí, mọi thực thể đều là ý thức, không chỉ con người, con chó, con chuột, con ruồi, thậm chí những con vi khuẩn của Rob Knight hay những hạt cơ bản.
Thậm chí 1 hạt photon cũng có mức độ nhận thức riêng.
ý tôi không phải là những hạt photon này thông minh hay nó biết suy nghĩ.
Nó không phải hạt photon đang tàn phá thế giới bởi vì nó nghĩ, "Aww, tôi luôn bay vòng vòng với tốc độ ánh sáng.
tôi chưa bao giờ sống chậm và ngửi hương thơm hoa hồng"
Không, không phải như vậy.
Nhưng những hạt photon có thể có một số yếu tố về cảm giác chủ quan, một số tiền đề nguyên thủy đối với ý thức.
Điều này có lẽ hơi kì cục với bạn.
Ý tôi, tại sao mọi người lại nghĩ nó là một thứ điên rồ?
Một vài động lực đến từ những ý tưởng điên rồ ban đầu, mà ý thức đóng vai trò cốt lõi
Nếu nó giữ vai trò cốt lõi, như không gian và thời gian và khối lượng nó tự nhiên cũng sẽ trở thành phổ biến, theo cách của chúng.
Nó sẽ không xứng đáng mặc dù ý kiến dường như phản lại chúng ta, nó sẽ ít tương phản hơn với những người từ những nền văn hóa khác nhau, nơi tâm trí con người dường như có nhiều sự kết nối liên tục với tự nhiên.
Một sự thúc đẩy sâu xa hơn đến từ ý tưởng này là có lẽ những cách đơn giản nhất và mạnh mẽ nhất để tìm ra những quy luật cơ bản liên quan đến ý thức bằng xử lý vật lý là sự kết nối ý thức với thông tin.
Bất cứ nơi nào có sự hiện diện của xử lý thông tin, nơi đó sẽ có ý thức.
Trong 1 người,việc tiếp nhận những thông tin phức tạp, thì đòi hỏi ý thức phức tạp.
Sự tiếp nhận những thông tin đơn giản, cần ý thức đơn giản.
Một điều thú vị là trong những năm gần đây một nhà thần kinh học, Giulio Tononi đã dựa trên lý thuyết này và phát triển nó một cách chặt chẽ với lý thuyết toán học.
Ông ấy có 1 phép đo lường toán học cho việc kết nối thông tin ông ấy gọi là phi, thứ giúp đo lường lượng thông tin được tích hợp trong hệ thống.
Và ông ta cho rằng phi gắn liền với ý thức
Vì thế trong não con người, có một số lượng lớn sự tích hợp thông tin, ở mức độ cao của phi, và của ý thức.
Trong một con chuột, ở mức nhập thông tin trung bình vẫn khá quan trọng, và cũng liên quan đến sự ý thức.
Nhưng khi bạn hạ xuống những thứ như sâu bọ vi khuẩn, hạt vật chất, số lượng phi giảm mạnh.
Số lượng thông tin nhập vào cũng giảm, nhưng không phải là về con số 0
Theo định lý của Tononi, vẫn có thể về không độ của ý thức.
Trong sự ảnh hưởng này, ông ấy nêu ra quy luật cốt lõi của ý thức: phi cao, ý thức cao.
Bây giờ, tôi không biết nếu học thuyết này là đúng, nhưng nó sẽ có thể dẫn đến một học thuyết trong khoa học về ý thức, và nó được dùng để nhập những nhánh thông tin của dữ liệu khoa học, và nó có một đặc tính tốt thứ mà trên thực tế đủ đơn giản để bạn có thể viết chúng lên mặt trước của áo
Một động lực cuối cùng khác là panpsychism có thể giúp bạn nhập ý thức vào thế giới vật chất.
Những nhà vật lý và nhà tâm lý học thường thừa nhận rằng vật lí là một thứ gây tò mò.
Nó mô tả cấu trúc thật sự của một chuỗi phương trình, nhưng nó không nói rõ về sự thật ẩn bên trong nó.
Như Stephen Hawking dùng nó, thế cái gì đã được dùng trong phương trình?
Tốt, theo quan điểm của panpsychist, bạn có thể để phương trình theo cách của chúng nhưng bạn cũng có thể mang chúng ra để miêu tả như một dòng ý thức.
Cái mà vật lý thực sự đang làm, đang mô tả dòng ý thức
Theo quan điểm này, nó chính là ý thức thứ được đặt trong những phương trình.
Theo đó, ý thức không bám sát theo thế giới bên ngoài giống như được gắn thêm vào.
Nó thực sự đang ở đó
Tôi nghĩ đây là quan điểm panpsychist, thứ có tiềm năng tôn lên mối quan hệ của chúng ta với tự nhiên, và nó có thể có hàng loạt hệ quả mang tính đạo đức và xã hội.
Một vài điều có thể đi ngược lại.
Tôi thường nghĩ tôi không nên ăn bất cứ thứ gì những thứ có ý thức, Thế thì tôi đã thành một người ăn chay trường.
Bây giờ, nếu bạn là panpsychist và bạn cùng quan điểm đó, Bạn có thể sẽ bị đói dài dài.
Vì thế tôi cho rằng khi bạn nghĩ về điều này, nó sẽ tôn lên những quan điểm của bạn, trong khi đó vấn đề liên quan đến mục đích đạo đức tôn vinh phẩm hạnh, thực tế không ảnh hưởng nhiều bởi ý thức, nhưng nó liên quan đến mức độ và sự phức tạp trong ý thức.
Hoàn toàn không gì lạ khi nói về ý thức trong những hệ thống khác, như máy tính chẳng hạn.
Thế còn hệ thống thông minh nhân tạo trong bộ phim "Her", Samantha thì sao?
cô ta có ý thức?
Tốt, nếu bạn lấy thông tin theo quan điểm panpsychist, cô ấy chắc chắn gặp rắc rối trong việc nhập và mở rộng thông tin, vì vậy câu trả lời dĩ nhiên là có, cô ta có ý thức.
Nếu nó đúng,nó sẽ tạo nên hàng loạt vấn đề đạo đức cả về đạo đức của việc phát triển hệ thống máy tính thông minh và đạo đức khi tắt bỏ những hệ thống đó.
Cuối cùng bạn có thể sẽ hỏi về ý thức theo cách tổng thể, hành tinh.
Canada có nhận thức riêng
hay ở một cấp độ cục bộ là một nhóm tích hợp như khán giả trong hội nghị TED, hiện giờ đang có một sự tiếp thu ý thức TED, một bộ phim nội tại cho nhóm thu thập TED thứ hoàn toàn khác với những bộ phim nội tại khác so với những phần khác?
Tôi không biết câu trả lời cho câu hỏi đó, nhưng tôi nghĩ ít nhất một trong số chúng ta có câu trả lời một cách đúng đắn.
okay, với cái nhìn theo panpsychist, nó là một điều hết sức căn bản, mà tôi không thể tìm ra câu trả lời chính xác nhất.
Tôi hoàn toàn tự tin về ý tưởng điên rồ đầu tiên, rằng nhận thức là một khái niệm cơ bản, hơn ý tưởng thứ 2, nó chỉ mang tính phổ biến.
Theo ý tôi, quan điểm trên đặt ra nhiều câu hỏi, nhiều thách thức, ví dụ như làm sao những ý thức nhỏ lẻ có thể gộp lại thành loại ý thức phức tạp chúng ta biết và yêu.
Nếu chúng ta có thể trả lời cho những câu hỏi đó, thì tôi nghĩ rằng chúng ta đang cùng nhau tạo ra một học thuyết mới về ý thức.
Còn nếu không, thì có lẽ chúng ta đang gặp một rắc rối lớn trong khoa học và tâm lý học.
Chúng ta không thể giải quyết nó trong một sớm một chiều
nhưng chúng ta chắc chắn có thể tìm ra.
theo tôi, hiểu được ý thức là một chìa khóa thực sự, để giúp ta hiểu cả về vũ trụ này và bản thân chúng ta.
Điều này có thể là một ý tưởng điên rồ.
Xin cảm ơn!
(Vỗ tay)
Lần đầu tiên tôi đứng trước phòng mổ và chứng kiến một ca phẫu thuật, Tôi không biết nên mong đợi điều gì.
Tôi từng là sinh viên kỹ thuật
Tôi cứ nghĩ mọi thứ sẽ giống như trên Tivi
Những tiếng máy móc đằng sau lưng Mồ hôi nhễ nhại trên gương mặt của các bác sĩ phẫu thuật
Nhưng sự thật không như vậy chút nào.
Nhạc thì được bật lên, tôi nghĩ đó là bản hit hay nhất của Madonna. (tiếng cười) Và có rất nhiều cuộc đối thoại, không chỉ riêng về vấn đề nhịp tim bệnh nhân mà còn về thể thao và kế hoạch cuối tuần.
Và từ đó, tôi chứng kiến càng nhiều ca mổ, tôi càng nhận ra nó chính là như vậy.
Nói một cách khác, nó như là một ngày bình thường ở công sở.
Nhưng mọi thứ vẫn như thế đều đặn và khi nhạc tắt dần mọi người đều im lặng, và đều chăm chú nhìn vào cùng một thứ.
Và khi bạn biết khi có gì đó rất hệ trọng và nguy hiểm đang xảy ra.
Lần đầu tôi chứng kiến nó tôi được xem kiểu phẫu thuật gọi là phẫu thuật nội soi ổ bụng Và cho những ai chưa biết đây là gì phẫu thuật nội soi ổ bụng, thay vì một vết rạch lớn mà bạn phải chịu đựng sau khi thực hiện ca mổ việc nội soi ổ bụng là những bác sĩ sẽ tạo ra ba hay nhiều vết rạch nhỏ trên người bệnh nhân
sau đó sẽ chèn vào một số dụng cụ y khoa và một cái máy quay mọi thứ sẽ được tiến hành trong cơ thể bệnh nhân.
Điều này rất tuyệt vì nó hạn chế nhiễm trùng sau mổ, ít đau hơn, thời gian hồi phục ngắn hơn.
Nhưng có một nhược điểm, bởi vì những vết rạch được tạo ra từ một thiết bị dài và nhỏ gọi là Trocar (dùi chọc).
Cách mà bác sĩ mổ sử dụng thiết bị này là anh ta lấy nó và đưa vào ổ bụng người bệnh đến khi tìm được vị trí chính xác.
Lý do tại sao mọi người trong phòng mổ đều chăm chú nhìn thiết bị đó vì người bác sĩ đó phải rất cẩn trọng không thể hấp tấp và phải thật chính xác khi đưa vào trong cơ quan nội tạng, và mạch máu.
Vấn đề này khá quen thuộc đối với các bạn vì tôi biết chắc rằng mọi người đã từng gặp ở đâu đó.
(tiếng cười) Nhớ cái này không?
(Vỗ tay) Các bạn biết rằng cứ mỗi giây cái ống hút này sẽ xuyên qua và bạn không biết liệu nó có lệch sang chỗ khác và xuyên thẳng đến tay bạn, hoặc liệu bạn có bị dính nước trái cây mọi chỗ không, nhưng bạn cảm thấy rất sợ hãi, phải không?
Mỗi lần bạn làm như thế bạn sẽ trải qua những xúc cảm vật lí tương tự mà tôi đã chứng kiến trong ca mổ đó.
Và nó thực sự là một vấn đề.
Năm 2003, hiệp hội FDA từng tuyên bố rằng đường mổ nội soi có thể là một trong những bước nguy hiểm nhất trong phẫu thuật xâm lấn tối thiểu.
Một lần nữa vào năm 2009, có một tờ báo nói rằng dùi chọc chiếm hơn nửa của những biến chứng chủ yếu trong phẫu thuật nội soi.
Và, nhân tiện điều này vẫn chưa thay đổi sau 25 năm.
Khi tôi tốt nghiệp đại học, đây là thứ mà tôi từng mơ ước được làm.
Tôi cố gắng giải thích cho bạn của tôi chính xác thì tôi đang dành thời gian để làm gì, và tôi nói, "Nó giống như khi bạn đục tường để treo vật gì lên trong căn hộ của bạn.
Giống như cái mũi khoan lần đầu khoan vào tường và gây ra một lỗ hổng lớn.
Phải không?" Và anh ta nhìn tôi, nói rằng, "Ý cậu là nó giống như việc khoan vào não bộ con người phải không?"
Và tôi nói, "Gì chứ?" (tiếng cười) Và tôi tra cứu điều đó và họ thực sự khoan vào não bộ người
Rất nhiều thủ thuật phẫu thuật thần kinh bắt đầu bằng mũi khoan xuyên sọ.
Và nếu bác sĩ mổ không cẩn thận, anh ta có thể đâm thẳng vào não.
Và từ đó tôi bắt đầu suy nghĩ, Được rồi, khoan sọ, mổ nội soi, tại sao không phải những lĩnh vực y tế khác?
Bởi vì nghĩ xem, lần cuối bạn gặp bác sĩ và bạn không gặp vấn đề gì là khi nào?
Đúng không? Vậy thì sự thật là lỗ châm có ở mọi lĩnh vực y tế.
Và đây chỉ là vài trong số những quy trình mà tôi tìm được có sự liên quan của bước chích mô.
Và nếu chúng ta chỉ lấy 3 trong số đó -- phẫu thuật nội soi, gây tê ngoài màng cứng và khoan sọ -- mỗi phương pháp này gây ra hơn 30000 biến chứng mỗi năm trên đất nước này nói riêng.
Tôi thấy nó là một vấn đề đáng được giải quyết.
Hãy nhìn những thiết bị này một chút chúng được sử dụng cho những loại phẫu thuật này.
Tôi đã đề cập đến gây mê. Đây chính là kim gây mê.
Nó được dùng để đâm xuyên qua các dây chằng cột sống và vận chuyển chất gây mê trong khi sinh.
Đây là một tập hợp các công cụ sinh thiết tủy xương.
chúng được sử dụng để đưa sâu vào trong xương và thu thập tủy xương hoặc các mẫu xương bị tổn thương.
Còn đây là một cái lưỡi lê từ cuộc nội chiến.
( Cười) Nếu tôi đã nói với bạn nó là một thiết bị y tế dùng để đâm xuyên bạn phải tin tôi thôi.
Bởi vì điểm khác biệt ở đâu?
Càng nghiên cứu sâu về nó tôi càng suy nghĩ rằng phải có một cách tốt hơn để làm điều này.
Và chìa khóa với tôi trong vấn đề này là tất cả những dụng cụ khác biệt này có chung những đặc điểm về vật lí cơ bản.
Vậy chúng là gì?
Hãy quay lại việc khoan xuyên tường.
Vậy bạn đang tác dụng một lực khi khoan tới bức tường.
Và theo Newton thì bức tường cũng sẽ tác dụng trở lại một lực, cùng độ lớn và ngược chiều.
Vậy là, khi bạn khoan xuyên bức tường, những lực đó sẽ cân bằng.
Nhưng sau đó sẽ có lúc khi mũi khoan vừa xuyên qua mặt bên kia tường, và ngay khoảnh khắc đó bức tường không thể tác động trở lại nữa.
Nhưng não của bạn vẫn chưa phản ứng trở lại với sự thay đổi đó.
Chính giây phút đó, trong lúc bạn chưa phản ứng, bạn vẫn tiếp tục ấn, và việc mất cân bằng lực này tạo ra gia tốc, gây ra việc đâm quá sâu.
Nhưng nếu ngay tại giây phút đó, bạn có thể kéo mũi khoan về, chống lại sự gia tốc về phía trước thì sao?
Đó là điều tôi dự định làm.
Hãy tưởng tượng bạn có một dụng cụ có đầu nhọn để cắt xuyên qua các mô mỏng
Đâu là cách đơn giản nhất để bạn kéo đầu nhọn đó về?
Tôi đã chọn một cái lò xo.
Khi bạn kéo dãn cái lò xo, bạn kéo được đầu nhọn đó ra để nó sẵn sàng đâm qua các mô, cái lò xo sẽ kéo đầu nhọn đó về.
Làm sao bạn có thể giữ đầu nhọn đó ở đúng vị trí đến lúc đâm qua?
Tôi đã dùng cơ chế này.
Khi đầu nhọn của dụng cụ được ấn vào các mô, cơ chế mở rộng ra phía ngoài và chêm vào vị trí đối diện bức tường.
Và ma sát mà nó tạo ra khóa nó lại đúng nơi và không cho lò xo thu đầu nhọn về.
Nhưng ngay ở thời điểm đâm xuyên qua, các mô không thể tác động trở lại đầu nhọn được nữa.
hệ thống được mở khóa và lò xo thu đầu nhọn về.
Để tôi cho các bạn xem quay chậm điều đã diễn ra.
Đây là khoảng 2000 khung hình/giây và tôi muốn các bạn để ý đầu nhọn này ở ngay phía dưới, gần xuyên thủng qua các mô
và bạn sẽ thấy ngay ở khoảnh khắc xuyên qua, ngay đó, hệ thống được mở khóa và thu đầu nhọn về.
Tôi muốn cho các bạn xem lại, gần hơn một chút
Bạn sẽ thấy đầu lưỡi sắc bén, và ngay khi nó xuyên qua màng cao su nó sẽ biến mất vào lớp vỏ cùn màu trắng này.
Ngay đó.
Điều đó xảy ra trong vòng 4/100 trên một giây sau khi đâm.
Và bởi vì dụng cụ này được thiết kế để giải quyết các vết đâm vật lí và không chỉ cụ thể cho việc khoan sọ hay phẫu thuật nội soi, hoặc các qui trình khác, Nó được áp dụng trên các lĩnh vực y tế khác và các mức chiều dài khác nhau.
Nhưng không phải lúc nào nó cũng trông thế này
Đây là mẫu thử nghiệm đầu tiên của tôi.
Vâng, những cái que gậy đó, và có một miếng cao su ở đầu.
mất khoảng 30 phút để làm, nhưng nó hiệu quả.
Và nó cho tôi thấy ý tưởng của mình hiệu quả và nó chứng minh công việc của dự án này cần thêm vài năm nữa.
Tôi làm việc này vì vấn đề này thực sự thu hút tôi.
Nó khiến tôi phải thức đến khuya.
Nhưng tôi nghĩ nó cũng nên thu hút các bạn, vì vấn đề này nó ở khắp nơi.
Điều đó có nghĩa tại một số thời điểm nó cũng sẽ là vấn đề của bạn.
Ngày đầu tiên vào phòng phẫu thuật Tôi không bao giờ mong mình sẽ ở bên kia cái dùi chọc
Nhưng năm ngoái, tôi có viêm ruột thừa khi tôi đến thăm Hy Lạp.
Tôi đã ở bệnh viện ở Athens, và bác sĩ mổ đã nói với tôi ông ấy sẽ thực hiện phẫu thuật nội soi.
Ông ấy sẽ loại bỏ ruột thừa của tôi qua những vết rạch nhỏ, và ông đã nói về những gì tôi có thể mong chờ về sự phục hồi, và điều gì có thể xảy ra.
Ông ấy nói:"anh có câu hỏi nào không?"
và tôi trả lời:"Chỉ một thôi, bác sĩ. Ông sẽ dùng loại dùi chọc nào?"
Vì vậy, trích dẫn yêu thích của tôi về phẫu thuật nội soi từ bác sĩ H. C. Jacobaeus: " Việc tự đâm thủng gây ra rủi ro"
đó là trích dẫn ưa thích của tôi vì H.C. Jacobaeus là người đầu tiên thực hiện phẫu thuật nội soi trên cơ thể người, và ông ấy viết nó năm 1912.
Đây là một vấn đề đó làm bị thương và thậm chí giết người trong hơn 100 năm.
Thật dễ để nghĩ khi mọi vấn đề lớn tồn tại có vài nhóm chuyên gia làm việc không ngừng để giải quyết chúng.
Sự thật không phải luôn như vậy.
Chúng ta nên tìm kiếm những vấn đề đó và tìm cách để giải quyết chúng.
Nếu bạn có thể vượt qua một vấn đề đang bám lấy mình, hãy để nó khiến bạn mất ngủ.
Để bản thân bạn trở nên say mê, vì có rất nhiều mạng sống cần được cứu.
( vỗ tay)
Tôi sinh ra ở Đài Loan.
Tôi lớn lên giữa các kiểu cửa hàng dụng cụ, và tôi thích đi chợ đêm.
Tôi yêu không khí chợ đêm, màu sắc, ánh sáng, những món đồ chơi và những điều bất ngờ mà lần nào tôi cũng tìm thấy, những thứ như dưa hấu với ăng-ten bằng ống hút hoặc những chú chó con với kiểu đầu Mô-hooc
Khi lớn hơn, tôi thích tháo gỡ các món đồ chơi, bất cứ món nào mà tôi tìm thấy trong nhà, như khẩu súng BB của anh trai tôi chẳng hạn.
Tôi cũng thích tạo ra không gian cho mọi người khám phá và vui chơi.
Trong những tác phẩm sắp đặt thời đầu này, tôi dùng những mảnh nhựa , túi ni lông và những thứ tìm được ở cửa hàng dụng cụ hay trong nhà.
Tôi có thể dùng những thứ như bút dạ ngâm với nước, bơm qua một cái ống nhựa tạo nên một hệ thống tuần hoàn với ánh sáng rực rỡ để mọi người đi qua và thưởng thức.
Tôi thích những vật liệu đó vì hình dáng, cảm giác mà chúng mang lại và giá cả lại rất phải chăng.
Tôi cũng thích tạo ra thiết bị hoạt động với cơ thể người.
Tôi có thể dùng đèn LED máy ảnh và sợi dây bun-gi quấn quanh eo và ghi hình lại cái rốn của mình ở góc độ khác xem nó làm gì.
(Cười) Tôi cũng thích điều chỉnh thiết bị gia dụng.
Đây là đèn đêm tự động.
Một số bạn có thể có nó ở nhà.
Tôi cắt bỏ phần cảm ứng ánh sáng, cho thêm một sợi nối dài rồi sử dụng đất nặn, cắm nó trên ti vi, ghi hình lại đôi mắt của mình và sử dụng phần tối của mắt lừa bộ phận cảm ứng rằng đó là bóng đêm. Rồi tôi bật đèn lên
phần trắng của mắt và mí mắt sẽ lừa bộ phận cảm ứng rằng đó là ban ngày thế là đèn tắt.
Vì tôi muốn thu thập thêm vài mẫu mắt khác tôi thiết kế thiết bị sử dụng mũ bảo hiểm xe đạp, một vài bóng đèn và ti vi.
Có lẽ sẽ dễ hơn với người khác khi đội mũ bảo hiểm và ghi hình đôi mắt của mình.
Thiết bị cho phép tôi, một cách tượng trưng chiết xuất đôi mắt của người khác, thế nên, tôi có rất nhiều kiểu mắt để sử dụng cho các tạo hình khác của mình.
Tác phẩm này có 4 mắt.
Mỗi mắt điều khiển một thiết bị riêng biệt.
Con mắt này đang nhìn qua lại trong một khuôn hình ti vi.
Con mắt này đang thổi phồng một ống nhựa.
Con mắt này đang xem video về việc sáng tạo một tác phẩm khác.
Và những con mắt này đang kích hoạt nước phát sáng.
Rất nhiều những tác phẩm, sau đó, đã được trưng bày ở các bảo tàng, triển lãm, hai, ba năm một lần, trên khắp thế giới.
Tôi yêu khoa học và sinh học.
Năm 2007, tôi là thành viên nghiên cứu tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Smithsonian, nghiên cứu những cơ thể phát quang trong đại dương.
Tôi yêu những sinh vật này, yêu hình dạng, cảm giác mà chúng mang lại.
Rất mềm và đầy nhớt, tôi hoàn toàn bị lôi cuốn bởi cách chúng sử dụng ánh sáng, cách hấp dẫn bạn tình, cách chúng tự vệ, hay cách thu hút thức ăn.
Nghiên cứu này đem lại nhiều cảm hứng cho tôi ví như chuyển động hay những hình mẫu ánh sáng.
Thế là, tôi bắt đầu thu thập rất nhiều loại vật liệu trong studio của mình, làm thí nghiệm, thử rồi thử để xem loại sinh vật nào tôi có thể áp dụng.
Tôi sử dụng rất nhiều quạt tản nhiệt của máy tính và xếp chúng với nhau để xem có gì xảy ra.
Đây là sắp đặt có diện tích hơn 2000 m vuông, sử dụng nhiều tạo vật, một số treo tường, một số dưới đất.
Từ xa, trông chúng như người ngoài hành tinh nhưng nhìn kĩ, bạn sẽ thấy chúng được tạo ra từ túi rác màu đen hoặc hộp nhựa đựng đồ trong nhà.
Tôi muốn chia sẻ với các bạn cách mà những điều giản dị có thể trở nên kỳ ảo và phi thường.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn!
(Vỗ tay)
Tôi muốn giới thiệu cho các bạn một loài sinh vật: đó là một loại nấm nhầy, Physarum polycephalum.
Nó là loại nấm với sự khác biệt, bởi nó lại không là nấm, hãy đi thẳng vào vấn đề.
Nó là một trong 700 loài nấm mốc nhờn đã được biết, thuộc giới amoeba.
Đây là một loài cá thể đơn bào, chỉ một tế bào, và liên kết với các tế bào khác để hình thành nên một siêu tế bào và để tối đa hóa nguồn tài nguyên của chúng.
Vì vậy, trong mỗi nấm mốc chứa hàng nghìn đến hàng triệu nhân, tất cả đều chung một thành tế bào, tất cả hoạt động như một thực thể
Ở nơi cư ngụ tự nhiên của chúng, bạn có thể thấy nấm mốc nhờn kiếm ăn ở các vùng rừng cây, ăn rau cỏ đã thối rữa, nhưng bạn có thể cũng thấy nó trong các phòng nghiên cứu, phòng học, và thậm chí các xưởng nghệ thuật.
Lần đầu tôi tình cờ thấy nấm nhờn là khoảng 5 năm trước
Tôi có bạn là nhà vi sinh học đã cho tôi một chiếc đĩa petri với một đốm vàng nhỏ trên đó và bảo tôi về nhà, chơi với nó.
Những lời chỉ dẫn duy nhất tôi có được, là nó thích nơi tối ẩm và thức ăn ưa thích của nó là cháo yến mạch.
Tôi là một nghệ sĩ đã làm việc nhiều năm với sinh học, với những phương pháp khoa học, vì thế vật thể sống không hề lạ lùng với tôi.
Tôi đã làm việc với thực vật, vi khuẩn, với cá mực, ruồi giấm.
Nên tôi khá vui khi đem người cộng tác mới về nhà để xem nó có thể làm gì.
Tôi đã mang nó về nhà và quan sát.
Tôi cho nó ăn theo một chế độ phong phú.
và quan sát nó kết lưới.
Nó tạo một kết nối giữa các nguồn thức ăn.
Tôi đã thấy nó để lại một vệt đằng sau nó, để chỉ ra nơi mà nó đã đi qua.
Và tôi chú ý rằng khi nó đã quá ngán đĩa petri, nó sẽ thoát ra và tìm một ngôi nhà tốt hơn.
Tôi thu thập lại quan sát của mình bằng cách sử dụng kĩ thuật chụp "tua nhanh".
Nấm mốc nhờn tăng trưởng khoảng một cm mỗi giờ nên việc quan sát trực tiếp không thực sự lý tưởng lắm trừ khi sử dụng một số hình thức thiền định rất cực đoan, nhưng qua kĩ thuật "tua nhanh", tôi đã có thể quan sát một số hành vi rất thú vị.
Ví dụ, sau khi ăn xong một khối yến mạch ngon lành, nấm mốc nhờn đã đi khám phá những lãnh thổ mới đồng thời theo những hướng khác nhau.
Khi nó gặp chính mình, nó biết nó đã từng ở đó rồi. nó nhận ra nó đang ở chính nơi này, thay vào đó nó quay ngược lại. rồi phát triển theo những hướng khác.
Tôi đã khá ấn tượng bởi sự tài ba này, bởi cái cách mà sinh vật về bản chất chỉ là một túi chất nhầy tế bào không hiểu sao có thể vạch ra lãnh thổ của nó, nhận biết chính mình, và di chuyển với vẻ có chủ đích.
Tôi tìm được nhiều nghiên cứu, tài liệu nghiên cứu, tạp chí, ghi chép nghiên cứu về loại sinh vật này, tôi sẽ chia sẻ một chút với các bạn. Lấy ví dụ, một nhóm ở đại học Hokkaido tại Nhật Bản đã lấp đầy 1 mê cung bằng nấm nhầy.
Chúng đã tập hợp với nhau và tạo nên 1 siêu tế bào. Họ đặt thức ăn tại 2 điểm,
và đương nhiên đó là yến mạch,
và nó đã hình thành một mối liên kết giữa 2 điểm thức ăn ấy. Nó ra khỏi vùng trống và các khu vực chết. Có 4 đường có thể qua mê cung,
nhưng thời gian trôi qua,
nấm nhầy đã hình thành tuyến đường ngắn nhất và hiệu quả nhất. Khá thông minh. Kết luận từ thí nghiệm của họ
là nấm nhầy có trí tuệ.
Nghiên cứu khác về khí lạnh hé lộ nấm nhầy không hề thích lạnh.
Nó cũng không thích khô.
Họ đã tiến hành vào các khoảng thời gian lặp lại,
và mỗi lần, nấm nhầy
đều phản ứng bằng cách phát triển chậm lại. Tuy nhiên, ở quãng tiếp theo, những người nghiên cứu đã không cho khí lạnh vào nữa,
nhưng nấm nhầy đã chậm lại như dự đoán về sự xảy ra của nó. Bằng cách nào đó nó biết rằng đã đến lúc có không khí lạnh mà nó không thích.
Kết luận từ thí nghiệm của họ là nấm nhầy có khả năng học hỏi.
Một thí nghiệm thứ ba: nấm nhầy được đưa vào
để khám phá vùng yến mạch. Nó tạo ra một mô hình phân nhánh. Khi nó qua mỗi nút thực phẩm nó tìm thấy,
nó lại kết nối và tạo ra một mạng lưới
và tiếp tục kiếm ăn. Sau 26 giờ, nó đã tạo ra được một mạng lưới khá vững chắc
giữa những hạt yến mạch. Giờ thì không còn gì đáng chú ý đến khi bạn nhận ra trung tâm của hạt yến mạch được bắt đầu từ nơi
là đại diện cho thành phố Tokyo, và xung quanh nó là các trạm đường sắt ngoại ô. Nấm nhờn đã nhân rộng mạng lưới giao thông của Tokyo
( Cười) một hệ thống phức tạp phát triển theo thời gian với nhà ở cộng đồng, xây dựng dân dụng, kế hoạch hóa đô thị. Điều gì đã làm chúng ta mất hơn 100 năm thì nấm nhầy chỉ làm trong một ngày.
Kết luận đến từ thực nghiệm của họ rằng nấm nhầy có thể hình thành một mạng lưới hiệu quả
và giải quyết việc người bán hàng đi du lịch. Đây là một chiếc máy tính sinh học. Nghĩa là, nó được xây dựng dựa trên mô đun toán học,
được phân tích theo thuật toán.
Nó được nhân rộng, được mô phỏng. Trên toàn thế giới, nhóm những nhà nghiên cứu
đang giải mã tính chất sinh học đặc trưng của nó
để hiểu quy luật tính toán của nó và áp dụng kiến thức đó trong lĩnh vực điện tử, lập trình và rô bốt. Câu hỏi ở đây là, Cái máy tính này làm việc như thế nào?
Nó không có hệ thống thần kinh trung ương. Nó không có não,
nhưng nó có thể thể hiện thái độ
khi chúng ta kết nối nó với hoạt động của não bộ. Nó có thể học, có thể ghi nhớ, có thể giải quyết vấn đề có thể đưa ra quyết định.
Vậy trí thông minh nằm ở đâu? Đây là kính hiển vi, đây là một đoạn video tôi quay lại,
và đây là khoảng 100 lần phóng đại,
tăng lên khoảng 20 lần, và đây là bên trong nấm nhầy, có một dòng chảy nhịp nhàng ở đây, giống như cấu trúc tĩnh mạch cấu trúc tế bào, chất dinh dưỡng, thông tin hóa học thông qua tế bào, chảy đầu tiên theo một hướng và sau đó quay trở lại theo hướng khác. Và đó là sự tiếp diễn, đồng bộ hóa dao động bên trong tế bào cho phép nó thực hiện
sự hiểu biết phức tạp của môi trường của nó, nhưng không có bất kì một trung tâm kiểm soát quy mô lớn nào Đây chính là nơi hình thành trí thông minh của nó. Không chỉ những nhà nghiên cứu học thuật
ở đại học mới có hứng thú với sinh vật này.
Vài năm trước, tôi lập nên SliMoCo, Slime Mould Collective.
Đó là một mạng lưới online, rộng mở, và dân chủ dành cho những nhà nghiên cứu nấm nhầy và những người nhiệt tình
chia sẻ kiến thức và các thí nghiệm vượt qua sự khác biệt về tính kỷ luật và vượt qua cả sự khác biệt về học thuật. Thành viên của hội này là tự chọn. Mọi người đã tìm ra tập thể
như nầm nhầy tìm thấy yến mạch.
Bao gồm các nhà khoa học và những nhà khoa học máy tính và những nhà nghiên cứu
cũng có cả những nghệ sĩ như tôi, kiến trúc sư, thiết kế thời trang, nhà văn, nhà hoạt động xã hội. Đó thực sự là những thành viên thú vị và nhiều ý tưởng. Ví dụ như:
một họa sĩ vẽ Physarum huỳnh quang;
một đội ngũ cộng tác người đang kết hợp thiết kế sinh học và điện tử với công nghệ in 3D tại xưởng; một nghệ sĩ khác đang dùng nấm nhầy như là một cách kết nối cộng đồng để định vị khu vực của họ. Còn đây, nầm nhầy được sử dụng trực tiếp như một công cụ sinh học, một cách ẩn dụ
như là một biểu tượng của cách nói về sự gắn kết xã hội, giao tiếp và hợp tác. Ở những hoạt động xã hội khác. tôi đã lập nên rất nhiều xưởng làm việc với nấm nhầy.
theo một cách sáng tạo để tham gia với sinh vật này. Vì vậy mọi người được mời đến và học tập về những điều tuyệt vời mà nó có thể làm
và thiết kế thí nghiệm riêng của họ môi trường để nấm nhầy sống từ đó họ có thể kiểm tra tính chất của nó. Mọi người về nhà với một con vật nuôi mới và được mời để đăng tải những kết quả họ thu được
lên trang Slime Mould Collective. Và tập thể này đã cho phép tôi để hình thành sự kết nối
với rất nhiều người thú vị. Tôi đang làm việc với những nhà làm phim về một bộ phim tài liệu dài về nấm nhầy,
và tôi đang bị áp lực bởi độ dài của phim khi đang trong những bước cuối cùng của việc biên tập và sẽ được chiếu trên màn ảnh rộng rất sớm thôi. (Cười) Việc này cũng cho phép tôi hình thành suy nghĩ về
thí nghiệm nấm nhầy đầu tiên trên thế giới. Đây là một phần của triển lãm ở Rotterdam năm ngoái Chúng tôi mời mọi người và biến thành nấm nhầy trong 30 phút.
Chúng tôi trói mọi người lại với nhau
vì vậy họ trở thành một tế báo khổng lồ,
và mời họ làm theo quy luật của nấm nhầy. Bạn phải giao tiếp thông qua chuyển động, không được nói.
Bạn phải hoạt động như một thực thể, một tế bào khổng lồ, không có cái tôi nào cả,
và động lực để di chuyển và sau đó là khám phá ra nơi để tìm kiếm thức ăn. Sẽ có một chút hỗ loạn giữa những người lạ được trói với nhau bằng một sợi dây màu vàng,mặc áo "Hãy trở thành nầm nhấy"
đi lang thang qua khắp công viên bảo tàng. Khi họ gặp những cái cây, họ phải định hình lại sự kết nối của họ và cái thiện lại như một tế bào khổng lồ
mà không được phép nói. Đây là một thí nghiệm rất buồn cười. Nhưng đây không phải là giả thuyết.
Chúng tôi không cố gắng chứng minh điều gì cả.
Nhưng nó đã cho chúng tôi thấy một cách
để kết nối một nhóm cộng đồng
với những ý tưởng thông minh, tổng thể, tự động và cung cấp một sân chơi vui vẻ để bàn luận về những gì xảy ra tiếp theo. Một trong những điều thú vị nhất về thí nghiệm này
đó là những cuộc đối thoại xảy ra sau đó. Một chuyên đề hoàn toàn tự phát xảy ra trong công viên. Mọi người nói về tâm lý con người,
về việc khó khăn như thế nào để bỏ qua
tính cá nhân và cái tôi của họ. Những người khác thì nói về cách giao tiếp của vi khuẩn. Mỗi người mang đến
một cách giải thích riêng,
và chúng tôi kết luận lại từ thí nghiệm này rằng người dân Rotterdam có khả năng phối hợp rất cao, đặc biệt là khi đưa bia cho họ. Chúng tôi không chỉ đưa họ yến mạch. Chúng tôi cũng đưa bia nữa.
Nhưng họ không thực sự tạo ra hiệu quả như nấm nhầy,
và nấm nhầy, đối với tôi,
là một chủ đề thực sự hấp dẫn. Một sự hấp dẫn về mặt sinh học, sự thú vị về tính toán,
và đó cũng là một biểu tượng, cách tham gia cộng đồng với những ý tưởng, hành vi tập thể, sự hợp tác. Phần lớn công việc của tôi dựa trên việc nghiên cứu khoa học, vì vậy đây là cách bày tỏ sự tôn kính đối với những thí nghiệm về mê cung
nhưng theo một cách khác. Và nấm nhầy cũng là một đối tượng làm việc của tôi. Đó là việc đồng sản xuất những bức ảnh bản in, hình động,
tham gia các sự kiện.
Trong khi nấm nhầy không chọn làm việc với tôi, chính xác là vậy.
Đó chỉ là một kiểu hợp tác. Tôi có thể dự đoán một số hành vi nhất định bằng việc hiểu nó hoạt động như thế nào,
nhưng tôi không kiểm soát được. Nấm nhầy có tiếng nói cuối cùng trong quá trình sáng tạo.
Và sau cùng, chúng có tính thẩm mỹ riêng. Những mô hình phân nhánh mà chúng ta thấy ở đây
xuyên qua tất cả các hình dáng, quy mô tự nhiên,
từ đồng bằng châu thổ đến những tia sét, từ các mạch máu đến các dây thần kinh. Quy luật đáng chú ý bên trong sinh vật đơn bào nhưng phức tạp này,
và mặc kệ quan điểm đạo dức hoặc các hình thức dò xét đó là một cơ hội tuyệt vời để chúng ta có thể học hỏi từ việc quan sát và tham gia với thứ tế bào đẹp đẽ và vô não này. Tôi trao cho các bạn Physarum polycephalum (Một dạng nấm nhầy) Cám ơn các bạn.
(Vỗ tay)
( Nhạc nổi lên ) Đây là bài kiểm tra con người, để xét liệu bạn có đúng là con người hay không.
Hãy giơ tay nếu điều gì đó đúng với bạn.
Thỏa thuận vậy nhé?
Đồng ý? Thế thì bắt đầu thôi.
Bạn đã từng bao giờ ăn gỉ mũi suốt thời thơ ấu chưa?
(Cười) Không sao đâu. Chả có gì phải lo cả.
Bạn đã bao giờ phát ra âm thanh lạ lùng khi nhớ lại một chuyện xấu hổ chưa?
Bạn đã bao giờ đánh chữ thường kí tự đầu của một tin nhắn để cố tình ra vẻ buồn hay thất vọng chưa?
(Cười) Được thôi.
Có bao giờ bạn đã kết thúc một tin nhắn bằng dấu chấm để biểu thị sự tức giận?
Okay. Chấm. Bạn đã bao giờ cười to hoặc chỉ mỉm chi khi ai đó nói điều nhảm ruồi với bạn rồi dành cả một ngày thắc mắc cớ gì bạn lại đi phản ứng như vậy?
Đồng ý.
Bạn đã bao giờ lầm tưởng rằng mình mất vé máy bay cả ngàn lần khi đi từ khu check-in đến cổng bay?
Có đó.
Liệu bạn đã mặc quần vào rồi mới để ý rằng có một chiếc vớ lỏng đang dính chặt lấy đùi bạn?
(Cười) Tốt.
Bạn đã bao giờ cố đoán mật khẩu của người khác nhiều lần đến nỗi mà tài khoản của họ bị khóa?
Mmmm.
Bạn đã bao giờ có cảm giác dai dẳng một ngày bạn sẽ bị phát hiện là kẻ gian lận?
Vâng, ở đây chúng ta được an toàn.
Bạn có bao giờ hi vọng rằng vài tài lẻ nào đó mà bạn chưa khám phá ra nhưng lại bẩm sinh giỏi sẵn chưa?
Mmmm.
Bạn đã bao giờ phá hỏng chuyện trong đời, rồi lại cố đi tìm nút lùi lại thời gian?
Liệu bạn đã để thất lạc huy hiệu TED và lập tức suy diễn không biết một kì nghỉ 3 ngày tại Vancouver sẽ như thế nào?
Bạn đã từng ngạc nhiên trước cách một người bạn nghĩ quá đỗi tầm thường lại thình lình trở nên cực xinh đẹp?
Bạn có bao giờ tập trung vào màn hình điện thoại, mỉm cười như đứa ngốc khi đang nhắn tin với ai đó?
Sau đó nhắn cho người ấy bảo :" Anh/Em đang nhìn chằm chằm vào điện thoại cười như một đứa ngốc vậy" ?
Liệu bạn đã bao giờ bị quyến rũ, sau đó bị cám dỗ, rồi nghía vào điện thoại người khác?
Bạn đã bao giờ trò chuyện với bản thân và bất chợt nhận ra bạn thực sự tồi tệ với bản thân mình?
(Cười) Có bao giờ điện thoại bạn hết pin giữa lúc tranh cãi dầu sôi lửa bỏng, và điều đó làm bạn thấy rằng điện thoại đang chia rẽ hai người?
Bạn có bao giờ nghĩ rằng giải quyết một vấn đề giữa hai người là vô ích bởi đáng ra nó phải dễ hơn nhiều, hay điều đó chỉ đơn thuần thuận theo thiên lý?
Bạn có bao giờ nghĩ rằng chỉ chút xíu thôi, lâu dài về sau, đúng thực là xảy ra một cách tự nhiên?
Có bao giờ bạn thức dậy tràn trề sức sống rồi bị nhồi bởi cái kí ức tồi tệ là có ai đó vừa bỏ bạn đi?
Có bao giờ bạn mất đi khả năng tưởng tượng một tương lai thiếu đi một người mà không còn tồn tại trong cuộc sống của bạn nữa?
Bạn có bao giờ nhìn lại một sự kiện với nụ cười buồn lãng mạn cuối thu kèm theo nhận thức rằng đời vẫn cứ trôi bất kể thế nào đi nữa?
Xin chúc mừng.
Bạn đã hoàn thành bài kiểm tra.
Tất cả đều đạt chuẩn con người.
(Vỗ tay).
Chào. Tôi sẽ mở đầu bài nói hôm nay – đây là điều tôi sẽ làm.
Chờ chút.
Được rồi đó Chào. Tôi muốn nói về cấu trúc của chuỗi axit amin (Tiếng cười)
Tôi hay được người ta hỏi, về "Lost", bạn biết đấy "Hòn đảo đó là thứ quái quỷ gì vậy" Bạn biết đấy,
tiếp theo họ sẽ hỏi, nào, nghiêm túc đấy, hòn đảo đó là thứ quái gì vậy?”
(Tiếng cười) Tại sao lại có nhiều bí ẩn như vậy?
Có điều gì ở những bí ấn thu hút tôi?
Và tôi đã nghĩ xem mình sẽ nói gì ở TED.
Khi tôi bàn bạc với đại diện tốt bụng từ TED, và tôi nói “Nghe này, theo anh tôi nên nói về chủ đề nào?"
Anh ta trả lời “Đừng lo. Chỉ cần chút sâu sắc thôi.”
(Tiếng cười) Nhờ vậy mà tôi hoàn toàn thoải mái.
Vì vậy, cảm ơn anh, nếu anh ở đây.
Tôi đã cố nghĩ xem tôi thường nói về những điều gì?
Một câu hỏi hay. Tại sao tôi làm rất nhiều việc liên quan tới những bí ẩn?
Và tôi bắt đầu dần tìm cách giải đáp khúc mắc này
Tôi bắt đầu suy nghĩ về nguyên do tôi làm những việc mình làm, và tôi nghĩ tới ông tôi, Tôi yêu ông tôi.
ông ngoại tôi. Ông qua đời năm 1986. Một con người tuyệt vời.
Và một trong những lý do khiến ông là con người tuyệt vời, sau Thế Chiến thứ hai ông mở một công ty chuyên về đồ điện
Ông buôn bán các bộ phận tháo lắp, các bộ dụng cụ cho các trường học, v.v…
Ông hiếu kỳ một các khó tin.
Từ khi còn là một đứa trẻ tôi đã thấy ông mang tới cho tôi những chiếc đài phát thanh, những chiếc điện thoại và vô vàn những thứ tương tự
Sau đó ông sẽ mở, tháo tung chúng, và chỉ ra cácbộ phận hoạt động bên trong -- thứ mà rất nhiều người trong số chúng ta, tôi chắc chắn là, coi như là những thứ hiển nhiên.
Nhưng đó là một món quà tuyệt vời cho một đứa trẻ.
Mở một vật ra và chỉ rõ nó hoạt động như thế nào và tại sao nó có thể hoạt động được và giải thích nó là vật gì.
Ông là một bậc thầy tháo dỡ, hiểu theo nhiều cách khác nhau.
Và ông của tôi thuộc kiểu người sẽ không chỉ tháo tung mọi thứ, mà còn khiến tôi hứng thú với những đồ thủ công lặt vặt, kiểu, bạn biết đấy, việc in ấn, kiểu phần ghi chú chẳng hạn.
Tôi bị ám ảnh với nghề in.
Tôi bị ám ảnh bởi kỹ thuật in lụa và đóng gáy sách và đóng hộp.
Khi tôi còn là một đứa trẻ tôi luôn thích, kiểu, tháo tung những chiếc hộp và những thứ khác.
Và tối qua trong khách sạn, tôi đã tháo tung chiếc hộp khăn giấy Kleenex.
Tôi mới chỉ nhìn qua nó. Và nói thật với các bạn ... (Tiếng cười) Đó là một vật tuyệt đẹp. Thề có Chúa.
Ý tôi là, khi bạn nhìn vào chiêc hộp, và bạn hình dung ra cách hoạt động của nó.
Rives đang ở đây, và tôi gặp anh ta vài năm trước ở một hội chợ sách; anh ta làm những cuốn sách có hình nổi lên khi ta lật trang (sách pop-up).
Và tôi bị ám sảnh với, kiểu, cách dựng mô hình từ giấy.
Nhưng kiểu như, cách rạch khía nó, cách in nó, nơi dán keo, bạn biết đấy, dấu mực bảo đảm.
Tôi yêu thích những chiếc hộp.
Ông ngoại tôi thuộc kiểu người, bạn biết đấy, gần như dẫn dắt tôi tới những thứ như thế này.
Ông cũng sẽ cung cấp cho tôi các dụng cụ cần thiết.
Ông là một nguồn khích lệ tuyệt vời -- người bảo trợ, gần như thế, để tôi làm việc.
Và ông tặng tôi một chiếc máy quay phim Super 8 khi tôi mới 10 tuổi.
Và vào năm 1976, đó là một điều hiếm thấy, là một đứa trẻ 10 tuổi và sở hữu một chiếc máy quay phim.
Và bạn biết đấy, ông hào phóng đến khó tin.
Thực ra thì ong không làm việc đó mà không có sự lôi kéo.
Ý tôi là, tôi sẽ gọi cho ông, và tôi sẽ bảo, "Nghe cháu đi ông, cháu thực sự cần chiêc máy quay này.
Ông không hiểu đâu. Việc này, ông biết đấy, cháu muốn làm phim.
Rồi một ngày nào đó cháu sẽ được mời đến TED. Việc này -- " (Tiếng cười) Và bạn biết đấy, bà ngoại tôi là người vĩ đại nhất.
Bởi vì bà sẽ kiểu, bạn biết đấy -- nhấc máy lên.
Bà sẽ bảo ông, "Harry này, còn đỡ hơn là ma túy. Cứ để thằng bé làm -- '
Bà quá tuyệt vời. (Tiếng cười)
Và thế là tôi có chiếc máy quay, nhờ sự giúp đỡ của bà, và đột nhiên, bạn biết đấy, tôi có một bộ đàn điện tử khi tôi mới 14 tuối -- những thứ như thế đấy.
Và chúng cho phép tôi thực hiện những thứ mà đối với tôi như một giấc mơ.
Ông cũng hay đùa vui về nỗi ám ảnh của tôi đối với những thứ khác, như ảo thuật chẳng hạn.
Có điều này, chúng tôi sẽ tới cửa hàng bán đồ ảo thuật ở thành phố New York tên là "Lou Tannen's Magic" (Cửa Hàng Ảo Thuật của Lou Tannen).
Đó là một cửa hàng tuyệt vời.
Nó chỉ là một căn nhà bé nhỏ xập xệ khu Midtown, nhưng bạn sẽ bước vào chiếc thang máy, chiếc thang máy sẽ mở ra -- và sẽ có cửa hàng đồ ảo thuật bé xinh này. Bạn bước vào cửa hàng.
Và nơi đó, nơi đó quả là một vùng đất kỳ diệu
Và tôi có mọi trò ảo thuật. À, đây. Tôi sẽ chỉ cho các bạn. Nó đây. Và nó sẽ kiểu, như bạn biết đấy.
Phải không nào?
Khá hay, nhưng bây giờ tôi không thể di chuyển.
Bây giờ, tôi sẽ phải làm như thế này, suốt phần còn lại của bài nói, như thế này.
Tôi sẽ kiểu. "Ồ. Hãy nhìn chiếc máy tính của tôi ở đằng kia!"
(Tiếng cười) Dù sao thì, và một trong số những thứ tôi mua ở cửa hàng đó là cái này: Tannen's Mystery Magic Box.
(Chiêc hộp bí ẩn của Tannen) Cơ sở hỗ trợ cho chiếc hộp bí ẩn này là đây: Với 15 dollar bạn sẽ có món ảo thuật đáng giá 50 dollar
Món hời chứ hả.
(Tiếng cười) Bây giờ, tôi đã mua chiếc hộp này hàng thập kỷ trước và tôi không hề nói đùa.
Nếu bạn kiểm tra, bạn sẽ thấy nó chưa bao giờ được mở ra.
Nhưng tôi đã có nó suốt thời gian qua.
Bây giờ, tôi nhìn thấy nó trong văn phòng, vẫn ở trên giá như mọi khi, và tôi nghĩ, tại sao mình vẫn chưa mở nó ra?
Và tại sao mình vẫn giữ nó?
Bởi vì tôi không phải kẻ ưa nhặt nhạnh, tôi không giữ lại mọi thứ
nhưng vì lý do nào đó tôi vẫn chưa mở chiếc hộp này.
Và tôi cảm thấy như có một chìa khóa cho vấn đề này, bằng cách nào đó, về việc nói chuyện ở TED về một điều mà tôi chưa hề đề cập tới trước đó, và làm nhàm lỗ tai mọi người ở những chỗ khác.
Vì vậy tôi nghĩ, có điều gì đó về chuyện này. Và tôi bắt đầu suy nghĩ về chuyện này.
Và ở đây có một dấu hỏi chấm to đùng. Tôi thích mẫu thiết kế này, với giá đó,
với thứ này. Và tôi bắt đầu nghĩ, tại sao mình chưa mở nó ra?
Và tôi nhận ra rằng tôi chưa hề mở nó vì nó đại diện cho một thứ quan trọng
-- đối với tôi.
Tôi có được phép khóc ở TED không ạ?
Bởi vì -- không, tôi sẽ không khóc đâu. Nhưng -- (Tiếng cười) -- vấn đề là, nó tượng trưng cho khả năng bất tận.
Nó tượng trưng cho hy vọng. Nó tượng trưng cho tiềm năng.
Và đó là điều tôi yêu thích ở chiếc hộp này, và tôi nhận ra bất kể việc gì tôi làm, đều là khi tôi chìm đắm trong khả năng bất tận, trong cảm nhận về tiềm năng như thế. Và tôi nhận ra rằng bí ẩn là chất xúc tác cho trí tưởng tượng.
Hẳn là, đó không phải là ý tưởng đột phá nhất, nhưng khi tôi bắt đầu nghĩ rằng có thể một lúc nào đó bí ẩn là quan trọng hơn kiến thức, và tôi bắt đầu bị cuốn theo.
Và tôi bắt đầu nghĩ về "Lost", và về những điều chúng tôi làm, và tôi nhận ra, Chúa ơi, kiểu, những chiếc hộp bí ẩn ở mọi nơi trong những việc tôi làm.
Trong cách mà -- trong giai đoạn sáng tác "Lost", Damon Lindelof và tôi, người tạo ra chương trình cùng tôi, chúng tôi đã được giao nhiệm vụ sáng tác ra series phim dài tập này với rất ít thời gian.
Chúng tôi đã có 11 tuần rưỡi để viết kịch bản, tuyển diễn viên, tìm đoàn làm phim. quay, chỉnh, công chiếu, và biến nó thành một bản chiếu thử dài 2 tiếng.
Vậy là hơi gấp. Và cảm giác về những điều có thể xảy đến -- thứ này có thể trở thành gì đây?
Không có thời gian để phát triển nó. Tôi chắc rằng các bạn đều đã quen với những người đó
những kẻ bảo bạn những điều bạn không thể làm và những điều bạn nên thay đổi. Và chẳng hề có thời gian cho những việc đó, điều này khá là tuyệt vời.
Và thế là chúng tôi làm chương trình này và đối với những ai, các bạn biết đấy, những ai chưa xem nó, hoặc không biết nó, tôi có thể chiếu cho các bạn đoạn clip ngắn này từ buổi chiếu thử, chỉ để các bạn thấy vài thứ chúng tôi đã làm.
Clair: Cứu!
Làm ơn cứu tôi!
Cứu tôi với! Cứu tôi!
Jack: Đưa anh ta ra khỏi đây!
Đưa anh ta ra khỏi đây! C: Tôi đang bị co dạ con!
J: Cô có bầu bao nhiêu tháng rồi? C: Mới tám tháng.
J: Các lần co cách nhau bao xa? C: Tôi không rõ.
Tôi nghĩ nó vừa xảy ra thôi.
Người đàn ông: Này! Này! Này, tránh xa cái -- JJA: vâng, 10 năm trước, nếu chúng tôi muốn thực hiện cảnh này, chúng tôi sẽ phải giết chết một diễn viên đóng thế.
Thực ra chúng tôi đã làm vậy -- (Tiếng cười) sẽ khó khăn hơn. Sẽ cần tới -- Đúp 2 sẽ rất !
@#$%^*() Vậy điều tuyệt vời là, chúng tôi đã có thể làm được điều đó.
Và một phần là do sự sẵn có tuyệt vời của công nghệ, biết rằng chúng tôi có thể làm được bất cứ điều gì.
Ý tôi là, chúng tôi có thể sẽ chẳng làm được điều đó.
Chúng tôi có thể đã viết được, nhưng không thể tái hiện được theo cách mà chúng tôi đã làm. Và một phần của điều tuyệt vời đã xảy đến với tôi trong quá trình sáng tác,
công nghệ truyền cảm tới mức sững sỡ đối với tôi.
Tôi nhận ra rằng trang giấy trắng đó là một chiếc hộp bí ẩn.
Các bạn biết đấy? Nó cần được lấp đầy bởi những điều diệu kỳ.
Tôi đã từng có kịch bản của "Ordinary People" (Những con người bình dị) và đã xem qua. Tính lãng mạn của kịch bản này theo tôi là rất tuyệt vời; nó truyền cảm hứng cho tôi.
Tôi đã muốn thử và lấp đầy các trang giấy với đúng tinh thần và suy nghĩ và tình cảm như kịch bản đó đã làm được.
Vì thế mà -- các bạn biết đấy, tôi yêu máy tính Apple.
Tôi bị ám ảnh. vậy là chiếc máy tính Apple -- như chiếc PowerBook -- chiếc máy tính này --
nó thử thách tôi. Nó đơn giản nói, cậu biết đấy,
cậu định viết cái gì cho xứng với tôi đây?
(Tiếng cười) Tôi đoán là tôi cảm thấy điều này -- tôi bị thúc bách.
Và thường thì tôi bảo nó, cậu biết đấy, cậu bạn, hôm nay tôi bí rồi.
Vậy là như thế. Về mặt nội dung, các bạn nhìn vào các câu chuyện, các bạn nghĩ, ừm, các câu chuyện là gì nếu không phải là những chiếc hộp bí ẩn?
Có một câu hỏi cơ bản -- trong giới truyền hình, màn diễn đầu tiên được gọi là "teaser" (vấn đề)
Đúng theo nghĩa đen của nó, nó là một vấn đề. Một câu hỏi lớn. Vậy là bạn bị thu hút bới nó.
Và sau đó tất nhiên thì, lại có một câu hỏi khác.
Và điều này cứ tiếp diễn mãi. Hãy nhìn vào, "Star Wars" (Chiến tranh giữa các vì sao).
Bạn có những người máy, chúng gặp người phụ nữ bí ẩn. Bà ta là ai? Chúng ta không biết.
Chiếc hộp bí ẩn! Các bạn thấy không? Và rồi bạn gặp Luke Skywalker. Anh ta có được người máy, các bạn thấy được hình ảnh giao thoa.
Bạn hiểu ra, ồ, đó là một thông điệp, các bạn biết đấy.
Bà ta muốn, bạn biết đấy, tìm Obi Wan Kenobi. Ông ta là hy vọng duy nhất của bà ta.
Nhưng Obi Wan Kenobi là gã quái nào? Chiếc hộp bí ẩn! Và rồi bạn đi tiếp và anh ta gặp Ben Kenobi.
Ben Kenobi chính là Obi Wan Kenobi.
Thánh thần ơi! Các bạn biết điều đó -- và điều này giữ chúng ta -- (Tiếng cười) -- các bạn chưa xem chương trình đó sao?
(Tiếng cười) Nó rất thành công đó! Dù sao thì -- Đây là điều mà tôi cảm nhận được từ những chiếc hộp bí ẩn, kiểu như, bị thôi thúc.
Và có những thứ, gần như, bí ẩn dưới dạng trí tưởng tượng -- thứ níu giữ thông tin.
Bạn biết đấy, làm điều đó một cách chủ đích sẽ lôi kéo hơn.
Dù nó như con cá mập trong "Jaws" (Hàm cá mập) -- nếu con cá mập bằng máy của Spielberg, Bruce, hoạt động thành công, nó sẽ chẳng đáng sợ đến thế; bởi vì bạn đã thấy quá nhiều.
trong "Alien" (Người ngoài hành tinh), họ chẳng hề chỉ rõ người ngoài hanh tinh: Sợ chết khiếp!
Thậm chí trong bộ phim, kiểu phim tình cảm lãng mạn, "The Graduate" (Lễ tốt nghiệp), họ có buổi hẹn hò đó. Bạn còn nhớ chứ? Và họ ở trong xe, và rất ầm ỹ, và họ mở mui xe lên.
Họ ở trong đó -- bạn không nghe thấy bất cứ điều gì họ nói!
Không một từ nào! Nhưng đó là buổi hẹn lãng mạn nhất từ xưa tới nay.
Và Đối với tôi, có cả điều này. Và rồi, cuối cùng, có một ý tưởng này -- mở rộng mô hình ra một chút -- chỉ còn ý tưởng về chiếc hộp bí ẩn.
Có nghĩa là, điều bạn nghĩ bạn nhận được sẽ là điều bạn thực sự nhận được.
Và điều này đúng với nhiều bộ phim và câu chuyện.
Và khi bạn nhìn vào "E.T. ", giả dụ như vậy -- "E.T." là một, bạn biết đấy, bộ phim khó tin về điều gì?
Về một người ngoài hành tinh gặp một cậu bé. Phải không?
Không hề. "E.T." là về li dị, về một gia đình đau thương, tan vỡ,
và cuối cùng, một cậu bé không thể tìm được lối thoát.
"Die Hard", phải không? Một bộ phim hành động phiêu lưu điên loạn, tuyệt vời, hài hước trong một tòa nhà.
Nó nói về một người đàn ông sắp sửa li dị.
Ông ta tới LA, trốn chạy.
Có những cảnh tuyệt vời -- có thể không phải những cảnh xúc động nhất từ xưa tới nay, nhưng cũng là những cảnh khá hay.
Có nửa tiếng xây dựng nhân vật trước khi tới phần mà bạn biết là mình đang chờ đợi
Khi bạn xem những phim như "Jaws" (Hàm Cá Mập), cảnh mà bạn chờ đợi -- chúng ta tưởng tượng ra được chứ?
Những cảnh đó kiểu như, bạn biết đấy, những cảnh bạn nhớ và chờ đợi ở Hàm Cá Mập
Cô ta bị ăn thịt; có một con cá mập.
Vấn đề ở đây là, Hàm Cá Mập thực ra kể về một người đàn ông đối mặt với vị trí của anh ta trên thế giới -- với sự nam tính của anh ta, với gia đình của anh ta, làm thế nào để anh ta, bạn biết đấy, thành công ở một thành phố mới.
Đây là một trong những cảnh mà tôi thích nhất, và là một cảnh mà chưa chắc bạn nghĩ tới khi nghĩ tới Hàm Cá Mập. Nhưng đây là một cảnh tuyệt vời.
Người cha: Lại đây. Hôn cha một cái nào.
Con trai: Tại sao ạ?
Người cha: Vì cha cần nó.
JJA: Nào nào "Tại sao ạ?
Vì cha cần nó?" Cảnh tuyệt nhất, phải không nào?
Nào! Vậy các bạn nghĩ rằng Hàm Cá Mập -- là kiểu mà, bạn biết đấy, đầu tư tâm lý nhân vật, rất nội tâm. Bạn thấy chứ?
Đó là lý do tại sao khi người ta, làm các phần kế tiếp, hoặc bắt chước các bộ phim, các bạn biết đấy, của một dòng phim, họ bắt chước sai.
Bạn không được bắt chước con cá mập hay con quái thú.
Bạn phải bắt chước -- nếu bạn thực sự đi bắt chước -- hãy bắt chước nhân vật.
Bắt chước những gì có ý nghĩa.
Ý tôi là, nhìn sâu bên trong bạn và khám phá điều bên trong đó. Bởi vì, xét cho cùng, bạn biết đấy.
Thế đó. Tiếp đó là sự phan loạt.
Còn chiếc hộp bí ẩn nào lớn hơn một rạp chiếu phim?
Bạn thấy không? Bạn tới rạp phim, hứng thú để xem bất cứ thứ gì. Và khoảnh khắc khi mà đèn tắt thường là phần hay nhất phải không nào?
Và bạn cảm thấy tràn trề --
một xúc cảm của sự đề phòng đầy hứng khởi.
Và thường thì, bộ phim, kìa và nó đang được chiều, và rồi một điều gì đó đã xảy ra và bạn nói "Ồ --" và rồi một điều khác và bạn lại "Mmm"
Khi đó là một bộ phim hay, bạn dường như cùng sống với bộ phim bởi vì bạn sẵn sàng dành thời gian và tâm trí cho nó. Đúng đối với tôi, dù nó là bộ phim, TV, chiếc iPod, máy tính hay điện thoại.
Thật hài hước vì tôi là -- như tôi đã nói trước đó, một tín đồ của Apple -- và một ngày, khoảng chừng một năm trước, tôi đã đăng ký trực tuyến vào buổi sáng để xem lưu ý từ Stevie Jobs, bởi vì tôi vẫn luôn làm vậy.
Và anh ta xuất hiện, giới thiệu về chiếc iPod xem được video, và chiếc iPod khổng lồ phía sau anh đang chiếu gì?
"Lost"! Tôi không hề hay biết! Và tôi nhận ra, quỷ thần ơi, đó là chiếc vòng tuần hoàn.
Kiểu, nguồn cảm hứng tôi lấy từ công nghệ đang sử dụng thứ tôi làm ra, lấy cảm hứng từ chính nó, để bán công nghê.
Ý tôi là, tôi loạn mất rồi! (Tiếng cười) Tôi đã định cho các bạn xem một vài thứ nữa mà tôi buộc phải bỏ qua. Tôi chỉ muốn chỉ cho các bạn một thứ mà không liên quan tới bất cứ thứ gì.
Đó là một thứ ở trên mạng; tôi không biết các bạn đã thấy nó bao giờ chưa.
Sáu năm trước họ làm ra thứ này.
Đây là một thứ trên mạng được tạo ra bởi những người biết ít nhiều về hiệu ứng hình ảnh.
Nhưng mục đích là, họ làm việc và sử dụng những chiếc hộp bí ẩn mà họ có -- bây giờ ai cũng có chúng.
Tôi nhận ra rằng điều ông ngoại tôi làm cho tôi khi tôi còn là một đứa trẻ, ai bây giờ cũng có thể làm được.
Các bạn không cần phải có ông tôi, dù tôi ước là các bạn có.
Nhưng tôi phải nói với bạn rằng -- đây là một người làm việc trên chiếc máy tính Quadra 950 -- độ phân giải hơi thấp một chút -- sử dụng phần mềm Infinity đã bị ngừng sản xuất từ 15 năm trước.
Anh là làm ra những thứ tuyệt vời y chang những thứ tôi từng thấy người ta làm a ở Hollywood.
Loại bí ẩn khó tin nhất, tôi nghĩ, là câu hỏi - điều gĩ sẽ xảy ra tiếp theo.
Với nền móng dân chủ hóa, việc tạo ra các phương tiện truyền thông là hết sức phổ cập.
Những thứ mà tôi đã may mắn van xin và có được khi tôi còn là đứa trẻ nay đã trở nên phổ biến.
Và vì thế, những cơ hội tuyệt vời đang ở ngoài kia.
Và khi tôi nghĩ tới những người làm phim ngoài kia, những người đã im lặng -- bạn biết đấy, những người từng im lặng trong quá khứ -- đó là một điều hết sức thú vị.
Tôi từng nói ở các lớp học, và các giảng đường, tương tự thế, rằng -- đối với một người muốn viết, "Đi! Viết đi! Làm việc của bạn."
Hoàn toàn miễn phí, bạn biết đấy, bạn không cần sự cho phép để được viết.
Nhưng giờ tôi có thể nói, "Đi làm phim của bạn đi!" Không có gì ngăn trở bạn ra ngoài kia, đón nhận công nghệ. Bạn có thể thuê hoặc mua đủ thứ trên các kệ bán hàng
những thứ mà thoặc tốt bằng hoặc tốt tương đương những thứ được sử dụng bởi, bạn biết đấy, mở ngoặc đóng ngoặc "người trong nghề"
Không cộng đòng nào được phục vụ tốt nhất khi giới chuyên môn nắm toàn quyền
Và tôi cảm thấy rằng đây là một cơ hội tuyệt vời để trông ra những điều gì còn ở ngoài kia Khi tôi làm "Mission: Impossible III" (Nhiệm vụ Bất khả thi 3), chúng tôi có những hiệu ứng hình ảnh tuyệt vời.
ILM làm hiệu ứng;chúng thật đáng kinh ngạc.
Và tôi hơi có chút mơ mộng được tham gia một phần.
Và có vài chuỗi hành động trong phim,
như vài khoảnh khắc mà tôi sẽ chỉ cho các bạn.
Một ví dụ.
Được rồi, rõ ràng rằng tôi có một ám ảnh với những vụ nổ lớn kinh hoàng.
Vì thế hiệu ứng hình ảnh ưa thích của tôi chính là đoạn tôi chuẩn bị chó các bạn xem.
Và đây là một cảnh mà nhân vật của Tom tỉnh dậy. Anh ta ngái ngủ.
Anh ta điên. -- hết rồi. Và anh chàng tỉnh dậy,
anh chọc súng vào mũi và bắn viên đạn này thẳng lên não để giết chết anh ta, như kẻ xấu vẫn thường làm.
Kẻ xấu: Chào Buổi sáng.
JJA: Được rồi, khi quay cảnh đó, chúng tôi ở đó,
diễn viên nam cầm súng, một diễn viên người Anh, Eddie Marsan -- anh chàng tốt bụng dễ thương -- anh ta cứ dí súng vào mũi Tom và làm đau nó.
Và tôi đã học được điều này rất sớm khi bước vào nghề: Đừng làm đau mũi Tom (Tiếng cười)
Có những điều các bạn không muốn làm.
Điều số 2 là: Đừng làm đau mũi Tom. Và Eddie có khẩu súng này -- và anh ta là gã tốt nhất trên đời -- anh ta, kiểu,
một người Anh rất dễ thương.
Anh ta bảo "Xin lỗi, tôi không muốn làm anh đau" Còn tôi thì -- buộc phải thế thôi -- chúng ta phải làm cho thật vào.
Và tôi nhận ra chúng tôi phải làm một ddieuf gì đó vì cách này không hiệu quả.
Và tôi nghĩ về việc tôi sẽ làm sử dụng chiếc máy quay Super 8 mà ông ngoại mua cho tôi, và tôi nhận ra đôi tay đó không nhất thiết phải là của Eddie Marsan.
Và Tom sẽ biết cần phải thúc súng như thế nào.
Anh ấy sẽ không làm đau mình. vì thế chúng tôi lấy tay anh ấy và vẽ lên cho nó giống tay Eddie hơn.
Chúng tôi đặt nó vào tay áo của Eddie, và như thế bàn tay mà các bạn thấy -- tôi sẽ cho các bạn xem lần nữa, đó không phải là tay Eddie mà là tay Tom. Vậy Tom đóng 2 vai (Tiếng cười)
mà không hề đòi thêm tiền.
Và đây. Xem lại nào.
Anh ta đây.
Sực tỉnh dậy, hãy con ngái ngủ, đã trải qua nhiều chuyện.
Tay của Tom. Tay của Tom. Tay của Tom.
Thế đó.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
Vậy là bạn không cần công nghệ tối tân nhất để làm những việc như trong phim.
Và chiếc hộp bí ẩn, với sự kính trọng dành cho ông ngoại tôi, sẽ luôn đóng kín.
Tôi muốn chia sẻ với các bạn một mô hình mới cho nền giáo dục đại học, một mô hình mà, một khi được mở rộng, có thể nâng cao tri thức tập thể của hàng triệu con người sáng tạo và nhiệt tình những người mà, nếu không có nó, sẽ bị tụt lại phía sau.
Hãy nhìn thế giới.
Chọn một nơi và tập trung vào nó.
Các bạn sẽ thấy những con người đang theo đuổi nền giáo dục đại học.
Hãy gặp gỡ một vài người trong số họ.
Patrick.
Patrick được sinh ra tại Liberia trong một gia đình có 20 người con.
Trong cuộc nội chiến, anh ấy và gia đình bị buộc phải chạy trốn sang Nigeria.
Tại đó, bất chấp hoàn cảnh, anh tốt nghiệp trung học với số điểm gần tuyệt đối.
Anh ấy muốn tiếp tục học đại học, nhưng do hoàn cảnh khó khăn anh đã sớm bị gửi đến Nam Phi để làm việc và kiếm tiền nuôi gia đình.
Patrick không bao giờ từ bỏ ước mơ học đại học.
Đêm khuya, sau khi tan ca, anh lướt net tìm cách để học.
Hãy gặp Debbie.
Debbie đến từ Floria.
Cha mẹ cô không học đại học, và các anh chị em cô cũng không.
Debbie đã làm việc suốt đời, đóng thuế, nuôi sống bản thân ngày này qua tháng nọ, tự hào về giấc mơ Mỹ, một giấc mơ sẽ không thể hoàn thành nếu không có tấm bằng đại học.
Nhưng Debbie không có khả năng tài chính
cho bậc giáo dục này. Cô không thể trả học phí.
Cô cũng không thể bỏ việc.
Hãy gặp Wael.
Wael đến từ Syria.
Anh đang trực tiếp trải qua cảnh nghèo đói, kinh hoàng và nỗi lo phá sản đang đè nặng lên đất nước.
Anh đặt niềm tin vào giáo dục đại học,
rằng nếu tìm được một cơ hội học đại học, một cơ hội để tiến xa hơn những người khác, anh sẽ có cơ hội tốt hơn để sống sót trong một thế giới bị đảo lộn như thế.
Hệ thống giáo dục đại học là viễn vong với Patrick, Debbie và Wael, cũng như việc nó làm thất vọng hàng triệu sinh viên tiềm năng, hàng triệu người tốt nghiệp trung học, hàng triệu người có khả năng học đại học, hàng triệu người muốn được đi học nhưng không thể tiếp cận vì nhiều lý do khác nhau.
Đầu tiên, tài chính.
Đại học thì đắt đỏ. Ai cũng biết.
Phần lớn trên thế giới, giáo dục đại học nằm ngoài tầm với của một công dân có thu nhập trung bình.
Đây có lẽ là vấn đề lớn nhất đang thách thức xã hội chúng ta.
Giáo dục đại học đã không còn là một quyền lợi dành cho tất cả thay vào đó, là đặc quyền dành cho một nhóm thiểu số.
Thứ hai, văn hóa.
Những sinh viên có đủ tố chất học đại học, đủ điều kiện, muốn đi học, lại không thể làm vậy bởi vì nó không hợp với khuôn phép, nó không phải là nơi dành cho phụ nữ.
Đây là vấn đề của vô số phụ nữ ở Châu Phi, ví dụ, bị ngăn không cho học đại học vì rào cản văn hóa.
Và đây là lý do thứ ba: UNESCO tuyên bố rằng đến năm 2025, 100 triệu sinh viên sẽ bị tước quyền học đại học đơn giản bởi vì sẽ không còn đủ ghế ngồi để cung cấp cho họ, để đáp ứng nhu cầu.
Họ sẽ thi tuyển, họ sẽ vượt qua nó, nhưng họ vẫn không có cửa vào bởi vì không có chỗ trống.
Đây là lý do khiến tôi thành lập University of the People, một trường đại học phi lợi nhuận, phi học phí, có cấp bằng đàng hoàng để đưa ra một hình thức khác, một thay thế cho những ai không tiếp cận được nó bằng cách khác, một thay thế với chi phí thấp và có thể mở rộng quy mô, một thay thế sẽ phá vỡ hệ thống giáo dục hiện tại, mở cánh cửa giáo dục đại học cho mọi sinh viên có tố chất cho dù họ đang kiếm sống bằng nghề gì, ở đâu, hay xã hội nói gì về họ.
Patrick, Debbie và Wael chỉ là 3 ví dụ trong số hơn 1700 sinh viên được nhận học từ 143 quốc gia.
Chúng ta - (Vỗ tay) - Xin cám ơn.
Không cần phí công sức.
Chỉ cần nhìn vào những gì không hiệu quả và sử dụng sức mạnh tuyệt vời của Internet để giải quyết.
Chúng tôi đã tiến hành xây dựng một mô hình cho phép cắt giảm gần như toàn bộ chi phí học đại học,
và đó là cách chúng tôi đã làm.
Trước tiên, gạch đá và xi măng thì tốn tiền.
Các trường đại học chịu những chi phí mà trường đại học ảo không có.
Chúng ta không cần "chuyền" những chi phí này cho sinh viên.
Chúng không tồn tại.
Cũng không cần phải lo lắng về không gian.
Không giới hạn chỗ ngồi tại trường đại học ảo.
Không ai cần phải đứng sau giảng đường.
Sách giáo khoa cũng là thứ mà các sinh viên không cần phải mua.
Bằng cách sử dụng các tài nguyên giáo dục mở và sự hào phóng của các giáo sư phổ biến tài liệu học tập không tốn phí và dễ tiếp cận, chúng ta không cần bắt các sinh viên phải mua sách.
Tất cả các tài liệu của chúng tôi đều miễn phí.
Thậm chí, tiền lương cho giáo sư, chi phí đắt đỏ nhất tại bất kỳ bảng cân đối nào của trường đại học, cũng là miễn phí,
hơn 3000 giảng viên, bao gồm các chủ tịch, các phó hiệu trưởng, các giáo sư và các cố vấn giáo dục từ các trường đại học hàng đầu như NYU, Yale, Berkeley và Oxford, cũng tham gia cùng chúng tôi để giúp đỡ cho các sinh viên.
Cuối cùng, đó là niềm tin về việc học Peer-to-Peer.
Chúng tôi dùng mô hình nghe có vẻ sư phạm này để khuyến khích sinh viên từ khắp thế giới tương tác và học với nhau và cũng để giảm bớt thời gian đứng lớp của các giáo sư.
Nếu như Internet biến thế giới thành một ngôi làng toàn cầu, mô hình này có thể giúp phát triển những lãnh đạo tương lai.
Hãy xem chúng tôi làm điều đó như thế nào.
Chúng tôi chỉ cung cấp 2 chương trình học: quản trị kinh doanh và vi tính, 2 chương trình có nhu cầu cao nhất trên thế giới, 2 chương trình được yêu thích nhất để giúp các sinh viên kiếm việc.
Khi được nhận vào học, sinh viên được đưa vào một lớp học nhỏ khoảng 20-30 người để đảm bảo rằng họ nhận được sự chú ý cá nhân.
Hơn nữa, với mỗi khóa học 9 tuần, họ được gặp một người bạn mới, một nhóm sinh viên mới hoàn toàn đến từ khắp nơi trên thế giới.
Mỗi tuần, khi vào lớp, họ sẽ tìm thấy các ghi chép bài giảng của tuần, phân công bài đọc, bài tập về nhà, và các câu hỏi thảo luận, đó là mấu chốt của bài học.
Mỗi tuần, mỗi sinh viên phải đóng góp vào phần thảo luận và phải đưa ý kiến về các đóng góp của người khác.
Bằng cách này, chúng tôi mở mang đầu óc của họ, chúng tôi tạo ra thay đổi tích cực về thái độ ở các nền văn hóa khác nhau.
Mỗi cuối tuần, các sinh viên làm kiểm tra, nộp bài tập ở nhà, bạn học của họ sẽ truy cập vào đó dưới sự giám sát của người hướng dẫn, cho điểm và bước sang tuần kế tiếp.
Đến cuối khóa học, họ thi cuối kỳ, nhận điểm số, và theo học khóa tiếp theo.
Chúng tôi mở rộng cánh cửa đại học cho mọi sinh viên có tố chất.
Mọi sinh viên có bằng trung học, đủ trình độ tiếng Anh và kết nối Internet đều có thể đến với chúng tôi.
Chúng tôi không dùng audio, video.
Đường truyền nhanh là không cần thiết.
Sinh viên từ bất cứ đâu trên trái đất với bất cứ loại kết nối Internet nào đều có thể học với chúng tôi.
Chúng tôi cho học miễn phí.
Thứ duy nhất mà chúng tôi yêu cầu họ chi trả là chi phí cho các kỳ thi, 100 usd mỗi kỳ thi.
Một sinh viên với bằng cử nhân toàn thời gian tham gia 40 khóa học, sẽ trả 1.000 usd một năm, 4.000 usd cho toàn bộ học vị,
những ai không gánh được chi phi phí ít ỏi này, chúng tôi cung cấp cho họ một loạt các học bổng.
Nhiêm vụ của chúng tôi là không để ai bị bỏ lại phía sau vì lý do tài chính.
Với 5.000 sinh viên vào năm 2016, mô hình này là bền vững về phương diện tài chính.
Cách đây 5 năm, nó là tầm nhìn cần vươn đến.
Ngày nay, nó là sự thật.
Tháng trước, chúng tôi nhận được chứng thực đại học ưu tú cho mô hình của chúng tôi.
University of the People giờ đây đã được hoàn toàn công nhận.
(Vỗ tay) Xin cám ơn.
Với sự công nhận này, đây là thời điểm để chúng tôi lớn mạnh.
Chúng tôi đã chứng minh rằng mô hình này hoạt động tốt.
Tôi mời gọi các trường đại học và, quan trọng hơn, chính phủ các nước đang phát triển, hãy nhân rộng nó để đảm bảo rằng cánh cửa đại học rộng mở cho tất cả mọi người.
Một kỷ nguyên mới đang đến, một kỷ nguyên sẽ chứng kiến sự đổ vỡ của mô hình giáo dục đại học mà ta biết hiện nay, từ việc là đặc quyền cho thiểu số trở thành một quyền căn bản, trong khả năng tài chính và dễ tiếp cận.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Hãy nhìn vào bức vẽ này.
Bạn có biết đó là gì không?
Là một nhà sinh vật học phân tử, tôi đã xem rất nhiều bức vẽ như vậy.
Chúng thường chỉ 1 số liệu mô hình, 1 bản vẽ mô tả cách ta nhìn nhận về 1 phân tử hay quá trình phân tử.
Bức vẽ này thể hiện quá trình được gọi là sự nhập bào trung gian qua màng clathrin
Đó là quá trình mà một tế bào nhận một phân tử từ ngoài vào bên trong bằng cách giam nó trong bong bóng hoặc túi sau đó khởi tạo.
Bức vẽ này có chút vấn đề, chủ yếu là ở thứ mà nó chưa thể hiện được.
Từ rất nhiều thí nghiệm, từ rất nhiều nhà khoa học, chúng ta biết rõ những phân tử này trông như thế nào cách chúng di chuyển trong tế bào, và rằng tất cả điều này diễn ra trong 1 môi trường năng động cực kỳ.
Vì vậy, phối hợp với chuyên gia về clathrin Tomas Kirchhausen, chúng tôi quyết định tạo ra số liệu mô hình mới cho phép thể hiện tất cả điều đó.
Bắt đầu từ bên ngoài
vào bên trong tế bào.
Clathrin là những phân tử có 3 chân có khả năng tự tập hợp thành những hình giống như quả bóng.
Bằng những kết nối với màng, clathrin có thể biến dạng và tạo nên dạng hình cốc này hoạt động như một bong bóng hoặc túi, chiếm lấy một số protein nằm ngoài tế bào.
Protein đi vào bên trong dính chặt vào túi làm cho túi này tách khỏi phần còn lại của màng, như vậy là công việc đã hoàn thành protein đang đi vào trong- chúng tôi phủ chúng bằng màu vàng và cam có nhiệm vụ tháo rời chiếc lồng clathrin.
Những protein này về cơ bản có thể được tái chế và sử dụng lại nhiều lần.
Không thể thấy trực tiếp những quá trình này vì chúng rất nhỏ ngay cả dưới kính hiển vi tốt nhất, vì vậy, mô hình như thế này sẽ giúp ích rất nhiều trong việc trực quan hóa 1 giả thuyết.
1 minh họa khác, đây là hình vẽ mà 1 nhà nghiên cứu cho rằng là cách thức mà virus HIV xâm nhập vào tế bào.
Một lần nữa, đây là sự đơn giản hóa quá mức không thể hiện được điều ta thực sự biết về quá trình này,
Bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng những bản vẽ đơn giản này là cách duy nhất mà đa số các nhà sinh vật học trực quan hóa giả thuyết phân tử.
Tại sao?
Bởi vì tạo ra phim về các quá trình này thật sự rất khó.
Tôi đã dành thời gian dài ở Hollywood học phần mềm hoạt hình 3D riêng mỗi đoạn hoạt họa đã ngốn của tôi nhiều tháng trời, đó là thời gian mà đa số các nhà nghiên cứu không thể bỏ ra.
Dù kết quả nhận được có thể là rất lớn.
Không gì sánh bằng mô phỏng phân tử về mặt truyền tải thông tin đến lượng lớn khán giả với độ chính xác cực cao.
Tôi đang thực hiện 1 dự án mới tên là "Khoa học về HIV" tạo ra những đoạn hoạt hình mô phỏng vòng đời của virus HIV càng chính xác càng tốt và tất cả ở dạng phân tử chi tiết.
Hoạt hình dựa trên dữ liệu mà hàng ngàn nhà nghiên cứu thu thập được qua nhiều thế kỉ, dữ liệu về loại virus này trông như thế nào làm cách nào chúng lây nhiễm sang các tế bào trong cơ thể, làm cách nào các phương pháp trị liệu giúp chống lại nhiễm trùng.
Qua nhiều năm, tôi thấy rằng hoạt hình không chỉ giúp ích trong giao tiếp ý tưởng mà còn thực sự hữu ích trong việc khám phá ra giả thuyết.
Nhà sinh vật học, phần lớn, dùng giấy và bút chì để trực quan hóa thứ mà họ nghiên cứu, với dữ liệu hiện có, công việc này không còn đủ tốt nữa.
Quá trình tạo ra hoạt hình có thể đóng vai trò xúc tác giúp các nhà nghiên cứu đúc kết và tinh chỉnh ý tưởng của mình.
Một nhà nghiên cứu về cơ chế phân tử của bệnh thoái hóa thần kinh đã tiến hành thử nghiệm nhờ vào những đoạn hoạt hình mà chúng tôi đã thực hiện cùng nhau, bằng cách này, hoạt hình có thể cho phản hồi về quá trình nghiên cứu.
Tôi tin rằng hoat hình có thể thay đổi ngành sinh học,
thay đổi cách chúng ta giao tiếp với nhau cách ta khám phá ra dữ liệu và truyền đạt lại cho sinh viên.
Để làm được điều đó, cần nhiều hơn nữa các nhà nghiên cứu làm phim hoạt hình. Và tôi đã tập hợp 1 nhóm các nhà sinh vật học, thiết kế hoạt họa và lập trình viên tạo ra một phần mềm mới, miễn phí và mã nguồn mở gọi là Molecular Flipbook (Sách lật phân tử) dành riêng cho các nhà sinh học chỉ để tạo ra hoạt hình cấp độ phân tử.
Từ thử nghiệm của mình, chúng tôi nhận thấy chỉ mất 15 phút để một nhà sinh học chưa từng sử dụng phần mềm này có thể tạo ra hoạt hình phân tử đầu tiên phục vụ cho giả thiết của mình.
Chúng tôi cũng đang xây dựng cơ sở dữ liệu trực tuyến cho phép mọi người xem, tải xuống và đóng góp đoạn hoạt hình của mình.
Chúng tôi vui mừng thông báo rằng bản beta của phần mềm này đã sẵn sàng để tải về trong hôm nay.
Chúng tôi thật sự rất hào hứng xem các nhà sinh học sẽ làm gì, những kiến thức mới nào họ sẽ đạt được nhờ vào đoạn hoạt hình dựa trên số liệu mô hình của riêng họ.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Năm nay, nước Đức kỷ niệm cuộc cách mạng hòa bình lần thứ 25 ở miền Đông Đức
Năm 1989, chế độ Cộng sản không còn bức tường Berlin sụp đổ, và một năm sau đó Cộng hòa Dân chủ Đức, gọi tắt CHDC Đức ở miền Đông hợp nhất với Cộng hòa Liên bang Đức ở miền Tây để lập nên nước Đức hiện nay
Trong số rất nhiều thứ, nước Đức thừa hưởng kho lưu trữ của cảnh sát mật Đông Đức được biết đến với tên gọi Stasi
Chỉ hai năm sau khi Đông Đức tan rã các tài liệu được công khai và những nhà sử học như tôi đây bắt đầu nghiên cứu những tài liệu này để tìm hiểu cách thức nhà nước giám sát CHDC Đức hoạt động.
Có lẽ quý vị đã từng xem bộ phim "Cuộc sống của những người phía bên kia"
Bộ phim này làm cho Stasi được biết đến trên toàn thế giới và chúng ta đang sống trong thời đại mà những từ như "giám sát" hay "nghe lén" được phơi bày đầy trên mặt báo Tôi muốn nói về cách thức mà Stasi thực sự hoạt động
Đầu tiên, hãy nói một chút về lịch sử của Stasi bởi vì hiểu bản chất của nó thực sự rất quan trọng
Nó bắt nguồn từ Nga
Năm 1917, Cộng sản Nga thành lập Ủy ban đặc biệt toàn quốc về đấu tranh chống Phản cách mạng và Phá hoại, hay gọi tắt là Cheka
Trưởng ban là ông Felix Dzehinsky
Cheka là công cụ của Cộng sản nhằm thiết lập chế độ của mình bằng cách khủng bố người dân và và đàn áp những người bất đồng
Nó phát triển sau này trở thành KGB
Cheka trở thành hình mẫu của các nhân viên trong Stasi
Họ tự gọi mình là những người Chekist và thậm chí cả biểu tượng cũng rất giống nhau như quý vị có thể thấy ở đây.
Thực tế, cảnh sát ngầm của Nga đã sáng lập và huấn luyện Stasi.
Khi Hồng quân chiếm đóng Đông Đức năm 1945, Mạng lưới cảnh sát ngầm của Nga ngay lập tức mở rộng, và sớm bắt đầu huấn luyện những người Đức đi theo Cộng sản để xây dựng lực lượng cảnh sát ngầm riêng.
Nhân tiện, tại khán phòng nơi chúng ta đang ngồi đây, đảng cầm quyền của CHDC Đức đã được thành lập năm 1946
Năm năm sau đó, Stasi ra đời và từng bước, những cuộc đàn áp được chuyển cho tổ chức này thực hiện
Ví dụ, nhà tù trung ương nơi giam giữ các tù chính trị do người Nga xây dựng được Stasi tiếp quản và sử dụng đến khi chế độ Cộng sản tan rã
Quý vị có thể thấy đây
Ban đầu, từng bước quan trọng diễn ra với sự có mặt của Nga
Nhưng do người Đức làm việc rất hiệu quả Stasi phát triển rất nhanh chóng và trong năm 1953, số nhân viên làm việc ở đây nhiều hơn cả Gestapo - lực lượng cảnh sát mật của Đức Quốc xã.
Số lượng này tăng gấp đôi mỗi thập kỷ.
năm 1989, hơn 90,000 nhân viên làm việc cho Stasi
Có nghĩa là cứ một nhân viên chịu trách nhiệm 180 người dân điều này là độc nhất trên thế giới
Đứng đầu bộ máy to lớn này là ông Erich Mielke
Ông điều hành Bộ An ninh Quốc gia trong hơn 30 năm
Ông là một người thận trọng - Trong quá khứ, Ông ta đã giết hại hai viên cảnh sát không xa đây lắm - hai người này, thực tế, đã góp phần định hình nên Stasi
Nhưng điều gì làm cho Stasi đặc biệt?
Trước nhất, đó là sức mạnh to lớn của nó, bởi vì nó là tập hợp các chức năng khác nhau trong cùng một tổ chức
Đầu tiên, Stasi làm công tác tình báo
Nó sử dụng mọi công cụ có thể nghĩ ra được để thu thập thông tin một cách bí mật, chẳng hạn như mật thám, nghe lén điện thoại, như quý vị có thể thấy trong bức hình này
Và nó không chỉ hoạt động ở vùng Đông Đức, mà còn rộng khắp thế giới.
Thứ hai, Stasi là lực lượng cảnh sát mật
Nó có thể chặn người đi lại trên phố và bắt họ vào các nhà tù riêng
Thứ ba, Stasi hoạt động như một loại dạng công tố
Nó có quyền mở các cuộc điều tra sơ bộ và thẩm vấn người dân.
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, Stasi sở hữu những lực lượng vũ trang riêng
Hơn 11,000 lính đã phục vụ trong cái gọi là Đoàn Vệ binh này.
Nó được thành lập nhằm dập tắt các cuộc biểu tình và nổi dậy
Do sự tập trung quyền lực này, Stasi được gọi là nhà nước trong nhà nước
Nhưng chúng ta hãy xem xét chi tiết hơn các công cụ của Stasi.
Xin lưu ý rằng thời đó web và điện thoại thông minh vẫn chưa được phát minh
Dĩ nhiên, Stasi đã sử dụng tất cả các loại thiết bị kỹ thuật nhằm khảo sát người dân
Các cuộc gọi bị nghe lén thậm chí cả điện thoại của Thủ tướng Tây Đức và thường là cả các hộ dân.
Mỗi ngày, hơn 90,000 bức thư bị kiểm duyệt bởi những thiết bị này.
Stasi cũng theo dõi hàng vạn người sử dụng các đặc vụ được huấn luyện đặc biệt và máy quay bí mật để ghi lại các hoạt động đang diễn ra.
trong bức ảnh này, quý vị có thể thấy tôi hồi trẻ, đang đứng trước toàn nhà nơi chúng ta đang ngồi, được chụp bới một đặc vụ của Stasi.
Stasi thậm chí còn thu thập cả mùi của từng người
mẫu được lưu trữ trong các bình kín, chúng được tìm thấy sau cuộc cách mạng hòa bình
Với mỗi các nhiệm vụ, sẽ có bộ phận chuyên trách đảm nhiệm
Bộ phận nghe lén điện thoại hoàn toàn tách biệt với bộ phận kiểm duyệt thư tín, bởi vì Nếu một đặc vụ rời khỏi Stasi, lượng thông tin anh ta có là rất ít.
khác với trường hợp của Snowden.
Tuy nhiên, sự chuyên môn dọc cũng rất quan trọng để ngăn chặn có sự đồng cảm với đối tượng bị giám sát
Người đặc vụ theo dõi tôi không hề biết tôi là ai hay tại sao tôi bị giám sát.
Thực tế, tôi đã lén chuyển các sách bị cấm từ miền Tây sang miền Đông Đức
Nhưng điều điển hình nhất về Stasi đó là việc sử dụng lực lượng tình báo, họ bí mật chuyển thông tin cho Stasi.
Đối với Bộ an ninh Quốc gia, Những cảnh sát không chính thức là những công cụ quan trọng nhất.
Từ năm 1975, gần 200,000 người hợp tác thường xuyên với Stasi tức là hơn một phần trăm dân số.
Ở một mức độ nào đó, ông Bộ trưởng đã đúng bởi vì các công cụ kỹ thuật chỉ có thể ghi lại những gì mọi người đang làm nhưng những đặc vụ và điệp viên còn có thể báo cáo những gì mọi người đang lên kế hoạch và những gì họ đang nghĩ.
Do đó, Stasi tuyển dụng rất nhiều mật thám
Hệ thống tuyển dụng và huấn luyện mật thám rất tinh vi, phức tạp
Stasi mở trường đại học cách đây không xa lắm, tại đó, người ta tìm các phương pháp và dạy cho các học viên.
Quyển hướng dẫn này đưa ra mô tả chi tiết về từng bước phải thực hiện nếu muốn thuyết phục những người phản bội lại đồng bào của họ
Đôi khi, có người nói rằng những mật thám này bị ép buộc làm việc trong Stasi nhưng ý kiến đó là không đúng sự thật bởi vì một mật vụ bị ép buộc sẽ làm việc kém.
Chỉ những ai sẵn sàng cung cấp cho anh thông tin mà anh cần mới là một người chỉ điểm hiệu quả
Lý do chính giải thích tại sao có người hợp tác với Stasi đó là niềm tin vào chính trị và những lợi ích vật chất
Các nhân viên cảnh sát cũng cố gắng xây dựng mối quan hệ cá nhân giữa họ và những người mật thám, và thành thật mà nói, ví dụ về Stasi cho thấy rằng không quá khó để lôi kéo ai đó phản bội lại những người khác.
Ngay cả một vài người bất đồng chính kiến tiên phong tại Đông Đức cũng hợp tác với Stasi, ví dụ như Ibrahim Bohme,
Năm 1989, ông ta là lãnh đạo của cuộc cách mạng hòa bình Ông ta gần như sẽ trở thành thủ tướng đầu tiên của CHDC Đức thông qua bầu cử tự do. cho đến khi lộ ra rằng ông ta là một mật thám
Mạng lưới gián điệp vô cùng rộng.
Gần như trong mọi tổ chức thậm chí cả trong những nhà thờ hay ở miền Tây Đức, họ đều có mặt.
Tôi nhớ có lần nói chuyện với một cảnh sát chỉ huy của Stasi, "Nếu ông cho tôi gặp người chỉ điểm Tôi chắc chắn sẽ nhận ra anh ta."
Và ông ta trả lời, "Chúng tôi không gửi ai cả.
Chúng tôi lấy thông tin từ những người xung quanh ông."
và thực tế đó là hai trong số những người bạn thân đã bán đứng tôi cho Stasi.
Không chỉ mỗi trường hợp của tôi, mật thám là những người rất thân thiết.
Ví dụ như Vera Lengsfeld, một nhà bất đồng chính kiến tiên phong khác Bà ta bị chính người chồng của mình do thám.
Một nhà văn nổi tiếng bị người anh trai phản bội.
Điều này gợi cho tôi về cuốn tiểu thuyết "1984" của George Orwell, trong đó người duy nhất có vẻ đáng tin cậy chính là một mật thám.
Nhưng tại sao Stasi lại thu thập tất cả những thông tin này lưu trữ chúng trong kho?
Mục đích chính là nhằm kiểm soát người dân
Trong mọi bài phát biểu, người đứng đầu Stasi đều đưa ra chỉ thị phải tìm hiểu "ai là ai", nghĩa là điều tra suy nghĩ của từng người
Ông ta không muốn ngồi đợi đến khi ai đó cố gắng chống lại chế độ.
Ông ta muốn biết trước những điều mà mọi người đang nghĩ và lên kế hoạch.
Đông Đức biết rằng họ được bao quanh bởi rất nhiều mật thám trong một chế độ độc tài, tạo ra sự mất lòng tin và lan truyền sự sợ hãi trong nước là những công cụ quan trọng nhất nhằm đàn áp người dân của bất kỳ chế độ độc tài nào.
Đó là lý do tại sao không nhiều người ở Đông Đức dám đấu tranh phản đối chế độ Cộng sản.
Nếu có, Stasi thường sử dụng một phương pháp được cho ra vô cùng tàn ác
Có tên là Zersetzung và nó được nêu trong một quyển hướng dẫn khác
Từ "Zersetzung" rất khó dịch bởi vì nó có nghĩa gốc là "phân hủy sinh học"
Nhưng thực sự, đó là cụm từ mô tả chính xác nhất.
Âm mưu là nhằm bí mật phá hủy sự tự tin của mỗi người. ví dụ như hủy hoại danh tiếng của một đó bằng cách phá hoại công việc, và các mối quan hệ cá nhân.
Có thể thấy, Đông Đức là một hình mẫu điển hình của chế độ độc tài hiện đại
Stasi không cố bắt giữ tất cả những người bất đồng chính kiến
Thay vào đó nó sẽ làm tê liệt họ, và nó có thể làm được điều đó bởi vì nó đã tiếp cận với rất nhiều thông tin của các cá nhân và tổ chức.
Bắt giữ chỉ được sử dụng như là phương sách cuối cùng
Với điều này, Stasi sở hữu 17 nhà tạm giam chia ra mỗi quận
Tại đây, Stasi đã phát triển những cách thức giam giữ hiện đại.
Thông thường, người thẩm vấn không tra tấn tù nhân
Thay vào đó là sử dụng một hệ thống phức tạp gây áp lực tâm lý trong đó cách ly hoàn toàn là chủ yếu
Gần như không tù nhân nào có thể kháng cự mà không khai ra thông tin
Nếu quý vị có dịp, Hãy ghé thăm nhà tù trước đây của Stasi ở Berlin và tham gia vào tour hướng dẫn bởi những cựu tù chính trị họ sẽ kể cho quý vị cách thức hoạt động của phương pháp Zersetzung
Một câu hỏi nữa cần phải trả lời Nếu Stasi được tổ chức tốt tại sao chế độ Cộng sản lại sụp đổ?
Đầu tiên, vào năm 1989, lãnh đạo miền Đông Đức không chắc phải làm gì để chống lại sự gia tăng các cuộc biểu tình của người dân.
Họ cực kỳ bối rối vì chính tại nơi khai sinh ra xã hội chủ nghĩa, Liên Bang Xô-viết, một chính sách tự do hơn đang dần thay thế.
Thêm vào đó, chế độ phụ thuộc vào các khoản vay từ miền Tây.
Do đó, không có lệnh đàn áp các cuộc nổi dậy nào được Stasi đưa ra.
Thứ hai, trong tư tưởng của người Cộng sản không có chỗ cho sự phê phán
Thay vào đó, những người lãnh đạo bị mắc kẹt trong niềm tin rằng chủ nghĩa xã hội là một hệ thống hoàn hảo, và dĩ nhiên Stasi phải củng cố niềm tin đó.
hậu quả là mặc dù có đầy đủ thông tin chế độ không thể phân tích các vấn đề đang diễn ra và do vậy không thể giải quyết chúng.
Cuối cùng,cái chết của Stasi là do chính chế độ mà nó được giao nhiệm vụ bảo vệ.
Kết cục của Stasi là một bi kịch bởi vì những cán bộ này buộc phải bận rộn trong suốt cuộc cách mạng hòa bình chỉ vì một điều: đó là tiêu hủy các tài liệu mà họ thu thập trong nhiều thập kỷ
Rất may, họ đã bị ngăn chặn bởi các nhà hoạt động nhân quyền
Đó là lý do tại sao ngày nay, chúng ta có thể nghiên cứu các hồ sơ này nhằm hiểu thêm cách thức mà nhà nước giám sát hoạt động.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay) Bruno Gussani: Cảm ơn. Cảm ơn rất nhiều.
Hubertus, Tôi muốn hỏi ông một vài câu hỏi bởi vì tôi có ở đây tờ Der Spiegel số ra tuần trước
"Mein Nachbar NSA." Người láng giềng của tôi, NSA
Và ông mới kể cho chúng tôi nghe về bài báo này. những người gián điệp và mật thám từ Đông Đức
Vậy có sự liên hệ trực tiếp nào giữa hai câu chuyện này không?
Với tư cách là một nhà sử học, ông thấy thế nào khi đọc bài báo này?
Hubertus Knabe: Tôi nghĩ rằng có một số khía cạnh để đề cập đến.
Thoạt đầu, tôi nghĩ có một sự khác biệt về lý do họ thu thập thông tin.
Anh đang làm để bảo về người dân của anh chống lại những cuộc tấn công của khủng bố hay anh làm để đàn áp họ?
Điều này tạo nên sự khác biệt cơ bản.
Tuy nhiên, Trong một nền dân chủ, các công cụ này có thể bị lạm dụng và đó là cái chúng ta phải nhận ra để ngăn chặn. bên cạnh đó, các tổ chức tình báo phải tôn trọng những luật pháp mà chúng ta đang có
Thứ ba, có lẽ, Chúng ta nên thấy vui với nền dân chủ mà chúng ta đang có bởi vì tôi chắc rằng tại Nga và Trung Quốc người ta cũng đang làm điều tương tự, nhưng mà không ai dám nói ra bởi vì không ai có thể làm được điều đó.
(Tiếng vỗ tay) BG: Khi việc này bắt đầu lần đầu tiên Tháng 7 trước, năm trước Ông đã điền đơn khiếu nại hình sự với tòa án Đức. Tại sao vậy?
HK: à vâng, tôi làm như vậy bởi vì quan điểm thứ hai mà tôi vừa nêu tôi nghĩ rằng trong một nền dân chủ luật phát áp dụng cho mọi người
Nó được ban hành cho mọi người, luật pháp không cho phép bất cứ tổ chức nào không tôn trọng các điều luật
Trong bộ luật hình sự của Đức, có viết anh không được phép khai thác ai đó mà không có sự cho phép của tòa án
May thay, nó được viết trong bộ luật hình sự của Đức nên nếu nó không được tôn trọng, thì tôi nghĩ rằng một cuộc điều tra là cần thiết và sẽ phải mất rất nhiều thời gian công tố viên của Đức đã khởi đầu việc này và họ chỉ bắt đầu khi có trường hợp của bà Angela Merkel chứ không phải của người dân Đức
Điều đó không làm tôi ngạc nhiên lắm (Tiếng vỗ tay) Bởi vì câu chuyện mà ông vừa kể
Nhìn từ góc độ bên ngoài, tôi không sinh sống ở Đức, và tôi mong chờ người Đức sẽ ngay lập tức có những phản ứng một cách mạnh mẽ hơn, ngay lập tức.
Và thay vào đó, phản ứng thực sự chỉ đến khi mà vụ nghe lén bà thủ tướng Merkel bị tiết lộ. Tại sao vậy?
KH: Tôi cho rằng đó là một dấu hiệu tốt, bởi vì người dân cảm thấy an toàn trong nền dân chủ này.
Họ không lo sợ bị bắt giam và nếu quý vị rời khán phòng này, không ai phải lo lắng có cảnh sát mật đang đứng bên ngoài đợi bắt quý vị
Tôi nghĩ đó là một dấu hiệu tốt
Mọi người không thực sự lo sợ như họ có thể
Nhưng dĩ nhiên, tôi nghĩ rằng các tổ chức có trách nhiệm dừng các hành vi trái phép đối với nước Đức hay với bất kỳ quốc gia khác
BG: Tôi còn câu hỏi cuối, một câu mang tính cá nhân
Có một cuộc tranh luận ở Đức về cấp tị nạn cho Edward Snowden.
Ông đồng ý hay phản đối?
HK: Oh, đó là một câu hỏi khó, nhưng nếu ông đã hỏi tôi và nếu tôi trả lời thành thật Tôi sẽ cấp tị nạn cho anh ta. bởi vì tôi nghĩ rằng anh ta thực sự rất dũng cảm khi làm như vậy, tự hủy hoại cuộc sống của chính mình của người thân và mọi thứ
Tôi nghĩ, đối với những người như vậy, chúng ta nên làm cái gì đó và đặc biệt như ông thấy trong lịch sử nước Đức, Có rất nhiều người phải trốn chạy và họ xin tị nạn ở quốc gia khác nhưng không được. nên đó sẽ là dấu hiệu tốt nếu cấp tị nạn cho anh ta.
(Tiếng vỗ tay) BG: Hubertus, cảm ơn rất nhiều.
Tôi không biết là khi nhận lời làm việc này thì mọi người muốn tôi nói hay hát.
Nhưng khi được bảo rằng chủ đề là ngôn ngữ, tôi nghĩ ít nhiều mình cũng nên nói về một cái gì đó.
Tôi gặp phải một vấn đề.
Đó không phải là điều tệ nhất quả đất.
Tôi ổn.
Tôi không sợ hãi.
Tôi biết nhiều người khác trên thế giới này gặp phải những điều còn tồi tệ hơn thế. Nhưng với tôi, ngôn ngữ và âm nhạc được gắn kết với nhau không rời nhờ vào một điều.
Điều đó chính là tật nói lắp.
Nghe có vẻ buồn cười khi mà tôi dành phần lớn cuộc đời mình đứng trên sân khấu.
Ai đó có thể cho rằng tôi cảm thấy thoải mái lắm khi đứng trước công chúng, tại đây, khi nói chuyện với các bạn.
Sự thật thì, cả cuộc đời tôi cho đến thời điểm này, luôn sống trong nỗi sợ hãi cùng cực về việc nói trước đám đông.
Hát trước công chúng lại là một việc hoàn toàn khác. (Cười) Chúng ta sẽ bàn về nó sau.
Trước đây, tôi chưa bao giờ thẳng thắn nói về nó
vì tôi đã luôn sống trong hy vọng rằng khi trưởng thành, tôi sẽ không bị như thế nữa.
Tôi đã sống với suy nghĩ rằng khi lớn lên, tôi sẽ học nói tiếng Pháp, học cách quản lý tiền bạc, rồi tôi sẽ không còn bị nói lắp, tôi có thể diễn thuyết trước đám đông, biết đâu sau này là Thủ tướng điều gì cũng có thể, bạn biết đấy.
(Cười) Giờ đây, tôi đã có thể nói về chuyện này vì đã đến lúc, ý tôi là tôi đã 28 tuổi.
Tôi chắc rằng mình đã lớn.
(Cười) Tôi đã là một phụ nữ trưởng thành, dành cả cuộc đời mình để trở thành một nghệ sĩ, với tật nói lắp.
Dù sao, tôi cũng nên thú nhận về nó.
Có vài điều thú vị khi mắc phải tật nói lắp.
Với tôi, điều tồi tệ nhất có thể xảy đến là gặp phải một người nói lắp khác.
(Cười) Điều này đã xảy ra với tôi tại Hamburg tôi gặp người này và anh ta nói: "Xin chào, t-t-t tôi là Joe." và tôi nói: "Chào anh, t-t-t tôi là Meg."
Hình dung xem tôi đã sợ hãi thế nào với suy nghĩ hẳn anh ấy đang nghĩ mình chế giễu anh.
(Cười) Mọi người thì nghĩ tôi lúc nào cũng say xỉn.
(Cười) Người ta nghĩ rằng tôi đã quên tên của họ khi thấy tôi ngập ngừng trước khi nói ra.
Đó là một điều kỳ cục bởi danh từ riêng luôn là thứ khó nhất để thốt ra.
Nếu tôi định dùng từ "Thứ 4" trong câu, và tôi sắp nói đến từ đó, cảm giác rằng mình sẽ lại cà lăm, tôi sẽ chuyển nó thành "ngày mai", "ngày kế tiếp Thứ 3", hay một từ nào đó khác.
Tuy vụng về nhưng bạn có thể "chữa cháy" bằng cách này, vì theo thời gian, tôi đã phát triển "phương pháp lỗ hổng" trong việc diễn đạt bằng lời nói nghĩa là thay đổi vào phút chót, để đánh lừa bộ não.
Nhưng tên người, lại không thể thay đổi được.
(Cười) Khoảng thời gian lúc tôi hát nhạc Jazz, tôi thường làm việc với một nghệ sĩ dương cầm
tên anh ta là Steve. Bạn có thể đoán được đấy, âm S và âm T, dù đi với nhau, hay đứng một mình cũng đều là khắc tinh của tôi.
Nhưng tôi phải vượt qua nó để có thể giới thiệu trơn tru tên ban nhạc và khi ở cạnh Steve, tôi thường cảm thấy bị kẹt bởi âm "St.".
Có đôi chút lúng túng và bất tiện, và điều đó thật sự phá hỏng bầu không khí.
Sau vài lần như thế, Steve vui vẻ, chấp nhận trở thành "Seve" và vấn đề đã được giải quyết bằng cách đó. (cười) Tôi đã thực hiện nhiều liệu pháp, và một hình thức chữa trị phổ biến là sử dụng phương pháp "Nói trôi chảy", bạn phải gần như đang hát tất cả những gì muốn nói.
Kiểu như kết hợp mọi thứ lại như cách mà trẻ mẫu giáo thường được dạy ca hát vậy, nó khiến bạn bình tĩnh giống như đang dùng thuốc an thần, thế nên mọi thứ rất ổn. (Cười) Nhưng đó không phải là tôi.
Tôi đã làm theo cách này Thật sự là vậy.
Tôi sử dụng nó khi lên sóng truyền hình, hoặc khi thực hiện phỏng vấn trên radio, khi mà việc tiết kiệm thời gian ghi hình
là điều quan trọng hơn cả. (Cười) Tôi đã làm việc theo cách như thế.
Nhưng là một nghệ sĩ, người cảm nhận công việc của mình được dựng xây trên nền tảng chân thật và hiện thực thì đây giống như một sự lừa dối.
Đó cũng là lý do trước khi hát, tôi muốn nói với các bạn về việc ca hát có ý nghĩa thế nào đối với tôi.
Nó hơn cả việc tạo ra những âm thanh hay, viết nên những bài hát đẹp
hơn cả cảm giác được thấu hiểu hay cảm thông,
hay việc khiến bạn hiểu được cảm giác của tôi.
Không phải là thần thoại, hay thần thánh hóa chính mình trước khán giả.
Bằng cách nào đó, thông qua một số chức năng tiếp hợp thần kỳ của não bộ, ta không thể nói lắp khi đang hát.
Lúc còn trẻ, có một phương pháp trị liệu rất hiệu quả với tôi, đó là ca hát, và vì thế, tôi đã hát rất nhiều.
Cũng chính vì thế, tôi có mặt ở đây hôm nay.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn.
Ca hát với tôi là một sự giải thoát ngọt ngào.
Đó là khoảng thời gian duy nhất tôi cảm thấy mình trôi chảy.
Là lúc duy nhất những gì phát ra từ miệng tôi chuyển tải chính xác điều tôi muốn.
(Cười) Tôi biết đây là một buổi diễn thuyết TED nhưng bây giờ, tại TED, tôi sẽ hát.
Đây là một ca khúc tôi viết vào năm ngoái.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay) (Tiếng piano) Tôi có lẽ sẽ rất xinh, nhưng mũi tôi lại hơi to so với khuôn mặt. Và có lẽ tôi sẽ là một kẻ mộng mơ nhưng giấc mơ tôi có chút lớn lao vượt quá không gian này. Và có lẽ tôi sẽ là một thiên thần nhưng hào quang của tôi lu mờ đi trong ánh sáng rực rỡ từ vẻ yêu kiều nơi bạn. Và tôi sẽ có một quân J nhưng quân bài ấy sẽ trở nên thật buồn cười khi bạn đánh quân át của mình. Tôi rất muốn biết liệu có vì sao nào dưới địa ngục ? Và cũng muốn biết liệu bạn có thể bảo tôi rằng bạn khiến những gì tôi biết trở thành vô nghĩa. Rằng tôi không thể lựa chọn tiếp tục hay buông xuôi. Và tôi vẫn sẽ ở lại nhưng nhà của tôi có chút xa xôi quá so với nơi này Và tôi thề tôi đã cố đi chậm lại để sóng đôi với bạn. Nhưng những gì tôi có thể nghĩ đang nặng nề trôi qua thành phố tôi trông có xinh đẹp dưới mưa không? Và tôi cũng không biết làm thế nào một người thật đáng yêu có thể khiến tôi trở nên xấu xí. Xấu hổ biết bao. Và tôi muốn biết liệu có vì sao nào dưới địa ngục ? Và tôi muốn biết liệu bạn có thể nói rằng bạn khiến những gì tôi biết trở thành vô nghĩa. Rằng tôi không thể lựa chọn tiếp tục hay buông xuôi. Xin cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Có lẽ mọi người không biết tôi, tôi là một trong số 0.01%, mà các bạn nghe và biết tới qua truyền thông, và theo một số định nghĩa hơp lí thì tôi là nhà tài phiệt.
Tối nay, điều tôi muốn làm là nói thẳng với những nhà tài phiệt khác và mọi người vì tôi cảm thấy đã đến lúc chúng ta cần trò chuyện.
Như những nhà tài phiệt khác, tôi cũng là tay tư bản đầy tự hào và không biện hộ.
Tôi đă sáng lập, đồng sáng lập hay góp vốn vào hơn 30 công ty khắp các ngành công nghiệp. Tôi cũng là nhà đầu tư ngoại tộc đầu tiên vào Amazon.com.
Tôi đồng sáng lập công ty aQuantive mà đã được bán cho Microsoft với giá 6.4 tỉ đô la.
Tôi cùng sở hữu một ngân hàng với vài người bạn.
Tôi nói cho các vị điều này--(Cười)-- Không thể tin được phải không?
Nói ra điều này để bạn biết rằng cuộc đời tôi cũng giống như những tay tài phiệt khác.
Tôi có tầm nhìn rộng về chủ nghĩa tư bản, và về kinh doanh, Tôi đã được thưởng khá hậu hĩnh cho điều đó bằng một cuộc sống mà các vị không thể tưởng tượng nổi: vô số nhà cửa, một du thuyền, một phi cơ riêng, vv...và vv... Nhưng thành thật mà nói, tôi không phải là người giỏi nhất mà bạn biết.
Tôi chắc chắn cũng không phải người chăm chỉ nhất.
Tôi từng là một thằng sinh viên quèn.
Chẳng biết gì về công nghệ.
Tôi không thể viết nổi một đoạn mă. Thực tình thành công của tôi là kết quả
của sự may mắn đầy ngoạn mục gia thế từ khi sinh ra, hoàn cành và thời điểm.
Thực chất tôi có giỏi về một vài điều.
Thứ nhất, tôi có sức chịu đựng phi thường với rủi ro, thứ khác tôi có một giác quan tốt, một trực giác tốt về những gì sẽ xảy đến trong tương lai, Và tôi nghĩ cái trực giác về tương lai đó, là tinh túy của một thương nghiệp tốt.
Điều mà tôi thấy ở tương lai lúc này, bạn biết gì không? Tôi thấy nhiều vũ khí,
thấy đám giang hồ tay cầm vũ khí đó. Vì khi những tay tài phiệt như chúng tôi đang sống trong những giấc mơ đầy tham vọng, thì 99% dân số còn lại, đang tụt hậu dần về phía sau.
Năm 1980, 1% dân số người Mĩ ở tầng lớp trên chiếm khoảng 8% thu nhập quốc gia, trong khi nhóm 50% ở tầng lớp dưới chiếm 18%.
Ba mươi năm sau, hôm nay, 1% đứng đầu chiếm hơn 20% thu nhập quốc gia, trong khi 50% đứng dưới chiếm 12% hay 13%.
Nếu xu thế này tiếp diễn, nhóm 1% trên cùng sẽ chiếm hơn 30% thu nhập quốc gia trong 30 năm tiếp theo, trong khi nhóm 50% bên dưới sẽ chiếm chỉ 6%.
Bạn thấy đó vấn đề không phải là sự bất công đang hiện diện giữa chúng ta.
Một số bất công là cần thiết để nền dân chủ tư bản vận hành tốt hơn.
Vấn đề là sự bất công ngày nay, đang ở mức cao nhất trong lịch sử, và diễn tiến ngày càng tệ.
Nếu như sự giàu có, quyền lực và thu nhập tiếp tục tập trung ở những phần tử nhóm trên cùng, xă hội chúng ta sẽ thay đổi, từ dân chủ tư bản sang xã hội thực dụng tân phong kiến như nước Pháp thế kỷ 18.
Đó là nước Pháp trước cuộc cách mạng, với nhiều đám giang hồ có vũ khí.
Nên tôi có một thông điệp cho các chiến hữu tài phiệt, cho các bạn giàu kếch xù và cho những ai đang sống trong một thế giới với hàng rào bong bóng. Tỉnh dậy đi. Tỉnh dậy đi.
Nó không còn được bao lâu nữa đâu.
Vì nếu chúng ta không làm gì đó để sửa chữa những bất công kinh tế trong xă hội, những vũ khí sắt nhọn sẽ hướng vào chúng ta. Vì tự do và nền xă hội mở không thể dung túng Cho sự bất công ngày càng tăng như vậy nữa.
Điều này chưa từng xảy ra, cũng không có tiền lệ.
Một xã hội bất công sẽ dẫn đến một đất nước chuyên chế, hay một cuộc nổi dậy.
Những thứ vụ khí ấy sẽ hướng vào chúng ta, nếu chúng ta không giải quyết triệt để vấn đề này.
Vấn đề không phải "nếu như" mà là "khi nào".
Sẽ rất kinh khủng khi chúng xảy đến cho mọi người, Cụ thể là các tay tài phiệt như chúng tôi.
Nghe có vẻ tôi là người thích làm việc thiện,
thực tình tôi chỉ đang đưa ra lập luận luân lí, rằng bất công trong kinh tế là sai.
Sự bất công ngày càng tăng trong kinh tế là ngu xuẩn và thất sách.
Bất công tăng cao, không chỉ gia tăng rủi ro vũ khí hướng vào chúng ta, mà còn tác động xấu đến kinh doanh.
Vậy mô hình cho những kẻ giàu chúng ta là phải như Henry Ford.
Khi Ford áp dụng chính sách trứ danh $5/ngày. Mức lương/giờ cao gấp đôi thời đó, ông không chỉ làm tăng sản lượng cho các nhà máy sàn xuất của mình, mà còn chuyển đổi tầng lớp lao động tự động nghèo khó bị bóc lột thành tầng lớp trung lưu phát đạt, những người mà hiện nay đã có thể mua được sản phẩm mình làm ra.
Ford nhận thấy điều chúng ta biết ngày nay là đúng, rằng nền kinh tế nên được hiểu như một hệ sinh thái và được đặc tính hóa bởi cùng mô hình của vòng phản hồi mà ta thấy trong hệ sinh thái. Một vòng phản hồi giữa khách hàng và các ngành kinh doanh.
Tăng lương làm tăng nhu cầu tiêu thụ, dẫn đến nhu cầu sử dụng lao động tăng, từ đó khiến lương lại tăng, cùng với đó là nhu cầu và lợi nhuận. Chu kỳ tích cực làm tăng sự thịnh vượng đó mà chính xác đang bị thiếu đi trong sự hồi phục kinh tế ngày nay.
Đó là lí do tại sao chúng ta cần bỏ lại phía sau những chính sách nền kinh tế thấm nhập đang thống trị các đảng phái chính trị, và chú trọng phát triển nền kinh tế từ tầng lớp trung lưu.
Nền kinh tế từ tầng lớp trung lưu bác bỏ ý tưởng kinh tế tân cổ điển, rằng các nền kinh tế đang hoạt động hiệu quả, đúng hướng và mang tính cơ giới, đang có xu hướng tiến đến cân bằng và công bằng. Thay vào đó, bám theo ý tưởng thế kỷ 21, rằng các nền kinh tế là phức tạp, mang tính thích nghi, giống như hệ sinh thái, rằng chúng có xu hướng rời xa sự cân bằng và hướng đến sự bất công, rằng chúng không hiệu quả chút nào. Nhưng chúng sẽ hiệu quả nếu được quản lí tốt.
Quan điểm của thế kỷ 21 này, cho phép ta thấy rő rằng chủ nghĩa tư bản không hoạt động dựa trên sự phân bổ hiệu quả của các nguồn tài nguyên có sẵn.
Nó hoạt động dựa trên việc tạo ra những giải pháp cho những vấn đề của con người.
Cái hay của tư bản chủ nghĩa đó là Nó là một hệ thống tìm kiếm giải pháp luôn tiến hóa.
Nó đền đáp những người giải quyết những vấn đề của người khác.
Điểm khác biệt giữa xã hội nghèo và xã hội giàu, hiển nhiên, là mức độ mà xã hội đó tạo ra những giải pháp dưới hình thức là sản phẩm cho cư dân của nó.
Toàn bộ giải pháp mà chúng ta có trong xã hội thực sự là sự thịnh vượng của chúng ta, điều này giải thích tại sao những công ty như Google và Amazon, Microsoft và Apple, cùng những thương nhân tạo ra chúng đã đóng góp quá nhiều cho sự thịnh vượng của đất nước chúng ta.
Quan điểm của thế kỉ 21 này cũng làm rõ rằng điều mà chúng ta nghĩ là sự phát triển kinh tế nên được hiểu theo cách tốt nhất là tốc độ chúng ta giải quyết vấn đề.
Nhưng tỉ lệ đó hoàn toàn phụ thuộc vào số những người giải quyết vấn đề-- khả năng đa dạng hoá của những nhà giải quyết vấn đề mà chúng ta có. Và từ đó, bao nhiêu cư dân trong xã hội này tham gia tích cực , với cả hai tư cách là thương nhân người có khả năng đưa ra những giải pháp, và khách hàng mà tiêu thụ chúng.
Nhưng sự tham gia tối đa này không tự nhiên xảy ra,
nó cũng không tự diễn ra,
mà đòi hỏi công sức và đầu tư, đó là tại sao những nền dân chủ tư bản cực thịnh đều được đặc tính hóa bởi những khoản đầu tư khổng lồ từ tầng lớp trung lưu và cơ sở hạ tầng mà họ phụ thuộc.
Những tay tài phiệt chúng tôi cần bỏ lại phía sau nền kinh tế thấm nhập, chúng tôi càng giàu, thì người khác sẽ giàu hơn.
Không đúng. Sao lại có thể chứ?
Tôi kiếm được hơn 1,000 lần mức lương trung bình, nhưng đâu có mua hàng với giá gấp 1,000 lần, Đúng không?
Thực tình tôi mua hai cái quần jean, thứ mà đối tác của tôi anh Mike gọi là quần jean cho người quản lí.
Tôi đã có thể mua 2,000 cái, nhưng làm gì với chúng đây? (Cười). Tôi có thể đi cắt tóc được mấy lần?
Ra ngoài ăn tối thường xuyên thế nào?
Mặc cho những nhà tài phiệt có giàu đến cỡ nào, thì cũng không bao giờ chi phối được nền kinh tế quốc gia.
Chỉ có tầng lớp trung lưu phát đạt mới có thể làm được điều đó.
Chẳng có gì để làm cả, đó là điều các bạn tài phiệt của tôi sẽ nói.
Henry Ford là thời đại khác.
Có thể chúng ta không thể làm điều gì đó.
Hoặc có thể làm gì đó.
Ngày 19 tháng 6 năm 2013, Bloomberg phát hành một bài báo tôi viết gọi là “Nhà Tư Bản Với Chủ Trương Lương Tối Thiểu $15/Giờ” .
Những người ủng hộ điều này tại tạp chí doanh nhân Forbes, là một trong những người ngưỡng mộ tôi, gọi nó là “Đề xuất gần như là điên rồ của Nick Hanauer.”
Nhưng chỉ 350 ngày sau, sau khi bài báo phát hành, Thị trưởng bang Seatle Ed Murray kí duyệt một sắc lệnh tăng mức lương tối thiểu ở Seatle lên $15/ giờ, hơn gấp đôi mức lương tối thiểu bang hiện hành là $7.25.
Chuyện này đã xảy ra như thế nào, những nhà lập luận sẽ hỏi thế.
Nó xảy ra vì một nhóm trong chúng ta đã nhắc nhở tầng lớp trung lưu rằng họ là tài nguyên của sự phát triển và thịnh vượng trong nền kinh tế tư bản.
Chúng ta đã nhắc nhỏ họ rằng khi người lao động kiếm nhiều tiền hơn, thì các ngành kinh doanh có thêm khác hàng, từ đó lại tăng nhu cầu tuyển dụng lao động.
Chúng ta nhắc nhở họ rằng khi các ngành kinh doanh trả lương người lao động mức đủ sống, những người đóng thuế sẽ được miễn khỏi gánh nặng tài trợ quỹ cho các chương trình đói nghèo, như trợ cấp thực phẩm và hỗ trợ y tế, cùng với hỗ trợ nhà ở mà những người lao động đó cần.
Chúng ta đã nhắc nhở họ rằng người lao động thu nhập thấp tạo ra những người trả thuế tồi tệ, và khi ta tăng lương tối thiểu cho tất cả các ngành, thì mọi ngành đều hưởng lợi, nhưng vẫn duy trì được sự cạnh tranh.
Những phản ứng chính thống, tất nhiên, là tăng lương tối thiểu sẽ khiến việc làm bị cắt giảm, đúng không?
Những chinh trị gia của ta luôn nhắc về ý tưởng nền kinh tế thấm nhập bằng những điều như, “Nếu ta tăng giá thuê lao động, đoán xem điều gì sẽ xảy ra? ta hưởng lợi ít hơn.”
Chắc không?
Vì đã có một số chứng cứ trái ngược.
Từ năm 1980, lương của các CEO nước ta tăng từ hơn 30 lần lương trung bình đến 500 lần.
Đó là “hậu quả” tăng lương cho người lao động đó.
Tuy nhiên theo sự hiểu biết của tôi, tôi chưa từng thấy một công ty nào thuê CEO ngoài nước, tự động hóa công việc của họ, xuất khẩu công việc qua Trung quốc.
Thực tế, dường như chúng ta thuê nhều CEO và quản lí cao cấp hơn bao giờ hết,
cũng như người lao động trong lĩnh vực công nghệ, và dịch vụ tài chính, người mà kiếm tiền hơn cấp số nhân so với lương trung bình, nhưng chúng ta thuê họ ngày càng nhiều. Vậy rõ ràng là ta có thể tăng lương lao động và hưởng lợi nhiều hơn từ điều này.
Tôi biết hầu hết mọi người nghĩ rằng lương tối thiểu $15/giờ là điên rồ, và là thử nghiệm kinh tế đầy rủi ro.
Chúng tôi không đồng ý.
Chúng tôi tin rằng mức lương tối thiểu $15/giờ tại Seattle thực sự là sự tiếp nối của chính sách kinh tế luận lí.
Nó cho phép thành phố của ta Phát triển vượt mặt những thành phố khác.
Vì bạn thấy đó, bang Washington đã có mức lương tối thiểu cao nhất trong các bang ở nước ta.
Chúng ta trả người lao động $9.32/giờ gấp gần 30% so với lương tối thiểu liên bang $7.25/giờ, nhưng điều quan trọng là, gấp 427% so với lương liên bang tối thiểu nhất là $2.13/giờ.
Nếu những nhà tư tưởng về nền kinh tế thấm nhập đúng, thì bang Washington đã xảy ra thất nghiệp trên diện rộng.
Seattle đã thảm hại đến thế nào.
Tuy nhiên, Seattle đang là thành phố phát triển nhanh nhất cả nước.
Bang Washington đang tạo ra nhiều doanh nhiệp nhỏ với tốc độ cao hơn những bang lớn khác trong cả nước
Ngành kinh doanh nhà hàng ở Seattle đang bùng nổ.
Vì sao, vì định luật cơ bản của tư bản chủ nghĩa là, khi người lao động kiếm nhiều tiền hơn, các ngành kinh doanh có thêm khác hàng rồi lại có nhu cầu tuyển thêm lao động.
Khi các nhà hàng trả lương đủ sống cho người lao động để họ có khả năng đi ăn nhà hàng, thì đó đâu phải là không có lợi cho ngành kinh doanh nhà hàng
mà là rất tốt mặc cho những gì chủ nhà hàng nói với ta.
Nó có phức tạp hơn những gì tôi đang trình bày không?
Tất nhiên là có rồi.
Có rất nhiều các nhân tố tác động trong này.
Nhưng làm ơn hãy thôi khăng khăng rằng người lao động thu nhập thấp kiếm hơn được một chút, nhưng tỉ lệ thất nghiệp lại tăng vọt thì nền kinh tế sẽ sụp đổ?
Chẳng có chứng cứ nào cho điều đó.
Điều nguy hiểm nhất về nền kinh tế thấm nhập là nó không phải sự tuyên bố rằng nếu người giàu càng giàu thêm, thì mọi người đều khấm khá.
Nó là lời tuyên bố bởi những người chống lại bất kì sự tăng lương tối thiểu nào, rằng nếu người nghèo giàu lên thì sẽ không tốt cho nền kinh tế.
Điều này thật vô lí.
Vậy chúng ta có thể nào miễn sự hùng biện rằng những tay giàu có như tôi cùng với các bạn tài phiệt của mình tạo ra đất nước này?
Những tay tài phiệt tôi biết, thậm chí nếu chúng tôi không thích tự thú nhận trước công chúng, rằng nếu chúng tôi được sinh ra ở nới khác, chứ không phải tại Mỹ, chúng tôi có lẽ chỉ là những gã chân không đứng lề đường bụi bặm bán trái cây.
Không phải họ không có những thương nhân giỏi ở những nơi đó, thậm chí ngay cả những nơi rất nghèo.
Chỉ là vấn đề về khả năng chi tiêu của khách hàng của thương nhân kia...
Nên đây là một ý tưởng cho kiểu nền kinh tế mới, một kiểu chính trị mới Mà tôi gọi là tư bản chủ nghĩa mới.
Hãy hiểu rằng chủ nghĩa tư bản thắng thế hơn sự thay thế nào, nhưng càng nhiều người chúng ta hòa nhập, cả vai trò là thương nhân hay khách hàng, thì nó hoạt động hiệu quả hơn.
Hãy làm mọi cách giảm kích thước bộ máy chính quyền, nhưng không phải là cắt bỏ những chương trình trợ cấp mà bằng cách đảm bảo người lao động được trả đủ sống, để họ không cần tới những chương trình trợ cấp đó nữa.
Hãy đầu tư đầy đủ vào tầng lớp trung lưu để làm cho nền kinh tế chúng ta công bằng và mang tính hòa nhập hơn, công bằng hơn thì cạnh tranh trung thực hơn, cạnh tranh trung thực hơn, thì tạo nhiều khả năng đưa ra giải pháp hơn cho những vấn đề của con người, mà là nhân tố thực sự tác động đến sự tăng trưởng và thịnh vượng.
Tư bản chủ nghĩa là công nghệ xã hội vĩ đại nhất từng được phát minh để tạo ra sự thịnh vượng trong xã hội loài người, nếu nó được quản lí tốt, nhưng tư bản chủ nghĩa, vì động lực cấp số nhân cơ bản của các hệ thống phức tạp, có khuynh hướng tiến về phía trước, mang tính không lay chuyển, không cân bằng, tập trung và sụp đổ.
Chức năng của chế độ dân chủ, là tối đa hóa sự hòa nhập của nhiều thành phần để tạo ra sự thịnh vượng, chứ không phải để cho một số thành phần tích lũy tiền bạc.
Chính phủ có tạo ra sự thịnh vượng và phát triển bằng cách tạo ra những điều kiện mà cho phép cả thương nhân và khách hàng của họ phát đạt.
Cân bằng vị thế các tay tư bản như tôi và người lao động cũng không phải là xấu cho tư bản chủ nghĩa,
mà là trọng yếu cho nó.
Các chương trình như mức lương tối thiểu hợp lí, dịch vụ y tế có thể tiếp cận được, nghỉ ốm được trả lương, và đánh thuế lũy tiến là cần thiết, để xây dựng cơ sở hạ tầng quan trọng cần cho nền giáo dục, Nghiên Cứu và Phát Triển của tầng lớp trung lưu. Đây là những công cụ không thể thiếu mà những nhà tư bản khôn ngoan nên nắm lấy để tác động lên sự tăng trưởng. Vì không ai hưởng lợi từ nó như chúng ta.
Nhiều nhà kinh tế khiến bạn tin rằng nghề của họ là ngành khoa học mục tiêu.
Tôi không đồng ý và tôi nghĩ, nó chỉ là một công cụ mà loài người sử dụng để thi hành và mã hóa sự ưu đãi và các định kiến đạo đức xã hội về địa vị và quyền lực, điều mà tại sao các tay tài phiệt như tôi luôn cần để tìm kiếm những câu chuyện có tính thuyết phục để kể cho người khác. về lí do vị trí tuyệt đối của chúng tôi là chân chính về đạo đức và tốt cho mọi người: chúng tôi là thành phần không thể thiếu, là người tạo ra công việc, bạn thì không; và sự giảm thuế để chúng tôi tạo ra sự phát triển, nhưng những khoản đầu tư vào các bạn sẽ làm khoản nợ chúng tôi tăng vọt và làm đất nước phá sản; rằng chúng tôi quan trọng; còn bạn thì không.
Qua hàng ngàn năm, những câu chuyện này được gọi là quyền siêu phàm.
Ngày nay, chúng ta có nền kinh tế thấm nhập.
Điều này thật hiển nhiên, rõ ràng mà nó chứng minh.
Các tay tài phiệt như chúng tôi cần thấy rằng nước Mỹ tạo ra chúng tôi, chứ không phải ngược lại; rằng một tầng lớp trung lưu phát đạt là tài nguyên cho sự thịnh vượng trong nền kinh tế tư bản, không phải là “hậu quả” của nó.
Chúng tôi cũng không bao giờ nên quên rằng thậm chí những người giỏi nhất trong chúng tôi mà rơi vào hoàn cảnh tồi tệ nhất thì chỉ là những gã chân không bên đường bụi bặm bán trái cây.
Các chiến hữu tài phiệt, tôi nghĩ đã đến lúc chúng ta phải cam kết với đất nước lần nữa, cam kết với một kiểu tư bản chủ nghĩa mới mà có cả tính hòa nhập và hiệu quả hơn, một chế độ tư bản chủ nghĩa mà sẽ đảm bảo rằng nền kinh tế Mỹ sẽ duy trì tính năng động và thịnh vượng trên toàn thế giới.
Hãy củng cố tương lai chúng ta, con cháu chúng ta sau này
Hay thay vì đó, chúng ta chẳng thể làm gì, trốn sau cánh cửa cộng đồng riêng của mình và các trường tư, tận hưởng đặc quyền với máy bay và du thuyền riêng --thú vị mà -- rồi chờ đợi những cây xỉa chĩa vào
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Chúng ta sống trong thế giới mà việc thu thập dữ liệu diễn ra 24 giờ một ngày, bảy ngày một tuần 365 ngày một năm.
Dữ liệu này thường xuyên được thu thập bởi người mà ta gọi là nhân viên lễ tân
Đó là những người bán hàng ở khu mua sắm yêu thích của bạn, thu ngân ở cửa hàng tạp hóa, nhân viên làm thủ tục ở bệnh viện và thậm chí là người bán vé xem phim bạn vừa mua.
Họ hỏi những câu hỏi riêng tư, như: "Tôi có thể xin mã bưu điện của bạn chứ?"
hoặc là: "Bạn có muốn dùng thẻ tiết kiệm ngay hôm nay không?"
Tất cả chúng cho chúng ta dữ liệu.
Tuy nhiên, cuộc đối thoại trở nên phức tạp hơn một chút khi ta cần hỏi những câu hỏi khó hơn.
Để tôi kể cho bạn một câu chuyện.
Ngày xửa ngày xưa, có một phụ nữ tên là Margaret.
Cô Margaret là chuyên viên lễ tân trong gần 20 năm.
Và trong suốt khoảng thời gian đó , cô ấy chưa từng, nhấn mạnh là chưa từng, hỏi bệnh nhân về giới tính, chủng tộc hay dân tộc.
Vì cô Margaret có khả năng chỉ cần nhìn bạn.
Uh-huh.
Là có thể biết được bạn là trai hay gái, da màu hay da trắng, phải người Mỹ hay không.
Và trong suy nghĩ của cô, chỉ có những phân loại đó thôi.
Hãy tưởng tượng một ngày tồi tệ nọ, khi bà giám sát xấc xược mời cô tới buổi họp "thay đổi toàn diện" này và bảo cô phải yêu cầu mỗi bệnh nhân tự xác nhận danh tính.
Bà ta đưa cho cô sáu giới tính, tám chủng tộc và trên 100 sắc tộc.
Ờ, giờ thì, cô Margaret thấy kinh hãi.
Ý tôi là bị xúc phạm ghê gớm.
Đến nỗi cô phải xuống phòng nhân sự để xem liệu mình có thể nghỉ hưu sớm được hay không.
Và cô hậm hực thốt lên rằng bà giám sát xấc xược đã mời cô đến buổi họp "thay đổi toàn diện'' này và không, không, thậm chí, thậm chí... mang, mang đồ ăn, ăn, ăn, ăn...
(Cười vang) (Vỗ tay) (Cổ vũ) Các bạn biết đấy, phải mang đồ ăn tới những buổi họp thế này.
(Cười vang) Quay lại chủ đề chính.
(Cười vang) Vừa rồi là ví dụ liên quan đến lĩnh vực y tế, dĩ nhiên, tất cả doanh nghiệp đều thu thập những dạng dữ liệu riêng.
Có câu chuyện thật thế này: Tôi dự định vay ít tiền.
Và đại diện khâu chăm sóc khách hàng hỏi tôi có phải tôi sinh ra ở Mỹ hay không.
Tôi khá do dự để trả lời câu hỏi này, và trước khi nhận ra lý do tôi do dự, cô ấy bắt đầu bóc mẽ công ty của mình.
"Này gái, tôi biết điều này thật ngu ngốc nhưng họ bắt chúng tôi hỏi thế."
(Cười vang) Bởi cách cô ấy bày tỏ, tôi như kiểu: "Gái à, sao lại thế?"
Tại sao họ bắt gái hỏi những câu như thế?
Họ đang trục xuất người à?"
(Cười vang) Sau đó, tôi thể hiện con người khác, một nhà nói thơ chuyên nghiệp hơn.
Người hiểu rằng có những người như cô Margaret khắp mọi nơi.
Những người tốt, thậm chí là những nhân viên tốt, nhưng lại thiếu khả năng đặt câu hỏi sao cho đúng, và không may, điều đó khiến cô ta trông tệ hại, nhưng tệ nhất là khiến bộ mặt công ty xấu xí hơn cả gương mặt cô lúc ấy nữa.
Bởi cô ấy không biết tôi là ai.
Là một phụ nữ đã được mời diễn thuyết ở TED Talk và sẽ lấy cô ấy làm ví dụ.
Tưởng tượng mà xem.
(Vỗ tay) Thật không may, điều xảy ra là mọi người sẽ từ chối trả lời những câu hỏi đó, vì cảm thấy bạn sẽ dùng thông tin đó để phân biệt đối xử họ, tất cả là vì cách bạn trình bày thông tin.
Và chúng ta sẽ thu được dữ liệu tồi.
Và ai cũng biết hậu quả của dữ liệu tồi.
Dữ liệu tồi làm bạn tốn thời gian, tốn tiền bạc và cả tài nguyên nữa.
Không may là khi có dữ liệu tồi, nó cũng khiến ta trả giá nhiều thứ hơn nữa, sự thiên vị trong chăm sóc sức khoẻ, yếu tố xã hội lên sức khỏe, tỷ lệ tử vong trẻ nhỏ, tất cả thông tin ấy phụ thuộc vào dữ liệu ta thu thập, và nếu có dữ liệu tồi, những vấn đề đó sẽ còn tồn tại.
Ta sẽ có dân số nghèo bất hạnh và thiệt thòi, vì dữ liệu đang dùng hoặc lỗi thời, hoặc không chính xác, thậm chí, không có gì cả.
Có tuyệt vời không nếu những người như cô Margaret và người đại diện chăm sóc khách hàng nơi rút tiền có được sự duyên dáng và chăm sóc nhiệt tình khi lấy thông tin?
Cho phép tôi giải thích ý nghĩa từ "duyên dáng" (GRACED).
Tôi đã viết một bài thơ ghép chữ đầu.
G: Gặp chuyên viên lễ tân liên quan và cho họ biết R: Tầm quan trọng vê việc họ phải A: Chịu trách nhiệm về tính chính xác của dữ liệu khi khai báo C: Chăm sóc nhiệt tình trong tất cả các trường hợp E: Trang bị kiến thức cần thiết để cho mọi người biết D: vì sao thu thập dữ liệu lại quan trọng đến vậy.
(Vỗ tay) Tôi là nghệ sĩ.
Và điều xảy ra với tôi là khi tạo ra một cái gì đó nghệ thuật, nhà huấn luyện trong tôi cũng được đánh thức.
Vì vậy, tôi đã phát triển bài thơ này thành chương trình đào tạo trọn vẹn. tên là "Tôi DUYÊN DÁNG" (I'm G.R.A.C.E.D).
Vì tôi nhớ, khi là nhân viên lễ tân, và tới trụ sở để bắt đầu làm việc, tôi hỏi: "Có phải đó là lý do họ yêu cầu chúng ta hỏi những câu như thế?"
Mặt trời chân lý chói qua tôi, và tôi nhận ra mình đã hỏi mọi người và kể với mọi người -- tôi đã gọi họ sai giới tính, tôi đã gọi họ sai chủng tộc, tôi đã gọi họ sai dân tộc, và bầu không khí trở nên không thân thiện, người ta bị xúc phạm còn tôi nản chí vì đã không duyên dáng.
Tôi nhớ khoá đào tạo trên máy tính, và không may, nó không dạy tôi cách giảm căng thẳng cho tình huống.
Nó không chuẩn bị cho tôi cách ứng phó khi có câu hỏi về cách đặt câu hỏi.
Tôi nhìn màn hình máy tính và nói: "Vậy, tôi làm gì khi điều này xảy ra?"
Và máy tính sẽ trả lời...
không gì cả, vì một máy tính không thể nói chuyện lại với bạn.
(Cười vang) Đó là tầm quan trọng của việc có một người ở đó, người được đào tạo để dạy bạn và nói cho bạn nên làm gì trong tình huống như vậy.
Vậy, khi tạo ra "Tôi DUYÊN DÁNG", tôi tạo ra nó với kinh nghiệm thu lượm được. đồng thời, cũng có cả sự quyết tâm của tôi.
Vì tôi muốn thiết kế cấu trúc của nó là nơi an toàn để đối thoại mở với mọi người.
Tôi muốn nói về những thành kiến, cả vô ý lẫn cố ý, và ta phải làm gì.
Vì giờ, tôi biết khi bạn cố hỏi người khác tại sao, nó thách thức góc nhìn và thay đổi thái độ của họ.
Giờ, tôi biết dữ liệu ta có ở bàn lễ tân, được dùng vào nghiên cứu để loại trừ sự phân biệt và tìm ra cách chữa trị.
Giờ, tôi biết việc dạy mọi người thay đổi dần thay vì đột ngột luôn là cách tốt hơn trong việc triển khai thay đổi.
Tôi biết mọi người dễ dàng chia sẻ thông tin hơn khi được đội ngũ nhân viên có hiểu biết đối xử tôn trọng.
Tôi biết bạn không cần phải là người thống kê để hiểu sức mạnh và mục đích của dữ liệu, nhưng bạn phải đối xử với mọi người bằng sự tôn trọng và chăm sóc nhiệt tình.
Tôi biết khi bạn duyên dáng, đó là trách nhiệm của bạn để thuyết phục người khác.
Nhưng quan trọng nhất là, tôi biết, khi dạy con người giao tiếp với người khác, thì việc dạy cần phải được thực hiện bởi con người.
(Vỗ tay) Khi tất cả các bạn trở lại làm việc và phải tham dự cuộc họp "thay đổi mọi thứ" -- (Cười vang) hãy nhớ tới cô Margaret.
Và đừng quên thức ăn, ăn, ăn, ăn...
Cám ơn các bạn.
(Vỗ tay)(reo hò) Cám ơn mọi người.
(Vỗ tay)
Khi còn nhỏ, tôi đã luôn thích thông tin mà tôi có thể rút ra từ số liệu và những câu chuyện được kể bằng những con số.
Tôi nhớ, khi lớn lên, tôi đã rất bực bội với cách ba mẹ nói dối tôi bằng các con số
"Talithia, nếu ba đã nói với con một lần , ba đã nói với con một nghìn lần rồi''
Không, ba à, ba mới nói 17 lần thôi và hai lần thì con không có lỗi (Cười) Tôi nghĩ đó là một trong các lý do mà tôi đã lên chức tiến sĩ thống kê
Tôi luôn muốn biết mọi người có ẩn ý gì qua những con số?
Là một nhà thống kê tôi muốn mọi người cho tôi xem số liệu và tôi có thể tự rút ra kết luận
Donald và tôi khi tôi mang bầu lần thứ 3 khoảng tuần thứ 41 rưỡi thời điểm mà các bạn có thể thấy là quá hạn sinh nở
Dân thống kê chúng tôi gọi đó là ở khoảng tin cậy 95%.
(Cười) Ở thời điểm đó của quá trình chúng tôi cứ vài ngày lại đi làm xét nghiệm stress cho em bé đó là chỉ thủ tục Xét nghiệm để xem em bé có bị loại stress nào vì ra đời muộn
Bạn hầu như không gặp bác sĩ thật, nếu có chỉ là những người tình cờ hôm đó làm việc ở bệnh viện
Chúng tôi đi làm xét nghiệm stress và sau 20 phút, bác sĩ đến và ông ấy nói: "Cháu bé bị stress, chúng ta cần phải thúc sinh"
Là 1 nhà thống kê, tôi phản ứng thế nào?
Xin cho tôi xem số liệu
Sau đó, ông tiếp tục cho chúng tôi biết nhịp tim của em bé theo dõi trong 18 phút nhịp tim của em bé đã ở mức bình thường và trong vòng hai phút, có vẻ như nó là vùng nhịp tim của tôi và tôi nói "Có thể đó là nhịp tim của tôi?"
Tôi đã vận động một chút thật khó nằm yên khi mang thai 41 tuần trong vòng 20 phút
Có lẽ có sự chuyển dịch gì đó"
Ông ấy nói: ''Chúng tôi không muốn mạo hiểm''
Tôi nói được thôi.
Tôi nói ''Nếu tôi đang ở tuần thai thứ 36 với các thông số tương tự?
Liệu ông có quyết định thúc sinh không?''
''Không, tôi có lẽ đợi tới lúc ít nhất cô được 38 tuần, nhưng cô gần 42 tuần rồi, không có lý do gì để em bé trong bụng cả, hãy chuẩn bị nhập viện''
Tôi nói ''Tại sao chúng ta không thử lại?
thu thập thêm số liệu
Tôi có thể cố gắng ở yên trong 20 phút
Chúng ta tính trung bình và xem xem nó có nghĩa ra sao. (Cười) Và ông ấy nói: "Thưa cô, tôi chỉ không muốn cô bị sảy thai''
đó là việc của ba người chúng ta
Rồi ông ấy nói ''Nguy cơ cô bị sảy thai cao gấp đôi khi quá hạn sinh nở. Xin mời nhập viện''.
Ôi! Là một nhà thống kê, phản ứng của tôi là gì nhỉ?
Xin cho tôi xem số liệu!
Bác sĩ, ông nói về rủi ro Tôi nói về rủi ro cả ngày, hãy nói cho tôi nghe về rủi ro nào!
Hãy nói về rủi ro. (Cười) Hãy nói về rủi ro.
Tôi nói ''Tốt thôi.
Có phải tôi đi từ 30 phần trăm rủi ro lên 60 phần trăm rủi ro không?
Chúng ta ở đâu trong nguy cơ sảy thai này?
Và ông ấy nói: ''Không hẳn thế, rủi ro là gấp đôi, và chúng tôi chỉ muốn những điều tốt nhất cho em bé''
Không nản lòng, tôi thử từ khía cạnh khác
Tôi nói ''Được rồi, trong 1000 phụ nữ mang thai đủ thời gian có bao nhiêu trong số đó bị sảy thai ngay trước kỳ sinh nở?
Ông ấy nhìn tôi rồi nhìn Donald, và ông nói, khoảng 1 trong 1000
Tôi nói ''Thế thì trong số 1000 người đó, bao nhiêu người bị sảy thai ngay trước kỳ sinh nở?''
"Khoảng hai'' (Cười) Tôi nói "Thế là ông nói về rủi ro của tôi đi từ 0.1 phần trăm lên 0.2 phần trăm''
Như vậy, số liệu không đủ thuyết phục rằng tôi cần thúc sinh Sau đó chúng tôi tiếp tục tranh luận về việc thúc sinh dẫn đến tỉ lệ cao của thủ thuật Xê-da, và ở mức tối đa chúng tôi muốn tránh điều đó
Rồi tôi nói ''Tôi không nghĩ ngày dự sinh của tôi là chuẩn xác''
(Cười) Điều này làm ông ấy rất ngạc nhiên và trông ông ấy có vẻ bối rối tôi nói ''Ông có thể không biết điều này ngày dự sinh được dự tính dựa trên chu kỳ kinh nguyệt là 28 ngày, và vòng kinh của tôi lên xuống đôi khi 27 ngày, đôi khi là 38 ngày ___ tôi có thu thập số liệu để chứng minh điều đó.
(Cười) Cuối cùng, chúng tôi rời bệnh viện, không sử dụng thuốc thúc sinh
Chúng tôi phải ký vào một đơn khước từ để được ra khỏi bệnh viện
Tôi không khuyến khích bạn không nghe lời của bác sỹ vì với ngay cả đứa con đầu tôi đã bị thúc sinh ở tuần 38, dịch cổ tử cung ít
Tôi không phải là người chống lại sự can thiệp của y học
Nhưng tại sao chúng tôi lại tự tin rời bệnh viện ngày hôm đó?
Chúng tôi có số liệu mà nói lên 1 câu chuyện khác
Chúng tôi đã thu thập số liệu trong 6 năm
Tôi có số liệu về nhiệt độ cơ thể và nó nói lên một câu chuyện khác
Thực tế là chúng ta có thể dự tính khá chính xác thời gian thụ thai
Vâng, đó là chuyện mà bạn muốn kể vào ngày cưới của con bạn (Cười) Mẹ còn nhớ rõ như mới hôm qua
nhiệt độ của mẹ sôi lên 97.8 độ khi mẹ nhìn sâu vào mắt cha con (Cười) Đúng thế. 20 năm nữa, chúng ta sẽ kể câu chuyện đó.
Chúng tôi đã tự tin rời bệnh viện vì chúng tôi đã thu thập những số liệu
Thế những số liệu đó trông thế nào?
Đây là biểu đồ tiêu chuẩn của nhiệt độ cơ thể một phụ nữ khi thức trong chu kỳ kinh nguyệt
từ khi bắt đầu vòng kinh đến khi bắt đầu vòng kế tiếp
Bạn sẽ thấy nhiệt độ không hề ngẫu nhiên
rõ ràng, có phần nhiệt độ thấp khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt sau đó bạn thấy nhiệt độ tăng lên và ở mức cao hơn ở cuối chu kỳ
Có gì đang diễn ra vậy?
Các số liệu nói với bạn điều gì?
Vâng, thưa các bà, các cô, ở phần đầu chu kỳ của chúng ta hóc-môn estrogen chiếm phần lớn và nó kìm nén nhiệt độ cơ thể
trong kỳ rụng trứng, cơ thể sản sinh ra trứng và progesterone chiếm chủ đạo, chính là tiền thai nghén
do đó nhiệt độ cơ thể tăng lên để chuẩn bị cho việc làm tổ cho trứng mới
Chính vì thế nhiệt độ cơ thể tăng lên?
Hãy nghĩ đến những con chim ngồi ấp trứng
Tại sao chúng ngồi lên trứng?
Chúng muốn giữ ấm cho trứng bảo vệ và giữ ấm
Thưa các bà, các cô đó là điều cơ thể chúng ta làm hàng tháng nhiệt độ tăng lên dự trước về việc giữ ấm cho một mầm sống mới
Và nếu không có gì xảy ra, nếu bạn không mang thai thì estrogen trở lại vị trí chủ đạo và chu kỳ lại bắt đầu từ đầu.
Nhưng nếu bạn mang thai, đôi khi bạn thấy sự thay đổi khác nhiệt độ cơ thể và nó tăng dần lên trong cả chín tháng
Vì thế bạn thấy những phụ nữ mang thai chỉ ra mồ hôi và thấy nóng do nhiệt độ cơ thể họ cao.
Đây là biểu đồ chúng tôi có từ khoảng ba hay bốn năm trước.
Chúng tôi rất thích thú với nó
Bạn thấy mức nhiệt độ thấp rồi thay đổi trong khoảng 5 ngày đây là khoảng thời gian trứng di chuyển xuống vòi trứng và làm tổ, sau đó bạn thấy nhiệt độ tăng lên một chút
Thật ra tôi có hai lần thay đổi nhiệt độ được xác định bởi xét nghiệm xem tôi có thai thật hay không đứa con đầu lòng, rất hào hứng
Cho đến vài ngày sau đó Tôi thấy có một vài giọt máu và tôi nhận thấy bị chảy máu nhiều tôi đã bị sảy thai sớm
Nếu như tôi đã không đo nhiệt độ cơ thể tôi đã có thể chỉ nghĩ rằng tôi bị trễ kỳ kinh tháng đó nhưng chúng tôi có số liệu chứng minh rằng tôi bị sảy thai. ngay cả khi số liệu thể hiện một điều thật sự bất hạnh trong cuộc sống của chúng tôi Chúng tôi đem số liệu đó tới bác sỹ
nếu có vấn đề gì với khả năng sinh sản hay gì khác tôi có số liệu để chứng minh Đây, tôi mang thai, nhiệt độ cơ thể tăng tôi đã mất đứa bé.
Chúng ta có thể làm gì để tránh việc này?
Đó không chỉ là nhiệt độ nó không chỉ là khả năng sinh sản Chúng ta có thể dùng số liệu về cơ thể để cho chúng ta biết rất nhiều điều
Ví dụ, bạn có biết đo nhiệt độ cơ thể có thể nói cho bạn biết rất nhiều về tình trạng tuyến giáp của bạn?
Tuyến giáp của bạn hoạt động giống như máy điều nhiệt trong nhà bạn
Bạn muốn có một nhiệt độ vừa phải trong nhà bạn bạn cài đặt trong máy điều nhiệt
Khi trong nhà lạnh quá máy sẽ nhắc nhở bạn "Này, chúng ta cần 1 chút hơi nóng ở đây"
Hoặc nếu trời nóng quá, cái máy sẽ nói: "Bật điều hòa lên.
Làm mát đi!" Tuyến giáp của bạn cũng hoạt động trong cơ thể bạn y hệt như vậy
Tuyến giáp cố gắng giữ một nhiệt độ tối ưu cho cơ thể bạn
Nếu quá lạnh, tuyết giáp nói ''Này, chúng ta cần làm ấm lên"
Nếu quá nóng, tuyến giáp sẽ làm mát lại
Nhưng cái gì sẽ xảy ra khi tuyết giáp của bạn không hoạt động tốt?
Khi nó không hoạt động thì nó sẽ thể hiện qua nhiệt độ cơ thể bạn nó có xu hướng thấp hơn thông thường hoặc thay đổi liên tục
Vì thế bằng cách thu thập số liệu này bạn sẽ có thông tin về tuyến giáp của bạn.
Nào, nếu bạn có vấn đề với tuyến giáp và bạn đi đến bác sỹ bác sỹ sẽ thật sự kiểm tra nồng độ hóc môn do tuyến giáp kích thích trong máu
Tốt thôi. Nhưng vấn đề với xét nghiệm đó là nó không nói cho bạn mức độ tích cực của hóc môn trong cơ thể bạn
Nên bạn có thể có nhiều hóc môn nhưng nó có lẽ không tích cực điều chỉnh nhiệt độ cơ thể bạn
Vì thế chỉ bằng cách đo nhiệt độ hàng ngày bạn có thông tin về tình trạng tuyến giáp.
Thế nếu bạn không muốn đo nhiệt độ cơ thể hàng ngày?
Tôi ủng hộ bạn làm việc đó nhưng có cả tá thứ khác mà bạn có thể làm
Bạn có thể đo huyết áp bạn có thể đo cân nặng Ay, ai mà lại thích thú với đo cân nặng hàng ngày? (Cười) Hồi mới cưới, Donald có lần bị tắc mũi và anh ấy uống cả đống thuốc để thoát khỏi tình trạng tắc mũi, chả có ích gì cả
Thế là, đêm đó anh ấy đánh thức tôi dậy và anh ấy nói: "Em yêu, anh không thể thở bằng mũi được''
Tôi quay ra, nhìn và nói "Nhưng anh có thể thở bằng miệng mà?''
(Cười) Và anh ấy nói thế này: ''Ừ, nhưng anh không thở bằng mũi được!''
Thế là, như một cô vợ hoàn hảo, tôi đưa anh ấy đến phòng cấp cứu vào 2 giờ sáng.
Và trong lúc lái xe, tôi nghĩ là anh không chết bây giờ được
Chúng ta mới cưới người ta sẽ nghĩ là em giết anh! (Cười) Rồi chúng tôi vào phòng cấp cứu cô y tá gặp chúng tôi và anh ấy không thở bằng mũi được nên cô ấy đưa chúng tôi ra phía sau và bác sỹ nói: ''Vấn đề ở đây có thể là gì nhỉ?''
anh ấy nói ''Tôi không thở bằng mũi được'' Bác sỹ nói: ''Anh không thở bằng mũi được à?"
Không nhưng anh ấy có thể thở bằng miệng. (Cười) Bác sĩ chững lại và nhìn cả hai chúng tôi rồi nói: ''Thưa ông, tôi nghĩ tôi biết có vấn đề gì.
Ông bị đau tim.
Tôi sẽ bố trí làm điện tâm đồ EKG và chụp Xquang CAT cho ông ngay lập tức''
Và chúng tôi nghĩ không, không, không. Đó không phải đau tim. Anh ấy có thể thở bằng miệng. Không, không, không thể được
Chúng tôi đi tới đi lui với ông bác sỹ vì chúng tôi nghĩ đó là một chẩn đoán không chính xác còn ông ấy thì nói: ''Thật đấy, mọi việc sẽ ổn, cứ bình tĩnh''
Và tôi nghĩ, làm sao mà bình tĩnh được nhưng tôi không nghĩ là anh ấy bị đau tim
May mắn cho chúng tôi là vị bác sỹ này đã hết ca trực
Thế là bác sỹ mới tới, ông ấy thấy rõ là chúng tôi đang rối trí với một ông chồng không thể thở được bằng đường mũi (Cười) Ông ấy bắt đầu đặt câu hỏi
Ông ấy hỏi: ''Nào, cả hai vị có tập tành gì không?''
Đôi khi chúng tôi đạp xe đến phòng tập
(Cười) Chúng tôi đi lại
Ông ấy hỏi ''Thế các vị đã làm gì ngay trước khi đến đây?''
Tôi nghĩ tôi đã ngủ, thành thật là thế
nhưng Donald đã làm gì trước đó?
Thế là Donald nói về cái đống thuốc mà anh ấy đã uống
anh ấy kể ra: ''Tôi uống thuốc thông mũi rồi sau đó tôi dùng thuốc xịt mũi này'' sau đó, bỗng nhiên đèn vụt tắt, ông ấy nói ''Ôi! Anh không bao giờ nên dùng chung thuốc thông mũi với thuốc xịt mũi này
Nó sẽ luôn làm anh tắc tịt. Đây, dùng loại này thay thế''
Ông ấy kê đơn cho chúng tôi
Chúng tôi nhìn nhau và tôi nhìn vào bác sỹ rồi tôi nói: ''Tại sao có vẻ là ông chẩn đoán chính xác cho chồng tôi, nhưng ông bác sỹ trước lại muốn làm điện tâm đồ và Xquang
Ông ấy nhìn chúng tôi và nói ''À, khi một người đàn ông 160 kg bước vào phòng cấp cứu và không thở được, bác sỹ sẽ đoán rằng anh ta bị một cơn đau tim tấn công sau đó thì bác sỹ mới hỏi han sau.''
Các bác sỹ cấp cứu được huấn luyện để đưa ra quyết định nhanh chóng nhưng không phải luôn luôn chính xác.
Nếu chúng tôi đã có chút thông tin về tình trạng tim để chia sẻ với ông ấy thì chúng ta đã có thể có chẩn đoán tốt hơn ngay từ lần đầu
Tôi muốn bạn xem xét biểu đồ sau cách đo huyết áp tâm thu từ tháng Mười 2010 đến tháng Bảy 2012
Bạn sẽ thấy đường đo này xuất phát từ vùng tiền tăng huyết áp / tăng huyết áp trong vòng một năm rưỡi nó đi xuống vùng thông thường
Đó là nhịp tim của người 16 tuổi khỏe mạnh
Số liệu này nói cho bạn điều gì?
Rõ ràng, đó là số liệu của một người mà đã làm được một sự biến đổi mạnh mẽ và may mắn là người đó hôm nay có mặt ở đây
Người đàn ông nặng 160 kg bước vào phòng cấp cứu cùng tôi giờ đây thậm chí hấp dẫn và khỏe mạnh hơn chỉ còn 100 kg, và đây là đường huyết áp của anh ấy
Sau quá trình một năm rưỡi Thói quen ăn uống của Donald đã thay đổi, chế độ dinh dưỡng luyện tập của chúng tôi đã thay đổi nhịp tim của anh ấy hưởng ứng lại huyết áp hưởng ứng lại sự thay đổi đó anh ấy đã có được thân hình này.
Vậy thì, thông điệp để bạn về nhà suy nghĩ mà tôi muốn nói với bạn hôm nay?
Bằng cách làm chủ số liệu của bạn như cách chúng tôi đã làm chỉ với việc hàng ngày lấy số liệu từ cơ thể bạn bạn sẽ trở thành chuyên gia về chính cơ thể của mình.
Bạn trở thành người làm chủ
Điều đó không khó thực hiện
Bạn không cần phải là tiến sĩ thống kê học để trở thành chuyên gia về chính bạn
Bạn không cần bằng cấp về y học để trở thành chuyên gia về cơ thể của bạn
Bác sỹ, họ là chuyên gia của cả cộng đồng nhưng bạn là chuyên gia của chính bạn.
Và khi hai người đến với nhau khi hai chuyên gia đến với nhau hai người sẽ có khả năng đưa ra quyết định tốt hơn hơn là chỉ một mình bác sỹ của bạn.
Giờ bạn đã hiểu sức mạnh của thông tin bạn có thể thu thập từ dữ liệu cá nhân Tôi muốn mời các bạn đứng dậy và giơ tay phải lên
(Cười) Vâng, xin mời đứng lên.
Tôi tuyên bố bạn làm chủ dữ liệu về chính bạn
và hôm nay, tôi hân hạnh trao cho bạn bằng thống kê cơ sở của hiệp hội TEDx tập trung vào phân tích dữ liệu theo thời gian với tất cả quyền và đặc quyền có liên quan
Vậy lần sau, khi bạn đến phòng khám bác sỹ với tư cách là một nhà thống kê mới do được xui khiến Phản ứng của bạn phải luôn là gì?
Khán giả: Cho tôi xem số liệu TW: Tôi chưa nghe rõ!
Khán giả: Cho tôi xem số liệu!
TW: Một lần nữa!
Khán giả: Cho tôi xem số liệu!
TW: Cho tôi xem số liệu
Cảm ơn (Vỗ tay)
Chúng tôi được xem là một tổ chức dành cho người làm trái pháp luật.
Tôi không thể biết ai sẽ đến và sẽ ở lại trong bao lâu.
Họ đến với chúng tôi vì không có gì hiệu quả với họ, những người rơi ra khỏi lưới an toàn của xã hội.
Xã hội không chứa họ, nên chúng tôi phải làm điều đó.
Công việc của chúng tôi là chấp nhận họ, kiểm soát họ.
Qua nhiều năm, là một hệ thống nhà tù, là một đất nước, một xã hội, chúng tôi đã làm rất tốt, nhưng bạn không nên vui vì điều đó.
Ngày nay, nước Mỹ có số lượng tù nhân nhiều hơn bất cứ nước nào trên thế giới.
Nhiều tù nhân người da đen hơn thời nô lệ năm 1850.
Giam giữ ba mẹ của gần 3 triệu trẻ em và trở thành nơi tị nạn mới, cung cấp dịch vụ sức khoẻ tinh thần lớn nhất trong nước.
Khi chúng tôi giam ai đó lại, đó không phải là chuyện nhỏ.
Chúng tôi được gọi là Sở Chỉnh Sửa.
Hôm nay, tôi muốn nói về việc thay đổi suy nghĩ về sự chỉnh sửa.
Tôi tin, và kinh nghiệm của tôi cho thấy khi thay đổi suy nghĩ, ta tạo nên những cơ hội mới, hay tương lai và nhà tù cần một tương lai khác.
Tôi đã dành cả sự nghiệp của mình vào sửa chữa, hơn 30 năm,
nối gót cha tôi.
Ông ấy là cựu chiến binh ở Việt Nam.
Chỉnh sửa là công việc của ông. Ông ấy mạnh mẽ, vững bền và kỉ luật.
Tôi thì không được như thế, và tôi biết điều đó khiến ông lo lắng về tôi.
Cuối cùng tôi quyết định, nếu phải ở trong tù, thì tôi nên đứng đúng bên của song sắt, nên tôi nghĩ tôi sẽ coi thử, dạo một vòng nơi làm việc của cha, trại giam McNiel Island.
Đó là đầu những năm 80, và nhà tù không hẳn như bạn thấy trên TV hay trong các bộ phim.
Thực tế, nó tệ hơn nhiều.
Tôi bước vào một ngục tù cao 5 tầng.
Có 8 người đàn ông trong đó.
Có 550 người trong toàn hệ thống.
Và nếu bạn có thắc mắc thì họ dùng chung một toilet trong giới hạn không gian đó.
Một sĩ quan đặt chìa vào hộp giữ khoá và hàng trăm người nhào ra khỏi buồng giam.
Tôi cố đi ra xa nhanh nhất có thể.
Cuối cùng, tôi quay lại và trở thành sĩ quan ở đó.
Công việc của tôi là quản lý một buồng giam và kiểm soát hàng trăm người như vậy.
Khi còn làm ở trung tâm tiếp tân, tôi có thể nghe tiếng tù nhân nổi cáu từ bãi xe, rung cánh cửa buồng giam, la hét, như muốn xé nát buồng giam của mình.
Dồn hàng trăm con người nóng nảy và nhốt họ lại, và những gì bạn có là hỗn loạn.
Chứa chấp và kiểm soát - là công việc của chúng tôi.
Một cách để chúng tôi làm việc hiệu quả hơn là một dạng đơn vị nhà mới gọi là Đơn vị Quản Lý Tập Trung, IMU, phiên bản hiện đại của "lỗ hổng".
Chúng tôi đưa tù nhân vào buồng đằng sau cửa sắt rắn chắc với cổng to bằng cổ tay áo để khống chế và đưa đồ ăn cho họ.
Các bạn biết gì không?
Mọi thứ im lặng hơn.
Sự quấy nhiễu im ắng dần.
Nơi đó trở nên an toàn hơn vì các tù nhân bạo lực hoặc gây rối nhất giờ đã được cách biệt.
Nhưng cách biệt không hề tốt.
Tước đoạt quan hệ xã hội khiến con người trở nên tệ hơn.
Thật khó để khiến họ rời IMU, cho họ và cho cả chúng tôi.
Ngay cả khi ở trong tù, không hề dễ để nhốt ai đó lại.
Sau đó tôi chuyển tới 1 trong những nhà tù tệ nhất bang nơi mà các tù nhân bạo lực và gây rối hơn được giam giữ.
Thời điểm đó, công nghiệp đã phát triển nhiều, và chúng tôi có nhiều công cụ và kỹ thuật khác nhau để quản lý hành vi gây rối.
Chúng tôi có súng túi đậu và bình xịt cay và tấm chắn plexiglass, đèn flash nổ, đội ứng cứu khẩn cấp.
Chúng tôi có nhiều bạo hành vũ lực và hỗn loạn tiếp nối hỗn loạn.
Chúng tôi làm khá tốt việc dập tắt những thứ đó.
Khi còn ở đó, tôi gặp 2 đồng nghiệp dày kinh nghiệm cũng là những nhà nghiên cứu, nhà nhân chủng học và xã hội học.
Một ngày kia, một người bảo tôi: "Anh biết không, anh khá giỏi trong việc dập tắt lửa.
Anh có bao giờ nghĩ đến việc ngăn ngừa chúng không?"
Tôi đã kiên nhẫn với họ, giải thích về biện pháp vũ lực có thể giúp nhà tù an toàn hơn.
Họ cũng kiên nhẫn với tôi.
Những cuộc nói chuyện đó dẫn đến vài ý tưởng mới và chúng tôi bắt đầu các thí nghiệm nhỏ
Đầu tiên, chúng tôi huấn luyện nhiều đội sĩ quan thay vì mỗi lần gửi một hay hai người đến cơ sở huấn luyện của bang.
Thay vì 4 tuần, chúng tôi cho họ 10 tuần tập luyện.
Sau đó thử nghiệm mô hình thực tập mới, chúng tôi xếp một sĩ quan bình thường cùng một cựu sĩ quan.
Cả hai đều làm việc tốt hơn.
Thứ hai, chúng tôi thêm kĩ năng dùng lời nói giảm khủng hoảng vào chương trình huấn luyện để nó vào phần "sử dụng vũ lực".
Đó là chiến lược sử dụng phi vũ lực.
Sau đó để triệt để hơn
chúng tôi huấn luyện tù nhân đúng những kĩ năng đó.
Chúng tôi đã thay đổi toàn bộ kĩ năng, giảm bạo lực chứ không chỉ là đối phó với nó.
Thứ ba, khi mở rộng cơ sở, chúng tôi thử dạng thiết kế mới.
Phần lớn và gây tranh cãi nhất của thiết kế này, dĩ nhiên, là nhà vệ sinh.
Đã không hề có nhà vệ sinh.
Có lẽ ngày nay các bạn không cho nó là to tát, nhưng thời đó, nó cực kì lớn.
Không ai nghĩ buồng giam không có nhà vệ sinh.
Chúng tôi nghĩ nó thật nguy hiểm và điên rồ.
Thậm chí 8 người đàn ông chung buồng còn có nhà vệ sinh.
Chi tiết nhỏ này đảo lộn cách làm việc của chúng tôi.
Tù nhân và nhân viên bắt đầu tương tác thường xuyên và thoải mái hơn và phát triển mối quan hệ.
Dễ dàng nhận thấy mâu thuẫn và can thiệp trước khi nó trở nên căng thẳng.
Cả đơn vị sạch hơn, im ắng hơn, an toàn và nhân văn hơn.
Điều này hiệu quả trong việc giữ hoà bình hơn bất cứ kĩ thuật đe doạ nào mà tôi từng thấy.
Tương tác làm thay đổi hành vi, ở cả sĩ quan lẫn tù nhân.
Chúng tôi thay đổi môi trường và hành vi.
Sau đó sợ rằng tôi chưa học được gì có ích, họ chuyển tôi qua trụ sở, và ở đó tôi đi thẳng vào việc thay đổi hệ thống.
Có rất nhiều nhân tố chống lại việc thay đổi hệ thống: chính trị và chính trị gia, hoá đơn và luật, toà án và kiện tụng, chính trị nội bộ.
Hệ thống khó và chậm thay đổi , và thỉnh thoảng kết quả không như bạn muốn.
Thay đổi hệ thống trong nhà tù không phải là một việc nhỏ.
Nên việc tôi làm là nhìn lại kinh nghiệm của mình và tôi nhớ là khi tương tác với tù nhân, sự căng thằng giảm xuống.
Khi thay đổi môi trường, hành vi sẽ khác.
Đây không phải là thay đổi quá lớn trong hệ thống
mà chỉ là những bước nhỏ, và hứa hẹn nhiều tiềm năng.
Sau đó, tôi được chuyển về làm giám đốc của nhà tù nhỏ.
Cùng lúc đó, tôi cố gắng lấy bằng ở Evergreen State College.
Tôi đã gặp rất nhiều người khác mình, họ có nhiều ý tưởng khác nhau đến từ nhiều hoàn cảnh khác nhau.
Một trong số họ là nhà sinh thái học rừng nhiệt đới.
Cô ấy nhìn thấy ở trại tù của tôi tiềm năng của một phòng thí nghiệm.
Chúng tôi nói chuyện và nhận ra nhà tù và tù nhân thật sự có thể góp phần vào khoa học bằng cách giúp họ hoàn thành dự án mà họ không thể tự làm, như là nuôi trồng những loài sắp tiệt chủng; ếch, bươm bướm, cây cỏ.
Cùng lúc đó, chúng tôi tìm ra cách vận hành hiệu quả hơn thông qua việc dùng thêm năng lượng mặt trời, sử dụng nước mưa, vườn hữu cơ và tái chế.
Sự chủ động này đã giúp nhiều dự án có tầm ảnh hưởng lớn, không chỉ ở hệ thống của chúng tôi, mà còn ở các bang khác, những thí nghiệm nhỏ đang tạo nên khác biệt cho khoa học, cho cộng đồng.
Cách mà ta nghĩ về công việc thay đổi cách ta làm.
Các dự án khiến công việc của tôi thú vị hơn.
Tôi hào hứng. Nhân viên cũng vậy.
Các sĩ quan hào hứng. Tù nhân phấn khởi.
Họ được truyền cảm hứng.
Mọi người đều muốn đóng góp,
góp phần làm nên sự khác biệt, mà họ cho là ý nghĩa và quan trọng.
Để tôi giải thích rõ hơn.
Tù nhân có tính thích nghi cao.
Họ phải như vậy.
Họ thường biết nhiều về hệ thống hơn là nội bộ của chúng tôi
Và họ ở đó vì cho một lý do.
Tôi không coi công việc của mình là trừng phạt hay tha thứ họ, nhưng tôi nghĩ họ có thể sống đàng hoàng và ý nghĩa ngay trong tù.
Cho nên câu hỏi là: Liệu tù nhân có thể sống đàng hoàng và ý nghĩa, và nếu có, điều đó thay đổi được gì?
Nên tôi đã hỏi ngược lại cái nơi tối tăm nhất, nơi giam giữ các tội phạm hung tàn nhất.
Hãy nhớ, IMUs là để trừng phạt.
Hứng khởi không được tìm thấy ở đó, chúng tôi đã nghĩ như thế.
Rồi chúng tôi nhận ra nếu tù nhân nào cần chấn chỉnh lại, thì đó là những người này.
Họ cần sự chấn chỉnh mạnh và sâu hơn.
Cho nên, chúng tôi chuyển 180 độ, và bắt đầu kiếm những khả năng mới.
Thứ chúng tôi tìm được là một loại ghế mới.
Thay vì dùng ghế để trừng phạt, chúng tôi đặt nó vào trong lớp học.
Không quên nhiệm vụ kiếm soát, nhưng giờ tù nhân có thể tương tác an toàn hơn, mặt đối mặt, và vì kiểm soát không còn là vấn đề, mọi người có thể tập trung vào việc khác, như học tập. Hành vi đã thay đổi.
Chúng tôi thay đổi cách nghĩ, khái niệm có thể, và nó cho tôi hy vọng.
Giờ, tôi không thể bảo đảm rằng mọi thứ sẽ hiệu quả.
Nhưng tôi có thể nói rằng, nó đang có hiệu quả.
Nhà tù của chúng tôi an toàn hơn cho cả nhân viên và tù nhân, khi nhà tù an toàn, chúng tôi có thể làm nhiều việc khác hơn là chỉ kiểm soát.
Giảm sự tái phạm tội có lẽ là mục tiêu cơ bản, nhưng không phải duy nhất.
Thành thật mà nói, ngăn ngừa tội ác cần đến từ nhiều người, nhiều tổ chức.
Nếu chỉ phụ thuộc vào nhà tù để giảm thiểu tội ác, tôi e là sẽ không bao giờ đến đích.
Nhưng nhà tù có thể làm một số việcmà ta cho là không thể.
Đó có thể là nguồn sáng kiến và phát triển bền vững, vực dậy những loài gần tuyệt chủng và tái tạo môi trường.
Tù nhân có thể trở thành nhà khoa học, người nuôi ong, người cứu hộ chó.
Nhà tù có thể khơi nguồn cho các công việc ý nghĩa và cơ hội cho nhân viên và tù nhân.
Chúng ta có thể chứa và kiểm soát và cung cấp một môi trường nhân văn.
Đây không phải là những tính chất xung khắc.
Không thể chờ 10 đến 20 năm để xem xem liệu có đáng để làm vậy.
Chiến lược của ta không phải một sự thay đổi tầm cỡ.
Mà là hàng trăm thay đổi nhỏ xảy ra trong nhiều ngày tháng, chứ không phải năm.
Chúng ta cần nhiều thử nghiệm nhỏ để vừa học vừa tiến tới, những thử nghiệm có thể thay đổi các giới hạn.
Cần nhiều cách mới tốt hơn để đo sức ảnh hưởng lên sự tham gia, tương tác, sự an toàn của môi trường.
Chúng tôi cần nhiều cơ hội để là một phần và để đóng góp cho cộng đồng, của chúng tôi và của cả bạn.
Nhà tù cần được bảo vệ, vâng, an toàn, vâng.
Có thể làm được.
Nhà tù cần có môi trường mà ở đó họ có thể tham gia, đóng góp, và học về cuộc sống ý nghĩa.
Chúng tôi đang học để làm việc đó.
Đó là lý do tôi đầy hy vọng.
Ta sẽ không phải kẹt trong ý niệm cũ
về nhà tù mà có thể định nghĩa lại.
Tạo nên cái mới. Và khi làm điều đó chu đáo bằng tình người, nhà tù không chỉ là một cái xô toàn những thất bại trong xã hội.
Để cuối cùng, chúng tôi có thể xứng đáng với danh hiệu: Sở Chỉnh Sửa.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay).
Năm 1968 tiến sĩ Martin Luther King Jr. đã nói trong bài diễn văn về Phong trào Nhân quyền của mình "Sau mỗi cuộc chiến, điều ta nhớ đến không phải lời nói của kẻ thù mà chính là sự im lặng của bạn bè."
Là một người thầy, tôi tiếp thu thông điệp ấy.
Mỗi ngày, ta thấy được hệ quả của sự im lặng hiển hiện rõ nét trong nạn phân biệt đối xử bạo lực, nạn diệt chủng, và chiến tranh.
Trên lớp, tôi đề nghị học sinh của mình khám phá sự im lặng trong cuộc sống thông qua thơ ca.
Chúng tôi đã cùng nhau lấp đầy những khoảng trống đó để nhận diện, gọi tên, và để hiểu rằng đây không nhất thiết phải là một sự hổ thẹn.
Trong nỗ lực tạo ra văn hóa riêng cho lớp học, nơi học sinh cảm thấy an tâm chia sẻ về sự im lặng của mình, tôi đã đặt ra 4 nguyên tắc cốt lõi được ghi trên tấm bảng trước lớp và yêu cầu các em ký tên vào hồi đầu năm học: Đọc có tư duy, Viết có ý thức, Nói rõ và Nói thật.
Bản thân tôi đã suy nghĩ rất nhiều về nguyên tắc cuối: Nói thật.
Tôi nhận ra rằng nếu muốn yêu cầu học sinh của mình lên tiếng trước hết, tôi cũng phải nói thật, phải trung thực về những lần tôi đã không làm được điều mình đề ra.
Vậy nên, tôi đã kể với chúng về quãng thời gian lớn lên trong gia đình Công giáo ở New Orleans. Suốt mùa chay, tôi được dạy rằng điều ý nghĩa nhất ta có thể làm chính là từ bỏ điều gì đó, hy sinh những điều yêu thích để chứng minh với Chúa bạn hiểu được sự thiêng liêng của Người.
Tôi đã bỏ uống nước có ga, McDonald, khoai tây chiên, hôn kiểu Pháp, mọi thứ...
Một năm nọ, tôi quyết định từ bỏ việc nói chuyện.
Tôi hiểu ra rằng điều quý giá nhất mà mình có thể hy sinh chính là tiếng nói, thứ mà lẽ ra tôi đã phải từ bỏ từ lâu.
Tôi dành phần lớn cuộc đời nói điều người khác muốn nghe thay vì điều họ cần phải nghe rồi tự nhủ mình đâu phải là lương tâm của người khác. Chính tôi cũng loay hoay định hình bản thân. Vậy nên đôi khi, tôi chẳng muốn nói gì cả tôi vỗ về sự ngu dại trong lặng im mà không nhận ra rằng giá trị không cần đến ngôn từ để chứng minh nó tồn tại.
Khi nhìn thấy một tín đồ bị đánh đập vì là người đồng tính, tôi đã đút tay vào túi, cúi đầu bước đi như chẳng hề thấy gì.
Nhiều tuần sau đó, tôi không thể sử dụng tủ khóa bởi then cài khiến tôi nghĩ đến thứ mà ngăn cản tôi lên tiếng. Khi người vô gia cư ở góc đường nhìn tôi với ánh mắt chờ chực cố chứng minh rằng ông ấy đáng được để mắt tới.
Trong khi tôi lại mải mê với màn hình Apple hơn là giúp đỡ ông ta.
Khi một phụ nữ tại buổi gây quỹ nói với tôi: "Ta rất tự hào"
"Cậu đã rất vất vả dạy dỗ những trẻ nghèo và tối dạ này?" Tôi chỉ biết im lặng vì chúng tôi cần tiền của bà ấy hơn là tụi nhỏ cần danh dự của chúng.
Chúng ta luôn dành quá nhiều thời gian để lắng nghe những gì người khác nói nhưng hiếm khi để tâm đến những điều họ không nói ra.
Im lặng chính là những gì sót lại từ nỗi sợ hãi.
Đó là cái cảm giác tội lỗi cắt mất lưỡi của bạn.
Đó là hơi thở mắc nghẹn trong lồng ngực vì bạn cảm thấy khó chịu từ trong phổi của mình.
Im lặng là nạn diệt chủng Rwanda.
Im lặng là bão Katrina. Là những gì bạn được nghe khi thi thể ngày càng nhiều.
Là âm thanh dây thòng lọng bịthắt lại.
Đó là tro tàn, là xiềng xích.
Là đặc ân và cũng là đau đớn. Bạn sẽ chẳng kịp chọn trận chiến vì chính nó đã chọn bạn rồi.
Tôi sẽ không để sự im lặng làm mình do dự thêm nữa.
Tôi sẽ nói với người Cơ đốc ấy: anh là một con sư tử, hiện thân của sự dũng cảm và lỗi lạc.
Tôi sẽ hỏi tên người vô gia cư và dăm câu ba điều về cuộc sống. Vì đôi lúc những gì ta cần là được đối xử như một con người.
Tôi sẽ nói với phụ nữ kia: học sinh của tôi nói về Thuyết siêu nghiệm dễ dàng như nói họ của mình là Thoreau, và vì bà đã xem một tập "The Wire" không có nghĩa là bà hiểu hết về chúng.
Vậy nên năm nay, thay vì từ bỏ điều gì đó, tôi sẽ sống trọn từng ngày như thể mình có gắn một chiếc micro dưới lưỡi và một sân khấu bị kìm nén dưới đáy.
Bục giảng để làm chi khi mà tất cả những gì bạn cần chỉ đơn giản là cất tiếng nói?
Xin cảm ơn! (Vỗ tay)
Chúng ta đang chuẩn bị lặn xuống biển sâu. Và bất kì ai đã từng có được cơ hội ấy đều biết rằng trong khoảng hai tiếng rưỡi đồng hồ khi đi xuống, nơi đó là một thế giới tối đen như mực.
Và chúng tôi đã quen với việc thấy những sinh vật kì lạ bên ngoài cửa sổ, những thứ mà bạn không thể tả được. Những ánh sáng lấp lánh ấy: một thế giới của sự phát quang sinh học, như những chùm pháo hoa. TS.
Edith Witter -- hiện đang công tác tại Hiệp Hội Ngiên Cứu và Bảo Tồn Biển -- đã thiết kế một loại máy quay có thể ghi lại được hình ảnh về những sinh vật tuyệt với ấy, và bạn đang nhìn thấy chúng trên màn hình.
Tất cả đều là sự phát sáng sinh học. Và như tôi đã nói: thật giống với những chùm pháo hoa. Đó là một con gà tây biết bay, dưới cái cây.
(Tiếng cười)
Tôi biết. Tôi được đào tạo để trở thành một nhà địa chất học.
Nhưng tôi yêu thích nó.
Và bạn thấy đấy, một số loài phát sáng để tránh bị ăn thịt, một số khác lại để thu hút con mồi. Nhưng tất cả chúng, dưới con mắt nghệ thuật, đều thật tuyệt vời.
Và rất nhiều trong số đó xảy ra ở bên trong -- đây là một con cá với đôi mắt nhấp nháy rực rỡ.
Một số màu sắc được tạo ra để thôi miên. Những đường nét quyến rũ này.
Và đây là cái cuối cùng: một loài tôi yêu thích, dạng chong chóng.
Thực sự đáng ngạc nhiên, mỗi lần lặn xuống đáy biển.
Đó là một thế giới đầy bí ẩn. Và hiện nay chúng ta mới chỉ khám phá được 3% những gì đang ẩn náu dưới đại dương.
Chúng ta đã tìm thấy ngọn núi cao nhất thế giới, thung lũng sâu nhất, những hồ, những thác nước dưới biển -- rất nhiều thứ mà chúng tôi đã chia sẻ trên sân khấu.
Và trong một nơi mà chúng tôi đã nghĩ là không thể tồn tại sự sống, chúng tôi lại tìm thấy nhiều sự sống, cùng với sự đa dạng và mật độ, hơn những vùng rừng mưa nhiệt đới. Điều đó nói lên rằng chúng ta chẳng biết gì nhiều về hành tinh này cả. Và vẫn còn tới 97%, có thể chẳng có gì hoặc chứa đựng đầy nhứng bất ngờ.
Nhưng giờ tôi muốn lên vùng nước nông, và quan sát một số sinh vật tuyệt vời.
Động vật thân mềm -- chân đầu. Như những đứa trẻ thường biết đến chúng qua món mực ống.
(Tiếng cười)
Đây là một con bạch tuộc. Đây là công trình của TS.
Roger Hanlon tại Viện Thủy Sinh. Và thật thú vị để biết rằng làm thế nào mà những động vật thân mềm, với đôi mắt lạ thường của chúng, cảm nhận thể giới xung quanh, nhận biết ánh sáng và hình thù.
Có một con bạch tuộc đang di chuyển qua rặng san hô. Tìm một nơi để dừng chân, uốn lại và sau đó ẩn mình vào khung cảnh.
Một việc làm khó khăn.
Tiếp theo, chúng ta đang chuẩn bị theo dõi một đôi mực ống.
Đây là môt con mực ống. Những con đực, khi đánh nhau, nếu chúng thực sự hung hăng, chúng sẽ chuyển sang màu trắng. Và hai con đực đó đang đánh nhau.
Chúng làm vậy bằng cách quấn lấy ống của nhau,
một khái niệm thú vị. Và đây là một con đực ở bên trái
và một con cái ở bên phải. Con đực đã chia đôi màu sắc của nó ra, để cho con cái chỉ luôn thấy được vẻ ngoài thân thiện và lịch sự của nó.
Và con đực -- (Tiếng cười) Chúng ta sẽ xem lại lần nữa. Hãy xem lại lần nữa. Quan sát màu sắc: trắng ở bên phải, nâu ở bên trái.
Con đực lùi lại một bước, giúp nó xua đuổi đi những con đực khác bằng cách chia thân mình ra và tiến lại phía bên kia... Bingo! Tôi cũng được chỉ cho rằng
không riêng gì con đực trong loại mực ống mới làm điều này, nhưng tôi cũng không rõ lắm. (Vỗ tay)
Mực nang. Tôi yêu mực nang.
Đây là một con mực nang Châu Úc lớn. Và 'hắn ta' đang ở đó.
Những chấm có hình như mắt ở trên xúc tu của nó. Chúng có thể làm những điều rất đáng ngạc nhiên.
Chúng ta đang nhìn thấy một con chui vào một lỗ đá, và --
hãy nhìn những xúc tu của nó. Nó thu chúng vào, khiến nó trông giống như tảo biển.
Biến mất hoàn toàn vào khung cảnh.
Thật ấn tượng. Đây là hai con đực đang đánh nhau.
Một lần nữa, chúng rất thông mình, những con vật thân mềm này --
chúng biết cách để làm đối phương bị đau.
Nhưng hãy nhìn những hình dáng mà da của chúng có thể chuyển thành.
OK? Thật là một điều lí thú. Đây là một con bạch tuộc.
Đôi lúc chúng không muốn bị phát hiện khi đang di chuyển,
bởi những động vật săn mồi có thể thấy chúng. Đây, 'anh chàng' này trên thực tế có thể khiến mình trông như một tảng đá,
và, xem xét môi trường xung quanh mình, để có thể trượt dưới đáy biển theo những làn sóng và bóng, giúp chúng không bị nhìn thấy.
Nó ngụy trang; chuyển động của nó hòa trộn vào cảnh vật. Thủ thuật di chuyển như đá. Như vậy chúng ta đang học được rất nhiều điều từ những vùng nước nông.
Vẫn khám phá những vùng nước sâu, nhưng cũng học hỏi nhiều điều mới từ vùng nước nông.
Và đây là một lí do thích đáng: những vùng nước nông chứa đầy những động vật săn mồi. Đây là một con cá nhồng. Và nếu bạn là một con bạch tuộc hay một con thân mềm bạn thực sự cần phải biết làm thế nào để sử dụng môi trường xung quanh để ẩn trốn.
Bạn sẽ được thấy một mặt san hô xin xắn ở cảnh tiếp theo. Và bạn sẽ thấy rằng một con bạch tuộc sẽ bị phát hiện
rất dễ dàng nếu nó không biết cách ngụy trang, sử dụng da để thay đổi màu sắc và dáng vẻ. Đây là một ít tảo ở cận cảnh.
Và một con bạch tuộc.
Điều đó thú vị đấy chứ?
Roger làm nó sợ hãi, khiến nó bắn ra xa với một đám mây mực. Khi nó dừng dừng lại, nó nói, "Oh, ta đã bị phát hiện.
Điều cần làm nhất lúc này là trở nên càng lớn càng tốt."
Và con bạch tuộc nâu đó làm cho những 'chấm mắt' trở nên rất lớn.
Con bạch tuộc đang bịp bợm. Hãy tua lại đoạn băng.
Tôi đã nghĩ anh ấy đang trêu tôi khi cho tôi xem nó.
Tôi nghĩ rằng đó hoàn toàn là nhờ đồ họa. Vậy đây là đoạn phim quay ngược. Hãy quan sát màu sắc và hình thái của da.
Quả là một con vật thú vị, có thể thay đổi màu sắc và hình thái để trộn lẫn vào môi trường xung quanh.
Hãy nhìn nó hòa lẫn vào đám tảo này.
Một.
Hai. Ba. Giờ 'cậu ta' đã đi rồi, và tôi cũng vậy. Cảm ơn các bạn rất nhiều.
Tôi vừa là giáo viên vừa là nhà thực thi quyền công dân ở Mỹ.
Giờ tôi mong một vài quý vị đang buồn ngủ vui lòng thức dậy nhé. (Cười) Tại sao từ "nghiên cứu quyền lợi và bổn phận công dân" có tác động gây buồn ngủ như vậy lên chúng ta?
Tôi cho rằng do tự từ đó biểu thị ý nghĩa nhất định rất đạo lý và quan trọng, và cũng cực kì nhàm chán.
Và, tôi nghĩ trách nhiệm của chúng ta, khi tham dự hội thảo như thế này trực tiếp hay trực tuyến, bất cứ cách gì làm cho từ ấy quyến rũ hơn, giống như nó từng làm trong cách mạng Mỹ hay trong suốt phong trào quyền công dân
Và tôi tin cách để ta làm được là thật rõ ràng trong giáo dục quyền lực
Tôi tin rằng cách để làm vậy, là thực hiện ở cấp độ thành phố.
Đó là điều hôm nay tôi muốn nói, và tôi muốn bắt đầu bằng việc định nghĩa vài thuật ngữ và sau đó mô tả quy mô của vấn đề ta đang gặp phải và sau đó gợi ý cách mà tôi tin rằng thành phố là trọng tâm của giải pháp.
Để tôi bắt đầu với vài định nghĩa.
Quyền công dân, theo tôi đơn giản là nghệ thuật cuả 1 nhà đóng góp trong giải quyết vấn đề và thiện nguyện trong một cộng đồng chi phối bản thân
Quyền công dân là nghệ thuật của tư cách công dân cái mà Bill Gates đơn giản gọi là xuất hiện cho đời, và nó gồm ba thứ một nền tảng các giá trị, sự hiểu biết về hệ thống mà thế giới tuân theo và chuỗi những kĩ năng cho phép bạn theo đuổi mục tiêu và để người khác tham gia trong hành trình ấy
Và nó đưa tôi đến định nghĩa của quyền lực, nó chỉ đơn giản là thế này: khả năng khiến người khác làm những gì bạn muốn họ làm.
Nghe có vẻ hăm dọa, phải không?
Ta không thích nói chuyện về quyền lực.
Ta thấy nó đáng sợ, đôi lúc còn kinh khủng.
Ta thấy không thoải mái khi gọi tên nó.
Theo văn hóa và thần thoại nền dân chủ, quyền lực tập trung ở con người
Chấm hết câu chuyện.
Bất cứ điều tra thêm nào cũng không cần thiết và không thực sự được mong chờ.
Quyền lực có một sức hấp dẫn đạo đức tiêu cực.
Nó vốn dĩ nghe giống như thủ đoạn.
Nó cũng có vẻ xấu xa.
Nhưng trên thực tế, quyền thực vốn dĩ không tốt hay xấu hơn lửa và vật lí.
Nó chỉ là nó.
Và quyền lực chi phối cách vận hành của bất kì bộ máy chính phủ nào, nền dân chủ hoặc chuyên chế.
Và vấn đề ta đang đối mặt ngày nay, đặc biệt ở Mỹ, cũng như trên toàn thế giới, là rằng có quá nhiều người không biết gì về quyền lực - nó là gì, ai có nó, cách nó vận hành và diễn tiến, phần nào trong đó là hữu hình, phần nào thì không, tại sao một số người có nó, tại sao nó được tạo thành,
kết của của sự mù chữ này là, số ít những người hiểu được cách quyền lực vạn hành trong đời sống công dân, số ít những người hiểu cách một dự thảo biến thành luật, vâng mà còn cách tình bạn biến thành món trợ cấp, hay thành kiến biến thành một chính sách, hay cách một khẩu hiệu biến thành một phong trào, những người hiểu được những điều đó có sức ảnh hưởng rất lớn, và họ thực sự vui mừng khi lấp đầy sự rỗng tuếch tạo ra bởi sự ngu dốt của đa số mọi người.
Đó là lí do tại sao điều cơ bản cho chúng ta bây giờ và nắm được ý niệm về quyền lực và dân chủ hóa nó.
Một trong những thứ vô cùng gây hứng thú và thách thức về khoảnh khắc này là rằng như một kết quả của sự mù tịt về quyền lực quá tràn lan này, có một sự tập trung kiến thức, sự hiểu biết và sức ảnh hưởng.
Ý tôi là hãy nghĩ về điều này: Làm thế nào tình bạn có thể trở thành nguồn trợ cấp?
Không hề có mối liên quan, khi một viên chức chính phủ cấp cao quyết định rời khỏi chính phủ,trở thành một nhà vận động hành lang (người đưa ra hoặc thông qua một đạo luật ở nghị viện) vì một sở thích cá nhân và biến mối quan hệ của cô/ anh ta thành vốn cho chủ mới của họ.
Làm thế nào một khuynh hướng biến thành một chính sách?
Một cách thầm lặng, chỉ cái cách ta đứng lại và đùa giỡn chẳng hạn lâu dần trở thành một trò chơi số quan liêu.
Làm thế nào một khẩu hiệu biến thành một phong trào?
Như lây nhiễm, chẳng hạn trong cái cách những cuộc biểu tình chống đối có thể dành ngọn cờ "Đừng dẫm đạp lên tôi" từ cuộc cách mạng Mỹ, hay mặt khác, cái cách một nhóm nhà hoạt động dành lấy một đầu đề tạp chí, "Chiếm lấy phố Wall" và biến nó thành một phong trào và biểu tượng toàn cầu,
Dù vậy, vấn đề là đa số mọi người đang không tìm kiếm và không muốn nhìn vào thực tế.
Quá nhiều sự ngu dốt như vậy, sự mù dốt về quyền công dân, là cố ý.
Có những người thế hệ Y (8x, 9x), chẳng hạn nghĩ rằng toàn bộ việc kinh doanh chỉ là lừa lọc.
Họ không muốn có dính dáng gì đến chính trị.
Họ thà đứng ngoài cuộc và tham gia công việc thiện nguyện.
Có một số những chuyên gia máy tính ngoài kia tin rằng thuốc chữa cho bất cứ sự mất cân bằng hay lạm dụng quyền lực nào chỉ đơn giản là thêm dữ liệu, thêm minh bạch hơn.
Một số người chủ trương đổi mới cho rằng quyền lực chỉ nằm trong tay những đoàn thể, và một số chủ trương ôn hòa cho rằng quyền lực chỉ thuộc về chính phủ, mỗi bên bị che mắt bởi cơn giận dữ có chọn lọc của họ.
Có những người rất ngây thơ tin rằng điều tốt cứ thế xảy ra và người yếm thế cho rằng điêu xấu sẽ xảy ra, người may mắn và không may không giống như những người cho rằng số mệnh của họ đơn giản là những gì họ xứng đáng hơn là kết quả biến thể tiềm tàng của những sắp xếp trước đó, một sự sắp đặt kế thừa của quyền lực.
Như một hệ quả của tất cả thuyết định mệnh trong đời sống công chúng, ta ở đây, đặc biệt ở Mĩ ngày nay, có một mức độ thấp đáng buồn về kiến thức công dân, trách nhiệm, sự tham gia ý thức công dân.
Toàn bộ những vấn đề chính trị đã được chuyển tiếp cho một nhóm những người chuyên nghiệp, những người làm vì tiền, người phục vụ công đồng, người truyện tin, người nghiên cứu.
Phần còn lại trong chúng ta được chỉ định thành những kẻ nghiệp dư như những kẻ dễ dụ.
Ta trở nên nhụt để để tìm hiểu thêm về cách mọi thứ vận động.
Ta bắt đầu đứng ngoài cuộc
Tốt thôi, vấn đề, thách thức này, là một điều ta phải đối mặt, và tôi tin rằng khi bạn có trong mình sự thiếu nhiệt tâm, sự ngu dốt có chủ ý này, nó vừa trở thành một nguyên nhân và hậu quả của sự tập trung cơ hội giàu có và có ảnh hưởng tôi đã miêu tả ở trên, sự bất bình đẳng quyền công dân sâu sắc này.
Đó là lí do tại sao thời điểm bây giờ là quan trọng để hình dung lại quyền công dân như việc giáo dục quyền lực.
Có lẽ chưa bao giờ quan trọng hơn hiện tại ở bất kì thời điểm nào trong cuộc đời.
Nếu con người không tìm hiểu về quyền lực, nếu họ không thức tỉnh, và nếu họ không thức tỉnh, tất yếu họ bị loại ra.
Bây giờ, phần nghệ thuật của việc thực hành quyền lực tức là thức tỉnh và có tiếng nói, nhưng cũng liên quan đến việc có một đấu trường nơi bạn có thể trực tiếp thực hành việc quyết định.
Tất cả về quyền công dân chung quy lại trong câu hỏi đơn giản về người quyết định, và bạn phải thực hiện điều đó ở một nơi, một đấu trường,
Và nó dẫn tôi đến luận điểm tôi muốn đưa ra hôm nay, đơn giản là chẳng có đầu trường nào tốt hơn trong đời ta để thực hành quyền lực hơn là thành phố.
Hãy nghĩ về thành phố nơi bạn sống, gốc gác của bạn.
Nghĩ đến một vấn đề trong đời sống thường nhật của thành phố bạn.
Nó có thể là chuyện gì đó nhỏ nhặt, như là nơi đặt đèn đường, hay thứ gì đó trung bình như thư viện nào cần cắt bỏ hay mở rộng giờ mở cửa, hoặc có thể thứ gì đó lớn hơn, như liệu một bến cảng đổ nát có nên biến thành đường cao tốc hay khu đất cải tạo, hay liệu tất cả những người kinh doanh trong phố bạn cần được yêu cầu trả một mức lương tối thiểu.
Hãy nghĩ về những thay đổi bạn muốn trong thành phố của mình, và rôi nghĩ về cách bạn sẽ đạt được nó cách bạn biến nó thành sự thật.
Ví dụ như việc kiểm kê tất cả hình thức của quyền lực đang diễn ra trong thành phố bạn: tiền, dĩ nhiên, con người, vâng, ý tưởng, thông tin, báo tin sai, đe dọa vũ trang, quyền năng của những tiêu chuẩn.
Tất cả những hình thức quyền lực đang diễn ra.
Giờ hãy nghĩ đến cách bạn se kích hoạt hoặc có lẽ vô hiệu hóa những hình thức ấy.
Đây không giống chuỗi câu hỏi theo cấp độ trong trò chơi Vương quyền.
Chúng là những câu hỏi có mặt ở mọi ngóc ngách trên hành tinh.
Tôi sẽ chỉ kể sơ qua cho các bạn hai câu chuyện rút ra từ những tiêu đề gần đây.
Ở thành phố Boulder, Colorado (Mỹ), những cử tri không lâu trước đã tán thành một quá trình thay thế những công ti cầm quyền tư nhân, nói trắng ra là công ti quyền lực, công ti điện Xcel, với một việc sử dụng công sẽ theo sau lợi nhuận và quan tâm hơn đến vấn đề biến đổi khí hậu.
Thực ra thì, Xcel đã phản kháng, và Xcel giờ đang thực hiện một cuộc bỏ phiếu kín nhằm mục đích phá hoại hay gỡ bỏ sự đô thị hóa này.
Và vì thế những nhà hoạt động vì quyền công dân ở Boulder vừa mới thúc đẩy điều này giờ đang thực sự phải chống lại quyền lực để tranh đấu vì quyền lực
Ở Tucaloosa, tại Đại học Alabama (Mĩ), có một tổ chức trong khuôn viên trường được gọi một cách khá hăm dọa "Cỗ máy", và nó xuất phát từ những hội phụ nự da trắng lớn và hội sinh viên của trường, và trong hàng thập kỉ, Cỗ máy đã thống trị các cuộc bầu cử các chức vụ của sinh viên.
Và, gần đây, Cỗ máy vừa bắt đầu dính dáng đến chính trị thành phố thực thụ, và họ dàn xếp cuộc bầu cử của một cựu thành viên Cỗ máy , một sinh viênchuyên ngành kinh doanh vừa tốt nghiệp gần đây ngồi vào vị trí hội đồng nhà trường ,
Giờ, như tôi nói, có hai ví dụ rút ra một cách ngẫu nhiên từ những đầu đề.
Mỗi ngày, có hàng ngàn trường hợp như vậy.
Và bạn có thể thích hay không thích những sự việc tôi đang miêu tả trên đây ở Boulder cũng như Tuscaloosa, nhưng bạn không thể không ngưỡng mộ sự hiểu biết về quyền lực của những người liên quan, kĩ năng của họ.
Bạn cũng không thể không cân nhắc và thừa nhận khả năng họ có về những câu hỏi nền tảng về quyền công dân - mục tiêu, kế hoạch, mưu mẹo nào, đâu là căn cứ, những ai là kẻ rhù, ai là đồng minh của bạn?
Giờ tôi muốn bạn trở lại suy nghĩ về vấn đề, cơ hội hay thách thức đó ở thành phố của bạn, và về những thứ bạn muốn sửa đổi hay tạo ra trong thành phố của mình, và tự hỏi mình, bạn có có quyền làm chủ những câu hỏi sơ đẳng về quyền lực?
Bạn có thể thực hành một cách hiệu quả những gì mình biết?
Đây vửa là thử thách, vừa là cơ hội cho chúng ta.
Ta sống trong thời điểm hiện tại nơi mà mặc dù sự toàn cầu hóa, hoặc có lẽ là do sự toàn cầu hóa, tất cả tư cách công dân đang vang vọng mang tính vùng miền đầy quyền năng.
Thật vậy, quyền lực trong thời đại chúng ta đang chuyển dời nhanh hơn bao giờ hết ở thành phố.
Ở Mỹ đây, chính phủ vừa thắt chặt vấn đề đảng viên.
Sự tưởng tượng, đổi mới và sáng tạo ngày nay đang xuất hiện từ những hệ sinh thái địa phương và lan tỏa ra ngoài, và sự đổi mới tuyệt vời này, làn sóng mạnh mẽ của tính chất địa phương đang tiến về, và bạn có thể nhận ra nó ở cách người ta ăn uống và làm việc, chia sẻ, mua và đi lại, sống cuộc sống hằng ngày, đây không phải là chủ nghĩa địa phương quý giá, cũng không phải là sự ẩn dật vào hoang đảo, không,
Đây là sự nổi dậy.
Tính chất địa phương của thời đại chúng ta được kết nối rất chặt chẽ,
và vì vậy, cho ví dụ, hãy xem cách những chiến dịch làm cho thành phố thân thiện với xe đạp hơn đã lan nhanh từ Copenhagen đển New York, đến Austin, Boston và Seattle.
Nghĩ về những thử nghiệm về việc thực hiện quyền tự do ngôn luận, nơi những công dân mỗi ngày có cơ hội phân bố và quyết định dựa vào sự phân phát của công quỹ thành phố.
Những thứ nghiệm đó đã lan truyền từ Port Alegre, Brazil đến đây ở thành phố New York, và phía ngoài Chicago.
Những người công dân di trú từ Rome đến Los Angeles và nhiều thành phố giữa chúng giờ đang tổ chức những cuộc đình công để nhắc nhở những người sống trong thành phố của mình một ngày sẽ ra sao nếu không có dân nhập cư.
Ở Trung Quốc, khắp cả nước, những thành viên của phong trào công dân kiểu mới đang bắt đầu khởi động và tổ chức để phản đối công chức tham nhũng hối lộ, và họ chọc giận những nhà chức trách ở đó, nhưng họ cũng thu hút sự chú ý của những nhà hoạt động chống tham nhũng trên toàn thế giới.
Ở Seattle, quê hương tôi, chúng tôi vừa trở thành một phần của quy hoạch đô thị toàn cầu ở những thành phố đang làm việc cùng nhau gạt đi chính phủ, cũng như chính phủ quốc gia để cố đạt được mục tiêu cắt giảm cac-bon của hiệp định thư Kyoto.
Tất cả những công dân này, hợp lại đang hình thành một mạng lưới một quốc đảo đầy quyền lực cho phép chúng ta phớt lờ sự phá vỡ và toàn quyền kiếm soát.
Và nhiệm vụ của ta bây giờ là đẩy nhanh tiến trình này.
Trách nhiệm của ta là kéo thêm nhiều người vào thành phần này.
Đó là lí do tại sao tổ chức của tôi, Đại học Công dân, giờ đang đảm nhận một dự án nhằm tạo một chương trình dạy của riêng mỗi người về quyền công dân.
Và chương trình này bắt đầu với bộ ba mà tôi đã miêu tả ở trên: giá trị, hệ thống và kĩ năng.
Và điều tôi muốn làm là mời tất cả các bạn giúp tạo ra chương trình này với những câu chuyện và trải nghiệm và thử thách mà mỗi người trong các bạn đang trải nghiệm và đối mặt, để tạo ra thứ gì mang tính tập thể cao.
Và tôi muốn mời các bạn đặc biệt cố gắng a bài tập đơn giản trích ra từ cái sườn ban đầu của chương trình này.
Tôi muốn mời các bạn viết một bài văn tự sự, một lời thuật từ tương lai thành phố của chính các bạn, và bạn có thể chọn ngày cho nó, sắp xếp nó kể từ giờ đến một, năm năm hay một thập kỉ sau, hay thậm chí một thế hệ sau, và xem nó như một nghiên cứu tình huống nhìn lại, nhìn lại những thay đổi bạn muốn có trong thành phố của mình, nhìn lại mục đích bạn đã đạt được, và mô tả cái cách mà sự đổi thay và mục tiêu đó trên thực tế đã làm thành công.
Mô tả những giá trí của những công dân bạn đã hoạt hóa, và mục đích đạo đức bạn đã có thể làm lay động.
Đếm lại tất cả những cách khác nhau mà bạn dính dáng với hệ thống chính phủ, thị trường, thuyết định chế, tổ chức tín ngưỡng, hay giới truyền thông.
Lập danh mục tất cả những kĩ năng bạn đã áp dụng, cách để thương thảo, ủng hộ, cách để điều tiết vấn đề, để đưa vào sự đa dạng trong xung đột, tất cảnhững kĩ năng tạo điều kiện cho bạn ủng hộ những người khác và vượt qua sự kháng cự.
Những việc bạn sẽ làm khi viết một bản tường thuật là bạn sẽ phát hiện ra cách để hiểu được quyền lực, và trong quá trình, cách để tạo ra quyền lực.
Vậy nên hãy chia sẻ những gì bạn viết, làm những gì bạn đã viết ra, và sau đó chia sẻ những việc bạn làm.
Tôi mời các bạn thẳng thắn chia sẻ bản tự thuật của mình trên trang Facebook của Đại học Công dân.
Nhưng hơn hết, nó ở trong cuộc nói chuyện chúng ta có hôm nay trên toàn thế thới trong những cuộc họp đồng thời đang diễn ra cùng lúc về chủ đề này, và nghĩ về cách ta có thể trở thành một giáo viên và học trò của người khác về quyền lực.
Làm được điều đó, cùng nhau ta có thể khiến khái niệm quyền công dân phổ biến trở lại.
Cùng nhau, ta có thể dân chủ hóa nền dân chủ và khiến nó trở lại an toàn với những người nghiệp dư.
Cùng nhau, ta có thể tạo ra một mạng lưới thành phố mà sẽ là phòng thí nghiệm cộng đồng lớn nhất cho sự tự quản chế hành tinh này chưa từng chứng kiến.
Ta có quyền năng làm vậy.
Cảm ơn mọi người rất nhiều.
(Vỗ tay)
TED đã 30 tuổi.
Thế giới Internet sẽ tổ chức lần sinh nhật thứ 25 vào tháng này.
Vì vậy tôi có một câu hỏi cho các bạn.
Hãy nói về hành trình, chủ yếu là trong tương lai
Hãy nói về thực trạng.
Hãy nói về loại web nào mà chúng ta muốn
25 năm trước, tôi đang làm việc tại CERN
Tôi được nhận vào sau khoảng một năm cơ bản là làm việc này như một dự án phụ .
Tôi đã viết code.
Tôi nghĩ tôi là người dùng đầu tiên của www
Có rất nhiều sự quan ngại mà mọi người không muốn đối mặt bởi vì nó quá phức tạp.
Rất nhiều sự hợp tác giữa mọi người, đều rất thuyết phục, rất tuyệt vời, và từng chút một, nó có hiệu quả.
Nó thành công. Thật tuyệt vời.
Trên thực tế, vài năm sau đó, năm 2000, năm phần trăm dân số thế giới sử dụng world wide web.
Trong năm 2007, bảy năm sau đó , 17 phần trăm.
Năm 2008, chúng tôi đã lập Tổ chức World Wide Web Foundation Một phần để giám sát nó và chăm lo cho nó
Và giờ đây chúng ta đang ở năm 2014, và có đến 40 phần trăm dân số thế giới đang sử dụng world wide web .
Rõ ràng là nó đang ngày càng tăng trưởng.
Tôi muốn bạn suy nghĩ về cả hai mặt đó.
Được rồi, rõ ràng với ai hiện diện ở TED, câu hỏi đầu tiên bạn hỏi là, chúng ta phải làm gì để 60% kia cũng tham gia vào thế giới web càng nhanh càng tốt?
Nhiều thứ quan trọng sẽ xoay quanh cái di động.
Nhưng, tôi muốn bạn suy nghĩ về số 40%, Vì nếu bạn ngồi đó tự mình hưởng một cuộc sống có web bạn không còn ghi nhớ nữa, bạn chỉ cần tra cứu, sau đó bạn có thể cảm thấy rằng đó là một thành công và chúng ta có thể hài lòng nghỉ ngơi
Nhưng trên thực tế, đúng, nó là một thành công, có rất nhiều thứ, Khan Academy có thể kể đến, đó là Wikipedia, có một lượng lớn sách điện tử miễn phí mà bạn có thể đọc trực tuyến, những thứ tuyệt vời cho giáo dục, cho nhiều lĩnh vực khác nhau.
Bán hàng qua mạng có khi đã đảo lộn hoàn toàn ngành thương mại truyền thống, các loại hình thương mại ra đời mà trước đó chưa từng có bao giờ.
Ngành thương mại hầu như đã bị ảnh hưởng toàn cầu.
Nhưng chính phủ hầu như không bị ảnh hưởng, nhưng một ngày nào đó lại bị ảnh hưởng lớn hàng loạt các dữ liệu mở, các chính phủ điện tử, vì vậy hàng loạt thứ nhìn thấy được xuất hiện trên web.
Tương tự , rất nhiều thứ trở nên lu mờ
Ngành chăm sóc sức khỏe, cuối ngày, họ lo lắng về loại ung thư nào đó mà một vài người họ quan tâm có thể bị, khi họ nói chuyện qua Internet với người nào đó người cũng đang rất lo lắng về ung thư ở một đất nước khác
Những thứ này không thuộc ngoại lệ, và thực tế chúng đòi hỏi một sự riêng tư nhất định.
Vì vậy, chúng ta không thể giả định rằng một phần của web, một phần của các thỏa thuân liên quan tới web là khi tôi sử dụng web nó chỉ là một môi trường minh bạch trung lập.
Tôi có thể không sợ gì khi nói với bạn về những gì chúng tôi thực sự biết đang diễn ra mà không cần phải lo lắng về thực tế là không chỉ sự giám sát diễn ra mà nó còn được thực hiện bởi những người có thể lạm dụng các dữ liệu này.
Vì vậy trong thực tế, chúng tôi nhận ra vài điều là, chúng ta không thể chỉ sử dụng web, mà chúng ta còn phải lo lắng về toàn bộ cơ sở hạ tầng của nó, là nó có thực sự là thứ chất lượng mà chúng ta cần?
Chúng ta say sưa trong thực tế là ta có thứ tự do ngôn luận tuyệt vời này.
Chúng ta có thể tweet, và, rất rất nhiều người có thể nhìn thấy các dòng tweet của chúng ta, ngoại trừ khi họ không thể, ngoại trừ khi Twitter bị block ở nước họ, hoặc bằng cách nào đó, chúng ta cố gắng biểu lộ suy nghĩ bản thân bằng cách đưa một vài thông tin về chính quyền của chúng ta, chính quyền ta đang sống, thì sẽ không được nhìn thấy bởi bất kỳ ai khác.
Vì vậy chúng tôi phải phải đối và đảm bảo rằng sự kiểm duyệt phải được gỡ bỏ, thế giới web phải được mở tự do ở những nơi bị kiểm duyệt.
Chúng ta yêu sự thực là thế giới web là mở.
Nó cho phép ta trò chuyện. Bất kể ai cũng có thể chuyện trò với bất cứ ai
Nó không quan tâm chúng ta là ai.
Và ta được tham gia vào các công ty mạng xã hội lớn này ,những công ty đã xây dựng như những hầm chứa hữu hiệu trên thực tế, do đó sẽ dễ dàng hơn để nói chuyện với ai đó trong cùng một mạng xã hội hơn là trò chuyện trong một mạng xã hội khác, vì vậy thực tế đôi khi lại giới hạn chúng ta.
Và chúng tôi cũng đã đọc được cuốn sách về bong bóng bộ lọc hiện tượng bong bóng bộ lọc có nghĩa là chúng ta cần sử dụng các cỗ máy giúp ta tìm kiếm các cụm từ chúng ta cần.
Vì vậy khi ta đắm mình trong đó ta sẽ thích nó Chúng ta thích click vào những gì, thì cỗ máy sẽ tự động cung cấp cho chúng ta kết quả mình muốn và ta sẽ chỉ nhìn thấy quanh mình một thế giới toàn màu hồng được gọi là một bong bóng bộ lọc.
Vì vậy có cái gì đó ở đây có lẽ sẽ đe dọa tới các trang mạng xã hội mà chúng ta đang có.
Vậy loại web nào mà chúng ta muốn?
Điều tôi muốn là một thế giới web không bị chia ra nhiều mảnh vụn nhỏ, giống như nhiều quốc gia đã từng đề nghị như họ đã giám sát mạng trong thời gian vừa qua.
Tôi muốn một thế giới web phải là, chẳng hạn như, là một nền tảng thực sự tốt cho dân chủ.
Tôi muốn một thế giới web nơi mà tôi có thể sử dụng dịch vụ chăm sóc sức khỏe riêng tư và là một nơi có thật nhiều dữ liệu về sức khỏe dữ liệu bệnh án cho phép các nhà khoa học sử dụng để nghiên cứu.
Tôi muốn có một thế giới web có hơn 60% người dùng được sử dụng tốc độ nhanh nhất có thể.
Tôi muốn một thế giới web đóng vai trò là một nền tảng mạnh mẽ cho các sáng kiến khi có vấn đề nào đó xảy ra, khi có thảm họa nào đó xảy ra ta có thể phản ứng kịp thời bằng cách xây dựng một đội phản ứng nhanh để đối phó với nó
Đó chỉ là vài điều mà tôi muốn, nếu đưa ra danh sách dài, chắc chắn sẽ nhiều hơn.
Bạn có danh sách của bạn.
Tôi muốn chúng ta sử dụng lần sinh nhật thứ 25 này để nghĩ về thế giới web theo kiểu nào chúng ta muốn có.
Bạn có thể vào trang webat25.org và tìm thấy vài đường link.
Có rất nhiều trang web nơi mọi người đã làm việc cùng nhau để soạn thảo một đại hiến chương một dự luật về quyền thế giới web.
Chúng ta thực hiện như thế nào?
Chúng ta ra quyết định như thế nào, đó là, ở một góc độ nào đó trở thành các quyền cơ bản, quyền được trò chuyện với những người mà tôi muốn.
Danh sách bạn muốn bổ sung ở hiến chương này là gì?
Hãy chung tay soạn thảo đại hiến chương Magna Carta cho thế giới web.
Hãy thực hiện nó trong năm nay.
Hãy sử dụng năng lượng của lần sinh nhật thứ 25 này để soạn thảo hiến chương Magna Carta cho thế giới web Cảm ơn các bạn. Hãy cho tôi một đặc ân được chứ?
Chiến đấu vì nó cho tôi. Được không? Xin cảm ơn.
Khi quyển sách thiếu nhi đầu tiên của tôi được xuất bản năm 2001, tôi trở lại trường tiểu học cũ để nói chuyện với các em về công việc của một nhà văn và người vẽ minh hoạ, khi đang chuẩn bị trình chiếu trong hội trường kiêm nhà ăn tôi nhìn về cuối phòng, và thấy bà ấy: cô giáo cấp dưỡng ngày xưa.
Bà vẫn còn làm việc tại trường và đang bận rộn chuẩn bị bữa trưa.
Tôi đến gần để chào bà, "Chào, Jeannie! Bà có khỏe không?"
Bà ấy nhìn tôi, và tôi chắc rằng bà ấy nhận ra tôi, nhưng lại không thể nhớ ra "Stephen Krosoczka à?"
Tôi kinh ngạc khi bà biết tôi là Krosoczka, nhưng Stephen thì lại là ông cậu hơn tôi đến 20 tuổi, bà là cô giáo cấp dưỡng của ông thời học sinh.
Bà bắt đầu kể về những đứa cháu của mình, điều đó khuấy động tâm hồn tôi.
Cô giáo cấp dưỡng của tôi có cháu, và vì vậy, có con, và vì vậy, hết ngày bà ấy sẽ rời khỏi trường?
Tôi ngỡ bà sống luôn tại đây, cùng với những cái muỗng kia.
Điều tôi chưa bao giờ nghĩ đến trước đây.
Cuộc gặp gỡ bất ngờ ấy truyền cảm hứng cho tôi, sáng tác ra loạt truyện tranh Lunch Lady về một cô giáo cấp dưỡng sử dụng côn nhị khúc làm từ que xiên cá để chiến đấu chống lại các sinh vật cơ khí hóa, quái vật xe buýt, và những vận động viên toán học đột biến kết thúc mỗi quyển sách, bà bắt kẻ xấu bằng lưới trùm tóc, và tuyên bố: "Công lý đã được phục vụ!"
(tràng cười) (vỗ tay) Thật ngạc nhiên, bởi vì loạt truyện tranh này được độc giả nhí nhiệt liệt đón nhận, các em gửi cho tôi những bức thư, thẻ và các tác phẩm nghệ thuật.
Khi đến thăm các trường học, tôi nhận thấy đội ngũ cấp dưỡng đóng góp cho trường theo một cách hết sức ý nghĩa.
Trên cả nước tất cả giáo viên cấp dưỡng đều nói với tôi: "Cảm ơn vì đã tạo ra chân dung một siêu-anh-hùng từ hình ảnh của chúng tôi."
Bởi vì những con người này chưa được đối xử một cách tử tế trong một thời gian dài.
Điều đó có ý nghĩa hơn cả với Jeannie.
Trong lần xuất bản đầu tiên, tôi đã mời bà đến buổi giới thiệu sách, và trước mặt tất cả mọi người, tôi tặng bà một bản vẽ và vài quyển sách.
2 năm sau khi chụp tấm ảnh này, bà qua đời, tôi đến viếng bà, và không ngờ rằng mình sẽ nhìn thấy ở đó, bên cạnh quan tài của bà là bức tranh của tôi, chồng bà nói rằng nó có ý nghĩa rất lớn với bà khi sự chăm chỉ và giá trị của bà được công nhận,
Điều đó thôi thúc tôi tổ chức một ngày để mang lại cảm xúc đó một lần nữa tại nhà ăn trên khắp cả nước: "Ngày hội Anh hùng Cấp dưỡng Học đường", ngày các em học sinh có thể làm những dự án sáng tạo cho giáo viên cấp dưỡng.
Tôi hợp tác với Tổ chức Dinh dưỡng Học đường, và hơn 30 triệu học sinh tham gia vào chương trình cấp dưỡng mỗi ngày.
Con số đó tương đương với hơn 5 tỉ bữa trưa được chuẩn bị cho mỗi năm học.
Chuyện về chủ nghĩa anh hùng không dừng lại ở việc học sinh được thêm vài miếng gà trên khay thức ăn.
Có Cô Brenda ở California, người luôn để mắt đến từng học sinh và báo cho người cố vấn của trường nếu phát hiện điều chi bất thường.
Có những giáo viên cấp dưỡng ở Kentuckey nhận ra 67% học sinh của họ hằng ngày, trông chờ đến bữa ăn, mùa hè, lại được nhận thức ăn nữa, do đó, họ trang bị lại xe buýt của trường thành lập một đơn vị cấp dưỡng di động, đi khắp phố cung cấp bữa ăn cho 500 trẻ em mỗi ngày, suốt mùa hè.
Các em học sinh đã làm những điều đáng kinh ngạc.
Tôi biết là như thế.
Các em làm những cái thẻ hamburger từ giấy thủ công.
dùng hình những cô giáo cấp dưỡng dán vào truyện tranh của tôi, và gắn vào một hộp sữa được trang trí với rất nhiều hoa.
Các em tự sáng tác truyện tranh, cô cấp dưỡng, nhân vật chính song hành với cô giáo của các em.
Các em làm những chiếc bánh pizza "cảm ơn" mỗi em ký tên lên một mẩu thức ăn được làm từ giấy thủ công.
Tôi thật sự cảm động bởi những phản hồi từ các cô giáo cấp dưỡng, một người đã nói với tôi, rằng, "Trước đây, tôi cảm thấy như mình bị bỏ quên trong ngôi trường này.
rằng không ai nhận ra sự có mặt của chúng tôi."
Một người khác nói với tôi, "Anh biết không, những gì tôi có được từ sự kiện này là người ta công nhận công việc này à quan trọng."
Dĩ nhiên, những gì cô ấy là quan trọng.
Tất thảy họ đều quan trọng.
Họ cho con cái chúng ta ăn uống mỗi ngày, để một đứa trẻ học tốt, bụng của nó phải no trước đã, những người đàn ông và phụ nữ này đứng tuyến đầu trong việc tạo ra một xã hội có học thức.
Vì vậy, tôi hy vọng các bạn sẽ không đợi đến "Ngày hội Anh hùng Cấp dưỡng Học đường" để gửi lời cảm ơn đến những nhân viên cấp dưỡng của mình, tôi hy vọng các bạn sẽ nhớ rằng lời cảm ơn có sức mạnh to lớn đến thế nào.
Nó có thể làm thay đổi cuộc đời,
cuộc đời của người được nhận, và cuộc đời của chính người thốt ra nó.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Đây là những vật dụng đơn giản: đồng hồ, chìa khóa, lược, mắt kính.
Chúng là thứ mà nạn nhân diệt chủng ở Bosnia mang theo bên mình trong chuyến đi cuối cùng của họ.
Chúng ta đều quen thuộc với những vật dụng trần tục, tầm thường này.
Việc một số nạn nhân mang theo vật dụng cá nhân như bàn chải và kem đánh răng là dấu hiệu cho thấy họ không biết điều sẽ xảy đến với mình.
Thường thì, họ được bảo rằng họ sẽ được trao đổi với tù nhân chiến tranh.
Những vật dụng này được phục hồi từ vô số các ngôi mộ dọc đất nước tôi ngay trong lúc này, pháp chứng đang khai quật thi thể từ những khu mộ mới, 20 năm sau chiến tranh.
Nó có thể là ngôi mộ lớn nhất từng được khám phá.
Trong 4 năm xung đột đã phá hủy đất nước Bosnia trong những năm đầu 90, xấp xỉ 30,000 người, phần lớn là thường dân, mất tích, hoặc được cho là đã chết, và 100,000 người khác bị giết trong suốt những cuộc hành quân.
Hầu hết bọn họ bị giết trong những ngày đầu chiến tranh hoặc kéo dài cho đến khi thù hằn kết thúc khi khu vực an toàn của Liên Hiệp Quốc như Srebrenica bị quân đội Serb chiếm đóng.
Tòa án tội phạm quốc tế đã đưa ra một số lời kết án về tội ác chống nhân quyền và diệt chủng
Nạn diệt chủng là sự hủy diệt cố ý và có hệ thống của một nhóm sắc tộc, chính trị, tôn giáo hoặc dân tộc.
Nạn diệt chủng nhìn chung là về giết chóc.
Nó cũng là sự phá hủy tài sản, di sản văn hóa, cuối cùng là xoá sổ sự tồn tại của các nạn nhân trên cõi đời.
Thực tế, nạn diệt chủng không chỉ là về giết chóc; mà còn là sự từ chối danh tính con người.
Sẽ luôn luôn có những dấu vết, không có tội ác nào là hoàn hảo.
Sẽ luôn còn lại những phần mà người ra đi để lại, bền chặt hơn cả thi thể mỏng manh của họ và kí ức đẹp nhất về họ, đang mờ dần.
Những thứ này được phục hồi từ vô số các ngôi mộ, và mục đích đặc biệt của nó là để nhận dạng những người mất tích trong cuộc thảm sát, vụ diệt chủng đầu tiên trên vùng đất châu Âu kể từ vụ Holocaust.
Không một thi thể nào đáng bị chôn vùi hoặc vô danh mãi mãi.
Một khi được phục hồi, những vật dụng mà các nạn nhân mang theo trên đường hành quyết được rửa sạch, phân tích cẩn thận, phân loại và cất giữ.
Hàng ngàn hiện vật được để trong những túi nhựa trắng như bạn nhìn thấy trong phim CSI.
Những vật dụng này được sử dụng như công cụ pháp chứng trong việc nhận dạng vẻ ngoài của nạn nhân, và cũng là những chứng tích pháp y rất đáng giá trong các phiên tòa xử tội ác chiến tranh đang còn dang dở.
Những người sống sót đôi khi được kêu gọi thử nhận dạng những vật này qua bề ngoài nhưng kiểm tra bên ngoài là một quá trình rất khó khăn, không hiệu quả và đau đớn.
Một khi bộ phận pháp y, bác sĩ và các luật sư hoàn tất công việc, câu chuyện của chúng sẽ bị lãng quên.
Tin hay không thì, sẽ có nhiều thứ bị phá hủy, hay chỉ đơn giản là được bày lên kệ và chìm vào lãng quên.
Vài năm trước, tôi quyết định chụp lại mỗi một vật thể được khai quật để lưu trữ chúng một cách trực quan để những người sống sót có thể xem qua dễ dàng.
Là một người kể chuyện, tôi muốn đưa chúng trở lại với cộng đồng.
thay vì dừng lại ở việc nâng cao nhận thức.
Và trong trường hợp này, một người nào đó có thể nhận ra những thứ này hoặc ít nhất, những tấm hình này trở thành một lời nhắc nhở, công bằng và vĩnh viễn về những gì đã xảy ra.
Nhiếp ảnh là sự đồng cảm, và sự quen thuộc của những vật này đem đến sự đồng cảm.
Trong trường hợp này, tôi chỉ là một công cụ một cơ sở pháp chứng kết quả là, đem nghệ thuật nhiếp ảnh gần hơn với việc thu thập tư liệu
Một khi tất cả những người mất tích được nhận dạng, thì chỉ còn sót lại thi thể mục rữa cùng với đồ dùng hàng ngày trong nấm mồ.
Nói một cách đơn giản, những thứ này là vật chứng cuối cùng để xác định nạn nhân, là điều nhắc nhở cuối cùng rằng những người này đã từng tồn tại.
XIn cảm ơn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
Hôm nay, tôi muốn chia sẻ về một dự án đã thay đổi cách tôi tiếp cận và thực hành kiến trúc: Dự án "Phục hồi sông Fez".
Quê hương tôi ở Fez, Morocco một trong những thành phố Trung cổ lớn nhất thế giới nằm trong thung lũng sông.
Toàn thành phố được UNESCO công nhận là di sản thế giới.
Từ những năm 50, khi dân số phát triển, cơ sở hạ tầng thành thị cơ bản như không gian xanh và hệ thống chất thải nhanh chóng thay đổi và rơi vào quá tải.
Chịu tổn thất lớn nhất từ tình trạng này là dòng sông Fez, nơi chia cắt vùng đất làm hai và được xem là linh hồn của thành phố trong nhiều thế kỷ.
Thực tế, có thể nhìn thấy sự hiện diện của con sông trên phạm vi rộng lớn, khắp nơi trong thành phố từ vòi nước tư nhân đến công cộng.
Không may, vì sự ô nhiễm dòng sông dần bị bao phủ bởi những tấm bê tông kể từ năm 1952.
Quá trình xóa bỏ kết hợp với sự phá hủy nhiều ngôi nhà dọc theo bờ sông để người ta có thể vận chuyển máy móc vào các lối đi chật hẹp.
Khoảng không trong thành phố nhanh chóng trở thành nơi đậu xe trái phép hoặc bãi rác.
Thực tế, tình trạng trước đây của con sông không tệ mấy.
Sự ô nhiễm đã lấn át nó chủ yếu đến từ chất thải không được xử lý, và hóa chất từ nghề thủ công như thuộc da.
Đôi lúc, tôi không thể chịu đựng được việc con sông - một phần quan trọng của thành phố của tôi, bị xâm hại, và tôi đã quyết định hành động, đặc biệt là sau khi nghe được rằng thành phố được trợ cấp để chuyển hướng và xử lý nước thải.
Có nước sạch, đột nhiên, việc làm sạch dòng sông trở nên khả thi với may mắn và rất nhiều sự hối thúc cộng sự Takako Tajima và tôi được thành phố giao phó làm việc cùng kỹ sư để làm sạch dòng sông.
Tuy nhiên, chúng tôi đã lén lút đề xuất thêm: chuyển bờ sông thành lối đi bộ sau đó kết nối chúng vào cấu trúc thành phố và biến vùng trống dọc bờ sông thành nơi công cộng những thứ mà thành cổ Fez còn thiếu.
Giờ, tôi sẽ cho các bạn thấy sơ qua hai trong số các vùng công cộng này.
Đầu tiên là Rcif Plaza, tọa lạc tại thượng nguồn, như bạn có thể thấy ở đây những đường chấm.
Trung tâm mua sắm này từng là đầu mối vận chuyển hỗn độn đảm bảo sự toàn vẹn của vùng đất, nơi có mạng lưới đường bộ lớn nhất thế giới.
Vừa qua khỏi cây cầu lịch sử ở đây, bên phải trung tâm mua sắm bạn có thể nhìn thấy dòng sông trông như một dòng rác thải.
Điều mà chúng tôi đề nghị là xây dựng một khu mua sắm chỉ dành cho người đi bộ được bao phủ bằng mái che từ da thuộc tái chế và nối đến các bờ sông.
Địa điểm thứ hai được can thiệp cũng là vùng trống dọc hai bên bờ sông từng được dùng như bãi giữ xe phi pháp. Chúng tôi đề xuất biến nó thành sân chơi đầu tiên ở vùng này.
Sân chơi sử dụng các loại vỏ lốp tái chế kết hợp với vùng đầm lầy được xây dựng không chỉ giúp làm sạch dòng sông mà còn có tác dụng ngăn lũ.
Khi dự án được thực hiện, và đạt nhiều giải thưởng thiết kế, các cổ đông can thiệp vào thay đổi mục đích và thiết kế dự án.
Cách duy nhất để chúng tôi duy trì mục đích chính của dự án là làm điều gì đó thật khác thường, điều mà các kiến trúc sư khác thường không làm.
Đây là cơ hội cho chúng tôi bỏ lại cái tôi trong thiết kế và bản năng về quyền sở hữu tập trung trở thành một nhà hoạt động và cố gắng kết hợp mọi đại diện cổ đông tập trung vào mục tiêu chính của dự án là khai thông dòng sông, xử lý nước và tạo không gian công cộng cho mọi người.
Thực sự, chúng tôi rất may mắn vì những mục tiêu đó đã hoàn thành hoặc đang được tiến hành.
Như bạn thấy ở đây, Rcif Plaza.
Nó trông như thế này cách đây 6 năm
và giờ nó như thế này đây.
Nó vẫn đang được xây dựng nhưng thực sự được sử dụng bởi dân cư địa phương.
Rcif Plaza sẽ trông như thế này khi dự án hoàn tất.
Đây là dòng sông, bị bao phủ, dùng như thùng rác.
Sau nhiều năm làm việc, dòng sông đã được làm sạch, khai thông.
Cuối cùng, bạn có thể nhìn thấy dòng sông khi dự án kết thúc.
Chắc chắn, việc hồi sinh sông Fez sẽ tiếp tục thay đổi và thích nghi với cảnh quan chính trị xã hội của thành phố, nhưng chúng tôi tin chắc rằng bằng cách tái hiện vai trò và đại diện kiến trúc, chúng tôi đã lên ý tưởng chính, đưa dự án vào hoạt động để biến đổi dòng sông nước thải thành không gian công cộng cho mọi người, từ đó, đảm bảo rằng thành phố Fez sẽ là nơi cư trú thay vì một di chỉ héo mòn.
Cám ơn rất nhiều
(Vỗ tay)
Ở Kenya, năm 1984 được biết đến như là năm của chiếc cốc, hoặc là cái Goro Goro
Goro goro là một chiếc cốc dùng để đong hai kí lô gram bột bắp ở chợ, và bột bắp được sử dụng làm món ăn truyền thống Ugali, một loại bánh ăn kèm với rau giống bánh màu vàng Polenta ở Ý,
Bắp và rau đều được trồng ở hầu hết các nông trại của người Kê Nya, điều này có nghĩa hầu hết các gia đình có thể tự nuôi mình nhờ nông trại của chính họ.
Mỗi cốc goro goro có thể dùng làm ba bữa chính cho một gia đình bình thường, vào năm 1984, toàn bộ mùa màng chỉ vỏn vẹn được một cốc goro goro.
Hạn hán vào thời điểm ấy vẫn còn là nỗi ám ảnh lớn nhất trong tâm trí người dân nơi đây.
Hiện nay, tôi bảo hiểm cho người nông dân trước nạn hạn hán như đã từng xảy ra năm 1984 hay cụ thể hơn, tôi bảo hiểm về những cơn mưa.
Tôi xuất thân từ một gia đình truyền giáo đã xây nhiều bệnh viện ở Indonesia, riêng bố tôi đã xây một bệnh viện tâm thần ở Tanzania.
Còn đây là tôi, lúc 5 tuổi, ở trước bệnh viện đó.
Gia đình tôi chắc không ngờ tôi lớn lên sẽ đi bán bảo hiểm. (Cười) Vì thế hãy để tôi kể bạn nghe điều gì đã xảy ra.
Vào năm 2008, khi tôi đang làm việc cho Bộ Nông Nghiệp của Rwanda, và xếp của tôi vừa mới được bổ nhiệm làm Bộ Trưởng.
Bà ấy đã thực hiện một kế hoạch táo bạo mở đầu một cuộc cách mạng xanh trong nước, và trước khi được biết, chúng tôi đã nhập khẩu hàng tấn phân hóa học và hạt giống và hướng dẫn nông dân cách bón phân bón hóa học và trồng cây.
Sau đó khoảng vài tuần, Quỹ Tiền tệ Quốc tế thăm chúng tôi, và đặt câu hỏi cho bà Bộ Trưởng, "Thưa Bộ Trưởng, thật đáng quý khi Bà muốn giúp đỡ nông dân có an ninh lương thực nhưng nếu trời không mưa thì sao?"
Bộ Trưởng của tôi đã trả lời một cách tự hào và có một chút thách thức rằng, "Tôi đang cầu nguyện cho trời mưa đấy."
Và thế là cuộc trò chuyện kết thúc.
Trên ô tô lúc chúng tôi trở về Bộ, bà ấy quay về phía tôi và bảo, "Rose, cô luôn luôn thích thú những vấn đề về tài chính.
Hãy đi và tìm kiếm vài loại bảo hiểm."
Từ đấy đên nay đã 6 năm trôi qua, và năm ngoái tôi đã gặp may mắn là thành viên của một nhóm bảo hiểm cho hơn 185 ngàn nông dân ở Kenya và Rwanda chống lại hạn hán.
Họ sở hữu trung bình nửa acre (tương đương 0.2 hecta) và trả phí bảo hiểm trung bình là 2 euro.
Đó là một hình thức của Bảo hiểm vi mô.
Hiện nay, bảo hiểm truyền thống không thể áp dụng ở mức phí chỉ có 2 hoặc 3 euro, vì bảo hiểm truyền thống dựa vào nguyên tắc thẩm định trực tiếp trên cánh đồng.
Một nông dân ở Đức sẽ được ghé thăm lúc bắt đầu mùa vụ, giữa mùa vụ, và vào lúc thu hoạch, và thăm một lần nữa nếu có xảy ra thất bát, để ước tính thiệt hại.
Đối với một hộ nông dân cỡ nhỏ ở trung Phi, bài toán viếng thăm đó đơn giản là không phù hợp.
Vì thế, chúng tôi dựa trên công nghệ và dữ liệu.
Vệ tinh này sẽ đo lường liệu bầu trời có mây hay không, bởi vì: hãy tưởng tượng nhé nếu trời có nhiều mây, có thể sẽ có mưa, nhưng nếu không có mây, thì hiển nhiên là không thể mưa.
Những bức ảnh này thể hiện khả năng có mưa vào mùa này ở Kenya.
Bạn thấy rằng khoảng mùng 6 tháng 3, các đám mây bắt đầu tụ lại và sau đó biến mất, và rồi vào khoảng ngày 11 tháng 3, các đám mây thực sự di chuyển tới gần hơn.
Đám mây đó và kia nữa, là báo hiệu của những cơn mưa năm nay.
Vệ tinh này bao trùm toàn bộ Châu Phi. và quay trở lại hồi năm 1984, điều này cực kỳ quan trọng, vì nếu bạn biết được có bao nhiêu lần hạn hán xảy ra ở một vùng nào đó trong vòng 30 năm trở lại đây. bạn có thể làm một phép ước tính đơn giản khả năng hạn hán xảy ra trong tương lai, và điều này có nghĩa là bạn có thể chuẩn bị cho mối nguy cơ hạn hán.
Nhưng chỉ dữ liệu không thôi thì chưa đủ.
Chúng tôi lập ra thuật toán nông học giúp tính toán bao nhiêu lượng mưa cần cho một mùa vụ và vào khi nào.
Chẳng hạn cho canh tác bắp, nông dân cần lượng mưa trong 2 ngày để có thể gieo trồng, và cần mưa cứ 2 tuần một lần để cây giống có thể nảy mầm.
Sau đó, cứ 3 tuần một lần cần có mưa để cây ra lá, trong khi đó để cây trổ hoa, cần có mưa thường xuyên hơn, khoảng 10 ngày một lần để cho cây ra trái.
Và vào cuối vụ, thực ra bạn không cần mưa nữa, vì mưa lúc này phá hoại hoa màu.
Việc tạo ra tấm phủ ngăn mưa đã là khó rồi, nhưng thách thức thực sự lại là việc bán bảo hiểm.
Chúng tôi lên cho mình một mục tiêu khiêm tốn vào khoảng 500 nông dân được bảo hiểm ở mùa vụ thứ nhất.
Sau một vài tháng đẩy mạnh công tác marketing, chúng tôi chỉ có thể bán bảo hiểm được tổng cộng cho 185 nông dân.
Tôi đã rất thất vọng và hoang mang.
Mọi người cứ nói với tôi rằng nông dân muốn có bảo hiểm, nhưng những khách hàng của chúng tôi chỉ đơn giản là không mua.
Họ chờ đợi xem điều gì sẽ xảy ra, họ không đặt niềm tin vào các công ty bảo hiểm, hoặc nghĩ rằng, "Tôi đã có thể chịu đựng được sau bằng ấy năm.
Vì cớ gì tôi lại phải mua nó lúc này?"
Hiện nhiều người trong các bạn đã biết về tín dụng nhỏ, đó là một phương pháp cấp một khoản vay nhỏ cho người nghèo đi tiên phong bởi Muhammad Yunus, ông ấy đã giành giải Nobel Hòa Bình cho công việc với ngân hàng Grameen (Bangladesh).
Hóa ra, bán các khoản tín dụng vi mô không giống như bán bảo hiểm vi mô.
Để được vay vốn, người nông dân cần tạo được niềm tin của một ngân hàng, và nếu tin, ngân hàng sẽ ứng tiền cho người nông dân.
Đó là một cam kết rất hấp dẫn.
Còn đối với bảo hiểm, người nông dân cần phải có niềm tin vào công ty bảo hiểm, và cần trả trước cho công ty bảo hiểm một khoản tiền.
Đó là một thỏa thuận giá trị hoàn toàn khác.
Vì thế công tác bảo hiểm triển khai chậm, với chỉ khoảng 4.4% người châu Phi mua bảo hiểm vào năm 2012, một nửa số đó thuộc về một quốc gia, là Nam Phi.
Chúng tôi đã cố gắng bán trực tiếp bảo hiểm cho người nông dân trong vài năm, với mức phí marketing rất cao nhưng chỉ đạt được một chút thành công.
Sau đó chúng tôi nhận ra rằng đã có rất nhiều tổ chức làm việc với nông dân: như công ty giống, các tổ chức tài chính vi mô, công ty điện thoại di động, các cơ quan chính phủ.
Tất cả đều cung cấp món vay cho người nông dân, và thường là chỉ trước khi đi đến giai đoạn giải ngân người nông dân mới nói rằng, "Nếu trời không mưa thì sao?
Bạn muốn tôi trả tiền vay như thế nào đây?"
Nhiều tổ chức này đã nhận lấy rủi ro cho chính mình, đơn giản hy vọng rằng điều tồi tệ nhất sẽ không xảy ra năm đó.
Tuy vậy, hầu hết các tổ chức, đã giới hạn sự phát triển của mình ở lĩnh vực nông nghiệp.
Họ không thể chấp nhận rủi ro đó.
Những tổ chức này trở thành khách hàng của chúng tôi, và khi chúng tôi kết hợp giữa tín dụng với bảo hiểm, nhiều điều thú vị có thể xảy ra.
Hãy để tôi kể với các bạn một câu chuyện nữa.
Vào đầu tháng 2 năm 2012 ở miền tây Kenya, những cơn mưa bắt đầu, và người nông dân gieo cấy sớm hơn, và khi các cơn mưa bắt đầu sớm, người nông dân có thêm động lực, bởi vì thông thường nó đồng nghĩa với mùa vụ sẽ phát triển tốt đẹp.
Vì thế họ vay tiền và bắt đầu gieo trồng.
Trong ba tuần tiếp theo sau đó, không có lấy một hạt mưa, và các cây trồng nảy mầm rất tốt trước đó trở nên khô héo và chết.
Chúng tôi đã đảm bảo cho các khoản vay của tổ chức tài chính vi mô được cung cấp đến hơn 6 ngàn nông dân ở vùng này, và chúng tôi gọi các tổ chức này tới, nói rằng, "Các bạn hãy xem, chúng tôi đã biết trước trận hạn hán này.
Các bạn đã mua bảo hiểm.
Chúng tôi sẽ trả cho bạn 200 ngàn euro vào cuối mùa vụ này."
Họ bảo rằng, "Ồ, thật là tuyệt, nhưng e là lúc đó đã quá trễ.
Có thể trả cho chúng tôi tiền ngay bây giờ không?"
Để những người nông dân có thể gieo cấy trở lại và có thể thu hoạch mùa này."
Vì thế chúng tôi đã thuyết phục các đối tác bảo hiểm, và cuối tháng tư, những người nông dân này đã gieo cấy trở lại.
Chúng tôi đưa ý tưởng của việc gieo cấy lại đến một công ty hạt giống và thuyết phục họ cộng thêm phí bảo hiểm vào giá của mỗi bao hạt giống, và trên mỗi bao bì, chúng tôi đính kèm một tấm thẻ có một con số ở đó, và khi người nông dân lấy tấm thẻ ra, họ sẽ gửi tin nhắn đến số liên lạc này, và con số này sẽ giúp chúng tôi định vị được người nông dân và gắn cho họ một điểm ảnh trên hệ thống vệ tinh.
Sau đó một vệ tinh sẽ đo lường để ước tính lượng mưa trong 3 tuần tiếp theo, và nếu không có mưa, cgungs tôi sẽ thay thế các hạt giống.
Một trong những... (Tiếng vỗ tay)
Một trong những người hưởng lợi đầu tiên của ý tưởng đảm bảo cho việc gieo cấy lại là Bosco Mwinyi.
Chúng tôi đã ghé thăm trang trại của anh ấy vào tháng Tám, và ước gì tôi có thể cho bạn thấy nụ cười mãn nguyện trên khuôn mặt anh ấy khi cho chúng tôi xem cánh đồng vào mùa thu hoạch của mình, bởi vì nó sưởi ấm trái tim tôi và nó khiến tôi nhận ra tại sao việc bán bảo hiểm có thể là một việc tốt.
Nhưng bạn biết không, anh ấy một mực yêu cầu chúng tôi chụp toàn bộ cánh đồng của anh ấy vì thế chúng tôi đã phải mở hết ống kính.
Bảo hiểm đã cứu mùa vụ năm đó của anh ấy, và tôi tin rằng hôm nay, chúng ta có tất cả công cụ để có thể hỗ trợ nông dân châu Phi tự làm chủ vận mệnh của mình.
Không còn thêm một năm nào của chiếc cốc nữa.
Thay vào đó, tôi mong chờ, ít nhất là ở một mức độ nào đó tới năm của bảo hiểm, hoặc năm của những vụ mùa bội thu.
Xin cảm ơn các bạn.
Oliver là một anh chàng cực kì bảnh bao đẹp trai, ngọt ngào và bất an mà tôi rất mực yêu quý
(cười lớn) Chàng ta là giống chó núi Đức mà chồng cũ và tôi nhận nuôi được khoảng sáu tháng thì chúng tôi nhận ra nó là mối phiền toái
Nó bị hội chứng sợ bị bỏ rơi nặng không lúc nào chịu ở một mình
Có lần nó nhảy xuống đất từ lầu ba nơi chúng tôi ở
Nó ăn vải. Nó ăn đủ thứ, cả đồ tái chế
Nó đuổi bắt những con ruồi tưởng tượng
Nó mắc bệnh ảo giác
Nó được chuẩn đoán mắc bệnh tăng động ở chó mà đó chỉ mới là phần nổi của tảng băng
Cũng như con người, có khi ta cũng mất sáu tháng mới nhận ra rằng người bạn yêu có vấn đề tâm lý
(cười lớn) Và phần lớn chúng ta không dẫn họ lại chỗ quán bar nơi ta gặp họ hay "hoàn" lại cho người mai mối hay "trả hàng" lại Match.com (trang web hẹn hò online)
(cười) Chúng ta vẫn cứ yêu họ vẫn ở bên giúp đỡ họ và đó là điều tôi làm cho chú chó của mình
Tôi là một...- Tôi học Sinh học
Tôi có bằng Tiến sĩ lịch sử khoa học của trường đại học MIT Mười năm trước nếu bạn hỏi tôi chú chó cưng, hoặc loài chó nói chung có cảm xúc không? Tôi sẽ nói có. Nhưng chắc tôi sẽ không nói chúng có thể mắc bệnh bất an kinh niên có đơn thuốc an thần và bác sĩ trị liệu.
Nhưng khi tôi trở nên gắn bó, tôi nhận ra rằng việc chó cũng có thể được chữa bệnh để vượt qua nỗi sợ hãi và lo lắng, Nó đã thay đổi cuộc sống của tôi.
Mở rộng tầm nhìn của tôi.
Và tôi thật sự đã dành 7 năm qua, nghiên cứu bệnh tâm lý ở động vật.
Chúng có thể mắc bệnh tâm lý không? Nếu có, điều đó có ý nghĩa gì đối với chúng ta?
Tôi nghiên cứu ra được rằng, động vật có thể mắc bệnh tâm lý. Việc nhận biết bệnh lý ở động vật giúp ta dễ làm thân với chúng, và cũng giúp ta hiểu bản thân ta hơn.
Ví dụ như việc chẩn bệnh.
Nhiều người nghĩ rằng làm sao hiểu được động vật nghĩ gì, điều đó cũng đúng. Nhưng bất kì ai có mối quan hệ hay ít nhất như trường hợp của tôi, dù bạn có hỏi những người xung quanh hay bố mẹ, con cái họ cảm thấy thế nào chưa chắc họ sẽ nói cho bạn hiểu,
Họ có thể không diễn giải được chính xác cảm giác đó, có khi họ còn không nhận thức được.
Thực ra có thể tìm hiểu cảm xúc một người thông qua đối thoại bằng lời để hiểu những cảm xúc phiền muộn của họ.
Những năm trước thế kỉ 20 nhà vật lí trị liệu thường chẩn đoán chứng trầm cảm qua quan sát bên ngoài.
Bên cạnh đó, tình hình bệnh tâm lý ở động vật cũng chỉ được xem xét gần đây.
Bệnh tâm lý thường gặp gặp nhất ở Mỹ là chứng rối loạn vì sợ và lo lắng, Nghĩ kỹ mà xem, cảm xúc sợ hãi và lo lắng thực ra là những cảm xúc cực kỳ hữu ích xuất phát từ động vật.
Thường ta chỉ thấy sợ khi ở trong tình trạng nguy hiểm và một khi thấy sợ, ta có động lực tránh xa khỏi nơi nguy hiểm
Vấn đề là ta lại thấy sợ và lo lắng trong tình huống không thích hợp.
Rối loạn tâm trạng cũng là một trong những cái hại của động vật có cảm xúc, chứng rối loạn mất kiểm soát (OCD) cũng thế, thường là biểu hiện của những cảm xúc động vật rất có ích để chúng giữ vệ sinh cho bản thân.
Một số mẹo khi vào lãnh thổ của bệnh lý tâm thần khi bạn hành động giống như liên tục rửa tay hay liên tục làm sạch chân hay bạn tự đặt ra nghi thức nghiêm ngặt đến nỗi bạn không thể ngồi xuống ăn cơm nếu như chưa làm xong nghi thức đó.
Đối với người, ta có quyển "Hướng dẫn đoán chẩn bệnh tật" tức bộ toàn thư cập nhật nhất về toàn bộ các bệnh tâm lý được công nhận.
Còn với động vật, ta chỉ có... Youtube.
(Tiếng cười) Đây là kết quả tôi tìm cho từ khoá "OCD ở chó" nhưng bạn nên tìm thử từ khoá "OCD ở mèo" còn thú vị hơn nữa.
Bạn sẽ sốc bởi kết quả tìm được cho xem.
Tôi sẽ cho bạn xem vài ví dụ.
Đây là ví dụ về chứng cuồng bắt bóng
Trông thì buồn cười và dễ thương thật đấy.
Vấn đề là, những chú chó mắc chứng OCD thế này Có thể lặp lại hành vi cả ngày trời.
Chúng sẽ không thèm đi dạo không cần đồng loại bè bạn không thèm ăn
Chúng tập trung cao độ đuổi bắt đuôi liên tục không nghỉ.
Đây là chú mèo tên Gizmo.
Có vẻ chú đang rình mò thì phải, nhưng chú cứ thế này giờ này sang giờ khác
ngồi bệ cửa mà lật thanh rèm cửa lặp đi lặp lại.
Đây cũng là một ví dụ về hành vị rối loạn lặp lại
Chú gấu ở sở thú Oakland tên TIng Ting.
Nếu bạn đứng xem lúc này bạn sẽ chỉ tưởng chú đang nghịch cành cây nhưng TIng Ting cứ nghịch suốt ngày, và nếu bạn chú ý quan sát suốt độ dài nửa tiếng của clip này, bạn sẽ thấy chú chỉ làm đúng một việc đặt cành cây đúng thứ tự đó, quay cành cây đúng một kiểu lặp đi lặp lại.
Một hành vi cực kỳ phổ biến nữa, đặc biệt ở thú bị nhốt là đi qua lại hoặc lắc người. Con người cũng thế thôi. Ta cũng lắc người, quay ngang quay ngửa.
Đôi khi ta làm thế để để trấn an bản thân, thì thú vật cũng có mục đích như vậy.
Nhưng thú vật không chỉ mắc chứng cuồng lặp hành động
Đây là khỉ Gigi sống ở vườn thú Frankin ở Boston.
Nó có bác sĩ tâm lý từ Havard theo dõi và đang được chữa bệnh rối loạn tâm trạng và một số bệnh khác.
Nhiều động vật mắc bệnh này.
Rất nhiều là khác... ví dụ như loài ngựa chúng có hành vi huỷ hoại bản thân.
Chúng sẽ cắn xé đủ thứ hoặc cắn xé bản thân chỉ để địu đi. Hành vi này khá giống việc một số người tự rạch tay chân.
Thú vật có thể tự nhổ lông
Nếu bạn có lông vũ hoặc da dày bạn cũng tự nhổ lông cạo da mình được. Một số loài vẹt cũng được nghiên cứu để hiểu bệnh cuồng bứt tóc cào da ở người, chứng bệnh gây hại đến 20 triệu người Mỹ.
Chuột bạch cũng có chứng này.
Ở chuột, ta gọi là chứng cắt lông.
Những chú chó quân đội trong chiến tranh Afghanistan sau khi trở về nhiều chú mắc chứng chấn động chiến tranh, rất khó hoà nhập lại với cộng đồng văn minh sau khi thôi chiến đấu.
Chúng sẽ đâm sợ người có râu rậm hoặc sợ vào trong xe hơi.
Tôi cũng có một lưu ý ở đây.
Tôi không cho rằng chứng chấn động chiến tranh ở chó cũng biểu hiện như người,
cũng như biểu hiện chấn động ở tôi sẽ khác ở bạn, chứng lo lắng bất an của tôi cũng khác bạn.
Mỗi người một vẻ.
Mỗi người có điểm nhạy cảm khác nhau.
Nếu có 2 chú chó, được nuôi cùng nhà, đối mặt những tình huống giống nhau, một chú có thể mắc chứng suy nhược do sợ xe máy, hoặc cuồng sợ tiếng bíp lò vi sóng, còn chú kia hoàn toàn bình thường.
Có một điều nhiều người hỏi tôi: Những ví dụ nãy giờ là động vật rối loạn tâm lý do hành vi người,
hay là chỉ khi bị lạm dụng, ngược đãi thú vật mới có rối loạn tâm lý?
Câu trả lời thực ra phức tạp hơn thế nhiều.
Tôi cũng có một may mắn xuất bản sách về vấn đề này, Giờ thì mỗi khi mở email hoặc đi họp thậm chí là khi dự tiệc, mọi người hay kể tôi nghe chuyện hành vi lạ ở thú vật.
Gần đây trong buổi nói chuyện ở California, có một phụ nữ xin trình bày ý kiến "Bác sĩ Braitman ơi, hình như mèo nhà tôi bị chấn động tâm lý."
Tôi hỏi: "Thật ư? Tại sao thế?"
Cô ấy kể về chú mèo tên Ping được đưa về trại thú từ nhà một người lớn tuổi sống, sau khi người này đột ngột lên cơn đau tim và qua đời trong lúc hút bụi.
Một tuần sau, Ping được phát hiện và đưa ra khỏi nhà cùng với xác người chủ, trong khi máy hút bụi mở suốt.
Tôi suy nghĩ về tai nạn đó suốt hai năm sau đó. Chú mèo đâm sợ máy hút bụi mỗi khi có ai dùng.
Chú sợ hãi tột độ.
Nó sẽ trốn vào tủ,
run sợ lẩy bẩy yếu cả người. Nhưng với tình thương và sự kiên nhẫn của gia đình mới, ba năm sau, chú đã thành chú mèo tự tin, khoẻ mạnh.
Một câu chuyện khác về việc hồi phục rối loạn tâm lý xảy ra vài năm trước.
Tôi đang nghiên cứu ở Thái Lan
và gặp một chú khỉ tên Boonlua. Khi còn bé, nó bị một bầy chó tấn công bị cắn nát chân và một tay, nó cố lết đến một ngôi chùa, từ đó các thầy tu chăm sóc nó.
Họ gọi bác sĩ thú y đến cứu chữa.
Cuối cùng thì, Boonlua được đưa đến trại voi, chủ trại quyết định nuôi nó họ dần hiểu nó thích gì, nó thích kẹo Mentos bạc hà kẹo bọ cứng và trứng.
Họ lo là nó cô đơn thiếu bạn, nhưng họ không cho nó chơi với những con khỉ khác, vì sợ nó có mỗi một tay sẽ không chơi đùa hay tự vệ được.
Thế là họ cho chơi với thỏ, Boonlua trở thành chú khỉ khác hẳn.
Nó vui vẻ chơi với chú thỏ.
Chúng liếm lông nhau và trở nên thân thiết. Nhưng rồi thỏ có con nhỏ, và Boonlua còn hạnh phúc hơn trước. Thỏ con đem lại cho nó niềm vui sống mỗi ngày. Thậm chí nó vui sướng đến nỗi không thèm ngủ.
Nó trở nên bảo bọc thái quá bọn thỏ con, đến nỗi không muốn ngủ. Thỉnh thoảng nó thiếp đi trong lúc canh giữ chúng.
Nó chăm sóc bảo vệ lũ thỏ đến mức người chăm nuôi thú phải đem bọn thỏ con đi nơi khác. Nó bảo bọc thỏ con đến mức nó sợ thỏ mẹ sẽ làm hại chúng.
Khi dời bọn thỏ con đi nơi khác người nuôi thú sợ nó bị trầm cảm. Họ giải quyết bằng cách cho nó bạn thỏ khác để chơi.
(tiếng cười) Theo thiển ý tôi thì nó chẳng có vẻ trầm cảm gì.
(cười) Điều tôi mong mọi người cảm nhận được đó là bạn nên mạnh dạn tìm đoán hành vi các con vật bạn tiếp xúc nhiều.
Khi bạn nghi rằng chú chó, chú mèo hay khỉ một tay nhà bạn hay nhà người quen đang bị trầm cảm hay chấn động tâm lý, có thể bạn đúng.
Điều này nghe có vẻ như nhân tính hóa khi mà ta dùng hành vi động vật để hiểu hành vi con người.
Tôi không nghĩ việc này là vấn đề gì.
Thực ta không thể không làm thế.
Đâu phải bạn cắt não bạn ra rồi bỏ vào bình rồi ngồi đó suy ngẫm về tâm lý thú vật đâu.
Ta lúc nào cũng đã là động vật rồi, băn khoăn về cảm xúc của động vật khác.
Nếu được chọn, bạn sẽ biết "nhân tính hoá" bằng cách nào cho tốt chứ ?
Hay dùng phép này tuỳ tiện?
Thường là phép này bị dùng tuỳ tiện.
(tiếng cười) Như là làm lễ cưới cho chó corgi hay đến gần động vât hoang dã vì bạn tưởng bạn và con thú có thần giao cách cảm.
Tuỳ tiện là vậy đó.
"Nhân tính hóa" một cách đúng đắn dựa trên điểm tương quan giữa các loài động vật mà rút ra kết luận hữu ích về trí tuệ và kinh nghiệm của động vật. Có cả một ngành công nghiệp dựa trên việc "nhân tính hóa" này, đó là ngành dược tâm thần.
Cứ 5 người Mỹ có 1 người dùng thuốc tâm thần từ thuốc chống trầm cảm cho đến an thần để chữa bệnh tâm lý.
Ngành dược tâm thần bắt nguồn từ ngành dược thí nghiệm trên động vật.
Thuốc được thử trên động vật trước không chỉ để tìm độc tố mà cả về ảnh hưởng hành vi.
Loại thuốc an thần nổi tiếng Thorazine thử nghiệm trên chuột trước khi được dùng trên người.
Thuốc chống bất an Librium cũng thử trên mèo dữ những năm 50 để chuyển hoá chúng thành mèo hiền dịu hơn.
Cả thuốc trầm cảm trước tiên cũng được thử trên thỏ.
Giờ đây, ta không chỉ cho động vật uống thuốc với mục đích nghiên cứu, mà chúng được kê thuốc với tư cách là bệnh nhân, vì lý do nhân đạo hoặc có khi không.
Sở thú sinh vật biển cho hải cẩu mẹ uống thốc an thần khi con chúng được đưa đi nơi khác.
Nhiều con khỉ vườn thú được uống thuốc an thần.
Như chú chó Oliver của tôi được cho uống thuốc chống trầm cảm và an thần để nó đừng vô thức nhảy lầu, hay lao ra đường xe cộ.
Gần đây trên báo Khoa học có đăng bài chứng minh rằng ngay cả loài giáp xác cũng có phản ứng với thuốc an thần
Thuốc làm chúng mạnh dạn, bớt hoạt động thái quá sẵn sàng khám phá môi trường xung quanh.
Rất khó thống kê số lượng thú vật có dùng thuốc, nhưng tôi có thể đoán biết ngành y dược cho thú y đang trên đà phát triển, từ doanh thu 7 tỷ đô năm 2011 lên đến 9.25 tỷ trong năm 2015.
Số loài có thể dùng thuốc là vô hạn định.
Một số loài như khỉ Bonobo ở bang Milwaukee lúc đầu không được uống nhưng rồi họ lấy thuốc Paxil cho người chia cho khỉ vườn thú.
(tiếng cười) (vỗ tay) Ngoài mục đích phục vụ y dược tâm thần, còn rất nhiều ví dụ can thiệp y tế đối với động vật.
Có một bài học có lẽ ngành thú y có thể dạy cho y dược cho người. Ví dụ bạn dẫn chú chó mắc chứng cuồng bắt bóng đến phòng khám hành vi động vật. Bác sĩ không lao vào kê đơn ngay mà hỏi kỹ về cuộc sống con thú.
Họ sẽ hỏi chú chó có hay ra ngoài trời không,
có vận động không, có thường xuyên không,
thời gian giao tiếp với người và các con chó khác bao lâu.
Họ sẽ nói kỹ về các dạng trị liệu về tâm lý, các dạng chính từng được dùng.
Đấy mới là những biểu hiện hữu ích nhất, đặc biệt là khi kết hợp với dược.
Điều tôi cho là hữu ích nhất đối với với xã hội loài vật, là thời gian giao tiếp với động vật khác.
Đôi khi tôi thấy tôi như động vật giao tiếp cho chó cưng, cũng như vẹt giao tiếp với một số người và người giao tiếp với vẹt, hay chó với voi, và voi đáp ứng nhu cầu giao tiếp với các con voi khác.
Không biết bạn thế nào chứ tôi hay nhận được thông tin trên mạng về tình bạn hy hữu ở động vật
Tôi nghĩ phần lớn Facebook ngập tràn nào là bài ảnh khỉ nhận mèo làm con nuôi, rồi thì chó nuôi nai con như con mình, hay bò và lợn là đôi bạn thân. Tám, chín năm trước bạn mà hỏi ý kiến tôi về mấy bài post này, tôi sẽ bảo bạn mấy người đó cảm xúc mùi mẫn thái quá hay nhân tính hoá bọn thú vật quá đà hay chỉ giả vờ thế nào đấy, nhưng giờ thì tôi hiểu có nguyên nhân ẩn sau cả.
Một nghiên cứu đáng tin cậy chứng minh rằng lượng oxytocin là chất gây cảm giác gắn kết đồng loại tiết ra khi ta yêu hay chăm sóc hay ở bên người ta quan tâm mật thiết. Lượng oxytocin tăng ở cả người và chó khi họ quan tâm đến nhau và thích ở bên nhau. Các nghiên cứu còn chứng minh oxytocin tăng lên ở cả cặp động vật với nhau, Ví dụ dê và chó làm bạn chơi đùa với nhau, lượng oxytocin trong chúng sẽ tăng lên.
Tôi cũng học được từ một người bạn sức khoẻ tâm lý là con dao hai lưỡi.
Anh tên Lonnie Hodge, cựu chiến binh trong chiến tranh Việt Nam.
Sau khi trở về Mỹ, anh giúp đỡ những người sống sót và mang chấn động chiến tranh.
Bản thân anh cũng có chấn động chiến tranh và sợ độ cao. Bởi trong cuộc chiến, anh thường phải trượt dây quay lưng xuống đất ra khỏi trực thăng Anh được cử một chú chó giống Labradoodle tên Gander nhằm giúp anh chữa chứng chứng chấn động và sợ độ cao.
Đây là ngày đầu họ gặp nhau. Thật là tuyệt bởi từ đó họ gắn bó bên nhau cùng đến thăm những cựu chiến binh khác mắc chứng tương tự
Điều tôi thích ở mối quan hệ Lonnie và Gander là khoảng vài tháng sau, chú chó Gander cũng sợ độ cao, có lẽ do nó quan sát chủ kỹ quá.
Điều tuyệt với là, giờ nó vẫn là chú chó chữa bệnh tâm lý tuyệt vời, bời mỗi khi họ ở trên cao, Lonnie lo cho tâm lý của Gander quá anh thành ra hết sợ độ cao.
Tôi dành thời gian nghiên cứu về những câu chuyện thế này đào sâu tìm hiểu. Tôi dành nhiều năm để nghiên cứu, và điều này thay đổi thế giới quan của tôi.
Tôi không còn nhìn nhận động vật ở dạng vô cảm quan
Tôi nhìn nhận chúng như những cá nhân và nghĩ về chúng như các sinh vật với hệ thống dự báo đặc trưng riêng điều khiển cách chúng hành động và phản ứng với môi trường.
Tôi tin điều này đã khiến tôi thành người hiếu kỳ và đễ đồng cảm hơn không chỉ với thú cưng cùng nhà, thỉnh thoảng còn cùng mâm, mà còn với người thân, người bạn, đang chống chọi với chứng lo lắng kinh niên do ám ảnh và các dạng bệnh khác. Tôi cũng thật sự tin rằng dù ta không thể biết chính xác điều gì đang xảy ra trong đầu chú heo, chú chó nhà bạn hay cả bạn đời bạn, không có nghĩa là ta ngừng thông cảm và giúp đỡ họ.
Bởi điều tốt nhất ta có thể làm là "nhân tính hóa" cho họ.
Cha của Charles Darwin từng bảo ông ai trong đời cũng có thể phát điên.
May mắn thay ta vẫn có thể tìm lại bình an tâm hồn nếu có sự trợ giúp của cộng đồng.
XIn cảm ơn.
(Vỗ tay)
Mười năm trước, tôi đã viết một cuốn sách có tựa "Thế kỷ cuối cùng của chúng ta?"
Chấm hỏi. Nhà xuất bản đã cắt bỏ dấu chấm hỏi. (Tiếng cười) Các nhà xuất bản Mỹ thay đổi tựa đề thành "Giờ cuối của chúng ta."
Người Mỹ thích thưởng nóng và ngược lại.
(Tiếng cười) Và chủ đề của tôi là: Trái đất đã tồn tại 45 triệu thế kỷ nhưng thế kỷ này đặc biệt -- đó là lần đầu tiên loài người chúng ta nắm trong tay tương lai của cả hành tinh này.
Gần như suốt lịch sử Trái đất, các mối đe dọa tới từ thiên nhiên -- bệnh tật, động đất, thiên thạch và nhiều nữa... nhưng từ nay trở đi, hiểm họa đáng sợ nhất đến từ chúng ta.
Giờ đây, không chỉ là hiểm họa hạt nhân; trong thế giới kết nối của chúng ta, sự sụp đổ internet có thể diễn ra ở phạm vi toàn cầu; đại dịch có thể lan khắp thế giới trong vài ngày bằng đường hàng không và mạng xã hội có thể lan truyền sự hoảng sợ và tin đồn với tốc độ ánh sáng theo đúng nghĩa đen.
Chúng ta phải lo lắng quá nhiều về những mối nguy hiểm cỏn con tai nạn máy bay hiếm hoi, chất gây ung thư trong thực phẩm, độ phóng xạ liều lượng thấp, và nhiều nữa nhưng chúng ta và những bậc thầy về chính trị đang phủ nhận tất cả các kịch bản thảm họa khác.
Điều tồi tệ nhất, may thay, vẫn chưa xảy đến.
Chúng có thể sẽ không đến.
Nhưng nếu có một hiểm họa tiềm tàng, rất đáng để đóng một khoản bảo hiểm để bảo vệ ta khỏi nó, dù xác suất xảy ra là rất thấp, cũng như việc đóng bảo hiểm hỏa hoạn cho căn nhà của mình.
Cũng như khoa học đề xuất nhiều năng lượng và hứa hẹn hơn, mặt trái là càng nhiều lo sợ hơn.
Chúng ta lại càng dễ bị tổn thương hơn.
Chỉ trong vài thập kỷ, hàng triệu người sẽ có khả năng sử dụng sai một cách nhanh chóng công nghệ sinh học tiên tiến, cũng như sử dụng sai công nghệ số ngày nay.
Freeman Dyson, trong một buổi TED Talk, đã tiên đoán rằng trẻ em sẽ thiết kế và tạo nên các vi sinh vật mới cũng đều đặn như thế hệ của ông làm việc với các tập hóa chất.
Vâng, đây có thể chỉ là khoa học viễn tưởng, nhưng nếu chỉ một phần tiên đoán đó thành hiện thực, hệ sinh thái của chúng ta, thậm chí chính loài người đã không thể tồn tại lâu đến vậy.
Ví dụ, một số nhà sinh thái học cực đoan cho rằng sẽ tốt hơn cho hành tinh cho mẹ trái đất, nếu có ít con người hơn.
Điều gì xảy ra nếu những kẻ đó nắm rõ các kỹ thuật về sinh học tổng hợp thứ sẽ được phổ biến trước 2050?
Và từ đó, nhiều ác mộng viễn tưởng khác có thể thành hiện thực: những robot vô tri trở nên tinh ranh, hoặc một mạng lưới biết tự suy nghĩ đe dọa tất cả chúng ta.
Liệu có thể phòng ngừa những hiểm họa đó bằng luật lệ?
Chúng ta chắc chắn phải cố, nhưng những tổ chức đó cạnh tranh như thế, toàn cầu như thế, bị chi phối như thế bởi những áp lực thương mại rằng việc gì có thể xảy đến sẽ xảy đến đâu đó, dù luật lệ có quy định gì đi nữa.
Cũng như luật chống ma túy chúng ta cố, nhưng không thể.
Ngôi làng toàn cầu sẽ có những kẻ ngốc của chính nó, và chúng sẽ có quy mô toàn cầu.
Thế nên, như tôi đã nói trong sách của mình, chúng ta có một đoạn đường gập ghềnh trong thế kỷ này.
Chúng có thể đem cả xã hội này trở về điểm xuất phát. Thực tế là xác suất của sự quay ngược thảm khốc là 50%.
Nhưng liệu có tồn tại những biến cố có thể nhận thấy thậm chí là tồi tệ hơn nữa, những biến cố có thể tận diệt tất cả sự sống?
Khi một thí nghiệm gia tốc hạt mới được vận hành. một số người lo lắng hỏi: "Liệu nó có thể phá hủy trái đất, hay tệ hơn là xé toạc kết cấu của vũ trụ?"
May thay, người ta có thể đưa ra sự bảo đảm nhất định.
Tôi và một số người đã chỉ ra rằng thiên nhiên đã làm những thí nghiệm tương tự vô số lần trước đó, thông qua va chạm các tia vũ trụ.
Nhưng các nhà khoa học chắc chắn là nên đề phòng việc các thí nghiệm tạo ra các điều kiện chưa có tiền lệ trong thế giới tự nhiên.
Các nhà sinh học nên tránh phóng thích các mầm bệnh biến đổi gen tiềm tàng nguy hiểm.
Và tiện thể, sự ác cảm đặc biệt của chúng ta dành cho nguy cơ thảm họa tuyệt chủng phụ thuộc vào một câu hỏi triết học và đạo đức, đó là: Suy xét hai kịch bản.
Kịch bản A quét sạch 90% nhân loại.
Kịch bản B quét sạch 100%.
B tồi tệ hơn A bao nhiêu?
Một số người sẽ nói 10% tồi tệ hơn.
Số cá thể đếm được là 10% cao hơn.
Tôi nói rằng B tồi tệ hơn một cách không thể so sánh được.
Là một nhà thiên văn học, tôi không thể tin rằng loài người là kết thúc của câu chuyện.
Còn năm tỷ năm trước khi mặt trời nổ tung, và vũ trụ có thể vẫn tiếp tục mãi, cũng như sự tiến hóa hậu nhân loại, tại đây trên trái đất và xa hơn nữa, có thể sẽ được kéo dài như tiến trình Darwin đã dẫn đến chúng ta, thậm chí còn tuyệt vời hơn.
Thực tế, tiến hóa trong tương lai sẽ xảy ra nhanh hơn, trên phạm vi thời gian về kỹ thuật, thay vì phạm vi thời gian về chọn lọc tự nhiên.
Vậy thì chúng ta chắc hẳn, nhìn vào những điều to tát đó, không nên chấp nhận thậm chí một hiểm họa có xác suất một phần tỷ rằng sự tuyệt chủng nhân loại có thể đặt dấu chấm hết cho tiến trình vĩ đại này.
Một số kịch bản mà ta dự tính thực sự có thể là khoa học viễn tưởng, nhưng một số trở thành hiện thực một cách đáng lo ngại.
Có một câu châm ngôn là điều xa lạ không giống với điều ít xảy ra, đó là lý do tại sao chúng tôi tại ĐH Cambridge đang thiết lập một trung tâm nghiên cứu cách giảm nhẹ những nguy hiểm tiềm tàng đó.
Dường như, chỉ một số ít người quan tâm về những thảm họa tiềm tàng.
Và chúng tôi cần tất cả sự giúp đỡ có thể, bởi vì chúng tôi là những người bảo trợ cho một chấm xanh le lói tuyệt đẹp trong vũ trụ rộng lớn, một hành tinh còn 50 triệu thế kỷ phía trước.
Vậy nên xin đừng gây nguy hại cho tương lai đó.
Tôi muốn kết thúc bằng trích dẫn từ nhà khoa học vĩ đại Peter Medawar:
"Những cái chuông rung cho nhân loại giống như những cái chuông gia súc trên dãy An-pơ
Chúng được đeo trên cổ của chính chúng ta, và là lỗi của chính ta nếu chúng không rung một giai điệu du dương êm ái."
Xin cảm ơn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
Nói chuyện về việc nâng cao vị thế quả là kì cục, bởi vì khi chúng ta nói về nâng cao vị thế thứ tác động đến chúng ta nhiều nhất chính là những câu chuyện.
Vì vậy tôi muốn bắt đầu với 1 câu chuyện thường ngày.
Một phụ nữ trẻ ở Ấn Độ có cuộc sống như thế nào?
Đến hiện tại, tôi đã dành 27 năm cuộc đời tôi ở Ấn Độ đã sống ở 3 thị trấn nhỏ hai thành phố lớn và tôi có được vài trải nghiệm.
Khi tôi lên 7 tuổi, một gia sư người từng tới nhà tôi để dạy tôi môn toán đã cưỡng bức tôi.
Hắn ta đã đặt tay lên váy của tôi.
Hắn đã đặt tay lên váy của tôi và nói rằng hắn biết cách khiến tôi cảm thấy vui.
Khi 17 tuổi, một cậu bạn ở trường cấp ba đã gửi một thư điện tử nêu chi tiết những thứ mang tính bạo lực tình dục mà cậu ta có thể làm với tôi lý do bởi tôi đã không chú ý đến cậu ta.
19 tuổi, tôi đã giúp một người bạn mà bố mẹ cô ép cô phải cưới 1 người đàn ông già hơn thoát khỏi cuộc hôn nhân kinh khủng đó.
21 tuổi, khi bạn tôi và tôi đang đi dạo trên đường vào một buổi chiều, một gã đã kéo quần của hắn xuống và thủ dâm trước mặt chúng tôi.
Chúng tôi gọi người giúp, nhưng chẳng có ai tới cả.
25 tuổi, một buổi tối khi tôi đang đi bộ về nhà hai gã đi mô tô đã tấn công tôi.
Tôi đã ở hai đêm tại bệnh viện để phục hồi lại sau cú sốc và những vết thương.
Suốt cuộc đời mình, tôi đã chứng kiến những người phụ nữ - trong gia đình, bạn bè, đồng nghiệp- trải qua những điều như vậy và họ hiếm khi nói chuyện về chúng.
Vì vậy, nói một cách đơn giản, cuộc sống ở Ấn Độ thật không dễ dàng gì.
Nhưng hôm nay tôi sẽ không nói với bạn về nỗi sợ hãi này.
Tôi sẽ nói về con đường lạ lùng của việc nhận ra rằng nỗi sợ này đã đưa tôi đến đâu.
Sự việc xảy ra vào 1 đêm tháng 12 năm 2012 đã thay đổi cuộc đời tôi.
1 cô gái trẻ, 1 sinh viên 23 tuổi, đi xe buýt ở Delhi cùng anh bạn của cô.
Có 6 gã đàn ông trẻ tuổi trên chiếc xe buýt đó, những kẻ mà bạn có thể gặp hàng ngày ở Ấn Độ và những tình tiết đáng sợ sau đây được dùng đi dùng lại trong giới truyền thông Ấn Độ và quốc tế.
Cô gái này đã bị cưỡng hiếp nhiều lần, bị trói bởi 1 sợi dây thừng bị đánh liên tục, bị cắn và bị bỏ mặc cho tới chết.
Bạn của cô bị bịt miệng, bị tấn công, và bị đánh bất tỉnh
Cô ấy đã chết vào ngày 29 tháng 12.
Và thời điểm đó khi hầu hết chúng ta đang chuẩn bị chào đón năm mới, Ấn Độ lại chìm bóng tối.
Lần đầu tiên trong lịch sử của chúng ta, đàn ông và phụ nữ trong những thành phố của Ấn Độ đã thức tỉnh bởi sự thật kinh khủng về địa vị thật sự của phụ nữ Ấn Độ.
Ngày nay, giống như nhiều phụ nữ trẻ khác, tôi hoàn toàn bị khiếp sợ. Tôi không thể tin
rằng điều gì như vậy có thể xảy ra ở thủ đô của 1 đất nước.
Tôi đã cảm thấy giận dữ và thất vọng, nhưng trên hết, tôi cảm thấy hoàn toàn bất lực.
Thật sự thì chúng ta làm được những gì?
Một vài người viết blog, một số lờ đi, số khác thì tham gia cuộc biểu tình.
Tôi đã làm tất cả việc đó. Thực tế, ai cũng làm vậy 2 năm về trước.
Truyền thông bị lấp đầy bởi những câu chuyện về tất cả những hành vi ghê tởm mà đàn ông Ấn Độ làm.
Họ được ví như thú vật, những quái vật bị kìm nén dục tính.
Thực tế, sự kiện lạ lẫm và không tưởng tượng nổi này trong đầu của người Ấn Độ mà phản ứng từ truyền thông, dư luận và giới chính trị gia Ấn Độ đã cho thấy: Không một ai biết phải làm gì.
Và không ai muốn chịu trách nhiệm về nó.
Thực tế, có một vài bình luận chung chung trên truyền thông bởi những nhân vật quan trọng để phản ứng với sự bạo hành tình dục đối với phụ nữ.
Bình luận đầu tiên bởi 1 thành viên của quốc hội, bình luận thứ hai bởi 1 nhà lãnh đạo tinh thần, và cái thứ ba bới luật sư của những kẻ bị buộc tội khi cô gái đang đấu tranh giành sự sống và cô đã qua đời.
Bây giờ, với tư cách một phụ nữ đang chứng kiến điều này ngày qua ngày, tôi thấy mệt mỏi.
Vậy với tư cách là 1 cây bút và nhà hoạt động bình đẳng giới, tôi đã viết rất nhiều về phụ nữ, nhưng thời điểm này, tôi nhận ra có khác biệt, bởi vì một phần trong tôi nhận ra tôi cũng là người phụ nữ trẻ đó, và tôi quyết định tôi muốn thay đổi điều này.
Vì vậy tôi đã làm vài điều vội vàng và không có kế hoạch.
Tôi đã đăng nhập vào diễn đàn báo chí công dân được gọi là iReport, và tôi đã quay các video về bức tranh đời sống ở Bangolore.
Tôi đã nói về cảm nhận của tôi, tôi nói về những sự thật, và tôi nói về điều phải lên án trong đời sống ở Ấn Độ.
Chỉ trong vài giờ, blog đó đã được chia sẻ rộng rãi, và những bình luận và suy nghĩ đổ về từ khắp nơi trên thế giới.
Vào thời điểm đó, vài suy nghĩ xuất hiện trong tôi.
Một là, công nghệ luôn sẵn trong tay những phụ nữ trẻ như tôi.
Hai là, giống như tôi, phần lớn phụ nữ hiếm khi sử dụng nó để bảy tỏ những quan điểm của họ.
Ba là, tôi đã nhận ra đó là lần đầu tiên tiếng nói của tôi được chú ý.
Vậy là trong vài tháng sau đó, tôi đã tường thuật các sự việc ở Bangalore những sự việc mà không có chỗ trong các bản tin thời sự chính thống.
Ở công viên Cubbon, công viên lớn nhất ở Bangalore, tôi đã tập hợp hơn 100 người những nhóm nam thanh niên đề nghị giúp đỡ mặc váy để chứng minh trang phục không phải là nguyên nhân của vụ cưỡng hiếp.
Khi trình bày những sự kiện như vậy tôi thấy tôi đã kết tội những kẻ ác, tôi thấy tôi có một kênh để bày tỏ tất cả những cảm xúc bên trong bản thân.
Tôi tham gia diễu hành trước tòa thị chính khi mà học sinh giơ cao những khẩu hiệu " Hãy giết chúng, hãy treo cổ chúng"
"Các người không làm điều đó với mẹ và chị em của mình"
Tôi đã tới một đêm cầu nguyện nơi người dân tập trung lại để nói chuyện 1 cách cởi mở về chuyện sự bạo hành tình dục, và tôi ghi lại rất nhiều blog nêu lên sự lo ngại về tình hình ở Ấn Độ về điểm đó.
["Tôi có các chị em và anh em họ hiện đang sống ở những thành phố và ở nước ngoài tuy nhiên họ chưa bao giờ nói chuyện với tôi hay phàn nàn về những khó khăn hàng ngày như các bạn nói"] Sự phản ứng đã làm tôi bối rối
Khi những bình luận ủng hộ đổ về từ khắp nơi trên thế giới, thì cũng có những lời lẽ hung hăng.
Một số gọi tôi là đạo đức giả
Một số khác gọi tôi là nạn nhân, một kẻ biện hộ cưỡng hiếp.
Thậm chí một số người nói rằng tôi có động cơ chính trị.
Tuy nhiên, kiểu bình luận này diễn đạt điều mà chúng ta đang thảo luận tại đây ngày hôm nay.
Tuy nhiên, tôi đã sớm hiểu rằng đó không phải là tất cả.
Khi tôi cảm thấy mình được nâng cao vị thế bằng sự tự do của kênh báo chí cho người dân đã trao cho tôi, tôi tìm thấy bản thân mình trong hoàn cảnh lạ lẫm.
Vậy là một thời điểm cuối tháng Tám, tôi đã đăng nhập Facebook và tôi nhìn qua bảng tin, và tôi thấy có một đường dẫn được các bạn tôi chia sẻ.
Tôi vào đường dẫn đó; nó dẫn tôi quay lại một bài viết được tải lên bởi cô gái Mỹ tên là Michaela Cross.
Bài báo có tiêu đề là, "Ấn Độ: Câu chuyện mà bạn không bao giờ muốn nghe."
Và trong bài báo này, cô ấy đã kể lại về lần đầu đối mặt với sự quấy rối tình dục ở Ấn Độ.
Cô đã viết rằng: " Chẳng có cách nào để đối phó với những ánh mắt như vậy, những ánh mắt hàng ngày nhìn chằm chằm vào cơ thể tôi như thể có quyền làm như vậy, mà không có sự thay đổi biểu cảm nào dù tôi có bắt gặp kiểu nhìn chằm chằm đó hay không.
Bước tới cửa hàng hoa quả hay tiệm may, tôi đều bắt gặp những ánh mắt sắc lẹm tưởng như chúng cắt tôi từng mẩu."
Cô ấy gọi Ân Độ là thiêng đường của khách du lịch và là địa ngục của phụ nữ.
Cô ấy nói rằng cô bị theo dõi, bị sớ mó, và phải nhìn sự thủ dâm trước mắt
Cuối buổi tối hôm đó, bài báo lan truyền chóng mặt.
Nó đã trên các kênh tin tức khắp thế giới.
Ai ai cũng thảo luận về nó.
Có hàng triệu lượt xem, hàng nghìn bình luận và lượt chia sẻ, và tôi đã tận mắt chứng kiến điều tương tự như vậy.
Truyền thông bị mắc kẹt trong cái vòng luẩn quẩn của quan điểm vốn sẵn và sự tức giận bùng phát và chẳng đi đến kết quả nào hết.
Vì vậy tối hôm đó, tôi ngồi phân vân tôi nên phản ứng lại ra sao tôi thấy chính bản thân bị phủ đầy những ngờ vực.
Các bạn biết đấy, là 1 nhà văn, tôi tiếp cận vấn đề này như một người quan sát, như một người Ấn Độ, tôi cảm thấy hổ thẹn và mất niềm tin, như 1 nhà hoạt động, tôi nhìn nhận nó như 1 người bảo vệ các quyền lợi, tuy nhiên là một nhà báo cho nhân dân, tôi bỗng dưng cảm thấy rất mỏng manh.
Ý tôi là, cô ấy ở đây, 1 phụ nữ trẻ người đang trên truyền thông nói về trải nghiệm giống tôi của cô ấy trong khi tôi thì vẫn còn lưỡng lự.
Không ai từng nói với các bạn rằng việc nâng cao vị thế thực sự đến từ việc cho phép bản thân được phép suy nghĩ và hành động.
Nâng cao vị thế thường là tạo ra như là nó là một lý tưởng, nó là kết quả tuyệt vời.
Khi chúng ta nói về nâng cao vị thế, chúng ta thường nói về việc trao cho sự tiếp cận với vật chất, sự tiếp cận với những công cụ.
Tuy nhiên, nâng cao vị thế là một cảm xúc.
Nó là 1 cảm giác.
Bước đầu tiên để nâng cao vị thế là tự trao cho bản thân đặc quyền, chìa khóa cho ý chí độc lập, và cho tất cả phụ nữ khắp nơi, không quan trọng họ là ai và đến từ đâu đến, đó chính là bước khó khăn nhất.
Chúng ta sợ tiếng nói của chính mình, thừa nhận nỗi sợ đó, nhưng việc đó cho ta sức mạnh thay đổi cuộc sống xung quanh.
Bây giờ trong tình huống tôi đối mặt với quá nhiều hiện thực khác nhau, tôi không biết phán xét ra sao, bởi vì tôi không biết nó có ý nghĩa gì với tôi.
Tôi sợ phán xét bởi vì tôi không biết sẽ có chuyện gì nếu tôi không ủng hộ quan điểm của cô gái này.
Tôi không biết điều đó có ý nghĩa thế nào với tôi nếu tôi thách thức sự thật của ai đó.
Nhưng giản đơn là
Tôi phải đưa ra quyết định: Tôi nên lên tiếng hay giữ im lặng?
Vậy là sau khi suy nghĩ rất nhiều, tôi đã làm 1 video blog để đáp lại, và tôi đã nói với Michaela, Có nhiều mảng màu trong xã hội Ấn Độ và tôi cũng cố gắng giải thích rằng mọi thứ sẽ ổn và tôi đã bày tỏ sự lấy làm tiếc về điều cô ấy trải qua
Và vài ngày sau đó, tôi được mời nói chuyện trên truyền hình với cô ấy, lần đầu tiên tôi đã liện hệ với cô gái này người tôi chưa từng gặp mặt và hoàn toàn xa lạ, tuy vậy tôi đã cảm thấy thật gần gũi.
Từ khi bài viết được đưa ra ánh sáng, càng nhiều hơn những người trẻ thảo luận về quấy rối tình dục trong khu kí túc xá, và trường đại học của Michaela đã cung cấp sự hỗ trợ mà cô ấy cần.
Trường này đã từng có những phương pháp để huấn luyện và trang bị cho sinh viên những kĩ năng họ cần để đối phó với những đe dọa như là sự quấy rồi, và đây là lần đầu tiên tôi cảm thấy mình không cô độc.
Bạn thấy đấy, nếu có điều gì mà tôi học được khi là 1 nhà báo nhân dân năng động qua vài năm, đó là sự thiếu vắng trầm trọng 1 tổ chức để chủ động tìm kiếm những nơi mà tiếng nói của chúng ta có thể được lắng nghe.
Chúng ta không nhận ra rằng khi chúng ta đứng lên, chúng ta không phải là các cá nhân, chúng ta đại diện cho những cộng đồng, bạn bè chúng ta, những tầng lớp xã hội.
Hầu hết chúng ta nói rằng quyền của phụ nữ bị phủ nhận, nhưng sự thật là, chính phụ nữ tự phủ nhận những quyền của họ.
Trong 1 cuộc khảo sát gần đây ở Ấn Độ, 95% phụ nữ những người làm việc trong ngành công nghệ thông tin, hàng không, bệnh viện và các tổng đài, nói rằng họ không cảm thấy an toàn khi 1 mình về nhà sau giờ làm vào những giờ muộn hoặc vào buổi tối.
Ở Bangalore, nơi tôi sinh ra, con số này là 85%.
Ở những vùng nông thôn ở Ấn Độ, nếu có thứ gì đó bị bỏ qua các vụ cưỡng dâm tập thể ở Bandaun hay tạt axit ở Odisa và ở Aligarh cố tình bị bỏ qua, thì chúng ta cần phải hành động thật sớm.
Đừng hiểu nhầm ý tôi, những thách thức mà phụ nữ sẽ đối mặt khi kể những câu chuyện của họ là có thực, tuy nhiên chúng ta cần bắt đầu theo đuổi và cố gắng xác định những phương pháp tham gia vào hệ thống và không chỉ theo đuổi truyền thông một cách mù quáng.
Ngày nay, đã có nhiều phụ nữ hơn trước đây đang đứng lên và chất vấn chính phủ Ấn Độ, và đây là kết quả cho sự dũng cảm đó.
Tăng gấp 6 lần số phụ nữ báo cáo rằng họ bị quấy rối, và chính phủ đã thông qua Luật Tội phạm năm 2013 để bảo vệ phụ nữ khỏi sự quấy rối tình dục.
Để kết thúc bài nói chuyện này, tôi chỉ muốn nói rằng tôi biết rất nhiều người trong khán phòng này có những bí mật, tuy nhiên chúng ta hãy lên tiếng.
Hãy chiến đấu với sự xấu hổ và hãy nói về nó.
Có thể ở diễn đàn, với 1 cộng đồng, với người bạn yêu, bất kỳ ai hay bất cứ điều gì bạn chọn, nhưng hãy lên tiếng.
Sự thật là, cái kết cho vấn đề này mới vừa bắt đầu với chúng ta,
Cảm ơn các bạn.
(tiếng vỗ tay)
Năm 1781, một nhạc sĩ người Anh. nhà khoa học và thiên văn học tên là William Herschel nhìn thấy một vật thể trên trời không chuyển động giống như những ngôi sao khác.
Phát hiện của Herschel có điều khác lạ, có điều gì đó không đúng, đó là việc khám phá được 1 hành tinh, sao Thiên Vương, cái tên này đã được nhiều thế hệ con cháu biết đến, nhưng đây lại là hành tinh đã tăng gấp đôi kích thước trong hệ Mặt trời của chúng ta chỉ trong 1 đêm
Vào tháng trước, NASA đã thông báo việc khám phá được 517 hành tinh mới quay quanh những ngôi sao gần Mặt trời, số liệu đó lại gấp đôi tổng số hành tinh mà chúng ta biết trong thiên hà.
Nhờ vậy, ngành thiên văn không ngừng phát triển để thu thập thông tin, và hầu như số liệu liên tục tăng gấp đôi mỗi năm, trong vòng 2 thập kỉ tiếp theo, ngay cả tôi cũng có thể hiểu được lần đầu tiên trong lịch sử chúng ta phát hiện vị trí của hầu hết các thiên hà trong vũ trụ.
Nhưng khi chúng ta bước vào kỉ nguyên số điều chúng ta bắt đầu tìm kiếm chính là điểm khác nhau giữa số liệu ngày càng tốt hơn và số liệu ngày càng khác biệt, có khả năng thay đổi những câu hỏi ta đặt ra, và sự thay đổi này không phải việc số liệu ta thu thập được bao nhiêu, mà là số liệu đó có mở ra những cánh cửa mới vào vũ trụ hay không, và liệu có thay đổi cách ta quan sát bầu trời hay không.
Vậy cửa sổ tiếp theo mở ra trong vũ trụ là gì?
Chương tiếp theo của ngành thiên văn là gì?
Tôi sẽ cho các bạn xem một số công cụ và qui trình công nghệ mà chúng ta sẽ phát triển trong thập kỉ tới, và cách những công nghệ này, cùng với việc sử dụng dữ liệu hợp lí, có thể một lần nữa làm thay đổi ngành thiên văn bằng việc mở ra cửa sổ mới trong vũ trụ của ta, cửa sổ thời gian.
Tại sao lại là thời gian? Vì thời gian là xuất phát điểm, và cũng chứa đựng qui trình tiến hoá.
Nguồn gốc hệ Mặt trời của chúng ta, và quá trình hình thành của nó, có gì bất thường hay điểm đặc biệt nào không?
Về sự hình thành của vũ trụ.
Tại sao vũ trụ tiếp tục giãn nở, và năng lượng đen bí ẩn này là gì lại khiến nó giãn nở như vậy?
Trước tiên, tôi muốn cho các bạn thấy công nghệ sẽ thay đổi cách chúng ta quan sát bầu trời như thế nào.
Hãy tưởng tượng bạn đang ngồi bên những dãy núi ở phía Bắc của Chile nhìn về phía tây, hướng về Thái Bình Dương vài tiếng trước khi mặt trời mọc.
Đây là bầu trời đêm bạn sẽ thấy, nó rất đẹp, dải Ngân Hà lấp ló phía đường chân trời.
nhưng nó cũng là một góc nhìn tĩnh, về nhiều mặt thì đây là cách chúng ta nghĩ về vũ trụ: vĩnh cửu và không thay đổi.
Nhưng vũ trụ không như thế.
Vũ trụ thay đổi từ từng giây đến hàng tỉ năm.
Các thiên hà hợp nhất và va chạm với tốc độ hàng nghìn dặm trong 1 giờ.
Các ngôi sao sinh ra và chết đi, phát nổ quá mức cho phép như vậy.
Thật ra, nếu chúng ta quay trở lại với bầu trời yên tĩnh ở Chile và cho phép tăng tốc thời gian để xem bầu trời thay đổi thế nào vào năm sau, những sự va đập mà bạn thấy chính là những siêu tân tinh, những gì sót lại từ những ngôi sao chết, nổ tung, loé sáng rồi nhạt dần, mỗi một siêu tân tinh này sáng gấp 5 tỉ lần Mặt trời, nên chúng ta có thể quan sát được từ những khoảng cách xa nhưng chỉ trong một thời gian ngắn.
Trong 1 giây, có khoảng 10 vụ nổ siêu tân tinh diễn ra trong vũ trụ.
Nếu chúng ta có thể nghe được, nó sẽ giống như tiếng bỏng ngô nổ.
Bây giờ, nếu chúng ta làm mờ siêu tân tinh, không chỉ có độ sáng thay đổi.
Bầu trời chuyển động liên tục.
Nhóm vật thể bạn thấy chạy ngang bầu trời chính là những tiểu hành tinh quay quanh Mặt trời, và chính những sự thay đổi và chuyển động này và những hoạt động trong hệ Mặt trời cho phép chúng ta xây dựng được mô hình vũ trụ để dự đoán tương lai và giải thích quá khứ.
Nhưng những chiếc kính thiên văn mà chúng ta dùng trong suốt thập kỉ vừa qua không được thiết kế để thu thập thông tin trong phạm vi đó.
Kính viễn vọng không gian Hubble: trong 25 năm qua nó đã tạo được những cảnh chi tiết nhất của vũ trụ xa xôi, nhưng nếu bạn dùng kính Hubble để tạo 1 ảnh bầu trời, 1 lần sẽ tốn 13 triệu ảnh lẻ, khoảng 120 năm để làm được điều này.
Điều đó thúc đẩy ta tạo ra công nghệ mới và kính viễn vọng mới, kính viễn vọng dù mờ mờ cũng thấy được cả vũ trụ ở phía xa xăm, nó còn có thể phóng đại hình ảnh để thấy được bầu trời càng nhanh càng tốt, những chiếc kính thiên văn tương tự kính quan sát cực đại , gọi tắt là LSST, cái tên có lẽ chán nhất mọi thời đại, dành cho một trong những thí nghiệm hấp dẫn nhất trong lịch sự ngành thiên văn, cũng chính là bằng chứng, nếu bạn cần, không nên để một nhà khoa học hay một kĩ sư đặt tên bất cứ cái gì, kể cả con bạn. Chúng tôi đang chế tạo LSST.
Chúng tôi hi vọng sẽ thu thập thông tin bắt đầu từ cuối thập kỉ này.
Tôi định chỉ cho bạn thấy cách chúng ta nghĩ sẽ thay đổi những quan điểm của chúng ta về vũ trụ, vì một bức ảnh từ LSST tương đương với 3 000 bức ảnh từ kính viễn vọng ở trạm không gian Hubble, mỗi ảnh trên không đạt 3.5 độ, rộng gấp 7 lần trăng tròn.
À, làm cách nào bạn chụp được một bức ảnh ở phạm vi này?
Bạn đặt chiếc máy ảnh kĩ thuật số lớn nhất trong lịch sử, dùng công nghệ tương tự như chức năng máy ảnh trong điện thoại của mình hoặc máy ảnh kĩ thuật số bạn có thể mua trên đường High Street, nhưng bây giờ phạm vi này chỉ ngang 5.5 feet, khoảng kích thước của chiếc Volkswagen Beetle, một ảnh chiếm 3 tỉ pixel.
Vì vậy nếu bạn muốn phân tích toàn diện một ảnh, chỉ là một ảnh riêng lẻ từ kính LSST, sẽ cần khoảng 1 500 chiếc HDTV.
Và máy ảnh này sẽ chụp lại ảnh bầu trời, mỗi lần chụp một bức ảnh mới mất 20 giây, quan sát bầu trời liên tục nên cứ mỗi 3 đêm, chúng ta sẽ có được một bức hoàn toàn mới về bầu trời ở Chi Lê.
Về chức năng lâu dài của chiếc kính viễn vọng này, nó sẽ phát hiện ra được 40 tỉ ngôi sao và các ngân hà, và đó sẽ là lần đầu tiên chúng ta sẽ tìm ra nhiều đối tượng hơn trong vũ trụ so với con người trên Trái Đất.
Bây giờ, chúng ta có thể nói về các thông số terabytes và petabytes và hàng tỉ các đối tượng khác, nhưng cách để hiểu được các số liệu này sẽ do máy ảnh phụ trách chính là giống như việc đồng thời phát những đoạn video của kênh TED Talk 24 giờ mỗi ngày, 7 ngày một tuần, trong 10 năm.
Và để chuyển tải số liệu này có nghĩa là nghiên cứu qua tất cả các bài diễn thuyết để tìm ý tưởng mới và khái niệm mới, xem mỗi phần của video để hiểu cách khung ảnh được thay đổi thế nào trong cảnh tiếp theo.
Và điều này thay đổi cách chúng ta nghiên cứu khoa học, thay đổi cách chúng ta nghiên cứu thiên văn, đến vị trí mà phần mềm và những thuật toán phải khai thác thông qua số liệu này, vị trí mà phần mềm cũng quan trọng đối với khoa học, giống như kính thiên văn và máy ảnh mà chúng ta đặt.
Hiện nay, hàng ngàn cuộc khám phá sẽ đến từ dự án này, nhưng tôi chỉ định kể bạn nghe khoảng 2 ý tưởng về xuất phát điểm và quá trình tiến hóa mà có lẽ được thay đổi bởi cách chúng ta tiếp cận số liệu ở phạm vi này.
5 năm trước, NASA từng khám phá hơn 1 000 hệ thống hành tinh xung quanh ngôi sao gần đó, nhưng hệ thống chúng ta đang tìm không giống như hệ thống Mặt Trời của ta, và một trong những câu hỏi chúng ta phải đối mặt là chỉ là việc chúng ta chưa từng quan sát đủ kĩ hoặc có gì đó đặc biệt hay bất thường về việc hệ thống Mặt Trời của chúng ta được hình thành như thế nào?
Và nếu chúng ta muốn tìm ra đáp án, chúng ta phải biết và hiểu cụ thể lịch sử của hệ thống Mặt Trời, và những chi tiết đó rất quan trọng.
Cho nên bây giờ, nếu chúng ta quan sát bầu trời, tại những hành tinh nhỏ theo luồng lướt ngang bầu trời, những hành tinh nhỏ này giống như mảnh vụn của hệ thống Mặt Trời.
Những vị trí của các hành tinh nhỏ ban đầu giống như dấu vân tay khi quĩ đạo của Sao Hải Vương và Sao Mộc ngày càng gần Mặt Trời, và vì những hành tinh khổng lồ di chuyển qua hệ thống Mặt Trời, chúng sẽ phân tán những hành tinh nhỏ phía sau.
Cho nên việc nghiên cứu những hành tinh nhỏ giống như việc giám định pháp y, giám định pháp y đối với hệ thống Mặt Trời, nhưng để làm được điều này, chúng ta cần khoảng cách, và chúng ta cần khoảng cách từ trong chuyển động, và chúng ta có sự chuyển động vì sự tiếp cận với thời gian
Vậy điều này nói lên được gì?
À, nếu bạn quan sát những hành tinh nhỏ màu vàng lướt ngang qua màn hình, những hành tinh nhỏ này đang di chuyển với tốc độ nhanh nhất, vì chúng gần chúng ta nhất, gần Trái Đất hơn.
Những hành tinh nhỏ này vào một ngày nào đó chúng ta có thể gửi tàu vũ trụ đến đó, để khai thác khoáng chất, nhưng có lẽ một ngày nào đó chúng có thể ảnh hưởng đến Trái Đất, giống như vào 60 triệu năm trước xảy ra sự tuyệt chủng của loài khủng long, hoặc chỉ vào thời điểm đầu thế kỉ trước, khi một hành tinh nhỏ hủy diệt khoảng 1 000 dặm của rừng Siberian, hoặc mới năm ngoái, có một vụ cháy ở Nga, giải phóng nguồn năng lượng của một quả bom hạt nhân nhỏ.
Vì vậy việc giám định pháp y cho hệ thống Mặt Trời không chỉ cho chúng ta thấy chuyện quá khứ, nó còn có thể dự đoán tương lai, bao gồm tương lai của chúng ta.
Nay khi chúng ta có khoảng cách, chúng ta quan sát được những hành tinh trong môi trường tự nhiên của nó, trong quĩ đạo quanh Mặt Trời.
Vì vậy mỗi điểm trong sự mường tượng mà bạn có thể thấy là một hành tinh nhỏ có thật.
Quĩ đạo của nó được tính từ lúc nó di chuyển ngang bầu trời.
Màu sắc phản ánh cấu tạo của những hành tinh nhỏ này, khô và cứng như đá ở trung tâm, có nhiều nước và thô sơ ở phần rìa, những hành tinh nhỏ có nhiều nước có thể gieo giống giữa đại dương và biển cả mà chúng ta tìm được trên hành tinh của mình khi chúng oanh tạc vào Trái Đất lúc trước.
Vì kính LSST sẽ có khả năng mờ đi và không chỉ rộng không thôi, chúng ta có thể quan sát những hành tinh nhỏ này ở khoảng cách xa bên trong hệ thống Mặt Trời, để những hành tinh nhỏ này vượt qua quĩ đạo của Sao Hải Vương và Sao Hỏa, đển sao chổi và những hành tinh nhỏ tồn tại trong khoảng 1 năm trong Mặt Trời.
Và khi chúng ta tăng số lượng chi tiết của bức tranh, tăng theo hệ số trong khoảng 10 đến 100, đại khái thì chúng ta có thể tìm ra câu trả lời, có bằng chứng cho thấy còn nhiều hành tinh bên ngoài quĩ đạo của Sao Hải Vương, để tìm thấy những hành tinh nhỏ gây ảnh hưởng cho Trái Đất trước khi chúng trở thành mối đe dọa, và có lẽ để tìm hiểu xem liệu mặt trời tự nó hình thành hay là do một nhóm các ngôi sao hợp lại, và có lẽ nó chính là những ngôi sao anh chị em của mặt trời chi phối việc hình thành hệ thống mặt trời, và có lẽ đó là một trong những lí do tại sao những hệ thống tương tự hệ mặt trời của ta lại hiếm có như vậy.
Bây giờ, khoảng cách và những thay đổi trong vũ trụ - khoảng cách tương đương với thời gian, cũng như những thay đổi trên bầu trời.
Mỗi bước bạn quay đi, hay một vật cách xa một đoạn, bạn sẽ nhìn lại khoảng 1/ 1 000 000 trong đúng một giây, và ý tưởng này hoặc ý định nhìn lại đúng lúc đã thay đổi khái niệm của ta về vũ trụ, không chỉ một lần mà là rất nhiều lần.
Lần đầu tiên là vào năm 1929, một nhà thiên văn tên là Edwin Hubble đã chứng minh vũ trụ đang giãn nở, dẫn đến khái niệm về vụ nổ Big Bang.
Và việc quan sát rất đơn giản: chỉ có 24 ngân hà và một bức tranh vẽ tay.
Nhưng chỉ có khái niệm một ngân hà nằm càng xa, thì nó càng lùi nhanh hơn, đủ để sinh ra một vũ trụ học hiện đại.
Vụ xoay vòng thứ hai xảy ra vào 70 năm sau, khi 2 nhóm các thiên nhà thiên văn chứng minh vũ trụ không chỉ có giãn nở, nó còn gia tốc thêm, một cách đáng ngạc nhiên như việc ném một quả bóng lên không trung và phát hiện ra việc ném càng cao, thì nó càng di chuyển nhanh hơn.
Và họ đã chứng minh điều này bằng cách đo độ sáng của siêu tân tinh, và độ sáng của siêu tân tinh sẽ mờ hơn như thế nào ở khoảng cách nhất định.
Và việc quan sát này lại trở nên phức tạp hơn.
Yêu cầu phải có những công nghệ mới và những chiếc kính viễn vọng mới, vì có nhiều siêu tân tinh trong các ngân hà cách xa gấp 2 000 lần so với những điểm từng dùng ở trạm không gian Hubble.
Và mất khoảng 3 năm chỉ để tìm kiếm 42 siêu tân tinh, vì một siêu tân tinh chỉ nổ ra 100 năm 1 lần trong 1 ngân hà.
3 năm để tìm thấy 42 siêu tân tinh bằng cách tìm kiếm thông qua 10 000 ngân hà.
Và khi họ thu thập tất cả dữ liệu, đây là điều chúng ta đã tìm thấy.
Bây giờ, điều này có vẻ không gây ấn tượng lắm, nhưng đây là những gì mà cuộc cách mạng ngành vật lí đem lại: một đường dự kiến mức độ sáng của siêu tân tinh cách 11 tỉ năm ánh sáng, và một tập hợp điểm không tương thích với đường đó.
Nhiều sự thay đổi nhỏ đem lại những kết quả lớn
Nhiều sự thay đổi nhỏ cho phép chúng ta tiến hành khám phá, như hành tinh được tìm thấy bởi Herschel.
Nhiều sự thay đổi nhỏ khiến chúng ta hiểu không đúng về vũ trụ.
Cho nên 42 siêu tân tinh, hơi mờ nhạt, ý là từ từ cách xa dần, bắt buộc vũ trụ không chỉ là giãn nở, mà còn phải đẩy nhanh tốc độ giãn nở lên. chỉ ra thành phần của vũ trụ mà chúng ta đang gọi là nguồn năng lượng đen, thành phần mà thúc đẩy sự giãn nở và chiếm 68% ngân sách nguồn năng lượng của vũ trụ chúng ta hiện nay.
Vậy cuộc cách mạng kế tiếp sẽ là gì đây?
À, nguồn năng lượng đen là gì và tại sao nó lại tồn tại?
Mỗi một đường cho thấy một mẫu khác nhau đối với việc nguồn năng lượng đen có thể là gì, cho thấy những thuộc tính của nguồn năng lượng đen.
Tất cả chúng đều phù hợp với 42 điểm, nhưng nhiều ý tưởng ẩn sau những đường này thì vô cùng khác biệt.
Nhiều người nghĩ nguồn năng lượng đen thay đổi theo thời gian, hoặc liệu những thuộc tính của nguồn năng lượng đen có khác biệt phụ thuộc vào những nơi mà bạn nhìn lên bầu trời hay không.
Những điều khác tạo nên nhiều điều khác biệt và sự biến đổi đối với vật lí ở cấp độ dưới nguyên tử.
Hoặc là, họ nhìn vào qui mô lớn, và thay đổi cách hoạt động của trọng lực và tính tương đối chung chung hoặc họ nói vũ trụ của chúng ta chỉ là một trong số, những phần của đa vũ trụ bí ẩn này, nhưng tất cả những ý tưởng này, tất cả những lí thuyết này, rất đáng ngạc nhiên và phải thừa nhận là có chút điên rồ, nhưng tất cả chúng thích hợp với 42 điểm của chúng ta.
Vì vậy làm cách nào chúng ta có thể hi vọng mình hiểu được điều này qua thập kỉ tiếp theo?
À, hãy thử tưởng tượng nếu và tôi từng nói bạn muốn nhìn thấy liệu những viên xúc xắc này có được khởi động hay không.
Một viên xúc xắc sẽ cho bạn biết rất ít, nhưng bạn càng quăng lên nhiều lần, bạn thu thập càng nhiều dữ liệu, bạn càng trở nên tự tin hơn, không chỉ liệu chúng có được khởi động hay không mà còn có số lượng bao nhiêu, và bằng cách nào.
Phải mất 3 năm chỉ để tìm ra 42 siêu tân tinh. vì những chiếc kính viễn vọng mà chúng ta lắp đặt có thể chỉ quan sát được một phần nhỏ của bầu trời.
Với LSST, chúng ta có được một quan điểm hoàn toàn mới về bầu trời ở đất nước Chi Lê cứ mỗi 3 đêm như vậy.
Trong quá trình hoạt động vào đêm đầu tiên, sẽ tìm được số lượng siêu tân tinh gấp 10 lần được dùng trong việc khám phá nguồn năng lượng đen.
Con số này sẽ tăng lên 1 000 trong vòng 4 tháng đầu tiên: 1.5 triệu siêu tân tinh ở cuối bảng khảo sát này, mỗi siêu tân tinh như viên xúc xắc, mỗi siêu tân tinh kiểm tra những thuyết năng lượng đen nào thích hợp, và những thuyết nào thì không.
Và vì vậy, bằng cách kết hợp những dữ liệu về siêu tân tinh cùng những giới hạn khác trong vũ trụ học, chúng ta sẽ từ từ bác bỏ nhiều ý kiến và những lí thuyết khác nhau về năng lượng đen hi vọng tới cuối cuộc khảo sát vào năm 2030, chúng ta sẽ mong chờ hi vọng thấy được, một lí thuyết cho vũ trụ của chúng ta, một lí thuyết cơ bản về vật lí của vũ trụ của chúng ta, dần dần xuất hiện.
Bây giờ, theo nhiều cách, những câu hỏi tôi đặt ra thực tế là những câu đơn giản nhất.
Chúng ta có lẽ không biết đáp án, nhưng ít nhất chúng ta biết cách trả lời các câu hỏi,
Nhưng nếu việc xem xét kĩ 10 ngàn dải ngân hà cho thấy 42 siêu tân tinh khiến chúng ta hiểu không đúng về vũ trụ, khi chúng ta đang nghiên cứu hàng tỉ ngân hà, bao nhiêu lần chúng ta định đi tìm 42 điểm không tương thích với điều chúng ta mong đợi?
Tương tự hành tinh được tìm thấy bởi Hershel hoặc năng lượng đen hoặc cơ học lượng tử hoặc thuyết tương đối, tất cả những ý tưởng này nảy sinh vì dữ liệu không tương thích với những gì chúng ta mong đợi.
Điều thú vị về dữ liệu của thập kỉ tiếp theo trong thiên văn học, ngay cả chúng ta không hề biết bao nhiêu câu trả lời đang chờ đợi ngoài kia, những câu trả lời về nguồn gốc và sự tiến hóa của chúng ta.
Hiện có bao nhiêu câu trả lời mà chúng ta không hề biết câu hỏi chúng ta muốn đặt ra?
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Những ai tin vào sự tồn tại của thiên đường đều có những hình dung về nó.
Với tôi, thiên đường chính là khi sự tò mò được thỏa mãn
Thiên đường trong tôi là những đám mây êm đềm mà ở đó tôi được thoải mái nằm dài còn khuỷu tay tôi chống cằm, như lúc xem TV hồi bé.
Tôi có thể ngắm nhìn mọi nơi, xem những bộ phim tôi muốn.
Một lúc nào đó bạn nhận ra nơi tàu điện New York, khi đang đọc sách có một cảm giác thật nhẹ nhàng và dễ chịu.
Thật ra tôi đã có một cuộc sống như vậy. vì tôi phát hiện...
Cũng mất một thời gian đến khi tôi phát hiện ra điều đó năm 24 tuổi, rằng tôi thoải mái hơn với đồ vật hơn với con người, tôi đã quyết định theo đuổi đam mê này.
Cuôc sống của tôi từ đó như trong mơ, Và mọi thứ chỉ là bắt đầu của một câu chuyện dài.
Tôi sẽ cho bạn một ví dụ: đây là buổi triển lãm Humble Masterpieces, ở MoMA vào năm 2004.
Chúng tôi đang ở quận Queens, chúng tôi xây một tòa nhà thật lớn ở Midtown, nên chúng tôi đến một vùng thật xa xôi hẻo lánh.
Một trong những khoảnh khắc thú vị nhất trong sự nghiệp của tôi.
Không những thế,
Phông chữ này-- Phông chữ Helvetica, nó sẽ kỉ niệm 50 năm tuổi vào năm nay.
Nên tôi nghĩ -- Max Miedinger và những nhà thiết kế Thụy Sĩ đã vượt qua Akzindenz Grotesk, để tạo ra một kiểu chữ san-serif mới -- và khi ấy tôi đã dần dần mường tượng ra..
Và tất nhiên, với Humble Masterpieces mọi thứ sẽ được nhân lên 100 lần.
Và tôi hy vọng rằng, mục tiêu thực sự của buổi triển lãm
cũng có ảnh hưởng tương tự với bạn Buổi triển lãm này nhằm thay đổi cách trẻ em...
chẳng hạn, khi làm bài tập về nhà? Thay vì 2 hạt đậu trên cái khay, tôi hy vọng chúng sẽ lục lọi trong bếp hoặc trong giỏ xách của mẹ và sáng tạo nên một tuyệt tác ngay trên chiếc khay đó.
Mọi người luôn có ý tưởng về Humble Masterpieces và ở MoMA chúng tôi đặt vài cuốn sách
để mọi người gợi ý về Humble Masterpiece của họ. Mặc dù thường 80% là khiêu dâm, chỉ 20% gợi ý thực sự, nhưng tất cả-- hầu hết-- đều là những gợi ý tốt.
Rất đặc trưng cho mỗi nước.
Ví dụ, tôi không biết rằng người Tây Ban Nha chế ra chổi lau nhà Mà họ rất tự hào nên người dân ở đó đều nói về "la frego".
Người Ý nói về pizza. Gợi ý của người Thổ Nhĩ Kì cũng rất hay -- họ có ánh trăng, nước tẩy quần áo và sơn móng tay.
Và tiếp đến (Tiếng cười) Một ý tưởng từ Milan: Phương tiện phân làn giao thông gọi là "panettone", và nó được tô màu thế này Đây là đồ bê tông tuyệt đẹp sử dụng khắp Milan để xác định làn đường.
Hãy nghĩ ra một món và gửi đến đây nhé -- chúng tôi luôn chào đón ý tưởng mới.
Một buổi triển lãm như vậy, giúp tôi hiểu nhiều hơn về mọi chuyện trong 13 năm từ khi tôi đến MoMA.
Tôi là người Ý. Ở đây, thiết kế là chuyện thường.
Những nơi khác nhau sẽ nổi trội trong những lĩnh vực khác nhau
Ở Argentina và Uruguay, cách xây nhà mang âm hưởng hiện đại tuyệt vời không thể tìm thấy ở nơi khác, dù nghệ thuật đương thời khá tệ.
Ở Ý, đặc biệt tại Milan, nghệ thuật đương thời thực ra không nhiều
Nhưng thiết kế thì -- ôi Chúa ơi.
Bạn chỉ cần đến một cửa hàng ở góc phố, không cần những nơi sang trọng là thấy được kiểu thiết kế khiến tất cả mọi người thán phục về sự tinh tế của chúng tôi.
Chỉ là cửa hàng nhỏ thôi nhé.
Trong khi đó nghệ thuật đương thời của New York theo một xu hướng khác.
Làm tôi kinh ngạc -- những đứa trẻ 3 tuổi lại biết đến Richard Serra và đưa bạn đến phòng tranh.
Nhưng thiết kế, vì lí do nào đó, vẫn bị hiểu nhầm là trang trí.
Khá là thú vị: Khi tôi nói đến "thiết kế", mọi người sẽ nghĩ đến thứ được thiết kế phóng đại -- trong trường hợp này, có mục đích, nhưng -- trang trí, trang trí nội thất.
Họ nghĩ đến những người chọn chất liệu.
Thiết kế có thể là vậy, tất nhiên, nhưng nó có thể là thứ khác.
Là một trường thiết kế ở Jerusalem đang tìm cách để thiết kế mặt nạ khí gas, vì, các bạn biết đấy, Israel yêu cầu tất cả phải dùng mặt nạ khí gas kể cả trẻ sơ sinh.
Nên các nhà thiết kế hạ thấp đường viền cổ, để giảm cảm giác nghẹt thở, và thuận tiện để uống Coca.
Họ chế ra kiểu mặt nạ cho trẻ nhỏ sao cho bố mẹ dễ dàng bồng bế vì sự tiếp xúc cơ thể rất quan trọng.
Họ còn thiết kế một dạng lều nhỏ cho trẻ sơ sinh.
Ngay cả khi bạn nghĩ điều này thật nhẫn tâm, những thiết kế đó đều rất tuyệt vời, hơn hẳn những thiết kế nội thất sang trọng, Và vẫn thuộc lĩnh vực mà tôi đam mê.
Từ khi bắt đầu làm việc tại MoMA, tôi luôn củng cố sức mạnh của nó bởi vì thật tuyệt vời khi được làm việc ở đây. Bạn thực sự có sức mạnh thu hút mọi người biết đến hoặc đến xem buổi triển lãm của bạn. Sức mạnh mà tôi không thể có nếu làm trong một viện bảo tàng thiết kế.
80% công chúng đến để xem Picasso và Matisse, rồi họ ghé qua buổi triển lãm của tôi và tôi đã thu hút được họ.
Những người quản lí ở MoMA những người đã làm ở đây từ khi bảo tàng được thành lập vào năm 1929, đang nỗ lực nhìn vào những thay đổi của thế giới và sử dụng quyền hạn của mình để biến mọi thứ tốt đẹp hơn.
Trải qua rất nhiều thay đổi, và Eames Demtrius có thể đang ở đây, nhưng trong hai ví dụ sau, cụ, ông của anh ấy -- tôi luôn thấy lẫn lộn về các mối quan hệ -- Charles Eames và sau đó là Charles và Ray Eames đã tham gia hai cuộc thi: một vào năm 1940 về đồ nội thất hữu cơ, và một vào năm 1948 về đồ nội thất giá rẻ cho quân sĩ sau chiến tranh những thứ sau đó phát triển thành một dòng nội thất.
Đã có nhiều thiết kế đẹp mà giá lại rẻ
Đã có rất nhiều dự án kiến trúc và thiết kế nhằm tạo ra những thiết kế tốt hơn phục vụ cuộc sống tốt hơn.
Tôi đã thực hiện một buổi triển lãm vào năm '95 mang tên Đột phá về chất liệu trong Thiết kế đương đại.
Nó là một bước cải cách trong thế giới thiết kế Khi mà nhà thiết kế có thể tự chỉnh sửa vật liệu.
Ý tưởng này đưa tôi đến với rất nhiều thiết kế mới lạ như aerogels từ phòng thí nghiệm Lawrence Livermore ở California; ở thời điểm đó, aerogels mới bắt đầu được đưa vào thị trường.
Cùng lúc đó, tuyệt tác của Takeshi Ishiguro ra đời. Những chiếc hộp đựng muối và tiêu bằng bột gạo nhão.
Như các bạn thấy đấy, rất đa dạng.
Một ví dụ tiếp theo, trong một buổi triển lãm khác mang tên Workspheres vào năm 2001, tôi yêu cầu nhà thiết kế đưa ra ý tưởng về một mô hình làm việc mới đang diễn ra trên thế giới.
Và IDEO Rất đẹp -- Nơi đây được gọi là Personal Skies.
Ý tưởng là, với một khu làm việc chia thành nhiều gian, bạn có thể tận dụng khoảng trời ở trên và bạn đã có riêng một "Cielo in Una Stanza" -- khoảng trời trong phòng -- Một bài hát nổi tiếng của Ý.
Một ví dụ khác: thiết kế của Marti Guixe: mô hình làm việc lưu động và thiết kế ưa thích của tôi, Hella Jongerius: mô hình làm việc tại nhà.
Từ đây tôi có thể đưa ra một ý tưởng quan trọng về thiết kế: Nhà thiết kế là những tổng hợp viên vĩ đại nhất thế giới.
Họ giỏi nhất là việc tổng hợp nhu cầu của con người, điều kiện kinh tế, vật liệu, những vấn đề về sự bền vững, và điều họ làm sau cùng-- nếu họ giỏi -- còn hơn tất cả các phần kia gộp lại.
Hella Jongerius là một người có khả năng tổng hợp rất tuyệt vời và cũng rất hài hước.
Ý tưởng của tác phẩm là một lúc nào đó, mọi người nói bạn rất cần phải phân thân đấy.
Và cô ấy đáp: "Không, không.
Công việc có thể đi cùng với giải trí" Và TV dinner ra đời- một phát minh của năm 2001.
Nhiều buổi triển lãm khác cũng diễn ra cùng thời điểm đó nhưng tôi không muốn nói ở đây.
Thay vào đó, tôi muốn nói về tầm vĩ đại của một số nhà thiết kế.
"Maverick" là một từ khó hiểu với tôi.
Tôi tới Mỹ 13 năm trước và cho đến nay tôi luôn phải hỏi: "Nó nghĩa là gì?"
Sáng nay tôi tra từ điển và nó nghĩa là có một anh chàng muốn che giấu sự thô lỗ.
Vậy nên, anh ta không đi theo mọi người,
vậy nên, anh ta là một "maverick" Thực ra nhà thiết kế rất cần phải "maverick" vì cách tốt nhất để thiết kế thành công một món đồ -- một món đồ mà chúng ta đang chưa từng có -- đó là xem như nó chưa từng tồn tại hoặc như con người sẽ có thái độ khác với nó.
Safe là buổi triển lãm cuối cùng của tôi ở MoMA diễn ra đầu năm ngoái.
Chủ đề là những thiết kế đảm bảo sự an toàn.
Thực ra ý tưởng thực hiện đã có từ trước năm 2001, tên là Emergency.
Rồi vụ 11/9 xảy ra, tôi quá kinh hoàng nên đã hủy buổi triển lãm. rồi ý tưởng đó từ từ trở lại -- chậm rãi và đầy hứa hẹn và đó chính là sự bảo hộ.
Từ các thiết bị khai khoáng đến những ống hút tiệt trùng nước, Thật sự rất đa dạng.
Nó cũng có... Cameron và tôi từng làm việc với nhau, nên vài thiết kế trên trang web của anh ấy cũng được triển lãm.
Nhưng chúng ta không cần nói đến thiết kế và nghệ thuật nữa; thiết kế tận dụng mọi công cụ của nó để tạo nên nét độc đáo.
Vừa kinh tế vừa hài hước.
Đây là một dự án tuyệt vời của Ralph Borland, người Nam Phi.
Một bộ trang phục cho các vụ bạo loạn.
Ý tưởng là, khi bạn đang kẹt trong một vụ bạo loạn hay cuộc biểu tình và cảnh sát tiến đến, khi bạn mặc thứ này -- như một trái tim lớn, có một đầu loa ở tim bạn để khuếch đại nhịp tim của bạn cảnh báo cảnh sát; Như một tín hiệu cầu hòa.
Và bạn có thể tưởng tượng, khi cả một nhóm người cùng mặc nó nhịp đập liên tục khiến cảnh sát phải e ngại.
Như vậy, nhà thiết kế đôi khi không tạo ra những sản phẩm hoạt động ngay chúng chỉ hoạt động khi ta hiểu được vấn đề.
Tony Dunne và Fiona Raby tạo ra các vật dụng thể hiện nỗi khổ và chứng hoang tưởng của con người. như món đồ gỗ ngụy trang được làm từ cùng loại gỗ với sàn nhà bạn nên nó biến mất hoàn toàn và bạn có thể giấu đi; hoặc hay ho hơn, cây nấm nguyên tử, một sáng chế được viết thành bài báo đăng trên Bulletin Atomic Scientist của Mỹ -- Tôi chưa từng nghĩ nó sẽ xuất hiện ở MoMA; hoặc chiếc ghế Faraday bảo vệ bạn khỏi phóng xạ.
Nhưng điều thú vị trong buổi triển lãm là khám phá ra mục đích cuối cùng chính là phục vụ bản thân chúng ta, và một vài nhà thiết kế đang thực hiện chủ đề này.
Đây là Cindy van den Bremen, nhà thiết kế Hà Lan người đã tạo ra đồ Capsters.
Một loại quần áo thể thao cho phụ nữ Hồi giáo, cho phép họ trượt tuyết, chơi tennis, làm mọi việc mà không cần cởi khăn trùm đầu.
Và đôi khi thực hiện các nghiên cứu dạng này, bạn sẽ bắt gặp nhiều ý tưởng thiết kế tuyệt vời.
Twan Verdonck, anh còn rất trẻ, tôi nghĩ anh ấy mới 27 tuổi, hiện đang hợp tác với các nhà tâm lý học tạo ra dòng sản phẩm đồ chơi mô phỏng giác quan cho trẻ em có tâm lý yếu ớt.
Rất đẹp.
Từ món mềm mại quấn quanh cơ thể-- vì trẻ tự kỉ thích được ôm chặt, nên món này có thêm lò xo bên trong-- cho đến con búp bê này có gương để trẻ có thể soi mình trong gương và tự tin hơn.
Thiết kế tôn trọng thế giới và nó xem xét thế giới ở mọi phạm trù khác nhau.
Tôi mới dự một hội nghị về mặt hàng cao cấp tổ chức bởi Herald Tribune ở Istanbul.
Một điều thú vị là tôi là diễn giả cuối cùng và trước tôi có nhiều người nói về hàng cao cấp, tôi không muốn phá đám nhưng lúc đó tôi thấy tôi cần phải đưa buổi diễn thuyết về thực tại.
Sự thật là có rất nhiều loại mặt hàng cao cấp khác nhau, có những loại đồ chỉ tương đối xa xỉ với những người không giàu sang lắm.
Để các bạn hiểu rõ hơn tôi có 2 ví dụ về thiết kế bắt nguồn từ ý thức kinh tế -- giới hạn rất, rất rõ.
Ở Cuba, đây là một chiếc chuông xe đạp tái chế từ đồ chơi cũ và đây là áo mưa làm từ bao bố đựng gạo.
Chúng đẹp bởi vì chúng thông minh và tiết kiệm.
Và đây là tác phẩm của hai anh em từ Sao Paulo, Fernando và Humberto Campana, lấy cảm hứng từ đói nghèo và sự tài tình xung quanh mình để tạo nên các món đồ nội thất hiện bán rất chạy.
Nhưng đó là vì bản tính kì lạ của thị trường.
Thiết kế xem xét mọi thứ, và khi công nghệ càng phát triển, khi tính di động của chúng ta ngày một tăng thay vào đó, các nhà thiết kế lại muốn chúng ta phải thực tế.
Đôi khi phũ phàng nữa.
Đây là dòng nội thất có thể tương tác vật lí với bạn.
Từ chiếc ghế này, bạn phải mở nó ra mới ngồi được, do đó nó lưu lại dấu vân tay của bạn, cho đến dòng sản phẩm tuyệt vời được cho là thiết kế của Ana Mir từ Bacelona.
Từ món nữ trang làm từ tóc người đến kẹo socola đầu nhọn đến những viên kẹo kẽ ngón mà người yêu bạn thà mút ngón chân bạn còn hơn
(Cười) Thật là đẹp đẽ vì dù sao, đó là khoảnh khắc tuyệt diệu của thiết kế.
Nhiều năm trước tôi đã nghe một nhà toán học từ Vienna tên Marchetti giải thích về những đổi mới trong ngành quân đội -- do đó, đổi mới bí mật -- và đổi mới trong xã hội mới là hai đường hình sin đối xứng nhau.
Rất ý nghĩa.
Trong chiến tranh, công nghệ phải được đổi mới nhanh chóng mà chúng ta đang thiếu-- như trong Thế chiến II, sẽ không có thép
không có nhôm. Và khi hòa bình, các công nghệ đó bất ngờ len lỏi vào thị trường nền kinh tế mới.
Rất nhiều bạn có thể đã biết chiếc ghế Potato Chip tạo ra bởi Charles và Ray Eames là một ví dụ: sợi thủy tinh khi đó phổ biến đến khó tin.
Với tôi điều này thật lạ thường.
Nhịp điệu của đường hình sin đã thay đổi đến chóng mặt giống như nhịp điệu cuộc sống trong 25 năm qua, nên tôi không còn chắc chắn về khái niệm bước sóng nữa.
Nhưng chắc chắn đó là thời điểm quan trọng của thiết kế, vì công nghệ máy tính không chỉ đang phát triển, không chỉ tạo ra nguồn tài nguyên mở cho thiết kế, và còn là ý tưởng về sự bền vững -- không chỉ trong sự thải khí CO2 và dấu chân sinh thái, mà còn trong quan hệ cộng đồng -- Một phần công việc của rất nhiều nhà thiết kế.
Và là lí do ngày càng nhiều nhà thiết kế, làm việc trong lĩnh vực hành vi thay vì vật thể.
Đặc biệt những người giỏi, chứ không phải tất cả họ.
Các bạn đang xem một tác phẩm của Mathieu Lehanneur, một kiệt tác.
Anh là nhà thiết kế trẻ người Pháp đang làm việc-- hiện đang làm việc cho các công ty dược phẩm-- để tìm ra phương pháp mới khuyến khích bệnh nhân, đặc biệt là trẻ em, uống thuốc thường xuyên.
Ví dụ, chiếc hộp đựng thuốc hen suyễn này sẽ tự phồng lên khi đến giờ uống thuốc, nên đứa trẻ phải --pffff -- để làm xẹp chiếc hộp.
Và một loại thuốc bạn có thể vẽ lên da giúp bạn thấy thoải mái khi tiến hành phẫu thuật cấy ghép da.
Tương tự như sản phẩm của Marti Guixe, tương tác với bạn thông qua mọi thứ đi qua đường miệng của bạn nhờ đó bạn học được từ lỗi sai hoặc từ vị giác của bạn, bằng đường miệng
Trong buổi triễn lãm tiếp theo của tôi -- xin lỗi đã làm các bạn khó chịu vì tôi cứ nói đi nói lại-- là về mối quan hệ giữa thiết kế và khoa học.
Tôi tìm những điểm chung, thay vì dùng phép ẩn dụ -- những trăn trở chung, vấn đề chung, mối bận tâm chung -- tôi nghĩ những điểm đó sẽ giúp khai thác ý tưởng này sâu hơn. như một chỉ dẫn, như một định hướng thay vì một mệnh lệnh.
Tôi đợi hồi âm của các bạn.
Tôi gửi email cho khá nhiều bạn rồi.
Thiết kế có thể kết hợp với khoa học, và sự tham chiếu với những thang đo khác nhau là khả thi, vậy nên, hãy làm việc nghiêm túc dù là trên một vật thể bé nhỏ để biến nó trở nên vĩ đại và mang ý nghĩa lớn lao.
Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)
Chào các cháu.
(Cười) Tôi 71 tuổi.
(Vỗ tay) Chồng tôi 76 tuổi.
Cha mẹ tôi gần 100. và Olivia, chú chó của tôi, 16 tuổi.
Tôi sẽ nói về tuổi già.
Hãy để tôi nói lên cảm nhận của mình khi thấy những nếp nhăn trong gương và khi nhận ra một vài bộ phận trong cơ thể trở nên xập xệ tôi không thể tìm thấy chúng.
(Cười) Mary Oliver viết trong một bài thơ "Nói tôi biết việc bạn sẽ làm trong cuộc sống quý giá và duy nhất này là gì?"
Tôi chọn cách sống đầy nhiệt huyết.
Khi nào thì chúng ta bắt đầu già?
Xã hội quyết định khi nào chúng ta già, thường vào khoảng 65 tuổi, khi ta nhận được bảo trợ nhưng ta thực sự già đi kể từ khi sinh ra.
Chúng ta đang già đi ngay lúc này, và trải qua nó theo những cách khác nhau.
Ta đều cảm thấy trẻ hơn so với tuổi thật của mình vì tâm hồn không bao giờ già cả.
Tôi vẫn đang 17 tuổi.
Sophia Loren, hãy nhìn cô ấy.
Cô ấy nói rằng vóc dáng mà bạn nhìn thấy là nhờ ăn mỳ Ý.
Tôi đã thử và lên 4.5 cân ở chỗ không cần tăng.
Nhưng thái độ, tuổi già cũng là thái độ và sức khỏe.
Nhưng cố vấn của tôi trong hành trình tuổi già là Olga Murray.
Người phụ nữ California này, ở tuổi 60 đã làm việc ở Nepal để cứu những cô gái trẻ khỏi tình trạng nô lệ trong gia đình.
Ở tuổi 88, bà đã cứu 12.000 cô gái, và thay đổi nền văn hóa của quốc gia này.
(Vỗ tay) Giờ đây, việc cha bán con gái để làm nô lệ là bất hợp pháp.
Bà cũng mở cô nhi viện và phòng khám dinh dưỡng.
Bà luôn hạnh phúc và trẻ mãi.
Tôi đã đánh mất điều gì trong thập kỉ qua?
Con người, tất nhiên, nơi chốn, và năng lượng vô tận của tuổi trẻ. Tôi đang bắt đầu mất sự tự lập và điều đó khiến tôi lo sợ.
Ram Dass nói rằng sự phụ thuộc gây tổn thương, nhưng bạn sẽ phải chịu đựng ít hơn nếu như chấp nhận nó,
Sau một cơn đột quỵ nặng, tâm hồn không tuổi của ông ấy bắt đầu thấy sự thay đổi của cơ thể, và ông rất biết ơn những người giúp đỡ mình.
Tôi đã có được điều gì?
Tự do: tôi không cần phải chứng minh nữa.
Tôi không còn mắc kẹt với ý nghĩ mình là ai, mình muốn là ai, hay mọi người muốn tôi là ai.
Tôi không cần phải làm hài lòng mọi người, ngoại trừ động vật.
Tôi bảo bản ngã của mình hãy lùi lại để tôi tận hưởng những gì đang có.
Cơ thể tôi có thể trì trệ, nhưng bộ não thì chưa.
Tôi yêu bộ não của mình.
Tôi thấy nhẹ nhõm hơn.
Tôi không để tâm đến sự đố kị, tham vọng, phù phiếm, không có tội lỗi nào đáng để cho tôi phiền não.
Thật tuyệt nếu có thể cho qua.
Tôi nên bắt đầu sớm hơn.
Tôi cũng thấy dễ chịu hơn vì tôi không còn sợ bị tổn thương.
Đó không còn là điểm yếu nữa.
Tôi tiếp nhận ý niệm về tâm linh.
Tôi nhận ra rằng trước đây, cái chết đang đến gần.
Thì bây giờ, nó ở ngay bên cạnh, hoặc ngay trong nhà mình.
Tôi cố sống cẩn trọng và có mặt trong những lúc quan trọng.
Nhân tiện, Đạt Lai Lạt Ma là một người có tuổi và đáng kính nhưng có ai lại muốn ăn chay và sống độc thân?
(Cười) Thiền rất tốt.
(Video) Đứa trẻ: Ommm, Ommm, Ommm
Isabel Allende: Ommm, Ommm.
Như vậy đất. Bắt đầu sớm sẽ rất tốt.
Bạn biết đấy, đối với người hão huyền như tôi, thật khó để già trong nền văn hóa này.
Bên trong, tôi thấy mình ổn, quyến rũ, gợi cảm.
Nhưng chẳng ai thấy điều đó cả. (Cười) Tôi là người vô hình.
Tôi muốn là tâm điểm của sự chú ý.
Tôi ghét bị lãng quên.
(Cười) (Vỗ tay) Đây là Grace Dammann.
Bà phải ngồi xe lăn trong 6 năm sau một tai nạn giao thông.
Bà nói chẳng có gì hấp dẫn hơn việc được tắm nước nóng, mà mỗi giọt nước là một sự ban phước cho các giác quan.
Bà không nghĩ mình khuyết tật.
Trong tâm trí, bà vẫn đang lướt sóng trên biển.
Ethel Seiderman, một nhà hoạt động can đảm và được yêu mến gần nơi tôi sống ở California,
Bà đi đôi giày thiết kế màu đỏ, và thần chú của bà là: một chiếc khăn thì tốt nhưng 2 cái thì tuyệt hơn.
Bà góa chồng 9 năm nay, nhưng tìm kiếm người bạn đời nào khác.
Bà nói chỉ có một số lượng hạn chế về cách mà bạn làm tình. Thực ra, bà nói theo 1 cách khác. Và bà đã thử cả rồi.
(Cười) Tôi, mặt khác, vẫn còn ảo tưởng tình ái với Antonio Banderas. (Cười) Và người chồng tội nghiệp của tôi phải chịu đựng điều đó.
Vậy làm cách nào tôi có thể sống nhiệt huyết?
Tôi không thể bắt bản thân sống nhiệt huyết ở tuổi 71.
Tôi đã luyện tập vài lần, khi chán, tôi giả vờ làm như thế.
Thái độ, thái độ.
Tôi luyện tập thế nào? Tôi luyện tập bằng cách nói "Có" với tất cả mọi thứ: kịch nghệ, hài kịch, bi kịch, tình yêu, cái chết, sự mất mát.
Nói "có" với cuộc sống.
Và tôi luyện tập bằng cách yêu.
Không phải lúc nào cũng thành công nhưng không ai đổ lỗi cho bạn vì đã cố gắng cả.
Ghi chú cuối cùng, nghỉ hưu trong tiếng Tây Ban Nha là "jubilacion"
"lễ ăn mừng".
Chúng ta đã thực hiện nghĩa vụ.
Chúng ta đã cống hiến cho xã hội.
Giờ là thời gian cho chính mình, thời gian tận hưởng.
Trừ khi bạn quá yếu hay quá nghèo, không thì bạn có nhiều lựa chọn.
Tôi chọn giữ nhiệt huyết sống, với trái tim rộng mở.
Tôi cố gắng làm điều đó mỗi ngày.
Bạn có muốn làm cùng tôi không?
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) June Cohen(JC): Cô Isabel Isabel Allende(IA): Cảm ơn
JC: Đầu tiên, cháu chưa bao giờ nghĩ sẽ diễn thuyết trước cộng đồng TED, nhưng cháu muốn nói rằng chúng cháu đều thấy cô vẫn rất quyến rũ có phải không ạ?
IA: Ồ, cảm ơn (Vỗ tay) JC: Mời các bạn bỏ tay xuống IA: Không,chỉ do trang điểm thôi.
JC: Có thích hợp không nếu cháu hỏi tiếp về ảo tưởng tình ái của cô?
IA: Tất nhiên. Về điều gì cơ?
(Cười) JC: Về ảo tưởng tình ái của cô.
IA: Với Antonio Banderas. JC: Không biết cô có muốn chia sẻ thêm điều gì không.
IA: À, 1 trong số đó là (Cười) Là tôi đặt tấm hình Antonio Banderas trên bánh tortialla của Mexico, tôi cho thêm guacamole và salsa, Tôi cuốn anh ấy lại và ăn. (Cười) Xin cảm ơn.
Bạn dùng từ "awesome" mấy lần trong ngày hôm nay rồi?
1 lần? 2 lần? hay 17 lần?
Bạn có nhớ mình dùng từ này để mô tả gì không?
Tôi không nghĩ là bạn nhớ, bởi vì mọi người ơi, các bạn đang dùng từ chưa đúng, và tối nay tôi muốn chia sẻ với các bạn làm sao đưa "awe" - sự kinh hãi trở về với "awesome" - kinh hãi.
Gần đây, tôi đi ăn tối ở 1 tiệm ăn ngoài trời, người phục vụ đến bàn và hỏi liệu chúng tôi đã từng ăn tối ở đây, tôi đáp: "Vâng, đúng rồi."
cô ấy thốt lên "Awesome" - Kinh hãi
Tôi nghĩ bụng: "Thật vậy sao?
"kinh hãi" hay "tuyệt vời" khi chúng tôi quyết định ghé nhà hàng này lần nữa?"
Một ngày, một đồng nghiệp hỏi liệu tôi có thể lưu file dạng PDF được không tôi đáp: "Vâng, dĩ nhiên, "Kinh hãi", anh ta nói.
Thiệt hả, lưu bất cứ cái gì ở dạng PDF là kinh hãi ư?
Buồn thay, ta đang lạm dụng từ "awesome" - kinh hãi thay cho từ "great" - tuyệt vời và "thank you" - cảm ơn.
Từ điển Webster định nghĩa từ "awesome" là sợ hãi xen lẫn với ngưỡng mộ hoặc tôn kính, cảm giác được tạo ra bởi điều gì đó uy nghi.
Bây giờ, với ý nghĩa đó, chiếc sandwich Quiznos của bạn có kinh hãi hông?
Chỗ đậu xe như thế nào? Có kinh hãi hông?
Hay ván đấu ngày hôm đó? Có kinh hãi không?
Câu trả lời là không, không và không.
Sandwich có thể ngon, chỗ đậu xe có thể ở gần đây, và ván đấu có thể bùng nổ, nhưng không phải thứ gì cũng có thể được gọi là "kinh khủng".
(Cười) Vì thế, khi dùng từ "awesome" để mô tả những sự vật, sự việc tầm thường, bạn đang lấy đi sức mạnh vốn có của nó.
Tác giả này nói: "Những ngày tuyết rơi hoặc việc tìm tiền trong quần tây thật đáng kinh hãi."
(Cười) Không, không phải vậy, và ta cần nâng cao ý thức cho kẻ đáng thương này. (Cười) Nói cách khác, nếu có tất cả, bạn sẽ không coi trọng gì.
Không như việc uống nước ở vòi cứu hỏa như chàng ngốc này đây.
Không có động lực, không cao không thấp, nếu mọi thứ đều awesome -kinh hãi.
Thưa quý ông, quý bà, đây là 10 điều thực sự kinh hãi.
Tưởng tượng, nếu quý vị phải vác mọi thứ trên vai.
Không phải là dễ hơn nếu tôi có thể cuộn nó lại và mang về nhà ư?
Vâng, vì vậy tôi sẽ sáng tạo ra bánh xe.
Bánh xe - thưa quý vị.
Bánh xe có đáng kinh hãi không?
Vâng, có!
Kim tự tháp là kiến trúc nhân tạo cao nhất trên thế giới trong vòng 4.000 năm qua.
Pharaoh đã ra lệnh cho nô lệ di chuyển hàng triệu viên đá đến vị trí xây dựng lăng mộ
Kim tự tháp có đáng kinh hãi không?
Vâng, thật đáng kinh hãi.
Đại Vực. (Great Canyon) Thôi nào.
Gần 80 triệu năm tuổi.
Đại Vực có kinh hãi không?
Vâng, có.
Năm 1829, Louis Daguerre phát minh ra nhiếp ảnh, và ngày nay, khi lướt màn hình điện thoại và chụp ảnh chiếc sandwich kinh hãi kia bạn biết mình là ai rồi đấy- (Cười) không phải dễ dàng hơn sao khi phơi ảnh lên tấm đồng mạ bạc được ion hóa?
Vậy thì, nhiếp ảnh có đáng kinh hãi không?
Vâng, có.
D-Day, ngày 6/6/1944 quân đồng minh đổ bộ vào Normandy. Cuộc xâm lược lớn nhất trong lịch sử thế giới.
D-Day có kinh hãi không?
Vâng, có. Bạn đã ăn gì hôm nay? Bạn có ăn không?
Bạn có thể cảm ơn ong thợ. Nếu mùa màng không được thụ phấn sẽ không có lương thực, và tất cả chúng ta sẽ chết.
Kiểu như vậy.
Nhưng không giống với việc hoa nở và "giao hợp" với hoa khác, mặc dù điều này nghe có vẻ kinh hãi.
(Cười) Loài ong thật đáng kinh hãi.
Bạn đùa đấy à? Đặt chân lên mặt trăng!
Thôi nào! Apollo 11. Bạn đùa tôi à?
66 năm sau khi anh em nhà Wright cất cánh từ Kitty Hawk, North Carolina, thì Neil Armstrong đi xa hơn thế 240.000 dặm.
Khoảng cách như từ đây đến mặt trăng vậy.
(Cười) Đó là 1 bước tiến nhỏ cho loài người, một bước tiến khổng lồ cho từ awesome!
Bạn đúng hoàn toàn.
Woodstock, 1969: Tạp chí Rolling Stone nói rằng: điều này đã làm thay đổi lịch sử của Rock & Roll.
Tiền vé thời đó chỉ 26$.
Với giá đó, giờ bạn không thể mua nổi một chiếc áo thun.
Phiên bản của Jimi Hendrix- "The Star-spangled banner" là tiêu biểu nhất.
Woodstock có kinh hãi không?
Vâng, có Cá mập! Chúng đứng đầu trong chuỗi thực phẩm
Cá mập có nhiều hàng răng mọc ra trong hàm và đẩy lên phía trước như băng chuyền.
Một số loài cá mập có thể mất đi 30.000 răng trong suốt cuộc đời.
Kinh hãi có gây sợ hãi không?
Ôi, trời đất, cá mập thật kinh hãi.
Internet ra đời năm 1892 và ngay lập tức đảm trách công việc truyền thông toàn cầu, Tối nay, khi bài trình bày Powerpoint này được đưa lên internet để 1 anh chàng say xỉn ở tận Siberia xem thứ vớ vẩn này, Internet thật kinh hãi.
Cuối cùng, một vài người không thể chờ được nữa để nói rằng bài Powerpoint của tôi là kinh hãi.
Tôi sẽ giúp các bạn.
Nó không kinh hãi, nhưng đó là sự thật tôi hy vọng điều này giúp các bạn vui và tất cả những khán giả trước nay của tôi nữa. Xin cảm ơn ' và chúc buổi tối vui vẻ.
(Vỗ tay)
Tại sao vũ trụ tồn tại?
Tại sao ở đó -- Vâng, vâng. (Tiếng cười) Đây là một bí ẩn vũ trụ. Xin hãy nghiêm túc.
Tại sao có thế giới này, tại sao chúng ta ở trong nó, và cuối cùng là tại sao lại có vật chất mà không phải là hư không?
Tôi muốn nói, đây là một cấu hỏi tột cùng "tại sao"?
Nên tôi sẽ nói về bí ẩn của sự tồn tại, câu đó của sự tồn tại, chúng ta đang ở đâu trong nó, và tại sao bạn nên quan tâm, và tôi hi vọng bạn quan tâm.
Nhà thiên văn học Arthur Schopenhauer đã nói những người không tự hỏi về sự ngẫu nhiên của sự tồn tại của chúng ta sự ngẫu nhiên của sự tồn tại của thế giới, là những kẻ thiểu năng.
Nói vậy có hơi quá, nhưng đúng. (Tiếng cười) Nên nó vốn được gọi là một câu hỏi cao siêu nhất, kỳ bí nhất, sâu sắc nhất, và vươn xa nhất mà con người có thể đặt ra.
Nó ám ảnh những cái đầu vĩ đại.
Ludwig Wittgenstein, có lẽ là nhà triết học vĩ đại nhất thế kỷ 20, đã kinh ngạc rằng trên hết có một thế giới.
Ông viết trong tác phẩm "Tractatus" Kiến nghị 4.66, "Điều bí ẩn không phải là mọi thứ đã xuất hiện như thế nào, mà đó là sự tồn tại của thế giới."
Nếu bạn không thích nghe lời châm biếm từ một nhà triết học, thử một nhà khoa học.
John Archibald Wheeler, một trong những nhà vật lý học vĩ đại của thế kỷ 20, Thầy của Richard Feynman, người đặt ra khái niệm "hố đen", ông nói, "Tôi muốn biết tại sao là lượng tử, tại sao là vũ trụ, tại sao là sự tồn tại?"
Và bạn của tôi Martin Amis -- thứ lỗi vì tôi sẽ kể ra rất nhiều cái tên trong bài nói này, xin hãy quen với nó -- bạn tốt của tôi Martin Amis một lần đã nói chúng ta cần năm Einstein để trả lời câu hỏi bí ẩn của vũ trụ đến từ đâu.
Và tôi không nghi ngờ có năm Einstein trong khán phòng tối nay.
Ai là Einstein? Giơ tay?
Không ? Không có Einstein?
Okay. Vậy là câu hỏi, tại sao có các thứ thay vì không có gì, câu hỏi kỳ vĩ này, đã được đặt ra vào cuối lịch sử khoa học.
Nó là vào cuối thế kỷ 17 nhà triết học Leibniz đã hỏi nó, một người rất thông minh, Leibniz, người đã phát minh ra tích phân độc lập với Isaac Newton, cùng thời gian, nhưng đối với Leibniz, người đã hỏi tại sao tại có các thứ thay vì hư vô, đây không phải là một bí ẩn lớn.
Ông vừa là hoặc giả bộ là một người Công giáo chính thống trong tầm nhìn siêu hình của ông, và ông nói rằng thật rõ ràng tại sao thế giời này tồn tại bởi vì Chúa đã sáng tạo ra nó.
Và Chúa đã sáng tạo, từ hư vô.
Đó là sự quyền lực của Chúa.
Ngài không cần bất cứ thứ nguyên liệu nào để tạo nên thế giới.
Ngài có thể làm nó ra từ hư không tuyệt đối, sự sáng tạo từ hư không.
Và, đây là những gì đa số người Mỹ hiện nay tin.
Với họ, sự tồn tại chẳng có gì bí ẩn
Chúa đã làm ra nó.
Vậy hãy đặt nó vào một phương trình.
Tôi không có máy chiếu nên tôi sẽ mô tả bằng động tác, các bạn hãy cố hình dung.
Đó là Chúa + hư vô = Thế giới.
Okay? Đó là phương trình.
Và có thể bạn không tin vào Chúa.
Có thể bạn là một nhà khoa học vô thần hoặc một người bình thường vô thần, và bạn không tin vào Chúa, và bạn không hài lòng với nó.
Thậm chí nếu chúng ta có phương trình này, Chúa + Hư vô = Thế giới, vốn dĩ đã có một vấn đề: Tại sao chúa tồn tại?
Chúa không tồn tại chỉ bằng logic trừ khi bạn tin vào lý lẽ bản thể luận, và tôi hi vọng bạn không tin, bởi vì nó không phải là một lý lẽ tốt.
Vậy là nó có thể hiểu được, nếu chúa cần phải tồn tại, ông sẽ thắc mắc, ta phi thường, ta quyền lực, nhưng ta đến từ đâu?
(Tiếng cười) Từ đâu mà có ta?
Chúa nói bằng Tiếng Anh trang trọng hơn.
(Tiếng cười) Vậy là thuyết của Chúa đã bị bối rồi bởi câu hỏi về sự xuất hiện của chính Chúa và Ngài sáng tạo nên thế giới chỉ để quên đi thắc mắc của chính mình.
Nhưng thôi, hãy gác lại chuyện Chúa.
Đưa Ngài ra khỏi phương trình: Ta có: ___ +hư vô = Thế giới.
Bây giờ, bạn là một Phật tử, bạn muốn dừng lại ở đó, bởi vì căn bản bạn tin rằng hư vô = Thế giới, với tính chất đối xứng, nghĩa là: Thế giới = hư vô.
Đối với một Phật từ, thê giới chỉ là một tập hợp của hư vô.
Nó chỉ là một vũ trụ trống rỗng.
Và chúng ta nghĩ rằng có nhiều thứ ngoài kia là bởi vì chúng ta bị trói buộc bởi những dục vọng.
Nếu chúng ta để những dục vọng tan biến, chúng ta sẽ thấy bản chất thực sự của thế giới, một sự trống rỗng, hư vô, và chúng ta sẽ đến cõi cực lạc, niết bàn nới được định nghĩa là có đủ sự sống để tận hưởng cái chết. (Tiếng cười) Vậy đó là cách nghĩ của Phật tử.
Nhưng tôi là một người Phương Tây, và tôi vẫn quan tâm với câu đố của sự tồn tại, vậy ta có __________ + — cần phải nghiêm túc trong phút tới, vậy ____+ hư vô = thế giới.
Chúng ta phải điền gì vào chỗ trống?
Vâng, khoa học thì sao?
Khoa học là chỉ dẫn tốt nhất của chúng ta tới tự nhiên, và khoa học căn bản nhất là vật lý.
Nó nói cho chúng ta thực tại trần trụi là gì, nó tiết lộ cái tôi gọi là TAUFOTU, the True And Ulimate Furniture Of The Universe (Trang bị thực chất và tột cùng của Vũ trụ)
Vậy có thể Vật lý có thể điền vào chỗ trống này, và thực sự, từ khoảng 1960 đến 1970, các nhà vật lý đã có ý muốn đưa ra một lời giải thích thuần túy khoa học cho việc vũ trụ của chúng ta đã được sinh ra như thế nào từ hư không tuyệt đối, sự biến thiên lượng tử ra khỏi sự trống rỗng.
Stephen Hawking là một trong số đó, gần đây hơn là Alex Vilenkin, và tất cả mọi thứ đã được phổ biến bởi những nhà vật lý tuyệt vời khác và bạn bè tôi, Lawrence Krauss, người viết cuốn sách "Một vũ trụ từ hư không," và Lawrence nghĩ ông đã cho đi -- ông là một quân nhân vô thần, nên ông đã đua Chúa ra khỏi bức tranh.
Các định luật của trường lượng tử, vật lý tiên tiến nhất, có thể cho thấy làm thế nào thoát ra khỏi sự hư không, không có không gian, thời gian, vật chất, không gì hết. một viên quặng nhỏ của chân không có thể biến thành sự tồn tại, và rồi, bằng phép màu của sự mở rộng, bùng nổ thành một vũ trụ to lớn và đa dạng mà chúng ta thấy xung quanh chúng ta.
Vâng, đây thực sự là một khung cảnh rất tài tình.
Nó rất hấp dẫn. Rất quyến rũ.
Nhưng tôi có một vấn đề lớn với nó, và đó là: Nó là một quan điểm giả tôn giáo.
Lawrence nghĩ rằng ông là vô thần, nhưng ông vẫn là nô lệ của một cách nhìn tôn giáo.
Ông thấy các định luật vật lý như những mệnh lệnh thần thánh.
Các luật của thuyết lượng tử đối với ông như mệnh lệnh chiếu sáng, "Phải có ánh sáng" (Kinh cựu ước)
Các định luật có nét gì đó của bản thể luận rằng chúng có thể hình thành địa ngục, rằng nó phôi thai với sinh vật.
Nó có thể gọi ra một thế giới từ hư không.
Nhưng đó là một cái nhìn rất nguyên sơ đối với những định luật vật lý.
? Chúng ta biết rằng những định luật vật lý thực sự là diễn tả khái quát của các mô hình và các quy tắc trên thế giới.
Chúng không tồn tại bên ngoài thế giới.
Chúng không có những đám mây thực tế của riêng mình.
Chúng không thể gọi thế giới ra từ hư không.
Đó là cái nhìn nguyên sơ nhất về định luật khoa học là gì.
Nếu bạn không tin tôi trong vấn đề này, hãy nghe Stephen Hawkin, chính ông đã đề xuất một mô hình vũ trụ một cấu trúc độc lập, không đòi hỏi bất cứ nguyên nhân bên ngoài, bất cứ đấng sáng tạo nào, và sau khi đề xuất nó, Hawkin thừa nhận rằng ông vẫn còn bối rối.
Mô hình này mới chỉ là các phương trình.
Cái gì thổi lửa vào những phương trình và tạo nên một thế giới để cho chúng diễn tả?
Ông bối rối bởi những điều này, vậy bản thân các phương trình không thể làm nên phép màu, không thể giải đáp câu đố về sự tồn tại.
Ngoài ra, thậm chí nếu các định luật có thể làm điều đó, tại sao lại là những luật này?
Tại sao lại là thuyết trường lượng tử giải thích vũ trụ với một số lượng nhất định các luật và các hạt và nhiều nữa?
Tại sao không phải là một tập luật hoàn toàn khác?
Có rất nhiều, nhiều các tập luật toán học chặt chẽ.
Tại sao không phải không có luật nào hết? Tại sao không phải hư không tuyệt đối?
Nên đây chính là một vấn đề, dù tin hay không, mà các nhà vật lý sâu sắc thực sự suy nghĩ rất nhiều và ở điểm này họ thường thiên về siêu hình, nói rằng, vâng, có lẽ tập luật giải thích vũ trụ, chỉ là một trong các tập luật và diễn tả một phần của hiện thực, nhưng có thể mỗi một tập luật chặt chẽ giải thích một phần khác nhau của vũ trụ, và sự thực tất cả các thể giới vật chất thực sự tồn tại, tất cả ở ngoài kia.
Chúng ta chỉ nhìn thấy một phần nhỏ của hiện thực mà được biểu diễn bởi các luật trường lượng tử, nhưng vẫn còn, nhiều nhiều thế giới khác, các phần của hiện thực được diễn tả bởi một con số khổng lỗ các thuyết khác với thuyết của chúng ta trong một cách mà chúng ta không thể nào hình dung nổi, nó là một cái mới không thể nhận thức nổi.
Steven Weinberg, tác giả của mô hình chuẩn vật lý hạt, đã thực sự tự mình đến với ý tưởng này, rằng tất cả khả năng hiện thực đều tồn tại.
Một nhà vật lý trẻ hơn, Max Tegmark, người tin rằng tất cả các cấu trúc vật chất đều tồn tại, và sự tồn tại toán học tương đồng với tồn tại trong vật chất, vậy chúng ta có một đa vũ trụ rộng lớn bao quanh tất cả các khả năng logic.
Bây giờ, khi nói về giải pháp siêu hình này, các nhà vật lý này và cả các nhà triết học thực sự đã vươn tới một ý tưởng rất cổ xưa của Plato.
Đó là nguyên tắc của sự phong phú hay màu mỡ, hay một chuỗi tạo vật, rằng thực tại là đầy đủ nhất có thể.
Nó bị tách biệt khỏi sự hư không cũng như nó có thể vậy.
Vậy chúng ta có hai thái cực.
Một bên chúng ta có thuần hư không, và bên kia chúng ta có cái nhìn của thực tại bao quanh tất cả thể giới có thể cảm nhận được tại thái cực còn lại: thực tại đầy đủ nhất, hư không, thực tại đơn giản nhất.
Vậy cái gì ở giữa hai thái cực đó?
Có tất cả các loại thực tại trung gian bao gồm một số thứ và bỏ qua một số thứ khác.
Vậy một trong số các thực tại trung gian đó đó là thực tại hợp logic nhất, bỏ đi những thứ phi logic, những cái phi đối xứng xấu xí và nhiều nữa.
Có một số nhà vật lý sẽ nói với bạn rằng chúng ta thực ra đang sống trong một thực tại tao nhã nhất.
Tôi nghĩ rằng Brian Greene đang trong khán phòng và ông đã viết một cuốn sách tên "Vũ trụ hài hòa"
Ông tuyên bố rằng vũ trụ mà chúng ta đang sống rất hài hòa về mặt toán học.
Đừng tin ông ta. Đó là một hi vọng tốt, tôi ước nó là sự thật, nhưng tôi nghĩ rằng hôm trước ông đã thừa nhận với tôi rằng nó thực sự là một vũ trụ xấu xí.
Nó được kết cấu một cách ngu ngốc, nó cần đến quá nhiều hằng số móc nối ngẫu nhiên, và quá nhiều tỷ khối và họ các hạt cơ bản vô ích, và năng lượng tối là cái quái gì?
Nó là một cỗ máy kỳ cục.
Nó không phải là một vũ trụ hài hòa. (Tiếng cười) Và đây là cái thế giới tốt nhất trong tất cả các khả năng. theo góc độ luân lý.
Bạn nên nghiêm túc bây giờ, bởi vì một thế giới mà những thực thể có tri giác trong nó không chịu đựng một cách vô ích, trong nó không có những thứ như ung thư trẻ em hay sự tàn sát.
Đó là một quan niệm đạo đức.
Vậy, giữa hư vô và thực tại đầy đủ nhất, có vô vàn thực tại riêng biệt.
Hư vô là một đặc biệt. Là cái đơn giản nhất.
Vậy có một thực tại hài hòa nhất.
Nó đặc biệt.
Thực tại đầy đủ khả năng nhất, nó đặc biệt.
Nhưng chúng ta còn bỏ sót gì ngoài kia?
Còn có cả những thứ vô giá trị, có nhiều thực tại chẳng đặc biệt một chút nào, nó là một loại ngẫu nhiên.
Có vô bàn thứ khác với hư vô, nhưng có không nhiều thực tại đầy đủ.
Chúng là sự pha trộn giữa hỗn loạn và trật tự, của sự hài hòa và phi hài hòa toán học.
Nên tôi muốn giải thích những thực tại này như một sự hỗn độn vô tận, tầm thường không hoàn thiện, một thực tại rộng lớn, một kiểu bịt kín...
Và những thực tại này, liệu có Thượng đế trong chúng?
Có thể, nhưng thượng đế không hoàn hảo như thượng đế của Do Thái.
Thượng đế không phải hoàn hảo và quyền lực tuyệt đối.
Có thể là 100 phần trăm hiểm ác nhưng chỉ 80 phần trăm hiệu lực, thứ diễn tả rất nhiều thế giới chúng ta thấy xung quanh, tôi nghĩ vậy. Nên tôi muốn đề xuất rằng lời giải cho bí ẩn của sự tồn tại là cái thực tại mà chúng ta đang sống trong đó là một trong số loại thực tại đó.
Thực tại cần phải hiện ra một cách nào đó.
Nó cũng có thể chỉ là sự hư vô hoặc tất cả hoặc một số thứ ở giữa.
Vậy nếu nó có một số tính năng đặc biệt, như trở nên thực sự hài hòa hoặc đầy đủ hoặc thực sự tầm thường, như hư vô, khi đó sẽ cần đến một lời giải thích.
Nhưng nếu nó chỉ là một trong những thực tại ngẫu nhiên, thì không cần phải giải thích nhiều hơn cho nó.
Và thực sự, tôi muốn nói rằng thực tại mà chúng ta sống trong.
Là những gì mà khoa học nói với chúng ta.
Vào những ngày đầu tuần, chúng ta có một thông tin thú vi đó là thuyeert giãn nở, dự đoán một thực tại to lớn, vô hạn, hỗn loạn, tùy ý và vô nghĩa, như một chai champagne lớn đang sủi bọt tuôn ra bất tận từ miệng chai, một vũ trụ rộng lớn, hầu hết bỏ phí với một một góc nhỏ đẹp đẽ và trật tự và yên bình, nó đã được xác thực, kịch bản giãn nở này, bởi sự quan sát làm bởi kính viễn vọng radio tại Antarctica nhìn vào các tín hiệu của các sóng hấp dẫn có từ trước Big Bang.
Tôi chắc chắn rằng các bạn đều biết việc này.
Vậy nên, tôi nghĩ có một số chứng cứ rằng thực tại này là cái thực tại mà chúng ta đang mắc kẹt trong đó.
Vậy, tại sao bạn quan tâm?
Vâng -- (Tiếng cười) -- Câu hỏi, "Tại sao thế giới tồn tại?"
là một câu hỏi to lớn, như một loại thơ ca với một câu hỏi quen thuộc hơn: Tại sao tôi tồn tại? Tại sao bạn tồn tại?
có thể, sự tồn tại của chúng ta có thể thực sự không quan trọng, bởi vì có một số lượng to lớn khả năng các con người, nếu bạn có thể tính toán bằng cách nhìn vào số lượng các gen và số các gen đẳng vị và tiếp nữa, và một phép tính nhẩm có thể nói cho bạn rằng có từ 10 đến 10,000 con người có thể về mặt di truyền.
Nó nằm giữa googol và googolplex.
Và số lượng con người thực tế đã tồn tại là 100 tỷ, có thể 50 tỷ, một phân số vô cùng nhỏ, vậy tất cả chúng ta, chúng ta đã trúng số độc đắc vũ trụ này.
Chúng ta ở đây. Phải không.
Vậy chúng ta muốn sống trong kiểu thực tại nào?
Chúng ta có muốn sống trong một thực tại đặc biệt?
Thế nào nếu chúng ta sống trong thực tại tao nhã nhất có thể?
Tưởng tượng áp lực tồn tại đặt lên chúng ta để đáp ứng điều đó, để tao nhã, chứ không phải làm giảm sự tao nhã.
Hoặc, thế nào nếu chúng ta sống trong cái thực tại đầy đủ nhất?
Thế thì sự tồn tại của chúng ta sẽ được đảm bảo, bởi vì mọi thứ có thể tồn tại trong thực tại đó, nhưng mọi sự lựa chọn của chúng ta sẽ trở nên vô nghĩa.
Nếu tôi thực sự đấu tranh một cách đạo đức và chịu khổ sở và tôi quyết định làm những việc đúng, nó tạo ra điều gì khác biệt, bởi vì sẽ có vô số phiên bản của tôi cũng làm những việc đúng và vô số làm những việc sai.
Nên lựa chọn của tôi trở nên vô nghĩa.
Vậy chúng ta không muốn sống trong cái thực tại đó.
Cũng như đối với thực tại của sự hư vô, chúng ta sẽ không có cuộc hội thoại này.
Nên tôi nghĩ sống trong một thực tại tầm thường, có cả những cái xấu và những cái đẹp và chúng ta có thể làm cái đẹp lớn hơn và cái xấu nhỏ hơn và nó cho chúng ta mục đích trong cuộc sống.
Vũ trụ vô nghĩa, nhưng chúng ta vẫn có thể tạo ra mục đích, và đó là một cái hay, và trên tất cả những tầm thường của thực tại thường vang dội với sự tầm thường tất cả chúng ta cảm thấy trong cối lõi chúng ta.
Tôi biết bạn cảm thấy nó.
Tôi biết tất cả các bạn đặc biệt, nhưng bạn vẫn là một tầm thường bí ẩn, bạn có nghĩ vậy?
(Tiếng cười)(Tiếng vỗ tay) Vậy thì, bạn có thể nói, câu hỏi này, bí ẩn của sự tồn tại, nó chỉ là một bí ẩn ngớ ngẩn.
Bạn không ngạc nhiên với sự tồn tại của vũ trụ và bạn làm trong một công ty tốt.
Bertrand Russel đã nói, "Tôi nói vũ trụ chỉ ở đó, và đó là tất cả."
Chỉ là một sự thật phũ phàng.
Giáo sư của tôi tại Columbia, Sidney Morgenbesser một nhà triết học vĩ đại, khi tôi nói với ông, "Giáo sư Morgenbesser, Tại sao lại có các thứ thay vì là không có gì?"
Và ông nói: "Oh, ngay cả khi không có gì, anh cũng sẽ không hài lòng."
Vậy nên - (Tiếng cười) - okay
Các bạn không ngạc nhiên. Tôi chẳng bận tâm.
Nhưng tôi sẽ nói một điều cho lời kết và tôi bảo đảm sẽ làm bạn kinh ngạc, bởi vì nó đã làm kinh ngạc tất cả những con người thông minh và sáng suốt mà tôi gặp tại hội nghị TED này, kh tôi nói với họ, và đó là: Chưa bao giờ trong cuộc đời, tôi dùng điện thoại di động.
Cảm ơn.
(Tiếng cười)(Tiếng vỗ tay)
Lại là một buổi sáng nóng nực ở Memphis, Ai Cập.
Khi ánh dương bừng sáng trên sông Nile, Peseshet kiểm tra lại đồ nghề của mình.
Mật ong, tỏi, thìa là, lá cây họ Keo, tinh dầu tuyết tùng.
Những thứ cần để chữa bệnh đều đủ cả.
Peseshet là một "swnw", nghĩa là "bác sĩ" trong tiếng Ai Cập.
Để trở thành bác sĩ, cô phải được đào tạo từ việc sao chép bản thảo và nghiên cứu các trang giấy cói về y học ở Per Ankh, hay Ngôi nhà của Sự sống.
Giờ đây, cô dạy chính những học trò của mình tại đó.
Trước khi bắt đầu dạy học, Peseshet phải thăm khám cho một bệnh nhân.
Một công nhân ở khu vực xây dựng đền thờ bị thương ở tay.
Khi Peseshet tới, cánh tay của người công nhân này rõ ràng đã bị gãy, tồi tệ hơn là phần xương bị gãy vụn thành nhiều mảnh.
Peseshet buộc và cố định chỗ xương gãy.
Rồi cô tới Ngôi nhà của Sự sống.
Trên đường đi, một người phụ nữ cản bước Peseshet.
Con trai của cô ấy bị bọ cạp đốt.
Peseshet đã gặp nhiều trường hợp tương tự và biết chính xác việc cần làm.
Cô cần niệm một câu thần chú để xua độc tố ra ngoài.
Cô bắt đầu niệm, thỉnh nguyện Serqet, thần bảo trợ các y sĩ và nữ thần bọ cạp của Ai Cập cổ đại.
Peseshet niệm thần chú như thể cô là Serqet.
Tỉ lệ thành công của cách tiếp cận này là cao nhất.
Sau khi niệm chú, để chắc chắn, cô còn sử dụng dao để cắt độc tố ra ngoài.
Peseshet thu dọn đồ nghề để rời đi, nhưng người phụ nữ còn một câu hỏi khác.
Cô ấy muốn biết liệu mình có đang mang thai.
Peseshet giải thích phép thử thai an toàn của cô: gieo hai hạt giống: đại mạch và lúa mì.
Sau đó, hàng ngày, tiểu lên hai hạt giống.
Nếu hạt nảy mầm thì cô đã có thai.
Hạt đại mạch tiên đoán đó là một bé trai, còn hạt lúa mì báo trước một bé gái.
Peseshet cũng khuyên cô cầu nguyện Hathor, nữ thần sinh nở.
Cuối cùng, khi Peseshet đến Ngôi nhà của Sự sống, cô tình cờ gặp vị bác sĩ - tu sĩ Isesi.
Cô lịch sự chào ông nhưng vẫn cho rằng các tu sĩ rất kiêu căng.
Cô không ghen tị với vai trò của Isesi, một neru pehut, dịch thẳng ra là người la liếm hoàng gia, hay người giám hộ la liếm hoàng gia.
Bên trong Ngôi nhà của Sự sống vẫn nhộn nhịp như thường lệ với những người chép bản thảo, các tu sĩ, bác sĩ, và các học trò.
Những tờ giấy cói được lưu giữ ở đây chứa tất cả các ghi chép. không chỉ riêng về y học.
Con trai của Peseshet, Akhethetep đang miệt mài sao chép các văn bản để học việc của người sao chép bản thảo.
Cậu là một học trò tiềm năng, nhưng cậu được học nghề này vì Peseshet cũng là người sao chép bản thảo như ông ngoại của cậu trước đó.
Không có người thân theo nghề này, sẽ rất khó khăn cho các bé trai và bất khả thi với các bé gái để theo đuổi nó.
Peseshet giám sát tất cả các swnw nữ và các swnw học việc ở Memphis.
Các swnw nam có người giám sát riêng, vì các bác sĩ nam sẽ không nghe theo lời của phụ nữ.
Hôm nay, Peseshet dạy môn giải phẫu.
Cô hỏi các học trò của mình về metu, các mạch trong cơ thể dẫn truyền máu, không khí, nước tiểu, thậm chí, cả những linh hồn xấu.
Peseshet đang chuẩn bị rời đi thì một người phụ nữ gầy gò, nhợt nhạt níu cô ở cửa và van nài được khám bệnh.
Dưới cánh tay cô là một khối u gây đau đớn.
Peseshet xem xét khối u và nhận thấy khi chạm tay vào khối u mát và cứng như một thứ quả chưa chín.
Cô đã đọc về các chứng bệnh tương tự nhưng chưa từng nhìn thấy tận mắt.
Loại u này không có cách chữa trị, dù có dùng thuốc hay thần chú.
Tất cả những văn bản đều đưa ra cùng một lời khuyên: không làm gì cả.
Sau khi nói ra tin dữ, Peseshet ra ngoài.
Cô nán lại trên bậc thềm của Ngôi nhà của Sự sống, ngắm nhìn thành phố buổi hoàng hôn.
Dù cô có làm việc chăm chỉ thế nào, sẽ luôn có những bệnh nhân cô không thể cứu giúp, như người phụ nữ với khối u khi nãy.
Họ hiển hiện trong tâm trí cô, nhưng Peseshet không có thời giờ để day dứt.
Chỉ vài tuần nữa thôi, cơn lũ thường niên của sông Nile sẽ dâng, mang sự sống đến cho đất đai cho vụ mùa năm tới và cả một mùa bệnh mới.
Dạo gần đây, vài chàng trai da trắng và những cô nàng da đen thay ảnh đại diện Twitter hoặc chia sẻ ảnh trực tuyến.
Nội dung chẳng thay đổi, họ đăng lên những thứ giống nhau, thế rồi, các anh chàng da trắng phát hiện rằng họ trở nên khiếm nhã với người da đen mọi lúc và dần lún vào loại lạm dụng online tồi tệ nhất, trong khi tất cả phụ nữ da đen nhận thấy rằng mọi thứ dễ chịu hơn đối với họ.
Nếu bạn là đứa trẻ 5 tuổi, Internet với bạn chứa đựng hầu hết là cún con và truyện thần tiên và tình cờ, truyện thần tiên cũng dẫn đến cún.
Đúng thế đó.
Cứ google đi. Số còn lại trong chúng ta biết rằng Internet có thể là một nơi thực sự xấu xa.
Tôi không bàn đến những tranh luận đầy màu sắc mà tôi nghĩ rằng có lợi cho nên dân chủ.
Tôi nói đến những vụ tấn công cá nhân bẩn thỉu.
Có lẽ nó đã xảy ra với bạn, ít nhất là hai lần liền, và càng tồi tệ hơn, nếu bạn là một phụ nữ, người da màu, hay đồng tính, hoặc cả hai trong số trên.
Thực tế là, khi soạn thảo cho buổi diễn thuyết này, tôi tìm thấy một tài khoản Twitter tên là @SallyKohnSucks
Tiểu sử nói rằng tôi là một "người ghét đàn ông, thích phụ nữ và điều duy nhất tôi làm là phổ biến tình trạng tình dục đồi bại."
Điều này, ngẫu nhiên, chỉ là 1 phần 3 sự thật.
Ý tôi là, nói dối! (Cười lớn) Chúng ta đều nói rằng mình ghét những điều như thế.
Câu hỏi là liệu bạn có chịu hi sinh quyền lợi cá nhân để thay đổi nó.
Không có nghĩa là từ bỏ hẳn Internet.
Ý tôi là thay đổi cách bạn nhấp chuột, bởi đó là một hành vi công cộng.
Nó không còn là trường hợp mà cả hệ thống truyền thông bị chi phối bởi một vài người và chúng ta là những kẻ tiếp nhận thụ động.
Dần dần, tất cả chúng ta đều là truyền thông.
Tôi từng nghĩ, ồ, được thôi, tôi sẽ ăn diện, tôi trang điểm thật đậm, tôi sẽ lên TV, nói về tin tức.
Đó là hành vi công cộng tạo nên truyền thông.
Sau đó, tôi sẽ về nhà, tìm trên web đọc Twitter, hành vi cá nhân đó là tiêu thụ truyền thông.
Ý tôi là, tất nhiên. Tôi chỉ đang mặc đồ ngủ.
Sai.
Mọi thứ ta viết trên blog, mọi thứ ta Tweet, và mọi thứ ta nhấp chuột vào là hành vi công cộng tạo nên truyền thông.
Ta là những nhà biên tập thế hệ mới.
Ta quyết định những gì thu hút sự chú ý dựa trên những gì ta quan tâm.
Đó là cách truyền thông hiện nay hoạt động .
Những thuật toán đằng sau chi phối cái bạn nhìn thấy và cái mà chúng ta nhìn thấy dựa trên thứ mà ta nhấp chuột, đó là cách định hình toàn bộ nền văn hóa của chúng ta.
Hơn 3 trong số 5 người Mỹ nghĩ rằng hiện nay có một vấn đề nghiêm trọng về nhân cách tại đất nước chúng ta, nhưng tôi đoán rằng ít nhất 3 trong số 5 người Mỹ đang nhấp chuột vào cùng một chỗ có định hướng lệch lạc, phao tin đồn nhảm là mầm mống tạo nên những thúc đẩy bẩn thỉu nhất trong xã hội của chúng ta.
Trong một môi trường truyền thông đang ngày càng trở nên ồn ã, âm mưu của nó là tạo ra càng nhiều tiếng tăm càng tốt, và sự bạo ngược ồn ào đó khuyến khích bạo ngược về những điều bẩn thỉu.
Không cần phải như thế.
Không cần.
Ta có thể làm thay đổi động cơ.
Những người mới bắt đầu có 2 thứ có thể làm.
Đầu tiên, đừng chỉ đứng nhìn khi thấy ai đó bị thương.
Nếu thấy ai đó bị lạm dụng trên mạng, hãy làm gì đó.
Làm người hùng. Đây là cơ hội của bạn.
Hãy lên tiếng. Hãy là một người có ích.
Nhấn chìm điều tiêu cực bằng những điều tích cực.
Thứ hai, cần dừng việc nhấp chuột vào dòng có mẫu số chung thấp nhất hay đường dẫn phía cuối trang kia.
Nếu bạn không thích những gì về Kardashian 24/7 bạn cần dừng việc nhấp chuột vào những câu chuyện về vòng một của Kim Kardashian.
Tôi biết bạn làm được. (Vỗ tay) Bạn cũng thế, hiển nhiên rồi.
Cùng một ví dụ: Nếu không thích cách các chính trị gia gọi tên nhau, hãy dừng nhấp chuột vào chuyện về một gã ở một đảng này gọi tên một gã ở đảng khác.
Chỉ là tưới thêm dầu vào lửa mà thôi.
lửa sẽ lan nhanh hơn.
Toàn bộ nền văn hóa của ta sẽ bị thiêu rụi.
Nếu thứ nhận được nhiều cú nhấp chuột nhất thắng, cần bắt đầu định hình lại thế giới theo ý mình bằng những cú nhấp chuột, bởi nhấp chuột là một hành vi công cộng.
Hãy nhấp chuột có trách nhiệm.
Xin cám ơn. (Vỗ tay)
Đây là một bức ảnh một người đàn ông mà nhiều năm nay tôi đã ngấm ngầm muốn giết đi.
Đây là cha tôi. Clinton George Grant "mắt húp".
Ông ấy được gọi là "Mắt húp" bởi ông ấy có những chỗ húp lên ở dưới mắt.
Khi tôi lên 10, cùng với các anh chị em, tôi mơ được cạo chất độc từ giấy giết ruồi vào ly cà phê của ông rồi đập vỡ ly thủy tinh và rắc vào bữa sáng của ông ấy, làm thảm trên cầu thang long ra cho ông ấy trượt ngã gãy cổ.
Nhưng ông luôn luôn nhảy qua bậc thang lỏng đó, ông luôn chui ra khỏi căn nhà dễ dàng như uống ngụm cà phê hay một bữa ăn nhỏ.
Và cứ thế trong nhiều năm, tôi đã lo sợ rằng cha tôi sẽ chết trước khi tôi có cơ hội giết ông ấy.
(Cười lớn) Trước khi mẹ tôi đuổi ông ta đi và đừng quay trở lại, Mắt Húp từng là một gã quái vật.
Ông ta suốt ngày tỏ ra giận dữ giống như tôi, các bạn thấy đấy.
Ông ấy làm đêm ở Vauxhall Motors, Luton yêu cầu im lặng tuyệt đối trong căn nhà, vì thế khi chúng tôi tan học về nhà lúc 3:30 chiều, chúng tôi hay nằm rúc vào nhau cạnh cái TV, giống như những tên trộm két, chúng tôi xoay cái nút chỉnh âm lượng trên TV cho nó gần như im lặng
Và thỉnh thoảng, khi như thế, rất nhiều tiếng "Shhh", "Shhh" phát ra trong căn nhà đến nỗi mà tôi tưởng chúng tôi như là đội quân tàu ngầm Đức len lỏi men theo bờ đại dương Khi đó trên mặt nước HMS "Mắt húp" đi tuần tra và sẵn sàng gieo cái chết vào thứ gì gây tiếng động gây xao nhãng.
Vậy nên bài học là "Đừng tự gây nên sự chú ý khi ở trong nhà hay ở bên ngoài."
Có lẽ nó là một bài học của dân di cư.
Chúng tôi ở bên dưới sóng rada, nên không có liên lạc nào giữa Mắt Húp và chúng tôi hoặc ngược lại và âm thanh mà chúng tôi mong mỏi nhất, bạn biết đó khi bạn còn bé, bạn muốn cha của bạn về nhà và điều đó thật sự hạnh phúc và bạn đang mong chờ tiếng cửa mở.
Còn âm thanh mà chúng tôi mong mỏi là tiếng đóng cửa, nó đồng nghĩa với việc ông ta đi khỏi và không quay trở lại.
Vì thế trong ba thập kỉ, tôi chưa từng đưa mắt nhìn cha tôi và ông cũng vậy.
Chúng tôi chưa từng nói chuyện với nhau trong ba thập kỉ sau đó hai năm trước, tôi quyết định gây sự chú ý lên ông ta.
"Chúng mày đang bị theo dõi.
Đúng vậy.
Chúng mày đang bị theo dõi."
Đó là câu thần chú ông dành cho chúng tôi
Ngày qua tháng lại ông đều nói câu này.
Đó là vào những năm 70, ở Luton, nơi ông ta làm cho Vauxhall Motors, và ông là một người Jamaica.
Điều mà ông ta ngụ ý là mày, đứa con một người nhập cư gốc Jamaica đang bị theo dõi xem mày quay đường nào, xem liệu mày có tuân theo định kiến của nước sở tại đối với mày hay không, bị coi là vô tích sự, lười biếng, định mệnh gắn liền với cuộc đời tù tội.
Mày đang bị theo dõi đấy, nên là dẹp cái sự mong đợi của mày đi.
Cuối cùng, Mắt húp và bạn ông ta hầu hết người Jamaica, đã đưa ra một phương châm của người Jamaica: Quay mặt tốt nhất về thế giới, cho thế giới thấy phần đẹp nhất của bạn.
Nếu các bạn từng xem hình ảnh của những người di cư đến Ca-ri-bê những năm 40, năm 50 bạn có lẽ sẽ thấy rất nhiều người đàn ông đội mũ nỉ mềm.
Giờ thì không còn tục đội mũ nỉ mềm ở Jamaica nữa.
Họ đã tạo ra phong tục đó cho những người di cư đến đây.
Họ muốn tự thiết lập bản thân theo cách mà họ muốn được lĩnh hội, thế nên cái cách họ nhìn và những cái tên họ đặt cho mình đã định nghĩa họ.
Theo đó thì Mắt Húp là một gã hói và có đôi mắt sưng húp.
Tidy Boots thì rất cầu kì về giày dép.
Anxious thì luôn luôn lo lắng.
Clock thì có một cánh tay dài hơn cánh tay kia.
(Cười lớn) Và cái tên tôi thích thú nhất là gã có tên Summerwear.
Khi Summerwear đến đất nước này đầu những năm 60, anh ta cứ khăng khăng mặt bộ quần áo mùa hè sáng màu, không quan tâm tới thời tiết, trong khi tìm hiểu đời sống của họ, tôi đã hỏi mẹ tôi, "Rồi Summerwear sẽ ra sao?"
Và bà trả lời, "Ông ta bị cảm và chết." (Cười lớn) Nhưng những người giống Summerwear đã dạy chúng tôi tầm quan trọng của phong cách.
Có lẽ họ đã phóng đại phong cách của họ bởi họ nghĩ rằng họ không được cho là tương đối văn minh, và họ đã truyền đạt cho các thế hệ sau thái độ này và những nỗi buồn bực vào chúng tôi, thế hệ kế tiếp, nhiều đến nỗi mà khi tôi trưởng thành, nếu trên TV hay báo đài xuất hiện một bản tin về một người da đen bị kết án - buôn lậu, giết người, đột nhập - chúng tôi tỏ ra khó chịu với cha mẹ chúng tôi, bởi họ cứ để mặc cái xấu tiếp diễn.
Bạn không chỉ đại diện cho bản thân.
Bạn đại diện cho cả một tập thể, và thật khó khăn khi phải chấp nhận rằng bạn sẽ bị đánh đồng với số đông tập thể đó.
Đó là những thứ cần được thử thách.
Cha tôi và nhiều đồng nghiệp của ông cho ra đời một loại cần chuyển số xe tự động
Chúng được tạo ra để chuyển số xe tự động
Chúng tôi giữ im lặng.
Khi ông nói với chúng tôi, nó bắt nguồn từ sâu thẳm đáy lòng.
Chúng đã củng cố thêm niềm tin rằng sự nghi ngờ sẽ làm hao mòn chúng.
Khi tôi đang làm việc tại nhà và viết lách, sau một ngày liền, tôi vội xuống nhà tôi thực sự thích thú khi nói về Marcus Garvey hay Bob Marley, từ ngữ cứ tuôn ra từ miệng tôi như ong bướm và tôi rất bất ngờ khi các con tôi chặn lại, chúng nói "Bố, chẳng ai quan tâm đâu."
(Cười lớn) Nhưng chúng có thực sự quan tâm đấy.
Chúng đi lướt qua.
Bằng cách nào đó chúng tìm thấy đường đến với bạn.
Chúng định hình cuộc sống theo trình tự cuộc đời bạn, như tôi đã làm với cha mẹ tôi, có lẽ Mắt Húp đã làm thế với bố của ông.
Và rõ ràng là trong khi nhìn vào cuộc đời ông ấy và thấu hiểu, như họ nói, những người thổ dân Châu Mỹ nói, "Đừng chỉ trích người da đỏ trừ phi bạn có thể đi giày của họ"
Nhưng khi nhớ về cuộc đời ông ấy, thật bình thường và giản đơn để hình dung cuộc đời một người Ca-ri-bê ở Anh những năm 70 với những cái bát hoa quả nhựa mái ngói polystyren, ghế trường kỷ được bọc chắc chắn trong những cái vỏ trong suốt mà chúng được chuyển đến.
Nhưng cái khó khăn hơn để định hướng là mặt bằng tình cảm giữa các thế hệ, và câu ngạn ngữ cổ nói "gừng càng già càng cay" là không đúng.
Tuổi tác đi liền với sự che giấu lòng trân trọng và những sự thật phũ phàng.
Nhưng một thứ luôn đúng là cha mẹ tôi, họ là minh chứng cho điều đó, họ không tin sự giáo dục của nhà nước đối với tôi.
Vậy hãy lắng nghe xem tôi thế nào.
Họ đã cố gắng đưa tôi vào học một trường tư thục, nhưng cha tôi lại làm ở Vauxhall Motors.
Khá là khó khăn cho việc chu cấp học phí và nuôi nấng đàn con của ông.
Tôi còn nhớ hồi đến trường để thi đầu vào, cha tôi đã nói với nhà mục sư - nó là ngôi trường công giáo- ông muốn một kiểu giáo dục tốt hơn cho đứa trẻ, và ông ấy, cha tôi, cũng dường như chẳng bao giờ cố vượt qua những thứ vớ vẩn, không bao giờ để tâm đến các kì thi đầu vào.
Nhưng để chu cấp học hành cho tôi, ông ấy sẽ phải sử dụng đến mưu mẹo để có đủ tiền cho việc học của tôi bằng cách buôn thứ hàng hóa cấm chứa ở sau xe ông ấy và nó ngày càng tinh vi hơn bởi cha tôi, đó không còn là xe của ông nữa.
Ông luôn khao khát có một chiếc xe như thế, dù cha tôi đã có một chiếc Mini, và ông chưa bao giờ, là một người Jamaia nhập cư, ông chưa bao giờ có bằng lái, ông chưa từng có bất kì bảo hiểm hay thuế đường bộ hay kì thi sát hạch nào.
Ông ấy nghĩ, "Tao biết lái xe thế nào; tại sao tao cần phải có sự cấp phép của nhà nước?"
Nhưng nó trở thành dối trá khi chúng tôi bị cảnh sát ngăn chặn, rất nhiều cảnh sát, và tôi cũng rất ấn tượng bởi cái cách cha tôi thương thảo với cảnh sát.
Ông ấy sẽ ngay lập tức về phe ngài cảnh sát, có thể Hạ sĩ Bloggs trở thành Thanh tra Bloggs trong khi nói chuyện và vẫy chào chúng tôi rất thân thiện.
Cha tôi đang cho thấy cái mà ở Jamaica chúng tôi gọi là "giả ngu để lợi dụng."
Nhưng nó cũng thêm vào cái ý niệm rằng ông ấy đang bị bó hẹp hoặc bị coi thường bởi viên cảnh sát- như một đứa trẻ lên 10, tôi đã thấy - nhưng cũng tồn tại một sự mâu thuẫn theo sau quyền lực.
Một đằng là chơi khăm quyền lực nhưng đằng khác lại là chiều theo quyền lực, và những người Ca-ri-bê này có một sự phục tùng quá sức chịu đựng với quyền lực, điều này rất nổi bật và khác lạ, bởi những người di cư rất dũng cảm.
Họ bỏ nhà ra đi. Bố và mẹ tôi rời Jamaica và rong ruổi suốt 4000 dặm, và tuy nhiên họ bẩm sinh là dân du mục.
Họ nhút nhát, và đâu đó trên dòng đời, trật tự tự nhiên bị đảo ngược.
Những đứa con bỗng trở thành bố mẹ của bố mẹ chúng.
Những người Ca-ri-bê đến đất nước này với một kế hoạch năm năm: họ sẽ làm việc, có ít tiền, và rồi trở về, nhưng 5 năm thành 10, 10 thành 15, và trước khi bạn hiểu thì bạn đang thay đổi cục diện, và lúc đó, bạn biết đây là nơi bạn ở lại.
Mặc dù vẫn có kiểu sống tạm thời mà cha mẹ chúng tôi cảm thấy khi ở đây, nhưng chúng tôi biết rằng trò chơi đã kết thúc.
Tôi nghĩ họ có cảm giác rằng họ sẽ không thể tiếp tục với những lí tưởng về cuộc sống mà họ mong đợi.
Thực tế rất khác.
Thêm nữa, đúng là hiện thực đang cố dạy dỗ tôi.
Vừa bắt đầu hành trình, cha tôi đã dừng lại.
Mẹ tôi bị bỏ lại một mình nuôi dạy tôi, và như George Lamming nói, mẹ tôi đồng thời cũng là cha tôi.
Mặc dù vắng bóng ông ấy, câu thần chú vẫn tiếp diễn: Mày đang bị theo dõi.
Nhưng tính cảnh giác ấy dễ dẫn tới ưu phiền, nhiều năm sau, khi tôi khám phá ra tại sao nhiều người da đen trẻ tuổi bị chẩn đoán mắc bệnh tâm thần phân liệt, gấp 6 lần so với bình thường, tôi không bất ngờ khi nghe nhà tâm thần học nói rằng "Người da đen được giáo dục trong ảo tưởng."
Và tôi nghĩ Mắt Húp cũng đã như thế.
Giờ tôi cũng đã có một đứa con trai 10 tuổi, và quay sang nhìn Mắt Húp và tôi đi tìm ông.
Ông đã trở lại Luton, giờ đã 82 tuổi, tôi đã không gặp ông suốt 30 năm nay, khi ông mở cửa, tôi thấy người đàn ông nhỏ bé với ánh mắt biết cười trìu mến, ông ấy đang cười, và tôi chưa từng thấy điều đó.
Tôi bị bối rối.
Chúng tôi ngồi xuống, cạnh ông là một người đồng hương, kể lại mấy chuyện cũ, và cha tôi nhìn tôi, ông nhìn tôi như thể tôi sẽ biến đi một cách thần kì như tôi vừa xuất hiện.
Ông quay sang bạn ông, nói: "Chàng trai này và tôi có sự gắn bó rất sâu đậm, gắn bó rất rất sâu đậm"
Nhưng tôi chưa bao giờ cảm nhận được nó.
Nếu có xuất hiện một cảm xúc thì nó rất yếu và gần như không có.
Tôi cảm thấy trong cuộc hội ngộ này tôi đang thử vai làm con trai của ông.
Khi quyền sách được xuất bản, có nhiều bài viết công tâm về những trang báo toàn quốc nhưng ở Luton trang báo được chọn không phải là The Guardian, mà là the Luton News, the Luton News chạy như dòng tin chính của quyển sách, "Quyển sách có thể hàn gắn kẽ nứt 32 năm."
Tôi hiểu nó đại diện cho khoảng cách giữa thế hệ này với thế hệ sau, giữa những người như tôi và thế hệ cha tôi nhưng nó không được nhắc tới trong những bút kí hay tự truyện về cuộc đời người Ca-ri-bê
Giống truyền thống không tán gẫu về nghề nghiệp của mình chỗ đông người.
Nhưng tôi vô tư với điều đó, và tôi nghĩ, chắc chắn rồi, có một khả năng là nó sẽ gợi mở cuộc hội thoại mà chúng tôi chưa từng có.
Có lẽ nó sẽ lấp đầy khoảng cách thế hệ.
Nó có thể là công cụ sửa chữa.
Tôi thậm chí còn bắt đầu cảm thấy quyển sách này có thể được cha tôi lĩnh hội như một hành động cổ vũ con cái.
Buồn rằng, đó là sự nhầm lẫn ngu ngốc.
Mắt Húp bị chọc tức bởi những gì ông nhận thức được từ sự phóng khoáng của xã hội về khiếm khuyết của ông.
Ông ấy bị chọc tức bởi sự phản bội của tôi, và hôm sau ông đến sạp báo yêu cầu quyền được hồi âm, và ông ấy được toại nguyện với dòng tiêu đề "Mắt Húp đáp trả"
Nó như thể là một sự đáp trả đối với sự phản bội của tôi.
Tôi đã không còn là con trai ông.
Ông ấy nhận ra trong tâm trí rằng gam màu của ông bị kéo lê qua bùn lấy, và ông không cho phép điều đó.
Ông ấy phải phục hồi lại danh dự, ông đã làm vậy ban đầu, dù tôi thấy thất vọng nhưng tôi dần biết tôn trọng cái quan niệm đó.
Vẫn còn ánh lửa bập bùng cháy trong mạch máu của ông ấy, dù ông đã 82 tuổi.
Nếu chúng tôi trở lại lúc này về với 30 năm im lặng, cha tôi sẽ nói "Đâu sẽ vào đấy thôi"
Người Jamaica sẽ nói cho bạn biết rằng không có gì gọi là sự thật, chỉ có các phiên bản của nó.
Chúng ta đểu tự kể những phiên bản của câu chuyện mà chúng ta có thể sống tốt nhất với nó.
Mỗi thế hệ đều tự xây nên một công trình cái mà họ miễn cưỡng hoặc có lúc không thể tháo dỡ, nhưng trong văn viết, phiên bản câu chuyện của tôi đã bắt đầu thay đổi, và nó được tách ra khỏi tôi.
Tôi đã không còn căm thù cha.
Tôi không còn muốn ông ấy chết đi hay cố giết ông, và tôi cảm thấy tự do, tự do hơn tôi cảm thấy trước đây.
Tôi nghĩ rằng liệu sự tự do này có thể truyền sang ông được không.
Trong cuộc hội ngộ đầu tiên đó, tôi bị kìm hãm bởi ý tưởng rằng tôi có rất ít ảnh của chính mình khi còn là một đứa trẻ.
Đây là một bức ảnh chụp tôi, 9 tháng tuổi.
Trong tấm hình gốc, tôi được bồng bế bởi cha tôi, Mắt Húp. nhưng khi bố mẹ chia tay, mẹ tôi đã cắn xén ông khỏi mọi khía cạnh đời sống chúng tôi.
Mẹ tôi đã lấy một chiếc kéo và cắt hình ông khỏi mọi bức ảnh, trong nhiều năm, tôi tự nhủ sự thật về bức ảnh này là mày đang cô đơn, mày không được ai giúp đỡ.
Nhưng có một cách nhìn khác về bức ảnh.
Đây là một bức ảnh được nhìn thấy trước về một cuộc đoàn tụ, khả năng tôi sẽ được đoàn tụ cha tôi, và tôi khao khát được cha nâng đỡ, dìu ông với tới ánh sáng.
Trong hôm đoàn tụ đầu tiên, nó thực sự là những thời khắc vụng về và căng thẳng để giảm bớt căng thẳng, chúng tôi đi dạo.
Khi chúng tôi đi, tôi đã nảy ra ý nghĩ rằng tôi đã trở về làm một đứa trẻ mặc dù lúc đó tôi cao hơn bố tôi nhiều.
Tôi gần như cao hơn bố tôi 1 foot.
Ông ấy vẫn còn to béo, tôi cố bước đều theo ông.
Và tôi nhận ra rằng ông đang bước như thể ông đang bị giám sát, nhưng tôi ngưỡng mộ bước chân ông.
Ông bước như một người đàn ông trên con đường thất bại của vòng chung kết F.A Cup trèo lên trên bậc để nhận lấy huy chương động viên.
Đó là danh dự của kẻ chiến bại.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi là kĩ sư công nghiệp
Mục tiêu của đời tôi là tạo ra thật nhiều sản phẩm với thời gian và nguyên liệu ít nhất có thể.
Khi làm việc ở Toyota, xe hơi là tất cả những gì mà tôi biết cho đến khi gặp gỡ Giáo sư Akira Miyawaki, người đã đến thăm và trồng rừng bên trong nhà máy nhằm giảm lượng khí thải.
Ấn tượng bởi điều đó, tôi quyết định theo học phương pháp này với tư cách là tình nguyện viên trong đội của ông.
Không lâu sau đó, tôi đã tạo được một khu rừng ở sân sau nhà mình, và đây là hình ảnh của nó sau 3 năm.
Những khu rừng này so với các khu rừng thông thường, lớn nhanh gấp 10 lần, dày hơn gấp 30 lần, và đa dạng hơn đến cả trăm lần.
Chỉ trong hai năm trồng rừng sau nhà, những mạch nước ngầm không còn khô cạn trong mùa hè số loài chim xuất hiện ở khu vực này tăng lên gấp đôi.
Chất lượng không khí tốt hơn, và chúng tôi thu hoạch rất nhiều trái cây ngay sau sân nhà.
Tôi muốn trồng nhiều khu rừng như vậy nữa.
Những gì đạt được thực sự gây phấn khích đến mức tôi muốn trồng rừng chuyên nghiệp như trong chế tạo xe hơi, viết phần mềm, hay làm bất cứ việc gì, Vậy nên tôi đã lập một công ty cung cấp dịch vụ trọn gói để trồng những khu rừng kiểu này.
Tuy nhiên để việc trồng rừng thành một ngành kinh doanh cần có những tiêu chuẩn cho quy trình trồng rừng.
Chúng tôi dùng quy chuẩn của Hệ thống sản suất Toyota vốn chất lượng và hiệu quả để đánh giá quy trình trồng rừng.
Ví dụ như trung tâm của TPS, Toyota Production System, ở Heijunka, đây là nơi chế tạo nhiều mẫu xe hơi khác nhau trên một dây chuyền duy nhất.
Chúng tôi thay thế xe hơi bằng cây xanh từ đó tạo ra hệ thống rừng nhiều tầng.
Những khu rừng này tận dụng được 100% không gian đứng.
Chúng dày đến nỗi thậm chí bạn khó lòng len qua.
Ví dụ, ta có thể trồng 300 cây trên diện tích bằng 6 chiếc xe hơi.
Để giảm chi phí và lượng các-bon tạo ra trong quá trình sản xuất chúng tôi dùng nhiên liệu sinh khối địa phương để làm phân bón và cải tạo đất.
Ví dụ như vỏ dừa được nghiền và trộn với rơm, cám trộn với phân hữu cơ để bón cho đất trồng.
Sau khi trồng, ta dùng cỏ và rơm để bao phủ mặt đất. như vậy lượng nước tưới sẽ bớt bay hơi.
Với những thay đổi nhỏ như vậy, ta có thể tạo ra cả 1 khu rừng với chi phí rẻ như 1 chiếc iPhone.
Hiện giờ, chúng tôi trồng rừng cho nhà ở, trường học và cả các nhà máy.
Nhưng đó vẫn chưa phải là tất cả.
Rất nhiều người muốn tự trồng cây và chúng tôi ủng hộ điều đó.
Chúng tôi bắt đầu làm việc trên mạng chia sẻ cách làm của mình trên một hệ thống nguồn mở, cho phép tất cả mọi người tạo nên khu rừng của riêng mình mà không cần sự giúp đỡ của chúng tôi.
Chỉ với một cú click, họ có thể có thông tin về tất cả các loài cây ở địa phương mình.
Thông qua một phần mềm thăm dò, chúng tôi có thể kiểm tra mẫu đất, và hướng dẫn từ xa cụ thể từng bước.
Chúng tôi cũng có thể theo dõi sự phát triển của khu rừng mà chẳng cần phải có mặt ở đó.
Tôi tin rằng phương pháp này mang nhiều hứa hẹn.
Bằng việc chia sẻ, ta có thể mang những khu rừng trở lại như xưa.
Bây giờ, nếu bạn trở về nhà, và thấy một mảnh vườn bỏ hoang, hãy nhớ rằng nó có thể trở thành một khu rừng trong tương lai.
Xin cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
Có hơn một nghìn tỷ thiên hà trong vũ trụ,
Và đội của tôi đã khám phá ra một thiên hà cực hiếm, không giống bất cứ thứ gì được nhìn thấy trước đây.
Thiên hà này rất đặc biệt, nó thách thức các học thuyết và giả thuyết của chúng ta về sự vận hành của vũ trụ.
Phần lớn các thiên hà đều có hình xoắn ốc giống như Dải Ngân hà của chúng ta.
Chúng ta có những lý thuyết về cách thức những thiên hà hình thành và phát triển.
Nhưng ta không hiểu về sự hình thành và phát triển của những thiên hà hiếm gặp.
Một trường hợp hiếm đặc biệt khó hiểu là Hoag's Object.
Nó có một cơ quan trung tâm được một vòng tròn bao quanh bên ngoài và được liên kết bởi thứ không nhìn được bằng mắt thường.
Và đó là một trong số những thiên hà hiếm gặp nhất được biết đến hiện nay.
Cứ mỗi 1000 thiên hà, có ít hơn một loại thiên hà như vậy.
Việc làm thế nào các ngôi sao ngoài kia có thể trôi nổi theo một trật tự như thế vẫn còn là một bí ẩn.
Điều đó thật thú vị, phải không?
Chờ chút!
Mọi thứ sẽ trở nên huyền bí hơn.
Thiên hà mà chúng tôi đã khám phá ra thậm chí còn hiếm và phức tạp hơn rất nhiều.
Thỉnh thoảng, bạn tìm kiếm về những thứ như thế này và chẳng tìm thấy gì cả.
Nhưng đôi lúc, nó tự dưng ở đó khi mà bạn không hề có ý định kiếm tìm kiếm.
Hệ thống của nó rất giống Hoag's Object. Với một cơ quan trung tâm và vòng tròn bao ngoài.
Chúng tôi đã rất vui mừng và nghĩ rằng đó là một thiên hà Hoag's Oject khác.
Nhưng nghiên cứu của tôi chỉ ra rằng đó là một loại hoàn toàn mới và giờ, chúng được gọi là "Burçin's Galaxy."
(Cười) (Cổ vũ) (Vỗ tay) Chúng ta sẽ không thể đến thiên hà này ngay được.
Nó cách Trái Đất khoảng 359 triệu năm ánh sáng.
Có thể bạn sẽ nghĩ nó xa
Thực sự thì nó là một trong những thiên hà lân cận.
Tôi đã nghiên cứu vật thể này trong các luồng ánh sáng khác nhau, như tia cực tím, quang học và quang phổ hấp thụ cận hồng ngoại.
Những chi tiết nhỏ trên cơ thể chúng ta như vết sẹo hay nếp nhăn sẽ nói lên câu chuyện đời ta.
Tương tự, cấu trúc của một thiên hà dưới các ánh sáng khác nhau có thể giúp chúng ta tìm ra nguồn gốc và sự tiến hoá của nó.
Vậy làm cách nào để tìm các chi tiết này?
Tôi mô phỏng phần tâm sáng của nó và tách mẫu khỏi hình ảnh để kiểm tra các nét đặc trưng được ẩn giấu. Bởi vì ánh sáng của thiên hà có thể khiến ta khó nhìn thấy những đặc điểm mờ nhạt như việc đeo kính râm khi bị lóa mắt bởi ánh sáng mạnh.
Kết quả thật đáng ngạc nhiên.
Thiên hà này không chỉ có một vòng tròn bao ngoài. Nó có thêm một vòng khuếch tán bên trong.
Chúng tôi gặp khó khăn trong việc lý giải nguồn gốc của vòng tròn ngoài của thiên hà dạng Hoag.
Giờ, lại phải lý giải thêm vòng tròn thứ hai này nữa.
Hiện nay, không một thiết bị nào có thể giải thích sự tồn tại của vòng tròn trong của một thiên hà đặc biệt như vậy.
Vì vậy, việc khám phá ra Thiên hà Burçin đã cho thấy lỗ hổng trong kiến thức của chúng ta về sự phát triển của vũ trụ.
Nghiên cứu sâu hơn về cách thức thiên hà cực kỳ hiếm này được hình thành có thể cho chúng ta những manh mối mới về cách vũ trụ hoạt động.
Khám phá này cho ta biết vẫn còn rất nhiều điều để học, rằng phải nhìn sâu và sâu hơn trong không gian và tiếp tục tìm kiếm những điều từng được chưa biết.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Hơn một thập kỉ làm bác sĩ, tôi đã chăm sóc cho các cựu chiến binh vô gia cư, những gia đình lao động,
Tôi đã chăm lo cho những người sống và làm việc trong điều kiện khó khăn, nếu không nói là khắc nghiệt và việc đó làm tôi tin chúng ta cần cách khác căn bản hơn trong việc nhìn nhận chăm sóc y tế.
Ta chỉ cần hệ thống y tế tiến bộ hơn chỉ xem triệu chứng đã đưa người ta đến phòng khám, nhưng thay vào đó là xem xét, và cải thiện sức khỏe ngay từ ban đầu.
Và nơi sức khỏe bắt đầu không phải trong bốn bức tường ở văn phòng bác sĩ, mà tại nơi chúng ta sống, nơi chúng ta làm việc, ăn uống, ngủ, học tập và giải trí, nơi chúng ta dành phần lớn thời gian trong cuộc sống của mình
Vậy cách tiếp cận việc chăm sóc y tế mới này là gì? Cách mà có thể nâng cao sức khỏe ngay từ đầu?
Để minh họa điều này, tôi sẽ nói về Veronica.
Veronica là bệnh nhân thứ 17 trong số 26 người tôi khám ở phòng khám tại phía nam trung tâm Los Angeles.
Cô ấy đến khám vì bị đau đầu kinh niên.
Cơn đau này đã diễn ra trong một vài năm, và đợt đau này rất, rất là phiền hà.
Thực ra, ba tuần trước khi đến đây lần đầu tiên, cô ấy đã đến một phòng cấp cứu ở Los Angeles.
Các bác sĩ ở đó nói, "Chúng tôi đã làm một số kiểm tra, Veronica.
Kết quả bình thường, và đây là thuốc giảm đau, và cô hãy theo sát một bác sĩ chăm sóc chuyên môn, nhưng nếu cơn đau còn, hoặc trơ nên đau hơn hãy trở lại."
Veronica theo những hướng dẫn tiêu chuẩn đó, và cô ấy trở lại.
Cô ấy quay lại không chỉ một lần, mà hai lần.
Trong ba tuần trước khi Veronica gặp chúng tôi, cô ấy đến phòng cấp cứu đó ba lần.
Cô ấy đi đi về về, ra vào bệnh viện và phòng khám, như cô ấy đã làm trong thời gian qua cố gắng tìm sự trợ cứu nhưng vẫn không được gì.
Veronica đến phòng khám của chúng tôi, và mặc cho mọi lần gặp những chuyên gia sức khỏe, Veronica vẫn còn bệnh.
Nhưng khi cô ấy đến phòng khám này, chúng tôi đã thử tiếp cận cách khác.
Phương pháp này bắt đầu với trợ lí y tế của chúng tôi, người chỉ có trình độ ở mức GED nhưng biết rõ về cộng đồng.
Cô trợ lí hỏi về thói sinh hoạt hàng ngày.
Cô ấy hỏi: "Cô hay phàn nàn về việc gì nhất?"
"Đau đầu."
"Hãy lấy dấu hiệu sinh tồn đo huyết áp và nhịp tim của cô, nhưng ta cũng hỏi điều thiết yếu như thế đối với Veronica và nhiều bệnh nhân khác ở phía nam Los Angeles.
"Veronica, cô có thể kể tôi nghe về nơi cô sống?"
Đặc biệt là về điều kiện nhà ở của cô?
Nhà cô có nấm mốc không? Có bị nước rỉ không?
Cô có gián trong nhà không?"
Hóa ra là Veronica trả lời có với ba thứ vừa rồi: gián, nước rỉ, nấm mốc.
Tôi nhận được biểu đồ đó trong tay, xem lại nó, và tôi xoay nắm đấm cửa, và tôi bước vào phòng.
Bạn nên hiểu rằng Veronica, như nhiều bệnh nhân khác mà tôi cơ hội được chăm sóc, là một người có phẩm cách, một sự hiện diện đáng gườm, một cá nhân đáng chú ý và nổi bật, nhưng ngay tại đây, cô ấy lại hứng chịu cơn đau gấp đôi ngay tại bàn khám của tôi.
Đầu cô ấy, rõ là đang xoay mòng mòng, nằm trên tay cô.
Cô ấy nâng đầu mình lên, và tôi thấy cô ấy, nói xin chào, và tôi lập tức thấy 1 thứ dọc theo sóng mũi cô ấy, một nếp nhăn trên da cô ấy.
Trong y học, chúng tôi gọi lằn nếp ấy là "chào kiểu dị ứng".
Nó thường được thấy ở trẻ em bị dị ứng mãn tính.
Nó xuất phát từ việc liên tục xoa mũi lên xuống, cố loại bỏ đi những triệu chứng này, thế nhưng, Veronica, một phụ nữ trưởng thành, lại mắc cùng dấu hiệu của những cơn dị ứng này.
Vài phút sau, trong lúc hỏi Veronica, kiểm tra và lắng nghe cô ấy, tôi nói, "Veronica, tôi nghĩ tôi biêt cô bị gì.
Tôi nghĩ cô bị chứng dị ứng mãn tính, và tôi nghĩ cô bị đau nửa đầu và tắc mũi xoang, và tôi nghĩ tất cả điều trên đều liên quan đến nơi cô ở."
Cô ấy trông có vẻ phần nào nhẹ nhõm, bởi vì lần đầu tiên cô được chuẩn đoán, nhưng tôi nói, "Veronica, giờ hãy nói về việc điều trị cho cô.
Chúng tôi sẽ đặt mua thuốc cho triệu chứng của cô, nhưng tôi cũng muốn giới thiệu cô tới một chuyên gia."
Bây giờ, các nhà chuyên gia hơi khó tìm ở trung nam Los Angeles, vì thế cô ấy nhìn tôi kiểu: "Thật ư?"
Và tôi nói, "Veronica, thật ra vị chuyên gia tôi nói là người tôi gọi là nhân viên sức khỏe cộng đồng. người mà, nếu điều này ổn với cô, có thể đến nhà cô và cố gắng hiểu điều gì đang xảy ra với những chỗ rỉ nước và nấm mốc ấy, giúp cô xử lý những điều kiện trong nhà ở có thể là nguyên nhân cho triệu chứng của cô, và nếu bắt buộc, chuyên gia ấy có thể giới thiệu cô tới một chuyên gia khác gọi là luật sư lợi ích công cộng vì có thể là chủ nhà của bạn không sửa chữa những thứ bắt buộc phải sửa."
Veronica trở lại một vài tháng sau.
Cô ấy đồng ý với tất cả kế hoạch điều trị đó.
Cô ấy nói rằng các các triệu chứng đã cải thiện 90 phần trăm.
Cô dành thời gian nhiều hơn ở nơi làm việc và gia đình và ít hơn trong việc đi qua lại các phòng cấp cứu ở Los Angeles.
Veronica đã phục hồi rõ rệt.
Các con trai của cô, một trong số đó bị hen, đã không còn bệnh như trước.
Cô ấy đã tốt hơn, à không phải trùng hợp gì, nhà của Veronica cũng tốt lên theo.
Điều gì ở cách tiếp cận khác này mà đã dẫn đến một sự chăm sóc tốt hơn, ít người đến phòng cấp cứu hơn, sức khỏe tốt hơn?
Cũng đơn giản thôi, nó bắt đầu với câu hỏi: "Veronica, cô sống ở đâu?"
Nhưng quan trọng hơn, đó là chúng ta đưa ra một hệ thống cho phép ta đặt câu hỏi thường ngày cho Veronica và hàng trăm người khác như cô ấy về các điều kiện quan trọng trong cộng đồng cô ấy, về nơi mà sức khỏe, và không may là đôi khi bệnh tật, thật sự bắt đầu ở những nơi như nam Los Angeles.
Trong cộng đồng đó, nhà ở kém chất lượng và thực phẩm không an toàn là những yếu tố chính mà một phòng khám như chúng tôi phải lưu ý đến, nhưng ở cộng đồng khác thì có thể là rào cản giao thông, bệnh béo phì, lối vào công viên, bạo lực vũ trang.
Điều quan trọng là, chúng ta đưa ra một hệ thống có hiệu quả, và đó là cách tiếp cận mà tôi gọi là thượng nguồn.
Nó là một khái niệm quen thuộc với nhiều người.
Nó đến từ một chuyện dụ ngôn rất phổ biến trong giới sức khỏe công đồng.
Đây là truyện về ba người bạn.
Tưởng tượng bạn là một trong 3 người bạn đó đi tới một con sông.
Quang cảnh thì đẹp, nhưng bị phá vỡ bởi tiếng khóc của một đứa bé, và thật ra là vài đứa đang cần cứu sống dưới nước.
Nên sẽ, hy vọng điều ai cũng sẽ làm.
Bạn nhảy xuống ngay cùng với bạn mình
Người bạn đầu tiên nói, tôi sẽ cứu những đứa sắp chết đuối, những đứa có nguy cơ rơi xuống thác cao nhất.
Người thứ hai nói, tôi sẽ làm một cái bè.
Tôi sẽ đảm bảo có ít người hơn buộc phải đến vực cạnh thác.
Sẽ cứu được nhiều người hơi bằng cách làm cái bè này, kết nối những nhánh cây này với nhau.
Thời gian trôi qua, họ thành công, nhưng không hẳn nhiều như họ muốn.
Nhiều người trôi đi, và cuối cùng khi nhìn lên họ thấy người bạn thứ ba đã không còn đó nữa.
Cuối cùng họ đã thấy cô ấy.
Cô đang ở dưới nước. Cô đang bơi ra xa họ lên thượng nguồn, cứu những đứa trẻ trong lúc đó, và họ hét lên, "Cậu đi đâu vậy?"
Có trẻ em ở đây cần cứu này."
Và cô ấy nói lại, "Tớ sẽ tìm ra ai hoặc cái gì ném những đứa trẻnày xuống nước."
Trong chăm sóc sức khỏe, ta có người bạn thứ nhất - ta có chuyên gia, ta có bác sĩ phẫu thuật chấn thương, y tá ICU, bác sĩ phòng cấp cứu.
Chúng tôi có những người là cứu hộ mạng sống người bạn muốn có mặt khi bạn đang kiệt sức tột cùng.
Ta cũng biết người bạn thứ hai - Ta có người xây bè ấy.
Đó là bác sĩ chăm sóc sức khỏe ban đầu, những người trong đội chăm sóc có mặt để xử lý các chứng mãn tính của bạn, bệnh tiểu đường, chứng tăng huyết áp, có mặt để đưa bạn kết quả kiểm tra hàng năm, có mặt để đảm bảo vắc-xin được cập nhật, nhưng cũng có mặt để đảm bảo bạn có một chiếc bè để ngồi lên và đưa bản thân đến an toàn.
Nhưng trong khi điều đó cũng quan trọng và cần thiết, cái chúng ta thiếu là người bạn thứ ba.
Chúng ta không có đủ những người lội thượng nguồn đó.
Người lội thượng nguồn là những chuyên gia chăm sóc sức khỏe biết rõ sức khỏe thật sự bắt đầu ở nơi chúng ta sống, làm việc và giải trí, nhưng trên cả nhận thức ấy, là khả năng huy động các nguồn lực để tạo ra hệ thống trong phòng mạch và bệnh viện của họ mà thật sự bắt đầu để tiếp cận điều đó, để kết nối mọi người đến nguồn lực họ cần bên ngoài bốn bức tường của phòng khám.
Giờ bạn có thể hỏi, và nó là một câu hỏi rất rõ ràng mà nhiều đồng nghiệp trong ngành y tế hỏi: "Bác sĩ và y tá lo nghĩ về giao thông và nhà cửa?
Không phải chúng ta chỉ nên cung cấp thuốc và quy trình và đảm bảo chúng ta tập trung vào nhiệm vụ sắp tới?"
Chắc chắn là, cứu người ở bờ vực nước thẳm là một việc đủ quan trọng.
Ai có thời gian?
Nhưng tôi muốn nói, nếu ta dùng khoa học như một chỉ dẫn, rằng việc ta tìm một cách tiếp cận thượng nguồn là cự kỳ cần thiết.
Các nhà khoa học bây giờ biết rằng điều kiện sống và làm việc mà tất cả chúng ta đều là một phần trong đó có ảnh hưởng tới sức khỏe nhiều hơn gấp hai lần so với mã gen của ta, điều kiện sống và làm việc, cấu trúc môi trường của ta, cách mà sợi vải xã hội được đan lại với nhau, và ảnh hưởng của nó lên hành vi của ta, tất cả gộp lại, những điều ấy có tác động gấp 5 lần lên cuộc sống ta so với mọi thuốc men và quy trình điều trị quản lý kết hợp giữa bác sĩ và bệnh viện
Tất cả cộng lại, điều kiện sống và làm việc chiếm 60% tỷ lệ tử vong có thể ngăn ngừa
Lấy ví dụ làm rõ hơn điểm này.
Giả sử có một công ty, một nhà khởi nghiệp công nghệ đến với bạn và nói, "Chúng tôi có một sản phẩm tuyệt vời.
Nó sẽ giảm thiểu nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch của bạn."
Bây giờ, bạn có thể sẽ đầu tư nếu sản phẩm đó là thuốc hoặc một thiết bị, nhưng nếu nó là một công viên thì sao?
Một nghiên cứu ở Anh, một nghiên cứu đặt mốc đã xem lại dữ liệu của hơn 40 triệu cư dân ở Anh, đã chú ý vào một vài biến số, mà kiểm soát nhiều yếu tố, và tìm thấy rằng khi cố gắng điều chỉnh nguy cơ mắc bệnh tim mạch, sự tiếp xúc của một người với không gian xanh có tác động to lớn
Bạn càng gần hơn với môi trường xanh, với công viên và cây cối, rủi ro bạn mắc bênh tim mạch càng ít hơn và điều đó đúng với cả người giàu lẫn người nghèo.
Nghiên cứu đó minh họa những gì mà bạn tôi, làm về sức khỏe công cộng, thường nói: mã bưu điện quan trọng hơn mã di truyền của bạn.
Chúng ta cũng biết rằng mã bưu chính thật ra là đang định hình mã gen của chúng ta.
Khoa học biểu sinh chú ý vào cơ chế phân tử, những cách mà DNA của ta được hình thành một cách phức tạp, gen được kích hoạt và ngược lại dựa trên sự tiếp xúc với môi trường, với nơi chúng ta sống và làm việc.
Nên rõ ràng là những yếu tố này, những vấn đề thượng nguồn này thật sự quan trọng.
Chúng quan trọng với sức khỏe của ta, và vì thế những chuyên gia chăm sóc sức khỏe nên làm gì đó về chuyện này.
Và song Veronica hỏi tôi có lẽ là câu hỏi cưỡng bách nhất mà tôi nhận được trong một thời gian dài.
Trong lần gặp theo dõi đó, cô ấy nói, "Tại sao không bác sĩ nào hỏi về nhà cửa của tôi trước đó?"
Trong những lần đến phòng cấp cứu, tôi có hai lần chụp CAT, tôi có một cây kim đặt ở phần dưới lưng để lấy dịch tủy, tôi có gần một tá lần kiểm tra máu.
Tôi đi về nhiều lần, tôi thấy vô số kiểu người trong chăm sóc y tế, và không ai hỏi về nhà ở của tôi cả."
Câu trả lời thành thật là trong chăm sóc y tế, ta thường điều trị triệu chứng bệnh mà không xử lý những tình trạng làm bạn đau ốm ngay từ ban đầu.
Và có nhiều lý do, nhưng ba lý do lớn là đầu tiên, chúng ta không trả tiền cho chuyện đó.
Trong chăm sóc sức khỏe, ta thường trả cho số lượng chứ không phải giá trị.
Ta trả tiền bác sĩ và bệnh viện thường là cho lượng dịch vụ họ cung cấp, chứ không nhất thiết cho việc họ làm bạn khỏe ra như thế nào.
Điều đó dẫn đến hiện tượng thứ hai mà tôi gọi là cách tiếp cận "không hỏi, không nói" với vấn đề thượng nguồn trong chăm sóc y tế.
Chúng tôi không hỏi về nơi ở hay làm việc của bạn, vì nếu có vấn đề ở đó, chúng tôi không biết phải nói gì.
Không phải bác sĩ không biết đây là những vấn đề quan trọng.
Trong khảo sát các bác sỹ gần đây ở Mỹ hơn 1000 bác sĩ, 80% trong số họ nói rằng họ biết vấn đề thượng nguồn của bệnh nhân cũng quan trọng như vấn đề sức khỏe, như vấn đề y khoa, song mặc dù có sự nhận thức rộng rãi về tầm quan trọng của vấn đề thượng nguồn, chỉ một trong số năm bác sĩ nói rằng họ đủ tự tin để nói lên những vấn đề đó, để cải thiện sức khỏe ngay từ ban đầu.
Có lỗ hổng lớn giữa việc biết rằng cuộc sống của bệnh nhân, bối cảnh nơi họ sống và làm việc, là quan trọng, với khả năng làm được gì đó về chuyện này trong hệ thống mà chúng ta làm việc.
Đây là một vấn đề to lớn trong hiện tại, vì nó dẫn họ tới câu hỏi tiếp theo là đây là trách nhiệm của ai?
Và điều đó dẫn tôi đến điểm thứ ba, câu trả lời thứ ba cho câu hỏi cưỡng bách của Veronica.
Một phần lý do mà ta có câu đố này là vì không có đủ "nhà thượng nguồn" trong hệ thống chăm sóc sức khỏe.
Không có đủ người bạn thứ ba ấy, người mà sẽ tìm ra ai hay cái gì đang ném những đứa trẻ kia xuống nước.
Bây giờ, có nhiều nhà thượng nguồn, và tôi có đặc quyền cơ hội gặp gỡ họ, ở Los Angeles và nhiều nơi khác trong nước và trên thế giới, và một điều quan trọng cần để ý là các nhà thượng nguồn đôi khi là bác sĩ, nhưng họ không cần phải như thế.
Họ có thể là y tá, bác sĩ khác, quản lý điều dưỡng, công nhân xã hội.
Các nhà thượng nguồn có bằng cấp gì đằng sau tên họ không quan trọng lắm.
Điều quan trọng hơn là tất cả họ dường như có khả năng như nhau để thực thi một quá trình mà thay đổi sự hỗ trợ của họ, thay đổi cách họ hành nghề y.
Quá trình đó rất đơn giản.
Nó như một, hai và ba.
Đầu tiên, họ ngồi xuống và nói, chúng ta hãy xác định vấn đề lâm sàng trong một nhóm các bệnh nhân.
Ví dụ như, chúng ta hãy cố giúp trẻ em mà đang ra vào cửa bệnh viện với bênh hen suyễn.
Sau khi xác định vấn đề, họ sang bước tiếp theo, và nói, chúng ta hãy xác định nguyên nhân cốt lõi.
Bây giờ, một nghiên cứu nguyên nhân lõi trong chăm sóc y tế thường sẽ nói rằng, chúng ta hãy chú ý đến gen của bạn, chú ý đến bạn cư xử như thế nào.
Có lẽ bạn không ăn uống đủ lành mạnh.
Ăn lành mạnh hơn đi.
Đó là một tiếp cận khá đơn giản với các phân tích nguyên cốt lõi.
Hóa ra là, nó không thật sự hiệu quả khi chúng ta chỉ giới hạn mình trong quan điểm thế giới đó.
Nghiên cứu nguyên do chính mà nhà thượng nguồn đưa ra là để nói, hãy nhìn vào điệu kiện sống và làm việc trong cuộc sống của bạn.
Có lẽ, đối với trẻ bị hen, đó là những gì xảy ra trong nhà bạn, hay có lẽ họ sống gần một xa lộ với nạn ô nhiễm không khí cao mà đã làm bộc phát bệnh hen của cháu.
Và có lẽ đó là những gì ta cần huy động nguồn lực để xử lý vì yếu tố thứ ba ấy, phần thứ ba trong quá trình, là phần quan trọng tiếp theo mà các nhà thượng nguồn phải làm.
Họ huy động các nguồn để tạo ra giải pháp, cả hai đều trong hệ thống y khoa, và sau đó bằng cách đem ngườ từ sức khỏe công cộng vào, từ các bộ phận khác, luật sư, bất cứ ai sẵn lòng hợp tác, hãy tập hợp lại để đề ra giải pháp hợp lý, để giúp bệnh nhân thật sự có vấn đề lâm sàng và nêu ra nguyên do cốt lõi cùng một lúc bằng cách liên kết chúng với tài nguyên bạn cần.
Rõ ràng là có nhiều câu chuyện về các nhà thượng nguồn đang làm những việc phi thường.
Vấn đề là không có đủ những người như thế.
Ước tính cho thấy, chúng ta cần một nhà thượng nguồn cho mỗi 20 đến 30 bác sĩ trong hệ thống y tế.
Ví dụ như ở Mỹ, điều đó nghĩa là ta cần 25 nghìn nhà thượng nguồn cho tới năm 2020.
Nhưng bây giờ chúng ta chỉ có vài ngàn nhà thượng nguồn và đó là tại sao vài năm trước, tôi cùng bạn đồng nghiệp nói, bạn biết không, chúng ta cần huấn luyện và tạo ra nhiều nhà thượng nguồn hơn.
Nên chúng tôi đã quyết định thành lập một tổ chức tên là Health Begins, và Health Begin chỉ đơn giản làm việc đó: Chúng tôi đào tạo các nhà thượng nguồn.
Và có nhiều thước đo tôi sử dụng cho thành công của mình, nhưng điều làm chúng tôi hứng thú là đảm bảo chúng tôi đang thay đổi sự tự tin, tiêu chuẩn "không hỏi, không nói" của bác sĩ.
Chúng tôi đang cố gắng đảm bảo rằng bác sĩ, và hệ thống mà họ đang làm việc có khả năng, sự tự tin để nói ra vấn đề về điều kiện sống và làm việc trong cuộc sống.
Chúng ta đang chứng kiến sự gia tăng gần như gấp ba về sự tự tin đó trong công việc.
Điều đó rất đáng chú ý, nhưng tôi sẽ nói điều thôi thúc nhất khi làm việc với các nhà thượng nguồn để tập trung họ lại có ý nghĩa như thế nào.
Điều thôi thúc nhất là mỗi ngày, mỗi tuần, tôi nghe chuyện kể như của Veronica.
Có những câu chuyện như thế về Veronica và nhiều người khác như cô ấy, những người đang bước vào hệ thống y tế và bắt đầu hình dung họ sẽ cảm thấy như thế nào khi là một phần của thứ gì đó có hoạt động, một hệ thống chăm sóc sức khỏe không đẩy bạn đi nhiều nơi mà thật sự cải thiện sức khỏe của mình, lắng nghe xem bạn là ai, nêu ra bối cảnh cuộc đời bạn, cho dù bạn có giàu hay nghèo hay trung lưu.
Những câu chuyện này thôi thúc bời vì không chỉ họ nói chúng ta đã gần với hệ thống y tế chúng ta muốn như thế này rồi, mà còn nói rằng chúng ta có thể làm để đạt được mục đích.
Bác sĩ và y tá có thể tiến bộ trong việc hỏi về tình trạng cuộc sống của bệnh nhân, không đơn giản chỉ vì đó là phép cư xử bên giường bệnh, mà thành thực ra vì đó là một tiêu chuẩn chăm sóc tốt hơn.
Hệ thống y tế và người trả phí có thể bắt đầu tập hợp các cơ quan và sở y tế công cộng lại và nói, ta hãy chú ý vào dữ liệu của mình.
Ta hãy xem liệu mình có thể thấy một vài dấu hiệu trong dữ liệu về cuộc sống bệnh nhân và liệu mình có thể xác định một nguyên thượng nguồn, sau đó, quan trọng là, ta có thể tương trợ tài nguyên để xử lý chúng hay không?
Trường y tế, trường điều dưỡng, tất cả những chương trình giáo dục sức khỏe chuyên nghiệp có thể giúp bằng cách đào tạo thế hệ các nhà thượng nguồn tiếp theo.
Chúng ta cũng có thể đảm bảo những trường này chứng nhận nền tảng của cách tiếp cận thượng nguồn, và đó chính là nhân viên y tế cộng đồng.
Chúng ta cần nhiều người như thế trong hệ thống y tế nếu ta thật sự sẽ làm nó hiệu quả, trong việc chuyển từ hệ thống chăm sóc bệnh sang hệ thống chăm sóc sức khỏe.
Nhưng cuối cùng thì, và có lẽ quan trọng nhất là, chúng ta phải làm gì? Bệnh nhân phải làm gì?
Chúng ta có thể bắt đầu đơn giản bằng cách đến phòng bác sĩ và y tá, đến phòng khám, và hỏi, "Có điều gì ở nơi tôi sống và làm việc mà tôi cần lưu ý đến không?"
Có rào cản y tế nào mà tôi không chú ý đến không, và quan trọng hơn, nếu có rào cản tôi đang vướng phải, nếu tôi tìm đến bạn và nói tôi nghĩ tôi có vấn đề với căn hộ hoặc nơi làm việc của tôi hoặc tôi không có phương tiện đi lại, hoặc có công viên nhưng nó rất xa, rất lấy làm tiếc bác sĩ à, tôi không thể nghe lời khuyên của ông để đi và chạy bộ, nếu vấn đề còn tiếp diễn, thì khi đó bác sĩ à, ông có sẵn lòng để lắng nghe?
Và chúng ta có thể làm gì cùng nhau để cải thiện sức khỏe của tôi ngay lúc bắt đầu?
Nếu tất cả chúng ta có thể làm việc này, bác sĩ và hệ thống y tế, người trả phí, và tất cả chúng ta, thì ta sẽ nhận ra được điều gì đó về sức khỏe.
Sức khỏe không chỉ là trách nhiệm cá nhân hoặc một hiện tượng.
Sức khỏe là hàng hóa thông thường.
Nó đến từ sự đầu tư của bản thân trong việc biết rằng cuộc sống của ta rất quan trọng, bối cảnh nơi ta sống và làm việc, ăn, và ngủ, quan trọng, và điều mà chúng ta làm cho mình, ta cũng nên làm cho những ai có điều kiện sống và làm việc một lần nữa, có thể khó khăn, nếu không muốn nói là khắc nghiệt.
Chúng ta có thể đầu tư vào việc đảm bảo sẽ cải thiện việc phân bổ tài nguyên thượng nguồn, nhưng cùng lúc đó hãy làm việc với nhau và chứng tỏ rằng ta có thể biến chăm sóc y tế thành thượng nguồn.
Chúng ta có thể cải thiện sức khỏe ngay lúc bắt đầu.
Cảm ơn các bạn.
(tiếng vỗ tay)
Hôm nay, tôi muốn kể với các bạn về công trình được thực hiện bởi nhiều nhà khoa học trên toàn thế giới để vẽ một bức tranh về trí não con người.
Ý tưởng chính của công trình này là tinh thần và trí não con người không phải máy xử lí với mục đích chung chung mà là tổ hợp những bộ phận vô cùng chuyên biệt, mỗi bộ phận xử lí một vấn đề cụ thể, rồi kết hợp lại tạo thành chúng ta, những con người, những kẻ biết suy nghĩ.
Để hiểu rõ hơn ý tưởng này, hãy tưởng tượng tình huống sau đây: Bạn vào nhà trẻ đón con mình
Như mọi khi, có hàng tá đứa trẻ ở đó mong ngóng được đón về. nhưng lần này, khuôn mặt chúng giống nhau một cách kì lạ, và bạn không nhận ra đâu là con mình. Bạn cần một cặp kính mới?
Hay bạn bị mất trí rồi?
Bạn lướt qua vài câu hỏi thẩm định.
Không, bạn đang rất tỉnh táo. và thị giác của bạn hoàn toàn ổn.
Mọi thứ nhìn đều bình thường, trừ khuôn mặt của lũ trẻ.
Bạn có thể thấy những khuôn mặt, nhưng chúng giống hệt nhau, không chút quen thuộc, dù chỉ việc thấy sợi ruy-băng buộc tóc màu cam là bạn tìm thấy con gái của mình.
Việc đột ngột mất khả năng nhận diện khuôn mặt xảy ra với nhiều người.
Nó gọi là chứng mất nhận thức mặt, hậu quả của tổn thương ở phần não riêng biệt.
Điều đáng ngạc nhiên là chỉ có khả năng nhận diện mặt bị tổn thương; mọi thứ khác đều bình thường.
Mất khả năng nhận diện mặt hay bệnh mù mặt là một trong những thiếu hụt trí não đáng kinh ngạc có thể xảy ra sau tổn thương não.
Tập hợp những hội chứng này từ lâu đã đặt giả thuyết rằng trí não được phân thành những bộ phận tách biệt, nhưng nỗ lực khám phá các bộ phận này đạt được bước tiến dài với phát minh công nghệ chụp ảnh não, đặc biệt là MRI (Chụp cộng hưởng từ).
MRI cho phép bạn nhìn thấy nội quan với độ phân giải cao, tôi sẽ cho bạn thấy một chuỗi hình ảnh mặt cắt ngang từ MRI của vài vật quen thuộc, và khi lướt qua, hãy thử đoán xem vật đó là gì.
Bắt đầu nào!
Không dễ chút nào! Đó là bông atisô.
Được rồi, hãy thử một cái khác bắt đầu từ dưới đáy lên đỉnh.
Bông cải xanh! Đó là ngọn bông cải xanh.
Không đẹp sao? Tôi yêu nó.
Rồi, cái khác. Vâng, bộ não.
Thật ra là bộ não của tôi.
Ta đi đang qua từng lớp cắt trong não.
Đó là phía trên mũi tôi bên phải, và giờ đi qua đây, chính ở đó.
Hình này đẹp, tôi nói như vậy với mình, nhưng nó chỉ cho thấy phần giải phẫu học.
Bước tiến thật sự tuyệt vời của hình ảnh chức năng xảy ra khi nhà khoa học tìm cách giúp hình ảnh thể hiện không chỉ giải phẫu học mà còn hoạt động, lúc các nơron truyền xung thần kinh.
Đây là cách nó hoạt động.
Não bộ giống như cơ bắp.
Khi hoạt động, chúng cần tăng lưu thông máu để cung cấp cho hoạt động đó, may thay, việc lưu thông máu ở não là cục bộ, thế nên, nếu một bó nơron như ở đây khởi động và bắt đầu truyền xung thần kinh, thì lưu lượng máu chỉ tăng chỗ đó.
MRI chức năng ghi nhận việc tăng lưu thông máu này, rồi tạo ra một tín hiệu MRI cao hơn ở nơi có hoạt động não tăng.
Để giúp bạn dễ hình dung cách hoạt động của thí nghiệm MRI và những gì có thể học hoặc không học được từ đó, tôi xin kể một nghiên cứu của mình. Ta cần biết liệu có phần đặc biệt nào của não giúp nhận diện khuôn mặt,
và có lí do để nghĩ rằng nó tồn tại dựa vào hiện tượng mất nhận thức khuôn mặt mà tôi miêu tả lúc nãy, nhưng chưa ai đã nhìn thấy nó ở một người bình thường, nên chúng tôi bắt đầu tìm kiếm.
Tôi làm vật thí nghiệm đầu tiên.
Tôi đến máy quét, nằm xuống, giữ đầu của mình càng yên càng tốt trong khi nhìn chằm chằm vào ảnh của những khuôn mặt như thế này và những đồ vật như thế này hàng giờ.
Suýt chạm đến kỉ lục thế giới về tổng số giờ trải qua trong máy quét MRI, tôi cần nói với bạn là một trong những kĩ năng đặc biệt quan trọng trong nghiên cứu MRI là nín đi vệ sinh.
(Tiếng cười) Khi ra khỏi máy quét, tôi phân tích nhanh các dữ liệu, tìm bất kỳ phần nào trong não tạo tín hiệu khi nhìn khuôn mặt cao hơn khi nhìn đồ vật, và đây là những gì mà tôi đã thấy.
Hình ảnh này nhìn khá tệ so với chuẩn của ngày hôm nay Nhưng ở thời điểm đó, tôi nghĩ nó đẹp.
Nó cho biết vùng đó nằm ngay đây, cái đốm nhỏ đó, nó cỡ bằng quả ôliu và nó nằm ở mặt đáy não của tôi cách gần 3cm thẳng từ đúng chỗ đó.
Việc mà phần não đó của tôi làm là tạo ra một phản ứng MRI cao hơn, đó là hoạt động nơron cao hơn, khi tôi nhìn các khuôn mặt so với khi nhìn các đồ vật.
Thật tuyệt, thế làm sao ta biết điều này là đúng?
Vâng, cách dễ nhất là làm lại thí nghiệm lần nữa.
Nên tôi vào lại trong máy quét, nhìn nhiều mặt và nhiều vật hơn và thu được cũng cái đốm giống vậy, và rồi thử nữa, và lại lần nữa, lần này qua lần khác, và đó cũng là lúc tôi quyết định tin rằng điều này là thật.
Dù vậy, có thể có điều gì đó kì lạ trong não của tôi và chẳng ai có một trong những thứ giống vậy trong đó, để tìm câu trả lời, chúng tôi quét máy với nhiều người khác và phát hiện ra rằng hầu như mọi người đều có vùng nhỏ nhận thức khuôn mặt ở một nơi tương tự nằm lân cận trong não.
Câu hỏi tiếp theo là, chức năng thực sự của nó là gì?
Có phải nó chỉ chuyên nhận diện khuôn mặt? Vâng, có thể là không?
Chắc nó hoạt động không chỉ với mặt mà với bất kì bộ phận cơ thể nào khác.
Có thể nó phản ứng với bất cứ gì thuộc về con người hay sự sống hay bất cứ vật hình tròn nào.
Cách duy nhất để chắc chắn rằng khu vực đó được chuyên biệt cho việc nhận diện khuôn mặt là loại bỏ tất cả các giả thiết trên.
Nên chúng tôi dành nhiều năm sau đó quét máy nhiều người lúc họ nhìn nhiều hình ảnh khác nhau và nhận thấy rằng vùng não đó phản ứng mạnh khi bạn nhìn vào những hình ảnh chụp bất cứ kiểu khuôn mặt nào, và nó phản ứng kém hơn nhiều đối với những hình ảnh không phải khuôn mặt, như những thứ sau đây.
Vậy có phải cuối cùng, ta đã chứng minh được rằng khu vực này cần cho việc nhận diện khuôn mặt?
Không, chúng tôi chưa làm được.
Chụp ảnh não chưa thể cho biết liệu một vùng có cần cho bất kì cái gì.
Tất cả bạn có thể làm với chụp hình não là nhìn các vùng đó sáng rồi lại tối khi người ta nghĩ những ý khác nhau.
Để nói rằng liệu phần nào đó của não cần cho một chức năng tư duy, bạn phải xáo trộn nó lên và xem chuyện gì xảy ra, bình thường thì chúng ta không được làm điều đó.
Nhưng một cơ hội tuyệt vời đã đến khi gần đây, vài bạn đồng nghiệp của tôi kiểm tra người đàn ông mắc chứng động kinh này trong hình, anh ta đang nằm trên giường bệnh, được gắn các điện cực vào vỏ não để tìm ra nguyên nhân các cơn động kinh.
Và rồi hoàn toàn tình cờ, khi hai trong số những điện cực, tình cơ đều bên phải trên đỉnh vùng mặt của anh ấy.
Vì thế, với sự cho phép của bệnh nhân, các bác sĩ hỏi anh ấy điều gì đã xảy ra, khi họ kích thích bằng điện phần não bên đó của anh.
Khi đó, bệnh nhân không biết được điện cực được gắn ở đâu, và chưa hề được nghe về vùng nhận diện mặt
Hãy xem chuyện gì xảy ra.
Bắt đầu với một tình huống có kiểm soát hiện chữ "Sham" rất khó thấy, màu đỏ ở phía dưới bên trái, khi không có dòng điện nào, bạn sẽ nghe Bác sĩ thần kinh nói với bệnh nhân trước.
(Video) Bác sĩ thần kinh: Chỉ nhìn mặt tôi thôi và nói xem điều gì xảy ra khi tôi làm điều này,
Được không?
Bệnh nhân: Được
Bác sĩ thần kinh: Một, hai, ba. Bệnh nhân: Không có gì.
Bác sĩ thần kinh: Không có gì ư? Được rồi. Thử lại một lần nữa nhé.
Hãy nhìn mặt tôi này.
Một, hai, ba.
Bệnh nhân: Ông vừa trở thành một người khác.
Khuôn mặt của ông thay đổi.
Mũi của ông bị võng xuống, nó võng sang bên trái.
Ông gần giống như ai đó tôi đã gặp lúc trước, nhưng là một người khác.
Đó là trong một chuyến đi.
(Tiếng cười) Nancy Kanwisher: Vậy thí nghiệm này (Tiếng vỗ tay) thí nghiệm này cuối cùng đã minh chứng rằng phần não này không chỉ phản ứng có chọn lọc với khuôn mặt mà liên quan ngẫu nhiên tới việc nhận diện khuôn mặt
Tôi đã đi qua tất cả chi tiết về vùng khuôn mặt để bạn thấy điều gì thật sự lập ra phần não liên quan có chọn lọc đến một quá trình tinh thần cụ thể.
Tiếp theo, tôi sẽ lướt nhanh hơn qua vài phần não chuyên biệt khác mà chúng tôi và những người khác đã tìm ra.
Để làm điều này, tôi đã bỏ nhiều thời gian với máy quét suốt tháng vừa rồi, để có thể cho bạn thấy thứ này trong não mình.
Bắt đầu nào! Đây là bán cầu não phải của tôi.
Ta định hướng như vậy. Bạn nhìn vào đầu tôi hướng này.
Tưởng tượng lấy hộp sọ ra và nhìn bề mặt của não như vậy.
Được rồi, như bạn thấy đấy, bề mặt của não bị gấp lại
và có thể che giấu nhiều thứ.
Chúng ta muốn thấy toàn diện, thổi lên để có thể thấy hết. Tiếp theo, hãy tìm khu nhận diện khuôn mặt mà tôi đã nhắc tới,
mà phản ứng lại với hình ảnh thế này.
Để làm điều đó, hãy xoay não lại, và nhìn mặt trong từ phía dưới, đây, đây là vùng nhận diện mặt của tôi.
Nằm kế bên phải là một vùng khác được thể hiện bằng màu tím phản ứng khi bạn xử lí thông tin màu sắc, và gần các vùng này là những vùng khác làm công việc nhận thức địa điểm, như bây giờ, khi tôi nhìn quanh, thì vùng xanh ngay đó thật ra đang hoạt động.
Lại có một vùng nữa ở mặt ngoài nơi có thêm một vài vùng khuôn mặt.
Cũng trong khu phụ cận này có một vùng chuyên liên quan đến việc xử lí chuyển động thị giác, giống những chấm nhỏ đang di chuyển này là phần màu vàng nằm ở đáy não, và gần đó là một vùng tạo phản ứng khi bạn nhìn những hình ảnh cơ thể và bộ phận cơ thể như những cái này, phần đó có màu vàng chanh ở dưới đáy của não bộ.
Tất cả những vùng tôi chỉ bạn liên quan tới những khía cạnh nhất định trong nhận thức thị giác.
Liệu ta cũng có vùng não chuyên biệt cho các giác quan khác, như thính giác?
Có đấy. Xoay não lại một chút vùng màu xanh thẫm ở đây chúng tôi mới phát hiện cách đây vài tháng, vùng này phản ứng mạnh khi nghe âm thanh cao, như thế này.
(Tiếng còi báo động) (Nhạc cello) (Tiếng chuông cửa) Ngược lại, cũng vùng đó không phản ứng mạnh khi nghe những âm thanh hoàn toàn quen thuộc mà không có thanh độ rõ ràng, như thế này.
(Tiếng nhai rào rạo) (Tiếng trống rung) (Tiếng xả bồn cầu) Được rồi, kế bên vùng thanh độ là nhóm các vùng khác dành cho phản ứng khi nghe âm thanh của tiếng nói.
Bây giờ ta hãy nhìn những vùng tương tự.
Ở bán cầu não trái có sự sắp xếp tương tự không hoàn toàn giống - hầu hết những vùng như vậy đều ở đây, dù đôi khi khác nhau về kích cỡ.
Bây giờ, những gì tôi chỉ bạn là những vùng não liên quan đến những chức năng nhận thức khác nhau, thị giác và thính giác.
Ta đang chuyên biệt hóa các vùng não cho những suy nghĩ thật mơ hồ, rắc rối phải không?
Vâng, đúng vậy.
Màu hồng ở đây chính là vùng ngôn ngữ của tôi.
Từ lâu người ta đã biết rằng vùng phụ cận trong não đó liên quan đến việc xử lí ngôn ngữ, mới đây, chúng tôi phát hiện rằng những vùng màu hồng này phản ứng vô cùng chọn lọc.
Chúng phản ứng khi bạn hiểu nghĩa của một câu, nhưng không phản ứng khi bạn làm công việc trí não phức tạp khác như tính nhẩm hay ghi nhớ thông tin hay thưởng thức cấu trúc phức tạp của một bản nhạc.
Vùng tuyệt nhất đã được khám phá chính là nơi mang màu ngọc lam đây.
Vùng này phản ứng khi bạn nghĩ về điều người khác đang suy nghĩ.
Điều đó có vẻ điên rồ, nhưng thực ra chúng ta, con người mà, hay làm việc đó lắm.
Bạn làm vậy khi nhận ra người bạn đời của mình lo lắng nếu bạn không gọi về nhà để báo về muộn.
Tôi đang làm điều này với vùng não đó của tôi ngay bây giờ khi nhận ra các bạn có thể đang thắc mắc về tất cả những địa phận màu xám, chưa được thám hiểm đó trong não. Nó có tác dụng gì?
Tôi cũng đang thắc mắc, hiện giờ, chúng tôi đang làm nhiều thí nghiệm cố gắng tìm ra một vài sự chuyên biệt khác có thể có trong não dành cho những chức năng tâm thần rất cụ thể khác.
Nhưng quan trọng là, tôi không nghĩ chúng ta có sự chuyên biệt trong não cho mọi chức năng tâm thần quan trọng, thậm chí, cho chức năng sống còn.
Thực ra, một vài năm trước, có một nhà khoa học trong phòng thí nghiệm của tôi gần như tin rằng đã tìm ra vùng não có khả năng phát hiện thức ăn, và nó phản ứng rất mãnh liệt với máy quét khi người ta nhìn những bức ảnh như thế này.
Hơn thế, anh ấy tìm ra một phản ứng tương tự gần khu vực đó trong 10 trên 12 người được thí nghiệm.
Thế nên, anh ấy khá chắc chắn, anh chạy quanh phòng thí nghiệm nói rằng anh sẽ được lên truyền hình với phát hiện vĩ đại này.
Nhưng sau đó, anh ấy làm một thí nghiệm phản biện: Anh cho người thí nghiệm thấy hình ảnh của những đồ ăn như thế này và so sánh chúng với những hình ảnh có màu sắc và hình dạng tương tự, nhưng không phải là thức ăn.
Và vùng não đó phản ứng tương tự đối với cả hai bộ hình ảnh.
Vậy nó không phải vùng đồ ăn, mà chỉ là vùng thích màu sắc và hình dạng.
Quá nhiều cho "Oprah". Nhưng rồi câu hỏi đặt ra đương nhiên là,
làm sao ta xử lí những thứ khác khi không có vùng não chuyên biệt?
Tôi nghĩ câu trả lời là, ngoài những bộ phận chuyên biệt cao mà tôi đã miêu tả, còn có nhiều cỗ máy cho các mục đích chung khác trong đầu cho phép chúng ta giải quyết bất cứ vấn đề nào xảy ra.
Thực tế, gần đây, chúng tôi phát hiện rằng những vùng màu trắng này phản ứng bất cứ lúc nào bạn xử lí vấn đề trí não hóc búa tất cả - vâng, tất cả bảy người chúng tôi đã thí nghiệm.
Vậy mỗi vùng não mà tôi miêu tả với các bạn ngày hôm nay xuất hiện gần như ở cùng một nơi trong mọi người bình thường thí nghiệm.
Nếu lấy bất kỳ ai trong các bạn đưa vào máy quét, ta cũng sẽ thấy từng vùng của các vùng đó trong não và kết quả sẽ rất giống với não tôi, dù các vùng có thể khác nhau đôi chút về vị trí chính xác và kích thước. Điều quan trọng với tôi về công trình này
không phải vì địa điểm cụ thể của những vùng não, mà vì sự thật đơn giản chúng ta có được những bộ phận chọn lọc, chuyên biệt của trí não từ lúc sơ khai.
Ý tôi là, mọi chuyện đã có thể khác.
Bộ não đã có thể là bộ vi xử lí đơn giản, cho mục đích chung chung, giống con dao làm bếp hơn là con dao Thụy Sĩ. Thay vào đó, những gì mà việc chụp ảnh não thể hiện
là bức tranh giàu có và thú vị về trí não của con người.
Ta có tranh về cỗ máy cho mục đích rất chung như thế này trong đầu cùng mặt đáng kinh ngạc này gồm những bộ phận rất chuyên biệt.
Đây chỉ là những ngày đầu.
Chúng tôi mới chỉ chấm phá nét cọ đầu tiên trong bức tranh về trí não con người.
Những câu hỏi nền tảng nhất vẫn còn đang bỏ ngỏ.
Ví dụ như, mỗi vùng này làm chính xác việc gì?
Sao ta cần ba vùng nhận diện khuôn mặt và ba vùng nhận diện nơi chốn, và sự phân chia công việc giữa chúng ra sao?
Thứ hai là, tất cả những thứ này được nối kết trong não như thế nào?
Với hình ảnh khuếch tán, bạn có thể lần theo các bó nơron liên kết với những phần khác nhau của não và với phương pháp trình bày này, bạn có thể lần theo mối liên hệ giữa các nơron độc lập trong não, rồi một ngày nào đó, tìm thấy sơ đồ mạng lưới của toàn bộ não người.
Thứ ba là, làm thế nào tất cả cấu trúc rất hệ thống này được tạo ra, trong quá trình phát triển lúc nhỏ lẫn quá trình tiến hóa của giống loài?
Để trả lời những câu hỏi như thế, các nhà khoa học đang kiểm tra những loài động vật khác, và với trẻ sơ sinh.
Nhiều người minh chứng lợi ích của nghiên cứu khoa học thần kinh bằng cách chỉ ra rằng ngày nào đó, nó sẽ giúp chúng ta chữa các rối loạn về não như Alzheimer's và tự kỉ.
Đó là một mục đích to lớn, tôi sẽ rất vui được góp phần vào đó nhưng sửa chữa những thứ đã hỏng không phải là thứ duy nhất đáng làm.
Việc cố gắng hiểu về thần kinh và trí não của con người vẫn xứng đáng ngay cả khi không dẫn đến phương thức chữa trị cho bất kỳ một bệnh nào.
Điều tuyệt vời hơn việc hiểu những cơ chế cơ bản ẩn trong trải nghiệm con người là việc hiểu, cốt yếu, chúng ta là ai?
Tôi nghĩ rằng đây là cuộc theo đuổi khoa học lớn lao nhất của mọi thời đại.
(Tiếng vỗ tay)
Ước mơ của tôi là xây dựng công viên ngầm đầu tiên của thế giới tại thành phố New York.
Tại sao lại là công viên ngầm? Và tại sao lại là New York?
3 đứa nhóc này là bà tôi, ở bên trái, lúc lên 5 và chị và anh của bà lên 11 và lên 9.
Bức ảnh này được chụp trước khi họ di dân từ Italia đến Mỹ cách đây khoảng 1 thế kỉ.
Như nhiều người nhập cư lúc bấy giờ, họ đến Lower East Side thuộc thành phố New York và đối mặt với sự đa dạng về dân cư.
Điều kỳ diệu về thế hệ này là họ không chỉ xây dựng cuộc sống mới tại một nơi mới mẻ, xa lạ mà còn xây dựng nên một thành phố đúng nghĩa.
Tôi luôn cảm thấy thích thú về chặng đường lịch sử đó, tôi thường năn nỉ bà kể cho tôi nghe thật nhiều câu chuyện về thành phố New York ngày xưa.
Nhưng bà thường phớt lờ, rồi bảo tôi ăn thêm thịt viên và mì ống và tôi cũng hiếm khi biết được câu chuyện lịch sử mà mình muốn nghe.
New York của tôi đã đi qua quá trình hình thành kì diệu.
Tôi từng luôn muốn làm nên sự khác biệt, kiểu như làm cho thế giới này đẹp hơn, thú vị hơn và đúng đắn hơn.
Tôi chỉ không biết làm thế nào.
Ban đầu, vì muốn ở nước ngoài, tôi làm việc cho UNICEF Kenya.
Nhưng có một điều kì lạ là tôi biết nhiều về tình hình địa phương ở Kenya hơn là ở quê hương tôi.
Tôi làm việc ở Thành phố New York nhưng nhanh chóng cảm thấy chán nản về sự chậm chạp của bộ máy chính quyền quan liêu.
Thậm chí, tôi từng làm cho Google, và đã hết lòng tin tưởng rằng công nghệ có thể giải quyết tất cả các vấn đề xã hội.
Nhưng tôi vẫn chưa làm được gì cho một thế giới tốt đẹp hơn.
Đó là vào năm 2009, bạn tôi và giờ là đối tác kinh doanh James Ramsey nói với tôi về một địa điểm tuyệt vời chính là đây.
Xe điện công cộng đầu tiên chở những hành khách du lịch qua cầu Williamsburg từ Brooklyn đến Manhattan và nó được mở cửa trong khoảng 1908 đến 1948 cùng thời điểm mà ông bà tôi sinh sống tại đây.
Chúng tôi cũng biết chỗ này hầu như bị bỏ hoang từ năm 1948.
Rất hào hứng với khám phá này, chúng tôi xin phép chính quyền địa phương tham quan khu vực và được đáp ứng, và đây là những gì chúng tôi nhìn thấy.
Khó để diễn tả hết qua bức ảnh này cái cảm giác kì diệu khó tả khi vào đó.
Một sân đá banh từ vùng đất bỏ hoang ngay dưới một thành phố đông người và bạn cảm giác như là Indiana Jones trên một khu khảo cổ và tất cả dấu vết còn nguyên nơi đây.
Thật sự rất tuyệt vời.
Địa điểm này tọa lạc tại trung tâm của Lower East Side, ngày nay nó vẫn được xem là vùng đất đông dân nhất thành phố.
New York có 2/3 khoảng xanh/người như các thành phố lớn khác, và vùng lân cận chiếm 1/10 khoảng xanh.
Do đó, chúng tôi nghĩ ngay về cách sử dụng nơi đây cho mục đích công cộng. cũng như duy trì màu xanh cây cối.
Kế hoạch là mang ánh nắng mặt trời vào bên trong thông qua hệ thống đơn giản thu gom ánh sáng trên đường, dẫn vào vỉa hè bên dưới thành phố, cho phép thực vật tại đây phát triển
Với cách này, bạn có thể biến một nơi nhìn như thế này hôm nay thành một thứ trông như thế này đây.
Vào năm 2011, chúng tôi lần đầu công bố những tấm ảnh như thế này, thật thú vị là nhiều người đã nói với chúng tôi: "Nó trông giống như High Line dưới mặt đất."
Và thế là biệt danh của chúng tôi được đổi thành Low Line và vẫn còn được giữ đến ngày hôm nay.
Điều đó cũng cho thấy mọi người muốn tìm hiểu xem công nghệ sẽ trông như thế nào, hóa ra người ta cảm thấy thích thú hơn chúng tôi nghĩ.
Và, như một kẻ ngớ ngẩn, tôi quyết định bỏ việc, tập trung hoàn toàn cho dự án này.
Đây là chúng tôi và đội ngũ trình diễn công nghệ trong một nhà kho.
Đây là phần bụng của vòm tán mặt trời mà chúng tôi xây dựng bằng công nghệ của mình.
Bạn sẽ thấy 6 bộ phận thu nhận ánh sáng ở trung tâm.
Và đây là thành quả khi đặt tất cả vào trong kho.
Bạn sẽ thấy phần tán ở trên, ánh sáng đi xiên qua, và cảnh quan xanh bên dưới.
Suốt vài tuần liền, hàng ngàn người đã đến xem triển lãm và từ đó, chúng tôi có thêm nhiều người ủng hộ trong nước cũng như những người quan tâm trên toàn thế giới.
Đây là vùng đất nằm trên khu vực của Line và việc nó sẽ trông ra sao sau cuộc tái phát triển trong khoảng 10 năm tới.
Đáng chú ý là mức độ đông đúc và thiếu đi màu xanh của chúng.
Do đó, chúng tôi dự định xây dựng thêm một sân đá bóng ở đây dưới ngôi làng này, nhưng quan trọng hơn là giới thiệu một dự án cộng đồng tại một khu vực đang phát triển mạnh.
Còn bây giờ, chúng tôi tập trung biến Thành phố New York thành một hệ sinh thái toàn diện và tích hợp.
Đây là cách chúng tôi mời mọi người vào nơi đây.
Và đây là biểu tượng mà chúng tôi sẽ dán khắp các con đường giới thiệu về lịch sử của thành phố và mời mọi người vào vùng đất ngầm ấm áp này.
Vào mùa đông, khi bên ngoài rất lạnh, nơi cuối cùng bạn muốn đến là khoảng đất trống hay công viên.
Lowline sẽ là nơi nghỉ mát 4 mùa của thành phố.
Tôi thích cái ý nghĩ rằng Lowline sẽ hoàn tất câu chuyện xoay vòng của gia đình tôi.
Nếu như thế hệ ông bà và cha mẹ tập trung dựng xây thành phố, thì thế hệ chúng ta sẽ tập trung cải tạo nó để khám phá lại lịch sử và xây dựng một xã hội thú vị hơn, tuyệt vời hơn, và đúng đắn hơn.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Chắc phải có một vài người ở đây biết, "Yo napot, pacak!" có nghĩa là "Có chuyện gì vậy, các bạn?" theo tiếng Magyar, một thứ tiếng hơi kì lạ không thuộc hệ thống ngôn ngữ Ấn-Âu mà người Hungary sử dụng-- cho thấy rằng sự đa dạng về nhận thức ít nhất cũng bị đe doạ như sự đa dạng sinh học trên trái đất này, điều mà ít ai sống ở một hay hai thế kỉ gần đây nghĩ là sẽ trở thành hiện thực.
Nhưng nó là như vậy: "Yo napot, pacak!" Tôi nói chắc phải có vài người ở đây biết, bởi vì mặc dù trước hết ở đây không có nhiều người Hungary, và một điều sâu xa hơn, tới một chừng mực mà tôi biết, dù không có một giọt máu Hungary nào trong huyết quản của tôi, nhưng tại mỗi thời điểm trọng đại trong cuộc đời, luôn có một người bạn hay người thầy Hungary ở đây bên cạnh tôi.
Tôi thậm chí đã có những giấc mơ được bước vào những khung cảnh mà tôi biết đó là khung cảnh trong những bộ phim Hungary, đặc biệt là những bộ phim đầu tiên của Miklos Jancso.
Vậy làm thế nào để tôi có thể giải thích được mối liên hệ bí ẩn này?
Có thể bở vì bang South Carolina quê hương tôi, một nơi không nhỏ hơn nhiều so với nước Hungary ngày nay, tự tưởng tượng rằng trong tương lai nó sẽ là một quốc gia độc lập.
Và như một hệ quả của sự giả định đó, quê hương của tôi đã bị thiêu trụi bởi quân đội xâm lược, một trải nghiệm đã xảy ra với rất nhiều làng mạc và thị trấn Hungary trong suốt chiều dài lịch sử đầy biến động của đất nước này.
Hoặc có thể bởi vì vào những năm 50, khi tôi còn là một thiếu niên bác Henry của tôi, đã đứng lên chống lại Đảng 3K (Ku Klux Klan) -- và đã bị đánh bom vì điều đó với những cây thánh giá bị đốt cháy trong sân nhà của mình -- sống dưới sự đe doạ của cái chết, bác đã đưa vợ và các con đến Massachusetts để trú ẩn và một mình quay lại South Carolina để đối mặt với Đảng 3K.
Đó là một hành động rất Hungary, và những người nhớ về năm 1956 sẽ chứng thực điều đó.
Và tất nhiên, theo thời gian, người Hungary cũng đã tạo ra được sự bình đẳng của họ đối với Đảng 3K.
Với tôi, sự hiện diện của những người Hungary trong đời tôi dường như rất khó để giải thích, rồi cuối cùng tôi cho đó là điều lí thú đối với những người có nhận thức đạo đức phức tạp-- với sự kế thừa của tội lỗi và sự thất bại tương xứng bởi sự thách thức và lòng can đảm giả tạo.
Đó không phải là quan điểm điển hình đối với hầu hết người Mỹ. Nhưng đó là điều tất yếu đối với hầu hết người Hungary.
Vậy, "Yo napot, pacak!"
Tôi trở lại South Carolina sau khoảng 15 năm sống giữa những người xa lạ nhạt nhẽo, vào cuối những năm 1960, với cái sự kiêu ngạo liều lĩnh của thời đó, nghĩ rằng tôi có thể cứu vớt đồng bào của tôi.
Bỏ qua sự thật là họ rất chần chừ để chấp nhận rằng họ cần được cứu vớt.
Tôi lao động trong vườn nho đó trong ¼ thế kỷ trước khi di chuyển đến một vương quốc nhỏ bé ở phía bắc South Carolina, một ngôi trường thuộc Giáo hội Giám Lý có tên là Cao đẳng Woffford.
Trước đó tôi không biết tí gì về Wofford, và thậm chí là biết rất ít về Giáo hội Giám Lý, nhưng tôi đã cảm thấy yên tâm hơn khi vào ngày đầu tiên tôi dạy ở trường Wofford tôi thấy trong số những người thỉnh giảng trong lớp của tôi, có một người Hungary 90 tuổi, xung quanh là một nhóm những phụ nữ trung niên châu Âu những người trông như tuỳ tùng của những cô gái đồng trinh sông Ranh.
Tên ông là Sandor Teszler.
Ông là một người tinh quái với vợ và các con đều đã chết còn cháu chắt thì sống ở xa.
Ông có vẻ bề ngoài rất giống với Mahatma Gandhi -- ngoại trừ cái khố và đôi giày ống chỉnh hình.
Ông sinh năm 1903 tại một thị trấn của đế chế Austro-Hungary cũ, nơi mà sau này trở thành Nam Tư.
Ông bị khai trừ khi còn là một đứa trẻ, không phải bởi vì ông là người Do Thái -- đại khái cha mẹ ông không phải là những người mộ đạo -- nhưng bởi vì ông sinh ra với 2 bàn chân bị vẹo, một điều kiện, mà trong bối cảnh đó, khiến ông bị đưa vào nhà cứu tế và phải chịu các cuộc phẫu thuật đau đớn liên tiếp từ năm 1 tuổi đến 11 tuổi.
Ông đến trường thương nghiệp khi còn là một thanh niên ở Budapest. Và ở đó ông là người thông minh và cũng rất khiêm tốn, và ông đã đạt được những thành công đáng kể, rồi sau khi tốt nghiệp, khi ông làm việc trong ngành công nghệ dệt, ông vẫn tiếp tục đạt được thành công.
Ông liên tiếp xây những nhà máy.
Ông kết hôn và có 2 con trai. Ông có những người bạn ở địa vị cao những người đảm bảo cho ông trở thành một nguồn lực quan trọng đối với nền kinh tế.
Một lần, sau khi đã để lại các chỉ thị về các công việc cần hoàn thành, ông bị mời đến lúc nửa đêm bởi bảo vệ ở một trong số các nhà máy của ông.
Người gác ca đêm đã phát hiện ra một nhân viên đang trộm tất -- đó là một nhà máy dệt kim, và anh ta chỉ cần lùi xe tải vào thang bốc dỡ rồi xúc cả núi tất.
Ông Teszler đi xuống nhà máy để đối diện với tên trộm và nói: "Nhưng tại sao cậu lại lấy trộm của tôi? Nếu cần tiền, cậu chỉ cần đề nghị thôi mà."
Người gác đêm, tỏ ra thịnh nộ khi chứng kiến sự việc, nói, "Vậy, chúng ta sẽ gọi cảnh sát chứ?"
Nhưng ông Teszler trả lời, "Không, điều đó không cần thiết.
Anh ta sẽ không ăn trộm của chúng ta một lần nào nữa."
Vâng, có thể ông đã quá tin tưởng, bởi vì ông đã ở nơi mà ông đã ở rất lâu sau khi Đức quốc xã chiếm nước Áo năm 1938, và thậm chí là còn sau khi những cuộc bắt bớ và trục xuất bắt đầu ở Budapest.
Ông đã tạo ra một biện pháp "giải thoát" đơn giản bằng cách đặt những viên nang chứa chất độc xyanua vào trong những cái mề đay có thể được đeo trên cổ của ông và các thành viên trong gia đình.
Và rồi, vào một ngày, chuyện đó cũng đã xảy ra: ông và gia đình bị bắt, và họ bị đưa đến một ngôi nhà chết trên sông Danube.
Trong những ngày đầu tiên của chiến dịch Giải Pháp Cuối Cùng, bàn tay con người đã gây ra những sự tàn bạo -- mọi người bị đánh đập cho đến chết và xác của họ bị quăng xuống sông --
chưa một ai đã từng bước vào ngôi nhà chết đó mà còn sống để bước ra.
Và một nút thắt mà có thể bạn không tin giống như ở trong phim Steven Spelberg tên tỉnh trưởng giám sát cuộc đánh đập dã man này rất giống với tên trộm đã lấy trộm những đôi tất từ nhà máy dệt kim của ông Teszler.
Đó là một cuộc tra tấn rất dã man. Và vào giữa trận đánh, một trong số những người con trai của Teszler, Andrew, nhìn lên và nói, "Đã đến lúc để uống những viên nang này chưa bố?"
Và tên tỉnh trưởng, kẻ sau này biến mất khỏi câu chuyện, cúi xuống và thì thầm vào tai ông Teszler, "Không, đừng uống những viên thuốc đó.
Sắp được cứu rồi." Và tiếp tục đánh đập.
Nhưng sự giúp đỡ thực sự đang đến -- Và ngay sau đó có một chiếc xe đến từ đại sứ quán Thuỵ Sĩ.
Họ lập tức được đưa đến nơi an toàn. Sau đó được phân loại thành công dân Nam Tư và họ luôn đi trước một bước những kẻ săn đuổi mình trong suốt thời gian chiến tranh, sống sót sau những trận hoả hoạn và đánh bom, và, vào cuối cuộc chiến, bị bắt giữ bởi quân Liên Xô.
Có thể ông Teszler đã có một ít tiền trong tài khoản ở ngân hàng Thuỵ Sĩ, bởi vì ông đã xoay sở để đưa gia đình đến Anh, sau đó đến Long Island, và rồi đến trung tâm công nghiệp dệt may ở phía Nam Hoa Kì.
Như một vận may đã được sắp đặt trước, nơi đó là Spartanburg, South Carolina: vị trí của trường Wofford College.
Và tại đây ông Teszler đã bắt đầu lại tất cả, và một lần nữa lại đạt được thành công to lớn, đặc biệt là sau khi ông phát minh ra dây chuyền sản xuất một loại vải mới có tên gọi là double-knit.
Và sau đó-- vào cuối những năm 1950, do hậu quả của Brown chống lại hệ thống giáo dục khi Đảng 3K đã hồi sinh trên toàn miền Nam, Ông Teszler nói, "Tôi đã biết trước điều này."
Và ông gọi trợ lý hàng đầu của mình tới và hỏi, "Theo cậu thì trong vùng này, nạn phân biệt chủng tộc ở đâu là tàn bạo nhất?"
"Tôi không chắc lắm thưa ngài. Tôi nghĩ là vùng Kings Moutain."
"Tốt. Hãy mua một vài miếng đất ở Kings Mountain, và sau đó tuyên bố rằng chúng ta sẽ xây dựng một nhà máy quan trọng lớn ở đó."
Người trợ lý làm đúng như những gì được yêu cầu, và ngay sau đó Ông Teszler nhận được một cuộc viếng thăm từ người thị trưởng da trắng của Kings Moutain.
Bạn nên biết rằng vào thời điểm đó công nghiệp dệt may ở miền Nam đã nổi tiếng là bị phân biệt đối xử
Ngài thị trưởng đến thăm ông Teszler và nói, "Ông Teszler, tôi tin tưởng rằng ông sẽ thuê rất nhiều nhân công da trắng."
Ông Tezler trả lời, "Ngài hãy mang đến cho tôi những nhân công lành nghề nhất mà ngài biết, và nếu họ đáp ứng yêu cầu, tôi sẽ thuê họ."
Ông cũng nhận được một chuyến viếng thăm của người lãnh đạo cộng đồng người da đen, một vị mục sư, ông ta nói rằng, "Ông Teszler, tôi rất hy vọng rằng ông sẽ thuê một vài nhân công da đen cho nhà máy mới của ông."
Ông ta nhận được cùng một câu trả lời: "Ngài hãy mang đến những nhân công tốt nhất mà ngài biết, và nếu họ đáp ứng yêu cầu, tôi sẽ thuê họ."
Và khi điều đó xảy ra, vị mục sư da đen đã làm tốt hơn vị thị trưởng da trắng, nhưng dù ít dù nhiều, Ông Teszler đã thuê 16 người, 8 người da trắng, 8 người da đen.
Họ trở thành nhóm "hạt giống" của ông, những người quản đốc tương lai.
Ông đã cho lắp đặt các thiết bị máy móc cho dây chuyền mới của mình tại một nhà kho bỏ hoang ở vùng lân cận của Kings Mountain, và trong vòng hai tháng, 16 người đó sẽ sống và làm việc cùng nhau, làm chủ dây chuyền mới.
Ông tập hợp họ lại cùng nhau sau chuyến tham quan công trình đầu tiên và hỏi họ có bất kỳ câu hỏi nào không.
Đã có những bước chân ngập ngừng và lúng túng, rồi sau đó một trong số những nhân công da trắng bước lên phía trước và nói, "Vâng. Chúng tôi đã xem xét chỗ này -- và chỉ có một chỗ để ngủ, một chỗ để ăn, chỉ có một phòng tắm, và chỉ có một đài phun nước. Có phải là nhà máy sẽ được tích hợp hay là như thế nào?
Ông Teszler nói, "Các bạn được trả lương gấp đôi so với bất kỳ một công nhân dệt may nào trong vùng này, và đây là cách làm việc của chúng tôi. Các bạn có câu hỏi nào khác không?"
"Không, tôi nghĩ là không."
Và hai tháng sau, khi nhà máy chính đi vào hoạt động với hàng trăm nhân công mới, cả da trắng và da đen, ùa vào để xem nhà máy lần đầu tiên, họ được tiếp đón bởi 16 người quản đốc, cả da trắng và da đen, đứng sát cánh bên nhau.
Họ được đưa đi tham quan nhà máy và được yêu cầu nói ra bất kỳ thắc mắc nào. Và chắc chắn rồi, cùng một câu hỏi được nói ra: "Có phải nhà máy này được tích hợp hay như thế nào?"
Một trong số những quản đốc da trắng bước lên phía trước và nói, "Các bạn được trả lương gấp đôi so với bất kỳ một công nhân nào khác trong vùng công nghiệp này và đó là cách làm việc của chúng tôi.
Các bạn có câu hỏi nào khác không?"
Và đã không có một câu hỏi nào khác. Chỉ với một hành động như thế, Ông Teszler đã chống lại nạn phân biệt chủng tộc trong ngành công nghiệp dệt ở miền Nam.
Đó là một thành công sánh ngang với Mahatma Gandhi, được thực hiện với sự khôn khéo của một luật sư và chủ nghĩa lí tưởng của một vị thánh.
Năm 80 tuổi, ông Teszler, sau khi rời khỏi ngành công nghiệp dệt may, đã tài trợ cho trường Wofford College -- kiểm tra các khoá học mỗi học kỳ. Và, vì ông có xu hướng hôn tất cả những gì có thể cử động, nên được gọi với cái tên trìu mến là Opi -- theo tiếng Magyar là ông nội -- bởi tất cả mọi người. Vào thời điểm tôi đến, thư viện của trường đã được đặt theo tên ông Teszler, và sau khi tôi chuyển hẳn đến năm 1993, ban quản lý trường đã phong ông Teszler làm giáo sư danh dự của trường. Một phần bởi vì tại thời điểm đó ông đã tham dự tất cả các khoá học trong danh mục, nhưng chủ yếu là vì ông ấy thực sự khôn ngoan hơn bất kỳ ai trong số chúng tôi.
Với tôi, một điều hoàn toàn yên tâm là tinh thần chủ đạo của một trường giáo hội Giám Lý nhỏ bé ở phía bắc South Carolina là một người sống xót sau vụ thảm sát ở Trung Âu.
Quả thực, ngoài sự khôn ngoan, ông còn có một khiếu hài hước tuyệt vời.
Một lần, trong một lớp về các ngành học thuật, tôi đang trình chiếu đoạn mở đầu "The Seventh Seal" do Ignmar Bergman đạo diễn.
Đến đoạn hiệp sĩ thời trung cổ Antonius Blok trở về từ những trận chiến vô nghĩa trong cuộc Thập Tự Chinh và đến trên bờ đá của Thuỵ Điển, chỉ để thấy bóng ma của cái chết đang chờ đợi anh ta, ông Teszler ngồi trong bóng tối với các sinh viên khác. Và khi thần chết mở chiếc áo choàng để bắt lấy hiệp sĩ một cách hung tợn, tôi nghe thấy giọng nói run run của Teszler: "Oh, oh," ông nói, "Điều này có vẻ không tốt chút nào." Nhưng phải nói rằng âm nhạc là đam mê lớn nhất của ông, đặc biệt là opera,
và vào đúng dịp đầu tiên tôi ghé thăm căn nhà của ông, ông đã cho tôi vinh dự được quyết định đoạn nhạc nào mà chúng tôi sẽ nghe.
Và tôi đã làm ông hài lòng bằng việc từ chối vở "Cavalerria Rusticana" và chọn "Bluebeard's Castle" của Bela Bartok.
Tôi yêu âm nhạc của Bartok, giống như ông Teszler, và ông có hầu hết tất cả các bản thu của Bartok đã từng được công chiếu.
Và cũng tại nhà ông, lần đầu tiên tôi được nghe bản Concerto Piano Thứ Ba của Bartok, và đã tìm hiểu được từ ông Teszler rằng nó được soạn ở lân cận vùng Asheville, phía Bắc Carolina, trong năm cuối đời của nhà soạn nhạc.
Nhà soạn nhạc sắp qua đời vì bệnh bạch cầu và ông biết điều đó, và ông quyết dành tặng bản concerto cho vợ của mình, Dita, một nghệ sĩ piano.
Và ở phần thứ hai chậm rãi của bản nhạc, có tên là "adagio religioso," ông kết hợp những âm thanh của tiếng chim mà ông nghe được bên ngoài cửa sổ với những gì mà ông đã cảm nhận được trong mùa xuân cuối cùng của mình. Ông đã tưởng tượng ra một tương lai không có ông của người vợ.
Và rõ ràng, bản giao hưởng này là lời tâm sự cuối cùng của ông dành cho vợ -- bản giao hưởng được chơi lần đầu tiên sau cái chết của ông -- thông qua người vợ để đến với thế giới.
Và cũng thật rõ ràng, nó nói lên rằng, "Sẽ ổn cả thôi.
Tất cả sẽ tốt đẹp. Bất cứ khi nào em nghe thấy bài này, anh sẽ ở đó."
Chỉ đến sau khi ông Teszler qua đời tôi mới biết rằng tấm bia trên ngôi mộ của Bela Bartok ở Hartsdale, New York được chi trả bởi Sandor Teszler.
"Yo napot, Bela!" Không lâu trước chính cái chết của ông ở tuổi 97, ông đã nghe tôi trình bày về sự bất công của loài người.
Tôi đưa ra bài giảng mà trong đó tôi mô tả lịch sử, trên tổng thể, như một đợt sóng triều tàn bạo và đau khổ của loài người, và ông Teszler đến gặp tôi ngay sau đó với lời khiển trách nhẹ nhàng và kết luận, "Anh biết đấy, tiến sĩ, loài người về cơ bản là tốt."
Và tôi đã tự hứa với bản thân mình rằng nếu người đàn ông này có những lí do để đạt được kết luận đó, thì tôi sẽ không nói khác cho đến khi ông giải thoát tôi khỏi lời hứa của mình.
Và bây giờ ông ấy đã qua đời, nên tôi bị mắc kẹt với lời nguyền của mình.
"Yo napot, Sandor!"
Tôi đã nghĩ mớ bòng bong của tôi với những người thầy Hungary cuối cùng cũng đến hồi kết, thế nhưng gần như ngay lập tức tôi gặp Francis Robicsek, một bác sĩ người Hungary -- thực ra là một bác sĩ phẫu thuật tim ở Charlotte, North Carolina, rồi vào cuối những năm ở tuồi bảy mươi của mình-- ông đã là người đi tiên phong trong ngành phẫu thuật tim, và, bằng sự tự mày mò trong nhà để xe phía sau nhà của mình, đã phát minh ra rất nhiều thiết bị tiêu chuẩn cho các công đoạn phẫu thuật.
Ông cũng là một nhà sưu tập nghệ thuật phi thường, bắt đầu sưu tập khi còn là bác sĩ thực tập ở Budapest bằng việc sưu tập các bức tranh từ Hà Lan và Hungary ở thế kỷ 16 và 17, và khi ông đến đây, thì chuyển sang các tác phẩm nghệ thuật của thực dân Tây Ban Nha, các biểu tượng của nước Nga và cuối cùng là đồ gốm của người Maya.
Ông là tác giả của 7 cuốn sách, 6 trong số đó là về đồ gốm của người Maya.
Ông là người giải mã các cuốn sách chép tay của người Maya, giúp các học giả kết nối các hình tượng trên đồ gốm với các văn tự tượng hình của người Maya.
Trong dịp viếng thăm đầu tiên của tôi, chúng tôi tham quan nhà của ông và chúng tôi đã được thấy hàng trăm tác phẩm có chất lượng như ở một bảo tàng, và sau đó chúng tôi dừng lại trước một cánh cửa đóng kín, bác sĩ Robicsek nói, với sự tự hào hiện rõ, "Bây giờ là những thứ được bảo vệ cẩn thận."
Rồi ông mở cánh cửa, và chúng tôi bước vào một căn phòng không cửa sổ, diện tích 20 nhân 20 foot, với những cái giá cao từ sàn nhà cho đến trần, và chất đầy trên mỗi giá là bộ sưu tập đồ gốm Maya của ông.
Bấy giờ, tôi không biết chút nào về đồ gốm Maya, nhưng tôi thực sự rất muốn làm ông vui. Nên tôi nói, " Bác sĩ Robicsek, nơi này thật rực rỡ."
"Đúng vậy," ông trả lời. "Đó chính là những gì mà những người từ bảo tàng Louvre đã nói.
Họ sẽ không để cho tôi yên cho đến khi tôi tặng họ một thứ, nhưng đó cũng không phải là thứ tốt." Và, một ý tưởng chợt xuất hiện trong tôi đó là tôi nên mời tiến sĩ Robicsek đến giảng tại Wofford về -- còn gì nhỉ?
-- Leonardo da Vinci. Và xa hơn, tôi sẽ mời ông đến gặp người cao tuổi nhất trong ban quản trị trường của tôi, người đã từng chuyên về môn lịch sử Pháp tại Yale ở độ tuổi 70 có lẻ và, ở độ tuổi 89, vẫn điều hành đế chế dệt may tư nhân lớn nhất thế giới với một bàn tay bằng sắt.
Tên của ông là Roger Milliken. Và ông Milliken đã đồng ý, Tiến sĩ Robicsek đã đến thăm trường và đã đưa ra một bài giảng, đó là một bài giảng thành công rực rỡ.
Và sau đó chúng tôi đã gặp nhau tại khu di tích Nhà Tổng Thống ở Philadelphia với một bên là Tiến sĩ Robicsek, và một bên là Ngài Milliken.
Và chỉ đến khi chúng tôi ngồi ăn tối với nhau, tôi mới nhận ra sự nguy hiểm mà chính tôi tạo ra. Bởi vì mang hai con người phi thường ấy, hai con người làm chủ vạn vật ấy, đến với nhau thật chẳng khác gì giới thiệu Mortha với Godzilla tại cuối đường chân trời ở thành phố Tokyo.
Nếu họ không thích nhau, chúng ta sẽ đều bị giẫm đạp cho đến chết.
Nhưng họ đã thích nhau.
Họ rất ăn ý với nhau -- cho đến cuối bữa ăn, và rồi họ có một cuộc tranh luận căng thẳng.
Và điều họ tranh luận là: phần thứ hai của bộ phim Harry Potter có hay như phần thứ nhất không. Ông Milliken trả lời là không. Còn tiến sĩ Robicsek thì không đồng ý.
Tôi vẫn đang cố gắng để tin cái ý nghĩ là những con người phi thường này, những con người làm chủ vũ trụ này, vẫn xem phim Harry Potter trong thời gian rảnh rỗi, Khi ông Milliken nghĩ ông đã chiến thắng cuộc tranh luận bằng cách nói, "Ông chỉ nghĩ nó hay bởi vì ông không đọc truyện."
Và Tiến sĩ Robicsek thu mình lại trên chiêc ghế của ông, nhưng cũng trấn tĩnh lại rất nhanh, cúi người ra phía trước và nói: "Vâng, quả thật là như vậy, nhưng tôi cá là ông đi xem phim với những đứa cháu của mình." "Vâng, đúng là như vậy đấy," Ngài Milliken thừa nhận.
"Aha!" Tiến sĩ Robicsek kêu lên. "Tôi đến xem phim có một mình thôi." Và tôi nhận ra, khi mà sự thật được hé lộ, rằng cái điều mà hai con người ấy đang khám phá là những bí quyết của những thành công to lớn mà họ có được, với những lí lẽ riêng của từng người.
Và chính trong cái sự tò mò không bao giờ cạn ấy, chính là khát khao hiểu biết không thể kìm nén được -- bất kể vấn đề có là gì, bất kể cái giá phải trả có lớn đến đâu, ngay cả khi mà người trông coi Chiếc Đồng Hồ Ngày Tận Thế sẵn sàng cá cược, không kể thắng thua, rằng loài người sẽ thôi không còn tưởng tượng về bất cứ thứ gì vào năm 2100, tức là chỉ còn 93 năm nữa.
"Hãy sống mỗi ngày như là ngày cuối cùng của bạn," Mahatma Ghandi đã từng nói.
"Hãy học hỏi như là bạn sẽ sống mãi mãi."
Đây chính là điều mà tôi thực sự say mê.
Nó thực sự là như vậy. Đó là lòng khao khát bền bỉ và dũng cảm để được học và trải nghiệm, không quan trọng nó lố lăng hay phức tạp, hay trông nó nguy hiểm ra sao.
Nó quyết định tương lai của những người bạn Hungary, Robicsek và Teszler và Bartok, cũng như nó làm đối với tôi.
Và tôi tin rằng, nó cũng quyết định tương lai của tất cả mọi người đang ngôi ở đây.
Tôi chỉ muốn nói thêm rằng, "Ez a mi munkank; es nem is keves."
Đây là nhiệm vụ của chúng ta. Chúng ta đều biết là nó sẽ rất khó khăn.
"EZ a mi munkank; es nem is keves. " Yo napot, pacak!
Mọi người nghĩ gì?
Đối với những ai đã xem TED Talk đáng nhớ của Ngài Ken thì tôi là ví dụ điển hình cho những gì ông miêu tả một "cơ thể như phương tiện giao thông của não bộ", một giảng viên đại học
Có thể bạn nghĩ chẳng công bằng chút nào khi tôi được xếp để nói sau hai bài nói đầu tiên chỉ để ba hoa về khoa học
Tôi không thể hòa mình vào nhịp điệu, và sau khi một nhà triết học kiêm cựu bác học nói xong, tôi lại phải thuyết giảng về khoa học "cứng"
Có vẻ đây là một chủ đề khô khan đây.
Nhưng tôi lại thấy vinh dự.
Chưa bao giờ trong sự nghiệp của tôi, một sự nghiệp đã có tuổi, tôi lại có một cơ hội để thuyết trình mà trong lòng cảm thấy hứng khởi như lần này.
Thường thì việc nói về khoa học cũng như tập thể dục ở chỗ khô hạn vậy.
Tuy vậy, tôi lại thấy hân hoan khi được mời đến đây để nói về nước.
Hai từ "nước" và "khô hạn" không hề phản ánh đầy đủ, nhỉ?
Thậm chí sẽ hay hơn khi nói về nước ở Amazon cái nôi của sự sống. Sự sống thực sự.
Vậy nên nó đã tạo cảm hứng cho tôi.
Đấy là lí do tôi ở đây, mặc dù tôi đem cái đầu của mình ra đây.
Tôi đang, hoặc sẽ, cố gắng truyền lại cảm hứng này.
Tôi mong rằng câu chuyện này sẽ thôi thúc bạn lan truyền nó.
Chúng ta đều biết có một sự tranh cãi
Rừng Amazon là "lá phổi xanh của thế giới" nhờ vào khả năng trao đổi khí phi thường giữa cánh rừng và khí quyển.
Chúng ta cũng biết nó là kho dự trữ đa dạng sinh học.
Trong khi nhiều người tin như vậy, ít người lại quan tâm.
Nếu bạn ở đó, trong cái đầm lầy này, bạn sẽ phải kinh ngạc Bạn hầu như không hề thấy các loài động vật.
Người da đỏ thường nói rằng: "Rừng có nhiều mắt hơn cả lá"
Thật chí lí làm sao, và tôi sẽ chứng minh cho bạn.
Nhưng hôm nay, tôi sẽ dùng một cách tiếp cận khác. Cách này được gợi ý từ hai sáng kiến ở đây, một cái thì tổng hợp, một cái mang tính triết lí.
Tôi sẽ cố gắng sử dụng một cách tiếp cận hơi mang tính vật chất nhưng cũng đảm bảo truyền tải rằng trong tự nhiên, có cả sự triết lý và hài hòa đến kinh ngạc.
Sẽ chẳng có nhạc trong bài nói của tôi đâu, nhưng tôi mong bạn sẽ chú ý đến âm nhạc hiện hữu mà tôi sẽ chỉ ra cho bạn.
Tôi muốn so sánh về mặt sinh lý - không phải phổi đâu - với các bộ phận khác của con người, đặc biệt là tim.
Chúng ta sẽ bắt đầu bằng việc nghĩ rằng nước cũng như máu vậy.
Hệ tuần hoàn trong cơ thể chúng ta phân phối máu giàu oxy, để nuôi dưỡng và hỗ trợ cơ thể, và nhận lại máu chứa cacbonic để tái tạo.
Ở Amazon, mọi việc cũng diễn ra tương tự
Chúng ta sẽ bắt đầu bằng việc nói về sức mạnh của quá trình này.
Đây là một hình ảnh của nước mưa đang chuyển động.
Những gì bạn thấy chính là hàng năm trời trôi nhanh trong vòng vài giây
Tình hình mưa toàn cầu. Bạn thấy gì nào?
Khu vực xích đạo nói chung và Amazon nói riêng là cực kì quan trọng đối với khí hậu toàn cầu
Nó là một cỗ máy mạnh mẽ.
Có một sự bốc hơi dữ dội đang diễn ra ở đây
Hãy nhìn vào bức ảnh kia với các đường đi của hơi nước bạn sẽ thấy không khí khô màu đen, không khí ẩm màu xám, và mây màu trắng.
Những gì bạn thấy là sự hồi sinh phi thường ở Amazon.
Hiện tượng nào - nếu không phải là một sa mạc hiện tượng nào khiến nước bốc hơi từ mặt đất lên khí quyển với một sức mạnh lớn lao đến mức có thể thấy từ ngoài vũ trụ?
Hiện tượng ấy là gì?
Nó có thể là một suối nước nóng đấy.
Suối nước nóng chính là nước ngầm được đun nóng bởi mắc-ma phun trào lên mặt đất và luân chuyển nước đi vào khí quyển.
Chẳng có suối nước nóng nào ở Amazon cả, trừ khi tôi sai.
Tôi chưa từng biết đến cái nào ở đó hết.
Nhưng có một cái gì khác lại đóng vai trò tương tự, mặc dù nhịp nhàng hơn: đó là cây xanh, những ông bạn già tốt bụng, thứ giống như suối nước nóng, cũng có thể luân chuyển một khối lượng khổng lồ nước từ đất vào không khí.
Có 600 triệu cây xanh tại rừng Amazon, 600 triệu "suối nước nóng."
Tất cả được thực hiện với một sự tinh vi phi thường
Không cần đến sức nóng của mắc-ma.
Cây xanh chỉ cần ánh nắng để hoàn tất quá trình này.
Vì vậy, trong một ngày có nắng ở Amazon, một cái cây lớn có thể vận chuyển 1000 lít nước thông qua quá trình thoát hơi nước... 1000 lít.
Nếu chúng ta tính trên toàn bộ khu rừng, tức là một diện tích rất lớn, và tính tổng lượng nước được thoát ra nhờ sự thoát hơi, điều tương tự việc đổ mồ hôi của khu rừng, thì chúng ta sẽ được một con số khổng lồ: 20 tỉ tấn nước
bạn có biết nó nhiều đến mức nào?
Sông Amazon, con sông lớn nhất Trái Đất, một phần năm tổng lượng nước ngọt từ các châu lục đổ về đại dương, mỗi ngày đổ 17 tỉ tấn nước ra Đại Tây Dương
Lượng hơi nước đi vào khí quyển còn nhiều hơn cả nước sông Amazon.
Để bạn dễ hình dung,
thì nếu ta lấy một cái ấm khổng lồ, loại mà bạn có thể cắm điện, và cho vào 20 tỉ tấn nước, thì bạn cần bao nhiêu năng lượng để nó bốc hơi hết?
Có ai biết không ạ? Một cái ấm khổng lồ nhé!
Một cái ấm khổng lồ, phải không ạ?
Câu trả lời là 50 nghìn Itaipu.
Itaipu vẫn là nhà máy điện lớn nhất thế giới
và đất nước Brazil vô cùng tự hào về điều này bởi vì nó cung cấp hơn 30% năng lượng cho Brazil.
Và rừng Amazon làm việc này, miễn phí.
Đây là một nhà máy phát điện rất hiệu quả, cung cấp cả dịch vụ môi trường.
Liên quan đến vấn đề này, ta sẽ nói về thứ mà tôi hay gọi là nghịch lý ngẫu nhiên, vấn đề gây tò mò đây.
Nếu bạn nhìn vào bản đồ thế giới, sẽ dễ thấy điều này... rừng phủ khắp vùng xích đạo, và hoang mạc tập trung ở 30 độ vĩ bắc, 30 độ vĩ nam, theo đường thẳng.
Nhìn về phía bên kia, ở bán cầu nam, sẽ thấy Atacama; Namibia và Kalahari ở châu Phi; sa mạc Úc
Còn ở Bắc bán cầu, có Sahara, Sonoran, v.v...
Có một ngoại lệ khá thú vị: Đó là tứ giác trải dài từ Cuaiabá tới Buenos Aires, và từ São Paolo tới dãy Andes.
Tứ giác này lẽ ra là một hoang mạc,
vì nó nằm trên ranh giới của hoang mạc
Tại sao không nhỉ? Tôi gọi nó là nghịch lý ngẫu nhiên.
Ở Nam Mỹ có gì mà lại khác biệt?
Nếu chúng ta có thể sử dụng sự liên hệ với sự tuần hoàn máu của cơ thể, thì cũng giống như nước luân chuyển trong môi trường, ta sẽ thấy các dòng sông cũng như tĩnh mạch, Chúng rút nước từ môi trường, như rút mô từ thiên nhiên.
Vậy động mạch ở đâu?
Có ai đoán được không ạ? Điều gì đã đem lại --
Làm thế nào mà nước có thể đến tưới tiêu các "mô" thiên nhiên và cuối cùng mang trở về các con sông?
Có một loại dòng sông mới, bắt nguồn từ biển xanh, chảy qua "biển" cây.. nó không chỉ chảy, mà còn được bơm bởi đại dương xanh lục này... và sau đó nó rơi xuống đất liền.
Tất cả nền kinh tế của chúng ta, 70% GDP của Nam Mỹ đến từ tứ giác đó.
Nam Mỹ dựa vào con sông này.
Con sông vô hình chảy phía trên ta.
Ta trôi lơ lửng trên khách sạn bồng bềnh, một trong những dòng sông, lớn nhất Trái Đất, sông Negro.
Nó hơi khô và cằn cỗi, nhưng chúng ta đang trôi trên này, và có một dòng sông vô hình chảy phía trên chúng ta.
Dòng sông có mạch đập.
Đây, nó đây, mạch đập.
Đó là lý do chúng ta cũng nói đến quả tim.
bạn có thể nhìn thấy các mùa khác nhau ở đây
Có mùa mưa. Ở Amazon, đã từng có 2 mùa mùa ẩm và thậm chí là có mùa ẩm ướt hơn.
Bây giờ thì chúng tôi có mùa khô.
bạn có thể thấy dòng sông đang chảy trong khu vực đó nếu không thì nó sẽ là sa mạc mất. Và nó đã không biến thành sa mạc.
chúng tôi, những nhà khoa học--bạn thấy đó, tôi đang đấu tranh tại đây để thay đổi suy nghĩ từ hướng này sang hướng khác
những nhà khoa học học cách và lý do mọi thứ hoạt động, v..v
và những vấn đề nghiên cứu này đang sinh ra một chuỗi những phát kiến mà chắc chắn sẽ rất tuyệt vời để nâng cao nhận thức chúng ta về sự dồi dào về sự phức tạp, và về kì quan mà chúng ta có bản giao hưởng mà chúng ta sở hữu từ quá trình này.
Một trong số chúng đó là: Mưa được tạo ra thế nào?
Phía trên rừng Amazon, có một lớp khí sạch, như lớp khí sạch ở trên đại dương vậy.
Biển xanh dương có lớp khí sạch phía trên nó và tạo nên những đám mây xinh đẹp Hầu như ở đó không có mưa.
Biển cây xanh cũng có chung lớp khí sạch, nhưng tạo rất nhiều mưa
Điều gì khác biệt đang diễn ra ở đây?
Khu rừng tỏa ra những mùi hương, và những mùi hương chính là những nguyên tử cô đặc và chúng tạo nên các giọt trong khí quyển.
Sau đó, những đám mây được tạo nên và gây ra những cơn mưa xối xả.
Vòi phun của Khu vườn Địa Đàng.
Mối quan hệ giữa một vật thể sống, là khu rừng, và giữa một vật thể vô tri, là khí quyển là một mối quan hệ tài tình ở khu rừng Amazon bởi vì khu rừng cung cấp nước và hạt giống, và khí quyển cung cấp mưa và đưa nước trở lại, đảm bảo cho sự sống của khu rừng.
Đi kèm cũng có những nhân tố khác
Chúng ta đã nói một ít về trái tim, vậy giờ hãy nói về chức năng khác: lá gan !
Khi khí ẩm, độ ẩm cao và bức xạ nhiệt kết hợp lại với những thành phần hữu cơ này, thứ mà tôi gọi là vitamin C ngoại sinh, lượng vitamin C dồi dào ở dạng khí, thì các cây cỏ sẽ tạo ra chất chống oxi hóa để sau đó phản ứng với các chất ô nhiễm.
Bạn có thể hoàn toàn yên tâm rằng bạn đang hít thở bầu không khí trong lành nhất trên trái đất, ở Amazon, bởi những cây xanh cũng rất cần điều này.
Những lợi ích từ cách mà rừng cây hoạt động, cũng là một chu trình tài tình khác.
Nhắc đến phân dạng, và mối quan hệ giữa chúng với cách chúng ta hoạt động, chúng ta có thể có những so sánh khác.
Giống như đường khí đạo trên ở phổi của chúng ta, không khí ở Amazon được làm sạch từ khối lượng lớn bụi bẩn.
Bụi trong không khí mà chúng ta hít thở được làm sạch bởi đường khí đạo
Điều này dữ cho khối lượng bụi khỏi ảnh hưởng đến những trận mưa.
Khi có hỏa hoạn ở Amazon, khói làm dừng mưa, trời sẽ ngừng mưa, khu rừng sẽ bị khô hạn và dễ bắt lửa.
Có một sự tương tự phân dạng khác,
Như trong các mạch máu và động mạch, Nước mưa giống như một hồi tiếp.
Nó quay trở lại khí quyển.
Như các tuyến hạch hộp sọ và các hóc môn, các những loại khí mà tôi đã nói với các bạn trước đó, được tạo ra và giải phóng vào khí quyển, như hóc môn, đóng góp vào việc hình thành mưa.
Giống gan và thận, như tôi đã nói, làm sạch không khí.
Và, cuối cùng, giống như trái tim: bơm nước từ bên ngoài, từ biển, vào rừng.
Chúng tôi gọi nó là cái bơm ẩm sinh học, một giả thuyết mới được giải thích theo một cách đơn giản.
Nếu có một sa mạc ở lục địa với biển ngay sát, sự bốc hơi ở biển lớn hơn, và nó hút hết khí ở trên sa mạc.
Sa mạc bị kẹt trong điều kiện như thế.
Nó luôn luôn khô hạn. Tình huống ngược lại, một khu rừng, sự bốc hơi, như chúng tôi đã chỉ ra, lớn hơn rất nhiều, bởi những rừng cây, và mối quan hệ bị đảo ngược.
Không khí trên biển bị hút vào lục địa và độ ẩm cũng đi theo.
Bức ảnh vệ tinh được chụp cách đây một tháng -- Dưới kia là Manaus, chúng tôi ở dưới đó -- và nó chỉ ra quá trình này.
Đây không phải là con sông nhỏ bình thường chảy vào một con kênh.
Đó là một con sông hùng vĩ tưới tiêu khắp vùng Nam Mỹ, ở giữa những thứ khác.
Bức ảnh này cho thấy những đường đi, của tất cả những cơn bão được ghi nhận.
Bạn có thể thấy rằng, trong ô vuông màu đỏ, có khá ít bão.
Không phải ngẫu nhiên đâu.
Cái bơm này hút độ ẩm vào lục địa đồng thời tăng vận tốc không khí trên biển, và ngăn cản việc hình thành bão.
Để tổng kết và kết thúc phần này, tôi muốn nói về một sự khác biệt nhỏ.
Tôi có rất nhiều đồng nghiệp những người đang phát triển những giả thiết này
Họ nghĩ, và tôi cũng nghĩ, rằng chúng ta có thể cứu Trái Đất.
Tôi không phải chỉ đề cập đến Amazon.
Amazon dạy chúng ta một bài học về việc thiên nhiên làm việc một cách tinh khôi như thế nào.
Trước đó chúng ta đã không hiểu được những quy trình này bởi phần còn lại của thế giới đã bị xáo tung lên.
Tuy nhiên ở đây, chúng ta có thể hiểu điều đó
Những đồng nghiệp đề ra rằng, vâng, chúng ta có thể cứu những khu vực khác, bao gồm cả sa mạc.
Nếu chúng ta có thể trồng rừng ở những vùng đó, chúng ta có thể đảo ngược biến đổi khí hậu, bao gồm cả hiện tượng nóng lên toàn cầu.
Tôi có một đồng nghiệp yêu quý ở Ấn Độ, tên cô ấy là Suprabha Seshan, cô ấy có một phương châm.
Rằng "Làm vườn là giúp cho bầu sinh quyển," "Reajardinando a biosfera" ở tiếng Bồ Đào Nha.
Cô ấy làm một việc tuyệt vời là tái xây dựng hệ thống sinh thái.
Chúng ta cần làm như thế.
Kết thúc phần mở đầu nhanh, chúng ta thấy được sự thật chúng ta đang có ngoài kia, Là hạn hán, biến đổi khí hậu, những thứ mà chúng ta đã biết.
Tôi muốn kể bạn nghe một câu chuyện ngắn
Có một lần, cách đây khoảng 4 năm, Tôi dự một buổi diễn thuyết, về một bài khóa của Davi Kopenawa, một đại diện thông thái của người Yanomami, và nó nói về kiểu như: "Chẳng lẽ những người da trắng không biết rằng nếu họ phá hủy khu rừng, thì sẽ chẳng bao giờ còn mưa nữa sao?
Và rằng, nếu không còn mưa nữa, sẽ không còn thứ gì để uống, hay để ăn?"
Nghe thấy vậy, tôi thảng thốt nhận ra "Ôi trời !
Suốt 20 năm nghiên cứu điều này với siêu máy tính, với hàng trăm, hàng ngàn nhà khoa học, và chúng tôi giờ mới đi tới kết luận đó, vậy mà ông ấy đã biết! "
Một điểm quan trọng là người Yanomami chưa bao giờ phá rừng.
Sao họ có thể biết là mưa sẽ ngừng?
Điều này khiến tôi suy nghĩ và tôi như ngớ ra
Làm cách nào mà ông ấy có thể biết?
Một vài tháng sau đó, tôi gặp ông ấy ở một sự kiện khác và nói, "Davi, làm sao anh biết được nếu khu rừng bị phá hủy, sẽ không còn mưa nữa?"
Ông ấy trả lời: "Linh hồn của khu rừng đã nói với chúng tôi."
Với tôi, điều này thay đổi toàn bộ cục diện, một sự thay đổi to lớn.
Tôi nói, "Chúa ơi!
Tại sao tôi lại phải làm toàn bộ mấy thứ khoa học này chỉ để đưa đến cái kết luận mà ông ấy đã biết?"
Sau đó, một điều gì đó đã hoàn toàn thức tỉnh tôi, đó là, trăm nghe không bằng một thấy,
Xa mặt thì cách lòng.
Đó là điều tiên quyết mà thuyết gia trước đã chỉ ra: Chúng ta cần thấy -- Ý tôi là, chúng ta, xã hội phương Tây, thứ đang trở nên toàn cầu và văn minh -- chúng ta cần phải thấy.
Nếu chúng ta không thấy, chúng ta không ghi nhận thông tin.
Chúng ta sống trong thờ ơ.
Vì thế, tôi đề xuất như sau -- đương nhiên, các nhà thiên văn học sẽ không thích ý tưởng này -- nhưng hãy xoay kính Hubble ngược xuống.
Và hãy nhìn xuống dưới này, hơn là nhìn về nơi xa xăm vũ trụ.
Vũ trụ rất tuyệt vời, nhưng chúng ta đang có một sự thật thực tiễn, là chúng ta đang sống trong một ngân hà bí ẩn, và chúng ta bàng quang về nó.
Chúng ta đang dẫm nát thiên hà xinh đẹp này là nơi đã che chở và nuôi dưỡng ta.
Bất cứ nhà vật lý thiên văn nào cũng sẽ nói với bạn
Trái Đất là một sự bất ổn định có hệ thống.
Sự ổn định và thoải mái mà chúng ta tận hưởng, bất kể sự khô hạn của sông Negro, và tất cả những đợt nóng và lạnh và những cơn bão, v..v. Không có thứ gì như vậy ở trong vũ trũ này mà ta từng biết cả.
Bởi vậy, hãy xoay kính Hubble về phía chúng ta, và hãy nhìn về Trái Đất đi.
Hãy bắt đầu với Amazon!
Hãy lặn ngụp hãy vươn tới sự thật mà chúng ta sống trong đó mỗi ngày, và nhìn thật kĩ vào nó, bởi vì đó là thứ chúng ta cần làm.
Davi Kopenawa không cần điều này.
Ông ấy đã có một thứ mà tôi đã bỏ lỡ.
Tôi được giáo dục bởi TV.
Tôi nghĩ thứ tôi mất đó là những ghi chép do tổ tiên để lại, một sự đánh giá về thứ tôi không biết, thứ tôi chưa thấy.
Ông ấy không phải là một Thomas hoài nghi.
Ông ấy tin, với lòng thành kính của mình vào thứ mà tổ tiên ông ấy và những linh hồn dạy.
Chúng ta không thể làm điều đó, vì vậy hãy nhìn vào khu rừng.
Cho dù cùng với kính Hubble ở trên kia -- đây là góc nhìn mắt chim, phải không?
Thậm chí khi điều này xảy ra, chúng ta cũng sẽ thấy thứ mà chúng ta không biết.
Người Tây Ban Nha gọi nó là hỏa ngục xanh.
Nếu bạn đi vào những tán cây rậm đó và bị lạc, và, hãy coi như là, nếu bạn đi theo hướng Tây, Thì nó sẽ kéo dài 900km về phía Colombia, và thêm 1,000 về một nơi nào đó.
Nên bạn có thể suy ra vì sao nó được gọi là hỏa ngục xanh
Nhưng hãy xem những gì đang xảy ra trong đó.
Nó là một tấm thảm sống.
Mỗi một màu là một loài cây.
Mỗi một cây, một ngọn cây có đến 10,000 loài côn trùng sinh sống chưa kể đến cả triệu loài nấm, vi khuẩn, v..v.
Tất cả đều vô hình.
Thậm chí chúng còn chính là thiên hà xa lạ với chúng ta hơn là những ngân hà xa cả tỉ năm ánh sáng từ Trái Đất, thứ mà Hubble đem về mỗi ngày trên những tờ báo.
Tôi sẽ kết thúc buổi thuyết trình tại đây -- Tôi còn ít phút nữa -- để tôi cho các bạn xem loại sinh vật tuyệt vời này.
Khi chúng ta nhìn thấy một cánh bướm trong rừng, chúng ta cảm giác như ai đó đã để mở cánh cửa thiên đàng, và sinh vật này đã thoát khỏi đó, bởi nó quá đẹp.
Tuy nhiên, tôi không thể kết thúc mà không chỉ cho các bạn một khía cạnh công nghệ.
Chúng ta là những kẻ kiêu căng về công nghệ.
Chúng ta tước đoạt công nghệ từ thiên nhiên.
Bàn tay của rô bốt là công nghệ, của tôi là của sinh học, và chúng ta không nghĩ gì thêm về nó nữa cả.
Hãy nhìn vào cánh bướm, một ví dụ về sức cạnh tranh công nghệ vô hình của cuộc sống, ngay giữa khả năng sống sót của chúng ta trên hành tinh này, và hãy zoom cận cảnh nó. Lần nữa, với kính Hubble.
Hãy nhìn vào cánh con bướm.
Các học giả đã cố gắng để giải thích: Tại sao nó màu xanh?
Hãy zoom cận cảnh nó
Thứ mà bạn thấy là kiến trúc vô hình có thể làm xấu hổ những nhà kiến trúc sư tài ba nhất thế giới
Tất cả mọi thứ ở quy mô tí hon
Bên cạnh vẻ đẹp và chức năng của nó, có một khía cạnh khác.
Với thiên nhiên, những thứ được sắp xếp theo một cấu trúc phi thường luôn có một chức năng nào đó.
Chức năng này của con bướm --- nó không mang màu xanh; Nó không chứa sắc tố xanh.
Nó có những thiên thể photon trên bề mặt, dựa theo những người nghiên cứu nó, và là những thiên thể cực kì tinh vi.
Công nghệ của chúng ta không hề có thứ gì như thế.
Hitachi đang tạo ra một màn hình sử dụng công nghệ này, và nó sử dụng sợi quang học để truyền tải -- Janine Benyus, người đã ở đây rất nhiều lần, nói về nó: công nghệ mô phỏng sinh học.
Thời gian của tôi đã hết.
Vậy nên, tôi sẽ gói gọn nó lại với thứ cơ bản nhất của mọi khả năng và năng lực của đa dạng sinh học, thứ sản xuất ra tất cả những dịch vụ tuyệt vời này: tế bào sống.
Đó là một cấu trúc chỉ nhỏ vài micromet, là một kì quan bên trong.
Đã có những bài thuyết trình TED về nó, tôi sẽ không nói nhiều, nhưng mỗi chúng ta trong căn phòng này, gồm cả tôi, có 100 tỷ tỷ những cỗ máy nhỏ bé đó trong cơ thể, để chúng ta sống khỏe.
Hãy tưởng tượng tất cả những gì đang có trong rừng Amazon: 100 tỷ tỷ. Con số này lớn hơn cả số sao trên bầu trời.
và chúng ta chả nhận thức gì về nó.
Xin cám ơn rất nhiều ( vỗ tay)
Xin chào!
Tên tôi là Uldus.
Một nghệ sĩ nhiếp ảnh từ nước Nga.
Tôi bắt đầu sự nghiệp cách đây khoảng 6 năm trong lĩnh vực biếm họa chân dung phản ánh vô vàn các định kiến về quốc tịch, giới tính, và các vấn đề xã hội ---- ["Người Nga. Bán ma tuý, súng, tạp chí khiêu dâm trẻ em!] [Vodka=Nước. Tôi yêu vodka!"] (Cười) Dùng tranh ảnh để truyền tải thông điệp. ["Cưới em đi, em cần visa."] Hôm nay, tôi đứng trước ống kính và cố gắng dũng cảm như Wonder Woman.
Tôi chú trọng đến việc cân bằng thông điệp ý nghĩa thẩm mĩ, vẻ đẹp, cách bố trí, mỉa mai và hiện vật.
Hôm nay, tôi sẽ kể cho bạn về dự án của tôi mang tên "Lãng mạn tuyệt vọng".
Đó là hiện vật hoặc tranh ảnh của nhóm Bảy anh em thời kỳ trước Raphaelites nước Anh giữa thế kỷ 19.
Tôi lấy bức tranh này và ý nghĩa thời đại của nó để nói về các vấn đề xung quanh tôi tại nước Nga, gặp gỡ những con người bình thường nhưng có trải nghiệm thú vị.
Cậu bé này là một vũ công chuyên nghiệp. chỉ mới 12 tuổi ở trường cấp hai, em giấu mọi người về lớp học vũ đạo và đeo chiếc mặt nạ gớm ghiếc cố gắng hòa nhập với bạn cùng lớp như một kẻ không có cá tính.
Cậu bé có ước mơ và mục tiêu, nhưng phải che giấu đi để được xã hội chấp nhận bởi khác biệt sẽ chẳng dễ chịu tí nào đặc biệt là ở nước Nga.
Bức chân dung tiếp theo là một ẩn dụ.
Đây là Nikita, nhân viên bảo vệ ở quán bar ở St. Petersburg.
Anh thường nói: "Bạn sẽ không thích tôi lúc tức giận đâu." trích dẫn lời của Hulk trên phim, nhưng tôi chưa nhìn thấy anh giận dữ bao giờ.
Anh cất giấu mặt nhạy cảm và lãng mạn, vì ở Nga, trong giới thanh niên lãng mạn chẳng hay ho gì, được phụ nữ vây quanh mới là điều tuyệt vời, và phải mạnh mẽ như hulk .
(Cười) Trong dự án này, thỉnh thoảng tôi dùng bức họa và đưa ra một ý nghĩa mới, một sự hấp dẫn mới.
Đôi khi tôi so sánh các đặc điểm khuôn mặt và chơi chữ như: nực cười, người sắt, người là ủi (irony, iron man, irony man)
(Cười) Thông qua các hiện vật, tôi mang các vấn đề xã hội xung quanh mình tại Nga vào cuộc tranh luận.
Điều thú vị về hôn nhân ở Nga là hầu hết các cô gái 18, 19 tuổi sẵn sàng và mơ ước lập gia đình.
Từ nhỏ, chúng tôi được dạy rằng kết hôn thành công nghĩa là cuộc đời thành công, vì thế nhiều cô gái sống chết để lấy được tấm chồng.
Còn tôi thì sao?
Tôi năm nay 27 tuổi.
Ở xã hội Nga, tôi là một gái già và đừng mong lấy được chồng.
Đó là tại sao bạn thấy tôi trong mặt nạ võ sĩ Mexico, trong bộ áo cưới, vô vọng.
Nhưng hãy nhớ, mỉa mai là chìa khóa, nó thực sự động viên các cô gái đấu tranh vì mục tiêu, vì ước mơ, và thay đổi định kiến.
Hãy dũng cảm. Chế nhạo nó.
Hữu dụng lắm. Hãy cười, và tạo nên điều kỳ diệu.
(Vỗ tay)
Hans Rosling: Tôi sẽ hỏi các bạn câu hỏi với 3 đáp án để lựa chọn
Hãy dùng thiết bị này. Hãy dùng nó để trả lời
Câu hỏi đầu tiên là, số tử vong hàng năm do các lý do thảm họa thiên nhiên đã thay đổi như thế nào trong thế kỷ vừa qua?
Nó tăng gấp đôi Nó giữ nguyên trên toàn thế giới hay nó giảm đi một nửa?
Xin hãy trả lời, A, B hay C
Tôi đã thấy rất nhiều câu trả lời. Thế này là nhanh hơn tôi làm ở các trường đại học đấy
Họ làm chậm quá. Họ cứ nghĩ, nghĩ và nghĩ
Ồ, rất rất tốt
Nào chúng ta đi tiếp tới câu hỏi sau
Phụ nữ ở độ tuổi 30 trên thế giới đi học bao lâu: 7 năm, 5 năm hay 3 năm?
A, B hay C? Xin hãy trả lời.
Nào chúng ta đi tiếp
Trong 20 năm vừa qua, phần trăm người trên thế giới sống ở mức nghèo cùng cực thay đổi như thế nào?
Nghèo cùng cực - không có đủ thức ăn cho một ngày
Nó tăng gấp đôi Nó giữ nguyên gần như cũ hay nó giảm một nửa
A, B hay C?
Nào, bây giờ là câu trả lời
Các bạn thấy đấy tử vong do thảm họa thiên nhiên trên thế giới bạn có thể thấy qua biểu đồ ở đây, từ 1900 đến 2000.
Năm 1900, có khoảng nửa triệu người bị chết hàng năm do các thảm họa thiên nhiên lũ lụt, động đất, núi lửa, phun trào núi lửa, gì đó nữa, hạn hán.
Sau đó, nó đã thay đổi ra sao?
Gapminder đã làm điều tra công cộng ở Thụy Điển
Đây là câu trả lời của họ
Người Thụy Điển trả lời thế này 50 phần trăm nghĩ nó đã tăng gấp đôi 38 phần trăm nói rằng nó gần như giữ nguyên 12 phần trăm nói nó giảm đi một nửa.
Đây là số liệu tốt nhất từ các nhà nghiên cứu thảm họa và nó đi lên rồi xuống ở giai đoạn chiến tranh thế giới thứ hai sau đó nó bắt đầu giảm và tiếp tục giảm và giảm xuống mức ít hơn một nửa.
Thế giới đã trở nên có năng lực nhiều nhiều hơn so với hàng thập kỷ trước đó trong việc bảo vệ con người trước điều này, bạn thấy đó.
Thế mà chỉ 12 phần trăm người Thụy Điển biết vậy
Thế là tôi đi tới sở thú và hỏi các con tinh tinh
(Cười) (Vỗ tay) Mấy con tinh tinh đâu có xem chương trình tin tức buổi tối nên mấy con tinh tinh đó chọn ngẫu nhiên, vậy là người Thụy Điển trả lời kém hơn cả lựa chọn ngẫu nhiên
Thế còn các bạn đã làm thế nào?
Đây là các bạn
Các bạn bị bọn tinh tinh đánh bại
(Cười) Nhưng mà tỉ số sát nút
Các bạn trả lời tốt hơn người Thụy Điển 3 lần nhưng thế là chưa đủ.
Các bạn cũng không nên so sánh với người Thụy Điển
Các bạn phải có ước vọng cao hơn trong thế giới
Hãy nhìn vào câu trả lời tiếp theo: phụ nữ đi học
Đây, các bạn có thể thấy là đàn ông đi học hết 8 năm
Còn phụ nữ đi học hết bao lâu?
Thế đấy, chúng tôi đã hỏi người Thụy Điển và các bạn có gợi ý rồi đúng không?
Câu trả lời đúng có lẽ là câu mà ít người Thụy Điển nhất chọn, đúng không?
(Cười) Hãy xem, hãy xem nào.
Đây rồi. Vâng, vâng, vâng, phụ nữ gần bắt kịp với đàn ông
Đây là kết quả từ Mỹ
Còn đây là các bạn.
Xin mời Ồ
Thế đấy, xin chúc mừng, các bạn trả lời tốt gấp hai lần người Thụy Điển nhưng các bạn không cần tôi -- Thế tại sao? Tôi nghĩa là thế này mọi người đều biết rằng có nhiều quốc gia và nhiều khu vực nơi mà trẻ em gái gặp nhiều khó khăn
các em bị ngăn cản khi các em đi học và điều đó thật kinh khủng.
Nhưng đa số trên thế giới nơi mà hầu hết mọi người sống ở hầu hết các quốc gia, các trẻ em gái ngày nay đều đi học như các em trai, khoảng như vậy
Điều đó không có nghĩa là bình đẳng giới đã đạt được mục tiêu Không hề
Điều đó vẫn bị giam hãm trong những giới hạn khủng khiếp, khủng khiếp nhưng việc đến trường có tồn tại trên thế giới ngày nay
Nào, chúng ta đã bỏ qua đa số
Khi bạn trả lời, bạn căn cứ vào những nơi tồi tệ nhất trên thế giới và ở đó thì các bạn đúng, nhưng các bạn quên mất đa số.
Thế còn về nghèo đói?
Đấy, rất rõ là nạn nghèo đói ở đây đã được giảm xuống một nửa và ở Mỹ, khi chúng tôi điều tra công cộng chỉ 5 phần trăm trả lời đúng
Còn các bạn?
A, các bạn gần trả lời đúng bằng bọn tinh tinh
(Cười) (Vỗ tay) Rất sát nút, chỉ cần vài người thôi!
Đó là do định kiến, các bạn biết đấy
ở nhiều quốc gia giàu có, họ nghĩ rằng, ôi, chúng ta sẽ không bao giờ chấm dứt được nghèo đói cùng cực
Tất nhiên là họ nghĩ thế bởi vì họ thậm chí không biết cái gì đã xảy ra
Điều đầu tiên khi nghĩ tới tương lai là hiểu biết về hiện tại
Những câu hỏi trên là một vài trong số những câu đầu tiên trong giai đoạn thử nghiệm của dự án về sự thiếu hiểu biết - Ignorance Project của quỹ Gapminder mà chúng tôi hoạt động dự án này đã được khởi động năm ngoái do sếp đồng thời là con trai tôi, Ola Rosling (Cười) Anh là người sáng lập và giám đốc và anh muốn , Ola nói với tôi là chúng ta phải có tính hệ thống hơn nữa khi chúng ta chiến đấu với sự thiếu hiểu biết đầy nguy hiểm
Thử nghiệm đã cho thấy ngay điều này số đông trả lời kém hơn cả lựa chọn ngẫu nhiên, vì thế chúng ta phải suy nghĩ về những định kiến và một trong số định kiến chủ yếu đó là về sự phân chia thu nhập trên thế giới
Hãy nhìn vào đây. Đây là tình hình của năm 1975
Đó là số lượng người theo từng mức thu nhập từ một đô la một ngày - (Vỗ tay) Bạn thấy đó, có một cái bướu ở đây khoảng một đô la một ngày và tiếp theo có một cái bướu khác ở đây ở mức đâu đó giữa 10 và 100 đô lâ
Thế giới có hai nhóm
Đó là thế giới lạc đà, giống như con lạc đà có 2 cái bướu Nhóm nghèo và nhóm giàu và một số ít hơn ở giữa
Nhưng hãy nhìn xem nó đã thay đổi thế nào Khi tôi đẩy nó xa hơn, cái gì đã thay đổi dân số thế giới tăng lên hai cái bướu chập lại làm một
Cái bướu nhỏ nhập vào cái bướu to thế là con lạc đà tiêu tùng, chúng ta có một thế giới của lạc đà Ả rập chỉ với một cái bướu thôi
Phần trăm nghèo đói đã giảm đi
Tuy nhiên nó vẫn rất đáng sợ vì vẫn có rất nhiều người sống ở mức nghèo đói cùng cực
Chúng ta lại có nhóm này, gần 1 triệu, ở đó, nhưng nó có thể kết thúc được
Thử thách mà chúng ta đang có là thoát ra khỏi điều đó, hiểu được đa số nằm ở đâu và điều này được thể hiện rất rõ trong câu hỏi này
Chúng tôi hỏi, phần trăm của trẻ em một tuổi trên thế giới đã được tiêm chủng cơ bản phòng chống thủy đậu và các bệnh khác mà chúng ta đã làm trong rất nhiều năm qua là 20, 50 hay 80 phần trăm?
Nào, đây là câu trả lời của người Mỹ và của người Thụy Điển
Hãy nhìn vào kết quả của người Thụy Điển giờ thì bạn biết câu trả lời nào là câu đúng rồi
(Cười) Ông quái nào mà là giáo sư về y tế cộng đồng của cái nước này?
Đó là tôi, đó là tôi đấy.
(Cười) Khổ quá, khổ quá các bạn ạ
(Vỗ tay) Tuy nhiên, phương pháp tiếp cận của Ola để đo được những gì chúng ta biết đã thu hút chú ý và CNN đã phát đi các kết quả này trên trang web của họ và họ đưa ra các câu hỏi, hàng triệu câu trả lời và tôi nghĩ có khoảng 2000 bình luận và đây là một trong các lời bình luận
Anh ta nói "Tôi cá là chẳng có ai của giới truyền thông qua được bài kiểm tra này''
Thế là Ola bảo tôi "Bố cầm lấy thiết bị này
bố được mời đến hội thảo của báo chí
bố đưa cho họ và đo xem giới truyền thông biết gì''
và thưa các quý ông, quý bà lần đầu tiên, kết quả không chính thức từ một hội thảo với truyền thông nước Mỹ
Sau đó, mới đây là truyền thông của Liên minh Châu Âu
(Cười) Các bạn thấy đấy, vấn đề không phải ở chỗ người ta không đọc, không nghe truyền thông
Vấn đề là ở chỗ truyền thông tự họ chẳng biết gì
Thế chúng ta phải làm gì đây, Ola?
Chúng ta có ý tưởng nào không?
(Vỗ tay) Ola Rosling: Vâng, tôi có một ý tưởng, nhưng trước hết Tôi xin lỗi vì các bạn bị bọn tinh tinh đánh bại
May mắn là tôi có thể an ủi các bạn bằng cách chứng minh đó thực ra không phải là lỗi của các bạn.
Sau đó tôi sẽ hướng dẫn các bạn một vài mẹo để thắng được lũ tinh tinh trong tương lai
Đó cơ bản là những gì tôi sẽ làm
Đầu tiên, hãy xét đến việc tại sao chúng ta lại thiếu hiểu biêt đến thế và tất cả bắt đầu ở nơi này
Đây là Hudiksvall. Một thành phố ở phía bắc Thụy Điển
Đây là nơi gần kề với nơi tôi lớn lên Đây cũng là nơi gần kề với cả một vấn đề to lớn
Thực ra, nó có những vấn đề giống hệt như mọi nơi khác nơi mà bạn lớn lên
Nó không có tính chất đại diện đâu, được chứ?
Nó đem lại cho tôi cái nhìn thiên lệch về cuộc sống trên hành tinh này
Đó chính là miếng ghép đầu tiên của mảng ghép hình của sự thiếu hiểu biết
Chúng ta đều có sự thiên vị cá nhân
Chúng ta đều có các kinh nghiệm khác nhau từ cộng đồng và con người mà chúng ta gặp và hơn hết cả, chúng ta đi học chúng ta tiếp tục vấn đề ở đây
Tôi thích trường học nhưng các giáo viên có vẻ như dạy về quan điểm thế giới đã lạc hậu vì họ học được những điều đó khi họ đi tới trường và bây giờ họ mô tả thế giới đó cho học sinh của mình không có ý đồ xấu gì cả và những quyển sách đó, tất nhiên, đã được in ra và lạc hậu đi trong một thế giới đã thay đổi
Hiện không có một chút thực hành nào để giảng dạy các tài liệu cập nhật
Và đó là điều chúng tôi tập trung vào
Chúng ta có những số liệu lạc hậu kết hợp với sự thiên vị cá nhân của chúng ta
Điều tiếp theo xảy sẽ là tin tức
Một nhà báo xuất sắc sẽ biết phải lựa chọn câu chuyện thế nào để đưa nó lên tít lớn và mọi người sẽ đọc nó bởi nó giật gân
Những sự kiện bất thường thì sẽ thú vị hơn, đúng không?
Những câu chuyện được phóng đại lên đặc biệt là những điều chúng ta sợ
Cá mập tấn công một người Thụy Điển trở thành hàng tít chính trong hàng tuần ở Thụy Điển.
Có ba nguồn thông tin bị bóp méo thật sự rất khó để xóa bỏ nó
Chúng tấn công tới tấp chúng ta và lấp đầy tâm trí chúng ta với những ý nghĩ kỳ quặc và hơn hết, chúng ta chọn những thứ làm cho chúng ta rất con người, trực giác bản năng của chúng ta
Điều này tốt trong quá trình tiến hóa
Nó giúp chúng ta khái quát hóa và đi đến kết luận rất, rất nhanh
Nó giúp chúng ta thổi phồng những gì chúng ta sợ hãi và chúng ta tìm nguyên nhân khi mà thực ra thì không có và chúng ta có ảo tưởng của sự tự tin khi mà chúng ta tin rằng chúng ta là những tay lái xe cự phách trên mức trung bình
Mọi người đã trả lời câu hỏi đó "Vâng, tôi lái xe tốt hơn''
Được rồi, điều đó tốt theo tiến hóa nhưng bây giờ vấn đề là quan điểm về thế giới Đó chính là nguyên nhân tại sao nó lại hoàn toàn ngược lại
Chiều hướng mà tăng lên thì thực ra giảm xuống và ngược lại trong trường hợp này, các con tinh tinh sử dụng trực giác để thắng chúng ta điều đó trở thành điểm yếu của chúng ta, thay vì điểm mạnh
Mà nó lẽ ra phải là điểm mạnh của chúng ta, phải không?
Thế thì chúng ta giải quyết vấn đề như thế nào?
Đầu tiên, chúng ta cần đo được nó rồi chúng ta cần cứu chữa nó
Và bằng cách đo nó, chúng ta có thể hiểu cái gì là nguyên mẫu của sự thiếu hiểu biết
Chúng tôi bắt đầu thử nghiệm năm ngoái và bây giờ chúng tôi chắc chắn rằng chúng tôi sẽ trạm trán với rất nhiều sự thiếu hiểu biết trên khắp thế giới Ý tưởng là thật sự phân chia nó theo các lĩnh vực hay quy mô của phát triển toàn cầu ví dụ như khí hậu, các loài có nguy cơ tuyệt chủng, nhân quyền bình đẳng giới, năng lượng, tài chính
Tất cả các lĩnh vực khác nhau đều có số liệu riêng và có nhiều tổ chức đang cố gắng nâng cao ý thức về các số liệu đó
Tôi đã bắt đầu liên hệ với một số tổ chức đó như WWF Quỹ động vật hoang dã, Tổ chức Ân xá quốc tế hay UNICEF và hỏi họ, các số liệu thú vị của các vị là gì mà các vị nghĩ công chúng không biết?
Và tôi thu thập các số liệu đó
Hãy tưởng tượng một danh sách dài, cứ cho là 250 số liệu
sau đó chúng tôi làm thăm dò công cộng và xem họ ghi điểm kém nhất ở đâu
Rồi chúng tôi rút ngắn danh sách lại với những kết quả tệ hại như những ví dụ từ giáo sư Hans và chúng tôi không gặp vấn đề gì khi tìm những kiểu kết quả tệ hại như vậy
Thế thì, với danh sách rút ngắn, chúng tôi làm gì với nó?
Chúng tôi biến nó thành một chứng chỉ về kiến thức một chứng chỉ về kiến thức toàn cầu mà bạn có thể sử dụng, nếu bạn là một tổ chức lớn một trường học, một đại học hoặc có thể là một thông tấn xã để mà chứng nhận bản thân bạn được trang bị kiến thức toàn cầu
nói chung, chúng tôi không thuê những người trả lời như những con tinh tinh
Tất nhiên là không nên làm thế
Có lẽ trong 10 năm nữa nếu dự án này thành công bạn sẽ ở trong một cuộc phỏng vấn và phải trả lời các kiến thức toàn cầu điên rồ này
Bây giờ chúng ta sẽ học những mẹo thật sự
Bạn sẽ làm thế nào để thành công?
Tất nhiên là có cách rồi đó là ngồi xuống mỗi tối và học thuộc lòng các số liệu này bằng cách đọc tất cả các báo cáo đó.
Điều đó thật ra sẽ không bao giờ xảy ra
Ngay cả giáo sư Hans cũng nghĩ nó không bao giờ xảy ra
Người ta không có thời gian cho nó
Người ta thích đường tắt, và đây là đường tắt
Chúng ta cần biến trực giác của mình thành sức mạnh
Chúng ta cần phải biết khái quát
Bây giờ tôi sẽ chỉ cho bạn một vài mẹo nhỏ ở chỗ mà nhận thức sai lầm đổi chiều theo quy tắc của kinh nghiệm
Hãy bắt đầu với nhận thức sai đầu tiên
Điều này rất phổ biến
Mọi thứ đang trở nên tồi tệ hơn
Bạn nghe thấy vậy. Và bạn thầm nghĩ
Cách nghĩ khác là hầu hết mọi thứ đều tiến bộ
Và bạn ngồi với câu hỏi trước mặt và bạn không chắc chắn. Bạn nên đoán "tiến bộ''
Được chứ? Đừng chọn cái kém hơn.
Điều đó sẽ giúp bạn trả lời các câu hỏi của chúng tôi tốt hơn
(Vỗ tay) Đó là cái đầu tiên
Có người giàu và người nghèo và khoảng cách càng tăng lên
Đó là sự bất bình đẳng khủng khiếp
Đúng, đây là một thế giới bất công nhưng khi bạn nhìn vào dữ liệu, có một cái bướu
Bạn cảm thấy không chắc hãy tìm đến ''hầu hết mọi người đều ở mức giữa''
điều đó sẽ giúp bạn trả lời câu hỏi đúng
Nào, định kiến tiếp theo là đầu tiên, các quốc gia và con người cần phải rất , rất giàu để có thể có phát triển xã hội nhưng các em gái được đi học và sẵn sàng đối phó với các thảm họa thiên nhiên
Không, không, không.
Sai rồi Hãy nhìn này: cái bướu to ở giữa ở đây các em gái đã được đi học rồi
Và nếu bạn không chắc, hãy nghĩ đến ''đa số đã có điều này rồi'' ví dụ những điều như có điện lực hay các em gái được đi học
Đó chỉ là quy tắc của kinh nghiệm và tất nhiên nó không áp dụng cho tất cả mọi thứ nhưng đó là cách bạn khái quát hóa
Hãy nhìn vào điều cuối cùng
Nếu một điều gì đó, vâng, ví dụ này rất hay cá mập rất nguy hiểm
Không, vâng , nhưng chúng không quan trọng lắm trong thống kê toàn cầu, đó là điều tôi muốn nói
Tôi thật ra rất sợ cá mập
Cứ khi nào tôi thấy câu hỏi về những điều tôi sợ có thể về động đất, các tôn giáo khác, có lẽ tôi sợ khủng bố hoặc cá mập bất cứ cái gì làm cho tôi thấy đoán được bạn sẽ thổi phồng vấn đề lên
Đó là quy tắc theo kinh nghiệm
Đương nhiên, có những thứ rất nguy hiểm và cũng rất tuyệt
Cá mập giết rất , rất ít người Đó là cách mà bạn nên nghĩ
Với bốn quy tắc theo kinh nghiệm bạn có thể đưa ra câu trả lời tốt hơn bọn tinh tinh bởi vì chúng không thể làm thế được
Chúng không thể khái quát hóa những quy tắc này
và hy vọng rằng chúng ta có thể biến đổi thế giới quanh ta và chúng ta sẽ chiến thắng bọn tinh tinh.
Có được không ạ? (Vỗ tay) Đó là cách tiếp cận có hệ thống
Câu hỏi là liệu nó có quan trọng không?
Vâng, rất quan trọng để hiểu sự nghèo đói nghèo đói cùng cực, và chiến đấu với nó và đưa các bé gái đến trường học
Khi chúng ta nhận thấy rằng nó thật sự thành công, chúng ta có thể hiểu nó
Nhưng liệu nó có quan trọng với người khác những người quan tâm đến sự kết thúc tốt đẹp của sự phân chia này
Tôi dám nói là có, thật sự quan trọng với cùng một lý do
Nếu bạn có cái nhìn về thế giới ngày nay dựa trên số liệu thực tế bạn sẽ có cơ hội để hiểu điều gì sẽ xảy đến trong tương lai
Chúng ta quay trở lại với hai cái bướu năm 1975
Đó là năm tôi sinh ra Tôi chọn phương Tây
Đó là các nước Châu Âu hiện tại và Bắc Mỹ
Hãy so sánh phần còn lại và phương Tây ở khía cạnh bạn giàu như thế nào
Có những người có thể chi trả để bay ra nước ngoài cho kỳ nghỉ
Năm 1975, chỉ 30 phần trăm có thể đi ra khỏi Châu Âu và Bắc Mỹ
Nhưng điều này đã thay đổi, đúng không?
Hãy xem sự thay đổi cho đến hiện tại, 2014
Ngày nay, tỷ lệ là 50/50
Sự thống trị của phương Tây đã kết thúc, hiện tại
Thật tốt. Thế tiếp theo sẽ gì xảy ra?
Bạn có thấy cái bướu to không? Bạn có thấy nó di chuyển ra sao không?
Tôi làm một thí nghiệm nhỏ. Tôi vào trang web của IMF Quỹ Tiền tệ quốc tế,
Họ có dự báo cho 5 năm tiếp theo tính theo GDP theo đầu người
Thế là tôi có thể sử dụng nó để xem 5 năm trong tương lai giả sử rằng bất bình đẳng về thu nhập của các quốc gia vẫn như giữ nguyên
Tôi đã làm thế, và tôi còn đi xa hơn
Tôi sử dụng những 5 năm này cho 20 năm tới với cùng tốc độ, chỉ là một thử nghiệm để xem có gì sẽ xảy ra
Hãy đi tới thời gian tương lai
Năm 2020, 57 phần trăm của nhóm còn lại
Năm 2050, 63 phần trăm
2030, 68 phần trăm. Năm 2035, phương Tây thua trong thị trường tiêu thụ của người giàu
Đó chỉ là sự dự đoán tương lai của GDP theo đầu người
73 phần trăm của người tiêu thụ giàu có sẽ sống ngoài Bắc Mỹ và Châu Âu
Vâng, tôi nghĩ một công ty nên sử dụng thông tin này để chắc chắn khi đưa ra những quyết định dựa trên thực tế cho tương lai
Cảm ơn rất nhiều
(Vỗ tay) Bruno Giussani: Hans và Ola Rosling, thưa quý vị!
Chào mọi người. Tôi là Mac
Công việc của tôi là nói dối trẻ em, nhưng là nói dối chân thật.
Tôi viết sách thiếu nhi, và có câu nói của Pablo Picasso thế này: "Chúng ta đều biết nghệ thuật không phải là sự thật.
Nghệ thuật là sự giả dối giúp ta tìm ra sự thật hoặc ít nhất là sự thật mà ta cần phải hiểu.
Người nghệ sĩ phải biết cách thuyết phục mọi người tin vào sự thật trong lời nói dối của mình."
Tôi nghe câu này lần đầu khi còn là một đứa trẻ, và rất thích nó, nhưng lại chẳng hiểu nó có nghĩ là gì.
(Cười lớn) Nên thiết nghĩ, tôi ở đây hôm nay để nói với các bạn, cho dù thật giả, hư cấu hay thực tế.
Làm thế nào gỡ rối hết đống nút thắt này?
Tôi có PowerPoint. Xem thử biểu đồ Venn nào.
["Sự thật.Giả đối."] Vậy đấy, ngay đây
Ta có sự thật và sự giả dối và ít khoảng trống, viền bao, ngay chính giữa.
Phần giao thoa, chính là nghệ thuật.
Được rồi. Đây biểu đồ Venn. ( Cười )(Vỗ tay) Nhưng thật sự thì, nó không giúp ích gì mấy.
Thứ giúp tôi hiểu câu nói đó và thực sự nghệ thuật là gì, ít nhất là nghệ thuật hư cấu, đó là khi làm việc với những đứa bé.
Tôi từng là người tư vấn trại hè.
Tôi làm công việc này trong các kì nghỉ hè ở đại học và yêu thích nó.
Đó là một trại hè thể thao cho các bé từ 4 đến 6 tuổi.
Tôi phụ trách trẻ lên 4 điều này khá hay, bởi vì 4 tuổi thì đã chơi thể thao đâu, và tôi cũng vậy.
(Cười) Tôi tham gia chơi mở mức 4 tuổi, và điều xảy ra là những đứa bé sẽ chạy quanh mấy cái mốc nón, thấy nóng rồi đến gốc cây, nơi tôi đang ngồi để nghỉ mệt. (Cười) Và tôi bịa ra mấy câu chuyện kể hết đứa này đứa khác và rồi kể về cuộc đời mình.
Tôi kể, những ngày cuối tuần tôi về nhà và làm gián điệp cho nữ hoàng Anh.
Nhanh chóng, những đứa bé khác dù không trong nhóm trẻ của tôi, cũng đến gần và hỏi: "Chú Mac Barnett phải không ạ?
Chú chính là gián điệp nữ hoàng Anh."
Tôi đã chờ cả đời để người lạ xuất hiện và hỏi tôi câu đó.
Trong tưởng tượng của tôi đó là cô gái Nga thon thả, nhưng, bạn biết đấy, 4 tuổi đó là những gì bạn có thể có ở Berkeley, California.
Và tôi nhận ra rằng câu chuyện tôi kể thật theo cách quen thuộc với tôi và nó rất thú vị.
Tôi nghĩ điều hay nhất, tôi sẽ không bao giờ quên rằng có một cô bé tên Riley. Cô rất bé, và thường mang thức ăn trưa hàng ngày cô bé vứt hết hoa quả.
Cô bé cầm quả trên tay, mẹ gói cho một quả dưa, và cô quẳng vào đám thường xuân để ăn snacks và bánh tráng miệng, tôi hỏi: " Riley, con không thể làm vậy, con phải ăn hết hoa quả chứ."
"Tại sao? ", cô bé hỏi lại.
" Vứt vào đám thường xuân, không lâu chúng sẽ mọc đầy dưa đấy." Đấy là lý do tôi dừng kể chuyện và không trở thành chuyên gia dinh dưỡng cho trẻ.
Rồi Riley nói: " Chuyện đó không thể.
Nó sẽ không xảy ra."
Thế nên, vào ngày cắm trại cuối , tôi dậy sớm và mua một trái dưa lớn từ cửa hàng thực phẩm và giấu nó trong đám thường xuân, rồi buổi trưa, tôi làm bộ: "Riley, sao con không ra kia xem con đã làm gì?"
Và -- (Cười lớn) --- Con bé bước qua đám thường xuân, rồi mắt mở to chỉ vào quả dưa thậm chí còn to hơn cái đầu của con bé, rồi cả bọn trẻ chạy tới và vây quanh con bé, một đứa hỏi: "Này, tại sao lại có một cái nhãn ở đây?"
(Cười lớn) Tôi nói: "Đấy là lý do chú dặn không có vứt mấy cái nhãn vào đám thường xuân.
Phải bỏ vào thùng rác, nếu không, cháu sẽ hủy hoại thiên nhiên ."
Và Riley giữ quả dưa cả ngày, con bé rất tự hào.
Riley biết mình không trồng một quả dưa 7 ngày nhưng nó biết mình đã trồng nó, ở một nơi khác thường, không chỉ là một nơi mà bọn trẻ có thể tới,
Là bất cứ thứ gì. Nghệ thuật có thể mang ta tới đó.
Con bé đã ở đó, ngay chính giữa, nơi ta gọi nghệ thuật hay viễn tưởng.
Còn tôi gọi nó là kỳ quan.
Coleridge thì gọi là việc sẵn sàng ngưng lại nghi ngờ hoặc niềm tin thơ mộng, những phút đó, dù có kì lạ thế nào câu chuyện đều có dáng dấp của sự thật, và bạn có thể tin vào nó.
Không chỉ những đứa trẻ
mà người lớn vậy, tới đó thông qua những cuốn sách.
Bởi vậy trong vòng 2 ngày, người ta có thể đến Dublin để tham gia tour đi bộ kỉ niệm Bloomsday và thấy mọi thứ diễn ra ở "Ulysses," dù chẳng có gì xảy ra cả.
Hoặc ta đến London thăm phố Baker xem căn hộ của Sherlock Holme mặc dù 221B chỉ là một con số sơn trên một tòa nhà với địa chỉ khác.
Ta biết các nhân vật đều không thật nhưng lại cảm thấy họ đang thực tồn tại, và ta có thể làm thế.
Ta biết các nhân vật đều là giả tưởng nhưng ta tin là họ có thực.
Bọn trẻ có thể đến đó dễ hơn nhiều so với người lớn, lý do khiến tôi thích viết cho chúng.
Tôi nghĩ trẻ em là khán giả tốt nhất cho văn học viễn tưởng.
Khi còn là một đứa trẻ, tôi bị ám ảnh bởi cánh cửa bí mật trong truyện như "Narnia" nơi bạn mở cửa tủ, bước vào thế giới pháp thuật.
Và tôi tin rằng cửa bí mật thật sự tồn tại từng tìm kiếm chúng và thử đi qua .
Tôi muốn sống và đi qua thế giới mộng tưởng, Nơi tôi chỉ mở cánh cửa buồng của mọi người. (Cười) Tôi sẽ lục tung tủ quần áo bạn trai của mẹ, Không có vùng đất bí mật thần kỳ nào.
Thay vào đó là một số thứ kì lạ mà tôi nghĩ mẹ nên biết
(Cười) Và tôi rất vui được nói với bà về nó.
Sau đại học, công việc đầu tiên của tôi là... ở sau một trong những cánh cửa bí mật đó.
Nơi đó là 826 Valencia.
nằm ở số 826 đường Valencia Mission, San Francisco. Khi tôi làm việc ở đó, trụ sở chính công ty xuất bản McSweeney's trung tâm viết phi lợi nhuận 826 Valencia nhưng mặt tiền của nó là một cửa hàng rất lạ.
Đây là khu bán lẻ, và ở San Francisco, họ không cho chúng tôi nhiều lựa chọn, thế nên, nhà văn sáng lập ra nó, Dave Eggers, đã tinh quái chấp hành nó, ông nói: " Được, Tôi định xây một cửa hàng cung cấp cướp biển thôi."
Và đó là những gì ông đã làm. (Cười) Nó rất đẹp. Tất cả đều bằng gỗ.
Có cả ngăn tủ bạn có thể kéo ra lấy quýt để khỏi lo bị thiếu vitamin C.
Họ có cả miếng che mắt đủ màu sắc, vì mùa xuân, mấy chàng cướp biển lại muốn nổi loạn.
Bạn không biết. Màu đen chán lắm.
Màu pastel đi, Hay mắt, cũng rất nhiều màu, chỉ là mắt thủy tinh, tùy bạn muốn đối phó với tình huống đó ra sao.
Và cửa hàng, rất lạ, mọi người tới mua đồ, và trả cả tiền thuê nhà cho trung tâm gia sư chúng tôi, ở đằng sau, nhưng với tôi, quan trọng hơn là chất lượng công việc bạn làm, trẻ con sẽ làm theo câu chuyện, và khi phải bước vào khoảng không hư cấu, kì lạ để đặt bút viết, nó sẽ ảnh hưởng tới tác phẩm bạn viết ra.
Đó là cánh cửa bí mật mà bạn có thể bước qua.
Thế là tôi quản lý số 826 Los Angels, công việc của tôi là dựng cửa hàng dưới đó.
Rồi chúng tôi có Công viên Tiếng Vang Siêu thị Du Hành Thời Gian .
Khẩu hiệu: "Bạn ở thời nào chúng tôi thời đó"
(Cười) nằm trên Đại lộ Hoàng Hôn Los Angeles.
Nhân viên chúng tôi luôn sẵn sàng giúp bạn.
Họ đến từ mọi thời kì, cả những năm 1980, anh chàng đằng cuối đó, đến từ quá khứ gần nhất.
Đó là những Nhân viên của Tháng, kể cả Thành Cát Tư Hãn, Charles Dickens.
Một vài người nổi tiếng cũng gia nhập .
Đây là khu dược phẩm.
Chúng tôi có một vài thuốc độc quyền, Mứt Canopic cho cơ thể, Xà bông Cộng sản với câu: "Đây là xà phòng cho cả năm của bạn." (Cười) Máy làm đá bào của chúng tôi bị hỏng vào đêm khai trương và chúng tôi không biết phải làm gì.
Kiến trúc sư bị đổ đầy si rô đỏ trông như anh ta vừa mới giết ai vậy,
dù điều đó không quan trọng với vị kiến trúc sư đặc biệt này, và chúng tôi không biết làm gì.
Đó sẽ là điểm nhấn.
Nên chúng tôi đặt biển hiệu "Máy hư. Quay lại ngày hôm qua." (Cười) Và nó trở thành trò vui hơn cả đá bào thế là chúng tôi để đó vĩnh viễn.
Ngà voi Mammoth. Nặng hơn 3kg một hộp.
Thuốc chống côn trùng Barbarian. Đầy salad và hỗn hợp thơm - thứ mà người man rợ ghét.
Tử ngữ.
(Cười) Đỉa, bác sĩ thiên nhiên tí hon.
Và thuốc Khử mùi Viking, với rất nhiều mùi khác nhau: mùi móng chân, mùi mồ hôi và rau thối, mùi tro xác chết.
Bởi chúng tôi tin Thuốc xịt cơ thể Cái rìu bạn chỉ nên thấy trên chiến trận, chứ không phải dưới nách. (Cười) Và đây là những con chíp cảm xúc để rô bốt có thể biết yêu và biết sợ.
Bán chạy nhất là Schadenfreude, thật bất ngờ.
(Cười) Chúng tôi không hề nghĩ điều đó sẽ xảy ra.
Nhưng có một nguồn phi lợi nhuận sau nó, lũ trẻ bước qua cánh cửa "Chỉ dành cho Nhân Viên" rồi vào không gian nơi làm bài tập về nhà, viết chuyện, làm phim và đây tiệc phát hành sách nơi bọn trẻ sẽ đọc sách.
Có sách xuất bản theo quý toàn bài viết của các bé, sau giờ học và chúng tôi tổ chức tiệc để chúng ăn bánh và đọc cho bố mẹ chúng nghe, uống sữa trong các cốc sâm-panh.
Đó là một không gian rất đặc biệt, vì chính cái không gian kỳ lạ ở trước.
Trò đùa không hẳn là trò đùa.
Bạn có thể thấy sự tưởng tượng liền mạch, và tôi thích vậy. Chính một chút hư cấu. đã chiếm lĩnh thế giới thực.
Tôi nhìn nó như một quyển sách ba chiều.
thuật ngữ gọi là Siêu hư cấu và chỉ là những câu chuyện về những câu chuyện ngày nay, rất thịnh hành.
Thời của nó hẳn là vào những năm 1960 với tiểu thuyết gia John Barth và William Gaddis, nhưng chỉ có một thời.
Giờ thì đã già như chính câu chuyện kể.
Và một kỹ thuật Siêu hư cấu là phá vỡ bức tường thứ tư.
vậy chứ? Là khi diễn viên hướng về phía khán giả nói: "Tôi là diễn viên. thứ này chỉ là xà nhà."
Mặc kệ phút chân thật đó, tôi vẫn sẽ tranh cãi cho một lời nói dối, được dùng làm mặt tiền cho cái giả tạo của tiểu thuyết viễn tưởng.
Với tôi, thiên về điều ngược lại.
Nếu định phá bức tường thứ tư, tôi muốn tiểu thuyết thoát ra và bước vào thế giới thực.
Tôi muốn cuốn sách là cửa bí mật mở ra và dẫn các câu chuyện thành sự thực.
Vì thế, tôi cố làm trong những cuốn sách của mình.
Và đây chỉ là một ví dụ.
Đây là cuốn đầu tay của tôi.
"Billy Twitters và Vấn đề Cá Voi Xanh."
Kể về một cậu bé nuôi chú cá voi xanh làm thú cưng. nhưng đó là một hình phạt và nó hủy hoại đời cậu.
Nó được Fedup đưa tới một đêm khuya.
(Cười) Và cậu phải đưa nó tới trường cùng.
Cậu sống ở San Francisco thành phố khó ưa cá voi xanh,
Có nhiều đồi, bất động sản là số một.
Thị trường thì dở hơi, mọi người ơi.
Nhưng dưới cái áo khoác là vụ này, đó là bìa dưới cuốn sách, bọc sách, và có một quảng cáo tặng một chú cá voi xanh dùng thử 30 ngày.
Chỉ cần gửi phong bì dán tem để địa chỉ, chúng tôi sẽ gửi bạn một con cá voi.
Và đám trẻ đã viết.
Và đây một bức thư viết rằng: "Chào đằng ấy, cháu cá 10 đồng bác sẽ không gửi cá voi .
Eliot Gannon (6 tuổi)"
(Cười) (Vỗ tay) Những gì Eliot và những đứa trẻ khác đã gửi thư để nhận lại là một bức thư chữ cỡ nhỏ từ một Hãng luật Nauy (Cười) rằng vì một thay đổi luật hải quan, con cá voi đã bị giữ lại ở Sognefjord, một vịnh hẹp rất đẹp, và sau đó câu chuyện về Sognefjord, đồ ăn NaUy cho cá.
Lạc đề. (Cười) Nhưng kết thúc bằng cá voi rất vui được nhận tin từ bạn.
Nó có một số điện thoại, bạn có thể gọi điện hoặc nhắn lại.
Và khi gọi và để lại tin nhắn, cháu chỉ, khi để lại tin nhắn thoại, chỉ là tiếng cá voi và sau đó tiếng Bíp, nghe rất giống âm thanh của cá voi.
Và chúng còn nhận được cả hình cá voi.
Đây là Randolph, Randolph thuộc về một cậu bé tên Nico, một trong những bé đầu tiên gọi điện, và tôi sẽ bật một vài tin nhắn của Nico.
Đây là tin nhắn đầu tiên từ Nico.
Nico: Alô, Nico đây.
Tớ là chủ của bạn, Randolph.
Xin chào. Đây là lần đầu tiên tớ nói chuyện với cậu, và ta có thể sớm trò chuyện một ngày khác.
Tạm biệt. Vậy mà Nico gọi lại, một tiếng sau đó.
(Cười) Và đây là một tin nhắn khác của Nico.
Nico: Chào Randolph, Nico nè.
Lâu rồi chưa nói chuyện với cậu, tuy ta đã trò chuyện thứ bảy, chủ nhật gì đó, Đúng rồi, thứ bảy hay chủ nhật, giờ tớ mới gọi cậu lần nữa để chào và tự hỏi giờ cậu đang làm gì, chắc chắn tớ sẽ gọi cậu lần nữa ngày mai hoặc trong hôm nay. Nói chuyện sau nhé.
Tạm biệt. Thế là cậu đã gọi lại, ngày hôm ấy.
Để lại hơn 25 tin nhắn cho Randolph trong hơn 4 năm.
Bạn sẽ tìm thấy tất cả về cậu bé người bà mà cậu yêu và người bà cậu yêu ít hơn chút. (Cười) bài giải đố cậu làm, đây-Tôi sẽ bật thêm tin nhắn từ Nico.
Đây là tin nhắn Giáng sinh từ Nico.
Nico: Chào Randolph, Xin lỗi lâu rồi không nói chuyện với cậu.
Tớ bận quá vì năm học bắt đầu rồi, chắc là cậu không biết đâu, vì cậu là cá voi mà, cậu không biết và tớ gọi để chúc cậu, mừng giáng sinh.
Giáng vui vui vẻ nhé, tạm biệt Randolph.
Tôi thực sự đã hiểu Nico, 18 tháng không nghe tin cậu, và cậu bé vừa mới nhắn tin hai ngày trước.
Giọng hoàn toàn khác, nhưng cậu để người trông trẻ cầm máy, và cô ấy cũng rất tốt với Randolph.
Nico, độc giả tuyệt nhất mà tôi có thể mơ ước.
Tôi muốn bất kỳ ai mà tôi viết cho có cảm giác tới được nơi mà tôi đã tạo ra.
Tôi thấy mình may mắn. Độc giả nhỏ tuổi tuyệt vời như Nico xứng đáng nhận được từ ta những câu chuyện hay nhất.
Xin cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Ung thư
là một căn bệnh tàn phá dẫn tới thiệt hại lớn về tinh thần.
Không chỉ của người bệnh, mà còn cả những người thân yêu của họ.
Đó là một cuộc chiến mà loài người đã phải đấu tranh qua nhiều thế kỷ.
Và trong khi chúng ta đã có vài cải tiến, chúng ta vẫn chưa thể hạ gục được nó.
Cứ hai trong năm người ở Mỹ sẽ mắc ung thư trong cuộc đời họ.
Trong số đó, 90% sẽ ngừng chống lại căn bệnh bởi di căn.
Di căn là sự phát tán tế bào ung thư từ vị trí ban đầu tới vùng xung quanh, qua hệ tuần hoàn hoặc bạch huyết.
Ví dụ, một nữ bệnh nhân bị ung thư vú sẽ không chết chỉ vì cô ấy có một khối u ở vú.
Mà cô ấy không chống chọi được bởi nó lây lan đến phổi, gan, hạch bạch huyết, não, xương, và rồi nó vô phương cứu chữa.
Di căn là một quá trình phức tạp.
Tôi đã nghiên cứu nó trong nhiều năm nay.
Và tôi cùng nhóm của mình vừa mới phát hiện ra một điều rằng các tế bào ung thư có khả năng giao tiếp với nhau và xác định hướng chuyển động, phụ thuộc vào mức độ gắn kết chặt chẽ đến đâu trong môi trường vi mô của khối u.
Chúng giao tiếp với nhau thông qua hai phân tử phát tín hiệu gọi là Interleukin-6 và Interleukin-8.
Bây giờ, như bất kì thứ gì khác trong tự nhiên, khi mọi thứ quá chật, tín hiệu sẽ được tăng, làm tế bào ung thư lan nhanh hơn từ khối u ban đầu rồi lan sang những chỗ khác.
Vậy nên, nếu ta chặn các tín hiệu này bằng các loại thuốc sẵn có, ta có thể dừng được sự liên lạc giữa các tế bào ác tính và làm chậm quá trình lây lan ung thư.
Cho phép tôi ngừng một giây tại đây và đưa các bạn về thời điểm tôi bắt đầu mọi thứ vào 2010, khi tôi chỉ là một sinh viên năm hai Đại học.
Tôi mới làm việc trong phòng thí nghiệm của Tiến sĩ Danny Wirtz tại Đại học Johns Hopkins.
Và thú thực, tôi khi ấy là một cô gái Sri Lanka, trẻ, ngây thơ (Cười) không có kinh nghiệm nghiên cứu trước đó.
Và tôi được giao nhiệm vụ quan sát cách chuyển động của tế bào ung thư qua một khuôn keo 3D được bọc lại trong đĩa sinh học, giống hệt như những tế bào ung thư trong cơ thể chúng ta.
Đây là một điều mới mẻ và khá thú vị vì thí nghiệm trước của tôi chỉ được mô phỏng qua mặt phẳng 2D và nó không thể hiện tốt được hình ảnh các tế bào ung thư trong cơ thể chúng ta.
Bởi vì, những tế bào ấy trong cơ thể chúng ta không thật sự mắc kẹt mãi trên đĩa.
Có một lần tôi tham dự vào buổi chuyên đề của Tiến sĩ Bonnie Bassler từ trường Đại học Princeton, cô ấy đã nói về cách những tế bào vi khuẩn truyền đạt thông tin với nhau, dựa vào mật độ quần thể, và cách chúng thực hiện điều đó.
Ngay lúc đó tôi chợt lóe lên một suy nghĩ, "Chẳng phải tôi thấy điều này mỗi ngày với những tế bào ung thư, khi chúng chuyển động sao?"
Và đó là cách dự án của tôi được tạo ra.
Theo giả thuyết của tôi các tế bào ung thư có thể truyền đạt với nhau và di chuyển phối hợp nhịp nhàng, dựa vào sự sắp xếp của chúng trong môi trường của khối u.
Tôi bắt đầu giành nhiều thời gian cho giả thuyết của mình.
Và may mắn là lúc đấy tôi đang làm việc cho một người luôn sẵn sàng giúp đỡ tôi cùng với những ý tưởng điên rồ ấy.
Vì thế, tôi bắt đầu nghiên cứu dự án của mình.
Tuy nhiên, tôi vẫn không thể làm một mình được.
Tôi cần sự giúp đỡ.
Tôi thật sự cần sự giúp đỡ.
Vì thế, tôi đã tuyển mộ thêm vài sinh viên đại học, sau đại học, nghiên cứu sinh và các giáo sư từ các viện nghiên cứu khác nhau trong đa lĩnh vực để đến và giúp tôi với dự án này mặc dù tôi mới chỉ là một sinh viên năm hai.
Sau nhiều năm nghiên cứu cùng với nhiều thí nghiệm với những ý tưởng và cái nhìn khác nhau, chúng tôi đã tìm ra được đường dẫn truyền mới, cho thấy cách những tế bào ung thư truyền đạt và di chuyển, dựa vào mật độ của tế bào.
Có thể vài người ở đây đã nghe đến cái tên "Phương pháp Hasini" trên các trang mạng xã hội.
(Cười) (Tiếng vỗ tay) Nhưng chưa hết,
chúng tôi quyết định sẽ ngăn chặn đường dẫn truyền và tìm ra con đường làm chậm quá trình lây lan của chúng.
Chúng tôi nghiên cứu cận lâm sàng trên mô hình động vật.
Chúng tôi sử dụng hợp chất, bao gồm tocilizumab, một loại thuốc dùng để điều trị viêm khớp, và reparixin, loại thuốc đang trong thử nghiệm điều trị ung thư vú.
Và thật bất ngờ khi chúng tôi phát hiện ra hợp chất thuốc ấy thật sự không có tác dụng lên sự phát triển của khối u, nhưng lại nhắm đến sự di căn của chúng.
Đây là một sự phát hiện quan trọng. Bởi vì hiện tại, phương pháp chữa bệnh ung thư được công nhận bởi FDA nhắm vào quá trình di căn thật sự không có nhiều.
Thực tế là, sự di căn của tế bào ung thư vẫn hay bị hiểu là sản phẩm phụ của khối u đang phát triển.
Nếu chúng ta ngăn chặn được sự phát triển của khối u, chúng ta có thể ngăn được sự lây lan của của khối u ấy.
Tuy nhiên, chúng tôi biết điều đó thật sự không đúng.
Hợp chất thuốc mà chúng tôi tìm ra được nhắm vào quá trình di căn, và cơ cấu hoạt động phức tạp của chúng chứ không phải quá trình phát triển của khối u, bằng phương pháp của Hasini.
(Cười) Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí "Nature Communications," nhóm chúng tôi đã nhận được rất nhiều phản hồi khắp thế giới.
Không một ai trong nhóm nghĩ đến điều này sẽ xảy ra.
Có vẻ như chúng tôi đã gây ra một cơn bão dư luận.
Tôi rất cảm kích trước những phản hồi tích cực mà tôi nhận được, không chỉ từ giới học giả, mà còn từ những bệnh nhân, và những người đang chịu ảnh hưởng từ căn bệnh quái ác này.
Nhìn lại sự thành công này, tôi thật sự biết ơn và cảm thấy may mắn khi được làm việc chung với mọi người.
Những bạn sinh viên đại học, những người luôn chăm chỉ cật lực bằng siêu năng lực,
những bạn sinh viên sau Đại học và các nghiên cứu sinh, những người anh hùng Avengers luôn chỉ cho tôi những phương pháp mới và luôn luôn chắc chắn rằng tôi đang đi đúng hướng.
Các giáo sư, những người thầy Yoda, Obi-Wan Kenobi, những người đã giúp đỡ các học trò của mình đến với thành công hôm nay.
Những cộng sự, những người bạn và gia đình, những người đã luôn tiếp sức cho chúng tôi, và không bao giờ để chúng tôi bỏ cuộc trước những nỗ lực đầy triển vọng.
Những người cộng tác tốt nhất mà chúng tôi có thể có.
Tôi thật sự cần sự giúp đỡ của mọi người để nghiên cứu về sự di căn của tế bào.
Nếu không có sự trợ giúp của mọi người, tôi đã không thể đứng ở đây.
Hôm nay, nhóm nghiên cứu của tôi đang dần lớn mạnh, và chúng tôi đang dùng phương pháp Hasini để tìm ra cách chữa trị tấn công trực tiếp vào sự phát triển và sự di căn của khối u.
Chúng tôi đang nghiên cứu những phương pháp chữa bệnh ung thư mới, bằng cách hạn chế lượng độc tố và giảm đi sự kháng thuốc.
Và chúng tôi đang phát triển những bước đi đột phá trong việc cải thiện các cuộc thử nghiệm lâm sàng trên cơ thể người.
Tôi thật sự choáng ngợp khi nghĩ đến công trình đầy khó tin mà tôi đang theo đuổi - cũng như việc tôi đang đứng trên đây và nói chuyện với mọi người tất cả đến từ ý tưởng nhỏ bé mà tôi có khi đang ngồi trong buổi chuyên đề lúc tôi chỉ mới 20 tuổi.
Tôi nhận ra rằng, tôi đang trên con đường đầy triển vọng cho phép tôi theo đuổi mục tiêu của mình, và nó giúp tôi lấp đầy sự tò mò của mình.
Nhưng tôi phải nói rằng, ngoài việc đứng đây hôm nay và được nói chuyện cùng mọi người, điều tôi thích nhất chính là cơ hội được làm việc cùng với nhóm người đa dạng giúp công việc hiệu quả và vui vẻ hơn.
Bởi vì vậy, tôi phải nói rằng sự hợp tác của mọi người thật sự là một sức mạnh phi phàm.
Và điều tôi thích nhất là việc sức mạnh này không phải của riêng tôi.
Mà nó nằm trong tất cả mọi người.
Nghiên cứu của tôi đã cho thấy ngay cả các tế bào ung thư cũng hợp tác để lây lan trong cơ thể ta.
Và đây cũng là sức mạnh đã giúp chúng tôi tìm ra được giải pháp trong công trình nghiên cứu khoa học.
Cũng chính sức mạnh này đã giúp chúng tôi tạo ra được những thứ thật sự to lớn, và điều đó sẽ giúp thế giới trở nên tốt đẹp hơn.
Hợp tác chính là sức mạnh giúp chúng ta chống lại ung thư.
Tôi chắc chắn rằng, cùng với những sự hợp tác tốt, chúng ta sẽ đánh bại được căn bệnh khủng khiếp này.
Cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Năm 1960, khi còn là sinh viên, tôi nhận được học bổng học về nhà ở ở Bắc Mỹ.
Chúng tôi đã đến đó.
Chúng tôi nhìn thấy những tòa nhà công cộng cao tầng trong những thành phố lớn: New York, Philadelphia.
Những người không được lựa chọn đến sống ở đó.
Chúng tôi đi từ ngoại ô này đến kia, khi trở về, tôi nghĩ, phải tái tạo nhà chung cư.
Phải có cách nào khác để làm việc này.
Chúng ta không thể duy trì ngoại ô, vậy nên hãy thiết kế một tòa nhà mang lại các giá trị của một căn nhà cho từng căn hộ.
Môi trường sống sẽ là vườn tược, thiên nhiên, đường xá thay vì hành lang.
Chúng tôi cấu kiện nó, để đạt được lợi ích kinh tế đây là tòa nhà đó, 50 năm sau.
Đó là một nơi đáng sống.
Đó là tòa nhà mang tính di sản, nhưng nó đã không được nhân rộng ra.
Năm 1973, tôi đến Trung Quốc lần đầu tiên.
Thời điểm đó diễn ra Cuộc cách mạng văn hóa.
Chúng tôi đến Trung Quốc, gặp kiến trúc sư, và các nhà hoạch định.
Đây là Bắc Kinh lúc đó, không có một toà nhà chọc trời nào ở Bắc Kinh hay Thượng Hải.
Thâm Quyến lúc đó thậm chí chưa phải là 1 thành phố
Khó tìm thấy được xe hơi.
30 năm sau, đây là Bắc Kinh ngày nay.
Đây là Hồng Kong.
Nếu bạn giàu, sống ở đó, nếu bạn nghèo, bạn sống ở đây, nhưng mật độ dân số cao, không chỉ riêng ở châu Á
Nếu bạn có điều kiện đến São Paolo bằng trực thăng trong 45 phút thấy các tòa nhà cao tầng chế ngự những tòa thấp tầng từ thế kỉ 19.
Cùng với nó là tắt nghẽn giao thông và tính linh động biến mất vân vân.
Vài năm trước, tôi quyết định quay lại và suy nghĩ về Môi trường sống.
Liệu ta có thể xây nhà với chi phí hợp lý?
Liệu ta có thể đạt được chất lượng cuộc sống ở những nơi đông đúc như hiện nay không?
Và chúng tôi nhận ra, cơ bản là về ánh sáng về mặt trời, thiên nhiên, về quá trình phân dạng.
Liệu ta có thể mở bề mặt của tòa nhà để tiếp xúc với bên ngoài?
Chúng tôi đi đến thống nhất một số mô hình: kinh tế, chi phí xây dựng thấp và tiện lợi; kiểu nhà ở cho phép người ta tự thiết kế và sáng tạo khu vườn riêng.
Chúng tôi quyết định đến New York để thử nghiệm, và xem xét khu vực hạ lưu của Mahattan.
Chúng tôi lập bản đồ khu vực tòa nhà ở Mahattan.
Ở bên trái là Mahattan ngày nay: màu xanh là nhà ở, đỏ là văn phòng, điểm bán lẻ
Bên phải, kết cấu lại nó: tòa nhà văn phòng được dựng trên nền móng sau đó tăng lên 75 tầng. và các căn hộ.
Một con đường trên không ở tầng thứ 25 một con đường chung.
Có thể qua lại.
Có vườn, và khoảng không mở cho cộng đồng hầu hết các căn hộ đều có vườn riêng, và không gian chung xung quanh.
Quan trọng nhất là chúng thông với nhau và không gian mở.
Tòa nhà không tạo ra bức tường hay rào cản trong thành phố và ánh sáng len lỏi khắp nơi.
Trong 2-3 năm trở lại đây, lần đầu tiên, chúng tôi thực sự nhận ra giá trị của cuộc sống có Môi trường sống trong các dự án thực tế khắp châu Á
Đây là Tần Hoàng Đảo ở Trung Quốc nhà ở cho người thu nhập trung bình, theo quy chế mỗi căn hộ phải nhận được 3 giờ chiếu sáng,
đo đạc trong đông chí.
Công trình ở Singapore, một lần nữa, nhà ở thu nhập trung bình có vườn, lối đi chung và công viên v.v.
Và Colombo.
Một vấn đề nữa, mà tôi muốn nói đến là thiết kế ở lĩnh vực công.
100 năm sau khi bắt đầu xây dựng những tòa nhà cao tầng, ta vẫn chưa hiểu cách biến những tòa nhà chọc trời thành một phần của việc xây dựng thành phố, xây dựng khu vực công cộng.
Ở Singapore, chúng tôi đã có cơ hội: 10 triệu feet vuông, mật độ cực kỳ cao.
Dùng khái niệm về trong nhà và ngoài trời, khu vui chơi và công viên tích hợp với cuộc sống đô thị khắc nghiệt.
Tòa nhà sẽ có không gian trong nhà và ngoài trời, và bạn đi từ nơi này đến nơi kia tiếp xúc với thiên nhiên và quan trọng nhất là, tại bất cứ tầng nào của kết cấu, công viên công cộng và không gian mở. Trên nóc các bục, phía trên các tòa tháp và cuối cùng là nóc khu công viên trên không, 2 mẫu rưỡi dành cho lối chạy bộ và nhà hàng và hồ bơi dài nhất thế giới.
Đó là tất cả những gì tôi có thể trình bày trong 5 phút.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Chúng ta đang ở ngay một thời điểm đáng nhớ.
Chúng ta đối diện với 2 sự biến đổi quan trọng trong 2 thập kỉ tới mà sẽ quyết định trong 100 năm tới là thế kỉ tốt nhất hay tệ nhất.
Để tôi minh họa bằng 1 ví dụ.
Lần đầu tôi đến Bắc Kinh là 25 năm trước để giảng dạy tại ĐH Quốc dân Trung Hoa.
Trung Quốc đã đang rất nghiêm túc về kinh tế thị trường và về giáo dục đại học, vì vậy họ quyết đinh mời chuyên gia nước ngoài.
Như hầu hết những người khác, tôi đi lại quanh Bắc Kinh bằng xe đạp.
Ngoài việc đôi khi phải né xe cộ, đó là cách dễ dàng và an toàn để đi lại.
Bây giờ đi xe đạp ở Bắc Kinh hoàn toàn là một viễn cảnh khác.
Đường xá toàn bị kẹt xe tải, xe hơi.
Không khí ô nhiễm nghiêm trọng từ việc đốt than và dầu diesel.
Mùa xuân năm nay khi tôi ở đó, có một cảnh báo cho những người ở tuổi tôi- trên 65 tuổi là nên ở trong nhà và đừng đi lại nhiều.
Tại sao lại có việc này?
Việc này là do Bắc Kinh đang phát triển thành như 1 thành phố.
Trong 25 năm qua, dân số tăng gấp đôi, mà có lẽ hơn, từ 10 triệu lên 20 triệu.
Nó trở thành 1 khu đô thị lộn xộn phụ thuộc vào nhiên liệu bẩn, năng lượng bẩn, đặc biệt là than đá.
Mỗi năm, Trung Quốc đốt cháy 1/2 lượng than đá toàn thế giới, và đó là lý do, là lý do chính tại sao, là nước thải khí nhà kính nhiều nhất thế giới.
Đồng thời, chúng ta phải nhận ra rằng trong giai đoạn đó, Trung Quốc đã phát triển đáng kể.
Nó trở thành nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới.
Hàng triệu người đã thoát nghèo.
Điều này thực sự quan trọng.
Nhưng cùng lúc đó, người dân Trung Quốc đang đặt ra câu hỏi: Giá trị của sự tăng trưởng là gì nếu các thành phố của họ không thể sống được?
Họ đã phân tích, phán đoán rằng đây là con đường tăng trường và phát triển không bền vững.
Trung Quốc đang có kế hoạch giảm sử dụng than.
và tìm kiếm nhiều cách khác nhau để xây dựng các thành phố.
Hiện nay, tăng trưởng của Trung Quốc là 1 phần của sự thay đổi lớn và cơ bản. trong cơ cấu kinh tế thế giới.
Chỉ trong 25 năm qua, các quốc gia đang phát triển những quốc gia nghèo hơn trên thế giới, mặc dù có số dân chiếm đại đa số, lại chỉ chiếm khoảng 1/3 sản lượng của thế giới.
Hiện nay thì hơn 1/2; 25 năm trước, có lẽ là 2/3 từ các quốc gia mà cách đây 25 năm chúng ta thấy là đang phát triển.
Đó là một sự thay đổi đáng kể.
Điều đó có nghĩa là hầu hết các nước trên thế giới, giàu hay nghèo đang đối mặt với 2 biến đổi cơ bản mà tôi muốn nói và nhấn mạnh.
Biến đổi đầu tiên là thay đổi kết cấu cơ bản của nền kinh tế và xã hội mà tôi đã bắt đầu minh họa qua việc mô tả Bắc Kinh.
50% hiện nay ở các khu đô thị.
Trong năm 2050 sẽ là 70%
Trong 2 thập kỷ tới, chúng ta sẽ thấy nhu cầu năng lượng tăng lên 40% và tăng trưởng kinh tế và dân số đang đặt ra áp lực ngày càng tăng lên đất đai, nước, và rừng của chúng ta.
Đây là thay đổi kết cấu sâu sắc.
Nếu chúng ta quản lý cẩu thả hoặc theo tầm nhìn ngắn hạn, chúng ta sẽ tạo ra rác thải, ô nhiễm, tắt nghẽn, phá hủy đất và rừng.
Nếu chúng ta nghĩ đến 3 khu vực mà tôi vừa minh họa với các con số - thành phố, năng lượng, đất- nếu chúng ta quản lý chúng tệ hại, thì cách nhìn nhận về cuộc sống và sinh kế của con người trên thế giới sẽ trở nên nghèo nàn và bị tổnhại.
Và hơn thế nữa, việc thải khí nhà kính sẽ tăng với các rủi ro to lớn về khí hậu.
Hàm lượng khí nhà kính trong không khí đã cao hơn cách đây hàng triệu năm.
Nếu chúng ta tiếp tục tăng hàm lượng này chúng ta gây rủi ro cho nhiệt độ trong thế kỉ tới hoặc đến nỗi chúng ta chưa từng thấy trên hành tinh này trong 10 triệu năm.
Chúng ta là Loài người- đó là định nghĩa hơi chung, sapiens: thông minh - vì có lẽ 1/4 triệu năm 1/4 của 1 triệu.
Chúng ta gây rủi ro cho nhiệt độ chưa từng thấy trong 10 triệu năm qua chỉ trong 1 thế kỉ.
Điều đó sẽ làm biến đổi mối quan hệ giữa loài người và hành tinh.
Sẽ dẫn đến việc thay đổi sa mạc, thay đổi sông, và loại hình bão, thay đổi mực nước biển, hàng trăm triệu người, có lẽ là hàng tỉ người phải rời đi, và nếu chúng ta đã học gì đó từ lịch sử, điều đó có nghĩa là xung đột gây gắt và kéo dài.
Và chúng ta không thể chỉ là tắt nó đi
Bạn không thể tạo ra hiệp ước hòa bình với hành tinh
Bạn không thể đàm phán với định luật vật lý
Bạn ở trong đó. Bạn bị mắc kẹt.
Chúng ta đang đánh cược những điều trên và đó là lý do chúng ta phải làm sự biến đổi thứ 2 này, biến đổi về khí hậu, và tiến đến nền kinh tế sử dụng ít carbon.
Hiện giờ, cuộc biến đổi đầu tiên rốt cuộc cũng sắp sửa xảy ra.
Chúng ta phải quyết đinh nên làm tốt hay làm xấu, cuộc biến đổi về kinh tế hay cơ cấu.
Nhưng cuộc biến đổi thứ hai, biến đổi về khí hậu, chúng ta nhất địh phải làm.
Hai cuộc biến đổi này thách thức chúng ta trong 2 thập kỷ tới.
Hai thập kỷ tới quyết định những điều ta phải làm.
Bây giờ, càng nghĩ nhiều về 2 sự biến đổi đến cùng nhau này, tôi càng nhận ra nhiều hơn rằng đây là cơ hội to lớn.
Là cơ hội mà chúng ta có thể sử dùng hoặc là cơ hội chúng ta có thể đánh mất.
Đẻ tôi giải thích qua 3 khía cạnh chính mà tôi vừa xác định: thành phố, năng lượng, và đất đai.
Và tôi xin bắt đầu với các thành phố.
Tôi đã miêu tả các vấn đề của Bắc Kinh: ô nhiễm, tắc nghẽn, rác thải và v.v.
Chắc chắn chúng ta nhận thấy điều này ở nhiều thành phố trên thế giới.
Bây giờ, đôii với các thành phố cũng như với cuộc sống bạn phải suy tính trước, tuy rằng chúng có những nét riêng,
Các thành phố sắp được xây - và có nhiều, nhiều thành phố lớn- chúng ta phải nghĩ cách thiết kế chúng theo cách gọn hơn để tiết kiệm thời gian di chuyển và tiết kiệm năng lượng.
Các thành phố đã được xây dựng tốt, ta phải nghĩ cách làm mới và đầu tư cho chúng để chúng ta kết nối nhau tốt hơn giữa các thành phố, dễ dàng hơn, khuyến khích nhiều người, sống gần trung tâm hơn.
Chúng ta có các tòa nhà mẫu khắp thế giới xây theo những cách mà chúng ta có thể làm điều đó.
Hệ thống vận chuyển nhanh chóng bằng xe buýt ở Bogotá, Colombia là ví dụ rất quan trọng về cách di chuyển an toàn và nhanh chóng mà không gây ô nhiễm trong 1 thành phố: những chuyến xe buýt thường xuyên hành trình được đảm bảo chắn chắn, dịch vụ như nhau, thật sự giống như hệ thống tàu điện ngầm, nhưng rẻ, rẻ hơn nhiều và có thể được triển khai nhanh hơn, 1 ý tưởng thông minh ở nhiều thành phố đang phát triển khắp thế giới
Giờ đây, một số vấn đề của thành phố
là tốn thời gian. Một số điều có thể xảy ra nhanh hơn.
Lấy London, quê tôi làm ví dụ.
Năm 1952, sương mù có lẫn khói ở London giết chết 4,000 người và thiệt hại nặng về tính mạng, và nhiều nhiều nữa.
Và điều đó luôn luôn diễn ra.
Những ai sống bên ngoài London, Anh Quốc sẽ nhớ rằng
London đã từng được gọi là The Smoke.
Đó đã từng chính là London.
Bằng việc điều chỉnh dùng than đá, trong vài năm, vấn đề về sương lẫn khói nhanh chóng giảm xuống.
Tôi nhớ khói lẫn sương mù khá rõ.
Khi tầm nhìn giảm xuống [dưới] 1 vài mét, người ta cấm xe buýt, tôi phải đi bộ.
Đó là những năm 1950.
Tôi đã đi bộ về nhà từ trường hết 3 dặm.
Một lần nữa, thở là 1 hoạt động nguy hiểm.
Nhưng điều đó đã thay đổi. Thay đổi do 1 quyết định.
Các quyết định tốt, có thể mang đến kết quả tốt, kết quả nổi bật, nhanh chóng.
Chúng ta thấy nhiều hơn: ở London, phí ùn tắt được áp dụng, thực ra khá nhanh và hiệu quả và ta thấy sự cải thiện đáng kể ở hệ thống xe buýt, và làm sạch hệ thống xe buýt.
Bạn có thể thấy, trong 2 chuyển biến mà tôi vừa mô tả cấu trúc và khí hậu, đến cùng nhau.
Nhưng chúng ta phải đầu tư. Phải đầu tư cho thành phố mình, và phải đầu tư một cách thông minh, và nếu làm vậy, ta sẽ thấy thành phố sạch hơn, yên tĩnh hơn, an toàn hơn, hấp dẫn hơn, hiệu quả hơn, và kết nối mạnh hơn ở những thành phố này- giao thông công cộng, tái chế, tái sử dụng tất cả những điều mang cộng đồng lại gần nhau.
Ta có thể làm được, nhưng mà phải nghĩ, phải đầu tư, phải lên kế hoạch.
Để tôi chuyển sang phần năng lượng.
Bây giờ, năng lượng trong 25 năm qua đã tăng khoảng 50%.
80% là nhiên liệu hóa thạch.
Trong 20 năm tới, có lẽ sẽ giảm đi 40% gì đó.
Chúng ta phải đầu tư mạnh về năng lượng, phải sử dụng năng lượng hiệu quả hơn, và phải làm cho năng lượng sạch.
Chúng ta có thể thấy cách làm điều này.
Lấy ví dụ từ California.
Nó có thể là 10 nước đứng đầu thế giới nếu nó là quốc gia độc lập.
Tôi không muốn bắt đầu bất cứ điều gì- (Cười) California là 1 nơi rộng lớn.
(Cười) Trong 5-6 năm tới, Nó có thể sẽ chuyển từ khoảng 20% năng lượng tái tạo- sức gió, mặt trời và v.v- lên đến 33%, và điều đó sẽ mang California trở lại thành nơi thải khí nhà kính vào năm 2020 về lại năm 1990, thời kỳ khi nền kinh tế ở đây ít nhiều tăng gấp đôi.
Đó là thành tựu đáng kể.
Nó cho thấy điều gì có thể làm.
Không chỉ California - chính phủ mới của Ấn Độ đang có kế hoạch lấy công nghệ năng lượng mặt trời để làm điện sinh hoạt thắp sáng cho khoảng 400 triệu người chưa có điện dùng ở Ấn Độ.
Họ tự đưa ra mục tiêu 5 năm.
Tôi nghĩ họ có 1 cơ hội tốt để làm điều đó.
Hãy chờ xem, nhưng điều bạn đang thấy là con người di chuyển quá nhanh.
400 triệu người, hơn cả dân số của Hoa Kỳ.
Đó là những hoài bão mà bây giờ người ta đang đặt ra cho chính mình khi nói về tính nhanh chóng của sự thay đổi.
Một lần nữa, bạn có thể thấy những quyết định hay mang đến kết quả nhanh chóng, và 2 sự chuyển biến, về nền kinh tế và cấu trúc, và khí hậu và hàm lượng carbon thấp, gắn bó với nhau mật thiết.
Thực hiện tốt điều đầu tiên. về mặt cấu trúc, cái thứ 2 về khí hậu sẽ trở nên dễ dàng hơn.
Hãy nhìn vào đất đai, đất đai đặc biệt là rừng.
Rừng là ngôi nhà của cây cối và các loài động vật có giá trị.
Chúng giúp giữ nước trong đất và lấy đi CO2 khỏi khí quyển, là yếu tố cơ bản giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.
Nhưng chúng ta đang mất rừng.
Trong thập kỷ vừa qua, chúng ta mất diện tích rừng bằng với diện tích của Bồ Đào Nha, và nhiều nơi còn xuống cấp nặng.
Nhưng chúng ta đang thấy rằng chúng ta có thể làm nhiều hơn để cải thiện việc này.
Ta có thể nhận ra vấn đề, nhưng cũng có thể biết được cách giải quyết nó.
Ở Brazil, tỉ lệ chặt phá rừng giảm xuống 70% trong 10 năm qua.
Bằng cách nào? Bằng sự tham gia của cộng đồng địa phương, đầu tư vào nông nghiệp và kinh tế của họ bằng cách giám sát cẩn trọng hơn, bằng thực thi luật pháp nghiêm ngặt hơn.
Và điều đó không chỉ là dừng chặt phá rừng.
Dĩ nhiên điều quan trọng đầu tiên và cơ bản nhưng cũng xem xét đến đất đai bị bạc màu, tái tạo, phục hồi đất bạc màu.
Tôi đến Ethiopia lần đầu năm 1967.
Nước này nghèo hết sức. Trong những năm tiếp theo lại chịu 1 nạn đói khủng khiếp và mâu thuẫn xã hội tiêu cực 1 cách sâu sắc.
Trong vài năm qua, thực sự là hơn Ethiopia đang tăng trưởng nhanh hơn.
Với mong muốn trở thành nước có thu nhập trung bình trong vòng 15 năm tới kể từ bây giờ và thải carbon trung bình.
Một lần nữa, tôi nghĩ đó là 1 hoài bão lớn lao nhưng là chính đáng.
Bạn đang thấy rằng cam kết ở đó.
Bạn đang thấy điều cần làm
Ethiopia đang đầu tư năng lượng sạch.
Nước này đang thực hiện cải tạo đất.
Ở Humbo, miền Tây Nam của Ethiopia, có 1 dự án tuyệt vời thực hiện trồng cây trên đất bạc màu và làm việc với dân địa phương về quản lý rừng bền vững đã đưa đến sự gia tăng về mức sống.
Do vậy ta thấy rằng, từ Bắc Kinh đến London, từ California đến Ấn Độ, từ Brazil đến Ethiopia. chúng ta quá hiểu cách quản lý 2 chuyển biến này cấu trúc và khí hậu.
Chúng ta quá hiểu cách quản lý tốt 2 việc này
Và công nghệ đang thay đổi nhanh chóng.
Tôi không phải liệt kê chúng ra đây cho 1 khán giả như thế này, nhưng bạn có thể thấy xe hơi điện, bạn có thể thấy pin sử dụng năng lượng mới
Bạn có thể thấy ta có thể quản lý từ xa lúc này các thiết bị gia dụng, điện thoại di động khi ta đi xa
Bạn có thể thấy tính cách ly tốt hơn.
Và nhiều thứ nữa đang đến.
Nhưng đó là điều to lớn nhưng mà thế giới nói chung đang chuyển biến quá chậm.
Chúng ta không cắt giảm khí thải theo cách chúng ta phải làm
Chúng ta không quản lý các chuyển biến về cấu trúc như chúng ta có thể làm.
Mức độ hiểu biết sâu về các rủi ro tiềm tàng về biến đổi khí hậu vẫn chưa hiện hữu.
Hiểu biết sâu về sự hấp dẫn của việc chúng ta có thể làm vẫn chưa hiện hữu.
Chúng ta cần áp lực chính trị để xây dựng.
Chúng ta cần các nhà lãnh đạo bước lên.
Chúng ta phải tăng trưởng tốt hơn, khí hậu tốt hơn, thế giới tốt đẹp hơn.
Chúng ta có thể làm, bằng cách quản lý tốt 2 chuyển biến, trong 100 năm tới - thế kỉ tốt nhất.
Nếu chúng ta làm rối tung lên, chúng ta, bạn, tôi, nếu chúng ta làm rối tung nếu chúng ta không quản lý những chuyển biến hợp lý trong 100 năm tới, sẽ là sẽ là thế kỉ tồi tệ nhất.
Đó là kết luận chính của báo cáo về kinh tế và khí hậu do cựu Tổng thống Felipe Calderón của Mexico, và tôi đồng chủ trì với ông, và chúng tôi đã nộp báo cáo này hôm qua ở New York, trong tòa nhà LHQ cho Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon.
Chúng ta biết chúng ta có thể làm điều này.
2 tuần trước Tôi lên chức ông ngoại, lần thứ 4
con gái của tôi - (Trẻ khóc) (Tiếng cười)(Vỗ tay) Con gái tôi sinh bé Rosa ở New York 2 tuần trước. Đây là Helen và Rosa.
(Vỗ tay) 2 tuần tuổi.
Chúng ta có đang nhìn vào mắt cháu mình và nói chúng rằng ta đã hiểu các vấn đề ta đã nhận ra nguy hiểm và cơ hội và vẫn không hành động?
Chắc chắn không. Hãy làm cho 100 năm tới là thế kỷ tốt nhất.
(Vỗ tay)
Loại bánh ưa thích tại Mỹ là ?
Khán giả: Bánh táo. Kenneth Cukier: Bánh táo.
Tất nhiên rồi. Làm sao ta biết được?
Nhờ có dữ liệu.
Nhìn vào doanh số bán hàng siêu thị.
Nhìn vào doanh số bán của các loại bánh đường kính 30cm được đông lạnh, và bánh táo thắng tuyệt đối.
Phần lớn bánh bán ra là bánh táo.
Nhưng đến khi các siêu thị bắt đầu bán loại nhỏ hơn, cỡ 11 cm, thì đột nhiên, bánh táo tụt xuống hạng tư hay năm.
Tại sao? Điều gì đã xảy ra?
Hãy cùng suy nghĩ về điều này.
Khi bạn mua bánh cỡ 30 cm, cả gia đình bạn phải đồng ý, thực tế, bánh táo chỉ đứng thứ hai trong danh sách yêu thích của mọi người.
(tiếng cười) Nhưng khi mua một cái bánh cỡ 11 cm, bạn có thể mua cái mà bạn muốn.
Bạn có thể mua loại mà mình thích nhất.
Bạn có nhiều dữ liệu hơn.
Bạn có thể thấy được những thứ không thể thấy khi chỉ có một lượng nhỏ dữ liệu.
Điểm mấu chốt ở đây là, có nhiều dữ liệu hơn không những giúp ta thấy nhiều hơn, nhiều hơn về thứ ta đang nhìn.
Nhiều dữ liệu hơn còn giúp ta thấy được những điều mới,
mang đến một góc nhìn tốt hơn,
Trong trường hợp này, nó cho phép ta thấy thứ bánh nào được ưa chuộng ở Mỹ: không phải bánh táo.
Các bạn chắc hẳn đã từng nghe về khái niệm big data (dữ liệu lớn).
Đúng hơn, hẳn các bạn đã chán ngấy về nó.
Thật đúng khi cho rằng có nhiều sự thổi phồng xung quanh khái niệm trên, và điều đó thật đáng tiếc, vì big data là một công cụ cực kì quan trọng mà nhờ đó, xã hội sẽ trở nên tiến bộ hơn.
Trong quá khứ, chúng ta thường nhìn vào những dữ liệu nhỏ, tìm hiểu ý nghĩa của chúng, để cố gắng hiểu về thế giới, và giờ, ta có nhiều dữ liệu hơn, nhiều hơn bao giờ hết.
Những gì ta biết là khi có một lượng lớn dữ liệu, ta có thể làm những điều mà trước kia không thể.
Dữ liệu lớn rất quan trọng, và mới mẻ, và đó có thể là cách duy nhất mà hành tinh này sẽ đối phó với những thử thách toàn cầu: đảm bảo thức ăn cho mọi người, cung cấp dịch vụ y tế, cung cấp năng lượng, điện, và đảm bảo người dân không bị thiêu rụi bởi sự nóng lên toàn cầu - tất cả nhờ vào việc sử dụng dữ liệu hiệu quả.
Vậy thì, có gì mới về dữ liệu lớn? Có gì mà to tát vậy chứ?
Được, để trả lời câu hỏi đó, hãy nghĩ về thông tin trông như thế nào, trước kia.
Vào năm 1908, trên đảo Crete, các nhà khảo cổ học tìm ra một cái đĩa đất sét.
Họ xác định nó từ là 2000 năm trước Công nguyên, vậy nó 4000 tuổi.
Có chữ khắc trên tấm đĩa, nhưng ta không hiểu nó có nghĩa gì.
Hoàn toàn là một bí ẩn, nhưng vấn đề là thông tin đã từng trông như thế 4000 năm trước.
Đây là cách xã hội lưu trữ và truyền tải thông tin.
Bây giờ, xã hội chưa tân tiến đến mức đó.
Chúng ta vẫn lưu trữ thông tin trên đĩa, nhưng giờ, có thể lưu trữ nhiều thông tin hơn trước kia.
Tìm kiếm nó thì dễ hơn. Sao chép nó cũng dễ hơn.
Chia sẻ cũng dễ hơn. Xử lý dễ hơn.
Những gì ta có thể làm là sử dụng lại thông tin này vào việc mà thậm chí chưa bao giờ tưởng tượng ra khi mới bắt đầu thu thập dữ liệu.
Về lĩnh vực này, dữ liệu đã đi từ một kho tích trữ về một dòng chảy , từ thứ bất động và cố định sang linh hoạt và năng động.
Có một thanh khoản thông tin.
Cái đĩa được tìm thấy ở Crete đã 4000 năm tuổi, rất nặng, nó không lưu trữ được nhiều thông tin, và số thông tin đó không thể thay đổi.
Ngược lại, tất cả những hồ sơ mà Edward Snowden lấy từ Cục An ninh Quốc gia Hoa Kỳ chứa vừa trong một thẻ nhớ bằng kích thước của móng tay, và có thể được chia sẻ với tốc độ ánh sáng.
Nhiều dữ liệu hơn, hơn rất nhiều.
Một lý do tại sao có quá nhiều dữ liệu trên thế giới hiện nay là vì chúng ta đang thu thập những thứ ta vẫn luôn thu thập, một lý do khác để giải thích việc chúng ta lấy những thứ đã luôn cung cấp thông tin nhưng chưa bao giờ được làm thành dạng dữ liệu và do đó, chúng ta bỏ những thứ đấy vào dữ liệu
Lấy ví dụ, câu hỏi về địa điểm
Lấy ví dụ, Martin Luther
Nếu chúng ta muốn biết vào năm 1500 Martin Luther ở đâu, chúng ta sẽ phải theo dõi ông ấy mọi lúc, kèm theo một cây bút lông và một lọ mực để ghi chép lại. Nhưng bây giờ hãy nghĩ nó sẽ như thế nào ngày nay.
Bạn biết rằng ở một nơi nào đó, khả năng là trong cơ sở dữ liệu của một hãng viễn thông có một bảng tính hoặc ít nhất một mục cơ sở dữ liệu lưu trữ lại thông tin của bạn những nơi bạn đã đến tại mọi thời điểm
Nếu bạn có điện thoại di động, và chiếc điện thoại đó có GPS, nhưng ngay cả khi nó không có GPS, nó vẫn có thể lưu trữ thông tin của bạn
Trong lĩnh vực này, việc định vị đã được dữ liệu hóa
Bây giờ, lấy ví dụ vấn đề về tư thế tư thế mà các bạn đang ngồi bây giờ tư thế mà bạn ngồi, tư thế mà bạn ngồi, tư thế mà bạn ngồi
Nó đều khác nhau, và đó là một chức năng giữa chiều dài chân bạn lưng bạn và những đường nét của lưng bạn và nếu bây giờ tôi đặt thiết bị cảm biến vào tất cả các ghế Tôi có thể tạo ra một chỉ số tương đối độc nhất về bạn, ví dụ như dấu vân tây, nhưng không phải là ngón tay của bạn
Vậy chúng ta có thể làm gì với nó?
Các nhà nghiên cứu ở Tokyo đang dùng dấu vân tay để tạo ra một thiết bị có tiềm năng chống trộm xe hơi.
Ý tưởng là nếu tên trộm ngồi đằng sau tay lái và cố lái đi, nhưng nếu chiếc xe nhận ra rằng đằng sau bánh lái là một tài xế không được xác duyệt, thì động cơ sẽ tự động dừng, trừ khi bạn nhập mật khẩu vào bảng điều khiển để báo rằng "Tôi có sự cho phép".
Tuyệt. Nếu như mọi chiếc xe ở Châu Âu đều có công nghệ này thì sao?
Chúng ta có thể làm gì lúc đó?
Nếu chúng ta có thể tập hợp dữ liệu có thể chúng ta sẽ khám phá ra các dấu hiệu dự đoán tốt nhất rằng một tai nạn xe hơi sẽ xảy ra trong 5 giây tiếp theo.
Và rồi những gì chúng ta sẽ dữ liệu hóa sẽ là sự mệt mỏi của tài xế, và dịch vụ lúc đó sẽ là khi chiếc xe cảm nhận được rằng người tài xế đang rơi vào tình trạng mệt mỏi nó sẽ tự động biết và rồi cài một báo động bên trong để làm rung bánh lái, và bóp kèn ở trong xe báo rằng, "Này! dậy đi, chú ý đường đi kìa"
Đây là những thứ mà chúng ta có thể làm khi chúng ta dữ liệu hóa các khía cạnh trong cuộc sống của chúng ta nhiều hơn
Vậy thì giá trị của dữ liệu lớn là gì?
Nào, hãy nghĩ xem.
Bạn có nhiều thông tin hơn.
Một trong những lĩnh vực ấn tượng nhất mà khái niệm này đang diễn ra là trong lĩnh vực máy học.
Máy học là một nhánh của trí tuệ nhân tạo mà bản thân nó là một nhánh của khoa học máy tính.
Ý tưởng chung là thay vì phải hướng dẫn máy tính những gì phải làm chúng ta sẽ chỉ ném dữ liệu liên quan đến vấn đề và bảo máy tính tự tính toán.
Và để giúp bạn hiểu vấn đề này hãy cùng nhìn lại nguồn gốc của nó.
Vào những năm 1950, Một nhà khoa học máy tính của IBM tên Arthur Samuel thích chơi cờ, nên ông ấy viết một chương trình máy tính để ông ấy có thể chơi cờ với máy tính
Ông ấy chơi. Ông ấy thắng.
Ông ấy chơi. Ông ấy thắng,
Ông ấy chơi. Ông ấy thắng, vì máy tính chỉ biết nước đi đúng luật là thế nào.
Arthur Samuel biết một số thứ khác.
Arthur Samuel biết chiến lược.
Và như thế, bên cạnh đó, ông ấy viết một chương trình con. hoạt động trên nền của chương trình chính, và những gì nó làm chỉ là ghi xác suất của bàn cờ cho sẵn có khả năng dẫn đến một ván thắng hoặc một vấn thua sau mỗi nước đi.
Ông ấy chơi với máy tính.
Ông ấy thắng Ông ấy chơi với máy tính.
Ông ấy thắng Ông ấy chơi với máy tính.
Ông ấy thắng Và rồi Arthur Samuel để máy tính tự chơi cờ với chính nó.
Nó tự chơi cờ. Nó thu thập nhiều dữ liệu hơn.
Nó thu thập nhiều dữ liệu hơn. Nó tăng độ chính xác về khả năng dự đoạn
Và rồi Arthur Samuel quay lại máy tính và ông ấy chơi cờ với nó, và ông ấy thua và ông ấy chơi, ông ấy thua và ông ấy chơi, ông ấy thua và Arthur Samuel đã tạo ra một cỗ máy vượt qua khả năng của ông ấy trong một việc mà chính ông ấy dạy nó.
Và ý tưởng này trong lĩnh vực máy học đang được ứng dụng ở mọi nơi.
Bạn nghĩ làm sao chúng ta có xe hơi lái tự động?
Xã hội chúng ta có khá hơn không khi chúng ta nhập tất cả các luật giao thông vào phần mềm?
Không. Bộ nhớ rẻ hơn?
Không Các thuật toán xử lý nhanh hơn? Không Bộ vi xử lý tốt hơn?
Không Tất cả những điều này đều quan trọng, nhưng đó không phải là lý do.
Mà là vì chúng ta đã thay đổi bản chất của vấn đề.
Từ một vấn đề mà chúng ta tìm cách để giải thích rõ ràng và dứt khoát cho máy tính hiểu rằng làm thế nào để lái xe đến một vấn đề mà chúng ta nói rằng, "Đây là tập dữ liệu xung quanh chiếc xe.
Hãy tự xử lý dữ liệu này.
Hãy tự luận ra rằng đó là đèn giao thông, rằng đèn giao thông đó đang là đèn đỏ không phải đèn xanh rằng điều đó có nghĩa là bạn phải dừng lại và không đi về phía trước."
Máy học là nền tảng cơ bản của rất nhiều thứ chúng ta làm trên mạng: các công cụ tìm kiếm, Thuật toán cá nhân hóa của Amazon, máy tính dịch thuật, hệ thống xác nhận giọng nói.
Gần đây, các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu về các vấn đề sinh thiết sinh thiết ung thư, và họ đã nhờ máy tính xác định, bằng cách nhìn vào dữ liệu và chỉ số sống sót để xác nhận rằng những tế bào này có thật sự bị ung thư hay không, và chắc chắn rằng, khi bạn nhập dữ liệu vào máy tính, qua một thuật toán máy học cỗ máy có thể xác định những dấu hiệu dự đoán tốt nhất rằng sinh thiết của các tế bào ung thư vú này thật sự bị ung thư.
Vấn đề: Tài liệu y học chỉ biết được 9 dấu hiệu.
Trong đó, có 3 dấu hiệu mà mọi người không cần phải tìm kiếm nhưng cỗ máy phát hiện ra.
Dữ liệu lớn cũng có mặt tối của nó.
Nó sẽ cải thiện cuộc sống của chúng ta, nhưng có những vấn đề mà chúng ta nên cảnh giác, và điều đầu tiên đó là quan niệm rằng chúng ta có thể bị trừng phạt do các dự đoán, rằng cảnh sát có thể sử dụng dữ liệu lớn cho mục đích của họ, tựa như phim "Minority Report"
Nó là một thuật ngữ gọi là giám sát dự báo hoặc thuật toán tội phạm học, và khái niệm đó là: nếu chúng ta lấy nhiều dữ liệu, ví dụ dữ liệu về các địa điểm xảy ra tội phạm chúng ta sẽ biết nơi cần gửi đội tuần tra.
Điều đó là hợp lý, nhưng vấn đề, dĩ nhiên không phải chỉ dừng về ở dữ liệu định vị, nó sẽ xuống cấp độ thu thập dữ liệu của từng cá nhân
Tại sao chúng ta không dùng dữ liệu để biết về bảng điểm cấp 3 của một người nào đó?
Có thể chúng ta nên dùng sự thật như họ thất nghiệp hay không, điểm tín dụng, cách họ lướt web hay họ có thức khuya hay không.
Chí số Fitbit, khi nó có khả năng xác định các hóa sinh, sẽ chỉ ra rằng họ có suy nghĩ hiếu chiến.
Chúng ta có thể có những thuật toán có khả năng dự đoán những gì chúng ta sẽ làm, và chúng ta có phải chịu trách nhiệm trước khi chúng ta thật sự làm những điều đó
Bảo mật là thách thức trọng tâm trong thời đại dữ liệu nhỏ.
Trong thời đại dữ liệu lớn, thách thức sẽ là bảo vệ tự do, lựa chọn đạo đức, ý chí con người, tính chủ thể.
Còn có một vấn đề nữa: Dữ liệu lớn sẽ cướp đi việc làm của chúng ta.
Dữ liệu lớn và các thuật toán sẽ thách thức công việc văn phòng, công việc chuyên môn trong thế kỷ 21 trong cùng một cách mà máy móc tự động và dây chuyền lắp ráp thách thức công nhân ở thế kỉ 20
Hãy nghĩ về kỹ thuật viên phòng thí nghiệm người tìm hiểu vấn đề qua một cái kính hiển vi ở viện sinh thiết ung thư và xác định xem sinh thiết này có bị ung thư hay không.
Người này đã học xong đại học
Và việc làm của người đó, cũng như toàn bộ đội ngũ của những người chuyên môn giống như người đó sẽ thấy rằng việc làm của họ bị thay đổi một cách triệt để hoặc bị loại bỏ hoàn toàn.
Chúng ta thích nghĩ rằng công nghệ sẽ tạo nên việc làm sau một khoảng thời gian sau khoản thời gian rối loạn tạm thời, và điều đó là đúng cho các khung tham chiếu mà chúng ta sống, Cách mạng công nghiệp, vì đó chính xác là những gì đã xảy ra.
Nhưng chúng ta quên điều gì đó trong bài phân tích đấy: Có một số loại công việc đơn giản là bị loại bỏ hoàn toàn và không bao giờ quay lại.
Cách mạng công nghiệp không hề tốt nếu bạn là một con ngựa.
Do đó chúng ta phải thận trọng trong việc sử dụng dữ liệu lớn và điều chỉnh nó cho nhu cầu của chúng ta nhu cầu rất con người của chúng ta.
Chúng ta phải là chủ của công nghệ này, chứ không phải là người hầu của nó.
Chúng ta chỉ khởi đầu một kỷ nguyên của dữ liệu lớn và thành thật mà nói, chúng ta không hề giỏi trong việc xử lý tất cả các dữ liệu mà chúng ta có thể thu thập.
Nó không chỉ là vấn đề cho Cục An ninh Quốc gia.
Các doanh nghiệp thu thập rất nhiều dữ liệu và họ cũng lạm dụng nó. Chúng ta phải làm tốt hơn và điều này sẽ tốn nhiều thời gian.
Nó giống như là thử thách mà người nguyên thủy gặp phải với lửa
Đây là một công cụ, nhưng là một công cụ mà nếu chúng ta không cẩn thận, sẽ thiêu cháy chúng ta.
Dữ liệu lớn sẽ thay đổi cách sống của chúng ta cách chúng ta làm việc và cách chúng ta suy nghĩ.
Nó sẽ giúp chúng ta quản lý sự nghiệp của chúng ta và dẫn đến cuộc sống của sự hài lòng và hy vọng và hạnh phúc và sức khỏe. Nhưng ở trong quá khứ, chúng ta thường nhìn vào công nghệ thông tin và con mắt chúng ta chỉ nhìn thấy những thứ như, công nghệ, phần mềm, những thứ vật chất.
Chúng ta phải đúc kết lại cái nhìn của chúng ta, nhìn vào thông tin, dù nó ít rõ ràng hơn nhưng trong một số khía cạnh quan trọng hơn rất nhiều.
Nhân loại cuối cùng cũng có thể học hỏi từ những thông tin mà nó có thể thu thập, như một phần của cuộc thám hiểm vô tận của chúng ta để hiểu về thế giới và vị trí của chúng ta trong thế giới, và đó là lý do tại sao dữ liệu lớn là một vấn đề quan trọng.
(vỗ tay)
Bước sang tuổi 19, tôi bắt đầu sự nghiệp làm nhà báo ảnh nữ đầu tiên trên dải Gaza, tại Palestine.
Công việc nữ nhiếp ảnh được coi là sự xúc phạm nghiêm trọng tới truyền thống địa phương, tạo ra sự kì thị kéo dài cho tôi và gia đình.
Xã hội nam quyền không chào đón sự hiện diện của tôi.
Họ cho rằng phụ nữ không được làm công việc của đàn ông.
Cơ quản nhiếp ảnh ở Gaza từ chối đào tạo tôi vì khác biệt giới tính.
Sự phản đối đó được thể hiện ra mặt.
Ba đồng nghiệp thậm chí còn lái xe đưa tôi đến khu vực có không kích nơi mà ta chỉ nghe thấy tiếng nổ.
Bụi bay mù mịt trong không khí, còn mặt đất thì như cỗ máy rung chuyển bên dưới.
Tôi chỉ nhận ra mình không đến đó để thu thập thông tin khi 3 người họ quay trở lại chiếc xe Jeep bọc thép lái xe đi, vẫy tay và nhạo bángi, để lại tôi phía sau với khu vực không kích.
Lúc đấy, tôi thấy rất sợ, cảm giác bị sỉ nhục và có lỗi với bản thân.
Hành động của những đồng nghiệp này không phải là mối đe dọa duy nhất mà tôi nhận được nhưng là lần đáng sợ nhất.
Nhận thức về cuộc sống của phụ nữ ở Gaza rất thụ động.
Mãi tới nay, nhiều người vẫn không được phép đi làm hay theo đuổi việc học.
Trong thời gian chiến tranh ác liệt đó, tồn tại cả hạn chế xã hội đối với phụ nữ và cuộc xung đột Israel - Palestine, những mảng tối - sáng trong câu chuyện của người phụ nữ bị lờ đi.
Với đàn ông, chuyện của phụ nữ không đáng bận tâm.
Tôi bắt đầu chú ý hơn đến cuộc sống của phụ nữ ở Gaza.
Thuận lợi về giới tính, tôi có thể đi vào thể giới của họ nơi mà các đồng nghiệp tôi bị cấm.
Ngoài những đau đớn và cuộc chiến, thì tiếng cười và thành tựu là những liều thuốc lành mạnh.
Trận chiến thứ nhất ở Gaza diễn ra trước một sở cảnh sát, cuộc không kích của Israel đã phá hủy trụ sở và làm tôi bị thương ở mũi.
Lúc đấy, thứ mà tôi nhìn thấy chỉ toàn là màu trắng sáng.
Có khả năng là mình bị mù rồi, tôi nghĩ hoặc là đang ở thiên đường.
Lúc mở mắt ra, tôi đã ghi lại được khoảnh khắc này.
Mohammed Khader, một công nhân Palestine đã dành hai thập kỷ ở Israel cho kế hoạch nghỉ hưu ở đây, ông ta đã xây dựng một ngôi nhà 4 tầng, chỉ sau trận chiến đầu tiên, ngôi nhà hoàn toàn bị san bằng.
Không còn gì ngoài đàn bồ câu bay hỗn loạn một bể bơi, một phòng tắm ngoài trời mà ông đem về từ Tel Aviv.
Mohammed để bồn tắm trên đống đổ nát và tắm cho những đứa con của mình vào mỗi sáng.
Công việc của tôi không có nghĩa là che đậy hậu quả của cuộc chiến mà là thể hiện toàn diện những chuyện không nhìn thấy được ở Gaza.
Là nữ nhiếp ảnh đầu tiên của Palestine, cuộc hành trình tranh đấu, sinh tồn thường nhật đã truyền cảm hứng cho tôi vượt qua những điều cấm kị trong cộng đồng nhìn thấy khía cạnh khác của chiến tranh cũng như hậu quả mà nó để lại.
Tôi trở thành nhân chứng với lựa chọn: bỏ chạy hay đứng yên.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi là KTV cứu thương trong 7 năm qua tại hạt Suforlk, New York.
Từng là người ứng phó đầu trong rất nhiều vụ tai nạn từ tai nạn xe hơi đến siêu bão Sandy.
Nếu bạn cũng như nhiều người khác, cái chết có thể là một trong những nỗi sợ lớn nhất.
Một vài trong chúng ta thấy nó đến.
Số khác thì không.
Một thuật ngữ trong y khoa ít người biết có tên là "impending doom" - điềm báo tử.
Gần như là một triệu chứng.
Là nhân viên y tế, tôi được huấn luyện để phản ứng với nó như bất cứ ai, vậy nên khi một người bị đau tim nhìn tôi và nói: "Hôm nay tôi sẽ chết." chúng tôi được huấn luyện để đánh giá lại tình trạng bệnh.
Trong suốt nghề nghiệp, tôi đã phản ứng với nhiều tình huống bất ngờ khi bệnh nhân chỉ có vài phút còn sống và tôi thì hoàn toàn bất lực.
Tôi lâm vào thế khó xử: Có nên nói với họ rằng họ sắp phải đối diện với thần chết, hay nên nói dối để họ an lòng?
Khi mới vào nghề, tôi đối diện với tình thế này đơn giản bằng lời nói dối.
Tôi sợ.
Sợ rằng nếu tôi nói sự thật, họ sẽ chết trong đau đớn trong sợ hãi, cố nắm lấy những phút cuối cùng của cuộc đời.
Một sự cố đã làm thay đổi tất cả.
5 năm trước, tôi ứng cứu một vụ tại nạn xe máy.
Người lái xe bị thương rất rất nghiêm trọng.
Khi đánh giá tình hình, tôi nhận ra rằng chúng tôi chẳng thể làm gì hơn cho anh ta, như nhiều ca khác, anh nhìn vào mắt tôi và hỏi: "Tôi sắp chết phải không?"
Trong khoảnh khắc đó, tôi quyết định làm điều gì đó khác biệt.
Tôi quyết định nói sự thật.
Tôi quyết định nói rằng anh ta sắp chết và tôi không thể làm gì hơn để giúp anh.
Phản ứng của anh làm tôi sốc đến tận hôm nay.
Anh thả lỏng người và khuôn mặt thể hiện một sự chấp nhận.
Anh ta không bị khủng hoảng hay sợ hãi như tôi vẫn nghĩ.
Đơn giản là thả lỏng, và khi nhìn vào trong sâu thẳm mắt anh, tôi thấy sự tịnh tâm và chấp nhận.
Từ đó trở đi, tôi quyết định rằng việc của tôi không phải là nói dối để an ủi người sắp chết.
Phản ứng trong nhiều ca sau đó trong những giây phút cuối cùng của người bệnh, khi tôi không thể làm gì hơn để giúp họ, đa số họ đều phản ứng giống nhau trước sự thật mà tôi nói ra, tịnh tâm và chấp nhận.
Thực tế, có 3 mẫu. Tôi đã quan sát trong tất cả các trường hợp.
Mẫu đầu tiên là kiểu làm tôi sốc.
Với đức tin hay văn hóa nào, cũng đều có nhu cầu về sự tha thứ.
Họ gọi đó là tội lỗi hay đơn giản là sự hối tiếc, lỗi của họ rất phổ biến.
Tôi từng một lần chăm sóc một quý ông lớn tuổi bị bệnh tim rất nặng.
Tôi đã chuẩn bị cho mình, và trang thiết bị trong trường hợp tim ông ta đột ngột ngừng đập. Tôi bắt đầu cho bệnh nhân biết về sự cận kề của cái chết.
Ông ta nhận ra điều ấy qua giọng điệu, cử chỉ cơ thể của tôi.
Khi tôi đặt tấm lót của máy trợ tim lên ngực ông, chuẩn bị cho những gì sắp diễn ra, ông nhìn vào mắt tôi và nói: "Tôi ước tôi có nhiều thời gian bên con cái và cháu chắt thay vì ích kỉ chỉ dành thời gian cho riêng mình."
Đối diện với sự hấp hối, tất cả những gì ông muốn là sự tha thứ.
Mẫu thứ 2 tôi quan sát thấy là nhu cầu được nhớ đến.
Liệu họ có được ghi nhớ trong tâm trí của tôi hay của những người thân yêu; họ muốn mình sẽ tiếp tục sống trong tâm trí mọi người.
Có một nhu cầu về sự bất tử trong tim và trong suy nghĩ của những người yêu quý, từ chính tôi, đội của tôi, hay bất cứ người nào xung quanh.
Vô số lần, bệnh nhân nhìn thẳng vào mắt tôi và nói: "Anh sẽ nhớ đến tôi chứ?
". Mẫu thứ 3 mà tôi quan sát thấy luôn làm tôi xúc động từ trong sâu thẳm tâm hồn.
Người chết cần biết rằng cuộc sống của họ có ý nghĩa.
Họ cần biết rằng họ không phí hoài cuộc sống của mình vào những điều vô nghĩa.
Điều này xảy ra với tôi, từ buổi mới đầu vào nghề.
Tôi trả lời một cuộc điện thoại.
Một người phụ nữ gần 60 bị dính chặt trong xe
Bà ấy bị đâm ngang ở tốc độ cao, đang trong tình trạng nguy kịch.
Khi đội cứu hỏa làm việc để đưa bà ra khỏi xe, tôi trèo vào để làm công việc chăm sóc.
Trong cuộc nói chuyện, bà bảo tôi: "Có nhiều điều tôi muốn làm trong cuộc sống của mình."
Bà cảm thấy mình đã không để lại dấu ấn gì trên trái đất này.
Khi nói chuyện nhiều hơn, hóa ra rằng bà là mẹ của 2 đứa con nuôi sắp thi vào trường Y.
Nhờ có bà, mà 2 đứa trẻ có được cơ hội mà đáng ra chúng không thể có và sẽ tiếp tục cứu sống người khác trong vai trò là bác sĩ.
Mất 45 phút để đưa bà ra khỏi chiếc xe.
Tuy nhiên, bà đã chết từ trước đó.
Tôi tin rằng, điều bạn nhìn thấy trong phim: trong những khoảnh khắc cuối cùng điều đó thật sự gây khủng hoảng và đáng sợ.
Tôi nhận ra, trong bất kể hoàn cảnh, sự bình an và chấp nhận gặp nhau rằng những điều nhỏ nhất, những khoảnh khắc nhỏ nhất, những điều nhỏ nhất mang bạn đến thế giới này cho bạn sự bình an trong thời khắc cuối cùng của cuộc đời.
Xin cảm ơn
(Vỗ tay)
Tôi là một giáo sư kĩ thuật, và trong 14 năm qua, tôi giảng dạy về phân.
(Tiếng cười) Không phải vì tôi là một giáo viên tồi, mà bởi vì tôi đã được học và dạy về chất thải của con người và cách các chất thải vận chuyển thông qua hệ thống máy móc xử lý chất thải, và cách chúng ta bố trí, thiết kế những hệ thống này để có thể bảo vệ nguồn nước như là các con sông.
Sự nghiệp khoa học của tôi dựa trên việc sử dụng kĩ thuật phân tử tiên tiến, những phương pháp dựa trên DNA và RNA để hiểu rõ hơn về vi sinh vật trong phản ứng sinh học và tối ưu các hệ thống đó.
Và qua nhiều năm, tôi phát triển sự ám ảnh không lành mạnh với các nhà vệ sinh, tôi được biết đến vì lẻn vào các nhà vệ sinh và lấy điện thoại chụp hình trên khắp thế giới.
Nhưng cùng với đó, tôi đã học được rằng không chỉ về mặt kĩ thuật, mà còn có cả thứ gọi là văn hóa đại tiện.
Ví dụ như, bao nhiêu trong số các bạn rửa và bao nhiêu trong số các bạn chùi?
(Tiếng cười) Nếu, chà, tôi nghĩ các bạn hiểu ý tôi.
Nếu bạn rửa, bạn dùng nước để rửa hậu môn. Đó là về mặt kĩ thuật.
Và nếu là bạn là người chùi, thì bạn phải dùng giấy vệ sinh. Hoặc ở một số vùng trên thế giới không có giấy vệ sinh, thì giấy báo hoặc giẻ hoặc lõi ngô.
Đây không chỉ là mảnh thông tin linh tinh mà nó thật sự quan trọng để hiểu được và giải quyết vấn đề an toàn vệ sinh.
Và nó là một vấn đề lớn: Có 2.5 tỉ người trên trái đất không tiếp cận được với vệ sinh môi trường (VSMT).
Họ không có nhà vệ sinh/toa lét hiện đại.
Có 1.1 tỉ người đi vệ sinh bên đường hoặc ở bờ sông hoặc không gian mở, và thuật ngữ chuyên môn cho nó là đại tiện lộ thiên. nhưng nó thật sự đơn giản là đi tiêu tại không gian mở.
Nếu bạn sống ở vùng có phân sống và chúng ở xung quanh bạn, bạn sẽ bị bệnh.
Chúng sẽ lẫn vào nước uống, đồ ăn, những thứ ngay xung quanh bạn.
Liên Hiệp Quốc ước tính mỗi năm, có 1.5 triệu trẻ em chết bởi không có đủ điều kiện về vệ sinh.
Đó là cái chết có thể ngăn ngừa, trong mỗi hai mươi giây 171 (cái chết có thể ngăn ngừa) mỗi giờ, 4100 mỗi ngày.
Vậy, để tránh "đại tiện lộ thiên", Các thị trấn và thành phố đang xây dựng cơ sở hạ tầng, như hố xí ở ngoại thành và nông thôn.
Ví dụ, ở huyện KwaZulu-Natal, Nam Phi, họ đã xây dựng hàng chục ngàn hố xí.
Nhưng có một vấn đề khi mở rộng quy mô nhiều hơn chục ngàn, và vấn đề đó là, phải làm thế nào khi hố xí đầy?
Đây là điều sẽ xảy ra khi đó.
Mọi người đại tiện xung quanh nhà vệ sinh.
Ở trường, trẻ em đại tiện trên sàn để lại những vệt dài ở ngoài các tòa nhà và đi ngoài quanh tòa nhà. Hố xí cần được rửa dọn thường xuyên và làm sạch thủ công.
Nhưng ai sẽ là người dọn chúng?
Chính là những người lao công này họ thường phải đi xuống các hố xí và loại bỏ chất thải bằng tay.
Công việc này khá bẩn thỉu và nguy hiểm.
Bạn có thể thấy, không có dụng cụ bảo vệ không có quần áo bảo hộ.
Có một người lao công ở dưới đó.
Tôi hy vọng các bạn có thể nhìn thấy anh ta.
Anh ta đeo mặt nạ, nhưng không mặc áo.
Ở một số nước, như Ấn Độ, những người thuộc tầng lớp thấp buộc phải dọn hố xí, và họ còn bị xã hội chỉ trích.
Hãy tự hỏi bản thân, làm thế nào ta giải quyết vấn đề này, sao chúng ta không xây nhà vệ sinh kiểu tự hoại phương Tây cho hai tỉ rưỡi người này?
Và câu trả lời là, điều này không thể.
Ở một số vùng này, không có đủ nước, không có năng lượng, sẽ tốn đến hàng ngàn tỉ đô la để đặt các đường ống thoát nước, để xây các cơ sở, để vận hành và duy trì các hệ thống này, và nếu không xây dựng đúng cách, bạn sẽ có nhà vệ sinh tự hoại đơn giản xả thẳng xuống sông, giống như điều diễn ra tại nhiều thành phố ở các nước đang phát triển.
Nó thực sự có phải là giải pháp?
Vì, cần thiết, việc bạn làm là bạn sử dụng nước sạch bạn dùng nó để xả toa lét, chuyển nó sang các nhà máy xử lý nước thải nơi sau đó xả ra sông, và con sông đó, nhắc lại, là nguồn nước uống.
Vậy chúng ta cần suy nghĩ lại về VSMT, chúng ta cần phát minh lại cơ sở hạ tầng vệ sinh môi trường, và tôi sẽ tranh cãi, để làm việc này bạn cần phải sử dụng tư duy hệ thống.
Ta phải nhìn vào toàn bộ chuỗi vệ sinh môi trường.
Ta bắt đầu với thực thể con người, và rồi chúng ta phải nghĩ đến chất thải được thu gom và lưu trữ như thế nào, vận chuyển, xử lý và tái sử dụng - không phải loại bỏ mà tái sử dụng.
Vậy hãy bắt đầu với con người sử dụng
Tôi nói, sẽ không ảnh hưởng nếu bạn là người rửa hay chùi, người ngồi đứng hay ngồi xổm, bề mặt cho con người dùng cần sạch sẽ dễ sử dụng, vì sau chót, việc xả chất thải nên là niềm vui.
(tiếng cười) và khi chúng ta mở ra các khả năng để hiểu được chuỗi vệ sinh môi trường này, rồi công nghệ đằng sau nó, việc thu gom đến tái sử dụng, thực sự không nên ảnh hưởng, rồi ta có thể ứng dụng các giải pháp tùy chỉnh theo vùng và theo bối cảnh
ta có thể mở rộng cho các khả năng như, ví dụ, toa lét chuyển nước tiểu, có hai cái hỗ trong toa lét này.
Có đằng trước và đằng sau, cái đằng trước thu nhận nước tiểu, cái đằng sau thu nhận phân.
Vậy là việc bạn làm là phân tách nước tiểu, chất chứa 80% Ni-tơ và 50% Phốt pho, và có thể được xử lý kết tủa để tạo những thứ như sỏi struvite là loại phân bón có giá trị cao, và rồi phân có thể được khử trùng và lại được chuyển thành sản phẩm cuối có giá trị cao
Hoặc, ví dụ, trong vài nghiên cứu của chúng tôi, bạn có thể tái sử dụng nước qua cách xử lý nó qua hệ thống vệ sinh tại chỗ như thùng trồng cây hoặc đầm lầy nhân tạo.
Vậy chúng ta có thể mở rộng tất cả các khả năng này nếu chúng ta bỏ đi những mô thức cũ về nhà vệ sinh tự hoại và quy trình xử lý.
Vậy, có lẽ bạn sẽ hỏi, ai sẽ chi trả?
À, tôi sẽ tranh luận rằng các chính phủ nên tài trợ cho cơ sở hạ tầng vệ sinh môi trường (VSMT).
Các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức tài trợ họ có thể làm tất cả trong khả năng, nhưng như vậy vẫn sẽ không đủ.
Các chính phủ nên tài trợ cho VSMT như là họ tài trợ xây dựng đường xá, trường học, bệnh viện, và cơ sở hạ tầng khác như cầu cống, vì chúng ta biết, và Tổ chức Y tế TG (WHO) đã nghiên cứu rằng mỗi đồng đô mà chúng ta đầu tư cho cơ sở hạ tầng VSMT, chúng ta sẽ lấy lại được từ 3 đến 34 đô.
Hãy quay trở lại vấn đề làm rỗng các hố xí.
Tại Đại học bang North Carolina chúng tôi thử thách các sinh viên đưa ra các giải pháp đơn giản, và đây là ý kiến họ đưa ra một trục vít điều chỉnh, đơn giản có thể đưa chất thải lên khỏi hố xí và đưa vào trống thu gom, bây giờ các công nhân vệ sinh không cần phải đi xuống các hố xí.
Chúng tôi đã thử nghiệm tại Nam Phi, nó hoạt động.
Chúng tôi cần phải làm nó khỏe hơn, chúng tôi sẽ thử nghiệm nhiều hơn tại Malawi và Nam Phi trong năm tới.
Ý tưởng của chúng tôi là biến nó thành dịch vụ chuyên nghiệp dọn dẹp các hố xí vậy là chúng tôi có thể kinh doanh một chút từ nó tạo ra lợi nhuận và việc làm, với hy vọng là, khi chúng ta nghĩ lại về VSMT, chúng ta đang nới rộng dòng đời của các hố xí như vậy chúng ta không phải nhờ cậy các giải pháp nhanh nhưng không hiệu quả.
Tôi tin là việc tiếp cận với VSMT phù hợp là quyền cơ bản của con người.
Chúng ta cần phải ngưng việc những người ở giai tầng và địa vị thấp bị xem thường và kết tội vì dọn dẹp các hố xí.
Đó là đạo đức của chúng ta, là nghĩa vụ xã hội và môi trường của chúng ta.
Cảm ơn.
(vỗ tay).
Thoát khỏi chế độ nô lệ; mạo hiểm để cứu gia đình; dẫn đầu một cuộc đột kích quân sự; đấu tranh cho quyền bầu cử của phụ nữ; đó chỉ là một ít trong số các thành tựu của một trong những anh hùng can đảm nhất của nước Mỹ.
Harriet Tubman, tên khai sinh là Araminta Ross ở quận Dorchester. Maryland, vào đầu những năm 1820.
Sinh ra trong chế độ nô lệ, Araminta, hay Minty, là con thứ năm trong số chín người con.
Hai chị gái của Minty đã bị bán cho một nhóm lao động khổ sai.
Ngay từ khi còn nhỏ, Minty đã làm cho nhiều chủ thuê, chịu nhiều đòn roi và hình phạt.
Cuộc sống của cô bé Minty đã mãi mãi thay đổi
từ một chuyến đi tới cửa hàng trong vùng. Tại đó, một người quản nô ném một vật nặng hai cân vào một nô lệ chạy trốn nhưng lại trúng vào Minty.
Vết thương khiến cô trải qua những cơn ngủ rũ mà ngày nay gọi là chứng cơn ngủ kịch phát kéo dài suốt cả cuộc đời cô.
Chủ của Minty cố bán cô đi nhưng không người nào muốn mua một nô lệ bị chứng ngủ rũ cả.
Vậy là thay vào đó, cô làm việc với cha mình, ông Ben Ross và được dạy cách chẻ gỗ.
Việc chẻ gỗ giúp cải thiện thể lực của Minty, giúp cô gặp gỡ những thủy thủ da màu tự do chuyển gỗ đến miền Bắc.
Minty học được từ họ cách giao tiếp bí mật trên đường giao thương, thông tin mà trở nên quý giá với cô sau này.
Trong môi trường người da màu tự do lẫn nô lệ làm việc cùng nhau, Minty gặp John Tubman, một người da màu tự do và kết hôn vào năm 1844.
Sau khi kết hôn, cô đổi tên thành Harriet, theo tên mẹ cô.
Chủ của Harriet Tubman chết năm 1849.
Khi người vợ góa của ông dự định bán hết nô lệ, Harriet sợ rằng cô sẽ bị bán đi xa khỏi những người cô yêu quý.
Cô đã nghe nói về một "đường ray ngầm", một mạng lưới bí mật gồm các ngôi nhà an toàn, thuyền trưởng tàu thủy, và những người đánh xe ngựa sẵn sàng che chở cho những nô lệ bỏ trốn đến miền Bắc.
Vì vậy, Tubman đã bỏ trốn cùng hai anh trai, Ben và Harry.
Sau đó, họ lại quay về, vì lo sợ bị lạc.
Nhưng trong một cơn ngủ rũ, Harriet mơ thấy mình bay như một con chim.
Nhìn xuống dưới, cô thấy con đường dẫn đến tự do.
Và mùa thu năm 1849, cô bắt đầu một mình đi theo sao Bắc Đẩu tới Pennsylvania, đến với tự do.
Tubman quay trở lại miền Nam 13 lần để dẫn dắt cháu gái, các anh trai, cha mẹ, và nhiều người khác đến tự do.
Bà được gọi là Moses da màu và đã hoạt động cần mẫn với những người bãi nô giúp nô lệ trốn thoát, đầu tiên tới miền Bắc, và sau tới Canada.
Harriet Tubman đã làm y tá quân y, hướng đạo sinh, và gián điệp thời nội chiến.
Năm 1863, bà là người phụ nữ đầu tiên trong lịch sử Mỹ lập kế hoạch và dẫn đầu một cuộc đột kích quân sự, giải phóng gần 700 nô lệ ở Nam Carolina.
Sau chiến tranh, bản sửa đổi Hiến pháp Mỹ lần thứ 13 đã chính thức bãi bỏ chế độ nô lệ, trong khi bản thứ 14 mở rộng quyền công dân và bản thứ 15 trao quyền bầu cử cho những người da màu đã từng là nô lệ.
Nhưng bà là người quật cường và bền bỉ.
Bà gây quỹ cho những người nô lệ trước đây và giúp xây trường học và bệnh viện vì quyền lợi của họ.
Năm 1888, Tubman tham gia năng nổ hơn vào cuộc đấu tranh vì quyền bầu cử của phụ nữ.
Năm 1896, bà xuất hiện trong hiệp ước thành lập tổ chức Phụ nữ da màu quốc gia ở Washington D.C
và sau đ là một cuộc họp về quyền bầu cử phụ nữ ở Rochester, New York.
Bà đã nói với khán giả: "Tôi đã là một người lái tàu ở "Tuyến đường ray ngầm" và tôi có thể nói điều mà những người khác không thể,
tôi đã không hề lái tàu trật đường ray, và đã không để mất một hành khách nào." Khi danh tiếng của bà tăng lên, nhiều người bạn và đồng minh đã giúp bà đấu tranh đòi tiền trợ cấp cựu binh vì từng phục vụ trong Quân đội liên hiệp.
Năm 1899, bà cuối cùng đã được cấp 20 đô la mỗi tháng.
Thật chẳng ngờ, Kho bạc Hợp chủng quốc Hoa Kỳ đã thông báo vào năm 2016 rằng hình ảnh của Tubman sẽ xuất hiện trong bản thiết kế mới của tờ 20 đô la.
Harriet Tubman mất ngày 10 tháng 3 năm 1913.
Ngay cả khi hấp hối vào tuổi 91, bà vẫn nghĩ tới tự do cho những người mình yêu quý.
Những lời cuối của bà là: "Tôi đi xa để chuẩn bị một chỗ cho bạn".
Tôi muốn kể cho các bạn về cách mà 20,000 người trẻ nổi bật từ hơn 100 quốc gia đã dừng lại ở Cuba và đang biến đổi việc chăm sóc sức khỏe tại cộng đồng của họ.
90% trong số họ sẽ không bao giờ rời khỏi quê nhà nếu như đó không phải là vì học bổng cho khóa học y khoa tại Cuba và một cam kết trở lại những nơi giống như quê hương của họ, những nông trại hẻo lánh, vùng đồi núi, khu ổ chuột để trở thành bác sĩ cho người thiếu điều kiện, và cống hiến hết mình.
Trường Y khoa Mỹ La-tinh tại Havana: trường y khoa lớn nhất trên thế giới, đã có 23,000 bác sĩ trẻ tốt nghiệp kể từ khóa học đầu tiên vào năm 2005, với khoảng hơn 10,000 người trong hệ thống.
Nhiệm vụ của trường là đào tạo bác sĩ cho những người cần họ nhất: hơn một tỉ người chưa từng được khám bệnh, những người sống và chết dưới vô số hoàn cảnh nghèo đói.
Sinh viên trường đã phá vỡ mọi quy tắc thông thường.
Họ là mối nguy lớn nhất của trường và đồng thời cũng là món cược lớn nhất.
Họ được tuyển từ những nơi nghèo đói nhất, những nơi khốn cùng nhất trên hành tinh của chúng ta bởi một trường học tin tưởng họ có thể trở thành không chỉ giỏi mà còn là những bác sĩ tuyệt vời nhất mà cộng đồng của họ hết sức cần, rằng họ sẽ làm việc ở nơi hầu hết các bác sĩ đều không thể, những nơi không chỉ nghèo đói mà còn thường xuyên nguy hiểm. Họ thường phải mang thuốc giải độc trong ba lô hoặc dò đường tới những khu dân cư bị giày xé bởi thuốc phiện, giang hồ và súng đạn, thậm chí quê nhà của họ.
Niềm mong mỏi là họ có thể thay đổi cục diện chăm sóc sức khỏe, tại các khu vực kém phát triển, và thậm chí cách học và chữa chạy trong ngành y dược, và rằng họ sẽ trở thành những nhà tiên phong trong sứ mệnh vì sức khỏe toàn cầu, chắc chắn đó là một trọng trách lớn lao.
Hai cơn bão lớn và khái niệm "cống hiến hết mình" đó đã tạo tiền đề cho ELAM (trường Y Havana) năm 1998.
Ngọn núi lửa Georges và Mitch đã xé toạc khu vực Ca-ri-bê và Trung Mỹ, khiến 30.000 người chết và hai triệu rưỡi người mất nhà cửa.
Hàng trăm bác sĩ Cuba đã tình nguyện tới các khu vực thảm họa, nhưng khi đến nơi, họ phát hiện thảm họa còn khủng khiếp hơn: cả cộng đồng không được chăm sóc sức khỏe, các bệnh viện nông thôn cửa đóng then cài do thiếu nhân viên, và có quá nhiều trẻ sơ sinh đã ra đi trước khi đón sinh nhật đầu tiên.
Điều gì sẽ xảy ra khi các bác sĩ Cuba rời khỏi nơi đó?
Cần có lớp bác sĩ mới để bảo đảm dịch vụ y tế lâu dài, nhưng tìm đâu ra bác sĩ mới đây?
Họ có thể được đào tạo ở đâu?
Tại Havana, ngôi trường vốn là một học viện hải quân cũ được chuyển giao lại cho Bộ Y tế Cuba để trở thành trường Y tế Mỹ La-tinh, gọi tắt là ELAM.
Học phí, ăn ở và một khoản trợ cấp nhỏ được cung cấp cho hàng trăm sinh viên đến từ các nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi các cơn bão.
Là một phóng viên tại Havana, tôi đã quan sát 97 người Nicaragua đầu tiên đến vào tháng 3 năm 1999, họ vào ở trong những ký túc xá vừa mới được tân trang lại và giúp đỡ các giáo sư không chỉ việc quét dọn lớp học mà còn di chuyển bàn ghế và kính hiển vi.
Trong suốt những năm vừa qua, các chính phủ tại khu vực Châu Mỹ yêu cầu cấp học bổng cho các sinh viên của họ, và cuộc họp của Hội Nghị sĩ da đen đã yêu cầu và nhận được hàng trăm học bổng đến từ Mỹ cho các thanh niên.
Ngày nay, trong số 23.000 sinh viên tốt nghiệp, đến từ 83 quốc gia tại Châu Mỹ, Châu Phi và Châu Á, và danh sách tuyển sinh đã lên tới 123 quốc gia.
Hơn nửa số sinh viên là các phụ nữ trẻ.
Họ đến từ 100 nhóm dân tộc, nói 50 thứ tiếng khác nhau.
Giám đốc WHO Margaret Chan đã nói rằng, "Dẫu chỉ một lần, nếu bạn nghèo đói, là phụ nữ, hoặc đến từ một dân tộc bản địa, bạn có một lợi thế khác biêt, một nền dân tộc học khiến cho trường y này độc nhất."
Luther Castillo đến từ San Pedro de Tocamacho ở vùng duyên hải Đại Tây Dương của Honduras.
Nơi không có nước sạch, không có điện sinh hoạt, và để đến ngôi làng, bạn phải đi bộ hàng tiếng đồng hồ hoặc may mắn bắt được một chiếc xe tải như tôi lúc trước khi men theo bờ biển Đại Tây Dương.
Luther là một trong 40 đứa trẻ Tocamacho bắt đầu vào học cấp 2, những đứa con của người da đen bản địa được biết đến là người Garifuna, chiếm 20% dân số Honduras.
Nghiệt ngã rằng trung tâm y tế lại cách xa đó hàng dặm.
Luther đã phải đi bộ ba tiếng hàng ngày để tới trường trung học cơ sở.
Chỉ có 17 học sinh đi học như vậy.
Chỉ năm em học tiếp lên cấp ba, và chỉ một em duy nhất đi học đại học: Luther, đã đến ELAM, nằm trong số những sinh viên Garifuna tốt nghiệp mùa đầu tiên.
Chỉ có hai bác sĩ người Garifuna trước họ trong chiều dài lịch sử của Honduras.
Hiện nay đã có 69 người, nhờ có ELAM.
Những vấn đề lớn cần những giải pháp vĩ đại, tỏa sáng bởi những ý tưởng, khả năng sáng tạo và sự táo bạo, và bởi các biện pháp hiệu quả.
Giảng viên của ELAM không có sẵn nền giáo án nào để hướng dẫn sinh viên, vì vậy họ phải học một cách khó khăn, bằng việc vừa thực nghiệm vừa điều chỉnh khóa học.
Thậm chí những sinh viên sáng dạ nhất từ những cộng đồng nghèo khó này cũng không có sẵn phương pháp học cho sáu năm đào tạo y khoa, vì vậy một khóa học chuyển tiếp đã được thiết lập cho các môn khoa học.
Sau đó là ngôn ngữ: có người Mapuche, Quechuas, Guarani, Garifuna, những người bản địa đã học tiếng Tây Ban Nha như ngoại ngữ, hoặc những người Haiti nói thổ ngữ Pháp Creole.
Vì vậy tiếng Tây Ban Nha trở thành một phần trong giáo án sơ - sơ - trung cấp.
Thậm chí, tại Cuba, âm nhạc, thực phẩm, hương vị, tất cả mọi thứ đều khác biệt, vì vậy đội ngũ giáo viên trở thành gia đình, tại ngôi nhà ELAM.
Các tôn giáo có từ các tín ngưỡng bản địa cho tới tôn giáo bộ tộc Yoruba, Hồi giáo, Đạo Tin lành,
Chấp nhận sự đa dạng đã trở thành một cách sống.
Tại sao nhiều nước trên thế giới yêu cầu những học bổng này?
Đầu tiên, vì họ không có đủ bác sĩ, và nơi làm việc, sự phân bổ bác sĩ thiên về hướng bất lợi cho người nghèo, bởi cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn cầu được nuôi lớn bởi khủng hoảng nguồn nhân lực.
Chúng ta đang thiếu 4 đến 7 triệu nhân viên y tế chỉ đủ đáp ứng các nhu cầu cơ bản, và vấn đề thì hiện diện khắp nơi.
Các bác sĩ tập trung ở các thành phố, nơi mà chỉ một nửa dân số thế giới sống ở đó, và trong các thành phố, chứ không phải là trong các khu ổ chuột hoặc Nam Los Angeles.
Ngay tại nước Mỹ này, nơi chúng ta đã và đang cải cách lĩnh vực y tế, chúng ta lại thiếu các chuyên gia mà chúng ta cần.
Đến năm 2020, chúng ta sẽ thiếu 45,000 bác sĩ gia đình.
Và chúng ta cũng là một phần của vấn đề.
Mỹ là miền điểm đến hàng đầu của các bác sĩ từ nước đang phát triển.
Lý do thứ hai mà các sinh viên đổ về Cuba là tình hình y tế của đảo quốc này dựa trên nền chăm sóc chính yếu tốt.
Một ban của tờ The Lancet đã đánh giá Cuba là một trong những nước có thu nhập trung bình trong ngành y tế tốt nhất.
Tổ chức Save the Children xếp hạng Cuba là đất nước Mỹ Latinh tốt nhất để làm mẹ.
Cuba có tuổi thọ trung bình tương đương và tỷ lệ trẻ sơ sinh tử vong thấp hơn Mỹ, ít bất bình đẳng hơn, trong khi chi tiêu trên mỗi người bằng 1/20 của những gì chúng ta bỏ ra cho ngàhnh Y tại nước Mỹ này.
Về mặt học thuật, ELAM rất khắc nghiệt, nhưng 80% sinh viên của họ tốt nghiệp.
Các môn học tương tự nhau... là các môn khoa học y tế khám nghiệm cơ bản... nhưng có những sự khác biệt lớn.
Thứ nhất, việc đào tạo đã thoát khỏi tháp ngà và lan đến các phòng học và khu vực lân cận, nơi mà hầu hết các sinh viên tốt nghiệp sẽ thực tập.
Đúng, họ cũng có các giờ giảng và thực tập ở bệnh viện, nhưng bài học dựa trên thực tế cộng đồng ngay từ ngày đầu tiên.
Thứ hai, các sinh viên chữa trị cho bệnh nhân một cách toàn diện, cả tinh thần và thể xác, dựa trên bối cảnh gia đình, của cộng đồng và văn hóa của họ.
Thứ ba, họ học về y tế công: để đánh giá các nước uống, nhà ở, điều kiện xã hội và kinh tế của cha mẹ họ.
Thứ tư, họ được dạy rằng một cuộc thăm hỏi bệnh nhân tốt và một cuộc kiểm tra sức khỏe tổng quát cung cấp hầu hết các bằng chứng để chẩn đoán, tiết kiệm chi phí công nghệ chẩn bệnh.
Và cuối cùng, họ được dạy đi dạy lại rằng điều quan trọng trong phòng ngừa, đặc biệt là các bệnh mãn tính làm tê liệt hệ thống y tế toàn thế giới
Một bài học tại chức như thế cũng có thể là cách tiếp cận theo nhóm, rằng làm thế nào để làm việc theo nhóm như là: làm thế nào để dẫn dắt họ, với một sự khiêm nhường.
Sau khi tốt nghiệp, các bác sĩ chia sẻ kiến thức của họ với các trợ lý y tá, nữ hộ sinh, các nhân viên y tế cộng đồng, để giúp họ làm việc tốt hơn, chứ không phải để thế chỗ họ, để làm việc với các pháp sư và các thầy lang.
Các sinh viên tốt nghiệp của ELAM: Liệu họ có đang chứng minh rằng thử nghiệm táo bạo này là đúng đắn?
Hàng tá các dự án cho ta ý niệm mơ hồ về những gì họ có thể làm được.
Ví dụ như sinh viên Garífuna đã ra trường.
Họ không chỉ quay về quê nhà để làm việc, mà còn tổ chức cộng đồng của họ để xây dựng bệnh viện địa phương đầu tiên của Honduras.
Với sự giúp sức của một kiến trúc sư, cư dân địa phương đã xây từ con số không theo đúng nghĩa đen.
Các bệnh nhân đầu tiên đã đến vào tháng 12 năm 2007, và kể từ đó, bệnh viện đã tiếp nhận gần một triệu lượt bệnh nhân.
Và chính phủ cũng đã bắt đầu quan tâm, tuyên dương bệnh viện như một hình mẫu dịch vụ y tế công cộng nông thôn ở Honduras
Các sinh viên tốt nghiệp từ ELAM rất thông minh, mạnh mẽ và tận tâm.
Thảm hoạ Haiti, tháng Một năm 2010.
Nỗi đau.
Nhiều người bị chôn sâu dưới 30 tấn gạch vụn.
Quá sức hãi hùng.
340 bác sĩ Cuba đã ở đó một thời gian dài.
Hơn 340 người đang đến. Và còn cần nhiều hơn nữa.
Tại ELAM, các sinh viên làm việc suốt ngày đêm để liên lạc với 2000 sinh viên đã tốt nghiệp.
Kết quả là, hàng trăm người từ 27 nước đã đến Haiti, từ Mali ở Sahara tới St.Lucia, Bolivia, Chile và Mỹ.
Họ giao tiếp với nhau dễ dàng bằng tiếng Tây Ban Nha và lắng nghe các bệnh nhân của họ bằng thổ ngữ Pháp nhờ công các sinh viên y khoa Haiti bay tới từ ELAM ở Cuba.
Nhiều người đã ở lại hàng tháng, thậm chí trải qua bệnh dịch tả.
Hàng trăm sinh viên tốt nghiệp Haiti đã phải cố gắng đẩy lùi đau đớn vượt qua nỗi thống khổ của chính mình, lại còn gánh vác trọng trách xây dựng một hệ thống y tế mới cho Haiti.
Ngày nay, với hỗ trợ của các tổ chức và chính phủ từ Na Uy tới Cuba tới Brazil hàng chục trung tâm y tế đã được xây dựng, hoạt động, và 35 trường hợp, được dẫn dắt bởi các cựu sinh viên ELAM.
Tuy nhiên, câu chuyện của Haiti cũng khắc họa một trong những vấn đề lớn hơn mà nhiều nước đang đối mặt.
Ta hãy xem xét số liệu: Khi dịch tả xảy ra năm 2012, đã có 748 sinh viên Haiti tốt nghiệp gần một nửa đang làm việc trong ngành y tế công nhưng 1/4 lại thất nghiệp, và 110 người đã rời khỏi Haiti.
Vì vậy, tình hình khả quan nhất là, các cựu sinh viên đang được biên chế nhằm gia tăng sức mạnh hệ thống y tế công cộng, nơi mà họ thường là các bác sĩ duy nhất có mặt.
Trong các trường hợp tồi tệ nhất, đơn giản là không có đủ việc làm trong ngành y tế công cộng, nơi chữa bệnh cho hầu hết người nghèo, không có đủ tác động chính trị, không có đủ nguồn lực, không có gì đủ cả... có quá nhiều bệnh nhân không được chăm sóc.
Các cựu sinh viên cũng đối mặt với áp lực từ gia đình họ, kiếm sống một cách tuyệt vọng, vì vậy khi không có đủ công việc trong ngành công cộng, các bác sĩ y khoa ấy đầu quân vào khu vực tư nhân hoặc xuất ngoại để gửi tiền về cho gia đình.
Tồi tệ nhất là, ở vài nước, các cộng đồng y khoa ảnh hưởng đến các cơ quan kiểm định chất lượng y tế chứ không phải để tôn vinh bằng cấp của ELAM, mà lo sợ rằng các sinh viên ấy sẽ giành mất công việc của họ hay giảm tải bệnh nhân và thu nhập của họ.
Vấn đề ở đây không phải là năng lực.
Ngay tại nước Mỹ này, Ủy ban Y tế California công nhận các trường học sau khi kiểm tra nghiêm ngặt, và các bác sĩ mới đã nhận phần lời từ ván cược của Cuba, chứng minh với hội đồng và được chấp thuận vào những hiệp hội cao quý từ New York tới Chicago tới Mexico.
Hai trăm người mạnh mẽ, họ đang trở về Mỹ cùng bầu nhiệt huyết và cả sự không hài lòng.
Một cựu sinh viên đã phát biểu, tại Cuba, "Chúng tôi được đào tạo để cung cấp dịch vụ y tế chất lượng với những nguồn lực hạn chế nhất, vì vậy khi tôi ý thức về nguồn lực thừa thãi nơi đây, và bạn nói với tôi rằng điều đó không thể, tôi biết rằng điều đó không đúng.
Không chỉ chứng kiến điều đó là khả thi, tôi đã thực sự bắt tay vào thực thi.
Các cựu sinh viên ELAM, một vài người đến từ D.C và Baltimore có người đến từ những nơi nghèo hơn cả sự nghèo nàn để cung cấp y tế, giáo dục và góp tiếng nói đến cộng đồng của họ.
Họ đã làm nên bước chuyển dịch lớn.
Giờ đây chúng ta cần làm phần việc của mình. để giúp đỡ 23,000 người và hơn thế nữa, Tất cả chúng ta... các tổ chức, các quản lý dân cư, báo chí truyền thông, các doanh nhân, nhà hoạch định chính sách, mọi người - cần phải đứng dậy.
Chúng ta cần lan tỏa đến toàn cầu để trao cho các bác sĩ mới cơ hội chứng minh dũng khí của họ.
Họ cần có thể tham gia kỳ thi cấp phép của quốc gia họ.
Họ cần các công việc trong ngành y tế công cộng hoặc các trung tâm y tế phi lợi nhuận để áp dụng những gì được dạy và cam kết với công việc
Họ cần cơ hội trở thành các bác sĩ mà bệnh nhân của họ cần.
Để tiến lên, chúng ta có thể phải tìm đường trở về với các bác sĩ nhi khoa, người đã gõ cửa gia đình tôi ở mạn Nam Chicago khi tôi còn là một đứa trẻ, người đã gọi tới nhà tôi, người mà là viên chức nhà nước.
Những điều này không phải là ý tưởng mới về cục diện ngành Y.
Điều mới mẻ là việc nhân rộng và vẻ ngoài của các bác sĩ: một cựu sinh viên ELAM giống như một người phụ nữ hơn là một người đàn ông; Ở Amazon, Peru hay Guatemala, đó là một bác sĩ địa phương; ở Mỹ, đó là một bác sĩ da màu nói trôi chảy tiếng Tây Ban Nha.
Cô ấy được đào tạo tốt, đáng tin cậy, có tương đồng với văn hóa của các bệnh nhân, và người ấy chắc chắn xứng đáng có sự hỗ trợ từ chúng ta, bởi lẽ dù là bằng tàu điện ngầm, la hay xuồng, cô đã dạy chúng ta cống hiến hết mình.
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Phụ nữ chiếm khoảng 50% các vị trí quản lý trung cấp và chuyên gia, nhưng số phần trăm phụ nữ nắm vị trí cao nhất ở các tổ chức chiếm thậm chí không đến 1/3 con số đó.
Vài người nghe thấy số liệu thống kê ấy và hỏi: "Sao lại có ít lãnh đạo nữ đến vậy?"
Nhưng tôi nhìn vào nó và nếu như các bạn cũng như tôi, tin tưởng rằng sự lãnh đạo thể hiện ở mọi mức độ các bạn có thể thấy rằng có một nguồn dồi dào về nhân lực lãnh đạo tài giỏi những người đang nắm việc quản lý tầm trung điều này dẫn đến 1 câu hỏi khác: Tại sao có quá nhiều phụ nữ lún vào tầm trung? Và cần phải làm gì để đưa họ lên tầm cao?
Vài trong số các bạn có thể là những phụ nữ này, những người quản lý tầm trung đang tìm kiếm sự thăng tiến trong tổ chức của mình.
Vậy, Tonya là một ví dụ tuyệt vời cho những phụ nữ như thế.
Tôi gặp cô ấy cách đây 2 năm,
phó giám đốc của một công ty trong danh sách Fortune 50 và cô ấy đã nói với tôi ý nghĩa sâu sắc về sự thất bại: "Tôi đã từng làm việc cực kỳ vất vả để tăng sự tự tin sự quyết đoán và phát triển một thương hiệu cá nhân tốt. Tôi nhận được sự công nhận thành quả rất lớn từ sếp 360s của tôi trong công ty cho tôi biết rằng các nhóm thích làm việc cho tôi Tôi đã tham gia mọi khoá quản lý mà tôi có thể, tôi làm việc với một cố vấn xuất sắc, và tôi đã bị làm ngơ 2 lần về cơ hội thăng tiến mặc dù khi quản lý của tôi biết rằng tôi đã cam kết làm việc để thăng tiến và rất thích mảng quốc tế.
Tôi không hiểu sao tôi lại bị lờ đi."
Cái mà Tonya không nhận ra là Có 33% còn thiếu trong cơ hội thành công bình đẳng trong công việc cho phụ nữ và để hiểu 33% còn thiếu đó là gì thì cần làm giảm khoảng cách về giới trong các vị trí cấp cao.
Để thăng tiến trong các tổ chức, bạn phải biết các kĩ năng lãnh đạo điều này có thể áp dụng cho bất cứ ai phụ nữ hay đàn ông
Điều đó có nghĩa bạn phải được thừa nhận để có thể tận dụng những gì tinh tuý để tạo nên và duy trì các điều phi thường bằng việc kết hợp với những gì tốt nhất của những người khác.
Nói cách khác, nghĩa là bạn phải sử dụng các kỹ năng của mình cùng với năng lực và khả năng để giúp tổ chức hoàn thành mục tiêu chiến lược tài chính bằng cách làm việc hiệu quả cùng với những người trong và ngoài tổ chức.
Mặc dù cả 3 nhân tố về khả năng lãnh đạo này là quan trọng trong việc thăng tiến, mức độ quan trọng của chúng không như nhau.
Hãy chú ý đến ô màu xanh khi tôi đổi chỗ nó.
Khi tìm kiếm và nhận dạng những nhân viên có tiềm năng, tiềm lực có thể lãnh đạo tổ chức, các kỹ năng và bản lĩnh đều được thể hiện ở ô màu xanh và được đánh giá là nặng kí gấp 2 lần 2 yếu tố còn lại.
Những kỹ năng và bản lĩnh này được tổng kết lại ở sự nhạy bén trong kinh doanh,chiến lược và tài chính.
Nói cách khác, các kỹ năng này quyết định việc tổ chức sẽ tiến tới đâu chiến lược là gì mục tiêu tài chính là gì và vai trò của bạn trong việc đưa tổ chức đi lên.
Điều này chính là 33% còn thiếu của việc thành công bình đẳng trong công việc cho phụ nữ chứ không phải là vì chúng ta thiếu năng lực hay khả năng cũng không phải vì chúng ta thiếu lời khuyên.
Ý tôi là vậy.
Cách đây 5 năm, tôi được yêu cầu điều hành một nhóm các giám đốc điều hành và chủ đề hôm đó là "Bạn tìm kiếm gì ở các nhân viên nhiều tiềm năng?"
Hãy nghĩ đến 3 yếu tố của việc lãnh đạo Tóm tắt lại, họ nói thế này.
"Chúng tôi tìm kiếm người thông minh, làm việc chăm chỉ, tận tâm đáng tin cậy, và sôi nổi".
Vậy yếu tố nào liên quan đến khả năng lãnh đạo?
Tư chất cá nhân
Họ nói: "Chúng tôi tìm kiếm ứng viên biết cách làm việc với khách hàng, truyền năng lượng cho nhóm của mình, biết cách đàm phán hiệu quả có khả năng chế ngự các bất đồng và hơn tất cả là một người giỏi giao tiếp.
Vậy nhân tố lãnh đạo nào cân bằng được những điều đó
Đó là liên kết tố chất của mọi người.
Và sau đó, họ đột nhiên ngừng lại.
Tôi hỏi: "Vậy thì, với người hiểu công việc kinh doanh của các ông biết nó sẽ đi đến đâu và trách nhiệm của họ trong việc đó thì sao?
Và người có khả năng tìm kiếm ở môi trường bên ngoài phát hiện các nguy cơ và cơ hội lập chiến lược hoặc đưa ra khuyến nghị chiến lược thì sao?
Và người có khả năng nhìn thấy các thông tin tài chính hiểu những điều chúng muốn nói đồng thời đưa ra hành động thích hợp hay khuyến nghị hợp lý thì sao?"
Và họ nói: "Đó là điều hiển nhiên"
Quay trở lại với khán giả là 150 phụ nữ và tôi đã hỏi: "Bao nhiêu người trong số các bạn được khuyên rằng chìa khoá cho sự thăng tiến trong nghề nghiệp là sự nhạy bén trong kinh doanh, chiến lược và tài chính và tất cả các thứ quan trọng khác là điều làm bạn khác biệt."
Chỉ 3 phụ nữ giơ tay, và tôi đã hỏi câu hỏi này với phụ nữ khắp thế giới trong vòng 5 năm qua và tỷ lệ không thay đổi nhiều.
Vậy điều đó là hiển nhiên, phải không?
Nhưng tại sao lại như thế?
Nào, có 3 lý do chính dẫn đến việc thiếu 33% này trong lời khuyên về sự thành công được đưa ra cho phụ nữ.
Khi các tổ chức hướng tới phụ nữ như là nguồn tài nguyên tập trung vào lời khuyên thông thường mà chúng ta đã biết suốt hơn 40 năm qua Có một sự thiếu sót trong lời khuyên liên quan đến sự nhanh nhạy trong kinh doanh, chiến lược và tài chính.
Phần lớn lời khuyên nhấn mạnh các hoạt động cá nhân như trở nên quyết đoán hơn, tự tin hơn phát triển thương hiệu cá nhân những thứ mà Tonya đã làm và lời khuyên khi làm việc cùng với những người khác như học hỏi để tự nâng cao bản thân tìm người cố vấn, phát triển mạng lưới, và hầu như không nói gì về tầm quan trọng của nhanh nhạy về kinh doanh, chiến lược và tài chính
Điều này không có nghĩa là lời khuyên đó không quan trọng
thay vào đó, là hoàn toàn cần thiết trong việc bứt phá từ lúc bắt đầu đi làm tới quản lý bậc trung, nhưng đó không phải là lời khuyên khiến phụ nữ phá bỏ khỏi cấp trung, nơi mà họ chiếm 50%, để hướng đến vị trí cao cấp và điều hành.
Đây là lý do tại sao lời khuyên thông thường cho phụ nữ trong 40 năm qua không làm giảm khoảng cách giới ở vị trí cấp cao và nó sẽ không làm được điều này.
Còn lý do thứ 2 liên quan đến bình luận của Tonya về việc có các đánh giá biểu hiện xuất sắc phản hồi tích cực từ nhóm của cô ấy và tham gia mọi chương trình đào tạo quản lý mà cô ấy có thể.
Các bạn nghĩ rằng cô ấy đang nhận được thông điệp từ tổ chức của mình thông qua hệ thống phát triển tài năng và quản lý đánh giá khiến cô ấy nhận ra tầm quan trọng của việc phát triển sự nhanh nhạy trong kinh doanh, chiến lược và tài chính nhưng một lần nữa, ô màu xanh kia là khá nhỏ.
Trung bình, hệ thống quản lý tài năng và đánh giá trong các tổ chức mà tôi từng cộng tác tập trung tỉ lệ 3:1 vào 2 nhân tố khác của việc lãnh đạo so với sự nhanh nhạy trong kinh doanh chiến lược và tài chính, đó là lý do tại sao các hệ thống này đã không và sẽ không làm giảm khoảng cách giới ở các vị trí cấp cao.
Tonya cũng đã nói về việc làm việc cùng với một cố vấn và điều này thực sự rất quan trọng bởi vì nếu các tổ chức, các hệ thống tài năng và đánh giá không đưa cho người ta thông tin tổng quát về tầm quan trọng của sự nhanh nhạy trong kinh doanh, chiến lược và tài chính làm thế nào đàn ông tới được các vị trí cấp cao?
Thường là có 2 cách
Một là bởi vì đây là các vị trí mà họ được chỉ dẫn đến và hai là vì sự cố vấn không chính thức và sự bảo lãnh.
Vậy phụ nữ có trải nghiệm gì khi nói đến sự cố vấn?
Đây là nhận xét từ một giám đốc mà tôi đã làm việc chung gần đây, minh hoạ cho trải nghiệm đó.
Ông ấy rất tự hào về việc năm ngoái, ông đã che chở cho 2 người: 1 đàn ông và 1 phụ nữ
Ông ấy nói: Tôi đã giúp người phụ nữ xây dựng sự tự tin và giúp người đàn ông học kinh doanh và tôi đã không nhận ra rằng mình đối xử với họ một cách khác nhau.
Và ông ấy đã thành thật về điều đó.
Điều này muốn nói rằng những người quản lý, dù là phụ nữ hay đàn ông đều có những định kiến nhất định về các giới về sự nghiệp lãnh đạo và những tư duy không được kiểm chứng này sẽ không làm giảm khoảng cách giới ở các vị trí cấp cao.
Vậy làm thế nào đưa ý tưởng về 33% bị thiếu và biến nó thành hành động?
Với phụ nữ, câu trả lời hiển nhiên là: phải bắt đầu tập trung hơn trong việc phát triển và chứng minh các kỹ năng mà chúng ta có và chứng tỏ rằng chúng ta hiểu việc kinh doanh tại nơi ta làm chủ và trách nhiệm của chúng ta ở đấy.
Đó là những gì cho phép việc đột phá từ quản lý trung cấp tới lãnh đạo cấp cao.
Nhưng không cần phải là quản lý trung cấp mới làm được điều này.
Một nhà khoa học trẻ làm việc cho một công ty công nghệ sinh học đã nhìn thấu được 33% còn thiếu đó để tránh xung đột dữ liệu tài chính trong một dự án mới của cô và nhận được phản hồi vô cùng tích cực từ các nhà quản lý.
Chúng tôi không muốn đặt 100% trách nhiệm lên vai người phụ nữ thật không khôn ngoan khi làm thế đây là lý do tại sao: Để công ty đạt được các mục tiêu tài chính chiến lược của mình các nhà điều hành hiểu rằng họ phải lôi kéo mọi người về cùng một hướng.
Nói cách khác, từ dùng trong kinh doanh là phải có sự liên kết chiến lược.
Các nhà điều hành hiểu rất rõ điều này, và chỉ chưa đến 37% theo báo cáo gần đây của Uỷ ban hội thảo, tin tưởng rằng họ có liên kết chiến lược ấy ở chỗ mình
Vậy việc 63% các tổ chức, đạt được mục tiêu tài chính chiến lược của mình là có vấn đề.
Nếu các bạn suy nghĩ về điều mà tôi vừa chia sẻ, rằng tình trạng mà ít nhất 50% các nhà quản lý cấp trung chưa nhận được thông điệp rõ ràng rằng họ cần chú tâm hơn vào công việc và trách nhiệm của họ ở đó. Thật không ngạc nhiên khi số phần trăm các nhà điều hành tự tin về sự liên kết là rất thấp, đó cũng là lý do tại sao lại có những người khác cũng đóng vai trò trong việc này.
Việc ban giám đốc kì vọng vào tỷ lệ phụ nữ là giám đốc điều hành khi ngồi họp bàn hằng năm về thành công là rất quan trọng.
Tại sao? Bởi vì nếu họ không thấy được điều đó, có thể là lời cảnh báo cho việc tổ chức của họ không được liên kết theo đúng tiềm năng của nó.
Cũng quan trọng với các CEO trong việc hi vọng về tỉ lệ những nhóm này và nếu họ nghe những bình luận như: "Thôi nào, cô ấy không có đủ kinh nghiệm kinh doanh" hãy hỏi: "Chúng ta sẽ làm gì?"
Điều đó là quan trọng với các nhà điều hành nhân sự để chắc chắn rằng 33% còn thiếu được nhấn mạnh một cách thích đáng, điều đó quan trọng với phụ nữ lẫn đàn ông, những người đang ở vị trí quản lý để kiểm tra tư duy hiện có về phụ nữ và đàn ông, về nghề nghiệp và thành công để chắc rằng ta đang tạo ra một sân chơi cho tất cả mọi người.
Vậy hãy để tôi kết thúc chương cuối trong câu chuyện của Tonya.
Tonya đã mail cho tôi 2 tháng trước nói rằng có ấy đã phỏng vấn cho 1 vị trí mới suốt buổi phỏng vấn, họ đã thăm dò về sự nhạy bén kinh doanh và thấu hiểu chiến lược về ngành của cô ấy và cô ấy nói rằng mình quá hạnh phúc để báo rằng cô đã có được vị trí mới được thông báo trực tiếp đến trưởng phòng thông tin tại công ty của cô.
Dành cho vài trong số các bạn, 33% còn thiếu là một gợi ý để thay đổi hành động và tôi hi vọng rằng tất cả các bạn, sẽ thấy đó là một ý tưởng đáng để nhân rộng giúp các tổ chức ngày càng hiệu quả, giúp phụ nữ tạo bước nhảy vọt trong sự nghiệp và giúp rút ngắn khoảng cách giới ở các vị trí lãnh đạo
Xin cảm ơn
(Vỗ tay)
Các bạn biết đấy, mấy ngày qua trong khi chuẩn bị cho bài nói chuyện này tôi cảm thấy càng ngày càng lo lắng về những điều mình định nói và về việc đứng trên sân khấu cùng những con người thú vị này.
Đứng trên cùng một sân khấu với Al Gore, người đầu tiên tôi bỏ phiếu cho.
Và -- (Tiếng cười) và -- và tôi thấy rất hồi hộp và, bạn biết đấy, tôi không biết là Chris sẽ ngồi trên sâu khấu, cái đó còn khủng bố tinh thần hơn.
Nhưng khi đó tôi bắt đầu nghĩ về gia đình mình.
Tôi bắt đầu nghĩ về bố và ông nội và cụ nội của tôi và tôi nhận ra mình đã có tất cả những điều này chảy trong máu mình -- (Tiếng cười) -- và tôi phải -- cho rằng đó là một nguyên tố tạo nên bản thân mình.
Vậy thì -- vậy thì, tôi là ai?
Chắc là Chris đã giới thiệu rằng tôi bắt đầu một công ty với chồng mình.
Chúng tôi có 125 người trên toàn thế giới.
Nếu bạn xem trong cuốn sách, bạn sẽ thấy cái này,
một thứ làm tôi dựng tóc gáy.
(Tiếng cười) Và bởi vì tôi muốn trổ tài dựng slide để gây ấn tượng với các bạn, vì hôm qua tôi đã xem rất nhiều phần thuyết trình tuyệt vời với những đồ thị, tôi đã làm một cái đồ thị bay ra bay vào, để diễn tả bức chân dung của mình.
(Tiếng cười) Thế thì, bên cạnh cái thứ điên khùng này, đây là slide khoa học của tôi.
Đây là toán, và đây là khoa học, đây là di truyền học.
Đây là bà tôi, người đã cho tôi cái miệng này.
(Tiếng cười) Vậy thì, tôi là một người viết blog, một khái niệm mà đối với nhiều người trong số các bạn, mang nhiều ý nghĩa khác nhau.
Các bạn có thể đã nghe về chiếc khóa Kryptonite một chuyện khá ầm ĩ khi một blogger viết viề việc làm thế nào để phá một cái khóa Kryptonite bằng một cái bút bi, và chuyện này đã lan truyền rộng rãi.
Kryptonite đã phải thay đổi chiếc khóa, và phải chính thức lên tiếng về chuyện này để tránh quá nhiều sự lo ngại từ phía khách hàng.
Các bạn cũng có thể đã nghe về Rathergate, về cơ bản nó là kết quả của việc các blogger phát hiện ra chữ 'th' trong 111 không phải được đánh trên máy chữ cổ mà là trên Word. Thế nên, các blogger
hay họ đã cố gắng để phơi bày nó,
Bạn biết đấy, blog rất đáng sợ. Đó là những gì bạn thấy.
Tôi cũng thấy thế, và tôi chắc chắn là rất sợ hãi -- tôi xin thề trên sân khấu -- sợ mất mật, vì nó không phải là một thứ thân thiện.
Nhưng có những blog đang thay đổi cách chúng ta đọc tin và tiếp thu truyền thông, và đây là những ví dụ tiêu biểu.
Những người này đang vươn tới được hàng nghìn, nếu không nói là hàng triệu người đọc, và đó là một điều vô cùng quan trọng.
Các bạn đều biết, trong cơn bão, MSNBC đã viết về cơn bão trên blog của họ và update thường xuyên. Điều này là khả thi
bởi vì bản chất đơn giản của các công cụ blog.
Còn có một người bạn của tôi, anh ấy có một blog -- sử dụng PDRs, máy quay cá nhân.
Anh ấy kiếm đủ tiền, chỉ bằng việc chấp nhận đặt các mẩu quảng cáo, để hỗ trợ gia đình ở Oregon.
Đó là tất cả những gì anh ấy đang làm, và điều này được thực hiện nhờ blog.
Và bạn còn có những thứ như thế này, Interplast.
Đó là một tổ chức tuyệt vời gồm bác sĩ và những người khác, họ đi đến những nước đang phát triển để thực hiện phẫu thuật cho những người cần chỉnh hình.
Trẻ em hở hàm ếch sẽ được phẫu thuật, và họ ghi lại câu chuyện đó.
Điều này thật tuyệt vời.
Tôi cũng không quan tâm đến thế đâu.
(Tiếng cười) Tôi nói về bản thân.
Đó là con người tôi. Tôi là một người viết blog.
Tôi đã luôn muốn mình sẽ trở thành chuyên gia về một thứ gì đó, và tôi là chuyên gia về người này, thế nên tôi viết về điều đó.
Và -- và đây là câu chuyện nhỏ về blog của tôi: nó bắt đầu năm 2001. Tôi lúc đó 23 tuổi.
Tôi không hạnh phúc với công việc của mình, vì khi đó tôi là một nhà thiết kế, nhưng không thực sự có động lực làm việc.
Ở trường đại học tôi theo học ngành chính là Tiếng Anh.
Tôi không dùng nó vào việc gì nhưng tôi nhớ việc viết lách.
Thế là tôi bắt đầu viết blog và bắt đầu sáng tác những thứ như truyện ngắn.
Đây là một bức minh họa về trại hè năm tôi 11 tuổi, và việc tôi đã tới trại YMCA như thế nào -- trại hè Thiên chúa -- và nói ngắn gọn là đến cuối tôi đã khiến các bạn khác ghét mình đến nỗi tôi đã trốn trong gậm giường. Bọn nó không tìm thấy tôi. Họ mở một cuộc truy tìm và tôi nghe lỏm người ta nói họ ước gì tôi đã đi tự tử, nhảy xuống từ đỉnh Bible.
Mọi người có thể cười, OK thôi mà.
Đây là thứ đã làm -- đây là tôi.
Đây là điều xảy ra với tôi.
Khi tôi bắt đầu blog của mình chỉ có một mục tiêu duy nhất, Tôi muốn - Tôi nhận ra rằng mình sẽ không nổi tiếng đối với thế giới, nhưng tôi có thể nổi tiếng đối với cư dân mạng.
Và tôi đặt một mục tiêu.
Tôi nói rằng, mình sẽ đoạt một giải thưởng, bởi cả cuộc đời tôi chưa từng đạt một giải thưởng nào.
Và tôi nói rằng mình sẽ đoạt một giải thưởng -- giải South của Southwest Weblog.
Và tôi đạt được nó. Tôi đã vươn tới tất cả những người này, và có hàng chục nghìn người đọc về cuộc sống của tôi mỗi ngày.
Khi đó tôi viết một vài về một cây đàn banjo.
Tôi viết một bài về việc tôi muốn mua một cây đàn banjo -- một cây 300 đô, cũng khá nhiều tiền.
Và tôi không chơi nhạc cụ, Tôi không biết gì về âm nhạc.
Tôi yêu âm nhạc, và tôi thích banjo và hình tôi cũng đã nghe Steve Martin chơi. và tôi nhủ rằng, mình có thể làm được.
Tôi nói -- tôi nói với chồng mình, 'Ben, em mua một cây banjo được không?' Anh ấy trả lời 'Không.'
Và chồng tôi -- đây là chồng tôi, một người rất nóng bỏng -- anh ta đã đoạt một giải thưởng vì quá gợi cảm --
(Tiếng cười) -- anh ấy bảo tôi, 'Em không thể mua đàn banjo,
em thật giống cha em, người chuyên mua -- người sưu tầm nhạc cụ.'
Và tôi viết một bài về chuyện tôi cáu gắt với anh ta thế nào, anh ấy thật độc đoán, anh ấy không cho tôi mua đàn.
Cho những người hiểu tôi và hiểu câu nói đùa của tôi. Đây là Mena, đây là cách tôi lấy mọi người ra đùa.
Nó là một câu nói đùa vì con người này không hề độc đoán, người này rất đáng yêu và ngọt ngào đến nỗi anh ấy để tôi bắt mặc quần áo và đưa ảnh cảu anh ta lên blog của tôi.
Và -- (Tiếng cười) -- và nếu anh ấy biết tôi đang cho mọi người xem cái này, anh ấy sẽ giết tôi.
Nhưng quan trọng là, tôi đã viết bài đó, và bạn tôi đọc được, và họ nói, oh, cái cô Mena đó, cô ấy viết một bài về, bạn biết đấy, về việc muốn một điều ngu xuẩn và cư xử ngu xuẩn.
Nhưng tôi nhận được email từ nhiều người nói rằng, "Lạy chúa tôi, chồng cô thật là tệ.
Anh ta uống bia hết bao nhiêu tiền một năm?
Cô có thể lấy tất cả chỗ tiền đấy để mua cây banjo.
Sao cô không mở một tài khoản riêng?"
Tôi đã ở bên anh ấy từ năm 17 tuổi. Chúng tôi -- chúng tôi chưa bao giờ có tài khoản ngân hàng riêng.
Họ nói "Hãy tách tài khoản ngân hàng của cô ra -- tiêu tiền của cô, tiêu tiền của hắn.
Thế thôi." Và có vài người còn nói "Bỏ hắn đi."
Và --
và tôi nghĩ bụng, OK, gì vậy, những người này là ai,
và tại sao họ lại đọc cái này?
Và tôi nhận ra: Tôi không muốn đến với những đối tượng này.
Tôi không muốn viết cho quần chúng như thế này.
Và tôi bắt đầu kết liễu blog của mình dần dần.
Kiểu như, tôi không muốn viết như thế nữa,
và tôi chầm chậm chầm chậm -- Và đôi lúc tôi cũng đã kể những chuyện cá nhân.
Tôi đã viết bài này, và hôm nay tôi muốn nói về nó bởi vì Einstein.
Tôi sẽ khóc nghẹn mất thôi vì đây là con thú cưng đầu tiên của tôi, và nó đã chết hai năm trước.
Tôi quyết định rời bỏ, "Tôi không thực sự viết về cuộc sống cho công chúng của mình." vì tôi muốn tưởng nhớ tới nó.
Như dù sao Đó là những câu chuyện cá nhân. Các bạn biết đấy, các bạn đọc những blog về chính trị, hay về giải trí, và những tin đồn và tất cả những thứ như thế. Chúng đều có trên mạng, nhưng những điều về cá nhân
thu hút tôi hơn, và đây là -- bạn biết đấy, đây là con người của tôi.
Bạn biết đấy, bạn thấy Norman Rockwell. Và bạn thấy những nhà phê bình nghệ thuật nói, Tác phẩm của Norman Rockwell không phải là nghệ thuật.
Norman Rockwell được treo ở phòng khách và nhà tắm, và đây không phải là thứ được quan niệm như nghệ thuật cấp cao.
Và tôi cho rằng đây là một trong những điều quan trọng nhất đối với con người chúng ta.
Những thứ đó tác động tới chúng ta, và, nếu bạn nghĩ về blog, bạn nghĩ về những blog nghệ thuật cao cấp, những bức vẽ về lịch suwrr, về những truyện trong kinh thánh, khi đó bạn sẽ nhận ra điều này.
Đây là những blog làm tôi quan tâm: những người chỉ đơn giản kể chuyện.
Một câu chuyện về đứa trẻ này, tên cậu bé là Odin.
Và bố cậu bé là một blogger.
Một hôm anh ấy vẫn viết như bình thường và vợ anh ta sinh con khi mới mang thai 25 tuần.
Anh ấy chưa bao giờ nghĩ lại xảy ra chuyện này.
Hôm trước mọi chuyện vẫn bình thường, hôm sau đó là địa ngục.
Và đây là một trẻ sơ sinh nặng một pound.
Odin được theo dõi hằng ngày,
có ảnh chụp mọi ngày, ngày một, ngày hai.
Ngày thứ chín -- họ đang nói về chứng khó thở, ngày 39 -- cậu bé bị viêm phổi.
Cậu bé quá nhỏ, và tôi chưa bao giờ gặp một, đơn giản là -- một hình ảnh đau lòng và -- và đáng thương như vậy.
Và bạn đọc về điều này ngay khi nó diễn ra, nên tới ngày 55, mọi người đều đọc rằng cậu bé đôi lúc bị đứt nhịp thở và nhịp tim, và chúng đều đang chậm lại, không ai có thể đoán trước điều gì.
Nhưng đã có tiến triểu. Bạn biết đấy, ngày 96 cậu bé về nhà.
Và các bạn thấy bài viết này.
Một điều mà các bạn sẽ không bao giờ thấy trên báo hay tạp chí nhưng đó là điều mà anh ấy cảm thấy, và mọi người rất háo hức về nó.
Các bạn thấy đấy, 28 lời bình luận. Đó không phải làm một con số khổng lồ, nhưng 28 người cũng đem lại ý nghĩa lớn.
Và hôm nay cậu bé đã khỏe mạnh, nếu các bạn đọc blog của anh ấy -- Snowdeal.org, blog của bố cậu bé -- anh ấy vẫn chụp ảnh của cậu bé, vì cậu bé là con trai của anh và cậu bé, tôi nghĩ rằng đã phát triển bình thường so với tuổi của mình vì sự điều trị chu đáo của bệnh viện.
Vậy thì, blog.
Vậy thì sao? Các bạn có thể đã nghe về những chuyện như thế này.
Chúng ta đã nói về WELL, chúng ta đã nói về những việc như thế trong suốt lịch sử online của mình.
Nhưng tôi cho rằng blog, về cơ bản là một sự tiến hóa, và hiện tại chúng ta đang ở đó.
Đó là ghi chép về con người bạn, tính cách của bạn.
Bạn có Google khi bạn tự nói, này, Mena Trott là gì?
Và rồi bạn tìm thấy những thứ này và bạn thấy vui hoặc không vui.
Nhưng bạn cũng tìm thấy blog của những người khác, và đó là ghi chép của những người đang viết blog hằng ngày -- không nhất thiết về cùng một chủ đề mà về những thứ làm họ thấy thú vị.
Và chúng ta đã nói về thế giới đang dàn phẳng, tôi rất lạc quan. Mỗi khi nghĩ về blog tôi nghĩ rằng, ồ, chúng to phải đến với tất cả những người này. Hàng triệu và hàng trăm triệu và hàng tỉ con người.
Bạn biết đấy, chúng ta đang đến với Trung Quốc, chúng ta muốn đến đó, nhưng có quá nhiều người không thể tiếp cận với blog.
Nhưng thấy những thứ như chiếc máy tính 100 đô thì thật tuyệt vời, những phần mềm viết blog thật đơn giản.
Bạn biết đấy, chúng tôi có một công ty thành công bởi biết chọn thời gian, và bởi sự kiên nhẫn, nhưng quan trọng hơn là những thứ đơn giản -- nó không phải là điều gì khó khăn.
Đó là một điều đáng để suy nghĩ.
Vậy thì, tuổi đời của một blog là một thứ tôi cho rằng tối quan trọng.
Chúng tôi bắt đầu bằng một slide những người họ hàng của mình, và tôi phải thêm slide này vào, vì tôi biết khi tôi chiếu nó lên, mẹ tôi -- vì bà có đọc blog của tôi -- mẹ tôi sẽ nó "Sao không có cái ảnh nào chụp mẹ?" Các bạn hiểu không?
Đây là mẹ tôi. Tôi có ảnh của mọi người mình quen biết.
Nhưng đây là mở rộng của gia đình mà tôi biết có quan hệ trực tiếp với tôi.
Tôi đã chiếu một bức tranh của Norman Rockwell từ trước, và bức tranh này tôi đã lớn lên cung nó, luôn luôn nhìn vào nó.
Tôi thường dành hàng giờ chỉ nhìn vào những mối kết nối. Tự nói rằng 'Ồ, đứa trẻ ở trên cùng có tóc màu đỏ, cả thế hệ đầu tiên trên kia cũng thế."
Và chỉ những điều vụn vặt.
Bạn biết đấy, đây không phải là -- khoa học, nhưng thực sự quan tâm tới việc chúng ta đã tiến hóa như thế nào và làm cách nào có thể tìm về cội nguồn, đối với tôi đã là đủ.
Điều đó đã luôn ảnh hưởng tới tôi.
Tôi có bản ghi chép này, năm 1910 của một người họ Grabowski khác -- đó là họ trước khi cưới của tôi, và có một người Theodore, bởi vì luôn luôn có một người họ Theodore.
Đây là tất cả những gì tôi có. Tôi có một ít số liệu về một ai đó.
Tôi có ngày sinh, tuổi của họ, và họ làm gì trong nhà, họ có nói tiếng Anh không. Thế thôi. Đó là mọi thứ tôi biết về họ.
Điều đó khá buồn bởi vì -- Tôi mới chỉ tìm về 5 thế hệ,
và chỉ đến thế thôi. Tôi thậm chí còn không biết điều gì diễn ra bên họ ngoại của mình, vì bà quê ở Cuba và tôi không có nhiều tài liệu.
Và chỉ để làm việc này tôi đã dành thời gian trong kho lưu trữ -- đó là vì sao -- một điều nữa giải thích vì sao chồng tôi là một vị thánh -- tôi dành thời gian ở trung tâm lưu trữ Washington, chỉ ngồi đó đi tìm những thứ như thế. Giờ thì chúng đã ở trên mạng
và anh ấy tìm kiếm trên đó
Thế nên bạn có ghi chép này và đây là người cụ nhiều đời của tôi.
Đây là bức tranh duy nhất mà tôi có.
Và nghĩ về những điều chúng ta có thể làm với blog; nghĩ về những người với những chiếc máy vi tính 100 đô đang nói về bản thân, đang chia sẻ những câu chuyện cá nhân, đó là một điều tuyệt vời.
Một bức ảnh khác mà có ảnh hưởng lớn lao tới tôi, một chuỗi các bức ảnh, là dự án này, thực hiện bởi một người Arghentina và vợ ông ấy.
Về cơ bản ông ấy chụp ảnh gia đình mình mọi ngày trong quá khứ, 76 -- 20, lạy chúa, là bao nhiêu --
29 năm? 29 năm.
Có một câu nói đùa, tôi tự nghĩ ra, về biểu đồ của tôi mà tôi bỏ qua đó là, các bạn có thấy những công thức này không? Tôi rất mừng vì mình có thể cộng lại thành 100
vì đó là kỹ năng của tôi.
Các bạn thấy những người này đang gì đi, đây là họ hôm nay, hoặc năm ngoái,
và đây là một thứ rất tốt để theo dõi.
Tôi ước gì mình có một thứ tương tự cho gia đình mình.
Tôi biết rằng một ngày con cái mình sẽ tự hỏi -- hoặc cháu hoặc chắt mình -- trong trường hợp tôi có con -- tự hỏi tôi sẽ làm gì -- tôi là ai, và vì vậy tôi làm một việc rất tự sướng.
Tôi viết blog cá nhân -- đó là một điều tuyệt vời đối với tôi, bởi nó ghi lại một khoảnh khắc mỗi ngày.
Tôi chụp ảnh mình -- Tôi đã làm thế từ năm ngoái -- mỗi ngày.
Và đây vẫn là bức ảnh đó; vẫn cùng một người.
Chỉ một hai người đọc được.
Tôi không viết cho mọi người, giờ tôi đang chiếu lên đấy nhưng tôi sẽ phát điên nếu nó thật sự được công khai.
Có thể là 4 người đã đọc nó, và họ bảo tôi là cô vẫn chưa cập nhật thêm gì cả --
Có thể tôi sẽ bị người ta nói rằng mình không chịu cập nhật gì cả --
nhưng thế này rất hay, vì tôi có thể trở lại một ngày nào đó -- Tôi có thể trở lại tháng 4 năm 2005, và nói rằng, tôi đang làm gì hôm đó?
Dấu mốc hình ảnh này rất quan trọng đối với những việc ta làm.
Và tôi cũng đưa cả những bức ảnh xấu lên nữa, bởi vì chúng là những bức ảnh xấu.
(Tiếng cười) Tôi nhớ ngay ra rằng khi đó tôi đang ở Đức -- tôi có một chuyến đi dài một ngày.
Tôi đã bị ốm và đang ở trong phòng khách sạn và tôi không muốn ở đó.
Thế nên các bạn có thể thấy những điều này. Không phải lúc nào cũng cười.
Nếu các bạn nhìn vào bằng lái xe của tôi tôi cũng trông như thế, và đó là một việc hơi khó chịu nhưng cũng rất quan trọng.
Và câu chuyện cuối cùng tôi thực sự rất muốn kể vì dường như trong tất cả những việc tôi đang làm đây là điều đem lại nhiều ý nghĩa nhất.
Có thể tôi sẽ khóc nghẹn vì tôi không thể kiềm được mỗi khi nói về chuyện này.
Người phụ nữ này, cô ấy tên là Emma, một blogger thuộc dịch vụ của chúng tôi, TypePad.
Và cô ấy là một người thử nghiệm phiên bản đầu tiên nên cô ấy đã ở cùng chúng tôi từ khi dịch vụ bắt đầu -- bạn biết đấy, có 100 con người --
và cô ấy viết về cuộc sống chống chọi với bệnh ung thư của mình.
Cô ấy đã viết và viết và viết, và chúng tôi đều đọc nó, vì khi còn khá ít blog thuộc dịch vụ chúng tôi có thể theo dõi từng người.
Một ngày cô ấy vẫn đang viết, và, biết mất trong một khoảng thời gian ngắn.
Và chị gái Emma tới nói rằng
cô ấy đã qua đời. Tất cả những nhân viên đã nói chuyện với Emma đều -- đều rất xúc động, và đó là một ngày rất khó khăn ở công ty.
Và đó là -- đó là một trong những khoảnh khắc tôi nhận ra việc viết blog ảnh hưởng tới quan hệ của chúng ta và san phẳng thế giới này nhiều đến thế nào.
Cô gái đó ở Anh, và cô ấy sống -- đã sống để kể về bản thân -- về những gì mà cô ấy đã trải qua.
Nhưng điều lớn lao đã thực sự tác động tới chúng tôi chính là chị gái Emma đã viết thư cho tôi, cô ấy nói, bạn biết đấy, cô ấy viết trên blog rằng -- viết blog trong những tháng cuối cùng của cuộc đời có lẽ là điều tuyệt vời nhất đã đến với cô, cũng như việc có thể nói với mọi người, có thể chia sẽ với mọi người những việc đang diễn ra, có thể viết và nhận các bình luận.
Điều đó thật tuyệt vời. Có thể biết rằng chúng tôi đã tiếp sức cho điều đó, và rằng viết blog là một việc Emma đã rất thoải mái làm, và rằng viết blog không phải là một ý niệm đáng sợ rằng chúng tôi không nhất thiết phải là những kẻ tấn công, rằng chúng tôi có thể là những người cởi mở, muốn giúp đỡ và nói với mọi người.
Đó là một điều tuyệt vời.
Và -- và tôi đã in ra -- tôi đã gửi một bản PDF blog của Emma tới gia đình cô ấy, họ chuyền tay nhau trong lễ tưởng niệm. và ngay cả trong đám tang cô ấy, họ có nói về blog của Emma vì nó đã là một phần quan trọng của cuộc sống cô ấy. Và đó là một điều có ý nghĩa lớn lao.
Đó -- đây chính là vật di tặng của Emma, và tôi nghĩ rằng điều tôi kêu gọi mọi người hành động đó là, bạn biết đấy, nghĩ về blog, nghĩ xem chúng là gì, nghĩ về những định kiến, bạn biết đấy, và hãy thực sự làm việc đó, vì đấy là một điều sẽ thực sự thay đổi cuộc sống của chúng ta.
Cám ơn mọi người.
(Vỗ tay)
Tôi là một nghệ sĩ hiện đại, trưng bày ở các phòng triển lãm và bảo tàng.
Tôi trưng bày nhiều bức ảnh và phim, và cũng thực hiện những chương trình tivi, viết sách và làm quảng cáo, tất cả đều chung một ý tưởng.
Đó là ý tưởng về quan điểm cứng nhắc của chúng ta về người nổi tiếng và thế giới của họ, và sự quan trọng của hình ảnh. Sự nổi tiếng ra đời từ những bức ảnh.
Tôi sẽ bắt đầu với việc tôi đến với ý tưởng này vào bảy năm trước, khi Công nương Diana qua đời,
Mọi thứ ở Anh dường như đình trệ vào cái ngày, hay khoảnh khắc mà bà đã ra đi, và người ta quyết định tưởng nhớ đến bà trên diện rộng.
Tôi bị mê hoặc bởi hiện tượng này. Tôi đã tự hỏi: liệu có ai có thể đập tan hình ảnh của Công nương Diana một cách thật sự tàn bạo?
Nghĩ vậy, tôi mua một cây súng và ngắm bắn vào hình của bà. Nhưng tôi đã không thể xoá nó khỏi kí ức của tôi, và hẳn nhiên nó cũng không phai mờ trong tâm trí công chúng.
Cái đà đã được thiết lập.
Báo chí viết về cái chết của bà một cách, tôi cho rằng, rất phản cảm, như, động mạch nào bị đứt khỏi đoạn nào của cơ thể,
và bà đã chết như thế nào ở băng sau của xe. Và tôi lại có hứng thú với cái thứ thị dâm này của công chúng Nên tôi đã tạo ra nhiều bức ảnh khá máu me.
Sau đó tôi lại tự hỏi, liệu tôi có thật sự thay thế được hình ảnh của bà? Tôi tìm một người trông giống hệt Diana, đặt cô ấy vào đúng tư thế và góc chụp, và thế là ra đời một thứ gì đó chỉ ở trong trí tưởng tượng của công chúng.
Mọi người kinh ngạc, liệu bà có đang định cưới Dodi ?
Bà có yêu ông hay không ?
Bà có thai hay chưa ? Bà có muốn có đứa bé không ?
Bà có đang mang thai khi qua đời ?
Vậy tôi đã tạo ra một bức hình giữa Diana, Dodi và đúa con lai trong tưởng tượng của họ. Khi bức hình này đã được tung ra và vấp phải sự phản đối kịch liệt từ công chúng thời bấy giờ,
Tôi càng bình luận nhiều hơn về hình ảnh trên báo chí và phương tiện truyền thông. Tôi bắt đầu lấy hình từ giới truyền thông– tạo hiệu ứng hạt, chụp từ ô cửa, vân vân và vân vân, để khơi gợi tâm lý công chúng và người xem xa hơn, bằng cách cho họ thấy rõ tính tò mò quá khích của mình.
Và đây là hình của Diana khi thấy Camilla hôn chồng mình. Và đây, một chuỗi liên tiếp các hình ảnh.
Chúng được trưng bày ở các phòng triển lãm như thế này-- một chuỗi hình ảnh,
và tương tự, với hình ảnh một đứa bé Di-Dodian trong tưởng tượng. Đây là một phòng triển lãm khác.
Tôi thật sự thích thú với việc tại sao chúng ta không thể cậy vào nhận thức của bản thân.
Ví dụ, đây là Jane Smith và Jo Bloggs, nhưng bạn sẽ nghĩ đó là Camilla và Nữ hoàng. Tôi cũng bị thu hút bởi ý nghĩ rằng những gì bạn nghĩ là thật chưa chắc đã là thật,
rằng máy ảnh vẫn nói dối. Rất, rất dễ dàng- bằng cách đưa dồn dập hình ảnh để nói dối.
Vì vậy, tôi tiếp tục nghiên cứu về việc làm thế nào các bức ảnh có thể mê hoặc chúng ta, và luôn là hấp dẫn hơn việc nhìn thấy một người thật ở ngoài đời.
Và nó cũng đồng thời khiến chúng ta rời xa nhân vật trong bức ảnh. Đó là một điều dễ gây kích động,
Bức hình trở thành một thứ phiền phức, là khởi nguồn của mọi khát khao và tính tò mò bệnh hoạn. Bạn không có thứ gì, bạn càng muốn có nó nhiều hơn
Trong một bức hình, con người thật không hề tồn tại. Và nó làm bạn mong muốn có người đó hơn
Đó là cách mà tôi nghĩ các tạp chí về người nổi tiếng ngày nay đang áp dụng. Bạn càng xem nhiều ảnh người nổi tiếng, bạn càng nghĩ là mình biết họ nhưng bạn thật sự không biết, và bạn muốn biết nhiều hơn.
Tất nhiên Nữ hoàng đến chuồng ngựa của bà là để xem ngựa...
xem ngựa của bà (cười).
Sau đó tôi bắt đầu tạo dựng hình ảnh.
Người Anh có một thành ngữ: "Bạn không thể hình dung Nữ hoàng ngồi trên bệ xí".
Tôi đang cố chọc thủng điều đó.
Vâng, đây chính là bức hình.
Những bức ảnh này đã khuấy động dư luận. Tôi bị liệt vào hàng những nghệ sĩ kinh tởm. Báo chí viết về điều này, quý vị biết đấy, họ lấp đầy cả mặt báo để chỉ trích bức ảnh tồi tệ đến thế nào,
làm tôi cảm thấy thích thú vì mọi chuyện đã đi vào một vòng quay. Tôi đã bình luận về báo chí, về việc chúng ta chỉ biết chuyện và nghe thông tin từ các phương tiện truyền thông, bởi vì chúng ta không hề biết con người thật của họ. Rất ít người trong số chúng ta biết về con người thật của họ. Nhưng mọi chuyện đang đổ dồn về phía báo chí, và họ đang quảng bá, rất hiệu quả, những tác phẩm thô thiển của tôi.
Báo to, báo nhỏ, bài tranh luận hết thảy đều bàn tán về tác phẩm này Phim bị cấm trước khi người ta thật sự được chiêm ngưỡng tác phẩm Chính trị gia cũng bị lôi vào cuộc. Đủ tất cả mọi thứ, những dòng tít lớn.
Rồi đột nhiên chuyện bắt đầu lên trang nhất.
Tôi được hỏi thăm và trả công để làm trang bìa.
Đột nhiên tôi trở thành thứ người được chấp nhận, điều mà tôi cảm thấy, quý vị biết đó, cũng rất hấp dẫn.
Mới lúc trước nó còn rất kinh tởm-- khi phóng viên nói dối tôi để có được một câu chuyện hay một bức hình về tôi, khen tác phẩm của tôi tuyệt vời, và một phút sau xuất hiện những dòng tít viết thậm tệ về tôi.
Nhưng mọi thứ thay đổi, một cách đột ngột.
Tôi bắt đầu làm việc cho các báo và tạp chí.
Ví dụ, đây là một bức hình được đăng trên Tatler.
Đây là một bức ảnh khác trên báo.
Đây thật sự chỉ là trò đùa Cá tháng Tư, nhưng đến bây giờ, vẫn có người tin nó là thật.
Ngày hôm sau, tôi ngồi kế ai đó trong bữa tôi, Và họ bảo rằng, có bức ảnh này trông rất tuyệt- Nữ hoàng ngồi ở ngoài William Hill.
Họ nghĩ đó là thật.
Lúc đó, tôi đang khám phá sự cường điệu của các biểu tượng, Diana và Marilyn, cũng như tầm quan trọng của người nổi tiếng trong cuộc sống của chúng ta.
Làm thế nào họ đã len lỏi trong đời sống tinh thần của cộng đồng mà chính chúng ta cũng không biết, và điều đó nên diễn ra như thế nào.
Tôi thậm chí còn tìm hiểu cách tự hoá trang thành người nổi tiếng.
Đây là tôi hoá trang thành Diana. Tôi nghĩ trông tôi giống kẻ giết người hàng loạt Myra Henley hơn.
(Cười) Và tôi trong vai Nữ hoàng.
Tôi tiếp tục làm một bộ tác phẩm nữa về Marilyn, hình tượng nổi bật nhất mọi thời đại. Và tôi thử gây kích thích bằng cách chụp từ ô cửa, khe cửa và vân vân. Và chỉ chụp ở một số góc độ để tạo ra một tác phẩm hiện thực mà, tất nhiên, hoàn toàn do dàn dựng mà ra.
Đây là người đóng vai, và vì vậy mọi ngón nghề mẹo vặt ở đây là cực kỳ quan trọng.
Cô ấy trông chẳng giống Marilyn một chút nào. Nhưng sau khi được trang điểm và đội tóc giả, cô ấy trông giống hệt Marilyn, đến nỗi chồng cô cũng chẳng nhận ra cô, hay nhận ra cô là người đóng thế trong những bức ảnh này, điều này làm tôi khá thích thú,
Toàn bộ tác phẩm hiện đang được triển lãm ở các phòng tranh nghệ thuật
Sau đó tôi cho ra mắt một quyển sách.
Lúc đó tôi cũng đang làm một sêri truyền hình cho BBC.
Nhiều cảnh trong chương trình được đưa vào quyển sách này.
Đã từng có rắc rối về luật pháp bỏi vì nó trông rất thật, nhưng làm sao bạn bác bỏ được điều đó?
Bởi vì hẳn nhiên nó đã đả kích vào nền văn hoá của chúng ta ngày nay, đó là chúng ta không thể chắc chắn cái gì là thật.
Làm sao chúng ta biết được, khi nhìn vào một thứ gì, rằng nó là thật hay giả?
Trên quan điểm của tôi, tôi nghĩ rằng xuất bản nó là điều quan trọng, nhưng đồng thời nó cũng gây ra hỗn loạn -- về phần tôi, tôi cố tình làm thế-- nhưng phía đối tác của tôi cũng gặp nhiều rắc rối
Vì vậy mọi tác phẩm của tôi đều bị từ chối thẳng thừng. và tôi viết nhiều bài tường thuật về tất cả những người nổi tiếng ở châu Âu hay Anh quốc và bình phẩm về những nhân vật nổi tiếng.
Như là, Tony Blair bí mật gặp cố vấn thời trang của ông để làm gì?
Tôi cũng tiếp nhận các giả thuyết đặt ra về Bin Laden, Saddam Hussein, mối quan hệ của họ từ trước cuộc chiến Iraq.
Chuyện gì sẽ xảy ra với nền quân chủ
bởi hiển nhiên là công chúng ở Anh, theo tôi nghĩ, sẽ ủng hộ Hoàng tử William lên ngai vàng hơn là Thái tử Charles.
Và tôi cho là tôi phải đối mặt với cái mong muốn, hay đúng hơn là khát khao đó trong tác phẩm của mình
Tôi không có hứng thú gì với những người nổi tiếng.
Tôi chỉ hứng thú với cách nhìn về người nổi tiếng.
Nhắc đến những người đóng thế, họ thật tuyệt vời. Bạn sẽ không biết được họ có phải là thật hay không.
Tôi từng thực hiện một chiến dịch quảng cáo cho Schweppes, tức Coca-Cola và đối mặt với pháp luật là một điều rất thú vị.
Tác phẩm có tính thương mại cao.
Nhưng đó lại là khó khăn cho tôi vì đó cũng là tác phẩm nghệ thuật của tôi. Liệu tôi có nên biến nó thành quảng cáo vào thời gian đó?
Tôi phải đảm bảo rằng tác phẩm không bị thay đổi vì bất kỳ mục đích nào, và giữ nguyên được giá trị nghệ thuật của nó.
Thế nhưng ý nghĩa nghệ thuật đã thay đổi, bởi khi đã đặt vào một logo, bạn chặn đứng mọi cảm xúc của người xem chỉ để bán cho được sản phẩm-- và đó chính là việc các bạn đang làm.
Khi bỏ logo đi, bạn tạo cơ hội cho nhiều hướng cảm nhận khác nhau, và khiến cho ý nghĩa tác phẩm dường như bất tận. Ngược lại, muốn làm quảng cáo, thông điệp phải nhất quán.
Thật ra bức ảnh này khá thú vị, bởi vì, theo tôi nghĩ, chúng tôi chụp nó khoảng ba năm trước,
và đây là cảnh Camilla trong váy cưới của bà, vẫn vậy, cứ tưởng giờ nó sẽ được dùng lại, trước đám cưới của bà.
Tony Blair and Cherie. Vẫn thế, với luật pháp-- chúng ta phải rất cẩn thận.
Đây chắc chắn là một công ty quảng cáo lớn và vì thế chúng tôi phải đặt dòng chữ "Suỵt... bạn biết đó không phải là họ mà," ở ngoài lề của bức ảnh.
Margaret Thatcher thăm Jeffery Archer trong tù.
Lúc đó công ty Selfridges mời tôi tạo ra một tác phẩm từ một dãy cửa sổ cho họ. Tôi cho đặt phòng tắm hơi phía sau một trong số các cửa sổ đó, và dựng những cảnh nho nhỏ-- cảnh thực với người đóng thế sau cửa sổ, và những ô cửa được phủ đầy hơi nước.
Và đây, Tony Blair đang đọc và tập diễn thuyết, Tôi còn cho dựng cảnh tập yoga trong đấy với Carole Caplin, Sven vui vẻ với Ulrika Jonsson, người tình của ông thời bấy giờ.
Đây là một thành công lớn đối với họ, bởi bức ảnh được lên báo ngày hôm sau, từ báo khổ to đến báo khổ nhỏ.
Tác phẩm ít nhiều làm tắc đường, và gây nhiều khó khăn bởi cánh sát phải liên tục giải tán đám đông. Nhưng rất vui-- tôi thấy thật tuyệt khi trình diễn.
Người ta chụp hình tác phẩm, và rất nhanh, những bức ảnh được nhắn đi cả thế giới.
Báo chí cứ phỏng vấn tôi, lúc tôi đang ký tên vào sách của mình.
(Cười) Thêm nhiều ảnh nữa: Giờ tôi đang thực hiện một quyển sách mới với Taschen, với mong muốn thực sự tiếp cận với thị trường thế giới. Quyển sách trước đây chỉ hướng đến thị trường ở Anh. Nhưng tôi đoán quyển sách sẽ bị xem là hài hước.
Tôi cho là tôi thuộc thành phần những người không hài hước, bạn biết đấy, tôi có ý định nghiêm túc. Và rồi đột nhiên tác phẩm của tôi trở nên tức cười.
Tôi nghĩ, cũng chẳng hề gì nếu tác phẩm của tôi bị cho là tức cười, về mặt nào đó-- Tôi nghĩ đó cũng là một cách để tôi thấy được sự quan trọng của hình ảnh, và cách chúng ta đọc tin từ hình ảnh.
Đó là một cách cực kỳ nhanh để nhận được thông tin.
Cũng cực kỳ khó nếu nó được xây dựng đúng cách, và có nhiều kỹ thuật để dựng nên một hình ảnh mang tính biểu tượng.
Ý tôi là, ví dụ như bức ảnh này thuộc dạng hoàn hảo bởi nó gói gọn chính xác những gì Elton có thể làm lúc riêng tư, cũng như chuyện gì có thể xảy ra với Saddam Hussein, và cảnh George Bush cầm ngược quyển kinh Koran.
Lấy ví dụ, cảnh George Bush đang tập ngắm, lấy mục tiêu là Bin Laden và Michael Moore.
Và khi bạn đổi bức hình ông đang nhắm bắn, thế là bỗng dưng ông trông thật tàn nhẫn, và chắc cũng khó gần hơn.
(Cười) Tony Blair trở thành chỗ gác chân, Rumsfeld và Bush cười đùa với hình Abu Ghraib phía sau, và tính nghiêm trang, hay trí tuệ, của Bush.
nhân tiện bàn về chuyện bên lề, vâng, như chúng ta vẫn biết, là chuyện đang xảy ra trong các nhà tù.
Và trên thực tế George Bush và Tony Blair vẫn vui đùa trước những chuyện này.
Và lời chỉ trích thật sự, bạn biết đấy, dựa trên hiểu biết của chúng ta về những người nổi tiếng,
Jack Nicholson có thể dám làm chuyện gì trong cuộc sống người nổi tiếng. Và sự thật là ông đã từng, ông giận điên lên trên đường phố, và lấy gậy golf của mình đánh một tài xế khác mấy ngày sau.
Ý tôi là, phải rất khó khăn để tìm ra những người đóng thế như thế này, nên tôi cứ liên tục tìm người trên phố và cố thuyết phục họ đến làm người mẫu cho những bức ảnh hay bộ phim của tôi.
Đôi khi tôi tìm đến chính những người nổi tiếng đó, cứ nghĩ rằng họ chỉ là một người khác trông giống họ mà thôi, việc ấy thật xấu hổ.
(cười) Tôi cũng cộng tác với Guardian theo từng chủ đề-- mỗi tuần một trang trên báo của họ-- rất thú vị khi được sáng tác theo từng chủ đề
Và đây, Jamie Oliver và bữa ăn tối ở trường; Bush và Blair gặp khó khăn với văn hoá đạo Hồi; toàn cảnh về vấn đề săn bắn, và việc hoàng gia từ chối ngừng săn bắn. Những chuyện về sóng thần. Và tất nhiên, Harry. Quan điểm của Blair về Gordon Brown, điều mà tôi thấy rất thú vị. Condi và Bush.
Bức ảnh này, dù tôi quyết định đưa ra, đang bị hạn chế phát hành.
Tôi chụp nó một năm trước-- và xem ý nghĩa đã thay đổi đến chừng nào, và chuyện tồi tệ đã xảy ra. Nhưng nỗi sợ hãi đã quẩn quanh tâm trí của chúng ta từ trước đó.
Đó là lý do bức ảnh này ra đời một năm trước. Và ngày nay nó có ý nghĩa gì.
Tôi sẽ cho các bạn xem qua những đoạn phim này. Chris Anderson: Cám ơn.
Gần đây, tôi đã bay trên một đám đông hàng ngàn người ở Brazil chơi nhạc George Frideric Handel.
Tôi cũng lái xe dọc các con đường ở Amsterdam, và cũng chơi nhạc của ông.
Nào hãy cùng xem nhé.
(Âm nhạc: George Frideric Handel,"Allegro" Biểu diễn: Daria van den Bercken.) (Video) Daria van den Bercken: Tôi sống trên tầng 3 ở kia.
(Tiếng Hà Lan) Tôi sống ở góc phố đó.
Tôi sống ngay đó, ngay góc phố và các bạn sẽ thực sự được chào đón.
Người cha:(tiếng Hà Lan): Điều đó vui con nhỉ?
Em bé: (tiếng Hà Lan) Vâng ạ! [ (Tiếng Hà Lan) "Buổi hoà nhạc tại nhà Handel" ] (Vỗ tay) Daria van den Bercken: Tất cả điều này là một trải nghiệm kì diệu vì hàng trăm lý do.
Các bạn sẽ hỏi, tại sao tôi làm những điều này?
Chúng không giống với cuộc sống hàng ngày của một nhạc sỹ.
Tôi làm vì tôi yêu âm nhạc và tôi muốn chia sẻ điều này với càng nhiều người càng tốt.
Bắt đầu từ vài năm trước đây.
Tôi ngồi trên ghế dài ở nhà vì bị cúm và lướt Internet, rồi chợt phát hiện ra rằng Handel đã sáng tác cho keyboard.
Tôi bị bất ngờ. Tôi không biết gì về nó.
Vậy nên tôi đã tải các bản nhạc và bắt đầu chơi.
Và điều xảy ra sau đó là tôi bước vào một trạng thái trong trẻo, kinh ngạc không thành kiến.
Đó là một trải nghiệm dành hoàn toàn sự kính phục cho âm nhạc và tôi đã không cảm thấy điều đó trong một thời gian dài.
Có lẽ sẽ dễ liên tưởng hơn khi các bạn nghe nó.
Đoạn đầu mà tôi chơi qua bắt đầu như thế này.
(Âm nhạc) Sao ạ, nghe có vẻ rất u sầu đúng không?
Và tôi sang trang tiếp theo sẽ là như thế này.
(Âm nhạc) Đoạn này nghe có vẻ mạnh mẽ, đúng không nào?
Vậy trong một vài phút, đoạn nhạc thậm chí vẫn chưa kết thúc, tôi đã trải nghiệm 2 nhân vật rất tương phản: sự u sầu đẹp đẽ và sinh lực tuyệt đối.
Và tôi xem xét 2 nhân tố này là những biểu hiện sự sống của con người.
Sự tinh khiết của âm nhạc khiến bạn nghe thấy nó một cách rất hiệu quả.
Tôi đã làm rất nhiều buổi hoà nhạc cho trẻ em cho các bé tầm 7 và 8 tuổi, và dù tôi chơi cái gì, dù là Bach, Beethoven, thậm chí Stockhausen, hay một vài bản jazz, chúng đều cởi mở, và sẵn sàng nghe nó, và chúng cảm thấy thoải mái về việc này.
Và khi có các lớp học cho những bé chỉ một vài tuổi, 11, 12 tuổi thỉnh thoảng tôi cảm thấy thực sự có vấn đề khi tiếp cận như vậy.
Sự phức tạp của âm nhạc trở thành một vấn đề, và cả các ý kiến của những người khác nữa - bố mẹ, bạn bè, truyền thông - họ bắt đầu đánh giá.
Những đứa trẻ, chúng không đặt câu hỏi về ý kiến riêng của chúng.
Chúng vẫn duy trì trạng thái kì diệu và tôi tin chắc rằng ta có thể tiếp tục lắng nghe như những đứa trẻ 7 tuổi, ngay cả khi lớn lên.
Và đó là lý do tại sao tôi đã chơi không chỉ trong các phòng hoà nhạc mà còn cả trên đường, trên mạng, trong không trung: để cảm nhận trạng thái kì điệu đó, để thực sự lắng nghe, và để lắng nghe không đánh giá.
Và tôi muốn mời các bạn làm điều đó ngay bây giờ.
(Âm nhạc: George Frideric Handel, " Chaconne in G Major." Biểu diễn: Daria van den Bercken.) (Âm nhạc) (Âm nhạc) (Âm nhạc) (Âm nhạc) (Âm nhạc) (Vỗ tay) Cảm ơn
(Vỗ tay)
Tôi rất vui được có mặt ở đây tối nay.
Tôi đang làm việc về lịch sử phân phối thu nhập và tài sản trong 15 năm và một trong những bài học thú vị từ bằng chứng lịch sử này đó là thật sự, cuối cùng, tỉ lệ lợi nhuận trên vốn có xu hướng vượt qua tốc độ tăng trưởng kinh tế và điều này dẫn đến sự tập trung tài sản cao.
Không phải sự tập trung tài sản vô hạn mà khoảng cách giữa r và g càng lớn, mức độ chênh lệch giàu nghèo trong xã hội càng có xu hướng tăng cao.
Đây là nguồn lực chính tôi sẽ nói đến hôm nay, nhưng tôi phải nói rằng đó không phải là nguồn lực quan trọng duy nhất tạo nên các biến động về phân phối thu nhập và tài sản, và có nhiều nguồn lực khác có vai trò quan trọng trong biến động dài hạn về phân phối thu nhập và tài sản.
Cũng còn rất nhiều dữ liệu cần được thu thập.
Ngày nay chúng ta biết nhiều hơn trước đây một chút, nhưng chúng ta vẫn còn biết quá ít, và chắc chắn còn nhiều quá trình kinh tế, xã hội, chính trị khác nhau cần được nghiên cứu nhiều hơn.
Và vì thế hôm nay tôi chỉ tập trung vào nguồn lực đơn giản này, nhưng không có nghĩa các nguồn lực chính khác không tồn tại.
Hầu hết các dữ liệu tôi trình bày đều được lấy từ cơ sở dữ liệu trực tuyến có sẵn: Dữ liệu về thu nhập hàng đầu thế giới
Đây là cơ sở dữ liệu lịch sử lớn nhất về sự bất bình đẳng kinh tế và nó đến từ sự nỗ lực của hơn 30 học giả của vài chục quốc gia.
Để tôi cho các bạn thấy một vài dữ liệu từ cơ sở dữ liệu này, và sau đó chúng ta sẽ bàn về r lớn hơn g.
Dữ liệu số một đó là có sự đảo ngược lớn về tương quan về chênh lệch thu nhập giữa Mỹ và châu Âu trong thế kỷ trước.
Trở lại những năm 1900, 1910, chênh lệch thu nhập ở châu Âu thực sự lớn hơn rất nhiều so với Mỹ, nhưng ngày nay, nó lại lớn hơn nhiều so với Mỹ.
Để tôi nói rõ hơn: Giải thích cho điều này không phải là chuyện r lớn hơn g.
Nguyên nhân chính là sự thay đổi cung và cầu về các kỹ năng, cuộc chạy đua giữa giáo dục và công nghệ, toàn cầu hóa, có thể tăng mức chênh lệch về việc tiếp cận các kỹ năng ở Hoa Kỳ, nơi bạn có những trường đại học tốt nhất, xếp hàng đầu nhưng phần đáy của hệ thống giáo dục lại không tốt, do đó rất chênh lệch về tiếp cận kỹ năng, và một sự gia tăng chưa từng có mức thù lao cho quản trị cấp cao ở Hoa Kỳ, vị trí khó mà chỉ dựa vào học vấn.
Có nhiều điều để nói ở đây, nhưng hôm nay tôi không nói quá nhiều về vấn đề này vì tôi muốn tập trung vào chênh lệch giàu nghèo.
Để tôi cho các bạn xem một biểu đồ đơn giản về phần chênh lệch thu nhập.
Đây là thị phần của tổng thu nhập của trên top 10% thu nhập cao nhất
Các bạn có thể thấy cách đây một thế kỷ nó chiếm khoảng 40% đến 50% ở châu Âu và hơn 40% ở Mỹ, như vậy ở chấu Âu mức chênh lệch cao hơn.
Sau đó có sự giảm xuống đáng kể trong nửa đầu thế kỷ 20 và những thập niên gần đây, các bạn có thể thấy sự chênh lệch ở Mỹ cao hơn châu Âu, và đây là dữ liệu đầu tiên tôi nói đến.
Dữ liệu thứ hai liên quan nhiều hơn đến chênh lệch giàu nghèo, và sự thật chính ở đây đó là chênh lệch giàu nghèo luôn cao hơn nhiều so với chênh lệch thu nhập, và dù chênh lệch giàu nghèo cũng tăng lên trong những thập niên gần đây, thì ngày nay nó vẫn thấp hơn so với cách đây một thế kỷ, mặc dù tổng lượng tài sản liên quan đến thu nhập giờ đã phục hồi sau cú sốc lớn gây bởi Chiến tranh thế giới I, Đại khủng hoảng Chiến tranh thế giới II.
Tôi sẽ cho các bạn xem hai biểu đồ thể hiện dữ liệu số hai và số ba.
Đầu tiên, nếu các bạn nhìn vào mức chênh lệch giàu nghèo, đây là thị phần của tổng tài sản của top 10% người giàu nhất, các bạn có thể thấy cùng một kiểu đảo chiều giữa Mỹ và Châu Âu mà ta đã thấy đối với chênh lệch giàu nghèo.
Vậy sự tập trung tài sản ở châu Âu cao hơn Mỹ cách đây 1 thế kỷ, và bây giờ thì ngược lại.
Nhưng các bạn cũng có thể thấy hai điều: Một là, mức chênh lệch giàu nghèo chung luôn cao hơn mức chênh lệch thu nhập.
Nên nhớ rằng, đối với chênh lệch thu nhập, thị phần của top 10% thì ở giữa 30% và 50% tổng thu nhập, trong khi đối với tài sản, thị phần này luôn chiếm 60% đến 90%.
OK, vậy đó dữ liệu thứ nhất, và nó rất quan trọng với những điều sau.
Sự tập trung tài sản luôn luôn cao hơn nhiều sự tập trung thu nhập.
Dữ liệu thứ hai là sự tăng mức chênh lệch giàu nghèo trong những thập niên gần đây vẫn chưa cao bằng năm 1910.
Ngày nay sự khác biệt lớn là chênh lệch giàu nghèo vẫn rất lớn, với 60%, 70% tổng tài sản cho tốp 10%, nhưng tin tốt là thực ra nó tốt hơn cách đây một thế kỷ, khi mà 90% tài sản ở châu Âu thuộc về top 10%.
Vậy ngày nay những gì bạn có là cái tôi gọi là 40% trung lưu, những người không nằm trong top 10% và không nằm trong 50% thấp nhất, và có thể thấy tài sản của tầng lớp trung lưu chiếm 20% đến 30% tổng tài sản, tài sản quốc gia. khi họ từng là người nghèo, cách đây một thế kỷ, lúc không có tầng lớp trung lưu,
Đây là một chuyển biến quan trọng, và rất thú vị khi chênh lệch giàu nghèo không trở lại mức như trước Chiến tranh thế giới I, mặc dù tổng lượng tài sản được phục hồi.
OK. Còn đây là tổng giá trị của tài sản liên quan đến thu nhập, và có thể thấy cụ thể ở Châu Âu, chúng ta gần như trở lại mức như trước Chiến tranh thế giới I.
Thực ra có hai phần khác nhau trong câu chuyện này.
Một là với tổng lượng tài sản chúng ta tích lũy, và tất nhiên bản thân nó không có gì là xấu, trong việc tích lũy nhiều tài sản, và đặc biệt là nếu nó phân phối rộng hơn và ít tập trung hơn.
Cái mà chúng ta thực sự chú ý là tình hình lâu dài của chênh lệch giàu nghèo, và điều gì sẽ xảy đến trong tương lai.
Chúng ta giải thích thế nào về hiện tượng cho đến trước Chiến tranh thế giới I, chênh lệch giàu nghèo rất cao và, nếu có thể đã tăng đến mức cao hơn nữa, và ta có thể suy nghĩ về tương lai thế nào?
Để tôi nói một số giải thích và dự đoán về tương lai.
Đầu tiên phải nói rằng có thể mô hình tốt nhất để giải thích tại sao tài sản tập trung nhiều hơn rất nhiều so với thu nhập là mô hình động, theo cấp mà các cá nhân có một đường nằm ngang dài và tích lũy tài sản với tất cả các lý do.
Nếu những người tích lũy tài sản chỉ vì những lý do vòng đời tức là để tiêu dùng khi họ già thì mức chênh lệch giàu nghèo sẽ tăng hay giảm song song với mức chênh lệch thu nhập.
Nhưng sẽ rất khó để giải thích tại sao lại có sự chênh lệch giàu nghèo cao hơn nhiều so với chênh lệch thu nhập chỉ với mô hình vòng đời, nên bạn cần câu chuyện rằng người ta còn quan tâm đến tích lũy tài sản vì những lý do khác.
Tiêu biểu như họ muốn để dành tài sản cho thế hệ sau, cho con cái họ, hoặc đôi khi họ muốn tích lũy vì uy thế, sức mạnh đi kèm với sự giàu có.
Vậy phải có những lý do khác để tích lũy tài sản, không chỉ vòng đời để lý giải cho điều chúng ta thấy từ dữ liệu.
Trong một lớp lớn các mô hình động về tích lũy tài sản với động lực mạnh mẽ cho việc tích lũy như vậy, bạn sẽ có tất cả các loại ngẫu nhiên, những cú sốc lớn,
Ví dụ, một số gia đình có rất nhiều con, thì tài sản sẽ được phân chia ra.
Một số gia đình thì có ít con hơn.
Bạn cũng sẽ sốc về tỉ suất lợi nhuận.
Một số gia đình làm vốn tăng lên rất nhiều.
Một số có sự đầu tư tệ hơn.
Bạn sẽ luôn có một số biến động trong quá trình tích lũy tài sản.
Một số người làm nó tăng, một số làm giảm xuống.
Điểm mấu chốt đó là, mô hình dạng này, phương sai của những cú sốc như vậy, mức cân bằng của chênh lệch giàu nghèo sẽ là một hàn dốc tăng của r trừ đi g.
Theo cảm tính, lý do tại sao sự khác biệt giữa tỉ suất lợi nhuận trên tài sản và tốc độ tăng trưởng là quan trọng đó là mức chênh lệch giàu nghèo ban đầu sẽ bị khuếch đại nhanh hơn với hiệu số r trừ g lớn hơn.
Một ví dụ đơn giản, với r bằng 5% và g bằng 1%, người sở hữu chỉ cần tái đầu tư một phần năm vốn thu nhập để đảm bảo tài sản của họ tăng lên nhanh bằng với tốc độ tăng trưởng kinh tế.
Điều này giúp việc xây dựng và duy trì khối tài sản lớn dễ hơn vì bạn có thể tiêu hết bốn phần năm, giả định không có thuế, và bạn chỉ tái đầu tư một phần năm.
Tất nhiên một số người có thể tiêu dùng nhiều hơn, một số tiêu dùng ít hơn, nên sẽ có một số dao động về phân phối, nhưng trung bình, họ chỉ cần đầu tư một phần năm, thì mức chênh lệch giàu nghèo cao vẫn giữ nguyên.
Bây giờ các bạn sẽ không ngạc nhiên bởi lời tuyên bố rằng r có thể lớn hơn g mãi mãi, vì thực tế, điều này đã điễn ra trong suốt hầu hết lịch sử nhân loại.
Và đây là một cách rõ ràng với mọi người với lý do đơn giản là tăng trưởng gần bằng không phần trăm trong suốt lịch sử nhân loại.
Tăng trưởng có thể là 0.1%, 0.2%, 0.3%, nhưng mức tăng dân số và sản lượng bình quân rất chậm trong khi tỷ lệ lợi nhuận trên vốn dĩ nhiên không bằng không.
Với đất đai, dạng tài sản truyền thống trong xã hội thời tiền công nghiệp, thông thường là 5%.
Độc giả của Jane Austen biết điều đó.
Nếu bạn muốn thu nhập hàng năm là 1000 bảng bạn cần phải có một số vốn 20000 bảng vì 5% của 20000 là 1000.
Theo 1 cách nói, đây là nền tảng cơ bản của xã hội, vì r lớn gơn g cho phép người sở hữu sự giàu có và tài sản sống nhờ thu nhập vốn của họ và làm điều gì đó khác trong đời hơn là chỉ quan tâm đến việc kiếm sống.
Một kết luận quan trọng trong nghiên cứu lịch sử của tôi đó là sự tăng trưởng nền công nghiệp hiện đại không thay đổi thực tế cơ bản này nhiều như mong đợi.
Tất nhiên tốc độ tăng trưởng sau Cuộc cách mạng công nghiệp tăng điển hình từ 0 lên 1 đến 2%, nhưng cùng lúc, tỉ suất lợi nhuận trên vốn cũng tăng lên nên khoảng cách giữa chúng không thay đổi mấy.
Trong suốt thế kỷ 20, bạn có một sự kết hợp độc đáo của các sự kiện.
Một là tỷ suất lợi nhuận rất thấp, do cú sốc chiến tranh từ 1914 đến 1945, sự tàn phá của cải, lạm phát, sự phá sản trong suốt Đại khủng hoảng, và tất cả điều này làm giảm tỉ suất lợi nhuận tài sản cá nhân đến mức thấp bất thường từ năm 1914 đến 1945.
Và sau đó, sau chiến tranh, các bạn có mức tăng trưởng cao bất thường, một phần do sự phục hồi.
Các bạn biết đấy, ở Đức, Pháp, Nhật, tốc độ tăng trưởng 5% trong khoảng năm 1950 đến 1980 phần lớn nhờ vào sự xây dựng lại, và cũng nhờ sự tăng dân số rất lớn, hiệu ứng Bùng nổ dân số.
Ngày nay, những yếu tố này rõ ràng không kéo dài hay ít nhất mức tăng dân số được cho là sẽ giảm trong tương lai, và những dự báo tốt nhất chúng ta có là sự tăng trưởng lâu dài gần bằng 1% đến 2% chứ không phải 4% đến 5%.
Nếu nhìn vào chỗ này, đây là những ước tính tốt nhất chúng ta có về tăng trưởng GDP thế giới và tỉ suất lợi nhuận trên vốn, tỉ suất lợi nhuận trên vốn bình quân, có thể thấy hầu như trong suốt lịch sử nhân loại, tốc độ tăng trưởng rất thấp, thấp hơn nhiều tỉ suất lợi nhuận, và sau đó suốt thế kỷ 20, mức tăng trưởng dân số thực sự, rất cao vào thời hậu chiến, và quá trình phục hồi làm cho sự tăng trưởng cách biệt ít hơn so với tỉ suất lợi nhuận.
Ở đây tôi dùng những dự báo về dân số của Liên hợp quốc, nên tất nhiên chúng không chắc chắn.
Có thể tất cả chúng ta bắt đầu có rất nhiều trẻ em trong trong tương lai, và tốc độ tăng trưởng sẽ cao hơn, nhưng từ bây giờ, đây là những dự báo tốt nhất chúng ta có, và điều này làm mức tăng trưởng toàn cầu giảm xuống và khoảng cách với tỉ suất lợi nhuận sẽ tăng lên.
Sự kiện bất thường khác diễn ra suốt thế kỷ 20 như tôi đã nói đó là sự tàn phá, thuế trên vốn, do đó đây là tỉ suất lợi nhuận trước thuế.
Đây là tỉ suất lợi nhuận sau thuế, và sau sự tàn phá, và đây là cái làm cho tỉ suất lợi nhuận trung bình sau thuế, sau sự tàn phá, nằm dưới tốc độ tăng trưởng suốt một thời gian dài.
Nhưng nếu không có sự tàn phá, không có thuế, điều này sẽ không xảy ra.
Tôi phải nói rằng sự cân bằng giữa lợi nhuận trên vốn và sự tăng trưởng phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau mà rất khó để dự báo: công nghệ và sự phát triển của những kỹ thuật dựa nhiều vào vốn.
Ngay bây giờ, các lĩnh vực tập trung nhiều vốn nhất trong nền kinh tế là bất động sản, nhà ở, lĩnh vực năng lượng, nhưng có thể trong tương lai chúng ta sẽ có nhiều thiết bị tự động hơn trong nhiều lĩnh vực và sẽ chiếm phần tổng vốn cổ phần lớn hơn ngày nay.
Mà, chúng ta đang cách rất xa điều này, và từ giờ, điều sẽ xảy ra trong ngành bất động sản, năng lượng quan trọng hơn nhiều với tổng vốn cổ phần và thị phần vốn.
Vấn đề quan trọng khác là có nhiều tác động lớn trong quản lý đầu tư, cùng với sự phức tạp về tài chính, phi điều tiết tài chính, làm nó tỉ suất lợi nhuận tăng cao dễ hơn cho một lượng đầu tư lớn, và điều này dường như đặc biệt mạnh đối với các triệu phú, với nguồn vốn lớn.
Để cho các bạn một ví dụ, điều này đến từ bảng xếp hạng triệu phú của Forbes, trong khoảng từ năm 1987 đến 2013, và có thể thấy những người giàu nhất đang chiếm 6%, 7% mỗi năm trong điều kiện thực trên lạm phát, trong khi mức thu nhập bình quân thế giới, tài sản bình quân thế giới, tăng chỉ 2% mỗi năm.
Và cũng như vậy đối với các gói hỗ trợ lớn - nguồn lực ban đầu càng lớn, tỉ suất lợi nhuận càng cao.
Vậy chúng ta có thể làm gì?
Điều đầu tiên tôi nghĩ chúng ta cần nhiều sự minh bạch về tài chính hơn.
Chúng ta biết quá ít về biến động tài sản toàn cầu, nên chúng ta cần toàn cầu hóa thông tin ngân hàng.
Chúng ta cần đăng ký toàn cầu về tài sản tài chính, nhiều sự hợp tác về hệ thống thuế tài sản, và thậm chí thuế tài sản với thuế suất thấp sẽ là một cách để tạo ra thông tin để sau đó ta có thể thay đổi chính sách cho phù hợp với những gì chúng ta quan sát được.
Và trong phạm vi nào đó, cuộc chiến chống lại việc trốn thuế và việc truyền tải thông tin tự động đang đẩy chúng ta đi theo hướng này.
Giờ đây, có nhiều cách để tái phân phối tài sản, khá hấp dẫn để áp dụng.
Lạm phát: in tiền thì dễ hơn rất nhiều việc viết mã số thuế, nên nó rất hấp dẫn, nhưng đôi khi bạn không biết bạn làm gì với tiền.
Đây là vấn đề.
Sự chiếm đoạt rất hấp diẫn.
Khi bạn thấy một số người trở nên quá giàu, bạn chỉ chiếm đoạt từ họ.
Nhưng đây không phải cách hiệu quả để thiết lập một quy luật cho biến động tài sản.
Chiến tranh thậm chí là một cách ít hiệu quả, nên tôi có xu hướng thích thuế lũy tiến, nhưng tất nhiên, lịch sử -( tiếng cười)- lịch sử tạo ra cách tốt nhất cho nó, và có lẽ nó bao gồm sự kết hợp của tất cả các cách này.
Cảm ơn.
( tiếng vỗ tay) Bruno Giussani: Thomas Piketty.
Cảm ơn, Thomas, tôi muốn hỏi anh đôi ba câu, tất nhiên vì cách anh làm chủ dữ liệu của anh thật ấn tượng, tất nhiên, nhưng cơ bản những gì anh ám chỉ là việc tăng sự tập trung tài sản là xu hướng tự nhiên của chủ nghĩa tư bản, và nếu chúng ta để mặc nó với cơ chế của nó, nó có thể đe dọa chính hệ thống của nó vậy anh nói chúng ta cần hành động để thực hiện các chính sách tái phân phối tài sản, bao gồm những gì chúng ta vừa thấy: thuế lũy tiến, v.v.
Trong bối cảnh chính trị hiện thời, những điều đó thực tế như thế nào?
Bạn nghĩ những điều đó sẽ được thực hiện như thế nào?
Thomas Piketty:à,tôi nghĩ nếu bạn nhìn lại qua thời gian, lịch sử của thu nhập, tài sản và thuế đầy những bất ngờ.
Nên tôi không quá ấn tượng với những người biết trước những gì sẽ xảy ra hoặc không.
Tôi nghĩ cách đây một thế kỷ, nhiều người có thể đã nói rằng thuế thu nhập lũy tiến sẽ không bao giờ xảy ra và sau đó nó đã xảy ra.
Và thậm chí 5 năm trước, nhiều người cho rằng bí mật ngân hàng sẽ tồn tại mãi mãi ở Thụy Sĩ, rằng Thụy Sĩ quá mạnh cho phần còn lại của thế giới, và rồi đột nhiên vài lệnh trừng phạt của Mỹ lên các ngân hàng Thụy sĩ gây nên một biến cố lớn, và giờ chúng ta đang tiến gần đến sự minh bạch về tài chính.
Nên tôi nghĩ không khó để phối hợp tốt hơn về mặt chính trị.
Chúng ta sẽ có một hiệp ước với một nửa GDP toàn cầu trên bàn tròn gồm Mỹ và khối EU, vậy nếu một nửa GDP toàn cầu không đủ đạt tiến bộ về minh bạch tài chính và thuế tối thiểu đối với lợi nhuận các công ty đa quốc gia, thì nó cần gì nữa?
Tôi nghĩ đây không phải là rào cản về kỹ thuật.
Tôi nghĩ chúng ta có thể thực hiện nếu có cách tiếp cận thực tế hơn cho những câu hỏi này và chúng ta có sự trừng phạt thích đáng cho những kẻ hưởng lợi từ sự thiếu minh bạch về tài chính.
BG: Một trong những tranh cãi phản bác quan điểm của anh là bất bình đẳng kinh tế không chỉ là một đặc điểm của CNTB mà thực ra còn là một động cơ của nó.
Vậy chúng ta làm giảm sự bất bình đẳng, có khả năng cũng làm giảm tăng trưởng.
Anh trả lời sao về điều này?
TP: Tôi nghĩ sự chênh lệch thực chất không phải là vấn đề.
Tôi nghĩ chênh lệch mức nào đó có ích cho đổi mới và tăng trưởng.
Vấn đề là ở mức độ nào.
Khi sự chênh lệch quá lớn, nó trở thành vô ích cho sự tăng trưởng và có thể trở nên xấu vì nó có xu hướng làm kéo dài sự chênh lệch và giảm tính lưu động.
Ví dụ, kiểu tập trung tài sản mà ta có ở thế kỷ 19 và nhất là đến Chiến tranh thế giới I ở mỗi nước châu Âu tôi nghĩ không có ích cho tăng trưởng.
Điều này bị xóa bỏ bởi sự kết hợp các sự kiện và sự thay đổi chính sách, và điều này không ngăn cản sự tăng trưởng.
Và cũng vậy, sự chênh lệch quá mức có thể xấu cho các tổ chức dân chủ của chúng ta nếu nó tạo ra bất bình đẳng về tiếng nói chính trị và tôi nghĩ sự ảnh hưởng của tiền bạc cá nhân trong chính trường Hoa Kỳ là vấn đề cần quan tâm ngay bây giờ.
Chúng ta không muốn quay lại mức chênh lệch cao như thời trước Chiến tranh thế giới I.
Có phần kha khá tài sản quốc gia cho tầng lớp trung lưu thì không xấu cho tăng trưởng.
Thực ra nó hữu ích vì lý do công bằng và hiệu quả.
BG: Tôi đã nói lúc đầu rằng cuốn sách của ông đã bị chỉ trích.
Một số dữ liệu bị chỉ trích.
Một số lựa chọn dữ liệu của ông bị chỉ trích.
Ông bị cáo buộc dùng cherry-picking để chọn dữ liệu. Ông trả lời sao về chuyện này?
TP:À, tôi trả lời rằng tôi rất vui vì cuốn sách đang kích thích tranh luận.
Đây là phần đã được dự định cho nó.
Nhìn xem, lý do tôi để tất cả dữ liệu trực tuyến với tất cả chi tiết tính toán là vì chúng ta có thể có cuộc tranh luận mở và rõ ràng về vấn đề này.
Nên tôi trả lời từng điểm một cho mỗi điều.
Tôi phải nói là nếu tôi viết lại cuốn sách ngày hôm nay, thực ra tôi sẽ kết luận rằng sự gia tăng chênh lệch giàu nghèo cụ thể là ở Hoa Kỳ, thực sự cao hơn thông số trong sách của tôi.
Có một nghiên cứu gần đây của Saez và Zucman cho thấy dữ liệu mới mà tôi chưa cập nhập trong sách đó là sự tập trung tài sản ở Mỹ đã tăng thậm chí cao hơn những gì tôi trình bày.
Và còn có dữ liệu khác trong tương lai.
Một số đi theo những hướng khác nhau,
Nhìn xem, tôi để online hầu như mới hàng tuần cập nhật dữ liệu thu nhập toàn cầu và chúng tôi vẫn tiếp tục làm vậy trong tương lai, đặc biệt ở các nước mới nổi, và tôi chào đón tất cả những ai muốn đóng góp cho quá trình thu thập dữ liệu này.
Thật ra, tôi rất đồng ý rằng không đủ sự minh mạch về biến động tài sản, và cách tốt để có dữ liệu tốt hơn và có thuế tài sản bắt đầu với tỉ suất thuế thấp để tất cả chúng ta thống nhất về tiến trình quan trọng này và điều chỉnh chính sách như chúng ta cần.
Vậy thuế là chính là nguồn thông tin và là thứ chúng ta cần nhất bây giờ.
BG: Thomas Piketty, merci beaucoup.
Cảm ơn. TP: Cảm ơn. (vỗ tay).
Tôi đã dành gần hai thập kỉ nghiên cứu vì sao một số người lại có nhiều may mắn hơn những người khác và cố gắng giúp mọi người tăng vận may của mình lên.
Như các bạn đã biết, tôi dạy kinh doanh, và như chúng ta đều biết các dự án mới thường thất bại, Các nhà cải cách, các doanh nhân cần rất có nhiều may mắn.
Vậy may mắn là gì?
May mắn được định nghĩa bởi sự thành công hay thất bại. gây ra dường như bởi sự ngẫu nhiên.
Dường như
đó là một từ rất ý nghĩa.
Nó có vẻ như là sự ngẫu nhiên vì hiếm khi ta thấy được các yếu tố phía sau tạo nên sự may mắn.
Nhưng sau một thời gian dài quan sát, tôi nhận ra là may mắn không giống như tia chớp nhanh và mạnh.
Nó có vẻ giống với gió hơn, thổi liên tục.
Khi nhẹ nhàng khi dữ dội, và đôi khi nó đến từ những hướng bạn không bao giờ có thể tưởng tượng được.
Vậy làm sao bạn nắm bắt được những cơn gió may mắn?
Nó rất đơn giản, nhưng không phải ai cũng thấy được.
Vì vậy, tôi sẽ chia sẻ ba điều bạn có thể làm để tạo ra cánh buồm đón lấy những cơn gió may mắn.
Điều đầu tiên bạn muốn làm là thay đổi mối quan hệ của bạn với bản thân.
Sẵn sàng chấp nhận rủi ro nhỏ để thoát khỏi vùng an toàn của mình.
Chúng ta làm như vậy hoài khi chúng ta còn nhỏ.
Chỉ có như vậy ta mới có thể học đi, học nói hay tập chạy xe đạp cả môn Cơ học lượng tử nữa Đúng không?
Chúng ta cần bắt đầu từ một con người không biết gì sau một thời gian có thể chạy xe đạp
Nó đòi hỏi chúng ta phải bước ra khỏi vùng an toàn của mình. và chấp nhận một số rủi ro.
Vấn đề ở chỗ càng lớn lên, chúng ta càng hiếm khi làm vậy.
Chúng ta quen giam mình lại và không muốn tiến xa hơn.
Với sinh viên của mình, tôi thường dành rất nhiều thời gian khuyến khích họ bước ra khỏi vùng an toàn và mạo hiểm một chút.
Tôi làm điều đó bằng cách nào?
Tôi bắt đầu bằng việc yêu cầu họ điền vào một bảng đo rủi ro.
Nó thật ra là một hoạt động vui chúng tôi làm trong lớp học viên vạch ra những rủi ro mà họ thấy chấp nhận được.
Sau đó họ nhận ra rất nhanh là việc mạo hiểm không chỉ có hai mặt.
Có nhiều loại mạo hiểm: về trí tuệ, về thể chất, về tài chính hay mạo hiểm với cảm xúc, xã hội, mạo hiểm về đạo đức, chính trị.
Và khi họ bắt tay vào thực hiện, họ so sánh với những người khác, và nhanh chóng nhận ra rằng tất cả chúng đều rất khác nhau.
Tiếp đó, tôi khuyến khích họ vươn xa hơn nữa, thử những việc khiến bản thân phải bước ra khỏi vùng an toàn.
Ví dụ, tôi có thể yêu cầu họ thử mạo hiểm về trí tuệ, cố gắng giải quyết một vấn đề họ chưa bao giờ thử trước đó; hay mạo hiểm về xã hội, nói chuyện với ngồi cạnh họ trên tàu; mạo hiểm với cảm xúc thổ lộ tình cảm của mình với ai đó.
Tôi luôn áp dụng điều này với bản thân.
Khoảng chục năm về trước, lúc tôi trên máy bay, đó là một chuyến bay rất sớm đến Ecuador,
và thường thì tôi sẽ đeo tai nghe đi ngủ, thức dậy, làm một số công việc, nhưng tôi đã chọn mạo hiểm một chút, và tôi bắt đầu trò chuyện với người đàn ông ngồi bên cạnh.
Tôi tự giới thiệu, và biết được anh ta là một nhà xuất bản.
Thú vị thật.
Chúng tôi đã có một cuộc trò truyện rất đặc sắc.
Tôi đã học được rất nhiều về tương lai của ngành xuất bản.
Được khoảng ba phần tư chuyến bay, tôi quyết định mạo hiểm thêm lần nữa, tôi mở laptop ra và cho anh ấy xem một dự thảo sách. Tôi tập hợp lại những điều tôi dạy trong lớp.
Anh ấy rất lịch sự, anh đã đọc nó và nói, "Chị biết không, Tina, nó không hợp với chúng tôi, nhưng cảm ơn chị rất nhiều vì đã cho tôi xem."
Ổn thôi. Sự mạo hiểm đó đã thất bại.
Tôi đóng laptop.
Vào cuối chuyến bay, chúng tôi đã trao đổi thông tin liên lạc.
Vài tháng sau, tôi liên lạc với anh ta, tôi nói, "Mark, anh có muốn đến lớp tôi dự thính không?
Tôi đang làm một dự án cải biên lại cuốn sách, tương lai ngành xuất bản."
Anh ta nói, "Tuyệt. Tôi sẽ đến"
Rồi anh ta đến. Chúng tôi đã có trải nghiệm tuyệt vời.
Vài tháng sau, tôi lại viết thư cho anh ta.
Lần này, tôi đã gửi cho anh một loạt các video clip từ các dự án khác mà sinh viên của tôi đã làm.
Anh ta bị hấp dẫn bởi một dự án mà sinh viên của tôi đã làm, anh ta nghĩ nó có thể trở thành một cuốn sách, và anh ấy muốn gặp những sinh viên đó.
Tôi phải nói với bạn, tôi thấy hơi đau lòng.
(Tiếng cười) Anh ấy muốn làm một cuốn sách với sinh viên của tôi, chứ không phải với tôi, nhưng không sao cả.
Vì vậy, tôi mời anh ta ghé qua, anh ta và các đồng nghiệp đến Stanford và gặp các bạn sinh viên đó, và rồi, chúng tôi cùng nhau ăn trưa.
Và một biên tập viên của anh hỏi tôi, "Này, chị có bao giờ nghĩ sẽ viết một cuốn sách không?"
Tôi nói, "Anh hỏi trùng hợp ghê luôn."
Và tôi đã rút ra bản đề xuất viết sách tôi đã đưa cho sếp của anh ta coi một năm trước.
Chỉ trong hai tuần, tôi kí được hợp đồng, và trong hai năm, cuốn sách đó đã được bán hơn một triệu bản trên toàn thế giới.
(Vỗ tay) Bây giờ, có lẽ bạn sẽ nói, "Ồ, chị thật may mắn."
Rõ ràng là tôi đã gặp may, nhưng may mắn đó đến từ một loạt các mạo hiểm nhỏ mà tôi đã thực hiện, bắt đầu bằng việc nói "Xin chào".
Và bất cứ ai cũng có thể làm điều này, dù bạn có ở bất kì hoàn cảnh nào, hay bạn ở bất cứ nơi nào trên thế giới, ngay cả khi bạn nghĩ bạn là người kém may mắn nhất, bạn có thể làm được bằng việc mạo hiểm một chút để thoát khỏi vùng an toàn.
Hãy bắt đầu dựng buồm để đón lấy may mắn.
Điều thứ hai bạn muốn làm là thay đổi mối quan hệ của bạn với những người khác.
Bạn cần phải hiểu rằng tất cả mọi người giúp bạn trên hành trình của bạn đang đóng một vai trò rất lớn giúp bạn đạt được mục tiêu của mình.
Và nếu bạn không biết trân trọng, không chỉ mọi thứ dở dang, bạn còn tự đánh mất cơ hội của mình.
Khi ai đó làm gì đó cho bạn, họ đang dùng thời gian mà họ có thể dùng nó cho bản thân hoặc người khác, và bạn cần phải trân trọng những gì họ đang làm.
Hiện tại, tôi điều hành ba quỹ học bổng tại Stanford, và rất khó để được chọn và khi tôi gửi thư cho các sinh viên không được chọn, tôi biết sẽ luôn có những người bị thất vọng.
Một vài người gửi thư than phiền với tôi.
Một số khác gửi thư hỏi rằng họ có thể làm gì để được chọn vào những lần tới?
Và thỉnh thoảng, cũng có người gửi thư cho tôi để cảm ơn tôi vì đã cho họ cơ hội.
Chuyện này xảy ra cỡ bảy năm trước.
Một chàng trai trẻ tên Brian gửi cho tôi một bức thư rất dễ thương, "Em biết là đơn của em đã bị từ chối hai lần rồi, nhưng em muốn cảm ơn cô vì đã cho em cơ hội.
Em đã học được rất nhiều từ quá trình nộp đơn."
Tôi đã rất ngạc nhiên với sự tao nhã của bức thư. Tôi mời cậu ấy đến gặp tôi.
Và nói chuyện phiếm và bàn về ý tưởng cho một dự án nghiên cứu độc lập.
Cậu ấy là tuyển thủ trong đội bóng bầu dục của trường và muốn thực hiện một dự án nghiên cứu về sự lãnh đạo trong đội bóng.
Trong ba tháng đó, chúng tôi đã có những hiểu biết sâu sắc về nhau. và cậu ấy lấy dự án khi thực hiện nghiên cứu độc lập đó cuối cùng, biến nó thành một công ty có tên là Play for Tomorrow, ở đó cậu dạy trẻ em có hoàn cảnh khó khăn những điều yếu tố cơ bản để nắm lấy vận mệnh của mình.
Điều quan trọng ở câu chuyện này là cái kết của nó cả hai chúng tôi đều nắm được vận may của mình. nhờ vào lá thư cảm ơn của cậu ấy.
Nhưng sự may mắn đó chúng tôi không hề mong đợi lúc ban đầu.
Sau nhiều khóa học trong vài năm qua, tôi đã nghĩ ra một số chiến thuật cho riêng mình để giúp tôi nuôi dưỡng lòng biết ơn.
Điều tôi thích nhất là vào cuối ngày tôi nhìn vào lịch và xem lại tất cả những người tôi đã gặp, và tôi gửi thư cảm ơn đến tất cả mọi người.
Nó chỉ mất một vài phút, nhưng vào cuối mỗi ngày, tôi cảm thấy vô cùng biết ơn và cảm kích, và tôi đảm bảo với bạn nó đã làm tăng sư vận may của tôi.
Vì vậy, đầu tiên, hãy mạo hiểm một chút và bước ra khỏi vùng an toàn.
Thứ hai, bạn cần thể hiện lòng biết ơn.
Và thứ ba, hãy thay đổi mối quan hệ của bạn với các ý tưởng.
Hầu hết mọi người nhìn vào những ý tưởng mới và phán xét nó
"Ý tưởng này thật tuyệt vời" hay "Ý tưởng này thật tệ hại."
Nhưng thực ra nó có nhiều khía cạnh.
Ý tưởng không tốt hay xấu.
Và trên thực tế, những ý tưởng tệ hại thường mang trong mình những sự đặc biệt.
Một trong những bài tập yêu thích của tôi trong các lớp học về sáng tạo là giúp sinh viên nuôi dưỡng khả năng nhìn vào những ý tưởng tồi và thấy được tiềm năng cùa chúng.
Do đó, tôi đưa ra một thách thức: lên ý tưởng cho một nhà hàng mới.
Họ phải nghĩ ra với những ý tưởng tốt nhất và những ý tưởng tệ hại nhất
Những ý tưởng hay nhất như là nhà hàng trên đỉnh núi, dưới ánh hoàng hôn tuyệt đẹp, hay nhà hàng trên thuyền bao bọc bởi một quang cảnh tráng lệ.
Những ý tưởng khủng khiếp là những thứ như nhà hàng trong bãi rác, hay nhà hàng với chất lượng phục vụ tồi và bẩn thỉu, hay nhà hàng phục vụ món sushi gián.
(Tiếng cười) Họ trao tất cả ý tưởng cho tôi, tôi đọc to những ý tưởng tuyệt vời và rồi tôi xé vụn chúng ra và ném đi.
Sau đó tôi lấy những ý tưởng tệ hại phát lại cho lớp.
Mỗi nhóm giờ có một ý tưởng mà nhóm khác cho là tệ hại, và yêu cầu họ biến nó thành một cái gì đó độc đáo.
Đây là những điều đã xảy ra.
Trong khoảng mười giây, một người nói, "Đây là một ý tưởng tuyệt vời."
Và họ có khoảng ba phút chuẩn bị trước khi thuyết phục cả lớp điều đó.
Nhà hàng trong bãi rác? Nó biến thành gì?
Vâng, họ thu gom toàn bộ thực phẩm thừa từ các nhà hàng sang trọng ở Michelin những thứ sẽ bị vứt đi, họ sẽ có một nhà hàng khác với mức giá thấp hơn nhiều, sử dụng thực phẩm thừa.
Khá tuyệt vời đúng không?
Hay cái nhà hàng bẩn thỉu với chất lượng phục vụ tệ hại?
Có thể biến thành nơi tập dượt cho những người ai muốn mở nhà hàng để tìm cách tránh các lỗi này.
Còn nhà hàng với món sushi gián?
Nó trở thành một quán sushi có nguyên liệu chế biến độc nhất vô nhị.
Nếu bạn quan sát các công ty, các dự án có tính đột phá xung quanh mình nó quá hiển nhiên đến nỗi ta quên mất nó đã thay đổi cuộc sống của mình. Bạn biết không?
Tất cả đều bắt đầu từ những ý tưởng điên rồ.
Họ bắt đầu từ những ý tưởng khi họ nói với người khác, hầu hết mọi người đều nói, "Nó điên rồ, và không khả thi"
Vâng, đúng là, vẫn có những người sinh ra trong hoàn cảnh khốn khó, và đôi khi, may mắn như một tia chớp đánh trúng ta với điều gì đó tuyệt vời hay cái gì đó khủng khiếp.
Nhưng những cơn gió may mắn luôn ở đó, và nếu bạn chấp nhận mạo hiểm một chút, nếu bạn sẵn sàng đi ra ngoài và thể hiện lòng biết ơn và sẵn sàng xem xét những ý tưởng, ngay cả khi nó khá điên rồ, bạn sẽ thấy tiềm năng trong nó, bạn có thể dựng nên cánh buồm lớn hơn để đón những cơn gió may mắn.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Đây là cháu gái tôi, Stella.
Con bé vừa được một tuổi và bắt đầu tập đi.
Nó đi dễ thương theo cách mà các bé một tuổi vẫn làm, kiểu đi loạng choạng như thể cơ thể di chuyển quá nhanh so với chân.
Điều đó thật đáng yêu.
Một trong những việc yêu thích của con bé lúc này là nhìn chằm chằm vào mình trong gương.
Nó rất thích ảnh phản chiếu của mình.
Nó cười khúc khích, kêu ré lên và tự hôn mình trong gương.
Thật đáng yêu. Hình như tất cả bạn của con bé đều làm vậy
và mẹ tôi kể tôi cũng từng như thế, và điều này làm tôi nghĩ: Từ khi nào tôi đã dừng việc đó lại?
Khi nào ta đột nhiên ngừng yêu vẻ bề ngoài của mình?
Bởi vì đúng thật là ta không còn yêu nó nữa.
10,000 người mỗi tháng tìm trên google, "Tôi trông xấu phải không?"
Đây là Faye, 13 tuổi và sống ở Denver.
Như bất cứ thiếu niên nào, cô bé muốn được yêu mến và hòa đồng.
Đó là buổi tối Chủ nhật.
Cô bé chuẩn bị đi học cho tuần tới.
Và em hơi khiếp sợ, và bối rối vì dù mẹ luôn nói rằng em thật xinh đẹp, mỗi ngày ở trường, đều có ai đó bảo em là xấu xí.
Vì có sự khác biệt giữa điều mẹ nói và điều mà bạn ở trường, hoặc cùng tuổi nói với mình cô bé không biết nên tin ai.
Nên, em tự quay video, đưa lên Youtube và hỏi ý kiến mọi người: "Tôi xinh đẹp hay xấu xí?"
Đến nay, Faye đã nhận 13,000 bình luận.
Vài trong số đó có lời lẽ thật độc ác và thiếu suy nghĩ.
Đây là con số trung bình mà một thiếu nữ khỏe mạnh nhận được phản hồi ở một trong những thời điểm dễ bị tổn thương về tinh thần nhất.
Hàng ngàn người đang đưa video lên mạng theo kiểu này, hầu hết là các cô bé tuổi thiếu niên.
Nhưng điều gì khiến các em làm nó?
Thiếu niên ngày nay hiếm khi cô đơn.
Chúng bị áp lực phải lên mạng và "available" mọi lúc, trò chuyện, nhắn tin, thích, bình luận, chia sẻ, cập nhật -không bao giờ kết thúc.
Chưa bao giờ ta được kết nối quá liên tục, quá nhanh, quá trẻ như vậy.
1 bà mẹ nói với tôi, nó giống như có 1 tiệc trên giường bọn trẻ mỗi đêm.
Đơn giản là không có sự riêng tư.
Và áp lực xã hội đi cùng với nó thật tàn nhẫn.
Môi trường "luôn online" đang luyện cho bọn trẻ cách tự đánh giá bản thân dựa trên số lượt "thích" và loại "bình luận" mà chúng nhận được.
Không có sự tách biệt giữa cuộc sống trên mạng và đời thực.
Thật khó nói lên khác biệt giữa điều thật và không thật.
Và cũng khó nói lên khác biệt giữa điều đáng tin và cái bị bóp méo.
Điều gì quan trọng với điều gì là bình thường trong cuộc sống.
Và chúng ta đang tìm cảm hứng ở đâu?
Bạn có thể thấy hình ảnh các cô gái này phủ khắp các kênh tin tức.
Các người mẫu mặc size 0 thống lĩnh sàn diễn thời trang.
Photoshop đang là thông lệ.
Và các xu hướng #thinspiration, #thighgap #bikinibridge và #proana.
Cho những ai chưa biết, #proana nghĩa là ủng hộ chứng biếng ăn.
Các xu hướng này cùng với sự rập khuôn và cụ thể hóa phụ nữ trong văn hóa đại chúng ngày nay.
Không khó để thấy các cô gái lấy chuẩn gì để chống lại mình.
Các chàng trai cũng không miễn nhiễm với điều này.
Mong có được cằm chữ V, bụng 6 múi của các ngôi sao thể thao và nghệ sĩ âm nhạc ăn chơi.
Nhưng vấn đề với tất cả là gì?
Chắc rằng chúng ta muốn con cái mình khôn lớn khỏe mạnh, cân bằng.
Nhưng trong nền văn hóa bị ám ảnh bởi vẻ ngoài, chúng ta đang tập cho con mình dành nhiều thời gian và nỗ lực tinh thần cho vẻ ngoài bằng chi phí của tất cả khía cạnh khác thuộc về bản sắc của chúng.
Thế nên, những thứ như mối quan hệ, phát triển thể chất, học hành, và vân vân bắt đầu bị ảnh hưởng.
6/10 cô gái chọn cách không làm gì bởi vì họ nghĩ mình không đủ xinh đẹp.
Đó không phải là các hoạt động tầm thường.
Đó là hoạt động cơ bản cho sự phát triển của con người, và là người đóng góp cho xã hội và cho lực lượng lao động.
31%, gần 1/3 các em thiếu niên rút lui khỏi buổi tranh luận của lớp vì không muốn bị chú ý về vẻ ngoài.
1/5 không thể hiện gì vào ngày các em không tự tin vào bề ngoài.
Và khi có thi cử, nếu bạn không tự tin về bề ngoài đặc biệt là nếu bạn nghĩ bạn không đủ gầy, bạn sẽ có điểm số thấp hơn điểm trung bình của những bạn cùng lứa mà không quan tâm đến vấn đề mập - ốm.
Điều này là sự thật nhất quán từ Phần Lan, Hoa Kỳ,
và đến Trung Quốc, mặc cho cân nặng thực sự của bạn là bao nhiêu.
Vì vậy để thật rõ, chúng ta đang nói về cách bạn nghĩ về bề ngoài, không phải vẻ bề ngoài thực sự của bạn.
Sự thiếu tự tin về cơ thể làm giảm thành tích học tập.
Điều này cũng phá họai sức khỏe.
Trẻ vị thành niên thiếu tự tin về cơ thể ít hoạt động thể chất, ăn ít trái cây và rau củ, tham gia các hoạt động kiểm soát cân nặng không lành mạnh dẫn đến rối loạn ăn uống.
Chúng ít yêu quý bản thân hơn, dễ bị ảnh hưởng bởi người xung quanh hơn
và có nhiều nguy cơ trầm cảm hơn.
Chúng tôi nghĩ vì những lý do này chúng sẽ có nhiều rủi ro hơn với những thứ như cồn, ma túy; ăn kiêng cấp tốc; phẫu thuật thẩm mỹ; quan hệ tình dục sớm và không an toàn; và tự làm hại bản thân.
Theo đuổi 1 vóc dáng hoàn hảo đặt áp lực lên hệ thống chăm sóc sức khỏe và tiêu tốn của chính phủ hàng triệu đô la mỗi năm.
Chúng ta cũng không là ngoài lệ.
Những phụ nữ nghĩ mình thừa cân, bất kể họ có thừa cân hay không- có tỉ lệ vắng mặt ở công sở cao hơn.
17% tỉ lệ phụ nữ không đến buổi phỏng vấn xin việc vào ngày mà họ không thấy tự tin về vẻ ngoài,
Hãy suy nghĩ về ảnh hưởng của nó đến nền kinh tế của chúng ta.
Nếu chúng ta vượt qua điều này, cơ hội đó sẽ như thế nào.
Giải phóng tiềm năng là mối quan tâm của mỗi người.
Chúng ta làm điều đó như thế nào?
Vâng, nói riêng về nó, chỉ đưa bạn đi xa khỏi vấn đề mà thôi.
Việc giải phóng tiềm năng là chưa đủ.
Nếu muốn khác biệt, bạn phải làm hành động nữa.
Và ta biết được có 3 cách chính: Đầu tiên, phải rèn luyện sự tự tin vào cơ thể.
Phải giúp các em thiếu niên phát triển chiến lược vượt qua các áp lực liên quan đến vẻ ngoài và xây dựng sự yêu quý bản thân.
Hiện giờ, tin tốt là có nhiều chương trình ở ngoài kia đang làm điều này.
Tin xấu là đa số chúng không hiệu quả.
Tôi bị sốc khi biết rằng nhiều chương trình ý nghĩa tốt này đang vô tình làm cho tình hình tệ đi.
Do đó, cần phải chắc chắn rằng các chương trình con em chúng ta được học không chỉ có tác động tích cực mà còn phải có tác động dài lâu.
Nghiên cứu cho thấy chương trình tốt nhất nêu lên được 6 vấn đề chính: Đầu tiên là ảnh hưởng của gia đình, bạn bè và các mối quan hệ.
Thứ hai là thông tin đại chúng và văn hóa thần tượng cách xử lý việc trêu chọc và bắt nạt, cách chúng ta thi đua, so sánh với người khác dựa vào vẻ ngoài nói về vẻ ngoài - vài người gọi đây là "cơ thể lên tiếng" hoặc "mỡ lên tiếng" và cuối cùng, nền tảng của việc tôn trọng và chăm sóc bản thân.
Sáu điều này là những điểm khởi đầu quan trọng cho bất cứ ai xem trọng đến việc làm thế nào để giáo dục hiệu quả về sự tự tin về cơ thể.
Việc giáo dục là quan trọng, nhưng giải quyết vấn đề này đòi hỏi mỗi và tất cả chúng ta đẩy mạnh hơn, và làm gương tốt hơn cho những phụ nữ, những cô gái trong cuộc sống của chính họ.
Thách thức định kiến mà qua đó phụ nữ bị dòm ngó và bình luận xung quanh ta.
Thật không đúng nếu đánh giá những đóng góp của các chính trị gia qua kiểu tóc hoặc cỡ ngực của họ hoặc suy luận rằng quyết tâm hay sự thành công của vận động viên Olympic bị giảm do cô có vẻ ngoài không ưa nhìn
Nên bắt đầu đánh giá con người bằng những việc họ làm, thay vì vẻ ngoài của họ.
Ta có thể bắt đầu bằng việc chịu trách nhiệm về các loại hình ảnh và các bình luận mà chúng ta đưa lên mạng xã hội.
Chúng ta khen ngợi người khác dựa trên nỗ lực và hành động của họ chứ không phải bởi vẻ ngoài
Tôi xin hỏi, lần cuối cùng bạn hôn mình trong gương là khi nào?
Rốt cục, chúng ta cần chung tay với nhau cũng như với cộng đồng, chính phủ, và các doanh nghiệp để thực sự thay đổi văn hóa này của chúng ta để con em chúng ta lớn lên coi trọng chính bản thân mình, coi trọng cá nhân, tính cá nhân sự đa dạng.
Cần đưa những người thực sự tạo nên sự khác biệt về bệ phóng, tạo nên sự khác biệt trong thế giới thực.
Giới thiệu họ rộng rãi, chỉ khi đó ta mới có thể tạo nên 1 thế giới khác.
Một thế giới mà con em chúng ta, tự do khôn lớn trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình, nơi mà cách chúng nghĩ về bề ngoài không kìm hãm việc chúng trở thành ai hoặc đạt được điều chúng muốn trong cuộc sống.
Nghĩ về việc điều này có thể có ý nghĩa cho ai đó trong đời bạn.
Bạn đang nghĩ về ai thế?
Có phải vợ của bạn?
Chị em? Con gái?
Cháu?
Bạn của bạn?
Có thể là người phụ nữ ngồi cách bạn vài ghế ngày hôm nay.
Điều có ý nghĩa gì với cô ấy nếu cô ấy được giải phóng khỏi tiếng nói nội tâm đang phê phán, quở trách bản thân để có chân dài hơn, đùi thon hơn dạ dày nhỏ hơn, bàn chân ngắn hơn?
Điều này có ý nghĩa gì cho cô ấy nếu chúng ta vượt qua vấn đề này và giải phóng tiềm năng của cô bằng cách đó?
Ngay bây giờ, nỗi ám ảnh về vẻ ngoài từ nền văn hóa đang kìm hãm tất cả chúng ta.
Nhưng hãy cho con em chúng ta thấy sự thật.
Cho chúng thấy bề ngoài chỉ là một phần của bản sắc và sự thật là chúng ta yêu bọn trẻ dù chúng là ai và làm gì và cách chúng ta cảm nhận về chúng.
Hãy đưa giáo dục yêu quý bản thân vào chương trình học chính khóa.
Hãy để mỗi và tất cả chúng ta thay đổi cách chúng ta nói và so sánh mình với người khác.
và hãy cùng chung sức, từ cấp cơ sở đến cấp trung ương, để những đứa trẻ 1 tuổi hạnh phúc của hôm nay trở thành những người tạo ra thay đổi cho tương lai.
Hãy cùng nhau làm điều đó.
(Vỗ tay)
Ngủ.
Là thứ ta bỏ ra một phần ba cuộc đời để làm nhưng liệu ta có thực sự hiểu được ý nghĩ của nó?
Hai ngàn năm trước, Galen một trong các nhà nghiên cứu y học hàng đầu của thế giới cổ đại, đã giả dụ rằng khi thức nguồn sức mạnh não, chất dịch của nó, sẽ chảy tới mọi cơ quan trong cơ thể, làm chúng hoạt động trong khi bộ não khô dần đi và ông ấy nghĩ rằng khi đi ngủ toàn bộ chất dịch này sẽ quay trở lại, làm đầy lại bộ não và làm mới lại suy nghĩ.
Nghe có vẻ vô lý với chúng ta. Tuy vậy, Galen chỉ đang cố gắng giải thích điều gì đó về giấc ngủ thứ mà ta làm hàng ngày.
Chúng ta biết từ kinh nghiệm của chính mình rằng khi đi ngủ, bạn thoải mái đầu óc và khi mất ngủ nó khiến đầu óc bạn mụ mẫm.
Giờ thì, dù biết về giấc ngủ nhiều hơn thời của Galen, chúng ta vẫn chưa thực sự hiểu tại sao giấc ngủ lại có công dụng phục hồi thần kì cho trí não.
Vậy nên, hôm nay tôi muốn chia sẻ về vài nghiên cứu gần đây mà có lẽ sẽ làm sáng tỏ câu hỏi này.
Chúng ta biết rằng giấc ngủ có thể thực sự là một giải pháp lập trình tinh tế cho những nhu cầu cơ bản của não bộ, một cách đặc trưng để bộ não đáp ứng các đòi hỏi cao và khác biệt nhỏ khiến nó khác với tất cả mọi cơ quan còn lại.
Vậy hầu như mọi hoạt động sinh lý ta có có thể coi như một loạt các vấn đề và các giải pháp tương ứng. Và vấn đề đầu tiên mọi cơ quan phải xử lý là sự cung cấp dưỡng chất liên tục để nuôi dưỡng các tế bào trong cơ thể.
Trong não, đó là phần đặc biệt quan trọng; hoạt động xung điện mãnh liệt sử dụng tới một phần tư năng lượng toàn bộ cơ thể mặc dù bộ não chỉ chiếm khoảng hai phần trăm khối lượng cơ thể.
Do vậy, hệ thống tuần hoàn đó giải quyết vấn đế đề phân phối dinh dưỡng bằng cách gửi các mạch máu cung cấp dinh dưỡng và oxy tới mọi xó xỉnh của cơ thể.
Các bạn có thể thấy điều đó qua video sau.
Đây, chúng ta xem các mạch máu trong não của một con chuột sống.
Các mao mạch tạo nên một hệ thống phức tạp phủ toàn bộ diện tích não bộ.
Chúng bắt đầu từ vỏ não, rồi tự đâm vào các nhóm tế bào, và khi tỏa ra, chúng cung cấp dinh dưỡng và oxy tới từng tế bào não.
Khi mọi tế bào cần dinh dưỡng để hoạt động, chúng cũng tạo ra chất thải như sản phẩm phụ, và việc dọn dẹp chất thải đó là vấn đề cơ bản thứ hai mà mọi cơ quan phải xử lý.
Giản đồ này thể hiện hệ mạch bạch huyết dần dần phát triển để đáp ứng nhu cầu.
Đó là hệ thống mạch song song thứ hai phát triển khắp cơ thể.
Nó mang protein và chất thải khác qua các khoảng trống giữa các tế bào, thu nhặt rồi bơm chúng vào máu để thải đi.
Nhưng nếu xem thật kĩ giản đồ này, bạn sẽ thấy một vài điều không hợp lý.
Nếu chúng ta phóng to đầu chàng trai, một trong những thứ, bạn sẽ thấy ở đó là chẳng có mạch bạch huyết nào ở não cả.
Nhưng nó không có nghĩa gì nhiều, phải không?
ý tôi là, não là một cơ quan hoạt động cô đặc tạo ra lượng lớn chất thải cần được làm sạch hiệu quả.
Vì vậy, nó thiếu các mạch bạch huyết, nghĩa là phương pháp mà phần còn lại cơ thể sử dụng để làm sạch chất thải không áp dụng cho não bộ.
Vậy não làm thế nào để giải quyết vấn đề làm sạch chất thải của mình?
Ồ, đó có vẻ như một câu hỏi đơn giản khi mới tham gia vào câu chuyện cái mà ta tìm thấy cũng như cái mà ta để trong não, dưới tất cả các nơ ron và mao mạch, đó là cách giải quyết của bộ não, đối với vấn đề dọn sạch chất thải, thật không thể ngờ.
thật khác lạ, nhưng cũng thật là đẹp.
Tôi sẽ nói bạn biết phát hiện của chúng tôi.
Vì bộ não có một cái bể lớn chứa đầy dịch sạch gọi là tủy não.
Chúng tôi gọi chúng là CSF.
CSF lấp đầy các khoảng trống xung quanh não và chất thải từ trong não theo các hướng ra, nhập vào CSF bị thải ra, cùng chất bẩn, vào máu.
Nghe giống hệ bạch huyết, đúng không?
Nhưng thú vị là chất dịch và chất thải từ trong não bộ, sẽ không thấm một cách tùy tiện tới bể CSF.
Thay vào đó, sẽ có một hệ thống bơm chuyên tổ chức và hiện thực quá trình này.
Các bạn có thể xem trong các video sau.
Đây, chúng ta lại xem não của một con chuột sống
Khung ảnh ở phía bên trái thể hiện điều đang diễn ra trong bề mặt vỏ não, và khung hình bên phái chỉ ra điều đang diễn ra dưới bề mặt vỏ não trong các mao mạch.
Chúng tôi đánh dấu các mao mạch màu đỏ, và hệ thống CSF xung quanh não màu xanh.
Nào, giờ cái khiến ta ngạc nhiên là chất dịch ở ngoài bộ não, không nằm hoài ở ngoài.
Thay vào đó, CSF được bơm ngược vào trong qua bộ não đi liền bên ngoài các mao mạch ngoài, và chảy vào trong não bộ đi bên ngoài xung quanh các mạch, giúp làm sạch rửa sạch các chất thải từ khoảng trống giữa các tế bào não.
Nếu bạn nghĩ về nó, sử dụng phía ngoài của các mao mạch như vậy thực sự là một cách giải quyết rất sáng tạo, thông minh bởi vì bộ não bị đóng chặt trong một hộp sọ rắn chắc và chứa đầy tế bào, vậy nên không có thêm nhiều khoảng trống cho một hệ thống mạch thứ hai như mạch bạch huyết.
Mao mạch, chúng sẽ mở rộng từ bề mặt não cho tới mọi tế bào đơn nhất trong não điều đó có nghĩa là những chất dịch chuyển hóa ở phía ngoài các mạch có thể dễ dàng tiếp cận vùng não bộ, vậy nên, đó thực sự là một cách hay để tái sử dụng hệ mao mạch, mạch máu, chiếm lấy và thay thế chức năng ở hệ thống mạch thứ hai, hệ bạch huyết, giúp bạn không cần thêm nó nữa.
Tuyệt vời là không một cơ quan nào khác có thể sử dụng cách đó để làm sạch chất thải từ giữa các tế bào.
Đây là một cách giải quyết hoàn toàn dành riêng cho bộ não.
Tuy nhiên, khám phá gây bất ngờ nhất trong tất cả những điều mà tôi vừa nói với các bạn, với tất cả các chất dịch chảy trong não bộ, điều đó chỉ xảy ra khi bộ não đang ngủ.
Đây, video bên trái chỉ ra bao nhiêu CSF chuyển dịch qua não một con chuột sống khi nó thức.
Gần như chẳng có gì.
Cùng một loài vật đó, nếu đợi tới lúc nó ngủ, cái mà chúng ta thấy đó là CSF đang vội chảy qua vỏ não, cùng lúc đó, chúng tôi khám phá ra rằng khi bộ não đi ngủ, các tế bào não tự thu hẹp lại, mở thêm khoảng trống, cho phép chất dịch chảy qua và chất thải được làm sạch.
Vậy có vẻ như Galen đã phần nào đúng khi viết về dòng dịch chảy mạnh trong não bộ khi ta đi ngủ.
Nghiên cứu của chúng tôi, 2000 năm sau, gợi ý rằng khi bộ não thức và ở lúc bận rộn nhất, nó trì hoãn việc tẩy sạch chất thải từ khoảng giữa các tế bào, khi não đi ngủ và không phải bận rộn nữa, nó chuyển sang chế độ làm sạch để loại bỏ chất thải giữa các tế bào, được tích tụ trong suốt cả ngày.
Nó thực sự giống như kiểu bạn hay tôi chất chồng cả đống việc nhà trong tuần làm việc khi ta không có thời gian để xử lý, rồi chờ đến ngày cuối tuần để dọn dẹp.
Tôi vừa mới nói rất nhiều về việc làm sạch chất thải, nhưng vẫn chưa đi vào chi tiết các loại chất thải mà bộ não cần làm sạch khi ta ngủ để giữa gìn sức khỏe.
Sản phầm thải mà các nghiên cứu gần đây quan tâm nhất là amyloid-beta một loại protein được não tiết ra liên tục.
Não tôi đang tạo ra amyloid-beta và não của các bạn cũng vậy.
Nhưng ở bệnh nhân Alzheimer, amyloid-beta tăng nhiều và tập trung ở các khoảng trống giữa các tế bào não, thay vì được làm sạch chúng bị giữa lại, và việc gia tăng amyloid-beta được xem như một bước quan trọng của sự phát triển một căn bệnh khủng khiếp.
Chúng tôi tính tốc độ amyloid được dọn từ não khi nó còn thức so với khi đang ngủ, và nhận ra rằng, việc dọn sạch amyloid-beta nhanh hơn rất nhiểu khi não ngủ.
Do đó ngủ, là một phần giải pháp của bộ não để giải quyết vấn đề chất thải, và điều này có thể làm thay đổi cách ta nghĩ về mối quan hệ giữa ngủ, amyloid-beta, và chứng Alzheimer.
Một loạt các nghiên cứu lâm sàng gần đây chỉ ra rằng ở các bệnh nhân chưa phát triển Alzheimer, giấc ngủ kém chất và thời lượng có liên quan với lượng gia tăng Amyloid-beta ở não, và mặc dù nghiên cứu không chứng minh việc thiếu ngủ và ngủ kém lượng gây nên chứng Alzheimer, chúng lại đề cập đến sự thất bại của não trong việc dọn sạch nhà thông qua việc dọn sạch Amyloid-beta có thể góp phần làm cho Alzheimer phát triển.
Nghiên cứu mới này nói với ta rằng thứ duy nhất mà các bạn đã biết về giấc ngủ, thậm chí, cả Galen cũng hiểu về giấc ngủ, liên quan tới việc làm tươi mới đầu óc. có thể là một phần lớn ý nghĩa của việc ngủ.
Thấy đó, bạn và tôi, chúng ta đi ngủ hằng đêm nhưng bộ não chúng ta, thì không bao giờ nghỉ.
Trong khi cơ thể và đầu óc còn đang đi dạo đâu đó trong giấc mơ, hệ vận động của não bộ vẫn đang thầm lặng làm sạch và duy trì một cỗ máy hết sức phức tạp.
Giống như việc nhà, một công việc chẳng thú vị và thoải mái, nhưng lại hết sức quan trọng.
Nếu bạn dừng dọn dẹp bếp núc trong một tháng, nhà bạn sẽ trở nên không thể ở được nhanh thôi.
Nhưng ở trong não bộ, kết quả sau đó có thể tệ hại hơn là sự xấu hổ của tình trạng bẩn thỉu, bởi làm sạch bộ não là một chức năng tốt cho sức khỏe và nhiệm vụ của trí óc và cơ thể đang trong tình trạng xấu đó là lí do tại sao việc hiểu công việc dọn dẹp cơ bản của bộ não hôm nay có thể trở nên tối quan trọng trong việc ngăn ngừa và chữa trị những căn bệnh về trí óc ngày mai.
Xin cám ơn.
( Vỗ tay)
Đây là tôi năm lên bảy.
Và đây cũng là tôi.
( Vỗ tay cỗ vũ ) Đứng ở đây, tại trại tị nạn Kakuma, mang đến cho tôi thật nhiều cảm xúc.
Đây là nơi tôi được sinh ra và trải qua bảy năm đầu tiên trong cuộc đời.
Tôi nghĩ nhiều người sẽ ngạc nhiên khi nghe thấy tôi được dạy dỗ một cách tuyệt vời ở Kakuma.
Nhưng tôi đã hạnh phúc, thông minh, có những người bạn và trên tất cả, tôi có hy vọng về tương lai tươi sáng.
Điều đó không có nghĩa là chúng tôi không gặp trở ngại.
Ý tôi là, vẫn có những chật vật.
Tôi thỉnh thoảng bị sốt rét và luôn không biết rằng bữa ăn của chúng tôi tới từ đâu.
Nhưng tinh thần cộng đồng luôn có ở Kakuma và niềm tự hào mà con người ở đây có đơn giản là khó thể so sánh.
Khi còn nhỏ, tôi nhớ những xung đột nổ ra.
Điều thường xảy ra khi người ta có những xuất phát điểm khác nhau bất đồng ngôn ngữ.
Cuối cùng, Swahili -- ngôn ngữ chính ở đây -- trở thành điểm chung.
Tôi làm bạn với đám trẻ ở trại và thậm chí, bắt đầu bắt chước văn hóa của chúng, ăn mừng các ngày lễ như Giáng sinh dù tôi theo đạo Hồi.
Những trẻ khác cũng chịu ảnh hưởng từ nền văn hóa của tôi, thỉnh thoảng, còn cầu nguyện bên cạnh tôi.
Với trẻ em, điều đó thật dễ dàng, chúng đến với nhau, trộn lẫn đức tin và hình thành môi trường đa văn hóa độc đáo.
Tên tôi là Halima Aden và tôi là người da den, theo đạo Hồi, một người Somali-Mỹ đến từ Kenya.
( Vỗ tay) Một số người gọi tôi là người tiên phong -- Tôi là người Hồi giáo đầu tiên là nữ hoàng trường trung học, sinh viên Somali đầu tiên và là phụ nữ đầu tiên mặc hijab (khăn trùm đầu) ở nhiều nơi, như cuộc thi sắc đẹp Miss Minnesota Mỹ, sàn diễn của Milan và tuần lễ thời trang New York, thậm chí là trên trang bìa lịch sử của "Vogue" Anh.
Như các bạn thấy, tôi không sợ là người đầu tiên, mạo hiểm và cố gắng thay đổi, bởi đó là điều mà thiểu số thường làm.
Sử dụng chính mình để tạo ra thay đổi và là đại diện cho sức mạnh của sự đa dạng.
Giờ đây, tôi dùng thân thế đó để truyền bá thông điệp của sự chấp nhận.
Nhưng nó chưa bao giờ là dễ dàng.
Khi lần đầu đến Mỹ, ở tại Missouri, tôi nhớ đã hỏi mẹ mình: "Đây thật là Mỹ hả mẹ?
". Có những thứ giống nhau đến đáng buồn, như tiếng xả súng vào đêm và những con đường trong thật nghèo nàn.
Nhưng cũng có những thứ khác biệt.
Như là khi vào lớp một, tôi để ý cách trẻ con chơi theo nhóm.
Ở Mỹ, ta gọi là "bè lũ".
Ở đây, tất cả chơi cùng nhau.
Giới tính không quan trọng, chủng tộc càng không.
Tôi nhớ đã từng tự hỏi: "Tại sao họ không hiểu Swahili?
Swahili là thứ tiếng mang mọi người lại gần nhau".
Tồi tệ hơn là trường tôi học không có chương trình bổ túc Tiếng Anh.
Thế nên, mỗi ngày, tôi thức dậy, đến trường, ngồi vào ghế và chẳng học được gì.
Đó là lúc tôi mất hy vọng và không muốn gì hơn là quay lại Kakuma, trại tị nạn. Mẹ tôi biết được có nhiều người Somali
ở thị trấn nhỏ ở Minnesota.
Khi lên tám, chúng tôi chuyển đến Minnesota.
Cuộc sống tôi thay đổi khi gặp các bạn học cũng nói tiếng Somali, nhập học vào trường có chương trình bổ túc Tiếng Anh và gặp những giáo viên đã hết lòng giúp đỡ, ở lại sau giờ học và giờ nghỉ trưa, tận tình giúp tôi bắt kịp với lớp.
Việc là trẻ tị nạn đã dạy tôi rằng người ta có thể tước đi của bạn mọi thứ: thức ăn, nơi nương tựa, nước sạch, kẻ cả tình bạn, nhưng một thứ không ai có thể tước khỏi bạn đó là kiến thức.
Tôi xem việc học là hàng đầu và sớm nổi trội trong lớp.
Càng lớn, tôi càng ý thức về người khác và cách họ nhìn nhận chủng tộc và thân thế của tôi.
Cụ thể, khi tôi bắt đầu đội hijab - khăn trùm đầu.
Khi lần đầu mặc nó, tôi rất thích thú.
Tôi nhớ mình luôn hâm mộ mẹ và muốn được đẹp như bà.
Nhưng khi vào cấp hai, các học sinh bắt đầu trêu chọc tôi về việc không có tóc, để chứng minh chúng sai tôi cho chúng xem tóc -- điều đó đi ngược với đức tin nhưng tôi bị áp lực phải làm thế,
Tôi rất muốn được hòa nhập vào thời điểm đó.
Khi tôi phản ánh chủng tộc, tôn giáo, danh tính, rất nhiều kỷ niệm đau đớn trở lại.
Sẽ dễ dàng nếu tôi đổ lỗi cho người từ nền văn hóa khác vì đã xát muối vào nỗi đau, nhưng khi nghĩ sâu hơn, tôi nhận ra những sự kiện có ảnh hưởng, tích cực và đã thay đổi cuộc đời tôi là nhờ họ.
Đó là lúc tôi quyết định bước ra khỏi vòng an toàn và tham gia trong một cuộc thi mặc hijab và burkini.
Tôi cho đó là cơ hội để đại diện cho những phụ nữ như tôi, cũng bị xem là mờ nhạt.
Và dù không đoạt vương miện, trải nghiệm đó đã mở ra cho tôi nhiều thứ.
Tôi đã nhận được email và tin nhắn từ phụ nữ ở khắp nơi. nói rằng tôi đã truyền cảm hứng cho họ sống đúng với chính mình.
Những cái "đầu tiên" khác tiếp tục đến.
Tôi được mời đến New York thông qua Carine để chụp hình cho tạp chí. Đó là lúc tôi trở thành người mẫu mặc hijab đầu tiên
và trong năm đầu, tôi lên hình trên chín bìa tạp chí.
Như một cơn lốc.
Nhưng với tất cả những thành công đó, có một điều vẫn không đổi - ý nghĩ rằng điều này có thể mang tôi trở lại Kakuma, nơi tôi gọi là nhà.
Tháng trước, điều không tưởng đã xảy ra với tôi.
Tôi đang chụp hình ở ở New York, thì gặp người mẫu Adut Akech, người sinh ra ở Kakuma. Cuộc gặp gỡ đó là định nghĩa của hy vọng.
Ý tôi là, hãy tưởng tượng hai bé gái được sinh ở cùng trại tị nạn, lần đầu tiên, cùng nhau lên trên trang bìa "Vogue" của Anh. ( Vỗ tay và cỗ vũ )
Tôi đã được vinh hạnh đồng hành cùng UNICEF, sớm biết những điều họ làm cho trẻ em kém may mắn.
Và tôi muốn các bạn nhớ rằng dù có thể là trẻ tị nạn, nhưng chúng vẫn là trẻ con.
Chúng xứng đáng được hy vọng, ước mơ -- và thành công.
Và chính tại đây, trại tị nạn Kakuma, một nơi đầy hy vọng, câu chuyện của tôi bắt đầu.
Xin cảm ơn ( Vỗ tay)
Tôi có cảm giác mọi người đều đồng ý rằng chúng ta đang tiến tới một hình mẫu mới của đất nước và xã hội.
Nhưng, chúng ta hoàn toàn không biết nó sẽ như thế nào hoặc nên như thế nào.
Có vẻ như, cần phải có một cuộc đàm thoại về dân chủ trong thời đại này.
Hãy nhìn nhận nó theo cách này: Chúng ta là công dân thế kỉ 21, đang cố hết sức để có thể tương tác với những cơ quan được thiết kế từ thế kỉ 19 dựa trên nền công nghệ thông tin của thế kỉ 15.
Hãy nhìn vào một số đặc điểm của hệ thống này.
Trước hết, nó được thiết kế cho một nền công nghệ thông tin đã hơn 500 năm tuổi.
Và hệ thống khả thi nhất được thiết kế cho nó là hệ thống nơi thiểu số đưa ra các quyết định hàng ngày nhân danh đa số.
Và số đông bầu chọn vài năm một lần.
Thứ hai, chi phí để tham gia vào hệ thống này là cực kì lớn.
Bạn hoặc phải có một số tiền và tầm ảnh hưởng nhất định, hoặc phải dành cả đời cho sự nghiệp chính trị.
Bạn phải trở thành đảng viên leo từ từ lên các cấp bậc đến một ngày nào đó bạn có thể ngồi vào bàn họp để đưa ra các quyết định.
Và cuối cùng là, ngôn ngữ của hệ thống này thì cực kì khó hiểu.
Nó được tạo ra vì các luật sư, bởi các luật sư và không ai khác có thể hiểu nó.
Đó là một hệ thống mà chúng ta có thể bầu chọn chính quyền, nhưng lại hoàn toàn không biết cách những người lãnh đạo ra quyết định.
Vậy nên, một ngày khi nền công nghệ thông tin mới cho phép chúng ta tham gia bất cứ buổi thảo luận nào trên toàn cầu, những rào cản thông tin sẽ ít đi, và chúng ta có thể, hơn bao giờ hết, bày tỏ những mong muốn và quan tâm của mình.
Hệ thống chính quyền của chúng ta vẫn như thế trong suốt 200 năm qua và nó muốn ta bằng lòng là những người tiếp nhận thụ động của một vở độc thoại.
Do đó, không hề ngạc nhiên khi kiểu hệ thống này chỉ có thể tạo nên hai hệ quả: sự im lặng hoặc sự ầm ĩ.
Sự im lặng của những người không liên quan đơn giản là không muốn tham gia.
Có một quan điểm chung mà tôi thật sự không thích, rằng chúng ta, những công dân, bản chất là lãnh đạm. Rằng chúng ta lảng tránh sự ràng buộc.
Nhưng, liệu bạn có thể đổ lỗi cho ta việc không nắm lấy cơ hội đi đến trung tâm thành phố vào giữa ngày làm việc để tham gia một buổi nói chuyện không một chút gì liên quan?
Mâu thuẫn được tạo ra giữa một hệ thống không còn hữu dụng hay có khả năng đàm thoại và công dân ngày càng quen với việc đại diện cho chính mình.
Rồi ồn ào nổi lên: Chile, Argentina, Brazil, Mexico, Ý, Pháp, Tây Ban Nha và Mỹ, họ đều là nước dân chủ.
Công dân tại đây được tiếp cận hộp phiếu bầu. Nhưng họ vẫn cảm thấy chưa đủ, họ cần xuống đường để tiếng nói của mỉnh được lắng nghe.
Đối với tôi, nó giống với châm ngôn của thế kỉ 18, nền móng cho sự chuyển đổi của hệ thống dân chủ hiện đại: "Không đánh thuế nếu không có sự đại diện", có thể nâng cấp lên thành: "Không có đại diện mà không có đối thoại".
Chúng ta muốn có ghế ở bàn đàm phán
Và đúng như vậy.
Nhưng để là một phần của cuộc đối thoại, chúng ta cần biết mình muốn làm gì tiếp, bởi những hành động chính trị có thể chuyển từ kích động sang xây dựng.
Thế hệ của tôi đã cực kì giỏi trong việc sử dụng mạng kết nối và công nghệ mới để tổ chức các cuộc biểu tình, có thể thành công tác động đến những vấn đề nghị sự, ngăn cản những bộ luật tệ hại, thậm chí đạp đổ chính quyền độc tài.
Và chúng ta nên tự hào về điều đó.
Nhưng, cũng phải thừa nhận rằng chúng ta không thực sự giỏi trong việc sử dụng chúng để thể hiện thành công những gì chúng ta đang nhìn thấy và tìm kiếm sự đồng thuận và dựng xây đồng minh để biến điều đó thành sự thật.
Và những mối nguy mà ta cần đối mặt là tạo ra một lực hút sức mạnh to lớn để nhanh chóng thu hút những quyền lực chân lý, như quân đội hay những tổ chức tích cực tận tụy thường vô cùng cực đoan.
Nhưng nền dân chủ của chúng ta không chỉ là về vấn đề bầu cử vài năm một lần,
Cũng không về vấn đề khiến triệu người đổ ra đường.
Vậy nên, câu hỏi mà tôi muốn đặt ra ở đây, và tin rằng đó là câu hỏi quan trọng nhất cần được trả lời, đó là: Nếu Internet là nền báo chí mới, đâu là nền dân chủ cho thời kì Internet?
Cơ quan nào cần được xây dựng cho xã hội thế kỉ 21?
Tôi không có câu trả lời, trường hợp này,
Tôi nghĩ mọi người cũng vậy.
Nhưng tôi tin rằng chúng ta không thể lảng tránh câu hỏi này thêm nữa.
Vậy nên tôi muốn chia sẻ kinh nghiệm và những gì học được với hi vọng đóng góp một phần rất nhỏ cho buổi nói chuyện này.
Hai năm trước, cùng một nhóm bạn từ Argentina, chúng tôi nghĩ: "Làm thế nào để đại diện của chúng ta, những đại diện được tuyển chọn, sẽ đại diện cho tất cả chúng ta?"
Marshall McLuhan từng nói chính trị đang giải quyết những vấn đề hôm nay bằng những công cụ của hôm qua.
Vậy nên, câu hỏi thôi thúc chúng tôi là, liệu có thể thử giải quyết một vài vấn đề của hôm nay bằng những phương pháp mà ta sử dụng hàng ngày?
Mục tiêu đầu tiên của chúng tôi là thiết kế và phát triển một mảng phần mềm gọi là DemocracyOS.
DemocracyOS là một mã nguồn mở được thiết kế để trở thành cầu nối giữa người dân và những đại diện được tuyển chọn giúp chúng ta dễ dàng tham gia trong cuộc sống thường ngày.
Đầu tiên, bạn cần nắm bắt thông tin về những dự thảo mới được đưa ra tại Quốc Hội ngay lập tức được diễn giải và giải thích bằng ngôn ngữ đại chúng.
Nhưng chúng ta đều biết thay đổi xã hội không chỉ bắt đầu từ việc biết nhiều hơn thông tin mà còn là làm gì với nó nữa.
Việc truy cập thông tin tốt hơn sẽ dẫn đến thảo luận về điều cần làm tiếp theo và DemocracyOS cho phép điều đó.
Bởi chúng tôi tin rằng nền dân chủ không chỉ là vấn đề tồn đọng những ưu tiên, chồng chất, mà những cuộc tranh luận công khai lành mạnh nên, một lần nữa, trở thành một trong những giá trị thiết yếu.
DemocracyOS là về thuyết phục và bị thuyết phục,
để đạt đến sự đồng thuận cũng như là tìm ra cách tối ưu để cân bằng những bất đồng.
Và cuối cùng, bạn có thể bầu chọn việc bạn muốn đại diện được tuyển chọn sẽ bầu chọn như thế nào.
Và nếu không thoải mái khi bầu chọn về một vấn đề nào đó, bạn luôn có thể ủy thác phiếu bầu cho ai đó, góp phần vào sự lãnh đạo xã hội sôi nổi và phát triển.
Mọi thứ bỗng trở nên dễ dàng khi so sánh những kết quả này với cách các đại diện của chúng ta bỏ phiếu trong Quốc hội.
Cũng trở nên rõ ràng rằng công nghệ không phải làm trò gian trá.
Điều chúng ta cần làm là tìm những diễn viên có kiến thức xã hội rộng rãi và sử dụng chúng để tạo nên các quyết định đúng đắn và công bằng hơn.
Vì thế, chúng tôi tiếp cận các đảng chính trị truyền thống và cung cấp cho họ DemocracyOS.
Chúng tôi nói: "Nhìn này, chúng tôi có một nền tảng để xây dựng đối thoại hai chiều với các cử tri."
Và chúng tôi thất bại.
Chúng tôi đã thất bại thảm hại.
Chúng tôi hành động như mấy đứa trẻ.
Chưa kể, chúng tôi bị gọi là ngây thơ.
Thành thật mà nói, dù muộn màng, tôi nghĩ đúng là như vậy.
Bởi thử thách mà chúng tôi đối mặt, không phải tính kĩ thuật, mà là về văn hóa.
Các đảng chính trị không bao giờ sẵn lòng thay đổi cách họ đưa ra quyết định.
Nên khá rõ ràng rằng nếu muốn tiến xa hơn với ý tưởng này chúng tôi phải tự làm lấy.
Do đó, với chút niềm tin liều lĩnh, vào tháng Tám năm ngoái, chúng tôi đã thành lập một đảng chính trị của riêng mình. El Partido de la Red, hay Net Party, ở thành phố Buenos Aires.
Và thậm chí liều lĩnh hơn, chúng tôi đã ứng cử tháng 10 năm ngoái, với quan điểm: Nếu chúng tôi muốn một ghế trong Quốc hội, ứng cử viên đại diện của chúng tôi luôn luôn bỏ phiếu theo những gì mà người dân quyết định trên DemocracyOS.
Mỗi một kế hoạch được đưa ra tại Quốc hội chúng tôi đều bầu chọn theo những gì người dân quyết định trên nền tảng này.
Đó là cách chúng tôi đột nhập vào hệ thống chính trị.
Chúng tôi hiểu nếu muốn trở thành một phần của cuộc đối thoại, có một ghế tại bàn đàm phán, chúng tôi cần trở thành những bên liên quan có giá trị, và cách duy nhất để làm là làm theo những qui định.
Nhưng chúng tôi đột nhập với ý nghĩ rằng chúng tôi đang thay đổi cách mà đảng chính trị ra quyết định.
Lần đầu tiên, chúng tôi tạo nên những quyết định cùng với những người cũng bị ác quyết định đó ảnh hưởng trực tiếp như chúng tôi,
Đó là một bước đi táo bạo cho một đảng 2 tháng tuổi ở thành phố Buenos Aires.
Nhưng nó đã gây được sự chú ý.
Chúng tôi nhận 22000 phiếu bầu, chiếm 1.2% và về nhì tại cuộc bầu chọn địa phương.
Dù không đủ để giành được một ghế ở Quốc hội, chúng tôi vẫn có thể trở thành một phần của buổi đối thoại, cho đến tháng sau đó, Quốc hội, một cơ quan, phát hành lần đầu tiên trong lịch sử Argentina, một DemocracyOS để thảo luận, với người dân, ba điều luật: hai điều về giao thông thành thị và một về quyền sử dụng không gian công cộng.
Tất nhiên, những đại diện được chọn của chúng tôi không nói rằng: "Đúng, chúng tôi sẽ bầu theo những gì người dân quyết định," nhưng chúng tôi sẵn lòng thử.
Họ luôn sẵn lòng mở ra những không gian mới để cam kết với nhân dân và hi vọng họ cũng sẽ sẵn lòng lắng nghe.
Hệ thống chính trị của chúng ta có thể được chuyển đổi, và không phải bằng cách lật đổ, phá hủy nó, mà sửa lại với công cụ mà Internet mang tới cho chúng ta.
Nhưng thử thách thật sự là tìm kiếm, thiết kế tạo ra, củng cố những kết nối đó đổi mới, biến đổi sự ầm ĩ và im lặng thành dấu hiệu và cuối cùng mang nền dân chủ đến thế kỉ 21.
Tôi không cho rằng điều này là dễ dàng.
Nhưng với kinh nghiệm của mình, chúng ta thật sự có cơ hội biến nó thành hiện thực.
Và trong lòng tôi, đó thật sự đáng để thử.
Cảm ơn các bạn
(Vỗ tay) Cám ơn
Tôi sống ở Washington, D.C. nhưng lớn lên ở Sindhekela, một ngôi làng ở Orissa, Ấn Độ.
Cha tôi là nhân viên chính phủ.
Mẹ tôi, tuy không biết đọc viết, nhưng bà thường nói với tôi: "Một nhà vua chỉ được tôn thờ trong vương quốc của ông ta. Một nhà thơ được tôn thờ ở khắp nơi."
Vì thế, tôi muốn thành nhà thơ khi trưởng thành.
Nhưng tôi suýt nữa đã không được học đại học. cho đến khi nhận được hỗ trợ tài chính từ cô tôi.
Tôi đi học ở Sambalpur, thị trấn lớn nhất của vùng, nơi mà vào đến đại học rồi, tôi mới lần đầu nhìn thấy ti vi
Tôi mơ được đến Mỹ để học cao học.
Khi cơ hội đến, tôi vượt hai đại dương với số tiền mượn để mua vé máy bay và một tờ 20 đô trong túi.
Ở Mỹ, tôi vừa làm bán thời gian ở một trung tâm nghiên cứu, vừa học các lớp cao học chuyên ngành kinh tế
Với chút tiền kiếm được, một khoản, tôi tự chi trả cho bản thân và rồi gửi một khoản về cho em trai và bố.
Câu chuyện của tôi không phải là duy nhất.
Mỗi năm, có hàng triệu người di cư.
Với sự giúp đỡ của gia đình, họ vượt đại dương họ băng qua sa mạc, sông suối, núi đồi.
Họ liều mạng để thực hiện giấc mơ, và giấc mơ đó đơn giản là có một công việc tử tế ở đâu đó để có thể gửi tiền về nhà và giúp đỡ gia đình mình, những người đã giúp đỡ họ trước đó.
Có khoảng 232 triệu người di cư trên toàn thế giới.
Những người này sống ở đất nước không phải đất nước nơi họ đã sinh ra.
Nếu những người di cư quốc tế tập hợp lại thành một đất nước, dân số nước đó sẽ lớn hơn cả Brazil.
Đất nước đó sẽ có nền kinh tế lớn hơn cả Pháp.
Khoảng 180 triệu người di cư quốc tế đến từ những nước nghèo và họ thường xuyên gửi tiền về nhà.
Những khoản tiền đó được gọi là kiều hối.
Sau đây là một thông tin có thể làm bạn bất ngờ: 413 tỉ Đô la là khoản kiều hối được gửi năm ngoái từ những người di cư về những nước đang phát triển.
Người di cư đến từ những nước đang phát triển gửi tiền về những nước đang phát triển 413 tỷ Đô la.
Một con số ấn tượng vì nó gấp 3 lần tổng số tiền viện trợ phát triển.
Nhưng, các bạn và tôi, đồng nghiệp của tôi ở Washington, không ngừng tranh luận, thảo luận về viện trợ phát triển, trong khi lại bỏ qua kiếu hồi như một khoản tiền nhỏ lẻ.
Đúng! Trung bình một người gửi về khoảng 200 Đô la mỗi tháng. Nhưng nếu được lặp lại hàng tháng, bởi hàng triệu người, những khoản tiền này có thể hình thành những dòng chảy ngoại tệ.
Ấn Độ, năm qua, nhận được 72 tỉ Đô la kiều hối, nhiều hơn cả chỉ số xuất khẩu công nghệ thông tin.
Ở Ai Cập, kiều hối nhiều gấp ba lần doanh thu từ kênh đào Suez.
Tajikistan, kiều hối chiếm 42% GDP/
Và ở những nước nghèo hơn, nhỏ hơn, bất ổn, các nước bị ảnh hưởng xung đột, kiều hối là cứu sinh, như trường hợp của Somalia hay Haiti.
Không ngạc nhiên khi dòng chảy kiều hối có ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế và đến người nghèo.
Kiều hối không phải như tiền đầu tư cá nhân, chúng không quay ngược trở lại khi một đất nước có dấu hiệu bất ổn.
Chúng như một dạng bảo hiểm.
Khi gia đình gặp vấn đề, phải đối mặt với khó khăn, kiều hối tăng lên, hoạt động như bảo hiểm.
Người di cư sẽ gửi về nhiều tiền hơn.
Không như tiền viện trợ phát triển luôn phải thông qua các cơ quan chính quyền, nhà nước, kiều hối được đưa trực tiếp đến người nghèo, đến gia đình, và thường kèm theo lời tư vấn kinh doanh.
Chẳng hạn ở Nepal, tỉ lệ người nghèo chiếm đến 42% vào năm 1995. Đến 2005, một thập kỉ sau đó, tỉ lệ người nghèo dựa trên dân số,
thời kì khủng hoảng chính trị - kinh tế, giảm xuống còn 31%.
Phần lớn trong số đó một nửa sự sụt giảm, được tin là nhờ có kiều hối đến từ Ấn Độ, một đất nước nghèo khác.
Ở El Salvador, những gia đình nhận được kiều hối có tỉ lệ trẻ em bỏ học thấp hơn.
Ở Mexico và Sri Lanka, cân nặng lúc sinh của trẻ em cao hơn ở những gia đình nhận được kiều hối.
Kiều hối là những đồng tiền được bọc trong sự quan tâm.
Người di cư gửi tiền về nhà để mua thứ ăn, nhu yếu phẩm, để xây nhà, để hỗ trợ giáo dục, để hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho người già, để đầu tư kinh doanh cho bạn bè và gia đình.
Người di cư còn gửi nhiều tiền về nhà hơn vào những dịp đặc biệt như phẫu thuật hay đám cưới. Và người di cư cũng gửi tiền, có thể là nhiều lần, cho những tang lễ đột ngột mà họ không thể tham dự.
Bên cạnh nhiều điều tốt đẹp mà kiều hối mang lại, còn có những rào chắn ngăn cản sự lưu chuyển này, những lưu chuyển trị giá 400 tỉ Đô la.
Hầu hết các rào cản này là chi phí cắt cổ của việc gửi tiền về nhà.
Những công ty chuyển tiền định mức phí để bóc lột người nghèo.
Họ sẽ nói: Nếu muốn gửi tối đa là 500 Đô la, chúng tôi sẽ tính bạn phí cố định là 30 Đô la một lần gửi.
Nếu bạn nghèo và chỉ có 200 Đô la để gửi, bạn phải trả 30 Đô la phí.
Chi phí trung bình toàn cầu của việc gửi tiền là 8%.
Nghĩa là nếu bạn gửi về 100 Đô la, gia đình bạn sẽ chỉ nhận được 92 Đô.
Để gửi tiền về Châu Phi, chi phí còn đắt hơn nhiều: 12%
Gửi tiền trong phạm vi Châu Phi còn đắt hơn: hơn 20%.
Ví dụ bạn gửi tiền từ Benin đến Nigeria.
Và rồi trường hợp của Venezuela, vì có sự kiểm soát ngoại hối, bạn gửi đi 100 Đô la và nếu gia đình bạn nhận được đến 10 Đô nghĩa là bạn đã rất may mắn rồi.
Dĩ nhiên, không ai gửi tiền đến Venezuela bằng cách thức hợp pháp.
Tiền sẽ luôn được bỏ vào vali.
Nơi nào chi phí cao, tiền sẽ đi bằng cửa ngầm.
Điều tệ hơn là rất nhiều nước đang phát triển phát lệnh cấm gửi tiền ra khỏi đất nước.
Rất nhiều nước giàu cũng phát lệnh cấm gửi tiền đến một số nơi nhất định.
Thế thì, có phải là không có cách nào, không còn lựa chọn nào tốt hơn, rẻ hơn, để gửi tiền?
Có chứ.
M-Pesa ở Kenya cho phép người ta gửi và nhận tiền với mức phí cố định chỉ 60 cent cho mỗi lần giao dịch.
Liên đoàn Hoa Kỳ lập nên một chương trình với Mexico cho phép các công ty dịch vụ tiền gửi gửi tiền đến Mexico với chi phí cố định chỉ 67 cent cho mỗi giao dịch.
Thế nhưng, những lựa chọn nhanh hơn, rẻ hơn như thế này không thể được áp dụng toàn cầu vì vấn nạn rửa tiền, cho dù có rất ít dữ liệu chứng minh liên hệ giữa vấn nạn rửa tiền và giao dịch kiều hối.
Hiện nay, nhiều ngân hàng quốc tế rất thận trọng lưu trữ tài khoản ngân hàng của những doanh nghiệp dịch vụ tiền tệ, đặc biệt là những doanh nghiệp giao dịch với Somalia.
Somalia, một đất nước mà thu nhập bình quân chỉ 250 Đô la mỗi năm.
Bình quân kiều hối hàng tháng đến Somalia lớn hơn khoản thu nhập bình quân đấy.
Kiều hối là huyết mạch của Somalia.
Thế mà, đây là một ví dụ của việc một bên cung cấp rất nhiều viện trợ, trong khi bên còn lại đang cắt đi huyết mạch kinh tế đó thông qua các quy định.
Rồi trường hợp của những người ở làng nghèo, như tôi.
Tại đó, nơi duy nhất mà bạn có thể được nhận tiền là bưu điện.
Hầu hết chính phủ trên thế giới đã cho phép các bưu điện hình thành quan hệ đối tác độc quyền với các công ty chuyển tiền.
Cho nên, nếu muốn chuyển tiền cho bố tôi ở làng, tôi phải gửi tiền qua một công ty chuyển tiền nhất định, dù chi phí rất cao.
Tôi không thể sử dụng cách thức rẻ hơn.
Cần phải dừng ngay điều này lại.
Vậy thì các tổ chức quốc tế, các doanh nhân xã hội có thể làm gì để giảm chi phí gửi tiền về nhà?
Thứ nhất, nới lỏng quy định cho các khoản kiều hối nhỏ, dưới 1.000 Đô la.
Chính phủ phải nhận ra rằng các khoản kiếu hồi nhỏ không phải là rửa tiền.
Thứ hai, bãi bỏ quan hệ đối tác độc quyền giữa các bưu điện và các công ty chuyển tiền.
Cũng vấn đề đấy, giữa bưu điện và bất kì hệ thống ngân hàng quốc gia nào có một mạng lưới rộng lớn phục vụ người nghèo.
Thay vào đó, nên khuyến khích cạnh tranh, mở rộng quan hệ đối tác để có thể hạ thấp chi phí như chúng ta đã làm, như cách họ đã làm trong ngành công nghiệp viễn thông.
Bạn đã thấy điều gì đã xảy ra.
Thứ 3, các tổ chức từ thiện phi lợi nhuận lớn nên tạo ra nền tảng kiều hối trên cơ sở phi lợi nhuận
phục vụ cho các công ty chuyển tiền để họ có thể gửi tiền về với chi phí thấp mà vẫn tuân thủ các quy định phức tạp trên thế giới.
Các cộng đồng phát triển nên đặt mục tiêu trong việc cắt giảm phí kiều hối từ 8% xuống còn 1%.
Nếu giảm chi phí xuống còn 1%, nó sẽ nhả ra một khoản tiết kiệm là 30 tỉ Đô la mỗi năm.
30 tỉ Đô la, số tiền này lớn hơn toàn bộ ngân sách viện trợ song phương hàng năm đến Châu Phi.
Lớn hơn, hoặc gần bằng toàn bộ ngân sách viện trợ của chính phủ Mỹ, nhà viện trợ lớn nhất trên hành tinh.
Thật ra, khoản tiết kiệm này còn lớn hơn 30 tỉ Đô la vì kiều hối cũng được sử dụng cho mục đích viện trợ, thương mại, đầu tư.
Một cản trở khác cho sự lưu chuyển kiều hối đến các gia đình là chi phí cò mồi cắt cổ và phi pháp trong tuyển dụng, chi phí mà người di cư phải trả cho những người giúp họ kiếm việc.
Tôi từng đến Dubai một vài năm trước.
Tôi đến thăm một trại công nhân.
Lúc đó là 8 giờ tối, trời tối, nóng và ẩm.
Công nhân trở về trại sau ngày làm việc vất vả, và rồi tôi bắt chuyện với một công nhân xây dựng người Bangladesh.
Ông ấy bận tâm về việc chuyển tiền về nhà, ông ấy đã chuyển tiền về nhà được vài tháng, và số tiền đó chủ yếu về tay trung tâm tuyển dụng lao động những người đã giới thiệu cho ông ấy công việc đó.
Và trong tâm trí, tôi có thể hình dung ra cảnh người vợ chờ đợi số tiền kiều hối hàng tháng trời.
Kiều hối đến.
Cô ấy lấy số tiền đó và đưa lại cho đại lý tuyển dụng, trước con mắt khát khao của con mình.
Cần phải chấm dứt điều này.
Không phải chỉ riêng những công nhân xây dựng từ Bangladesh, mà là tất cả công nhân. Hàng triệu công nhân di cư gặp phải vấn đề này.
Một công nhân xây dựng từ Bangladesh, trung bình trả khoảng 4000 Đô la cho phí tuyển dụng cho một công việc mà ông ấy chỉ kiếm được khoảng 2000 Đô la mỗi năm.
Điều đó có nghĩa là trong vòng 2-3 năm ông ấy đơn giản là gửi tiền về để trả phí tuyển dụng.
Gia đình ông ấy không nhận được một xu.
Không chỉ ở Dubai, đó là góc khuất nở mọi thành phố lớn trên thế giới.
Không chỉ có công nhân xây dựng Bangladesh, mà là công nhân trên khắp thế giới.
Không chỉ đàn ông.
Phụ nữ đặc biệt dễ bị lợi dụng bởi các hành vi tuyển dụng sai trái
Một trong những điều thú vị nhất và mới nhất trong lĩnh vực kiều hối là làm cách nào huy động, thông qua đổi mới, cộng đồng hải ngoại tiết kiệm và cho đi.
Người di cư gửi tiền về nhà, nhưng cũng tiết kiệm một khoản lớn ở nơi mà họ sống.
Hàng năm, tiết kiệm của người di cư được ước tính vào khoảng 500 tỷ Đô la.
Phần lớn nằm yên trong các tài khoản ngân hàng có 0% lợi tức.
Nếu một đất nước cho đãi ngộ 3% hay 4% lợi tức, và nói số tiền đó sẽ được sử dụng để xây trường học đường xá, sân bay, trạm xe lửa, tại quê hương của người di cư, sẽ có rất nhiều người sẵn lòng chấp thuận vì bên cạnh lợi ích tài chính, điều đó còn cho họ cơ hội tham gia và giúp phát triển đất nước.
Các dòng kiều hối có thể được dùng để bán trái phiếu cho người di cư vì lúc họ chuyển tiền hàng tháng về nhà, cũng là lúc bạn có thể thật sự bán trái phiếu cho họ.
Cũng có thể làm điều tương tự để huy động sự hỗ trợ của cộng đồng hải ngoại.
Tôi rất muốn đầu tư vào một hệ thống xe lửa cao tốc ở Ấn Độ và rất muốn đóng góp vào nỗ lực chống bệnh sốt rét ở làng mình.
Kiều hối là một cách tuyệt vời để chia sẻ sự thịnh vượng giữa các nơi, hướng đến mục tiêu lợi ích cho những người cần chúng nhất.
Kiều hối trao quyền đó cho tất cả chúng ta.
Cần phải làm mọi cách để thúc đẩy kiều hối và tuyển dụng an toàn hơn, rẻ hơn.
Và nó có thể thực hiện được.
Về bản thân tôi, tôi đã xa Ấn Độ được 2 thập kỷ.
Vợ tôi là người Venezuela.
Các con tôi là người Mỹ.
Càng ngày, tôi càng cảm thấy mình là một công dân toàn cầu.
Cùng lúc đó, ngày càng hoài cổ về mảnh đất nơi tôi sinh ra.
Tôi muốn cùng lúc được ở Ấn Độ và Mỹ.
Cha mẹ tôi không còn ở đó nữa.
Anh chị em tôi đã chuyển đi nơi khác.
Tôi không phải khẩn cấp gửi tiền về nhà.
Thế nhưng, theo thời gian, tôi gửi tiền về cho bạn bè tôi, cho họ hàng, cho ngôi làng của mình, để được ở đó, để tham gia hỗ trợ - một phần bản sắc của tôi.
Và tôi vẫn đang phấn đấu để trở thành một nhà thơ cho những người di dân cần mẫn và cho cuộc đấu tranh thoát khỏi đói nghèo của họ.
Xin cám ơn.
Có cả một thể loại video trên YouTube liên quan đến một trải nghiệm mà tôi chắc mọi người ở đây đã từng có.
Đó là về những người nghĩ họ đơn độc, tham gia vào một số hành vi phô trương - ca hát, nhảy múa điên dại, hay một vài hành động gợi tình - sau đó nhận ra, thực ra họ không đơn độc, mà có ai đó đang quan sát và do thám họ, Phát hiện này làm họ ngay lập tức dừng việc đang làm trong sợ hãi.
Cảm giác xấu hổ và bị sỉ nhục hiện rõ ràng trên gương mặt họ.
Lý do là, "Có những thứ tôi sẵn sàng làm khi không bị ai theo dõi."
Đây là điểm then chốt của công việc mà tôi đang tập trung vào trong suốt 16 tháng qua, câu hỏi liên quan đến vấn đề riêng tư, một câu hỏi đã được nêu lên trong bối cảnh của một thảo luận toàn cầu, được bắt đầu bằng việc tiết lộ của Edward Snowden rằng nước Mỹ và các nước đồng minh, cả thế giới không hề biết, họ đã biến Internet, một thời được xem là công cụ của tự do và dân chủ, thành một hệ thống giám sát khổng lồ và không khoan nhượng.
Có một tâm lý chung trong cuộc tranh luận này, thậm chí cả giữa những người phản đối giám sát đại chúng, họ nói rằng, thật ra cũng không có hại gì nếu giám sát toàn diện như vậy bởi vì chỉ có những người làm việc xấu mới muốn giấu diếm và quan tâm đến sự riêng tư mà thôi.
Quan điểm này căn cứ vào giả định rằng trên thế giới có 2 loại người, người tốt và người xấu.
Người xấu là người có âm mưu tấn công khủng bố hoặc tội phạm bạo lực nên mong muốn giấu diếm điều họ đang làm, và muốn bảo vệ sự riêng tư của họ.
Nhưng ngược lại, người tốt là những người đi làm, về nhà, chăm sóc con cái, xem tivi.
Họ dùng Internet không phải để âm mưu đánh bom mà là để xem tin tức hay trao đổi công thức nấu ăn hoặc để cho con cái họ chơi trò Little League, và những người này không làm gì sai nên chẳng có gì đểi giấu diếm và cũng có lý do gì để sợ việc chính phủ muốn giám sát họ.
Những người nói như vậy thật sự lại tự đưa mình vào một hành động cực đoan chống lại chính bản thân họ.
Điều mà họ thực sự muốn nói là, "Tôi để cho bản thân thành một người vô hại, không đe doạ ại và không đáng để ý, mà tôi không hề sợ chính phủ biết tôi đang làm gì."
Cách nghĩ này tạo nên điều mà tôi cho là là một dạng biểu cảm thuần tuý nhất. Trong buổi phỏng vấn năm 2009 với CEO lâu năm của Google, Eric Schmidt, người mà khi được hỏi về việc bằng nhiều cách khác nhau công ty anh ấy đã liên quan tới việc xâm phạm quyền riêng tư của hàng triệu người trên thế giới, Ông đã trả lời rằng: "Nếu bạn đang làm gì mà không muốn người khác biết, thì có lẽ ngay từ đầu bạn không nên làm thì hơn."
Giờ đây, có rất nhiều điều để giải thích về tâm trạng đó, thứ nhất là, những người mà họ nói rằng, họ cho rằng quyền riêng tư không thật sự quan trọng, họ không thật sự nghĩ như thế, và cách mà chúng ta biết được họ không thật sự nghĩ thế là vì khi họ nói sự riêng tư không quan trọng, đối với cách hành động của họ, thì họ lại tìm mọi cách để bảo vệ sự riêng tư của họ.
Họ đặt mật mã cho email và cho các tài khoản mạng xã hội, họ khóa cửa phòng ngủ và phòng tắm, làm mọi cách để ngăn cản người khác tiến vào khu vực họ xem là riêng tư và biết được điều mà họ không muốn người khác biết.
Cũng chính Eric Schmidt, CEO của Google, đã yêu nhân viên Google của ông dừng trao đổi với với tạp chí mạng CNET sau khi CNET đăng bài báo với những thông tin cá nhân, riêng tư của Eric Schmidt, mà chúng đều được thu thập chỉ từ hệ thống tìm kiếm của Google và những sản phẩm Google khác. (Cười) Một ví dụ khác có thể kể đến là CEO của Facebook, Mark Zuckerberg, trong cuộc phỏng vấn đáng xấu hổ năm 2010 đã tuyên bố rằng sự riêng tư đã không còn là một "chuẩn mực xã hội" nữa.
Năm ngoái, Mark Zuckerberg và vợ mới cưới không chỉ mua một căn nhà để ở mà còn mua luôn cả 4 căn nhà liền kề ở Palo Alto tổng cộng hết 30 triệu đô la chỉ để bảo đảm họ có khu vực riêng tư qua đó không cho người khác theo dõi nhưng việc họ làm trong đời tư của họ.
16 tháng vừa qua, tôi đi đã thảo luận về vấn đề này tại nhiều nơi trên thế giới, mỗi khi có ai nói với tôi, "Tôi không mấy quan tâm đến việc xâm phạm quyền riêng tư vì tôi không có gì phải che giấu cả."
Tôi luôn nói với họ như thế này.
Tôi lấy 1 cây bút ra, viết địa chỉ email của mình,
rồi nói, "Đây là địa chỉ email của tôi.
Tôi muốn bạn về nhà gửi cho tôi toàn bộ mật mã của các tài khoản email của bạn, không chỉ email công việc, mà là toàn bộ, bởi vì tôi muốn biết hết mọi hoạt động trên mạng của bạn, đọc hết những thứ tôi muốn và công bố hết những thứ tôi thấy thích.
Dù sao đi nữa, nếu bạn không phải người xấu, không làm gì sai, thì bạn không nên che giấu gì cả."
Vậy mà chưa có ai làm điều đó với tôi cả.
Tôi kiểm tra - (Vỗ tay) Tôi kiểm tra email của tôi liên tục.
Hộp thư hoàn toàn trống rỗng.
Và có lý do đối với điều đó, là vì chúng ta là con người, cho dù chúng ta nói ngoài miệng không xem trọng sự riêng tư, nhưng theo bản năng chúng ta luôn nhìn nhận tầm quan trọng sâu xa của nó.
Thực tế là con người, chúng ta là động vật xã hội, có nghĩa là chúng ta có nhu cầu cho người khác biết chúng ta đang làm gì, nói gì, nghĩ gì, đó cũng là nguyên nhân chúng ta muốn đưa thông tin của mình lên mạng.
Nhưng khá quan trọng liên quan đến ý nghĩa về con người tự do và trọn vẹn là có một nơi mà chúng ta có thể tới để tránh sự nhòm nghó và phán xét của người khác.
Đó là lý do vì sao chúng ta tìm kiếm điều đó, và lý do đó là, tất cả chúng ta - không chỉ phần tử khủng bố và tội phạm, mà tất cả chúng ta - đều có những thứ cần phải che giấu.
Có rất nhiều thứ chúng ta nghĩ và làm mà chúng ta sẵn sàng kể với bác sĩ , luật sư, bác sĩ tâm lý, hoặc vợ/chồng chúng ta hoặc bạn thân của chúng ta như sẽ thấy xấu hổ nếu phải nói ra bên ngoài.
Chúng ta suy xét từng ngày về những thứ chúng ta nói, nghĩ hay làm mà có thể cho người khác biết, và những thứ chúng ta nói, nghĩ hay làm mà không muốn cho bất cứ ai biết.
Mọi người có thể dễ dàng nói ngoài miệng rằng họ không quan tâm đến sự riêng tư, nhưng hành động của họ lại phủ nhận điều họ nói.
Giờ đây, đó là lý do vì sao sự riêng tư luôn được đòi hỏi một cách tự nhiên và rộng rãi.
Nó không chỉ là một hoạt đông theo phản xạ như hít thở hay uống nước.
Lý do là khi chúng ta trong một tình huống mà ở đó chúng ta bị theo dõi, mà ở đó chúng ta bị nhòm ngó, hành vi của chúng ta sẽ thay đổi đột ngột.
Phạm vi biểu cảm khi mà chúng ta cho rằng chúng ta bị theo dõi giảm đi đáng kể.
Điều này là một thực tế về bản chất con người mà đã được nhìn nhận trong khoa học xã hội, trong văn học và tôn giáo, và trong các lĩnh vực khác.
Có rất nhiều các nghiên cứu tâm lý chứng minh rằng khi một ai đó biết rằng khi họ bị theo dõi, thái độ mà họ thể hiện trở nên tuân thủ và chấp hành hơn rất nhiều.
Sự hổ thẹn của con người là một động lực mạnh mẽ, cũng như ước muốn tránh không bị hổ thẹn, và đó là nguyên nhân tại sao, khi bị theo dõi, đưa ra các quyết định không phải là của họ mà là theo sự kỳ vọng của những người khác hoặc sự bắt buộc của chuẩn mực xã hội.
Nhận thức này được tận dụng mạnh mẽ nhất vào khoảng thế kỷ 18 bởi nhà triết học Jeremy Bentham, người đã giải quyết một vấn đề quan trọng trong thời kỳ công nghiệp, khi, lần đầu tiên, các định chế đã trở nên quá lớn và tập trung mà đến nỗi họ không thể theo dõi được và vì thế không thể kiểm soát được từng cá nhân của họ, và giải pháp mà ông đã đề ra là môt thiết kế kiến trúc lúc đầu chỉ định để triển khai tại các nhà tù mà ông gọi là nhà tù xây tròn, thuộc tính tiêu biểu của nhà tù này là tòa tháp lớn ở ngay vị trí trung tâm nơi mà bất cứ ai kiểm soát nhà tù có thể nhìn thấy những tù nhân bất cứ lúc nào, dù rằng họ không thể quan sát hết mọi người mọi lúc mọi nơi.
Điểm mấu chốt của thiết kế này là những tù nhân không thể không thể nhìn vào trong nhà tù vòng, vào trong tháp, và vì thế họ không bao giờ biết họ có đang bị theo dõi hay thậm chí là khi nào họ bi theo dõi hay không.
Và điều làm ông hứng thú nhất đối với khám phá này đó là nó có nghĩa rằng những tù nhân luôn cảm thấy họ bị theo dõi bất cứ lúc nào, điều này trở thành động lực cơ bản để họ nghe lời và tuân thủ quy định.
Nhà triết học thế kỷ 20 Michel Foucault đã nhận ra rằng mô hình này không chỉ có thể dùng cho nhà tù mà còn có thể cho các định chế khác cần kiểm soát hành vi con người như: trường học, bệnh viện, nhà máy, cơ quan.
Và ông ấy cho rằng tư tưởng này, với nguyên lý phát hiện bởi Bentham, chính là cách thức kiểm soát xã hội chủ yếu dành cho các xã hội phương Tây hiện đại, khi mà không cần đến các vũ khí công khai của chế độ độc tài - bằng trừng phạt, giam giữ hay thủ tiêu các phần tử chống đối, hay dùng luật pháp để khuất phục một đảng phái - bởi vì giám sát toàn diện tạo nên một nhà tù trong tinh thần điều này trở nên khôn khéo hơn mà lại mang đến hiệu quả tốt hơn việc tăng cường tuân thủ các quy tắc xã hội hoặc đối với chuẩn mực xã hội, có hiệu quả hơn nhiều so với việc sử dụng vũ lực.
Công trình văn học tiêu biểu nhất về giám sát và sự riêng tư là tiểu thuyết của George Orwell "1984", mà chúng ta đều học ở trường, và vì thế gần như trở thành khuôn mẫu.
Thực tế, mỗi khi bạn đề cập đến nó khi tranh luận về giám sát, người ta lập tức gạt bỏ nó bởi vì không thích hợp, và họ nói thế này, "Ồ, trong "1984", người ta bị giám sát cả khi ở nhà, bị giám sát bất cứ lúc nào, nên nó chẳng liên quan gì đến điều mà chúng ta đang nói cả."
Đây là một hiểu lầm cơ bản về lời cảnh báo mà Orwell đưa ra trong "1984".
Ông đưa ra lời cảnh báo về sự giám sát không phải tất cả mọi người vào mọi thời điểm, nhưng ở đó người ta lại cho rằng họ có thể bị giám sát bất cứ lúc nào.
Người phát ngôn của Orwell, Winston Smith, mô tả hệ thống giám sát mà họ từng gặp: "Chắc chắn không có cách nào để biết bạn có đang bị theo dõi hay không."
Ông nói tiếp, "Họ luôn có thể quan sát bạn nếu họ muốn.
Bạn phải sống, và đúng là bạn sống, quen dần đến trở thành bản năng, luôn cho rằng mỗi âm thanh mà bạn phát ra đều có người nghe và ngoại trừ trong bóng tối mỗi hành động đều bị dò xét kỹ lưỡng."
Các tôn giáo Abraham thừa nhận rằng có một lực lượng toàn năng, vô hình, bởi vì sự thông thái của nó, luôn theo dõi điều bạn đang làm, nghĩa là bạn không bao giờ riêng tư, đây là nhân tố quyền lực thúc đẩy tuân theo tôn giáo.
Có môt điều dường như khác thường cuối cùng mà họ đều đạt được, nhận ra là một xã hội mà trong đó mọi người bị bị theo dõi toàn bộ thời gian là xã hội tạo nên sự chấp hành, tuân thủ, khuất phục, đó là lý do mỗi nhà độc tài, từ công khai cho đến khéo che giấu nhất, đều muốn xây dựng hệ thống như vậy.
Ngược lại, nhưng còn quan trọng hơn, nó là một khu vực riêng tư, năng lực để đi đến một nơi mà ở đó chúng ta có thể suy nghĩ, giao tiếp, trò chuyện mà không chạm phải ánh mắt đánh giá của người khác, nơi sự sáng tạo, khám phá và bất đồng ý kiến thật sự tồn tại, và đó là lý do tại sao, khi chúng ta cho phép một xã hội tồn tại mà trong đó chúng ta bị giám sát thường xuyên, chúng ta cho phép bản chất tự do của con người bị tê liệt hoàn toàn.
Điều cuối cùng tôi muốn nói liên quan đến tư duy này, quan điểm cho rằng chỉ có người làm việc xấu mới có thứ cần phải che giấu và mới quan tâm đến sự riêng tư, nó tạo nêu hai thông điệp tai hại, hai bài học tại hại, thứ nhất là chỉ những người quan tâm sự riêng tư, chỉ những người tìm kiếm sự riêng tư, được cho là người xấu.
Đây là kết luận mà chúng ta cần phải tránh xa, điều quan trọng nhất của nó là khi bạn nói, "ai đó đang làm việc xấu," có thể ý bạn là âm mưu tấn công khủng bố hay tội phạm bạo lực, một khái niệm hết sức hạn hẹp xuất phát từ những người nắm quyền khi họ đề cập đến "làm việc xấu".
Đối với họ, "làm việc xấu" nghĩa là làm những việc chống đối đáng kể đến việc thực thi quyền lực của họ.
Một bài học tai hại khác, và tôi nghĩ, còn nguy hiểm hơn nếu chấp nhận tư duy này đó là có một sự mặc cả ngầm mà những người đồng ý với tư duy này đã chấp nhận, sự mặc cả ngầm này như sau: Nếu bạn sẵn sàng khiến cho bản thân đủ vô hại, không mang tính đe dọa đối với người có quyền lực chính trị, chỉ khi đó bạn mới được giải phóng khỏi những theo dõi giám sát.
Chỉ có những phần tử chống đối, thách thức quyền lực, mới phải lo lắng.
Có các nguyên nhân mà bạn cũng nên tránh xa bài học này.
Có thể bạn là người, ngay bây giờ, không có hành vi đó, nhưng có thể bạn sẽ có tại một thời điểm trong tương lai.
Ngay cả khi bạn quyết định rằng bạn không bao giờ muốn chống đối, sự thật là có những người có thể và sẵn sàng thách thức những người có quyền lực - phe đối lập, phóng viên, nhà hoạt động và những người khác - họ có thể mang điều tốt đến cho chúng ta và cần phải được bảo vệ.
Điều không kém quan trọng là sự đo lường tự do của mỗi xã hội không phải ở việc nó đối xử thế nào với các công dân nghe lời, mà là cách nó đối xử với phe đối lập và những người có ý kiến bất đồng.
Nhưng lý do quan trọng nhất là hệ thống giám sát toàn diện đàn áp tự do của chúng ta theo mọi cách.
Nó khống chế mọi lựa chọn hành vi của chúng ta mà ta lại không biết điều đó đang diễn ra.
Nhà hoạt động xã hội chủ nghĩa nổi tiếng Rosa Luxemburg từng nói, "Người không di chuyển sẽ không nhận thấy xiêng xích trên thân thể họ".
Người ta có thể cố gắng khiến cho sợi dây xích giám sát toàn diện trở nên vô hình và không thể phát hiện, nhưng sự kiềm hãm của nó trên mỗi chúng ta không hề nhẹ đi chút nào.
Xin cảm ơn rất nhiều.
(Khán giả vỗ tay) Xin cảm ơn.
(Khán giả vỗ tay) Cảm ơn.
(Khán giả vỗ tay) Bruno Giussani: Glenn, cảm ơn.
Phải nói rằng bài thuyết trình rất thuyết phục, nhưng tôi muốn hỏi 1 chút về 16 tháng vừa qua và về Edward Snowden, nếu anh không phiền.
Câu hỏi đầu hơi cá nhân.
Chúng ta đều đọc về việc bắt giữ cộng sự của anh, David Miranda tại Luân Đôn, và những khó khăn khác, nhưng tôi cho rằng về ràng buộc và rủi ro cá nhân, để chống lại các tổ chức quyền lực nhất thế giới là không hề dễ dàng.
Anh có thể nói một chút về điều này không?
Glenn Greenwald: Anh biết đấy, tôi nghĩ lòng dũng cảm của con người thật sự lan truyền, và mặc dù tôi và các cộng sự chắc chắn nhận thấy rủi ro đó - nước Mỹ tiếp tục là quốc gia quyền lực nhất thế giới và họ không vui chút nào khi bạn công bố hàng nghìn bí mật của họ trên mạng Intenet - nhìn thấy một thường dân 29 tuổi lớn lên trong một môi trường bình thường thể hiện sự dũng cảm mà Edward Snowden thể hiện, dù biết là mình sẽ phải vào tù cả đời hoặc là cuộc đời sẽ hoàn toàn thay đổi, tạo cảm hứng cho tôi và các phóng viên khác và tạo cảm hứng cho, tôi nghĩ, mọi người trên thế giới, bao gồm các thế hệ tương lai, để nhận ra rằng họ cũng có thể thực hiện như vậy.
BG: Tôi tò mò về mối quan hệ của anh và Ed Snowden, bởi vì anh trò chuyện khá nhiều với anh ấy, và chắc rằng anh sẽ tiếp tục làm thế, nhưng trong sách của anh, anh chưa bao giờ gọi anh ấy là Edward, hay là Ed, mà là "Snowden".
Vì sao thế? GG: Anh biết đấy, tôi cho rằng đây có thể trở thành đề tài kiểm tra của một nhóm tâm lý học. (Cười) Tôi cũng không chắc nữa. Nguyên nhân có thể là, một trong những mục tiêu quan trọng của anh ấy cũng có thể là thủ thuật quan trọng nhất, là anh ấy biết rằng một trong những cách phân tán sự chú ý ra khỏi việc công bố thông tin là để cố gắng và cá nhân hoá sự tập trung lên bản thân anh ta. và đó là lý do, anh ấy không tiếp xúc với truyền thông.
Anh ấy đã cố gắng để đời sống cá nhân không bị đề cập, và vì thế tôi nghĩ tôi gọi anh ấy là Snowden là môt cách để xác địnhanh ấy như một nhân vật lịch sử quan trọng hơn là cá nhân hóa anh ấy và phân tán sự tập trung vào vật chất.
Người điều tiết: Sự công bố thông tin của anh ấy, bài phân tích của anh, công việc của các phóng viên khác, thật sự đã sự tranh cãi, và nhiều chính phủ đã có phản ứng, trong đó Brazil, với các dự án và chương trình để chuyển đổi lại thiết kế của internet, v.v.
Nhiều thứ đang tiến triển theo hướng đó.
Nhưng tôi tự hỏi, với cá nhân anh, kết thúc sẽ như thế nào?
Khi nào thì anh nghĩ, chúng ta thực sự thành công?
GG: Kết thúc đối với một phóng viên như tôi thật ra rất đơn giản, đó là mỗi hồ sơ có giá trị đưa tin và nên được công bố cuối cùng sẽ được công bố, và những bí mật không nên được giữ cuối cùng sẽ hé lộ.
Với tôi, đó là bản chất nghề báo và đó là điều tôi cam kết thực hiện.
Tôi cho rằng giám sát toàn diện thật đáng sợ vì những lý do tôi nêu ở trên và những lý do khác, Tôi sẽ tiếp tục và không bao giờ ngừng lại cho đến khi chính phủ khắp thế giới không còn can thiệp và giám sát toàn bộ dân số trừ khi họ có lý do thuyết phục rằng người họ nhắm đến thực sự đã làm việc sai trái.
Đối với tôi, đó là cách hồi sinh sự riêng tư.
BG: Snowden thật sự, như ta thấy ở TED, lưu loát khi trình bày quan điểm bản thân và biện hộ cho các giá trị và nguyên tắc dân chủ.
Nhưng nhiều người không tin đó là động lực duy nhất của anh ấy.
Họ cũng không tin rằng tiền không có liên quan, và anh ấy không hề bán một số thông tin mật thậm chí cho Trung Quốc và Nga, vốn rõ ràng chẳng phải bạn tốt của nước Mỹ.
Và tôi chắc nhiều người trong phòng này cũng đang tự hỏi như thế.
Anh có nghĩ rằng có 1 phần của Snowden mà chúng ta chưa rõ không?
GG: Không, tôi thấy thật kỳ cục và buồn cườI.
(Cười) Nếu anh muốn, tôi biết anh chỉ thử vai phản diện thôi, nhưng nếu anh muốn bán thông tin mật cho quốc gia khác, điều mà nếu anh ấy có thể đã làm và trở nên giàu có nhờ đó, điều cuối cùng anh muốn làm đó là đưa thông tin đó cho phóng viên và yêu cầu họ công bố, bởi vì thông tin đó sẽ chẳng còn giá trị gì nữa.
Những người mong muốn giàu có bán thông tin cho chính phủ một cách bí mật, nhưng tôi nghĩ có 1 điểm đáng lưu ý, đó là, lời buộc tội kiểu này đến từ những người trong chính phủ Mỹ, từ giới truyền thông trung thành với các chính phủ này, và trong nhiều trường hợp người ta thường buộc tội người khác như vậy - "Ồ, anh ta không thể làm thế vì mục đích tốt, chắc chắn phải có tham nhũng hay lý do bất chính nào đó" - Họ đang nói nhiều về họ hơn là người mà họ buộc tội, bởi vì - (Khán giả vỗ tay) - những người đó, những người buộc tội, chính họ chưa bao giờ hành động vì lý do nào khác hơn là lý do bất chính, nên họ cho rằng mọi người khác cũng nhiễm chứng bệnh vô cảm giống họ, và đó chỉ là giả định của họ mà thôi.
(Khán giả vỗ tay) BG: Glenn, cảm ơn rất nhiều. GG: Cảm ơn rất nhiều.
BG: Clenn Greenwald.
(Khán giả vỗ tay)
54% dân số thế giới sống ở các thành phố.
Ở các nước đang phát triển, một phần ba dân số đó sống trong các khu ổ chuột.
75% năng lượng tiêu thụ toàn cầu tại các thành phố, và 80% lượng khí thải gây ra sự nóng lên của Trái đất đến từ các thành phố.
Vì vậy, những vấn đề mà các bạn và tôi có thể cho là vấn đề toàn cầu, chẳng hạn như biến đổi khí hậu, khủng hoảng năng lượng hay đói nghèo, thực chất, theo nhiều khía cạnh, chỉ là vấn đề của các thành phố.
Chúng sẽ không được giải quyết trừ khi người dân thành phố, như hầu hết chúng ta, thực sự bắt đầu làm một việc tốt hơn, bởi lẽ hiện nay, chúng ta không hẳn đang làm một việc tốt.
Và điều ấy trở nên rõ ràng hơn khi mà ta nhìn nhận lại cuộc sống đô thị trên ba khía cạnh sau: thứ nhất, dân cư đô thị sẵn sàng gắn bó với chế độ dân chủ; thứ hai, khả năng chứa được toàn bộ dân cư ở thành thị; và cuối cùng, khả năng của chính chúng ta để có một cuộc sống sung túc và hạnh phúc.
Khi nói đến sự gắn kết, các số liệu rất rõ ràng.
Số lượng cử tri đi bầu cử trên toàn thế giới tăng mạnh vào giai đoạn cuối những năm 80, và rồi sụt giảm ở một tốc độ mà ta chưa từng thấy bao giờ, và nếu các số liệu này xem là tệ ở phương diện một quốc gia trên phương diện thành phố của chúng ta, chúng thật là ảm đạm.
Trong hai năm gần đây, hai trong số các nước có nền dân chủ phát triển lâu đời nhất, Mỹ và Pháp, tổ chức các cuộc bầu cử thành thị trên toàn quốc.
Ở Pháp, số lượng cử tri tham gia bầu cử thấp ở mức kỉ lục.
Gần 40% cử tri đã chọn cách vắng mặt.
Ở Mỹ, các số liệu còn đáng sợ hơn.
Tại một số thành phổ ở Mỹ, lượng cử tri đi bầu cử chỉ có gần 5%.
Tôi sẽ bỏ qua việc đó trong lúc này.
Chúng ta đang nói đến các thành phố theo chế độ dân chủ mà ở đó 95% dân số nghĩ rằng không cần thiết để bầu chọn ra nhà lãnh đạo của chính họ.
Tại Los Angeles, thành phố của 4 triệu dân, cuộc bầu chọn thị trưởng chỉ nhận được 200 nghìn phiếu.
Đó là số phiếu bầu thấp nhất mà thành phố này nhận được trong suốt 100 năm qua.
Ngay tại đây, tại thành phố của tôi, Rio, mặc dù bầu cử là bắt buộc, gần 30% người tham gia bỏ phiếu, chọn bỏ phiếu trống hoặc ở nhà và chấp nhận trả tiền phạt trong cuộc bầu thị trưởng gần đây.
Khi nói về tính toàn diện, thành phố chúng ta cũng không phải là trường hợp tốt nhất của sự thành công, và một lần nữa, bạn chẳng phải tìm kiếm đâu xa để chứng minh điều đó.
Thành phố Rio có một sự chênh lệch cực kì lớn.
Đây là Leblon.
Leblon là khu vực giàu có nhất trong thành phố.
Và đây là Complexo do Alemão.
Đây là nơi mà hơn 70,000 dân cư nghèo sinh sống.
Leblon có HDI - Chỉ số Phát triển Con người, ở mức 0.967.
Vậy là còn cao hơn cả Na Uy, Thụy Sĩ hay Thụy Điển.
Complexo do Alemão có chỉ số HDI ở mức 0.711.
Tức là nằm giữa chỉ số HDI của Angieria và Gabon.
Vậy nên Rio, cũng như các nước phía Nam, là nơi mà bạn có thể đi từ khu vực Tây Âu tới khu vực hạ-Sahara của Châu Phi trong khoảng cách di chuyển 30 phút.
Đó là nếu bạn đi bằng ô tô.
Nếu là giao thông công cộng thì mất khoảng 2 giờ đồng hồ.
Và cuối cùng, có lẽ cũng là điều quan trọng nhất, các thành phố, với sự phong phú vô vàn các mối quan hệ có thể tạo lập, là nơi lí tưởng cho hạnh phúc con người thăng hoa.
Chúng ta thích được quây quần với mọi người xung quanh.
Chúng ta là loài động vật sống theo bầy đàn.
Thay vào đó, những quốc gia mà đô thị hóa đã gia tăng mạnh có vẻ như là những quốc gia mà ở đó sống ở các thành phố không còn làm ta thoải mái nữa.
Dân số Mỹ đã phải trải qua sự suy giảm về độ hạnh phúc của người dân trong ba thập kỉ vừa qua, và nguyên nhân chính là điều này.
Cách mà nước Mỹ xây dựng các thành phố đã dẫn tới việc những nơi sinh hoạt công cộng biến mất hầu như hoàn toàn ở rất nhiều, rất nhiều các thành phố ở Mỹ. Rồi từ đó, họ đã nhìn thấy được sự suy giảm về các mối liên hệ, về những thứ làm ta hạnh phúc.
Rất nhiều nghiên cứu cho thấy một sự gia tăng của việc sống cô độc và sự suy giảm trong việc sống quây quần, sự lương thiện, và việc tham gia vào các hoạt động cộng đồng và xã hội.
Vậy việc chúng ta phải bắt đầu xây dựng thành phố như thế nào có làm chúng ta quan tâm không?
Các thành phố có những tài sản vô cùng quan trọng: sự đa dạng tuyệt vời của con người sinh sống tại đây?
Thành phố mang lại sự ấm no, hạnh phúc?
Tôi tin rằng nếu ta muốn thay đổi bộ mặt của đô thị, thì cái mà ta thực sự cần chỉnh sửa chính là quá trình đưa ra những quyết định mà đã đưa ta tới những kết quả ta có hiện nay.
Chúng ta cần làm nên một cuộc cách mạng, càng sớm càng tốt.
Nếu nhân dân chỉ có thể tham gia vào mỗi việc bầu cử thì chẳng còn nghĩa lí gì nữa.
Mọi người đã chán ngán cái việc như ủy quyền cho một vài cá nhân vào mỗi vài năm rồi lại đến lúc giao phó quyền lực đó cho một người khác.
Nếu các cuộc biểu tình lan rộng ở Brazil vào tháng 6/2013 đã dạy cho chúng ta điều gì đó, mỗi lần như thế chúng ta cố gắng thực hiện quyền lực của mình ngoài bối cảnh của một cuộc bầu cử, chúng ta bị đánh đập, làm nhục và bắt giữ.
Và điều này cần phải thay đổi, bởi vì khi nó xảy ra, không chỉ khiến con người tham gia lại vào các cấu trúc của đại diện, mà còn xây dựng những cấu trúc này với việc ra quyết định mang tính trực tiếp, hiệu quả và tập thể, việc qua quyết định với những thứ tấn công vào sự bất bình đẳng bởi bản chất rất tập thể của nó, việc ra quyết định với những thứ mà có thể thay đổi thành phố chúng ta trở thành những nơi tốt đẹp hơn để sống.
Nhưng có một nhược điểm rõ ràng là: Việc cho phép sự tham gia và phân phối lại quyền lực một cách rộng rãi có thể là một cơn ác mộng trong công việc hậu cần, và đây chính là nơi là công nghệ đóng một vai trò vô cùng hữu ích, bằng cách giúp người tổ chức thực hiện dễ dàng hơn, giao tiếp và ra những quyết định mà không cần phải ở chung một chỗ tại cùng một thời điểm.
Thật không may cho chúng ta là, khi đề cập đến quy trình củng cố sự dân chủ, chính quyền thành phố không sử dụng công nghệ với đầy đủ tiềm năng của nó.
Cho đến giờ, chính quyền của nhiều thành phố đã sử dụng công nghệ một cách có hiệu quả vào việc cảm biến con người, những người phục vụ chính quyền với dữ liệu của thành phố: ổ gà, cây đổ hay bóng đèn hư.
Họ cũng có thể, ở một mức độ nhỏ hơn, mời công dân tham gia cải thiện kết quả của các quyết định mà họ đã đưa ra, giống như mẹ tôi khi tôi lên tám và bà ấy bảo tôi rằng tôi có một sự lựa chọn: tôi phải đi ngủ trước 8 giờ tối, nhưng tôi có thể chọn mặc bộ đồ ngủ màu hồng hoặc màu xanh.
Đó không phải là sự tham gia, mà thực ra, chính quyền đã không làm tốt trong việc sử dụng công nghệ để cho phép sự tham gia vào các vấn đề --- cách chúng ta phân bổ ngân sách, cách chúng ta chiếm dụng đất đai, và cách chúng ta quản lý các nguồn lực tự nhiên,
Những điều này là loại quyết định mà thực tế có thể ảnh hưởng đến các vấn đề toàn cầu và chứng mình vai trò chúng ta đối với thành phố.
Tin vui là, và tôi có một tin vui muốn chia sẻ với các bạn, chúng ta không cần phải đợi chính quyền làm những điều này.
Tôi có lý do để tin rằng công dân thành phố có thể xây dựng cơ cấu tham gia của riêng họ.
3 năm trước, tôi đã đồng sáng lập một tổ chức gọi là Meu Rio, và chúng tôi đã khiến cho mọi người trong thành phố Rio thiết lập động cơ và địa phương mà họ quan tâm về chính thành phố dễ dàng hơn, và có một ảnh hưởng đến các động cơ và địa phương này mỗi ngày.
Trong 3 năm vừa qua, Meu Rio đã gia tăng đến một mạng lưới gồm 160,000 công dân của thành phố Rio.
Khoảng 40% thành viên là những người trong độ tuổi từ 20 đến 29.
Đó là 1 trong mỗi 15 người trẻ tuổi ở Rio ngày nay.
Trong số những thành viên này có một cô gái trẻ đáng yêu, tên là Bia, bên phải các bạn, và Bia lúc đó chỉ 11 tuổi khi cô ấy bắt đầu chiến dịch sử dụng một trong những cách thức của chúng tôi để cứu mô hình trường công lập của mình khỏi việc bị phá bỏ.
Trường của cô ấy thực sự được xếp hạng trong danh sách các trường công lập tốt nhất của nước ta, và lúc đó nó đang bị phá bỏ bởi chính quyền bang Rio de Janeiro để xây dựng, tôi không đùa với các bạn đâu, bãi giữ xe cho World Cup ngay trước khi sự kiện diễn ra.
Bia bắt đầu một chiến dịch, và thậm chí chúng ta đã thấy trường của cô bé theo dõi qua camera 24/7 và rất nhiều tháng sau đó, chính quyền đã thay đổi quyết định.
Còn có Jovita.
Cô là một người phụ nữ tuyệt với có con gái đi lạc khoảng 10 năm trước, và từ đó đến nay, cô luôn tìm kiếm con gái mình.
Trong quá trình tìm kiếm, cô phát hiện ra lần đầu tiên, cô đã không đơn độc.
Trong riêng năm 2013, 6,000 người ở bang Rio đã biến mất.
Nhưng cô ấy vẫn thấy rằng mặc dù như vậy, Rio vẫn không có hệ thống tình báo tập trung để giải quyết các trường hợp mất tích.
Trong các thành phố khác ở Brazil, các hệ thống này đã hỗ trợ giải quyết đến 80% các trường hợp mất tích.
Cô ấy bắt đầu một chiến dịch, và sau khi thư kí của bộ công an nhận được 16,000 lá thư điện tử từ những người yêu cầu ông ta làm điều này ông ấy đã trả lời, và bắt đầu xây dựng một đơn vị cảnh sát tập trung vào các trường hợp mất tích này.
Đơn vị này đã mở của công cộng vào cuối tháng trước, và Jovita đã ở đó để trả lời phỏng vấn và rất thu hút.
Và rồi, lại có Leandro.
Leandro là một chàng trai tuyệt vời ở một khu ổ chuột ở Rio, và anh ấy đã sáng tạo một dự án tái chế ở khu ổ chuột.
Vào cuối năm ngoái, ngày 16 tháng 12, anh ấy nhận một lệnh trục xuất từ chính quyền bang Rio de Janeiro là anh ấy có hai tuần để rời khỏi nơi mà anh đã ở trong hai năm qua.
Kế hoạch đã đưa đến một sự phát triển, người lên kế hoạch đã biến nó thành một công trình xây dựng.
Leandro bắt đầu một chiến dịch sử dụng một trong những cách thức của chúng tôi, "chiếc nồi áp suất", giống với Bia và Jovita đã sử dụng, và chính quyền đã thay đổi quyết định trước mùa Giáng sinh.
Những câu chuyện trên khiến tôi cảm thấy vui không chỉ bởi vì chúng có kết thúc tốt đẹp.
Mà còn vì chúng có những sự bắt đầu tốt đẹp.
Cộng đồng giáo viên và phụ huynh của trường Bia đang tìm kiếm những cách khác mà họ có thể cải thiện không gian nhiều hơn nữa.
Lendro có những kế hoạch tham vọng để đưa mô hình của anh ấy tới những cộng đồng có thu nhập thấp ở Rio, và Jovita thì đang tình nguyện tại một đơn vị cảnh sát mà cô ấy đã hỗ trợ thành lập.
Bia, Jovita và Leandro là những nhân chứng sống của việc mà công dân và chính quyền thành phố trên toàn thế giới cần phải biết là: Chúng ta đã sẵn sàng.
Là những công dân thành phố, chúng ta đã sẵn sàng để quyết định những điểm đến của chúng ta, bởi vì chúng ta biết rằng cách ta phân phối quyền lực nói lên rất nhiều giá trị thực sự của mọi người, và bởi vì ta biết rằng việc cho phép và tham gia vào chính trị địa phương là một dấu hiệu mà chúng ta quan tâm thật lòng đến mối quan hệ của ta với người khác, và chúng ta sẵn sàng điều này trong các thành phố trên toàn thế giới ngay lúc này.
Với mạng lưới "Thành phố của chúng ta", nhóm Meu Rio hi vọng chia sẻ những gì chúng tôi học được với những người muốn tạo ra những sáng kiến tương tự cho thành phố của mình.
Chúng tôi đã bắt đầu thực hiện nó ở São Paulo với những kết quả đáng kinh ngạc, và muốn mang nó đến các thành phố khác trên thế giới thông qua mạng lưới công dân làm trung tâm các tổ chức công dân lãnh đạo mà có thể truyền cảm hứng cho chúng ta, thách thức, và nhắc nhở chúng ta về nhu cầu tham gia thực sự vào cuộc sống của thành phố chúng ta.
Nó phụ thuộc vào chúng ta quyết định chúng ta muốn trường học hay bãi giữ xe, các dự án tái chế dựa vào cộng đồng hay các khu xây dựng, sự đơn độc hay đoàn kết, xe ô tô hay xe buýt, và trách nhiệm của chúng ta là làm điều đó vào lúc này, cho bản thân chúng ta, cho gia đình, cho những người làm cho cuộc sống đáng sống, và cho sự sáng tạo và đẹp đẽ đáng kinh ngạc, và tự hỏi rằng làm cho thành phố chúng ta, mặc kệ tất cả các vấn đề đang đó, những phát minh vĩ đại nhất thời đại chúng ta.
Xin cảm ơn.
Hãy tưởng tượng một chiếc may bay sắp rơi chở theo 250 trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh nếu biết cách ngăn nó, bạn có hành động không?
Giờ hãy tưởng tượng, có 60 chiếc máy bay chở đầy trẻ dưới 5 tuổi, rơi mỗi ngày
Đó là số trẻ em không sống được đến sinh nhật lần thứ 5
6.6 triệu trẻ em không bao giờ có được sinh nhật thứ 5
Hầu hết những cái chết ấy có thể được ngăn chặn và điều đó không chỉ khiến tôi buồn nó khiến tôi tức giận và làm tôi thêm quyết tâm
Tiêu chảy và Viêm phổi là hai nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho trẻ dưới 5 tuổi, và những gì có thể ngăn cản những bệnh dịch này không phải công nghệ tiên tiến thông minh nào
Mà là một trong những phát mình lâu đời nhất một bánh xà phòng
Rửa tay bằng xà phòng một thói quen chúng ta đã có từ lâu có thể giảm bệnh tiêu chảy đi một nửa có thể giảm một phần ba ảnh hưởng của viêm phế quản
Rửa tay với xà phòng có thể có tác dụng giảm cảm cúm, đau mắt hột, SARS và gần đây nhất là trường hợp của dịch tả và sự bùng phát của dịch Ebola một trong những cách can thiệp chính là rửa tay với xà phòng
Rửa tay bằng xà phòng giúp những đứa trẻ ở trường
và những trẻ sơ sinh tránh khỏi tử vong
Rửa tay với xà phòng là một trong những cách hiệu quả nhất để cứu mạng những đứa trẻ
Nó có thể cứu hơn 600 triệu trẻ mỗi năm
Đồng nghĩa với việc ngăn chặn được 10 máy bay phản lực cỡ lớn chở đầy trẻ em khỏi bị rơi mỗi ngày
Tôi nghĩ bạn sẽ đồng ý với tôi rằng đó là biện pháp sức khỏe cộng đồng hữu ích
Giờ hãy dành ra ít phút
Tôi nghĩ bạn nên biêt về người bên cạnh
Sao các bạn không bắt tay nhau
Làm ơn hãy bắt tay nhau
Được rồi, hãy làm quen với nhau
Họ trông thật đẹp
Được rồi
Vậy nếu tôi nói với các bạn rằng người bạn vừa bắt tay thực ra chưa rửa tay sau khi đi vệ sinh? (Cười) Trông họ không còn đẹp nữa phải không?
Thật kinh, bạn sẽ đồng ý với tôi
Ồ, thông kê thực tế đã chỉ ra rằng cứ trong 5 người sẽ có 4 người không rửa tay sau khi đi vệ sinh trên toàn thế giới
Và như thế, chúng ta không rửa tay trong khi có những nhà vệ sinh sang trọng có sẵn vòi nước và xà phòng Điều tương tự cũng xảy ra ở các nước có tỷ lệ tử vong ở trẻ em cao
Cái gì thế? Không có xà phòng sao?
Thực ra, xà phòng có sắn
Trong nhà của 90% hộ dân ở Ấn Độ 94% hộ dân ở Kenya bạn có thể tìm thấy xà phòng
Thậm chí ở những nước có tỷ lệ thấp nhất như Ethiopia với 50%
Vậy nguyên do tại sao?
Tại sao mọi người không rửa tay?
Tại sao Manyak cậu bé mà tôi đã gặp ở Ấn Độ không rửa tay?
Ồ, ở nhà Mayank xà phòng dùng để tắm xà phòng dùng để giặt giũ xà phòng dùng để rửa bát.
Bố mẹ cậu bé cho rằng đó là một vật phẩm quý giá nên họ cất nó trong tủ.
Họ cất nó đi để cậu bé không lãng phí nó.
Trung bình, trong nhà Mayank họ dùng xà phòng rửa tay một lần trong ngày Đó là lúc nhiều nhất, còn đôi lúc cả tuần mới rửa tay với xà phòng một lần.
Vậy hậu quả là gì?
Trẻ em mắc bệnh ở ngay nơi đáng lẽ chúng phải được yêu thương, bảo vệ nhất- nhà của chúng
Nghĩ về nơi bạn đã học cách rửa tay.
Bạn đã học cách rửa tay ở nhà ư?
Hay bạn học cách rửa tay ở trường?
Tôi nghĩ nhà khoa học hành vi sẽ cho bạn biết là rất khó để thay đổi thói quen mà bạn sớm có trong đời.
Tuy nhiên, chúng ta bắt chước những điều người khác làm và tập quán văn hóa địa phương là thứ định hình cách chúng ta thay đổi hành vi Và đây là nơi khu vực tư hoạt động
Mỗi giây ở Châu Á và Châu Phi 111 bà mẹ mua bánh xà phòng này để bảo vệ gia đình
Nhiều phụ nữ Ấn Độ sẽ nói với bạn rằng Họ đã học về vệ sinh, dịch bệnh từ những bánh xà phòng của hãng Lifebuoy
Những nhãn hàng như thế này có trách nhiệm làm việc tốt ở nơi họ bán sản phẩm
Đó là niềm tin, và phạm vi của Unilever cho phép chúng ta tiếp tục nói về rửa tay với xà phòng và vệ sinh với các bà mẹ
Các doanh nghiệp, nhãn hiệu lớn có thể thay đổi và chuyển biến những tập quá xã hội và tạo sự khác biệt trong các thói quen đã từng ăn sâu.
Hãy nghĩ về điều đó: Những người làm Marketing dành hết thời gian khiến ta đổi từ hãng này sang hãng khác
Và thực thế, họ biết cách biến khoa học và thông tin thành những thông điệp thuyết phục
Chỉ một phút thôi, hãy tưởng tượng khi họ tập trung mọi nguồn lực vào thông điệp rửa tay bằng xà phòng
Động lực vì lợi nhuận biến thành vì sức khỏe trên thế giới này
Nhưng nó đã từng diễn ra cách đây hàng thế kỷ Lifebuoy đã ra đời năm 1894 ở vùng Victoria nước Anh để đấu tranh với dịch tả
Tuần trước, tôi ở Ghana cùng với Bộ Y tế Vì nếu bạn chưa biết Đang có đợt bùng phát dịch tả ở đó
118 năm trước giải pháp cũng như vậy là đảm báo họ có thể tiếp cận bánh xà phòng này và họ dùng nó vì đó là cách tốt nhất để thực sự ngăn dịch tả lan rộng
Tôi nghĩ động lực vì lợi nhuận là vô cùng mạnh mẽ đôi khi còn mạnh hơn chính phủ hay quỹ từ thiện nào
Chính phủ đang làm những gì họ có thể đặc biệt là với các đại dịch và nạn dịch như dịch tả. hay như Ebola vào lúc này nhưng với những ưu tiên cạnh tranh
Ngân sách không phải lúc nào cũng có sẵn
Và khi bạn nghĩ về nó bạn nghĩ về những thứ cần để khiến việc rửa tay với xà phòng thành thói quen hàng ngày Nó yêu cầu nguồn tài trợ lâu bền để duy trì thói quen đó
Tóm lại, đấu tranh cho sức khỏe cộng đồng thực sự phụ thuộc vào các công ty xà phòng để thúc đẩy rửa tay với xà phòng.
Chúng tôi có những người bạn như USAID đối tác toàn cầu về rửa tay với xà phòng trường Y học London về vệ sinh và thuốc nhiệt đới PLAN, WaterAid những người đều tin vào mối quan hệ đôi bên đều có lợi
Có lợi cho khu vực công vì chúng tôi đã giúp họ đạt mục tiêu
Có lợi cho khu vực tư vì chúng tối xây dựng những thế hệ mới của máy rửa tay trong tương lai
Và điều quan trọng nhất là lợi ích cho những người tổn thưởng nhất
Vào ngày 15 tháng 10 Chúng tôi sẽ kỷ niệm ngày Quốc tế rửa tay
Các trường học, cộng đồng bạn của chúng tôi ở khu vực công và bạn của chúng tôi ở khu vực tư vâng, vào hôm đó, thậm chí đối thủ của chúng tôi sẽ chung tay kỷ niệm can thiệp tới sức khỏe cộng đồng quan trong nhất thế giới
Việc cần thiết và nơi khu vực tư có thể tạo sự khác biệt to lớn là đưa ra những ý tưởng lớn, sáng tạo đem lại sự ủng hộ tích cực
Nếu bạn tham gia chiến dịch "Help a Child Reach 5" chúng tôi đã tạo những thước phim mang những thông điệp về rửa tay với xà phòng tới mọi người mỗi ngày theo cách họ thấy mình có liên quan
Chúng tôi đã có hơn 30 triệu lượt xem
Phần lớn tranh luận vẫn diễn ra trên mạng
Tôi mong các bạn dành 5 phút và xem những thước phim đó
Tôi tới từ Mali một trong những nước nghèo nhất thế giới
tôi lớn lên trong gia đình nơi bữa tối mỗi ngày đều xoay quanh công lý xã hội
Tôi được đào tạo ở châu Âu về sức khỏe cộng đồng
Tôi nghĩ mình là phụ nữ duy nhất ở nước tôi có bằng cấp cao về y tế và là người duy nhất với bằng tiến sĩ về rửa tay với xà phòng
(Cười) (Vỗ tay) Chín năm trước, tôi quyết định, với sự nghiệp y tế cộng đồng thành công, tôi sẽ tạo ảnh hưởng lớn nhất để giới thiệu, bán và quảng bá phát minh vĩ đại nhất thế giới với sức khỏe cộng đồng: xà phòng
Chúng tôi tiến hành chương trình rửa tay lớn nhất thế giới với bất cứ tiêu chuẩn sức khỏe cộng đồng
Chúng tôi đã đạt hơn 183 triệu người ở 16 nước
Đội tôi và tôi có tham vọng đạt được 1 tỷ người cho tới năm 2020
Trong 4 năm qua công việc phát triển theo cấp số nhân tỷ lệ trẻ tử vong đã giảm ở những nơi dùng nhiều xà phòng hơn
Có thể một số không thoải mái khi nghe kinh doanh đi lên và cứu nhiều mạng sống được đặt ngang nhau nhưng kinh doanh có phát triển mới cho phép chúng ta làm được hơn thế
Không có nó, và không nói về nó thì ta không thể có thay đổi mà mình cần
Tuần trước, tôi và đồng đội dành thời gian thăm các bà mẹ đã đều phải trải qua cái chết của một đứa bé mới chào đời
Là một người mẹ, tôi không thể hình dung ra bất cứ thứ gì tác động mạnh mẽ và đau đớn hơn thế
Đây là một người Myanmar
Cô ấy có một nụ cười đẹp tôi nghĩ nụ cười là thứ cuộc đời ban tặng khi bạn có cơ hôi thứ hai
Con trai cô ấy, Myo, là đứa con thứ hai
Cô ấy có một cô con gái đã mất cách đây 3 tuần và chúng ta biết, phần lớn trẻ em chết trong tháng đầu tiên của cuộc đời và ta biết nếu trao một bánh xà phòng cho mỗi bà đỡ và nếu xà phòng được dùng trước khi họ chạm vào những đứa trẻ chúng ta có thể giảm và thay đổi số lượng đó
Và đó là điều đã thôi thúc tôi tạo cảm hứng cho tôi tiếp tục nhiệm vụ này để biết rằng tôi có thể trang bị cho cô ấy với những gì cô ấy cần để cô ấy có thể thực hiện công việc cao cả nhất trên thế giới này: nuôi nấng sinh linh mới chào đời của cô ấy
Và lần sau khi bạn nghĩ về một món quà cho một bà mẹ trẻ và gia đình của co ấy không đâu xa, hãy tặng cô ấy bánh xà phòng
Đó là phát minh đẹp nhất lĩnh vực sức khỏe cộng đồng
Tôi hy vọng các bạn tham gia với chúng tôi biến việc rửa tay thành một phần cuộc sống hàng ngày của chúng ta và giúp nhiều đứa trẻ như Myo có thể có sinh nhật thứ 5 trong đời
Cám ơn các bạn
(vỗ tay)
Gần một năm trước, cô tôi bắt đầu có dấu hiệu đau lưng.
Cô đã đến gặp bác sĩ họ bảo cô đó là triệu chứng thông thường của những ai chơi quần vợt suốt gần 30 năm.
Họ đề nghị cô làm liệu pháp nhưng cũng không thấy đỡ hơn, nên các bác sĩ quyết định kiểm tra kĩ hơn.
Họ chụp X-quang và phát hiện một vết thương ở phổi, và họ nghĩ vết thương là do căng cơ và dây chằng giữa xương sườn, nhưng sau vài tuần điều trị, sức khỏe của cô vẫn không tốt lên.
Cuối cùng, họ quyết định lấy sinh thiết hai tuần sau đó, lấy sinh thiết có kết quả:
Ung thư phổi giai đoạn 3.
Đời sống của cô gần như rất lành mạnh.
Cô chưa bao giờ hút thuốc, chưa bao giờ uống rượu, và chơi thể thao suốt nửa đời người.
Chắc đó là lý do họ mất sáu tháng để phát hiện đúng bệnh của cô.
Câu chuyện của tôi, thật không may, giống với hầu hết các bạn.
Một trong ba người ngồi ở đây sẽ được chẩn đoán mắc ung thư, và một trong bốn người sẽ chết vì nó.
Chẩn đoán ung thư không chỉ thay đổi cuộc sống của gia đình bạn và quá trình kiểm tra lặp đi lặp lại, các bác sĩ miêu tả triệu chứng khác nhau, loại trừ bệnh hết lần này đến lần khác, thật sự rất áp lực và mệt mỏi, đặc biệt là với cô tôi.
Và đó là cách chẩn đoán ung thư từ ngày đầu căn bệnh này xuất hiện.
Chúng ta có phương pháp điều trị và thuốc của thế kỷ 21 để điều trị ung thư, nhưng vẫn giữ phương thức và quá trình chẩn đoán của thế kỉ 20.
Ngày nay, phần lớn ta phải chờ triệu chứng mới chẩn đoán được bệnh.
Phần lớn mọi người không tiếp cận được phương pháp phát hiện ung thư sớm, dù biết rằng điều đó là yếu tố quan trọng nhất để điều trị căn bệnh này.
Tình trạng này có thể được thay đổi và đó là lí do nhóm tôi và tôi quyết định bắt đầu hành trình này, hành trình cố gắng phát hiện ung thư từ những giai đoạn đầu và giám sát các phản ứng ở cấp độ phân tử sớm hơn, rẻ hơn, thông minh hơn và dễ tiếp cận hơn bao giờ hết.
Phạm vi vấn đề, tất nhiên, là chúng ta đang sống trong thời mà công nghệ phát triển với tốc độ chóng mặt, và lĩnh vực sinh học cũng không ngoại lệ.
Người ta nói rằng công nghệ sinh học đang phát triển nhanh hơn ít nhất sáu lần tốc độ phát triển của khả năng điều hành của máy tính.
Nhưng tiến trình công nghệ sinh học không chỉ đang tăng tốc mà còn ngày càng phổ biến.
Cũng như máy tính cá nhân hay Internet hay điện thoại thông minh thúc đẩy hoạt động kinh doanh, chính trị hay giáo dục, các tiến bộ gần đây cũng thúc đẩy tiến trình công nghệ sinh học, và cho phép nhóm đa ngành như chúng tôi giải quyết và tiếp cận vấn đề theo những cách mới.
Chúng tôi là nhóm các nhà khoa học và công nghệ từ Chile, Panama, Mexico, Israel và Hi Lạp, và dựa trên các khám phá khoa học gần đây, chúng tôi tin đã tìm thấy phương pháp chẩn đoán sớm nhiều loại ung thư chính xác và hiệu quả thông qua mẫu máu.
Chúng tôi làm điều đó bằng cách phát hiện một nhóm phân tử rất nhỏ lưu thông tự do trong máu được gọi là microRNA.
Để giải thích microRNA là gì và tầm quan trọng của nó với ung thư, cần bắt đầu với các protein, vì khi ung thư tồn tại trong cơ thể, biến thể protein được tìm thấy trong tất cả các tế bào ung thư.
Bạn biết đấy, protein là các phân tử sinh học lớn thực hiện các nhiệm vụ khác nhau như xúc tác cho phản ứng trao đổi chất, đáp ứng các kích thích hay sao chép DNA, nhưng trước khi một protein phản ứng hay sản xuất, các phần liên quan tới mã di truyện có trong DNA được sao chép từ RNA thông tin, vì thế, các RNA thông tin này nhận được chỉ dẫn để tạo nên một protein cụ thể, và có khả năng tạo nên hàng trăm protein, nhưng bộ phận chi phối việc tạo khi nào hay cần tạo bao nhiêu là microRNA.
MicroRNA là các phân tử nhỏ thể hiện cấu trúc gen.
Không giống như DNA cố định, microRNA có thể thay đổi tuỳ thuộc vào điều kiện bên trong và bên ngoài tại các thời điểm, cho ta thấy gen nào chủ động thể hiện vào các thời điểm đó.
Đó là lý do để microRNA trở thành một dấu hiệu sinh học hứa hẹn cho ung thư, vì như bạn biết đấy, ung thư là căn bệnh mà biểu hiện gen bị thay đổi.
Nó là một qui luật không thể kiểm soát của gen.
Một điều nữa cần lưu ý là không có hai loại ung thư giống nhau, nhưng ở mức độ microRNA, chúng vẫn có các kiểu mẫu.
Nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy mức độ biểu hiện của microRNA dưới mức bình thường đa dạng và tạo ra một mô hình cụ thể duy nhất cho mỗi loại ung thư, thậm chí phản ánh tiến độ của bệnh, ở những giai đoạn đầu, liệu nó phản ứng với thuốc hay thuyên giảm, khiến microRNA trở thành một dấu hiệu sinh học hoàn hảo và có tính nhạy cảm cao.
Tuy nhiên, vấn đề nảy sinh với microRNA là không thể dùng công nghệ dựa trên DNA có sẵn để phát hiện ung thư một cách hiệu quả, vì chúng là những đoạn nucleotide rất ngắn, nhỏ hơn nhiều so với DNA.
Và tất cả microRNA đều giống nhau, khác biệt ở đây là rất nhỏ.
Thử tưởng tượng, phân biệt hai mẫu phân tử cực kì giống nhau, cực kì nhỏ.
Chúng tôi tin mình đã tìm ra cách và đây là lần đầu tiên chúng tôi công bố trước công chúng.
Để tôi giải thích rõ hơn.
Hình dung lần gặp bác sĩ tới và làm xét nghiệm máu thông thường, nhân viên phòng thí nghiệm tách RNA, điều khá đơn giản ngày nay, đặt lên bảng khuôn có 96 lỗ tiêu chuẩn như cái này.
Mỗi lỗ của bảng khuôn có hóa sinh cụ thể, để tìm một microRNA cụ thể, nó hoạt động như một cái bẫy chỉ đóng khi microRNA xuất hiện trong mẫu, và khi đó, nó sẽ có màu xanh.
Để phản ứng xảy ra, bạn đặt bảng khuôn trong thiết bị như thế này và để điện thoại thông minh lên trên nó.
Nếu có máy ảnh ở đây, các bạn sẽ thấy được màn hình điện thoại.
Một điện thoại thông minh kết nối với máy tính và máy ảnh, đủ tốt để phục vụ cho mục đích của chúng ta.
Điện thoại đang chụp ảnh, khi phản ứng kết thúc, nó sẽ gửi hình ảnh tới nguồn dữ liệu trên mạng để xử lý và phiên dịch.
Cả quá trình này kéo dài tầm 60 phút, nhưng khi kết thúc, những lỗ sáng lên phù hợp với microRNA cụ thể sẽ được phân tích độ sáng và tốc độ sáng.
Sau đó, khi toàn bộ quá trình kết thúc, ta có thứ này đây.
Biểu đồ này hiển thị các microRNA cụ thể xuất hiện trên mẫu này và cách mà chúng phản ứng.
Nếu lấy một mô hình cụ thể của microRNA từ mẫu người này và so sánh với các tài liệu khoa học tương quan với mô hình microRNA với sự hiện diện cụ thể của bệnh, ung thư tụy trông như thế này đây.
Phần bên trong này là một mẫu thực mà người ta mới vừa phát hiện ung thư tụy.
(Vỗ tay) Một khía cạnh quan trọng của cách tiếp cận này là tập trung và khai phá dữ liệu đám mây, thế nên cần lấy kết quả đúng lúc và phân tích thông tin đầy đủ.
Nếu muốn hiểu rõ hơn và giải mã các căn bệnh như ung thư, cần phải ngừng coi chúng là những bệnh cấp và cách ly, và xem xét, tính toán mọi thứ có ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.
Toàn bộ nền tảng này là một nguyên mẫu đang được thử nghiệm.
Nó sử dụng sinh học phân tử mới nhất, một thiết bị 3D giá rẻ, và khoa học dữ liệu cố gắng giải quyết một trong những thách thức lớn nhất của loài người.
Với niềm tin rằng phát hiện ung thư sớm nên được phổ biến rộng rãi, toàn bộ chi phí cho giải pháp này thấp hơn phương pháp hiện tại 50 lần và biết rằng cộng đồng có thể giúp đẩy nhanh tiến độ, thế nên, chúng tôi để thiết bị có mã nguồn mở.
(Vỗ tay) Để tôi nói rõ hơn rằng dù đang ở giai đoạn đầu, chúng ta vẫn có thể xác định thành công mô hình microRNA của ung thư tụy, ung thư phổi, ung thư vú và ung thư gan.
Hiện tại, chúng tôi đang thực hiện một thí nghiệm lâm sàng phối hợp với Trung tâm nghiên cứu Ung thư Đức cho 200 phụ nữ bị ung thư vú.
(Vỗ tay) Đây là bài kiểm tra duy nhất, chính xác với chi phí phải chăng, có khả năng thay đổi đáng kể cách chẩn đoán và xử lý ung thư.
Vì chúng tôi lúc nào cũng tìm kiểm mô hình microRNA trong máu, bạn không cần xác định loại ung thư,
không cần bất kì triệu chứng nào.
Bạn chỉ cần 1ml máu và một chuỗi dụng cụ đơn giản.
Ngày nay, phát hiện ung thư xảy ra chủ yếu khi triệu chứng xuất hiện.
Lúc đấy là giai đoạn 3 hoặc 4, và tôi cho rằng đã là quá muộn.
Quá đắt giá với các gia đình,
với loài người.
Ta không thể để thua trong cuộc chiến chống ung thư.
Nó không chỉ tiêu tốn hàng tỷ đô la, mà còn lấy đi của ta những người thân yêu nhất.
Cô tôi đang chiến đấu dũng cảm, cố vượt qua nó bằng suy nghĩ tích cực.
Tuy nhiên, tôi mong các cuộc chiến như thế này sẽ hiếm khi xảy ra.
Tôi mong đến ngày mà ung thư được chữa trị dễ dàng bởi vì nó có thể được chẩn đoán ngay từ giai đoạn đầu, và tôi chắc chắn trong tương lai gần, nhờ cái này và nhiều đột phá khác trong khoa học đời sống, cách chúng ta nhìn nhận ung thư sẽ thay đổi về mặt cơ bản.
Cho chúng ta cơ hội phát hiện sớm, hiểu rõ hơn, và tìm ra cách chữa trị.
Xin cảm ơn rất nhiều.
Đây là hội nghị của bạn, và tôi nghĩ bạn có quyền được biết chút ít về nó bây giờ, trong giai đoạn chuyển đổi này. về anh chàng đang chăm nom nó .
Tôi xin lấy 1 cái ghế để ngồi ở đây.
2 năm trước đây tại TED, tôi nghĩ --- Tôi đã đi đến kế luận này --- Tôi nghĩ tôi đã mắc phải một ảo tưởng lạ.
Tôi nghĩ rằng tôi có lẽ bị tin tưởng một cách vô thức rồi sao đó tôi đã trở 1 người hùng kinh doanh.
Tôi có công ty mà tôi đã bỏ 15 năm xây dựng. Nó có tên là Future. Nó đã là một công ty xuất bản tạp chí.
Gần đây công ty mới được ra mắt và thị trường cho rằng nó hình như đáng giá khoảng 2 tỷ đô, một con số mà tôi đã không thật sự hiểu được.
Tạp chí mà tôi mới giới thiệu gần đây được gọi là Business 2.0 hứa hẹn hơn là sách niên giám điện thoại, bận rộn bơm khí nóng vào trong bong bóng --
(Cười) -- và tôi đã là chủ sở hữu 40% của 1 công ty mạng (dot com) sắp sửa ra mắt thị trường và chắc chắn sẽ có giá hàng tỉ đô nữa.
Và tất cả những điều đó đã đến từ không có gì.
15 năm trước, tôi từng là nhà báo khoa học mà mọi người chỉ cười nhạo khi tôi nói, "Tôi thật sự muốn tạo bắt đầu 1 tạp chí tin học của riêng mình."
Và 15 năm sau, nó đã gần 100 cái như thế. Và 2,000 nhân viên và -- nó đã là khoảng thời gian đau đầu.
Cái ngày tháng 2 năm 2000.
Tôi đã nghĩ cái đồ thị nhỏ của cuộc đời kinh doanh của tôi mà nó trong giống như là định luật Moore thậm chí tiến lên trên về phía phải -- nó đã đi lên mãi như thế.
Ý tôi là, nó phải như thế. Đúng không? Tôi đã khá là ngạc nhiên.
Dot-com, gọi một cách mỉa mai là quả bóng tuyết, đã là công ty mạng khách hàng cuối cùng được công khai tháng kế tiếp trước khi NASDAQ bị tiêu tan, và tôi bước vào 18 tháng kinh doanh quỷ quái
Tôi thấy -- Tôi nhìn mọi thứ mà tôi xây dựng vỡ vụn. Và nó trong như là mọi thứ đang chuẩn bị chết và 15 năm làm việc có thể trở thành không còn gì.
Và nó đã như là ruột bị vặn.
Lần đầu mất 8 năm máu, mồ hôi và nước mắt để có 350 nhân viên -- thứ gì đó mà tôi rất tự hào trong kinh doanh.
Tháng 2 năm 2001. Chúng tôi xa thải 350 người trong một ngày, và trước khi cuộc đổ máu kết thúc, 1,000 người bị mất công việc từ -- từ công ty của tôi. Tôi cảm thấy rất mệt mọi.
Tôi nhìn tài sản của mình giảm sút khoảng 1 triệu đô một ngày, mỗi ngày, trong vòng 18 tháng.
Và, tệ hơn thế, thậm tệ hơn thế, Tôi không còn cảm nhận về giá trị bản thân nữa.
Tôi đi vòng quanh với cái bảng hiệu to trước trán mình: "KẺ THUA CUỘC"
(Cười) Và điều làm tôi phát ớn nhất là khi nhìn lại, tôi không biết thế quái nào mà tôi đã gắn chặt hạnh phúc của bản thân công việc kinh doanh này?
Cuối cùng, chúng tôi cũng có thể cứu được Future và Snowball nhưng, tôi đã ở thế sẵn sàng tiến lên,
và để lược bớt 1 câu chuyện dài , đây là cái mà tôi đi đến.
Và lý do mà tôi kể câu chuyện này là vì tôi tin rằng, từ nhiều cuộc nói chuyện, rằng rất nhiều người trong phòng này đã trải qua, kiểu tương tự như là đường trược cao tốc -- cảm xúc đường trược cao tốc -- trong vài năm qua.
Đó là khoảng thời gian chuyển tiếp rất rất lớn, và tôi tin rằng buổi hội nghị này có thể đóng vai trò lớn cho tất cả chúng ta dẫn chúng ta tiến tới giai đoạn tiếp theo, đến bất cứ gì tiếp đó.
Chủ đề năm sau là tái sinh.
Nó giống như ở TED của 2 năm trước đây khi Richard và tôi đạt được thỏa thuận về tương lai của TED.
Và cũng cùng thời điểm, và tôi nghĩ bởi vì điều đó, tôi bắt đầu làm gì đó mà tôi muốn quên về mục đính chính trong kinh doanh của tôi. Tôi bắt đầu đọc lại.
Và tôi khám phá ra rằng trong khi tôi đang bận rộn chơi trò chơi kinh doanh, đã có những sự cách mạng không ngờ trong nhiều lĩnh vực được quan tâm - thiên văn học, tâm lý học, tâm lý tiến hóa cho đến nhân loại học, đến -- bạn biết đó, tất cả những thứ này đã thay đổi.
Và cái cách mà bạn có thể nghĩ chúng ta như là một loài, và chúng ta như là hành tinh đã thay đổi quá nhiều, và nó đã vô cùng thú vị
Và cái mà thật sự thú vị nhất, và tôi nghĩ Richard Wurman khám phá nó ít nhất là 20 năm trước tôi, đó là tất cả những thứ này đều liên kết nhau.
Chúng kế nối nhau. Tất cả chúng móc vào nhau.
và chúng ta nói về nó rất nhiều. Và tôi đã nghĩ về việc cố gắng đưa ra ví dụ cho nó, chỉ là một ví dụ. Quý bà de Gaulle, phu nhân của thủ tướng Pháp, được nổi tiếng được hỏi một lần, "Thứ gì bà mong muốn nhất?"
Và bà trả lời "a penis" (tiếng Anh nghĩa là dương vật)."
Và khi chúng bạn nghĩ về nó, nó rất đúng. Cái mà tất cả chúng ta mong muốn nhất là dương vật. Hay, bạn biết đó, "hạnh phúc," nếu chúng ta nói bằng tiếng Anh.
(Cười) Và thứ gì đó -- OK, chúc may mắn với những ai trong phòng dịch tiếng Nhật.
(Cười) (Vỗ tay) Nhưng thứ gì đó cơ bản như là hạnh phúc, mà 20 năm trước đã là thứ gì đó để thảo luận trong nhà thờ hay nhà thờ Hồi Giáo, hay giáo đường Do Thái ngày nay nó quay ra rằng có hàng tá câu hỏi giống như TED mà bạn có thể hỏi về nó mà rất là thú vị.
Bạn có thể hỏi về nguyên nhân của nó về mặt hóa sinh; khoa học thần kinh, hoạt chất serotonin, tất cả mọi thứ đó.
Bạn có thể hỏi cái nguyên nhân tâm lý của nó? Tự nhiên, sự nuôi dưỡng, hoàn cảnh hiện tại?
Hóa ra các nghiên cứu được thực hiện về vấn đề đó cực kỳ đáng ngạc nhiên.
Bạn có thể nhìn nó như 1 phép toán tin, một vấn đề thông minh nhân tạo. Tại sao -- bạn cần phải kết hợp chặt chẽ một phép tương tự của hạnh phúc vào một bộ não máy tính để làm cho nó hoạt động đúng?
Bạn có thể xem xét nó trên khía cạnh địa chính và nói, tại sao 1 tỷ người trên hành tinh này đang rất khổ sở vì họ không có khả năng có được sự hạnh phúc, và phần còn lại gần như tất cả chúng ta, bất kể bao nhiêu tiền chúng ta có, bất kể đó là 2 đô một ngày hay bất cứ cái gì, đều được hạnh phúc tương đương nhau?
Hoặc bạn có thể xem nó như là một loại tâm lý học tiến hóa. Tại sao chúng ta - đã phát minh ra các gen của chúng ta như thể là trò lừa để khiến chúng ta hành động theo những cách nhất định? Não kiến, được sống ký sinh, để làm chúng ta hành xử trong những cách nhất định mà gen của chúng ta sẽ truyền lại?
Liệu chúng ta có các nạn nhân của một ảo tưởng đại chúng?
Và tiếp đó, và tiếp đó.
Để hiểu những thứ thậm chí quan trọng cho chúng ta như là hạnh phúc, bạn cần phải hiểu theo tất cả những hướng khác nhau đó, và không có ở bất cứ đâu mà chúng ta có thể khám phá ra ngoài TED nơi bạn có thể hỏi nhiều câu hỏi, theo nhiều hướng khác nhau.
Và vì thế, nó là điều sâu sắc mà Richard nói về: Để hiểu mọi thứ, bạn cần hiểu từng chút một. Một chút về mọi thứ mà bao quanh nó.
Và vì thế, dần dần trải qua 3 ngày này, bạn bắt đầu có gắng nghĩ ra, tại sao tôi lại nghe những thứ không liên quan gì nhau?
Và ở phần cuối của bốn ngày, bộ não của bạn là ồn ào và bạn cảm thấy tràn đầy sinh lực, sức sống, và sự phấn khởi, và nó bởi vì những thứ nhỏ khác nhau đó được đặt cùng với nhau.
Đó là trải nghiệm tổng thể của bộ não chúng ta đang tới --
nó tương đương về mặt tinh thần với việc massage toàn bộ cơ thể.
(Cười) Mỗi cơ quan thần kinh xác định.
Nó thực sự thế. Lý thuyết đủ rồi, Chris. Nói chó chúng tôi biết bạn đang thực sự sẽ làm gì được chú?
Vì thế, tôi sẽ. Đây là tầm nhìn cho TED.
Thứ nhất: không làm gì. Thứ này không bị phá vỡ, vì thế tôi sẽ không phải sửa nó.
Jeff Bezos đã rất tốt bụng khi nhận xét với tôi. "Chris, TED thực sự là một hội thảo tuyệt vời.
Anh sẽ phải quậy dữ lắm để làm nó trở nên tồi tệ."
(Cười) Vì thế tôi cho bản thân mình cái danh hiệu công việc là người quản lý TED vì 1 lý do, và tôi sẽ hứa với bạn tại đây và bây giờ rằng các giá trị cốt lõi mà làm cho TED đặc biệt sẽ không bị can thiệp.
Sự thật, sự tò mò, đa dạng, không buôn bán, không công ty quỷ gì cả, không phong trào, không cương lĩnh
Chỉ cần theo đuổi niềm đam mê , ở bất cứ nơi nào có niềm đam mê, trên tất cả các kỷ luật mà được đại diện ở đây.
Nó sẽ không bị thay đổi bao giờ.
Thứ 2: Tôi sẽ đặt tập hợp một danh sách những người diễn thuyết tuyệt vời cho năm sau.
Quy mô thời gian mà TED hoạt động thật là tuyệt vời sau khi ra khỏi ngành kinh doanh tạp chí với thời hạn vài tháng.
Có một năm để làm điều này và đã xong, như tôi hy vọng sẽ chỉ cho các bạn sau đây 1 chút, Có 25 hay hơn những nhà thuyết trình tuyệt vời đăng ký cho năm tới.
Và tôi đang nhận được những sự giúp đỡ tuyệt vời từ cộng đồng -- đó chỉ là một cộng đồng lớn và phối hợp nhau, địa chỉ liên lạc của chúng tôi đến khá là nhiều người những ai mà cảm thấy thú vị trong nước, nếu không nói là cả hành tinh này.
Đó là sự thật.
Thứ ba: Nếu mà tôi có thể, tôi muốn tìm ra cách mở rộng những kinh nghiệm về TED trong suốt những năm qua một tý.
Và một cách chính mà chúng tôi sắp làm tới đây là giới thiệu câu lạc bộ sách.
Sách là loại như là cứu vớt tôi trong những năm qua và là món quà mà tôi muốn chia sẻ,
vì thế khi bạn đang ký cho TED2003, mỗi 6 tuần, bạn sẽ nhận được gói chăm sóc với một hoặc hai quyển sách và lý do tại sao mà bạn kết nối với TED.
chúng cũng có thể là do một người thuyết trình của TED và vì thế chúng ta có thể có buổi trò chuyện tiễp diễn trong suốt cả năm và quay trở lại năm tới cùng với những chuyến phiêu lưu thông minh và đầy cảm xúc.
Tôi nghĩ nó sẽ rất tuyệt.
Và kế đến, thứ 4, tôi muốn đề cập về Sapling Foundation, mà là chủ sở hữu mới của TED.
Quyền sở hữu của Sapling nghĩa là tất cả các tiến trình của TED sẽ được chuyển tới mục đích mà Sapling đại diện.
Và, quan trọng hơn hết, tôi nghĩ những ý tưởng được trình bày và nhận ra ở đây là những ý tưởng tổ chức có thể sử dụng bởi vì có sự hợp lực tuyệt vời.
Chỉ còn có vài ngày cuối, chúng ta sẽ có rất nhiều người nói về những thứ mà chúng ta quan tâm đến, mà họ đam mê, mà có thể làm những sự khác biệt trên thế giới, và ý tưởng có được nhóm mọi người cùng nhau -- một vài nguyên nhân là vì chúng ta tin tưởng, số tiền mà hội nghị có thể quyên được và những ý tưởng -- Tôi thật sự tin rằng sự kết hợp đó sẽ làm những sự khác biệt sau này.
Tôi vô cùng hào hứng với điều đó.
Thực ra, tôi không nghĩ rằng về mặt tổng thể, tôi từng hào hứng vì bất cứ cái gì, trong cuộc đời tôi.
Tôi sẽ còn cảm giác này rất lâu nữa và tôi sẽ rất hân hạnh và vui mừng nếu bạn cùng đến với chuyến đi này cùng tôi.
Tôi làm việc với người tị nạn vì muốn tạo ra sự khác biệt, và việc đó bắt đầu từ thuật lại các câu chuyện của họ.
Thế nên khi gặp họ, tôi luôn đặt câu hỏi.
Ai đã đánh bom nhà bạn?
Ai giết con trai bạn?
Những thành viên còn lại có vượt qua không?
Làm cách nào bạn đương đầu với cuộc sống lưu vong?
Nhưng luôn có một câu hỏi đối với tôi dường như là rõ ràng nhất và đó là: Bạn đã mang theo thứ gì?
Điều gì là quan trọng nhất mà bạn phải mang theo mình khi nơi bạn sống bị đánh bom, và các băng đảng có vũ trang tiến vào nhà bạn?
Một cậu bé tị nạn người Syria mà tôi biết đã kể rằng cậu không ngần ngại, khi cuộc sống của mình gặp nguy hiểm,
chộp lấy tấm bằng tốt nghiệp cấp 3, và sau đó, kể cho tôi lý do.
Cậu nói: "Tôi cầm theo bằng tốt nghiệp vì cuộc sống của tôi phụ thuộc vào nó."
Và cậu đã liều mạng sống để lấy được bằng tốt nghiệp.
Trên đường đến trường, cậu né các tay súng bắn tỉa.
Lớp học của cậu đôi khi bị rung lắc với âm thanh của bom và pháo kích, và mẹ cậu nói với tôi: "Mỗi sáng, tôi đều nói với nó: "Con ơi, đừng tới trường nữa.'" Và khi cậu van nàn, bà nói: "Tôi sẽ ôm nó như thể đó là lần cuối cùng."
Nhưng cậu lại nói với mẹ: "Tất cả tụi con đều sợ, nhưng quyết tâm tốt nghiệp của tụi con còn mạnh hơn nỗi sợ hãi."
Nhưng một ngày, gia đình nhận được tin dữ.
Dì của Hany, cậu và em họ của cậu bé bị giết hại trong nhà vì không chịu rời đi.
Cổ họng họ bị rạch.
Đã đến lúc phải chạy trốn.
Họ rời nhà ngay hôm đó, ngay lập tức, bằng chiếc xe con. Hany nấp ở ghế sau bởi vì họ phải qua các trạm kiểm soát của những tên lính quấy rối.
Họ sẽ vượt biên sang Li băng, nơi họ có thể tìm thấy sự yên bình.
Nhưng họ sẽ bắt đầu một cuộc sống khó khăn, vất vả và đơn độc.
Họ không có sự lựa chọn nào ngoài việc xây một túp lều bên cạnh bãi đất bùn, và đây là em của Hany, Ashraf, đang chơi bên ngoài.
Ngày hôm đó, họ hòa vào đoàn người tị nạn lớn nhất thế giới ở một quốc gia nhỏ bé như Li băng.
Nơi đó chỉ có 4 triệu dân, và 1 triệu người trong số đó là dân tị nạn Syria.
Không có thị trấn, hay thành phố hay làng mạc, đó không phải nơi tiếp đón những người tị nạn Syria.
Đây là lòng cao thượng và nhân văn tuyệt vời.
Hãy nghĩ vấn đề theo cách này, một cách tỉ lệ tương ứng.
Giả dụ đó là toàn bộ dân số Đức, 80 triệu người, bỏ chạy đến Mỹ chỉ trong 3 năm.
1/2 dân số Syria hiện nay tha hương cầu thực, đa số họ hiện ở Syria.
6.5 triệu người bỏ trốn để bảo toàn tính mạng.
Hơn 3 triệu người đã vượt biên, tìm nơi ẩn náu ở các quốc gia láng giềng, và chỉ một phần nhỏ, như bạn thấy tị nạn sang Châu Âu.
Điều tôi lo lắng nhất là việc 1/2 trong số người tị nạn Syria là trẻ em.
Tôi đã chụp hình bé gái này,
chỉ 2h sau khi cô bé đến nơi sau một chặng đường di cư dài từ Syria sang Jordan.
Và điều đau đầu nhất là 20% trẻ tị nạn người Syria đang tại trường học Li băng.
Tuy nhiên, trẻ tị nạn Syria, tất cả kể cho tôi rằng giáo dục là điều quan trọng nhất trong cuộc sống của chúng.
Tại sao? Bởi vì điều đó giúp chúng nghĩ đến tương lai hơn là cơn ác mộng trong quá khứ.
Cho phép chúng nghĩ đến hy vọng hơn là căm thù.
Tôi nhớ đến một chuyến thăm gần đây đến trại tị nạn người Syria ở Bắc Iraq, tôi đã gặp bé gái này, và nghĩ rằng: "Con bé trông thật đẹp," và tôi tiến đến hỏi: "Cô chụp cháu một pô được không?"
Nó trả lời được, nhưng lại không chịu cười.
Tôi nghĩ con bé không thể cười bởi vì nó chắc chắn đã nhận ra mình đại diện cho thế hệ trẻ em vảng vất tị nạn Syria, thế hệ bị cô lập và đầy tuyệt vọng.
Tuy nhiên, nhìn vào nơi mà họ chạy trốn, sự phá hủy hoàn toàn, các tòa nhà, các ngành, trường, đường xá, nhà cửa.
Nhà của Hany cũng bị phá hủy.
Và cần các kiến trúc sư, kỹ sư, kỹ sư điện xây dựng lại.
Cộng đồng cần giáo viên, luật sư và chính trị gia quan tâm tới việc hòa giải chứ không phải trả thù.
Chẳng phải điều này nên được tái xây dựng bởi người có ảnh hưởng lớn nhất, các cộng đồng lưu vong, những người tị nạn sao?
Người tị nạn có nhiều thời gian để chuẩn bị cho sự trở về.
Bạn có thể cho rằng tị nạn chỉ là tình trạng tạm thời.
Không hề.
Với chiến tranh cứ tiếp diễn như vậy, trung bình thời gian tị nạn của một người sẽ là 17 năm.
Hany đang ở năm thứ 2 trong tù khi tôi đi thăm cậu gần đây, và chúng tôi giao tiếp với nhau hoàn toàn bằng tiếng Anh, cậu thổ lộ với tôi rằng đã học bằng đọc các tiểu thuyết của Dan Brown và nghe nhạc rap của Mỹ.
Chúng tôi cũng có những giây phút vui cười dễ thương với cậu em đáng mến Ashraf.
Nhưng tôi sẽ không bao giờ quên điều cậu nói khi chúng tôi kết thúc buổi nói hôm đó.
Cậu nói rằng: "Nếu không phải là sinh viên, cháu sẽ chẳng là gì cả."
Hany là 1 trong 50 triệu người tha hương trong thế giới ngày nay.
Chưa bao giờ, kể từ Chiến tranh thế giới thứ hai, lại có nhiều người bị di tản ép buộc như vậy.
Vậy nên, trong khi chúng ta có những bước tiến lớn về sức khỏe con người, trong công nghệ, giáo dục và thiết kế, chúng ta đang thực hiện rất ít điều để giúp các nạn nhân và chúng ta làm quá ít để dừng và ngăn cản chiến tranh đưa họ đi xa khỏi mái nhà của mình.
Và có nhiều và nhiều hơn nữa những nạn nhân.
Mỗi ngày, trung bình, cuối ngày hôm nay, 32,000 người sẽ bị di tản cưỡng bức khỏi nhà mình - 32,000 người.
Họ chạy trốn qua biên giới như thế này.
Chúng tôi đã quay nó ở biên giới Syria-Jordan, và đây là một ngày tiêu biểu.
Hoặc họ chạy trốn trên các tàu không dành cho đi biển và quá tải, liều mạng trong trường hợp này chỉ để có được sự an toàn ở Châu Âu.
Đây là một người đàn ông Syria được cứu sống từ một trong những chiếc thuyền bị lật úp - đa số họ bị chết đuối - và ông kể cho chúng tôi: "Người Syria chỉ mong tìm một nơi yên tỉnh nơi không có ai làm hại bạn, nơi không có ai làm nhục bạn, và nơi không ai giết bạn."
Vâng, tôi nghĩ đó là tối thiểu.
Còn về một nơi để chữa lành, một nơi để đi học, và thậm chí một cơ hội thì sao?
Những người Mỹ, người Châu Âu có cảm giác rằng có một tỉ lệ lớn, một số lượng lớn người tị nạn đang đến nước họ, nhưng thực tế là 86%, đa số người tị nạn, đang sống ở các nước đang phát triển, ở những quốc gia đang đấu tranh với sự mất ổn định an ninh của chính mình với các vấn đề để giúp chính người dân họ và đói nghèo.
Vậy nên các nước giàu trên thế giới này nên nhận ra rằng sự nhân đạo và sự rộng lượng của những quốc gia đang che chở cho những người tị nạn.
Tất cả các quốc gia nên đảm bảo rằng không ai chạy trốn chiến tranh và khủng bố để rồi đi đến một biên giới đã bị đóng kín.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
Nhưng có điều khác mà ta có thể làm hơn là đơn giản giúp người tị nạn sống sót.
Chúng ta có thể giúp họ sống khỏe mạnh.
Chúng ta nên nghĩ đến trại tị nạn và các cộng đồng người hơn là các trung tâm dân cư tạm thời nơi mà mọi người mòn mỏi chờ đợi chiến tranh kết thúc.
Thay vào đó, những trung tâm đầu đàn, nơi người tị nạn có thể ăn mừng chiến thắng vượt lên tổn thương và hướng về ngày họ có thể về nhà như là tác nhân thay đổi tích cực và chuyển biến xã hội.
Điều này có ý nghĩa hơn rất nhiều, nhưng lại làm tôi nhớ về cuộc chiến tranh ở Somalia diễn ra ác liệt trong 22 năm.
Hãy tưởng tượng sống trong trại tị nạn này.
Tôi đã đến trại này.
Ở Djibouti, nước láng giềng của Somalia và nơi này quá hẻo lánh đến nỗi chúng tôi phải đi đến đó bằng trực thăng.
Nơi đó đầy bụi và nóng khủng khiếp.
Chúng tôi đến thăm một ngôi trường và bắt đầu nói chuyện với bọn trẻ, khi thấy cô bé này qua căn phòng, có lẽ trạc tuổi với con gái tôi, tôi đã đến và bắt chuyện với con bé.
Tôi hỏi nó câu hỏi mà người lớn thường hỏi trẻ nhỏ như là: "Môn học ưa thích của con là gì?"
hay "Lớn lên con muốn làm gì?"
Và đó là khi mặt con bé trở nên trống rỗng, nó nói rằng: "Con không có tương lai.
Những ngày đi học của con qua rồi."
Cho rằng có một sự hiểu lầm, tôi quay sang đồng nghiệp, cô này xác nhận rằng không còn kinh phí cho lớp cấp 2 trong trại này.
Và tôi ước lúc đó tôi có thể nói với con bé, "Bọn cô sẽ xây trường cho con."
Và tôi cũng nghĩ, thật uổng phí.
Con bé nên là và con bé là tương lai của Somalia.
Một cậu bé tên Jacob Atem đã có một cơ hội khác biệt, nhưng là sau khi trải qua một thảm kịch kinh hoàng.
Cậu đã chứng kiến - đây là ở Sudan- làng mình - cậu chỉ mới 7 tuổi - bị thiêu rụi, và cậu vừa biết rằng cha mẹ cậu và cả nhà đều bị giết vào ngày hôm đó.
Chỉ duy nhất đứa em họ còn sống sót, và 2 đứa nhỏ đã đi bộ 7 tháng - đây là cậu bé như Jacob - bị rượt đuổi bởi thú hoang và các băng đảng có vũ trang, và cuối cùng, tụi nhỏ cũng đến được trại tị nạn nơi chúng được an toàn, và cậu trải qua 7 năm tiếp theo ở Kenya trong một trại tị nạn.
Nhưng cuộc sống cậu thay đổi khi cậu có cơ hội định cư ở Mỹ, và tìm thấy tình yêu thương trong gia đình cha mẹ nuôi và cậu có thể đến trường, và cậu muốn tôi chia sẻ với các bạn khoảnh khắc tự hào này khi cậu tốt nghiệp đại học.
(Vỗ tay) Hôm trước, tôi nói chuyện với cậu trên Skype và cậu đang ở đại học mới ở Florida, theo học tiến sĩ về sức khỏe cộng đồng và cậu nói với tôi đầy tự hào về cách cậu gây quỹ từ người dân Mỹ để thành lập phòng khám sức khỏe ở làng của mình, quê nhà mình.
Vậy tôi muốn trở lại câu chuyện của Hany.
Khi nói với cậu bé tôi có cơ hội nói chuyện với các bạn ở đây, trên sân khấu của TED, cậu bé cho phép tôi đọc một bài thơ mà cậu gởi cho tôi bằng email
Cậu viết: "Tôi nhớ chính mình, những người bạn của mình, thời gian đọc tiểu thuyết, hoặc làm thơ, những con chim và uống trà buổi sáng.
Phòng của tôi, sách của tôi, chính tôi, nhớ mọi thứ đã làm tôi cười.
Oh, oh, tôi có nhiều ước mơ rằng sắp được thực hiện."
Vậy đây là quan điểm của tôi: Không đầu tư cho người tị nạn là bỏ lỡ một cơ hội lớn.
Nếu bỏ mặc họ, và họ có nguy cơ bị khai thác và lạm dụng, và nếu để họ không được đào tạo kỹ năng, không được giáo dục, và trì hoãn tái lập hòa bình và thịnh vượng của đất nước họ,
tôi tin cách chúng ta đối xử với người tha hương tạo lập tương lai của thế giới này.
Nạn nhân chiến tranh nắm giữ chìa khóa đi đến hòa bình lâu dài, và đó là những người tị nạn, những người có thể phá vỡ vòng xoay bạo lực.
Hany là điểm mấu chốt.
Chúng ta muốn giúp cậu đi học đại học và trở thành kỹ sư, nhưng quỹ của chúng ta được ưu tiên cho những điều cơ bản trong cuộc sống: lều, mền, và nệm, và đồ nấu ăn, khẩu phần ăn, và 1 ít thuốc men.
Đại học là điều xa xỉ.
Nhưng để cậu mòn mỏi trong cánh đồng lầy lội, và cậu sẽ là thành viên của một thế hệ đã mất.
Câu chuyện của Hany là một bi kịch, nhưng không nhất thiết phải kết thúc bằng bi kịch.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi biết một người đàn ông hàng đêm chao lượn trên thành phố.
Trong những giấc mơ của mình, ông xoay người đầu ngón chân khẽ chạm mặt đất.
Ông khẳng định mọi thứ đều chuyển động, kể cả với một cơ thể bị liệt như của chính ông ấy.
Người đàn ông ấy là cha tôi.
Ba năm trước, khi tôi phát hiện ra rằng cha tôi đã trải qua một cơn đột quỵ não vô cùng nguy hiểm Tôi bước vào phòng ông ấy ở khu ICU ở viện thần kinh học Montreal và thấy ông ấy nằm bất động, được nối với một máy thở.
Chứng liệt đã từ từ ăn mòn cơ thể ông ấy bắt đầu ở ngón chân, sau đó là chân, thân trên, ngón tay và cánh tay.
rồi lan dần đến cổ ông ấy làm hạn chế khả năng thở của ông ấy và chỉ dừng lại phía dưới con mắt.
Ông ấy chưa bao giờ mất ý thức.
Đúng hơn là, ông ấy dõi theo mọi vật từ bên trong khi cơ thể ông ấy ngừng hoạt động từng chi từng cơ
Trong phòng ICU, tôi đến bên cơ thể ông ấy với một giọng run run và đầy nước mắt Tôi bắt đầu đọc bảng chữ cái
A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K,
Đến K, ông ấy đã nhấp nháy mắt.
Tôi bắt đầu lại
A, B, C, D, E, F, G, H, I.
Ông ấy nháy mắt lần nữa ở chữ cái I, sau đó ở T, rồi R, và A. Kitra
Ông ấy nói "Kitra, con gái xinh đẹp của ta, đừng khóc.
Đây là một phúc lành."
Dù không có giọng nói rõ ràng, nhưng cha tôi đã gọi tên tôi đầy mạnh mẽ
Chỉ 72 giờ sau cơn đột quỵ, ông ấy đã hoàn toàn nắm được toàn bộ tình cảnh của mình.
Mặc dù tình trạng cơ thể nghiêm trọng ông ấy đã hoàn toàn hiện diện bên tôi hướng dẫn, chăm sóc và trở thành cha tôi như thể chưa bao giờ làm điều đó.
Bị khóa chặt trong một chứng bệnh là cơn ác mộng tồi tệ nhất của nhiều người.
Ở Pháp, nó được gọi thỉnh thoảng là "maladie de l'emmuré vivant."
Nghĩa là " bệnh sống trong những bức tường"
Đối với nhiều người, có lẽ là đa số, tê liệt là nỗi kinh hoàng không thể diễn tả nổi nhưng trải nghiệm của ba tôi, mất đi từng hệ thống của cơ thể ông ấy, không phải là trải nghiệm cảm giác bị mắc bẫy mà đúng hơn là việc chuyển tâm lý vào trong mở tiếng nói bên ngoài đối mặt nơi sâu thẳm trong tâm trí bản thân và ở nơi đó yêu cuộc sống và cơ thể theo một cách khác.
Như một giáo trưởng sống nội tâm đong đưa giữa trí óc và thể xác, cuộc sống và cái chết, chứng liệt đã mở ra một sự nhận thức mới cho ông ấy
Ông ấy nhận ra mình không bao giờ cần phải nhìn xa hơn thế giới hữu hình để tìm thần thánh
"Thiên đường ở bên trong cơ thể này.
Nó ở ngay thế giới này," ông ấy nói.
Tôi ngủ cạnh cha mình trong 4 tháng đầu tiên chăm sóc hết mình với mọi sự khó chịu của ông ấy thấu hiểu nỗi sợ sâu thẳm của con người về việc không thể kêu người khác giúp đỡ.
Mẹ tôi, các anh chị em và tôi, chúng tôi bao quanh ông ấy như một cái kén chữa bệnh.
Chúng tôi trở thành ống nói của cha mỗi ngày bỏ ra hàng giờ đọc bảng chữ cái khi ông ấy thì thầm bài thuyết pháp và nói với những đôi mắt nhấp nháy
Căn phòng của ông đã trở thành ngôi đền chữa bệnh.
Bên cạnh giường của ông trở thành nơi cho những người đi tìm lời khuyên và chỉ bảo tinh thần, và qua chúng tôi cha tôi có thể nói và nâng đỡ, từng chữ từng cái nháy mắt.
Mọi thứ trong thế giới của chúng tôi trở nên chậm và mềm yếu như sự ồn ào, kịch tính và chết chóc của một khu bệnh viện phai mờ hậu cảnh
Tôi muốn đọc cho bạn thứ đầu tiên mà chúng tôi chép lại vào tuần lễ sau cú đột quỵ
Ông ấy soạn một lá thư ghi địa chỉ giáo đường của ông ấy và kết thúc với hàng chữ sau: Khi cái gáy của tôi nổ tung, tôi bước vào một phương diện khác: vừa bắt đầu, hành tinh thay thế, đơn bào.
Vũ trụ đóng và mở liên tục
Có những thứ đi xuống khi mà ngừng phát triển
Tuần trước, tâm trạng tôi xuống rất thấp nhưng tôi cảm giác bàn tay của ông ấy ở xung quanh tôi và cha tôi mang tôi trở lại.
Khi chúng tôi không phải là giọng nói của ông ấy, chúng tôi là chân và tay của ông.
Tôi đã di chuyển chúng như tôi biết tôi muốn tay và chân của tôi được di chuyển chúng vẫn thế trong cả ngày
Tôi nhớ tôi đã giữ những ngón tay ông ấy gần mặt tôi gập từng ngón để giữ chúng mềm mại và linh hoạt
Tôi hỏi ông ấy hết lần này đến lần khác để mường tượng sự chuyển động để xem từ bên trong khi ngón tay cong và duỗi thẳng, và tiến lên với chúng trong tâm trí ông ấy
Sau đó, vào 1 ngày, từ khóe mắt tôi tôi thấy cơ thể ông ấy trườn như một con rắn một sự co thắt ngẫu nhiên ở các chi của ông ấy.
Lúc đầu, tôi nghĩ đó là ảo giác bỏ quá nhiều thời gian chăm sóc cơ thể ông ấy quá tuyệt vọng để thấy bất kỳ phản ứng nào của ông ấy.
Nhưng ông ấy nói với tôi rằng ông cảm thấy sự nhói lên, lóe lên của năng lượng bập bùng bật và tắt ở ngay bên dưới da.
Những tuần tiếp theo, ông ấy bắt đầu hết sức nhỏ để thể hiện sự phản ứng của cơ.
Sự kết nối đang được tạo nên.
Cơ thể từ từ tỉnh giấc lại. từng chi một, từng cơ một từng cái co rút một.
Như một nhiếp ảnh gia tài liệu, tôi cảm thấy cần phải chụp ảnh từng chuyển động đầu tiên của ông ấy như một bà mẹ với đứa con mới sinh.
Tôi đã chụp ảnh hơi thở đầu tiên không cần ống thở của ông, khoảnh khắc chúc mừng sau khi ông cho thấy sự phản ứng của cơ lần đầu tiên công nghệ thích hợp mới cho phép ông giành lấy càng nhiều hơn sự độc lập.
Tôi đã chụp hình sự quan tâm và tình yêu xung quanh ông ấy.
Nhưng những bức ảnh chỉ kể được phía ngoài câu chuyện của một người đàn ông nằm trên giường bệnh dính liền với một máy thở.
Tôi không thể miêu tả câu chuyện của ông ấy từ bên trong và vì thế tôi đã bắt đầu tìm kiếm một ngôn ngữ thị giác mới thứ mà cố gắng truyền tải chất lượng chóng tàn của trải nghiệm tinh thần của ông ấy.
Sau cùng, tôi muốn chia sẻ với các bạn một video từ chuỗi tôi đang làm việc mà cố gắng thể hiện sự chậm rãi, ở khoảng giữa của sự tồn tại mà cha tôi đã trả nghiệm.
Khi ông ấy bắt đầu lại lấy khả năng hô hấp tôi bắt đầu ghi chép lại những suy nghĩ của ông ấy, và vì thế giọng nói mà bạn nghe trong đoạn video này là của ông ấy.
(Video) Ronnie Cahana: Bạn phải tin bạn bị liệt để là một phần của việc bị liệt cả tay chân
Tôi không.
Trong tâm trí tôi, và trong những giấc mơ hằng đêm tôi lơ lửng trên thành phố xoay vòng và cuộn với những ngón chân hôn sàn nhà
Tôi không biết gì về lời tuyên bố của một người đàn ông mà không thể chuyển động
Mọi vật có chuyển động
Con tim đập
Cơ thể phập phồng
Cái miệng chuyển động
Chúng ta chẳng bao giờ đình trệ
Cuộc sống chiến thắng lên và xuống.
Kitra Cahana: Phần đông chúng ta bắp cơ bắt đầu co và chuyển động lâu trước cả khi chúng ta biết nhận thức nhưng cha tôi kể tôi đặc ân của ông là sống xa bên ngoài trải nghiệm của nhân loại
Như một nhà du hành vũ trụ thấy viễn cảnh mà chỉ một vài người trong chúng ta có thể chia sẻ Ông ấy ngạc nhiên và quan sát khi ông ấy thở hơi thở đầu tiên và mơ về việc lê bước về nhà
Vây là bắt đầu cuộc sống ở tuổi 57, ông ấy nói.
Một đứa bé không có thái độ trong bản chất của nó nhưng một người đàn ông yêu cầu trong thế giới của ông mỗi ngày.
Một vài chúng ta sẽ chẳng bao giờ đối mặt những giới hạn cơ thể ở mức độ mà cha tôi đã đối mặt, nhưng tất cả chúng ta sẽ có những khoảnh khắc của việc tê liệt trong cuộc sống chúng ta.
Tôi biết tôi thường xuyên đứng trước những bức tường, cảm thấy hoàn toàn không thể trèo được nhưng ba tôi khăng khăng rằng không có ngõ cụt.
Thay đó, ông ấy mời tôi vào không gian của việc hợp tác chữa bệnh để cho những phần tốt nhất của tôi, và đối với ông ấy cho những phần tốt nhất của ông ấy cho tôi
Tê liệt là một sự mở đầu đối với ông.
Nó là một cơ hội xuất hiện để thắp lại ý nghĩa cuộc sống, để ngồi đủ lâu với ông ấy để chìm đắm trong sự liên tục của tạo hóa.
Hôm nay, cha tôi không còn bị hãm lại nữa
Ông ấy di chuyển cổ dễ dàng có cảm giác chứng bệnh pen-la-grơ đã được loại bỏ, thở bằng chính phổi của ông ấy, nói chậm rãi bằng giọng êm ả, và làm việc mỗi ngày để giành lấy nhiều hơn sự chuyển động trong cơ thể liệt của ông
Nhưng công việc sẽ không bao giờ hoàn thành.
Như ông ấy nói, " tôi đang sống trong một thế giới tuyệt vọng và có những công việc thiêng liêng để làm"
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Công nghệ mang lại cho chúng ta rất nhiều: đặt chân lên mặt trăng, mạng Internet, khả năng lập trình bộ gen của con người.
Nhưng nó cũng động chạm đến nỗi sợ hãi lớn nhất của loài người. Vào khoảng 30 năm trước, nhà phê bình văn hóa Neil Postman đã viết một cuốn sách tựa đề "Amusing Ourselves to Death," viết vô cùng thông minh về vấn đề này.
Ông đã so sánh giữa hai nhà tư tưởng chủ nghĩa phản không tưởng George Orwell và Aldous Huxley.
Orwell sợ xã hội của chúng ta sẽ trở thành một "nền văn hóa tù đày".
Huxley lại sợ "tầm thường hóa" văn hóa.
Orwell lo rằng ta sẽ bị che mắt khỏi sự thật và Huxley giữ mối lo con người sẽ bị dìm trong biển chông chênh.
Tóm lại, bạn cần lựa chọn để anh mình trông nom và trông nom ông anh của mình.
Nhưng cũng không bắt buộc.
Ta không phải kẻ thụ động thu nạp thông tin và công nghệ.
Chúng ta quyết định vai trò của chúng và cách mà ta tiếp nhận từ chúng, nhưng để làm được điều đó, ta cần để tâm đến cung cách suy nghĩ và diễn giải của mình.
Ta phải hỏi, những câu hỏi khó để vượt qua những lề thói có sẵn, để thấu hiểu.
Con người bị phủ đầu bởi bao câu chuyện về lượng thông tin khổng lồ có trên thế giới nhưng nếu xét theo khối thông tin và thách thức trong việc giải mã thông tin, kích cỡ không phải là tất cả.
Nó còn tùy thuộc vào tốc độ tin tức, về độ phong phú đa dạng của chúng, và đây chỉ là một vài ví dụ: hình ảnh, bài viết, truyền hình, truyền thanh.
Điểm chung liên kết các loại hình thông tin này đó là chúng do con người tạo ra và chúng cần một bối cảnh.
Một nhóm nhà khoa học về thông tin mang tên "Nhóm nghiên cứu Truyền thông Sức khỏe" ở trường đại học Illinois-Chicago. Họ làm việc với Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh để hiểu sâu sát hơn về cách con người nói về chuyện cai thuốc, về thuốc lá điện tử cũng như những phương pháp giúp họ từ bỏ thuốc lá.
Điều thú vị là, nếu bạn muốn hiểu được khi người ta nói đến chuyện hút thuốc. Đầu tiên, bạn cần hiểu ý của họ khi nhắc đến từ "hút".
Trên twitter, chia thành 4 loại chính: loại 1, hút thuốc lá; loại 2, hút cần; loại 3, sườn hun khói; và loại 4, những cô gái vô cùng nóng bỏng.
Vậy nên bạn cần phải suy nghĩ, mọi người nói thế nào về thuốc lá điện tử?
Có rất nhiều cách nói và bạn có thể dựa vào slide để thấy, đây là một câu hỏi phức tạp.
Ta cần luôn nhớ rằng ngôn ngữ do con người sáng tạo ra và con người là sinh vật lộn xộn và phức tạp. Ta sử dụng bao phép ẩn dụ, tiếng lóng, biệt ngữ 24/7 trong mọi loại ngôn ngữ và ngay khi ta vừa kịp biết đến chúng ta đã thay đổi chúng.
Cũng như quảng cáo của bên Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh, quảng cáo này dùng hình ảnh một người phụ nữ có lỗ hổng nơi cổ họng sinh động đến nhức nhối. Chúng thực sự có tạo ra được ảnh hưởng giúp mọi người bỏ thuốc không?
Tuy dữ liệu của "Nhóm nghiên cứu Truyền thông Sức khỏe" còn hạn chế nhưng họ có thể kết luận rằng những quảng cáo này... có lẽ các bạn cũng đã xem rồi là cú đấm điếng người ép chúng ta phải suy ngẫm và có lẽ sẽ có chút ảnh hưởng đến tương lai mọi người.
Điều khiến tôi ngưỡng mộ và coi trọng dự án này bên ngoài và bao gồm sự thật là nó dựa vào nhu cầu của con người, Dự án là một tấm gương dũng cảm trên bề mặt biển chông chênh.
Nó cũng không phải là khối thông tin đồ sộ thách thức ta diễn giải. Hãy đối mặt với sự thật, loài người có một lịch sử lâu đời trong việc đóng đinh mọi loại thông tin dù nhỏ thế nào.
Bạn có thể nhớ lại một chuyện xảy ra nhiều năm trước, Cựu Tổng thống Ronald Reagan đã bị chỉ trích nặng nề vì dám nói rằng sự thật là những điều ngu ngốc.
Công bằng mà nói, đây chỉ là một sự sơ ý.
Ông chỉ có ý trích lại lời của John Adams về vụ án lính Anh tại Boston Massacre: sự thật là điều ngoan cố.
Nhưng tôi lại cho rằng trong lời ông nói có ẩn chút khôn ngoan vô tình bởi đúng là sự thật rất ngoan cố nhưng cũng có lúc chúng ngu ngốc lắm.
Xin được kể lại câu chuyện của tôi nguyên nhân khiến tôi coi trọng vấn đề này đến vậy.
Xin cho phép tôi lấy hơi đã.
Hồi con trai Isaac của tôi mới lên 2, thằng bé bị chẩn đoán bệnh tự kỷ. Nó là một đứa trẻ vui vẻ, hạnh phúc, rất thương yêu mọi người, nhưng số liệu đánh giá tốc độ phát triển của thẳng bé, thứ dựa trên con số để nhìn mọi thứ, tại thời điểm đó, giao tiếp cử chỉ và giao tiếp bằng mắt của thằng bé đặt mức tăng trưởng của thằng bé tương đương một đứa trẻ 9 tháng tuổi.
Chẩn đoán đó sát với thực tế nhưng không phải tất cả.
Vào khoảng 1 năm rưỡi sau đó, khi thằng bé sắp sửa lên 4, tôi thấy nó ngồi trước vi tính đang tra Google hình ảnh về phụ nữ với từ khóa w-i-m-e-n.
Và tôi đã làm điều bậc phụ huynh lo cho con thường làm ngay lập tức bắt đầu nhấn nút "back" để xem nãy giờ nó đang tra thứ gì.
Theo thứ tự là: men school, bus và computer.
Tôi đã vô cùng kinh ngạc, bởi tôi không biết thằng bé có thể đánh vần chứ đừng nói đến việc đọc. Tôi hỏi: "Isaac, sao con làm được hay vậy?"
Thằng bé nghiêm túc nhìn tôi và trả lời: "Gõ vào ô."
Thằng bé tự dạy mình cách giao tiếp nhưng chúng tôi đã không để ý đúng chỗ. Đây là điều có thể xảy ra khi nhận xét, phân tích quá chú trọng vào một bảng đánh giá. Trong trường hợp này là khả năng giao tiếp ngôn ngữ và đánh giá thấp những yếu tố khác, như sáng tạo trong giải quyết vấn đề.
Isaac gặp khó khăn trong việc giao tiếp và nó tìm ra một cách khác để tìm hiểu những gì nó muốn biết.
Nếu dành chút thời gian suy nghĩ, bạn sẽ hiểu được đặt câu hỏi là một quá trình phức tạp nó có thể dùng đến nhiều cách khác như gõ từ khóa vào ô tìm kiếm.
Vậy nên, giây phút đó có ảnh hưởng rất lớn đến tôi và gia đình tôi bởi điều này đã phá vỡ khung định kiến của chúng tôi về tình trạng của thằng bé, để bớt lo lắng và tôn trọng hơn năng lực tưởng tượng của thằng bé.
Sự thật là những điều ngu ngốc.
Chúng cũng dễ bị sử dụng sai cách dù bạn có muốn hay không.
Bạn tôi, Emily Willingham là một nhà khoa học. Một thời gian trước, cô ấy có viết bài cho Forbes tựa đề: "10 điều kỳ lạ liên quan đến chứng tự kỷ."
Danh sách khá là dài.
Mạng internet bị đổ lỗi cho mọi thứ.
Và đương nhiên cả những bà mẹ, bởi vì...
À, khoan đã, còn nữa, trong danh mục "mẹ" có nhiều thứ lắm.
Bạn có thể thấy cả một danh sách dài thòng, rất thú vị.
Bản thân tôi rất thích câu: mang thai gần đường cao tốc.
Câu cuối cùng thú vị với cụm từ "refrigerator mother" mới được sáng tạo ra trong bài viết là nguyên nhân dẫn đến tự kỷ. Từ này nghĩa là sống lạnh lùng, thiếu thương yêu.
Đến lúc này chắc bạn sẽ nghĩ. "Rồi, Susan, chúng tôi hiểu rồi. Cứ ôm đống thông tin đó bẻ lái tùy theo cách cô muốn."
Chính xác, hoàn toàn chính xác, nhưng thách thức nằm ở chỗ ta có thể sử dụng cơ hội này để tạo nên ý nghĩa từ nguồn thông tin ta có bởi thật ra bản thân thông tin chẳng có ý nghĩa gì.
Ta tạo ra ý nghĩa. Vậy, với tư cách là doanh nhân, người tiêu dùng, bệnh nhân, hay công dân, tôi cho rằng ta đều có trách nhiệm dành ra nhiều thời gian hơn tập trung vào kỹ năng tư duy phản biện.
Tại sao?
Ta chắc cũng đã được nghe rất nhiều, bởi vì trong thời đại này, ta có thể xử lý hàng tấn dữ liệu với tốc độ ánh sáng. và dễ đưa ra những lựa chọn không tốt một cách nhanh chóng với những hậu quả nghiêm trọng hơn hẳn trong quá khứ.
Ghê gớm quá nhỉ?
Chính vì vậy, thay vào đó, ta cần dành ra chút thời gian cho những vấn đề như nhân học, xã hội học và những môn khoa học xã hội: hùng biện, triết học, đạo đức bởi chúng cung cấp kiến thức nền quan trọng cho những khối thông tin lớn và hỗ trợ ta rèn luyện năng lực tư duy phản biện hơn.
Bởi vì dẫu sao, khi ta có thể tìm ra vấn đề trong cuộc tranh cãi, nó được thể hiện qua từ ngữ hay con số không quan trọng.
Điều này cũng có nghĩa, ta tự dạy mình cách tìm ra những đánh giá thiên vị, những mối tương quan không chuẩn xác cũng như xác định được những cảm xúc thật từ khoảng cách 30 mét bởi một sự kiện diễn ra sau một sự kiện khác không nhất thiết là chúng có quan hệ nhân quả Xin phép các bạn, tôi nói đến một khái niệm. Người La Mã gọi điều này là: "post hoc ergo propter hoc," sau một sự kiện đồng nghĩa do sự kiện đó gây ra.
Điều này nghĩa là ta phải đặt ra câu hỏi với những điều hiển nhiên như dân số học.
Tại sao? Bởi chúng dựa trên những dữ liệu về bản thân ta như giới tính, lứa tuổi, nơi sinh sống để đánh giá tư duy và hành động của chúng ta.
Bởi vì chúng ta nắm giữ thông tin, ta cần biết cách kiểm soát đúng đắn những dữ liệu cá nhân và đưa ra lựa chọn thích hợp. Hơn nữa, ta cần biết rõ về những giả thiết của chính mình. những phương pháp ta sử dụng và cả sự tự tin vào thành quả đạt được.
Giáo viên đại số thời cấp 3 của tôi thường nói cho cô xem phép tính của các em bởi nếu cô không biết các bước em làm cô sẽ không biết được những bước nào em đã không làm và nếu cô không biết các em hỏi gì cô sẽ không biết những câu các em không hỏi.
Vậy nên, ta cần tự hỏi mình, câu hỏi khó khăn nhất: những dữ liệu có cho ta thấy thực tế hay kết quả có khiến chúng ta cảm thấy thoải mái, thành công hơn?
Khi kết thúc dự án, Nhóm Truyền thông Sức khỏe đã tìm ra rằng 87% tweet về vấn đề này rất sống động và nhức nhối, những quảng cáo tuyên truyền cai thuốc khiến người xem sợ hãi nhưng có phải họ kết luận rằng chúng có thể buộc con người ngừng hút?
Không. Đó là khoa học, không phải ma thuật.
Nếu ta mở ra nguồn sức mạnh số, ta sẽ không phải mù quáng nghe theo tư tưởng độc tài của Orwell hay tư tưởng tầm thường của Huxley hay một hỗn hợp dở tệ của cả hai.
Điều ta cần làm là tư duy phản biện kèm theo sự tôn trọng và nhận cảm hứng từ những gương đi trước như Nhóm nghiên cứu Truyền thông Sức khỏe hay như lời nhân vật trong phim anh hùng: Hãy tận dụng sức mạnh để làm điều tốt.
Cảm ơn.
Tôi đã trải qua cuộc đảo chính đầu tiên ở tuổi lên 4.
Vì nó, gia đình tôi đã phải rời quê cha đất mẹ Ghana và chuyển tới Gambia.
Ngẫu nhiên thay, 6 tháng sau đó, tại đây cũng có một cuộc đảo chính quân sự.
Tôi nhớ như in bị đánh thức vào giữa đêm, thu gom một số đồ đạc và đi bộ khoảng 2 tiếng để tới một ngôi nhà an toàn.
Trong một tuần, chúng tôi ngủ dưới gầm giường vì lo rằng những viên đạn có thể lọt qua cửa sổ.
Sau đó, ở tuổi lên 8, chúng tôi chuyển tới Botswana.
Thời gian này, thật khác biệt.
Không có đảo chính.
Mọi thứ trôi chảy. Giáo dục tuyệt vời.
Cơ sở vật chất tốt, thậm chí vào thời điểm đó họ có cả hệ thống điện thoại cáp quang, từ rất lâu trước khi nó tới các nước phương Tây.
Chỉ có một thứ họ không có đó là đài truyền hình quốc gia của riêng mình, và do đó, tôi nhớ mình xem TV từ nước láng giềng Nam Phi, và xem Nelson Mandela ở trong tù được đề nghị một cơ hội được phóng thích nếu ông ấy từ bỏ đấu tranh phân biệt chủng tộc.
Ông đã từ chối làm điều đó cho đến khi đạt được mục tiêu giải phóng Nam Phi khỏi nạn phân biệt chủng tộc.
Tôi nhớ cái cảm giác làm thế nào một nhà lãnh đạo tốt có thể tạo nên sự khác biệt lớn ở Châu Phi.
Khi tôi 12 tuổi, gia đình tôi đã gửi tôi đến trường trung học ở Zimbabwe.
Ban đầu, điều này quá là tuyệt vời: nền kinh tế phát triển, cơ sở hạ tầng tuyệt vời, và dường như nó là một mô hình phát triển kinh tế ở Châu Phi.
Tôi tốt nghiệp trung học ở Zimbabwe và đi học đại học.
Sáu năm sau, tôi trở lại đất nước này.
Mọi thứ đã thay đổi.
Nó bị xẻ thành từng mảnh.
Hàng triệu người di cư, nền kinh tế rối ren, và 30 năm phát triển dường như bị xoá sổ.
Làm thế nào một đất nước lại tồi tệ đi nhanh đến vậy?
Hầu như mọi người đều đồng ý rằng đó là do sự lãnh đạo.
Tổng thống Robert Mugabe, là người chịu trách nhiệm chính cho việc phá huỷ đất nước này.
Tất cả những trải nghiệm ở các vùng khác nhau ở Châu Phi. đã mang đến cho tôi hai điều.
Đầu tiên, nó làm tôi yêu say đắm châu Phi.
Mọi nơi tôi đến, Tôi đã trải nghiệm vẻ đẹp tuyệt vời của châu lục này và đã nhìn thấy sự kiên cường và tinh thần của người dân, cùng lúc, tôi nhận ra mình muốn hiến dâng cả đời để làm cho châu lục này trở nên tuyệt vời hơn.
Nhưng tôi cũng nhận ra rằng để làm nó tốt đẹp hơn, cần giải quyết vấn đề về lãnh đạo.
Các bạn thấy đấy, ở các quốc gia mà tôi đã sống, đảo chính tham nhũng tôi đã thấy ở Ghana và Gambia và ở Zimbabwe, đối lập với những ví dụ đẹp đẽ mà tôi đã nhìn thấy vì sự lãnh đạo giỏi ở Botswana và ở Nam Phi.
Điều đó làm tôi nhận ra châu Phi sẽ đi lên hay đi xuống là do chất lượng của những người lãnh đạo.
Bây giờ, ta có thể nghĩ rằng, tất nhiên, lãnh đạo là quan trọng ở khắp mọi nơi.
Nhưng nếu có một điều mà bạn rút ra từ bài nói của tôi hôm nay, đó là: Ở châu Phi, hơn hết các nơi khác trên thế giới, sự khác biệt mà một nhà lãnh đạo giỏi có thể tạo ra sẽ vĩ đại hơn bất cứ nơi nào khác, và đây là lý do tại sao.
Đó là vì ở châu Phi, chúng tôi có các tổ chức yếu kém, như bộ máy tư pháp, hiến pháp, xã hội dân sự và vv.
Bởi vậy, tôi tin tưởng vào một quy luật chung: Khi xã hội có các cơ quan tổ chức mạnh, thì sự khác biệt mà một lãnh đạo giỏi có thể làm sẽ bị giới hạn nhưng khi tổ chức yếu kém, thì chỉ một nhà lãnh đạo tốt có thể tạo lập hoặc thay đổi đất nước đó.
Hãy để tôi giải thích cụ thể hơn.
Bạn trở thành tổng thống Hoa Kỳ.
Bạn nghĩ: "Wow, thành công rồi.
Tôi là người quyền lực nhất thế giới."
Vì vậy, bạn quyết định thông qua một đạo luật.
Đột nhiên, Quốc hội vỗ vào vai bạn và nói: "Không, không, ngài không thể làm thế."
Bạn đáp: " Hãy để tôi thử cách này xem sao."
Thượng Nghị Viện góp lời: "Chúng tôi không nghĩ ngài có thể làm thế."
"Hãy để tôi in thêm một số tiền.
Tôi nghĩ nền kinh tế cần đòn bẩy.
", bạn nói. Thống đốc ngân hàng trung ương nghĩ bạn bị điên.
Bạn có thể bị buộc tội vì điều đó.
Nhưng nếu trở thành tổng thống của Zimbabwe, và bạn nói: " Anh biết không, tôi thực sự thích công việc này.
Tôi nghĩ tôi muốn làm nó suốt đời." (Cười) Vâng, bạn có thể.
Bạn quyết định in thêm tiền.
Bạn nói với thống đốc ngân hàng trung ương: "Hãy tăng gấp đôi tiền in ra"
" Được, vâng, thưa ngài, có điều gì khác tôi có thể làm cho ngài không?"
Đây là quyền lực mà các nhà lãnh đạo châu Phi có, và đó là lý do tại sao họ tạo được mọi sự thay đổi trên châu lục này.
Tin mừng là chất lượng lãnh đạo ở châu Phi đã được cải thiện.
Chúng tôi đã có 3 thế hệ lãnh đạo, theo như tôi nghĩ.
Thế hệ thứ nhất là những người xuất hiện ở thập niên 50, 60.
Như Kwame Nkrumah của Ghana và Julius Nyerere ở Tanzania.
Di sản họ để lại là sự độc lập cho châu Phi.
Họ giải phóng chúng tôi khỏi chủ nghĩa thực dân, và hãy trao cho họ sự vẻ vang vì điều đó.
Họ được tiếp nối bởi thế hệ thứ 2.
Những người đã không mang lại gì ngoại trừ việc tàn phá châu Phi.
Họ chỉ nghĩ đến chiến tranh, tham nhũng, lạm dụng quyền con người.
Khuôn mẫu điển hình của một nhà lãnh đạo châu Phi mà ta thường nghĩ đến: Mobutu Sese Seko ở Zaire, Sani Abacha ở Nigeria.
Tin tốt là hầu hết những nhà lãnh đạo này đều đã không còn, họ bị thay thế bởi thế hệ thứ ba.
Những người như Nelson Madela hay hầu hết các nhà lãnh đạo ở châu Phi ngày nay như Paul Kagame...
Các nhà lãnh đạo này chưa phải là hoàn hảo nhưng họ đã làm tốt một điều, đó là dọn dep phần lớn trình trạng hỗn độn từ thế hệ thứ hai.
Họ dừng các cuộc chiến, và tôi gọi họ là thế hệ ổn định.
Họ có nhiều trách nhiệm hơn với dân mình, họ cải thiện chính sách kinh tế vĩ mô, và chúng ta lần đầu tiên thấy châu Phi phát triển, và là khu vực phát triển kinh tế nhanh thứ hai thế giới.
Chưa phải là hoàn hảo nhưng họ đã làm được những điều lớn lao, những nhà lãnh đạo tuyệt vời nhất trong 50 năm qua.
Vậy, sau này thì sao?
Tôi tin rằng thế hệ tiếp theo tiếp nối thế hệ này, thế hệ thứ tư, sẽ có một cơ hội khác để thay đổi châu lục.
Đặc biệt, họ có thể làm hai thứ mà các thế hệ đi trước đã không làm.
Điều đầu tiên họ cần làm là tạo lập sự thịnh vượng cho châu lục.
Tại sao sự thịnh vượng lại quan trọng?
Bởi không ai ở các thế hệ trước có khả năng giải quyết vấn đề về đói nghèo.
Châu Phi ngày nay phát triển dân số nhanh nhất trên thế giới, nhưng cũng là những người nghèo khổ nhất.
Đến năm 2030, châu Phi sẽ có nguồn nhân lực lớn hơn cả Trung Quốc, và đến năm 2050, nguồn nhân lực lớn nhất thế giới.
Một tỷ người sẽ cần việc làm ở châu Phi, bởi vậy nếu không phát triển kinh tế đủ nhanh, chúng ta sẽ ngồi trên một quả bom hẹn giờ, không chỉ cho châu Phi mà cho toàn thế giới.
Tôi sẽ cho các bạn một ví dụ về một người đang sống dựa vào di sản để tạo ra sự phồn vinh: Laetitia
Laetitia là một phụ nữ trẻ ở Kenya đã phải bỏ học khi 13 tuổi vì gia đình không đủ khả năng chi trả học phí.
Vì vậy, cô ấy bắt đầu tự kinh doanh thỏ, một món ngon địa phương tại Kenya, quê hương cô.
Công việc kinh doanh rất tốt trong vòng một năm, cô ấy đã thuê 15 phụ nữ và có khả năng tạo ra đủ thu nhập để tiếp tục đến trường, và qua những phụ nữ này giúp 65 trẻ em khác đến trường.
Lợi nhuận mà cô ấy tạo ra, được sử dụng để xây trường học, và hiện tại, cô đang dạy cho 400 trẻ em trong cộng đồng của mình.
Và cô ấy mới chỉ bước sang tuổi 18.
(Vỗ tay) Một ví dụ khác là Erick Rajaonary.
Erick đến từ một hòn đảo thuộc Madagascar.
Erick đã nhận ra rằng nông nghiệp là chìa khoá để tạo việc làm trong các khu vực nông thôn ở Madagascar, anh cũng nhận ra phân bón quá đắt đỏ với hầu hết nông dân ở đây.
Madagascar có những con dơi rất đặc biệt có thể cung cấp phân có hàm lượng dinh dưỡng rất cao.
Vào năm 2006, Erick bỏ việc kế toán và mở một công ty sản xuất phân bón từ phân dơi.
Hiện nay, Erick đã xây dựng doanh nghiệp tạo ra hàng triệu đô la doanh thu, và anh ấy đã thuê 70 người làm việc toàn thời gian và 800 người khác vào mùa dơi thả phân nhiều nhất.
Điều mà tôi thích từ câu chuyện này là nó chỉ ra rằng cơ hội tạo ra sự phồn vinh có thể được tìm thấy ở khắp mọi nơi.
Erick được biết đến như là Người Dơi
(Cười) Và ai có thể nghĩ rằng có thể tạo lập một doanh nghiệp hàng triệu đô la thuê rất nhiều người lại chỉ bắt đầu bằng phân dơi?
Điều thứ hai mà thế hệ này cần làm là tạo nên các cơ quan tổ chức.
Họ cần xây dựng những tổ chức mà chúng ta không cần phải đút lót nữa, bởi một vài cá nhân như Robert Mugabe.
Hiện tại, mọi thứ có vẻ tốt đẹp, nhưng thế hệ thứ tư này sẽ đến từ đâu?
Liệu ta chỉ ngồi và hi vọng rằng họ sẽ xuất hiện bởi may mắn hay vì Chúa đưa họ đến?
Tôi không nghĩ thế.
Đó là một vấn đề quan trọng, để chúng ta cho nó một cơ hội.
Tôi tin tưởng rằng chúng ta cần tạo lập các cơ quan tổ chức châu Phi, sản xuất trong nước , phát hiện và phát triển những nhà lãnh đạo này một cách thiết thực và có hệ thống.
Chúng tôi đang làm điều này suốt 10 năm qua với Học viện Lãnh đạo Châu Phi.
Laetitia là một trong những lãnh đạo trẻ của chúng tôi.
Ngày nay, chúng tôi có 700 người như thế đang được chuẩn bị cho lục địa Phi châu, và hơn 50 năm tới đây, chúng tôi hi vọng có thể đào tạo 6000 người nữa.
Nhưng có một điều làm tôi lo lắng.
Chúng tôi nhận được khoảng 4000 đơn đăng kí một năm cho 100 suất được nhận bởi học viện, vì thế, tôi nhìn thấy khao khát mãnh liệt được đào tạo trở thành các lãnh đạo.
Nhưng chúng tôi không thể đáp ứng được nhu cầu.
Vì vậy, hôm nay, tôi công bố lần đầu tiên trước công chúng một sự mở rộng tầm nhìn cho Học viện Lãnh đạo Châu Phi
Chúng tôi đang xây dựng thương hiệu 25 trường đại học mới ở châu Phi nơi sẽ nuôi dưỡng thế hệ các nhà lãnh đạo châu Phi tiếp theo.
Mỗi trường sẽ có 10.000 nhà lãnh đạo, chúng tôi sẽ cùng học tập và phát triển 250.000 nhà lãnh đạo vào bất kì lúc nào.
(Vỗ tay) Hơn 50 năm tới, tổ chức này sẽ tạo ra 3 triệu nhà lãnh đạo tạo nên sự thay đổi cho châu lục này.
Tôi hi vọng một nửa trong số họ sẽ trở thành doanh nghiệp mà ta cần, những người sẽ tạo nên công ăn việc làm, và một nửa còn lại sẽ tham gia vào chính phủ, các tổ chức phi lợi nhuận, xây nên các cơ quan cần thiết,
Nhưng họ sẽ không chỉ học toàn lý thuyết,
mà còn được học làm thế nào để trở thành lãnh đạo, và phát triển các kĩ năng như một doanh nhân.
Hãy nghĩ về điều này như Ivy League của châu Phi nhưng thay vì được thừa nhận bởi điểm SAT hay vì bao nhiêu tiền bạn có hay gia đình bạn đến từ đâu, tiêu chí chính để học ở trường đại học này sẽ là khả năng của bạn trong việc làm thay đổi châu Phi.
Nhưng những gì chúng tôi đang làm chỉ là một nhóm các tổ chức.
Chúng tôi không thể tự mình làm thay đổi châu Phi.
Hi vọng của tôi là thật nhiều, nhiều các tổ chức trong nước khác sẽ nở rộ, và họ sẽ đến với nhau chia sẻ cái nhìn chung về sự phát triển thế hệ lãnh đạo châu Phi tiếp theo, thế hệ thứ tư, và gửi đi thông điệp chung này: tạo việc làm, xây dựng các cơ quan tổ chức.
Nelson Mandela đã từng nói: " Từ giờ về sau, một thế hệ được gọi là trên cả tuyệt vời.
Các bạn có thể là thế hệ tuyệt vời đó."
Tôi tin tưởng rằng nếu chọn lọc và dạy dỗ cẩn thận các thế hệ lãnh đạo tiếp theo, thế hệ thứ tư sắp đến sẽ là thế hệ tuyệt vời nhất mà châu Phi và cả thế giới từng chứng kiến.
Xin cảm ơn!
(Vỗ tay)
Tôi nghĩ rằng mỗi nhân viên cứu trợ ở Châu Phi trong sự nghiệp của mình đều đã từng một lần mang hết số tiền tài trợ của dự án- có thể là kinh phí cho một ngôi trường hoặc chương trình huấn luyện bỏ hết vào vali, bay đi tới những vùng nghèo nhất và ném chúng qua cửa sổ.
Vì đối với một nhân viên cứu trợ, việc trao tận tay số tiền mặt ấy cho những người nghèo khổ nhất trên hành tinh này nghe không có vẻ gì là điên rồ, thay vào đó, là làm họ thỏa mãn.
10 năm trước là thời điểm khoảnh khắc ấy đến với tôi, thật may, đó cũng là lúc tôi nhận ra điều ấy thực sự tồn tại, và có lẽ cũng là điều mà hệ thống cứu trợ thực sự cần đến.
Các nhà kinh tế học gọi nó là viện trợ không hoàn lại, chính xác là: viện trợ tiền mặt mà không có bất cứ ràng buộc nào đi kèm.
Chính phủ các nước đang phát triển đã và đang thực hiện trong nhiều thập kỷ, ngay lúc này đây, ta có thêm các bằng chứng, công nghệ kỹ thuật mới giúp hiện thực hóa mô hình này trong quá trình cứu trợ.
Một ý tưởng đơn giản, phải không?
Tại sao tôi lại bỏ ra một thập kỷ để làm những việc này cho người nghèo?
Nói thật, tôi tin mình có thể sử dụng số tiền đó cho người nghèo tốt hơn là họ làm cho chính mình.
Tôi có hai giả thuyết: Một là, người ta nghèo một phần là vì không được học hành và không có những quyết định hợp lý, hai là, cần những người như tôi để chỉ ra những cái cần thiết
và trao nó cho họ. Nhưng thực tế,
bằng chứng cho thấy điều ngược lại. Những năm gần đây, các học giả đang tiến hành tìm hiểu điều gì xảy ra khi hỗ trợ tiền cho người nghèo.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra trên diện rộng rằng mọi người đã sử dụng tiền cứu trợ để cải thiện cuộc sống của họ.
Phụ nữ mang thai ở Uruguay dùng tiền mua thực phẩm tốt hơn và sinh ra những em bé khỏe mạnh hơn.
Còn đàn ông Sri Lanka đầu tư tốt hơn
vào dự án kinh doanh của mình. Các nhà nghiên cứu làm việc ở Kenya tìm ra rằng mọi người đầu tư vào nhiều loại tài sản, từ vật nuôi cho đến các dụng cụ lao động, cũng như tân trang nhà cửa, rồi thu nhập của họ tăng lên từ các dự án kinh doanh và công việc trang trại trong vòng một năm sau khi tiền mặt được gửi đi.
Không có một nghiên cứu nào tìm được bằng chứng người ta tiêu tiền thêm cho rượu, bia, thuốc lá hay có xu hướng lười biếng làm lụng.
Thậm chí, họ còn làm việc nhiều hơn.
Bạn có thể thấy, chúng chỉ là những nhu cầu vật chất.
Ở Việt Nam, những người già được viện trợ dùng số tiền đó để mua quan tài.
Nếu ai tự hỏi liệu Maslow đã sai, riêng tôi thì thấy việc ưu tiên nhu cầu tinh thần không có gì là xấu cả.
Tôi không biết liệu cho đi thức ăn đồ dùng hay quan tài, sẽ đưa đến câu hỏi: Có đúng không khi thay người nghèo quyết định hàng viện trợ?
Có xứng đáng với chi phí bỏ ra?
Một lần nữa, cần nhìn vào ví dụ điển hình khi ta tặng quà cho người khác dựa theo gu của mình.
Một nghiên cứu rất thành công theo dõi một chương trình ở Ấn độ phát gia súc cho những người tạm gọi là "cực nghèo đói". Họ nhận ra rằng 30% số người nhận đã quay lại và bán số gia súc đó để lấy tiền mặt.
Điều hài hước là cứ mỗi tài sản trị giá 100 đô được phát ra, họ phải bỏ ra thêm 99 đô để thực hiện việc phân phát.
Thử nghĩ xem, thay vì vậy, ta sử dụng công nghệ để đưa tiền mặt trực tiếp từ trung tâm viện trợ hoặc từ bất kỳ ai trong chúng ta đến tận tay người nghèo.
Ngày nay, ba phần tư người Kenya sử dụng tiền lưu động tức tiền trong tài khoản có thể sử dụng bằng điện thoại di động .
Người gửi có thể phải trả phí 1,6 % và với một động tác nhấn nút gửi tiền trực tiếp vô tài khoản người nhận không qua trung gian.
Nếu như công nghệ làm gián đoạn cuộc sống của chính chúng ta, công nghệ thanh toán ở những nước nghèo có thể cản trở viện trợ.
Điều đó có thể truyền đi nhanh đến mức có thể tiếp cận hàng tỷ người nghèo trên thế giới.
Đó là lý do chúng tôi sáng tạo ra GiveDirectly.
Tổ chức đầu tiên sẵn lòng giúp chuyển tiền mặt cho người nghèo.
Chúng tôi từng chuyển tiền cho 35,000 người dân quê ở Kenya và Uganda với giá trị là 1000 đô la cho mỗi lần cho mỗi gia đình.
Đến nay, chúng tôi đã tìm được người nghèo nhất ở những làng nghèo nhất, trên thế giới này. Họ sống trong những ngôi nhà làm bằng bùn và rơm chứ không phải là xi-măng và sắt thép.
Giả sử đó là nhà bạn.
Chúng tôi đến trước cửa với chiếc điện thoại Android.
Chúng tôi sẽ hỏi tên, chụp hình bạn, căn chòi của bạn, sử dụng bộ định vị.
Đêm đó, chúng tôi sẽ gửi toàn bộ dữ liệu lên hệ thống và mỗi phần sẽ được kiểm tra bởi một nhóm độc lập, sử dụng công nghệ như hình ảnh vệ tinh.
Sau đó, chúng tôi sẽ trở lại, và bán cho bạn một chiếc điện thoại di động đập đá nếu bạn chưa có, một vài tuần sau đó chúng tôi sẽ gửi tiền cho bạn.
Điều mà 5 năm trước từng được xem là không thể giờ đã có thể được thực hiện một cách hiệu quả và minh bạch.
Càng nhiều người nghèo nhận được tiền, càng rõ ràng rằng nó hoạt động hiệu quả và ta càng phải ngẫm nghĩ lại về những thứ khác mà ta đã cho.
Ngày nay, lý do đằng sau sự viện trợ rất dễ hiểu, ít ra, ta cũng có thể viện trợ được thứ gì.
Sự tự mãn chính là thứ cản trở chúng ta, khi chúng ta nói với nhau rằng làm từ thiện thì tốt hơn là không làm gì, chúng ta có xu hướng đầu tư không hiệu quả vào ý tưởng nảy sinh như đổi mới, viết báo cáo, vé máy bay và những chuyến xe chở hàng.
Sẽ ra sao nếu suy nghĩ, liệu có phải là tốt hơn khi đưa tiền mặt trực tiếp cho họ?
Những tổ chức sẽ phải chứng minh rằng họ giúp người nghèo tốt hơn là khi để họ tự sử dụng số tiền đó.
Tất nhiên, việc cho họ tiền sẽ không tạo ra hàng hóa công giống như việc triệt tiêu bệnh tật hay xây dựng nhà tình thương, nhưng nó có thể vươn lên một tầm cao mới khi giúp từng hộ gia đình cải thiện đời sống.
Tôi tin vào viện trợ.
Tôi tin rằng hầu hết viện trợ đều tốt hơn việc ném tiền khỏi máy bay.
Và tôi chắc rằng rất nhiều viện trợ ngày nay không tốt bằng việc đưa tiền trực tiếp cho người nghèo.
Tôi hy vọng một ngày nào đó,
nó sẽ thành hiện thực. Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Đôi vợ chồng George và Charlotte Blonsky sống ở Bronx, thành phố New York đã chế tạo ra một thứ.
Họ được cấp bằng sáng chế năm 1965 cho thứ gọi là "thiết bị hỗ trợ sinh đẻ".
Thiết bị này bao gồm một bàn tròn lớn và một số máy móc.
Khi một phụ nữ sẵn sàng sinh em bé, cô ta nằm lên bàn và được trói chặt vào đấy, người ta sẽ xoay chiếc bàn ở tốc độ cao
đứa trẻ sẽ văng ra bởi lực ly tâm.
Nếu quan sát kỹ sáng chế của họ, đặc biệt nếu có khả năng, kinh nghiệm về cơ khí, có thể bạn sẽ thấy rằng một hoặc hai chỗ chưa thực sự ổn (cười). Bác sĩ Ivan Schwab ở California và có lẽ chỉ có ông là người đã giúp trả lời câu hỏi sau: "Tại sao chim gõ kiến không bị đau đầu?"
Câu trả lời là vì não của chúng được gói gọn trong hộp sọ theo cách khác với não loài người.
Những chú gõ kiến khi mổ sẽ đập đầu vào miếng gỗ cả ngàn lần mỗi ngày
và chúng chằng hề hấn gì.
Tại sao như vậy?
Não của chúng không dao động nhiều như của chúng ta.
Não của chúng được gói rất chặt. Ít ra là để đối phó với những cú đập từ phía trước.
Người ta không chú ý tới nghiên cứu này cho tới vài năm trước, Khi mà ở đất nước này, người ta bắt đầu lo lắng về não của các cầu thủ bóng bầu dục khi đầu của họ bị va chạm nhiều lần
và những con chim gõ kiến có thể có liên quan.
Có một bài báo đăng trên tạp chí y khoa The Lancet Ở Anh, vài năm trước đây "Một người đàn ông bị đứt tay và bốc mùi trong 5 năm".
Bác sĩ Caroline Mills và nhóm của cô tiếp nhận bệnh nhân này và chẳng biết làm gì.
Người đó bị đứt tay, khi đang mổ gà từ đó, anh ta bắt đầu bốc mùi cực kỳ khó chịu.
Khó chịu đến mức khi anh ta vào phòng với bác sĩ và y tá, họ không thể ở nổi trong phòng.
Họ đã thử mọi loại thuốc và mọi cách chữa trị.
Một năm sau, anh ta vẫn bốc mùi.
Sau hai năm, vẫn bốc mùi.
Sau 3, 4 năm vẫn nặng mùi.
Sau 5 năm, tự nó biến mất.
Thật là bí ẩn.
Tại New Zealand, tiến sĩ Lianne Parkin và nhóm của cô thử nghiệm một thói quen địa phương lâu đời.
Thành phố đó có nhiều đồi dốc, kiểu San Francisco.
Mùa đông ở đó, trời rất lạnh và băng giá.
Nhiều tai nạn xảy ra.
Họ thử nghiệm thói quen bằng cách yêu cầu người đi đường vào buổi sáng; dừng lại và thử
một trong hai điều kiện.
Có tục lệ rằng vào mùa đông ở thành phố đó, người ta đeo tất bên ngoài giày.
Qua thử nghiệm, họ khám phá ra rằng thật sự là
nếu đeo tất bên ngoài, chứ không phải bên trong bạn sẽ không bị trượt ngã.
Đến đây, tôi hy vọng bạn sẽ đồng ý rằng những điều tôi vừa nói đều xứng đáng nhận được một giải thưởng nào đó. (cười) Đúng, họ đã nhận thưởng, từng người trong số họ đã được trao giải Ig Nobel.
Vào năm 1991, tôi, cùng với nhiều người khác; bắt đầu tổ chức giải Ig Nobel.
Mỗi năm, chúng tôi trao 10 giải
dựa vào một tiêu chí đơn giản,
bạn phải làm thứ gì đó khiến mọi người bật cười rồi ngẫm nghĩ.
Bất kể nó là gì đi nữa. Lần đầu tiên thấy nó, họ bật cười.
Một tuần sau đó, nó vẫn còn vang vọng trong đầu họ và điều mà họ muốn làm là kể lại cho bạn bè.
Đó là điều chúng tôi tìm kiếm.
Mỗi năm, chúng tôi có khoảng 9000 đề cử mới cho giải Ig Nobel.
Trong số đó, khoảng 10-20% là do tự đề cử,
những người tự đề cử hầu như không bao giờ đạt giải.
Thống kê cho thấy, rất khó để đạt giải
dù muốn hay không đi chăng nữa.
Bạn nên biết rằng khi chọn ai đó để trao giải Ig Nobel, chúng tôi liên hệ với người đó một cách rất kín đáo.
Chúng tôi cho họ quyền từ chối niềm vinh dự này nếu muốn.
Mừng thay, hầu như mọi người đều quyết định nhận giải.
Bạn sẽ có gì nếu đoạt giải Ig Nobel?
Vài thứ.
Chứng nhận giải Ig Nobel, mỗi năm mỗi khác,
nhưng đều là hàng thủ công từ những vật liệu rẻ tiền.
Đây là bức hình chụp giải thưởng mà chúng tôi trao tặng vào năm ngoái, năm 2013.
Hầu hết các giải thưởng trên thế giới đều thưởng tiền mặt.
Chúng tôi không có tiền vì thế, người đạt giải phải tự chi trả
để đến buổi trao giải Ig Nobel. Hầu hết bọn họ đều chấp nhận thế.
Tuy nhiên, năm ngoái, chúng tôi đã gom được một số tiền
mỗi người trong 10 người đạt giải Ig Nobel được nhận 10 nghìn tỷ đô la.
1 tờ 10 nghìn tỷ đô la từ Zimbabwe (cười). Chắc hẳn, bạn có còn nhớ Zimbabwe đã đối mặt với lạm phát trong vài năm.
Họ đã in thêm rất nhiều tiền và đơn vị tiền lớn nhất lên tới 100 nghìn tỷ đô.
Người chịu trách nhiệm điều hành ngân hàng ở đó đã giành được giải Ig Nobel về toán học.
Một thứ nữa mà bạn nhận được là vé mời đến dự buổi trao giải, tổ chức ở Đại học Harvard.
Tới đó, bạn sẽ vào trong hội trường lớn nhất,
có sức chứa 1.100 người, nhồi kẹt cứng từ phía sau lên đến sân khấu là chủ nhân của các giải Nobel, đợi để được bắt tay và trao giải Ig Nobel cho bạn.
Đó là trọng tâm của buổi lễ.
Tên người đạt giải được giữ bí mật đến phút cuối thậm chí, chính những người trao giải cũng không biết cho đến khi được thông báo.
Tôi sẽ kể cho bạn nghe một chút về giải thưởng liên quan đến y tế chúng tôi đã trao.
Chúng tôi đã trao 230 giải thưởng
nhiều người trong số họ, bạn có thể biết,
Bài nghiên cứu xuất bản 30 năm về trước, tựa là "Các tai nạn gây ra bởi trái dừa rơi"
được viết bởi bác sĩ Peter Barss, người Canada.
Bác sĩ Barss đã đến buổi lễ và trình bày rằng là một bác sĩ trẻ, muốn khám phá thế giới,
ông đã đến Papua New Guinea
làm việc tại một bệnh viện và tò mò không biết vì sao người dân nhập viện.
Ông nhìn vào hồ sơ và nhận thấy một số lượng lớn trường hợp bị thương do trái dừa rơi phải.
Thông thường sẽ như thế này, người từ vùng cao, nơi không có nhiều dừa, xuống vùng bờ biển để thăm họ hàng, nơi có rất nhiều loài cây này.
Họ nghĩ rằng dưới bóng dừa là vị trí đẹp để đứng, thậm chí, để nằm.
Một cây dừa cao 27 m, có những trái dừa nặng khoảng 1 kg có thể rụng bất cứ lúc nào.
Một nhóm bác sĩ ở Châu âu xuất bản chuỗi bài báo về soi ruột kết.
Hẳn các bạn đều đã quen với soi ruột kết, bằng cách này hay cách khác.
Trong những bài báo này, họ giải thích cho đồng nghiệp thực hiện soi ruột kết cách để giảm thiểu khả năng bệnh nhân nổ tung khi được nội soi. (cười) Bác sĩ Emmanuel Ben-Soussan, một trong những tác giả, đã bay từ Paris đến buổi lễ, giải thích nguồn gốc của câu chuyện, vào thập niên 1950, khi soi ruột kết, lần đầu tiên, được phổ biến, người ta tìm cách để cho nó đạt kết quả cao.
Những khó khăn ban đầu,
tôi chắc bạn đã biết, đó là nhìn vào một nơi dài, hẹp và tối tăm
bạn muốn có thêm không gian.
Bạn thêm khí ga vào để thổi phồng nó để dễ dàng quan sát xung quanh.
Phần khí đó bổ sung vào lượng khí mê tan có sẵn bên trong.
Loại khí mà họ sử dụng ban đầu thường là oxi,
vậy là thêm oxi vào khí mê tan.
Và vì muốn thấy rõ ràng hơn, họ cần ánh sáng. Họ đặt một nguồn sáng vào, vào thập niên 1950, nguồn sáng này rất nóng.
Bạn có khí mê tan, rất dễ cháy, oxi và nhiệt độ.
Họ ngừng sử dụng oxi ngay sau đó (cười). Hiện nay, rất hiếm khi bệnh nhân nổ tung, nhưng không phải là không thể.
Điều cuối cùng tôi muốn nói là một giải thưởng được trao cho bác sĩ Elena Bodnar.
Bà đã phát minh ra loại áo ngực, trong trường hợp khẩn cấp, có thể nhanh chóng tách ra thành hai chiếc mặt nạ phòng độc,
một để cứu bạn, một để cứu người may mắn đứng cạnh bạn. (cười) Tại sao có người làm điều đó, bạn ngẫm nghĩ xem!
Bác sĩ Bodnar đến buổi lễ giải thích rằng bà ớn lên ở Ukraine
và là bác sĩ chữa trị cho nạn nhân trong sự cố hạt nhân Chernobyl.
Họ khám phá ra rằng nhiều vấn đề y khoa tệ nhất đến từ thứ mà người ta hít phải.
Bà ấy đã luôn trằn trọc về việc tạo ra loại khẩu trang đơn giản, sẵn có ở mọi nơi khi tình huống bất ngờ xảy đến.
Nhiều năm sau đó, bà chuyển đến Mỹ và có em bé.
Một ngày nọ, bà nhìn thấy cậu con trai bé bỏng lấy áo ngực của mình và để nó lên mặt.
Đó là xuất phát của ý tưởng.
Bà đến lễ trao giải Ig Nobel với nguyên bản đầu tiên của chiếc áo ngực và thị phạm nó. (cười) (vỗ tay) [Paul Krugman, người đạt giải Nobel (2008) về kinh tế] [Wolfgang Ketterle, đoạt giải Nobel (2001) về vật lý] Tôi cũng sở hữu một chiếc áo ngực khẩn cấp (cười). Nó là chiếc áo ngực ưa thích của tôi và tôi rất vui lòng chia sẻ nó với bạn khi cần thiết.
Xin cảm ơn!
(vỗ tay)
Tôi muốn thú nhận một điều.
Tôi ghiền phiêu lưu. và khi còn bé, tôi thích nhìn ra ngoài cửa sổ nhìn lũ chim trên cây và trên bầu trời. hơn là nhìn bảng đen phấn trắng vẻn vẹn hai chiều và bất động thậm chí đôi lúc như là đã chết.
Thầy cô giáo nghĩ rằng tôi có vấn đề vì không bao giờ chú ý nghe giảng.
Họ chẳng tìm ra điều gì khác thường ở tôi ngoài chứng chứng khó đọc viết bởi tôi thuận tay trái.
Nhưng họ đã không tìm ra sự tò mò.
Sự tò mò, với tôi là mối liên hệ giữa chúng ta với thế giới và vũ trụ.
Quan sát xem có gì trong rạn san hô đó, hoặc trên cái cây đó, và tìm hiểu thêm về không chỉ môi trường mà còn cả chính bản thân mình.
Hiện tại, ước mơ vĩ đại nhất trong đời tôi là được đi khám phá đại dương ở sao Hỏa, nhưng cho đến khi có thể đặt chân lên đó, tôi nghĩ đại dương này vẫn còn chứa đựng khá nhiều bí mật.
Thật ra thì, nếu coi hành tinh này như một ốc đảo trong không gian và gói ghém nó vào một ô vuông đại dương sẽ chiếm dung tích hơn 3.4 tỷ ki lô mét khối trong đó, ta chỉ mới khám phá chưa tới năm phần trăm.
Tôi quan sát và thấy, ồ, có những công cụ hỗ trợ lặn xuống sâu hơn, lâu hơn và sâu hơn: tàu ngầm, các ROV, và cả đồ lặn.
Nhưng nếu muốn thăm dò đến giới hạn sâu nhất, chúng ta phải sống dưới đó,
phải xây một cái chòi sắt, tận sâu đáy biển.
Và sự tò mò ngày một lớn thêm trong tôi khi đến thăm một buổi TED của tiến sỹ Sylvia Earle.
Có lẽ các bạn biết bà ấy.
Hai năm trước, bà ấy đã nhận phòng thí nghiệm cuối cùng dưới biển cố gắng cứu nó, ra sức thỉnh cầu chúng ta không phá hủy và đưa nó trở về mặt đất.
Chúng ta chỉ có khoảng chừng một chục phòng thí nghiệm dưới đáy biển.
Chỉ còn một cái trên thế giới: Hơn 14km ngoài khơi, và sâu gần 20m,
được gọi là Aquarius.
Aquarius, về khía cạnh nào đó, là một con khủng long, một con rô bốt cổ đại bị xích dưới đáy biển, quái vật Leviathan này đây.
Nói cách khác, nó là một di sản.
Sau chuyến thăm đó, tôi nhận ra thời gian của tôi quá ngắn ngủi nếu muốn trải nghiệm cảm giác của một nhà thám hiểm dưới đại dương.
Khi chúng tôi bơi tới nơi này sau hàng tháng trời bị tra tấn và hai năm chuẩn bị, khối sắt này đã mở rộng vòng tay chào đón chúng tôi như một ngôi nhà mới vậy.
Ý nghĩa việc lặn xuống và sống trong ngôi nhà này không chỉ là, sống bên trong nó.
Không phải chuyện sinh tồn trong không gian chật hẹp
mà là khoảng thời gian quý báu để ra ngoài lang thang và khám phá, để hiểu nhiều hơn về biên giới chiều sâu của biển cả.
Các loài động vật biển khổng lồ hay đến chơi nhà chúng tôi.
Con cá đuối đốm này là quan cảnh khá quen thuộc trong đại dương.
Tại sao nó lại quan trọng thế, sao tấm hình này được đưa lên, bởi vì sinh vật đặc biệt này thường mang theo bạn bè, và thay vì làm một sinh vật biển như vốn dĩ, chúng trở nên tò mò về chúng tôi, những người lạ mặt cứ qua lại trong "khu phố" của chúng, làm quái gì đó với mấy loài phù du.
Trong quá trình nghiên cứu các loài sinh vật sống, chúng lại càng thân thiết với chúng tôi hơn. Trong khoảng thời gian quý báu đó, những động vật này, cư dân của rạn san hô bắt đầu quen với chúng tôi và các sinh vật biển thường di chuyển cũng dừng lại.
Con vật đặc biệt này bơi vòng quanh trong suốt 31 ngày nhiệm vụ của chúng tôi.
Vậy nên, nhiệm vụ 31 ngày không hẳn là để phá vỡ kỷ lục.
Mà là để kết nối con người và đại dương.
Nhờ nó, chúng tôi có thể nghiên cứu các loài động vật như cá mập và cá mú sống hòa thuận một cách không tưởng.
Giống như nhìn thấy chó và mèo chung sống hòa bình với nhau vậy.
Thậm chí có thể kết thân với những loài to hơn ta gấp nhiều lần. Như với con cá mú khổng lồ sắp tuyệt chủng chỉ sống ở quần đảo Florida này.
Tất nhiên, giống như những người hàng xóm, sau vài chập, nếu thấy mệt mỏi, nó sẽ táp lại, cú táp này uy lực đến nỗi khiến con mồi chết lặng trước khi nó hít hơi vào chỉ trong một giây.
Còn ta cần hiểu là cần quay trở lại ngôi nhà sắt và để chúng yên.
Giờ thì, đây không chỉ là thám hiểm.
Có một ghi chú quan trọng.
Nghiên cứu nhiều rồi nhưng phải cám ơn khoảng thời gian này đã giúp chúng tôi làm những công trình phải mất hơn 3 năm chỉ trong 31 ngày.
Trong trường hợp đặc biệt này, chúng tôi sử dụng PAM, hoặc chính xác hơn là, một máy điều chế biên độ xung. (Pulse Amplitude Modulated Fluorometer)
Các nhà khoa học của chúng tôi từ FIU, MIT, và vùng Đông Bắc có thể quan sát hoạt động của quần thể quanh rặng san hô khi chúng tôi vắng mặt.
Thiết bị điều biến biên độ xung, PAM đo mức độ phát huỳnh quang của san hô khi phản ứng với các chất ô nhiễm trong nước cũng như những vấn đề liên quan đến thay đổi khí hậu.
Chúng tôi sử dụng nhiều loại công cụ tiên tiến nhất như cái máy dò này, à, tôi thích gọi nó là Bác sỹ nội soi Bọt biển, nó có thể tự kiểm tra tỉ lệ trao đổi chất trong trường hợp này là một ống bọt biển hay còn gọi là gỗ đỏ của đại dương.
Và cho số liệu đo chính xác hơn về mọi hoạt động dưới biển đối với những vấn đề về thay đổi khí hậu và những vận động này ảnh hưởng tới chúng ta trên mặt đất.
Cuối cùng, chúng tôi quan sát hành vi của kẻ săn mồi và con mồi.
Một điều rất thú vị, bởi vì khi chúng tôi lôi kéo một vài loài săn mồi trong quần thể san hô này đi khắp thế giới con mồi, hay là cá mồi, có biểu hiện rất khác thường.
Chúng tôi nhận ra rằng chúng không chỉ dừng chăm sóc đám san hô mà lao vút đi, mang theo một đám tảo trở về nhà. Chúng bắt đầu tản ra và biến mất khỏi những bãi san hô đặc biệt đó.
Chỉ trong vòng 31 ngày, chúng tôi đã tạo ra hơn 10 tài liệu khoa học trên từng chủ đề một.
Nhưng ý nghĩa của cuộc thám hiểm không chỉ để nghiên cứu mà còn là chia sẻ những kiến thức đó với thế giới. Nhờ hai kỹ sư ở MIT, chúng tôi có thể sử dụng máy ảnh nguyên mẫu gọi là Edgertronic để quay được những đoạn phim quay chậm tới tận 20000 hình một giây trong một chiếc hộp nhỏ xíu có giá 3000 đô la.
Chúng tôi được trang bị mỗi người một cái.
Chiếc máy ảnh đặc biệt này cho phép nhìn cận cảnh hoạt động của các sinh vật thông thường mà mắt thường không thể nhìn kịp.
Cho phép tôi trình chiếu một đoạn phim ngắn về khả năng của chiếc máy ảnh này.
Các bạn có thể thấy bong bóng nước thoát ra từ mũ phòng hộ của chúng tôi.
Cho chúng tôi cái nhìn cận cảnh về những loài động vật mà chúng tôi kề bên suốt 31 ngày mà thường chẳng bao giờ để ý đến, ví dụ như con ốc mượn hồn này.
Tuy nhiên, sử dụng những công nghệ hàng đầu vốn không dành cho đại dương không phải lúc nào cũng dễ dàng.
Chúng tôi thỉnh thoảng phải đặt ngược máy quay xuống, điều khiển nó từ phòng thí nghiệm và để một người cắm chốt trong phòng thí nghiệm
Nhưng cái chúng đem lại là cái nhìn xa hơn để định hướng và phân tích về khía cạnh khoa học và công nghệ, những hình ảnh tuyệt vời nhất mà mắt thường không thể nhìn thấy chẳng hạn như con tôm Manta này đột nhiên phóng lên bắt con mồi trong chưa đầy 0.3 giây.
Cú đớp này mạnh bằng viên đạn nòng 22 li việc nhìn thấy đường bay của viên đạn bằng mắt thường là hoàn toàn không thể.
Nhưng giờ, ta đang được chứng kiến những con trùng biển giống cây giáng sinh này hút vào và tỏa ra trên phương thức mà mắt thường không bắt kịp, hoặc trong trường hợp này, một con cá phun ra một nhúm cát.
Đây là chuyển động vẫy vây của một chú cá bống và việc nhìn bằng mắt thường gần như là không thể bởi vì quá nhanh.
Một trong những món quà quý giá nhất chúng tôi nhận được dưới biển, là Wifi, trong suốt 31 ngày, chúng tôi có thể kết nối với thế giới thực từ sâu dưới đáy biển và chia sẻ tất cả những trải nghiệm này.
Ngay đằng kia, tôi đang Skype trong lớp học với một trong sáu lục địa và chia sẻ với vài trong số 70000 học sinh mỗi ngày về từng trải nghiệm này.
Thực tế là, tôi đang khoe bức ảnh tôi chụp bằng chiếc smartphone ở dưới nước một con cái mú khổng lồ nằm lăn dưới đáy biển.
Chúng tôi chưa bao giờ nhìn thấy nó.
Và tôi mơ đến ngày ta có được một thành phố dưới đại dương và có lẽ, chỉ có lẽ thôi, nếu thúc đẩy ranh giới giữa thám hiểm và tri thức và chia sẻ những kiến thức đó với những người khác ngoài kia, chúng ta có thể giải quyết tất thảy mọi vấn đề.
Ông ngoại tôi từng nói: "Con người bảo vệ những gì họ yêu quý."
Còn cha tôi thì: "Làm sao có thể bảo vệ những gì chúng ta không hiểu?"
Và tôi nghĩ về điều này suốt cuộc đời mình.
Không gì là không thể.
Chúng ta cần phải biết mơ ước, cần phải sáng tạo và chúng ta đều cần một chuyến thám hiểm để tạo ra kỳ tích vào những lúc đen tối nhất.
Có thể là về thay đổi khí hậu hay xóa đói giảm nghèo hay trả lại cho thế hệ tương lai những gì chúng ta đã chiếm đoạt - Đó là về mặt mạo hiểm.
Ai mà biết được, có lẽ sẽ có một thành phố dưới biển và các bạn đây sẽ trở thành một nhà thám hiểm đại dương.
Xin cảm ơn!
(Vỗ tay)
Nhân loại là trung tâm của các bài nói chuyện của TED, nhưng tôi muốn góp tiếng nói cho các loài động vật, những loài mà thân thể, suy nghĩ, và tinh thần tạo nên chúng ta.
Vài năm trước, tôi may mắn được gặp một bô lão trên một hòn đảo không mấy xa Vancouver.
Tên ông ấy là Jimmy Smith, và ông đã chia sẻ với tôi một câu chuyện mà người dân của ông vẫn truyền tai nhau, những người Kwikwasut'inuxw.
Ngày xửa ngày xưa, ông kể, tất cả động vật trên trái đất là một.
Dù chúng trông khác nhau bề ngoài, bên trong, chúng đều giống nhau cả, theo thời gian chúng tụ hợp lại tại một cái hang thiêng trong rừng sâu để ăn mừng sự đoàn kết.
Tới nơi, chúng sẽ cởi bỏ bộ da của mình.
Quạ bỏ bộ lông, gấu bỏ bộ da, và cá hồi thì bỏ vảy, sau đó, chúng nhảy múa.
Nhưng một ngày, con người đến hang và cười vào những gì mà anh ta nhìn thấy vì anh ta không hiểu.
Xấu hổ, các loài động vật chạy trốn, và đấy là lần cuối cùng chúng bộc lộ bản thân theo cách này.
Sự hiểu biết xa xưa ấy nói rằng bên trong bản sắc của tất cả các loài động vật là một, đã truyền cho tôi cảm hứng mạnh mẽ.
Tôi thích được bỏ qua bộ da, bộ lông và bộ vảy cá
và đi sâu vào lớp da.
Không vấn đề gì khi phải đối mặt với một con voi khổng lồ hay một con ếch cây nhỏ xíu, mục đích của tôi là kết nối ta với chúng, đồng cảm với nhau.
Bạn có thể tự hỏi, tôi đã bao giờ chụp ảnh con người?
Chắc chắn rồi. Con người luôn hiện diện trong các bức hình của tôi, cho dù là xuất hiện để miêu tả những con rùa hổ báo hay sư tử.
Bạn chỉ cần phải học cách nhìn thấu lớp vỏ nguỵ trang của họ.
Là một nhiếp ảnh gia, tôi cố gắng vượt lên trên những khác biệt mang tính di truyền để trân trọng tất cả những điểm chung giữa người và những sinh vật sống khác.
Khi dùng máy ảnh, tôi trút bỏ lớp da của mình như những động vật trong hang đó để tôi có thể chỉ ra chúng thực sự là ai.
Nếu các loài động vật được ban cho với sức mạnh của suy nghĩ lý trí, chúng ta có thể sẽ ngạc nhiên trước những phức tạp của cuộc sống.
Là công dân của một hành tinh đang gặp khó khăn, chúng ta có trách nhiệm đạo đức phải giải quyết những mất mát to lớn về sự đa dạng trong cuộc sống.
Nhưng là một công dân với trái tim, tất cả chúng ta có thể vui mừng vì sự hiệp nhất của cuộc sống, và có lẽ ta có thể thay đổi những gì đã xảy ra nơi hang thiêng đó.
Hãy cùng tìm ra cách để hoà cùng vào điệu nhảy.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Ba người đang ở bữa tiệc tối.
Paul, đã kết hôn, đang nhìn Linda.
Trong khi đó, Linda đang nhìn John, người đàn ông chưa kết hôn.
Có phải một người đã kết hôn đang nhìn ai đó chưa kết hôn?
Hãy dành chút thời gian để suy nghĩ.
Hầu hết mọi người sẽ trả lời rằng không có đủ thông tin để kết luận.
Và hầu hết mọi người đã sai.
Linda có thể đã hoặc chưa kết hôn - không có lựa chọn nào khác.
Vì thế, trong cả hai trường hợp, một người đã kết hôn nhìn người chưa kết hôn.
Khi lời giải thích được đưa ra, hầu hết mọi người sẽ thay đổi ý kiến và chấp nhận câu trả lời đúng, thay cho thái độ tự tin trong lần trả lời đầu của họ.
Cùng xem xét một ví dụ khác.
Một nghiên cứu vào năm 2005 của Bredan Nyhan và Jason Reifler đã nghiên cứu quan điểm của người Mĩ đối với sự biện minh chiến tranh ở Iraq.
Các nhà nghiên cứu đưa cho những người tham gia một bản tin chỉ ra rằng không có bất kì vũ khí hủy diệt hàng loạt nào được tìm thấy.
Song rất nhiều người không chỉ tiếp tục tin rằng có vũ khí hủy diệt thậm chí, còn tin chắc hơn vào quan điểm ban đầu của họ.
Tại sao trong vài trường hợp lý lẽ có thể làm thay đổi suy nghĩ và phản tác dụng trong những trường hợp khác?
Lý lẽ có sức thuyết phục hơn khi dựa trên nền tảng thấu hiểu người nghe, quan tâm đến những điều, những người mà họ tin tưởng và trân trọng.
Những lý lẽ toán học và logic giống như bài toán bữa tiệc bên trên bởi thậm chí khi đưa ra những kết luận khác nhau mọi người vẫn bắt đầu từ những nền tảng niềm tin chung.
Vào 1931, một nhà toán học vô danh trẻ tên Kurt Gödel đã trình bày bằng chứng rằng không thể tồn tại một hệ thống logic hoàn chỉnh trong toán học.
Bất chấp hàng thập kỉ công trình tiến bộ của các nhà toán học xuất sắc như Bertrand Russell và David Hilbert, lý lẽ được công nhận bởi nó dựa vào những sự thật hiển nhiên mà mọi người đều đồng tình.
Tất nhiên, rất nhiều ý kiến trái chiều bao gồm những niềm tin mà không thể đơn giản bị thuyết phục bằng logic.
Khi những niềm tin này bao gồm những thông tin bên ngoài, vấn đề trọng tâm thường là người ta tin vào những nguồn tin và tác giả nào.
Một nghiên cứu yêu cầu mọi người ước tính những thống kê liên quan đến phạm vi của biến đổi khí hậu.
Người tham gia được hỏi những câu như là "có bao nhiêu năm trong khoảng 1995 và 2006 là một trong 12 năm nóng nhất kể từ 1850? Sau khi trả lời, họ được xem những dữ liệu từ Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu, chỉ ra rằng câu trả lời này là 11 trong 12 năm.
Được cung cấp những thống kê từ một nguồn đáng tin cậy, người ta dường như dễ chấp nhận thực tế rằng trái đất đang nóng lên.
Cuối cùng, với những ý kiến trái chiều không thể bị lay chuyển bởi những thống kê hay chứng cứ, việc tạo nên một lý lẽ thuyết phục có thể sẽ dựa vào giá trị mà người nghe trân trọng.
Ví dụ, các nhà nghiên cứu đã dẫn dắt rất nhiều nghiên cứu hỏi những người có quan điểm chính trị khác nhau. để xếp hạng giá trị mà họ trân trọng.
Những người theo chủ nghĩa tự do, thường xếp hạng sự công bằng nghĩa là tất cả mọi người được đối xử ngang bằng -- trên cả lòng trung thành.
Sau đó, các nhà nghiên cứu cố gắng thuyết phục người theo chủ nghĩa tự do ủng hộ quân sự với rất nhiều lý lẽ khác nhau.
Những lý lẽ dựa trên sự công bằng -- như quân đội cung cấp việc làm và giáo dục cho những người có hoàn cảnh bất lợi -- có tính thuyết phục cao hơn những lý lẽ dựa trên lòng trung thành như quân đội thống nhất một quốc gia.
Ba yếu tố niềm tin, nguồn tin tưởng và giá trị có vẻ là công thức đơn giản dẫn đến sự nhất trí và đồng lòng.
Vấn đề là khuynh hướng ban đầu của ta là nghĩ đến những lý lẽ dựa trên niềm tin, nguồn tin tưởng và giá trị cá nhân.
Ngay cả khi không làm thế, việc xác định chính xác những điều đó ở người bất đồng với ta vẫn là rất khó khăn.
Cách tốt nhất để giải quyết đơn giản là nói chuyện với họ.
Trong khi tranh luận, bạn sẽ được thấy các lý lẽ trái chiều và những bác bỏ.
Điều này có thể giúp bạn tạo ra những lý lẽ của riêng mình và lý do thuyết phục hơn và thi thoảng, có thể cuối cùng bạn sẽ là người thay đổi suy nghĩ.
Tôi sẽ kể cho bạn một câu chuyện về một bé gái tên là Naghma.
Naghma sống tại một trại tỵ nạn với bố mẹ và 8 anh chị em
Vào mỗi sáng, bố cô thức dậy cùng hi vọng sẽ được nhận làm thợ xây và vào một tháng đẹp trời, ông có thể kiếm được 50 đô la.
Mùa đông năm ấy khắc nghiệt, và không may, anh trai của Nagma chết và mẹ của em đổ bệnh nặng.
Trong tuyệt vọng, bố em đi sang láng giềng để vay 2,500 đô la.
Sau vài tháng chờ đợi, người láng giếng mất kiên nhẫn và yêu cầu số tiền phải được trả lại.
Run rủi thay, bố Naghma không có đủ tiền và hai người đàn ông đã đồng ý theo lệ làng "jirga"
Jirga đơn giản là một tập tục hòa giải được sử dụng tùy nghi tại Afghanistan.
Nó thường được quy định bởi những lãnh đạo tôn giáo và những già làng Jirgas thường được sử dụng ở những miền quê như Afghanistan, nơi có sự thù ghét sâu sắc đối với hệ thống (pháp luật) chính thống.
Tại buổi Jirga, 2 người đàn ông ngồi cạnh nhau và họ quyết định cách tốt nhất để giải quyết món nợ là gả Naghma cho con trai 21 tuổi của người láng giềng.
Em Nagma mới 6 tuổi.
Những câu chuyện tương tự như Naghma không may lại quá phổ biến và từ những mái ấm ở nơi khác, chúng ta có thể xem những chuyện này đe dọa nghiêm trọng tới quyền phụ nữ.
Và nếu bạn theo dõi tin tức về Afghanistan bạn có thể cho rằng rằng đây là một nhà nước thất bại.
Tuy nhiên Afghanistan có một hệ thống pháp luật chính thống và cho dù jirgas được xây dựng trên thông lệ lâu đời của các bộ lạc thì cũng phải tuân theo pháp luật, và một điều không phải bàn cãi là dùng con mình để trả nợ không chỉ vô đạo đức mà còn trái pháp luật.
Vào năm 2008, tôi đến Afghanistan trong một chương trình hỗ trợ pháp lý Ban đầu, tôi đến đó trong chương trình kéo dài 9 tháng để đào tạo luật sư Afghanistan.
Trong 9 tháng ấy, tôi đi đến mọi vùng trò chuyện với trăm người đang bị giam, thảo luận với nhiều doanh nghiệp đang hoạt động trên lãnh thổ Afghanistan.
Và qua những hội thoại này, tôi bắt đầu thấy có sự nối kết giữa những doanh nghiệp và người dân và việc luật pháp đáng ra để bảo vệ họ đang không được tận dụng đúng mức. Trong khi đó những phương pháp trừng phạt tồi tệ và phi lý lại đang bị lạm dụng.
Điều đó đặt tôi vào sứ mệnh tìm ra lẽ phải và công lý đối với tôi nghĩa là áp dụng luật pháp với mục đích ban đầu hay chính là để bảo vệ.
Chức năng của pháp luật là bảo vệ.
Do đó, tôi quyết định theo đuổi một dự định cá nhân, trở thành người nước ngoài đầu tiên biện hộ tại tòa án Afghanistan.
Trong suốt quá trình đó, tôi nghiên cứu rất nhiều điều luật, tôi nói chuyện với nhiều người đọc nhiều vụ kiện, và nhận ra rằng thiếu công lý không chỉ là vấn để của riêng Afghanistan mà là vấn đề của cả thế giới.
Trước đây tôi vốn cố gắng tránh đối mặt với những trường hợp nhân quyền vì tôi lo lắng vì nó có thể ảnh hướng đến tôi cả phương diện sự nghiệp lẫn cá nhân Tôi nhận ra nhu cầu đòi công lý là quá lớn khiến cho tôi không thể tiếp tục lờ đi
Và do vậy tôi bắt đầu tình nguyện đại diện cho những người như Naghma
Đến nay, kể từ khi ở Afghanistan và làm luật sư hơn 10 năm, tôi đã làm đại diện cho nhiều CEO của những công ty tốp 500 Fortune cho đến những vị đại sứ, và những em bé như Naghma và gặt hái nhiều thành công.
Lý do thành công của tôi rất đơn giản Tôi thay đổi hệ thống từ trong ra và sử dụng luật pháp theo đúng cách mà nó phải được thực thi.
Tôi nhận ra rằng đạt được công bằng ở những nơi như Afganistan là rất khó do 3 nguyên nhân sau.
Điều thứ nhất đơn giản là dân chúng hiểu biết rất ít tới những quyền lợi pháp lý của họ và đó là vấn đề mang tính toàn cầu
Vấn đề thứ hai là ngay cả khi những điều luật được viết ra trong sách thì chúng cũng bị thay thế hoặc lờ đi bởi những tập quán làng xã, như thỏa thuận Jirga mà Naghma bị đem đi bán.
Và vấn đề thứ ba để đạt được công lý là ngay cả khi tồn tại những bộ luật cực kỳ tốt trên văn bản thì lại không có những con người những luật sư sẵn sàng tranh đấu cho công lý.
Và đó là những gì tôi làm: tôi dùng những luật hiện hành thường là những bộ luật bị bỏ lơ Tôi làm những việc đấy phục vụ lợi ích cho thân chủ của mình.
Tất cả chúng ta cần phải đưa nhân quyền trở thành một nét văn hóa toàn cầu và trở thành những nhà đầu tư của một nền kinh tế nhân quyền toàn cầu bằng cách làm việc dựa trên thái độ đó chúng ta cùng nhau có thể cải thiện công lý trên toàn cầu
Bây giờ trở lại với Naghma
Có một số người biết đến câu chuyện này họ liên lạc với tôi vì họ muốn trả số tiền nợ 2,500 đô la.
Nhưng vấn đề không đơn giản như vậy Bạn không thể cứ đưa tiền vào vấn đề và cho rằng nó sẽ biến mất.
Điều đó không có hiệu quả tại Afganistan
Và tôi trả lời với họ rằng tôi sẽ tham gia Nhưng để tham gia, điều cần thiết là phải có một cuộc họp Jirga lần hai một phiên jirga kháng cáo.
Để điều này xảy ra chúng tôi cần họp mặt những già làng và những thủ lĩnh bộ lạc những lãnh tụ tôn giáo với nhau.
Bố của Naghma cần phải đồng ý, người láng giềng cần phải đồng ý, và con trai của ông cũng vậy
Và tôi nghĩ, nếu tôi muốn tham gia thì họ cần thiết phải đồng ý rằng tôi sẽ chủ trì phiên họp.
Và sau hàng giờ tranh luận tìm kiếm họ, và sau khoảng 30 chén trà, họ đồng ý rằng chúng tôi có thể có một phiên Jirga thứ hai, và chúng tôi đã thực hiện.
Và điều gì khác biệt ở phiên Jirga thứ hai Lần này, chúng tôi đặt luật pháp ở tâm và điều quan trọng với tôi là tất cả họ phải hiểu được rằng Naghma có quyền được bảo vệ.
Khi kết thúc phiên họp Jirga, chủ tọa tuyên bố rằng quyết định đầu tiên bị bãi bỏ và khoản tiền 2,500 đô la được hoàn trả và tất cả chúng tôi cùng ký vào một biên bản ghi nhận rằng hai người đàn ông đã thừa nhận rằng những gì họ làm là trái pháp luật và nếu tái phạm, họ có thể bị ngồi tù.
Hầu hết --- (khán giả vỗ tay) Xin cảm ơn.
Và điều quan trọng nhất là thỏa thuận đầu tiên bị loại bỏ và Naghma được tự do
Bảo vệ Naghma và quyền tự do của em là bảo vệ chính chúng ta.
Công việc của tôi gắn liền với mức rủi ro cao hơn trung bình.
Tôi đã từng bị tạm giam
bị cáo buộc chứa chấp gái mại dâm bị cáo buộc gián điệp
đã từng nhận được một quả lựu đạn ném vào văn phòng làm việc.
Mặc dù nó không phát nổ
Tôi nhận thấy công việc của tôi mang lại nhiều thành tựu vượt trên cả những nguy hiểm và so với những nguy hiểm tôi phải đối diện thì khách hàng của tôi chịu nhiều hiểm nguy hơn bởi vì họ sẽ mất mát rất nhiều nếu hoàn cảnh của họ không được biết đến hoặc tồi tệ hơn, nếu họ phải chịu phạt vì để tôi làm luật sư.
Với mỗi vụ mà tôi đảm nhận, tôi nhận ra rằng khi tôi ủng hộ họ, thì họ cũng sẽ ủng hộ tôi, và điều đó giúp tôi có thể tiếp tục.
Pháp luật như một điểm bật rất quan trọng trong việc bảo về chúng ta
Những nhà báo đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng thông tin được đưa ra công luận.
Và lẽ thường tình, chúng ta nhận thông tin từ báo chí nhưng chúng ta quên mất rằng làm sao họ có được thông tin đó
Đây là hình ảnh của những tập đoàn báo chí Anh ở Afghanistan.
Nó được bạn tôi David Grill chụp vài năm về trước.
Theo Ủy ban bảo vệ các nhà báo, từ năm 2010, có hàng ngàn nhà báo bị đe dọa, đánh đập, giết hại, giam giữ.
Hẳn nhiên, khi chúng ta có được thông tin, chúng ta quên mất nó ảnh hưởng đến ai hoặc làm thế nào thông tin ấy đến được với chúng ta.
Những gì nhiều nhà báo có thế làm, cả trong và ngoài nước rất đáng nói, đặc biệt ở những nơi như Afghanistan, và quan trọng là chúng ta không bao giờ quên điều đó bởi những gì họ đang bảo vệ không chỉ là quyền của chúng ta được tiếp nhận thông tin đó mà còn bởi quyền tự do báo chí, thứ rất quan trọng đối với xã hội dân chủ.
Matt Rosenberg là nhà báo ở Afghanistan.
Anh ấy làm cho tạp chí New York Times, và trớ trêu thay, vài tháng trước anh ấy có viết một bài đụng chạm đến người trong chính phủ.
Kết quả là anh ấy bị giam giữ tạm thời và sau đó là bị trục xuất trái pháp luật ra khỏi quốc gia.
Tôi là luật sư đại diện cho Matt, và sau khi làm việc với chính quyền, Tôi được xác nhận pháp lý rằng anh ấy đã bị trục xuất trái luật, và quyền tự do báo chí mà ta nói chẳng tồn tại ở Afghanistan, và có những hậu quả nếu quyền đó không được xem xét.
Và tôi vui mừng thông báo rằng vài ngày trước, chính quyền Afghanistan đã chính thức mời anh ấy trở lại đất nước và họ hủy bỏ lệnh trục xuất anh ấy.
(Vỗ tay) Nếu cấm đoán một nhà báo, thì sẽ đánh động đến những người khác và chẳng chóng quốc gia bị buộc câm lặng.
Việc chúng ta bảo vệ các nhà báo và quyền tự do báo chí rất quan trọng bởi điều đó sẽ khiến chính quyền có trách nhiệm hơn với chúng ta và trở nên minh bạch hơn.
Bảo vệ nhà báo và quyền tiếp nhận thông tin của chúng ta sẽ bảo vệ chúng ta.
Thế giới chúng ta đang đổi thay. Hiện chúng ta sống trong một thế giới khác và những gì từng chỉ là vấn đề của cá nhân nay trở thành vấn đề của tất cả chúng ta.
Hai tuần trước, Afghanistan đã có sự chuyển giao quyền lực dân chủ đầu tiên và bầu ra tổng thống Ashraf Ghani, rất quan trọng, và tôi rất lạc quan về ông ấy, và tôi hy vọng rằng ông ấy có thể đem đến cho Afghanistan sự thay đổi mà nó cần, đặc biệt là trong lĩnh vực pháp lý.
Chúng ta sống trong thế giới khác hẳn
Chúng ta đang sống trong thế giới mà đứa con gái 8 tuổi của tôi chỉ biết mỗi một vị tổng thống người da màu.
Có khả năng cao rằng tổng thống kế nhiệm sẽ là một phụ nữ, và khi con bé lớn lên, nó có thể tự hỏi, liệu một người da trắng có thể là tổng thống chăng?
(Cười) (Vỗ tay) Thế giới đang đổi thay, và chúng ta cần phải thay đổi theo, và những gì từng là vấn đề cá nhân nay trở thành vấn đề của tất cả chúng ta.
Theo Quỹ nhi đồng LHQ, hiện nay có khoảng hơn 280 triệu người nam và nữ kết hôn khi còn dưới 15 tuổi.
Hai trăm tám mươi triệu.
Tảo hôn làm dài thêm cái vòng lẩn quẩn của nghèo đói, ốm yếu, mù chữ.
Ở độ tuổi 12, Sahar đã kết hôn.
Cô bé bị ép hôn và bị chính anh trai mình bán đi.
Khi cô bé về nhà chồng, họ bắt cô bé hành nghề mại dâm.
Khi cô bé từ chối, cô bé đã bị tra tấn.
Cô bé bị đánh đập dã man bằng roi kim loại
Chúng thiêu cô bé.
Chúng trói cô bé dưới tầng hầm và bỏ đói.
Chúng dùng kiềm để rút móng cô bé.
Đến lúc, cô bé tìm cách trốn thoát khỏi phòng tra tấn đến nhà hàng xóm, và khi đến đó, thay thì bảo vệ cô bé, họ lại lôi cô bé về lại nhà chồng, cô bé thậm chí còn bị tra tấn dã man hơn
Vào lần đầu gặp Sahar, ơn trời, tổ chức Phụ nữ vì Phụ nữ Afghanistan đã cho cô bé chỗ ẩn náu an toàn.
Với tư cách là luật sư, tôi tỏ ra mạnh mẽ vì thân chủ của mình, bởi đó là điều quan trọng với tôi, nhưng việc nhìn thấy cô bé, bị tổn thương và yếu đuối biết chừng nào, quả là một điều khó khăn.
Phải mất hàng tuần để chúng tôi có thể chia sẻ về những gì xảy ra khi cô bé ở trong ngôi nhà đó, nhưng cuối cùng khi cô bé bắt đầu mở lòng với tôi, và khi cô bé cởi mở hơn, những gì tôi nghe là cô bé không hề biết mình có những quyền gì nhưng cô bé biết mình có quyền được bảo hộ nhất định bởi chính phủ mà đã bỏ rơi cô bé, vì thế khi chúng tôi có thể bàn những lựa chọn pháp lý mà cô bé có.
Vì vậy chúng tôi quyết định đưa vụ án lên Tòa án Tối cao.
Điều này hiện tại là cực kỳ có ý nghĩa, bởi đây là lần đầu tiên một nạn nhân của bạo hành gia đình ở Afghanistan được một luật sư đại diện, điều luật mà còn trên sách vở trong nhiều năm, nhưng cho đến Sahar, chưa bao giờ được dùng.
Thêm nữa, chúng tôi cũng quyết định kiện đòi bồi thường dân sự, và lần nữa một điều luật chưa từng dùng, được chúng tôi áp dụng vào vụ của cô bé.
Chúng tôi tại Tòa án Tối cao đã tranh luận trước 12 quan tòa người Afghanistan tôi với tư cách một nữ luật sư người Mỹ, và Sahar, một cô gái trẻ người mà khi tôi gặp lần đầu không thể nói thành tiếng.
Cô ấy đứng dậy, tìm thấy tiếng nói, và cô gái của tôi đã nói rằng cô ấy muốn công lý, và cô ấy đã có nó,
Cuối phiên tòa, quan tòa nhất trí phán rằng gia đình nhà chồng sẽ bị bắt vì những gì họ làm với cô ấy, và người anh trai đê tiện cũng sẽ bị bắt vì đã buôn bán cô ấy --- (Vỗ tay) --- và họ đồng ý rằng cô ấy có quyền được bồi thường dân sự.
Những gì Sahar cho chúng ta thấy là chúng ta có thể tấn công vào những hủ lậu xấu đang tồn tại bằng cách dùng luật theo cách mà chúng được định ra, và bằng việc bảo vệ Sahar, chúng ta đang bảo vệ chính mình.
Sau khi làm việc tại Afghanistan được hơn sáu năm đến nay, nhiều người trong gia đình và bạn bè nghĩ rằng những gì tôi làm tương tự như thế này
(Cười) Nhưng trên thực tế, những gì tôi làm tương tự như thế này.
Hiện tại, tất cả chúng ta có thể làm một điều gì đó.
Tôi không nói là chúng ta nên mua một vé máy bay và đến Afghanistan nhưng tất cả chúng ta có thể đóng góp vào nền kinh tế nhân quyền toàn cầu.
Chúng ta có thể tạo làn sóng văn hóa minh bạch và trách nhiệm đối với pháp luật, và buộc chính phủ có trách nhiệm với chúng ta hơn, như chúng ta có trách nhiệm với họ.
Vài tháng trước, một luật sư người Nam Phi đến gặp tôi tại văn phòng và bảo rằng "Tôi muốn gặp cô.
Tôi muốn xem một người điên trông như nào"
Luật pháp là của chúng ta, và bất kể bạn thuộc dân tộc nào, quốc gia nào, giới tính nào, chủng tộc nào luật đều là của chúng ta, và đấu tranh cho công lý không phải là hành động điên rồ.
Những doanh nghiệp cũng cần phải đóng góp.
Một sự đầu tư về nhân quyền từ doanh nghiệp là một nguồn thu lớn đối với kinh doanh và dù bạn có là doanh nghiệp, hay tổ chức phi chính phủ hay tư nhân, luật pháp đều làm lợi tất cả chúng ta.
Và bằng việc hợp tác phối hợp nhau, giữa mọi người, trong lĩnh vực công và tư, chúng ta có thể tạo dựng một nền kinh tế nhân quyền toàn cầu và tất cả đều trở thành nhà đầu tư về nhân quyền
Và bằng cách thực hiện điều này, chúng ta có thể cùng nhau đạt được công lý
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi đến đây để cho các bạn thấy Fotokite.
Một camera bay nối với một thiết bị cầm tay
Nhưng trước tiên, tôi muốn nói chút về nó đến từ đâu, cái gì đã thúc đẩy nó.
Tôi sinh ra ở Nga, và 3 năm trước, vào năm 2011, đã có cuộc bầu cử Liên bang Nga.
Đã có những sai phạm lớn, và mọi người ra đường phản đối, một điều không bình thường ở Nga.
Không ai thực sự biết cuộc phản đối này nghiêm trọng thế nào, bởi, vì lý do nào đó, phần lớn truyền thông thế giới thờ ơ với nó.
Bấy giờ, có một nhóm nhiếp ảnh gia thích các loại camera trên không và dùng chúng để chụp ảnh kiểu như Sphinx hay Pyramids - những người ngẫu nhiên có mặt ở đó, điều khiển một camera bay chụp vài kiểu tức thời và toàn cảnh về cuộc biểu tình này.
Đối tượng hoàn toàn độc lập, hoàn toàn ngẫu nhiên xuất hiện, và bức hình, khi ngắm nhìn, thì thực sự ấn tượng.
Đây là bức toàn cảnh.
Chỉ trong một bức hình, các bạn có thể thấy được quy mô của sự kiện số lượng người tham dự, màu sắc, các biểu ngữ.
Các bạn không thể nghĩ đó là không đáng kể.
Tất cả trong một bức hình, thực sự tuyệt vời với tôi.
Và tôi nghĩ, trong tương lai, báo chí và nhiều ngành nghề khác đã khá quen thuộc với các camera bay nhưng tôi nghĩ, các bạn phải đợi một vài tháng, một vài năm, với các ngành khác, nó thực sự sẽ là một đòi hỏi bắt buộc.
Điều đó thật có ý nghĩa, là góc nhìn khác biệt.
Không gì thực sự truyền tải được quy mô này như cách mà nó đã làm.
Có một vài trở ngại, khá là cơ bản và chủ yếu.
Một là sự điều khiển.
Nhìn vào bức hình này, họ điều khiển một camera bay, một thiết bị 5kg cùng với một máy ảnh SLR phía dưới.
Nó khá là nặng, nhiều chuyển động quay, nhiều thứ ồn ào.
Điều đó khiến việc bay lượn không dễ dàng và khó điều khiển.
Trên thực tế, có thể thấy, trên lưng áo của người điều khiển viết rằng: "Không được hỏi cho đến khi hạ cánh" tại Nga và tại Anh, vì mọi người sẽ tò mò và đến vỗ vai bạn, bạn sẽ mất tập trung và tai nạn xảy đến.
Những anh chàng đấy thật tuyệt. Chuyên nghiệp, cẩn trọng trong công việc.
Vì vậy, trong các cuộc biểu tình, họ cho chúng bay qua sông vì nó khá an toàn.
Nhưng điều này không thể áp dụng cho tất cả mọi người, trong mọi điều kiện, vì vậy, phải làm cho việc điều khiển dễ dàng hơn.
Một vấn đề khác là các quy định, hay đúng hơn, thiếu các quy định tốt.
Vì nhiều lý do, rất khó để đưa ra các luật phổ thông về điều khiển camera bay.
Ta không xa lạ gì với camera.
Các bạn ở đây đều có smartphone có camera, đúng không?
Chúng càng ngày càng phổ biến.
Các bạn đã nghe về những người có Google Glass bị tấn công.
Vụ một người điều khiển máy bay không người lái bị tấn công 2 tuần trước vì đã lái gần bãi biển.
Đây là vài thông tin cá nhân mà tôi không ngờ tới.
Chỉ ngày hôm qua thôi, tôi đã bị tấn công bởi một gã cho rằng tôi đã quay phim anh ta.
Lúc ấy, tôi chỉ đang kiểm tra hộp thư điện tử của mình để làm tư liệu cho bài nói.
Tôi nghĩ có các giải pháp tốt hơn.
Cần phải xoa dịu tình hình.
Đưa ra các giải pháp có tính trách nhiệm giải quyết các vấn đề riêng tư an toàn và trách nhiệm giải trình nhưng vẫn cho chúng ta một triển vọng về camera bay.
Và đây là một giải pháp tiềm năng.
Đây là Fotokite.
Một quadrocopter (máy bay điều khiển có 4 cánh quạt) loại đặc biệt vì nó có dây nối.
Như là dây cương vậy, rất thuận tiện.
Và điều thú vị là, để bay, không cần đến cần điều khiển.
Chỉ cần bật nó lên và chỉ về hướng bạn muốn nó bay đến.
Xoay tay một chút.
Đó là cách để truyền lệnh.
Và thả nó ra.
(Vỗ tay) Tương tác siêu đơn giản.
Như là thú cưng bay cá nhân vậy đó.
Nó giữ một góc cố định với bạn, nếu tôi di chuyển, nó sẽ đi theo tôi một cách rất tự nhiên.
Dĩ nhiên, có thể gắn thêm vào phía trên vài thiết bị điện tử bổ sung.
Bạn có thể bật nó lên.
Bây giờ, nếu muốn nó bay thấp hơn, chỉ cần nhấn nút và thao tác khá là đơn giản.
Tôi vừa thay đổi vị trí của nó.
Và nó thực sự an toàn.
Tôi không quen các bạn ngồi ở hàng ghế phía trước (Cười) - nhưng ít nhất về nguyên tắc, phải đồng ý rằng bạn cảm thấy an toàn hơn vì có kết nối vật lý.
Trình diễn trực tiếp rất khó, đúng không?
Mắc lỗi suốt.
Nhưng không thành vấn đề. Sợi dây này sẽ ngăn không cho nó đâm vào bạn.
Hơn nữa, bạn có thể nhận ra ngay lập tức tôi là người chịu trách nhiệm,
thay vì phải tìm kiếm ai là người điều khiển.
Giờ, tôi có thể nói với các bạn rằng nó dễ lắm, nhưng tôi nghĩ cách tốt để chứng minh là lấy cái thứ 2 và khởi động nó.
Và nếu có thể làm trực tiếp trên sân khấu, tôi có thể chỉ cho mỗi người hoặc mọi người cách điều khiển thiết bị này trong 5 phút.
Giờ thì, chúng ta có hai con mắt trên trời. (Vỗ tay) Và mẹo để đưa chúng trở lại.
(Cười) Câu hỏi của tôi bây giờ cho bạn là, vâng, đó là giải pháp hay, nó rất dễ tiếp cận, nó an toàn.
Bạn sẽ sử dụng nó để làm gì?
Bạn sẽ sử dụng một camera như vậy để làm gì trong cuộc sống của mình?
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Khi sử thi Iliad của Homer lần đầu được viết vào thế kỉ thứ tám trước Công nguyên, cuộc chiến thành Troy đã là một câu chuyện dân gian quen thuộc.
Nhờ vào văn hóa truyền miệng, mọi người biết đến một cuộc vây hãm dài ngày, trận tỉ thí sống còn bên ngoài thành và mưu mẹo đã đưa đến chiến thắng.
Cuối cùng, cả thành phố phồn hoa chìm trong lửa, và không bao giờ vực dậy được.
Nhưng liệu thành Troy có thực sự tồn tại?
Vào khoảng thời gian khảo cổ học bắt đầu định hình vào thế kỉ 19, rất nhiều người hoài nghi, rằng câu chuyện hoàn toàn là hư cấu, một thần thoại do trí tưởng tượng vẽ ra về thời kì anh hùng đã qua.
Nhưng một số học giả tin rằng đằng sau chiến công phi thường và những điều kì diệu hẳn phải ẩn giấu một sự thật lịch sử - một cuộc chiến thực sự đã xảy ra, và một nơi đã xảy ra nó.
Frank Calvert là một người tin như thế,
ông đã dành cả tuổi trẻ để đi và học về những nền văn minh cổ đại trước khi cùng em trai là Frederick theo sứ mệnh ngoại giao đến vùng Tây Bắc Anatolia thuộc Çanakkale.
Tại đây, Homer đã mô tả về sự định cư của người Hy Lạp ở bờ sông Scamander.
Chính tại đây, số phận đã đưa Frank gặp gỡ một nhà báo, nhà địa chất tên là Charles Maclaren.
Người dân địa phương đã nghiên cứu rằng thành Troy có lẽ đã nằm trên một trong những đỉnh đồi bao quanh.
Nhưng Maclaren đã trở thành một trong những người đầu tiên công bố nghiên cứu chi tiết về khu vực này.
Ông tin đã tìm ra vị trí một mô đất cao 32m được biết đến với cái tên Hisarlik, có nguồn gốc từ tiếng Thổ Nhĩ Kì nghĩa là "pháo đài". Ngay sau khi gặp ông vào 1847, anh em Calvert đã mua 2000 mẫu đất trong khu đất này bao gồm cả phần đồi.
Trước khi họ có thể khám phá thêm, chiến tranh Krym đã nổ ra và cản trở những hoài bão khảo cổ của họ trong nhiều năm.
Sau khi chiến tranh kết thúc, Frank Calvert bắt đầu nghiên cứu vị trí, nhưng thiếu kinh phí để có thể khai thác toàn diện.
Đây là lúc thương gia người Đức giàu có và là nhà khảo cổ học nghiệp dư Heinrich Schliemann xuất hiện.
Theo lời mời của Calvert, Schliemann đến thăm mảnh đất vào 1868, và quyết định khai quật nó.
Hào hứng tìm kiếm thành phố cổ, Schliemann đã đào rất nhiều hầm, rãnh xung quanh nền móng ngọn đồi.
Tại đây, ông đã phát hiện một kho báu những tạo tác quý giá, trang sức và đồ kim loại, bao gồm hai vương miện và một chiếc khiên bằng đồng.
Từ khám phá này, Schiliemann được ghi nhận đã tìm ra thành Troy và kho báu của vua Priam.
Nhưng kho báu thực sự ở một nơi khác.
Khi những nhà khảo cổ kế tiếp nghiên cứu vị trí này, họ nhận ra rằng mô đất bao gồm ít nhất chín thành phố, phần mới được xây trên phần sụp đổ của địa tầng trước.
Những khám phá của Schliemann lại có niên đại từ thời kì Mycenae sớm hơn 1000 năm so với Homer.
Nhưng ở trong mô đất là những bằng chứng thực rằng một thành phố đã phát triển mạnh mẽ trong thời đại đồ Đồng với đá than hóa, những đầu mũi tên gãy. và những bộ xương người bị hư hại đặt giả thiết cho một kết cục tàn bạo.
Đó là Troy VII, nằm vùi trong những địa tầng văn hóa ở giữa, giờ bị tàn phá thêm lần nữa bởi sự khai quật bất cẩn của Schliemann.
Sự định cư mở rộng khoảng 200,000 mét vuông và là nơi trú chân cho 10,000 người, phát triển mạnh mẽ đến tận khoảng năm 1180 trước Công nguyên.
Nằm ở cổng Nam eo biển Dardanelles tạo nên một vị trí chiến lược cho cả phòng thủ lẫn thương mại.
Quan trọng nhất, vẫn còn tàn tích của một bức tường đồ sộ - có lẽ chính là bức tường mà Priam và Hector đã đứng nhìn quân Hy Lạp tiến đến gần.
Tất nhiên, rất khó để chắc rằng những tàn tích này là từ thành Troy cổ, và các học giả vẫn tranh cãi liệu chiến tranh thành Troy mà Homer miêu tả có thực sự xảy ra.
Song với những bằng chứng đủ mạnh mẽ, UNESCO đã công nhận Hirarlik là di tích thành Troy cổ.
Bất kể sự thật có là gì, nhờ sự kiên gan bền bỉ, niềm tin, và rất nhiều nghiên cứu, mà những nhà khảo cổ học đã và đang khai quật những bí mật bị chôn vùi của một thành phố phồn hoa cổ đại.
Hôm nay tôi sẽ kể hai câu chuyện.
Thứ nhất, cách giá cả thị trường gây ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu dùng, và cách công nghệ không dây đang thay đổi thói quen tiêu dùng của ta trong việc đi lại.
Chuyện thứ hai là một cơ hội tuyệt vời đang đón chờ ta nếu ta chọn đúng công nghệ không dây để hỗ trợ. Làm thế nào ta tạo ra động lực tăng trưởng mới, đồng thời giảm đáng kể lượng phát thải CO2?
Tôi rất sợ.
Ta cần giảm phát thải CO2 khoảng 80% trong 10 hay 20 năm tới, để ngăn chặn việc xảy ra thảm hoạ.
Và tôi cũng rất vui khi tôi ở đây để nói với các bạn điều đó.
Những thảm hoạ đó là gì? Nhiệt độ trung bình tăng thêm 3 độ, khiến số sinh vật tuyệt chủng tăng 50%.
Đây không phải phim viễn tưởng. Đây là sự thực.
Tôi thực sự lo lắng, vì khi người ta nhắc đến ô tô... - tôi biết vài thứ về nó - Cánh báo chí, chính trị gia và các bạn ngồi đây đều tin rằng: "Hãy sử dụng ô tô tiết kiệm nhiên liệu."
Nếu ta bắt đầu ngay bây giờ, khi thời cơ này kết thúc sau 10 năm, những chiếc ô tô tiết kiệm nhiên liệu này sẽ giảm nhu cầu sử dụng xăng đi 4%.
Thế vẫn chưa đủ.
Tôi sẽ nói về vài điều dễ nghe hơn.
Đây là vài phương hướng giúp ta cải cách triệt để.
Zipcar là một công ty do tôi thành lập 7 năm trước, nó là ví dụ điển hình cho việc "chia sẻ quyền sử dụng ô tô."
Điều Zipcar làm là: khi chúng ta đỗ ô tô của mình ở trong các đô thị; người khác có thể dùng chúng, theo giờ hoặc ngày, thay vì phải dùng xe riêng.
Nếu bạn dùng Zipcar thì sẽ như thế nào?
Điều đó có nghĩa, tôi chỉ trả tiền cho thứ tôi cần.
Tôi không phải trả tiền khi không sử dụng chiếc ô tô đó.
Tôi có thể chọn một chiếc xe thích hợp cho một lộ trình cụ thể nào đó.
Đây là một phụ nữ đã dùng một chiếc MiniMia cho ngày làm việc của mình.
Tôi có thể lấy chiếc BMW và đi gặp khách hàng.
Hoặc tôi có thể lái chiếc Toyota Element của mình để đi chơi.
Một thứ tuyệt vời khác là, tôi có toàn quyền sử dụng chiếc xe đó.
Tôi không chỉ có xe để đi trong 7 thành phố khác nhau trên toàn thế giới, chúng luôn sẵn sàng khi tôi cần. Tôi thậm chí không cần bảo hành, sửa chữa hay có bất cứ trách nhiệm nào với những chiếc xe đó.
Nó giống như chiếc xe hoàn hảo trong tưởng tượng của bạn vậy,
toàn bộ là ưu điểm và không có nhược điểm.
Như vậy, kết quả đối với xã hội là gì?
Kết quả là hiện nay, Zipcar đã có 100.000 thành viên, đang lái 3000 chiếc xe được để trong 3000 chỗ đậu xe.
Thay vì lái trung bình 12.000 dặm mỗi năm, điều mà người ta vẫn làm, họ chỉ lái 500 dặm mỗi năm.
Họ có vui không? Công ty đã mở rộng gấp đôi so với khi tôi thành lập, thậm chí hơn thế.
Mọi người ngưỡng mộ công ty. Và điều tốt hơn, bạn biết không? Họ thực sự thích nó.
Vậy, làm sao để mọi người đi từ việc lái 12.000 dặm tới 500 dặm?
Bởi vị họ cho rằng, "việc đó tốn 10 đô la mỗi giờ và 65 đô la mỗi ngày.
Nếu tôi muốn mua kem, liệu tôi nên tốn $8 để đi mua kem không?
Hoặc tôi sẽ không làm thế. Có lẽ tôi nên mua kem trên đường tôi đi làm việc gì đó khác."
Mọi người phản ứng nhanh chóng với điều đó, với giá của nó.
Và điều cuối cùng tôi muốn nói là Zipcar không thể hoạt động nếu thiếu công nghệ.
Nó yêu cầu sự tiện dụng tối đa; chỉ mất 30 giây để bạn đặt xe, đi lấy nó, và lái đi.
Đối với tôi, một nhà cung cấp dịch vụ, tôi không thể có sẵn xe cho bạn trong một giờ, chưa kể đến chi phí giao dịch.
Vậy, nếu thiếu công nghệ không dây, ý tưởng làm việc này không thể tồn tại.
Đây là một ví dụ khác. Công ty GoLoco, tôi sẽ cho nó đi vào hoạt động trong 3 tuần nữa, tôi mong nó sẽ giúp việc cho đi nhờ xe giống như tôi đã làm với việc dùng nhờ xe.
Điều này sẽ đến với tất cả người dân khắp nước Mỹ.
Ngày nay, 75% số ô tô lưu thông không chở ai khác ngoài tài xế, chỉ có 12% các chuyến xe được chia sẻ với những người cùng hành trình.
Tôi cho rằng ta có thể áp dụng mạng xã hội cùng với hệ thống thanh toán qua mạng để thay đổi cách người ta nghĩ về đi nhờ xe, và làm cho chuyến đi đó tiết kiệm hơn rất nhiều.
Khi tôi tưởng tượng về tương lai, mọi người sẽ nghĩ rằng việc cho ai đó đi nhờ xe, là một việc tuyệt vời giúp ích cho xã hội.
Bạn tới một sự kiện của TED thế nào? Bạn đi cùng với những người khác.
Tuyệt vời làm sao! Tại sao bạn phải mua xe riêng chứ?
Bạn đi mua thức ăn thế nào? Bạn đi cùng hàng xóm.
Cả hai đều rất vui vẻ. Điều đó sẽ làm thay đổi hoàn toàn cách ta nghĩ về đi lại. Tôi cũng cho rằng, nó sẽ giúp ta tự do hơn trong việc di chuyển.
Hôm nay tôi đi đâu và tôi đi với ai?
Đó là những thứ bạn sẽ nghĩ đến.
Và lợi ích đối với cộng đồng: Tỷ lệ những xe không chở thêm ai, tôi đã nói là 75%, tôi nghĩ con số đó sẽ giảm xuống còn 50%.
Nhu cầu gửi xe, nạn tắc đường và lượng phát thải CO2 sẽ đều giảm xuống.
Điều cuối cùng dĩ nhiên là, nó được hỗ trợ bởi công nghệ không dây.
Chi phí di chuyển rẻ là thứ khiến mọi người muốn sử dụng dịch vụ này.
Người Mỹ trung bình chi 19% thu nhập cho chiếc xe của họ, họ bị áp lực phải giảm chi phí đó, nhưng họ cũng không có cách nào khác.
Ví dụ cuối cùng về phí chống ùn tắc, rất phổ biến ở London.
Đó là việc người ta bị thu phí khi đi vào đường hay tắc.
Ở London, vào ngày bắt đầu việc thu phí, tắc đường ngay lập tức giảm 25%, điều đó tiếp tục bốn năm liền khi họ duy trì việc thu phí.
Một lần nữa, người ta có thích kết quả này không?
Ken Livingstone (thống đốc London) được tái đắc cử.
Một lần nữa, ta thấy rằng, giá cả đóng vai trò quan trọng trong tiêu dùng, để hạn chế nhu cầu đi lại của họ.
Tổng quãng đường ta di chuyển hiện nay gấp 3 lần năm 1970 và 2 lần năm 1982.
Có một sự thiếu sót lớn trong hệ thống, ta có thể sửa chữa điều đó nếu giá cả được điều chỉnh hợp lý.
Thu phí chống ùn tắc đang được xem xét ở mọi đô thị lớn trên thế giới, và được hỗ trợ bởi công nghệ không dây.
Bạn không thể đặt trạm thu phí khắp London, và đóng mở hàng rào liên tục được.
Việc thu phí ùn tắc là một phép thử về mặt công nghệ và tâm lý, cho thứ gọi là phí giao thông.
Thu phí giao thông là thứ chúng ta phải hướng đến, vì ta đang trả phí cho bảo dưỡng và những hỏng hóc khác trên xe bằng thuế xăng dầu.
Khi những chiếc xe ngày càng tiết kiệm nhiên liệu, thì thuế xăng dầu bạn phải trả sẽ ít hơn, vậy ta cần đánh thuế theo quãng đường đi.
Điều xảy ra với phí ùn tắc và công nghệ đi kèm sẽ xảy ra với phí giao thông.
Vì sao ta di chuyển nhiều đến vậy?
Di chuyển bằng ô tô đang quá rẻ và lượng ô tô đang quá tải.
Chúng ta cần kìm hãm điều này.
Nếu ta làm được, bạn sẽ tự quyết định đi bao xa, đi bằng gì, sống và làm việc ở đâu.
Và công nghệ không dây sẽ làm chu trình này hoàn tất.
Tôi muốn tới phần sau câu chuyện của mình, đó là: khi nào ta bắt đầu việc thu phí chống ùn tắc? Phí giao thông sẽ được áp dụng.
Nhưng vào lúc nào? Ta sẽ chờ 10 hay 15 năm để điều đó xảy ra hoặc ta bất chấp sự phản đối và tiến hành nó trong 2 năm tới?
Bởi vì tôi cho rằng, đó sẽ là công cụ thay đổi thói quen của ta ngay lập tức.
Và loại công nghệ không dây nào ta sẽ sử dụng?
Đây là tiên đoán của tôi.
Sẽ có một công cụ giúp tất cả mọi người sử dụng mạng không dây, phản hồi các tình huống khẩn cấp, điều khiển giao thông, tạo ra động lực mới cho tăng trưởng kinh tế, và giảm đáng kể lượng phát thải CO2 ở mọi khía cạnh.
Đây là một đoạn trong phim "The Graduate."
Bạn có nhớ nó không? Các bạn sẽ trở thành anh chàng đẹp trai đó, và tôi sẽ trở thành một doanh nhân thông thái.
"Tôi chỉ muốn nói với anh một thứ, một thứ thôi."
"Vâng thưa ngài?" - "Cậu có nghe không?"
-"Có, tôi đang nghe đây." "Mạng không dây ngang hàng tự điều chỉnh."
(Cười) Đó cũng được gọi là Mạng kiểu Mắt lưới.
Trong một Mắt lưới, mọi thiết bị đều đóng góp vào việc mở rộng mạng. Tôi nghĩ bạn đã nghe điều này từ trước rồi.
Tôi sẽ dẫn vài ví dụ.
Đây là một ý tưởng từ Alan Kay.
Mỗi khi học sinh bật laptop sử dụng loại mạng này, chúng sẽ được kết nối với tất cả các học sinh khác trong phòng, trong ngôi trường đó, trong làng đó.
Và chi phí của hệ thống mạng đó?
$0 mỗi tháng!
Một ví dụ khác: ở New Orleans, camera giám sát được nối mạng này, nên chúng có thể giám sát tội phạm ở một thành phố ở Pháp!
Khi cơn bão Katrina ập đến, Phương thức liên lạc duy nhất đứng vững là mạng kiểu Mắt lưới.
Tình nguyện viên tới nơi, lắp đặt thêm rất nhiều thiết bị khác, và trong suốt 12 tháng tiếp theo, mạng Mắt lưới là cách liên lạc không dây duy nhất ở New Orleans.
Một ví dụ khác ở Portmouth, Anh.
Họ đưa 300 xe buýt vào các hệ thống Mắt giám sát.
Bạn chỉ cần nhìn vào màn hình và có thể biết chính xác xe bus của bạn đang ở đâu trên đường và khi nó tới, bạn có thể mua vé ngay lập tức.
Chúng cũng được hỗ trợ bởi mạng Mắt lưới.
Chi phí mỗi tháng: Không có. Vậy nên, ta thấy vẻ đẹp của mạng kiểu Mắt lưới: Bạn có những thiết bị phát sóng giá rất rẻ.
Liên lạc không bị tính phí. Có thể áp dụng trên diện rộng, bạn chỉ lắp chúng, hay ở cơn bão Katrina, bạn chỉ cần tháo bớt chúng đi. Chừng nào mạng vẫn còn, ta vẫn có thể liên lạc.
Chúng rất khó hỏng, và hay được lắp đặt ở những vùng rất xa trung tâm như thế này.
Và điểm yếu khó tin của nó là gì?
Chẳng có cuộc vận động hành lang nào ở Washington để ứng dụng nó cả... hoặc ngay ở các khu tự trị, chẳng nơi nào dùng loại mạng này... Bởi vì họ không thể thu phí khi liên lạc.
Những ví dụ tôi nói với bạn đều về việc mạng Mắt lưới được sử dụng trên các đảo, và người ta chỉ quan tâm đến nó khi nó bao phủ được trên diện rộng.
Làm sao ta tạo ra mạng phủ sóng diện rộng?
Bạn đã sẵn sàng chưa? Phim "The Graduate."
Lần này, các bạn vẫn là các anh đẹp trai, nhưng tôi sẽ là một cô gái quyến rũ.
Đây là hai câu thoại trong bộ phim:
-"Bạn đã "làm chuyện ấy" ở đâu vậy?" -"Trong xe của anh ta."
Bạn biết đó, khi bạn áp dụng ý tưởng này... các bạn sẽ nghĩ rằng tôi, Robin Chase, đang tưởng tượng về việc nếu ta áp dụng loại mạng này vào mọi xe ô tô ở Mỹ.
Ta sẽ có hệ thống liên lạc không dây trên toàn quốc và chúng miễn phí.
Tôi muốn bạn nghĩ về điều đó.
Và tại sao điều này sẽ xảy ra? Vì chúng ta muốn thu phí chống ùn tắc, ta sẽ thu phí đường bộ, thuế xăng dầu sẽ trở thành thuế giao thông.
Những điều này sẽ xảy ra.
Mạng không dây ta sẽ dùng khi đó là gì?
Có lẽ ta phải cân nhắc kỹ. Ta sẽ làm điều đó khi nào?
Có lẽ ta không nên đợi 10 hay 15 năm,
ta nên tiến hành sớm hơn.
Tôi muốn ta sử dụng hệ thống mạng Internet không dây kiểu mắt lưới trên toàn quốc, và yêu cầu rằng, mạng này sẽ được phổ cập tới mọi người, với các tiêu chuẩn mở.
Hiện nay, ta đang thiết kế các thiết bị không dây hỗ trợ ở lĩnh vực vận tải. Tôi cho rằng các bạn đã có Fast Pass hoặc Easy Lane... Đó đều là những thiết bị chỉ có một nhiệm vụ trong các mạng vận tải này.
Mục đích đó là gì?
Chúng ta cần trao đổi dữ liệu khi điều khiển giao thông hoặc khi thu phí.
Ta có nguồn lực rất mạnh mẽ.
Vì vậy, ta có thể cung cấp mạng không dây trên toàn quốc với giá thấp nhất. Ta có thể xây dựng bền vững hệ thống thông tin xuyên quốc gia, ta cũng có công cụ mới, hiệu quả trong tất cả các lĩnh vực.
Tưởng tượng điều xảy ra khi việc truyền tin đi mọi nơi gần như miễn phí.
Điều ta có thể làm: tạo ra động lực mới cho nền kinh tế.
Thông tin cần được miễn phí, viêc truy cập chúng nên miễn phí, thay vào đó, ta nên đánh thuế ô nhiễm.
Tôi nghĩ điều này sẽ hiệu quả hơn Luật liên bang trên Đường cao tốc, nó cũng quan trọng cho nền kinh tế như việc phổ cập điện lưới vậy.
Nếu tôi được quyết định, chúng ta sẽ bổ sung phiên bản mã nguồn mở vào các chuẩn mở đã có.
Và phiên bản mã nguồn mở này là... Nếu ta làm tốt, nó sẽ được ứng dụng nhanh chóng trên toàn thế giới.
Hãy nói lại những ý tôi nói vừa nãy.
Hãy tưởng tượng, mỗi chiếc buýt ở Lagos đều được nối mạng Mắt lưới.
Sáng nay, khi tôi tới lễ trao giải Larry Brilliant's TEDTalk, -hệ thống mạng trong cổ tích của ông ấy- hãy tưởng tượng, nếu ta có một loại thiết bị mã nguồn mở hỗ trợ cho mạng Mắt lưới, để giúp những điều trên thành hiện thực.
Điều quan trọng bây giờ là chúng ta nên chấp nhận sự thật rằng: Những thứ này đều miễn phí.
Ta có thể kiếm hàng tỷ đô la nhờ chúng, nhưng phương thức truyền tin này cần được thiết kế kiểu mã nguồn mở.
Vì vậy, hãy kiểm soát cơn ác mộng này: áp dụng thuế xăng dầu ngay lập tực; sử dụng mạng Mắt lưới để kiểm soát việc thu phí giao thông trên toán quốc; phổ cập mạng Mắt lưới, với các chuẩn mở, và ứng dụng chúng.
Cám ơn.
Tôi vừa gặp bạn trên chuyến xe buýt, và chúng ta thực sự muốn làm quen với nhau, nhưng tôi phải xuống xe ở trạm kế, nên bạn chuẩn bị kể cho tôi nghe ba điều về bản thân bạn chỉ để định nghĩa bạn là một con người, ba điều về bản thân bạn để giúp tôi biết được bạn là ai, ba điều nói lên bản chất chân thực của bạn.
Và tôi đang tự hỏi trong ba điều đó, có điều nào là sống sót qua những cơn đại loại như khủng hoảng không?
Người khỏi bệnh ung thư, người sống sót sau vụ cưỡng hiếp, Người thoát nạn diệt chủng, người sống sót sau vụ loạn luân.
Có bao giờ bạn để ý chúng ta định nghĩa về mình bằng những nỗi đau của chính mình như thế nào chưa?
Tôi từng thấy sự nhận dạng về người sống sót đã tạo được ảnh hưởng lớn nhất là trong cộng đồng người bệnh ung thư.
Tôi quanh quẩn trong cộng đồng này trong thời gian dài, vì tôi là một Tuyên Úy ở trại tế bần và ở bệnh viện trong gần 30 năm.
Vào năm 2005, tôi đang làm việc tại một trung tâm chữa trị ung thư lớn thì tôi nhận được tin mẹ tôi bị bệnh ung thư ngực.
Và năm ngày sau đó, Tôi được tin tôi cũng mắc bệnh ung thư ngực,
Mẹ tôi và tôi có thể cùng cạnh tranh với nhau rồi - (Tiếng cười) - nhưng thật sự tôi không cố thi đua với bà về việc này.
Thật ra, tôi nghĩ, nếu bạn mắc phải bệnh ung thư, thì rất tiện lợi khi làm việc tại nơi điều trị nó.
Nhưng đây là những gì tôi nghe từ nhiều người tức giận.
Cái gì?
Cô là Tuyên Úy
Cô phải miễn nhiễm chứ!
Hay như, tôi có lẽ đã phải ra đi với lời cảnh báo chứ không phải là một tấm vé, vì tôi làm việc ở đây.
Tôi đã được điều trị ở trung tâm trị ung thư nơi tôi làm việc, rất tiện lợi, tôi được hóa trị phẫu thuật, và được cấy túi dung dịch muối vào, Trước khi tôi nói ý khác, cho tôi nói bây giờ, đây là ngực giả. (Tiếng cười) Tôi nhận ra rằng tôi cần phải nói ra, vì tôi sẽ nghe ai đó nói "Ồ, Tôi biết nó là cái này."
rồi tôi sẽ bỏ đi hay tôi sẽ ra hiệu và họ sẽ tiếp, "Không, là cái kia."
Bạn thấy đấy.
Tôi học được rất nhiều khi là một bệnh nhân, và một trong những điều không ngờ là chỉ một phần nhỏ trong những trải nghiệm về bệnh ung thư là về thuốc men.
Hầu hết lại là những cảm giác và niềm tin việc mất đi và tìm lại sự nhận dạng rồi khám phá ra sức mạnh và sự dẻo dai mà bạn chưa từng nghĩ là mình có.
Đó là việc nhận thức rằng những điều quan trọng nhất trong cuộc đời không phải cái gì cả, ngoài những mối quan hệ, và đó là việc cười vào mặt điều không chắc chắn và học được cách thoát khỏi hầu hết bất cứ điều gì là nói, "Tôi bị ung thư." Vì vậy một điều nữa tôi đã học được là
Tôi không cần phải mang chữ "Người khỏi bệnh ung thư" như một đặc điểm nhận dạng, nhưng, trời!, có những lực đầy sức mạnh đẩy tôi làm chỉ vì điều đó. Bây giờ, đừng, làm ơn, đừng hiểu sai ý tôi.
Các tổ chức tuyên truyền về bệnh ung thư và những vận động phát hiện bệnh sớm nhận thức về ung thư và nghiên cứu ung thư đã bình thường hóa bệnh ung thư, đây là điều tuyệt vời.
Giờ đây chúng ta có thể nói về bệnh ung thư mà không cần phải thì thầm.
Chúng ta có thể nói về bệnh ung thư và giúp đỡ nhau.
Nhưng thỉnh thoảng, dường như mọi người đi quá giới hạn của mình khi họ bắt đầu nói với chúng ta rằng chúng ta sắp cảm thấy thế nào.
Khoảng một tuần sau ca phẫu thuật, chúng tôi có một vị khách. Có lẽ đó là sai lầm đầu tiên của chúng tôi.
Nhắc nhớ là cho thời điểm đó trong đời tôi đã là một Tuyên Úy hơn 20 năm, và các vấn đề như sắp chết và cái chết và ý nghĩa của cuộc sống, tất cả chuyện này tôi đã nhai đi nhai lại nhiều lần.
Tối hôm đó, vị khách của chúng tôi bước tới giơ tay qua đầu, và nói, "Chị biết không, Deb, bây giờ chị sắp học được điều gì là quan trọng. Vâng, khi chị sắp làm một số thay đổi lớn
trong cuộc đời mình, thì chị bắt đầu nghĩ về cái cái chết của mình.
Vâng, căn bệnh ung thư này là hồi chuông thức tỉnh đối với chị." Lúc này, đây giống như những lời vàng ngọc
thốt ra từ người đang nói về trải nghiệm của chính mình, nhưng khi ai đó nói với bạn bạn sẽ cảm thấy như thế nào, thì đó thật vớ vẩn!
Lý do duy nhất để tôi không giết anh ta bằng đôi tay không của mình là vì tôi không thể nhấc cánh tay phải của mình lên.
Nhưng tôi đã nặng lời với anh ta, sau những lời bình thường, mà - (Tiếng cười) - làm chồng tôi phải bào chữa, "Cô ấy còn ngấm thuốc mê!"
(Tiếng cười) Rồi thì sau điều trị, cảm giác giống như mọi người đang kể cho tôi nghe những gì tôi trải qua có nghĩa gì.
"Ồ! cái này nghĩa là chị sắp đi bộ"
"Ồ! cái này nghĩa là đi dự tiệc"
"Điều này có nghĩa chị sẽ đeo dải băng màu hồng và áo sơ mi màu hồng và đeo dải băng trên đầu và khuyên tai và vòng xuyến và quần lót."
Quần lót. Không, nghiêm túc đấy, google đi.
(Tiếng cười) Cách nào người ta nâng cao nhận thức?
Chỉ có chồng tôi mới thấy quần lót của tôi thôi. (Tiếng cười)
Anh ấy khá hiểu về bệnh ung thư rồi!
Đó là thời điểm tôi cảm thấy như là, Chúa ơi! điều này sẽ kiểm soát đời tôi.
Và đó là khi tôi nói với mình hãy điều khiển trải nghiệm của bạn.
Đừng để nó điều khiển bạn.
Chúng ta đều biết rằng cách để đương đầu với đau thương, với mất mát, với bất cứ trải nghiệm đổi đời nào, là tìm kiếm ý nghĩa.
Nhưng có điều: Không ai có thể nói với chúng ta là trải nghiệm của chúng ta có ý nghĩa gì.
Chúng ta phải quyết định ý nghĩa cho nó.
Nó không cần phải có ý nghĩa to lớn, hướng ngoại.
Chúng ta đều không cần phải sáng lập một cơ quan hay một tổ chức hay viết một cuốn sách hay làm một phim tài liệu.
Ý nghĩa có thể thầm lặng và hướng nội.
Chúng ta có thể có một quyết định nhỏ về cuộc sống của chúng ta mà lại tạo ra thay đổi lớn.
Cách đây nhiều năm, tôi có một bệnh nhân, một chàng trai trẻ tuyệt vời rất được các nhân viên yêu quý, vì vậy thật bất ngờ khi chúng tôi biết rằng anh ta không có bạn.
Anh ta sống một mình, anh ta đi hóa trị một mình, anh ta đi điều trị, và sau đó về nhà một mình.
Tôi thậm chí hỏi anh ta. Tôi nói, "Này, sao anh không bao giờ đi chung với bạn?"
Và anh ta nói, "Tôi thực sự không có bất kỳ người bạn nào!"
nhưng có hàng tấn bạn ở lầu điều trị.
Chúng tôi đều quý anh, mọi người ra vào phòng anh hàng ngày.
Vào buổi hóa trị cuối cùng, chúng tôi đã hát tặng anh một bài, chúng tôi đặt vương miện lên đầu anh ấy và chúng tôi thổi bong bóng nước. Sau đó tôi đã hỏi anh ta, tôi nói, "Vậy anh sẽ làm gì bây giờ?"
Và anh ta trả lời, "Kết bạn!"
Và anh ta đã làm thế.
Anh làm tình nguyện rồi kết bạn ở đó, anh đi nhà thờ và kết bạn ở đó, Dịp lễ Giáng sinh anh mời vợ chồng tôi dự tiệc ở nhà anh, và nơi đó đầy những người bạn của anh ta.
Hãy định nghĩa những trải nghiệm của bạn.
Đừng để nó định nghĩa bạn.
Anh đã quyết định rằng ý nghĩa trải nghiệm của anh là để biết về niềm vui sướng của tình bạn, và sau đó học cách kết bạn.
Vậy còn bạn thì sao?
Bạn sẽ đi tìm ý nghĩa như thế nào qua những trải nghiệm nhỏ nhoi của bạn?
Nó có thể vừa mới đây, hay nó có thể là điều bạn canh cánh trong lòng từ rất lâu.
Không bao giờ quá trể để thay đổi ý nghĩa của nó, bởi vì ý nghĩa là sự thay đổi.
Nó có ý nghĩa hôm nay có thể không còn ý nghĩa nữa một năm sau đó, hay mười năm sau đó.
Không quá trễ để thành người nào đó hơn chỉ đơn giản là kẻ sống sót.
Từ đó nghe có vẻ tịnh tiến làm sao!
Kẻ sống sót.
Không động đậy, không lớn lên.
Hãy mang ý nghĩa trải nghiệm của bạn.
Đừng để nó đánh gục bạn, vì nếu bạn làm vậy, tôi tin là bạn sẽ bị mắc bẫy, bạn không phát triển, không màn dấn thân.
Tất nhiên, có lúc không vì những áp lực bên ngoài làm chúng ta mang nhận dạng là kẻ sống sót.
Có lúc chúng ta giống những kẻ bổng lộc.
Điều đó có lúc cũng có lợi.
Nhưng sau đó chúng ta tắt đường!
Một trong các điều đầu tiên tôi học được khi làm một thực tập sinh Tuyên Úy là có 3 chữ C trong nghề Tuyên Úy: An ủi, làm sáng tỏ, khi cần thì đối đầu hay thử thách.
Chúng ta đều rất thích an ủi và làm sáng tỏ.
Còn đối đầu, không thích lắm!
Một trong những điều khác làm tôi yêu nghề làm Tuyên Úy là được nhìn thấy những bệnh nhân cả năm hoặc thậm chí vài năm sau khi chữa trị, bởi vì rất tuyệt vời khi thấy được họ đã thay đổi thế nào, cuộc sống của họ ra sao và điều gì đã xảy ra với họ.
Rồi một ngày kia, tôi hồi hộp cầm tờ giấy xuống phòng chờ ở bệnh viện đưa cho bệnh nhân tôi gặp một năm trước đang ngồi đó với hai cô con gái lớn. Tôi biết hai cô trong lần khám định kỳ một năm.
Khi tôi đi tới phòng chờ, họ sững sờ vì bà vừa nhận lại hết các kết quả xét nghiệm và bà là NED: No Evidence of Disease – Không có chứng cứ mắc bệnh,
mà tôi từng nghĩ có nghĩa là Not Entirely Dead: Không hòan toàn chết.
Mọi người sửng sốt. Chúng tôi ngồi xuống, và kì lạ thay, vì chỉ trong 2 phút bà bắt đầu kể tôi nghe câu chuyện về việc chẩn đoán, về ca phẩu thuật và hóa trị của bà, cho dù là người Tuyên Úy của bà, tôi gặp bà mỗi tuần, và vì vậy tôi đã nghe câu chuyện này rồi.
Bà đã dùng những chữ như là chịu đựng, đau đớn, vật lộn.
Và bà kết thúc câu chuyện “Tôi cảm thấy như bị đóng đinh trên thánh giá.”
Lúc đó hai cô con gái đứng dậy và nói, “Tụi con đi mua cà phê nhé.”
Và họ đi.
Nói cho tôi biết ba thứ về bạn trước khi đến trạm dừng kế.
Người ta xuống xe buýt trước khi bà ấy nói được đến điều thứ hai hay thứ ba.
Rồi thì tôi đưa bà khăn giấy, và ôm lấy bà, bởi vì tôi thật sự lo cho người phụ nữ này, tôi nói: “Hãy thoát ra khỏi cây thánh giá của bà đi!”
Bà hỏi: “Cái gì?”
và tôi lặp lại, “Hãy thoát khỏi cây thánh giá của bà đi!”
Với sự tin tưởng, bà kể về lý do bà giữ trong lòng và bám lấy sự nhận diện này.
Điều này làm bà được quan tâm nhiều.
Người ta chăm sóc bà để có tiền.
Nhưng bây giờ điều này sắp có kết quả ngược lại.
Việc bà hết bệnh đẩy người ta xa ra.
Người ta tiếp tục đi lấy cà phê.
Bà cảm thấy bị giày vò vì những gì đã trãi qua, nhưng bà không muốn để sự tự giày vò đó chết đi.
Bây giờ có lẽ bạn đang nghĩ tôi đã hơi thô lỗ với bà, vì vậy tôi phải nói với bạn rằng tôi đã nói ra bằng chính kinh nghiệm của mình.
Nhiều năm, rất nhiều năm về trước tôi bị đuổi khỏi công việc tôi thích, tôi không ngừng nói về sự vô tội của tôi về sự không công bằng, sự phản bội và sự lừa dối, đến khi, như phụ nữ này, người ta bỏ tôi mà đi, tới khi cuối cùng tôi nhận ra tôi không chỉ gặm nhấm cảm giác của tôi, mà tôi còn làm tăng lên.
Tôi không muốn để sự tự giày vò chết đi.
Chúng ta biết là với bất kỳ câu chuyện tái sinh nào bạn phải chết trước.
Trong câu chuyện của Thiên Chúa giáo, Thánh Jesus chết cả ngày trong mồ trước khi Ngài được phục sinh.
Và tôi tin, đối với chúng ta, nằm trong mồ có nghĩa là chữa cho chính mình sâu bên trong lòng quanh vết thương và để cho chính chúng ta được lành lại.
Chúng ta phải để sự tự giày vò chết đi để một cái tôi mới, cái tôi trung thực hơn, sinh ra.
Chúng ta phải để câu chuyện cũ ra đi để một câu chuyện mới, câu chuyện thật hơn có thể được kể lại.
Hãy định nghĩa trải nghiệm của bạn. Đừng để nó định nghĩa bạn.
Giả sử không có cái gọi là người sống sót, có nghĩa là, giả sử mọi người quyết định chỉ cho phép thảm cảnh của họ là sự việc đã qua thay vì mang nó theo như là một sự nhận diện?
Có lẽ nó sẽ kết thúc việc bị mắc bẩy vào những nỗi đau của chúng ta, và bắt đầu một sự tự tìm kiếm, khám phá và phát triển ngoạn mục.
Có lẽ đó sẽ là sự khởi đầu của định nghĩa về chúng ta, chúng ta là ai và đang trở thành ai.
Vì vậy có lẽ là người sống sót không phải một trong ba điều bạn sẽ nói với tôi.
Không thành vấn đề.
Tôi chỉ muốn tất cả các bạn biết tôi rất vui khi chúng ta trên cùng chuyến xe buýt này, và đây là trạm dừng của tôi.
(Vỗ tay)
Đây là Anna Hazare, và Anna Hazare có lẽ là nhà hoạt động số sắc bén nhất trên thế giới hiện nay.
Bạn khó nhận ra khi nhìn vào ông.
Hazare 77 tuổi là nhà hoạt động Ấn Độ vì công bằng xã hội và chống tham nhũng.
Vào năm 2011, ông tổ chức một chiến dịch lớn nhằm giải quyết vấn đề lạm phát ở Ấn Độ, một chủ đề tầng lớp thượng lưu Ấn Độ thích lờ đi.
Vậy trong chiến dịch, ông sử dụng mọi cách thức truyền thống mà một tín đồ Gandhi sẽ dùng.
Thế là ông tuyệt thực, và Hazare nhận ra qua cơn đói của mình rằng thực tế có thể lần này, ở thế kỉ 21, tuyệt thực thôi là không đủ.
Rồi ông bắt đầu vận động qua điện thoại.
Điều đầu tiên ông làm là nói với mọi người "Được rồi, hãy gửi cho tôi một tin nhắn nếu ủng hộ chiến dịch chống tham nhũng của tôi"
Ông làm vậy và đưa ra một đoạn mã ngắn, đã có khoảng 80,000 người thực hiện.
Điều đó thật đáng ngưỡng mộ.
Nhưng rồi ông quyết định "Thử thay đổi chiến lược một chút."
Ông nói, "Hãy để lại cho tôi một cuộc gọi nhỡ"
Bây giờ, với những người sống ở bán cầu Nam, bạn sẽ biết rằng cuộc gọi nhỡ là phần rất quan trọng của văn hoá sử dụng điện thoại toàn cầu.
Tôi thấy người ta đồng ý.
Mọi người hay để lại cuộc gọi nhỡ: Nếu bạn sắp muộn một cuộc họp và muốn báo mọi người bạn đang trên đường tới, bạn để lại cho họ cuộc gọi nhỡ.
Nếu bạn đang hẹn hò và muốn nói "Anh nhớ em" bạn để lại một cuộc gọi nhỡ.
Vậy ghi chú cho việc hẹn hò này, ở một số nền văn hoá, nếu bạn muốn làm vui lòng người yêu, hãy nháy máy họ. (Tiếng cười) Vậy tại sao mọi người lại để lại cuộc gọi nhỡ
Lý do tất nhiên là họ cố tránh khoản phí đi kèm gọi điện và nhắn tin.
Do vậy khi Hazare đề nghị mọi người để lại cho ông một cuộc gọi nhỡ, thử đoán xem bao nhiêu người đã làm thật?
Ba mươi lăm triệu người.
Đây là một trong những hành động phối hợp lớn nhất lịch sử loài người.
Rất xuất sắc.
Và nó phản ánh sức mạnh phi thường của tầng lớp trung lưu đang nổi lên ở Ấn Độ và sức mạnh điện thoại mang lại.
Ông đã sử dụng điều này, Kết cục Hazare có file CSV số điện thoại khổng lồ mà ông dùng để khai thác sức người thật làm việc thật để kéo hàng trăm ngàn người xuống đường biểu tình ở Dehli, đưa nạn tham nhũng ở Ấn Độ trở thành tâm điểm quốc gia.
Một câu chuyện thật ấn tượng.
Và đây là tôi năm 12 tuổi.
Hi vọng bạn thấy điểm tương đồng.
Tôi cũng từng là một nhà hoạt động, và giờ là một nhà hoạt động trong suốt cuộc đời mình.
Tôi có một tuổi thơ vui tươi đi dạo vòng quanh thế giới, gặp các nhà lãnh đạo thế giới, và chủ nhân giải Noble, bàn về nợ Thế Chiến III cách gọi của tôi hồi đấy, và xóa bỏ quân sự.
Hồi còn bé tôi rất, rất nghiêm túc (Tiếng cười) Và hồi đó, đầu những năm 90s, tôi có riêng một công cụ công nghệ tối tân: máy fax.
Và fax là công cụ hoạt động của tôi.
Lúc đó, nó là cách tốt nhất để gửi tin đến nhiều người tất cả cùng một lúc
Đây là ví dụ bản fax chiến dịch của tôi
Vào đêm trước Chiến tranh Vùng Vịnh tôi tổ chức đại chiến dịch đổ bộ khách sạn Intercontinental ở Geneva, nơi James Baker và Tariq Aziz gặp nhau đêm trước cuộc chiến, tôi nghĩ kêu gọi đổ bộ qua fax sẽ ngăn được chiến tranh.
Không ngạc nhiên là, chiến dịch thất bại hoàn toàn.
Có nhiều nguyên nhân, nhưng hẳn chiếc máy fax đang chạy lúc đó ở Geneva bị hạn chế đường truyền khi gửi tin đến quá nhiều người.
Nên tôi tiếp tục tìm kiếm công cụ tốt hơn
Tôi đồng sáng lập ra Avaaz, công cụ vận động qua Internet, với gần 40 triệu thành viên, và hiện nay tôi điều hành Purpose, cái nôi cho các chiến dịch vận dụng công nghệ tương tự.
Vậy triết lí của câu chuyện này là gì?
Có phải là, 'bạn biết không, máy fax bị điện thoại đi động qua mặt?'
Lại 1 câu chuyện về quyết định luận công nghệ?
Tôi cho rằng nó hơn thế.
Tôi sẽ nói rằng trong vòng 20 năm qua, điều cơ bản nào đó đã thay đổi chứ không chỉ công nghệ.
Tôi nói rằng đã có sự thay đổi cơ bản trong cán cân quyền lực trên thế giới.
Hỏi một nhà hoạt động làm sao để hiểu thế giới, họ sẽ nói "Nhìn xem quyền lực nằm ở đâu, ai nắm giữ nó, nó đang thay đổi ra sao"
Tôi nghĩ chúng ta đều cảm nhận được có điều gì đó
to lớn đang xảy ra. Henry Timms và tôi cũng thế -- Henry cũng tổ chức chiến dịch - một lần nói chuyện chúng tôi bắt đầu nghĩ làm thế nào để hiểu thế giới mới này?
Làm sao để mô tả nó và đưa nó vào một khuôn khổ hữu dụng hơn?
Vì chúng ta nhận ra nhiều bài học được khám phá trong các chiến dịch thực tế đúng trên toàn thế giới ở nhiều khía cạnh xã hội.
Vậy tôi muốn giới thiệu khuôn khổ này: Sức mạnh cũ gặp sức mạnh mới.
Và tôi muốn nói về sức mạnh mới ngày nay.
Sức mạnh mới là việc khai thác sự tham gia của quần chúng và hợp tác ngang hàng - đây là hai nhân tố chính - tạo ra thay đổi và chuyển đổi kết quả.
Và chúng ta thấy sức mạnh mới khắp nơi.
Đây là Beppe Grillo một blogger người Ý nổi tiếng với công cụ chính trị nhỏ bé và công cụ online thắng hơn 25% số phiếu bầu trong cuộc bầu cử của Ý gần đây.
Đây là Airbnb, chỉ trong một vài năm thay đổi sâu sắc ngành công nghiệp khách sạn mà không cần 1m vuông bất động sản nào
Đây là Kickstarter, mà chúng ta biết đã gây quỹ hơn 1 triệu USD từ hơn 5 triệu người.
Giờ ta đã quen với các mô hình này.
Nhưng điều nổi bật là điểm chung từ đặc điểm cấu trúc của các mô hình này và cách chúng khác sức mạnh cũ.
Cùng nhìn vào đây một chút.
Sức mạnh cũ được ví như tiền tệ.
Sức mạnh mới hoạt động như 1 dòng chảy.
Sức mạnh cũ nằm trong tay số ít.
Sức mạnh mới được tạo nên bởi số đông.
Sức mạnh cũ chỉ có tải xuống và sức mạnh mới tải lên.
Và bạn thấy cả 1 nhóm đặc trưng có thể được phát hiện dù ở truyền thông, chính trị hay giáo dục.
Ta đã nói đôi điều về sức mạnh mới là gì.
Giờ hãy xem nó không là gì.
Sức mạnh mới không phải Facebook của bạn.
Tôi cam đoan với bạn là có 1 chiến lược truyền thông xã hội có thể cho phép bạn tải nhiều như bạn từng làm khi có radio.
Hỏi nhà độc tài Syria Bashar al-Assad, Tôi chắc chắn Facebook của ông ấy đã không tận dụng sức mạnh của sự tham gia.
Sức mạnh mới không vốn dĩ tích cực.
Thực tế, chúng ta còn không lập luận chuẩn xác, có nhiều điều tốt về sức mạnh mới, nhưng nó có thể sinh ra hậu quả xấu.
Nhiều sự tham gia, hợp tác ngang hàng hơn, đôi khi bóp méo kết quả và có 1 số thứ, những thứ, ví dụ như trong ngành y chúng ta không muốn dính dáng đến sức mạnh mới.
Và thứ 3, sức mạnh mới không bất khả chiến bại.
Thực tế, không ngạc nhiên là, khi những mô hình mới càng mở rộng, bạn sẽ thấy sự phản kháng mạnh mẽ từ các thế lực cũ.
Hãy nhìn vào cuộc đấu lớn thú vị đang diễn ra giữa Edward Snowden và NSA.
Bạn sẽ thấy chỉ có 1 người trong 2 phe đang bị trục xuất.
Vậy nên không thể nói rằng sức mạnh mới là bất khả chiến bại.
Nói vậy nhưng hãy nhớ 1 điều: ta đang ở đầu 1 đường cong rất dốc.
Bạn nghĩ đến vài mô hình mới hả?
Vài năm trước chúng chỉ nằm trong kho chứa ý tưởng của ai đó và giờ chúng đang thay đổi cả ngành công nghiệp.
Vậy nên điều thú vị về sức mạnh mới, là cách nó tự phát triển.
Một khi bạn trải nghiệm sức mạnh mới, bạn sẽ muốn trải nghiệm nhiều hơn.
Thử nói bạn đã dùng 1 cơ sở cho vay P2P như Lending Tree hay Prosper, và bạn nghĩ ra bạn không cần ngân hàng, và ai muốn ngân hàng chứ?
và trải nghiệm đó tiếp sức mạnh cho bạn nó làm bạn muốn tham gia nhiều hơn trong mọi khía cạnh của cuộc sống.
Và cái đã làm điều này là 1 hệ thống giá trị.
Ta đã nói về các mô hình mà sức mạnh mới mang lại - Airbnbs, Kickstarters.
Vậy còn những giá trị?
Đây là 1 bản phác thảo giá trị của sức mạnh mới ra sao.
Sức mạnh mới đề cao tính minh bạch.
Nó gần như đức tin vào sự minh bạch, niềm tin rằng nếu bạn soi sáng thứ gì đó, nó sẽ tốt hơn.
Nhớ rằng trong thế kỉ 20, điều này không hoàn toàn đúng.
Người ta nghĩ các quý ông nên ngồi trong phòng kín mà lập các thỏa thuận lớn.
Sức mạnh mới coi trọng quản lí gần gũi, kết nối.
Người theo sức mạnh mới thì đã không tạo nên Liên Hợp Quốc như bây giờ, dù tốt hay xấu.
Sức mạnh mới đề cao sự tham gia, và sức mạnh mới hoàn toàn là tự làm lấy.
Thực tế cái hay ở sức mạnh mới là nó tránh sự chuyên nghiệp hóa và chuyên môn hóa từng rất phổ biến ở thế kỉ 20.
Vậy điều thú vị về giá trị và mô hình của sức mạnh mới là ý nghĩa của chúng với các tổ chức.
Chúng ta đã dành thời gian suy nghĩ, xem lên kế hoạch tổ chức thế nào bằng mô hình 2x2, nơi chủ yếu, chúng ta xem xét giá trị sức mạnh mới và mô hình của nó và vị trí của những người khác nhau.
Chúng ta bắt đầu với lập luận ở Mĩ, tôi sẽ cho bạn thấy vài phát hiện hay ho
Đầu tiên là Apple.
Ở khuôn mẫu này, ta thực sự mô tả Apple như 1 công ty dùng sức mạnh cũ.
Là vì tư tưởng, tư tưởng quản trị của Apple là tư tưởng của nhà thiết kế sản phẩm cầu toàn ở Cupertino.
Hoàn toàn là về thứ đẹp đẽ, hoàn hảo trao cho chúng ta trong sự hoàn hảo.
Với tư cách 1 công ty, nó không đề cao tính minh bạch.
Thực tế nó rất bí hiểm.
Giờ, Apple là 1 trong các công ty thành công nhất thế giới.
Vậy bạn vẫn có thể theo chiến lược sức mạnh cũ thành công.
Nhưng mô hình đó vẫn có điểm yếu.
1 so sánh thú vị khác là chiến dịch của Obama so với khi ông làm Tổng thống.
(Vỗ tay) Tôi thích Tổng thống Obama ông ấy đã vận hành với sức mạnh mới đúng ko?
Ông ấy nói với mọi người chúng ta chính là người chúng ta đã mong chờ.
Và ông ấy gây quỹ từ quần chúng để chạy chiến dịch.
Nhưng khi vào Nhà Trắng, ông lại quản lí như cũ.
Đây là 1 xu hướng thú vị là khi sức mạnh mới lớn mạnh điều gì xảy ra?
Đây là mô hình bạn nên xem xét và nghĩ đến vị trí hiện tại của tổ chức của bạn.
và vị trí của nó 5 đến 10 năm nữa.
Bạn làm gì khi là sức mạnh cũ?
Nếu bạn đang nghĩ, với sức mạnh cũ, điều này sẽ không xảy ra.
Hãy vào Wikipedia mục Bách khoa toàn thư Britannica.
Tôi phải nói nó rất đáng buồn.
Nhưng nếu bạn là sức mạnh mới, cái quan trọng nhất bạn có thể làm là tự chiếm lĩnh trước khi ai chiếm lĩnh bạn, trước khi bạn bị chiếm lĩnh.
Tưởng tượng 1 trong các nhóm bạn nghi ngờ nhất lại ở trung tâm tổ chức hỏi những câu khó nhằn nhất và có thể thấy mọi thứ trong tổ chức.
Hỏi họ có hài lòng với thực tại không, mô hình của chúng ta có nên thay đổi không?
Còn nếu bạn là sức mạnh mới?
Sức mạnh mới có dễ dàng chiến thắng không?
Tôi cho là không.
Tôi cho là có nhiều thử thách đến với sức mạnh mới giai đoạn non trẻ này.
Ví dụ như chiến dịch "Chiếm lấy Phố Wall".
Chiếm lĩnh là minh chứng phi thường, điển hình nhất của sức mạnh mới
Nhưng nó đã không bền vững.
Năng lượng được tạo ra rất lớn ở giai đoạn khởi đầu, nhưng họ quá chú ý lôi kéo sự tham gia đến nỗi chẳng làm gì được gì.
Thực tế mô hình đó ngụ ý khó khăn của sức mạnh mới là làm sao để sử dụng sức mạnh thể chế mà không bị thể chế hóa?
1 trong những phía đối lập là Uber.
Uber là 1 mô hình sức mạnh mới mang tính mở rộng cao đáng ngạc nhiên.
Mạng lưới đó đang ngày càng dày đặc.
Nhưng cái thú vị ở Uber là nó vẫn chưa thực áp dụng giá trị sức mạnh mới.
Đây là trích lời CEO Uber gần đây "1 khi loại bỏ được người trong xe" - ý nói tài xế "Uber sẽ rẻ hơn."
Giờ, mô hình sức mạnh mới sống hay chết là bởi sức mạnh mạng lưới của họ.
Liệu tài xế hoặc người tiêu dùng người sử dụng dịch vụ thực sự tin tưởng hay không.
Không vì sự cầu toàn từ cấp trên, mà là về mạng lưới.
Vậy đó là thử thách, và đây là lí do vì sao không ngạc nhiên khi các tài xế Uber lập công đoàn.
Thật phi thường. Tài xế Uber đang quay lưng lại với Uber,
Và thách thức của Uber - đây không phải tình huống dễ dàng cho họ - bị mắc kẹt ở cơ sở thượng tầng lớn hơn đậm chất sức mạnh cũ.
Họ đã thu hơn 1 tỉ đô từ thị trường vốn.
Các thị trường đó chờ đón lợi nhuận và cách kiếm lợi nhuận tài chính là vắt ép và vắt ép khách hàng và tài xế của bạn lấy nhiều giá trị hơn và đưa giá trị đó cho nhà đầu tư.
Câu hỏi lớn về tương lai sức mạnh mới, theo tôi, là sức mạnh cũ có nổi lên?
Tinh hoa của sức mạnh mới có trở thành sức mạnh cũ và bóc lột?
Nền tảng sức mạnh mới có đáp trả lại?
Liệu hãng Uber lớn tiếp theo có được đồng sở hữu bởi các tài xế Uber?
Tôi nghĩ đây sẽ là 1 câu hỏi cơ cấu rất thú vị.
Cuối cùng, nghĩ đến sức mạnh mới nhiều hơn là chỉ 1 thực thể đo lường cho ta trải nghiệm tiêu dùng tốt hơn 1 chút.
Lời kêu gọi sức mạnh mới của tôi là đừng cô độc.
Hiện nay thế giới có các vấn đề cơ cấu lớn có thể được trợ giúp rất nhiều từ các kiểu tham gia tập thể và hợp tác ngang bằng mà những người chơi sức mạnh mới biết rõ cách tạo nên.
Ta rất cần họ biến năng lượng và sức mạnh của họ thành cái nhà kinh tế gọi là vấn đề hàng hóa công cộng, thường ngoài tầm thị trường nơi dễ dàng tìm kiếm nhà đầu tư.
Tôi nghĩ nếu có thể làm thế, ta có thể thay đổi cơ bản không chỉ cảm nhận về công ty và sức mạnh của ta - vì tôi nghĩ điều tuyệt nhất về sức mạnh mới là mọi người thấy mạnh mẽ hơn - nhưng chúng ta cũng có thể thay đổi cách ta liên hệ với nhau và với chính quyền và tổ chức.
và với tôi, điều đó hoàn toàn đáng để cố gắng.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi lớn lên được chẩn đoán bị hội chứng nhút nhát, và, giống như ít nhất 20 người khác trong phòng này, tôi là một người nói lắp.
Các bạn có dám giơ tay lên không?
Và nó cứ bám lấy chúng tôi. Thực sự bám lấy chúng tôi vì khi chúng tôi bị đối xử theo kiểu đó, đôi khi chúng tôi cảm thấy mình vô hình, hoặc bị nói bóng gió và ám chỉ.
Kh bắt đầu quan sát mọi người, việc làm chủ yếu của tôi tôi nhận thấy rằng một số người thực sự muốn được chú ý và công nhận.
Hãy nhớ, tôi lúc ấy vẫn còn trẻ.
Vậy họ đã làm gì?
Những gì chúng ta vẫn làm quá thường xuyên.
Chúng ta nói về chính chúng ta.
Cũng có những người khác mà tôi đã quan sát có cái mà tôi gọi là tư duy tương hỗ.
Trong từng trường hợp, họ tìm thấy cách để nói về chúng ta và tạo nên ý tưởng "chúng ta".
Vậy nên, ý tưởng của tôi để định hình lại thế giới là thấy nơi mà tất cả chúng ta trở thành những người tạo lập cơ hội cùng với và cho những người khác.
Không có cơ hội hay lời kêu gọi hành động nào tốt hơn việc trở thành người tạo lập cơ hội dùng khả năng tốt nhất của mình thường xuyên hơn cho những điều tốt đẹp hơn và những điều mà ta không thể thực hiện đơn độc
Tôi muốn nói với các bạn về điều đó, vì hơn cả việc cho đi, khả năng cùng với nhau làm ra việc gì đó thông minh hơn cho những điều tuyệt vời hơn sẽ chắp cánh cho chúng ta và có thể mở rộng ra quy mô lớn.
Đó là lý do tại sao tôi lại ngồi đây.
Nhưng tôi cũng muốn chỉ ra một điều khác: Mỗi người các bạn đều có điều gì đó tốt hơn một ai đó.
Điều đó bác bỏ quan niệm phổ biến rằng nếu bạn là người thông minh nhất trong phòng, thì có lẽ bạn đã ở sai phòng.
(Cười) Vậy hãy để tôi nói với bạn về một bữa tiệc ở Hollywood vài năm trước, tôi đã gặp một nữ diễn viên đầy hứa hẹn. chúng tôi đã nói về thứ mà cả hai đều đam mê: nghệ thuật cộng đồng.
Cô ấy có niềm tin mãnh liệt rằng mọi toà nhà mới ở Los Angeles nên có nghệ thuật cộng đồng.
Cô ấy muốn có một quy định cho nó, và nhiệt tình bắt đầu - những ai ở đây đến từ Chicago nhỉ? - cô ấy bắt đầu nói về những tác phẩm điêu khắc hình hạt đậu có thể phản chiếu ở công viên Millennium, và mọi người sẽ đi đến đó và mỉm cười dưới sự phản chiếu đó, họ sẽ chụp hình, chơi nhạc tự sướng cùng nhau, và cười đùa.
Khi cô ấy nói, tôi loé lên một ý tưởng
tôi nói: "Tôi biết một người mà cô nên gặp.
Ông ấy sẽ rời San Quentin trong vài tuần nữa" - (Cười) - " và ông ấy có cùng mong muốn tha thiết như cô rằng nghệ thuật nên tích hợp và kết nối mọi người."
Ông ấy đã trải qua 5 năm trong cô độc, và tôi đã gặp ông ấy vì buổi diễn thuyết ở San Quentin, và ông ấy ăn nói lưu loát ông ấy khá là phong nhã bởi vì ông ấy gay.
Ông ấy có chế độ tập luyện mỗi ngày.
(Cười) Tôi nghĩ cô ấy đã nghe theo lời tôi
Tôi nói: " Ông ấy là một đồng minh bất ngờ"
và không chỉ có thế. Đó là James. Một kiến trúc sư, một giáo sư, và ông ấy yêu việc tạo dựng nơi chốn. Tạo dựng nơi chốn là khi bạn có những trung tâm thương mại nhỏ và những lối đi trong khu đô thị và rải rác các công trình nghệ thuật, nơi người ta vẽ và thỉnh thoảng mới được nêu ra.
Tôi nghĩ họ sẽ là những đồng minh tốt
Quả thực đúng như thế.
Họ gặp nhau. Họ chuẩn bị.
Họ nói chuyện trước hội đồng thành phố Los Angles.
Các thành viên hội đồng không chỉ thông qua quy định một nửa trong số họ đã xuống đề nghị tôi chụp hình cùng sau đó.
Họ đã gây sửng sốt, thuyết phục và đáng tin cậy.
Các bạn không thể tin được điều đó đâu.
Những gì tôi muốn các bạn xem xét là chúng ta muốn trở thành nhà tạo lập cơ hội loại nào vì hơn cả sự giàu có hoặc danh hiệu cao quý hay thật nhiều liên hệ, khả năng của ta trong việc kết nối mặt tốt đẹp của những người xung quanh và làm bật nó lên.
Tôi không nói rằng điều này là dễ dàng. Và tôi chắc rằng nhiều người đã có nước đi sai lầm với những người bạn muốn kết nối nhưng tôi đề nghị rằng, đây là một cơ hội.
Tôi bắt đầu nghĩ về nó khi còn là phóng viên cho tờ Wall Street tôi đã ở châu Âu và được đề nghị phải bao quát các xu hướng về kinh doanh, chính trị hoặc phong cách sống.
Vì vậy, tôi phải có các liên hệ với thế giới khác xa so với thế giới của tôi nếu không thì khó có thể phát hiện ra xu hướng.
Và thứ ba, tôi phải viết câu chuyện từ vị trí độc giả, để họ có thể thấy chúng ảnh hưởng thế nào đến cuộc sống của họ.
Điều mà những nhà tạo lập cơ hội phải làm
Và có một điều lạ ở đây: Không giống như số lượng ngày càng tăng những người Mỹ đang làm việc, sinh sống, và chơi với những người mà họ nghĩ là giống hệt họ vì sau đó, ta trở nên cứng nhắc và cực đoan hơn, các nhà tạo lập cơ hội chủ động tìm kiếm việc gặp gỡ với những người không giống họ, và xây dựng các mối quan hệ, họ làm thế bởi vì họ tin tưởng các mối quan hệ có thể tạo nên một nhóm tốt và tuyển người để giải quyết vấn đề tốt hơn và nhanh hơn và nắm bắt nhiều cơ hội hơn.
Họ không bị sỉ nhục bởi sự khác biệt, người khác bị cuốn hút bởi họ, và đó là sự thay đổi rất lớn trong suy nghĩ khi cảm nhận được nó, bạn sẽ muốn có nó nhiều hơn.
Thế giới này đang đòi hỏi chúng ta có một tư duy chung, và tôi tin tưởng vào việc điều đó.
Nó đặc biệt quan trọng hiện nay.
Tại sao hiện nay nó lại quan trọng thế?
Bởi vì mọi thứ có thể được phát minh như máy bay không người lái thuốc men, và tổng hợp dữ liệu, chúng có thể được phát minh bởi nhiều người hơn và rẻ hơn để tăng lợi nhuận sau đó, như chúng ta biết từ tin tức, chúng có thể được sử dụng bởi những người nguy hiểm.
Điều đó kêu gọi chúng ta, mỗi chúng ta một thiên chức cao hơn.
Và đây là một lợi ích khác: Đó không chỉ là cơ hội đầu tiên mà bạn cho một ai đó mà còn có thể là điều tuyệt vời nhất của bạn như là một tổ chức hay một cá nhân.
Điều đó xảy đến sau trải nghiệm và khi các bạn tin tưởng lẫn nhau.
Có những thứ bất ngờ để lại sau đó mà các bạn không bao giờ đoán trước được.
Ví dụ như Marty là chồng của diễn viên nữ mà tôi đã nói đến, và anh ấy đã thấy họ làm việc tích cực, và đã sớm nói chuyện với Wally, người bạn của tôi - một cựu tù nhân, về chế độ luyện tập.
Anh ấy nghĩ: "Mình có một tổ hợp các sân bóng quần.
Anh ta có thể dạy ở đó.
Rất nhiều người làm việc ở đó là thành viên ở sân của tôi.
Họ thường xuyên du lịch .
Họ có thể luyện tập trong phòng khách sạn, không được cung cấp thiết bị nào .
Đó là cách mà Wally được thuê vào.
Không chỉ vậy, nhiều năm sau anh ấy đã được giảng dạy môn bóng quần.
Các năm sau đó, anh ấy dạy cho các giáo viên bóng quần.
Những gì tôi muốn nói là, khi kết nối với những người có cùng một mối quan tâm chung và chia sẻ hành động các bạn sẽ quen với những thứ ngẫu nhiên xảy ra trong tương lai, và tôi nghĩ rằng đó là những gì ta tìm kiếm.
Ta mở lòng ra với những cơ hội đó, trong căn phòng này có những người chủ chốt và dân công nghệ, những nhân vật chủ chốt vốn phải làm điều này, để mở rộng hệ thống và các dự án với nhau.
Vì vậy, đây là những gì tôi kêu gọi các bạn làm.
Hãy nhớ ba đặc điểm của những nhà tạo lập cơ hội.
Họ tiếp tục rèn dũa sức mạnh đỉnh cao của mình, trở thành những người tìm kiếm mẫu mực,
tham gia vào những thế giới khác thế giới của họ và họ tin tưởng và nhìn thấy những mẫu mực đó, và họ giao tiếp để kết nối xung quanh những mối quan tâm chung ngọt ngào.
Vậy những gì mà tôi đề nghị là, thế giới đang khao khát.
Tôi tin tưởng, với kinh nghiệm thực tiễn của mình, thế giới đang khao khát thấy chúng ta đoàn kết với nhau như những nhà tạo lập cơ hội và để cạnh tranh với những cư xử đó như rất nhiều bạn đã làm Tôi biết rõ điều đó - để hình dung lại một thế giới nơi mà người ta dùng khả năng tốt nhất của mình thường xuyên hơn, cùng nhau thực hiện những điều tuyệt vời hơn thay vì chỉ sở hữu tài năng của mỗi mình mình.
Chỉ cần nhớ, như Dave Liniger đã từng nói, "Bạn không thể thành công nếu đến bữa tiệc với chỉ một chiếc nĩa" (mà không đóng góp gì)
(Cười) Cảm ơn rất nhiều.
Khoảng 12 năm trước, tôi nghỉ việc ở ngân hàng, để làm cho thế giới trở thành một nơi an toàn hơn.
Đó là hành trình tìm kiếm sự ủng hộ trong nước và quốc tế, và gặp gỡ những người phi thường trên thế giới.
Trong quá trình đó, tôi đã trở thành đại sứ xã hội dân sự.
Đại sứ xã hội dân sự làm ba việc: Họ bày tỏ mối quan tâm của người dân không bị lợi ích quốc gia chèn ép và tác động đến sự thay đổi thông qua mạng lưới công dân chứ không chỉ nói suông.
Và để thay đổi thế giới, chúng ta cần những con người như vậy.
Nhiều người hỏi, Xã hội dân sự có làm nên sự khác biệt lớn lao không?
Người dân có thể chi phối và định hình chính sách quốc gia và chính sách toàn cầu không?
Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng tôi sẽ tự hỏi mình như thế, nhưng giờ tôi đến đây để chia sẻ những bài học kinh nghiệm về hai cuộc vận động xã hội dân sự quan trọng mà tôi đã tham gia.
Đó là những vấn đề mà tôi quan tâm đến: quản lý súng và chính sách ma túy.
Và đó là những vấn đề quan trọng.
Mỹ La tinh là nơi khởi điểm của cả hai vấn đề đó.
Brazil là một thí dụ. Quốc gia đăng cai tổ chức TEDGlobal xinh đẹp này nắm giữ kỉ lục tệ hại nhất.
Chúng ta là nhà vô địch trong các vụ bạo loạn giết người.
Trên thế giới, cứ 10 người bị giết thì có 1 người là người Brazil.
Điều này cho thấy hơn 56,000 người chết một cách tàn bạo hằng năm.
Hầu hết là người trẻ, da đen, bị bắn chết.
Brazil cũng là một trong những quốc gia tiêu thụ ma túy nhiều nhất, và cuộc chiến chống ma túy rất đau thương.
Khoảng 50 phần trăm những vụ giết người trên đường phố Brazil có liên quan tới cuộc chiến chống ma túy.
Tương tự với 25 % tù nhân.
Không chỉ Brazil mới bị ảnh hưởng từ cặp đôi súng và ma túy.
Hầu hết các thành phố, quốc gia dọc từ Trung Phi tới Nam Phi đều gặp vấn đề này.
Mỹ La tinh chiếm 9 phần trăm dân số thế giới, nhưng chiếm 25 phần trăm trong số những cái chết tàn bạo.
Đó không phải là vấn đề chúng ta có thể trốn tránh.
Tôi không thể chạy trốn.
Chiến dịch đầu tiên tôi tham gia bắt đầu tại đây vào năm 2003 để thay đổi chính sách quản lý súng ở Brazil và tổ chức chương trình mua lại vũ khí.
Chỉ trong vài năm, chúng tôi không chỉ thay đổi luật pháp quốc gia làm cho người dân khó có thể sở hữu súng hơn, mà còn thu gom và tiêu hủy gần nửa triệu vũ khí.
Đó là chương trình thu mua lớn nhất trong lịch sử. (Tiếng vỗ tay) nhưng chúng tôi cũng đã trải qua vài thất bại.
Chúng tôi đã thua ở cuộc trưng cầu dân ý về cấm mua bán súng cho người dân năm 2005.
Sáng kiến thứ hai vốn cũng chỉ mang tính quốc gia, nhưng hiện nay nó là cuộc vận động toàn cầu để sửa đổi hệ thống kiểm soát ma túy quốc tế.
Tôi là điều phối viên của một tổ chức được gọi là Ủy ban Toàn cầu về Chính sách Ma túy.
Đây là một tổ chức cấp cao của những người lãnh đạo toàn cầu làm việc với nhau để đưa ra các cách tiếp cận nhân đạo và hiệu quả hơn đối với vấn đề về ma túy
Từ khi chúng tôi bắt đầu vào năm 2008, vấn nạn ma túy đã bị phá vỡ.
Xuyên suốt châu Mỹ, từ Hoa Kỳ và Mexico đến Colombia và Uruguay, sự thay đổi đã gần kề.
Nhưng thay vì kể cho các bạn cả câu chuyện về hai cuộc vận động này, tôi chỉ muốn nói về bốn điều cốt yếu nhất.
Tôi gọi chúng là những bài học để thay đổi thế giới.
Hẳn nhiên là còn nhiều điều nữa, nhưng đây là những điều nổi bật nhất đối với tôi.
Bài học đầu tiên là: thay đổi và kiểm soát câu chuyện.
Nó có vẻ rất rõ ràng, nhưng một điều quan trọng trong việc ngoại giao với công dân là trước tiên phải thay đổi sau đó kiểm soát câu chuyện.
Đây là điều mà những chính trị gia kỳ cựu hiểu rõ, nhưng những tổ chức nhân dân thường không nắm rõ điều này.
Trong trường hợp của chính sách ma túy, thành công lớn nhất của chúng tôi là đã hướng được cuộc bàn luận khỏi việc tiến hành một cuộc chiến chống ma túy đến đưa sức khỏe và sự an toàn của người dân lên hàng đầu.
Trong một bản báo cáo ngắn gọn chúng tôi vừa đưa ra ở New York, chúng tôi cũng chỉ ra những thành phần được lợi nhiều nhất từ thị trường 320 tỉ đô này là những băng đảng tội phạm và buôn lậu ma túy.
Để làm giảm đi sức mạnh và lợi nhuận của các băng nhóm này, chúng ta cần thay đổi cách nhìn.
Chúng ta phải hợp pháp hóa những loại thuốc bị cấm.
Nhưng trước khi tôi khiến các bạn quá phấn khích, tôi không nói là nên để ma túy thành miễn phí cho tất cả.
Điều mà tôi muốn nói đến, và cũng chính là điều mà Ủy ban Toàn cầu đang đấu tranh cho, là tạo nên một thị trường được kiểm soát chặt chẽ, nơi mà những loại ma túy khác nhau sẽ chịu những qui định kiểm soát khác nhau.
Đối với việc quản lý súng, chúng tôi đã thành công trong việc thay đổi, nhưng thất bại trong việc kiểm soát câu chuyện.
Và nó đưa tôi đến bài học thứ hai: Không bao giờ coi nhẹ đối thủ của bạn.
Nếu bạn muốn thay đổi thế giới, bạn cần biết bạn đang chống lại ai.
Bạn cần phải hiểu được động cơ và góc nhìn của họ.
Đối với việc kiểm soát súng đạn, chúng tôi thật sự đã quá xem nhẹ đối thủ.
Sau một cuộc thu hồi súng thành công, chúng tôi đã rất phấn khởi.
Chúng tôi có được sự ủng hộ từ 80 phần trăm dân số Brazil, và nghĩ rằng điều này sẽ giúp chúng tôi thắng trong cuộc trưng cầu dân ý để cấm việc mua bán súng cho người dân.
Nhưng chúng tôi đã sai.
Trong buổi tranh luận công khai kéo dài 20 ngày trên truyền hình, phe đối thủ đã dùng chính lý lẽ của chúng tôi để chống lại chúng tôi.
Chúng tôi đã thua trong cuộc bỏ phiếu.
Nó thật sự rất tồi tệ.
Hiệp hội Súng trường Quốc gia, vâng, Hiệp hội NRA của Hoa Kỳ đã đến Brazil.
Họ đã nhấn chìm chiến dịch của chúng tôi bằng lời tuyên truyền của họ, điều mà như các bạn đã biết gắn quyền sở hữu súng với quyền tự do và dân chủ.
Họ đơn giản là dùng mọi thứ để chống lại chúng tôi.
Họ dùng quốc kỳ của chúng tôi, quốc ca của chúng tôi.
Họ khơi dậy quyền phụ nữ và lạm dụng hình ảnh của Mandela quảng trường Tiananmen, và cả Hitler.
Họ thắng bằng cách chơi đùa với nỗi sợ của con người.
Thực ra, súng đạn đã gần như bị bỏ lơ trong chiến dịch của họ.
Họ tập trung vào lợi ích của cá nhân.
Nhưng để tôi hỏi bạn, điều nào quan trọng hơn, quyền được sống, hay quyền được sở hữu một cây súng để tước đi cuộc sống?
(Tiếng vỗ tay) Chúng tôi đã nghĩ là mọi người sẽ bỏ phiếu để bảo vệ cuộc sống của mình, nhưng trong một đất nước vừa đây còn nằm dưới chế độ quân sự độc tài, thì những lời lẽ kêu gọi chống chính phủ của phe đối thủ đã được hưởng ứng, và chúng tôi đã không được chuẩn bị sẵn sàng để đáp trả.
Chúng tôi đã học được một bài học.
Chúng tôi thành công hơn với các chính sách về ma túy.
10 năm trước nếu bạn hỏi mọi người liệu Cuộc chiến chống ma túy có thể kết thúc, họ có lẽ sẽ cười.
Dù sao thì cũng có một lượng lớn nhà tù quân đội và cơ sở tài chính được lợi từ cuộc chiến này.
Nhưng hôm nay, chế độ quản lý ma túy thế giới đang bắt đầu đổ vỡ.
Chính phủ và người dân đang thử nghiệm các cách tiếp cận mới.
Ủy ban Toàn cầu về Chính sách Ma túy hiểu rõ những chống đối, và thay vì chống lại những điều đó, người đứng đầu của chúng tôi, cựu Tổng thống Brazil Fernando Henrique Cardoso tiếp cận với những nhà lãnh đạo trên mọi phương diện chính trị, từ Đảng Tự do đến Đảng Bảo thủ.
Nhóm chức trách cấp cao này đồng ý bàn luận một cách chân thành về những điều tốt cũng như hạn chế của các chinh sách ma túy
Chính cuộc thảo luận hợp tình hợp lý và mang tính chiến lược này đã vạch trần những sự thật đau buồn về Cuộc chiến chống Ma túy.
Cuộc Chiến chống Ma Túy về cơ bản đã thất bại trên mọi mặt.
Ma túy đã rẻ hơn và dễ tiếp cận hơn hơn bao giờ hết, và mức tiêu thụ đang gia tăng trên toàn thế giới.
Nhưng còn tệ hơn nữa là nó còn sinh ra rất nhiều hệ quả tiêu cực to lớn không ai ngờ tới.
Đúng là có nhiều người đã đưa ra những luận điểm này trước đây, nhưng chúng tôi đã tạo nên sự khác biệt bằng việc tiên liệu trước những tranh cãi của phe đối lập, và bằng việc tác động đến những người có tiếng nói, mà một vài năm trước đây có lẽ sẽ từ chối sự thay đổi.
Bài học thứ ba: Sử dụng số liệu để dẫn dắt cho luận điểm của bạn.
Súng đạn và ma túy là những vấn đề nhạy cảm, và như chúng tôi đã học được từ chiến dịch trưng cầu dân ý ở Brazil một cách đau đớn, đôi khi ta không thể bỏ qua những cảm xúc và đi thẳng tới sự thật.
Tuy nhiên nó không có nghĩa là chúng ta không nên thử.
Cho tới gần đây, chúng tôi đã không biết bao nhiêu người Brazil bị giết bởi súng.
Ngạc nhiên thay, chính một vở kịch nhiều kì tên là "Mulheres Apaixonadas" hay "Người phụ nữ khi yêu" đã kích động chiến dịch quốc gia nhằm kiểm soát súng đạn ở Brazil.
Trong một tập có tỉ suất xem đài cao, nữ diễn viên chính của vở kịch nhiều kỳ đã bị giết bởi một viên đạn lạc.
Những người bà, người vợ ở Brazil đã hết sức phẫn nộ, và trong hoàn cảnh nghệ thuật phản ảnh cuộc sống, tập phim này có chứa một cảnh phim về một cuộc diễu hành đòi kiểm soát súng mà chúng tôi đã tổ chức ngay tại đây, ngoài kia tại bãi biển Copacabana.
Cái chết và cuộc diễu hành trên phim đã có sức ảnh hưởng to lớn lên đại chúng.
Trong vài tuần, Quốc hội đã thông qua dự luật giảm quân bị vốn đã bị coi nhẹ trong nhiều năm.
Chúng tôi đã có thể huy động dữ liệu để chỉ ra sự thành công trong việc thay đổi luật pháp và chương trình thu gom súng đạn.
Điều tôi muốn nói là: Chúng tôi có thể chứng minh chỉ trong một năm, chúng tôi đã cứu hơn 5000 mạng sống.
(Tiếng vỗ tay) Và trong trường hợp của ma túy, để làm suy yếu đi những nỗi sợ và thành kiến quah vấn đề này, chúng tôi đã thu thập được những thông tin cho thấy các chính sách về ma túy hiện nay gây nhiều tác hại hơn là bản thân việc dùng thuốc, và mọi người đang dần hiểu được điều đó.
Ý thứ tư của tôi là: Đừng ngại ngùng mang đến những đồng minh kì lạ.
Điều chúng tôi học được ở Brazil và nó không chỉ áp dụng cho riêng nước tôi là tầm quan trọng của việc mang những người thật đa dạng phong phú đến với nhau.
Nếu bạn muốn thay đổi thế giới, việc có những người tốt ở bên cạnh sẽ giúp bạn.
Cho cả hai vấn đề về súng và ma túy, chúng tôi có một tập hợp những con người tuyệt vời.
Chúng tôi huy động những người ưu tú và nhận được sự hỗ trợ to lớn của truyền thông.
Chúng tôi tập hợp những nạn nhân, những nhà nhân quyền, những biểu tượng văn hóa.
Chúng tôi cũng có những con người chuyên nghiệp, bác sĩ, luật sư, những nhà giáo dục và hơn thế nữa.
Điều tôi học được qua nhiều năm nay là ta cần sự kết hợp giữa sự quyết tâm và sự phản đối để thay đổi.
Trong trường hợp ma túy, chúng tôi cần những người chủ nghĩa tự do người phản đối, người hợp pháp hóa và những chính trị gia Đảng Tự Do.
Họ có thể không đồng ý với mọi việc, trên thực tế, họ bất đồng trong hầu hết mọi vấn đề,
nhưng tính hợp pháp của chiến dịch dựa trên nhiều góc nhìn khác nhau.
Hơn một thập kỷ trước, tôi có một tương lai thoải mái khi làm việc trong một ngân hàng đầu tư.
Tôi xa cách thế giới xã hội dân sự như một điều tự nhiên. Như bạn có thể tưởng tượng
Nhưng tôi đã thay đổi.
Tôi chọn hướng đi mới, và trên đường đi, tôi giúp tạo nên những làn sóng xã hội mà tôi tin đã phần nào giúp thế giới an toàn hơn.
Mỗi chúng ta đều có khả năng thay đổi thế giới.
Cho dù vấn đề là gì, và cho dù nó có khó khăn đến đâu, xã hội dân sự là trung tâm của nến móng cho sự thay đội.
Xin cám ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Tôi đã nghĩ rất nhiều về từ đầu tiên mình sẽ nói ngày hôm nay và tôi quyết định đó là "Colombia".
Lý do là, dù tôi không biết bao nhiêu người ở đây đã từng đến đó, nhưng Colombia nằm ở biên giới phía bắc của Brazil.
Một đất nước tuyệt đẹp với những con người tuyệt vời như tôi và nhiều người khác (tiếng cười) hệ động thực vật phong phú.
Có nước, có mọi thứ làm nên một nơi hoàn hảo để sống.
Nhưng chúng tôi có một vài vấn đề.
Có thể các bạn cũng đã biết.
Đất nước chúng tôi có cuộc chiến tranh du kích dài nhất trong lịch sử,
đã kéo dài hơn 50 năm, nghĩa là trong đời, tôi chưa từng được sống 1 ngày hòa bình trên quê hương.
Lực lượng nổi dậy - trong đó thành phần chính là FARC, Lực lượng Vũ trang Cách mạng của Colombia - họ kiếm tiền để gây chiến bằng việc bắt cóc, tống tiền, tham gia buôn ma túy khai thác mỏ trái phép.
Đã có những vụ khủng bố, những vụ đánh bom ngẫu nhiên.
Rõ ràng, đó không phải là điều tốt.
Thực sự rất không tốt. Nhìn vào tổn thất nhân mạng của cuộc chiến này hơn 50 năm qua, chúng tôi đã có hơn 5,7 triệu dân tái định cư,
đông nhất trên thế giới, và cuộc xung đột này đã cướp đi hơn 220.000 nghìn mạng sống.
Gần như là chiến tranh Bolivia thứ hai vậy.
Đã có rất rất nhiều người chết một cách vô ích.
Hiện giờ, chúng tôi đang trong giai đoạn đàm phán cố gắng giải quyết vấn đề một cách hòa bình, một phần của tiến trình này, chúng tôi quyết định tiến hành một chiến dịch hoàn toàn khác biệt: Những ngọn đèn Giáng Sinh.
Những ngọn đèn Giáng Sinh, ý anh là sao? Chẳng ăn nhập gì cả!
Tôi đang nói đến những cái cây khổng lồ mà chúng tôi đặt ở 9 đường mòn trọng điểm trong rừng được trang hoàng bằng những ngọn đèn Giáng Sinh.
Những cái cây này đã giúp chúng tôi giải giáp 331 lính du kích, gần 5% lực lượng du kích thời điểm đó.
Chúng được thắp sáng hàng đêm, và có những bảng hiệu bên cạnh ghi rằng: "Nếu Giáng Sinh có thể tới rừng rậm, bạn có thể về nhà"
Hãy giải ngũ.
Đêm Giáng Sinh, mọi chuyện đều có thể "
Làm thế nào chúng tôi biết những cây này có tác dụng?
Ồ, chúng tôi có 331 người, con số khá tốt dù có rất ít du kích nhìn thấy những cái cây nhưng rất nhiều người trong số họ được nghe về chúng, chúng tôi biết điều này khi trò chuyện với lính du kích phục viên.
Tôi sẽ nói về bốn năm trước khi có những cái cây này.
Bốn năm trước khi có chúng, chính phủ đã tìm đến và nhờ chúng tôi nghĩ ra một chiến lược truyền thông để vận động càng nhiều lính du kích ra khỏi khu rừng càng tốt.
Chính phủ đã có chiến lược quân sự, chiến lược pháp lý, chiến lược chính trị, nhưng họ nói rằng: "Chúng tôi không thực sự có một chiến lược truyền thông, và đó là điều cần phải làm." Chúng tôi ngay lập tức vào cuộc, vì đó là cơ hội hiếm có để tác động đến cục diện của cuộc xung đột bằng thành quả của chúng tôi theo cách riêng của chúng tôi.
Nhưng chúng tôi chưa biết nhiều về cuộc chiến này.
Ở Colombia, nếu sống ở thành thị, bạn sẽ ở rất xa nơi cuộc chiến thật sự diễn ra, vì thế, bạn không thể hiểu hết được nó, chúng tôi đã yêu cầu được tiếp xúc với tất cả những du kích phục viên có thể liên lạc được.
Chúng tôi trò chuyện với khoảng 60 người trước khi cảm thấy hoàn toàn hiểu rõ được vấn đề.
Họ kể cho chúng tôi tại sao lại tham gia vào lực lượng nổi dậy, tại sao họ rời nhóm du kích, những điều họ mơ ước, những điều làm họ thất vọng, từ những cuộc đối thoại đó chúng tôi nhận ra vấn đề cốt lõi dẫn đến sự hình thành toàn bộ chiến dịch này, Đó là: Lính du kích cũng không khác gì tù nhân mà tổ chức của họ bắt làm con tin.
Ngay từ đầu, chúng tôi đã rất cảm động và ngạc nhiên bởi những câu chuyện đó, và nghĩ rằng cách tốt nhất để nói chuyện với lính du kích là để họ tự nói với nhau, vì vậy, trong năm đầu tiên, chúng tôi ghi âm hàng trăm câu chuyện, đưa lên đài phát thanh và truyền hình để lính du kích trong rừng có thể nghe những câu chuyện về chính họ, hoặc giống với hoàn cảnh của họ, và khi nghe được chúng, họ sẽ quyết định ra đi.
Tôi muốn kể cho các bạn một trong số đó.
Người các bạn đang thấy tên là Giovanni Andres.
Giovanni Andres 25 tuổi khi chụp bức ảnh này.
Anh ta làm lính du kích 7 năm và vừa phục viên cách đây không lâu.
Câu chuyện của anh ta như sau: Anh ấy được tuyển năm 17 tuổi, một thời gian sau đó, trong nhóm của anh ta, một cô gái xinh đẹp cũng được tuyển, và họ đã yêu nhau.
Họ nói với nhau về cuộc sống gia đình, tên của con cái sau này, và cuộc sống của họ sau khi rời lực lượng du kích.
Nhưng hóa ra, tình yêu là điều cấm kị trong hàng ngũ lính du kích cấp thấp, khi chuyện tình của họ bị phát giác họ bị chia rẽ.
Anh ấy bị điều tới một nơi rất xa còn cô ấy phải ở lại.
Cô ấy rất quen thuộc với địa hình nơi đó, nên một đêm, trong phiên gác của mình, cô ấy đã bỏ trốn, cô đến gặp quân đội và phục viên, cô gái đó là 1 trong những người mà chúng tôi may mắn được trò chuyện, chúng tôi rất cảm động khi nghe chuyện nên đã đưa nó lên sóng phát thanh và thật tình cờ, ở một nơi rất xa, cách nhiều cây số về phía bắc, anh ấy đã nghe thấy cô trên đài, và khi nghe thấy giọng cô, anh ta tự hỏi: "Mình đang làm gì thế này?
Cô ấy đã có dũng khí để trốn thoát, mình cũng phải làm điều tương tự."
Và anh ta làm thật.
Anh ấy đã đi 2 ngày 2 đêm, đánh liều mạng sống để trốn ra ngoài, và điều duy nhất anh ấy muốn là được nhìn thấy cô.
Điều duy nhất trong đầu anh ấy là được nhìn thấy cô ấy.
Chuyện là họ đã gặp được nhau.
Tôi biết các bạn đang thắc mắc điều đó.
Họ đã gặp nhau.
Cô ấy được tuyển năm 15 tuổi và trốn ra năm 17 tuổi, có rất nhiều chuyện phức tạp diễn ra nhưng cuối cùng họ đã gặp được nhau.
Tôi không biết họ có còn ở bên nhau không, để tìm hiểu sau vậy. (tiếng cười) Nhưng có thể thấy rằng chiến lược phát thanh đã có tác dụng.
Vấn đề ở chỗ, nó chỉ có tác dụng trong hàng ngũ lính du kích cấp thấp.
Chứ không tác động đến những người chỉ huy những người khó thay thế hơn, vì lính có thể dễ tuyển nhưng sẽ khó để tìm được những chỉ huy lớn tuổi.
Vì thế, chúng tôi nghĩ rằng, có thể dùng cách tương tự.
Để chỉ huy nói với những người chỉ huy.
Chúng tôi thậm chí đã nhờ đến cựu chỉ huy của các nhóm du kích ngồi trên trực thăng và dùng loa để nói với những người đã từng chiến đấu với họ rằng: "Có một cuộc sống tốt đẹp hơn ngoài kia" " Tôi đang sống tốt" "Điều này là không đáng"...
Nhưng các bạn có thể tưởng tượng, việc này rất dễ bị phản tác dụng, bởi những lính du kích sẽ nghĩ rằng:
"Đúng rồi, nếu ông ta không nói vậy ông ta sẽ bị giết cho coi"
Điều đó rất dễ xảy ra, nên chúng tôi đã rời đi mà không thu được kết quả gì, bởi vì lực lượng du kích lan truyền rằng những chỉ huy đó nói như thế vì nếu không làm vậy, họ sẽ gặp nguy hiểm.
Và vài người, những người xuất sắc trong đội của chúng tôi đã đến và nói thế này: " Anh biết tôi nhận ra điều gì không?
Tôi để ý cứ gần mỗi mùa Giáng Sinh số lượng lính phục viên lại tăng cao nhất kể từ khi cuộc chiến này bắt đầu".
Và điều đó thật đáng kinh ngạc, nó làm chúng tôi nhận ra rằng mình cần nói chuyện với con người chứ không phải là những người lính.
Chúng tôi cần tách khỏi cuộc đàm phán giữa chính phủ với quân đội, giữa các lực lượng nổi dậy, để quan tâm tới những giá trị chung của nhân loại, và nghĩ đến bản chất của con người.
Đó là khi chiến dịch Những cây thông Noel bắt đầu.
Bức hình tôi có ở đây là buổi lên kế hoạch cho chiến dịch Những cây thông Noel, và người đàn ông với 3 sao mà bạn thấy ở đây, là Chỉ huy Juan Manuel Valdez.
Chỉ huy Valdez là quan chức cao cấp đầu tiên đã cung cấp máy bay trực thăng và hỗ trợ chúng tôi dựng lên những cây thông Noel này, tôi sẽ không bao giờ quên những điều ông ấy nói ngày hôm đó:
"Tôi làm việc này vì giúp đỡ người khác khiến tôi thấy mình mạnh mẽ hơn, làm những người lính của tôi mạnh mẽ hơn".
Mỗi lần nhớ về ông, tôi lại xúc động vì ông đã hy sinh trong 1 trận chiến và chúng tôi thật sự rất nhớ ông, tôi muốn các bạn thấy ông vì đó là một người rất quan trọng.
Ông đã hỗ trợ chúng tôi mọi thứ để dựng lên những cây thông Noel đầu tiên.
Tất cả những lính phục viên trong suốt khoảng thời gian chúng tôi thực hiện chiến dịch Những cây thông Noel đều nói: "Việc đó rất tốt, những cây thông Noel thật sự rất đẹp, Nhưng anh biết không? Chúng tôi không đi đường bộ nữa.
Chúng tôi dùng đường sông "
Sông là đường cao tốc của rừng rậm, và chúng tôi biết được rằng hầu hết những đợt tuyển quân được thực hiện ở các ngôi làng ven sông.
Vì vậy, chúng tôi đến những ngôi làng này, và hỏi người dân ở đó, liệu có ai trong số họ là người quen của lính du kích.
"Bạn có thể gửi cho lính du kích 1 lời nhắn không?"
Chúng tôi đã thu được hơn 6.000 lời nhắn.
Có những tờ giấy ghi hãy rời khỏi đó đi.
Một số lại là đồ chơi, có cả bánh kẹo.
Thậm chí, có người tháo cả đồ trang sức, những cây thánh giá nhỏ, vật làm tin, chúng tôi bỏ chúng vào những quả bóng nổi rồi thả trên sông để người ta có thể nhặt được vào ban đêm.
Chúng tôi đã thả hàng ngàn cái, và nhặt lại chúng nếu không ai lấy.
Rất nhiều cái đã được lấy đi.
Tính trung bình, mỗi 6 tiếng lại có một lính phục viên trong chiến dịch này, điều đó thật tuyệt vời và tất cả đều mang ý nghĩa: Hãy về nhà vào Giáng Sinh.
Tiếp theo sau đó là tiến trình hòa bình, và khi tiến trình hòa bình bắt đầu, quan điểm của lính du kích hoàn toàn thay đổi.
Bởi tiến trình này làm họ nghĩ: "Ồ nếu đã có đàm phàn hòa bình, mọi thứ rồi cũng sẽ kết thúc.
Đến một lúc nào đó, mình sẽ thoát khỏi đây".
Những lo lắng của họ hoàn toàn thay đổi, họ không còn sợ rằng: "Liệu mình có bị giết?"
thay vào đó là "Liệu tôi có bị từ chối?
Khi ra khỏi đây, liệu tôi có bị chối từ?"
Vì thế, những gì chúng tôi làm vào Giáng Sinh năm ngoái là tìm đến 27 người mẹ của lính du kích, xin họ đưa cho chúng tôi những bức ảnh của con mình, chỉ có họ mới nhận ra bản thân, để không khiến họ gặp nguy hiểm, và chúng tôi nhờ họ gửi đến 1 thông điệp tràn đầy tình yêu thương của người mẹ: "Trước khi là một du kích, con là con của mẹ, hãy quay về nhà, mẹ đang chờ con".
Những bức ảnh đó đây, tôi sẽ cho các bạn xem vài tấm.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
Những bức ảnh này được đặt ở rất nhiều nơi, và rất nhiều người trong số đó đã quay lại điều đó thật sự tuyệt vời.
Đó là lúc chúng tôi quyết định phối hợp với cộng đồng.
Đầu tiên là những bà mẹ trong mùa Giáng Sinh.
Tiếp theo nữa là những người còn lại.
Không biết các bạn có nhớ không, trong kì World Cup vừa rồi, đội tuyển Colombia đã chơi rất hay, đó là khoảnh khắc đoàn kết cho Colombia.
Và những gì chúng tôi đã nói với lính du kích là: "Xem nào, hãy ra khỏi rừng rậm. Chúng tôi dành 1 chỗ cho bạn".
Khẩu hiệu trên truyền hình và tất cả phương tiện truyền thông đại chúng là: "Chúng tôi dành 1 chỗ cho bạn".
Người lính trong quảng cáo này nói: "Tôi dành một chỗ cho bạn ngay trên chiếc trực thăng này để bạn có thể ra khỏi rừng rậm và xem World Cup"
Cựu tuyển thủ bóng đá, phát thanh viên, mọi người đều dành một chỗ cho lính du kích.
Từ khi bắt đầu công việc này được hơn khoảng 8 năm, đã có 17.000 lính du kích phục viên.
Tôi không -- (Vỗ tay) Cảm ơn.
Tôi không nói rằng điều đó là chỉ nhờ vào những gì chúng tôi làm, nhưng tôi biết chắc rằng những việc mà chúng tôi làm đã giúp rất nhiều người trong số họ bắt đầu nghĩ đến việc giải ngũ, và có thể đã giúp nhiều người đưa ra quyết định cuối cùng.
Nếu điều đó đúng, truyền thông vẫn là 1 trong những công cụ tạo ra sự thay đổi mạnh mẽ nhất mà chúng ta đang có.
Tôi nói điều này không chỉ với tư cách cá nhân, mà xin thay mặt tất cả những đồng nghiệp làm truyền thông tại đây và những nhóm tôi đã làm việc cùng, xin nhắn gửi với các bạn rằng: Nếu bạn muốn thay đổi thế giới, hay muốn có được hòa bình, hãy gọi cho chúng tôi.
Chúng tôi rất sẵn lòng giúp đỡ.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Bạn biết đó, là một đặc ân cho tôi khi được làm việc tại điểm nóng về đa dạng sinh học trên thế giới: Đảo Mascarene ở Ấn Độ Dương.
Những hòn đảo này - Mauritius, Rodgigues và Réunion - cùng với đảo Madagascar, được ban cho những loài cây độc đáo chưa từng thấy ở nơi nào trên thế giới.
Hôm nay, tôi sẽ chia sẻ với các bạn 5 loài, đặc điểm riêng của chúng và lý do vì sao chúng độc đáo.
Hãy nhìn vào cái cây này.
Tôi gọi nó bằng tên bản địa "benjoin", và tên thực vật là Terminalia bentzoe, phân loài của bentzoe.
Phân loài này là đặc hữu của Mauritius, và đặc tính của nó là tính dị hình của lá (heterophyly)
Vậy heterophyly là gì?
Nghĩa là trên cùng một cây có nhiều lá có hình dạng và kích cỡ khác nhau.
Giờ đây, những cây này đã tiến hóa ở nơi cách rất xa đất liền, trong một hệ thống sinh thái riêng biệt.
Thông thường, các đặc tính đặc biệt này đã tiến hóa nhằm phản ứng lại với mối đe dọa do sự hiện diện của hệ động vật bản địa, trong trường hợp này, là loài rùa.
Rùa được biết đến là loài có thị lực kém, do vậy, chúng có xu hướng tránh các loài cây mà chúng không nhận dạng được.
Vậy nên, sự tiến hóa của lá giúp bảo vệ cây khỏi những loài động vật lanh lợi này, bảo vệ và dĩ nhiên là đảm bảo sự sinh tồn của chính mình.
Giờ, các bạn có lẽ đang tự hỏi tại sao bà ấy lại kể cho chúng ta những câu chuyện này?
Lý do của tôi là chúng ta có xu hướng bỏ qua sự đa dạng và khác biệt trong thế giới tự nhiên.
Môi trường sống cụ thể này là duy nhất và chúng là vật chủ cho hầu hết các loài cây.
Chúng ta không nhận ra những tài nguyên này có giá trị và quý giá đến thế nào, tuy nhiên vì vô tâm, chúng ta cứ tiếp tục phá hủy chúng.
Chúng ta đều quen thuộc với ảnh hưởng vĩ mô của đô thị hóa, biến đổi khí hậu và khai thác tài nguyên, nhưng khi cái cây cuối cùng - hay loài vật cuối cùng - tiêu bản cuối cùng đó biến mất khỏi trái đất, chúng ta chắc hẳn sẽ mất đi toàn bộ tập hợp con trong hệ sinh thái này, cùng với đó, những loài cây quan trọng với tiềm năng y học hoặc có các thành phần giúp ích cho ngành mỹ phẩm dinh dưỡng, dược phẩm thậm chí, ngành thú y bản địa sẽ biến mất mãi mãi.
Ở đây, chúng ta có 1 ví dụ về loài chim dodo, từ Mauritius, và dĩ nhiên, chúng ta biết nó là biểu tượng của sự tuyệt chủng.
Chúng ta biết cây cối đóng vai trò rất quan trọng.
Vâng, đầu tiên, chúng là nguồn cung cấp thức ăn cho ta và chúng cho ta oxy để thở, nhưng cây cối cũng là nguồn cho các thành phần quan trọng, linh hoạt về mặt sinh thái mà chúng ta cần phải nghiên cứu cẩn thận, bởi vì xã hội loài người qua 1 thiên niên kỉ, đã xây dựng nền tảng kiến thức quan trọng, truyền thống văn hóa, và nguồn dược liệu quan trọng có nguồn gốc cây cỏ.
Xin trình bày 1 chút dữ liệu: 1.4% toàn bề mặt mặt đất là nơi ở của 40% các loài cây cao, 35% của loài động vật có xương sống, và con số 1.4% này đại diện cho 25 điểm nóng về đa dạng sinh học trên thế giới, và 1.4% bề mặt mặt đất này cũng đã cung cấp cho 35% các dịch vụ hệ sinh thái mà các đối tượng dễ bị tổn thương sống dựa vào.
Và như bạn có thể thấy, đảo Mauritius nơi tôi đang sống và làm việc, thuộc 01 trong các điểm đa dạng sinh học, và tôi nghiên cứu những loài cây độc đáo trên hòn đảo nhằm phục vụ cho các ứng dụng y sinh học.
Bây giờ, hãy quay trở lại với cây đầu tiên tôi đã giới thiệu với các bạn , cái cây với lá có nhiều hình dạng khác nhau và kích cỡ khác nhau, Terminalia bentzoe, phân loài của bentzoe, loài cây chỉ tìm thấy ở Mauritius.
Hiện nay, dân bản địa, họ dùng nước sắc lá cây này để trị các bệnh nhiễm trùng.
Hiện giờ, công việc của chúng tôi là xác thực khoa học cho thông tin truyền thống này. đã cho thấy chính xác rằng chiếtc xuất lá cây có hoạt tính, hoạt tính mạnh, chống lại 1 loạt vi khuẩn có thể gây bệnh cho người.
Vậy, loài này có phải là lời giải cho vấn đề kháng thuốc kháng sinh không?
Bạn biết đấy, kháng thuốc kháng sinh đang tỏ ra là thách thức lớn đối với toàn cầu.
Chúng tôi không chắc. Nhưng có một điều là chắc chắn: chúng tôi sẽ không muốn loài cây này biến mất.
Nhưng có một sự thật phũ phàng là loài thực vật đặc biệt này thực ra được cho là rất dễ bị tổn thương trong môi trường thiên nhiên.
Điều này đưa đến cho tôi một ví dụ khác.
Bụi cây ở đây được biết đến là baume de l'ile plate trong ngôn ngữ địa phương.
Tên thực vật là Psiadia arguta.
Đó là một loài cây quý hiếm, là loài đặc hữu đối với Mauritius.
Nó từng mọc trên đất liền, nhưng qua áp lực ghê gớm của quá trình đô thị hóa đã đẩy cây này ra khỏi sự sinh tồn của nó ở đất liền, và chúng tôi đang cố gắng mang giống này trở về chỗ cũ từ bờ vực tuyệt chủng bằng cách đưa những cây đang sống ngoài tự nhiên vào nuôi dưỡng trong phòng thí nghiệm.
Có 1 điều tôi phải chỉ ra ngay lập tức là rằng không phải tất cả các loài cây có thể phát triển trong môi trường ống nghiệm
Trong khi con người đang vui vẻ trong những không gian thoải mái, thì những cây này cũng cần hệ sinh thái của chúng để được bảo tồn, và chúng không phản ứng - loài cây đặc hữu- không phản ứng với những thay đổi khắc nghiệt trong hệ sinh thái của chúng, và tuy chúng ta biết những thách thức ví dụ như, biến đổi khí hậu, đang đặt ra cho những loài cây này.
Người dân địa phương cũng sử dụng lá cây này trong y học cổ truyền để trị các bệnh về hô hấp.
Những thí nghiệm ban đầu của chúng tôi về chiết xuất lá cây đã chỉ ra rằng chính xác là lá cây này chứa các thành phần rất gần với, về mặt cấu trúc, cấu trúc hóa học, với các loại thuốc được bán trong các nhà thuốc để trị bệnh hen suyễn
Vậy nên ai mà biết được con người sẽ được hưởng những gì khi loài cây này nên quyết định tiết lộ tất cả bí mật của nó.
Tôi đến từ một đất nước đang phát triển nơi mà chúng tôi mãi bị thách thức bởi vấn đề bùng nổ dân số.
Châu Phi là châu lục đang trở nên trẻ hơn, và cứ có ai nói về bùng nổ dân số, thì sẽ lại có người nói về vấn đề an ninh lương thực như thể đó là mặt còn lại của 1 đồng tiền xu.
Giờ là loài cây này, cây bao báp, có thể là 1 phần của lời giải.
Đó là nhà máy thực phẩm bị bỏ quên, sử dụng không đúng mức.
Nó định hình cảnh quan của Tây Phi, nó được biết đến là loài cây của sự sống, và tiếp theo tôi sẽ kể cho bạn tại sao người Châu Phi xem nó là loài cây của sự sống.
Thật thú vị là có nhiều huyền thoại có liên hệ đến cây này.
Bởi vì kích thước to lớn của nó, nó tự coi mình là loài cây chúa tể của những loài cây thấp khác, vậy nên Chúa trời không thích sự kiêu ngạo này, đã nhổ nó và trồng nó lộn ngược, do đó nó có hình dáng đặc biệt.
Nếu như bạn nhìn lại cây này trong bối cảnh của người châu Phi, ở Tây Phi, nó được biết đến với tên cây thương nghị vì nó thực hiện các chức năng xã hội rất lớn.
Nếu bạn có vấn đế gì trong cộng đồng, thì những cuộc gặp mặt dưới cây này với những người trưởng bộ tộc đồng nghĩa với việc mọi người đang cố gắng tìm ra giải pháp cho 1 vấn đề cụ thể. và đồng thời là dịp củng cố niềm tin và sự tôn trọng giữa các thành viên trong cộng đồng.
Từ góc nhìn khoa học, có 8 loài bao báp trên thế giới.
Có 1 loài ở châu Phi, 01 ở Úc, và 6 loài là đặc hữu của đảo Madagascar.
Loài mà tôi vừa cho các bạn xem, là 1 loài ở Châu Phi, Andasonia digitata.
Giờ sẽ là hoa, loài hoa trắng xinh xắn này nở vào ban đêm, được dơi thụ phấn, và phát triển thành loại trái mà người ta biết đến với tên là táo khỉ.
Khỉ không là động vật ngu ngốc.
Chúng biết điều gì là tốt cho mình.
Nếu như bạn bổ trái cây bao báp, bạn sẽ thấy loại bột màu trắng rất giàu dinh dưỡng và có đạm nhiều đạm hơn cả sữa mẹ.
Vâng, điều bạn nghe là đúng: nhiều đạm hơn cả sữa mẹ.
Đây là 1 trong những lý do tại sao các công ty dinh dưỡng trên thế giới đang tìm cây này để cung cấp cái mà chúng ta gọi là thực phẩm bổ sung.
Hạt cây cho dầu, với lượng dầu rất ổn định được ngành mỹ phẩm tìm kiếm để sản xuất sữa dưỡng thể chẳng hạn.
Và nếu bạn nhìn vào thân cây, dĩ nhiên thân cây giữ nước mà du khách khát nước thường khai thác nước này và lá cây được dùng trong y học cổ truyền để trị bệnh truyền nhiễm.
Giờ bạn có thể thấy tại sao người dân châu Phi xem cây này là cây đời rồi.
Đó là 1 loài cây hoàn hảo, và thực tế kích cỡ to lớn của những cây này đang ẩn chứa tiềm năng lớn, không chỉ đối với ngành dược, ngành dinh dưỡng và mỹ phẩm,
Điều tôi vừa trình bày với bạn ở đây chỉ là loài từ châu Phi, Adansonia dgitata.
Tuy nhiên chúng ta còn 6 loài ở Madagascar, và chúng ta không biết tiềm năng của chúng là gì, nhưng 1 điều chúng ta biết rằng loài thực vật này đang bị xem là có nguy cơ tuyệt chủng.
Để tôi đưa bạn đến châu Phi lần nữa, và giới thiệu cho bạn một trong những loài cây hồi sinh yêu thích của tôi.
Ở đây bạn sẽ thấy rằng ngay cả chúa Jesus cũng có đối thủ.
(Cười) Cây này đã phát triển ở đây với khả năng chịu hạn phi thường, cho phép nó chịu được tới 98% sự mất nược trong 1 năm mà không hề hấn gì, và nó có khả năng tái sinh gần như hoàn toàn qua 1 đêm, qua 24h, và nở hoa.
Giờ đây loài người chúng ta, chúng ta luôn tìm kiếm thuốc trường sinh bất lão
Ta không muốn già, đúng như vậy.
Tại sao chúng ta phải già, đặc biệt nếu bạn có đủ khả năng?
Và điều này chỉ ra về cây này trông như thế nào trước đó.
Nếu bạn không phải là một nhà làm vườn kinh nghiệm, điều đầu tiên sẽ là khi bạn thăm vườn bạn sẽ nhổ cây này bởi vì nó đã chết.
Nhưng nếu bạn tưới nước cho nó, thì đây là điều bạn nhận được,
Hoàn toàn ngạc nhiên.
Nếu bạn nhìn vào quá trình lão hóa của chúng ta, quá trình lão hóa thực ra là do mất nước từ lớp biểu bì ngoài cùng, dẫn đến nhăn da như chúng ta biết, đặc biệt là ở phụ nữ, chúng ta nhận thức rất rõ về điều này.
Và cây này, thực ra, đang đưa cho các nhà hóa học mỹ phẩm những thành phần rất quan trọng cho cuộc tìm kiếm cách làm chậm lại quá trình lão hóa và cùng lúc hỗ trợ các tế bào chống lại sự tấn công của chất độc hại từ môi trường.
4 ví dụ mà tôi vừa đưa ra cho các bạn chỉ là sự nhắc nhở rất cỏn con để thấy rằng sức khỏe và sự sống còn của chúng ta có quan hệ mật thiết đến sức khỏe và sự bền vững của hệ sinh thái này, và tại sao chúng ta nên rất cẩn trọng về việc bảo tồn đa dạng sinh học.
Mỗi khi một khu rừng bị đốn hạ, mỗi khi một đầm lầy bị lấp, đồng nghĩa 1 "phòng thí nghiệm" tiềm năng cũng ra đi mà ta sẽ không bao giờ có thể phục hồi được.
Và tôi biết tôi đang nói gì, tôi đến từ Mauritius và đã để mất loài chim dodo.
Cho phép tôi kết thúc bằng 1 ví dụ cuối cùng.
Vấn đề bảo tồn thường thường hướng về các loài cây hiếm và đặc hữu nhưng những loài cây lạ, những loại phát triển ở rất nhiều môi trường khác nhau khắp thế giới, mà chúng ta cần lưu ý.
Bạn biết sao không? Bởi vì môi trường đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều chỉnh thành phần của cây.
Hãy nhìn vào cây này, Centella asiatica. Đó là cỏ dại.
Chúng ta gọi là cỏ dại.
Giờ đây, Centella asiatica mọc khắp nơi trên thế giới ở nhiều môi trường khác nhau- ở châu Phi, châu Á - và cây này là công cụ trong việc đưa ra giải pháp điều trị một căn bệnh rất đáng sợ được gọi là bệnh cùi(phong) ở Madagascar thập niên 1940.
Giờ đây, trong khi Centella mọc khắp nơi trên thế giới - ở châu Phi, châu Á - thì cây Centella có chất lượng tốt nhất là ở Madagascar, bởi vì Centella ở Madagascar chứa 3 thành phần quan trọng được ngành dược và các công ty mỹ phẩm săn lùng.
Và các công ty mỹ phẩm đang sử dụng cây này để làm 1 loại kem tái tạo.
Có 1 câu nói cổ rằng bất cứ bệnh nào mà loài người từng biết, đều có loài cây để trị bệnh đó.
Bạn có thể không tin những câu nói cổ xưa đó.
Bạn có thể nghĩ không còn hợp thời rằng khoa học và công nghệ ngày nay rất hùng mạnh.
Bạn có thể xem cây Centella là loài cỏ dại tầm thường, không quan trọng nếu bị hủy hoại thì cũng chẳng sao.
Nhưng bạn biết đấy, không có loài cây nào như cỏ dại.
Nó là một loài thực vật.
Nó là phòng thí nghiệm sinh thái sống có thể trả lời các câu hỏi được đặt ra cho thắc mắc chúng ta, nhưng chúng ta phải đảm bảo rằng nó có quyền được sống.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Nếu có bất kì sức mạnh nào trong thiết kế, đó chính là sức mạnh của sự tổng hợp.
Vấn đề càng phức tạp càng cần phải đơn giản hóa nó đi.
Để chứng minh điều đó, tôi xin kể ba câu chuyện khi chúng tôi cố gắng áp dụng sức mạnh tổng hợp trong thiết kế.
Hãy bắt đầu với thách thức trên toàn cầu về quá trình đô thị hóa.
Thực tế cho thấy, mọi người đang đổ xô tới các thành phố
ngay cả khi nó trái với quy luật đó vẫn là một điều tốt
Rõ ràng người dân thành phố thường được sống sung túc hơn
Nhưng có một vấn đề được đặt ra mà tôi sẽ gọi là mối đe dọa "3S" : Quy mô, Tốc độ và Khan hiếm nguồn lực là những thách thức mà hiện tượng này mang lại và chúng là "vô tiền khoáng hậu" trong lịch sử.
Lấy ví dụ thế này, Hiện nay, cứ 3 tỉ người đang sống ở thành phố thì có 1 tỉ người sống dưới mức nghèo khổ
Đến năm 2030, tỉ lệ này sẽ là trong 5 tỉ người sống ở thành phố sẽ có 2 tỉ người sống dưới mức nghèo khổ.
Điều đó có nghĩa là cứ mỗi một tuần chúng ta phải xây một "thành phố cho 1 triệu dân" với 10.000 đô la/gia đình trong suốt 15 năm tới.
Xây một "thành phố cho 1 triệu dân" mỗi tuần với 10.000 đô la mỗi gia đình.
Nếu bài toán này không được giải quyết không có nghĩa là mọi người sẽ ngừng di cư tới các đô thi
Họ vẫn sẽ tới nhưng sẽ phải sống trong những khu nhà ổ chuột tồi tàn các khu nhà ở trái phép.
Vậy chúng ta phải làm gì ? Điều ngạc nhiên là, câu trả lời đến từ chính những khu ổ chuột
Gợi ý được tìm thấy trong một câu hỏi chúng tôi được hỏi cách đây 10 năm. Chúng tôi được yêu cầu xây 1 khu tái định cư
cho 100 gia đình cư trú bất hợp pháp trong diện tích vỏn vẹn 500 m2 ở trung tâm thành phố Iquique nằm ở phía Bắc Chile. Với khoảng trợ cấp 10.000 đô la, chúng tôi phải mua đất, cung cấp cơ sở hạ tầng thiết yếu và xây những căn hộ khoảng 40m2 theo chúng tôi đó là diện tích tôt nhất trong trường hợp này.
À! Và họ còn lưu ý thêm rằng : giá đất ở khu vực đó vì ở trung tâm thành phố sẽ đắt gấp 3 lần so với những loại nhà ở xã hội khác.
Vì độ khó của câu hỏi, chúng tôi quyết định cho các gia đình biết về những điều kiện ràng buộc và bắt đầu trưng cầu ý kiến cho thiết kế, thử nghiệm với những mô hình đã tồn tại trong thực tế.
Nếu xây những ngôi nhà riêng lẻ, thì đủ chỗ cho 30 hộ gia đình.
Nhà chung cư, được 60 gia đình.
["100 gia đình"] Cách duy nhất để tất cả đều có chỗ ở là xây nhà cao tầng, và họ đã đe dọa chúng tôi rằng họ sẽ đình công bằng cách tuyệt thực nếu chúng tôi dám đề nghị họ xây dựng theo phương án đó, bởi vì họ không thể làm những căn hộ bé tí trở nên rộng hơn.
Và điều quan trọng là, người đưa ra quyết định là các hộ gia đình chứ không phải chúng tôi vấn đề là ở chỗ đó.
Chúng tôi phải sáng tạo.
Vậy chúng tôi đã làm gì?
Thế này nhé, một gia đình trung lưu có thể sống tương đối thoải mái trong diện tích 80m2 nhưng khi không có tiền, những gì người ta làm là giảm diện tích của các căn nhà xuống còn 40m2
Những gì chúng tôi đã nói là sẽ thế nào nếu, thay vì nghĩ rằng diện tích 40m2 là một căn nhà nhỏ tại sao không xem nó như là một nửa của một căn nhà tốt
Khi bạn định nghĩa lại vấn đề như một nửa của một căn nhà tốt thay vì một căn nhà nhỏ, câu hỏi đặt ra là, chúng ta sẽ làm gì với nữa căn nhà?
Và chúng tôi nghĩ đến số tiền công quỹ mà một nửa trong số đó các gia đình này sẽ không thể tự xoay sở được.
Chúng tôi xác định năm điều kiện thiết kế thuộc về nửa khó khăn của căn nhà, và quay trở lại các gia đình để làm hai việc: hợp tác và phân chia nhiệm vụ.
Thiết kế của chúng chúng tôi là một thứ ở lưng chừng của tòa cao ốc và 1 căn nhà
Như một tòa cao ốc, nó có thể chi trả cho vị trí đắt đỏ của mảnh đất, như một căn nhà, nó có thể cơi nới.
Trong nỗ lực để không bị đuổi ra các khu ngoại thành khi cố kiếm một căn hộ nếu các gia đình duy trì mối liên kết và công việc của họ chúng tôi biết rằng việc mở rộng có thể bắt đầu ngay lập tức.
Vì thế từ những căn nhà ở xã hội ban đầu chúng tôi đã thành công xây dựng những căn nhà kiểu trung lưu nhờ chính sự giúp đỡ từ các gia đình chỉ trong vài tuần.
Đó là dự án đầu tiên của chúng tôi cách đây 10 năm ở Iquique.
Còn đây là dự án cuối cùng của chúng tôi ở Chile
Thiết kế khác nhau, nhưng với cùng nguyên tắc: Chúng tôi sẽ cung cấp khung nền rồi từ đó các gia đình sẽ lo phần còn lại.
Vì vậy mục đích của việc thiết kế là cố gắng hiểu được và cố gắng đưa ra một câu trả lời cho mối đe dọa "3S", quy mô, tốc độ và khan hiếm nguốn lực và đào sâu vào năng lực xây đựng của chính chúng ta.
Chúng ta sẽ không thể giải quyết được bài toán một triệu người mỗi tuần nếu chúng ta không vân dụng sức mạnh của con người trong xây dựng.
Vì thế, với những thiết kế đúng đắn, những khu ổ chuột dường như không còn là vấn đề mà hóa ra là biện pháp duy nhất có thể.
Vấn đề thứ hai là làm thế nào để thiết kế góp phần cho sự phát triển bền vững.
Năm 2012, chúng tôi tham gia một cuộc thi của trung tâm sáng tạo Angelini, và mục đích là tạo ra môi trường thích hợp cho việc sáng tạo tri thức
Mọi người cho rằng để phục vụ cho một mục đích như việc sáng tạo tri thức, thì sự tương tác tiếp xúc mặt đối mặt giữa mọi người là điều quan trọng, chúng tôi đồng ý với điều đó.
Nhưng đối với chúng tôi, câu hỏi về một môi trường phù hợp là một câu hỏi rất ẩn dụ.
Chúng tôi muốn có một không gian làm việc với ánh sáng và nhiệt độ phù hợp, có một bầu không khí trong lành.
Nên chúng tôi tự hỏi : Liệu những tòa nhà văn phòng thông thường có đáp ứng được những nhu cầu đó ?
Vậy thì, một tòa nhà như thế nào được xem là thông thường ?
Đó là một tổ hợp cái tầng lầu chồng lên nhau hết lớp này tới lớp khác với trục lõi ở trung tâm trang bị các loại thang máy, thang bộ, ống nước, dây điện,.v..v và cuối cùng là phủ một lớp kính bên ngoài do hấp thụ bức xạ mặt trời trực tiếp tạo ra hiệu ứng nhà kính rất lớn ở bên trong.
Thêm vào đó, hãy nói về một anh chàng người đang làm việc ở tầng 7 ngày nào cũng đi qua tấng 3 nhưng không biết chút gì về những việc mà những người ở tầng 3 đang làm cả.
Vì thế chúng tôi nghĩ, có lẽ chúng ta nên bắt đầu với dự án này từ trong ra ngoài.
Và những gì chúng tôi đã làm là, Tạo ra một khoảng sảnh mở, một trụ lõi rỗng, những tầng lầu như nhau, nhưng có các bức tường và bình phong trong chu vi đó, để khi ánh nắng chiếu vào, nó không tác động trực tiếp tới các tấm kính mà là một bức tường.
Khi bạn có một khu vực sảnh mở bên trong, bạn có thể nhìn thấy việc người khác đang làm trong tòa nhà, và bạn cũng có thể điều chỉnh ánh sáng một cách dễ dàng hơn, khi sắp đặt các tấm bình phong và những bức tường ở khu vực xung quanh, và cũng ngăn cản bức xạ trực tiếp từ ánh nắng mặt trời.
Bạn còn thể mở các cửa sổ và được hệ thống thông gió chéo.
Chúng tôi chỉ làm những ô cửa mở này theo cách mà chúng có thể hoạt động như những quảng trường ở trên cao mở ra khoảng không gian bên ngoài dọc theo chiều cao của tòa nhà.
Cái này không có gì là phức tạp cả.
Bạn không cần tới những phần mềm lập trình phức tạp.
Vì đây không phải là công nghệ.
Mà chỉ là những kiến thức thường thức rất đơn giản từ xa xưa, và nhờ áp dụng những điều đơn giản này, từ con số 120 kilowatt điện cho một mét vuông trong 1 năm, - lượng tiêu thụ năng lượng thông thường để làm mát một tòa nhà kính - giảm xuống chỉ còn 40 kilowatt cho một mét vuông trong một năm.
Vì thế với thiết kế phù hợp, sự bền vững chính là tuân thủ chặt chẽ những thường thức cơ bản.
Câu chuyện cuối cùng tôi muốn chia sẻ là cách mà thiết kế có thể đưa ra một giải pháp toàn diện để chống lại thiên tai.
Mọi người đã biết rằng, vào năm 2010 Chile phải hứng chịu 1 trận động đất với cường độ 8,8 richte kèm theo đó là sóng thần, và chúng tôi được gọi đến để tái thiết lại thành phố Constitución, ở phía nam đất nước này.
Họ cho chúng tôi 100 ngày - 3 tháng để thiết kế hầu như là tất cả mọi thứ từ những tòa nhà tới các khu vực công cộng, siết chặt hệ thống giao thông, nhà ở, và quan trọng là làm sao để bảo vệ thành phố trước những đợt sóng thần trong tương lai.
Điều này hoàn toàn mới mẻ trong việc thiết kế đô thị ở Chile, và chúng tôi có một vài sự lựa chọn.
Đầu tiên là : Ngăn cấm việc xây dựng ở vùng bình địa.
Ba mươi triệu đô la chi trả cho việc đền bù giải tỏa đất đai.
Đây cũng chính là những gì đang được thảo luận ở Nhật Bản hiện nay, với những cư dân có kỉ luật tốt như Nhật Bản việc này có thể hiệu quả, nhưng ở Chile, những khu đất này rồi cũng sẽ bị chiếm hữu bất hợp pháp, vì vậy phương án này là không thực tế và không được kì vọng.
Sự lựa chọn thứ hai là : Xây một bức tường lớn, có kết cấu nặng để cản lực va đập của những con sóng
Phương án này được sự ủng hộ nhiệt thành từ các công ty xây dựng lớn, vì điều đó có nghĩa và 42 triệu đô la tiền hợp đồng, và cả những vấn đề liên quan tới chính trị vì sẽ không cần phải trưng dụng đất.
Nhưng Nhật Bản đã chứng minh rằng cố gắng chống lại tự nhiên là vô ích.
Vì vậy đây là một biện pháp vô trách nhiệm
Và cũng như quá trình xây dựng nhà ở, chúng tôi phải phối hợp với người dân để tìm ra giải pháp cho vấn đề này, và chúng tôi bắt đầu qúa trình trưng cầu ý kiến cho thiết kế
(Đoạn phim) Loa phóng thanh: Thành phố trong mơ của bạn là gì?
Bình chọn vì Constitución.
Hãy đến cuộc họp và cho chúng tôi biết ý kiến của bạn.
Hãy cùng tham gia!
Ngư dân : "Tôi là 1 ngư dân
có 25 người đang làm việc cùng tôi ?
Tôi nên đưa họ đi đâu?
Lên rừng à? " Người dân: "Tại sao không thể xây một bức tường xi măng để phòng vệ?
làm vậy cũng ổn mà"
Người 2: "Cả đời tôi sống ở Constitución
Bây giờ mấy người tới nói tôi không thể tiếp tục sống ở đây?
Cả gia đình tôi đã sống ở nơi này, tôi nuôi con mình khôn lớn ở đây và cháu tôi cũng sẽ được nuôi dạy tại đây
chắt của tôi và mọi người cũng vậy.
Tại sao mấy người bắt tôi phải làm vậy?
Ông! Chính ông bắt ép tôi!
Tôi không được xây dựng trong khu vực nguy hiểm
Chính ông ta đã nói như vậy"
Người 3: "Không, không, Nieves.. Quay trở lại với Alejandro Aravena :
Tôi không rõ các bạn có đọc kịp những dòng phụ đề không nhưng qua ngôn ngữ cơ thể các bạn có thể thấy cuộc trưng cầu ý kiến thiết kế không phải là một việc nhàn nhã hay lãng mạn như "nào chúng ta hãy cùng nhau mơ về tương lai của thành phố" điều đó là không tưởng.
Mà thực ra -- (Vỗ tay) Thực ra nó cũng không phải là việc các hộ dân cư cố gắng tìm câu trả lời đúng.
Mà chủ yếu là phải định nghĩa được một cách chính xác đâu là câu hỏi đúng cho vấn đề.
Không có gì tệ hơn việc trả lời xuất sắc một câu hỏi sai lầm.
Vì vậy rõ ràng là sau cuộc thảo luận đó chúng tôi, một là rút lui tại đây và tránh sang một bên vì tình hình quá căng thẳng, hai là tiếp tục đặt ra câu hỏi sâu hơn nữa Còn việc gì khác làm mọi người bận tâm?
Còn vấn đề nào đang tồn tại và các bạn muốn chúng tôi giải quyết để thành phố này được tái thiết từ đống đổ nát?
Và những gì họ nói là, Việc bảo vệ thành phố khỏi những đợt sóng thần là tốt nỗ lực rất đáng khen, nhưng đâu ai biết khi nào lại có sóng thần, 20 năm nữa?
Trong khi đó năm nào cũng như năm nào, họ phải chịu đựng lũ lụt vì mưa.
Hơn thế nữa, do vị trí thành phố ở giữa vùng rừng nhiệt đới của đất nước, nên các công trình công cộng rất tệ hại.
Nơi này nghèo nàn và thưa thớt
Và nguồn gốc của thành phố này, bản sắc của họ thì không thật sự gắn bó với những căn nhà đã bị đổ sập mà gắn liền với dòng sông, nhưng mọi người lại không dễ dàng tiếp cận con sông vì bờ sông là tài sản tư hữu.
Vậy nên chúng tôi cho rằng phải tạo ra một phương án thứ ba cách tiếp cận của chúng tôi là để chống lại những trở ngại về địa lý, phải có những giải pháp mang tính địa lý.
Sẽ như thế nào nếu ở giữa thành phố và đại dương chúng ta có một khu rừng, một khu rừng không cố gắng chống lại nguồn năng lượng của thiên nhiên, mà làm hao mòn chúng bằng sự ma sát?
Một khu rừng có thể dát mỏng dòng nước và ngăn chặn lũ lụt?
Điều đó có thể trả món nợ của những không gian công cộng tệ hại và cuối cùng sẽ cho mọi người một giải pháp để tiếp cận dòng sông một cách tự do.
Kết luận từ buổi trưng cầu ý kiến, giải pháp này đã được thông qua một cách hợp pháp và dân chủ, nhưng vấn đề muôn thuở vẫn là chi phí: 48 triệu đô la.
Chúng tôi tiến hành một cuộc khảo sát trong hệ thống đầu tư công, và tìm ra rằng có ba bộ đang thực hiện ba dự án ở cùng một nơi mà không biết gì về sự tồn tại của những dự án khác.
Tổng chi phí là: 52 triệu đô la.
Sức mạnh của tổng hợp trong thiết kế ở đây là cố gắng tận dụng một cách hiệu quả nhất những nguồn lực có hạn trong thành phố, không phải bằng tiền mà là bởi sự hợp tác.
Bằng cách đó, chúng tôi đã có thể tiết kiệm 4 triệu đô la, và đó cũng là lý do vì sao bây giờ có 1 cánh rừng đang được gầy dựng
(Vỗ tay) Sức mạnh của việc tự xây dựng, sức mạnh của những kiến thức phổ thông, sức mạnh của tự nhiên, tất cả chúng cần được biến đổi thành một khuôn mẫu và những gì hình thành nên khuôn mẫu đó là kĩ thuật mô hình hóa và định dạng chứ không phải là xi măng, gạch hay gỗ.
Mà chính là cuộc sống.
Sức mạnh tổng hợp trong thiết kế chỉ là một nỗ lực nhỏ để biến điều cốt lõi nhất trong kiến trúc thành sức mạnh trong cuộc sống.
Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
Nhà hát này được xây dựng ngay tại Copacabana, bờ biển nổi tiếng nhất thế giới, cách đây 25 km về phía Bắc Rio là nơi cộng đồng Vila Cruzerio sinh sống, có khoảng 60,000 người ở đây.
Ngày nay, nhiều người ở Rio biết đến Vila Cruzerio thông qua tin tức, nhưng không may, tin từ Vila Cruzeiro thường là tin không tốt.
Nhưng Vila Cruzeiro cũng là nơi câu chuyện của chúng tôi bắt đầu.
10 năm trước, chúng tôi lần đầu tiên đến Rio để thực hiện phim tài liệu về cuộc sống ở favelas.
Chúng ta biết favelas là những cộng đồng không chính thống.
Họ hòa nhập qua năm tháng, khi người nhập cư từ quê lên thành phố để kiếm việc làm, như thành phố trong lòng thành phố, được biết đến với những vấn đề như tội phạm đói nghèo và cuộc chiến dữ dội giữa cảnh sát và các băng đảng buôn ma túy.
Điều gây ấn tượng cho chúng tôi là đây là cộng đồng nơi mà người dân tự xây dựng bằng chính đôi tay của mình mà không cần bất kỳ một kế hoạch kỳ công và trông như công trình khổng lồ vậy.
Ở chỗ chúng tôi, Hà Lan mọi thứ đều được lên kế hoạch.
Chúng tôi thậm chí còn có những quy tắc về cách tuân thủ quy tắc nữa.
(Cười) Ngày quay cuối cùng của chúng tôi kết thúc ở Vila Cruzeiro, chúng tôi ngồi xuống uống với nhau và ngắm nhìn ngọn đồi với tất cả những ngôi nhà này, phần lớn chúng đều dang dở với những bức tường toàn gạch thô, vài trong số đó đã được trát vữa và sơn phết và chúng tôi chợt nảy ra ý tưởng sẽ ra sao nếu mọi ngôi nhà đều như vậy?
Rồi chúng tôi tưởng tượng ra một bản thiết kế lớn, một tác phẩm nghệ thuật lớn.
Ai sẽ mong chờ những thứ như thế ở một nơi thế này?
Vì thế, chúng tôi đã nghĩ, nó có khả thi không?
Chúng tôi bắt đầu đếm những ngôi nhà nhưng nhanh chóng đếm loạn xạ.
Theo cách nào đó, ý tưởng tắc tịt.
JK: Chúng tôi có một người bạn,
điều hành một tổ chức phi chính phủ ở Vila Cruzeiro,
tên là Nanko. Anh ấy cũng thích ý tưởng này.
Anh ấy nói: "Mọi người ở đây sẽ rất thích thú khi nhìn thấy nhà của mình được trát vữa và sơn phết.
Đó là lúc ngôi nhà hoàn thành."
Thế nên, anh ấy giới thiệu đúng người cho chúng tôi. Và Victor và Maurinho nhập đội.
Chúng tôi chọn ra ba ngôi nhà ở trung tâm và bắt đầu ở đó. Chúng tôi đã thiết kế vài mẫu và mọi người đều thích mẫu cậu bé thả diều nhất.
Chúng tôi bắt đầu sơn phết và điều đầu tiên chúng tôi làm là sơn mọi thứ màu xanh trời, chúng tôi nghĩ nó trông khá đẹp.
Nhưng họ ghét nó. Người dân ở đây thực sự ghét nó
Họ hỏi: Các anh làm quái cái gì thế?
Các anh sơn nhà chúng tôi y như đồn cảnh sát vậy."
(Cười) Ở favela, điều đó là không tốt.
Màu đó cũng trùng với màu nhà giam.
Nên chúng tôi nhanh chóng tiếp tục và vẽ nên cậu bé. Tưởng đã hoàn thành, chúng tôi rất vui nhưng có điều gì đó chưa đúng vì những đứa trẻ bắt đầu tìm đến và nói: "Các chú biết không, có một cậu bé thả diều nhưng diều của cậu ấy đâu?"
Chúng tôi đáp: "Ồ, đó là nghệ thuật.
Phải tưởng tượng ra con diều."
(Cười) Rồi chúng nói: "Không, không, chúng cháu muốn thấy con diều."
Vì thế, chúng tôi nhanh chóng tạo một con diều trên đồi cao để có thể thấy cậu bé thả diều và thực sự thấy một con diều.
Các trang báo địa phương bắt đầu viết về nó, điều đó thật tuyệt, thậm chí cả tờ The Guardian cũng viết: "Khu ổ chuột khét tiếng trở thành khu triển lãm ngoài trời."
JK: Được thành công đó cổ vũ, chúng tôi về Rio thực hiện dự án thứ hai và tình cờ gặp con đường này.
Nó được bao bọc bởi bê tông để phòng lở bùn, bằng cách nào đó, chúng tôi thấy ở đó một con sông, chúng tôi tưởng tưởng con sông này sẽ là một con sông kiểu Nhật với cá chép Nhật lội dòng.
Chúng tôi quyết định vẽ nên con sông đó và mời Rob Admiraal, một nghệ sĩ xăm hình chuyên về phong cách Nhật Bản.
Chúng tôi chẳng ngờ mình đã dành gần cả năm để vẽ nên dòng sông cùng với Geovani, Robinho và Vitor, những người sống gần đó.
Thậm chí, chúng tôi còn chuyển đến khu vực này khi một anh bạn sống trên con phố, Elias, nói rằng chúng tôi có thể đến ở nhà cùng với gia đình anh, điều đó thật tuyệt.
Đáng tiếc, thời gian đó, một cuộc chiến nổ ra giữa cảnh sát và các băng đảng buôn ma túy.
(Video) (Tiếng súng) Chúng tôi biết được rằng suốt giai đoạn này, người dân trong khu phố đã giúp đỡ nhau vượt qua gian khổ và cũng biết được một nhân tố rất quan trọng: tầm quan trọng của tiệc BBQ. (Cười) Bởi vì khi tổ chức một buổi BBQ, nó biến bạn từ một vị khách sang chủ nhà, vì thế chúng tôi đã quyết định tổ chức hằng tuần và làm quen được với tất cả hàng xóm.
JK: Chúng tôi vẫn còn ý tưởng về ngọn đồi.
DU: Vâng, ta đang nói về quy mô của nó, vì bức vẽ này lớn một cách đáng kinh ngạc và chi tiết một cách điên rồ, quá trình này gần như làm chúng tôi mất trí.
Nhưng chúng tôi hiểu rằng có thể, suốt quá trình này thời gian mà chúng tôi bỏ ra ở khu phố thậm chí có thể quan trọng hơn bản thân công việc vẽ vời.
JK: Vậy là, sau tất cả, ngọn đồi này, ý tưởng này vẫn ở đây, và chúng tôi bắt đầu phác thảo, tạo mô hình
và nhận ra vài điều. Những ý tưởng và thiết kế cần phải đơn giản hơn dự án trước để chúng tôi có thể vẽ nó với nhiều người và nhiều nhà hơn cùng một lúc.
Chúng tôi có cơ hội thử nghiệm nó ở một khu phố tại trung tâm ở Rio, Santa Marta, chúng tôi thiết kế cho khu phố thành thế này và tìm người đồng hành bởi hóa ra, nếu ý tưởng của bạn đủ lớn sẽ dễ tìm người thực hiện cùng hơn. (Cười) Và người dân Santa Marta làm việc cùng nhau suốt hơn một tháng. Họ đã biến quảng trường đó thành thế này đây.
(Vỗ tay) Bức ảnh này bằng cách nào đó đã đi khắp thế giới.
DU: Sau đó, chúng tôi nhận được cuộc gọi bất ngờ từ chương trình Philadelphia Mural Arts, và họ có câu hỏi thế này: Nếu ý tưởng này, phương pháp này, nếu điều này thực hiện ở North Philly, một trong những khu phố nghèo nhất ở Hoa Kỳ thì sao?
Chúng tôi ngay lập tức đồng ý.
Chúng tôi không biết làm thế nào, nhưng có vẻ đó là một thử thách rất thú vị. Thế nên, chúng tôi đã làm giống như ở Rio: di chuyển đến khu phố và bắt đầu tiệc BBQ.
(Cười) Dự án đã mất gần 2 năm để hoàn thành, chúng tôi thiết kế riêng cho từng ngôi nhà trên đại lộ và vẽ nó cùng với những chủ cửa hàng, cao ốc địa phương và một nhóm khoảng 12 nam và nữ.
Họ được thuê, sau đó, được đào tạo như những họa sĩ, cùng nhau, họ biến đổi khu phố cả con đường, thành một tác phẩm chấp vá khổng lồ của màu sắc.
(Vỗ tay) Cuối cùng, thành phố Philadelphia đã cảm ơn từng người một và tán dương thành quả của họ.
JK: Vậy là chúng tôi đã vẽ cả con đường.
Sẽ thế nào nếu làm điều đó với cả ngọn đồi?
Chúng tôi bắt đầu tìm tài trợ, nhưng thay vì thế, chúng tôi đặt ra những câu hỏi như: Sẽ sơn bao nhiêu căn nhà?
Tổng cộng là bao nhiêu mét vuông?
Bao nhiêu sơn sẽ được sử dụng? Bao nhiêu người sẽ được thuê?
Chúng tôi mất nhiều thời gian để lập kế hoạch về nguồn tài trợ và trả lời những câu hỏi đó, nhưng sau đó, chúng tôi nghĩ để trả lời tất cả, bạn phải biết chính xác mình sẽ làm gì trước khi đến đó và bắt tay vào việc.
Có thể là một sai lầm khi nghĩ như thế.
Sẽ mất đi một vài điều kỳ diệu vốn có thể học được về việc nếu đi và bỏ thời gian ở đâu đó, bạn có thể để dự án tự phát triển và có một cuộc sống riêng.
DU: Những gì chúng tôi đã làm là thực hiện dự án và loại bỏ những con số, những ý tưởng và giả định, quay trở lại ý tưởng cốt yếu ban đầu là biến đổi ngọn đồi thành một tác phẩm nghệ thuật khổng lồ.
Và thay vì tìm kiếm nguồn tài trợ, chúng tôi bắt đầu chiến dịch gây quỹ từ quần chúng, trong vòng hơn một tháng, hơn 1,500 người đã tham gia quyên góp hơn 100,000 đô la.
Với chúng tôi, đó là một khoảnh khắc tuyệt vời, bởi vì giờ - (Vỗ tay) - chúng tôi cuối cùng cũng có thể tự do sử dụng những gì đã học, tạo nên một dự án được xây dựng như cách của favela từ mặt đất lên, từ dưới lên, mà không có quy hoạch tổng thể.
JK: Vậy là chúng tôi trở về, và thuê Angelo, một họa sĩ địa phương ở Vila Cruzeiro, một anh chàng tài năng, và quen biết hết thảy mọi người, rồi chúng tôi thuê Elias, chủ nhà cũ người đã mời chúng tôi vào nhà, bậc thầy xây dựng.
Cùng với họ, chúng tôi quyết định điểm bắt đầu.
Chúng tôi chọn chỗ này ở Vila Cruzeiro, những ngôi nhà được trát vữa như tôi nói.
Điều tốt đẹp về họ là họ quyết định làm ngôi nhà nào kế tiếp.
Thậm chí khi in áo thun, họ đưa lên các biểu ngữ giải thích mọi thứ cho mọi người và nói chuyện với báo chí.
Đây là bài báo về Angelo.
DU: Trong lúc đó, chúng tôi đem ý tưởng này ra thế giới.
Giống như dự án ở Philadelphia, chúng tôi được mời tham gia những hội thảo, như ở Curacao, và giờ đây, chúng tôi đang lên kế hoạch cho một dự án lớn ở Haiti.
JK: Favela không chỉ là nơi ý tưởng này bắt đầu mà còn là nơi có thể hiện thực hoá nó mà không cần tới một kế hoạch tổng thể nhờ vào sự không chính thức của cộng đồng này - đó là nguồn cảm hứng và trong một nỗ lực cộng đồng, cùng với mọi người, bạn có thể hoạt động như một dàn nhạc, nơi có thể có đến 100 nhạc cụ, phối hợp để tạo nên bản giao hưởng.
DU: Chúng tôi muốn cảm ơn mọi người, những người đã là một phần của giấc mơ này và ủng hộ chúng tôi suốt chặng đường, hi vọng sẽ tiếp tục nhận được sự ủng hộ của các bạn.
JK: Vâng, một ngày sớm thôi, khi sắc màu hiện lên trên những bức tường, hy vọng mọi người sẽ cùng chúng tôi bước vào giấc mơ, một ngày không xa, toàn bộ Vila Cruzeiro sẽ được sơn phết.
DU: Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Tôi vọng các bạn hiểu tiếng Anh của tôi.
Vào buổi sáng thật khủng khiếp, và buổi chiều là tệ nhất.
(Cười) Trong nhiều năm, tôi đã diễn thuyết bắt đầu bằng câu nói sau: "Thành phố không phải là một vấn đề mà nó chính là một giải pháp."
Và càng ngày, tôi càng bị thuyết phục bởi việc đó không chỉ là giải pháp cho một quốc gia, mà còn là giải pháp cho vấn đề về biến đổi khí hậu.
Nhưng chúng ta có một cách tiếp cận rất bi quan về các thành phố.
Tôi làm việc tại các thành phố trong khoảng 40 năm, và ở đâu thì các thị trưởng cũng đều cố nói với tôi rằng thành phố của ông ta quá lớn, còn các thị trưởng khác thì nói, "Chúng tôi không có đủ nguồn tài chính," Tôi muốn nói rằng từ kinh nghiệm của tôi đó là : mỗi thành phố trên thế giới có thể được cải thiện trong ít hơn 3 năm,
Đó không phải là vấn đề về quy mô. Không liên quan gì đến quy mô cả, cũng không phải là vấn đề về nguồn tài chính.
Những vấn đề của thành phố đều phải có sự đồng trách nhiệm và một bản thiết kế.
Vậy để bắt đầu, tôi muốn giới thiệu một vài nhân vật từ cuốn sách mà tôi viết cho vị thành niên.
Ví dụ hay nhất về chuẩn mực sống đó là loài rùa bởi vì rùa là ví dụ của việc sống và làm việc cùng nhau.
Và khi bạn nhận ra rằng mai của rùa giống như lớp vỏ bọc của thành phố, và chúng ta có thể tưởng tượng rằng nếu chúng ta cắt mai rùa, thì nó sẽ buồn như thế nào?
Và đó là những gì mà chúng ta đang làm với thành phố của mình: sống ở đây, làm việc ở đây và vui chơi ở đây.
Và hầu hết mọi người đang rồi khỏi thành phố và chuyển ra sống ngoài thành phố.
Và nhân vật khác đó là Ôto, xe hơi.
Nó được mời đi dự một bữa tiệc -- và nó không bao giờ muốn rời khỏi bữa tiệc.
Ghế thì nằm trên bàn và vẫn uống, và nó uống rất nhiều. (Cười) Nó ho rất nhiều. Rất tự cao: nó chỉ chở theo một hoặc hai người và nó luôn đòi hỏi phải có nhiều cơ sở hạ tầng hơn.
Các đường lớn.
Nó là một người hay đòi hỏi.
Mặt khác, Accordion, xe buýt thân thiện, chở theo 300 người -- ở Thụy Điền là 275 người; ở Brazil là 300 người. (Cười) Nói về thiết kế quy hoạch: mỗi thành phố có bản thiết kế riêng.
Curitiba, thành phố của tôi: có 3 triệu người ở khu vực đô thị, 1.8 triệu người sống ở trong thành phố.
Curitiba, Rio: giống như hai con chim đang hôn nhau
Oaxaca, San Francisco -- rất dễ dàng: Đường Market, Van Ness và khu gần sông.
Và mỗi thành phố đều có bản thiết kế riêng.
Nhưng để thực hiện nó, đôi khi bạn cần phải đề xuất một bối cảnh và đề xuất thiết kế -- ý tưởng mà mọi người, hay là đa số sẽ giúp bạn thực hiện nó.
Và kia là cấu trúc của thành phố Curitiba.
Và đó là ví dụ về việc sống và làm việc cùng nhau.
Và đây là nơi có mật độ dân số đông hơn; và đây là nơi có nhiều phương tiện công cộng hơn.
Hệ thống này bắt đầu vào năm 1974. Chúng tôi khởi đầu với 25,000 hành khách mỗi ngày, bây giờ là 2.2 triệu hành khách mỗi ngày.
Và nó mất khoảng 25 năm cho đến khi một thành phố khác ..
đó là Bogota và họ cũng làm rất tốt mọi việc.
Và ngày nay có 83 thành phố trên khắp thế giới cũng đang thực hiện mô hình mà họ gọi là Hệ thống xe buýt nhanh (BRT) của Curitiba.
Và một điều: nó không chỉ quan trọng đối với thành phố của bạn; mà mọi thành phố, bên cạnh các vấn đề thông thường, nó còn có vai trò rất quan trọng trong việc chung sống với toàn thể nhân loại.
Điều đó hàm ý hai vấn đề chính sau đây -- biến đối nhanh và bền vững -- đang trở nên rất quan trọng đối với các thành phố.
Và đây là xe buýt có khớp nới, loại đôi.
Chúng ta đang ở rất gần nhà tôi.
Các bạn có thể đến chơi khi tới Curitiba và uống cafe ở đó.
Đây là sự tiến triển về hệ thống.
Điều tạo nên sự khách biệt trong bản thiết kế này đó chính là ống trạm xe buýt: ống trạm xe buýt giúp xe buýt đóng vai trò giống như xe điện ngầm.
Đó là lý do tại sao, tôi đang muốn nói là, nó giống như là điện ngầm hóa xe buýt.
Đây là thiết kế của xe buýt, và bạn có thể trả tiền trước khi bước vào xe buýt mà bạn muốn lên.
Còn đối với người tật nguyền, họ có thể dùng giống như hệ thống thông thường.
Những gì tôi muốn nói đó là một lượng lớn khí thải các bon là từ xe hơi -- hơn 50 phần trăm -- vậy nếu chúng ta lệ thuộc chủ yếu vào xe hơi, đó chính là ..
-- chính là lý do mà chúng ta sẽ nói về vấn đề tính bền vững, chưa có đủ các cao ốc xanh.
Chúng ta chưa có đủ các vật liệu mới.
Cũng vẫn chưa có đủ các nguồn năng lượng mới.
Ý tưởng về thành phố, bản thiết kế cho thành phố, cũng là cái quan trọng. Và cách mà chúng ta giáo dục trẻ em cũng quan trọng.
Tôi sẽ nói điều này sau.
Ý tưởng của của chúng ta về việc di chuyển đó là cố gắng liên kết tất cả các hệ thống.
Chúng tôi bắt đầu vào năm 1983, đề xuất với thành phố Rio cách thức để liên kết xe điện ngầm với xe buýt.
Tất nhiên là xe điện ngầm phản đối.
Và 23 năm sau, họ gọi chúng tôi lại để phát triển -- chúng tôi đang phát triền ý tưởng này.
Và các bạn có thể hiểu được sự khách biệt sẽ như thế nào, hình ảnh về Rio với hệ thống này -- tần số một phút.
Và đó không phải là Thượng Hải, nó không được chiếu màu vào ban ngày, chỉ có vào buổi tối Nó trông giống như thế này đây.
Và trước khi các bạn nó rằng đó là thiết kế của Norman Foster, thì chúng tôi đã thiết kế nó vào năm 1983.
Và đây là mô hình, về cách thức mà nó hoạt động. Cùng một hệ thống chỉ có phương tiện là khác. Và đây là mô hình.
Những gì tôi đang muốn nói đó là, tôi không cố để chứng minh hệ thống đi lại nào là tốt hơn.
Tôi muốn nói rằng chúng ta phải kết hợp tất cả các hệ thống, và với một điều kiện: đừng bao giờ -- nếu như các bạn có hệ thống điện ngầm, nếu như các bạn có hệ thống trên mặt đất nếu các bạn có bất kỳ hệ thống đi lại nào -- đừng bao giờ để chúng tranh nhau trên cùng không gian.
Tôi sẽ quay lại với xe hơi, tôi thường nói rằng xe hơi giống như mẹ vợ hay mẹ chồng vậy: các bạn phải giữ mối quan hệ tốt với bà ta, nhưng bà ta không thể chỉ đạo cuộc sống của bạn được.
Vậy, khi mà người phụ nữ duy nhất trong cuộc đời bạn lại chính là mẹ vợ hay mẹ chồng, thì bạn đang gặp phải vấn đề. (Cười) Vậy, tất cả ý tưởng về việc làm cách nào để biến đổi thông qua các thiết kế -- các mỏ đá cũ và các trường đại học mở và vườn thực vật -- tất cả đều liên quan đến việc chúng ta giáo dục trẻ em.
Và trẻ em, chúng ta có thể dạy chúng biết cách phân loại rác trong vòng sáu tháng.
Và sau đó trẻ em sẽ dạy lại cha mẹ chúng,
Và lúc này chúng tôi có được tỉ lệ phân loại 70% -- sau 20 năm, tỷ lệ phân loại rác thải cao nhất trên thế giới.
Bảy mươi.
(Vỗ tay) Vậy hãy giáo dục trẻ em.
Tôi muốn nói rằng, nếu chúng ta muốn có một thế giới bền vững chúng ta phải làm những điều mà chúng ta đã nói ra, nhưng đừng quên thành phố và trẻ em.
Tôi đang làm việc trong một viện bảo tàng và một thành phố đa chức năng sử dụng bởi vì các bạn không thể tìm được khoảng trống trong suốt 18 tiếng mỗi ngày.
Các bạn nên luôn phải có một cách thức sống và làm việc cùng nhau.
Cố gắng hiểu về các khu vực trong thành phố những nơi có thể đóng vai trò khác nhau trong suốt 24 giờ.
Một vấn đề khác đó là, thành phố giống như bức chân dung gia đình của ta.
Đừng xé bức chân dung gia đình, ngay cả nếu như bạn không thích cái mũi của ông chú, bởi vì bức chân dung này chính là bạn.
Và đây là các mẫu tham khảo mà chúng tôi có được ở một số thành phố:
Đây là khu buôn bán trung tâm dành cho người đi bộ; chúng tôi làm nó trong 72 giờ. Phải, các bạn phải làm nhanh.
Và đây là mẫu tham khảo từ đóng góp dân tộc của chúng tôi.
Đây là cổng chính Ý, công viên Ukraina, công viên Ba Lan, quảng trường Nhật Bản, công viên Đức.
Và đột nhiên, Liên Bang Sô-viết, họ sụp đổ.
Và từ đó chúng ta có những người đến từ quốc gia như Uzbekistan, Kazakhstan, Tajikistan, thì chúng tôi phải dừng chương trình lại.
(Cười) Đừng quên rằng: sự sáng tạo bắt đầu khi bạn cắt đi một con số không khỏi ngân sách.
Nếu bạn cắt bỏ 2 số không, sẽ tốt hơn rất nhiều.
Và đây là nhà hát Wire Opera. Chúng tôi đã làm nó trong 2 tháng.
Công viên -- các mỏ đá được biến đổi thành các công viên này.
Các mỏ đá tạo nên tự nhiên, và đôi khu chúng tôi tận dụng điều này và chúng tôi biến đổi chúng.
Và mọi phần đều có thể được biến đổi; mọi con ếch đều có thể biến đổi thành một hoàng tử.
Vậy trong một thành phố, bạn phải làm việc nhanh chóng.
Hoạch định sẽ mất nhiều thời gian. Và tôi đề xuất phương pháp châm cứu đô thị.
Có nghĩa là tôi, với một vài ý tưởng trọng tâm sẽ hỗ trợ được cho quá trình hoạch định thông thường.
Và đây là giấy ghi chú châm cứu -- hay là tác phẩm của kiến trúc sư I.M.Pei. Một vài thứ nhỏ có thể làm cho thành phố tốt hơn.
Công viên nhỏ nhất ở New York, cũng là công viên đẹp nhất: rộng 32 m2
Tôi muốn kết thúc buổi nói chuyện bằng việc nói rằng các bạn luôn có thể đề xuất ra vật liệu mới -- vật liệu bền vững mới -- nhưng hãy luôn ghi nhớ rằng chúng ta phải làm thật nhanh cho đến khi kết thúc, vì chúng ta không có toàn bộ thời gian để hoạch định.
Và tôi nghĩ rằng sự sáng tạo, đổi mới đang bắt đầu,
Và chúng ta không thể có được tất cả câu trả lời.
Vây khi bạn bắt đầu -- và chúng ta không có được ưu thế là sẽ có được tất cả các câu trả lời -- thì thật quan trọng khi mà bắt đầu và có được đóng góp từ mọi người, và họ sẽ chỉ bảo bạn nếu như bạn không đi đúng hướng.
Và cuối cùng, tôi rất vui nếu như các bạn có thể giúp tôi hát một bài hát về sự bền vững.
Được chứ?
Xin cho tôi chỉ 2 phút thôi.
Các bạn sẽ làm nhạc và giai điệu.
♫ Toonchi-too! Toonchi-too! Toonchi-too! ♫ ♫ Toonchi-too! Toonchi-too! Toonchi-too! ♫ ♫Rất khả thi! Rất khả thi ! Bạn có thể làm được! Bạn có thể làm được! ♫ ♫ Hãy hạn chế dùng xe hơi! Hãy thực hiện điều này! ♫ ♫ Tránh việc thải ra khí các bon! Rất khả thi! Rất khả thi ! ♫ ♫ Bạn có thể làm được! Bạn có thể làm được! ♫ ♫ Hãy sống gần nơi làm việc hơn! ♫ ♫ Hãy làm việc gần nhà hơn! Hãy tiết kiệm năng lượng trong nhà! ♫ ♫ Rất khả thi! Rất khả thi! Bạn có thể làm được! ♫ ♫ Bạn có thể làm được! Hãy phân loại rác thải! ♫ ♫ Hữu cơ, vô cơ! Hãy tiết kiệm nhiều hơn! Phí phạm ít hơn! Rất khả thi! ♫ ♫ Bạn có thể làm được! Xin hãy làm ngay bây giờ! ♫ Xin cám ơn
(Vỗ tay)
Cuộc chiến chống ma túy đã gây nên những gì cho thế giới?
Những vụ giết người và tình trạng lộn xộn ở Mexico, Trung Mỹ, và nhiều nơi khác trên hành tinh này, thị trường chợ đen toàn cầu trị giá khoảng 300 tỷ đô một năm, tù nhân tràn ngập tại Mỹ và các nơi khác, cảnh sát và quân đội chìm vào cuộc chiến bất phân thắng bại vốn vi phạm những quyền cơ bản, và những thường dân chỉ hi vọng họ không lọt vào giữa hai làn đạn, trong lúc đó, vẫn có nhiều người sử dụng ma túy hơn bao giờ hết.
Nó bằng lịch sử đất nước tôi, với rượu cấm và Al Capone, nhân lên 50.
Đó là lý do tại sao, là một người Mỹ, tôi thật sự cảm thấy buồn bực khi chúng ta là động lực dẫn đến cuộc chiến ma túy toàn cầu này.
Hãy hỏi tại sao các nước cấm sử dụng những loại thuốc họ chưa từng nghe tới? Tại sao các đạo luật của LHQ xem trọng hình sự hóa vấn đề sức khỏe, thậm chí hầu hết tiền trên khắp thế giới chi cho đấu tranh chống ma túy, không phải dùng để hỗ trợ mà là để trừng phạt, và bạn sẽ tìm thấy cái tốt của nước Mỹ cũ kỹ.
Tại sao chúng ta làm thế?
Một số người, đặc biệt ở Mỹ Latin, cho rằng vấn đề không phải ở ma túy.
mà chỉ là để ngụy trang cho sự xâm chiếm của chính sách thực dụng tại Mỹ.
Nhưng thật ra, không phải vậy.
Chúng tôi không muốn những tội phạm được tài trợ bởi tiền từ ma túy tiến hành khủng bố và xâm chiếm các quốc gia khác.
Không, thực tế là, nước Mỹ phát điên khi nói về ma túy.
Đừng quên, chúng ta từng cho rằng có thể cấm rượu.
Vậy hãy nghĩ về cuộc chiến ma túy toàn cầu không phải như một chính sách, mà là như một dự án quốc tế nhằm giải quyết những rối loạn nội bộ.
(Vỗ tay) Nhưng đây là tin tốt.
Hiện nay Nga đang dẫn đầu cuộc chiến chống ma túy, không phải chúng ta.
Hầu hết các chính trị gia nước tôi đều muốn chấm dứt cuộc chiến này, giảm số người bị bắt giam, không phải tăng thêm, là một người Mỹ, tôi tự hào nói rằng hiện nay chúng tôi đang dẫn đầu trong cải tổ các chính sách về cần sa.
Cần sa hiện hợp pháp cho mục đích y học ở hầu như một nửa trong số 50 bang, hàng triệu người có thể mua cần sa, thuốc, tại nhà thuốc có cấp phép của chính phủ, và hơn một nửa bạn bè tôi nói rằng đã đến lúc để điều chính và đánh thuế cần sa một cách hợp pháp ít nhiều cũng phải như rượu.
Đó là điều Colorado và Washington đang làm và Uruquay, và các nơi khác chắc chắn theo.
Và đó cũng là công việc của tôi: kêu gọi chấm dứt cuộc chiến ma túy.
Cuộc đời của tôi bắt đầu trong một gia đình gia giáo là con trai cả của một giáo sĩ Do Thái nhập học đại học nơi tôi hút một ít cần sa và tôi thấy rất thích. (Cười) Và tôi cũng thích uống rượu, vốn nguy hiểm hơn hút cần sa, thế mà chúng tôi có thể bị bắt cho dù chỉ hút một ít.
Cho đến giờ, điều vô lý này vẫn làm tôi suy nghĩ vì thế luận án tiến sĩ của tôi là về kiểm soát ma túy quốc tế
Tôi đã kiến nghị đến Bộ Ngoại Giao,
nhưng bị bảo an trục xuất
Tôi phỏng vấn hàng trăm đặc vụ thi hành luật và chống ma túy trên khắp châu Âu và châu Mỹ, và tôi hỏi họ, "Anh nghĩ câu trả lời là gì?"
Ở Mỹ La-tinh, họ bảo tôi rằng, "Anh không thể nào thật sự cắt bỏ nguồn cung được,
câu trả lời phải là từ Mỹ, phải cắt giảm nguồn cầu."
Thế nên tôi quay lại Mỹ để nói chuyện với những người chống ma túy, và họ nói, "Anh biết không, Ethan, anh không thể cắt giảm nguồn cầu.
Câu trả lời phải ở phía bên kia. Anh phải cắt giảm nguồn cung."
Thế là tôi đi nói chuyện với nhân viên hải quan nỗ lực ngăn ma túy qua biên giới, và họ nói, "Anh không thể giảm ma túy từ đây.
Câu trả lời là ở kia, anh phải cắt cả nguồn cung và nguồn cầu."
Thế là tôi nhận ra: Tất cả các bên có liên quan nghĩ rằng câu trả lời nằm ở nơi họ ít biết nhất.
Sau đó tôi bắt đầu nghiên cứu những tài liệu mà tôi có về thuốc kích thích: nguồn gốc, khoa học, chính trị, mọi thứ. Và càng đọc, bạn sẽ càng thấy rõ cách làm của các nhà chính trị và luật pháp tại nước tôi không phải là một cách tiếp cận hoàn chỉnh và khôn ngoan.
Sự bất cân xứng này mang đến một vấn đề khó giải quyết cả về mặt trí tuệ lẫn đạo đức.
Có lẽ một xã hội không ma túy không bao giờ tồn tại.
Gần như mỗi xã hội đều sử dụng chất kích thích để giảm đau, tăng lực, xã hội hóa, thậm chí để giao tiếp với thần.
Chúng ta khao khát thay đổi tư duy có lẽ cũng như chúng ta khao khát thức ăn, tình cảm hay tình dục vậy.
Cho nên, vấn đề của chúng ta là phải học cách sống với thuốc kích thích làm giảm tác hại đến mức thấp nhất thậm chí còn đạt lợi ích tốt nhất trong một số trường hợp.
Một điều nữa là: nguyên nhân 1 số thuốc kích thích được xem là hợp pháp, trong khi số khác lại không không liên quan gì đến khoa học hay sức khỏe hoặc những rủi ro của thuốc kích thích mà liên quan đến ai là người sử dụng và ai được xem là người sử dụng đối với một số loại thuốc cụ thể.
Cuối thế kỷ 19, khi hầu hết các loại thuốc bất hợp pháp hiện nay vẫn còn hợp pháp, khách hàng mua thuốc phiện ở nước tôi và các nước khác là phụ nữ trung niên da trắng cho mục đích giảm đau khi các liệu pháp khác chưa tồn tại.
Và lúc đó không ai nghĩ đến việc xử phạt vì không ai muốn đưa bà nội mình vào tù.
Đến khi hàng trăm trong số hàng ngàn người Trung Quốc bắt đầu nhập cư vào nước tôi, làm việc nặng nhọc ở trạm xe và hầm mỏ và trở về nhà vào buổi tối hút một ít thuốc phiện bằng tẩu giống như khi họ còn ở quê nhà thì đạo luật cấm ma túy đầu tiên ra đời tại California và Nevada, xuất phát từ nỗi sợ người Trung Quốc sẽ biến phụ nữ da trắng thành nô lệ tình dục nghiện thuốc.
Luật cấm cocaine đầu tiên, tương tự, ra đời từ nỗi sợ người da đen ở phía Nam quên mất địa vị của họ khi hút loại bột trắng này.
Và đạo luật cấm cần sa, đều là vì dân nhập cư Mexico ở phía Tây và Tây Nam.
Những điều xảy ra ở nước tôi, cũng xảy ra ở các nước khác, đúng với cả nguồn gốc và áp dụng của các đạo luật này.
Tóm lại như thế này, và tôi chỉ phóng đại một chút thôi: Nếu phần lớn những người hút cocaine là các phụ nữ trung niên da trắng giàu có và phần lớn người dùng Viagra là thanh niên da đen nghèo, thì cocaine sẽ dễ dàng mua theo toa bác sĩ còn người bán Viagra sẽ vào tù từ 5 đến 10 năm
(Vỗ tay) Tôi từng là giảng viên giảng dạy về điều này
Nhưng giờ tôi là nhà hoạt động, hoạt động vì quyền con người với động lực chính là sự hổ thẹn của tôi khi sống ở một quốc gia lẽ ra thật tuyệt vời với ít hơn 5% dân số thế giới nhưng lại chiếm gần 25% số người bị giam giữ trên thế giới.
Họ là những người đã mất đi người thân trong bạo lực và giam giữ do chất kích thích do dùng quá liều hay do AIDS bởi vì các chính sách xem trọng việc xử phạt hơn là sức khỏe.
Họ là những người tốt mất đi việc làm, mất nhà, mất tự do, thậm chí mất con cho nhà nước, không phải vì họ đã làm tổn thương ai mà chỉ vì họ đã chọn dùng sai loại thuốc mà thôi.
Vậy thì xiết chặt luật pháp có đúng không?
Tôi vẫn luôn day dứt về câu hỏi này: 3 ngày trong tuần tôi nghĩ là đúng, 3 ngày còn lại tôi lại cho rằng sai, đến Chủ nhật thì tôi cũng không biết nữa.
Nhưng mà bởi vì hôm nay là Thứ ba, tôi cho rằng dùng luật điều chỉnh và đánh thuế hầu hết thuốc kích thích đang bị cấm sẽ giảm đáng kể tình trạng phạm tội, bạo lực, tham nhũng và chợ đen, giải quyết vấn đề dùng thuốc cấm, khi chưa đủ tuổi cải thiện an ninh trật tự, và mang đến nguồn thuế cho các mục đích tốt hơn.
Ý tôi là, thị trường cần sa, cocaine, heroin và methamphetamine là thị trường hàng hóa toàn cầu cũng như thị trường rượu, thuốc lá, cà phê, đường, ... toàn cầu.
Khi có cầu, tất sẽ có cung.
Cắt giảm nguồn này thì nguồn khác sẽ xuất hiện.
Người ta có xu hướng cho rằng cấm là hình thức điều chỉnh cơ bản khi thực tế nó chỉ thể hiện sự thất bại của luật pháp khi dùng xử phạt để lấp chỗ trống.
Đó cũng là lý do việc đưa luật hình sự và cảnh sát ra trong nỗ lực khống chế một thị trường hàng hóa sôi động toàn cầu là một bước đi thảm họa.
Điều chúng ta thật sự cần làm là thanh lọc thị trường thuốc kích thích đen cho càng trong sạch càng tốt và điều tiết thị trường một cách thông minh để giảm thiểu cả tác hại của thuốc kích thích lẫn tác hại của các chính sách cấm đoán.
Như vậy, với cần sa, đó nghĩa là điều chỉnh hợp pháp và thu thuế như với rượu.
Lợi ích của điều này rất lớn, trong khi rủi ro lại thấp.
Liệu sẽ có nhiều người dùng cần sa hơn không?
Có lẽ, nhưng sẽ không phải là thiếu niên, vì đó là không hợp pháp, và thẳng thắn mà nói, họ đã có nguồn cần sa rồi.
Có thể sẽ có thêm người già hút cần sa,
những người vào khoảng 40, 60 hay 80 tuổi cần 1 ít cần sa để dễ ngủ hơn vào đêm hay là để chữa bệnh viêm khớp hoặc béo phì hoặc cũng có thể để tăng cảm hứng hôn nhân. (Cười) Và đó cũng là lợi ích công cộng.
Đối với các loại thuốc kích thích khác, có thể học Bồ Đào Nha, nơi không ai phải vào tù vì sở hữu ma túy, và chính phủ cam kết xem nghiện thuốc là vấn đề sức khỏe.
Hay lấy Thụy Sĩ, Đức, Hà Lan, Đan Mạch, Anh làm gương, nơi người nghiện heroin nhiều năm liên tục tái nghiện có thể dùng heroin y tế và dịch vụ hỗ trợ tại các phòng khám, kết quả là: Sử dụng thuốc bất hợp pháp, bệnh tật, dùng quá liều, tội phạm, bắt giữ đều giảm, sức khỏe và phúc lợi tăng, lợi ích thuế, và nhiều người không còn tái nghiện.
Có thể nhìn sang New Zealand, gần đây ban hành luật cho phép một số thuốc kích thích được sử dụng hợp pháp miễn là phải an toàn.
Gần đây thì có Brazil, và 1 số nước khác, nơi ayahuasca, chất gây ảo giác mạnh, được mua bán hợp pháp miễn là theo đúng quy định tôn giáo.
Còn ở Bolivia và Peru, nơi các sản phẩm từ lá coca, nguyên liệu để làm ra cocaine, được bán hợp pháp qua biên giới mà không gây hại đến sức khỏe công cộng.
Đừng quên, Coca-cola chứa cocaine đến tận thế kỷ 19, và đến giờ thì chưa có thứ nào gây nghiện hơn Coca-Cola.
Ngược lại, hãy nghĩ về thuốc lá: Không có thứ gì vừa quyến rũ vừa giết người như thuốc lá.
Khi các nhà khoa học hỏi người nghiện heroin khó bỏ nhất là cái gì, hầu hết đều trả lời là thuốc lá.
Thế mà ở nước tôi và rất nhiều nước khác, một nửa số người nghiện thuốc lá đã bỏ được mà không có ai bị bắt hay tống giam hay đưa đến "trại cai nghiện" bởi công tố viên hay quan tòa.
Lý do họ bỏ là do thuế tăng, thời gian, địa điểm cấm bán và sử dụng và các chiến dịch chống thuốc lá hiệu quả.
Vậy thì, chúng ta có thể giảm thuốc lá hơn nữa hay không, bằng cách cấm hoàn toàn?
Có thể. Nhưng hãy nghĩ đến cơn ác mộng chiến tranh thuốc lá sau đó.
Vậy nên thách thức hiện tại của chúng ta có 2 tầng.
Một tầng là thách thức về chính sách thiết kế và thực hiện các biện pháp thay thế cho chính sách cấm không hiệu quả, thậm chí cả khi chúng ta cần phải tăng cường điều chỉnh và sống chung hợp pháp với thuốc kích thích.
Thử thách thứ hai còn khó khăn hơn, bởi vì đó là về chính chúng ta.
Chướng ngại của cải cách không chỉ do quyền lực phức tạp của nhà tù công nghiệp hay những lợi ích của việc giữ nguyên đường lối cũ, mà còn ở trong mỗi chúng ta.
Chính sự sợ hãi và thiếu kiến thức cũng như thiếu tầm nhìn của chúng ta ngăn cản công cuộc cải cách thực sự.
Và cuối cùng, là do con em của chúng ta, cùng với khát vọng của các bậc cha mẹ giữ con trong những bong bóng xà phòng với nỗi sợ thuốc kích thích sẽ đâm vỡ những bong bóng này và làm hại bọn trẻ.
Thật ra, đôi khi có vẻ như toàn bộ cuộc chiến ma túy được bào chữa như hoạt động bảo vệ trẻ em, điều mà mỗi 1 người trẻ đều phủ định.
Vậy thì đây là cách tôi nói với thiếu niên vị thành niên.
Thứ nhất, đừng dùng ma túy.
Thứ nhì, đừng dùng ma túy.
Thứ ba, nếu dùng ma túy, thì cần phải biết một vài điều, bởi vì cuối cùng thì bậc cha mẹ nào cũng muốn con về nhà an toàn, và lớn lên khỏe mạnh tốt đẹp.
Đó là câu thần chú giáo huấn của tôi: An toàn là trên hết.
Và tôi đã dành cả đời mình, để tổ chức và ủng hộ phong trào phản đối những cấm đoán sai lầm của quá khứ, xây dựng chính sách quản lý chất kích thích trên cơ sở khoa học, lòng trắc ẩn, sức khỏe và quyền con người, để cho mọi người với quan điểm chính trị khác nhau mọi tổ chức chính trị, bao gồm người thích thuốc kích thích, người ghét thuốc kích thích, cả người không quan tâm, đều phải tin rằng: Cuộc chiến ma túy, cuộc chiến lạc hậu, vô cảm, thảm họa này, cần phải chấm dứt.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn. Cảm ơn.
Chris Anderson: Ethan, Xin chúc mừng - phản ứng thật lớn.
Bài thuyết trình rất mạnh mẽ.
Nhưng không phải mọi người đều hưởng ứng, và tôi nghĩ một vài người ở đây, cùng với một số khác xem qua mạng, ai đó biết một trẻ vị thành niên hay một người bạn hoặc bất cứ ai bệnh tật, có lẽ chết do dùng thuốc quá liều.
Tôi chắc là họ đã từng nói chuyện với anh rồi.
Anh đã nói gì với họ?
Ethan Nadelmann: Chris, điều thú vị nhất gần đây là tôi càng ngày càng gặp nhiều người đã từng mất người thân vì dùng thuốc quá liều, và 10 năm trước, họ chỉ muốn túm cổ bọn bán thuốc phiện và bắn bỏ, vậy là xong.
Nhưng giờ họ đã hiểu ra rằng chiến tranh ma túy sẽ không cứu được bọn trẻ.
Ngược lại, còn làm cho chúng gặp nhiều nguy hiểm hơn.
Vậy nên giờ đây họ đã hòa nhập vào chiến dịch cải cách chính sách này.
Cũng có những người có con em, đứa thì nghiện rượu, đứa thì nghiện cocaine hay heroin và họ tự hỏi rằng: Sao đứa này có thể cố gắng từng chút một và trở nên tốt hơn, trong khi đứa kia ngồi tù thường xuyên liên quan tới cảnh sát và tội phạm?
Cuối cùng mọi người đều hiểu, cuộc chiến ma túy không bảo vệ ai.
CA: Chắc rằng ở Mỹ có nhiều quan điểm chính trị đối lập về nhiều vấn đề.
Anh thấy liệu có thể có thay đổi điều gì trong 5 năm tới hay không?
EN: Khá rõ ràng. Tôi nhận được nhiều cuộc gọi từ các phóng viên, nói với tôi rằng, "Ethan, có vẻ như 2 vấn đề đang có tiến triển chính trị ở Mỹ hiện nay là cải cách luật cần sa và hôn nhân đồng tính
Là điều anh đang làm phải không?"
Và còn hiện tượng hợp tác hai đảng, khi Đảng Cộng hòa trong Quốc hội và luật cho phép thuốc lưu hành được chấp thuận bởi phần đông Đảng Dân chủ, và chúng ta phát triển từ vấn đề đáng lo ngại nhất trong lịch sử chính trị Mỹ, thành vấn đề được giải quyết thành công nhất.
CA: Rất cảm ơn anh đã tham gia TEDGlobal.
EN: Cảm ơn nhiều. CA: Cảm ơn. EN: Cảm ơn. (Vỗ tay)
Vincent Moon: Làm cách nào để sử dụng máy tính, camera, microphone để miêu tả thế giới theo một cách khác, càng nhiều càng tốt?
Làm cách nào,có lẽ có thể,để dùng Internet để tạo ra một dạng xi nê mới?
Và thực tế, tại sao chúng ta lại thu lại?
Well, với chỉ ý nghĩ đó trong đầu tôi đã bắt đầu làm phim cách đây 10 năm, đầu tiên với 1 người bạn, Christophe Abric.
Anh ta có một website, La Blogothèque, chuyên về âm nhạc độc lập.
Chúng tôi điên loạn vì âm nhạc.
Chúng tôi muôn giới thiệu âm nhạc theo một cách khác, để quay âm nhạc yêu thích, những nhạc sĩ đáng mến mộ, càng nhiều càng tốt, ngược lại với công nghệ âm nhạc và ngược lại với bản in được gắn vào nó.
Chúng tôi đã bắt đầu xuất bản mỗi tuần những tập trên Internet.
Chúng ta sẽ xem một vài trích đoạn.
Từ Grizzly Bear trong phòng tắm tới Sigur Ros đang diễn trong quán cafe ở Paris.
Từ Phoenix biểu diễn tại tháp Eiffel đên Tom Jones trong phòng khách sạn tại New York.
Từ Arcade Fire trong thang máy tại thế vận hội tới Beirut đi xuống cầu thang tại Brooklyn.
Từ R.E.M trong xe hơi đến The National quanh một cái bàn vào buổi tối tại miền nam nước Pháp.
Từ Bon Iver biểu diễn với vài người bạn tại một căn hộ ở Montmartre đến Yeasayer có một đêm dài, và nhiều, nhiều, nhiều nữa những ban nhạc vô danh lẫn rất nổi tiếng.
Chúng tôi phát hành các bộ phim miễn phí trên Internet, và chúng tôi muốn chia sẻ những thước phim đó và giới thiệu âm nhạc theo một cách khác biệt.
Chúng tôi muốn tạo ra một dạng quen thuộc khác sử dụng tất các những kỹ thuật mới đó.
Tại thời điểm, chính xác cách đây 10 năm, không có một dự án nào như thế trên Internet, Tôi cho đó là lý do tại sao dự án chúng tôi đang làm, the Take Away Shows, khá thành công, đến được với hàng triệu người xem.
Sau một thời gian, i got a bit -- Tôi muôn đi đâu đó.
Tôi thấy muốn được đi du lịch và khám phá các loại nhạc khác, để khám phá thế giới, đi đến những ngóc ngách khác, và thực tình đó cũng là ý tưởng về điện ảnh du mục, một loại, mà tôi có trong đầu.
Làm thế nào để việc sử dụng công nghệ mới và phong cách đường phố ăn rơ với nhau?
Làm sao để chỉnh sửa phim trên xe bus trên đường băng qua dãy Andes?
Vì thể tôi đã dành 5 năm du lịch vòng quanh thế giới.
Tôi đã bắt đầu lúc đó trong bộ phim kts và bộ sưu tập âm nhạc Petites Planètes, cũng là một sự tôn kính tới nhà làm phim người Pháp Chris Marker.
Chúng ta sẽ xem thêm một vài trích đọan của những phim mới đó.
Từ danh ca tecno hàng đầu của bắc Brazil, Gaby Amarantos đến một đoàn diễn nữ ở Chechnya.
Từ nhạc điện tử thực nghiệm tại Singapore với One Man Nation đến biểu tượng người Brazil Tom Zé hát trên nóc nhà ở São Paolo.
Từ The Bambir, ban nhạc rock vĩ đại từ Armenia đến một số bài hát truyền thống ở một nhà hàng tại Tbilisi, Georgia.
Từ White Shoes, ban nhạc pop hoài cổ từ Jakarta, Indonesia đến DakhaBrakha, ban nhạc mang tính cách mạng tại Kiev, Ukraine.
Từ Tomi Lebrero với cây bandoneo và những người bạn tại Buenos Aires, Argentina, đến các nhạc sĩ khác và những nơi khác trên khắp thế giới.
Ước muốn của tôi là làm như một chuyến di cư.
Để làm tất cả những thước phim đó, thật ko thể được với một công ty lớn đứng sau, với thủ tục và các thứ khác .
Tôi đã di chu du một mình với cái balo-- máy tính, camera, microphone trong đó.
Một mình, nhưng thực ra là cùng với dân địa phương, gặp gỡ những người trong đội của tôi, là những người hoàn toàn không chuyên nghiệp, ngay tại đó, đi từ nơi này đến nơi khác và làm phim như một chuyến phượt.
Tôi tin rằng dạng kỹ thuật điển ảnh đó có thể là điều rất đơn giản này: Tôi muốn làm một bộ phim và bạn sẽ cho tôi một nơi nghỉ qua đêm.
Tôi đưa cho bạn một khoảnh khắc điện ảnh và bạn cho tôi món coctail Capirinha.
hoặc là thức uống khác, tùy thuộc việc bạn đang ở đâu.
Tại Peru, họ uống pisco chua.
Khi tôi tới Peru, thực vậy, Tôi ko biết sẽ phải làm gì ở đó.
Và thực tế, tôi chỉ có một số điện thoại của một người.
Ba tháng sau, sau khi chu du khắp nước, tôi thu được 33 film, chỉ với sự giúp đỡ của dân địa phương, sự giúp đỡ của những người mà tôi lúc nào cũng hỏi cùng 1 câu hỏi: Điều đáng thu lại trong ngày hôm nay? Sống như vậy,
bằng cách làm việc không cần mô hình nào, tôi đã có thể phản ứng với những khoảnh khắc và quyết định, oh, đây là điều quan trọng để làm bây giờ.
Cần phải thu âm lại toàn bộ những người đó.
Cần tạo ra mối liên kết này.
Khi tôi đến Chechnya, người đầu tiên tôi gặp đã nhìn vào tôi và hỏi như vầy, "Anh đang làm gì ở đây vậy?
Anh là nhà báo? Nhận viên phi chính phủ?
chính trị? Loại vấn đề nào anh đang cần học hỏi?"
Thực ra, tôi ở đó để nghiên cứu về lễ nghi của các tín đồ Hồi giáo mật tông tại Chechnya- nền văn hóa lạ thường của các tín đồ Hồi giáo tại Chechnya, mà chắc chắn không được biết đến ngoài lành thổ.
Ngay khi mọi người hiểu được rằng tôi sẽ đưa cho họ những bộ phim- công bố online miễn phí bản quyền của Creative Commons, nhưng tôi cũng sẽ đưa chúng cho mọi người và để họ làm gì họ muốn với chúng.
Tôi muốn giới thiệu họ dưới ánh sáng đẹp.
Tôi chỉ muốn diễn tả họ theo một cách mà những đứa cháu nhỏ của họ đang nhìn ông cụ bà của chúng, và chúng sẽ thích thú kiểu như, "Whoa, ông nội của tôi cũng tuyệt như là Beyonce vậy." (Cười) Đó là điều thật sự quan trọng.
(Vỗ tay) Đó là điều quan trọng, bởi vì đó là cách con người nhìn khác về văn hóa mình, ngay tại chính mảnh đất của mình.
Họ sẽ nghĩ về chúng một cách khác biệt.
Đó có thể là một cách để giữ gìn nền văn hóa đa dạng.
Tại sao bạn lại ghi hình?
Hmm. Thật sự có một câu nói hay bởi nhà lý luận người Mỹ Hakim Bey, ông nói:"Mỗi việc ghi hình là một bia mộ cho một cuộc trình diễn sống động."
Đó thật sự là một câu hay để ghi nhớ trong thời đại bị bão hòa bởi hình ảnh.
Điều mấu chốt của nó là gì?
Chúng ta sẽ đi đâu với nó?
Tôi đã nghiên cứu Tôi sẽ vẫn giữ ý nghĩ này trong đầu: Điểu mấu chốt là gì?
Tôi đã nghiên cứu về âm nhạc, cố với, cố lại gần hơn tới một nguyên bản nào đó của nó.
Tất cả những điều này đến từ đâu?
Tôi là người Pháp. Tôi không có ý tưởng về việc tôi sẽ khám phá cái gì, mà chỉ một điều đơn giản: Mọi thứ tự bản thân nó là thiêng liêng, và âm nhạc là thứ chữa bệnh cho tinh thần.
Làm sao để tôi có thể dùng camera, dụng cụ bé nhỏ của tôi, để đến gần hơn và không chỉ để ghi lại những trạng thái nhưng là để tìm một sự tương chiếu, có lẽ là một cine-trance, một thứ hoàn toàn bình yên cho con người?
Giờ đây đó là nghiên cứu mới mà tôi đang làm về sự duy linh, về những linh hồn mới khắp thế giới.
Có lẽ bây giờ sẽ là vài trích đoạn thêm.
Từ nghi thức mai táng Tana Toraja tại Indonesia đến một lễ kỉ niệm Phương Đông tại miền bắc Ethiopia.
Từ jathilan, một nghi thức thôi miên phổ biến ở một hòn đảo Java, đến Umbanda ở phía bắc Brazil.
Nghi thức Sufi tại Chechnya đến một thánh lễ tại nhà thờ linh thiêng nhất ở Armenia.
Một số bài hạ Sufi tại Harar, thành phố thiêng liêng của Ethiopia, đến một nghi thức ayahuasca sâu thẳm ở Amazon tại Peru với Shipibo.
Đây là dự án mới của tôi, dự án tôi đang làm ở Brazil, có tên là "Híbridos".
Tôi cộng tác với Priscilla Telmon.
Nó nghiên cứu về sự duy linh trên khắp đất nước.
Đây là mục tiêu của tôi, mục tiêu nho nhỏ cái mà tôi gọi là dân tộc học thực nghiệm, cố lai ghép các dòng nhạc đó lại với nhau, cố để thu lại một phần phức tạp nào đó.
Tại sao chúng ta lại phải thu lại?
Tôi vẫn ở đó.
Tôi thật sự tin rằng điện ảnh dạy chúng ta xem
Cách ta nhìn thế giới đang dần thay đổi cách ta xem xét thế giới, và ta đang sống trong thời mà truyền thông đang làm một công việc rất tồi, tồi tệ khi giời thiệu về thế giới: bạo lực, cực đoan, chỉ có những sự kiện ngoạn mục, chỉ có những điều đơn giản hàng ngày.
Tôi nghĩ chúng ta ghi hình thu gọn một nào sự phức tạp vốn có.
Để làm mới lại cuộc sống ngày nay, chúng ta phải làm một loại hình ảnh mới.
Và điều đó thật đơn giản.
Muito obrigado.
(Vỗ tay) Bruno Giussani: Vincent, Vincent, Vincent.
Cám ơn. Chúng tôi cần chuẩn bị cho phần trình diễn kết tiếp, và tôi có một câu hỏi dành cho quí vị, đó là: Bạn có mặt ở nơi mà bạn vừa xuất hiện, và bạn đem theo một cái camera và tôi giả sử rằng bạn được chào đón nhưng không phải là lúc nào cũng là chào đón nồng hậu
Bạn bước vào một nghi lễ thiêng liêng, khoảnh khắc riêng tư tại một ngôi làng, một thị trấn, một nhóm người.
Làm thể nào để bạn phá bỏ rào cản khi bạn xuất hiện với một ống kính máy ảnh?
VM: Tôi nghĩ bạn chinh phục nó với cơ thể của bạn, hơn là với kiến thức của bạn.
Đó là những gì đã dạy tôi khi tôi du lịch, tin tưởng ký ức của cơ thể hơn là ký ức của bộ óc.
Sự tôn trọng giúp tiến về phía trước, không lùi lại, và tôi thực sự nghĩ rằng bằng cách dùng cơ thể mình tham dự vào sự kiện, nghi lễ, ở mọi nơi, mọi người sẽ chào đón bạn và sẽ hiểu được cố gắng của bạn.
Anh nói với tôi hầu hết các video anh làm được quay một lần duy nhất.
Anh ko chỉnh sửa gì nhiều.
anh biên tập cho chúng tôi từ đầu buổi ghi hình bởi vì độ dài của nó, etc.
Còn không, anh chỉ cần vào đó, ghi lại mọi thứ diễn ra trước mắt mà không có kế hoạch gì, và đó là lý do?
Điều đó đúng ko?
VM: Y của tôi là tôi nghĩ rằng miễn là chúng ta ko cắt xén, theo 1 cách, miễn là chúng ta để cho người xem xem, sẽ ngày càng nhiều người xem cảm thấy thực hơn, cảm thấy gần hơn với những khoảng khắc, với thời điểm đó và nơi đó.
Tôi thật sự nghĩ về điều đó như là vấn đề tôn trọng người xem, không cắt xén tất cả thời gian từ nơi này đến nơi kia, hãy để thời gian tự trôi qua.
BG: Hãy nói cho tôi về dự án mới của anh, "Hibridos," tại Brazil này.
Vì trước khi đến TEDGlobal, anh đã chu du khắp đất nước vì nó.
Hãy nói cho chúng tôi một vài điều đi.
VM: "Hibridos" là -- Tôi thật sự tin rằng Brazil, hơn cả những gì nghe thấy, là vùng đất tôn giáo tuyệt nhất thế giới, vùng đất tuyệt vời nhất theo nghĩa duy linh và duy linh thực nghiệm.
Và nó là một dự án lớn mà tôi làm suốt năm qua, nghiên cứu những vùng rất khác biệt của Brazil, theo một cách rất khác của nghi lễ thờ cúng, và cố hiểu làm sao họ sống cùng nhau với tinh thần ngày nay.
BG: Người đàn ông sắp sửa xuất hiện trên sân khấu ngay đây, và Vincent sắp sửa giới thiệu ông, là một trong những đề tài của anh trong quá khứ.
Anh đã làm Video với ông khi nào?
VM: Tôi nghĩ là cách đây 4 năm, bốn năm trong chuyến du lịch đầu tiên của tôi.
BG: Vậy đó là một trong các video đầu của anh tại Brazil.
VM: Nó là một trong các tác phẩm đầu tiên.
Tôi ghi hình ở Recife, nơi ông đến từ đó.
BG: Vậy chúng ta hãy giới thiệu ông. Chúng ta đang đợi ai đây?
VM: Tôi sẽ nói rất ngắn gọn.
Thật vinh dự cho tôi được chào đón lên sân khấu một trong những nhạc sĩ Brazil vĩ đại nhất mọi thời đại.
Xin vui lòng chào đón Naná Vasconcelos.
BG: Naná Vasconcelos!
(Vỗ tay) (Nhạc) Naná Vasconcelos: Let's go to the jungle.
(Vỗ tay)
Bệnh nhân đầu tiên được điều trị bằng thuốc kháng sinh là một cảnh sát ở Oxford.
Vào ngày nghỉ của mình, ông ấy đã bị gai hoa hồng cào xước trong khi làm vườn.
Vết xước nhỏ đó bị nhiễm trùng.
Sau đó vài ngày, đầu ông ấy sưng phồng và mưng mủ. Mắt ông ấy bị nhiễm trùng nặng tới mức phải cắt bỏ. Tháng 2 năm 1941, người đàn ông tội nghiệp này cận kề cái chết.
Lúc đó, ông ở nhà thương Radcliffe ở Oxford và may mắn là một nhóm bác sĩ dưới sự chỉ đạo của Howard Florey đã tổng hợp ra một lượng nhỏ penicillin, một loại thuốc đã được tìm ra trước đó 12 năm bởi Alexander Fleming nhưng chưa bao giờ thực sự thử nghiệm trên con người. Không ai biết liệu nó có tác dụng hay không. Nếu không tinh khiết, nó có thể gây chết người. Nhưng Florey và nhóm của ông đã nghĩ rằng nếu phải sử dụng nó, họ nên thử trên người nào đó sắp chết.
Vì vậy, họ đưa nó cho Albert Alexander -người cảnh sát ở Oxford- và trong vòng 24 tiếng, ông ấy dần hồi phục.
Cơn sốt hạ xuống, khẩu vị trở lại.
Ngày thứ 2, ông ấy đỡ hơn rất nhiều.
Họ bắt đầu hết penicillin, nên phải dùng nước tiểu của ông để tổng hợp penicillin từ đó và đưa cho ông ấy. Và nó đã có tác dụng.
Ngày thứ 4, ông ấy hồi phục rất nhanh.
Đó là một điều kì diệu.
Ngày thứ 5, họ lại hết penicillin và người đàn ông tội nghiệp đã qua đời.
Câu chuyện này không kết thúc tốt đẹp, nhưng may mắn cho hàng triệu người khác, như đứa trẻ này - được điều trị vào những năm 1940 - bị đe dọa tính mạng bởi nhiễm trùng máu, và trong vòng 6 ngày, hồi phục nhờ vào loại thuốc tuyệt diệu - penicillin.
Hàng triệu người đã được cứu sống, và sức khỏe toàn cầu biến đổi hoàn toàn.
Ngày nay, thuốc kháng sinh được sử dụng cho những bệnh nhân như thế này, nhưng cũng được sử dụng phí phạm cho những trường hợp rất nhẹ, như chữa cho người bị cảm, cúm, những bệnh không có phản hồi với thuốc kháng sinh. Và thuốc kháng sinh cũng được sử dụng với lượng lớn, không mang tính trị liệu, với nồng độ thấp, để kích thích sinh trưởng ở gà và lợn.
Chỉ vì tiết kiệm vài đồng giá thịt, ta đã dùng quá nhiều thuốc kháng sinh lên động vật, không phải để chữa bệnh, không phải cho động vật bệnh, mà đơn thuần để kích thích tăng trưởng.
Điều này sẽ dẫn đến cái gì?
Căn bản, lượng lớn thuốc kháng sinh được sử dụng trên toàn thế giới đã tạo sức ép lớn lên việc chọn lọc vi khuẩn khiến sự kháng thuốc giờ trở thành 1 vấn đề vì chúng ta chỉ chọn lọc những vi khuẩn kháng thuốc.
Tôi chắc chắn các bạn đã đọc điều này trên báo, hay thấy trên những cuốn tạp chí mà bạn có. Nhưng tôi rất muốn bạn đánh giá đúng tầm quan trọng của vấn đề này.
Đây là một vấn đề nghiêm trọng.
Ở slide tiếp theo, tôi sẽ chỉ ra cơ chế kháng carbapenem ở vi khuẩn acinetobacter.
Acinetobacter là loại bọ bẩn trong bệnh viện và carbapenem là loại kháng sinh mạnh nhất có thể đánh bại loại bọ này.
Bạn có thể thấy vào năm 1999 đây là số liệu của sự kháng thuốc hầu hết là dưới 10% trên toàn nước Mỹ.
Giờ hãy xem điều gì xảy ra trong đoạn video này.
Tôi không biết bạn sống ở đâu, nhưng dù ở đâu đi nữa, chắc chắn đều tệ hơn so với năm 1999. Đó là vấn đề của kháng thuốc kháng sinh.
Một vấn đề toàn cầu ảnh hưởng tới cả nước giàu lẫn nghèo, thực sự mà nói bạn có thể nói, chà đây không phải chỉ là vấn đề y tế sao?
Nếu dạy bác sĩ hạn chế sử dụng thuốc kháng sinh nếu dạy bệnh nhân đừng yêu cầu thuốc kháng sinh có lẽ đây sẽ không còn là vấn đề nữa. Có lẽ những công ty dược phẩm sẽ phải làm việc chăm chỉ hơn để tạo ra nhiều loại kháng sinh.
Hóa ra điều căn bản về thuốc kháng sinh làm chúng khác những loại thuốc khác, là dùng sai hay dùng đúng, thì không chỉ tôi bị ảnh hưởng mà những người khác cũng ảnh hưởng theo. Giống như khi lái xe đi làm hay bay tới đâu đó, việc tôi ảnh hưởng đến những người khác thông qua biến đổi khí hậu toàn cầu luôn xảy ra dù tôi có quan tâm đến nó hay không.
Đó là những gì nhà kinh tế gọi là vấn đề công cộng, và vấn đề công cộng chính xác là những gì ta đối mặt trong trường hợp của thuốc kháng sinh: chúng ta không cân nhắc, chúng ta, bao gồm các cá nhân, bệnh nhân bệnh viện, toàn bộ hệ thống sức khỏe- không cân nhắc đến việc gây ảnh hưởng đến người khác qua cách sử dụng thuốc kháng sinh.
Vấn đề này tương tự như vấn đề trong lĩnh vực khác mà ta đều biết đó là sử dụng nhiên liệu và năng lượng. Tất nhiên là việc đó vừa làm cạn kiệt năng lượng vừa dẫn tới ô nhiễm và biến đổi khí hậu.
Điển hình là trong vấn về năng lượng, có 2 cách để bạn giải quyết vấn đề.
Một là dùng dầu một cách tốt hơn tương tự như việc sử dụng thuốc kháng sinh hiện có một cách tốt hơn. Chúng ta có thể làm theo nhiều cách mà sau đây tôi sẽ nói, nhưng lựa chọn khác là "khoan tiếp" trong trường hợp thuốc kháng sinh là tìm ra những loại thuốc mới.
Đây không phải là vấn đề tách biệt.
Chúng liên quan đến nhau, vì nếu đầu tư mạnh vào những mỏ dầu mới, chúng ta giảm sự khuyến khích cho việc tiết kiệm dầu điều tương tự cũng sẽ xảy ra với thuốc kháng sinh.
Điều ngược lại sẽ xảy ra nếu ta sử dụng thuốc kháng sinh đúng cách, và không cần phải đầu tư cho những loại thuốc mới.
Nếu bạn nghĩ 2 điều này hoàn toàn cân bằng giữa 2 lựa chọn thì bạn nên suy xét thực tế rằng đây là một ván cờ thực sự mà ta đang chơi.
Ván cờ này là sự đồng tiến hóa và trong bức tranh này, là đồng tiến hóa giữa beo và nai.
Beo tiến hóa để chạy nhanh hơn, vì nếu không chạy nhanh, chúng sẽ không có bữa trưa.
Nai tiến hóa để chạy nhanh hơn, vì nếu không chạy nhanh, chúng sẽ trở thành bữa trưa.
Đây chính là cuộc đua của chúng ta với vi khuẩn, chỉ khác là chúng ta không phải beo, chúng ta là nai. Và những con vi khuẩn (chỉ trong thời gian của bài nói này) sẽ sinh sôi nảy nở và tìm ra cách để kháng thuốc chỉ bằng chọn lọc, thử, và lỗi, thử lại lần này qua lần khác.
Trong khi đó chúng ta làm thế nào để tránh xa chúng?
Ta có quy trình tìm ra loại thuốc mới, sàng lọc các phân tử, thử nghiệm trong phòng khám , và rồi ta nghĩ rằng đã tìm ra thuốc, rồi ta có quy trình quản lý FDA.
Khi trải qua những thứ đó, ta cố đi trước vi khuẩn một bước.
Rõ ràng không phải là trò chơi mà ta có thể chống đỡ hay chiến thắng chỉ bởi đơn thuần là đi trước.
Ta phải giảm tốc độ đồng tiến hóa và có nhiều ý tưởng vay mượn từ ngành năng lượng để nghĩ ra cách giải quyết trong trường hợp của thuốc kháng sinh.
Nếu bạn nghĩ về cách đối phó với giá thành năng lượng, ví dụ ta cân nhắc thuế phát thải, nghĩa là đánh thuế việc gây ô nhiễm lên người thực sự dùng năng lượng đó.
Ta có thể cân nhắc việc đó cho thuốc kháng sinh. Và nó có thể đảm bảo rằng thuốc kháng sinh được sử dụng 1 cách chính đáng.
Có những trợ cấp cho nguồn năng lượng sạch, được dùng để thay thế nhiên liệu mà gây ít ô nhiễm hơn hay không cần nhiên liệu hóa thạch.
Và sự giống nhau ở đây là cần hạn chế sử dụng thuốc kháng sinh, bạn nghĩ xem, thứ gì có thể thay thế thuốc kháng sinh?
Chà, hóa ra là có thể sử dụng bất cứ thứ gì giảm nhu cầu thuốc kháng sinh bao gồm cải thiện kiểm soát nhiễm khuẩn trong bệnh viện hay tiêm vacxin cho người, cụ thể là chống cúm theo mùa.
Bệnh cúm theo mùa có lẽ là nguồn tiêu thụ kháng sinh lớn nhất, trong nước ta cũng như rất nhiều nước khác và nó thực sự có hiệu quả.
Lựa chọn thứ 3 bao gồm thứ gì đó như là giấy phép giao dịch.
Đây có thể là viễn cảnh xa vời, nhưng nếu nghĩ đến việc có thể không có kháng sinh cho những người bị bệnh chúng ta phải cân nhắc việc phân phát cho người cần thuốc hơn so với những người khác, và 1 vài trường hợp cần phải điều trị lâm sàng không chỉ vì nhu cầu y tế mà còn vì giá cả.
Tất nhiên cần phải giáo dục người tiêu dùng.
Người ta thường xuyên sử dụng thuốc kháng sinh quá liều hay kê đơn nhiều không cần thiết mà không hay biết, và cơ chế phản hồi được nhìn nhận là có ích cả trong trường hợp năng lượng. Nếu bạn nói với ai đó rằng họ dùng quá nhiều năng lượng trong giờ cao điểm họ sẽ cắt giảm, và ví dụ tương tự cũng xảy ra đối với thuốc kháng sinh.
Một bệnh viện ở St. Louis đã viết tên bác sĩ phẫu thuật lên bảng theo thứ tự lượng thuốc kháng sinh mà họ dùng trong tháng trước. Chỉ là một cách lưu lại thông tin không hề đánh giá, nhưng thực sự đã gửi đi vài tín hiệu cho các bác sĩ phẫu thuật rằng có lẽ họ nên nghĩ lại cách dùng thuốc kháng sinh.
Có rất nhiều việc có thể làm về mặt cung cấp.
Nhìn vào giá của penicillin, giá điều trị một ngày khoảng 10 cent.
Nếu bạn dùng thuốc được sản xuất sau này như linezoid hay daptomycin, chúng đắt hơn rất nhiều. Vì vậy, đối với một thế giới đã quen trả 10 cent một ngày cho thuốc kháng sinh thì trả 180 đô một ngày có vẻ là rất nhiều.
Nhưng nó thực sự nói lên điều gì?
Giá thành nói cho ta biết không nên coi giá rẻ và tính hiệu quả của thuốc kháng sinh là đương nhiên trong thời gian sắp tới. Giá thành là một tín hiệu rằng có lẽ cần lưu tâm nhiều hơn tới sự bảo quản.
Giá thành cũng là một tín hiệu rằng có lẽ cần bắt đầu tìm hiểu những công nghệ khác giống như việc giá xăng dầu là tín hiệu và là sự thúc đẩy cho sự phát triển của ô tô điện.
Giá thành là tín hiệu quan trọng và ta cần tập trung vào, nhưng cũng cần cân nhắc rằng mặc dù thuốc kháng sinh giá cao là bất thường nhưng cũng không là gì so với giá mỗi ngày của một vài loại thuốc ung thư, dù nó chỉ cứu sống bệnh nhân trong vài tháng hay 1 năm. Trong khi kháng sinh lại có thể bảo vệ bệnh nhân suốt đời.
Việc này sẽ bao gồm sự chuyển đổi mô hình hoàn toàn và cũng là một chuyển đổi đáng sợ vì ở nhiều nơi trên đất nước ta, nhiều nơi trên thế giới, việc trả 200 đô cho một ngày điều trị kháng sinh là quá sức tưởng tượng.
Vậy nên ta cần phải nghĩ về điều đó.
Có những lựa chọn ngược lại, đó là công nghệ thay thế mà nhiều người đang nghiên cứu.
Gồm bacteriophages (thực khuẩn thể), probiotics (chế phẩm sinh học) quorum sensing, synbiotics.
Tất cả chúng đều là phương thức hữu dụng để theo đuổi, và sẽ càng trở nên có ích khi giá thuốc kháng sinh ngày càng tăng, và ta thấy thị thường thực sự phản hồi, và chính phủ đang cân nhắc cách hỗ trợ và phát triển thuốc kháng sinh mới.
Nhưng có nhiều thách thức ở đây.
mà còn đầu tư vào các loại kháng sinh mới bằng cách thực sự khuyến khích sử dụng và buôn bán thuốc kháng sinh một cách hợp lý. Đây mới thực sự là thách thức.
Bây giờ quay lại với công nghệ, các bạn đều nhớ câu thoại của bộ phim khủng long nổi tiếng "Thiên nhiên sẽ tìm ra cách"
Đó không phải là giải pháp vô hạn.
Luôn nhớ rằng dù công nghệ có như thế nào, tự nhiên cũng sẽ tìm ra cách để tránh nó.
Bạn có thể nghĩ, chà đây chỉ là vấn đề với thuốc kháng sinh và vi khuẩn, hoá ra, có những vấn đề tương tự ở nhiều lĩnh vực khác, với bệnh lao kháng đa thuốc, vấn đề nghiêm trọng ở Ấn Độ và Nam Phi.
Hàng ngàn bệnh nhân đã chết vì dòng thuốc thứ hai quá đắt, và vài trường hợp thuốc không có tác dụng, và bạn có XDR TB
Virut ngày càng trở nên kháng thuốc.
Dịch hại nông nghiệp, kí sinh trùng sốt rét.
Ngay lúc này, phần lớn thế giới dựa vào 1 loại thuốc, thuốc artemisinin, cơ bản để trị bệnh sốt rét.
Kháng thuốc artemisinin đã xuất hiện, và nếu lan rộng, nó sẽ đe dọa loại thuốc duy nhất dùng để chữa sốt rét trên toàn thế giới, loại thuốc mà hiện an toàn và hiệu nghiệm.
Muỗi phát triển khả năng kháng thuốc.
Nếu có con, có thể bạn đã biết về chấy tóc, nếu bạn đến từ New York, tôi hiểu rằng đặc trưng ở đó là rệp.
Chúng cũng kháng thuốc.
Và ta có 1 ví dụ từ bên kia Đại Tây Dương.
Điểm chung của tất cả những thứ này là ý tưởng về việc công nghệ kiểm soát thiên nhiên mới chỉ có mặt 70, 80, 100 năm trước và trong nháy mắt, chúng ta phung phí khả năng kiểm soát vì không nhận ra rằng chọn lọc tự nhiên và tiến hóa sẽ tìm cách để trở lại và cần phải nghĩ lại cách ta sẽ sử dụng các phương thức kiểm soát các loài sinh học và cách ta khuyến khích sự phát triển và giới thiệu trong kê đơn thuốc kháng sinh, và sử dụng những tài nguyên giá trị này.
Cần bắt đầu nghĩ về chúng như những tài nguyên thiên nhiên.
Và ta đang đứng ở vạch kẻ đường.
Một lựa chọn là băng qua, nghĩ lại và cân nhắc những động lực để thay đổi cách chúng ta làm kinh doanh.
Lựa chọn khác là một thế giới mà thậm chí đến một ngọn cỏ cũng có thể là vũ khí làm chết người.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Họ nói với tôi rằng tôi là kẻ phản bội nghề nghiệp của chính mình rằng tôi phải bị đuổi việc rằng phải rút giấy phép hành nghề của tôi, rằng tôi nên cuốn gói về nước của mình đi.
Hộp thư điện tử của tôi bị tấn công
Trong một diễn đàn tham luận của các bác sĩ khác có ai đó lãnh trách nhiệm đánh bom trên Twitter tài khoản của tôi
Bây giờ, tôi không rõ đó là điều tốt hay xấu nữa. nhưng sau đó có ai đó lên tiếng: "Tiếc quá, không phải là đánh bom thật"
Tôi không bao giờ ngờ rằng tôi có thể làm gì đó mà có thể khiêu khích các bác sĩ khác tới một mức cuồng nộ như vậy
Trở thành bác sĩ là mơ ước của tôi.
Tôi lớn lên ở Trung Quốc. Những ký ức ban sơ của tôi là về việc đi bệnh viện bởi lúc đó tôi bị hen suyễn nặng quá thế là tôi phải tới viện hầu như mỗi tuần.
Bác sĩ của tôi lúc đó là bác sĩ Sam, người đã luôn chăm sóc tôi
Bà khoảng chừng tuổi của mẹ tôi.
Bà có mái tóc xoăn bông xù, và bà luôn luôn mặc những chiếc váy hoa màu vàng tươi
Bà là vị bác sĩ mà nếu bạn bị ngã, bạn bị gãy tay, bà sẽ hỏi tại sao bạn không mỉm cười bởi vì đó là humerus. Bạn hiểu chứ? (xương cánh tay đồng âm với hài hước)
Đó, tôi thấy bạn mím môi rồi bà luôn là người làm cho bạn cảm thấy dễ chịu hơn sau khi đã gặp được bà
Chúng ta đều có một vị anh hùng của thời thơ ấu người mà chúng ta muốn trở thành khi lớn lên, phải không nào?
Vâng, tôi chỉ muốn được giống như Bác sĩ Sam thôi
Khi tôi lên tám, ba mẹ và tôi chuyển tới Mỹ, và gia đình chúng tôi trở thành dân nhập cư điển hình.
Ba mẹ tôi làm phục vụ ở khách sạn, rửa bát, bơm gas để tôi có thể theo đuổi ước mơ của mình.
Cuối cùng tôi đã học được đủ tiếng Anh và ba mẹ tôi đã rất hạnh phúc Cái ngày mà tôi bước chân vào trường y và nói lời hứa nghề nghiệp
Nhưng rồi một hôm, mọi thứ đảo lộn hết.
Mẹ tôi gọi cho tôi và nói bà không cảm thấy khỏe bà bị ho dai dẳng nhịp thở ngắn và mệt mỏi
Tôi biết rằng mẹ tôi là người không bao giờ mở miệng than vãn gì cả.
Bởi tôi biết nếu mẹ đã nói với tôi về một vấn đề gì đó thì tôi hiểu rằng đó thật sự là vấn đề nghiêm trọng.
Và đó là: Chúng tôi tìm ra rằng mẹ tôi đã bị ung thư vú giai đoạn IV tế bào ung thư vào lúc đó đã di căn sang phổi, xương và não của mẹ tôi
Dù vậy, mẹ tôi đã rất dũng cảm bà luôn giữ hy vọng.
Bà trải qua phẫu thuật và xạ trị và bà trải qua hóa trị lần thứ ba khi bà bị làm mất sổ địa chỉ
Bà tìm trên mạng số điện thoại của bác sĩ chuyên khoa ung thư cho mình bà đã tìm thấy nó, và còn thấy hơn thế nữa.
Trên vài trang mạng, ông bác sĩ thuộc danh sách những người phát ngôn giá cao của 1 công ty dược phẩm, và thực tế ông cũng thường phát ngôn đại diện cho phác đồ hóa trị mà ông đã quyết định cho mẹ tôi.
Bà gọi tôi trong lo lắng, tôi không biết phải tin vào điều gì nữa.
Có lẽ đó là phác đồ thích hợp cho mẹ tôi có lẽ là không.
Điều đó làm mẹ tôi lo sợ và nghi ngờ.
Khi đã nói tới chuyện bệnh tật có niềm tin là một điều bắt buộc, một khi mà lòng tin tan vỡ, những gì còn lại chỉ là sự sợ hãi.
Có một khía cạnh khác của nỗi sợ này.
Khi là sinh viên y, tôi đã chăm sóc một người 19 tuổi. Khi anh ta đạp xe về ký túc xá, anh ta bị đâm và đè qua bởi một chiếc xe thể thao đa dụng.
Anh ta bị gãy bảy xương sườn vỡ tan tành xương hông, anh bị xuất huyết bên trong ổ bụng và não
Nào hãy tưởng cha mẹ của anh ta đã phải đáp may bay từ Seattle, 2000 dặm đường, nhìn thấy con trai mình đang hôn mê bất tỉnh.
Bạn sẽ muốn biết chuyện gì xảy ra với anh ta, phải không?
Họ yêu cầu được tham dự giờ chẩn bệnh của chúng tôi bàn về tình hình và kế hoạch điều trị bệnh nhân Tôi nghĩ đó là một yêu cầu hợp lý và đó cũng là cơ hội cho họ thấy chúng tôi đã nỗ lực ra sao chúng tôi quan tâm như thế nào.
Tuy nhiên, bác sĩ đứng đầu từ chối.
Ông đưa ra đủ các loại lý do.
Có thể họ sẽ làm vướng các y tá.
Có thể họ phải ngưng các sinh viên muốn đặt câu hỏi.
Ông ấy thậm chí còn nói: "Nếu mà người nhà bệnh nhân thấy chúng ta mắc lỗi và kiện tụng thì sao?''
Điều mà tôi thấy sau tất cả những lý do đó là một nỗi sợ sâu xa, và điều mà tôi hiểu ra là để trở thành một bác sĩ, chúng ta phải khoác lên tấm áo blu trắng tạo ra một bức tường, và trốn đằng sau nó.
Có một bệnh dịch ẩn náu trong ngành y tế.
Tất nhiên, bệnh nhân sợ hãi khi họ tới gặp bác sĩ.
Tưởng tượng bạn tỉnh dậy trong cơn đau bụng khủng khiếp, bạn đi tới bệnh viện, bạn nằm ở một nơi xa lạ, bạn trên chiếc băng-ca của bệnh viện, bạn mặc bộ đồ bệnh nhân mỏng tanh, những người lạ đi tới chọc thúc vào bạn.
Bạn không biết điều gì sẽ xảy ra.
Bạn thậm chí không biết có nhận được tấm chăn mà bạn xin cách đó 30 phút không.
Nhưng không chỉ bệnh nhân sợ đâu, các bác sĩ cũng sợ
Chúng tôi sợ bệnh nhân sẽ biết chúng tôi là ai biết hết y tế là như thế nào.
Và chúng tôi làm gì?
Chúng tôi khoác lên chiếc áo blu trắng mà chúng tôi trốn trong đó.
Đương nhiên, chúng tôi càng trốn tránh mọi người càng muốn biết chúng tôi trốn tránh cái gì.
Càng sợ, càng xoắn lại vào một vòng xoáy chăm sóc y tế nghèo nàn và bất tín.
Chúng ta không chỉ sợ hãi bệnh tật, chúng tôi còn bị mắc bệnh sợ hãi
Liệu chúng ta có thể kết nối lại sự ngắt quãng này giữa những gì bệnh nhân cần và những gì bác sĩ làm?
Liệu chúng ta có thể vượt qua căn bệnh sợ hãi này?
Vậy để tôi hỏi theo cách khác: Nếu trốn tránh không phải là câu trả lời, nếu chúng ta làm điều ngược lại thì sao?
Nếu các bác sĩ trở nên minh bạch với bệnh nhân của mình?
Cuối cùng, tôi đã tiến hành một nghiên cứu nhằm tìm ra mọi người muốn biết điều gì về y tế.
Tôi không chỉ muốn khảo sát các bệnh nhân ở trong bệnh viện mà cả những người bình thường.
Vậy là hai sinh viên của tôi, Suhavi Tucker và Laura Johns, đã tiến hành khảo sát ở trên đường phố.
Họ đi tới các ngân hàng, quán cà phê, các trung tâm cao cấp, các nhà hàng Trung Quốc và các bến tàu.
Họ đã tìm ra điều gì?
Vâng, khi chúng tôi hỏi mọi người, ''Bạn muốn biết gì về vấn đề chăm sóc sức khỏe của bạn?''
mọi người trả lời bằng những gì họ muốn biết về các bác sĩ bởi vì người ta hiểu rằng vấn đề chăm sóc sức khỏe là sự tương tác cá nhân giữa họ và các bác sĩ.
Khi được hỏi: ''Bạn muốn biết gì về bác sĩ của mình?"
Mọi người đưa ra 3 câu trả lời khác nhau.
Một vài người muốn biết khả năng của bác sĩ như thế nào và được chứng nhận hành nghề y ra sao
Một vài người muốn biết chắc chắn bác sĩ không thiên vị và đưa ra các quyết định dựa trên các bằng chứng và khoa học, chứ không phải dựa vào người trả tiền cho họ.
Đáng ngạc nhiên là có rất nhiều người muốn biết một vài điều khác về bác sĩ.
Jonathan, sinh viên luật, 28 tuổi, nói rằng anh muốn tìm được bác sĩ cảm thấy thoải mái với bệnh nhân LGBT và chuyên về sức khỏe người đồng tính.
Serena, kế toán viên 32 tuổi, cho rằng điều quan trọng là bác sĩ chia sẻ với cô những giá trị của cô khi liên quan đến sự lựa chọn sinh sản và quyền của phụ nữ.
Frank, chủ cửa hàng phần cứng, 59 tuổi, chẳng thích đi tới bác sĩ chút nào và muốn tìm được bác sĩ tin vào y học dự phòng trước nhưng cũng thoải mái với y học phi tập quán
Từng người một, những người tham gia chia sẻ với chúng tôi rằng mối quan hệ bác sĩ và bệnh nhân là một mối quan hệ mật thiết bởi họ cho bác sĩ thấy cơ thể của mình nói với bác sĩ những bí mật thầm kín nhất, họ muốn trước hết hiểu được những giá trị của bác sĩ.
Chỉ vì các bác sĩ phải gặp từng bệnh nhân không có nghĩa là các bệnh nhân phải gặp từng bác sĩ.
Mọi người muốn biết về các bác sĩ của họ đầu tiên vì thế họ có đưa ra sự lựa chọn với thông tin đầy đủ.
Kết quả là tôi hình thành một chiến dịch, Bác Sĩ Của Tôi Là Ai?
kêu gọi sự hoàn toàn minh bạch trong ngành y tế.
Các bác sĩ tham gia tự nguyện công khai trên các trang mạng công cộng không chỉ thông tin về trường y đã theo học về chuyên ngành, mà còn cả những mâu thuẫn trong quyền lợi.
Chúng tôi hoạt động dưới chính phủ theo Đạo luật Ánh dương về các mối quan hệ của công ty dược phẩm. và chúng tôi nói về số tiền họ trả cho chúng tôi.
Một chủ đề thu hút
Nếu bạn đi gặp bác sĩ vì bạn bị đau lưng, bạn có thể muốn biết bác sĩ được trả công 5000 đô-la cho 1 cuộc phẫu thuật cột sống đối ngược lại với 25 đô-la khi để bạn tới gặp một nhà vật lý trị liệu, hay họ được trả cùng số tiền như vậy bất kể họ đưa ra đề nghị gì.
Sau đó, chúng tôi tiến thêm 1 bước xa hơn.
Chúng tôi thêm những giá trị khi làm về sức khỏe phụ nữ, sức khỏe người đồng tính, y học thay thế, y học dự phòng, và quyết định chấm dứt cuộc sống.
Chúng tôi cam kết với bệnh nhân rằng chúng tôi ở đây để phục vụ các bạn, vì thế bạn có quyền được biết chúng tôi là ai.
Chúng tôi tin rằng sự minh bạch có thể phương cách cứu chữa bệnh sợ hãi.
Tôi nghĩ một vài bác sĩ muốn cam kết một vài người thì không, nhưng tôi không hề biết về một phản ứng dữ dội diễn tiến sau đó.
Trong vòng 1 tuần khởi sự Bác Sĩ Của Tôi Là Ai?
Diễn đàn công cộng Medscape và một vài cộng đồng bác sĩ trên mạng đã có hàng ngàn bài đăng ý kiến về chủ đề này.
Đây là vài ví dụ.
Từ một bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và bệnh về gan ở Portland: "Tôi dành 12 năm cuộc sống của mình để trở thành một nô lệ.
Tôi có các khoản nợ và khoản cầm cố.
Tôi phụ thuộc vào bữa trưa của các công ty dược phẩm để mà phục vụ bệnh nhân"
Vâng, mọi người đều có thể có lúc khó khăn nhưng kể lể với bệnh nhân của mình rằng kiếm được 35 nghìn đô la một năm để nuôi sống một gia đình bốn khẩu là bạn cần một bữa trưa miễn phí ư?
Từ một nhà phẫu thuật chỉnh hình ở Charlotte: "Tôi thấy đó như là sự xâm phạm riêng tư khi khai báo ra nguồn thu nhập của mình.
Bệnh nhân của tôi không công khai về nguồn thu của họ cho tôi"
Nhưng nguồn thu nhập của bệnh nhân không ảnh hưởng tới sức khỏe của anh.
Từ một nhà tâm lý học ở New York: "Chả mấy chốc chúng ta sẽ phải khai báo rằng mình thích mèo hơn thích chó, chúng ta đi xe hãng gì, và chúng ta dùng loại giấy vệ sinh gì"
Hm, anh cảm thấy ra sao khi mà Toyotas hay Cottonelle không ảnh hưởng gì tới sức khỏe của bệnh nhân của anh, nhưng quan điểm của anh về quyền lựa chọn của phụ nữ và y học dự phòng hay quyết định chấm dứt cuộc sống thì có thể nhỉ?
Ý kiến yêu thích của tôi đây, từ 1 bác sĩ khoa tim mạch ở Kansas: "Lại thêm mấy trò phạt phiếc của chính phủ hử?
Bác sĩ Wen cần phải trở lại đất nước của cô ta.''
Ồ, có hai tin tốt.
Đầu tiên, việc này là về sự tự nguyện chứ không phải bắt buộc, hai là Tôi là người Mỹ, tôi ở nhà của tôi rồi.
(Cười) (Vỗ tay) Trong vòng một tháng, các lãnh đạo của tôi nhận được các cuộc gọi yêu cầu sa thải tôi.
Tôi nhận được thư điện tử ở địa chỉ công khai với lời đe dọa sẽ liên lạc với hội đồng y khoa để cấm vận tôi.
Bạn bè, gia đình tôi thúc giục tôi hãy từ bỏ chiến dịch này.
Sau những lời đe dọa ồ ạt, tôi coi như xong,
Nhưng sau đó tôi nghe được từ các bệnh nhân.
Trên mạng truyền thông xã hội, TweetChat, mà tới lúc đó tôi mới biết là cái gì tạo ra 4,3 triệu lời cảm tưởng, và hàng ngàn người đã viết để khuyến khích tôi tiếp tục.
Họ viết những câu như thế này, ''Nếu bác sĩ đang làm điều gì đó mà họ thấy hổ thẹn thì họ không nên làm thế nữa"
Các quan chức được bầu cử phải công khai các khoản ủng hộ chiến dịch ứng cử.
Các luật sư phải công khai các mâu thuẫn về quyền lợi.
Vậy thì tại sao các bác sĩ lại không?''
Rốt cuộc, nhiều người viết và nói ''Hãy để chúng tôi, bệnh nhân, quyết định điều gì là quan trọng khi chúng tôi lựa chọn bác sĩ"
Trong sự thử nghiệm ban đầu, trên 300 bác sĩ đã cam kết minh bạch hoàn toàn.
Đúng là một ý tưởng điên rồ, phải không?
Nhưng thực ra, đó chẳng phải là một ý tưởng gì mới lạ cả đâu.
Các bạn còn nhớ bác sĩ Sam của tôi ở Trung Quốc với những lời bông đùa và mái tóc bông xù không?
Vâng, bà là bác sĩ của tôi, nhưng bà cũng là hàng xóm của chúng tôi bà sống ở tòa nhà bên kia đường.
Tôi đi học cùng trường với con gái bà.
Ba mẹ tôi và tôi tin tưởng bà vì chúng tôi biết bà là ai và là người như thế nào, và bà chẳng có gì cần phải giấu giếm chúng tôi cả.
Chỉ một thế hệ trước, đây đã là một tiêu chuẩn ở Mỹ.
Bạn biết rằng bác sĩ gia đình của bạn là cha của hai cậu bé thiếu niên, rằng ông ấy bỏ thuốc lá vài năm trước rằng ông ấy kể ông ấy đi lễ nhà thờ thường xuyên nhưng bạn chỉ gặp ông ấy 2 lần 1 năm: 1 lần vào Phục Sinh và một lần khi mẹ vợ của ông tới thăm
Bạn biết ông ấy là ai và ông ấy đâu có cần giấu giếm gì với bạn.
Nhưng căn bệnh sợ hãi xâm chiếm và bệnh nhân phải chịu hậu quả.
Tôi biết điều này từ đầu.
Mẹ tôi đã chống chọi với bệnh ung thư trong tám năm.
Bà phải lên kế hoạch bà suy nghĩ rất nhiều về việc bà muốn sống thế nào và việc bà muốn ra đi ra sao.
Bà không chỉ ký vào Bản tiền chỉ thị, bà viết một bản 12 trang về việc bà đã phải chịu đựng quá đủ và đó là thời điểm để bà ra đi.
Một hôm, khi tôi còn là 1 bác sĩ điều trị, tôi nhận được một cuộc gọi bà đang ở phòng điều trị tăng cường (ICU).
Lúc mà tôi tới đó, mẹ đang bị luồn ống vào khí quản và được đặt máy thở.
''Nhưng đó không phải là điều bà muốn'' Tôi nói: "Chúng tôi có những gì bà viết"
Bác sĩ ICU nhìn vào mắt tôi, chỉ tay vào cô em gái 16 tuổi của tôi và nói: ''Cô có nhớ mình lúc ở tuổi này không?
Cô muốn lớn lên như thế nào khi không có mẹ?''
Bác sĩ điều trị ung thư cũng ở đó, và nói "Đây là mẹ của cô mà.
Cô sẽ đối mặt với chính mình ra sao trong suốt phần đời còn lại Nếu như cô không cố làm tất cả mọi thứ cho mẹ mình?''
Tôi hiểu mẹ mình sâu sắc
Tôi hiểu rằng những gì mẹ tôi di chúc lại quá rõ ràng, nhưng tôi là bác sĩ điều trị. Đó là quyết định khó khăn nhất mà tôi đã từng đưa ra,
để bà ra đi thanh thản, và tôi ghi nhớ tất cả những lời nói đó của những vị bác sĩ đó trong tim từng ngày một.
Chúng ta có thể kết nối sự đứt quãng này giữa những gì bác sĩ làm và những gì bệnh nhân cần.
Chúng ta cần làm thế, bởi chúng ta đã ở hoàn cảnh đó, và chúng ta biết rằng sự minh bạch đem lại cho chúng ta lòng tin
Nghiên cứu cho thấy cởi mở tấm lòng cũng giúp đỡ các bác sĩ, những người có một hồ sơ y học công khai sẵn sàng nói về sai sót nghề nghiệp, sẽ làm tăng lòng tin của bệnh nhân, cải thiện kết quả chữa trị, và giảm thiểu những sai lầm.
Sự cởi mở đó, niềm tin đó, sẽ chỉ có thể ngày càng quan trọng hơn khi ta chuyển từ tình trạng lây truyền sang mô hình hành vi của căn bệnh.
Vi trùng có lẽ chả quan tâm cho lắm tới lòng tin, sự mật thiết nhưng với con người đang cần đưa ra lựa chọn gian nan, hay xác định những vấn đề như bỏ thuốc lá, kiểm soát huyết áp kiếm soát tiểu đường thì những điều đó đòi hỏi chúng ta phải thiết lập lòng tin.
Đây là những gì các bác sĩ lựa chọn minh bạch đã nói.
Brandon Combs, bác sĩ nội khoa ở Denver: ''Điều này đã đưa tôi tới gần với các bệnh nhân của mình.
Kiểu mối quan hệ mà tôi cố gắng xây dựng vì đó mà tôi chọn ngành y"
Aaron Stupple, một bác sĩ nội khoa khác ở Denver: ''Tôi nói với các bệnh nhân rằng tôi hoàn toàn cởi mở với họ.
Tôi không giấu giếm gì với họ.
Tôi là thế đó. Còn bây giờ hãy nói về bạn.
Chúng ta đang cùng hội cùng thuyền với nhau rồi''
May Nguyen, bác sĩ điều trị gia đình ở Houson: ''Các đồng nghiệp của tôi rất kinh ngạc vì những gì tôi đang làm.
Họ hỏi sao tôi có thể dũng cảm đến vậy.
Tôi nói, tôi không dũng cảm. Đó là công việc của tôi"
Tôi sẽ dành lại một ý cuối cùng.
Minh bạch hoàn toàn nghe đáng sợ
Bạn cảm thấy trần trụi, bị phơi bày, bị xúc phạm, nhưng sự tổn thương đó, sự co rúm đó, lại có thể là lợi ích phi thường cho ngành y tế.
Khi các bác sĩ sẵn sàng bước ra khỏi chỗ ẩn náu, cởi tấm áo blu trắng, và cho bệnh nhân biết chúng ta là ai và y học là như thế nào, đó là lúc chúng ta bắt đầu vượt qua căn bệnh sợ hãi.
Đó là khi chúng ta thiết lập niềm tin.
Đó là khi chúng ta thay đổi mô hình y tế từ dạng thức ẩn giấu, bí mật sang dạng hoàn toàn cởi mở và thân mật
cho các bệnh nhân. Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Vào ngày 4 tháng 1 năm 1934 một thanh niên gửi một báo cáo đến Quốc hội Hoa Kì mà 80 năm sau, nó định hướng cuộc sống của mỗi người trong căn phòng này ngày hôm nay, định hướng cho cuộc đời của mọi người trên hành tinh này.
Con người trẻ tuổi đó không phải là chính trị gia, anh ta không phải là nhà kinh doanh, nhà hoạt động vì nhân quyền hay thủ lĩnh tinh thần.
Anh ta không giống một anh hùng thường thấy mà là một nhà kinh tế.
Tên anh là Simon Kuznets và bản báo cáo mà anh gửi được gọi là "National Income, 1929-1932" ("Thu nhập quốc gia, 1929-1932")
Giờ đây, bạn có thể nghĩ rằng đây là một báo cáo khá khô khan và ngu ngốc.
Và bạn hoàn toàn đúng.
Nó khô như một cục xương vậy.
Nhưng báo cáo này là nền tảng của phương pháp đánh giá sự phát triển của một quốc gia: được biết đến là Gross Domestic Product (Tổng sản phẩm nội địa) GDP.
GDP đã vạch ra và định hướng cuộc sống của chúng ta trong 80 năm.
Và hôm nay, tôi muốn nói về một cách khác để tính sự thành công của các quốc gia một cách khác để vạch ra và định hướng cuộc sống của chúng ta trong 80 năm tới.
Nhưng trước tiên, ta phải hiểu GDP chi phối đời sống chúng ta như thế nào.
Báo cáo của Kuznets được gửi trong thời điểm diễn ra khủng hoảng.
Nền kinh tế Mỹ đang lao xuống thẳng vào Sự suy thoái to lớn và những người làm chính sách vẫn đang chống chọi để đối phó.
Chống chọi bởi họ không biết điều gì đang diễn ra.
Họ không có dữ liệu và các thống kê.
Vì vậy, báo cáo của Kuznet đưa đến là dữ liệu đáng tin cậy về những gì nền kinh tế Mỹ đang sản xuất, được cập nhật hàng năm.
Và nhờ những thông tin này, các nhà chính sách cuối cùng, đã có thể tìm ra lối thoát khỏi thời kì khủng hoảng.
Và bởi vì sáng kiến của Kuznets quá hữu dụng, nó lan rộng ra toàn thế giới.
Và ngày nay, mỗi quốc gia đều tính toán thống kê GDP.
Nhưng, trong báo cáo đầu tiên đó Kuznets đã tự mình gửi đến một cảnh báo.
Trong chương mở đầu,
ở trang 7 ông nói rằng, "Sự thịnh vượng của một quốc gia, do vậy, khó có thể phỏng đoán dựa vào đo lường thu nhập quốc gia như đã được định nghĩa ở trên."
Đây không phải là lời giới thiệu hay nhất trên thế giới, và nó được che giấu trong ngôn ngữ thận trọng của các nhà kinh tế.
Nhưng lời nhắn của ông khá rõ ràng: GDP là một công cụ để giúp chúng ta đo hiệu suất kinh tế.
Nó không phải là thước đo chất lượng cuộc sống của chúng ta.
Và người ta không nên dựa vào nó để đưa ra tất cả quyết định.
Thế nhưng, ta đã lờ đi lời cảnh báo của Kuznets.
Chúng ta sống ở một thế giới nơi GDP là tiêu chuẩn của sự thịnh vượng trong một nền kinh tế toàn cầu.
Các nhà chính trị gia khoe khoang khi GDP tăng.
Thị trường dịch chuyển và số vốn hàng tỉ đôla đi khắp nơi trên thế giới dựa vào nước nào đang phát triển và nước nào đang thụt lùi, tất cả đều được đo bởi GDP.
Xã hội của chúng ta đã trở thành động cơ tạo ra nhiều GDP hơn.
Nhưng ta biết rằng GDP có kẽ hở.
Nó bỏ qua môi trường.
Nó tính bom và nhà tù là sự tiến bộ.
Nó không thể tính hạnh phúc hay cộng đồng.
Và nó chả có gì để nói về sự công bằng hay công lý.
Có ngạc nhiên không khi thế giới của chúng ta đang ủng hộ GDP, có nghĩa là đang ngấp nghé trên bờ vực của thảm họa thiên nhiên và chứa đầy sự giận dữ, xung đột?
Chúng ta cần một cách tốt hơn để đánh giá xã hội, một cách tiêu chuẩn dựa trên sự thật việc thật.
Liệu tôi có đủ ăn không?
Liệu tôi có thể đọc và viết không?
Tôi có an toàn không?
Tôi có các quyền của mình không?
Tôi có sống trong một xã hội nơi mình không bị phân biệt không?
Liệu tương lai tôi và con tôi được bảo vệ khỏi sự tàn phá môi trường không?
Đây là những câu hỏi mà GDP không và không thể trả lời.
Tất nhiên, đã có những nỗ lực trong quá khứ để tiến xa hơn GDP.
Nhưng tôi tin rằng chúng ta đang sống trong thời kỳ sẵn sàng cho một cuộc cách mạng về thước đo cuộc sống.
Ta đã sẵn sàng bởi ta đã chứng kiến trong cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008 bằng cách nào sự tôn thờ tăng trưởng kinh tế đã đưa chúng ta chệch hướng quá xa.
Chúng ta đã thấy, trong Cuộc nổi dậy nhân dân Ả Rập làm cách nào mà những nước như Tunisia được cho là những siêu sao trong kinh tế nhưng xã hội ở đó luôn rối loạn bởi sự bất mãn.
Chúng ta đã sẵn sàng, bởi ngày nay chúng ta có công nghệ để thu thập và phân tích dữ liệu theo những cách mà chắc hẳn Kuznets không thể tưởng tượng nổi.
Hôm nay, tôi muốn giới thiệu tới các bạn Chỉ số tiến bộ xã hội.
Nó là thước đo sự tốt đẹp của xã hội, hoàn toàn riêng biệt với GDP.
Nó là một cách hoàn toàn mới để nhìn nhận thế giới.
Chỉ số tiến bộ xã hội bắt đầu bằng việc định nghĩa xã hội tốt là như thế nào dựa trên 3 tiêu chí.
Đầu tiên, mọi người có đủ nhu cầu cơ bản để tồn tại không: thức ăn, nước, chỗ ở, sự an toàn?
Thứ hai, liệu mọi người có thể cải thiện đời sống của họ ở các phương diện sau không: giáo dục, thông tin, y tế và môi trường bền vữngi?
Và thứ ba, liệu mỗi cá nhân có cơ hội theo đuổi mục tiêu và giấc mơ, hoài bão mà không gặp cản trở?
Họ có quyền, tự do lựa chọn, không bị phân biệt đối xử và tiếp cận tới những thông tin tiến bộ nhất của thế giới hay không?
Tổng hợp lại, 12 thành phần này tạo nên khuôn khổ của Sự tiến bộ xã hội.
Và với mỗi thành phần, chúng ta có những chỉ tiêu để đánh giá các quốc gia thực hiện ra sao.
Không phải sự biểu thị về nỗ lực hay ý định mà là kết quả thực sự.
Chúng ta không đánh giá một quốc gia chi bao nhiêu vào y tế, chúng ta nhìn vào độ dài và chất lượng cuộc sống con người.
Không đánh giá rằng quốc gia đó có luật cấm phân biệt đối xử, chúng ta dựa vào việc người dân có bị phân biệt đối xử hay không.
Nhưng các bạn muốn biết quốc gia nào đứng cao nhất phải không? (Cười) Tôi biết, tôi biết, tôi biết mà.
Được rồi, tôi sẽ cho các bạn thấy.
Đây rồi, tôi đặt trục dọc là sự tiến bộ xã hội.
Càng cao thì càng tốt.
Và sau đó, chỉ để so sánh, cho vui thôi, trên trục ngang là GDP theo đầu người.
Càng về phía tay phải thì càng lớn.
Vậy trên thế giới, đất nước có chỉ số tiến bộ xã hội cao nhất đứng số một về tiến bộ xã hội là New Zealand.
(Vỗ tay) Tốt lắm! Tôi chưa bao giờ tới đó cả.
Phải đi thôi. (Cười) Đất nước có sự tiến bộ xã hội thấp nhất, xin lỗi vì phải nói ra, là Chad.
Tôi cũng chưa bao giờ đi tới đó cả.
Chắc năm tới sẽ đi. (Cười) Hoặc có thể là năm kia.
Giờ tôi biết bạn đang nghĩ gì.
Bạn nghĩ rằng, "Aha, nhưng mà New Zealand có số GDP cao hơn Chad!"
Đó là một nhận xét hay.
Nhưng để tôi chỉ cho các bạn hai quốc gia khác.
Đây là Hoa Kỳ - giàu hơn New Zealand nhiều, nhưng lại có mức độ phát triển xã hội thấp hơn.
Và đây là Senegal - nước này có mức độ phát triển xã hội cao hơn Chad, nhưng lại có cùng mức GDP.
Tiếp đến là gì? Nhìn đây.
Hãy xem các quốc gia còn lại của thế giới, 132 nước mà ta có thể tính toán, mỗi nước được đại diện bởi 1 dấu chấm.
Đây rồi. Rất nhiều dấu chấm.
Giờ dĩ nhiên tôi không thể nói hết, vì vậy một vài nước được nổi bật: Nước nằm trong G7 có thứ hạng cao nhất là Canada.
Nước tôi, Anh quốc, nằm ở khoảng giữa, phần nào đó khá chán, nhưng ai quan tâm - ít nhất còn hơn được nước Pháp.
(Cười) Và rồi nhìn vào nền kinh tế mới nổi, ở phía trên, xin giới thiệu, Brazil.
(Vỗ tay) Nào nào, xin chúc mừng!
Hay lắm, Brazil!
Đánh bại Nam Phi, rồi Nga, rồi Trung Quốc, rồi sau đó là Ấn Độ.
Nằm riêng ra ở phía bên tay phải, bạn sẽ thấy một dấu chấm của một quốc gia với rất nhiều GDP nhưng không nhiều sự tiến bộ xã hội, đó là Kuwait.
Trên Brazil một chút, là một quốc gia siêu tiến bộ xã hội đó là Costa Rica.
Nó có chỉ số tiến bộ xã hội bằng vài nước phương Tây, với ít GDP hơn rất nhiều.
Bây giờ, bài trình chiếu của tôi hơi bị lộn xộn và tôi muốn quay lại một chút.
Vậy để tôi tắt đi, và rồi bật lên dòng hồi quy.
Thứ này chỉ ra mối quan hệ giữa GDP và tiến bộ xã hội.
Điều đầu tiên ta chú ý tới, là dữ liệu bị rối loạn xung quanh đường thẳng này.
Và điều này chỉ ra, điều mà nó chứng tỏ từ kinh nghiệm thực tiễn, là GDP không phải là tất cả.
Tại mỗi mức GDP bình quân theo đầu người, cơ hội cho tiến bộ xã hội tăng lên, thì rủi ro ít đi.
Điều thứ hai ta chú ý tới, đó là với các nước nghèo, đường cong thật sự rất dốc.
Vậy điều này nói với ta là nếu các nước nghèo có thêm một chút GDP, và họ tái đầu tư vào bác sĩ, y tá, nguồn cung cấp nước, hệ thống vệ sinh,... sẽ có được rất nhiều sự tiến bộ xã hội xứng đáng với số GDP.
Và đó là tin tốt, và đó là việc chúng ta đã chứng kiến suốt 20, 30 năm qua, với rất nhiều người thoát nghèo nhờ tăng trưởng kinh tế và chính sách tốt ở các quốc gia nghèo.
Nhưng đi một chút xa hơn ở phía trên đường cong và sau đó ta thấy nó thẳng ra.
Từng đồng dollar GDP thêm vào đang mua lại càng ít tiến bộ xã hội.
Và với càng nhiều dân số thế giới sống ở phần này của đường cong, nó có nghĩa là GDP đang trở nên ít hiệu quả hơn với vai trò dẫn ta đến sự phát triển.
Tôi sẽ chỉ ra một ví dụ của Brazil.
Đây là Brazil: chỉ số tiến bộ xã hội là khoảng 70/100, GDP bình quân đầu người khoảng 14.000 USD mỗi năm.
Và nhìn kìa, Brazil ở trên đường thẳng.
Brazil đang thực hiện rất tốt việc biến GDP thành tiến bộ xã hội.
Nhưng tiếp theo Brazil sẽ hướng đến đâu?
Hãy nói rằng Brazil áp dụng một kế hoạch kinh tế táo bạo để gấp đôi GDP trong thập kỉ tới.
Nhưng đó chỉ là nửa kế hoạch.
Nó còn chưa được một nửa, bởi Brazil muốn sự tiến bộ xã hội của họ sẽ như thế nào?
Brazil, có đủ khả năng để tăng sự phát triển, tăng GDP, trong trì trệ hay thụt lùi ở tiến bộ xã hội.
Ta không muốn Brazil trở nên giống Nga.
Bạn thực sự muốn cho Brazil thực hiện hiệu quả hơn trong việc tạo ra sự tiến bộ xã hội từ GDP, để từ đó trở nên giống New Zealand hơn.
Và điều đó có nghĩa là Brazil cần ưu tiên tiến bộ xã hội trong kế hoạch phát triển của mình và thấy rằng không chỉ phát triển đơn thuần, mà phát triển cùng với tiến bộ xã hội.
Và đó là cái mà danh mục tiến bộ xã hội thực hiện: Nó điều chỉnh cuộc tranh luận về sự phát triển, không chỉ GDP không thôi, mà bao gồm, sự phát triển bền vững mang lại những cải thiện thiết thực cho đời sống con người.
Và nó không chỉ dánh cho các quốc gia.
Đầu năm nay cùng với các bạn từ tổ chức phi lợi nhuận Imazon ở Brazil, chúng tôi triển khai Chỉ số tiến bộ xã hội ở địa phương đầu tiên.
Chúng tôi thực hiên ở vùng Amazon.
Đó là một khu vực rộng bằng châu Âu, 24 triệu dân, một trong số những vùng thiếu thốn nhất của Brazil.
Và đây là kết quả, và nó phân ra vào khoảng gần 800 thành phố tự trị khác nhau.
Và với thông tinh chính xác này về chất lượng cuộc sống thật sự trong vùng này của đất nước, Imazon và các cộng sự từ chính phủ, giới kinh doanh và tổ chức công dân có thể làm việc cùng nhau để xây dựng một kế hoạch xây dựng sẽ giúp cải thiện cuộc sống người dân, cùng với bảo vệ tài sản quý giá của toàn cầu là Rừng nhiệt đơi Amazon.
Và đây chỉ mới là sự khởi đầu. Bạn có thể tạo ra Chỉ số tiến bộ xã hội cho bất kì khu vực, vùng, thành phố hay khu tự trị nào.
Chúng ta đều biết tới và yêu quí TEDx; đây là phiên bản Tiến bộ Xã hội.
Đây là một công cụ cho mọi người đến và sử dụng.
Trái với cách mà ta thỉnh thoảng nói về nó, GDP không được Chúa truyền lại ở trên một máy tính bảng bằng đá. (Cười) Nó là một công cụ tiêu chuẩn được phát minh vào thế kỉ 20 để giải quyết các thách thức của thế kỉ 20.
Trong thế kỉ 21, chúng ta đối mặt với các thách thức mới: lão hóa, béo phì, biến đổi khí hậu,....
Để đối mặt với các thách thức đó, ta cần công cụ đánh giá mới cách thức mới để xác định sự phát triển.
Tưởng tượng nếu ta có thể tính toán được thành tích mà các tổ chức phi lợi nhuận, từ thiện, tình nguyện, các tổ chức công dân thực sự cống hiến cho xã hội.
Tưởng tượng các doanh nghiệp ganh đua nhau không chỉ trên nền tảng của sự cống hiến kinh tế của họ, mà còn trên sự cống hiến cho tiến bộ xã hội.
Tưởng tượng nếu ta có thể làm cho chính trị gia chú trọng vào cải thiện đời sống nhân dân.
Tưởng tượng xem chúng ta có thể cùng nhau làm việc - gồm chính phủ, tổ chức thương mại, tổ chức công dân, tôi, các bạn- và biến thế kỉ này trở thành thế kỉ của sự tiến bộ xã hội.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Hãy hình dung một buổi sáng thứ hai bạn đến văn phòng sẵn sàng cho một ngày làm việc đột nhiên, một gã bạn chỉ quen xã giao đến phòng và lấy chiếc ghế của bạn đi
mà không nói lấy một lời.
Chẳng cho bạn chút thông tin nào về lý do lấy ghế của bạn thay vì biết bao cái khác ngoài kia.
Cũng không cần biết liệu bạn có cần chiếc ghế đó để làm việc hôm nay.
Nếu không chống lại bạn sẽ rất khó chịu
thế là bạn theo về phòng của gã và nói rằng: "Tại sao lại lấy ghế của tôi?"
Giờ là buổi sáng thứ ba và bạn đang ở văn phòng một lời mời họp bất ngờ hiện ra trên lịch của bạn.
(Tiếng cười) Và đó là từ một phụ nữ mà bạn chỉ quen xã giao cuộc họp về một dự án mà bạn chỉ biết sơ sơ
chẳng có chương trình cụ thể
không có một thông tin nào về lý do bạn được mời
dù gì thì bạn cũng đồng ý đến cuộc họp.
Khi cái cuộc họp quá là không hữu ích này kết thúc, bạn quay lại bàn làm việc đứng đó và than rằng: "Trời, giá mà tôi lấy lại được hai tiếng đồng hồ như là với cái ghế của mình vậy"
(Tiếng cười) Mỗi ngày, chúng ta đã để cho đồng nghiệp những người mà ở mặt khác thì rất rất tốt cướp nó đi từ tay chúng ta.
Tôi đang nói về thứ giá trị hơn đồ đạc văn phòng nhiều lần
Đó là thời gian. Thời gian của các bạn.
Trên thực tế, tôi tin rằng chúng ta đang bị nhiễm một căn bệnh dịch toàn cầu gọi là MAS: Mindless Accept Syndrome "Hội chứng đồng ý không suy nghĩ"
(Tiếng cười) Triệu chứng cơ bản là đồng ý bất kỳ lời mời đi họp nào ngay khi nó xuất hiện trên lịch.
(Tiếng cười) Đó là một phản xạ vô điều kiện - ding, click, bing - thế là vào lịch "Rồi, phải đi thôi, trễ họp rồi" (Tiếng cười) Họp hành thì rất quan trọng đúng chứ?
Cộng tác là chìa khóa thành công của mọi doanh nghiệp
và một cuộc họp tốt có thể mang lại những kết quả tích cực và khả thi.
Nhưng trong sự toàn cầu hóa và sự thâm nhập của công nghệ thông tin, cách chúng ta làm việc đã bị thay đổi đáng kể những năm gần đây.
Và chúng ta thật khổ sở (Tiếng cười). Khổ sở không phải vì không điều hành được một cuộc họp tốt mà vì MAS, hội chứng đồng ý không suy nghĩ của chúng ta, vết thương do chính chúng ta gây ra.
Thực ra, tôi có chứng cứ chứng minh MAS là dịch bệnh toàn cầu.
Để tôi giải thích cho các bạn.
Vài năm trước, tôi đăng một video lên Youtube, mà trong đó tôi diễn lại tất cả các cuộc họp kinh khủng mà bạn từng tham gia.
Đoạn video dài khoảng 5 phút và nó có tất cả những gì bạn ghét ở một buổi họp tệ hại.
Có người điều hành cuộc họp không biết cách điều hành.
Có thành viên tham gia mà không biết tại sao họ tham gia.
Mọi thứ như sụp đổ thành đống đổ nát của con tàu.
Và mọi người bỏ đi trong giận dữ.
Thật buồn cười.
(Tiếng cười) Hãy xem đoạn video đó.
Mục tiêu của chúng ta hôm nay là thỏa thuận về vấn đề rất quan trọng.
Là một tập thể, chúng ta cần quyết định --- bloop bloop --- Oh, xin chào, ai đó?
Joe đây, tôi làm việc tại nhà hôm nay.
(Tiếng cười) Chào Joe, cám ơn vì đã tham gia.
Có rất nhiều người tham gia hôm nay vì thế, hãy bỏ qua phần điểm danh và tôi sẽ đi ngay vào vấn đề.
Mục tiêu của ta hôm nay là thỏa thuận về một vấn đề rất quan trọng.
Là một tập thể, ta cần quyết định --- bloop bloop — (Tiếng cười) Oh, ai vừa vào đấy?
Không có à? Tôi tưởng vừa nghe thấy tiếng beep chứ. (Tiếng cười) Nghe quen chứ? Đúng rồi, nó cũng quen thuộc với tôi nữa.
Vài tuần sau khi tôi đăng nó lên 500,000 người từ hàng tá các quốc gia
đã xem đoạn video này.
Ba năm sau, nó vẫn có hàng nghìn lượt xem mỗi tháng.
Giờ đã gần con số một triệu.
Thực tế, vài trong những công ty lớn nhất thế giới, bạn từng nghe đến và tôi sẽ không nêu tên đã xin phép tôi được dùng đoạn video đó trong buổi huấn luyện người mới để dạy họ điều không nên làm khi điều hành một cuộc họp.
Và nếu những con số, một nghìn lượt xem, những công ty này không đủ để chứng minh vấn đề toàn cầu từ những cuộc họp thì hàng ngàn lời bình luận trên mạng sau khi đoạn video được đăng tải
hàng ngàn người đã viết thế này "Ôi trời, ngày hôm nay của tôi là thế đấy!"
"Ngày nào của tôi cũng thế!"
"Đây là chuyện đời tôi!"
Có người còn viết: "Thật buồn cười bởi đó là sự thật.
Đúng một cách kì lạ và đáng buồn.
Nó làm tôi cười đến phát khóc.
Tôi khóc và khóc nhiều hơn nữa."
(Tiếng cười) Người đàn ông tội nghiệp này viết: "Hàng ngày đến khi nghỉ hưu hay chết"
Đây là những lời bình luận thật và đáng buồn.
Điểm chung của chúng là niềm tin rằng chúng ta không thể làm gì hơn là đến và chịu đựng những cuộc họp tệ hại thế này và lay lất qua ngày.
Sự thật là, ta không hề bất lực.
Trên thực tế, cách chữa trị MAS ở ngay trong lòng bàn tay bạn.
Đó là một thứ mà tôi gọi là No MAS (Tiếng cười)
Làm tôi nhớ đến tiếng Tây Ban Nha hồi cấp ba, nghĩa là "đủ rồi, thôi đi!"
No MAS rất đơn giản.
Đầu tiên, khi bạn thấy lời mời họp mà không có thông tin gì cụ thể ấn "tentative"- tạm thời chưa quyết định
Không sao cả, bạn có quyền, đó là lý do nó ở đó.
Ngay cạnh "accept"- đồng ý
hay "maybe" - có lẽ hay bất cứ nút nào cho biết bạn chưa đồng ý vội.
Rồi hãy liên lạc với người mời, nói với họ bạn rất muốn giúp,
hỏi họ mục tiêu của cuộc họp và rằng bạn có thể giúp gì để đạt được mục tiêu đó.
Nếu ta làm điều này thường xuyên, với sự tôn trọng người ta sẽ bắt đầu cẩn trọng hơn trong việc đưa ra những lời mời
và bạn sẽ cẩn trọng hơn trong việc chấp nhận lời mời.
Người ta có thể sẽ gửi lịch trình cuộc họp.
Tưởng tượng xem! Hay sẽ không tổ chức họp đường dài với 12 người, bàn về một việc mà họ có thể chỉ gửi mail là xong.
Người ta cũng có thể thay đổi hành động bởi vì bạn thay đổi hành động của chính mình.
Và họ có thể mang trả chiếc ghế cho bạn nữa. (Tiếng cười) No MAS
Xin cảm ơn
(Tiếng vỗ tay)
Tôi chưa từng nói với nhiều người về điều này nhưng trong đầu mình, tôi có hàng ngàn thế giới bí mật đang diễn ra cùng 1 lúc.
Tôi còn bị tự kỉ nữa.
Người ta có khuynh hướng chẩn đoán bệnh tự kỉ bằng bảng mô tả và đánh dấu vào ô có sẵn nhưng trong thực tế, điều đó biến đổi tùy theo mỗi người
Ví dụ, em trai tôi, nó bị tự kỉ nặng.
Nó không nói. Không thể nói gì.
Nhưng tôi lại thích nói.
Mọi người thường đánh đồng tự kỉ với việc thích toán và khoa học và không gì cả, nhưng tôi biết nhiều người tự kỉ rất thích sáng tạo.
Nhưng đó là sự rập khuôn, và mọi sự rập khuôn, nếu không phải luôn luôn thì thường là sai.
Ví dụ, nhiều người nghĩ về tự kỉ sẽ nghĩ đến phim "Rain Man" ngay lập tức.
Đó là niềm tin phổ biến, rằng mỗi người bị tự kỉ đều là diễn viên Dustin Hoffman, và điều đó không đúng.
Không chỉ với người bị tự kỉ,
tôi thấy điều đó cũng xảy đến với cộng đồng LGBT, với phụ nữ, với người da màu.
Mọi người rất sợ sự đa dạng đến nỗi họ cố gắng đưa mọi thứ vào trong chiếc hộp nhỏ và gắn cho nó 1 cái mác thật cụ thể.
Điều này thực sự đã diễn ra với tôi trong thực tế: Tôi tra google "người tự kỉ là..."
và xuất hiện các đề xuất cho những gì bạn sắp gõ.
Tôi tra google "người tự kỉ là..."
và kết quả trên cùng là "ma quỷ".
Đó là điều đầu tiên người ta nghĩ đến khi nói về bệnh tự kỉ.
Họ biết.
(Cười) Một trong những điều tôi có thể làm nhờ vào chứng tự kỉ- đó là khả năng chứ không phải sự tàn tật- là tôi có trí tưởng tượng vô cùng sinh động
Để tôi giải thích một chút.
Giống như là đi trong 2 thế giới
Thế giới thực mà chúng ta đang ở đây, và một thế giới khác trong đầu tôi, và thế giới trong đầu tôi thường thực hơn thế giới mà chúng ta đang sống.
Rất dễ khiến đầu óc tôi trở nên mơ hồ bởi vì tôi không cố đưa mình vào 1 chiếc hộp nhỏ.
Đó là một trong những điều về tự kỉ.
Bạn không phải vội vàng làm điều đó.
Bạn tìm kiếm điều bạn muốn làm, bạn tìm cách làm và hòa hợp với nó.
Nếu cố gắng đưa mình vào khuôn khổ, tôi sẽ không ở đây, hẳn sẽ không có được một nửa những điều mà tôi đang có.
Mặc dù có nhiều vấn đề.
Có nhiều vấn đề với việc bị tự kỉ, và với việc có quá nhiều sự tưởng tượng.
Trường học, nhìn chung, có thể là một vấn đề, nhưng cũng phải giải thích với giáo viên, hằng ngày rằng bài học của họ thật buồn tẻ một cách khó mà giải thích và việc bạn lẳng lặng rúc vào trong thế giới bên trong đầu để không phải nghe giảng bổ sung vào danh sách các rắc rối.
(Cười) Tương tự, khi trí tưởng tượng của tôi chiếm lĩnh, thân thể tôi sống cuộc sống của chính nó.
Khi điều gì đó thú vị diễn ra trong thế giới bên trong, tôi phải chạy.
Tôi phải vận động liên tục tiến và lùi, hoặc đôi khi hét lên.
Điều này cho tôi quá nhiều năng lượng, và tôi phải có lối ra cho nguồn năng lượng này.
Tôi vẫn làm điều đó khi còn là một đứa trẻ, từ khi còn là một cô nhóc tí xíu,
cha mẹ tôi nghĩ điều đó thật đáng yêu, nêu không để ý nhiều nhưng khi tới tuổi đi học, mọi người lại không cho đó là đáng yêu.
Có thể, mọi người không muốn làm bạn với con bé hay hét trong giờ học đại số.
Điều này không thường diễn ra hiện nay, ở độ tuổi này, và có thể người ta không muốn làm bạn với con bé bị tự kỉ.
Có thể người ta không muốn liên quan đến bất cứ ai không thể tự điều chỉnh trong khuôn khổ được "dán mác" bình thường.
Nhưng điều đó không sao với tôi cả, bởi vì nó giống như loại bỏ bột mì từ tro trấu, tôi có thể tìm ra người chân thật và thật lòng và chọn họ làm bạn.
Khi nghĩ về điều đó, điều gì là bình thường?
Điều đó có nghĩa gì?
Hãy tưởng tượng đó là lời khen hay nhất bạn từng nhận được.
"Wow, bạn thật sự bình thường."
(Cười) Nhưng lời khen là "Bạn thật phi thường." hay "Bạn đột phá"
"Bạn thật tuyệt vời."
Nếu người ta muốn những điều này. tại sao nhiều người lại cố gắng trở nên bình thường?
Tại sao lại đổ ánh sáng rực rỡ của riêng mình vào 1 cái khuôn?
Người ta sợ sự đa dạng đến nỗi họ cố và ép mọi người, ngay cả người không muốn hoặc không thể trở thành người bình thường
Có nhiều hội trại dành cho người LGBT hoặc người tự kỉ để cố gắng và giúp họ "bình thường", và thật đáng sợ là mọi người vẫn làm điều đó trong thời buổi này.
Tóm lại, tôi sẽ không đổi bệnh tự kỉ và trí tưởng tưởng của mình cho thế giới
Bởi vì tôi tự kỉ, tôi vừa giới thiệu tư liệu cho BBC, tôi đang viết một cuốn sách, tôi đang viết - điều này thật tuyệt vời và một trong những điều tốt nhất mà tôi đạt được, mà tôi xem là thành tựu, là tìm ra cách giao tiếp với em trai và em gái của tôi, người mà tôi nói là phi ngôn ngữ.
Hai đứa đều không nói được. Mọi người thường viết về ai đó không nói được, nhưng điều đó thật ngu ngốc, vì 2 đứa em của tôi là 2 đứa em tốt nhất mà bạn có thể có.
Chúng là điều tuyệt vời nhất, tôi yêu 2 đứa rất nhiều và tôi quan tâm đến chúng nhiều hơn bất kỳ điều gì khác.
Tôi sắp đưa ra cho bạn một câu hỏi: Nếu chúng ta không thể vào trong đầu của một người, dù cho họ có bị tự kỉ hay không, thay vì trừng phạt những gì không theo bình thường tại sao không ăn mừng sự độc nhất vô nhị và ăn mừng mỗi khi ai đó giải phóng được trí tưởng tượng của mình?
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Xin chào mọi người.
Có bao nhiêu người trong số các bạn đã thực hiện thử thách ALS Ice Bucket?
(Vỗ tay) Woo hoo !
Tôi phải nói từ tận đáy lòng mình rằng cảm ơn mọi người rất, rất nhiều
Bạn có biết rằng cho đến nay tổ chức ALS đã gây quỹ được 125 triệu đô la Mỹ?
Woo hoo! (Vỗ tay) Tôi nhớ lại mùa hè năm 2011.
Những đứa con của tôi đều đã khôn lớn.
Tổ ấm của chúng tôi trống rỗng, và chúng tôi quyết định đi nghỉ cùng nhau.
Con gái tôi, Jenn, và con rể tôi trở về từ New York.
Con trai út của tôi, Andrew, quay về từ nhà của thằng bé ở Charlestown, nơi mà nó đang làm việc ở Boston, và đứa con trai Pete, người từng chơi bóng chày ở Đại học Boston chơi chuyên nghiệp ở Châu Âu, nay đang bán bảo hiểm nhóm cũng trở về nhà và cùng tham gia.
Vào một đêm, tôi đang uống bia với Pete, rồi Pete nhìn tôi và nói, "Mẹ biết không, con không biết rằng, bán bảo hiểm nhóm không phải là đam mê của con."
Nó nói: " Con chỉ không cảm thấy con sống đúng với khả năng của mình.
Con không thấy đây là nhiệm vụ của đời con."
Và nó bảo :"Mẹ biết không, tiện thế, con phải rời kì nghỉ sớm vì đội liên đoàn thành phố của con phải chơi vòng play-off, và con phải trời về Boston vì con không thể để cả đội thất vọng.
Con không cảm thấy đam mê với công việc như đối với bóng chày."
Sau đó Pete đi và rời kì nghỉ gia đình - làm một người mẹ buồn - và nó đi, và bốn ngày sau đó chúng tôi đi theo để xem trận play-off trực tiếp tới.
Chúng tôi đến xem, Pete ở sân đấu, và một quả bóng lao nhanh tới, và va vào cổ tay nó.
Ôi, Pete.
Cổ tay nó bị chệch khớp hẳn, như vậy này.
Sau đó sáu tháng, Pete trở về nhà của nó ở Southie, tiếp tục làm công việc mà nó không đam mê, và đi tới gặp bác sĩ để kiểm tra tình hình cổ tay mà không bao giờ hoạt đông lại.
Sáu tháng sau, vào tháng Ba, nó gọi cho chồng tôi và tôi, rồi nói, "Bố mẹ à, chúng ta có một bác sĩ mà có thể chẩn đoán cho cổ tay này.
Bố mẹ có muốn đến buổi hẹn bác sĩ cùng con không?"
Tôi nói, "Chắc chắn rồi, bố mẹ sẽ tới."
Sáng hôm đó, Pete, John và tôi tất cả đều thức dậy, sửa soạn và lên xe - ba chiếc xe riêng biệt vì chúng tôi đều phải đi làm sau buổi hẹn với bác sĩ để tìm ra vấn đề về cổ tay của nó.
Chúng tôi vào phòng của bác sĩ thần kinh và ngồi xuống bốn bác sĩ bước vào, và bác sĩ trưởng khoa ngồi xuống.
Và ông ấy nói, "Về Pete, chúng tôi đã xem qua các bài kiểm tra, và tôi phải nói với mọi người là, cổ tay của cậu ấy không hề bị bong gân cũng không hề bị gãy, không có tổn thương thần kinh ở cổ tay, cũng không phải nhiễm trùng, cũng không phải bệnh Lyme"
Và xảy ra sự loại trừ cố ý ngày càng tăng, và tôi nghĩ thầm rằng, rốt cuộc là vấn đề sẽ được ông ấy đẩy đến đâu?
Rồi ông ấy đặt tay lên đầu gối, ông nhìn thẳng vào đứa con 27 tuổi của tôi và nói, "Tôi không biết nói thế nào với một người ở tuổi 27 rằng: Pete, cậu đã mắc chứng xơ cứng teo cơ một bên.
ALS sao?
Tôi đã từng có một người bạn có ông bố 80 tuổi mắc chứng ALS.
Tôi nhìn chồng tôi, anh ấy nhìn tôi, và rồi chúng tôi nhìn bác sĩ, và chúng tôi hỏi, "ALS?
Được rồi, vậy phương pháp điều trị là gì?
Chúng ta sẽ làm gì?
Làm thôi." Và ông ấy nhìn chúng tôi, và nói: "Ông bà Frates, Tôi rất tiếc phải nói với ông bà điều này không có phương pháp điều trị hay chữa trị nào cả."
Chúng tôi là những tội phạm tồi nhất.
Chúng tôi đã không hiểu rằng đã 75 năm nay từ khi Lou Gehrig và không có một quá trình nào có thể chống lại căn bệnh ALS.
Vì thế tất cả chúng tôi trở về nhà, và Jenn với Dan bay trở về từ phố Wall, Andrew bay trở về từ Charlestown, và Pete đến B.C để đón bạn gái Julie của nó và đưa cô ấy về nhà, sáu giờ sau khi được chẩn đoán chúng tôi cùng nhau ngồi ăn tối, và có một cuộc đối thoại nhỏ.
Tôi không nhớ nổi việc nấu ăn tối đó.
Nhưng rồi nhóm trưởng của chúng tôi, Pete, sắp đặt tầm nhìn, và nói với chúng tôi như thể chúng tôi là một đội của nó.
Nó nói, " Từ bây giờ sẽ không còn những người tự đắm chìm nữa."
Nó tiếp tục, "Chúng ta sẽ không nhìn lại quá khứ, chúng ta phải nhìn về phía trước.
Đây là một cơ hội tuyệt vời để chúng ta thay đổi thế giới.
Con sẽ thay đổi khía cạnh của tình huống không thể chấp nhận này của chứng ALS.
Chúng ta cần phải tạo ra sự khác biệt, và con sẽ đi đầu đầu như một nhà hảo tâm giống Bill Gates."
Và chuyện là thế. Chúng tôi được đưa ra chỉ thị.
Vì thế trong những tháng ngày tiếp theo, trong 1 tuần, chúng tôi có anh chị em và gia đình đến với chúng tôi, họ sẵn sàng để lập Đội nhà Frate.
Chú Dave là một nhà lập trình mạng; chú Artie là một kế toán viên; Dì Dana là nhà thiết kế đồ hoạ; và đứa con trai út của tôi, Andrew đã bỏ công việc của nó, rời căn hộ ở Charlestown và nói, "Con sẽ chăm sóc Pete và là người chăm nom cho anh ý.
"Rồi mọi người, những người bạn cùng lớp, người trong đội tuyển, những người được Pete truyền cảm hứng trong suốt cuộc đời nó, mọi người quen Pete đã bắt đầu hợp lại và tạo thành Đội nhà Frate.
Sáu tháng sau buổi chẩn đoán, Pete được trao giải thưởng cống hiến tại hội nghị nghiên cứu.
Nó đã đứng dậy và phát biểu thuyết phục, và cuối bài phát biểu, có một bàn đại biểu gồm những giám đốc điều hành dược phẩm và những nhà sinh hoá học và những bác sĩ lâm sàng tôi ngồi đó lắng nghe họ và hầu hết nội dung xoáy trong đầu tôi.
Tôi từng cố tránh các lớp khoa học khi có thể.
Nhưng khi tôi theo dõi những người này, và lắng nghe họ, khi họ nói, "Tôi làm thế này, thế kia," nhưng có sự bất đồng thực sự giữa họ.
Vì thế cuối buổi thuyết giảng, ban đại biểu có phần hỏi đáp, bùm, cánh tay tôi giơ lên, tôi nhận lấy micro, tôi nhìn họ và nói.
"Cám ơn. Cám ơn mọi người rất nhiều vì nghiên cứu bệnh ALS.
Nó rất có ý nghĩa với chúng tôi."
Tôi nói" Nhưng tôi phải nói rằng tôi quan sát ngôn ngữ cơ thể mọi người và tôi lắng nghe những gì quý vị nói.
dường như chẳng có sự hợp tác nào cả.
Và không chỉ vậy, đâu là tấm bảng thể hiện những hành động, tiến trình và trách nhiệm?
Quý vị sẽ làm gì sau khi rời căn phòng này?"
Và sau đó tôi nhìn xung quanh có khoảng hai trăm đôi mắt nhìn chằm chặp vào tôi.
Và tại thời điểm đó, tôi nhận ra rằng tôi đã nói về vấn đề không ai muốn nhắc tới
Vì vậy nhiệm vụ của tôi bắt đầu.
Nhiều năm sau đó, Pete - chúng tôi đã có những lúc thăng trầm cùng nhau.
Pete được cho dùng thuốc để cầm chừng.
Đó là tia hi vọng cho cả cộng đồng người mắc chứng ALS.
Đó là giai đoạn thử nghiệm III.
Rồi sáu tháng sau đó, có dữ kiện phản hồi: không hiệu quả.
Chúng tôi định sẽ đi điều trị ở nước ngoài, và đột ngột chúng tôi như bị bỏ rơi.
Vì thế hai năm sau đó, chúng tôi chứng kiến con trai rời xa vòng tay chúng tôi, dần dần từng ngày một.
Hai năm rưỡi trước, Pete đã đạt được cú home run trên sân bóng chày.
Ngày hôm nay, Pete lại bị liệt toàn thân.
Thằng bé không thể có lại sự tự tin như thế nữa.
Cuộc đời thằng bé bị bó buôc vào chiếc xe lăn di động.
Thằng bé không thể nào nuốt hay ăn được nữa.
Thằng bé phải dùng đến ống tiêu hóa.
Thằng bé không thể nói chuyện.
Thằng bé nói bằng công nghệ giao tiếp qua mắt và bằng thiết bị tạo ra lời nói, và chúng tôi theo dõi phổi, bởi vì cơ hoành của thằng bé bắt đầu bị liệt rồi sau đó là lúc quyết định xem có đặt ống thở hay không.
ALS cướp mất của con người tất cả khả năng vận động trừ bộ não vẫn tỉnh táo.
Vì vậy vào ngày 4/7/2014, kỷ niệm 75 năm bài phát biểu truyền cảm hứng của Lou Gehrig, Pete được MLB.com mời viết 1 bài báo trên trang thể thao Bleacher Report.
Điều đó có ý nghĩa rất lớn, vì thằng bé đã viết nó bằng công nghệ nhãn quang.
Hai mươi ngày sau, mọi chuyện bắt đầu chuyển biến.
Vào ngày 27/7, bạn cùng phòng của Pete ở New York, khi mặc chiếc áo sơ mi có dòng chữ Quinn sẽ chiến thắng ám chỉ Pat Quinn, một bệnh nhân ALS khác được biết đến ở New York, và mặc chiếc quần soóc B.C đã nói rằng "Tôi sẽ chấp nhận thử thách Ice Bucket" sau đó anh ta lấy xô nước đá, dội lên đầu.
"Và tôi thách thức ..." rồi anh ta gửi lời thách tới Boston
Và đó là ngày 27/7.
Vài ngày sau, bảng thông báo của chúng tôi đầy ắp tin của người thân và bạn bè.
Nếu bạn chưa xem qua, thì Facebook có 1 lợi ích là nó có hiển thị ngày, vì thế bạn có thể xem lại.
Bạn phải xem clip Bloody Mary bằng người của chú Artie mới được.
Tôi kể quý vị nghe, đó là 1 trong những clip tuyệt nhất, và có lẽ nó diễn ra vào ngày thứ 2 sau đó.
Đến ngày thứ 4, chú Dave, người lập trình web, chú ấy không dùng Facebook, và tôi nhận được 1 tin nhắn từ chú ấy nói rằng "Chị Nancy, chuyện quái gì đang diễn ra thế này?"
Chú Dave đạt lượt truy cập cao kỷ lục, và điện thoại chú ấy cứ reo liên tục.
Vì thế chúng tôi bàn bạc và thấy rằng lượng tiền đang đổ vào -- thật tuyệt vời.
Vì vậy, chúng tôi biết sự nhận thức sẽ gây được quỹ, chỉ là không biết chỉ mất có vài ngày.
Thế là chúng tôi tập hợp lại, đưa 501(c)(3) lên web của Pete, và thế là chúng tôi tiếp tục.
Tuần đầu tiên, truyền thông Boston.
Tuần thứ 2, truyền thông quốc gia.
Trong tuần 2, người hàng xóm của chúng tôi mở cửa và lia 1 cái pizza qua sàn nhà bếp, nói rằng "Tôi nghĩ mọi người cần đồ ăn trong này."
(Tiếng cười) Tuần thứ 3, người nổi tiếng - Entertainment Tonight, Access Hollywood.
Tuần thứ 4, toàn cầu - BBC, Radio Ai-len.
Đã có ai xem phim "Lỗi dịch thuật" chưa?
Chồng tôi đã xem bản tiếng Nhật.
Và nó thật thú vị.
(Tiếng cười) Và những đoạn phim đó, những đoạn của người nổi tiếng.
Đoạn phim của Paul Bissonnette thật tuyệt vời.
Thế còn các xơ ở Dublin?
Ai đã xem nó rồi nhỉ?
Vô cùng tuyệt vời.
J.T, Justin Timberlake.
Đó là khi chúng tôi biết rằng anh ta là ngôi sao hạng A.
Tôi xem tin nhắn và thấy rằng "JT!JT!" Chị gái nhắn tin cho tôi.
Angela Merkel, thủ tướng Đức.
Tuyệt cú mèo.
Và đối với các bệnh nhân ALS, bạn có biết biết đoạn băng họ thích nhất không?
Tất cả.
Bởi vì với căn bệnh hiếm gặp thường hay bị hiểu lầm và không được tài trợ này, họ chỉ ngồi đó và xem mọi người liên tục nói: "ALS, ALS."
Thật không thể tin được.
Và đối với những người phản đối, hãy nghe tôi thống kê nhé.
Okay, hiệp hội ALS, họ nghĩ rằng đến cuối năm sẽ thu về được 160 triệu đô.
Và viện vật lí trị liệu ALS ở Cambridge, họ đã gây quỹ được 3 triệu đô.
Và đoán xem.
Họ đã cho thử nghiệm lâm sàng một loại thuốc họ đang phát triển.
Nó đã được hỗ trợ vốn trong 3 năm.
2 tháng.
Nó sẽ ra mắt chỉ trong 2 tháng nữa thôi.
(Tiếng vỗ tay) Và YouTube đã thống kê rằng hơn 150 quốc gia đã đăng video về Thử Thách Dội Nước Đá vì ALS.
Và Facebook, 2.5 triệu video, và tôi đã có một chuyến phiêu lưu thú vị đi đến thăm khuôn viên của Facebook vào tuần trước, và tôi nói với họ : "Tôi biết mọi chuyện trong nhà tôi.
Tôi chỉ không hình dung được mọi chuyện xung quanh đây.
Và cô ấy chỉ nói rằng: "Thật ngạc nhiên."
Và đoạn phim gia đình tôi thích nhất?
Bill Gates.
Bởi vì vào cái đêm mà Pete được chẩn đoán, nó nói với chúng tôi rằng nó sẽ đem ALS đến cho những nhà từ thiện như Bill Gates, và nó đã làm được.
Mục tiêu số 1, hoàn thành.
Bây giờ đễn biện pháp chữa trị.
(Tiếng vỗ tay) Okay, đằng sau những xô nước đầy đá, chúng tôi biết rằng có nhiều hơn không chỉ là đổ một xô nước lạnh cóng lên đầu bạn, và tôi muốn nhắc nhở các bạn một vài điều và mong các bạn sẽ nhớ.
Điều đầu tiên, mỗi sáng khi thức giấc, bạn đều có thể lựa chọn sống một ngày lạc quan.
Liệu có ai sẽ trách tôi nếu tôi cứ suốt ngày ru rú và ẩn nấp ở một nơi nào đó?
Không, tôi không nghĩ sẽ có ai đổ lỗi cho tôi, nhưng Pete đã truyền cảm hứng cho chúng tôi thức giấc mỗi buổi sáng lạc quan yêu đời.
Tôi thực sự đã phải bỏ đi các nhóm hỗ trợ bởi vì ai ở đó đều nói rằng vì phun thuốc trừ sâu lên bãi có, họ đã bị ALS, và tôi như thể: "Tôi không nghĩ vậy," nhưng tôi phải tránh xa sự tiêu cực.
Điều thứ 2 tôi muốn nhắc nhở các bạn rằng khi bạn đương đầu với thử thách bạn phải có một tinh thần bền vững để vượt qua được những thử thách đó.
Pete vẫn đến xem những trận đấu bóng chày và nó vẫn ngồi với đồng đội bên ngoài sân, và nó treo cái túi truyền dịch ngay trên hàng rào.
Bạn sẽ thấy mấy đứa trẻ, ở trên, hỏi:
"Pete, có sao không?"
"Yup." Và rồi họ đấm vào bụng nó.
Bởi vì nó muốn mọi người hiểu được thực tế của sự việc, và cách nó sẽ không bao giờ bỏ cuộc.
Và điều thứ 3 tôi muốn nhắc các bạn rằng: Nếu các bạn có gặp phải một trường hợp mà bạn nghĩ không thể chấp nhận được, tôi muốn bạn đào sâu hết sức có thể và tìm thấy mục tiêu lớn nhất của mình và theo đuổi nó.
(Tiếng vỗ tay) Cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay) Tôi biết tôi sắp hết giờ, nhưng tôi phải nhắc các bạn về món quà mà con trai tôi đã tặng.
Tôi đã trải qua 29 năm với vinh dự được làm mẹ của Pete Frates.
Pete Frates đã dẫn dắt và truyền cảm hứng cho mọi người suốt cuộc đời.
Nó cho đi lòng tốt, và tất cả lòng tốt đều trở lại với nó.
Nó tồn tại trên đời này và biết vì sao mình ở đây.
Thật là một món quà tuyệt vời.
Điều thứ 2 mà con trai đã tặng tôi là nó đã cho tôi mục tiêu của đời mình.
Bây giờ tôi biết tại sao tôi ở đây.
Tôi sẽ cứu con trai mình, và nếu điều đó không xảy ra với nó, tôi sẽ làm việc để không người mẹ nào khác phải trải qua những gì tôi đang trải qua.
Và điều thứ 3, quan trọng không kém, món quà mà con trai tôi đã tặng tội, như là một dấu cảm thán trong một tháng kì diệu tháng 8 năm 2014: Cô bạn gái nó đến gặp đêm được chẩn đoán bây giờ đã trở thành vợ của nó và Pete và Julie đã sinh cho tôi 1 đứa cháu gái, Lucy Fitzgerald Frates.
Lucy Fitzgerald Frates ra sớm 2 tuần như là một điểm nhấn trong ngày 31/8/2014.
Và thế là (Tiếng vỗ tay) Và để tôi nhắc các bạn về những lời truyền cảm hứng của Pete mà nó sẽ gửi đến các bạn cùng lớp, đồng nghiệp và đồng đội.
Sống nhiệt huyết.
Sống thật.
Sống chăm chỉ.
Và đừng bao giờ quên trở nên vĩ đại.
Cảm ơn. (Tiếng vỗ tay)
Hãy tưởng tượng các bạn là người lính đang chạy trên chiến trường.
Bạn bị một viên đạn bắn vào chân làm đứt động mạch đùi.
Máu chảy nhiều đến nỗi bạn có thể tử vong trong chưa đến 3 phút.
Không may, việc một bác sĩ đến cứu bạn với những dụng cụ trên thắt lưng của ông có thể mất đến hơn 5 phút, để cầm máu.
Đây không chỉ là vấn đề lớn trong quân đội, mà còn là quan ngại lây lan cho toàn bộ ngành y tế: cách chúng ta nhìn nhận vết thương, cầm máu nhanh nhất, phù hợp với cơ thể
Suốt 4 năm qua, chúng tôi nghiên cứu để phát triển chất liệu sinh học thông minh, những chất liệu thật sự phù hợp với cơ thể người và chữa lành vết thương theo cách tự nhiên.
Trước khi giới thiệu về nó, hãy xem cận cảnh cách mà cơ thể chúng ta thực sự hoạt động.
Mọi người đều biết cơ thể được cấu tạo bởi nhiều tế bào.
Tế bào là đơn vị cơ bản nhất của sự sống.
Nhưng hiếm người biết tiếp theo là gì.
Hóa ra các tế bào nằm trong một mạng lưới phức tạp từ sợi, đạm và đường, được gọi là ma trận ngoại bào.
Ma trận này là mạng lưới liên kết các tế bào vào cùng vị trí tạo thành cấu trúc cho mô đồng thời có vai trò như nhà của tế bào
giúp tế bào biết chúng đang làm gì ở đâu, và phải phản ứng như thế nào.
Hóa ra, ma trận ngoại bào này là khác nhau với mỗi bộ phận cơ thể khác nhau
ma trận ngoại bào trên da khác với ma trận ngoại bào trên gan. Ma trận trên các bộ phận giống nhau cũng khác nhau; thế nên, khó có sản phẩm nào có thể phản ứng lại ma trận bào chủ, đó là điều chúng tôi đang cố tìm hiểu.
Ví dụ, hãy nghĩ đến rừng mưa nhiệt đới
bạn có vòm che, bụi cây thấp và cũng có sàn rừng.
Tất cả các phần của khu rừng đều được tạo thành từ các loài thực vật và động vật cư trú tại nơi đây.
Tương tự như vậy, ma trận ngoại bào thay đổi đến kinh ngạc theo 3 chiều.
Trên hết, ma trận ngoại bào chịu trách nhiệm chữa lành vết thương. Thử tưởng tượng bạn cắt phải tay, bạn sẽ phải tái tạo cấu trúc phức tạp này. Và để làm điều đó, một cái sẹo, thật sự là, cách mà ma trận ngoại bào hình thành lại một cách yếu ớt .
Giờ phía sau tôi là ảnh động của ma trận ngoại bào.
Các tế bào nằm trong mạng lưới phức tạp này và khi bạn di chuyển qua các mô ma trận ngoại bào sẽ thay đổi.
Các sản phẩm công nghệ trên thị trường chỉ có thể cho thấy 2 chiều của ma trận ngoại bào, điều đó có nghĩa là nó không khớp với từng mô.
Khi học năm nhất ĐH New York, tôi phát hiện ra là bạn có thể lấy một mảnh polyme từ thực vật và bôi chúng lên vết thương.
Nếu có vết thương giống cái này đây, bạn có thể bôi chất này vào giống như đồ chơi xếp hình Lego, nó sẽ tập hợp thành mô chủ.
Nghĩa là nếu bạn bôi vào gan nó sẽ thành thứ tương tự như gan, nếu bôi lên da nó sẽ thành thứ tương tự như da.
Vậy khi bạn bôi gel này vào, nó sẽ tập hợp lại quanh mô chủ.
Phải có rất nhiều sự ứng dụng, nhưng ý tưởng này, căn bản là dù đặt sản phẩm ở đâu, bạn đều có thể hồi phục nó ngay.
Đây là một mô phỏng máu ở động mạch chủ, có máu chảy gấp hai lần áp lực máu ở người.
Vậy đây là sự chảy máu rất nguy kịch và như tôi đã nói, sẽ phải mất ít nhất năm phút để áp lực này có thể dừng lại.
Khi tôi đứng đây thuyết trình, chất liệu này đã có thể cầm máu bởi vì nó thật sự hiệu quả trong việc làm lành vết thương, nó tập hợp lại vào các thớ thịt và máu bắt đầu nhận ra chuyện đang xảy xa, vì thế sản sinh ra tơ huyết cục tơ này hình thành rất nhanh, không tới 10 giây.
Đó chính là công nghệ Cám ơn
(Tiếng vỗ tay) Công nghệ này sẽ tới tay các bác sĩ thú y trước tháng 1 chúng tôi đang làm hết sức để đưa tận tay cho họ hi vọng là trong năm tới thôi.
Một lần nữa, hãy tưởng tưởng mình là người lính chạy trong chiến trường đó.
Giờ nếu bị đạn bắn vào chân thay vì cứ để máu chảy trong 3 phút, bạn chỉ việc bôi một ít gel và dưới áp lực của nút máu sẽ ngưng chảy và bạn hồi phục theo cách của mình.
Xin cám ơn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
Chúng ta có thể giảm mức tử vong do bạo lực trên toàn cầu xuống 50% trong vòng ba thập kỷ.
Tất cả những gì chúng ta cần làm chỉ là giảm tỉ lệ giết chóc xuống 2.3% mỗi năm, và rồi chúng ta sẽ đạt mục tiêu.
Các bạn không tin tôi ư?
Các nhà tội phạm học hàng đầu thế giới cho rằng chúng ta có thể, và tôi cũng nghĩ như họ, nhưng chỉ khi ta tập trung vào các thành phố, nhất là những nơi dễ tổn thương nhất.
Tôi đã suy nghĩ rất nhiều về vấn đề này.
Từ 20 năm nay, tôi đã làm việc ở những quốc gia và thành phố chịu chia rẽ vì xung đột, bạo lực, khủng bố, hay tất cả những thứ đó gộp lại.
Tôi từng theo dấu những tên buôn lậu súng từ Nga tới Somalia, tôi từng làm việc với những kẻ đầu sỏ ở Afganistan và cả Congo, tôi từng đếm xác người chết ở Columbia, Haiti, Sri Lanka và Papua New Guinea.
Các bạn chẳng cần ra tiền tuyến mới nhận thấy hành tinh của chúng ta đang vượt ngoài tầm kiểm soát.
Ta có thể cảm thấy rằng, sự bất ổn trên thế giới đã trở nên bình thường.
Nhưng tôi muốn các bạn nhìn kỹ hơn, và các bạn sẽ nhận ra nạn bạo lực đang có sự dịch chuyển về địa lý, bởi vì không có quá nhiều nơi phải chịu nạn xung đột và tội phạm giống như: Aleppo, Bamako, Caracas, Erbil, Mosul, Tripoli, Salvador.
Bạo lực đang dịch chuyển sang các thành phố trung tâm.
Và điều này đúng với dự đoán, phải không?
Hầu hết mọi người ngày nay tập trung sinh sống ở thành phố thay vì nông thôn.
600 thành phố, gồm cả 30 khu siêu đô thị, đóng góp đến hai phần ba GDP toàn cầu.
Nhưng khi nói đến thành phố, những quốc gia ở phía Bắc là tâm điểm của câu chuyện, đó là Bắc Mĩ, Tây Âu, Úc và Nhật Bản, nơi mà tỷ lệ bạo lực ở mức thấp nhất từ trước đến nay.
Điều này khiến những người thích sống ở thành phố tung hô về vinh quang của tầng lớp sáng tạo, và các thị trưởng sẽ chỉ huy cả thế giới.
Bây giờ, tôi hy vọng một ngày nào đó các thị trưởng sẽ nắm giữ thế giới, nhưng sự thực là, chúng ta không nghe thấy bất cứ câu chuyện nào về sự việc đang diễn ra ở phía Nam.
Phía Nam ở đây, tôi muốn nói đến Nam Mỹ, Châu Phi và châu Á, những nơi mà bạo lực đang gia tăng, nơi hạ tầng đang bị quá tải, và nơi sự quản lý quy củ là điều người ta mong mỏi chứ không có thật.
Các chuyên gia về ngoại giao và phát triển thường nói về 40 đến 50 những khu vực dễ tổn thương, nơi sẽ định hình tình hình an ninh trong thế kỷ 21.
Tôi nghĩ thành phố của các khu vực này sẽ quyết định tương lai ổn định hay bất ổn.
Bởi vì chiến tranh và các hoạt động nhân đạo sẽ sớm tập trung vào các thành phố, và đấu tranh để phát triển, bạn có thể định nghĩa sự đấu tranh là xóa đói giảm nghèo chăm lo sức khỏe cộng đồng, chống biến đổi khí hậu, sẽ thành công hay thất bại ngay chính các khu ổ chuột trong thành phố chúng ta.
Tôi muốn kể với các bạn về bốn siêu nguy cơ tôi cho rằng sẽ quyết định mức tổn thương ở thế hệ chúng ta, và nếu chúng ta kiểm soát được những điều này, Tôi nghĩ ta có thể làm gì đó với vấn đề bạo lực chết người.
Tôi sẽ bắt đầu với vài thông tin tốt.
Thực tế, chúng ta đang sống trong khoảng thời gian yên bình nhất trong lịch sử.
Steven Pinker cùng cộng sự đã chỉ ra rằng cường độ và tần suất xung đột thực sự đang ở mức thấp nhất.
Hiện nay, ở Gaza, Syria, Sudan, Ukraine, tình hình bạo lực đang rất tồi tệ, và họ đang trong tình trạng kinh khủng, họ nói rằng có một sự gia tăng tương đối nhỏ trong xu thế đang giảm từ suốt 50 năm nay.
Chúng ta còn thấy nạn giết người giảm đáng kể.
Manuel Eisner cùng cộng sự đã chỉ rằng từ nhiều thế kỷ nay, ta thấy tôi phạm giết người giảm một cách đáng kinh ngạc, đặc biệt ở phương Tây.
Hầu hết các thành phố phía Bắc ngày nay an toàn gấp 100 lần so với cách đây 100 năm.
Có 2 việc -- đó là sự suy giảm của bạo lực vũ trang và tội phạm giết người -- là 2 trong những điều phi thường, nếu không nói, đó là thành tựu của lịch sử nhân loại, và chúng ta nên vui mừng, đúng không?
Vâng, chúng ta nên như vậy.
Chỉ có một vấn đề là: Hai tai họa này vẫn còn tồn tại.
Như các bạn thấy, 525.000 người bao gồm nam giới, phụ nữ, trẻ em chết vì bạo lực mỗi năm.
Nghiên cứu mà tôi thực hiện với Keith Krause và cộng sự đã cho thấy có 50.000 đến 60.000 người chết bởi bạo lực ở các vùng chiến tranh.
Phần còn lại, gần 500.000 người, chết bên ngoài các vùng giao tranh.
Nói cách khác, số người chết bên ngoài gấp 10 lần so với trong vùng chiến tranh.
Thêm nữa, bạo lực đang dịch chuyển xuống phía Nam, về phía khu vực Mĩ La-tinh và vùng Caribe, đến một phần Trung và Nam Phi, và vài vùng nhỏ ở Trung Đông và Trung Á.
40 trong số 50 thành phố nguy hiểm nhất trên thế giới nằm ngay khu vực Mĩ La-tinh này, 13 thành phố ở Brazil, nơi nguy hiểm hơn cả là San Pedro Sula, và Honduras đứng thứ hai, với tỷ lệ tội phạm giết người đáng kinh ngạc là 187 trên 100.000 người.
Tỷ lệ này gấp 23 lần trung bình toàn cầu.
Bây giờ, nếu bạo lực tái tập trung về mặt địa lý, nó cũng được sắp xếp lại theo địa hình mới của thế giới, vì khi nói đến thành phố, thế giới không phẳng, như Thomas Friedman từng nói,
nó có mũi nhọn.
Sự thống trị của thành phố như một điển hình cho lối sống đô thị là một trong những biến chuyển dân số đáng kinh ngạc trong lịch sử, và điều này diễn ra quá nhanh.
Bạn biết những số liệu này chứ?
Hiện có 7,3 tỷ người trên thế giới; con số đó sẽ là 9,6 tỷ vào năm 2050.
Nhưng hãy xem xét một điều rằng: Vào những năm 1800, cứ mỗi 30 người thì có 1 người sống ở thành phố, ngày nay con số đó là 1 trong mỗi 2 người, và cứ theo đó trong tương lai tất cả sẽ đổ về thành phổ.
Và sự mở rộng đô thị hóa sẽ không đồng đều và cũng không công bằng.
Phần lớn, khoảng 90%, sẽ xảy ra ở phía Nam, ở những thành phố phía Nam.
Do đó, các nhà địa lý cũng như dân số học đô thị bảo rằng không phải kích thước hay thậm chí mật độ dân cư thành phố có thể phản ánh mức độ bạo lực.
Thành phố Tokyo, với 35 triệu người, là một trong những thành phố lớn nhất, và thuộc hàng an toàn nhất thế giới.
Thực sự tốc độ đô thị hóa mới là vấn đề.
Tôi gọi đó là đô thị hóa siêu tốc, 1 trong những nguyên nhân chủ yếu gây tổn thương.
Khi bạn nghĩ về sự bành trướng đến khó tin của các thành phố, và nghĩ về đô thị hóa siêu tốc, hãy nghĩ đến vùng Karachi.
Karachi từng có 500.000 người vào năm 1947, một thành phố hối hả, nhộn nhịp.
Ngày nay dân số thành phố là 21 triệu, cùng với việc đóng góp ba phần tư GDP cho Pakistan, nơi đây còn là một trong những thành phố bạo lực nhất Nam Á.
Dhaka, Lagos, Kinshasa, những thành phố này hiện nay lớn gấp 40 lần so với những năm 1950.
Bây giờ đến lượt New York.
Thành phố này từng mất 150 năm để có 8 triệu người.
São Paulo, Mexico City cần 15 năm để đạt được cùng lượng dân số này.
Những thành phố cỡ vừa, lớn, siêu lớn và siêu đô thị trông như thế nào?
Tiểu sử của các thành phố là gì?
Vâng, đây là những thành phố trẻ.
Những gì ta đang thấy ở những thành phố này là sự bùng nổ của thế hệ trẻ.
Điều này thực sự là một chuyện tốt.
Đó là 1 chức năng của việc giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ em.
Nhưng sự bùng nổ thế hệ trẻ là việc ta cần xem xét.
Ý nghĩa căn bản của việc này là tỷ lệ người trẻ sống ở những thành phố bị đe dọa của ta nhiều hơn so với lượng sống tại những nơi có lợi cho sức khỏe và giàu hơn.
Tại một số thành phố bị đe dọa, 75% dân số dưới 30 tuổi.
Hãy thử nghĩ xem: Ba phần tư dân số dưới 30 tuổi.
Điều này giống ở Palo Alto.
Bây giờ, nếu bạn nhìn vào Mogadishu, như một ví dụ, ở Mogadishu độ tuổi trung bình là 16.
Tương tự đối với Dhaka, Dili và Kabul.
Còn Tokyo? Độ tuổi trung bình là 46.
Tương tự đối với hầu hết các thành phố ở Tây Âu.
Không chỉ dân số trẻ là điều tác động đến việc dự đoán sự bạo lực.
Đó chỉ là một trong số nhiều yếu tố, nhưng sự trẻ tuổi cùng với sự thất nghiệp, thất học, và - đây là điều không mong đợi - tỷ lệ nam giới là một tỷ lệ chết người.
Người ta thống kê sự tương quan giữa tất cả những yếu tố này với tuổi tác, và cho thấy có mối liên hệ với sự gia tăng bạo lực.
Với những bạn ngồi đây, những người là cha mẹ của những con trai, bạn biết tôi nói về điều gì, đúng không?
Hãy tưởng tượng xem con trai bạn không có bất kỳ gắn kết nào với những người bạn ngỗ nghịch của chúng, đang hào hứng ngoài kia.
Bây giờ, hãy để phụ huynh sang một bên, để giáo dục qua một bên, giới hạn khả năng giáo dục, thêm một ít thuốc, rượu, và súng, ngồi lại và xem pháo hoa.
Những tác động đầy bối rối.
Ngay tại Brazil này, tuổi thọ trung bình là 73.6 năm.
Nếu bạn sống tại Rio, tôi xin lỗi, bạn chỉ sống được 71.6 năm.
Nhưng nếu bạn còn trẻ, bạn không được giáo dục, bạn thất nghiệp, bạn da đen, và bạn là nam giới, tuổi thọ của bạn giảm xuống thấp hơn 60 năm.
Đó là lý do tại sao tuổi trẻ và bạo lực là là những kẻ giết người số 1 tại đất nước này.
Tốt thôi, thành phố của chúng ta không chỉ có cái chết và bóng tối.
Sau tất cả, thành phố là trung tâm của sự đổi mới, sự năng động, phồn thịnh, sự phấn khích, và sự kết nối.
Đây là nơi mà những con người thông minh tụ hội.
Và những người trẻ mà tôi nói đến, họ am hiểu một cách máy móc và nhận biết kỹ thuật hơn hẳn trước đây.
Và sự bùng nổ Internet cũng như công nghệ di động, có nghĩa sự phân tách kỹ thuật số phía Bắc và phía Nam giữa các quốc gia và trong mỗi quốc gia, đang thu hẹp lại.
Nhưng chúng ta đã nghe rất nhiều, những công nghệ mới này luôn là con dao hai lưỡi, đúng không?
Lấy ví dụ từ việc tuân thủ pháp luật.
Cảnh sát trên thế giới đang bắt đầu sử dụng cảm biến điều khiển và dữ liệu để đề phòng tội phạm.
Một số cảnh sát có khả năng dự đoán hành vi tội ác trước khi nó diễn ra.
Kịch bản tội phạm trong tương lai đang ở đây, và chúng ta phải cẩn thận.
Chúng ta phải quản lý vấn đề về an ninh công cộng chống lại các quyền riêng tư cá nhân.
Nhưng không chỉ có cảnh sát đang đổi mới.
Chúng ta còn nghe thấy hoạt động của các nhóm vì cộng đồng những người tham gia hành động vì địa phương và toàn cầu, và điều này dẫn đến một cuộc cách mạng thực sự.
Nhưng điều đáng lo nhất là những băng đảng tội phạm những kẻ lên mạng trực tuyến và bắt đầu thống trị không gian mạng.
Tại Ciudad Juárez ở Mexico, nơi tôi đang làm việc, những nhóm như Zetas và băng đảng ma túy Sinaloa đang khống chế truyền thông xã hội
Chúng sử dụng để tuyển dụng, buôn bán các sản phẩm, để ép buộc, dọa nạt và để giết người.
Bạo lực đang diễn ra trên mạng ảo.
Và đây chỉ là một phần phác thảo cho sự thay đổi nhanh chóng, biến động, và phức tạp.
Ý tôi là, có nhiều rủi ro khác nhau đang gây ra những tổn thương cho thế hệ chúng ta, không chỉ là sự chênh lệch về thu nhập, nghèo đói, biến đổi khí hậu, sự miễn giảm
Nhưng chúng ta đang tiến thoái lưỡng nan khi mà có những thành phố đang phồn thịnh và dẫn đầu sự tăng trưởng toàn cầu trong khi có những khu vực đang trượt ngã và tụt hậu.
Nếu chúng ta muốn thay đổi cục diện, chúng ta cần bắt đầu đàm thoại.
Chúng ta không thể chỉ tập trung vào các thành phố phát triển, như những thành phố ở Singapore, Kuala Lumpur, ở Dubai, Thượng Hải.
Chúng ta cần chú ý đến những nơi đang bị tổn thương trong cuộc đàm thoại.
Một cách để làm được điều này có lẽ là bắt đầu kết nối những thành phố này với những nơi tốt và giàu có hơn, phát động một quy trình học hỏi và hợp tác và chia sẻ thực thế, về những gì cần và không cần làm.
Một ví dụ tuyệt vời cho việc này là sự hợp tác El Salvador và Los Angeles, nơi mà các thị trưởng của El Salvador và Los Angeles đang hợp tác để những thành viên của nhóm tội phạm cũ làm việc với những tên tội phạm hiện tại, cung cấp sự hướng dẫn, giáo dục, và giúp đỡ việc ngừng bắn cũng như các thỏa thuận ngừng bắn, và ta thấy tỷ lệ kẻ sát nhân đã giảm ở El Salvador, 1 thành phố bạo lực nhất thế giới, xuống đến 50%.
Ta cũng có thể tập trung vào những điểm nóng.
Địa điểm và vị trí có ảnh hưởng cơ bản đến việc hình thành bạo lực.
Bạn có biết rằng khoảng 1 - 2% những địa chỉ đường ở 1 thành phố tổn thương có thể dự đoán được đến 99% tội phạm bạo lực?
Lấy một ví dụ ở São Paulo, nơi tôi đã làm việc.
Nơi này từ 1 thành phố nguy hiểm nhất trở thành nơi an toàn nhất Brazil, và họ làm điều đó bằng cách giảm một nửa trong việc thu thập thông tin, chỉ ra điểm nóng, cải cách cảnh sát, và qua quá trình đó, họ đã giảm đến 70% lượng tội phạm giết người trong 10 năm.
Chúng ta cũng có thể chú ý vào những đối tường này.
Sẽ là bi kịch khi những người trẻ thất nghiệp, thất học, và là nam giới, điều đó làm tăng nguy cơ của việc bị giết và giết người.
Chúng ta cần phải phá vỡ vòng tròn của sự bạo lực này và sớm đem nhận thức này đến những đứa trẻ của chúng ta. nhưng theo một hướng tích cực, thay vì tiêu cực.
Đó là một việc tuyệt vời, điều đang diễn ra ở Kingston, Jamaica và ở chính thành phố Rio này, nơi mà giáo dục, việc làm, việc tái tạo đang được triển khai trước tiên cho những nhóm có nguy cơ cao, và kết quả, chúng ta thấy nạn bạo lực đang giảm xuống trong cộng đồng.
Chúng ta cũng có thể làm cho các thành phố an toàn hơn và có giá trị sống hơn.
Thực tế là, sự gắn kết xã hội rất có ảnh hưởng.
Di động tác động đến các thành phố của chúng ta
Chúng ta cũng nên bỏ đi những sự phân biệt chủng tộc, độc đoán, và những tường chắn.
Một ví dụ điển hình trong việc làm điều đó như thế nào là ở Medellín.
Khi tôi ở Colombia cuối những năm 1990, Medlelín là thủ đô của tội phạm trên thế giới, nhưng nay đã thay đổi, đó là nhờ việc điều tra cẩn thận những khu vực có thu nhập thấp và bạo lực nhất, và tích hợp họ với tầng lớp trung lưu thông qua mạng cáp treo, giao thông công cộng, và cơ sở hạ tầng cao cấp, và quá trình này đã làm giảm đến 79% tội phạm giết người trong 2 thập kỷ.
Và cuối cùng, đó là công nghệ.
Công nghệ là một hứa hẹn lớn nhưng cũng vô cùng nguy hiểm.
Chúng ta xem các ví dụ của sự đổi mới phi thường này, và hầu hết trong đó đến từ phòng này, Cảnh sát tham gia các phân tích dự đoán.
Người dân tham gia các giải pháp hỗ trợ thông tin.
Ngay nhóm của tôi cũng tham gia các ứng dụng phát triển. để hỗ trợ cho lực lượng cảnh sát và tăng cường sự an toàn cho người dân.
Nhưng chúng ta cần phải cẩn thận.
Nếu tôi có 1 thông điệp cho bạn, đó là: Không có gì có thể tránh khỏi bạo lực chết người, và chúng ta có thể giúp thành phố của chúng ta an toàn hơn.
Là con người, chúng ta có cơ hội để giảm nạn bạo lực giết người còn một nửa trong cuộc đời chúng ta.
Vậy nên tôi chỉ có một câu hỏi: Các bạn còn đợi gì nữa?
Xin cảm ơn.
(vỗ tay)
Đây là một ý tưởng đơn giản về tự nhiên
Tôi muốn nói vài lời thay cho tự nhiên vì chúng ta chưa nói nhiều về điều này mấy ngày trước
Tôi muốn thay lời cho đất, cho lũ ong, cho cây cối và cho động vật và nói với các bạn về một loại công cụ một công cụ đơn giản mà tôi đã tìm ra
Mặc dù nó chẳng là gì khác ngoài lời lẽ văn chương, mà không phải công nghệ
Nó thực sự hữu ích, theo tôi, thay đổi mối quan hệ của chúng ta với tự nhiên và với tất cả các loài mà chúng ta phụ thuộc
Và công cụ đó thật đơn giản, như Đức Chúa đã nói Hãy nhìn vào chúng ta và thế giới từ góc nhìn của động, thực vật
Đây không phải ý tưởng của tôi Những người khác đã tập trung vào nó Tuy nhiên, tôi thử đặt nó vào vị trí mới
Tôi sẽ nói với bạn tôi có được nó thế nào
Cũng như rất nhiều ý tưởng khác của tôi, hay nhiều công cụ khác mà tôi sử dụng Tôi đã tim ra nó trong khu vườn, tôi là người làm vườn tận tụy
Một ngày, khoảng bảy năm trước, khi tôi đang trồng khoai tây tuần đầu tiên của tháng Năm Đây là ở New England, Khi những cây táo chỉ mới bắt đầu nở bung Như những đám mây trẳng phía trên cao
Tôi đã ở đây, trồng những cái cây của mình cắt những nhánh khoai tây, và trồng và những con ong đang làm việc trên cây những con ong vò vẽ làm làm rung rinh cành cây
Và một trong những thứ mà tôi thực sự thích ở khu vườn Đó là, nó không khiến bạn phải tập trung vào nó Bạn sẽ không bị thương, không như làm gỗ và tâm trí bạn sẽ được thoải mái cho việc tư duy
và tôi đã hỏi chính mình vào buổi chiều đó trong khu vườn khi đang làm việc bên cạnh chú ong kia Giữa tôi và con ong có gì chung
Vai trò của chúng tôi trong khu vườn có gì giống nhau và khác nhau
Và tôi nhận ra chúng tôi có một điểm chung khá lớn Cả hai chúng tôi đều đang nhân giống gen của loài này mà không phải loài khác và cả hai chúng tôi - có thể, nếu tôi có thể hình dung cái nhìn của loài ong đều nghĩ, chúng tôi đang đóng vai trò chỉ huy.
Tôi đã quyết định loại khoai tây tôi muốn trồng Tôi đã chọn Yukon Gold hoặc Yellow Finn hoặc bất kì loại nào đi nữa và tôi đã thu thập những gene đó từ danh mục hạt giống trên toàn quốc mua và trồng chúng
và dĩ nhiên, loài ong kia coi như chúng đã quyết định "Tôi sẽ chọn cây táo kia tôi sẽ chọn bông hoa kia, tôi sẽ lấy mật hoa, và tôi sẽ bay đi"
Chúng tôi có một văn phạm gợi ý rằng chúng tôi là ai Chúng tôi là những sinh vật tối cao trong tự nhiên - tôi và loài ong,
Tôi trồng khoai tây, dọn cỏ trong vườn, thuần hóa các loài
Nhưng hôm đó, một điều xảy đến với tôi chuyện gì nếu văn phạm kia không là gì cả ngoài những tự phụ cá nhân
Dĩ nhiên, loài ong nghĩ chúng có trách nhiệm nhưng chúng ta hiểu điều đó rõ hơn
Chúng ta hiểu điều gì đang xảy ra giữa con ong và bông hoa kia nghĩa là loài ong đang bị bông hoa lợi dụng khôn khéo
và khi tôi nói bị lợi dụng, tôi đang nói đến học thuyết Darwin?
Ý tôi là nó đã phát triển một tính trạng đặc biệt màu sắc, mùi, vị, hình dạng - là thứ đã dụ dỗ loài ong
Và loài ong đã bị đánh lừa một cách khéo léo đến hút mật và mang theo cả phấn hoa trên chân nó và bay đến một bông hoa khác
Loài ong không đưa ra quyết định Và tôi nhận ra sau đó rằng tôi cũng vậy
Tôi đã bị loài khoai tây, mà không phải loài nào khác dụ dỗ trồng, và phân tán gen của nó, mở rộng không gian sống của nó
và khi tôi nảy ra ý tưởng: "Chuyện gì có thể xảy ra Nếu chúng ta nhìn lại mình từ góc nhìn của những loài mà chúng ta đang lợi dụng
Rồi bỗng dưng nông nghiệp với tôi không còn là một cuộc cách mạng, hay kỹ thuật của loài người mà là một quá trình đồng tiến hóa một nhóm sinh vật thông minh, hầu hết là những loài cỏ ăn được, đã khai thác chúng ta tìm cách khiến chúng ta phải phát quang các vùng đất
Vậy đó là sự cạnh tranh giữa các loại cỏ, có phải vậy không?
Và mọi thứ bỗng dưng trở nên khác biệt
Và bỗng dưng, việc cắt cỏ ngày hôm đó là một trái nghiệm hoàn toàn khác.
Tôi đã luôn nghĩ - và đã viết điều này trong cuốn sách đầu tiên của mình Cuốn sách về việc làm vườn rằng bãi cỏ là tự nhiên ở dạng trồng trọt nhân tạo rằng chúng là những lãnh địa chuyên chế rằng khi cắt cỏ, chúng ta đã đàn áp một cách tàn nhẫn các loài khác Và không bao giờ để chúng gieo hạt, hay chết hay được kết đôi
và đó là bản chất của việc cắt cỏ
Nhưng sau đó tôi nhận ra, "Không, thực sự đây là điều loài cỏ muốn chúng ta làm
Tôi đã bị gạt. Tôi đã bị loài cỏ gạt với mục đích tránh cạnh tranh với cây gỗ những loài cạnh tranh ánh sáng với chúng
Và bằng việc khiến chúng ta cắt cỏ, những cây lớn đã không mọc trở lại nữa hiện tượng này diễn ra rất nhanh ở vùng New England
Vì vậy, tôi bắt đầu nhìn mọi thứ theo cách này, viết hẳn cuốn sách tên "Dục vọng của thực vật"
Và tôi nhận ra, bạn có thể nhìn theo cách tương tự với loài hoa và suy diễn tất cả những điều thú vị về vị giác, dục vọng của loài ong rằng chúng thích vị ngọt, màu sắc của bông hoa và sự cân xứng chúng ta có thể nhận ra điều gì về chính mình khi làm điều tương tự?
Rằng một loại khoai tây, một loại thuốc một loại cần sa sativa-indica cũng muốn nói một điều gì đó về chúng ta
và rằng, đây chẳng phải là một cách nhìn rất thú vị về thế giới đấy sao?
Bây giờ, cách kiểm ra cái ý tưởng - mà tôi gọi là lời lẽ văn hoa là nó khiến chúng ta trở nên thế nào?
Và khi đang nói về tự nhiên, với vai trò một tác giả, đối tượng của tôi là gì? Làm sao nó đáp ứng được bài test của Aldo Leopold
nghĩa là nó có làm chúng ta trở thành công dân tốt hơn của quần xã sinh vật?
khiến chúng ta làm những việc giúp cho sự hỗ trợ và bền vững hệ sinh thái chứ không phải phá hủy nó
Và tôi muốn nói rằng ý tưởng này nhằm mục đích đó.
Vậy, để tôi sơ qua những gì bạn sẽ thấy khi nhìn thế giới theo cách này ngoài một chút kiến thức mang tính giải trí về lòng dục vọng của loài người
Là một đối tượng có trí thức, nhìn thế giới từ góc nhìn của loài khác chúng ta có thể đối phó được với điều bất thường này và điều này nằm trong lãnh địa của lịch sử tri thức nó chính là Thuyết Tiến hóa của Darwin mà chúng ta đã có 150 năm trước
Ugh. Mini-Me. (Laughter) Chúng ta có tri thức, có học thuyết Tiến hóa Darwin, nhờ có Darwin ta nhận ra ta chỉ là một trong số nhiều loài Tiến hóa xảy ra với chúng ta theo cùng cách mà nó xảy ra với tất cả các loài Chúng ta tác động vào loài khác, đồng thời cũng bị tác động lại Chúng ta thực sự đang nằm trong mạng lưới của sự sống
Nhưng điều kì lạ nhất, là chúng ta đã không học bài học này 150 năm sau đó Không ai trong chúng ta tin điều này cả
Chúng ta vẫn là những đứa con của Descartes Những người tin rằng tính chủ thể và sự nhận thức khiến chúng ta khác biệt rằng thế giới được chia thành chủ thể và đối tượng rằng thế giới, một mặt là tự nhiên, và mặt khác là văn hóa
Ngay khi bạn bắt đầu nhìn mọi vật từ góc nhìn của động vật hay thực vật Bạn sẽ nhận ra rằng sự tự tôn tri thức chính là ý tưởng rằng tự nhiên là sự đối lập của văn hóa rằng sự nhận thức là tất cả mọi thứ và đó là khía cạnh quan trọng khác mà nó tạo ra
Nhìn nhận thế giới dưới cái nhìn của những loài khác chính là cách chữa lành bệnh tự phụ của loài người
Bạn sẽ bỗng dưng nhận ra rằng sự nhận thức thứ mà chúng ta coi trọng và xem xét thành tựu cuối cùng của tự nhiên sự nhận thức của loài người thực sự chỉ là một công cụ khác để hòa hợp với thế giới
Và nó là một hình thức của tự nhiên mà chúng ta nghĩ là công cụ tốt nhất
Nhưng, bạn biết không, như một diễn viên hài đã từng nói "Oh, ai đó cho tôi biết rằng nhận thức là điểu rất tốt và rất quan trọng?
"Chính là sự nhận thức"
Vậy, khi bạn nhìn vào những cái cây, bạn nhận ra những công cụ khác nữa Và chúng cũng đầy thú vị
Tôi sẽ đưa ra hai ví dụ, cũng từ khu vườn Đậu lima. Các bạn có biết hạt đậu lima sẽ làm gì khi nó bị nhện tấn công?
Nó sẽ giải phóng ra một loại hóa chất dễ bay hơi để kích thích một loài nhện khác đến tấn công loài nhện kia, bảo vệ loài đậu lima
Vậy thì, các loài cây có gì, trong khi chúng ta có nhận thức, công cụ, ngôn ngữ, chúng có các chất hóa sinh học
và chúng đã hoàn hảo đến độ vượt xa những gì chúng ta có thể tưởng tượng
Mức độ phức tạp, tinh vi của chúng thực sự là điều kì diệu và tôi nghĩ rằng Dự án Hệ gen người thực sự bê bối
Bạn biết đấy, chúng ta bắt đầu dự án với ý định giải trình tự 40000 hay 50000 gen và chúng ta mới chỉ thực hiện được 23000 gene
Hãy làm một so sánh nhỏ thế này cây lúa có 35,000 gen
Vậy thì, loài nào là tinh vi hơn ở đây?
Sự thật là, chúng ta đều phức tạp
Chúng ta đã tiến hóa cùng nhau chỉ là theo những con đường khác nhau
Vì vậy, liệu pháp cho tính tự phụ, cách để cảm nhận ý tưởng của Darwin
Và đó điều tôi đã làm với vai trò một người viết sách, một người kể chuyện là cố làm người khác cảm nhận được điều chúng ta biết, và kể những câu chuyện giúp ta nghĩ xanh hơn
Giờ đây, hãy đưa ý tưởng này vào thực tiễn
Tôi sẽ đưa bạn đến nông trại ngay bây giờ vì tôi sử dụng ý tưởng này để nâng cao hiểu biết của mình về hệ thức ăn và điều tôi đã học được, thực sự là thứ mà loài ngô đang vận dụng đối với chúng ta
và bài nói bạn đã nghe về ethanol ngày hôm nay với tôi, là khúc khải hoàn của loài ngô theo lẽ thường nó chính là một phần trong kế hoạch thống trị thế giới của loài ngô
(Cười) Bạn sẽ thấy, lượng ngô được trồng năm nay sẽ tăng vượt bậc so với năm trước Nơi sống của nó sẽ mở rộng đáng kể vì chúng ta đã chọn ethanol làm giải pháp
Nó đã giúp tôi hiểu hơn về nền công nghiệp nông nghiệp một phần của hệ thống Cartesian
dựa trên ý tưởng chúng ta uốn nắn các loài khác theo ý muốn và rằng chúng ta có trách nhiệm và chúng ta tạo ra những bộ máy này và chúng ta có các đầu vào công nghệ, và nhận được thức ăn từ chúng hay nguồn nhiên liệu hay bất cứ thứ gì chúng ta muốn
Tôi sẽ đưa bạn đến một hình thức nông trại hoàn toàn khác
Một nông trại ở thung lũng Shenandoah thuộc Virginia
Tôi đã tìm kiếm một nông trại nơi đó, những ý tưởng về việc nhìn mọi thứ từ góc nhìn của các loài thực sự được thực thi và tôi đã tìm thấy điều đó ở một người.
Một nông dân tên Loel Salatin Tôi đã ở học việc một tuần trong trang trại của ông và tôi đã thu được vài tin tức đầy hi vọng về mối quan hệ của chúng ta với tự nhiên mà tôi đã từng có trong suốt 25 năm viết về tự nhiên
và điều đó chính là nông trại đó có tên là Polyface điều này nghĩa là
ý tưởng của ông là ông đã có được sáu loài động vật khác nhau và một số thực vật cùng sinh trưởng trong mối quan hệ cộng sinh đầy tinh vi này
Nó chính là canh tác vĩnh viễn, chắc vài bạn biết về điều này chúng bao gồm: bò sữa, heo, cừu và gà tây, và...
ông ấy còn có gì nữa nào?
Tất cả sáu loài - cả thỏ nữa cùng nhau phục vụ cho nhu cầu sinh thái của một loài khác và chất thải từ một loài này lại là thức ăn cho loài khác và chúng bảo vệ loài khác khỏi côn trùng gây hại
Đó thực sự là một vũ điệu tinh vi và xinh đẹp Nhưng tôi chỉ đưa cái nhìn cận cảnh về một phần trong đó thôi mối quan hệ giữa gia súc và những con gà mái đẻ trứng trong trang trại của ông
và tôi sẽ cho bạn thấy, nếu dùng cách này bạn sẽ thu được gì, OK?
Và điều này, hơn nhiều việc tạo nguồn thức ăn, bạn sẽ thấy đó là một cách nhìn khác về tự nhiên và là cách để loại bỏ khỏi đầu bạn khái niệm "tổng bằng không" ý tưởng của Cartesian về việc thiên nhiên thắng hay chúng ta thắng và rằng để đạt được thứ chúng ta muốn tự nhiên đang bị kiệt quệ dần
Vậy, một ngày, gia súc trong một đồn điền
Thứ công nghệ duy nhất có ở đây là những hàng rào điện rẻ tiền tương đối mới, và được nối với bình ắc quy xe ô tô Tôi thậm chí có thể lắp ráp nó cho 1/4 bãi đất chỉ trong 15 phút
Những con bò sữa gặm cỏ và rồi chúng di chuyển, vậy thôi
Chúng gặm cỏ một cách nhiệt tình bất kì thứ gì dưới đất
Ông ấy đợi trong ba ngày Và sau đó chúng tôi kéo vào một thứ gọi là Eggmobile
Chiếc Eggmobile này thực sự là một loại máy móc tạm bợ, ọp ẹp Nó trông giống như một cái toa xe che bạt được làm từ những tấm ván Nhưng nó có thể chứa được 350 con gà
Ông kéo nó vào chuồng ngựa ba ngày sau đó và mở các tấm ván thả chúng ra, và cả 350 con gà mái bị trôi ra theo tấm ván cục tác inh ỏi theo đúng lối loài gà chúng đã tạo ra những đường thẳng trên ... đống phân bò
Và chúng đã làm một việc thật thú vị Chúng mổ vào đống phân bò để lấy giòi và ấu trùng ruồi
Và lý do ông đã đợi ba ngày vì ông biết đến ngày thứ tư hoặc thứ năm những con ấu trùng sẽ nở Rồi ông sẽ gặp rắc rối lớn với lũ ruồi
Nhưng ông đã đợi cho đến khi chúng đủ lớn, đủ mọng và đủ ngon Vì chúng là nguồn protein yêu thích của lũ gà
Vì thế mà chúng vừa ăn vừa nhảy múa Chúng bới tung đống phân để tìm ấu trùng Nhờ vậy, chúng đã rải đống phân ra xung quanh
Một dịch vụ sinh thái thứ cấp hữu ích
Và thứ ba, khi chúng đang làm việc với đống phân đó dĩ nhiên, chúng cũng phóng uế liên tục Và chất thải giàu nito của chúng thật sự là thứ phân bón phì nhiêu cho đồng ruộng
Sau đó, chúng dời đi, đến một cánh đồng khác và chỉ trong vài tuần, cỏ bắt đầu mọc và lớn nhanh như thổi
Và trong vòng bốn hay năm tuần, ông ấy có thể lặp lại.
Ông lại có thể cắt cỏ, có thể đưa loài khác vào như những con cừu, hay ông có thể tạo cỏ khô cho mùa đông
Bây giờ, tôi muốn các bạn nhìn kĩ hơn vào điều đã xảy ra
Nó thực sự là một hệ thống năng suất
Tôi phải nói với bạn là trên 100 hecta ông đã thu được 40,000 pao thịt bò; 30,000 pao thịt heo; 25,000 tá trứng 20,000 gà thịt; 1,000 gà tây; 1,000 thỏ một lượng thức ăn khổng lồ
Bạn biết đấy, bạn đã từng nghe "Thực phẩm hữu cơ có thể nuôi sống thế giới?"
Bây giờ, hãy xem bạn có thể sản xuất bao nhiêu thức ăn trên 100 hecta nếu làm tương tự
Cung cấp cho mỗi loài thứ chúng muốn Để chúng nhận ra mong muốn và sự khác biệt sinh lý của mình
Để mọi thứ xảy ra
Nhưng bây giờ hãy nhìn nó từ góc nhìn của loài cỏ
Điều gì sẽ xảy ra với loài cỏ nếu bạn làm như vậy
Khi một loài súc vật gặm cỏ, cỏ sẽ bị cắt từ chiều cao này xuống chiều cao kia Và nó ngay lập tức sẽ làm điều gì đó thật thú vị
Ai trong số các bạn đã từng làm vườn sẽ biết về thứ gọi là "Tỉ lệ rễ-thân cành" Và cây cần giữ sinh khối rễ ở một mức độ cân bằng với sinh khối lá
Vì vậy, khi chúng mất nhiều lá chúng sẽ bị rụng rễ giống như chúng tự đốt cháy mình và rễ cây sẽ chết
Khi đó, các loài trong đất bắt đầu hoạt động về cơ bản, việc nhai rễ, phân hủy chúng loài giun đất, nấm, vi khuẩn và cuối cùng là tạo ra lớp đất mới
Đây là cách mà đất được tạo ra
Nó được tạo từ dưới lên
Đây là cách các đồng cỏ được tạo ra mối quan hệ giữa bò rừng và cỏ
Và điều mà tôi đã nhận ra khi hiểu được điều này Và nếu bạn hỏi Loel Salatin ông ấy làm gì, thì ông ấy không phải nông dân chăn gà không phải nông dân chăn cừu, không phải chủ trại gia súc, ông là nông dân cắt cỏ bởi vì cỏ là loài chủ đạo của hệ thống đó Bạn nghĩ xem, nó hoàn toàn mâu thuẫn với ý tưởng về tự nhiên trong đầu chúng ta ở đó, để có được điều chúng ta muốn, tự nhiên sẽ bị mất dần
Chúng ta càng nhận nhiều tự nhiên càng mất nhiều
Ở đây, tất cả thực phẩm thu được từ nông trại, vào cuối mùa đã có nhiều đất hơn, nhiều phì nhiêu, và nhiều đa dạng sinh học hơn
Đó thực sự là một điều đáng kì vọng
Có rất nhiều nông dân đang làm điều tương tự
Điều này đã vượt ra ngoài nông nghiệp hữu cơ một hệ thống mà, ít nhiều vẫn là hệ thống Cartesian
Và điều mà nó chỉ ra là, nếu bạn bắt đầu chịu trách nhiệm cho loài khác chịu trách nhiệm cho đất, dù cho chẳng có khác ngoài ý tưởng này ---bởi vì chẳng có công nghệ nào ở đây cả ngoại trừ những hàng rào kia là những thứ quá rẻ dễ dàng tìm thấy ở Châu Phi bất kỳ lúc nào chúng ta có thể lấy bất kì thức ăn cần thiết của Trái Đất và thực sự có thể hàn gắn Trái đất nữa
Đây là cách giúp tái sinh thế giới đây chính là điều thực sự thú vị về khía cạnh này
Khi chúng ta thực sự cảm nhận được nguyên lý của Darwin trong tận xương tủy điều chúng ta có thể làm với những ý tưởng đơn thuần này là một cái gì đó để hi vọng rất nhiều
Cảm ơn rất nhiều!
Thị giác là giác quan quan trọng và được ưu tiên nhất mà chúng ta có.
Chúng ta luôn luôn quan sát thế giới xung quanh, chúng ta nhanh chóng xác định và nhận ra chúng ta đang nhìn cái gì.
Ta hãy bắt đầu bằng một ví dụ về chính thực tế đó.
Tôi sẽ cho các bạn xem bức ảnh của 1 người chỉ trong 1, 2 giây, và tôi muốn các bạn xác định cảm xúc trên khuôn mặt anh ấy là gì.
Sẵn sàng chứ ?
Bức ảnh đây. Đưa ra cảm nhận thật của các bạn nhé.
Được chứ. Các bạn đã nhìn thấy gì?
Vâng, chúng tôi khảo sát trên thực tế trên 120 người, và kết quả thu được rất khác nhau.
Mọi người không thống nhất về biểu cảm mà họ thấy trên khuôn mặt anh ấy.
Có thể bạn thấy anh ấy đang khó chịu.
Đây là câu trả lời phổ biến nhất mà chúng tôi nhận được.
Nhưng nếu bạn hỏi người ngồi bên trái, có thể họ sẽ thấy sự tiếc nuối hay hoài nghi, và nếu bạn hỏi người ngồi bên phải, họ có thể có cách cảm nhận hoàn toàn khác, sự hy vọng hoặc sự cảm thông chẳng hạn.
Nào, chúng ta cùng nhìn lại vẫn khuôn mặt đó một lần nữa.
Chúng ta có thể cảm thấy điều gì đó hoàn toàn khác biệt, đó là do tính chủ quan của nhận thức.
Những gì chúng ta nghĩ là chúng ta thấy, thực ra đã được lọc qua con mắt trí tuệ của riêng ta.
Tất nhiên, còn nhiều những ví dụ khác về cách chúng ta nhìn thế giới qua con mắt trí tuệ của mình.
Tôi sẽ chỉ đưa ra vài ví dụ.
Ví dụ như những người ăn kiêng, họ nhận thấy quả táo to hơn so với những người không để ý tới lượng calo chứa trong đó.
Các cầu thủ bóng mềm thấy quả bóng nhỏ hơn nếu họ vừa trải qua thời kỳ sa sút phong độ, so với những người vừa có một trận đấu thành công.
Và thật ra, quan điểm chính trị của chúng ta cũng có thể tác động tới cách chúng ta nhìn nhận người khác, kể cả là các chính trị gia.
Vậy là tôi cùng nhóm nghiên cứu quyết định thử nghiệm vấn đề này.
Năm 2008, Barack Obama đang chạy đua vào ghế tổng thống lần đầu tiên. Và chúng tôi đã khảo sát hàng trăm người Mỹ một tháng trước cuộc bầu cử.
Điều chúng tôi thu được trong lần khảo sát này là có một số người, một số người Mỹ, cho rằng những bức ảnh kiểu này phản ánh đúng nhất vẻ ngoài của Obama.
Trong số những người này, 75% đã bỏ phiếu cho Obama trong cuộc bầu cử.
Những người khác, lại cho rằng những bức ảnh kiểu này mới phản ánh đúng nhất vẻ ngoài của Obama.
89% những người này đã bỏ phiếu cho McCain.
Chúng tôi đưa ra nhiều bức ảnh của Obama từng bức một, vì thế họ không nhận ra rằng chúng tôi đã chỉnh sửa từng bức ảnh một bằng cách làm sáng lên hoặc tối hơn màu da của ông ấy.
Vậy tại sao lại có điều này?
Tại sao khi tôi nhìn vào một người một sự vật, hay một sự kiện, tôi thấy những điều rất khác biệt so với người khác?
Vâng, có nhiều lí do, nhưng có một nguyên nhân mà chúng ta cần phải hiểu một chút là về cách mắt con người hoạt động.
Những nhà khoa học về nhãn khoa nhận thấy rằng lượng thông tin mà chúng ta có thể nhìn thấy ở bất kì thời điểm nào đó, những thứ chúng ta có thể tập trung vào, thật ra là tương đối ít.
Thứ chúng ta có thể nhìn một cách sắc nét rõ ràng và chính xác chỉ tương đương diện tích bề mặt ngón tay cái khi chúng ta duỗi thẳng tay ra.
Mọi thứ khác xung quanh đều bị mờ làm cho phần lớn bức tranh trước mắt chúng ta trở nên mơ hồ.
Nhưng chúng ta vẫn phải làm rõ và lĩnh hội được những thứ chúng ta nhìn, chính trí não của chúng ta sẽ giúp bổ sung những gì còn thiếu.
Hệ quả là, sự nhận thức chỉ là một trải nghiệm chủ quan, và đó chính là cách chúng ta nhìn qua trí tưởng tượng của riêng mình.
Vậy, ở vị trí là một nhà tâm lý học xã hội, những câu hỏi thế này thực sự hấp dẫn đối với tôi.
Tôi thấy thích thú với việc mọi người không có cùng cách nhìn với nhau.
Tại sao có người thực sự nhìn thấy cốc nước đầy một nửa, trong khi người khác nhìn nó vơi một nửa?
Có phải suy nghĩ và cảm nhận của một người chi phối cách người đó nhìn thế giới theo cách của riêng của mình?
Và điều đó có quan trọng không?
Vậy để bắt đầu trả lời những câu hỏi này, tôi và nhóm nghiên cứu đã quyết định tìm tòi thật sâu về một vấn đề đã được cộng đồng quốc tế chú ý tới: sức khỏe và thể lực của con người.
Trên toàn thế giới, mọi người đang chật vật kiểm soát vấn đề cân nặng, Có rất nhiều phương pháp giúp chúng ta giảm cân.
Lấy ví dụ, chúng ta đưa ra dự định là sẽ tập tập thể dục sau các kì nghỉ lễ, nhưng sự thật là, phần lớn người Mỹ không thực hiện được dự định trong năm mới này của mình vì ngày lễ Tình nhân.
Chúng ta tự nói với bản thân nhằm động viên chính mình, đây chính là năm mà chúng ta lấy lại vóc dáng chuẩn, nhưng chừng đó là không đủ để giúp chúng ta trở lại cân nặng lý tưởng.
Vậy tại sao?
Đương nhiên không có câu trả lời đơn giản, nhưng có một lý do mà tôi tranh luận, đó là tuệ nhãn của chúng ta có thể đang chống lại chính chúng ta.
Một số người cảm thấy việc tập luyện là thật sự khó khăn, và một số người khác xem việc đó thật dễ dàng.
Do vậy, để bước đầu xem xét các vấn đề này, chúng tôi đã thu thập các thông số khách quan về chỉ số hình thể của nhiều cá nhân.
Chúng tôi đo vòng eo của họ, và so với vòng hông.
Tỷ lệ eo - hông cao thể hiện cơ thể kém cân đối hơn người có tỉ lệ eo - hông nhỏ hơn.
Sau khi thu thập những số đo này, chúng tôi nói với các tình nguyện viên rằng họ sẽ phải đi bộ tới vạch đích và đeo thêm tạ trong một cuộc đua.
Nhưng trước khi họ làm điều đó, chúng tôi yêu cầu họ ước tính khoảng cách tới vạch đích.
Chúng tôi nghĩ trạng thái cơ thể của họ có thể thay đổi cách họ nhận thức về quãng đường
Và kết quả là như thế nào?
Vâng, từ tỉ lệ eo - hông ta đoán được cách đánh giá về khoảng cách.
Những người cơ thể không cân đối, không khỏe mạnh nhận thấy quãng đường đến vạch đích dài hơn rất nhiều so với người có cơ thể cân đối hơn.
Tình trạng cơ thể làm thay đổi cách ta nhận biết môi trường xung quanh.
Nhưng trí óc của chúng ta cũng như vậy.
Trên thực tế, thân thể và trí óc của chúng ta hoạt động song hành để thay đổi cách chúng ta nhìn nhận thế giới xung quanh.
Điều đó khiến chúng ta nghĩ rằng những người có động cơ mãnh liệt và mục tiêu lớn lao để tập luyện trên thực tế có thể cảm thấy vạch đích gần hơn so với những người có động lực yếu hơn.
Do đó, để kiểm nghiệm xem các động cơ có ảnh hưởng tới cảm nhận của chúng ta như vậy không, chúng tôi đã thực hiện nghiên cứu thứ hai.
Một lần nữa, chúng tôi thu thập các số đo khách quan về chỉ số hình thể của con người, đo vòng eo và vòng hông của họ, và chúng tôi đưa ra một số phép thử khác về sự cân đối.
Dựa trên những phản hồi mà chúng tôi đưa cho họ, một số người tham gia đã nói rằng Họ không có động lực để tập luyện thêm nữa.
Những người này không có động lực
Những người khác, dù cũng dựa trên các phản hồi của chúng tôi, nói rằng họ đã có động lực mạnh mẽ để luyện tập.
Nhưng một lần nữa, trước khi họ tới được vạch đích, Chúng tôi yêu cầu họ ước lượng khoảng cách.
Quãng đường tới địch xa bao nhiêu?
Và một lần nữa, tương tự như nghiên cứu trước, chúng tôi tìm ra rằng, tỉ lệ eo - hông giúp dự đoán về cách đánh giá khoảng cách.
Những người hình thế thiếu cân đối thấy quãng đường xa hơn, thấy vạch đích ở xa hơn so với những người có hình thể ổn hơn.
Quan trọng là, điều này chỉ xảy ra với những người không có động lực để tập luyện.
Nói cách khác, những người có động lực mạnh mẽ để luyện tập cảm thấy quãng đường ngắn.
Ngay cả phần lớn những người "quá khổ" cũng cảm thấy vạch đích gần bằng với, hoặc thậm chí gần hơn một chút so với những người có thể hình tốt.
Như vậy, thân thể của chúng ta có thể thay đổi cách chúng ta cảm nhận khoảng cách, nhưng những người luôn theo đuổi mục tiêu mà họ có thể đạt được trong tương lai gần và những người tin rằng họ có khả năng đạt tới mục tiêu trên thực tế sẽ cảm thấy bài tập dễ dàng hơn.
Điều đó khiến chúng ta tiếp tục muốn biết, liệu có một chiến lược nào ta có thể sử dụng và dạy lại người khác mà có thể thay đổi cảm nhận của họ về quãng đường cần đi, khiến họ cảm thấy việc tập luyện sẽ dễ dàng hơn.
Bây giờ chúng ta sẽ xem xét tới các tài liệu khoa học về thị giác để tìm ra điều chúng ra nên làm, và dựa trên những tài liệu chúng tôi đã nghiên cứu, chúng tôi đã đưa ra một chiến lược mà chúng tôi gọi là, "Hãy luôn tập trung vào điều bạn muốn."
Đây không phải là một câu khẩu hiệu từ một tấm bảng cổ động.
Nó thực chất là một lời chỉ dẫn về cách chúng ta quan sát cuộc sống xung quanh
Chúng tôi đã dạy mọi người về chiến lược này, chúng tôi bảo họ tập trung vào vạch đích, tránh để ý xung quanh, để hình dung ánh đèn chiếu sáng nơi đích đến, và rồi mọi thứ xung quanh đều trở nên lu mờ và không được để ý tới.
Chúng tôi cho rằng chiến lược này sẽ giúp việc tập luyện trở nên dễ dàng hơn.
Chúng tôi đã so sánh nhóm này với 1 nhóm gốc.
Chúng tôi nói với nhóm này, hãy chỉ nhìn xung quanh như bạn tự nhiên vẫn làm.
Bạn sẽ để ý thấy vạch đích, nhưng bạn có lẽ không nhận ra thùng rác được đặt phía bên phải, hoặc có người và cột đèn ở phía tay trái.
Chúng tôi cho rằng những người sử dụng chiến lược này sẽ nhìn thấy quãng đường xa hơn.
Vậy chúng tôi đã phát hiện ra điều gì?
Khi chúng tôi để họ ước tính quãng đường, chiến lược này có thành công trong việc thay đổi cách đánh giá của họ?
Có.
Những người chú ý tới mục tiêu của họ nhận thấy vạch đích gần hơn 30 phần trăm so với những người chỉ nhìn xung quanh như bình thường họ vẫn làm.
Chúng tôi cho rằng điều này rất tuyệt vời.
Chúng tôi đã rất phấn khích vì điều đó nghĩa là chiến lược này đã làm cho việc luyện tập trở nên dễ dàng hơn, Nhưng một câu hỏi lớn được đặt ra là, điều này có thực sự làm cho việc tập luyện trở nên tốt hơn?
Nó cũng có thể cải thiện chất lượng của việc tập luyện không?
Và sau đó, chúng tôi lại nói với những tình nguyện viên, bạn sẽ đi tới vạch đích đồng thời phải đeo thêm tạ.
Chúng tôi buộc thêm tạ vào mắt cá chân của họ khối lượng lên tới 15% trọng lượng cơ thể họ.
Chúng tôi bảo họ nâng đầu gối của họ lên cao và chạy nhanh về đích.
Chúng tối thiết kế bài tập đặc biệt này để nó tương đối thử thách nhưng không phải là không thể làm được, giống như phần lớn những bài tập mà thực sự giúp cải thiện hình thể.
Vậy câu hỏi đặt ra là: Bạn việc để mắt vào mục tiêu và chỉ tập trung vào vạch đích có thay đổi cách nhìn của họ về bài tập?
Câu trả lời là có.
Những người tập trung vào mục tiêu sau đó đã nói với chúng tôi rằng họ cần tới ít hơn 17% nỗ lực để hoàn thành bài tập so với những người mà chỉ nhìn xung quanh một cách tự nhiên.
Điều này đã thay đổi cách nhìn chủ quan về bài tập.
Nó cũng thay đổi bản chất khách quan của bài tập.
Những người mà tập trung vào mục tiêu trên thực tế di chuyển nhanh hơn 23% so với những người nhìn xung quanh.
Nói một cách dễ hiểu, tăng 23% cũng giống bạn đổi 1 chiếc xe 1980 Chevy Citation lấy 1 chiếc 1980 Chevrolet Corvette.
Chúng tôi đã rất phấn khích với phát hiện này, bới đây là một chiến lược mà bạn chả phải mất gì, ai cũng có thể dễ dàng sử dụng nó, bất kể hình thể của họ như thế nào hay bài tập có khó khăn thế nào, nó đều mang lại tác động đáng kể.
Luôn tập trung vào điều bạn muốn làm cho việc tập luyện dường như dễ dàng hơn ngay cả khi người ta phải gắng sức hơn bởi vì họ di chuyển nhanh hơn.
Tôi biết rằng sẽ tốt hơn cho sức khỏe nếu bạn đi nhanh hơn một chút, nhưng tập trung vào mục tiêu là một chiến lược cộng thêm giúp bạn có được một lối sống khỏe mạnh.
Nếu bạn vẫn chưa bị thuyết phục rằng chúng ta đang nhìn thế giới qua nhãn quan của mình, để tôi đưa ra một ví dụ cuối cùng.
Đây là một bức ảnh của một con phố đẹp ở Stockholm, cùng 2 cái ô tô.
Chiếc ô tô phía sau trông có vẻ lớn hơn chiếc ở đằng trước.
Tuy nhiên, trên thực tế, các ô tô này đều có cùng kích cỡ, nhưng chúng lại không giống như ta nhìn thấy.
Vậy, có phải là con mắt của chúng ta bị nhầm lẫn và bộ não của chúng ta bị rối loạn?
Không, hoàn toàn không phải như vậy.
Đó chỉ là cách đôi mắt của chúng ta hoạt động.
Chúng ta có thể nhìn thế giới theo một cách khác, và đôi khi nó có thể không giống với thực tế, nhưng không có nghĩa là người này đúng còn người kia thì sai.
Tất cả chúng ta nhìn thế giới qua nhãn quan của mình, nhưng chúng ta có thể tự dạy mình cách nhìn khác đi.
Tôi có thể nghĩ về những ngày mà mọi thứ trở nên tồi tệ.
Tôi chán nản, tôi gắt gỏng, tôi mệt mỏi, và tôi thật kém cỏi, và có một đám mây u ám luẩn quẩn trong tâm trí tôi, và trong những ngày như thế, dường như mọi người xung quanh tôi cũng đều chán ngắt.
Đồng nghiệp của tôi tỏ ra khó chịu khi tôi muốn được kéo dài hạn chót, và người bạn của tôi có vẻ bực mình khi tôi tới ăn trưa muộn vì một cuộc họp kéo dài, và vào cuối ngày, chồng tôi thấy thất vọng vì tôi thích đi ngủ hơn là đi xem phim.
Và trong những ngày như vậy, khi mọi người tỏ ra chán nản và bực bội với tôi, tôi cố gắng tự nhắc bản thân rằng tôi có thể nhìn mọi thứ theo một cách khác.
Có lẽ người đồng nghiệp của tôi còn đang băn khoăn, có lẽ bạn của tôi đang lo lắng, và có lẽ chồng tôi đang cảm thấy sự cảm thông.
Tất cả chúng ta nhìn thế giới qua nhãn quan của mình, và tới lúc nào đó, có vẻ như thế giới này đầy những nguy hiểm thử thách, và trở ngại không thể vượt qua, nhưng không ai bắt bạn lúc nào cũng phải cảm thấy như vậy,
Chúng ta có thể tự dạy bản thân nhìn mọi thứ khác đi, và khi chúng ta tìm ra cách để làm cho thế giới trở nên đẹp đẽ hơn, dễ dàng hơn, thì biết đâu, thế giới sẽ thực sự trở nên như vậy.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi là nhà thực vật dân tộc học.
Chuyên làm việc trong những khu rừng nhiệt đới, ghi chép lại cách người dân dùng các loại thực vật địa phương.
Tôi đã làm công việc này trong một thời gian dài, và điều tôi muốn nói với các bạn là, họ biết về những khu rừng và những dược liệu quý nhiều hơn chúng ta và sẽ mãi như thế.
Thế nhưng, những nền văn hóa này, những nền văn hóa bản địa này, đang dần biến mất, nhanh hơn cả những cánh rừng.
Và giống loài tuyệt nhất và trong tình trạng nguy hiểm nhất ở rừng nhiệt đới Amazon không phải là loài báo đốm Mỹ, không phải là đại bàng Harpy, mà là những bộ lạc bị cô lập và chưa được tiếp cận này.
Cách đây 4 năm, chân tôi bị thương do leo trèo và tôi đi khám bác sĩ.
Bà ấy cho tôi chườm nóng, chườm lạnh, cho tôi aspirin, thuốc giảm đau narcotin, thuốc chống viêm, vài mũi tiêm dị ứng.
Chẳng hề có hiệu quả gì.
Nhiều tháng sau, tôi đang ở phía bắc vùng Amazon, đi bộ vào một ngôi làng, và vị pháp sư bảo tôi rằng: "Anh đi khập khiễng"
Tôi chẳng thể quên được chuyện đó khi mình còn sống.
Ông ta nhìn vào mặt tôi và bảo, "Cởi giày ra và đưa cho tôi cái dao."
(Cười) Ông ta đi đến chỗ cây cọ và cắt lấy một nhánh, ném nó vào lửa, đắp lên chân tôi, rồi ném nó vào tô nước, và bắt tôi uống.
Cơn đau biến mất trong 7 tháng trời.
Khi nó đau trở lại, tôi quay lại gặp vị pháp sư,
Ông ta chữa cho tôi y hệt lần trước, và tôi khỏi hẳn suốt 3 năm đến giờ.
Ai có thể chữa bạn được như thế?
(Vỗ tay) Hiện nay, ko hề sai - Y học phương Tây là hệ thống y học phát triển nhất, thế nhưng chúng có rất nhiều lỗ hổng.
Ung thư vú chữa như thế nào?
Tâm thần phân liệt chữa như thế nào?
Trào ngược axit chữa như thế nào?
Chứng mất ngủ chữa như thế nào?
Thực tế là những người này có thể thỉnh thoảng, thỉnh thoảng... chữa được những bệnh mà chúng ta không thể.
Ở đây, các bạn thấy một y sĩ ở miền bắc Amazon đang chữa bệnh Leishmania, một bệnh ký sinh trùng kinh khủng với 12 triệu người lây nhiễm trên khắp thế giới.
Các chữa trị của phương Tây là tiêm antimon
Chúng gây đau đớn, đắt đỏ, và có thể ảnh hưởng không tốt cho tim; một kim loại nặng.
Người đàn ông này chữa bằng 3 loại cây lấy từ rừng nhiệt đới Amazon.
Đây là một loài ếch thần kỳ.
Đồng nghiệp của tôi, Loren McIntyre nổi tiếng sau này, người phát hiện ra hồ đầu nguồn của Amazon, Laguna McIntyre ở Peruvian Andes, bị lạc ở biên giới Peru-Brazil 30 năm trước.
Anh ấy được cứu bởi một nhóm người thổ dân bị cô lập, gọi là Matsé.
Họ ra hiệu bảo anh ấy đi theo họ vào rừng, và anh ấy đi.
Ở đó, họ lấy những cái giỏ đan bằng lá cọ ra.
Rồi lấy từ đó ra những con ếch khỉ màu xanh -- Chúng to kinh khủng, cỡ như thế này đây -- và họ bắt đầu liếm chúng.
Thì ra, chúng có chất gây ảo giác mạnh.
McIntyre viết về chuyện đó và biên tập viên tờ High Times đọc được.
Bạn thấy đấy, những nhà thực vật học có bạn bè thuộc nhiều nền văn hóa lạ lùng.
Anh ta quyết định sẽ làm một chuyến đến Amazon và thử điều đó xem, anh ta đã làm, và viết rằng, "Huyết áp tôi tăng vọt, tôi mất khả năng điều khiển cơ thể, và ngất đi, Tôi tỉnh dậy trên một cái võng 6 tiếng đồng hồ sau, cảm thấy như mình là Thượng Đế trong 2 ngày."
(Cười) Một nhà hóa học người Ý đọc được và nói, "Tôi không thật sự quan tâm đến khía cạnh thần học về loài ếch khỉ xanh,
Mà quan tâm chất gì đã làm thay đổi huyết áp?
Hiện nay, nhà hóa học người Ý này đang nghiên cứu cách chữa trị mới cho bệnh huyết áp cao dựa vào chuỗi axit amin trên da loài ếch khỉ xanh, và một nhà khoa học khác đang tìm kiếm cách chữa trị khuẩn tụ cầu vàng kháng thuốc.
Thật mỉa mai nếu những bộ lạc da đỏ bị cô lập này và những con ếch của họ chứng minh được cách chữa trị.
Đây là một vị pháp sư ayahuasca ở miền bắc Amazon, đang làm nghi lễ yage.
Tôi đem ông ấy đến Los Angeles để gặp một số nhà tổ chức để kêu gọi hỗ trợ tài chính cho việc bảo tồn nền văn hóa của họ.
Một hội viên nhìn người chế thuốc này, anh ta hỏi, "Anh không học trường dược ra, phải ko?"
Vị pháp sư đáp, "Ko, tôi không."
Anh ta hỏi tiếp, "Vậy, anh biết gì về việc chữa trị?"
Vị pháp sư nhìn anh ta và đáp, "Anh biết gì ko? Nếu anh bị nhiễm bệnh, hãy đi đến bác sĩ.
Nhưng có rất nhiều căn bệnh xuất phát từ trái tim, tâm trí, và linh hồn.
Thuốc Tây không làm được gì.
Tôi chữa chúng." (Vỗ tay) Nhưng việc nghiên cứu các loại thuốc mới từ thiên nhiên không phải luôn dễ dàng.
Đây là một loại rắn độc từ Brazil, nọc độc của chúng được nghiên cứu tại trường đại học São Paulo.
Sau này được chế thành chất kìm hãm ACE.
Đây là biện pháp chữa trị tiên phong cho chứng tăng huyết áp.
Bệnh tăng huyết áp là nguyên nhân của 10% ca tử vong trên khắp thế giới mỗi ngày.
Có một nền công nghiệp 4 tỉ đô dựa trên nọc của loài rắn Brazil, mà người Brazil thì chẳng được hưởng một xu nào.
Đó là cách kinh doanh không thể chấp nhận được.
Rừng nhiệt đới được xem là hiện thân tuyệt vời nhất của sự sống trên trái đất.
Có một câu nói của Suriname mà tôi cực kỳ yêu thích: "Rừng lưu giữ câu trả lời cho những gì chúng ta chưa hỏi."
Nhưng như chúng ta đều biết, chúng đang biết mất rất nhanh.
Đây là ở Brazil, Amazon, khắp thế giới.
Tôi chụp bức hình này từ một phi cơ, khi đang bay qua vùng biên giới phía nam dành riêng cho người Xingu trong bang của Mato Grosso cho đến tận phía bắc.
Nửa trên của bức hình, là nơi người da đỏ ở.
Đường ngang ở giữa là biên giới của khu vực bảo tồn.
Nửa trên người da đỏ, nửa dưới người da trắng.
Nửa trên dược phẩm kỳ diệu, nửa dưới chỉ là một đám bò gầy giơ xương.
Nửa trên carbon được giữ trong rừng nơi chúng thuộc về, nửa dưới carbon trong khí quyển nơi chúng gây ra sự biến đổi khí hậu.
Thực tế, nguyên nhân thứ hai của việc carbon bị xả vào khí quyển là nạn chặt phá rừng.
Thế nhưng khi nói về nạn phá rừng, điều quan trọng chúng ta cần ghi nhớ đó là Amazon là khu rừng vĩ đại nhất trong số tất cả.
Đó là một nơi xinh đẹp và kỳ diệu.
Loài thú ăn kiến lớn nhất trên thế giới sống trong rừng nhiệt đới, nặng đến gần 41kg.
Loài nhện ăn chim khổng lồ là loài nhện lớn nhất thế giới.
Chúng cũng được tìm thấy ở Amazon.
Chim đại bàng harpy với sải cánh đến hơn 2 mét.
Và cá sấu đen -- những con quái vật này nặng đến hơn nửa tấn.
Chúng được biết đến là những kẻ ăn thịt người.
Trăn Nam Mỹ, loài trăn lớn nhất, Loài chuột capybara, loài gặm nhấm lớn nhất.
Một con tìm thấy ở Brazil nặng không thể tưởng được, đến 91 kg.
Hãy đến thăm nơi những sinh vật này sống, vùng phía bắc Amazon, ngôi nhà của bộ lạc Akuriyo.
Những cư dân biệt lập nắm giữ một vị trí huyền bí và đặc trưng trong trí tưởng tượng của chúng ta.
Họ là những người biết về thiên nhiên rõ nhất.
Họ là những người thực sự sống hòa hợp hoàn toàn với tự nhiên.
Dưới tiêu chuẩn của chúng ta, một số sẽ phản bác rằng họ như người nguyên thủy.
"Họ không biết cách tạo ra lửa, hay họ không biết lúc được tiếp xúc lần đầu."
Nhưng họ biết về rừng vượt xa chúng ta.
Người Akuriyo có đến 35 từ nói về mật ong. và những người thổ dân tìm kiếm chúng như những bậc thầy thật sự giữa một vương quốc bảo ngọc.
Đây là gương mặt của bạn tôi Pohnay.
Khi tôi còn là đứa choai choai gào thét những bản nhạc Rolling Stones ở vùng quê nhà New Orleans, Pohnay đã là một dân du cư sục sạo những khu rừng già của vùng bắc Amazon cùng với một nhóm nhỏ, tìm kiếm trò chơi, tìm kiếm những loài thảo dược, tìm kiếm bạn đời, với các nhóm dân du cư nhỏ khác.
Thế nhưng những người như thế này biết những thứ chúng ta không biết, và họ có hàng tá thứ để dạy cho chúng ta.
Tuy nhiên, nếu bạn đến hầu hết những khu rừng ở Amazon, sẽ chẳng có người dân bộ lạc nào.
Đây là cái bạn tìm được: những hòn đá mài mà những người bản xứ, những người biệt lập, đã sử dụng để mài lưỡi rìu đá.
Những nền văn hóa đã từng nhảy múa, làm tình, ca hát ca ngợi thần linh, tôn sùng rừng rậm, tất cả chỉ còn là một vết in hằn trên đá, như bạn thấy đấy.
Nào, giờ hãy đến với vùng phía tây Amazon, nơi thật sự là tâm chấn của những cư dân biệt lập.
Mỗi một chấm này tượng trưng cho một bộ lạc nhỏ, sống tách biệt, và một khám phá lớn hiện giờ là chúng tôi tin rằng có 14 hoặc 15 nhóm sống biệt lập chỉ riêng ở vùng Columbian Amazon.
Tại sao những người này lại bị cô lập?
Họ biết chúng ta tồn tại, họ biết có thế giới ngoài kia.
Đây là một dạng kháng cự.
Họ đã chọn cách sống tách biệt, và tôi nghĩ rằng họ có quyền như thế.
Tại sao những bộ lạc này lại giấu mình khỏi con người?
Đây là lý do.
Rõ ràng, một số trong họ đã rời đi vào năm 1492.
Thế nhưng giai đoạn cuối thế kỷ trước là ngành buôn bán cao su.
Nhu cầu về cao su tự nhiên, lấy từ Amazon, tạo nên làn sóng 'săn vàng'.
Cao su cho bánh xe đạp, cao su cho bánh xe hơi, cao su cho khinh khí cầu.
Đó là một cuộc chạy đua khai thác cao su điên rồ, và người đàn ông bên trái, Julio Arana, là một trong những tên sát nhân thực sự trong câu chuyện này.
Người của ông ta, công ty ông ta, và những công ty khác giống như họ đã giết, tàn sát, tra tấn, xả thịt những người bộ lạc như người Witoto các bạn thấy bên phía tay phải trên màn hình.
Thậm chí ngày nay, khi họ ra khỏi những khu rừng, hiếm có câu chuyện nào có một cái kết tốt đẹp.
Đây là những người Nukak. Họ được tiếp xúc vào những năm 80.
Trong vòng một năm, tất cả những người trên 40 tuổi đều chết.
Và nhớ rằng, đây là những xã hội tiền văn tự.
Những người già là thư viện.
Mỗi khi một vị pháp sư chết đi, điều đó giống như một thư viện đã bị đốt cháy.
Họ đã bị buộc phải rời bỏ vùng đất của mình.
Những tay buôn thuốc phiện đã chiếm vùng đất của người Nukak, và người Nukak sống như những kẻ ăn mày ở những công viên công cộng phía nam Colombia.
Từ vùng đất Nukak, tôi muốn đưa các bạn đến phía nam, nơi có phong cảnh ngoạn mục nhất thế giới: công viên quốc gia Chiribiquete,
Nơi đó được bao bọc bởi 3 bộ lạc cô lập và cảm ơn chính quyền và những cộng sự người Colombia, hiện nay nó đang được mở rộng.
Đó là nguồn cung cấp quý báu cho nền thực vật đa dạng.
Thực vật nơi đó được khám phá vào năm 1943 bởi thầy tôi, Richard Schultes, được nhìn thấy ở đây trên đỉnh núi Bell, những ngọn núi linh thiêng của người Karijona.
Để tôi cho các bạn xem hiện nay nó như thế nào.
Bay qua vùng Chiribiquete, nhận ra rằng vùng rừng núi bị mất này vẫn còn thất lạc.
Chưa có nhà khoa học nào từng tới đỉnh núi này.
Thực tế, chưa từng ai đến đỉnh núi Bell sau Schultes từ năm '43.
Và chúng ta sẽ dừng chân ở đây với ngọn núi Bell nằm ở hướng đông bức ảnh.
Để tôi chỉ cho bạn nó như thế nào hiện nay.
Nó không chỉ là nguồn cung quý giá cho sự đa dạng thực vật, nó không chỉ là nhà của 3 bộ lạc biệt lập, mà nó còn là kho báu quý nhất của nền nghệ thuật tiền-Colombia trên thế giới: hơn 200,000 bức họa.
Nhà khoa học Hà Lan Thomas van der Hammen đã mô tả nó như nhà nguyện Sistine của rừng rậm Amazon.
Thế nhưng đi từ Chiribiquete xuống phía nam, lần nữa lại đến vùng Colombia Amazon.
Nhớ rằng, Colombia Amazon lớn hơn cả New England.
Khu rừng lớn của Amazon, và Brazil chiếm một phần lớn trong đó, nhưng không phải tất cả.
Di chuyển xuống 2 vườn quốc gia, Cahuinari và Puré ở Colombia Amazon -- biên giới Brazil nằm bên phải -- đây là nhà của nhiều nhóm dân cư biệt lập.
Với hiểu biết, bạn có thể nhìn những mái nhà của những căn nhà rông, những căn nhà dài, và nhìn thấy sự đa văn hóa nơi đây.
Trên thực tế, đó là những bộ lạc khác nhau.
Cũng tách biệt như những khu vực này, để tôi cho các bạn thấy thế giới bên ngoài đông đúc như thế nào.
Việc giao dịch và vận chuyển gia tăng ở Putumayo.
Với sự kết thúc của cuộc nội chiến ở Colombia, thế giới bên ngoài đang dần lộ diện.
Tiến đến phía bắc, chúng ta có hoạt động khai thác vàng bất hợp pháp. cũng như từ phía đông, từ Brazil.
Sự gia tăng săn bắn và đánh cá cho mục đích thương mại.
Chúng ta thấy việc chặt gỗ trái phép đến từ phía nam, và những kẻ buôn thuốc phiện cố gắng xuyên qua vùng này để đến Brazil.
Trong quá khứ, đó là lý do tại sao bạn đã không chọc giận người thổ dân biệt lập.
Và nếu có vẻ như bức hình này bị nhòe bởi vì nó được chụp một cách vội vã, thì đây là lý do.
(Cười) Nó trông giống như --- (Vỗ tay) Nó trông như kho chứa máy bay từ Brazil Amazon.
Đây là một tác phẩm triễn lãm nghệ thuật ở Havana, Cuba.
Một nhóm tên là Los Carpinteros.
Đây là cách họ hiểu việc tại sao bạn không nên chọc giận người thổ dân.
Thế nhưng thế giới đang thay đổi.
Có những người Mashco-Piro ở biên giới Brazil-Peru phải chạy khỏi những cánh rừng già bởi vì họ bị đuổi bởi những kẻ buôn thuốc phiện và lâm tặc.
Ở Peru, có những ngành kinh doanh bẩn thỉu.
Chúng sẽ đưa bạn vào những bộ lạc biệt lập để chụp hình.
Dĩ nhiên, khi bạn đem cho họ áo quần, đem cho họ dụng cụ, bạn cũng đem đến cho họ những căn bệnh.
Chúng tôi gọi đó là "cuộc đi săn vô nhân đạo".
Đây là những người thổ dân ở biên giới Peru, bị quá tải bởi những chuyến bay của những nhà truyền giáo.
Họ muốn biến những người thổ dân thành người Cơ Đốc.
Chúng ta biết mọi chuyện thành ra thế nào.
Chúng tôi đã làm được gì?
Giới thiệu công nghệ cho những bộ lạc đã tiếp xúc, không phải là những bộ lạc biệt lập, một cách văn hóa đầy tinh tế.
Đây là một sự kết hợp hoàn hảo giữa tri thức pháp sư cổ đại và công nghệ thế kỷ 21.
Chúng tôi đã thực hiện nó với hơn 30 bộ lạc cho đến nay, đánh dấu, quản lý và tăng cường sự bảo vệ cho hơn 70 triệu hecta rừng nguyên sinh.
(Vỗ tay) Điều đó cho phép người thổ dân kiểm soát vận mệnh môi trường và văn hóa của họ.
Họ cũng thiết lập những ngôi nhà canh gác để tránh người ngoài xâm nhập.
Những thổ dân được đào tạo như nhân viên kiểm lâm bản xứ. tuần hành dọc các biên giới và ngăn ngừa thế giới bên ngoài.
Đây là bức hình về sự tiếp xúc thật sự.
Họ là những người thổ dân Chitonahua ở biên giới Brazil-Peru.
Họ ra khỏi rừng xin sự giúp đỡ.
Họ bị bắn, những ngôi nhà rông, nhà dài của họ, bị đốt trụi.
Một số họ bị tàn sát.
Sử dụng vũ khí tự động để tàn sát những cư dân biệt lập là một tội ác hèn hạ và ghê tởm chống lại quyền con người nhất trên trái đất hiện nay, và nó phải được dừng lại.
(Vỗ tay) Nhưng hãy để tôi kết thúc bằng cách nói rằng, công việc này có thể đáng giá về mặt tinh thần, nhưng đó là một việc hết sức khó khăn và nguy hiểm.
Hai đồng nghiệp của tôi mới mất gần đây trong một vụ rơi phi cơ.
Họ phục vụ rừng để bảo vệ những bộ lạc biệt lập.
Thế nên câu hỏi ở đây là, kết luận rằng, tương lai sẽ như thế nào.
Họ là những người Uray ở Brazil.
Tương lai nào cho họ, và tương lai nào cho chúng ta?
Hãy suy nghĩ khác đi.
Hãy làm thế giới này tốt đẹp hơn.
Nếu khí hậu sẽ thay đổi, hãy làm cho nó thay đổi tốt hơn thay vì xấu đi.
Hãy sống trên một hành tinh đầy cây cối sum xuê, nơi đó những cư dân biệt lập vẫn có thể sống tách biệt, vẫn có thể giữ sự huyền bí, tri thức của họ nếu họ lựa chọn như thế.
Hãy sống trong một thế giới nơi mà những vị pháp sư sống trong những khu rừng chữa lành cho chính họ và cho chúng ta với những cây cỏ huyền bí và những con ếch thần thánh.
Cảm ơn lần nữa.
Tôi muốn mở đầu bằng câu chuyện của Mary, một phụ nữ sống ở một vùng quê Châu Phi.
Những ký ức đầu tiên của cô ấy là về cảnh gia đình cô trốn chạy khỏi bạo động dẫn dắt bởi đảng chính trị cầm quyền.
Anh trai cô bị giết bởi đội dân vệ được nhà nước bảo trợ và cô bị cưỡng hiếp hơn một lần chỉ vì cô theo một đảng khác.
Vào một buổi sáng, 1 tháng trước cuộc bầu cử Người dân trong khu phố của Mary được gọi đến một cuộc họp đe dọa.
Trong cuộc họp này, một người đàn ông đứng trước mặt họ. nói rằng "Chúng tôi biết tất cả các người, biết các người sẽ bầu cử cho ai, và nếu các người không bỏ đúng lá phiếu, chúng tôi sẽ trả thù."
Nhưng đối với Mary, cuộc họp này lại khác.
Cô ấy có một cảm giác khác.
Lần này, cô mong đợi đến cuộc họp, bởi vì lần này, cô mang theo một chiếc camera nhỏ giấu trong người, chiếc camera không ai khác thấy được.
Các cuộc họp này không cho phép quay phim.
Bạn liều mạng nếu bạn làm vậy.
Mary biết điều đó, nhưng cô cũng hiểu cách duy nhất để ngăn chặn bọn chúng và để bảo vệ bản thân cũng nhưng cộng đồng của mình đó là phơi bày bộ mặt của chúng làm chúng hiểu rằng có người đang theo dõi chúng, cho chúng hiểu tội ác phải bị trừng phạt.
Mary và các bạn của cô đã liên tục quay trong nhiều tháng, một cách bí mật, hành động đe dọa của đảng chính trị cầm quyền.
(Video) [quay bởi máy quay được giấu trong người] Người đàn ông: Chúng ta sẽ nói về các cuộc bầu cử sắp tới.
Không gì có thể ngăn cản được những gì chúng tôi muốn làm
Nếu chúng tôi biết các người theo [đảng đối lập] chúng tôi sẽ không dung thứ cho các người.
["Cuộc tuần hành đe dọa của dân quân"] [Đảng cầm quyền] có thể tra tấn các người bất kỳ lúc nào
Đám thanh niên có thể đánh đập các người.
[cuộc họp chính trị bị gián đoạn] Đối với những kẻ dối trá, nói rằng mình đang quay lại với [Đảng], thời gian dành cho các người đã hết.
["Lực lượng thanh niên dân quân của Đảng cầm quyền"] Một vài kẻ đã chết vì dám nổi loạn.
Một vài kẻ đã mất nhà cửa.
Nếu các người không hợp tác với [Đảng cầm quyền], các người sẽ đi đến kết cục tồi tệ.
Oren Yakobovich: Những hình ảnh này được công bố ở toàn thế giới nhưng quan trọng hơn là, chúng được công bố về chính động đồng của Mary.
Những kẻ phạm tội cũng nhìn thấy.
Chúng đã nhận ra có người đang theo dõi chúng.
Chúng bắt đầu lo sợ. Cảm giác miễn tội bị phá vỡ.
Mary và các bạn cô đã buộc đảng cầm quyền ngưng việc dùng vũ lực trong cuộc bầu cử, và cứu được hàng trăm người.
Mary chỉ là một trong hàng trăm người mà tổ chức của tôi đã giúp đỡ ghi lại vi phạm quyền con người bằng camera.
Hoàn cảnh của tôi đáng lẽ đã đưa tôi vào con đường khác.
Tôi được sinh ra ở Israel trong một gia đình thuộc phe cánh hữu, và như tôi nhớ được, tôi muốn gia nhập quân đội Israel để phục vụ đất nước và chứng minh rằng niềm tin của tôi là đúng đắn cho cả nước.
Tôi gia nhập quân đội Israel ngay sau cuộc khởi nghĩa năm 1987, cuộc nổi dậy đầu tiên của Palestine, tôi phục vụ cho một trong những đơn vị khắt khe, cứng rắn, hiếu chiến nhất, và tôi có khẩu súng lớn nhất trong trung đội.
Khá nhanh, tôi trở thành một sĩ quan và có binh sĩ dưới sự chỉ huy của tôi, và theo thời gian, tôi bắt đầu phục vụ ở Bờ Tây, và tôi nhìn thấy những hình ảnh này.
Tôi không thích chúng.
Phải cần một lúc, nhưng cuối cùng tôi cũng từ chối phục vụ ở Bờ Tây và phải ở tù một thời gian.
Tôi đã hơi - (tán thưởng) - Tôi phải nói rằng nó không tệ đến vậy.
Nó có cảm giác như ở khách sạn, nhưng với đồ ăn tệ hại.
(cười) Trong tù, tôi cứ nghĩ rằng tôi cần mọi người biết.
Tôi cần mọi người hiểu thực tế ở Bờ Tây như thế nào.
Tôi cần họ nghe những gì tôi đã nghe, tôi cần họ thấy những gì tôi đã thấy, nhưng tôi hiểu rằng, chúng ta cần những người Palestine, những người chịu tổn thất, có thể kể được những câu chuyện của họ. không phải những nhà báo hay nhà làm phim ra khỏi tình cảnh đó.
Tôi tham gia một tổ chức quyền con người, một tổ chức quyền con người của Israel tên là B'Tselem.
Cùng nhau, chúng tôi phân tích Bờ Tây và chọn 100 gia đình đang sinh sống ở những nơi nguy hiểm nhất: gần trạm kiểm soát, gần căn cứ quân đội, ngay kề với quân đóng.
Chúng tôi cung cấp cho họ camera và rèn luyện.
Khá nhanh, chúng tôi bắt đầu thu được các hình ảnh đáng lo ngại về cách quân lính ngược đãi họ.
Tôi muốn chia sẻ với các bạn hai đoạn phim trong dự án này.
Cả hai đều được truyền hình khắp Israel, và gây ra một cuộc tranh luận khổng lồ.
Tôi phải cảnh báo các bạn một số người có thể bị khó chịu.
Bọn người bịt mặt các bạn thấy trong đoạn phim đầu là quân đóng Do Thái.
Vài phút trước khi camera được bật lên, chúng tiến tới một gia đình Palestine đang làm trên đất của họ và bảo rằng họ phải rời mảnh đất, bởi vì mảnh đất này thuộc về chúng.
Gia đình người Palestine từ chối.
Hãy cùng xem điều gì đã xảy ra.
Bọn bịt mặt đang tiến tới là quân đóng Do Thái.
Chúng đang tiến tới một gia đình Palestine.
Đây là một cuộc biểu hiện ở Bờ Tây.
Người mặc đồ xanh là từ Palestine
Ở đây các bạn thấy anh ta bị bịt mắt và còng tay.
Trong vài giây, anh ta sẽ hối tiếc đã tham gia cuộc biểu hiện này.
Anh đã bị bắn vào chân bằng một viên đạn cao su
Anh ta vẫn ổn.
Không phải tất cả quân lính đều hành sự như thế này.
Chúng ta đang nói về một số lượng nhỏ, nhưng họ phải bị đưa ra công lý.
Những đoạn phim này, và những cái tương tự, đã bắt buộc quân đội và cảnh sát bắt đầu điều tra.
Chúng đã được cho xem ở Israel, tất nhiên, và quần chúng Israel cũng được thấy chúng.
Dự án này đã xác định lại cuộc đấu tranh cho quyền con người trong các lãnh thổ có quân đóng, và chúng tôi đã giảm được số cuộc tấn công bạo lực ở Bờ Tây.
Sự thành công của dự án này đã khiến tôi nghĩ về cách ứng dụng phương pháp tương tự vào những nơi khác trên thế giới.
Bây giờ, chúng ra thường nghĩ rằng với các loại công nghê, điện thoại thông minh và Internet, chúng ta có thể thấy và hiểu đa số những gì đang xảy ra trên thế giới, và mọi người có thể kể câu chuyện của họ - nhưng điều này chỉ đúng một phần.
Tới bây giờ, với tất cả công nghệ chúng ta có, chưa đến một nửa dân số thế giới có khả năng truy cập Internet, và hơn 3 tỉ người - để tôi lặp lại con số - 3 tỉ người chỉ được nhận thông tin đã qua kiểm duyệt từ chính quyền.
Ngay khoảng thời gian này, một chàng trai tuyệt vời tên Uri Fruchtmann đã đến gặp tôi.
Anh ta là một nhà làm phim và nhà hoạt động.
Chúng tôi hiểu rằng chúng tôi đang đi cùng hướng, và chúng tôi cùng nhau thành lập tổ chức Videre.
Trong lúc xây dựng tổ chức ở London, chúng tôi đã bí mật đi đến những nơi mà một cộng đồng phải chịu đựng sự áp bức, nơi mà các cuộc hành hung tập thể đang diễn ra, và không có sự báo cáo.
Chúng tôi có tìm cách để giúp đỡ.
Tôi học được bốn điều.
Thứ nhất là chúng tôi phải làm việc với những cộng đồng ở vùng nông thôn, nơi mà những xâm phạm tránh được sự phát hiện.
Chúng tôi cần phải hợp tác với họ, và chúng tôi cần hiểu hình ảnh nào đang không được tung ra và giúp họ ghi nhận chúng.
Điều thứ hai mà tôi học được là chúng tôi cần phải giúp họ quay phim một cách an toàn.
An ninh là điều tối cao.
Nơi tôi từng làm việc, ở Bờ Tây, một người có thể lấy camera ra, nhiều khả năng sẽ không bị bắn, nhưng ở nơi chúng tôi muốn làm việc, nếu bạn thử lấy điện thoại ra, bạn sẽ bị giết ngay.
Đó là lí do chúng tôi quyết định thực hiện trong bí mật khi cần thiết, và phần lớn dùng camera giấu kín.
Nhưng tôi không thể cho các bạn thấy các camera chúng tôi đang dùng vì những lí do hiển nhiên, nhưng đây là những camera chúng tôi từng dùng.
Bạn có thể mua trong cửa hàng.
Bây giờ, chúng tôi đang xây dựng một camera tùy chỉnh, như cái mà Mary đeo trong cái váy để quay cuộc họp đe dọa của đang cầm quyền.
Nó là một cái camera không ai thấy, và trà trộn vào môi trường, vào những vật xung quanh.
Nhưng việc bảo vệ khi quay phim có nhiều hơn là camera giấu kín.
Nó bắt đầu từ lâu trước khi camera được bật lên.
Để giữ đối tác của chúng tôi được an toàn, chúng tôi phải nghiên cứu rủi ro của từng địa điểm và từng thước phim trước khi nó xảy ra, xây dựng kế hoạch dự phòng nếu có gì đó không ổn, và bảo đảm tất cả mọi thứ phải sẵn sàng trước khi chiến dịch bắt đầu.
Điều thứ ba tôi học được là tầm quan trọng của sự xác minh.
Bạn có thể có một đoạn phim sự hành hung rất kinh ngạc, nhưng nếu không xác minh được, nó là vô dụng.
Gần đây, như trong cuộc chiến trang ở Syria hay Gaza, chúng tôi đã thấy các hình ảnh được dàn dựng hoặc từ nơi khác
Thông tin sai sẽ phá hủy uy tín của nguồn thông tin, và làm hại uy tín của các nguồn thông tin đáng tin cậy khác.
Chúng tôi dùng nhiều cách để xác minh thông tin và tin tưởng những tài liệu.
Bắt đầu bằng việc kiểm tra đối tác, hiểu họ là người thế nào, và làm việc cao độ với họ.
Bạn quay một địa điểm bằng cách nào?
Bạn quay bảng chỉ đường, quay đồng hồ, quay sách báo.
Chúng tôi kiểm tra bản đồ, xem bản đồ, kiểm tra lại thông tin, và xem dữ liệu trong các tài liệu.
Điều thứ tư và quan trọng nhất tôi học được là cách dùng các hình ảnh để mang lại thay đổi tích cực.
Để tạo ảnh hưởng, điều quan trọng là cách bạn dùng các tài liệu.
Bây giờ, chúng tôi làm việc với hàng trăm nhà hoạt động quay phim bí mật.
Chúng tôi làm việc với họ để hiểu được tình hình và những hình ảnh còn thiếu để miêu tả nó, ai là những người có ảnh hưởng đến tình hình, và khi nào nên phát hành các tài liệu.
Đôi khi, đó là đưa nó đến truyền thông, đa số là địa phương, để tạo nhận thức.
Đôi khi đó là làm việc với chính quyền, để thay đổi luật.
Đôi khi, đó là làm việc với các luật sư để làm bằng chứng trước tòa.
Nhưng nhiều khi, cách hiệu quả nhất để mang lại thay đổi xã hội là làm việc trong cộng đồng.
Tôi muốn cho các bạn một ví dụ.
Fatuma là một phần của mạng lưới phụ nữ đang đấu tranh với ngược đãi ở Kenya.
Phụ nữ trong cộng đồng của cô đã bị quấy rối liên tiếp trên đường đến trường và trên đường đi làm.
Họ đang cố thay đổi hành vi của cộng đồng từ bên trong.
Trong đoạn phim tới, Fatuma đang dẫn chúng ta theo con đường đi làm của cô.
Giọng nói của cô ta được chồng lên các hình ảnh cô ấy tự mình quay bằng camera giấu kín.
(Video) Fatima Chiusiku: Tôi tên là Fatima Chiusiku.
Tôi 32 tuổi, là một người mẹ, và Ziwa La Ng'Ombe là quê hương tôi.
Mỗi sáng, tôi đi xe buýt số 11.
Nhưng thay vì một chuyến đi yên bình tới chỗ làm, mỗi ngày bắt đầu với sự sợ hãi.
Hãy đi cùng tôi và dùng đôi mắt tôi để cảm nhận những cảm giác của tôi.
Khi tôi bước đi, tôi nghĩ: Liệu mình sẽ bị sàm sỡ?
Túm lấy?
Xâm phạn bởi người bán vé nữa?
Ngay cả những đàn ông bên trong cách họ nhìn tôi chạm vào tôi, cọ vào tôi, túm lấy tôi, và bây giờ, khi tôi ngồi trên ghế tôi chỉ mong tâm trí tôi đầy những ý nghĩ cho ngày của tôi, giấc mơ của tôi, con cái tôi ở trường, nhưng thay vào đó tôi lo lắng về lúc tôi tới và sẽ bị xâm hại lần nữa.
OY: Ngày nay, có một mặt trận mới trong cuộc đấu tranh cho quyền con người.
Tôi từng mang một khẩu súng lớn.
Bây giờ, tôi mang theo thứ này.
Đây là một vũ khí mạnh và hiệu quả hơn rất, rất nhiều.
Nhưng chúng ta phải dùng sức mạnh đó một cách thông minh.
Bằng cách đưa đúng hình ảnh cho đúng người vào thời điểm đúng, chúng ta có thể thực sự tạo ảnh hưởng.
Xin cảm ơn.
(tán thưởng) Cảm ơn.
(tán thưởng)
Ở ngay ốc đảo của giới trí thức, là TED, buối tối nay tôi đứng trước các bạn với tư cách là một chuyên gia kéo đồ vật nặng ở vùng lạnh lẽo.
Tôi đã dẫn đầu các cuộc thám hiểm địa cực gần như cả cuộc đời, và tháng trước, một người đồng đội Tarka L'Herpiniere và tôi đã hoàn thành cuộc thám hiểm tham vọng nhất mà tôi muốn đạt được.
Thực ra, tôi cảm thấy như mình vừa được đưa thẳng tới đây từ bốn tháng ở giữa một nơi không có người, hầu như chỉ càu nhàu và nguyền rủa, thẳng tới sân khấu TED.
Vậy các bạn có thể hình dung đó là sự chuyển đổi không hoàn toàn liền mạch.
Một trong những tác dụng phụ lý thú có vẻ là trí nhớ ngắn hạn của tôi hoàn toàn vô dụng.
Nên tôi phải viết một vài ghi chú để tránh việc càu nhàu và nói bậy quá nhiều trong 17 phút tới.
Đây là lần đầu tiên tôi nói về cuộc thám hiểm này, khi chúng ta không sắp xếp chuỗi gen hay làm kính thiên văn vũ trụ, đây sẽ là câu chuyện về đánh cược tất cả những gì ta có để đạt được một điều mà chưa từng được làm trước đó.
Nên tôi mong các bạn có thể rút ra được điều gì đó từ nó.
Nó là một hành trình, một cuộc viễn chinh ở Nam Cực, lục địa lạnh nhất, nhiều gió nhất, khô nhất và cao nhất trên trái đất.
Đó là nơi cực kì thú vị, Một nơi cực kì lớn.
Nó lớn gấp đôi nước Úc, một lục địa bằng Trung Quốc và Ấn Độ hợp lại.
Ngoài lề, tôi đã trải nghiệm một hiện tượng thú vị trong những ngày gần đây, một điều mà tôi mong Chris Hadfield có thể có được từ TED sau vài năm nữa, cuộc đối thoại diễn ra đại loại như thế này: "Ôi, Nam cực. Tuyệt vời.
Chồng tôi và tôi đã tới Nam Cực với Lindblad nhân lễ kỉ niệm."
Hoặc, "Ồ hay quá, bạn đã tới đó cho cuộc chạy marathon à?"
(Tiếng cười) Cuộc hành trình của chúng tôi, thực sự là 69 cuộc chạy marathon nối tiếp trong 105 ngày, 1.800 dặm (~2.897km) đi bộ vòng quanh rìa Nam Cực đến Cực Nam và quay về.
Trong quá trình đó, chúng tôi phá kỉ lục cho hành trình quanh cực dài nhất trong lịch sử con người với hơn 400 dặm.
(Vỗ tay) Với những ai đến từ vùng Vịnh, nó giống như đi bộ từ đây đến San Francisco, sau đó quay lại và tiếp tục đi bộ trở lại.
Chuyến đi bắt đầu, một chuyến đi dài, và tôi thấy nó được tóm tắt ngắn gọn nhất ở đây trên những trang giấy thiêng của tờ Business Insider Malaysia.
["Hai Nhà Thám Hiểm Vừa Hoàn Tất Cuộc viễn chinh quanh cực. Những Ai Thử Trước Chris Hadfield đã nói thật hùng hồn về nỗi sợ và về thành công kì lạ, thực ra là sự sống sót kì lạ.
Trong 9 người trong lịch sử đã cố gắng thực hiện hành trình này trước chúng tôi, không ai đi được tới cực và trở lại, và năm người đã chết trong quá trình đó.
Đây là Đại tá Robert Falcon Scott.
Ông ấy đã dẫn đầu đội cuối cùng đi cuộc thám hiểm này.
Scott và đối thủ của ông Ngài Ernest Shackleton, hơn khoảng thời gian của một thập kỉ, cùng dẫn đầu cuộc chiến để là người đầu tiên tới cực Nam, để lập và vẽ bản đồ lục địa Nam Cực, nơi mà chúng ta biết rất ít, trong thời điểm đó, (ít) hơn là bề mặt mặt trăng, vì mặt trăng có thể thấy qua kính thiên văn.
Hầu hết Nam Cực, 1 thế kỉ trước, không có trên bản đồ.
Một số các bạn có thể biết câu chuyện.
Cuộc viễn chinh cuối của Scott, Terra Nova, năm 1910, bắt đầu theo cách tiếp cận người khổng lồ.
Ông ấy có một nhóm lớn dùng ngựa, dùng chó, dùng máy kéo chạy bởi xăng, để tại hàng loạt kho được định sẵn thức ăn và năng lượng để mà đội cuối 5 người của Scott sẽ đi tới cực, nơi mà họ quay đầu lại và trượt tuyết về lại bờ rìa bằng chân.
Scott và đội cuối 5 người của ông đã tới cực Nam vào tháng 1, 1912 để nhận ra là họ đã bị vượt mặt bởi đội Na-uy do Roald Amundsen dẫn đầu, những người đi bằng xe trượt do chó kéo.
Đội của Scott cuối cùng
phải đi bộ. Và hơn cả 1 thế kỉ,
cuộc đi đó vẫn chưa hoàn thành. Đội 5 người cùng chết
trên hành trình đi về. Và suốt thập kỉ trước, tôi luôn tự hỏi bản thân tại sao như vậy.
Làm thế nào điều này vẫn là mức cao nhất đạt tới?
Đội của Scott đã đi được 1600 dặm bằng chân.
Không một ai đạt gần tới mức ấy từ hồi đó.
Vậy đây là mức cao nhất con người chịu được, nỗ lực của con người, thành tựu thể thao của con người trong khí hậu được xem là khắc nghiệt nhất trên Trái Đất.
Nó như là kỉ lục marathon vẫn chưa được phá từ năm 1912.
Và dĩ nhiên sự kết hợp vừa lạ vừa dễ đoán của tò mò, sự cứng đầu, và có lẽ cả sự xấc xược khiến tôi nghĩ tôi có thể là người thử kết thúc được công việc.
Không giống cuộc thám hiểm của Scott, chỉ có hai chúng tôi, và chúng tôi bắt đầu từ rìa của lục địa vào tháng 10 năm ngoái, tự kéo tất cả vật dụng, quá trình mà Scott gọi là "người-kéo."
Khi tôi nói nó giống như đi bộ từ đây tới San Francisco và về, ý tôi thật sự là giống như kéo theo 1 thứ nặng hơn một cầu thủ nặng nhất của đội NFL trước giờ.
Xe kéo của chúng tôi nặng 200 kí, hay 440 pounds từng cái vào lúc bắt đầu, cùng cân nặng với khối lượng con ngựa yếu nhất của Scott kéo.
Lúc mới đầu, trung bình chúng tôi đi 0.5 dặm 1 giờ.
Có lẽ lý do không 1 ai cố gắng thực hiện chuyến đi này đến giờ, trong hơn 1 thế kỉ, là không ai đủ ngốc để thử
Và khi mà tôi không thể nói chúng tôi đang khám phá trong hướng chân thực kiểu Edward của thế giới - chúng tôi không đặt tên núi hay vẽ bản đồ thung lũng chưa có nào tôi nghĩ chúng tôi đã đặt chân tới nơi chưa có trong cảm nhận của con người.
Chắc chắn, nếu trong tương lai ta học được là có một phần trong não sáng lên khi ta tự nguyền rủa bản thân, tôi sẽ không hề ngạc nhiên chút nào.
Các bạn đã nghe nói trung bình người Mỹ ở trong nhà 90% thời gian
Chúng tôi không ở trong nhà gần 4 tháng.
Chúng tôi cũng không thấy mặt trời lặn.
Trời sáng 24 giờ liền.
Điều kiện sống khá giống người Spartan.
Tôi thay đồ lót 3 lần trong 105 ngày Tarka và tôi chia sẻ cái lều 30ft2 (~3m2).
Dù chúng tôi có một vài thiết bị kĩ thuật mà Scott không thể tưởng tượng được.
Và chúng tôi viết blog trực tuyến mỗi tối từ lều, bằng laptop và một máy phát vệ tinh tùy chỉnh, tất cả dùng năng lượng mặt trời: chúng tôi có tấm quang điện phủ qua lều.
Việc viết lách rất quan trọng với tôi.
Từ bé, tôi đã được tạo cảm hứng từ văn học thám hiểm và khám phá, và tôi nghĩ chúng ta đều đã thấy ở đây suổt tuần này tầm quan trọng và sức mạnh của việc kể chuyện.
Chúng tôi có một vài dụng cụ thế kỉ 21, nhưng thực tế là thử thách Scott gặp cũng là những điều chúng tôi đối mặt: loại thời tiết và điều Scott gọi là lướt, lượng ma sát giữa xe kéo và tuyết.
Mức gió lạnh nhất chúng tôi trải nghiệm là -70s, và chúng tôi có tầm nhìn bằng không, điều gọi là mù trắng (white-out), gần như hết cả cuộc hành trình.
Chúng tôi đi lên và xuống một trong những sông băng lớn nhất và nguy hiểm nhất trên thế giới, Beardmore.
Nó dài 110 dặm; hầu hết bề mặt nó là cái được gọi là đá xanh.
Bạn có thể thấy đó là 1 bề mặt xanh đẹp lung linh và cứng như thép bọc bởi hàng ngàn và hàng ngàn kẽ nứt, những vết nứt sâu đến 200ft (~ 67m).
Máy bay không thể đậu ở đây, chúng tôi ở cực điểm nguy hiểm, theo đúng nghĩa, khi cơ hội chúng tôi được cứu rất nhỏ.
Chúng tôi đến được cực Nam sau 61 ngày đi bộ, 1 ngày nghỉ vì thời tiết quá xấu, và tôi buồn khi nói, đó là điều không như mong đợi.
Ở đó có một căn cứ Mỹ được dựng lâu dài, trạm Cực Nam Amundsen-Scott ở cực Nam.
Họ có đường băng (máy bay), họ có nhà ăn (căn-tin), họ có nước tắm nóng, bưu điện, tiệm lưu niệm, sân chơi bóng rổ lớn gấp đôi 1 rạp phim.
Mọi thứ khác hơn thời đại này, và ở đó còn có hàng héc - ta rác thải.
Tôi nghĩ đó là điều lạ lùng. khi con người tồn tại được 365 ngày trong năm. với bánh mì kẹp, nước nóng và rạp chiếu phim, nhưng nó cũng tạo ra rất nhiều các thùng cạc tông rỗng.
Bạn có thể thấy bên trái bức ảnh, hàng héc-ta vuông rác thải chờ được mang đi khỏi cực Nam.
Nhưng cũng có một cực ở Nam Cực, chúng tôi tự đi bộ đến đó, không có trợ giúp, không có hỗ trợ, bằng con đường khó khăn nhất, 900 dặm trong thời gian kỉ lục, kéo theo nặng hơn bất cứ ai trong lịch sử.
Và nếu chúng tôi dừng ở đó rồi bay về nhà, điều mà được cho là cực kì hợp lý để làm, thì bài nói của tôi đến đây là hết và nó sẽ kết thúc theo kiểu như thế này:
Nếu bạn có đúng nhóm bên bạn, đúng dụng cụ, công nghệ phù hợp và nếu bạn có đủ niềm tin vào bản thân và đủ quyết tâm, thì chuyện gì cũng có thể.
Nhưng rồi chúng tôi đã quay đầu lại, và đây là lúc chuyện trở nên thú vị.
Cao trên lục địa Nam Cực, hơn 10.000ft (~3.048m), gió rất mạnh, rất lạnh và rất khô, chúng tôi kiệt sức.
Chúng tôi đã làm được 35 cuộc marathon, chúng tôi chỉ mới ở nửa đường, chúng tôi có mạng lưới an toàn, tất nhiên, máy bay trượt tuyết và điện thoại vệ tinh và đèn hiệu theo dõi trực tuyến 24 giờ, mà Scott không có, nhưng trong ý thức, thay vì khiến mọi thứ dễ dàng hơn, lưới an toàn thực ra cho phép chúng tôi cắt bỏ thực sự những điều rất tốt đẹp, để chạm đến gần giới hạn tuyệt đối của con người.
Và nó là một dạng hành hạ rất thấm thía để bạn kiệt sức đến điểm của việc chết đói ngày qua ngày trong khi kéo theo xe trượt tuyết đầy thức ăn.
Trong nhiều năm, tôi đã viết lưu loát những đề nghị xin tài trợ về việc đẩy đến giới hạn sức chịu đựng của con người, nhưng thực tế, đó là một nơi đáng sợ thực sự khi đâm vào.
Chúng tôi có, trước khi đến được cực, 2 tuần toàn gió ngược, làm chậm chúng tôi.
Kết quả là, chúng tôi có nhiều ngày chỉ ăn nửa khẩu phần.
Chúng tôi có lượng đồ ăn hạn chế trong xe cho chuyến đi, cho nên chúng tôi cố gắng duy trì bằng cách giảm 1/2 lượng calori chúng tôi nên ăn.
Kết quả là, cả hai hạ đường huyết nhanh chóng - chúng tôi có lượng đường máu thấp ngày qua ngày - và ngày càng nhạy cảm với thời tiết cực lạnh.
Tarka chụp bức ảnh này của tôi một buổi chiều sau khi tôi gần như ngất đi vì giảm nhiệt.
Cả hai có từng cơn giảm nhiệt, điều tôi chưa từng trải qua, nó thực sự rất xấu hổ.
Cũng nhiều như bạn có thể muốn nghĩ, giống như tôi, rằng bạn là người không bỏ cuộc, rằng bạn sẽ trở về trong ăn mừng, sự giảm nhiệt không cho bạn chọn lựa.
Bạn trở nên hoàn toàn bất lực.
Giống như đứa trẻ tập đi bị say.
Bạn trở nên thảm hại.
Tôi nhớ rằng mình chỉ muốn nằm xuống và bỏ cuộc.
Đó là một cảm giác kỳ dị, kì dị, và là bất ngờ có thực với tôi khi bị suy nhược đến mức ấy.
Rồi chúng tôi hết lương thực hoàn toàn, Còn cách khoảng 46 dặm đến kho đầu tiên mà chúng tôi để đó cho chặng về.
Chúng tôi để 10 kho đồ ăn, đúng nghĩa chôn đồ ăn và nhiên liệu, nhiên liệu để cho bếp, để nấu chảy tuyết ra nước-- và tôi bị buộc phải quyết định có nên gọi cho máy bay cung cấp, máy bay tuyết chở 8 ngày lương thực để chúng tôi vượt qua khoảng cách đó.
Họ mất 12 giờ để đến chỗ chúng tôi từ phía bên kia Nam Cực.
Gọi cho máy bay đó là một trong những quyết định khó nhất đời tôi.
Nghe như tôi đang dựng chuyện khi đứng ở đây với cái bụng thế này
Tôi đã lên 30 pounds (~ 13.6kg) trong 3 tuần qua.
Trở nên đói như thế đã để lại một vết sẹo tinh thần thú vị, đó là tôi đã ăn như hút ở từng bữa tiệc đứng ở các khách sạn mà tôi dự.
(Cười) Nhưng chúng tôi thật sự rất đói, và thực sự là trong tình trạng khá tệ hại.
Tôi không hối hận gọi cho máy bay đó 1 giây phút nào, vì tôi vẫn đứng ở đây, còn sống, với tất cả nguyên vẹn, kể lại câu chuyện này.
Nhưng được sự giúp đỡ từ bên ngoài như vậy không có trong kế hoạch, và đó là điều mà cái tôi của tôi vẫn đang chống đối.
Đây là ước mơ lớn nhất tôi từng có, và nó đã gần như là hoàn hảo.
Trên đường về lại bờ rìa, các móc sắt trên giày chúng tôi chúng tôi dùng đi qua lớp đá xanh trên băng-- bị hư ngay trên phía đầu của Beardmore.
Chúng tôi vẫn còn 100 dặm đi xuống trên tảng đá xanh cực kì trơn cứng.
Chúng cần được sửa chữa mỗi giờ.
Để các bạn có thể so sánh, đây là nhìn xuống miệng sông băng Beardmore.
Bạn có thể để vừa hết Manhattan vào cái khe hỡ đó.
Đó là 20 dặm giữa núi Hope và núi Kiffin.
Tôi chưa bao giờ thấy mình nhỏ bé như khi ở lục địa Nam Cực.
Khi chúng tôi xuống miệng băng, chúng tôi thấy tuyết mới đã che khuất hàng tá những vết nứt sâu.
Một người trong đoàn Shackleton đã tả việc băng qua địa hình kiểu này. như đi trên mái tàu hỏa bằng kính.
Chúng tôi ngã nhiều lần hơn là tôi có thể nhớ, thường ngay khi đặt ván trượt hoặc giày trên tuyết.
Đôi lần chúng tôi ngã đau tới tận nách, nhưng may mắn là chưa bao giờ bị sâu hơn.
Và chưa tới 5 tuần trước, sau 105 ngày, chúng tôi đã qua ranh giới kết thúc kì cục, bất hạnh này, bờ Đảo Ross phía Tân Tây Lan của Nam Cực.
Các bạn có thể thấy băng đá phía trước và loại đá lởm chởm đằng sau.
Sau chúng tôi là những đường trượt không gãy gần 1.800 dặm (~2897 km)
Chúng tôi đã thực hiện chuyến đi bộ dài nhất trên cực. là điều tôi đã mơ tưởng thực hiện cả thập kỉ.
Và khi nhìn lại tôi vẫn bảo vệ mọi thứ mà tôi vẫn nói hàng năm qua về tầm quan trọng của mục tiêu, quyết tâm, và niềm tin của bản thân, nhưng tôi cũng thừa nhận tôi chưa suy nghĩ đủ nhiều về những việc xảy ra khi bạn đã đạt mục tiêu ám ảnh mà bạn đã dành hầu hết cuộc sống trưởng thành cho nó và sự thực là tôi vẫn đang tìm hiểu nó.
Như tôi nói, có rất ít những dấu hiệu hời hợt rằng tôi đã đi.
Tôi đã tăng 30 pounds.
Tôi có vài vết sẹo do tê cóng, rất nhạt, có thể che bằng trang điểm.
Tôi bị một cái trên mũi, một cái ở mỗi bên gò má, ở nơi để mắt kính nhưng bên trong tôi là một con người thực sự rất khác.
Nếu nói thật, Nam Cực đã thách thức tôi và kinh thường tôi quá sâu sắc khiến tôi không chắc tôi có thể nói chúng thành lời.
Tôi vẫn đang chật vật ghép lại các mảnh suy nghĩ của mình.
Việc tôi đang ở đây để kể câu chuyện này là bằng chứng rằng chúng ta có thể đạt được những điều to lớn, bằng tham vọng, bằng đam mê, bằng sự cứng đầu tuyệt đối, qua việc từ chối không từ bỏ, rằng nếu bạn mong muốn điều gì đủ mạnh, như Sting nói, nó thực sự sẽ đạt được.
Nhưng tôi cũng ở đây, nói rằng, bạn biết không, liệu sáo ngữ về chuyến hành trình sống quan trọng hơn điểm đến?
Có điều gì đó trong luận điểm này.
Tôi càng gần điểm đích của mình bao nhiêu, cái bờ lởm chởm đá của Đảo Ross đó, tôi càng bắt đầu nhận ra rằng bài học lớn nhất mà chuyến đi bộ rất dài và rất khó khăn này có thể dạy cho tôi hạnh phúc không phải là nơi kết thúc đường chạy, rằng với chúng ta, con người, sự hoàn hảo mà rất nhiều chúng ta mơ đến có lẽ không bao giờ thực sự đạt được. Và nếu ta không cảm thấy hài lòng ở đây, hôm nay, bây giờ, tại hành trình của ta ở giữa đống lộn xộn và nỗ lực mà chúng ta đều bị kìm hãm, sự lặp mở, danh sách hoàn chỉnh một nửa, việc có-thể-làm-tốt-hơn-lần-sau, rồi chúng ta có thể không bao giờ cảm nhận được.
Rất nhiều người hỏi tôi, tiếp theo là gì?
Bây giờ, tôi hạnh phúc được hồi phục, và đứng trước các bữa
búp-phê ở khách sạn. Nhưng như Bob Hope nói, Tôi cảm thấy rất tầm thường, nhưng tôi nghĩ tôi có sức mạnh tính cách để đấu tranh với nó. Cảm ơn mọi người.
(Tiếng vỗ tay)
Năm 2014 là một năm rất đặc biệt với tôi: 20 năm trong nghề tư vấn, 20 năm trong hôn nhân, và tôi sắp bước sang tuổi 50 trong vòng một tháng.
Tôi sinh năm 1964 tại môt thị trấn nhỏ nước Đức.
Đó là một ngày tháng 11 xám xịt và tôi bị sinh muộn.
Người hộ sinh của bệnh viện đã rất cực nhọc bởi ngày hôm đó rất nhiều trẻ em trào đời.
Như một thực trạng, 1964 là năm có tỉ lệ sinh cao nhất ở Đức: hơn 1,3 triệu trẻ.
Năm ngoái, chúng ta chỉ chạm mốc 600,000, bằng nửa con số vừa rồi.
Bạn có thể thấy, đây là tháp tuổi ở Đức, và chỗ kia, chấm nho nhỏ phía trên đỉnh, là tôi.
(Cười lớn) (Vỗ tay) Bạn có thể thấy số dân trong độ tuổi lao động ở vùng màu đỏ, tức là những người trên 15 và dưới 65 tuổi và đúng là tôi chỉ hứng thú với vùng màu đỏ này.
Bây giờ, hãy thử làm 1 mô phỏng đơn giản về sự gia tăng cấu trúc tuổi này sau 2 năm nữa.
Như bạn thấy, đỉnh tháp đang di chuyển về bên phải tôi và những đứa trẻ cùng thời, sẽ nghỉ hưu vào năm 2030.
Nói chung, tôi không cần dự đoán gì về tỉ lệ sinh để biết trước về vùng màu đỏ này.
Vùng màu đỏ, tức số dân trong độ tuổi lao động năm 2030 ngày nay đã được cố định, ngoại trừ tỉ lệ di cư cao hơn nhiều.
Và nếu bạn so sánh vùng màu đỏ năm 2030 với năm 2014, nó còn nhỏ hơn nhiều, rất nhiều.
Trước khi nói về các nước khác trên thế giới, thì điều này có ý nghĩa gì đối với nước Đức?
Điều chúng ta biết từ bức ảnh này là nguồn cung lao động, những người cung cấp sức lao động, sẽ giảm ở Đức, giảm đáng kể.
Thế còn nhu cầu lao động?
Vấn đề này hơi khó tính.
Bạn có biết, câu trả lời yêu thích từ các nhà tư vấn trước bất kì câu hỏi nào là, "Còn tùy."
Thế nên tôi sẽ nói còn tùy.
Chúng ta không muốn dự đoán trước tương lai.
Có tính may rủi cao.
Chúng ta đã làm cái khác.
Chúng ta đã nhìn vào GDP và sự tăng trưởng năng suất ở Đức trong hơn 20 năm qua, và đã lường trước viễn cảnh sau: nếu Đức muốn phát huy tỉ lệ GDP và tốc độ tăng trưởng năng suất này, chúng ta có thể trực tiếp tính toán được bao nhi êu người Đức cần để phát huy sự tăng trưởng này.
Và đây là đường màu xanh: nhu cầu lao động.
Đức sẽ nhanh chóng lao tới tình trạng thiếu hụt nhân tài chủ lực.
Tám triệu người sẽ dần mất đi, tương ứng với hơn 20% lực lượng lao động hiện giờ, những con số khổng lồ, thực sự khổng lồ.
Chúng ta đã lường trước những viễn cảnh này, và sự việc luôn trông như thế này.
Bây giờ, để thu hẹp khoảng cách đó, Đức phải nới lỏng di cư một cách đáng kể, đưa nhiều phụ nữ vào lực lượng lao động, nâng độ tuổi nghỉ hưu lên - nhân tiện, chúng tôi vừa mới giảm nó năm nay - và tất cả những biện pháp này cùng lúc.
Nếu không thực hiện được, Đức sẽ bị trì trệ.
Chúng ta sẽ không tăng trưởng nữa.
Tại sao? Bới vì sẽ không còn nhân công để có thể tạo ra sự tăng trưởng này.
Và những công ty sẽ tìm kiếm nhân tài ở các chỗ khác.
Nhưng ở đâu?
Giờ, chúng ta thử mô phỏng nguồn cung lao động và nhu cầu lao động của 15 nền kinh tế lớn nhất thế giới, đại diện cho hơn 70% GDP toàn cầu, và bức tranh tổng thể sẽ như thế này vào năm 2020.
Màu xanh biểu thị cho sự dư thừa lao động, đỏ biểu thị sự thiếu hụt lao động, và xám là những nước ở giữa lằn ranh giới.
Tới năm 2020, chúng ta sẽ chứng kiến một sự dư thừa lao động ở vài nước, như Ý, Pháp, Mỹ, nhưng bức tranh này sẽ thay đổi đột ngột vào năm 2030.
Năm 2030, chúng ta sẽ đối mặt với một cuộc khủng hoảng nhân công toàn cầu ở hầu hết những nền kinh tế lớn nhất gồm cả 3 trong số 4 nước trong nhóm BRIC (viết tắt của Braxin, Nga, Ấn Độ & Trung Quốc).
Trung Quốc, với chính sách sinh một con, sẽ bị ảnh hưởng, cũng như Braxin và Nga.
Bây giờ, thành thực mà nói, thực tế thì tình hình sẽ còn khó khăn hơn.
Điều mà bạn thấy ở đây chỉ là những con số trung bình.
Chúng tôi đã tính ước giảm đi, và phân tích theo từng ngành nghề khác nhau, và điều chúng tôi phát hiện là số lượng thiếu hụt nhân công trình độ cao còn cao hơn nhiều và một phần dư thừa nguồn cung nhân công trình độ thấp.
Ở đỉnh điểm của toàn bộ sự thiếu hụt lao động, chúng ta phải đối mặt với tình trạng mất cân bằng trình độ trong nay mai nghĩa là những thách thức vô cùng lớn lao nếu xét về mặt giáo dục, bằng cấp, trình độ tiên tiến đối với chính phủ và công ty.
Giờ đây, thứ kế tiếp chúng ta chú trọng là rô bốt, tự động hóa, công nghệ.
Liệu công nghệ có thể thay đổi cục diện và nâng cao năng suất?
Giờ, câu trả lời ngắn gọn sẽ là những con số trên đã bao gồm cả một sự tăng trưởng năng suất đáng kể được vận hành bởi công nghệ.
Câu trả lời dài dòng sẽ như thế này.
Lại lấy ví dụ về nước Đức.
Người Đức có chỗ đứng nhất định trên thế giới khi nhắc đến năng suất.
Vào những năm 90, tôi làm việc tại văn phòng Boston trong gần 2 năm, khi tôi rời đi, một đối tác lão thành đã nói với tôi, theo nghĩa đen, "Hãy giới cho tôi nhiều người Đức hơn, họ làm việc như những cỗ máy ấy."
(Cười lớn) Đó là năm 1998.
16 năm sau, bạn có lẽ sẽ nói điều ngược lại.
"Hãy gửi cho tôi nhiều cỗ máy hơn. Chúng làm như người Đức ấy."
(Cười lớn) (Vỗ tay) Công nghệ sẽ thay thế hàng loạt ngành nghề, những nghề thông thường.
Không chỉ trong nền công nghiệp sản xuất hàng hóa, mà cả nhân viên công sở cũng đang gặp khó khăn và có thể bị thay thế bởi những con rô bốt trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, hoặc tự động hóa.
Vậy câu hỏi mấu chốt không phải là liệu công nghệ có thay thế một vài ngành nghề này không, mà là khi nào, nhanh như thế nào, và tới mức độ nào?
Hoặc nói cách khác, liệu công nghệ có giúp chúng ta giải quyết sự khủng hoảng nhân lực toàn cầu này?
Có và không.
Câu trả lời còn khó hơn là "còn tùy."
(Cười lớn) Hãy cùng lấy một ví dụ về nền công nghiệp tự động hóa bởi vì có hơn 40% rô bốt công nghiệp đang làm việc và tự động hóa đã và đang chiếm ưu thế.
Năm 1980, chưa đến 10% giá thành sản xuất một chiếc ô tô được tạo ra bởi những linh kiện điện tử.
Ngày nay, con số đó là hơn 30% và nó sẽ tăng cho tới hơn 50% vào năm 2030.
Những linh kiện điện tử và các ứng dụng mới này đòi hỏi những kĩ thuật mới và cũng đang tạo ra nhiều ngành nghề mới như là kĩ sư hệ thống nhận diện, là người tối ưu hóa sự tương tác giữa tài xế và hệ thống điện tử.
Năm 1980, không ai nghĩ rằng nghề đó sẽ tồn tại.
Như một sự thật, toàn bộ số người tham gia vào quá trình sản xuất một chiếc xe hơi chỉ hơi thay đổi trong mấy thập kỉ vừa qua. thay vì sử dụng robot và chế độ tự động.
Vậy nó có nghĩa lý gì?
Có chứ, công nghệ sẽ thay thế nhiều nghề, nhưng chúng ta cũng sẽ thấy nhiều ngành nghề mới và kĩ thuật mới sắp xuất hiện, tức là công nghệ sẽ khiến toàn bộ việc chênh lệch kỹ năng tồi tệ hơn
và cách tính ước giảm này tiết lộ những thách thức cho chính phủ và doanh nghiệp
Cho nên những người có tay nghề cao, những nhân tài, sẽ là vấn đề quan trọng trong thập kỷ tới.
Nếu nguồn nhân lực đó hiếm, chúng ta phải tìm hiểu họ kỹ hơn.
Họ có muốn ra nước ngoài làm không?
Họ thích gì trong công việc?
Năm này, chúng tôi đã làm 1 khảo sát toàn cầu với hơn 200,000 người kiếm việc ở 189 nước
Nhập cư chắc chắc là 1 yếu tố để thu hẹp khoảng cách, ít ra trong ngắn hạn, nên chúng tôi hỏi về khả năng di chuyển.
Hơn 60% của 200,000 người đó sẵn dàng đi làm ở nước ngoài.
Tôi hơi ngạc nhiên với con số cao như thế.
Nếu nhìn vào nhân viên từ 21 đến 30 tuổi, tỉ lệ còn cao hơn nhiều.
Nếu phân loại theo quốc gia, vâng, thế giới này dịch chuyển, nhưng chỉ 1 phần thôi.
Người dân ở Nga, Đức và Mỹ là không thích di chuyển nhất.
Vậy họ thích đến những nước nào?
Đứng thứ 7 là Úc, có 28% muốn đi đó.
Tiếp theo là Pháp, Thụy Sĩ, Đức, Canada, Anh, và cả thế giới muốn đến Mỹ.
Còn 200,000 người này thích gì trong công việc?
Họ tìm kiếm gì?
Trong số danh sách 26 vấn đề, thì lương chỉ đứng thứ 8.
Trong top 4 đều liên quan đến văn hóa công ty
đứng thứ 4, là có mối quan tốt với sếp; thứ 3, có cân bằng giữa cuộc sống và công việc, thứ 2, có mối quan hệ tốt với đồng nghiệp; và đứng nhất trên toàn thế giới là được ghi nhận trong công việc.
Cho nên tôi cần được nghe lời cảm ơn
không phải mỗi năm 1 lần, trong dịp tăng lương, mà phải là mỗi ngày.
Giờ thì khủng hoảng nhân lực toàn cầu ngày càng mang tính cá nhân.
Người ta cần được công nhận.
Không phải ai cũng mong điều đó sao?
Giờ tôi sẽ kết nối lại.
Chúng ra sẽ gặp phải khủng hoảng nhân lực toàn cầu bao gồm sự thiếu hụt nhân sự tổng thể kèm với việc chênh lệch lớn trong kỹ năng, rồi thách thức lớn từ văn hóa.
Và sự khủng hoảng này đang đến rất nhanh
Giờ đây chúng ta đang ở 1 ngã rẽ.
Vậy chúng ta, chính phủ, và các công ty cần làm gì?
Mỗi công ty, và mỗi quốc gia, cần có chiến lược về nhân lực, và hành động ngay lập tức, và chiến lược đó cần có 4 phần.
Thứ 1, lên kế hoạch dự đoán cung và cầu cho các công việc và kỹ năng khác nhau.
Kế hoạch nhân sự sẽ quan trọng hơn kế hoạch tài chính.
Thứ 2, kế hoạch thu hút người tài: Thế hệ Y, phụ nữ, kể cả người nghỉ hưu.
Thứ 3, kế hoạch đào tạo và nâng cao năng lực.
Có 1 thách thức lớn trong việc đó.
Và cuối cùng, là giữ được những người giỏi nhất, nói cách khác, là nhận ra được sự biết ơn đối với nhân viên và văn hóa của các mỗi quan hệ.
Tuy nhiên, yếu tố quan trọng là thay đổi thái độ của chúng ta.
Rằng nhân viên là nguồn lực, tài sản, không phải là chi phí, không phải chỉ đếm số lượng không phải máy móc, và cũng không phải chỉ có người Đức.
Cám ơn.
(Tiếng vỗ tay)
10 năm trước, tôi đã nhận được một cuộc điện thoại làm thay đổi cuộc đời tôi.
Lúc đó, tôi là bác sĩ tim mạch tại UCLA, chuyên ngành kỹ thuật hình ảnh tim.
Cuộc gọi đến từ một bác sĩ thú y ở Sở Thú Los Angeles.
Một con đười ươi cái già đã thức dậy với gương mặt ủ rũ và các bác sĩ thú y lo rằng nó bị đột quỵ.
Họ muốn tôi đến sở thú và chụp hình tim của nó để tìm ra nguyên nhân có thể đã gây ra điều đó.
Để làm rõ, các sở thú ở Bắc Mĩ được cung cấp các bác sĩ thú y với bằng cấp cao và chăm sóc các bệnh nhân thú vật một các xuất sắc.
Nhưng đôi khi, họ cũng liên lạc với cộng đồng bác sĩ con người, đặc biệt là để tham khảo kiến thức chuyên ngành, và tôi là một trong các y sĩ may mắn được mời đến để giúp.
Tôi đã có cơ hội loại bỏ khả năng đột quỵ ở con đười ươi và bảo đảm rằng con tinh tinh không bị rách động mạch chủ, chẩn đoán tâm thu / tâm trương cho con vẹt, bảo đảm rằng màng ngoài tim của con sư tử biển không bị viêm, và trong bức ảnh này, tôi đang nghe nhịp tim của một con sư tử sau một quy trình cứu mạng được hợp tác cùng các bác sĩ thú y và y sĩ khi chúng tôi rút 700cc chất lỏng khỏi một bao chứa quả tim của con sư tử đó.
Và quy trình này, mà tôi đã làm trên nhiều bệnh nhân, là đồng nhất, chỉ có điểm khác biệt là bộ vuốt và cái đuôi.
Phần lớn thời gian, tôi làm việc ở Trung Tâm Y Học UCLA với các y sĩ, thảo luận các triệu chứng và chẩn đoán và chữa trị cho các bệnh nhân của tôi, nhưng đôi khi, tôi làm việc ở Sở Thú Los Angeles với các bác sĩ thú y, thảo luận các triệu chứng và chẩn đoán và chữa trị cho các thú vật bị bệnh của họ.
Và thỉnh thoảng, trong cùng một ngày, tôi làm việc ở cả Trung Tâm Y Học UCLA và ở Sở Thú Los Angeles.
Và đây là điều đã trở nên rất rõ ràng với tôi.
Các y sĩ và bác sĩ thú y về cơ bản chăm sóc cùng các căn bệnh ở cả các bệnh nhân và thú vật: sung huyết, u não, bệnh bạch cầu, tiểu đường, viêm khớp, ALS, ung thư vú, và cả những hội chứng tâm thần như trầm cảm, lo lắng, cưỡng bách, rối loạn ăn uống, và tự gây thương tích.
Bây giờ, tôi phải thú nhận một việc.
Mặc dù tôi học sinh lý học đối chiếu và sinh học tiến hóa bậc cử nhân Tôi thậm chí đã viết bài luận văn tốt nghiệp về thuyết của Darwin tìm hiểu về sự trùng lặp rõ rệt giữa sự mất trật tự của động vật và con người, nó giống như một hồi chuông thức tỉnh cho tôi vậy.
Vì thế tôi bắt đầu tự hỏi, với những sự tương đồng kia, tại sao chưa bao giờ tôi nghĩ đến việc làm bác sĩ thú y hoặc tư vấn chuyên môn thú y, nhờ vào kiến thức về người?
Tại sao tôi, cũng như tất cả đồng nghiệp và bạn bè trong ngành y tôi từng hỏi, chưa bao giờ tham dự một buổi hội thảo thú y nào?
Tại sao những thứ này lại đáng ngạc nhiên thế?
Ý tôi là, nhìn đi, mỗi một bác sĩ đều chấp nhận sự liên hệ về mặt sinh học giữa động vật và con người.
Mỗi một thứ thuốc chúng tôi kê hoặc bản thân từng dùng hoặc tự kê cho gia đình mình đều đã từng được thử nghiệm trên động vật.
Nhưng có thứ gì đó rất khác trong việc chữa bệnh cho động vật hoặc một chứng bệnh trên người và chứng tắc nghẽn tim của động vật hoặc là bệnh tiểu đường và ung thư vú.
Có lẽ một vài sự bất ngờ đến từ việc thế giới ngày càng bị chia cắt giữa thành thị và nông thôn.
Bạn biết đấy, chúng ta nghe về những đứa trẻ thành thị; chúng nghĩ rằng len mọc trên cây hoặc phô mai thì được trồng.
Bệnh viện cho người bây giờ, ngày càng được biến tấu thành thánh đường hào nhoáng của kĩ thuật.
Và việc này tạo ra một khoảng cách tâm lí giữa các bệnh nhân con người, những người được chữa trị ở đó và bệnh nhân động vật mắc bệnh đang sống ở các đại dương và nông trại hoặc rừng.
Nhưng tôi nghĩ có một lý do tiềm ẩn hơn.
Bác sĩ và các nhà khoa học, chúng ta chấp nhận rằng giống nòi chúng ta, Homo sapiens, chỉ là một loài, chẳng khác biệt gì hơn những loài khác.
Nhưng từ tận đáy lòng, chúng ta lại không tin vào điều đó.
Tôi cảm nhận được điều này khi nghe nhạc Mozart hoặc ngắm nhìn các bức ảnh của người máy thăm dò sao Hỏa trên MacBook.
Tôi cảm nhận được một chút sự lỗi lạc của nhân loại, mặc dù tôi nhận thấy sự tách biệt mang tính khoa học như cái giá cho việc tự cho bản thân mình là giống loài kiệt xuất.
À, dạo này tôi đang cố gắng.
Dạo này, khi tôi thấy một bệnh nhân tôi luôn hỏi các bác sĩ thú y biết cái gì về vấn đề này mà tôi không biết?
Và, có chăng tôi sẽ chăm sóc bệnh nhân của tôi tốt hơn nếu tôi coi họ như động vật bị ốm?
Sau đây là một vài ví dụ cho thứ liên hệ hay ho mà kiểu tư duy này đã dẫn dắt tôi đến.
Sự trụy tim do sợ hãi.
Vào khoảng năm 2000, các bác sĩ tim mạch "phát hiện" ra sự trụy tim do kích động.
Nó được mô tả trong trường hợp của một ông bố đánh bài thua sạch tiền túi chỉ với một lần đổ xúc xắc, trong trường hợp của một cô dâu bị bỏ rơi ở thánh đường.
Nhưng thì ra là, sự chẩn đoán cho người kiểu "mới" này không mới cũng chẳng hoàn toàn "người".
Các bác sĩ thú y đã chẩn đoán, chữa trị và thậm chí phòng ngừa triệu chứng do kích động trên động vật, từ khỉ đến hồng hạc, từ nai đến thỏ, từ những năm 1970 rồi.
Có bao nhiêu mạng sống con người có thể được cứu sống nếu kiến thức thú y này được vận dụng bởi các bác sĩ cấp cứu và tim mạch?
Chấn thương tự gây ra.
Một vài bệnh nhân tự làm mình bị thương.
Một vài người nhổ cả mảng tóc, số khác lại tự cứa vào người.
Vài động vật cũng tự làm tổn thương mình.
Có những con chim tự nhổ lông mình.
Có cả những con ngựa liên tục cắn vào lườn của mình đến khi chảy máu mới thôi.
Nhưng các bác sĩ thú y có những cách rất cụ thể và hữu hiệu để điều trị và thậm chí phòng ngừa chấn thương tự gây ra cho các động vật.
Chẳng phải những kiến thức về thú y này nên được áp dụng bởi các nhà trị liệu tâm thần và phụ huynh hoặc bệnh nhân đang chiến đấu với chứng tự làm hại bản thân hay sao?
Chứng trầm cảm và rối loạn tâm lý sau sinh
Đôi khi, ngay sau khi sinh con, một số chị em phụ nữ bị trầm cảm, và đôi khi họ trở nên cực kì trầm cảm và thậm chí là rối loạn tâm thần.
Họ có thể sao nhãng đứa bé mới sinh, và trong một vài trường hợp nghiêm trọng, thậm chí còn làm hại đứa trẻ.
Các mã y còn biết rằng thỉnh thoảng, một con ngựa cái, sau khi sinh, sẽ lờ ngựa con, từ chối chăm sóc nó và trong một số trường hợp, đá con ngựa con tới chết.
Nhưng các bác sĩ thú y đã thiết lập một sự phòng ngừa để xử lí hội chứng chối bỏ con này, bằng việc tăng oxytocin của ngựa cái.
Oxytocin chính là thứ hormone kết nối, và điều này khơi gợi lại niềm hứng thú đối với con ngựa cái, đối với ngựa non.
Chẳng phải thứ thông tin này nên được cung cấp cho các bác sĩ sản phụ bác sĩ gia đình và bệnh nhân, những người đang chống chọi với chứng trầm cảm và rối loạn tâm lí sau sinh?
À, mặc cho tất cả những lời hứa hẹn này, không may là khoảng cách giữa các lĩnh vực này vẫn còn lớn.
Nói rõ hơn, tôi e là tôi sẽ phải hong khô mấy bộ đồ dơ.
Một vài bác sĩ có thể là những kẻ hợm mình đối với các bác sĩ không phải là thạc sĩ y
Tôi đang nói về nhà sĩ, bác sĩ nhãn khoa và bác sĩ tâm lý, nhưng có lẽ đặc biệt là bác sĩ thú y.
Dĩ nhiên, hầu hết người hành nghề y không nhận thấy rằng sẽ khó đầu vào trường thú y hơn là trường y bây giờ, và khi chúng ta đi hoc trường y, ta học mọi thứ về 1 loài duy nhất, Homo sapiens, nhưng các bác sĩ thú y cần phải học về sức khỏe và bệnh lí của cả động vật có vú, lưỡng cư, bò sát, cá và chim.
Vì vậy tôi không bắt lỗi các bác sĩ thú y khi họ bực bội về sự hợm hĩnh và hời hợt từ chuyên môn của tôi.
Nhưng cái này là của các bác sĩ thú y: Bạn gọi một bác sĩ thú y chỉ biết chữa trị cho một loài thôi là gì?
Một bác sĩ. (Tiếng cười) Xóa bỏ khoảng cách giờ trở thành niềm đam mê của tôi, và tôi đang thực hiện nó thông qua các chương trình như Darwin on Rounds ở UCLA, nơi chúng tôi mang những chuyên gia thú y và các nhà sinh học tiến hóa và cho họ theo đội y khoa của chúng tôi với những thực tập sinh và bác sĩ nội trú.
và thông qua hội thảo Zoobiquity, nơi chúng tôi mang các trường y và trường thú y đến với nhau cho các thảo luận mang tính hợp tác của các căn bệnh và rối loạn chung của cả người và thú bị bệnh.
Ở các hội thảo của Zoobiquity, người tham gia học làm thế nào chữa ung thư vú trên loài hổ có thể giúp chúng ta chữa ung thư vú hiệu quả hơn trên người giáo viên mầm non; làm thế nào hiểu rõ chứng buồng trứng đa nang ở giống bò Holstein có thể giúp chúng ta chăm sóc tốt hơn một giáo viên múa thường xuyên bị hành kinh trong đau đớn, và làm thế nào việc hiểu rõ hơn cách trị chứng sợ cách li của một con chó Sheltie căng thẳng có thể giúp một đứa trẻ hay lo sợ chống chọi trong ngày đầu đến trường.
Ở Mỹ, và giờ là toàn cầu, ở các hội thảo của Zoobiquity bác sĩ và bác sĩ thú y kiểm tra thái độ và định kiến của họ ngay từ đầu và đến với nhau như đồng nghiệp, bạn cùng lứa, và như những bác sĩ.
Dù sao thì con người chúng ta cũng là động vật thôi, và đã đến lúc những bác sĩ như chúng tôi chăm sóc các bệnh nhân của mình và bản năng động vật của chúng ta và cùng với các bác sĩ thú y trong một sự tiếp cận đa loài đến sức khỏe.
Vì thật ra, một số phương thuốc tốt đẹp và nhân đạo nhất là được chữa trị bởi các bác sĩ mà bệnh nhân không phải là con người.
Và một trong những cách tốt nhất chúng ta có thể chăm sóc cho bệnh nhân là bằng việc chú ý thật kĩ đến việc làm thế nào tất cả bệnh nhân khác trên hành tinh này sống, phát triển, ốm đau và khỏi bệnh.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Khi tôi đến Kiev vào ngày 1 tháng 2 năm nay quảng trường Độc Lập đang bị bao vây bởi lực lượng cảnh sát phục vụ cho chính phủ.
Lực lượng chống đối chiếm đóng Maidan, quảng trường nêu trên, đã sẵn sàng chống trả với cả kho vũ khí tự chế và áo giáp cải tiến được sản xuất hàng loạt.
Các cuộc biểu tình ủng hộ Liên minh Châu Âu có xu hướng dịu xuống vào khoảng cuối năm 2013, sau khi tổng thống Ukraine - Viktor Yanukovych cuối cùng đã đạt được một thỏa thuận với Cộng đồng Chung Châu Âu về việc thắt chặt quan hệ đồng minh với Nga.
Để đáp trả lại, hàng chục nghìn người đã đổ về trung tâm Kiev để tuần hành phản đối.
Sau nhiều tháng, chạm trán giữa cảnh sát và người dân ngày càng bị đẩy lên cao.
Tôi mở một lán chụp ảnh chân dung tạm ở khu vực rào chắn trên đường Hrushevsky.
Tại đây, tôi chụp ảnh những chiến binh trước tấm màn đen, màu đen vùi đi những hiệu ứng quyến rũ thị giác của khói, lửa và băng.
Bởi, để kể được những câu chuyện chân thực, tôi thấy cần bỏ bớt những hiệu ứng ngoài lề đang xuất hiện ngày một nhiều trong giới truyền thông chính thống.
Những gì tôi đang chứng kiến không đơn giản là tin tức, nó là lịch sử.
Nhận thức được điều này, tôi rũ mình khỏi những bó buộc luật lệ thông thường khi chụp ảnh cho báo hay tạp chí.
Oley, Vasiliy và Maxim đều là những chàng trai bình thường, sống cuộc sống bình thường ở những thị trấn bình thường.
Nhưng những bộ phục trang họ khoác lên mình lại rất khác thường.
Tôi dùng từ "phục trang" bởi đây không phải loại quần áo thông thường mà bất cứ ai cũng có thể mặc.
Đó là những bộ đồng phục được cắt sửa lại từ những đồ quân sự bỏ đi, những miếng sắt thép quân sự hỏng hay huy chương cướp được từ cảnh sát.
Tôi thích thú với cách họ lựa chọn để thể hiện nam tính của mình ra bên ngoài, lý tưởng của người chiến binh.
Tôi làm mọi việc chậm rãi, sử dụng máy ảnh phim với vòng lấy nét bằng tay và một máy đo sáng cầm tay.
Chụp ảnh đúng theo cách truyền thống.
Tôi có thêm thời gian nói chuyện với từng người và lặng lẽ nhìn họ khi họ nhìn tôi.
Căng thẳng gia tăng đến đỉnh điểm của bạo động vào ngày 20 tháng 2, giờ đã trở thành "ngày thứ năm đẫm máu".
Những tay bắn tỉa trung thành với chính phủ bắt đầu bắn vào người dân và lực lượng phản đối trên phố Instituskaya.
Rất nhiều người bị giết chỉ trong một thời gian ngắn.
Khu sảnh của khách sạn Ukraine trở thành một nhà xác tạm thời.
Xác chết ngả rạp thành hàng trên đường.
Máu vấy khắp vỉa hè.
Ngày hôm sau, tổng thống Yanukovych trốn khỏi Ukraine.
Trong suốt 3 tháng bạo động, hơn 120 người chết và rất nhiều người khác mất tích.
Lịch sử diễn ra quá nhanh nhưng trong lòng Maidan, mọi thứ vẫn rất khó nắm bắt.
Trong nhiều ngày ở quảng trường trung tâm Kiev, hàng chục nghìn dân thường đã cùng với những tay súng nối dài cảnh khóc than trên nhiều con phố.
Bao người phụ nữ đã mua hoa đến như một lời đưa tiễn người đã khuất.
Ngày qua ngày, họ đều đến phủ lên khắp quảng trường hàng triệu bông hoa .
Nỗi đau bao trùm Maidan.
Thinh lặng đến mức tôi nghe thấy cả tiếng chim hót
mà trước đây, tôi chưa từng nghe thấy.
Tôi tiếp cận những người phụ nữ đến gần rào chắn để đặt hoa và xin được chụp hình họ.
Phần lớn họ đều bật khóc khi lên hình.
Ngày đầu, trợ lý của tôi, Emine và tôi đã khóc cùng với bất cứ người phụ nữ nào đến khu chụp ảnh.
Cho đến tận lúc đó, tôi nhận ra sự vắng mặt của phụ nữ.
Màu sắc của những chiếc khăn choàng, những chiếc túi xách, những bó hoa đồng tiền đỏ, tulip trắng và hoa hồng vàng mà họ mang theo hòa một màu đau đớn với quảng trường tối sẫm và những người đàn ông từng đóng trại nơi đây.
Thực sự, hai loạt ảnh này không có nhiều ý nghĩa nếu không đi đôi với nhau.
Những bức ảnh đàn ông và đàn bà không phải về ngoại hình mà là về bản chất của họ.
Chúng thể hiện vai trò của mỗi giới trong xung đột, không chỉ ở Maidan, không chỉ ở Ukraine.
Đàn ông lao vào chiến đấu còn đàn bà khóc than cho họ.
Nếu đàn ông thể hiện lý tưởng chiến chinh, đàn bà cho thấy hệ quả của bạo lực.
Khi chụp những bức ảnh này, tôi cho rằng mình đang lưu lại kết thúc của bạo loạn tại Ukraine.
Nhưng giờ tôi đã hiểu đó mới chỉ là điểm khởi đầu.
Đến hôm nay, số lượng người chết đã lên đến 3000, và vẫn còn hàng trăm nghìn người mất nhà cửa.
Tôi mới quay lại Ukraine 6 tuần trước.
Lớp rào chắn ở Maidan đã bị tháo, những viên đá lát đường được dùng làm vũ khí ngày trước đều đã được thay thế, để thông nút giao thông vào trung tâm quảng trường.
Những chiến binh, phụ nữ và những đóa hoa đều đã biến mất.
Một biển quảng cáo khổng lồ hình những con ngỗng bay qua đồng lúa mạch che khuất dấu cháy xém nơi toàn nhà thương mại với khẩu hiệu: "Vinh quang về tay Ukraine, Vinh quang cho những anh hùng."
Cảm ơn các bạn đã lắng nghe.
Điệu nhảy trong cơn lốc giấy, gió và ánh sáng (Nhạc) (Hoan hô)
Cảm ơn.
Tôi chỉ có 18 phút để giải thích điều diễn ra trong nhiều giờ, nhiều ngày, tốt nhất là nên bắt đầu thôi.
Hãy bắt đầu bằng một đoạn phim từ Listening's Post của Al Jazeera.
Richard Gizbert: Na Uy là đất nước có khá ít sự phủ sóng truyền thông.
Thậm chí, cuộc bầu cử tuần rồi cũng trôi qua một cách lặng lẽ.
Và quả là truyền thông của Nauy nên được tóm lại là: chẳng quá gay cấn.
Cách đây vài năm, Kênh truyền hình quốc gia Na Uy - NRK quyết định sẽ tường thuật trực tiếp một chuyến tàu dài 7 tiếng - chỉ đơn giản là 7 tiếng ghi hình một đoàn tàu chạy trên đường ray.
Theo ghi nhận, có hơn 1 triệu người Na Uy yêu thích chương trình đó.
Thế là một loại chương trình thực tế mới ra đời, đi ngược lại tất cả những nguyên tắc về chương trình truyền hình.
Không cốt truyện, không kịch bản, không kịch tích, không cao trào, và nó được gọi là Slow TV (Truyền hình Chậm).
Hai tháng trước, người dân Na Uy đã theo dõi một chuyến hải trình dọc bờ biển, ở đó, sương mù dày đặc che phủ bờ biển.
Các nhân viên ở Đài Truyền hình Quốc gia Na Uy đang cân nhắc về việc phát sóng chương trình đêm đan lát trên toàn quốc.
Khi mới nhìn vào, nó có vẻ rất nhám chán, bởi vì đúng là như vậy nhưng thử nghiệm này có điều gì đó thu hút người dân.
Chúng tôi gửi tới Oslo chương trình Listening's Post của Marcela Pizarro để xem nó thế nào nhưng trước hết, cảnh báo: Khán giả có thể sẽ thấy một số hình ảnh trong phóng sự là rất buồn chán.
(Cười) Thomas Hellum: Rồi sau đó là câu chuyện dài tám phút trên Al Jazeera về một số chương trình truyền hình kì cục ở nước Na Uy nhỏ bé.
Al Jazeera. CNN. Chúng tôi làm điều đó như thế nào?
Quay lại năm 2009, khi một đồng nghiệp của tôi nảy ra một ý tưởng tuyệt vời.
Ý tưởng của anh đến từ đâu?
Phòng ăn trưa.
Anh ấy nói, tại sao không làm một chương trình phát thanh đánh dấu ngày quân Đức chiếm đóng Na Uy vào năm 1940.
Kể lại câu chuyện vào đúng thời điểm trong đêm.
Chà. Ý tưởng tuyệt diệu, chỉ có điều đó là thời điểm vài tuần trước khi cuộc xâm chiếm diễn ra.
Thế là, chúng tôi ngồi lại phòng ăn trưa và bàn luận. Loại chuyện nào khác có thể kể với diễn tiến câu chuyện?
Điều gì khác có thể diễn ra trong một thời gian thật dài?
Vậy là một người trong chúng tôi nghĩ tới tàu hỏa.
Đường sắt Bergen kỷ niệm 100 năm thành lập vào năm đó. Chuyến tàu chạy từ phía tây Na Uy đến phía đông Na Uy, và thời gian tàu chạy kéo dài chính xác như cách đây 40 năm, hơn bảy tiếng đồng hồ. (Cười) Chúng tôi tìm gặp biên tập thường trú tại Oslo, và nói rằng chúng tôi muốn làm phim tài liệu về chuyến tàu Bergen Railway và muốn ghi hình toàn bộ hành trình, câu trả lời là: "Vâng, thế chương trình sẽ kéo dài bao lâu?"
"Ồ", chúng tôi nói "toàn bộ hành trình"
"Ý chúng tôi là chương trình cơ"
Rồi cứ thế, nói đi nói lại.
May thay, họ gặp chúng tôi với những nụ cười rất rất sảng khoái, vào một ngày nắng ráo tháng Chín, chúng tôi bắt đầu chương trình như dự kiến sẽ kéo dài bảy tiếng bốn phút.
Trong thực tế, hóa ra nó kéo dài bảy tiếng 14 phút do sự cố tín hiệu ở ga cuối cùng.
Chúng tôi có bốn máy quay, ba máy chĩa ra ngoài quay cảnh thiên nhiên xinh đẹp.
Một số đoạn phỏng vấn hành khách, một số đoạn đưa thông tin.
(Video) Thông báo: Đoàn tàu sắp vào Ga Haugastøl
TH: Đó là toàn bộ nội dung, nhưng tất nhiên, 160 đoạn đường hầm cũng đem đến cơ hội chiếu lại vài thước phim tư liệu.
Bình luận viên: Một chút lả lơi trong khi chờ tiêu hóa thức ăn.
Phong cảnh đồi núi cuối cùng trước khi đến đích hành trình.
Chúng ta đi qua Ga Mjølfjell.
Và lại một đường hầm mới.
(Cười) TH: Tới đó thì chúng tôi nghĩ, tuyệt ta có một chương trình thật tuyệt.
Nó phù hợp với 2000 người sưu tập tàu hỏa ở Na Uy.
Chúng tôi lên sóng vào tháng 11 năm 2009.
Thế mà không, nó còn hấp dẫn hơn thế nữa.
Đây là năm kênh ti vi lớn nhất ở Na Uy vào một ngày thứ Sáu thông thường, và nếu bạn nhìn vào kênh NRK2 ở đây, hãy xem điều gì xảy ra khi họ phát chương trình Bergen Railway: 1,2 triệu người Na Uy đã xem một phần của chương trình này.
(Vỗ tay) Một điều thú vị nữa là: Người dẫn chương trình ở kênh chính, sau khi cung cấp tin tức cho chúng tôi, đã nói: "Và trên kênh thứ hai của chúng ta, đoàn tàu hiện đang tiến gần tới Ga Myrdal."
Hàng nghìn người đã nhảy lên chuyến tàu đó chuyển qua kênh của thứ hai để xem chúng tôi. (Cười) Đây cũng là một thành công lớn xét về khía cạnh truyền thông xã hội.
Thật tuyệt vời khi được thấy hàng nghìn người sử dụng Facebook và Twitter nói về cùng một điều, bàn tán với nhau như thể họ đã cùng nhau đi chung một chuyến tàu.
Tôi đặc biệt thích vị khán giả này.
Một ông cụ 76 tuổi. Ông đã xem toàn bộ chương trình, ở ga cuối, ông đứng dậy, cầm lấy cái mà ông tưởng là hành lý của mình, và cụng đầu vào thanh treo rèm, rồi nhận ra mình đang ở trong phòng khách nhà mình.
(Vỗ tay) Đó quả là một chương trình truyền hình sống động.
Bốn trăm ba mươi sáu phút, từng phút một trong một đêm thứ Sáu, trong đềm đầu tiên đó, tin đầu tiên từ Twitter viết rằng: Có gì phải sợ nữa?
Tại sao phải dừng lại ở 436 khi có thể kéo dài nó hơn nữa, tới 8040 phút, phút từng phút, làm một chuyến hành trình biểu tượng ở Na Uy, chuyến hành trình ven biển Hurtigruten từ Bergen đến Kirkenes, gần 3000 ki-lô-mét, vượt qua gần hết chiều dài bờ biển.
Nó có 120 năm lịch sử hết sức thú vị, thật sự đã là một phần trong cuộc sống ở dọc bờ biển này.
Thế là chỉ một tuần sau chuyến tàu Bergen Railway, chúng tôi gọi điện cho công ty Hurtigruten để lên kế hoạch cho chương trình tiếp theo.
Chúng tôi muốn làm điều gì đó khác biệt.
Bergen Railway là một chương trình được ghi lại.
Khi ngồi lại trong phòng biên tập, chúng tôi xem bức ảnh này -- đó là Ga Al -- chúng tôi thấy nhà báo này.
Chúng tôi đã gọi nói chuyện với anh ấy, khi tàu chúng tôi rời nhà ga, anh ấy đã chụp hình chúng tôi và vẫy tay vào máy quay, chúng tôi nghĩ: Sẽ ra sao nếu nhiều người biết chúng tôi phát hình trực tiếp?
Liệu sẽ có nhiều người đến?
Mọi chuyện sẽ như thế nào nhỉ?
Rồi chúng tôi quyết định chương trình tiếp theo sẽ được phát trực tiếp.
Chúng tôi muốn hình của mình ở vịnh hẹp xuất hiện cùng lúc trên màn hình TV.
Đây không phải là lần đầu tiên đài NRK phát sóng về một chuyến tàu thủy.
Quay trở lại năm 1964, khi đó những người phụ trách đóng bộ và cà vạt, đài NRK đã cho hết toàn bộ thiết bị để phát sóng trực tiếp một chuyến tàu, 200 mét sau khi rời bến gửi tín hiệu trở lại, còn ở trong phòng kỹ thuật, họ nói chuyện với các nhân viên kỹ thuật ở trên boong tàu, họ đã có màn thư giãn tuyệt diệu.
Hành trình trên tàu thủy không phải là điều chưa từng có.
Nhưng năm ngày rưỡi liên tục, trực tiếp, chúng tôi cần được giúp đỡ.
Và chúng tôi hỏi các khán giả, các bạn muốn xem gì?
Các bạn muốn chúng tôi ghi lại điều gì? Các bạn muốn nó sẽ ra sao?
Các bạn có muốn một trang web? Các bạn muốn cho gì lên đó?
Chúng tôi nhận được một vài câu trả lời, họ đã giúp đỡ chúng tôi rất nhiều trong việc xây dựng chương trình.
Tháng Sáu năm 2011, 23 người chúng tôi đã lên chuyến tàu dọc bờ biển Hurtigruten rồi khởi hành.
(Nhạc) Tôi có rất nhiều ký ức sâu đậm trong thời gian đó, tất cả là về con người.
Như người đàn ông này, anh ấy là trưởng nhóm nghiên cứu ở trường đại học Tromsø. (Cười) Tôi sẽ cho bạn xem một mẩu trang phục, cái này đây.
Một kỷ niệm khó quên.
Nó thuộc về một anh chàng tên là Erik Hansen.
Những người như hai người này đã theo sát chương trình của chúng tôi cùng với hàng nghìn người khác dọc suốt hành trình chính họ đã làm nên diện mạo của chương trình.
Họ đã tạo nên những câu chuyện.
Đây là Karl. Cậu bé học lớp chín.
Giấy viết: "Cháu sẽ bị muộn học một chút vào ngày mai"
Cậu lẽ ra phải đến trường lúc 8 giờ sáng.
Cậu đến lúc 9 giờ sáng nhưng không nhận được thông báo của giáo viên vì giáo viên của cậu cũng bận xem chương trình.
(Cười) Chúng tôi đã làm điều này như thế nào?
Vâng, chúng tôi dùng một phòng họp trên chuyến tàu Hurtigruten.
Biến nó thành một phòng điều hành hoàn chỉnh.
Làm cho mọi thứ hoạt động, dĩ nhiên rồi, sau đó, chúng tôi mang theo 11 máy quay.
Đây là một trong số đó.
Đây là bản nháp của tôi vẽ từ tháng Hai, khi đưa hình nháp này cho dân chuyên nghiệp ở đài truyền hình Na Uy NRK, bạn sẽ nhận lại được những thứ tuyệt đỉnh,
những giải pháp thật sự sáng tạo.
(Video) Bình luận viên: Cho nó chạy lên chạy xuống.
Nó là cái máy khoan quan trọng nhất ở Na Uy.
Nó điều chỉnh độ cao của bệ đỡ máy quay trong các sản phẩm trực tiếp của NRK, một trong các máy quay ghi lại những hình ảnh tuyệt diệu
từ tàu MS Nord-Norge. 8 dây cáp giữ cho máy quay ổn định.
Quay phim: Việc của tôi là tìm ra các giải pháp cho máy quay phim.
Chúng chỉ là các công cụ được dùng trong các hoàn cảnh khác nhau.
TH: Một chiếc máy quay nữa. Nó thường được dùng trong thể thao.
Nó được chế tạo để quay cận diện người dân từ khoảng cách 100 ki-lô-mét, như hình này. (Cười) Mọi người đã gọi và hỏi thăm tình hình của anh chàng này.
Anh ấy ổn. Mọi thứ đều tốt cả.
Chúng tôi cũng có thể ghi hình những người vẫy tay, những con người dọc hành trình, hàng nghìn người, họ đều cầm điện thoại trong tay.
Khi bạn quay hình họ, họ hiểu ngay: "Bố ơi, ta đang trên ti vi đây" rồi họ bắt đầu vẫy tay lại.
Quả là chương trình vẫy tay trong năm ngày rưỡi, mọi người cảm thấy vô cùng hạnh phúc khi có thể gửi những tin nhắn nồng ấm đến những người thân yêu của mình.
Đó là một thành công to lớn trên lĩnh vực truyền thông xã hội.
Vào ngày cuối cùng, chúng tôi gặp Hoàng hậu Na Uy, và Twitter đã không kham nổi lượng truy cập.
Trên trang web, chúng tôi cũng trong suốt tuần này, đưa lên hơn video của 100 năm lịch sử tới 148 quốc gia, trang web vẫn còn đó và sẽ còn đó mãi mãi bởi Hurtigruten đã được lựa chọn là một phần của hồ sơ danh sách di sản UNESCO của Na Uy. Nó cũng nằm trong Sách kỷ lục thế giới Guinness với danh hiệu bộ phim tài liệu dài nhất từng có.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn.
Nó đúng là một chương trình dài, một vài người chỉ xem một phần, như ngài Thủ tướng.
Một vài người xem nhiều hơn một chút.
Dòng chữ viết "Tôi chưa hề lên giường trong năm ngày liền".
Ông cụ đã 82 tuổi và hầu như ngủ rất ít.
Ông xem liên tục bởi vì biết đâu có gì xảy ra, mặc dù có thể là không. (Cười) Đây là số người xem suốt hành trình.
Bạn có thể thấy vịnh Trollford nổi tiếng, một ngày sau đó, lượng người xem cao nhất từng có của NRK2.
Theo dõi bốn kênh truyền hình lớn nhất ở Na Uy trong tháng Sáu năm 2001, chúng trông như thế này, là nhà sản xuất truyền hình, thật vui khi đưa được
Hurtigruten lên vị trí dẫn đầu. Và đây: 3,2 triệu người Na Uy xem một phần của chương trình này, chúng ta chỉ có 5 triệu người ở đây.
Ngay cả hành khách trên chuyến tàu Hurtigruten - (Cười) cũng lựa chọn xem ti vi thay vì quay một góc 90 độ để nhìn ra ngoài cửa sổ.
Chúng tôi đã trở thành một phần trong phòng khách của mọi nhà với chương trình ti vi kì cục này, với âm nhạc, thiên nhiên, con người.
Và bây giờ, Slow TV đã trở thành một từ "hot", chúng tôi bắt đầu tìm kiếm những ý tưởng khác,
để có thể làm Slow TV tiếp theo. Chúng tôi có thể chọn một thứ dài rồi làm thành chủ đề, như chuyến tàu hỏa và tàu thủy Hurtigruten, hoặc chọn một chủ đề rồi kéo dài nó ra.
Dự án gần đây nhất, một chương trình camera giấu kín
theo dõi những chú chim 14 tiếng trên màn hình vô tuyến, thực ra là 87 ngày trên trang web.
Chúng tôi đã làm chương trình trực tiếp 18 tiếng về câu cá hồi.
Thực tế là phải mất ba tiếng mới bắt được con cá đầu tiên, chậm thật.
Chúng tôi cũng làm hành trình chèo thuyền 12 tiếng qua Kênh Telemark xinh đẹp, và làm một chuyến tàu khác với đường sắt phía bắc, và vì không thể làm trực tiếp, chúng tôi đã ghi hình qua bốn mùa để khán giả có thể thấy những trải nghiệm khác nhau trên đường.
Dự án tiếp theo của chúng tôi đã thu hút sự chú ý từ bên ngoài Na Uy.
Đây là từ Colbert Report trên kênh Comedy Central.
(Video) Stephen Colbert: Tôi đã chú ý tới một chương trình rất nổi tiếng ở Na Uy có tên gọi "Đêm đốt củi trên toàn quốc" trong đó, hầu hết người ta mặc áo rét nói chuyện và chặt củi ở trong rừng, sau đó là tám tiếng ngọn lửa được đốt trong lò (Cười) Nó đã hạ bệ các chương trình nổi tiếng khác của Na Uy như "Bạn nghĩ là mình có thể ngồi xem sơn khô" và "Cuộc đua kỳ thú trên núi băng"
gần 20 phần trăm dân số Na Uy xem chương trình này, 20 phần trăm.
TH: Đấy, khi mà đốt lửa và chặt củi có thể trở nên hay ho đến thế, tại sao đan lát lại không?
Thế là chương trình tiếp theo, chúng tôi đã ghi hình trực tiếp hơn 8 tiếng từ con cừu tới cái áo len. Jimmy Kimmel trên chương trình ABC anh ấy rất thích nó (Nhạc)
(Video) Jimmy Kimmel: Ngay cả những người trong chương trình cũng lăn ra ngủ, cuối cùng, những người đan len đều thất bại trong việc phá kỷ lục thế giới.
nhưng hãy nhớ một câu ngạn ngữ Na Uy rằng thắng hay thua đều không quan trọng,
thật tình không có gì quan trọng cả, ai rồi cũng phải chết.
(Cười) TH: Đúng vậy. Thế tại sao chương trình này lại nổi bật?
Nó khác biệt hoàn toàn với những chương trình truyền hình khác.
Chúng tôi đưa khán giả lên một hành trình thực sự xảy ra trong thực tế, và họ có cảm giác mình thật sự ở đó, cùng ở trên tàu hỏa, trên thuyền, hay đan lát với nhau, tôi nghĩ, lý do họ cảm thấy như vậy là vì chúng tôi không chỉnh sửa dòng thời gian.
Chúng tôi đi theo trình tự thời gian thật, điều quan trọng nữa, những gì chúng tôi muốn truyền tải trong Slow TV là điều gì đó liên kết tất cả chúng ta, liên kết khán giả. Và ở một mức độ nào đó, xuất phát từ văn hóa của chúng ta.
Đây là hình ảnh từ mùa hè năm ngoái khi chúng tôi du lịch dọc bờ biển một lần nữa trong bảy tuần.
Tất nhiên là phải chuẩn bị rất nhiều việc điều phối.
Đây là kế hoạch làm việc của 150 người vào hè năm ngoái, nhưng quan trọng hơn là những gì bạn không lên kế hoạch.
Bạn không thể lên kế hoạch cho những gì sẽ diễn ra.
Bạn chỉ việc mang theo máy quay.
Giống như một sự kiện thể thao sẵn sàng xem điều gì xảy ra kế tiếp.
Đây chính là toàn bộ trình tự thực hiện cho Hurtigruten, trong 134 giờ vỏn vẹn trên một trang giấy.
Chúng tôi không biết gì hơn khi rời Bergen.
Bạn để cho khán giả tự viết nên những câu chuyện của riêng họ, Tôi sẽ cho bạn một ví dụ, đây là cảnh từ mùa hè năm ngoái,
với tư cách là một nhà sản xuất, đây là một hình ảnh đẹp, và bạn có thể chuyển sang cảnh tiếp theo.
Nhưng đây là Slow TV, nên bạn phải giữ hình đó tới khi bắt đầu cảm thấy nôn nao trong bụng, rồi lại cố nhín thêm chút nữa, và khi giữ nó lâu như vậy, tôi cam chắc rằng vài bạn giờ đã chú ý đến con bò.
Vài người để ý đến lá cờ.
Một vài người bắt đầu tự hỏi, người nông dân có nhà không?
Anh ta đi đâu rồi? Có ai trông chừng bò không?
Con bò đó đi đâu thế?
Ý của tôi là càng nhìn lâu vào hình ảnh và giữ như thế trong 10 phút, bạn sẽ bắt đầu tự tạo ra câu chuyện riêng trong đầu.
Đó là Slow TV.
Với chúng tôi Slow TV là cách hay để kể một câu chuyện trên ti vi. Chúng tôi nghĩ mình có thể tiếp tục làm việc đó, không quá thường xuyên, một hay hai lần trong năm, để tiếp tục tạo cảm giác đó là một sự kiện, và chúng tôi cho rằng ý tưởng thú vị của một Slow TV là khi mọi người nói rằng: "Thôi nào! Anh không thể đưa thứ đó lên truyền hình được đâu"
Khi mọi người cười, đó có thể là một ý tưởng chậm hay ho vì sau hết, cuộc sống chỉ thú vị khi có một chút kì cục.
Xin cảm ơn.
Vụ đàn áp gây sốc của cảnh sát nhắm vào những người phản kháng ở Ferguson, Misouri, nổi dậy sau vụ cảnh sát bắn chết Michael Brown, đã nhấn mạnh mức độ tối tân của thiết bị, vũ trang, tham gia vào cuộc chiến này, cũng như sẽ được áp dụng rộng rãi tại sở cảnh sát các thành phố nhỏ trên khắp nước Mỹ.
Rất đau lòng khi chứng kiến sự việc, và điều tương tự cũng xảy ra với thiết bị giám sát.
Kiểu giám sát diện rộng của NSA cho phép sở cảnh sát địa phương thu thập số lượng lớn thông tin nhạy cảm của mỗi người theo cách mà trước đây không thể.
Thông tin về địa điểm có thể rất nhạy cảm.
Lái xe trong phạm vi nước Mỹ, nó cho biết bạn có đi trị liệu, họp mặt người nghiện rượu, hay đi lễ nhà thờ không.
Khi thông tin đó của bạn bị kết hợp với thông tin của người khác, chính phủ thu về một bức tranh cụ thể về quan hệ riêng tư.
Điều mà, trước đây, chỉ có bạn mới biết.
Nhờ có công nghệ hiện đại, chính phủ có thể nhìn vào sâu bên trong cánh cửa đóng kín.
Sở cảnh sát địa phương sẽ quyết định xem bạn là ai dựa trên những thông tin này.
Một trong những công nghệ then chốt giúp định vị nơi chốn diện rộng nghe lại có vẻ vô hại: máy tự động đọc biển số xe.
Nếu chưa từng nhìn thấy, nghĩa là bạn chưa biết cách tìm kiếm mà thôi chúng ở khắp mọi nơi, trên đường hay trên xe cảnh sát.
Máy tự động đọc biển số xe chụp ảnh mọi chiếc xe chạy ngang và chuyển thành những đoạn kí tự cho máy đọc để họ có thể kiểm tra danh sách nóng những xe có khả năng bị truy nã vì phạm luật.
Không dừng lại ở đó, ngày một nhiều, sở cảnh sát địa phương lưu giữ thống kê không chỉ của đối tượng truy nã vì phạm luật, mà còn bất kỳ biển số xe nào chạy ngang, dẫn tới việc thu thập dữ liệu hàng loạt về những nơi mà dân Mỹ lui tới.
Bạn có biết việc gì xảy ra không?
Khi Mike KatzLacabe yêu cầu cảnh sát cho xem thông tin về anh mà họ có được từ máy đọc biển số, đây là những gì họ có: ngoài ngày, giờ và địa điểm, sở cảnh sát còn có những bức hình ghi lại nơi anh từng đến và những ai anh hay đi cùng.
Bức ảnh thứ hai chụp từ trên cao cho thấy Mike và hai cô con gái bước xuống xe để vào nhà.
Chính phủ có hàng trăm tấm ảnh như thế về những nơi Mike đến trong cuộc sống thường nhật.
Và nếu bạn lái xe ở Mỹ, tôi cược rằng họ cũng có những tấm hình như thế về nơi bạn lui tới hằng ngày.
Mike không làm gì sai.
Vậy tại sao việc chính phủ lưu giữ thông tin lại được chấp nhận?
Đó là vì, chi phí cho lưu trữ đang tụt giảm, sở cảnh sát giữ nó lại phòng khi có ích.
Vấn đề là, hiện nay, không chỉ một mà rất nhiều sở cảnh sát tập hợp những thông tin này .
Cùng lúc đó, chính phủ liên bang thu thập dữ liệu từ các nơi, gộp chúng lại thành một kho dữ liệu khổng lồ với hàng trăm ngàn kết quả, về những nơi mà dân Mỹ đã tới.
Báo cáo này từ Cơ quan Chống Ma túy Liên bang, một trong những nơi rất quan tâm đến nó, là một trong số những báo cáo để lộ sự tồn tại dữ liệu này.
Trong khi đó, ở New York, sở cảnh sát có xe được trang bị máy đọc biển số ngang qua những đền thời hồi giáo để xem ai đã ghé qua.
Việc sử dụng và lạm dụng công nghệ này tại Mỹ chưa được định ra giới hạn .
Ở Anh, sở cảnh sát đưa John Kat, 80 tuổi, vào danh sách theo dõi biển số xe sau khi ông ta có mặt tại hàng chục cuộc biểu tình chính trị đúng luật, ngồi ghế đá và kí họa những người tham dự.
Máy đọc biển số xe không là công nghệ định vị nơi chốn diện rộng duy nhất dành cho các cơ quan hành pháp ngày nay.
Thông qua kỹ thuật như cột tháp tín hiệu di động, người hành luật có thể phát hiện ai đang sử dụng một hay nhiều tháp phát sóng tại thời điểm nhất định, nhằm phát hiện địa điểm của hàng chục hay hàng trăm ngàn người.
Tương tự, sử dụng thiết bị có tên là StingRay, người hành luật có thể gởi tín hiệu dò tìm vào bên trong nhà riêng để xác định thông tin điện thoại di động tại đó.
Nếu không xác định được căn nhà mục tiêu, họ sẽ áp dụng công nghệ này để rà soát toàn bộ khu vực, Không chỉ sở cảnh sát Ferguson
mà sở cảnh sát trên toàn Liên bang Hoa Kỳ đều sở hữu thiết bị giám sát công nghệ cao như thế.
Chỉ vì bạn không nhìn thấy, không có nghĩa nó không có ở đó.
Câu hỏi đặt ra là: ta làm gì trước sự thật này?
Tôi nghĩ điều này đe dọa nghiêm trọng tự do công dân.
Lịch sử đã chỉ ra khi cảnh sát có lượng dữ liệu khổng lồ, theo dõi hoạt động của những người vô tội, nó có thể bị lạm dụng cho việc tống tiền, lợi ích chính trị, hoặc xoi mói đời tư của người khác.
May thay, có nhiều biện pháp ta có thể áp dụng.
Hội đồng thành phố quản lý sở cảnh sát địa phương, có thể thông qua luật yêu cầu cảnh sát loại bỏ dữ liệu của những người vô tội đồng thời, cho phép sử dụng công nghệ
trong phạm vi hợp pháp để tiến xa hơn.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Nghĩ về vẽ bản đồ thành phố ta có xu hướng nghĩ về đường, phố, tòa nhà, và câu chuyện định cư dẫn tới việc hình thành thành phố, hay về tầm nhìn táo bạo của một nhà thiết kế đô thị nào đó, thế nhưng, vẫn còn những cách khác để phát họa và tìm hiểu nguồn gốc thành phố.
Hôm nay, tôi muốn giới thiệu một loại bản đồ mới, không phải bản đồ địa lý.
Đây là bản đồ về mối quan hệ người dân tại thành phố quê hương tôi, Baltimore, Maryland, và ở đây, bạn thấy mỗi chấm tượng trưng cho một người, mỗi đường thẳng tượng trưng cho một mối quan hệ giữa người với người, và mỗi màu tượng trưng cho một cộng đồng trong hệ thống.
Tôi ở phía xanh lá cây, dưới xa góc phải, nơi của lũ mọt sách, TEDx cũng ở phía dưới góc phải đằng kia. (Tiếng cười) Ở phía bên kia của hệ thống, bạn có chủ yếu dân Mỹ gốc Phi hay dân Mỹ gốc Mỹ La tinh những người có mối quan tâm rất khác so với lũ mọt sách, ở đây chỉ là đại khái thôi, phần xanh lá được gọi Smalltimore, dành cho những người như tôi, vì có vẻ chúng tôi sống trong một thị trấn rất nhỏ.
Chúng tôi gặp đi gặp lại cùng một người, nhưng đó là vì ta không thật sự khai thác chiều sâu và chiều rộng toàn diện của thành phố.
Ở đầu kia của mạng lưới, bạn có những người thích những thứ như nhạc hip-hop và tự nhận mình đang sống trong khu Washington DC/ Maryland/Virgina giữa lòng thành phố Baltimore.
Ở giữa, các bạn thấy thứ gì đó nối kết hai cộng đồng lại với nhau, và đó là thể thao.
Ta có bóng chày Baltimore Orioles, bóng bầu dục Baltimore Baven, Michael Phelps, dân Olympic.
Under Armour, bạn đã từng nghe, một công ty ở Baltimore, cộng đồng thể thao đó làm chiếc cầu duy nhất nối hai đầu mạng lưới.
Nào, bây giờ hãy nhìn San Francisco.
Bạn sẽ thấy cái gì đó khác với San Francisco.
Nói cách khác, bạn cũng có giới truyền thông, chính trị gia, tin tức như ở Baltimore và các thành phổ khác, nhưng lại có một nhóm nổi trội hơn hẳn nằm giữa đám mọt sách và dân kỹ thuật chiếm nửa đỉnh kia của mạng lưới, thậm chí, đó là nhóm quá tách biệt và rõ ràng mà ta có thể gọi tên nhóm là nhân viên Twitter, nằm kế nhóm mọt sách, ở giữa dân chơi điện tử và nhóm mọt sách, nằm đối diện đầu kia của vành đai nhạc hip hop.
Vì vậy, bạn có thể thấy, dù rằng những căng thẳng được đồn đại ở San Francisco liên quan đến chỉnh trang đô thị và tất cả các công ty công nghệ mới mang lại sự giàu có và đã bén rể tại thành phố này là có thật, bạn thật sự có thể nhìn thấy chúng ở đây.
Bạn có thể thấy cộng đồng Người Đồng Tính không thật sự sống chung với cộng đồng mọt sách mà lại hòa thuận với cộng đồng nghệ thuật và âm nhạc.
Và điều đó dẫn tới chuyện này.
(“Tống cổ Twitter”) Ai đó gởi tôi cách đây vài tuần, và tấm hình này diễn tả chuyện xảy ra ở San Francisco, và tôi nghĩ bạn có thể đang cố tìm hiểu nó bằng cách nhìn vào tấm bản đồ.
Hãy nhìn vào Rio de Janeiro.
Tôi đã bỏ nhiều tuần để thu thập dữ liệu về Rio, và một trong những ấn tượng của tôi về thành phố này là mọi thứ thật sự trộn lẫn với nhau.
Một thành phố dị thể khác biệt với Baltimore hay San Francisco.
Bạn vẫn có những nhóm người liên quan đến chính quyền, báo chí, chính trị, và bình luận.
TEDxRio ở phía dưới bên phải, cạnh những bloggers và nhà văn.
Nhưng bạn cũng có sự đa dạng kinh ngạc cho những người quan tâm đến các dòng nhạc khác nhau.
Thậm chí, người hâm mộ Justin Bieber có ở đây.
Những nhóm nhạc choi choi, những ca sỹ nhạc đồng quê, nhạc chúa, nhạc năm 60 của dân da đen, rap và hài độc thoại, có cả một khu hoàn toàn cho ma túy và giễu cợt.
Quá hay đi chứ?
Đội bóng bầu dục Flamego cũng có ở đây.
Bạn có cùng một kiểu trải rộng từ thể thao, dân sự đến nghệ thuật, âm nhạc, thể hiện theo những cách rất khác, và tôi nghĩ có lẽ điều đó phù hợp với những gì chúng ta hiểu về Rio, một thành phố rất đa dạng về văn hóa và âm nhạc.
Chúng ta có đầy đủ dữ liệu.
Một bộ dữ liệu cực kỳ phong phú về thành phố ngày nay, có lẽ còn phong phú hơn hẳn bộ dữ liệu trước đây.
Thế thì, ta có thể làm gì với nó?
Tôi nghĩ điều đầu tiên ta có thể cố tìm hiểu là sự phân chia cấu trúc xã hội.
Cái gì ta chọn làm, và không làm, nếu bạn suy nghĩ về chuyện này, cái ta làm với dữ liệu là ngắm kính viễn vọng không gian vào thành phố, xem nó như là quán cà phê trường trung học, xem cách mọi người chọn chỗ cho mình trên sơ đồ.
Có lẽ, đã đến lúc cần xáo trộn sơ đồ này lên một chút.
Một điều nữa, ta bắt đầu nhận ra rằng chủng tộc là đại diện kém cỏi cho sự đa dạng.
Chúng ta có người từ tất cả các chủng tộc trên khắp bản đồ ở đây - nếu chỉ nhìn vào chủng tộc thì không thật sự đóng góp vào sự phát triển của đa dạng.
Thế nên, nếu cố gắng dùng sự đa dạng để đối đầu với một số những vấn đề bất trị hơn, ta cần bắt đầu nghĩ về nó theo một hướng mới.
Và điều cuối cùng, ta có khả năng can thiệp để uốn nắn lại thành phố theo hướng mới, và tôi tin tưởng rằng với năng lực đó, ta cần gánh vác trách nhiệm để làm việc này.
Thế thì, thành phố là gì?
Tôi nghĩ một số người sẽ nói đó là một vùng địa lý hay một tập hợp đường và nhà, nhưng tôi tin rằng thành phố là tập hợp mối quan hệ giữa những người sống ở đó, và tôi tin rằng nếu thật sự bắt đầu ghi chép về mối quan hệ này, có lẽ ta sẽ có một hình dung rõ nét về làm thế nào tạo nên thành phố mà ta mong muốn.
Xin cảm ơn!
(Vỗ tay)
Tôi đã có một chuyến phượt vào mùa hè và trải qua khoảng thời gian tuyệt vời đắm chìm trong những giai điệu kỳ diệu của bài "The warmth of other suns."
(Isabel Wilerson) Nó nói về 6 triệu người da đen trốn khỏi miền Nam từ năm 1915 đến 1970 để đi tìm sự giải thoát khỏi mọi sự tàn bạo và cố gắng cho một cuộc sống mới tận phía Bắc, nó chan chứa những mẩu chuyện cho sự kiên trì và sáng suốt của những người Mỹ gốc Phi, và tôi cũng cảm thấy không mấy dễ chịu khi nghe những chuyện kinh dị ấy với đầy rẫy sự nhục mạ, với biết bao sự khiêm nhường.
Và còn khó khăn hơn nữa khi tận tai nghe tiếng đòn roi và lửa cháy, cùng những tiếng reo hò tra tấn người da đen.
Và tôi tự nhủ, "Thôi, thế này là hơi ám ảnh rồi.
Mình cần phải giải lao. Bật đài lên cái nào."
Tôi bật lên, và lại như thế này: Ferguson, Missouri, Michael Brown, cậu thanh niên da đen 18 tuổi, tay không, bị bắn bởi một cảnh sát da trắng, nằm lay lắt trên đường, tuôn máu suốt 4 tiếng khi cả bà và các em nhỏ cùng với hàng xóm trông thấy trong sợ hãi, tôi thiết nghĩ, lại bắt đầu rồi đây.
Sự bạo hành này, sự tàn bạo này chống laị người da đen đã luôn được kéo dài trong hàng thế kỉ.
Ý tôi là, vẫn là chuyện cũ thôi. Nhưng với cái tên người khác.
Nó đã có thể là Amadou Diallo --
Sean Bell --
Oscar Grant --
Trayvon Martin.
Sự bạo hành này, sự tàn bạo này, là một thứ đã ăn sâu vào chính tâm lý quốc gia,
vào trong lịch sử tập thể muôn đời.
Nhưng ta sẽ làm gì với nó chứ?
Bạn biết phần trong ta nào là vẫn qua đường mỗi ngày, khóa chặt cửa, kèm kèm cái ví, khi ta thấy bóng dáng da đen đúng không?
Phần đó đấy.
Tôi biết chúng ta không cần phải bắn người lộ liễu, nhưng ý tôi là những định kiến và khuôn mẫu mà kích động nên những tai nạn thảm khốc này lại ẩn sâu trong chúng ta.
Ta đi học cũng được dạy thế thôi.
Tôi tin là chúng ta có thể ngăn chặn những tai nạn kiểu này, như vụ Ferguson đáng buồn đó, bằng việc suy xét từ bên trong và tích cực để thay đổi bản thân.
Cho nên, tôi có lời kêu gọi hành động dành cho các bạn.
Sau đây là 3 điều tôi muốn chúng ta cùng suy ngẫm như là cách để ngăn chặn những tai nạn ấy; 3 điều mà tôi nghĩ sẽ giúp chúng ta định hình lại ấn tượng đối với thanh niên da đen; 3 điều mà tôi mong rằng chúng sẽ không chỉ bảo vệ họ mà còn có thể mở rộng thế giới để họ phát triển.
Bạn có thể tưởng tượng ra không?
Bạn có thể tưởng tượng ra đất nước ta chào mừng họ, như là một thế hệ tươi sáng, để chia sẻ sự tôn trọng, và danh phẩm như ta làm đối với người ta thương?
Cuộc sống ta sẽ tốt đẹp hơn chứ? Đất nước ta sẽ tươi vui hơn chứ?
Và đây là điều đầu tiên.
Chúng ta cần phải thoát khỏi sự phủ nhận.
Đừng cố gắng làm người tốt nữa.
Ta cần những người thành tâm.
Tôi có nhiều công việc đa dạng, và người ta tìm đến tôi ngay đầu ngày hội thảo.
Họ thường là: "Ôi, Quý Bà Đa Dạng, thật tốt khi cô xuất hiện" -- (Tiếng cười) -- "nhưng chúng tôi không có máu thiên vị đâu."
Và tôi như là, "Thiệt sao?
Bởi vì tôi làm công việc này mỗi ngày, tôi thấy đủ loại thành kiến.
Ý tôi là, lâu lắm rồi, khi tôi đang ở trên máy bay và tôi nghe giọng nói của một phi công nữ từ loa thông báo, và tôi đã háo hức, vui thầm.
"Phải thế chứ, phụ nữ mà, chúng ta đang thắng thế đây.
Chúng ta lên đến tầng tỉnh khí rồi."
Đang yên bình thì máy bay đi vào khu vực có lốc và sốc, và tôi chợt nghĩ, "Hi vọng cô ấy có thể chèo lái."
(Tiếng cười) Biết làm gì hơn đây.
Dù vậy, tôi còn không coi đó là định kiến cho đến khi tôi suy nghĩ lại và mỗi khi có đàn ông cầm lái rồi chuyến đi trở nên dằn xóc, thì tôi chưa bao giờ chất vấn sự tự tin của họ.
Cô ấy rất là giỏi.
Đây mới là vấn đề.
Nếu được hỏi rõ ràng, tôi sẽ nói " Phi công nữ: tuyệt vời."
Nhưng khi mọi chuyện trở nên rắc rối, hơi mạo hiểm, tôi lại dựa vào thành kiến mà tôi không tự nhận thức được.
Bạn biết đó, máy bay đi nhanh trên trời. Tôi muốn một người đàn ông.
Đó là mặc định của tôi rồi.
Đàn ông là mặc định của tôi.
Mặc định của bạn là gì?
Bạn tin ai?
Bạn sợ ai?
Bạn ngầm thấy gần ai hơn?
Bạn trốn chạy khỏi ai?
Tôi sẽ chỉ ra những điều bạn vừa được học.
Bài kiểm tra sự gắn kết tiềm tàng, mà đo định thành kiến vô thức có thể làm trực tuyến ở mạng.
5 triệu người đã làm nó.
Hóa ra rằng, mặc định của chúng ta là da trắng.
Ta thích họ hơn. Ta muốn họ hơn. Và tôi có ý gì chứ?
Khi mọi người được chiếu hình ảnh của người da đen và da trắng, chúng ta lẹ làng mà liên kết hình ảnh đó với một từ tốt đẹp, người da trắng với một từ như vậy, so với lúc chúng ta cố gắng kết nối từ tốt đẹp với một gương mặt da đen, và ngược lại.
Khi chúng ta thấy da đen, ta lại dễ dàng liên kết màu đen với tiêu cực hơn là màu trắng với tiêu cực.
70% người da trắng làm kiểm tra thích da trắng hơn.
50% người da đen làm kiểm tra cũng như vậy.
Bạn thấy đó, chúng ta đều hời hợt khi sự viêm nhiễm ấy xâm nhập.
Chúng ta sẽ làm gì với việc bộ não ta tự động liên kết?
Một trong những điều bạn có thể đang suy nghĩ , và đang thích thú, thì bạn biết không, tôi sẽ cố giảm đi sự "mù màu" củá mình.
Đúng vậy, tôi sẽ thú thật một lần nữa.
Nhưng tôi sẽ không gợi ý đâu.
Chúng ta đã đi được xa để làm nên điều khác biệt trong sự cố gắng bỏ qua màu da.
Vấn đề không phải là việc nhìn thấy màu da, mà chính là hành động.
Đó là một lí tưởng sai lệch.
Và trong khi ta bận rộn giả vờ không nhìn thấy, ta không nhận thức được sự khác biệt dân tộc đang dần thay đổi cơ hội của mọi người, kìm kẹp họ khỏi sự phát triển, và đôi khi không may lại dẫn đến cái chết yểu.
Thật ra, những thứ mà các nhà khoa học đang bảo chúng ta là không thể.
Hãy đừng nghĩ đến việc "mù màu".
Thực sự, cái mà họ đang gợi ý là, cái nhìn chằm chằm vào những người da đen tuyệt vời.
(Tiếng cười) Nhìn trực diện với họ, và hãy nhớ lấy gương mặt, bởi vì khi ta thấy những người da đen tuyệt vời ấy, cách đó giúp ta tránh khỏi sự gắn kết mà xảy ra tự động trong bộ não chúng ta.
Bạn nghĩ vì sao tôi lại chiếu những anh chàng da đen bóng bẩy này?
Có nhiều lắm, tôi phải cắt bớt đi.
Đây là điều cần nói: Tôi đang thử cài đặt lại hệ thống liên kết tự động về da đen của bạn.
Tôi đang cố để nhắc nhở rằng những thanh niên da đen cũng trưởng thành nên những con người tuyệt vời mà có thể thay đổi cuộc sống ta và làm nó tốt hơn.
Đó.
Khả năng khác trong khoa học, và nó chỉ tạm thời thay đổi những giả định mặc nhiên của ta nhưng có một điều ta biết đó là nếu bạn lựa một người da trắng cực khó chịu bạn biết, và để bên cạnh với một người da màu, một người da đen lại khôi ngô, thì điều đó nhiều lúc cũng giúp ta tách biệt thực sự.
Hãy thử nghĩ về Jeffrey Dahmer và Colin Powell.
Chỉ cần nhìn chằm chằm thôi, đúng chứ? Nhưng đây chính là vấn đề. Hãy tìm kiếm định kiến của bạn.
Làm ơn đấy, thoát khỏi sự phủ nhận và tìm kiếm những dữ liệu đúng đắn mà có thể chứng minh rằng khuôn mẫu bảo thủ quá sai lầm.
Và đây là điều thứ hai, tôi có ý là hãy tiến lại gần với thanh niên da đen hơn là xa lánh họ.
Đó không là điều gì khó khăn cả, nhưng cũng là một trong số điều mà bạn cần phải chú ý và rộng lòng về nó.
Khi tôi ở Phố Wall khoảng vài năm về trước, tôi ở cùng với một đồng nghiệp, cô ấy rất là tốt và cô ấy cũng làm việc giống tôi và cô ấy là da màu, là người Hàn.
Và chúng tôi ở ngoài trong đêm bơ vơ tự hỏi đâu là đâu, chúng tôi đã bị lạc.
Rồi tôi thấy người bên đường, tôi thầm nghĩ ,"A, da đen kia rồi."
Tôi tiến lại mà không hề suy nghĩ chút gì.
Và cô ấy như thể: "À, hay rồi đây."
Cái người qua đường ấy, là nguời da đen.
Tôi nghĩ họ thông thường biết mình đi đâu.
Không biết vì sao tôi lại như vậy nhưng tôi chỉ vậy thôi.
Rồi cô ấy bảo:" Cô tiến tới một cách vui mừng "Yay"
còn mình thì "Ây chà.."" Ngược chiều. Một nhu cầu, một người, một bộ đồ, cùng lúc ấy, trên con đường, phản ứng khác nhau.
Cô ấy nói, "Tôi kì ghê. Tôi là một cố vấn đa dạng,
Tôi lại tỏ vẻ đó, mà tôi cũng da màu nữa.
Ôi chúa!" Và tôi nói,"Thôi xin bạn đó. Chúng ta không cần làm căng đâu."
Ý tôi là, tôi cũng cùng phe với những người da đen chớ.
(Tiếng cười) Cha tôi là da đen. Bạn hiểu ý tôi chứ?
Tôi có cậu con trai cao 1m95. Tôi lấy một người da đen.
Cái vụ da đen đối với tôi quá rộng và sâu sắc đến nôi tôi có thể nhận định và phán đoán đó là da đen kiểu nào, và anh ta là kiểu của tôi.
Anh ấy nói,"Thưa các quý cô, tôi biết chỗ các cô tìm.
Để tôi dẫn đi." Bạn biết đó, thành kiến chính là những câu chuyện ta dựng nên về mọi người trước khi biết rõ họ là ai.
Nhưng làm thế nào chúng ta biết họ là ai khi ta được bảo phải nên tránh né và sợ họ?
Và tôi đang thúc đẩy các bạn tiến thẳng đến sự khó chịu ấy.
Tôi không bảo các bạn phải liều lĩnh.
Hãy lập nên kế hoạch, mở rộng vòng bạn xã hội và cao cấp của bạn.
Ai ở trong vòng kết nối của bạn?
Còn ai không?
Có bao nhiêu mối quan hệ chân chính bạn có được với thanh niên da đen, đàn ông, phụ nữ?
Hay có bao nhiêu sự khác biệt lớn giữa bạn và cách bạn sống, nói năng?
Bởi vì, bạn biết không? Hãy để ý vòng rìa của bạn.
Có thể có một người ở công sở, hay ở lớp học, trong vòng tình cảm của bạn, đâu đó cũng có một người da đen.
Và bạn tốt bụng.
Bạn chỉ chào hỏi. Nhưng phải thật sâu hơn, gần hơn, và xây dựng kiểu quan hệ đó. kiểu bạn bè đó thật sự khiến bạn có thể thấy phần tốt lành của họ và cùng nhau xóa bỏ những rập khuôn bảo thủ.
Tôi biết một vài bạn ngoài kia, Tôi biết bởi tôi có vài bạn da trắng đôi khi nói rằng, "Bạn không biết tôi kì cục cỡ nào đâu.
Tôi nghĩ là chuyện này sẽ chả đi tới đâu.
Tôi sẽ thất bại mà thôi."
Được thôi, nhưng điều này không về sự hoàn hảo, mà là sự kết nối.
Và bạn sẽ không cảm thấy dễ chịu trước khi bạn tập quen với nó.
Bạn chỉ cần làm thôi.
Và những thanh niên da đen, ý tôi là nếu một người đi ngang qua bạn, đường hoàng chân chính, hãy làm bạn.
Đâu phải ai cũng hại bạn đâu.
Hãy tìm kiếm những người có thể thấy được lòng nhân đạo của bạn.
Đó chính là sự đồng cảm và lòng trắc ẩn xuất phát từ chính mối quan hệ với những người khác biệt với bạn.
Một điều tuyệt vời và đẹp đẽ sẽ xảy ra: bạn hiểu rằng họ cũng như mình, họ là một phần trong bạn, họ là bạn trong gia đình mình, và chúng ta không còn là xa lạ và chúng ta trở thành diễn viên, những người ủng hộ, và trở thành đồng minh.
Vậy nên hay rời khỏi vùng an toàn mà đến với một nơi tươi sáng hơn bởi vì đó chính là cách ta sẽ ngăn chặn một vụ Ferguson khác sau này.
Đó chính là cách ta tạo dựng một cộng đồng nơi mọi người, đặc biệt là thanh niên da đen, có thể phát triển.
Và điều cuối cùng sẽ khó khăn hơn cả và tôi biết, nhưng tôi cũng sẽ nói ra.
Khi ta nhìn thấy một thứ, ta cần phải có dũng khí để phát biểu, thậm chí đối với người ta yêu quý.
Đây đang là kì nghỉ và sẽ trở thành khoảng thời gian cho ta tụ tập quanh bàn và tận hưởng nó.
Đa số chúng ta, dù vậy, sẽ có kì nghì và bạn cần phải lắng nghe các cuộc hội thoại chung quanh.
Bạn bắt đầu nói nhăng cuội như: "Bà ngoại đúng là nhảm nhí!"
(Tiếng cười) "Chú Joe thì lại phân biệt đối xử."
Và ta thì yêu bà ngoại, chú Joe.
Ta yêu họ chứ. Ta biết họ là người tốt, nhưng những điều họ nói là sai.
Và ta cần phải chủ động, bởi vì bạn có thấy ai khác ở bàn không?
Lũ trẻ.
Và ta tự hỏi tại sao thành kiến không mất đi, lại còn lưu truyền?
Bởi vì ta đang lại quá im lặng.
Ta cần phải dám nói rằng," Bà à, ta không nói họ như thế nữa."
"Chú Joe, anh ta chịu như vậy là không phải lý đâu.
Không ai cả."
Và ta cần phải sẵn sàng để cho bọn trẻ đối diện với sự xấu xí của phân biệt chủng tộc khi bố mẹ da đen không thể làm được điều đó, đặc biệt đối với những người có con nhỏ.
Chúng ta cần phải chuẩn bị cho những đứa trẻ đáng yêu ấy, và kể chúng rằng ta có một đất nước chứa chan những lí tưởng đẹp, mà chúng ta đã làm việc cật lực, tạo nên tiến trình nhưng vẫn chưa hoàn thành.
Chúng ta vẫn còn mang trong mình cái cổ lỗ sĩ này về sự hơn thua và nó đang khiến ta hun đúc vào trong những thế hệ thừa kế sau này và xã hội, và vai vế, và nó tạo ra sự đau lòng và sự thiên vị và sự hạ giá thanh niên da đen tệ hại.
Chúng ta đang chật vật, ta phải cho chúng biết, về việc nhận thức được hai màu da và nhân phẩm của thanh niên da đen, nhưng chính bạn mong đợi họ, trở thành nguồn nhân lực để thay đổi xã hội thành nơi chống lại sự bất công và hơn hết, sẵn sàng tạo dựng cơ sở để thanh niên da đen có thể được chấp nhận bản thân họ.
Có rất nhiều thanh niên da đen, những người là minh chứng sống tuyệt vời, những người lính dũng cảm, những công nhân chăm chỉ.
Và những người thuyết giảng đầy thuyết phục.
Họ là những người tiến sĩ tài năng, và nghệ sĩ lẫn nhà văn.
Họ là những danh hài năng nổ,
Họ đang làm chức ông, chăm sóc con cháu.
Họ là những người cha mạnh mẽ, và họ là những người thanh niên với giấc mơ của riêng họ.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Khi đang chuẩn bị bài thuyết trình của mình, tôi suy nghĩ về cuộc sống và suy ngẫm xem chính xác là đâu và khi nào cuộc hành trình của mình bắt đầu.
Suy nghĩ một lúc lâu, tôi vẫn không thể tìm ra khởi đầu, thân đoạn và kết thúc của câu chuyện.
Tôi đã luôn nghĩ rằng khởi đầu của nó là một buổi chiều ở khu nhà khi mẹ tôi nói rằng tôi đã chạy trốn 3 cuộc tảo hôn khi lên 2.
Hay là buổi tối nhà mất điện trong 8 giờ liền, cha tôi ngồi giữa và kể cho chúng tôi về những khó khăn ông gặp phải để được đến trường khi ông nội muốn cha trở thành một người nông dân như ông.
Hay buổi tối hãi hùng đó khi lên 16, 3 đứa trẻ con đã thì thầm với tôi rằng bạn tôi đã bị giết để bảo toàn danh dự cho gia đình cô ấy.
Sau đó, tôi nhận ra dù những sự kiện đó ảnh hưởng rất nhiều đến hành trình của tôi sau này, chúng đều không phải là khởi đầu của cuộc hành trình. Khởi đầu thực sự nằm trước một ngôi nhà bùn ở tỉnh Sindh, Pakistan, nơi cha tôi cầm tay người mẹ, lúc ấy 14 tuổi của tôi quyết định rời khỏi ngôi làng của họ để đến một thành phố nơi họ có thể cho con cái đi học.
Một cách nào đó, tôi cảm thấy đời mình là kết quả của nhiều quyết định sáng suốt từ cha mẹ.
Và như thế, họ có một quyết định khác là dạy cho tôi và anh em trong gia đình gìn giữ gốc gác.
Tuy sống trong khu dân cư được gọi là Ribadad, nghĩa là khu của người nghèo, cha tôi vẫn đảm bảo rằng chúng tôi có một ngôi nhà khác ở quê nhà.
Tôi là người của một bộ tộc thuộc núi Balochistan, gọi là Brahui.
Brahui, hoặc Brohi, nghĩa là cư dân miền núi,
cũng là tên gọi của ngôn ngữ mẹ đẻ của tôi. Cảm ơn sự dạy dỗ nghiêm khắc của cha về giữ gìn phong tục truyền thống, mà tôi đã có cuộc sống tươi đẹp tràn ngập những bài hát, tập tục, chuyện kể, kí ức về cảnh núi non và bầy cừu.
Nhưng sau đó, không dễ dàng khi phải sống giữa 2 thái cực của phong tục truyền thống làng quê và giáo dục hiện đại.
Tôi nhận thức được rằng mình là cô bé duy nhất có được tự do đó, và cảm thấy tội lỗi.
Khi tôi đi học ở Karachi và Hyderabad, rất nhiều anh chị em họ và bạn hồi nhỏ của tôi đã kết hôn, một số với những người đàn ông già, một số được gả như vật đổi chác, một số trở thành vợ lẻ.
Tôi thấy những phong tục đẹp và sự nhiệm màu của nó mờ dần khi chứng kiến sự ra đời của một bé gái đi cùng với đó là nỗi thất vọng, buồn bã, khi những người phụ nữ được dạy rằng nhẫn nại là đức hạnh cần có.
Cho đến khi 16 tuổi, tôi chữa trị nỗi đau của mình bằng nước mắt, phần lớn vào buổi đêm, khi mọi người say ngủ, úp mặt vào gối mà nức nở, cho đến đêm tôi phát hiện ra bạn mình đã bị giết vì danh dự.
"Giết vì danh dự" là một tục lệ khi đàn ông và đàn bà bị nghi ngờ có quan hệ tình cảm trước hoặc bên ngoài hôn nhân, sẽ bị chính gia đình mình giết để chết bảo toàn danh dự.
Người thực hiện thường sẽ là anh trai, cha hay chú bác trong gia đình.
Liên Hợp Quốc thống kê có khoảng 1000 vụ xảy ra hằng năm tại Pakistan, và đó chỉ là những trường hợp được biết đến.
Một tục lệ phải giết người là một tục lệ vô nghĩa, và tôi biết mình phải hành động.
Tôi sẽ thôi khóc thiếp đi.
Tôi sẽ làm gì đó, gì cũng được, để chấm dứt tục lệ này.
Ở tuổi 16, tôi bắt đầu làm thơ và đi đến trước cửa từng nhà, nói với họ về "Giết vì danh dự" tại sao nó tồn tại, và tại sao nó nên dừng lại, tuyên truyền về vấn đề này cho đến khi tìm được một giải pháp tốt hơn nhiều.
Những ngày đó, chúng tôi sống trong một ngôi nhà rất nhỏ, chỉ có một phòng, ở Karachi.
Mỗi ngày, vào kì gió mùa, nhà chúng tôi sẽ bị ngập nước, nước mưa và nước cống, và cha mẹ tôi sẽ tát nước.
Những ngày đó, cha tôi mang về một cái máy to, một cái máy tính.
Nó lớn đến nỗi chiếm hết một nửa căn phòng duy nhất trong nhà, và có các loại dây nhợ, bộ phận cần được lắp ráp.
Nhưng đó là điều thú vị nhất từng xảy đến với tôi và các em gái.
Em trai của tôi, Ali được phân công trông coi cái máy tính, và mỗi chúng tôi được dùng nó 10 đến 15 phút mỗi ngày.
Là người con trưởng trong 8 người con, tôi lúc nào cũng là người dùng cuối cùng và đó là sau khi đã rửa bát, lau nhà, nấu cơm với mẹ xong, và trải chăn đệm lên sàn nhà để mọi người đi ngủ, tôi mới chạy đến bên cái máy tính, kết nối mạng Internet, và thưởng thức sự vui sướng và kinh ngạc trong vòng 10 đến 15 phút.
Một ngày nọ, tôi tìm được một trang web tên là Joogle.
[Google] (khán giả cười) Trong niềm ước điên rồ về làm gì đó cho tục lệ này, tôi tận dụng Google và phát hiện ra Facebook, một trang web kết nối mọi người trên thế giới, và như thế, từ căn phòng bé nhỏ của mình ở Karachi, tôi kết nối với những người ở Anh, Mỹ, Úc và Canada và khởi xướng chiến dịch gọi là "TỈNH DẬY" chống lại tục lệ "Giết vì danh dự".
Nó lan rộng chỉ trong vài tháng.
Tôi nhận được rất nhiều sự ủng hộ từ khắp thế giới.
Rất nhiều người tiếp cận, truyên truyền cùng chúng tôi.
Nó phát triển vượt quy mô online, để tới những con đường ở quê nhà, nơi chúng tôi tụ họp biểu tình, yêu cầu thay đổi trong chính sách bảo vệ phụ nữ.
Và khi tôi nghĩ mọi thứ thật hoàn hảo. Đội của tôi, hầu hết là bạn tôi và hàng xóm, đã nghĩ rằng mọi việc đang đi theo chiều hướng rất tốt, mà không lường trước được một sự phản đối lớn đang tiến đến gần.
Cộng đồng của tôi đứng lên phản đối, nói rằng chúng tôi đang cổ vũ cho cách hành xử phản đạo Hồi,
thách thức những tục lệ có từ hàng thế kỉ tại đây.
Tôi còn nhớ khi cha tôi nhận được những lá thư nặc danh, nói rằng: "Con gái ông đang truyền bá văn hoá châu Âu ở một xã hội danh giá."
Xe ô tô của chúng tôi bị ném đá.
Một ngày, tôi đi ra bưu điện và thấy biển xe bị làm hỏng giống như có ai đã đập nó với thứ gì đó nặng.
Mọi thứ trở nên tồi tệ đến mức tôi phải lẩn trốn bằng nhiều cách.
Tôi kéo cửa sổ khi ngồi trong xe ô tô, che mặt bằng mạng, im lặng khi ở nơi công cộng, Dần dần, tình hình tệ hơn khi cuộc sống của tôi bị đe doạ, và tôi phải rời đi, trở về Karachi, và chiến dịch của chúng tôi kết thúc.
Trở về Karachi, là một cô gái 18 tuổi, tôi nghĩ rằng đó là sai lầm lớn nhất của cuộc đời mình.
Tôi đã bị đánh gục.
Là một thiếu niên, tôi tự trách mình vì những gì đã xảy ra.
Và hoá ra, khi nhìn lại, chúng tôi nhận ra đó thực là lỗi của tôi và đội mình.
Có 2 lý do tại sao chiến dịch của chúng tôi thất bại thảm hại.
Lý do thứ nhất là chúng tôi đã chống lại những giá trị cơ bản của người dân,
chúng tôi nói không với những thứ quan trọng đối với họ, thách thức những gì họ cho là danh giá, và làm họ tổn thương sâu sắc suốt quá trình đó.
Lý do thứ 2, cũng là một bài học đáng giá cho bản thân tôi, một bài học đáng kinh ngạc, đó là chúng tôi đã không tập hợp được những người đấu tranh vì bản thân.
Phụ nữ trong làng không biết rằng chúng tôi đang đấu tranh trên đường vì họ.
Mỗi khi nhớ lại, tôi thấy chị em họ, bạn bè mình trùm khăn che mặt, và tôi hỏi: "Chuyện gì xảy ra vậy?"
"Chồng chúng tôi đánh chúng tôi.
", họ trả lời. Trong khi tôi và đội mình đấu tranh vì họ trên các đường phố,
tại sao điều đó lại không tác động được đến cuộc sống của họ?
Rồi chúng tôi phát hiện ra một sự thật bất ngờ.
Các chính sách của nhà nước không phải lúc nào cũng tác động lên các cộng đồng ở thôn quê và bộ lạc.
Điều đó làm chúng tôi suy sụp -- nghĩ rằng, phải chăng không thể làm gì để thay đổi điều đó?
Chúng tôi nhận ra một khoảng cách to lớn giữa chính sách của chính quyền và việc thực thi luật pháp.
Thế nên lúc này, chúng tôi quyết định làm điều gì đó khác biệt.
Chúng tôi sẽ dùng chiến lược, chúng tôi sẽ quay lại và xin lỗi.
Phải, xin lỗi
Chúng tôi quay trở lại đó nói rằng mình rất xấu hổ vì những gì đã làm.
Chúng tôi đến đây để xin lỗi, hơn nữa, là để đền bù cho họ.
Thế nào ư?
Chúng tôi sẽ quảng bá 3 niềm tự hào trong văn hóa của họ.
Âm nhạc, Ngôn ngữ và Thêu dệt.
Không ai tin chúng tôi.
Tốn khá nhiều lần thuyết phục, trao đổi với những cư dân này cho đến khi họ đồng ý để chúng tôi quảng bá ngôn ngữ của họ, bằng cách viết nên những quyển sách cổ tích và truyền thuyết địa phương, và chúng tôi sẽ quảng bá âm nhạc của họ bằng cách làm các đĩa nhạc có bài hát của các bộ lạc và tiếng trống.
Thứ 3, cũng là văn hóa mà tôi yêu thích, đó là chúng tôi sẽ quảng bá ngành thêu dệt của họ bằng cách thiết lập một trung tâm tại làng, nơi phụ nữ sẽ đến đây hàng ngày để thêu dệt.
Và kế hoạch bắt đầu.
Đó là một ngày đẹp trời.
Phụ nữ tới để thêu dệt, và trải qua quá trình giáo dục làm thay đổi cuộc đời, họ học về quyền của mình, những quyền được quy định trong đạo Hồi, và cách phát triển kinh doanh để kiếm tiền, kiếm nhiều hơn từ số tiền đó, cách đấu tranh chống lại các tục lệ đã phá hoại cuộc sống của họ, từ rất nhiều thế kỷ, bởi vì trong đạo Hồi, trên thực tế, phụ nữ phải kề vai sát cánh với nam giới.
Phụ nữ có những vai trò mà ta chưa từng nghe đến, họ chưa từng nghe đến. Chúng ta cần phải nói với họ rằng họ cần biết về quyền lợi và cách bảo vệ quyền lợi của mình. Bởi vì chỉ họ mới có thể làm cho chính mình,
chứ không phải một ai khác. Đây là một sơ đồ rất tuyệt vời,
Qua ngành thêu dệt, chúng tôi quảng bá văn hoá của họ.
Chúng tôi đến làng, huy động cộng đồng trong làng,
tạo một trung tâm thu nhận 30 phụ nữ trong vòng 6 tháng để học về giá trị của ngành thêu dệt truyền thống, phát triển buôn bán, kỹ năng sống và giáo dục cơ bản về các quyền lợi của họ, cách nói không với những hủ tục, làm thế nào để làm chủ bản thân trong xã hội.
Sau 6 tháng, chúng tôi sẽ môi giới những người phụ nữ này với chủ vốn và các chợ, để họ trở thành những doanh nhân trong cộng đồng.
Chúng tôi gọi dự án đó là Sughar,
từ địa phương dùng trong rất nhiều ngôn ngữ ở Pakistan,
có nghĩa là những phụ nữ thông thạo và tự tin.
Tôi thực sự tin rằng: để tạo ra những nữ lãnh đạo, bạn chỉ phải làm đúng một việc: cho họ biết rằng họ có tố chất ấy.
Những người phụ nữ bạn thấy ở đây có những kĩ năng vững chắc và tiềm năng trở thành lãnh đạo.
Tất cả những gì cần làm là phá bỏ rào cản xung quanh họ. Đó là những gì chúng tôi quyết định làm.
Nhưng khi nghĩ rằng mọi việc ổn thoả, một lần nữa, chúng tôi va phải trở ngại khác. Nhiều người đàn ông bắt đầu thấy được những thay đổi từ vợ mình.
"Cô ấy nói mạnh dạn hơn, cô ấy ra quyết định. Trời ơi, cô ấy quản lý được mọi việc trong nhà."
Họ không cho vợ đến trung tâm nữa. Và đây khoảng thời gian tiếp tục với chiến lược II.
Chúng tôi tìm đến ngành thời trang ở Pakistan, và quyết định nghiên cứu nó.
Hoá ra, ngành thời trang ở Pakistan đang phát triển vững mạnh ngày qua ngày. Nhưng có ít sự đóng góp từ và cho những người dân ở bộ lạc, và đặc biệt là phụ nữ.
Thế nên, chúng tôi quyết định cho ra mắt hãng thời trang phụ nữ bộ lạc đầu tiên gọi là Nomads.
Thế là phụ nữ kiếm thêm được nhiều tiền. Họ đóng góp nhiều hơn vào thu nhập chung của gia đình, làm những người đàn ông phải suy nghĩ lại trước khi nói không khi những người vợ đến trung tâm.
(vỗ tay) Cảm ơn, cảm ơn.
Năm 2013, chúng tôi khai trương trung tâm Sughar Hub,
hợp tác với trang web du lịch Trip Advisor xây một hội trường bằng xi-măng ở giữa làng, và mời các tổ chức khác nữa đến làm việc ở đó.
Chúng tôi xây công trình này cho các tổ chức phi lợi nhuận tiếp cận và giải quyết các vẫn đề khác mà Sughar chưa nhắm tới. Đây sẽ là địa điểm để họ dễ dàng huấn luyện, sử dụng nó như trường nông nghiệp, thậm chí họp chợ, bất cứ thứ gì họ muốn, và họ đã và đang làm điều đó rất tốt.
Đến giờ, chúng tôi đã có thể giúp đỡ 900 phụ nữ ở 24 ngôi làng quanh Pakistan.
(Vỗ tay) Nhưng đó thực ra không phải điều tôi muốn.
Ước mơ của tôi là tiếp cận được 1,000,000 phụ nữ trong vòng 10 năm tới và để hoàn thành, năm nay, chúng tôi sẽ triển khai Quỹ Sughar ở Mỹ.
Không chỉ gây quỹ cho Sughar mà còn cho những tổ chức khác ở Pakistan, để nhân rộng ý tưởng và tìm được nhiều sáng kiến hơn trong việc phát huy những tiềm năng ở phụ nữ nông thôn Pakistan.
Xin cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Cảm ơn. Cảm ơn. Cảm ơn.
Chris Anderson: "Khalida, bạn có sức mạnh của thiên nhiên siêu phàm.
Ý tôi là, câu chuyện này, ở nhiều phương diện, thật khó tin.
Thật phi thường là một người trẻ lại có thể làm được nhiều như vậy. Phải có rất nhiều động lực và sự khéo léo.
Tôi đoán rằng câu hỏi ở đây là: Thật là ngoạn mục khi có ước mơ tiếp cận và tiếp sức cho hàng triệu phụ nữ, có bao nhiêu trong thành công hiện thời phụ thuộc vào bản thân bạn, chủ yếu từ tính cách rất có sức hút của bạn?
Bạn đánh giá như thế nào?"
Khalida Brohi: "Tôi nghĩ công việc của tôi là tạo cảm hứng, chia sẻ ước mơ.
Tôi không thể dạy họ làm thế nào, bởi vì có quá nhiều cách khác nhau.
Chúng ta mới chỉ trải nghiệm có 3 cách
giữa hàng trăm cách để thúc đẩy tiềm năng từ phụ nữ.
Tôi tạo cảm hứng, đó là việc của tôi.
Tôi sẽ tiếp tục làm thế. Sughar sẽ tiếp tục phát triển.
Chúng tôi đang dự tính tiếp cận 2 ngôi làng nữa. Sớm thôi, tôi tin rằng, chúng tôi sẽ vượt ra ngoài Pakistan, thâm nhập đến vùng Nam Á, và xa hơn nữa."
CA: "Tôi thích thú khi nghe bạn nói về đội của mình. Ý tôi là, lúc đó, bạn mới chỉ 18 tuổi.
Đội của bạn như thế nào?
Họ là bạn cùng trường, phải không?"
KB: "Mọi người ở đây có tin là ở tuổi của tôi bây giờ, ở làng tôi, tôi đáng ra phải lên chức bà rồi không?
Mẹ tôi kết hôn năm 9 tuổi, và tôi là người phụ nữ lớn tuổi nhất chưa kết hôn và không làm những việc mà tôi đáng ra phải làm ở trong làng."
CA: "Khoan, từ từ, không làm gì ư?"
KB: "Không." CA: "Bạn nói đúng."
KB: "Người ta thấy buồn cho tôi, nhiều khi."
CA: "Nhưng bạn thực sự dành bao nhiêu thời gian ở Balochistan?"
KB: "Tôi sống ở đó.
Chúng tôi đi đi về về giữa Karachi và Balochistan.
Các em tôi vẫn đang đi học.
Tôi là con cả."
CA: "Nhưng những gì bạn đang làm chắc chắn đe doạ nhiều người ở đó.
Làm thế nào bạn giữ an toàn cho mình? Bạn có thấy an toàn không?
Có vấn đề gì ở đó không?"
KB: "Tôi đã suy nghĩ về vấn đề này rất nhiều lần trước đó, và tôi thấy rằng từ "sợ" đến với tôi rồi ra đi. Tôi chỉ có duy một nỗi sợ, khác với những gì bạn nói,
rằng nếu tôi bị giết, chuyện gì sẽ xảy ra với những người yêu thương tôi vô cùng?
Mẹ tôi đợi tôi đến tận khuya để đảm bảo rằng tôi về được đến nhà.
Các em gái tôi muốn học hỏi rất nhiều từ tôi, và có rất, rất nhiều cô gái trong cộng đồng muốn nói chuyện với tôi, hỏi tôi về nhiều thứ, và gần đây, tôi đã đính hôn." (Cười to) (Vỗ tay) CA: "Anh ấy có ở đây không ạ? Xin mời anh đứng dậy."
(Vỗ tay) KB: "Thoát khỏi hôn nhân bị sắp đặt, tôi tự chọn chồng cho mình. Ở bán cầu khác, ở Los Angeles, một thế giới thực sự khác.
Tôi đã phải đấu tranh cả năm. Đó là một câu chuyện hoàn toàn khác.
Nhưng tôi nghĩ rằng đó là thứ duy nhất tôi sợ, và tôi không muốn mẹ tôi phải chờ đợi hàng đêm mà không thấy ai về."
CA: "Vậy những người muốn giúp bạn, họ có thể thực hiện, họ có thể mua những bộ quần áo mà bạn mang đến, những bộ quần áo thực sự được sản xuất, thêu dệt tại Balochistan?"
KB: "Vâng."
CA: "Hoặc họ có thể tham gia Quỹ."
KB: "Vâng, chắc chắn rồi. Chúng tôi cần nhiều người nhất có thể, bởi vì hiện tại, Quỹ chỉ đang ở tại giai đoạn bắt đầu. Tôi đang cố học hỏi nhiều về làm thế nào để điều hành, làm thế nào để xin đầu tư và vươn tới nhiều tổ chức hơn, đặc biệt là trong thương mại điện tử, một khái niệm khá mới với tôi.
Tôi không phải một người thời trang, tin tôi đi."
CA: "Thật phi thường khi có được bạn ở đây hôm nay .
Hãy tiếp tục giữ lòng dũng cảm, trí thông minh, và xin hãy bảo trọng."
KB: "Cảm ơn rất nhiều." CA: "Cảm ơn, Khalida." (Vỗ tay)
Hôm nay, tôi sẽ chia sẻ với các bạn về toán học tình yêu.
Tôi nghĩ chúng ta đều đồng ý rằng các nhà toán học là những người
nổi tiếng xuất sắc trong việc tìm kiếm tình yêu. Nhưng không phải chỉ vì tính cách rạng ngời, kỹ năng giao tiếp tốt và sở hữu các hộp bút tuyệt đẹp.
Mà còn bởi vì chúng tôi đã bỏ rất nhiều công sức vào bài toán tìm kiếm một nửa hoàn hảo.
Bài luận yêu thích của tôi trong chủ đề ấy, mang tên, "Tại sao tôi không có bạn gái?" -- (Tiếng cười) -- Peter Backus tìm cách tính cơ hội tìm được tình yêu.
Peter không phải là một người đàn ông quá tham lam
Trong số những phụ nữ Anh Quốc chưa có người yêu, tất cả những gì Peter tìm kiếm là sống gần anh ấy, có độ tuổi thích hợp, có bằng đại học, có thể hòa hợp với anh, hấp dẫn và thấy Peter hấp dẫn.
(tiếng cười) Ước tính rằng có khoảng 26 người trên toàn nước Anh.
Không khả quan cho lắm, đúng không Peter?
Hãy đưa vấn đề này vào thực tiễn, xác suất thấp hơn khoảng 400 lần so với các ước tính tốt nhất về việc có bao nhiêu nền văn minh khác tồn tại ngoài Trái Đất.
Kết quả cho Peter: cơ hội 1 trên 285.000 gặp được 1 trong 26 người phụ nữ này. tại một đêm tiệc tùng.
Tôi nghĩ rằng đó là lý do các nhà toán học không thèm bận tâm đến tiệc đêm nữa.
Vấn đề là cá nhân tôi không có cách nhìn bi quan như thế.
Bởi vì, cũng như các bạn, tôi biết rằng, tình yêu không thật sự vận hành như thế.
Cảm xúc con người không hề có thứ tự ngay ngắn, hợp lý và dễ đoán.
Nhưng tôi cũng biết rằng nó không có nghĩa là toán học hoàn toàn không liên quan đến vấn đề này. Bởi, tình yêu, như phần lớn cuộc đời, là tập hợp các quy luật và toán học, suy cho cùng là nghiên cứu về quy luật.
Quy luật từ dự báo thời tiết đến biến động của thị trường chứng khoán, đến chuyển động của các hành tinh hoặc sự phát triển của các thành phố.
Thành thật mà nói, trong tất cả những điều trên, cũng không điều nào có thứ tự chặt chẽ hoặc có thể dễ dàng dự đoán.
Tôi tin rằng toán học có ảnh hưởng rất lớn và có thể khả năng cho ta một cách nhìn mới gần như về bất kì điều gì
ngay cả những điều bí ẩn như tình yêu.
Và để thuyết phục các bạn rằng toán học tuyệt vời, xuất sắc và liên quan đến thế nào, tôi muốn gửi đến các bạn top 3 mẹo tình yêu đã được toán học kiểm chứng.
Mẹo đầu tiên, Làm thế nào để nhận được một cuộc hẹn hò trực tuyến.
Trang web hẹn hò trực tuyến yêu thích của tôi là OkCupid, trên hết là vì nó được sáng lập bởi một nhóm các nhà toán học.
Vì là những nhà toán học, họ đã thu thập dữ liệu của những người sử dụng trang web của mình gần một thập kỷ.
Và họ đã cố gắng tìm kiếm các quy luật về cách ta nói về bản thân, cách ta giao tiếp với nhau trên trang web hẹn hò trực tuyến
và đưa ra một số nghiên cứu thật sự thú vị.
Tôi đặc biệt yêu thich kết luận rằng trên một trang web hẹn hò trực tuyến, độ hấp dẫn của bạn không nói lên được bạn được ưa thích đến đâu, và thật ra, để mọi người nghĩ rằng bạn xấu xí lại có thể là một lợi thế.
Để tôi chỉ cho bạn cách làm điều này.
Nhờ vào một mục trên OkCupid, bạn được phép chấm độ hấp dẫn của người khác trên thang điểm từ 1 đến 5.
So sánh số điểm này, số điểm trung bình về số lượng thư mà một số người chọn lọc nhận được, bạn có thể thấy liên kết giữa sự hấp dẫn và mến mộ trên một trang web hẹn hò trực tuyến.
Đây là biểu đồ mà nhân viên của OkCupid đã vẽ ra.
Nhận xét quan trọng rút ra là, không phải càng hấp dẫn, thì bạn càng nhận được nhiều thư.
Câu hỏi đặt ra là điều gì làm cho những người ở trên được mến mộ hơn những người bên dưới dù họ nhận được số điểm bằng nhau về độ hấp dẫn?
Đơn giản là không chỉ vẻ bề ngoài mới quan trọng.
Để tôi minh họa số liệu của họ với một ví dụ.
Lấy một người như Portia de Rossi làm ví dụ, mọi người đều đồng ý rằng Portia de Rossi là một người phụ nữ đẹp.
Không ai nghĩ rằng cô ấy xấu, nhưng cô cũng không phải là 1 siêu mẫu.
Nếu bạn so sánh Portia de Rossi với một người như Sarah Jessica Parker, thì rất nhiều người, bao gồm cả tôi, sẽ nghĩ rằng Sarah Jessica Parker thật sự tuyệt vời và có khả năng là một trong những sinh vật đẹp nhất xuất hiện trên Trái Đất.
Nhưng một số người khác, ví dụ: đa số cộng đồng mạng,
nghĩ rằng cô ấy nhìn hơi giống một con ngựa.
(Tiếng cười) Bây giờ, tôi nghĩ rằng nếu bạn hỏi mọi người về độ hấp dẫn của Sarah Jessica Parker hoặc Portia de Rossi, và bạn bảo họ đưa một số điểm từ 1-5, tôi nghĩ tính trung bình, họ sẽ có số điểm tương đối ngang nhau.
Nhưng cách mà mọi người bỏ phiếu sẽ rất khác nhau.
Tất cả số điểm cho Portia sẽ ở khoảng 4, 5 điểm vì mọi người đều đồng ý rằng cô ấy rất đẹp, còn Sarah Jessica Parker sẽ có nhiều ý kiến trái chiều.
Các số điểm cho cô ấy sẽ tản mạn khắp nơi.
Chính sự tản mạn đó đóng vai trò quan trọng,
giúp bạn nổi tiếng trên một trang web hẹn hò trực tuyến.
Điều đó có nghĩa là nếu một số người nghĩ bạn hấp dẫn, bạn sẽ có cơ hội cao hơn nếu cũng có một số khác nghĩ rằng bạn xấu xí.
Thật sự tốt hơn việc bạn là cô hàng xóm dễ thương trong mắt tất cả mọi người.
Điều này bắt đầu nghe có vẻ hợp lý dựa trên khía cạnh của những người gửi thư này.
Ví dụ bạn nghĩ một người nào đó rất thu hút, và ngờ rằng những người khác không nhất thiết cũng thích thú như vậy.
Nghĩa là bạn sẽ ít gặp phải sự cạnh tranh và nó giúp bạn có thêm động lực để liên lạc với người đó.
So sánh điều đó với việc một người bạn nghĩ là hấp dẫn nhưng ngờ rằng mọi người cũng nghĩ như vậy.
Thành thật mà nói, tại sao chúng ta phải khổ sở tự làm bẽ mặt chính mình?
Và đây là phần thú vị.
Khi chọn hình ảnh để sử dụng trên trang web hẹn hò trực tuyến, mọi người thường sẽ giảm thiểu những thứ mà họ nghĩ người khác xem là kém hấp dẫn.
Ví dụ điển hình là những người có thể là hơi bị thừa cân một chút cố tình chọn một tấm hình đã được cắt xén, hay những người đàn ông bị hói cố tình chọn những tấm hình đội nón.
Nhưng thật ra, bạn nên làm điều ngược lại nếu muốn thành công.
Bạn nên tận dụng những điều làm bạn khác biệt, dù bạn nghĩ một số người sẽ thấy điều đó kém hấp dẫn.
Vì những người ưa thích bạn đằng nào cũng ưa thích bạn, và những người không ưa thích bạn, cũng chẳng giúp bạn có thêm lợi thế.
Vậy mẹo thứ 2, làm thế nào chọn được đối tác hoàn hảo?
Hãy tưởng tượng bạn thành công vang dội trong việc hẹn hò.
Nhưng câu hỏi đặt ra là làm sao chuyển đổi thành công đó thành hạnh phúc lâu dài và nhất là, làm sao quyết định được thời điểm thích hợp để lập gia đình?
Nhìn chung, chúng ta không nên bỏ tiền cưới người đầu tiên mà không hề có một chút hứng thú nào với mình.
Nhưng đồng thời, bạn cũng không muốn để nó quá lâu nếu muốn tối đa hóa khả năng tìm được hạnh phúc lâu dài.
Như nhà văn yêu thích của tôi, Jane Austen nói: "Một người phụ nữ chưa có gia đình ở tuổi 27 không bao giờ có thể hy vọng cảm nhận hay truyền cảm hứng tình yêu lần nữa.
(Tiếng cười) Cám ơn Jane rất nhiều.
Vậy thì, câu hỏi đặt ra là, làm sao để biết thời điểm thích hợp để lập gia đình dựa trên tất cả những người bạn có thể hẹn hò trong đời?
May thay, có một phần thú vị trong toán mà ta có thể áp dụng, gọi là thuyết dừng tối ưu.
Hãy tưởng tượng, bạn bắt đầu hẹn hò ở tuổi 15 và lý tưởng là kết hôn trước khi bước sang tổi 35.
Có một số người bạn có khả năng hẹn hò xuyên suốt cuộc đời, và mức độ tốt lành của họ sẽ khác nhau.
Quy tắc là một khi đã bỏ tiền ra kết hôn, bạn không thể nhìn về tương lai để thấy những gì bạn có thể đã có và tương tự, bạn không thể quay lại và đổi ý.
Ít nhất là theo kinh nghiệm của tôi. Tôi thấy rằng thông thường mọi người không thích gợi nhớ về quá khứ sau khi đã đến với người khác, hoặc đó chỉ là tôi nghĩ thế.
Thế nên, toán học nói là trong 37% cơ hội hẹn hò đầu tiên, bạn không nên coi bất cứ ai là tiềm năng cho hôn nhân nghiêm túc.
(Tiếng cười) Và rồi, bạn nên chọn người tiếp theo là một người tốt hơn tất cả những người bạn đã gặp trước đó.
Sau đây là một ví dụ:
Nếu làm như thế, thực tế toán học có thể chứng minh rằng đây là cách tốt nhất có thể để tối đa hóa khả năng tìm được đối tượng hoàn hảo.
Nhưng tôi phải nói với các bạn rằng, cách thức đi kèm với một số rủi ro.
Ví dụ khi đối tượng hoàn hảo của bạn xuất hiện trong 37% cuộc hẹn hò đầu tiên.
Thật không may là bạn sẽ phải từ chối họ.
(Tiếng cười) Bây giờ, nếu bạn đi theo bước toán này, tôi sợ rằng không ai sau đó sẽ tốt hơn những người bạn đã gặp từ trước, vậy nên, bạn sẽ phải từ chối tất cả mọi người và sống chết một mình.
(tiếng cười) Có thể là được mèo vây quanh và rỉa nốt những gì còn lại.
Một rủi ro khác nữa là, những người đầu tiên bạn hẹn hò trong khoảng 37% đầu tiên, cực kì chậm chạp, nhàm chán và tệ bạc.
Không sao cả, vì đang ở giai đoạn từ chối, vậy nên bạn có thể từ chối họ.
Những hãy tưởng tượng rằng người tiếp theo chỉ bớt nhàm chán, chậm chạp và tệ bạc hơn một chút
so với những người trước đó.
Vậy thì, nếu đi theo bài toán này, tôi sợ rằng bạn sẽ phải cưới họ
và có một mối quan hệ, thẳng thắn mà nói là không tối ưu.
Xin lỗi nhé.
Nhưng tôi nghĩ rằng có một cơ hội ở đây để Hallmark có thể bỏ tiền và đầu tư.
Một tấm thiệp Valentine như thế này (Tiếng cười)
"Chồng yêu quý của em, anh đỡ hơn so với 37% những người đầu tiên mà em từng hẹn hò."
Nó thật ra lãng mạn hơn rất nhiều so với những gì tôi thường làm được.
Thế nên, công thức này không cho bạn 100% khả năng thành công, nhưng không có chiến lược nào có thể làm tốt hơn.
Và thật ra, trong thế giới hoang dã, một số loài cá đã làm theo chiến lược này.
Chúng từ chối mọi lời cầu hôn đến trong khoảng 37% đầu tiên trong mùa giao phối, và chọn con cá đến sau khoảng 37% đó, tôi không biết nữa, lớn hơn, vạm vỡ hơn, những con chúng gặp trước đó.
Tôi cũng nghĩ rằng trong tiềm thức, chúng ta đằng nào cũng làm điều này.
Chúng ta cho bản thân một ít thời gian để chơi bời, để cảm nhận thị trường hoặc bất kì thứ gì khi còn trẻ.
Và chỉ bắt đầu nghiêm túc tìm kiếm ứng viên có tiềm năng hôn nhân khi qua giữa hoặc cuối tuổi 20.
Tôi nghĩ đây là một bằng chứng quả quyết, nếu cần, rằng bộ não mỗi người đã được kết nối để luôn có một chút tính toán.
Đó là mẹo thứ 2.
Giờ là mẹo thứ 3: làm thế nào để tránh việc li hôn.
Hãy tưởng tượng bạn đã chọn được đối tượng hoàn hảo và quyết định lập gia đình, thiết lập mối quan hệ lâu dài với họ.
Tôi thích nghĩ rằng mọi người thường muốn tránh việc li hôn, ngoại trừ những người, tôi không biết nữa, có thể là vợ của Piers Morgan?
Nhưng điều đáng buồn trong đời sống hiện đại là cứ 1 trong 2 cuộc hôn nhân ở Mỹ sẽ kết thúc bằng việc li hôn, không khác mấy với các nước khác.
Bạn có thể được tha thứ khi nghĩ rằng các cuộc cãi nhau trước thềm li hôn không phải là một đối tượng lý tưởng trong nghiên cứu toán học.
Một điều là, rất khó để biết rằng nên tính tóan điều gì hay nên định lượng điều gì.
Nhưng nó không hề ngăn cản nhà tâm lý học John Gottman làm điều này.
Gottman quan sát hàng trăm cặp đôi đối thoại với nhau và ghi chép tất cả những gì bạn có thể nghĩ ra.
Ông ấy thu âm những đoạn hội thoại, ghi lại độ dẫn điện của da họ, ghi lại biểu cảm trên gương mặt họ, nhịp tim, huyết áp, đơn giản là, mọi thứ trừ việc người vợ có luôn đúng hay không, tình cờ rằng cô ấy thật sự đúng.
Nhưng điều mà Gottman và đội ngũ tìm thấy là một trong những yếu tố dự báo quan trọng nhất về việc một cặp đôi có sẽ li hôn hay không, đó là việc mỗi người tiêu cực hoặc tích cực đến đâu trong đoạn hội thoại.
Các cặp đôi có rủi ro thấp sẽ số điểm tích cực nhiều hơn tiêu cực, dựa trên thang điểm của Gottman.
Trong khi các mối quan hệ xấu, ý tôi là có lẽ sẽ li hôn, thấy bản thân rơi vào vòng xoáy tiêu cực.
Sử dụng những ý tưởng đơn giản, Gottman và đội ngũ của mình đã có thể dự báo liệu một cặp đôi có li hôn với độ chính xác là 90%.
Nhưng phải đến khi kết hợp với nhà toán học James Murray, họ mới bắt đầu hiểu được điều gì tạo nên những vòng xoáy tiêu cực và chúng xuất hiện như thế nào.
Kết quả mà họ tìm thấy đơn giản một cách ấn tượng và thú vị.
Với phương trình này, họ dự đoán người vợ hoặc người chồng sẽ phản ứng ra sao khi đến lượt hội thoại của mình, họ sẽ tích cực hay tiêu cực đến đâu.
Những phương trình này tùy thuộc vào tâm trạng của một người khi một mình, tâm trạng của một người khi ngồi với bạn đời của mình, quan trọng nhất là, ảnh hưởng lẫn nhau giữa người chồng và người vợ.
Điều quan trọng cần được chỉ ra là những phương trình này cũng cho thấy khả năng mô tả chuyện gì sẽ xảy ra giữa 2 đất nước trong một cuộc chạy đua vũ trang.
(Tiếng cười) Thế nên, một cặp vợ chồng bị xoáy vào tiêu cực và loạng choạng trên bờ vực li hôn -- trong toán học, nó ngang ngửa với bắt đầu một cuộc chiến tranh hạt nhân.
(Tiếng cười) Nhưng điều thật sự quan trọng trong phương trình này là sự ảnh hưởng lẫn nhau giữa mọi người, và đặc biệt, thứ gọi là ngưỡng tiêu cực,
Bây giờ, bạn có thể xem ngưỡng tiêu cực giống như khả năng gây phiền toái của người chồng trước khi người vợ bắt đầu nổi giận, và ngược lại.
Tôi luôn nghĩ rằng hôn nhân tốt đẹp là sự thỏa hiệp và sự thấu hiểu và cho phép đối phương có không gian riêng của mình.
Thế nên, tôi nghĩ rằng các mối quan hệ tốt đẹp nhất là những mối quan hệ có ngưỡng tiêu cực rất cao.
Khi mà các cặp đôi bỏ qua cho nhau và chỉ nói về chúng nếu thật sự nghiêm trọng.
Trên thực tế, toán học và những kết quả sau đó đã chỉ ra điều hoàn toàn ngược lại.
Các cặp đôi hoàn hảo nhất hoặc các cặp đôi tuyệt nhất là những cặp đôi có ngưỡng tiêu cực cực kì thấp.
Đây là những cặp đôi chú ý tất cả mọi thứ và cho phép đối phương được phàn nàn ở một mức độ nào đó.
Đây là những cặp đôi luôn tìm cách phát triển mối quan hệ của chính mình, giúp họ có cái nhìn tích cực hơn về hôn nhân.
Các cặp đôi không bỏ qua mọi chuyện và không để những điều tầm thường trở nên nghiêm trọng.
Dĩ nhiên, để có được một mối quan hệ tốt đẹp, đòi hỏi nhiều hơn một ngưỡng tiêu cực thấp và sự không thỏa hiệp.
Tôi nghĩ rất thú vị khi biết là thật sự có bằng chứng toán học nói rằng đừng đi ngủ trong tức giận.
Và đó là top 3 mẹo của tôi về cách toán học có thể giúp bạn trong tình yêu và các mối quan hệ.
Hy vọng rằng ngoài việc được dùng như những lời khuyên, chúng cũng cho các bạn cái nhìn sơ bộ về sức mạnh của toán học.
Vì với tôi, các phương trình và ký hiệu không chỉ là "điều gì đó".
Chúng là tiếng nói kể về về sự phong phú lạ thường của thiên nhiên và sự đơn giản đáng ngạc nhiên của các quy luật quanh co khúc khuỷu quanh ta, từ việc xã hội vận hành thế nào cho đến ta hành xử ra sao.
Tôi hy vọng rằng, với một vài bạn, một chút cái nhìn sơ bộ về toán học tình yêu có thể thuyết phục các bạn có thêm chút tình yêu vào toán học
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Có ai trong số các bạn đã từng bị xịt hơi cay chưa?
Hơi cay ấy? Có ai không nào?
Tôi rất tiếc khi nghe điều đó, hẳn bạn cũng biết hơi cay là chất cực độc, nhưng bạn có lẽ không biết rằng nó là một phân tử khá đơn giản với cái tên cực khó phát âm: được gọi là chlorobenzalmalononitrile.
Tôi phát âm được rồi.
Chất này có tuổi đời được vài thập niên nhưng rất được cảnh sát ưa dùng mới đây trên khắp thế giới, có vẻ là vậy, theo kinh nghiệm bản thân là người đã từng vô tình hít phải hơi cay, hơi cay có hai mặt ảnh hưởng chính trái ngược nhau.
Một là nó có thể thực sự làm bỏng mắt bạn, và hai là nó cũng có thể giúp bạn mở mắt.
Hơi cay chắc chắn đã giúp tôi mở mắt thấy vài thứ mà tôi muốn chia sẻ với các bạn buổi chiều nay: đó là sức mạnh truyền hình từ nguồn truyền thông riêng trực tiếp trên web có thể làm thay đổi diện mạo ngành báo chí, chủ nghĩa tích cực, và như tôi thấy, cả trong đàm phán chính trị nữa.
Ý tưởng này đến với tôi từ đầu năm 2011 khi tôi đang tường thuật một cuộc biểu tình ở São Paulo.
Đó là cuộc diễu hành ủng hộ cần sa, một nhóm người đòi hợp pháp hóa cần sa.
Khi nhóm này bắt đầu lấn tới, cảnh sát bạo động tung đạn cao su, bom từ phía sau và sau đó là hơi cay.
Kể cho ngắn gọn thì, tôi bước vào cuộc biểu tình đó với tư cách tổng biên tập của một tạp chí có tiếng từ khá lâu , nơi tôi đã làm việc suốt 11 năm, và nhờ có ảnh hưởng không mong đợi của khí cay, tôi bỏ nghề báo và bây giờ gắn bó với nghề chia sẻ trải nghiệm sống hoàn toàn chân thật.
Cho nên trong tuần sau khi thôi việc, tôi quay trở lại con phố bạo loạn, nhưng lần đó, tôi không còn là nhân viên của công ty truyền thông nào nữa.
Tôi ở đấy như một nhà tường thuật độc lập, trên người chỉ có chủ yếu là những thiết bị đi mượn.
Tôi có một chiếc máy quay khá đơn giản và một chiếc balô đựng mô-đem phát mạng 3G.
Và tôi có đường dẫn trang web để chia sẻ qua mạng xã hội, có thể nhúng vào bất kỳ trang web nào, và lần đó, cuộc biểu tình đi theo chiều hướng tốt.
Không có bạo lực.
Không có những pha hành động.
Nhưng có một điều thực sự thú vị, bởi vì tôi đã có thể thấy từ xa các kênh TV đang tác nghiệp, họ có những chiếc xe tải to, các đội quay rầm rộ, mà tôi cơ bản cũng đang làm điều tương tự, nhưng công cụ hành nghề chỉ có một chiếc balô.
Và điều đó thực sự thú vị với 1 nhà báo, nhưng phần thú vị nhất là khi tôi trở về, vì tôi phát hiện là đã có hơn 90,000 người xem clip tường thuật, và tôi nhận được hàng trăm email và tin nhắn hỏi tôi, kiểu như làm sao tôi làm được điều đó, việc đó khả thi đến mức nào.
Và tôi đã học thêm được vài điều khác, đó thật sự là lần đầu tiên có người tường thuật trực tiếp trên con đường đang biểu tình tại quốc gia đó.
Tôi cảm thấy sốc, vì tôi đâu phải dân kỳ cựu, cũng không phải tay giỏi công nghệ, thế mà tất cả những thiết bị cần thiết đều có sẵn, đều dễ dàng kiếm được.
Tôi cũng nhận ra rằng chúng ta đang đi đến biên giới mới, một biên giới rất quan trọng, đó chính là vấn đề thay đổi cách nhìn, và trang web có thể được sử dụng, đã được sử dụng, như một kênh truyền hình phá cách, mạng lưới truyền hình rất hỗn loạn, không điều khiển được, mà bất kì ai với những kĩ năng cơ bản cùng những thiết bị cơ bản, kể cả người như tôi đây, bị nói lắp chút ít, cũng có thể tham gia, nếu tôi có nói lắp, hãy thứ lỗi cho tôi nhé. tầm thường như tôi cũng trở thành phóng viên được ư.
Trong đầu tôi, điều này nghe như một cuộc cách mạng.
Thế là trong vài năm tiếp theo, tôi đã bắt đầu thử nghiệm với truyền trực tiếp theo nhiều cách khác nhau, không chỉ ở trên đường phố mà hầu hết là ở studio và ở nhà, mãi đến đầu năm 2013, năm ngoái. khi tôi đồng sáng lập một nhóm mang tên Mídia NINJA.
NINJA là từ viết tắt cho Narrativas Independentes Jornalismo e Ação, hoặc tiếng Việt nghĩa là tường thuật độc lập, báo chí và hành động.
Đây là nhóm truyền thông thực hiện kế hoạch cỡ nhỏ.
Chúng tôi không có cấu trúc tài chính nào.
Chúng tôi cũng không định dựa vào đây để kiếm tiền, điều này thật sáng suốt, vì tình hình bây giờ bạn không nên kiếm tiền từ nghề báo.
Nhưng chúng tôi đã có niềm tin rõ ràng và chắc chắn, rằng chúng tôi biết môi trường siêu kết nối của phương tiện truyền thông xã hội cho phép chúng tôi củng cố mạng lưới những nhà báo thử nghiệm trên khắp cả nước.
Vậy là chúng tôi lập trang Facebook, rồi lập tuyên ngôn, và bắt đầu bằng cách đơn giản là lấy tin trên các con phố.
Nhưng sau đó có vài việc xảy ra, mà chúng tôi không lường trước, chẳng ai có thể đoán trước được.
Những cuộc biểu tình đường phố bắt đầu nổ ra ở São Paulo.
Họ bắt đầu từ những nơi cụ thể trong nội thành.
Người ta biểu tình phản đối vé xe buýt tăng cao vừa được ban hành.
Đây là chiếc xe bus.
Có người đã viết lên chữ, "Ăn cướp".
Những kiểu phản đối bắt đầu nổi lên, và cứ tiếp nối nhau bùng nổ.
Sự đàn áp bạo lực của cảnh sát cũng nổi lên theo.
Nhưng còn có một xung đột nữa, tôi nghĩ là quan trọng hơn nói cho rõ hơn, đó là xung đột về cách tường thuật.
Sự kiện có thể được tường thuật theo phiên bản báo chí chính thống mà bất cứ ai trên đường cũng có thể dễ dàng hỏi rằng liệu họ có phiên bản tường thuật riêng về những gì thực sự xảy ra hay không.
Và chính xung đột về góc nhìn và quan điểm này, tôi nghĩ rằng đã gây ra biểu tình kéo dài trên đất nước đặt nặng về chính trị, nơi mà hàng trăm hàng nghìn người, có khi là hơn một triệu người rầm rộ đổ bộ xuống đường trên khắp cả nước.
Vấn đề không phải là tiền vé xe buýt tăng cao nữa.
Xung đột liên quan đến mọi thứ.
Đòi hỏi của nhân dân, nguyện vọng của họ, nguyên nhân họ ra đường vừa đa dạng vừa mâu thuẫn trong nhiều trường hợp.
Nếu bạn đọc được những dòng này, bạn sẽ hiểu ý tôi.
Chính những khởi nguồn kích thích này đang xảy ra ở đất nước này buộc đất nước này phải đi vào con đường chính trị, và cũng do vấn đề mới trong việc tổ chức, thông qua những dạng truyền thông mới.
Cũng từ môi trường đó mà nhóm NINJA nổi lên từ kênh vô danh thành hiện tượng quốc gia, bởi chúng tôi có trang thiết bị chuẩn.
Chúng tôi không dùng máy quay hoành tráng.
Mà dùng thứ này.
Điện thoại thông minh.
Nhờ nó mà chúng tôi lẫn vào giữa dòng người, nhờ nó chúng tôi làm được một điều: thể hiện góc nhìn của một người biểu tình, cho những người ngoài cuộc thấy cái nhìn khách quan.
Nhưng theo tôi có thứ còn quan trọng hơn, hơn cả phương tiện hành nghề.
Đó là tư duy, vì chúng tôi không ứng xử như một đơn vị truyền thông.
Chúng tôi không phải giành giật tin tức.
Chúng tôi khuyến khích người khác, mời họ tường thuật, thậm chí còn dạy họ cách để bản thân họ cũng có thể trở thành phóng viên.
Và điều chính yếu là nhóm NINJA chúng tôi đã biến quy mô nhỏ bé của mình chỉ sau vài tuần, nhân rộng và phát triển nhanh chóng khắp cả nước.
Vài tuần sau cuộc biểu tình vẫn diễn ra, chúng tôi cũng trở thành nhóm trăm người trẻ tuổi kết nối với nhau qua mạng lưới quốc gia.
Chúng tôi tường thuật trên 50 thành phố cùng một lúc.
Chưa có kênh truyền hình nào làm được vậy.
Điều đó đã đưa chúng tôi, một cách đột ngột, thành kênh truyền thông xã hội chính thống.
Chúng tôi có vài nghìn người theo dõi trên trang Facebook, tăng dần đến 250 nghìn người.
Bài viết và các clip đạt mốc 11 triệu lượt xem hàng tuần.
Nhiều hơn bất cứ báo chí hay tạp chí nào.
Điều đó khiến Mídia NINJA trở thành kênh vượt mức quy mô của một đơn vị truyền thông, hơn cả một dự án truyền thông thông thường.
Kênh đã trở thành một dịch vụ cộng đồng cho người dân, cho người biểu tình, cho nhà hoạt động xã hội, bởi giờ đây họ đã có công cụ hiệu quả giản dị để đối kháng thông tin với cảnh sát và nhà cầm quyền.
HÌnh ảnh của chúng tôi bắt đầu được dùng trên các kênh truyền thông truyền thống.
Băng tường thuật trực tiếp có khi phát trên cả TV lúc tình hình quá khó khăn.
Một số hình ảnh dùng để đưa một số người ra khỏi tù, những người bị bắt bớ vô cớ, bị buộc tội sai, chúng tôi có thể chứng minh họ vô tội.
Thật không may, kênh NINJA từ đó cũng sớm bị coi như kẻ thù của cảnh sát, chúng tôi bắt đầu bị đánh đập dữ dội, và còn bị bắt bỏ tù nữa.
Việc đó cũng thường hay xảy ra.
Những như thế cũng có ích, vì chúng tôi vẫn nắm giữ trang web, giúp khơi dậy buổi tranh luận quan trọng trong nước dưới tư cách truyền thông báo chí và tự do ngôn luận trên cả nước.
Hiện giờ nhóm Mídia NINJA đã phát triển và mở rộng theo kỳ vọng nó sẽ trở thành: một mạng lưới quốc gia của hàng trăm phóng viên trẻ, tự tổ chức tại địa phương tường thuật chủ đề xã hội, những vấn đề về nhân quyền, bày tỏ quan điểm không chỉ theo quan điểm chính trị mà còn theo quan điểm báo chí.
Đầu năm nay tôi có hoạt động bên ngoài, do kênh Mídia NINJA là mạng tự vận hành, tôi có thời gian cống hiến cho dự án khác.
Dự án mang tên "Fluxo", tiếng Bồ Đào Nha có nghĩa là "dòng chảy".
Đó là một trường quay ở nội thành São Paulo nơi tôi từng truyền hình trực tiếp để thử nghiệm các định dạng hậu kỳ truyền thông.
Tôi cũng đang tìm cách tạo tài chính cho kênh báo chí độc lập thông qua mối quan hệ trực tiếp với khán giả, khán giả xem trực tiếp, vì giờ tôi thực muốn kiếm sống từ quyết định mang đầy hơi cay lúc trước.
Nhưng có một ý tưởng bao trùm ở đây, ý tưởng thiết yếu quan trọng hơn hình mẫu cá nhân tôi.
Tôi có trình bày là truyền hình trực tiếp có thể biến trang web thành mạng truyền hình khổng lồ, nhưng tôi còn tin tưởng vào một điều, vì sau khi nhận thấy khán giả theo dõi kênh, không chỉ để cập nhật thông tin, mà còn tự bày tỏ, tự tổ chức về mặt chính trị, tôi tin truyền hình trực tiếp có thể biến hệ thống mạng thành vũ đài chính trị, nơi mọi người đều có tiếng nói, tiếng nói thích đáng, vì truyền hình trực tiếp trên mạng phá vỡ thế độc quyền phát sóng đàm phán chính trị, thay đổi diện mạo ngôn từ trong đối thoại chính trị của riêng các chính trị gia và các học giả, cũng như trao quyền cho nhân dân thông qua sức mạnh trực tiếp và gián tiếp của việc trao đổi đối thoại và kinh nghiệm, cho họ có quyền thắc mắc và gây ảnh hưởng đến chính quyền theo nhiều cách chúng tôi định trình bày.
Điều quan trọng hơn nữa, tôi cho là sự giản đơn tiện lợi của công nghệ sẽ hoà lẫn góc nhìn chủ quan và khách quan một cách chính trị, như cách mà tôi thấy đây, vì điều đó thật sự giúp người xem, người dân, quan sát thế giới từ góc nhìn người khác, giúp họ dễ đặt mình vào vị trí, tâm thế của người khác.
Tôi cho rằng ý tưởng này nên được hoạch định, là trọng tâm của báo chí và hoạt động tuyên truyền, và trên hết là, chính trị hữu ích.
Cảm ơn các bạn. Tôi rất vinh dự.
(Vỗ tay)
Ngày xưa nếu bạn muốn máy tính thực hiện thao tác mới, thì bạn phải lập trình nó trước.
Đối với những bạn ở đây chưa từng lập trình, việc này đòi hỏi phải lập sơ đồ chi tiết từng bước một cho điều bạn muốn máy tính thực hiện để đạt được mục tiêu của bạn.
Nếu bạn muốn làm một việc mà chính bạn cũng không biết cách làm, thì đây sẽ là một thử thách khá lớn.
Đây là thử thách mà người đàn ông này, Arthur Samuel, gặp phải.
Vào năm 1956, ông muốn chiếc máy tính này có thể đánh bại ông trong môn cờ tướng.
Làm sao mà bạn có thể viết ra chương trình tỉ mỉ, chi tiết về cách chơi cờ tướng giỏi hơn chính bạn ?
Vậy là ông nảy ra một ý tưởng: ông để máy tính tự chơi lại hàng ngàn lần và tự học cách chơi cờ.
Và quả nhiên cách này hiệu quả, và thật sự, đến năm 1962, chiếc máy này đã đánh bại quán quân bang Connecticut.
Arthur Samuel là cha đẻ của lĩnh vực machine learning, và tôi rất biết ơn ông, bởi tôi là một người làm trong ngành "máy biết học".
Tôi từng là Chủ tịch ở Kaggle một cộng đồng gồm hơn 200,000 chuyên gia về "máy biết học".
Kaggle tổ chức các cuộc thi với thử thách là những vấn đề chưa có lời giải, và họ đã thành công hàng trăm lần.
Với vị thế thuận lợi đó, tôi đã khám phá ra rất nhiều thứ mà "máy biết học" có thể làm được trước đây, làm được bây giờ, và những gì nó có thể làm trong tương lai.
Có lẽ sự thành công vang dội đầu tiên của "máy biết học" là Google
Google cho ta thấy nó có thể tìm kiếm thông tin bằng cách sử dụng thuật toán, và thuật toán này dựa trên "máy biết học",
Kể từ đó, đã có rất nhiều thành công về mặt thương mại của "máy biết học".
Công ty như Amazon và Netflix sử dụng "máy biết học"để gợi ý những sản phẩm bạn có thể muốn mua, các bộ phim bạn có thể muốn xem.
Đôi khi nó làm ta rùng mình.
Các công ty như LinkedIn và Facebook đôi khi sẽ nói cho bạn biết ai có thể là bạn bè của bạn và bạn không hiểu nổi làm sao họ tìm ra, và đó là vì họ dùng đến sức mạnh của "máy biết học".
Đây là thuật toán tự học cách xử lý từ cơ sở dữ liệu, thay vì được lập trình sẵn trước đó.
Đây cũng là cách IBM thành công trong việc khiến cho Watson đánh bại hai nhà vô địch chương trình "Jeopardy", bằng cách trả lời những câu hỏi hóc búa và phức tạp như :
[Sư tử Nimrud bị mất tại bảo tàng quốc gia thành phố ... Đây cũng là cơ sở cho những xe hơi tự lái đầu tiên.
Nếu chúng phân biệt được sự khác nhau giữa cây xanh và người đi bộ, thì đó là việc rất quan trọng.
Chúng ta không biết cách viết những chương trình này, nhưng với "máy biết học", điều đó trở thành có thể.
Và thực tế, loại xe này đã đi được cả triệu dặm trên những con đường bình thường mà không gây tai nạn nào.
Bây giờ chúng ta biết máy tính có thể học được, và chúng có thể học cách làm những việc mà đôi khi chính chúng ta không biết cách làm, hoặc có thể chúng làm tốt hơn ta.
Một trong những ví dụ ngoạn mục nhất về "máy biết học" tôi từng thấy là dự án tôi tham gia ở Kaggle nơi đó có một anh chàng điều khiển một nhóm, anh ta tên là Geofrey Hinton đến từ Đại học Toronto nhóm này thắng cuộc thi về chế tạo máy phát hiện ma túy.
Bây giờ, điều phi thường ở đây không phải là họ đánh bại tất cả các giải thuật phát triển bới Merk hay các cộng đồng học thuật quốc tế khác mà chính là họ không có thành viên nào chuyên về hóa, sinh hay khoa học đời sống, và họ đã tạo ra chiếc máy chỉ trong 2 tuần.
Làm thế nào mà họ làm được?
Họ dùng 1 siêu giải thuật gọi là deep learning: "học sâu".
Thành công này quan trọng đến mức đã được lên trang bìa tờ New York Times vài tuần sau đó.
Đây là Geoffrey Hinton ở đây bên bìa trái.
"Học sâu" là một giải thuật lấy cảm hứng từ cách làm việc của não người, và kết quả là giải thuật này về lý thuyết, không có giới hạn cho những gì nó có thể làm.
Bạn đưa vào càng nhiều dữ liệu và cho càng nhiều thời gian, thì nó càng làm tốt.
Trong bài báo này, Tờ New York Times cũng nói về một kết quả tuyệt vời khác của "học sâu" mà tôi sẽ cho các bạn xem bây giờ.
Đó là máy tính có thể nghe và hiểu.
(Video) Richard Rashid: Bây giờ là bước cuối cùng mà tôi muốn làm trong quá trình này là nói chuyện với các bạn bằng tiếng Trung.
Điểm mấu chốt đó là, chúng tôi có thể lấy lượng lớn thông tin từ những người nói tiếng Trung và tạo ra hệ thống chuyển văn bản thành giọng nói nó giúp lấy văn bản tiếng Trung chuyển thành tiếng Trung, và sau đó chúng tôi đã thực hiện khoảng 1 giờ để lấy giọng của chính tôi từ đó chúng tôi đã điều chỉnh hệ thống chuyển 'văn bản-lời nói' để cho ra được giọng nói giống tôi.
Lần nữa, kết quả không hoàn hảo.
Thực tế vẫn còn một vài lỗi.
( tiếng Trung). (vỗ tay) Còn nhiều việc để làm trong lĩnh vực này.
( tiếng Trung) ( vỗ tay) Jeremy Howard: đó là trong một hội thảo về "máy biết học" ở Trung Quốc.
Thực ra ở hội thảo học thuật, các bạn thường ít nghe tiếng vỗ tay tự phát, ngay cả ở các hội thảo của TEDx, hay vỗ tay thoải mái đi.
Những điều bạn thấy đó đang diễn ra với "học sâu".
( vỗ tay) Cảm ơn.
Viết lại lời tiếng tiếng Anh bằng "học sâu".
Dịch sang tiếng Trung có văn bản ở trên bên phải, do "học sâu", và xây dựng giọng nói cũng nhờ "học sâu".
"Học sâu" thật sự phi thường.
Nó là một giải thuật đơn giản mà có vẻ làm được hầu hết mọi thứ, và tôi phát hiện trước đó một năm, nó còn học nhìn thấy.
Trong cuộc thi ở Đức, cuộc thi 'Nhận biết Tín hiệu Giao thông Benchmark', "học sâu" nhận biết các tín hiệu giao thông,như cái này.
Nó không chỉ nhận biết tín hiệu giao thông tốt hơn bất kỳ giải thuật nào khác, mà còn làm tốt hơn cả con người, tốt hơn gấp đôi.
Năm 2011, chúng tôi có thử nghiệm đầu tiên cho thấy máy tính có thể nhìn tốt hơn con người.
Từ đó, rất nhiều điều đã xảy ra.
Năm 2012, Google thông báo họ đã có một giải thuật "học sâu" xem được video trên YouTube và lấy dữ liệu từ 16,000 máy tính trong một tháng, và máy tính đã học một cách độc lập các khái niệm "người" và "mèo" chỉ bằng việc xem các videos.
Cách này rất giống cách học của con người.
Không cần khái niệm có sẵn, ta học từ cái ta nhìn thấy, ta có thể hiểu trực tiếp bản chất của sự vật đó.
Cũng trong năm 2012, Geoffrey Hinton, chiến thắng cuộc thi ImageNet rất nổi tiếng, vì đã tìm ra cách để xác định một trong số nửa triệu tấm ảnh được giao trước.
Từ 2014, chúng tôi đã giảm còn 6% tỉ lệ lỗi trong việc nhận diện hình ảnh.
Với dạng việc này, máy cũng hơn con người.
Thật vậy, máy rất siêu trong lĩnh vực này, và đang được ứng dụng trong công nghiệp.
Ví dụ, năm ngoái Google thông báo họ đã lập bản đồ mọi địa điểm ở Pháp trong 2 giờ, và cách họ làm là nạp những hình ảnh đường phố vào giải thuật "học sâu" để nhận diện và đọc số nhà.
Hãy tưởng tượng trước đây mất bao lâu: vài chục người làm việc trong nhiều năm.
Điều này cũng diễn ra ở Trung Quốc.
Tôi thấy Baidu cũng là một dạng Google ở Trung Quốc, và những gì bạn thấy ở trên bên góc trái là một ví dụ về một bức ảnh tôi tải lên hệ thống "học sâu" của Baidu và ở dưới bạn có thể thấy kết quả hệ thống xử lý bức ảnh và nó đã tìm ra những bức hình tương tự.
Những bức hình tương tự thực ra có nền tương tự, hướng của khuôn mặt tương tự, và cả một số hình có lưỡi thè ra.
Đây không phải là đối chiếu văn bản của trang web.
Tôi chỉ upload một tấm ảnh.
Vậy chúng ta đang có những chiếc máy tính thực sự hiểu được những gì chúng nhìn thấy và có thể nhờ đó tìm dữ liệu của hàng trăm triệu tấm ảnh.
Điều đó có nghĩa là gì khi máy tính có thể nhìn thấy?
À, máy tính không chỉ có thể nhìn thấy.
Thật ra, "học sâu" còn làm được nhiều hơn.
Những câu phức tạp và đầy nét khác biệt tinh tế như câu này giờ đã được hiểu bởi giải thuật "học sâu".
Như các bạn thấy ở đây, hệ thống nền Stanford này đang chiếu điểm đỏ ở trên đã tìm ra rằng câu này thể hiện tình cảm tiêu cực.
"học sâu" thực sự đang gần giống như con người trong việc hiểu chủ đề các câu và nội dung diễn đạt.
"học sâu" có thể đọc tiếng Trung, giống như người nói tiếng Trung bản xứ.
Giải thuật này phát triển ở Thụy Sĩ bởi những người không biết tí gì tiếng Trung.
Như tôi đã nói, "học sâu" là phương tiện tốt nhất trong lĩnh vực này, vì nó có thể hiểu thậm chí như người bản địa.
Đây là hệ thống chúng tôi trang bị ở công ty tôi, công ty tôi muốn sử dụng và kết hợp tất cả.
Đây là những tấm hình không kèm theo dòng chữ nào, vì tôi viết những câu vào chỗ này, nhờ đó nó hiểu những tấm hình này và tìm ra chúng nói về cái gì và tìm những tấm hình có ý tương tự với dòng chữ tôi đang viết.
Vậy các bạn thấy đó, nó thực sự hiểu được câu tôi viết và thực sự hiểu những tấm hình này.
Tôi biết các bạn từng thấy điều tương tự trên Google, khi bạn viết điều gì đó và chúng hiện lên các tấm ảnh, nhưng thực sự những gì nó đang làm là tìm những trang web theo dòng chữ.
Điều này rất khác với việc thực việc hiểu những tấm ảnh.
Đây là điều mà máy tính chỉ có thể làm lần đầu tiên cách đây vài tháng.
Chúng ta thấy máy tính không chỉ nhìn thấy được mà chúng còn đọc được, và dĩ nhiên chúng tôi cho thấy chúng còn hiểu được những gì chúng nghe.
Có lẽ không còn ngạc nhiên khi tôi nói với các bạn chúng có thể viết.
Ở đây là những dòng văn bản tôi tạo ra bằng giải thuật "học sâu" hôm qua.
Và đây là những văn bản giải thuật ở Stanford tạo ra.
Mỗi câu được tạo ra bằng giải thuật "học sâu" nhằm mô tả những bức ảnh này.
Trước đây giải thuật này chưa bao giờ thấy một người đàn ông áo đen chơi ghita
Nhưng nó đã thấy đàn ông, và đã thấy màu đen, và nó cũng đã thấy đàn ghita, rồi nó đã tự tạo ra chú thích của tấm ảnh này.
Máy vẫn chưa đạt đến mức như con người, nhưng cũng khá gần rồi.
Trong các thí nghiệm máy viết phụ đề cho hình, số phụ đề được người ta chọn chỉ ở tỉ lệ 1/4.
Nhưng hệ thống này giờ chỉ mới 2 tuần tuổi, nên có thể trong năm tới, giải thuật máy tính sẽ còn hơn cả con người và tỉ lệ được chọn sẽ cao hơn.
Máy tính cũng có thể viết.
Chúng tôi kết hợp tất cả lại và nó dẫn đến những cơ hội rất thú vị.
Ví dụ, trong ngành y, một nhóm ở Boston thông báo họ đã tìm ra hàng chục tính năng lâm sàng mới của các khối u để giúp các bác sĩ tiên đoán bệnh ung thư.
Tương tự, ở Stanford, một nhóm thông báo rằng, dựa vào các hình phóng đại của mô, họ phát triển hệ thống "máy biết học" còn tốt hơn cả các nhà nghiên cứu bệnh học nhờ thế làm tăng khả năng sống sót của các bệnh nhân ung thư.
Trong cả hai trường hợp, không chỉ việc tiên đoán chính xác hơn, mà còn tạo ra ngành khoa học mới rất triển vọng.
Trong lĩnh vực X-quang, chúng là những chỉ số lâm sàng mới mà con người có thể hiểu.
Trong lĩnh vực bệnh học, hệ thống máy tính đã cho thấy rằng những tế bào xung quanh khối u cũng quan trọng như chính tế bào ung thư trong việc chẩn đoán bệnh.
Điều này ngược với những gì các nhà bệnh học được dạy trong nhiều thập kỷ qua.
Trong mỗi trường hợp trên, chúng là các hệ thống được phát triển bởi sự hợp tác của các chuyên gia y tế và các chuyên gia "máy biết học", nhưng từ năm trước, chúng tôi đã tiến khá xa.
Đây là một ví dụ về xác định khu vực ung thư của mô người dưới kính hiển vi.
Hệ thống có thể xác định những khu vực chính xác hơn hoặc tương đương các nhà bệnh học, nhưng vì nó được xây dựng với "học sâu" không có chuyên gia ngành y nên những người không chuyên cũng có thể dùng.
Ví dụ như việc phân đoạn nơ ron này.
Máy giúp chúng tôi phân đoạn nơ ron chính xác như các chuyên gia, nhưng hệ thống này lại được thiết kế với "học sâu" bởi những người không có chuyên môn y khoa.
Còn tôi, cũng không có nền tảng về y khoa, thế mà tôi dường như có đầy đủ năng lực để mở một công ty về ngành y, và tôi đã làm.
Tôi đã từng sợ trước khi bắt đầu, nhưng lý thuyết cho thấy mọi người có thể dùng những kỹ thuật phân tích dữ liệu để có được một nền y học hiệu quả.
Và may mắn là tôi nhận được những phản hồi rất tốt, không chỉ từ truyền thông mà còn từ giới y khoa, họ luôn ủng hộ.
Về lý thuyết, chúng tôi có thể lấy phần giữa của quy trình và làm phân tích dữ liệu càng nhiều càng tốt, phần còn lại dành cho bác sĩ.
Tôi muốn đưa ra một ví dụ.
Thông thường ta cần 15 phút để làm một xét nghiệm chẩn đoán và tôi sẽ làm cho bạn xem tôi nén nó thành 3 phút bằng cách cắt bớt bỏ một số phần.
Thay vì cho bạn xem quá trình một xét nghiệm chẩn đoán y học, tôi sẽ cho các bạn xem một xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh xe hơi, vì như thế sẽ dễ hiểu cho mọi người.
Chúng tôi bắt đầu với khoảng 1,5 triệu hình ảnh xe hơi, tôi muốn tạo tiêu chuẩn để gom chúng lại vào góc của bức hình đang được chụp.
Những bức hình này không gắn nhãn trước, nên tôi phải bắt đầu từ số không.
Giải thuật "học sâu" có thể tự xác định vùng cấu trúc trong những bức ảnh này.
Rất thuận lợi, bây giờ con người và máy tính có thể làm việc cùng nhau.
Như các bạn đang thấy đây, con người đang nói cho máy tính biết lĩnh vực cần quan tâm mà họ muốn máy tính sử dụng để cải thiện giải thuật của nó.
Những hệ thống "học sâu" này thực ra là không gian 16,000 chiều, bạn có thể thấy ở đây máy tính quay quanh không gian đó, cố gắng tìm vùng mới của cấu trúc.
Và khi nó làm thành công, người sử dụng máy có thể tìm thấy khu vực đáng quan tâm.
Ở đây, máy tính đã tìm ra những vùng đó, ví dụ, các góc.
Khi chúng tôi thực hiện, chúng tôi lần lượt nói cho máy tính các loại mảng cấu trúc mà chúng tôi tìm kiếm.
Hãy liên tưởng xét nghiệm chuẩn đoán, ví dụ, một chuyên gia bệnh học xác định những vùng của bệnh , hoặc một bác sĩ X-quang cho thấy nốt sần có thể gây phiền phức,
và đôi khi nó gây khó cho giải thuật.
Trong trường hợp này, giải thuật hơi rối.
Phần trước và sau của xe rất giống nhau nên dễ nhầm.
Chúng tôi phải cẩn thận hơn, chọn bằng tay phần trước để thấy sự khác biệt với phần sau, sau đó bảo với máy tính rằng đây là tiêu chuẩn nhận dạng nhóm mà chúng tôi quan tâm.
Chúng tôi làm điều đó, thỉnh thoảng bỏ qua, sau đó luyện tập giải thuật cho "máy biết học" dựa trên hàng trăm lần như thế này, chúng tôi hy vọng nó hoàn thiện hơn.
Các bạn thấy đó, nó đang bắt đầu làm mờ vài bức ảnh, cho thấy rằng nó đã nhận ra cách để hiểu những hình đó.
Chúng tôi có thể dùng khái niệm này cho các bức ảnh tương tự, và dùng các bức ảnh tương tự, bạn thấy đó, máy tính có thể tìm thấy phần trước của chiếc xe.
Lúc này, con người có thể nói cho máy tính ok, đúng rồi, bạn đã làm rất tốt.
Nhưng đôi khi, đối với máy việc tách các nhóm hình vẫn còn khó.
Ngay cả khi chúng tôi để nhiều thời gian cho máy tính xoay xở, nhưng chúng tôi vẫn thấy phía trái và phía phải bức ảnh bị chọn nhầm lẫn.
Để cho máy tính thêm vài gợi ý, chúng tôi nói: ok, hãy thử và tìm một chi tiết khác biệt rõ ràng nhất giữa bên trái và bên phải bằng giải thuật "học sâu" này.
Và với gợi ý đó, à, nó đã thành công.
Nó được giao nhiệm vụ tìm ra cách nhận ra các đối tượng này rồi tách rời chúng ra.
Các bạn đã nắm được cách làm này.
Trong trường hợp này máy tính không thể thay con người, nhưng cả hai làm việc chung với nhau.
Điều chúng tôi đang làm là thay thế những thứ mà trước đây cần một đội 5 hoặc 6 người làm trong 7 năm bằng một công việc trong 15 phút của một người.
Quá trình nhận ra và tách hình được lặp lại 4 hoặc 5 lần.
Các bạn thấy chúng tôi có 62% trong số 1.5 triệu bức ảnh được phân loại chính xác.
Và ở mức độ này, chúng tôi có thể bắt đầu với những nhóm lớn, kiểm tra chúng để bảo đảm không còn lỗi.
Nơi nào có lỗi, chúng tôi sẽ cho máy tính biết.
Và dùng dạng quá trình này cho từng nhóm khác nhau, bây giờ, chúng tôi đạt đến 80% tỉ lệ thành công trong việc phân loại 1.5 triệu tấm ảnh.
Lúc này, với trường hợp tìm thấy những tấm không được phân loại đúng, chúng tôi cố gắng tìm hiểu lý do.
Và sử dụng cách tiếp cận trên, với 15 phút chúng tôi đạt tỉ lệ phân loại 97%.
Vậy kỹ thuật này có thể cho chúng ta chỉnh sửa một vấn đề lớn, mà toàn bộ chuyên gia trên thế giới cũng không đủ số để làm.
Diễn đàn Kinh tế Thế giới nói rằng vào giữa thập kỷ 2010 và 2020 số lượng bác sĩ bị thiếu so với nhu cầu của thế giới, và phải mất khoảng 300 năm để đào tạo đủ số nhân sự cho vấn đề này.
Hãy tưởng tượng, liệu chúng ta có thể nâng hiệu năng của họ qua cách tiếp cận "học sâu"?
Tôi rất thích việc tạo ra những cơ hội.
Tôi cũng quan tâm đến các vấn đề khó cần giải quyết.
Vấn đề ở đây là ở mỗi khu vực màu xanh da trời trên bản đồ, ngành dịch vụ chiếm 80% nhân lực.
Ngành dịch vụ gì vậy?
Các dịch vụ trong bảng này.
Máy tính cũng vừa mới học được cách làm các dịch vụ này.
Vậy công việc của 80% nhân lực trong các nước phát triển sẽ được máy tính học để làm thay.
Điều đó có nghĩa là gì?
À, sẽ ổn thôi. Họ sẽ làm các công việc khác.
Ví dụ, sẽ có nhiều việc hơn cho các nhà khoa học dữ liệu.
À cũng không hẳn.
Vì các nhà khoa học dữ liệu không cần nhiều thời gian nữa.
Ví dụ, bốn giải thuật này được xây dựng bởi cùng một người.
Các bạn nghĩ chuyện này đã xảy ra trước đây rồi, trong quá khứ nhiều máy móc được làm ra và tiếp theo là và nhiều người đã phải chuyển sang việc mới, nhưng việc mới của thời nay này sẽ là gì?
Thật khó để dự đoán được điều này, vì khả năng của con người thì chỉ tăng từng bước, nhưng với một hệ thống "học sâu", chúng ta có khả năng phát triển rất nhanh.
Và chúng ta ở đây.
Chúng ta thấy những thứ xung quanh và chúng ta nói: "Ôi, máy tính vẫn ngốc lắm", lo gì ?
Nhưng trong 5 năm nữa, máy tính sẽ không còn như vậy.
Chúng ta cần suy nghĩ tới khả năng này ngay từ bây giờ.
Chúng ta thấy một lần như vậy trước đây rồi.
Trong cách mạng công nghiệp, chúng ta đã thấy những thay đổi nhờ các động cơ.
Mặc dù vậy, sau đó mọi thứ trở nên bình thường.
Đã có vài đảo lộn trong xã hội, nhưng một khi động cơ được dùng để tạo ra những thuận lợi cho cuộc sống, thì mọi thứ đi vào ổn định.
Cuộc cách mạng "máy biết học" sẽ rất khác với Cuộc cách mạng công nghiệp, vì Cách mạng "máy biết học sẽ không bao giờ dừng lại.
Máy tính càng giỏi trong các hoạt động trí tuệ, thì chúng tạo nên những máy tính càng thông minh hơn, và đây chính là kiểu thay đổi mà thế giới chưa bao giờ trải qua, những phán đoán trước đây của bạn có thể sẽ không chính xác.
Điều này tác động lên chính chúng ta.
Trong 25 năm trước, khi năng suất thiết bị tăng, thì năng suất lao động không tăng, mà thậm chí còn hơi giảm.
Tôi nghĩ chúng ta cần thảo luận về vấn đề này từ bây giờ.
Khi tôi nói với mọi người về tình hình này, họ thường tỏ vẻ coi thường.
Đúng, máy tính không thể suy nghĩ, chúng không có cảm xúc, không hiểu thơ ca, nhưng ta không lường trước được cách chúng làm việc.
Vậy chuyện gì đây?
Bây giờ, máy tính có thể làm những việc mà con người cần cả đời để thực hiện, đây là thời điểm để chúng ta nghĩ tới cách điều chỉnh cấu trúc xã hội và cấu trúc kinh tế để thận trọng với hiện thực mới này.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Sức mạnh của từ "Sắp."
Tôi nghe nói tại một trường trung học ở Chicago, học sinh phải qua được một số môn nhất định để tốt nghiệp, và nếu không qua, chúng nhận được điểm "Sắp Qua."
Tôi nghĩ điều đó thật tuyệt vời, vì nếu nhận được điểm "Trượt", bạn sẽ nghĩ mình chẳng đi tới đâu.
Nhưng nếu nhận được điểm "Sắp Qua", bạn hiểu rằng mình vẫn đang trên con đường học tập,
đi tới tương lai.
"Sắp" cũng giúp tôi thấu hiểu một sự kiện quan trọng đầu sự nghiệp của mình, một bước ngoặt thật sự.
Tôi muốn tìm hiểu cách những đứa trẻ đối mặt với thử thách và khó khăn, thế nên, tôi cho những đứa bé 10 tuổi một số bài toán hơi khó.
Một vài đứa phản ứng tích cực đến ngạc nhiên.
Chúng nói những thứ như: "Con thích sự thử thách," hay: "Con hy vọng cái này chứa nhiều thông tin."
Chúng hiểu rằng khả năng của chúng có thể được phát triển.
Chúng có cái mà tôi gọi là một tư duy tăng tiến.
Nhưng những học sinh khác cảm thấy đó là một thảm hoạ.
Từ quan điểm ít linh hoạt hơn, trí thông minh của chúng được đánh giá nhưng đã thất bại.
Thay vì thừa hưởng sức mạnh của từ "Sắp," chúng bị thắt chặt bởi sự chuyên chế của "Bây giờ."
Vậy tiếp theo chúng sẽ làm gì?
Trong một nghiên cứu, chúng nói có lẽ chúng sẽ gian lận lần sau thay vì học nhiều hơn nếu chúng trượt bài kiểm tra.
Trong một nghiên cứu khác, sau thất bại, chúng tìm một người có kết quả tệ hơn để cảm thấy tốt hơn về bản thân mình.
Từ nghiên cứu này đến nghiên cứu khác, chúng đều trốn chạy khỏi thử thách.
Các nhà khoa học đã đo hoạt động của não bộ khi học sinh đối mặt với sai lầm.
Bên trái là học sinh với tư duy cố định.
Hầu như không có hoạt động nào.
Chúng trốn chạy khỏi sai lầm.
Chúng không vật lộn với nó.
Nhưng ở bên phải, bạn thấy những học sinh với tư duy tăng tiến, với niềm tin rằng khả năng có thể được phát triển.
Chúng đối diện với nó.
Não của chúng sáng rực với "Sắp."
Chúng suy nghĩ kĩ lưỡng.
Chúng xử lý sai lầm,
học từ nó và sửa chữa.
Chúng ta đang nuôi dạy con trẻ như thế nào?
Chúng ta có đang dạy chúng với "Bây giờ" hay với "Sắp"?
Chúng ta có đang nuôi dạy những đứa trẻ bị ám ảnh với việc đạt điểm A?
Chúng ta có đang nuôi dạy những đứa trẻ không biết mơ những giấc mơ lớn?
Liệu mục tiêu lớn nhất của chúng có là điểm A trong bài kiểm tra tới?
Liệu chúng có mang nhu cầu về sự công nhận tức thì vào cuộc sống tương lai của mình?
Có lẽ vậy, vì những nhà tuyển dụng đang đến tìm tôi và nói, chúng ta đã nuôi lớn một thế hệ người trẻ không thể chịu nổi một ngày mà không có phần thưởng.
Vậy ta có thể làm gì?
Làm thế nào xây cây cầu tới "Sắp"?
Đây là một số thứ mà ta có thể làm.
Đầu tiên, có thể khéo léo khen ngợi, không tán dương trí thông minh hay tài năng.
Điều đó đã thất bại rồi.
Đừng làm vậy nữa.
Nhưng cần khen ngợi quá trình mà con trẻ trải qua: sự cố gắng, chiến lược, sự tập trung, sự kiên trì, sự tiến bộ của chúng.
Lời khen về quá trình tạo ra những đứa trẻ dày dạn và bền bỉ.
Có nhiều cách khác để xây dựng tư duy "Sắp".
Gần đây, chúng tôi làm việc với các nhà nghiên cứu game ở Đại học Washington để tạo ra một trò chơi toán học trực tuyến mới theo hướng "Sắp".
Trong trò này, học sinh được thưởng vì sự cố gắng, chiến lược và sự tiến bộ.
Những trò chơi toán thông thường thưởng cho câu trả lời đúng ngay lập tức, nhưng trò này thưởng vì quá trình.
Và chúng tôi thấy nhiều sự cố gắng hơn, nhiều chiến lược hơn, nhiều thích thú hơn trong thời gian dài hơn, và sự kiên trì lớn hơn khi gặp phải những bài toán khó.
Các từ "Sắp" hoặc "Chưa," theo chúng tôi, cho bọn trẻ nhiều sự tự tin hơn, cho chúng một con đường đến tương lai và tạo ra sự kiên trì lớn hơn.
Và chúng ta có thể thay đổi tư duy của bọn trẻ.
Trong một nghiên cứu, chúng tôi dạy rằng mỗi lần bước ra khỏi vòng an toàn của bản thân để học thứ gì đó mới và khó, nơ-ron trong não chúng có thể tạo ra các liên kết mới mạnh mẽ hơn, và theo thời gian, chúng có thể trở nên thông minh hơn.
Hãy xem chuyện gì đã xảy ra: trong nghiên cứu này, những học sinh không được dạy tư duy tăng tiến tiếp tục có điểm số tụt dốc khi phải chuyển trường, nhưng những em được dạy bài học này cho thấy sự hồi phục nhanh về điểm số.
Chúng tôi đã chứng minh được điều này, cách cải thiện này, với hàng ngàn đứa trẻ, đặc biệt là những học sinh đang gặp khó khăn.
Hãy nói về sự bình đẳng.
Trên đất nước này, có những nhóm học sinh liên tục học kém hơn khả năng thật sự, ví dụ như trẻ em ở khu phố nghèo, hay trong đất người da đỏ.
Chúng học rất dở trong thời gian dài đến nỗi nhiều người cho rằng điều đó là không tránh khỏi.
Nhưng khi các nhà giáo dục xây dựng lớp học tư duy tăng "Sắp," sự bình đẳng xảy ra.
Và đây chỉ là một vài ví dụ.
Trong một năm, một lớp mẫu giáo ở Harlem, New York đạt điểm cao hơn 95% trong bài Kiểm Tra Toàn Quốc.
Nhiều trẻ trong số đó không biết cầm bút trong ngày đầu đến trường.
Trong một năm, học sinh lớp 4 ở South Bronx, từ điểm bắt đầu rất thấp, trở thành khối lớp 4 đứng nhất bang New York trong bài thi kiểm tra toán toàn bang.
Trong một năm tới một năm rưỡi, học sinh da đỏ ở một trường trong vùng dành riêng cho người da đỏ đi từ đứng chót quận đến đứng nhất, và quận đó gồm cả những thành phần giàu có của Seattle.
Bọn trẻ da đỏ vượt qua bọn trẻ Microsoft.
Điều này xảy ra được bởi vì ý nghĩa của sự cố gắng và thử thách đã được thay đổi.
Trước đây, sự cố gắng và thử thách làm chúng cảm thấy ngu ngốc, làm chúng muốn bỏ cuộc, nhưng bây giờ, sự cố gắng và thử thách, đó là khi nơ-ron của chúng tạo ra các liên kết mới, các liên kết mạnh hơn.
Đó là khi chúng trở nên thông minh hơn.
Mới đây tôi nhận được một lá thư, từ một đứa trẻ 13 tuổi.
Thằng bé nói: "Kính gửi Giáo sư Dweck, con biết rằng bài viết của giáo sư dựa trên nghiên cứu khoa học có cơ sở, và đó là lý do tại sao con quyết định đưa nó vào thực tiễn.
Con cố gắng hơn trong việc làm bài tập, trong mối quan hệ với gia đình mình, trong mối quan hệ với các bạn ở trường, và con thấy sự cải thiện rõ rệt về tất cả các mặt.
Giờ con nhận ra mình đã lãng phí phần lớn đời mình."
Đừng để một cuộc đời nào bị lãng phí nữa, bởi vì một khi biết rằng khả năng có thể được cải thiện, nó trở thành một quyền cơ bản cho trẻ em, tất cả trẻ em, được sống ở nơi tạo ra sự cải thiện đó, được sống ở nơi với sức mạnh của từ "Sắp."
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Thế giới này có rất nhiều siêu anh hùng.
Nhưng họ lại nắm giữ sức mạnh siêu nhiên bi thảm nhất: năng lực tàng hình.
Ví dụ như những người, được gọi là "catadore", họ thu thập những loại rác có thể tái chế để kiểm sống.
Catadore sinh ra từ thất nghiệp và bất bình đẳng trong xã hội cũng như hàng đống rác thải chất dồn do thiếu hệ thống thu gom.
Những catadore gánh vác công việc nặng nề, cần thiết và trung thực đem lại lợi ích cho toàn cộng đồng. Nhưng lại chẳng có ai biết đến họ.
Tại Brazil, họ thu thập về 90% số rác được tái chế.
Các catadore làm việc độc lập, thu thập rác thải từ các con phố và bán cho thương lái với giá rẻ bèo.
Họ có thể thu thập đến 300 kg rác thải đựng trong những cái túi, chở bằng xe đạp, xe đẩy hay carroça.
Carroça là một loại xe kéo làm từ kim loại hoặc gỗ mà bạn có thể nhìn thấy trên đường phố Brazil cũng giống như graffiti loại hình nghệ thuật đường phố.
Nhờ nó, tôi đã gặp được những anh hùng thầm lặng ngoài rìa xã hội này.
Tôi là một nghệ sĩ đường phố và là nhà hoạt động nghệ thuật với tôi là hình thái tự nhiên phản ánh xã hội, môi trường và chính trị.
Năm 2007, tôi đã đưa những tác phẩm của mình từ tường sang carroça tạo một xu hướng mới để truyền tải thông điệp.
Và lần này, giúp các catadore cất lên tiếng nói.
Khi đưa vào lý luận yếu tố hài hước và nghệ thuật, nó trở nên hấp dẫn hơn và thu hút nhiều sự chú ý đến những catadore nâng cao giá trị của họ.
Giờ họ trở nên nối tiếng, trên đường phố, với giới truyền thông và xã hội.
Vậy nên, tôi bước chân vào giới này và không ngừng làm việc.
Tôi đã vẽ trang trí cho hơn 200 chiếc carroça từ nhiều thành phố, được mời dự nhiều triển lãm và đi khắp thế giới.
Và rồi tôi nhận ra catadore không chỉ tồn tại ở Brazil.
Tôi gặp họ ở cả Argentina, Chile, Bolivia, Nam Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ, và cả ở các nước phát triển như Hoa Kỳ hay Nhật Bản.
Tôi nhận ra cần thêm nhiều đồng đội nữa bởi đây là một thử thách rất lớn.
Sau đó, tôi mở một phong trào tên là "Pimp My Carroça... là một sự kiện gây quỹ lớn từ những người tham dự.
Xin cảm ơn.
Pimp My Carroça là một sự kiện gây quỹ lớn để hỗ trợ catadore và những chiếc carroça của họ.
Các catadore giờ được hỗ trợ bởi các chuyên gia chăm sóc sức khỏe như bác sĩ, nha sĩ, bác sĩ nhi khoa, nhà tạo mẫu tóc, mát-xa trị liệu vv..vv..
Họ cũng được nhận áo bảo hộ, găng tay, áo mưa và kính để nhìn thành phố một cách rõ nét hơn trong khi những chiếc carroça được những tình nguyện viên tài năng nâng cấp.
Chúng tôi cũng lắp thêm đồ bảo hộ cho chúng như băng phát quang, còi hay gương.
Rồi nghệ sĩ đường phố biến chúng thành tác phẩm nghệ thuật trở thành một phần của triển lãm xe nghệ thuật cực kỳ lớn.
Pimp My Carroça diễn ra trên đường phố São Paulo, Rio de Janeiro và Curitiba.
Nhưng để đáp ứng nhu cầu từ những nơi khác, thậm chí bên ngoài Brazil, chúng tôi đã thành lập Pimpx, lấy cảm hứng từ TEDx. Một chương trình tự gây quỹ đơn giản hơn của Pimp My Carroça.
Giờ thì ai cũng có thể tham gia.
Trong 2 năm, hơn 170 catadore, 800 tình nguyện viên và 200 nghệ sĩ đường phố cùng với hơn 1000 người ủng hộ đã tham gia vào Pimp My Carroça. Những hành động này đã được đưa vào chương trình giảng dạy về tái chế ở một trường học địa phương.
Giờ, những catadore đã không còn vô hình, họ được trân trọng nhiều hơn.
Bởi những chiếc carroça đã dắt lối giúp họ đấu tranh với những định kiến, gia tăng thu nhập và mở rộng quan hệ xã hội.
Giờ, tôi cho các bạn một thách thức: hãy quan sát và thấu hiểu những gì catadore và những siêu anh hùng thầm lặng khác đang làm cho thành phố.
Hãy loại bỏ những rào chắn hay ranh giới để nhìn thế giới một cách toàn vẹn.
Tin hay không thì, trên thế giới hiện có hơn 20 triệu catadore.
Nên nếu tình cờ gặp một ai trong số họ, hãy ghi nhận công việc của họ là một phần không thể thiếu của xã hội.
Xin cảm ơn.
Tôi là một nhà từ vựng học.
Công việc của tôi là gắn xếp hết các từ có thể vào từ điển.
Việc của tôi không phải là quyết định từ nào;
đó là việc của các bạn. Bất kể ai nói tiếng Anh cũng có quyền quyết định thế nào là một từ và thế nào là không.
Ngôn ngữ là một nhóm những người đồng ý hiểu nhau.
Ngày nay, khi cố quyết định một từ là tốt hay xấu, người ta không thật sự có lý do rõ ràng.
Họ nói đại loại như "Vì đó là ngữ pháp!”
(Tiếng cười) Tôi không quan tâm quá nhiều đến ngữ pháp – đừng nói với ai nha!
Nhưng thật ra “ngữ pháp” có hai loại.
Một loại ngữ pháp nằm trong đầu bạn, và nếu là người bản xứ hay thuần thục ngôn ngữ đó, đó là những nguyên tắc vô thức mà bạn áp dụng khi nói.
Đó là những gì bạn biết khi học ngôn ngữ lúc còn nhỏ.
Và đây là một ví dụ: Đây là một con wug, phải không?
Nó là một con wug
Bây giờ có một con nữa.
Có hai con này
Có hai …
Erin McKean: Chính xác! Bạn biết cách tạo số nhiều của con wug.
Quy tắc này nằm trong đầu bạn.
bạn không bao giờ phải học, bạn chỉ hiểu nó thôi.
Đây là một thử nghiệm do một giáo sư (ở Đại học Boston) tên là Jean Berko Gleason nghĩ ra năm 1958.
Chúng ta đã nói về chuyện này lâu lắm rồi.
Những loại quy tắc này tồn tại trong đầu bạn, chúng không giống luật giao thông, mà giống quy luật tự nhiên hơn.
Chẳng ai phải nhắc bạn tuân thủ luật tự nhiên phải không?
Khi bạn ra khỏi nhà buổi sáng, mẹ bạn không nói là: "Nè, mẹ nghĩ trời sắp lạnh, nhớ mang áo trùm đầu, đừng quên tuân thủ quy luật trọng lực.”
Không ai nói vậy cả.
Ngày nay, có nhiều luật khác nghiêng về cách cư xử hơn là tự nhiên.
Bạn có thể nghĩ một từ như cái nón.
Khi bạn biết cái nón sử dụng làm sao, không ai phải nói với bạn, "Đừng có đội nón dưới chân.”
Người ta chỉ nói là: “Có thể đội nói trong nhà không?
"Ai phải đội nón?"
"Được đội loại nón nào?”
Giống như loại ngữ pháp thứ nhì, mà các nhà ngữ nghĩa học thường gọi là cách sử dụng, trái với ngữ pháp.
Đôi khi người ta dùng loại ngữ pháp dựa theo luật lệ này để ngăn cản mọi người tạo ra từ vựng.
Tôi nghĩ điều đó thật ngu ngốc.
Ví dụ, người ta luôn nói với bạn, "Sáng tạo, sáng tác, làm nghệ thuật, tạo nhiều thứ, khoa học và công nghệ.”
Với từ ngữ, họ thế này: "Đừng! Sáng tạo dừng ở đây đi, kẻ quấy rối.
Để nó yên.” (Tiếng cười) Điều này vô nghĩa với tôi.
Từ ngữ thì tuyệt vời. Nên có nhiều từ ngữ hơn.
Tôi muốn các bạn sáng tạo càng nhiều từ càng tốt.
Và tôi sẽ chỉ bạn sáu cách để tạo từ mới trong tiếng Anh.
Cách thứ nhất là cách đơn giản nhất.
Chủ yếu là ăn cắp từ ngôn ngữ khác.
["Đi cướp người khác"] (Tiếng cười) Nhà ngôn ngữ học gọi đó là vay mượn, nhưng vì ta không bao giờ trả lại, nên tôi chỉ thành thật gọi đó là ăn cắp.
Ta thường "chôm" từ về những thứ yêu thích chẳng hạn như đồ ăn ngon.
Ta lấy “kumquat” từ tiếng Trung Quốc, "caramel" từ tiếng Pháp.
Ta cũng lấy từ cho những thứ độc đáo như “ninja”
từ tiếng Nhật, một mẹo hay bởi vì rất khó để ăn cắp từ ninja.
(Tiếng cười) Cách khác để tạo từ trong tiếng Anh là nhét hai từ lại với nhau.
Gọi là ghép từ.
Từ tiếng Anh như đồ chơi Lego: Dùng đủ lực, bạn có thể gắn hai cái lại với nhau.
(Tiếng cười) Chúng ta làm vậy hoài: Những từ như “heartbroken,” “bookworm,” “sandcastle” là những từ ghép.
Cứ làm và tạo từ như “duckface" (chu miệng) chứ đừng làm mặt vịt.
(Tiếng cười) Một cách khác để tạo từ trong tiếng Anh tương tự với ghép từ nhưng thay vì dùng thật nhiều lực để ghép từ vào với nhau khiến một vài bộ phận rơi ra.
thì đây là pha trộn chúng, như “brunch” là sự pha trộn giữa ”breakfast” và “lunch.”
“Motel” pha trộn giữa “motor” và “hotel.”
Ai ở đây biết rằng “motel” là một từ pha?
Vâng, từ đó có từ rất lâu đến nỗi nhiều người không biết còn có nhiều phần bị thiếu
“Edutainment” là sự pha trộn giữa “education” và “enterteinment".
Và, “electrocute” là pha trộn giữa “electric” và “execute."
(Tiếng cười) Bạn cũng có thể tạo từ bằng việc đổi vai trò của chúng.
Gọi là chuyển đổi chức năng.
Bạn lấy một từ đóng vai trò ngữ pháp này, chuyển nó sang vai trò ngữ pháp khác.
Có ai ở đây biết từ "friend” không nhất thiết phải luôn là động từ?
“Friend” từng là một danh từ và rồi chúng ta động từ hóa nó.
Hầu như bất cứ từ nào trong tiếng Anh cũng có thể được động từ hóa.
Bạn cũng có thể chuyển tính từ thành danh từ.
“Commercial” từng là một tính từ và giờ nó là danh từ.
Dĩ nhiên, bạn có thể “green" (làm xanh) nhiều thứ.
Một cách tạo từ ngữ nữa trong tiếng Anh là tạo ngược.
Bạn có thể lấy một từ và ép nó lại một chút.
Ví dụ, trong tiếng Anh, chúng ta có từ “editor” trước khi có từ “edit.”
“Edit” được tạo từ chữ “editor.”
đôi khi cách tạo ngược này nghe hơi tức cười: Bulldozers rồi bulldoze, butlers rồi có butle, và rồi burglers sinh ra burgle.
(Tiếng cười) Cách nữa để tạo từ ngữ trong tiếng Anh là lấy các chữ cái đầu tiên rồi ghép chúng lại với nhau.
National Aeronautics and Space Administration trở thành NASA.
Và dĩ nhiên bạn có thể tạo với bất cứ thứ gì, OMG (Oh my God)!
Không thành vấn đề gì khi chúng nghe thật tức cười.
Chúng vẫn có thể là những từ tiếng Anh hay.
“Absquatulate (biến đi với cái gì hay ai đó)" là một từ tiếng Anh hoàn hảo.
“Mugwump (người trung lập chính trị)" là từ tiếng Anh hoàn hảo.
Từ ngữ không cần phải bình thường, chúng có thể nghe thật tức cười.
Tại sao nên tạo từ ngữ?
Bởi vì mỗi một từ là một cơ hội diễn tả và gói trọn điều mà bạn muốn nói.
Và từ ngữ mới thu hút sự chú ý của người khác.
Chúng khiến người khác chú ý đến những gì bạn nói và cho bạn một cơ hội tốt hơn để diễn đạt ý trọn vẹn.
Nhiều người trong khán phòng hôm nay nói: “Tương lai, bạn có thể làm điều đó, giúp nó, giúp chúng tôi khám phá, giúp chúng tôi sáng tạo.”
Bạn có thể tạo từ mới ngay tại đây.
Tiếng Anh không có giới hạn tuổi.
Làm đi, hãy tạo từ ngữ ngay hôm nay, gửi chúng cho tôi, và tôi sẽ để lên từ điển trực tuyến, Wordnik của tôi.
Cảm ơn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
Trong vài thế kỉ qua, kính hiển vi đã cách mạng hoá thế giới.
Cho chúng ta thấy thế giới nhỏ bé của vật thể, cuộc sống, cấu trúc những vật quá nhỏ để nhìn bằng mắt thường.
Chúng đóng vai trò to lớn trong khoa học và công nghệ.
Hôm nay tôi sẽ giới thiệu với các bạn một loại kính hiển vi mới, kính hiển vi cho những biến đổi.
Nó không dùng quang học như những kính hiển vi thông thường để làm những vật nhỏ lớn hơn, thay vào đó, nó dùng máy quay video và xử lý hình ảnh để cho ta thấy những chuyển động nhỏ nhất và sự thay đổi màu sắc của người và vật, những thay đổi mà ta không thể nhìn thấy bằng mắt thường.
Và cho ta nhìn thế giới theo một cách hoàn toàn khác.
Ý tôi là gì khi nói thay đổi màu sắc?
ví dụ, da của chúng ta thay đổi màu sắc không đáng kể khi máu chảy dưới nó.
Sự thay đổi này vô cùng khó thấy, vì vậy, khi bạn nhìn người khác, hay nhìn người ngồi cạnh bạn, bạn không thấy da hoặc mặt của họ thay đổi màu sắc.
Khi chúng ta xem hình ảnh của Steve ở đây, nó như một ảnh tĩnh, nhưng khi chúng ta xem video bằng kính hiển vi đặc biệt của chúng tôi đột nhiên ta thấy một hình ảnh hoàn toàn khác.
Chúng ta thấy những thay đổi nhỏ của màu sắc trên da Steve, được phóng đại 100 lần vì vậy chúng trở lên hữu hình.
Chúng ta thậm chí có thể thấy mạch đập.
Chúng ta có thể thấy tim của Steve đập nhanh mức nào, không những thế còn có thể thấy cách mà máu chảy trên mặt anh ấy.
Chúng tôi làm vậy không chỉ để thấy mạch đập, mà còn để biết nhịp tim của chúng ta, và đo nhịp tim chúng ta.
Chúng tôi có thể đo với camera thường và không cần chạm vào người bệnh.
Đây là mạch đập và nhịp tim chúng tôi thu được từ em bé mới sinh từ video chúng tôi quay với máy quay DSLR thông thường, và nhịp tim chúng tôi đo được đúng với nhịp hiển thị trên màn hình chuẩn trong bệnh viện.
Và thậm chí không cần là video mà chúng tôi quay được.
Về cơ bản chúng tôi có thể làm với những video khác.
Vì vậy tôi lấy một đoạn clip ngắn trong "Batman Begins" ở đây để xem mạch của Christina Bale
(Tiếng cười) và có lẽ anh ta được trang điểm, ánh sáng ở đây là một trở ngại nhưng chúng tôi vẫn có thể tách được mạch của anh ấy và cho các bạn thấy tương đối rõ.
Vậy tại sao chúng tôi làm vậy?
Cơ bản, chúng tôi phân tích sự thay đổi trong ánh sáng mà chúng tôi quay được đến từng pixel trong video, và phóng đại chúng lên
Làm chúng rõ hơn để ta có thể thấy chúng.
Phần khó là những tín hiệu thay đổi rất tinh vi vậy chúng ta phải rất cẩn thận khi cố tách chúng khỏi phần nhiễu luôn có trong video
Chúng tôi sử dụng một số kỹ thuật sử lý hình ảnh thông minh để có được đo đạc chính xác của màu sắc đến từng pixel trong video, và sau đó là cách màu sắc thay đổi theo thời gian, sau đó chúng tôi khuếch đại những thay đổi đó.
Làm chúng lớn hơn để tạo ra những video được phóng đại cho chúng ta thấy những thay đổi.
Nhưng hoá ra chúng tôi không chỉ có thể cho thấy sự thay đổi nhỏ trong màu sắc, mà còn cả sự thay đổi nhỏ trong chuyển động, và bởi vì ánh sáng được quay lại trong camera thay đổi không chỉ khi màu sắc của vật thể thay đổi, mà còn khi vật thể chuyển động.
Đây là con gái của tôi khi cô bé khoảng hai tháng tuổi.
Đây là video tôi quay được khoảng ba năm trước.
Và như những người bố mẹ trẻ, chúng tôi muốn chắc là con chúng tôi khoẻ mạnh, rằng chúng đang thở, dĩ nhiên là đang sống.
Vậy tôi cũng có thiết bị theo dõi em bé để tôi có thể thấy con gái khi bé đang ngủ.
Đây là những gì bạn thấy với thiết bị theo dõi em bé chuẩn.
Bạn có thể thấy bé đang ngủ, nhưng không có nhiều thông tin.
Không thể thấy nhiều ở đây.
Không phải sẽ tốt hơn, nhiều thông tin hơn hữu dụng hơn, nếu thay vào đó chúng ta có thể nhìn thấy cảnh như thế này.
Ở đây, tôi ghi lại chuyển động và phóng đại chúng lên 30 lần, sau đó tôi có thể thấy rõ con gái tôi đúng là đang sống và đang thở.
(Tiếng cười) Đây là so sánh
Một lần nữa, trong video gốc, không có nhiều thứ ta có thể thấy, nhưng khi phóng đại chuyển động, nhịp thở trở lên dẽ thấy hơn.
và thành ra, có nhiều hiện tượng chúng ta có thể phát hiện và phóng đại với kinh hiển vi chuyển động mới này.
Chúng ta có thể thấy động mạch và tĩnh mạch hoạt động trong người chúng ta.
Có thể thấy mắt của chúng ta không ngừng chuyển động hỗn độn
Và đây là mắt tôi và video này cũng được quay ngay sau khi con gái tôi ra đời các bạn có thể thấy tôi không ngủ nhiều (tiếng cười) Thậm chí khi một người ngồi bất động, chúng ta cũng có thể thấy được nhiều thứ như nhịp thở, những biểu hiện nhỏ trên mặt.
Có thể dùng những chuyển động này để cho ta biết về suy nghĩ và cảm xúc.
Chúng ta có thể phóng đại chuyển động cơ học, như dao động của động cơ, điều đó có thể giúp kỹ sư xác định và chuẩn đoán vấn đề của thiết bị, hoặc xem các toà nhà và công trình lắc lư trong gió và phản ứng với lực tác động.
Những thứ đó xã hội chúng ta biết nhiều cách khác để đo, nhưng đo những chuyển động cũng là một cách, thực tế, xem những chuyển động khi chúng diễn ra là một việc hoàn toàn khác.
Và từ khi chúng tôi tìm ra công nghệ này, chúng tôi đưa chúng lên mạng để người khác có thể dùng và trải nghiệm.
Nó rất dễ sử dụng.
Nó có thể chạy trên video của các bạn.
Cộng tác viên của chúng tôi ở Quanta Research còn tạo một trang web Nơi bạn có thể đăng video và thực hiện chúng trực tuyến, thậm chí bạn không có kinh nghiệm làm việc với công nghệ thông tin hay lập trình, bạn vẫn có thể trải nghiệm dễ dàng với kính hiển vi mới này.
Và tôi muốn cho quý vị xem một số ví dụ những gì mà mọi người làm với nó.
Video này làm bởi người dùng Youtube có tên Tamez85.
Tôi không biết người này, nhưng anh ấy hoặc cô ấy sử dụng mã của chúng tôi để phóng đại những chuyển động nhỏ ở bụng trong quá trình mang thai.
Hơi nổi da gà.
(Tiếng cười) Mọi người dùng nó để phóng đại mạch ở tay.
Và bạn biết đây không phải là khoa học thực sự nếu bạn không sử dụng con Bọ, và có vẻ như chú Bọ này tên là Tiffany chủ video cho rằng nó loài động vật gặm nhấm đầu tiên trái đất được phóng đại chuyển động .
Bạn có thể làm nó nghệ thuật hơn.
Video được gửi từ một sinh viên chuyên ngành thiết kế ở Yale.
Cô ấy muốn xem xem có bất kì khác biệt gì trong cử động của bạn cùng lớp
Cô yêu cầu họ đứng yên sau đó phóng đại chuyển động của họ.
Giống như xem những bức ảnh tĩnh trở nên sống động.
Và điều tuyệt vời với những ví dụ trên là chúng tôi không có gì để làm với chúng.
Chúng tôi chỉ cung cấp công cụ mới, cách nhìn thế giới mới, sau đó mọi người thấy những cách sử dụng thú vị, mới và sáng tạo hơn.
Nhưng chúng tôi không dừng lại ở đó.
Công cụ này không chỉ cho phép chúng ta nhìn thế giới theo cách mới, nó còn xác định lại việc chúng ta có thể làm đẩy lùi giới hạn của những việc chúng ta có thể làm với máy quay.
Như những nhà khoa học, chúng bắt đầu tự hỏi, hiện tượng vật lý nào nữa cũng tạo ra những chuyển động nhỏ mà chúng tôi có thể dùng máy quay để đo?
Một trong những hiện tượng mà chúng tôi tập trung nghiên cứu gần đây là âm thanh.
Âm thanh, như chúng ta biết là thay đổi trong khí áp khi di chuyển trong không khí.
Những sóng áp suất va vào vật và tạo ra cho chúng những rung động nhỏ, đấy là cách ta nghe và ghi lại âm thanh.
Nhưng thực tế, âm thanh cũng có thể tạo ra những chuyển động thấy được.
Chúng là những chuyển động ta không thể thấy nhưng máy quay có thể thấy với xử lý đúng.
Đây là hai ví dụ.
Đây là tôi biểu diễn ra năng ca hát tuyệt vời của mình.
(tiếng hát) (tiếng cười) Và tôi quay video tốc độ cao cổ họng của mình khi hát nho nhỏ
Một lần nữa nếu bạn chăm chú nhìn vào video, bạn sẽ không thể thấy gì nhiều nhưng khi chúng tôi phóng đại lên 100 lần, chúng ta có thể thấy chuyển động gợn nhỏ ở phần cổ tham gia vào việc tạo âm thanh.
Tín hiệu ở đó trong video.
Chúng ta biết rằng ca sĩ có thể làm vỡ cốc rượu nếu ngân đúng nốt.
Vậy, chúng tôi chuẩn bị chơi một nốt trong tần số sóng cộng hưởng với chiếc cốc qua một loa đặt cạnh nó.
Khi chúng tôi chơi nốt nhạc và phóng đại 250 lần, chúng ta có thể thấy chiếc cốc rung thế nào và cộng hưởng với âm thanh.
Đây không phải là những gì bạn thường thấy
nhưng nó làm chúng ta suy nghĩ. Nó cho chúng ta ý tưởng điên rồ này.
Chúng ta có thể đảo ngược quá trình này tái tạo lại âm thanh từ video bằng việc phân tích những rung động nhỏ được tạo ra bởi sóng âm thanh và chuyển được trở lại thành âm thanh tạo ra chúng.
Theo cách này, chúng ta có thể biến những vật thường ngày thành máy thu âm.
Đó chính xác là những gì chúng tôi đã làm.
Đây là một cái túi bim bim rỗng nằm trên bàn, và chúng tôi sẽ biến nó thành máy ghi âm bằng cách quay lại nó bằng camera và phân tích những chuyển động nhỏ mà sóng âm thanh tạo nên.
Đây là âm thanh chúng tôi đã bật trong phòng.
(nhạc "Mary Had a Little Lamb") Và đây là video tốc độ cao mà chúng tôi quay chiếc túi.
Và chơi lần nữa.
Bạn không thể nhìn thấy gì trong video này chỉ bằng cách nhìn vào nó, nhưng đây là âm thanh chúng tôi có thể khôi phục bởi phân tích chuyển động nhỏ trong video.
(nhạc "Mary Had a Little Lamb") Tôi gọi nó là -- Cảm ơn
(vỗ tay) Tôi gọi nó là may ghi âm bằng hình ảnh.
Chúng ta có thể tách tín hiệu âm từ tín hiệu hình.
Để quý vị cảm nhận được mức độ chuyển động ở đây, âm thanh rất lớn sẽ khiến cho cái túi chuyển động ít hơn micro-met.
Là một phần nghìn của mm.
Chuyển động nhỏ đến như thế và bây giờ chúng ta có thể lôi chúng ra chỉ bằng cách quan sát cách ánh sáng bật ra khỏi vật thể và thu được bởi máy quay của chúng tôi.
Chúng tôi có thể tái hiện tại âm thanh từ những vật khác như cây cối.
(nhạc "Mary Had a Little Lamb") Chúng ta cũng có thể tạo lại đoạn diễn văn
Đây là một người đang nói trong phòng.
Giọng nói: Mary đã có một chú cừu nhỏ có lông trắng như tuyết, và bất kì đâu Mary tới, chú cừu chắc chắn sẽ theo sau.
Michael Rubinstein: Đây là đoạn âm thanh được tạo lại chỉ từ video quay cùng một chiếc vỏ bim bim.
Tiếng nói: Mary đã có một chú cừu nhỏ có lông trắng như tuyết, và bất kì đâu Mary tới, chú cừu chắc chắn sẽ theo sau.
Michael Rubinstein: Chúng tôi sử dụng "Mary had a little lamb" bởi vì đây là những từ đầu tiên mà Thomas Edison nói vào chiếc máy hát năm 1877.
Đấy là công cụ ghi âm đầu tiên trong lịch sử.
Nó cơ bản đưa âm thanh lên một màng chắn màng này rung một cây kim khắc âm thanh lên giấy thiếc được bọc xung quanh một ống trụ.
Đây là mô phỏng của thu âm và phát lại âm thanh với máy hát của Edison.
(Video) Giọng nói: đang thử, đang thử, một hai ba.
Mary đã có một chú cừu nhỏ có lông trắng như tuyết, và bất kì đâu Mary tới, chú cừu chắc chắn sẽ theo sau.
Đang thử, đang thử, một hai ba.
Mary đã có một chú cừu nhỏ có lông trắng như tuyết, và bất kì đâu Mary tới, chú cừu chắc chắn sẽ theo sau.
MR: và bây giờ, sau 137 năm, chúng ta có thể thu được âm thanh một cách tương tự nhưng chỉ bằng việc xem vật chuyển động bởi âm thanh với máy quay, chúng ta vẫn làm được khi máy quay cách vật 15 feet, sau lớp kính cách âm.
Và đây là âm thanh chúng tôi thu lại được trong trường hợp này.
Mary đã có một chú cừu nhỏ có lông trắng như tuyết, và bất kì đâu Mary tới, chú cừu chắc chắn sẽ theo sau.
Và tất nhiên, theo dõi là ứng dụng đầu tiên được nghĩ tới.
(Tiếng cười) Nhưng nó cũng có thể hữu dụng cho những việc khác.
Có thể trong tương lai, ta sử dụng nó, ví dụ như, để lấy được âm thanh qua vũ trụ, bởi vì âm thanh không thể truyền qua vũ trụ, nhưng ánh sáng có thể.
Chúng tôi mới chỉ bắt đầu khám phá những ứng dụng khác cho công nghệ mới này.
nó cho ta thấy những quá trình vật lý mà ta biết nó ở đó nhưng cho đến bây giờ chưa bao giờ có thể nhìn bằng mắt thường.
Đây là nhóm chúng tôi.
Những gì tôi chỉ ra hôm nay là kết quả của sợ hợp tác với nhóm người tuyệt vời mà quý vị thấy ở đây, tôi khuyến khích và hoan nghênh quý vị vào trang web của chúng tôi, tự mình trải nghiệm, và cùng chúng tôi khám phá thế giới của những chuyển động nhỏ.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi ở đây để thuyết phục các bạn về việc định hình lại câu chuyện về cách con người và các cá thể xử lí mọi việc.
Có một câu chuyện cũ -- chắc hẳn ai trong chúng ta cũng đã từng nghe qua: sinh học là một trận chiến trong đó chỉ những người dũng mãnh nhất sống sót; doanh nghiệp và quốc gia chỉ thành công khi đánh thắng, phá hủy và thống trị được trận đấu; chính trị thuộc về phe của bạn dành chiến thắng bằng bất kì giá nào.
Nhưng tôi nghĩ chúng ta có thể thấy được sự khởi đầu của một câu chuyện mới nổi.
Đó là một câu chuyện trải dài qua những quy luật khác nhau, trong đó sự hợp tác, ứng xử tương đồng và sự phụ thuộc lẫn nhau đóng một vai trò quan trọng hơn.
Vai trò chính, không quan trọng nhất, của trận đấu và sự sống còn của kẻ mạnh nhất trở nên nhỏ bé hơn một ít để dành chỗ.
Tôi bắt đầu nghĩ đến quan hệ giao tiếp, truyền thông và ứng xử tương đồng khi tôi viết cuốn "Smart Mobs," và tôi nhận ra khi tôi đã viết xong, tôi vẫn tiếp tục nghĩ về nó.
Trên thực tế, nếu bạn nhìn lại, truyền thông đại chúng và tổ chức xã hội đã cùng tiến hóa trong một quãng thời gian dài.
Con người đã sống lâu hơn, hơn rất nhiều xấp xỉ 10,000 năm của nền văn hóa nông nghiệp ổn định trong các nhóm nhỏ. Những thợ săn du cư săn bắn thỏ và thu thập thức ăn.
Định nghĩa của sự giàu có thời đó chính là có đủ lương thực để sống sót.
Nhưng đôi khi, họ tụ họp lại cùng nhau cho những trận đi săn tầm cỡ hơn.
Và chúng ta không biết chính xác họ làm bằng cách nào, mặc dù họ đã xử lí những vấn đề về ứng xử tương đồng; hiển nhiên là bạn không thể vừa săn voi răng mấu vừa chiến đấu với những nhóm người khác.
Và lần nữa, ta lại không có cách hiểu nào, nhưng rõ ràng là một dạng mới của sự giàu có đã xuất hiện.
Nhiều chất dinh dưỡng hơn một nhà thợ săn có thể ăn trước khi nó kiệt quệ.
Và việc đó làm dấy lên một câu hỏi mà tôi tin rằng đã tạo nên những dạng thức xã hội mới.
Có phải những người ăn thịt voi răng mấu mang nợ những thợ săn và gia đình họ cái gì đó?
Và nếu vậy, làm cách nào mà họ dàn xếp được với nhau?
Lần nữa, ta không biết, nhưng có thể chắc chắn vài dạng thức của giao tiếp ứng xử đã được sử dụng.
Tất nhiên, với nền văn hóa nông nghiệp được đặt lên hàng đầu, những thành phố đầu tiên được xây từ bùn và gạch, những đế chế đầu tiên.
Và chính những người cai trị các đế chế đó đã thuê người để trông coi lúa, cừu và rượu, vốn bị nợ và thuế mà những người đó nợ bằng cách đánh dấu, đánh dấu trên đất thời đó.
Không lâu sau đó, bảng chữ cái được phát minh.
Và công cụ quyền lực này đã được gìn giữ qua hàng nghìn năm, bởi những người cai quản ưu tú (Cười) trông coi sổ sách cho những đế chế.
Và sau đó công nghệ giao tiếp khác đã đẩy mạnh truyền thông: máy in ra đời, và chỉ trong vài thập kỉ, hàng triệu người đã hay chữ.
Và bắt nguồn từ dân số biết chữ, nhiều dạng mới của giao tiếp ứng xử đã được hình thành trong phạm vi học thức, tôn giáo và chính trị.
Chúng ta đã chứng kiến cuộc cách mạng khoa học, cuộc Cải cách Tin lành, nền dân chủ lập hiến có thể trở thành hiện thực.
Không được tạo nên bởi chiếc máy in, nhưng lại được tiến hành bởi giao tiếp ứng xử hình thành từ học thức.
Và một lần nữa, những dạng thức mới của sự giàu sang lại xuất hiện.
Đến bây giờ, thương mại đã xưa rồi. Thị trường thì xưa như Trái đất vậy.
Nhưng chủ nghĩa tư bản, như chúng ta biết, chỉ mới vài trăm năm tuổi, được hình thành bởi sự dàn xếp phối hợp và công nghệ, ví dụ như công ty cổ phần, chia tiền bảo hiểm trách nhiệm, kế toán kép.
Giờ đây, tất nhiên, kĩ thuật khả dụng được dựa trên Internet, và trong nhiều kỉ nguyên tới, mỗi máy tính đều là một chiêc máy in, một đài phát sóng, một cộng đồng hoặc một thị trường.
Sự phát triển đang trở nên nhanh hơn.
Gần đây, sức mạnh đó đang tự thoát khỏi những chiếc máy tính, và rất, rất nhanh thôi, ta sẽ chứng kiến một phần lớn, nếu không phải đa số nhân loại, vừa đi lại vừa cầm hoặc mang trên mình siêu máy tính được kết nối với một tốc độ khủng khiếp hơn cái mà ta cho rằng là băng thông rộng tại thời điểm này.
Khi mà tôi bắt đầu nghiên cứu ứng xử tương đồng, tính nhân văn dựa trên điều mà xã hội học gọi là tiến thoái lưỡng nan xã hội.
Và có một vài câu chuyện hoang đường về nó.
Tôi sẽ nói qua về 2 trong số đó: song đề tù nhân và bi kịch của mảnh đất công.
Khi tôi nói về việc này với Kevin Kelly, ngài ấy đảm bảo tôi rằng tất cả mọi người trong khán đài này đều biết khá rõ về song đề tù nhân, vì vậy tôi sẽ chỉ ôn lại rất rất nhanh.
Nếu các bạn có câu hỏi gì, hãy hỏi Kevin Kelly sau nhé. (Cười) Song đề tù nhân thực chất là một câu chuyện được dựa trên một ma trận toán từ thuyết trò chơi trong những năm đầu của nghiên cứu chiến tranh hạt nhân: hai người chơi không thể tin tưởng nhau.
Tôi có thể nói rằng mỗi cuộc giao dịch không chắc chắn là một ví dụ điển hình cho song đề tù nhân.
Một người với hàng hóa, một người với tiền bạc, vì họ không thể tin tưởng lẫn nhau, nên họ sẽ không trao đổi.
Không ai muốn trở thành người đầu tiên hoặc họ định phạt người thiếu kinh nghiệm, nhưng cả 2 đều mất, tất nhiên, vì họ không có được thứ họ muốn.
Chỉ khi họ có thể thỏa thuận, chỉ khi họ có thể biến song đề tù nhân thành một ma trận thưởng phạt khác tên là trò chơi cam đoan, họ có thể tiến hành.
20 năm trước, Robert Axelrod đã sử dụng song đề tù nhân để thăm dò một câu hỏi về sinh vật học: nếu tất cả chúng ta ở đây vì tổ tiên ta là những chiến binh dũng cảm, sự hợp tác có thể tồn tại bằng cách nào?
Ngài ấy đã tổ chức một giải đấu máy tính cho ai đề ra kế sách hay nhất cho song đề tù nhân, và ngài ấy bất ngờ nhận ra rằng, một kế sách rất rất đơn giản đã thắng -- nó thắng giải đấu đầu tiên, và ngay cả khi mọi người đã biết là nó thắng, nó vẫn thắng trong giải đấu thứ hai -- đó chính là ăn miếng trả miếng.
Một trò chơi kinh tế khác có thể không nổi tiếng như song đề tù nhân chính là trò chơi tối hậu thư, nó cũng là một công cụ thăm dò thú vị trong suy nghĩ của ta về cách người ta thực hiện giao dịch kinh tế.
Đây là cách trò chơi này được tiến hành: có 2 người chơi; họ chưa từng chơi trò này, họ cũng sẽ không chơi trò này lần nữa, họ không biết gì về nhau và thực tế, họ đang ở trong 2 phòng riêng biệt.
Người chơi thứ nhất được đề nghị 100 đô và được yêu cầu phải đề ra cách chia tiền: 50/50, 90/10, bất cứ cách nào mà người chơi muốn. Người chơi thứ 2 phải hoặc là chấp nhận -- cả 2 người chơi đều được trả tiền và trò chơi kết thúc -- hoặc là từ chối cách chia -- không ai được tiền và trò chơi kết thúc.
Bây giờ, cốt lõi của kinh tế học tân cổ điển sẽ cho bạn biết liệu có đúng đắn không khi từ chối một đô la vì một ai đó mà bạn không biết trong căn phòng khác sẽ được nhận 99 đô.
Tuy nhiên với hàng nghìn thử nghiệm với người Mỹ, châu Âu và học sinh Nhật Bản, một phần trăm lớn từ chối bất cứ đề nghị nào thấp hơn 50/50.
Và mặc dù họ được giấu và không hề biết gì về trò chơi này và chưa hề chơi trước đây, nhưng những người đề nghị vốn đã biết điều này chính vì lời đề nghị trên trung bình, ngạc nhiên rằng, rất gần với 50/50.
Bắt đầu đến phần thú vị khi gần đây các nhà nhân loại học bắt đầu mang trò chơi này đến những nền văn hóa khác và họ ngạc nhiên nhận ra rằng, những kĩ sư nông nghiệp hùng hổ ở vùng Amazon hoặc những người chăn nuôi nay đây mai đó ở Trung Á hoặc một tá nền văn hóa khác -- mỗi cái lại có những định nghĩa khác nhau về sự công bằng.
Điều này cho thấy rằng thay vì sinh ra đã có một nhận thức về sự công bằng, rằng bằng cách nào đó nền móng của những giao dịch thương mại có thể bị ảnh hưởng bởi những thiết chế xã hội, cho dù ta có biết điều đó hay không.
Chuyện về tình thế khó xử trong xã hội là bi kịch của mảnh đất công.
Garrett Hardin đã sử dụng nó để nói về bùng nổ dân số vào cuối những năm 1960.
Ngài ấy đã lấy ví dụ một mảnh đất chăn nuôi chung nhưng mỗi người lại muốn bành trướng đàn gia súc của mình đã dẫn tới chăn thả quá mức và nguồn đất bị kiệt quệ.
Ông đi tới kết luận hơi tối tăm rằng con người sẽ không tránh khỏi khai thác quá mức những nguồn tài nguyên ít ỏi mà họ không bị ngăn chặn sử dụng.
Đến Elinor Ostrom, một nhà khoa học chính trị, vào năm 1990 đã hỏi một câu rất thú vị mà bất cứ nhà khoa học nào cũng nên hỏi, đó là: Có thật là con người sẽ luôn hủy hoại của cải chung?
Và bà đã ra ngoài và nghiên cứu những dữ liệu có thể tìm được.
Bà nhìn vào hàng loạt trường hợp mà trong đó con người chia sẻ nguồn nước, tài nguyên rừng, nơi đánh cá, và nhận ra rằng đúng là trong rất nhiều trường hợp, con người đã hủy hoại của cải chung mà chính họ phụ thuộc vào.
Nhưng bà cũng tìm thấy nhiều trường hợp mà con người thoát khỏi song đề tù nhân; trên thực tế, bi kịch của mảnh đất công là song đề tù nhân với nhiều người chơi.
Và bà nói rằng con người chỉ là tù nhân khi chính họ coi bản thân là như vậy.
Họ thoát ra bằng cách tạo nên một thể chế ứng xử.
Và điều thú vị nhất mà bà ấy khám phá ra, theo quan điểm của tôi, đó là trong số những luật lệ có hiệu lực, có một số quy tắc chung đã được phác họa, và những quy tắc đó dường như đã biến mất khỏi những thể chế mà không hoạt động.
Tôi sẽ chuyển nhanh sang một số số luật lệ Trong sinh học, khái niệm của sự cộng sinh, chọn lọc giống loài, tâm lí học tiến hóa được tranh cãi rất nhiều.
Nhưng không còn tranh cãi nào nữa về sự thật rằng sự dàn xếp phối hợp đã từ nhân vật phụ chuyển thành nhân vật chính trong sinh học, từ cấp tế bào lên đến cấp sinh thái học.
Và một lần nữa, khái niệm của chúng ta về những cá thể kinh tế từng bị lật đổ.
Tư lợi có nhận thức không phải lúc nào cũng là yếu tố quyết định.
Trên thực tế, con người sẽ có hành động trừng phạt kẻ xấu, bằng bất cứ giá nào.
Mới đây, những nghiên cứu về thần kinh học đã chỉ ra rằng những người diệt trừ kẻ xấu trong những trò chơi kinh tế cho thấy có hoạt động trong trung khu tưởng thưởng của não bộ của họ.
Điều này đã khiến một nhà khoa học tuyên bố rằng sự trừng phạt vị tha có thể là chất keo gắn kết xã hội lại với nhau.
Tôi đã nói về cách những dạng thức mới của giao tiếp và truyền thông đã giúp tạo ra những dạng kinh tế mới trong quá khứ.
Thương mại cũ. Thị trường cũ. Chủ nghĩa tư bản mới xuất hiện gần đây; chủ nghĩa xã hội xuất hiện như một phản ứng lại.
Nhưng ta mới được nhìn thấy rất ít cách mà những dạng thức tiếp theo có thể xuất hiện
Jim Surowiecki đã nhắc đến qua nghiên cứu của Yochai Benkler về mã nguồn mở, chỉ ra một dạng sản xuất mới: sản xuất đồng đẳng.
Tôi chỉ muốn nhắc các bạn rằng nếu như trong quá khứ, những dạng mới của hợp tác được biến thành có thể bởi công nghệ tạo nên những dạng giàu có mới, chúng ta có thể đang chuyển sang một dạng kinh tế khác khác xa những dạng cũ.
Hãy nhìn qua những doanh nghiệp sau. IBM, như các bạn đã biết, HP, Sun -- một vài đối thủ mạnh nhất trong ngành IT đang tiến hành mã nguồn mở phần mềm của họ, cung cấp hồ sơ năng lực của bằng sáng chế cho cộng đồng.
Eli Lilly -- một lần nữa, trong thế giới cạnh tranh khắc nghiệt của ngành dược -- đã tạo ra một thị trường cho những giải pháp về vấn đề dược.
Toyota, thay vì coi nguồn cung của mình như một thị trường, thì họ tự coi mình như một mạng lưới và những con tàu để năng suất cao hơn, dù họ cũng đang tự rèn luyện để sản xuất sản phẩm chất lượng hơn cho đối thủ của họ
Không ai trong số những công ty này đang làm vậy vì lòng vị tha; họ làm vậy vì họ đã học được rằng lợi nhuận cho chính họ một phần cũng là chia sẻ bằng một cách nhất định
Sản xuất mã nguồn mở cho ta thấy rằng phần mềm đẳng cấp, Linux và Mozilla, được tạo ra không phải với bộ máy quan liêu của công ty cũng không phải với sự thúc đẩy của thị trường như chúng ta đã biết.
Google tự làm giàu bằng cách làm giàu cho hàng ngàn blogger thông qua AdSense.
Amazon đã mang giao diện lập trình ứng dụng đến với 60,000 nhà phát triển, vô số cửa hàng trên Amazon.
Họ đang làm giàu cho nhau, không phải vì lòng vị tha mà vì làm giàu cho chính họ
eBay đã giải quyết được song đề tù nhân và tạo nên một thị trường nơi mà không ai có thể tồn tại bằng cách tạo nên cơ chế phản hồi cái mà biến song đề tù nhân thành trò chơi cam đoan.
Thay vì "Không ai có thể tin nhau, nên chúng ta phải chọn bước đi tối ưu," nó lại là "Hãy chứng minh cho tôi là bạn đáng tin tưởng và tôi sẽ hợp tác."
Wikipedia nhờ hàng ngàn tình nguyện viên để tạo từ điển bách khoa toàn thư miễn phí với 1 triệu rưỡi bài báo bằng 200 ngôn ngữ chỉ trong một vài năm.
Ta đã thấy ThinkCycle hữu hiệu hóa NGOs ở những nước đang phát triển để những vấn đề được giải quyết bởi những sinh viên trên khắp thế giới, bao gồm cả thứ mà đang được sử dụng cho cứu trợ sóng thần: đó là một bộ máy dùng để cấp nước cho những bệnh nhân dịch tả rất dễ sử dụng những người không biết chữ cũng có thể được hướng dẫn dùng nó.
BitTorrent biến mỗi người tải xuống thành một người tải lên, làm cho hệ thống trở nên càng hữu hiệu khi có càng nhiều lượt sử dụng.
Hàng triệu người đã đóng góp màn hình máy tính của họ khi không sử dụng để liên kết với nhau thông qua mạng Internet để tạo thành tập hợp siêu máy tính giải quyết vấn đề về sự cuốn gấp protein cho các nhà nghiên cứu y học -- đó chính là Folding@home của Đại học Stanford -- để phá mã khóa, để tìm kiếm sự sống trên hành tinh khác.
Tôi không nghĩ là chúng ta biết đủ rộng.
Tôi không nghĩ là chúng ta đã bắt đầu khám phá những luật lệ cơ bản, nhưng tôi nghĩ là chúng ta có thể bắt đầu suy nghĩ về nó.
Và tôi không có đủ thời gian để nói về tất cả số đó, nhưng hãy nghĩ về lợi nhuận bản thân.
Tất cả đều là về tư lợi và nhiều hơn thế.
Ở El Salvador, cả hai phía mà đều rút khỏi cuộc nội chiến đã đi những bước được chứng minh là phản chiếu của chiến thuật song đề tù nhân
Tại Mỹ, tại Philippines, tại Kenya, trên khắp thế giới, người dân đã tự tổ chức những cuộc phản đối chính trị và thoát ra khỏi chiến dịch bỏ phiếu thông qua thiết bị di động và SMS.
Có không một chương trình Apollo có sự hợp tác?
Hay một nghiên cứu xuyên ngành về sự hợp tác?
Tôi tin rằng lợi nhuận có thể rất lớn.
Tôi nghĩ chúng ta cần bắt đầu bản đồ phát triển của lãnh thổ này để ta có thể bàn về nó qua những luật lệ.
Và ý tôi không phải là hiểu biết về sự hợp tác sẽ làm chúng ta trở thành những con người tối đẹp hơn -- và đôi khi nhiều người hợp tác với nhau để làm những điều xấu nhưng tôi sẽ nhắc các bạn rằng vài trăm năm về trước, khi con người phải chứng kiến người yêu quý của mình ra đi vì bệnh tật, họ nghĩ rằng đó là do tội lỗi hoặc những người ngoại lai hoặc thế lực xấu.
Descartes đã nói rằng chúng ta cần một cách nghĩ hoàn toàn mới.
Khi phương pháp khoa học đem lại cho ta cách nghĩ mới đó và sinh học chỉ ra rằng vi sinh vật gây ra bệnh, những đau đớn đã được xoa dịu.
Cơn đau nào có thể làm dịu đi, dạng thức của sự giàu có có thể được tạo ra nếu chúng ta biết nhiều hơn về sự hợp tác?
Tôi không nghĩ diễn ngôn xuyên ngành sẽ tự nhiên mà có; nó sẽ đòi hỏi rất nhiều nỗ lực.
Vì vậy tôi mong các bạn sẽ giúp tôi khởi đầu chiến dịch hợp tác.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Vào thế kỷ 16, có nhiều cá voi đầu bò ở Vịnh Cape Cod dọc bờ biển phía đông nước Mỹ
đến nỗi cứ như bạn đi ngang qua lưng chúng từ đầu này sang đầu kia Vịnh.
Ngày nay, chúng chỉ còn vài trăm con, và đang gặp nguy hiểm.
Số lượng nhiều loài cá voi khác cũng giảm đi đáng kể bởi qua 200 năm đánh bắt, chúng bị săn bắt và giết để lấy thịt, dầu và xương.
Chúng ta còn cá voi trong vùng biển này đến nay là nhờ cuộc vận động Cứu lấy Cá voi vào thập niên 70.
Cuộc vận động là cách để dừng việc đánh bắt cá voi thương mại, được xây dựng trên ý tưởng rằng nếu không thể cứu được cá voi, ta có thể cứu được gì nữa?
Nó là phép thử sau cùng cho khả năng chính trị của chúng ta để dừng việc phá hủy môi trường.
Đầu thập niên 80, một lệnh cấm đánh bắt cá voi thương mại được ban hành nhờ sức ép của chiến dịch này.
Tuy nhiên, số cá voi trong vùng biển vẫn còn rất ít bởi chúng còn phải đối mặt với những mối đe dọa khác từ con người.
Không may, nhiều người vẫn nghĩ rằng người ủng hộ bảo vệ cá voi như tôi làm việc này chỉ bởi loài vật này thật lôi cuốn và đẹp đẽ.
Điều thực sự tai hại, bởi cá voi chính là kỹ sư sinh thái.
Chúng giúp giữ đại dương ổn định và khỏe mạnh, thậm chí còn mang lại lợi ích cho xã hội loài người.
Vậy hãy nói về lý do tại sao việc bảo tồn cá voi rất quan trọng trong việc phục hồi các đại dương.
Chung quy, gồm hai yếu tố chính: phân và xác cá voi.
Khi lặn xuống sâu để kiếm ăn và ngoi lên mặt nước để thở, cá voi thải ra lượng phân rất lớn.
Máy bơm cá voi, như tên gọi mang lại một nguồn dinh dưỡng cần thiết từ vùng nước sâu đến mặt nước kích thích các sinh vật phù du tăng trưởng, tạo cơ sở cho các chuỗi thức ăn trong môi trường biển.
Càng có nhiều cá voi thải phân trong đại dương càng có ích cho hệ sinh thái biển.
Cá voi còn là loài di cư xa nhất trong tất cả các loài động vật có vú.
Cá voi xám Hoa Kỳ di cư 16,000 km giữa những vùng dồi dào thức ăn và những vùng sinh sản, và quay trở lại hàng năm.
Khi di cư, chúng vận chuyển phân bón dưới dạng chất thải từ những nơi dồi dào đến những nơi cần nó.
Rõ ràng, cá voi đóng vai trò quan trọng trong vòng tuần hoàn dinh dưỡng cả chiều ngang lẫn chiều dọc, trong đại dương.
Điều thú vị là chúng vẫn đóng quan trọng sau khi chết đi.
Xác cá voi là dạng mảnh vụn lớn nhất rơi xuống từ mặt biển.
Khi chìm xuống, những mảnh xác này tạo nên một bữa tiệc cho hơn 400 loài sinh vật, bao gồm cả loài cá mút đá myxin, tiết chất nhờn, hình dáng như con lươn.
Vậy qua hơn 200 năm đánh bắt, khi đang bận giết và lấy xác của chúng ra khỏi biển cả, ta đã làm thay đổi tỉ lệ và phân bố địa lý của xác cá voi xuống tầng biển sâu, và kết quả, có thể dẫn đến sự tuyệt chủng của những loài sinh vật liên quan nhất và phụ thuộc nhất vào xác cá voi để sinh tồn.
Xác cá voi cũng vận chuyển khoảng 190,000 tấn cacbon, bằng lượng cacbon thải ra bởi 80,000 chiếc xe hơi mỗi năm từ khí quyển vào tầng biển sâu, nơi chúng ta gọi là "bể chứa cacbon", bởi chúng hấp thụ và giữ cacbon dư thừa từ khí quyển, nhờ đó, làm chậm lại quá trình nóng lên của trái đất.
Đôi khi xác cá voi còn giúp rửa sạch bờ biển và cung cấp thức ăn cho nhiều loài động vật ăn thịt trên cạn.
200 năm đánh bắt cá voi rõ ràng đã gây thiệt hại và làm giảm số lượng cá voi từ 60% đến 90%.
Rõ ràng, cuộc vận động Cứu lấy Cá voi là cách ngăn chặn việc tiếp tục đánh bắt cá voi thương mại, nhưng cần xem lại chiến dịch này.
Cần giải quyết theo hướng hiện đại, vấn đề nan giải mà cá voi đang đối mặt trong vùng biển của chúng ta ngày nay.
Cần giúp chúng thoát khỏi những con tàu con-ten-nơ cày xới vùng biển mà chúng sinh sống, và những chiếc lưới đánh cá khi chúng lượn trên mặt biển.
Cũng cần học cách truyền đi thông điệp của chúng ta, để mọi người hiểu đúng giá trị về mặt sinh thái của loài cá voi.
Hãy cứu lấy cá voi một lần nữa, nhưng lần này, chúng ta hành động không chỉ vì lợi ích của chúng
mà còn vì lợi ích của chính chúng ta.
Xin cảm ơn.
Tôi làm về du lịch và là một sứ giả hòa bình, nhưng xuất phát điểm của tôi không phải như thế.
Lên 7 tuổi, tôi nhớ một lần xem TV, thấy người ta ném đá và nghĩ đây là một trò thú vị.
Thế rồi, tôi ra ngoài phố và ném đá, mà không biết lẽ ra phải ném vào những chiếc ô tô của người Israel.
Thay vào đó, tôi ném vào ô tô nhà hàng xóm. Họ chẳng hứng thú gì với lòng yêu nước của tôi cả.
Đây là tấm ảnh chụp tôi và anh trai.
Đây là tôi, người bé hơn, và tôi biết bạn đang nghĩ: "Ngày xưa nhìn yêu thế kia, cái quái gì xảy ra với anh vậy?"
Nhưng anh trai tôi bị bắt năm 18 tuổi và bị bỏ tù vì tội ném đá.
Anh ấy bị đánh vì không chịu thú nhận, kết quả là, nội thương khiến anh qua đời ngay khi được thả.
Tôi tức giận. Tôi thấy xót xa, và tất cả những gì tôi muốn làm là trả thù.
Nhưng suy nghĩ đó thay đổi khi tôi 18.
Tôi biết mình cần tiếng Do Thái để có được một công việc, và khi học tiếng ở lớp là lần đầu tiên tôi gặp những người Do Thái không phải lính.
Chúng tôi gắn bó nhau từ những thứ đơn giản, như nhạc đồng quê, một thứ âm nhạc khá lạ với người Palestine.
Sau đó, tôi hiểu ra chúng tôi bị chia cách bởi một bức tường của sự tức giận, ghét bỏ và lãnh đạm.
Tôi nhận ra mọi thứ xảy đến với mình không quan trọng
Quan trọng hơn là cách mà tôi giải quyết nó.
Vì thế, tôi quyết định cống hiến đời mình để xóa bỏ bức tường chia cách mọi người.
Tôi làm điều đó bằng nhiều cách.
Du lịch là một trong số đó, cả truyền thông và giáo dục nữa, bạn có lẽ đang tự hỏi liệu du lịch có thể
xóa bỏ bức tường đó?
Có! Du lịch là cách bền vững nhất để xóa bỏ bức tường ngăn, gắn kết mọi người lại với nhau và tạo nên tình bạn bền vững.
Năm 2009, tôi đồng sáng lập Mejdi Tours, doanh nghiệp xã hội với mục tiêu kết nối mọi người cùng hai người bạn Do Thái, và điều chúng tôi sẽ làm, đã làm ví dụ, ở Jerusalem, chúng tôi có 2 hướng dẫn viên một người Israel và một Palestine, cùng dẫn các chuyến tham quan, kể chuyện lịch sử, qua khảo cổ xen lẫn các xung đột từ nhiều góc nhìn khác nhau.
Tôi nhớ đi cùng chuyến với người bạn có tên Kobi từ hội Do Thái Chicago, tới Jerusalem, chúng tôi đưa họ đến một trại tị nạn, ở Palestine nơi có đồ ăn tuyệt vời.
Kia là mẹ tôi. Bà rất tuyệt.
Kia là thức ăn của Palestine, maqluba, nghĩa là "lật lên lật xuống".
Bạn nấu nó với gạo và gà, và lật nó lên xuống.
Đó là món ngon nhất.
Chúng tôi ăn cùng nhau,
sau đó, hoà cùng ban nhạc người Israel và Palestine và múa bụng.
Nếu bạn không biết gì, tôi sẽ dạy bạn sau.
Khi rời đi, cả hai bên đều khóc vì không muốn về.
Ba năm sau, mối quan hệ đó vẫn được duy trì.
Hãy cùng tôi tưởng tượng nếu một tỉ người này những người du lịch toàn thế giới mỗi năm, không được lên xe buýt từ nơi này đến nơi khác, từ khách sạn này đến khách sạn khác, chụp ảnh từ cửa sổ xe buýt của những con người, những nền văn hóa nhưng thực ra là kết nối với mọi người.
Bạn biết đấy, tôi nhớ có một nhóm người Muslim từ nước Anh
đến nhà của một gia đình Do Thái chính thống, dùng bữa tối thứ 6 đầu tiên, bữa tối Sabbath, ăn hamin với nhau, một món Do Thái, một món hầm, hồi lâu, họ nhận ra rằng một trăm năm trước, gia đình họ bắt nguồn từ cùng một nơi ở Bắc Phi.
Đây không phải ảnh bìa cho trang Facebook của bạn.
Không phải thảm họa du lịch.
Đây là tương lai của du lịch, và tôi mời bạn cùng tôi du lịch để làm thay đổi thế giới.
Thực hiện nó ở phạm vi toàn cầu, từ Ailen đến Iran đến Thổ Nhĩ Kì và toả ra khắp nơi để thay đổi thế giới.
Xin cảm ơn!
(Vỗ tay)
Tôi cần phải thú nhận.
Là một nhà khoa học kiêm kỹ sư, trong nhiều năm liền, tôi đã quá tập trung vào hiệu suất.
Hiệu suất có thể trở thành lối mòn, và hôm nay tôi sẽ kể cho các bạn về hành trình đưa tôi ra khỏi lối mòn trở về với thực tế phong phú.
Vài năm trước, sau khi hoàn thành Chương trình Tiến Sỹ,
ở Luân Đôn, tôi chuyển đến Boston. Tôi sống ở Boston và làm việc ở Cambridge.
Tôi đã mua một chiếc xe đạp đua mùa hè ấy, và đạp đi làm mỗi ngày.
Tôi dùng điện thoại để tìm đường đi.
Nó đưa tôi đi qua đại lộ Mass, Massachusetts, con đường ngắn nhất từ Boston đến Cambridge.
Tôi đã đạp xe mỗi ngày trên đại lộ nhiều xe hơi ấy, trong suốt một tháng. Một ngày nọ, tôi chọn đi con đường khác.
Tôi không rõ vì sao mình đã chọn, ngày hôm đó, một con đường vòng.
Tôi chỉ nhớ cảm giác của sự ngạc nhiên; ngạc nhiên vì tìm thấy một con đường không có xe hơi, trái ngược với đại lộ Mass gần đó, đầy xe; ngạc nhiên vì tìm thấy một con đường đầy lá và cây bao phủ.
Đi hết sự ngạc nhiên, tôi lại cảm thấy xấu hổ.
Làm sao mà tôi lại mù đường đến thế?
Trong suốt một tháng, tôi bị mắc kẹt trong ứng dụng điện thoại tin rằng hành trình đi làm duy nhất chỉ là con đường ngắn nhất.
Trên con đường cô đơn này, không có suy nghĩ, không có tận hưởng, không có niềm vui hòa mình vào thiên nhiên, không có khả năng nhìn vào mắt mọi người.
Sao lại như vậy?
Bởi vì tôi đã giữ chúng bên ngoài hành trình đi làm của mình.
Bây giờ, để tôi hỏi các bạn: Liệu có phải chỉ có mình tôi không?
Bao nhiêu bạn từng sử dụng ứng dụng bản đồ để tìm đường?
Phần lớn, nếu không phải là tất cả.
Đừng hiểu lầm -- ứng dụng bản đồ là những thay đổi tuyệt vời nhất khuyến khích mọi người khám phá thành phố.
Lấy điện thoại ra và bạn biết ngay phải đi đâu.
Tuy nhiên, với ứng dụng này, có vẻ chỉ có vài con đường là đến nơi,
trong khi còn có rất nhiều con đường khác ngoài kia.
Sau trải nghiệm đó, tôi đã thay đổi.
Tôi chuyển hướng tìm kiếm từ khai phá dữ liệu truyền thống sang thấu hiểu cách con người trải nghiệm thành phố.
Tôi sử dụng công cụ khoa học máy tính để tái tạo thử nghiệm khoa học xã hội ở quy mô phức tạp.
Tôi bị say đắm bởi vẻ đẹp và nguồn cảm hứng từ những thử nghiệm khoa học xã hội thuần túy do Jane Jacobs, Stanley Milgram, Kevin Lynch tiến hành.
Kết quả của nghiên cứu đó đã tạo nên những bản đồ mới, nơi các bạn không chỉ tìm được con đường ngắn nhất, màu xanh, mà còn cả con đường thú vị nhất, màu đỏ.
Điều đó xảy ra như thế nào?
Einstein từng nói: "Lôgic sẽ dẫn bạn từ A tới B.
Nhưng trí tưởng tượng sẽ đưa bạn tới cùng trời cuối đất."
Vì thế, với một chút tưởng tượng, ta cần tìm hiểu nơi nào trong thành phố mà mọi người đều thấy đẹp.
Tại trường đại học Cambridge, với đồng nghiệp, chúng tôi suy nghĩ về thử nghiệm đơn giản này.
Nếu tôi cho các bạn thấy hai cảnh này, và hỏi rằng cảnh nào đẹp hơn, các bạn sẽ chọn cái nào?
Mạnh dạn lên nào.
Ai nói A? Ai nói B?
Thật sáng suốt.
Dựa trên ý tưởng đó, chúng tôi xây dựng mô hình dựa vào quần chúng, một trò chơi trên mạng,
Người chơi được cho xem những cặp cảnh, và được yêu cầu chọn cái nào đẹp, yên tĩnh và vui hơn.
Dựa trên hàng ngàn bình chọn, chúng tôi tìm kiếm điểm chung,
tìm ra cảnh thành thị nào làm mọi người cảm thấy vui vẻ.
Sau đó, tôi tham gia vào Yahoo Labs, chung đội với Luca và Rossano, cùng với nhau, chúng tôi tập hợp những nơi thắng cuộc ở London để tạo lập bản đồ thành phố mới, cần thiết cho cảm xúc con người.
Trong bản đồ này, các bạn không chỉ tìm thấy đoạn đường ngắn nhất, từ điểm A đến điểm B mà còn tìm thấy đoạn đường hạnh phúc, một con đường tuyệt đẹp, yên tĩnh.
Trong các cuộc kiểm tra, những người tham gia thích thú với con đường hạnh phúc, xinh đẹp và yên tĩnh hơn là con đường ngắn nhất, trong khi chỉ tốn thêm vài phút di chuyển.
Những người tham gia cũng yêu những kí ức gắn liền với địa điểm.
những kí ức chung -- tòa nhà BBC xưa; và những kí ức riêng -- nơi có nụ hôn đầu.
Chúng cũng gợi lại cách những con đường tỏa mùi và phát ra âm thanh.
Vì thế, giả như ta có một công cụ dẫn đường đưa ta trở lại với những con đường thú vị không chỉ dựa trên thẩm mỹ mà còn cả mùi vị, âm thanh, kí ức, thì sao?
Đấy là nơi mà chúng tôi đang tiến hành nghiên cứu.
Nhìn chung, điều mà tôi muốn làm là tránh đi mối đe dọa từ con đường duy nhất, không cho nó lấy đi trải nghiệm thành phố một cách trọn vẹn.
Đi trên con đường qua công viên, chứ không phải qua bãi đậu xe hơi, và các bạn có một con đường hoàn toàn khác.
Đi trên con đường tràn ngập những người mà bạn yêu mến thay vì đầy ắp xe hơi, một con đường hoàn toàn khác.
Thật đơn giản.
Tôi muốn kết thúc bài nói với suy nghĩ này: các bạn có nhớ "The Truman Show" không?
Một sự trào phúng trong truyền thông nơi con người không biết mình đang sống trong thế giới phức tạp.
Có lẽ ta sống trong một thế giới bị tính hiệu quả làm cho phức tạp.
Hãy nhìn vào những thói quen hằng ngày, giống như Truman trong bộ phim, trốn thoát khỏi thế giới phức tạp.
Vì sao ư?
Nếu bạn cho rằng phiêu lưu là nguy hiểm, hãy tiếp tục làm những công việc hằng ngày.
Chết người đấy! Xin cảm ơn!
(Vỗ tay)
Người ta nói rằng để trở thành thi sĩ ta phải có một lần đi địa ngục.
Lần đầu tiên tôi thăm nhà tù, tôi không thấy kinh ngạc bởi tiếng ồn ào của khóa móc hay tiếng sập cửa, hay chấn song sắt, hoặc bất cứ điều gì tôi tưởng tượng ra.
Có lẽ bởi nhà tù nằm trong một không gian mở.
Ta có thể thấy bầu trời.
Hải âu bay lượn trên cao, và bạn thấy như đang ở bên biển, Như bạn đang ở rất gần trên bãi cát.
Nhưng thực ra, hải âu đang tìm thức ăn ở bãi rác gần nhà tù.
Đi sâu vào trong, tôi bất ngờ thấy tù nhân đi lại trên hành lang.
Khi ấy tôi dừng lại và nghĩ rằng tôi cũng rất có thề là một trong những người nầy.
Nếu tôi có cuộc sống khác, hoàn cảnh khác, may mắn khác.
Bởi không ai - không ai - có thể chọn nơi mình sinh ra.
Vào năm 2009, tôi được mời tham gia một dự án của trường Đai Hoc Quốc Gia San Martin tổ chức ở trại giam số 48, để hợp tác một hội thực tập viết văn.
Ban quản ngục đã nhượng lại một số đất ở cuối nhà tù, để xây tòa nhà trung tâm đại học.
Lần đầu tiên tôi gặp các tù nhân, tôi hỏi họ tại sao lại đề nghị buổi thực tập này và họ đáp rằng họ muốn trải lòng trên giấy tất cả những gì họ không thể nói và làm.
Ngay lúc đó tôi quyết định đưa thơ ca vào nhà tù.
Vì thế tôi nói với họ tại sao không chọn thơ ca, khi chúng ta đã biết về nó.
Nhưng không ai biết thơ ca thực sự là gì.
Vá họ còn đề xuất với tôi rằng buổi tập viết văn này không nên chỉ cho tù nhân đang theo các lớp học, mà phải cho tất cả tù nhân.
Và tôi nói rằng đề có thể bắt đầu buồi tập viết nầy tôi cần một công cụ, mà chúng ta đều sỡ hữu.
Công cụ ấy chính là ngôn ngữ.
Nếu chúng ta có tiếng nói, có buổi thực tập, thơ ca chỉ trong tầm tay.
Nhưng điều mà tôi vẫn chưa cân nhắc là sự bất công cũng tồn tại ở đó.
Có nhiều tù nhân thậm chí chưa học hết tiểu học.
Họ không biết viết chữ kiểu, chữ in thì mặc may.
Họ cũng chẳng giỏi chính tả.
Nên chúng tôi bắt đầu tìm những đoạn thơ nho nhỏ.
Rất ngắn nhưng mãnh liệt. Và chúng tôi cùng nhau đọc, hết thi sĩ nầy rồi đến thi sĩ́ khác, đọc những bài thơ nho nhỏ và bằng cách đó, họ dần nhận thức được rằng thi ngôn đã phá bỏ được lí lẽ thông thường, và tái tạo một hệ thống khác.
Phá vỡ luận lý của ngôn ngữ cũng như luận lý của hệ thống mà họ đã quen trong cách xử sự.
Thế là một hệ thống mới mở ra, những nguyên tắc mới mà họ hiểu rất nhanh chóng, và từ những bài thư ấy, họ nói lên được ý muốn của mình.
Đúng như câu nói để trở thành thi sĩ ta phải có một lần đi địa ngục.
Họ đã trải qua rất nhiều đày ải. Rất nhiều địa ngục.
Một người tù từng nói: "Ở trong tù bạn không thể ngủ.
Bạn không bao giờ ngủ trong tù.
Bạn không thể nhắm mắt được." Và tôi cho họ một khoảng yên lặng, như thường lệ, rồi nói với họ Đó chính là thơ ca, các cậu ạ.
Nó hữu hình cả trong cảnh ngục tù mà họ đang lâm vào.
Moị thứ họ bộc bạch vì những đêm trằng trọc, Những nỗi sợ hãi.
Tất cả những gì không viết thẳng lời. Tất cả là thơ ca.
Và rồi chúng tôi bắt đầu đi xuống địa ngục. Và chúng tôi đi thẳng xuống tầng thứ bảy.
Và trong tầng thứ bảy rât đáng yêu nầy của chúng tôi họ đã học được rằng những bức tường vô hình làm họ gào thét lên những cánh cừa sổ, dấu ta trong bóng tối.
Khi năm học đầu tiên kết thúc chúng tôi tồ chức một buồi tiệc nhỏ cuối năm đế mừng sự hoàn thành của công việc yêu thương. Một người đứng ra tồ chức tiệc mừng.
Chúng tôi triệu tập gia đình, bạn bè, những nhà chức trách trường đại học.
Họ chỉ đọc một bài thơ, nhận bằng ra trường. và tiếng vồ tay trong buổi tiệc đơn giản nầy. Tôi chỉ muốn viết về thời gian mà những người đàn ông đôi khi rất to tướng đứng bên cạnh tôi. Những thanh niên rất trẻ, nhưng với vẻ cực kỳ kiêu ngạo, họ duy trì vai trò và tâm tính như những đứa bé trai, toát mồ hôi khi đọc bài thơ với giọng đọc như những dòng suối chảy.
Giây phút đó làm cho tôi nghĩ rắng chắc chắn đây là lần đầu tiên mà nhiều người trong họ nhận được sự khen thưởng bỏi nhửng gì họ sáng tác.
Ờ trong tù có những điều mà họ không thể làm được.
Trong nhà tù họ không thể mơ ước. Trong nhà tù họ không thể khóc lóc.
Có những từ ngữ hầu như bị cấm đoán chằng hạn như từ thời gian, từ tương lai, từ mong muốn.
Nhưng chúng tôi đã dám mơ ước và ước mơ rất nhiều
ví chúng tôi quyết định sẽ viết một cuốn sách.
Chẳng những họ viết mà còn đóng lại thành sách.
Việc nầy xãy ra cuối 2010
Chúng tôi lại đánh cuộc lần thứ hai và đã viết một cuốn sách khác.
Và họ lại đóng thành sách.
Việc nầy xãy ra gần cuối năm vừa rồi.
Tôi thấy rằng tuần nầy sang tuần kia họ biến thành những con người khác, họ hoàn toàn thay đổi
Chử nghĩa đã cho họ nhâm phẩm mà họ chưa từng biết, hoặc tưởng tượng ra.
Họ biết được nhân phẩm có thể sỡ hữu được.
Lúc bấy giờ trong buồi thực tập, trong địa ngục mà chúng tôi yêu thích, chúng tôi cho tất cả.
Chúng tôi mở đôi tay và trái tim và chúng tôi cho những gì mình có.
Tất cả. Tất cả mọi người như nhau. Do đó ta cảm thấy một điều nhỏ xíu
lại sửa chửa được sự rạn nứt to lớn của xã hội là làm cho nhiều người như họ tin rằng nhà tù là điểm đến duy nhất.
Tôi nhớ một bài thơ của một thi sỉ cao lớn, một thi sĩ tuyệt vời, của Nhóm 48 của lớp tập sự, Nicolas Dorado: "Tôi phải tìm một chủ đề vô tận để khâu lại vết thương tuyệt vời nầy".
Thơ ca là thế đó. Nó khâu lại vết thương bởi sự ruồng bỏ.
Mở toan những cánh cửa. Thơ ca làm tấm gương
Phát minh một tấm gương, đó là một bài thơ.
Họ nhận thấy, tìm trong bài thơ và họ viết từ những gì họ đang có và là từ những gì họ viết.
Để viết, ta không cần chiếm đoạt một thời điểm để viết văn vì đó là một khoảng thời gian tự do phi thường. Họ phải đi vào đầu và tìm ra một mảnh tự do
mà không bất cứ một ai có thể lấy mất khoảng khắc để viết và cũng cho phép họ kiểm lại sự tự do có được trong nhà tù và cánh cửa duy nhất chúng tôi có trong không gian tuyệt vời là cánh cửa từ ngữ và là tất cả, trong địa ngục, chúng tôi được đốt cháy với hạnh phúc khi học được sợi tim đốt của từ ngữ
(Tiếng vồ tay) Tôi đã nói rất nhiều về nhà tù, rất nhiều về những gì tôi trải nghiệm mổi tuần và thưởng thức sự biến đổi giữa tôi vả họ.
Nhưng họ không biết những gì mà tôi ước rằng bạn có thề cảm nhận được, trải qua mặc dù trong vài phút sự yêu thích tôi nhận được mổi tuần và làm cho tôi thành người hôm nay.
(Tiếng vồ tay) "Trái tim nhai lại nước mắt thời gian mù không thấy ánh sáng che đậy tốc độ của tồn tại nơi hình ảnh chiến đấu chèo qua
không cho đi.
Trái tim bề nát dưới ánh nhìn buồn bả cởi trên cơn bảo của lửa tưới nâng lên ngực những làn xấu hổ, biết là phương pháp không chỉ đọc và theo mà còn mong muốn màu xanh bất tận.
Trái tim ngồi suy nghĩ những chuyện, đấu tranh để không rơi vào bình thường, ráng học cách yêu mà không làm tổn thương, Mặt trời thở ra cho ta sự dũng càm cung cấp, cho ta đi về lẻ phải.
Trái tim đấu tranh giữa đầm lầy, gần sát biên giới trần thế, rơi ẻo lả và không dể xuống những bước không đồng đều của kẻ say hãy đánh thức, đánh thức sự yên lặng".
Tôi là Martin Bustamante, tôi hiện đang ở Đơn vị 48 của San Martin Hôm nay là ngày tôi được tạm thời tha bổng.
Và với tôi thơ ca và văn chương đã thay đổi cuộc đời tôi.
Cám ơn rất nhiều! ̣̣(Tiếng vồ tay) CD: Cám ơn!
(Tiếng vổ tay)
Guatemala đang hồi phục sau cuộc xung đột vũ trang suốt 36 năm
có từ thời Chiến Tranh Lạnh
khi lực lượng cánh tả nổi dậy và gặp phải sự đáp trả thảm khốc từ chính phủ.
Kết quả cuối cùng là 200.000 người bị nạn, trong đó có 160.000 người chết có cả trẻ em, đàn ông, phụ nữ, và người già
40.000 người khác mất tích và vẫn đang được tìm kiếm đến tận ngày nay.
Họ là những người mất tích do chiến tranh.
Hiện nay, 83% số nạn nhân này là người Maya, con cháu của những cư dân đầu tiên của Trung Mỹ.
Chỉ có 17% trong số này có gốc gác Châu Âu.
Nhưng điều quan trọng ở đây là những con người đáng lẽ phải bảo vệ chúng ta, như cảnh sát, quân đội lại là những người gây ra hầu hết mọi tội ác.
Những gia đình này, họ muốn có thông tin.
Họ muốn biết điều gì đã xảy ra.
Họ muốn tìm ra xác người thân của mình.
Và trên hết, họ cần chính các bạn. Họ muốn thế giới biết rằng người thân họ là vô tội.
Bố của tôi từng bị dọa sát hại vào năm 1980.
Chúng tôi đã bỏ đi.
Bỏ Guatemala và đến đây.
Tôi lớn lên ở New York. Tôi lớn lên ở Brooklyn, và theo học Trung học New Utrecht và tốt nghiệp đại học Brooklyn.
Chỉ có điều tôi không hề biết những gì đã xảy ra tại Guatemala.
Tôi không quan tâm; sự thật quá đau thương.
Nhưng vào năm 1995, tôi đã thay đổi.
Tôi trở về.
Trở về Guatemala để tìm những nạn nhân này để hiểu chuyện đã xảy ra và cũng là tìm lại một phần trong chính tôi
Cách chúng tôi làm là cho các gia đình này thông tin
trò chuyện với họ và cho họ chọn lựa.
Chọn lựa xem liệu có nên kể cho chúng tôi về những gì họ đã thấy, về những người thân yêu,
và quan trọng hơn, là cho chúng tôi một phần cơ thể.
Phần cơ thể để biết họ là ai.
Chúng tôi so sánh DNA của họ với DNA của những bộ xương được tìm thấy.
Bằng cách này, chúng tôi tin sẽ tìm ra được thi thể.
Và đây là những bộ xương, những tội ác này đã diễn ra 32 năm về trước.
Khi tìm thấy hầm mộ, chúng tôi bỏ bớt đất đá và làm sạch thi hài, ghi chú và khai quật.
Chúng tôi đưa những thi hài này ra khỏi lòng đất,
đem đến phòng thí nghiệm trong thành phố và bắt đầu tìm hiểu 2 điều. Thứ nhất, họ đã chết như thế nào.
Như ở đây là một vết thương do bị bắn vào sau đầu hay vết thương gây ra bởi dao.
Một điều khác chúng tôi muốn tìm hiểu là họ là ai.
Liệu đó là một đứa bé, hay người lớn.
Là nam hay nữ.
Khi hoàn thành việc phân tích, chúng tôi lấy một phần xương và phân tích DNA.
Sau đó, lấy mẫu DNA này so với DNA của các gia đình nạn nhân.
Xin phép được đưa ra cho các bạn hai ví dụ.
Đầu tiên là một quyển nhật ký quân sự,
đã bị buôn lậu vào năm 1999.
Trong quyển sổ ghi lại những người bị chính phủ theo dõi, họ là những người muốn đổi mới đất nước, và họ được ghi chú lại trong sổ.
Một trong những điều được ghi nhận là thời gian họ bị hành quyết.
Bên trong hình chữ nhật màu vàng, các bạn sẽ thấy một mật mã. Mật mã bí mật: 300.
Và các bạn cũng thấy đề ngày.
300 có nghĩa là "hành quyết" và ngày tháng là thời gian họ bị hành quyết.
Các bạn sẽ được thấy ngay bây giờ.
Trong một cuộc khai quật năm 2003, chúng tôi tìm được 220 thi thể nằm trong 53 khu mộ trong 1 căn cứ quân sự
Trong khu mộ số 9, phù hợp với gia đình Sergio Saul Linares.
Lúc bấy giờ, Sergio là giáo sư đại học.
Cậu ấy tốt nghiệp đại học bang Iowa và trở về Guatemala để thay đổi đất nước.
Cậu ấy bị bắt vào ngày 23 tháng 2 năm 1984.
Và như các bạn thấy, cậu ấy đã bị giết vào ngày 29 tháng 3 năm 1984. Thật khủng khiếp!
Chúng tôi có thi thể, thông tin của gia đình và DNA. Và chúng tôi còn có tài liệu ghi lại chính xác những gì đã xảy ra.
Nhưng quan trọng nhất là, hai tuần sau đó, chúng tôi lại có một cặp phù hợp cũng từ hầm mộ này với nhà Amancio Villatoro.
DNA của thi thể cũng trùng khớp với DNA của gia đình này.
Và chúng tôi cũng thấy tên cậu ấy trong tài liệu.
Cậu ấy cũng bị hành quyết vào ngày 29 tháng 3 năm 1984.
Vậy nên chúng tôi tự hỏi, liệu có bao nhiêu người trong hầm mộ này?
Câu trả lời là 6.
Có bao nhiêu người bị giết vào ngày 29/03/1984?
Cũng là 6.
Và chúng ta có thêm Juan de Dios, Hugo, Moises và Zoilo.
Bị bắt giữ ở nhiều nơi khác nhau, tất cả họ đều bị giết vào cùng một ngày, cùng một thời điểm.
và chôn cùng một hầm mộ.
Thứ chúng tôi cần là DNA của 4 gia đình này. Chúng tôi đã tìm gặp họ
và trao trả 6 thi hài này về với gia đình.
Một trường hợp khác tôi muốn chia sẻ là trường hợp tại căn cứ quân sự mang tên CREOMPAZ.
Từ này có nghĩa là "sống trong hòa bình" nhưng nó là viết tắt của "Trung tâm chỉ huy khu vực về hoạt động gìn giữ hòa bình".
Đây là nơi quân sĩ Guatemala đào tạo những nhà hoạt động hòa bình từ nơi khác, những người làm việc cho Liên Hiệp Quốc
đến những quốc gia như Haiti và Congo.
Chúng tôi được biết trong căn cứ quân sự này có thi thể, có những hầm mộ.
Chúng tôi vào đó với giấy khám xét và sau 2 giờ đồng hồ, tìm được 84 hầm mộ với 533 thi thể.
Vâng, các bạn nghĩ rằng những nhà hoạt động hòa bình được đào tạo trên những xác người.
Thật nực cười.
Những thi thể này -- hầu hết đều mặt úp xuống, tay bị trói sau lưng, bịt mắt, mọi thể loại tra tấn. họ là những người yếu đuối bị hành quyết.
Những người mà 533 gia đình đang tìm kiếm.
Chúng tôi tập trung vào hầm mộ số 15.
Một hầm mộ đầy thi thể của phụ nữ và trẻ em, có 63 người tất cả.
Điều này làm chúng tôi tự hỏi, sao lại có chuyện thế này?
Khi trở về Guatemala vào năm 1995, tôi từng nghe kế về một vụ thảm sát xảy ra ngày 14/5/1982, khi quân lính ập vào giết toàn bộ đàn ông, rồi đem phụ nữ và trẻ em lên trực thăng chở đi đâu đó.
Các bạn biết không?
Quần áo trong hầm mộ này trùng khớp với loại vải từ vùng đất nơi họ bị bắt, nơi phụ nữ và trẻ em bị bắt đi.
Chúng tôi tiến hành phân tích DNA,
và tìm ra Martina Rojas và Manuel Chen.
Giả thuyết đã được khẳng định.
Chúng tôi có căn cứ xác thực về những gì xảy ra và những người đó đã được đưa đến đây.
Khi đó, Manuel Chen được 3 tuổi.
Mẹ cậu bé ra sông giặt đồ, để cậu ấy bên nhà hàng xóm.
Quân đội kéo đến, cậu bé bị bắt đi và không ai còn nhìn thấy cậu ấy cho đến khi được tìm thấy tại hầm mộ 15.
Ngày nay, với khoa học, khảo cổ, nhân chủng học, di truyền học, chúng tôi mang tiếng nói đến cho những linh hồn.
Và hơn thế nữa.
Chúng tôi cung cấp bằng chứng về nạn diệt chủng ở Guatemala, khi đại tướng Ríos Montt bị kết tội diệt chủng và bị tù 80 năm.
Tôi đến đây để kể cho các bạn rằng điều này đang xảy ra ở khắp nơi, ngay trước mắt chúng ta ở Mexico. Không thể nó tiếp diễn.
Chúng ta phải đoàn kết và kiên quyết không để thêm một ai trở thành nạn nhân của nó.
Không ai bị mất tích.
Không một ai nữa.
Được chứ? Cảm ơn quý vị.
(Vỗ tay)
Hãy tưởng tượng bạn làm việc tại Tổ chức bảo trợ trẻ em.
Và bạn phải lên tiếng chống lại sự ngược đãi trẻ em.
Bạn bước vào một căn nhà, một cách đường đột, không báo trước.
Điều đầu tiên bạn thấy chính là một cái nệm giữa phòng, trên sàn nhà.
Ba đứa trẻ đang say ngủ trên đó.
Cạnh đấy là một cái bàn nhỏ với vài cái gạt tàn, cùng với những vỏ bia rỗng.
Những cái bẫy chuột to đùng được đặt ở góc phòng, khá gần nơi lũ trẻ đang say ngủ.
Vậy nên bạn ghi chép.
Một phần công việc của bạn là kiểm tra toàn bộ căn nhà.
Nên bạn bắt đầu với căn bếp, nơi chỉ có một ít thực phẩm.
Bạn chú ý đến một chiếc nệm khác đặt trên sàn nhà trong phòng ngủ, nơi mà người mẹ đang nằm cùng với đứa trẻ sơ sinh.
Thông thường thì, tại thời điểm này, hai trường hợp có thể xảy ra.
Những đứa trẻ được coi là không an toàn và được chuyển ra khỏi nhà, giao cho nhà nước giám hộ trong một khoảng thời gian nhất định.
Hoặc được tiếp tục sống cùng gia đình và hệ thống phúc lợi trẻ em sẽ cung cấp sự giúp đỡ và hỗ trợ.
Khi làm việc tại Tổ chức Bảo trợ Trẻ em, tôi liên tục chứng kiến những cảnh tượng như vậy.
Số thì tốt hơn, một số còn tệ hơn.
Hãy tưởng tượng bạn là người đến kiểm tra ngôi nhà đó, bởi tôi muốn biết các bạn sẽ suy nghĩ những gì.
Điều gì ảnh hưởng quyết định của bạn?
Điều gì sẽ tác động đến suy nghĩ của bạn về gia đình đó?
Bạn nghĩ họ thuộc chủng tộc, sắc tộc nào?
Tôi muốn các bạn biết rằng nếu là những đứa trẻ da trắng, thì gia đình thông thường vẫn sống cùng nhau sau cuộc kiểm tra này.
Một nghiên cứu tại Đại học Pennsylvania chỉ ra rằng gia đình da trắng trung bình nhận được nhiều sự trợ giúp hơn từ hệ thống phúc lợi trẻ em.
Và trường hợp của họ sẽ thường không phải qua điều tra kĩ càng.
Nhưng nếu là trẻ da đen, thì khả năng chúng phải rời khỏi nhà cao hơn gấp bốn lần, và chúng sẽ ở lại trung tâm chăm sóc lâu hơn, và rất khó để tìm được một trung tâm chăm sóc ổn định.
Vì hệ thống chăm sóc trẻ em chỉ là sự bảo trợ tức thời, cho trẻ có nguy cơ cao bị lạm dụng.
Nhưng đó cũng là một giải pháp làm bối rối, tổn thương cho gia đình.
Một nghiên cứu tại Đại học Minnesota chỉ ra rằng những đứa trẻ từng ở trung tâm bảo trợ, thường gặp nhiều vấn đề về hành vi và cảm xúc hơn, so với trẻ được sống cùng gia đình trong khi nhận giúp đỡ.
Trường hợp mà tôi đã nói lúc đầu khá phổ biến.
Người mẹ đơn thân sống trong ngôi nhà tồi tàn với bốn đứa con.
Và chuột khiến việc bảo quản thức ăn là bất khả thi, chứ đừng nói đến thức ăn tươi ngon.
Vậy người mẹ đó có đáng phải xa cách những đứa con của mình?
Luật sư bảo trợ gia đình, Emma Ketteringham, cho biết nếu bạn sống trong một nơi tồi tàn, thì bạn càng phải là bậc cha mẹ tốt.
Cô ấy cho rằng chúng ta đã đặt những tiêu chuẩn bất công lên những bậc cha mẹ đã nuôi dưỡng con họ trong nghèo khó.
Nơi sống và sắc tộc của họ, liệu có ảnh hưởng đến việc con cái họ phải rời đi.
Trong vòng 2 năm làm việc cho tổ chức bảo trợ trẻ em, tôi đã đưa ra những quyết định mạnh.
Những giá trị tôi coi trọng, đã ảnh hưởng đến công việc của tôi.
Hiện tại, ở khoa công tác xã hội tại Đại học bang Florida, tôi đứng đầu một tổ chức, phát triển nghiên cứu về bảo trợ trẻ em hiệu quả và sáng tạo nhất.
Nghiên cứu chỉ ra số trẻ da đen trong hệ thống bảo trợ cao gấp hai lần, 28%, so với mặt bằng chung là 14%.
Và dù có rất nhiều nguyên nhân, hôm nay tôi sẽ đề cập đến một nguyên nhân: đó là thành kiến ngầm.
Hãy bắt đầu với từ "ngầm".
Nó vô hình, là thứ mà bạn không nhận ra.
"Thành kiến" - những khuôn mẫu, định kiến mà chúng ta áp đặt lên những nhóm người nhất định.
Vậy thành kiến ngầm là những gì tiềm ẩn đằng sau những quyết định của chúng ta.
Vậy làm thế nào để khắc phục nó?
Tôi có một giải pháp hứa hẹn, mà tôi muốn chia sẻ cho bạn.
Hiện tại, hầu hết các bang, có rất nhiều trẻ em da đen tại các trung tâm bảo trợ.
Nhưng số liệu đã chỉ ra ở quận Nassau, một cộng đồng ở New York, đã thành công trong việc giảm số trẻ da đen bị tách khỏi gia đình.
Vào năm 2016, nhóm chúng tôi đã đến thăm cộng đồng đó, và bắt đầu cuộc nghiên cứu, khám phá ra hiệu quả của việc báo cáo ẩn danh.
Đây là cách nó hoạt động.
Một nhân viên đi điều tra một trường hợp lạm dụng trẻ em.
Khi ra khỏi ngôi nhà, nhưng trước khi đứa trẻ đó được chuyển đi, người nhân viên đó phải quay về văn phòng và báo cáo những gì họ thấy.
Nhưng đây là sự khác biệt: Khi trình báo lên ủy ban, họ sẽ xóa tên, dân tộc, khu phố, chủng tộc của trẻ, tất cả thông tin nhận dạng trẻ.
Họ sẽ tập trung vào sự việc, nguồn lực gia đình, các câu chuyện liên quan. và khả năng bảo vệ trẻ của cha mẹ.
Với thông tin đó, ủy ban sẽ đưa ra đề xuất, mà không biết gì về sắc tộc của gia đình trẻ.
Việc ẩn danh đã có tác động lớn đến cộng đồng này.
Năm 2011, 57% trẻ da đen phải vào các trung tâm bảo trợ.
Nhưng sau năm năm áp dụng báo cáo ẩn danh, con số đã giảm còn 21%.
(Vỗ tay) Đây là những gì tôi học được từ việc trao đổi với họ:
"Khi một gia đình từng tiếp xúc với ủy ban bảo trợ trẻ em, đa số chúng ta thường dựa vào đó để phán xét họ, ngay cả khi họ đã cố làm điều gì đó khác."
"Khi nhìn thấy những địa chỉ đã biết, khu nhà hay mã ZIP, tôi tự nhiên nghĩ đến những điều tồi tệ nhất."
"Phúc lợi trẻ em thường rất chủ quan vì nó thuộc về cảm xúc.
Ai cũng bị cảm xúc của bản thân chi phối.
Rất khó để rũ bỏ hết khi làm công việc này.
Nên đừng để cái nhìn chủ quan về sắc tộc, xuất thân xen vào công việc, như thế bạn có thể đi đến kết quả khác."
Biện pháp ẩn danh này kéo chúng ta lại gần nhau hơn để giải quyết vấn đề thành kiến ngầm trong quyết định chăm sóc trẻ.
Bước tiếp theo của tôi là tìm ra cách sử dụng trí tuệ nhân tạo và học máy, để mở rộng dự án, làm cho nó dễ tiếp cận tại nhiều nơi khác nữa.
Chúng ta có thể thay đổi hệ thống phúc lợi trẻ em.
Các tổ chức phải có trách nhiệm nâng cao nhận thức chung cho nhân viên của mình.
Chúng ta phải có trách nhiệm. để đảm bảo các quyết định được đưa ra bởi đạo đức và bảo đảm.
Hãy tưởng tượng một hệ thống bảo trợ, tập trung vào việc đồng hành cùng cha mẹ tiếp sức mạnh cho gia đình, không xem nghèo khó là thất bại.
Hãy cùng nhau xây dựng hệ thống này, làm cho các gia đình bền chặt hơn, thay vì chia rẽ.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) (Tán thưởng)
Hãy đi tới phương Nam.
Các bạn đã thực sự đi về phía Nam.
Theo cách này, đó chỉ là về phương hướng. và nếu bạn đi tầm 8,000 km ra khỏi khán phòng này, bạn sẻ tới tận cùng phía nam một nơi trên trái đất, Cực Nam.
Lúc này, tôi không phải là một nhà thám hiểm.
không phải nhà môi trường học.
Tôi thực sự chỉ là người sống sót, và những bức ảnh này, tôi đang chiếu thật là đáng sợ.
Hiện tượng băng tan ở Bắc Cực và Nam Cực.
Thưa quý vị, chúng ta cần lắng nghe thông điệp từ những nơi này, nếu không, chúng ta sẻ phải kết thúc sự sinh tồn ở đây trên trái đất này.
Tôi đã từng đối mặt với nơi đây, còn băng qua đại dương băng đang tan chảy không hề nghi ngờ điều đáng sợ nhất này đã xảy ra với mình.
Nam Cực là một nơi đầy hứa hẹn.
Nó được bảo vệ bởi Hiệp ước Nam Cực, được ký kết năm 1959.
Năm 1991, một thỏa thuận 50 năm đã được lập ra quy đình dừng mọi sự khai thác trên Nam cực, thỏa thuận này có thể bị thay thế, thay đổi, sửa đổi, thậm chí bị bãi bõ cho đến năm 2041.
Thưa quý vị, Loài người đã đi lên phía bắc từ đây trên Bắc Cực đã lợi dụng sự tan chảy của băng, khai thác nguồn lực vốn được bảo phủ trong băng suốt 10, 20, 30000, 100000 năm qua.
Phải chăng họ không thể dừng lại và suy nghĩ, "Tại sao băng lại tan chảy?"
Nam Cực, một nơi rất tuyệt vời, tôi đã làm việc chăm chỉ suốt 23 năm qua với nhiệm vụ đảm bảo rằng mọi chuyện chảy ra ở phía Bắc không bao giờ tái diễn ở Nam cực.
Điều này bắt nguồn từ đâu?
Hồi tôi 11 tuổi.
Nhìn kiểu tóc xem. Đã lỗi mốt từ lâu. (Cười) Lúc 11, tôi được truyền cảm hứng từ các nhà thám hiểm thực thụ tôi muốn cố gắng là người đầu tiên đặt chân lên cả hai Cực.
Niềm hứng thú với ý tưởng du hành các Cực xuôi theo các cuộc vui khi vào Đại học.
Hứng thú hơn một chút.
Sau một vài năm, bảy năm gây quỹ, bảy năm nói bị từ chối, suốt bảy năm bị gia đình tìm kiếm sự tư vấn và giúp đỡ về tâm lý. cuối cùng ba chúng tôi tìm thấy mình, hành quân đến Nam Cực hành trình dài nhất không bất kì trợ giúp chưa từng xảy ra trong lịch sử.
Trong bức hình này, chúng tôi đang đứng trên một khu vực rộng bằng cả nước Mỹ. và chúng tôi tự vận động.
Không hề có đàm thoại, không dự phòng.
Dưới chân chúng tôi, 90% là băng của cả thế giới, 70% là nước ngọt của toàn thế giới.
Chúng tôi đứng trên đây.
Nguồn năng lượng của Nam cực.
Chuyến hành trình này, chúng tôi đối mặt với bao nhiêu vết rạn nứt, lạnh dữ dội, đến nổi cả mồ hôi cũng đóng băng, răng có thể vở ra, nước có thể đóng băng ngay trong mắt,
Tự nhủ chỉ một chút lạnh thôi. (Cười) Và sau 70 ngày trong tuyệt vọng, chúng tôi đến Nam Cực.
Chúng tôi đã làm được.
Nhưng mọi thứ xảy ra trong suốt hành trình 70 ngày năm 1986 đó mang tôi đến đây, và thực hãi hùng.
Mắt tôi thay đổi sắc tố.
Mặt thì phồng rộp ra.
Da thì nứt toạc chúng tôi tự hỏi tại sao.
Khi về đến nhà, chúng tôi mới được NASA thông báo rằng một lỗ hổng trên tầng ozone đã được phát hiện ở Nam Cực, phát hiện ra cùng năm chúng tôi đi dưới nó.
Các tia cực tím chiếu xuống băng, phản xạ trở lại mắt chúng tôi, xâu xẻ làn da.
Thật là sốc-- (Cười)-- và tôi bắt đầu suy nghĩ.
Năm 1989, chúng tôi đi đến phía bắc.
60 ngày, từ vùng đất liền an toàn băng qua các đại dương băng.
Lại chịu cái lạnh khủng khiếp một lần nữa.
Đây là tôi, đang trần truồng khi -60 độ.
Nếu ai đó chưa nói với bạn rằng, "Tôi bị lạnh"--(Cười)-- nếu họ trông như thế này, chắc chắn rằng họ đang rất lạnh.
(Vổ tay) 1000 km từ vùng đất liền an toàn, thật thảm họa.
Băng ở Bắc Cực tan dưới chân chúng tôi 4 tháng trước khi có lịch sử, và chúng ta chỉ cách 1000 km từ vùng bình yên ngoài kia.
Khối băng rơi xung quanh, mài mòn, tôi nghĩ "Phải chăng chúng tôi sắp chết?"
Nhưng có cái gì đó gí vào đầu tôi lúc đó, tôi nhận ra chúng tôi, cũng như thể giới đang trong tình trạng sống còn, cảm giác đó chưa bao giờ mất đi suốt 25 năm qua.
Chúng ta phải hành động hoặc là chết.
Chúng tôi không phải đang trong một chương trình ti vi về sống còn nào đó.
Khi mọi thứ vượt quá quỹ đạo, là sự sống hoặc cái chết, lòng dũng cảm của Daryl người Mỹ gốc Phi, người trở thành người Mỹ đầu tiên đặt chân lên Bắc Cực, gót chân tê cứng suốt 200 klicks.
Anh ta vẫn phải tiếp tục đi, và anh đã làm được, sau 60 ngày trên các khối băng, chúng tôi đã đứng trên Cực Bắc.
Chúng tôi đã làm được.
Vâng, Tôi trở thành người đầu tiên trong lịch sử đủ ngu ngốc để đến được cả 2 cực, nhưng đó là thành công của chúng tôi.
Buồn thay, trên đường về, chẳng có gì vui nữa.
Tôi trở nên chậm chạp.
Để đạt thành công ở một cái gì đó thường khó hơn là làm cho nó xảy ra.
Tôi thấy trống rỗng, cô đơn, hoang phí.
Không có một hi vọng nào, nhưng hi vọng trở lại từ Jacques Cousteau và ông ấy truyền cảm hứng cho tôi gánh vác nhiệm vụ năm 2041.
Là Jacques, ông đã chỉ dẫn rõ ràng cho tôi: Thu hút các nhà lãnh đạo thế giới, nói với nên công nghiệp và kinh doanh, và hơn hết, Rob, truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ bởi vì họ sẻ chọn tương lai ' cho sự bảo tồn Nam cực.
Với các bậc lãnh đạo trên thế giới, chúng tôi tham gia Hội nghị thượng đỉnh, cả ba chúng tôi, trên con thuyền, 2041, 2 lần tới Rio, một lần năm 92, một lần vào năm 2012 với Hội nghị thượng đỉnh ở Johannesburg, hành trình đường bộ dài nhất, đi 13000 km xung quanh Nam Phi cố gắng tuyên truyền cho hơn 1 triệu người trẻ tuổi về năm 2041 và về môi trường.
Trong 11 năm qua, chúng tôi cùng hơn 1000 người, từ các ngành công nghiệp, kinh doanh, cả đàn ông và phụ nữ từ các công ty, sinh viên trên toàn thế giới đến với Nam cực, và suốt những nhiệm vụ đó, chúng tôi kéo ra hơn 1500 tấn kim loại dạt về Nam cực
Mất 8 năm và tôi thực sự tự hào bởi vì chúng tôi đã tái chế tất cả chúng tại Nam Mỹ.
Tôi đã lấy cảm hứng tái chế từ mẹ tôi,
Đây là bà ấy, mẹ của tôi-- (Vổ tay)-- mẹ tôi vẫn còn sống, và đây là bà ấy trong sinh nhất thứ 100, thật là thú vị phải không?
(Vổ tay) Tôi yêu mẹ.
(Cười) Nhưng thời đại mẹ tôi được sinh ra, chỉ có 1.8 tỷ người trên hành tinh này, chúng ta là những người trẻ từ mọi nền công nghiệp và kinh doanh từ Ấn độ, Trung Quốc.
Đây là những quốc gia thay đổi luật chơi, sẻ rất quan trọng trong quyết định về sống còn của Nam cực.
Không thể tin nổi, chúng tôi đã tiến hành và truyền cảm hứng cho phụ nữ Trung Đông thường là lần đầu tiên họ đại diện cho quốc gia của mình ở Nam Cực.
Những con người đáng nể phục,
Để bảo tồn Nam Cực, các bạn là những người đầu tiên hình thành nên các mối liên hệ, các giao kết, tình yêu.
Đặc ân đi tới Nam cực, Tôi không thể nói cho bạn.
Tôi đã cảm thấy thực sự may mắn. Tôi đã đến đó những 35 lần moi người đi với chúng tôi rồi trở về nhà như một những nhà vô địch vĩ đại, không chỉ Nam cực, cả những khu vực khác trên quốc gia của họ.
Trở lại với chủ đề ban đầu: Băng tan chảy ở Bắc cực và Nam Cực.
Không phải là tin tốt.
NASA cảnh báo với chúng ta từ 6 tháng trước rằng những khối băng ở phía Tây Nam cực bây giờ đã tan rã.
Một khu vực băng lớn-- nhìn xem có bao nhiêu băng ở Nam cực nếu so sánh với đây-- Một khối lớn đang vỡ ra ở cực Nam, có kích thước bằng các quốc gia nhỏ,
NASA đã tính toán rằng mật độ của mực nước biển đang dân lên, với tốc độ 1m trong khoảng 100 năm tới, bằng thời gian mà mẹ tôi sống trên hành tinh này.
Nó đang xảy ra. và tôi nhận ra rằng để bảo tồn Nam cực và sự sinh tồn của chúng ta trên trái đất có mối quan hệ mật thiết.
và đó chỉ là một giải pháp đơn giản.
Nếu chúng ta sử dụng nguồn năng lượng có thể tái tạo được trên thế giới, Nếu chúng ta sử dụng hiệu quả hơn nguồn năng lượng ở đây. sử dụng hỗn hợp năng lượng sạch. Không có bất cứ lý do tài chính nào đi và khai phá Nam cực.
Không động thái tài chính, và nếu chúng ta quản lý nguồn năng lượng này tốt hơn, hoặc thậm chí là dừng lại, những khối băng đang tan đe dọa chúng ta.
Đó là một thử thách lớn, và phản ứng của chúng ta là gì?
Trở lại với thời gian trước, cuối năm tới, chúng ta trở lại với Nam Cực, nơi chúng tôi đã đặt chân 30 năm trước, và hồi tưởng những bước đi trong 1600 km, nhưng thời gian đó chỉ sử dụng nguồn năng lượng tái tạo để sinh tồn.
Chúng ta băng qua những chỏm băng đang tan chảy ngay bên dưới Những giải pháp đầy hi vọng được ban hành,
Đây là con trai tôi, Barney.
Nó đã đi cùng với tôi.
sát cánh cùng bố nó, và điều mà nó đã làm là ghi lại các thông điệp và truyền những thông điệp này cho các bậc lãnh đạo trẻ trong tương lai.
Tôi thực sự tự hào.
Tốt lắm con trai, Barney.
Thưa quý vị, những người đang sinh tồn --Tôi rất vui-- một người còn sống thấy được những vấn đề và không bỏ đi, "Bất cứ điều gì".
Một người còn sống thấy vấn đề này và hãy giải quyết chúng trước khi trở thành một mối đe dọa.
Tôi đã có 27 năm bảo tồn Nam cực.
Chúng ta đều sở hữu nó.
nên chúng ta đều có trách nhiệm.
Sự thật là không ai sở hữu nó nghĩa rằng chúng ta có thể thành công.
Nam cực là một bài học ẩn trong tuyết, và một mặt nào đó chúng ta nên chiến đấu, chiến đấu cho một nơi tươi đẹp. nguyên khai còn lại trên Trái đất
Tối biết đó là điều có thể.
Chúng ta hãy cùng làm
và tôi sẻ để lại cho các bạn lời từ Geothe
Tôi đã cố gắng sống bởi họ
"Nếu bạn có thể làm hay mong điều gì đó, hãy bắt đầu từ bây giờ, sự dũng cảm ẩn chứa sự thông thái, quyền lực và phép thuật"
Chúc may mắn.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vổ tay)
Hercules, con trai thần Zeus và nhà vô địch của nhân loại, chết trân trong sợ hãi khi nhận ra mình vừa phạm phải một tội ác khó thể tưởng tượng.
Nữ thần Hera, người rất căm ghét Hercules bởi anh được sinh ra từ cuộc ngoại tình của chồng bà, đã nguyền rủa khiến anh tạm thời phát điên
và sát hại chính gia đình mình.
Bị nỗi đau khổ gặm nhấm, Hercules tìm đến nhà tiên tri Delphi, người đã chỉ cho anh đường chuộc lỗi với tên anh họ, Vua Eurysrheus xứ Tiryns, kẻ thân cận của Hera.
Eurystheus muốn hạ nhục Hercules bằng mười nhiệm vụ bất khả thi khi để anh chiến đấu với những con quái vật bất bại có những sức mạnh kì lạ.
Đâu hay, hắn vô tình chuẩn bị cho một chuỗi những cuộc phiêu lưu kì thú sẽ được biết đến như là những chiến công của Hercules.
Chiến công đầu tiên là giết chết sư tử Nemean, loài thú dữ đã bắt cóc phụ nữ và ăn thịt chiến binh.
Bộ lông vàng của nó không thể bị tên xuyên qua nhưng Hercules đã dồn con sư tử vào trong hang, giáng cho nó một đòn, và bóp cổ nó bằng tay không.
Anh nhận ra rằng không có vật gì đủ sắc để lột da con quái vật, cho đến khi thần Athena gợi ý sử dụng chính móng vuốt của nó.
Hercules quay lại Tiryns trong bộ da sư tử và dọa Eurystheus chết khiếp đến mức hắn phải trốn trong hũ rượu.
Từ ấy trở đi, Hercules được ra lệnh đặt chiến lợi phẩm của mình ở một khoảng cách an toàn.
Mục tiêu thứ hai là Lernaean Hydra, một con quái vật khổng lồ với nhiều đầu.
Hercules chiến đấu rất quyết liệt, nhưng mỗi khi chặt được một đầu, hai cái khác lại mọc ra thay thế.
Trận chiến tưởng như vô vọng cho đến khi cháu trai Lolaus nghĩ ra có thể đốt những cái cổ ấy bằng lửa, ngăn không cho chúng mọc lại.
Phần còn sót lại của con quái thú đã trở thành chòm sao Hydra.
Thay vì giết quái vật, nhiệm vụ tiếp theo của Hercules là truy đuổi một con vật còn sống.
Ceryneian Hind là một con hươu cái chạy nhanh đến mức
có thể vượt cả tên bắn. Hercules theo dấu cả năm trời, cuối cùng, bẫy được nó trong vùng đất phía Bắc của Hyperborea.
Con thú, hóa ra, lại quy phục trước Artemis, nữ thần săn bắn và Hercules đã thề sẽ trả lại nó .
Khi nhìn thấy con hươu, Eurystheus yêu cầu giữ nó lại, nhưng Hercules vừa rời đi, con thú đã chạy tới bên chủ nó.
Như vậy, Hercules đã hoàn thành nhiệm vụ mà không phá vỡ lời thề.
Nhiệm vụ thứ tư là truy lùng con heo Erymanthian, đã tàn phá rất nhiều cánh đồng.
Nhận được lời khuyên từ vị thần thông thái Chiron, Hercules bẫy con heo bằng cách đuổi nó vào chỗ tuyết dày.
Nhiệm vụ thứ năm, không liên quan đến động vật
mà là một cái chuồng ngựa. Cái chuồng nơi vua Augeas giữ hàng trăm con ngựa quý chưa được dọn dẹp hàng năm trời.
Hercules hứa sẽ dọn chuồng trong một ngày đổi lại một phần mười chỗ gia súc.
Augeas đã mong vị anh hùng ấy thất bại.
Nhưng thay vào đó, Hercules đã đào những cái hào lớn, chuyển hướng hai con sông gần đó để chúng đi qua cái chuồng cho tới khi dọn sạch mọi thứ.
Tiếp đến là ba nhiệm vụ khó khăn hơn, mỗi cái yêu cầu một chiến lược thông minh để chiến thắng.
Loài chim ăn thịt Stymphalian làm tổ ở một đầm lầy không thể vượt qua, nhưng Hercules đã dùng chiếc trống lắc đặc biệt của Athena để dọa chúng bay lên không, tới điểm mà chàng có thể bắn hạ.
Không người trần nào có thể đứng vững trước cơn thịnh nộ của con bò Cretan, nhưng có một mẹo là siết cổ nó từ phía sau.
Và vị vua điên Diomedes, kẻ đã huấn luyện bầy ngựa để cắn xé những vị khách, phải chết vì chính sự độc ác của hắn khi bị Hercules quăng vào chính chuồng ngựa đó.
Bữa tiệc trấn tĩnh những con thú đủ để Hercules có thể bịt miệng chúng lại.
Nhưng nhiệm vụ thứ chín là một người còn nguy hiểm hơn cả những con quái vật, Hippolyta, nữ hoàng vùng Amazons,
Hercules phải giành lấy chiếc đai lưng mà cha cô, Ares, thần chiến tranh, để lại.
Anh chèo đến vùng Amazon của Themyscira để chuẩn bị cho cuộc chiến, nhưng nữ hoàng rất ấn tượng bởi vị anh hùng và các chiến công của anh nên đã sẵn lòng trao cho anh chiếc đai lưng.
Nhiệm vụ thứ mười, Hercules phải ăn cắp một đàn gia súc đỏ thần kì từ Geryon, người khổng lồ với ba đầu và ba cơ thể.
Trên đường đi, Hercules khó chịu trước cái nóng của sa mạc Libya nên chàng đã bắn một mũi tên vào mặt trời.
Thần mặt trời Helios rất ngưỡng mộ sức mạnh của người hùng và cho chàng mượn xe ngựa của mình để tới đảo Erytheia.
Tại đó, Hercules đã chiến đấu với gã chăn quái của Geryon, và con chó hai đầu của hắn, trước khi giết được gã khổng lồ.
Lẽ ra mọi chuyện đã kết thúc.
Nhưng Eurystheus thông báo rằng hai nhiệm vụ không được tính: Nhiệm vụ Hydra, bởi Lolaus đã giúp Hercules giết nó, và cái chuồng ngựa, bởi chàng đã chấp nhận thù lao.
Vì vậy, người anh hùng nhận nhiệm vụ thứ mười một, mang về những quả táo vàng từ vườn cây của nữ thần Hesperides.
Hercules đã bắt đầu bằng cách bắt Vị thần của biển cả và cướp giọt nước thần thay hình đổi dạng đến khi ông chỉ cho anh vị trí khu vườn.
Tại đó, người hùng đã tìm thấy gã khổng lồ Atlas đang nâng đỡ bầu trời.
Hercules hứa thế chỗ cho Atlas nếu ông ta mang về những quả táo.
Atlas nhanh chóng làm theo, nhưng sau đó Hercules đã lừa hắn để đổi lại chỗ, và tẩu thoát cùng những quả táo.
Nhiệm vụ thứ mười hai và cũng là cuối cùng là đưa Cerberus trở về, con chó săn ba đầu canh gác ở địa ngục.
Với sự trợ giúp của Hermes và Athena, Hercules đi xuống và gặp Hades.
Vị chúa tể của cái chết cho phép Hercules đem con chó săn đi nếu anh không dùng vũ khí. Hercules đã làm được bằng cách khóa chặt cả ba đầu của nó cùng lúc.
Khi anh ấy đem con chó săn tới để làm Eurystheus khiếp sợ, vị vua, cuối cùng, cũng tuyên bố nhiệm vụ đã hoàn thành.
Sau 12 năm khó nhọc, Hercules đã chuộc lại lỗi lầm cho cái chết bi kịch của gia đình mình và nhận được một vị trí ở đền thờ các vị thần.
Nhưng chiến thắng của anh còn có một ý nghĩa sâu sắc hơn.
Khi chiến thắng các thế lực đầy hỗn độn và kì quái trên thế giới, người hùng đã quét sạch những gì còn sót lại từ thời Titan, tái định hình nó thành một nơi mà con người có thể sinh sống thịnh vượng.
Qua những chiến công, Hercules đã chế ngự sự điên rồ của thế giới bằng sự chuộc tội của chính mình.
Khi người Bồ Đào Nha đến châu Mỹ Latin 500 năm về trước, họ đã tìm thấy một khu rừng nhiệt đới tuyệt vời
Và trong số các loại đa dạng sinh học mà họ chưa bao giờ thấy trước đó, có một loại cây đã nhanh chóng thu hút được sự chú ý của họ.
Loài cây này, khi bạn cắt vỏ cây, bạn sẽ thấy một thứ nhựa màu đỏ thẫm nó rất hợp để sơn và nhuộm vải may quần áo.
Những người bản địa gọi loài này là pau brasil, và đó là lí do vùng đất này trở thành "vùng đất của Brasil", sau này là Brazil.
Đây là đất nước duy nhất trên thế giới có tên của một loài cây.
Bạn có thể tưởng tượng rằng rất tuyệt khi là một kiểm lâm ở Brazil, chưa kể đến nhiều lí do khác.
Lâm sản ở quanh chúng tôi.
Ngoài những sản phẩm đó, rừng rất quan trọng trong việc điều hoà khí hậu.
Ở Brazil, hầu hết 70% quá trình bốc hơi nước tạo ra mưa xuất phát từ rừng.
Chỉ riêng rừng Amazon bơm vào khí quyển 20 tỉ tấn nước mỗi ngày.
Nhiều hơn cả lượng nước mà sông Amazon, con sông lớn nhất thế giới, chảy ra biển một ngày, 17 tỉ tấn.
Nếu chúng ta phải đun sôi nước để có được hiệu quả như việc nước bốc hơi, chúng ta cần 6 tháng toàn bộ công suất của các trạm phát năng lượng trên thế giới
Đó quả là một đống công việc cho chúng ta.
Trên thế giới chúng ta có khoảng 4 tỉ hecta rừng.
Nó tương đương tổng diện tích của Trung Quốc, Canada và Brazil hợp lại, trên phương diện độ lớn, để các bạn dễ hình dung
3/4 diện tích đó là ở vùng ôn đới, và chỉ 1/4 là ở vùng nhiệt đới, nhưng 1/4 này, 1 tỉ hecta, lại nắm giữ hầu hết các loài đa dạng sinh học, và quan trọng là 50% sinh khối là carbon.
Chúng ta đã từng có 6 tỉ hecta rừng- 50% nhiều hơn những gì chúng ta có là -- cách đây 2000 năm.
Chúng ta thực sự đã mất 2 tỉ hecta trong 2000 năm qua.
Nhưng trong 100 năm qua, chúng ta mất một nửa diện tích đó.
Đó là khi chúng ta chuyển từ phá rừng ôn đới sang phá rừng nhiệt đới.
Vì vậy hãy thử nghĩ: trong 100 năm, chúng ta đã mất một diện tích rừng ở vùng nhiệt đới bằng với diện tích mà ta mất trong 2000 năm ở vùng ôn đới.
Đó là tốc độ phá rừng của chúng ta hiện nay.
Brazil là một mảnh ghép quan trọng trong vấn đề này.
Chúng ta có rừng lớn thứ hai trên thế giới, chỉ sau Nga.
Nghĩa là 12% diện tích rừng trên thế giới là ở Brazil, hầu hết là ở Amazon.
Đó là mảnh rừng lớn nhất chúng ta có.
Một vùng rất rộng lớn. Bạn có thể thấy rằng bạn có thể xếp vừa nhiều nước châu Âu vào đó.
Chúng ta vẫn còn 80% diện tích rừng bao phủ.
Đó là điều đáng mừng.
Nhưng chúng ta đã mất 15% chỉ trong 30 năm.
Vì vậy nếu vẫn giữ tốc độ đó, rất sớm thôi, chúng ta sẽ đánh mất máy bơm công suất lớn mà chúng ta có ở rừng Amazon mà điều hoà khí hậu cho chúng ta.
Nạn phá rừng đang phát triển nhanh và ngày càng tăng vào cuối những năm 90 và đầu những năm 2000.
(Tiếng cưa máy) (Tiếng cây đổ) 27 ngàn ki-lô-mét vuông trong một năm.
Đó là 2.7 triệu héc-ta.
Gần bằng một nửa Costa Rica mỗi năm
Vì thế vào thời điểm đó -- 2003, 2004 -- Tôi có dịp đến làm việc trong chính phủ.
Và cùng với những đồng sự khác trong Bộ Lâm nghiệp Quốc gia, chúng tôi được bổ nhiệm tham gia một đội và tìm ra nguyên nhân của nạn phá rừng, rồi lập kế hoạch để ứng phó ở cấp quốc gia, với sự tham gia của chính quyền địa phương, tổ chức dân sự, doanh nghiệp, cộng đồng địa phương, nỗ lực khắc phục những nguyên nhân đó.
Chúng tôi lên kế hoạch với 144 hành động ở nhiều khu vực khác nhau.
Bây giờ tôi sẽ điểm qua tất cả, từng thứ một -- Không, chỉ nêu vài ví dụ về những điều chúng tôi đã làm trong vài năm sau đó.
Điều đầu tiên, chúng tôi thiết lập một hệ thống với cơ quan vũ trụ quốc gia mà có thể thấy nơi nào việc phá rừng đang xảy ra gần sát với thời điểm thực.
Hiện tại ở Brazil, chúng tôi có hệ thống này, DETER, mà mỗi tháng, hoặc mỗi hai tháng, chúng tôi nhận thông tin nơi diễn ra nạn phá rừng vì thế chúng tôi thật sự có thể hành động khi có phá rừng.
Và tất cả thông tin rõ ràng hoàn toàn những người khác có thể sao chép vào các hệ thống độc lập.
Điều này cho phép chúng tôi, thêm vào đó, thu giữ 1.4 tỉ mét khối gỗ đã bị lấy bất hợp pháp.
Một phần gỗ được cưa và bán đi, và tiền bán được cho vào một quỹ cấp tiền cho các dự án bảo tồn của địa phương như là một quỹ quyên góp.
Điều này cũng cho phép chúng tôi tiến hành một hoạt động lớn để chống tham nhũng và các hoạt động bất hợp pháp mà kết quả là có 700 người vào tù, bao gồm nhiều công chức nhà nước.
Rồi chúng tôi tạo mối liên kết mà các vùng phá rừng bất hợp pháp sẽ không nhận được bất kỳ khoản lợi hay nguồn tài chính nào.
Chúng tôi cắt khoản này qua hệ thống ngân hàng và kết nối đến tận người dùng.
Vì vậy các siêu thị, lò mổ, và vân vân, mà mua các sản phẩm từ khu vực bị phá bất hợp pháp. họ cũng có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý vì việc phá rừng.
Vì vậy việc tạo nên tất cả các kết nối này giúp giảm thiểu vấn nạn.
Và chúng tôi cũng làm việc nhiều về vấn đề quyền sử dụng đất.
Nó rất quan trọng đối với các cuộc xung đột.
50 triệu héc-ta khu vực được bảo vệ được thiết lập, bằng diện tích của Tây Ban Nha.
Trong đó, 8 triệu là đất của người bản địa.
Bây giờ chúng tôi bắt đầu thấy kết quả.
Trong 10 năm qua, nạn phá rừng đã giảm 75% ở Brazil.
(Tiếng vỗ tay) Nếu so sánh với mức phá rừng trung bình trong một thập niên vừa qua, chúng tôi đã cứu 8.7 triệu héc-ta, nghĩa là bằng với diện tích của Áo.
Nhưng quan trọng hơn, nó tránh được lượng khí thải của 3 tỉ tấn khí CO2 vào khí quyển.
Đây là đóng góp lớn nhất giúp giảm lượng khí thải nhà kính, cho đến ngày nay, như là một hành động tích cực.
Có thể nghĩ khi bạn làm các hành động này để làm giảm, xóa bỏ đi nạn phá rừng, bạn sẽ có một ảnh hưởng kinh tế vì bạn sẽ không có hoạt động kinh tế hay đại loại như thế.
Điều thú vị nên biết là thực ra nó hoàn toàn trái ngược.
thực tế, trong giai đoạn nạn phá rừng giảm ở mức thấp nhất, kinh tế phát triển, tính trung bình, gấp đôi so với thập niên trước đó, khi nạn phá rừng lúc đó đang tăng.
Đó là một bài học quý giá cho chúng ta.
Có lẽ điều này hoàn toàn không liên quan, vì chúng ta chỉ học hỏi được nhờ bởi nạn phá rừng suy giảm
Đây toàn là những tin tốt, và đó hoàn toàn là một thành tựu, chúng ta hẳn nhiên hết sức tự hào về điều đó.
Tuy nhiên, vẫn chưa đủ.
Trên thực tế, nếu xét đến nạn phá rừng ở Amazon năm 2013, trên nửa triệu hec-ta bị mất, nghĩa là, cứ mỗi một phút, một diện tích bằng hai sân bóng đang bị chặt phá ở Amazon năm ngoái, chỉ trong năm vừa rồi thôi.
Nếu tổng kết nạn phá rừng trong các quần thể sinh thái khác ở Brazil, là chúng ta đang nói về tỷ lệ phá rừng lớn nhất trên thế giới.
gần giống như chúng ta vừa là các anh hùng rừng xanh, vừa là các nhà vô địch phá rừng.
Chúng ta không thể thoả mãn, thậm chí chưa đến mức thoả mãn.
Vì vậy, bước tiếp theo, tôi cho là, đấu tranh để không mất đi cánh rừng bao phủ ở Brazil coi đó là mục tiêu tới năm 2020.
Đó là bước tiếp theo.
Tôi luôn quan tâm tới mối quan hệ giữa biến đổi khí hậu và các khu rừng.
Đầu tiên, vì 15 % khí thải nhà kính xuất phát từ việc phá rừng, đó là phần chính yếu của vấn đề.
Các khu rừng cũng là phần chính của giải pháp đó là cách tốt nhất để giảm, thu giữ và dự trữ các-bon.
Có một mối quan hệ khác giữa khí hậu và rừng làm tôi trăn trở năm 2008 và khiến tôi thay đổi công việc từ rừng sang làm việc với biến đổi khí hậu.
Tôi tới thăm Canada, ở British Columbia, cùng với các lãnh đạo của sở lâm nghiệp của các nước khác chúng tôi có một loại liên minh giữa họ, như Canada, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Mỹ.
Khi ở đó, chúng tôi biết về loài bọ thông cánh cứng này. chúng ăn dần các cánh rừng ở Canada.
Chúng ta thấy ở đây, các cây màu nâu, đây thực sự là các cây đã chết.
Chúng là các cây chết khô do các ấu trùng của loại bọ này.
Thực tế là loại bọ này bị khống chế bởi thời tiết lạnh trong mùa đông.
Trong nhiều năm nay, thời tiết không đủ lạnh để kiểm soát được loại bọ này.
Nó trở thành một loại bệnh đang thật sự giết hàng tỷ cây xanh.
Nên tôi nhớ lại một quan điểm cho rằng rừng xanh thực sự là một trong các nạn nhân sớm nhất và chịu ảnh hưởng nhiều nhất của biến đổi khí hậu.
Vì vậy tôi đã nghĩ, nếu tôi thành công trong việc cùng với các đồng nghiệp thực sự giúp ngăn chặn được nạn phá rừng, có lẽ chúng tôi sẽ thất bại cuộc chiến của biến đổi khí hậu tiếp sau này do lũ lụt, nhiệt lượng, hoả hoạn, vân vân.
Vì vậy tôi quyết định rời bỏ sở lâm nghiệp bắt đầu làm việc trực tiếp về vấn đề biến đổi khí hậu, tìm cách nghĩ và hiểu thách thức này, và bắt đầu từ đó.
Hiện tại, thách thức của biến đổi khí hậu khá rõ ràng.
Mục tiêu cũng rất rõ ràng.
Chúng tôi muốn hạn chế sự gia tăng của nhiệt độ trung bình của hành tinh xuống 2 độ.
Có vài lý do cho điều đó.
Tôi sẽ không đề cập đến nó bây giờ.
Để đạt được giới hạn 2 độ, mà chúng ta có thể sống sót được, IPCC, Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu xác định rằng chúng ta cần một ngân sách để giải quyết sự khuếch tán 1000 tỷ tấn CO2 từ bây giờ tới cuối thế kỷ này.
Nếu chia ngân sách theo số năm, chúng ta có ngân sách trung bình cho 11 tỷ tấn CO2 mỗi năm.
Thế một tấn CO2 là bao nhiêu?
Nó tương đương với lượng khí một chiếc ô tô nhỏ chạy 20 ki-lô-mét mỗi ngày, thải ra trong một năm.
Hoặc một chuyến bay, một chiều, từ São Paulo tới Johannesburg hoặc tới London, một chiều.
Hai chiều thì hai tấn.
Vậy 11 tỷ tấn là gấp hai chỗ đó.
Lượng khí thải ra ngày nay là 50 tỷ tấn, và ngày càng tăng.
Nó đang tăng lên, có lẽ sẽ là 61 tỷ tấn khoảng năm 2010.
Chúng ta cần giảm xuống 10 tỷ tấn năm 2050.
Trong khi điều này xảy ra, dân số sẽ tăng từ 7 đến 9 tỷ người, kinh tế sẽ tăng trưởng từ 60 nghìn tỷ vào năm 2010 đến 200 nghìn tỷ đô-la.
Điều chúng ta cần làm là phải hiệu quả hơn nhiều đến mức chúng ta có thể đi từ 7 tấn các-bon tính trên đầu người trên mỗi người, trên năm xuống còn con số như thế này.
Bạn phải lựa chọn. đi máy bay hoặc đi ô tô.
Câu hỏi đặt ra là, liệu chúng ta có làm được không?
Đó đích xác là câu hỏi tôi muốn hỏi khi tôi phát triển kế hoạch đối phó nạn phá rừng.
Đó là một vấn đề lớn, quá phức tạp. Chúng ta có thật sự làm được không?
Tôi nghĩ là có. Hãy nghĩ như thế này: Chặt phá rừng tương đương với 60% khí thải nhà kính ở Brazil trong thập niên vừa qua.
Hiện tại, nó còn ít hơn 30% một tí.
Trên thế giới, 60% là năng lượng.
Nếu chúng ta có thể xử lý trực tiếp năng lượng này, giống như cách chúng ta đối phó với nạn phá rừng, có lẽ chúng ta có cơ hội.
Có năm điều, tôi nghĩ chúng ta nên làm.
Thứ nhất, chúng ta cần ngăn cản sự phát triển của khí thải các-bon.
Ta không cần chặt hạ toàn bộ rừng để kiếm thêm việc làm và canh tác và tiết kiệm hơn.
Đó là điều chúng ta chứng minh khi giảm được nạn phá rừng và kinh tế tiếp tục tăng trưởng.
Điều tương tự có thể xảy ra trong lĩnh vực năng lượng.
Thứ hai, chúng ta phải chuyển lợi nhuận đến đúng chỗ.
Hiện nay, 500 tỷ đô-la mỗi năm chi trợ cấp cho nhiên liệu hóa thạch.
Tại sao ta không định giá cho các-bon và chuyển nó thành năng lượng tái tạo?
Thứ ba, chúng ta cần tính toán và làm rõ ràng ở đâu, khi nào và ai đang làm cho khí nhà kính bị thải ra ta có thể có các hành động cụ thể đối phó với từng khả năng trên.
Thứ tư, chúng ta cần nhảy cóc lộ trình của sự phát triển, nghĩa là, không cần thiết lập đường dây điện thoại dưới đất trước khi bạn có điện thoại di động.
Tương tự, ta không cần đem nhiên liệu hóa thạch đến một tỷ người không thể tiếp cận với năng lượng trước khi chúng ta có năng lượng sạch.
Thứ năm, và là điều cuối cùng, chúng ta cần chia sẻ trách nhiệm giữa các chính phủ, giới kinh doanh và tổ chức dân sự.
Đó là việc mọi người phải làm và ta cần mọi người đồng lòng.
Để kết luận, tôi nghĩ tương lai không giống số mệnh mà bạn chỉ phải theo như việc thường phải làm.
Chúng ta cần có dũng khí để thực sự thay đổi lộ trình, đầu tư vào điều gì đó mới mẻ, tin rằng chúng ta có thể thay đổi được.
Chúng tôi đang làm điều này đối với nạn phá rừng ở Brazil, hy vọng chúng ta có thể làm được điều đó với biến đổi khí hậu trên thế giới
Cảm ơn
(Tiếng vỗ tay)
Lớn lên ở một nước đang phát triển như tôi, Ấn Độ, bạn sẽ học được cách thu về nhiều lợi ích hơn từ những nguồn lực hạn chế và tìm kiếm một phương thức sáng tạo để tái sử dụng những gì bạn có.
Như Mansukh Prajapati, một thợ gốm ở Ấn Độ.
Anh ta tạo ra một cái tủ lạnh hoàn toàn từ đất sét không sử dụng điện.
Anh ấy có thể giữ rau củ tươi trong nhiều ngày.
Một phát minh tuyệt vời, theo đúng nghĩa đen.
Ở châu Phi, nếu điện thoại của bạn hết pin, đừng lo lắng.
Bạn sẽ tìm được vài cửa hàng khá thú vị, giúp bạn sạc điện thoại bằng xe đạp.
Và ở Nam Mỹ, hãy đến Lima ở Peru, vùng có độ ẩm cao nhận lượng mưa chỉ 2.54mm mỗi năm.
Một kỹ sư ở Lima đã thiết kế bảng quảng cáo khổng lồ hấp thu chất ẩm trong không khí và chuyển nó thành nước sạch, tạo ra hơn 90 lít nước mỗi ngày.
Người Peru thật đáng kinh ngạc.
Họ có thể thuần túy thu được nước từ không khí loãng.
Từ bảy năm trước, tôi đã gặp và nghiên cứu hàng trăm doanh nghiệp ở Ấn Độ, Trung Quốc, châu Phi và Nam Mỹ, và họ liên tục làm tôi kinh ngạc.
Nhiều người trong số họ chưa bao giờ đến trường.
Họ không phát minh trong những phòng nghiên cứu & phát triển lớn.
Phòng thí nghiệm của họ ở lề đường.
Vì sao họ làm thế?
Bởi vì họ không có những nguồn lực cơ bản hỗ trợ như chúng ta, như vốn và năng lượng, những dịch vụ cơ bản, như chăm sóc sức khỏe và giáo dục ở những nơi đó cũng rất khan hiếm.
Khi nguồn lực bên ngoài khan hiếm, họ phải tìm từ bên trong một nguồn lực phong phú khác: sức sáng tạo của con người, và dùng sự sáng tạo đó, tìm tòi những phương thức khéo léo để giải quyết vấn đề với nguồn lực hạn chế.
Ở Ấn Độ, chúng tôi gọi là Jugaad.
Jugaad trong tiếng Hindi nghĩa là cách ứng biến, một giải pháp khéo léo trong điều kiện không thuận lợi.
Những giải pháp Jugaad không tinh tế hay hoàn hảo, nhưng lại tạo thêm giá trị với chi phí thấp hơn.
Với tôi, doanh nghiệp nào có thể tạo ra những giải pháp Jugaad thì cũng như những nhà giả kim vậy.
Họ có thể biến bất lợi thành cơ hội một cách thần kỳ, và chuyển thứ có giá trị thấp thành thứ có giá trị cao.
Nói cách khác, họ là bậc thầy trong nghệ thuật làm được nhiều hơn với ít nguồn lực hơn, cốt lõi của những phát kiến trong điều kiện thiếu thốn nguồn lực.
Giải pháp giá rẻ là khả năng tạo ra nhiều giá trị kinh tế và xã hội hơn sử dụng ít nguồn lực / tài nguyên hơn.
Phát kiến giá rẻ không dừng lại ở làm được, mà là làm tốt hơn.
Bây giờ, tôi muốn cho các bạn thấy, ở các thị trường mới nổi, doanh nghiệp và công ty thực hiện phát kiến giá rẻ với quy mô lớn thế nào để cung cấp dịch vụ sức khỏe & năng lượng cho hàng tỷ người một cách hiệu quả, những người có thu nhập thấp nhưng khát vọng cao.
Trước hết, hãy đến Trung Quốc, tại Neusoft, nhà cung cấp dịch vụ IT lớn nhất quốc gia phát triển giải pháp y khoa để giúp các bác sĩ ở thành phố điều trị từ xa cho những bệnh nhân già, nghèo khó ở những làng mạc.
Giải pháp này dựa trên những thiết bị y khoa dễ sử dụng không cần nhân viên y tế trình độ cao, mà y tá ở vùng nông thôn có thể sử dụng.
Trung Quốc thật sự rất cần những giải pháp y khoa chi phí thấp này bởi vì sẽ có hơn nửa tỷ người già tại đây vào năm 2050.
Bây giờ, hãy đến Kenya, một nửa dân cư ở đây sử dụng M-Pesa, giải pháp thanh toán điện thoại di động.
Một giải pháp tuyệt vời cho lục địa châu Phi bởi vì 80% người châu Phi không có tài khoản ngân hàng, nhưng điều thú vị là M-Pesa giờ là điểm khởi đầu cho những mô hình kinh doanh riêng rẻ trong lĩnh vực như năng lượng.
Lấy M-KOPA, giải pháp năng lượng mặt trời tại nhà, được làm đơn giản từ tấm quang năng trên mái nhà, ba bóng đèn LED, đài phát thanh năng lượng mặt trời và sạc điện thoại.
Cả bộ dụng cụ, giá 200 đô la, quá đắt đối với hầu hết người Kenya, nhường chỗ cho hệ thống điện thoại thực hiện nó một cách phù hợp hơn.
Ngày nay, bạn có thể mua bộ dụng cụ này với tiền cọc chỉ 35 đô la, sau đó, trả góp phần còn lại ở mức 45 cents mỗi ngày thông qua điện thoại của mình.
Sau 365 kỳ góp, hệ thống sẽ mở khóa, sản phẩm thuộc về bạn, và bạn bắt đầu nhận được nguồn điện sạch miễn phí.
Một giải pháp hay cho Kenya, nơi 70% người dân không có điện để sử dụng.
Điều này cho thấy với giải pháp tiết kiệm bạn khai thác nguồn lực dồi dào nhất, kết nối điện thoại chẳng hạn, để đổi lấy thứ khan hiếm, ví dụ như năng lượng.
Với giải pháp tiết kiệm, phía Nam địa cầu đang bắt kịp và trong vài trường hợp thậm chí vượt mặt phía Bắc.
Thay vì xây dựng những bệnh viện đắt tiền, Trung Quốc sử dụng y khoa từ xa để điều trị cho hàng triệu bệnh nhân hiệu quả về chi phí, và ở châu Phi, thay vì xây dựng ngân hàng và lưới điện, tiến thẳng đến thanh toán điện thoại và phân phối năng lượng sạch.
Phát kiến giá rẻ hoàn toàn trái ngược với cách đổi mới ở phía Bắc.
Tôi sống tại thung lũng Silicon, nơi ta không ngừng theo đuổi những thành tựu kỹ thuật to lớn.
Hãy nghĩ đến iPhone 5, 6, rồi 7, 8.
Các công ty phương Tây chi hàng tỷ đô la cho nghiên cứu và phát triển, sử dụng hàng tấn tài nguyên thiên nhiên để tạo ra sản phẩm ngày một phức tạp, nhằm tạo sự khác biệt trong cạnh tranh, và moi thêm tiền từ khách hàng cho những tính năng mới.
Thế nên, mô hình kinh doanh của phương Tây là "làm thêm để được thêm".
Đáng buồn là, nhiên liệu cho mô hình này đang cạn dần, vì 3 lý do: Đầu tiên, phần lớn khách hàng ở phương Tây, dưới sức mua giảm, không thể chấp nhận thêm những sản phẩm đắt đỏ này.
Thứ hai, chúng ta đang cạn kiệt nguồn nước tự nhiên và dầu mỏ.
Ở California, nơi tôi sống, khan hiếm nước dần trở thành vấn đề nghiêm trọng.
Thứ ba, quan trọng nhất, vì thu nhập gia tăng không đồng đều giữa nhóm giàu và nhóm trung lưu ở phương Tây, có một khoảng cách lớn giữa những sản phẩm và dịch vụ hiện tại và nhu cầu căn bản của người tiêu dùng.
Bạn có biết rằng, ngày nay, có hơn 70 triệu người Mỹ ít khi sử dụng đến ngân hàng, bởi những dịch vụ ngân hàng hiện có không được thiết kế để phục vụ cho nhu cầu cơ bản của họ.
Khủng hoảng kinh tế kéo dài ở phương Tây làm người ra nghĩ rằng họ đang mất dần cuộc sống tiêu chuẩn cao và dần rơi xuống đáy.
Tôi tin rằng cách duy nhất giúp ta duy trì sự thịnh vượng và phát triển ở phương Tây là học cách làm được nhiều hơn với ít nguồn lực hơn.
Tin tốt là, điều đó đang bắt đầu diễn ra.
Vài công ty ở phương Tây đang tiếp cận giải pháp chi phí thấp để tạo những sản phẩm phù hợp hơn với người tiêu dùng phương Tây.
Tôi sẽ cho bạn 2 ví dụ.
Khi lần đầu nhìn thấy tòa nhà này, tôi tự nhủ, chắc đây là một trong những thiết kế hiện đại nhất.
Thật ra, đó là một nhà máy sản xuất nhỏ xây dựng bởi Grameen Danone, liên doanh giữa ngân hàng Grameen của Muhammad Yunus và công ty thực phẩm Danone để sản xuất sữa chua chất lượng cao ở Bangladesh.
Nhà máy này chỉ cỡ bằng 10% các nhà máy hiện tại của Danone và chi phí xây dựng giảm đi rất nhiều.
Tôi đoán các bạn sẽ gọi nó là nhà máy "ít béo".
Nhà máy này, không giống như ở phương Tây, được tự động hóa mức độ cao, mà dựa vào nhiều công đoạn thủ công để tạo việc làm cho dân địa phương.
Mô hình này truyền cảm hứng cho Danone trong việc kết hợp hiệu quả kinh tế và bền vững xã hội. đến nỗi họ đang lên kế hoạch triển khai ở những nơi khác.
Bây giờ, nhìn vào ví dụ này, bạn có thể nghĩ: "À, giải pháp giá rẻ là kỹ thuật thấp."
Thật ra, không.
Giải pháp giá rẻ cũng là làm cho kỹ thuật cao trở nên dễ chấp nhận và tiếp cận hơn với nhiều người.
Để tôi cho bạn một ví dụ.
Ở Trung Quốc, các kỹ sư R&D của Siemens Healthcare thiết kế máy quét C.T. dễ sử dụng dành cho những người có chuyện môn thấp, như y tá và kỹ thuật viên.
Thiết bị này quét được nhiều bệnh nhân hơn mỗi ngày, và tốn ít năng lượng hơn, tốt cho bệnh viện , và cũng tốt cho bệnh nhân vì nó giảm thiểu chi phí điều trị lên đến 30% và liều lượng bức xạ đến 60%.
Giải pháp này ban đầu được thiết kế cho Trung Quốc. nhưng bây giờ bán đắt, như tôm tươi, ở Mỹ và châu Âu, nơi bệnh viện đang chịu áp lực cung cấp chăm sóc chất lượng cao với chi phí thấp.
Quá trình thực hiện các giải pháp giá rẻ ở phương Tây, thật sự đang được dẫn dắt bởi những doanh nghiệp sáng tạo cùng với những giải pháp đáng kinh ngạc để giải quyết những nhu cầu cơ bản ở Mỹ và châu Âu.
Để tôi cho bạn 3 ví dụ khởi nghiệp truyền cảm hứng cho bản thân tôi.
Cái thứ nhất được khởi đầu bởi người hàng xóm của tôi ở thung lũng Silicon.
Gọi là gThrive.
Họ tạo cảm biến không dây thiết kế giống như những cây thước nhựa, nông dân có thể dán ở nơi khác nhau trên cánh đồng và thu thập thông tin chi tiết như điều kiện đất.
Dữ liệu chức năng này cho phép họ tối ưu lượng thủy năng sử dụng đồng thời cải thiện chất lượng sản phẩm và năng suất, một giải pháp tốt cho California, nơi đang đối mặt với việc thiếu hụt nước.
Nó hoàn vốn trong một năm.
Ví dụ thứ hai là Be-Bound, cũng ở thung lũng Silicon, giúp bạn truy cập internet ngay cả ở nơi không có băng thông wifi hay 3G hay 4G.
Họ làm điều đó như thế nào?
Đơn giản là dùng SMS, công nghệ cơ bản, nhưng đáng tin cậy nhất và phủ sóng rộng nhất khắp thế giới.
Ba tỷ người ngày này dùng điện thoại không thể kết nối internet.
Giải pháp này kết nối họ với internet theo một phương thức giá rẻ.
Và ở Pháp, một doanh nghiệp vừa khởi nghiệp, gọi là Compte Nickel, đang làm cuộc cách mạng cho ngành ngân hàng.
Họ cho phép hàng ngàn người vào cửa hàng tạp hoá chỉ tốn 5 phút để kích hoạt dịch vụ, cung cấp cho họ 2 sản phẩm: một số tài khoản ngân hàng quốc tể và một thẻ debit quốc tế.
Họ thu phí duy trì hàng năm chỉ ở mức 20 Euro.
Bạn có thế thực hiện mọi giao dịch ngân hàng -- gửi, nhận tiền và chi trả với thẻ debit -- mà không tốn thêm một khoản phí nào.
Tôi gọi đây là giao dịch ngân hàng chi phí thấp không cần ngân hàng.
Thật ngạc nhiên, 75% khách hàng sử dụng dịch vụ này, là người Pháp trung lưu, không chi trả nổi mức phí cao của ngân hàng,
Tôi đang nói về giải pháp giá rẻ, khởi đầu tiên phong ở phía Nam, dần được chấp nhận ở phía Bắc.
Cuối cùng, chúng ta muốn thấy những quốc gia phát triển và đang phát triển cùng nhau tạo ra những giải pháp chi phí thấp để đem lại lợi ích cho chính loài người.
Tin tốt là điều đó đang bắt đầu diễn ra.
Hãy đến Nairobi.
Nairobi kẹt xe kinh khủng.
Lần đầu tiên chứng kiến, tôi đã nghĩ: "Holy Cow."
Theo đúng nghĩa đen, bạn phải né tránh những con bò khi lái xe.
Để tình hình trở nên dễ dàng hơn, các kỹ sư ở phòng thí nghiệm IBM, Kenya thử nghiệm một giải pháp, gọi là Megaffic, được thiết kế ban đầu bởi những kỹ sư Nhật Bản.
Không giống như ở phương Tây, Megaffic không dựa vào cảm biến dọc lề đường, vốn rất đắt đỏ để lắp đặt ở Nairobi.
Thay vào đó, họ xử lý hình ảnh, tín hiệu giao thông, thu thập từ số máy quay ít ỏi, chất lượng thấp từ đường phố Nairobi, dùng phần mềm phân tích để dự đoán các điểm tắt nghẽn, và nhắn tin cho các tài xế sử dụng đường khác.
Cứ như vậy, Megaffic tuy không hấp dẫn như xe tự lái, nhưng cam kết giúp tài xế ở Nairobi, từ điểm A đến điểm B nhanh hơn ít nhất 20%.
Đầu năm nay, UCLA Health mở phòng thí nghiệm toàn cầu cho đổi mới nơi tìm kiếm các giải pháp tiết kiệm cho vấn đề chăm sóc sức khỏe khắp nơi trên thế giới có chi phí giảm ít nhất 20% so với giải pháp hiện thời tại Mỹ,
và hiệu quả hơn nữa.
Họ cũng cố gắng tập hợp những nhà phát kiến từ phía Nam và phía Bắc cùng tạo ra những giải pháp chăm sóc sức khỏe giá rẻ cho nhân loại.
Tôi đã đưa ra nhiều ví dụ về các nhà đổi mới khắp thế giới, nhưng câu hỏi là, làm sao có được những giải pháp giá rẻ?
Tôi có 3 nguyên tắc muốn chia sẻ để các bạn có thể áp dụng cho chính tổ chức của mình để làm được nhiều hơn với ít nguồn lực hơn.
Nguyên tắc đầu tiên: Giữ cho nó đơn giản.
Đừng tạo ra những giải pháp nhằm gây ấn tượng với khách hàng.
Giữ cho nó đủ đơn giản để sử dụng và tiếp cận rộng khắp, giống như máy quét C.T.
ở Trung Quốc. Nguyên tác thứ hai: Đừng phí thời gian cho thứ đã chạy tốt.
Cố gắng tận dụng những nguồn lực và của cải có sẵn, dễ dàng tiếp cận, giống như sử dụng hệ thống điện thoại để cung cấp năng lượng sạch hay các cửa hàng tạm hoá cung cấp dịch vụ ngân hàng.
Nguyên tắc thứ ba: Suy nghĩ và hành động theo chiều ngang.
Các công ty có xu hướng leo thang theo chiều thẳng đứng bằng cách vận hành tập trung trong các nhà máy, nhà kho lớn, nhưng nếu muốn trở nên linh động và thích ứng với sự đa dạng của khách hàng, bạn cần phát triển theo chiều ngang sử dụng chuỗi cung ứng được phân bổ với đơn vị sản xuất và phân phối nhỏ hơn, như trường hợp của ngân hàng Grameen.
Phía Nam tiên phong cho giải pháp giá rẻ vì họ cần.
Phía Bắc đang học cách làm nhiều hơn, với ít nguồn lực hơn vì họ đang đối mặt với nguồn tài nguyên bị kiềm hãm.
Là một người Ấn Độ, sinh ra ở Pháp sống ở Mỹ, tôi hy vọng chúng ta có thể vượt qua sự phân chia Bắc - Nam để cùng nhau tiếp sức cho sự sáng tạo của những nhà phát kiến khắp thế giới, cùng tạo ra những giải pháp giá rẻ, cải tiến chất lượng cuộc sống cho mọi người, đồng thời, bảo vệ hành tinh quý giá của chúng ta.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Loài người chúng ta có một tiềm năng to lớn về tính thiện, nhưng cũng có sức mạnh vô biên để làm điều ác.
Bất kỳ công cụ nào cũng có thể được dùng để xây dựng hoặc hủy diệt.
Điều đó đều phụ thuộc vào động cơ của chúng ta.
Vì thế, điều quan trọng hơn cả là khuyến khích một động cơ từ lòng vị tha hơn là một động cơ từ sự ích kỷ
Giờ đây, ta đang phải đối mặt với rất nhiều thách thức của thời đại.
Đó có thể là những thách thức mang tính cá nhân.
Trí óc của ta có thể là người bạn tốt nhất nhưng cũng có thể là kẻ thù ghê gớm nhất.
Đó cũng là những thách thức mang tính xã hội : Tình trạng nghèo khổ tràn lan, bất bình đẳng, mâu thuẫn, bất công.
Và còn những thách thức mới mà chúng ta không ngờ tới.
Cách đây mười ngàn năm, có khoảng năm triệu người trên Trái đất.
Bất kể họ làm gì, khả năng phục hồi của Trái đất sẽ sớm hàn gắn hoạt động của con người.
Sau các cuộc Cách mạng khoa học và kỹ thuật, mọi chuyện bây giờ đã khác.
Chúng ta hiện nay là tác nhân chính yếu gây ảnh hưởng lên Trái đất.
Chúng ta bước vào Kỷ Nhân Sinh kỷ nguyên của nhân loại.
Thế nên, nếu nói chúng ta cần tiếp tục sự tăng trưởng không ngừng này, việc sử dụng liên tục các nguồn nguyên liệu, Điều đó giống như lời một vị tôi đã nghe một vị lãnh đạo chính phủ, tôi sẽ không nói tên, đã nói là "Năm năm trước, chúng ta đã ở bờ vực thẳm.
Giờ đây, chúng ta đã tiến một bước lớn''
Bờ vực thẳm này giống như đã được các nhà khoa học xác định là những giới hạn hành tinh.
Trong khuôn khổ những giới hạn đó, chúng bao gồm rất nhiều nhân tố.
Ta còn có thể tiếp tục sự thịnh vượng loài người còn tồn tại trong 150 ngàn năm nữa với điều kiện ta giữ nguyên sự ổn định của môi trường giống như trong Kỷ Toàn Tân trong 10 ngàn năm vừa qua.
Nhưng điều đó phụ thuộc vào một sự giản đơn có tính tự nguyện sư phát triển chuyên vào chất lượng, không phải số lượng
Vào năm 1900, con người vẫn ở trong các giới hạn an toàn.
Còn đây, năm 1950 đã đạt đến một mức tăng tốc to lớn
Chuẩn bị tinh thần nhé, một chút nữa thôi, tưởng tượng ra điều gì sẽ đến tiếp theo.
Chúng ta đã vượt qua rất xa một vài giới hạn của hành tinh.
Hãy lấy sự đa dạng sinh học, trong mức độ hiện tại, đến năm 2050, 30 phần trăm các loài sinh vật trên Trái đất sẽ biến mất.
Ngay cả, nếu lưu giữ được DNA của chúng, ta cũng không thể đảo ngược tình thế.
Đây là tôi, ngồi trước một đỉnh núi băng cao 7000 mét, 21 ngàn phút ở Bhutan,
Ở Cực Thứ Ba, 2000 đỉnh núi băng tan ra nhanh chóng, nhanh hơn cả Bắc Cực
Vậy chúng ta có thể làm gì trong tình hình này?
Mặc dù với sự phức tạp từ chính trị, kinh tế, khoa học vấn đề của môi trường được thu gọn trong vấn đề của lòng tốt hay lòng ích kỷ.
Tôi là một người Mác-xít theo phong cách của Groucho
(Cười) Groucho Marx nói: "Sao phải quan tâm tới các thế hệ tương lai?
Họ đã làm gì cho tôi nào?''
(Cười) Thật không may, tôi đã nghe nhà tỷ phú Steve Forbes, trên trang Fox News, đã nói chính xác như vậy, nhưng rất nghiêm túc.
Ông ta được báo về sự dâng lên của nước đại dương, ông ta nói: "Tôi thấy nó thật vớ vẩn khi phải thay đổi hành vi của tôi bây giờ cho điều gì đó sẽ xảy ra trong một trăm năm nữa.''
Vậy, nếu bạn không quan tâm đến các thế hệ tương lai, Vậy thì cứ việc.
Một trong các thách thức lớn nhất của thời đại chúng ta là hòa hợp ba hệ thời gian: Sự ngắn hạn của nền kinh tế, Sự thăng trầm của thị trường chứng khoán, các thanh khoản cuối năm; Sự hữu hạn của chất lượng cuộc sống là chất lượng mỗi khoảnh khắc cuộc sống, trong 10 hay 20 năm qua và tính dài hạn của môi trường.
Khi các nhà nghiên cứu môi trường thảo luận với các nhà kinh tế, nó giống như cuộc trò chuyện của người tâm thần phân lập
hoàn toàn không có tí liên quan. Họ không cùng nói một ngôn ngữ.
Trong 10 năm qua, tôi đã đi vòng quanh thế giới gặp gỡ các nhà kinh tế, các nhà khoa học, các nhà thần kinh học, các nhà môi trường, triết gia, nhà tư tưởng ở khu vực Himalayas, khắp mọi nơi.
Tôi nhận thấy là, chỉ có một khái niệm mà có thể hòa hợp ba hệ thời gian đó.
Đơn giản là cần có hơn nữa sự quan tâm với người xung quanh.
Có thêm sự quan tâm với người khác, bạn sẽ có một nền kinh tế chu toàn nơi mà tài chính phục vụ xã hội chứ không phải xã hội phục vụ tài chính.
Bạn sẽ không chơi ở một sòng bạc bằng tiền bạc của những người đã đặt niềm tin vào bạn.
Có hơn sự quan tâm với người khác, bạn sẽ chắc chắn rằng bạn khắc phục sự bất bình đẳng rằng bạn mang đến sự sung túc nào đó cho xã hội, cho nền giáo dục, cho nơi công sở.
Nếu không, một quốc gia là cường quốc mạnh nhất, giàu nhất nhưng mọi người đều bất hạnh, thế thì có ý nghĩa gì nữa?
Và nếu có hơn sự quan tâm đến người khác, bạn sẽ không phá hoại cái hành tinh mà chúng ta có và ở tình hình hiện tại, chúng ta không có ba hành tinh để mà tiếp tục làm như thế.
Vậy câu hỏi là, được rồi, lòng tốt là câu trả lời, đó chỉ là một sự lý tưởng phi thực tế, mà nó có thể là một giải pháp thực tế có thật không?
Trước hết, nó có tồn tại không, lòng tốt thật sự, hay chúng ta ích kỷ đến thế?
Một số triết gia cho rằng chúng ta đều ích kỷ không cứu vãn được
Chẳng lẽ chúng ta đều là những kẻ bất lương sao?
Tin tốt, phải không?
Nhiều triết gia, như Hobber, đã nói vậy.
Nhưng không phải tất cả mọi người đều trông đểu cáng.
Hay người chỉ như chó sói với nhau?
Người đàn ông này trông không tệ đến vậy chứ.
Ông ấy là một người bạn của tôi ở Tây Tạng.
Ông ấy rất tử tế.
Chúng ta yêu thích sự hợp tác.
Không có niềm vui nào hơn được làm việc với nhau, phải không?
Không chỉ có mỗi con người.
Rồi, tất nhiên, có cả sự đấu tranh vì sự sống, sự sinh tồn của kẻ mạnh, của thuyết Đác-uyn xã hội
Trong tiến hóa, sự hợp tác -- cho dù sự canh tranh cũng tồn tại, tất nhiên,-- sự hợp tác phải sáng tạo hơn nhiều để có thể tăng cường phát triển.
Chúng ta đều biết phối hợp tuyệt vời và chúng ta có thế còn đi xa hơn nữa.
Hơn hết cả là chất lượng mối quan hệ giữa người với người.
Tổ chức OEDC đã làm một khảo sát gồm 10 nhân tố, bao gồm thu nhập, và nhiều thứ khác.
Điều đầu tiên mà người ta trả lời điều quan trọng đối với hạnh phúc của tôi là chất lượng của các mối quan hệ xã hội.
Không chỉ loài người.
Hãy nhìn những bà cụ đáng yêu này.
Vậy nếu chúng ta phân tích sâu hơn, cái ý kiến cho rằng chúng ta đều ích kỷ không cứu chữa được, đó là khoa học kiểu chuyện phiếm.
Không có bất cứ một nghiên cứu xã hội học nào, nghiên cứu tâm lý học nào, đã chỉ ra được điều đó.
Thậm chí là trái lại.
Bạn tôi, Daniel Batson, đã dành cả đời mình để mời người ta vào phòng thí nghiệm trong các tình huống phức tạp.
Và đương nhiên chúng ta đôi khi ích kỷ, và một số người thì ích kỷ hơn những người khác.
Nhưng ông ấy đã chỉ ra rằng, theo hệ thống, cho dù thế nào luôn luôn có một số lượng lớn người cư xử vị tha bất kể thế nào.
Nếu bạn nhìn thấy một người bị thương, chịu đau đớn, bạn có thể chỉ là muốn thoát khỏi cảm giác cảm thông-- bạn không thể chịu nổi, thế nên tốt nhất là giúp đỡ hơn là đứng im nhìn người đó.
Chúng tôi đã làm đủ loại thí nghiệm, cuối cùng, ông ấy nói, rõ ràng là con người có thể rất tốt đẹp.
Vậy đó là một tin tốt.
Hơn thế nữa, chúng ta nên nhìn vào tính vô vị của lòng tốt.
Hãy nhìn vào đây.
Khi chúng ta ra về, chúng ta sẽ không nói "Dễ thương quá''
Không có một cuộc đánh lộn nào khi mà đám đông nghĩ về lòng tốt''
Điều đó được biết trước rồi, đúng không?
Nếu có một cuộc đánh lộn, chúng ta sẽ nói về nó hàng tháng trời.
Vậy thì sự vô vị của lòng tốt là điều gì đó không thu hút sự chú ý của bạn, nhưng nó tồn tại.
Hãy nhìn vào đây.
Một số nhà tâm lý học nói, khi tôi kể với họ rằng tôi theo 140 dự án nhân đạo ở khu vực Himalaya, điều đó đem lại cho tôi nhiều niềm vui, thì họ nói: ''Ôi, tôi hiểu rồi, ông làm việc để có cảm giác ấm áp.
Đó không phải là cái thiện., Ông chỉ làm vì cảm thấy tốt thôi.''
Bạn nghĩ anh chàng này khi nhảy xuống giữa đường ray anh ấy nghĩ "Mình chắc chắn sẽ cảm thấy rất tuyệt khi mọi chuyện kết thúc?''
(Cười) Chưa hết.
Họ nói, nhưng khi được phỏng vấn, anh ấy nói ''Tôi không có lựa chọn khác, tôi phải nhảy xuống thôi''
Anh ấy không có sự lựa chọn khác.
Phản xạ tự nhiên Đó chỉ có thể là sự ích kỷ hay lòng tốt mà thôi.
Không lựa chọn ư? Nào, đương nhiên, anh chàng này cũng sẽ không nghĩ tới nửa giờ ''Minh có nên đưa tay ra giúp hay không?"
Anh ấy làm thế. Có sự lựa chọn nhưng nó rành rành.
Nó ngay lập tức. Và tất nhiên, anh bạn này cũng có sự lựa chọn.
(Cười) Có những người có sự lựa chọn, như Pastor André Trocmé và vợ, và cả ngôi làng Le Chambon-sur-Lignon ở Pháp
Qua cả Thế chiến thứ hai, họ đã cứu sống 3500 người Do Thái, cung cấp cho họ chỗ ở, đưa họ sang Thụy Sĩ, bất chấp mọi gian nan, nguy hiểm tới tính mạng của họ và của gia đình họ.
Lòng tốt có tồn tại.
Lòng tốt là cái gì?
Đó là niềm mong ước: người khác được hạnh phúc và tìm thấy căn nguyên của hạnh phúc.
Sự cảm thông là điều cộng hưởng do xúc cảm hay tri nhận, giúp bạn thấy người này hạnh phúc người kia chịu đựng
Nhưng sự cảm thông, một mình nó thì chưa đủ.
Nếu tiếp tục chứng kiến nỗi đau đớn, bạn có thể bị đau đớn do cảm thông, bị bùng nổ, thế nên, cần ảnh hưởng lớn hơn của tình thương - lòng trắc ẩn
Làm việc với Tania Singer ở Max Planck Viện Leipzig, chúng tôi chỉ ra hệ thần kinh hoạt động khác nhau với sự cảm thông và lòng tốt .
Công việc đã kết thúc tốt đẹp chúng ta học được từ tiến hóa từ tình mẫu tử, tình phụ tử chúng ta cần phát huy nó.
Lòng tốt có thể được phát huy tới cả các sinh vật khác.
Nếu muốn một xã hội vị tha hơn, chúng ta cần hai điều: Thay đổi cá nhân và thay đổi xã hội.
Việc thay đổi cá nhân có khả thi không?
Hai ngàn năm nghiên cứu thiền định nói rằng có.
15 năm hợp tác nghiên cứu giữa thần kinh học và tế bào học nói rằng có, bộ não của chúng ta thay đổi khi bạn rèn luyện lòng tốt.
Tôi đã dành 120 tiếng trong thiết bị MRI (máy cộng hưởng từ)
Đây là lần đầu tiên tôi ở trong đó sau hai tiếng rưỡi,
Sau đó, kết quả đã được công bố trên rất nhiều tạp chí khoa học.
Nó chỉ ra không có gì mơ hồ có một sự thay đổi cấu trúc và thay đổi chức năng trong bộ não khi bạn rèn luyện tình yêu vị tha
Để bạn hiểu rõ hơn: Đây là thiền sư không tham gia tập huấn bên trái, thiền sư trong thiền định như bạn thấy có tất cả các hoạt động. một nhóm có kiểm soát không tham gia tập huấn, không có gì xảy ra, thiền đinh, không có gì xảy ra.
Họ đều không tham gia chương trình rèn luyện.
Thế bạn có cần 50 ngàn giờ ngồi thiền không?
Không cần. Bốn tuần, 20 phút mỗi ngày thiền định chăm sóc tâm trí là đã mang lại sự thay đổi cấu trúc trong bộ não so với nhóm có kiểm soát.
Chỉ 20 phút mỗi ngày trong bốn tuần.
Ngay cả với trẻ em mẫu giáo -- Richard Davidson đã tiến hành ở Madison.
Một chương trình kéo dài tám tuần: lòng biết ơn, lòng tốt, sự hợp tác, thở giác niệm.
Bạn có thể nói ''Chúng nó chỉ là con nít mà''
Hãy nhìn sau tám tuần, Hành vi tiền xã hội, đường đồ thị màu xanh.
Sau đó là cuộc kiểm tra khoa học sau chót, kiểm tra dán nhãn
Trước hết, xác định cho mỗi trẻ ai là bạn tốt nhất trong lớp, đứa không được quý nhất, đứa vô danh, đứa bị bệnh và bọn trẻ phải dán nhãn các đối tượng.
Trước khi có tập huấn, chúng dán nhãn hết cho bạn thân của mình.
Những đứa bé bốn, năm tuổi, 20 phút ba lần một tuần.
Sau khi tập huấn, không còn sự phân biệt: cùng một số lượng nhãn cho các bạn thân nhất và không được quý nhất.
Đó là điều chúng ta nên làm ở tất cả các trường học trên thế giới.
Chúng ta sẽ đi đến đâu từ điểm này?
(Vỗ tay) Khi biết về thí nghiệm này. Đức Đạt Lai Lạt Ma đã nói với Richard Davidson: ''Anh sẽ đi tới 10, 100 cả liên hiệp quốc, cả thế giới"
Chúng ta sẽ đi tới đâu?
Thay đổi cá nhân là điều có thể.
Liệu ta có phải đợi loại gien của lòng tốt cho nhân loại?
Thế thì sẽ mất 50 ngàn năm sẽ là quá nhiều tổn hại cho môi trường.
May mắn thay, chúng ta có sự tiến hóa của văn hóa.
Văn hóa, như các chuyên gia đã nhận định biển đổi nhanh chóng hơn di truyền.
Đó là một tin tức tốt đẹp.
Thái độ với chiến tranh đã có nhiều thay đổi những năm qua.
Sự thay đổi cá nhân và biến đổi văn hóa tạo ra nhau. đúng vậy, chúng ta có thể đạt đến một xã hội vị tha hơn.
Vậy chúng ta sẽ đi tới đâu?
Cá nhân tôi thì quay trở lại phương Đông.
Chúng tôi chữa trị 100 ngàn bệnh nhân một năm trong các dự án.
Chúng tôi có 25 ngàn trẻ em bốn phần trăm kinh phí
Vài người nói: "Mấy thứ của ông có tác dụng trong thực tế, vậy còn trong lý thuyết?''
Luôn luôn có sự sai lầm.
Thế nên, tôi sẽ trở lại với tu viện của mình để tìm nguồn cơn để phục vụ cộng đồng tốt hơn.
Nhưng ở cấp độ toàn cầu, chúng ta có thể làm gì?
Chúng ta cần ba điều.
Nâng tầm hợp tác: Nền giáo dục hợp tác ở trường học thay thế cho nền giáo dục cạnh tranh Hợp tác vô điều kiện trong lòng các tổ chức -- có thể có một vài cạnh tranh giữa các tổ chức, nhưng không phải bên trong.
Chúng ta cần một sự hòa hợp bền vững. Tôi rất thích thuật ngữ này.
Không phải là phát triển bền vững nữa.
Hòa hợp bền vững có nghĩa là hiện tại chúng ta phải giảm thiểu bất bình đẳng.
Trong tương lai, chúng ta cần phải làm hiệu quả hơn, tiếp tục phát huy chất lượng không phải là số lượng.
Chúng ta cần một nền kinh tế chu toàn.
Cỗ máy kinh tế đội lốt con người sẽ không thể xử lý được tình trạng đói nghèo tràn lan, không thể xử lý được vấn đề của quyền lợi chung các vấn đề của không khí, của đại dương.
Chúng ta cần một nền kinh tế chu toàn.
Nếu bạn nói kinh tế nên quan tâm tới mọi người, họ sẽ nói: "Đó không phải là việc của chúng tôi"
Nếu bạn nói, họ không quan tâm thì điều đó quả là tệ.
Chúng ta cần những cam kết ở mức địa phương, trách nhiệm ở mức toàn cầu.
Chúng ta cần mở rộng lòng tốt đến 1,6 triệu loài sinh vật khác.
Những sinh vật có cảm giác cũng là công dân của thế giới này.
và chúng ta cần khuyến khích cái thiện.
Cách mạng Vị tha muôn năm!
Cách mạng Vị tha muôn năm!
(Vỗ tay) Xin cảm ơn
(Vỗ tay)
Tôi là một blogger, nhà làm phim và cũng là người bán thịt, và tôi sẽ giải thích những công việc đó được kết hợp như thế nào.
4 năm trước, khi tôi và bạn tôi bắt đầu tháng ăn chay Ramadan đầu tiên ở một trong những thánh đường đông đúc nhất New York.
Những người tu hành với râu quai nón và mũ trùm đầu tràn ngập đường phố.
Đó là cơn ác mộng của FBI. (Tiếng cười) Là một phần của cộng đồng đó, chúng tôi biết nơi đây được chào đón ra sao.
Trong nhiều năm, tôi đã nhìn thấy những hình ảnh miêu tả nơi đó như một tảng đá vô hồn, lạnh lẽo, hay giống như khuôn ảnh được người Hồi giáo ở Mỹ
vẽ từ trải nghiệm của họ. Tức giận bởi tầm nhìn hạn hẹp đó, tôi và người bạn đã nảy ra một ý tưởng điên rồ: Bắt đầu tháng ăn chay truyền thống ở một nhà thờ Hồi Giáo ở mỗi bang vào mỗi đêm của tháng Ramadan rồi chia sẻ câu chuyện đó lên blog.
Chúng tôi gọi là: "30 Thánh đường trong 30 ngày", đi qua 50 bang và chia sẻ câu chuyện của hơn 100 cộng đồng Hồi giáo, những người tị nạn Cam-pu-chia trong dự án của L.A cho đến những người da đen Sufis sống trong rừng ở Nam Carolina.
Chúng tôi nhận ra hình ảnh tươi đẹp và đa dạng của người Mỹ.
Truyền thông đã khiến phóng viên địa phương quan tâm đến cộng đồng Hồi giáo nhưng thú vị nhất là chứng kiến mọi người trên khắp thế giới được truyền cảm hứng để thực hiện cuộc hành trình 30 ngày của mình.
Thậm chí, hai vận động viên NFL đã thực hiện chuyến đi trong thời gian nghỉ phép.
Và hành trình 30 ngày đã nở rộ khắp thế giới, tôi bị mắc kẹt khi đang làm phim ở Pakistan.
Đồng sự Omar và tôi không có ý tưởng nào để bắt đầu bộ phim
có tên "Những chú chim đi bộ" về những trẻ em sống trên đường phố phải vật lộn tìm một mái ấm.
Chúng tôi tập trung vào sự phức tạp của tuổi trẻ và những mâu thuẫn gia đình, nhưng bạn bè vẫn thúc giục chúng tôi thêm vào những vụ không tặc và mục tiêu giết chóc để bộ phim "gần gũi hơn", chủ yếu để giảm uy tín của chúng tôi trong câu chuyện liên quan đến vấn đề chính trị xã hội.
Tất nhiên, chúng tôi đã không làm thế, thay vào đó, là đã đấu tranh cho tình yêu thương và tuổi trẻ bồng bột.
Nhân tố đằng sau bộ phim chính là sự cảm thông, thứ thường bị thiếu hụt trong những bộ phim từng được ghi hình ở lãnh thổ của chúng tôi.
Khi bộ phim được công chiếu ở lễ hội và rạp chiếu phim quốc tế, tôi quay về New York, với tất cả thời gian rảnh rỗi và rỗng túi, vợ tôi giao cho tôi việc nấu ăn cho cả gia đình.
Bất cứ khi nào mua thịt halal trong vùng, tôi thấy có gì đó không ổn.
Với những ai chưa biết, halal là một loại thịt được làm ra theo quy trình nuôi dưỡng và sản xuất nghiêm ngặt của đạo Hồi.
Thật không may, phần lớn halal ở Mỹ không còn đạt chuẩn như mong muốn.
Càng biết nhiều về sự thiếu đạo đức đó, tôi càng cảm thấy bị xúc phạm , đăc biệt bởi vì những cơ sở ở chính nơi tôi sống lại muốn lợi dụng tín ngưỡng ấy.
Vì thế, với cảm xúc mãnh mẽ, và chưa hề có kinh nghiệm bán thịt nào, tôi và vài người bạn đã mở một quầy bán thịt ở ngay trung tâm thời trang của thị trấn phía Đông.
(Cười) Chúng tôi gọi nó là "Honest Chops", (Nhát chặt thật thà) thịt hữu cơ lấy từ động vật chăn thả, và vừa túi tiền với các gia đình công nhân.
Ở Mỹ, không có loại thực phẩm nào giống thế.
Điều không thể tin nổi là 90% khách hàng của chúng tôi không phải là người Hồi giáo
Với nhiều người, đó là lần đầu tiên tiếp xúc với người Hồi giáo ở khoảng cách gần đến thế.
Có vẻ tôi đang lạc đề nhỉ (Cười) do hồi hộp đấy.
Một sự hưởng ứng mạnh mẽ dành cho việc kinh doanh và người quản lí chăm chỉ làm việc để đơn giản hóa niềm tin và cộng đồng và cách duy nhất để đánh bại động cơ ấy là chơi theo luật khác biệt.
Cạnh tranh với lối chơi sáng tạo.
Với niềm tin, chiến lược và tình yêu mang theo, chúng tôi cương quyết lấy lại đức tin trong mọi bức hình, trong từng lát thịt, bởi nếu chúng tôi minh oan vì mục đích kêu gọi quần chúng, thì không chỉ có thất bại, mà còn bị nhấn chìm bởi những người nhiều tiền và điều kiện khác khi kể câu chuyện của mình.
Nhưng động lực đó không phải vì tạo sự khác thường hay sự xác đáng.
Chỉ đơn giản bởi vì cộng đồng của chúng ta là duy nhất và vô cùng tươi đẹp.
Họ buộc chúng tôi tìm ra con đường kiên quyết để được công nhận và tôn trọng.
Xin cám ơn!
(Vỗ tay)
Tôi nghĩ đây sẽ là sự nhẹ nhõm và thất vọng cho một số người khi tôi không nói về âm đạo hôm nay.
Tôi mở đầu với "những lời độc thoại về âm đạo" bởi vì tôi lo lắng về âm đạo.
Tôi rất lo lắng hôm nay về kí hiệu này, thế giới này và sự phổ biến của an toàn cưỡng ép.
Tôi nhìn, nghe cảm nhận thấy từ này ở mọi nơi.
An toàn thật sự, kiểm tra an toàn, đồng hồ an toàn, giải tỏa an toàn.
Tại sao những thứ này nhấn mạnh vào sự an toàn lại làm tôi thấy kém an toàn hơn?
An toàn thật sự nghĩa là gì khi mọi người nói về điều này?
Và tại sao chúng ta, đặc biệt là người Mỹ, trở thành một quốc gia đặt sự an toàn lên trên những thứ khác?
Thật ra, tôi nghĩ sự an toàn rất khó đạt được, không thể!
Chúng ta đều sẽ ốm, già và chết. Mọi người rời bỏ ta.
Mọi người thay đổi chúng ta. Không có gì là an toàn.
Và đó thật ra là một tin tốt.
Thật đấy, trừ khi cả đời bạn chỉ tập trung vào việc được an toàn.
Nếu cả đời bạn chỉ nghĩ về an toàn, đây là những điều sẽ xảy ra.
Bạn không thể du lịch hay thám hiểm ở các nơi xa xôi ngoài một vòng tròn nhất định.
Bạn không thể có quá nhiều suy nghĩ trái ngược cùng một lúc, bởi vì nó sẽ làm rối hoặc thử thách bạn
Bạn không thể cởi mở với những trải nghiệm mới, con người mới, cách làm việc mới -- điều đó sẽ làm bạn lạc lối.
Bạn không thể biết bạn là ai, cho nên bạn bám víu lấy những đặc tính cứng nhắc.
Bạn theo đạo Cơ Đốc, đạo Hồi, Do Thái.
Bạn là người Ấn Độ, Ai Cập, Ý, Mỹ.
Bạn là một người đồng tính hay dị tính hoặc chưa bao giờ quan hệ.
Hoặc ít nhất, đó là những gì bạn nhận định bản thân.
Bạn trở thành một phần của "chúng tôi"
Để được an toàn, bạn chống lại "bọn họ"
Bạn bám lấy vùng đất của bạn bởi vì đó là 1 nơi an toàn
Bạn phải đánh lại những người xâm phạm nó.
Bạn trở thành quốc gia, trở thành tôn giáo
Bạn trở thành bất cứ thứ gì mà sẽ đông cứng, tê liệt bạn và bảo vệ bạn khỏi sự nghi ngờ và thay đổi.
Nhưng tất cả những thứ này thật ra sẽ tắt đi lí trí của bạn.
Thực tế, nó không làm bạn thấy an toàn hơn
Ví dụ, tôi đã từng ở Sri Lanka, 3 ngày sau trận sóng thần, và tôi đứng trên bãi biển và hiểu rõ, trong vòng 5 phút một trận sóng 30 foot có thể ập tới và hủy diệt con người , dân chúng, cuộc sống
Mọi nỗ lực cho sự an toàn, thật ra lại làm bạn thấy bất an hơn bởi vì bạn phải canh chừng mọi lúc
Có những người không giống bạn - người mà bạn gọi là kẻ thù.
Có những nơi bạn không thể tới, những điều không thể nghĩ tới thế giới mà bạn không thể hòa hợp
Và bạn dành thời gian để chống lại, bảo vệ lãnh địa của bạn và trở nên bám chặt vào những suy nghĩ cơ bản.
Cả ngày bạn trở bên sốt sắng lo bảo vệ bản thân mình.
Điều này trở thành sứ mệnh. Đó là tất cả những gì bạn làm.
Ý tưởng ít hơn. Chúng trở thành những đoạn ngắn.
Có ác quỷ và thiên thần, tội phạm và nạn nhân.
Những người đó, nếu họ không đi cùng chúng ta, thì sẽ chống lại chúng ta.
Thật dễ dàng làm tổn thương người khác vì bạn không cảm nhận được những gì họ nghĩ.
Thật dễ dàng trói họ lại, bắt họ khỏa thân, làm nhục họ, chiếm lĩnh họ, xâm phạm thậm chí là giết họ, bởi vì bọn họ là những trở ngại cho sự an toàn của bạn.
Trong 6 năm, tôi có những đặc quyền nhờ V-day, cuộc vận động toàn cầu chống lại [nạn bạo hành] nữ giới, đi tới khoảng 60 quốc gia, và dành thời gian khác nhau.
Tôi gặp phụ nữ và đàn ông trên khắp hành tinh này, sống trong nhiều hoàn cảnh khác nhau-- chiến tranh, nghèo đói, kì thị, nhiều dạng bạo lực khác -- chưa bao giờ được an toàn, hoặc mơ về viễn tưởng cuộc sống an toàn vĩnh viễn bị hủy hoại.
Tôi dành thời gian cho phụ nữ ở Afghanistan dưới thời Taliban những người bị bạo hành và kiểm soát.
Tôi đã từng ở trại tị nạn ở Bosnia.
Tôi ở cùng những người phụ nữ Pakistan những người bị tạt a xít đầy mặt.
Tôi ở cùng những cô gái khắp nước Mỹ, những người bị hãm hiếp bởi người quen, hoặc bởi những người bạn thân khi họ bị thuốc trong đêm.
Một trong những điều tuyệt vời tôi khám phá trong những chuyến đi của mình là những loài vật mới nổi này.
Tôi thích khi anh ấy nói về một thế giới khác bên cạnh thế giới này.
Tôi khám phá ra những người mà trong thế giới V-day, chúng tôi gọi là Chiến Binh Âm Đạo.
Những người đặc biệt này, không nắm lấy những khẩu AK-47s, hoặc vũ khí hủy diệt hàng loạt, hoặc dao phay, với tinh thần của một chiến binh, thà đi vào trung tâm, trái tim của nỗi đau và mất mát.
Họ đau buồn, và chết trong đó và cho phép và khuyến khích chất độc chuyển sang thuốc.
Bọn họ dùng năng lượng từ nỗi đau để chuyển hóa thành năng lượng hướng đến một nhiệm vụ và quỹ đạo khác.
Những chiến binh này cống hiến bản thân và tính mạng để đảm bảo những gì xảy ra với họ không xảy ra với những người khác
Có hàng ngàn, hàng vạn người như thế trên thế giới này.
Tôi dám khẳng định có rất nhiều người như thế đang ở đây.
Họ có một quyền giận dữ và tự do mà tôi tin là nền tảng của một mô hình mới.
Họ phá vỡ những cấu trúc từng tồn tại của nạn nhân và hung thủ.
Sự an toàn của bản thân không phải là mục tiêu của họ, và vì lẽ đó, vì, còn hơn là lo lắng về sự an toàn. vì sự biến đổi của nỗi đau là mục tiêu của họ, tôi thật sự tin rằng họ đang tạo ra một sự an toàn thật sự và một định nghĩa mới về sự an toàn.
Tôi muốn nói về một số người mà tôi gặp.
Ngày mai, tôi sẽ tới Cairo, và tôi thật cảm động vì tôi sẽ ở cùng những người phụ nữ V-Day ở Cairo những người đang mở căn nhà an toàn cho những phụ nữ bị đánh đập ở Trung Đông
Điều đó sẽ xảy ra vì những người phụ nữ ở Cairo đã quyết định đứng lên và tiên phong trong hành động, và nói về cấp độ bạo lực đang diễn ra ở Ai Cập, và sẽ chấp nhận bị tấn công và chỉ trích.
Và những đóng góp của họ những năm vừa qua điều này không chỉ xảy ra khi ngôi nhà này được mở ra, mà còn được ủng hộ bởi rất nhiều tổ chức trong xã hội người mà không bao giờ ủng hộ nó.
Năm nay, phụ nữ ở Uganda, những người ủng hộ "những lời độc thoại về âm đạo" trong suốt sự kiện V-Day này, đã làm chính quyền giận dữ.
Và, tôi rất thích câu chuyện này.
Có một cuộc họp nội các chính phủ và một cuộc họp các tổng thống bàn luận về việc liệu "Âm đạo" có thể đến với Uganda hay không.
Và trong cuộc họp này -- kéo dài nhiều tuần trong buổi họp báo, 2 tuần thì có một cuộc thảo luận lớn.
Chính quyền cuối cùng đã đưa ra quyết định "những lời độc thoại về âm đạo" không thể tiến hành tại Uganda.
Nhưng điều kì diệu là bởi vì những người phụ nữ này đã đứng lên, và bởi vì họ tình nguyện mạo hiểm sự an toàn của mình, nó trở thành một cuộc thảo luận không chỉ diễn ra ở Uganda, mà là toàn châu Phi.
Cuối cùng thì sản phẩm đã được bán ra hết, mỗi một cá nhân trong số 800 khán giả ngồi đây, ngoại trừ 10 người, đã quyết định giữ tiền.
Họ gây quỹ $10,000 trong một sự sản xuất chưa từng xảy ra.
Một phụ nữ trẻ tên là Carrie Rethlefsen sống ở Minnesota.
Cô là một học sinh trung học.
Cô ấy thấy "những lời độc thoại về âm đạo" và cô thật sự cảm động. Kết quả là, cô đeo chiếc nút có ghi chữ "Tôi yêu âm đạo của tôi" đến trường mình ở Minnesota.
(Cười) Cô ấy bị dọa đuổi khỏi trường.
Nhà trường bảo cô không được yêu âm đạo của cô ấy ở trường, điều đó không hợp pháp, điều đó là phi đạo đức, điều đó là không tốt.
Vì vậy cô ấy thực sự bối rối không biết nên làm gì, bởi vì cô ấy là học sinh năm cuối và cô ấy học ở trường cũng giỏi và cô ấy bị dọa đuổi khỏi trường. Cho nên cô đã quyết định vận động bạn bè - Tôi tin là 100, 150 học sinh cùng mặc áo " Tôi yêu âm đạo của tôi", còn nam sinh mặc áo "Tôi yêu âm đạo của cô ấy" tới trường.
(Cười) Điều này có vẻ hơi phù phiếm, nhưng kết quả là ở trường học đó hiện tại có một lớp học giáo dục giới tính. Bắt đầu nói về quan hệ tình dục, bắt đầu nhìn nhận tại sao lại sai trái khi một cô gái trung học công khai nói về âm đạo của mình hoặc công khai nói yêu âm đạo của mình.
Tôi biết tôi đã nói về Agnes, nhưng tôi muốn cập nhật thêm về Agnes.
Tôi gặp Agnes 3 năm trươc tại Rift Valley.
Khi còn trẻ, cô bị tổn thương tinh thần.
Sự hủy hoại âm vật ảnh hưởng mạnh mẽ tới cuộc đời cô và làm cuộc đời cô bị tàn phá.
Cô đã quyết định không dùng dao cạo hoặc một mảnh thủy tinh, tận tụy cả đời nhằm ngăn chặn những điều tương tự xảy ra với những bé gái khác.
Trong 8 năm, cô đã đi qua Rift Valley.
Cô mang theo chiếc hộp tuyệt vời này, trong đó có phần thân của cơ thể người phụ nữ, một nửa thân thể, và cô sẽ dạy mọi người ở những nơi cô ấy tới, một âm đạo khỏe mạnh trông như thế nào và một âm đạo bị cắt trông ra sao.
Trong nhiều năm trời, cô ấy giáo dục phụ huynh, những người mẹ, những người ba.
Cô đã cứu được 1500 bé gái.
Khi V-Day gặp cô, chúng tôi hỏi làm sao để giúp đỡ cô và cô nói "À, nếu tôi có 1 chiếc Jeep, tôi có thể đi lại nhanh hơn". Thế là, chúng tôi mua cho cô một chiếc.
Khi cô có chiếc xe, cô đã cứu được 4500 bé gái.
Cho nên, chúng tôi hỏi xem mình còn giúp được gì nữa?
Cô nói "Nếu các bạn cho tôi tiền, tôi có thể xây căn nhà."
3 năm trước, Agnes đã xây một ngôi nhà an toàn ở châu Phi để ngăn nạn cắt âm đạo.
Khi cô bắt đầu sứ mệnh của mình vào 8 năm trước, cô đã bị chửi rủa, cô bị phản đối, cô hoàn toàn bị phỉ báng trong cộng đồng của mình.
Tôi tự hào nói với các bạn là 6 tháng trước, cô ấy được chọn làm phó thị trưởng của Narok.
(Vỗ tay) Tôi nghĩ điều tôi muốn nói ở đây là nếu mục tiêu của bạn là sự an toàn, và nếu đó là tất cả những gì bạn muốn, điều sẽ xảy ra là, bạn không những làm cho người khác bất an mà còn làm cho bản thân mình bất an.
An toàn thực sự là cái chết đáng cân nhắc, không giả vờ như nó không tồn tại.
Không chạy trốn khỏi mất mát, nhưng tiếp nhận đau buồn, đầu hàng sự đau khổ.
An toàn thực sự là không biết về điều gì đó khi bạn không biết về nó.
An toàn thực sự là thèm khát kết nối hơn là quyền lực.
Nó không thể mua hoặc dàn xếp hoặc dùng bom giải quyết.
Nó sâu hơn, nó là một quá trình, một ý thức sâu sắc mà tất cả chúng ta đang suy nghĩ lệch đi, và 1 hành động nhỏ trong 1 thị trấn nhỏ có tác động tới khắp mọi nơi.
An toàn thực sự không chỉ là có thể khoan dung trước bí ẩn, phức tạp, không rõ ràng mà còn thèm khát những điều đó chỉ tin vào tình huống khi chúng hiện hữu.
Tôi bị lạc khi tôi bắt đầu di chuyển ở V-day 8 năm trước.
Tôi nhớ khi ở trên máy bay từ Kenya tới Nam Phi, và tôi không biết mình đang ở đâu.
Tôi không biết mình tới đâu, đến từ đâu và tôi hoảng sợ. Tôi vô cùng lo lắng.
Và chợt nhận ra chuyện hoàn toàn không quan trọng dù tôi đi đâu hay đến từ đâu bời vì chúng tôi đều là những người hay phải di chuyển.
Tất cả chúng tôi là dân tị nạn.
Chúng tôi đến từ đâu đó và chúng tôi hi vọng xê dịch suốt, di chuyển tới một nơi mới.
Tự do có nghĩa là tôi có thể sẽ không được xếp vào một nhóm người nào, nhưng tôi có thể tới thăm và tìm thấy chính mình trong tất cả mọi nhóm.
Điều đó không có nghĩa tôi không có nguyên tắc hay niềm tin. nhưng có nghĩa tôi không hề cứng nhắc những chuyện đó.
Tôi không dùng chúng như những vũ khí.
Trong tương lai chia sẻ, cũng chỉ có sự chia sẻ.
Mục tiêu cuối cùng [là] trở nên dễ bị tổn thương, nhận ra nơi chúng ta kết nối với nhau, không an toàn mà còn bị quản lý và cô đơn.
Cám ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay) Chris Anderson: Bạn cảm thấy ra sao? Có thấy mệt mỏi không?
Trong một ngày thường, bạn thức dậy với sự hi vọng hay sự ảm đạm?
Eve Ensler: Tôi nghĩ Carl Jung từng nói để tồn tại trong thế kỉ 21, chúng ta phải sống cùng 2 suy nghĩ ngược nhau cùng tồn tại một lúc,
Và tôi nghĩ một phần mà tôi học hỏi được từ quá trình này là phải để bản thân mình cảm nhận được sự đau buồn.
Và tôi nghĩ miễn là tôi đau buồn, và khóc lóc, và sau đó vượt qua, tôi sẽ ổn.
Khi tôi bắt đầu giả vờ như những gì tôi nhìn thấy không ảnh hưởng tới tôi, và không thay đổi trái tim tôi, tôi gặp rắc rối.
Bởi vì khi bạn dành thời gian đi tới nhiều nơi khác nhau, nước này tới nước khác, thành phố này tới thành phố khác. vì dụ, mức độ độ bạo hành phụ nữ, mức độ bệnh dịch và mức độ bình thường của nó, tàn phá tâm hồn con người mà bạn phải bỏ thời gian hoặc tôi phải bỏ thời gian để tiêu hóa nó.
CA: Có rất nhiều vấn nạn trên thế giới được nói tới như nghèo đói, bệnh tật...Bạn bỏ ra 8 năm vì vấn nạn này.
Tại sao?
EE: Tôi nghĩ nếu bạn nghĩ về người phụ nữ, họ là tài nguyên của hành tinh. Họ sinh con, chúng ta là con của họ, họ là những người mẹ, họ là những người có tầm nhìn, họ là tương lai. Nếu bạn nghĩ U.N nói cứ 1 trong 3 phụ nữ trên hành tinh này sẽ bị hãm hiếp hoặc bị đánh trong cuộc đời, chúng ta nói về sự xúc phạm nguồn tài nguyên chính của hành tinh, chúng ta nói về nơi chúng ta sinh ra, nói về về việc nuôi nấng con cái.
Tưởng tượng bạn bị hãm hiếp và bạn sẽ nuôi một bé trai.
Điều đó tác động thế nào tới khả năng làm việc hay định hướng tương lai, hưng thịnh, trái ngược với việc sinh tồn? Tôi tin rằng nếu ta có thể làm cho phụ nữ thấy an toàn và tôn vinh họ, điều đó tương đồng với tôn vinh cuộc sống.
Sinh viên của tôi và tôi đang làm những con rô bốt nhỏ xíu.
Bạn có thể hình dung chúng là thế hệ rô bốt mô phỏng thứ mà tất cả các bạn đều đã rất quen thuộc: kiến.
Ta đều biết kiến hay côn trùng ở kích thước này có thể làm những chuyện ngoài sức tưởng tượng.
Ta đều đã từng thấy một đàn kiến, kéo lê bịch snack khoai tây, hay đại loại như thế, khi đi cắm trại.
Nhưng điều gì là khó khi tạo ra những mô phỏng thế này?
Vâng, đầu tiên, làm thế nào giữ được những khả năng của kiến trong một con rô bốt có kích cỡ tương tự?
Đầu tiên, cần tìm cách khiến chúng chuyển động khi quá nhỏ.
Ta cần kết cấu như chân và những mô tơ hiệu quả giúp di chuyển, và cần những cảm biến, nguồn điện và bộ điều khiển rồi gắn mọi thứ lại với nhau trong một con rô bốt kiến bán thông minh.
Cuối cùng, để giúp chúng thật sự hữu ích, chúng ta muốn nhiều con làm việc với nhau.
Tôi sẽ bắt đầu từ việc di chuyển.
Côn trùng di chuyển khắp nơi nhịp nhàng một cách kinh ngạc.
Phim này từ Đại học UC Berkeley
cho thấy con gián chạy trong địa hình cực kì gồ ghề mà không bị lật nhào, nó làm được điều này nhờ chân là sự kết hợp của vật liệu cứng, vật liệu truyền thống dùng làm rô bốt , và vật liệu mềm.
Phóng lên là một cách di chuyển hấp dẫn khác khi bạn rất nhỏ.
Những côn trùng này nén năng lượng trong một cái lò xo và xả ra rất nhanh để đạt chiều cao cần thiết khi nhảy khỏi mặt nước, chẳng hạn.
Một trong những đóng góp lớn cho phòng thí nghiệm của tôi là việc kết hợp vật liệu cứng với vật liệu mềm trong một kết cấu rất, rất nhỏ.
Kết cấu nhảy này độ bốn milimét, nhỏ xíu.
Vật liệu cứng ở đây là silicon, vật liệu mềm là nhựa silicon
và ý tưởng là nén nó lại, giữ năng lượng trong những lò xo rồi xả ra để nó phóng lên.
Thế nên, không cần động cơ bên trong, không cần điện.
Nó hoạt động bằng nguyên lý phòng thí nghiệm gọi là "anh sinh viên tốt nghiệp với cái nhíp". những gì bạn thấy trong phim kế là anh chàng này thực hiện những bước nhảy ngoạn mục.
Đây là Aaron, chàng sinh viên băn khoăn cùng những cái nhíp, và những gì bạn thấy là kết cấu kích thước bốn milimét nhảy cao khoảng 40 centimét.
Gấp 100 lần chiều cao của nó,
nó vẫn còn sống, tưng tưng trên bàn. Nó cực kỳ mạnh, và dĩ nhiên sống khá dai cho đến khi ta làm mất nó bởi vì nó rất nhỏ.
Ban đầu, chúng tôi cũng tính thêm môtơ vào chúng tôi để sinh viên phòng thí nghiệm thử môtơ cỡ milimét để gắng vào những rô bốt nhỏ tự động.
Để làm nó chuyển động với kích cỡ thế này, chúng tôi ăn gian bằng cách dùng nam châm.
Và nam châm trở thành một phần chân của rô bốt siêu nhỏ, bạn có thể thấy những khớp nhựa silicon nối bằng nam châm chìm bên trong di chuyển tới lui trong trường điện từ bên ngoài.
Tất cả tạo thành con rô bốt mà tôi cho bạn xem lúc nãy.
Điều thú vị là nó giúp ta mường tượng cách di chuyển của côn trùng có kích cỡ tương tự.
Ta có một mô hình rất tuyệt vời về cách mọi thứ từ con gián đến con voi di chuyển.
Tất cả chúng ta đều di chuyển theo cách đàn hồi này khi chạy.
Nhưng khi quá bé nhỏ, lực giữa bàn chân và mặt đất sẽ ảnh hưởng đến vận động nhiều hơn là trọng lượng tạo ra chuyển động đàn hồi.
Anh chàng này làm chưa tốt lắm, nhưng chúng tôi có phiên bản lớn hơn chút cũng chạy được vòng vòng.
Nó hình khối vuông khoảng 1 centimét, 1 centimét mỗi cạnh, bé xíu, chúng tôi cho nó chạy gấp 10 lần phần thân trong một giây, 10 centimét trong một giây.
Khá nhanh đối với một gã bé tí tẹo, giới hạn ở phạm vị thử nghiệm của chúng tôi.
Nhưng bạn có thể hình dung cách nó hoạt động ngay tại đây.
Chúng tôi cũng có thể làm phiên bản in 3D có thể vượt chướng ngại vật, rất giống với con gián mà bạn thấy lúc nãy.
Để rồi cuối cùng, gom mọi thứ vào trong rô bốt.
Chúng tôi muốn cảm ứng, điện, điều khiển, dẫn động.. tất cả không cần mọi thứ phải đều có nguồn gốc sinh học.
Rô bốt cỡ bằng một viên kẹo Tic Tac.
Trong trường hợp này, thay vì dùng nam châm hay cơ bắp để di chuyển, chúng tôi dùng hỏa tiễn.
Nhờ chất liệu năng lượng dễ gia công, chúng tôi có thể tạo ra thứ rất nhỏ cỡ pixel và có thể gắn những pixel này dưới bụng rô bốt và nó sẽ nhảy lên khi cảm nhận được sự gia tăng ánh sáng.
Phim kế là một trong những phim yêu thích của tôi.
Bạn có con rô bốt 300 miligram này nhảy cao khoảng tám centimét trong không trung.
Nó có kích cỡ chỉ (4x4x7) milimét.
Bạn sẽ thấy một tia sáng chói lúc ban đầu khi động cơ được khởi động, và rô bốt nhào xuống.
Lúc có tia sáng chói đó, bạn có thể thấy rô bốt vút lên trong không trung.
Không có dây giữ. Không có dây nối.
Tất cả mọi thứ đều nằm bên trong, và nó nhảy vì bạn sinh viên bật đèn bàn kế bên nó.
Tôi nghĩ bạn có thể tưởng tượng tất cả những điều thú vị có thể làm với những rô bốt biết chạy, bò, nhảy và lăn với kích thước này.
Hãy nghĩ đến đống đổ nát sau một thảm họa tự nhiên như động đất.
Tưởng tượng những rô bốt nhỏ bò vào trong đó để tìm kiếm người sống sót.
Hãy tưởng tượng nhiều rô bốt nhỏ chạy vòng vòng trên cầu để kiểm tra và đảm bảo rằng nó an toàn ngăn ngừa những vụ gãy cầu như vụ xảy ra vùng ngoại ô Minneapolis năm 2007.
Tưởng tượng điều bạn có thể làm nếu cho rô bốt bơi theo dòng máu.
Sao? “Chuyến du hành ngoạn mục” Issac Asimov.
Ta có thể phẫu thuật mà không cần phải mở toang cơ thể.
Hay thay đổi cách ta tạo mọi thứ nếu cho những rô bốt nhỏ xíu này làm việc như những con mối, dựng lên những gò mối 8 mét cực kỳ cao như thế này, rất thoáng mát và hiệu quả như ở Châu Phi và Châu Úc.
Tất cả là tiềm năng có thể được khai thác
Tới nay, dù đã có nhiều bước tiến, con đường phía trước vẫn còn dài, hy vọng các bạn ở đây có thể góp phần vào đích đến đó.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Bạn tìm ra căn hầm bí mật của Leornardo Da Vinci, bị khóa bởi một loạt các mã số.
May thay, bản đồ kho báu của bạn có ba mã số 1210, 3211000, và... hmmm.
Số cuối cùng dường như bị thiếu.
Có vẻ như bạn sẽ tự mình tìm ra nó.
Bạn nhận ra hai số đầu có điểm chung: chúng đều được gọi là các số tự truyện.
Đây là một loại số đặc biệt có kết cấu tự mô tả
Mỗi chữ số của số tự truyện cho biết số lần chữ số tương ứng với vị trí đó được lặp lại.
Chữ số đầu tiên cho biết số lượng các chữ số 0, Chữ số thứ hai cho biết số lượng các chữ số 1, Chữ số thứ ba cho biết số lượng các chữ số 2, và như thế cho đến hết.
Ổ khóa cuối cùng gồm mười chữ số, và chỉ mở khi số tự truyện có chính xác mười chữ số.
Đó là gì?
Dừng ở đây nếu bạn muốn tự tìm ra đáp án!
Trả lời trong: 3 2 1 Nếu đoán đại một con số, bạn sẽ mãi không tìm ra đáp án.
Vậy hãy cùng phân tích các số tự truyện mà ta có để tìm điểm chung, từ đó, suy ra đáp án.
Bằng cách cộng tất cả các chữ số của 1210 với nhau, chúng ta sẽ được 4 là tổng các chữ số.
Điều này là hợp lí vì mỗi chữ số riêng lẻ cho ta biết số lần cụ thể mà các chữ số xuất hiện.
Vậy nên các chữ số có trong số tự truyện mười chữ số đó phải có tổng là 10
Điều này cũng cho ta biết một điểm quan trọng khác: một số thì không thể có quá nhiều chữ số lớn.
Ví dụ, nếu bao gồm 6 và 7, thì một chữ số sẽ phải xuất hiện sáu lần, và một chữ số khác phải xuất hiện bảy lần tạo ra một số có hơn mười chữ số.
Ta có thể kết luận rằng không thể có nhiều hơn một chữ số lớn hơn 5 trong toàn bộ dãy số.
Vậy trong 6, 7, 8 và 9, chỉ có thể có một chữ số.
Và sẽ có các chữ số 0 ở các vị trí tương ứng với các chữ số không sử dụng.
Giờ, ta biết rằng số này phải chứa ít nhất ba chữ số 0 cũng có nghĩa là chữ số đầu phải từ 3 trở lên.
Bây giờ, khi chữ số đầu đếm số chữ số 0 có trong dãy số, mỗi chữ số sau nó sẽ đếm số lần xuất hiện của một chữ số khác 0.
Nếu cộng tất cả các chữ số sau chữ số đầu tiên và nhớ rằng, số 0 sẽ không được tính trong tổng, ta biết được có bao nhiêu chữ số khác 0 xuất hiện trong dãy số, bao gồm cả chữ số đầu.
Ví dụ, nếu thử với mã số đầu tiên, ta được 2 cộng 1 bằng 3 chữ số.
Nếu trừ đi một, ta sẽ có số lượng các chữ số khác 0 sau chữ số đầu tiên là 2, như trong ví dụ.
Tại sao phải làm tất cả những điều đó?
Vì giờ ta đã biết vài điều quan trọng: tổng các chữ số khác 0 xuất hiện sau chữ số đầu tiên bằng tổng của các chữ số này trừ đi 1.
Và làm thế nào để phân bố khi biết tổng lớn hơn 1 đơn vị so với tổng các số nguyên dương khác 0?
Cách duy nhất là một trong các số hạng phải là 2, và những số còn lại là 1.
Vậy có bao nhiêu số 1?
Hóa ra chỉ có thể có hai số 1 thêm nữa thì sẽ phải có thêm các chữ số bổ sung như 3 hoặc 4 để đếm chúng.
Giờ, ta có chữ số đầu là 3 hoặc lớn hơn để đếm số lượng các chữ số 0 trong dãy số, chữ số 2 để đếm số lượng chữ số 1, và có hai chữ số 1: một chữ số 1 để đếm số chữ số 2 và chữ số 1 còn lại để đếm chữ số đầu tiên.
Nói tới đây, cũng là lúc ta tìm ra chữ số đầu tiên.
Biết rằng 2+1+1 có kết quả là 4, ta có thể lấy 10 trừ đi 4 để có được 6.
Bây giờ, vấn đề là đặt chúng vào vị trí nào: sáu chữ số 0 hai chữ số 1 một chữ số 2 không chữ số 3 không chữ số 4 không chữ số 5 một chữ số 6 không chữ số 7 không chữ số 8 và không chữ số 9.
Cửa hầm được mở và bạn tìm thấy...
cuốn tự truyện bị thất lạc từ lâu của Da Vinci.
Cách đây 2,300 năm, những nhà cầm quyền ở Alexandria đã tiến hành thực hiện một trong những mục tiêu táo bạo nhất của nhân loại: thu thập tất cả kiến thức trên thế giới gom dưới một "mái nhà"
Ở giai đoạn đầu, thư viện Alexandria lưu trữ số lượng cực lớn những cuộn giấy chỉ thảo và thu hút những người Hy Lạp với khối óc vĩ đại nhất thế giới.
Nhưng cuối thế kỷ thứ năm sau Công nguyên Thư viện vĩ đại đã biến mất.
Nhiều người tin rằng nó đã bị phá huỷ bởi một trận hoả hoạn tàn khốc.
Sự thật về việc xây dựng và suy tàn của Thư viện còn phức tạp hơn nhiều.
Ý tưởng về việc xây dựng Thư viện này là từ Alexander Đại Đế.
Sau củng cố sự nghiệp của một nhà chinh phạt, người học trò cũ của Aristotle chuyển hướng mục tiêu sang việc xây dựng một đế chế tri thức với trung tâm tại thành phố mang tên mình.
Ông qua đời trước khi công trình được bắt đầu, nhưng người kế nhiệm ông, vua Ptolemy Đệ Nhất, thừa hành kế hoạch của Alexander cho việc xây dựng Viện Hàn Lâm.
Toạ lạc ngay quận hoàng gia của thành phố, Thư viện Alexandria có lối kiến trúc với những cột Hellenistic khổng lồ, những ảnh hưởng của người Ai Cập bản địa, sự pha trộn độc đáo của cả 2, không còn tài liệu lưu trữ nào về kiến trúc của nó.
Chúng ta đều biết rằng nó có giảng đường, phòng học, và, dĩ nhiên, những kệ sách.
Khi vừa được hoàn thành, Ptolemy Đệ Nhất đã thu thập đầy những cuộn giấy chỉ thảo tiếng Hy Lạp và Ai Cập.
Ông mời các học giả đến sinh sống, nghiên cứu ở Alexandria bằng tiền của mình
Thư viện phát triển là nhờ sự đóng góp những bản thảo chép tay của họ, nhưng nhà cầm quyền Alexandria vẫn muốn có bản sao của toàn bộ sách trên thế giới.
May mắn thay, Alexandria là trung tâm các chuyến tàu chu du xuyên Địa Trung Hải.
Ptolemy Đệ Tam thi hành chính sách thủ đắc yêu cầu những tàu cập bến Alexandria phải cung cấp cho chính quyền sách của họ cho việc sao chép.
Những Thư lại của Thư viện chép lại những văn bản này, họ giữ lại bản gốc, và gửi trả bản sao về những con tàu.
Những kẻ săn sách thuê cũng lùng sục khắp Địa Trung Hải để tìm những ấn bản mới, những nhà cầm quyền ở Alexandria đã toan xoá sổ đối thủ cạnh tranh với việc ngưng xuất khẩu giấy papyrus của Ai Cập dùng chế tạo cuộn giấy chỉ thảo.
Những nỗ lực này đã mang về hàng trăm ngàn cuốn sách cho Alexandria.
Với sự phát triển của Thư viện, nó trở thành nơi có thể tìm kiếm thông tin trên nhiều danh mục nhất từ trước đến nay, những cũng khó khăn hơn cho việc tìm kiếm thông tin ở những mục cụ thể.
May mắn thay, học giả Callimachus xứ Cyrene đã đưa ra giải pháp, tạo ra bộ thư mục pinakes, là bộ thư mục gồm 120 cuộn giấy chỉ thảo tổng kê tất cả sách vở ở Thư viện, là bộ thư mục đầu tiên của Thư viện.
nhờ bộ thư mục pinakes này, mà càng có nhiều người có thể tiếp cận được nguồn kiến thức khổng lồ.
Họ đã có những khám phá đáng ngạc nhiên.
1,600 năm trước khi Colombus giong buồm ra khơi, Nhà toán học Eratosthenes không chỉ biết rằng trái đất hình cầu, mà còn tính được chu vi và đường kính trái đất chỉ trong vài dặm sai lệch so với kích thước thực tế.
Heron xứ Alexandria đã chế tạo động cơ hơi nước đầu tiên trên thế giới mà tận 1,000 năm sau nó cuối cùng được phát minh lại trong thời kỳ Cách mạng Công nghiệp.
Khoảng 300 năm sau khi được xây dựng năm 283 TCN, thư viện đạt sự hưng thịnh.
Nhưng sau đó, vào năm 48 TCN, Julius Caesar khi vây hãm Alexandria đã thiêu trụi những con tàu trên bến cảng.
Nhiều năm qua, các học giả tin là Thư viện bị thiêu bởi ngọn lửa lan trong thành phố.
Có thể ngọn lửa đã thiêu cháy phần lớn thư viện, nhưng chúng ta đều biết từ những ghi chép cổ đại: các học giả vẫn tiếp tục lui tới Thư viện trong nhiều thế kỷ sau cuộc vây hãm.
Sau cùng, Thư viện cũng dần biến mất cùng sự thay đổi của thành phố từ người Hy Lạp, đến người La Mã, người Công giáo, và cuối cùng là Hồi giáo.
Mỗi nhà cầm quyền mới lại xem nguồn tư liệu của Thư viện như mối đe doạ hơn là cội nguồn niềm tự hào.
Vào năm 415 sau Công nguyên, những nhà cầm quyền Công giáo đã truy giết nhà toán học Hypatia bởi những nghiên cứu của ông về những bản thảo tiếng Hy Lạp cổ, điều mà họ cho là một sự báng bổ.
Mặc dù Thư viện Alexandria và vô vàn các bản thảo của nó không còn nữa, nhưng chúng ta vẫn cố gắng tìm kiếm những cách tốt nhất để thu thập, kết nối, và bảo tồn nguồn tri thức của chúng ta.
Thông tin nhiều và sẵn có hơn vào ngày nay cùng những công nghệ tiên tiến để lưu trữ chúng, mặc dù chúng ta cũng không thể biết chắc rằng những thành tựu kỹ thuật số này có khó bị phá huỷ hơn mực và những cuộn giấy chỉ thảo của Alexandria hay không.
Và ngay cả khi nguồn tri thức của chúng ta được bảo vệ về mặt vật lý thì chúng vẫn phải chống chọi nhiều hơn những tác động âm ỉ bên trong điều đã xé tan Thư viện thành: nỗi sợ hãi tri thức, và niềm tin ngạo mạn rằng quá khứ sẽ bị xoá bỏ.
Sự khác biệt chính là, ngay lúc này, chúng ta biết phải chuẩn bị cho điều gì.
Khi còn trẻ, tôi tự hào là một người lập dị ở nơi tôi ở, Kansas, một bang bảo thủ ở Mỹ.
Tôi không chạy theo đám đông.
Tôi không ngần ngại thử những kiểu tóc
hay xu hướng thời trang kỳ dị. Tôi hay lên tiếng và cực kỳ dễ gần.
Thậm chí, những bức ảnh và bưu thiếp này của học kỳ ở London của tôi 16 năm trước cho thấy tôi hoàn toàn không quan tâm việc bị coi như lập dị hay khác người.
(cười lớn) Nhưng cùng năm đó, ở London, 16 năm trước, tôi nhận ra vài điều khác thường về bản thân, và điều đó đã làm thay đổi tất cả.
Tôi trở một người ngược lại với những gì tôi từng nghĩ.
Tôi thu mình trong phòng thay vì quảng giao ra xã hội.
Tôi ngừng đến các hội họp và các hoạt động lãnh đạo.
Tôi không còn muốn nổi bật trong đám đông.
Tôi tự bảo mình, đó là do tôi đang lớn lên và trường thành, không phải là tôi đang đột nhiên tìm kiếm sự chấp nhận.
Tôi luôn giả định mình miễn nhiễm với việc cần được chấp nhận.
Sau mọi thứ, tôi thấy có vẻ bất thường.
Nhưng giờ thì, tôi nhận ra khi tôi nhận thấy vài điều khác lạ về chính mình cũng là thời điểm tôi bắt đầu thích nghi và ẩn mình.
Ẩn mình là một thói quen tăng dần theo thời gian, và khi bắt đầu ẩn mình, sẽ khó khăn hơn để bước tới và cất tiếng.
Thực tế, ngay cả bây giờ, khi đang nói chuyện với các bạn, tôi vẫn che giấu một phần câu chuyện thậm chí, giấu đi sự thật câu chuyện của mình ở TED.
Cho nên, thật là phù hợp và đáng sợ khi quay lại thành phố này 16 năm sau và lựa chọn sân khấu này để kết thúc việc ẩn mình.
Tôi đã giấu điều gì suốt 16 năm qua?
Tôi là một người đồng tính nữ. (ND: lesbian: đồng tính nữ)
(Vỗ tay) Xin cảm ơn.
Tôi phải đấu tranh để nói ra những từ đó, vì tôi không muốn mình bị đánh giá, phân biệt.
Những lần nghĩ về việc bước ra ánh sáng trong quá khứ, tôi nghĩ về bản thân, tôi muốn được biết đến như Morgana, Một Morgana duy nhất, nhưng không phải là "bạn đồng tính nữ Morgana," hay là "người đồng nghiệp đồng tính Morgana."
Chỉ là Morgana.
Với những ai đến từ những khu đô thị lớn, nó có vẻ không phải là vấn đề nghiêm trọng.
Có vẻ lạ là tôi giữ kín sự thật trong một thời gian quá lâu.
Nhưng tôi bị tê liệt với nỗi sợ không được chấp nhận.
Và, đương nhiên, tôi không đơn độc.
Một nghiên cứu của Deloitte vào 2013 cho thấy rằng một số lượng lớn đáng kinh ngạc những người đang giấu vấn đề về bản thân mình.
Trên tổng số người tham gia khảo sát, 61 phần trăm cho biết họ đang thay đổi hành vi hoặc diện mạo của mình để phù hợp với công việc.
Trên tổng số người đồng tính nam, đồng tính nữ và lưỡng tính 83 phần trăm thừa nhận họ đang thay đổi một số mặt của chính bản thân để không có vẻ "quá lộ."
Nghiên cứu cũng cho thấy ngay cả trong các công ty có chính sách về tính đa dạng và các chương trình bao quát, người lao động phải đấu tranh để được là chính mình bởi họ tin rằng sự hoà nhập rất quan trọng cho lợi thế của sự nghiệp lâu dài.
Cùng với sự ngạc nhiên vì có nhiều người như tôi tốn quá nhiều năng lượng để che giấu bản thân, tôi cũng cảm thấy sợ hãi khi jhám phá ra sự im lặng của mình dẫn đến hậu quả sống-hay-là-chết và tác động xã hội lâu dài.
Mười hai năm: là thời gian tuổi thọ trung bình bị giảm đi đối với người đồng tính nam, đồng tính nữ và lưỡng tính trong những cộng đồng chống đồng tính so với những cộng đồng chấp nhận nó.
12 năm giảm tuổi thọ trung bình.
Đọc nó trong tạp chí The Advocate năm nay, tôi nhận ra mình không thể giữ im lặng lâu hơn nữa.
Những ảnh hưởng của căng thẳng cá nhân và những dấu hiệu bệnh xã hội là sự kết hợp chết chóc.
Nghiên cứu cho thấy người đồng tính trong những cộng đồng chống đồng tính có tỉ lệ mắc bệnh tim, bạo lực và tự tử cao hơn.
Điều trước kia nghĩ rằng đơn giản là một vấn đề cá nhân, tôi nhận ra nó có hiệu ứng lan tràn khi đi vào nơi làm việc và bước ra ngoài cộng đồng đối với những câu chuyện giống như của tôi.
Lựa chọn ẩn mình và không chia sẻ con người thật lại tình cờ làm điều đó trở nên nghiêm trọng hơn như chính môi trường và không khí của sự phân biệt đối xử.
Tôi luôn tự bảo mình chẳng có lý do gì để chia sẻ mình là người đồng tính cả, nhưng ý nghĩ rằng sự im lặng của mình tạo nên những hậu quả xã hội lên đến đỉnh điểm khi tôi bỏ lỡ một cơ hội để thay đổi bầu không khí phân biệt đối xử,
năm nay, tại Kansas, quê nhà mình. Vào tháng 2, Hạ viện bang Kansas đưa ra dự thảo luật để bỏ phiếu cho phép về cơ bản các doanh nghiệp dùng tự do tôn giáo như là một lý do từ chối dịch vụ cho đồng tính.
Một đồng nghiệp cũ và là bạn của tôi có cha làm việc trong Hạ viện bang Kansas.
Ông ấy bỏ phiếu ủng hộ dự thảo luật, ủng hộ đạo luật cho phép các doanh nghiệp không chấp nhận tôi.
Bạn của tôi cảm thấy thế nào về người đồng tính nữ, nam, lưỡng giới, chuyển giới, lập dị và đang nghi vấn?
Cha cô ấy cảm thấy thế nào?
Tôi không biết, bởi vì tôi chưa bao giờ chân thành cho biết tôi là ai.
Và điều đó lay chuyển tôi đến tận gốc.
Sẽ thế nào nếu kể cho cô ấy nghe câu chuyện của tôi nhiều năm trước?
Cô ấy có thể kể cho cha cô ấy về vấn đề của tôi?
Cuối cùng, tôi có thể giúp thay đổi phiếu bầu của ông?
Tôi sẽ không bao giờ biết, và điều đó khiến tôi nhận ra mình chưa làm được gì để tạo sự khác biệt.
Thật mỉa mai là tôi làm việc trong ngành nhân sự, một ngành nghề mà công việc là chào đón, kết nối và khuyến khích sự phát triển của nhân viên, một ngành nghề ủng hộ cho sự đa dạng của tập thể thể hiện ở nơi làm việc, và tôi chưa làm được gì để ủng hộ cho sự đa dạng.
Khi đến công ty này một năm trước, tôi tự nghĩ, công ty này có các chính sách chống phân biệt đối xử bảo vệ người đồng tính nam, nữ, người lưỡng tính và người chuyển giới.
Cam kết của họ cho sự đa dạng là hiển nhiên thông qua những chương trình bao quát toàn cầu.
Đi qua các cánh cửa của công ty, tôi cuối cùng cũng bước ra ánh sáng.
Nhưng không.
Thay vì tận dụng những ưu thế của cơ hội này, Tôi chẳng làm được gì.
(Vỗ tay) Nhìn vào nhật ký và sổ tay của mình London từ học kỳ London 16 năm trước, tôi lướt qua một câu trích được sửa đổi từ cuốn sách của Toni Morrison, "Thiên đường"
"Có nhiều thứ đáng sợ từ bên trong hơn cả bên ngoài."
Tôi viết một ghi chú cho mình bên dưới: "Nhớ lấy điều này."
Tôi chắc rằng mình đang cố gắng khuyến khích bản thân bước ra ngoài và khám phá London. Nhưng thông điệp tôi thiếu sót là việc cần bắt đầu khám phá và gắn chặt với bản thân.
Điều mà tôi không nhận ra cho đến tận những năm sau này là trở ngại lớn nhất mà tôi sẽ phải vượt qua, là nỗi sợ hãi và bất an của chính bản thân tôi.
Tôi tin rằng bằng cách đối mặt với nỗi sợ hãi từ bên trong, tôi có thể thay đổi thực tế bên ngoài.
Tôi thực hiện sự chọn lựa ngày hôm nay để bộc lộ một phần bản thân
mà tôi đã che giấu quá lâu. Tôi hy vọng sẽ không bao giờ phải ẩn giấu nữa, và tôi hy vọng bằng cách bước ra ánh sáng, ngày hôm nay, tôi có thể làm gì đó để thay đổi những số liệu và cũng để giúp những người đang cảm thấy mình khác biệt được là chính mình và trọn vẹn hơn trong cả công việc và cuộc sống.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Ngày 12 tháng 6, 2014, chính xác là lúc 3h33 một chiều đông hơi se lạnh dễ chịu, tại Sao Paulo, Brazil, một chiều đông đúng kiểu Nam Mỹ, cậu thanh niên mà quý vị thấy đang rạng rỡ ở đây hình như cậu ta đã ghi bàn, Juliano Pinto, 29 tuổi, đã hoàn thành một động tác tuyệt vời.
Mặc dù bị bại liệt và bị mất cảm giác từ nửa người đến đầu các ngón chân là hậu quả của một tai nạn xe hơi 6 năm trước, khiến anh trai cậu ta chết và gây ra tổn thương nặng ở tủy cột sống làm cho Julian phải ngồi xe lăn, Juliano đã vượt qua mọi trở ngại và vào ngày đó đã làm được điều tuyệt vời, trong sáu năm trời, mọi người nghĩ cậu ta không thể làm được.
Juliano Pinto đã phát bóng khai mạc cúp bóng đá thế giới 2014 tại Brasil chỉ bằng suy nghĩ của mình.
Cậu ta không thể cử động cơ thể, nhưng có thể tưởng tượng ra các các động tác để đá một quả bóng.
Trước tai nạn, cậu ta là vận động viên. Bây giờ, cậu ta là vận động viên para-game.
Tôi hy vọng, trong vài năm tới. Cậu ấy sẽ tham dự giải Paralympic Games
Nhưng chấn thương tủy sống đã không cướp được khả năng ước mơ của Juliano.
Cậu ấy đã mơ, chiều hôm đó, trên sân bóng với 75.000 khán giả gần một tỷ khán giả truyền hình.
Cú phát bóng đã tôn vinh 30 năm nghiên cứu tìm hiểu về não bộ vũ trụ tuyệt vời giữa hai tai của chúng ta chỉ là một so sánh với vũ trụ ở trên cao kia vì nó chứa khoảng 100 triệu phần tử kiết nối với nhau thông qua điện não, Điều mà Juliano đạt được mất 30 năm tưởng tượng trong các phòng thí nghiệm và khoảng 15 năm để lên kế hoạch.
15 năm trước, khi John Chapin và tôi, khởi xướng phát minh công nghệ mà chúng tôi gọi là giao thức giữa não - máy, nghĩa là kết nối não bộ với các thiết bị. qua đó động vật và con người có thể vận hành máy móc, mà vấn đề khoảng cách không còn là trở ngại nữa, chỉ cần tưởng tượng ra động tác mình muốn làm, các đồng nghiệp chế nhạo và khuyên chúng tôi cần tìm bác sĩ trị liệu tâm lý.
Và dù vậy, đồng nghiệp người Scotland và chàng Brasil này vẫn kiên trì, bởi vì đó là cách mà chúng tôi được dạy dỗ ở đất nước của mình, và trong 12, 15 năm, chúng tôi tiến hành nhiều thí nghiệm chứng minh rằng điều này là khả thi.
Và một giao thức máy-não không là thứ hão huyền, nó là việc nghiên cứu về bộ não.
Nó không gì ngoài việc dùng cảm biến để đọc các xung điện do chính não tạo ra để tạo ra các lệnh vận động thông thường các lệnh được truyền đến tủy sống, thế là chúng tôi sử dùng các cảm biến có thể đọc cùng lúc hàng trăm và hàng ngàn tín hiệu của tế bào não, và lấy ra từ các tín hiệu đó các vận động mà não đang tổng hợp khiến chúng ta di chuyển được trong không gian.
Và bằng cách làm này, chúng tôi biến đổi các tín hiệu thành các lệnh số hóa mà bất kỳ máy móc, thiết bị điện hoặc thậm chí một máy ảo nào cũng có thể hiểu được vậy chủ thể có thể tưởng tượng động tác cần làm để thực hiện chuyển động, và máy thi hành theo yêu cầu của não.
Các máy này dùng nhiều loại cảm biến khác nhau như chốc nữa quý vị sẽ thấy, chúng tôi gửi tin trở lại não để xác nhận rằng động cơ theo ý muốn sẽ được kích hoạt, dù cho nó ở đâu -- ở gần chủ thể, bên nhà hàng xóm hay bên kia bán cầu.
Và vì tin nhắn này đã gởi lại phản hồi cho não, não thực hiện mục tiêu: làm chúng ta cử động.
Còn đây là một thí nghiệm chúng tôi đã công bố cách đây vài năm, một con khỉ, không cử động được cơ thể, học cách điều khiển các cử động cánh tay giả, một cánh tay ảo.
Tiếng động mà quý vị đang nghe là tiếng tạo ra do não con khỉ này như là nó đang khám phá ra ba vòng tròn ảo giống nhau. trong không gian ảo.
Và để được phần thưởng là một giọt nước cam mà nó thích, nó phải tìm ra và chọn một trong ba vòng tròn đó bằng cách chạm vào, không phải bằng cách nhìn, mà phải chạm vào, bởi vì mỗi khi cánh tay ảo này chạm vào một trong các vòng đó, một xung điện sẽ quay lại não con vật để mô tả tính chất của bề mặt đối tượng, thế là con vật có thể nhận ra đúng vòng tròn để chọn, và nếu làm đúng, nó sẽ nhận được phần thưởng mà không cần cử động một cơ bắp nào.
Đúng là bữa ăn trưa hoàn hảo ở Brasil : không cần động ngón tay mà được nước cam ép yêu thích.
Như chúng ta đã thấy mọi việc xảy ra, chúng tôi đã đến và đề nghị thực hiện ý tưởng mà chúng tôi công bố 15 năm trước
Chúng tôi khởi động lại chương trình này.
Chúng tôi lấy nó ra khỏi ngăn kéo, và chúng tôi gợi ý áp dụng nó với một người bị bại liệt để giúp lấy lại vận động thông qua giao thức não-máy.
Ý tưởng này nhắm tới bệnh nhân mắc căn bệnh bại liệt-- và bệnh này có thể xảy ra cho bất kỳ ai.
Tôi phải nói rằng tai nạn thật bất ngờ.
một phần nghìn giây mỗi tai nạn, một tai nạn xe hơi có thể thay đồi cuộc đời của chúng ta.
Nếu bị một chấn thương nguy hiểm trong tủy sống, bạn không thể cử động được nữa vì tín hiệu não không đến được cơ bắp.
Mặc dù vậy, tín hiệu não vẫn tiếp tục được sinh ra trong não.
Bệnh nhân bại liệt nửa người hay toàn thân hàng đêm mơ thấy mình cử động.
Họ vẫn còn tạo ra được những tín hiệu đó trong não.
Vấn đề là làm thế nào để đưa được tín hiệu đó ra ngoài và làm tái tạo các cử động.
Vậy điều mà chúng tôi gợi ý ở đây là hãy tạo ra một cơ thể mới.
Hãy tạo ra một bộ áo rô bốt.
Và chính vì thế mà Juliano đã phát được quả bóng chỉ bằng ý nghĩ, bởi vì anh ta đã mang một bộ đồ máy đầu tiên được điều khiển từ não cái đó có thể giúp cho bệnh nhân bại liệt bán/toàn thân cử động và lấy lại được phản xạ.
Đó là ý tưởng cách đây 15 năm.
Cái mà tôi đang trình bày là làm thế nào để 156 người ở 25 nước khác nhau trên năm châu của hành tinh xinh đẹp này đã thay đổi cuộc sống, đi xa bố mẹ, xa chó cưng, rượu, bạn bè, trường học,công việc, và tập trung ở Brasil trong 18 tháng để thực hiện ý tưởng đó.
Vì một vài năm sau khi Brasil được chọn đăng cai cúp thế giới, chúng tôi được biết rằng chính phủ Brasil muốn làm điều gì đó có ý nghĩa trong nghi thức khai mạc trên đất nước đang làm mới và hoàn thiện bóng đá có thể nói như thế trước khi Đức vô địch.
(Tiếng cười) Nhưng đó là một câu chuyện khác, và một chuyên gia nơ ron thần kinh muốn nói về điều đó.
Nhưng điều mà Brasil muốn làm để giới thiệu một đất nước hoàn toàn khác, một đất nước biết đánh gia cao khoa học và công nghệ, và có thể gửi một món quà đến hàng triệu, 25 triệu người bại liệt trên toàn thế giới những người không thể cử động được vì cột sống bị tổn thương.
Vậy chúng tôi đã đề nghị chỉ phủ Brazil và FIFA hãy cho chúng tôi cú phát bóng khai mạc World Cup 2014 được thực hiện bởi một người Brasil liệt bán thân bằng cách dùng bộ đồ rô bốt điều khiển bằng não để phát quả bóng và để cảm thấy sự tiếp xúc với quả bóng
Họ nhìn chúng tôi, nghĩ rằng chúng tôi bị điên, và họ nói," OK, hãy thử đi."
Chúng tôi có 18 tháng để chuẩn bị mọi thứ từ số không,
Chúng tôi chưa có bộ đồ rô bốt nào, hay bệnh nhân tình nguyện nào, chúng tôi không có gì trước đó cả.
Những người này đã đến cùng nhau và 18 tháng sau, chúng tôi có 8 bệnh nhân tình nguyện để luyện tập hằng ngày và cơ bản chúng tôi đã xây dựng nguyên mẫu này từ số không, chúng tôi gọi đó là Bra-Santos Dumont 1.
Đó là bộ đồ rô bốt điều khiển bằng não đầu tiên đã được đặt tên theo nhà khoa học lỗi lạc nhất của Brazil. Alberto Santos Dumont, người đã tạo ra bộ đồ bay và tự bay ngày 19/10/1901 với thiết bị bay đầu tiên ở Paris được thực hiện trước 1 triệu người xem.
Xin lỗi các bạn người Mỹ Tôi sống ở North Carolina, Sự kiện bay này đã xảy ra hai năm trước khi anh em nhà Wright bay bên bờ North Carolina.
(Vỗ tay) Điều khiển chuyến bay là người Brazil (Tiếng cười) Vì thế chúng tôi đã cùng đi với những bạn này và chúng tôi đã cùng lắp ráp bộ đồ rô bốt với nhau 15 bậc tự do, máy thủy lực có thể được điều khiển bởi tín hiệu não được ghi lại bởi công nghệ không thâm nhập được gọi là điện não đồ cho phép bệnh nhân tưởng tượng các hoạt động để gửi các lệnh đến trung tâm điều kiển, đến các động cơ, và làm cho chúng hoạt động.
Bộ đồ rô bốt này được bọc một lớp da nhân tạo phát minh bởi Gordon Cheng, một trong những người bạn tuyệt vời nhất của tôi tại Mynich, cho phép cảm nhận các tiếp xúc vận động và chân có thể cảm nhận mặt đất để thông báo trở lại cho bệnh nhân xuyên qua lớp áo, một chiếc sơ mi.
Nó là chiếc áo thông minh với các thiết bị rung siêu nhỏ nó gửi lại phản hồi và tác động lên não bệnh nhân bằng cách tạo ra một cảm giác rằng không phải cái máy đang mang anh ta đi, mà là chính anh ta bước đi như trước.
Vậy là tôi bắt lấy khởi đầu này, và đó là cái mà quý vị sẽ thấy ở đây là lần đầu tiên một trong các bệnh nhân của chúng tôi, Bruno, đã bước đi thật sự.
Anh ta cần vài giây vì chúng tôi đang cài đặt mọi thứ, và quý vị sẽ thấy một ánh sáng xanh phía trước mũ khi Bruno tưởng tượng ra động tác cần thực hiện, máy tính sẽ phân tích tín hiệu đó, Bruno sẽ xác nhận nó, và khi nó được nhận, máy sẽ vận hành theo lệnh từ não của Bruno.
Anh ta chỉ cần ra đúng các lệnh, và bây giờ anh ta bắt đầu bước đi.
Sau 9 năm không thể cử động, anh ta đang tự bước đi.
Và còn hơn thế nữa-- (Vỗ tay) hơn cả bước đi, anh ta đang cảm nhận được mặt đất, và nếu vận tốc của bộ đồ máy tăng lên, anh ta nói với chúng tôi như được bước đi trở lại trên cát của Santos, đó là khu resort trên bãi biển nơi mà anh ta từng đến trước khi bị tai nạn.
Vì thế não đang tạo ra cảm giác mới trong đầu của Bruno.
Vậy là anh ấy bước, và cuối cùng-- tôi không còn thời gian nữa -- anh ta nói," các bạn ơi, tôi cần mượn cái này khi tôi làm đám cưới nhé, bởi vì tôi muốn tự bước đến trước mặt vị linh mục và nhìn cô dâu một cách thật tự tin."
Đương nhiên, anh ta sẽ có nó bất kỳ lúc nào anh ta muốn.
Và đó là cái mà chúng tôi muốn biểu diễn trong World Cup, và điều đó đã không thể xảy ra, vì một lý do khó hiểu nào đó, FIFA đã cắt bỏ một nửa chương trình.
Cái mà quý vị đang xem là một đoạn video ngắn Juliano Pinto phát bóng trong bộ đồ máy một ít phút trước khi chúng tôi ra sân và làm điều kỳ diệu trước toàn thể người xem và ánh sáng mà quý vị nhìn thấy mô tả quá trình.
Về cơ bản, ánh sáng xanh chớp nháy chỉ ra rằng bộ đồ máy sẵn sàng hoạt động.
Nó có thể nhận suy nghĩ của con người và phản hồi lại, và khi Juliano quyết định đá quả bóng, quý vị sẽ thấy hai dòng ánh sáng xanh và vàng chạy từ chiếc mũ đến chân, để chuyển các lệnh từ não được truyền qua bộ đồ máy để thực hiện động tác.
và cở bản trong 13 giây, Juliano đã thật sự làm được điều đó.
Quý vị có thể thấy các lệnh.
Anh ta đã sẵn sàng, quả bóng được đặt vào, và anh ta đá.
Và điều tuyệt vời nhất là, 10 giây sau khi sút bóng, anh ta nhìn chúng tôi trên sân, và nói với chúng tôi, như quý vị cũng đang nghe thấy đó "tôi cảm nhận được quả bóng"
Điều đó thật là vô giá.
(Vỗ tay) Điều tuyệt vời này sẽ đi đến đâu?
Tôi có hai phút để nói với quý vị Điều đó sẽ đi đến tận cùng giới hạn của trí tưởng tượng của bạn.
Công nghệ thực hiện ý nghĩ là đây.
Đây là cái mới nhất: Chúng tôi vừa mới công bố năm ngoái, giao thức não-máy đầu tiên nó cho phép hai con vật trao đổi ý tưởng ví dụ một con vật thấy cái gì đó trong môi trường của nó có thể gửi tin nhắn SMS từ não, một thủy lôi, một thủy lôi thần kinh, đến con vật thứ hai, và con thứ hai này thực hiện cái mà nó cần làm không cần biết môi trường đang gửi đến thông điệp gì, bởi vì lệnh đến từ não con vật đầu tiên.
Đó là thử nghiệm đầu tiên.
Tôi sẽ làm nhanh một thử nghiệm khác để chỉ cho quý vị cái mới nhất
Cái mà quý vị sắp thấy ở đây là con chuột đầu tiên được thông tin bởi ánh sáng bên trái của cái lồng nó cần chạm vào lồng bên trái để nhận được phần thưởng.
Nó đến đó và làm.
Và cùng lúc, nó gửi một thông điệp từ não đến con chuột thứ hai không thấy ánh sáng đó, và con thứ hai, trong 70 phần trăm thời gian cũng chạm vào phần bên trái lồng để lấy được phần thưởng không cần trải nghiệm ánh sáng trong võng mạc.
Chúng tôi đẩy giới hạn xa hơn bằng cách cho mấy con khỉ cùng hợp tác trong hệ thống não, để cùng làm một hoạt động và kết hợp chúng để di chuyển cánh tay ảo mà tôi đã chỉ cho quý vị lúc nãy, điều mà quý vị đang thấy đây là lần đầu tiên hai con khỉ kết hợp não của chúng, đồng bộ hóa cánh tay để làm cho cánh tay ảo cử động.
Một con thì đang điều khiển theo trục X con kia thì đang điều khiển theo trục y
Nhưng thú vị hơn khi thấy ba con khỉ trong thí nghiệm đó và bạn muốn một con điều khiển theo trục x và y, con khác điều khiển theo y và z, và con còn lại điều khiển theo trục x và z, và bạn làm cho chúng cùng chơi trò này với nhau, cử động cánh tay trong không gian 3D để lấy giọt nước cam
Chấm đen là mức trung bình của tất cả các bộ não đang làm việc cùng hoạt động trong thời gian thật.
Đó là một máy tính sinh học, tương tác bằng hoạt động não và cần hoàn thành một mục tiêu cử động.
Điều đó dẫn đến cái gì?
Chúng tôi chưa biết.
Chúng tôi chỉ là nhà khoa học thôi mà,
(Tiếng cười) Chúng tôi được trả lương để làm trò như trẻ con, để đi đến tận cùng giới hạn và cố gắng phát hiện ra có gì ở bên kia.
Nhưng chúng tôi biết một điều : Một ngày kia, trong vài thập niên nữa, khi mà cháu chắt của chúng ta có thể lướt web chỉ bằng ý nghĩ trong đầu, hay là một người mẹ có thể cho đứa bé khiếm thị mượn ánh mắt của mình, hay một ai đó có thể nói nhờ vào trung gian hệ thống não-đến-não, một ai đó trong quý vị sẽ nhớ lại là tất cả bắt đầu từ một chiều mùa đông trên sân bóng Brazil với một cú sút bóng không tưởng.
Cám ơn.
(Vỗ tay) Cám ơn.
Bruno Giussani : Miguel, cám ơn vì nán lại vài phút.
Vâng, tôi có thể cho anh thêm vài phút nữa vì có vài điểm chúng ta muốn nói thêm và đương nhiên, hình như chúng ta cần các bộ não kết nối để thấy được câu chuyện này sẽ đi tới đâu.
Vậy hãy kết nối tất cả lại với nhau.
Nếu tôi không nhầm, một trong ba con khỉ đó nhận một tín hiệu và một con khác đang phản ứng lại tín hiệu đó chỉ bởi vì con thứ nhất đang nhận và truyền xung động thần kinh.
Miguel trả lời : Không phải, cái đó hơi khác một tí,
Không con khỉ nào biết là có hai con khỉ khác cũng ở đó.
Chúng đang nhận một phản hồi dạng hình ảnh 2D, nhưng nhiệm vụ của chúng là thực hiện hoạt động trong không gian 3D.
Chúng cần làm cử động một cánh tay trong không gian ba chiều.
Nhưng mỗi con khỉ chỉ thấy hình ảnh trên màn hình hai chiều để thao tác.
Và để làm được điều đó, bạn cần ít nhất hai con khỉ để đồng bộ hóa não của chúng, nhưng lý tưởng là ba con.
Cái mà chúng tôi phát hiện ra khi một con khỉ bắt đầu lười biếng, thì hai con kia cố gắng cải thiện công việc để kéo con khỉ lười trở lại, vậy việc thích ứng này xảy ra một cách hiệu quả, và việc kết hợp của ba con hay hai con khỉ đều giống nhau.
Bây giờ, nếu bạn đổi lại không cho con khỉ biết các chiều mà chúng điều kiển, như là con này điều khiển theo chiều X và Y, nhưng thực ra nó nên điều khiển theo Y và Z, tức thì, não con vật không nghĩ đến chiều trước đó và nó bắt đâu tập trung trên các chiều mới.
Vậy cái mà tôi cần nói là không có máy quay nào, cũng không có máy vi tính nào có thể đoán được điều mà một hệ thống não sẽ làm.
Vậy chúng ta sẽ dùng công nghệ theo nhu cầu của mình.
máy móc sẽ không bao giờ thay não của chúng ta được.
Điều đó đơn giản là không thể.
BG ; Anh đã thử nghiệm bao nhiêu lần rồi?
Và bao nhiêu lần anh thành công hay thất bại?
MN: Ồ, mười lần.
Với ba con khỉ? Ồ, nhiều lần rồi.
Tôi đã không thể nói điều đó ở đây, trừ phi tôi đã làm thử vài lần.
À, tôi quên nói tới, do thiếu thời gian, rằng cách đây chỉ ba tuần, một nhóm Châu Âu đã thử kết nối lần đầu tiên từ người qua người bằng máy não-đến-não.
BG : Và làm sao để thử đây?
MN: có một vài thông tin-- những ý tưởng lớn bắt đầu với cách thức khiêm tốn-- nhưng về cơ bản, hoạt động não của một chủ thể được truyền đến đối tượng thứ hai, bằng công nghệ không xâm nhập.
Vậy chủ thể thứ nhất có một thông điệp, giống mấy con chuột, thông điệp hình ảnh, và truyền đến chủ thể thứ hai.
chủ thể thứ hai nhận một xung từ trường trên võ não thị giác, và một xung khác, hai xung khác nhau.
Trong một xung, chủ thể thứ hai này thấy thứ gì đó.
Trên xung còn lại, anh ta thấy một thứ khác.
Và anh ta có thể chỉ ra bằng lời nói cái nào là thông điệp mà chủ thể thứ nhất đang gửi thông qua internet xuyên qua các lục địa.
Người điều khiển chương trình : Wow. OK, đó là nơi chúng ta sẽ tới.
Đó là chương trình TED tiếp theo tại hội thảo sau.
Miguel Micolelis, cám ơn nhiều. MN : Cám ơn Brumo. Cám ơn
Thật là hợp thời và hợp lý khi nói về đồ ăn trong mọi hình thái, mọi màu sắc, mùi vị.
Nhưng sau khi thức ăn đi qua hệ tiêu hóa, khi nó được thải ra như đồ bỏ đi, thì chẳng còn thích hợp để nói về nó nữa.
Thực sự nó khá là kinh khủng.
Tôi tốt nghiệp từ bullshit (phân bò/vớ vẩn) tới full-shit (toàn phân)
(Cười) Tổ chức của tôi, Gram Vikas, có nghĩa là "tổ chức phát triển làng xã", làm trong lĩnh vực tái tạo năng lượng.
Phần lớn, chúng tôi sản xuất biogas, biogas cho những căn bếp nông thôn.
Chúng tôi sản xuất biogas ở Ấn Độ bằng cách sử dụng phân động vật, ở Ấn Độ thường là phân bò.
Nhưng vì tôi là người nhạy cảm với vấn đề giới tính, tôi muốn gọi nó là phân bò đực.
Nhưng sau đó, nhận ra tầm quan trọng của vệ sinh môi trường và phân hủy chất thải đúng cách, chúng tôi đi sâu vào vấn đề vệ sinh môi trường.
80% bệnh tật ở Ấn Độ và hầu hết các quốc gia đang phát triển khác là do nước kém chất lượng.
Và chúng tôi nghiên cứu nguyên nhân của nó, đó chính là thái độ ngu ngốc của chúng ta đối với việc phân hủy chất thải con người.
Chất thải của con người, ở trạng thái thô nhất, quay trở lại vào nguồn nước uống, nước tắm giặt, thủy lợi, bất cứ nguồn nước nào bạn thấy.
Và đó là nguyên nhân gây ra 80% bệnh tật ở khu vực nông thôn.
Ở Ấn Độ, không may là chỉ có phụ nữ mới xách nước.
Phụ nữ phải xách nước cho tất cả nhu cầu trong nhà.
Tình trạng này thật đáng thương.
Đi tiêu ngoài trời khá phổ biến.
70% người Ấn Độ đi tiêu ngoài trời.
Họ ngồi ở ngoài, gió lồng lộng, che mặt, để lộ phần dưới và ngồi đó trong vinh quang thưở hoang sơ 70% người Ấn Độ.
Và nếu bạn nhìn trên toàn thế giới, 60% chất thải ở ngoài trời thuộc về người Ấn Độ.
Một điểm khác biệt kì dị.
Tôi không biết người Ấn Độ chúng tôi có thể tự hào về điểm này không.
(Cười) Do đó, chúng tôi cùng rất nhiều ngôi làng, chúng tôi bắt đầu nói về cách nêu lên tình trạng vệ sinh môi trường.
Chúng tôi cùng nhau thành lập dự án MANTRA.
MANTRA nghĩa là mạng lưới hành động vì sự biến đổi khu vực nông thôn.
Chúng ta đang nói về sự biến đổi, biến đổi khu vực nông thôn.
Những ngôi làng đồng ý thực hiện dự án này họ tổ chức một cộng đồng hợp pháp nơi tất cả những thành viên bầu ra một nhóm đàn ông và phụ nữ thực hiện dự án. Sau đó là người theo dõi thi hành và bảo dưỡng.
Họ quyết định xây một nhà vệ sinh và một phòng tắm.
Và từ nguồn nước đảm bảo, nước sẽ chảy vào bể chứa và tới tất cả các hộ gia đình qua 3 vòi: một trong nhà vệ sinh, một trong nhà tắm, một trong bếp, 24 giờ mỗi ngày.
Đáng tiếc là các thành phố như New Delhi và Bombay, không có nguồn cung cấp nước 24 giờ.
Nhưng ở những ngôi làng này, chúng tôi muốn có điều đó.
Có sự khác biệt lớn về chất lượng.
Ở Ấn Độ, chúng ta có 1 giả thuyết, được chấp nhận bởi chính phủ và những người liên quan, rằng người nghèo xứng đáng với những giải pháp nghèo nàn và những người rất nghèo xứng đáng với những giải pháp đáng thương.
Điều này kết hợp với một lý thuyết đáng được giải Nobel, đó là thứ rẻ nhất là thứ kinh tế nhất, ly cocktail mạnh là thứ người nghèo bị ép uống.
Chúng tôi đang đấu tranh chống lại điều này.
Chúng tôi cảm thấy rằng người nghèo bị làm nhục hàng thế kỉ.
Và kể cả trong vệ sinh môi trường, họ không đáng bị làm nhục.
Vệ sinh môi trường là nhân phẩm hơn là về cách phân hủy chất thải.
Do đó, bạn xây những nhà vệ sinh này, và thỉnh thoảng, chúng tôi phải nghe rằng nhà vệ sinh còn tốt hơn nhà ở của họ.
Và bạn có thể thấy ở trước là những ngôi nhà liền kề và những cái khác là nhà vệ sinh.
Do đó những người này, không hề có một ngoại lệ nào trong làng, quyết định xây 1 nhà vệ sinh, 1 phòng tắm.
Vì thế, họ cùng nhau thu lượm vật liệu những vật liệu địa phương như đá, cát, hợp chất, thường là trợ cấp chính phủ sẵn có để giải quyết một phần nhỏ trong chi phí vật liệu như xi măng, thép, tủ vệ sinh.
Và họ xây một nhà vệ sinh, và một phòng tắm.
Những người thợ không chuyên, là những người làm cửu vạn, phần lớn là vô gia cư, họ có được cơ hội học việc của thợ nề, thợ ống nước.
Trong khi những người này học việc, những người khác thu gom vật liệu.
Và khi cả hai đều sẵn sàng, họ xây 1 nhà vệ sinh, 1 nhà tắm, và tất nhiên của một tháp nước, một bể chứa nước cao.
Chúng tôi sử dụng một hệ thống 2 hố lọc để xử lý chất thải.
Từ nhà vệ sinh, chất bẩn tới hố lọc thứ nhất.
Và khi nó đầy, nó sẽ bị chặn lại và tới hố tiếp theo.
Nhưng chúng tôi phát hiện ra nếu bạn trồng cây chuối, cây đu đủ ở xung quanh những cái hố này, thì chúng sẽ rất phát triển vì chúng hấp thụ tất cả chất dinh dưỡng và bạn sẽ có những quả chuối, quả đu đủ ngon lành.
Nếu bạn tới chỗ tôi, tôi sẽ rất sẵn lòng mời bạn những quả chuối, quả đu đủ này.
Đây, bạn có thể thấy những nhà vệ sinh, tháp nước hoàn thiện.
Đây là ngôi làng mà hầu hết dân không biết chữ.
Ở đó có nguồn cung cấp nước suốt 24 giờ. Vì nước dễ bị ô nhiễm khi lưu trữ, khi một đứa trẻ nhúng tay vào đó, thứ gì đó sẽ rơi vào,
nên không có nước lưu trữ. Chỉ có nước ở vòi.
Đây là cách những bể chứa nước cao được xây dựng.
Và đây là sản phẩm cuối cùng.
Vì phải xây lên cao, và có vài không gian có thể tận dụng, nên hai hay ba phòng được xây dưới tháp nước, được sử dụng cho những buổi họp mặt của ngôi làng.
Chúng tôi có bằng chứng rõ ràng về tác động to lớn của chương trình này.
Trước khi chúng tôi bắt đầu, có hơn 80% người chịu ảnh hưởng của bệnh liên quan đến nước.
Nhưng sau đó, chúng tôi có bằng chứng xác thực rằng trong số 1200 ngôi làng đã hoàn thiện chương trình, bệnh liên quan đến nước đã giảm 82%.
(Vỗ tay) Phụ nữ, đặc biệt trong những tháng hè, thường mất khoảng 6 tới 7 giờ một ngày
để xách nước. Và khi họ xách nước, vì như tôi đã nói, chỉ có phụ nữ mới xách nước, họ thường mang con gái của họ theo cùng, hoặc về nhà trông các em.
Do đó, có ít hơn 9% trẻ nữ được đi học, kể cả khi ở đó có trường học.
Và trẻ nam là khoảng 30%.
Nhưng giờ, tỉ lệ đi học ở nữ khoảng 90%, và nam gần 100%.
(Vỗ tay) Thành phần đáng lo ngại nhất trong làng và những lao động không có đất, những người kiếm ăn hàng ngày.
Vì họ đã được trải qua đợt huấn luyện để làm thợ nề, thợ ống nước và thợ cơ khí, giờ khả năng kiếm việc của họ tăng 300 đến 400%.
Đây là một hành động dân chủ vì có ban điều hành và ủy ban.
Mọi người đang đặt câu hỏi, mọi người đang quản lý chính họ, mọi người đang học cách xoay xở vấn đề của chính mình, họ đang nắm lấy tương lai trong tay mình.
Và đó chính là sự dân chủ ở cấp độ cơ sở.
Hơn 1200 ngôi làng đã thực hiện điều này.
Nó mang lại lợi ích cho hơn 400 000 người và còn đang tăng lên.
Và tôi hi vọng nó sẽ tiếp tục phát triển.
Ở Ấn Độ và những quốc gia đang phát triển, quân đội và vũ trang, công ty phần mềm và tàu vũ trụ có lẽ không quan trọng bằng vòi nước và nhà vệ sinh.
Cảm ơn. Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi muốn kể về một cuộc chiến đã rơi vào quên lãng
Đó là một sự kiện hiếm khi được các tờ báo đưa lên trang nhất.
Nó xảy ra ngay tại đây, ở Cộng hòa Dân chủ Công-gô.
Hiện giờ, đa số những ai không ở Châu Phi đều không biết tới chiến tranh Công-gô. Vậy hãy để tôi kể bạn nghe đôi điều về nó.
Xung đột ở Công-gô là sự kiện đẫm máu nhất kể từ Chiến tranh thế giới thứ 2.
Nó gây ra gần 4 triệu cái chết,
và dẫn tới tình trạng mất ổn định ở phần lớn vùng Trung Phi trong 18 năm qua.
Nó là cuộc khủng hoảng về vấn đề nhân đạo lớn nhất đang xảy ra trên thế giới.
Đó là lý do tôi đến Công-gô lần đầu tiên vào năm 2001
như một nhân viên cứu trợ nhân đạo trẻ. Và ở đó tôi đã gặp một cô gái cùng tuổi.
Cô ấy là Isabelle.
Dân quân địa phương đã tấn công làng của Isabelle.
Họ giết rất nhiều đàn ông, hãm hiếp nhiều phụ nữ.
Họ cướp đi tất cả mọi thứ.
Và sau đó, họ muốn bắt Isabelle, nhưng chồng cô ấy đã ngăn họ và anh ta nói, "Không, đừng bắt Isabelle.
Thay vào đó hãy bắt tôi này."
Vậy là anh ta biến mất vào rừng sâu với dân quân, và Isabelle chẳng bao giờ gặp lại anh ấy lần nữa .
Bởi vì những người như Isabelle và chồng của cô ấy nên tôi đã dành hết sự nghiệp để nghiên cứu cuộc chiến tranh này - một cuộc chiến tranh mà chúng ta còn biết quá ít.
Mặc dù có đôi điều về Công-gô mà có thể bạn đã nghe qua,
như là những câu chuyên về khoáng sản và hiếp dâm.
Những tuyên bố chính trị và các báo cáo truyền thông đều thường tập trung vào nguyên nhân cơ bản gây ra bạo lực ở Công-gô, đó là khai thác và buôn bán bất hợp pháp tài nguyên thiên nhiên - - những thứ đã dẫn tới hậu quả là lạm dụng tình dục phụ nữ và thiếu nữ như một vũ khí chiến tranh.
Hai vấn đề này thật sự quan trọng và nhức nhối vô cùng.
Nhưng hôm nay tôi muốn kể với các bạn một câu chuyện khác
với mục đích nhấn mạnh vào nguyên nhân chủ yếu của cuộc xung đột đang diễn ra.
Bạo lực ở Công-gô bắt nguồn tư những mối bất hòa ở các địa phương, mà những nỗ lực vì hòa bình trên thế giới không thể nào hóa giải được.
Có một sự thật là Công-gô không chỉ được biết đến bởi cuộc khủng hoảng nhân đạo tệ nhất đang tiếp diễn, mà còn bởi vì nơi đây là cái nôi của những nỗ lực quốc tế nhằm xây dựng hòa bình trên thế giới.
Công-gô là nơi đặt trụ sở lớn nhất và được đầu tư nhiều nhất trong số những trụ sở gìn giữ hòa bình thế giới của Liên Hợp Quốc.
Đây cũng Châu Âu chọn đặt trụ sở hòa bình đầu tiên của mình, và cũng ở nơi đây, lần đầu tiên, Tòa án Hình sự Quốc tế quyết định khởi tố các lãnh chúa Công-gô.
Năm 2006, khi Công-gô tổ chức cuộc bầu cử tụ do toàn quốc đầu tiên trong lịch sử, nhiều nhà quan sát cho rằng cái kết của bạo lực vùng miền cuối cùng cũng đã đến.
Cộng đồng thế giới đã ca ngợi việc tổ chức thành công các cuộc bầu cử như một minh chứng cho kết quả từ những can thiệp quốc tế trong một đất nước đã từng thất bại.
Tuy nhiên những tỉnh ở phía đông vẫn tiếp tục đối mặt với nạn di dân ồ ạt và vi phạm nhân quyền nghiêm trọng.
Không lâu trước khi tôi trở lại vào mùa hè vừa rồi, một cuộc tàn sát khủng khiếp xảy ra ở một tỉnh phía Nam Kivu.
33 người bị giết hại.
Hầu hết là phụ nữ và trẻ em, và rất nhiều người bị đánh đập đến chết.
Trong suốt 8 năm qua, chiến tranh ở các tỉnh phía đông thường nhen nhóm sự khởi đầu của một cuộc chiến tranh mang quy mô toàn dân và quốc tế.
Cơ bản là, cứ khi nào chúng tôi cảm thấy như đang đứng trên bờ vực của hòa bình, thì một cuộc xung đột nữa lại nổ ra.
Tại sao?
Tại sao những nỗ lực quốc tế to lớn kia lại thất bại trong việc giúp Công-gô gìn giữ hòa bình và an ninh lâu dài?
Vâng, câu trả lời của tôi chủ yếu xoay quanh 2 sự việc tôi quan sát được.
Thứ nhất: lý do chính của việc tiếp diễn bạo lực ở đây về cơ bản chính là do địa phương -- và khi nói tới "địa phương" tức là tôi đang đề cập đến cấp độ một cá nhân, một gia đình, một bộ lạc, một thành phố, một cộng đồng, một quận, đôi khi là một nhóm dân tộc.
Ví dụ, bạn còn nhớ câu chuyện về Isabelle?
Vâng, lý do mà dân quân tấn công làng của Isabelle là vị họ muốn chiếm lấy đất mà dân làng dùng để trồng trọt và sinh sống.
Điều thứ 2 tôi quan sát được đó là: việc những nỗ lực hòa bình quốc tế thất bại trong việc giúp giải quyết những xung đột tại địa phương, chính là do "văn hóa xây dựng hòa bình" tại đây.
Ý tôi muốn nói rằng, những nhà ngoại giao phương Tây và châu Phi, những nhà quyên góp và bảo vệ hòa bình từ Liên Hợp Quốc, thành viên của hầu hết các tổ chức phi chính phủ, hay những người đang cố gắng giải quyết các xung đột nói chung, tất cả đều nhìn về thế giới này theo 1 cách giống nhau.
Và tôi đã là một trong số họ - tôi cũng đã từng chia sẻ cái "văn hóa" này, nên tôi hiểu nó có sức mạnh như thế nào.
Khắp thế giới, và mọi khu vực có xung đột, văn hóa này khiến những nhà cải cách thấy rằng những nguyên nhân gây ra bạo lực chủ yếu xuất phát từ các yếu tố quốc gia và quốc tế.
Nó cũng khiến chúng ta nghĩ rằng con đường tiến tời hòa bình đòi hỏi phải có một sự can thiệp bao quát từ trên xuống dưới để giải quyết những căng thằng của quốc gia và quốc tế.
Và nó cũng khiến chúng ta nghĩ rằng vai trò của những nhà hoạt động ngoại quốc là tham gia vào các tiến trình gìn giữ hòa bình của quốc gia và quốc tế.
Quan trọng hơn là, cái văn hóa chung này khiến các nhà xây dựng hòa bình quốc tế xem nhẹ các căng thẳng ở tầm vi mô trong khi chính chúng có thể làm lung lay các hiệp ước vĩ mô.
Ví dụ, ở Công-gô, dựa theo cách họ đã được rèn luyện và tập huấn, quan chức Liên Hợp Quốc, nhà quyên góp, ngoại giao, những nhân viên của hầu hết các tổ chức phi chính phủ, đều nghĩ chiến tranh và các cuộc tàn sát là một vấn đề mang tính hệ thống.
Với họ, bạo lực mà họ nhìn thấy là hậu quả của những căng thẳng giữa Tổng thống Kabila và những phe đối lập trong nước, bên cạnh những bất hòa giữa Công-gô, Rwanda và Uganda.
Thêm vào đó, các nhà xây dựng hòa bình quốc tế xem những xung đột địa phương đơn giản là kết quả của các căng thẳng của quốc gia và quốc tế, từ việc chính quyền nhà nước thiếu uy quyền, và từ cái mà họ vẫn gọi là "xu hướng bạo lực cố hữu của người Công-gô".
Văn hóa này cũng khởi đầu cho những can thiệp đến từ các cấp độ quốc gia và quốc tế, như thể đó là nhiệm vụ trước nhất của thành viên và nhà ngoại giao LHQ.
Và nó thúc đẩy việc tổ chức các cuộc tổng tuyển cử - - điều được xem như một phương pháp tối ưu và là cơ chế quan trọng nhất trong tái thiết nhà nước hơn là các giải pháp xây dựng đất nước.
Và điều này đang xảy ra không chỉ ở Công-gô, mà còn ở nhiều vùng xung đột khác.
Nhưng hãy xem xét một cách sâu sắc hơn, về những nguyên nhân khác của bạo lực.
Ở Công-gô, bạo lực đang tiếp diễn bị thúc đẩy không chỉ do nguyên nhân quốc gia, quốc tế mà còn bởi những kế hoạch, ý đinh lâu dài xuất phát từ các tầng lớp nhân dân, mà những người chủ mưu lại chính là các dân làng, tù trưởng, hay người đứng đầu các bộ lạc,
Nhiều xung đột liên quan đến lợi ích chính trị, xã hội, kinh tế đặc trưng của từng địa phương.
Ví dụ, có rất nhiều cuộc đấu tranh ở cấp độ làng hoặc quận huyện để tìm ra người sẽ lãnh đạo làng hoặc vùng dựa trên luật truyền thống, và tìm xem ai có thể điều khiển việc phân chia vùng đất và việc khai thác khoáng sản.
Cuộc đấu tranh thường dẫn đến xung đột địa phương, ví dụ như trong ngôi làng hay lãnh thổ, và nó thường lan ra thành một cuộc đấu tranh diện rộng lan khắp cả tỉnh, và thậm chí sang cả các nước láng giềng.
Như cuộc xung đột giữa dân Công-gô của dòng dỏi Rwanda và cộng đồng dân bản địa ở Kivus.
Xung đột này bắt đầu vào những năm 1930 trong suốt chế độ thực dân Bỉ, khi hai cộng đồng dân cư địa phương tranh chấp quyền sử dụng đất và quyền lực
Tiếp đó, năm 1960, sau ngày Công-gô giành độc lập, xung đột lớn dần bởi các phe phái dù đã liên minh với chính trị gia trong nước, nhưng vẫn tiếp tục củng cố thế lực riêng trong địa phương.
Và tiếp sau đó, vào thời điểm nạn diệt chủng năm 1994 ở Rwanda, các phe phái lại liên minh vởi quân đội Công-gô và Rwanda, nhưng vẫn tiếp tục mở rộng thế lực tại tỉnh Kivus.
Từ đó trở đi, những tranh chấp tại địa phương về đất đai và quyền lực đã châm ngòi cho bạo lực, và thường xuyên làm ảnh hưởng đến những hiệp ước quốc gia và quốc tế.
Giờ đây chúng ta có thể đang tự hỏi tại sao trong hoàn cảnh đó, những nhà bảo vệ hòa bình lại thất bại trong việc thực hiện những chương trình củng cố hòa bình địa phương?
Câu trả lời chính là: do những tổ chức quốc tế đã xem nhẹ việc giải quyết các xung đột ở cấp độ cơ sở, địa phương, coi chúng không đáng kể, không quan trọng, không cần thiết.
Chỉ riêng ý tưởng "tham gia giải quyết các vấn đề cấp địa phương" đã cơ bản đi ngược lại các chuẩn mực của "văn hóa" tôi đã đề cập tới, và thậm chí đe dọa đến quyền lợi của các tổ chức hòa bình.
Thí dụ, Liên Hợp Quốc được xem như là một tổ chức ngoại giao mang tầm vĩ mô, và điều đó không cho phép họ tập trung vào các vấn đề mang tính địa phương.
Kết quả là, kể cả những bất đồng trong nội bộ về "văn hóa" chung, hay những tác động bên ngoài, đều không thể khiến những nhà hoạt động quốc tế hiểu rằng: họ nên thay đổi suy nghĩ về bạo lực và cách họ nên can thiệp.
Hiện giờ, mới chỉ có rất ít trường hợp ngoại lệ.
Dù đã xuất hiện những ngoại lệ, nhưng chúng vẫn còn quá ít so với mô hình chung hiện nay.
Để tóm lại vấn đề, những gì mà tôi vừa kể là câu chuyện về cách "văn hóa xây dựng hòa bình" đang thịnh hành đã hình thành nên suy nghĩ của những người trong cuộc về bạo lực và hòa bình và mục tiêu của các can thiệp như thế nào.
Những suy nghĩ đó khiến những nhà xây dựng hòa bình bỏ qua các nền tảng cấp vi mô đóng vai trò thiết yếu để xây dựng hòa bình bền vững.
Sự thiếu quan tâm tới các vấn đề địa phương đã dẫn tới hậu quả tức thời là hòa bình không đủ vững mạnh, và xa hơn là nguy cơ tái bùng nổ chiến tranh.
Điều quan trọng ở đây là: những phân tích này có thể giúp chúng ta hiểu được nguyên nhân của rất nhiều xung đột cũng như tại sao nỗ lực quốc tế lại thất bại ở Châu Phi, hay ở bất cứ đâu.
Xung đột địa phương thường là nguyên nhân của chiến tranh và bạo lực sau chiến tranh ở các nước từ Afghanistan tới Sudan, tới Đông Ti-mo. Nhưng cứ khi nào xuất hiện một giải pháp xây dựng hòa bình hiếm hoi vừa toàn diện, vừa bao quát, thì giải pháp đó sẽ rất thành công trong việc đảm bảo hòa bình bền vững.
Ví dụ tiêu biểu nhất cho điều này là sự đối lập giữa bối cảnh hòa bình ở Somaliland có được từ việc gây dựng hòa bình từ dưới lên, từ cá thể tới tập thể, với tình trạng bạo loạn ở hầu khắp phần còn lại của Somalia, nơi mà các biện pháp hòa bình đang được triển khai từ trên xuống.
Và còn rất nhiều trường hợp khác cho thấy việc giải quyết triệt để các xung đột làng xã địa phương có thể mang lại những thay đổi quan trọng.
Vì thế, nếu chung ta muốn xây dựng hòa bình quốc tế, thì bên cạnh việc can thiệp từ trên xuống, chúng ta phải tìm cách giải quyết vấn đề từ dưới lên.
Tôi không có ý nói rằng những căng thẳng quốc gia và quốc tế là điều nhỏ nhặt.
Chúng không nhỏ chút nào!
Và cũng không có ý muốn nói rằng xây dựng hòa bình quốc gia và quốc tế là điều không quan trọng.
Chúng rất quan trọng là đằng khác!
Tuy nhiên, chúng phải được triển khai ở cả hai cấp độ vi mô và vĩ mô, để có thể tiến đến hòa bình bền vững. Bên cạnh đó, các tổ chức phi chính phủ, cùng với chính quyền và đại diện các cộng đồng địa phương, nên là nhân tố chính trong công cuộc xây dựng hòa bình từ riêng tới chung.
Dĩ nhiên là sẽ xuất hiện rất nhiều trở ngại.
Như là thiếu ngân sách đia phương, hoặc đôi khi thiếu các phương tiện hậu cần và năng lực chuyên môn cần thiết để xây dựng hòa bình địa phương một cách hiệu quả.
Do đó, các nhà hoạt động nước ngoài nên mở rộng quỹ ngân sách và hỗ trợ cho các nỗ lực hòa bình địa phương.
Còn riêng với Công-gô, có thể làm gì đây?
Sau 2 thập kỷ đầy bạo loạn và cái chết của hàng triệu người, rõ ràng là đã đến lúc chúng ta phải đưa ra các giải pháp mới.
Dựa trên những nghiên cứu thực địa của bản thân, tôi tin rằng những nhà hoạt động ở Công- gô và quốc tế nên quan tâm nhiều hơn tới việc giải quyết các trang chấp đất đai địa phương và thúc đẩy việc hòa giải và gắn kết các cộng đồng với nhau.
Thí dụ, giữa các tỉnh ở Kivus, Tổ chức Cuộc sống và Hòa bình và những đối tác Công-gô đã thành lập diễn đàn liên kết cộng đồng để thảo luận về giải pháp đối với các tranh chấp đất đai địa phương. Những diễn đàn này cũng đã tìm ra cách giúp giải quyết trình trạng bạo lực.
Và những chương trình như thế này chính là điều cần thiết hơn bao giờ hết cho các địa phương phía đông Công-gô.
Với những chương trình này, chúng ta có thể giúp những người như Isabelle và chồng cô ấy.
Những chương trình này không tạo ra phép màu gì cả, nhưng nếu chúng giúp hóa giải những nguyên nhân gốc rễ của bạo lực, thì đây quả thực là một thay đổi vĩ đại.
Xin cám ơn. (Tiếng vỗ tay)
Chào mọi người.
Hôm nay tôi sẽ chia sẻ trải nghiệm bản thân mình về sự cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ, FGM.
Bạn cứ thoải mái khóc, cười, ngồi xếp bằng hay làm bất cứ gì mà bạn thấy thoải mái.
Tôi sẽ không phán xét ngôn ngữ cơ thể của bạn đâu.
Tôi sinh ra ở Sierra Leone.
Có ai xem phim "Kim Cương Máu" chưa?
Nhân tiện, nếu bạn nghĩ tới kim cương thì tôi không có chúng trên người đâu.
Nếu bạn nghe đến dịch Ebola, nó cũng có ở Sierra Leone nữa.
Tôi không nhiễm Ebola, yên tâm đi.
Đừng manh động. Các bạn đều ổn cả. Tôi được kiểm tra trước khi đến đây rồi.
Ông của tôi có ba người vợ
Đừng hỏi tại sao đàn ông cần nhiều hơn một vợ nhé.
Các quý ông, mấy ông cần nhiều hơn một vợ?
Tôi không nghĩ vậy.
Ông tôi muốn bị đau tim, tôi có thể nói vậy
Phải, ông ấy muốn thế thật
Lúc tôi được 3 tuổi, chiến tranh nổ ra ở Sierra Leone vào năm 1991.
Tôi nhớ vào một đêm nọ khi đi ngủ, mọi thứ đều ổn
Sáng hôm sau, thức dậy bom rơi khắp nơi và người ta đang cố giết tôi và gia đình.
Chúng tôi chạy nạn đến Gambia, ở Tây Phi.
Bệnh dịch Ebola cũng ở đó nữa Tránh xa nơi đó ra nhé.
Khi tị nạn ở đó, chúng tôi không biết sẽ làm gì tiếp theo.
Mẹ tôi đăng ký chúng tôi thuộc diện tị nạn.
Bà là người phụ nữ tuyệt vời và thông minh và chúng tôi đã gặp may.
Chính phủ Úc nói, chúng tôi nhận các bạn.
Tốt lắm, người Úc!
Trước khi đi, một ngày nọ, mẹ tôi về nhà và nói: "Chúng ta sẽ có một kỳ nghỉ nhỏ, một chuyến đi ngắn."
Bà đặt chúng tôi vào xe xe chạy được vài giờ và ngừng lại tại một bụi cây ở vùng sâu, vùng xa Gambia.
Tại bụi cây này, có hai túp lều.
Một bà già đi về phía chúng tôi.
Bà ta trông như người dân tộc, già ngắt.
Bà nói chuyện vài câu với mẹ tôi rồi trở lại túp lều.
Sau đó, bà trở ra và đi vào túp lều thứ hai.
Tôi đứng đó và nghĩ: "Thật khó hiểu, chuyện gì đang xảy ra vậy?"
Điều tiếp theo tôi biết là mẹ tôi kéo tôi vào túp lều đó,
cởi đồ tôi ra, và đè tôi xuống sàn.
Tôi vùng vẫy để thoát khỏi bà, nhưng không thể.
Rồi bà già đó tiến về phía tôi, tay cầm một con dao cùn trong đống dao nhọn, có màu cam, dường như chưa bao giờ được rửa hay phơi nắng.
Tôi nghĩ bà ta định làm thịt tôi nhưng không phải vậy.
Bà ta chậm rãi lướt tay xuống cơ thể tôi và ngừng lại ở âm hộ.
Bà ta nắm cái thứ mà bây giờ tôi biết là âm vật, dùng con dao cùn đó và cắt nó đi, từng cm một.
Tôi thét lên, khóc lóc và kêu mẹ tôi buông tôi ra để cơn đau này ngừng lại nhưng tất cả những gì bà nói là: "Im lặng".
Bà già đó xẻo thịt tôi và tôi thấy cơn đau như kéo dài mãi, và khi cắt xong bà ta ném mẩu thịt đó ra sàn như thể nó là thứ kinh tởm nhất bà ta từng đụng tới.
Rồi họ thả tôi ra, để tôi ở đó chảy máu, khóc lóc và không hiểu chuyện gì đang diễn ra.
Chúng tôi không nói gì về chuyện đó nữa.
Không lâu sau đó, chúng tôi đến Úc, đó là lúc diễn ra Thế Vận Hội tại Sydney, người ta nói không nơi nào bằng được Úc cả,
điều này làm chúng tôi yên tâm hơn.
Chúng tôi mất 3 ngày để đến đây.
Chúng tôi đi qua Senegal, Pháp rồi Singapore.
Chúng tôi đi vào phòng tắm để rửa tay,
mất những 15 phút để mở vòi nước như thế này.
Rồi ai đó vào đặt tay bên dưới và nước chảy ra và chúng tôi nghĩ: "Đây là nơi ta sẽ định cư à?
Kiểu như, thật thế à?
Chúng tôi tới Adelaide, tỉnh nhỏ thôi, nơi họ đá chúng tôi tới theo đúng nghĩa đen.
Chúng tôi rất biết ơn.
Chúng tôi định cư và thích điều đó
Kiểu như: "Ta đã có nhà, ta ở đây".
Sau đó, người ta dẫn chúng tôi đến Rundle Mall.
Adelaide chỉ có một trung tâm mua sắm
vì nơi đó nhỏ xíu ấy mà.
Chúng tôi thấy rất nhiều người Châu Á.
Mẹ tôi hoảng hốt nói: "Mấy người dẫn tôi đến sai chỗ rồi Mấy người phải dẫn tôi về Úc,"
Phải. Người ta phải giải thích với bà là có rất nhiều người Châu Á sống ở Úc và chúng tôi tới đúng chỗ rồi.
Vậy nên, mọi chuyện đều ổn cả.
Mẹ tôi lúc đó có một ý tưởng lỗi lạc rằng tôi nên theo học trường nữ vì ở đó
người ta ít phân biệt chủng tộc hơn. Tôi không biết bà đọc cái này ở đâu. Đến giờ, tôi vẫn chưa thấy bằng chứng nào về chuyện này cả.
Sáu trăm đứa da trắng và tôi đứa da đen duy nhất ở đó.
Không, tôi là đứa duy nhất có tý màu sắc trên da.
Để tôi nói nhá, màu sôcôla.
Không có đứa nào Châu Á hay dân bản xứ.
Chỉ có mấy đứa da rám nắng mà thôi và chúng phải phơi nắng mới có làn da như thế.
Không giống như với màu da sôcôla của tôi.
Việc định cư ở Úc khá khó khăn nhưng nó trở nên khó hơn khi tôi tham gia tình nguyện cho một tổ chức tên là Sức Khỏe Phụ Nữ Trên Khắp Nước và tôi tham gia chương trình Sự Cắt Bỏ Bộ Phận Sinh Dục Nữ mà không có chút khái niệm nào về chương trình này là gì hay nó có liên quan gì đến tôi.
Tôi trải qua nhiều tháng học về y tá và bác sỹ về sự cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ và nó được thực hiện ở Châu Phi, Trung Đông, Châu Á và hiện nay, Úc, Luân Đôn và Châu Mỹ bởi vì chúng ta sống trong xã hội đa văn hóa, mọi người đến mang theo văn hóa của mình và đôi khi họ thực hiện những tập tục văn hóa mà ta khó chấp nhận nhưng họ vẫn cứ làm.
Một ngày nọ, tôi nhìn vào bảng phân loại của các dạng cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ FGM, tôi sẽ nói gọn là FGM.
Dạng 1 là cắt lớp môi bên ngoài âm đạo,
Dạng 2 là cắt toàn bộ âm vật và môi lớn bên ngoài âm đạo và Dạng 3 là cắt toàn bộ âm vật và vá nó lại chừa lại một lỗ nhỏ để tè và ra kinh nguyệt mà thôi.
Mắt tôi dán vào Dạng 2.
Trước khi biết điều này, tôi gần như quên bẵng.
Tôi bị sốc và tổn thương khi biết chuyện xảy ra với mình. Thế nên, tôi quên đi tất cả.
Phải, tôi biết một điều xấu đã xảy ra nhưng không biết nó là gì.
Tôi biết tôi có một vết sẹo ở đó nhưng tôi nghĩ ai cũng có vết sẹo ở đó.
Ai cũng bị như thế.
Nhưng khi nhìn vào Dạng 2, tôi nhớ lại tất cả.
Tôi nhớ lại chuyện gì đã xảy ra.
Tôi nhớ khi ở trong túp lều đó với bà già và mẹ đè tôi xuống.
Từ ngữ không thể diễn tả được cơn đau của tôi, sự khó hiểu của tôi bởi vì giờ tôi nhận ra rằng một điều khủng khiếp đã xảy đến với tôi, rằng trong xã hội này, nó được gọi là dã man được gọi là sự cắt xẻo.
Mẹ tôi gọi nó là là cắt bỏ "bông hồng" nhưng ở đây là sự cắt xẻo.
Tôi nghĩ: "Mình bị cắt xẻo à? Mình là người tàn phế à?"
Ôi Chúa ơi!
Và tôi trở nên giận dữ.
Tôi trở thành một con mụ da đen giận dữ. Ồ đúng vậy!
Một con nhóc nhỏ nhưng rất dữ.
Tôi về nhà và nói với mẹ: "Mẹ đã làm một thứ."
Chỉ tay vào mẹ không phải cách người Châu Phi thường làm, nhưng tôi đã sẵn sàng nhận mọi hậu quả.
"Mẹ đã làm một thứ với con."
Mẹ đáp: " Mày đang nói cái gì vậy, Khadija?"
Bà quen làm tôi câm họng rồi.
Tôi nói: "Nhiều năm trước mẹ cắt bỏ âm vật của con
Mẹ cắt bỏ thứ thuộc về con."
Bà nói: "Phải, tao đã làm thế đấy
Tao làm thế vì lợi ích của mày.
Đó là điều tốt nhất dành cho mày
Bà ngoại mày đã làm thế với tao và tao cũng làm thế với mày
Nó giúp mày trở thành đàn bà."
Tôi nói: "Như thế nào?"
Bà nói: "Mày được trao quyền, Khadija.
Mày có thấy ngứa ngáy dưới đó không?"
"Không, tại sao phải thấy ngứa ngáy dưới đó?"
Bà nói: "Ồ, nếu mày không được cắt âm hộ, mày sẽ thấy ngứa ngáy ở dưới đó
Bọn đàn bà không được cắt bỏ âm vật sẽ thấy ngứa ngáy suốt
và bọn nó sẽ ngủ với mọi đàn ông.
Mày sẽ không ngủ với thằng đàn ông nào cả."
Và tôi nghĩ, định nghĩa của mẹ về sự trao quyền thật là lạ. Cuộc nói chuyện đầu tiên của chúng tôi kết thúc ở đó.
Tôi trở lại trường.
Lúc đó, chúng tôi hay đọc tạp chí Dolly và Bạn Gái.
Trong tạp chí đó luôn có mục thầm kín. Có ai nhớ mấy mục đó không?
Mấy thứ tục tĩu đó mà.
Phải, tôi thích chúng lắm. Dẫu vậy, luôn có bài báo viết về khoái cảm và những mối quan hệ và tất nhiên, sex.
Nhưng nó luôn mặc định là bạn có âm vật và tôi nghĩ, nó không dành cho tôi.
Nó không nói về những người giống tôi.
Tôi không có âm vật.
Tôi xem TV và thấy mấy người phụ nữ đó cứ rên rỉ: "Oh!
Oh!" Mấy cái người này và cái âm vật chết tiệt của họ
Một phụ nữ không có âm vật sẽ làm được gì với đời của mình?
Đó là điều tôi muốn biết.
Tôi cũng muốn làm vậy nữa "Oh! Oh!" và tất cả mấy thứ đó.
Chúng không xảy ra với tôi.
Rồi tôi về nhà và nói với mẹ một lần nữa: "Dolly và Bạn Gái nói con xứng đáng nhận khoái cảm, rằng con nên có được cực khoái và đàn ông da trắng nên biết cách tìm ra âm vật"
Rõ ràng, đàn ông da trắng gặp vấn đề trong việc tìm âm vật.
Không phải tôi nói Dolly nói vậy đấy!
Và tôi nghĩ, có một câu nói đùa vang lên trong đầu tôi rằng tôi sẽ cưới một người đàn ông da trắng.
Anh ta sẽ không gặp vấn đề đó với tôi đâu. Vì vậy, tôi nói với mẹ: "Dolly và Bạn Gái nói con xứng đáng nhận khoái cảm, và mẹ có biết thứ mà mẹ lấy đi, thứ mà khiến mẹ chối bỏ từ con không?
Mẹ đã xâm phạm thứ thiêng liêng nhất của con.
Con muốn có khoái cảm.
Con cũng muốn nứng tình nữa, quỷ tha ma bắt!"
Và mẹ nói: "Dolly và Bạn Gái là ai vậy?
Bạn mới của mày hả, Khadija?"
"Không, không phải. Nó là tạp chí, mẹ à, tạp chí."
Bà không hiểu tôi nói gì.
Chúng tôi đến từ hai thế giới khác nhau.
Tại nơi của bà, lớn lên không có âm vật là chuẩn mực.
Nó được ăn mừng.
Tôi là cô gái Úc gốc Phi.
Tôi sống trong một xã hội có trung tâm là cái âm vật
Tất cả đều hướng đến mấy cái âm vật chết tiệt đó.
Mà tôi lại không có cái nào.
Điều đó làm tôi giận dữ.
Vì vậy, một lần nữa tôi trải qua giai đoạn kỳ lạ giữa sự giận dữ, nỗi đau và sự khó hiểu. Tôi nhớ có đăng ký một cuộc hẹn
với bác sỹ chuyên khoa của mình. Vâng tôi là người Châu Phi có hẳn bác sỹ chuyên khoa.
Và tôi nói với bà ấy: "Lúc đó tôi 13 tuổi, chỉ là một đứa trẻ,
ổn định cuộc sống tại một đất nước mới đối mặt với sự phân biệt đối xử. Tiếng Anh là ngôn ngữ thứ 3 của tôi và thế đấy."
Tôi nói với bà: "Tôi cảm giác mình không phải là một phụ nữ vì thứ đã xảy ra với tôi.
Tôi cảm thấy mình không nguyên vẹn.
Tôi sẽ trở thành người vô tính à?"
Vì những điều mà tôi biết từ FGM, mục đích của hủ tục này là để kiểm soát
bản năng sinh dục của phụ nữ để chúng tôi không có ham muốn tình dục.
Tôi nói: "Có phải giờ tôi là người vô tính?
Tôi sẽ sống hết đời không có chút cảm giác về tình dục, không hề thích quan hệ tình dục?"
Bà ấy không thể trả lời câu hỏi của tôi và chúng bị bỏ ngỏ.
Khi bắt đầu có kinh nguyệt ở tuổi 14, tôi nhận ra mình không hề có những kỳ kinh bình thường bởi vì FGM.
Những kỳ kinh nguyệt của tôi trôi qua nặng nề, kéo dài và rất đau đớn.
Rồi họ nói tôi bị u xơ tử cung.
Nó giống như mấy trái banh nhỏ dính ở đó.
Một trong số đó nằm trên buồng trứng.
Rồi có một tin trọng đại đến với tôi
"Chúng tôi không nghĩ cô có thể sinh con, Khadija"
Một lần nữa, tôi trở thành một mụ da đen giận dữ.
Tôi về nhà và nói với mẹ: "Việc làm của mẹ, hành động của mẹ, cho dù mẹ có biện hộ thế nào" vì bà nghĩ bà làm vậy vì yêu tôi "Điều mẹ đã làm vì tình yêu đang hại con, đang tổn thương con.
Mẹ nói gì về chuyện đó?"
Bà nói: "Mẹ làm điều một người mẹ phải làm"
Nhân tiện, tôi vẫn còn đợi một lời xin lỗi đấy.
Rồi tôi kết hôn.
Và một lần nữa, FGM như một "món quà"
cứ mãi trao cho tôi vậy. Bạn sẽ hiểu ra nó sớm thôi.
Quan hệ tình dục rất đau đớn.
Tôi đau suốt.
Và tất nhiên, tôi nhận ra, họ nói: "Cô không thể có con."
Tôi nghĩ: "Chà, đây là cuộc sống của tôi à?
Đời là thế à?" Tôi tự hào nói với các bạn, 5 tháng trước, tôi được bảo là đã có thai.
Tôi là một cô gái may mắn.
Có rất nhiều phụ nữ ngoài kia trải qua FGM bị vô sinh.
Tôi có biết một bé gái 9 tuổi không kiểm soát được sự tiểu tiện của mình, bị nhiễm trùng và chịu những cơn đau không dứt.
Cái "món quà" đó không ngừng được trao đi.
Nó ảnh hưởng đến mọi thứ trong cuộc sống bạn và nó xảy đến với tôi vì tôi là con gái được sinh ra ở sai chỗ.
Đó là lý do tại sao điều đó xảy đến với tôi.
Tôi chuyển mọi cơn giận, mọi nỗi đau vào chính sách vận động vì tôi muốn nỗi đau của mình phải xứng đáng cho cái gì đó.
Nên giờ tôi là giám đốc điều hành tại một tổ chức tên là "Không FGM ở Úc".
Bạn nghe tôi nói rồi đấy!
Vậy tại sao lại là Không FGM ở Úc?
FGM hiện diện tại Úc.
Hai ngày trước, tôi phải gọi lên Dịch Vụ Bảo Vệ Trẻ Em vì ở đâu đó trên đất nước này, có một bé gái 4 tuổi mẹ của cô đang định làm FGM lên cô bé.
Con bé chỉ mới ở tuổi mẫu giáo, nhắc lại nhá: 4 tuổi.
Vài tháng trước, tôi gặp một phụ nữ có chồng gốc Malaysia.
Một ngày nọ, chồng cô về nhà nói hắn sẽ dẫn các cô con gái về Malaysia để cắt bỏ âm vật của chúng.
Cô ấy hỏi: "Tại sao?" Hắn nói: "Chúng bẩn thỉu"
Và cô ấy nói: "Anh cưới tôi mà".
Hắn nói: "Ồ, đây là truyền thống văn hóa của xứ tôi".
Sau một hồi nói chuyện, cô ấy nói với hắn: "Bước qua xác tôi trước khi anh làm vậy với các con gái của tôi".
Nhưng tưởng tượng xem, nếu người phụ nữ này không biết FGM là gì, nếu họ không có cuộc nói chuyện đó,
các con gái của cô ấy sẽ bay thẳng đến Malaysia và trở về bị biến đổi cho đến cuối đời.
Bạn có biết hàng triệu đô la sẽ bị tiêu tốn để giải quyết vấn đề như vậy không?
Ở Úc, cứ ba bé gái thì lại có một bé có nguy cơ bị thực hiện FGM.
Đây là vấn nạn của Úc, mọi người ạ.
Không phải vấn nạn của Châu Phi hay Trung Đông.
Không phải của người da trắng hay da đen, nó không thuộc về màu da,
nó là vấn nạn của tất cả mọi người. FGM là hành vi lạm dụng trẻ em.
Nó là sự ngược đãi phụ nữ
Nó muốn nói rằng phụ nữ. không có quyền được thỏa mãn tình dục
Nó nói rằng chúng tôi không có quyền gì với cơ thể của mình.
Tôi không chấp nhận chuyện đó. Và bạn biết gì không?
Nhảm nhí! Đó là điều tôi muốn nói.
Tôi tự hào nói rằng tôi đang nỗ lực chấm dứt FGM.
Bạn sẽ làm gì?
Có thể có một đứa trẻ trong lớp của bạn có nguy cơ bị FGM.
Có thể là một bệnh nhân trong bệnh viện của bạn có nguy cơ bị FGM.
Nhưng đây là thực tế, thậm chí tại đất nước thân thương của chúng ta, nơi tuyệt vời nhất trên thế giới, trẻ em bị lạm dụng bởi một truyền thống văn hóa.
Truyền thống văn hóa không nên là lời biện hộ cho việc lạm dụng trẻ em.
Tôi muốn tất cả các bạn nhìn FGM như là một vấn nạn.
Hãy xem nó như là một vấn nạn với bạn.
Đó có thể xảy ra với con gái, em gái hay chị họ của bạn.
Tôi không thể một mình chiến đấu với FGM.
Tôi có thể cố hết sức, nhưng không thể làm một mình.
Vì vậy, tôi kêu gọi các bạn, hãy tham gia với tôi.
Hãy ký vào đơn kiến nghị của tôi trên Change.org và gõ Khadija, tên tôi, đơn sẽ xuất hiện, hãy ký vào đó.
Mục đích của lá đơn đó là để nhận sự ủng hộ trước tội FGM tại Úc và để bảo vệ các bé gái lớn lên tại đây khỏi vấn nạn xấu xa này, vì mọi bé gái có quyền được nhận khoái cảm.
Mọi bé gái có quyền được giữ cơ thể mình nguyên vẹn và quỷ tha ma bắt, mọi bé gái có quyền có âm vật.
Vì vậy, xin các bạn hãy tham gia với tôi chấm dứt hành động này.
Câu nói yêu thích của tôi là: "Quỷ dữ sẽ chiếm ưu thế khi đàn ông và phụ nữ, dù chỉ một vài người, không làm gì cả".
Bạn có muốn để cho con quỷ FGM thắng thế ở Úc không?
Tôi không nghĩ vậy. Hãy tham gia với tôi để FGM chấm dứt ở thế hệ của tôi.
Xin cám ơn.
Đã bao giờ bạn làm trái luật gia đình ?
Hôm nay, tôi phá luật của gia đình mình, về tiền bạc, bí mật và sự xấu hổ.
Năm 2006, vào dịp sinh nhật thứ 40 của anh trai tôi Keith, anh ấy gọi tôi.
"Tam, anh đang kẹt.
Nếu không cần lắm, thì anh sẽ không hỏi em đâu.
Anh có thể mượn 7.500 đô được không ?
Đây không phải lần đầu tiên, anh ấy cần tiền gấp, nhưng lần này, giọng của anh ấy làm tôi sợ.
Tôi chưa từng thấy anh ấy suy sụp và xấu hổ, và lại đúng vào dịp sinh nhật thứ 40,
Sau một vài câu hỏi cơ bản, tôi đã đồng ý cho anh mượn tiền, nhưng với một điều kiện: với tư cách là một chuyên gia về tài chính trong gia đình, tôi muốn gặp anh ấy và vợ để xem chuyện gì đang xảy ra.
Vài tuần sau, chúng tôi gặp ở quán Starbuck, và tôi bắt đầu ngay về điều khoản ràng buộc.
"Anh chị nên bán ngôi nhà, mua một số thứ có thể chi trả được, bán các món đồ chơi.
Còn Starbucks?
Giảm năm đô mỗi ngày cho cà phê."
Giảm những thứ chúng ta tiêu để cho bằng bạn bằng bè.
Không lâu sau, họ đã rơi vào trò chơi đổ lỗi, và nó trở nên hỗn độn.
Tôi đã do dự giữa nhà trị liệu và một đứa em gái phiền toái.
Tôi đã muốn họ tốt hơn thế này.
"Thôi nào, hai người. Hãy cố hòa thuận.
Hai người đã là cha mẹ.
Hãy trưởng thành nhanh lên.
Sau khi chúng tôi đi, tôi đã gọi mẹ nhưng Keith đã rất bực, và anh ấy đã nói mẹ là tôi không giúp ích được gì cả.
Thực tế, anh ấy thấy đau lòng, cảm giác như bị chơi xỏ.
Dĩ nhiên vậy rồi. Tôi đã sỉ nhục anh ấy với cuộc nói chuyện về tiền bạc.
Hai tháng sau tôi nhận được cuộc gọi.
"Tam? Tôi có tin xấu đây.
Keith đã tự tử tối qua rồi."
Ngày sau đó, tại nhà anh, tôi ráng tìm câu trả lời, trong "văn phòng" anh ấy -- tại nhà xe.
Tại đây, tôi thấy một mớ hóa đơn thẻ tín dụng quá hạn và thông báo tịch thu tài sản được gửi tới vào ngày anh mất.
Anh tôi đã bỏ lại đứa con gái xinh đẹp 10 tuổi, đứa con trai thông minh 18 tuổi chỉ vài tuần trước lễ tốt nghiệp, và người vợ 20 năm sống cùng nhau.
Nó đã xảy ra như thế nào ?
Anh tôi đã mắc kẹt vào vòng lẩn quẩn tiền bạc, và anh ấy cô độc trong đó.
Tỉ lệ tự tử ở người từ 40 tới 64 tuổi đã tăng lên gần 40% từ năm 1999.
Mất việc, phá sản và tịch thu tài sản là nguyên nhân của gần 40% các vụ tự tử, và những đàn ông trung niên da trắng chiếm 70%.
Điều tôi nhận ra là những hành vi tự hủy hoại bản thân cũng như thất bại về tài chính không gây ra bởi lý trí của chúng ta.
Thay vào đó, chúng là sản phẩm hệ thống niềm tin trong nhận thức có nguồn gốc từ nhỏ và ăn sâu vào trong chúng ta, hình thành nên cách chúng ta ứng xử với tiền khi trưởng thành, và rất nhiều người nghĩ rằng họ lười, điên khùng hoặc ngu ngốc - hoặc tệ với tiền.
Tôi gọi nó là nỗi xấu hổ về tiền.
Tiến sĩ Brené Brown, chuyên viên nổi tiếng nghiên cứu về sự xấu hổ, định nghĩa xấu hổ là "trải nghiệm hay cảm xúc mãnh liệt của niềm tin rằng mình không đủ tốt, nên không xứng đáng với tình yêu và sở hữu."
Dựa vào định nghĩa trên, tôi định nghĩa xấu hổ tiền bạc: "trải nghiệm hoặc cảm xúc đau đớn mãnh liệt của niềm tin rằng mình không đủ tốt nên không xứng đáng được yêu thương và sở hữu, dựa trên số dư tài khoản ngân hàng, nợ nần, nhà cửa, xe cộ và chức vị công việc."
Tôi sẽ đưa ra vài ví dụ để giải thích thêm.
Tôi tin mọi người đều xấu hổ về tiền bạc, cho dù bạn kiếm 10.000 đô một năm hay 10 triệu, và bởi vì chúng ta đặt vào tiền bạc mọi quyền lực.
Đây là những gì diễn ra nếu như người mà bạn yêu thương, hoặc bạn, ngại chia sẻ chuyện tiền bạc.
Họ chơi một cú lớn, lúc nào cũng nhặt tờ séc, giải thoát tài chính cho gia đình và bạn bè.
Về mặt tài chính thì họ an toàn, nhưng họ sống trong tình trạng luôn túng thiếu.
Họ lái chiếc Mercedes, nhưng ngân sách chỉ cho phép mua Honda.
Và nhìn chung thì chúng đều đẹp.
Tôi biết chúng ta có thể tự do khỏi sự xấu hổ về tiền bạc, vì tôi đã từng như vậy.
Không lâu sau cái chết của anh trai tôi, khủng hoảng kinh tế diễn ra.
Tôi đã mất việc và đối mặt với sự phá sản.
Thật ra thì tôi khá sợ hãi.
Tôi ở trong nhà suốt một năm, nghĩ rằng mình đã làm sai tự nói bản thân, "Mình đã làm gì?
Chuyện gì đã xảy ra?" Tôi giữ im lặng, một lúc lâu, tôi đã ra ngoài và cười.
Không ai biết chuyện.
Việc ngại chia sẻ chuyện tiền nong.
Tôi là kẻ biết tuốt của gia đình, và tôi phải từ bỏ ý tưởng rằng một kế hoạch tài chính mới chính là giải pháp.
Như mọi thứ trong cuộc đời mình, với tôi, tôi có người tới giúp, và tôi đã nhận sự giúp đỡ, nhưng tôi phải tự vấn bản thân mình về lịch sử tiền nong của gia đình mình và tín ngưỡng tiền bạc.
Chúng ta phải bắt đầu trao đổi.
Tiền bạc không còn là chủ đề kiêng kỵ nữa.
Chúng ta phải thành thật với nhau chúng ta đang chịu khổ vì tiền, và hãy đối mặt -- chúng ta phải dừng việc im lặng vì nỗi đau của chúng ta.
Để khám phá những phần đau khổ trong câu chuyện về tiền nong và lịch sử của nó, bạn không thể im lặng được.
Chúng ta phải buông bỏ quá khứ để được tự do.
Việc quên đi quá khứ xảy ra khi ta đầu hàng, niềm tin và sự tha thứ.
Nợ là biểu hiện hữu hình của việc không tha thứ.
Nếu bạn mắc nợ, bạn không hoàn toàn tha thứ cho quá khứ, nên nhiệm vụ của chúng ta là tha thứ cho bản thân và người khác để chúng ta có thể sống thoải mái.
Nếu không thì lịch sử sẽ tiếp tục lặp lại.
Đây không phải là giải pháp nhanh, và tôi biết tất cả chúng ta đều muốn, nhưng đây là sự thức tỉnh chậm.
Đây là một cấp độ làm việc khác.
Chúng ta phải đi xa hơn để với tới, để với tới đó.
Vậy hãy thử cái này: nghe theo số tiền của bạn.
Tiền của bạn sẽ cho bạn thấy giá trị của bạn ngay lập tức.
Nó đang đi đâu vậy?
Và sau đó tự hỏi bản thân: Mình có trân trọng tất cả những thứ này?
Và tò mò về cảm giác của bạn khi bạn chi tiêu.
Bạn có cô đơn không?
Bạn có chán không?
Hay bạn chỉ đang hưng phấn?
Nhưng cần có một hành động sâu hơn.
Làm sao bạn có thể bắt đầu những tín ngưỡng tiền bạc?
Tôi gọi đây là tự truyện về tiền. Khi là chuyên gia tiền bạc, đây là bước đầu tiên tôi làm với khách hàng.
Hãy suy nghĩ về ký ức về tiền thời thơ ấu.
Khi có tiền thì cảm giác của bạn ra sao?
Bạn có phấn khích, tự hào hay bối rối?
Và bạn đã làm gì với số tiền đó?
Bạn có chạy tới cửa hàng bán kẹo hay bạn chạy tới ngân hàng?
Và bạn đã nghe ba mẹ mình nói những gì, và bạn đã thấy ba mẹ làm gì với số tiền đó?
Anh trai và tôi được nghe, "Càng nhiều tiền sẽ khiến chúng ta hạnh phúc."
Mỗi ngày.
"Càng nhiều tiền sẽ khiến chúng ta càng hạnh phúc."
Và chúng tôi tiếp thu điều đó vào tín ngưỡng tiền bạc rằng giá trị bản thân tương đồng với đồng lương khi chúng tôi nhìn mẹ sống trong tình trạng thiếu thốn.
Và khi bà xoa dịu nỗi đau bằng đường và mua sắm.
Rồi chúng tôi đã làm gì?
Keith đóng vai trò của mẹ tôi.
Anh ấy từng là người có thu nhập thấp, phụ thuộc cứu cánh tài chính, và anh xoa dịu nỗi đau bằng rượu.
Tôi đã làm ngược lại.
Tôi trở thành người kiếm nhiều hơn, người cứu nguy, và tôi đã hạn chế nỗi đau với sách phát triển bản thân.
Nhưng chúng tôi có chung một điểm là tín ngưỡng tiền bạc.
Chúng tôi đều tin rằng số dư trong tài khoản ngân hàng tương đồng với giá trị của bản thân.
Nhìn lại lúc ở Starbucks gặp gỡ anh trai...
anh ấy không cần tiền và lời nhận xét từ tôi.
Anh ấy cần bước đột phá từ nỗi đau của mình, và anh ấy cần lòng thương của tôi.
Keith không thể trở thành người lên tiếng và phá vỡ quy tắc ngại chia sẻ chuyện tiến nong, nên anh ấy đã để tôi làm việc đó và tiếp nhận di sản đó.
Thay đổi thì khó khăn, nhưng trong gia đình tôi, không thay đổi là chết.
Cho nên tôi bắt đầu làm việc, và tôi đã trải qua sự tha thứ sâu sắc rồi, và miễn là tôi đứng tại đây hôm nay, tôi sống có mục đích, tôi phục vụ, và tiền phục vụ tôi.
Chỉ cần một người trong gia đình bạn phá vỡ vòng tròn mặc cảm về tiền bạc.
Tôi muốn bạn trở thành người đó.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Gần đây, chúng ta đã nghe nhiều về việc mạng xã hội đã giúp đỡ biểu tình, và đúng như vậy, nhưng sau hơn một thập kỷ nghiên cứu và tham gia vào các chiến dịch xã hội, tôi đã nhận ra rằng cách mà công nghệ giúp đỡ các chiến dịch xã hội ngược lại còn có thể làm suy yếu chúng.
Điều này là không thể tránh khỏi, nhưng để vượt qua nó cần sự nghiên cứu kỹ lưỡng về việc tạo ra thành công về lâu về dài.
Và bài học này áp dụng vào nhiều lĩnh vực.
Ví dụ cuộc biểu tình ở Công viên Gezi của Thổ Nhĩ Kỳ, tháng 7 năm 2013, nơi tôi đã quay lại để nghiên cứu.
Twitter chính là chìa khóa của sự tổ chức.
Nó có mặt ở khắp mọi nơi trong công viên - cùng với hơi cay.
Không phải tất cả đều là công nghệ.
Nhưng người Thổ Nhĩ Kỳ đã quen với sức mạnh của Twitter vì một sự cố không may 1 năm trước khi mà một máy bay quân đội đã đánh bom và giết chết 34 tên buôn lậu Kurdish, gần khu vực biên giới, và truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ hoàn toàn che đậy thông tin đó.
Biên tập viên ngồi trong phòng và đợi cho chính phủ chỉ bảo họ.
Một phóng viên không thể chịu đựng được.
Anh đã tự mua vé máy bay, và đi đến ngôi làng nơi điều đó xảy ra.
Và anh đã đối mặt với cảnh tượng này: một hàng dài các quan tài đang đi xuống đồi, người thân khóc lóc.
Anh ta sau đó cho tôi biết anh đã cảm thấy bàng hoàng và không biết phải làm gì, thế là anh rút điện thoại ra, như ai cũng sẽ làm, chụp 1 bức ảnh rồi đưa lên Twitter.
Và sau đó, bức hình phát tán rộng rãi và phá vỡ sự kiểm duyệt và buộc truyền thông phải đưa tin về nó.
1 năm sau, khi mà cuộc biểu tình Gezi xảy ra, ban đầu chỉ là cuộc biểu tình chuống lại việc san bằng công viên, nhưng lại trở thành biểu tình chống chính quyền.
Không ngạc nhiên khi truyền thông cũng làm lơ, nhưng vào lúc đó lại hơi lố bịch.
Khi mà mọi việc khá căng thẳng, khi CNN International đưa tin trực tiếp từ Istanbul. CNN Thổ Nhĩ Kỳ, thay vào đó, lại phát một bộ phim tài liệu về chim cánh cụt.
Tôi thích phim tài liệu về chim cánh cụt, nhưng đó không phải là tin chính của ngày.
Một người xem tức giận đã chụp lại hình 2 màn hình, và bức ảnh đó cũng lan rộng, và từ đó, người ta gọi truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ là truyền thông cánh cụt. Nhưng lần này, họ đã biết phải làm gì.
Họ lấy điện thoại ra và tìm tin thật.
Họ biết ra công viên, chụp ảnh và tham gia và chia sẻ trên mạng xã hội.
Kết nối kỹ thuật số sử dụng cho mọi thứ, từ thức ăn đến quyên góp.
Mọi thứ được tổ chức một phần nhờ vào công nghệ mới.
Và sử dụng Internet để huy động và công khai biểu tình thực sự đã có từ lâu.
Bạn có biết người Zapatistas, những nông dân nổi dậy ở miền nam Chiapas của Mexico chỉ huy bởi Subcomandante Marcos hấp dẫn, đeo mặt nạ và hút thuốc?
Đó có lẽ là chiến dịch đầu tiên mà được toàn cầu chú ý nhờ Internet.
Hay Seattle 99, khi mà một nỗ lực cấp cở sở đa quốc gia đã thu hút sử chú ý toàn cầu về một tổ chức đen tối, tổ chức Thương mại Thế giới, cũng bằng cách sử dụng công nghệ kỹ thuật số để tổ chức.
Và gần đây, nhiều chiến dịch đã ảnh hưởng đến nhiều quốc gia: sự nổi dậy của người Ả Rập từ Ba-ranh đến Tunisia đến Ai Cập và nhiều nước khác; biểu tình ở Tây Ban Nha, Ý, Hy Lạp; cuộc biểu tình Gezi Park; Đài Loan; phong trào Euromaidan ở U-crai-na; Hong Kong.
Và hãy nghĩ về những chiến dịch gần đây, như hashtag #BringBackOurGirls.
Ngày nay, một mạng lưới Twitter có thể gây ra một chiến dịch toàn cầu.
1 trang Facebook có thể trở thành trung tâm của sự tổng động viên.
Tuyệt vời.
Nhưng hãy nghĩ đến những khoảnh khắc tôi vừa đề cập đến.
Những thành quả họ đạt được, kết quả, không cân xứng với kích cỡ và năng lượng họ đã bỏ ra.
Những hy vọng của họ không được đáp ứng bởi những gì họ có sau khi kết thúc.
Và điều này đặt ra câu hỏi: Khi công nghệ kỹ thuật số khiến việc tổ chứ các chiến dịch dễ dàng hơn, tại sao các kết quả tốt lại không xảy ra?
Trong lúc ta áp dụng kĩ thuật số vào vận động và chính trị, chúng ta có bỏ qua những lợi ích của việc làm này?
Bây giờ, tôi tin như vậy.
Tôi tin rằng luật lệ cơ bản là: Dễ huy động không có nghĩa là dễ đạt được.
Bây giờ, nói rõ hơn, công nghệ có ích theo nhiều cách.
Nó rất mạnh mẽ.
Ở Thổ Nhĩ Kì, tôi thấy 4 sinh viên cao đẳng tổ chứng một mạng lưới báo chí có tên 140Journos mà đã trở thành trung tâm của các tin tức không bị cắt bỏ của cả nước.
Ở Ai Cập, tôi thấy một nhóm 4 người khác sử dụng kết nối kĩ thuật số để tổ chức cung cấp cho 10 bệnh viện, những chiến dịch rất lớn, trong cuộc xung đột gần quảng trường Tahrir năm 2011.
Và tôi hỏi người khởi xướng, gọi là Tahrir Supplies, anh đã mất bao lâu để đi từ ý nghĩ đến hành động.
"5 phút," anh ta nói.
5 phút. Và anh không có kinh nghiệm nào trong ngành hậu cần.
Hay hãy nghĩ đến chiến dịch Ocupy đã làm chấn động thế giới năm 2011.
Nó bắt đầu với 1 email từ 1 tờ báo, Adbusters, đến 90000 người truy cập.
Khoảng 2 tháng sau email đầu tiên, đã có 600 cuộc biểu tình diễn ra ở Mỹ.
Chưa đầy 1 tháng sau cuộc chiếm đóng ở công viên Zuccotti, một cuộc biểu tình toàn cầu được tổ chức ở 82 quốc gia, 950 thành phố.
Đó là 1 trong những chiến dịch lớn nhất được tổ chức.
Bây giờ, hãy so sánh với Chiến dịch Quyền Dân chủ năm 1955 ở Alabama đã phản đối hệ thống xe buýt phân biệt chủng tộc, thứ họ muốn tẩy chay.
Họ đã chuẩn bị trong nhiều năm và quyết định đã đến lúc hành động sau khi Rosa Parks bị bắt giữ.
Nhưng làm sao để mọi người biết - ngày mai chúng ta sẽ tẩy chay - nếu bạn không có Facebook, nhắn tin, Twitter?
Vì vậy họ đã phải in 52000 tờ rơi bằng cách lẻn vào 1 trường đại học và làm việc bí mật suốt đêm.
Sau đó họ nhờ 68 tổ chức Phi-Mỹ trải dài cả thành phố để phân phát tờ rơi.
Và công tác hậu cần rất khó khăn, vì đây là những người nghèo.
Họ vẫn phải đi làm, dù tẩy chay hay không, vậy là một hệ thống cho đi nhờ xe được tổ chức, 1 lần nữa bằng cách nhóm họp.
Không nhắn tin, Twitter, Facebook.
Họ phải gặp nhau suốt để chiến dịch hoạt động.
Ngày nay, điều đó sẽ dễ hơn.
Chúng ta có thể tạo ra 1 cơ sở dữ liệu, những xe có sẵn và xe bạn cần, kết hợp các dữ liệu và dùng tin nhắn.
Chúng ta không cần phải gặp nhau nhiều như vậy.
Nhưng 1 lần nữa, thử nghĩ xem: Chiến dịch Quyền dân chủ ở Mỹ đã đi qua một chiến trường chính trị, đối mặt và vượt qua sự đàn áp, giành lại được sự nhượng bộ, đi qua và phát triển thông qua rủi ro.
Trái lại, 3 năm sau khi chiến dịch Occupy khởi đầu đối thoại quốc tế về bất bình đẳng, các chính sách ủng hộ nó vẫn tồn tại.
Europe cũng rung chuyển bởi biểu tình chống lại thắt lưng buộc bụng, nhưng châu lục này vẫn giữ vững lập trường.
Khi tiếp thu những công nghệ này, chúng ta có đang bỏ qua lợi ích của việc chậm mà chắc?
Để hiểu được vấn đề này, tôi quay trở lại Thổ Nhĩ Kì 1 năm sau cuộc biểu tình Gezi và phỏng vấn nhiều người, từ các nhà hoạt động đến chính trị gia, từ đảng cầm quyền đến đảng đối lập.
Tôi thấy rằng những người biểu tình Gezi đang tuyệt vọng.
Họ chán nản, và họ không đạt được những gì hi vọng.
Điều này nhắc tôi cái mà tôi biết trên toàn thế giới từ những người biểu tình khác mà tôi còn giữ liên lạc.
Và tôi đã nhận ra 1 phần của vấn đề rằng biểu tình ngày nay giống như leo đỉnh Everest với sự giúp đỡ của 60 người Sherpa, và Internet chính là Sherpa của chúng ta.
Điều ta đang làm là chọn con đường nhanh nhất và không thay thế những lợi ích của những công việc chậm hơn.
Bởi vì, bạn thấy đấy, kiểu công việc mà tổ chức những nhiệm vụ chán nản, tẻ nhạt không chỉ quan tâm đến những nhiệm vụ đó, họ còn phải tạo ra những tổ chức có thể suy nghĩ theo hướng tập thể và đưa ra những quyết định khó khăn cùng nhau, tạo ra sự đồng lòng và cải tiến, và có thể quan trọng hơn nữa, điều hành mọi việc bất chấp khác biệt.
Khi bạn nhìn thấy cuộc mít tinh March on Washington năm 1963, khi bạn nhìn vào bức ảnh đó, đây là cuộc mít tinh mà Martin Luther King đã đọc bài phát biểu "I have a dream", 1963, bạn không chỉ nhìn thấy một cuộc mít tinh và nghe thấy một bài phát biểu hùng hồn, bạn còn có thể thấy sự cần mẫn, chăm chỉ thể hiện trong cuộc mít tinh.
Và nếu bạn có quyền lực, bạn nhận thấy bạn phải tận dụng được sức mạnh từ cuộc mít tinh đó, không chỉ là cuộc mít tinh, mà còn là sức mạnh, một cách nghiêm túc
Trái lại, nếu bạn để ý cuộc mít tinh toàn cầu Occupy được tổ chức trong 2 tuần, bạn thấy sự bất mãn, bạn không thấy tác động lâu dài.
Và quan trong, chiến dịch Quyền Dân Chủ đã cải tiến khôn khéo từ sự tẩy chay các quán ăn kì thị sắc tộc đến biểu tình, mít tinh rồi tự do.
Các chiến dịch ngày nay bùng nổ rất nhanh mà không có nền tảng tổ chức mà có thể giúp họ vượt qua thử thách.
Họ cảm thấy các cuộc khởi động ngày càng lớn dần nhưng không biết phải làm gì tiếp theo, và hiếm khi có thể chuyển đổi một cách chiến thuật bởi vì họ không đủ khả năng để vượt qua những sự chuyển đổi đó.
Bây giờ, tôi muốn nói rõ rằng: Điều kì diệu không nằm trong chiếc máy in rô-nê-ô.
Nó nằm ở khả năng làm việc nhóm, suy nghĩ tập thể, điều mà chỉ có thể được hình thành theo thời gian.
Để hiểu rõ cụ thể, tôi đã phỏng vấn một quan chức từ đảng cầm quyền ở Thổ Nhĩ Kì, và tôi hỏi ông ta: "Ông đã làm thế nào?"
Họ cũng dùng công nghệ kĩ thuật số, nên vấn đề không nằm chỗ đó.
Vậy bí mật là gì?
Ông ta nói với tôi.
Ông nói rằng mấu chốt là ông không bao giờ bỏ đường vào trà.
Tôi hỏi: Việc này có liên quan gì?
Ông nói rằng, đảng của ông đang chuẩn bị cho cuộc bầu cử tiếp theo sau cuộc bầu cử gần đây, và ông giành cả ngày tiếp xúc cử tri ở nhà, ở tiệc cưới, lễ rửa tội, và rồi ông gặp đồng nghiệp để so sánh.
Với nhiều cuộc gặp gỡ, với trà tại mỗi cuộc gặp, ông không thể từ chối vì rất thô lỗ, ông thậm chí không bỏ một cục đường vào một tách trà, bởi vì như thế sẽ có rất nhiều đường và ông không thể tính nổi, và lúc đó tôi nhận ra tại sao ông nói chuyện rất nhanh.
Chúng tôi gặp nhau vào buổi chiều và ông đã uống quá nhiều caffein.
Nhưng đảng của ông thắng lớn 2 cuộc bầu cử trong cùng năm với cuộc biểu tình Gezi với khoảng cách an toàn.
Để chắc chắn, chính phủ có nhiều nguồn để khai thác lợi ích.
Đó không phải là một trò chơi, nhưng sự khác biệt là 1 bài học.
Và như nhiều câu chuyện khác, đây không chỉ về công nghệ.
Đó là những gì công nghệ cho phép ta làm so với những gì ta muốn làm.
Những chiến dịch xã hội ngày nay muốn được vận hành không theo quy tắc.
Họ không muốn lãnh đạo từ phía cơ quan cấp cao.
Họ muốn tránh xa chính trị vì sợ tham nhũng và bị kết nạp.
Họ có 1 quan điểm.
Nền dân chủ đại diện đang bị đàn áp ở nhiều quốc gia bởi các thế lực.
Nhưng vận hành cách này sẽ gây khó khăn cho họ để bền vững lâu năm và dùng sức mạnh cho cả hệ thống, khiến nhiều người nản chí bỏ cuộc, và nhiều chính trị tham nhũng hơn.
Và chính trị và nền dân chủ không có những khó khăn hiệu quả, vì nguyên nhân dẫn đến những chiến dịch gần đây rất quan trọng.
Biến đổi khí hậu là rảo càn.
Bất bình đẳng đang kìm hãm sự phát triển, tiềm năng và nền kinh tế của con người.
Chủ nghĩ độc đoán đang kìm hãm nhiều nước.
Chúng ta cần hành động để hiệu quả hơn.
Bây giờ, nhiều người cho rằng vấn đề là chiến dịch không được hình thành bởi người chấp nhận rủi ro nhiều như trước, và điều đó không đúng.
Từ Gezi đến Tahrir đến mọi nơi, tôi đã thấy những người mạng sống bị nguy hiểm.
Và cũng không đúng, như Malcolm Gladwell đã nói, rằng người biểu tình ngày nay tạo nên sự gắn kết yếu hơn.
Không, họ đến biểu tình, chỉ như trước, với bạn bè, cộng đồng, và thỉnh thoảng kết bạn mới.
Tôi vẫn gặp các bạn của tôi trong những cuộc biểu tình Zapat toàn cầu 1 thập kỉ trước, và sự kết nối giữa những người xa lạ không phải không đáng.
Khi tôi bị xịt hơi cay ở Gezi, những người tôi không biết giúp đỡ tôi thay vì chạy đi.
Ở Tahrir, tôi thấy người biểu tình, làm việc vất vả để giúp người khác an toàn và được bảo vệ.
Và phổ biến bằng công nghệ thật tuyệt, bởi vì thay đổi suy nghĩ là nền tảng của thay đổi chính trị.
Nhưng chiến dịch ngày nay phải hơn là tham gia đông đúc và còn phải tìm cách suy nghĩ tập thể, phát triển các yêu cầu chính sách, tạo sự đồng lòng, tìm ra các bước chính trị và kết nối với đòn bẩy, bởi vì những ý định tốt, lòng dũng cảm và sự hi sinh sẽ không đủ.
Và cũng có nhiều nỗ lực.
Ở New Zealand, một nhóm thanh niên đang phát triển một nền tảng gọi là Loomio cho người quyết định tham gia biểu tình.
Ở Thổ Nhĩ Kì, 140Journos đang tổ chức một buổi tọa đàm để ủng hộ cộng đồng cũng như báo chí nhân dân.
Ở Argentina, một nền tảng mở tên DemocracyOS đang kêu gọi tham gia đến Quốc hội và đảng chính trị.
Tất cả đều tuyệt vời, và chúng ta cần nhiều hơn, nhưng câu trả lời không chỉ nằm ở quyết định onlie, bởi vì đối với nền dân chủ ngày nay, ta cần phải đổi mới hàng ngày từ tổ chức đến chính trị đến xã hội.
Bởi vì để thành công lâu dài, đôi khi bạn cần trà không đường cùng với Twitter.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Khi tôi được mời đến thực hiện bài phát biểu này một vài tháng trước đây, chúng tôi đã bàn luận về một số chủ đề với ban tổ chức, rất nhiều vấn đề khác nhau được thảo luận và tranh luận.
Vậy mà không một ai nhắc tới đề tài này, bởi 2 tháng trước, Ebola đã phát triển theo cấp số nhân và phát tán rộng rãi trên nhiều khu vực hơn chúng ta từng chứng kiến, cả thế giới đã bị chấn động, lo lắng và quan ngại bởi dịch bệnh này theo một cách mà chúng ta chưa từng thấy trong lịch sử gần đây.
Nhưng hôm nay, tôi có thể đứng đây và tôi có thể nói với bạn về cách đánh bại Ebola Bởi vì những người mà bạn chưa từng nghe nói tới, những người như Peter Clement, một bác sĩ người Liberia đang làm việc ở tỉnh Lofa Nơi mà rất nhiều người trong số các bạn có lẽ chưa từng nghe tới, nó ở Liberia.
Lý do mà hạt Lofa trở nên quan trọng là vì vào khoảng 5 tháng trước, khi bệnh dịch mới bắt đầu phát triển, Hạt Lofa ở ngay trung tâm, tâm chấn của đại dịch này.
Vào thời điểm đó, MSF và các trung tâm trị liệu ở đó, họ đang chăm sóc hàng tá bệnh nhân từng ngày, và những bệnh nhân, những cộng đồng này theo thời gian càng ngày càng trở nên sợ hãi hơn với dịch bệnh này và những gì nó đã gây ra với gia đình họ, với cộng đồng của họ, với con của họ, với người thân của họ.
Và vậy là Peter Clement được giao sứ mệnh lái xe 12 tiếng trên con đường dài, gồ ghề từ thủ đô Monrovia đến tỉnh Lofa, để thử và giúp kiểm soát sự bùng phát của bệnh dịch nơi đây
Và những gì Peter thấy khi ông đến nơi là sự kinh hoàng mà tôi đã đề cập với bạn.
ông ấy ngồi cùng với những lãnh đạo địa phương và lắng nghe.
Và những gì mà ông ấy nghe thấy thật rất đau lòng.
Ông đã nghe về sự tàn phá và sự tuyệt vọng của những người dân chịu ảnh hưởng bởi dịch bệnh này.
Ông nghe thấy những câu chuyện đau lòng không chỉ về những tổn hại mà Ebola gây ra cho con ngừơi mà còn những gì nó gây ra cho các gia đình và cho cộng đồng.
Và ông ấy lắng nghe các lãnh đạo địa phương nơi đó và những gì họ bảo ông Họ nói,"Khi những đứa trẻ của chúng tôi bị ốm, khi chúng đang dần chết, chúng tôi không thể ôm chúng vào lúc mà chúng tôi muốn gần gũi chúng nhất.
Khi người thân chúng tôi chết, chúng tôi không thể chăm sóc họ theo phong tục
Chúng tôi không được phép tắm cho thi thể để chôn cất theo cái cách mà cộng đồng và nghi lễ của chúng tôi yêu cầu.
Và vì lý do này, họ đã thực sự bất an và lo lắng và toàn bộ đại dịch đã được tháo gỡ trước mặt họ.
Họ tìm đến những nhân viên y tế, những người đã đến giúp họ, những anh hùng đến để cố gắng và hỗ trợ giúp cộng đồng, để hợp tác với cộng đồng, nhưng những người này không thể tới gần họ.
Và những gì xảy ra tiếp theo, là Peter giải thích cho các lãnh đạo.
Lãnh đạo lắng nghe. Họ thay đổi tình hình.
Và Peter giải thích Ebola là gì. Ông ấy giải thích bệnh dịch đó là gì.
Ông ấy giải thích nó đã làm gì với cộng đồng họ
Và ông ấy giải thích rằng Ebola đe dọa mọi thứ làm nên con người chúng ta.
Ebola là bạn không thể ôm con bạn theo cách mà bạn sẽ làm trong tình cảnh này.
Bạn không thể lo hậu sự theo bạn đáng lẽ sẽ làm.
Bạn phải giao phó việc đó cho những người trong bộ đồ vũ trụ.
Và thưa quý vị, những gì xảy ra thật sự rất phi thường: Các cộng đồng, nhân viên y tế và Peter ngồi xuống cùng nhau và cùng nhau lập ra một kế hoạch mới để kiểm soát Ebola ở tỉnh Lofa.
Và lý do mà câu chuyện này là một câu chuyện quan trọng, thưa quý vị là vì đến hôm nay, tỉnh Lofa, cái nơi mà ngay giữa trung tâm bệnh dịch các vị đã theo dõi, các vị đã đọc báo, các vị đã thấy tin tức qua màn hình tivi, Đến hôm nay, tỉnh Lofa đã gần được 8 tuần không có một trường hợp Ebola nào.
(khán giả vỗ tay) Điều này hiển nhiên không có nghĩa là công việc đã được hoàn thành,
Vẫn còn một nguy cơ lớn với nhiều trường hợp khác ngoài kia
Nhưng nó dạy cho chúng ta rằng Ebola có thể bị đánh bại
Đó là điều mấu chốt
Thậm chí với mức độ này thậm chí với sự phát triển nhanh mà chúng ta đã thấy trong môi trường ở đây giờ chúng ta biết Ebola có thể bị đánh bại
Khi cộng đồng làm việc cùng nhau cùng với những nhân viên y tế đó là lúc bệnh dịch này có thể dừng lại
Nhưng bằng cách nào Ebola đã kết thúc ở nơi đầu tiên là hạt Lofa?
Chúng ta phải quay trở lại 12 tháng trước khi bắt đầu dịch này.
Và như nhiều bạn biết, virus này đã không được phát hiện nó không bị phát hiện từ 3 đến 4 tháng kể từ khi nó bùng phát
Bởi vì đây không phải là bệnh của Tây Phi, Nó là bệnh của Trung Phi, một nửa lục địa phía xa
Người ta chưa hề thấy bệnh này bao giờ Những nhân viên y tế chưa hề thấy bệnh này bao giờ
Họ đã không biết phải làm gì và để khiến vấn đề trở nên phức tạp hơn Virus đó tự tạo cho nó một triệu trứng, một kiểu biểu hiện mà không giống như đặc thù của bệnh
Vì thế con người thậm chí không nhận ra Ebola, dù họ biết Ebola
Đó là lý do nó không bị phát hiện trong một thời gian Nhưng trái ngược với niềm tin công chúng những ngày đó một khi virus bị phát hiện, sự hỗ trợ tăng nhanh đột biến
MSF nhanh chóng thiết lập một trung tâm chữa trị Ebola tại khu vực, như bạn biết
Tổ chức sức khỏe thế giới và những đối tác mà nó làm việc cùng cuối cùng đã triển khai hàng trăm người trong hai tháng sau đó để có thể giúp theo dõi virus.
Vấn đề là, thưa quý vị, sau đó, virus này, với tên gọi nổi tiếng, Ebola đã phát tán rất xa
Nó đã vượt qua một trong những phản ứng lớn nhất mà cho đến nay được gắn với tên gọi sự bùng nổ Ebola
Đến giữa năm, không chỉ Guinea mà cả Sierra Leone và Leberia cũng bị nhiễm
Virus đã trải rộng theo địa lý số lượng đã tăng lên và tại thời điểm đó, không chỉ hàng trăm người bị nhiễm và chết bởi bệnh này, mà quan trọng, những người ứng phó đầu tiên những người đến để cố gắng giúp những nhân viên y tế, những người giúp đỡ khác cũng bị ốm và chết rất nhiều
Tổng thống của những nước này nhận ra sự khẩn cấp
Họ gặp nhau ngay thời gian đó, họ đồng ý về hành động chung và họ cùng nhau tạo một trung tâm hoạt động khẩn cấp liên kết tại Conakry để cố gắng và làm việc cùng nhau nhằm kết thúc căn bệnh này để triển khai những chiến thuật mà chúng ta đã đề cập
Nhưng điều xảy ra sau đó là những gì chúng tôi chưa từng nhìn thấy về Ebola
Điều xảy ra là virus hoặc ai đó có virus lên máy bay, di chuyển sang nước khác và lần đầu tiên, chúng tôi thấy ở một nước xa xôi virus lại xuất hiện.
Lần này là ở Nigeria, tại đô thị đông đúc của Lagos, 21 triệu người.
Bây giờ virus đã ở trong môi trường
và như bạn có thể đoán được, một hồi chuông cảnh báo quốc tế một mức độ liên quan quốc tế mà chúng tôi chưa thấy trong vài năm trở lại gây ra bởi một bệnh dịch như thế này
Tổ chức sức khỏe thế giới ngay lập tức kêu gọi cùng nhau một kênh chuyên gia xem xét tình hình, thông báo một tình huống khẩn cấp quốc tế
để làm điều đó, mong muốn là có một sự lan tỏa rộng lớn về sự trợ giúp quốc tế để giúp những nước này những nước đang trong khó khăn thời điểm đó
Nhưng điều chúng tôi thấy là một thứ rất khác
Có một vài phản hồi lớn
Số lượng quốc gia đến trợ giúp -- nhiều tổ chức phi chính phủ, như bạn biết nhưng cùng thời điểm, sự đối nghịch xảy ra ở nhiều nơi.
cảnh báo tăng lên, và rất nhanh những quốc gia này nhận ra không những không nhận được hỗ trợ họ cần, mà ngày càng bị cô lập
Điều chúng tôi thấy là những chuyến bay thương mại đến những quốc gia này và những người chưa từng bị phát hiện mắc virus không còn được phép đi du lịch
Điều này hiển nhiên không chỉ gây khó khăn cho những nước liên quan mà còn ảnh hưởng đến sự ứng phó
Những tổ chức đó cố gắng đưa người sang cố gắng giúp họ ứng phó với bệnh dịch thì không thể đưa người lên máy bay, họ không thể đưa họ đến những quốc gia để có thể ứng phó.
Trong tình huống đó, thưa quý vị một virus như Ebola được hưởng lợi.
Và điều chúng ta đã thấy cũng là một thứ chúng ta chưa từng thấy trước kia
Không chỉ virus tiếp tục phát tán ở những nơi đó nơi chúng đã trở nên lây nhiễm, rồi sau đó bắt đầu bùng phát nhanh chóng và chúng ta đã thấy số ca nhiễm mà bạn biết, điều chúng ta chưa từng thấy trước kia trên một quy mô như thế sự bùng nổ ghê gớm những ca nhiễm Ebola không chỉ ở những nước hoặc khu vực đã bị lây nhiễm và còn trải rộng và sâu hơn ở những quốc gia này
Thưa quý vị, một trong những vấn đề liên quan tình trạng khẩn cấp quốc tế ở sức khỏe cộng đồng chúng ta từng thấy
Và điều đã xảy ra ở những nước này sau đó nhiều bạn nhìn thấy trên truyền hình, qua báo chí, chúng ta thấy hệ thống sức khỏe bắt đầu sụp đổ dưới sức nặng của dịch bệnh này
Chúng ta thấy trường học bắt đầu đóng cửa, thị trường không còn hoạt động, không còn theo chức năng vốn dĩ ở những nước này
Chúng ta thấy thông tin và nhận thức sai lệch bắt đầu lan tràn thậm chí nhanh hơn trong cộng đồng, trở nên báo động hơn về tình huống này.
Họ bắt đầu tránh xa những người mà bạn nhìn thấy trong bộ quần áo không gian người mà họ từng gọi, là những kẻ đã đến để giúp
Và khi tình huống trở nên thậm chí tồi tệ hơn
Những quốc gia phải ban bố tình trạng khẩn cấp
Lượng lớn người dân cần được cách ly tại vài khu vực, sau đó một vài thoát ra ngoài
Đó là một tình huống rất, rất đáng sợ.
Trên thế giới, nhiều người bắt đầu thắc mắc liệu chúng ta có thể dừng Ebola khi nó bắt đầu phát tán như thế ?
Và họ bắt đầu hỏi, chúng ta thực sự biết về virus này như nào ?
Sự thực là chúng ta không hiểu về Ebola thực sự nhiều
Nó là một bệnh tương đối mới theo cách chúng ta biết về nó
Chúng ta mới biết về bệnh dịch trong 40 năm, từ lần đầu nó xuất hiện ở Trung Phi năm 1976.
Nhưng thay vào đó, chúng ta biết nhiều thứ Chúng ta biết rằng virus này có thể sống trong một loại dơi
Chúng ta biết nó có thể xâm nhập vào một quần thể người khi chúng ta tiếp xúc với động vật hoang dại mà đã bị nhiễm virus và có thể ốm vì nó.
Sau đó chúng ta biết rằng virus phát tán từ người sang người thông qua dịch cơ thể (máu) bị nhiễm.
Và như bạn đã thấy, chúng ta biết căn bệnh khủng khiếp mà sau đó nó gây ra ở người khi chúng ta thấy bệnh này gây ra sốt nặng, tiêu chảy, nôn mửa, và sau đó không may là 70% hoặc hơn những ca nhiễm đã chết.
Đây là căn bệnh rất nguy hiểm, suy nhược và chết người.
Nhưng mặc dù thực tế chúng ta không biết bệnh này trong một thời gian dài, và chúng ta không biết mọi thứ về nó, chúng ta biết cách nào để dừng nó lại
Có 4 thứ quan trọng để dừng Ebola lại.
Đầu tiên và trên hết, cộng đồng phải hiểu về bệnh này, họ phải hiểu bằng cách nào nó phát tán và làm sao dừng nó lại.
Và sau đó họ phải có khả năng phát hiện những trường hợp đơn lẻ, mọi thông tin về những trường hợp đó, và bắt đầu theo dõi chuỗi lây truyền để có thể dừng những chuỗi này lại.
Chúng ta phải có những trung tâm chữa trị, trung tâm đặc trị Ebola, nơi những người làm việc được bảo vệ và họ cố gắng cung cấp trợ giúp cho những người nhiễm bệnh để những người này có thể sống sót qua bệnh.
Và sau đó với những người bị chết, chúng ta phải đảm bảo an toàn, đồng thời có một quá trình chôn cất trang nghiêm để không còn lây lan trong thời gian đó.
Chúng ta biết dừng Ebola bằng cách nào và với những công việc này, thưa quý vị.
Virus đã được dập tắt ở Nigeria bởi 4 chiến lược đó và tất nhiên bởi những người thực hiện chúng
Nó được dập tắt ở Senegal, nơi nó phát tán và nhiều quốc gia khác mà bị lây nhiễm bởi virus này, trong dịch bệnh này.
Không có nghi ngờ về việc những chiến thuật này thực sự tác dụng
Câu hỏi lớn, thưa quý vị, là liệu những chiến thuật này có thể tác dụng trên quy mô này, trong tình huống này, với nhiều quốc gia bị ảnh hưởng với sự lớn mạnh ghê gớm như bạn đã thấy
Đó là câu hỏi lớn chúng ta phải đối mặt chỉ hai hay ba tháng trước.
Hôm nay chúng ta biết câu trả lời cho câu hỏi đó.
Và chúng ta biết câu trả lời đó bởi vì công sức phi thường của một nhóm phi thường NGO, của chính phủ, của lãnh đạo địa phương, của những cơ quan liên hợp quốc và nhiều tổ chức thiện nguyện và khác nữa đã đến và tham gia cuộc chiến để cố gắng dừng Ebola lại ở Tây Phi.
Nhưng điều phải được thực hiện ở đó lại hơi khác một chút
Những quốc gia này làm theo những cách tôi mới chỉ cho các bạn cam kết cộng đồng, tìm kiếm ca nhiễm, truy vết thông tin vân vân, và họ thay đổi quan niệm.
Có quá nhiều ca bệnh, họ tiếp cận nó theo một cách khác
Điều họ quyết định làm là họ sẽ cố gắng và làm chậm lại dịch bệnh này bằng cách tạo ra nhanh nhiều giường nhất có thể ở những trung tâm trị liệu đặc biệt để họ có thể ngăng bệnh phát tán từ những nơi bị nhiễm
Họ nhanh chóng thành lập rất nhiều đội chôn cất để họ có thể đối phó an toàn với người chết và bằng cách đó, họ cố gắng và làm chậm dịch bệnh này để thấy liệu nó có thực sự được kiểm soát bằng cách tiếp cận thông thường như tìm ca nhiễm và truy thông tin.
Khi tôi đến Tây Phi khoảng 3 tháng trước, khi tôi ở đó điều tôi nhìn thấy thật là phi thường.
Tôi thấy tổng thống mở những trung tâm khẩn cấp để chống lại Ebola để họ có thế điều phối và giám sát một cách trực tiếp sự gia tăng trợ giúp quốc tế để cố gắng dừng bệnh dịch này.
Chúng ta thấy quân đội ở trong và ngoài những quốc gia này đến để giúp xây dựng những trung tâm chữa trị Ebola có thể được dùng để cách ly những người ốm.
Chúng ta thấy hội chữ thập đỏ làm việc với những đơn vị đối tác trên mặt đất ở đó giúp đào tạo cộng đồng để họ có thể thực sự chôn cất an toàn người chết theo một cách trang nghiêm.
Ta thấy các cơ quan U.N, chương trình lương thực thế giới xây dựng chiếc cầu không vận khổng lồ để có thể đưa người phản ứng đến mọi ngóc ngách trên đất nước một cách nhanh chóng để có thể thực hiện những chiến thuật chúng tôi vừa nói đến
Điều chúng ta thấy, thưa quý vị, có thể là ấn tượng nhất là việc làm đáng kinh ngạc của các chính phủ, các lãnh đạo trong những quốc gia này, với cộng đồng để cố gắng đảm bảo rằng người dân hiểu về bệnh dịch này hiểu những điều phi thường họ phải làm nhằm cố gắng dừng Ebola.
Và kết quả, thưa quý vị, chúng ta thấy một vài điều chúng ta không biết chỉ 2 hay 3 tháng trước, liệu rằng nó có thể hay không.
Điều chúng tôi thấy là cái bạn thấy bây giờ trong biểu đồ này, khi chúng tôi đánh giá chung lại vào 1.12
Điều chúng ta thấy là chúng ta có thể tác động vào vòng cung đó, để nói, thay đổi sự phát triển bùng phát này và mang lại một vài hi vọng về khả năng kiểm soát dịch bệnh này.
Vì nguyên nhân đó, thưa quý vị, tuyệt đối không có câu hỏi nào hiện tại rằng liệu chúng ta có thể theo kịp dịch bệnh này ở Tây Phi và đánh bại Ebola.
Câu hỏi lớn nhất mà nhiều người đang hỏi thậm chí khi đã nhìn thấy đường cong này, "Chà, chờ một phút, thật tuyệt là bạn có thể làm chậm nó lại, nhưng liệu bạn có thực sự đưa nó về 0 ?"
Chúng ta thực sự đã trả lời câu hỏi đó lúc bắt đầu buổi nói chuyện này, khi tôi nhắc tới hạt Lofa ở Liberia.
Chúng tôi kể cho bạn câu chuyện bằng cách nào hạt Lofa ở vào tình huống nơi họ không tìm ra Ebola trong 8 tuần.
Nhưng cũng có những câu chuyện tương tự từ những quốc gia khác.
Từ Gueckedou ở Guinea, khu vực đầu tiên mà ca nhiễm đầu tiên được thực sự chữa trị.
Chúng tôi thấy rất, rất ít ca trong vài tháng cuối, và ở đây tại Kenema, Sierra Leone, một vùng khác trong tâm dịch, chúng ta đã không thấy virus trong hơn vài tuần -- một cách còn quá sớm để thông báo chiến thắng, dĩ nhiên, nhưng chứng tỏ, thưa quý vị, không những ta theo kịp với bệnh dịch, mà bệnh dịch này có thể được đưa về 0.
Thử thách bây giờ, tất nhiên, là thực hiện điều này trên quy mô cần thiết ngay tại ba nước này, và đó là một thử thách lớn.
Bởi vì khi bạn ở tại một thứ trong thời gian dài, trên quy mô này, có hai mối đe dọa lớn khác đến nhập vào virus.
Thứ nhất là sự tự mãn, nguy cơ là đường bệnh này bắt đầu cong, truyền thông sẽ nhìn vào chỗ khác thế giới sẽ nhìn vào chỗ khác
Sự tự mãn luôn là một nguy cơ.
Và nguy cơ khác, tất nhiên, là khi bạn làm việc quá vất vả trong thời gian dài và chỉ ngủ vài giờ suốt những tháng qua, mọi người mệt mỏi, trở nên kiệt sức, và những nguy cơ mới này bắt đầu trườn vào quá trình phản ứng.
Thưa quý vị, tôi có thể nói hôm nay tôi mới chỉ trở lại từ Tây Phi.
Người dân những quốc gia này, lãnh đạo những quốc gia này, họ không tự mãn.
Họ muốn đưa Ebola về 0 tại quốc gia họ.
Và những người này, vâng, họ mệt, nhưng họ không kiệt sức.
Họ có năng lượng, họ có lòng can đảm, họ có sức mạnh để hoàn thành điều này.
Điều họ cần, thưa quý vị, tại thời điểm này, là sự hỗ trợ vững chắc của cộng đồng quốc tế, đứng cùng với họ, thúc đẩy và mang đến thậm chí nhiều trợ giúp lúc này để hoàn thành công việc.
Bởi vì kết thúc Ebola ngay lúc này tức là đảo ngược tình thế so với virus này và bắt đầu săn tìm nó.
Nhớ rằng virus này, toàn bộ thảm họa này được bắt đầu với một ca nhiễm và sẽ kết thúc với một ca nhiễm.
Nhưng nó sẽ chỉ kết thúc nếu những quốc gia đó có đủ những nhà dịch tễ học, đủ nhân viên y tế, đủ nhân viên giao vận và đủ người làm việc với họ có khả năng tìm ra mọi ca nhiễm, truy ra thông tiên liên lạc và đảm bảo rằng bệnh dịch này dừng lại một lần và mãi mãi.
Thư quý vị, Ebola có thể bị đánh bại.
Bây giờ chúng tôi cần bạn đưa câu chuyện này đến những người nghe khác và giải thích cho họ về ý nghĩa của việc đánh bại Ebola, và quan trọng hơn, chúng tôi cần bạn ủng hộ những người có thể giúp chúng tôi mang những nguồn lực cần thiết đến những quốc gia này để đánh bại bệnh dịch này.
Có rất nhiều người ngoài kia sẽ sống sót và khỏe mạnh, nhờ những gì bạn làm để giúp chúng tôi đánh bại Ebola.
Cảm ơn.
(Khán giả vỗ tay)
Hẳn bạn đã biết về I.Q, hay chỉ số thông minh vậy Psy-Q là gì?
Bạn biết bao nhiêu về những gì khiến bạn hành xử như vậy, và bạn giỏi tiên đoán hành vi người khác hay thậm chí của chính bạn ra sao?
Và bạn nghĩ bao nhiêu trong những gì mình biết về tâm lí học là sai?
Hãy tìm ra bằng việc đếm ngược top 10 giai thoại về tâm lí học.
Bạn có lẽ đã nghe nói rằng khi nói về tâm lí của mình, thì như thể là đàn ông đến từ sao hỏa, và phụ nữ đến từ sao Kim.
Nhưng đàn ông và phụ nữ thực sự khác nhau ra sao?
Để tìm hiểu, hãy bắt đầu bằng việc nhìn vào thứ gì đó mà cả đàn ông và phụ nữ đều thực sự làm khác và chỉ ra những khác biệt giới tính về mặt tâm lí trên cùng bình diện.
Một điều đàn ông và phụ nữ làm thực sự khác nhau là khoảng cách họ có thể ném một quả bóng.
Vậy nếu ta nhìn vào số liệu cho đàn ông ở đây, ta thấy điều được cho là một đường cong phân bổ bình thường.
Một vài người có thể ném bóng đi rất xa, và một vài thì không hề, nhưng đa số là ở khoảng cách trung bình.
Và phụ nữ cũng có cùng sự phân bổ như vậy, nhưng thực ra có một sự khác biệt khá lớn.
Trên thực tế, đàn ông trung bình có thể ném bóng xa hơn khoảng 98% phụ nữ.
Vậy giờ hãy nhìn vào một vài sự khác biệt tâm lí giới có vẻ như ở cùng cán cân tiêu chuẩn.
Bất kì nhà tâm lí học nào cũng sẽ nói với bạn rằng đàn ông giỏi nhận thức không gian hơn phụ nữ - nên ví dụ như đọc bản đồ - và điều đó đúng,
nhưng hãy nhìn vào tầm cỡ của sự khác biệt này,
Rất nhỏ; đường phân cách quá gần đến nỗi gần như chồng lên nhau.
Trên thực tế, phụ nữ trung bình giỏi hơn 33% đàn ông, và dĩ nhiên, nếu đó là 50%, thì hai giới sẽ chính xác là ngang bằng.
Đáng lưu ý là sự khác biệt này và cái tiếp tôi sẽ chỉ cho các bạn có lẽ là những khác biệt tâm lí giới lớn nhất từng được phát hiện trong tâm lí học.
Và đây là cái tiếp theo. Nhà tâm lí học nào cũng sẽ bảo bạn rằng phụ nữ giỏi hơn
Và đây là kết quả trong bài kiểm tra ngữ pháp tiêu chuẩn.
Phụ nữ ở đây. Đàn ông ở đây.
Lại lần nữa, vâng, trung bình thì phụ nữ giỏi hơn, nhưng ranh giới rất mong manh đến nỗi 33% đàn ông giỏi hơn một phụ nữ trung bình,
và lại nữa, nếu đó là 50%, nó sẽ đại diên cho sự cân bằng giới hoàn toàn.
Vậy đó không thực sự là một trường hợp của sao hỏa và sao kim.
Nó giống hơn với trường hợp của hãng Mars (Sao hỏa) và Snickers (Nhãn hàng socola của công ti này). về cơ bản là giống nhau, nhưng một cái có lẽ ít nhiều hấp dẫn hơn cái kia.
Tôi sẽ không nói ra cái nào.
Giờ các bạn đã hứng thú hơn rồi. Hãy phân tích tâm lí bạn bằng việc sử dụng bài kiểm tra tâm lí của Rorschach.
Vậy bạn có thể thấy 2, tôi không biết, 2 con gấu hay hai người hay cái gì đó.
Nhưng bạn nghĩ chúng (họ) đang làm gì?
Giơ tay lên nếu bạn nghĩ họ đang nói xin chào. Không nhiều người. Được rồi. Giơ tay lên nếu bạn nghĩ chúng đang đập tay.
Được rồi. Nếu bạn nghĩ chúng đang đánh nhau thì sao nhỉ? Chỉ rất ít người ở kia. Vâng, vậy nếu bạn nghĩ họ đang nói xin chào hay đang đập tay,
thì tức là bạn là một người thân thiện. Nếu bạn nghĩ chúng đang đánh nhau, bạn có lẽ là người hơi khó tính và hung hăng.
Cơ bản thì, bạn là một người yêu hay một chiến binh. Còn cái này thì sao? Đây không thực sự là một cuộc biểu quyết, nên khi tôi đếm đến 3, mọi người hãy hô to xem bạn nhìn thấy gì.
Một, hai, ba.
(Khán giả hô vang) Tôi nghe là chuột hamster. Ai nói rằng hamster? Điều đó rất đáng lo ngại. Một người ở kia nói rằng hamster. Vâng, bạn nên thấy một con vật hai chân gì đó ở đây, và rồi hình ảnh qua gương của chúng ở đó.
Nếu bạn không thấy, thì tức là bạn gặp khó khăn trong việc xử lí những bình huống phức tạp khi có nhiều chuyện đang diễn ra.
Dĩ nhiên, ngoại trừ việc nó không có ý nghĩa như vậy.
Bài kiểm tra Rorschach cơ bản không có giá trị pháp lí trong việc chẩn đoán tính cách của một người và không được sử dụng bởi các nhà tâm lí học ngày nay.
Trên thực tế, một nghiên cứu gần đây tìm ra rằng khi bạn cố gắng chẩn đoán tính cách người khác với bài kiểm tra này,
chứng tâm thần phân liệt đã được phát hiện trong khoảng 1/6 những người hoàn toàn bình thường.
Vậy nếu bạn không làm tốt bài kiểm tra này,
có lẽ bạn không phải người giỏi nhìn hình cho lắm. Vậy hãy làm một câu hỏi nhanh khác để tìm ra.
Khi làm bánh, bạn có thích - xin hãy giơ tay lên với mỗi cái như khi nãy - bạn thích dùng một cuốn công thức có hình ảnh?
Vâng, một vài người.
Có một người bạn chỉ dần từng bước? Hay thử tự mình nghĩ sao làm vậy? Khá ít người ở kia. Vâng, nếu bạn nói A, thì tức là bạn là một người học từ hình ảnh
và bạn học hỏi tốt nhất khi thông tin được trình bày dưới dạng hình.
Nếu bạn nói B, tức là bạn là một người học bằng tai, và bạn học tốt nhất khi thông tin được đưa đến dưới hình thức âm thanh. Và nếu bạn nói C, tức là bạn là một người học vân động,
và học tốt nhất khi có hứng thú và tự làm mọi thứ với đôi bàn tay mình. Dĩ nhiên, ngoại trừ việc, chắc bạn đã đoán ra, rằng nó không phải vậy, vì toàn bộ hoàn toàn chỉ là một giai thoại. Các phong cách học được tạo ra và không được khoa học kiểm chứng.
Vậy ta biết được điều này vì những nghiên cứu thực nghiệm được kiểm soát chặt chẽ, khi người học được trao cho tài liệu để học hoặc theo phong cách ưa thích của họ hay theo cách đối ngược, thì không có gì khác biệt trong lượng thông tin họ giữ lại được.
Và nếu bạn nghĩ về điều đó chỉ một chốc lát, rất hiển nhiên rằng nó phải là sự thật.
Rõ ràng là hình thức trình bày tốt nhất không phụ thuộc vào bạn, mà vào điều bạn đang cố học.
Giả sử, liệu bạn có thể học lái ô tô chỉ bằng nghe ai đó bảo bạn phải làm gì với không một trải nghiệm vận động?
Liệu bạn có thể giải các phương trình đồng thời bằng việc bàn về chúng trong đầu và không hề viết chúng ra? Liệu bạn có thể ôn tập cho bài kiểm tra kiến trúc
bằng việc sử dụng điệu nhảy trình diễn nếu bạn là một người học vận động? Không. Điều bạn cần làm là thích ứng tài liệu cần học với hình thức trình bày, không phải với bạn.
Tôi biết nhiều trong các bạn là những học sinh A-level và sẽ sớm nhận được kết quả GCSE của mình. Và nếu bạn dường như không đạt được những gì mình mong đợi,
thì bạn không thể đỗ lỗi cho phong cách học của mình, mà một điều bạn có thể muốn nghĩ đến là gen của mình.
Vậy điều này tất cả có liên quan đến một nghiên cứu gần đây ở Đại học Cao Đẳng Luân Đôn tìm ra rằng 58% sự thay đổi giữa những học sinh khác nhau và kết quả GCSE của họ
được quy cho những nhân tố gen của họ. Nghe như là một con số chính xác, vậy bằng cách nào ta có thể nói vậy? Vâng, khi ta muốn gỡ bỏ những đóng góp liên quan
của gen và môi trường, điều ta có thể làm là một nghiên cứu về các cặp song sinh.
Những cặp sinh đôi cùng trứng có cùng 100% môi trường và cùng chung 100% gen, trong khi những cặp khác trứng có cùng 100% môi trường, nhưng cũng như anh/em trai và chị/em gái, chỉ có cùng 50% gen. Do đó bằng việc so sánh sự tương đồng giữa các kết quả GCSE ở các cặp cùng trứng
với những cặp khác trứng, và làm một vài phéo toán khéo léo, ta có thể nắm được sự thay đổi và kết quả phụ thuộc bao nhiêu vào môi trường, và bao nhiêu vào gen. Và hóa ra có khoảng 58% là do gen.
Vâng điều này không nhằm hạ thấp những nỗ lực mà bạn và giáo viên của mình đã đặt vào.
Nếu bạn không dường như có được kết quả GCSE mình mong muốn, thì bạn luôn có thể đổ lỗi cha mẹ mình, hay ít nhất là gen của họ.
Một điều bạn không nên đổ lỗi là việc làm một người não trái hay não phải,
vì lại lần nữa, đó là một giai thoại. Vậy giai thoại ở đây là rằng não trái hợp với logic,
nó giỏi với những phương trình kiểu này,
và não phải sáng tạo hơn, nên giỏi về âm nhạc hơn.
Nhưng lần nữa, đậy là một giai thoại vì gần như mọi việc bạn làm
liên quan gần như tất cả các phần của não bộ phối hợp cùng nhau, thậm chí chỉ việc đơn thuần nhất là một cuộc nói chuyện bình thường.
Tuy nhiên, có lẽ một lí do vì sao nó vẫn tồn tại là rằng có một mẩu sự thật trong đó. Vậy một phiên bản liên quan của giai thoại này là rằng người thuận tay trái sáng tạo hơn người thuận tay phải,
điều khá dễ hiểu vì não bạn kiểm soát tay đối diện, nên hỡi những người thuận tay trái, phần não bên phải có phần chủ động hơn phần não bên trái,
và ý tưởng là phần tay trái sáng tạo hơn.
Bây giờ, điều này tự nó không còn đúng nữa rằng người thuận tay trái sáng tạo hơn người thuận tay phải. Điều đúng là rằng những người thuận cả hai tay, hay người dùng cả hai tay cho những việc khác nhau, là những người suy nghĩ sáng tạo hơn người chỉ thuận một tay,
vì việc thuận hai tay liên quan đến việc để hai bên não bộ trao đổi lẫn nhau rất nhiều, điều dường như liên quan đến việc tạo nên suy nghĩ linh hoạt.
Giai thoại về người thuật tay trái sáng tạo bắt nguồn từ sự thật rằng người thuận hai tay là thường thấy ở người thuận tay trái hơn là tay phải,
vậy là có chút sự thật trong quan niệm về người thuận tay trái sáng tạo hơn, nhưng không nhiều. Một giai thoại có liên quan bạn có lẽ đã nghe nói
là rằng ta chỉ dùng 10% não bộ. Lần nữa, đây hoàn toàn chỉ là một giai thoại. Gần như mọi thứ ta làm, dù là điều nhỏ nhặt nhất, đều dùng gần như tất cả não bộ. Tức là, dĩ nhiên là đúng rằng đa số chúng ta không dùng năng lượng não bộ hết mức có thể.
Vậy ta có thể làm gì để tăng cường năng lượng não bộ? Có lẽ ta có thể nghe chút nhạc Mô-da.
Bạn đã bao giờ nghe về ý tưởng về hiệu ứng Mô-da?
Vậy ý tưởng là rằng việc nghe nhạc Mô-da khiến bạn thông minh hơn và cải thiện kết quả trong bài kiểm tra IQ. Lại lần nữa, điều thú vị về giai thoại này là rằng dù nó cơ bản là một giai thoại, có chút sự thật trong đó.
Nghiên cứu ban đầu đã tìm ra rằng những người tham gia được nghe nhạc Mô-da một vài phút làm tốt hơn trong một bài kiểm tra IQ sau đó
hơn những người chỉ đơn giản ngồi trong yên lặng. Nhưng một nghiên cứu kế thừa đã nhờ vài người thích nhạc Mô-da và một nhóm người khác là fan truyện kinh dị của Stephen King. Và họ đã cho những người này nghe nhạc hoặc truyện.
Những người thích nhạc Mô-da hơn là truyện có một sự tăng IQ lớn hơn so với việc nghe truyện kể,
nhưng những người thích truyện hơn nhạc Mô-da có một sự tăng trưởng IQ lớn hơn từ việc nghe truyện của Stephen King so với nhạc Mô-da. Vậy sự thật là rằng việc nghe thứ gì đó bạn thích
phần nào tạo hứng thú cho bạn và giúp IQ của bạn tăng lên tạm thời trong một phạm vi hẹp các hoạt động. Không có đề xuất rằng việc nghe nhạc Mô-da,
hay quả thực truyện Stephen King sẽ khiến bạn thông minh hơn về lâu về dài. Một phiên bản khác của giai thoại Mô-da là rằng việc nghe nhạc Mô-da có thể khiến bạn không chỉ thông minh mà còn khỏe mạnh hơn.
Không may thay, điều này cũng không có vẻ đúng với những người nghe nhạc Mô-da gần như mỗi ngày,
bản thân Mô-da,
người mắc chứng bệnh lậu, đậu mùa, viêm khớp, và, điều đa số cho rằng cuối cùng đã giết chết ông, bệnh giang mai. Điều này cho thấy rằng Mô-da lẽ ra nên cẩn thận hơn, có lẽ, khi chọn bạn đời của mình. Nhưng ta chọn bạn đời bằng cách nào? Vậy một giai thoại tôi phải nói ra, đã được lan truyền bởi các nhà xã hội học
là rằng sự ưa thích hơn vào một người bạn tình là một sản phẩm của nên văn hóa,
rằng chúng là đặc trưng văn hóa. Nhưng trên thực tế, số liệu không cho thấy điều này. Một nghiên cứu nổi tiếng đã khảo sát mọi người từ 37 nền văn hóa khác nhau trên toàn cầu, từ người Mỹ đến người Zulu (Nam Phi), về điều họ tìm kiếm ở một người bạn đời. Và trong mỗi nền văn hóa riêng biệt trên toàn cầu,
đàn ông đặt nặng hơn về sự hấp dẫn sinh lí ở một người bạn đời hơn là phụ nữ,
và cũng trong mỗi nền văn hóa riêng, phụ nữ đặt nặng hơn đàn ông ở tham vọng và quyền lực.
Cũng trong mỗi nền văn hóa, đàn ông thích những người phụ nữ trẻ hơn mình, trung bình, tôi cho là 2,66 năm, và cũng trong mỗi nền văn hóa, phụ nữ thích đàn ông lớn tuổi hơn mình,
trung bình khoảng 3,42 tuổi, đó là lí do tại sao ta có ở đây "Mỗi người cần một người "cha nuôi"". Vậy đi từ việc cố gắng ghi điểm với bạn tình đến việc cố ghi điểm trong môn bóng rổ, bóng đá hay bất kì môn thể thao nào bạn tham gia.
Giai thoại ở đây là rằng vận động viên đi từ chuỗi hot-hand (thành công trong bóng rổ), người Mỹ gọi như vậy,
hay purple patch (giai đoạn thành công), ta thường nói ở Anh, nơi người ta không thể bỏ lỡ, như anh chàng ở đây. Nhưng trên thực tế, điều xảy ra là rằng nếu bạn phân tích kiểu mẫu của những quả trúng và quả trật theo số liệu, hóa ra là nó gần như luôn ngẫu nhiên. Não bạn tạo ra những kiểu mẫu từ sự ngẫu nhiên.
Nếu bạn tung một đồng xu, một chuỗi ngửa và sấp sẽ xuất hiện đâu đó trong sự ngẫu nhiên,
và vì não bộ thích nhìn thấy những kiểu mẫu ở nơi không hề có, ta nhìn vào những chuỗi này và gán ý nghĩa cho chúng và nói, "Yeah, anh ta sẽ chơi tốt hôm nay." trong khi thực sự bạn sẽ nhận cùng kiểu mẫu nếu bạn chỉ nhận được những cú trúng và trật ngẫu nhiên.
Vậy một ngoại lệ cho điều này, tuy nhiên, là những cú sút penaty trong bóng đá. Một nghiên cứu gần đây khảo sát các cú sút penaty trong bóng đá chỉ ra rằng những người chơi đại diện những nước với lịch sử xấu về các quả sút phạt, ví dụ như nước Anh, có xu hướng thực hiện cú sút của mình nhanh hơn những nước có lịch sử tốt hơn,
và kết quả là, như bạn có thể đoán, họ có khả năng bỏ lỡ cao hơn. Điều này đặt ra câu hỏi là liệu có khả năng nào ta có thể cải thiện sự thực hiện của người khác. Và một điều bạn có thể nghĩ đến là phạt những người bỏ lỡ và xem liệu điều đó có giúp họ tốt hơn không. Ý tưởng này, ảnh hưởng rằng sự trừng phạt có thể cải thiện sự thực hiện,
là điều những người tham gia nghĩ họ đang thử nghiệm
trong thí nghiệm học và phạt nổi tiếng của Milgram mà bạn có lẽ đã nghe nói đến nếu bạn là một học sinh khoa tâm lí.
Chuyện kể rằng những người tham gia sẵn sàng để trao cái mà họ tin là những ổ điện chết người cho một người kia khi họ trả lời sai, chỉ vì ai đó trong chiếc áo choàng trắng bảo họ làm vậy. Nhưng câu chuyện này là một giai thoại vì ba lí do.
Đầu tiên và quan trọng nhất, áo phòng thí nghiệm không có màu trắng, trên thực tế là xám.
Thứ hai, những người tham gia được yêu cầu trước nghiên cứu và được nhắc nhở mỗi lần họ quan ngại,
rằng dù cơn giật rất đau đớn, chúng hoàn toàn không gây chết người và thực tế là chẳng gây một tổn thương vĩnh viễn nào hết. Và thứ ba, những người tham gia đã không trao dây điện
chỉ vì ai đó trong chiếc áo choàng bảo họ làm vậy. Khi họ được phỏng vấn sau nghiên cứu, tất cả nói rằng họ tin tưởng chắc chắn
rằng nghiên cứu học hỏi và trừng phạt phục vụ một mục đích khoa học xứng đáng cái mà sẽ có những gặt hái lâu bền cho khoa học so với sự không thoải mái tạm thời được gây đến cho người tham gia. Được rồi, vậy là tôi vừa nói được khoảng 12 phút, và bạn có lẽ đã luôn ngồi kia lắng nghe tôi, phân tích những cách dùng từ và ngôn ngữ cơ thể của tôi
và cố gắng hiểu ra liệu bạn có nên chú ý đến những gì tôi đang nói không, liệu tôi có đang nói thật hay nói dối, nhưng nếu là vậy, bạn có lẽ đã hoàn toàn thất bại,
vì dù ta đều nghĩ rằng ta có thể nhận ra kẻ nói dối
từ ngôn ngữ cơ thể và cấu trúc lời nói của họ, hàng trăm bài kiểm tra tâm lí qua nhiều năm đã chỉ ra rằng tất cả chúng ta, bao gồm cả sĩ quan cảnh sát và thám tử, cơ bản cũng ngẫu nhiên mới phát hiện ra lời nói dối từ ngôn ngữ cơ thể và đặc điểm khẩu hình. Thú vị thay, có một ngoại lệ: TV nhờ tìm người thân bị mất tích Khá dễ để dự đoán thời điểm người thân bị thất lạc và khi nào người kháng án thực tế đã tự mình giết chết người họ hàng. Vậy những kẻ kháng án gian trá có khả năng lắc đầu, hay nhìn đi nơi khác, và mắc lỗi trong lời nói của mình, trong khi kẻ nói thật có thiên hướng bày tỏ hi vọng rằng người kia sẽ trở về an toàn và tránh ngôn từ cay nghiệt. Do vậy, cho ví dụ, họ có thể nói "bị tước đi khỏi chúng tôi" thay vì "bị giết." Nhân tiện nói về điều này, đã đến lúc tôi kết thúc bài thuyết trình của mình, nhưng trước đó, tôi chỉ muốn mang đến cho các bạn trong 30 giây giai thoại bao quát của tâm lí học. Vậy giai thoại là rằng tâm lí học chỉ là một sự tập hợp những lí thuyết thú vị, tất cả chúng nói lên điều gì đó hữu ích và có gì đó để dâng hiến. Điều tôi hi vọng đã chỉ ra cho các bạn trong vài phút qua là rằng điều này không đúng. Điều ta cần làm là đánh giá những lí thuyết tâm lí bằng việc xem xét những tiên đoán chúng đưa ra, liệu đó là nghe nhạc Mô-da khiến bạn thông minh hơn, rằng bạn học tốt hơn khi thông tin được trình bày theo phong cách ưa thích hay dù gì chăng nữa, tất cả những cái này chỉ là những dự đoán dựa trên kinh nghiệm, và cách duy nhất ta có thể cải thiện là kiểm tra những dự đoán này với dữ liệu trong những nghiên cứu thực nghiệm được kiểm soát chặt chẽ. Và chỉ bằng cách đó ta mới có thể hi vọng phát hiện ra cái nào trong những lí thuyết này được chứng minh, và cái nào, như những gì tôi đã nói hôm nay, những giai thoại. Cảm ơn. (Vỗ tay)
Cách đây vài năm, tôi tình cờ phát hiện ra một bài tập thiết kế đơn giản giúp hiểu và giải quyết những vấn đề phức tạp, cũng như những bài tập thiết kế khác, lúc đầu, trông có vẻ dễ, nhưng khi xem xét kỹ lưỡng, lại hé lộ những sự thật bất ngờ về cách chúng ta hợp tác và tìm hiểu về mọi thứ.
Bài tập này có 3 phần và bắt đầu bằng thứ mà tất cả chúng ta đều biết: Làm bánh mì nướng.
Bài tập bắt đầu với một tờ giấy trắng và một cây bút vẽ không được dùng từ ngữ, vẽ cách làm bánh mì nướng.
Hầu hết mọi người đều vẽ thế này.
Họ vẽ ổ bánh mì được cắt thành từng lát, và được bỏ vào lò nướng.
Chờ một lúc sau,
lát bánh mì nhảy ra thật tuyệt vời! Sau 2 phút, ta có bánh mì nướng và gương mặt hạnh phúc.
Sau nhiều năm, tôi đã sưu tầm được hàng trăm bức vẽ bánh mì. Vài bức vẽ rất tuyệt vì quá trình làm bánh được trình bày rất dễ hiểu.
Có vài bức không được tốt lắm.
Thực ra là khác tệ, vì bạn không biết họ đang cố nói điều gì.
(Tiếng cười) Nếu xem xét kỹ lưỡng, có vài bức chỉ mô tả vài khía cạnh của quá trình làm bánh mì nướng,
Vài bức chỉ nói về bánh mì, và quá trình biến đổi của bánh mì.
Những bức khác chỉ nói về lò nướng, những kỹ sư thì thích vẽ cơ chế hoạt động.
(Cười) Có những bức thì toàn vẽ người,
mô tả trải nghiệm mà người ta có được.
Có những bức mô tả chuỗi cung ứng của quá trình làm bánh. Bắt đầu ở cửa hàng bán bánh,
đi qua mạng lưới cung ứng quay lại cánh đồng lúa mì, và thậm chí quay trở lại thời "vụ nổ Big Bang"
Hơi điên rồ nhỉ.
Rõ ràng là dù rất khác nhau, những bức vẽ này đều có một điểm chung, không biết ai có nhận ra?
Bạn có thấy không? Điểm chung đó là gì?
Hầu hết các bức vẽ đều có điểm nút và đường liên kết.
Điểm nút đại diện cho những vật hữu hình, như là lò nướng và con người, và liên kết đại diện cho mối quan hệ giữa các điểm nút.
Sự kết hợp của đường liên kết và các điểm nút đã tạo ra một mô hình hệ thống hoàn chỉnh và minh hoạ trực quang mô hình suy nghĩ của ta về cách mọi thứ hoạt động.
Giá trị của những thứ này là đây.
Điều thú vị là cách nó thể hiện những quan điểm khác nhau.
Ví dụ, người Mỹ nướng bánh mì bằng lò nướng.
Quá rõ ràng.
Trong khi đó, nhiều người châu Âu dùng chảo chiên bánh mì. Dĩ nhiên rồi. Và nhiều sinh viên nướng bánh mì bằng lửa.
Tôi không thực sự hiểu điều này. Rất nhiều sinh viên MBA làm thế.
Chúng ta có thể đo mức độ phức tạp bằng cách đếm các điểm nút, Trung bình, có khoảng từ 4 đến 8 điểm nút.
Ít hơn số đó, bản vẽ có vẻ tầm thường, nhưng rất dễ hiểu. Nếu nhiều hơn 13 điểm nút, bản vẽ tạo ra cảm giác lạc đường.
Quá phức tạp.
Vậy số điểm nút phù hợp là từ 5 đến 13.
Nếu muốn truyền tải một thông điệp bằng hình ảnh, hãy sử dụng từ 5 đến 13 điểm nút trong sơ đồ khối.
Mặc dù có thể vẽ không khéo, điều quan trọng là bằng trực giác, ta biết chia nhỏ những thứ phức tạp thành những thứ đơn giản hơn và kết nối chúng lại với nhau.
Và điều đó mang chúng ta đến phần 2 của bài tập này: làm bánh mì nướng như thế nào. nhưng bây giờ, ta dùng giấy ghi chú hoặc dùng thẻ.
Chuyện gì xảy ra khi đó?
Với những cái thẻ, hầu hết mọi người vẽ những điểm nút... rõ ràng hơn, chi tiết hơn, và logic hơn.
Bạn có thể thấy quá trình phân tích được diễn ra từng bước. Và khi xây dựng mô hình, họ di chuyển những điểm nút sắp xếp chúng lại giống như chơi xếp hình.
Bây giờ, dù có vẻ bình thường, nó thực ra lại rất quan trọng.
Việc lặp lại quá trình đưa ra ý tưởng, suy nghĩ và phân tích là cách duy nhất để ta hiểu vấn đề một cách rõ ràng.
Đó là điều cốt lõi của quá trình thiết kế.
Các nhà lý thuyết hệ thống nói rằng việc dễ dàng thay đổi cách trình bày liên quan đến mong muốn cải tiến mô hình của chúng ta.
Vì vậy, hệ thống sử dụng giấy ghi chú không chỉ dễ thay đổi hơn mà còn tạo ra nhiều điểm nút hơn so với những bức vẽ trên giấy.
Bức tranh trở nên phong phú hơn.
Và điều đó dẫn tới phần 3 của bài tập này: Làm bánh mì nướng như thế nào. Nhưng lần này, là làm việc nhóm.
Khi đó, chuyện gì sẽ xảy ra?
Đây là những gì đã xảy ra.
Bắt đầu bằng hỗn loạn, sau đó, rất hỗn loạn, rồi ngày càng hỗn loạn hơn, Nhưng khi tinh lọc lại mô hình, những điểm nút tốt sẽ nổi bật lên, sau mỗi lần lặp lại, mô hình trở nên rõ ràng hơn, bởi vì người ta xây dựng chúng dựa trên ý tưởng của những người khác.
Kết quả thu được là một mô hình hệ thống thống nhất kết hợp từ nhiều ý tưởng cá nhân đa dạng. Vì vậy, đó là kết quả hoàn toàn khác so với cái thường diễn ra trong cuộc họp.
Phải không? Những bức vẽ này có thể chứa từ 20 điểm nút trở lên, nhưng những người tham gia không thấy lạc lối bởi vì chính họ đã tham gia xây dựng mô hình này.
Điều thực sự thú vị là các nhóm được trộn lẫn, thêm các tầng lớp để sắp xếp chúng.
Ví dụ, để giải quyết mâu thuẫn, họ thêm vào mô hình nhánh và mô hình song song.
À, nhân tiện, nếu làm việc hoàn toàn trong im lặng, họ sẽ làm tốt hơn, và nhanh hơn nhiều.
Rất là thú vị -- Nói chuyện làm cản trở công việc.
Vì vậy, có vài bài học rút ra từ vấn đề này.
Đầu tiên, vẽ giúp ta hiểu tình huống như hệ thống với các điểm nút và mối liên hệ của chúng với nhau.
Những thẻ di chuyển được giúp tạo ra mô hình hệ thống tốt hơn, bởi vì ta dễ dàng thay đổi hơn.
Cuối cùng, làm việc nhóm tạo ra mô hình hoàn thiện nhất, vì chúng ta tổng hợp lại từ nhiều ý tưởng khác nhau.
Điều đó thật thú vị.
Làm việc cùng nhau trong một tình huống thuận lợi, mô hình của nhóm tốt hơn mô hình của các cá nhân đơn lẻ.
Cách tiếp cận này rất hiệu quả cho việc vẽ cách làm bánh mì nướng. Nhưng nếu muốn vẽ những gì liên quan tới công việc hay cấp thiết hơn, như tầm nhìn chiến lược của công ty hoặc trải nghiệm khách hàng, hoặc chủ đề tồn tại lâu dài thì sao?
Có một cuộc cách mạng về hình ảnh diễn ra khi nhiều tổ chức trình bày các vấn đề khó khăn bằng cách cùng nhau vẽ ra chúng.
Tôi tin rằng, những người nhìn mọi thứ giống như điểm nút và liên kết có nhiều thuận lợi hơn.
Và quá trình thực hành rất đơn giản.
Bạn bắt đầu với câu hỏi, tập hợp các điểm nút, tinh lọc chúng, và lặp lại điều đó. Cứ tinh lọc, tinh lọc, rồi tinh lọc, và cuối cùng mô hình ra đời. Nhóm của bạn hiểu rõ vấn đề, và trả lời được câu hỏi.
Công việc tượng hình đơn giản, lặp lại nhiều lần thu được những kết quả tuyệt vời.
Điều quan trọng cần biết là trao đổi thông tin là phần quan trọng không chỉ đối với mô hình,
những cấu trúc tượng hình này có thể phát triển lên tới hàng trăm, thậm chí, hàng ngàn điểm nút.
Ví dụ như Rodale,
một nhà xuất bản lớn.
Năm nọ, họ thua lỗ rất nhiều tiền, và nhóm quản trị có 3 ngày để hình dung ra toàn bộ vấn đề.
Điều thú vị là sau khi mô tả mọi thứ bằng hình ảnh, từ hệ thống này đến hệ thống khác, họ tìm ra nguồn thu 50 triệu đô, và được khách hàng đánh giá mức A thay vì mức D.
Tại sao ư? Bởi vì sự đồng thuận của nhóm quản trị.
Tôi có một nhiệm vụ là giúp các tổ chức giải quyết các vấn đề khó khăn bằng cách hợp tác hình ảnh. Và trên trang web drawtoast.com của mình, tôi đã sưu tập được rất nhiều kết quả tốt.
Ở đó, bạn có thể học cách tổ chức hội thảo, học thêm về ngôn ngữ hình ảnh, cấu trúc liên kết, điểm nút mà bạn có thể dùng giải quyết các vấn đề phổ biến, và tải về các ví dụ mẫu để mở mang kiến thức về các vấn đề gai góc gặp phải trong cơ quan.
Bài tập thiết kế vẽ bánh mì tưởng chừng như đơn giản nhưng giúp ta hiểu rõ vấn đề, tham gia tích cực, đạt được sự đồng thuận.
Vì vậy, lần tới, khi đối mặt với một vấn đề thú vị, hãy nhớ đến quá trình thiết kế này.
Làm cho ý tưởng của bạn hữu hình, rõ ràng và logic.
Rất đơn giản, thú vị và hữu dụng. Và tôi tin rằng đó là một ý tưởng đáng được tôn vinh.
Xin cám ơn.
(tiếng vỗ tay)
(Âm nhạc) (Vỗ tay) Cảm ơn. Tôi thấy như " Phù, bình tĩnh nào. Hãy trở lại thân xác nào." (Cười) Thông thường khi tôi chơi đàn, điều đầu tiên xảy ra là mọi người la hét, "Cô ấy đang làm gì vậy?"
Tôi sẽ chơi trong những buổi nhạc rock ở trên sân khấu và đứng yên, rồi họ sẽ nói "Cô ta đang làm làm vậy?!"
Rồi tôi sẽ như thế này và họ sẽ hét lên "Whoa"
(Cười) Tôi chắc chắn bạn đang cố gắng hiểu, " Cái này dùng thế nào?"
Những gì tôi đang làm là kiểm soát cao độ bằng tay trái.
Tay tôi ở càng gần chiếc râu, nốt càng cao (luyến ngắt) và bạn cũng có thể để nốt nhạc rất thấp.
Với tay này, tôi điều chỉnh âm lượng, tay phải của tôi để càng xa, âm lượng càng to.
(Tiếng nhạc) Về cơ bản, với hai tay bạn có thể kiểm soát cả cao độ và âm lượng giống như cố gắng tạo ra ảo giác rằng bạn đang tạo ra những âm riêng biệt khi nó tiếp tục như vậy...
(nhạc dạo) (Cười) Đôi khi tôi cũng giật mình Tôi quên là mình đang điều khiển cái này. khi tôi nhoài người để lấy cái gì đó thì sẽ có âm thanh (Blip) "Oh!"
Nó là hiệu ứng âm thanh buồn cười có ảnh hưởng đến bạn nếu bạn không tắt cái này đi.
(Cười) Có thể chúng ta sẽ nói về giai điệu tiếp theo vì tôi hoàn toàn lạc lối.
Chúng ta sẽ thực hiện bài hát "Nghe này: lời nói ấy đã không còn" của David Mash và tôi sẽ giải thích thêm nếu tôi có thể thư giãn
(Âm nhạc) (Vỗ tay) Tôi đang cố nghĩ về một số câu hỏi phổ biến, quả thực có rất nhiều.
Tôi đoán là tôi có thể nói với bạn đôi điều về lịch sử của nhạc cụ này.
Nó được phát minh những năm 1920 bởi Léon Theremin ngoài việc là nhà phát minh, ông cũng là nhạc sỹ ông có ý tưởng tạo ra nhạc cụ này khi ông đang làm việc với vô tuyến sóng ngắn.
có âm thanh trong tín hiệu này ông đã nghĩ "Ôi, chuyện gì sẽ xảy ra nếu mình có thể kiểm soát âm thanh và biến nó thành nhạc cụ bởi vì có cao độ trong đó"
và qua quá trình phát triển, cuối cùng ông đã tạo ra nhạc cụ theremin này
rất nhiều lần, trẻ con ngày nay nhắc đến theremin "Whoo-hoo-hoo-hoo," bởi vì trong những năm 50, nó được dùng trong phim kinh dị âm thanh của nó như thế này (Cười) một âm thanh khá buồn cười và đáng sợ nhỉ
Đôi khi nếu tôi uống quá nhiều cafe, tôi mất kiểm soát độ rung của tay.
Bạn nhạy cảm với cơ thể của mình và chức năng của nó khi bạn ở đằng sau nhạc cụ này
Bạn phải vững tâm nếu bạn muốn kiểm soát tốt.
Điều này khiến tôi nhớ đến việc giữ thăng bằng Michael đang làm gì bởi vì bạn đang rất vất vả để giữ thăng bằng khi bạn vừa phải chơi vừa phải giữ đúng nhịp điệu cùng một lúc bạn không muốn luôn luôn phải tập trung vào giai điệu bạn muốn cảm nhận âm nhạc.
và bạn cũng đang cố gắng vững tâm bởi vì cơ thể bạn di chuyển một chút thôi cũng ảnh hưởng đến cao độ, hoặc đôi khi nếu bạn giữ nốt thấp (nhịp điệu bị chệch) và hơi thở sẽ khiến nó...
(Cười) Nếu tôi chuyển sang bài hát tiếp theo...
(Cười) Tôi nghĩ nó giống như một nhạc cụ yoga bởi vì nó khiến bạn nhận ra rằng cơ thể của bạn chỉ tạo ra một chút điên rồ thôi, hoặc nhận ra bạn không muốn điều gì xảy ra trong khi đang chơi; bạn không muốn có bất cứ chuyển động đột ngột nào.
Nếu bạn đến câu lạc bộ và chơi nhạc, mọi người sẽ phản ứng "Hãy đến uống với chúng tôi nào!"
Và " Ồ, tôi sẽ còn uống nữa mà; tôi không muốn như thế này -- (tiếng bập bênh)--?
Nó thực sự có ảnh hưởng đến cảm xúc của bạn, Nếu bạn...
giống như cảm giác trở thành ca sỹ, thay vì nó phát ra từ cổ họng, bạn đang kiểm soát trong không gian và không muốn mất đi một chút thích thú nào bạn luôn tin vào đôi tai của mình và thích ứng liên tục.
Bạn chỉ phải thích ứng với những gì đang xảy ra và nhận ra bạn tạo ra tiếng vỡ lắng nghe, thích ứng và tiếp tục hoặc bạn sẽ mệt mỏi và trở nên điên cuồng.
Giống tôi. Tôi nghĩ chúng ta hãy chơi nhịp điệu khác
Tôi sẽ chơi bài "Cuộc đời nở hoa". Giai điệu yêu thích của tôi.
(Âm nhạc) (Vỗ tay)
Tôi là một nghệ sĩ và tôi cắt sách.
Một trong những tác phẩm đầu tiên của tôi
"Hành trình mới đến với tri thức".
Tôi muốn tạo ra một chồng sách mà người đến xem triển lãm sẽ nghĩ rằng chúng là những quyển sách bình thường cho đến khi lại gần, họ nhìn thấy một lỗ trống gồ ghề bên trong, tự hỏi điều gì đã xảy ra, tại sao, và suy nghĩ về vật liệu làm nên cuốn sách.
Vâng, tôi yêu thích kết cấu nhưng càng yêu thích hơn nội dung và hình ảnh trong sách.
Trong hầu hết tác phẩm của mình, tôi dán cạnh sách bằng lớp sơn dày để tạo nên một lớp da ngoài cho quyển sách, nó trở nên cứng trong khi trang giấy bên trong vẫn mềm, lúc đó, tôi khắc vào bề mặt quyển sách, và sẽ không di chuyển hay thêm thắt một thứ gì.
Tôi chỉ đục xung quanh những gì mà tôi hứng thú.
Vì thế, mọi thứ bạn thấy trong tác phẩm hoàn thiện là chính quyển sách ban đầu.
Tôi nghĩ công việc của mình giống như hoà âm, bởi tôi làm trên nguyên liệu của người khác giống cách DJ làm việc trên các bản nhạc của người khác.
Đây là sách về các bức họa của Raphael, nghệ sĩ thời Phục hưng, dùng tác phẩm của ông, trộn lẫn, khắc vào đó, tôi làm nên thứ mới mẻ và hiện đại hơn.
Tôi cũng nghĩ về cách phá vỡ khuôn khổ cuốn sách và đẩy mạnh định dạng tuyến tính, tận dụng cấu trúc cuốn sách để nó trở thành bức điêu khắc thực thụ.
Tôi sử dụng kẹp, dây thừng và các loại vật liệu, vật nặng, để giữ mọi thứ cố định trước khi sơn phết, để nó có thể giữ được hình dạng ban đầu để thứ như thế này có thể trở thành tác phẩm này đây, chỉ từ một quyển từ điển.
Hoặc vật như thế này có thể thành tác phẩm như này.
Hay vật này, ai biết được nó sẽ trở thành cái gì hay tại sao nó lại ở trong xưởng của tôi, sẽ trở thành tác phẩm như thế này.
Một trong những lý do khiến người ta lo lắng khi phá hủy sách là họ không muốn xé nó, không ai thực sự muốn vứt sách đi, bởi ta cho rằng chúng giống như vật sống, như một cơ thể rõ ràng là chúng được tạo ra dựa trên tỉ lệ cơ thể người nhưng chúng cũng có khả năng tiếp tục lớn lên, trở thành vật mới.
Thế nên, sách có sự sống.
Với tôi, sách là một cơ thể, sách là công nghệ,
sách là một công cụ.
Và tôi cũng nghĩ sách như là một bộ máy,
một bức tranh phong cảnh vậy.
Đây là bộ bách khoa toàn thư đầy đủ được đánh bóng và kết nối với nhau, và khi khắc qua nó, tôi quyết định thứ tôi muốn.
Với bách khoa toàn thư, tuy có thể chọn nhiều thứ, tôi lại đặc biệt chọn hình ảnh phong cảnh.
Và với vật liệu sẵn có, tôi sử dụng giấy nhám, làm mượt các cạnh để các hình ảnh bổ trợ và vật liệu sách cũng tôn lên phong cảnh.
Một trong những thứ tôi làm khi chạm trổ sách là nghĩ về hình ảnh cũng như nội dung, cả 2 đều rất quan trọng, vì sẽ thú vị biết bao khi đọc sách, đọc nội dung sách, hình ảnh hiện lên trong đầu ta, lấp đầy sự tưởng tượng.
Khi xem nội dung, chúng ta tạo ra hình ảnh, và khi nhìn vào hình ảnh, chúng ta dùng ngôn ngữ để hiểu những gì đang thấy.
Giống như 2 cực âm dương vậy.
Vậy nên, tôi tạo nên một mảnh ghép để người xem tự mình hoàn thiện nó.
Và tôi cho rằng công việc của mình gần giống với khảo cổ học.
Đào bới, cố phát huy tối đa tiềm năng, khám phá càng nhiều càng tốt và phơi bày thành quả của mình.
Cùng lúc đó, tôi cũng nghĩ về ý tưởng tẩy xóa, điều đang xảy ra hiện nay là thông tin trở nên vô hình, ý tưởng về lược bỏ không chỉ là định dạng thay đổi liên tục trong máy tính, mà cả chính bản thân thông tin, giờ, chúng ta không có bản sao lưu cứng mà phải liên tục cập nhật để tránh mất dữ liệu.
Tôi có một vài quyển từ điển trong xưởng, và hàng ngày tôi dùng máy tính, nếu cần tra từ, tôi sẽ dùng máy tính, để có thể tìm trực tiếp và liên tục.
Tôi cho rằng sách không bao giờ là định dạng chuẩn cho thông tin phi tuyến tính đó là lý do tại sao sách tham khảo trở thành đối tượng đầu tiên có nguy cơ biến mất.
Dẫu vậy, tôi không nghĩ rằng sách sẽ biến mất.
Người ta cho rằng giờ đã có công nghệ số, sách sẽ dần biến mất, ta đang chứng kiến nhiều điều thay đổi, tiến hoá.
Theo tôi, sách cũng phát triển, giống như người ta nói tranh vẽ sẽ biến mất khi ảnh chụp và tranh in trở nên phổ biến, nhưng điều đó giúp giải phóng hội hoạ khỏi những vướng bận thường ngày.
Hội họa không còn phải tìm kiếm chuyện thường ngày, mà thoải mái kể lại câu chuyện riêng của nó, đó là lúc Chủ nghĩa hiện địa xuất hiện, hội họa hình thành các nhánh khác nhau.
Tôi nghĩ sách cũng sẽ đi theo con đường như vậy, hiện nay, hầu hết công nghệ, thông tin, hầu hết các bản ghi chép về văn hóa, con người được số hóa, theo tôi, số hóa khiến sách trở thành một thứ mới mẻ.
Một bước chuyển tuyệt vời đối với một nghệ sĩ như tôi, theo dõi hình trình của sách trong tương lai thật thú vị biết bao.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Hai năm rưỡi trước, tôi xem bộ phim tên "Her".
Bộ phim kể về Samantha, một hình thức siêu thông minh của AI không có hình dạng vật lý.
Và vì không thể xuất hiện trong những bức ảnh, Samantha quyết định soạn một đoạn nhạc ghi lại khoảnh khắc cuộc đời mình như một bức ảnh.
Là một nhạc sĩ, kỹ sư, và lớn lên trong một gia đình nghệ sĩ, tôi cho rằng ý tưởng hình ảnh âm nhạc thực sự gây ảnh hưởng.
Và tôi quyết định tạo ra một nhạc sĩ AI.
Tên cô ấy là AIVA và là một trí tuệ nhân tạo đã được học về soạn nhạc bằng cách đọc hơn 30.000 tác phẩm vĩ đạt nhất trong lịch sử.
Đây là một bản nhạc dưới góc nhìn thuật toán được trình bày như một ma trận.
Và đây là 30.000 bản nhạc được soạn bởi những người như Mozart and Beethoven được trình bày trong cùng một khuôn.
Sử dụng mạng lưới nơ-ron sâu, AIVA tìm kiếm các dạng thức từ các bản nhạc này.
Từ một cặp thanh nhạc hiện có, nó cố suy ra đoạn nhạc nào sẽ là kế tiếp.
Một khi làm tốt những dự đoán đó, AIVA thực sự có thể xây dựng một bộ thuật toán cho kiểu nhạc đó để tạo ra những bản nhạc nguyên bản.
Một cách nào đó, đây cũng là cách chúng ta, con người, sáng tác âm nhạc
Một quá trình thử và lỗi mà xuyên suốt, không phải lúc nào ta cũng chọn được đúng nốt.
Nhưng ta có thể tự sửa nhờ vào tai nghe nhạc hoặc kiến thức âm nhạc của chúng ta.
Nhưng với AIVA, quá trình này vốn kéo dài từ năm này qua năm khác cả thập kỉ học hỏi như một nghệ sĩ, một nhạc sĩ và một nhà soạn nhạc giảm xuống còn khoảng hai giờ.
Nhưng âm nhạc cũng là nghệ thuật siêu thực.
Và chúng ta cần dạy AIVA làm thế nào để sáng tác đúng nhạc cho đúng đối tượng vì con người có sở thích khác nhau.
Để làm điều đó, chúng tôi hiển thị hơn 30 nhãn danh mục khác nhau cho mỗi điểm trong dữ liệu của mình.
Những nhãn mục giống như cảm xúc hoặc mật độ nốt hoặc kiểu soạn nhạc, hoặc thời điểm nó được viết.
Bằng việc xem tất cả các dữ liệu này, AIVA thực sự có thể đáp ứng các yêu cầu rất chính xác.
Ví dụ, như một dự án chúng tôi có gần đây, chúng tôi cam kết tạo ra một đoạn nhạc gợi nhớ về một bản nhạc phim khoa học viễn tưởng.
Đoạn nhạc được tạo ra có tên là "Giữa các vì sao" và được thu âm với dàn nhạc CMG Orchestra ở Hollywood, do nhạc trưởng John Beal chỉ đạo và đây là bản nhạc được ghi âm bởi AIVA,
(Âm nhạc) (Âm nhạc kết thúc) Các bạn thấy thế nào ạ?
(Vỗ tay) Xin cảm ơn.
Vì thế, như quý vị thấy, AI có thể tạo ra những đoạn nhạc tuyệt vời, và quan trọng nhất là con người thực sự có thể mang nó vào cuộc sống.
Đây không phải lần đầu tiên trong lịch sử công nghệ củng cố sáng tạo của con người
Nhạc sống đã từng luôn được sử dụng trong phim câm để tăng thêm trải nghiệm
Nhưng vấn đề với nhạc sống là nó không áp dụng rộng rãi được.
Rất khó để đưa đầy đủ một dàn nhạc vào một rạp chiếu phim nhỏ và rất khó để thực hiện điều này cho mọi rạp phim trên thế giới.
Vì thế, khi thu âm được phát minh, nó cho phép các nhà sáng tạo nội dung, như nhà làm phim, thu âm nhạc gốc nguyên bản phù hợp với từng bối cảnh câu chuyện.
Và đó thực sự là một trợ thủ cho sáng tạo.
Hai năm rưỡi trước, khi xem bộ phim "Her", tôi tự nhủ rằng cá nhân hóa âm nhạc sẽ là thay đổi vĩ đại nhất kế tiếp trong cách ta tiêu thụ và tạo ra âm nhạc.
Bởi ngày nay, chúng ta có nội dung tương tác, như game điện tử có hàng trăm giờ chơi game tương tác, nhưng trung bình chỉ có hai giờ cho âm nhạc.
Điều đó có nghĩa là âm nhạc là vòng lặp và lặp, lặp đi lặp lại, và không thật sự khiến ta đắm chìm.
Vì vậy, cái chúng tôi đang làm là chắc rằng AI có thể sáng tác hàng trăm giờ âm nhạc được cá nhân hóa cho những trường hợp nơi sáng tạo của con người không thể rộng mở.
Và chúng tôi không chỉ muốn làm điều này cho game,
Beethoven đã viết một đoạn nhạc cho người yêu, "Für Elise," hãy tưởng tượng nếu chúng ta có thể đem Beethoven trở lại.
Và ông đang ngồi cạnh bạn, sáng tác một bản nhạc cho riêng bạn và câu chuyện đời bạn.
Hay, tưởng tượng nếu ai đó thích Martin Luther King, có một nhà soạn nhạc AI được cá nhân hóa.
Có lẽ, ta sẽ nhớ về "I had a dream" không chỉ là một bài phát biểu tuyệt vời, mà còn như một bản nhạc tuyệt vời, một phần lịch sử, nắm bắt được lý tưởng của Ngài King.
Và đây là tầm nhìn của chúng tôi với AIVA: để cá nhân hóa âm nhạc để mỗi và mọi người, mọi các nhân trên thế giới có thể tiếp cận bản nhạc sống của cá nhân, dựa trên câu chuyện và tính cách của họ.
Vì thế, khoảnh khắc cùng nhau tại TED này là một phần câu chuyện đời của chúng tôi.
Sẽ thật phù hợp nếu để AIVA sáng tác nhạc cho thời điểm này.
Và đó chính xác là điều chúng tôi đã làm.
Tôi và đội ngũ của mình đã nghiên cứu để AIVA biến đổi nhạc hiệu của TED, biến nó thành thứ âm nhạc khiến ta cảm thấy kinh ngạc và tuyệt vời.
Và kết quả có tên là: "The Age of Amazement."
Không cần đến một AI để nghĩ ra cái tên đó đâu.
(Cười) Và tôi không thể tự hào hơn khi được trình diễn nó cho các bạn, nếu có thể, hãy nhắm mắt và cảm nhận âm nhạc.
Xin cảm ơn rất nhiều.
(Âm nhạc) [The Age of Amazement sáng tác bởi AIVA] (Âm nhạc kết thúc) Bản nhạc này là dành cho các bạn.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Bệnh truyền nhiễm?
Chúng vẫn luôn là nguyên nhân chính gây ra đau khổ và chết chóc trên thế giới.
Mỗi năm, hàng triệu người chết vì những bệnh như lao, sốt rét, HIV,... trên toàn thế giới và ngay ở nước Mỹ.
Mỗi năm, hàng nghìn người Mỹ chết bởi bệnh cúm mùa.
Tất nhiên, con người, chúng ta sáng tạo.
Chúng ta đã có nhiều giải pháp chống lại những bệnh này.
Chúng ta có thuốc và vắc xin.
Và chúng ta có ý thức - chúng ta học hỏi từ những kinh nghiệm và đưa ra nhiều giải pháp sáng tạo.
Chúng ta từng nghĩ rằng ta đơn độc nhưng giờ ta biết không phải vậy.
Không chỉ con người mới là bác sĩ
Giờ chúng ta biết rất nhiều loài động vật có thể làm như thế.
Nổi tiếng nhất có lẽ là loài tinh tinh.
Chúng không quá khác với ta, chúng có thể dùng cây để trị kí sinh trùng đường ruột.
Nhưng vài thập kỉ qua đã cho chúng ta thấy nhiều loài khác cũng có khả năng tương tự voi, nhím, cừu, dê,.. bạn có thể kể thêm vài tên nữa.
Và thú vị hơn là những khám phá gần đây đã cho chúng ta biết những loài côn trùng và động vật với bộ não nhỏ hơn cũng biết cách sử dụng thuốc.
Vấn đề với những bệnh truyền nhiễm, như chúng ta đã biết, là các tác nhân gây bệnh sẽ tiếp tục phát triển không ngừng, và những loại thuốc mà chúng ta đã nghiên cứu ra bị mất tác dụng.
Và vì thế, cần có những cách thức mới hơn để tìm ra những loại thuốc mới có thể giúp chúng ta chống lại những loại bệnh này.
Tôi nghĩ rằng chúng ta nên nhìn những loại động vật nhỏ này và học chúng cách chữa bệnh cho chúng ta.
Là một nhà sinh vật học, tôi đã học về loài bướm vua khoảng 10 năm.
Loài này cực kỳ nổi tiếng về cách di cư ngoạn mục của chúng từ Mỹ và Canada đến Mexico mỗi năm, nơi tụ hội của hàng triệu con, nhưng đó không phải là lý do tôi nghiên cứu về chúng.
Tôi nghiên cứu về chúng vì khi chúng bệnh.
Và tôi nghĩ cách chúng làm có thể nói với chúng ta nhiều về loại thuốc mà ta có thể phát triển cho con người.
Loại ký sinh trùng mà loài bướm vua bị nhiễm là ophryocystis elektroscirrha --tên gọi đầy đủ.
Và bướm vua sẽ sản xuất ra các bào tử, hàng triệu bào tử bên ngoài chúng được thể hiện như những đốm nhỏ ở giữa các mô của chúng.
Và điều này thì thật sự rất có hại đối với chúng.
Nó làm rút ngắn vòng đời của chúng, làm giảm khả năng bay, và có thể giết chết chúng trước khi chúng trưởng thành.
Một loài ký sinh trùng rất nguy hiểm.
Như một phần của công việc, tôi dành rất nhiều thời gian trồng cây trong nhà kính, và lý do là vì bướm vua là một loài rất kén ăn.
Chúng chỉ ăn loại cây có mủ giống sữa (milkweed) như là ấu trùng.
May mắn là, có một vài loại cây mà chúng có thể ăn, và tất cả những loại cây này đều có chứa các phân tử cardenolide.
Đây là những loại chất hóa học rất độc hại.
Chúng là chất độc đối với hầu hết các loài động vật, nhưng không phải với bướm vua.
Sự thật là, bướm vua có thể hấp thụ các chất hóa học, đưa chúng vào cơ thể, và biến chúng thành chất độc chống lại những động vật săn mồi, như loài chim chẳng hạn.
Và cái chúng làm, sau đó, là thông báo về loại độc tính này thông qua lời cảnh báo từ vẻ ngoài tuyệt đẹp của chúng với sắc cam, đen và trắng.
Và việc tôi làm chỉ là trồng cây trong nhà kính, nhưng là loài cây khác, loài thực vật khác.
Một số có độc, gồm cả những loài thực vật nhiệt đới, với nồng độ rất cao các phân tử cardenolide.
Và tôi cho bướm vua ăn chúng.
Một số con khỏe mạnh. Chúng sẽ không bị nhiễm bệnh.
Nhưng một số khác đã bị bệnh, và tôi phát hiện ra rằng, một số loài thực vật cũng chính là thuốc chữa bệnh, nghĩa là chúng làm giảm các triệu chứng bệnh, cũng có nghĩa là bướm vua có thể sống lâu hơn khi bị nhiễm bệnh nếu được ăn những loài cây thuốc này.
Và khi tôi phát hiện ra điều này, tôi đã có 1 ý tưởng, mà nhiều người nói rằng nó thật điên rồ, nhưng tôi lại nghĩ, sẽ thế nào nếu bướm vua có thể sử dụng chúng?
Nếu chúng sử dụng những loài thực vật này như là một loại thuốc riêng của chúng?
Sẽ thế nào nếu chúng có thể hành động như một bác sỹ y khoa?
Vì thế tôi và nhóm của mình đã làm những thí nghiệm này.
Ở thí nghiệm đầu tiên, chúng tôi có những con sâu bướm, và cho chúng lực chọn: giữa cây thuốc và cây không-thuốc.
Và sau đó chúng tôi đo lường xem chúng đã ăn bao nhiêu trong thời gian sống của chúng.
Và kết quả là, như thường thấy trong khoa học, thật đáng buồn là: 50% những thứ chúng ăn là thuốc, 50% còn lại thì không.
Những con sâu bướm đã không làm gì cho sự an toàn của chúng.
Và sau đó, chúng tôi chuyển sang nghiên cứu trên những con bướm trưởng thành, và chúng tôi đã đặt ra câu hỏi có thể những con bướm mẹ sẽ cho bướm con uống thuốc.
Có thể những con bướm mẹ đã đẻ trứng trên các cây thuốc và điều đó làm cho con của chúng sẽ ít bệnh hơn?
Chúng tôi đã làm những thí nghiệm này trong vài năm, và kết quả luôn luôn giống nhau.
Chúng tôi đã cho một con bướm vua vào trong một cái lồng lớn, cây thuốc ở một phía, cây không-thuốc ở phía còn lại, và sau đó chúng tôi đo lường số lượng trứng mà bướm vua đẻ ở mỗi loại cây.
Và kết quả lúc nào cũng như nhau.
Chúng tôi thấy rằng, bướm vua rất thích những loài cây thuốc.
Nói một cách khác, những con bướm cái đã đẻ 68% trứng trên các loài cây thuốc.
Ngạc nhiên hơn nữa, cái chúng thật sự làm là chuyển giao các loại ký sinh trùng khi chúng đẻ trứng.
Chúng không thể tránh được điều này.
Nhưng những thí nghiệm này đã cho chúng tôi thấy rằng bướm mẹ sẽ đẻ trứng trên những cây thuốc để cho những đứa con tương lai của chúng ít bệnh hơn.
Và bây giờ là một khám phá rất thú vị không chỉ vì nó là một điều thú vị của thiên nhiên, mà vì nó sẽ cho chúng ta biết nhiều hơn về cách mà chúng ta có thể tìm ra các loại thuốc.
Có rất nhiều những loài động vật rất nhỏ và chúng ta nghĩ về chúng một cách rất đơn giản.
Chúng có một bộ não nhỏ, nhưng chúng có thể làm ra một loại thuốc hết sức tinh vi.
Ngay cả thời điểm này, hầu hết thuốc của chúng ta đều được lấy từ các sản phẩm tự nhiên, bao gồm cả các loại thực vật, và trong nền văn hóa bản địa, các thầy thuốc cổ truyền thường nhìn vào các loài động vật để tìm ra loại thuốc mới.
Bằng cách này, loài voi đã chỉ cho chúng ta cách điều trị bệnh rối loạn dạ dày, và loài nhím cho chúng ta biết cách trị bệnh tiêu chảy ra máu.
Tôi nghĩ, điều quan trọng là chúng ta phải đi xa hơn những gì ở trong bộ não của loài động vật có vú to lớn và tin tưởng nhiều hơn vào những loài này, những động vật đơn giản này, những con côn trùng mà chúng ta có xu hướng nghĩ về chúng rất, rất đơn giản với một bộ não bé xíu.
Việc khám phá ra rằng những loài động vật này cũng có thể sử dụng thuốc chữa bệnh đã mở ra một con đường hoàn toàn mới, và tôi nghĩ rằng, có lẽ, một ngày nào đó, chúng ta sẽ có thể chữa bệnh cho mình bằng loại thuốc được phát hiện ra bởi loài bướm vua này, và tôi nghĩ rằng cơ hội tuyệt vời này rất đáng để theo đuổi.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Vào mỗi thứ Hai và thứ Năm, tôi học làm thế nào để chết.
Tôi gọi đó là những ngày cuối cùng của mình.
Vợ tôi - Fernanda, không hề thích cái từ ấy, nhưng nhiều người trong gia đình tôi đã mất vì khối u ác tính, bố mẹ và ông bà tôi cũng vậy.
Và tôi đã luôn nghĩ rằng, 1 ngày nào đó tôi có thể ngồi trước một bác sĩ ông ta xem kết quả kiểm tra của tôi và nói rằng, "Ricardo, mọi thứ không khả quan cho lắm.
Anh chỉ còn khoảng 6 tháng đến 1 năm để sống."
Và bạn bắt đầu nghĩ đến bạn sẽ làm gì với khoảng thời gian đó.
Rồi bạn nói, "Tôi sẽ dành nhiều thời gian với các con hơn.
Tôi sẽ đi thăm những nơi này, Tôi sẽ đi leo núi và nhiều nơi nữa và tôi sẽ làm tất cả những việc tôi đã không làm khi có thời gian." Nhưng tất nhiên, chúng ta đều biết
đó là những kỷ niệm buồn vui lẫn lộn chúng ta sẽ có. Rất khó để thực hiện được.
Bạn sẽ dành 1 phần lớn thời gian để khóc cũng nên.
Nên tôi đã nói, Tôi sẽ làm một cái gì khác . Mỗi thứ Hai và thứ Năm, tôi sẽ sử dụng các ngày cuối cùng này.
Và tôi sẽ làm, trong những ngày đó,
bất kể việc gì mình định sẽ làm, như thể tôi đã nhận tin xấu đó.
(Cười lớn) Khi bạn nghĩ về .. (Vỗ tay) khi bạn nghĩ về mặt đối lập của công việc, chúng ta, rất nhiều lần, nghĩ đó là khi nhàn rỗi. Và bạn nói, ah, tôi cần chút thời gian nhàn rỗi, và v.v.
Nhưng sự thật là, nhàn rỗi là một thứ rất bận rộn.
Bạn chơi golf và tennis, và gặp gỡ mọi người, bạn đi ăn trưa, và đến trễ buổi chiếu phim. Chúng ta làm rất nhiều thứ.
Mặt đối lập của công việc là sự biếng nhác. Nhưng rất ít người trong chúng ta biết phải làm gì với sự lười biếng.
Khi bạn nhìn vào cách bạn xây dựng cuộc sống,
bạn nhận ra, trong một khoảng thời gian nào đó chúng ta có rất nhiều tiền, và có rất ít thời gian. Và cuối cùng chúng ta cũng có thời gian, nhưng lại không có tiền bạc lẫn sức khỏe.
Chúng tôi đã nghĩ về điều này như là một công ty trong 30 năm.
Nó là một công ty phức tạp với hàng ngàn lao động, việc kinh doanh hàng trăm triệu đô để sản xuất ra những hệ thống tên lửa chạy bằng nhiên liệu, điều hành 4000 máy ATM tại Brazil, khai thuế thu nhập lên tới hàng chục ngàn. Nó không phải là một việc kinh doanh đơn giản.
Chúng tôi nhìn vào nó và nói,
hãy giao trách nhiệm cho những người này, hãy giao cho họ công ty nhưng loại bỏ các phương diện của trường nội trú như là thời gian đến, cách ăn mặc, họp hành như thế nào, được nói gì, không được nói gì, và xem chúng ta còn lại gì. Chúng tôi bắt đầu việc này cách đây 30 năm,
và bắt đầu đối mặt với những vấn đề này. Và chúng ta nói, xem nào, nghỉ hưu
là toàn bộ vấn đề của việc phân bố đồ thị cuộc sống. Thay vì đi leo núi khi ở tuổi 82,
tại sao bạn không làm vào tuần tới? Và chúng tôi sẽ làm như thế này,
chúng tôi sẽ bán lại cho bạn ngày Thứ Tư của bạn với 10% lương tháng của bạn. Bây giờ, nếu bạn là một nghệ sĩ vĩ cầm, thì bạn sẽ không thể làm gì,
hãy làm điều đó vào ngày Thứ Tư này. Và cái chúng tôi tìm ra là --
chúng tôi nghĩ, chỉ có những người già mới cảm thấy thú vị với chương trình này. Và độ tuổi trung bình của những người tuân thủ việc này
là 29. Chúng tôi bắt đầu tìm kiếm,
để làm việc này theo một cách khác. Bắt đầu với những việc như,
tại sao chúng tôi muốn biết giờ đi làm, giờ tan sở của bạn, vv..? Chúng tôi có thể đổi nó lấy một hợp đồng
để mua từ bạn thứ gì đó, một loại công việc chẳng hạn? Tại sao chúng tôi xây dựng những trụ sở này?
Không phải vì cái tôi cá nhân mà chúng tôi muốn tỏ ta mình vững chắc
to lớn và quan trọng? Nhưng chúng tôi có kéo bạn đi 2 giờ khắp thị trấn vì nó?
Chúng tôi đã hỏi từng người một.
Chúng tôi nói như thế này:
Thứ nhất: Làm sao để chúng tôi tuyển người? Chúng tôi đi ra ngoài và cố gắng tuyển dụng người nào đó
chúng tôi nói với bạn rằng, khi bạn đến với chúng tôi sẽ không có 2 hay 3 vòng phỏng vấn và bạn sẽ ở với chúng tôi cả đời này. Đó không phải là cách chúng ta làm với cuộc sống của chúng ta sau này.
Vì thế, hãy đến các cuộc phỏng vấn.
Những ai có hứng thú với việc phỏng vấn, bạn hãy thể hiện.
Và sau đó chúng ta sẽ xem chuyện gì sẽ đến ngoài việc trực giác dần tăng lên,
thay vì chỉ điền vào một số mục để xem bạn có phải là người phù hợp không. Sau đó, hãy trở lại.
Hãy dành một buổi chiều, hay cả một ngày, nói chuyện với người mà bạn muốn.
Hãy chắc chắn rằng chúng ta là những cô dâu như chúng ta muốn
chứ không phải những thứ nhảm nhí mà chúng ta viết trên tờ quảng cáo. (Cười lớn)
Từ từ, chúng ta sẽ đi đến một quá trình mà chúng ta sẽ nói những thứ như, chúng ta không muốn ai lãnh đạo công ty nếu họ chưa qua phỏng vấn và được thừa nhận bởi cấp dưới của họ. Mỗi 6 tháng, mỗi người đều được đánh giá, một cách ẩn danh, như một nhà lãnh đạo.
Và điều này sẽ quyết định xem liệu họ có thể tiếp tục ở vị trí lãnh đạo,
như bạn biết, sẽ có rất nhiều tình huống xảy ra. Và nếu họ không có 70%, 80% phiếu tín nhiệm, họ sẽ rời khỏi vị trí của mình,
đây cũng là lý do tại sao tôi không thể là CEO hơn 10 năm. Qua một thời gian, chúng ta bắt đầu đặt ra những câu hỏi khác.
Ví dụ như,
tại sao chúng ta không thể tự đề ra mức lương của mình? Họ cần biết điều gì?
Chỉ có 3 thứ bạn cần phải biết: Đó là,
Có bao nhiêu người làm trong công ty, bao nhiêu người làm ở nơi khác trong một ngành nghề tương tự, và chúng ta đã làm những gì để xem chúng ta có đủ khả năng đó hay không. Hãy đưa cho mọi người 3 mẫu thông tin trên.
Chúng ta bắt đầu, ở căn-tin
với chiếc máy vi tính, bạn có thể đi vào và hỏi mọi người đã chi tiêu cái gì, kiếm ra bao nhiêu, họ làm ra lợi ích gì, công ty làm ra những gì, lợi nhuận là bao nhiêu, vân vân... Và đó là cách đây 25 năm.
Vì thông tin này bắt đầu được mọi người biết đến,
chúng tôi đã nói rằng, chúng tôi không muốn xem báo cáo chi tiêu của bạn, cũng không muốn biết bạn đã có bao nhiêu ngày nghỉ, hay bạn làm việc ở đâu. Chúng tôi có, tại 1 thời điểm, 14 văn phòng khác nhau trong thị trấn,
bạn hãy đến 1 văn phòng gần nơi bạn ở nhất, gặp khách hàng mà bạn sẽ gặp hôm nay. Đừng nói với chúng tôi bạn ở đâu.
Và, ngay cả khi chúng tôi có hàng ngàn người, 5 ngàn người,
chúng tôi có 2 nười trong bộ phận nhân sự, và rất cảm ơn 1 trong số họ đã nghỉ hưu. (Cười lớn)
Và vì thế, câu hỏi mà chúng ta đang đặt ra là, làm sao để chúng ta chăm sóc mọi người? Con người là thứ duy nhất mà chúng ta có.
Chúng ta không thể có một bộ phận chạy theo và quản lý con người.
và nó là, tôi nghĩ, cái chính mà tôi tìm kiếm trong những ngày cuối cùng và trong công ty là làm sao để bạn thiết lập sự khôn ngoan? Chúng ta đến từ thời đại của cải cách, ngành công nghiệp cải cách,
thời đại của thông tin, thời đại của sự hiểu biết, nhưng chúng ta chưa từng đến gần với thời đại của sự khôn ngoan. Làm sao chúng ta thiết kế, tổ chức để trở nên khôn ngoan hơn?
Ví dụ,
đâu là quyết định thông minh và khôn ngoan nhất mà không có sự giả dối? Chúng tôi nói những điều như,
chấp nhận rằng bạn sẽ bán được 57 món hàng mỗi tuần. Nếu bạn bán được số đó vào Thứ Tư thì hãy đi ra biển.
Đừng tạo ra rắc rối cho chúng tôi, cho sản xuất, ứng dụng,
sau đó, chúng ta phải mua những công ty mới, chúng ta phải mua lại đối thủ của mình, chúng ta phải làm đủ thứ việc bởi vì bạn đã bán quá nhiều thứ. Vậy nên, hãy đi biển và bắt đầu lại vào Thứ hai.
(Cười lớn) (Vỗ tay)
Tiến trình này tìm kiếm sự khôn ngoan. Và trong quá trình này, dĩ nhiên, chúng ta muốn mọi người biết mọi thứ,
và chúng ta thật sự muốn sự dân chủ về cách vận hành mọi việc. Vì thế trong Hội đồng quản trị (HĐQT) có 2 ghế có quyền biểu quyết tương tự,
dành cho 2 người đầu tiên xuất hiện. (Cười lớn)
Và vì thế ngay cả cô lao công cũng có phiếu bầu trong cuộc họp HĐQT, nơi có rất nhiều người quan trọng khác trong trang phục vest và cà-vạt. Và sự thật là điều đó giúp chúng ta trở nên thành thật.
Trong quá trình này, chúng ta tìm kiếm mọi người
và chúng ta phải đợi, người nào đó đến và hỏi tôi sẽ phải ngồi ở đâu? Tôi sẽ phải làm việc như thế nào? Tôi sẽ ở đâu trong 5 năm tới?
Chúng tôi nhìn họ và nói, chúng ta phải bắt đầu mọi thứ sớm hơn.
Chúng ta sẽ bắt đầu từ đâu?
À, nhà trẻ có vẻ là một nơi tốt.
Vì thế chúng tôi lập một tổ chức, cho đến nay là 11 năm, với 3 trường,
nơi chúng tôi đặt ra những câu hỏi như nhau, làm thế nào để thiết kế lại ngôi trường hợp lý hơn? Có điều là, chúng ta phải sử dụng lại giáo viên,
chúng ta cần vị giám đốc làm nhiều hơn. Và sự thật là cái chúng ta đang làm với giáo dục là hoàn toàn lỗi thời.
Vai trò của giáo viên là hoàn toàn lỗi thời.
Từ lớp toán, cho đến lớp sinh học, cho đến Pháp thế kỷ 14 là rất ngớ ngẩn.
(Vỗ tay)
Chúng ta bắt đầu suy nghĩ, nó sẽ trông như thế nào? Chúng ta để mọi người lại với nhau, bao gồm cả những người thích giáo dục,
những người thích Paulo Freire, và 2 bộ trưởng giáo dục của Brasil và chúng tôi nói với họ, nếu chúng tôi thiết kế một ngôi trường lại từ đầu, nó sẽ trông như thế nào? Và chúng tôi đã thiết kế ngôi trường này, nó gọi là Lumiar,
và Lumiar, một trong số chúng là trường công lập, Và Lumiar nói rằng: Hãy chia vai trò của giáo viên làm 2 phần: Một người, chúng ta gọi là gia sư.
Một gia sư, theo nghĩa cũ trong tiếng Hy Lạp "paideia" là chăn sóc những đứa trẻ.
Những gì xảy ra ở nhà, những khoảnh khắc trong cuộc sống của họ, vv..
Nhưng xin đừng dạy chúng,
bởi vì những thứ ít ỏi bạn biết so với Google, chúng tôi không muốn biết. Hãy giữ điều đó cho bản thân bạn.
(Cười lớn)
Và bây giờ, chúng ta cần những người có 2 thứ: đam mê và chuyên môn, và nó có thể là nghề nghiệp của họ hoặc không. Chúng ta dùng những công dân cao niên,
những người chiếm 25% dân số với sự khôn ngoan nhưng không ai muốn cả. Chúng tôi đưa họ đến trường và nói rằng,
hãy dạy những đứa trẻ này bất cứ điều gì mà bạn tin tưởng. Vì thế, chúng tôi có những nghệ sĩ vĩ cầm dạy toán.
Chúng tôi có đủ mọi thứ, nơi chúng tôi gọi là
đừng lo lắng gì về tài liệu cho khóa học nữa. Chúng tôi có gần 10 chủ đề lớn từ 2 đến 17 tuổi.
Những thứ như, làm sao để đo lường chúng ta là con người?
Đó là nơi của toán học và vật lý và tất cả mọi thứ.
Làm sao để chúng ta thể hiện chính mình?
Đó là nơi của âm nhạc và văn học, vv..
cũng như ngữ pháp. Và có những thứ mà mọi người quên mất,
là những thứ mà có thể là quan trọng nhất trong cuộc sống. Những thứ quan trọng nhất, nhưng chúng ta không biết gì về chúng.
Chúng ta không biết gì về tình yêu,
Chúng ta không biết gì về cái chết, Chúng ta không biết gì về lý do chúng ta ở đây. Vì thế, chúng ta cần một chủ đề trong trường để nói về những thứ mà chúng ta không biết.
Đó chính là một phần lớn trong những thứ chúng ta làm.
(Vỗ tay)
Trải qua nhiều năm, chúng ta bắt đầu đi sâu và những thứ khác. Tại sao chúng ta phải la rầy những đứa trẻ
bảo chúng ngồi xuống, đến đây và làm điều đó, và vân vân... Hãy để những đứa trẻ làm những việc như chúng ta gọi là một vòng tròn,
và sẽ lặp lại 1 lần 1 tuần. Hãy đặt ra những luật lệ
và quyết định xem bạn sẽ làm gì với chúng. Và bạn có thể làm mọi thứ đúng theo ý mình?
Chắc chắn, trong 1 tuần, hãy thử xem.
Họ đã đưa ra những quy tắc rất giống chúng ta,
ngoại trừ, họ là họ. Và sau đó, họ có quyền lực
có nghĩa là, họ có thể đình chỉ và đuổi học những đứa trẻ, không phải là trò chơi, họ thật sự quyết định được. Và sau đó, trong cùng 1 tính chất
chúng tôi giữ 1 bức tranh kỹ thuật số, bởi vì đây không phải là một sự kiến tạo hay phương pháp Montessori hay thứ gì đó. Nó là thứ gì đó, nơi mà chúng ta giữ chương trình đào tạo của brazil
với hơn 600 tựa đề kỹ thuật số, mà chúng tôi muốn cho những đứa trẻ này biết khi chúng 17 tuổi. Theo dõi điều này mọi lúc và chúng tôi biết họ đang làm gì
có thể nói rằng, nếu bạn không thấy hứng thú với nó lúc này, thì hãy chờ 1 năm. Và những đứa trẻ ở trong 1 nhóm mà không cùng độ tuổi,
những đứa trẻ 16 tuổi đã sẵn sàng cho điều đó với những trẻ 11 tuổi, điều đó làm loại bỏ tất cả các băng nhóm và các nhóm khác và đó là những thứ chúng ta có ở trường học, nhìn chung là thế. Họ có những phân loại từ 0% đến 100%,
nhờ những ứng dụng trong mỗi 2 giờ. Cho đến khi chúng ta biết chúng đã đáp ứng được 37% yêu cầu,
và chúng đủ khả năng để có thể tồn tại. Các khóa học như World cup bóng đá, hay làm một chiếc xe đạp.
Mọi người sẽ đăng kí khóa học 45 ngày để làm ra một chiếc xe đạp.
Thử xem, làm sao để làm ra 1 chiếc xe đạp khi không biết số pi là 3.1416
Không thể làm được.
Hay, ai đó trong các bạn sử dụng 3.1416 cho thứ gì đó.
Bạn không biết thêm bất cứ gì nữa.
Đây chính là sự thiếu sót và cũng là thứ chúng ta cố gắng để làm,
để tìm ra sự khôn ngoan trong trường học. Và nó đem chúng ta quay về với biểu đồ này, và điều này phân bố trong cuộc sống của chúng ta.
Tôi đã tích lũy được rất nhiều tiền khi tôi nghĩ về nó.
Khi bạn suy nghĩ và nói rằng, bây giờ là lúc để trả lại,
à, nếu bạn đang trả lại, thì bạn đã lấy quá nhiều thứ. (Cười lớn) (Vỗ tay)
Tôi nghĩ về Warren Buffet tỉnh dậy vào 1 ngày nào đó và phát hiện ra ông ta có 30 tỉ đô, nhiều hơn những gì ông ta nghĩ. Ông ta nhìn nó và nói, tôi sẽ làm gì với nó đây?
Và ông ta nói, tôi sẽ đưa số tiền này cho một người nào đó thật sự cần nó.
(Cưới lớn) Các bạn của tôi, những người là tư vấn tài chính của tôi ở New York, anh ta nói, nhìn xem, cậu là một người vớ vẩn bởi vì cậu có thể có số tiền nhiều hơn 4.1 lần so với hôm nay nếu cậu kiếm ra tiền từ tiền thay vì cứ cho bớt đi như vậy. Nhưng tôi thích việc cậu cho bớt đi hơn.
(Vỗ tay)
Tôi dạy chương trình MGA ở MIT trong 1 khoảng thời gian và cuối cùng, vào 1 ngày, ở nghĩa trang Núi Auburn. Đó là 1 nghĩa trang tuyệt đẹp ở Cambrigde.
Ở vòng thứ nhất, tôi đã nhìn thấy những tấm bia mộ
và những người tuyệt vời đã làm những điều rất tuyệt vời và tôi nghĩ, tôi muốn làm gì để được nhớ đến? Và tôi đi thêm một vòng nữa,
ở lần thứ 2, một câu hỏi khác đến với tôi, điều gì làm tôi trở nên tốt hơn, nó là gì, tại sao tôi lại muốn được nhớ đến như vậy? (Cười lớn)
Và điều đó, tôi nghĩ, đã đưa tôi đến những nơi khác. Khi tôi 50, vợ tôi Fernanda và tôi ngồi cùng nhau vào một buổi trưa,
chúng tôi đã nhóm 1 đống lửa lớn, và tôi ném tất cả mọi thứ tôi đã làm vào đống lứa đó. Là cuốn sách với 38 thứ tiếng,
và hàng trăm hàng ngàn những bài báo và DVD, mọi thứ. Và điều đó đã làm được 2 việc.
Thứ nhất, nó giải phóng 5 đứa con của chúng tôi đi theo bước cha mẹ, đi theo cái bóng của chúng tôi --
Chúng không biết tôi đã làm gì. (Cười lớn)
Đó là điều tốt. Và tôi sẽ không dẫn chúng đến nơi nào đó
và nói với chúng, một ngày nào đó tất cả những thứ này sẽ là của con. (Cười lớn)
5 đứa trẻ không biết gì hết, đó là điều tốt. Và điều thứ 2 là,
Tôi giải phóng bản thân mình khỏi cái neo của những thành tích trong quá khứ hay bất cứ thứ gì. Tôi tự do để bắt đầu thứ gì đó mới mẻ và quyết định mọi thứ lại từ đầu
trong một phần của những ngày cuối này. Một vài người sẽ nói,
ồ, thế là bây giờ anh có khoảng thời gian này, những ngày cuối cùng, anh đi ra ngoài và làm mọi thứ. Không, chúng tôi đã đi đến bãi biển,
chúng tôi đã đến Samoa và Maldives, và Mozambique, chỉ như vậy. Tôi đã leo lên những ngọn núi ở dãy Himalayas.
Tôi đã lặn sâu 60 mét để xem loài cá mập đầu búa.
Tôi đã trải qua 59 ngày trên lưng một con lạc đà để đi từ Chad đến Timbuktu.
Tôi đã đến Cực Bắc từ bằng một chiếc xe trượt tuyết chó.
Vì thế, chúng tôi rất bận.
Nó là thứ mà tôi thích gọi là danh sách những điều tôi phải làm trước khi chết.
(Cười lớn)
Và với lý do này, tôi nhìn lại những ngày này và nghĩ, Tôi không nghỉ hưu. Tôi không thấy tôi đang nghỉ hưu tí nào cả. Và ví thế, tôi đang viết một cuốn sách mới.
Chúng tôi đã thành lập 3 công ty mới trong 2 năm qua.
Tôi đang làm việc để biến hệ thống trường học miễn phí này mở rộng trên thế giới,
và tôi thấy rằng, khá thú vị, rằng không một ai muốn 1 trường học miễn phí. Tôi đã cố gắng trong 10 năm
để một hệ thống công cộng tiếp nhận ngôi trường này một cách hợp lý, như những trường công mà chúng ta có, để thay vì là 43/100 trường như tỷ lệ của họ thì chúng ta có 91/100 trường. Nhưng vì là miễn phí, nên không ai muốn cả.
Vì thế, có lẽ chúng tôi sẽ bắt đầu thu phí và số tiền này sẽ có thể dùng vào đâu đó.
Nhưng để trường này được công nhận là một trong những điều mà chúng tôi muốn.
Tôi nghĩ, điều này để lại cho chúng tôi một tin nhắn cho tất cả các bạn,
nó sẽ gần giống như: Chúng ta đều học được cách để về nhà vào tối Chủ nhật để gửi email và làm việc. Nhưng rất ít người trong chúng ta học được
cách để đi xem phim và trưa Thứ hai. Và nếu chúng ta đang tìm kiếm sự khôn ngoan, chúng ta phải học để làm được điều đó nữa.
Những thứ chúng ta đã làm trong những năm này rất đơn giản,
sử dụng 1 công cụ nhỏ, đó là hỏi 3 câu hỏi tại sao trong 1 hàng. Bởi vì câu hỏi tại sao đầu tiên, bạn sẽ luôn luôn có 1 câu trả lời tốt.
Câu hỏi tại sao thứ 2, sẽ hơi khó.
Nhưng đến câu thứ 3, bạn sẽ không biết bạn đang làm cái gì.
Điều mà tôi muốn để lại cho các bạn là những hạt giống và suy nghĩ rằng nếu các bạn làm điều này,
bạn se đi đến câu hỏi, để làm gì? Tôi làm điều này để làm gì?
Và hy vọng rằng, kết quả của nó, theo thời gian,
tôi hy vọng, và mong ước điều đó cho bạn, bạn sẽ có một tương lai khôn ngoan hơn. Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Chris Anderson: Ricardo, Anh quả là điên rồ. (Cười lớn)
Với nhiều người, nó quả thật điên rồ. Nhưng cũng rất sâu sắc khôn ngoan.
Những mảnh ghép tôi muốn để chung với nhau là:
Ý tưởng của bạn phải thật căn bản. Như thế nào, trong doanh nghiệp, ví dụ, những ý tưởng này sẽ bị loại sớm,
vì phần trăm các doanh nghiệp chọn nó là khá thấp. Có khi nào bạn thấy một công ty lớn
sử dụng ý tưởng của bạn khi bạn đã nghỉ việc, Có không? Ricardo Semler: Nó đã xảy ra.
Cách đây 2 tuần, với Richard Branson, nhân viên của anh ta nói, oh, tôi không muốn kiểm soát những kỳ nghỉ lễ của anh nữa, hay Netflix làm một ít cái này và cái kia, Nhưng tôi không nghĩ nó quan trọng. Tôi muốn thấy nó xảy ra, có thể là 1 ít trong 1 ít của 1 nhà truyền giáo nhiệt huyết,
nhưng điều này mang tính rất cá nhân. Nhưng sự thật, đó là một bước nhảy vọt của đức tin về việc mất kiểm soát.
Hầu như không có ai có kiểm soát mà sẵn sàng để tiếp nhận một bước nhảy vọt củ đức tin.
Nó phải đến từ lúc còn nhỏ và những người
khởi nghiệp bằng một cách khác. CA: Vậy đó là vấn đề mấu chốt?
Từ quan điểm của anh bằng chứng là ở đó,
ở góc cạnh của doanh nghiêp thì nó đúng, nhưng mọi người không có động lực để làm (Whoosh) RS: Họ còn còn có sự khích lệ nào. Bạn đang điều hành 1 công ty với một nhiệm vụ trong 90 ngày.
Đó là bản báo cáo hàng quý.
Bạn nói: "Đây là một chương trình tuyệt vời, mà chỉ ít hơn một thế hệ --"
Và họ nói, "Cút ra khỏi đây." Và đây là vấn đề.
(Cười lớn)
CA: Anh đã cố gắng làm những gì với nền giáo dục mà dường như với tôi là vô cùng sâu sắc. Mọi người đều bận tâm về hệ thống giáo dục của đất nước mình.
Không một ai nghĩ rằng chúng ta chưa bắt kịp với thế giới
nơi mà có Google và tất cả các lựa chọn công nghệ. Bạn có các bằng chứng cuối cùng rằng bọn trẻ sẽ trải qua hệ thống này
và chúng sẽ phát triển đáng kể trong các hoạt động. Làm thế nào để chúng tôi giúp bạn phát triển những ý tưởng này?
RS: Tôi nghĩ đó là vấn đề của những ý tưởng khi thời gian đến.
Và tôi không bao giờ quá vui mừng về những điều này.
Chúng tôi cứ để chúng đó.
Đột nhiên, bạn tìm thấy vài người --
đó là 1 nhóm người Nhật, họ làm tôi rất sợ, họ được gọi là Semlerists, họ có đến 120 công ty. Họ mời tôi. Và tôi luôn luôn có cảm giác sợ hãi khi đi với họ.
Và có 1 nhóm người Hà Lan, có khoảng 600 công ty nhỏ.
Đó là một thứ gì đó mà tự nó sẽ phát triển mạnh mẽ.
Một phần của nó sẽ sai, nhưng cũng không thành vấn đề.
Nó sẽ tìm được vị trí của mình.
Và tôi sợ rằng, với những thứ khác, những thứ mà có thể hiểu rằng
rất tốt, và bạn nên thực hiện nó. Hãy thiết lập một hệ thống và ném vào đó thật nhiều tiền
và mọi người sẽ vận hành nó, không vấn đề gì. CA: Vì vậy, anh đã hỏi những câu hỏi bất thường trong suốt cuộc đời mình.
Dường như với tôi, năng lượng được dốc toàn lực vào việc này.
Anh có câu hỏi nào cho chúng tôi, cho TED, cho mọi người ở đây không?
RS: Tôi luôn luôn có đủ các loại câu hỏi
mà con trai tôi đã hỏi tôi khi nó 3 tuổi. Chúng tôi ngồi trong bể sục, và nó hỏi, "Bố, tại sao chúng ta lại tồn tại?"
Không có câu hỏi nào khác.
Không ai có câu hỏi nào khác phải không.
Chúng ta có rất nhiều biến thể của câu hỏi này từ lúc 3 tuổi trở lên.
Vì thế, khi bạn ở công ty, ở một bộ máy quan liêu, ở trong 1 tổ chức
và bạn nói, cậu bé -- có bao nhiêu người cậu biết mà khi đang nằm trên giường bệnh chờ chết nói rằng, tôi ước rằng tôi đã dành nhiều thời gian ở văn phòng làm việc hơn? Toàn bộ vấn đề ở đây là có sự khích lệ --
không chỉ 1 tuần, hay 2 tháng không phải khi bạn biết rằng bạn có gì đó -- không, phải là tôi đang làm vì điều gì? Hãy dừng mọi thứ. HAãy làm thứ gì khác.
Và điều đó sẽ tốt thôi,
nó sẽ tốt hơn việc mà bạn đang làm, nếu bạn bị mắc kẹt trong 1 tiến trình. CA: Và điều này làm tôi trở nên sâu sắc và là cách khá đẹp để kết thúc
ngày áp chót này của TED. Ricardo Semler, cảm ơn anh.
RS: Cảm ơn tất cả mọi người.
(Vỗ tay)
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi sẽ nói với các bạn về lịch sử kiến trúc trong vòng 30 năm qua
Quá nhiều thứ gói gọn trong 18 phút
Đây là một chủ đề phức tạp, do đó chúng ta sẽ đi thẳng đến ví dụ điển hình New Jersey.
30 năm trước, tôi đến từ Jersey khi đó tôi 6 tuổi, và sống cùng với cha mẹ ở một thị trấn tên là Livingston, và đây là phòng ngủ thời thơ ấu của tôi.
Ở góc phòng ngủ là phòng tắm mà tôi dùng chung với chị gái.
Và giữa phòng ngủ và phòng tắm là một cái ban công nhìn ra từ phòng khách.
Và đó là nơi mà mọi người sẽ vui đùa và xem TV, vì vậy mà mỗi lần tôi đi từ phòng ngủ ra phòng tắm, mọi người sẽ nhìn thấy tôi, và mỗi lần tôi đi tắm là trở lại với một chiếc khăn tắm, mọi người sẽ nhìn thấy tôi.
Và tôi thì trông như thế này
Tôi cảm thấy ngượng, không an toàn, và tôi ghét điều đó.
Tôi ghét cái lúc đó, tôi ghét cái ban công, tôi ghét căn phòng, và cả ngôi nhà đó nữa.
Và đó chính là kiến trúc.
(Cười lớn) Xong.
Đó là những cảm xúc mà tôi cảm nhận được, đó là sức mạnh của kiến trúc vì kiến trúc không phải là toán học hay sự phân chia không gian, mà là về những mối liên kết cảm xúc chúng ta cảm nhận được từ nơi chúng ta ở
Và thật không ngạc nhiên gì khi chúng ta cảm thấy như vậy, theo như EPA, người Mỹ dành 90% thời gian trong nhà
90% thời gian đó của chúng ta bao quanh bởi kiến trúc
Đó là rất lớn.
Có nghĩa là kiến trúc định hình chúng ta mà chúng ta không hề nhận ra.
Điều đó khiến chúng ta trở nên cả tin và rất, rất dễ đoán.
Khi tôi cho bạn xem một tòa nhà như thế này, Tôi biết bạn nghĩ gì: Bạn nghĩ đến "quyền lực" và "sự ổn định" và "sự dân chủ"
Tôi biết bời vì nó dựa trên một tòa nhà được xây dựng 2,500 năm trước bởi người Hy Lạp
Đây là một cái bẫy.
đây là một cái mẹo mà các kiến trúc sư dùng để khiến bạn tạo ra mối liên hệ cảm xúc đối với kiến trúc mà chúng ta xây dựng.
nó là một sự liên kết cảm xúc có thể dự đoán được, và chúng ta đã dùng mẹo này từ rất rất lâu rồi.
Chúng ta áp dụng nó 200 năm trước để xây những ngân hàng.
để xây những bảo tàng nghệ thuật ở thế kỉ thứ 19.
Và trong thế kỷ 20 ở Mỹ, chúng ta dùng chúng để xây nhà.
Và nhìn vào những chiến binh rắn chắc, vững chãi này. nhìn ra phía đại dương và tránh xa khỏi giông bão.
đây thật sự, thật sự rất hữu ích, bởi vì xây dựng công trình rất cực nhọc.
Nó tốn kém, và mất thời gian, và rất phức tạp.
Và những người xây dựng lên những thứ này - những nhà phát triển và chính phủ -- họ lo sợ sự cách tân, và họ thà sử dụng những kiến trúc mà họ biết rằng bạn sẽ hưởng ứng.
Đó là lí do chúng ta xây nên những tòa nhà thế này.
Đây là một tòa nhà đẹp
đây là Thư viện Cộng đồng Livingston và nó được hoàn thành năm 2004 ở quê nhà của tôi, và, bạn thấy đó, nó có một cái vòm và có những thứ tròn tròn và cột, gạch đỏ và bạn phần nào đoán được thông điệp Livingston truyền tải qua công trình này: trẻ em, những tài sản giá trị và lịch sử.
Nhưng nó không liên quan gì tới vai trò mà thư viện thật sự làm ngày nay.
Cũng trong năm đó, năm 2004, ở phía bên kia của đất nước, một thư viện khác đã được hoàn thành, và nó trông như thế này.
Nó ở Seattle.
Thư viện này nói lên việc chúng ta ứng dụng truyền thông trong kỷ nguyên số.
Nó là về một dạng tiện nghi công cộng mới cho thành phố, một nơi để mọi người tụ tập, đọc và chia sẻ.
Tại sao điều này xảy ra trong cùng một năm, tại cùng một đất nước, hai công trình, đều là thư viện, mà lại trông khác biệt như vậy?
Và câu trả lời là kiến trúc làm việc theo nguyên tắc của một con lắc.
Ở phía bên kia là sự cải tiến, và những kiến trúc sư đang liên tục thúc đẩy những công nghệ mới, những hình dạng mới, những giải pháp mới cho cách chúng ta sống ngày nay.
Và họ liên tục thúc ép và thúc ép cho đến khi họ hoàn toàn xa lánh tất cả mọi người
Họ toàn mặc đồ đen, họ trở nên suy sụp, bạn nghĩ rằng những kiến trúc sư đáng yêu, chúng tôi đang chết mòn bên trong vì chúng tôi chẳng còn cách nào khác.
Chúng tôi phải đến phía bên kia và tái liên kết những biểu tượng mà chúng tôi biết bạn sẽ yêu mến,
Vì thế mà chúng tôi làm, và bạn vui vẻ, và chúng tôi giống như những kẻ trục lợi, vì thế mà chúng tô thử nghiệm lại lần nữa và chúng tôi thúc ép con lắc qua lại qua lại và chúng tôi đã đi được 300 năm, và chắc chắn là đã 30 năm trước.
Được rồi, 30 năm trước chúng ta đang bước ra khỏi những năm 70
Những kiến sư đã bận bịu thử nghiệm thứ gọi là chủ nghĩa thô mộc
Đó là bê tông
(cười lớn) Bạn có thể đoán được.
Cửa sổ nhỏ, không phù hợp với tỉ lệ con người.
Đây là thử thách rất khó khăn.
Rồi khi chúng ta tiến dần đến thập niên 80, chúng ta lại liên kết những biểu tượng.
Chúng ta lại thúc ép con lắc quay trở lại hướng kia.
Chúng ta sử dụng những hình thức mà bạn sẽ yêu thích và chúng ta nâng cấp chúng.
Chúng tôi thêm đèn neon và tô thêm màu và chúng tôi sử dụng những vật liệu mới.
Và bạn thích điều này.
Và chúng tôi không thể đáp ứng đủ.
Chúng tôi sử dụng những chiếc tủ Chippendale và biến chúng thành những tòa nhà chọc trời, nhìn như tòa lâu đài trung cổ làm bằng kính
Những hình dáng trở nên lớn hơn, hình dáng trở nên đậm hơn và nhiều màu sắc.
Người lùn trở thành những cây cột.
(cười lớn) Những con thiên nga tăng theo kích cỡ của công trình.
Thật là điên khùng.
Nhưng ở thập niên 80, nó thật tuyệt.
(cười lớn) Chúng ta đều vui chơi trong những trung tâm mua sắm và chúng ta dọn ra vùng ngoại ô, và ở đó, ở vùng ngoại ô, chúng ta có thể tạo ra những kiến trúc thần kỳ.
Và những điều thần kỳ đó, chúng có thể là Địa Trung Hải hay Pháp hay Ý
(cười lớn) có thể đi kèm với vô vàn bánh mì.
Đây là vấn đề của kiến trúc hậu hiện đại.
Đây là vấn đề về biểu tượng.
Chúng dễ làm, chúng rẻ, bởi thay vì tạo ra những không gian, chúng tôi làm ra những ký ức của không gian.
Vì tôi biết rằng, và tất cả các bạn đều biết, đây không phải ở Tuscany.
Đây là Ohio.
(cười lớn) Nên những kiến trúc sư trở nên mệt mỏi, và chúng ta bắt đầu đẩy con lắc trở về hướng khác.
Cuối những năm 80 đầu 90, chúng ta bắt đầu trải nghiệm với cái gọi là chủ nghĩa giải tỏa kết cấu.
Chúng ta vứt bỏ những biểu tượng xưa cũ, chúng ta dựa vào những kỹ thuật trợ giúp thiết kế của máy tính (CAD) và chúng ta có được những sự kết hợp mới, những hình dáng va vào nhau
Đây là những vấn đề học thuật và có chút bốc đồng, nó cực kỳ hiếm, chúng tôi hoàn toàn xa lánh bạn.
Như thường lệ, con lắc sẽ quay lại hướng kia
Và sau đó, điều gì đó tuyệt vời xảy ra.
Năm 1997, công trình này khai trương.
Đây là bảo tàng Guggenheim Bilbao của Frank Gehry
Và công trình này về cơ bản đã thay đổi quan hệ của thế giới với kiến trúc.
Paul Goldberger cho rằng Bilbao là một trong số ít khoảnh khắc khi nhà phê bình, giới học thuật và cả công chúng hoàn toàn được hợp nhất quanh một công trình
Tờ New York Times gọi công trình này là một phép màu.
Du khách đến Bilbao tăng 2,500% sau khi công trình được hoàn thành.
Vì thế mà bỗng dưng, mọi người muốn một công trình như vậy: ở Los Angeles, ở Seattle, ở Chicago, ở New York, ở Cleveland, ở Springfield.
(cười lớn) Ai cũng muốn có 1 cái, và Gehry ở mọi nơi.
Ông ấy là một trong những ngôi sao kiến trúc sư.
Ngày nay, làm sao để mà những hình dáng này - chúng hoang dại và cấp tiến làm sao để mà chúng lại bao phủ khắp nơi trên thế giới như vậy?
Và nó xảy ra bởi vì truyền thông đã gây ấn tượng mạnh mẽ về chúng đến nỗi chúng ta nhận ra rằng nó mang ý nghĩa của văn hóa và du lịch.
Chúng tôi tác động lên cảm xúc đối với những hình dạng này.
Vì thế mà bất kỳ thị trưởng nào trên thế giới
đều biết rằng nếu họ có những hình dạng này, họ có văn hóa và du lịch.
Hiện tượng này ở bước ngoặt của thiên niên kỷ mới xảy đến với một vài siêu kiến trúc sư khác.
Nó xảy đến với Zaha và nó xảy đến với Libeskind và điều xảy ra với một vài những kiến trúc sư kiệt xuất này ở bước ngoặt của thiên niên kỷ mới có thể thực sự xảy ra với toàn bộ giới kiến trúc, khi mà kỹ thuật số bắt đầu tăng tốc độ cùng với tốc độ mà chúng ta tiếp nhận thông tin
Bởi vì nghĩ về cách mà bạn tiếp nhận kiến trúc.
Một ngàn năm trước, bạn phải đi bộ sang làng khác để thấy một công trình.
Giao thông vận tải đã tăng tốc: Bạn có thể đi thuyền, máy bay, bạn có thể là một du khách.
Công nghệ tăng tốc: Bạn có thể thấy nó ở trên báo, trên TV, đến cuối cùng, chúng ta đều là những nhiếp ảnh gia kiến trúc, và công trình không còn gắn chặt với khu đất xây dựng
kiến trúc ở khắp mọi nơi lúc này, và điều đó có nghĩa là tốc độ của viễn thông cuối cùng đã bắt kịp tốc độ của kiến trúc.
Vì kiến trúc thật ra phát triển khá nhanh.
Không mất nhiều thời gian để nghĩ về một công trình.
Nhưng mất nhiều thời gian để xây dựng nó, ba hay bốn năm, và trong khoảng thời gian chuyển tiếp, một kiến trúc sư sẽ thiết kế 2 hay 8 hoặc cả trăm công trình trước khi họ biết rằng công trình mà họ xây dựng 4 năm trước có thành công hay không.
Đó là bởi vì không bao giờ có một luồng phản hồi hiệu quả trong giới kiến trúc.
Thế là chúng ta cuối cùng có những công trình như thế này.
Chủ nghĩa cứng nhắc không phải là một bước tiến trong vòng 2 năm, mà là 20 năm.
Trong 20 năm, chúng ta đã tạo ra những công trình thế này bởi vì chúng ta không hình dung được sẽ đáng ghét thế nào.
Nó sẽ không bao giờ xảy ra nữa, Tôi nghĩ vậy, bởi vì chúng ta đang sống ở ngưỡng của cuộc cách mạng lớn nhất trong kiến trúc từ thời phát minh ra bê tông, thép, hay thang máy và nó là một cuộc cách mạng truyền thông.
Nên lý thuyết của tôi là khi chúng ta ứng dụng truyền thông vào con lắc này, nó bắt đầu lắc nhanh hơn và nhanh hơn, cho tới khi nó gần như là đồng thời. và cách hiệu quả xóa mờ sự khác biệt giữa sự cách tân và biểu tượng, giữa chúng tôi, những kiến trúc sư, và bạn, công chúng
Bây giờ chúng ta có thể tạo ra những biểu tượng gây cảm xúc gần như tức thời từ một thứ gì đó hoàn toàn mới mẻ.
Để tôi cho bạn thấy nó thể hiện như thế nào trong một dự án công ty của tôi mới hoàn thành
Người ta thuê tôi thay đổi công trình này, cái mà đã bị phá hủy.
Đây là trung tâm của thị trấn Pines ở đảo Fire bang New York.
Nó là một cộng đồng nghỉ mát.
Chúng tôi đề xuất một công trình táo bạo, cái mà khác biệt so với bất kỳ thứ gì mà cộng đồng này đã từng quen thuộc và chúng tôi đã lo sợ, như khách hàng cũng lo sợ và cả cộng đồng cũng lo sợ, vì thế mà chúng tôi tạo ra một loạt những bức ảnh giả lập công trình thật mà chúng tôi đưa lên Facebook và cả Instagram, và chúng tôi để cho mọi người bắt đầu làm những việc mà họ làm: chia sẻ nó, bình luận, thích nó, ghét nó.
Có nghĩa là 2 năm trước khi công trình hoàn tất, nó thật sự là một phần của cộng đồng, vì thế mà khi bức ảnh giống chính xác như sản phẩm cuối cùng, đã không có sự bất ngờ nào.
Công trình này đã hoàn toàn là một phần của cộng đồng này, Rồi khi mùa hè đầu tiên đến, khi mọi người bắt đầu đến thăm và chia sẻ công trình trên mạng xã hội Nó không còn là thành một dinh thự mà nó trở thành truyền thông, bởi vì những cái này không chỉ là bức ảnh của một công trình, chúng là bức ảnh của bạn về một công trình
và khi sử dụng nó để kể câu chuyện của mình, chúng trở nên một phần câu chuyện kể của cá nhân bạn, và điều mà bạn đang làm là đi vòng quanh tập hợp lại những ký ức của mình, và bạn tạo nên những biểu tượng mà chúng tôi hiểu được.
Có nghĩa là chúng ta không phải trông cậy vào Hy Lạp để dạy cho ta cách nghĩ về kiến trúc nữa.
Chúng ta có thể nói với nhau cách chúng ta nghĩ về kiến trúc, vì truyền thông kỹ thuật số không những thay đổi mối quan hệ giữa chúng ta, nó thay đổi mối quan hệ giữa chúng ta và những công trình.
Nghĩ 1 chút về những thủ thư ở Livingston.
Nếu công trình đó chuẩn bị xây dựng ngay hôm nay, điều đầu tiên chúng ta cần làm là lên mạng và tìm kiếm "thư viện mới"
Sẽ có tới tấp bởi những ví dụ của những thí nghiệm, của sự cách tân, của hình ảnh một thư viện nằm ngoài trí tưởng tượng.
Đó là một thứ đạn dược.
Đó là đạn dược mà chúng có thể mang đến cho những thị trưởng của Livingston, đến người dân của Livingston, và nói thế này, không ai có thể trả lời ngày nay thư viện là cái gì.
Hãy trở thành một phần của nó.
Sự phong phú của thử nghiệm cho chúng sự tự do để tạo ra trải nghiệm.
Mọi thứ đều khác biệt ngày nay.
Kiến trúc không còn là những vật thể bí hiểm sử dụng từ ngữ đao to búa lớn và những bản vẻ phức tạp, và bạn không còn là những người không may, người khách hàng mà sẽ không chấp nhận thứ mà họ chưa bao giờ thấy nữa.
Kiến trúc sư có thể nghe bạn, và bạn không còn bị bắt nạt bởi kiến trúc nữa.
Điều đó có nghĩa là cái quả lắc qua lại từ phong cách này đến phong cách khác, từ bước tiến này đến bước tiến khác, không còn phù hợp.
Chúng ta có thể thật sự tiến về phía trước và tìm kiếm những giải pháp thích hợp mà xã hội của chúng ta đang phải đối mặt.
Đây là kết thúc của lịch sử kiến trúc, có nghĩa là những công trình của ngày mai sẽ trở nên rất khác biệt so với những công trình ngày nay.
Nó có nghĩa là không gian công cộng ở một thành phố cổ của Seville có thể trở nên độc đáo và phù hợp với cách mà một thành phố hiện đại vận hành.
Có thể là một nhà thi đấu ở Brooklyn có thể là một sân vận động ở Brooklyn, chứ không phải là một tác phẩm mô phỏng lịch sử bằng gạch đỏ mà chúng ta hay nghĩ về 1sân vận động
Nó có nghĩa là robot sẽ xây dựng công trình của chúng ta, vì chúng ta cuối cùng cũng sẵn sàng cho những hình dạng mà chúng sẽ tạo ra.
Và nó có nghĩa là những công trình đó đi theo hướng của tự nhiên thay vì hướng ngược lại.
Có nghĩa là một gara để xe ở bãi biển Miami, Florida, cũng có thể trờ thành một nơi cho thể thao và tập yoga và bạn thậm chí có thể tổ chức đám cưới ở đó vào ban đêm
(cười lớn) Có nghĩa là 3 kiến trúc sư có thể mơ đến việc bơi lội ở biển phía Đông của NewYork, và sau đó gây quỹ được nửa tỉ đô la từ một cộng đồng vây quanh công trình của họ, không còn ai là khách hàng nữa.
Có nghĩa là không công trình nào quá nhỏ cho sự cải tiến, giống như mô hình tuần lộc nhỏ này nó cũng cơ bắp và gân guốc như những con vật thực tế.
Có nghĩa là một công trình không cần phải đẹp để được yêu mến, như công trình bé nhỏ xấu xí này ở Tây Ban Nha, nơi mà kiến trúc sư đào một cái lỗ, chất đầy rơm, và họ bơm bê tông vào xung quanh, và khi bê tông khô, họ nhờ ai đó tới và dọn sạch đám rơm đi vì thế mà tất cả còn lại khi xong việc là một căn phòng nhỏ ghê tởm chất đầu những dấu ấn và những vết tích của cái cách mà nơi này được tạo nên, và nó trở thành nơi tuyệt vời nhất để ngắm hoàng hôn ở Tây Ban Nha.
Bởi vì không quan trọng là con bò xây nên công trình của chúng ta hay một con robot
Cách chúng ta xây không quan trọng, quan trọng là chúng ta xây cái gì.
Kiến trúc sư phải biết làm công trình có nhiều cây xanh hơn như thế nào và thông minh hơn và thân thiện hơn.
Chúng tôi chỉ là đang chờ đợi tất cả các bạn đều mong muốn chúng,
Và cuối cùng, chúng ta không còn ở hai phía đối địch nhau nữa.
Tìm một kiến trúc sư, thuê một kiến trúc sư, làm việc với chúng tôi để thiết kế những công trình, thành phố, thế giới tốt hơn, bởi vì cái giả phải trả là cao
Công trình không chỉ phản ánh xã hội, chúng định hình xã hội chúng ta đến những không gian nhỏ nhất: từ thư viện địa phương, nhà ở nơi chúng ta nuôi dạy con cái và cái đoạn đường mà chúng ta đi từ phòng ngủ ra phòng tắm
Cám ơn
(Vỗ tay)
Mối đe dọa về sức khỏe gia tăng nhanh nhất với người Mỹ là gì?
Ung thư? Đau tim?
Béo phì? Đáp án không nằm trong số đó; đó là bệnh Alzheimer.
Cứ mỗi 67 giây, có một người được chẩn đoán mắc bệnh Alzheimer.
Theo đà này, số bệnh nhân Alzheimer sẽ tăng gấp 3 lần vào năm 2050, người chăm sóc bệnh nhân và số người già còn lại sẽ trở thành một thách thức lớn cho xã hội.
Gia đình tôi trực tiếp có kinh nghiệm vật lộn chăm lo cho bệnh nhân Alzheimer.
Lớn lên trong một gia đình có 3 thế hệ, tôi sống gần gũi với ông nội.
Khi tôi lên bốn, khi ông và tôi đang đi dạo công viên ở Nhật Bản đột nhiên ông đi lạc đường.
Đó là một trong những giây phút sợ hãi nhất mà tôi từng trải qua, và là dấu hiệu đầu tiên cảnh báo chúng tôi rằng ông nội đã mắc bệnh Alzheimer.
Suốt 12 năm qua, tình trạng của ông ngày càng xấu đi, và tính lơ đễnh của ông gây ra cho gia đình rất nhiều căng thẳng.
Cô tôi, người chăm sóc chính, phải vất vả thức đêm để canh chừng ông, và thường không thể biết được ông rời giường lúc nào.
Tôi bắt đầu lo ngại về sức khỏe của cô cũng như vấn đề an toàn của ông.
Tôi cố gắng tìm kiếm giải pháp để giúp đỡ gia đình mình, nhưng vô vọng.
Sau đó, vào một đêm cách đây hai năm, tôi trông ông và thấy ông bước ra khỏi giường.
Lúc bàn chân ông chạm vào sàn nhà, tôi nghĩ, sao mình không lắp cảm biến áp suất vào gót chân ông?
Mỗi khi ông bước lên sàn nhà và ra khỏi giường, trọng lượng sẽ gia tăng áp lực lên cảm biến và gửi cảnh báo âm thanh tới điện thoại của người chăm bệnh.
Nhờ nó, cô tôi có thể ngủ ngon mà không phải lo lắng về việc ông đi lang thang đâu đây.
Bây giờ, tôi muốn giới thiệu về chiếc tất này.
Cho phép tôi mang mẫu tất lên sân khấu được không?
Thật tuyệt.
Khi bệnh nhân bước đi trên sàn nhà -- (chuông reo) -- cảnh báo được phát đi tới điện thoại người chăm bệnh.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay) Cảm ơn, xin giới thiệu mẫu tất.
Đây là bản vẽ thiết kế sơ bộ của tôi.
Mong muốn của tôi là tạo ra công nghệ cảm ứng có lẽ bắt nguồn từ tình yêu với cảm ứng và công nghệ.
Lúc tôi lên sáu, một người bạn lớn tuổi của gia đình ngã trong nhà tắm và bị thương nặng.
Tôi bắt đầu lo lắng cho ông bà nội mình và tìm tòi phát minh hệ thống nhà tắm thông minh.
Cảm biến chuyển động được lắp đặt bên trong gạch lát sàn để phát hiện cú ngã ngay khi bệnh nhân ngã xuống.
Khi đó tôi mới sáu tuổi và vẫn chưa tốt nghiệp mẫu giáo, tôi không có công cụ và kiến thức cần thiết để chuyển tải ý tưởng vào thực tế nhưng dù sao, kinh nghiệm nghiên cứu đã gieo vào tôi ước muốn mạnh mẽ, sử dụng cảm biến để giúp người bệnh cao tuổi.
Tôi rất tin tưởng cảm biến có thể giúp họ cải thiện chất lượng cuộc sống.
Khi lập kế hoạch, tôi nhận ra mình đối mặt với 3 thách thức: thứ nhất, tạo ra một cảm biến; thứ hai, thiết kế bảng mạch; thứ ba, lập trình ứng dụng.
Điều này khiến tôi nhận ra dự án này khó hơn nhiều so với suy nghĩ ban đầu.
Thứ nhất, tôi phải tạo ra một cảm biến đeo được, mỏng, đủ linh hoạt để có thể đeo thoải mái dưới chân bệnh nhân.
Sau nhiều nghiên cứu tốn kém và thử nghiệm nhiều vật liệu như cao su, tôi thấy chúng quá dày để vừa khít dưới bàn chân. Tôi quyết định in cảm biến phim có các hạt mực nhạy lực dẫn điện.
Khi có lực tác động, kết nối giữa các hạt mực gia tăng.
Do đó, tôi có thể thiết kế mạch đo áp lực bằng cách đo điện trở.
Tiếp đến, tôi phải làm ra một mạch vô tuyến có thể đeo được, nhưng truyền tín hiệu vô tuyến tiêu tốn nhiều điện và gắn pin nặng, cồng kềnh.
Thật may, tôi tìm thấy công nghệ năng lượng thấp Bluetooth, tiêu tốn rất ít điện và có thể dùng pin nhỏ như đồng xu.
Điều này giúp cho hệ thống không bị chết giữa đêm.
Cuối cùng, tôi viết mã cho ứng dụng, chủ yếu để chuyển đổi điện thoại người chăm bệnh thành điều khiển từ xa.
Để thực hiện, tôi phải học thêm về lập trình Java và XCode. Tôi cũng học cách viết mã cho thiết bị Bluethooth tốn ít năng lượng từ các video hướng dẫn trên Youtube và xem nhiều sách khác.
Kết hợp các thành phần này, tôi thành công tạo ra 2 nguyên mẫu, một cảm biến được gắn vào bên trong chiếc tất, và một cảm biến khác có thể tháo lắp và bám chặt vào bất kỳ nơi nào nó tiếp xúc dưới chân bệnh nhân.
Một năm nay, tôi đã thử nghiệm thiết bị này trên ông nội, và tỉ lệ thành công là 100% trong việc phát hiện hơn 900 lần ông đi lang thang.
Hè năm trước, tôi có thể mở rộng thí nghiệm thiết bị ở một vài cơ sở nghỉ dưỡng ở California, và hiện tại, tôi đang tập hợp các phản hồi để cải tiến thiết bị thành sản phẩm tung ra thị trường.
Kiểm nghiệm thiết bị trên nhiều bệnh nhân giúp tôi nhận ra cần phải tìm giải pháp cho những người không đeo tất đi ngủ buổi tối.
Dữ liệu cảm biến, lấy từ một số lượng lớn bệnh nhân còn có thể hỗ trợ cải thiện chăm sóc bệnh nhân và có lẽ đưa tới một phương pháp chữa bệnh.
Ví dụ, hiện tôi đang kiểm tra sự tương quan giữa tần suất bệnh nhân đi lang thang đêm với chế độ ăn uống và hoạt động thường ngày.
Tôi không bao giờ quên lần đầu tiên thiết bị phát hiện ra ông nội tôi lang thang bên ngoài lúc đêm.
Khoảnh khắc đó, tôi thực sự ấn tượng bởi sức mạnh của công nghệ có thể làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn.
Mọi người sống hạnh phúc và khỏe mạnh là thế giới mà tôi hướng tới.
Xin cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Một trong những bệnh nhân trẻ đầu tiên mà tôi chăm sóc là Sol một cô bé dễ thương mới tròn 1 tháng cô bé nhập viện vì có dấu hiệu nhiễm trùng phổi nặng.
Cho đến giờ phút đó, tôi chưa gặṕ bệnh nhân nào trở nặng nhanh đến thế.
Chỉ hai ngày, cô bé phải dùng máy thở và đến ngày thứ ba thì qua đời.
Sol đã bị ho gà
Sau khi đã thảo luận sự kiện trong viện và cảm nhiều sự đau buồn phấn chấn Tôi theo lời trưởng nhóm đã nói với tôi rằng: "Tốt nhất cô nên hít thờ thật sâu, đi rửa mặt,
và bây giờ đối diện đến sự khó nhất: là chúng ta phải đi báo với bố mẹ cô bé"
Lúc đó, nhiều câu hỏi đến trong đầu tôi. Tại sao một em bé mới sanh được một tháng
lại bất hạnh đến thế, và chúng ta có thể làm gì để tránh chuyện đó.
Trước khi có vaccine nhiều bệnh truyền nhiễm đã ̃ giết chết hàng triệu người mỗi năm.
Trong đại dịch cúm năm 1918 50 triệu người chết.
Lớn hơn dân số Argentina hiện nay
Có lẽ, những người lớn tuổi còn nhớ dịch bại liệt xãy ra tại Argentina năm 1956.
Tại thời điểm đó, chưa có vaccine phòng bại liệt
Người ta chưa biết phải làm gì. Họ như những người điên.
Họ đi ra ngoài kiếm vôi bôi lên cây.
Họ đặt ít long não trong túi bỏ trong quần áo con em ho,̣ coi như đó là những gì cần làm.
Trong suốt đại dịch cúm, hàng ngàn người chết
Và hàng ngàn bị thần kinh nặng
Tôi biết đến đại dịch vì tôi đã đọc về nó Vì may có thuốc ngừa nên thế hệ chúng ta may mắn hơn không sống trong đại dịch kinh khủng như thế
Vaccine là một trong những phát hiện thành công lơń của thế kỷ 20.
Sau nước uống nó là biện pháp để giảm thiểu tỷ lệ tử vong thậm chí nhiều hơn cả kháng sinh. Chủng ngừa diệt những bệnh
khủng khiếp như đậu mùa và đã giảm tỷ lệ tử vong một số bệnh khác như bệnh sởi ho gà, cúm và nhiều hơn nữa.
Tất cả những bệnh này đều ở trong nhóm gọi là:
Những bệnh có thể phòng ngừa bởi vaccines. Điều đó sẽ có nghĩa gì?
Rằng chúng có thể ngăn ngừa được, nhưng để đạt được điều đó thì cần làm một số việc.
Bạn phải cần tiêm phòng
Tôi chắc rằng hầu hết hay tất cả chúng ta ngày nay đều tiêm phòng vào một số thời điểm nhất định.
Nhưng tôi không dám chắn rằng nhiều người trong chúng ta biết loai vaccine hoặc tăng cường nào chúng ta sẽ nhận khi thành niên.
Có bao giờ bạn tự hỏi chúng ta bảo vệ ai khi chúng ta tiêm phòng?
Bạn trả lời như thế nào?
Ngoài bảo vệ mình chúng còn chức năng nào khác?
Tôi sẽ cho bạn thấy một vài thứ
Hãy tưởng tượng một chốc ta ở trong một thành phố nơi không có một trường hợp bệnh cụ thề nào giống như bệnh sởi.
Nghỉa là sao? Trong một thành phố đó không ai phải tiếp xúc với bệnh,
không ai có miễn dịch tự nhiên cũng như tiêm phòng vaccine để chống bệnh sởi.
Nếu một ngày, có người bệnh sởi xuất hiện trong thành phô ́bệnh sẽ không gặp sự kháng cự lớn ́và sẽ lây từ người nầy sang người khác và không lâu thì bệnh sẽ phát tán trong cộng đồng.
Sau một thời gian một số lớn dân cư sẽ nhiễm bệnh
Điều này xảy ra khi không có vaccine
Bây giờ, hãy nghĩ trường hợp khác
Chúng ta cũng ở trong một thành phố nơi mà hơn 90% dân số có phòng chống bệnh sởi. điều đó nghĩa la họ từng mắc bệnh ̀ và tạo miễn dịch tự nhiên để được tồn tại. hoặc họ được tiêm phòng bệnh sởi
Nếu một ngày, có người mắc bệnh sởi xuất hiện trong thành phô.́ Bệnh sẽ gặp nhiều trở ngại hơn và không thể truyền từ người sang người
Sự lây nhiễm có thể được giới hạn và không có sự bùng phát dịch bệnh sởi.
Tôi muốn bạn chú ý một vài điểm
Những người tiêm phòng không chỉ bảo vệ chính mình mà còn ngăn không cho bệnh phát tán đến cộng đồng Chúng ta bảo vệ gián tiếp những người trong công đồng không đươc tiêm phòng.
Chúng ta tạo ra một lá chắn có thể giúp ngăn chặn tiếp xúc với bệnh vì vậy những người nầy được bảo vệ
Sự bảo vệ gián tiếp này chỉ đơn giản là những người chưa tiêm phòng được bao quanh bởi người đã tiêm phòng gọi là sự miễn dịch cộng đồng.
Nhiều người trong cộng động chỉ phụ thuộc vào sự miễn dịch này để bảo vệ khỏi bệnh tật
Những người không được tiêm phòng mà bạn thấy không chỉ là lý thuyết.
Họ có thể là cháu trai, cháu gái, con chúng ta chúng còn quá trẻ để tiêm lần đầu.
Họ là cha mẹ, anh chị người quen biết họ đều có thể mắc bệnh hoặc do uống thuốc làm giảm khả năng miễn dịch của họ
Cũng có những người bị dị ứng với một loại vaccine đặt biệt nào đó.
Họ có thể ở giữa chúng ta những người đã tiêm phòng nhưng vaccine có thể không tạo ra hiệu quả mong muốn. bởi vì không có vaccine hiệu quả 100%.
Tất cả người đó chỉ phụ thuộc miễn dịch cộng đồng để bảo vệ khỏi bệnh.
Để miễn dịch cộng đồng có hiệu quả thì cần một tỷ lệ lớn dân số tiêm phòng
Tỷ lệ này gọi là ngưỡng
Ngưỡng này phụ thuộc nhiều yếu tố Nó phụ thuộc vào đặc điểm vi trùng và những người đáp ứng được điều kiện miễn dịch.
Nhưng tất cả chúng đều có điểm chung
Nếu tỷ lệ dân số trong cộng đồng được tiêm phòng dưới ngưỡng này thì bệnh sẽ lây nhiễm tự do hơn và có thể tạo thành ổ dịch của bệnh trong cộng đồng.
Thậm chí một số bệnh đã kiểm soát được có thể trở lại.
Đây không chỉ là lý thuyết.
Nó đã xảy ra và đang xảy ra
Năm 1998,nhà nghiên cứu người Anh, công bố một bài báo trong tạp chí có tầm quan trọng trong lĩnh vực y khoa nói về vaccine MMR loại vaccine có thể ngừa sởi, ho gà và cúm có liên quan đến bệnh tự kỉ
Nó có tác động ngay lập tức
Người ta dừng tiêm phòng . và dừng tiêm vaccine cho con họ.
Và chuyện gì xảy ra?
Số người tiêm vaccine ở nhiều cộng đồng trên thế giới đã xuống dưới ngưỡng.
Và dịch sởi đã bùng phát nhiều nơi trên thế giới. Tại Mỹ, tại châu Âu.
Nhiều người mắc bệnh
và người ta chết vì bệnh sởi.
Chuyện gì xảy ra ?
Bài viết đã gây ra một sự khuấy động mạnh trong giới y tế.
Nhiều nhà nghiên cứu tìm hiểu nếu nó là đúng sự thật.
Không thể tìm thấy mối tương quan giữa MMR và bệnh tự kỉ ở mức độ lớn nhưng nó đã chứng minh bài viết
trên là không đúng sự thật. nếu không nói rằng nó là gian lận.
Nó quả thật là gian lận.
Thực tế, các tạp chí đã rút lại
bài viết vào năm 2010. Một trong những lý do chính khiến không tiêm phòng là do tác dụng phụ của vaccine.
Vaccine giống những loại thuốc khác, có thể có tác dụng phụ.
Phần lớn là nhẹ và tạm thời
Nhưng những lợi ích thì lớn hơn những triệu chứng phụ.
Khi bệnh, chúng ta muốn khỏi nhanh chóng.
Nhiều người trong số ở đây dùng thuốc kháng sinh khi bị nhiễm trùng. dùng thuốc huyết áp khi bị huyết áp cao. Chúng ta dùng thuốc trợ tim.
Tại sao? Bởi vì chúng ta bệnh và muốn khoẻ nhanh.
Và chúng ta không hỏi gì nhiều
Tại sao lại khó khắn khi chúng ta nghĩ về viêc ngăn ngừa bệnh tật, tự chăm sóc khi còn khoẻ?
Chúng ta chăm sóc rất nhiều khi bệnh hoặc trong tình huống nguy hiểm.
Tôi tin rằng trong chúng ta ở đây còn nhớ đến đại dịch cúm A nổ ra vào năm 2009 tại Argentina và trên toàn thế giới
Khi những trường hợp ban đầu được phát hiện chúng ta, lúc đó ở Argentina đang đón mùa đông
Chúng ta hoàn toàn không biết gi cả̀.
Mọi thứ xảy ra trong hỗn độn.
Người ta ra đường đeo khẩu trang, chạy tìm các quầy thuốc để mua alcohol gel
Người ta xếp hàng các quầy thuốc để tiêm vaccine mà không biết nếu nó là vaccine đúng để bảo vệ chúng ta chống vi trùng mới nầy.
Người ta hoàn toàn không biết gì cả.
Thời điểm đó, ngoài làm việc cho tổ chức Fundacion Infant (Quỹ sơ sinh) Tôi còn làm bác sĩ nhi tại việǹ cho một công ty dược
Tôi nhớ tôi bắt đầu lảm việc lúc 8 giờ sáng và vừa đúng 8 giờ, tôi có một danh sách 50 người viếng thăm
Trong hỗn loạn, người ta không biết làm gì
Tôi nhớ các loại bệnh nhân mà tôi kiểm tra
những yếu tố bệnh của những người đang đến cao hơn một chút so với những người chúng tôi gặp vào mùa đông. Họ sốt lâu hơn.
Và tôi nhớ đề cập với thầy tôi từ tồ chức cũ và ông ta có nghe từ một đồng nghiệp, về một số lớn phụ nữ mang thai và những thanh niên đã nhập viện chăm sóc đặc biệt với triệu chứng lâm sàng khó khăn
Lúc đó, chúng tôi muốn tìm hiểu chuyện gì đang xảy ra.
Điều đầu tiên sang thứ hai là chúng tôi lái xe và đến bệnh viện tại một tỉnh ở Buenos Aires nơi được cho là bệnh viện chuyên khoa về những vụ virus cúm mới.
Khi chúng tôi đến, bệnh viện rất động
Các nhân viên đều mặc đồ bảo hộ NASA
Chúng tôi luôn có khẩu trang trong túi
Tôi bị chứng nghi bệnh, không thể thở trong hai giờ
Nhưng chúng tôi có thể thấy chuyện gì xảy ra
Ngay lập tức, chúng tôi tìm các bác si nhi trong 6 bệnh viện ở thủ đô
và ngọai ô Bueno Aires Mục đích của chúng tôi là, trong một thời gian ngắn nhất, làm thế nào hiểu ra virus mới tiếp xúc với trẻ em. Công việc như môt cuộc chạy đua đường dài
gần 3 tháng, chúng tôi đã biết được cơ chế cửa virus H1N1 trong 251 trường hợp trẻ em mắc phải đã nằm trong những bè̀nh viện nầy.
Chúng tối thấy trường hợp trẻ em dễ nhiễm bệnh hơn là những trẻ em dưới bốn tuổi đặc biệt là dưới một tuổi, bệnh nhân bệnh thần kinh và trẻ bị lao phổi nặng.
Việc xác định nhóm nguy cơ rất quan trọng vì họ sẽ là nhóm ưu tiên trong trường hợp tiêm vaccine không chỉ tại Argentina mà nhiều nước khác khi đại dịch chưa đến.
Một năm sau, khi mà vaccine H1N1 đã có thể phòng chống chúng tôi muốn thấy điều đã xảy ra
Sau chiến dịch tiêm chủng lớn nhằm bảo vệ nhóm nguy cơ tại bệnh việc, với ̣93% nhóm nguy cơ được tiêm phòng, không có trường hợp nhập viện vì nhiễm virus H1N1.
(tiếng vỗ tay) Năm 2009: 251
Năm 2010: 0
Tiêm chủng là một hành động cá nhân nhưng có tác động tập thể lớn
Nếu tôi tiêm phòng, không chỉ bảo vệ chính tôi mà còn bảo vệ người khác
Sol đã mắc bệnh ho gà
Sol còn rất nhỏ và con bé chưa được tiêm phòng bệnh ho gà lần đầu.
Tôi luôn tự hỏi chuyện gì xảy ra Nếu mọi người quanh Sol
đều tiêm phòng (tiếng vỗ tay)
Tưởng tượng bạn đang ở trong một quán bar, hay một câu lạc bộ và bạn bắt chuyện với một cô gái một lúc sau cô ấy hỏi bạn: "Thế công việc của anh là gì?"
Và vì bạn nghĩ rằng công việc của bạn rất thú vị, bạn nói: "Anh là một là nhà toán học" (Cười) Thế là 33.51% phụ nữ, trong khoảnh khắc đó, giả vờ có một cuộc gọi khẩn cấp và bỏ đi
(cười) Và 64.69% phụ nữ
cố gắng thay đổi chủ đề trong tuyệt vọng và bỏ đi
(cười) 0.8% còn lại, bao gồm em họ, bạn gái và mẹ bạn, biết rằng công việc của bạn là thứ hơi kì lạ nhưng không nhớ ra nó là cái gì.
(cười) Và cuối cùng là 1% vẫn còn tham gia vào cuộc trò trò chuyện. và không thể tránh khỏi, trong suốt cuộc trò chuyện đó
một trong hai câu sau sẽ xuất hiện: A)"Em học toán dở tệ, nhưng nó không phải lỗi của em thật ra bởi vì giáo viên dạy dở tệ" (cười) hoặc B)"Nhưng mà môn toán thực sự để làm gì?" (cười) Giờ tôi sẽ phân tích trường hợp B
(cười) Khi ai đó hỏi bạn toán học dùng để làm gì, họ không hỏi bạn
về các ứng dụng của khoa học toán học Họ đang hỏi bạn, Tại sao tôi phải học thứ vớ vẩn mà tôi sẽ không sử dụng lại lần nào nữa trong đời? (cười) Đó là những điều họ thực sự đang hỏi. Khi những nhà toán học được hỏi toán học dùng để làm gì,
họ sẽ được chia thành 2 nhóm:
54.51% các nhà toán học sẽ chọn ví trí tấn công,
và 44.77% nhà toán học sẽ chọn vị trí phòng thủ.
0.8% kỳ lạ còn lại, trong đó có bản thân tôi.
Vậy ai là những người tấn công? Những người tấn công là các nhà toán học sẽ nói với bạn rằng câu hỏi này chẳng có ý nghĩa gì cả,
bởi vì toán học có ý nghĩa riêng của nó một cấu trúc tuyệt đẹp với tính logic của riêng nó
và thật là vô lý khi cứ phải liên tục tìm kiếm tất cả các ứng dụng.
Thế ứng dụng của thơ ca là gì? Thế ứng dụng của tình yêu là gì? Thế ứng dụng của bản thân cuộc sống là gì? Hỏi như vậy là thế nào?
(cười) Hardy, ví dụ, là một mô hình của loại tấn công này
Và những người chọn vị trí phòng thủ sẽ nói với bạn,
"Thậm chí khi bạn không nhận ra, bạn thân mến, toán học đứng đằng sau tất cả"
(cười) Những anh chàng đó,
họ luôn luôn xây cầu, và máy vi tính
"Nếu bạn không biết toán, cây cầu của bạn sẽ sụp đổ"
(cười) Đúng vậy, máy tính toàn là về toán học.
Và giờ những anh chàng này cũng có thể bắt đầu nói
đằng sau mã số bí mật và thẻ tín dụng là những số nguyên tố. Đây là những câu trả lời mà thầy dạy toán sẽ trả lời bạn nếu bạn hỏi họ Thầy là một trong những người phòng thủ.
OK, vậy ai là người đúng? Những người cho rằng toán học không cần phải có mục đích, hoặc những người cho rằng toán học đứng đằng sau tất cả những gì chúng ta làm? Thật ra, cả hai đều đúng. Nhưng hãy nhớ rằng tôi đã nói với bạn Tôi thuộc vào 0.8% kì lạ cho rằng có lý do khác? Vì vậy, để tiếp tục, hãy hỏi tôi toán học dùng để làm gì.
Khán giả: Toán học dùng để làm gì? Eduardo Sáenz de Cabezón: OK, 76.34% khán giả hỏi câu này, 23.41% không nói gì cả,
và 0.8% Tôi không chắc các bạn đó đang làm gì.
Vâng, thưa 76.31% khán giả yêu quí
sự thực là toán học không cần phục vụ cho một mục đích,
đúng là toán học là một cấu trúc tuyệt đẹp, logic nhất, có thể là một trong những nỗ lực tập thể vĩ đại nhất đạt được trong lịch sử loài người. Nhưng nó cũng đúng rằng, khi nhà khoa học và kỹ thuật viên tìm kiếm giả thuyết toán học cho phép họ cải tiến, họ trong cấu trúc toán học, thấm nhuần tất cả mọi thứ.
thực sự là chúng ta phải đi sâu hơn,
để thấy những gì đằng sau khoa học.
Khoa học hoạt động dựa trên trực giác, sáng tạo.
Toán học kiểm soát trực giác và thuần hóa sáng tạo.
Hầu hết mọi người chưa nghe điều này bao giờ thật là ngạc nhiên khi họ biết rằng nếu bạn lấy
một tấm giấy mỏng 0.1milimet, kích thước mà chúng ta thường sử dụng,
và nếu nó đủ lớn, cuộn nó lại 50 lần,
độ dày của nó sẽ kéo dài gần như khoảng cách từ trái đất lên đến mặt trời.
Trực giác của bạn cho rằng điều này là không thể.
Làm phép tính và bạn sẽ thấy rằng nó đúng. Đó là toán học dùng cho.
Nó đúng rằng khoa học, tất cả các khoa học, chỉ có ý nghĩa
khi chúng cho phép chúng ta hiểu rõ thế giới tươi đẹp chúng ta đang sống. và để làm điều đó, chúng giúp chúng ta tránh những cạm bẫy của thế giới đau khổ chúng ta đang sống.
Có những môn khoa học đang giúp đỡ chúng ta theo cách trực tiếp này.
ví dụ như khoa học ung thư chẳng hạn. Và có những thứ khác chúng ta nhìn từ xa, đôi khi với sự ghen tị, nhưng biết rằng chúng ta đang hỗ trợ họ. Tất cả các khoa học cơ bản phục vụ chúng, bao gồm toán học.
Tất cả những thứ đó làm nên khoa học, khoa học là sự chặt chẽ của toán học. Và những nhân tố chặt chẽ đó tồn tại bởi vì kết quả của nó là vĩnh cửu.
Bạn có thể nói hoặc được cho biết vào một lúc nào đó rằng kim cương là mãi mãi, đúng không? Điều đó phục thuộc vào định nghĩa của bạn về mãi mãi!
Một định lý- nó thực sự bất diệt.
(cười) Định lý Pythagore vẫn đúng
cho dù Phahogoras đã chết, Tôi bảo đảm với bạn rằng nó là sự thật.
(cười) Cho dù thế giới sụp đổ định lý Pythagore vẫn sẽ đúng. Mỗi khi hai cạnh bên của tam giác và một cạnh huyền đứng cạnh nhau
(cười)
là định lý Pythagore xuất hiện. Nó đúng như điên.
(vỗ tay)
À, những nhà toán học như chúng tôi cống hiến để tìm ra những định lý.
Những sự thật vĩnh cửu. Nhưng chẳng phải lúc nào cũng dễ dàng để nhận ra sự khác biệt giữa một sự thật vĩnh cửu, hoặc một định lý, và một sự phỏng đoán
Bạn cần chứng minh nó.
Ví dụ,
tôi có một cánh đồng lớn vĩ đại, bất tận.
Tôi muốn phủ nó bằng những mảnh bằng nhau, mà không để loại khoảng trống nào. Tôi có thể sử dụng hình vuông, đúng không? Tôi có thể sử dụng hình tam giác. Không phải hình tròn, vì chúng sẽ để lại những khoảng nhỏ. Thế hình nào là tốt nhất? Hình nào che phủ cùng bề mặt. nhưng có đường viền nhỏ hơn.
Trong vòng 300 năm, Pappus Alexandria nói rằng tốt nhất là sử dụng hình lục giác, giống như loài ong sử dụng. Nhưng anh ta không chứng minh nó. Anh ta nói, "Hình lục giác, thật tuyệt! Hãy sử dụng hình lục giác!" Anh ta không chứng minh nó,
"Hình lục giác!" Và thế giới này, như các bạn đã biết, chia thành Pappists và phản Pappists,
cho tới 1700 năm sau vào năm 1999, Thomas Hales đã chứng minh
rằng Pappus và loài ong đã đúng-- hình tốt nhất để sử dụng là hình lục giác, Và nó trở thành một định lý, định lý tổ ong, nó sẽ đúng vĩnh viễn và mãi mãi lâu hơn bất kỳ viên kim cương nào mà bạn có. (cười) Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta sử dụng không gian ba chiều?
Nếu bạn muốn phủ không gian bằng những phần bằng nhau, mà không để lại khoảng trống nào,
Tôi có thể sử dụng khối vuông, đúng không? Không phải khối cầu, chúng để lại khoảng nhỏ.
(cười) Hình nào tốt nhất để sử dụng?
Lord Kelvin, nổi tiếng với độ Kelvin và tất cả,
cho rằng thứ tốt nhất để sử dụng là một khối tám mặt cắt ngắn
là cái mà, như các bạn đều biết (cười) là thứ này đây! (vỗ tay) Thôi nào.
Ai mà chẳng có một khối tám mặt cắt ngắn ở nhà? (cười) Thậm chí là cái bằng nhựa. "Em yêu, lấy cái khối tám mặt cắt ngắn ra đây, chúng ta đang có khách." Ai cũng có một! (cười) Nhưng Kelvin không chứng minh nó. Nó vẫn là một phỏng đoán-- phỏng đoán của Kelvin.
Thế giới, như các bạn biết đấy, sẽ chia thành Kevin và phản Kevin
(cười) cho tới một trăm năm nữa hoặc hơn,
ai đó tìm thấy một cấu trúc tốt hơn Weaire và Phelan tìm thấy thứ nhỏ bé ở đây này
(cười)
cấu trúc này được họ đặt một cái tên rất thông thái
"cấu trúc Weaire-Phelan"
(cười) Nhìn nó có vẻ lạ lùng, nhưng nó không lạ đến mức đó Nó cũng tồn tại trong tự nhiên. Điều thú vị là cấu trúc này, bởi vì có tính hình học, nó được sử dụng để xây dựng trung tâm thể thao dưới nước cho thế vận hội Bắc Kinh
Tại đây, Michael Phelps giành 8 huy chương vàng, và trở thành vận động viên bơi lội giỏi nhất mọi thời đại
À, cho tới khi một ai đó tốt hơn xuất hiện, đúng không? Và điều này có thể xảy ra, với cấu trúc Weaire-Phelan Nó là tốt nhất cho tới khi thứ khác tốt hơn xuất hiện
Nhưng hãy cẩn thận, bởi vì thứ này có thể có cơ hội trong vòng một trăm năm, thậm chí trong 1700 năm,
ai đó chứng minh rằng nó là hình dạng tốt nhất cho việc này.
Thì nó sẽ trở thành định lý, một sự thật, vĩnh viễn. Lâu hơn bất kỳ viên kim cương nào. Nên, nếu bạn muốn nói với một ai đó rằng bạn sẽ yêu họ mãi mãi bạn có thể đưa họ kim cương. Nhưng nếu bạn muốn nói với họ rằng bạn sẽ yêu họ vĩnh viễn, hãy đưa cho họ một định lý! (cười) Nhưng khoan đã! Bạn sẽ phải chứng minh nó, như vậy tình yêu của bạn không còn là một phỏng đoán. (vỗ tay)
Trí tuệ nhân tạo thù địch (AI) tên NIM xâm chiếm toàn bộ máy tính trên thế giới.
Bạn là người duy nhất có khả năng vô hiệu hóa nó, và chỉ có một cơ hội duy nhất.
Sau khi đột nhập vào phòng nghiên cứu bí mật của NIM, bạn đang ngồi trên một chiếc bè và lơ lửng trên 25 tầng nước tích điện.
Bạn đã lắp một điều khiển từ xa có thể hạ mực nước bằng cách đẩy dòng nước qua song sắt trên tường.
Nếu mực nước hạ được xuống 0, bạn có thể nhấn nút nguồn, vô hiệu hóa NIM, và cứu thế giới.
Tuy nhiên, NIM biết bạn đang ở đây, và nó cũng có thể hạ mực nước bằng cách hút nước qua cửa sập dưới đáy phòng thì nghiệm.
Nếu NIM hạ mực nước tới 0 trước, bạn sẽ bị hút ra khỏi phòng, và dĩ nhiên là nhiệm vụ thất bại.
Bạn và NIM sẽ thay phiên kiểm soát lượng nước thoát ra, và không được bỏ lượt.
Mỗi bên có thể hạ nước xuống đúng một, ba hoặc bốn tầng mỗi lượt.
Ai hạ mực nước xuống 0 trước, sẽ chiến thắng trong trận đấu này.
Lưu ý rằng không bên nào được hạ mực nước xuống thấp hơn 0; nếu mực nước đang là hai, thì tiếp theo chỉ được phép hạ xuống một.
Bạn biết rằng NIM đã tính toán tất cả tình huống có thể xảy ra, vả sẽ tận dụng mọi cơ hội để chiến thắng.
Bạn bắt đầu trước.
Làm thế nào để chiến thắng và vô hiệu hóa trí tuệ nhân tạo này?
Dừng video nếu bạn muốn tự tìm đáp án.
Đáp án trong: 3 2 1 Bạn không thể mắc bất kỳ sai sót nào - vì NIM sẽ tận dụng nó để chiến thắng.
Và bạn cần có đối sách với mọi nước đi của NIM.
Mẹo ở đây là hãy bắt đầu từ vị trí bạn muốn kết thúc và tính ngược lại.
Bạn muốn là người hạ mực nước xuống 0, nghĩa là trước đó, mực nước phải ở tầng 1, 3 hoặc 4 trước khi đến lượt bạn.
Nếu mực nước ở tầng 2, lựa chọn duy nhất cho bạn là hạ xuống một tầng, và chiến thắng sẽ nằm trong tay NIM.
Nếu mã hóa màu sắc cho mực nước, ta sẽ thấy một nguyên tắc đơn giản: có những tầng thua như tầng 2, bất kỳ ai bắt đầu lượt tiếp theo ở những mực này đều sẽ thua.
Và cũng có những tầng nước thắng nghĩa là ai ở tầng này, có thể thắng ngay hoặc đẩy đối thủ vào tầng thua.
Vậy nên không chỉ 1, 3, và 4 là những tầng thắng, mà còn cả 5 và 6, vì bạn có thể đưa đối thủ xuống tầng 2 từ vị trí này.
Thế còn 7 thì sao?
Từ 7, tất cả các nước đi đều đưa đối thủ tới tầng thắng, nên 7 là tầng thua.
Và ta có thể tiếp tục tính toán với các tầng bên trên.
Nếu bắt đầu lượt đi ở phía trên tầng thua một, ba hoặc bốn tầng, thì bạn đang ở tầng thắng.
Nếu không, bạn chắc chắn sẽ thua.
Bạn có thể tiếp tục tính toán cho tới tầng 25.
Nhưng đơn giản hơn, bạn có để ý rằng từ tầng 8 đến 11 có màu giống với tầng 1 đến 4.
Vì màu sắc mỗi tầng sẽ dựa theo màu của một, ba hoặc bốn tầng trên nó, nghĩa là tầng 12 và 5 sẽ có màu giống nhau, 13 giống với 6, 14 giống với 7, ... Đặc biệt, tầng thua luôn là bội số của 7, và những tầng hơn bội của 7 hai đơn vị.
Bạn bắt đầu từ tầng 25, và cần chắc rằng đối thủ phải ở tầng thua mỗi khi tới lượt, nếu NIM bắt đầu lượt ở tầng thắng, dù chỉ một lần, bạn sẽ thua.
Vậy bạn chỉ có một lựa chọn ở lượt môt là hạ nước xuống bốn tầng.
Dù AI có làm gì đi nữa, bạn đều có thể đẩy nó vào tầng thua cho tới khi xuống đến 0 và vô hiệu hóa nó.
Và như vậy, bạn đã ngăn được thảm họa.
Giờ thì, quay lại với việc lướt web nào.
Con người có mặt ở mọi nơi.
Định cư trên khắp các lục địa, con người xuất hiện ở cả những góc khuất nhất trên Trái Đất: từ rừng già, đại dương, đến lãnh nguyên.
Ảnh hưởng của chúng ta mạnh mẽ đến nỗi các nhà khoa học tin rằng nhân loại đã để lại những dấu tích lâu dài về mặt địa lý của Trái Đất.
Vậy điều gì sẽ xảy ra nếu đột nhiên toàn bộ con người trên Trái đất biến mất?
Không có sự vận hành của ta, những phát minh sẽ mau chóng trở chứng.
Vài giờ sau khi ta biến mất, những nhà máy lọc dầu sẽ gặp trục trặc, phát nổ với đám cháy kéo dài cả tháng như những nhà máy ở Tây Ấn, miền Bắc nước Mỹ và Hàn Quốc.
Ở hệ thống tàu điện ngầm như ở London, Moscow và thành phố New York, những máy bơm chống ngập bị bỏ không, sẽ làm ngập đường ngầm chỉ trong ba ngày.
Vào cuối tuần đầu tiên, các máy phát điện khẩn cấp sẽ bị sập nguồn và khi đám cháy tắt, Trái Đất chìm vào bóng tối lần đầu tiên sau hàng thế kỷ.
Sau tháng đầu tiên của thảm họa, những thay đổi khác sẽ đến từ từ.
Trong vòng 20 năm, những con đường sẽ bị cỏ dại và rễ cây đâm toạc.
Cũng vào lúc này, những đường hầm ngập nước sẽ ăn mòn các con đường và chảy vào sông thành phố.
Với khí hậu ôn hoà, vòng tuần hoàn của các mùa làm đóng rồi tan băng đường sông, làm nứt vỡ vỉa hè và những công trình bê-tông.
Những đường ống nước rò rỉ cũng gây ra điều tương tự trong các toà nhà, và chỉ qua khoảng 200 mùa đông, các toà nhà chọc trời biến dạng và sụp đổ.
Ở các thành phố nằm trên vùng châu thổ sông như Houston, những toà nhà này dần sẽ bị cuốn sạch - các nhánh sông gần đó sẽ chất đầy những đống bê tông đổ nát.
Vùng nông thôn và ngoại thành sẽ mục rữa chậm hơn, theo nhiều cách khá bình thường.
Rò nước, mốc, sâu bọ, và các loài gậm nhấm - tất cả kẻ thù quen thuộc của người nội trợ - giờ đây, không bị thứ gì ngăn cản.
Trong vòng 75 năm, hầu hết những ngôi nhà được chống bằng xà sẽ bị mục và sụp, và những đống đổ nát này là nơi trú ngụ của loài gậm nhấm và thằn lằn bản địa.
Nhưng ở thế giới hậu nhân loại, “bản địa” mang một nghĩa mới.
Những thành phố sẽ đầy những loài thực vật lạ, phát triển hoang dã vượt khỏi nơi được trồng ban đầu.
Dạ lan hương nước phủ xanh sông ở Thượng Hải.
Những bụi cây Hogweed độc khổng lồ mọc đầy bờ sông Thames, London, Anh Quốc.
Những cây lá lĩnh Trung Hoa mọc xuyên những con đường ở New York.
Những cánh rừng mới mọc lên từ đống đổ nát những toà nhà chọc trời, tính acid chua trong đất giảm xuống thấp, cho phép các loài thực vật mới phát triển mạnh mẽ.
Đa dạng sinh học hậu nhân loại cũng mở rộng trong vương quốc động vật.
Cùng với sự mở rộng không ngừng của thực vật bản địa và ngoại lai, động vật đến được môi trường sống mới nhờ sự giúp đỡ của những cây cầu bỏ hoang.
Nhìn chung, cơ sở hạ tầng của ta sẽ cứu sống cũng như triệt tiêu một vài loài.
Gián tiếp tục sinh sôi ở môi trường nhiệt đới bản địa, nhưng không có hệ thống sưởi của loài người, họ hàng nơi thành thị của chúng sẽ bị đóng băng và chết sạch trong vòng hai mùa đông.
Hầu hết các loài vật nuôi cũng không thể sống sót khi thiếu chúng ta - ngoại trừ số ít lợn, chó giỏi thích nghi và mèo nhà có tính hoang dã.
Ngược lại, sự giảm thiểu ô nhiễm ánh sáng sẽ cứu sống hàng triệu con chim mỗi năm khi mà sự di cư không bị cản trở bởi ánh đèn nhấp nháy của nhà cao tầng, và cột điện cao thế.
Loài muỗi thì sinh sôi không ngừng ở nơi yêu thích do con người chế tạo như lốp xe cao su, thứ có thể tồn tại đến ngàn năm sau.
Cùng với sự phát triển của hệ động thực vật, khí hậu Trái Đất cũng dần phục hồi sau hàng nghìn năm tác động của nhân loại
Trong vòng 3.500 năm, vòng tuần hoàn thực vật sẽ xoá sạch những tàn tích cuối cùng của cuộc Cách Mạng Công Nghiệp khỏi bề mặt Trái đất. và có thể mất tới hơn 65,000 năm để lượng khí CO2 quay lại mức trước khi có con người.
Nhưng ngay cả sau đó hàng triệu năm, di sản của nhân loại vẫn hiện diện.
Những dấu tích điêu khắc dưới đá hoa cương núi Rushmore ở Hoa Kỳ, "sống sót" qua 7.2 triệu năm.
Những hợp chất hoá học trong các tác phẩm tượng đồng sẽ giữ chúng nguyên dạng trong hơn 10 triệu năm.
Và những tuyến xe điện ngầm dưới lòng đất, tàn tích của những thành phố được xây dựng trên bãi bồi được lưu lại qua thời gian như một dạng hoá thạch công nghệ.
Những tàn tích này, cuối cùng, cũng sẽ bị xoá sạch khỏi bề mặt Trái đất.
Con người không phải lúc nào cũng hiện diện cũng như tồn tại mãi mãi.
Nhưng với những nghiên cứu về thế giới không có con người, ta có thể học được nhiều hơn về thế giới nơi mình đang sinh sống.
Vào năm 426 trước Công nguyên (TCN), tại liên hoan kịch thường niên Athen, một vở hài kịch tên The Babylonians (Những người Babylon) của nhà thơ trẻ Aristophanes đã được trao giải nhất.
Nhưng vở kịch miêu tả chỉ huy Athen trong cuộc chiến Peloponnesian gây nhiều tranh cãi đến nỗi một chính trị gia tên Kleon đã buộc Aristophanes ra hầu tòa vì tội "phỉ báng dân Athens trước mặt người nước ngoài."
Hai năm sau, Aristophanes đáp trả bằng một vở kịch tên The Knights (Những kỵ sĩ).
Trong đó, chàng công khai chế giễu Kleon, với nhân vật cùng tên kết thúc bằng việc bán xúc xích ngoài cổng thành.
Phong cách châm biếm này là hệ quả của nền dân chủ không giới hạn ở Athen thế kỷ thứ 5 và hiện nay, được gọi là "Hài kịch cổ."
Kịch của Aristophanes là những vở hài kịch lâu đời nhất còn tồn tại trên thế giới, chứa đầy sự giễu nhại, bài hát, những trò đùa cợt nhã, và trí tưởng tượng siêu thực.
Chúng thường sử dụng các tình huống kì lạ, như nhân vật chính cưỡi bọ hung bay lên thiên đường hay một cái lưới trùm lên ngôi nhà khiến cha khổ chủ mắc kẹt bên trong, nhằm lật nhào kỳ vọng của khán giả.
Và nó đã định hình phong cách viết và diễn hài kể từ đó.
Từ "hài kịch" có nguồn gốc từ "komos" trong tiếng Hy Lạp cổ đại - huyên náo, và "oide" - hát, và khác hẳn với loại hình nghệ thuật đồng hành - "bi kịch" .
Trong khi bi kịch của người Hi Lạp cổ đại kết thúc với sự sụp đổ của những nhân vật quyền năng, hài kịch thường kết thúc có hậu.
Trong khi bi kịch gần như luôn vay mượn từ truyền thuyết, hài kịch lại nêu bật các vấn đề thời sự.
Hài kịch của Aristophanes tôn vinh người thường và công kích nhân vật quyền thế.
Ông nhắm tới các chính trị gia kiêu ngạo, các tướng lãnh, và những nhà trí thức tự cao, những người ngồi hàng ghế đầu của nhà hát, nơi mọi người có thể thấy phản ứng của họ.
Kết quả là, họ được xem như là komoidoumenoi: "những người bị đem ra giễu trong hài kịch."
Những lời nhạo báng ác ý của Aristophanes buộc các nhà lãnh đạo làm tròn bổn phận, thử thách sự tận tâm của họ với thành phố.
Một sự kiện đặc biệt truyền cảm hứng cho sáng tác của Aristophanes là cuộc chiến Peloponnesian giữa Athen và Sparta.
Trong vở kịch Peace (Hoà Bình) được viết vào năm 421 TCN, một người trung niên Athen đã giải thoát cho một cô gái là hiện thân của hòa bình khỏi hang động, nơi cô ấy bị các chính trị gia trục lợi lưu đày.
Rồi sau thất bại nặng nề của Athen vào năm 411 TCN, Aristophanes đã viết "Lysistrata."
Trong vở kịch này, phụ nữ Athen chán ngán chiến tranh đã đình công "chuyện ấy" cho đến khi chồng họ chịu làm hòa.
Các vở kịch khác cũng sử dụng hoạt cảnh thú vị tương tự để xỏ xiên các vấn đề thời sự, như trong vở "Clouds" (Những đám mây), Aristophanes chế giễu tư duy triết học theo thời.
Nhân vật chính Strepsiades đăng kí vào trường triết học mới của Socrates, nơi anh ta được học cách chứng minh sai là đúng, nợ không phải nợ.
Dù những vở kịch này có kỳ quặc đến đâu, cuối cùng, nhân vật chính luôn thắng.
Aristophanes cũng trở thành bậc thầy của parabasis, một kỹ thuật hài nơi diễn viên tương tác trực tiếp với khán giả, thường là ca ngợi kịch gia hay đưa ra luận điểm và pha trò.
Như trong vở "Birds" (Những con chim), dàn đồng ca sắm vai các loài chim và dọa các giám khảo Athen rằng nếu vở kịch không được giải nhất, họ sẽ đại tiện lên các giám khảo khi đi vòng quanh thành phố.
Có lẽ các giám khảo không mấy thích thú với trò đùa này, nên vở kịch chỉ đứng thứ hai.
Bằng cách khám phá những ý tưởng mới và khuyến khích sự tự phê bình trong xã hội Athen, Aristophanes không chỉ giễu cợt đồng bào mình, mà còn định hình bản chất của hài kịch.
Được một số học giả tôn làm cha đẻ của hài kịch, ông đã để lại dấu ấn trong tất cả các kỹ thuật hài, từ hài hình thể, song tấu, đóng vai đến châm biếm chính trị.
Tán dương tự do ngôn luận và những người hùng bình thường, những vở kịch của ông khiến khán giả suy ngẫm trong khi cười.
Và màn trả đũa Kleon năm 425 TCN vẫn còn vang vọng đến ngày nay: "Tôi là một diễn viên hài nên tôi sẽ nói về công lý, dù nó có khó nghe thế nào đi nữa.
Điều mà tôi muốn nói đến là một thứ rất gần gũi với trái tim của Kahn, đó là: Làm thế nào để chúng ta khám phá ra điểm đặc biệt của một dự án?
Làm thế nào bạn tìm thấy ở một công trình mà độc đáo như ở một người?
Vì với tôi, dường như việc tìm ra sự độc đáo có liên quan mật thiết đến việc đối phó toàn bộ tiến trình toàn cầu hóa; điểm đó cũng là cốt lõi của việc tìm ra sự độc đáo của một công trình và sự đặc biệt trong kiến tạo một công trình.
Vì thế, tôi sẽ đưa các bạn đến Wichita, Kansas nơi mà vài năm trước, tôi được mời thiết kế bảo tàng khoa học ở một khu đất trung tâm thành phố, bên bờ sông.
Tôi nghĩ chỗ huyền bí của khu đất là để tòa nhà thành như một phần của dòng sông.
Không may là khu vực xây dựng lại bị ngăn cách khỏi con sông bởi đại lộ McLean nên tôi đã đề nghị, "Hãy đổi hướng đại lộ McLean." và điều đó ngay lập tức sinh ra Đại lộ Friends of McLean.
(tiếng cười) Mất đến 6 tháng con đường ấy mới được đổi hướng.
Bức ảnh đầu tiên tôi cho ủy ban xem là đài quan sát thiên văn Jantar Mantar ở Jaipur, vì tôi nói cái làm một tòa nhà trở thành một tòa nhà mang tính khoa học.
Với tôi, dường như kết cấu này, tuy phức tạp, hào nhoáng nhưng rất hợp lý; nó là một công cụ, có liên quan đến khoa học, và chí ít, một công trình kỹ thuật thì nên thể hiện được sự khác biệt, độc đáo.
Vì thế bản nháp đầu tiên sau khi tôi đi là: "Hãy đào một con kênh, tạo một hòn đảo và tạo hòn đảo công trình."
Tôi đã vô cùng hồ hởi khi trở lại, và họ nhìn tôi chán chường rồi nói: "Một hòn đảo á?
Đây từng là một hòn đảo - Đảo Ackerman - nhưng chúng tôi đã lấp kênh trong cuộc Đại khủng hoảng để tạo việc làm."
(tiếng cười) Tiến trình bắt đầu và họ nói: "Anh không thể đưa mọi thứ trên đảo được, một phần công trình phải ở trên đất liền vì chúng ta không thể quay lưng lại với cộng đồng."
Từ đó xuất hiện bản thiết kế này: các phòng trưng bày kiến tạo hòn đảo và bạn có thể đi xuyên qua chúng hay đi trên mái nhà.
Có rất nhiều chi tiết thú vị: Bạn có thể đi vào từ các tòa nhà ven bờ, xuyên qua các phòng trưng bày vào khu vui chơi.
Nếu bạn không có tiền, bạn có thể đi trên thành cầu lên mái nhà, nghía vào các phòng triển lãm và rồi bị mê hoặc, quay trở lại trả 5 đô la vé vào cổng.
(tiếng cười) Các khách hàng đã hài lòng - đại loại thế vì chúng tôi đã vượt kinh phí 4 triệu đô, nhưng tóm lại là họ vui lòng.
Nhưng tôi vẫn thấy không yên tâm, không yên tâm vì nó dễ thay đổi.
Nó phức tạp, nhưng có gì đó hay thay đổi trong sự phức tạp đó.
Tôi gọi nó là sự phức tạp trong cấu trúc, Và tôi cảm thấy rằng, để hoàn tất những gì mà tôi đã nói đến, một công trình dành cho khoa học, tôi phải có một ý tưởng một loại hình học nào đó.
Điều này sinh ra ý tưởng những đường sinh hình xuyến với trung tâm nằm sâu trong lòng đất dành cho phần công trình trong đất liền, và phần hình xuyến với trung tâm nằm trên bầu trời cho phần công trình ngoài đảo.
Dành cho những ai không biết, hình xuyến giống bề mặt của chiếc bánh donut, hay đối với một vài người, là chiếc nhẫn.
Từ ý tưởng này phát sinh ra rất nhiều biến thể với các kế hoạch và triển vọng khác nhau, và rồi mặt bằng phát triển dần dựa trên mối quan hệ của nó với các phòng triển lãm và ở đây là điểm giao nhau của mặt bằng và hình học xuyến.
Cuối cùng là công trình, đây là mô hình của nó.
Khi có phàn nàn về kinh phí, tôi bảo "Hòn đảo này đáng đồng tiền vì nó sẽ giúp anh thu lợi nhuận gấp đôi số tiền bỏ ra."
Và đây là công trình khi nó được khánh thành, với một kênh đào nhìn về hướng thành phố. Đây là hình nhìn từ phía thành phố.
Lối đi xe đạp băng ngang qua tòa nhà, để người đi dọc bờ sông có thể nhìn thấy triển lãm và bị thu hút bởi công trình.
Hình học xuyến đã tạo nên một công trình rất hiệu quả: toàn bộ rầm trong tòa nhà đều có cùng góc, tất cả đều là gỗ dát mỏng.
Mọi bức tường bê tông đều chịu lực và chống đỡ cho tòa nhà
Mọi phần tử đều có chức năng của nó.
Đây là các phòng triển lãm với ánh sáng qua cửa sổ mái, vào ban đêm, và vào ngày khánh thành.
Trở lại năm 1976,
[Vỗ tay] Tôi được mời thiết kế một bảo tàng tưởng niệm trẻ em ở bảo tàng Holocaust (diệt chủng Do Thái) tại Yad Vashem, Jerulalem nơi bạn thấy khuôn viên ở đây.
Tôi được yêu cầu thiết kế một công trình và được cung cấp toàn bộ đồ tạo tác từ vải và tranh vẽ.
Tôi đã rất băn khoăn
Tôi làm tháng trời nhưng không sao tìm được cách giải quyết bởi tôi cảm thấy du khách bước ra từ bảo tàng lịch sử, họ đã phải tiếp thu rất nhiều thông tin. và việc phải ghé thăm một bảo tàng nữa chỉ khiến họ khó tiêu thêm lượng kiến thức ấy mà thôi.
Vì thế tôi đã trình một đề nghị ngược lại Tôi bảo: "Không có công trình nào hết." Có một cái hang trong khu vực xây dựng; chúng tôi xây một đường hầm xuyên quả đồi xuyên qua đá xuống một căn phòng ngầm dưới đất.
Có một phòng chờ với hình ảnh của những đứa bé đã mất sau đó thì bạn sẽ đến một khu vực rộng.
Có một ngọn nến cháy leo lét ở trung tâm; bằng cách xếp gương phản xạ, ánh sáng nến sẽ được phản xạ như vô tận khắp mọi hướng.
Bạn đi xuyên qua không gian ấy, một giọng nói đọc tên tuổi và nơi sinh của những đứa bé.
Giọng nói không lặp lại trong vòng 6 tháng.
Và rồi bạn tiến dần về phía ánh sáng, phía Bắc, và sự sống.
Nhưng họ lại nói: "Người ta sẽ không hiểu, họ sẽ nghĩ đó là vũ trường.
Anh không thể xây vậy." Và họ cho dự án lên kệ, đặt nó ở yên đấy trong 10 năm. Cho đến một ngày nọ, ông Abe Spiegel từ Los Angeles, người vừa mới mất đứa con trai ba tuổi của mình tại Auschwitz, đến, ông ấy thấy mô hình, ghi ngân phiếu, và cho xây công trình ấy 10 năm sau đó.
Nhiều năm sau đó, vào năm 1998 Tôi đến Jerusalem trong một trong những chuyến đi định kỳ hàng tháng và nhận được một cuộc gọi từ Bộ Ngoại giao nói rằng: "Chúng tôi đang có Thủ tướng nước Punjab ở đây.
Ông ấy đang trong một chuyến công du. Chúng tôi đã đưa ông đến thăm Yad Vashem, cùng với khu tưởng niệm trẻ em; và ông ấy đã vô cùng xúc động.
Ông yêu cầu được gặp kiến trúc sư. Anh đến gặp ông ở Tel Aviv được chứ?"
Tôi đến và Thủ tướng Badal nói với tôi: "Người Sikhs chúng tôi đã phải chịu đựng rất nhiều, cũng giống như người Do Thái các anh vậy.
Tôi đã rất xúc động trước những gì tôi nhìn thấy ngày hôm nay.
Chúng tôi sẽ xây dựng bảo tàng quốc gia để kể chuyện dân tộc mình. Chúng tôi sắp làm điều đó, và,
tôi muốn mời anh đến và thiết kế nó."
Và rồi, các bạn biết đấy, đó không phải là một câu nói mà bạn cho là nghiêm túc.
Thế nhưng hai tuần sau đó, tôi đang ở một thị trấn nhỏ, Anandpur Sahib, ngoại ô Chandigarh, thủ đô của Punjab, tại một ngôi đền gần pháo đài nơi mà vị Guru cuối cùng của người Sikhs, Guru Gobind, qua đời khi người viết Khalsa, một bộ Kinh của họ.
Và tôi bắt đầu làm việc, họ đưa tôi đến đó, cách xa thị trấn và ngôi đền 9 km, và bảo: "Đây là nơi chúng tôi chọn làm địa điểm xây dựng."
Và tôi nói: "Điều này thật chẳng hợp lý gì hết."
Hàng trăm hàng nghìn người hành hương đến đây, họ sẽ không trèo lên xe tải hay xe buýt để đến đây.
Hãy trở lại thị trấn và đi bộ đến khu vực đó."
Và tôi khuyên họ xây nó ở ngay đấy, trên ngọn đồi này vì ngọn đồi này là cầu nối tất cả các con đường vào thị trấn.
Vì ở Ấn Độ dễ dãi hơn, nên khu đất đã được mua trong vòng một tuần. Và rồi chúng tôi bắt đầu thi công.
(tiếng cười) Và kế hoạch của tôi là chia bảo tàng thành hai khu. Khu trưng bày cố định ở một bên, thính phòng, thư viện và khu trưng bày di động ở bên còn lại - để lấp đầy thung lũng với các khu thủy viên và nối chúng lại với các trạm và trung tâm thành phố.
Công trình sẽ xây trên những đồi cát từ bê tông và sa thạch; mái vòm làm bằng thép không gỉ Chúng sẽ quay về hướng nam, phản chiếu ánh sáng đến ngôi đền, khách bộ hành sẽ đi xuyên từ bên này sang bên kia
và khi bạn tới phương Bắc, toàn bộ công trình sẽ nhô lên từ rặng cát như khi lên đỉnh Himalayas, gợi lên truyền thống xây thành lũy tại đây.
Sau đó tôi rời đi 4 tháng và tại đây đã có một đột phá lớn.
Khi tôi quay lại, kì lạ thay, cái mô hình nhỏ tôi để lại đã được làm to lên 10 lần để trưng bày cho công chúng. và... cây cầu đã được xây!
(tiếng cười) Khi mà đang sửa bản vẽ!
500 nghìn người đã tụ họp để ăn mừng; các bạn có thể thấy họ cả trên công trường khi bắt đầu làm nền móng.
Tôi được đổi tên thành Safdie Singh. Đây là hình ảnh khi đang thi công; 1800 nhân công đang làm việc và nó sẽ được hoàn tất trong 2 năm nữa.
Trở lại với Yad Vashem cách đây 3 năm. Sau khi mọi chuyện bắt đầu, Yad Vashem quyết định xây dựng lại toàn bộ bảo tàng lịch sử bởi vì hiện nay khi Bảo tàng Holocaust được xây tại Washington, và thông tin ở đấy lại dễ tiếp thu hơn rất nhiều.
Yad Vashem cần phải đối mặt với 3 triệu khách du lịch mỗi năm thời điểm đó.
Họ bảo: "Hãy xây dựng lại bảo tàng."
Nhưng tất nhiên, người Sikhs đưa ra thì dễ còn người Do Thái làm nó khó hơn: các cuộc thi quốc tế, giai đoạn một, giai đoạn hai, giai đoạn ba.
(tiếng cười) Và lần nữa, tôi cảm thấy không thoải mái với ý tưởng cho rằng một công trình với diện tích bằng tòa nhà Washington 50 000 feet vuông sẽ được xây trên ngọn đồi mỏng manh ấy. và chúng ta đi qua các phòng trưng bày - phòng nối tiếp phòng, cửa nối cửa với các phòng gần giống nhau - có thể kể lại câu chuyện của cuộc thảm sát.
Và tôi đề nghị đào xuyên qua ngọn núi. Đây là bản vẽ đầu tiên của tôi.
Xây bảo tàng xuyên qua ngọn núi - với cửa vào ở một sườn núi, lối ra ở bên sườn còn lại, và đưa ánh sáng qua núi để tới toàn khu nhà.
Đây là mô hình: Một phòng tiếp tân, vài bãi đậu xe ngầm
Bạn đi qua cầu, bước vào căn phòng hình tam giác cao 18 mét này, nó đào sâu vào trong ngọn đồi, và mở rộng dần về hướng Bắc.
Và tất cả những thứ này, đều ngầm dưới lòng đất bạn sẽ thấy các cửa mở ra lấy sáng.
và buổi tối chỉ có đúng một lối sáng xuyên qua núi mà đó là ánh sáng trên đỉnh tam giác
Toàn bộ các phòng trưng bày, bạn sẽ di chuyển qua chúng và đi xuống.
Khu nhà lớn được đào vào núi -- tường bê tông, đá, đá tự nhiên được dùng khi có thể -- với những khoang lấy sáng.
Đây thực chất là đá Tây Ban Nha, đã truyền cảm hứng cho không gian mà các khu trưng bày này có thể dùng.
Khi đi tới phía Bắc, nó mở ra: thoát ra khỏi ngọn núi, lần nữa đưa bạn tới ánh sáng và quang cảnh toàn thành phố cùng với những ngọn đồi của Jerusalem.
Tôi muốn kết thúc bài nói với một dự án mà tôi đã làm được 2 tháng rồi.
Đó là trụ sở chính của viện Hòa Bình ở thủ đô Washington, Viện Hòa Bình Hoa Kỳ.
Khu đất được chọn nằm đối diện đài tưởng niệm Lincoln; nó nhìn thẳng ra khu Mall và là công trình cuối cùng của khu. gần cầu Roosevelt nối với bang Virginia.
Đây cũng là một cuộc thi, và là một dự án tôi chỉ vừa bắt đầu làm việc.
Nhưng ta có thể nhận ra điểm đặc biệt của khu đất.
Nếu có bất kì đâu ở Washington, có thể làm một tòa văn phòng hay khu hội thảo, một nơi để đàm phán về hòa bình và hơn thế tất cả đều chỉ là một tòa nhà -- nhưng nhờ lựa chọn đặt vị trí tại khu Mall và đài tưởng niệm Lincoln, công trình trở thành một biểu tượng hòa bình tại công viên Mall.
Và đó là một áp lực lớn.
Bản vẽ nháp đầu tiên phân công trình ra với rất nhiều không gian -- không gian cho nghiên cứu, trung tâm hội nghị, một công trình công cộng vì nó sẽ là một bảo tàng cống hiến cho hòa bình. Và đây là những bản vẽ chúng tôi nộp cho cuộc thi Bản vẽ cho thấy những căn phòng xòe ra từ cửa vào.
Bạn thấy cấu trúc như sự nối tiếp với cấu trúc công viên, gần như trong suốt, thu hút nhìn vào trong.
Và khi bạn bước vào trong, tất cả mọi hướng đều dẫn về thành phố.
Đó là điều tôi cảm thấy ở công trình thực sự mang đến sự nhẹ nhàng, trích Kundera, liên tưởng tới sự ngây thơ, trong trắng, tạo một cảm giác đầy năng động và lạc quan.
Đây là hình ảnh công trình với cấu trúc mở.
Nghiên cứu cấu trúc mái, nó đặt ra yêu cầu một vật liệu mái mới: làm sao cho có màu trắng, có độ trong suốt, có thể phát sáng, sao cho nó không trở nên đồng bóng.
Đây là nghiên cứu dưới định dạng 3D, nó tạo cảm giác có trật tự và cấu trúc; không phải thứ mà bạn có thể thay đổi bởi vì bạn ngưng thiết kế ở giai đoạn đó.
Và cứ như thế.
Tôi muốn kết lại vài điều.
(vỗ tay) Tôi muốn kết thúc bằng cách liên hệ tất cả những gì tôi đã nói với từ "cái đẹp".
Và tôi biết từ này hiện nay không còn thịnh hành nữa, và hiển nhiên là không còn phổ biến trong bài giảng ở các trường kiến trúc. Nhưng với tôi chúng, dù bằng cách nào nữa, đều là để tìm kiếm cái đẹp.
Cái đẹp là sắc thái sâu thẳm nhất của sự hài hòa.
Tôi có một trích dẫn mà tôi rất thích của một nhà hình thái học, năm 1917, Theodore Cook, ông ấy nói: "Cái đẹp bao hàm lòng nhân đạo.
Chúng ta cho môt sự vật tự nhiên là đẹp bởi vì chúng ta thấy rằng hình dáng của nó thể hiện sự cân đối, đầy đủ chức năng một cách hoàn hảo."
Tôi có thể nói đã hoàn thành trọn vẹn mục đích.
Tuy nhiên, cái đẹp là một loại cân đối; một cái gì đó nói với chúng ta rằng tất cả các loại lực có liên quan đến môi trường tự nhiên đều hoàn chỉnh -- môi trường của chúng ta cũng vậy.
Cách đây 20 năm, trong một hội thảo mà tôi và Richard cùng tham dự, Tôi đã viết một bài thơ mà đến giờ vẫn còn có ý nghĩa với tôi.
"Người kiếm sự thật sẽ thấy cái đẹp. Kẻ tìm cái đẹp sẽ thấy phù hoa.
Người kiếm trật tự sẽ nhận được sự thỏa mãn.
Kẻ muốn thỏa mãn sẽ phải thất vọng mà thôi.
Người cho mình là kẻ hầu hạ của bạn hữu sẽ thấy niềm vui khi bày tỏ lòng mình. Người chỉ tìm cách để bày tỏ bản thân sẽ rơi vào hố sâu của sự ngạo mạn.
Sự ngạo mạn không phù hợp với tự nhiên.
Thông qua tự nhiên, bản chất của vũ trụ và bản chất loài người, chúng ta sẽ tìm ra sự thật. Nếu tìm được sự thật, ta sẽ thấy cái đẹp."
Cảm ơn các bạn rất nhiều. (vỗ tay)
Tôi lớn lên với người anh sinh đôi của tôi, là một người đáng yêu đến kinh ngạc.
Bây giờ, một điều về anh em sinh đôi là nó làm bạn trở thành một chuyên gia trong vị trí của sự thiên vị.
Nếu bánh quy của anh ấy chỉ cần nhỏ hơn của tôi một chút xíu, tôi cũng thắc mắc. Và rõ ràng là tôi không thấy đói.
(Cười) Khi tôi trở thành nhà tâm lý, tôi bắt đầu chú ý một thể loại khác của sự thiên vị. và đó là chúng ta quý trọng cơ thể nhiều hơn tâm trí bao nhiêu.
Tôi đã dành 9 năm ở trường đại học để lấy bằng tiến sĩ trong ngành tâm lý học. và tôi không thể nói với bạn đã bao nhiêu người nhìn vào danh thiếp của tôi và nói, "Oh, nhà tâm lý gia. Vậy không phải là một bác sĩ thật sự," cho dù là nó đã được nói trên thẻ của tôi.
(cười) Sự thiên vị này chúng ta thể hiện cơ thể vượt qua lí trí, tôi thấy nó khắp mọi nơi
Gần đây tôi đã ở nhà một người bạn, và đứa con 5 tuổi của họ đang chuẩn bị đi ngủ.
Cậu ấy đang đứng trên cái ghế đẩu gần cái bồn rửa mặt để đánh răng, khi cậu ấy trượt chân, và quẹt chân vào cái ghế khi cậu té.
Cậu ấy khóc một lúc, nhưng sau đó cậu đứng dậy, leo lại lên ghế, và với tay lấy hộp băng cá nhân để dán một cái vào vết đứt.
Bây giờ, cậu bé này ít khi cột dây giày của cậu, nhưng cậu biết mình phải dán vết thương, để vết thương không bị nhiễm trùng, và mình phải quan tâm đến răng của mình bằng việc đánh răng 2 lần một ngày
Tất cả chúng ta đều biết cách gìn giữ sức khoẻ thể chất và cách giữ gìn vệ sinh răng miệng, phải không?
Chúng ta đã được biết từ khi chúng ta lên 5 tuổi.
Nhưng chúng ta biết cái gì về việc duy trì sức khoẻ tâm lý của chúng ta?
Ồ, không có gì.
Chúng ta dạy con chúng ta cái gì về vệ sinh cảm xúc?
Không có gì.
Làm thế nào mà chúng ta dành nhiều thời gian chăm sóc răng miệng hơn tinh thần của chúng ta.
Tại sao mà sức khoẻ thể chất lại quan trọng đối với chúng ta nhiều hơn sức khoẻ tâm lý?
Chúng ta chịu đựng vết thương tâm lý thậm chí thường xuyên hơn vết thương thể chất, những vết thương giống như thất bại hoặc từ chối hoặc sự cô đơn.
Và nó có thể trở nên tệ hơn nếu chúng ta bỏ qua nó, và nó có thể ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng ta một cách đáng kể.
Vậy mà, mặc dù đã có nhiều kĩ thuật được khoa học chứng minh mà chúng ta có thể sử dụng để điều trị những loại tổn thương tâm lý này, nhưng chúng ta không dùng.
Thậm chúng ta không bao giờ nghĩ rằng mình nên dùng.
"Oh, bạn đang cảm thấy buồn chán? Chỉ cần bỏ nó đi; đó chỉ do tưởng tượng thôi."
Bạn có thể hình dung nói điều đó với người bị gãy chân không? "Oh, cứ đi đi; Đó chỉ do chân bạn thôi."
(Cười) Đã đến lúc chúng ta rút ngắn khoảng cách giữa sức khoẻ thể chất và tâm lý.
Đã đến lúc chúng ta làm chúng nó cân bằng hơn, giống cặp sinh đôi hơn.
Nhân tiện, anh tôi cũng là một nhà tâm lý học.
Vì thế anh ấy cũng không phải là một bác sĩ thật sự.
(Cười) Mặc dù chúng tôi đã không học chung.
Thật ra, điều khó khăn nhất mà tôi đã từng làm trong đời là vượt qua Đại Tây Dương đến thành phố New York để lấy bằng tiến sĩ về ngành tâm lý học.
Chúng tôi đã xa nhau lần đầu tiên trong cuộc đời chúng tôi, và sự chia cách đã rất khủng khiếp cho hai chúng tôi.
Nhưng trong khi anh ấy vẫn sống chung với gia đình và bạn bè, tôi thì cô đơn ở một đất nước mới.
Chúng tôi đã nhớ nhau ghê gớm, nhưng những cuộc gọi quốc tế thì thật sự mắc tiền và chúng tôi chỉ đủ trả tiền để nói trong vòng 5 phút mỗi tuần.
Khi sinh nhật của chúng tôi sắp tới, đó là lần đầu tiên chúng tôi đã không ở bên nhau.
chúng tôi quyết định phúng phí, và chúng tôi sẽ nói chuyện 10 phút trong tuần đó.
Tôi đã dành buổi sáng chạy vòng quanh phòng tôi, chờ cuộc gọi từ anh ấy và chờ và chờ, nhưng điện thoại đã không reo.
Tôi đã cho rằng, chắc khác múi giờ "Ok, anh ấy đang đi chơi với bạn bè, anh ấy sẽ gọi sau."
Không có những cuộc điện thoại nào sau đó.
Nhưng anh ấy đã không gọi.
Và tôi đã bắt đầu nhận ra rằng sau khi xa nhau hơn 10 tháng, anh ấy đã không còn nhớ tôi như tôi nhớ anh ấy.
Tôi biết anh ấy sẽ gọi điện buổi sáng, nhưng tối hôm đó là một trong những buổi tối buồn nhất và dài nhất trong đời tôi.
Tôi thức dậy vào sáng hôm sau.
tôi nhìn xuống điện thoại, và tôi nhận thấy tôi đã đá ống nghe ra ngoài khi đang chạy vào hôm trước.
Tôi đã tuột xuống giường, tôi đã để ống nghe vào vị trí, điện thoại reo lên vài giây sau đó,
và đó là anh của tôi, và, cậu ấy, cũng rất buồn.
(Cười) Đó cũng là buổi tối buồn nhất và dài nhất trong đời của anh ấy
Tôi ráng giải thích chuyện đã xảy ra, nhưng anh nói, " Tôi không hiểu.
Nếu cậu không thấy tôi gọi cậu, tại sao cậu không nhấc điện thoại lên và gọi cho tôi?"
Anh ấy đã đúng.
Tại sao tôi không gọi anh ấy?
Lúc đó tôi đã không có câu trả lời, nhưng bây giờ thì tôi có,
và điều đơn giản là: sự cô đơn.
Sự cô đơn đã tạo ra một vết thương tâm lý rất sâu, nó đã bóp méo những nhận thức của chúng ta và lấn át suy nghĩ của chúng ta.
Nó làm chúng ta tin rằng mọi người xung quanh ta quan tâm ít hơn họ thật sự làm.
Nó làm chúng ta thật sự sợ giang tay, vì tại sao bản thân chúng ta sẵn sàng cho từ chối và nhức đầu trong khi đầu bạn đã nhức nhiều hơn bạn có thể chịu đựng?
Lúc ấy tôi đã trong vòng kìm kẹp của sự cô đơn thật sự, nhưng mọi người xung quanh tôi mỗi ngày, vì thế cô đơn không bao giờ xảy ra với tôi
Nhưng sự cô đơn được định nghĩa hoàn toàn chủ quan.
Nó chỉ phụ thuộc vào bạn cảm nhận như thế nào về mặt cảm xúc hay mặt xã hội ngắt kết nối với mọi người xung quanh bạn.
Và tôi đã làm vậy.
Có rất nhiều bài nghiên cứu về sự cô đơn, và tất cả thì rất kinh khủng.
Cô đơn sẽ không chỉ làm bạn trở nên đáng thương, mà nó sẽ giết bạn.
Tôi không đùa đâu.
Nỗi cô đơn lâu dài làm tăng xác xuất của chết sớm ở mức 14%.
Nỗi cô đơn gây ra huyết áp cao, cholesterol cao.
Nó thậm chí còn kìm nén chức năng của hệ miễn dịch, làm bạn dễ bị tổn thương với tất cả các loại bệnh và dịch bệnh.
Thực tế, các nhà khoa học đã kết luận rằng đó là một kết hợp, nỗi cô đơn lâu dài gây ra như một rủi ro đáng kể cho sức khoẻ lâu dài và tuổi thọ giống như là hút thuốc lá.
Ngày nay, những gói thuốc lá đi kèm với lời cảnh báo, " Nó có thể giết bạn."
Nhưng nỗi cô đơn thì không.
Và đó cũng là lý do quan trọng rằng chúng ta nên ưu tiên sức khoẻ tâm lý, rằng chúng ta nên rèn luyện vệ sinh cảm xúc.
Bởi vì bạn không thể chữa một tổn thương về mặt tâm lý nếu bạn thậm chí còn không biết mình đang bị tổn thương.
Nỗi cô đơn không chỉ là tổn thương về mặt tâm lý mà nó bóp méo nhận thức của chúng ta và dẫn chúng ta đi sai đường.
Thất bại cũng làm như vậy.
Một lần tôi đi thăm trung tâm chăm sóc trẻ ở đó tôi thấy 3 đứa trẻ nhỏ chơi những món đồ chơi giống nhau.
Bạn phải trượt nút màu đỏ và một chú chó dễ thương sẽ hiện ra.
Một cô gái nhỏ cố gắng kéo nút màu tím, sau đó ấn nó, và sau đó cô bé chỉ ngồi yên và nhìn chiếc hộp, với môi dưới đang run.
Cậu bé nhỏ ngồi kế bên cô quan sát sự việc xảy ra, sau đó quay sang cái hộp của cậu và bật khóc mà thậm chí không chạm vào nó.
Trong khi đó, một đứa bé khác cố gắng mọi cách mà cô có thể nghĩ ra cho đến khi cô trượt nút màu đỏ, chú chó dễ thương hiện ra, và cô hét lên trong sự vui sướng.
Vì thế ba đứa bé với món đồ chơi giống nhau, nhưng với những phản xạ khác nhau dẫn đến thất bại.
Hai đứa bé hoàn toàn có khả năng trượt nút màu đỏ.
Điều duy nhất mà ngăn cản chúng nó đến thành công là tư tưởng của chúng nó lừa chúng nó tin rằng chúng nó không làm được.
Ngày nay, người lớn cũng bị lừa bằng cách như vậy, bất cứ lúc nào.
Thực tế, tất cả chúng ta đều có một chế độ mặc định cảm xúc và niềm tin mà chuẩn bị nổ mỗi khi chúng ta gặp phải sự thất vọng và khó khăn.
Bạn có nhận thấy tinh thần bạn phản xạ với thất bại thế nào không?
Bạn cần phải biết.
Vì nếu trí óc bạn cố gắng thuyết phục bạn rằng bạn không thể làm một cái gì đó và bạn tin điều đó, sau đó giống như hai đứa trẻ kia, bạn sẽ bắt đầu cảm thấy vô dụng và bạn sẽ dừng cố gắng rất sớm, hoặc thậm chí bạn sẽ không thử một chút nào
Và sau đó bạn sẽ bị thuyết phục hơn bạn không thể thành công.
Bạn thấy đó, lý do tại sao rất nhiều người làm việc dưới khả năng thật sự của họ.
Vì ở đâu đó trên con đường, đôi khi một thất bại thuyết phục bạn rằng bạn không thể thành công, và sau đó bạn tin điều đó.
Một khi chúng ta bị thuyết phục bởi điều gì đó, nó sẽ rất khó để thay đổi suy nghĩ.
Tôi đã học bài học đó một cách khó khăn khi tôi là một thiếu niên với anh tôi.
Chúng tôi đang lái xe với bạn xuống một con đường tối trong đêm, khi xe cảnh sát dừng chúng tôi.
Đã có một vụ cướp trong khu vực đó và họ đang truy tìm kẻ tình nghi.
Cảnh sát viên tiến gần đến xe, và ông ấy chiếu đèn pin vào người lái xe, sau đó chiếu vào anh tôi ở ghế trước, và tiếp theo là tôi.
Và mắt ông ấy mở to và ông nói, " Tôi đã gặp bạn ở đâu trước đây?"
(Cười) Và tôi nói, "Ở ghế trước."
(Cười) Nhưng ông ấy nghe mà chẳng hiểu gì hết. Vì thế ông đã nghĩ tôi đang dùng thuốc.
(Cười) Vì thế ông ấy kéo tôi ra khỏi xe, ông lục soát tôi, ổng dẫn tôi đi tới xe cảnh sát, và chỉ tới khi ông ấy xác nhận rằng tôi không có tiền án. tôi có nên cho ông ta thấy tôi có người anh sinh đôi ở ghế xe trước.
Nhưng thậm chí khi chúng tôi lái xe đi, bạn có thể thấy nét mặt ông ấy Ông ta bị thuyết phục rằng tôi đang trốn thoát với cái gì đó.
Suy nghĩ của chúng ta rất khó thay đổi khi chúng ta bị thuyết phục.
Vì thế, sẽ rất tự nhiên khi cảm thấy nản lòng và bị đánh bại sau khi bạn thua.
Nhưng bạn không thể để bản thân bị thuyết phục rằng bạn không thể thành công.
Bạn phải đấu tranh với cảm giác vô ích.
Bạn phải giành lại khả năng kiểm soát tình huống.
Và bạn phải phá vỡ loại quy trình tiêu cực này trước khi nó bắt đầu.
Trí óc và cảm xúc của chúng ta, chúng nó không phải là những người bạn đáng tin cậy như ta nghĩ.
Chúng giống một người bạn thay đổi theo tâm trạng hơn, người mà có thể hoàn toàn ủng hộ trong một phút và thật sự khó chịu ngay sau đó.
Tôi một lần làm việc với một phụ nữ người sau 20 năm lấy nhau và một cuộc li dị rất xấu, cuối cùng cũng sẵn sàng cho cuộc hẹn đầu tiên.
Cô ấy gặp anh chàng này qua mạng, và anh ta trông tử tế và thành công, và quan trọng nhất, anh ta thật sự say mê cô.
Vì thế cô rất phấn khởi, cô đã mua một cái đầm mới, và chúng tôi gặp nhau và uống với nhau tại quán bar thành phố New York sang trọng.
10 phút trong cuộc hẹn, người đàn ông đứng dậy và nói, "Tôi không có hứng thú gì cả," và bước đi.
Từ chối thật sự là đau đớn.
Cô ấy đau đến nỗi cô không thể di chuyển.
Đây là những gì bạn cô đã nói: "Chà, Cô mong muốn gì?
Cô có cái hông to, Cô không có chút gì thú vị để nói,
tại sao một người đàn ông đẹp trai, thành công như thế có thể từng hẹn hò với một người thất bại như cô?"
Sốc, phải không, rẳng một người có thể quá tàn nhẫn?
Nhưng điều đó sẽ ít sốc hơn nếu tôi nói với bạn người nói ra không phải từ người bạn.
Mà đó là những gì cô gái tự nói với bản thân.
Và đó là điều tất cả chúng ta làm, đặc biệt là sau khi bị từ chối.
Tất cả chúng ta bắt đầu nghĩ về những lỗi lầm và khuyết điểm của chúng ta, Cái ta ước mình là, cái ta ước mình không là,
Có thể sẽ không thậm tệ như thế, nhưng tất cả chúng ta làm.
Và điều thú vị chúng ta làm, bởi vì lòng tự trọng cá nhân đã bị tổn thương.
Tại sao chúng ta muốn đi và làm tổn thương nó nhiều hơn nữa?
Ta sẽ không cố tình làm vết thương thể chất tệ hơn.
Chúng ta sẽ không cắt tay và quyết định, "Oh, tôi biết! Tôi sẽ lấy con dao và xem tôi có thể cắt sâu đến cỡ nào."
Nhưng hầu hết chúng ta lại làm như vậy với vết thương tâm lý.
Tại sao? Vì thói quen vệ sinh cảm xúc kém.
Vì chúng ta không ưu tiên sức khoẻ tâm lý của chúng ta.
Chúng ta biết từ nhiều nghiên cứu rằng khi lòng tự trọng bản thân bị giảm xuống, Bạn dễ bị sự căng thẳng và nỗi sợ hãi làm tổn thương, thất bại và từ chối làm tổn thương bạn hơn và sẽ lâu hơn để bạn bình phục trở lại.
Vì thế khi bạn bị từ chối, điều đầu tiên bạn nên làm là là giữ lòng tự trọng bản thân, đừng tham gia nhóm Đánh nhau và đánh nó bầm dập.
Khi bạn bị tổn thương cảm xúc, đối xử bản thân giống như sự thương hại mà bạn mong đợi từ một người bạn tốt thật sự.
Chúng ta phải nắm bắt được những thói quen hại sức khoẻ tinh thần và thay đổi chúng.
Một trong những thói quen hại sức khoẻ nhất và phổ biến nhất là trầm ngâm
Trầm ngâm nghĩa là suy nghĩ lại
Đó là khi xếp bạn mắng bạn, hoặc thầy giáo bạn làm bạn cảm thấy mình ngu trong lớp, hoặc bạn có một trận đấu dữ dội với bạn bè và bạn không thể dừng việc quay lại cảnh đó trong tâm trí bạn trong nhiều ngày, đôi khi trong mấy tuần liền.
Suy ngẫm những sự kiện buồn theo cách này sẽ dễ dàng trở thành một thói quen, và nó sẽ tốn rất nhiều tiền. Vì khi dành quá nhiều thời gian cho những suy nghĩ buồn và tiêu cực, bạn đang thật sự đặt bản thân vào chỗ cực kì nguy hiểm trong việc phát triển triệu chứng của sự chán nản, nghiện rượu, rối loạn dinh dưỡng và thậm chí là chứng bệnh về tim mạch.
Vấn đề là sự thúc giục để suy ngẫm lại có thể cảm nhận rất mạnh mẽ và quan trọng, vì thế đó là một thói quen rất khó để dừng.
Tôi biết điều này một cách thực tế, vì hơn một năm về trước, tôi đã phát triển thói quen này trong tôi.
Bạn thấy đó, anh sinh đôi của tôi bị chẩn đoán bệnh u lymphô Hodgkin giai đoạn III
Bệnh ung thư của anh ấy rất trầm trọng.
Và anh ấy phải bắt đầu hoá trị khắc nghiệt.
Và tôi không thể dừng suy nghĩ về những gì anh ấy đang trải qua.
Tôi không thể dừng suy nghĩ anh ấy đang trải qua bao nhiêu thứ, thậm chí anh ấy chưa bao giờ than vãn, dù chỉ một lần.
Anh ấy có một thái độ lạc quan đáng kinh ngạc.
Sức khoẻ về tâm lý của anh ấy rất đáng ngạc nhiên.
Tôi có sức khoẻ về thể chất tốt, nhưng về mặt tinh thần thì tôi quá tệ.
Nhưng tôi đã biết phải làm gì.
Nghiên cứu nói với tôi chỉ cần 2 phút phân tâm là đủ để phá vỡ những hối thúc suy nghĩ lại trong khoảnh khắc đó.
Và vì thế mỗi lần tôi có những suy nghĩ lo lắng, buồn, tiêu cực, tôi ép bản thân tập trung vào một thứ khác cho đến khi cơn thúc giục trôi qua.
Và trong vòng một tuần, toàn bộ quan điểm của tôi thay đổi và trở nên lạc quan hơn và nhiều hi vọng hơn.
9 tuần sau khi anh ấy bắt đầu xạ trị, anh tôi phải chụp CAT, và tôi đã ở bên cạnh anh khi anh ấy có kết quả.
Tất cả những khối u đã biến mất.
Anh ấy vẫn còn làm thêm 3 lần xạ trị nữa, nhưng chún tôi biết anh ấy sẽ bình phục.
Bức hình này được chụp 2 tuần trước.
Bằng việc hành động khi bạn cô đơn, bằng việc thay đổi phản ứng của bạn với thất bại, bằng việc bảo vệ lòng tự trọng bản thân của bạn, bằng việc đấu tranh với suy nghĩ tiêu cực, bạn sẽ không chỉ làm lành những tổn thương tinh thần, mà bạn sẽ xây dựng cảm xúc kiên cường, bạn sẽ thành công.
100 năm trước, con người bắt đầu tập vệ sinh cá nhân, và tỷ lệ tuổi thọ trung bình tăng hơn 50% trong một vài thập kỷ.
Tôi tin rằng chất lượng cuộc sống của chúng ta sẽ tăng đáng kể nếu tất cả chúng ta bắt đầu rèn luyện vệ sinh cảm xúc.
Bạn có tưởng tưởng trái đất sẽ như thế nào nếu mọi người khoẻ mạnh về mặt tinh thần không?
nếu ít sự cô đơn và ít sự buồn rầu không?
nếu họ cảm thấy tốt về bản thân hơn và có động lực hơn không?
nếu họ vui hơn và được đong đầy nhiều hơn không?
Tôi có thể, vì đó là thế giới mà tôi muốn sống,
và đó là thế giới mà anh tôi cũng muốn sống.
Và nếu bạn chỉ cần tiếp thu thông tin và thay đổi vài thói quen đơn giản, Chà, đó là thế giới mà tất cả chúng ta đều có thể sống.
Cám ơn mọi người rất nhiều
(Vỗ tay)
Làm thế nào để giải thích những điều không thể lý giải?
Câu hỏi này đã truyền cảm hứng cho nhiều câu chuyện thần thoại, tín ngưỡng tôn giáo, và nghiên cứu khoa học.
Nhưng các thiền sư phái Thiền Tông (Zen) Trung Quốc từ thế kỷ thứ chín đến 13 đã đặt câu hỏi khác - Tại sao lại cần sự giải thích?
Với các thiền sư này, mò mẫm câu trả lời là thói xấu cần từ bỏ và học cách chấp nhận sự tồn tại của những điều khó lý giải chính là chân đạo dẫn đến khai sáng.
Nhưng rất khó để chống lại khao khát lý giải những điều không thể.
Vì vậy, để tập sống chung với chúng, các thiền sư sử dụng tuyển tập gồm 1.700 câu chuyện chiêm nghiệm, tư duy triết học nhập nhằng được gọi là Công án (kōans).
Gong-an trong tiếng Hoa có nguyên nghĩa là một án công khai.
Không giống với những vụ án thực tế, Công án có bản chất nghịch lý.
Nội dung câu chuyện bất ngờ, phi thực tế, thường mâu thuẫn với chính nó.
Ngoài mặt, nội dung của nó hàm chứa những giáo lý về giới luật Thiền Tông như tồn tại không phụ thuộc vào vật chất và tinh thần, tránh lý luận nhị nguyên, và giác ngộ Phật tánh.
Lồng ghép bài học vào những giai thoại phi lý, nó trở thành những bài kiểm tra giúp thiền sư học cách sống cùng nhập nhằng, trái khoáy.
Bằng cách xử lý những "án" mơ hồ này, thiền sinh vừa có thể chứng ngộ vừa tu tập lời giảng Phật pháp.
Với hy vọng có thể buông bỏ khao khát tìm kiếm câu trả lời thực sự và chạm tới giác ngộ.
Vì chúng vốn dĩ là những điều nghịch lý, nên ta rất dễ tự lầm lạc khi cố gắng giải mã những giai thoại này.
Cũng giống như thiền sư ngày xưa, ta có thể thử giải chúng và nhận ra việc tìm được lời giải thích đơn giản là khó đến thế nào.
Hãy xem ví dụ về Công án sau, đề cập đến phép tu tập không vương vấn.
Hai vị Thiền sư Tanzan và Ekido cùng đi với nhau xuống con đường lầy lội.
Họ thấy từ xa một cô gái xinh đẹp không thể băng qua đoạn đường đầy bùn.
Tanzan đề nghị giúp đỡ một cách lịch thiệp, cõng cô gái trên lưng băng qua đoạn đường, và đặt cô xuống mà không nói lời nào.
Ekido thì kinh ngạc.
Theo giới luật, thiền sư không được lại gần phụ nữ, nhất là chạm vào người trẻ đẹp.
Đi được vài dặm, Ekido không thể kìm nén:
"Sao huynh lại cõng cô gái ấy?" Tanzan mỉm cười: "Tôi đã bỏ cô ấy lại. Sao huynh vẫn mang cô ấy theo?" Giống như tất cả các Công án khác, câu chuyện này có rất nhiều cách hiểu.
Một trong những cách lý giải phổ biến là dù không trực tiếp cõng cô gái, Ekido đã phạm giới luật khi níu kéo cô trong suy nghĩ.
Kiểu mâu thuẫn này - phản ánh lỗ hổng giữa câu chữ và tinh thần của luật giới rất phổ biến trong Công án.
Bên cạnh việc lý giải những điều nhập nhằng, Công án thường chế giễu nhân vật tự xưng có cái nhìn toàn diện về thế giới xung quanh.
Một trong những ví dụ đó là câu chuyện về ba vị thiền sư tranh cãi về lá cờ của ngôi chùa đang bay trong gió.
Vị thiền sư thứ nhất cho rằng lá cờ đang chuyển động, trong khi vị kia khăng khăng rằng cái họ thấy không phải cờ mà là gió động.
Họ tranh qua cãi lại, đến khi vị thiền sư thứ ba can thiệp: "Chằng phải cờ cũng chẳng phải gió động mà là tâm hai vị động." Một cách hiểu của Công án này là dựa trên tầm nhìn của thiền sư. Thiền sư thứ nhất coi trọng thế giới biểu kiến, vị thứ hai dựa vào kiến thức uyên sâu được suy luận từ đó.
Sự quả quyết về câu trả lời của mỗi thiền sư đã che mắt họ khỏi sự thấu hiểu vạn vật, và điều này, đi ngược ý niệm quan trọng của Phật học: loại bỏ lý luận nhị nguyên.
Vị thiền sư thứ ba đã nhận ra sự mâu thuẫn trong nhận thức - cả hai vị thiền sư kia đều không thấy được toàn diện vấn đề.
Tất nhiên, tất cả những lý giải này chỉ gợi ý làm thế nào để giải mã Công án.
Cả sự thông thái của thiền sư ngày xưa hay những nhân vật khôn ngoan trong chuyện đều không thể giải đáp giúp chúng ta.
Bởi mục đích của Công án không phải là tìm ra lời giải đơn giản.
Chính quá trình vật lộn với những nghịch lý nan giải thúc đẩy khao khát tìm kiếm giải pháp, và sự hiểu biết của ta về chính sự hiểu biết.
Giữa thập kỷ 90, Trung tâm kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ và Kaiser Permanente phát hiện ra một sự tiếp xúc làm gia tăng đáng kể nguy cơ dẫn đến bảy trong 10 nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở Mỹ.
Với liều cao, nó ảnh hưởng tới sự phát triển của não, hệ thống miễn dịch, hệ thống hormone, và thậm chí là cách DNA được đọc và sao chép.
Những người tiếp xúc với liều lượng rất lớn có nguy cơ mắc bệnh tim và ung thư phổi cao gấp 3 lần cho cả đời và tuổi thọ trung bình giảm đi 20 năm.
Song, bác sĩ ngày nay chưa được đào tạo để sàng lọc định kỳ hay điều trị
Sự tiếp xúc tôi đang nói tới không phải là thuốc trừ sâu hay gói hóa chất.
Đó là tổn thương thời thơ ấu.
Thế thì tổn thương tôi đang nhắc tới ở đây là gì?
Tôi không nói tới việc trượt một bài thi hay thua một trận bóng rổ.
Tôi đang nói đến những mối đe dọa nghiêm trọng và sâu sắc mà thật sự ngấm sâu vào cơ thể và làm thay đổi chức năng sinh lý: những tình trạng như là bị ngược đãi hay bị bỏ rơi, hay lớn lên với bố/mẹ phải chiến đấu với bệnh tâm thần hay với phụ thuộc vào chất kích thích.
Trong thời gian dài, tôi nhìn nhận vấn đề theo cách tôi được dạy để nhận diện chúng, như là một vấn đề xã hội -để nhận dịch vụ xã hội hay như là một vấn đề sức khỏe tâm thần- để nhận dịch vụ về sức khỏe tâm thần
Và rồi một điều xảy ra buộc tôi phải xem xét lại toàn bộ cách tiếp cận của mình.
Khi tôi hoàn tất thời gian thực tập, tôi muốn tới một nơi mà ở đó tôi cảm thấy là mình rất cần thiết, nơi tôi có thể tạo ra sự thay đổi.
Nên tôi đến làm việc tại California Pacific Medical Center, một trong những bệnh viên tư tốt nhất ở miền Bắc California, và cùng nhau, chúng tôi mở một phòng khám ở Bayview-Hunters Point, một trong những khu phụ cận nghèo và ít được chăm sóc y tế nhất ở San Francisco.
Trước thời điểm đó, chỉ có một bác sĩ nhi ở cả Bayview để chăm sóc hơn 10,000 trẻ em, nên chúng tôi treo bảng hiệu và chúng tôi có thể cung cấp dịch vụ chăm sóc hàng đầu bất kể khả năng chi trả (của bệnh nhân).
Rất tuyệt khi chúng tôi tập trung vào những cách biệt điển hình trong chăm sóc sức khỏe mức độ tiếp cận với dịch vụ, tỉ lệ chủng ngừa, tỉ lệ nhập viện vì hen suyễn. và chúng tôi đạt được tất cả những mục tiêu đề ra.
Chúng tôi cảm thấy rất tự hào.
Nhưng sau đó, tôi nhận thấy một xu hướng đáng lo ngại.
Rất nhiều trẻ giới thiệu đến tôi vì ADHD hay còn gọi là chứng rối loạn tăng động, giảm tập trung, Nhưng sau khi tôi tìm hiểu kỹ lưỡng về lịch sử nhiễm bệnh và khám sức khỏe, tôi phát hiện ra rằng phần lớn bệnh nhân của tôi, tôi không thể chẩn đoán đó là ADHD.
Đa phần những trẻ mà tôi khám đã trải qua những tổn thương nghiêm trọng tới mức dường như có điều gì khác đang diễn ra.
tôi dường như đã bỏ qua điều gì đó quan trọng.
Trước khi tôi thực tập, tôi đã có bằng Thạc sĩ ngành Sức khỏe cộng đồng. Một trong những điều mà họ dạy ở trường sức khỏe cộng đồng là nếu là bác sĩ và thấy 100 đứa trẻ uống nước từ cùng một cái giếng, có tới 98 đứa mắc bệnh tiêu chảy, bạn có thể ngay lập tức kê toa thuốc với hết liều kháng sinh này đến liều kháng sinh khác, hay bạn có thể đi đến và nói "Có cái quái gì trong cái giếng này vậy?"
Tôi bắt đầu đọc mọi tài liệu mà tôi có thể có được về những ảnh hưởng mà nghịch cảnh tác động lên sự phát triển não bộ và cơ thể của trẻ em.
Ngày kia, đồng nghiệp của tôi bước vào văn phòng, anh ta nói: "Bác sĩ Burke, cô xem cái này chưa?"
Trên tay anh ta là bản sao của một công trình nghiên cứu gọi là Nghiên cứu về Những trải nghiệm có hại thời Thơ ấu.
Ngày đó đã thay đổi thực tiễn lâm sàng kéo theo thay đổi sự nghiệp của tôi.
Nghiên cứu Những trải nghiệm có hại thời Thơ ấu là thứ mà mọi người cần phải biết.
Nghiên cứu được thực hiện bởi Tiến sĩ Vince Felitti ở Kaiser và Tiến sĩ Bob Anda ở CDC Cùng nhau, họ phỏng vấn 17.500 người lớn về lịch sử tiếp xúc với cái được gọi là "những trải nghiệm có hại thời thơ ấu" (ACE)
Bao gồm những ngược đãi về thân thể, cảm xúc hoặc tình dục; bị bỏ rơi về mặt thể xác hay cảm xúc, cha mẹ mắc bệnh tâm thần, phụ thuộc vào chất kích thích, đi tù; cha mẹ ly thân hoặc ly hôn; hay bạo hành trong gia đình.
Mỗi câu trả lời có, bạn sẽ có một điểm trong thang điểm ACE.
Và sau đó điều họ làm là tìm ra mối tương quan giữa điểm số ACE và tình trạng sức khỏe.
Kết quả mà họ tìm thấy rất đáng quan tâm.
Hai thứ: Thứ nhất, ACE phổ biến một cách khó tin.
67% dân số có ít nhất một điểm ACE, và 12.6%, một trong tám người, có ít nhất bốn điểm ACE.
Điều thứ hai họ phát hiện ra là mối liên hệ giữa liều lượng và phản ứng giữa điểm số ACE và tình trạng sức khỏe: Điểm ACE càng cao, tình trạng sức khỏe càng tệ.
Một người có điểm số ACE bốn hoặc hơn, có nguy cơ mắc bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính (COPD) cao gấp 2.5 lần một người có số điểm ACE bằng 0.
Với bệnh viêm gan, tỉ lệ cũng là 2.5 lần.
Với tự sát, tỉ lệ là 12 lần.
Một người với số điểm ACE bảy hoặc hơn, có nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi cao gấp 3 lần, và 3.5 lần nguy cơ thiếu máu cơ tim, là nguy cơ tử vong số một ở Mỹ.
Tất nhiên, những điều này cũng dễ hiểu.
Một vài người xem những số liệu này và nói: "Thôi nào,
anh có một tuổi thơ dữ dội, có nhiều khả năng anh sẽ uống rượu và hút thuốc và làm tất cả những việc như thế này gây tổn hại đến sức khỏe.
Đây không phải là khoa học. Đây chỉ là hành vi xấu thôi."
Nhưng thực ra, đây mới chính là chỗ mà khoa học có giá trị.
Chúng ta bây giờ hiểu rõ hơn bao giờ hết về việc gặp phải nghịch cảnh từ sớm ảnh hưởng tới quá trình phát triển não bộ và cơ thể của trẻ như thế nào.
Nó ảnh hưởng tới những khu vực như vùng nhân não, là trung tâm vui vẻ và khen thưởng của não, có liên quan tới việc nghiện hút chích.
nó kìm hãm thùy trán, cần thiết cho việc kiểm soát sự bốc đồng và chức năng điều hành, vùng vô cùng quan trọng cho việc học.
Hình chụp từ máy quét cộng hưởng từ MRI chúng tôi thấy những khác biệt có thể đo lượng được ở hạch hạnh nhân trung tâm phản ứng với sợ hãi của bộ não.
Vậy nên có những lý do thực sự về thần kinh học cho việc tại sao những cá thể tiếp xúc với nghịch cảnh liều lượng cao có xác suất tham gia vào những hành vi mang tính nguy hiểm cao. Biết được điều đó là rất quan trọng.
Nhưng hóa ra, ngay cả khi không tham gia vào những hành vi mang tính nguy hiểm cao bạn vẫn có khả năng bị bệnh tim hoặc ung thư cao.
Lý do cho điều này là việc liên quan tới trục hạ đồi - tuyến yên - thượng thận, hệ thống phản ứng với căng thẳng của bộ não và cơ thể điều khiển phản ứng đánh - hay - chạy.
Nó làm việc như thế nào?
Hãy tưởng tượng bạn đang đi trong rừng và nhìn thấy một con gấu.
Ngay lập tức, trục hạ đồi gửi một tín hiệu tới tuyến yên, tuyến này gửi tín hiệu tới tuyến thượng thận với nội dung "Giải phóng hormone căng thẳng! Aerenaline!
Cortisol!" Và tim bạn bắt đầu đập mạnh, con ngươi giãn, đường thở mở rộng, và bạn đã sẵn sàng hoặc đánh nhau với con gấu hoặc chạy thoát thân.
Và điều đó thật tuyệt diệu nếu như bạn đang ở trong rừng và có một con gấu.
(Tiếng cười) Nhưng vấn đề là điều gì xảy ra khi con gấu về nhà hàng đêm, và hệ thống này được kích hoạt hết lần này đến lần khác. Và nó chuyển từ thích nghi, hay cứu mạng sống, sang không thích nghi tốt, hay phá hủy sức khỏe.
Trẻ em đặc biệt nhạy cảm với việc kích hoạt căng thẳng lặp lại này. bởi não bộ và cơ thể chúng mới chỉ đang phát triển.
Liều lượng nghịch cảnh cao không chỉ ảnh hưởng tới cấu trúc và vận hành não bộ, mà còn ảnh hưởng sự phát triển hệ thống miễn dịch, sự phát triển hệ thống hormone, thậm chí là cách DNA được đọc và sao chép.
Với tôi, thông tin này vứt những gì tôi được học qua cửa sổ. Bởi khi hiểu được cơ chế của một căn bệnh, khi ta không chỉ biết được lộ trình nào bị gián đoạn, mà còn gián đoạn như thế nào thì là bác sĩ, công việc của chúng ta là dùng khoa học đó để phòng bệnh và chữa bệnh.
Đó là việc chúng ta làm.
ở San Francisco, chúng tôi tạo ra Trung tâm vì Sức khỏe Thanh thiếu niên để ngăn chặn, sàng lọc và chữa lành tác động của ACE và căng thẳng có hại.
Chúng tôi bắt đầu bằng việc đơn giản là khám định kỳ cho tất cả trẻ em qua lần thăm khám thường xuyên, Bởi tôi biết nếu bệnh nhân của tôi có điểm ACE là 4, thì em có nguy cơ bị viêm gan hoặc COPD cao gấp 2.5 lần, thì em có khả năng bị trầm cảm cao gấp 4.5 lần, và em có nguy cơ tự tử cao hơn 12 lần so với bệnh nhân của tôi có điểm ACE là 0.
Tôi biết điều đó ngay lúc em trong phòng khám của tôi.
Với những bệnh nhân có kết quả sàng lọc dương tính, chúng tôi có một nhóm chuyên gia đa ngành làm việc để giảm hậu quả của nghịch cảnh và chữa những triệu chứng bằng cách tốt nhất như thăm hỏi tại nhà, phối hợp chăm sóc, chăm sóc sức khỏe tâm thần, dinh dưỡng, can thiệp toàn diện, và vâng, cấp thuốc nếu cần.
Đồng thời chúng tôi cũng giáo dục phụ huynh về ảnh hưởng của ACE và căng thẳng độc hại giống như cách bạn nói về bọc ổ điện hay nhiễm động chì, và chúng tôi liệu trình chăm sóc bệnh nhân hen suyễn và tiểu đường với tư tưởng là họ có thể cần trị liệu mạnh hơn, tạo những thay đổi cho hệ thống hormone và miễn dịch.
Khía cạnh khác khi hiểu được khoa học này là bạn muốn cho tất cả mọi người biết về nó, bởi đây không chỉ là vấn đề của trẻ em ở Bayview.
Tôi biết là ngay lúc mọi người nghe về điều này, họ sẽ nghĩ là cần sàng lọc định kỳ, các nhóm điều trị đa ngành, và sẽ là cuộc đua với những phác đồ điều trị lâm sàng hiệu quả nhất.
Song điều đó đã không xảy ra.
Và đó là một bài học lớn cho tôi.
Điều tôi từng nghĩ tới đơn giản chỉ là thực tiễn lâm sàng tốt nhất giờ thì tôi hiểu đó là một cuộc vận động.
Như lời Tiến sĩ Rober Block, cựu chủ tịch của Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, "Những trải nghiệm có hại thời thơ ấu là mối đe dọa đơn lẻ lớn nhất cho sức khỏe cộng đồng mà chưa được quan tâm đang đối mặt với đất nước chúng ta ngày nay."
Và với rất nhiều người, đó là một viễn cảnh khủng khiếp.
Phạm vi và quy mô của vấn đề này dường như rộng lớn đến mức cảm thấy mơ hồ khi tìm ra cách tiếp cận nó.
Nhưng đối với tôi, đó lại là nơi hy vọng tồn tại. Bởi khi chúng ta có được kết cấu đúng đắn, khi chúng ta nhìn nhận đây là vấn đề khủng hoảng sức khỏe cộng đồng, thì ta có thể bắt đầu sử dụng công cụ phù hợp để tìm ra hướng giải quyết.
Từ thuốc lá tới ngộ độc chì, rồi tới HIV/AIDS, nước Mỹ đã có một hệ thống hồ sơ theo dõi khá chặt chẽ dành riêng cho những vấn đề về sức khỏe cộng đồng. nhưng tái tạo những thành công đó với ACE và căng thẳng có hại đòi hỏi sự quyết tâm và lời cam kết. và khi nhìn lại phản ứng của đất nước chúng ta cho tới nay, tôi tự hỏi, vì sao chúng ta vẫn chưa nghiêm túc hơn với nó?
Ban đầu tôi nghĩ là chúng ta đã không đặt nặng vấn đề vì nó không liên quan đến chúng ta.
Đó là vấn đề của những đứa trẻ ở những khu vực đó.
Nhưng thật lạ, bởi dữ liệu không phản ánh như thế.
Nghiên cứu ACE ban đầu được thực hiện với nhóm dân cư có 70% là người da trắng, 70% người có trình độ đại học.
Nhưng rồi càng nói chuyện với nhiều người, tôi lại bắt đầu nghĩ rằng có lẽ tôi đã hoàn toàn tụt hậu.
Nếu tôi hỏi bao nhiêu người trong phòng này lớn lên với một người thân mắc bệnh tâm thần, tôi cá là sẽ có vài cánh tay giơ lên.
Và rồi nếu tôi hỏi có bao nhiêu người có cha/mẹ uống nhiều rượu, hay ai thực sự tin rằng "yêu cho roi cho vọt" tôi cá sẽ có thêm vài cánh tay giơ lên.
Đó! ngay trong phòng này, đây là một vấn đề chạm tới rất nhiều người. Tôi bắt đầu tin rằng chúng ta cách ly nó bởi nó có liên hệ với ta.
Có lẽ sẽ dễ thấy vấn đề hơn khi nó ở một vùng khác bởi ta không muốn nhìn thẳng vào nó.
Chúng ta thà chấp nhận mình bị bệnh.
May mắn là khoa học phát triển và thực tế kinh tế từng ngày làm cho lựa chọn đó trở nên ít khả thi hơn.
Khoa học chỉ rõ: Nghịch cảnh thời thơ ấu ảnh hưởng rõ rệt tới sức khỏe trong suốt cuộc đời.
Ngày nay, chúng ta bắt đầu hiểu được cách làm gián đoạn tiến trình bắt đầu từ nghịch cảnh thời thơ ấu tới bệnh tật và chết sớm. và 30 năm nữa, đứa trẻ có điểm ACE cao và có những triệu chứng hành vi không được phát hiện, có bệnh hen suyễn không được kiểm soát, và tiếp tục phát triển bệnh cao huyết áp, và có bệnh tim hay ung thư sớm, cũng sẽ chết bất thường như một ca tử vong sau 6 tháng mắc HIV/AIDS.
Người ta sẽ nhìn vào trường hợp đó và nói: "Chuyện quái gì đây?"
Vấn đề này chữa trị được.
Vấn đề này đánh bại được.
Một điều quan trọng duy nhất chúng ta cần làm bây giờ là dũng cảm nhìn thẳng vào vấn đề và nói, đây là chuyện có thật và đây là chuyện của tất cả chúng ta.
Tôi tin rằng lúc đó chúng ta đang tham gia phong trào.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Là một nữ nhiếp ảnh gia người Ả Rập, tôi luôn tìm được nguồn cảm hứng phong phú cho dự án dựa trên những trải nghiệm của bản thân
Sự đam mê tôi phát triển cho kiến thức, cho phép tôi phá vỡ trở ngại để hướng về cuộc sống tốt đẹp hơn là động lực cho dự án "Tôi đọc Tôi viết" của mình
Thúc đẩy bởi kinh nghiệm bản thân, vì ban đầu tôi không được phép học cao hơn, tôi quyết định khám phá và thu thập những mẫu chuyện của những người phụ nữ khác những người đã thay đổi cuộc sống của họ nhờ vào giáo dục, trong khi đối mặt và truy vấn những rào cản mà họ phải đối mặt
Tôi góp nhặt được hàng loạt những đề tài liên quan đến giáo dục cho phụ nữ, đồng thời cũng không quên những sự khác biệt giữa những quốc gia Ả Rập dựa trên yếu tố kinh tế xã hội.
Những vấn đề này bao gồm sự thất học của nữ giới, có tỉ lệ cao trong khu vực này; tái giáo dục; chương trình dành cho những học sinh bỏ học: và các hoạt động chính trị của sinh viên đại học
Khi tôi bắt đầu công việc này, không phải lúc nào cũng dễ dàng thuyết phục những người phụ nữ tham gia.
Chỉ sau khi giải thích với họ rằng những câu chuyện của họ có thể sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống của những người phụ nữ khác như thế nào, và họ rất có thể sẽ trở thành những hình mẫu cho chính cộng đồng của họ như thế nào, họ mới đồng ý.
Tìm kiếm một cách tiếp cận mang tính hợp tác và thoải mái, tôi yêu cầu họ viết những điều muốn nói hoặc ý tưởng in lên trên bức ảnh của chính họ
Những bức ảnh này sau đó sẽ được mang đi chia sẻ ở một số lớp học, và đóng vai trò truyền cảm hứng và khích lệ những người phụ nữ khác cùng trải qua sự giáo dục và tình huống như vậy.
Aisha, một giáo viên đến từ Yemen, viết, "Tôi tìm đến giáo dục để trở nên độc lập và không còn lệ thuộc vào đàn ông trong bất kỳ điều gì"
Một trong những đối tượng đầu tiên của tôi là Umm El-Saad đến từ Ai Cập.
Khi chúng tôi lần đầu gặp gỡ, cô ấy chỉ có thể viết được mỗi tên của mình
Cô ấy tham gia vào một chương trình phổ cập 9 tháng điều hành bởi tổ chức địa phương NGO ở ngoại ô Cairo.
Nhiều tháng sau, cô nói đùa rằng chồng của mình đã dọa sẽ buộc cô thôi học, khi anh ta phát hiện ra cô vợ đã biết đọc biết viết đang xem lén tin nhắn điện thoại của mình.
(cười lớn) Umm El-Saad hư !
Dĩ nhiên, đó không hề là lí do khiến cô tham gia chương trình,
Tôi đã thấy cô ấy mong muốn kiểm soát những hành động thường ngày của mình đến dường nào, những chi tiết nhỏ mà chúng ta thường không để ý tới từ việc đếm tiền ở siêu thị đến giúp những đứa con của cô ấy học.
Mặc dù sự nghèo đói và tư tưởng của cộng đồng nơi cô ấy sống, nơi xem thường học vấn của người phụ nữ, Umm El-Saad, cùng với những người bạn học Ai Cập của mình, đã háo hức học đọc và viết.
Ở Tunisia, tôi gặp Asma, một trong 4 người nhà hoạt động nữ mà tôi đã phỏng vấn.
Sinh viên ngành công nghệ sinh học khá nổi tiếng trên mạng xã hội.
Nói về đất nước của cô ấy, nơi trân trọng cái gọi là Mùa xuân Ả Rập, cô nói, "Tôi luôn mơ về việc phát hiện ra một vi khuẩn mới.
Ngày nay, sau cuộc cách mạng, tôi có được một con mỗi ngày"
Asma đang ám chỉ sự nổi dậy của chủ nghĩa tôn giáo tối thượng ở trong khu vực, điều này là một trở ngại khác với phụ nữ, nói riêng.
Trong số những người phụ nữ mà tôi đã từng gặp, Fayza đến từ Yemen ảnh hưởng đến tôi nhiều nhất.
Fayza bị buộc phải nghỉ học khi mới 8 tuổi để kết hôn.
Cuộc hôn nhân đó kéo dài được một năm.
Ở tuổi 14, cô trở thành vợ thứ ba của một người đàn ông 60 tuổi, và khi 18 tuổi, cô đã là một bà mẹ đơn thân với 3 đứa con.
Mặc dù sự đói nghèo của mình, mặc dù địa vị xã hội là một người đã li dị trong một xã hội bảo thủ cực đoan, và mặc cho sự phản đối của cha mẹ về việc cô quay lại trường học, Fayza biết rằng con đường duy nhất để làm chủ cuộc sống của mình là nhờ vào giáo dục.
Cô ấy bây giờ 26 tuổi.
Cô đã nhận được sự tài trợ từ tổ chức địa phương NGP để chi trả cho việc học kinh doanh ở đại học.
Mục tiêu của cô là tìm được việc làm, thuê một chỗ ở, và mang những đứa trẻ về bên mình.
Những nước Ả Rập đang trải qua những thay đổi cực kỳ lớn lao, và những sự đấu tranh mà phụ nữ đang phải đối mặt là hết sức gian khổ.
Cũng giống như những người phụ nữ mà tôi đã chụp, Tôi đã phải trải qua rất nhiều những rào cản để trở thành một nhiếp ảnh gia như hôm nay, rất nhiều người trong suốt quá trình đã nói với tôi những điều có thể và không thể làm.
Umm El-Saaf, Asma và Fayza, và còn nhiều người phụ nữ khác ở trong thế giới Ả Rập, cho thấy rằng hoàn toàn có thể vượt qua những rào cản để đến với giáo dục, cái mà họ biết rằng là phương thức hữu hiệu nhất cho một tương lai tốt đẹp hơn.
Và cuối cùng tôi muốn kết thúc bằng những dòng của Yesmine một trong những nhà hoạt động nữ tôi đã phỏng vấn ở Tunisia.
Cô viết, "Chất vấn niềm tin của bạn.
Trở thành người bạn muốn, chứ không phải người mà họ muốn bạn trở thành.
Đừng chấp nhận cảnh nô lệ, vì mẹ bạn đã sinh bạn ra trong tự do"
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi là người đa ngành.
Là nhà khoa học, tôi là trưởng đội tàu mô phỏng lên Sao hỏa của NASA năm ngoái và là họa sĩ, tôi tạo ra nghệ thuật đa văn hóa cho cộng đồng trên khắp hành tinh.
Mới đây, tôi đã kết hợp cả hai.
Nhưng trước hết, cho tôi nói một chút về nhiệm vụ tại NASA.
Đây là chương trình HI-SEAS.
HI-SEAS là mô hình bề mặt hành tinh do NASA tài trợ được đặt tại núi lửa Mauna Loa ở Hawaii, nó là chương trình nghiên cứu chuyên biệt để tìm hiểu ảnh hưởng của sự cách ly dài hạn lên các phi đội nhỏ.
Tôi sống trong nhà vòm này bốn tháng với phi đội sáu người, một trải nghiệm vô cùng thú vị,
Chúng tôi làm tất cả mọi loại nghiên cứu.
Nghiên cứu chính của chúng tôi là về thức ăn nhưng bên cạnh nó - phát triển hệ thức ăn mới cho các phi hành gia sống ngoài không gian - chúng tôi cũng làm tất cả các nghiên cứu khác.
Chúng tôi đi bộ ngoài không gian, như bạn thấy ở đây, mặc những bộ quần áo không gian rồi còn việc nhà và rất nhiều thứ khác, chẳng hạn như điền bảng câu hỏi cuối mỗi ngày.
đó là một công việc rất bận rộn.
Bây giờ, bạn có thể tưởng tượng, khi sống chung với một nhóm người trong một không gian hẹp suốt thời gian dài, là thử thách vô cùng khó.
Các thử thách về mặt tâm lý: làm sao để giữ cả đội với nhau trong những trường hợp này; làm sao đối mặt với những thay đổi cảm nhận thời gian khi bạn sống trong những tình huống này vấn đề giấc ngủ xuất hiện; vân vân.
Nhưng cùng lúc, chúng tôi học được nhiều.
Tôi hiểu được cách mà từng thành viên phi đoàn đối mặt với tình huống cụ thể; làm sao để giữ cả đội làm việc hiệu quả và vui vẻ, ví dụ, cho họ một mức độ tự trị nhất định là một mẹo hay để làm việc đó; và thật lòng mà nói, tôi học được nhiều về tinh thần lãnh đạo, bởi tôi là trưởng phi đội.
Khi làm nhiệm vụ này, tôi bắt đầu suy nghĩ về tương lai của chúng tôi lúc ngoài không gian.
Chúng ta sẽ ra ngoài không gian, và bắt đầu sinh sống ở đó.
Tôi không nghi ngờ gì về điều này.
Có lẽ phải đợi 50 năm hoặc 500 năm nữa nhưng việc sinh sống ngoài vũ trụ chắc chắn sẽ xảy ra.
Vì vậy, tôi nảy ra một dự án nghệ thuật mới gọi là Seeker.
Dự án Seeker thật sự thách thức cộng đồng trên toàn thế giới trong việc nghĩ ra những mẫu phi thuyền vũ trụ tái hình dung sự sống và tồn tại của con người.
Đó là cốt lõi của dự án.
Bây giờ, một điều quan trọng: Đây không là một dự án "đi lạc".
Đây không phải: "Ôi trời ơi, thế giới đi sai đường rồi, ta phải thoát ra vì ta cần tương lai khác ở chỗ nào đó!"
Không, không.
Về cơ bản, dự án mời gọi mọi người bước một bước ra khỏi những ràng buộc của trái đất và hình dung lại tương lai của mình.
Điều này rất hữu ích, và đang làm tiến triển tích cực. đó là phần hết sức quan trọng của những gì chúng tôi đang làm.
Trong dự án này, tôi dùng phương pháp đồng tạo, cách tiếp cận hơi khác so với những gì bạn mong đợi từ những người họa sĩ.
Tôi đưa ý tưởng cơ bản vào nhóm, và cộng đồng, rồi mọi người bắt đầu bị cuốn hút vào đó, và cùng nhau, ta khắc họa và tạo dựng tác phẩm nghệ thuật.
Giống những con mối vậy.
Chúng tôi cùng làm việc mà ngay cả khi ghé thăm các công trình này, đôi khi, các kiến trúc sư cũng không hiểu lắm về cách làm mà không có kế hoạch tổng thể.
Chúng tôi luôn tạo ra những công trình điêu khắc cực kỳ lớn thế này nơi ta thật sự có thể sống trong đó.
Mẫu đầu tiên đã hoàn thành tại Bỉ và Hà Lan.
Nó do một nhóm gần 50 người dựng lên.
Đây là công trình thứ hai của cùng một đề án, nhưng tại Slovenia, một đất nước khác, và nhóm mới tới, chúng tôi đang định làm phần kiến trúc theo cách khác.
Vì vậy, họ bỏ phần kiến trúc, giữ phần nền của công trình nghệ thuật, và xây dựng một cái hoàn toàn mới, rất giống kiến trúc hình thể trừu tượng.
Và đó là phần cực kỳ quan trọng khác của dự án.
Nó là một công trình nghệ thuật, một công trình kiến trúc.
Đây là phiên bản cuối vừa được giới thiệu cách đây vài tuần ở Hà Lan, dùng xe quân đội làm mô dun để xây một tàu vũ trụ.
Chúng tôi mua vài chiếc xe bộ binh cũ, cắt nó ra, và ráp lại thành một tàu vũ trụ.
Bây giờ, khi nghĩ về tàu vũ trụ, chúng tôi không chỉ liên tưởng nó là một thử thách công nghệ.
Chúng tôi thật sự nhìn nó như một sự kết hợp của ba hệ thống: sinh thái, con người và công nghệ.
Do đó, luôn có một thành phần sinh thái mạnh mẽ trong đề án.
Ở đây, bạn thấy hệ thống tự trồng rau nuôi cá hữu cơ xung quanh các phi hành gia, thế nên, họ liên lục tiếp xúc với nguồn thực phẩm mà mình tiêu thụ.
Một thứ rất điển hình cho dự án này là chúng tôi làm nhiệm vụ độc lập bên trong công trình, và thiết kế dự án.
Chúng tôi đã nhốt chính mình trong đó nhiều ngày đến khi xong và kiểm tra những gì chúng tôi làm.
Ví dụ như, bên tay phải bạn có thể thấy một nhiệm vụ độc lập tại Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại ở Ljublijana ở Slovenia, có sáu nghệ sĩ và nhà thiết kế tự nhốt mình trong đó - Tôi là một trong số đó - trải qua bốn ngày bên trong bảo tàng.
Và dĩ nhiên, đây là một trải nghiệm ấn tượng và sâu sắc cho tất cả chúng tôi.
Giờ đây, dự án mới đang được thực hiện cùng với Camillo Rodriuez-Beltran, cũng là một TED Fellow, tại Sa mạc Atacama ở Chile,
Trước hết, nơi này được xem là một mô phỏng của Sao hỏa.
Nó thật giống Sao hỏa ở nhiều điểm và đang được NASA dùng để thử nghiệm thiết bị.
Và nó có một lịch sử dài nối kết với không gian thông qua việc quan sát những vì sao.
Giờ, nó là nhà của ALMA, một kính viễn vọng lớn đang được xây ở đây.
Đó cũng là nơi khô nhất trên hành tinh này, điều cuốn hút chúng tôi xây dựng dự án của mình tại đây, vì sức bền vững đã đột nhiên trở thành thứ cần được kiểm tra toàn diện.
Chúng tôi không có chọn lựa khác, vì vậy, tôi rất tò mò muốn thấy những gì sẽ xảy ra.
Một điều đặc biệt ở phiên bản mới này cái làm tôi rất phấn chấn để được chứng kiến là làm sao có thể kết nối với người dân ở đây, dân bản xứ.
Những người này đã sống ở đây từ rất lâu và có thể được xem là bậc thầy về khả năng chịu đựng, nên tôi rất quan tâm đến việc học hỏi từ họ, và áp dụng nguồn kiến thức bản địa vào khám phá không gian.
Chúng tôi cố định nghĩa lại cách ta nhìn về tương lai ngoài không gian bằng cách khám phá sự giao hòa giữa sinh học, kỹ thuật và con người; bằng cách dùng phương pháp đồng tạo; và bằng cách sử dụng và khám phá truyền thống địa phương để làm thế nào học từ quá khứ và kết hợp điều đó vào tương lai xa.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Xin chào mọi người.
Tôi muốn giới thiệu với mọi người về Laika.
Đối với hầu hết chúng ta, Laika chỉ đơn giản là một chú lợn dễ thương.
Tuy nhiên, đối với hàng trăm nghìn bệnh nhân cần hiến tạng Laika lại là biểu tượng của hy vọng.
Mọi người thấy đó, kể từ những năm 1970, khi cấy ghép nội tạng trở thành một lựa chọn khả thi cho bệnh nhân suy thận hoặc có các bệnh về nội tạng khác, nguồn cung nội tạng trở thành một vấn đề.
Vài chục năm trở lại đây, vấn đề này trở nên xấu đi khi nhu cầu nội tạng tăng theo cấp số nhân.
Hiện tại ở Mỹ, có gần 115 000 bệnh nhân đang cần ghép tạng để duy trì sự sống.
khi kết thúc buổi nói chuyện của tôi một bệnh nhân nữa sẽ được thêm vào danh sách này.
Hôm nay, khoảng 100 người sẽ có nội tạng mới, một cơ hội để bắt đầu cuộc sống của họ lần nữa nhưng cũng vào cuối ngày hôm nay, 20 người khác sẽ chết trong sự chờ đợi.
Một hiện trạng đau lòng đối với bệnh nhân và gia đình họ và đối với cả những bác sĩ muốn làm điều gì nhiều hơn thế.
Ở một số nơi trên thế giới, hiện trạng này cũng đang trở thành một vấn đề xã hội đáng lo ngại.
Ở châu Á các kênh truyền thông báo cáo những bệnh nhân tuyệt vọng đang sử dụng nội tạng từ thị trường chợ đen trái phép.
Rõ ràng là khủng hoảng này cần một giải pháp.
Tính mạng con người đang bị đe dọa.
Là một nhà sinh học và di truyền học, nhiệm vụ của tôi là để giúp giải quyết vấn đề này.
Hôm nay, tôi lạc quan nói rằng chúng ta sắp làm được nhờ có Laika.
Sử dụng công nghệ chỉnh sửa gen, hiện nay chúng ta có thể tạo ra cơ quan nội tạng có thể cấy ghép cho con người mà được tăng trưởng an toàn trong cơ thể những chú lợn.
Trước khi đi sâu vào kĩ thuật đáng kinh ngạc này hãy cùng tìm hiểu xem cấy ghép dị chủng (xenotransplantation) là gì.
Đây là một quá trình ghép tạng động vật vào con người.
Bạn có thể muốn hỏi, tại sao lại là nội tạng của lợn?
Bởi vì một số loài lợn có tạng với kích cỡ và sinh lý học giống với tạng người.
Hơn nửa thế kỉ qua, những nhà tiên phong về cấy ghép đã cố gắng khiến điều này thành hiện thực, nhưng vẫn không thành công.
Tại sao lại vậy?
Quá trình này có hai chướng ngại cơ bản
Đầu tiên là về sự đào thải.
Khi hệ miễn dịch của chúng ta phát hiện một cơ quan ngoại lai, nó sẽ đào thải cơ quan đó.
Thứ hai, điều này là nói riêng về cơ quan nội tạng của lợn, mỗi chú lợn đều mang một loại virus lành tính đối với nó, và có thể lây nhiễm sang con người.
Loại vi-rút này được gọi là Porcine endogenous retrovirus (PERV) chúng có khả năng gây ra các dịch bệnh tương tự như HIV.
Vì không có một giải pháp hiệu quả nhằm vào những vấn đề này, kĩ thuật cấy ghép dị chủng đã bị chững lại trong hơn một thập kỉ.
Cho đến nay hầu như chỉ có những tiến bộ không đáng kể.
Để tôi chia sẻ với bạn tôi cùng Laika đến đây như thế nào.
Hành trình của tôi bắt đầu từ núi Emei ở Trung Quốc.
Đó là một nơi tuyệt vời được mô tả trong nhiều câu chuyện huyền thoại như "Ngọa hổ tàng long" chẳng hạn.
Và tôi gọi nơi đây là nhà.
Lớn lên ở trên núi, tôi bắt đầu có sự gắn bó mạnh mẽ với thiên nhiên.
Đây là khi tôi bảy tuổi, tôi đang đứng trước một ngôi chùa Phật giáo cổ xưa với một chú khỉ trên vai.
Tôi vẫn nhớ rõ ràng cách mà mình và bạn bè đã tung đậu phộng xung quanh để làm phân tâm những chú khỉ để chúng tôi có thể đi bộ đường dài băng qua thung lũng.
Tôi yêu thiên nhiên.
Đến khi chọn chuyên ngành của mình tôi đã chọn môn Sinh vật học ở Đại học Bắc Kinh.
Tuy nhiên, càng học nhiều. tôi càng có nhiều câu hỏi.
Làm thế nào cấu tạo di truyền của ta giống với của động vật nhưng lại trông rất khác?
Hệ miễn dịch của ta có khả năng chiến đấu chống lại nhiều mầm bệnh như thế nào nhưng lại đủ thông minh để không tấn công chính chúng ta.
Những câu hỏi này cứ dằn vặt tôi.
Tôi biết nghe có vẻ "mọt sách", nhưng tôi là một nhà khoa học
Sau khi tốt nghiệp cao đẳng, tôi đã quyết định sẽ không chỉ hỏi nữa, tôi muốn trả lời chúng, vì vậy tôi đã thực hiện.
Năm 2008, tôi may mắn được chấp nhận tham gia vào chương trình Tiến sĩ ở Đại học Harvard được làm việc cùng Tiến sĩ George Church.
Thời gian ở phòng thí nghiệm, tôi bắt đầu học và thử nghiệm với cấu tạo di truyền ở động vật có vú.
Trong tất cả những thử nghiệm, một trường hợp đặc biệt đã đưa tôi đến gần Laika.
Năm 2013, đồng nghiệp và tôi đã tạo nên sự thay đổi trong tế bào con người sử dụng một công cụ mà bạn có thể đã nghe qua được gọi là CRISPR.
Chúng tôi là một trong hai nhóm đầu tiên báo cáo sử dụng thành công công cụ trong việc thay đổi DNA của chúng ta.
Đó là một khoảnh khắc tuyệt vời trong khám phá khoa học.
Công cụ chỉnh sửa gen CRISPR có hai thành phần.
Là một "cái kéo" được gọi là enzyme CRISPR và RNA dẫn đường.
Hãy nghĩ như là "cái kéo" di truyền với kính hiển vi.
Kính hiển vi là RNA dẫn đường, nó mang những "cái kéo" đến nơi chúng ta muốn cắt và nói, "Nó đây", enzyme CRISPR chỉ cắt và sửa chữa DNA theo cách chúng ta muốn.
Ngay sau khi chúng tôi báo cáo về nghiên cứu của chúng tôi, các bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Mass rất xem trọng những ứng dụng vào y tế của nghiên cứu này.
Họ hợp tác với chúng tôi, và bắt đầu thấy được tiềm năng sử dụng CRISPR để giải quyết khủng hoảng do thiếu hụt nội tạng.
Chúng ta làm điều đó như thế nào?
Đơn giản, nhưng lại rất phức tạp.
Chúng ta bắt đầu thay đổi một tế bào của lợn để loại bỏ vi-rút và để tương thích với miễn dịch của con người.
Nhân của tế bào đó được cấy vào một quả trứng lợn và được tách ra thành một phôi thai.
Sau đó phôi thai đã tạo thành được đặt trong tử cung của lợn mẹ và được phân tách thành một chú lợn.
Về cơ bản, đó là một quá trình nhân bản.
Cơ thể lợn con sau đó chứa các cơ quan nội tạng đã chỉnh sửa mà hi vọng rằng sẽ không bị đào thải bởi hệ miễn dịch của con người.
Năm 2015, trước tiên chúng tôi quyết định đối phó với vấn đề lây nhiễm vi-rút.
Chúng tôi muốn xoá sạch tất cả 62 nhân bản của vi-rút PERV từ hệ gen của lợn, nhưng lúc này, đó là nhiệm vụ gần như bất khả thi.
Thậm chí là với CRISPR, chúng tôi chỉ có thể sửa đổi một hoặc hai lần trong một tế bào
Kỉ lục về số lần sửa đổi chúng tôi có thể làm với một tế bào chỉ năm lần.
Để đạt được điều trên, chúng tôi phải tăng thông lượng lên đến hơn mười lần.
Với thiết kế cẩn thận và hàng trăm thử nghiệm, chúng tôi đã thành công xoá bỏ toàn bộ vi-rút, phá vỡ cả kỉ lục.
Quan trọng hơn, nghiên cứu của chúng tôi cho thấy có thể loại bỏ khả năng lây nhiễm sang con người của loài vi-rút nguy hiểm này.
Năm ngoái, với công nghệ vô tính và một tế bào đã chỉnh sửa công ty mới thành lập của chúng tôi, eGenesis, sản xuất Laika, chú lợn Laika đầu tiên được sinh ra không mang vi-rút PERV
[Vỗ tay] Laika đại diện cho bước quan trọng đầu tiên trong việc chính thức hoá kĩ thuật cấy ghép dị giống an toàn.
Nó còn là một bước đệm để chúng ta có thể tiến xa hơn trong việc sửa đổi di truyền để giải quyết vấn đề miễn dịch học.
Kể từ đó, chúng ta có thể tạo ra hơn 30 chú lợn không nhiễm vi-rút PERV, và chúng có lẽ là động vật biến đổi gen tiên tiến nhất trên Trái Đất.
Chúng được đặt tên là Laika theo tên chú chó của Liên Xô chú chó là động vật đầu tiên bay vào Vũ Trụ.
Chúng tôi hi vọng Laika và anh chị em của nó có thể dẫn chúng ta đến bước đột phá mới trong khoa học và y học.
Hãy tưởng tượng một thế giới nơi mà những bệnh nhân bị suy gan có thể được cứu sống bằng gan mới mà không phải chờ đợi sự hiến tặng hoặc chờ đợi một người khác chết.
Hãy tưởng tượng một thế giới nơi những người mắc bệnh tiểu đường không phải phụ thuộc vào insulin sau mỗi bữa ăn bởi vì chúng ta có thể tạo ra cho họ những tế bào tuỵ tốt có thể tự sản xuất insulin.
Và hãy tưởng tượng một thế giới nơi mà những bệnh nhân suy thận không phải đối mặt với gánh nặng chạy thận.
Chúng tôi đang phấn đấu để tạo ra thế giới đó, một thế giới không thiếu hụt nội tạng.
Cuối cùng chúng tôi đã có công cụ để khắc phục vấn đề mà trước đó chưa bao giờ giải quyết được, và Laika chỉ là sự bắt đầu của hành trình.
Chúng ta phải rất khiêm nhường trước tự nhiên, bởi vì có nhiều vấn đề hơn phải đối mặt gồm cả miễn dịch học và những điều chúng tôi thậm chí không thể dự đoán được ở thời điểm này.
Tuy nhiên, đó là chức trách của chúng tôi, ứng dụng khoa học tiên tiến vào y học để cứu sống tất cả những bệnh nhân đang chờ đợi.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
[Vỗ Tay] Chris Anderson: Ý tôi là, cô Luhan, đó là một công việc phi thường.
Mời cô trở lại.
Các bước tiếp theo ở đây là gì? Cô đã loại bỏ được vi-rút.
Các bước kế tiếp là cố gắng để cơ thể con người không đào thải việc cấy ghép.
Giải quyết điều này cần làm những gì?
Luhan Yang: Đó là một quá trình phức tạp.
Chúng tôi cần loại bỏ kháng nguyên của lợn.
Thêm vào đó chúng tôi phải học rất nhiều từ ung thư.
Ung thư có thể xâm nhập và phá vỡ hệ miễn dịch của chúng ta như thế nào chúng ta có thể sử dụng mẹo của ung thư và thực hiện điều đó trên cơ quan của lợn để đánh lừa hệ miễn dịch của chúng ta không tấn công tạng mới.
CA: Cô ước tính khi nào, và hi vọng khi nào ca cấy ghép thành công đầu tiên diễn ra?
Tôi sẽ rất vô trách nhiệm nếu đưa ra một con số bất kì nào đó.
Chúng ta đang ở TED, luôn vô trách nhiệm.
Nhưng chúng tôi làm việc ngày đêm để cố gắng thực hiện điều này cho bệnh nhân.
Vậy thậm chí cô sẽ không nói cô nghĩ nó có thể xảy ra trong một thập kỉ hoặc năm năm tới hay gì khác?
Để chắc chắn, chúng tôi hi vọng trong một thập kỉ.
[Cười] Có rất nhiều người ở đây thấy rất thú vị về điều đó, một tiềm năng phi thường.
Sẽ có một số người khác ở đây đang nghĩ, "Con heo đó đáng yêu quá.
Con người không nên khai thác thứ gì đáng yêu như vậy vì lợi ích của mình"
Cô có phản ứng gì không?
Vâng, chắc chắn rồi.
Vậy hãy tưởng tượng một chú lợn có thể cứu sống tám mạng người.
Thêm vào đó, giống như sự hiến tạng của con người, nếu chúng ta chỉ lấy một quả thận từ chú lợn, nó vẫn có thể sống tiếp, vậy nên chúng tôi quan tâm đến nhiều vấn đề, nhưng tôi nghĩ mục tiêu của chúng tôi chỉ là giải quyết nhu cầu của y học dành cho các bệnh nhân và gia đình của họ.
Không ai có thể nói điều đó nếu họ ăn thịt xông khói, đúng không ?
Điều đó thật hay.
[Cười] CA: Luhan, cảm ơn cô rất nhiều.
LY: Cảm ơn ngài. [Vỗ tay]
Một ngày năm 1965, khi đưa gia đình đi nghỉ ở Acapulco, nhà báo người Colombia, Gabriel García Márquez, bất ngờ quay xe và yêu cầu vợ mình lo cho gia đình những tháng tới, rồi quay về nhà.
Ý tưởng khởi đầu cho một quyển sách mới bất chợt đến với ông: "Rất nhiều năm sau này, trước khi bị hành hình, đại tá Aureliano Buendía nhớ lại buổi chiều xa xưa ấy, khi được cha dẫn đi xem băng." Hơn mười tám tháng sau, những dòng chữ ấy nở rộ trong tiểu thuyết Trăm Năm Cô Đơn.
Một quyển tiểu thuyết đã đưa văn học Mỹ La Tinh lên vị trí dẫn đầu nền văn học tưởng tượng toàn cầu, mang về cho García Márquez giải Nobel Văn học năm 1982.
Điều gì khiến tiểu thuyết này trở nên đáng chú ý như vậy?
Quyển tiểu thuyết ghi lại vận mệnh và sự bất hạnh của dòng họ Buendía qua bảy thế hệ.
Với những câu văn chi tiết, mới mẻ, nhiều nhân vật, cùng lối kể truyện rắc rối, Trăm Năm Cô Đơn không phải là một quyển sách dễ đọc
nhưng lại cực kỳ đáng xem kết hợp tình yêu mãnh liệt cuộc nội chiến, âm mưu chính trị, các cuộc thám hiểm khắp thế giới, và nhiều nhân vật mang tên Aureliano hơn bạn nghĩ.
Tuy nhiên, đó không chỉ là một vở kịch lịch sử.
Trăm Năm Cô Đơn là một trong những ví dụ nổi tiếng nhất về thể loại văn học được biết đến như chủ nghĩa hiện thực huyền ảo.
Tại đây, các năng lực và hiện tượng siêu nhiên được miêu tả một cách chân thực trong lúc các sự kiện có thật về lịch sử và cuộc sống phơi bày bản chất ngớ ngẩn và kỳ dị.
Các hiện tượng siêu thực trong ngôi làng hư cấu Macondo đan xen chặt chẽ với những sự kiện diễn ra tại vùng đất Colombia.
Cuộc định cư bắt đầu tại một quốc gia không có thật bị cô lập, dần được tiếp xúc với thế giới bên ngoài nhưng phải đối mặt với những tai ương suốt hành trình.
Nhiều năm trôi qua, các nhân vật già đi rồi chết, chỉ trở về như những hồn ma, hoặc dường như tái sinh ở những thế hệ sau.
Cùng với một công ty hoa quả Mỹ chàng thợ máy lãng mạn luôn bị bướm vàng theo cũng đến thị trấn Macondo.
Một người phụ nữ trẻ bay lên rồi trôi đi.
Dù tiểu thuyết đi xuyên suốt các thế hệ tiếp theo, thời gian vẫn chuyển động theo gần một chu kỳ.
Nhiều nhân vật có tên và khả năng giống với tổ tiên, thậm chí, lặp lại sai lầm của tổ tiên.
Những lời tiên tri kỳ lạ và những chuyến thăm của người gypsy bí ẩn nhường chỗ cho những cuộc chạm trán và đội hành hình của các cuộc nội chiến.
Công ty hoa quả Mỹ mở một khu đất trồng cây gần ngôi làng và mở ra cuộc thảm sát hàng ngàn công nhân bãi công, phản ánh sự kiện "Thảm sát công nhân trồng chuối" có thật năm 1928.
Kết hợp với chủ nghĩa hiện thực huyền ảo, điều này làm nên ý nghĩa lịch sử như một sự xuống dốc không phanh các nhân vật gần như không thoát ra được.
Bên dưới sự kỳ diệu là một câu chuyện về hình mẫu lịch sử người Colombia và Mỹ Latinh thời thuộc địa trở đi.
Một giai đoạn lịch sử mà chính tác giả đã trực tiếp trải qua.
Gabriel lớn lên ở Colombia, một quốc gia bị phân chia bởi xung đột dân sự giữa phe bảo thủ và các đảng chính trị tự do.
Ông cũng sống tại quốc gia tự trị Mexico và đưa tin về cuộc đảo chính Venezuela năm 1958 với vai trò nhà báo.
Nhưng có lẽ ảnh hưởng lớn nhất với ông là ông bà ngoại.
Nicolás Ricardo Márquez, cựu chiến binh với huân chương cuộc chiến Một ngàn ngày có công chống lại phe bảo thủ của Colombia đã dẫn dắt Gabriel García Márquez đến với quan điểm về chủ nghĩa xã hội.
Trong lúc ấy, việc mê tín dị đoan khắp nơi của Doña Tranquilina Iguarán Cotes’ đã trở thành nền tảng cho phong cách của Trăm Năm Cô Đơn.
Ngôi nhà nhỏ tại Aracataca nơi tác giả trải qua thời thơ ấu đã hình thành nguồn cảm hứng chủ yếu cho ngôi làng Macondo.
Với Trăm Năm Cô Đơn, Gabriel García Márquez đã tìm ra con đường độc nhất để ghi lại lịch sử độc đáo của Mỹ La Tinh.
Ông có thể mô tả thực tế lạ kỳ của cuộc sống trong xã hội hậu thực dân, buộc phải hồi tưởng những bi kịch trong quá khứ.
Mặc tất cả thuyết định mệnh này, tiểu thuyết vẫn giữ niềm hy vọng.
Phát biểu tại giải Nobel, García Marquez đã khơi lại câu chuyện dài của Mỹ La Tinh về xung đột dân sự và tội ác tày trời.
Ông kết thúc bài phát biểu bằng khẳng định khả năng dựng xây một thế giới tốt hơn rằng: "nơi không ai có thể định đoạt cái chết của người khác, nơi tình yêu sẽ chứng giám sự thật và hạnh phúc là điều có thể, và nơi những dòng họ bị kết án trăm năm cô đơn cuối cùng và mãi mãi có được cơ hội thứ hai để tái sinh trên mặt đất này."
Một thanh niên Mỹ gốc Phi đã gia nhập Không quân Hoa Kỳ năm 18 tuổi và được giao nhiệm vụ tại Căn cứ không quân Mountain Home và là một phần của phi đội cảnh sát.
Ngay khi tới đó, mục tiêu đầu tiên của tôi là tìm một căn hộ cho vợ và con gái Melanie của tôi đến sống cùng tại Idaho.
Ngay lập tức, tôi tới phòng nhân sự, và nói chuyện với mấy người ở đó, họ nói: "Ồ, việc tìm một căn hộ tại Mountain Home không khó khăn gì.
Người dân ở đây yêu quý chúng ta bởi vì họ biết, nếu có một phi công đang muốn thuê một trong số những căn hộ của họ họ sẽ kiếm được món hời".
Và đó thực sự là điều quan trọng.
Anh ta nói,"Đây là danh sách những người anh có thể gọi và sau đó họ sẽ để anh chọn căn hộ mà anh muốn."
Tôi cầm danh sách và bắt đầu gọi điện.
Ở đầu dây bên kia là một phụ nữ và tôi nói cô ấy thứ tôi cần.
Cô ấy nói, "Ồ, thật tuyệt vì anh đã gọi.
Hiện tại, chúng tôi có 4-5 căn hộ trống."
Cô ấy hỏi: "Anh muốn căn có 1 hay 2 phòng ngủ?"
Sau đó bảo: "Thôi, khoan nói chuyện đó.
Hãy tới xem và chọn căn hộ mà anh muốn.
Chúng ta sẽ kí hợp đồng và anh sẽ có trong tay chìa khóa căn hộ để đón gia đình tới ở ngay lập tức."
Nghe thế, tôi đã rất phấn khởi.
Tôi nhảy lên xe. Đi vào thị trấn và gõ cửa.
Khi nghe tiếng gõ cửa, một người phụ nữ ra mở, và nhìn tôi, hỏi rằng: "Tôi có thể giúp gì anh?"
Tôi nói: "Vâng, tôi là người gọi điện về chuyện mấy căn hộ.
Tôi vừa mới đưa ra lựa chọn của mình."
Cô ấy nói, "Anh ạ, tôi thật sự xin lỗi, nhưng chồng tôi đã cho thuê những căn hộ mà không nói gì với tôi cả."
Tôi hỏi lại: "Có nghĩa là anh ta có thể cho thuê cả 5 căn trong vòng 1 giờ ư?"
Cô ấy không trả lời mà chỉ bảo rằng: "Tại sao anh không để lại số điện thoại, và nếu chúng tôi có những chỗ mới, tôi sẽ gọi cho anh?"
Chả cần nói cũng biết, tôi đã không nhận được cuộc gọi nào nữa.
Tôi cũng không nhận được bất cứ phản hồi nào từ những người nằm trong danh sách mà tôi đã nhận được.
Chính vì thế, cảm thấy bị chối bỏ, tôi quay trở lại căn cứ, và nói chuyện với Chỉ huy trưởng
Tên ông ấy là McDow, Thiếu tá McDow.
Tôi nói, "Thưa thiếu tá McDow, tôi cần ông giúp."
Tôi kể lại những điều đã xảy ra, và ông ấy bảo rằng: "James ạ, tôi rất muốn giúp anh.
Nhưng anh biết đấy, vấn đề là: Chúng ta không thể bắt người ta cho những người họ không thích thuê nhà.
Và bên cạnh đó, chúng tôi đang có mối quan hệ tốt đẹp với những người ở đây và chúng tôi không muốn phá hủy nó."
Ông ấy nói tiếp "Vì thế đây là điều anh nên làm.
Hãy để gia đình anh ở lại, bời vì nếu thế, anh sẽ có 30 ngày nghỉ phép.
Vì vậy mỗi năm một lần, anh có thể về với gia đình, dành 30 ngày với họ và quay lại đây."
Điều đó chẳng an ủi tôi được chút nào.
Vì thế sau khi từ chỗ ông ấy về, tôi quay lại phòng nhân sự, và nói chuyện với người thư kí, ông ấy nói, "Jim ạ, tôi có cách này cho anh.
Có một phi công sẽ nghỉ việc, và ông ấy có một chiếc xe móc.
Nếu anh để ý, ở Mountain Home, xe móc và chỗ đỗ xe loại ấy có ở khắp mọi nơi.
Anh có thể mua xe của ông ta, và biết đâu lại có được một món hời bởi vì ông ấy muốn rời khỏi đây càng sớm càng tốt.
Và như thế, vấn đề của anh sẽ ổn thỏa, và đó có thể là giải pháp dành cho anh."
Nghe vậy, tôi ngay lập tức lên xe, vào thị trấn và thấy chiếc xe móc nó cũng nhỏ thôi, nhưng trong hoàn cảnh này, tôi biết rằng đó là điều tốt nhất tôi có thể làm.
Vì thế tôi mua nó.
Sau đó tôi hỏi người bán xe, "Tôi có thể để cái xe ở đây được không? Liệu việc này có giải quyết hết các khó khăn, và tôi không phải tìm chỗ đỗ xe khác không?"
Ông ấy trả lời, "Trước khi tôi đồng ý, tôi cần hỏi lại ban quản lý."
Vì thế, tôi quay lại căn cứ, ông ấy gọi lại và ban quản lý nói rằng, "Không được, anh không thể để xe ở đây bởi vì chúng tôi đã hứa để lại chỗ đó cho vài người khác."
Điều đó thật kì quặc bởi vì cũng có vài chỗ trống khác, nhưng ông ta lại hứa để chỗ đó cho người khác.
Vì vậy, điều tôi đã làm ... và vì ông ấy nói, "Anh không phải lo, Jim ạ, bởi vì có rất nhiều chỗ đỗ xe móc"
nên tôi tiếp tục hành trình gian nan để tìm chỗ đỗ xe.
Tôi cứ đi hết chỗ này đến chỗ khác.
Và tôi nhận được cùng một lời từ chối mà tôi đã từng nhận được khi đi thuê căn hộ.
Kết quả là, một trong những điều họ nói với tôi, ngoài việc bảo rằng hết chỗ đỗ xe, chính là, "Jim ạ, lý do chúng tôi không thể cho anh thuê chỗ là vì chúng tôi đã có một gia đình người da đen trong khu này rồi."
Người ấy nói, "Là họ, chứ không phải tôi, vì tôi mến các anh lắm."
(Cười) Và đó là điều tôi cũng đã làm.
Tôi cũng cười. Anh ta nói, "Nhưng vấn đề là: Nếu tôi cho anh thuê, những người thuê khác sẽ chuyển đi và tôi sẽ không đủ tiền để trang trải."
"Đơn giản là, tôi không thể cho anh thuê."
Mặc dù nghe thật nản, nhưng tôi không bỏ cuộc.
Tôi tiếp tục tìm kiếm, và tôi tìm tới tận cùng của thị trấn ở Mountain Home, và có một bãi đỗ xe móc nhỏ.
Ý tôi là nó thực sự rất nhỏ.
Đường đi không được lát gạch, cũng không được đổ bê-tông, Khu ấy cũng không có hàng rào để ngăn cách các ô đỗ xe.
Nó cũng chẳng có dịch vụ rửa xe.
Nhưng tôi biết, tại thời điểm ấy, tôi không có nhiều lựa chọn.
Vì thế tôi gọi cho vợ và nói rằng "Chúng ta sẽ mua xe và thuê chỗ ở đây"
Sau đó chúng tôi chuyển nhà và trở thành cư dân của Mountain Home, Idaho.
Và tất nhiên, cuối cùng thì mọi thứ cũng ổn.
Bốn năm sau, tôi nhận được quyết định chuyển từ Mountain Home, Idaho tới một nơi có tên là Goose Bay, Labrador.
Chúng tôi sẽ không kể về nơi đó. Đó là một nơi thật tuyệt khác. (Cười) Và vì thế, thử thách tiếp theo của tôi là chuyển gia đình từ Mountain Home, Idaho tới Sharon,Pannsylvania.
Đó không phải là một vấn đề vì chúng tôi vừa mua một chiếc ô tô mới.
Mẹ của tôi gọi và nói rằng sẽ bay qua.
Bà sẽ cùng đi và giúp trông nom bọn trẻ.
Vì vậy bà tới nhà tôi, cùng với Alice chuẩn bị nhiều đồ ăn cho chuyến đi.
Buổi sáng hôm đó, chúng tôi khởi hành lúc 5 giờ.
Một chuyến đi tuyệt vời. Rất vui. Chúng tôi trò chuyện thật nhiều
Khoảng 6 rưỡi, 7 giờ tối, chúng tôi thấm mệt, và nghĩ rằng, "Nên thuê một cái nhà nghỉ và ở lại qua đêm, sau đó tiếp tục vào sáng sớm hôm sau."
Vì vậy chúng tôi tìm kiếm trong số những nhà nghỉ trên đường đi, và thấy một cái, với tấm biển lớn nhấp nháy "Còn phòng trống."
Vì thế chúng tôi dừng lại.
Chúng ở trong một bãi đỗ xe.
Tôi đi vào trong. Khi tôi bước vào, người phụ nữ vừa mới kí xong hợp đồng với một vài vị khách, một vài người khác thì đứng chờ sau tôi.
Tôi bước tới quầy lễ tân, và cô ấy hỏi, "Tôi có thể giúp gì cho ngài?"
Tôi nói, "Tôi cần thuê nhà nghỉ cho cả nhà trong đêm nay".
Cô ây trả lời: "Xin lỗi ngài, tôi vừa mới cho thuê căn phòng cuối cùng.
Chúng tôi không còn phòng nào cho tới sáng mai."
Cô ấy nói tiếp, "Nhưng nếu ông tiếp tục đi thêm chừng 45 phút đến 1 tiếng nữa, sẽ có một chỗ đỗ xe móc ở đó."
Tôi nói, "Ồ vâng, nhưng chỗ cô vẫn để biển "Còn phòng trống" ở ngoài kia cơ mà"
Cô ấy đáp, "Ôi, tôi quên mất."
Sau đó, cô ấy với công tắc tắt đèn.
Chúng tôi đứng nhìn nhau.
Cũng có những người khác trong phòng.
Cô ấy quay sang nhìn họ. Không ai nói gì.
Tôi hiểu ra và bỏ đi, bước ra khu để xe.
Và nói với mẹ tôi, vợ tôi và cả Melanie, rằng "Có vẻ như chúng ta sẽ phải đi thêm một chút nữa để có thể ngủ qua đêm nay."
Và chúng tôi tiếp tục lên đường, nhưng ngay trước khi chúng tôi nổ máy, và lái xe khỏi bãi đỗ, hãy đoán xem điều gì xảy ra?
Cái biển lại nhấp nháy.
Và thông báo rằng "Còn phòng trống."
Chúng tôi tìm được một chỗ khá tốt.
Mặc dù chúng tôi không thích lắm, nhưng nó an toàn và sạch sẽ.
Và đêm đó, chúng tôi ngủ thật ngon.
Nhưng điều quan trọng đó là, chúng tôi đã có những trải nghiệm thật giống nhau trên đường từ Idaho tới Pennsylvania, dù ở đâu cũng bị từ chối, khách sạn, nhà nghỉ hay nhà hàng.
Nhưng chúng tôi vẫn tới được Pennsylvania.
Chúng tôi ổn định nhà cửa. Mọi người đều vui khi nhìn thấy bọn trẻ.
Tôi lên máy bay và bay tới Goose Bay, Labrador, Chuyện tiếp theo như thế nào?
(Tiếng cười) Là như thế này, 53 năm sau, giờ tôi có 9 đứa cháu, và 2 chắt.
Năm trong số chín đứa là con trai.
Tôi có một Thạc sĩ, một Tiến sĩ,một học viên cao học, một sinh viên trường y
Hai đứa nữa cũng sắp sửa như thế.
Cũng sắp, nhưng chưa được. (Tiếng cười) Một đứa cháu tôi đã học đại học tới 8 năm.
(Tiếng cười) Nó vẫn chưa lấy bằng, nhưng nó muốn trở thành một diễn viên hài.
Vì vậy, chúng tôi bắt nó phải tiếp tục đi học.
Bởi vì bạn chẳng biết được, Dù bạn hài hước cũng chưa chắc có thể trở thành diễn viên hài.
Đúng không? (Tiếng cười) Nhưng điều cốt lõi là, chúng nó đều ngoan ngoãn-- không ma túy, không mang bầu khi còn đi học, không phạm pháp
Một ngày kia, mọi thứ vẫn đang diễn ra như thế, tôi đang ngồi xem ti vi trong phòng mình, và họ đang nói về Ferguson, cùng dăm ba chuyện ồn ào khác.
Đột nhiên, một biên tập viên thời sự lên sóng và thông báo, "Trong ba tháng vừa qua, 8 đàn ông Mỹ gốc Phi vô danh tính đã bị giết bởi lực lượng cảnh sát, chủ nhà hoặc dân thường người da trắng
Khi ấy, vì một lý do nào đó, tôi cảm thấy bị tổn thương.
Tôi tự hỏi, "Điều gì đang xảy ra vậy?
Thật là điên rồ. Sự thù ghét nào đã khiến con người ta có những hành động như vậy?"
Vừa lúc ấy, một đứa cháu gọi cho tôi.
Nó hỏi, "Ông có xem tin tức trên ti vi không ạ?"
Tôi nói, "Ông có".
Nó nói, "Cháu đang bối rối lắm.
Chúng cháu chỉ đang làm việc của mình, nhưng hình như, vì là người da đen, dù chúng cháu có đang làm gì, lái xe, đi bộ hay nói chuyện, thì đều nguy hiểm.
Chúng cháu phải làm gì? Chúng cháu đã làm mọi điều như ông dạy.
Khi cảnh sát yêu cầu dừng xe, chúng cháu để hai tay lên vô-lăng, theo hướng 12 giờ.
Nếu được yêu cầu thẻ căn cước, chúng cháu bảo với họ rằng, "Tôi đang từ tốn lấy nó trong ngăn." Khi buộc phải ra khỏi xe để khám xét, khi bị bắt nằm xuống đất để khám xét, khi xe chúng cháu bị khám, chúng cháu không kháng cự, không thách thức họ vì ông dạy rằng, "Không được thách thức cảnh sát.
Khi mọi chuyện qua đi, hãy gọi cho chúng ta và thách thức chúng ta này."
Nó nói, "Và đây là điều thực sự làm cháu giận dữ: Những bạn bè da trắng, những đứa bạn thân của chúng cháu,
khi nghe tới những điều ông nói, chúng nó bảo rằng "Tại sao mày phải nghe lời?
Mày phải chống lại. Mày phải thách thức chúng.
Mày phải hỏi thẻ căn cước của chúng nó." Và đây là điều mà những cậu bé ấy được dạy: "Chúng tôi biết anh có thể làm điều đó, nhưng xin đừng làm vậy trong khi chúng tôi đang ở trong xe bởi vì hậu quả dành cho anh là hoàn toàn khác với thứ mà chúng tôi sắp phải nhận."
Là một người ông, tôi nên nói gì với những đứa cháu của mình?
Làm sao để chúng an toàn? Làm sao để chúng sống sót?
Và vì thế, mọi người hay hỏi tôi rằng: "Jim à, cậu đang giận dữ đấy à?"
Và câu trả lời của tôi đấy là: "Tôi làm gì có quyền được giận dữ, và tôi cũng biết hậu quả của sự tức giận là gì."
Và vì thế, điều duy nhất tôi có thể làm, là vận dụng tất cả trí tuệ, năng lượng, ý tưởng và kinh nghiệm của mình, hi sinh bản thân để thách thức lại, tại bất cứ thời điểm nào bất cứ điều gì mà có dấu hiệu của sự phân biệt chủng tộc.
Vì thế việc đầu tiên tôi phải làm là học, việc thứ hai tôi phải làm là, vạch trần sự phân biệt chủng tộc, và điều cuối cùng tôi cần làm là hành động, với sức mạnh của mình để xóa bỏ phân biệt chủng tộc bằng bất cứ giá nào.
Điều thứ hai tôi làm chính là: Tôi muốn kêu gọi tất cả người dân Mĩ.
Tôi cầu khẩn sự nhân đạo, phẩm giá lòng tự tôn dân tộc và quyền làm chủ của họ để không phản ứng một cách tiêu cực đối với những tội ác man rợ này.
Thay vào đó, là để nâng cao hiểu biết xã hội, nhận thức và ý thức xã hội của mọi người, để có thể đồng lòng, để cùng chung tiếng nói chống lại và thách thức bất cứ điều điên rồ nào, bất cứ điều gì cho phép việc giết hại người không có vũ trang, bất kể dân tộc nào, bất kể chủng tộc nào, bất kể thành phần, giai cấp nào.
Chúng ta phải chống lại điều đó. Đó là một việc làm phi lý.
Tôi cho rằng, cách duy nhất để thực hiện điều đó là thông qua tập thể.
Chúng ta cần đoàn kết người da đen, da trắng, người Châu Á, Mỹ La-tinh, cùng bước lên và tuyên bố rằng, "Chúng tôi không thể chấp nhận bất cứ hành động tương tự nào như thế nữa."
Sáu nghìn dặm đường, 600 dặm đường ngầm, 400 dặm đường xe đạp và nửa dặm xe điện, nếu bạn đã từng đến đảo Roosevelt.
Đây là những con số tạo nên cơ sở hạ tầng của New York.
Đây là thống kê cơ sở hạ tầng.
Những con số tìm thấy trong báo cáo của cơ quan thành phố.
Ví dụ, Sở Giao thông vận tải sẽ cho biết có bao nhiêu dặm đường được bảo trì. Cơ quan giao thông đô thị khoe về số dặm đường ngầm.
Hầu hết các cơ quan thành phố cho ta thống kê.
Báo cáo năm nay
từ Uỷ ban taxi và xe Limousine, cho ta biết có khoảng 13,500 taxi ở thành phố New York.
Khá thú vị, đúng không?
Nhưng bạn có từng nghĩ những con số này đến từ đâu?
Bởi vì để có những con số này, ai đó ở cơ quan thành phố phải dừng và nói, hmm, đây là con số mà ai đó rất muốn biết.
Đây là một con số mà công dân muốn biết.
Vì thế, họ tìm lại những dữ liệu gốc, họ đếm, họ cộng, họ tính toán, và họ đưa ra những báo cáo, và những báo cáo đó sẽ chứa những con số thế này.
Vấn đề là làm thế nào để họ biết tất cả các câu hỏi?
Chúng ta có rất nhiều câu hỏi.
Trên thực tế, theo cách nào đó chúng ta có vô số câu hỏi về thành phố của chính mình. Những cơ quan không bao giờ có thể theo kịp.
Vì thế, mô thức này không hiệu quả, tôi nghĩ những nhà chính sách nhận ra, bởi vì vào năm 2012, Mayor Bloomberg đã thông qua điều luật mà ông ấy gọi là điều luật về dữ liệu mở tham vọng và toàn diện nhất cả nước.
Ở nhiều phương diện, ông đã đúng.
Trong hai năm qua, thành phố đưa ra 1,000 tập dữ liệu trên cổng dữ liệu mở, và điều đấy khá là tuyệt vời.
Bạn đi và nhìn những dữ liệu thế này, thay vì chỉ đếm số lượng xe taxi, ta có thể bắt đầu hỏi nhiều thứ khác nhau.
Vì vậy tôi muốn hỏi.
Khi nào là giờ cao điểm ở New York?
Vấn đề này khá phiền phức. Khi nào mới đúng là giờ cao điểm?
Và tôi tự ngẫm, những chiếc taxi không chỉ là con số, mà còn là những máy ghi dữ liệu GPS di chuyển trong thành phố ghi lại mỗi và mọi chặng đường của chúng.
Dữ liệu có ở đây, và tôi nhìn vào dữ liệu đó, và phác hoạ tốc độ trung bình của những chiếc taxi ở New York trong ngày.
Bạn có thể thấy từ nửa đêm đến khoảng 5:18 sáng, tốc độ tăng, và tại thời điểm đấy, mọi thứ quay ngược lại, chúng càng ngày càng chậm lại đến khoảng 8:35 sáng, khi chúng dừng hẳn ở khoảng 11,5 dặm mỗi giờ.
Một chiếc xe taxi trung bình đi 11,5 dặm mỗi giờ trên phố và hoá ra là nó không thay đổi trong suốt cả ngày.
(Cười) Vì thế tôi tự nhủ, không có giờ cao điểm ở New York.
Chỉ có một ngày chen lấn mà thôi.
Có lý. Và điều này quan trọng vì một số lý do.
Nếu bạn là một nhà hoạch định giao thông, điều này có thể rất thú vị.
Nhưng nếu bạn muốn đến một nơi thật nhanh, giờ bạn biết phải đặt báo thức lúc 4:45 sáng và sẵn sàng.
New York đúng không?
Nhưng có câu chuyện sau những dữ liệu này.
Hóa ra dữ liệu không có sẵn.
Thật ra có một thứ gọi là yêu cầu quyền tự do thông tin pháp luật, hay là yêu cầu FOIL. Đây là một tờ đơn tìm thấy trên web của Uỷ ban taxi và xe Limousine.
Để truy cập dữ liệu này, bạn cần lấy được tờ đơn này, điền vào và họ sẽ thông báo bạn, và một anh chàng tên Chris Whong đã làm chính xác như thế.
Chris đi đến và họ bảo anh ta, "Chỉ cần mang một ổ cứng mới đến văn phòng của chúng tôi, để ở đây trong vòng 5 tiếng, chúng tôi sẽ chép dữ liệu và bạn đến lấy về."
Và dữ liệu này đến từ đấy.
Chris là kiểu người muốn công khai mọi dữ liệu, và vì thế, mọi người đều có thể sử dụng nó và đấy là lý do có biểu đồ này.
Và sự tồn tại của nó thật tuyệt vời. Những người ghi GPS - vô cùng tuyệt.
Nhưng thực tế có những công dân mang theo những ổ cứng thu thập dữ liệu từ cơ quan để công khai chúng - nó đã là của chung, bạn có thể tiếp cận chúng, nhưng nó là chung, không công khai.
Và ta có thể làm tốt hơn thế. Dân chúng không cần phải đi khắp nơi với những chiếc ổ cứng
Giờ thì, không phải mẫu dữ liệu nào phù hợp yêu cầu FOIL.
Đây là bản đồ những nút giao nguy hiểm nhất ở thành phố New York mà tôi đã làm. dựa trên số vụ tai nạn xe đạp.
Những vùng màu đỏ là vùng nguy hiểm.
Và đầu tiên là phía đông của Manhattan, đặc biệt là vùng thấp hơn, số tai nạn xe đạp xảy ra cao hơn.
Điều này hợp lý vì có nhiều xe đạp phóng xuống cầu ở đây.
Còn một địa điểm nữa rất đáng nghiên cứu.
Khu Williamsburg. Khu Roosevelt Avenue ở Queens.
Và đây chính xác là dữ liệu cần cho Vision Zero.
Đây chính xác là thứ chúng ta đang tìm kiếm.
Nhưng lại có một câu chuyện ẩn sau nó.
Dữ liệu này không chỉ thế mà biến mất.
Bao nhiêu thính giả ngồi đây biết đến logo này ạ?
Vâng, tôi thấy vài cái lắc đầu.
Các bạn có bao giờ cố gắng sao và chép dữ liệu từ một bản PDF và cắt nghĩa nó?
Nhiều người lắc đầu hơn rồi.
Nhiều người thà sao chép hơn là biết về cái logo này.
Tôi thích. Chuyện là, dữ liệu các bạn vừa thấy thực ra là từ một file PDF.
Thực tế, hàng trăm trăm trang PDF ra đời từ chính Cục cảnh sát Hoa Kỳ, để tiếp cận với nó, bạn sẽ phải chép hoặc dán trong hàng trăm và hàng trăm giờ hoặc bạn có thể là John Krauss.
John Krauss đại khái là, tôi sẽ không sao chép lại dữ liệu này. Tôi sẽ viết một chương trình.
Nó tên là Ban hỗ trợ sự cố về dữ liệu của Cục cảnh sát Hoa Kỳ ban này sẽ đăng nhập trang web của NYPD, và tải về các tệp PDF.
Công việc mỗi ngày là tìm kiếm và tải về bất cứ tệp PDF nào xuất hiện sau đó, ban này sẽ chạy chương trình xuất thông tin và trả dữ liệu về dạng văn bản, dữ liệu này sẽ được đăng lên mạng, và ta có thể vẽ bản đồ bằng cách này.
Thực tế những dữ liệu mà chúng ta tiếp cận - Mỗi vụ tai nạn, nhân tiện đây, là một hàng trong bảng này.
Bạn có thể tưởng tượng số lượng tệp PDF nhiều thế nào.
Việc mà chúng ta được tiếp cận với nguồn dữ liệu đó là một điều tuyệt vời, nhưng đừng xuất nó ra dưới định dạng PDF, vì sau đó dân chúng sẽ viết chương trình xuất file PDF.
Điều này lãng phí thời gian, chúng ta hay cả thành phố có thể làm tốt hơn thế.
Và bây giờ, đáng mừng là thị trưởng thành phố, ông Blasio vừa mới phát hành những dữ liệu này khoảng vài tháng trước, và vì vậy chúng ta mới có thể tham khảo nó, nhưng vẫn còn rất nhiều thông tin bị chôn vùi dưới dạng PDF
Ví dụ, dữ liệu về tội phạm mới chỉ có dưới dạng PDF.
và không chỉ có thế, còn có ngân sách thành phố chúng ta.
Ngân sách thành phố hiện tại chỉ đọc được ở dạng PDF.
Và không chỉ có mỗi chúng ta không thể phân tích được - mà cả những nhà lập pháp người mà ủng hộ cho bản ngân sách cũng chỉ có được bản PDF của nó thôi.
Vì thế những nhà lập pháp không thể phân tích bản ngân sách mà họ bầu cử.
Và tôi nghĩ rằng thành phố chúng ta cũng chỉ làm tốt hơn một chút thôi.
Giờ có rất nhiều dữ liệu không còn ở dạng PDF.
Đây là mẫu bản đồ mà tôi đã vẽ, và đây là những đường thuỷ bẩn nhất tại thành phố New York.
Vậy tôi đã đo độ bẩn này như thế nào?
Thực ra thì cách này khá là kì lạ, nhưng mà tôi đã nhìn vào mức độ nhiễm trực khuẩn ruột, chính là đo lượng phân có trong mỗi đường thuỷ này
Vòng tròn càng lớn, mức độ bẩn càng cao, các vòng tròn to là vùng nước bẩn vòng tròn bé là vùng nước sạch hơn.
Thứ các bạn thấy là đường thuỷ nội địa
Đây là toàn bộ dữ liệu mẫu của thành phố trong vòng 5 năm tới.
Và thường thì các đường thuỷ nội địa sẽ bẩn hơn.
Điều này dễ hiểu, đúng không?
Vòng tròn to hơn là bẩn. Tôi cũng học được vài điều.
Thứ nhất: Không bao giờ bơi ở bất cứ nơi nào có chữ "lạch" hay "kênh".
Nhưng thứ hai: tôi cũng tìm ra đường thuỷ bẩn nhất thành phố New York, bằng chính phương pháp này, bằng cách này.
Ở con lạch Coney Island, may mắn không phải Coney Island các bạn hay bơi.
Mà là ở bờ bên kia.
Nhưng con lạch này, 94% các mẫu thử được lấy trong vòng 5 năm nay có mức nhiễm khuẩn cao đến mức con người không được phép bơi tại đây theo điều luật của bang.
Và đây không phải là thứ bạn sẽ được thấy trong báo cáo của thành phố, đúng chứ?
Điều này sẽ không được đăng trên trang nhất của nyc.gov.
Chúng ta sẽ không biết, nhưng thật ra có được dữ liệu này là điều vô cùng tuyệt diệu.
Nhưng phải nhắc lại lần nữa, chuyện đó không dễ chút nào, vì đó không phải dữ liệu mở trong cổng thông tin.
Nếu bạn định truy cập, bạn sẽ chỉ tìm thấy vài mẩu thông tin trong vòng một năm hay vài tháng. Những thông tin này là từ web của Cục bảo vệ Môi trường.
Và mỗi link này là một bảng excel, mỗi trang excel cũng khác nhau.
Mỗi đầu đề cũng khác: bạn sao, chép, sắp xếp lại.
Khi đó, bạn có thể vẽ bản đồ và điều này thật tuyệt, nhưng lần nữa, ta có thể làm tốt hơn cho thành phố, ta có thể chuẩn hoá mọi thứ. Và chúng ta đạt được điều này, bởi đã có một trang do Socrata tạo
có tên là Cổng thông tin mở NYC. Đây là nơi đăng tải 1100 bộ dữ liệu mà
không gặp những vấn đề tôi đã đề cập, và thật đáng mừng là con số đang tăng lên. Bạn có thể tải về tài liệu ở bất cứ định dạng nào, CSV hay PDF hay Excel.
Bạn có thể tải bất kì tệp nào bạn muốn theo cách đó.
Vấn đề là, mỗi lần như thế, bạn sẽ thấy mỗi nguồn mã hoá những địa chỉ khác nhau.
Một địa chỉ gồm tên phố, ngã giao nhau, đường phố, khu phố, địa chỉ, toà nhà, địa chỉ toà nhà.
Một lần nữa, bạn mất thời gian, kể cả khi đã có cổng thông tin này, để chuẩn hoá những trường địa chỉ.
Và việc này thật hao phí thời gian.
Thành phố chúng ta có thể làm tốt hơn.
Chúng ta có thể tiêu chuẩn hóa địa chỉ, và nếu có thể, ta sẽ có nhiều bản đồ hơn nữa.
Đây là bản đồ vòi chữa cháy ở thành phố New York. nhưng không chỉ có vòi chữa cháy thôi đâu.
Đây là top 250 tổng số vòi chữa cháy liên quan đến vé phạt đỗ xe.
(Cười) Tôi học được vài điều từ bản đồ này, tôi thực sự rất thích.
Thứ nhất, đừng đỗ xe ở mạn trên phía Đông.
Tốt nhất là đừng. Dù bạn đỗ xe ở đâu thì cũng bị nhận vé phạt thôi.
Thứ hai, tôi đã tìm ra 2 vùng có tổng vòi nước máy lớn nhất New York, chúng đều ở Lower East Side, và 2 điểm này đã và đang mang lại hơn 55,000 đô la mỗi năm từ những vé đỗ xe.
Khi biết tới điều này, tôi cảm thấy khá lạ vì vậy tôi đã tìm hiểu thêm và hoá ra vấn đề ở vòi nước máy và một thứ nữa gọi là vỉa hè, đây là một khu đi bộ khoảng 8 bước chân và bên cạnh là chỗ để xe.
Rồi xe đi tới, và vòi nước máy - "Nó ở tít đằng kia, đỗ ở đây là ổn", và thực sự có cả vạch kẻ khéo léo để đỗ xe.
Họ sẽ đỗ xe ở đó, và NYPD không đồng ý với lựa chọn này và sẽ phạt họ. Không chỉ có tôi nhận được thẻ phạt này đâu.
Đây là chiếc xe Google Street View
cũng nhận một vé phạt như thế.
Tôi đã chia sẻ trên blog của mình, trang I Quant NY, và Sở Giao Thông đã hồi âm, họ nói rằng, "Dù chúng tôi chưa nhận được bất cứ phàn nàn nào về địa điểm này, nhưng DOT sẽ điều chỉnh lại vạch kẻ đường, cũng như tiến hành những thay đổi hợp lí."
Và tôi tự ngẫm rằng, câu trả lời điển hình của chính phủ, tốt thôi, cuộc sống của tôi vẫn tiếp diễn.
Nhưng vài tuần sau, điều phi thường đã xảy ra.
Họ đã sơn lại vạch đỗ xe, trong phút chốc, tôi nghĩ mình thấy được tương lai của thông tin mở, chỉ với việc nghĩ đến điều đã xảy ra ở đây.
Trong 5 năm, điểm này đã bị thu phí và chuyện cũng rối thêm, sau đó người dân phát hiện điều gì đó, họ báo lại với thành phố, chỉ trong vài tuần vấn đề đã được giải quyết.
Thật ngạc nhiên. Có nhiều người canh chừng như khuyển canh nhà vậy.
Chuyện không phải vậy. Chuyện liên quan việc trở thành một cộng sự.
Ta có thể khiến người dân trở thành những cộng sự có ích cho chính phủ. chuyện đó không hề khó.
Tất cả những gì ta cần là một vài thay đổi.
Nếu bạn đang yêu cầu lưu trữ, nếu bạn thấy dữ liệu của mình được yêu cầu nhiều lần, hãy công khai nó, đó là dấu hiệu dữ liệu cần được công khai.
Nếu bạn làm trong cơ quan chính phủ định công khai một bản PDF, hãy thông qua đạo luật yêu cầu người đăng phải ghi rõ dữ liệu gốc, vì dữ liệu đó được dẫn nguồn từ đâu đó.
Tôi không biết từ đâu, nhưng chắc sẽ có nguồn gốc, bạn có thể công khai nó dưới dạng PDF. Hãy công nhận và chia sẻ tiêu chuẩn cho dữ liệu mở.
Hãy bắt đầu bằng địa chỉ tại thành phố New York.
Bắt đầu bằng việc chuẩn hoá địa chỉ.
Bởi New York tiên phong trong dữ liệu mở.
Bất luận thế nào, ta là người đi đầu với thông tin mở,
nếu ta bình thường hoá mọi thứ, và đặt tiêu chuẩn dữ liệu mở, những người khác sẽ hưởng ứng theo. Bang và thậm chí chính phủ sẽ tán đồng. Những quốc gia khác sẽ tuân theo, và ta không còn xa thời điểm bạn có thể viết một chương trình và thông tin bản đồ của 100 quốc gia. Đây không phải khoa học viễn tưởng.
Chúng ta thực sự tiến gần hơn. Đồng thời, ta đang trao quyền cho ai?
Có hàng trăm buổi gặp mặt đang diễn ra ở thành phố New York, những buổi meetup tích cực. Hàng ngàn người đang tham dự.
Họ tới dự sau khi tan làm hay vào các ngày cuối tuần, và họ tham gia để thấy những thông tin mở và làm cho thành phố trở nên tốt đẹp hơn.
Những tổ chức như BetaNYC, tuần trước công khai một thứ gọi là citygram.nyc cho phép bạn góp vào 311 lời phàn nàn xuất phát từ nơi ở, nơi làm việc của bạn.
Bạn điền địa chỉ vào, nhận những lời phàn nàn từ địa phương.
Không phải chỉ có cộng đồng công nghệ mới dùng cách này.
Những người quy hoạch đô thị như học sinh tôi từng dạy ở Pratt cũng dùng.
Đó là chủ trương chính sách, dành cho mọi người, dành cho công dân có hoàn cảnh khác nhau.
Và với vài sự thay đổi nhỏ đang tăng dần, ta có thể mở khoá những đam mê và năng lực của người dân để trang bị cho nền thông tin mở, làm thành phố tươi đẹp hơn, cho dù đó chỉ là một tập dữ liệu, hay là một điểm đỗ xe đi chăng nữa.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Ngay cả khi viết mười một quyển sách và giành được vài giải thưởng uy tín, Maya Angelou vẫn chưa thể thoát khỏi sự hoài nghi dai dẳng rằng mình chưa thực sự đạt được thành tựu.
Albert Einstein cũng trải qua cảm giác tương tự: ông miêu tả mình là "kẻ lừa đảo không cố ý" và khám phá của ông không đáng nhận được nhiều sự chú ý đến vậy.
Rất hiếm người đạt được thành tựu như Angelou hay Einstein nhưng cảm giác bị lừa luôn thường trực trong họ.
Vì sao nhiều người trong ta không thể từ bỏ cảm giác mình không xứng với thành tựu, hay ý tưởng và thành tựu của ta không đáng nhận được sự chú ý?
Nhà tâm lý Pauline Rose Clance là người đầu tiên tìm hiểu sự thiếu tự tin vô căn cứ này.
Với công việc là một nhà trị liệu, cô thấy những bệnh nhân chưa tốt nghiệp đại học có chung một lo lắng dù đạt điểm cao: họ vẫn không tin mình xứng với chỗ ngồi ở trường đại học.
Một số còn tin rằng mình được nhận vì một sai sót tuyển sinh.
Trong khi Clance biết những lo ngại này là vô căn cứ, cô vẫn nhớ đã từng cảm thấy giống họ khi còn ở đại học.
Cô và bệnh nhân đã trải qua một thứ mang nhiều tên gọi khác nhau: hiện tượng kẻ mạo danh, trải nghiệm mạo danh, và hội chứng kẻ mạo danh.
Cùng với đồng nghiệp Suzanne Imes, Clance bắt đầu tìm hiểu hội chứng này ở sinh viên và giáo viên nữ.
Nghiên cứu của họ cho thấy cảm xúc bị lừa dối bao trùm lên nhóm này.
Từ nghiên cứu ban đầu đó, vấn đề tương tự vẫn xảy ra ở mọi giới tính, chủng tộc, độ tuổi, và ngành nghề, Dù nó có thể phổ biến và ảnh hưởng nhiều hơn tới trải nghiệm của nhóm thiểu số hay bị thiệt thòi.
Gọi nó là hội chứng là để giảm mức độ phổ biến của nó.
Nó không phải là một căn bệnh hay sự bất thường, và không nhất thiết gắn với trầm cảm, lo âu, hay tự trọng.
Cảm giác bị lừa này bắt nguồn từ đâu?
Những người có tay nghề cao hoặc tài năng có xu hướng nghĩ người khác cũng có khả năng như vậy.
Điều này có thể biến thành cảm giác họ không xứng với những giải thưởng và cơ hội hơn người khác.
Và như Angelou và Einstein đã trải qua, không có ngưỡng thành tích nào có thể làm dịu những cảm xúc này.
Cảm giác kẻ mạo danh không chỉ ở những người có tay nghề cao.
Mọi người đều dễ mắc một hiện tượng gọi là sự ngu dốt đa nguyên, khi mỗi chúng ta đều hồ nghi bản thân trong thâm tâm, nhưng tin rằng chỉ có mình như vậy vì không ai nói lên những hồ nghi đó.
Và vì khó để biết bạn mình làm việc cật lực như thế nào, khó khăn bao nhiêu khi làm một số việc, hay nghi ngờ bản thân nhiều thế nào, thật khó để lờ đi cảm giác rằng ta kém cỏi hơn những người xung quanh.
Cảm xúc mạnh mẽ từ hội chứng kẻ mạo danh có thể cản trở ta chia sẻ những ý tưởng tuyệt vời hay xin vào những công việc hay dự án mà ta có thể tỏa sáng.
Ít nhất cho đến nay, cách hiệu quả nhất để chống lại hội chứng mạo danh là nói về nó.
Nhiều người chịu đựng hội chứng kẻ mạo danh sợ rằng nếu yêu cầu được đánh giá khả năng, những nỗi sợ của họ sẽ bị xác thực.
Và ngay cả khi được nhận xét tích cực, nó thường không làm giảm cảm giác bị lừa của họ.
Nhưng mặt khác, việc nghe rằng người chỉ dẫn hay cố vấn cũng trải qua cảm giác tương tự có thể giúp làm dịu đi cảm giác đó.
Tương tự với những người xung quanh.
Thậm chí, tìm ra thuật ngữ cho cảm giác này thôi cũng đã là khuây khoả.
Nhận thức được hiện tượng này, bạn có thể đối mặt với hội chứng kẻ mạo danh bằng cách thu thập và xem xét phản hồi tích cực.
Một nhà khoa học luôn trách bản thân vì mọi vấn đề trong phòng thí nghiệm bắt đầu ghi lại nguyên nhân mỗi khi xảy ra sự cố.
Rốt cuộc, cô nhận ra hầu hết vấn đề bắt nguồn từ lỗi máy móc, và bắt đầu nhận ra năng lực của mình.
Chúng ta, đôi khi, không thể hoàn toàn xua đuổi cảm giác này nhưng có thể cởi mở trao đổi về các thách thức trong học tập hay làm việc.
Với nhận thức càng tăng về sự phổ biến của những trải nghiệm này, ta có thể cảm thấy tự do hơn khi thành thật với cảm xúc của mình và xây dựng sự tự tin từ những sự thật đơn giản: bạn có tài, bạn có khả năng, và bạn được chấp nhận.
Tôi là Michael Shermer, giám đốc của Skeptics Society và chủ của tạp chí "Skeptic".
Chúng tôi điều tra hiện tượng siêu linh, hội kín, giả khoa học và các cáo buộc về mang tính khoa học, giả danh khoa học, phản khoa học, khoa học vô giá trị tà thuật, khoa học bệnh hoạn, sai trái, và những niềm tin vô lý từ xa xưa.
Trừ phi dạo gần đây bạn ở trên sao Hỏa bạn biết có nhiều thứ như thế ngoài đó.
Vài người gọi chúng tôi với cái tên khá tiêu cực là kẻ vạch trần
Nhưng hãy thẳng thắn, có nhiều thứ nhảm nhí.
Chúng tôi giống mấy đội cảnh sát chống lừa đảo ngoài kia vậy, kiểu như Ralph Nader của những ý tưởng tệ hại ấy, (Tiếng cười) nhưng vẫn cố thay thế ý tưởng tồi bằng ý tưởng tốt.
Tôi sẽ cho bạn ví dụ về một ý tưởng tồi.
Tôi có mang thứ này, tạp chí Dateline của NBC đã đưa nó cho chúng tôi để kiểm tra.
Nó được sản xuất bởi Công ty Quardo ở West Virginia.
Nó được gọi là Que dò Quardo 2000.
(Tiếng cười) Mỗi chiếc được bán với giá 900 đôla cho các Ban quản lý trường cấp 3.
Nó là một miếng nhựa được gắn với râu anten Radio Shack.
Bạn có thể dò tất cả mọi thứ, nhưng chiếc đặc biệt này được sản xuất để dò tìm cần sa trong tủ đồ của học sinh.
(Tiếng cười) Vậy để sử dụng, bạn hãy đi dọc hành lang và xem thử nó nghiêng về phía chiếc tủ nào thì hãy mở của tủ đó ra.
Trông nó giống như thế này.
Để tôi chỉ cho bạn xem.
(Tiếng cười) Hình như nó có xu hướng nghiêng sang phải.
Vì đây là khoa học nên chúng ta sẽ làm thử nghiệm kiểm tra.
Chắc chắn nó sẽ ngả về hướng này.
(Tiếng cười) Anh có thể dốc túi của mình ra không?
(Tiếng cười) Vậy câu hỏi là nó có thể thật sự tìm cần sa trong tủ đồ học sinh không?
Câu trả lời là nếu mở đủ số tủ ra thì có đấy.
(Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Nhưng trong khoa học, ta phải theo dõi thất bại chứ không chỉ thành công
Và đó có lẽ là bài học chính của buổi nói chuyện ngắn của tôi hôm nay Đây là lối làm việc của nhà ngoại cảm, nhà chiêm tinh, người bói bài tarot...
Ta chỉ nhớ đến thành công và quên mất thất bại.
Trong khoa học, chúng tôi giữ toàn bộ dữ liệu và xem thử số lần thành công có thể nào nhiều hơn trong tổng số lần thực hiện hay không.
Trong trường hợp này, chúng tôi kiểm tra nó
Ta có hai hộp không trong suốt: một đựng cần sa THC được chính phủ cho phép và một hộp rỗng.
Và nó đúng trong 50% tổng số lần, (Tiếng cười) tức là chính xác những gì bạn mong đợi về một mô hình lật xu.
Đây chỉ là một ví dụ vui về những công việc chúng tôi làm.
"Skeptic" là tạp chí ra theo quý. Mỗi quý đều có một chủ đề riêng.
Con người đang trở nên thông minh hay ngu ngốc hơn?
Tôi có quan điểm riêng nhờ công việc tôi đang làm, nhưng thật ra, con người đang trở nên thông minh hơn.
Một sự thật thú vị.
Đừng nghĩ chủ nghĩa hoài nghi hay khoa học như một vật.
Khoa học và tôn giáo có hợp nhau?
Như thể hỏi khoa học và ống nước có hợp không?
Chúng chỉ là hai thứ khác nhau.
Khoa học không là vật. Nó là động từ.
Nó là cách suy nghĩ về sự vật.
Là cách tìm lời giải thích tự nhiên cho mọi hiện tượng.
Ý tôi là điều khả dĩ hơn là: trí tuệ ngoài trái đất hay thực thể đa chiều vượt qua khoảng không to lớn giữa các vì sao để bỏ lại mấy vòng tròn bí ẩn trên cánh đồng ở Puckerbrush, Kansas nhằm quảng cáo cho skeptic.com, trang web của chúng tôi?
Trong mọi trường hợp, chúng ta phải hỏi rằng (Tiếng cười) Lời giải thích nào hợp lý hơn?
Trước khi nói có thứ bên ngoài thế giới này, đầu tiên ta nên đảm bảo nó không đến từ thế giới này.
Điều nào có khả dĩ hơn: Arnold nhờ sự trợ giúp ngoài hành tinh để tranh cử chức Thống đốc, hay tờ "World Weekly News" bịa chuyện?
(Tiếng cười) Chủ đề tương tự được thể hiện rất hay trong bộ phim hoạt hình Sidney Harris.
"Tôi nghĩ ông phải viết rõ hơn trong bước hai."
Chỉ hình này thôi đã hoàn toàn xóa bỏ những tranh luận về thiết kế thông minh.
Ngoài ra không còn gì khác.
(Tiếng vỗ tay) Bạn có thể nói có phép màu, chỉ là điều đó không giải thích hay đem lại điều gì cả.
Chẳng có gì để kiểm tra.
Nó chấm dứt tranh luận cho những người theo thuyết sáng tạo thiết kế thông minh.
Và đó là sự thật, các nhà khoa học đôi khi đưa ra thuật ngữ như từ đệm, năng lượng tối, vật chất tối, những từ như vậy, tới khi ta biết được nó là gì, ta sẽ gọi nó như vậy
Đây là khởi đầu của chuỗi nhân quả trong khoa học.
Với người thuộc thuyết sáng tạo thiết kế thông minh, đó là kết thúc chuỗi nhân quả.
Lần nữa, ta lại hỏi: điều nào hợp lý hơn?
UFO là đĩa bay ngoài hành tinh, nhầm lẫn giác quan, hay thậm chí là đồ giả?
Đây là tấm ảnh chụp UFO từ nhà tôi ở Altadena bang California, nhìn xuống dưới Pasadena.
Nếu bạn thấy thứ này giống nắp đậy trục bánh xe Buick thì chính là nó đấy.
Bạn còn không cần Photoshop hay thiết bị công nghệ cao, cũng chẳng cần máy tính.
Ảnh này được chụp bằng máy ảnh dùng 1 lần Kodak Instamatic.
Bạn chỉ cần có người bên cạnh sẵn sàng quăng cái nắp lên.
Camera sẵn sàng -- vậy đó.
(Tiếng cười) Dù có thể hầu hết những thứ này là giả, hay do ảo giác, và cũng có thể một vài thứ là thật, nhưng có vẻ tất cả là giả, giống những vòng tròn trên cánh đồng.
Theo ghi nhận chính thức hơn, trong khoa học ta tìm kiếm sự cân bằng giữa dữ liệu và lý thuyết.
Trong trường hợp của Galileo, ông ấy gặp hai vấn đề khi ông quay kính viễn vọng về phía sao Thổ.
Đầu tiên, chưa hề có lý thuyết nào về vòng đai hành tinh cả.
Thứ hai, dữ liệu của ông ấy đều thô sơ và mơ hồ và ông cũng không thể nhận ra mình đang nhìn thấy gì.
Nên ông viết lại những gì đã thấy "Tôi đã quan sát thấy hành tinh xa nhất có ba bộ phận."
Và đây là điều ông kết luận về thứ mình đã thấy.
Vậy nếu không có thuyết về vành đai hành tinh và chỉ vài dữ liệu thô sơ, bạn không thể có một giả thuyết đúng.
Nó được giải quyết vào năm 1655.
Đây là quyển sách của Christiaan Huygens đưa ra những sai lầm mà con người mắc phải khi cố tìm hiểu về sao Thổ.
Huygens có hai thứ: một giả thuyết tốt về vành đai hành tinh và cách hệ Mặt trời vận hành, cùng kính viễn vọng tốt hơn và dữ liệu ít sạn hơn. Nhờ vậy ông biết được rằng nếu Trái Đất quay nhanh hơn sao Thổ, thì theo định luật Kepler, thì ta sẽ bắt kịp nó.
Và ta thấy được các góc độ của vành đai từ những góc nhìn khác nhau.
Và điều đó hóa ra lại đúng.
Vấn đề của việc đưa ra một giả thuyết là nó có thể chứa những nhận thức thành kiến.
Một trong những vấn đề giải thích con người tin vào những thứ kì lạ đơn giản là do ta có những thứ đó, và tôi sẽ nói ở cấp độ nghiêm túc hơn
Đây là khuôn mặt trên sao Hỏa.
Năm 1976 có cả một phong trào đòi NASA phải chụp hình khu vực này vì người ta tin rằng đây là công trình kiến trúc vĩ đại của người dân sao Hỏa.
Đây là hình cận cảnh chụp vào năm 2001.
Nếu bạn thử lác mắt thì vẫn có thể nhìn ra khuôn mặt
Nhưng nếu làm thế bạn sẽ biến dữ liệu từ ít thành nhiều sạn, và làm giảm đi chất lượng dữ liệu của bạn.
Nếu tôi không nói bạn phải tìm gì, bạn vẫn sẽ nhìn thấy khuôn mặt, vì ta được lập trình thấy khuôn mặt qua sự tiến hóa.
Các khuôn mặt rất quan trọng về mặt xã hội.
Và tất nhiên, mặt vui, hay các kiểu mặt đều dễ nhìn ra.
Bạn thấy mặt cười trên sao Hỏa.
(Tiếng cười) Nếu nhà thiên văn học là ếch, họ sẽ nhìn thấy chú ếch Kermit.
Bạn có thấy không? Mấy chân ếch nhỏ xíu.
Hay nếu nhà địa chất là voi?
Biểu tượng tôn giáo.
(Tiếng cười) Phát hiện bởi một thợ bánh Tennessee năm 1996.
Ông ta thu mỗi người đến xem 5 đô-la tới khi ông ta nhận được đơn xử lý xâm phạm từ luật sư của Đức Mẹ Teresa.
Đây là Đức Mẹ Guadalupe và Đức Mẹ Watsonville, ở ngay ngoài đường.
Vỏ cây đặc biệt tốt vì nó sần sùi, nhiều nhánh, có vệt đen trắng và bạn có thể tìm ra các họa tiết vì con người là loài vật tìm họa tiết.
Đây là Đức Mẹ Mary ở cạnh của sổ bằng kính ở Sao Paulo.
Đây là Đức Mẹ Mary xuất hiện trên miếng bánh kẹp phô-mai mà tôi đã được cầm ở sòng bạc Las Vegas, tất nhiên, người Mỹ là vậy đó.
(Tiếng cười) Sòng bạc này trả 28.500 đô-la trên eBay để mua miếng bánh kẹp.
(Tiếng cười) Nhưng thực sự nhìn nó giống ai?
Đức Mẹ Mary? (Tiếng cười) Nó có kiểu môi nhăn nheo, phong cách kỉ nguyên 1940.
Đức Mẹ Mary ở Clearwater, Florida.
Tôi đích thực đã tới xem cái này.
Có rất nhiều người ở đó.
Các tín đồ đến bằng xe lăn và nạng,...
Chúng tôi đã tới và điều tra.
Để cho bạn biết kích cỡ, đó là Dawkins, tôi và Randi vĩ đại, kế bên là bức hình lớn gấp hai lần rưỡi.
Người ta đã thắp hàng ngàn ngọn nến để tưởng niệm điều này.
Chúng tôi đi vòng ra phía sau để xem chuyện gì đang xảy ra.
Hóa ra cứ khi nào có đầu vòi tưới nước và một cây cọ ta sẽ thấy hiệu ứng này.
Đây là Đức Mẹ Mary từ phía sau, mà họ đã bắt đầu lau đi.
Tôi đoán mỗi tòa nhà chỉ có được một phép màu thôi.
(Tiếng cười) Vậy đây thật sự là phép màu của Mary, hay là phép màu của Marge?
(Tiếng cười) Và bây giờ tôi sẽ kết thúc bằng một ví dụ nữa, ảo giác thính giác.
Có một bộ phim tên "Tiếng ồn trắng" có Michael Keaton, nói về người chết nói chuyện với chúng ta.
Nhân tiện, mấy chuyện nói chuyện với người chết không hay tới vậy đâu.
Hóa ra ai cũng làm được cả.
Bắt người chết nói lại với mình mới là phần khó.
(Tiếng cười) Trong trường hợp này, có những thông điệp được ẩn sau hiện tượng điện tử.
Trang ReverseSpeech.com là nơi tôi đã tải thứ này về.
Đây là thứ nổi tiếng nhất trong tất cả.
Đây là bản xuôi của một ca khúc nổi tiếng.
(Nhạc dừng) Ta có thể nghe cả ngày nhỉ?
Được rồi, đây là bản đảo ngược, thử xem bạn có nghe thấy được thông điệp lẽ ra được ẩn giấu trong đây không.
(Tiếp tục lời khó hiểu) Bạn nghe được gì? Khán giả: Satan!
Satan. OK, ít nhất ta cũng nghe thấy
Giờ tôi nhồi vào vùng não xử lý âm thanh của bạn và nói bạn sẽ phải nghe thấy gì, rồi ta nghe lại lần nữa.
(Tiếng nhạc và lời) (Nhạc dừng) (Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Bạn không thể không nghe thấy khi tôi đã cho bạn biết.
(Tiếng cười) Tôi sẽ kết thúc bằng một câu chuyện tích cực.
Skeptics là một tổ chức giáo dục phi lợi nhuận.
Chúng tôi luôn tìm kiếm những điều tốt mà người ta làm.
Và ở Anh, có một ca sĩ nhạc pop.
Một trong những ca sĩ nổi tiếng hàng đầu nước Anh hiện nay, Katie Melua.
Cô đã viết một bài hát rất hay.
Bài hát nằm trong top 5 năm 2005 tên "Chín triệu chiếc xe đạp ở Bắc Kinh".
Đó là một chuyện tình, cô ấy kiểu như Norah Jones của Anh vậy, về cô yêu chàng trai nhiều thế nào và so sánh với chín triệu chiếc xe đạp, v.v
Và cô đã viết đoạn này.
(Tiếng nhạc) (Lời) Ta cách tận cùng vũ trụ những 12 tỉ năm ánh sáng. Em chỉ đoán vậy thôi. Chẳng ai biết được có thật vậy không. Nhưng em biết rằng em sẽ luôn bên anh.
(Dừng nhạc) Hay đấy. Ít ra cô ấy cũng tới gần rồi.
Ở Mỹ sẽ là "Ta cách tận cùng vũ trụ 6.000 năm ánh sáng".
(Tiếng cười) Nhưng bạn tôi, Simon Singh, nhà vật lý phần tử và giờ là giáo viên khoa học, người đã viết quyển sách "Vụ nổ Big Bang", đã dùng mọi cơ hội để thúc đẩy khoa học chân chính.
Nên anh ấy viết một bài trên tờ "The Guardian" về bài hát của Katie. Trong đó anh nói ta biết chính xác ta cách bờ rìa bao xa.
Bạn biết đấy, là 13,7 tỉ năm ánh sáng, không phải đoán bừa đâu.
Ta biết trong biểu đồ sai số ta gần tận cùng vũ trụ thế nào.
Nên có thể nói, dù không hoàn toàn đúng, nó cũng đã gần đúng rồi.
Và để đáp lại, Katie gọi cho anh ấy sau khi bài báo được phát hành và nói: "Tôi rất xấu hổ vì từng trong câu lạc bộ thiên văn
Đáng ra tôi phải biết"
Nên tôi sẽ kết thúc bằng bản mới.
(Tiếng nhạc và lời) Ta cách tận cùng của vũ trụ 13,7 tỉ năm ánh sáng.
Đó là con số ước lượng đúng với thanh sai số rõ ràng.
Và với những thông tin sẵn có, em dự đoán rằng em sẽ luôn bên anh.
(Tiếng cười) Hay quá phải không?
Tôi tên là Joseph, nghị sĩ của Kenya.
Hãy hình dung làng Maasai, và vào một buổi chiều khi binh lính chính quyền tới bao vây quanh làng và yêu cầu mỗi gia đình cử ra một bé trai đi học.
Đó là cách tôi được đi học. chính xác hơn là binh lính chỉa súng và nói với ba tôi, "Ông hãy quyết định đi"
Và rồi tôi rất thoải mái tiến vào học trường truyền giáo được quản lý bởi hội truyền giáo Mỹ này,
Thứ đầu tiên mà tổ chức truyền giáo Mỹ đưa cho tôi là một viên kẹo.
Trong đời tôi chưa từng bao giờ được ăn kẹo.
và tôi nói với bản thân mình cùng với hàng trăm cậu bé khác tôi thuộc về nơi này.
(Cười) Ở lại
khi mà mọi người từ từ bỏ đi.
Gia đình tôi di chuyển chổ ở, chúng tôi la du mục.
Mỗi lần trường học đóng cửa -- nó là trường nội trú và lúc đó tôi bảy tuổi -- bạn phải đi cho đến khi bạn kiếm thấy họ.
Năm mươi dặm, bốn mươi dặm, không thành vấn đề.
Bạn ngủ trong bụi cây, nhưng vẫn không dừng bước.
và tôi vẫn ở lại. Tôi không biết tại sao nhưng tôi vẫn ở lại.
Rồi thật ngạc nhiên tôi đậu kỳ thi tuyển quốc gia, được tiếp tục tại một trường trung học phổ thông xinh đẹp ở Kenya.
Và khi học xong trung học phổ thông.
Tôi tiếp tục tiến lên, và tôi gặp được một người đã cho tôi học bổng toàn phần tới Mỹ.
Mẹ tôi vẫn sống trong một túp lều, không một anh em trai nào của tôi đi học, và người đàn ông đó nói với tôi, "Đây, hãy tiến lêni"
Thế là tôi có học bổng của trường đại học St. Lawrence ở vùng xa của New York; học xong trường này.
Sau đó tiếp tục học cao học tại đại học Harvard; Học xong trường đó.
Rồi tôi làm việc ở DC một thời gian: Tôi viết một cuốn sách cho Địa Lý Quốc Gia và dạy lịch sử Mỹ.
Và mỗi lần trở về nhà lắng nghe những khó khăn của những người ở đây -- người bệnh tật, những người không có nước uống, tất cả những thứ như vậy -- mỗi lần trở về Mỹ, tôi luôn suy nghĩ về họ. Rồi một ngày, một người lớn tuổi kể cho tôi nghe một câu chuyện, nó như thế này:
Ngày xưa, có một cuộc chiến lớn xảy ra giữa các bộ lạc.
Và có một bộ lạc rất sợ bộ lạc Luhya.
Và mỗi lần họ cho trinh sát ra ngoài để đảm bảo không ai tấn công họ.
Rồi một ngày, đội trinh tham chạy về và nói với dân làng, "Quân thù đang tới đó. Nửa tiếng nữa họ sẽ tới được đây"
Mọi người tranh giành nhau, lấy đồ đạc, và sẵn sàng ra đi.
Nhưng có hai người đàn ông: một bị mù, một không có chân -- ông ta sinh ra đã bị vậy.
Tù trưởng nói, "Xin lỗi. Chúng tôi không thể mang các anh theo được.
Các anh sẽ làm tất cả chậm lại. Chúng tôi phải giúp phụ nữ và trẻ em phải chạy trốn, chúng tôi phải chạy."
Và rồi họ bị bỏ lại phía sau để chờ chết.
Nhưng hai người đàn ông này kiếm ra một cách.
Người đàn ông mù nói, "Nhìn này, tôi khỏe mạnh nhưng tôi không thấy đường."
Người đàn ông không có chân nói, "Tôi có thể nhìn thấy xa tận cuối chân trời, nhưng lại không bảo vệ chính mình khỏi một con mèo, hay bất cứ con vật nào khác."
Rồi người đàn ông mù quỳ xuống, như thế này, rồi nói người đàn ông không chân leo lên lưng ông ta, và sau đó đứng dậy
Người ở trên lưng thì có thể thấy đường, người mù thì có thể đi được.
Rồi cả hai bắt đầu khởi hành, đi theo dấu chân dân làng cho đến khi họ đuổi kịp và vượt qua dân làng.
Và tôi được nghe kể câu chuyện này trong buổi họp của các bô lão.
Đó là một vùng rất nghèo.
Tôi đại diện cho Bắc Kenya: một nơi để du canh du cư, hẻo lánh nhất mà bạn có thể kiếm được.
Người bô lão nói với tôi, "Anh bạn trẻ
Anh được ăn học tốt ở Mỹ, anh có một cuộc sống tốt ở Mỹ; anh sẽ làm được gì cho chúng tôi nào?
Chúng tôi muốn anh là đôi mắt của mình, chúng tôi sẽ là đôi chân.
Chúng tôi sẽ đi, anh hãy dẫn đường."
Vật khi cơ hội tới, và tôi luôn nghĩ về việc: "Mình có thể làm gì để giúp ích cho đồng bào mình?
Mỗi lần bạn tới nơi mà sau 43 năm độc lập vẫn không có những cơ sở y tế thiết yếu.
Người bệnh vẫn phải được vận chuyển trên xe cút kít
20, 30 km để tới bệnh viện. Không có nước sạch để uống. Rồi tôi nói, "Tôi sẽ cống hiến đời mình.
Tôi sẽ rời nước Mỹ.
Tôi sẽ đứng ra tranh cử.
Và tháng 7 vừa qua ... Tôi chuyển từ Mỹ về vào tháng 6, tranh cử vào tháng 7 và đã thắng cử.
Tôi đến vì họ, và đó là mục tiêu của tôi.
Hiện tại, trong vòng 9 tháng qua, tôi sống ở một nơi, với một một kế hoạch là trong vòng 5 năm tới, những người du mục sẽ có nước sạch uống.
Chúng tôi đang xây dựng trạm xá trên toàn khu vực bầu cử.
Tôi xin nhờ các bạn bè ở Mỹ giúp đỡ trong việc đưa các bác sĩ và y tá tới để giúp chúng tôi.
Tôi cố gắng cải thiện cơ sở hạ tầng.
Tôi sử dụng kiến thức mình được học ở Mỹ và từ cộng đồng của tôi để phát triển các kế hoạch. Tôi cố gắng phát triển những giải pháp cây nhà lá vườn cho những vấn đề này
vì tôi nhận ra rằng những người ngoài có thể tới và giúp đỡ chúng tôi, nhưng nếu chúng tôi không tự giúp chính mình thì sẽ không thể làm được gì cả.
Kế hoạch hiện giờ của tôi là giới thiệu học sinh dến với nhiều lĩnh vực khác nhau -- Một số sẽ trở thành bác sĩ, một số sẽ là luật sư -- Chúng tôi muốn đào tạo ra một nhóm người, nhóm sinh viên toàn diện, những người có thể trở về và giúp cộng đồng xã hội phát triển ở giữa cuộc suy thoái kinh tế lớn này.
Khi tôi vẫn tiếp tục là một nghị sĩ thì tôi sẽ vẫn lắng nghe tất cả các bạn nói về thực vật học, nói về y tế, chế độ dân chủ, những phát minh mới, tôi hy vọng một ngày nào đó, trong xã hội cộng đồng nhỏ của tôi -- rộng khoảng 26,000 km vuông, có lẽ gấp khoảng 5 lần diện tích Rhode Island -- không có đường lộ, chúng tôi có thể trở thành mô hình kiểu mẫu để giúp những nơi khác phát triển theo.
Cảm ơn các bạn rất nhiều. (Vỗ tay)
Tôi dành quãng thời gian 2 năm để tìm hiểu làm sao ta thực hiện ước mơ
Khi ta nghĩ về những giấc mơ ta có, và những điều chúng ta muốn để lại, thật kỳ diệu khi thấy có nhiều điều trùng lặp giữa những giấc mơ và dự án không bao giờ được thực hiện.
(cười) Vì vậy ngày hôm nay tôi muốn nói đến 5 cách để KHÔNG đạt được ước mơ của mình.
Một Tin vào thành công chớp nhoáng.
Bạn biết câu chuyện mà, phải không?
Anh kĩ sư phát triển ứng dụng cho điện thoại và thu lời rất khá
Câu chuyện có vẻ thật, nhưng tôi cá là bạn chưa nghe hết.
Nếu bạn điều tra sâu hơn, anh ấy đã phát triển 30 ứng dụng trước đó và anh ta có bằng thạc sĩ về ngành của mình.
Với kinh nghiệm làm việc 20 năm.
Câu chuyện này rất thú vị,
tôi có một câu chuyện mà tất cả cho là thành công sau một đêm.
Tôi lớn lên trong một gia đình bình thường hai tuần trước hạn chót nộp đơn vào Viện Công Nghệ Massachusetts tôi mới bắt đầu viết đơn xin nhập học.
Và, hoan hô! Tôi được nhận học.
Mọi người nghĩ đó là thành công chỉ sau một đêm nhưng thành công đó khả thi vì trong vòng 17 năm trước đó, tôi đã học hành nghiêm chỉnh.
Câu chuyện thành công chỉ sau một đêm luôn là thành quả của mọi thứ bạn đã làm trong đời đến tận thời khắc đó.
Hai: Tin rằng một người nào khác có câu trả lời cho bạn.
Người ngoài luôn muốn giúp, phải không?
Gia đình, bạn bè, đối tác, họ đều có quan điểm riêng về con đường bạn nên chọn: "Để tôi nói bạn nghe, bạn nên đi ống này."
Nhưng khi bạn đi vào trong đó, luôn có đường khác bạn phải chọn.
Và bạn cần chọn một cách độc lập.
Không ai khác có câu trả lời hoàn hảo cho cuộc đời bạn.
Bạn luôn cần đưa ra quyết định, phải không?
Những ống dẫn nhiều và dài vô tận, bạn sẽ va đầu đâu đó, và đó là một phần của quá trình.
Ba, cũng là điều khôn ngoan và vô cùng quan trọng: An cư khi bạn sự nghiệp tăng tiến ổn định.
Khi cuộc sống trở nên tuyệt vời, bạn có đồng đội tốt và việc làm ăn luôn sinh lời, mọi thứ được thu xếp ổn thỏa đã đến lúc để an cư.
Lúc tôi ra quyển sách đầu, tôi đã làm việc vất vả, phát hành nó mọi nơi ở Brazil
Thành quả là hơn 3 triệu người download sách, hơn 50.000 người mua sách giấy.
Khi tôi viết cuốn tiếp theo, tầm ảnh hưởng đã được đảm bảo.
Kể cả khi tôi an cư, sức bán sẽ kha khá.
Nhưng kha khá không có nghĩa là tốt.
Khi bạn đi đến đỉnh cao, bạn cần cố gắng hơn hết, đưa bản thân mình đến đỉnh cao hơn.
Có thể tôi chỉ cố một chút, đã có vài trăm nghìn độc giả rồi. và như thế là đã tuyệt rồi.
Nhưng nếu tôi cố gắng hơn, tôi có thể kéo con số này lên hàng triệu
Và tôi quyết định, với cuốn sách mới, tôi sẽ đi đến từng nơi ở Brazil
Tôi đã nhìn thấy đỉnh cao hơn.
Không có thời gian để ổn định.
Cách thứ tư, vô cùng quan trọng: Tin rằng lỗi lầm là do người khác.
Tôi thường xuyên thấy các bạn trẻ nói: "Tôi có ý tưởng tuyệt vời nhưng không ai đủ tầm nhìn để đầu tư."
"Ồ, tôi tạo ra tuyệt phẩm này, nhưng thị trường thật chán quá, hàng bán ế ẩm."
Hoặc là: "Tôi không tìm ra nhân tài, đội của tôi kém dưới cả trông đợi."
Nếu bạn có một ước mơ, trách nhiệm thực hiện là ở bạn.
Phải, tìm nhân tài có thể khó.
Phải, thị trường có thể chậm.
Nhưng nếu không ai đầu tư cho ý tưởng nếu không ai mua sản phẩm của bạn, thì chắc chắn lỗi là ở bạn.
(khán giả cười) Nhất định thế.
Bạn cần biến giấc mơ của mình thành hiện thực.
Và không ai có thể thực hiện ước mơ một mình.
Nhưng nếu bạn không biến chúng thành hiện thực, đó là lỗi của bạn.
Có trách nhiệm với giấc mơ của bạn.
Và mẹo cuối cùng, cũng vô cùng quan trọng: Tin rằng thứ giá trị duy nhất là bản thân ước mơ đó.
Có một quảng cáo với rất nhiều người bạn, họ đang leo núi, một ngọn núi rất cao, tốn rất nhiều công sức.
Bạn có thể thấy họ đang toát mồ hôi, nhưng họ rắn rỏi.
Họ cứ thế leo, cuối cùng họ cũng lên tới đỉnh.
Tất nhiên, họ sẽ ăn mừng phải không?
Tôi cũng sẽ ăn mừng. "Chúng ta đã làm được chúng ta tới đỉnh rồi!"
Hai giây sau đó, mọi người nhìn nhau, nói: "Ok, đi xuống thôi nào."
(khán giả cười) Cuộc sống không chỉ có các mục tiêu.
Cuộc sống còn có các hành trình.
Phải, bạn nên tận hưởng những thành quả, nhưng mọi người nghĩ rằng bạn có mơ ước, và bất cứ khi nào bạn đạt được mơ ước đó, Khoảnh khắc kỳ diệu ấy hạnh phúc tràn ngập.
Nhưng thành công là cảm giác nhất thời, và cuộc đời của bạn thì không.
Cách duy nhất để thực sự biến ước mơ thành thật là thưởng thức trọn vẹn chuyến hành trình của mình.
Đó là cách tốt nhất.
Hành trình được tạo nên bởi các bước nhỏ.
Bạn sẽ bước một số bước vững chãi.
Bạn sẽ ngã trong vài bước khác.
Nếu thành công, hãy ăn mừng, nhiều người đã chờ rất lâu.
Còn nếu bạn trượt, biến đó thành bài học.
Nếu mỗi bước đều là một thứ gì đó đáng học hoặc ăn mừng, bạn sẽ thích cuộc hành trình.
Vậy kết luận, 5 cách: Tin vào thành công chỉ sau một đêm, tin rằng ai đó có câu trả lời, tin rằng khi việc làm ăn ổn định, bạn có thể hưởng thụ, tin rằng lỗi là do người khác, và cuối cùng, chỉ chú trọng vào thành quả.
Tin tôi đi, nếu làm được, bạn sẽ phá hủy giấc mơ của mình.
(khán giả cười) (vỗ tay) Xin cảm ơn.
Con người chúng ta luôn quan tâm đến sức khỏe nhưng không phải lúc nào cũng biết cái gì là quan trọng
Lấy người Ai cập cổ đại làm ví dụ họ rất quan tâm đến phần cơ thể mà họ nghĩ sẽ cần ở thế giới bên kia, nhưng họ lại bỏ một vài cơ quan.
Ví dụ như phần này.
Mặc dù họ đặc biệt chú ý bảo quản bao tử, phổi, gan và vân vân, họ lại nghiền nát bộ não, rồi rút cạn nó qua đường mũi rồi vứt bỏ, thực ra cũng có lý vì bộ não làm gì được cho ta chứ?
Nhưng hãy nghĩ xem liệu có 1 phần cơ thể nào bị lãng quên trọng lượng ngang với bộ não và quan trọng như não vì nó cũng quyết định ta là ai, nhưng chúng ta biết quá ít và coi thường nó.
Và hãy nghĩ xem, nhờ có tiến bộ khoa học chúng ta mới bắt đầu hiểu được tầm quan trọng của nó để từ đó ta hiểu rõ hơn về chính mình.
Các bạn có muốn biết thêm về nó không?
Hóa ra chúng ta có một thứ như thế này: ruột của chúng ta, hay đúng hơn, vi sinh vật của nó
Nhưng không chỉ vi sinh vật trong ruột mới quan trọng.
Vi sinh trên cơ thể chúng ta chúng đóng vai trò hệ trọng ở nhiều khía cạnh khác nhau tạo nên những con người khác nhau.
Đơn cử như, bạn có bao giờ để ý rằng vài người hay bị muỗi cắn hơn những người khác
Hóa ra cái kinh nghiệm cắm trại này là có thật.
Ví dụ như tôi hiếm khi bị muỗi đốt, nhưng vợ tôi Amanda thu hút chúng từng đàn, đó là do chúng ta có những vi sinh vật khác nhau trên da tiết ra những chất hóa học khác nhau mà muỗi có thể nhận ra.
Vi sinh vật cũng rất quan trọng trong lĩnh vực y tế.
Ví dụ như loại vi sinh vật bạn có ở đường ruột sẽ quyết định loại thuốc giảm đau nào sẽ gây độc cho gan.
Chúng cũng quyết định liệu loại thuốc khác sẽ tốt cho tim của bạn hay không.
Và nếu bạn là ruồi giấm, lũ vi sinh vật còn quyết định bạn muốn làm tình với ai.
Chúng tôi chưa kiểm tra được điều này ở người nhưng có thể chỉ là vấn đề thời gian thôi. (Cười) Vậy, vi sinh vật đang đóng rất nhiều vai trò.
Chúng giúp ta tiêu hóa thức ăn.
Chúng huấn luyện hệ thống miễn dịch.
Chúng giúp ta chống lại bệnh tật, thậm chí chúng có thể ảnh hưởng lên cách ta cư xử.
Vậy thì 1 bản đồ vi sinh có thể giống cái gì đây?
Nó có lẽ không giống y hệt thế này, nhưng nó sẽ giúp ta hiểu thêm về tính đa dạng vi sinh.
Những vùng khác nhau trên thế giới có những sinh vật khác nhau chúng đặc trưng cho vùng này, vùng khác hoặc vùng khác nữa.
Với vi sinh vật, nó cũng tương tự như thế, mặc dù thật ra dưới kính hiển vi, tất cả các vi sinh vật trông gần giống nhau.
Vì vậy, thay vì định danh từng cá thể, chúng tôi nhìn vào chuỗi ADN của chúng, và trong 1 dự án có tên Chương Trình Vi Sinh Người, NIH tài trợ 173 triệu $ cho dự án này, ở đó hàng trăm nhà khoa học làm việc cùng nhau để sơ đồ hóa tất cả các nucleotid A,T, G và C và tất cả các vi sinh vật trong cơ thể người.
Và khi đặt chúng cùng nhau, chúng sẽ trông như thế này.
Bây giờ hơi khó để nhìn ra ai sống ở đâu đúng không?
Lab của chúng tôi đã phát triển 1 kĩ thuật máy tính cho phép chuyển hàng tetrabyte dữ liệu này thành 1 thứ hữu ích hơn giống như 1 bản đồ Và khi chúng tôi làm thế với dữ liệu vi sinh ở người trên 250 người tình nguyện khỏe mạnh, nó trông như thế này.
mỗi điểm đại diện cho 1 quần thể vi sinh trong toàn thể cộng đồng vi sinh.
Này, tôi đã nói về cơ bản, chúng trông giống nhau.
Vậy những gì ta đang nhìn thấy là mỗi điểm đại diện cho 1 cộng đồng vi sinh từ 1 vùng cơ thể của tình nguyện viên khỏe mạnh.
Và do đó bạn có thể thấy có những vùng có màu khác nhau trên bản đồ gần giống như các lục địa.
Và hóa ra là những vùng khác nhau trên cơ thể có những vi sinh vật rất khác biệt.
Ta có cộng đồng vi sinh vùng miệng màu xanh lá ở phía trên.
Phía bên kia, vi sinh ở da có màu xanh trời, vi sinh vùng âm đạo màu tím, ở dưới cùng, ta thấy vi sinh vùng phân có màu nâu.
Chỉ vài năm nay, ta mới phát hiện ra rằng vi sinh ở các vùng trên cơ thể khác nhau một cách đáng kinh ngạc.
Cho nên, nếu nhìn vào hệ vi sinh của 1 người ở ruột và ở miệng, ta sẽ thấy hai cộng đồng vi sinh ở 2 khu vực này khác nhau kinh khủng.
Hơn cả sự khác nhau giữa hai hệ vi sinh ở bãi san hô và thảo nguyên.
Thật là không thể tin được.
Thật vậy, hai vùng vi sinh trên cơ thể người chỉ cách nhau vài chục cm mà có sự khác biệt còn lớn hơn cả hàng trăm dặm trên Trái Đất.
Và điều đó không nói rằng 2 người cơ bản giống nhau cho dù sống cùng môi trường.
Có thể bạn đã nghe nói phần lớn ADN của con người chúng ta giống nhau.
Bạn có 99,99% ADN giống người đang ngồi bên cạnh.
Nhưng hệ vi sinh trong ruột thì không như vậy: có thể nó chỉ giống 10% với người ngồi bên cạnh bạn thôi.
Sự khác biệt này giống như giữa hệ vi khuẩn trên đồng cỏ và hệ vi khuẩn trong rừng.
Và những vi sinh khác nhau này có những chức năng khác nhau như tôi đã nói với bạn rồi đấy, từ tiêu hóa thức ăn đến mối liên hệ với các loại bệnh, chuyển hóa thuốc, vân vân ...
Vậy chúng thực hiện chức năng này thế nào?
Hưmm, 1 phần là do mặc dù vi sinh trong ruột chỉ nặng gần 1,5 ký nhưng chúng vượt trội về quân số.
Và chúng nhiều đến mức nào?
Hưmm, nó tùy xem bạn nghĩ về cơ thể ta như thế nào.
Nếu tính theo số tế bào,
thì mỗi cơ thể có khoảng 10.000 tỷ tế bào nhưng có đến 100.000 tỷ tế bào vi khuẩn
Vậy chúng nhiều hơn gấp 10 lần về số lượng.
Bây giờ, bạn có thể nghĩ rằng, chúng ta được làm người là nhờ ADN, thế mà mỗi chúng ta chỉ có khoảng 20.000 gen người tùy thuộc xem bạn đếm như thế nào, nhưng lại có từ 2 triệu đến 20 triệu gen của các loại vi sinh vật.
Vậy nhìn theo bất cứ cách nào, chúng ta thua về số lượng so với số vi sinh cộng sinh trong cơ thể ta.
Vậy hóa ra là chúng ta không chỉ để lại dấu vết ADN người mà còn để lại dấu vết ADN vi sinh trên tất cả những thứ ta chạm vào.
Chúng tôi đã có 1 nghiên cứu gần đây: bạn có thể biết chính xác tay của người nào đã dùng chuột máy tính nào thường xuyên với độ chính xác đến 95%.
Gần đây, kết quả này đã được công bố trên 1 tạp chí Khoa học. nhưng còn hay hơn, nó được vào phim "CSI: Miami," nên bạn có thể tin rằng nó là thật.
(cười) Vậy thì, ban đầu vi khuẩn đến từ đâu?
Hưmm, nếu bạn nuôi chó hay có trẻ con như tôi, bạn có thể nghi đâu là nguồn gốc lây truyền này, thật vậy, tất cả đều đúng.
Như cách phát hiện ra bạn hay dùng con chuột máy tính nào, dựa vào vi sinh bạn có, chúng tôi cũng có thể tìm ra con chó của bạn.
Nhưng ở người lớn, hệ vi sinh khá là ổn định, thậm chí nếu bạn sống với ai đó, thì bạn vẫn duy trì hệ vi sinh riêng của bạn trong vài tuần, vài tháng, thậm chí vài năm.
Thực tế, hệ vi sinh đầu tiên của ta phụ thuộc khá nhiều vào cách chúng ta sinh ra.
Trẻ em được sinh tự nhiên, sẽ có hệ vi sinh về cơ bản là giống hệ vi sinh ở âm đạo mẹ, trong khi đó, ở trẻ được đẻ mổ sẽ có hệ vi sinh giống ở da của mẹ.
Nó có thể liên quan tới sự khác biệt về sức khỏe ở trẻ được đẻ mổ. Ví dụ như tỉ lệ hen suyễn, dị ứng, thậm chí béo phì... cao hơn Tất cả những cái đó đều liên quan đến vi sinh, ta liên tưởng đến việc động vật có vú mạnh khỏe được sinh ra qua đường sinh môn, sự thiếu hụt các vi sinh bảo vệ mà chúng ta cần để phát triển có ảnh hưởng rất lớn đến nhiều tình trạng mà bây giờ ta mới biết có liên quan đến vi sinh.
Khi con gái tôi ra đời vài năm trước bởi mổ đẻ khẩn cấp, chúng tôi đã phải tự xoay xở và bảo đảm cho bé được che phủ bởi các vi sinh từ âm đạo mẹ mà đáng lẽ ra bé có 1 cách tự nhiên.
Khá là khó để đánh giá xem nó có hiệu quả với sức khỏe của bé hay không, đúng không?
Đối tượng được quan sát là con chúng tôi, dù kỹ lưỡng đến thế nào, thì số lượng vẫn là không đủ để kết luận điều gì cho số bình quân, nhưng đến khi được 2 tuổi, con bé vẫn chưa bị nhiễm trùng tai và chúng tôi vẫn tạ ơn Chúa về điều đó.
Và chúng tôi đang bắt đầu làm thử nghiệm lâm sàng với nhiều trẻ em để xem thực sự nó có tác dụng bảo vệ hay không.
Vậy thì cách ta ra đời ảnh hưởng cực lớn đến việc ta có vi khuẩn gì ban đầu, nhưng sau đó chúng ta sẽ đi đâu?
Tôi sẽ chỉ lại cho các bạn trên bản đồ về Dữ Liệu Dự Án Vi Sinh Người, mỗi điểm đại diện cho 1 mẫu ở 1 vị trí trên cơ thể của một trong số 250 người khỏe mạnh
Và các bạn thấy trẻ con phát triển thể chất.
Bạn cũng thấy chúng phát triển tinh thần.
Bây giờ, lần đầu tiên, các bạn sẽ thấy 1 trong những đứa con của đồng nghiệp tôi phát triển về mặt vi sinh
Cái chúng ta sắp nhìn thấy là những gì trong phân của 1 đứa trẻ, đó là cộng đồng vi sinh ở phân, đại diện cho ruột được lấy mẫu mỗi tuần, trong gần 2 năm rưỡi.
Bây giờ ta sẽ bắt đầu ở ngày 1.
Bạn thấy đứa trẻ bắt đầu với chấm vàng, và ta có thể thấy rằng nó bắt đầu đi từ cộng đồng vi sinh ở âm đạo, giống như ta dự đoán từ cách nó sinh ra.
Và cái sẽ xảy ra trong hơn 2 năm rưỡi là nó dần dần chuyển đổi giống với hệ vi khuẩn ở phân của người trưởng thành khỏe mạnh ở phía dưới cùng.
Bây giờ tôi bắt đầu để ta xem nó xảy ra như thế nào.
Hãy nhớ là mỗi bước di chuyển là cho 1 tuần thôi, Các bạn sẽ thấy theo từng tuần, sự thay đổi hệ vi sinh trong phân đứa trẻ này, sự thay đổi theo tuần này lớn hơn nhiều so với sự khác nhau giữa những người lớn khỏe mạnh trong nhóm Dự Án Vi Sinh Người, là những chấm nâu ở dưới cùng này.
Và bạn có thể thấy đứa bé dần tiến tới hệ vi khuẩn phân người lớn.
Đó là thời điểm 2 năm.
Đứa bé phải dùng kháng sinh do bị nhiễm trùng tai.
Ta có thể thấy sự thay đổi lớn của hệ vi sinh, theo sau đó là sự hồi phục tương đối nhanh.
Tôi sẽ tua lại cho các bạn xem.
Và cái chúng ta có thể thấy là chỉ trong vài tuần, đã có 1 sự thay đổi triệt để, quay lại giai đoạn nhiều tháng phát triển bình thường, tiếp theo là sự hồi phục khá nhanh, và ở ngày 838, ngày cuối cùng của video này, bạn có thể thấy đứa bé đã có hệ vi khuẩn của người khỏe mạnh bình thường, bất chấp sự can thiệp của kháng sinh.
Thực sự thú vị vì nó sẽ dẫn đến nhiều câu hỏi cơ bản về điều sẽ xảy ra khi chúng ta can thiệp ở độ tuổi khác của đứa trẻ.
Những gì ta làm ở giai đoạn đầu, khi hệ vi sinh đang thay đổi rất nhanh, thực sự quan trọng, hay là giống như ném đá vào vùng biển đang có bão và không để lại bất kì gợn sóng nào?
Thật đáng chú ý, nếu bạn cho trẻ dùng kháng sinh trong 6 tháng tuổi đầu tiên, nhiều khả năng sau đó nó sẽ bị béo phì hơn là nếu không cho dùng kháng sinh hoặc dùng muộn hơn, vậy những gì ta làm ở giai đoạn đầu có thể ảnh hưởng sâu sắc đến hệ vi sinh ở ruột và sức khỏe sau này, chúng ta mới chỉ bắt đầu hiểu điều đó.
Nó thực sự hấp dẫn, bởi vì 1 ngày nào đó, ngoài những ảnh hưởng mà kháng sinh gây ra trên vi khuẩn kháng thuốc, điều này thực sự nghiêm trọng, những kháng sinh này còn có thể làm suy yếu hệ vi khuẩn ruột, và 1 ngày nào đó chúng ta có thể sợ hãi kháng sinh giống như cách ta đang nhìn những công cụ kim loại người Ai Cập dùng để nghiền nát bộ não trước khi họ rút hết ra để ướp xác.
Vì thế tôi nói vi sinh có rất nhiều vai trò quan trọng, và chỉ trong vài năm gần đây chúng mới được xem là có liên quan tới rất nhiều loại bệnh khác nhau, bao gồm viêm bàng quang, bệnh tim, ung thư trực tràng, và thậm chí béo phì.
Béo phì có tác hại rất lớn, ngày nay chúng tôi có thể nói liệu bạn sẽ béo phì với độ chính xác đến 90% bằng cách kiểm tra vi khuẩn đường ruột.
Thật sự điều đó nghe có vẻ rất ấn tượng vì hiện nay, làm 1 kiểm tra y tế không qua vi sinh còn gặp khó khăn, ví dụ, rất khó để nói ai sẽ bị béo phì mà không kiểm tra hệ vi sinh đường ruột, dù cho bạn có biết thậm chí việc giải mã tất cả bộ gen người, thì ta chỉ mới dự đoán bệnh béo phì tới 60% chính xác mà thôi.
Vi sinh kì diệu đúng không?
Nghĩa là 1,5 kilo vi sinh trong cơ thể bạn có thể quan trọng cho sức khỏe của bạn hơn cả bộ gen bạn có.
Ở chuột, chúng tôi có thể làm nhiều hơn thế.
Với chuột, vi sinh liên quan đến tất cả các loại tình trạng bổ sung, bao gồm đa xơ cứng, trầm cảm, tự kỉ, và 1 lần nữa, béo phì.
Nhưng làm thế nào ta biết được sự khác biệt vi sinh là hệ quả hay nguyên nhân của những căn bệnh đó?
Có 1 thứ ta có thể làm, đó là nuôi vài con chuột trong môi trường vô trùng.
Sau đó thêm vào các vi khuẩn mà ta cho là quan trọng, và xem điều gì xảy ra.
Khi lấy vi khuẩn từ 1 con chuột béo phì và cấy sang 1 con chuột có bộ gen bình thường đã được nuôi trong môi trường vô khuẩn, nó trở nên béo hơn so với 1 con chuột bình thường.
Việc này thật kì diệu.
Đôi khi, những vi khuẩn đó giúp quá trình tiêu hóa hiệu quả hơn với cùng 1 chế độ ăn, vậy chúng lấy nhiều năng lượng hơn từ thức ăn. Nhưng cũng có lúc vi khuẩn thực sự làm thay đổi hành vi của chúng.
Làm cho chúng ăn nhiều hơn những con chuột bình thường, nên chúng chỉ trở nên béo hơn nếu ta để chúng ăn tùy ý.
Thực sự đáng kinh ngạc đúng không?
Vậy có thể hiểu rằng vi sinh có thể ảnh hưởng hành vi của động vật có vú.
Có thể bạn nghĩ liệu ta có thể làm thí nghiệm này với các loài khác, nếu bạn lấy vi sinh vật từ 1 người béo phì và cấy vào chuột được nuôi vô khuẩn, lũ chuột đó cũng sẽ trở nên béo hơn so với khi nó nhận được vi sinh từ người gầy, nhưng chúng ta có thể thiết kế 1 hệ vi sinh để cấy vào chúng nhằm ngăn chúng tăng cân.
Ta có thể thí nghiệm với suy dinh dưỡng.
Trong 1 dự án tài trợ bởi Quỹ Gates, chúng tôi kiểm tra trẻ em ở Malawi chúng bị kwashiorkor, 1 loại suy dinh dưỡng trầm trọng, và những con chuột bị cấy vi sinh kwashiorkor giảm 30% trọng lượng cơ thể chỉ trong 3 tuần, nhưng chúng có thể hồi phục sức khỏe nhờ 1 loại chất dinh dưỡng bơ lạc loại được dùng cho trẻ em trong bệnh viện, và lũ chuột đều ổn khi nhận hệ vi sinh từ những trẻ sinh đôi khỏe mạnh từng bị kwashiorkor.
Điều đó thực sự kì diệu vì nó gợi ý rằng chúng ta có thể thử nghiệm các liệu pháp bằng cách thử nhiều loại chuột khác nhau với vi sinh đường ruột của cá thể người và có lẽ điều chỉnh những liệu pháp này cho từng cá thể người.
Và tôi nghĩ điều quan trọng là mỗi một người đều có cơ hội để tham gia vào khám khá này.
Cho nên, 1 vài năm trước chúng tôi bắt đầu dự án "Đường ruột Mỹ", cho phép bạn đặt 1 chỗ cho chính bạn trong bản đồ vi sinh.
Đây là dự án khoa học được tài trợ bởi cộng đồng lớn nhất tôi biết đến thời điểm này có hơn 8000 người đã tham gia.
Nó diễn ra như thế này, họ gửi sinh phẩm của họ, chúng tôi giải mã ADN vi sinh của họ và gửi trả kết quả cho họ.
Chúng tôi cũng cung cấp kết quả ẩn danh cho các nhà khoa học, nhà giáo dục, và những người quan tâm, vân vân, nhờ thế mọi người đều tiếp cận được với dữ liệu.
Mặt khác, khi nhóm nghiên cứu của chúng tôi đến Viện Biên giới Sinh Học, và giải thích rằng chúng tôi dùng robot và laser để kiểm tra phân, thì mới phát hiện ra là không phải ai cũng muốn biết.
(Cười) Nhưng tôi đoán nhiều bạn muốn thử, cho nên tôi mang 1 vài bộ thử đến đây, nếu bạn muốn thử cho chính bạn.
Vậy tại sao chúng ta muốn làm điều này?
Vì vi sinh vật không chỉ quan trọng trong việc xác định tình trạng sức khỏe chúng ta, mà chúng còn có thể chữa bệnh.
Đây là một trong những phát hiện mới nhất của chúng tôi với các đồng nghiệp ở Đại Học Minnesota.
Tôi sẽ chỉ lại cho các bạn trên bản đồ vi sinh người.
Chúng ta đang nhìn thấy đây-- Tôi sẽ thêm vào một vài người có vi khuẩn C.diff
Đây là loại vi khuẩn tiêu chảy nguy hiểm làm cho bạn phải đi ngoài đến 20 lần mỗi ngày, những người này đã điều trị thất bại với kháng sinh trong 2 năm trước khi họ được tham gia thử nghiệm này.
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu tôi cấy 1 ít phân từ một người khỏe mạnh, được đánh dấu sao ở dưới cùng, vào những bệnh nhân này.
Vi khuẩn tốt có đánh nhau với vi khuẩn xấu để giúp họ hồi phục sức khỏe không?
Hãy cùng xem chính xác những gì xảy ra ở đây.
4 bệnh nhân được cấy từ 1 người khỏe mạnh ở dưới cùng bản đồ, bạn sẽ thấy là ngay lập tức, vi khuẩn chí đường ruột có sự thay đổi căn bản.
Vậy 1 ngày sau khi cấy, tất cả các triệu chứng biến mất, tiêu chảy biến mất, và họ khỏe mạnh trở lại, có vi khuẩn chí giống như của người cho và chúng ở đó.
(Vỗ tay) Chúng ta mới chỉ bắt đầu cuộc khám phá.
Chúng ta mới chỉ phát hiện ra ảnh hưởng của vi sinh vật trên tất cả các loại bệnh này, từ viêm bàng quang đến béo phì, và thậm chí cả tự kỉ và trầm cảm.
Tuy nhiên cái chúng ta cần làm là phát triển cái có thể được gọi là hệ thống định vị vi sinh, để không những xác định tình trạng của chúng ta mà còn giúp ta biết ta muốn gì và cần làm gì để đạt được điều đó, ta cần làm cho nó đủ đơn giản đến mức 1 đứa trẻ cũng có thể dùng được. (Cười) Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Là nhà phát triển phần mềm và kỹ sư công nghệ, tôi làm cho rất nhiều dự án công nghệ dân sự trong nhiều năm qua.
Công nghệ dân sự đôi khi được gọi là kỹ thuật hàng hóa sử dụng công nghệ để giải quyết các vấn đề nhân đạo.
Vào năm 2010 tại Uganda, tôi làm cho một dự án cho phép người dân địa phương ngăn chặn chính quyền theo dõi các cuộc điện thoại của họ nhằm bày tỏ bất đồng quan điểm.
Công nghệ tương tự đã được khai thác sau đó ở Bắc Phi vì mục đích tương tự nhằm giúp các nhà hoạt động giữ liên lạc khi chính phủ cố tình chặn các kết nỗi như một biện pháp kiểm soát người dân.
Nhưng nhiều năm qua, tôi nghĩ về những công nghệ này và những thứ tôi làm, một câu hỏi day dứt trong đầu tôi, nó là điều gì xảy ra nếu chúng ta nhầm về tác dụng của công nghệ và nếu nó gây tổn thương đến cộng đồng chúng ta định giúp đỡ?
Ngành công nghệ trên thế giới có xu hướng hoạt động theo các giả định tương tự rằng nếu chúng ta làm nên những điều to lớn, nó sẽ ảnh hưởng tích cực đến mọi người.
Rốt cuộc, những cải tiến này sẽ ra đời và được người ta sử dụng.
Nhưng không phải luôn luôn là như vậy.
Tôi thích gọi thứ công nghệ đấu tranh mù quáng này là "kinh tế học công nghệ nhỏ giọt" - từ mượn. Chúng ta thường nghĩ nếu thiết kế những thứ này cho thiểu số cuối cùng đa số đều dùng được, không phải lúc nào cũng thế.
Công nghệ và đổi mới song hành như của cải và vốn.
Chúng có xu hướng hợp nhất trong tay một vài người, và đôi khi chúng tìm lối vào trong tay nhiều người khác.
Và như hầu hết các bạn không giữ chế độ kiêng khem vào cuối tuần, nên tôi muốn nghĩ về một số ví dụ có thể thiết thực hơn.
Trong thế giới thiết bị đeo thông minh, điện thoại thông minh và ứng dụng, có sự thay đổi lớn trong việc theo dõi sức khỏe bằng các ứng dụng theo dõi số lượng calo bạn dùng hoặc liệu bạn có ngồi quá lâu hay đi bộ đủ chưa.
Các công nghệ này giúp nhập hồ sơ bệnh án ở các cơ sở y tế hiệu quả hơn rất nhiều, đổi lại, các cơ sở y tế này bắt đầu đặt yêu cầ hiệu quả như thế.
Khi các công cụ số lan tràn vào phòng y tế, và số hóa sẵn sàng, điều gì xảy đến với thế giới số vô hình?
Hoạt động y tế sẽ ra sao nếu bệnh nhân không có đồng hồ hay điện thoại $400 để theo dõi mỗi thay đổi của họ?
Giờ họ thành gánh nặng trong hệ thống y tế phải không?
Phương thức chữa bệnh đã thay đổi?
Trong thế giới tài chính, Bitcoin và các loại tiền tệ số đang làm thay đổi cách chuyển tiền trên toàn thế giới, nhưng thách thức cho những công nghệ này là rào cản gia nhập rất lớn, phải không?
Bạn phải truy cập ở cùng loại điện thoại, thiết bị, kết nối, và thậm chí nếu nơi bạn ở không có, bạn phải tìm đại lý ủy quyền, thông thường còn mất một khoản nhất định khi tham gia.
Và câu hỏi tôi thắc mắc là điều gì sẽ xảy đến với những người còn lại họ sử dụng tiền giấy trong khi phần còn lại của thế giới dùng tiền tệ số?
Một ví dụ nữa từ quê tôi ở Philadelphia: gần đây tôi đến thư viện công cộng, họ đang phải đối mặt với sự sống còn.
Nguồn quỹ công cộng đang giảm xuống, họ phải giảm số lượng in ấn để duy trì hoạt động, và một trong những cách họ đang áp dụng là số hóa một số lượng lớn sách và lưu trữ trên đám mây.
Rất tuyệt cho trẻ em, đúng không?
Bạn có thể tìm sách ở nhà, tra cứu trên đường tới trường hay tại ngay trường học, nhưng có 2 giả định ở đây, một, bạn truy cập ở nhà, và hai, bạn truy cập trên thiết bị di động, Và ở Philadelphia, nhiều trẻ em không có điều kiện đó
Trải nghiệm giáo dục sẽ như thế nào trong sự trỗi dậy của thư viện hoàn toàn dựa trên đám mây, khi thư viện từng được coi là thành phần quan trọng của giáo dục?
Làm thế nào chúng trụ được?
Ví dụ cuối cùng từ Đông Phi: có bước chuyển lớn trong việc số hóa quyền sử dụng đất, vì rất nhiều lí do.
Các cộng đồng nhập cư, thế hệ già hơn chết đi, và cuối cùng tình trạng nghèo đói dẫn tới tranh chấp về chủ sở hữu.
Vì thế một động thái lớn xảy ra là công bố tất cả thông tin lên mạng, theo dõi tất cả quyền sở hữu của các lô đất, đưa thông tin lên đám mây và công bố cho mọi người.
Nhưng thực tế, hậu quả không lường trước được của việc này là các nhà đầu tư, đầu tư mạo hiểm, nhà phát triển bất động sản, nhảy vào và họ bắt đầu thu mua nhiều lô đất từ chính những cộng đồng này, bởi họ có thể truy cập vào các công nghệ này và kết nối giúp họ làm được điều đó.
Thế nên một điểm chung ở các ví dụ này là những công cụ, công nghệ chúng ta tạo nên gây ra nhiều hậu quả khôn lường.
Là kĩ sư kỹ thuật, kỹ sư công nghệ, chúng tôi thích hiệu quả hơn là kết quả.
Chúng tôi quan tâm về làm việc hơn là kết quả.
Điều này cần thay đổi.
Chúng ta có trách nhiệm nghĩ về hậu quả của những công nghệ chúng ta tạo nên, đặc biệt khi chúng ngày càng kiểm soát thế giới chúng ta sống.
Cuối những năm 90, có sự thúc đẩy mạnh mẽ thực hành đạo đức trong thế giới đầu tư và ngân hàng.
Theo tôi đến năm 2014, chúng ta đã quá trễ cho một động thái tương tự trong ngành kỹ thuật, công nghệ.
Vì thế tôi khuyến nghị các bạn vì điều lớn lao bạn đang nghĩ đến, như các doanh nhân, CEO, kĩ sư, nhà sáng chế, hãy nghĩ đến hậu quả không lường trước được của những thứ bạn đang tạo dựng, bởi đổi mới thực sự là tìm cách dùng được cho tất cả mọi người.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
(Âm thanh rừng nhiệt đới) Mùa hè năm 2011, với tư cách là khách du lịch, tôi đã tới thăm những khu rừng nhiệt đới tại Borneo lần đầu tiên, và như các bạn có thể tưởng tượng ra, những âm thanh hỗn độn thực sự làm tôi ấn tượng mạnh.
Một mớ các loại tiếng ồn.
Ví dụ, đây là tiếng chim mỏ sừng, một loài chim lớn.
Tiếng râm ran này là của ve sầu.
Đây là tiếng một đàn vượn.
Thực ra là chúng đang hát to cho nhau nghe.
Nơi thực hiện những ghi âm này là một khu bảo tồn loài vượn, vì vậy bạn nghe được nhiều tiếng vượn thế, nhưng thực ra âm thanh đáng chú ý nhất trong khu rừng lúc đó tôi lại không để ý, mọi người trong đoàn chúng tôi cũng không để ý
Như tôi đã nói, đây là khu bảo tồn loài vượn.
Mọi người dành hầu hết thời gian để hồi phục loài vượn, nhưng đồng thời họ cũng phải dành thời gian bảo vệ cả khu vực khỏi nạn chặt rừng trái phép.
Nếu chúng tôi dùng âm thanh ghi trong rừng và lọc ra tiếng vượn, tiếng côn trùng. hay tiếng khác, trong bối cảnh đó, trong đoạn ghi âm bạn nghe có tiếng cưa máy ở xa xa.
Có ba nhân viên kiểm lâm làm việc trong khu bảo tồn công việc của họ thực ra là ngăn chặn nạn chặt cây. Một hôm khác, chúng tôi lại đi vào rừng với tư cách khách du lịch, và sau khi đi bộ được 5 phút, chúng tôi thấy một người đang cưa cây. Vâng, chỉ 5 phút đi bộ, vài trăm mét từ trạm kiểm lâm.
Tiếng cưa không bị nghe thấy, vì, như các bạn thấy, khu rừng rất ồn.
Tôi thấy việc này khó mà chấp nhận được, giữa thời buổi này, chỉ vài trăm mét từ trạm kiểm soát trong một khu bảo tồn, lại không ai nghe thấy tiếng có tiếng cưa cây.
Nghe có vẻ vô lí, nhưng sự thật là thế.
Vậy làm sao chúng ta ngăn chặn được nạn chặt cây trái phép?
Nghe thì hấp dẫn, với một kĩ sư, lúc nào cũng có giải pháp công nghệ, đầy tính kĩ thuật cao, nhưng sự thật là bạn đang ở trong rừng.
Giải pháp cần phải đơn giản, phải thực tế. Và ở đó chúng tôi đã phát hiện ra ta đã có đủ những thứ cần thiết.
Ta có thể tạo ra một hệ thống giúp ngăn chặn việc này sử dụng chính những thứ sẵn có.
Những ai, những gì đã có sẵn trong rừng?
Chúng ta có con người,
có hẳn một nhóm kiểm lâm tận tuỵ, sẵn sàng ngăn chặn việc này, họ chỉ cần biết những gì đang xảy ra trong rừng mà thôi.
Điều gây bất ngờ lớn nhất là sóng điện thoại trong rừng.
Điện thoại hoạt động tốt ở giữa nơi hẻo lánh ấy,
một nơi cách con đường gần nhất hàng trăm cây số. Điện thì không có, nhưng sóng điện thoại rất tốt. Người trong thị trấn truy cập Facebook suốt, hay lướt web trên điện thoại, và điều này làm tôi nảy ra ý tưởng về cách sử dụng âm thanh trong rừng tự động lọc ra tiếng máy cưa, bởi vì con người không nghe thấy, rồi gửi thông báo.
Nhưng bạn lại phải treo thiết bị lên cây.
Nếu chúng ta có thiết bị "nghe" âm thanh trong khu rừng, kết nối với điện thoại, rồi gửi thông báo cho chúng ta, có thể vấn đề sẽ được giải quyết.
Nhưng hãy nói về việc bảo vệ rừng một chút nào, bởi vì có lẽ các bạn cũng nghe về vấn đề này mãi rồi.
Thế hệ chúng tôi được nghe về việc bảo vệ rừng từ khi còn bé, và có vẻ như nhiệm vụ ấy vẫn còn đến ngày nay. Chúng ta cần bảo vệ rừng, điều này rất cấp thiết, Ngày hôm qua nhiều sân bóng đá bị phá huỷ,
nhưng hôm nay, rừng chỉ còn có một nửa, và chúng ta còn gặp nhiều vấn đề cấp bách hơn, như biến đổi khí hậu.
Thực ra, có một điều tôi đã không nhận ra: Nạn phá rừng gây ra hiệu ứng nhà kính nhiều hơn tất cả máy bay, tàu hoả, xe cộ và tàu thuyền trên thế giới cộng lại.
Nó là nguyên nhân lớn thứ hai dẫn đến biến đổi khí hậu.
Thêm vào đó, theo Interpol, 90% việc chặt rừng nhiệt đới là trái phép, giống như vụ việc chúng tôi đã chứng kiến.
Vậy nếu chúng ta có thể hỗ trợ kiểm lâm thi hành nhiệm vụ, ta có thể giảm được 17% một con số đáng kể và đạt được hiệu quả cao trong thời gian ngắn.
Đây có thể là cách rẻ nhất, nhanh nhất để giải quyết biến đổi khí hậu.
Và sau đây là thiết bị chúng ta nghĩ ra.
Trông rất hiện đại.
Khi có tiếng cưa trong rừng, thiết bị sẽ phát hiện và gửi thông báo qua mạng lưới GSM sẵn có tới một nhân viên trong khu vực, anh ta sẽ có mặt lập tức và ngăn việc chặt rừng.
Sẽ không còn việc đi tìm cây bị chặt.
Sẽ không còn việc nhận ra từ vệ tinh một cây giữa một khu vực đã bị chặt phá. Chúng ta sẽ can thiệp trực tiếp.
Tôi đã nói đây là biện pháp kinh tế nhất và nhanh nhất, nhưng thực tế thì ý tưởng đã không thực hiện được, nên có thể việc này cũng không rẻ và nhanh cho lắm.
Nhưng nếu thiết bị được gắn lên cây là điện thoại di động, giá thành có thể sẽ khá thấp.
Dị động bị vứt đi phải đến hàng trăm triệu cái mỗi năm, hàng trăm triệu đó chỉ tính riêng ở Mĩ, mặc dù đúng là chúng ta nên tính cả các nước khác nữa, nhưng điện thoại rất tuyệt vời.
Chúng có bộ cảm biến.
Chúng có thể "nghe" được tiếng rừng.
Tất nhiên chúng cần được bảo vệ.
Ta phải cho di động vào một cái hộp thế này, và ta cũng phải nạp pin cho chúng nữa.
Năng lượng là một thử thách kĩ thuật khó nhằn mà chúng ta phải đương đầu, bởi nạp năng lượng cho di động treo trên cành cây, ví dụ dùng như năng lượng mặt trời, đã từng là một câu hỏi khó, Đây là một thiết bị năng lượng mặt trời được tái chế từ chất thải công nghiệp.
Đây là những mảnh rời rạc ban đầu.
Tôi đã ghép chúng lại với nhau trong nhà xe của bố mẹ.
Rất cảm ơn bố mẹ đã cho phép tôi làm việc trong đó.
Như các bạn thấy, đây là thiết bị khi đã treo lên cây.
Có thể các bạn sẽ thấy nó được che giấu khá kĩ tít cao trên cây.
Điều này khá quan trọng, bởi dù chúng có thu được tiếng cưa trong bán kính 1km, giúp chúng hoạt động trong khoảng 3 km vuông, thì nếu có người muốn dỡ chúng xuống, cả khu vực sẽ không còn được bảo vệ.
Vậy thiết bị này có hiệu quả không?
Để kiểm tra, chúng tôi đưa nó đến Indonesia không phải ở chỗ cũ nữa mà là một chỗ mới, một khu bảo tồn vượn khác cũng là nạn nhân của chặt phá rừng trái phép.
Ngay trong ngày thứ hai hoạt động, nó đã thu được tiếng ồn từ máy cưa.
Chúng tôi nhận được thông báo ngay.
Tôi nhận được e-mail trên điện thoại.
Thực ra lúc đó chúng tôi vừa trèo từ tán cây xuống đất.
Mọi người còn đang hút thuốc thì tôi nhận được e-mail, và rồi tất cả mọi người im lặng, thực ra bạn có thể nghe thấy tiếng máy cưa rất rất nhỏ, nhưng đã không ai để ý cho đến lúc đó.
Chúng tôi khởi hành ngay để ngăn chặn việc chặt rừng.
Lúc đấy tôi khá là hồi hộp.
Rồi chúng tôi đến gần hơn với vị trí đám lâm tặc.
Lúc đó tôi đang hơi nản nản với toàn bộ công việc ấy.
Tôi không biết bên kia đồi có gì.
Anh kiểm lâm dũng cảm hơn tôi.
Anh ấy đi qua đồi, nên tôi cũng phải theo, Anh ấy đã thành công, và dừng việc chặt cây ngay.
Những người chặt cây thực sự bị bất ngờ, vì trước đây chưa bao giờ họ bị gián đoạn cả. Sự kiện có lẽ đã tác động nhiều đến họ, sau đó họ đã không bao giờ quay lại chặt rừng nữa.
Thực ra họ đều là những người tốt.
Họ đã cho chúng tôi biết việc chặt rừng thực sự như thế nào, và làm chúng tôi hiểu rõ: nếu bạn xuất hiện đúng lúc và yêu cầu dừng việc chặt phá rừng, họ có thể sẽ không bao giờ dám quay lại nữa.
Như vậy... Cảm ơn các bạn. Việc này được biết rộng rãi có thể do chúng tôi đã kể với nhiều người, và thực ra một vài điều kì diệu đã xảy ra.
Nhiều người trên khắp thế giới gửi e-mail hay gọi điện cho chúng tôi.
Chúng tôi nhận ra rằng ở châu Á, châu Phi hay Nam Mĩ, mọi người sử dụng giải pháp này rất hiệu quả và điều quan trọng nhát, chúng tôi nhận ra: điều mà chúng tôi tưởng là đặc biệt trong khu rừng, sóng di động khoẻ
thực ra lại không có gì lạ, đặc biệt là ở bìa rừng, nơi bị đe doạ nhiều nhất.
Sau đó lại có kì tích xảy ra: mọi người bắt đầu gửi điện thoại di động cũ cho chúng tôi.
Vì vậy hiện tại chúng tôi có cả một hệ thống, trong đó con người là nhân tố có sẵn, vừa sử dụng vừa cải thiện việc kết nối đang có, chúng tôi cũng tận dụng những chiếc di động được gửi đến từ khắp nơi trên thế giới Nhiều người muốn những chiếc điện thoại vẫn còn tác dụng sau khi bị thải ra Như vậy,
nếu những phần còn lại của thiết bị đều tái chế được, nó sẽ trở thành một thiết bị hoàn toàn dùng lại được.
Một lần nữa, điều này không bắt nguồn từ bất kì ý tưởng công nghệ phức tạp nào.
Nó chỉ đơn thuần là tận dụng những gì sẵn có, và tôi tin rằng, nếu không phải điện thoại, nếu không có đủ tài nguyên sẵn. bạn vẫn có thể xây dựng biện pháp tương tự mà phù hợp với từng hoàn cảnh.
Xin trân trọng cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Cách đây hai mươi lăm năm, các nhà khoa học ở CERN tạo ra World Wide Web.
Đến nay, internet thay đổi cách chúng ta giao thiệp, cách chúng ta giao dịch và thậm chí cách chúng ta sống.
Bằng nhiều cách, những ý tưởng đã sản sinh ra Google, Facebook, Twitter, và nhiều cái khác thật sự thay đổi cuộc sống chúng ta, điều đó mang cho chúng ta nhiều thuận lợi với một xã hội kết nối nhiều hơn.
Tuy nhiên, cũng có nhiều nhược điểm trong vấn đề này.
Ngày nay, một người bình thường có một lượng kinh ngạc thông tin cá nhân trên mạng, và ta lại bỏ thêm vào đó mỗi một lần chúng ta tải lên Facebook, mỗi lần chúng ta tìm kiếm trên Google và mỗi lần chúng ta gửi email.
Nhiều người nghĩ rằng: ừm, một email, chẳng có gì to tát, phải không?
Nhưng nếu là một năm email, hay có lẽ thậm chí cả đời email, gom lại, thì điều này nói lên nhiều thứ.
Nó nói lên nơi bạn sống, người bạn gặp, và thậm chí nó cho biết điều bạn đang nghĩ đến.
Điều lo lắng hơn là dữ liệu của chúng ta tồn tại mãi mãi, vì vậy dữ liệu về bạn có thể và sẽ sống lâu hơn bạn.
Việc đang diễn ra là phần lớn chúng ta không kiểm soát được dữ liệu của ta cũng như điều riêng tư của chúng ta.
Bởi vậy năm nay, khi mà mạng được 25 năm, chúng ta cần dừng lại một chút và nghĩ về những hệ quả của nó.
Chúng ta phải thật sự suy nghĩ.
Chúng ta mất sự riêng tư, vâng, nhưng ta cũng mất chính ý niệm về sự riêng tư.
Nếu bạn nghĩ về nó, hầu hết chúng ta ở đây hôm nay đều nhớ cuộc sống ra sao trước khi có internet, nhưng ngày nay, có một thế hệ mới được dạy từ lúc còn rất nhỏ là nên chia sẻ mọi thứ trên mạng, và đây là thế hệ sẽ không nhớ khi nào dữ liệu là sự riêng tư.
Chúng ta cứ tiếp tục đi con đường này, 20 năm nữa, chữ "riêng tư" sẽ có một nghĩa hoàn toàn khác so với những gì mà bạn và tôi biết.
Vì vậy đến lúc chúng ta ngừng lại chút và suy nghĩ, là liệu chúng ta có thể làm gì không?
Và tôi tin là có.
Hãy cùng nhìn vào một trong những cách trao đổi được dùng nhiều nhất trong thế giới ngày nay: email.
Trước khi sáng tạo ra email, chúng ta trao đổi chủ yếu bằng thư từ, và quá trình này khá đơn giản.
Đầu tiên bạn bắt đầu viết phần nội dụng của bạn trên một tờ giấy, rồi bạn bỏ nó vào trong một bao thư dán kín, và rồi, bạn sẽ gửi nó đi sau khi bạn dán tem và ghi địa chỉ lên.
Nhưng không may, ngày nay, khi ta gửi một email, không như gửi một lá thư.
Cái chúng ta gửi, thật sự là một bưu thiếp, và khi là một bưu thiếp cũng có nghĩa là mọi người có thể thấy nó ngay lúc nó rời khỏi máy tính của bạn đến lúc nó đến tay người nhận nội dụng có thể bị đọc hết.
Vì vậy, hướng giải quyết cho việc này đã được biết lúc trước và cũng có nhiều cố gắng để thực hiện.
Hướng giải quyết cơ bản nhất là mã hóa và ý tưởng thì khá đơn giản.
Đầu tiên, bạn mã hóa đường truyền giữa máy tính của bạn và máy email chủ.
Rồi, bạn cũng mã hóa dữ liệu khi nó lưu trong chính máy chủ.
Nhưng có một vấn đề, đó là những máy email chủ cũng giữ chìa khóa mã hoá, vì vậy bạn có một cái ổ khóa rất lớn với cái chìa khóa nằm kế bên
Nhưng không chỉ thế, bất cứ chính phủ nào theo luật có quyền yêu cầu và lấy chìa khóa dữ liệu của bạn, và chuyện này bạn không được biết.
Vì vậy cách chúng ta sửa vấn đề khá là dễ dàng, theo nguyên tắc: Bạn đưa mọi người chính chìa khóa của họ, và rồi bạn đảm bảo rằng máy chủ không có chìa khóa đó.
Có vẻ đơn giản phải không?
Vì vậy câu hỏi được đặt ra là, tại sao chuyện này chưa được làm?
Vâng, nếu chúng ta thật sự nghĩ về nó, chúng ta thấy rằng các kiểu kinh doanh internet ngày nay thật sự không tương thích với sự riêng tư.
chỉ nhìn vào những tên tuổi lớn trong ngành mạng, bạn thấy rằng quảng cáo đóng vai trò to lớn.
Thật ra, chỉ trong năm nay thôi, quảng cáo là 137 tỉ đô, và để tối ưu hóa quảng cáo để chúng ta xem, những công ty phải biết mọi thứ về chúng ta.
Họ cần biết chúng ta ở đâu, mấy tuổi, thích gì, và không thích gì, và bất cứ thứ gì khác họ có thế nhúng tay vào.
Và nếu bạn nghĩ về nó, cách tốt nhất để lấy thông tin này là tấn công sự riêng tư của chúng ta.
Vì vậy các công ty này sẽ không cho chúng ta sự riêng tư.
Nếu muốn có sự riêng tư trên mạng, điều chúng ta phải làm là chúng ta thoát khỏi mạng và tự giữ lấy.
Trong nhiều năm, khi nói đến email, giải pháp duy nhất được biết là PGP, khá phức tạp và chỉ có những người am tường kỹ thuật mới vào được
Đây là một sơ đồ chỉ dẫn một cách cơ bản quá trình mã hóa và giải mã thông điệp.
Không cần nói cũng biết đây không phải giải pháp cho tất cả mọi người và đây thật sự cũng là một phần vấn đề, bởi vì nếu bạn nghĩ về giao tiếp, theo định nghĩa, nó phải liên quan đến viêc có người nào đó nói chuyện với bạn.
Vì vậy trong khi PGP làm tốt việc nó được thiết kế để làm, thì với người không thể hiểu cách sử dụng nó, sự trao đổi riêng tư không tồn tại.
Và đây là một vấn đề mà chúng ta cần giải quyết.
Nếu chúng ta muốn sự riêng tư trên mạng, cách duy nhất có thể thành công là có cả thế giới cùng tham gia, và điều này chỉ có thể nếu chúng ta gỡ bỏ rào cản để thâm nhập.
Tôi nghĩ đây chính là thử thách then chốt nằm trong cộng đồng kỹ thuật.
Điều chúng ta phải làm là cố gắng đạt được sự riêng tư.
Vì vậy hè năm ngoái, khi câu chuyện của Edward Snowden xuất hiện đồng nghiệp và tôi quyết định xem chúng tôi có làm được điều này.
Lúc đó chúng tôi đang làm việc tại Tổ Chức Châu Âu về nghiên cứu Hạt Nhân tại máy gia tốc lớn nhất thế giới, mà bắn các hạt proton vào nhau.
Chúng tôi là những nhà khoa học, vì vậy chúng tôi dùng sự sáng tạo khoa học và ra lò một cái tên rất sáng tạo cho dự án của chúng tôi: ProtonMail. (Cười) Ngày nay nhiều người khởi tạo ở gara xe hoặc ở tầng hầm
Chúng tôi khác một chút.
Chúng tôi bắt đầu từ quán cà phê CERN, thật sự rất tuyệt, bởi vì, nhìn nè bạn có tất cả thức ăn và nước uống mà bạn muốn.
Nhưng còn tốt hơn nữa là mỗi ngày từ 12:00 trưa đến 2 giờ trưa thì miễn phí, Quán CERN có hàng ngàn nhà khoa học và kỹ sư ghé qua, và những người này cơ bản biết hết câu trả lời cho mọi thứ.
Vì vậy đó là môi trường chúng tôi bắt đầu làm việc.
Điều chúng tôi thật sự muốn làm là mượn email của bạn và chuyển nó thành một thứ giống như cái này, nhưng quan trọng hơn, chúng tôi muốn làm nó theo cách mà bạn không thể biết là nó xảy ra
Để làm điều đó, chúng tôi thật sự cần sự kết hợp của kỹ thuật cũng như thiết kế.
Chúng tôi sẽ làm như thế nào?
Vâng, có lẽ ý kiến hay là không để chìa khóa ở máy chủ.
Bởi vậy chúng tôi tạo một chìa khóa mã hóa trên máy tính của bạn, chúng tôi không tạo ra một chìa khóa duy nhất mà là một cặp vì thế có một chìa khóa RSA riêng và một chìa RSA công cộng, và những chìa này kết nối với nhau theo cách toán học.
Hãy xem nó làm việc như thế nào khi nhiều người cùng trao đổi với nhau.
Đây là Bob và Alice, họ muốn nói chuyện riêng với nhau.
Khó khăn then chốt là lấy mẫu tin của Bob và đưa nó cho Alice theo cách mà máy chủ không thể đọc được mẫu tin đó.
Điều chúng ta phải làm là chúng ta phải mã hóa nó trước khi nó rời máy tính của Bob, một trong những mẹo ở đây là chúng ta mã hóa nó dùng chìa khóa công cộng từ Alice.
bây giờ dữ liệu được mã hóa này được gửi tới Alice thông qua máy chủ, và bởi vì mẫu tin đã được mã hóa bằng chìa khóa công cộng của Alice, thì chỉ có chìa khóa mà có thể giải mã nó là chìa riêng của Alice, và điều đó biến Alice thành người duy nhất thật sự có chìa khóa này.
Bây giờ chúng ta đạt được mục tiêu, là lấy mẫu tin từ Bob đưa cho Alice mà máy chủ không thể đọc được những gì đang xảy ra.
Thật ra, điều tôi chỉ ra đây là một bức tranh cực kỳ đơn giản.
Thực tế thì phức tạp hơn nhiều và nó đòi hỏi nhiều phần mềm giống như cái này
Và đó thật sự là thử thách cho thiết kế mấu chốt: Làm cách nào đưa tất cả sự phức tạp này, tất cả phần mềm này, và ứng dụng nó theo cách mà người dùng không thể thấy được.
Tôi nghĩ với ProtonMail, chúng ta đã gần chạm đến điều này.
Vậy hãy xem nó hoạt động như thế nào trong thực tế.
Đây, chúng ta có Bob và Alice lần nữa, họ cũng muốn nói chuyện một cách an toàn.
Họ đơn giản chỉ tạo tài khoản trên ProtonMail, rất đơn giản chỉ tốn vài phút, và tất cả mã hóa và phân chia chủ yếu đang diễn ra tự động bên trong khi Bob đang tạo tài khoản của anh.
Khi tài khoản của anh được tạo, anh chỉ bấm "soạn thư" và bây giờ anh có thể viết email như anh làm ngày nay.
Anh soạn thông tin, và rồi sau đó, tất cả điều anh phải làm là bấm "gởi" và giống như thế, không cần hiểu mã hóa và không cần làm gì khác ngoại trừ việc viết email như hôm nay, Bob vừa gởi một mẫu tin được mã hóa.
Những gì chúng ta có ở đây thật sự chỉ là bước đầu tiên, nhưng nó cho thấy rằng với kỹ thuật phát triển, riêng tư không phải là chuyện khó khăn, nó không đáng bị xâm phạm.
Nếu ta chuyển mục tiêu từ việc tối đa hóa lợi nhuận quảng cáo sang bảo vệ dữ liệu, chúng ta có thể thật sự làm được điều đó.
Bây giờ, tôi biết câu hỏi trong đầu mọi người là OK, bảo vệ sự riêng tư, đây là mục tiêu lớn nhưng có thể bạn thật sự làm điều đó không mà không cần hàng tấn tiền mà quảng cáo đưa cho bạn?
Tôi nghĩ câu trả lời thật ra là có thể, bởi vì ngày nay, chúng ta chạm đến điểm nơi mà mọi người trên thế giới thật muốn hiểu sự riêng tư quan trọng thế nào, khi nào bạn có nó, mọi thứ đều có thể.
Đầu năm nay, ProtoMail thật sự đã có quá nhiều người dùng đến nỗi mà không còn chổ trống, khi điều này xảy ra, cộng đồng người sử dụng hợp sức lại và ủng hộ nửa triệu đô la
Đây chỉ mới là một ví dụ về việc có thể xảy ra khi bạn gom cộng đồng lại hướng tới một mục tiêu chung
Chúng ta có thể cân bằng thế giới.
Ngay bây giờ, chúng ta có một phần tư triệu người đăng ký ProtonMail, và những người này từ khắp nơi, điều này nói lên sự riêng tư không chỉ là một vấn đề của Mỹ hay Châu Âu, đó là vấn đề toàn cầu ảnh hưởng tất cả chúng ta.
Nó là điều mà chúng ta thật sự phải quan tâm để tiến lên.
Vậy thì chúng ta phải làm gì đây để giải quyết vấn đề này?
Vâng, đầu tiên, chúng ta cần ủng hộ một hình thức kinh doanh khác cho Internet, cái mà không chỉ dựa hoàn toàn vào quảng cáo cho lợi nhuận và sự phát triển.
Chúng ta thật sự cần xây dựng một internet mới nơi riêng tư và khả năng quản lý dữ liệu của chúng ta là đầu tiên và trên hết.
Nhưng điều thậm chí quan trọng hơn, chúng ta phải xây dựng internet nơi mà sự riêng tư không còn là một lựa chọn mà là một sự mặc định.
Chúng ta đã làm được bước đầu tiên với ProtonMail, nhưng đây chỉ là bước đầu tiên trong hành trình rất, rất dài
Tin tốt lành tôi có thể chia sẻ với bạn ngày hôm nay, một tin rất phấn chấn, là chúng ta không đi một mình.
Phong trào bảo vệ riêng tư của mọi người và tự do trên mạng đang thật sự đi vào quỹ đạo, và ngày hôm nay, có hàng chục dự án trên toàn thế giới đang làm việc cùng nhau để nâng cao sự riêng tư của chúng ta.
Những dự án này bảo vệ những thứ từ tán gẫu đến trao đổi bằng lời, cũng như lưu trữ, tìm kiếm trên mạng, dữ liệu duyệt web của chúng ta, và nhiều thứ khác.
Và những dự án này không được nâng đỡ bởi hàng triệu đô từ quảng cáo, nhưng nó tìm thấy sự ủng hộ từ mọi người, từ những cá nhân như bạn và tôi trên toàn thế giới
Điều này thật sự mang ý nghĩa, bởi vì xét cho cùng sự riêng tư dựa vào mỗi một chúng ta, chúng ta phải bảo vệ bây giờ vì dữ liệu trên mạng của chúng ta không chỉ là tập hợp của dãy số một và không.
mà là nhiều hơn thế nữa.
Nó là cuộc sống của ta, chuyện cá nhân của ta, của bạn bè ta, của gia đình ta, và qua nhiều mặt, cũng là hy vọng và kỳ vọng của ta,
Chúng ta cần bỏ thời gian bây giờ để bảo vệ quyền của chúng ta để chia sẻ cho chỉ những người chúng ta muốn chia sẻ, vì không có nó, chúng ta không thể có một xã hội tự do.
Vì vậy bây giờ là lúc cho chúng ta cùng đứng lên và nói, Vâng, chúng tôi muốn sống trong thế giới của sự riêng tư trên mạng, và vâng, chúng ta có thể làm việc cùng nhau để biến tầm nhìn nay thành sự thật.
Cảm ơn
Vỗ tay
Tôi muốn mở đầu buổi biểu diễn hôm nay bằng câu nói 90% mọi sự ở đời đều tệ hại.
(Tiếng cười) Theo định luật Sturgeon, điều đó có nghĩa là phần lớn mọi việc luôn đi theo chiều hướng xấu.
Tôi có một con huơu cao cổ ở đây.
Tôi sẽ quay lưng lại và ném nó và ai chụp được nó sẽ giúp tôi làm điều tiếp theo.
Thưa ngài, ngài đã chụp được nó.
Tôi có 1 lá bài trong tay tôi.
Hãy đọc bất kì lá bài nào trong bộ bài.
Khán giả: 10 cơ.
Helder Guimarães: 10 cơ.
Ngài có thể đọc bất kì lá nào trong bộ bài, nhưng ngài lại chọn quân 10 cơ.
90% mọi thứ đều nhảm nhí, và điều này chứng minh rằng Sturgeon đã đúng.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) (Tiếng cười) Thưa ngài, đây đâu phải buổi trình diễn của ngài đâu.
(Tiếng cười) Cứ giữ con hươu cao cổ này được chứ?
Chúa ơi.
(Tiếng cười) Mấy người này.
Vậy sự thật là, tại sao phần lớn mọi thứ đều tệ?
Tôi cho rằng: chúng ta ngừng suy nghĩ quá sớm.
Tôi sẽ cho các bạn một ví dụ cụ thể, một điều mà mọi người từng làm xuyên suốt cả thế kỷ -- không phải thế kỷ này, thế kỷ trước ấy.
Ý tưởng là lấy ra một mẩu giấy nhỏ rồi gập từ trong ra ngoài bằng cánh tay không thuận với tôi thì là tay trái.
Trông như thế này đây.
Dựa vào phản ứng của các bạn, tôi hiểu là không ai thấy hứng thú.
(Tiếng cười) Không sao, tôi hiểu lý do mà.
Chúng ta ngừng suy nghĩ quá sớm.
Nhưng nếu ta dành thêm thời gian suy nghĩ, như chiếc kẹp này chẳng hạn.
Một chiếc kẹp giấy có thể khiến việc tôi đang làm thú vị hơn chút đỉnh.
Tôi cũng không dùng năm ngón tay nữa, mà sẽ nắm lại, đáng mong đợi hơn rồi đúng không.
Chưa hết, tôi sẽ buộc mình làm tất cả chỉ trong một giây, như thế này.
Giờ ---- không, không, không
Sturgeon có thể đã đúng.
Nhưng không gì có thể đúng mãi mãi.
Mọi thứ luôn thay đổi.
Thưa ngài, lá bài lúc nãy ngài nói là gì?
Quân 10 cơ nhỉ?
Và đây là minh chứng cho việc mọi thứ luôn có khả năng thay đổi -- Quân 10 cơ.
(Tiếng vỗ tay) Các bí mật rất quan trọng.
Chúng cũng rất giá trị.
Đây là bí mật tài tình nhất tôi từng trải nghiệm.
Bắt đầu với một bộ bài trên mặt bàn, một người đàn ông đứng tuổi nói, "Tôi sẽ không chạm vào bộ bài này."
Người đàn ông đó là ai không quan trọng lời của người đó mới là thứ tôi ghi nhớ mãi: "Tôi sẽ không chạm vào bộ bài này."
Trong suốt thời gian ấy, người nọ cầm một cuốn sổ nhỏ, mà thỉnh thoảng ông mở nó ra rồi lật giở vài trang và nhìn thứ gì đó.
Nhưng tôi không hề để ý tới cuốn sổ vì còn đang mải để tâm tới bộ bài cùng lời khẳng định trước đó của ông. "Tôi sẽ không chạm vào bộ bài này."
Giờ, người đang giữ chú hươu cao cổ.
Tuyệt vời. Thưa ngài, giờ tới ngài đóng vai là tôi trong câu chuyện này.
Người đàn ông nọ quay về phía tôi rồi bảo: "Cậu có thể chọn một quân bài đỏ hoặc một quân bài đen."
Câu trả lời của tôi là ...
Khán giả 2: Quân bài đen.
HG: Chính thế.
Đó là một quân màu đen.
Ông ta hỏi tiếp "Nó có thể là chất bích hoặc nhép", tôi trả lời ...
HG: Chính xác! Là một lá bích.
Người đó lại hỏi: "Liệu là một quân bích cao hay thấp?
". Và câu trả lời của tôi là ...
HG: Quá chuẩn xác! Một quân cao.
Vậy nó là một quân bích cao, có thể là 9, 10, J, Q, K hoặc Át bích.
Tôi sẽ trả lời là ...
Khán giả 2: Quân K.
HG: Quân K bích.
Hẳn rồi. Giờ thì, ta sẽ thật công bằng nhé.
Ngài chọn quân đen, chất bích, một quân cao, rồi ngài chọn --- gì ấy nhỉ?
Khán giả 2: Quân K. HG: K bích.
Ngài có nghĩ tôi gây ảnh hưởng lên quyết định của ngài không?
Khán giả 2: Không, tôi chỉ cảm nhận được năng lượng từ anh.
HG: Nhưng ngài vẫn được tự do lựa chọn?
Vì nếu không, ta phải bắt đầu lại từ đầu.
Rất công bằng đúng không? Khán giả 2: Chắc chắn rồi.
HG: Lúc này, người đàn ông nói muốn hỏi tôi nốt một câu nữa, một con số trong khoảng từ 1 đến 52.
Con số đầu tiên tôi nghĩ đến là ...
Khán giả 2: 17.
HG: Chính xác! Đúng là số 17.
Người đàn ông đó còn nói: "Đến đây là hết."
Tôi biết chính xác điều đó nghĩa là gì.
Tôi biết ông ta sẽ chạm vào bộ bài đó.
Những gì các bạn đang xem đều giống hệt như lúc đó.
Ông ta rút bộ bài ra khỏi hộp.
Trong hộp không còn gì hết.
Ông bắt đầu đếm: "1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10."
Không khí dần trở nên căng thẳng.
(Tiếng cười) "11, 12, 13, 14, 15, 16, 17."
Quân bài thứ 17, không phải một lá K bích, có thứ gì đó xuất hiện từ giữa bộ bài, mà sau này tôi mới nhận ra đó là một điều bí mật.
Người đàn ông nọ đứng lên, rồi rời đi.
Tôi không bao giờ gặp lại ông ta nữa.
Nhưng ông ta để lại cuốn sổ vẫn luôn ở đó.
Và khi tôi cầm nó lên, đó thực sự là bí mật tuyệt vời nhất.
Bản chất của ta được định nghĩa bởi những bí mật ta gìn giữ và những bí mật ta chia sẻ.
Và đây là cách ông chia sẻ bí mật với tôi.
(Tiếng vỗ tay) Khỉ thật! Giờ thì -- (Tiếng cười) Tôi tin rằng những điều tuyệt vời diễn ra ở khắp mọi nơi.
Thật thế.
Và lý do tại sao chúng ta ít khi được tận mắt chứng kiến chúng, đó là vì ta không đặt mình vào vị trí đi tìm kiếm những điều kỳ diệu.
Vậy nếu ta đi tìm những điều kỳ diệu đó, những sự trùng hợp hãn hữu thực sự đáng kinh ngạc thì sao?
Ngài là người bắt được chú hươu cao cổ, xin hãy ném nó đi hướng nào cũng được, để ta cùng tìm ra vị khán giả cuối cùng.
Thưa ngài, cho tôi hỏi, ngài có, ngay trong người, tờ một đô-la Mỹ không?
Khán giả 3: Tôi nghĩ là có.
HG: Thật sao? Mọi người thấy không, trùng hợp ghê chưa!
(Tiếng cười) Hãy đảm bảo là ngài có nó đi.
Ngài có tờ tiền đó không?
Khán giả 3: Có. HG: Có hả!
Tuyệt vời. Giờ tôi muốn ngài làm theo chính xác những gì tôi chuẩn bị làm.
Tôi cũng có tờ một đô-la đây.
Tôi muốn ngài cầm tờ tiền ấy, rồi gập phần Washington vào trong, như thế này.
Thế là ta sẽ có một hình vuông lớn nhỉ?
Tiếp theo, ngài hãy cầm nó và gập như thế này, theo chiều dọc, để tờ tiền thành hình chữ nhật, rồi lại tiếp tục -- gập nó lại, miết thật kĩ -- và sau khi xong thì lại gập tiếp thành hình vuông nhỏ như thế này và báo cho tôi sau khi xong việc.
Ngài xong chưa?
Tuyệt. Giờ tôi sẽ bước tới, và trước khi bắt đầu, tôi muốn chắc chắn rằng chúng ta vẫn đang rất nghiêm túc.
Đầu tiên, ta phải có một chiếc bút dạ và một chiếc kẹp giấy.
Ngài sẽ lấy chiếc bút ra và kí vào tờ tiền.
Lý do là vì lát nữa, tôi sẽ làm vài thứ trên sân khấu và tôi không muốn ngài nghĩ trong khi tôi bị Helder làm phân tâm, ai đó sẽ lên sân khấu và đánh tráo tờ tiền.
Nên hãy đảm bảo rằng nó vẫn là tờ tiền cũ.
Không chỉ thế, tôi còn muốn ngài lấy chiếc kẹp giấy và kẹp xung quanh tờ tiền.
Vậy thì dù không có ai tráo đổi nó, tôi cũng sẽ không đủ thời gian mở nó ra và cài lại để thấy cảnh mình không muốn thấy.
Như vậy được rồi chứ?
Giờ xin ngài hãy trả tôi chiếc bút.
Cứ như vậy, rất rõ ràng rành mạch, tôi muốn mọi người đều nhìn rõ từ đầu chí cuối và để chắc chắn mọi người đều nhìn rõ thì chúng tôi cũng có người quay phim trên sân khấu đây.
Phải rồi, để ai cũng có thể nhìn rõ.
Chữ kí của ngài đây phải không?
Hoàn hảo. Lần này ta sẽ dùng cả bộ bài lẫn cốc nước.
Và đặt mình vào vị trí tìm kiếm những sự trùng hợp tuyệt diệu.
Ngài có thể thể giúp tôi không?
Hãy lấy mấy lá bài này và tráo chúng lên.
Đây xin hãy lấy vài lá rồi tráo lên.
Ngài có thể tráo mấy lá này.
Mọi người thích tráo bài kiểu gì cũng được.
Tráo như thế này.
Hay tráo kiểu trộn tung chúng lên, như thế này.
Mọi người có thể tráo kiểu Mỹ.
Với tư cách một gã Bồ Đào Nha thì tôi thấy mình chắc không cần chỉ cho các vị.
Nhưng xin nhớ rằng sau khi tráo, luôn nhớ tách đôi và hợp chúng lại.
Ngài có phiền làm điều đó giúp tôi không?
Xin hãy chia đôi rồi gộp lại. Sau khi xong xin hãy giơ các lá bài lên cao.
Cả ngài nữa, tách, gộp rồi giơ lên cao. Giơ lên cao.
Một bộ bài được tráo bởi một, hai ba, bốn, năm người cả thảy.
Giờ, tôi sẽ lấy lại những lá bài một cách rất công khai.
Như thế đấy.
Tôi sẽ tìm kiếm sự trùng hợp trước sự chứng kiến của tất cả mọi người.
Tôi đang cố thử.
Tôi có vài lá bài rất có thể không mang ẩn nghĩa gì.
Nhưng cũng có thể ta đã không chú tâm tới chúng.
Vì có thể, rất có thể, chúng mang khá nhiều ý nghĩa.
Trước khi bắt đầu, ngài đã đưa tôi tờ tiền một đô-la.
Chữ kí của ngài đây đúng không?
Khán giả 3: Đúng thế.
HG: Tôi muốn ngài nhìn thật rõ rằng tôi đang mở tờ tiền của ngài ra và hé lộ bí mật nhỏ ta đã chế tạo.
Bí mật của tờ tiền này chính là mã sê-ri.
Thưa bà, bà có thể cầm tờ tiền này không?
Trong sê-ri có cả chữ cái.
Vậy chữ số đầu tiên sau phần chữ là gì?
Khán giả 4: 7.
HG: 7.
7.
Có lẽ đây chỉ là một sự trùng hợp thôi.
Vậy còn số thứ hai? Khán giả 4: 9. Vậy là sau số 7, ta có một số 9.
Còn sau số 9?
Khán giả 4: 2. HG: Số hai.
Sau số 2?
Khán giả 4: 3.
HG: 3, tiếp đó?
Khán giả 4: 3 HG: 3.
Khán giả 4: 7. HG: 7.
Khán giả 4: 4. HG: 4.
Khán giả 4: 2. HG: 2, và?
Khán giả 4: Q.
HG: Q như trong Quân Hậu?
(Tiếng vỗ tay) Quân Q nhép!
Tất cả đều theo thứ tự, dành riêng cho các bạn.
Xin kết thúc màn trình diễn của tôi.
Cảm ơn các bạn rất nhiều, tối lành.
(Tiếng vỗ tay)
Chúng ta cần thay đổi văn hóa trong tù và trại giam, đặc biệt với các tội phạm vị thành niên.
New York là một trong hai bang duy nhất ở Mĩ
bắt giữ người 16 -17 tuổi như tội phạm trưởng thành.
Nền văn hóa bạo lực dẫn các thanh niên này và đặt họ vào một môi trường thù địch, quản giáo để mặc mọi việc diễn ra trong đó.
Những thanh niên này không có nhiều cơ hội để phát triển hay cải tạo bản thân.
Đến khi chúng ta có thể nâng độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự lên 18. ta cần tập trung việc thay đổi cuộc sống những thanh niên này.
Tôi biết rõ những điều này
Trước khi tôi 18 tuổi, Tôi mất gần 400 ngày trên đảo Rikers, thêm vào đó tôi mất gần 300 ngày trong phòng biệt giam Để tôi nói bạn điều này Gào thét khan cổ sau song sắt cả ngày hay gào thét qua cửa sổ nó khiến con người rệu rã.
Khi bạn chẳng thể làm gì khác trong đó, bạn bắt đầu đi đi lại lại trong phòng bạn tự nói chuyện với chính mình. suy nghĩ của bạn dần trở nên điên dại, và dần trở thành kẻ thù khủng khiếp nhất của chính bạn.
Trại giam là để cải tạo con người, không phải để khiến họ càng thêm giận dữ, bối rối, và mất đi hi vọng.
Do không có nhiều kế hoạch định hướng cho các phạm nhân trẻ họ không có nhiều vốn sống khi tái hòa nhập với xã hội.
Không có nhiều cơ hội cho họ để tránh khỏi tái phạm pháp
Tất cả đều bắt đầu từ các quản giáo
Nhiều người dễ dàng cho rằng những người quản giáo này là người tốt và các tù nhân là kẻ xấu hoặc ngược lại. Nhưng còn nhiều hơn thế,
Quản giáo cũng là những người thường
Họ là dân địa phương sống xung quanh nơi làm việc.
Họ chỉ là những người bình thường.
Họ không phải robot, hay có khả năng gì đặc biệt.
Họ cũng sinh hoạt như người bình thường.
Quản giáo nam cũng để ý đến những đồng nghiệp nữ của mình.
Họ cũng diễn trò với nhau như học sinh trung học.
Họ bàn tán về chính trị.
Tôi đã dành khá nhiều thời gian với khá nhiều các quản giáo, để tôi kể bạn nghe về một người tên Monroe
Một ngày nọ, anh ta kéo tôi ra giữa cửa A và cửa B nơi chia khu trại thành hai phần Bắc-Nam
Anh ta kéo tôi tới đó vì tôi đã ẩu đả với một thanh niên khác trong khu trại, do có một quản gia nữ ở đó nên anh ta cảm thấy rằng tôi đã vi phạm đến ca tuần của anh ta.
Hắn đấm thụi vào ngực tôi.
Gần như hắn đã hạ gục tôi.
Tôi không phản ứng lại ngay tức khắc, vì tôi biết đây là nơi của họ
tôi không có cơ hội chiến thắng ở đây.
Tất cả những gì hắn cần làm là kéo còi và đội yểm trợ sẽ đến ngay lập tức.
Tôi nhìn vào mắt anh ta và tôi đoán hắn thấy cơn giận dữ vừa bộc trào trong tôi hắn nói với tôi rắng, "Đôi mắt mày sẽ khiến mày gặp nhiều rắc rối đấy, trông mày như muốn gây gổ."
Hắn đã bắt đầu trận đánh bằng việc cởi đai lưng xuống cởi phù hiệu và áo sơ mi ra, và hắn nói,"Chúng ta có thể đánh nhau."
Tôi hỏi hắn, "Mày có định giữ chuyện này không"?
Đó là câu thường dùng ở Đảo Rikers nghĩa là bạn sẽ không kể việc này cho người ngoài, và không báo cáo vi phạm.
Hắn nói, "Yeah, tao sẽ giữ việc này. Mày có định giữ nó không?"
Tôi không buồn trả lời.
Tôi chỉ đấm thẳng vào mặt hắn, chúng tôi bắt đầu trận đánh ngay tại đó.
Khi trận đấu đến hồi kết, hắn đầy thẳng tôi vào tường, trong lúc vật lộn, hắn hỏi, "Mày ổn chứ?"
như thể tôi không chịu được thêm, nhưng trong tâm trí, tôi biết hắn không chịu thêm được. nên tôi trả lời cách chảnh chọe "Oh, tao ổn, mày ổn không?"
Anh ta đáp, "Yeah, tôi ổn, tôi ổn."
Chúng tôi rời nhau ra, anh ấy bắt tay tôi, nói tôi có sự tôn trọng của anh ta, đưa tôi một điếu thuốc và thả tôi ra.
Tin được hay không, bạn đi ngang qua một quản giáo trên đảo Rikers người sẽ lao vào đánh một chọi một với bạn.
Họ cảm thấy họ có thể biết được và họ biết "Tao sẽ xử mày theo cách của mày."
Vì đây là cách thường dùng để giải quyết khúc mắc. chúng tôi chọn giải quyết theo cách đó.
Tôi bỏ đi như một người đàn ông, anh bỏ đi như một người đàn ông. vậy đó.
Vài quản tù thấy như họ cũng bị giam cầm với bạn.
Đó là lí do vì sao họ có thái độ và tính cách đó. họ hành xử theo chiều hướng đó.
Trong vài ví dụ, chúng tôi cùng trong đó với các quản trại
Tuy nhiên, chính phủ cần hỗ trợ các quản trại này bằng tập huấn chính quy về các ứng xử với tội phạm vị thành niên, cũng như tập huấn về các tù nhân với vấn đề sức khỏe.
Quản giáo có vai trò quan trọng với đời sống của các thanh niên ở đây theo hệ số thời gian cho đến lúc hoàn chỉnh nhân cách của họ.
Vậy sao không thử dẫn dắt cuộc đời những thanh niên này
Sao không cho họ những tầm nhìn để thay đổi để khi họ trở về với xã hội họ sẽ làm những việc có ích?
Điều quan trọng thứ hai với các phậm nhân tuổi teen là chương trình cải tạo tốt hơn.
Khi tôi ở Đảo Rikers, điều khủng khiếp nhất ở đó là biệt giam.
Biệt giam được thiết kế chuyên để khuất phục con người về mặt thể chất lẫn tinh thần
Đó là mục đích duy nhất của nó.
Ban Pháp lý Mỹ gần đây vừa công bố một báo cáo nó họ sẽ cho cấm lệnh biệt giam với các phạm nhân tuổi teens ở bang New York.
Một điều khiến tôi bình thường trong thời gian biệt giam đó là đọc.
Tôi cố gắng tự giáo dục mình hết sức có thể.
Tôi đọc mọi thứ tôi có trong tay.
Bên cạnh đó, tôi viết nhạc và truyện ngắn.
Chương trình cải tạo tôi nghĩ có ích với phạm nhân trẻ là các trị liệu về nghệ thuật cho những trẻ có niềm yêu thích và khả năng hội họa, Còn những người theo chiều hướng yêu thích âm nhạc?
Sao không phải một chương trình âm nhạc dạy cách viết và chơi nhạc?
Đó là một gợi ý.
Khi trẻ vị thanh niên đến Đảo Rikers, họ được phân vào tòa nhà C74, RNDC
khu có biệt danh là "Trường dạy Võ sĩ Giáp đấu." vì với những đứa trẻ ở ngoài đường phố luôn nghĩ chúng khó nhằn, đặt trong môi trường có các cá thể từ các khu khác cũng nghĩ chúng rắn rỏi.
Giờ bạn có một nhóm các thanh niên trai trẻ ưỡn ngực nghĩ tao phải chứng tỏ được tao ngang cơ chúng mày hay tao mạnh hơn chúng mày nhiều.
Thành thật mà nói Thứ văn hóa này rất nguy hại đến thanh niên trẻ
Chúng ta cần giúp xã hội và các trẻ teens này nhận ra điều đó họ không phải đi tiếp lên các vết xe đổ trước đó khi họ trở lại xã hội, họ có thể thay đổi.
Thật đáng buồn khi nói trong tù Tôi nghe khá nhiều người nói về dự định khi ra tù của họ những hành vi phạm pháp có sẽ làm khi họ trở về nhà.
Những cuộc hội thoại đó đại loại thế này "Khi tao quay lại, anh ta đã có sẵn kèo bên đây, bên đó, bên thứ ba." hay "Ông già tao đang có mối giá bèo này.
Có trao đổi thông tin không? "Khi chúng ta ra, tao sẽ làm vụ này thật lớn."
Tô đã nghe những thứ này và tự nghĩ trong đầu "Wow, những tay đàn anh này thực sự nói về quay trờ lại đường phố phạm tội tiếp trong tương lai."
Tôi đặt tên cho những việc đó là Kế hoạch quay trở lại trại giam nhanh nhất vì những thứ này sẽ kéo dài được bao lâu?
Bạn có kế hoạch nghỉ hưu với nó chứ?
Lương hưu sẽ là bao nhiêu? 401 ngàn?
403 tỉ? Bạn có bảo hiểm y tế không? Bảo hiểm nha khoa không?
(Tiếng cười) Tôi sẽ nói bạn điều này Ở trong tù tôi đã thấy những người thông minh, giỏi giang, và tài năng nhất mà tôi từng gặp.
Tôi đã thấy những người dùng túi snack rỗng biến nó thành những khung tranh tuyệt đẹp.
Những người biến những thanh xà phòng tắm phát miễn phí thành những tác phẩm điêu khắc tuyệt vời có thể khiến tác phẩm của Michelangelo như của trẻ mẫu giáo.
Ở tuổi 21, tôi bị đặt trong nhà tù có mức an ninh tối đa nhất gọi là Khu cải tạo Elmira.
Một hôm khi vừa đi ra từ nơi tập thể hình, tôi thấy một ông già tôi biết đang đứng giữa sân nhìn lên bầu trời.
Người đàn ông này đang chịu án 33 năm 4 tháng trong tù ông ta đã trải qua 20 năm của án tù đó
Tôi bước lại gần ông ta và nói, "Trời, ông đang làm gì vậy?
Ông ổn chứ?" Ông ta nhìn tôi và nói, "Yeah, tôi ổn, anh bạn trẻ."
Tôi hỏi, "Ông đang nhìn gì trên trời thế?
Có gì hay ho ở trên đó?"
"Anh hãy nhìn lên trời và nói tôi những gì anh thấy?"
"Mây". (tiếng cười) Ông ta nói, "Còn gì khác nữa không?"
Lúc đó, có một chiếc máy bay đi ngang qua.
"Tôi thấy một cái máy bay."
"Chính xác, có gì trên máy bay đó?'
"Người." "Chính xác. Giờ máy bay với những người đó đang đi đâu?"
"Tôi không biết.
Còn ông? Hãy cho tôi biết nếu ông biết. Tôi sẽ cho ông vài con đề."
Ông ta nói, "Anh không nhìn ra toàn cảnh rồi, anh bạn trẻ à.
Chiếc máy bay với người trên đang đi lại trong khi ta bị kẹt ở đây.
Bức tranh toàn cảnh ở đây là: Chiếc máy bay với những người trên nó đang đi cuộc sống bên ngoài đang diễn ra khi ta bị kẹt sau những bức tường này."
Từ ngày đó, Có gì đó trong tâm trí tôi khiến tôi muốn thay đổi
Lớn lên, tôi luôn là đứa trẻ khôn ngoan.
Vài người đánh giá tôi thông minh hơn bình thường
Tôi đã từng mơ trở thành kiến trúc sư hay nhà khảo cổ học.
Tôi hiện đang làm việc tại Fortune Society một chương trình tái hòa nhập cho tù nhân tôi làm về tiếp nhận những người có khả năng cao phạm pháp trở lại.
Tôi hỗ trợ họ các dịch vụ họ cần để một khi họ được thả tự do họ có thể có những chuyển biết tốt trong xã hội
Nếu giờ đây tôi có thể gặp tôi lúc 15 tuổi, tôi sẽ ngồi xuống nói chuyện với anh ta, giáo dục anh ta. tôi sẽ nói, "Nghe này, đây là tôi.
Tôi chính là cậu. Chúng ta là một.
Tôi biết tất cả những việc cậu sẽ làm ngay cả trước khi cậu kịp làm, vì tôi đã làm điều đó rồi. tôi sẽ khuyên cậu ta dừng giao du với loại người xyz.
Tôi sẽ bảo cậu tránh xa những nơi này.
Hãy ở trong trường, anh bạn, đó là nơi cậu cần đến, đó là nơi cậu có thể làm được gì cho đời mình.
Đó sẽ là thông điệp chúng ta nên chia sẻ với những người trẻ tuổi của ta.
Chúng ta không nên coi họ như người lớn, đặt họ vào môi trường bạo lực mà gần như không có lối thoát cho họ.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Xin chào. Tôi là người sản xuất đồ chơi
với giấc mơ tạo nên loại đồ chơi chưa từng có Tôi bắt đầu làm cho một công ty đồ chơi từ 9 năm trước
Khi tôi bắt đầu làm Tôi nói về các ý tưởng mới với sếp hàng ngày
Tuy nhiên, sếp tôi luôn hỏi liệu tôi có thể chứng minh nó sẽ tạo doanh thu và yêu cầu tôi nghĩ về sản phẩm sau khi thăm dò thị trường
Dữ liệu, dữ liệu, dữ liệu
Tôi đã thăm dò thị trường trước khi nghĩ về sản phẩm
Có điều, khi đó tôi lại không nghĩ được sản phẩm mới nữa
(cười) Ý tưởng của tôi bị gò bó
Tôi không nghĩ được gì mới và cảm thấy mệt mỏi vì việc đó
Nó khiến tôi bị sút cân
(cười) Hoàn toàn thật đấy (vỗ tay) Các bạn cũng có thể đã từng trải qua việc này như tôi
Sếp khó tính. Dữ liệu khó nhằn.
Bạn thấy mệt vì suy nghĩ
Giờ tôi mặc kệ các dữ liệu.
Giấc mơ của tôi là sáng tạo loại đồ chơi mới
Giờ đây, thay vì dữ liệu, Tôi chơi trò tên là Shiritori để lúc nghĩ các ý tưởng mới
Tôi muốn giới thiệu cách làm này.
Shiritori là gì?
Ví dụ, lấy một quả táo, con voi và cái kèn trumpet
Bạn phải nói lần lượt các từ sau bắt đầu với chữ cái cuối cùng của từ trước
Tiếng Nhật như Tiếng Anh vậy.
Bạn có thể chơi Shiritori theo cách mình muốn "neko, kora, raibu, burashi" (mèo, coca, âm nhạc, bàn chải) Những từ ngẫu nhiên sẽ xuất hiện
Bạn ép các từ này kết nối với suy nghĩ để tạo nên ý tưởng mới Lấy ví dụ trong trường hợp của tôi
Vì tôi muốn phát minh đồ chơi mới Tôi nghĩ đồ chơi về mèo
Một con mèo tiếp đất được sau khi rơi từ trên cao?
Hay một con mèo với cocacola?
Một khấu súng đồ chơi bắn ra cocacola?
(tiếng cười) Ý tưởng kì quái vẫn được. Chỉ cần duy trì mạch suy nghĩ
Ý tưởng càng nhiều, thì sáng tạo tốt cũng nhiều hơn Ví dụ, bàn chải.
Liệu bàn chải có thể thành đồ chơi? Ta có thể kết hợp bàn chải với đàn guitar và...
(tiếng nhạc) (tiếng cười) (vỗ tay)
Bọn trẻ không thích đánh răng có thể sẽ bắt đầu thích chúng
Liệu có thể biến mũ thành đồ chơi?
như trò roulette, bạn đội từng cái mũ lên khi người khác đội, quái vật sẽ bật ra từ chóp mũ gào lên "Ahh!"
Có thể mọi người sẽ dùng nó trong tiệc
Đó là những sáng kiến không xuất hiện khi bạn nhìn vào các dữ liệu. Như lớp bảo vệ không khí cho đồ dễ vỡ
kết hợp với đồ chơi, làm nên Mugen Pop Pop đồ chơi mà bạn có thể bóp các bóng khí tùy thích
Nó đã tạo cơn sốt khi bán ra thị trường
Sự thành công này không phải vì dữ liệu
Dù nó chỉ để bóp bóng khí, nó là cách hay để giết thời gian nên hãy thử chơi với nó hôm nay
(Vỗ tay) Bạn hãy liên tục nghĩ các ý tưởng vô nghĩa
Nghĩ những thứ vô dụng nào, mọi người.
Nếu bạn chỉ nghĩ dựa vào phân tích dữ liệu và mục đích Bạn sẽ làm khó mình
và không thể sáng tạo. Dù bạn biết mục tiêu của mình hãy nghĩ sáng tạo như nhắm mắt phóng phi tiêu
Nếu làm vậy, chắc chắn bạn sẽ trúng nơi nào gần tâm
Ít nhất là một cái
Đó là việc bạn nên chọn.
Để các ý tưởng luôn cần thiết. hơn thế nữa, nó sẽ mới mẻ.
Đó là cách tôi sáng tạo.
Không cần là Shiritori; còn có rất nhiều cách khác
Bạn chỉ phải chọn các từ ngẫu nhiên
Bạn có thể lướt qua từ điển và chọn từ
Ví dụ, bạn tìm hai từ ngãu nhiên sau ghi các kết quả lại hoặc đến kho hàng và liên kết tên sản phẩm với thứ bạn muốn nghĩ
Chìa khóa ở đây là thu thập từ ngẫu nhiên chứ không phải thông tin bạn đang nghĩ đến
Đây là nguyên liệu cho việc thu thập ý tưởng và tạo mối liên kết cho các sáng tạo.
Ưu điểm lớn nhất của phương pháp này là sự liên tục
Vì bạn suy nghĩ liền mạch nối tiếp, cách hình ảnh suy nghĩ trước không mất đi
mà sẽ tự động liên kết với các từ sau
Một cách tự nhiên, "âm nhạc" liên kết với "bàn chải" và "trò roulette" liên kết với "cái mũ".
Bạn sẽ không nhận ra bạn có thể nghĩ
ý tưởng không thể hình thành cách khác.
Phương pháp này tất nhiên không chỉ với mỗi đồ chơi. Bạn có thể thu thập ý tưởng cho sách, phần mềm, sự kiện...
Tôi mong tất cả các bạn sẽ thử cách này.
Có những tương lai được sinh ra từ các dữ liệu
Tuy nhiên, dùng trò chơi trẻ con như Shiritori này Tôi mong chờ một tương lai tuyệt vời do chính bạn tạo ra tương lai mà bạn còn không thể tưởng tượng đến.
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Tên tôi là Harry Baker. Harry Baker là tên tôi.
Nếu bạn cũng tên là Harry Baker thì chúng ta cùng tên rồi đấy.
(Cười lớn) Vừa rồi là một màn giới thiệu ngắn.
Vâng, tôi là Harry.
Tôi nghiên cứu toán học. Tôi sáng tác thơ.
Vì thế tôi nghĩ mình nên bắt đầu bằng một bài thơ tình về các số nguyên tố.
(Cười lớn) Bài thơ mang tên "59".
Tôi định đặt tên nó là "Phút yêu đương của số nguyên tố".
Phản ứng đó là lý do tôi quyết định thôi.
(Cười lớn) Nên sau đây là bài "59".
59 thức dậy và cáu gắt.
Nhận ra tóc mình bị lệch qua một bên.
Và trong phút chốc anh hiểu ra đó là do cách anh ta ngủ đêm qua.
Anh đi tìm quần áo và ăn vận chỉnh chu.
Anh không cưỡng lại được mà nhìn vào gương và tự thấy ấn tượng Bởi dáng người thô cứng nhưng quần áo lại phóng khoáng.
Liếc nhìn ra cửa sổ, anh thấy một cảnh tượng tuyệt vời là nàng 60 ở bên kia đường.
Và 60 trông thật xinh đẹp.
Với đường nét tròn trịa, khoác lên mình bộ cánh trang nhã.
Không bao giờ thô lỗ hay cộc cằn.
Hoàn hảo, vẫn đúng giờ như mọi khi, chính xác hơn cả trái banh bi-da. nhưng lại thích tỏ ra lạnh lùng và điềm tĩnh.
59 muốn nói với cô rằng anh biết loài hoa cô thích.
Anh nghĩ về cô mỗi giây, mỗi phút, mỗi giờ.
Nhưng anh biết mọi thứ sẽ chẳng đi đến đâu.
Vì dù nàng ở ngày bên kia đường nhưng họ ở hai thế giới khác
Dù cho 59 ngưỡng mộ vẻ ngoài đầy đặn tuyệt vời của 60, 60 lại nghĩ 59 thật kì cục. (Cười lớn) Một trong những bộ phim ưa thích của anh là "101 chú chó đốm".
Còn cô lại thích phần 2 hơn.
Anh lãng mạn tưởng tượng rằng họ là Ngưu Lang Chức Nữ
Họ có thể vượt mọi rào cản vì họ có nhau.
Cô thì giữ quan niệm khắt khe do ảnh hưởng từ người mẹ, rằng Khác biệt thì không thể ngang hàng.
Và lúc anh cảm thấy ngu ngốc và khờ dại Vì đã cố yêu một cô gái bị chi phối bởi bà mẹ cổ hủ, Anh nên cảm thấy nhẹ lòng bởi bài toán đơn giản.
Lấy 59 khỏi 60, thì bạn sẽ kiếm được ý trung nhân.
Chỉ sau hai tháng u sầu, 61 ngày sau, anh gặp được 61. Anh mất chìa khóa còn bố mẹ thì vắng nhà.
Nên một ngày, sau giờ học anh vào một căn nhà Với những con số bị lệch trên cửa. Anh thắc mắc sao anh chưa từng tự giới thiệu trước đó, Lúc cô mời anh vào, anh vô cùng ngạc nhiên.
61 rất giống 60, thậm chí còn đẹp hơn. (Cười lớn) Cô ấy có đôi mắt đẹp hơn và nụ cười dễ gần, Và giống anh, thô ráp, phong cách giản dị Và giống anh, mọi thứ đều trong một đống lộn xộn, Và giống anh, mẹ cô không phiền nếu bạn bè có ở lại chơi.
Và bởi vì cô giống anh, nên anh thích cô.
Anh nghĩ cô sẽ thích anh nếu cô biết anh rất giống cô. Và lần này chuyện sẽ khác. Ý tôi là cô gái này rất khác biệt. Nên anh lấy hết dũng cảm và hỏi tên của cô
Cô nói, "Em là 61." Anh cười toe toét, "Anh là 59."
Hôm nay anh đã có một khoảng thời gian tuyệt vời. Vậy ngày mai em có muốn ghé qua chỗ anh không?
Cô đáp, "Vâng"
Cô thích nói chuyện với người cũng kỳ quặc như cô. Cô đồng ý buổi hẹn hò không chính thức này
Cuối cùng anh chỉ sẵn sàng xong trước một phút Nhưng điều đó không quan trọng bởi cô tới trễ một phút.
Và sau thời khắc đó là cuộc chuyện trò không ngừng. Rằng họ yêu "Nhân tố bí ẩn", rằng họ có hai nhân tố, Rằng điều đó không quan trọng, sự khác biệt khiến họ tốt hơn. Khi đêm tan, họ biết rằng họ sinh ra là dành cho nhau.
Và một ngày cô nói về cô nàng 60 vênh váo. Cô nhận ra 59 thoáng chút buồn.
Anh đỏ mặt kể rằng anh từng thích cổ "Điều tuyệt vời nhất là chuyện đó đã đưa chúng ta đến với nhau. 61 thông minh chứ không hề ghen tuông. Cô nhìn vào mắt anh và khẽ nói. "Anh là 59, em là 61, cùng nhau chúng ta hơn gấp hai lần 60"
(Cười lớn) Vào thời khắc đó, 59 đã khóc, Anh rất vui khi đã có được người phụ nữ của đời anh.
Anh kể cho cô ý nghĩa của việc trở thành số nguyên tố Rằng tim anh chỉ cho mình và một người nữa thôi, Và cô là người anh muốn trao cả trái tim, Cô nói cô cũng thấy vậy và giờ cô biết rằng phim chỉ nửa thật.
Vì đó không phải tình yêu thật sự, đó chỉ là tình yêu kiểu mẫu, Để nói đến tình yêu thật sự, họ mới chính là ví dụ hoàn hảo.
Hoan hô.
(Vỗ tay) Đó là bài thơ đầu tiên tôi viết để dành cho đêm thơ về số nguyên tố. và sau đó trở thành cuộc thi thơ về số nguyên tố.
Cuối cùng tôi trở thành người thắng cuộc thi thơ về số nguyên tố. hay tôi còn thích gọi mình là bộ trưởng số nguyên tố. (Cười lớn) Và đó là cách tôi phát hiện ra những cuộc đấu thơ, và nếu bạn không biết đấu thơ là gì, thì đấu thơ ra đời ở Mỹ 30 năm trước, một cách để khiến mọi người tới các sự kiện thơ văn là thêm từ "đấu".
(Cười lớn) Mỗi thí sinh có ba phút để trình diễn sau đó khán giả ngẫu nhiên sẽ giơ bảng điểm lên, và thí sinh đó sẽ có một điểm số, và điều này có ý là để xóa bỏ rào cản giữa nhà thơ và khán giả và kết nối với người nghe.
Và nó cũng có nghĩa bạn cũng có thể thắng.
Và nếu bạn thắng, bạn có thể tự xưng là nhà vô địch đấu thơ và vờ như mình là một đấu sỹ, còn nếu thua, bạn có thể nói, "Gì cơ? Thơ là nghệ thuật, bạn không thể đo đếm nó bằng số được."
(Cười lớn) Nhưng tôi rất thích đấu thơ, và rồi trở thành nhà vô địch của Anh và được mời tham dự giải Vô địch Thơ Thế Giới ở Pháp, thật vô cùng khó tin nhỉ.
Các thí sinh đến từ nhiều nơi với nhiều thứ tiếng và được chấm điểm bởi năm người Pháp lạ mặt.
(Cười lớn) Vậy mà bằng cách nào đó mà tôi lại thắng, và nhờ thi đấu thơ mà tôi được đi vòng quanh thế giới, điều đó cũng có nghĩa là bài thơ tiếp theo sẽ là bài thơ hay nhất thế giới.
(Cười lớn) Thế nên...
(Vỗ tay) Theo lời năm người Pháp lạ mặt đó.
Đây là bài thơ "Người giấy."
Tôi thích mọi người.
Tôi muốn có một vài người giấy.
Có thể là người giấy tím. Hoặc người giấy nổi tím.
Người giấy nổi tím thực thụ.
"Bạn làm thế nào để dựng lên những người giấy nổi tím?"
Tôi nghe thấy bạn khóc.
Thế thì... Có thể tôi sẽ dựng lên những người giấy nổi tím thực thụ bằng một cái ghim giấy nổi màu tím thực thụ, nhưng tôi cũng chuẩn bị trước cả chất dán phù hợp khác nữa, một gói keo dán Blu Tack phòng khi cái ghim bị tuột.
Vì có thể tôi sẽ dựng lên một đô thị lớn.
nhưng tôi chẳng muốn đối phó với các chính trị gia giấy
các chính trị gia giấy với các chính sách mỏng như giấy, không giữ được lời hứa cũng chẳng thèm xin lỗi.
Sẽ có một người giấy nhỏ là tôi. và cả một người giấy nhỏ là bạn.
Và ta sẽ cùng xem TV giấy và ta sẽ phải trả tiền mỗi lần xem.
(Cười lớn) Ta sẽ xem những rapper giấy rap về bao bì giấy của họ hay xem giao thông của người giấy bị tắc nghẽn trên tờ A4.
(Cười lớn) Giấy.
Sẽ có công chúa giấy Kate nhưng ta sẽ chỉ ngắm cô nàng giấy Pippa, ta sẽ sống trong nỗi sợ tên giết người Jack kẻ Rạch-Giấy, vì cuộc tuyên truyền giấy truyền bá định kiến của con người, và cả nhiều bức hình của những kẻ khủng bố ăn ảnh.
Một người giấy nhỏ là tôi. Cùng người giấy nhỏ là bạn.
Trong thời đại dân số bùng nổ ta gặp nhiều khó khăn hơn.
Sẽ có quốc hội giấy phô trương mà chẳng bao giờ ta liên lạc được, và những kẻ lơ là những cuộc biểu tình về những cắt giảm vô lý, rồi những cuộc biểu tình hoà bình bị đánh nổ thành mớ hỗn độn, bởi những khẩu pháo hoa giấy của cảnh sát phòng vệ.
Và dĩ nhiên sẽ vẫn có tiền giấy, nên những người giấy tham lam sẽ vẫn còn, và cả những chủ ngân hàng giấy béo ú đút túi nhiều hơn họ cần, và mua hoa khô thơm tho để tài sản giấy của họ toả hương, trong khi nhiều người nghèo chẳng được quan tâm tới.
Một nền kinh tế nghèo nàn với nhiều người thực sự nghèo khó, thế mà tiền chỉ để đổ vào chiến tranh mặc kệ nhu cầu của họ.
Quân đội giấy đề ra kế hoạch cho máy bay giấy còn ta vẫn bị giam hãm bởi chính xiềng xích giấy của mình nhưng điều xấu hổ hơn cả là dường như chẳng có gì thay đổi bao giờ, điều thay đổi là người nắm quyền lựa chọn cách nào để đổ lỗi, họ đưa ra nhiều cái tên mà quên mất đây là tên của người khác, vì cuối cùng thì tất cả đều do con người.
Tôi thích con người.
Vì kể cả khi hoàn cảnh có tàn khốc, chỉ có con người mới có thể truyền cảm hứng, và khó có thể thấy được ta đương đầu như thế nào trên giấy tờ
Nhưng dưới đáy hộp Pandora vẫn còn hi vọng, và tôi vẫn hi vọng vì tôi tin vào con người.
Những người như ông bà tôi.
Ngày ngày kể từ khi tôi sinh ra lúc nào cũng dành thời gian mỗi sớm để cầu nguyện cho tôi.
Đó là 7892 ngày liên tiếp của một người luôn xem chừng tôi có ổn, và điều đó thật tuyệt vời.
Những người như dì tôi thì diễn kịch với tù nhân.
Những người có lòng vị tha thật sự.
Những người dân Palestin bị ngược đãi.
Những người làm mọi cách để cuộc sống của bạn tốt hơn, mà chẳng mong được đáp trả gì.
Các bạn thấy đấy, con người có tiềm năng trở nên mạnh mẽ
Đừng chỉ vì những người nắm quyền thường giả làm nạn nhân mà ta phải chịu thua hệ thống đó.
Và dân số người giấy chẳng khác biệt mấy.
Có một người giấy nhỏ là tôi. Và một người giấy nhỏ là bạn.
Trong thời đại dân số bùng nổ ta gặp nhiều khó khăn hơn. thế nhưng nếu cả thế giới sụp đổ ta vẫn sẽ cùng nhau vượt qua.
Bởi vì chúng ta là con người.
Cám ơn các bạn.
(Vỗ tay) Cám ơn rất nhiều. Tôi vẫn còn đủ thời gian cho một bài nữa.
Đối với tôi, thơ ca thật tuyệt cho ý tường được bộc lộ không rào cản.
Khi tôi bắt đầu, những người truyền cảm hứng cho tôi có những câu chuyện tuyệt vời, và tôi nghĩ, là một thanh niên 18 tuổi với cuộc sống vui vẻ thì tầm thường quá nhưng tôi lại có thể tạo ra các thế giới để kể về những trải nghiệm của mình, giấc mơ và niềm tin của mình.
Thế nên hôm nay đứng tại đây trước các bạn là một điều tuyệt vời.
Cám ơn các bạn đã tới.
Nếu các bạn không tới dự, thì hôm nay chẳng khác gì buổi thử âm thanh hôm qua.
(Cười lớn) Và thế này vui hơn.
Bài thơ cuối cùng có tên là "Cậu bé Ánh Nắng"
Cám ơn rất nhiều vì đã lắng nghe.
Ông già nắng rất tự hào về mặt trời của ông, Cả ngày của ông toả sáng khi nhìn cậu bé chạy, Không phải vì cậu đã làm gì, hay vấn đề gì đã giải quyết Mà vì dù chuyện gì xảy ra cậu lúc nào cũng vui vẻ.
Trước đây cậu không hề như thế.
Đã có lúc cậu đã từng cố giấu đi ánh sáng của mình, Mỗi ngôi sao đều vấp phải những lúc khó khăn Và phải có ánh sáng sáng hơn để đưa họ ra khỏi bóng tối.
Nếu ta nhớ lại khi cậu sinh ra ở tinh vân, Ta biết rằng cậu chẳng được xem là bình thường, Vì cậu rất tinh ranh, Nói cái chạm của vua Midas là sai Vì mỗi khi cậu tới gần mọi thứ như có màu đồng, Vâng, một số người thích mặt trời này hơn một số khác, Cũng như Joseph và các anh trai cùng chiếc áo ước mơ Bởi vì nổi bật trong đám đông có mặt lợi và lẫn mặt hại, Và sự ghen tị tạo ra nhiều kẻ thù kém hơn cậu Ví như những người Bóng.
Giờ người Bóng không thích cậu bé Ánh Nắng, Vì cậu chiếu rõ những đen tối mà người Bóng làm Và khi cậu toả sáng cậu chiếu rõ những nơi người Bóng lẩn trốn Vì thế người Bóng lập kế hoạch đen tối để loại bỏ cậu bé Đầu tiên, họ chế nhạo vệt đen của mặt trời Bắn rụng ước mơ từ trên trời của cậu, bằng lời nói của mình, Để nhắc nhở cậu rằng cậu chẳng có gì hay Và cậu chả hoà nhập được với bất kì ai ở trường.
Họ nói đầu óc cậu ở trên mây nên họ kéo cậu xuống đất Về bản chất cậu chẳng là gì và đó là giá trị của cậu, Cậu chẳng có cơ hội được đi học đại học, Bằng cấp duy nhất cậu có là độ bỏng cấp 1 thôi Những người đến quá gần cậu bảo rằng cậu ấy chói sáng quá, Thế nên chẳng có ai dám nhìn thẳng vào mắt cậu, Lương tri của cậu dần bị lu mờ Như mây bao phủ bầu trời Bằng nước mưa khi mặt trời bắt đầu khóc.
Bởi vì cậu bé mặt trời rất rực rỡ, với trái tim ấm áp, Và bên trong cậu bùng cháy dữ dội Đau đớn bởi lời nói và chửi rủa của người Bóng Xỉa xói vào tâm hồn cậu và làm nó tổn thương, Và khi trái tim cậu trở nên cứng rắn, hào quang của cậu tắt dần Mỗi lần bị xúc phạm ngọn lửa của cậu lại nguội đi Cậu nghĩ chúng có khi sẽ yêu quý cậu nếu cậu bớt rực rỡ Nhưng chúng bận trêu chọc Sấm Sét rằng cô ấy có tầm ngắm thật tệ, Cậu chẳng thể bắt kịp những điều chúng nói Nên cậu để ánh sáng của mình bị át đi bởi những lời nói ấy, Cậu bắt đầu giống Bang ngôi sao cô độc Texas, Và cảm thấy mình như bị đấm vào đám rối dương.
Nhưng rồi đó là khi cô bé Ánh Dương xuất hiện Hát bài ca yêu thích của mình rằng chúng ta mạnh mẽ như nào, Và bạn không phải cố thay đổi để hoà nhập, Hãy cứ là chính mình, vì chúng ta thực chất đều là những ngôi sao.
Cô bé Ánh Dương rất được yêu thích, Mẫu người mà khi bạn nhìn cô ấy Bạn quên đi mọi thứ, Nhưng với cậu, quên cô là điều không thể, Ngay khi thấy cô hình ảnh cô chói loà đôi mắt Cô quá tầm với của cậu, song lại chấp nhận cậu, Có điều gì đó về cô mà cậu biết rắng bất cứ khi nào cô bên cậu Mọi thứ không tối tăm như trước nữa, và cậu dám ước mơ, Bóng tối không còn thấy quanh đây; khi cô ở đó cậu toả sáng, Ánh mắt cậu sẽ sáng lên theo cách không thể giả vờ, Khi cô cười ánh sáng của cô xóa tan những lời độc địa ghét bỏ, Họ đặt biệt danh cho nhau, "ngôi sao thú vị" và "mặt trời vui vẻ", Và dần dần những tổn thương tăm tối lành lại, Cô tỏa sáng trong vô vàn người, là người duy nhất Có thể biến con loài bò sát máu lạnh tàn nhẫn nhất, Được yêu thương, từ người Chile đến người Brazil, Và dạy cho cậu bé Ánh Nắng ý nghĩa của sự phục hồi.
Cô bảo: "Mọi bóng đêm trên thế giới không thể làm tắt đi ánh sáng từ thậm chí một ngọn nến duy nhất Vậy thì sao chúng tắt được ánh sáng của cậu?
Chỉ có cậu có thể chọn làm mờ nhạt nó, chẳng có gì là giới hạn nên hãy tắt lời chỉ trích và tỏa sáng" Và nếu đôi mắt là cửa sổ tâm hồn thì cô sẽ khép màn lại Để mặt trời soi rọi những tổn thương.
Trong một vũ trụ đầy trắc trở, hai vì sao này kết với nhau, Và dù ngày trở thành đêm những ký ức sẽ tồn tại mãi mãi, Dù dự báo thời tiết có nói hay không, tất cả rồi sẽ ổn, Bởi vì cả khi ẩn sau mây cậu bé vẫn có thể tỏa sáng.
Vâng, cậu bé Ánh Nắng rất rực rỡ, với một trái tim ấm áp, Và bên trong cậu bùng cháy dữ dội, Được hun đúc từ ngọn lửa được truyền cảm vượt thiên hà Bởi cô gái đã cho cậu thấy niềm tin là gì.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi là một nhà sử học.
Steve đã kể cho chúng tôi về tương lai của tiểu công nghệ. Tôi sẽ cho bạn xem vài thành tựu về đại công nghệ ở quá khứ.
Đây là dự án xây dựng một tàu vũ trụ vận hành bằng bom hạt nhân nặng 4.000 tấn để lên Sao Thổ và Sao Mộc.
Chuyện này diễn ra lúc tôi còn nhỏ, năm 1957-65.
Nó vô cùng được bảo mật.
Tôi sẽ cho các bạn biết vài điều không những chưa từng được tiết lộ, mà giờ đây còn được tái phân loại.
(Cười) Nếu mọi chuyện ổn, năm sau tôi sẽ quay lại, và có nhiều thứ cho các bạn xem hơn, còn nếu có biến, tôi sẽ vào tù, như Wen Ho Lee vậy.
(Cười) Và, tàu vũ trụ này về cơ bản bằng kích thước Khách sạn Marriott, cao và to hơn một chút.
Và một trong những người đã chế tạo nó từ giai đoạn đầu là bố tôi, Freeman, người ngồi giữa.
Đó là tôi và chị tôi, Esther, người ủng hộ TED thường xuyên.
Tôi thì không thích tàu vũ trụ vận hành bằng bom hạt nhân.
Ý tôi là, tôi từng nghĩ ý đó hay, nhưng tôi bắt đầu làm thuyền kayak.
Nên chúng tôi có vài chiếc.
Chỉ để bạn biết tôi không phải Tiến sỹ Strangelove.
Nhưng mỗi khi ra ngoài rong ruổi những chuyến đi kỳ lạ trên kayak ở những nơi kỳ thú, đẹp đẽ trên hành tinh, tôi luôn trăn trở về Dự án Orion, và cách mà bố tôi và các bạn ông chế tạo những con tàu to lớn này.
Thật sự họ sẽ đi -- Ted Taylor, người dẫn đầu dự án, định đưa các con mình theo.
Bố tôi thì không đưa các con ông theo. Đó là một trong những lý do chúng tôi có mâu thuẫn trong vài năm.
(Cười) Dự án bắt đầu năm 57 tại General Atomics, ngay bên bờ Vịnh La Jolla.
Hãy nhìn toà nhà trung tâm ngay giữa ảnh.
Đó là thư viện có đường kính 130 foot.
Nó bằng đúng kích thước phần bệ tàu.
Hãy đặt thư viện đó dưới con tàu -- thứ đó sẽ to lớn thế đấy.
Sẽ cần đến hai hay ba nghìn quả bom.
Trong số những người chế tạo có nhiều người đến từ Los Alamos. Họ từng chế tạo bom hy-đrô.
Đó là dự án đầu tiên do ARPA tài trợ.
Đó là hợp đồng ARPA rót hàng triệu đô la đầu tiên để khởi động dự án.
“Dự án Tàu vũ trụ đã chính thức bắt đầu. Công việc đang chờ các anh.
Dyson.” Đó là tháng Bảy năm 58.
Hai ngày sau, tuyên ngôn du hành không gian giải thích vì sao -- cứ như được nghe vào hôm qua -- vì sao ta cần vào không gian: “... hành trình đến vệ tinh hành tinh khác.
Đây là số liệu thống kê những nơi phù hợp để đi và dừng chân.
Vài kích thước tàu, đủ loại kích thước đến tận con tàu khủng nặng 8 triệu tấn.
Và đó là mức to nhất ở ngoài.
Đây là phiên bản hai: 2.000 quả bom.
Đây là bom có sức công phá năm kiloton, tầm kích thước chiếc Volkswagens cỡ nhỏ. Sẽ cần 800 quả để bay vào quỹ đạo.
Ở đây ta thấy một tàu 10.000 tấn sẽ mang 1.300 tấn lên Sao Thổ và quay về -- về cơ bản, một chuyến đi năm năm.
Những ngày có thể khởi hành: 10/1960 đến 02/1967.
Đây là quỹ đạo đến Sao Hỏa.
Tất cả được vẽ bằng tay, với thước lôga.
Tàu Orion bé nhỏ, và số nguồn lực sẽ cần để vận hành Orion cùng hóa chất: bạn có con tàu ngang kích thước Tòa nhà Empire State.
NASA không hề quan tâm. Họ muốn kết thúc dự án.
Những ai ủng hộ dự án đều đến từ Không lực. Thế nghĩa là toàn bộ đều bí mật.
Và đó là lý do khi bạn có thứ gì không còn bí mật, nó trông thế này đây.
Các phiên bản vũ khí quân sự mang lượng bom hy-đrô đủ sức hủy diệt một nửa hành tinh.
Đây là điều vô cùng bí mật: cách tạo ra vụ nổ năng lượng có điều khiển.
Nghĩa là bạn truyền năng lượng một vụ nổ hạt nhân -- không chỉ như thỏi thuốc nổ, nhưng bạn nhắm nó vào tàu.
Và đây là chủ thể đang hoạt động.
Nó khá nguy hiểm, nhưng tôi tin sẽ tốt hơn nếu công khai những thứ nguy hiểm hơn là nghĩ rằng bạn sẽ giữ bí mật.
Đây là điều xảy ra ở 600 micrô giây.
Một thành viên ở La Jolla nói: “Ta phải bắt đầu ngay.”
Họ xây dựng mô hình vận hành dựa vào sức nổ lớn.
Đây là những bức ảnh từ thước phim còn được giữ bởi người mà lẽ ra phải hủy nó, nhưng không làm thế, và được lưu giữ trong tầng hầm của họ suốt 40 năm.
Cho nên, đây là lượng C4 nặng ba pound, bằng khoảng 10 lần lượng anh ấy để trong giày mình.
(Cười) Đây là Ed Day, đang đặt -- Mỗi hộp cà phê này chứa ba pound C4.
Họ đang chế tạo hệ thống để phóng chúng trong khoảng thời gian một phần tư giây.
Người mặc áo khoác thể thao đang cầm cặp tài liệu là bố tôi.
Họ rất vui khi làm điều này.
Nhưng con nít không được biết. Bố có thể cho tôi biết ông đang chế tạo một tàu vũ trụ và sẽ lên Sao Thổ, nhưng ông không thể tiết lộ gì thêm.
Nên cả đời tôi luôn muốn tìm hiểu điều đó, và dành bốn năm qua theo dấu những nhà lão luyện này.
Đây là những ảnh trong video.
Hôm qua, Jeff Bezos nói sẽ đưa video này lên trang của Amazon -- vài trích đoạn trong đó.
(Vỗ tay) Vì vậy, hãy cảm ơn ông ấy.
Họ khá nghiêm túc về việc thiết kế thứ này.
Kích thước con tàu đó, đối với chúng ta, là một đại công nghệ theo cách mà ta sẽ không bao giờ quay lại.
Nếu bạn thấy vào năm 1959 -- đây là cảm giác khi ngồi trong khoang hành khách. Đó là hồ sơ gia tốc.
(Cười) Và năng lượng hệ thống xung: Ta đang nhìn vào mức năng lượng 20 kiloton đủ để tạo sức ép 10 triệu newton.
Chà, ở đây ta có vấn đề nhỏ. Liều bức xạ ở khoang phi hành đoàn: 700 rad mỗi đợt phóng.
(Cười) Năng lượng phân hạch trong khi phóng: họ hy vọng tạo được bom sạch, nhưng không được.
Bỏng mắt: đây là sự cố với người dân Miami nào nhìn lên.
(Cười) Tiếng ồn khoang nhân viên: không tồi. Tần số rất thấp, cơ bản giống mấy cái loa siêu trầm.
Và bây giờ ta có đánh giá rủi ro mặt đất khi bệ phóng phát nổ.
Cuối cùng, vào cuối năm 1964, NASA vào cuộc và nói: “Được rồi, chúng tôi sẽ hỗ trợ nghiên cứu khả thi đối với phiên bản nhỏ có thể phóng với tên lửa Saturn V theo từng bộ phận rồi ráp lại với nhau."
Vậy nên đây là điều NASA làm: tạo ra phiên bản tám người sẽ lên Sao Hỏa.
Họ thích thế vì phi hành đoàn có thể sống ở đó kiểu: “Cứ như sống trong tàu ngầm ấy.”
Khoang phi hành đoàn.
Nó đổi chiều, nên phần lộn ngược sẽ hướng lên trên khi ở chế độ trọng lực nhân tạo.
Các nhà khoa học vẫn còn có những bước tiến. Họ sẽ cần bảy phi hành gia và bảy nhà khoa học.
Đây là phiên bản 20 người để lên Sao Mộc: giường tầng, hầm tránh bão, phòng tập.
Bạn biết đấy, đó sẽ là chuyến đi dài ngày, dễ chịu.
Phiên bản của Không lực: ở đây ta có phiên bản quân đội.
Đây là thứ chưa được tiết lộ, chỉ là những người cố lẻn về nhà và sau đó, bạn biết đấy, trước phút lâm chung, về cơ bản là thế, đã đưa cho tôi.
Kiểu dụng ý nghệ sỹ.
Cơ bản đó là mấy bài thuyết trình PowerPoint trình bày với Không lực cách đây 40 năm.
Hãy nhìn những người bạn nhỏ bé bên ngoài con tàu.
Và một bộ phận phía NASA đã quan tâm đến nó, nhưng các chỉ huy NASA, họ đã kết thúc dự án.
Vậy nên cuối cùng, ta có thể thấy thông tin tiếp theo về hướng thiết kế cho đến năm 1965, và rồi các hướng đó kết thúc.
Kết quả: công cốc.
Do đó dự án này bị chấm dứt.
Và đó là cái kết.
Cuối cùng toàn bộ điều tôi nói là hôm qua ta nghe rằng một trong 10 điều tồi tệ có thể xảy đến với ta là một tiểu hành tinh mang tên ta.
Một trong những điều tồi tệ có thể xảy đến với NASA là nếu tiểu hành tinh đó xuất hiện mang tên ta chín tháng sau, và mọi người nói: “Chà, chúng ta sẽ làm gì đây?”
Và Orion đúng là một trong số các công nghệ có sẵn duy nhất, nếu không muốn nói là duy nhất có thể làm điều gì đó.
(Cười) Vậy nên tôi sẽ cho các bạn biết tin tốt và tin xấu.
Tin tốt là NASA có một bộ phận kế hoạch dự phòng nhỏ, bí mật quan tâm đến vấn đề này, cố gắng lưu giữ các tin tức về Orion phòng khi rủi ro xảy đến.
Có lẽ để dành vài quả bom plutonium.
Đó là tin tốt.
Con tin xấu là, khi tôi liên hệ được với những người này để cố lấy vài tài liệu từ phía họ, họ nổi điên vì tôi có những thứ mà họ không có, và NASA mua 1.759 trang tài liệu này từ tôi.
Và đó là tình hình hiện tại của ta.
Không sáng sủa mấy. (Cười) (Vỗ tay)
Tôi phải thú nhận rằng
Tôi là một giáo sư kinh tế có mong muốn giúp đỡ người khác học cách lãnh đạo
Nhưng gần đây tôi nhận ra rằng cách mà chúng ta vẫn thường định nghĩa khả năng lãnh đạo tốt không còn phù hợp với cuộc cách mạng hiện đại ngày nay nữa
Là một nhà nhân chủng học,
Tôi sử dụng phương pháp luận riêng để hiểu được những vấn đề mà bản thân quan tâm
Do đó tôi cùng 3 đồng nghiệp cùng chí hướng đã dành gần một thập kỷ quan sát một cách kỹ lưỡng những nhà lãnh đạo lỗi lạc của cuộc cách mạng này
Chúng tôi nghiên cứu 16 người cả nam lẫn nữ ở bảy quốc gia trên toàn thế giới hiện đang làm việc trong 12 lĩnh vực khác nhau.
Tổng cộng, chúng tôi đã mất hàng trăm giờ để nghiên cứu thực tế trực tiếp quan sát hoạt động của những vị lãnh đạo này.
Chúng tôi đã tổng hợp nhiều ghi chú giúp phân tích và tìm ra cách làm của họ.
Và kết luận là?
Nếu chúng ta muốn xây dựng những tổ chức có thể đổi mới từng ngày nhất định chúng ta phải bỏ đi những quan niệm cũ về lãnh đạo
Lãnh đạo sự sáng tạo không phải là việc đưa ra tầm nhìn và truyền cảm hứng cho người khác thực hiện nó.
Thế nhưng đổi mới có nghĩa là gì?
Đổi mới có nghĩa là bất cứ điều gì mới mẻ và hữu ích.
Nó có thể là sản phẩm hoặc dịch vụ.
Cũng có thể là một quy trình hoặc phương pháp tổ chức.
Nó có thể có tác động dần dần cũng có thể là bước tiến lớn.
Ta có một định nghĩa tổng quát.
Các bạn có nhận ra người này?
Hãy giơ tay lên.
Hãy giơ tay lên nếu bạn biết đây là ai.
Vậy những gương mặt thân quen này thì sao?
(Tiếng cười) Từ những cánh tay này, có vẻ như đa số các bạn đã từng xem phim của Pixar nhưng rất ít người nhận ra Ed Catmull nhà sáng lập và là CEO của Pixar một trong những công ty tôi có vinh dự được nghiên cứu.
Tôi đến trụ sở Pixar lần đầu vào năm 2005 khi họ đang thực hiện "Rattatouille" một bộ phim thú vị về một chú chuột trở thành đầu bếp thượng hạng
Ngày nay các bộ phim dựng từ máy tính đã trở thành xu hướng phổ biến. nhưng Ed và các đồng nghiệp đã mất gần 20 năm trời để tạo ra một bộ phim đầu tiên như thế.
Trong vòng 20 năm qua, họ đã sản xuất 14 bộ phim
Tôi đã nói ở Pixar và tôi cũng muốn nói với các bạn rằng bộ phim thứ 15 chắc chắn sẽ thành công.
Khi nghĩ về sự đổi mới, chúng ta thường chỉ nghĩ đến Anh-xtanh và khoảnh khắc "Aha!"
của ông. Nhưng chỉ là thần thoại thôi.
Đổi mới không phải là cuộc chơi của một thiên tài mà là của một tập hợp các thiên tài.
Chúng ta hãy thử suy nghĩ một chút về những gì làm nên một bộ phim Pixar. Không một thiên tài hay tia sáng bất ngờ nào tạo nên chúng.
Ngược lại, 250 con người đã phải làm việc trong suốt 4 đến 5 năm, để hoàn thành một trong số đó.
Để giúp chúng ta hiểu về quá trình sản xuất phim, một nhân viên trong đoàn làm phim đã vẽ một sơ đồ như các bạn thấy
Anh ấy miễn cưỡng vẽ bởi vì đó là một quy trình nghiêm ngặt bao gồm nhiều chuỗi các bước được thực hiện bởi các nhóm kín.
Dù đã vẽ rất nhiều mũi tên, anh vẫn nghĩ sơ đồ này chưa thực sự làm bạn hiểu. nó tương tác, bổ sung cho nhau và rối rắm như thế nào.
Qua việc làm phim ở Pixar, câu chuyện dần hé mở.
Vậy hãy suy nghĩ về nó.
Một số cảnh thường trôi qua rất nhanh.
Và không phải tất cả chúng đều theo thứ tự.
Điều đó phụ thuộc vào độ hóc búa của thử thách mà họ phải đối mặt trong từng cảnh quay cụ thể.
Vậy nếu bạn nghĩ đến cảnh đó trong "Up" khi cậu bé đưa miếng sô-cô-la cho chú chim 10 giây đó khiến một nhà làm phim mất gần 6 tháng để hoàn thành
Một điều nữa về phim của Pixar đó là không một phần nào được xem là hoàn chỉnh cho đến khi sản phẩm cuối cùng ra mắt.
Trong lúc sản xuất bộ phim, một họa sĩ đã vẽ một nhân vật có lông mày cong để thể hiện tính cách tinh nghịch.
Khi đạo diễn thấy bức vẽ này, ông nghĩ rằng nó thật tuyệt.
Nó thật đẹp, nhưng ông lại nói "Anh phải bỏ nó đi, nó không phù hợp với nhân vật."
Hai tuần sau, đạo diễn trở lại và nói, "Anh có thể cho chúng vào vài giây."
Bởi vì người họa sĩ đã được phép chia sẻ sự thiên tài của anh ta, anh đã có thể giúp cho người đạo diễn cảm nhận lại nhân vật theo một cách tinh tế và quan trọng, điều này đã giúp phát triển câu chuyện.
Chúng ta biết rằng, cốt lõi của sự đổi mới là một nghịch lý.
Bạn sẽ phải khám phá khả năng và niềm đam mê của nhiều người và bạn cần phải tận dụng chúng vào một công việc thực sự có ích.
Đổi mới là một hành trình.
Đó là một loại hình giải quyết vấn đề theo cách tập thể thường xuất hiện giữa những người có chuyên môn và quan điểm khác nhau
Những sự đổi mới thường hiếm khi bộc phát
Như chúng ta thường biết chúng thường là kết quả của thử nghiệm và thất bại.
Vô vàn những khởi đầu gian nan, những lần bước hụt và cả những lỗi lầm.
Công việc mới mẻ có thể rất hấp dẫn nhưng cũng có thể trở nên vô cùng đáng sợ.
Cho nên khi chúng ta phân tích tại sao Pixar lại có thể làm được như vậy. chúng ta cũng phải tự hỏi mình rằng: "Điều gì đang xảy ra ở đây?"
Hẳn là trong lịch sử thế giới nói chung và Hollywood nói riêng có đầy rẫy những đoàn làm phim toàn ngôi sao nhưng vẫn thất bại.
Phần lớn những thất bại đó là do có quá nhiều ngôi sao như một căn bếp có thừa đầu bếp vậy.
Vậy tại sao Pixar, với tất cả những đầu bếp của họ, có thể gặt hái thành công liên tiếp như vậy?
Khi chúng tôi nghiên cứu về một Ngân hàng Hồi giáo ở Dubai hay một nhãn hàng cao cấp ở Hàn Quốc, một doanh nghiệp xã hội ở châu Phi chúng tôi nhận thấy những tổ chức sáng tạo là những tập thể hội tụ ba yếu tố sau cọ xát để sáng tạo, sáng tạo nhanh nhẹn và kiên quyết sáng tạo
Cọ xát để sáng tạo là có thể tạo ra một thị trường dồi dào các ý tưởng thông qua tranh luận và đối thoại.
Trong các tổ chức sáng tạo, họ nhấn mạnh những sự khác biệt chứ không phớt lờ chúng.
Cọ xát để sáng tạo không có nghĩa là tập động não, khi mà người ta trì hoãn việc đánh giá.
Không, họ biết tạo ra các cuộc tranh luận nhưng mang tính xây dựng cao để đề xuất một loạt các phương án khác nhau.
Các cá nhân trong những tổ chức sáng tạo học được cách đặt câu hỏi, chủ động lắng nghe, và còn gì nữa không?
Họ còn học cách bênh vực quan điểm của mình.
Họ hiểu rằng đổi mới sẽ gần như không thể thực hiện nếu bạn có nhiều ý kiến và mâu thuẫn.
Sáng tạo nhanh nhẹn là khả năng kiểm tra và chọn lọc từ ngân hàng ý tưởng đó bằng việc xem xét và đánh giá nhanh chóng.
Đó là động lực khám phá sẽ giúp bạn hành động theo cách của mình chứ không phải chỉ lên kế hoạch.
Đó là cách nghĩ mô phỏng sẽ giúp bạn có một sự kết hợp tuyệt vời giữa một phương pháp nghiên cứu khoa học và một quá trình làm nghệ thuật.
Đó là việc thực hiện một chuỗi thí nghiệm chứ không phải thử nghiệm.
Thí nghiệm liên quan đến học tập.
Khi bạn đạt kết quả không tốt, bạn sẽ vẫn học được điều cần học.
Thử nghiệm thì liên quan đến tính đúng sai.
Khi thử nghiệm không có kết quả, người ta sẽ đổ lỗi cho ai hoặc cái gì đó.
Yếu tố cuối cùng là kiên quyết sáng tạo.
Đây là vấn đề đưa ra quyết định bằng cách kết hợp được những ý kiến, kể cả chúng có trái ngược nhau tái tạo chúng trong những tổ hợp mới để đưa ra một giải pháp mới và thực sự giúp ích.
Khi nhìn vào các tổ chức sáng tạo, chúng ta thấy rằng họ luôn có mâu thuẫn.
Họ không thỏa hiệp.
Họ không để một nhóm hay một cá nhân nào lấn át, kể cả khi người đó là ông chủ hay một chuyên gia
Thay vào đó, họ đã và đang phát huy một quy trình đưa ra quyết định kiên nhẫn và tổng quát hơn điều này tạo ra những giải pháp tổng hợp chứ không chỉ đơn thuần là một trong số các giải pháp.
Ba yếu tố này giúp ta hiểu được tại sao Pixar lại có thể đạt được những thành công như vậy.
Để tôi cho các bạn một ví dụ khác, đó là đội kỹ thuật của Google
Nhóm kỹ thuật của Google là nhóm chịu trách nhiệm trong việc giữ trang web hoạt động liên tục 24/7.
Vậy nên khi Google sắp sửa giới thiệu Gmail và YouTube họ biết rằng cơ sở dữ liệu của mình không đủ lớn.
Người đứng đầu nhóm kỹ sư lúc bấy giờ tên là Bill Coughran.
Bill cùng với ban điều hành, những người được anh xem là trợ thủ đắc lực đã phải tìm ra cách giải quyết tình hình.
Họ đã suy nghĩ về điều này.
Thay vì thành lập một nhóm mới để thực hiện nhiệm vụ này họ đã quyết định để các nhóm tự đưa ra các phương án khác nhau.
Hai nhóm một gộp vào với nhau.
Một nhóm tên là Bàn Lớn và nhóm còn lại tên là Tái Thiết Từ Đống Đổ Nát
Bàn Lớn đề nghị tiếp tục phát triển hệ thống hiện tại.
Tái Thiết đề nghị đã đến lúc nên có một hệ thống mới.
Hai nhóm được cho phép làm việc độc lập theo phương pháp của mình.
Trong bản bản cáo kỹ thuật, Bill mô tả vai trò của mình là "đem sự thẳng thắn vào quá trình làm việc bằng tranh luận"
Ngay sau đó, cả hai đội được khuyến khích xây dựng các mô hình mẫu đưa chúng vào thực tế sử dụng và tự mình khám phá những điểm mạnh và điểm yếu trong phương pháp của mình.
Khi nhóm Tái Thiết trình bày về mô hình của mình chuông báo thức có thể đổ vào lúc nửa đêm nếu có bất cứ vấn đề gì với trang web họ đã biết tường tận những hạn chế của mô hình mình tạo ra.
Và yêu cầu cấp thiết đặt ra là cần một giải pháp cũng như bởi vì lúc này dữ liệu, hay bằng chứng, đã bắt đầu xuất hiện mọi người dần nhận ra rằng giải pháp của nhóm Bàn Lớn mới là phương án tối ưu lúc này.
Vậy nên họ đã chọn giải pháp đó.
Nhưng để đảm bảo rằng họ không bỏ qua cống hiến của đội Tái Thiết Bill đã mời hai thành viên của nhóm này gia nhập một đội khác chuẩn bị làm việc với một hệ thống mới.
Toàn bộ quá trình này kéo dài gần hai năm, nhưng tôi được biết rằng họ đều đã làm việc không ngừng nghỉ
Khi bắt đầu dự án này, một trong các kĩ sư đến gặp Bill và nói, "Chúng tôi đều quá bận rộn để mà thực hiện song song các thử nghiệm"
Nhưng khi quá trình kết thúc, anh ta dần hiểu ra rằng cần phải để những con người tài năng bộc lộ niềm đam mê của họ.
Anh ta thừa nhận: "Nếu anh bắt chúng tôi làm việc trong cùng một đội, có lẽ chúng tôi sẽ chỉ tập trung vào việc chứng minh ai đúng, ai sai chứ không phải là việc tìm hiểu và tìm ra điều gì là tốt nhất cho Google"
Vậy tại sao Pixar và Google lại có thể đổi mới liên tục như vậy?
Đó là bởi vì họ kiểm soát được những yếu tố cần thiết cho điều đó.
Họ biết cách hợp tác giải quyết vấn đề Họ biết cách học hỏi từ đam mê khám phá và họ biết cách tổng hợp trong việc đưa ra quyết định.
Một vài người trong số các bạn ngồi đây có thể sẽ nghĩ thầm rằng, "Chúng tôi không biết cách làm như thế với tổ chức của mình.
Vậy thì tại sao họ lại làm được ở Pixar, hay Google?
Rất nhiều người từng làm việc cho Bill nói rằng trong suy nghĩ của họ, Bill là một trong những đầu tàu giỏi nhất ở Silicon, chúng tôi hoàn toàn đồng ý với điều này, Bill quả thực là một thiên tài.
Phong cách lãnh đạo là một món nước sốt bí mật
Nhưng đó là một cách lãnh đạo khác, không phải là điều mà ta thường nghĩ đến khi nhắc về tài lãnh đạo.
Một trong những nhà lãnh đạo mà tôi từng được gặp "Linda, tôi không đọc sách về lãnh đạo.
Chúng chỉ làm tôi cảm thấy mình thật tệ. (Tiếng cười) "Chương đầu tiên viết rằng tôi cần phải vạch ra một tầm nhìn
Nhưng nếu cố gắng làm điều gì đó mới mẻ, tôi sẽ không nhận được câu trả lời.
Tôi không biết về hướng đi của chúng tôi và tôi thậm chí còn không biết làm thế nào để đến được đó."
Hẳn trong một số trường hợp các lãnh đạo có tầm nhìn là điều vô cùng cần thiết.
Nhưng nếu chúng ta muốn xây dựng những tổ chức có thể thay đổi liên tục chúng ta cần phải thay đổi quan niệm thông thường về cách lãnh đạo.
Đổi mới trong phong cách lãnh đạo là tạo ra không gian nơi mọi người sẵn lòng và có thể làm việc vất vả để giải quyết vấn đề theo hướng mới.
Về điểm này, có thể một vài người sẽ phân vân tự hỏi, "Vậy thật ra lãnh đạo là như thế nào?
Ở Pixar, mọi người đều hiểu rằng đỏi mới giống như một ngôi làng.
Các nhà lãnh đạo tập trung vào việc xây dựng cộng đồng và xây dựng 3 yếu tố cần thiết.
Họ định nghĩa lãnh đạo như thế nào?
Họ cho rằng lãnh đạo là tạo ra một thế giới mà ở đó mọi người muốn mình thuộc về nó.
Vậy kiểu thế giới nào mà mọi người sẽ muốn ở Pixar?
Đó là nơi bạn sống trong những giới hạn.
Vậy họ tập trung thời gian vào những thứ gì?
Không phải để vẽ ra tầm nhìn.
Thay vào đó họ dành thời gian nghĩ về việc "Làm thế nào để thiết kế một trường quay mang cảm giác như một quảng trường để mọi người có thể tương tác với nhau?"
Hãy tạo ra một chính sách cho phép bất cả mọi người, bất kể họ là ai đều được gửi thư cho giám đốc nói về cảm nhận của họ về một bộ phim nào đó.
Vậy chúng ta có thể làm gì để đảm bảo rằng tất cả những tiếng nói dù là nhỏ bé nhất trong tổ chức của mình vang lên và được lắng nghe?
Và, cuối cùng là hãy ghi nhận công trạng của người khác thật thoải mái.
Không biết bạn có bao giờ chú ý đến dòng credit cuối phim Pixar chưa nhưng những đứa bé chào đời trong lúc sản xuất cũng có tên ở đó.
(Tiếng cười) Vậy Bill nghĩ thế nào về vai trò của ông?
Bill nói rằng "Tôi lãnh đạo một tổ chức tình nguyện"
Những con người tài năng không muốn đi theo tôi dù là bất cứ đâu.
Họ muốn cùng tôi tạo nên tương lai.
Công việc của tôi là nuôi dưỡng rễ cây và không để nó thoái hóa trong hỗn loạn.
Ông thấy như thế nào về nó?
"Tôi là một hình mẫu, Tôi là chất keo kết dính. Tôi là người kết nối, là người tập hợp các quan điểm.
Nhưng tôi không bao giờ điều khiển chúng."
Vậy lời khuyên nào cho bạn?
Hãy tuyển dụng những người tranh luận với bạn.
Và, đoán xem điều gì nữa?
Đôi khi điều tốt nhất là bạn nên cố tình mờ nhạt hơn người khác.
Một vài người ở đây có thể sẽ tự hỏi những người này đang nghĩ gì vậy?
Họ đang nghĩ rằng, "Tôi không phải người có tầm nhìn, hay kẻ kiến thiết xã hội.
Tôi chỉ đang tạo ra một không gian cho mọi người có thể và sẵn sàng chia sẻ cũng như kết hợp tài năng và đam mê.
Nếu bất cứ ai ở đây lo lắng rằng bạn không làm ở Pixar, hay Google, tôi muốn nói rằng bạn vẫn có thể làm điều tương tự.
Chúng tôi đã nghiên cứu rất nhiều tổ chức những công ty không giống những gì bạn hay nghĩ nơi có rất nhiều đổi mới diễn ra.
Chúng tôi đã nghiên cứu một vị cố vấn ở một công ty dược phẩm người phải quyết định xem cách khiến các luật sư và 19 đối thủ của họ cùng hợp tác và đổi mới.
Chúng tôi đã nghiên cứu một giám đốc marketing một công ty sản xuất ô tô ở Đức nơi mà mọi người thường nghĩ rằng những kỹ sư thiết kế mạch chứ không phải là nhà marketing là những người được phép sáng tạo.
Chúng tôi cũng nghiên cứu Vineet Nayar thuộc Tập đoàn Công nghệ HCL một công ty Ấn Độ thuê lao động nước ngoài.
Khi chúng tôi gặp Vineet, công ty của ông đang trở nên không phù hợp nữa, theo như lời ông nói.
Chúng tôi quan sát cách ông đưa nó trở thành một ông lớn trong ngành.
Cũng như nhiều công ty khác, ở HCL, các lãnh đạo đã coi vai trò của mình là việc vạch ra phương hướng và đảm bảo rằng không ai đi chệch khỏi hướng đi đó.
Điều ông làm được đã nói cho họ biết rằng đã đến thời điểm họ cần nghĩ về việc xem xét lại những gì mình cần làm
Bởi vì mọi người đều đang nhìn vào bạn và bạn lại không tìm thấy sự đổi mới từ gốc rễ như ở Pixar hay Google.
Và họ đã bắt đầu từ điều đó.
Họ ngừng việc đưa ra những câu trả lời, hay cố gắng đưa ra giải pháp.
Thay vào đó, họ bắt đầu nhìn nhận mọi người từ đáy kim tự tháp, những người trẻ những người gần gũi nhất với khách hàng là nguồn gốc của sự đổi mới.
Họ bắt đầu chuyển giao sự lớn mạnh của tổ chức đến mức đó.
Trong ngôn ngữ của Vineet, đây là việc đảo lộn kim tự tháp để bạn có thể giải phóng nguồn năng lượng của mọi người bằng cách nới lỏng sự quản lý đối với một số ít và nâng cao chất lượng và tốc độ đổi mới. đang diễn ra ngày từng ngày.
Chắc chắn, Vineet và tất cả những người mà chúng tôi nghiên cứu thực chất đều là những người có tầm nhìn.
Họ chắc chắn hiểu rằng đó không phải là vai trò của họ.
Vậy nên tôi nghĩ rằng việc các bạn không nhận ra Ed cũng dễ hiểu
Bởi vì Ed, cũng giống như Vineet, đều hiểu rằng vai trò của nhà lãnh đạo là đặt ra hướng đi, chứ không phải là hoàn thành chúng.
Nếu chúng ta muốn có một tương lai tốt đẹp hơn, và tôi ngờ rằng đó là lý do nhiều người trong số các bạn ngồi đây thì chúng ta hãy nhìn nhận lại nhiệm vụ của mình.
Nhiệm vụ của chúng ta là tạo ra một không gian Nơi mà mảnh ghép thiên tài của mọi người có thể được giải phóng và tận dụng để biến thành các tác phẩm của thiên tài tập thể.
Cảm ơn các bạn đã lắng nghe!
(Tiếng vỗ tay)
Tôi không thể nào quên họ
Đó là Aslan, Alik, Andrei, Fernanda, Fred, Galina, Gunnhild, Hans, Ingeborg, Matti, Natalya, Nancy, Sheryl, Usman, Zarema, và còn nhiều nữa
Phần lớn, sự tồn tại và lòng nhân đạo của họ đã bị cắt giảm khi thống kê ghi nhận một cách lạnh lùng như "một sự cố an ninh"
Với tôi, họ là những đồng nghiệp thuộc về cộng đồng những nhân viên cứu trợ nhân đạo họ đã cố gắng mang đến từng chút thoải mái đến nạn nhân của chiến tranh ở Chechnya vào những năm 90
Họ là những y tá, những nhà tiếp vận, những chuyên gia về trú ẩn những trợ lý, thông dịch viên
Và trong chiến dịch này, họ đã bị sát hại gia đình họ chia cách và câu chuyện về họ phần lớn đã bị lãng quên
Chẳng ai bị xử phạt vì những tội ác đó
Tôi không thể quên họ
Họ sống trong lòng tôi theo một cách nào đó mỗi ngày, những ký ức về họ mang đến cho tôi nhiều ý nghĩa
Nhưng họ cũng ám ảnh tôi về những góc tối
Vì những nhân viên cứu trợ nhân đạo họ quyết định sát cánh cùng nạn nhân để giúp đỡ, tạo sự thoải mái, bảo vệ nhưng khi họ cần sự bảo vệ cho chính bản thân họ thì không có
Khi mà bạn nhìn những tiêu đề trên báo những ngày qua về chiến tranh ở I-rắc hay Syria những nhân viên cứu trợ bị bắt cóc, con tin bị giết hại nhưng họ đã là ai?
Tại sao họ đã ở đó?
Cái gì đã thúc đẩy họ?
Chúng ta đã trở nên vô tâm với những tội ác đó như thế nào?
Đó là lý do tại sao tôi có mặt hôm nay
Chúng ta cần tìm ra cách tốt hơn để tưởng nhớ họ
Cần giải thích những giá trị cốt lõi mà họ đã cống hiến cả mạng sống
Chúng ta cần công lý
Năm 1996, tôi được gửi đi bởi Ủy viên cấp cao Liên Hợp Quốc cho người tị nạn đến Bắc Caucasus Tôi đã biết một vài rủi ro
Năm người cộng sự đã bị giết hại ba người bị thương nghiêm trọng bảy người bị bắt làm con tin
Vì vậy chúng tôi đã rất thận trọng
Chúng tôi đã sử dụng những xe bọc thép, xe làm mồi nhử thay đổi lịch trình, nơi ở tất cả các biện pháp an toàn
Nhưng vào đêm đông lạnh của tháng Một năm 1998, tới lượt của tôi
Khi tôi đi vào căn hộ ở Vladikavkaz với người bảo vệ chúng tôi bị người đàn ông có vũ khí bao vây
Họ bắt người bảo vệ, đặt anh ta trên sàn họ đánh anh ta trước mặt tôi trói anh ta, rồi kéo lê anh ta đi
Tôi đã bị còng tay, bịt mắt, và buộc phải quỳ khi bộ phận giảm thanh của súng ép sát vào cổ tôi
Khi chuyện đó xảy ra với bạn thì sẽ không còn thời gian để suy nghĩ, để cầu nguyện
Não tôi tiếp tục vô ý thức tua nhanh lại cuộc sống mà tôi vừa trải qua
Tôi tốn nhiều phút đồng hồ để nhận ra rằng những người đàn ông mang mặt nạ kia ở đây không phải để giết tôi nhưng người nào, ở đâu, đã sắp xếp vụ bắt cóc tôi
Sau đó một quá trình mất nhân tính đã bắt đầu ngày hôm đó
Tôi không khác gì một hàng hóa
Tôi không thường nhắc về điều này nhưng tôi muốn chia sẻ một chút với bạn về 317 ngày bị bắt giữ
Tôi bị giữ ở căn hầm dưới lòng đất đầy bóng tối khoảng 23 tiếng và 45 phút mỗi ngày và sau đó những người bảo vệ đến, thường là hai người
Họ mang đến một mẩu bánh mì lớn một chén súp, và một cây nến
Cây nến đó sẽ cháy khoảng 15 phút 15 phút ánh sáng quý giá và sau đó họ sẽ mang nó đi, và tôi lại trở về với bóng tối
Tôi bị xích vô cái giường ngủ bằng một sợi cáp bằng kim loại
Tôi chỉ đi được bốn bước nhỏ
Tôi luôn mơ ước tới bước thứ 5
Và không có TV, không radio, không báo, không ai để nói chuyện
Tôi không có khăn tắm, không xà phòng, không giấy vệ sinh chỉ có hai cái xô bằng kim loại mở, một là nước, một là chất thải
Bạn có thể hình dung thực thi án mô phỏng là thú tiêu khiển của những người bảo vệ khi họ bạo dâm hoặc là khi họ chỉ chán và say xỉn
Chúng tôi đang phá vỡ những chiếc đinh một cách từ từ
Sự cô lập và bóng tối thì rất khó để miêu tả
Không có thứ gì thì làm sao bạn miêu tả?
Không từ nào có thể tả được sự cô đơn của tôi trong ranh giới rất mỏng giữa tỉnh táo và điên loạn
Trong bóng tối, thỉnh thoảng tôi đã tưởng tượng mình đang chơi cờ đam
Tôi sẽ bắt đầu với quân đen rồi chơi với quân trắng trở lại quân đen cố để lừa bên kia
Tôi không chơi cờ đam nữa
Tôi bị dày vò bởi những suy nghĩ về gia đình và cộng sự, người bảo vệ, Edik.
Tôi không biết điều gì đã xảy ra với anh ta
Khi cố gắng để không nghĩ ngợi nữa tôi cố gắng lấp đầy thời gian bằng cách tập thể dục
Tôi đã cố cầu nguyện, thử tất cả các loại trò chơi ghi nhớ
Nhưng bóng tối cũng tạo ra những viễn cảnh và suy nghĩ bất thường
Một phần trong ý thức của bạn muốn bạn kháng cự, la hét, khóc và phần khác thì ra lệnh cho bạn câm miệng và chỉ trải qua
Thường xuyên xảy ra mâu thuẫn nội tâm; và không có phân xử
Có một lần người bảo vệ đến, một cách rất tích cực, nói với tôi "Hôm nay mày sẽ phải quỳ và cầu xin thức ăn."
Tâm trạng của tôi không tốt nên tôi đã sỉ nhục anh ta.
Tôi sỉ nhục mẹ, tổ tiên của anh ta
Kết quả khả quan hơn là: anh ta ném thức ăn vào chất thải của tôi
Ngày hôm sau, anh ta trở lại với yêu cầu tương tự
Anh ta nhận được câu trả lời giống hệt và kết quả cũng không thay đổi
Bốn ngày sau đó, cơ thể đầy vết thương
Tôi không biết cái đói gây tổn thương quá nhiều khi bạn có quá ít
Vì vậy khi những người bảo vệ đi xuống Tôi đã quỳ xuống
Tôi đã cầu xin thức ăn
Phục tùng là cách duy nhất tôi phải làm để có một cây nến khác
Sau khi bị bắt cóc, tôi bị đưa từ Bắc Ossetia đến Chechnya ba ngày trong thùng sau của những chiếc xe hơi khác nhau, và khi đến nơi, tôi bị tra hỏi trong 11 ngày bởi người tên là Ruslan
Công việc hằng ngày luôn giống nhau: nhiều ánh sáng hơn một chút, 45 phút
Anh ta đi xuống căn hầm, yêu cầu những người bảo vệ trói tôi vào cái ghế và anh ta mở nhạc thật lớn
Và sau đó anh ta la hét những câu hỏi
Anh ta sẽ la hét. Đánh đập tôi.
Tôi sẽ kể cho bạn về chi tiết.
Có rất nhiều câu hỏi mà tôi không hiểu, và cũng có những câu hỏi mà tôi không muốn hiểu.
Cuộc thẩm vấn kéo dài suốt một cuốn băng nhạc: 15 bài hát, 45 phút.
Tôi luôn mong đến bài hát cuối cùng.
Một ngày đêm nọ dưới hầm, tôi không biết gì, Tôi nghe tiếng trẻ con khóc trên đầu, cậu bé, khoảng chừng 2 hay 3 tuổi.
Những tiếng bước chân, hỗn loạn, tiếng người ta chạy.
Vì vậy khi Ruslan quay trở lại vào ngày hôm sau, trước khi anh ta hỏi câu đầu tiên, tôi hỏi, "Con trai anh thế nào?
Nó tốt hơn chưa?" Ruslan ngạc nhiên.
Anh ta bực bội vì cho là những người bảo vệ đã nói gì đó về đời sống cá nhân của anh ta.
Tôi nói về NGOs là nơi cung cấp thuốc đến trạm y tế nơi có thể giúp con trai anh ta khỏe hơn.
Và chúng tôi đã nói về việc giáo dục, về gia đình.
Anh ta kể về những đứa con của mình.
Tôi kể về đứa con gái của tôi.
Sau đó anh ta nói về súng, xe hơi, phụ nữ, và tôi cũng nói về những đề tài đó.
Chúng tôi trò chuyện đến tận bài hát cuối cùng của cuốn băng nhạc
Ruslan đã là người hung dữ nhất mà tôi từng gặp.
Anh ta không đánh tôi lần nào nữa.
Cũng không hỏi tôi bất cứ câu nào.
Tôi không còn bị coi là hàng hóa nữa.
2 ngày sau đó, tôi được chuyển đến nơi khác.
Ở đó, người bảo vệ đến gần tôi -- một cách khá kỳ lạ -- và anh ta nói với giọng êm nhẹ, "Tôi muốn cám ơn anh vì sự hỗ trợ mà tổ chức bạn đã mang đến gia đình tôi khi chúng tôi bị dời ra kế bên Dagestan."
Tôi có thể nói được gì nữa?
Thật là khó chịu. Như đang nuốt thanh gươm trong bụng.
Tôi dành nhiều tuần liền suy ngẫm để cố gắng dàn xếp những lý do tốt mà chúng tôi có để hỗ trợ gia đình anh ta và anh ta đã trở thành người lính may mắn
Anh ta còn trẻ, anh ta mắc cỡ.
Tôi đã không bao giờ thấy mặt anh ta
Có lẽ anh ta muốn nói điều gì đó tốt đẹp.
Nhưng trong 15 giây đó, Anh ta làm tôi nghi ngờ những gì chúng tôi đã làm tất cả những sự hy sinh.
Khiến tôi nghĩ họ nhìn thấy chúng tôi như thế nào.
Cho đến sau đó, tôi giả định họ biết tại sao tôi ở đây và chúng tôi đang làm gì.
Một người không thể giả định được điều đó
Giải thích tại sao chúng tôi làm như vậy thật không dễ, thậm chí với cả những người thân thiết
Chúng tôi không hoàn hảo, hay cấp cao không phải đội cứu hỏa của thế giới, không phải siêu nhân không ngăn cản chiến tranh, chúng tôi biết nhân đạo không thay thế giải pháp
Nhưng chúng tôi làm vì một trong những vấn đề của cuộc sống.
Đôi lúc đó chỉ là sự khác biệt mà bạn làm -- một cá nhân, gia đình, nhóm nhỏ những cá thể -- và đó là vấn đề.
Khi bạn có sóng thần, động đất hay bão, bạn thấy đội cứu hộ đến từ tất cả mọi nơi trên thế giới, tìm kiếm những người sống sót hàng tuần liền.
Tại sao? Không ai chất vấn điều này.
Mọi vấn đề cuộc sống, hay mỗi cuộc sống có vấn đề.
Điều này giống với chúng tôi khi chúng tôi giúp người tị nạn họ di dời trong nước bởi xung đột, hay người phi quốc tịch, tôi biết rất nhiều người, khi họ đối đầu với đau khổ tột độ, họ cảm thấy cạn kiệt sức lực và dừng lại ở đó.
Thật đáng tiếc, bởi vì có rất nhiều cách để người ta giúp đỡ.
Chúng tôi không dừng lại với cảm giác đó.
Chúng tôi làm mọi thứ có thể để hỗ trợ, bảo vệ, tạo sự thoải mái.
Chúng tôi phải như vậy.
Chúng tôi không thế làm gì khác.
Chúng tôi nghĩ vậy, chỉ là con người
Đó là tôi trong cái ngày được phóng thích.
Vài tháng sau đó, tôi gặp tân thủ tướng Pháp.
Điều thứ hai mà ông ấy đã nói với tôi: "Ông rất vô trách nhiệm vì đã đi Bắc Caucasus
Ông không biết đã gây ra cho chúng tôi bao nhiêu rắc rối."
Đó là một cuộc gặp gỡ nhỏ.
(tiếng cười) Tôi nghĩ rằng giúp người gặp nạn là trách nhiệm.
Trong chiến tranh, thật sự không ai muốn dừng lại, và chúng tôi có rất nhiều những ngày như vậy, hỗ trợ người cần giúp đỡ và phần nào bảo vệ họ không chỉ là hành động của lòng nhân đạo, đó là sự khác biệt của con người.
Tại sao ông ta không hiểu điều này?
Chúng tôi có trách nhiệm phải cố gắng.
Bạn đã nghe khái niệm: Trách nhiệm bảo vệ
Kết quả có thể phụ thuộc vào nhiều thông số.
Chúng tôi có thể thất bại, nhưng còn tệ hơn cả -- là thậm chí không cố gắng khi chúng ta có thể.
Vì vậy, nếu bạn chọn đi con đường này, nếu bạn đăng ký loại công việc này, cuộc sống của bạn sẽ đầy niềm vui và nỗi buồn, bởi vì có rất nhiều người chúng tôi không thể giúp đỡ, rất nhiều người chúng tôi không thể bảo vệ, hay giải cứu.
Tôi gọi đó là con ma của mình, bởi đã chứng kiến nỗi khổ của họ từ lúc kết thúc, bạn chia sẻ một chút nỗi đau ấy.
Rất nhiều người trẻ theo chủ nghĩa nhân đạo trải qua những trải nghiệm đầu tiên đầy cay đắng.
Họ bị đẩy vào những tình huống đau khổ, nhưng họ bất lực để thay đổi bất cứ điều gì.
Họ phải học cách chấp nhận điều đó và dần dần lấy lại năng lượng.
Điều đó thật khó.
Nhiều người không làm được, nhưng với những ai làm được, thì không có việc nào khác giống như thế này.
Bạn có thể nhận ra khác biệt mà bạn tạo ra mỗi ngày.
Những nhân viên cứu trợ nhân đạo hiểu rủi ro mà họ gặp phải trong vùng đang xung đột hay những khu vực sau xung đột, cuộc sống, nghề nghiệp của chúng tôi dần bị đe dọa, và tinh thần của cuộc sống đang dần mai một.
Bạn có biết từ thiên niên kỷ, số lượng vụ tấn công nhân viên cứu trợ đã tăng gấp ba?
2013 đã phá kỷ lục: 155 đồng nghiệp bị giết, 171 vụ bị thương nghiêm trọng, 134 bị bắt cóc.
Rất nhiều cuộc đời tan nát.
Mãi cho đến khi bắt đầu cuộc nội chiến ở Somalia cuối những năm 80 nhân viên cứu trợ nhân đạo đôi khi cũng là nạn nhân của những cái mà được gọi là thiệt hại phụ, nhưng nhìn chung chúng tôi không là mục tiêu của các cuộc tấn công
Điều này đã thay đổi.
Nhìn vào bức tranh.
Baghdad, tháng tám năm 2003: 24 đồng nghiệp bị giết.
Đã qua những ngày mà cờ xanh của Liên Hợp Quốc hay Hội chữ thập đỏ sẽ tự động bảo vệ chúng tôi.
Các nhóm tội phạm và vài nhóm chính trị đã thụ tinh chéo với nhau hơn 20 năm nay, và họ đã tạo ra những dạng tạp chủng là những người mà chúng tôi không thể giao tiếp được.
Các nguyên tắc nhân đạo được kiểm tra, chất vấn, và thường bị bỏ qua, nhưng có lẽ quan trọng hơn, chúng tôi đã bỏ tìm kiếm công lý
Hình như không có hậu quả gì đối với cuộc tấn công chống lại nhân viên cứu trợ nhân đạo.
Sau khi được phóng thích, tôi được khuyên là đừng tìm kiếm công bằng.
Nó sẽ không mang đến cho bạn điều gì tốt, tôi đã được nói như vậy.
Thêm vào đó, bạn sắp đặt cuộc sống của những đồng nghiệp khác vào nguy hiểm.
Tôi mất nhiều năm để nhìn bản án của 3 người có liên quan đển vụ bắt cóc tôi, nhưng đây đã là ngoại lệ.
Không có sự công bằng cho bất cứ nhân viên cứu trợ nào bị giết hay bị bắt cóc ở Chechnya từ năm 95 đến 99, và điều này cũng tương tự trên toàn thế giới.
Điều này là không thể chấp nhận.
Không thể tha thứ.
Tấn công nhân viên cứu trợ nhân đạo là tội ác chiến tranh theo luật quốc tế.
Những tội ác này phải bị trừng phạt.
Chúng ta phải kết thúc cái vòng miễn tội này.
Phải thừa nhận là những vụ tấn công chống lại nhân viên cứu trợ là tấn công chống lại chính loài người.
Điều đó khiến tôi tức giận.
Tôi biết là tôi rất may mắn so với những người tị nạn mà tôi giúp đỡ.
Tôi không biết sẽ ra sao khi nhìn thấy toàn thị trấn của mình bị phá hủy
Sẽ ra sao khi nhìn những người thân quen bị bắn ngay trước mắt mình.
Sẽ ra sao khi đất nước tôi bị xâm chiếm.
Tôi cũng biết là mình rất may mắn so với những con tin khác.
4 ngày trước khi tôi được phóng thích, 4 con tin đã bị chặt đầu cách chỗ tôi bị nhốt vài dặm.
Tại sao là họ?
Tại sao tôi ở đây ngày hôm nay?
Không dễ để trả lời.
Tôi đã được nhận nhiều sự giúp đỡ từ những người thân, từ đồng nghiệp, bạn bè, từ những người mà tôi không quen biết.
Họ đã giúp tôi qua nhiều năm để tôi thoát khỏi bóng tối.
Không ai được đối xử với sự chú ý tương tự.
Có bao nhiêu đồng nghiệp của tôi sau đau thương, trở về được cuộc sống của riêng họ?
Tôi có thể đếm được 9 người mà tôi biết
Có bao nhiều đồng nghiệp của tôi trải qua cuộc ly hôn khó khăn sau trải nghiệm đau thương bởi vì họ không thể giải thích thêm được bất cứ điều gì với bạn đời của họ?
Tôi không thể đếm được.
Có cái giá cho loại cuộc sống này.
Ở Nga, các đài tưởng niệm đều có dòng chữ trên đỉnh.
Đó là, (trong tiếng Nga) "Không ai bị lãng quên, không điều gì bị lãng quên."
Tôi không quên những đồng nghiệp đã mất.
Tôi không thể quên bất cứ điều gì.
Tôi kêu gọi mọi người ghi nhớ sự cống hiến của họ và yêu cầu các nhân viên cứu trợ trên thế giới được bảo vệ tốt hơn.
Chúng ta không nên để ánh sáng hy vọng mà họ mang đến bị dập tắt.
Sau đó, nhiều người hỏi, "Nhưng sao anh vẫn tiếp tục?
Tại sao anh làm công việc này?
Tại sao anh phải trở lại với nó?"
Tôi trả lời rất đơn giản: Nếu tôi từ bỏ, điều đó có nghĩa là bọn bắt cóc tôi đã thắng.
Họ đã có thể lấy đi tâm hồn và lòng nhân đạo của tôi
Cám ơn.
(vỗ tay)
Tôi xin kể một câu chuyện về cái chết chết và kiến trúc
Cách đây 100 năm, chúng ta có thể chết vì mắc các bệnh như là viêm phổi, Nếu bị nhiễm bệnh, chúng sẽ cướp đi mạng sống ta rất nhanh
Chúng ta có thể chết tại nhà, trên giường, trong sự chăm sóc của gia đình, mặc dù đó là một chọn lựa bắt buộc vì nhiều người không có điều kiện được chăm sóc y tế
Rồi trong thế kỷ 20 nhiều thứ đã thay đổi.
Chúng ta phát triển nhiều loại thuốc như penicillin để có thể điều trị các bệnh truyền nhiễm này.
Công nghệ y khoa mới được sáng chế ra, như máy X-quang.
Vì máy móc còn quá lớn và đắt tiền, chúng ta cần những tòa nhà lớn để bảo quản thiết bị, và biến chúng trở thành những bệnh viện hiện đại.
Sau Đệ Nhị Thế Chiến, nhiều nước thiết lập hệ thống y tế toàn diện để mỗi người dân cần đến thì đều được đáp ứng.
Kết quả là tuổi thọ được kéo dài từ khoảng 45 tuổi vào đầu thế kỷ đến nay đã tăng gần gấp đôi.
Thế kỷ 20 là thời kỳ lạc quan nhất mà khoa học đã ban tặng cho con người, nhưng quá tập trung vào cuộc sống, cái chết bị dần quên, thậm chí cách tiếp cận cái chết đã thay đổi đáng kể.
Hiện tôi là kiến trúc sư, và trong một năm rưỡi qua tôi đã quan sát những thay đổi này chúng có ý nghĩa gì trong tương quan kiến trúc - sự chết.
Chúng ta vẫn có thể chết vì ung thư và bệnh tim, có nghĩa là nhiều người trong chúng ta sẽ có thời gian dài bệnh tật ở gần cuối cuộc đời.
Trong giai đoạn đó, chúng ta trải qua nhiều thời gian ở bệnh viện, trại tế bần, nhà dưỡng lão.
Chúng ta đều đã từng ở trong 1 bệnh viện hiện đại.
Các bạn thấy dãy đèn huỳnh quang và những hành lang dài thăm thẳm với những dãy ghế dài, không thoải mái.
Chính kiến trúc bệnh viện đã tạo ra cảm giác phản cảm này.
Nhưng điều ngạc nhiên nhất là trước đây không phải là như vậy.
Đây là L'Ospendale degli Innocenti, do Brunelleschi xây năm 1419 một trong những kiến trúc sư nổi tiếng nhất và có tầm ảnh hưởng lúc đương thời.
Khi tôi nhìn tòa nhà này và nghĩ về những bệnh viện ngày nay, điều làm tôi kinh ngạc chính là tham vọng của tòa nhà.
Nó đúng là một tòa nhà tuyệt vời.
Nó có những sân lớn ở giữa để các phòng đều có ánh sáng trời và thoáng khí, có phòng rộng, và trần nhà cao, do đó chúng cho cảm giác rất thoải mái khi ở trong.
Và rất đẹp.
Chúng ta phần nào quên đi rằng mình đang ở bệnh viện.
Nếu ta muốn có tòa nhà tốt hơn để hấp hối, thì ta phải nói tới tòa nhà này, nhưng vì ta thấy chủ đề chết chóc không thoải mái, nên không nói tới, chúng ta không thắc mắc cách 1 xã hội tiếp cận cái chết.
Điều làm tôi ngạc nhiên nhất trong nghiên cứu của tôi là sự thay đổi của thái độ.
Đây là nhà hỏa táng đầu tiên tại Anh, được xây dựng ở Woking trong thập niên 1870.
Khi tòa nhà này được xây dựng, nhiều người dân trong làng phản đối.
Việc hỏa táng không được xã hội chấp nhận, và 99,8% người dân được chôn cất khi chết.
Mãi đến 100 năm sau, 3/4 chúng ta mới chịu hỏa táng.
Thật sự là người ta cũng chấp nhận những thay đổi nếu họ có cơ hội để nói về chúng.
Vậy buổi nói chuyện này về cái chết và kiến trúc là điều tôi muốn bắt đầu khi tôi làm triển lãm đầu tiên ở thành phố Venice vào tháng 6 có tên gọi là "Cái Chết ở Venice."
nó được thiết kế khá vui vẻ để mọi người có thể thực sự tham gia vào.
Đây là một triển lãm của chúng tôi là bản đồ tương tác của London nó cho biết bao nhiêu bất động sản trong thành phố được bố trí cho cái chết và hấp hối, khi các bạn quét tay trên bản đồ, tên của phần bất động sản, tòa nhà hay nghĩa trang được tìm thấy.
Một triễn lãm khác là hàng loạt bưu thiếp mà người ta có thể lấy miễn phí.
và chúng ta có thể thấy nhà dân và bệnh viện và nghĩa trang và nhà xác, chúng kể chuyện của những không gian khác nhau mà chúng ta đã đi qua bên phía kia của sự chết.
Chúng tôi muốn chỉ ra nơi chúng ta chết là phần quan trọng về cách chúng ta chết.
Điều kỳ lạ nhất là cách mà khách tham quan có được khi đến triển lãm, nhất là khi xem các tác phẩm nghe nhìn.
Có người múa, chạy và nhảy như là họ cố làm cho triễn lãm sống động nhiều cách khác nhau và đến một lúc nào đó họ dừng lại và chợt nhớ rằng họ đang ở triển lãm về cái chết, và đó có thể không phải là cách cư xử được mong.
Nhưng thật sự, tôi sẽ hỏi liệu có một cách mà bạn sẽ làm để tiếp cận cái chết, nếu không có, tôi muốn bạn nghĩ về điều tốt đẹp của cái chết là gì, điều mà bạn nghĩ kiến trúc là sự hỗ trợ để có cái chết tốt lành, có thể ít nhất là thế này còn khá hơn thì thế này ?
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Các chính sách phát triển châu Phi đang không mang lại hiệu quả.
Sau một nghìn tỷ đô viện trợ được rót cho châu Phi trong vòng 60 năm qua, thu nhập bình quân theo đầu người lại đang thấp hơn những năm 70.
Viện trợ không mang lại kết quả.
Để cải thiện tình trạng đó, các tổ chức Bretton Woods -- IMF và Ngân Hàng thế giới -- đã cố gắng thúc đẩy thương mại tự do thay vì viện trợ, tuy nhiên, những ghi chép lịch sử lại cho thấy có ít bằng chứng rằng tự do thương mại thúc đẩy kinh tế.
Một giải pháp mới được cho là hiệu quả chính là tiểu tín dụng.
Chúng ta dường như đang mơ một giấc mơ thật nên thơ, rằng mỗi người nông dân nghèo của châu Phi chính là một doanh nhân.
(Tiếng cười) Nhưng, công việc và những chuyến đi tới hơn 40 nước châu Phi đã dạy tôi rằng hầu hết mọi người, thay vì mơ mộng, đều muốn có việc làm.
Giải pháp của tôi là: Hãy quên đi các tiểu doanh nghiệp.
Hãy đầu tư xây dựng những "gã khổng lồ" của Châu Phi như doanh nhân người Su-dan Mo Ibrahim đã làm.
Ông ấy mạo hiểm đánh cược vào châu Phi khi thành lập Celtel International năm 98 và biến nó trở thành nhà cung cấp mạng điện thoại di động với hơn 24 triệu thuê bao trên khắp 14 quốc gia châu Phi cho đến năm 2004.
Mô hình được Mo sử dụng ưu việt hơn mô hình của các doanh nghiệp khác ở chỗ, nó thúc đẩy sự phát tán và chia sẻ thông tin.
Có thể ta đang không ở trên sân khấu Châu Phi, nơi mà diễn viên và doanh nghiệp phát triển nhờ cạnh tranh.
Cùng xem xét hai viễn cảnh sau.
Một: Bạn cho mỗi người trong số 500 nông dân trồng chuối vay 200 đô để sấy khô lượng chuối dư thừa và thu về thêm 15% lợi nhuận từ thị trường địa phương.
Hoặc là: Bạn cho một doanh nhân có tầm nhìn vay 100,000 đô la và giúp cô ấy xây dựng nhà máy mà có thể đem về thêm 40% thu nhập cho toàn bộ 500 nông dân và tạo việc thêm cho 50 người.
Chúng tôi đã đầu tư vào viễn cảnh thứ 2, và hỗ trợ doanh nhân 26 tuổi người Kenya, Eric Muthomi thành lập một nhà máy chế biến nông sản có tên là Stawi để sản xuất bột chuối không chứa gluten và thức ăn cho trẻ em.
Stawi đang tận dụng lợi thế kinh tế nhờ quy mô và sử dụng quy trình sản xuất hiện đại để tạo ra giá trị không chỉ cho chủ sở hữu mà còn cho cả công nhân, những người đồng sở hữu doanh nghiệp.
Mong muốn của chúng tôi là đưa một Eric Muthomi trở thành Mo Ibrahim, điều đòi hỏi kĩ năng, tài chính, cộng tác ở địa phương, trên toàn cầu, và tính bền bỉ đáng kinh ngạc.
Nhưng tại sao lại là Châu Phi?
Cuộc tranh giành châu Phi trong suốt Hội nghị Berlin năm 1884, nơi mà, nói thẳng ra, người dân châu Phi đã không hề được quan tâm thích đáng - (Tiếng cười) (Vỗ tay) -- đã dẫn tới sự chia rẽ lục địa này thành nhiều quốc gia với dân số nhỏ; Liberia, 4 triệu; Cape Verde, 500,000.
Châu Phi đóng góp 1 tỷ người, khắp 55 nước, với rào cản thương mại và các trở ngại khác, nhưng tổ tiên chúng tôi đã từng thông thương khắp lục địa trước khi người châu Âu đến và vẽ nên đường biên giới.
Cơ hội dành cho châu Phi nhiều hơn là thách thức, và đó là lý do chúng tôi bắt đầu mở rộng thị trường của Stawi từ Kenya tới Algeria, Nigeria, Ghana, và mọi nơi tiêu thụ sản phẩm của chúng tôi.
Chúng tôi mong sẽ giải quyết vấn đề an ninh lương thực, hỗ trợ nông dân, tạo việc, phát triển kinh tế địa phương, và hi vọng sẽ trở nên giàu mạnh.
Tuy đây có vẻ là một hướng tiếp cận không có gì là hấp dẫn và có thể không được lòng người giống như khi cho một người phụ nữ 100 đô để mua dê trên kiva.org, nhưng có thể, việc hỗ trợ các doanh nhân ít nhưng hiệu quả hơn để xây dựng những doanh nghiệp khổng lồ giúp nâng tầm vóc của châu Phi có thể sẽ làm thay đổi cục diện.
Tự do chính trị mà tổ tiên chúng tôi phải đấu tranh để có sẽ là vô nghĩa nếu không có tự do kinh tế.
Chúng tôi ủng hộ cho cuộc đấu tranh giành tự do kinh tế này bằng việc tạo ra các doanh nghiệp mang đẳng cấp quốc tế, tạo ra sự giàu có bản địa, cung cấp việc làm, điều vô cùng cần thiết, và hy vọng sẽ đạt được thành tựu này vào một ngày không xa.
Châu Phi rồi sẽ đi lên.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Tom Rielly: Sangu, bài nói chuyện của anh thật hùng hồn.
Anh đã chỉ ra sự đối lập giữa tiểu tín dụng, lối đầu tư và tăng cường đầu tư thông thường.
Anh có cho rằng tiểu tín dụng sẽ đóng vai trò nào đó không?
Sangu Delle: Tôi nghĩ là có.
Tiểu tín dụng là hình thức tiến bộ, tuyệt vời để mở rộng tiếp cận tài chính ở đáy kim tự tháp.
Nhưng đối với những vấn đề của châu Phi, như khi nhìn vào kế hoạch Marshall, việc quyên góp cừu là không đủ để hồi sinh châu Âu bị hủy hoại bởi chiến tranh.
Chúng ta cần nhiều hơn là tiểu tín dụng.
Cái ta cần, không chỉ là được vay 200 đô,
mà còn những công ty lớn và việc làm.
TR: Rất tốt. Cảm ơn anh rất nhiều.
(Vỗ tay)
Bao nhiêu người đã từng nghe tới PMS ạ?
Tất cả, đúng chứ?
Ai cũng biết rằng phụ nữ nổi điên ngay trước khi tới tháng, Trong chu kì kinh nguyệt, hoóc môn khiến họ vô lý và cáu kỉnh.
Người ta thường cho rằng các hoócmôn sinh sản tăng gây ra các cảm xúc cực độ và rằng phần lớn phụ nữ bị ảnh hưởng bởi điều này.
Nhưng tôi ở đây để nói rằng khoa học đã chứng minh những giả định đấy là không hề đúng.
Tôi ở đây để cho bạn biết những tin tốt về PMS.
Nhưng đầu tiên, hãy xem những quan niệm về PMS đã ăn sâu vào văn hóa Mỹ như thế nào.
Nếu bạn đọc báo hoặc tạp chí, bạn sẽ thấy PMS bị áp đặt cho tất cả mọi người.
Một bài báo trên tạp chí Redbook tựa "Bạn: Không Còn PMS" cho thông tin rằng từ 80% đến 90% phụ nữ có PMS.
Tạp chí L.A. Muscle nói rằng 40% đến 50% phụ nữa có PMS, và rằng PMS có vai trò quan trọng với tinh thần và thể chất phụ nữ, và vài năm trước, ngay cả tờ Wall Street Journal cũng có một bài báo viết về cách dùng Canxi để trị PMS, và hỏi người đọc nữ rằng, "Bạn có biến thành một mụ phù thủy mỗi tháng không?"
Từ những bài báo này, bạn sẽ nghĩ rằng có rất nhiều nghiên cứu chứng minh sự phổ biến của PMS.
Nhưng sau 5 thập kỉ nghiên cứu, không có kết luận thuyết phục nào về định nghĩa, nguyên nhân, cách điều trị, cũng như là sự tồn tại của PMS.
Các nhà tâm lí học thường định nghĩa PMS bao gồm các triệu chứng tiêu cực về hành vi, nhận thức, và thể chất trong quãng thời gian từ lúc rụng trứng đến kì kinh nguyệt.
Nhưng đây là điều rắc rối.
Có hơn 150 triệu chứng khác nhau đã được dùng để chẩn đoán PMS, và đây chỉ là một vài trong số đó.
Nhưng tôi muốn làm rõ rằng
tôi không nói phụ nữ không trải qua một số các triệu chứng này.
Tôi đang nói rằng các triệu chứng đó không đồng nghĩa với một căn bệnh thần kinh, và rằng khi các nhà tâm lí học định nghĩa một căn bệnh một cách mơ hồ như vậy, định nghĩa ấy trở thành vô nghĩa.
Với một danh sách triệu chứng lớn như thế, tôi có thể có PMS, bạn có thể có PMS, chàng trai ở dãy thứ 3 này có thể có PMS, cả con chó của tôi cũng có thể có PMS. (cười) Một số nhà nghiên cứu cho rằng bạn phải có năm triệu chứng.
Số khác lại cần ba triệu chứng.
Một số nói rằng các triệu chứng ấy chỉ đáng quan tâm khi chúng làm bạn vô cùng khó chịu, số khác lại bảo các triệu chứng nhỏ cũng quan trọng không kém.
Trong nhiều năm qua, vì không có một tiêu chuẩn chung nào để định nghĩa PMS, khi các nhà tâm lí học báo cáo tỉ lệ phổ biến của PMS, những ước tính của họ bao gồm từ 5% phụ nữ đến 97% phụ nữ, nghĩa là hầu như không có ai và hầu như ai cũng có PMS.
Nói chung, phương pháp nghiên cứu PMS vẫn còn nhiều hạn chế.
Thứ nhất, các nghiên cứu yêu cầu phụ nữ báo cáo triệu chứng của họ bằng cách nhìn lại quá khứ và phụ thuộc vào trí nhớ. Điều này thổi phồng bản báo cáo về PMS khi so sánh với báo cáo dựa vào tương lai có nghĩa là giữ nhật kí mỗi ngày về các triệu chứng trong ít nhất 2 tháng liên tục.
Nhiều nghiên cứu cũng chỉ tập trung vào phụ nữ da trắng, trung lưu làm cho việc áp dụng kết quả vào toàn bộ phụ nữ là không chính xác.
Chúng ta biết văn hóa là một thành phần trong niềm tin vào PMS bởi vì nó hầu như không được biết đến ở ngoài các quốc gia phương Tây.
Thứ ba, nhiều nghiên cứu không dùng các nhóm kiểm soát.
Nếu chúng ta muốn hiểu những tính chất đặc trưng của phụ nữ có PMS, chúng ta phải so sánh được họ với những phụ nữ không có PMS.
Cuối cùng, nhiều chuỗi câu hỏi khác nhau đã được sử dụng để chẩn đoán PMS, tập trung vào nhiều triệu chứng, thời hạn và mức độ nghiêm trọng khác nhau.
Để nghiên cứu bất cứ tình trạng nào một cách xác thực, các nhà khoa học phải đồng ý với nhau về những tính chất nhất định góp phần tạo nên tình trạng đó để chắc chắc rằng họ cùng nói về một thứ. Và PMS không phải là một trong những trường hợp này.
Mặc dù vậy, vào năm 1994, cuốn sách Chẩn Đoán và Số Liệu về Rối Loạn Thần Kinh, được biết đến như DSM, và cũng là cuốn sách dành cho chuyên ngành về sức khỏe tinh thần. Họ đã định nghĩa lại PMS thành PMDD, Premenstrual Dysphoric Disorder,
có nghĩa là cảm giác khó chịu trước kì kinh nguyệt.
Theo những hướng dẫn mới này của DSM, trong đa số chu kì kinh nguyệt năm ngoái, ít nhất 5 trong số 11 triệu chứng phải xuất hiện trong tuần trước khi kinh nguyệt bắt đầu; các triệu chứng phải cải thiện khi kinh nguyệt bắt đầu; và các triệu chứng phải dừng trong tuần sau khi kinh nguyệt chấm dứt.
Một trong những triệu chứng ấy phải có trong danh sách này: tâm trạng bất ổn, dễ khó chịu, lo lắng, hoặc trầm cảm.
Các triệu chứng còn lại có thể có trong trang đầu tiên hoặc trong trang thứ hai, bao gồm các triệu chứng như khó kiểm soát và thay đổi thói quen ngủ hay sự ngon miệng.
DSM còn yêu cầu rằng các triệu chứng phải liên quan đến kiệt sức lâm sàng, phải có một sự rối loạn trong công việc, học tập hoặc các mối quan hệ xã hội. Các triệu chứng và mức độ nghiệm trọng cần được ghi nhận bằng văn bản bằng cách giữ nhật kí cho ít nhất hai chu kì liên tiếp.
Và cuối cùng, DSM yêu cầu rằng rối loạn về cảm xúc cần phải hơn là sự trầm trọng của một căn bệnh đã tồn tại khác.
Về khoa học, đây là một tiến bộ.
Chúng ta đã có một số triệu chứng nhất định và có tiêu chuẩn về tầm ảnh hưởng và việc ghi nhận và tính thời gian cho các triệu chứng phải rõ ràng.
Khi dùng những tiêu chuẩn này và xem xét những nghiên cứu mới nhất, chúng ta thấy rằng trên trung bình, 3% đến 8% phụ nữ mắc phải PMDD
Không phải tất cả phụ nữ, không phải hầu hết phụ nữ, không phải phần lớn phụ nữ, không phải nhiều phụ nữ: chỉ có 3% đến 8%.
Cho tất cả mọi người khác, những điều như biến cố gây stress hay dịp vui hoặc là ngày trong tuần còn mang tính quyết định đối với tâm trạng nhiều hơn là thời điểm trong tháng, và đây chính là thông tin mà giới khoa học đã có từ những năm 1990.
Vào năm 2002, tôi và đồng nghiệp đã xuất bản một bài báo về nghiên cứu về PMS và PMDD, và nhiều bài báo tương tự đã xuất hiện trên các tạp chí tâm lí học.
Câu hỏi là, tại sao thông tin này chưa được phổ biến trong quần chúng?
Tại sao những thông tin sai lệch vẫn còn tồn tại?
Nhất định là sự công kích mà phụ nữ phải nhận từ sách, tivi, phim ảnh, internet, rằng ai cũng có PMS đã thuyết phục họ rằng điều này là đúng.
Các nghiên cứu nói rằng khi một phụ nữ càng tin rằng tất cả mọi người đều có PMS, thì cô ta càng có nhiều khả năng lầm tưởng là mình cũng có.
Để tôi giải thích cho các bạn "lầm tưởng" ở đây nghĩa là gì.
Nếu bạn hỏi cô ấy rằng "Bạn có PMS không?"
và cô ta trả lời là có, nhưng khi bạn bảo cô ấy viết nhật kí hằng ngày về những triệu chứng tâm lí trong 2 tháng, thì không có mối liên quan nào giữa những triệu chứng của cô ta với thời điểm trong tháng cả.
Một lí do khác cho sự tồn tại của kiến thức sai lệch về PMS liên quan đến những giới hạn hẹp hòi của vai trò người phụ nữ.
Những nhà tâm lí học phụ nữ như Joan Chrisler đã đưa ra giả thuyết rằng việc thừa nhận có PMS cho phép phụ nữ biểu lộ những cảm xúc bình thường bị xem là không quý phái.
Một định nghĩa gần như toàn cầu cho một người phụ nữ hoàn hảo là một phụ nữ vui vẻ, thương yêu, quan tâm đến người khác, và thỏa mãn với vai trò đó.
PMS đã trở thành giấy phép để được giận dữ, phàn nàn, khó chịu, mà không mất đi hình tượng một phụ nữ tốt.
Chúng ta biết rằng các biến cố trong môi trường của một người phụ nữ dễ làm cho cô ta giận dữ hơn là các hoócmôn, nhưng khi cô ta đổ lỗi cơn giận của mình lên các hoócmôn, cô ấy sẽ tránh được trách nhiệm hoặc sự chỉ trích.
"Bình thường cô ta không như vậy đâu. Cô ta không điều khiển được nó."
Và dù đây là một công cụ hữu ích, nó làm cảm xúc của phụ nữ trở nên vô giá trị.
Khi mọi người phản ứng với cơn giận của một phụ nữ với ý nghĩ rằng "À, cô ta chỉ tới tháng thôi", khả năng được coi trọng và tạo thay đổi của cô ta sẽ bị hạn chế rất nhiều.
Vậy còn ai khác có lợi từ những lầm tưởng về PMS?
Để tôi nói với bạn rằng việc điều trị PMS đã trở nên một ngành làm ăn có lợi nhuận và đang phát triển.
Amazon.com hiện đang rao bán hơn 1.9 00 tựa sách về cách điều trị PMS.
Một tìm kiếm nhanh trên Google sẽ cho bạn vô số những phòng khám, lớp học, và hội nghị chuyên đề.
Những nguồn thông tin có tiếng tốt trên Internet về y học như WebMD hay là Mayo Clinic liệt PMS vào dạng rối loạn quen thuộc.
Nhưng nó không phải như vậy.
Và họ cũng đưa ra danh sách các dược phẩm được các bác sĩ kê đơn để điều trị PMS ví dụ như thuốc chống trầm cảm hoặc hoócmôn.
Thú vị là cả hai trang web đều nói rằng sự thành công của các dược phẩm điều trị PMS là khác nhau đối với mỗi phụ nữ.
Điều này là không hợp lí.
Nếu bạn có một chứng bệnh với một nguyên nhân nhất định mà PMS đáng lẽ là một trong số đó, thì việc điều trị phải mang tới sự cải thiện cho nhiều phụ nữ.
Đây không phải là một trường hợp như vậy, và những điều lệ FDA nói rằng để một loại thuốc được xem là hiệu nghiệm, phần lớn người dùng nó phải có những cải thiện rõ rệt.
Chúng ta chưa đạt được điều này với những cách "điều trị" đó.
Thế nhưng, thu nhập từ việc làm mọi người tin rằng PMS là một chứng bệnh phổ biến và có thể chữa trị là khá lớn.
Khi phụ nữ được kê đơn với các loại thuốc như chống trầm cảm hay hoócmôn, luật y học yêu cầu ràng họ cần phải kiểm tra y tế mỗi 3 tháng.
Đó là khá nhiều lần đi bác sĩ.
Các công ty dược phẩm thu về lợi nhuận vô kể khi phụ nữ bị thuyết phục rằng họ phải uống thuốc như trong đơn trong cả đời.
Các loại thuốc không cần đơn như Midol được khai là sẽ trị những triệu chứng của PMS như căng thẳng và khó chịu, mặc dù chỉ bao gồm thuốc lợi tiểu, thuốc giảm đau, và caffeine.
Dù tôi không dám tranh cãi với những năng lực thần kì của caffeine, tôi không nghĩ làm giảm căng thẳng là một trong số đó.
Từ 2002, Midol bắt đầu bán Teen Midol dành cho thiếu niên.
Họ nhắm vào những thiếu nữ từ khá sớm để làm họ tin rằng ai cũng có PMS và nó biến họ thàng một con quỷ, nhưng có một điều họ có thể làm, đó là: Dùng Midol và bạn sẽ trở lại thành người.
Trong năm 2013, Midol thu được lợi nhuận 48 triệu đôla.
Nên mặc dù lầm tưởng về PMS mang lại lợi nhuận cho một số người, nó gây ra những hệ quả nghiêm trọng cho phụ nữ.
Thứ nhất, nó góp phần làm y tế hóa sức khỏe sinh sản của phụ nữ.
Lĩnh vực y học từ lâu đã khái niệm quá trình sinh sản của phụ nữ là môn căn bệnh cần chữa trị. Cái giá phải trả cho điều này bao gồm sinh phẫu thuật, cắt bỏ tử cung và trị liệu bằng hoócmôn quá mức, đã làm hại hơn là cải thiện sức khỏe của phụ nữ.
Thứ hai, lầm tưởng về PMS còn góp phần tạo nên cái nhìn chung về phụ nữ là vô căn cứ và đa cảm thái quá.
Khi chu kì kinh nguyệt được mô tả như một chuyến tàu lượn hoócmôn biến phụ nữ thành những con quái thú, năng lực của toàn bộ phụ nữ trở nên dễ bị nghi ngờ.
Phụ nữ đã có những bước tiến đáng kể vào lực lượng lao động, nhưng chỉ có rất ít phụ nữ ở trên những cấp bậc cao nhất trong những lĩnh vực như chính quyền và kinh doanh. Và khi chúng ta nghĩ về một ứng viên tốt cho các vị trí như CEO hay thượng nghị sĩ, một người với những phẩm chất như hợp lí, kiên định, giỏi giang sẽ được nghĩ đến đầu tiên, và trong văn hóa của chúng ta, người đó có vẻ là đàn ông hơn phụ nữ. Lầm tưởng về PMS đã gây ra điều này.
Các nhà tâm lí học biết rằng tâm trạng của đàn ông và phụ nữ có nhiều điểm giống nhau hơn là khác nhau.
Một nghiên cứu về cả hai giới tính trong từ 4 đến 6 tháng đã tìm ra rằng số lần thay đổi tâm trạng của họ và mức độ nghiêm trọng của những lần đó là không hề khác nhau.
Và cuối cùng, lầm tưởng về PMS ngăn phụ nữ khỏi việc đối phó với những vấn đề thực sự làm cho họ khó chịu.
Những vấn đề cá nhân ví dụ như các mối quan hệ hay môi trường làm việc hay các vấn đề như phân biệt chủng tộc hay phân biệt giới tính hay nạn đói đều liên quan mật thiết đến tâm trạng hằng ngày.
Việc chôn giấu cảm xúc bên dưới PMS ngăn phụ nữ khỏi việc tìm hiểu nguyên nhân gây ra các tâm trạng tiêu cực, và còn lấy đi cơ hội của họ để hành động và thay đổi chúng.
Nên tin tốt về PMS là mặc dù một số phụ nữ có các triệu chứng gây ra bởi chu kì kinh nguyệt, đa số họ không có bệnh gì cả.
Họ đi làm hoặc đi học, chăm sóc gia đình và hoạt động một cách bình thường.
Chúng ta biết rằng cảm xúc và tâm trạng của nam và nữ có nhiều điểm giống nhau hơn khác nhau, vậy hãy tránh xa những lầm tưởng về PMS nói rằng phụ nữ là những mụ phù thủy và hãy chấp nhận hoạt động giàu cảm xúc nhưng chuyên nghiệp của đa số phụ nữ mỗi ngày.
Xin cảm ơn.
(tán thưởng)
Chúng ta được tạo ra không để cảm nhận những thứ rất nhỏ, và chúng ta lạc lõng giữa vũ trụ bao la. Thực tế là chúng ta không thật giỏi hiểu về tính xác thực ở cả hai mức độ kể trên, và đó là vì não chúng ta chưa đạt đến mức để hiểu thế giới ở mức độ đó.
Thay vào đó, chúng ta bị giới hạn trong sự nhận biết mỏng manh này ngay ở giữa.
Nhưng lạ thay, ngay cả khi ở mảng tính xác thực đó mà ta gọi là nhà, ta cũng không thấy hết được những gì đang diễn ra.
Vì thế hãy đón nhận nhiều màu sắc của thế giới.
Đây là sóng ánh sáng, bức xạ điện từ phát ra từ các vật thể và nó tác động lên những thụ quan chuyên biệt sau mắt chúng ta.
Chúng ta không thấy hết mọi làn sóng ở quanh đây.
Thật ra, những gì chúng ta thấy được chưa bằng một phần 10 tỉ tỉ những gì ngoài kia.
Chúng ta có sóng vô tuyến và sóng vi ba, có tia X quang và tia Gamma xuyên qua người chúng ta ngay lúc này nhưng ta hoàn toàn không nhận biết được điều đó, bởi vì chúng ta không trang bị những thụ quan sinh học thích hợp để đón nhận nó.
Có hàng ngàn cuộc nói chuyện điện thoại xuyên qua người bạn ngay lúc này, mà bạn hoàn toàn không hề hay biết.
Đây không là những thứ vốn không thể thấy được.
Rắn gom nhiều tia hồng ngoại vào khả năng nhận biết tính xác thực của nó, còn ong mật gom được tia tử ngoại trong mắt của nó khi nhìn thế giới, dĩ nhiên chúng ta làm những cái máy gắn trong xe của chúng ta để thu tín hiệu từ dãi sóng vô tuyến, và chúng ta làm những cái máy ở bệnh viện để nhận dãi tia X quang.
Nhưng ta không thể tự nhận biết bất cứ tia sóng nào, hay ít nhất là chưa làm được, bởi vì ta không được trang bị những cảm biến thích hợp.
Điều đó có nghĩa là trải nghiệm của chúng ta về tính xác thực bị ràng buộc bởi cơ chế sinh học của chúng ta, và nó đi ngược lại quan niệm phổ biến rằng mắt, tai và đầu ngón tay của chúng ta cảm nhận được tính xác thực của vật thể ngoài kia.
Thay vào đó, não chúng ta chỉ hiện thị một phần nhỏ thế giới.
Ở thế giới động vật, mỗi động vật khác nhau nhận biết phần khác nhau trong tính xác thực.
Trong thế giới không nghe, không thấy của loài ve dấu hiệu quan trọng nhận biết là nhiệt độ và axit butyric; Trong thế giới của cá dao ma đen, thế giới cảm giác của chúng được tô đầy màu sắc bằng điện trường; và đối với loài dơi phản âm định vị, tính xác thực được tạo bằng được những làn sóng không khí bị ép lại với nhau.
Đó là phần nhỏ trong hệ sinh học mà chúng có thể nhận biết được, mà ta có một từ trong trong khoa học.
Nó được gọi là "umwelt," tiếng Đức có nghĩa là thế giới xung quanh.
Tất nhiên, giả thiết là mỗi loài động vật đều khẳng định rằng môi trường quanh chúng là toàn bộ vật thể nhận biết được ngoài kia, vậy tại sao có khi ta lại ngừng tưởng tượng rằng có thứ ngoài những gì ta có thể cảm nhận được.
Thay vào đó, những gì ta làm là chấp nhận tính xác thực đã tạo sẵn cho chúng ta.
Hãy làm thử nghiệm nâng cao sự nhận biết về vấn đề này.
Tưởng tượng bạn là một con chó đánh hơi.
Cả thế giới của bạn toàn mùi vị.
Bạn có chiếc mũi hếch dài với 200 triệu cơ quan thụ cảm bên trong, và bạn có lỗ mũi ướt để thu hút và giữ lại nhiều mùi hương, và lỗi mũi có nhiều khe hở để bạn có thể hít đầy không khí vào mũi.
Mọi thứ với bạn đều là mùi vị.
Một ngày kia, bạn dừng công việc đánh hơi của bạn với một phát hiện.
Bạn nhìn người chủ và nghĩ, "Sẽ như thế nào nếu có cái mũi nhỏ xíu, kém cỏi như loài người?
(Cười) Mọi chuyện ra sao khi bạn hít luồng không khí bằng cái mũi nhỏ yếu ớt?
Làm sao bạn không thể biết được có con mèo cách 100 yards, hay hàng xóm của bạn đã ở mỗi chổ này 6 tiếng trước?
(Cười) Bởi vì chúng ta là con người, chúng ta chưa bao giờ trải qua thế giới mùi vị ấy, chúng ta không bỏ lỡ nó, bởi chúng ta hoàn toàn an bài trong thế giới xung quanh của chúng ta.
Nhưng câu hỏi là, chúng ta có bị dính chặt vào đó không?
Với vai trò là nhà thần kinh học, tôi quan tâm tới cách mà công nghệ mở rộng thế giới xung quanh của chúng ta, và cách nó sẽ thay đổi trải nghiệm của loài con người.
Ta đều biết rằng ta có thể kết hợp công nghệ vào sinh học, bởi vì có hằng trăm nghìn người đi bộ ngoài kia với thính giác và thị giác nhân tạo.
Cách nó hoạt động là bạn dùng micro và bạn mã số hóa tín hiệu, và bạn cấy dãi điện cực trực tiếp vào tai trong.
Với võng mạc được ghép, bạn dùng một máy thu hình bạn mã số hóa tín hiệu, và rồi bạn cắm lưới điện trực tiếp vào thần kinh thị giác.
Và vừa mới cách đây 15 năm, có nhiều nhà khoa học đã từng nghĩ rằng những công nghệ này sẽ không hoạt động.
Tại sao? Bởi những công nghệ này nói ngôn ngữ của Thung lũng Silicon, mà không phải là tiếng của những giác quan sinh học tự nhiên của chúng ta.
Nhưng thật sự nó hoạt động; não tìm ra được cách sử dụng tín hiệu.
Cách nào chúng ta hiểu điều đó?
Vâng, đây là bí mật lớn: Não của ta không nghe không thấy gì về điều này,
Não của ta bị nhốt trong vòm im lặng và bóng tối của hộp sọ.
Tất cả những gì nó thấy được là những tín hiệu điện hóa từ những đường truyền dữ liệu khác nhau, và đây là tất cả những gì nó phải làm việc, không có gì hơn.
Ngạc nhiên thay, não lại rất giỏi đón nhận những tín hiệu này rồi rút ra cách thức và đặt ý nghĩa, để mà nó gom điều này bên trong vũ trụ và kết nối thành một câu chuyện về điều này, tạo thế giới chủ quan trong bạn.
Nhưng đây là chìa khóa của vấn đề: não của bạn không biết và cũng không quan tâm, nó lấy thông tin từ đâu.
Khi nào thông tin đến, nó chỉ tìm cách xử lý.
Đây là một loại máy móc rất hiệu quả.
Nó chủ yếu là một công cụ điện toán với mục đích chung chung, và nó chỉ là nhận hết mọi thứ và tính toán xem nó sẽ làm gì với dữ liệu đó. điều đó làm tôi nghĩ, thoát khỏi Quy luật Tự nhiên để chắp vá những đường tiếp nhận khác.
Tôi gọi nó P.H mô hình của sự phát triển, tôi không muốn đi sâu quá về kỹ thuật ở đây, nhưng P.H viết tắt của Potato Head, tôi dùng tên này để nhấn mạnh rằng tất cả các giác quan mà chúng ta biết và yêu thích, như mắt, tai, và đầu ngón tay chúng ta, những thứ này gần như là những thiết bị ngoại vi cắm-và-chạy: Bạn gắn những thứ này vào, và bạn đi đâu cũng được.
Não tìm cách xử lý những dữ liệu nhận được.
Và khi bạn nhìn qua thế giới động vật, bạn tìm thấy nhiều thiết bị ngoại vi.
Rắn có thụ thể nhạy nhiệt để dò tìm tia hồng ngoại, cá mao da đen có cơ quan thụ điện, ở chuột chũi mũi sao, trên chiếc mũi có 22 tua trên đó giúp nó cảm nhận xung quanh và xây dựng mô hình thế giới 3 chiều, nhiều loại chim có từ tính để chúng có thể định hướng theo từ trường của trái đất.
Điều này có nghĩa là tự nhiên không cần phải liên tục thiết kế lại bộ não.
Thay vào đó, khi những nguyên tắc hoạt động của não được thiết lập, tất cả sự tự nhiên phải lo là thiết kế những vành ngoài mới.
Được rồi. Điều đó có nghĩa là: Bài học rõ ràng là không có thứ gì đặc biệt hay nền tảng về sinh học mà chúng ta đã đề cập.
Đó chỉ là những gì chúng ta thừa hưởng từ quá trình tiến hóa phức tạp.
Nhưng đó không là những gì chúng ta phải mang theo mãi, chứng cứ tốt nhất của chúng ta về quy tắc này rút ra từ thứ gọi là thay thế giác quan.
Điều đó đề cập tới việc cung cấp thông tin cho não thông qua kênh cảm giác không theo cách thông thường, và não sẽ chỉ tìm cách xử lý nó.
Điều đó nghe thật ngoạn mục, nhưng bài báo đầu tiên mô tả điều này được đăng tải trong tạp chí Nature năm 1969.
Nhà khoa học tên là Paul Bach-y-Rita cho người khiếm thị ngồi vào ghế nha sĩ đã được sửa đổi, và ông lắp đặt một máy quay phim, và ông để thứ gì đó trước ống kính, và rồi bạn sẽ có cảm giác bị chọc sau lưng bằng một nam châm điện solenoid.
Nên nếu bạn nhúc nhích tách cà phê phía trước camera, thì bạn cảm giác được nó ở sau lưng, ngạc nhiên thay, người khiếm thị khá tốt trong việc xác định thứ gì ở phía trước camera chỉ bằng cách cảm nhận nó ở phía sau lưng.
Hiện nay có nhiều mô phỏng hiện đại của thử nghiệm này.
Loại mắt kính âm thanh thu một cảnh phim ngay trước mặt bạn rồi chuyển nó thành một phong cảnh có âm thanh, khi mọi thứ di chuyển qua lại, thì thành gần hơn hay xa hơn, nó nghe như "Bzz, bzz, bzz."
giống tạp âm vậy, nhưng sau vài tuần, người khiếm thị bắt đầu cảm nhận tốt hơn trong việc hiểu những gì trước mặt họ chỉ dựa những gì họ đang nghe.
Nhưng nó không nhất thiết phải qua tai: Hệ thống này sử dụng mạng lưới điện tiếp xúc trước trán, nên bất cứ thứ gì trước ống kính máy quay bạn sẽ cảm giác nó ở trán.
Tại sao lại trán? Vì bạn không dùng nó nhiều cho việc khác.
Mô phỏng loại này hiện đại nhất được gọi là cổng não, đây là lưới điện nhỏ đặt trên lưỡi, và máy quay được chuyển thành tín hiệu điện tiếp xúc yếu như vậy, và người mù dùng nó thành thạo để họ có thể ném banh vào rổ, hoặc họ có thể định hướng những đường đi có chướng ngại vật phức tạp.
Họ có thể thấy thông qua lưỡi của họ.
Điều đó nghe thật điền rồ, đúng không?
Nhưng nhớ rằng, tất cả thị lực là tín hiệu điện hóa chuyển động xung quanh não bạn.
Não không biết tín hiệu đến từ đâu.
nó chỉ hiểu là làm gì với chúng.
Quan tâm của tôi trong phòng thí nghiệm là thay thế giác quan cho người khiếm thính và đây là đề án tôi thực hiện với Scott Novich, sinh viên sau đại học, trong phòng thí nghiệm, là người đi đầu về điều này trong luận án của anh.
Đây là những gì chúng ta muốn làm: ta muốn làm điều này để âm thanh trên thế giới được chuyển hóa theo cách mà người khiếm thính có thể hiểu nó đang nói gì.
Ta muốn làm điều này, truyền năng lượng và sự hiện diện mọi nơi của máy tính nhỏ gọn, ta muốn chắc rằng nó sẽ chạy trên điện thoại di động và máy tính bản, cũng như ta muốn làm nó có thể mặc vào được là thứ bạn có thể mặc dưới quần áo của bạn.
Đây là ý tưởng.
Lúc tôi đang nói, âm thanh của tôi được máy tính bản thu lại, và nó vẽ lên áo khoát được phủ bằng những động cơ rung động, như là động cơ trong điện thoại di động.
Lúc tôi đang nói, âm thanh được dịch thành những mẫu rung động trên áo.
Giờ thì tiều này không chỉ là lý thuyết: máy tính bản này đang truyền qua Bluetooth và tôi giờ đây đang mặc chiếc áo đó.
Đúng như tôi nói (Vỗ tay) âm thanh đang được dịch sang những mẫu rung động thực.
Tôi đang cảm nhận thế giới âm thanh quanh tôi.
Chúng tôi thử nghiệm nó với người khiếm thính ngay bây giờ, điều này sẽ xuất hiện chỉ sau chút thời gian, mọi người có thể bắt đầu cảm thấy họ có thể bắt đầu hiểu ngôn ngữ của chiếc áo này.
Đây là Jonathan, 37 tuổi. Anh ấy có bằng thạc sĩ.
Anh bị điếc ngay từ lúc chào đời, có nghĩa là có một phần của thế giới xunh quanh anh không dành cho anh.
Chúng tôi đã tập Jonathan mặc áo này trong bốn ngày, mỗi ngày hai tiếng, và đây là anh ấy trong ngày thứ năm.
Scott Novich: Bạn.
David Eagleman: khi Scott nói một từ Jonathan cảm nhận nó bằng cái áo, anh sẽ viết từ đó trên bảng.
SN: Ở đâu. Ở đâu.
DE: Jonathan có khả năng dịch những rung động của mẫu phức tạp này thành thứ có thể hiểu được của điều được nói.
SN: Chạm. Chạm.
DE: Bây giờ, anh ấy không làm điều đó -- (Vỗ tay) Jonathan không chủ ý làm điều này, bởi những mẫu câu quá phức tạp, nhưng não anh ấy bắt đầu mở khoá những mẫu câu cho phép nó tìm ra ý nghĩa của dữ liệu, và theo dự kiến của chúng tôi thì, sau khi mặc áo khoảng 3 tháng, anh ấy sẽ có một kinh nghiệm vĩnh viễn trực tiếp về thính giác giống cách một người khiếm thị chạm ngón tay vào chữ nổi, ý nghĩa đến ngay mà không có bất kỳ sự can thiệp có chủ ý nào.
Công nghệ này tiềm năng trở thành người đổi trò, bởi vì chỉ có giải pháp duy nhất khác cho khiếm thính là máy trợ thính, và đòi hỏi có một ca phẫu thuật bên trong.
Cái áo này có thể chế tạo rẻ hơn 40 lần so với máy trợ thính, mở công nghệ này ra toàn cầu, cho cả những nước nghèo nhất.
Chúng tôi rất phấn chấn với những kết quả thay thế cảm giác này của chúng tôi, nhưng điều chúng tôi suy nghĩ nhiều đến là cảm xúc hỗ trợ.
Làm sao ta có thể sử dụng một công nghệ thế này để thêm vào cảm giác mới hoàn toàn, để mở rộng vùng nhận biết xung quanh con người?
Ví dụ, chúng ta có thể cung cấp dữ liệu thực tế từ Internet trực tiếp vào não người, và có thể họ phát triển một kinh nghiệm nhận thức trực tiếp?
Đây là một thí nghiệm chúng tôi đang làm.
Người thử nghiệm đang cảm giác thời gian thực được cung cấp từ mạng lưới thông tin trong năm giây,
Sau đó hai nút xuất hiện, anh ấy phải đưa ra lựa chọn.
Anh không biết điều gì đang xảy ra.
Anh chọn và anh có câu trả lời sau một giây.
Đây là điều cần biết: Người thử nghiệm không biết về tất cả những mẫu đưa ra, nhưng ta thấy rằng anh ngày càng giỏi hơn trong việc tìm ra nút nào để bấm.
Anh không biết những gì chúng ta đưa vào là dữ liệu thực tế từ thị trường chứng khoán, và anh đang quyết định việc mua và bán.
(Tiếng cười) Và câu trả lời nói cho anh biết liệu anh đã chọn đúng hay sai.
Những gì ta thấy là ta có thể mở rộng vùng nhận thức con người để mà anh ấy có, sau vài tuần, một kinh nghiệm tri giác trực tiếp về sự chuyển động kinh tế trên toàn cầu.
Chúng tôi sẽ báo cáo sau để thấy nó hoạt động tốt thế nào.
(Tiếng cười) Đây là một việc khác chúng tôi đang làm: Suốt buổi nói chuyện sáng nay, chúng tôi tự động loại bỏ trên Twitter dấu phân cách đề tài #TED2015 chúng tôi đang làm một phân tích quan điểm tự động, nghĩa là, người ta đang dùng từ tích cực hay tiêu cực hay chung chung?
Trong khi điều này đang diễn ra, tôi có thể cảm nhận nó, tôi được kết nối tập hợp cảm xúc của hàng ngàn người trong thực tế, và đây là một loại trải nghiệm mới của con người, vì bây giờ tôi có thể biết cách mọi người làm việc và bạn yêu thích điều đó bao nhiêu.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Đây là trãi nghiệm lớn hơn những gì người bình thường có.
Chúng tôi cũng mở rộng vùng nhận biết của phi công.
Trong trường hợp này, áo khoát trải qua chín cách đo lường khác từ máy bay điều khiển này, độ cao, lệch hướng, xoay vòng và định hướng và quay đầu, điều này cải thiện khả năng của phi công để lái máy bay đó.
Điều này rất cần như anh đang mở rộng da mình ra đó, xa đằng kia.
Và đây chỉ mới là bắt đầu.
Những gì chúng tôi hình dung là làm một buồng lái hiện đại với đầy đủ đo lường thay vì phải cố gắng đọc toàn bộ, bạn cảm nhận nó.
Chúng ta đang sống trong thế giới của thông tin, và có sự khác biệt giữa truy cập dữ liệu khổng lồ và trải nghiệm nó.
Tôi nghĩa không có điểm kết thúc cho khả năng mở rộng tầm nhìn của con người.
Thử tưởng tượng một phi hành gia có thể cảm nhận toàn bộ sức khỏe của Trạm Vũ trụ Quốc tế, hoặc, bạn có thể cảm nhận trạng thái vô hình của sức khỏe của chính bạn, như đường trong máu và trạng thái của vi khuẩn hay có tầm nhìn 360 độ hoặc nhìn thấy được tia tử ngoại và tia hồng ngoại
Vì vậy đây là mấu chốt: khi chúng ta bước vào tương lai, chúng ta sẽ tăng khả năng lựa chọn thiết bị ngoại vi cho riêng mình.
Chúng ta không còn chờ món quà giác quan của Đấng Tự Nhiên theo trình tự thời gian của Người, thay vào đó, như bất kỳ cha mẹ tốt nào, Người cho công cụ mà chúng ta cần đề tìm hiểu và khám phá đúng quỹ đạo của mình.
Vậy nên thắc mắc bây giờ là làm sao bước ra và trải nghiệm được thế giới của bạn?
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Chris Anderson: Bạn cảm nhận nó không?
DE: Yeah Thật ra, đây là lần đầu tiên tôi nhận được tiếng vỗ tay trên chiếc áo.
Nó thật tuyệt. Nó như một lời nhắn. (Cười) CA: Twitter đang phấn khích. Twitter đang điên dại lên.
Đây là thử nghiệm thị trường chứng khoán.
DE: Đúng vậy, tôi không cần phải viết thư cho NIH nữa.
CA: Nhìn này, để xem trong ít phút Ý tôi là thật tuyệt vời, nhưng không phải đến nay mọi chứng cứ thấy rằng thiết bị thay thế cảm giác này hoạt động, mà không cần thiết bị cảm giác phụ hoạt động?
Nghĩa là, có phải người khiếm thị có thể thấy nhờ vào lưỡi của họ khi vỏ não thị giác vẫn ở đó, sẵn sàng tiếp nhận, và nó cần thiết là một phần của điều đó?
DE: Một câu hỏi hay! Chúng tôi thật sự chưa có ý tưởng giới hạn lý thuyết nào về những loại dữ liệu nào não có thể tiếp nhận.
Câu chuyện thông thường, dù vậy, là não có sự uyển chuyển lạ lùng.
Vì vậy khi một người bị mù,những gì chúng ta gọi chức năng vỏ não thị giác bị lấn át bởi những thứ khác, như bằng xúc giác, thính giác, hay từ vựng.
Những điều đó nói với chúng ta là vỏ não là một dạng tài năng chuyên biệt.
Nó chỉ chạy bằng những tính toán rõ ràng về mọi thứ.
Khi chúng ta nhìn xung quanh những thứ như chữ nổi chẳng hạn, ta lấy thông tin bằng những gờ nổi ở ngón tay.
Tôi nghĩ chúng ta không có lí do gì cho là có sự tồn tại giới hạn lí thuyết mà ta đến được bờ vực của nó.
CA: Nếu điều này thành hiện thực, chúng ta sẽ bị ngập lụt.
Có rất nhiều ứng dụng cho điều này.
Anh có sẵn sàng cho điều này chưa? Điều gì anh hứng thú nhất, hướng nào có thể đi?
DE: Tôi nghĩ có nhiều ứng dụng ở đây.
Ngoài việc thay thế cảm giác, điều mà tôi bắt đầu để ý về nhà du hành vũ trụ ở Trạm không gian, là họ dành rất nhiều thời gian điều khiển mọi thứ, thay vào đó họ chỉ cần biết điều gì đang xảy ra, vì đây thật sự tốt cho những thứ là dữ liệu đa chiều.
Mấu chốt là:hệ thống thị giác của chúng ta giỏi việc tìm ra điểm chấm và cạnh, nhưng nó tệ về nhận biết ý nghĩa tạo thành, đó là tấm màn với rất nhiều dữ liệu.
Ta phải mò mẫn ra nó với hệ thống chú ý của chúng ta.
Đây chỉ là cách cảm nhận trạng thái của mọi vật, giống như cách bạn biết trạng thái cơ thể khi bạn đang đứng.
Tôi nghĩ máy móc nặng nhọc, an toàn, cảm giác trạng thái của nhà máy, của thiết bị, ở cùng một chổ nó sẽ tiến thắng tới.
CA: David Eagleman, Đây là buổi nói chuyện đầy ấn tượng.
Cảm ơn ông rất nhiều. DE: Cảm ơn, Chris. (Vỗ tay)
Tôi rất vui mừng được ở đây tối nay để chia sẻ với quí vị vài điều chúng tôi đã đang nghiên cứu hơn 2 năm qua, và nó nằm trong lĩnh vực sản xuất đầy mê hoặc, cũng được gọi là In 3D.
Quí vị có thể nhìn thấy vật thể đây.
Nó nhìn có vẻ khá đơn giản, nhưng nó cũng đồng thời khá phức tạp.
Nó là một khối các cấu trúc trắc địa đồng tâm với các liên kết giữa chính chúng.
Trong bối cảnh đó, nó không thể sản xuất được bằng các công nghệ sản xuất truyền thống.
Nó có một sự đối xứng mà quí vị không thể nào tạo khuôn được.
Quí vị thậm chí không thể tạo ra nó bằng cách khắc cạnh được.
Đây là một công việc của máy in 3D, nhưng hầu hết máy in 3D đều mất từ 3 đến 10 tiếng để chế tạo nó, và chúng tôi sẽ liều thử trong tối nay cố để tạo ra nó trên sân khấu này trong suốt 10 phút nói chuyện này.
Cầu mong chúng tôi được may mắn.
Ngày nay, In 3D thật ra là một sự nhầm tên.
Nó thật ra là In 2D lặp đi lặp lại, và trong thực tế nó sử dụng các công nghệ in của kỹ thuật in 2D.
Hãy nghĩ về công nghệ in phun mà quí vị dùng mực in trên trang giấy để tạo ra các mẫu tự, và sau đó làm đi làm lại để tạo ra một đối tượng 3 chiều.
Trong vi điện tử, họ dùng cái được gọi là thuật in thạch bản để làm các công việc tương tự, để tạo ra các transitor và các bản mạch tích hợp và xây dựng một cấu trúc trong nhiều lần.
Đó tất cả đều là những công nghệ in 2D.
Tôi là một nhà hóa học, cũng là một nhà khoa học vật liệu, và những người đồng phát minh cũng là những nhà khoa học vật liệu, một người bên hóa học, một người bên vật lý, và chúng tôi đã bắt đầu bị mê hoặc trong lĩnh vực in 3D.
Và rất thường xuyên, như các bạn biết đấy, những ý tưởng mới thường là những mối liên kết giản đơn giữa những người với những kinh nghiệm khác nhau trong những cộng đồng khác nhau, và đó là câu chuyện của chúng tôi.
Chúng tôi đã được truyền cảm hứng từ cảnh phim của bộ phim "Terminator 2" về robot T-1000, và chúng tôi nghĩ, tại sao máy in 3D lại không thể vận hành theo kiểu này, bạn có một vật thể trồi lên từ vũng nước trong thời gian thực cần thiết không chất thải cần thiết để tạo ra một vật thể tuyệt vời?
Okay, giống như trong các bộ phim.
Và liệu chúng ta có thể lấy cảm hứng từ Hollywood và đưa ra những cách để làm cho nó hiện thực thật sự?
Và đó là thử thách của chúng tôi.
Và giải pháp có thể được, nếu chúng tôi làm được điều này, thì chúng tôi có thể giải quyết căn bản 3 vấn đề kiềm hãm công nghệ in 3D trở thành một qui trình sản xuất.
Một, In 3D mất mãi mãi.
Nấm còn mọc nhanh hơn là các thành phần phần được in 3D. (Cười) Việc xử lý hết lớp này đến lớp khác dẫn đến những khuyết điểm trong các đặc tính kỹ thuật, và nếu chúng tôi phát triển liên tục, chúng tôi có thể loại bỏ những khiếm khuyết này.
Và thật sự, nếu chúng tôi có thể phát triển nhanh, chúng tôi cũng có thể bắt đầu sử dụng vật liệu tự khắc phục, và chúng tôi có thể sẽ có những thứ rất tuyệt vời.
Vì thế nếu chúng tôi làm được điều này, bắt chước Hollywood, chúng tôi thật sự có thể xử lý việc sx 3D.
Giải pháp của chúng tôi là sử dụng các kiến thức cơ bản trong hóa học polymer để sử dụng ánh sáng và khí oxy để gia tăng các thành phần một cách liên tục.
Ánh sáng và khí oxy hoạt động theo nhiều cách khác nhau.
Tia sáng có thể dùng nhựa thông và chuyển đổi chúng sang thể rắn, có thể chuyển đổi một chất lòng sang rắn.
Khí oxy thì kiềm chế quá trình đó.
Vì thế tia sáng và khí oxy là các địa cực đối đầu nhau từ cái nhìn của hóa học, và nếu chúng tôi có thể kiểm soát tia sáng và khí oxy có trong không gian, thì chúng ta có thể kiểm soát quá trình này.
Và chúng tôi gọi nó là CLIP. (Continuous Liquid Interface Production.) Nó có 3 thành phần chức năng.
Một là, nó có một hồ chứa chứa vũng nước nhỏ, giống như robot T-1000.
Dưới đấy hồ là một cửa sổ đặc biệt.
Tôi sẽ trở lại vấn đề này sau.
Ngoài ra, nó có 1 cái bệ dùng để hạ thấp xuống vùng nước và kéo vật thể ra khỏi chất lỏng.
Thành phần thứ 3 là một hệ thống máy chiếu tia sáng kĩ thuật số năm phía dưới cái hồ, chiếu sáng bằng tia sáng nằm trong vùng cực tím.
Mấu chốt là cái tấm kính nằm dưới đáy cái hồ này, nó là một hỗn hợp, nó là một tấm kính rất đặc biệt.
Nó không những trong suốt với ánh sáng mà còn khí oxy còn có thể thấm qua được.
Nó có những thuộc tính giống như một kính áp tròng.
Vì vậy chúng ta có thể nhìn thấy quá trình xử lý như thế nào.
Quí vị có thể bắt đầu thấy rằng khi bạn hạ cái bệ xuống, theo qui trình truyền thống, với một tấm kính thẩm thấu oxy, bạn tạo ra một mô hình 2 chiều và cuối cùng bạn gắn lại vào tấm kính với một tấm kính truyền thống, và để tạo ra lớp kế tiếp, bạn phải tách rời nó, đưa vào lớp nhựa mới, sắp xếp nó lại, và thực hiện quá trình này hết lần này lần khác.
Nhưng với tấm kính đặc biệt của chúng tôi, cái mà chúng ta có thể làm là, với khí oxy đi xuyên qua đáy khi tia sáng chiếu trúng vào nó, oxy sẽ kiềm hãm phản ứng, và chúng ta tạo ra một vùng nước đọng.
Vùng nước đọng này là một sự sắp xếp của hàng chục micron mỏng, có đường kính gấp 2 hoặc 3 đường kính của một tế bào máu đỏ, ở ngay trên bề mặt tấm kính chứa chất lỏng, và chúng tôi kéo vật thể lên, và như chúng tôi đã nói trên báo Khoa Học, khi chúng tôi thay đổi lượng oxy, chúng tôi có thể thay đổi độ dày của vùng nước.
Và như vậy chúng tôi có một số các biến cần điều khiển: lượng oxy, ánh sáng, cường độ ánh sáng, liều lượng xử lý, tính sệt, hình học, và chúng tôi sử dụng một phần mềm khá phức tạp để điều khiển quá trình này.
Kết quả khá là kinh ngạc.
Nó nhanh gấp 25 đến 100 lần so với in 3D thông thường, và sẽ thay đổi luật chơi.
Thêm vào đó, với khả năng cung cấp chất lỏng cho bề mặt, chúng tôi tin rằng có thể làm nhanh hơn 1000 lần, và sẽ thật sự mở ra cơ hội để sinh ra rất nhiều nhiệt, và là một kỹ sư hóa học, tôi rất thích thú với việc truyền tải nhiệt và ý tưởng rằng chúng ta một ngày nào đó có thể có máy in nước đá 3D, bởi vì chúng hoạt động rất nhanh.
Thêm nữa, bởi vì chúng ta đang tạo ra vật thể, chúng ta sẽ loại bỏ đi các layer, và các thành phần sẽ chắc như đá.
Bạn sẽ có bề mặt phân tử mượt mà.
Và các đặc tính kỹ thuật của hầu hết các thành phần được làm từ máy in 3D đều khét tiếng là có những thuộc tính phụ thuộc và sự định hướng khi bạn in nó, bởi vì có cấu trúc giống các lớp.
Nhưng khi bạn tạo những vật như thế này, các thuộc tính sẽ cố định so với hướng in.
Chúng giống như những bộ phận được đúc khuôn bằng nhiệt, rất khác biệt so với việc sx 3D truyền thống.
Thêm vào đó, chúng ta có thể quăng vào đó toàn bộ cuốn sách hóa học bằng polymer, và chúng ta có thể thiết kế những chất hóa học mà có thể giúp tạo ra những thuộc tính mà bạn thực sự muốn cho vật thể in 3D.
(Vỗ tay) Đây nó đây. Tuyệt vời.
Quí vị luôn chịu rủi ro rằng những thứ như vậy thường ko hoạt động, đúng ko?
Nhưng chúng tôi có thể có những vật liệu với những thuộc tính kỹ thuật tuyệt vời.
Lần đầu tiên, chúng ta có thể có những chất đàn hồi có tính co giãn cao hoặc giữ ẩm cao.
Ví dụ, hãy nghĩ đến việc kiểm soát độ rung hoặc các giày đế mềm hữu ích.
Chúng ta có thể tão ra những vật liệu có sức bền lạ thường, có tỉ lệ sức mạnh trên trọng lượng cao, những vật liệu thật sự chắc chắn, đàn hồi tuyệt vời, có thể ném xuống cho khán giả dưới kia.
Những thuộc tính vật liệu tuyệt vời.
Và cơ hội là đây, nếu bạn thật sự làm ra một bộ phận mà có những thuộc tính để là một bộ phận hoàn hảo, và bạn làm nó với tốc độ tốc độ thay đổi, bạn thật sự có thể làm chuyển biến việc sx.
Tại thời điểm này, trong sản xuất, những gì đang diễn ra, chỉ là cái gọi là 1 tên gọi kts trong sx kts.
Chúng tôi đi từ một bản vẽ CAD, một mẫu tk, đến một nguyên mẫu để sx.
Thông thường, tên gọi KTS bị bẻ gãy ngay tại bước tạo nguyên mẫu, bởi vì bạn ko thể làm cách nào để sản xuất bởi vì hầu hết các bộ phận đều không có những đặc tính để là một bộ phận hoàn chỉnh.
Chúng tôi giờ có thể kết nối tên gọi kts hoàn toàn từ thiết kế đến sx nguyên mẫu đến sx hàng loạt, và cơ hội đó thật sự mở ra nhiều thứ, từ những chiếc xe tiết kiệm nhiên liệu tốt hơn những hàng rào lưới sắt to lớn với độ chịu trọng lượng cao, những cánh tuabin mới, hầu như tất cả những vật tuyệt vời.
Hãy thử nghĩ bạn đang cần một thiết bị đặt bên trong cơ thể trong trường hợp khẩn cấp, thay vì vị bác sĩ lấy 1 thiết bị có kích cỡ chuẩn ra khỏi kệ, việc có được 1 thiết bị được thiết kế riêng cho bạn, cho riêng cơ thể bạn với những đặc thù riêng của bạn, được in ra trong trường hợp khẩn cấp trong thời gian thực với những thuộc tính mà một thiết bị có thể chịu được độ bền sau 18 tháng: thật sự là một thay đổi.
Hoặc là nha khoa KTS, làm ra những dạng cấu trúc này thậm chí khi bạn còn đang ngồi trên ghế nha sĩ nữa.
Và hãy nhìn vào những kiến trúc mà các sinh viên của tôi đang làm tại Đại học Bắc Carolina.
Chúng thật là những cấu trúc thu nhỏ tuyệt vời.
Như bạn biết đó, thế giới này thật tốt đẹp với những vi vật thể.
Định luật Moore nói có những vật nhỏ từ 10 micron và hơn nữa.
Chúng tôi có thể tạo ra được vậy, nhưng thật sự rất khó để tạo ra những vật từ 10 đến 1000 micron, 1 tỉ lệ trung gian.
Và kỹ thuật chiết suất từ ngành công nghiệp silicon không thể làm tốt điều đó.
Chúng ko thể khắc những miếng mỏng tốt được.
Nhưng qui trình này lại rất nhẹ nhàng êm ái, chúng ta có thể lôi những vật thể lên từ dưới sử dụng chất phụ gia sản xuất và tạo ra những vật tuyệt hảo trong vòng mươi giay, mở ra công nghệ cảm biến mới, kỹ thuật cung ấp thuốc mới, những ứng dụng thư viện trên 1 chip, thứ thật sự làm thay đổi thế giới.
Cơ hội để tạo ra 1 bộ phận trong thời gian thực có những thuộc tính để làm 1 bộ phận hoàn hảo thật sự mở ra công nghệ sx 3D, và đối với chúng tôi, diều này thật sự rất thú vị, bởi vì nó thật sự là sở hữu sự giao thoa giữa phần cứng, phần mềm và khoa học phân tử, và tôi háo hức để xem các designer và các kỹ sư trên toàn thế giới dự định sẽ làm gì với công cụ tuyệt vời này.
Cám ơn các bạn đã lắng nghe.
(Vỗ tay)
Bạn đang nhìn một phụ nữ sống trong "yên lặng trước công chúng" trong 10 năm.
Rõ ràng, điều đó đã thay đổi nhưng chỉ mới gần đây.
Vài tháng trước đó khi tôi có bài phát biểu quan trọng trước công chúng lần đầu tiên tại Forbes 30 Under 30 Summit: 1,500 người xuất chúng, tât́ cả dưới 30 tuổi
Điều đó có nghĩa là vào năm 1998, người lớn tuổi nhất trong đám ấy chỉ 14 tuổi, và nhỏ nhất là 4 tuổi.
Tôi đùa với họ là vài người có lẽ chỉ biết về tôi
qua nhạc rap. Đúng, qua những bài nhạc rap.
Khoảng 40 bài nhạc.
(Tiếng cười) Nhưng, buổi tối ngày đó, một điều bật ngờ xảy ra.
tôi 41 tuổi, và có 1 chàng trai 27 tuổi để ý
Lạ, phải không?
Chàng ta rất quyến rũ và tôi cũng thấy vui vì được để ý Nhưng tôi đã từ chối
Bạn có biết câu tán tỉnh không thành công của cậu ấy là gì không?
Cậu ấy có thể làm tôi cảm thấy như 22 tuổi trở lại
(Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Tôi nhận ra sau đêm đó , tôi có lẽ là người duy nhất trên 40 mà không muốn là 22 tuổi lại
(Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Lúc 22 tuổi, tôi phải lòng ông chủ tôi,
và lúc 24 tuổi, tôi mới biết hậu quả.
Có ai trong số các bạn chưa mắc lỗi hay làm gì đó đáng phải hối tiếng vào tuổi 22
Đúng rồi. Y như tôi dự đoán.
Giống như tôi, khi 22 tuổi, một số các bạn có thể cũng đi sai đường và yêu không đúng người, thậm chí ông chủ của bạn luôn
Nhưng khác tôi ở chỗ, ông chủ của bạn chắc là không phải là tổng thống của Hoa Kỳ.
Cuộc sống có rất nhiều điều bất ngờ.
Không một ngày trôi qua mà tôi không nhớ lại lỗi lầm của tôi và tôi ân hận lỗi ấy rất nhiều.
1998, sau khi bị cuốn vào một cuộc tình lãng mạn không thể xảy ra tôi sau đó bị cuốn vào vòng xoáy của chính trị luật pháp và truyền thông mà chưa từng thấy trước đó
Hãy nhớ rằng, chỉ trước đó vài năm tin tức chỉ thấy tại ba nơi: đọc báo hoặc tạp chí, nghe radio hoặc coi tivi.
Chỉ có thế
Nhưng không phải trong trường hợp của tôi
Thay vì đó, xì-căng-đang này được truyền đi bằng cuộc cách mạng kỹ thuật số.
Điều đó có nghĩa là chúng ta có thể truy cập tất cả thông tin cần thiết khi chúng ta muốn, bất kể khi nào, ở đâu,
và khi chuyện đó vỡ lở ra vào tháng một 1998, nó lan truyền trên mạng.
Đây là lần đầu tiên tin tức truyền thống Bị một cú click mà lan truyền ra toàn thế giới.
Với riêng bản thân tôi điều đó có nghĩa là qua một đêm từ một người hết sức bình thường thành một người mang tiếng xấu rộng khắp
Tôi không còn kiên nhẫn trước việc mất đi danh tiếng bản thân trước toàn thế giới một cách nhanh như vậy
Sự nhanh chóng này có được do phát triển công nghệ dẫn tới sự ồn ào, phát triển mạnh của những người ném đá
thú thật, trước khi có các mạng xã hội mọi người vẫn có thể bình luận trên mạng, email chuyện, và đương nhiên email những trò đùa ác ý
Các nguồn tin tức tung hình ảnh tôi khắp nơi để bán báo, bán quảng cáo trên mạng và để giữ người theo dõi tivi.
Bạn có nhớ đến bức ảnh nào của tôi cái mà tôi có đội một chiếc mũ nồi?
(tiếng cười) Tôi thừa nhận tôi đã phạm sai lầm đặc biệt là mặc mủ nồi đó.
(tiếng cười) Nhưng sự chú ý và đánh giá mà tôi nhận được, không phải về câu chuyện cái mà tôi cá nhân nhận được chưa từng có trước đó
Tôi bị cho là một kĩ nữ đĩ, gái hư, gái điếm, một người lẳng lơ và, tất nhiên, người đàn bà ấy
Tôi bị xem bởi rất nhiều người nhưng chỉ vài người biết tôi.
Và tôi hiểu: nó dễ để quên rằng phụ nữ đó là người thật, có một linh hồn, một linh hoàn từng nguyên vẹn
Khi điều này xảy ra với tôi cách đây 17 năm, nó không có tên.
Giờ chúng ta gọi nó là "bắt nạt qua mạng" hay xúc phạm online
Hôm nay, tôi muốn chia sẻ một số kinh nghiệm của tôi với bạn, những kinh nghiệm đã giúp tôi thay đổi cách nhìn của tôi trong văn hóa và tôi hy vọng kinh nghiệm này có thể dẫn tới sự thay đổi làm cho người khác bớt khổ, bớt phải chịu đựng
Năm 1998, tôi bị mất uy tín và nhân phẩm.
Tôi đã gần như mất tất cả,
và tôi suýt tự vẫn.
Để tôi kể cho các bạn hiểu.
Đó là tháng Chín năm 1998.
Tôi đang ngồi trong một văn phòng không có cửa sổ trong văn phòng của Independent Counsel dưới tiếng đèn huỳnh quang
Tôi lắng nghe giọng nói của tôi, giọng nói trên cuộc điện thoại bị thu âm lén lút mà một người bạn bị cáo buộc đã tạo năm ngoái
Tôi ở đây bởi vì tôi bị bắt buộc bởi luật pháp để xác nhận tất cả 20 tiếng cuộc thu âm
Trong 8 tháng trở lại đó, nội dung bí ẩn của những cuốn băng đó cứ ám ảnh tôi
Ý tôi là ai có thể nhớ được những gì họ nói một năm trước
Sợ hãi và xấu hổ, tôi lắng nghe, nghe trong khi tôi luyên thuyên về những mảnh vỡ của thuyền hay máy bay nghe khi tôi thú nhận tình yêu của tôi cho tổng thống, và, tất nhiên, sự đau khổ của tôi; lắng nghe sự xấu bụng, thiếu lịch sự và nhiều khi ngu ngốc của mình cùng với sự tàn nhẫn, không khoan nhượng, bất lịch sự lắng nghe, xấu hổ thực sự về bản thân tôi cái mà tôi không thể chính mình nhận ra
Vài ngày sau đó, Starr Report được được công bố trước quốc hội tất cả đoạn băng ghi âm và lời thoại được ghi ra đó được đưa ra
Việc mọi người có thể đọc được những cuộc nói chuyện đó đã rất kinh khủng
nhưng một vài tuần sau đó, băng ghi âm được phát sóng trên truyền hình, và một phần đáng kể đưa lên mạng.
Sự xấu hổ trước công chúng vỗn đã rất dữ dội
Cuộc sống không thể chịu đựng nổi
Đây không phải là một cái gì đó xảy ra thường xuyên vào năm 1998, Và tôi muốn nói rằng sự lấy cắp riêng tư cá nhân từ ngôn từ, hành động Cuộc nói chuyện hay những bức ảnh và sau đó công khai chúng công khai mà không được sự đồng ý Công khai mà không bao gồm bối cảnh Công khai mà không có lòng trắc ẩn
12 năm trôi nhanh tới năm 2010 khi mà các mạng xã hội hình thành
Mọi việc trở lên tồi tệ hơn với nhiều ví dụ như việc xảy ra với tôi dù cố tình hay vô ý tạo ra Và nó dành cho cả công chúng và bản thân mỗi cá nhân
Hậu quả cho một vài người đang trở nên ngày một nghiêm trọng hơn
Tôi đang nói trên điện thoại với mẹ vào tháng Chín năm 2010, và chúng tôi đang nói về một sinh viên năm nhất từ Đại học Rutgers tên là Tyler Clementi.
Ngọt ngào, cảm thông, sáng tạo đã bị bạn cùng phòng quay lén bằng webcam khi đang tình tứ với người đàn ông khác.
Khi thế giới cộng đồng mạng biết về sự kiện này, sự nhạo báng và "bắt nạt online" bắt đầu bùng nổ
Vài ngày sau đó Tyler nhảy từ cầu George Washington để tìm đến cái chết.
Anh ấy chỉ 18 tuổi.
Mẹ tôi choáng ngợp về việc xảy ra với Tyler và gia đình anh ấy, và mẹ tôi đã rất đau khổ một cách mà tôi không thể hiểu hoàn toàn,
và rồi cuối cùng tôi nhận ra, mẹ tôi đang hồi tưởng lại năm 1998, sống lại một thời gian khi mẹ tôi ngồi bên cạnh giường tôi mỗi đêm sống lại một thời gian khi mẹ tôi bắt tôi tắm với cánh cửa phòng tắm mở ra, và sống lại một thời gian khi cả hai ba mẹ sợ rằng tôi sẽ bị làm nhục đến chết, nghĩa đen mà nói
Hôm nay , có quá nhiều cha mẹ không có cơ hội chen vào và cứu những người thân yêu của họ.
Đã quá nhiều cha mẹ biết được sự đau khổ và sỉ nhục của con họ sau khi đã quá muộn.
Bi kịch và cái chết vô nghĩa của Tyler đã khiến tôi nhận ra
nhận ra từ nhưng gì đã trải qua với tôi và từ đó tôi bắt đầu nhìn thế giới của sự nhạo báng và bắt nạt quanh tôi và nhìn thấy một cái gì đó khác biệt.
Vào năm 1998, chúng ta không thể biết Internet sẽ mang ta đến đâu
Từ đó, nó đã kết nối mọi người cách không thể tưởng tượng kết nối lại anh em thất lạc, Cứu giúp nhiều mạng sống, triển khai những cuộc cách mạng
Nhưng sự đen tối của nó, "bắt nạt online" làm nhục trên mạng mà tôi trải qua cũng phát triển rất mạnh
Mỗi ngày người trên mạng, nhất là giới trẻ nhưng người còn chưa có khả năng chống những việc này bị lạm dụng và làm nhục đến mức họ không thể tưởng tượng cuộc sống đến ngày hôm sau,
và một số, rất đáng tiếc sẽ không sống đến ngày hôm sau,
Và nó không hề thật một chút nào
ChildLine, một tổ chức của Anh giúp đỡ giới trẻ với các vấn đề khác nhau đưa ra một thống kê đáng kinh ngạc vào cuối năm ngoái: Từ năm 2012 đến 2013, có sự gia tăng 87 phần trăm về cuộc điện thoại hay email liên quan đến "bắt nạt online"
Một phân tích được thực hiện từ Hà Lan cho thấy rằng đây là lần đầu tiên, sự "bắt nạt online" dẫn đến suy nghĩ những suy nghĩ tự tử nhiều hơn đáng kể so với sự bắt nạt, ức hiếp ngoài đời.
Và điều khiến tôi ngạc nhiên nhất mặc dù nó cũng không hẳn đến mức đó Đó là một nghiên cứu khác năm ngoái cho rằng sự xấu hộ là sự cảm nhận một trạng thái mãnh liệt của cảm xúc hơn cả sự hạnh phúc hay ngay cả sự giận dữ
Sự tàn ác với người khác không có gì mới lạ
Nhưng trên mạng, công nghệ đã làm tăng nó lên nhiều lần không được bảo mật, và có thể truy cập vào bất cứ lúc nào
Sự lan truyền trước chỉ trong phạm vi gia đình, làng xóm Trường học hay cộng đồng nơi bạn sống
nhưng giờ đây là cả cộng đồng mạng
Hàng triệu người, thường ẩn danh, có thể đâm bạn với lời nói của họ, và điều đó là rất đau đớn,
và không có giới hạn bao nhiêu người mà có thể quan sát bạn và có thể đưa bạn lên "đoạn đầu đài"
Có một cái giá Cho sự nhạo báng công cộng Và sự phát triển của Internet đã làm tăng cái giá đó
Trong 2 thập kỷ trở lại đây Chúng đang từ từ gieo hạt cho sự xấu hổ và nhạo báng công cộng Trong nền văn hóa, cả online và offline
Trang web nói chuyện phiếm, thợ săn ảnh chương trình thực tế, chính trị tin tức và thỉnh thoảng các hackers tất cả đều đổ dồn vào sự xấu hổ
Nó dẫn tới môi trường online đầy mẫn cảm và thiếu quản lý mà dẫn tới trêu đùa, xâm phạm sự riêng tư và "bắt nạt online"
Sự thay đổi đã tạo ra cái mà Giáo sư Nicolaus Mills gọi là Văn hóa của sự nhạo báng
Xem xét vài ví dụ đáng chú ý trong 6 tháng gần đây
Snapchat, dịch vụ được sử dụng đa số bởi thế hệ trẻ và cho rằng tin nhắn chỉ có thể xem trong một vài giây.
Bạn có thể tưởng tượng được lượng nội dung mà nó có thể có được
Một ứng dụng của bên thứ ba mà người dùng Snapchat dùng để lưu trữ các tin nhắn đã bị hack, và 100.000 hội thoại cá nhân , hình ảnh, và phim đã bị tung trên mạng và giờ nó tồn tại mãi mãi
Jennifer Lawrence và một số diễn viên khác đã tất công tài khoản iCloud, và hình ảnh nhạy cảm cá nhân được đăng khắp nơi trên mạng mà không có sự cho phép của họ
Một trang web tán chuyện linh tinh đã có hơn năm triệu lượt truy cập cho một vụ việc này.
Và còn về vụ tấn công hãng Sony Pictures
Các tài liệu nhận được sự chú ý nhiều nhất Là các email cá nhân có nội dung nhạy cảm
Nhưng trong văn hóa của sự nhạo báng này Có một cái giá gắn với sự xấu hổ
Cái giá này không đo sự mất mát nạn nhân Mà Tyler và nhiều người khác biết đến nhiều là phụ nữ, dân tộc thiểu số và thành viên của cộng đồng LGBTQ phải trả Mà cái giá này đo lượng lợi nhuận của những kẻ lợi dụng nó
Sự xâm phạm này từ những thông tin ban đầu được khai thác hiệu quả, đóng gói và bán đi lấy lợi nhuận
Thị trường hình thành, một nơi mà sự nhạo báng công cộng là các sản phẩm Và sự xấu hổ là một ngành
Tiền được tạo ra như thế nào?
Bằng những cú click
Càng nhiều điều xấu hổ, càng nhiều click
Càng nhiều click càng nhiều tiền quảng cáo
Ta đang trong một vòng tròn nguy hiểm
Chúng ta click càng nhiều vào những tin tức kiểu này Chúng ta càng vô cảm với cuộc sống những người liên quan đến nó
và càng vô cảm ta lại càng click nhiều hơn
Tất cả điều đó, một vài người kiếm được tiền trên sự đau khổ của người khác
Với mỗi nút bấm, chúng tôi thực hiện sự lựa chọn.
Càng để văn hóa của chúng ta tiếp xúc với văn hóa này Nó càng ngày càng được chấp nhận Chúng ta càng thấy nhiều hiện tượng như "bắt nạt online" xảy ra trêu đùa, một vài sự xâm nhập và đe dọa trên mạng
Tại sao? Vì chúng đều có cái lõi vấn đề là sự xấu hổ
Cách cư xử này là triệu chứng của một loại văn hóa mà chung ta đã tạo
Hãy suy nghĩ về điều đó đi.
Thay đổi cách cử xử này bắt đầu với sự chuyển đổi trong niềm tin
Ta đã nhìn thấy sự thật đó qua sự kỳ thị và chứng sợ đồng tính, và nhiều thành kiến từ ngày hôm nay và trong quá khứ.
Như chúng ta đã thay đổi cách suy nghĩ về hôn nhân đồng tính, Nhiều người có được tự do bình đẳng hơn
Khi chúng ta bắt đầu đánh giá sự phát triển bền vững Nhiều người bắt đầu tái chế hơn
Như vậy, cùng với sự gia tăng của văn hóa của sự nhạo báng Những gì chúng ta cần là một cuộc cách mạng văn hóa
Sự xấu hổ công cộng phải được dừng lại và đã đến lúc cho sự can thiệp trên mạng Internet và trong văn hóa của ta
Sự chuyển dịch này bắt đầu bằng những gì đơn giản, nhưng nó không hề dễ
Chúng ta cần phải trả lại giá trị cho lòng trắc ẩn và sự cảm thông
Trên mạng, chúng ta thiếu hụt lòng trắc ẩn và có khủng hoảng sự cảm thông
Nhà nghiên cứu Brené Brown đã nói và tôi xin trích dẫn: "Sự xấu hổ không thể sống sót với sự đồng cảm"
Sự xấu hổ không thể sống sót với sự đồng cảm
Tôi đã trải qua nhưng tháng ngày đen tối
Và nhờ lòng trắc ẩn và sự đồng cảm của gia đình, bạn bè, đồng nghiệp Và đôi lúc là một vài người lạ đã cứu sống tôi
Chỉ cần sự đồng cảm từ một người cũng đủ tạo ra sự thay đổi
Cái lý thuyết về ảnh hưởng của thiểu số đề xuất từ nhà tâm lý học xã hội Serge Moscovici, nói rằng ngay cả với số lượng nhỏ, nhưng được lặp đi lặp lại thay đổi có thể xảy ra.
Trong thế giới mạng, chúng ta có thể thúc đẩy ảnh hưởng thiểu số bằng cách trở thành người phản kháng lại.
có nghĩa là thay vì là người đứng xem vô cảm chúng ta có thể bình luận tích cực cho người khác hoặc báo cáo vụ hiếp đáp.
Hãy tin tôi, những bình luận cảm thông sẽ làm giảm độ tiêu cực
Chúng ta cũng có thể chống lại nó bằng cách giúp đỡ các tổ chức đối phó với các loại vấn đề này, như Tyler Clementi Foundation ở Mỹ, Tại Anh, có Anti- Bullying Pro, và tại Úc, có Project Rockit.
Chúng ta nói nhiều về quyền tự do ngôn luận,
nhưng chúng ta cần phải nói thêm về trách nhiệm chúng ta khi có sự tự do ngôn luận.
Chúng ta đều muốn được người khác nghe, nhưng chúng ta hãy nhìn nhận sự khác biệt giữa nói lên với chủ đích và nói lên cho được chú ý.
Mạng Internet là một đại lộ cho sự mong muốn
Nhưng trên mạng, biểu lộ sự cảm thông với người khác mang lại lợi ích và giúp đỡ chúng ta tạo ra một thế giới an toàn và tốt hơn
Chúng ta cần giao tiếp với lòng trắc ẩn theo dõi tin tức với lòng trắc ẩn và click với lòng trắc ẩn
Chỉ cần tưởng tượng bản thân mình vào tình cảnh của người khác
Tôi muốn kết thúc bài nói bằng lời nhắn nhủ cá nhân
Trong chín tháng qua, Câu hỏi mà tôi luôn được hỏi là "Tại sao"
Tại sao bây giờ, tại sao tôi lại ngoảnh đầu trên lan can?
Bạn có thể nhận ra giữa những câu hỏi trên câu trả lời không liên quan gì đến chính trị
Câu trả lời hay nhất là bởi vì đã đến lúc
đến lúc dừng việc đứng nhìn trong im lặng đến lúc dừng sống trong cuộc sống của sự sỉ nhục và đến lúc để lấy lại điều tôi đã nói
Nó không hoàn toàn về cứu giúp bản thân tôi
Tất cả những người từng trải qua sự xấu hổ và làm nhục trước công chúng cần biết một điều: Bạn có thể sống qua nó.
Tôi biết nó khó.
Nó có thể đau đớn, nhanh hay đơn giản nhưng bạn có thế cố nài một cái kết khác cho câu chuyện của bạn
Có sự trắc ẩn cho bản thân
Chúng ta đều xứng đáng nhận sự trắc ẩn và để sống cả online và offline thế giới với nhiều lòng trắc ẩn, cảm thông hơn
Cảm ơn đã lắng nghe
Để tôi cho bạn xem cái này.
(Video) Bé gái: Okay, đó là một con mèo ngồi trên giường
Đứa trẻ đang vuốt ve con voi
Những người này đang chuẩn bị lên máy bay.
Đó là một cái máy bay lớn.
Fei Fei Li: Đây là một bé gái ba tuổi đang miêu tả những gì mà em nhìn thấy trong loạt hình.
Em vẫn còn nhiều điều để khám phá về thế giới này, nhưng em hoàn toàn đã trở thành chuyên gia trong một nhiệm vụ rất quan trọng: hiểu được những thứ mà em thấy.
Xã hội của chúng ta đã trở nên tiến bộ về mặt công nghệ hơn bao giờ hết.
Chúng ta gửi con người lên mặt trăng, chúng ta chế tạo ra điện thoại hoăc điều chỉnh những đài phát thanh chỉ chơi loại nhạc chúng ta yêu thích.
Nhưng mà, những thiết bị và máy vi tính tối tân nhất vẫn còn đang xoay xở trong nhiệm vụ này
Vì thế mà tôi ở đây để báo cáo với bạn về quá trình của cải tiến mới nhất trong thí nghiệm đối với thị giác máy tính một trong những công nghệ dẫn đầu và có tiềm năng cách mạng trong khoa học máy tính.
Vâng, chúng ta đã có nguyên mẫu những chiếc xe lái tự động, nhưng lại thiếu đi thị giác thông minh, chúng không phân biệt được sự khác nhau giữa một cái túi giấy rách trên đường, cái có thể cán qua, và một tảng đá với cùng kích thước, mà nên tránh sang một bên.
Chúng ta đã tạo nên những máy ảnh đắt đỏ hàng triệu điểm ảnh nhưng chúng ta chưa đưa ánh sáng đến cho người mù.
máy bay không người lái có thể bay qua vùng đất rộng lớn, nhưng không có đủ thị giác công nghệ để giúp chúng ta theo dõi sự thay đổi của những rừng mưa nhiệt đới.
Máy quay an ninh ở khắp mọi nơi, nhưng không thể báo động cho chúng ta khi một đứa trẻ đang bị chìm trong hồ bơi.
Hình ảnh và những thước phim trở thành một phần thiết yếu của đời sống toàn cầu.
Chúng đang được điều khiển với tốc độ vượt lên trên bất kỳ con người nào, hay nhóm người, có thể hy vọng thấy được, và bạn và tôi đang cống hiến cho điều đó ở TED này.
Nhưng phần mềm tân tiến vẫn đang phải khó khăn xoay trở trong việc hiểu và quản lý nội dung khổng lồ này.
Vì vậy nói cách khác, tụ chung lại như là một xã hội, chúng ta giống như bị mù, bởi vì chiếc máy thông minh nhất của chúng ta vẫn bị mù
"Tại sao lại khó đến vậy" bạn sẽ hỏi.
Máy ảnh có thể chụp được những bức thế này bằng cách chuyển đổi ánh sáng thành dãy 2 chiều những con số, được biết đến như điểm ảnh, nhưng chúng giống như những con số chết.
Chúng không mang bất kỳ ý nghĩa nào cả.
Giống như nghe thì không phải là thưởng thức, chụp ảnh không giống như nhìn thấy và với việc nhìn thấy, chúng tôi thực sự muốn nói là hiểu được.
Trong thực tế, mẹ thiên nhiên phải mất 540 triệu năm cật lực mới làm được điều này, và hầu hết nỗ lực đó để đi đến việc phát triển quá trình của não bộ chúng ta, không chỉ mỗi đôi mắt.
Vì thế mà cái nhìn bắt đầu với đôi mắt, nhưng thật sự diễn ra trong não bộ.
Vì thế mà 15 năm qua, bắt đầu với luận án tiến sĩ của tôi tại Caltech và sau đó là hướng dẫn phòng thí nghiệm Thị giác ở Stanford, tôi đã làm việc với cố vấn, đối tác và sinh viên để dạy cho máy tính cách nhìn.
Lĩnh vực nghiên cứu của chúng tôi gọi là thị giác máy tính và máy móc học hỏi.
Nó là một phần của lĩnh vực chung - trí thông minh nhân tạo.
Nên một cách tối ưu nhất, chúng tôi muốn dạy cho máy móc thấy được như chúng ta: kể tên đồ vật, nhận diện con người, những đồ vật 3D tương tự, hiểu được những mối quan hệ, tình cảm, hành động và cả dự định.
Bạn và tôi cùng nhau dệt nên toàn bộ câu chuyện về con người -nơi chốn -đồ vật. giây phút mà chúng ta nhìn thấy chúng.
Bước đầu tiên đạt được mục tiêu này là dạy cho máy tính nhìn những đồ vật, những block nhà của thế giới thị giác.
Nói một cách đơn giản nhất, tưởng tượng quá trình dạy học này bằng cách chỉ cho máy tính một vài bức ảnh rèn luyện của những vậy cụ thể, ở đây là con mèo. và thiết kế một hình mẫu học được từ những bức ảnh rèn luyện này.
Khó như thế nào nhỉ?
Nói cho cùng, một con mèo là tổ hợp của hình dạng và màu sắc, và đây là cái mà chúng tôi đã làm ở thời kỳ đầu của việc tạo lập vật thể.
Chúng tôi nói cho máy vi tính thuật toán dưới dạng ngôn ngữ toán học rằng con mèo có mặt tròn, một thân hình mũm mĩm, 2 tai nhọn, và một cái đuôi dài, và cái đó nhìn có vẻ ổn.
Nhưng với con mèo này thì sao?
(Tiếng cười) toàn là những đường cong lên.
Bây giờ bạn lại có một hình dạng và góc nhìn khác đến vật thể khác.
Nhưng nếu như con mèo bị ẩn đi thì sao?
Thế còn những con mèo ngố này ?
Bây giờ bạn đã hiểu ý của tôi rồi đó.
Thậm chí thứ đơn giản như một vật nuôi trong nhà cũng có thể mang một con số vô tận những thay đổi đối với một vật thể mẫu, và nó mới chỉ là một vật thể mà thôi.
Vì vậy mà khoảng 8 năm trước, một sự quan sát đơn giản và sâu sắc đã thay đổi suy nghĩ của tôi.
Không ai nói cho một đứa trẻ biết chúng phải nhìn như thế nào, đặc biệt là trong những năm đầu đời.
Chúng học hỏi qua những trãi nghiệm thế giới thực và qua những ví dụ.
Nếu như bạn xem xét đôi mắt của một đứa trẻ như một cặp máy quay phim sinh học chúng chụp một ảnh trong mỗi 200 mili giây khoảng thời gian trung bình một cử động mắt được thực hiện.
Vì vậy mà đến ba tuổi, một đứa trẻ có thể đã nhìn hàng triệu những bức ảnh của thế giới thực.
Đó là rất nhiều những ví dụ rèn luyện.
Nên thay vì chú trọng vào mỗi việc làm cho thuật toán ngày một tốt hơn ý định của tôi là cho những thuật toán một dạng rèn luyện dữ liệu mà một đứa trẻ có được nhờ kinh nghiệm về cả lượng cả chất.
Một khi chúng tôi nhận ra điều này, chúng tôi biết mình cần phải thu thập một cơ sở dữ liệu có nhiều hình ảnh hơn những gì mà chúng tôi đã từng có trước đây, thậm chí là gấp hàng ngàn lần nữa, và cùng với giáo sư Kai Li ở đại học Princeton, chúng tôi triển khai dự án ImageNet vào năm 2007.
May mắn thay, chúng tôi không cần phải gắn camera trên đâu và đợi chờ nhiều năm nữa.
Chúng tôi lên mạng, nguồn tài nguyên ảnh lớn nhất mà con người đã từng tạo ra.
Chúng tôi tải xuống gần một triệu bức và sử dụng công nghệ nguồn đám đông như nền tảng Amazon Mechanical Tuck để giúp chúng tôi phân loại những hình ảnh này.
Vào đỉnh điểm, ImageNet là một trong số những ông chủ lớn nhất của những nhân viên Amazon Mechanical Turk cùng nhau, gần 50000 nhân viên từ 167 quốc gia trên thế giới giúp chúng tôi dọn dẹp, sắp xếp và phân loại gần một triệu tấm ảnh ứng viên.
Đó mới thấy phải mất rất nhiều nổ lực để nắm bắt được thậm chí chỉ là một mảnh hình ảnh của trí óc trẻ con trong những năm tháng phát triển đầu đời
Trong nhận thức muộn màng, ý tưởng sử dụng dữ liệu lớn để hướng dẫn một thuật toán vi tính có thể hiển nhiên vào lúc này, nhưng trở lại năm 2007, nó không hiển nhiên như vậy.
Chúng tôi gần như là đơn độc trên hành trình này trong một thời gian dài.
Một vài đồng nghiệp thân thiện khuyên tôi làm cái gì khác có lợi hơn cho chức vụ, và chúng tôi liên tục phải xoay xở tìm nguồn tài trợ cho dự án.
Một lần, tôi đùa với những học viên cao học của mình tôi sẽ mở lại shop giặt là để tài trợ cho ImageNet
Dù gì, thì đó là cách mà tôi trang trải cho những năm tháng đại học của mình.
Vì thế mà chúng tôi tiếp tục.
Năm 2009, dự án ImageNet chuyển tải một cơ sở dữ liệu của 15 triệu tấm ảnh trong 22000 lớp đối tượng và đồ vật được tổ chức theo từng từ tiếng Anh thông dụng.
Về cả số lượng và chất lượng, đây là một quy mô chưa từng có
Lấy ví dụ, trong trường hợp của mèo, chúng tôi có hơn 62000 con mèo đủ mọi loại hình dạng và kiểu dáng và trong tất cả những loài mèo nhà hay mèo hoang.
Chúng tôi hứng khởi để cùng nhau xây dựng nên ImageNet, và chúng tôi muốn cả thế giới nghiên cứu được hưởng lợi từ nó, vì vậy mà ở TED, chúng tôi mở toàn bộ hệ thống dữ liệu cho cộng đồng nghiên cứu quốc tế miễn phí
(vỗ tay) Bây giờ chúng ta đã có dữ liệu để nuôi sống não bộ máy tính của chúng ta, chúng ta đã sẵn sàng quay trở lại với những thuật toán .
Vì hóa ra là, sự dồi dào của những nguồn thông tin bởi ImageNet là một sự kết hợp hoàn hảo cho việc học những thuật toán của máy tính gọi là mạng lưới nơ ron đan chéo, tiên phong bởi Kunihiko Fukushima, Geoff Hinton, và Yann LeCun từ những năm 1970 và 1980
Giống như não bộ, nó bao gồm hàng triệu những nơ ron kết nối chặt chẽ với nhau, một đơn vị cơ bản trong mạng lưới neron là những nút giống như neron
Cần phải có dữ liệu đầu vào từ nút này và gửi dữ liệu đầu ra cho nút khác.
Hơn nữa, hàng trăm ngàn hoặc thậm chí hàng triệu nút được sắp xếp trong những lớp trật tự, cũng gần giống như não bộ.
Trong mạng lưới điển hình chúng tôi dùng để huấn luyện những mẫu nhận diện vật thể có 24 triệu nút, 140 triệu thông số, và 15 tỉ liên kết.
Đó là một mẫu cực kỳ lớn.
Hỗ trợ bởi dữ liệu khổng lồ từ ImageNet và những CPUs và GPUs hiện đại để huấn luyện cho một mẫu cực lớn. mạng lưới những nơ ron đan chéo phát triển đến mức không ai có thể dự đoán được.
Nó trở thành kiến trúc được dùng để điều hành những kết quả mới xuất hiện trong nhận diện vật thể.
Đây là một chiếc máy tính nói với chúng ta rằng bức hình này bao gồm một con mèo và nơi mà con mèo đang ở.
Dĩ nhiên là còn nhiều thứ hơn là con mèo, nên đây là một thuật toán nói với chúng ta rằng bức hình này bao gồm một đứa trẻ và một con gấu teddy; một con chó, một người, và một con diều nhỏ ở phía sau; hay một bức tranh của những thứ lộn xộn như một người, một tấm ván trượt, tay vịn, một cái đèn đường, vân vân.
Đôi lúc, khi chiếc máy vi tính không chắc về những gì mà nó thấy, chúng tôi đã dạy nó trở nên thông minh đủ để cho chúng ta một câu trả lời an toàn thay vì phụ thuộc quá nhiều, giống như cách mà chúng ta sẽ làm, nhưng những lần khác những thuật toán thật sự ấn tượng với chúng tôi khi nói ra chính xác những đặc tính của đối tượng, như là xuất xứ, hiệu, năm sản xuất của những chiếc xe.
Chúng tôi ứng dụng thuật toán này cho hàng triệu ảnh chụp đường phố trên Google qua hàng trăm thành phố của Mỹ, và chúng tôi đã nhận ra nhiều thứ rất thú vị: đầu tiên, nó xác nhận sự hiểu biết chung của chúng ta giá cả của những chiếc xe rất liên quan với thu nhập của hộ gia đình.
Nhưng bất ngờ là, giá của xe cũng tương ứng với mức độ tội phạm trong những thành phố , hoặc tỉ lệ bầu phiếu theo mã vùng.
Đợi một chút, có phải là vậy không?
Phải chăng máy vi tính thực sự đã đạt được hay thậm chí vượt qua khả năng con người?
Không nhanh vậy đâu.
Cho tới nay, chúng ta mới chỉ dạy cho máy vi tính nhìn thấy những vật thể.
Cái này giống như một đứa trẻ học cách bật ra một vài danh từ.
Đó là một thành tựu đáng kinh ngạc, nhưng nó mới chỉ là bước đầu tiên.
Nhanh thôi, những cột mốc phát triển khác sẽ đạt được, và trẻ em bắt đầu giao tiếp bằng những câu.
Vì vậy thay vì nói đây là một con mèo trong bức tranh, bạn thật sự đã nghe đứa trẻ nhỏ nói rằng đây là một con mèo nằm trên một cái giường
Vì thế mà dạy một chiếc máy tính nhìn một ảnh và cấu thành những câu nói, sự liên kết giữa những dữ liệu lớn và thuật toán phải tiếp tục những bước tiếp theo.
Bây giờ, chiếc máy tính phải học cả những hình ảnh lẫn ngôn ngữ câu tự nhiên được tạo lập bởi con người.
Giống như não bộ kết hợp giữa cái nhìn và ngôn ngữ, chúng tôi phát triển một hình mẫu liên kết những phần của những vật thể giống như những mẩu thông tin có thể trông thấy được với những từ ngữ và cụm từ trong câu.
Khoảng 4 tháng trước, chúng tôi cuối cùng cũng liên kết chúng lại với nhau và tạo ra một trong những hình mẫu máy tính có thị giác đầu tiên có khả năng tạo ra một câu giống như con người khi nó thấy một bức ảnh lần đầu tiên.
Bây giờ, tôi sẵn sàng cho bạn thấy điều mà máy vi tính nói khi nó trông thấy bức ảnh mà cô gái nhỏ đã thấy ở phần mở đầu của bài nói này.
(Video) Máy vi tính: Một người đàn ông đang đứng cạnh một con voi.
Một máy bay lớn đậu phía trên một đường băng sân bay.
FFL: Dĩ nhiên, chúng tôi vẫn đang làm việc chăm chỉ để phát triển những thuật toán, và vẫn còn rất nhiều thứ để học
(vỗ tay) Và máy tính vẫn còn mắc nhiều lỗi.
(Video) Máy tinh: một con mèo đang nằm trong chăn trên một cái giường
FFL: Nên đương nhiên, khi nó nhìn thấy quá nhiều mèo nó sẽ nghĩ mọi thứ có thể nhìn giống như một con mèo.
Máy tính: Một chàng trai trẻ đang cầm một cái vợt bóng chày
(cười lớn) FFL: Nếu nó chưa bao giờ thấy bàn chải, nó sẽ nhầm lẫn với một cái vợt bóng chày
Máy tính: Người đàn ông đang cưỡi ngựa xuống một con đường gần một tòa nhà.
(cười lớn) FFL: Chúng tôi chưa dạy môn nghệ thuật cơ bản cho máy tính
Máy tính: Một con ngựa vằn đang đứng trên một bãi cỏ.
FFL: Và nó chưa được học để trân trọng vẻ đẹp tuyệt mỹ của thiên nhiên như tôi và bạn.
Vì thế nó là một hành trình dài.
Để đi từ 0 tuổi đến 3 tuổi là đã khó.
Thử thách thực sự là đi từ 3 đến 13 tuổi và còn xa hơn nữa.
Để tôi nhắc cho bạn bức ảnh này về một bé trai và chiếc bánh một lần nữa.
Trước đó, chúng ta đã dạy máy tính nhìn thấy những vật thể hoặc kể một câu chuyện đơn giản khi nhìn thấy một bức ảnh.
Máy tính: Một người ngồi trên một cái bàn với một cái bánh.
FFL: Nhưng còn rất nhiều thứ về bức ảnh này hơn là chỉ một người và một cái bánh.
Điều mà máy tính không thấy được đây là một chiếc bánh kiếu Ý rất đặc biệt chỉ ăn vào dịp Phục Sinh.
Thằng bé đang mặc chiếc áo thun yêu thích của nó trao cho cậu như một món quà của bố cậu sau một chuyến đi đến Sydney. và bạn và tôi có thể thấy được cậu bé trông vui đến thế nào và điều thực sự trong tâm trí của nó vào lúc đó.
Đây là con trai tôi Leo.
Trong khi nghiên cứu về trí thông minh hình ảnh, tôi không ngừng nghĩ về Leo và tương lai mà nó sẽ sống.
Khi những chiếc máy có thể nhìn, bác sĩ và y tá sẽ có thêm những đôi mắt không mệt mỏi để giúp họ chẩn đoán và chăm sóc bệnh nhân.
Những chiếc xe sẽ chạy nhanh hơn và an toàn hơn trên đường.
Robots, không chỉ con người, giúp chúng ta đến với khu vực bị thiên tai để cứu những người mắc kẹt và thương vong.
Và chúng ta sẽ khám phá ra những loài mới, vật liệu tốt hơn, và khám phá những biên giới chưa tưng thấy với sự giúp đỡ của máy móc.
Từng chút từng chút một, chúng ta cho máy móc thị giác.
Đầu tiên, chúng ta dạy chúng cách nhìn.
Sau đó, chúng sẽ giúp chúng ta nhìn rõ hơn.
Lần đầu tiên, đôi mắt của con người không còn là thứ duy nhất nghĩ ngợi và khám phá thế giới này.
Chúng ta sẽ không chỉ sử dụng máy móc nhờ sự thông minh của chúng, chúng ta còn có thể hợp tác với chúng theo những cách không thể tưởng tượng nỗi.
Đây là mong muốn của tôi: cho máy tính sự thông minh thị giác và tạo ra một tương lai tốt hơn cho Leo và cho thế giới.
Cám ơn.
(vỗ tay)
"Bạn đến từ đâu? " Một anh chàng xanh xao với những hình xăm trân mình hỏi
"Bạn đến từ đâu ?"
Đó là ngày 21 tháng 9 năm 2001, 10 ngày sau cuộc tấn công dữ dội nhất trên nước Mỹ kể từ sau Thế Chiến II
Tất cả mọi người đều thắc mắc về chiếc máy bay tiếp theo
Người dân đang tìm kiếm những kẻ chịu tội thay cho mình.
Ngài tổng thống,vào đêm trước đó, tuyên bố: "Mang kẻ thù chúng ta ra công lý hay mang công lý đến cho chúng"
Và trong chợ nhỏ ở Dallas, một phần nhỏ của Dallas được bao quanh bởi những hàng trang sức và câu lạc bộ thoát y một người nhập cư Bangladesh làm việc sổ sách
Trở về nhà, Raisuddin Bhuiyan một người đàn ông to lớn, một sĩ quan không quân.
Nhưng ông ấy đã mơ về một khởi đầu mới ở nước Mỹ
Nếu ông phải làm việc ngắn hạn ở một chợ nhỏ để dành dụm cho lớp học tin và đám cưới của ông trong 2 tháng, vậy cũng được.
Sau đó, vào ngày 21 tháng 9, anh chàng xăm mình đó vào chợ.
Anh ta cầm một khẩu súng săn
Raisuddin biết thủ tục: đặt tiền lên quầy.
Lúc này, người đàn ông không hề chạm vào tiền
" Anh đến từ đâu?" anh ta hỏi.
" Thứ lỗi cho tôi?" Raisuddin trả lời.
Ngữ điệu của ông ấy phản bội chính ông.
Người đàn ông xăm mình, một đội viên dân phòng Mỹ tự cho mình là đúng bắn Raisuddin để trả thù về cuộc tấn công 9/11
Raisuddin cảm thấy hàng triệu con ong đốt vào mặt ông.
Thực ra, hàng tá đạn hoa cải nóng bỏng rát đâm thủng đầu ông ấy
Đằng sau quầy thanh toán, ông nằm trong vũng máu
Ông khum một bàn tay quá trán để giữ trong đầu những gì ông đã mạo hiểm đánh cược mọi thứ
Ông đọc bài thơ từ Kinh Koran, cầu xin Chúa của ông để sống sót
Ông cảm thấy rằng mình đang chết đi.
Ông đã không chết
Con mắt phải đã rời bỏ ông ấy.
Người vợ chưa cưới rời bỏ ông ấy.
Chủ nhà trọ, chủ của chợ nhỏ sa thải ông
Ông sớm trở thành người vô gia cư và 60,000 Đô trong khoản nợ y tế bao gồm cả phí gọi xe cứu thương.
Nhưng Raisuddin vẫn sống sót
Và nhiều năm sau đó, ông ấy hỏi những điều gì ông có thể làm để trả ơn Chúa và trở thành người xứng đáng cho cơ hội thứ 2
Ông đã đi đến niềm tin rằng, thực ra, lựa chọn này được trao cho ông để đưa cơ hội thứ 2 cho một người đàn ông mà chúng ta có thể nghĩ rằng không hề xứng đáng
12 năm trước, tôi là một sinh viên vừa ra trường đang tìm con đường riêng cho mình .
Sinh ra ở bang Ohio rồi nhập cư Ấn Độ, tôi đã bố trí cuộc nổi dậy cuối cùng chống lại cha mẹ tôi , những người chuyển đến đất nước mà họ đã làm việc cực kì chăm chỉ để được ra khỏi
Điều mà tôi đã nghĩ là có lẽ 6 tháng giam cầm ở Mumbai tương đương với 6 năm
Tôi đã trở thành một nhà văn và tìm ra bản thân mình trong một câu chuyện kỳ diệu sự thức dậy của niềm tin xuyên suốt rất nhiều cái gọi là Thế Giới thứ 3.
6 năm trước, tôi quay trở lại nước Mỹ và nhận ra một số điều: Giấc Mơ Mỹ từng thịnh vượng nhưng chỉ ở Ấn Độ.
Ở Mỹ, không nhiều lắm.
Thực ra, tôi quan sát được nước Mỹ từng đang rạn nứt ra thành 2 xã hội khác biệt: một nền cộng hòa của các giấc mơ và một nền cộng hòa của các nỗi sợ.
Và sau đó, tôi vấp vào câu chuyện về 2 cách sống lạ thường này và về 2 người Mỹ trong cuộc xung đột hung bạo ở chợ nhỏ Dallas.
Tôi đã biết ngay lập tức là mình muốn học nhiều hơn và thậm chí tôi sẽ viết một cuốn sách về chúng, cho câu chuyện cuả họ là câu chuyện về rạn nứt của nước Mỹ và về cái cách mà câu chuyện đó được sắp đặt cạnh nhau
Sau khi ông ấy bị bắn, cuộc sống của Raisuddin từ đó không hề đơn giản
Ngay ngày sau khi nhập viện, bệnh viện cho ông ra viện.
Đôi mắt phải của ông không thể nhìn.
Ông ấy không thể nói.
kim loại đầy trên mặt ông.
nhưng ông không có bảo hiểm, vì vậy họ đuổi ông.
Gia đình ông ở Bangladesh đã khẩn cầu ông ấy, "Về nhà đi."
Nhưng ông đã bảo họ ông còn có một giấc mơ để chăm sóc
Ông tìm thấy công việc buôn bán qua điện thoại, sau đó ông trở thành một hầu bàn ở Olive Garden bởi vì có nơi nào giúp ông vượt qua nỗi sợ hãi người da trắng tốt hơn ở Olive Garden?
(cười) Hiện nay, như một tín đồ Hồi giáo, ông ấy từ chối rượu, không hề chạm vào những thứ đó.
Sau đó ông ấy học được rằng không bán thứ đó sẽ hạ tiền lương của ông.
Vì vậy ông ấy lập luận, như một người Mỹ thực dụng tài năng bắt đầu nở rộ, "Vậy đấy, Chúa không muốn tôi chết đói hay Chúa muốn?"
Và trước đó thời gian dài, trong vài tháng, Raisuddin đã là nhân viên bán rượu xuất sắc nhất của Olive Garden.
Ông ấy tìm thấy người dạy các quản lý cơ sở dữ liệu.
Ông làm về công nghệ thông tin bán thời gian
Thậm chí, ông còn nhận được công việc với lương sáu con số ở công ty uy tín ở Dallas
Nhưng khi nước Mỹ bắt đầu để làm việc cho Raisuddin, ông tránh sai sót của sự may mắn trong quá khứ: Nhận định rằng bạn cũng là luật, không phải là ngoại lệ.
Thực ra, ông ấy đã quan sát thấy nhiều người với may mắn sinh ra trên nước Mỹ tuy nhiên lại bị mắc kẹt trong cuộc sống có cơ hội thứ hai không thể cũng như ông
Ông nhận thấy điều này ở Olive Garden, ở nơi mà rất nhiều đồng nghiệp của ông có câu chuyện tuổi thơ kinh hoàng về sự khác thường, lộn xộn, nghiện ngập, phạm tội của gia đình.
Ông đã nghe thấy một câu chuyện tương tự về người đàn ông đã bắn ông quay trở về khi ông tham dự phiên tòa của mình,
Raisuddin càng đến gần nước Mỹ mà ông luôn mong muốn từ xa, ông càng nhận ra có những người khác, thực tế cũng như vậy, nước Mỹ keo kiệt hơn với những cơ hội thứ hai.
Người đàn ông đã bắn Raisuddin đã lớn lên ở đất nước Mỹ keo kiệt đó.
Từ một khoảng cách, Mark Stroman đã luôn là tia sáng của các bữa tiệc, luôn khiến các cô gái cảm thấy xinh đẹp.
luôn làm việc chăm chỉ mặc cho những viên thuốc hay trận đánh anh có vào đêm trước
Nhưng anh ta luôn phải đấu tranh với nỗi lo âu.
Anh ta đi vào thế giới thông qua ba cánh cửa mà đày đọa rắt nhiều nam thanh niên nước Mỹ: bố mẹ tồi, trường học tồi, tù ngục tồi tệ.
Mẹ anh nói với anh, đầy hối hận, khi anh còn là cậu bé rằng bà ấy đã được chỉ có 50 dollar để bỏ anh.
Đôi khi, cậu bé nhỏ đó, sẽ ở trường cậu bé sẽ bất ngờ giật một con dao từ các bạn cùng lớp.
Đôi khi vẫn cậu bé đó sẽ ở chỗ ông bà của cậu, dịu dàng cho ngựa ăn.
Cậu ấy đã bị bắt trước khi cậu cạo râu, vị thành niên đầu tiên, rồi tù tội.
Cậu trở thành một kẻ nông cạn cho rằng người da trắng là ưu việt và, như những người xung quanh cậu, một kẻ bị thuốc ảnh hưởng,người cha luôn vắng mặt
Và sau đó, trước đó dài, cậu đã tìm thấy bản thân trong một án tử hình, cho cuộc chiến phản đối năm 2001 của cậu, cậu đã không chỉ bắn một người bán ở mini-mart mà là ba.
Chỉ có một mình Raisuddin sống sót.
Lạ thay, án tử hình là sự mở mang đầu tiên khiến cho Stroman tở nên tốt hơn.
Những gì chi phối của cậu trước kia rời xa cậu,
Những người bước vào cuộc đời cậu có nhân phẩm tốt và đầy quan tâm: các linh mục, nhà báo, bạn bè qua thư từ ở Châu Âu,
Họ lắng nghe cậu, cầu nguyện cho cậu, giúp cậu tự vấn bản thân.
và gửi cậu vào một chuyến đi nội quan và cải thiện.
Cậu cuối cùng đối mặt với sự thù ghét đã chi phối đời cậu.
Cậu đọc Viktor Frankl, người sống sót Holocaust và hối hận về hình xăm chữ thập ngoặc của mình.
Cậu đã tìm thấy Chúa.
Rồi một ngày vào năm 2011, 10 năm sau tù tội, Stroman nhận được một tin tức.
Một trong số những người ông đã bắn,người sống sót đã chiến đấu vì cuộc sống của ông
Bạn thấy đấy, vào cuối năm 2009, tám năm sau trận bắn, Raisuddin đã đi trên chuyến hành trình của ông, một người hành hương đến Mecca
Ở giữa đám đông, ông cảm thấy lòng biết ơn bao la, và cả trách nhiệm.
Ông nhớ lại lời hứa với Chúa,khi ông nằm giữa ranh giới cái chết năm 2001, rằng nếu ông sống, ông sẽ phục vụ nhân loại bằng cả cuộc sống.
Sau đó, ông trở nên bận rộn vận chuyển những viên gạch của cuộc đời.
Bây giờ là thời điểm để trả lại những thứ ông nợ.
Và ông đã quyết định, sau khi suy nghĩ kĩ, rằng phương thức trả nợ của ông sẽ là một can thiệp vào vòng tròn trả thù giữa Đạo Hồi và thế giới phương Tây.
Và làm sao để ông can thiệp?
Bằng cách tha thứ cho Stroman công khai trong danh nghĩa đạo Hồi và chủ nghĩa nhân đạo của đạo.
Và sao đó yêu cầu trước bang Texas và thống đốc bang Rck Perry để ngăn chặn họ hành pháp với Strongman, giống chính xác với hầu hết những người bắn trên mặt làm
(cười) Lúc này lòng nhân từ của Raisuddin đã truyền cảm hứng không chỉ niềm tin.
Một công dân Mỹ mới, anh đã đi đến niềm tin rằng Strongman chỉ là nạn nhân của một nước Mỹ tổn thương không thể bị đem đi tiêm chất độc.
Cái nhìn sâu sắc đó đã thúc đẩy tôi viết cuốn sách của tôi "Người Mỹ thực thụ"
Người nhập cư này đã cầu xin nước Mỹ nhân từ với một người con ruột của quốc gia này cũng như đã làm với một người con nuôi.
Ở mini-mart, tất cả những năm trước đó, không chỉ là hai người đàn ông, mà còn là hai người Mỹ đã đụng độ.
Một người Mỹ vẫn có giấc mơ, vẫn luôn phấn đấu, vẫn luôn mường tượng rằng ngày mai vẫn có thể được xây dựng vào hôm nay, và một người Mỹ từ bỏ nghiệp chướng, oằn mình dưới căng thẳng và hỗn loạn, hạ thấp những kỳ vọng, một né tránh ở nơi ẩn náu cũ nhất; thành viên bộ tộc của riêng một nhóm hẹp
Và đó là Raisuddin, mặc dù là người mới đến, mặc cho bị tấn công, mặc cho việc trở thành vô gia cư và bị chấn thương, người thuộc về giấc mộng của xã hội. và Stroman người thuộc về đất nước bị tổn thương khác mặc dù được sinh ra với đặc quyền là người da trắng bản địa.
Tôi đã nhận ra rằng câu chuyện của những người đàn ông này đã làm nên truyện ngụ ngôn đáng chú ý về nước Mỹ
Đất nước mà tôi rất đỗi tự hào gọi là của tôi đã không sống sót qua một cuộc suy tàn chung được thấy ở Tây Ban Nha hay Hy Lạp, nơi mà toàn cảnh trở nên mù mịt đối với mọi người
trênNước Mỹ là đất nước có đồng thời nhiều và ít thành công nhất trong thế giới công nghiệp.
Ra mắt những công ty tốt nhất thế giới, thậm chí ghi lại những thống kê về trẻ em chết đói.
Chứng kiến tuổi thọ giảm của các nhóm lớn, thậm chí cả khi đánh bóng bệnh viện tốt nhất Thế giới ,
Nước Mỹ hôm nay là một cơ thể trẻ tràn đầy sức sống, bị đánh bởi cú đánh mà lôi kéo cuộc sống về một phía trong khi rời bỏ phía khác hoàn hảo đáng lo ngại
Vào ngày 20 tháng bảy, năm 2011, ngay sau khi một Raissuddin thổn thức làm chức trong biện hộ cho cuộc sống của Stroman Stroman bị giết bằng cách tiêm chất độc bởi chính nhà nước anh luôn yêu thương.
Nhiều giờ trước, khi Raisuddin vẫn nghĩ ông ấy có thể cứu được Stroman, hai người đàn ông phải nói chuyện lần thứ hai và là lần cuối
Và đây là trích đoạn từ cuộc nói chuyện qua điện thoại của họ.
Raisuddin: "Mark, anh nên biết rằng tôi đang cầu nguyện cho Chúa, người giàu lòng trắc ẩn và nhân từ nhất.
Tôi tha thứ cho anh và tôi không ghét bỏ anh.
Tôi không bao giờ ghét bỏ anh."
Stroman: "Ông là con người xuất sắc,
Chân thành cảm ơn ông .
Tôi yêu mến ông, người anh em."
Thậm chí ngạc nhiên hơn, sau khi hành pháp, Raisuddin tìm đến người con gái lớn của Stroman, cô Amber, một người vừa ra tù và là một con nghiện.
và đề nghị để ông giúp đỡ.
"Con có thể mất đi một người cha" ông nói với cô, "nhưng con sẽ có thêm một người bác."
Ông ấy muốn cô cũng sẽ có cơ hội thứ hai.
Nếu lịch sử nhân loại là một cuộc diễu binh, thì xe diễu hành nước Mỹ sẽ là một điện thờ neon của cơ hội thứ hai,
Nhưng nước Mỹ, hào phóng cơ hội thứ hai với những đứa trẻ đến từ đất nước khác, hôm nay trở nên keo kiệt cơ hội đầu tiên với đứa trẻ của chính mình.
Nước Mỹ vẫn làm lóa mắt với việc cho phép bất cứ ai trở thành công dân Mỹ.
Nhưng nó lại mất đi sự vinh quang trong việc cho phép mọi người Mỹ trở thành ai đó
Qua những năm cuối thập kỷ, bảy triệu người ngoại quốc trở thành công dân Mỹ.
Con số ấn tượng.
Trong khi đó, bao nhiêu người Mỹ dành được vị trí ở tầng lớp giữa?
Thực ra, mạng lưới chảy vào cũng không tốt.
Trở lại xa hơn, và nó thậm chí còn ấn tượng hơn: Từ những năm 60, tầng lớp giữa đã rút vào 20 phần trăm, chủ yếu bởi vì những người dân chạy ra khỏi đó.
Và báo cáo trên khắp đất nước của tôi cho thấy vấn đề trở nên đáng lo ngại hơn cả sự bất công đơn thuần.
Những gì tôi quan sát thấy là một đôi rút khỏi trung tâm thống nhất đời sống Mỹ
Một nhánh ly khai của giàu lên, lên và đi trong những nhóm ưu tú tách biệt của giáo dục và cho đến ma trận toàn cầu của công việc, tiền bạc và giao thiệp, và một nhánh ly khai bần cùng của xuống và ra ngoài trong những số phận bị tách rời, cận kề cái chết mà sự may mắn chắc chắn không thấy.
Và đừng an ủi bản thân rằng bạn nằm trong khoảng 99 phần trăm.
Nếu như bạn sống gần một Whole Foods, nếu không ai trong gia đình bạn phục vụ quân đội, nếu như bạn được trả lương theo năm, thay vì theo giờ, nếu như hầu hết một người biết bạn đã hoàn thành Đại học, nếu không ai trong số bạn biết sử dụng metan, nếu như bạn cưới một lần và vẫn kết hôn, nếu bạn không nằm trong 65 triệu người Mỹ với tiền án tiền sự-- nếu bất cứ một hay tất cả những điều trên mô tả bạn, sau đó chấp nhận rằng khả năng mà thực ra, bạn sẽ không biết những gì sẽ xảy đến và bạn là một phần của vấn đề.
Những thế hệ khác đã phải xây dựng một xã hội mới sau cảnh nô lệ, thoát khỏi tình trạng suy sụp, đánh bại chủ nghĩa phát xít, giải phóng cho Mississippi.
Thách thức về đạo đức của thế hệ tôi, tôi tin rằng, đó là việc hai người Mỹ hiểu biết lại về nhau, để lựa chọn sự đoàn kết lại sau cuộc ly khai.
Đây không phải là vấn đề chúng ta có thể đánh thuế hay cắt giảm thuế.
Sẽ không bao giờ giải quyết được bằng cách làm to chuyện, tạo ra ứng dụng mánh khóe, hay bắt đầu một lần nữa dịch vụ rang cà phê một cách thủ công.
Đó là một thử thách đạo đức mà khẩn nài mỗi chúng ta trong nước Mỹ hưng thịnh để gánh vác nước Mỹ héo úa như là chính chúng ta, như Raisuddin đã cố gắng làm.
Như ông ấy, chúng ta có thể làm nên chuyến hành hương.
Và ở đó, ở Baltimore và Oregon và Appalachia, tìm ra những mục đích mới, như ông ấy đã làm.
Chúng ta có thể chôn vùi bản thân ở đất nước khác, chứng giám cho hy vọng và nỗi buồn, và, như Raisuddin, mong muốn chúng ta có thể làm.
Bạn có thể làm gì?
Bạn có thể làm gì?
Bạn có thể làm gì?
Làm sao để chúng ta xây dựng một đất nước bao dung hơn?
Chúng ta, những người phát minh vĩ đại nhất trên thế giới, có thể nghĩ ra giải pháp cho các vấn đề của nước Mỹ, không chỉ của mỗi chúng ta.
Chúng ta,những nhà văn và nhà báo, có thể khám phá câu chuyện nước Mỹ, thay vì tắt vụ ở giữa của nó.
Chúng ta có thể đầu tư cho ý tưởng của nước Mỹ, Thay vì ý tưởng đến từ New York và San Fransico.
Chúng ta có thể đặt ống nghe trên lưng của nó, dạy dỗ ở đó, tham dự phiên tòa đó, làm ở đó, sống ở đó, cầu nguyện ở đó.
Điều này, tôi tin rằng, là tiếng gọi của một thế hệ.
Một nước Mỹ có hai nửa học lại để sải bước, để lặn lội, để rèn, để thách thức cùng nhau.
Một nền cộng hòa của cơ hội, kết lại, làm mới, bắt đầu với cúng ta.
Cảm ơn các bạn.
(vỗ tay)
♫ Tại một hội thảo ở Monterey gần bể sứa khổng lồ ♫ ♫ Tôi nhìn thấy cô lần đầu tiên và tôi rất nhút nhát ♫ ♫ Cô thấy đấy, tôi hơi luống cuống vì có thể tôi đã say ♫ ♫ Và lâu lắm rồi tôi chưa làm việc đó và tôi sẽ không làm thế bao giờ nữa ♫ ♫ Nhưng đó là chuyện khác. ♫ ♫ Mãi mãi yêu cô và tôi đã luôn ngưỡng mộ cô, ♫ ♫ những show diễn chỉ có một người phụ nữ, tôi thậm chí thuê bộ "Pat." ♫ ♫ Cuối cùng tôi cũng có đủ dũng khí để làm quen với cô, ♫ ♫ nhưng lúc đó tôi không ngờ một năm sau chúng ta sẽ cùng trình diễn như thế này. ♫ ♫ Tôi hát. Julia Sweeney: Tôi kể chuyện. Cùng nhau: Buổi diễn của Jill và Julia. ♫ ♫ Sobule: Đôi lần khá thành công. Sweeney: Đôi lần không. ♫ ♫ Cùng nhau: Buổi diễn của Jill và Julia. ♫ ♫ Sweeney: Tai một hội thảo ở Monterey gần bể sứa khổng lồ ♫ ♫ Tôi nhìn thấy cô lần đầu tiên và tôi không nhút nhát cho lắm. ♫ Tôi đi thẳng đến chỗ cô và nói rằng tôi là một người rất hâm mộ cô. Từ đó tôi đã viết kịch bản cho Fox, và Wendy và tôi muốn cô viết nhạc nền.
Nhưng kịch bản không được duyệt và tôi rất buồn, nhưng tôi vẫn là người hâm mộ cô.
Và rồi khi tôi rất đau khổ chia tay với Carl và tôi không thể dời khỏi ghế sofa, tôi lắng nghe bài hát của cô, ♫ "Giờ em không có anh" ♫ nghe đi nghe lại và nghe lại và nghe lại lần nữa.
Và tôi không thể tin được cô đang ở đây và tôi đang gặp cô tại TED.
Và cũng như thế, tôi không thể tin được chúng ta đang ăn sushi ngay trước bể cá, điều và cá nhân tôi thấy khá là vô duyên.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Và tôi không ngờ một năm sau ...♫ chúng ta sẽ cùng diễn show này ♫ ♫ Sobule: Tôi hát. Julia Sweeney: Tôi kể chuyện. Cùng nhau: Buổi diễn của Jill và Julia. ♫ Sobule: Kìa, họ gọi chúng ta trở lại! Sweeney: Cô có kham nổi không?
♫ Cùng nhau: Buổi biểu diễn của Jill và Julia , Jill và Julia, Jill và Julia ♫ ♫ Sobule: Tại sao các anh hùng đều không hoàn hảo? ♫ ♫ Tại họ họ luôn làm tôi thất vọng? ♫ ♫ Tại sao các anh hùng đều không hoàn hảo? ♫ ♫ Bức tượng trong công viên đang mất ngôi miện. ♫ ♫ William Faulkner, say rượu và trầm cảm ♫
♫ Dorothy Parker xấu tính, say rượu và trầm cảm ♫
♫ Và hắn ta, Bảy Năm ở Tây Tạng, hóa ra là tên phát xít.
♫ ♫ Những người sáng lập nước Mỹ đều sở hữu nô lệ.
♫ ♫ Những nhà thám hiểm chém giết những con người can đảm.
♫ Sweeney: Thật kinh khủng. ♫ Sobule: Cha Cựu ước có lúc rất hèn mọn. ♫ Sweeney: Đừng để tôi phải nói thêm về chuyện đó. ♫ Sobule: Paul McCartney ghen tị với John, ghen tị hơn nữa khi anh ta đã mất. ♫ ♫ Dylan thật bạc bẽo với Donovan trong bộ phim đó. ♫ ♫ Pablo Picasso, tàn nhẫn với những người vợ.
♫ Sweeney: Thật kinh khủng. ♫ Sobule: Những nhà thơ yêu thích của tôi đã tự sát. ♫ ♫ Orson Welles đạt đỉnh cao sự nghiệp ở tuổi 25, phất lên như diều gặp gió ♫ ♫ Và ông ấy quảng cáo cho loại rượu tồi. ♫ ♫ Cùng nhau: Tại sao các anh hùng đều không hoàn hảo? ♫ ♫ Tại sao họ luôn làm tôi thất vọng ♫ ♫ Sobule: Có tin đồn rằng Nàng Ruth làm rất nhiều việc xấu.
♫ ♫ Lewis Carroll tôi chắc chắn đã viết Alice.
♫ ♫ Plato trong hang đá với những cậu bé còn rất nhỏ.
♫ Sweeney: Ôi trời... ♫ Sobule: Hillary ủng hộ chiến tranh. ♫ ♫ Sweeney: Ngay cả Thomas Friedman cũng ủng hộ chiến tranh. ♫ ♫ Sobule: Colin Powell hóa ra là -- Cùng nhau: -- một con đĩ. ♫ ♫ Sobule: William Faulkner, say rượu và trầm cảm ♫ ♫ Tennessee Williams, say rượu và trầm cảm ♫
Sobule: Tiếp đi, Julia. Sweeny: Ok. Oprah chưa bao giờ là một anh hùng vĩ đại đối với tôi.
Ý tôi là, tôi hầu như chỉ xem Oprah khi tôi về nhà ở Spokane thăm mẹ. Và đối với mẹ tôi, về mặt đạo đức Oprah là người có quyền lực còn hơn cả Giáo hoàng, điều này nói lên một số thứ vì mẹ tôi là người rất tin Chúa.
Dù sau thì, tôi cũng thích Oprah. Tôi thích sự ấm áp rất phụ nữ của bà ấy. Tôi thích vấn đề về cân nặng của bà ấy. Tôi thích cái cách mà bà ấy thay đổi những chương trình tọa đàm trên TV. Tôi thích cái cách mà bà ấy mang đọc sách trở lại nước Mỹ. Nhưng có một số điều diễn ra trong hai tuần vừa rồi đó là -- tôi gọi đó là khoảnh khắc Soon-Yi. Đó là khi tôi không thể tiếp tục ủng hộ ai đó.
Và đó là việc bà ấy dành toàn bộ hai chương trình quảng cáo bộ phim "Điều bí mât."
Các bạn có biết về phim "Điều bí mật" đó không?
Cái đó khiến cho "Chúng ta biết thứ quái gì?" giống như một luận án tiến sĩ từ Harvard về cơ khí học lượng tử -- nó tệ thế đấy.
Nó làm cho "Mật mã DaVince" giống như Chiến tranh và Hòa bình.
Bộ phim đó thật kinh khủng. Nó cổ vũ cho những điều giả như khoa học tồi tệ.
Nội dung cơ bản như sau có một thứ gọi là "Luận Hấp dẫn," và những ý nghĩ của bạn có loại năng lượng đấy, nó đi vào vũ trụ và bạn hấp dẫn những điều tốt lành đến với bạn.
Về mặt khoa học mà nói, nó cũng chỉ như "Khả năng của suy nghĩ tích cực" -- mang một mặt trái rất kinh khủng. Chẳng hạn khi bạn bị ốm, đó là vì bạn chỉ có suy nghĩ tiêu cực.
Đấy, có những thứ như thế trong phim. Và Oprah quảng cáo cho nó.
Và tôi chỉ muốn nói là tôi thực sự mong Murry Gell-Mann sẽ xuất hiện trong chương trình và đơn giản là giải thích cho bà ấy "Luật Hấp dẫn", trong thực tế, không phải là một điều luật.
Đó là những gì tôi cần nói.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) ♫ Sobule: Tôi hát. Julia Sweeney: Tôi kể chuyện. Cùng nhau: Buổi diễn của Jill và Julia. ♫ ♫ Sobule: Đôi lần khá thành công. Sweeney: Đôi lần không. ♫ ♫ Cùng nhau: Buổi biểu diễn của Jill và Julia , Jill và Julia, Jill và Julia ♫ (Vỗ tay)
Tôi là một người thợ làm gốm, một công việc có vẻ khá là khiêm tốn
Tôi biết rất nhiều về gốm.
Tôi đã làm gốm khoảng 15 năm rồi.
Một trong những điều tạo sự hứng khởi cho tôi trong công việc nghệ thuật của mình và trong việc rèn luyện làm gốm đó là ta học rất nhanh cách làm ra những điều tuyệt vời từ số không; đó là khi tôi dành hàng giờ bên bàn xoay với một đống đất sét thử làm nhiều thứ; đó là khi giới hạn của năng lực và khả năng của tôi phụ thuộc vào đôi tay và trí tưởng tượng của chính tôi và khi tôi muốn làm một cái bát thật đẹp nhưng tôi vẫn chưa biết cách làm đế, tôi sẽ phải học làm đế như thế nào; và chính quá trình học tập ấy đã giúp tôi rất, rất nhiều trong cuộc sống.
Tôi cảm thấy rằng, là một thợ làm gốm, bạn cũng bắt đầu học cách tạo hình cho thế giới
Đã có những lúc trong khả năng nghệ thuật của mình tôi đã muốn phản ánh lại những khoảnh khắc thật sự quan trọng trong lịch sử nước Mỹ, lịch sử thế giới khi mà những điều khắc nghiệt xảy ra, nhưng làm thế nào ta nói về những ý kiến táo bạo mà không khiến người khác chán ngán nội dung đó?
Liệu tôi có thể dùng nghệ thuật như những ống cứu hỏa cũ kĩ, đứt đoạn từ Alabama này để nói về sự phức tạp của vấn đề nhân quyền trong những năm 60?
Liệu có thể nói về việc cha tôi và tôi đang thực hiện những dự án lao động?
Bố tôi từng là thợ lợp mái, thợ xây dựng, ông ấy sở hữu công việc kinh doanh nhỏ, và ở tuổi 80, ông đã sẵn sàng nghỉ hưu và tôi thừa kế 1 chiếc nồi nấu nhựa đường
Một chiếc nồi không hẳn là một vật thừa kế gì.
Lúc đó thì nó đúng là như vậy. Nó bốc mùi hôi và chiềm nhiều không gian trong chỗ làm việc của tôi, nhưng tôi đã hỏi cha liệu ông có sẵn sàng sáng tạo cùng tôi, liệu chúng tôi có thể nhìn loại vật liệu giản dị này bằng cách khác, như một cái gì đó rất đặc biệt.
Và bằng cách nâng tầm vật liệu đó cùng với kỹ năng của cha tôi, liệu chúng tôi có thể bắt đầu suy nghĩ về nhựa đường như đất sét, theo một cách mới, tạo hình nhựa theo những cách khác, giúp chúng tôi phác họa điều gì là có thể?
Sau đất sét, tôi đã chuyển sang thử rất nhiều loại vật liệu khác nhau, và xưởng của tôi phát triển rất nhanh, vì tôi nghĩ vật liệu không phải là chính, mà là khả năng tạo hình đồ vật của chúng ta.
Tôi ngày càng trở nên hứng thú với nhiều ý tưởng và ngày càng nhiều việc xảy ra ngay bên ngoài xưởng của tôi.
Để tôi nói một chút về bối cảnh, tôi sống ở Chicago.
Bây giờ tôi sống ở khu South Side. Tôi là người từ khu West Side.
Đối với những ai không là người Chicago, nó không nói lên điều gì cả. nhưng nếu tôi không đề cập việc tôi là người West Side, sẽ có rất nhiều người trong thành phố này cảm thấy không vui
Khu phố mà tôi sống tên là Grand Crossing.
Đó là một khu phố đã qua thời hoàng kim.
Cho đến bây giờ thì nó không phải một cộng đồng khép kín.
Có rất nhiều nơi bị bỏ hoang trong khu phố của tôi, và trong khi tôi bận rộn với việc làm gốm và làm tác phẩm nghệ thuật và có một sự nghiệp nghệ thuật tốt đẹp, có rất nhiều điều đã diễn ra ngay bên ngoài nơi làm việc của tôi.
Tất cả chúng ta đều biết thị trường nhà đất đang trượt dài và những thách thức của hạ tầng xuống cấp, tôi có cảm giác chúng ta nói về điều này ở các thành phố không đồng đều nhau, nhưng tôi nghĩ rằng nhiều thành phố ở trong và ngoài nước Mỹ đều phải đối mặt với vấn đề hạ tầng xuống cấp, những tòa nhà bị bỏ hoang mà người ta không còn biết làm gì với chúng nữa.
Vì thế, tôi nghĩ, có cách nào tôi có thể bắt đầu coi những tòa nhà này như một sự mở rộng hay một sự phát triển việc ứng dụng nghệ thuật của tôi?
Và rằng nếu tôi suy nghĩ cùng với những người sáng tạo khác -- kiến trúc, kỹ sư, người môi giới bất động sản -- thì chúng tôi có thể cùng nhau suy nghĩ theo những cách phức tạp hơn về việc tái định hình các thành phố.
Và vì vậy tôi đã mua một căn nhà.
Căn nhà có giá rất phải chăng.
Chúng tôi đã trang trí lại.
Chúng tôi biến căn nhà trở nên xinh đẹp hết mức có thể để cố gắng thúc đẩy hoạt động nào đó diễn ra trong khu nhà của tôi.
Khi tôi mua căn nhà với giá khoảng 18 000 đôla, tôi không còn lại đồng nào cả.
Vì vậy, tôi bắt đầu quét tòa nhà đó như một kiểu trình diễn.
Đây là nghệ thuật biểu diễn và mọi người sẽ ghé lại, và khi đó tôi sẽ bắt đầu quét dọn.
Bởi vì cây chổi vốn miễn phí và việc quét dọn cũng miễn phí.
Nên mọi chuyện được giải quyết.
(Khán giả cười) Nhưng, do đó, tôi sẽ sử dụng tòa nhà cho triển lãm sân khấu, tiệc tối nho nhỏ, và chúng tôi nhận ra rằng tòa nhà đó trong dãy nhà của tôi, Dorchester, bây giờ chúng tôi gọi dãy nhà là những dự án Dorchester theo một cách rằng tòa nhà có thể trở thành một nơi họp mặt để tổ chức đa dạng các hoạt động khác nhau
Chúng tôi biến tòa nhà trở thành một nơi chúng tôi gọi là Archive House.
Archive House (Căn nhà Lưu trữ) làm được hết tất cả những điều tuyệt vời.
Những người rất có uy tín trong thành phố và cả trên họ nữa sẽ bắt đầu đến khu nhà của tôi.
Và đó là lúc tôi cảm thấy rằng có thể có một mối liên hệ giữa kinh nghiệm của tôi với đất sét và điều mới mẻ đang dần phát triển này, rằng chúng tôi đang bắt đầu từ từ thay đổi cách suy nghĩ của mọi người về khu South Side của thành phố.
Một ngôi nhà rồi đến nhiều ngôi nhà, và chúng tôi lúc nào cũng muốn nhắn nhủ rằng không chỉ việc tạo ra vỏ ngoài đẹp là quan trọng, mà những hoạt động diễn ra bên trong những tòa nhà đó cũng rất quan trọng.
Vì thế chúng tôi không chỉ nghĩ về việc phát triển, mà chúng tôi còn nghĩ đến chương trình, đến những liên kết có thể hình thành giữa một ngôi nhà với những ngôi nhà khác, giữa một người hàng xóm với những người khác.
Căn nhà này chúng tôi gọi là Listening House (Căn nhà Lắng nghe), và nó chứa một bộ sưu tập những quyển sách bị bỏ đi từ nhà xuất bản Johnson Publishing Corporation, và sách từ một cửa hàng sách cũ đã đóng cửa.
Thật ra tôi chỉ muốn biến các tòa nhà này trở nên hữu dụng nhất có thể với bất cứ thứ gì và bất kì ai muốn tham gia cùng tôi.
Chicago có một số lượng tòa nhà sẵn sàng để sử dụng rất lớn.
Căn nhà này từng là một nơi giao dịch ma túy trong dãy nhà, và khi nó bị bỏ hoang thì mở ra một cơ hội tuyệt vời để phác thảo những hoạt động khác có thể diễn ra tại đó.
Vì vậy chúng tôi biến không gian này trở thành Black Cinema House.
Black Cinema House (nhà chiếu bóng) là cơ hội để chiếu trong khu vực tôi sống những bộ phim hữu ích và có liên quan đến người dân sống xung quanh tôi, để chúng tôi có thể xem một bộ phim cũ của Melvin Van Peebles nếu muốn.
Nếu chúng tôi muốn xem "Car Wash" thì chúng tôi có thể xem.
Thế thì còn gì tuyệt hơn.
Căn nhà đó nhanh chóng không đủ chỗ chứa, và chúng tôi phải chuyển đến một nơi rộng hơn.
Black Cinema House được làm từ chỉ một mẩu đất sét, đã phải mở rộng ra lớn hơn rất nhiều, mà bây giờ chính là xưởng làm của tôi.
Điều tôi đã nhận ra là đối với những ai có định kiến những khu vực thấp kém, một số những việc mà tôi đang thực hiện trong những tòa nhà đã bị bỏ hoang, không phải là những chức năng mà chúng được xây dựng nên, và có cả các chính sách của thành phố cho rằng "Này, một ngôi nhà để ở thì phải dùng để ở."
Nhưng mà phải làm gì khi không có ai muốn sống ở khu vực đó?
Khi những người có điều kiện để chuyển đi đều đã chuyển đi rồi?
Chúng ta làm gì với những căn nhà bị bỏ hoang này?
Và vì vậy tôi đã cố gắng thức tỉnh họ bằng văn hóa.
Chúng tôi nhận ra rằng người dân rất hào hứng, và mọi người hưởng ứng những dự án đó nhiều đến mức chúng tôi phải mở rộng.
Đến lúc chúng tôi tìm được nơi lớn hơn, một phần, cần có một nguồn vốn nhất định để nghĩ đến những chuyện đó.
Trong một ngân hàng đang xuống cấp mà tôi gọi là Arts Bank (Ngân hàng Nghệ thuật),
có khoảng hơn 3m nước tù đọng.
Đó là một dự án khó thu hút vốn, vì các ngân hàng không hứng thú với khu vực đó vì người ta không hứng thú với khu vực đó vì không có sự kiện gì diễn ra ở đó cả.
Nó là cặn bã. Nó không là thứ gì, không là bất cứ đâu cả.
Vì thế chúng tôi bắt đầu tưởng tượng những điều khác có thể diễn ra ở tòa nhà đó?
(Khán giả vỗ tay) Và giờ đây thì tin đồn về dãy nhà của tôi đã được lan truyền và rất nhiều người đang bắt đầu ghé thăm chúng tôi nhận ra ngân hàng đó có thể trở thành một trung tâm, dành cho triễn lãm, lưu trữ, biểu diễn âm nhạc, và có nhiều người bây giờ trở nên thích thú sống cạnh những tòa nhà đó, vì chúng tôi đã mang đến sức nóng, chúng tôi gần như đã thắp lên một ngọn lửa.
Một trong các kho lưu trữ của chúng tôi ở đó sẽ là Johnson Publishing Corporation
Chúng tôi cũng thu thập những kỉ vật của lịch sử nước Mỹ, từ những người sống hoặc từng sống trong khu vực đó.
Một số hình ảnh đó là những hình ảnh làm giảm giá trị của người da đen, phần lịch sử với nội dung rất nhạy cảm, và còn nơi nào tốt hơn một khu vực với nhiều người trẻ đang luôn tự hỏi về danh tính của họ để nói về một số những điều phức tạp về chủng tộc và giai cấp?
Ở một số khía cạnh, ngân hàng đó đại diện cho một trung tâm mà chúng tôi đang cố gắng tạo nơi tập trung của các hoạt động văn hóa, và nếu chúng tôi có thể xây dựng nhiều trung tâm và kết nối những mảng xanh xung quanh đó, những tòa nhà chúng tôi đã mua và sửa lại, mà bây giờ đã có khoảng 60 đến 70 căn, nếu chúng tôi có thể xây dựng Versailles thu nhỏ trên đó, và kết nối những tòa nhà này bằng một vành đai xanh xinh đẹp -- (Khán giả vỗ tay) thì nơi mà người ta chưa bao giờ muốn đến này sẽ trở thành một điểm đến quan trọng cho người dân khắp đất nước và thế giới.
Đôi lúc có cảm giác như tôi đang làm công việc của một thợ làm gốm, chúng tôi xử lí các thứ tại bàn xoay của mình, chúng tôi thử nghiệm với kĩ năng mình có để suy nghĩ đến chiếc bát tiếp theo mà tôi muốn làm.
Và từ một chiếc bát đến một căn nhà, đến một dãy nhà, đến một khu nhà đến một quận đậm đà văn hóa và đến suy nghĩ về cả một thành phố, và tại mỗi bậc, có những thứ tôi không biết là mình cần phải học.
Tôi chưa bao giờ học luật quy hoạch nhiều như thế trong đời.
Tôi chưa bao giờ nghĩ là mình phải học nó.
Nhưng nhờ đó, tôi nhận ra rằng không chỉ có cơ hội cho việc ứng dụng nghệ thuật của tôi, mà còn có cơ hội cho nhiều ứng dụng nghệ thuật khác.
Và người ta bắt đầu đặt vấn đề với chúng tôi, "Theaster, anh dự kiến quy mô như thế nào?"
và, "Kế hoạch phát triển bền vững của anh là gì?"
(Khán giả cười và vỗ tay) Và điều tôi nhận ra là tôi không thể rời đi, điều cần thiết cho những thành phố như Akron, Ohio, và Detroit, Michigan, và Gary, Indiana, có vẻ chính là việc có những con người tại những nơi đó tin tưởng vào chúng, sẵn sàng hết mình làm đẹp cho chúng, và thông thường, những người thật sự thiết tha về một nơi lại không có những nguồn lực cần thiết để tạo nên những điều tuyệt vời, hoặc có ít khả năng họ có thể tìm được những người khác có thể giúp đỡ họ làm điều đó.
Vì thế mà giờ đây, chúng tôi bắt đầu cho lời khuyên trên khắp cả nước về việc làm sao bắt đầu với những thứ mình đang có, làm sao bắt đầu với những thứ ngay trước mắt mình, làm sao tạo ra một điều gì đó từ số không, làm sao định hình lại thế giới của mình tại một bàn xoay hay tại dãy nhà của mình hay trên quy mô của một thành phố.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(Khán giả vỗ tay) June Cohen: Cảm ơn anh. Tôi nghĩ rằng nhiều người đang xem chương trình sẽ đang tự hỏi bản thân câu hỏi mà anh vừa đặt ra lúc cuối: Làm sao họ có thể làm điều tương tự cho thành phố của mình?
Anh không thể nào phân thân được.
Hãy cho những ai được truyền cảm hứng từ thành phố của họ một số mẹo trong bí kíp của anh để có thể thực hiện những dự án tương tự.
Theaster Gates: Một trong những điều tôi nhận ra rất quan trọng là việc không chỉ suy nghĩ về những dự án đơn lẻ, ví dụ như một ngôi nhà cũ, mà về mối liên kết giữa một ngôi nhà cũ, một trường học, một cửa hàng tiện lợi nhỏ, và xem có lợi ích chung nào khi kết nối chúng với nhau không.
Tôi nhận thấy rằng trong những trường hợp các khu phố đã lụi tàn, chúng thường vẫn còn một mạch đập ngầm.
Làm thế nào bạn tìm đúng được mạch đập của nơi đó, những người có tâm huyết, và sau đó làm sao bạn khiến những người đã sống vật vã, ì ạch trong 20 năm trở nên hứng thú trở lại với nơi họ sống?
Phải có người làm việc đó.
Nếu tôi đơn thuần là một người quy hoạch đô thị, tôi sẽ chỉ nói về những tòa nhà, và sau đó đặt một cái biển "Cho thuê" trên cửa sổ.
Tôi nghĩ bạn thật sự phải làm nhiều hơn thế, và bạn phải suy nghĩ kĩ về những dự án nào mình muốn xây dựng ở đây?
Và sau đó, liệu có người nào sống ở nơi này muốn cùng thực hiện những dự án đó với mình không?
Vì tôi nghĩ nó không chỉ là một không gian văn hóa hay nhà ở; phải tái dựng một nòng cốt kinh tế.
Việc suy nghĩ về những điều đó cùng nhau tạo một cảm giác đúng đắn.
JC: Khó mà khơi lại trong người ta sự hào hứng khi mà họ đã sống ì ạch trong 20 năm.
Anh có tìm ra phương pháp nào để giúp giải quyết việc đó không?
TG: Tôi nghĩ rằng có rất nhiều ví dụ về nhiều người đang thực hiện những công việc tuyệt vời, nhưng khi trên các phương tiện truyền thông chỉ toàn các câu chuyện bạo lực xảy ra ở nơi này nơi kia, thì tùy theo những kĩ năng sẵn có của bạn và hoàn cảnh cụ thể, những điều gì bạn có thể làm cho khu vực của bạn để ngăn chặn những điều đó?
Vì thế tôi nhận ra rằng nếu bạn là con người của sân khấu, thì bạn nên tổ chức các lễ hội kịch ngoài trời.
Trong một số trường hợp, chúng ta không có đủ nguồn lực cho các khu vực để làm những việc hoành tráng, nhưng nếu chúng ta có thể tìm cách bảo đảm rằng những người dân địa phương, và những người có thể quan tâm đến những việc diễn ra trong khu vực, khi họ tụ họp lại cùng nhau, tôi nghĩ những điều tuyệt vời rất có thể sẽ xảy ra.
JC: Thật là thú vị.
Và làm sao để đảm bảo rằng những dự án anh đang thực hiện thật sự phục vụ những người kém may mắn mà không phải những đám đông tự phát có thể sẽ chuyển đến ở để lợi dụng những dự án này?
TG: Đúng rồi. Tôi nghĩ rằng đây chính là chỗ mà cỏ mọc rậm rạp.
JC: Cùng đi vào đám cỏ đó đi. TG: Ngay bây giờ, Grand Crossing có 99 phần trăm người da đen, hoặc ít nhất là những người sống ở đó. và chúng tôi biết rằng một người có nhà ở nơi đó, khác với một người đi trên các con đường ở đó mỗi ngày.
Vì vậy cũng có lí khi nói Grand Crossing đã phần nào trong quá trình đổi khác với hôm nay.
Nhưng có nhiều cách nghĩ về tín dụng nhà ở và đất đai hoặc một sự mở rộng dựa trên nhiệm vụ là bảo vệ một số không gian được thực hiện vì khi có 7500 lô đất trong thành phố, bạn muốn có điều gì diễn ra ở đó, nhưng bạn cần những cá nhân hoặc tổ chức độc lập không những quan tâm đến mảng phát triển mà còn quan tâm đến mảng ổn định, và tôi cảm thấy rằng mảng phát triển thường rất sôi động, nhưng phần công việc khác của một dạng ý thức cộng đồng, phần đó không còn tồn tại nữa.
Vậy làm sao bắt đầu phát triển những giám sát quan trọng để đảm bảo tài nguyên có sẵn cho những người mới chuyển đến cũng được chia sẻ cho những người đã sống ở nơi đó từ lâu.
LC: Điều đó rất hợp lí. Một câu hỏi nữa: Anh đưa ra lập luận rất thuyết phục về cái đẹp và tầm quan trọng của cái đẹp và nghệ thuật
Sẽ có những người khác nói rằng nguồn vốn sẽ được chi hợp lí hơn vào những nhu cầu cơ bản cho những người có hoàn cảnh khó khăn.
Anh phản bác quan điểm đó như thế nào?
TG: Tôi tin tưởng rằng cái đẹp chính là một nhu cầu cơ bản.
(Khán giả vỗ tay) Tôi thường nhận thấy là khi nguồn vốn không được đầu tư cho những thành phố, khu vực hay cộng đồng có nguồn lực hạn chế, thì chính văn hóa giúp khơi dậy điều đó, và tôi đơn giản không thể làm tất cả mọi thứ. Nhưng tôi nghĩ rằng vẫn có cách để bạn bắt đầu từ văn hóa và thuyết phục được những người đó đầu tư lại cho nơi ở của họ, những loại cơ sở vật chất liên quan cũng sẽ bắt đầu phát triển, và người ta vẫn có thể có nhu cầu về nghệ thuật, và những yêu cầu chính trị cần thiết để vực dậy các thành phố, cũng sẽ trở nên rất nghệ thuật.
JC: Tôi hoàn toàn đồng ý.
Theaster, cảm ơn anh rất nhiều vì đã dành thời gian cho chúng tôi hôm nay
Cảm ơn anh.
Theaster Gates. (Khán giả vỗ tay)
Mọi người ở nhà gọi tôi là người hay hỏi vặn, kẻ gây rối khó ưa, kẻ nổi loạn và nhà hoạt động, tiếng nói của người dân.
Nhưng không phải lúc nào tôi cũng như vậy.
Từ nhỏ, tôi đã có biệt danh.
Người ta từng gọi tôi là Softy, nghĩa là thằng bé mềm yếu, vô hại.
Như tất cả mọi người khác, tôi từng muốn tránh xa rắc rối.
Hồi còn nhỏ, người ta dạy tôi giữ im lặng.
Đừng cãi, được bảo gì thì làm nấy.
Ở trường dòng, họ dạy tôi không được đối chất, không được tranh luận, cho dù tôi đúng, cứ lờ đi.
Điều này được củng cố bởi chế độ chính trị thời đó.
(Cười) Ở Kenya, bạn bị xem là có tội cho tới khi chứng minh được mình giàu.
(Cười) Người nghèo ở Kenya có khả năng bị cảnh sát, người lẽ ra phải bảo vệ họ, bắn chết cao gấp 5 lần tội phạm.
Điều này được củng cố bởi bản chất chính trị thời đó.
Chúng tôi có một tổng thống, Moi, một kẻ độc tài.
Ông ta thống trị đất nước bằng sự tàn bạo, bất cứ ai đặt nghi vấn về quyền hành của ông ta sẽ bị bắt, tra tấn, bỏ tù, thậm chí là giết chết.
Thế nên, mọi người được dạy rằng hèn nhưng khôn còn hơn là gây rắc rối.
Hèn nhát không phải là một lời xúc phạm.
Hèn nhát là một lời khen.
Chúng tôi từng được bảo là kẻ hèn sẽ được về với mẹ.
Nghĩa là nếu tránh xa rắc rối bạn sẽ được sống.
Tôi từng nghi ngờ lời khuyên này, và 8 năm trước, một cuộc bầu cử ở Kenya, có kết quả gây tranh cãi kịch liệt.
Theo sau kì bầu cử đó là bạo lực, cưỡng bức, và hơn 1000 người bị giết hại.
Công việc của tôi là ghi nhận lại sự bạo lực đó.
Là một nhà nhiếp ảnh, tôi chụp hàng nghìn tấm ảnh, và sau hai tháng, hai chính trị gia gặp nhau, uống trà, kí một hiệp định hòa bình, và đất nước lờ nó đi.
Tôi bị ám ảnh khi trực tiếp chứng kiến sự bạo lực đó.
Tôi gặp những phụ nữ từng bị cưỡng bức, và nó ám ảnh tôi, nhưng cả đất nước không hề nói gì về nó.
Chúng tôi đều giả vờ, đều là những kẻ hèn khôn ngoan.
Chúng tôi quyết định tránh xa rắc rối và không nói về nó.
10 tháng sau, tôi bỏ việc. Tôi bảo tôi không chịu được nữa.
Sau khi bỏ việc, tôi tập hợp bạn bè để nói về bạo lực trong nước, và về tình trạng quốc gia, ngày 1 tháng 6, năm 2009 chúng tôi dự định đến một sân vận động và cố gắng gây sự chú ý của tổng thống.
Đó là một ngày quốc lễ được truyền hình trên cả nước, và tôi đã đến sân vận động.
Các bạn tôi thì không.
Tôi chỉ có một mình, và không biết phải làm gì.
Tôi sợ, nhưng tôi biết rất rõ rằng chính ngày hôm đó, tôi phải quyết định.
Liệu tôi sẽ sống hèn nhát, như tất cả mọi người khác, hay là sẽ đứng lên?
Và khi ngài tổng thống đứng dậy phát biểu, tôi đứng lên và hét vào ông ta, nhắc nhớ ông ta về những nạn nhân của cuộc bạo lực sau kì bầu cử, ngăn chặn tham nhũng.
Và tự dưng, không biết từ đâu, cảnh sát lao vào tôi như những con sư tử đói.
Họ bịt miệng tôi, lôi tôi ra khỏi sân vận động, đánh đập và giam tôi vào tù.
Tôi trải qua đêm hôm đó trên nền xi măng lạnh ngắt trong tù, và tôi nghĩ:
"Điều gì khiến tôi cảm thấy thế này?"
Bạn bè và gia đình nghĩ tôi bị điên vì những gì đã làm, và những tấm ảnh mà tôi chụp đang phá hỏng cuộc đời tôi.
Những tấm ảnh đó, với nhiều người Kenya, chỉ là một con số.
Đa số họ không cho đó là bạo lực
mà chỉ là một câu chuyện mà thôi.
Thế là tôi quyết định trưng bày trên đường phố giới thiệu những hình ảnh về cuộc bạo lực khắp đất nước và khiến mọi người bắt đầu nói về nó.
Chúng tôi đi khắp cả nước và giới thiệu những hình ảnh đó, cuộc hành trình ấy đã khiến tôi bắt đầu con đường hoạt động. Tôi quyết định thôi im lặng, và lên tiếng về những vấn đề này.
Chúng tôi đi khắp nơi, và khu vực mà chúng tôi triển lãm đường phố trở thành địa điểm graffiti về chính trị, về nạn tham nhũng, sự lãnh đạo tệ hại.
Chúng tôi còn thực hiện những nghi thức chôn cất.
Chúng tôi gửi những con heo sống tới nghị viện Kenya như biểu tượng cho sự tham lam của các chính trị gia.
Điều này đã được làm ở Uganda và các nước khác, và mạnh mẽ nhất là những tấm ảnh được truyền thông chọn và lan rộng ra khắp cả nước, xuyên qua châu lục.
Nơi mà tôi đứng lên đơn độc bảy năm trước, giờ thuộc về một cộng đồng gồm nhiều người đứng lên cùng tôi.
Tôi không còn đơn độc khi đứng lên nói về những vấn đề này.
Tôi thuộc về một nhóm người trẻ tuổi quan tâm đến đất nước, mong muốn mang đến sự thay đổi, và không còn sợ hãi, không còn hèn nhát
Đó là câu chuyện của tôi.
Ngày hôm đó, ở sân vận động, tôi đứng lên như một kẻ hèn.
Nhưng bằng hành động đó, tôi chấm dứt 24 năm sống hèn nhát.
Có hai ngày quan trọng nhất trong cuộc đời bạn: ngày bạn được sinh ra, và ngày bạn tìm được lí do cho sự tồn tại của mình.
Ngày tôi đứng lên ở sân vận động hét vào ngài tổng thống, tôi tìm được lí do mình được sinh ra, và biết rằng mình sẽ thôi im lặng trước bất công.
Bạn có biết lí do mình được sinh ra chưa?
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Tom Rielly: Một câu chuyện tuyệt vời.
Tôi chỉ muốn hỏi bạn một số câu hỏi.
PAWA254: bạn đã sáng lập một phòng thu, nơi người trẻ tuổi có thể tới và dùng sức mạnh của truyền thông để thực hiện các hoạt động này.
Vậy PAWA đang hoạt động như thế nào?
Boniface Mwangi: Chúng tôi có cộng đồng các nhà làm phim, nghệ sĩ graffiti, nhạc sĩ, và khi có một vấn đề trong nước, chúng tôi họp, suy nghĩ, và tìm cách giải quyết.
Công cụ mạnh nhất của chúng tôi là nghệ thuật, vì ta sống trong một thế giới bận rộn, mọi người tất bật với cuộc sống, và họ không có thời gian để đọc.
Nên chúng tôi gói gọn các hoạt động vào nghệ thuật.
Từ âm nhạc, graffiti, nghệ thuật, đó là những gì chúng tôi đang làm.
Tôi có thể nói một điều nữa không?
TR: Vâng, tất nhiên chứ. (Vỗ tay) BM: Mặc dù bị bắt, đánh đập, đe dọa, khi tìm ra tiếng nói của mình, rằng tôi có thể đứng lên vì niềm tin, tôi không còn sợ hãi.
Tôi từng bị gọi là Softy, nhưng tôi không còn mềm yếu, vì tôi đã tìm ra con người thật của tôi, những gì tôi muốn làm, và điều ấy thật tuyệt.
Không gì mạnh mẽ bằng việc tìm thấy lí do mình được sinh ra, vì bạn không còn sợ hãi, bạn tiếp tục sống cuộc đời của mình.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tối nay, tôi sẽ cố gắng làm rõ rằng việc mời một người thân, người bạn hoặc thậm chí là người lạ để ghi lại cuộc đối thoại đầy ý nghĩa với bạn có thể là khoảnh khắc quan trọng nhất trong cuộc đời mỗi người, và bản thân bạn nữa.
Khi tôi 22 tuổi, tôi thật may mắn khi tìm ra điều thôi thúc tôi khi bắt đầu thực hiện những câu chuyện bạn nghe đài.
Cùng lúc ấy, tôi phát hiện ra rằng bố tôi,người tôi rất rất gần gũi, là người đồng tính.
Tôi thực sự ngạc nhiên.
Gia đình tôi vô cùng khăng khít, và tôi cảm thấy rụng rời.
Có lúc, trong một cuộc nói chuyện đầy căng thẳng, bố nhắc đến cuộc bạo loạn Stonewall.
Ông kể rằng đó là một đêm năm 1969, các thanh niên da đen các nghệ sĩ Mỹ Latin chống lại cảnh sát tại một quán bar đồng tính ở Manhattan tên là Stonewall Inn, làm dấy lên cuộc vận động đòi quyền cho người đồng tính.
Đó là câu chuyện tuyệt vời, và khơi gợi sự quan tâm của tôi.
Vì vậy tôi quyết định lấy máy ghi âm và tìm hiểu thêm.
Với sự giúp đỡ của Michael Shirker, chuyên viên lưu trữ trẻ và lần theo nhũng người mà chúng tôi có thể tìm thấy người cũng có mặt ở Stonewall đêm đó.
Ghi lại những cuộc phỏng vấn, Tôi nhận ra cách mà chiếc micro cho phép tôi đến những nơi mà bình thường tôi không thể vào được và nói chuyện với những người tôi không bao giờ có thể nói chuyện được
Tôi có vinh dự được biết những người tuyệt vời, phi thường và dũng cảm nhất mà tôi từng được gặp.
Đó là lần đầu tiên, câu chuyện về Stonewall được kể cho thính giả toàn quốc.
Tôi dành tặng chương trình này cho cha mình Nó thay đổi mối quan hệ với ông, và thay đổi cuộc đời tôi.
15 năm qua, tôi thực hiện thêm nhiều chương trình phát thanh nỗ lực soi sáng những người mà bạn ít khi được nghe từ
các phương tiện truyền thông. lần này đến lần khác, Tôi muốn xem một hành động đơn giản như được phỏng vấn có ý nghĩa như thế nào với mọi người, đặc biệt là những người bị cho rằng câu chuyện của họ chẳng quan trọng.
tôi có thể thấy mọi người trở nên dõng dạc khi họ bắt đầu nói vào micro.
Vào năm 1998, tôi thực hiện một phóng sự về những nhà trọ tồi tàn cuối cùng tại phố Bowery ở Manhattan.
Họ vẫn ở trong những khách sạn rẻ tiền trong nhiều thập kỳ.
Họ sống trong các căn phòng có kích thước như buồng giam bao quanh bởi lưới thép mỏng vì vậy bạn không thể chuyển từ phòng này qua phòng kế bên.
Sau đó, tôi viết một cuốn sách cùng nhiếp ảnh gia Harvey Wang
Tôi bước vào một nhà trọ tồi tàn với bản thảo của cuốn sách và cho một anh chàng xem trang về anh ấy.
Anh đứng đó, nhìn chằm chằm nó trong im lặng, sau đó cậu chộp lấy cuốn sách khỏi tay tôi và bắt đầu chạy xuống hành lang dài và hẹp giơ tay cao hét lên,"tôi tồn tại! tôi tồn tại!"
(Vỗ tay) Bằng nhiều cách, câu nói "tôi tồn tại" là lời kêu gọi vang dội cho StoryCorps, tôi đã có ý tưởng điên rồ này cách đây 12 năm.
Với ý nghĩ là sử dụng việc làm phim tài liệu và thay đổi nó hoàn toàn.
Theo truyền thống, việc phát sóng phim tài liệu cần ghi âm cuộc phỏng vấn để tạo ra một tác phẩm nghệ thuật hay giải trí hay giáo dục được xem hoặc nghe bởi nhiều người, nhưng tôi muốn thử cái gì đó mà các cuộc phỏng vấn chính là mục tiêu, và liệu chúng tôi có thể cho nhiều, nhiều người hơn nữa cơ hội để được lắng nghe theo cách này.
Vì vậy, tại Grand Central Terminal 11 năm trước, Chúng tôi xây một gian phòng nhỏ nơi bất cứ ai cũng có thể vinh danh người khác bằng việc phỏng vấn về cuộc sống của họ.
Khi bạn đến phòng thu này, điều phối viên sẽ gặp và đưa bạn vào bên trong.
Bạn sẽ ngồi đối diện, ví dụ như, ông nội của bạn khoảng gần một tiếng bạn lắng nghe và chia sẻ,
Nhiều người nghĩ về nó như đó là cuộc nói chuyện cuối cùng Điều gì mà bản thân muốn hỏi và nói với người này người có ý nghĩa rất nhiều với bản thân
Cuối mỗi buổi, bạn sẽ ra về với bản sao của cuộc phỏng vấn và một bản sao khác được gửi đến American Folklife Center tại thư viện Quốc Hội để một ngày nào đó, cháu chắt của bạn có thễ biết về ông nội của bạn qua giọng nói và câu chuyện của ông ấy.
Vì vậy, chúng tôi đặt phòng thu ở một trong những nơi nhộn nhịp nhất thế giới và mời mọi người đến buổi trò chuyện vô cùng thân thiết với một người khác.
Tôi đã từng mơ hồ về hiệu quả của ý tưởng này nhưng từ lúc bắt đầu, nó đã làm được.
mọi người tham gia trải nghiệm này với sự tôn trọng đáng kinh ngạc, và những cuộc trò chuyện tuyệt vời đã diễn ra
Tôi muốn bật một trích đoạn hoạt hình từ một cuộc phỏng vấn được thu âm tại trụ sở chính
Đây là Joshua Littman,12 tuổi, đang gặp riêng mẹ cậu bé
Josh mắc chứng rối loạn tự kỷ.
như đã biết, trẻ em bị mắc chứng tự kỷ thì cực kỳ thông minh. nhưng gặp khó khăn trong giao tiếp
Họ thường bị ám ảnh.
Trong trường hợp của Josh, đó là động vật, vì vậy Josh nói với mẹ của cậu, Sarah tại Grand Central 9 năm trước
(đoạn phim)Josh Littman: theo thang điểm từ 1-10 Mẹ có nghĩ cuộc sống mẹ sẽ khác nếu không có các con vật,
Sarah Littman: Mẹ nghĩ là 8 điểm khi không có các con vật, bởi vì sẽ có thêm nhiều niềm vui cho cuộc sống.
JL: Mẹ nghĩ cuộc sống mẹ sẽ như thế nào nếu không có chúng?
SL: mẹ sẽ không nuôi những con vật như gián hay rắn.
JL: Vâng, con thấy ổn với những con rắn nếu chúng không độc hay siết chặt mẹ hay những thứ khác.
SL: Ừ, vì mẹ không phải người nuôi rắn JL: nhưng gián chỉ là côn trùng mà chúng ta thường ghét chúng.
SL: ừ, nó là vậy.
JL: Đã bao giờ mẹ nghĩ không thể chịu đựng việc có một đứa con chưa ?
SL: Mẹ nhớ khi còn bé, con bị đau bụng quằn quại, con chỉ biết khóc và khóc.
JL: Đau bụng là gì ạ? SL: là khi con bị đau dạ dày? và tất cả những gì con làm là la hét trong tầm 4 tiếng.
JL: thậm chí át cả Amy ạ?
SL: con hét khá to, nhưng Amy có âm vực cao hơn.
JL: Con thấy mọi người có vẽ thích Amy hơn, như thể em ấy là một thiên thần nhỏ hoàn hảo
SL: Ừ, mẹ có thể hiểu tại sao con nghĩ vậy, mẹ không nói vậy bởi vì con bị rối loạn tự kỷ đâu nhưng dễ dàng dành sự thân thiện cho Amy, trong khi mẹ nghĩ dành cho con thì khó hơn, nhưng nếu mọi người dành thời gian để biết thêm về con
thì họ sẽ yêu con rất nhiều. JL: như là Ben hay Eric hay Carlos ạ? SL: ừ JL: giống như là con có bạn tốt hơn nhưng lại ít hơn? (cười) SL: Mẹ không đánh giá về phẩm chất, nhưng mẹ nghĩ JL: ý con là, ban đầu nó như thế này, Amy thích Claudia, rồi lại ghét Claudia. thích Claudia, rồi lại ghét Claudia
SL: đó là chuyện con gái, con yêu à. Điều quan trọng với con là con có một vài người bạn rất tốt
và đó thực sự là điều con cần trong cuộc sống
JL: con có phải là đứa con mà mẹ muốn khi mới sinh con ra?
Có đúng như mong đợi của mẹ
SL: Con vượt quá mong đợi của mẹ, con yêu à bởi vì, chắc chắn, mẹ đã tưởng tưởng về đứa con của mình sẽ như thế nào nhưng con khiến mẹ trưởng thành hơn như là một người làm cha làm mẹ, vì con hãy nghĩ xem JL: vâng, con khiến mẹ thành một bậc cha mẹ.
SL: con khiến mẹ trở thành người mẹ. đó là một điều tốt Nhưng cũng vì mẹ nghĩ khác con biết đấy, với những gì họ chỉ mẹ trong sách nuôi dạy con cái, Mẹ thực sự phải học cách suy nghĩ theo chiều hướng mới và nó khiến mẹ sáng tạo hơn như là một người mẹ và một con người và mẹ luôn cảm ơn con vì điều đó
JL: và điều đó giúp mẹ khi Amy chào đời?
SL: và điều đó giúp mẹ khi Amy trào đời, nhưng con vô cùng đặc biệt với mẹ và mẹ may mắn vì có đứa con trai như con
(Vỗ tay) David Isay: sau khi câu chuyện, được phát trong chương trình phát thanh Josh nhận được hàng trăm bức thư nói với cậu rằng cậu là đứa bé tuyệt vời
Mẹ cậu bé, Sarah, xếp chúng lại thành một quyển sách khi Josh bị trọc ghẹo tại trường, họ lấy những lá thư ra đọc
Tôi muốn bày tỏ sự biết ơn đến hai người hùng của tôi có mặt tại đây trong tối hôm nay.
Sarah Littman và Josh, hiện là một sinh viện danh dự tại một đại học.
(Vỗ tay) Bạn biết đó, nhiều người nói họ đã khóc khi họ nghe StoryCorps và đó không phải vì họ buồn.
Phần lớn không phải vậy.
tôi nghĩ vì họ nghe về điều gì đó chân thực và trong sáng và khoảnh khắc ấy, đôi khi thật khó nói điều gì là sự thật và điều gì là quảng cáo.
đại lọai như phản đối chương trình truyền hình thực thế
Không một ai đến StoryCorps để làm giàu.
Không một ai đến vì sự nổi tiếng.
Đó là hành động của sự rộng lượng và lòng yêu thương,
nhiều người chỉ là những người bình thường nói về việc sống tốt, can đảm, đứng đắn và lòng tự trọng, và khi nghe những câu chuyện như vậy đôi khi nó giống như bạn bước đi trên vùng đất thánh
vì vậy những trải nghiệm tại Grand Central có hiệu quả và chúng tôi mở rộng khắp cả nước
Hôm nay, có hơn 100,000 người tại 50 bang ở 100 thành phố và thị trấn khắp nước mỹ đã ghi âm buổi hội thoại tại StoryCorps
bây giờ nó trở thành thu thập lớn nhất về tiếng nói của mọi người
(Vỗ tay) Chúng tôi thuê và đào tạo hàng trăm điều phối viên giúp hướng dẫn mọi người về trải nghiệm này
Hầu hết làm việc từ 1 đến 2 năm tại StoryCorp đi khắp nước, tập hợp trí tuệ của nhân loại
họ gọi đó là nhân chứng nếu bạn hỏi họ, tất cả điều phối viên đều nói rằng điều quan trọng nhất mà họ học từ việc có mặt trong suốt cuộc hội thoại là mọi người đều tuyệt vời
tôi từng nghĩ trong năm đầu ở StoryCorp, bạn cho rằng có vài thiên vị trong việc lựa chọn nhưng sau hàng chục ngàn buổi phỏng vấn với mọi kiểu người ở mọi nơi trên đất nước giàu, nghèo, 5 tuổi cho đến 105, 80 ngôn ngữ khác nhau, trên mọi quang phổ chính trị và nghĩ rằng có thể họ tìm ra những thông tin quan trọng
tôi đã học hỏi rất nhiều từ những buổi phỏng vấn
tôi học về thơ ca, sự hiểu biết và khoan dung có thể được tìm thấy trong mỗi lời của mọi người quanh ta khi ta đơn giản chỉ cần dành thời gian để lắng nghe như cuộc hội thoại sau giữa nhân viên trò cá độ tại Brooklyn tên là Danny Perasa người đã đưa vợ là Anny đến StoryCorps chia sẻ về tình yêu anh dành cho cô.
Danny Perasa: em thấy đấy, nó là như thế này, Anh cảm thấy tội lỗi khi nói "anh yêu em".
anh hay nói điều đó để nhắc em rằng anh thật là khờ, nó là tại anh.
giống như nghe một bài hát hay từ chiếc đài cũ bị vỡ, em thật tốt khi giữ nó quanh nhà.
Annie Perasa: nếu em không để tờ ghi chú ở bếp em nghĩ là có gì không ổn anh viết thư tình cho em mỗi sáng
DP: Ừ, thứ duy nhất có vẻ không đúng.
là anh không tìm được một cây bút ngộ nghĩnh. AP: Gửi đến công chúa của tôi:
hôm nay mưa khá nhiều.
Anh sẽ gọi em lúc 11:20 sáng.
DP: đó là một dự báo thời tiết lãng mạn
AP: Và anh yêu em. Anh yêu em. Anh yêu em.
DP: khi một chàng trai kết hôn hạnh phúc, dù tại nơi làm việc có thế nào, dù sau một ngày có ra sao, luôn có một tổ ấm khi anh về nhà biết rằng anh sẽ được ôm ai đó nếu họ không ném bạn xuống cầu thang và nói: bỏ tay anh ra khỏi người tôi."
kết hôn giống như có chiếc tivi màn hình màu
bạn không bao giờ muốn trở về với màn hình đen trằng
(Cười) DI: Danny chỉ cao tầm 5 feet với đôi mắt lé và một chiếc răng khểnh nhưng Danny Perasa luôn dành sự lãng mạn trên ngón tay út bé nhỏ của mình hơn tất cả người đàn ông nổi tiếng Hollywood gộp lại.
Tôi đã học được điều gì ư?
tôi học được về khả năng gần như không tưởng để tâm hồn biết tha thứ
Tôi học được về sự kiên cường và nghị lực.
Giống như buổi đối thoại giữa Oshea Israel và Mary Johnson.
Khi Oshea còn niên thiếu, cậu ấy đã giết cậu con trai duy nhất của Mary, Laramiun Byrd, trong cuộc chiến băng đảng.
10 năm sau, Mary đến trại giam gặp Oshea và để tìm ra ai là người đã lấy đi mạng sống của con trai bà.
thật chậm rãi và phi thường, họ trở thành bạn, khi cậu ấy được thả khỏi trại cải tạo, Oshea chuyển đến ở cạnh nhà Mary.
Đây chỉ là một đoạn trích của một cuộc trò chuyện giữa họ ít lâu sau khi Oshea được tự do
( Đoạn phim) Mary Johnson: con trai tôi không còn ở đây nữa.
tôi không được thấy nó tốt nghiệp, và giờ cậu đang học đại học.
tôi sẽ có cơ hội thấy cậu tốt nghiệp.
tôi không được thấy nó kết hôn.
hy vọng một ngày nào đó, tôi có thể trải nghiệm điều này.
Oshea Israel: Chỉ cần nghe cô nói những điều này và hiện hữu trong cuộc sống theo cách mà cô đang là động lực của cháu
Cô khiến cháu chắc chắn rằng cháu đi đúng hướng.
Cô luôn tin tưởng cháu, và sự thật là cô có thể làm điều đó dù nỗi đau cháu gây ra, nó thật kỳ diệu.
MJ: cô biết nó không dễ dàng sẻ chia câu chuyện của chúng ta, thậm chí khi ngôi đây nhìn nhau ngay lúc này.
Cô biết nó không dễ dàng gì, vì vậy cô cảm phục khi cháu làm được.
OI: Cháu yêu cô, cô à. MJ: Cô yêu cháu, con trai à.
(Vỗ tay) DI: Và tôi được gợi nhớ vô số lần về sự dũng cảm và lòng tốt, và cách mà vòng cung của lịch sử sẽ tự uốn cong về phía công lý
Như quá khứ của Alexis Martinez, người đã sinh Arthur Martinez trong dự án Harold Ickes tại Chicago.
Trong cuộc hội thoại, cô ấy nói với cô con gái Lesley về việc một chàng trai trẻ tham gia một băng đảng rồi sau đó chuyển giới thành nữ, điều mà cô luôn muốn.
Đây là Alexis và con gái Lesley.
(Đoạn băng) Alexis Martinez: một trong những điều khó nhất với mẹ là Mẹ luôn sợ rằng Mẹ không được phép hiện diện trong cuộc sống của cháu gái mẹ, và con sẽ chối bỏ hoàn toàn, con và chồng của con
Một trong những điều may mắn là, mối quan hệ với những đứa cháu gái , là đôi khi chúng cãi nhau, dù mẹ là đàn ông hay phụ nữ.
con biết đấy Lesley Martinez: Nhưng chúng tự do nói về điều đó.
AM: Chúng tự do nói về điều đó, nhưng, với mẹ, đó là điều kì diệu.
Chúng con sẽ không cắt đứt với mẹ đâu, và con luôn muốn mẹ biết rằng, mẹ luôn được yêu thương.
AM: con biết đấy, mẹ sống như vậy mỗi ngày.
Mẹ xuống phố như một phụ nữ, và mẹ thanh thản với con người mẹ.
Ý mẹ là, mẹ ước giọng mẹ nhẹ nhàng hơn, nhưng bây giờ mẹ thấy hạnh phúc và mẹ cố gắng sống như vậy mỗi ngày.
DI: giờ đây tôi hạnh phúc
Tôi sẽ tiết lộ một bí mật của StoryCorps.
Những cuộc trò chuyện thế này cần sự dũng cảm.
StoryCorps nói với loài người
Những người tham gia biết rằng đoạn thu âm sẽ được nghe rất lâu sau khi họ ra đi.
Đây là một bác sĩ ở trung tâm bảo trợ xã hội là Ira Byock, người đã hợp tác với chúng tôi trong buổi phỏng vấn với những người đang hấp hối.
Anh ấy đã viết cuốn sách " 4 điều quan trọng nhất" về 4 điều bạn muốn nói với những người quan trọng nhất đời bạn trước khi họ hay bạn chết cám ơn, tôi yêu bạn, thứ lỗi cho tôi, tôi tha thứ cho bạn.
Đó là những câu nói mạnh mẽ nhất chúng ta nói với nhau, và nó hay xảy ra ờ StoryCorps.
Nó là cơ hội để có cảm giác kết thúc với ai đó mà bạn quan tâm -- không hối tiếc, không còn gì chưa nói.
nó rất khó và nó cần sự dũng cảm, nhưng đó là lý do ta sống, phải không?
vì vậy, giải thưởng TED.
Khi lần đầu tiên nghe về TED và Chris vài tháng trước về khả năng đoạt giải, tôi thực sự rối trí.
Họ yêu cầu tôi đưa ra thật vắn tắt mong muốn cho nhân loại , không nhiều hơn 50 chữ.
Vậy là tôi nghĩ về điều ấy, tôi viết ra 50 từ, vài tuần sau, Chris gọi và nói, "hãy thử xem."
Và đây là ước muốn của tôi: là các bạn hãy giúp chúng tôi dùng mọi thứ chúng ta học ờ StoryCorps và mang đến thế giới vậy mọi người, ở mọi nơi có thể dễ dàng thu âm một cuộc phỏng vấn ý nghĩa với người khác mà sau đó sẽ đi vào lịch sử.
bằng cách nào ta làm được? với thứ này đây.
chúng ta đang tiến nhanh tới tương lai nơi mà mọi người trên thế giới sẽ kết nối với một trong số đó và nó có sức mạnh mà tôi chưa bao giờ có thể tưởng tượng 11 năm trước khi tôi bắt đầu StoryCorps.
Có một chiếc micro, có thể chỉ bạn làm nhiều thứ, và có thể gửi các tập tin âm thanh
Đó là phần chính.
Vậy là phần đầu của mong muốn đã được thực hiện.
Trong vài tháng qua, nhóm nghiên cứu tại StoryCorps đã làm việc miệt mài tạo ra một ứng dụng mang StoryCorps ra khỏi các căn phòng để nó được trải nghiệm bới mọi người, mọi nơi, mọi lúc.
Hãy nhớ rằng, StoryCorps luôn gồm 2 người và 1 điều phối viên giúp họ ghi âm cuộc nói chuyện, cái được lưu giữ mãi mãi, nhưng lúc ấy, chúng tôi đang phát hành phiên bản thử nghiệm của ứng dụng StoryCorps.
Đó là một hỗ trợ viên kỹ thuật số sẽ hướng dẫn bạn về cách thức phỏng vấn của StoryCorps, giúp bạn chọn câu hỏi, đưa ra các lời khuyên bạn cần để ghi âm cuộc hội thoại tại StoryCorps, rồi bấm tải lên nơi lưu trữ tại thư viện Quốc Hội
Đó là phần dễ nhất, công nghệ.
Thứ thách thực sự tùy thuộc vào bạn: để dùng công cụ này và tìm ra cách sử dụng nó trên khắp nước Mỹ và toàn thế giới, thay vì ghi âm hàng trăm cuộc phỏng vấn của StoryCorps mỗi năm, chúng tôi có thể ghi âm 10 nghìn hay 100 nghìn hay thậm chí hơn thế nữa.
hãy hình dung, ví dụ, bài tập về nhà trên toàn quốc mà mỗi học sinh trung học học lịch sử nước Mỹ trên toàn quốc thu âm cuộc phỏng vấn với người lớn tuổi trong lễ Phục Sinh và trong 1 tuần duy nhất mọi thế hệ người Mỹ sống và trải qua thời kỳ ấy đều bị bắt giữ
(Vỗ tay) hay hình dung các bà mẹ ở hai phía đối diện của cuộc xung đột nào đó ngồi xuống không phải để nói chuyện về cuộc xung đột mà lại tìm ra con người họ, và bằng cách, xây dựng mối liên kết của niềm tin hoặc một ngày nào đó nó sẽ trở thành truyền thống trên khắp thế giới rằng những người được vinh danh tại StoryCorps vào sinh nhật lần thứ 75; hay thành viên trong cộng đồng của bạn trong viện dưỡng lão hay bệnh viên hay vô gia cư hay thậm chí là nhà tù dùng ứng dụng này để vinh danh những người ít được biết đến trong xã hội và hỏi họ rằng họ là ai, họ đã học được cuộc sống những gì và họ muốn được nhớ đến như thế nào.
(Vỗ tay) 10 năm trước, tôi thu âm cuộc phỏng vấn StoreCorps với bố tôi vốn là một bác sĩ tâm thần, và trở thành một nhà hoạt động đồng tính nổi tiếng.
Đây là bức ảnh chúng tôi tại cuộc phỏng vấn đó.
Tôi không bao giờ nghĩ về việc ghi âm một vài năm trước đây, Khi bố tôi còn khỏe và vẫn gặp bệnh nhân 40 giờ mỗi tuần, bị chuẩn đoán mắc bệnh ung thư.
Ông qua đời đột ngột vài ngày sau đó.
Đó là ngày 28 Tháng Sáu, 2012, ngày kỷ niệm cuộc bạo loạn Stonewall.
Tôi nghe cuộc hội thoại cho lần đầu tiên vào lúc ba giờ sáng vào ngày ông mất.
vài đứa trẻ nhỏ ở nhà tôi, tôi biết đó là cách duy nhất để chúng biết về ông người đóng vai trò mạnh mẽ trong tôi có thể vượt qua giai đoạn ấy
Tôi nghĩ mình không thể tin vào StoryCorps nữa như tôi đã từng làm nhưng vào khoảng khắc ấy tôi hoàn toàn nhận ra tầm quan trọng của những bản ghi âm
Mỗi ngày, mọi người đến gặp tôi và nói rằng," tôi ước tôi đã nói chuyện với cha tôi, mẹ tôi hay anh trai tôi" nhưng tôi chần chừ quá lâu."
giờ đây, không ai phải chờ đợi thêm nữa.
Khoảnh khắc này, khi mà cách chúng ta giao tiếp chỉ là thoáng qua và không mấy quan trọng, hãy cùng với chúng tôi để tại ra kho số hóa của những cuộc đối thoại tồn tại bền bỉ và quan trọng này.
Hãy giúp chúng tôi tạo ra món quà cho con cái chúng ta bằng chứng về sự tồn tại của chúng ta
tôi hy vọng bạn sẽ giúp chúng tôi biến ước mơ thành hiện thực.
phỏng vấn một thành viên gia đình, một người bạnhay thậm chí một người lạ,
cùng nhau, chúng ta tạo ra kho lưu trữ trí thông minh của loài người, và có thể bằng cách này, chúng ta sẽ học cách lắng nghe nhiều hơn và la hét ít hơn.
có thể những cuộc hội thoại ấy sẽ nhắc nhở chúng ta về điều thực sự quan trọng
và có thể, chỉ có thể, sẽ giúp chúng ta nhận ra rằng sự thật đơn giản là với mỗi cuộc đời mỗi cuộc sống đơn độc điều quan trọng là sự bình đẳng và không giới hạn.
Cám ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay) Cám ơn các bạn. Xin cám ơn.
(Vỗ tay) Cám ơn
(Vỗ tay)
Khi tôi viết hồi ký, Các nhà xuất bản thật sự bối rối.
Sẽ giới thiệu tôi là một đứa trẻ tị nạn, hay là nữ chủ sáng lập công ty phần mềm công nghệ cao thập niên 1960, một công ty nổi tiếng và đã thâu nhận hơn 8.500 người?
Hay đó là người mẹ của một đứa trẻ tự kỷ?
Hay là một người hảo tâm đã rộng mở túi tiền?
Vâng, hóa ra tôi là tất cả những phụ nữ đó.
Vậy, xin phép cho tôi kể với quý vị câu chuyện của tôi.
Với tôi, tất cả bắt đầu từ lần tôi lên chuyến tàu hỏa ở thành phố Vienna, là chuyến tàu Kindertransport đã cứu khoảng 10.000 trẻ em Do Thái từ các nước Châu Âu bị Đức Quốc Xã chiếm đóng.
Lúc đó tôi mới năm tuổi, được ôm chặt trong tay của chị gái 9 tuổi và lúc đó tôi đã có một ý niệm rất mơ hồ về những điều đang xảy ra.
" Nước Anh là gì và tại sao tôi đi đến đó?"
Tôi còn sống đến hôm nay là nhờ vào sự giúp đỡ hào phóng của những người xa lạ.
Tôi thật may mắn, và may mắn bội phần khi được gặp lại bố mẹ đẻ của tôi.
Nhưng thật buồn, tôi không bao giờ được trở lại sống với họ nữa.
Nhưng tôi đã làm, trong bảy thập niên qua từ ngày định mệnh đau buồn khi mẹ tôi đưa tôi lên chuyến tàu đó tôi đã làm nhiều điều hơn cả những gì tôi có thể mơ ước.
Và tôi yêu nước Anh, đất nước đã nhận nuôi tôi, mãnh liệt đến mức mà chỉ ai đã bị cướp mất quyền làm người mới có thể cảm nhận được.
Tôi quyết phải làm cho cuộc đời này xứng đáng với ơn cứu mạng.
Và rồi, tôi luôn theo đuổi quyết định đó.
(Tiếng cười) Cho phép tôi đưa quý vị trở lại thập niên 1960.
Để vượt qua vấn đề giới tính của thời đại lúc bấy giờ, tôi lập cơ sở phần mềm, là một trong những công ty phần mềm đầu tiên tại Anh.
Nhưng nó cũng là một công ty của phụ nữ và cho phụ nữ, một hình dạng ban đầu của "kinh doanh vì mục đích xã hội."
Và người ta đã cười cợt chính ý tưởng này vì phần mềm vào thời điểm đó, không được như phần phần cứng.
Không ai mua phần mềm cả, càng không thể mua phần mềm do phụ nữ viết.
Mặc dù phụ nữ cũng ra trường với tấm bằng đại học đúng nghĩa, nhưng vẫn còn những giới hạn vô hình đối với sự tiến bộ của chúng tôi.
Và tôi đã thường xuyên đập vỡ bức tường giới hạn đó, và tôi muốn mang lại cơ hội cho phụ nữ.
Tôi đã tuyển dụng phụ nữ có chuyên môn cao, trước đó đã bỏ việc vì hôn nhân, hay vì họ mang đứa con đầu lòng và tôi đã thâu nhận họ nhờ vào cách tổ chức làm việc tại nhà.
Chúng tôi đi tiên phong trong phong trào "phụ nữ trở lại công việc" sau thời gian tạm nghỉ.
Chúng tôi cũng tiên phong trong phương thức làm việc mới và linh động: chia sẻ công việc, chia sẻ CV và cuối cùng là đồng sở hữu khi tôi trao quyền sở hữu một phần tư công ty cho nhân viên không ai tốn kém gì cả, ngoài tôi.
Trong nhiều năm, tôi là người phụ nữ đầu tiên làm việc này, hay có lẽ là duy nhất.
Thời gian trước đó, vì là phụ nữ, tôi không thể vào thị trường chứng khoán, tôi không thể lái xe buýt hay máy bay.
Lúc đó tôi không thể mở tài khoản ngân hàng nếu chông tôi không cho phép.
Thế hệ phụ nữ như tôi đã đấu tranh cho quyền được làm việc và quyền bình đẳng lương.
Không ai thật sự hy vọng nhiều về việc làm hay vị trí xã hội bởi vì tất cả mọi hy vọng của chúng tôi đều hướng về trách nhiệm nhà cửa và gia đình.
Và tôi không thể một mình đối mặt với vấn đề này, Vì thế tôi bắt đầu chiến đấu chống lại quan niện của thời đại, thậm chí tôi còn phải thử đổi tên từ "Stephanie" sang "Steve" trong thư từ công việc của tôi, để gõ các cánh cửa trước khi ai đó nhận ra rằng "ông ấy" là một phụ nữ.
(Tiếng cười) Công ty tôi "Lập trình viên tự do", thể hiện đúng nghĩa tên gọi của nó, không thể có cái bắt đầu nghèo hơn được nữa : trên bàn trong phòng ăn, và vốn ban đầu là số tiền tương đương 100 đô-la ngày nay, và nó được cấp thêm tiền từ đồng lương quèn của tôi và tiền thế chấp nhà.
Mối quan tâm của tôi là khoa học, đầu ra sản phẩm là phục vụ thương mại lúc đó, tiền lương của nhân viên làm tôi khá lo lắng.
Vì thế tôi phải cân đối công việc nghiên cứu vận hành, đòi hỏi trí tuệ, và đó chính là điều làm tôi quan tâm và giá trị thương mại được đánh giá bởi khách hàng: như phần mềm đường sắt vận tải, phần mềm vận tải đường bộ, phần mềm kiểm hàng, đĩa phần mềm kiểm hàng.
Và cuối cùng thì công việc bắt đầu ổn.
Chúng tôi đã trả thêm cho công việc tại nhà và bán thời gian của nhân viên bằng giá thưởng cố định, đó là một trong những ưu tiên hàng đầu.
Có ai ngờ, lập trình của hộp đen trên chiếc máy bay Siêu thanh Concord lại được thực hiện bởi một nhóm phụ nữ làm việc tại nhà.
(Vỗ tay) Tất cả những gì chúng tôi dùng chỉ là phương pháp "tin tưởng nhân viên" và một chiếc điện thoại đơn giản.
Thậm chí chúng tôi thường hỏi người xin việc : "Bạn có dùng điện thoại không?"
Một dự án phát thảo là để phát triển tiêu chuẩn phần mềm trên các giao thức kiểm soát quản lý.
Và phần mềm đã và luôn là một phần vô cùng khó kiểm soát, cho nên nó rất có giá trị.
Chúng tôi đã dùng tiêu chuẩn riêng, chúng tôi còn phải chi phí để cập nhật chúng nhiều năm, và cuối cùng, chúng được NATO chọn dùng.
Nhân viên lập trình của chúng tôi - xin quý vị nhớ là chỉ toàn phụ nữ, có cả người đồng giới và chuyển giới - đã làm việc với bút chì và giấy để phát thảo những sơ đồ định rõ mỗi nhiệm vụ cần thực hiện.
Và họ đã viết mã, thông thường là mã trên máy, đôi khi là mã nhị phân, sau đó chúng được gửi qua email đến trung tâm dữ liệu để được nhập vào băng từ hay thẻ nhớ và rồi được đưa trở lại dưới dạng lệnh để kiểm tra.
Tất cả, trước đó đã được chạy trên máy tính.
Đó là cách lập trình đầu thập niên 1960.
Vào năm 1975, 13 năm sau ngày khởi đầu, Luật tạo cơ hội bình đẳng ra đời ở Anh và điều đó làm cho chính sách ủng hộ nữ giới của chúng tôi trở nên sai luật.
Và như là một ví dụ cho hậu quả ngoài ý muốn, công ty nữ của tôi đành phải cho đàn ông len vào.
(Tiếng cười) Khi tôi khởi đầu công ty cho phụ nữ, Quý ông nói, "cũng hay, nhưng nó chỉ hoạt động được với mô hình cò con thôi."
Rồi sau đó, khi nó trở nên tầm cỡ, họ nhận xét, "Đúng, bây giờ nó hoành tráng, nhưng nó không có lợi ích chiến lược."
Và rồi, khi nó là công ty đáng giá hơn 3 tỷ đô-la, và tôi làm cho 70 nhân viên trở thành triệu phú, thì họ miễn cưỡng nói một cách chiếu cố, "Làm tốt đấy, Steve!"
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Bạn có thể nói với những phụ nữ tham vọng, trong đó có lãnh đạo công ty tôi: Đầu của họ đã bị đập dẹp để được thừa nhận một cách tội nghiệp.
(Vỗ tay, tiếng cười) Và chúng tôi có đôi chân vững để thoát ra khỏi những bồn rửa chén.
(Tiếng cười) Xin phép quý vị cho tôi chia sẻ hai bí mật thành công: Xung quanh quý vị là những người thượng lưu và được quý vị yêu thích; và quý vị chọn người bạn đời rất ư là kỹ càng.
Bởi vì một ngày kia khi bạn nói, "chồng tôi là một thiên thần," thì một phụ nữ khác than phiền : "Bà may mắn đấy", "chồng tôi, mong nó chết quách! "
(Tiếng cười) Thành công mà dễ như vậy thì tất cả chúng ta đều là triệu phú rồi.
Ở trường hợp tôi, thành công đến từ vết thương gia đình và trong khủng hoảng.
Con trai một của chúng tôi là Giles, nó rất xinh và hạnh phúc.
Rồi sau đó, lúc hai tuổi rưỡi, giống như là một đứa trẻ bị đánh tráo trong câu chuyện thần thoại, nó mất dần tính linh hoạt trước đó và trở nên hoang dã và biến thành một đứa bé nỗi loạn.
Không phải là nổi loạn ở đứa bé lên hai; nó bị mắc chứng tự kỷ rất nặng và không còn nói được nữa.
Giles là đứa trẻ đầu tiên trong cơ sở từ thiện đầu tiên do chính tôi thành lập để đi tiên phong trong việc trợ giúp bệnh nhân tự kỷ.
Và sau đó, là trường Prior's Court nổi tiếng dành cho người tự kỷ và một trung tâm từ thiện nghiên cứu y khoa, cũng dành cho người tự kỷ.
Vì bất kỳ nơi đâu tôi thấy lổ hổng trong phục vụ, thì tôi cố gắng trợ giúp.
Tôi thích làm những điều mới mẽ và làm cho điều mới mẽ trở nên hiện thực.
Tôi vừa bắt đầu dự án 3 năm cho một nhóm nghiên cứu đầu ngành về chứng tự kỷ.
Như vậy một phần tài sản của tôi trở lại với lĩnh vực mà từ đó nó đã được tạo ra, tôi cũng vừa thành lập viện Internet Oxford và một số công ty mạo hiểm trong ngành IT.
Viện Internet Oxford không nhắm đến công nghệ, nhưng là các vấn đề xã hội, kinh tế, pháp luật và đạo đức của Internet.
Giles đã mất một cách bất ngờ cách đây 17 năm.
Và tôi phải học quen với cách sống trong thiếu vắng Giles, và tôi phải học cách sống với cảm giác Giles không còn cần tôi nữa.
Nay tôi làm tất cả vì thương người.
Tôi không được lo lắng về mất mát Bởi vì nhiều việc từ thiện đến và tìm thấy tôi rất dễ dàng.
(Tiếng cười) Nó là cái mà tôi có sẵn trong ý tưởng cho một công ty, Nhưng như nhiều người ở đây biết thực hiện ý tưởng đó rất khó và cần phải có năng lực dồi dào, sự tự tin và quyết đoán, dám liều cả với gia đình và nhà cửa, và suốt 24 giờ trên 7 ngày, tôi trực chiến với đam mê gần như bị thôi miên.
Chính vì lý do đó, tôi bị xem là con nghiện công việc.
Tôi tin vào điều thiện mỹ trong công việc khi chúng tôi làm đúng mực và khiêm tốn.
Công việc không chỉ là cái tôi đang làm, mà còn là cái mà tôi có thể làm tốt hơn.
Chúng ta lo lắng quá cho tương lai.
Điều đó dạy tôi cái gì?
Tôi rút ra được bài học là ngày mai sẽ không bao giờ giống hôm nay, và chắc chắn không có gì giống hôm qua.
Và điều đó làm cho tôi trở nên mạnh hơn cả sự thay đổi, Thật vậy, cuối cùng cũng phải vui vẻ đón nhận thay đổi, nhưng cũng phải nói là thay đổi vẫn rất khó khăn với tôi.
Cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
(Chặc lưỡi) Tôi sinh ra với hai khối u ác tính ở mắt, ung thư võng mạc.
Mắt phải của tôi bị lấy ra lúc bảy tháng tuổi.
Khi tôi 13 tháng tuổi thì họ lấy ra luôn mắt trái.
Điều đầu tiên tôi làm khi tỉnh dậy sau ca phẫu thuật đó là trèo ra khỏi cái nôi và bắt đầu đi lang thang trong phòng săn sóc trẻ đặc biệt, dĩ nhiên là để tìm ai đã làm điều đó với tôi.
(Tiếng cười) Rõ ràng là, đi lang thang trong phòng chăm sóc trẻ không khó khăn với tôi khi không có mắt.
Rắc rối là khi bị bắt gặp.
Cảm giác về sự mù lòa đối với người mù còn đáng sợ nhiều hơn so với việc bị mù.
Hãy tưởng tượng khoảng khắc cảm giác riêng của bạn về sự mù lòa.
Hãy nhớ lại phản ứng của bạn khi tôi vừa bước sân khấu, hoặc là viễn cảnh mù lòa của chính bạn, hoặc là một người bạn yêu quí bị mù.
Sự hoảng sợ là điều dễ hiểu đối với tất cả chúng ta, bởi vì mù lòa được cho là điển hình hóa sự ngây ngô và vô ý, rủi ro đối mặt với sự tàn phá của bóng tối vô danh.
Nghe giống thi ca quá!
May cho tôi, ba mẹ tôi không mơ mộng.
Họ rất thực tế.
Họ hiểu rằng sự ngây thơ và sợ hãi chỉ là chuyện của tinh thần, và tinh thần mang tính thích nghi.
Họ tin rằng tôi nên lớn lên để hưởng thụ sự tự do và trách nhiệm giống như bao nhiêu người khác.
Theo lời của họ, tôi nên dọn ra ở riêng-- mà tôi đã làm lúc 18 tuổi-- Tôi sẽ trả thuế-- Cảm ơn -- (Tiếng cười)-- và họ biết sự khác nhau của tình yêu thương và nỗi sợ hãi.
Sự sợ hãi làm ta bất động khi đối mặt với thử thách.
Họ biết rằng sự mù lòa sẽ dẫn tới một thử thách đáng kể.
Tôi không được nuôi nấng bằng sự sợ hãi.
Họ cho tôi tự do đầu tiên trước tất cả mọi thứ khác, bởi vì đó là những gì tình yêu thương làm.
Bây giờ tiếp tục, làm sao tôi xoay sở như ngày nay?
Thế giới này rộng lớn hơn nhiều so với phòng chăm sóc trẻ.
May mắn thay, tôi có cây gậy dài đáng tin cậy dài hơn những cây gậy của hầu hết những người khiến thi.
Tôi gọi nó là đồng nghiệp tự do của tôi.
Ví dụ như nó sẽ giúp tôi khỏi bị té trên sân khấu. (Tiếng cười) Tôi thấy được bờ vực đó.
Họ khuyến cáo chúng tôi trước rằng mỗi sự rủi ro biết trước đã xảy ra với những diễn giả ở đây trên sân khấu.
Tôi không quan tâm xếp đặt một tiền lệ.
Nhưng ngoài cái đó, các bạn nghe tôi chặc lưỡi khi tôi lên sân khấu-- (Chặc lưỡi)-- với cái lưỡi của tôi.
Đây là những âm thanh thoảng qua phát ra và dội lại từ những bề mặt xung quanh tôi, giống sự định vị của dơi và quay lại tôi với những kiểu, những mẫu thông tin giống như ánh sáng mang đến cho bạn.
Não của tôi, cảm ơn ba mẹ tôi, được khởi động để tạo hình trong vỏ não thị giác, mà chúng ta giờ đây gọi là hệ thống hình ảnh, từ những mẫu thông tin, giống như não của bạn làm việc.
Tôi gọi quá trình này là định vị thoảng qua.
Đó là cách tôi đã học để nhìn thấy qua sự mù lòa, để định vị đường đi của tôi xuyên qua bóng tối vô danh của những thử thách của chính tôi, cũng như đem đến cho tôi một biệt danh "Người Dơi đáng nể."
Bây giờ tôi sẽ chấp nhận tên Người Dơi
Người Dơi tuyệt thật! Người Dơi tuyệt thật!
Nhưng tôi không được dạy dỗ để nghĩ đến mình theo bất kỳ cách đáng được chú ý nào.
Tôi luôn coi mình giống như bất kỳ ai mà định vị bóng tối vô danh của chính những thử thách của họ.
Điều đó có đáng được chú ý không?
Tôi không dùng mắt tôi, tôi dùng khối óc của tôi.
Bây giờ, với ai, ở đâu phải nghĩ đó là điều đáng chú ý, nhưng hãy xem xét điều này một chút.
Mọi người ở đây đối mặt hay đã từng đối mặt với thử thách, giơ tay lên.
Whoosh. Được rồi.
Nhiều tay giơ lên lúc này, để tôi đếm xem.
(Chặc lưỡi) Phải mất một lúc lâu. Được. Có rất nhiều cánh tay.
Hãy giữ đó. Tôi có một ý kiến.
Ai trong số các bạn dùng khối óc của mình để định vị những thử thách, để tay xuống.
bất cứ ai còn giơ tay vẫn còn thử thách với chính bạn. (Tiếng cười) Tất cả chúng ta đều đối mặt với thử thách, và tất cả chúng ta đều đối mặt với bóng tôi vô danh, mà đặc hữu cho hầu hết mọi thử thách, mà là cái hầu hết chúng ta sợ, phải không?
Nhưng tất cả chúng ta có khối óc cho phép chúng ta, khởi động để cho chúng ta định vị đường đi bất chấp những thử thách này?
Trong trường hợp này: Tôi đến đây và (chặc lưỡi) -- họ đã không nói tôi cái giá đỡ bài nói chuyện ở đâu.
Nên bạn không thể tin tưởng vào những người TED này.
"Tự tìm lấy" họ nói vậy.
Nên -- ( Tiếng cười) Và phản hồi từ hệ thống P.A chẳng giúp ích gì
Nên bây giời tôi đưa ra một thử thách
Nếu giờ tất cả các bạn nhắm mắt lại một lúc
nạn sẽ học chút xíu về định vị thoảng qua.
Tôi sẽ tạo một âm thanh.
Tôi sẽ giữ tấm bảng này trước mặt, nhưng tôi sẽ không di chuyển nó.
chỉ lắng nghe âm thanh một chút.
Shhhhhhh.
Được rồi, không có gì đặc biệt.
Giờ lắng nghe cái gì xảy ra với chính xác âm thanh đó khi tôi di chuyển tấm bảng.
Shhhhhhhhh. (Độ thanh cao hơn và thấp hơn) Bạn biết sức mạnh của bóng tối.
(Tiếng cười) Tôi không thể tiếp tục.
Nào, giờ bạn vẫn nhắm mắt bởi vì bạn nghe sự khác biệt?
Để chắc ăn.
Đối với thử thách của bạn, bạn nói với tôi, chỉ nói "bây giờ" khi bạn nghe tấm bảng di chuyển
Được không? Chúng ta xả hơi.
Shhhhh.
Khán giả: Bây giờ. Daniel Kish: Tuyệt vời.
Mở mắt ra.
Chỉ với vài cen -ti -met Bạn thấy được sự khác biệt.
Bạn đã trãi nghiệm sóng âm
Tất cả các bạn là những người mù tuyệt vời (Tiếng cười) Hãy nhìn vào những gĩ có thể xảy ra khi quá trình khởi động này được dành thời gian và sự chú ý.
(Phim) Juan Ruiz: Nó giống bạn đang nhìn bằng mắt và chúng ta có thể nghe bằng tai.
Brian Bushway: Nó không phải là vấn đề nhìn nhiều hay ít, Nó về việc thoải mái theo cách khác.
Shawn Marsolais: Nó ngang qua.
DK: Vâng. SM: và rồi nó từ từ trở lại lần nữa.
DK: Vâng! SM: Đó thật ngoạn mục.
Tôi có thể, như, thấy chiếc xe.
Quá đã! J.Louchart: Tôi yêu việc bị mù.
Nếu tôi có cơ hội, thành thật mà nói, Tôi sẽ trở lại sáng mắt.
JR: Mục tiêu càng lớn, bạn sẽ phải đối mặt với nhiều trở ngại, và mặt khác của mục tiêu là sự chiến thắng.
(bằng tiếng Ý) (Tiếng vỗ tay) DK: Những người này trông vẻ hoảng sợ?
Không nhiều lắm.
Chúng tôi đã dạy huấn luyện khởi động cho hàng chục ngày người mù và người sáng mắt từ nhiều mảnh đời khác nhau trong gần 40 quốc gia.
Khi người mù học cách thấy, người sáng mắt dường như hứng thú muốn học để thấy đường đi của họ tốt hơn, rõ hơn, ít sợ hơn, bởi vì điều này khyếch đại năng lực vô bờ bến trong tất cả chúng ta để định vị bất kỳ loại thử thách nào, qua bất kỳ hình thức bóng tối nào đến với những khám phá chưa tưởng tượng được Khi chúng ta khởi động.
Tôi cầu mong tất cả các bạn có một hành trình đang mở ra.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Chris Anderson: Daniel, bạn tôi.
Tôi biết bạn có thể thấy, đó là một sự cổ vũ đứng lên ngoạn mục ở TED.
Cảm ơn bài nói chuyện xuất sắc.
Cho hỏi vài câu hỏi về thế giới của bạn, thế giới bên trong mà bạn xây dựng nên.
Chúng tôi nghĩ là ta có nhiều thứ trong thế giới của ta mà người mù không có nhưng thế giới của bạn thì thế nào?
Cái gì bạn có mà chúng tôi không có?
DK: Thấy được ba trăm sáu mươi độ vì vậy hệ thống sóng âm của tôi tác động đằng trước hay đằng sau tôi đều tốt cả.
Nó phản âm tận các ngóc ngách.
Nó phản âm xuyên qua mọi bề mặt.
Nhìn chung, nó là một loại hình học uốn lượn ba chiều.
Một trong những sinh viên của tôi, người bây giờ là một giảng viên khi anh ấy mất ánh sáng sau một vài tháng anh ấy đang ngồi trong tòa nhà ba tầng của mình và anh ấy nhận ra mình có thể nghe mọi thứ diễn ra xung quanh nhà: những câu chuyện, người trong bếp, người trong phòng tắm, cách nhiều tầng, cách nhiều tường.
Anh ấy nói nó như thứ gì đó giống tia x quang ảo.
CA: Bây giờ anh có thể vẽ những gì quanh anh?
Sao anh vẽ ra nhà hát này?
DK: Rất nhiều loa, khá trực diện.
Thật hay. Khi người ta tạo một âm thanh, khi người ta cười, khi người ta phe phẩy, khi người ta uống hay thổi lên mũi hay bất kỳ cái gì, tôi nghe mọi thứ.
Tôi nghe mọi cử động nhỏ mà từng người một làm.
Không có một cái gì thật sự thoát khỏi sự chú ý của tôi và rồi từ khía cạnh sóng âm, kích thước của gian phòng, các đường cong hàng ghế khán giả quanh khán đài Chiều cao của gian phòng.
Như tôi đã nói, đó là tất cả những loại của hình học bề mặt ba chiều quanh tôi.
CA: Daniel, bạn đã làm một công việc ngoạn mục là giúp chúng tôi thấy được thế giới bằng cách khác.
Cảm ơn rất nhiều về điều đó, DK: Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Khi tôi còn bé, hiểm họa chúng tôi sợ nhất là chiến tranh hạt nhân.
Đó là lý do chúng tôi có thùng như thế này trong tầng hầm, chứa đầy các thùng nước và thức ăn.
Khi chiến tranh hạt nhân xảy ra, chúng tôi định đi xuống tầng hầm, ngồi xổm xuống và ăn thức ăn trong thùng.
Ngày nay nguy cơ lớn nhất trong thảm họa toàn cầu không giống như vậy.
Thay vào đó, nó như thế này.
Nếu cái gì tước đi sinh mạng hơn 10 triệu người trong vài thập kỉ tới, nhiều khả năng đó là virus lây nhiễm mức độ cao hơn là chiến tranh.
Không phải tên lửa, mà là vi khuẩn.
Phần đa lý do là chúng ta đã đầu tư số tiền lớn để ngăn ngừa hạt nhân.
Nhưng thực sự đầu tư rất ít vào hệ thống ngăn ngừa dịch bệnh.
Chúng ta chưa sẵn sàng cho dịch bệnh sắp tới.
Hãy nhìn vào dịch bệnh Ebola.
Chắc hẳn các bạn đã đọc về nó trên báo, rất nhiều thách thức khó khăn.
Tôi đã theo sát nó qua các công cụ phân tích tình huống chúng tôi sử dụng để theo dõi tình hình loại trừ bệnh bại liệt.
Khi bạn nhìn xem điều đang diễn ra, vấn đề không phải là có hệ thống làm việc chưa đủ hiệu quả, mà là không có một hệ thống nào cả.
Thực tế, có nhiều mảnh ghép quan trọng bị thiếu.
Chúng ta không có sẵn nhóm nhà nghiên cứu dịch bệnh gửi đi xem xét trực tiếp loại bệnh, nghiên cứu mức độ lây lan.
Các ca bệnh chỉ được biết trên báo chí.
Thông tin đến quá trễ trước khi được công bố và cực kỳ thiếu chính xác.
Chúng ta không có sẵn đội y khoa.
Chúng ta không có phương thức tập dượt cho mọi người.
Hiện nay, tổ chức Bác sĩ không biên giới điều phối thành công các tình nguyện viên.
Nhưng dù thế, ta còn chậm hơn nhiều so với việc chúng ta nên đưa hàng ngàn người làm việc vào những quốc gia này
Và một đại dịch lớn sẽ yêu cầu chúng ta phải có hàng trăm ngàn người làm việc.
Đã không có ai ở đó để xem xét phương án điều trị.
Không có ai chẩn đoán triệu chứng.
Không có ai tìm hiểu nên sử dụng công cụ nào.
Ví dụ, chúng ta có thể lấy máu người sống sót, xử lý và cấy plasma vào cơ thể người để phòng bệnh.
Nhưng chúng ta chưa bao giờ thử.
Chúng ta đã bỏ lỡ nhiều điều.
Và những điều này thực sự là thất bại toàn cầu.
WHO được tài trợ kiểm soát dịch bệnh, nhưng họ không làm những việc này.
Trên màn ảnh, việc làm này hoàn toàn khác biệt.
Có một nhóm nhà dịch tễ học đẹp trai sẵn sàng lên đường, họ đi vào và ngăn chặn thành công ổ dịch nhưng nó chỉ thuần chất Hollywood.
Dự phòng thất bại có thể khiến cho dịch bệnh sắp tới tàn phá mãnh liệt hơn cả Ebola. Hãy nhìn tình hình phát triển của dịch Ebola trong năm qua.
Khoảng 10,000 người đã chết, và hầu hết ở ba nước Đông Phi.
Có 3 lý do tại sao nó không lan rộng nữa.
Đầu tiên là có nhiều nhân viên y tế làm những công việc dũng cảm.
Họ tìm người dân và ngăn ngừa bệnh lan rộng.
Thứ hai là bản chất của virus.
Virus Ebola không lây nhiễm qua đường không khí.
Và khi mắc bệnh, hầu như những người bị bệnh đều nằm liệt giường.
Thứ ba, dịch bệnh không lan tràn vào khu đô thị.
Đó chỉ là may mắn.
Nếu nó lan tràn vào các khu đô thị, số lượng các ca nhiễm sẽ lớn hơn rất nhiều.
Nên lần tới, chúng ta có thể sẽ không gặp may như vậy.
Có thể có virus lây nhiễm vào con người vẫn khiến họ đủ khỏe để đi máy bay, hay ra chợ.
Nguồn virus có thể là đại dịch tự nhiên như khuẩn Ebola, hay có thể là khủng bố sinh học.
Có những điều sẽ làm cho mọi việc trở nên tồi tệ ngàn lần.
Hãy nhìn vào ví dụ thực tế virus lây lan trong không khí, Dịch Cúm Tây Ban Nha năm 1918.
Đây là điều sẽ xảy ra: Virus lan truyền trên thế giới cực kỳ nhanh, rất nhanh.
Bạn có thể thấy hơn 300 triệu người chết do đại dịch đó.
Vậy nên đây là một vấn đề nghiêm trọng.
Chúng ta cần phải quan tâm.
Nhưng trên thực tế, chúng ta có thể xây dựng hệ thống phản hồi tốt.
Chúng ta có nhiều lợi ích từ khoa học và công nghệ ở đây.
Chúng ta có di động để thu thập thông tin từ cộng đồng và đưa thông tin tới họ.
Chúng ta có bản đồ vệ tinh có thể xem mọi người đang ở đâu, đi đến chỗ nào.
Chúng ta có nhiều tiến bộ về sinh học có thể thay đổi đáng kể thời gian quay vòng để tìm hiểu về mầm bệnh và có thể chế tạo thuốc và vắc-xin phù hợp với mầm bệnh đó.
Vậy là chúng ta có các công cụ, nhưng những công cụ này cần được đặt vào trong hệ thống y tế toàn cầu.
Và chúng ta cần trang bị sẵn sàng.
Bài học tốt nhất, theo tôi, về cách chuẩn bị một lần nữa là những gì chúng ta làm vì chiến tranh.
Với người lính, chúng ta có toàn thời gian, đợi xuất phát.
Đội quan dự phòng có thể tăng lên số lượng lớn.
NATO có đơn vị lưu đoọng có thể điều động nhanh chóng.
NATO tiến hành nhiều trò chơi chiến tranh, họ được huấn luyện tốt chứ?
Liệu họ có hiểu về nhiên liệu và hậu cần và tần sóng radio giống nhau?
Vâng, họ luôn sẵn sàng ra đi.
Đó là những việc chúng ta cần đối phó với dịch bệnh.
Những mảnh ghép quan trọng là gì?
Thứ nhất, chúng ta cần có hệ thống y tế mạnh ở các nước nghèo.
Đó là nơi các bà mẹ có thể sinh nở an toàn, trẻ em được tiêm đủ vắc-xin.
Nhưng, cũng nơi đó chúng ta sẽ chứng kiến sự bùng nổ rất sớm.
Chúng ta cần có đội y tế dự phòng: rất nhiều người đã được đào tạo và có nền tảng họ sẵn sàng lên đường với các chuyên gia.
Và tiếp đến chúng ta cần sắp xếp đội y tế đi với quân đội,
tận dụng năng lực của quân nhân như di chuyển nhanh, làm hậu cần và đảo bảo an ninh khu vực.
Chúng ta cần làm mô phỏng, trò chơi vi trùng, không phải trò chơi chiến đấu, để xem lỗ hổng ở đâu.
Lần trước một trò chơi vi trùng được đưa ra ở Mỹ năm 2001, trò chơi đó không nhận được phản hồi tốt lắm.
Tỉ số của trận đấu là: vi trùng: 1, con người: 0.
Cuối cùng, ta cần nhiều Nghiên cứu&Phát triển tiên tiến về vắc-xin & chẩn đoán.
Đã có nhiều đột phá lớn, giống như virus Adeno liên hợp có thể đạt được hiệu quả nhanh chóng.
Hiện tại tôi chưa có con số chính xác chi phí hết bao nhiêu, nhưng tôi chắc chắn nó sẽ khiêm tốn hơn nhiều so với thiệt hại tiền tàng.
Ngân hàng thế giới ước tính nếu chúng ta gặp phải dịch cúm toàn cầu, tài sản thế giới sẽ giảm xuống hơn 3 nghìn tỉ đô và hàng triệu triệu người chết.
Món đầu tư này đem lại lợi ích to lớn vượt xa việc sẵn sàng chiến đấu với dịch bệnh.
Chăm sóc sức khỏe thiết yếu, nghiên cứu phát triển, những điều này sẽ làm giảm đi bất bình đẳng y tế toàn cầu và làm cho thế giới an toàn rất nhiều.
Vì thế tôi cho rằng điều này hoàn toàn cần phải được ưu tiên.
Không cần phải hoảng sợ.
Chúng ta không phải tích trữ mỳ ăn hoặc trốn dưới tầng hầm.
Nhưng chúng ta cần bắt tay làm ngay vì thời gian không chờ đợi chúng ta.
Trên thực tế, nếu có một điều lạc quan nó có thể đến từ vụ dịch bệnh Ebola, có thể xem đó là một cảnh báo sớm, tiếng gọi cảnh tỉnh, hãy sẵn sàng.
Nếu bắt đầu ngay bây giờ, chúng ta có thể sẵn sàng cho dịch bệnh sắp tới.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Chào các bạn, tôi là Kevin.
Tôi đến từ Úc. Tôi đến đây để giúp đỡ các bạn.
(Tiếng cười) Tối nay tôi muốn kể cho các bạn nghe câu chuyện về hai thành phố.
Một là Washington, thành phố còn lại là Bắc Kinh.
Bởi vì cách hai thủ đô nói trên định hình tương lai, tương lai của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ và Cộng hòa Nhân dân Trung hoa không chỉ ảnh hưởng tới hai quốc gia này, mà còn ảnh hưởng tới tất cả chúng ta theo cách mà có lẽ ta không ngờ tới: không khí ta đang thở, nước ta uống, hải sản ta ăn, chất lượng nguồn nước biển, ngôn ngữ ta sử dụng trong tương lai, công việc ta làm, hệ thống chính trị ta lựa chọn, và, hiển nhiên, những câu hỏi lớn về chiến tranh và hòa bình.
Các bạn thấy gã này không? Ông ta người Pháp.
Tên ông là Napoleon.
Vài trăm năm trước, ông đã đưa ra một lời dự đoán thần kỳ: "Trung Quốc là một con sư tử ngủ say, khi nó tỉnh giấc, cả thế giới sẽ rung chuyển."
Dù Napoleon từng mắc nhiều sai lầm nhưng lần này ông phán đoán cực kỳ chính xác.
Vì Trung Quốc của ngày nay không chỉ thức tỉnh, mà còn đứng lên và bắt đầu chuyến hành quân của mình, để lại câu hỏi cho tất cả chúng ta rằng Trung Quốc sẽ đi được tới đâu và ta phải đối mặt với gã khổng lồ của thế kỉ 21 này như thế nào?
Hãy nhìn vào các dữ liệu, chúng sẽ khiến bạn choáng váng.
Trung Quốc được dự đoán sẽ trở thành, bằng bất kỳ thước đo nào -- PPP, tỷ giá hối đoái --- nền kinh tế lớn nhất thế giới trong vòng một thập kỷ tới.
Hiện tại họ đã là quốc gia giao thương, xuất khẩu, và sản xuất công nghiệp lớn nhất thế giới, đồng thời cũng là quốc gia thải ra nhiều khí các-bon nhất thế giới.
Mỹ đứng thứ hai.
Vậy nếu Trung Quốc thực sự trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới, hãy nghĩ thử xem: Đây sẽ là lần đầu tiên kể từ khi người này nắm quyền trên ngai vàng Vương quốc Anh -- George III, không thân thiết với Napoleon cho lắm -- đất nước có nền kinh tế lớn nhất thế giới không sử dụng Anh ngữ, không phải một quốc gia châu Âu, không theo chế độ dân chủ tự do.
Nếu bạn nghĩ điều này không ảnh hưởng gì tới cách thế giới vận hành trong tương lai, thì cá nhân tôi nghĩ, chắc bạn đang phê thuốc hay gì đó rồi, hoặc là bạn mới từ Colorado xuống.
Tóm lại, câu hỏi của chúng ta tối nay, là ta hiểu sự thay đổi này như thế nào, sự thay đổi mà tôi tin là quan trọng nhất nửa đầu thế kỉ 21?
Việc này ảnh hưởng tới quá nhiều thứ.
Tới tận những vấn đề cốt lõi.
Nó diễn ra trong thầm lặng. Nó diễn ra liên tục.
Dù ta có thể hơi chút cảm nhận được nó, nhưng chúng ta bận tâm đến những tin tức về Ukraina, các sự kiện ở Trung đông, các diễn biến về ISIS, ISIL, tương lai của nền kinh tế nước nhà.
Đây là một cuộc cách mạng âm thầm và chậm rãi.
Có đại-thay đổi thì phải có đại-thách thức và thách thức lớn nhất chính là: Liệu hai cường quốc này, Trung Quốc và Hoa Kỳ -- Trung Quốc, vương quốc ở trung tâm và Mỹ, Mỹ Quốc -- trong tiếng Trung từ này nghĩa là "đất nước tươi đẹp".
Mọi người nghĩ thử xem - đó là cái tên mà Trung Quốc đặt cho đất nước này từ hơn một trăm năm.
Liệu hai nền văn minh này, hai cường quốc này, trên thực tế có thể tạo dựng một tương lai chung cho chính họ và cho thế giới hay không?
Nói chung, liệu ta có thể tạo ra một tương lai hòa bình, thịnh vượng chung, hay ta phải đối mặt với nguy cơ giữa chiến tranh và hòa bình?
Tôi chỉ còn 15 phút để mà nói đến chiến tranh hay hòa bình hơi bị ít thời lượng so với người viết cuốn sách "Chiến tranh và Hòa bình."
Mọi người hay hỏi tôi, tại sao một đứa trẻ sống ở vùng nông thôn tại Úc lại quan tâm tới việc học tiếng Trung thế?
Có hai lý do như sau.
Đầu tiên.
Đây là chú bò Betsy.
Betsy là một chú bò rất bình thường trong đám gia súc mà chúng tôi nuôi ở trang trại ngoại ô nước Úc.
Mọi người nhìn đôi bàn tay này xem? Chúng không thích hợp để làm ruộng.
Vậy nên tôi đã sớm phát hiện ra rằng mình không phù hợp việc đồng áng, và Trung Quốc là một bước chuyển an toàn so với những nghề nông nghiệp khác ở Úc.
Còn đây là lý do thứ hai.
Đây là mẹ tôi.
Có ai ở đây luôn nghe lời của mẹ mình không?
Rồi sau đó làm đúng theo những gì mẹ nói?
Tôi thì không hay như vậy đâu, nhưng điều mà mẹ dạy tôi là, một ngày nọ, bà đưa tôi một tờ báo, với tiêu đề nói chúng ta đang có một thay đổi lớn.
Đó là Trung Quốc chính thức gia nhập Liên Hợp Quốc.
Năm 1971, khi tôi vừa tròn 14 tuổi, bà đưa cho tôi tờ báo này.
Và nói rằng "Hãy hiểu điều này, học hỏi về nó, vì điều này sẽ ảnh hưởng tới tương lai của con."
Là một học sinh giỏi về lịch sử, tôi nghĩ rằng thực ra điều tôi cần làm, là đi học tiếng Trung Quốc.
Học tiếng Trung hayi ở chỗ là giáo viên tiếng Trung sẽ đặt cho bạn một cái tên mới.
Đây là cái tên họ đặt cho tôi: Khắc, nghĩa là vượt qua hoặc chinh phục, và Văn trong Văn học nghệ thuật.
Khắc Văn, Kẻ Chinh phục Văn chương.
Các bạn có ai tên "Kevin" không?
Từ Kevin tới Kẻ Chinh phục Văn học là cả một bước tiến lớn đấy.
(Tiếng cười) Trước đấy mọi người đều gọi tôi là Kevin.
Có ai cũng như tôi không?
Cái tên "Kẻ Chinh phục Văn chương" nghe oách hơn hẳn nhỉ?
Và sau đó tôi tiếp bước và làm cho Uỷ ban đối ngoại Úc, nhưng đây mới mà niềm tự hào- trước mỗi tự hào đều có lúc xấu hổ.
Tôi làm việc tại đại sứ quán ở Bắc Kinh, khi chúng tôi tới Đại lễ đường Nhân dân một vị đại sứ nhờ tôi phiên dịch trong cuộc họp đầu tiên của ông tại Đại lễ đường Nhân dân.
Thế là tôi ở đó.
Một cuộc họp ở Trung Quốc giống một vành móng ngựa khổng lồ.
Ở chính giữa vành đai là những quan chức rất trang trọng, còn về gần phía cuối thì toàn mấy người râu ria, mấy người trẻ tuổi như tôi.
Vị đại sứ bắt đầu bài phát biểu không được lịch lãm lắm.
Ông ấy nói, "Trung quốc và Úc đang có một mối quan hệ gắn bó chưa từng có."
Tôi thầm nhủ, "Nghe vụng quá. Kì cục nữa.
Phải cải thiện nó mới được."
Lưu ý: Đừng bao giờ thử trò này.
Nó cần thanh thoát, hoa mỹ hơn một chút, nên tôi đã dịch lại như sau.
[Tiếng Trung Quốc] Gần như cả một bên khán đài lặng người.
Mấy vị lãnh đạo cao cấp ở phía trước vành móng ngựa, mặt họ tái xạm đi, còn những người trẻ tuổi ở phía cuối thì không thể nhịn cười.
Vì tôi đã dịch câu đó, "Trung Quốc và Úc đang có một mối quan hệ gắn bó chưa từng có." thành câu "Trung Quốc và Úc đang đạt một một cuộc giao hoan tuyệt đỉnh.
(Tiếng cười) Đó là lần cuối cùng tôi được giao trọng trách phiên dịch.
Trong câu chuyện nhỏ ấy, có rất nhiều điều thâm thúy, đó là ngay khi bạn nghĩ bạn biết chút ít về nền văn minh cổ xưa hơn 5000 năm lịch sử này, thì lại có thêm những điều mới cần học.
Lịch sử không ủng hộ chúng ta khi ta nhìn vào mong ước một tương lai chung Trung Quốc và Hoa Kỳ hợp tác cùng phát triển.
Người này đây?
Không phải người Trung hay người Mỹ.
Ông là người Hy Lạp, tên Thucydides.
Ông viết cuốn "Lịch sử chiến tranh Peloponnesian".
Những quan sát tuyệt vời của ông về người Athen và Sparta vô cùng đáng giá.
"Chính sự trỗi dậy của Athen đã làm dấy lên nỗi sợ hãi của Sparta và không thể tránh khỏi chiến tranh.
Vì vậy toàn bộ tác phẩm văn học này được gọi là Bẫy Thucydides.
Người này thì sao? Ông không phải người Mỹ hay Hy Lạp.
Ông đến từ Trung Hoa. Tôn tử, tác giả cuốn "Binh pháp Tôn tử", và các bạn có thể thấy dòng trích dẫn bên dưới đây: "Tấn công khi kẻ địch không hề phòng bị, xuất hiện vào những chỗ bất ngờ nhất".
Xem chừng sự hợp tác của hai quốc gia có vẻ không ổn cho lắm.
Người đàn ông người Mỹ này là Graham Allison.
Ông là một thầy giáo tại Trường Kennedy tại Boston.
Hiện tại ông đang thực hiện một dự án cá nhân có tên "Liệu Bẫy Thucydides về cuộc chiến không thể tránh khỏi giữa những thế lực đang lên và những thế lực lớn sẵn có có áp dụng được với mối quan hệ Trung-Mỹ tương lai không?"
Đó là câu hỏi mấu chốt nhất.
Và điều Graham đã làm là nghiên cứu 15 trường hợp trong lịch sử từ những năm 1500 để xác lập các tiền lệ trong lịch sử.
Và 11 trên 15 trường hợp, thì đã, kết thúc bằng những cuộc chiến thảm khốc.
Các bạn sẽ nói "Này Kevin -- hay Kẻ Chinh phục Văn chương -- đó là quá khứ rồi.
Ta đang sống trong một thế giới liên kết và toàn cầu hóa.
Chuyện đó sẽ không tái diễn."
Nhưng bạn biết không?
Các nhà sử học kinh tế cho ta biết sự thật rằng, thời điểm chúng ta đạt đỉnh điểm của tương thích kinh tế và toàn cầu hóa là vào năm 1914, ngay trước khi Thế chiến I diễn ra, một minh chứng vô cùng vững chắc từ lịch sử.
Vậy nên nếu chúng ta tìm hiểu sâu hơn về cách Trung Quốc suy nghĩ, cảm nhận và tiếp cận Hoa Kỳ, và ngược lại, ta sẽ làm cách nào để tìm ra căn cơ giúp hai đất nước, hai nền văn minh có thể hợp tác cùng nhau?
Đầu tiên, tôi sẽ nhắc đến cái nhìn của Trung Quốc về Mỹ và phương Tây.
Thứ nhất: Trung Quốc cảm thấy mình đã bị đem ra sỉ nhục bởi bàn tay của phương Tây trong suốt vài trăm năm lịch sử, khởi điểm từ Chiến tranh Nha phiến.
Sau đó không lâu, các thế lực Tây phương xâu xé Trung Quốc để đến những năm 20, 30 của thế kỷ 19, những tấm biển này xuất hiện trên đường phố Thượng hải.
["Cấm chó và người Trung Quốc"] Nếu các bạn là người Trung Quốc, các bạn sẽ thấy ra sao khi nhìn thấy tấm biển này trên chính đất nước mình?
Trung Quốc cũng cho rằng tại Hội nghị Hòa bình Paris diễn ra năm 1919, khi thuộc địa của Đức được trả lại cho nhiều quốc gia khác trên toàn thế giới, thì thuộc địa Đức tại Trung Quốc đi đâu?
Chúng lại được trao cho Nhật bản.
Khi Nhật xâm chiếm Trung Quốc vào những năm 1930, cả thế giới quay lưng và bàng quan trước số phận của Trung Quốc.
Hơn thế nữa, người Trung Quốc ngày nay cũng tin rằng Mỹ và các nước phương Tây không thừa nhận tính hợp pháp trong thể chế chính trị vì nó quá khác biệt với thể chế tự do dân chủ, và cho rằng Mỹ cho đến giờ vẫn tìm cách khước từ chế độ của họ.
Người Trung quốc cho rằng mưu đồ này được tiến hành bởi các nước đồng minh và những nước có mối quan hệ hợp tác chiến lược với Mỹ
ngay xung quanh lãnh thổ của họ.
Ngoài những điều đó, người Trung Quốc cảm thấy sâu thẳm trong tâm trí họ trong ruột gan họ những người phương Tây nói chung thật sự là quá kiêu căng ngạo mạn.
Chúng ta không nhận ra những lỗ hổng trong bộ máy của chính mình, cả về chính trị và kinh tế, mà còn chỉ trỏ vào những nơi khác họ còn tin rằng thật ra tất cả chúng ta đều là một đám đạo đức giả và dối trá.
Tất nhiên, trong quan hệ quốc tế, một cánh én không làm nên mùa xuân.
Có một quốc gia khác, đó là Mỹ.
Vậy thì Mỹ phản ứng với những động thái trên ra sao?
Mỹ đã đáp trả lại lần lượt.
Với câu hỏi Mỹ có đang ngăn chặn Trung Quốc không họ nói: "Không, hãy nhìn vào Liên Xô cũ.
Đó mới là sự kìm hãm" Thật ra những gì chúng tôi làm ở Mỹ và phương Tây là chào đón Trung Quốc vào nền kinh tế toàn cầu, và hơn hết, mừng đón họ gia nhập Tổ chức Thương Mại Thế giới.
Mỹ và phương Tây tố cáo Trung Quốc gian lận trong vấn đề quyền sở hữu trí tuệ, cũng như các cuộc tấn công trên mạng vào Mỹ và các tập đoàn quốc tế.
Hơn nữa, Hoa Kỳ tuyên bố hệ thống chính trị tại Trung Quốc hoàn toàn sai trái bởi đó là những điều đi ngược lại với nhân quyền, dân chủ, và pháp chế mà chúng ta tận hưởng ở Mỹ và phương Tây.
Và đặc biệt là Mỹ đã tuyên bố gì ?
Họ sợ rằng Trung Quốc sẽ áp đặt tầm ảnh hưởng của họ khi họ đã có đủ sức mạnh, ở khu vực Đông Nam Á và vùng Đông Á, hất cẳng Mỹ ra khỏi đó, khi thời điểm chín muồi, họ sẽ đơn phương thay đổi trật tự thế giới.
Ngoài những điều vừa nói ra, mọi thứ đền ổn và sáng sủa cả. Quan hệ Mỹ - Trung.
Không có bất kỳ vấn đề nào cả.
Tuy nhiên, thách thức lại nằm ở những cảm nhận sâu xa, ở những cảm xúc sâu thẳm và những yếu tố lý trí, mà người Trung Quốc gọi là ''Si wei" nghĩa là Tư duy làm thế nào để xây dựng một tương lai chung cho hai quốc gia này?
Tôi cho rằng: Chúng ta có thể làm điều đó trên cơ sở của chủ nghĩa hiện thực vì một mục đích chung.
Ý tôi là gì?
Hãy thực tế về điều mà chúng ta bất đồng, về cách thức có thể tiếp cận mà không cho phép bất kỳ sự khác biệt trên gây nên một cuộc chiến hay xung đột cho tới khi chúng ta có năng lực ngoại giao để giải quyết.
Hãy có tính xây dựng ở khía cạnh ngôn ngữ, vùng miền và cam kết toàn cầu giữa hai bên, điều sẽ tạo nên sự khác biệt cho toàn thể nhân loại.
Hãy thành lập một tổ chức khu vực có thể hợp tác tại Châu Á, tại cộng đồng Châu Á - Thái Bình Dương.
Ở cấp độ toàn cầu, hành động mạnh mẽ hơn, như những việc đã làm vào cuối năm ngoái chống lại sự thay đổi khí hậu với những bàn tay nắm những bàn tay chứ không phải nắm đấm giơ cao.
Tất nhiên, những điều đó chỉ xảy ra nếu ta có một cơ chế chung và lý tưởng chính trị để đạt được điều đó.
Những thứ đó có thể nhìn thấy.
Nhưng vấn đề là có phải mọi thứ đều có thể nhìn thấy được?
Có những gì mà đầu óc chúng ta nói rằng ta cần làm, nhưng còn trong tim chúng ta?
Tôi có một kinh nghiệm về việc này ở quê nhà trong việc cố gắng hàn gắn hai phía những người trong quá khứ không có điểm gì chung cả.
Đó là khi tôi nói lời xin lỗi với những thổ dân bản địa Úc.
Đó là một ngày đầy thức tỉnh trong chính phủ Úc, trong nghị viện Úc và với cả người dân Úc.
Sau 200 năm ngược đãi không kiểm soát đối với những người bản địa Úc, đã đến lúc, chúng tôi, những người da trắng, nói lời tạ lỗi.
Điều quan trọng là --- (Tiếng vỗ tay) Điều quan trọng mà tôi nhớ là nhìn thẳng vào mặt của những thổ dân Úc đó khi họ đến để nghe lời tạ lỗi.
Thật phi thường khi được chứng kiến, ví dụ như những người đàn bà lớn tuổi kể tôi nghe chuyện khi họ mới 5 tuổi họ đã bị giật khỏi vòng tay cha mẹ, giống như bà cụ này.
Với tôi, điều ấy thật đặt biệt bởi sau đó có thể dang vòng tay ôm hôn những bà cụ thổ dân Aborigina khi họ bước vào tòa nhà nghị viện, một bà cụ nói với tôi, đây là lần đầu tiên một người da trắng ôm hôn bà ấy trong cả đời, khi mà bà đã ngoài 70.
Một câu chuyện thật tồi tệ.
Tôi nhớ sau đó gia đình này nói với tôi rằng "Ông biết không, chúng tôi đã lái xe suốt từ vùng viễn Bắc xuống đến Canberra để chứng kiến điều này, đi qua miền đất có những người lỗ mãng.
Trên đường về, dừng lại ở một tiệm cà phê để uống sinh tố."
Và họ bước vào tiệm im lặng, ngập ngừng, thận trọng, đôi chút lo lắng.
Tôi chắc rằng bạn hiểu ý tôi muốn nói gì.
Sau sự kiện xin lỗi, điều gì đã xảy ra?
Mọi người trong tiệm cà phê, tất cả những người da trắng, đứng dậy và vỗ tay.
Điều gì đó đã diễn ra trong trái tim của người Úc.
Người da trắng, người thổ dân đều là anh em, chúng ta vẫn chưa giải quyết tất cả các vấn đề cùng nhau, nhưng tôi xin nói rằng đó là sự khởi đầu bởi chúng ta không chỉ hành động do lý trí, mà còn do con tim dẫn đường.
Vậy thì có thể rút ra kết luận gì cho câu hỏi chính mà chúng ta đặt ra cho buổi tối hôm nay, đó là tương lai nào cho quan hệ Mỹ - Trung?
Lý trí nói có một con đường phía trước.
Lý trí nói có một khung chính sách, có một lối hiểu chung, có một cơ chế thông qua hội nghị định kỳ để cải thiện tình hình.
Nhưng con tim cũng cần cởi mở về tương lai của quan hệ Mỹ - Trung, và khả năng của Trung Quốc trong tương lai hòa nhập vào thế giới.
Đôi khi, các bạn ạ, chúng ta cần chuyển hoá niềm tin mặc dù không chắc được kết quả sẽ ra sao.
Ở Trung Quốc, họ có thể nói về Trung Quốc Mộng.
Ở Mỹ, chúng ta đều quen thuộc với cụm từ "Giấc mơ Mỹ"
Tôi nghĩ, đã đến lúc, trên toàn thế giới, chúng ta có thể nghĩ tới điều mà có thể gọi là giấc mộng cho toàn nhân loại.
Bởi nếu chúng ta làm được vậy, chúng ta có thể thay đổi cách mà chúng ta luôn nghĩ về nhau.
(Tiếng Trung Quốc) Đó là thách thức tôi đặt cho Mỹ Đó là thách thức tôi đặt cho Trung Quốc
Đó là thách thức tôi đặt ra cho tất cả chúng ta, mà tôi nghĩ là ở đâu có ý nguyện, ở đâu có những mơ ước ta có thể biến mơ ước thành tương lai dựa trên hòa bình và thịnh vượng mà không cần một lần nữa phải lặp lại những thảm họa chiến tranh.
Xin cảm ơn các bạn.
(Tiếng vỗ tay) Chris Anderson: Cảm ơn ông rất nhiều.
Có vẻ như ông đóng một vai trò kết nối.
Ở một phương diện nào đó, ông trở thành nhịp cầu nối cho cả hai phía,
Kevin Rudd: Người Úc chúng tôi giỏi nhất là sắp xếp bàn tiệc, mời họ cùng vào một phòng, gợi ý cái này, cái kia, sau đó đi ra và lấy rượu uống.
Hãy nghĩ xem, với tất cả chúng ta ai là bạn của hai nước lớn này, Mỹ và Trung Quốc, thì chúng ta có thể làm điều gì đó.
Ta có thể tích cực đóng góp, cho tất cả các bạn ở đây, lần tới bạn gặp ai từ Trung Quốc, hãy ngồi lại và đối thoại.
Hãy tìm hiểu họ đến từ đâu, họ suy nghĩ thế nào, và tôi cũng khuyên các bạn Trung Quốc những ai sẽ xem bài nói TED này cũng hãy làm như vậy.
Khi cả hai bên tìm cách thay đổi thế giới thì có thể tạo ra sự khác biệt lớn.
Những người ở giữa như chúng tôi có thể đóng góp nhỏ bé.
CA: Keven, chúc thành công, bạn thân mến.
Cảm ơn. KR: Cảm ơn các bạn.
(Tiếng vỗ tay)
Chúng ta đang ở thời khắc trong lịch sử nhân loại đứng giữa việc chiếm những ngôi sao hay để mất cái hành tinh ta gọi là 'nhà'.
Chỉ trong vài năm gần đây, chúng ta biết thêm rất nhiều về việc Trái Đất hoà hợp với vũ trụ như thế nào.
Dự án Kepler của NASA đã khám phá được hàng ngàn hành tinh tiềm năng quanh các ngôi sao khác, chứng tỏ rằng Trái Đất chỉ là một trong hàng tỷ hành tinh của dải ngân hà.
Kepler là kính viễn vọng không gian đo sự mờ ánh sáng đột ngột của các ngôi sao khi có hành tinh ngang qua, làm cản một chút ánh sáng chiếu đến đó.
Dữ liệu của Kepler cho thấy kích cỡ và khoảng cách giữa các ngôi sao và ngôi sao chủ.
Nhờ đó, chúng ta biết được những hành tinh liệu có nhỏ và gồ ghề đá như các hành tinh trong Hệ Mặt trời của ta, và cũng như chúng nhận được bao nhiêu ánh sáng từ mặt trời.
Từ đó, ta có manh mối xem những hành tinh ta khám phá có thích hợp với sự sống hay không.
Không may là trong lúc ta đang khám phá kho báu về những hành tinh có tiềm năng nuôi sự sống này, hành tinh của chúng ta đang oằn xuống dưới sức nặng của nhân loại.
2014 là năm nóng kỷ lục.
Sông băng và đá biển ở với chúng ta hằng thiên niên kỷ đang mất dần chỉ trong vài thập niên.
Những thay đổi môi trường quy mô toàn hành tinh do ta gây ra, đang tiến triển nhanh hơn khả năng ta thay đổi được tình hình.
Nhưng tôi không phải nhà khoa học khí hậu, tôi là nhà thiên văn.
Tôi nghiên cứu khả năng sống ở địa cầu dưới sự ảnh hưởng của các ngôi sao với hi vọng sẽ tìm được những nơi trong vũ trụ mà ta có thể phát hiện được sự sống ngoài Trái Đất.
Có thể nói tôi tìm bất động sản ngoài hành tinh.
Là một người gắn kết sâu sắc với cuộc tìm kiếm sự sống trong vũ trụ, tôi nói với bạn rằng càng tìm những hành tinh giống Trái Đất, bạn càng nâng niu Trái Đất của chúng ta.
Mỗi một thế giới mới mời gọi một sự so sánh giữa hành tinh vừa tìm được và các hành tinh ta biết rõ nhất: những hành tinh trong Hệ Mặt trời.
Hãy xem hàng xóm sao Hỏa của chúng ta.
Sao Hỏa nhỏ, toàn đá, và dù hơi xa Mặt trời, có thể được coi là một thế giới có tiềm năng sinh sống nếu một dự án như Kepler tìm thấy nó.
Đúng là sao Hỏa có thể đã từng được sinh sống trong quá khứ, và cũng là một phần lý do ta nghiên cứu nhiều về sao Hoả.
Các tàu thăm dò tự hành, như Curiosity, bò khắp bề mặt nó, tìm kiếm manh mối về nguồn gốc sự sống mà ta biết.
Các tàu trong quỹ đạo như MAVEN lấy mẫu khí quyển sao Hỏa, cố gắng hiểu tại sao nó mất đi sự sống đã từng có.
Các công ty tư nhân giờ cung cấp không chỉ một chuyến đi ngắn tới vũ trụ gần mà còn khả năng sinh sống trên sao Hỏa, như trêu ngươi vậy.
Nhưng dù những viễn cảnh này về sao Hỏa giống như những sa mạc ở thế giới của chúng ta, những nơi gợi sự tưởng tượng về sự tiên phong, mở rộng bờ cõi, so với Trái Đất sao Hỏa là một nơi kinh khủng để sống.
Xét việc ta vẫn chưa định cư tại những sa mạc của hành tinh chúng ta, những nơi vẫn còn tươi tốt hơn sao Hỏa.
Ngay cả những nơi khô cằn nhất, cao nhất trên Trái Đất, không khí vẫn ngọt và dày khí oxy thải ra từ những cánh rừng nhiệt đới cách đó hàng ngàn dặm
Tôi lo lắm, lo rằng sự phấn khởi về việc chiếm đóng sao Hỏa và những hành tinh khác đi kèm với một cái bóng dài và tối: sự ám chỉ và niềm tin của nhiều người rằng sao Hỏa sẽ sẵn sàng cứu chúng ta khỏi sự hủy diệt ta tự tạo ra cho hành tinh duy nhất ta biết có khả năng sinh sống, Trái Đất.
Tôi có yêu việc thám hiểm các hành tinh thế nào thì cũng không đồng ý với cách nghĩ đó.
Có nhiều lý do chính đáng để tới sao Hỏa, nhưng có ai đó nói rằng sao Hỏa sẽ là nơi dự phòng cho nhân loại thì như chuyện thuyền trưởng tàu Titanic bảo rằng bữa tiệc thật sự sẽ diễn ra tí nữa trên các tàu cứu sinh.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Cám ơn.
Nhưng những mục tiêu của việc thám hiểm hành tinh và bảo tồn hành tinh hoàn toàn không đối chọi nhau.
Không, chúng thật ra là hai mặt của cùng một mục tiêu: hiểu, bảo tồn và cải thiện sự sống trong tương lai.
Những môi trường khắc nghiệt của Trái Đất là những khung cảnh ngoài hành tinh.
Chúng chỉ ở gần ta hơn.
Nếu ta có thể hiểu cách tạo ra và duy trì không gian có thể sinh sống được từ những nơi khắc nghiệt, khó ưa ngay trên Trái Đất, có lẽ ta sẽ đáp ứng được nhu cầu cả về bảo tồn môi trường của ta và đi xa hơn thế.
Tôi cho bạn một thí nghiệm tư tưởng: nghịch lý Fermi.
Nhiều năm trước, nhà vật lý Enrico Fermi hỏi rằng, nếu cho giả thuyết là vũ trụ này đã tồn tại rất lâu và rằng ta nghĩ có nhiều hành tinh trong đó, thì lẽ ra giờ ta đã tìm được bằng chứng của người ngoài hành tinh rồi.
Vậy họ ở đâu?
Một giải pháp khả thi cho nghịch lý Fermi là khi các nền văn minh tiến bộ đủ xa về kỹ thuật để xét đến việc sống giữa những vì sao, họ quên quan trọng thế nào việc bảo vệ ngôi nhà thể giới, nơi nuôi nấng sự tiến bộ đó lúc đầu.
Thật ngạo mạn khi tin rằng chỉ việc chiếm đóng những hành tinh khác sẽ cứu chúng ta khỏi chúng ta, nhưng bảo tồn hành tinh và thám hiểm hành tinh khác có thể đi đôi với nhau.
Nếu ta thật sự tin vào khả năng của mình để biến các môi trường sao Hỏa khắc nghiệt thành nơi con người trú ngụ, thì ta chắc phải chinh phục được nhiệm vụ dễ dàng hơn, đó là bảo tồn khả năng sinh sống của Trái Đất.
Xin cảm ơn.
(vỗ tay)
Thực tế ảo đến với tôi một cách lạ thường
Đó là những năm 1970
Tôi theo đuổi lĩnh vực này từ rất nhỏ: khi tôi mới 7 tuổi
Và công cụ giúp tôi đến với thực tế ảo là mô tô bay Evel Knievel.
Đây là chương trình quảng cáo của nó. (Video) Tiếng: Một cú nhảy tuyệt vời!
Evel đang lái chiếc mô tô kì diệu.
với tốc độ tối đa con quay đưa anh ấy lên độ cao 100 ft
vậy kể từ đó đây là thú vui của tôi.
Tôi lái chiếc mô tô này đi khắp nơi.
Tôi luôn ở đó với Evel Knievel: chúng tôi cùng nhau nhảy qua hẻm núi Snake River
Tôi cũng muốn có cả cái tên lửa.
Tôi chưa bao giờ có tên lửa, tôi chỉ có chiếc mô tô.
Tôi cảm thấy mình có mối liên hệ với thế giới này.
tôi không muốn mãi là người kể chuyện, khi trưởng thành, tôi muốn thành diễn viên đóng thế.
Tôi đã ở đó. Evel Knievel là bạn đồng hành của tôi.
Tôi dành rất nhiều tình cảm cho anh ấy.
Nhưng giấc mơ đó không thành hiện thực. (Cười) Tôi đã tới một trường nghệ thuật.
Tôi bắt đầu làm video nhạc.
Và đây là một trong những video đầu tiên mà tôi làm. (Nhạc: "Touch the Sky" của Kanye West) Các bạn có thể nhận ra vài điểm chung nhỏ ở đây.
(Cười) Và rồi tôi có cái tên lửa đó.
(Cười) Vậy, bây giờ tôi là một nhà làm phim hay, bắt đầu trở thành nhà làm phim. Và tôi bắt đầu sử dụng những công cụ mà tôi có, là một nhà làm phim, tôi kể chuyện cho khán giả theo cách hấp dẫn nhất có thể.
Và phim là vật trung gian tuyệt vời giúp chúng ta cảm thấy đồng cảm với những người rất khác so với chúng ta và những thế giới bên ngoài chúng ta.
Đáng tiếc là, Evel Knievel không cảm thấy sự cảm thông như chúng tôi dành cho anh ấy, và anh ấy đã kiện chúng tôi vì cái video này (Cười) không lâu sau đó.
Đáng mừng là, người đàn ông mà tôi vẫn tôn thờ từ khi còn nhỏ, người mà tôi vẫn luôn muốn noi theo khi lớn lên, cuối cùng thì tôi cũng có được chữ kí của anh ấy.
(Vỗ tay) Bây giờ chúng ta hãy nói về phim.
Phim, một vật trung gian tuyệt vời, nhưng quan trọng là, trước sau thì cũng như nhau.
nó là dãy hình chữ nhật được chiếu nối tiếp.
Và chúng ta đã làm được những điều kì diệu với những hình chữ nhật đó.
Nhưng tôi đã nghĩ, liệu có cách nào ứng dụng công nghệ hiện đại để kể chuyện theo cách mới và kể những câu chuyện mới mà không sử dụng công cụ làm phim truyền thống chúng ta vẫn sử dụng trong 100 năm qua?
từ đó, tôi bắt đầu thử nghiệm, và kết quả cuối cùng mà tôi muốn tạo ra là máy thấu cảm.
Và đây là một trong những thí nghiệm đầu tiên: (Nhạc) Phần mềm này được gọi là "Thành Phố Hoang Dã"
Đây là một phần mềm hợp tác với Arcade Fire.
Khi mới bắt đầu, nó sẽ yêu cầu bạn nhập địa chỉ nhà nơi bạn sinh ra.
Đây là một wesite.
Và rồi vài cái cửa sổ trình duyệt sẽ xuất hiện.
Bạn sẽ nhìn thấy một thiếu niên chạy trên phố, rồi bạn sẽ thấy hình ảnh của Google Street View & Google Maps và bạn nhận ra con phố mà cậu ấy đang chạy là đường nhà mình
Rồi cậu ta sẽ dừng tại ngay trước nhà bạn
Và điều này thật tuyệt vời, tôi thấy mọi người phản ứng cảm xúc mạnh hơn đối với thể loại này hơn là phim tôi làm với các hình chữ nhật.
Và tôi cũng đang lấy một phần của câu chuyện của bạn để đặt vào khung hình của câu chuyện này.
Nhưng rồi tôi bắt đầu nghĩ, OK, đó là một phần của bạn, nhưng làm sao để tôi có thể đặt bạn vào khung hình?
Để làm được điều đó, tôi bắt đầu làm nghệ thuật sắp đặt.
Cái này được gọi là "Sự Lừa Dối của Chốn Linh Thiêng"
Nó là phim với 3 màn ảnh. Tôi sẽ chiếu màn ảnh thứ 3.
(Nhạc) Và bây giờ tôi đã đặt các bạn vào trong khung hình, tôi thấy mọi người có cảm xúc với phim này mãnh liệt hơn so với tác phẩm trước.
Rồi tôi nghĩ về khung hình, chúng tượng trưng cho cái gì?
Một khung hình chỉ là một cái cửa sổ.
Ý tôi là, tất cả những phương tiện truyền thông như TV, rạp phim -- Chúng đều chỉ là cửa sổ để đến với các thế giới khác.
Và tôi nghĩ, ừ, tuyệt, tôi đã có bạn trong khung hình rồi.
Nhưng tôi không muốn bạn ở trong khung hình hay cửa sổ, tôi muốn bạn xuyên qua cửa sổ để đến với thế giới ở bên kia, ở trong thế giới đó, tồn tại ở thế giới đó.
Điều đó khiến tôi quay lại với thực tế ảo.
Hãy nói về thực tế ảo.
Không may là, nói chuyện về thực tế ảo cũng như là nhảy múa về kiến trúc vậy.
Đây là một người thực sự nhảy về kiến trúc ở bên trong thực tế ảo.
(Cười) Cho nên, nó rất khó để có thể giải thích.
Tại sao lại khó vậy? nó khó là bởi vì nó chỉ là vật trung gian
bạn cảm nhận bạn trong nó
nó chỉ là máy, nhưng bên trong nó cứ như là thế giới thực, cứ như là sự thực
và bạn cảm thấy hiện thực trong thế giới đó bạn cảm thấy mình hiện diện với con người trong đó
giờ tôi sẽ cho bạn xem bản mẫu của một phim thực tế ảo bản toàn màn hình, tất cả thông tin chúng tôi tóm được khi quay thực tế ảo
chúng tôi đang quay ở mọi hướng
chúng ta thiết lập hệ thống máy quay có các máy quay 3 chiều nhìn vào mọi hướng và những chiếc thu âm 2 tai chĩa vào mọi hướng
chúng tôi đã thực hiện, một quả cầu thế giới bạn sống
những gì mà tôi cho bạn xem không phải là để nhìn vào thế giới cơ bản là toàn thế giới trong một hộp chữ nhật
bộ phim này là " những đám mây ở Sidra" nó được hợp tác thực hiện với công ty thực tế ảo của chúng tôi VRSE và Liên Hợp Quốc và một công tác viên Gabo Arora
chúng tôi đến khu tị nạn Syrian ở Jordan vào tháng 12 và quay một câu chuyện về cô bé Sidra 12 tuổi
cô bé và gia đình đã trốn khỏi Syria qua sa mạc đến Jordan cố bé sống ở trại 1 năm rưỡi
tên tôi là Sidra
tôi 12 tuổi
tôi học lớp 5
tôi đến từ Syria, tỉnh Daraa, thành phố Inkhil
tôi sống ở trại Zaatari, Jordan được 1 năm rưỡi rồi
tôi có gia đình lớn 3 em trai, một đứa thì còn nhỏ
nó khóc nhiều lắm
tôi hỏi bố rằng ngày còn bé tôi có khóc không, ông ấy nói không
tôi nghĩ tôi là đứa rắn rỏi hơn e trai mình
khi bạn đeo tai phone
bạn sẽ không nhìn nó như vậy
mà bạn nhìn quanh thế giới này
bạn sẽ thấy mình có thể nhìn đc tất cả các hướng, 360độ
và khi bạn đang ngồi đó, trong phòng cô ấy, quan sát bạn không nhìn nó qua màn hình TV, bạn không nhìn qua cửa sổ nào hết, mà đang ngồi đó với cô ấy
khi nhìn xuống, bạn đang ngồi trên chính nền đất cô bé đang ngồi
do đó, bạn cảm nhận được nhân tính của cô bé sâu sắc hơn
bạn sẽ đồng cảm theo cách sâu sắc hơn
và tôi nghĩ đó chính là cách giúp chúng ta thay đổi cách suy nghĩ về chiếc máy này
và chúng tôi đã bắt đầu thay đổi một số thứ
chúng tôi đưa bộ phim này đến Diễn Đàn Kinh Tế TG ở Davos tháng 1
và cho nhóm người ở đó xem những người đưa ra những quyết định làm ảnh hưởng đến hàng triệu sinh mạng
những người này không phải ai khác đang ngồi trong túp lều ở khu tị nạn Jordan.
nhưng vào tháng 1, một buổi chiều ở Thụy Sĩ họ đột nhiên thấy mình ở đó
(vỗ tay) và họ bị tác động
chúng tôi đang tác động đến họ nhiều hơn thế nữa
ngay lúc đó chúng tôi làm việc với LHQ để quay một loạt thước phim này
chúng tôi vừa hoàn thành quay một câu chuyện ở Liberia
và giờ là ở Ấn Độ
rồi đưa những thước phim này đến Liên Hiệp Quốc cho những người làm việc ở đây và những người đến thăm
chúng tôi cho những người thực tế có thể thay đổi được cuộc sống của những người trong phim xem
và tôi nghĩ đây mới chỉ là bước khởi đầu của sức mạnh thực sự của thực tế ảo
nó không đơn thuần là trò chơi video
nó giúp kết nối người với người sâu sắc nhất đó là thứ ta chưa bao giờ thấy ở những phương tiện truyền thông khác
và nó có thể thay đổi nhận thức của mọi người với những người khác
và có là nghĩ gì tôi nghĩ thực tế ảo thực tế là có tiềm năng gì để thay đổi thế giới
vậy, đó là một chiếc máy nhưng thông qua chiếc máy này, chúng ta sẽ giàu lòng cảm thông hơn chúng ta thông cảm hơn và trở nên liên hệ hơn
Và cuối cùng, chúng ta cũng trở nên đúng là con người hơn.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Có một cái nhìn khách quan trong cuộc sống là điều tốt, ở nhiều phương diện.
Và vấn đề là chúng ta nhìn nhận qua những lăng kính đa màu sắc khi nhìn vào mọi tình huống.
Ví dụ như, hãy nghĩ đến một thứ đơn giản như bia chẳng hạn.
Nếu tôi cho bạn nếm thử vài cốc bia và tôi muốn bạn đánh giá về độ mạnh và vị đắng của chúng, các loại bia khác nhau sẽ đứng ở những vị trí khác nhau.
Nhưng nếu chúng ta thử đánh giá khách quan về nó?
Trường hợp của bia thì khá đơn giản.
Sẽ như thế nào nếu chúng ta thực hiện một thử nghiệm "bịt mắt" về mùi vị ?
Nếu ta làm điều tương tự, thử cùng 1 loại bia, thì trong thử nghiệm "bịt mắt", nhiều thứ sẽ hơi khác một chút.
Hầu hết các loại bia sẽ được xếp về cùng một vị trí .
Căn bản là bạn sẽ không thể phân biệt được chúng, và trường hợp ngoại lệ, dĩ nhiên sẽ là Kỷ lục Guinness
(cười) Tương tự khi ta nghĩ về sinh lý học.
Điều gì xảy ra khi người ta đặt kỳ vọng dựa vào tâm lý của họ?
Ví dụ như khi bán thuốc giảm đau.
Chúng tôi nói với một vài người rằng thuốc này rất đắt.
Và lại nói với vài người thuốc này rẻ.
Và thuốc giảm đau đắt tiền thì có tác dụng tốt hơn.
Nó giúp giảm đau tốt hơn, bởi sự kỳ vọng có tác động thay đổi tâm lý của chúng ta
Và dĩ nhiên, ta đều biết trong thể thao, nếu bạn là người hâm mộ của 1 đội nào đó, bạn sẽ không thể tránh khỏi việc nhìn nhận trận đấu theo góc độ của đội mình.
Vậy nên những trường hợp đó, định kiến và mong đợi ảnh hưởng đến việc nhìn nhận thế giới của mỗi chúng ta.
Nhưng điều gì xảy ra đối với những câu hỏi quan trọng hơn?
Điều gì xảy ra với những câu hỏi liên quan đến công bằng xã hội?
Vì vậy chúng tôi muốn xem thử nghiệm "bịt mắt" ở đây là gì để suy luận về sự bất bình đẳng?
vì vậy chúng tôi bắt đầu xem xét về sự bất bình đẳng? chúng tôi đã làm một số cuộc khảo sát quy mô lớn khắp nước Mỹ và những quốc gia khác.
Và chúng tôi đặt ra 2 câu hỏi: Liệu con người có biết mức độ bất bình đẳng ta có không?
Và sau đó, mức độ bất bình đẳng nào mà chúng ta muốn có?
Hãy nghĩ về câu hỏi thứ nhất.
Hãy tưởng tượng nếu tôi lấy tổng thể là tất cả người ở Mỹ
và phân loại từ nghèo nhất nằm bên phải đến giàu nhất nằm bên trái, rồi chia họ thành 5 nhóm: 20% nghèo nhất 20% tiếp theo, tiếp theo, tiếp theo và 20% giàu nhất.
Tôi muốn hỏi bạn rằng bạn nghĩ mức độ giàu có tập trung trong mỗi nhóm này là bao nhiêu.
Hãy đơn giản hóa bằng cách tưởng tượng tôi hỏi bạn rằng, bạn nghĩ mức độ tài sản tập trung ở hai nhóm cuối là bao nhiêu? 40% người nghèo nhất ?
Suy nghĩ trong 1giây. Nghĩ về nó và đưa ra 1 con số.
Thường thi ta không nghĩ.
Hãy nghĩ trong 1 giây, có 1 con số thực sự trong đầu.
Bạn đã có chưa?
Được rồi, đây là điều mà nhiều người Mỹ đã trả lời.
Họ nghĩ rằng 20% nhóm cuối cùng nắm giữ khoảng 2.9% tổng tài sản nhóm tiếp theo là 6.4% vậy cộng lại cao hơn 9% một chút
Nhóm tiếp theo, họ cho rằng nắm 12%, 20%, và 20% giàu nhất, họ nghĩ rằng sở hữu 58% tổng tài sản.
Bạn có thể thấy mức độ liên quan đến điều bạn đã nghĩ.
Và sự thật thì như thế nào?
Thực tế thì có khác đôi chút.
20% nhóm nghèo nhất chiếm 0.1% tổng tài sản
nhóm tiếp theo sở hữu 0.2% tổng tài sản.
tổng cộng lại là 0.3
và nhóm kế tiếp sở hữu 3.9 11.3 và nhóm giàu nhất sở hữu 84-85% tổng tài sản.
vậy là điều chúng ta thực sự có và điều chúng ta nghĩ quá khác nhau.
Thế còn những gì chúng ta mong muốn?
làm thế nào để tìm ra con số này?
Để xem xét điều này, xem xét điều mà chúng ta thực sự muốn, chúng tôi nghĩ đến nhà triết học John Rawls
Nếu bạn nhớ John Rawls, ông đã đưa khái niệm về một xã hội công bằng.
Ông chỉ ra rằng một xã hội công bằng là một xã hội mà nếu bạn biết tất cả về nó, bạn sẽ luôn sẵn sàng hòa nhập vào xã hội đó dù ở bất kỳ đâu
Và đó là một khái niệm tuyệt vời phải không bởi vì nếu bạn giàu có, bạn càng muốn sở hữu nhiều tài sản để càng sinh lời và người nghèo sẽ ngày càng nghèo hơn
Nếu bạn nghèo khó, bạn sẽ càng muốn công bằng hơn.
Nhưng nếu bạn hòa nhập vào xã hội đó trong mọi hoàn cảnh có thể, và bạn không biết chắc chắn, bạn phải xem xét tất cả các khía cạnh.
điều đó hơi giống với thử nghiệm "bịt mắt", tại đó bạn không biết được kết quả sẽ như thế nào khi bạn đưa ra một quyết định và Rawls gọi đó là "bức màn vô minh"
vì vậy, chúng tôi lấy một nhóm khác lớn hơn, đến từ Mỹ và hỏi họ những câu hỏi được dùng trong thử nghiệm "bức màn vô minh"
Những đặc điểm nào của một đất nước khiến bạn muốn sống ở đó? biết chắc rằng bạn có thể chọn bất kỳ đâu
Và đây là kết quả thu được.
họ muốn nhóm đầu tiên sở hữu bao nhiêu? nhóm 20% nghèo nhất
Họ muốn đưa cho nhóm ấy 10% tổng tài sản
Nhóm tiếp theo, 14% tổng tài sản 21,22 và 32.
bây giờ, không một ai muốn sự công bằng hoàn toàn.
Không ai nghĩ rằng xã hội chủ nghĩa là một ý tưởng tuyệt vời trong phép thử của chúng tôi
Nhưng điều đó nghĩa là gì?
Nó có nghĩa là chúng ta có khoảng trống kiến thức giữa cái chúng ta có và cái chúng ta nghĩ là ta có, nhưng khoảng cách đó khá lớn giữa cái chúng ta nghĩ là đúng và cái chúng ta nghĩ là ta có
Chúng tôi hỏi thêm những câu như , không hẳn chỉ về sự giàu có mà có thể về những vấn đề khác.
Ví dụ như, chúng tôi hỏi những người từ các quốc gia khác nhau trên thế giới những câu hỏi này, cả những người theo chủ nghĩa tự do và bảo thủ về cơ bản, họ có cùng một câu trả lời
cả người giàu và nghèo, họ đều có cùng câu trả lời đàn ông và phụ nữ, Thính giả của NPR và cả độc giả của Forbes
chúng tôi khảo sát người ở Anh, Úc, Mỹ. những câu trả lời khá giống nhau.
thậm chí chúng tôi khảo sát ở các khoa khác nhau tại các trường đại học
chúng tôi đến bởi Harvard và khảo sát hầu hết từng khoa tại đây và thực tế, tại Havard Business School , nơi mà một vài người muốn nắm giữ nhiều tài sản hơn và ít người giàu hơn, sự tương đồng đáng kinh ngạc
Tôi biết rằng một vài người ở đây học ở Harvard Business School.
Chúng tôi cũng hỏi những câu tương tự về các vấn đề khác
Như tỳ số chênh lệch lương giữa CEO và lao động phổ thông là bao nhiêu
bạn có thể thấy, đây là tỷ số mà mọi người nghĩ rồi chúng tôi đặt ra câu hỏi, tỷ số đó nên là bao nhiêu?
rồi đặt ra câu hỏi, sự thật là bao nhiêu?
Điều gì trên thực tế? và bạn có thể nói rằng, nó không tệ như vậy, phải không?
Phần màu đỏ và vàng không khác nhau như vậy chứ.
Nhưng trên thực tế, tôi không vẽ chúng theo cùng một thước đo
khá khó để nhìn ra, đây là phần màu vàng và phần màu xanh tại đây.
Vậy những kết luận khác của sự giàu có thì sao?
Sự giàu có không chỉ là về của cải.
chúng tôi đặt ra câu hỏi còn những thứ khác như sức khỏe thì sao ?
Về lợi ích của các dược phẩm chữa bệnh ?
Về tuổi thọ trung bình con người thì sao?
Tuổi thọ trung bình của trẻ sơ sinh?
Chúng ta muốn phân chia như thế nào?
Về nền giáo dục cho lớp trẻ thì sao?
còn cho người lớn tuổi thì sao?
Trong tất cả những điều đó, Những gì ta học được là Con người không thích sự bất công về tài sản, nhưng có nhưng thứ bất công khác là hệ quả của bất bình đảng tài sản, và thậm chí ngày càng bị phản đối như bất công trong vấn đề sức khỏe và giáo dục
Chúng ta học được rằng mọi người sẵn sàng thay đổi tính công bằng khi người đó có ít quyền hơn như trẻ em và trẻ sơ sinh chẳng hạn, bởi vì chúng ta không nghĩ chúng phải chịu trách nhiệm cho hoàn cảnh của chính mình.
Vậy bài học ở đây là gì?
Chúng ta có hai khoảng trống: Là khoảng cách kiến thức và sự khoảng cách mong muốn Khoảng cách kiến thức là những gì mà chúng ta nghĩ Làm thế nào để giáo dục cho mọi người?
Làm thế nào để mọi người nghĩ khác về sự bất bình đẳng và hậu quả cũa bất bình đẳng, như sức khỏe, giáo dục sự đố kỵ, tỷ lệ tội phạm...?
Và chúng ta cũng có khoảng cách về sự mong muốn
Làm thế nào để mọi người nghĩ khác về điều mà chúng ta thực sự muốn
bạn thấy đấy, định nghĩa của Rawls, cách Rawls đánh giá thế giới, Thử nghiệm"bịt mắt" loại bỏ động lực ích kỷ khỏi bức tranh tổng thể
Làm sao để chúng ta áp dụng nó ở mức độ cao hơn và quy mô rộng hơn
và cuối cùng là khoảng cách về hành động
Làm thế nào để dùng những kiến thức này và làm điều gì đó?
Tôi nghĩ của câu trả lời là nghĩ về những người như trẻ em và trẻ sơ sinh, chúng không có nhiều quyền, bởi vì mọi người sẵn sàng làm điều đó.
Để đưa ra kết luận, tôi muốn nói rằng, lần tới nếu bạn uống bia hoặc rượu, đầu tiên, điều gì là trải nghiệm thật sự điều gì là hiệu ứng giả dược do sự kỳ vọng
Hãy nghĩ về điều gì là cốt lõi của những quyết định khác trong cuộc sống của bạn và cho những câu hỏi mang tính chính trị ảnh hưởng đến tất cả chúng ta
Xin cảm ơn rất nhiều
Tôi xin mời quý vị đến với câu chuyện của tàu vũ trụ Rosetta.
Bay theo và thả tàu thăm dò xuống bề mặt sao chổi, là đam mê của tôi trong hai năm qua.
Để thực hiện điều đó, tôi xin cung cấp cho quý vị vài thông tin về nguồn gốc của hệ mặt trời.
4.5 tỷ năm trước, có một đám mây khí và bụi.
Ở trung tâm đám mây này, mặt trời của chúng ta hình thành và phát sáng.
Cùng với đó là sự hình thành của các hành tinh, sao chổi và thiên thạch.
Theo lý thuyết, điều đã xảy ra là khi trái đất nguội đi sau thời điểm hình thành, rất nhiều sao chổi va đập với Trái đất và cung cấp nước cho nó
Có lẽ, chúng cũng mang tới Trái đất những chất hữu cơ phức tạp, và điều đó khởi đầu cho sự sống xuất hiện.
Quý vị có thể so sánh điều đó với việc chơi bộ ghép hình có 250 mảnh và không phải bộ 2.000 mảnh ghép.
Sau đó, những hành tinh lớn như sao Mộc và sao Thổ, chúng ở vị trí khác so với hiện nay, và hút lẫn nhau bởi lực hấp dẫn, chúng quét sạch tất cả những gì bên trong hệ mặt trời, và các sao chổi tập hợp lại trong Vành đai Kuiper, đó là vành đai các vật thể ở ngoài quỹ đạo của sao Hải Vương.
Và đôi khi các vật thể này rơi vào nhau, chúng chuyển hướng đi vì lực hấp dẫn, rồi trọng lượng của sao Mộc hút chúng lại trong hệ mặt trời.
Và chúng trở thành sao chổi như chúng ta thấy trên bầu trời.
Điều cần chú ý ở đây là trong thời gian đó, khoảng 4.5 tỷ năm, những sao chổi di chuyển bên ngoài hệ mặt trời, và không hề thay đổi-- giống như hệ mặt trời nhưng ở xa và lạnh.
Trên bầu trời, chúng giống như thế này.
Ta nhận biết chúng nhờ vào cái đuôi.
Thực ra có hai cái đuôi.
Một đuôi chứa bụi, bị thổi ra xa do gió mặt trời.
Đuôi kia chứa các hạt ion mang điện tích, và chúng theo từ trường của hệ mặt trời.
Có lớp mây phủ sao chổi, rồi đến phần lõi cứng, nó nhỏ quá chúng ta không thấy được, quý vị cần lưu ý trong trường hợp của tàu Rosetta, nó chỉ là một chấm trong bức ảnh.
Chúng ta chỉ ở cách xa sao chổi khoảng 20, 30, 40 kilomet
Vậy cái gì là cần nhớ?
Sao chổi chứa vật chất nguyên thủy để hệ mặt trời được hình thành, vậy chúng có thành phần lý tưởng để nghiên cứu nó là món quà được tặng tại thời điểm trái đất và sự sống hình thành.
Ta cũng chưa rõ trong sao chổi có thành phần gì liên quan nguồn gốc sự sống.
Năm 1983, Cơ quan Vũ trụ Châu Âu ESA có chương trình dài hạn Horizon 2000, gồm chương trình chính là chuyến hành trình đến sao chổi.
Và một nhiệm vụ phụ là phóng Giotto đến sao chổi, mà quý vị thấy đây, năm 1986, Giotto bay về hướng sao chổi Halley trong đoàn của một tàu vũ trụ khác.
Từ kết quả của chương trình, ta thấy sáng tỏ : các sao chổi là đối tượng lý tưởng để nghiên cứu hệ mặt trời.
Vì thế, chương trình tàu Rosetta đã được phê duyệt vào năm 1993 và nó được chuẩn bị phóng vào năm 2003, nhưng một vấn đề xuất hiện với tên lửa Ariane.
Tuy nhiên, bộ phận P.R. của chúng tôi rất hào hứng, sản xuất 1.000 cái đĩa sành Delft Blue có ghi tên của những sao chổi nhỏ.
Vậy tôi không phải mua đĩa của Tàu nữa.
Cái đó cũng hay. (Tiếng cười) Khi vấn để đã được giải quyết, chúng tôi rời trái đất vào năm 2004 để đến sao chổi mới được chọn, Churyumov-Gerasimenko.
Sao chổi này được chọn rất đặt biệt vì 2 lý do : A. bạn phải có thể bay đến nó, B. nó không ở trong hệ mặt trời quá lâu.
Sao chổi phần tử này ở trong hệ mặt trời từ 1959.
Đó là lần đầu tiên nó bị đổi hướng do sao Mộc, và nó đủ gần mặt trời để bắt đầu thay đổi.
Vậy sao chổi này còn rất trẻ.
Rosetta làm những chuyến lịch sử đầu tiên.
Là vệ tinh đầu tiên vào quỹ đạo sao chổi, và hộ tống sao chổi suốt hành trình xuyên qua hệ mặt trời -- đó là tiếp cận gần mặt trời nhất, như chúng ta thấy vào tháng tám, và sau đó sao chổi bay ra ngoài.
Đó là lần đáp đầu tiên trên một sao chổi.
Chúng ta thật sự đã bay quanh sao chổi một cách không bình thường với tàu vũ trụ.
Thông thường, bạn nhìn lên trời, biết mình đang nhìn nơi nào và đang ở đâu.
Trong trường hợp này, như thế là chưa đủ.
Chúng tôi đã bay ngang để thấy những điểm mốc trên sao chổi đó.
Chúng tôi nhận ra những điểm -- tảng đá, hố trũng -- và như thế chúng tôi biết chúng tôi ở đâu so với sao chổi.
Và, đương nhiên, đó là vệ tinh đầu tiên đi bên ngoài quỹ đạo của sao Mộc với tấm pin mặt trời.
Bây giờ, nghe có vẻ oai hơn lúc đang thực hiện, vì công nghệ dùng máy phát nhiệt chất phóng xạ đồng vị chưa thịnh hành ở châu Âu vào lúc đó, nên không có chọn lựa nào khác.
Nhưng pin mặt trời thì quá rộng.
Đó là một chiếc cánh, và không ai nhỏ con được chọn.
Họ phải như quý vị và tôi đây.
(Tiếng cười) Chúng tôi có hai cánh này, 65 mét vuông.
Rồi sau đó, đương nhiên, khi chúng tôi đến sao chổi, quý vị tưởng tượng xem, 65 mét vuông cánh khép lại trên một thân máy nóng rực không phải là một chọn lựa dễ dàng.
Bây giờ, làm sao hạ cánh trên sao chổi?
Chúng tôi phải đến đó để thực hiện những mục tiêu khoa học của Rosetta ở rất xa -- bằng bốn lần khoảng cách từ trái đất đến mặt trời -- và cũng bay với vận tốc cao hơn rất nhiều so với vận tốc động cơ xăng, chúng tôi phải chở gấp sáu lần lượng nhiên liệu của toàn bộ tàu.
Chúng tôi phải làm gì đây?
Bạn dùng chuyến bay thám thính nhờ lực hấp dẫn và máy phóng, ở đó bạn bay ngang qua rất gần một hành tinh , khoảng một nghìn mét, rồi bạn đạt vận tốc của hành tinh này trên quỹ đạo xung quanh mặt trời.
Chúng tôi bay như thế một lúc.
Bay qua trái đất, sao hỏa, rồi trái đất 2 lần nữa, rồi chúng tôi cũng bay đến hai tiểu hành tinh Lutetia và Steins.
Từ 2011 đến nay, quan sát vùng mặt trời, để kiểm tra các vấn đề của tàu vũ trụ, chúng tôi không chữa tàu lần nào nữa, vậy chúng tôi đi vào mùa ngủ đông.
Mọi thứ chuyển sang dạng ngủ trừ đồng hồ.
Ở đây, bạn thấy đường bay màu trắng, và đoạn đường nó đã đi qua.
Bạn thấy từ vòng chúng tôi bắt đầu, đường trắng, bạn thấy nó ngày càng dài ra theo hình ê líp, sau cùng, chúng tôi tiếp cận sao chổi vào tháng 5, 2014, và chúng tôi bắt đầu thao tác hạ cánh.
Trên quỹ đạo đó, chúng tôi bay qua trái đất và chụp hình để kiểm tra camera.
Đây là hình trăng nhô lên khỏi trái đất, và cái này, giờ được gọi "hình tự sướng," vào thời điểm đó, từ này chưa ai dám dùng. (Tiếng cười) Đó là sao hỏa. Nó được chụp bởi camera CIVA,
một trong những camera trên tàu đổ bộ, và nó chỉ hoạt động nhờ tấm pin mặt trời, bạn thấy sao hỏa còn xa tấm pin mặt trời.
Bây giờ, khi chúng tôi ra khỏi giấc ngủ đông vào tháng một, 2014, chúng tôi vượt qua quảng đường 2 triệu km từ sao chổi vào tháng 5.
Tuy nhiên, vận tốc của phi thuyền quá nhanh.
Chúng tôi đi nhanh hơn sao chổi 2.800 km/h, vậy chúng tôi phải giảm tốc.
Chúng tôi phải điều chỉnh tám lần, và bạn thấy đây, một vài điều chỉnh đó rất lớn.
Chúng tôi phải giảm tốc lần đầu khoảng 100 km/h, và kéo dài trong 7 giờ, nó tiêu thụ 218 kilo nhiên liệu, đó là 7 giờ rất căng thẳng, vì vào năm 2007, có một sự rò rỉ trong hệ thống phản lực của Rosetta, và chúng tôi đã phải tắt một động cơ, thế là hệ thống hoạt động với một động cơ điều đó không được dự kiến và thử nghiệm trước.
Rồi chúng tôi đến gần sao chổi, và đã thấy những bức hình đầu tiên.
Chu kỳ quay đúng của sao chổi là 12 giờ 30 phút, nó đã tăng tốc, nhưng bạn sẽ hiểu những gì mà kỹ sư thiết kế của chúng tôi đã nghĩ, thật không dễ dàng đáp xuống.
Chúng tôi đã hy vọng gặp tình huống đơn giản để đáp xuống dễ dàng.
Nhưng chúng tôi ước: mọi việc trơn tru.
Ôi không. Không được rồi . (Tiếng cười) Vào thời điểm đó, không thể tránh khỏi : chúng tôi phải vẽ bản đồ chi tiết như bạn thấy đây, vì chúng tôi phải tìm ra khu vực bằng phẳng có đường kính 500 m.
Tại sao 500 m? Đó là sai lầm của chúng tôi khi thăm dò để đáp.
Chúng tôi hoàn thiện quá trình và vẻ bản đồ bề mặt sao chổi.
Chúng tôi đã dùng kĩ thuật photoclinometry.
Đó là vẽ bóng của vật dưới mặt trời.
Cái bạn thấy đây là một hòn đá trên bề mặt sao chổi, dưới ánh sáng mặt trời.
Với cái bóng đó, chúng tôi có thể xác định một cách khá chính xác hình dạng của tảng đá.
Bạn có thể lập trình trên máy tính, bạn có thể mô tả toàn bộ sao chổi và vẽ bản đồ cho nó.
Để làm điều đó chúng tôi bắt đầu bay theo những quỹ đạo đặt biệt từ tháng 8.
Trước hết, theo hình tam giác với độ dài cạnh 100 km tại khoảng cách 100 km, chúng tôi xác định tất cả mọi vật trong 50 km.
Lúc đó, chúng tôi thấy sao chổi có nhiều góc cạnh, và chúng tôi dùng kỹ thuật này để vẽ bản đồ đầy đủ.
Bây giờ, kết quả đó giúp chọn nơi để đáp xuống.
Chúng tôi phải làm toàn bộ quá trình, từ việc vẽ bản đồ sao chổi đến việc tìm ra nơi đáp, mất hết 60 ngày.
Chúng tôi có 60 ngày thôi.
Để bạn hiểu, xin nói rõ chương trình sao hỏa cần hàng trăm nhà khoa học làm việc với nhau trong nhiều năm chỉ để kết luận họ sẽ đi đâu.
Chúng tôi đã làm việc đó trong 60 ngày.
Chúng tôi đã chọn được nơi đáp và các lệnh được chuẩn bị cho Rosetta phóng Philae.
Theo cách này, Rosetta cần đến điểm bên phải trong không gian, và nhắm đến sao chổi, vì tàu đổ bộ không tự di chuyển.
Tàu đổ bộ được phóng ra và di chuyển đến sao chổi.
Rosetta phải bay vòng quanh để camera có thể quay được Philae hoạt động và có thể liên lạc với nó.
Bây giờ, toàn bộ thời gian đáp đã là 7 giờ.
Hãy là một phép tính đơn giản : nếu vận tốc tĩnh của Rosetta là 1cm/giây, 7 giờ là 25.000 giây.
Có nghĩa là 252 m lệch so với sao chổi.
Vậy chúng tôi cần biết vận tốc của Rosetta lệch bao nhiêu cm trong một giây, và vị trí của nó trong không gian lệch bao nhiêu mét tại khoảng cách 500 triệu km từ trái đất.
Đó là thành công tuyệt vời.
Xin giới thiệu với các bạn về ngành khoa học này và những thiết bị.
Tôi sẽ làm bạn chán với những chi tiết máy quá nhỏ, nhưng đây là tất cả.
Chúng tôi có thể kiểm khí ga, có thể đo được phân tử bụi, những hình dáng, thành phần, có cả máy đo từ trường, mọi thứ.
Đây là một trong những kết quả của máy về độ đậm đặc khí ga tại vị trí của Rosetta, đó là khí ga sao chổi thải ra.
Hình đồ thị phóng lớn là vào tháng 9 năm ngoái.
Có thay đổi dài hạn bên trong hình, và không có gì ngạc nhiên, nhưng bạn thấy những đỉnh nhọn.
Đó là một ngày sao chổi.
Bạn có thể thấy ảnh hưởng của mặt trời trên việc bay hơi khí ga và ảnh hưởng do sự quay của sao chổi.
Vậy có dấu vết rõ ràng về nguồn gốc của nhiều thứ, chúng nóng lên ở phía mặt trời, và nguội đi ở phía kia.
Và chúng ta có thể thấy sự thay đổi độ đậm đặc khí ga.
Đây là các loại khí ga và những hỗn hợp hữu cơ mà chúng tôi đã đo được.
Bạn thấy một danh sách rất ấn tượng, và còn nhiều nhiều nữa, vì còn nhiều phép đo khác nữa.
Thật vậy, có một hội thảo ở Houston đang diễn ra vào lúc này để trình bày về các kết quả đó.
Chúng tôi đã kiểm tra phân tử bụi.
Bây giờ, các bạn thấy nó không ấn tượng lắm, nhưng các nhà khoa học lúc đó rất phấn khích khi thấy nó.
Hai phân tử bụi : bên phải là Boris, và họ đã bắn nó với chất tantalum để có thể phân tích nó.
Bây giờ, chúng tôi tìm thấy natri và ma-nhê.
Điều đó cho thấy có sự tập trung của hai chất này vào thời điểm hệ mặt trời hình thành, vậy chúng ta biết được những vật chất ở thời điểm hành tinh hình thành.
Một trong những phần quan trọng này là kỹ thuật hình ảnh.
Đây là một trong những camera của Rosetta, camera OSIRIS, đây là trang bìa của tạp chí Science vào ngày 23 tháng 1 năm nay.
Không ai ngờ lại có được hình ảnh thế này.
Đá tảng, đá sỏi -- liệu có gì còn giống Đỉnh Núi Chẻ tại Yosemite hơn thế này không.
Chúng tôi cũng thấy những thứ giống đụn cát, bên phải giống như bóng gợn sóng cát.
Ta đã biết các hình thể này trên sao hỏa, nhưng sao chổi không có khí quyển, vậy thật khó để tạo ra được sóng cát.
Có thể do khí thải ra từ các vùng cục bộ, chúng bốc lên và thổi trở lại.
Chúng tôi không chắc, vậy phải tìm hiểu thêm về hiện tượng này.
Ở đây, bạn thấy hình này hai lần.
Bên phía trái, bạn thấy một cái hố ở giữa.
Hình bên phải, nếu nhìn kỹ, bạn sẽ thấy 3 tia nhỏ từ đáy hố.
Đó là hoạt động của sao chổi.
Chúng ta thấy ở đáy các hố là các vùng hoạt động, ở đó các vật chất bốc hơi lên.
Có một khe nứt nhỏ ở cổ sao chổi.
Bạn thấy nó ở hình phải,
dài một kilomet, và rộng hai mét rưỡi.
Vài người đoán là, khi chúng tôi đến gần mặt trời, sao chổi sẽ bị gãy ra làm hai, và chúng tôi tự hỏi : chúng tôi sẽ chọn phần nào để nghiên cứu?
Trở lại tàu đổ bộ -- với nhiều thiết bị, phần lớn giống như những dụng cụ để đục và khoan đất.
Nhưng cũng như Rosetta, và vì bạn muốn so sánh cái bạn thấy trong không gian với cái bạn thấy trên sao chổi.
Đây được gọi là thăm dò địa chất.
Có những hình ảnh về đổ bộ được chụp bởi camera OSIRIS.
Bạn thấy tàu đổ bộ đi xa dần Rosetta.
Ở phía trên, bên phải , bạn thấy một hình chụp cách tàu đổ bộ 60 m, 60 mét bên trên mặt của sao chổi.
Tảng đá khoảng 10m.
Đây là hình cuối cùng mà chúng tôi chụp trước khi chúng tôi đáp xuống sao chổi.
Hãy xem lại toàn bộ các hình lần nữa, nhưng với góc nhìn khác, và bạn thấy ba hình phóng lớn từ dưới bên trái đến giữa của hành trình tàu đổ bộ trên bề mặt sao chổi.
Ở trên cao, có một hình trước và một hình sau đổ bộ.
Vấn đề với hình sau là không thấy tàu đổ bộ.
Nhưng nếu nhìn kỹ bên trái của hình, chúng ta thấy tàu đổ bộ vẫn còn đó, nhưng nó bị tung lên cao.
Rồi nó rơi trở lại.
Bây giờ, trên một ghi chép về sao chổi đây là Rosetta được thiết kế có tàu đổ bộ chịu xốc.
Tàu này bị loại bỏ vì quá đắt.
Chúng tôi quên rồi, nó còn nhớ đã bị loại đấy.
(Tiếng cười) Khi bị tung lên lần đầu, trong máy đo từ trường, bạn thấy dữ liệu từ chúng, từ ba trục x,y và z.
Ở giữa, bạn thấy một đường đỏ.
Tại đường đỏ này, có một thay đổi.
Điều xảy ra là trong khi bị tung lên lần đầu, ở đâu đó, một chân của tàu đổ bộ va đập vào bờ của một miệng hố, và vận tốc quay của tàu đổ bộ thay đổi.
Chúng tôi khá may mắn vì đang ở ngay đó.
Đây là một trong những ảnh đại diện của Rosetta.
Đối tượng là sản phẩm nhân tạo, một chân của tàu đổ bộ, đang đứng trên một sao chổi.
Theo tôi, đây là một trong những hình vũ trụ đẹp nhất mà tôi từng thấy.
(Vỗ tay) Một trong những thứ mà tôi vẫn phải làm là tìm ra tàu đổ bộ.
Vùng xanh ở đây là nơi chúng tôi nghĩ nó phải ở đó.
Chúng tôi chưa thể tìm ra nó, nhưng cuộc tìm kiếm vẫn tiếp tục, như là những cố gắng để khởi động lại tàu đổ bộ.
Chúng tôi lắng nghe mỗi ngày, và chúng tôi hy vọng từ bây giờ đến tháng 4, tàu đổ bộ sẽ tỉnh lại.
Kết quả chúng tôi tìm thấy trên sao chổi là thứ có thể trôi nổi trong nước.
Độ đậm đặc của nó bằng một nửa của nước.
Nó giống một hòn đá rất lớn, nhưng không phải.
Sự tăng hoạt động của sao chổi được quan sát trong tháng 6, 7 và 8 năm ngoái đã tăng gấp bốn.
Lúc đó, chúng tôi gần mặt trời, sẽ có 100 kilo mỗi giây bốc hơi khỏi sao chổi: khí ga, bụi, và những thứ khác.
Tức là 100 triệu kg mỗi ngày.
Cuối cùng là ngày trở về trái đất.
Tôi không bao giờ quên -- sự lên cơn cực độ với 250 nhóm truyền hình Đức.
BBC đang phỏng vấn tôi, và một nhóm truyền hình khác liên tục theo tôi đang quay phim cuộc phỏng vấn, và nhóm này cứ tiếp tục theo đến cuối ngày.
Nhóm Discovery Channel gọi cho tôi khi tôi đang rời phòng điều khiển, và họ đã hỏi thăm tôi, và tôi đã rơi nước mắt, tôi còn nhớ cảm giác này.
Trong bốn tháng rưỡi, tôi không thể nghĩ đến ngày về mà không có nước mắt, và tôi vẫn giữ mãi cảm xúc này.
Với hình ảnh của sao chổi, tôi xin chào tạm biệt.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Tôi là một người Haraza, và quê hương của chúng tôi là Afghanistan.
Như hàng trăm nghìn đứa trả Hazara khác, tôi được sinh ra xa quê.
Những cuộc khủng bố và hành quân chống lại người Hazara đã buộc bố mẹ tôi phải rời Afghanistan.
Sự ngược đãi này có một lịch sử lâu dài từ cuối những năm 1800, trong triều đại Vua Abdur Rahman.
Ông ta giết 63% dân số Haraza.
Ông ta xây tháp bằng đầu của họ.
Nhiều người Haraza bị bán làm nô lệ, và nhiều người khác trốn khỏi đất nước đến Iran hoặc Pakistan.
Bố mẹ tôi đã đến Pakistan, và định cư ở Quetta, nơi tôi được sinh ra.
Sau cuộc tấn công tòa Tháp Đôi ngày 9 tháng 11, tôi có cơ hội đến Afghanistan lần đầu tiên, cùng các nhà báo ngoại quốc.
Tôi mới 18 tuổi, và làm thông dịch viên.
Sau 4 năm, tôi cảm thấy đủ an toàn để chuyển đến Afghanistan luôn, lúc đó tôi đang làm nhiếp ảnh tư liệu, và đang làm về nhiều câu chuyện.
Một trong các câu chuyện quan trọng nhất mà tôi đã làm là về những cậu bé nhảy múa ở Afghanistan.
Nó là một câu chuyện thương tâm về một truyền thống kinh khủng.
Nó bao gồm trẻ con nhảy múa cho các vị tướng và những người quyền lực.
Những cậu bé này thường bị bắt hoặc mua từ những gia đình nghèo, và bị ép làm nô lệ tình dục.
Đây là Shukur.
Cậu ta bị bắt cóc khỏi Kabul bởi một tên tướng.
Cậu ta bị đem tới một tỉnh khác, nơi mà cậu ta phải làm nô lệ tình dục cho tên tướng ấy và bạn bè của hắn.
Khi câu chuyện này được đăng trong tờ Washington Post, tôi bắt đầu bị hăm dọa, và bị buộc rời Afghanistan, như bố mẹ tôi đã từng bị.
Cùng với gia đình, tôi trở về Quetta.
Tình hình ở Quetta đã thay đổi rõ rệt từ khi tôi rời đi vào năm 2005.
Từng là một thiên đường hòa bình cho người Hazara, nay đã trờ thành một trong những thành phố nguy hiểm nhất ở Pakistan.
Những người Haraza bị chia vào hai khu vực và bị ngăn cản khỏi xã hội và giáo dục và bị trừng phạt.
Đây là Nadir.
Tôi biết cậu ta từ khi tôi còn bé.
Cậu ta bị thương khi xe của cậu ấy bị phục kích bởi bọn khủng bố.
Sau đó cậu ấy đã chết vì những vết thương.
Khoảng 1600 người Haraza đã bị giết trong nhiều cuộc tấn công, và khoảng 3000 người đã bị thương, còn nhiều người đã bị tàn tật.
Những cuộc tấn công vào người Haraza chỉ trở nên tệ thêm, nên không có gì bất ngờ khi nhiều người muốn bỏ trốn.
Sau Afghanistan, Iran, Pakistan, Úc là nơi có dân số Haraza đứng thứ 4 trên toàn thế giới.
Khi thời điểm rời Pakistan tới, Úc dường như là lựa chọn rõ ràng nhất.
Về kinh tế, chỉ một người có thể trốn, và tôi đã được chọn, với hi vọng rằng tôi sẽ tới điểm đến an toàn, và tìm cách đưa gia đình tôi đến sau.
Chúng tôi đều hiểu rủi ro, và chuyến đi đáng sợ như thế nào, và tôi gặp nhiều người mất người thân trên biển.
Đó là một quyết định liều mạng, rằng bỏ tất cả lại sau lưng, không ai ra quyết định này một cách dễ dàng.
Nếu như tôi có thể bay tới Úc, thì tôi sẽ chỉ cần chưa tới 24 tiếng.
Nhưng kiếm visa là điều không thể.\
Chuyến đi của tôi dài hơn rất nhiều, phức tạp hơn rất nhiều, và chắc chắn nguy hiểm hơn rất nhiều. Tôi bay tới Thái Lan, và đi xe và thuyền tới Malaysia và Indonesia, trả tiền cho nhiều người và bọn buôn lậu trên đường và dành nhiều thời gian để trốn và nhiều thời gian lo sợ sẽ bị bắt.
Ơ Indonesia, tôi gia nhập một nhóm bảy người tìm kiếm nơi ẩn náu.
Chúng tôi dùng chung một phòng ngủ ở một thị trấn ngoài Jakarta tên là Bogor.
Sau một tuần ở Bogor, ba trong số họ lên đường cho cuộc hành trình đầy nguy hiểm, và sau đó hai ngày chúng tôi nhận được tin rằng một con thuyền đã chìm trên đường tới Đảo Giáng Sinh.
Chúng tôi biết được rằng 3 người đó - Nawroz, Jaffar, và Shabbir - đã có mặt trên chiếc thuyền.
Chỉ có Jaffar được giải cứu.
Shabbir và Nawroz không được tìm thấy.
Chuyện này khiến tôi nghĩ, liệu tôi có đang làm việc đúng?
Tôi kết luận rằng tôi không còn lựa chọn ngoài việc tiếp tục.
Vài tuần sau, chúng tôi nhận cuộc gọi từ một tên buôn lậu nói rằng con thuyền đã sẵn sàng cho chuyến đi của chúng tôi.
Đi trong đêm đến con tàu chính trên một chiếc thuyền máy, chúng tôi lên một con tàu đánh cá quá tải.
Tổng cộng có tới 93 người, và đều ở dước boong.
Không ai được lên trên.
Mỗi người phải trả 6000 đô la cho chuyến đi này.
Ngày đầu tiên khá thuận lợi, nhưng đến đêm thứ hai, thời tiết thay đổi.
Sóng đánh con tàu làm cho các miếng ván lung lay.
Mọi người ở dướng khoang đều khóc, cầu nguyện, gọi tên người thân.
Họ la hét.
Đó là một khoảnh khắc tồi tệ.
Nó như một cảnh phim ngày tận thế, hoặc như các cảnh phim Hollywood khi mọi thứ đổ bể và thế giới sắp kết thúc.
Nó đã xảy ra với chúng tôi trong thực tế.
Chúng tôi không có hi vọng nào.
Con tàu nổi như một hộp diêm trên nước, không có một sự điều khiển nào.
Những cơn sóng còn cao hơn cả con tàu, và nước tràn vào nhanh hơn máy bơm có thể thải ra.
Chúng tôi đều mất hi vọng.
Chúng tôi nghĩ đây là kết thúc.
Chúng tôi chứng kiến cái chết của mình, và tôi đã ghi nhận lại.
Thuyền trưởng bảo rằng chúng tôi không thể tiếp tục, và phải quay đầu lại.
Chúng tôi lên boong và bật tắt đèn pin để gây sự chú ý của các thuyền khác.
Chúng tôi cố gắng gây chú ý bằng cách vẫy áo phao và huýt sáo.
Cuối cùng, chúng tôi đến một hòn đảo nhỏ.
Con thuyền đâm vào đá, tôi bị rơi xuống nước và làm hư chiếc camera, những gì tôi đã quay được.
May mắn là cái thẻ nhớ vẫn dùng được.
Đó là một khu rừng rậm.
Chúng tôi chia thành nhiều nhóm do tranh cãi về việc nên làm gì tiếp.
Chúng tôi đều sợ hãi và bối rối.
Sau một đêm trên bãi biển, chúng tôi tìm được một cầu tàu và mấy trái dừa.
Chúng tôi gọi được một con tàu từ một resort gần đó, và bị giao cho cảnh sát biển Indonesia.
Tại Trại Giam Serang, một sĩ quan nhập cư đến lục soát và trộm đồ của chúng tôi.
Ông ta lấy của tôi điện thoại, 300 đô la tiền mặt, và giày, để chúng tôi không trốn thoát được. Nhưng chúng tôi quan sát lính canh, xem xét cử động của chúng, và khoảng 4 giờ sáng, khi chúng ngồi quanh một ngọn lửa, chúng tôi tháo bỏ 2 lớp kính từ một cửa sổ hướng ra ngoài và chuồn đi.
Chúng tôi leo lên một cái cây cạnh một bức tường có gắn miểng ở trên.
Chúng tôi đặt một cái gối lên đó và dùng khăn trải giường quấn xung quanh tay và leo qua bức tường đó, rồi chạy đi bằng chân không.
Tôi được tự do, với một tương lai không chắc chắn, và không có tiền.
Thứ duy nhất tôi có là chiếc thẻ nhớ với những bức ảnh và đoạn phim.
Khi tư liệu của tôi được phát sóng trên SBS Datline, nhiều người bạn biết về tình hình của tôi, và cố gắng giúp đỡ tôi.
Họ không cho phép tôi lấy một con tàu và liều mạng.
Tôi cũng quyết định ở lại Indonesia và tiếp tục công việc qua UNHCR, nhưng tôi đã rất sợ rằng mình sẽ kẹt lại ở Indonesia trong nhiều năm mà không làm được gì, giống như những người tìm nơi ẩn náu khác.
Nhưng mọi chuyện hơi khác đối với tôi.
Tôi đã may mắn.
Những liên lạc của tôi đẩy nhanh công việc qua UNHCR, và tôi được tái định cư ở Úc vào tháng 5 năm 2013.
Không phải người nào tìm nơi ẩn náu cũng may mắn như tôi.
Rất khó khăn để sống một cuộc sống với một tương lai không chắc chắn.
Vấn đề về những người tìm nơi ẩn náu ở Úc đã bị chính trị hóa quá nhiều và nó đã mất đi tính con người.
Những người tìm nơi ở đã bị gán tiếng xấu.
Tôi mong rằng câu chuyện của tôi và của các người Hazara khác có thể cho mọi người biết rằng những người này đang phải chịu đau khổ ở đất nước quê hương, và đau khổ thế nào. Tại sao họ lại liều mạng để tìm nơi ở?
Xin cảm ơn.
(tán thưởng)
Đây là trường mẫu giáo chúng tôi xây vào năm 2007.
Trường được xây theo vòng tròn.
Mái nhà được thiết kế theo kiểu vòng tròn mở.
Nếu bạn có con, hẳn bạn biết là chúng thích tạo ra các vòng tròn lắm.
Đây là thiết kế của phần mái.
Và tại sao chúng tôi thiết kế như vậy?
Thầy hiệu trưởng có nói là, "Tôi không muốn xây lan can đâu."
Tôi mới nói, "Như thế thì không được."
Nhưng thầy nhấn mạnh: "Vậy theo anh việc căng tấm lưới từ rìa mái nhà
để đỡ bọn trẻ khi chúng bị ngã có ổn không?"
(Tiếng cười) Tôi lại nói, "Không được đâu".
Và dĩ nhiên, chính quyền cũng yêu cầu, "Dĩ nhiên là các anh phải xây lan can chứ."
Nhưng chúng tôi đã thể hiện ý tưởng đó xung quanh những cái cây.
Có ba cái cây chìa cành ra.
Và thế là chúng tôi biến sợi dây này thành lan can.
Nhưng dĩ nhiên là dây dợ chẳng để làm gì.
Bọn trẻ đều ngã vào lưới.
Và ngày càng nhiều, nhiều hơn, và nhiều hơn thế.
(Tiếng cười) Thường thì có 40 em chơi xung quanh cái cây.
Bé trai đang đu cành, thích cái cây tới mức ăn luôn nó.
(Tiếng cười) Mỗi khi có việc gì đấy, các em lại ngồi ở rìa.
Nhìn từ dưới lên rất đẹp.
Y hệt bầy khỉ trong sở thú.
(Tiếng cười) Đến giờ ăn rồi.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Chúng tôi xây phần mái thấp nhất có thể, vì chúng tôi muốn thấy bọn trẻ khi chúng ở trên mái, chứ không chỉ khi ở dưới mái.
Và nếu mái quá cao, ta chỉ thấy mỗi trần nhà.
Còn chỗ rửa chân - thì có nhiều kiểu vòi nước.
Với ống nước mềm dẻo kiểu này, bọn trẻ tha hồ xịt nước vào các bạn của chúng, tắm táp, và kiểu như cậu bé đứng trước là rất bình thường.
Nhưng nếu nhìn kỹ, bạn sẽ thấy chú nhóc không rửa đôi ủng đâu, mà là đổ nước vào đấy luôn.
(Tiếng cười) Nhà trường duy trì không gian mở gần như cả năm.
Không có ranh giới giữa bên trong và bên ngoài.
Nó có nghĩa ngôi trường cơ bản là một chiếc mái.
Và cũng không có vách ngăn giữa các lớp với nhau.
Vì vậy cũng chẳng có vách cản âm.
Khi bọn trẻ phải ở trong một căn phòng yên lặng, sẽ có vài em cảm thấy lo lắng.
Nhưng ở trường chúng tôi, chẳng có lý do gì để lo lắng cả.
Bởi vì không hề có ranh giới.
Và như lời thầy hiệu trưởng, nếu cậu bé ngồi cuối lớp không thích ở trong lớp nữa, thế thì cứ để cậu ta đi.
Trước sau gì cu cậu cũng về, bởi lớp học là một vòng tròn mà.
(Tiếng cười) Vấn đề ở đây là, trẻ con hay tìm cách trốn ở một nơi nào đó.
Nhưng ở trường tôi, các em đi, rồi lại quay về.
Đó là một điều rất tự nhiên.
Thứ hai, chúng tôi rất cân nhắc đến tiếng ồn.
Bạn biết đấy, ồn ào một chút giúp trẻ ngủ ngon hơn.
Bọn trẻ đâu có ngủ ở nơi yên tĩnh tuyệt đối.
Và ở trường chúng tôi, các em rất tập trung trong giờ học.
Loài người đã từng sinh trưởng trong rừng, nơi có nhiều tiếng ồn.
Vì thế trẻ em cần tiếng ồn.
Chúng ta vẫn có thể nói chuyện ở một quán rượu ồn ào.
Bạn không nên im lặng.
Bạn biết đấy, ngày nay, chúng ta luôn cố kiểm soát mọi thứ.
Thế giới quanh ta luôn rộng mở.
Và bạn biết rằng ta vẫn có thể trượt tuyết dù nhiệt độ mùa đông là -20 độ C.
Mùa hè, ta vẫn đi bơi.
Mặc cho cát nóng hầm hập 50 độ.
Và cơ thể chúng ta có khả năng chống nước.
Thế nên, bạn chẳng thể tan ra khi trời mưa.
Trẻ con cũng thế, chúng cần được ở ngoài trời.
Và chúng ta nên làm thế đối với chúng.
Đây là cách các em phân chia lớp học.
Đáng lẽ phải giúp đỡ giáo viên chứ.
Nhưng mà chúng không làm.
(Tiếng cười) Tôi không bắt cậu nhóc vào đấy đâu.
Đây là lớp học.
Và đây là bồn rửa tay.
Bọn trẻ đang nói chuyện ở cạnh cái giếng.
Trong lớp lúc nào cũng có cây.
Chú khỉ đứng dưới đang cho đồng bọn ở phía trên ăn.
(Tiếng cười) Lại là khỉ nữa.
(Tiếng cười) Mỗi lớp có ít nhất một giếng trời.
Đây là nơi Ông già Nô en đi xuống mỗi mùa Giáng sinh.
Đây là tòa nhà phụ, ở ngay bên phải ngôi trường hình ô van.
Tòa nhà chỉ cao 5 mét, với 7 tầng.
Dĩ nhiên, chiều cao trần nhà là rất thấp.
Vì thế, ta phải cẩn thận.
Chúng tôi cho các con đến đây, một gái và một trai.
Bọn trẻ đang cố chui vào.
Cậu nhóc bị va đầu rồi.
Nhưng không sao. Đầu chú nhóc chắc lắm.
Đỡ đau ngay ấy mà. Vì đó là con trai tôi.
(Tiếng cười) Và thằng bé đang xem liệu nhảy ra có được không.
Tiếp theo là các cháu khác.
Bạn biết đó, ở Tokyo kẹt xe kinh khủng.
(Tiếng cười) Cô tài xế đằng trước cần được học lái.
Ngày nay, trẻ con cần một chút nguy hiểm.
Trong trường hợp này, bọn trẻ học cách giúp đỡ nhau.
Đây là xã hội. Ngày nay chúng ta đang dần thiếu đi cơ hội làm việc này.
Còn đây là tranh miêu tả chuyển động của một cậu bé từ 9:10 đến 9:30.
Chu vi tòa nhà là 183 mét.
Đúng là chẳng nhỏ tí nào.
Một buổi sáng cậu bé này di chuyển được 6000 mét.
Nhưng đó chưa phải là bất ngờ đâu.
Các cháu ở trường này di chuyển trung bình 4000 mét.
Và các cháu đạt được khả năng vận động cao nhất so với các cháu ở các trường khác.
Thầy hiệu trưởng nói, "Tôi không dạy dỗ các em nhiều, cứ cho các em ở trên mái.
Cứ để chúng như bầy cừu".
(Tiếng cười) Chúng cứ tha hồ chạy.
(Tiếng cười) Theo tôi, không cần phải kiểm soát chúng, cũng đừng bao bọc quá nhiều, đôi lúc chúng cần phải vấp ngã.
Chúng cần chút ít trầy xước.
Như thế chúng mới biết được cách tồn tại trong thế giới này.
Theo tôi, kiến trúc có khả năng thay đổi thế giới, thay đổi cuộc sống chúng ta.
Và, đây là một trong các nỗ lực để thay đổi cuộc sống con trẻ.
Xin chân thành cám ơn.
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi sẽ bàn về sự tức giận.
Khi tôi lên 11, nhìn thấy đám bạn phải bỏ học vì bố mẹ họ không đủ tiền mua nổi sách giáo khoa khiến tôi tức giận.
Khi tôi 27, nghe về hoàn cảnh của một người cha nô lệ con gái ông sắp bị bán cho một nhà thổ khiến tôi tức giận.
Ở tuổi 50, nằm sõng soài trên phố, giữa vũng máu, cùng với con trai mình, khiến tôi tức giận.
Các bạn thân mến, trong hàng thế kỉ chúng ta được dạy "tức giận là xấu".
Bố mẹ ta, thầy cô giáo, các vị mục sư - họ đã dạy ta cách kiềm chế và kìm nén cơn giận dữ.
Nhưng tôi đang hỏi tại sao?
Tại sao chúng ta không thể biến cơn giận thành một thứ tốt đẹp cho xã hộ?i
Sao ta không dùng sự tức giận để đương đầu và thay đổi sự xấu xa độc ác?
Đó là cách tôi đã cố thực hiện.
Các bạn, hầu hết những ý tưởng sáng tuyệt vời nhất của tôi xuất phát từ cơn giận dữ.
Như năm tôi 35 tuổi, ngồi trong một phòng giam nhỏ khóa kín.
Tôi đã tức giận cả đêm.
Nhưng chính nó là nơi sản sinh ra một ý tưởng mới.
Tuy nhiên, tôi sẽ trở lại điều này sau.
Hãy bắt đầu với câu chuyện tôi đã có cái tên của riêng mình như thế nào.
Tôi ngưỡng mộ Mahatma Gandhi từ khi còn nhỏ.
Gandhi đã chiến đầu và lãnh đạo cuộc chiến giành tự do cho Ấn Độ.
Nhưng quan trọng hơn cả, ông ấy đã dạy chúng ta cách đối xử với những tầng lớp đáng thương nhất, những con người cùng khổ, với cả nhân phẩm và sự trân trọng.
Vì thế, khi Ấn Độ đang kỉ niệm trăm năm ngày sinh Mahatma Gandhi năm 1969 lúc đó tôi 15 tuổi một ý tưởng lóe lên trong đầu tôi,
Sao chúng ta không kỉ niệm nó theo cách khác nhỉ?
Tôi biết, có lẽ nhiều người biết rằng ở Ấn Độ, rất đông người dân sinh ra trong tầng lớp dưới đáy xã hội.
Và họ bị cư xử như những người đáng kinh tởm.
Họ là những người bị tước quyền đi vào các ngôi đền, họ thậm chí không thể vào các ngôi nhà, cửa hàng của người thượng lưu
Và tôi đã bị thuyết phục bởi những nhà lãnh đạo thị trấn tôi những người lên tiếng chống lại sự phân hóa tầng lớp và sự khinh bỉ nối tiếp lý tưởng của Gandhi.
Như được truyền cảm hứng, tôi đã nghĩ, hãy cùng nhau làm phép thử bằng cách mời những người này đến ăn đồ ăn sẵn và được phục vụ bởi cộng đồng những người bị khinh miệt.
Tôi đã tìm đến những người nổi tiếng thuộc tầng lớp hạ đẳng cố thuyết phục họ, nhưng thật khó nghĩ đối với họ.
Họ nói với tôi "Không, không. Không thể được.
Điều đó chưa từng xảy ra" Tôi đã nói "Hãy nhìn những vị lãnh tụ này, Họ thật vĩ đại, họ chống lại sự khinh bỉ.
Họ sẽ đến. Nếu không ai đến, chúng ta cứ thử xem"
Những người này nghĩ tôi còn quá ngây thơ.
Cuối cùng, họ bị thuyết phục.
Những người bạn của tôi và tôi cùng đạp xe đi mời những nhà lãnh đạo chính trị.
Và tôi rất vui mừng, hơn thế nữa, rất phấn khích khi thấy từng người họ đồng ý đến.
Tôi nghĩ, " Một ý tưởng tuyệt vời! Chúng ta có thể đưa ra một phép thử.
Chúng ta có thể mang đến sự thay đổi cho xã hội"
Và ngày này đã đến.
Tất cả những người nổi tiếng, ba người phụ nữ và hai người đàn ông họ đều đồng ý đến.
Tôi tưởng tượng rằng họ mặc những bộ trang phục thật đẹp,
mua những loại mới nhất,
tắm gọi kĩ càng. Vì tất cả chỉ là phi lý nếu họ làm như vậy.
Đó là thời khắc của sự thay đổi.
Họ đã tập hợp với nhau. Thức ăn đã nấu chín.
Lúc đó, đồng hồ chỉ 7 giờ.
Đến 8 giờ, chúng tôi vẫn tiếp tục chời đợi vì việc những nhà lãnh đạo đến trễ không phải là không có, trong khoảng một tiếng hoặc hơn thế.
Và rồi sau 8 giờ, chúng tôi đạp xe đến nhà những nhà lãnh đạo này, để gợi nhắc họ.
Người vợ của một nhà lãnh đạo nói với tôi, "Xin lỗi, anh ấy đang đau đầu, có thể anh ấy sẽ không đến."
Nên tôi đi đến nhà người khác và người vợ của ông ta nói với tôi: "Được rồi, các cháu cứ đi đi, anh ta chắc chắc sẽ đến."
Nên tôi nghĩ bữa tiệc đó cũng sẽ diễn ra, mặc dù quy mô bữa tiệc không được to lắm.
Tôi trở về khu công viên mới được xây Mahatma Gandhi, địa điểm diễn ra bữa tiệc.
Và lúc đó đã 10 giờ.
Nhưng không ai trong số họ xuất hiện.
Điều đó khiến tôi rất tức giận.
Tôi đứng tựa bên cạnh bức tượng của Mahatma Gandhi.
Tôi trở nên trầm cảm, và hơn thế, tôi kiệt sức.
Và rồi nằm cạnh bên đống thức ăn.
Tôi cố kiềm chế cảm xúc của mình.
Nhưng sau khi cắn miếng thức ăn đầu tiên, tôi đã khóc một cách nức nở.
Và đột nhiên, tôi cảm thấy có một bàn tay đặt trên vai.
Một bày tay ấm áp của một người phụ nữ nổi tiếng
Và bà ấy nói với tôi, "Kailash, tại sao cháu khóc?"
Cháu đã làm được một điều.
Cháu đã ăn được thức ăn của những người nổi tiếng, điều này dường như chưa từng xảy ra trong ký ức chúng ta.
Bà ấy nói: "Cháu đã chiến thắng hôm nay."
Và thưa các bạn, bà ấy đã đúng.
Tôi quay trở về nhà, một lúc sau nửa đêm, giật mình khi thấy vài người lớn tuổi thuộc tầng lớp quý tộc cùng ngồi ở sân nhà tôi.
Tôi thấy mẹ và những cụ già đang khóc và họ đang nài nỉ những người này vì những người này đe đọa sẽ trục xuất tất cả gia đình tôi.
Và các bạn biết đó, trục xuất gia đình là một sự trừng phạt nặng nề nhất trong xã hội mà một người có thể nghĩ ra.
Nhưng một cách nào đó, những người này đồng ý chỉ trừng phạt tôi, và sự trừng phạt đó chính là sự thanh lọc.
Điều đó có nghĩa tôi phải đi xa 600 dặm khỏi thị trấn của mình đến sông Ganges để rửa sạch tâm hồn trong dòng nước thánh.
Và rồi sau đó tôi nên tổ chức một buổi lễ cho các vị mục sư, chính xác là 101 vị, rửa chân cho họ và uống thứ nước đó.
Điều này hoàn toàn vô lý, và tôi đã từ chối sự trừng phạt đó.
Vậy họ trừng phạt tôi như thế nào?
Tôi bị cấm vào nhà bếp và phòng ăn. Đồ dùng của tôi bị chia.
Nhưng vào ban đêm khi tôi giận dữ, họ sẽ lại muốn trục xuất tôi.
Thế là tôi quyết định từ bỏ cả hệ thống dòng tộc.
(Vỗ tay) Và điều đó dường như là điều khả thi khi thay đổi họ và tên bởi vì ở Ấn Độ, đa số tên họ của chúng ta có chung tên họ với dòng tộc.
Nên tôi, đã quyết định từ bỏ tên họ của mình.
Và từ đó đến nay, tôi tự đặt tên cho mình: Satyarthi có nghĩa là: "Người tìm sự thật."
(Vỗ tay) Và đó là sự khởi đầu cho sự thay đổi cơn giận dữ của tôi.
Các bạn, có thể một trong các bạn kể cho tôi rằng, tôi đã làm gì trước khi là một nhà hoạt động về quyền trẻ em?
Có ai biết không?
Không.
Tôi đã là một kỹ sư, một kỹ sư điện tử.
Tôi đã học cách mà năng lượng từ những ngọn lửa đang bùng cháy, dầu mỏ, các vụ nổ hạt nhân bên trong lò, những dòng chảy thịnh nộ của những con sông, những cơn gió giận dữ, có thể chuyển hóa thành ánh sáng và sự sống của hàng triệu sinh linh.
Tôi cũng đã học cách mà những loại hình năng lượng khó có thể kiểm soát có thể được ổn định phục vụ cho nhu cầu xã hội tốt hơn.
Nên tôi quay trở lại với câu chuyện về tôi lúc tôi bị giam trong ngục: Tôi đã rất vui mừng khi giải phóng hàng tá trẻ em khỏi kiếp nô lệ, và giao các em cho phụ huynh chúng.
Tôi khó có lời nào diễn tả sự vui mừng khi mang đến sự tự do cho một đứa bé.
Tôi đã rất hạnh phúc.
Nhưng khi tôi đang đợi cho chuyến tàu trở về thị trấn quê hương tôi, Delhi Tôi thấy có hàng tá trẻ em đang tiến đến; chúng đang bị mua bán.
Vì thế tôi dừng chân những đứa bé này
rồi kể cho cảnh sát
Vị cảnh sát, thay vì giúp đỡ tôi thì lại đưa tôi vào trong chuồng bé tí này, như một con vật.
Và đó là đêm của sự giận dữ khi mà một trong những ý tưởng vĩ đại và sáng suốt nhất hình thành.
Tôi nghĩ rằng nếu như tiếp tục giải phóng 10 đứa trẻ, thì vẫn sẽ có thêm 50 sẽ bị mua bán, điều đó chưa hoàn tất.
Và tôi tin vào sức mạnh của những người tiêu dùng, và để tôi kể cho các bạn nghe đây là lần đầu tiên khi mà một chiến dịch được tôi tiến hành hoặc ở bất cứ đâu trên thế giới, để giáo dục và cảm hóa những người tiêu dùng đê hình thành việc giải thoát lao động
Ở Châu Âu và Châu Mỹ, chúng tôi đã rất thành công,
Và chiến dịch cũng đã mang lại kết quả trong việc giảm thiểu số lượng lao động trẻ em ở các quốc gia Nam Á khoảng 80%.
(Vỗ tay) Không chỉ thế, sức mạnh của sự tiên dùng, hoặc chiến dịch tiêu dùng càng lúc gia tăng ở các quốc gia và nền công nghiệp khác, có thể là sô cô là, có thể là quần áo, có thể là giày dép - tất cả đều vượt xa
Sự giận dữ của tôi ở tuổi 11, khi phát hiện việc giáo dục cho mọi trẻ em quan trọng như thế nào, Tôi có một ý tưởng về việc thu gom sách và giúp đỡ cho những trẻ em nghèo.
Tôi đã tạo ra một ngân hàng sách ở tuổi 11
Nhưng tôi không ngừng ở đó.
Đến nay, tôi đã cùng hợp tác với một chiến dịch xã hội lớn nhất thế giới cho việc giáo dục đó là the Global Campaign for Education.
Chiến dịch đã giúp thay đổi hoàn toàn lối suy nghĩ đối với việc giáo dục từ việc từ thiện cho đến các quyền của con người, và nó đã giảm thiểu lượng trẻ em thất học một nửa trong suốt 15 năm.
(Vỗ tay) Sự giận dữ của tôi ở tuổi 27, việc giải thoát cho cô gái đang chuẩn bị bán vào một nhà thổ đã cho tôi một ý tưởng lập nên một chiến lược giải cứu, giải thoát trẻ em khỏi nô lệ.
Và tôi đã rất may mắn và tự hào khi nói đó không phải 1 hoặc 10 hoặc 20 mà đồng nghiệp của tôi và tôi đã có thể vận động giải thoát cho 83,000 trẻ em khỏi sự nô lệ và giao chúng về cho gia đình.
(Vỗ tay) Tôi biết rằng chúng ta cần có những chính sách toàn cầu.
Chúng ta đã tổ chức những chiến dịch để chống lại nạn lao động trẻ em trên toàn thế giới và điều đó đã mang đến một hiệp ước quốc tế mới trong việc bảo vệ trẻ em ở những hoàn cảnh khó khăn nhất.
Và kết quả cụ thể chính là số lượng lao động trẻ em toàn cầu đã giảm xuống 1/3 trong suốt 15 năm.
(Vỗ tay) Nên, trong mỗi hoàn cảnh, tất cả đều bắt đầu với sự giận dữ chính nó hóa thành ý tưởng, và hành động.
Vậy giận dữ, tiếp theo là gì?
Ý tưởng, và -- Khán giả: Hành động Kailash Satyarthi: Sự giận dữ, ý tưởng, hành động.
Điều mà tôi đang cố gắng làm. Sự giận dữ là sức mạnh, là năng lượng và theo quy luật tự nhiên, năng lượng đó nó không bao giờ được tạo ra và không bao giờ bị biến mất hay phá hủy.
Vậy tại sao nguồn năng lượng của sự giận dữ không thể được chuyển hóa và ổn định để tạo nên một thế giới tốt đẹp, một thế giới công bằng hơn?
Sự giận dự có sẵn bên trong mỗi các bạn và tôi sẽ chia sẻ một bí mật trong vài giây: đó là nếu chúng ta bị ràng buộc trong cái không gian hẹp của cái tôi, và vòng tròn của sự ích kỷ, thì sự giận dữ hóa ra chỉ là sự thù ghét, bạo lực, trả thù và sự phá hủy.
Nhưng nếu chúng ta có thể làm vỡ cái vòng tròn đó, thì cùng với sự giận dữ đó nó sẽ chuyển hóa thành một sức mạnh vĩ đại/
Chúng ta có thể làm vỡ cái vòn tròn đó bằng lòng trắc ẩn vốn có của chúng ta và kết nối với thế giới thông qua lòng trắc ẩn để giúp thế giới này trở nên tươi đẹp hơn.
Chính cùng sự giận dự đó đã chuyển hóa vào điều đó.
Vậy thưa các bạn, các anh chị em, một lần nữa, với cương vị là một người từng nhận giải Nobel, Tôi đang khuyến khích các bạn trở nên giận dữ.
Tôi đang khuyến khích các bạn trở nên giận dữ.
Và những người giận dữ nhất đang ở trong chúng ta là những người có thể chuyển hóa cơn giận dữ thành ý tưởng và hành động.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay) Chris Anderson: Trong nhiều năm, ông đã trở thành một nguồn cảm hứng đối với những người khác.
Vậy ai hoặc điều gì đã truyền cảm hứng cho ông và tại sao?
Kailash Satyarthi: Một câu hỏi hay.
Chris, để tôi kể cho bạn nghe, và đây là sự thật mỗi lần tôi mang đến sự tự do cho một em bé đứa bé đã mất hoàn toàn niềm tin rằng một ngày nào đó nó sẽ quay về với mẹ của nó. Nụ cười đầu tiên của sự tự do và người mẹ, người mà mất hoàn toàn hi vọng rằng đứa con trai hoặc con gái có thể quay về và ngồi trong sự bao bọc của cô ta. họ trở nên đầy cảm xúc và giọt lệ đầu tiên lăn trên má cô ta Tôi chợt thấy thoáng qua hình ảnh của Chúa trời trong đó -- đây là cảm hứng lớn nhấtt của tôi.
Và tôi rất may mắn khi một lần. như đã đề cập, nhưng không phải hàng ngàn lần, Tôi có thể chứng khiến hình ảnh Chúa trời của tôi trên gương mặt của những đứa bé ấy và đó là cảm hứng lớn nhất của tôi.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Đây là một câu chuyện về chủ nghĩa tư bản.
Đó là một hệ thống tôi rất yêu thích vì sự thành công và cơ hội nó mang đến cho tôi và hàng triệu người.
Tôi khởi nghiệp với việc buôn bán ở tuổi hai mươi, đặt biệt hàng cotton, nếu có thị trường tự do cạnh tranh, thì chính là thị trường đó, nơi các ông mang cà vạt nhưng làm việc như nô lệ chiến đấu theo nghĩa đen với cơ bắp để có lợi nhuận.
Thậy may, tôi khá vững vàng ở tuổi 30, tôi có cơ hội leo lên những nấc thang của thế giới quản lý tiền bạc, rồi tôi trải qua 3 thập niên như là một thương gia cấp toàn cầu.
Hơn nữa, tôi còn thấy nhiều thứ kỳ lạ ở các thị trường, và tôi buôn bán nhiều thứ rất điên khùng.
Và không may, tôi rất buồn phải nói rằng bây giờ tôi mới hiểu được một trong những vấn đề tồi tệ nhất trong sự nghiệp của tôi, và việc mua bán chụp giựt là điên khùng và không bao giờ kết có hậu.
Hơn 50 năm qua, như một xã hội bình thường, chúng tôi gặp công ty và tập đoàn thuộc quyền trong nhóm đỉnh cao và dường như là đỉnh xã hội với cách chúng tôi đánh giá họ, chúng tôi đã quá chú trọng đến lợi nhuận, đến thu nhập ngắn hạn theo quí và giá cổ phiếu, đến mức bỏ qua những giá trị khác.
Như là chúng tôi hủy toàn bộ giá trị nhân văn khỏi những nơi đó.
Bây giờ, chúng tôi không làm vậy nữa -- chúng tôi giảm những thứ đó đến các con số mà các bạn có thể hiểu được như trò xếp Lego -- chúng tôi không làm thế trong đời sống cá nhân.
Chúng tôi không đối xử ai đó hay đánh giá họ dựa trên thu nhập tháng hay số tiền trong tài khoản, nhưng chúng tôi có tiêu chuẩn kép này - khi nào đạt đến cách chúng tôi đánh giá kinh doanh? - và bạn biết gì?
Điều đó đe dọa chính cái nền tảng của công ty chúng tôi.
Và đây là cách để bạn nhìn thấy.
Đồ thị này là giá trị lợi nhuận của công ty ở 40 năm trước là một tỷ lệ phần trăm của doanh số và bạn có thể thấy chúng tôi ở tầm cao của 40 năm là 12.5%.
Nếu bạn là một cổ đông, thì chúc mừng bạn nhưng nếu bạn ở bên kia, và bạn là người Mỹ làm công trung bình, thì bạn có thể thấy mình chẳng được gì.
[Chứng khoán Mỹ cho người lao động, tỷ lệ thưởng từ CEO đến công nhân] Vậy giá trị lợi nhuận cao hơn không làm xã hội giàu lên được.
Lợi nhuận đó chỉ làm phức tạp thêm vấn đề thu nhập mất cân đối, và đó không phải là hay.
Nhưng theo trực giác, nó gây ra những vấn đề ?
Vì nếu 10 % gia đình Mỹ sở hữu 90% thị trường chứng khoán, khi họ nhận phần lợi tức lớn hơn từ lợi nhuận của công ty, thì phần còn lại cho xã hội lại quá nhỏ.
Một lần nữa, thu nhập mất cân đối thì không hay ho gì.
Đồ thị kế tiếp, được vẽ bởi The Equality Trust, cho thấy 21 nước từ Úc đến Nhật qua New Zealand.
Trên trục hoành là thu nhập không cân đối.
Càng lệch về bên phía phải các bạn, thu nhập mất cân đối càng lớn.
Trên trục tung là chín chỉ số xã hội và y tế.
Bạn càng đi lên, vấn đề càng trầm trọng, chỉ số này nói về tuổi thọ mong đợi, có thai ở trẻ vị thành niên, xóa mù chữ, dịch chuyển xã hội, trên đây chỉ là vài ví dụ.
Bây giờ, những ai trong số quý vị là người Mỹ có thể tự hỏi, Hoa Kỳ được xếp ở đâu?
Mỹ ở đâu trên đồ thị đó?
Và đoán thử xem?
Chúng ta ở đỉnh trong đồ thị này.
Vâng đó là chúng ta, với sự mất cân đối thu nhập lớn nhất và vấn đề xã hội lớn nhất theo những chỉ số này.
Ở đây là dự báo vĩ mô đơn giản, đó là khoảng cách ở giữa những người giàu nhất và nghèo nhất, nó sắp bị xóa rồi.
Lịch sử luôn như vậy.
Nó xảy ra theo một trong 3 cách đặt trưng: thông qua cách mạng, thuế cao hơn hoặc chiến tranh.
Không có cái nào hay ho để tôi trăn trối cả.
(Tiếng cười) Thật ra có cách khác để làm, và đó là công lý được nâng lên ngay trong thái độ của công ty, nhưng cách mà chúng đang làm lúc này, nó đòi hỏi một thay đổi lớn trong thái độ, giống như một con nghiện cố bỏ đi một thói quen, bước đầu là nhận biết bạn có vấn đề.
Cho phép tôi nói thế này, cơn khát lợi nhuận của chúng ta đã trở thành mãn tính rồi chúng ta không ngờ đang làm hại xã hội đến mức này.
Đây là một ví dụ gây kinh ngạc về cách mà chúng ta đang làm : đồ thị này mô tả việc từ thiện của công ty như là một phần trong lợi nhuận, không phải doanh thu, hơn 30 năm qua.
Hãy đặt đồi thị này cạnh đồ thì giá trị lợi nhuận của công ty lúc nảy, và tôi hỏi bạn, bạn cảm thấy thế có ổn không?
Thành thật, khi tôi bắt đầu viết điều này, tôi nghĩ, "ôi, công ty Tudor của tôi làm gì vậy?"
Và tôi nhận thấy chúng ta cho môt phần trăm lợi nhuận của công ty để làm từ thiện mỗi năm.
Và tôi tự hỏi mình có biết yêu người là gì không.
Khi nhận ra điều đó, tôi muốn ói theo nghĩa đen.
Nhưng vấn đề này, sự nghiện này đã quá nặng rồi Thậm chí chính tôi, với thiện ý của mình, cũng không nhận ra mình tệ như vậy.
Chúng ta không thay đổi hành vi của công ty bằng cách tăng việc thiện nguyện của công ty hay đóng góp từ thiện.
Ôi, với cách đó, chúng tôi đã tăng gấp bốn. (Vỗ tay)
Nhưng chúng tôi có thể làm điều đó bằng thái độ đúng mực hơn nữa.
Một cách để làm điều đó là tin tưởng vào hệ thống đã đặt chúng tôi vào vị trí ban đầu, đó là hệ thống thị trường tự do.
Khoảng một năm trước, vài người bạn tôi và tôi đã khởi đầu một công ty phi lợi nhận có tên là Just Capital.
Sứ mệnh rất đơn giản: giúp các công ty và tập đoàn học cách điều hành trong môi trường chuẩn hơn với đóng góp cộng đồng để xác định chính xác cái gì là tiêu chuẩn cho hành vi chuẩn mực của công ty.
Hiện tại chưa có chuẩn mực chung được chấp nhận rộng để một công ty hay tập đoàn có thể theo và đạt được điều Just Capital đề nghị, vì từ đầu năm nay và mỗi năm chúng tôi thực hiện một khảo sát toàn quốc trên 20.000 người Mỹ để hiểu họ nghĩ gì về chuẩn mực của hành vi công ty.
Đây là mô hình sẽ bắt đầu ở Mỹ nhưng có thể lan tỏa bất cứ nơi nào trên hành tinh, và có thể chúng ta sẽ tìm ra điều quan trọng nhất cho cộng đồng là chúng ta tạo ra công việc đủ sống, hoặc làm những sản phẩm có lợi cho sức khỏe, hoăc bảo vệ môi trường.
Ở Just Capital, chúng tôi không biết, và không phải chúng tôi quyết định.
Chúng tôi chỉ là người đưa tin, nhưng chúng tôi có 100% sự tin tưởng và lòng tin vào cộng đồng Mỹ để làm được điều đó.
Vì thế chúng tôi sẽ thông báo những kêt quả lần đầu vào tháng 9, và năm tới, chúng tôi sẽ thăm dò lại, và chúng tôi sẽ làm những bước tiếp để xếp hạng 1.000 công ty Mỹ lớn nhất từ số 1 đến số 1.000 và những công ty ở giữa.
Chúng tôi sẽ gọi đó là chỉ số Just Index, và xin hãy nhớ, chúng tôi là một công ty phi lợi nhuận, độc lập và không chia phần, và chúng tôi sẽ cho công chúng Mỹ một tiếng nói.
và sau đó, chúng tôi sẽ chỉ ra cho mọi người biết công ty nào là đúng mực nhất, con người và nguồn lực kinh tế sẽ hướng theo các công ty đó, họ sẽ trở nên thành đạt nhất và giúp đất nước chúng ta trở nên thịnh vượng.
Chủ nghĩa tư bản có trách nhiệm đối với mỗi đổi mới quan trọng để làm cho thế giới này trở nên đáng mơ ước và tuyệt vời cho cuộc sống.
Chủ nghĩa tư bản phải xây trên công lý.
Hơn bao giờ hết, nó cần phát triển mạnh hơn mỗi ngày với việc chia sẻ kinh tế.
Theo ước tính, 47% người lao động Mỹ có thể bị mất chỗ ở trong 20 năm tới.
Tôi không chống lại sự phát triển,
Như mọi người, tôi muốn có xe không người lái và túi bay.
Nhưng tôi kêu gọi để mọi người nhận ra rằng với lợi nhuận và sự giàu có đăng tăng chúng ta phải có trách nhiệm lớn hơn nữa với xã hội.
"Nếu công lý bị chà đạp" Adam Smith, cha đẻ của chủ nghĩa tư bản, nói "thì nền sản xuất to lớn và tuyệt vời của xã hội loài người trong chốc lát sẽ tan thành mây khói."
Khi tôi còn trẻ, và nếu tôi có một vấn đề gì, thì mẹ tôi thường thở dài, lắc đầu và nói để xoa dịu, "Hãy xót thương, hãy xót thương"
Bây giờ không phải lúc để chúng ta, một nhóm trong chúng ta thể hiện xót thương.
Bây giờ là thời gian để chúng ta thể hiện sự công lý, và chúng ta có thể làm điều đó, bạn và tôi, với ngay công việc của chính mình. trong công việc kinh doanh của mình.
Và khi chúng ta đặt công lý ngang hàng với lợi nhuận, thì chúng ta mang lại điều tuyệt vời nhất cho thế giới.
Chúng ta sẽ lấy lại được phần nhân tính.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Như bạn biết, đôi khi những thứ quan trọng nhất lại đến từ những việc nhỏ bé nhất.
Trong 15 phút này, tôi cố gắng thuyết phục bạn, rằng liên quan đến vi sinh vật chúng ta có nhiều thứ để hỏi như "Chúng ta có đơn độc không?"
và chúng có thể nói cho ta về sự sống không chỉ trong Hệ Mặt Trời mà còn trong phần vũ trụ bao la, đó là lí do tôi theo dõi chúng trong những nơi khó đến nhất trên Trái Đất, trong môi trường vô cùng khắc nghiệt ở đó điều kiện sống đẩy chúng đến bờ vực của sống còn.
Đôi lúc tôi cũng gây khó cho chúng, khi tiếp cận chúng quá gần.
Nhưng đây là điều chúng ta biết: Chỉ có con người chúng ta đạt đến văn minh trong Hệ Mặt Trời, điều đó không có nghĩa là không có sự sống vi sinh trong vũ trụ quanh ta.
Thật vậy, các hành tinh và vệ tinh chúng ta thấy đây có thể chứa sự sống -- tất cả chúng -- và chúng ta biết rằng khả năng đó rất cao.
Nếu chúng ta tìm thấy sự sống trên những vệ tinh và hành tinh này, có lẽ khi đó ta sẽ trả lời câu hỏi như, có phải ta đơn độc trong Hệ Mặt Trời?
Chúng ta đến từ đâu?
Nhân loại có người hàng xóm không?
Có sự sống bên ngoài Hệ Mặt Trời không?
Và ta có thể đặt tất cả các câu hỏi trên bởi vì đã có một đột phát trong nhận thức của chúng ta về một hành tinh có thể sống được, và ngày nay, hành tinh có thể sống được là hành tinh có khu vực có thể giữ nước ổn định, theo tôi đó là định nghĩa theo chiều ngang về khả năng có sự sống. bởi nó bao gồm khoảng cách đến một ngôi sao, nhưng có một chiều kích khác cho khả năng có sự sống, có thể xem là chiều dọc.
Đó là điều kiện bên dưới bề mặt của một hành tinh nơi không có tia sáng mặt trời, nhưng vẫn có nước, có năng lượng, chất dinh dưỡng, một số trong chúng có thể là thức ăn, và cũng là nơi ẩn nấp.
Khi nhìn vào Trái Đất, nơi không có ánh sáng Mặt Trời, sâu trong lòng đại dương, vẫn có sự sống phát triển quá trình sống chỉ là quá trình hóa học.
Khi nghĩ về sự sống ở điểm đó, tất cả mọi bức tường kiến thức đều sụp đổ.
Cơ bản, bạn thấy không còn giới hạn.
Nếu bạn quan tâm đến những vấn đề nổi trội gần đây, bạn sẽ thấy rằng chúng ta đã tìm ra đại dương ngầm ở các vệ tinh Europa, Ganymede, Enceladus, Titan và ta tìm ra suối phun và suối nóng ở vệ tinh Enceladus. Hệ Mặt Trời của chúng ta đang trở thành hệ thống spa khổng lồ.
Ai đã đi spa thì biết có nhiều vi trùng như thế nào, đúng không?
(Tiếng cười) Vậy hãy nghĩ về sao Hỏa.
Ngày nay, không thể có sự sống trên bề mặt sau Hỏa, nhưng nó có thể che dấu một thế giới ngầm.
Vậy, chúng ta đang dần phát hiện ra khả năng có sự sống, nhưng chúng ta cũng đang dần hiểu về tính chất của sự sống trên Trái Đất.
Và bạn có thể có cái được gọi là phân tử hữu cơ, là những viên gạch đầu tiên của sự sống, và bạn có thể tìm thấy hóa thạch, và khoáng vật, khoáng-sinh vật, do phản ứng giữa vi trùng và đá, và đương nhiên, bạn có thể có nhiều loại khí trong khí quyển.
Và khi bạn nhìn những rong xanh bé xíu bên phải của màn hình, chúng là những con cháu trực tiếp của những cá thể cung cấp oxy cách đây một tỷ năm cho khí quyển của Trái Đất.
Lúc đó chúng cung cấp ôxy nhưng lại đầu độc 90% sự sống trên bề mặt Trái Đất, nhưng chúng lý giải tại sao bạn đang hít thở không khí ngày nay.
Dù chúng ta hiểu biết ngày càng nhiều về chúng, nhưng có một câu hỏi mà chúng ta không thể trả lời đó là : chúng ta đến từ đâu?
Và như bạn biết, còn tệ hơn nữa, vì chúng ta sẽ mãi không thể tìm ra chứng cứ vật chất về nguồn gốc của mình trên hành tinh này, vì theo logic thì không có thứ gì có tuổi hơn 4 triệu năm mà còn tồn tại.
Mọi dấu vết đã biến mất, bị xóa sạch bởi sự trôi các mảng kiến tạo và xói mòn.
Đây là cái được gọi là đường chân trời về sinh học của Trái Đất.
Bên kia chân trời, chúng ta không biết chúng ta đến từ đâu.
Vậy có phải mọi thứ đã mất?
Có lẽ là không. Và chúng ta có thể tìm ra dấu vết về nguồn gốc của mình ở một nơi mà chính chúng ta không ngờ đó chính là ở trên sao Hỏa.
Làm sao mà như thế được?
Rõ ràng là ở điểm khởi đầu của Hệ Mặt Trời, sao Hỏa và Trái Đất bị va đập bởi những tiểu hành tinh và sao chổi khổng lồ, và có những mảnh vỡ, vụn ra từ những va chạm còn rơi lại.
Trái Đất và sao Hỏa giữ những mảnh đá đó trên bề mặt một thời gian rất dài.
Những mảnh đá rơi trên mặt Trái Đất.
Vậy rõ ràng hai hành tinh này có thể được ném lên mình những vật chất như nhau.
Có thể đá "Tổ" Granddady được giữ trên bề mặt sao Hỏa và chờ chúng ta.
Nhưng điều đó cũng có nghĩa là chúng ta có thể đến sao Hỏa và tìm ra gốc của mình.
Sao Hỏa có thể giữ bí mật của chúng ta.
Đó là lý do sao Hỏa lại trở nên đặc biệt với chúng ta.
Nhưng để điều đó có thể thực hiện, sao Hỏa cần trở thành nơi sống được tại thời điểm hội tụ điều kiện thích hợp.
Có phải sao Hỏa đã là nơi sống được?
Chúng ta có nhiều chuyến du hành để hôm nay nói chính xác cùng một điều.
Tại lúc sự sống xuất hiện trên trái đất. Sao Hỏa đã có một đại dương, có các núi lửa và hồ, nó có các đồng bằng như bức tranh đẹp này.
Bức hình này được gửi từ tàu thăm dò sao Hỏa Curiosity chỉ mới vài tuần.
Nó cho thấy vết tích của đồng bằng, và cho chúng ta biết điều này: Nước đã có rất nhiều ở đây và trở thành nguồn mạch cho bề mặt trong thời gian dài.
Điều này rất thích hợp cho sự sống.
Sự sống hóa học cần nhiều thời gian để có thể hình thành.
Đây là thông tin cực kỳ tốt, nhưng có phải là nếu ta đến sao Hỏa, thì sẽ dễ dàng tìm ra sự sống không?
Không dễ đâu!
Đây là điều đã xảy ra : Tại thời điểm sự sống bùng phát trên bề mặt Trái Đất, thì mọi thứ trở nên tồi tệ cho sao Hỏa, đúng theo nghĩa đen.
Lớp khí bao quanh sao Hỏa bị gió Mặt Trời thổi đi, sao Hỏa bị mất từ quyển, nên các tia vũ trụ và tia cực tím tấn công vào bề mặt nước thoát vào không gian và ngấm xuống đất.
Vậy nếu chúng ta muốn hiểu và muốn tìm thấy các dấu vết của sự sống trên mặt sao Hỏa, nếu chúng ở đó, thì chúng ta cần phải hiểu các biến cố va chạm được lưu giữ tại chính nơi xảy ra va chạm.
Chỉ khi đó chúng ta mới có thể biết các vết tích được cất giấu ở đâu, và chỉ khi đó chúng ta mới có thể gửi tàu thám hiểm đến đúng nơi để chúng ta lấy các mẫu đá có thể kể cho chúng ta câu chuyện rất quan trọng về nguồn gốc, nếu không, thì chúng có thể nói cho chúng ta một câu chuyện hoàn toàn khác: sự sống xuất hiện ở một hành tinh khác.
Vậy để làm điều đó, thật là dễ.
Bạn chỉ cần đi 3,5 tỷ năm lùi vào trong quá khứ của hành tinh.
Chúng ta cần một máy thời gian.
Dễ phải không?
Đúng là như vậy.
Hãy nhìn xung quanh -- đó là Trái đất.
Đây là máy thời gian của ta.
Các nhà địa chất đang dùng nó để quay lại quá khứ của hành tinh chúng ta.
Tôi cũng đang dùng nó nhưng hơi khác .
Tôi dùng Trái Đất để đi vào môi trường cực kỳ khắc nghiệt nơi đó điều kiện môi trường giống với môi trường sao Hỏa vào thời điểm khí hậu thay đổi, và tôi đang cố gắng hiểu điều gì đã xảy ra.
Cái gì là vết tích của sự sống?
Cái gì còn sót lại? Làm sao chúng ta tìm ra được chúng?
Vậy, tôi sẽ cùng các bạn làm một cuộc hanh trình vào chiếc máy thời gian đó.
Bây giờ, các bạn thấy gì đây, chúng ta ở 4.500 mét trong dãy Andes, thực ra, chúng ta ở thời điểm gần 1 tỷ năm sau Trái Đất và sao Hỏa hình thành.
Trái Đất và sao Hỏa có vẽ giống thế này -- núi lửa và các hồ đang bốc hơi khắp nơi, suối khoáng và suối nóng, bạn thấy những gò đất này trên bờ những hồ nước này, đúng không?
Những thứ này được xây dựng bởi những hậu duệ của những sinh vật đầu tiên cái đó cho chúng ta những hóa thạch đầu tiên trên Trái Đất.
Nhưng nếu chúng ta muốn hiểu cái gì diễn ra, thì phải cần đi xa hơn nữa.
Một thứ khác liên quan đến những nơi này rất giống trên sao Hỏa cách đây 3.5 tỷ năm, đó là khí hậu thay đổi rất nhanh, nước và băng đang biến mất.
Nhưng chúng ta cần quay lại lúc mọi thứ đang thay đổi trên sao Hỏa, và để làm điều đó, chúng ta cần lên cao hơn.
Tại sao vậy?
Vì khi bạn lên cao hơn, khí quyển sẽ mỏng hơn, và ít ổn định hơn, nhiệt độ lạnh hơn, và bạn có nhiều bức xạ tia cực tím hơn.
Về cơ bản, bạn đang đạt đến điều kiện trên sao Hỏa vào lúc mọi thứ đang thay đổi.
Vậy tôi không hứa điều gì về chuyến đi yên bình trên máy thời gian này.
Bạn không ngồi trên chiếc máy đó.
Bạn phải mang 1.000 pounds dụng cụ đến đỉnh của núi lửa cao 20.000 foot trong dãy Andes này.
Khoảng 6.000 mét.
Và bạn cũng phải ngủ trên những sườn dốc 42 độ và hy vọng sẽ không có động đất vào ban đêm.
Nhưng khi chúng ta đến đỉnh, chúng ta sẽ thấy cái hồ cần tìm.
Ở độ cao này, chiếc hồ có thể cho chúng trải nghiệm đúng các điều kiện trên sao Hỏa cách đây 3,5 tỷ năm.
Và bây giờ chúng ta cần thay đổi chuyến đi để vào bên trong lòng hồ, để làm điều đó, chúng ta cần bỏ bộ đồ leo núi và mặc bộ đồ bơi để đi xuống hồ.
Nhưng vào thời điểm chúng ta xuống hồ, đúng vào thời điểm xuống hồ, chúng ta bước lùi 3,5 tỷ năm về quá khứ của hành tinh khác, và chúng ta sẽ tìm ra câu trả lời cần tìm.
Sự sống ở mọi nơi, đúng là ở mọi nơi.
Mọi thứ bạn thấy trong bức hình này đều là một sinh vật sống.
Có thể không giỏi như thợ lặn nhưng đúng là sinh vật sống
Nhưng bức hình này làm ta tưởng là không phải.
Sự sống trong những hồ này phong phú, nhưng giống nhiều nơi trên Trái Đất ngày nay và phụ thuộc vào thay đổi thời tiết, sự đa dạng sinh học đã bị mất khá nhiều.
Trong những mẫu vật mà chúng ta thu thập, 63% vi trùng trong những hồ này được cấu thành từ 3 loài, và 3 loài này là một trong những loài còn sót lại cho đến nay.
Đây là một hồ khác, bên phải cạnh hồ thứ nhất.
Màu đỏ mà bạn thấy đây không phải do khoáng chất.
Đó là do sự hiện diện của một loại rong nhỏ.
Trong vùng này, bức xạ tia cực tím có tác hại lớn.
Bất cứ nơi nào trên Trái Đất, chỉ số cực tím 11 được xem là quá lớn.
Trong các cơn bão cực tím, chỉ số cực tím đạt đến 43.
Kem chống nắng SPF 30 không thể bảo vệ bạn ở cường độ đó, và nước trong các hồ này thì trong suốt rong không có nơi nào để ẩn nấp, vậy chúng tự phát triển khả năng chống nắng, đó là màu đỏ mà bạn thấy.
Nhưng chúng có thể thích nghi cho đến nay, rồi khi nước bay hơi trên bề mặt, vi sinh vật chỉ còn một giải pháp: Chúng chui xuống đất.
Bạn thấy những vi sinh vật và đá trong hình này, chúng sống bên trong các tảng đá chúng được bảo vệ dưới lớp phủ mờ của đá mà vẫn nhận được tia cực tím có ích
và tránh được tia có hại cho ADN của chúng.
Đó là lý do chúng ta dùng tàu do thám để tìm sự sống trên sao Hỏa ở những khu vực thế này, vì nếu có sự sống trên sao Hỏa 3,5 tỷ năm trước đây, sinh vật đó cũng phải dùng chiến thuật giống như vậy để tự bảo vệ.
Bây giờ, mọi sự khá rõ ràng việc tìm hiểu môi trường khắc nghiệt đã giúp chúng ta rất nhiều từ việc thăm dò sao Hỏa và chuẩn bị các chuyến du hành.
Cho đến nay, chúng ta có thể hiểu địa chất của sao Hỏa.
Chúng ta có thể hiểu khí hậu của sao Hỏa trong quá khứ và các thay đổi, nhưng chúng ta cũng hiểu về các khả năng có sự sống.
Tàu thăm dò mới nhất của chúng ta trên sao Hỏa đã tìm thấy dấu vết chất hữu cơ.
Vâng, có chất hữu cơ trên bề mặt sao Hỏa.
Tàu cũng phát hiện ra dấu vết của mêtan.
Chúng ta chưa biết khí mêtan này xuất phát từ địa chất hay từ sinh vật.
Dù gì đi nữa, điều mà chúng ta biết là nhờ vào việc phát hiện này, giả thiết về sự sống hiện hữu trên sao Hỏa ngày nay vẫn còn giá trị.
Vậy, tôi nghĩ đã thuyết phục được các bạn rằng sao Hỏa rất đặc biệt với chúng ta, nhưng sẽ rất sai lầm khi nghĩ rằng sao Hỏa là nơi duy nhất trong Hệ Mặt Trời có thể tìm thấy khả năng có sự sống vi sinh.
Với lý lẽ là sao Hỏa và Trái Đất có thể có cùng gốc về cây sự sống, nhưng khi bạn đi xa hơn sao Hỏa, thì gốc chung đó không dễ tìm ra.
Kỹ thuật khoa học vũ trụ chưa cho phép một cách dễ dàng các gửi thiết bị giữa các hành tinh, và nếu chúng ta phải tìm ra sự sống trên các hành tinh này, thì sẽ rất khác với chúng ta.
Nhưng cũng có thể rất giống chúng ta, có thể giống chúng ta và sao Hỏa, hoặc có thể là nhiều cây sự sống khác biệt trong Hệ Mặt Trời.
Tôi chưa có câu trả lời, nhưng tôi có thể nói với bạn một điều: Câu trả lời và con số thần kỳ có là gì đi nữa thì cũng không quan trọng, nó sẽ cho chúng ta một tiêu chuẩn để chúng ta có thể đo lường được sự sống tiềm năng, phong phú và đa dạng ở bên ngoài Hệ Mặt Trời của chúng ta.
Và việc này có thể được hoàn thiện bởi chính thế hệ chúng ta.
Đây có thể là gia tài của chúng ta, nhưng chỉ khi nào chúng ta dám khám phá.
Cuối cùng, nếu ai nói với bạn việc tìm kiếm vi sinh vật trong vũ trụ là không khả thi vì bạn không thể có một buổi nói chuyện triết lý với họ, hãy cho tôi chỉ cho bạn cách nào để nói với họ rằng họ nhầm rồi.
vật chất hữu cơ sẽ nói cho bạn về môi trường, về sự phức tạp và về sự đa dạng.
ADN, hoặc bất cứ vật chất mang thông tin nào cũng đang nói về sự thích nghi. về tiến hóa, về sinh tồn, về thay đổi hành tinh và về trao đổi tín hiệu.
Tất cả đang nói cho chúng ta con đường vi sinh đã bắt đầu và tại sao nó bắt đầu có lẽ nó trở thành một nền văn minh hoặc là một kết thúc diệt vong.
Hãy nhìn Hệ Mặt Trời, và nhìn Trái Đất.
Trên Địa Cầu, có nhiều loài thông minh, nhưng chỉ có một loài tạo ra công nghệ.
Lúc này đây, trên cuộc hành trình của Hệ Mặt Trời, chúng ta nhận được một thông điệp rất mạnh mẽ: đây là cách chúng ta nên tìm kiếm sự sống vũ trụ, tầm vi mô và tầm vĩ mô.
Vậy, vi sinh vật đang nói và chúng ta đang lắng nghe, chúng đang nói với chúng ta đó, một hành tinh và một vệ tinh vào một thời điểm, hướng đến những người anh em to lớn ở ngoài kia.
Và chúng đang nói với chúng ta về sự đa dạng, về sự phong phú của sự sống, và chúng nói với chúng ta làm thế nào để sự sống này có thể kéo dài để đạt đến nền văn minh, Cám ơn.
(Vỗ tay)
Xin chào. Hôm nay tôi sẽ nói với các bạn về tiếng cười, tôi muốn bắt đầu bằng việc nghĩ về lần đầu tiên tôi từng nhớ đã để ý đến tiếng cười
Lúc tôi còn là 1 bé gái khoảng 6 tuổi.
Tôi tình cờ nhìn thấy ba mẹ đang làm điều gì đó kỳ lạ, và họ đang cười.
Họ đang cười rất, rất nhiều.
Họ cười lăn ra đất.
Họ cười vang lên.
Tôi không rõ họ cười điều gì, nhưng tôi cũng muốn tham gia.
Tôi muốn là 1 phần của việc đó, và tôi đã đến ngồi cạnh cùng cười vang "Haha!" (Tiếng cười) Thật ngạc nhiên, điều mà họ đang cười là về 1 bài hát quen thuộc mà mọi người thường hát, phỏng theo những ký hiệu trong các nhà vệ sinh trên xe lửa bảo bạn nên và không nên làm gì trong các nhà vệ sinh này.
1 điều hẳn bạn phải nhớ về người Anh, tất nhiên, là chúng tôi có 1 kiểu hài hước vô cùng giả tạo.
(Tiếng cười) Lúc đó dù tôi chẳng hiểu gì cả.
Tôi chỉ quan tâm đến tiếng cười, giờ đây khi đã là nhà thần kinh học, tiếng cười thu hút tôi lần nữa.
Đó thật sự là 1 hoạt động phi thường.
Những điều tôi sắp làm là trình diễn vài ví dụ về tiếng cười thực thụ của con người, tôi muốn bạn nghĩ đến âm thanh phát ra và nó có thể kỳ lạ đến mưc nào, và thực tế bản chất của tiếng cười là về âm thanh
Nó khá giống với tiếng động vật hơn là tiếng nói chuyện.
Đây là một số giọng cười. Giọng đầu tiên cực kỳ vui vẻ.
(Âm thanh: cười vui) Người kế tiếp, anh ta thực sự cần lấy hơi.
Ở đây có một điểm như tôi vừa trình bày là có một chút không khí ở đây vì âm thanh nghe như anh ta đang thở
(Âm thanh: tiếng cười) Đây không phải chỉnh sửa; mà thực sự là chính anh ấy.
(Âm thanh: cười) (Tiếng cười) Và cuối cùng chúng ta có -- Tiếng cười của một phụ nữ.
Giọng cười có thể kèm theo những tiếng ồn thật kỳ lạ
(Âm thanh: cười vui) Cô ấy thốt lên, "Chúa ơi, cái gì vậy?
bằng tiếng Pháp. Chúng ta cũng giống như cô ấy. Tôi không có ý kiến
Bây giờ để hiểu về tiếng cười, bạn phải nhìn vào một phần cơ thể mà các nhà tâm lý và thần kinh học thường ít quan tâm đến, đó là phần lồng ngực, dù trông nó có vẻ không phấn khích, nhưng thật ra lồng ngực của ta hoạt động mọi lúc.
Những gì bạn đang làm với lồng ngực của mình là hoạt động không ngừng, là việc thở.
Vì bạn sử dụng các cơ liên sườn, các cơ ở giữa xương sườn, để đưa không khí vào và ra khỏi phổi chỉ bằng cách mở rộng và thu hẹp lồng ngực giả sử tôi đặt một dây đai vòng quanh ngoài ngực bạn gọi là dây đai thở, rồi nhìn vào chuyển động ấy, bạn sẽ thấy một chuyển động hình sin thoai thoải, đó là việc thở.
Nó diễn ra liên tục không ngừng
Tôi sẽ chỉ bạn thấy 1 điều còn hơn thế nữa
Khi nói, bạn co bóp lồng ngực nhiều lần để đẩy khí ra ngoài -- Chúng ta là động vật duy nhất làm được điều này.
Đó là lý do chúng ta có thể nói
Cả nói và thở đều có chung kẻ tử thù, và kẻ đó là cười, vì những gì xảy ra khi bạn cười đó là những cơ giống nhau bắt đầu co lại thường xuyên hơn, và chúng được ghi nhận như hình zig-zag, nghĩa là khí đang được đẩy ra bên ngoài.
Đó thật sự là cách cơ bản để tạo ra âm thanh.
Bạn có thể đặt tay lên người khác, để thấy hiện tượng tương tự.
Bạn đang đẩy khí ra ngoài, và mỗi lần co bóp này -- Ha! -- tạo ra một âm thanh.
Khi các cơn co thắt liên tục, bạn có thể bị co giật và đó là khi bạn bắt đầu (thở khò khè) -- như vầy
Tôi rất giỏi việc này. (Tiếng cười) Không có nhiều nghiên cứu về tiếng cười, nhưng nó chỉ ra khá nhiều điều mà chúng ta nghĩ là chúng ta biết về tiếng cười là sai.
Điều đó không bất thường tí nào, như việc ta thường nghe rằng con người là động vật duy nhất biết cười.
Nietzsche cho rằng con người là động vật duy nhất cười.
Nhưng bạn thấy đó động vật có vú cũng biết cười.
Điều này đã được mô tả và quan sát ở bộ linh trưởng, và kể cả ở loài chuột, và bất kỳ đâu bạn quan sát như ở con người, linh trưởng, chuột -- bạn sẽ thấy mối liên quan với những thứ như cù lét
Là tương tự ở loài người.
Bạn thấy nó liên hệ với việc vui đùa, và cách thể hiện ở động vật có vú.
Và bất cứ nơi đâu, nó đều liên hệ với sự tương tác.
Robert Provine đã nghiên cứu nhiều về lĩnh vực này, và chỉ ra rằng bạn sẽ cười nhiều hơn 30 lần nếu bạn ở cùng ai khác hơn ở một mình, và nơi tìm thấy nhiều tiếng cười nhất là trong các tương tác xã hội như cuộc đối thoại
Nếu bạn hỏi ai đó, "Khi nào bạn cười?"
họ sẽ nói về hài kịch, sự hài hước, và các câu chuyện đùa.
Nếu bạn thấy họ cười, đó là khi họ cười với bè bạn.
Và khi cười với người khác, ta ít khi thực sự cười vì câu chuyện đùa.
Bạn cười để thể hiện rằng bạn hiểu họ rằng bạn đồng tình với họ, rằng bạn là 1 phần của nhóm.
Tiếng cười chỉ ra rằng bạn thích họ.
Đó là tất cả những gì bạn làm khi giao tiếp với họ tiếng cười thay bạn thể hiện nhiều cảm xúc
Điều mà Robert Provine chỉ ra mà bạn có thể thấy ở đây, lý do tại sao chúng ta cười khi vừa nghe những giọng cười vui vẻ và tại sao tôi lại cười khi thấy ba mẹ mình cười vang, đó là hiệu ứng hành vi lan truyền đáng kinh ngạc.
Bạn có thể bắt lấy tiếng cười từ người khác, và bạn có xu hướng bắt tiếng cười từ những người mình quen.
Điều đó vẫn được vận hành trong bối cảnh xã hội.
Tạm gác sự hài hước sang một bên và nghĩ về ý nghĩa xã hội của tiếng cười đó cũng chính là nguồn gốc của giả dối.
Bây giờ, điều làm tôi thấy thú vị là những tiếng cười khác nhau, Có vài bằng chứng sinh học thần kinh về cách phát âm của loài người cho rằng có 2 loại tiếng cười.
Có các bằng chứng sinh học khả dĩ cho tiếng cười miễn cưỡng, như việc ba mẹ tôi cười lăn chỉ vì 1 bài hát ngớ ngẩn, mang nền tảng khác biệt cơ bản so với điệu cười xã giao lịch sự hơn mà bạn bắt gặp, đó tuy không phải kinh khủng gì, nhưng nó là 1 phần cách ứng xử trong giao tiếp của người khác với bạn, 1 phần trong tương tác với bạn; mà họ lựa chọn để thể hiện.
Trong quá trình tiến hóa, ta đã phát triển 2 cách phát âm khác nhau
Những cách phát âm miễn cưỡng thuộc một phần hệ thống cũ hơn là cách phát âm chủ động như bài diễn thuyết mà tôi đang trình bày.
Nên chúng ta có thể hình dung tiếng cười thật sự có 2 nguồn gốc khác biệt.
Và tôi đang nghiên cứu chi tiết điều này.
Để làm việc đó, chúng tôi đã ghi âm lại tiếng cười của mọi người, chúng tôi làm bất kỳ điều gì để khiến họ cười và yêu cầu chính những người này cười một cách xã giao
Hình dung bạn mình kể 1 chuyện cười và bạn cười vì bạn thích bạn mình chứ không thật sự cười vì câu chuyện.
Tôi sẽ cho bạn xem cả 2 trường hợp này
Tôi muốn bạn cho tôi biết bạn nghĩ điệu cười này là thật, hay là theo yêu cầu.
Là tiếng cười miễn cưỡng hay tự nguyện?
(Âm thanh: tiếng cười) Âm thanh này bạn thấy thế nào?
Khán giả: yêu cầu. SS: yêu cầu?
đúng rồi Còn cái này thì sao?
(Âm thanh: vui cười) (Tiếng cười) Tôi là số một.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Không hẳn.
Đó là tiếng cười vô ích, sự thật là, để thu lại điều đó, tất cả điều họ phải làm là ghi âm tôi xem người bạn của tôi nghe điều gì đó làm cô ấy buồn cười và tôi chỉ bắt đầu làm điều này
Điều bạn thấy là con người rất giỏi trong phân biệt sự khác nhau giữa tiếng cười thật và giả
Chúng có vẻ khác nhau với mỗi chúng ta.
Thú vị là, bạn thấy điều gì đó khá giống với loài tinh tinh.
Tinh tinh cười rất khác biệt khi bị cù lét so với khi chúng vui đùa với nhau, chúng ta thấy vài nét tương đồng ở đây, tiếng cười miễn cưỡng, cười do cù lét, khác với điệu cười xã giao.
Chúng rất khác nhau về âm điệu.
Tiếng cười thật sự thì lâu hơn. Nó cao hơn về cao độ.
Khi bạn bắt đầu cười nhiều, bạn bắt đầu đẩy khí ra từ phổi dưới áp lực cao hơn so với khi tự nguyện
Ví dụ, tôi chẳng bao giờ có thể đẩy giọng mình lên cao để hát.
Bạn bắt đầu có các cơn co thắt và âm thanh huýt sáo kỳ dị, tất cả điều đó có nghĩa là tiếng cười thật sự cực kỳ dễ, hoặc cực kỳ dễ nhận biết.
Ngược lại, tiếng cười theo yêu cầu, chúng ta nghĩ nó nghe có vẻ giả tạo.
Nhưng không, nó thật sự là một gợi ý xã giao quan trọng.
Chúng ta dùng nó rất nhiều, chúng ta cười ở nhiều tình huống, Đó có vẻ như là vai trò của nó.
Ví dụ, bạn nhận ra âm mũi trong tiếng cười theo yêu cầu, như kiểu âm thanh "ha ha ha ha ha" mà bạn không bao giờ có thể làm được khi cười miễn cưỡng.
Họ thực hiện 2 kiểu cười khác nhau này một cách rất thật.
Chúng tôi dùng máy scan quan sát phản hồi của não khi bạn nghe tiếng cười.
Và việc đó quả là 1 thử nghiệm buồn chán.
Chúng tôi phát tiếng cười thật và giả
Mà không nói đó là nghiên cứu tiếng cười.
Và cài các âm thanh khác để gây nhiễu, tất cả những gì họ cần làm là nằm lắng nghe.
Chúng tôi không bảo họ làm gì cả.
Tuy nhiên, khi nghe tiếng cười thật sự và tiếng cười theo yêu cầu, não bộ sẽ phản ứng hoàn toàn khác nhau, cực kỳ khác biệt.
Điều bạn thấy là ở khu vực màu xanh, nằm trên vùng vỏ não thính giác, là khu vực não phản hồi nhiều hơn với tiếng cười thật, còn trong trường hợp, Khi bạn nghe ai đó cười một cách miễn cưỡng, bạn sẽ nghe âm thanh mà không thể nghe ở bối cảnh khác.
Một cách rất rõ ràng, Nó có vẻ liên quan đến quá trình xử lý cao hơn của các âm thanh mới lạ
Trái lại, khi nghe ai đó cười theo yêu cầu Bạn thấy khu vực màu hồng Nằm ở vùng vỏ não liên quan đến hoạt động tinh thần Dùng để nghĩ về điều người khác nghĩ
Với tôi điều đó nghĩa là Thậm chí nếu scan não của bạn, 1 việc vốn rất nhàm chán và chẳng thú vị gì, Khi bạn nghe ai đó cười "A ha ha ha ha ha," Bạn sẽ cố tìm cho ra vì sao họ cười.
Điệu cười luôn có ý nghĩa.
Bạn luôn cố tìm ra ý nghĩa trong nó Thậm chí, chỉ cần bạn quan tâm thì tại thời điểm đó Dù chẳng cần thiết gì với bạn Bạn vẫn muốn biết tại sao mọi người cười
Giờ hãy nhìn vào cách mọi người nghe tiếng cười thật và theo yêu cầu Ở mọi độ tuổi.
Sau đây là 1 thử nghiệm online ở hiệp hội Hoàng Gia Chúng tôi hỏi mọi người 2 câu hỏi
Đầu tiên họ nghe những tiếng cười, Rồi chỉ ra, tiếng cười thật và giả nghe thế nào?
Tiếng cười thật là màu đỏ, còn tiếng cười giả màu xanh
Bạn sẽ thấy 1 khởi đầu rất nhanh
Ở độ 6 tuổi, ta chưa thực sự nghe ra điểm khác biệt
Càng lớn, bạn càng giỏi hơn, Nhưng thú vị là, bạn chưa đạt hiệu suất cao nhất trong tập dữ liệu Cho tới khi bạn gần cuối 30 hay đầu 40 tuổi
Bạn không hiểu trọn vẹn tiếng cười trước tuổi dậy thì
Và sẽ không hiểu thấu chúng cho đến khi não bộ trưởng thành Vào cuối độ tuổi teen.
Bạn học về tiếng cười trong suốt giai đoạn trưởng thành
Giờ quay trở lại, và thay vì hỏi về âm điệu ra sao Ở tiếng cười thật và giả, ta nên hỏi Tiếng cười đó làm bạn cười theo đến mức nào Nó đã lây sang bạn ra sao, ta thấy những nền tảng khác nhau
Như ở đây, khi bạn càng trẻ, Bạn càng muốn tham gia khi bạn nghe tiếng cười
Nhớ việc tôi cùng cười với ba mẹ, mà không biết điều gì diễn ra
Bạn thấy đó.
Mọi người cả già lẫn trẻ Đều thấy tiếng cười thực dễ lan truyền hơn Nhưng càng lớn, nó càng ít lây lan sang bạn
Giờ đây, càng lớn chúng ta càng trở nên gắt gỏng Hay nghĩa là bạn hiểu hơn về tiếng cười và bạn làm điều đó tốt hơn, Bạn cần nhiều hơn là việc chỉ nghe mọi người cười để cười theo
Bạn cần các công cụ xã hội ở đây
Nên chúng ta có những hành vi rất thú vị về rất nhiều những giả định là không chính xác Nhưng tôi đã đi đến nhận ra sự thực là tiếng cười thậm chí còn hơn cả việc là 1 cảm xúc xã hội quan trọng như ta thấy Vì hoá ra con người mang đầy sắc thái phi thường Trong việc ta dùng tiếng cười
Có 1 tập hợp các nghiên cứu Từ phòng thí nghiệm của Robert Levenson ở California nơi ông làm các nghiên cứu dọc với các cặp đôi
Ông đem các cặp vợ chồng vào phòng thí nghiệm, và ông cho họ có 1 cuộc nói chuyện đầy căng thẳng khi ông nối họ vào 1 máy phát hiện nói dối và xem họ trở nên căng thẳng.
Và khi có 2 người họ trong đó, và ông sẽ nói với người chồng, "Kể tôi nghe việc gì vợ ông làm khó chịu ông."
Và điều bạn nhận ra ngay lập tức cứ nghĩ về nó trong đầu bạn, bạn và bạn tình của mình bạn có thể tưởng tượng mọi người cảm thấy căng thẳng khi nó bắt đầu.
Bạn có thể thấy tận mắt là, họ trở nên căng thẳng.
Điều ông nhận thấy là những cặp đôi giữ được bình tĩnh với tiếng cười, cảm xúc tích cực như tiếng cười, không chỉ giảm căng thẳng tức thời, mà họ còn nhìn thấy nhau thấy tốt hơn về thể xác, họ trải qua tình huống khó chịu này tốt hơn với nhau, Còn có những cặp đôi còn báo rằng có sự thỏa mãn cao trong mối quan hệ của họ Và họ ở cạnh nhau lâu dài hơn.
Thực tế khi nhìn vào những mối quan hệ thân thiết Tiếng cười là 1 chỉ số nền tảng hữu ích trong cách mọi người kiểm soát cảm xúc của họ cùng nhau.
Chúng ta không chỉ làm thế với nhau để thể hiện là chúng ta thích nhau, chúng ta còn làm bản thân thấy tốt hơn.
Tôi không nghĩ điều này sẽ bị hạn chế với những quan hệ tình cảm.
Tôi nghĩ nó chắc chắn là 1 dạng tính cách của các mối quan hệ thân thiết như bạn có với bạn bè, mà sẽ giải thích cho clip sau của tôi, là 1 video trên Youtube của những người đàn ông trẻ ở phía đông Đức xưa về việc làm video để quảng bá ban nhạc heavy metal của họ, và nó cực kì nam tính, và tâm trạng rất kiên quyết, và tôi muốn bạn chú ý điều gì xảy ra với tiếng cười khi mọi việc đi sai hướng nó thay đổi nhanh đến đâu, và thay đổi cảm xúc thế nào.
Anh ấy lạnh và anh ấy sắp bị ướt. anh ấy mặc đồ bơi vào, lấy 1 cái khăn.
Đá.
Điều gì có thể xảy ra?
Video bắt đầu.
Tâm trạng kiên quyết.
Và bạn anh ấy đã chuẩn bị cười.
Họ đã cười rồi. Anh ấy chưa cười.
(Tiếng cười) Anh ấy chuẩn bị đi bây giờ.
Và họ đều đã nghỉ cả.
(Tiếng cười) Họ đang ở trên sàn.
(Tiếng cười) Điều tôi thích về nó là vì nó rất kiên quyết tới khi anh ấy nhảy lên tảng băng, và khi anh ấy không qua được lớp băng, nhưng cũng không có máu và hài cốt ở đâu cả, bạn anh ấy bắt đâu cười.
Và tưởng tượng nếu điều đó chơi anh ta với việc anh ta đứng đó, "Không thiệt tình, Heinrich, tôi nghĩ nó hỏng rồi." chúng ta không thích xem điều đó. Nó sẽ rất căng thẳng.
Hoặc nếu anh ta chạy vòng vòng với 1 cái chân gãy và cười, và bạn của anh ta, "Heinrich, tôi nghĩ là chúng ta cần đi bệnh viện ngay," điều đó cũng không vui gì.
Điều là tiếng cười thật sự có lợi, nó giúp anh ta khỏi tình trạng đau đớn, mắc cỡ và khó khăn, và 1 tình huống hài hước, vào điều chúng ta tận hưởng tại đây, và tôi nghĩ đó là 1 cách dùng thú vị, và nó thực sự xảy ra hoài.
Ví dụ, tôi có thể nhớ việc xảy ra thế này với đám tang của cha tôi.
Chúng tôi mặc đồ lót mà chạy nhảy trên băng.
Chúng tôi không phải người Canada.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Những điều này luôn khó khăn, tôi có 1 người họ hàng cũng một chút khó khăn, mẹ tôi thì rất tệ hại, và tôi có thể nhớ tìm thấy bản thân mình chỉ trước khi mọi thứ bắt đầu kể chuyện này về điều gì đó đã xảy ra trong 1 chương trình hài thập kỉ 70, và tôi nghĩ lúc đó, tôi không biết sao tôi làm thế, và điều tôi nhận ra khi tôi làm đó là tôi đang nghĩ tới điều gì đó ở đâu đó Tôi từng có thể làm bà ấy cười với tôi.
Nó là phản ứng rất cơ bản để tim vài lý do chúng ta có thể làm thế.
Chúng tôi cười với nhau. Cùng vượt qua điều này.
Và chúng tôi sẽ ổn.
Thực tế chúng ta đều làm điều này mọi lúc.
Bạn hay làm điều đó mà thậm chí không nghĩ về nó
Ta thường đánh giá thấp bao lâu mình cười, Và mình làm gì khi cười với người khác, điều đó thực sự cho ta tiếp cận 1 hệ thống tiến hoá cổ xưa mà loài động vật có vú đã tiến hóa để tạo ra và duy trì các mối liên hệ văn hóa, và để kiểm soát cảm xúc, để làm bản thân chúng ta thấy tốt hơn.
Nó không phải 1 điều gì đó chỉ cho người nó là 1 hành động cổ xưa thực sự giúp chúng ta kiểm soát cách chúng ta cảm nhận và làm chúng ta thấy tốt hơn.
Nói cách khác, khi cười Bạn và tôi, chúng ta chẳng là gì ngoài là động vật có vú Cám ơn
Xin cám ơn. (Vỗ tay)
Tình đầu của tôi dành cho bầu trời đêm.
Tình yêu thật phức tạp.
Bạn đang nhìn xuyên qua kính viễn vọng không gian Hubble Ultra-Deep Field , một trong những hình ành xa nhất của vũ trụ ta từng được quan sát.
Mọi thứ bạn đang xem ở đây là một dải ngân hà, gồm hàng triệu ngôi sao trên mỗi dải.
Và dải xa nhất cách 1 nghìn tỉ 1 nghìn tỉ kilomet.
Là nhà thiên văn học, tôi có đặc ân tuyệt vời là được nghiên cứu một vài vật thể kỳ lạ trong vũ trụ của chúng ta.
Các vật thể từng hấp dẫn tôi từ lần va chạm đầu tiên trong sự nghiệp là những lỗ đen siêu lớn, không ngừng chuyển động.
Có khối lượng lớn hơn mặt trời của chúng ta từ 1-10 triệu lần, những lỗ đen thiên hà này là loại vật chất hấp thụ, với tỉ lệ lớn hơn 1.000 lần so với lỗ đen siêu lớn "trung bình" của bạn.
(Cười) Hai đặc điểm này, với một vài đặc điểm khác nữa, biến lỗ đen thành chuẩn tinh.
Cùng lúc đó, những vật thể tôi nghiên cứu đang tạo ra một vài dòng hạt mạnh nhất từng được quan sát.
Những dòng hẹp này được gọi là tia, đang chuyển động 99.99% gần bằng tốc độ ánh sáng. và hướng trực tiếp đến Trái đất.
những dòng chảy này, hướng tới Trái Đất, hoạt động mạnh mẽ và những siêu lỗ đen được gọi là thiên thể hoặc chuẩn tinh cực sáng.
Điều làm cho những thiên thể trở nên đặc biệt là chúng là một trong những gia tốc hạt hiệu quả nhất của vũ trụ, chuyển lượng năng lượng đáng kinh ngạc qua 1 dải ngân hà.
Đây, tôi đang chỉ ra quan niệm của nghệ sĩ về 1 thiên thể.
Đĩa vật chất mà các vật thể rơi vào trong hố đen được gọi là đĩa bồi tụ, biểu hiện bằng màu xanh da trời.
Một số vật thể bị văng ra xung quanh hố đen và tăng tốc đến tốc độ cao điên cuồng trong tia, mô tả bằng màu trắng.
Mặc dù hệ thống thiên thể rất hiếm, nhưng quá trình mà lực tự nhiên kéo vào vật chất thông qua đĩa, và sau đó ném một trong số thiên thể ra ngoài tia, thì phổ biến hơn.
Cuối cùng ta sẽ phóng nhỏ hệ thiên thể để chỉ ra quan hệ tương đối của nó ở bối cảnh thiên hà lớn hơn.
Bên ngoài vũ trụ gồm những gì hút vào và đẩy ra, một trong những chủ đề nóng trong thiên văn thiên thể hiện nay là phát thải năng lượng tia cao nhất đến từ đâu.
Trong hình này, tôi quan tâm đến nơi đốm trắng này hình thành và nếu, kết quả là, có quan hệ giữa các tia và vật chất của đĩa bồi tụ.
Câu trả lời rõ ràng cho câu hỏi này là đến 2008 hầu như vẫn chưa hoàn toàn tiếp cận được, khi NASA công bố 1 loại kính thiên văn mới có thể phát hiện tia gama tốt hơn- nghĩa là, ánh sáng có nguồn năng lượng cao hơn 1 triệu lần so với máy quét x-quang chuẩn.
Đồng thời, tôi so sánh sự biến đổi giữa dữ liệu tia gama và dữ liệu ánh sáng nhìn thấy được từ ngày qua ngày, năm qua năm, để khoanh vùng tốt hơn những đốm tia gama này.
Nghiên cứu của tôi cho thấy rằng trong một số trường hợp, những đốm trắng hình thành gần với hố đen hơn chúng ta nghĩ trước đây.
Khi chúng tôi tự tin hơn để khoanh vùng nơi những đốm tia gama đang hình thành, chúng ta có thể hiểu nhiều hơn cách các tia đang được tăng tốc, và cuối cùng lộ ra các quy trình động lực mà một vài trong số vật thể đầy mê hoặc nhất trong vũ trụ được hình thành
Điều này bắt đầu như câu chuyện tình yêu.
Và nó vẫn vậy.
Tình yêu này chuyển biến tôi từ 1 cô gái trẻ tò mò, ngắm sao thành 1 chuyên gia thiên văn học , nóng lòng trên bước đường khám phá vũ trụ.
Ai đã biết rằng theo đuổi vũ trụ đã đặt tôi đi sâu vào sứ mệnh của mình trên Trái đất.
Và 1 lần nữa, khi chúng ta thực sự biết rung động tình đầu sẽ thực sự đưa ta đi đâu
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Những con rồng từ cổ xưa là những sinh vật lạ thường
Chúng rất khác biệt, chúng rất đẹp, và chúng ta biết rất ít về chúng.
Những suy nghĩ đó xuyên qua đầu tôi, khi tôi nhìn vào cuốn sách về khủng long đầu tiên của mình.
Lúc đó tôi khoảng 5 tuổi, và tôi quyết định mình sẽ trở thành nhà cổ sinh vật học.
Cổ sinh vật học cho phép tôi kết hợp tình yêu với động vật với ước mơ đặt chân đến mọi ngóc ngách rộng lớn trên thế giới.
Cho đến nay, sau vài năm, tôi đã lãnh đạo nhiều cuộc thám hiểm đến tận cùng những ngóc ngách trên hành tinh, sa mạc Sahara.
Tôi đã làm việc ở Sahara bởi vì tôi đang trong cuộc tìm kiếm để mở rộng những ghi nhận mới về loài khủng long kỳ quái, gọi là Thằn lằn gai
Một ít mẩu xương của loài này đã được tìm thấy trong sa mạc của Ai Cập và đã được nhà cổ sinh vật học người Đức mô tả vào 100 năm trước .
Không may, tất cả số xương ông ấy có được bị hủy trong Chiến tranh thế giới thứ 2.
Vì vậy tất cả những gì chúng tôi có được chỉ là một ít bản vẽ và ghi chú.
Từ những bản vẽ, chúng tôi biết loài này, sống cách đây khoảng 100 triệu năm trước, rất to lớn, nó có những cái gai lớn trên lưng, tạo nên một cánh buồm lộng lẫy, và nó cũng có bộ hàm thon, dài, hơi giống với cá sấu, với những chiếc răng hình nón, có lẽ được dùng để bắt lấy những con mồi trơn, giống như cá.
Nhưng đó là tất cả những gì chúng tôi biết về loài động vật này sau 100 năm.
Tôi đến biên giới giữa Morocco và Algeria để tiến hành nghiên cứu thực địa của mình, vùng đất có tên là Kem Kem.
Đó là một nơi khó khăn để làm việc.
Bạn phải đối mặt với bão cát, rắn và bò cạp, Rất khó để tìm được hóa thạch tốt ở đó.
Nhưng công việc cực khổ của chúng tôi đã có kết quả tốt.
Chúng tôi khám phá được nhiều mẫu vật khác lạ.
Đó là xương khủng long lớn nhất đã từng được tìm thấy ở khu vực này của Sahara.
Chúng tôi tìm được hài cốt của loài khủng long ăn thịt khổng lồ, của loài có kích thước trung bình, và 7 hay 8 loại săn mồi khác nhau trông giống như cá sấu.
Những hóa thạch này được vùi dưới một hệ thống sông.
Hệ thống này cũng là nơi sống của một con cá vây tay khổng lồ, to cỡ ô tô, và một quái vật cá kiếm, và bầu trời bên trên thì đầy ắp thằn lằn bay, các loài bò sát bay.
Đó là một nơi khá nguy hiểm, không phải là nơi bạn muốn đi du hành nếu bạn có cỗ máy thời gian
Chúng tôi đang tìm tất cả hóa thạch khác lạ của các loài mà sống gần gũi với Thằn lằn gai, nhưng Thằn lằn gai tự chứng tỏ rằng chúng rất khó nắm bắt.
Chúng tôi chỉ tìm được một vài mẫu và tôi mong rằng một lúc nào đó chúng tôi có thể tìm thấy một phần của bộ xương.
Cuối cùng, gần đây thôi, chúng tôi đã có thể tìm thấy một vùng nơi những thợ săn hóa thạch địa phương tìm thấy nhiều mẫu xương của Thằn lằn gai
Chúng tôi trở lại vùng đó, thu thập nhiều mẫu xương hơn.
Và sau 100 năm, cuối cùng chúng tôi đã có một phần nữa của bộ xương của loài sinh vật khác thường này.
Và chúng tôi đã có thể tái dựng nó.
Giờ chúng tôi biết Thằn lằn gai có đầu hơi giống với cá sấu, rất khác so với loài khủng long ăn thịt, rất khác so với khủng long bạo chúa.
Nhưng thông tin thật sự thú vị đến từ phần còn lại của bộ xương.
Những cái gai dài, những cái gai tạo nên một cánh buồm lớn.
Chúng tôi có xương chân, xương sọ, chúng tôi có bàn chân hình cái chèo, bàn chân rộng -- một điểm rất khác biệt, không có loài khủng long nào giống vậy - chúng tôi nghĩ chúng được dùng để di chuyển trên lớp trầm tích mềm hoặc có thể để chèo trong nước.
Chúng tôi đã nhìn vào bản cấu trúc vi mô của bộ xương, cấu trúc bên trong của xương Thằn lằn gai, và kết quả là chúng rất dày đặc và rắn chắc.
Lần nữa, đây là thứ chúng tôi có thể thấy ở những động vật chủ yếu sống dưới nước, rất có ích cho việc điều khiển độ chìm nổi trong nước.
Chúng tôi chụp CT tất cả các mẫu xương và xây dựng bộ xương Thằn lằn gai kỹ thuật số.
và khi chúng tôi nhìn vào bộ xương đó, chúng tôi nhận ra loài khủng long này không giống bấy kỳ loài nào.
Nó to hơn khủng long bạo chúa, và cái đầu rõ ràng là để ăn cá, nhưng toàn bộ bộ xương thì phù hợp để sống dưới nước -- xương dày đặc, chân hình cái chèo, và chân sau bị tiêu giảm, và lần nữa, chúng tôi nhận thấy loài này ở dưới nước rất nhiều.
Vì vậy, chúng tôi đã làm phong phú hơn về Thằn lằn gai -- Tôi đang nhìn vào các cơ bắp kèm theo và bọc da nó -- và nhận ra mình đang làm việc với một con thủy quái, con khủng long ăn thịt, to hơn khủng long bạo chúa người cai trị dòng sông cổ đại của những người khổng lồ, nơi nuôi dưỡng nhiều động vật sống ở nước mà tôi đã cho các bạn xem.
Đây thật sự là cuộc khám phá bí ẩn.
Loài khủng long thật khác biệt.
Và vài người đã nói với tôi, "Wow, đây là khám phá để đời.
Không có nhiều thứ còn lại để khám phá trên thế giới."
Tôi cho rằng không gì có thể thay thế sự thật.
Tôi tin Sahara vẫn còn nhiều điều quý giá, và khi người ta nói với tôi không còn nơi nào để khám phá, tôi sẽ trích dẫn câu nói của thợ săn khủng long nổi tiếng, Roy Chapman Andrews, "Luôn luôn có những điều bí ẩn ở các ngõ ngách -- và thế giới thì vẫn còn nhiều những ngõ ngách".
Đó là sự thật cách đây nhiều thập kỷ khi Roy Chapman Andrews viết các dòng này.
Và vẫn đúng cho đến ngày nay.
Cám ơn
(Vỗ tay)
Nói thật lòng, tính cách của tôi, không phải là người hay than vãn.
Tôi nghĩ tôi đang làm 1 công việc có ích.
Đó là luật sư về quyền công dân, và tôi đã thấy nhiều điều kinh khủng trên đời.
Tôi bắt đầu xử lý các trường hợp bị cảnh sát lạm dụng ở Mỹ.
Cho đến năm 1994, thì tôi sang Rwanda với vị trí giám đốc điều tra tội diệt chủng của Liên Hiệp Quốc.
Và tôi nhận ra rằng những giọt nước mắt cũng không giúp được nhiều khi điều tra tội diệt chủng.
Những điều tôi thấy, cảm nhận và chạm tới thật là khó diễn tả.
Tôi có thể kết luận rằng: Tội diệt chủng ở Rwanda là 1 trong những sai lầm lớn nhất của lòng trắc ẩn.
Từ lòng trắc ẩn có nguồn gốc từ 2 từ Latinh là "cum passio" có nghĩa là chịu đau khổ.
Và những gì tôi chứng kiến ở Rwanda đã cho tôi được hiểu cặn kẽ về nó, mà có những lúc phải bật khóc.
Tôi chỉ ước rằng, mọi người trên đời này, và cả tôi nữa, có thể hành động sớm hơn.
Không chỉ ngồi khóc, mà có thể thực sự ngăn chặn được nạn diệt chủng.
Giờ thì ngược lại, tôi cũng đã được tham gia vào 1 trong những thành công của lòng trắc ẩn.
Đó là việc chống đói nghèo trên toàn cầu.
Một vấn đề liên quan đến tất cả chúng ta
Bạn sẽ nghĩ gì khi nghĩ về đói nghèo? Có lẽ là điệp khúc bài "We are the World", tấm hình của 1 đứa bé trên cửa tủ lạnh, hoặc là dịp bạn quyên góp nước sạch.
Tôi không nhớ rõ lần đầu tiên tôi biết nghèo đói là gì nhưng có 1 dịp làm tôi choáng váng nhất.
Đó là lúc tôi gặp Venus Cô ấy là 1 người mẹ ở Zambia.
Có 3 đứa con và là 1 góa phụ.
Lúc đó, cô ấy đã đi bộ 12 dặm đến gặp tôi trong 1 bộ quần áo duy nhất mà cô ấy có, tìm tôi ở thủ đô để kể câu chuyện của cô ấy.
Cô ngồi bên tôi hàng giờ đồng hồ, và mở mắt cho tôi về thế giới của đói nghèo.
Nghèo đói, là khi những viên than trong lò cuối cùng trở nên lạnh ngắt.
Khi những giọt dầu ăn cuối cùng cạn kiệt
Và dù cô ấy có cố gắng đến mấy, lương thực cũng không còn.
Cô phải chứng kiến đứa con bé nhất, Peter bị chứng suy dinh dưỡng, rồi đôi chân của bé từ từ bị liệt.
Đôi mắt thì từ từ mờ dần.
Và sau cùng thì cơ thể Peter lạnh ngắt.
50 năm qua, những câu chuyện tương tự thức dậy nơi chúng ta lòng trắc ẩn
Con cái của chúng ta thì luôn được ăn uống quá no đủ.
Và chúng ta được kêu gọi không chỉ đơn thuần quan tâm đến nạn đói mà còn cần hành động để góp phần chấm dứt sự đau khổ.
Có rất nhiều thực tế cho thấy rằng chúng ta hành động chưa đủ rằng những việc ta đã làm cũng chưa mang lại tác động nhiều nhưng sự thật là: Cuộc chiến chống đói nghèo trên toàn cầu có lẽ sẽ là lâu nhất, lớn nhất trong việc thực thi lòng trắc ẩn giữa người với người trong lịch sử nhân loại.
Vì thế tôi muốn chia sẻ 1 điều khá đau lòng mà có thể thay đổi mãi mãi cách các bạn nghĩ về vấn đề này
Trước hết, tôi sẽ bắt đầu với một điều chắc là bạn biết.
Cách đây 35 năm, khi tôi tốt nghiệp trung học, người ta nói rằng có 40,000 trẻ em chết mỗi ngày do nghèo đói.
Con số đó bây giờ chỉ còn là 17,000.
Tất nhiên, vậy vẫn là quá nhiều, nhưng nó đồng nghĩa rằng, có 8 triệu trẻ em không phải chết vì nghèo đói.
Hơn nữa, số người trên thế giới đang sống cực kỳ nghèo khổ, được cho là kiếm ít hơn 1,25 đô la mỗi ngày. đã giảm từ 50% , xuống còn 15%.
Đó là bước tiến vĩ đại, và vượt ngoài mong đợi của mọi người.
Và tôi nghĩ rằng, cả tôi và bạn đều có thể tự hào và phấn khởi khi thấy lòng trắc ẩn thực sự có sức mạnh lớn lao giúp hàng triệu người thoát khỏi khổ sở.
Nhưng đây sẽ là một điều bạn ít khi nghe
Nếu tôi nâng mức định nghĩa đói nghèo lên 2 US$/ngày. thì gần như 2 tỉ con người đã sống trong đói nghèo lúc tôi đang học trung học, vẫn đang khổ sở loay hoay ở nhóm đó, sau 35 năm.
Vậy thì tại sao lại có hàng tỉ người vẫn sống trong đói nghèo như vậy?
Uhm, hãy quay lại câu chuyện của Venus.
Hàng chục năm qua, vợ chồng tôi cùng chia sẻ mối quan tâm này chúng tôi tài trợ cho trẻ em, cho các quỹ từ thiện, cho các tổ chức cứu trợ.
Nhưng cho đến khi tôi được nói chuyện với Venus, tôi mới biết rằng tất cả các cách làm đó không thể ngăn chặn cái chết của con trai cô.
"Chúng tôi vẫn ổn" Venus nói, "cho đến khi Brutus bắt đầu bắt đầu gây sự".
Brutus là hàng xóm của Venus, và mọi chuyện bắt đầu sau khi chồng của Venus qua đời, Brutus ngang nhiên đến đuổi mẹ con Venus ra khỏi nhà, cướp hết đất, và lấy luôn sạp bán hàng của cô.
Và Venus phải chịu cảnh cơ cực do bạo lực gây ra.
Chuyện này làm tôi hiểu rằng, tất nhiên không có quỹ tài trợ nào, hay các chương trình chống đói nghèo có thể ngăn chặn Brutus, bởi vì đó không phải là mục đích của họ.
Mọi chuyện sáng tỏ hơn khi tôi gặp Griselda.
Đó là 1 cô gái trẻ sống ở 1 khu rất nghèo ở Guatemala.
Và điều tôi thấy qua nhiều năm, là có lẽ là điều mạnh mẽ nhất mà Griselda và gia đình có thể làm để đưa họ thoát khỏi đói nghèo chính là đảm bảo cho cô bé ấy được đi học.
Các chuyện gia gọi là Hiệu Ứng Các Cô Gái.
Nhưng khi tôi gặp Griselda thì cô ấy không được đi học.
Thậm chí hiếm khi ra khỏi nhà.
Vài ngày trước khi tôi gặp cô ấy, trên đường về từ nhà thờ cùng với gia đình, giữa ban ngày ban mặt, những người đàn ông ở khu đó đã hãm hiếp cô ngay bên đường.
Bạn thấy đấy, Griselda hoàn toàn có thể đến trường, nhưng bản thân việc đó là quá nguy hiểm.
Và Griselda không phải là cá biệt.
Trên khắp thế giới này, phụ nữ và các cô gái nghèo, trong độ tuổi từ 15 đến 44, là nạn nhân của các hành động bạo lực gồm các hủ tục truyền thống và bạo lực tình dục. 2 dạng này gây ra tử vong và thương tổn hơn cả sốt rét, tai nạn giao thông và chiến tranh cộng lại.
Sự thật là, đói nghèo trên trái đất này bị kìm hãm trong bạo lực.
Tôi từng đi qua 1 cánh đồng lúa ở Nam Á và thấy 1 người đàn ông vác bao gạo 100 pound trên lưng (khoảng 45 kg).
Nhưng cho đến mãi sau này tôi mới biết rằng ông ấy đã là 1 nô lệ, phải chịu áp bức từ khi tôi còn học trung học.
Những chương trình chống đòi nghèo trong suốt nhiều thập kỷ cũng không thể cứu ông ấy, và hàng trăm người nô lệ khác khỏi sự đánh đập, hãm hiếp và hành hạ trên cánh đồng lúa đó.
Thực tế, chương trình chống nghèo đói trong nửa thế kỷ qua đã để lại số người nghèo trong chế độ nô lệ hơn trong bất kỳ thời điểm nào của lịch sử nhân loại.
Các chuyên gia thì nói rằng có khoảng
35 triệu người đang sống như nô lệ. Con số đó tương đương dân số Canada.
Đó là lý do tại sao tôi luôn gọi tình trạng bạo lực này là Đại dịch Châu chấu.
Vì nó tàn phá cuộc sống của người nghèo như một căn bệnh dịch hạch.
Khi đi khảo sát các khu dân cư cực nghèo, họ đều nói bạo lực là nỗi sợ lớn nhất.
Nhưng cái họ nhắc tới không phải là bạo lực của diệt chủng hay chiến tranh, mà là bạo lực xảy ra hàng ngày.
Là một luật sư, tôi đã nghĩ ngay rắng chúng ta phải thay đổi luật.
Bạo lực đối với người nghèo phải được công nhận là phạm pháp.
Nhưng sau đó tôi thấy rằng
vấn đề không phải người nghèo không hiểu luật, mà là luật pháp không được thực thi với họ.
Ở các nước đang phát triển, hệ thống thực thi pháp luật cơ bản không được vận hành mà trong 1 báo cáo của Liên Hiệp Quốc gần đây chỉ ra, rằng "hầu hết người nghèo không được pháp luật bảo vệ.
Phải thú nhận, rằng tôi và bạn cũng không hiểu hết điều đó có nghĩa là gì nếu không được trực tiếp chứng kiến.
Chúng ta mặc định rằng pháp luật phải được thực thi.
Niềm tin này biểu hiện rõ ràng qua ba con số đơn giản 9-1-1 vâng, là số cứu trợ khẩn cấp của cảnh sát ở Canada và Mỹ, nơi mà thời gian phản hồi trung bình cho một cuộc gọi khẩn cấp là khoảng 10 phút.
Nên chúng ta nghĩ đó là điều hiển nhiên.
Nhưng thử nghĩ xem nếu không có luật pháp bảo vệ thì chuyện gì sẽ xảy ra?
1 phụ nữ ở Oregon vừa mới trải qua 1 chuyện như vậy
Một buỗi tối thứ bảy, cô ấy đang ở nhà 1 mình thì có 1 người đang ông xông vào nhà.
Đó là cơn ác mộng tồi tệ nhất vì chính người đó đã hành hung cô đến mức phải nhập viện chỉ vừa cách đó 2 tuần.
Quá hoảng sợ, cô nhấc điện thoại lên và như một phản xạ, gọi 911, nhưng trớ trêu là ngân sách ở đó bị cắt giảm, nên luật pháp không được thực thi vào cuối tuần.
Mời mọi người nghe.
Nhân viên: Chúng tôi không có ai để cử đến đó.
Người phụ nữ: Ok. NV: nhưng nếu anh ta vẫn tiến tới và hành hung cô, cô có thể bảo anh ta đi đi không?
Hay liệu anh ta có bị xỉn hay phê thuốc gì không?
PN: Tôi đã đuổi rồi, tôi có nói là tôi đang gọi 911.
Anh ta cũng vẫn đập cửa vào nhà và hành hung tôi.
NV: À vâng.
PN: Um, cho nên..
NV: Có cách nào để chị thoát khỏi chỗ đó 1 cách an toàn không?
PN: Không, vì anh ta đã chặn con đường duy nhất rồi.
NV: Ồ, vậy tôi chỉ có thể đưa ra vài lời khuyên và gọi cho cảnh sát trưởng sáng mai.
Nếu xui xẻo mà chị thấy anh ta có vũ khí hoặc cố tình đánh chị thì là câu chuyện khác.
Cảnh sát trưởng thì không có ở đây, chị biết đấy
Gary Haugen: Thật đau lòng, người phụ nữ đó đã bị hành hung, bóp cổ và hãm hiếp bởi vì luật pháp không bảo vệ được cô ấy.
Và đó là tình trạng của hàng tỉ người nghèo hiện nay.
Cụ thể là thế nào?
Ở Bolivia, khi 1 người đàn ông hãm hiếp 1 đứa trẻ nghèo, thì khả năng anh ta trượt chân té chết trong nhà tắm, còn cao hơn khả năng phải vào tù vì tội hãm hiếp.
Ở Nam Á, nếu bạn bắt người khác làm nô lệ, thì nguy cơ bị sét đánh cao hơn là nguy cơ bị bắt bỏ tù.
Và cứ thế, nạn bạo lực hoành hành mỗi ngày.
Và nó phá hủy mọi nỗ lực của chúng ta nhằm giúp đỡ hàng tỷ người thoái khỏi địa ngục 2-đô-la-1-ngày
Vì số liệu thì không gian dối, và chúng cho thấy rắng
Chúng ta có thể tập trung của cài sức lực để giúp người nghèo, nhưng nếu không ngăn chặn bàn tay của bạo lực phá hủy chúng, thì cũng không thể tạo ra được tác động lâu dài nào cả.
Vậy, bạn sẽ nghĩ việc thực thi các luật cơ bản ở các nước đang phát triển sẽ được ưu tiên hàng đầu trong việc chống đói nghèo.
Nhưng không phải.
Các số liệu của các tổ chức quốc tể không chỉ ra được 1% nào của quỹ cứu trợ được dành để bảo vệ người nghèo khỏi hỗn loạn của xã hội vô luật.
Nhưng đôi khi chúng ta nói về bạo lực chống lại người nghèo bằng những cách kỳ khôi nhất có thể.
1 tổ chức nước sạch kể về 1 trường hợp đau lòng của những cô gái bị hãm hiếp trên đường đi lấy nước và đưa ra cách giải quyết là xây 1 cái giếng mới giúp quãng đường đi của họ ngắn lại.
Câu chuyện là như thế.
Không ai nhắc 1 từ nào đến kẻ hãm hiếp vẫn tồn tại trong xã hội đó.
Giả sử có 1 sinh viên trong trường bị hãm hiếp trên đường đến thư viện, chúng ta không giải quyết bằng cách dời thư viện gần ký túc xá.
Nhưng không hiểu sao người ta lại cư xử như vậy với người nghèo.
Sự thật là những chuyên gia nổi tiếng trong việc phát triển kinh tế và xóa đói giảm nghèo cũng không biết cách giải quyết.
Vậy chuyện gì sẽ xảy ra?
Họ không nhắc đến chuyện đó.
Nguyên nhân cơ bản hơn khiến cho việc thực thi pháp luật ở thế giới thứ ba bị bỏ mặc, là vì những người có tiền ở đó, thì lại không cần đến pháp luật.
Tôi vừa tham dự diễn đàn kinh tế thế giới và nói chuyện với các doanh nhân thành công ở các nước đang phát triển và hỏi họ rằng, "Các bạn làm gì để bảo vệ nhân lực và tài sản của mình được an toàn?"
Họ nhìn nhau và nói, gần như cùng lúc, "Chúng tôi bỏ tiền ra mua".
Thật vậy, lực lượng bảo vệ tư nhân ở đó đông gấp 4, 5, có khi 7 lần lực lượng cảnh sát.
Ở châu Phi bây giờ, tỉ lệ người làm bảo vệ tư nhân là lớn nhất.
Vậy, người giàu thì trả tiền để được an toàn và càng giàu hơn, nhưng người nghèo thì không có tiền và phải chịu nguy hiểm và họ ngày càng lún sâu xuống bùn.
Đây là 1 thực tế khủng khiếp
Mà đáng lẽ không nên có.
Việc coi thường pháp luật có thể thay đổi.
Bạo lực có thể chấm dứt.
Hầu hết hệ thống tư pháp hình sự, đều từng bị vi phạm, nhưng đều có thể được biến đổi bằng những tâm huyết và nỗ lực vượt bậc.
Cách giải quyết đã rất rõ ràng.
Thứ nhất: chúng ta cần bắt đầu chấm dứt bạo lực để chấm dứt đói nghèo.
Những cuộc đối thoại để giải quyết đói nghèo mà không bao gồm giải quyết bạo lực là chưa đủ.
Thứ 2, phải đầu tư nguồn lực và chia sẻ các chuyên môn để hỗ trợ thế giới thứ ba Chính hệ thống công lý chung, chứ không phải là sự bảo vệ tư nhân, mới bảo đảm quyền được an toàn của mọi người.
Những sự đổi thay này là khả thi và nó đang được thực hiện.
Gần đây, quỹ Gates tài trợ cho 1 kế hoạch ở thành phố lớn thứ 2 Philippines, được người dân ủng hộ, và pháp luật được thực thi đã thay đổi tình trạng tham nhũng trong ngành tòa án và cảnh sát rồi chỉ trong vòng 4 năm, họ đã có thể giảm được số vụ tấn công tình dục trẻ em đến 79%
Từ kinh nghiệm quá khứ, có một điều gì không thể giải thích, không rõ nguyên nhân là sự thất bại của lòng trắc ẩn.
Bởi tôi nghĩ rằng lịch sử sẽ do con cháu chúng ta phán quyết khi nó hỏi rằng, "Ông bà đã ở đâu?"
Khi mà người Do Thái chạy trốn Đức Quốc Xã và bị từ chối nhập cảnh?
Mọi người đã ở đâu?
Khi người Mỹ gốc Nhật bị giải đến các trại giam, bà đã ở đâu?
Còn ông đã ở đâu, khi họ hành hạ những người Mỹ gốc Phi chỉ vì họ cũng muốn được bầu cử?
Tương tự, nếu con cháu chúng ta hỏi, "Ông bà đã ở đâu khi 2 tỉ người nghèo nhất thế giới đắm chìm trong hỗn loạn của sự vô pháp?"
Tôi mong chúng ta có thể trả lời rằng, chúng ta đã lên tiếng, đã hành động để góp phần chấm dứt bạo lực.
Cám ơn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay) Chris Anderson: 1 câu chuyện rất lay động.
Xin vui lòng kể cho mọi người nghe những hoạt động đã được làm, ví dụ như tăng cường đào tạo cảnh sát.
Quá trình đó khó như thế nào?
GH: 1 trong những kết quả rõ ràng nhất là những hệ thống mục ruỗng này sẽ bị xóa sổ.
Và chính quyền cũng đang bắt tay hành động.
Cái còn thiếu bây giờ là sự đầu tư về vật chất và trí tuệ.
Tất nhiên là có những khó khăn đặt ra cho chính phủ, nhưng đó là chuyện có thể giải quyết, vì đã có những tiền lệ trên thế giới đã được thực thi rất khả quan.
CA: Vậy sẽ tốn khoảng bao nhiêu tiền để tạo ra sự thay đổi tại một nước, trong ngành cảnh sát chẳng hạn Tôi biết đó cũng chỉ là một phần nhỏ
GH: Ví dụ, ở Gatemala, khi tôi bắt đầu làm việc với cảnh sát, thẩm phán hay công tố viên, để hướng dẫn họ cách xử lý các trường hợp đó.
Thì tôi đã thấy tỉ lệ công tố viên phản đối xâm hại tình dục tăng lên 1000%.
Chương trình được hỗ trợ chỉ khoảng 1 triệu đô/năm, 1 hành động nhỏ có thể tạo ra tiếng vang lớn Việc thúc đẩy hoàn thiện hệ thống luật hình sự sẽ có hiệu quả nếu như chúng ta được huấn luyện và hướng dẫn đúng đắn Và đặc biệt là, giới trung lưu ở những nước đó đã từng nghĩ rằng không có tương lai gì với 1 xã hội bất ổn và không an toàn thì đây là cơ hội để thay đổi.
CA: Nhưng để làm được thì phải có tác động đến từng bộ phận của hệ thống như cảnh sát, ngoài ra còn gì nữa?
GH: Về việc thực thi luật pháp thì sẽ bắt đầu từ công an, họ là điểm bắt đầu của sợi dây công lý, nhưng họ giao cho công tố viên, rồi công tố viên chuyển cho quan tòa, và các nạn nhân phải được ủng hộ bởi tất cả các lực lượng đó.
Nên ta phải tìm cách tụ họp họ lại.
Đôi khi người ở tòa án được học 1 chút, nhưng cảnh sát lại đưa ra bằng chứng sai lạc hoặc cảnh sát đã dính líu tới ma túy hoặc khủng bố và không mảy may cho rằng những người nghèo cũng cần một hệ thống luật nghiêm túc, Vậy nên, vấn đề là tập trung mọi nguồn lực và ta có thể giúp người nghèo khó ấy được hưởng hệ thống luật như chúng ta, mặc dù đôi khi không phải hoàn hảo, nhưng riêng chuyện có thể gọi 911 và tin rằng mình sẽ được bảo vệ, là đã quý lắm rồi.
CA: Gary, tôi nghĩ anh đã làm 1 việc tuyệt vời là làm cho vấn đề này được chú ý trên toàn thế giới qua cuốn sách của anh, và ngay tại đây hôm nay.
Cám ơn anh rất nhiều.
Gary Haugen.
(Tiếng vỗ tay)
Roy Gould: Gần 1 năm nữa, thế giới sẽ kỷ niệm Năm Thiên Văn Quốc Tế, đánh dấu lần kỷ niệm thứ 400 ngày Galileo lần đầu tiên nhìn lên bầu trời đêm qua một chiếc kính viễn vọng.
Trong một vài tháng tới, thế giới cũng sẽ kỷ niệm buổi ra mắt một phát minh mới của Trung tâm nghiên cứu Microsoft, nó sẽ gây ra một tác động sâu sắc đến cách chúng ta nhìn vũ trụ không kém việc Galieo đã làm cách đây 4 thế kỷ.
Nó có tên là WorldWide Telescope (Kính Thiên Văn Toàn Cầu), và tôi muốn cảm ơn TED và Microsoft đã cho tôi cơ hội giới thiệu nó với quý vị.
Và tôi muốn giục các bạn, nếu có cơ hội, hãy chiêm ngưỡng nó tại phòng thí nghiệm TED ở tầng dưới.
WorldWide Telescope lấy các hình ảnh đẹp nhất từ các kính viễn vọng nổi tiếng của thế giới đặt trên trái đất và trong không gian, đan dệt chúng 1 cách tài tình để tạo ra 1 tầm nhìn khái quát toàn bộ vũ trụ.
Nó sẽ thay đổi cách chúng ta nghiên cứu thiên văn học và cách dạy môn thiên văn học và theo tôi, quan trọng nhất nó sẽ thay đổi cách chúng ta nhìn thấy bản thân trong vũ trụ.
Nếu buổi diễn thuyết TED này diễn ra vào thời của ông bà chúng ta, thì tuyên bố đó cũng không lấy gì làm to tát lắm.
Năm 1920, bạn không được phép uống rượu, nếu là phụ nữ thì khômg được bầu cử. Và nếu nhìn lên các vì sao và dải Ngân Hà vào một đêm hè bạn sẽ tưởng những gì mình thấy chính là toàn bộ vũ trụ.
Thực ra, giám đốc Đài thiên văn Havard lúc đó trong một cuộc tranh luận quan trọng đã khăng khăng cho rằng dải Ngân Hà là toàn bộ vũ trụ.
Havard đã sai. Dĩ nhiên, ngày nay chúng ta biết các thiên hà rất rộng lớn, vượt xa dải Ngân hà của chúng ta.
Chúng ta có thể chiêm ngưỡng tới mọi ngóc ngách của vũ trụ có thể quan sát được, trở lại thời điểm vụ nổ Big Bang..
Chúng ta có thể nhìn với mọi phổ ánh sáng. hé lộ ra các thiên thể mà trước đây chưa từng nhìn thấy.
Chúng ta thấy các chòm sao nguy nga nơi tự nhiên đã sắp xếp theo đúng số lượng và đúng kích cỡ của các ngôi sao được sinh ra là để mọc trên bầu trời.
Chúng ta thấy các hành tinh lạ, các hệ mặt trời mới -- mới phát hiện được 300 hệ và vẫn còn tiếp tục. Và chúng không giống chúng ta.
Chúng ta thấy các hố đen ở tâm Ngân hà của chúng ta, và các nơi khác trong vũ trụ nơi thời gian dường như chững lại.
Nhưng cho tới bây giờ, cái nhìn của chúng ta về vũ trụ đã ngưng kết nối và gãy vụn. Và theo tôi, nhiều câu chuyện tuyệt vời mà tự nhiên kể cho chúng ta đã rơi qua các vết rạn nứt. Và điều đó đang thay đổi.
Tôi muốn đề cập ngắn gọn 3 lý do tại sao tôi cùng các đồng nghiệp trong ngành thiên văn và giáo dục lại hào hứng với WorldWide Telescope (WT) đến thế, và tại sao chúng tôi nghĩ nó thực sự tạo nên đột phá.
Đầu tiên, nó cho phép bạn trải nghiệm vũ trụ. WT, đối với tôi, là một chiếc thảm ma thuật giúp bạn định vị nơi bạn muốn đến thông qua vũ trụ.
Thứ hai, bạn có thể đi tham quan vũ trụ với các nhà thiên văn học làm hướng dẫn viên.
Và tôi không nói về các chuyên gia, những người sẽ nói cho bạn biết mình đang thấy cái gì, mà là những người đam mê mọi ngóc ngách trong vũ trụ, có thể chia sẻ lòng nhiệt huyết và biến vũ trụ thành một nơi chào đón khách viếng thăm.
Và lý do thứ ba, bạn có thể tự tạo chuyến đi riêng cho mình: bạn có thể chia sẻ và tạo ra cùng bạn bè. Và có lẽ đó là điều tôi thích nhất vì tôi nghĩ trong thâm tâm, chúng ta đều là những người thích kể chuyện.
Và khi kể chuyện mỗi chúng ta sẽ hiểu vũ trụ theo cách riêng của mình.
Chúng ta sẽ có một vũ trụ cho riêng mình.
Tôi nghĩ chúng ta sẽ thấy nổi lên một cộng đồng kể chuyện.
Trước khi giới thiệu một người đầy trách nhiệm với WT, tôi muốn để các bạn ngẫm nghĩ một ý tưởng ngắn này. Khi tôi hỏi mọi người, " Bầu trời đêm khiến bạn cảm thấy điều gì?"
họ thường nói, " Ôi, nhỏ bé. Tôi thấy mình thật nhỏ nhoi."
Cái nhìn của chúng ta làm đầy vũ trụ.
Và nhờ đội ngũ đã tạo ra WT, chúng ta có thể bắt đầu nói chuyện được với vũ trụ.
Tôi nghĩ WT sẽ thuyết phục được các bạn rằng chúng ta có thể nhỏ bé nhưng chúng ta thực sự rất tuyệt vời và có ý nghĩa.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Thật là một vinh dự cho tôi được giới thiệu Curtis Wong từ Microsoft. Curtis Wong: Cảm ơn anh, Roy.
Những gì bạn đang thấy đây là một bài diễn thuyết tuyệt vời nhưng nó cũng là 1 trong các chuyến thăm quan.
Và chuyến đi này đã được làm trước đó.
Và các chuyến thăm thì hoàn toàn mang tính tương tác nếu tôi đi đâu đó--
các bạn có thể đang xem một chuyến thăm và có thể dừng lại bất cứ đâu dọc đường, kéo ra các thông tin khác. Có Web và các nguồn thông tin khác về nơi bạn muốn đi. Bạn có thể zoom vào, kéo ra --
toàn bộ các nguồn có sẵn cho bạn.
Microsof -- đây là 1 dự án -- WT là thành quả của Jim Gray, là đồng nghiệp của chúng tôi và anh đã làm rất nhiều việc đóng góp rất nhiều vào việc hiện thực hóa dự án này.
Đó là một công việc vì tình yêu của chúng tôi và nhóm nghiên cứu nhỏ chúng tôi. Và chúng tôi hy vọng nó sẽ truyền cảm hứng cho những em nhỏ muốn khám phá, học hỏi về vũ trụ.
Về cơ bản, trẻ em ở mọi lứa tuổi, giống chúng ta.
Và WT sẽ có mặt vào mùa xuân năm nay.
Nó là bản tải về miễn phí. Cảm ơn anh, Crag Mundie. Và các bạn có thể tải về trên trang web Worldwidetelescope.org, đây là một trang mới.
Những gì các bạn thấy hôm nay chỉ là 1% của chương trình đầy đủ và trong phòng thí nghiệm của TED, chúng tôi có 1 chuyến đi do một cậu bé 6 tuổi tên Benjamin tạo ra sẽ khiến bạn không khỏi ngạc nhiên. Hẹn gặp các bạn ở đó.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Thời niên thiếu, tôi từng không hiểu nổi tại sao cha mẹ lại bắt tôi làm theo những quy tắc của họ.
Chẳng hạn như, tại sao tôi lại phải cắt cỏ?
Tại sao bài tập về nhà lại quan trọng đến vậy?
Tại sao tôi không được bỏ kẹo dẻo vào bát cháo yến mạch?
Tôi lớn lên cùng với những câu hỏi như vậy.
Những điều bình thường khi là một đứa trẻ và nhận ra rằng đôi khi, tốt nhất là nghe lời cha mẹ kể cả khi không hiểu chính xác tại sao.
Không phải cha mẹ không muốn tôi suy nghĩ chín chắn.
Họ luôn tìm cách xoa dịu những căng thẳng giữa việc giúp anh chị em tôi thấu hiểu sự thật về cuộc sống, và đảm bảo rằng chúng tôi không bao giờ chịu đầu hàng nghịch cảnh.
Tôi dần nhận ra đây là sự giáo dục có chủ đích.
Một trong những người thầy yêu thích của tôi Paulo Freire, học nhà và tác giả người Brazil nói về sự cần thiết trong việc sử dụng giáo dục như một công cụ để đánh thức và sẻ chia cho nhân loại.
Trong cuốn sách nổi tiếng nhất của mình "Nền giáo dục của những kẻ bị áp bức", ông viết, " Không ai có thể trở thành một con người thực sự khi cản trở những người khác làm vậy."
Tôi đã suy nghĩ rất nhiều về điều này, về quyền làm người cụ thể hơn, ai trong thế giới này xứng đáng có được cơ hội trở thành một con người đúng nghĩa.
Vài tháng gần đây, thế giới đã chứng kiến những người đàn ông, phụ nữ da đen không có vũ khí bị cảnh sát và cảnh vệ cướp đi mạng sống.
Những sự kiện này và hàng loạt bí mật được phơi bày sau đấy đã đưa tôi trở lại tuổi thơ của mình và cách cha mẹ nuôi dạy một cậu bé da đen trên đất Mỹ. Tôi đã không hiểu gì về cách nuôi dạy đó cho đến tận bây giờ.
Tôi hiểu rằng cha mẹ đã vất vả và cảm thấy bất công tới nhường nào khi phải xoá bỏ phần nào tuổi thơ của tôi chỉ để tôi có thể về nhà vào mỗi tối.
Ví dụ, vào một buổi tối khi lên 12, trong một lần đi tham quan qua đêm ở thành phố khác, tôi và bạn bè mua những khẩu súng nước ngoại cỡ. và biến bãi đỗ xe của khách sạn thành nơi diễn ra trận chiến nước.
Chúng tôi trốn sau những chiếc xe, chạy qua những chỗ tối giữa các cột đèn, cả một góc đường ngập tràn tiếng cười.
Nhưng mới được 10 phút, cha tôi từ đâu đi tới, túm lấy cánh tay tôi và kéo tôi trở về phòng khách sạn.
Trước khi tôi kịp nói gì, rằng ông đã làm tôi bẽ mặt như thế nào trước bạn bè, ông chế giễu tôi vì đã quá ngây thơ.
Ông nhìn vào mắt tôi với nỗi sợ hãi trên khuôn mặt, và nói, " Con trai, ta xin lỗi, nhưng con không thể chơi đùa giống như lũ bạn da trắng của con.
Con không thể giả vờ bắn súng,
Con không thể chạy vào những chỗ tối.
Con không thể trốn sau bất cứ cái gì.
Tôi hiểu ông đã sợ hãi đến nhường nào. Tôi có thể dễ dàng rơi vào màn đêm sâu thẳm và ai đó sẽ lầm tưởng rằng số nước này không phải được dùng với mục đích gột rửa tốt đẹp.
Đó là những thông điệp mà tôi đã thấm nhuần suốt cuộc đời. Luôn để tay nơi người ta có thể thấy, không di chuyển quá nhanh, bỏ mũ trùm đầu khi màn đêm buông xuống.
Cha mẹ đã nuôi dạy anh em tôi trong vỏ bọc lời khuyên, hàng loạt hồi chuông cảnh báo để không để ai tước đi mạng sống của chúng tôi. để họ không có kí ức gì về màu da này.
Để chúng tôi vẫn không phải nằm dưới lớp đất kia.
Họ làm vậy không phải để chúng tôi tốt hơn những người khác mà chỉ đơn giản là muốn chúng tôi được sống bình yên.
Tất cả những người bạn da đen của tôi đều được nuôi dạy như vậy. Người ta nói với chúng tôi khi đủ lớn rằng hãy cố sống an phận, khi mà màu da của chúng tôi được xem như thứ gì đó đáng sợ.
Nhưng những điều này có nghĩa gì với một đứa trẻ lớn lên và nhận ra mình không thể là một đứa trẻ bình thường?
Những ý tưởng của tuổi dậy thì trở nên quá nguy hiểm, nghĩa là bạn không thể tò mò, mắc sai lầm là một điều xa xỉ, thành kiến ngầm của ai đó có thể là lý do bạn không thể thức dậy vào buổi sáng.
Nhưng điều này không phải thứ làm nên chúng tôi.
Bởi vì, chúng tôi được cha mẹ nuôi dưỡng để hiểu rằng mình sinh ra không phải để bắn giết, mà là để chơi diều, nhảy dây, và cười cho đến khi vỡ bụng.
Chúng tôi có thầy giáo, người dạy chúng tôi giơ tay, không phải chỉ để xin hàng, và điều duy nhất chúng tôi nên từ bỏ là thành kiến rằng chúng tôi không đáng sống trên đời.
Do đó, khi đòi quyền lợi cho người da đen, không có nghĩa là chúng tôi phớt lờ những thứ khác mà đơn giản để khẳng định chúng tôi đáng được sống, không sợ hãi, trước nhiều sự chối bỏ.
Tôi muốn sống trong một thế giới nơi con trai tôi sẽ không bị buộc tội kể từ lúc được sinh ra, nơi mà một món đồ chơi không bị nhầm lẫn với thứ khác.
Và tôi không chấp nhận việc ta không thể xây dựng thế giới này thành thứ gì đó mới, nơi mà tên những đứa trẻ không bị viêt lên áo hay mộ bia nơi mà giá trị của một ai đó không bị đánh giá bởi thứ gì khác ngoài trái tim của họ, nơi mà tất cả chúng ta có thể sống bình yên.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi là một nhà di truyền học thực vật.
Tôi nghiên cứu những loại gen giúp thực vật kháng bệnh và chống chịu áp lực.
Trong những năm gần đây, hàng triệu người khắp nơi trên thế giới bắt đầu tin rằng biến đổi gen là thứ gì đó độc ác.
Hôm nay, tôi sẽ trình bày một cách nhìn khác.
Trước hết, tôi xin giới thiệu chồng tôi, Raoul.
Ông ấy là một nông dân sản xuất hữu cơ.
Trên trang trại của mình, ông trồng nhiều loại cây khác nhau.
Đây là một trong nhiều hoạt động sản xuất nông nghiệp sinh thái ông áp dụng để giữ trang trại của mình phát triển tốt.
Hãy nghĩ đến một vài phản ứng của chúng ta: "Thật à? Một người nông dân sản xuất hữu cơ và một nhà di truyền học?
Hai người có thống nhất được điều gì không?"
Ồ, chúng tôi có thể, và không có gì khó, bởi chúng tôi có cùng một mục đích.
Chúng tôi muốn cung cấp dinh dưỡng cho dân số ngày càng tăng mà không phá hoại môi trường thêm nữa.
Tôi tin rằng đây là thách thức lớn nhất đối với thời đại của chúng ta.
Biến đổi gen không còn mới mẻ nữa; hầu hết những gì chúng ta ăn đều được biến đổi gen bằng cách nào đó.
Tôi xin đưa ra một số ví dụ.
Ở bên trái là hình ảnh tổ tiên của giống ngô hiện nay.
Quý vị có thể thấy duy nhất một dải hạt được bọc bởi một lớp vỏ cứng.
Trừ khi quý vị có một cây búa, còn cỏ dại thôi thì không đủ để tạo thành ngô.
Bây giờ, xin mời xem tổ tiên của loài chuối.
Quý vị có thể thấy những hạt lớn.
Và những cây cải Bruxen kém hấp dẫn, và cây cà tím, tuyệt đẹp.
Để tạo ra những biến thể này, những người nhân giống đã dùng nhiều kỹ thuật gen khác nhau mỗi năm.
Một vài người thực sự sáng tạo, thí dụ ghép hai loài riêng biệt với nhau sử dụng phương pháp ghép cành để tạo ra loài nửa cà chua nửa khoai tây này.
Những người nhân giống cũng sử dụng các kỹ thuật gen khác, chẳng hạn như đột biến ngẫu nhiên, gây ra những đột biến không điển hình ở cây.
Lúa làm ra loại ngũ cốc mà nhiều người trong chúng ta cho em bé ăn đã được sản xuất nhờ phương pháp này.
Ngày nay, những người nhân giống thậm chí có nhiều lựa chọn hơn.
Một vài trong số đó đặc biệt chính xác.
Tôi muốn cho quý vị thấy một vài ví dụ từ chính công việc của tôi.
Tôi nghiên cứu lúa gạo, lương thực chủ yếu của hơn một nửa dân số thế giới.
Mỗi năm, 40% vụ mùa có tiềm năng thu hoạch lại bị mất do sâu và bệnh hại.
Vì lý do này, người nông dân trồng những giống lúa mang gen kháng sâu bệnh.
Phương pháp này đã được áp dụng gần 100 năm nay.
Thế nhưng, khi tôi bắt đầu học cao học, không ai biết về những loại gen này.
Chỉ đến những năm 1990 các nhà khoa học cuối cùng mới khám phá ra cơ sở di truyền học của tính kháng.
Trong phòng thí nghiệm, chúng tôi phân lập 1 gen kháng 1 bệnh nghiêm trọng gây ra bởi vi khuẩn ở châu Á và Châu Phi.
Chúng tôi thấy rằng có thể cấy gen vào một một giống lúa thông thường dễ nhiễm bệnh, và quý vị có thể thấy hai chiếc lá ở phía dưới đây có khả năng kháng bệnh cao.
Vào cùng tháng phòng thí nghiệm của tôi công bố phát hiện về gen miễn dịch ở lúa, một người bạn và cũng là đồng nghiệp, Dave Mackill ghé qua văn phòng của tôi.
Ông tiết lộ, "70 triệu người nông dân đang gặp khó khăn với việc trồng lúa."
Đó là bởi đồng của họ bị ngập và những người nông dân trồng lúa này đang sống với ít hơn 2$ một ngày.
Mặc dù lúa phát triển tốt ở điều kiện nước đứng, hầu hết các giống lúa sẽ chết nếu chúng bị ngập trong hơn ba ngày.
Lũ lụt được dự tính ngày càng khó giải quyết khi khí hậu thay đổi.
Ông ấy nói với tôi rằng cậu nghiên cứu sinh Kenong Xu và mình đang nghiên cứu một giống lúa cổ có một đặc tính tuyệt vời.
Nó có thể chịu được hai tuần ngập úng hoàn toàn.
Ông ấy hỏi liệu tôi có sẵn lòng giúp họ phân lập loại gen này không.
Tôi đồng ý -- Tôi đã rất vui, bởi tôi biết nếu thành công, chúng tôi có thể giúp được hàng triệu người nông dân trồng lúa thậm chí khi cánh đồng của họ đã bị ngập nước.
Kenong mất 10 năm để tìm ra loại gen này.
Rồi một ngày, cậu ấy bảo, "Hãy đến xem thí nghiệm đi.
Chị phải xem nó." Tôi đã đến nhà kính và thấy giống lúa thường bị ngập trong 18 ngày đã chết, nhưng giống lúa mà chúng tôi đã cấy vào một loại gen mới chúng tôi đã khám phá ra, gọi là Sub1, thì còn sống.
Kenong và tôi đã rất ngạc nhiên và vui mừng khi chỉ một gen duy nhất mà có ảnh hưởng lớn đến vậy.
Nhưng đây mới chỉ là một thí nghiệm trong nhà kính.
Nó có xảy ra ở ngoài đồng không?
Bây giờ, tôi sẽ cho quý vị xem đoạn phim quay trong bốn tháng tại Viện nghiên cứu lúa gạo quốc tế.
Những người nhân giống ở đó đã phát triển một giống lúa mang gen Sub1 sử dụng một kỹ thuật gen khác gọi là nhân giống chuẩn xác.
Bên trái, quý vị có thể thấy giống Sub1, và bên phải là giống thường.
Cả hai giống ban đầu đều phát triển rất tốt, nhưng sau đó cánh đồng bị ngập trong suốt 17 ngày.
Quý vị có thể thấy giống Sub1 vẫn tươi tốt.
Trên thực tế, nó cho lượng thóc gấp 3,5 lần so với giống thường.
Tôi rất thích đoạn phim này bởi nó cho thấy vai trò của di truyền học thực vật đối với người nông dân.
Năm ngoái, với sự giúp đỡ của Quỹ Bill & Melinda Gates, 3,5 triệu nông dân đã trồng giống lúa Sub1.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
Bây giờ, nhiều người không còn phản đối biến đổi gen khi nói đến việc chuyển gen lúa, gen ở các cây lúa, hoặc thậm chí khi nói đến ghép các loài với nhau bằng ghép cành hoặc biến đổi ngẫu nhiên.
Nhưng khi nói đến việc lấy gen từ virus và vi khuẩn và cấy chúng vào trong cây, thì nhiều người lại thốt lên rằng, "Ghê quá!"
Tại sao họ lại làm vậy?
Lý do là đôi khi đó là công nghệ rẻ nhất, an toàn nhất, và hiệu quả nhất để tăng cường an ninh lương thực và thúc đẩy nền nông nghiệp bền vững.
Tôi sẽ đưa ra ba ví dụ.
Đầu tiên, hãy nhìn vào quả đu đủ sau.
Nó ngon, phải không? Nhưng bây giờ, hãy nhìn quả đu đủ này.
Quả đu đủ này bị nhiễm bệnh đốm vòng.
Vào những năm 1950, loại virus này gần như đã xóa sổ toàn bộ sản lượng đu đủ trên đảo Oahu ở Hawaii.
Nhiều người nghĩ rằng đu đủ Hawaii đã bị diệt vong, nhưng sau đó, một người dân địa phương ở Hawaii, một nhà nghiên cứu bệnh học thực vật tên là Dennis Gonsalves, quyết định cố gắng chống lại loại bệnh này sử dụng công nghệ gen.
Ông lấy một đoạn ADN ở virus và cấy nó vào bộ gen đu đủ.
Việc này giống như một người được tiêm chủng vậy.
Giờ hãy nhìn vào cánh đồng thử nghiệm của ông ấy.
Quý vị có thể thấy giống đu đủ đã được biến đổi gen ở trung tâm.
Nó miễn dịch với bệnh lây nhiễm.
Giống đu đủ thường ở xung quanh thì bị nhiễm virus nặng nề.
Thí nghiệm tiên phong của Dennis đã giải cứu ngành công nghiệp đu đủ.
Ngày nay, tức 20 năm sau đó, vẫn không có phương pháp nào khác khống chế bệnh này.
Không có phương pháp hữu cơ. Không có phương pháp thông thường.
80% đu đủ Hawaii được biến đổi gen.
Một vài người trong quý vị có thể cảm thấy hơi buồn nôn khi có gen virus trong đồ ăn, nhưng hãy cân nhắc điều này: Đu đủ biến đổi gen chỉ mang một lượng nhỏ vết tích virus.
Nếu quý vị cắn một miếng đu đủ hữu cơ hay đu đủ thường bị nhiễm virus, tức là quý vị đang nhai hơn gấp 10 lần lượng protein virus.
Bây giờ, xin mời nhìn vào loại sâu ăn quả cà tím này.
Màu nâu mà quý vị thấy là phân, thứ được thải ra từ phần sau của côn trùng.
Để khống chế loại sâu hại nghiêm trọng này, loại có thể tàn phá toàn bộ vụ mùa cà tím ở Băng-la-đét, Người nông dân ở Băng-la-đét phun thuốc trừ sâu hai đến ba lần một tuần, thi thoảng hai lần một ngày, khi mật độ sâu hại cao.
Nhưng ta biết một số loại thuốc trừ sâu rất có hại cho sức khỏe con người, nhất là khi những người nông dân và gia đình của họ không có đủ biện pháp bảo vệ thích hợp, như những đứa trẻ này chẳng hạn.
Ở các nước kém phát triển, ước tính có 300 000 người chết mỗi năm do lạm dụng và tiếp xúc với thuốc trừ sâu.
Các nhà khoa học ở Cornell và Băng-la-đét đã quyết định chống lại loại bệnh này sử dụng một kỹ thuật gen được phát triển bằng một phương pháp canh tác hữu cơ.
Nông dân sản xuất hữu cơ như chồng tôi, phun một loại thuốc trừ sâu gọi là Bt, thuốc dựa trên một loại vi khuẩn.
Loại thuốc trừ sâu này rất đặc trưng đối với sâu bướm, và thực tế là, nó không gây độc hại cho người, cá và chim.
Nó ít độc hơn cả muối tinh.
Nhưng phương pháp này không mang lại hiệu quả ở Băng-la-đét.
Đó là bởi những bình phun thuốc trừ sâu này rất khó tìm, chúng đắt, và không ngăn được côn trùng xâm nhập vào cây.
Ở phương pháp di truyền này, các nhà khoa học cắt gen từ vi khuẩn và cấy trực tiếp vào bộ gen cà tím.
Liệu phương pháp này có giúp giảm bớt việc phun thuốc trừ sâu ở Băng-la-đét?
Chắc chắn rồi.
Mùa trước, những người nông dân kể rằng họ có thể hạn chế 1 lượng lớn thuốc trừ sâu, gần như xuống đến 0.
Họ có thể thu hoạch và trồng lại cho mùa sau.
Tôi đã đưa ra một vài ví dụ về cách công nghệ gen có thể được dùng để chống lại sâu và bệnh hại và giảm lượng thuốc trừ sâu.
Ví dụ cuối cùng của tôi là trường hợp công nghệ gen có thể được áp dụng để giảm suy dinh dưỡng
Ở các nước kém phát triển, 500 000 đứa trẻ bị mù mỗi năm do thiếu vitamin A.
Hơn một nửa sẽ chết.
Vì lí do này, các nhà khoa học được hỗ trợ bởi Quỹ Rockefeller đã biến đổi gen một loại gạo vàng để sản xuất beta-carotene, tiền chất của vitamin A.
Chất này tương tự với sắc tố chúng ta tìm thấy ở cà rốt.
Những nhà nghiên cứu ước tính rằng chỉ cần một bát gạo vàng mỗi ngày sẽ cứu được sự sống của hàng nghìn đứa trẻ.
Nhưng gạo vàng bị cho là độc hại bởi những người vận động phản đối biến đổi gen.
Chỉ năm ngoái thôi, những người vận động đã đột nhập và phá một cánh đồng thử nghiệm ở Phi-líp-pin.
Khi tôi nghe về vụ tàn phá này, tôi tự hỏi liệu họ có biết rằng họ đang tàn phá nhiều hơn một dự án nghiên cứu khoa học, rằng họ đang phá hủy loại thuốc mà những đứa trẻ rất cần để cứu lấy thị lực và cuộc sống của chúng.
Một vài người bạn và gia đình tôi vẫn lo lắng rằng: Làm sao tôi biết được gen trong thực phẩm an toàn để ăn?
Tôi giải thích về công nghệ gen, quá trình chuyển gen giữa các loài, đã được áp dụng trong hơn 40 năm qua ở rượu, thuốc, cây trồng, pho-mát.
Trong quãng thời gian đó, không có trường hợp nào gây nguy hại tới sức khỏe con người hay môi trường.
Nhưng xin lưu ý là, tôi không yêu cầu quý vị tin tôi.
Khoa học không phải là vấn đề niềm tin.
Ý kiến của tôi không quan trọng.
Hãy nhìn vào những bằng chứng.
Sau 20 năm nghiên cứu tỉ mỉ và được góp ý thẳng thắn bởi hàng nghìn nhà khoa học độc lập, mọi tổ chức khoa học lớn trên thế giới đã kết luận rằng các loại cây trồng hiện có trên thị trường an toàn để ăn và quy trình công nghệ gen thì không nguy hiểm hơn những phương pháp biến đổi gen cũ.
Đây chính xác cũng là những tổ chức chúng ta tin tưởng khi nói đến những vấn đề khoa học quan trọng khác như biến đổi khí hậu toàn cầu hay sự an toàn của vắc-xin.
Raoul và tôi tin rằng, thay vì lo lắng về những loại gen trong thức ăn của chúng ta, chúng ta nên tập trung vào cách giúp trẻ em lớn lên khỏe mạnh.
Chúng ta phải tự hỏi liệu người nông dân ở vùng nông thôn có được mùa không, và liệu mọi người có đủ khả năng mua thực phẩm không.
Chúng ta phải cố gắng giảm thiểu suy thoái môi trường.
Điều khiến tôi sợ nhất về những tranh cãi nảy lửa và thông tin sai lệch về di truyền học thực vật đó là những người nghèo nhất nhưng cần công nghệ nhất có thể bị xa lánh vì những nỗi sợ và định kiến mơ hồ của những người được ăn đầy đủ.
Chúng ta có một thách thức rất lớn phía trước.
Hãy đón nhận sự cách tân trong khoa học và áp dụng nó.
Trách nhiệm của chúng ta là làm mọi thứ có thể để giúp giảm bớt những đau khổ của con người và bảo vệ môi trường.
Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
Cảm ơn.
Chris Anderson: Lập luận rất mạnh mẽ.
Những người phản đối sinh vật biến đổi gen, theo tôi hiểu, thì mấu chối đến từ hai thứ.
Một là, sự phức tạp và hậu quả ngoài ý muốn.
Thiên nhiên là bộ máy vô cùng phức tạp.
Nếu chúng ta sử dụng những gen mới chúng ta đã tạo ra này, mà chưa được thử thách bởi nhiều năm tiến hóa, và chúng bắt đầu bị lẫn lộn với những gì đang được sử dụng, điều đó không gây ra những tai biến hay vấn đề gì chứ, nhất là khi có sự can thiệp của mục đích thương mại mà một số công ty phải đáp ứng?
Điều đáng lo sợ là những mục đích đó đồng nghĩa với việc quyết định không được đưa ra trên cơ sở khoa học thuần túy, và thậm chí nếu như vậy, thì sẽ có những hậu quả ngoài ý muốn.
Làm thế nào chúng ta biết được không có nguy cơ lớn nào sau vài hậu quả như thế?
Thường những tác động của chúng ta với thiên nhiên đều để lại những hậu quả lớn, ngoài ý muốn và những phản ứng dây chuyền.
Pamela Ronald: Vâng, vậy thì về khía cạnh thương mại, một điều rất quan trọng cần phải hiểu đó là, ở các nước phát triển, như nông dân ở Hoa Kì, hầu hết tất cả, dù sản xuất hữu cơ hay sản xuất thường, đều mua hạt giống từ các công ty hạt giống.
Vì vậy chắc chắn có lợi ích thương mại khi bán nhiều hạt giống, nhưng hy vọng là họ bán hạt giống mà nông dân muốn mua.
Điều này thì khác ở những nước kém phát triển.
Nông dân ở đó không có đủ tiền mua hạt giống.
Những hạt giống này không được bán.
Chúng đang được phân phối miễn phí qua các nhóm chứng nhận truyền thống, vậy nên điều rất quan trọng ở các nước kém phát triển là hạt giống nên sẵn có miễn phí.
CA: Vài người sẽ không cho rằng đây thực chất là một phần âm mưu chứ?
Đây là chiến lược heroin.
Bạn gieo hạt giống, mọi người không có lựa chọn nào khác ngoài việc gắn liền với những hạt giống này mãi sao?
PR: Chắc chắn là có nhiều thuyết âm mưu, nhưng việc này không giống như vậy.
Ví dụ, hạt giống được phân phối, lúa chịu ngập, loại này được phân phối miễn phí thông qua các cơ quan chứng nhận hạt giống ở Ấn Độ và Băng-la-đét, vì vậy không có lợi ích thương mại nào cả.
Gạo vàng được phát triển với sự trợ giúp của Quỹ Rockefeller.
Một lần nữa, nó được phân phối miễn phí.
Không có lợi nhuận thương mại trong trường hợp này.
Và bây giờ để giải quyết các câu hỏi khác của quý vị về pha trộn gen, không có những hậu quả ngoài ý muốn chứ?
Chắc chắn – mỗi lần chúng ta làm gì đó khác biệt, sẽ có hậu quả không mong đợi, nhưng 1 trong những điều tôi muốn nói đó là chúng ta đang làm những việc điên rồ với thực vật, gây đột biến bằng phóng xạ hay đột biến hóa học.
Việc này gây ra hàng nghìn đột biến không điển hình, và đây thậm chí lại là nguy cơ để lại hậu quả ngoài ý muốn cao hơn nhiều phương pháp hiện đại.
Và do đó việc không sử dụng thuật ngữ “sinh vật biến đổi gen” thực sự quan trọng bởi nó không mang ý nghĩa khoa học.
Tôi cảm thấy rât quan trọng khi nói về một loài cây cụ thể và một sản phẩm cụ thể, và nghĩ đến nhu cầu của người tiêu dùng.
CA: Vậy một phần những gì đang diễn ra đó là việc có một suy nghĩ kiểu mẫu ở nhiều người rằng thiên nhiên là thiên nhiên, tinh khiết và hoang sơ, và gắn liền với nó là Frankenstein.
Nó đang khiến một vài thứ tinh khiết trở nên nguy hiểm bằng cách nào đó, và tôi nghĩ bà đang ám chỉ rằng toàn bộ suy nghĩ đó chỉ là hiểu lầm về thiên nhiên.
Thiên nhiên nên là sự ảnh hưởng lộn xộn lẫn nhau của những thay đổi về gen đang luôn luôn diễn ra.
PR: Điều đó hoàn toàn đúng, và không có gì là thực phẩm thuần.
Ý tôi là, quý vị không thể phun thuốc trừ sâu lên cà tím hay không biến đổi gen nó, mà sau đó lại phải ăn chất thải của côn trùng.
Vậy là không còn chút sạch sẽ nào cả.
CA: Pam Ronald, cảm ơn bà.
Lí luận rất chặt chẽ. (Vỗ tay)
Isadora Duncan -- (Tiếng nhạc) -- - người phụ nữ chân dài, ngây ngô đến từ San Francisco, Cô thấy mệt mỏi và muốn đi khỏi đây
Isadora đã từng nổi tiếng khoảng năm 1980 vì đã treo lên tấm rèm xanh, và cô ấy đã đứng tay thì đặt lên bụng rồi chờ đợi, lại chờ đợi, rồi sau đó bước đi.
(Tiếng nhạc) Josh và tôi và Somi gọi tác phẩm này là "Cái vòng đỏ và tấm rèm xanh."
Cái vòng đỏ.
Tấm rèm xanh.
Nhưng, Đây không phải là hồi bắt đầu thế kỷ 20.
đây là 1 buổi sáng ở Vancouver năm 2015.
(Tiếng nhạc) (Tiếng hát) Thôi mà Josh!
(Tiếng nhạc) (Tiếng hát) Đi thôi!
Chúng ta tới nơi chưa?
Tôi không nghĩ vậy.
Ừ!
(Tiếng nhạc) Mấy giờ rồi?
(Tiếng nhạc) Tụi mình đang ở đâu?
Josh ơi.
Somi ơi.
Bill T ơi.
Josh ơi.
Somi ơi.
Bill T ơi.
(Tiếng vỗ tay) Ừ, ừ!
Tôi làm việc với một nhóm các nhà toán học, triết học, khoa học máy tính; chúng tôi ngồi lại với nhau, nghĩ về tương lai của trí thông minh nhân tạo, cùng vài điều khác nữa.
Vài người cho rằng những điều này chỉ có trong khoa học viễn tưởng, không thực tế, điên khùng.
Nhưng tôi muốn nói rằng Được rồi, hãy nhìn vào tình trạng con người hiện nay.
(Cười) Đây là cách mọi thứ vẫn diễn ra
Nhưng nếu chúng ta nghĩ về nó, chúng ta thực chất chỉ là những vị khách mới đặt chân đến hành tinh này loài người.
Thử nghĩ xem, nếu Trái đất hình thành 1 năm trước thì loài người mới xuất hiện được 10 phút.
Và kỷ nguyên công nghiệp bắt đầu 2 giây trước.
Một cách nhìn nhận khác về điều này là GDP của thế giới trong 10.000 năm qua, Thực ra, tôi đã gặp khó khăn khi tìm cách mô tả nó cho bạn dưới dạng biểu đồ
Trông giống như thế này.
(Cười) Với điều kiện bình thường, trông nó kỳ lạ thật.
Tôi chắc chắn rằng không ai muốn ngồi trên đó.
(Cười) Hãy tự hỏi, điều gì là nguyên nhân của sự dị thường này?
Có người sẽ nói rằng đó là do công nghệ.
Đúng vậy, công nghệ được tích luỹ trong suốt lịch sử loài người, và hiện tại, công nghệ đã phát triển với tốc độ cực nhanh. đó là nguyên nhân gần nhất, là lý do tại sao hiện nay chúng ta lại sản xuất hiệu quả như thế
Nhưng tôi muốn nhìn kỹ hơn vào quá khứ để tìm nguyên nhân sâu xa.
Hãy nhìn vào 2 "quý ông" rất rất khác biệt này Đây là Kanzi, chú tinh tinh hiểu được 200 thẻ từ vựng, quả là một thành tích đáng kinh ngạc.
Và Ed Witten, người phát động cách mạng siêu dây lần 2.
Nếu kiểm tra kỹ càng, đây là điều chúng ta tìm thấy; Cơ bản là như nhau.
Của người thì lớn hơn một chút. Có thể cũng có vài thủ thuật, trong cách nó được tạo ra.
Những khác biệt vô hình này có thể không quá phức tạp, tuy nhiên, bởi vì chúng ta mới qua 250.000 thế hệ kể từ vị tổ tiên chung cuối cùng
Chúng ta biết rằng những cơ chế phức tạp đều mất 1 thời gian dài để tiến hóa
Vì vây, nhiều thay đổi tương đối nhỏ tạo ra sự khác biệt giữa Kanzi và Witten, giữa những nhánh cây dễ gãy và tên lửa đạn đạo xuyên lục địa
Vì thế, điều này sau đó trở nên khá rõ ràng rằng những điều chúng ta từng đạt được và tất cả những gì ta quan tâm phụ thuộc chủ yếu vào vài thay đổi tương đối nhỏ làm nên trí óc con người
Và tất nhiên, kết quả tất yếu là bất kỳ những thay đổi xa hơn mà có thể thay đổi đáng kể nền tảng suy nghĩ có thể mang tới những kết quả tiềm năng rất lớn
Vài đồng nghiệp của tôi nghĩ rằng chúng ta đang tiếp cận rất gần với điều có thể tạo ra thay đổi sâu sắc trong nền tảng ấy Và đó là siêu trí tuệ nhân tạo
Trí thông minh nhân tạo từng được dùng để đưa những chỉ thị vào máy tính (hộp)
Bạn sẽ có những nhà lập trình có thể cần cù tạo ra những vật dụng có hiểu biết
Ta xây dựng những hệ thống chuyên gia này và chúng khá là hữu dụng cho vài mục đích; chúng cũng rất dễ vỡ, bạn không thể cạo gỉ cho chúng
Về cơ bản, đầu vào thế nào thì đầu ra như thế
Nhưng kể từ đó, một sự thay đổi mô hình đã diễn ra , trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.
Giờ đây, hoạt động này chỉ xoay quanh việc học của máy tính
Vì vậy thay vì tạo ra những tính năng và mô tả có hiểu biết một cách thủ công, chúng ta tạo ra các thuật toán có thể học hỏi, thường là từ các dữ liệu tri giác thô
Cơ bản là những gì mà trẻ sơ sinh thực hiện.
Kết quả, ta tạo ra trí thông minh nhân tạo không bị bó buộc trong 1 phạm vi -- hệ thống đó cũng có thể học cách dịch bất kỳ cặp ngôn ngữ nào, có thể học cách chơi bất kỳ trò chơi máy tính nào trên bảng điều khiển Atari
Giờ đây, tất nhiên, trí thông minh nhân tạo vẫn chưa gần với khả năng học tập và lên kế hoạch mạnh mẽ và đa lĩnh vực mà con người có
Vỏ não vẫn có vài mẹo toán học mà chúng ta vẫn chưa biết làm sao để tạo ra bằng máy móc
Vì thế, câu hỏi đặt ra là chúng ta còn bao lâu nữa thì mới có thể bắt kịp những mẹo này?
Vài năm trước, chúng tôi đã có 1cuộc khảo sát vài chuyên gia thế giới về AI để xem họ nghĩ gì, và 1 trong những điều chúng tôi hỏi là "Bạn nghĩ xem, vào năm nào thì sẽ có khả năng 50% chúng ta đạt được trí thông minh nhân tạo ở cấp độ con người?"
Cấp độ con người mà chúng tôi nói đến ở đây là khả năng thực hiện gần như mọi việc, ít nhất là như 1 người lớn, tức là, cấp độ con người thực thụ, chứ không chỉ giới hạn trong vài lĩnh vực.
Và câu trả lời trung bình là năm 2040 hoặc 2050 tùy thuộc chính xác vào nhóm chuyên gia mà chúng tôi hỏi.
Việc đó có thể xảy ra, sớm hơn, hoặc muộn hơn rất nhiều, sự thật là, chẳng ai chắc chắn cả.
Điều mà chúng tôi biết chắc là giới hạn cao nhất cho việc xử lý thông tin trong 1 nền tảng máy móc nằm rất xa ngoài những giới hạn trong mô sinh học.
Điều này liên quan tới vật lý.
Một nơ-ron sinh học dẫn truyền, chẳng hạn, ở 200 Hz, 200 lần/ giây
Nhưng thậm chí 1 bóng bán dẫn ngày nay vận hành với đơn vị Gigahertz
Nơ-ron truyền chậm rãi trong sợi trục thần kinh, với vận tốc cao nhất là 100 m/s
Nhưng trong máy tính, các tín hiệu có thể đi với vận tốc ánh sáng
Cũng có giới hạn về kích cỡ, não người thì phải vừa hộp sọ, nhưng máy tính thì có thể to cỡ nhà kho hoặc hơn
Vì thế, tiềm năng của siêu trí tuệ nằm im lìm trong vật chất, giống như quyền năng của nguyên tử nằm im lìm xuyên suốt lịch sử loài người, kiên nhẫn đợi chờ cho tới tận năm 1945.
Ở thế kỷ này, các nhà khoa học có thể học cách thức tỉnh năng lực của trí tuệ nhân tạo.
Và tôi nghĩ từ đó chúng ta có thể thấy một cuộc bùng nổ trí tuệ.
Giờ đây, hầu hết mọi người, khi nghĩ về trí khôn và sự ngu ngốc, Với tôi, điều đó giống như thế này.
Ở một đầu là làng người ngốc, và xa tít phía đối diện, ở đầu bên kia chúng ta có Ed Witten, Albert Einstein, hay bất kỳ guru ưa thích nào của bạn.
Nhưng tôi nghĩ rằng từ quan điểm của trí thông minh nhân tạo, viễn cảnh thực sự thực ra trông lại giống như thế này: AI bắt đầu tại đây, từ chỗ không có gì, và rồi, sau rất, rất nhiều năm nỗ lực vất vả, có thể chúng ta rồi sẽ đến với điểm mà trí tuệ nhân tạo ở mức độ loài chuột, một thứ có thể vượt qua những môi trường hỗn loạn giống như một chú chuột vậy.
Và rồi, sau rất rất rất nhiều năm lao động vất vả, đầu tư rất nhiều tiền của, có thể cuối cùng chúng ta sẽ có được AI ở mức độ tinh tinh.
Và rồi, lại sau nhiều năm nữa với rất nhiều, rất nhiều nỗ lực, chúng ta sẽ tạo ra được trí tuệ nhân tạo như của kẻ ngốc.
Và một vài tháng sau đó, chúng ta sẽ vượt qua Ed Witten.
Con tàu này không dừng lại tại trạm Con người.
Thay vào đó, từ đây nó vẫn tiến về phía trước.
Điều này có ẩn ý sâu sắc, đặc biệt là khi nhắc tới những câu hỏi về quyền lực.
Ví dụ, loài tinh tinh rất khỏe -- về cân nặng, 1 chú tinh tinh khỏe gấp đôi 1 người cân đối.
Thế nhưng, số phận của Kanzi và những người bạn của nó phụ thuộc nhiều vào điều loài người chúng ta làm hơn là điều mà tinh tinh làm.
Một khi đã có siêu trí tuệ, số phận loài người có thể phụ thuộc vào điều mà siêu trí tuệ sẽ làm.
Hãy nghĩ về điều đó: Trí thông minh nhân tạo là phát kiến cuối cùng mà con người cần tạo ra.
Khi đó, máy móc sẽ sáng tạo giỏi hơn chúng ta, và chúng làm điều đó ở thang thời gian số.
Điều này về cơ bản là một lăng kính về tương lai.
Nghĩ về tất cả những công nghệ điên rồ mà bạn có thể tưởng tượng ra có thể con người sẽ phát triển trong toàn bộ thời gian: làm chậm lão hóa, sinh sống trên vũ trụ, những nanobot tự sao chép hay upload trí óc chúng ta vào máy tính, tất cả những điều có trong tiểu thuyết viễn tưởng tuy nhiên lại không nhất quán với các luật vật lý.
Tất cả những siêu máy tính này có thể phát triển, có lẽ là khá nhanh chóng.
Giờ, 1 siêu trí tuệ với độ trưởng thành công nghệ như thế có thể cực kỳ mạnh mẽ, và ít nhất ở vài trường hợp, nó có thể đạt được điều nó muốn.
Chúng ta rồi sẽ có 1 tương lai có thể được định hình theo ưu tiên của A.I này.
Giờ, câu hỏi hay đặt ra ở đây là, những ưu tiên đó là gì?
Ở đây, mọi thứ trở nên rắc rối hơn.
Để tìm hiểu điều này, trước hết, chúng ta phải tránh việc nhân cách hóa.
Điều đó thật nực cười bởi vì mọi bài viết trên mặt báo về tương lai của trí thông minh nhân tạo đều đưa ra tình huống thế này: Vì thế, tôi nghĩ điều chúng ta cần làm là tiếp nhận vấn đề 1 cách trừu tượng hơn, không rõ ràng và hoành tráng như những cảnh tượng trên Hollywood.
Chúng ta cần nghĩ về trí thông minh như 1 quá trình tối ưu hóa, một quá trình giúp định hướng tương lai vào 1 bộ những cấu hình nhất định.
Siêu trí tuệ là quá trình tối ưu hóa thực sự mạnh mẽ.
Nó có tài đặc biệt trong việc dùng những phương tiện sẵn có để đạt được trạng thái mà ở đó mục tiêu của nó được thực hiện.
Có nghĩa là, không cần thiết phải có sự liên hệ giữa trở nên cực kỳ thông minh và có 1 mục tiêu mà con người có thể thấy là đáng giá hoặc ý nghĩa.
Giả sử, chúng ta cho trí tuệ nhân tạo mục tiêu là làm cho con người cười.
Khi AI còn yếu, nó sẽ thực hiện các hành động có ích, hài hước khiến chủ nhân của nó mỉm cười.
Khi AI trở thành siêu trí tuệ, nó nhận ra rằng có cách hiệu quả hơn nữa để đạt được mục tiêu này: thống trị thế giới và cắm điện cực vào các cơ mặt của con người để tạo ra những nụ cười rạng rỡ, bất biến.
Một ví dụ khác, giả sử chúng ta cho AI mục đích giải quyết 1 vấn đề toán học khó khăn.
Khi AI trở thành siêu trí tuệ, nó nhận ra rằng cách hiệu quả nhất để giải quyết vấn đề này là biến đổi hành tinh này thành 1 máy tính khổng lồ để gia tăng khả năng suy nghĩ của nó.
Và để ý rằng điều này cho AI 1 lý do thuộc về phương tiện để làm những việc mà chúng ta có thể không đồng ý.
Trường hợp này, con người là mối đe dọa, chúng ta có thể ngăn vấn đề toán học đó được giải quyết.
Tất nhiên, mọi việc có thể cũng không lầm lạc theo đúng những hướng này; chúng là những ví dụ hư cấu.
Nhưng đại ý ở đây thì quan trọng: nếu bạn tạo ra một quá trình tối ưu hóa thực sự quyền lực để cực đại hóa cho mục tiêu x, bạn nên chắc chắn rằng định nghĩa của bạn về x kết hợp chặt chẽ với mọi điều bạn quan tâm tới.
Đây cũng là bài học rút ra từ thần thoại sau đây.
Vua Midas ước rằng mọi thứ ông chạm vào đều biến thành vàng.
Ông chạm vào con gái mình, cô biến thành vàng.
Ông chạm vào đồ ăn của mình, chúng biến thành vàng.
Điều này có thể trở nên đặc biệt liên quan, không chỉ là 1 ẩn dụ cho lòng tham, mà còn minh họa cho điều sẽ xảy ra nếu bạn tạo ra 1 quá trình tối ưu hóa mạnh mẽ và đưa cho nó những mục tiêu sai nhận thức hoặc không được định rõ.
Giờ bạn có thể nói, nếu 1 máy tính bắt đầu cắm điện cực vào mặt con người, chúng ta đơn giản là tắt chúng đi.
A, điều này không dễ dàng đến thế nếu chúng ta trở nên phụ thuộc vào máy móc- cũng giống như, làm thế nào để tắt nguồn Internet?
B, tại sao tinh tinh không tắt công tắc chuyển sang loài người, hay là người Neanderthals?
Ắt hẳn phải có lý do nào đó.
Chúng ta có nút tắt, ví dụ, ở ngay đây.
(Ho) Bởi lẽ chúng ta là một đối thủ thông minh; chúng ta có thể đoán trước các nguy cơ và lên kế hoạch.
Nhưng 1siêu máy tính cũng có thể làm điều tương tự, và nó có thể làm việc đó giỏi hơn chúng ta rất nhiều.
Vấn đề là, ở đây chúng ta không nên tự tin rằng mình đã kiểm soát được nó.
Và chúng ta có thể cố gắng để công việc của mình dễ dàng hơn bằng cách ví dụ, đặt AI vào 1 chiếc hộp, giống như 1 môi trường phần mềm an toàn, 1 kích thích thực tế ảo mà từ đó nó không thể trốn thoát.
Nhưng liệu chúng ta tự tin được bao nhiêu rằng AI không thể tìm ra lỗi kỹ thuật.
Cần nhớ rằng, các hacker là con người luôn luôn tìm ra lỗi, Tôi cho là vậy, dù có thể không được tự tin lắm.
Vì vậy, chúng ta ngắt cáp cục bộ để tạo ra 1 lỗ hổng không khí, nhưng 1 lần nữa, giống như những hacker thường xuyên vi phạm những lỗ hổng không khí sử dụng mánh khóe xã hội.
Bây giờ, như tôi nói, Tôi chắc chắn đâu đó ngoài kia có vài nhân viên được bảo là phải giao nộp chi tiết tài khoản của mình bởi 1 người tự nhận là ở ban công nghệ thông tin.
Những tình huống sáng tạo hơn cũng có thể xảy ra, chẳng hạn, nếu bạn là AI, bạn có thể tưởng tượng điện cực xoáy trôn ốc xung quanh mạch nội bộ để tạo ra sóng radio mà bạn có thể dùng để giao tiếp.
Hoặc, bạn có thể giả vờ gặp sự cố, và rồi khi lập trình viên mở bạn ra để xem bạn bị làm sao, họ nhìn vào mã nguồn, và Bam! quá trình thao túng sẽ diễn ra.
Hoặc nó có thể cung cấp bản thiết kế tới 1 công nghệ thực sự tiện lợi, và khi bạn sử dụng nó, xảy ra vài phản ứng phụ bí mật mà AI đã tính toán từ trước.
Tức là, chúng ta không nên tự tin vào khẳ năng của mình để nhốt vị thần gian lận trong chai mãi mãi.
Chẳng sớm thì muốn, nó cũng thoát ra.
Tôi tin rằng câu trả lời ở đây là tìm ra cách thức tạo 1 AI siêu trí tuệ mà ngay cả khi nó trốn thoát, nó vẫn an toàn bởi vì về cơ bản nó vẫn thuộc phe ta bởi vì hai bên cùng sẻ những giá trị chung.
Tôi thấy không còn cách nào khác cho vấn đề khó khăn này.
Thật ra tôi khá lạc quan rằng vấn đề này có thể được giải quyết.
Chúng ta sẽ không phải viết ra 1 danh sách dài tất cả những gì ta quan tâm, hay tệ hơn, nói ra bằng ngôn ngữ máy tính nào đó như C++ hoặc Python, thế thì còn hơn cả vô vọng.
Thay vào đó, chúng ta có thể tạo ra 1 AI sử dụng trí thông minh của mình để học hỏi những gì ta coi trọng, và hệ thống thúc đẩy của nó được xây dựng tức là động lực của nó là theo đuổi các giá trị của ta hay làm các điều mà nó dự đoán ta sẽ chấp thuận.
Từ đó chúng ta có thể tận dụng trí thông minh của nó nhiều nhất có thể để giải quyết vấn đề tải giá trị.
Điều này có thể xảy ra, và kết quả có thể sẽ rất tốt cho loài người.
Nhưng điều đó không tự động xảy ra.
Các điều kiện ban đầu cho bùng nổ trí tuệ có thể cần được thiết lập đúng cách nếu chúng ta muốn có 1 cuộc bùng nổ được kiểm soát.
Các giá trị mà AI cần hòa hợp với chúng ta, không chỉ trong bối cảnh quen thuộc, nơi ta có thể dễ dàng kiểm tra AI cư xử ra sao, mà còn trong tất cả những hoàn cảnh mới lạ mà AI có thể gặp phải trong tương lai bất định.
Và cũng có vài vấn đề đặc biệt cần được giải quyết, sắp xếp: chi tiết cụ thể về lý thuyết ra quyết định làm sao để giải quyết bất định hợp lý, vân vân.
Vì thế, những vấn đề kỹ thuật cần giải quyết để mọi thứ diễn ra suôn sẻ trông có vẻ khó khăn -- tuy không khó khăn bằng việc tạo ra 1 AI siêu trí tuệ, nhưng cũng tương đối khó khăn.
Đây là nỗi lo: Tạo ra một AI siêu trí tuệ là 1 thử thách thực sự khó khăn.
Tạo ra 1 AI siêu trí tuệ an toàn còn liên quan tới vài thử thách nữa.
Nguy cơ có người tìm ra cách vượt qua thử thách đầu tiên mà không giải quyết một thử thách khác để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Vì vậy tôi nghĩ chúng ta nên tìm ra giải pháp cho vấn đề kiểm soát trước đã, để khi cần thiết ta đã có sẵn giải pháp rồi.
Có thể là chúng ta không thể giải quyết trước toàn bộ vấn đề kiểm soát bởi vì có lẽ vài yếu tố chỉ có thể được đặt vào khi bạn biết chi tiết của cấu trúc trong đó nó được thực hiện.
Nhưng chúng ta giải quyết vấn đề kiểm soát càng sớm bao nhiêu, thì khả năng quá trình chuyển đổi tới kỷ nguyên của trí tuệ nhân tạo diễn ra càng tốt bấy nhiêu.
Vói tôi, điều này giống như 1 điều rất đáng làm và tôi có thể tưởng tượng rằng nếu mọi thứ diễn ra ổn thỏa, rằng con người 1000 năm nữa sẽ nhìn lại thế kỷ này và rất có thể họ sẽ nói rằng điều quan trọng duy nhất chúng ta làm là thực hiện đúng điều này.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Bộ não là một cơ quan tuyệt vời và phức tạp.
Và khi rất nhiều người say mê chủ đề này, họ không thể nói với bạn chi tiết về cấu tạo và cách bộ não làm việc vì chúng ta không dạy khoa học thần kinh ở trường.
Và một trong những lý do là thiết bị đó rất phức tạp và rất đắt nó chỉ thật sự được thực hành ở các đại học, và viện nghiên cứu lớn.
Vì vậy để có thể tìm thông tin về bộ não, bạn thật sự cần phải nỗ lực trong suốt 6 năm rưỡi với vai trò nghiên cứu sinh chỉ để trở thành nhà thần kinh học có quyền sử dụng những công cụ này.
Thật đáng buồn là cứ 5 người thì có 1 người, tức là 20% dân số thế giới, bị rối loạn thần kinh.
Và không có liệu pháp chữa trị cho những bệnh này.
Vì vậy chúng tôi nên làm gì đó để sớm đạt thành tựu hơn trong quá trình giáo dục và dạy sinh viên về thần kinh học để trong tương lai, họ có thể suy nghĩ về việc trở thành nhà nghiên cứu về não bộ.
Khi tôi vừa tốt nghiệp, tôi và người bạn cùng phòng thí nghiệm Tim Marzullo, quyết định nếu chúng tôi sử dụng những thiết bị phức tạp này để nghiên cứu về bộ não và làm chúng đơn giản, phù hợp hơn cho tất cả mọi người, dân không chuyên và học sinh trung học, sẽ có thể học và thật sự khám phá thần kinh học.
Vì vậy chúng tôi đã làm điều đó.
Vài năm trước, chúng tôi thành lập công ty Backyard Brains chúng tôi tự làm thiết bị thần kinh mà tôi cũng có mang đến đây tối nay, và tôi muốn cho mọi người xem một vài thí nghiệm.
Các bạn muốn xem chứ?
Tôi cần một tình nguyện viên.
Bạn bên phải trước -- bạn tên gì? (vỗ tay) Sam Kelly: Sam
Greg Gage: Sam, tôi sẽ ghi lại hoạt động não bộ của bạn.
Trước đây bạn đã từng làm chưa?
SK: chưa.
GG: Bạn đưa tay ra, xăn tay áo lên một chút, Tôi sẽ đặt các điện cực trên tay bạn, và có lẽ bạn đang tự hỏi, tôi vừa nói ghi nhận lại hoạt động não bộ, vậy tôi đang làm gì với tay bạn?
Bạn đang có khoảng 80 tỷ tế bào thần kinh trong não
Chúng đang gửi tín hiệu điện qua lại, và những tín hiệu hóa học.
Nhưng vài tế bào thần kinh ở đây vùng vỏ não vận động sẽ chuyển tín hiệu xuống khi bạn cử động cánh tay như thế này.
Chúng sẽ đi xuống ngang qua thể chai, xuống tủy sống đến tế bào thần kinh vận động thấp hơn thoát ra cơ bắp ở đây, và việc phóng điện sẽ được thực hiện bởi những điện cực ở đây và chúng ta có thể nghe thấy chính xác những gì não bộ sắp thực hiện.
Vì vậy tôi sẽ bật lên trong một giây
Có bao giờ bạn nghe tiếng của não bộ như thế nào?
SK: Chưa. GG: Hãy thử đi.
Co lên và siết chặt bàn tay.
(tiếng ồn ào) Cái mà chúng ta đang nghe, là những đơn vị vận động xảy ra tại đây.
Hãy xem chúng
Tôi sẽ đứng ở đây, Tôi sẽ mở ứng dụng của chúng tôi ở đây.
Giờ tôi muốn bạn siết tay lại.
(Tiếng ồn ào) Ngay tại đây, những đơn vị vận động đang chuyển động từ tủy sống của cô ấy đến cơ bắp ở đây, và khi cô ấy siết tay, bạn thấy những dòng điện đang chuyển động ở đây
Bạn thậm chí có thể chạm vào đây và cố gắng để xem.
Cố gắng tiếp tục làm mạnh hơn.
Có ai nào muốn thấy nhiều hơn?
(Vỗ tay) Thật thú vị nhưng để hấp dẫn hơn.
Tôi cần thêm một tình nguyện viên.
Bạn tên gì?
Miguel Goncalves: Miguel. GG: Miguel, đúng rồi.
Bạn sẽ đứng ngay đây.
Khi bạn đưa cánh tay như thế này, não bạn sẽ gửi tín hiệu xuống cơ bắp của bạn ở đây.
Tôi muốn bạn cũng cử động cánh tay
Não bạn sẽ truyền tín hiệu xuống các cơ bắp.
Nó chỉ ra rằng có dây thần kinh ở đây chạy lên đây và kích thích các dây thần kinh cho 3 ngón tay, nó nằm khá sát với da nên chúng ta có thể mô phỏng rằng chúng ta có thể để sao chép tín hiệu từ não bộ để điều khiển tay của bạn và tiêm nó vào tay bạn, và tay bạn sẽ chuyển động khi não bạn điều khiển.
Cô ấy sẽ lấy mất sự kiểm soát của bạn và bạn không thể điều khiển cánh tay này.
Bạn sẽ thử với tôi chứ?
(Tiếng cười) Tôi sẽ tìm dây thần kinh trụ của bạn, nó chỉ ở đâu đó quanh đây.
Bạn không biết bạn đang thử cái gì khi mà bạn lên đây. Bây giờ tôi sẽ đi ra và chúng ta sẽ cắm nó vào
Được rồi, Sam, tôi cần bạn siết tay lại lần nữa.
Lặp lại lần nữa.
Đúng rồi. Bây giờ tôi sẽ treo bạn lên đây để bạn có thể cảm nhận được - Trước tiên, bạn sẽ cảm thấy một chút kỳ lạ sẽ giống như là một -- (Tiếng cười) Bạn biết không, khi bạn mất tự chủ và ai đó điều khiển bạn sẽ có chút lạ lẫm.
Bây giờ tôi muốn bạn thả lỏng cánh tay.
Sam, bạn làm cùng tôi chứ?
Bạn sẽ siết tay lại.
Tôi sẽ bật nó lên, hãy siết tay lại.
Bây giờ, bạn đã sẵn sàng chưa, Miguel?
MG: tôi đã sẵn sàng.
GG: tôi đã bật nó lên, tiếp tục co tay bạn lại.
Bạn có cảm thấy gì lạ không?
MG: Không. GG: Ừ, làm lại nha? MG: một chút thôi.
GG: một chút hả? (Tiếng cười) Hãy thả lỏng.
và thử lại lần nữa.
(Tiếng cười) Tốt lắm, tốt lắm.
Thả lỏng đi, thử lại lần nữa.
Đúng rồi, đúng vậy rồi. não bạn điều khiển tay bạn và cả tay của anh kia nữa. tiếp tục và làm lại thêm một lần nữa.
Đúng rồi, làm tốt lắm. (Tiếng cười) Vậy bây giờ, điều gì sẽ xảy ra nếu tôi điều khiển bàn tay bạn?
Hãy thả lỏng bàn tay bạn đi.
Điều gì xảy ra?
Không có gì cả.
Tại sao không?
Vì não bộ phải làm điều đó
Bạn thử lại đi.
Đúng rồi, tốt lắm.
Cám ơn các bạn vì đã làm rất tốt.
Đây là những gì xảy ra trên thế giới -- điện sinh lý!
Chúng tôi sẽ tiếp tục cuộc cách mạng thần kinh học này.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Bạn có thể không nhận ra điều này, trong cơ thể bạn số vi khuẩn còn nhiều hơn số ngôi sao trên dãy ngân hà.
Thế giới vi khuẩn tuyệt vời này ở bên trong chúng ta là một phần không thể thiếu của sức khỏe, và công nghệ đang phát triển nhanh chóng ngày nay chúng ta có thể lập trình vi khuẩn như lập trình máy tính.
Bây giờ, biểu đồ mà bạn thấy ở đây, tôi biết nó trông giống cách chơi vài môn thể thao, nhưng nó thực sự là bản chương trình vi khuẩn đầu tiên tôi phát triển.
Như việc viết phần mềm, chúng tôi có thể in và viết DNA trong những thuật toán và chương trình khác nhau bên trong vi khuẩn
Những gì chương trình làm là tạo ra protein huỳnh quang trong một nhịp điệu đẹp đẽ và phát ra những phân tử nhỏ cho phép vi khuẩn giao tiếp và đồng bộ hóa, khi bạn đang xem phim này.
Bầy vi khuẩn đang lớn lên mà bạn thấy ở đây rộng khoảng sợi tóc của loài người.
Bạn không thể thấy chương trình di truyền học chỉ thị các vi khuẩn đến từng quá trình sản xuất các phân tử nhỏ, và các phân tử di chuyển giữa hàng ngàn cá thể vi khuẩn chỉ chúng biết khi nào nên bắt đầu và kết thúc.
Vi khuẩn đồng bộ hóa khá tốt ở tỷ lệ này, nhưng vì các phân tử đồng bộ hóa với nhau nên di chuyển rất nhanh trong bầy vi khuẩn lớn hơn, dẫn đến làn sóng di chuyển giữa các vi khuẩn cách xa nhau, bạn có thể thấy làn sóng này đang di chuyển từ phải sang trái màn hình.
Chương trình di truyền học này dựa trên hiện tượng tự nhiên gọi là "giao tiếp của vi khuẩn" (quorum sensing) tức là kích thích vi khuẩn phối hợp đôi khi là các phản ứng gây hại khi chúng đạt đến mật độ tới hạn.
Bạn có thể xem cách giao tiếp của vi khuẩn hoạt động, nơi bầy vi khuẩn đang lớn lên chỉ bắt đầu phát sáng khi nó đạt đến mật độ cao hoặc tới hạn.
Chương trình di truyền học của tôi tiếp tục sản xuất mẫu nhịp điệu này của protein huỳnh quang khi bầy vi khuẩn phát triển ra bên ngoài.
Chúng tôi gọi đoạn phim và thí nghiệm này là Siêu sao mới, bởi vì trông nó giống như một ngôi sao nổ tung.
Bên cạnh việc lập trình những mẫu xinh đẹp này, tôi tự hỏi, chúng tôi có thể dùng vi khuẩn để làm gì?
Tôi quyết định khám phá việc lập trình vi khuẩn để tìm kiếm và điều trị các bệnh như ung thư.
Một trong những điều ngạc nhiên khác về vi khuẩn là nó có thể phát triển tự nhiên trong khối u.
Điều này xảy ra bởi vì những khối u là nơi hệ thống miễn dịch không thể chạm tới, vì vậy vi khuẩn tìm những khối u này và dùng chúng như thiên đường an toàn để lớn lên và sinh sôi.
Chúng tôi dùng vi khuẩn chứa probiotic là loại vi khuẩn an toàn có lợi cho sức khỏe, và nhận thấy khi cho chuột ăn, những probiotic sẽ chọn lọc để lớn lên trong những khối u ở gan.
Chúng tôi nhận ra cách thuận tiện nhất để đánh dấu sự hiện diện của probiotic, hay sự hiện diện của khối u, là dùng những vi khuẩn này để tạo ra tín hiệu mà có thể tìm thấy trong nước tiểu, và chúng tôi đặc biệt lập trình những probiotic để tạo ra phân tử có thể đổi màu trong nước tiểu để chỉ rõ sự hiện diện của ung thư.
Chúng tôi tiếp tục chứng minh kỹ thuật này có thể tìm thấy ung thư gan rất nhạy và chính xác, điều đang thách thức chúng tôi là tìm ra những cái khác.
Từ khi vi khuẩn định vị được khối u chính xác, chúng tôi đã lập trình chúng không chỉ để tìm ung thư mà còn điều trị ung thư bằng việc sản xuất những phân tử chữa bệnh trong môi trường khối u làm khối u nhỏ lại, chúng tôi vẫn sử dụng chương trình giao tiếp của vi khuẩn như trong đoạn phim bạn đã xem .
Tổng hợp lại, trong tương lai probiotic được lập trình có thể tìm và điều trị ung thư, thậm chí là những bệnh khác.
Khả năng lập trình vi khuẩn và lập trình cuộc sống mở ra chân trời mới trong việc nghiên cứu ung thư, để chia sẻ tầm nhìn này, tôi làm việc với họa sĩ Vik Muniz để tạo ra biểu tượng của thế giới, hiểu được toàn bộ vi khuẩn và tế bào ung thư.
Cuối cùng, hy vọng của tôi là vẻ đẹp và mục đích của thế giới qua kính hiển vi này có thể tạo cảm hứng cho cách tiếp cận mới và sáng tạo cho nghiên cứu ung thư về sau.
Cám ơn
(Vỗ tay)
Nhiều người nghĩ chuyển động là những thứ nhìn thấy được.
Khi tôi bước trên sân khấu hay làm động tác tay khi nói, bạn có thể thấy những chuyển động đó.
Thế nhưng, có một thế giới những chuyển động quá tinh tế với mắt người. Vài năm trở lại đây, chúng tôi bắt đầu tìm kiếm các loại máy quay có thể nhìn ra những chuyển động ngay cả khi con người không thấy.
Hãy để tôi cho bạn thấy.
Bên trái là đoạn phim quay cổ tay người và bên phải là em bé đang ngủ, nhưng nếu tôi không cho bạn biết đó là những đoạn phim, chắc bạn sẽ nghĩ bạn đang nhìn vào hai bức ảnh thông thường, vì ở cả hai bên, các đoạn phim dường như không có chuyển động.
Thực ra, có nhiều chuyển động tinh vi đang xảy ra ở đây, Nếu bạn chạm vào cổ tay phía bên trái, bạn sẽ cảm thấy mạch đang đập, còn nếu bạn đang ôm đứa bé ở bên phải, bạn có thể cảm thấy ngực nó chuyển động khi cô bé hít thở.
Những chuyển động này mang rất nhiều ý nghĩa, nhưng thường thì chúng quá nhỏ bé để chúng ta nhìn thấy được, thay vào đó, chúng ta phải quan sát chúng qua tiếp xúc trực tiếp, qua đụng chạm.
Nhưng vài năm trước đây, vài đồng nghiệp tôi ở MIT đã tạo ra một thứ mà họ gọi là "kính hiển vi chuyển động", là một phầm mềm có thể phát hiện những chuyển động tinh vi trong đoạn phim rồi phóng đại chúng to đến mức mà chúng ta có thể thấy được.
Và vì thế, khi ta dùng phần mềm của họ cho đoạn phim bên trái, nó cho ta thấy mạch đập ở cổ tay, và nếu chúng ta đếm mạch, chúng ta còn biết được nhịp tim người này.
Và nếu làm tương tự với đoạn phim bên phải, phần mềm cho ta thấy mỗi nhịp thở của em bé, và ta không cần chạm vào người để theo dõi nhịp thở của bé.
Công nghệ này thật sự rất mạnh bởi vì nó ghi nhận được các hiện tượng này mà chúng ta thường chỉ được cảm nhận qua tiếp xúc và công nghệ này cho phép chúng ta có được hình ảnh mà không phải chạm tới vật đó.
Vài năm trước, tôi bắt đầu làm việc với nhóm tạo ra phần mềm này, và rồi chúng tôi đã quyết định đeo đuổi một ý tưởng điên rồ.
Chúng tôi nghĩ, thật tuyệt vời khi chúng tôi có thể dùng phần mềm để tái hiện những chuyển động nhỏ như vậy, và bạn có thể coi nó như một cách để mở rộng cảm quan của chúng ta.
Nhưng liệu chúng ta có thể làm điều tương tự đối với thính giác của chúng ta?
Sẽ thế nào nếu ta dùng phim để ghi lại những rung động của âm thanh, thật ra âm thanh là một dạng chuyển động, và truyền tải những gì ta thấy vào một cái micrô?
Có vẻ như đó là một ý tưởng kỳ lạ, nên hãy để tôi giúp bạn hiểu rõ nó.
Micro thông thường hoạt động bằng cách chuyển các rung động từ màng rung bên trong thành tín hiệu điện, màng rung được thiết kế để chuyển động dễ dàng theo tiếng động, rung động sau đó được ghi lại và chuyển thành âm thanh.
Nhưng âm thanh làm mọi thứ rung động.
Những rung động đó thường quá nhỏ và quá nhanh để có thể nhìn thấy.
Vậy, sẽ thế nào nếu ta ghi hình bằng một máy quay tốc độ cao và dùng phần mềm để tách ra các chuyển động nhỏ từ đoạn phim tốc độ cao, sau đó phân tích chúng để biết âm thanh nào tạo ra chúng?
Điều này cho phép chúng ta biến những vật thể nhìn thấy thành một chiếc micro trực quan từ xa.
Và rồi chúng tôi đã thử làm, và đây là một trong số những thí nghiệm của chúng tôi, trong đó chúng tôi đã sử dụng chậu cây mà các bạn có thể thấy ở bên phải quay lại bằng camera tốc độ cao trong khi cái loa bên cạnh đang được mở bài hát này.
(Âm nhạc: "Mary có một con cừu nhỏ") Và đây là đoạn băng chúng tôi thu được, ở tốc độ hàng ngàn khung hình một giây, nhưng ngay cả lúc bạn nhìn kỹ, bạn sẽ chỉ thấy những tán lá không động đậy gì cả, vì âm phát ra chỉ dịch chuyển chúng khoảng 1 micro-mét.
Đó là khoảng 1 phần 10 nghìn cm, vào khoảng 1 phần trăm hoặc phần nghìn của 1 pixel (điểm ảnh) trong hình này.
Bạn có căng mắt nhìn tới đâu, cũng không thể thấy được chuyển động bé như vậy.
Nhưng hóa ra, những thứ dường như là vô hình lại có thể có ý nghĩa với số hoá, bởi vì bằng những thuật toán, chúng ta có thể làm cho điều tĩnh lặng này, trong đoạn phim khôi phục lại thành những âm thanh này.
(Âm nhạc: "Mary có một con cừu nhỏ") (Khán giả vỗ tay) Làm thế nào để điều này có được?
Làm sao ta lấy được thông tin từ những chuyển động nhỏ đó?
Cứ cho rằng đám lá kia chỉ xê dịch 1 micro-mét, và trong bức ảnh là 1 phần nghìn pixel.
Nghe thì có vẻ ít, nhưng một khung hình có thể chứa hàng trăm ngàn điểm ảnh, và nếu ta kết hợp những xê dịch nhỏ lại từ toàn bộ bức ảnh, thì đột nhiên một phần nghìn pixel sẽ tạo nên những thứ rất có ý nghĩa.
Thực tế, chúng tôi thấy vô cùng phấn khích khi khám phá ra được điều này.
(Khán giả cười) Nhưng cho dù với thuật toán đúng, chúng tôi vẫn thiếu một mảnh ghép trong toàn bộ bức tranh.
Bạn sẽ thấy, có nhiều yếu tố ảnh hưởng tới hiệu quả của kỹ thuật này.
Đó là là loại vật thể, và khoảng cách bao xa, là máy quay và ống kính bạn dùng; vật được chiếu sáng thế nào và âm thanh phát ra lớn ra sao.
Cho dù thuật toán đúng, chúng tôi vẫn phải thận trọng với những thí nghiệm ban đầu, vì lỡ chúng ta có bất kỳ yếu tố nào sai thì sẽ không thể biết đó là vấn đề gì.
Chúng ta chỉ nhận lại được các tạp âm.
Và rất nhiều thí nghiệm ban đầu của chúng tôi được thực hiện như sau.
Đây là tôi, phía dưới bên trái là camera tốc độ cao nó được hướng vào bịch khoai tây chiên, và toàn bộ được chiếu sáng bởi những cái đèn.
Như tôi nói, chúng tôi đã phải vô cùng cẩn thận với những thí nghiệm đầu, và nó diễn ra như thế này.
(Phim) Abe Davis: 3, 2, 1, bắt đầu.
Mary có một con cừu nhỏ! Con cừu nhỏ!
Con cừu nhỏ! (Khán giả cười) AD: Thí nghiệm này rất là kỳ cục.
(Khán giả cười) Ý tôi là, tôi đang hét vào một cái bịch khoai tây. (Khán giả cười) và chúng tôi rọi quá nhiều đèn vào nó, chúng tôi đã làm tan chảy cái bịch trong thí nghiệm đầu tiên. (Khán giả cười) Nhưng nhìn nực cười vậy thôi, nó thật sự quan trọng, vì chúng tôi đã phục hồi được đoạn ghi âm.
(Âm thanh) Mary có một con cừu nhỏ! Con cừu nhỏ!
Con cừu nhỏ! (Khán giả vỗ tay) AD: Nó rất có ý nghĩa, vì đây là lần đầu tiên chúng tôi phục hồi giọng nói con người từ đoạn phim im lặng của một vật thể.
Đó cũng là cơ sở để chúng tôi dần điều chỉnh các thí nghiệm, sử dụng các vật dụng khác hoặc dời các vật dụng ra xa, sử dụng ít ánh sáng hơn hoặc âm phát ra nhỏ hơn.
Và rồi chúng tôi phân tích các thí nghiệm ngày đến khi biết được các giới hạn của kỹ thuật này vì một khi hiểu được các hạn chế đó, chúng tôi có thể tìm ra cách để cải thiện chúng,
Và điều đó dẫn đến một thí nghiệm như sau, khi tôi lại nói chuyện với bịch khoai tây, những lần này chúng tôi chuyển camera ra xa gần 15 feet (khoảng 5 mét), chắn giữa bởi một tấm kính cách âm, toàn bộ chỉ được chiếu sáng bởi ánh sáng tự nhiên.
Đây là video chúng tôi đã quay được.
Còn đây là cái ta nghe được từ phía trong, gần bịch khoai tây.
(Âm thanh) Mary có một con cừu nhỏ, lông nó trắng như tuyết, và bất cứ chỗ nào Mary tới, con cừu đó cũng sẽ theo.
AD: Và đây là cái chúng tôi phục hồi được từ đoạn phim im lặng của chúng tôi quay được từ ngoài cửa sổ.
(Âm thanh) Mary có một con cừu nhỏ, lông nó trắng như tuyết, và bất cứ chỗ nào Mary tới, con cừu đó cũng sẽ theo.
(Khán giả vỗ tay) AD: Còn đây là những cách khác để chúng tôi mở rộng giới hạn.
Một thí nghiệm yên tĩnh hơn, chúng tôi quay những chiếc tai nghe được cắm vào máy tính để bàn, trong trường hợp này, mục tiêu là khôi phục được bài hát đang được bật từ máy tính đó từ một đoạn phim không có tiếng từ hai chiếc tai nghe nhựa nhỏ bé, và chúng tôi đã hồi phục được chúng rất tốt để tôi có thể dùng Shazam để kiểm tra kết quả.
(Khán giả cười) (Âm nhạc: "Under Pressure" của Queen) (Khán giả vỗ tay) Và chúng tôi còn làm nhiều hơn bằng cách thay đổi các vật dụng.
Bởi những thí nghiệm các bạn đã thấy được quay bởi các camera tốc độ cao có thể quay nhanh hơn 100 lần so với hầu hết điện thoại, nhưng chúng tôi đã tìm cách ứng dụng công nghệ này với những máy quay thông dụng hơn, và chúng tôi đã tận dụng con lăn màn trập.
Bạn thấy, hầu hết camera ghi hình theo từng cột ngang tại một thời điểm, nếu vật di chuyển khi đang ghi hình, sẽ có chênh lệch thời gian giữa các hàng, gây ra lỗi giật hình (artifact) bị mã hóa vào mỗi khung hình của video.
Và rồi chúng tôi tìm ra rằng bằng cách phân tích lỗi này, có thể phục hồi âm thanh qua thuật toán đã được thay đổi của chúng tôi.
Đây là thí nghiệm chúng tôi tiến hành ghi hình lại một bịch kẹo lúc cái loa bên cạnh phát cùng bài "Mary có một con cừu nhỏ" như trước, nhưng lần này, chúng tôi dùng máy quay thông thường, và sau đây, tôi sẽ bật âm thanh chúng tôi phục hồi lại được, lần này nó sẽ nhiễu hơn, nhưng hãy nghe để xem bạn còn nhận ra nó không.
(Âm nhạc: "Mary có một con cừu nhỏ") Và vì vây, một lần nữa chúng ta thấy am thanh đó bị nhiễu, nhưng điều kỳ diệu ở đây là ta có thể làm điều này bằng thứ bạn có thể dễ dàng tới và mua tại Best Buy.
Tại thời điểm này, nhiều người thấy công nghệ này và ngay lập tức nghĩ đến sự theo dõi.
Và công bằng mà nói, không khó tưởng tượng rằng bạn sử dụng công nghệ này để do thám người khác.
Nhưng nhớ rằng, đã có rất nhiều kỹ thuật hiện đại cho việc giám sát, theo dõi.
Thật ra, người ta đã biết dùng tia laser để nghe lén đối tượng từ xa từ vài thập kỷ trước.
Nhưng cái mới ở đây, cái thực sự khác biệt là chúng ta bây giờ đã có cách thu lại rung động của vật thể, chúng cho ta một lăng kính mới để nhìn ra thế giới, và chúng ta có thể dùng nó để hiểu không chỉ về những lực như âm thanh làm vật rung động mà còn về chính rung động của vật đó.
Hãy để tôi quay lại một chút và bằng cách nào nó thay đổi cách chúng ta sử dụng một đoạn phim, bởi thường ta dùng đoạn phim để nhìn các vật thể, và tôi vừa cho bạn thấy cách ta dùng nó để nghe tiếng động của vật.
Nhưng vẫn còn cách khác để ta hiểu thêm về thế giới: đó là tương tác với nó.
Chúng ta kéo, đẩy, gạt, đâm,
lắc mọi thứ để xem cái gì xảy ra.
Và đó là cái mà đoạn phim vẫn chưa cho chúng ta thực hiện, ít nhất là theo cách truyền thống.
Tôi sẽ cho bạn thấy vài dự án mới, dựa trên ý tưởng của tôi vài tháng trước, đây chính xác là lần đầu tôi cho ra mắt công chúng.
Cơ bản ý tưởng là chúng tôi dùng chuyển động trong đoạn phim để chép lại vật thể theo cách giúp chúng ta tương tác với nó và xem nó phản ứng thế nào.
Đây là một đối tượng, trong này là hình người cuốn bởi dây thép, và chúng tôi sẽ quay phim nó chỉ bằng camera thông dụng.
Không có gì đặc biệt ở cái máy quay cả.
Thực tế, tôi còn thực hiện bằng cả điện thoại trước đó.
Tôi muốn vật thể đó rung, để làm điều đó, tôi tác động vào bề mặt phía dưới khi nó đứng yên lúc chúng tôi quay phim.
Vậy đấy: chỉ 5 giây của một đoạn phim bình thường, quay lúc chúng tôi gõ vào mặt bàn, và chúng tôi sẽ sử dụng những chuyển động trong đó để biết được đặc tính cấu trúc và chất liệu của nó, và chúng tôi dùng dữ liệu đó tạo ra một thứ có thể tương tác.
Chúng tôi đã làm ra thứ này.
Trông như một bức ảnh thường, nhưng nó không phải ảnh, cũng không phải là một đoạn phim, bởi giờ tôi có thể dùng chuột tương tác với chính vật thể.
Và cái bạn thấy đây mô phỏng cách vật thể thay đổi bởi những lực mới mà ta chưa từng chứng kiến, và nó được tạo ra chỉ bằng 5 giây ghi hình thông thường.
(Khán giả vỗ tay) Đây quả là một cách hiệu quả để khảo sát thế giới, bởi nó giúp ta đoán được vật sẽ phản ứng ra sao với những tình huống, và bạn tưởng tượng, ví dụ như, nhìn vào một cây cầu cổ và băn khoăn xem điều gì sẽ xảy ra, xem liệu nó có đứng vững nếu tôi lái xe qua đó.
Đó là câu hỏi bạn cần hỏi trước khi lái qua cầu.
Tất nhiên, sẽ có những giới hạn của công nghệ này như trường hợp chiếc micro, nhưng chúng tôi thấy nó hoạt động tốt trong nhiều tình huống bạn ít tưởng tượng được, đặc biệt khi bạn quay phim lâu hơn.
Ví dụ, đây là đoạn phim tôi quay một bụi cây ngoài nhà tôi, và mặc dù không đụng gì tới nó, nhưng bằng cách quay đoạn phim dài 1 phút, một cơn gió nhẹ thổi qua tạo đủ những rung động mà ta có thể đủ hiểu về bụi cây để tạo ra một mô phỏng như thế này.
(Khán giả vỗ tay) Và bạn có thể tưởng tượng đưa cái này cho đạo diễn phim, và để họ điều khiển sức và hướng gió trong đoạn phim đã quay.
Hoặc, ở đây, chĩa camera vào tấm rèm treo, thậm chí không thấy nó chuyển động, nhưng chỉ bằng một video 2 phút, luồng không khí tự nhiên trong phòng tạo ra đủ các chuyển động tinh tế để ta tạo ra mô hình này.
Và, trớ trêu thay, chúng ta vẫn đang dùng loại tương tác này với vật thể ảo, video game và các thể loại 3D, nhưng việc có thể lưu thông tin từ các vật trong thế giới thực chỉ dùng đoạn phim đơn giản là điều mới mẻ và có rất nhiêu tiềm năng.
Và đây là những con người tuyệt vời đã làm việc với tôi trong dự án này.
(Khán giả vỗ tay) Và thứ tôi cho các bạn xem hôm nay mới chỉ là điểm khởi đầu.
Ta chỉ mới biết một phần rất nhỏ về những gì có thể làm với công nghệ này. bởi nó cho ta cách mới để ghi lại những thứ xung quanh bằng những công nghệ phổ biến.
Trong tương lai, chúng ta sẽ rất mong chờ được khám phá thế giới qua công nghệ mới này.
Cám ơn các bạn.
(Khán giả vỗ tay)
Trên con đường trưởng thành của trẻ em Mỹ , hai con đường được nhìn thấy trên hành trình.
Con đường đầu tiên chúng ta thường gặp: đại học.
Một vài bạn có thể nhớ lại cảm giác phấn khích đã có khi bạn bắt đầu nhập học đại học.
Một vài bạn có thể đang học đại học và bạn đang cảm nhận sự phấn khởi ngay tại giây phút này.
Đại học cũng có vài thiếu sót.
Nó cực đắt; nó làm cho người trẻ mang nợ.
Nhưng dù sao đi nữa, nó là một con đường khá tốt.
Người trẻ rời khỏi trường đại học với niềm kiêu hãnh và những bạn bè tốt với rất nhiều kiến thức về thế giới.
Và có lẽ điều quan trọng nhất, có cơ hội tìm được việc làm tốt hơn so với trước khi học đại học.
Hôm nay tôi muốn bàn về con đường thứ hai trong hành trình từ thời thơ ấu đến trưởng thành ở Mỹ.
Và con đường đó là nhà tù.
Những người trẻ trên hành trình này phải gặp nhân viên quản chế thay vì gặp giáo viên.
Chúng phải tới hầu tòa thay vì tới lớp học.
đi tới trại cải huấn của bang thay vì một năm cuối cấp phổ thông ở nước ngoài.
Chúng khởi đầu những năm tuổi 20 không phải với tấm bằng kinh doanh hoặc Anh ngữ, mà là hồ sơ phạm tội.
Con đường này làm chúng ta tiêu tốn rất nhiều, khoảng 40,000 đô la một năm để gửi một người trẻ đến nhà tù ở New Jersy.
Nhưng tại đây, người đóng thuế đang lãng phí tiền của và những gì bọn trẻ nhận được là những ô nhà tù lạnh lẽo và một vết nhơ vĩnh viễn khi chúng quay về nhà tìm việc làm.
Ngày càng nhiều trẻ em đi trên con đường trong quá trình trưởng thành hơn những năm trước đó tại Mỹ và đó là bởi vì trong 40 năm qua, tỉ lệ giam giữ đã tăng 700 phần trăm.
Tôi có một slide cho bài nói này.
Đây là tỉ lệ giam giữ, khoảng 716 người trên 100,000 người trong dân số.
Đây là những nước OECD.
Hơn thế nữa, chúng ta gửi các đứa trẻ nghèo vào trong tù, quá nhiều trẻ từ cộng đồng Mỹ-Phi và Châu Mỹ La tinh vì vậy nhà tù đang chắn ngang những người trẻ đang cố gắng hoàn thành giấc mơ Mỹ.
Vấn đề thậm chí còn tệ hơn thế này nữa bởi vì chúng ta không chỉ gửi trẻ nghèo vào trong tù, chúng ta đang trói buộc trẻ em nghèo bằng lệ phí tòa, bằng quản chế và lệnh tha hạn chế, với bảo đảm ở mức thấp, chúng ta đang đòi hỏi chúng sống giữa những ngôi nhà và nhà tạm giam, và chúng ta đang đòi hỏi chúng thỏa thuận với lực lượng cảnh sát xâm nhập vào cộng đồng da màu nghèo, không nhằm mục đích cải thiện an toàn công cộng, mà bằng số lượng bắt giam, để lót kho bạc thành phố.
Đây là thứ ẩn giấu trong thử nghiệm trừng phạt lâu đờit: người trẻ luôn lo lắng rằng họ sẽ bị chặn lại lục xét và bắt giữ bất cứ lúc nào
Không chỉ trên đường phố, mà là nhà của họ, ở trường và nơi làm việc.
Tôi quan tâm đến con đường khác trên con đường trưởng thành khi bản thân tôi trở thành sinh viên đại học nhập học tại Đại học Pennsylvania vào đầu những năm 2000.
Penn nằm cạnh khu dân cư Mỹ-Phi lâu đời.
Vì vậy bạn sẽ thấy hai con đường song song tiếp diễn nhau: những đứa trẻ nhập học ngôi trường tư danh giá này, và những đứa trẻ từ các khu phố lân cận, một số vào được đại học, và số còn lại thì được gửi vào tù.
Vào năm thứ 2 đại học, tôi bắt đầu làm gia sư cho một cô gái trẻ học phổ thông sống cách trường đại học 10 phút.
Chẳng lâu sau, em họ cô ấy trở về nhà từ trung tâm giam giữ trẻ vị thành niên.
Cậu ấy 15 tuổi, năm nhất phổ thông.
Tôi bắt đầu làm quen với cậu ấy, với bạn cậu và gia đình cậu, tôi hỏi cậu ấy liệu tôi có thể viết về cuộc đời cậu trong luận văn tốt nghiệp đại học.
Quyển luận văn tốt nghiệp này trở thành luận án tiến sĩ ở Princeton và giờ thành quyển sách.
Vào cuối năm thứ 2 đại học, tôi chuyển đến khu dân cư này và dành 6 năm tiếp theo để tìm hiểu những gì người trẻ phải đối mặt khi họ trưởng thành.
Tuần đầu tiên ở khu vực này, tôi nhìn thấy hai bé trai, 5 và 7 tuổi, chơi trò rượt đuổi, đứa lớn hơn đuổi theo đứa kia.
Cậu bé trong vai cảnh sát
Khi cảnh sát bắt đứa nhỏ hơn, cậu đẩy nó nằm xuống, còng tay nó bằng những cái còng tưởng tượng, lộn một góc tư túi đứa kia ra, hét lên,"Tao tóm được rồi nhé."
Cậu ta hỏi thằng bé liệu nó có mang thuốc phiện trong người hoặc nếu nó đã nhận trát hầu tòa.
Nhiều lần, tôi thấy trò chơi này lặp lại một số đứa thậm chí ngừng bỏ chạy, và nằm rạp xuống đất hai tay đưa qua khỏi đầu hoặc đứng dựa sát vào tường.
Bọn trẻ thậm chí hét vào mặt nhau, "Tao sẽ nhốt mày vào tù, Tao sẽ nhốt mày vào tù và mày sẽ không bao giờ được về nhà!"
Một lần tôi nhìn thấy một đứa bé 6 tuổi kéo quần một đứa khác xuống và cố gắng lục soát.
Trong vòng 18 tháng sống ở khu này, Tôi ghi nhận lại mỗi lần tôi nhìn thấy cảnh sát viếng thăm những người hàng xóm.
Trong vòng 18 tháng đầu tiên này, tôi nhìn thấy cảnh sát chặn người đi xe đạp hay người ngồi trong ô tô, lục soát, gọi tên, và rượt đuổi họ trên phố, lôi người dân lại để thẩm vấn, hoặc bắt giam mỗi ngày, với năm ngoại lệ.
52 lần, tôi nhìn thấy cảnh sát đập vỡ những cánh cửa, rượt đuổi qua những căn nhà hoặc bắt giam người nào đó tại nhà của họ.
14 lần trong một năm rưỡi đầu tiên này, tôi nhìn thấy cảnh sát đấm, bóp cổ, đá hoặc đánh đập những thanh niên trẻ sau khi họ bắt được chúng.
Dần dần, tôi quen được hai anh em, Chuck và Tim
Chuck 18 tuổi khi chúng tôi gặp nhau, cậu đang ở năm cuối phổ thông
Cậu chơi trong đội tuyển bóng rổ và nhận toàn điểm C và B.
Em trai cậu, Tim, mới lên 10.
Tim rất yêu quí Chuck; cậu lẽo đẽo theo Chuck suốt, xem Chuck là người cố vấn.
Họ sống cùng mẹ và ông ngoại trong một ngôi nhà hai tầng với bãi cỏ phía trước và một cổng sau.
Mẹ họ đang phải vật lộn với nghiện ngập khi họ đang tuổi lớn.
Bà ấy thực sự không thể nào có được một công việc lâu dài.
Cả gia đình sống nhờ tiền cấp dưỡng của ông ngoại, thực ra không đủ cho thức ăn và quần áo và học phí cho lũ trẻ.
Cả gia đình thật sự đã phải rất nỗ lực.
Nên khi chúng tôi gặp nhau, Chuck học năm cuối phổ thông.
Mùa đông năm đó một đứa trẻ trong sân trường gọi mẹ Chuck là một con điếm có hạng.
Chuck dộng khuôn mặt đứa trẻ vào tuyết và cảnh sát trường học cáo buộc cậu với tội hành hung trầm trọng.
Đứa trẻ kia không sao ngày tiếp theo Nhưng tôi nghĩ lòng tự trọng của Chuck bị tổn thương nhiều hơn hết thảy.
bởi vì dù sao đi nữa Chuck đã 18 tuổi tôi hành hung người khác đã đẩy cậu vào nhà tù người lớn của quận trên đường State ở đông bắc Philadelphia, nơi cậu tạm giam, không đủ tiền bảo lãnh-- cậu không có khả năng trả-- trong khi những ngày xét xử cứ kéo dài, kéo dài suốt năm cuối phổ thông của cậu.
Cuối cùng, vào cuối học kỳ thẩm phán của vụ án này bác bỏ mọi cáo buộc và Chuck được về nhà với chỉ vài trăm đô la lệ phí tòa án treo trên đầu cậu.
Ngày hôm đó Tim rất vui.
Mùa thu năm sau, Chuck cố gắng học lại năm cuối phổ thông, nhưng thư ký của trường bảo cậu rằng cậu đã 19 tuổi và quá tuổi để được học lại.
Rồi sau đó thẩm phán ra lệnh bắt giam cậu bởi vì cậu không thể trả 225 đô la phí hầu tòa đã đến hạn trả vài tuần sau khi vụ xử án kết thúc.
Vì vậy cậu trở thành đứa bỏ học trốn chạy.
Lệnh bắt giam Tim cũng đến trong năm đó sau khi cậu lên 11 tuổi.
Chuck có dự định để lệnh bắt giam cậu bị dỡ bỏ. và cậu đang có kế hoạch trả tiền cho phí xét xử khi cậu đang chở Tim đến trường bằng xe hơi của bạn gái.
Cảnh sát chặn xe lại, lục xét xe, và hóa ra chiếc xe này bị trộm ở California.
Chuck không hề hay biết rằng đây là một chiếc xe bị đánh cắp.
Chú của bạn gái cậu mua nó từ một cuộc đấu giá xe cũ ở phía bắc Philly.
Chuck và Tim chưa bao giờ ra khỏi khu vực của 3 bang, hay một mình đến California.
Dù vậy, cảnh sát khu vực vẫn cáo buộc Chuck tội sử dụng tài sản ăn cắp.
Và một thẩm phán cho trẻ vị thành niên, một vài ngày sau đó buộc tội Tim, tuổi 11, đồng lõa trong việc tiêu thụ tài sản ăn cắp khi cậu ta nằm trong 3 năm thử thách.
Với hình phạt thử thách treo lơ lửng trên đầu, Chuck kéo em trai mình ngồi xuống và bắt đầu dạy cậu cách chạy trốn khỏi cảnh sát.
Chúng sẽ ngồi cạnh nhau ở cổng sau nhìn ra ngoài con hẻm chung và Chuck dạy Tim cách nhận ra xe cảnh sát chìm, làm thế nào để thương lượng trong một cuộc đột kích ban đêm, làm sao và trốn ở đâu
Tôi muốn bạn tưởng tượng trong vòng một giây cuộc đời của Chuck và Tim sẽ như thế nào khi chúng phải sống ở khu vực nơi bọn trẻ đi học đại học, chứ không phải nhà tù.
Một khu giống nơi tôi đã lớn lên.
OK, bạn có thể nói rằng.
Nhưng Chuck và Tim, và những đứa trẻ giống chúng, chúng đã gây ra trọng tội!
Chẳng phải chúng đáng bị ngồi tù sao?
Chẳng phải chúng đáng sống trong nỗi sợ hãi bị bắt giam?
Vâng, câu trả lời của tôi là không.
Chúng không đáng.
Và chắc chắn không phải các điều tương tự mà các người trẻ khác có nhiều đặc quyền hơn đang làm mà không bị trừng phạt.
Nếu Chuck học tại trường phổ thông của tôi cuộc ẩu đả sân trường sẽ kết thúc tại đây, như là một vụ ẩu đả trường học.
Nó sẽ không bao giờ trở thành vụ tấn công nghiêm trọng.
Không có đứa trẻ nào học đại học cùng với tôi có hồ sơ phạm tội.
Không một ai cả.
Nhưng bạn có thể tưởng tượng sẽ có nhiều vụ nếu cảnh sát chặn lũ đó lại và lục túi để tìm chất kích thích khi chúng đi đến lớp học?
hoặc đột kích các bữa tiệc thân mật vào lúc nửa đêm?
OK, bạn có thể nói rằng.
Nhưng chẳng phải tỉ lệ giam giữ cao góp phần làm giảm tỉ lệ phạm tội?
Tỉ lệ phạm tội đang giảm.
Đó là điều tốt. Đó hoàn toàn là điều tốt. Tỉ lệ phạm tội đang giảm.
Nó giảm chóng mặt vào những năm 90 và trong những năm 2000.
Nhưng theo hội đồng các học giả triệu tập bởi Học viện khoa học quốc gia năm ngoái, mối quan hệ giữa tỉ lệ giam giữ cao và tỉ lệ phạm tội thấp khá yếu.
Hóa ra tỉ lệ phạm tội tăng hoặc giảm bất kể số lượng người trẻ chúng ta tống giam.
Chúng ta thường nghĩ về công lý theo một nghĩa khá hẹp: tốt và xấu, vô tội và có tội.
Sự bất công là tình trạng bị kết tội nhầm.
Vì vậy nếu bạn bị kết tội bởi bạn đã làm điều gì đó, bạn phải bị trừng phạt vì nó.
Có những người vô tội và có tội, có nạn nhân và và kẻ phạm tội.
Đôi khi chúng ta nên nghĩ rộng hơn một chút.
Nay, chúng ta đang yêu cầu các đứa trẻ sống tại những khu bất lợi nhất, những người có ít sự hỗ trợ từ gia đình nhất, những người đang nhập học những trường tệ nhất quốc gia, những người phải đối mặt với khó khăn trên thị trường lao động, những người sống ở khu vực mà bạo lực là vấn đề hàng ngày, Chúng ta đang yêu cầu những đứa trẻ này phải đi trên những đường kẻ nhỏ nhất mà không bao giờ được làm gì sai.
Tại sao chúng ta không hỗ trợ những trẻ phải đối mặt với những thử thách này?
Tại sao chúng ta chỉ cung cấp còng tay, thời gian ngồi tù và cuộc đời trốn chạy?
Liệu chúng ta có thể làm gì đó tốt hơn?
Liệu chúng ta có thể tạo nên hệ thống tư pháp hình sự ưu tiên việc phục hồi, ngăn ngừa, tái hòa nhập công dân, hơn là trừng phạt?
(Vỗ tay) Một hệ thống tư pháp hình sự ghi nhận di sản loại trừ mà người nghèo da màu ở Mỹ phải đối mặt và điều đó không thúc đấy và duy trì những ngoại lệ.
(Vỗ tay) Và cuối cùng, một hệ thống tư pháp hình sự tin vào người trẻ da đen hơn là đối xử với họ như những kẻ thù cần phải bị bao vây.
(Vỗ tay) Tin tốt là chúng ta đã bắt đầu.
Vài năm trước, Michelle Alexander viết quyển "The New Jim Crow" cho phép người Mỹ nhìn nhận việc tạm giam như là vấn đề quyền công dân theo cách họ chưa từng thấy bao giờ.
Tổng thống Obama và chánh án Eric Holder đã tuyên bố mạnh mẽ về cải cách tuyên án, trong việc xem xét sự chênh lệch chủng tộc trong tỉ lệ bắt giam.
Chúng ta đang nhìn thấy các tiểu bang xóa bỏ luật chặn lại và lục soát bởi nó vi phạm quyền công dân.
Chúng ta đang nhìn thấy các thành phố và tiểu bang hợp pháp hoá việc sở hữu cần sa.
New York, New Jersey và California đã giảm số lượng tù nhân, đóng cửa nhà tù, trong khi tỉ lệ phạm tội giảm mạnh.
Texas cũng đang tham gia cuộc chơi, trong việc đóng cửa nhà tù, và đầu tư cho giáo dục.
Liên minh kỳ lạ này đang xây dựng từ bên phải và bên trái, bao gồm các cựu tù và chính khách bảo thủ tài chính, gồm các nhà hoạt động nhân quyền và dân chủ, gồm những người trẻ tuần hành trên đường để phản đối bạo lực cảnh sát chống lại những thiếu niên da đen không vũ khí, và người già, người giàu có-- một trong số đó là khán giả bên dưới-- bơm tiền vào sáng kiến giải phóng Trong một quốc hội bị chia rẽ sâu sắc việc tái lập hệ thống tư pháp hình sự không chỉ là vấn đề cánh hữu và cánh tả có đồng quan điểm.
Tôi không nghĩ tôi sẽ nhìn thấy khoảnh khắc chính trị này trong cuộc đời.
Tôi nghĩ rằng nhiều người đã làm việc không mệt mỏi để viết về nguyên nhân và hậu quả của tỷ lệ bắt giam lâu đời cũng không nghĩ họ sẽ thấy được khoảnh khắc này trong đời.
Câu hỏi đặt ra cho chúng ta hiện nay, chúng ta có thể làm được gì?
Chúng ta có thể thay đổi những gì?
Tôi muốn kết thúc bài nói bằng lời kêu gọi những người trẻ, những người trẻ theo học đại học và những người trẻ đang nỗ lực để không bị vào tù hoặc đã ngồi tù và trở về nhà.
Những con đường dẫn tới trưởng thành này trông có vẻ chia cắt, nhưng những người trẻ tham gia con đường này đưa chúng ta tới tuổi trưởng thành, họ có một điểm chung: Cả hau đều có thể trở thành lãnh đạo trong cuộc cải cách hệ thống tư pháp hình sự
Người trẻ luôn luôn dẫn đầu trong cuộc chiến đòi quyền bình đẳng, cuộc chiến để nhiều người được thừa nhận phẩm giá và cuộc chiến cho cơ hội tự do.
Nhiệm vụ dành cho thế hệ trẻ trong thời điểm này, khoảnh khắc thay đổi đột biến, khả năng chấm dứt việc bắt giữ số lượng lớn và xây dựng một hệ thống tư pháp hình sự mới, nhấn mạnh vào từ công lý.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tháng 6 năm 1998 Tori Murden rời thị trấn Nags Head, Bắc Carolina để tới Pháp.
Đây là chiếc American Pearl của cô,
Chiếc thuyền có bề dài 7m, bề ngang 2m tính tại phần rộng nhất.
Boong tàu có kích thước của một tầng chở hàng hóa của chiếc xe tải Ford F-150
Thuyền được Tori và bạn cô làm thủ công, và nặng khoảng 0,8 tấn.
Kế hoach của cô ấy là chèo thuyền một mình Qua Đại Tây Dương không động cơ, không cánh buồm thứ mà không người phụ nữ nào và không một người Mỹ nào đã từng làm trước đó
Đây là hành trình của cô ấy Vượt hơn 3600 dặm qua Bắc Đại Tây Dương
Là một chuyên gia, Tori thực hiện như một quản lý dự án cho thành phố Louisville, Kentucky thành phố quê nhà cô ấy Nhưng niềm đam mê thực sự của cô ấy là khám phá
Đây không phải là cuộc thám hiểm thử thách đầu tiên của cô ấy
Cách đây vài năm . Cô ấy đã trở thành một người phụ nữ đầu tiên trượt tuyết ở Nam Cực
Cô ấy đã là một tay chèo thuyền tài năng thậm chí cô ấy còn tham gia thi đấu tại Olympic 1992 tại Hoa Kỳ Nhưng chuyện này lại khác
(video)( music) Tori Murden McClue : Chào, Đó Hôm nay là ngày chủ nhật , ngày 5 tháng 7
9 giờ sáng giờ khu vực
Cũng là giờ tại Kentucky
Dawn Landes: Tori đã làm những đoạn video này khi đang chèo thuyền
21 ngày của cô ấy trên biển
Tại đây, cô ấy đã đi qua 1000 dặm không có vô tuyến liên lạc trong 2 tuần Sau một trận bão đã vô hiệu hóa hệ thống thông tin liên lạc tầm xa Chỉ trong 5 ngày
Hầu như tất cả các ngày đều như này
Tính đến lúc này, cô ấy đã chèo hơn 200.000 nhịp đối đầu với sóng to, gió lớn.
Có những ngày cô ấy chỉ đi được trên 4m
Yeah
Quãng thời gian này thật tệ những ngày còn lại cũng giống vậy
(video) TMM: Và tôi muốn cho các bạn gặp một người bạn nhỏ
DL: Cô ấy đã gặp những con cá, cá heo những con cá voi, cá mập và vài chú rùa biển
sau 2 tuần không liên lạc với bất kỳ người nào Tori đã có thể liên lạc với một tàu trở hàng địa phương qua đài VHF
(video) TMM: Các ông có bản tin thời tiết hay đại loại như vậy không?
Người đàn ông: đang tiến lại gần cơn sóng nhẹ phía trước bạn, nó đang di chuyển và bạn đang tiến về phía đông bắc và có một con sóng cao đằng sau chúng tôi
Nó đang di chuyển hướng đông - đông bắc
TMM: Được
DL: Cô ấy thực sự vui mừng nói với một người lúc này
(video) TMM: Vì dự báo thời tiết nói không có gì nghiêm trọng sẽ xảy ra sau đó
DL: dự báo thời tiết không nói với cô ấy là cô ấy đang tiến thẳng vào đường đi của bão Danielle trong mùa mưa bão tồi tệ nhất kỷ lục ở Bắc Đại Tây Dương
(Video) TMM: Vừa mới bị bong gân mắt cá chân
Có gió mạnh từ phía đông
đang có gió
Nó đang thổi
Sau 12 ngày trong cơn bão tôi đã chèo thuyền trong 4 tiếng đồng hồ mà cơn bão không giảm
bây giờ tôi đang rất vui
Tôi rất vui sướng vào buổi sáng nay Bây giờ tôi không hài lòng, vì vậy...
DL: Sau gần 3 tháng trên biển Cô ấy đã vượt qua 3000 dặm
Cô ấy đã đi được 2/3 con đường đó Nhưng trong cơn bão, những con sóng có kích thước của một tòa nhà bảy tầng
Thuyền của cô ấy bị lật ngửa
Vài lần trong số đó là lộn cả vòng và không thể chèo thuyền
(Video) TMM: Lúc 6h30
Tôi đang ở một nơi rộng lớn, vừa xấu vừa bẩn
Hai cú lật úp
lần lật cuối, tôi tách miếng gỗ này ra khỏi trần thuyền bằng lưng của mình
Tôi đã bị lật 6 lần
lần cuối cùng thuyền lật một vòng
Tôi có thần cảnh giác Argus dẫn đường
Tôi nên đặt các tín hiệu cấp cứu Nhưng thành thật mà nói, tôi không nghĩ họ có thể tìm ra một chiếc thuyền nhỏ
Nó cách quá xa so với mặt nước chỉ có phần duy nhất có thể nhìn thấy là cabin
Lúc đó khoảng 10h
Tôi đã bị mất dấu sau những lần lật úp
Tôi dường như bị lật khoảng 15 phút một lần
tôi nghĩ tay trái của tôi đã gẫy
Những con sóng đang xé chiếc thuyền làm từng mảnh
tôi luôn cầu nguyện vì tôi không chắc chắn tôi có vượt qua chuyện này hay không
DL: Tori đã đặt đèn tín hiệu kêu cứu và được cứu thoát
Họ tìm thấy chiếc thuyền bị bỏ rơi hai tháng sau khi trôi dạt lênh đênh gần nước Pháp
Tôi đọc chúng qua báo
Năm 1998 , tôi là sinh viên Trung học phổ thông, sống ở Louisville, Kentucky
Hiện nay, tôi sống ở New York.
Tôi là một nhạc sỹ và sự dũng cảm của cô ấy đã ám ảnh tôi và tôi đang phóng tác dựa trên câu chuyện của cô ấy thành một bài hát mang tên" chèo thuyền "
Khi Tori quay trở về Cô ấy cảm thấy thất vọng Không xu dính túi
Cô ấy đang trải qua thời gian khó khăn trở lại cuộc sống bình thường
Trong tình trạng này, cô ấy đang ở nhà
chiếc điện thoại reo, bạn cô ấy đang gọi Nhưng cô ấy không biết nói như thế nào
Cô ấy hát bài hát này, được gọi là" Trái tim tôi ơi"
(Guitar) Khi tôi đang nằm mơ tôi thấy tôi đang đến một nơi thật tuyệt vời mà tôi chưa từng đến
Tôi thấy Gibraltar( lãnh thổ hải ngoại của Anh) và ngôi sao Kentucky rực lên ánh sáng làm tôi cười
và khi tôi thức dậy tại đây mây đen phủ bầu trời
Tôi đi bộ đến một bữa tiệc nơi những người tôi biết cố gắng để biết tôi và hỏi nơi mà tôi đang ở nhưng tôi không thể nói ra những gì tôi đã thấy
ah, hãy lắng nghe này tôi ơi
Chỉ cần chú ý đi từ nơi bắt đầu
Ah, hãy lắng nghe này tôi ơi
Bạn có thể chìm vào dĩ vãng nhưng không được sụp đổ
ohh ohh ohh ah ah ah
Ah ah Ah ah ah
Khi tôi ở ngoài khơi đó đại dương ôm lấy tôi vùi dập tôi và ném tôi nhẹ nhàng như một đứa trẻ
Nhưng giờ đây tôi đang rất buồn Không gì an ủi tối
Tâm trí tôi đang trôi lênh đênh vô định và lộn xộn
Ah, hãy lắng nghe này bạn tôi ơi
chỉ cần chú ý Đi từ nơi bắt đầu
À, hãy nghe này bạn tôi ơi,
Bạn có thể chìm vào dĩ vãng, nhưng đừng gục ngã
Ooh.
Cuồi cùng, Tori bắt đầu bằng đôi chân của mình
Cô ấy bắt đầu đi với bạn bè
Cô ấy gặp gỡ và yêu đương
Cô ấy nhận được một công việc mới cho quê hương Louisville Muhammad Ali
Một ngày, vào bữa trưa với ông chủ mới của cô ấy Tori đã chia sẻ tin về 2 người phụ nữ khác đang cố gắng vượt qua Trung Đại Tây Dương để làm thứ gì đó mà cô ấy muốn làm nhất
Câu trả lời đầy triết lý của Ali "Bạn không muốn trải qua cuộc đời" như là người đàn bà SUÝT vượt qua Đại Tây Dương
Ông ấy đã đúng
Tori sửa lại American Pearl, vào 12/1999 Cô ấy đã làm nó
(Aupplause) ( video) Cảm ơn
(Applause)
Tiếng nhạc Những con ong này đang ở vùng ngoại ô Berkeley, California
Cho đến năm ngoái, tôi chưa từng nuôi ong Nhưng cơ quan Địa lý Quốc gia yêu cầu tôi chụp những bức ảnh nói về chúng và tôi quyết định, để có những bức ảnh thuyết phục Tôi nên bắt đầu tự mình nuôi ong
và như bạn có thể biết Những con ong thụ phấn trong một phần ba của vụ thu hoạch và gần đây chúng đã có thời gian cực kỳ khó khăn
là một nhiếp ảnh gia, tôi muốn khám phá những vấn đề này một cách chân thực
Vì vậy, tôi sẽ cho bạn thấy những gì tôi tìm ra trong năm qua.
Sinh vật có lông nhỏ bé này là một con ong non, ngoi lên nửa vời từ tổ của nó và những con ong bây giờ đang xử lý một vài vấn đề khác nhau Bao gồm: thuốc trừ sâu, bệnh tật, và bị phá hủy môi trường sống Nhưng sự đe dọa lớn nhất những sinh vật sống ký sinh từ châu á. Varroa destructor
Và loại bọ đầu kim nhỏ này sẽ bò vào cơ thể những con ong non và hút máu chúng
Cuối cùng phá hủy tổ ong Vì hệ miễn dịch của loài ong yếu hơn và làm cho bầy ong dễ bị tổn thương hơn là căng thảng và bệnh tật
Bây giờ, Những con ong là nhạy cảm nhất Khi chúng đang phát triển bên trong tế bào gốc và tôi muốn biết những gì thực sự diễn ra Vì vậy, tôi đã làm việc với một phòng thí nghiệm ở Đại Học Califorlia, Davis và đã tìm ra làm thế nào để tăng số lượng ong trước ống kính máy quay.
Tôi sẽ cho bạn thấy 21 ngày đầu tiên trong cuộc đời của loài ong Nó được cô đọng trong 60s
Đây là trứng ong. Khi mà nó nở thành ấu trùng và những ấu trùng mới nở này bơi quanh mỗi khoang tổ của chúng Thức ăn trên các chất nhầy trắng này được tiết ra bởi các con ong y tá
Sau đó, đầu và chân của chúng sẽ phân chia để chuyển thành con nhộng
Nó gọi là quá trình hóa nhộng và bạn có thể thấy các con bọ chạy xung quanh các lỗ tổ ong
Sau đó, các mô trong cơ thể nó được tổ chức lại và các sắc tố mắt từ từ phát triển
Bước cuối cùng của quá trình là lột da Và chúng mọc lông
(Nhạc) Vì vậy... Như bạn có thể thấy một nửa nhô lên trong đoạn video Những con bọ đang chạy xung quanh cơ thể con ong và cách mà những nhà nuôi ong quản lý các con bọ này là họ xử lý tổ ong bằng hóa chất
Về lâu dài, Điều đó là không tốt Vì vậy, theo những nhà nghiên cứu đang tìm kiếm giải pháp thay thế để kiểm soát các con bọ đó
Đây là một giải pháp
Đây là một chương trình nhân giống thử nghiệm tại USDA Bee Lab tại Baton Rouge, và những con ong chúa và những con ong phục vụ là một phần của chương trình
Bây giờ, các nhà khoa học đã tìm ra rằng một số con ong có một khả năng có thể chống lại những lũ bọ vì vậy họ đặt ra vấn đề nuôi những dòng ong kháng được bọ
Đây là những gì nó cần để nuôi ong trong một phòng thí nghiệm.
Ong chúa sẽ được dùng thuốc gây mê và sau đó được thụ tinh nhân tạo sử dụng công cụ chính xác này.
Bây giờ, quá trình này cho phép các nhà nghiên cứu để kiểm soát được chính xác những gì con ong vượt qua nhưng có một sự cân bằng trong nhiều quyền kiểm soát này
Họ đã thành công trong việc gây giống những con ong có thể kháng lại bọ Nhưng quá trình đó, những con ong này bắt đầu bị mất những đặc điểm như tính hiền lành, và khả năng lưu trữ mật ong của nó Vì vậy, để giải quyết vấn đề này các nhà nghiên cứu đã hợp tác với những nhà kinh doanh ong
Đây là Bret Adee, mở ra 1 trong 72000 tổ ong của ông ấy
Ông ấy và em trai ông ấy đã điều hành hoạt động nuôi ong lớn nhất thế giới. và USDA đang tập hợp những con ong có sức kháng bọ vào trong một cuộc thí nghiệm của ông ấy với hi vọng rằng theo thời gian Họ sẽ có khả năng chọn những con ong không chỉ biết kháng bọ mà còn giữ lại được tất cả những phẩn chất tốt
Và để nói rằng có vẻ như chúng tôi đang vận dụng và khai thác ong Và sự thật là,chúng tôi đang làm cho 1000 năm
Chúng tôi đã tạo ra sinh vật hoang dã này và đặt chúng vào một cái hộp Trên thực tế khai hóa nó Và trước tiên đó là chúng ta có thể thu hoạch mật của chúng Nhưng qua thời gian chúng ta mất đi các loài thụ phấn tự thiên sự thụ phấn tự do và có nhiều nơi bây giờ của các loài thụ phấn tự thiên có thể không còn gặp sự thụ phấn cho nhu cầu nông nghiệp của chúng ta Vì vậy, sự quản lý những con ong này trở thành một phần không thể tách rời hệ thống thực phẩm của chúng ta
Vậy, khi con người nói về sự bảo tồn loài ong Cách giải thích của tôi là nếu chúng ta cần bảo vệ mối liên hệ của chúng ta với loài ong và nhằm thiết kế các giải pháp mới chúng ta phải hiểu sinh học cơ bản của con ong và hiểu rằng sự ảnh hưởng của các yếu tố gây căng thẳng mà đôi khi chúng ta không thể thấy
Nói cách khác chúng ta phải hiểu loài ong sâu sắc
Cảm ơn quý vị đã lắng nghe
Từ thứ 2 đến thứ 6, tôi là nhà tư bản kinh doanh.
Cuối tuần, tôi yêu thích tên lửa. Tôi yêu nhiếp ảnh và tên lửa,
và tôi sẽ nói với các bạn về thú vui của mình và cùng các bạn xem một số bức ảnh tôi đã chụp trong nhiều năm cùng những đứa trẻ, có thể khi lớn lên chúng sẽ yêu thích tên lửa học, và biết đâu sẽ trở thành Richard Branson hay Diamandis thứ hai thì sao.
Con trai tôi đã thiết kế một chiếc tên lửa, hoạt động ổn định -- một chiếc tên lửa bóng golf.
Theo tôi đó là một thử nghiệm khá thú vị về các nguyên lý cơ bản của ngành khoa học tên lửa, và nó bay thẳng vút như mũi tên.
Kết tủa soda và giấm ăn.
Các bức ảnh chụp về đêm là rất đẹp, chụp hình chòm sao Đại Hùng và dải Ngân Hà.
Các tên lửa 2 kỳ, tên lửa có kèm camera, các máy tính trên tàu ghi chép các chuyến bay của chúng. Các tàu lượn tên lửa bay trở lại trái đất.
Tôi dùng RockSim để mô phỏng các chuyến bay trước khi phóng để xem liệu chúng có phá vỡ siêu âm hay không, rồi dùng các máy tính trên tàu để xác nhận tình trạng hoạt động của chúng.
Nhưng để phóng tên lửa cỡ to, cần phải tới một nơi xa xôi hẻo lánh -- Sa Mạc Đá Đen, nơi những sự kiện nguy hiểm diễn ra. Khi các cậu bé càng lớn lên thì những chiếc tên lửa cũng to ra.
Họ dùng các động cơ
trên các động cơ đẩy phụ tên lửa đầu đạn hạt nhân tầm thấp.
Chúng gầm rú rồi để lại các nhà nhiếp ảnh sững sỡ ngắm nhìn cảnh tượng hùng vĩ.
Các tên lửa đó sử dụng các động cơ thử nghiệm như NO (nitơ oxit).
Chúng sử dụng nhiên liệu phản lực rắn thường xuyên nhất.
Đó là một tình yêu kỳ lạ.
Các bức ảnh của tôi được đăng trên trang web Rocketmavericks.com, nếu các bạn muốn tìm hiểu thêm -- hãy tham gia và cổ vũ chúng tôi. Chúng tôi gọi nó là những người phóng túng yêu tên lửa (Rocket Mavericks).
Chiếc này thật tuyệt, nó phóng xa tới 100,000 feet, nhưng trong đất sét rắn, nó chỉ phóng xa được 11 feet,
và nó trở thành bom xuyên phá,
khoét sâu lòng đất sét -- loại bom này phải đào lên.
Tên lửa thường bay mất kiểm soát theo đường xoắn ốc nếu dùng quá nhiều nhiên liệu phản lực. Đây là một cuộc đua xe.
Vào ban đêm các bạn có thể thấy diễn biến trong tích tắc,
ban ngày chúng tôi gọi chúng là quân đoàn cá mập cạn.
Chúng nổ tung trước mắt bạn, hoặc thành siêu âm. (Tiếng cười)
Để chụp bức này, dựa trên kinh nghiệm tôi đã vượt lên đoạn đường không có khán giả. Hãy xem video sau đây và các bạn sẽ biết
cần gì để có được bức ảnh của hãng DreamWorks này.
Video: Giọng nói: Uh. Được đấy.
Steve Jurvetson: Chuyện này rất hiếm khi xảy ra. Họ đã phát hiện ra máy tính bị hỏng.
Họ đang kêu ầm lên. Giọng nói: Ôi, chết tiệt.
SJ: Đây là khi họ nhận ra mọi thứ trên tàu đang bị mất kiểm soát. Giọng nói: Nó đang đi vào đường đạn.
Ôi, chết tiệt. SJ: Và giờ tôi sẽ không bình luận gì thêm. Giọng nói: Không.
Lên, lên, lên đi.
SJ: Kia là tôi đang chụp ảnh.
Sự việc thường trở nên hỗn loạn sau đó.
Một số khán giả xem sự kiện này vì nó gần giống NASCAR, họ đổ xô đến chỗ chiếc dù rơi xuống, xé rồi đốt nó --
vụ việc mới xảy ra tuần trước.
Anh này chạy đến chiếc máy bay siêu âm, tháo tung bộ phận thăng bằng ra, đem bán với giá trên trời,
và một mảng kim loại cháy xém đang quay trở lại.
Những thứ như thế sẽ rơi từ trên cao xuống suốt dịp cuối tuần trong và sau cuộc phóng tên lửa. Đó là một nhịp điệu khó mà tưởng tượng nổi.
Và bằng nhiều cách tôi đã cố gắng chụp được khoảng khắc rủi ro --
đó là thử thách khó khăn trong nhiếp ảnh khi sự việc chỉ diễn ra trong tích tắc.
Tại sao họ lại làm thế? Đó là vì các điều sau: Gene từ bang Alabama lái xe đến đó cùng chiếc tên lửa anh đã chế tạo, bao gồm các bộ cảm ứng tia X, camera và trang trí bằng các bộ phận điện tử, nó đã bay cao được tới 100,000 feet,
rời khí quyển và nhìn thấy một đường xanh mỏng của không gian.
Đây là một bức ảnh khiến ta phải nín thở -- rõ ràng sự thành công là động lực cho chúng ta. Cũng là động lực thúc đẩy trẻ em đi theo và tìm hiểu về ngành tên lửa học, hiểu được tầm quan trọng của môn vật lý và toán học, và kinh ngạc trong quá trình khám phá các ranh giới bí ẩn, chưa từng biết tới.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
(Nhạc đệm) Dannielle Hadley: Cuộc sống tù đầy ở Pennsylvania chỉ có nghĩa là: Ngồi tù nhưng không được ân xá
Đối với những tù trung thân chúng tôi, như cách chúng tôi gọi bản thân mình, cơ hội duy nhất được thả tự do là nhờ giảm án Từ năm 1989, chỉ mới có hai người phụ nữ được đặc ân gần 30 năm trước
Bài hát của chúng tôi, "Đây không phải là nhà của chúng tôi" Nói về trải nghiệm của chúng tôi trong khi ở tù mà không có khả năng được ân xá
(Nhạc đệm) Brenda Watkins: Tôi là một người phụ nữ
Tôi là bà của các cháu tôi
Tôi là con gái của mẹ tôi
Tôi có một cậu con trai
Tôi không phải là một thiên thần
Tôi đi tù khi tôi còn quá trẻ
Tôi tiêu tốn thời gian của tôi ở đây trong những bức tường nhà tù này
Mất nhiều người bạn vì cái chết Chứng kiến một số khác trở về nhà
Nhìn năm tháng trôi qua mọi người đến và đi, trong khi tôi sống mà không được đặc xá
Tôi là một tù nhân vì điều sai trái tôi đã làm
Tôi chịu phạt ở đây
Đây không phải là nhà tôi
Mơ về tự do, hi vọng sự khoan dung
Liệu tôi có được gặp gia đình tôi hay sẽ chết một mình?
Năm tháng trôi qua Tôi nuốt những giọt nước mắt của mình bời vì nếu tôi khóc tôi sẽ nhượng bộ cho sự sợ hãi
Tôi phải mạnh mẽ, phải trụ vững
Phải vượt qua một năm nữa.
Tôi là một tù nhân vì điều sai trái tôi đã làm
Tôi chịu phạt ở đây Đây không phải là nhà tôi
Mơ về tự do, hi vọng sự khoan hồng
Liệu tôi có gặp được gia đình tôi hay sẽ chết một mình?
Tôi không nói là mình vô tội Tôi không nói là tôi không phải trả chịu hậu quả
Tất cả những gì tôi xin là sự tha thứ
Phải có hi vọng rằng tôi sẽ được tự do một ngày nào đó,
Có nơi nào cho tôi không ở thế giới ngoài kia?
Liệu họ có bao giờ biết hoặc quan tâm rằng tôi bị xiềng xích?
Có sự cứu rỗi nào cho tội lỗi của những ngày tôi còn trẻ không?
Bởi vì tôi đã thay đổi.
Chúa biết tôi đã thay đổi rồi
Tôi là một tù nhân vì điều sai trái tôi đã làm
Tôi chịu phạt ở đây Đây không phải là nhà tôi
Mơ về tự do, hi vọng sự khoan hồng
Tôi liệu có gặp gia đình tôi hay sẽ chết một mình?
Tôi liệu có gặp gia đình tôi hay sẽ chết một mình?
Với bạn tôi chỉ được biết đến là tù nhân số 008106.
Bị phạt tù 29 năm.
Tên tôi là Brenda Watkins.
Tôi sinh ra và lớn lên ở Hoffman, Bắc Carolina.
Đây không phải là nhà tôi.
(Vỗ tay) Thelma Nichols: Tù nhân số 0B2472.
Tôi ở tù tới nay là 27 năm.
Tên tôi là Thelma Nichols.
Tôi sinh ra và lớn lên ở Philadelphia,P.A.
Đây không phải là nhà tôi.
(Vỗ tay) DH: 008494.
Tôi đã ở tù được 27 năm.
Tên tôi là Dannielle Hadley.
Tôi sinh ra và lớn lên ở Philadelphia, P.A, và đây không phải là nhà tôi.
(Vỗ tay) Theresa Battles: tù nhân số 008309.
Tôi đã ở tù được 27 năm.
Tên tôi là Theresa Battles.
Tôi đến từ Norton, New Jersey, và đây không phải là nhà tôi.
(Vỗ tay) Debra Brown: Tôi được biết đến là tù nhân số 007080.
Tôi đã ở tù được 30 năm.
Tên tôi là Debra Brown.
Tôi đến từ Pittsburgh, Pennsylvania.
Đây không phải là nhà tôi.
(Vỗ tay) Joann Butler: 005961.
Tôi đã ở tù được 37 năm.
Tên tôi là Joann Butler, và tôi sinh ra và lớn lên ở Philadelphia.
Đây không phải là nhà tôi.
(Vỗ tay) Diane Hamill Metzger: số 005634.
Tôi đã ngồi tù được 39 năm rưỡi.
Tên tôi là Diane Hamill Metzger.
Tôi đến từ Philadelphia, Pennsylvania, và đây không phải là nhà tôi.
(Vỗ tay) Lena Brown: tôi là 004867.
ở tù 40 năm.
Tên tôi là Lena Brown, và tôi sinh ra và lớn lên ở Pittsburgh, Pennsylvania, và đây không phải là nhà tôi.
(Vỗ tay) Trina Garnett: Số của tôi là 005545.
Tên tôi là Trina Garnett, Tôi đã ở tù được 37 năm, từ khi tôi 14 tuổi.
Sinh ra và lớn lên ở Chester, Pennsylvania và đây không phải là nhà tôi.
(Vỗ tay) liệu tôi có được gặp gia đình tôi hay sẽ chết một mình?
Hay sẽ chết một mình?
(Vỗ tay)
Khi tôi chín tuổi, mẹ hỏi tôi muốn nhà mình giống cái gì, tôi vẽ cây nấm thần kỳ này.
Và mẹ đã làm.
(Cười) Lúc đó, tôi không nghĩ là điều đó không bình thường, và có thể bây giờ cũng vậy, vì tôi vẫn vẽ những ngôi nhà.
Đây là một ngôi nhà kỳ dị, được làm 'thủ công' ở đảo Bali.
Nhà được làm gần như toàn bộ bằng tre.
Phòng khách ở tầng 4, nhìn xuống thung lũng.
Bạn vào nhà bằng một chiếc cầu.
Nhà có thể giữ nhiệt ở vùng nhiệt đới, vì thế chúng tôi làm mái nhà cong để đón gió mát.
Nhưng vài phòng có cửa sổ cao để giữ điều hòa không khí và tránh côn trùng.
Phòng này luôn để mở.
Chúng tôi làm một cái giường có mùng và điều hòa không khí.
Một khách hàng muốn có TV trong góc của phòng khách.
Được phân cách với bên ngoài bằng tường cao vừa phải, thay vào đó, chúng tôi làm cái kén khổng lồ này.
Bây giờ, chúng tôi có đầy đủ tiện nghi, như là các phòng tắm.
Phòng tắm này là một cái giỏ trong góc của phòng khách, và tôi đã nói với bạn, vài người ngần ngại dùng nó,
khi chúng tôi chưa nói rõ nó được che rất kín.
(Cười) Có nhiều thứ chúng tôi vẫn đang làm, nhưng một thứ mà tôi học được là tre thật tuyệt nếu bạn biết dùng.
Chúng đúng là một loại thảo mộc hoang,
mọc trên vùng đất khô cằn -- đâm rễ sâu, mọc trên sườn núi.
chúng sống nhờ nước mưa, nước suối, ánh nắng, và có 1.450 loài tre trên thế giới. Chúng tôi dùng chỉ 7 loại.
Bố tôi đấy.
Chính ông đã bảo tôi làm nhà với tre. và lúc này ông đang đứng giữa bụi tre Dendrocalamus asper niger mà ông đã trồng chỉ 7 năm.
Mỗi năm, chúng cho một lứa măng tre.
Tuần rồi, chúng tôi thấy bụi măng này lớn lên cả mét chỉ trong ba ngày, vì thế chúng tôi nói chuyện về loài cây thân thiện này 3 năm nay rồi.
Bây giờ chúng tôi thu hoạch từ hàng trăm bụi của chúng tôi.
Chúng tôi gọi chúng là 'Betung', chúng rất dài, đoạn thân dùng được dài đến 18m.
Chiếc xe tải đó vừa xuống núi.
Tre rất cứng: chúng có độ đàn hồi như thép, độ chịu nén như bê tông.
Hãy đặt 4 tấn trên một đầu cây dựng đứng, nó có thể chịu được.
Vì nó rỗng, và nhẹ, đủ nhẹ để một vài người có thể nâng lên được, hoặc, một người phụ nữ cũng nâng được.
(Cười, vỗ tay) Khi cha tôi xây trương học 'Green School' ở đảo Bali, ông đã chọn tre để xây dựng cả khu, vì ông thấy chúng có nhiều hứa hẹn.
Chúng là một lời hứa hẹn cho trẻ con.
Tre là một vật liệu bền và không sợ thiếu.
Khi tôi thấy những cấu trúc này lần đầu bên dưới tòa nhà cách đây 6 năm, tôi nghĩ, điều này thật ý nghĩa.
Tre đang lớn lên quanh ta.
Chúng mạnh mẽ. Chúng lịch lãm.
Tại sao điều này không xảy ra sớm hơn? Ta có thể làm gì với chúng tiếp theo đây?
Cùng với một số người thợ trong số đã tham gia xây dựng Green School, tôi thành lập Ibuku.
Ibu nghĩa là 'mẹ', và ku là 'của tôi' chữ đó nghĩa là 'mẹ Đất của tôi', tại Ibuku, chúng tôi là một đội thợ thủ công, kiến trúc sư và nhà thiết kế, và cái mà chúng tôi đang làm cùng nhau là tạo ra một cách xây dựng mới.
Cùng với nhau hơn 5 năm qua, chúng tôi đã xây hơn 50 cấu trúc độc đáo, phần lớn ở đảo Bali.
9 tòa nhà trong số đó tại Green Village -- bạn vừa thấy ở đó một vài nhà trong số này -- và chúng tôi đặt vào trong những đồ dùng thủ công, những vườn rau bao quanh, một ngày nào đó, chúng tôi mời tất cả các bạn đến tham quan.
Và khi các bạn ở đó, bạn cũng có thể thấy Green School -- chúng tôi tiếp tục xây phòng học ở đó mỗi năm -- cũng như đến thăm một ngôi nhà nấm thần tiên mới tinh.
Chúng tôi cũng làm một nhà nhỏ để xuất khẩu.
Còn đây là một dạng nhà rông mà chúng tôi đã bắt chước. ngay bên dưới là các chi tiết và vải vóc.
Một nhà hàng với nhà bếp mở.
Trông rất giống một nhà bếp, đúng không?
Và một chiếc cầu dài 22 m bắt qua sông.
Bây giờ, điều chúng tôi đang làm không có gì mới lạ cả.
Từ những nhà chòi đến những chiếc cầu rất cầu kỳ như chiếc này ở Java, tre được dùng trong các xứ nhiệt đới trên thế giới từ 10 ngàn năm nay.
Nhiều đảo và thậm chí lục địa được tìm thấy nhờ những bè tre.
Nhưng cho đến nay, người ta vẫn chưa thể bảo vệ tre chống lại côn trùng, vậy, gần như mọi thứ được làm từ tre đều bị hư hỏng.
Tre không được bảo vệ sẽ bị mục.
Tre không qua xử lý sẽ bị mọt ăn.
Cho nên hầu hết mọi người, đặc biệt là ở châu Á, nghĩ rằng chỉ có ai nghèo quá hoặc quê mùa quá mới chấp nhận sống trong một nhà làm bằng tre.
Cho nên chúng tôi đã tự hỏi: sẽ làm gì để thay đổi suy nghĩ của họ, để thuyết phục họ rằng nhà bằng tre rất tuyệt, chứ không như chúng ta tưởng đâu?
Trước hết, chúng ta cần những giải pháp xử lý an toàn.
Hàn the là một loại muối tự nhiên.
Nó biến tre trở thành một vật liêu xây dựng rất bền.
Hãy xử lý chúng cẩn thận, thiết kết thật cẩn thận, và một khung tre có thể bền vững suốt một đời người.
Tiếp đến, hãy dựng một cái gì đó thật đẹp từ tre.
Hãy gợi tưởng tượng cho mọi người.
May mắn thay, văn hóa nhà rông khuyến khích nghề này.
Nó làm cho nghề thủ công nên quan trọng.
Vậy hãy kết hợp những thứ này với những điều phiêu lưu từ những thế hệ kiến trúc sư mới và những nhà tạo mẫu và kỹ sư, và hãy luôn nhớ rằng bạn đang thiết kế để làm những mái cong, vút lên và rỗng.
Không có chuyện giống nhau, cũng không có đường thẳng, cũng không dùng gỗ xẻ ở đây.
Cách làm đã được kiểm chứng và từ vựng kiến trúc không được dùng ở đây.
Chúng tôi phải tạo ra luật riêng của mình.
Chúng tôi hỏi câu tre cái gì là tốt ở đây, cái gì nó muốn trở thành, và điều nó nói là: hãy tôn trọng, hãy thể hiện những điều tuyệt vời của tre, Hãy giữ tre xa nước, và hãy làm cho tre thật cong.
Vậy chúng tôi thiết kế trên mẫu 3D, làm những mẫu cấu trúc khung với chính vật liệu thật mà chúng tôi dùng để làm nhà.
Thiết kế mẫu bằng tre là một nghệ thuật, và cũng như là ngành kỹ thuật nặng.
Vì vậy, đó là thiết kế của ngôi nhà.
(Cười) Và chúng tôi mang nó đến nơi xây dựng, và với những cây thước nhỏ xíu chúng tôi đo mỗi trụ, và xem xét từng đường cong, rồi chúng tôi chọn tre trong đống để tái tạo lại mô hình thành ngôi nhà.
Khi làm đến phần chi tiết, chúng tôi xem xét kỹ lưỡng mọi thứ.
Tại sao cửa lớn thường có hình chữ nhật?
Tại sao nó không tròn?
Làm sao để có một cửa lớn tốt hơn?
Bản lề của chúng phải chịu quá nặng, và trọng lượng luôn là vấn đề, vậy tại sao không có một trụ xoay ở giữa để cánh cửa có thể giữ thăng bằng?
Khi đang làm cửa, tại sao bạn không nghĩ nó sẽ có hình dạng giọt nước mắt?
Để có được những thuận lợi và để làm việc được với tính đỏng đảnh của loại vật liệu này, chúng ta phải cố gắng và ép chính mình và trong những lúc khắc nghiệt đó, cái khó ló cái khôn.
Đó là một thách thức: làm trần nhà thế nào đây nếu bạn không có những tấm ván phẳng?
Thú thật với bạn, đôi khi tôi chỉ mơ một tấm ngăn hay ván ép.
(Cười) Nhưng nếu cái bạn có là những thợ thủ công giỏi và những sợ chẻ rất nhỏ, thì hãy dệt nên trần nhà này, hãy căng một tấm bạt lên trên và hãy sơn.
Làm thế nào thiết kế được những bàn bếp chắc bền để mang lại sự cân đối cho cấu trúc cong mà bạn vừa làm?
Hãy cắt một tảng đá như cắt bánh mì hãy gọt bằng tay để ráp chúng lại, đục bỏ đi những lớp sần, và cái mà chúng tôi đang làm, gần như tất cả đều bằng tay.
Những mối nối của tòa nhà được tăng cường thêm những chốt kim loại, nhưng chủ yếu vẫn là đinh tre vót tay.
Có hàng nghìn đinh tre cho mỗi tầng nhà.
Sàn này được làm từ mặt vỏ thân tre rất nhẵn và bền.
Bạn có thể cảm được mặt của sàn nhà dưới đôi chân trần.
Và sàn nhà mà bạn bước lên, có thể ảnh hưởng dáng đi của bạn?
Và sau đó nó có thể thay đổi dấu chân mà bạn sẽ để lại trên nơi bạn sẽ đi qua?
Tôi nhớ khi chín tuổi khi tôi cảm được điều kỳ diệu, và điều có thể xảy ra, và một ít lý tưởng.
Và chúng tôi có con đường dài để đi, có nhiều điều để học, nhưng có một thứ mà tôi biết đó là với với sự sáng tạo và dấn thân, bạn có thể tạo ra nét đẹp và tiện nghi và an toàn và ngay cả sự xa hoa chỉ với vật liệu luôn có thể mọc lại.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Tại sao chúng ta ngoại tình?
Và tại sao những người hạnh phúc cũng ngoại tình?
Và khi nói "bội tình", thực sự chúng ta có ý gì?
Đó là tình qua đêm, chuyện yêu đương, mua bán dâm, chuyện chat chit, hay là mát-xa trá hình?
Tại sao chúng ta nghĩ nam giới ngoại tình vì buồn chán hay do ám ảnh tình dục, còn nữ giới ngoại tình vì cô đơn hay do đói khát sự chia sẻ?
Và có phải sự gian dối luôn luôn là cái kết của một mối quan hệ?
Suốt 10 năm qua, tôi đã đi khắp nơi và làm việc chi tiết với hàng trăm cặp đôi tan vỡ do sự bội tình.
Chỉ một hành động vuợt rào có thể cướp đi mối quan hệ của cặp vợ chồng, phá vỡ hạnh phúc và chính nền tản của cặp đó: sự ngoại tình.
Thế mà hành động quá đỗi thông thường này lại ít được tìm hiểu.
Nên bài nói này là dành cho bất kỳ ai đã từng biết yêu.
Ngoại tình đã tồn tại kể từ khi hôn nhân ra đời, và những điều cấm kỵ cũng xuất hiện.
Thực tế, sự bội tình rất dai dẳng mà hôn nhân chỉ biết ganh tị, đến mức mà, nó là giới luật duy nhất được nhắc đến hai lần trong Mười Điều Răn Chúa Trời: không được làm cái ấy, và thậm chí cũng không được nghĩ đến cái ấy.
(Tiếng Cười) Vậy bằng cách nào để ta dàn xếp một chuyện bị cấm đoán tuyệt đối nhưng lại xảy ra khắp nơi ?
Xuyên suốt lịch sử, nam giới hầu như có quyền ngoại tình với ít trách nhiệm về sau, và được ủng hộ bởi vô vàn tài liệu sinh học và thuyết tiến hóa, để lý giải cho nhu cầu ong bướm, cho nên tiêu chuẩn kép này có lẽ cũng tồn tại lâu như bản thân việc ngoại tình.
Nhưng ai mà biết nổi điều gì thực sự xảy ra phía dưới tấm chăn chứ?
Bởi vì khi liên quan đến tình dục, áp lực dành cho nam giới là khoe mẽ và phóng đại, nhưng áp lực cho nữ giới là phải che giấu, thu nhỏ và chối bỏ, điều mà vốn không có gì ngạc nhiên nếu các bạn thấy vẫn còn đến 9 quốc gia nơi đó phụ nữ có thể bị giết vì thông dâm.
Chế độ một vợ một chồng từng là cưới một người suốt đời.
Ngày nay, một người chỉ có một phối ngẫu, tại một lúc.
(Tiếng Cười) (Tiếng Vỗ Tay) Ý tôi là, các bạn có thể đã nói "Tôi thật sự chung thủy trong từng mối tình"
(Tiếng Cười) Chúng ta đã từng kết hôn, và đã quan hệ ân ái lần đầu.
Nhưng bây giờ, vì có gia đình, nên ta phải dừng quan hệ với người khác.
Thực ra thì chế độ một vợ không liên quan gì đến tình yêu.
Ngày xưa, đàn ông dựa trên lòng chung thủy của vợ để biết những đứa trẻ là con ai, và để xác định người thừa kế sau này.
Ngày nay, mọi người muốn biết tỉ lệ ngoại tình là bao nhiêu.
Tôi đã bị chất vấn về điều này từ khi tôi đặt chân đến hội thảo.
(Tiếng Cười) Nó cũng đúng với bạn.
Nhưng khái niệm của sự bội tình không ngừng mở rộng: Nhắn tin khiêu dâm, xem phim sex, bí mật hò hẹn trên mạng.
Do không có một định nghĩa thống nhất về những yếu tố của bội tình, nên tỉ lệ ngoại tình dao động rộng, từ 26% đến 75%.
Nhưng trên hết, trong mỗi chúng ta lại có những mâu thuẫn.
95% chúng ta cho rằng thật là sai trái đối với bạn đời khi nói dối về một vụ ngoại tình, nhưng cũng chừng ấy người sẽ nói rằng họ cũng sẽ làm tương tự nếu ở cùng cảnh ngộ.
(Tiếng Cười) Tôi thích khái niệm này -- nó kết hợp 3 yếu tố chính: một mối quan hệ bí mật, vốn là cơ sở của ngoại tình; một sự kết nối về mặt cảm xúc đến mức độ nào đó; và một yêu thuật tình dục.
Và yêu thuật chính là từ khóa ở đây, bởi vì chỉ cần cảm hứng khiêu dâm của nụ hôn tưởng tượng có thể mạnh mẽ và sự mê hoặc như là cơn mây mưa hàng giờ.
Marcel Proust từng nói, chính sự tưởng tượng tạo cảm giác yêu cho ta, chứ không phải là người kia.
Cho nên ngoại tình không bao giờ dễ dàng cả, và giữ bí mật cũng không trở nên khó khăn hơn.
Và sự bội tình cũng không gây ra tổn hại tâm lý cho đương sự.
Khi hôn nhân là một đầu tư lợi nhuận, thì bội tình sẽ đe dọa sự ổn định kinh tế của ta.
Nhưng ngày này, hôn nhân là kết quả của tình cảm, thì bội tình sẽ đe dọa sự an toàn của cảm xúc.
Trớ trêu thay, ngày xưa người ta tìm đến tình vụng trộm và xem đó như là không gian cho tình yêu thuần khiết.
Nhưng nay, ta tìm tình yêu trong hôn nhân, cho nên ngoại tình sẽ phá hết.
Ngày nay, tôi nghĩ có 3 cách sự bội tình gây đau khổ khác nhau.
Chúng ta đều có một người lý tưởng rất lãng mạn để lấp đầy những mong mỏi vô tận: trở thành người yêu tuyệt nhất, bạn thân nhất, phụ huynh giỏi nhất, người thân tín nhất, có sự đồng hành về cảm xúc, tương đương về tri thức.
Và đó là tôi: tôi được chọn, tôi là duy nhất, tôi là người không thể thiếu, tôi là người không thể thay thế, tôi chính là người ấy.
Và sự bội tình bảo tôi không phải.
Đó là sự phản bội tột cùng.
Sự bội bạc phá nát cái hoài bão hoa lệ của tình yêu.
Nhưng nếu xuyên suốt lịch sử, sự bội tình luôn gây đau đớn, thì nay, nó đôi khi làm rối loạn tinh thần, bời vì nó đe doạn đến ý thức bản thân.
Bệnh nhân Fernando của tôi, anh bị phiền muộn.
Lời anh ấy với vợ : " Tôi từng nghĩ tôi hiểu cuộc sống.
Tôi biết em là ai, biết chúng mình là gì khi có nhau, và biết tôi là ai.
Còn bây giờ, tôi nghi ngờ tất cả."
Sự bội bạc -- sự vi phạm niềm tin, sự khủng hoảng của danh tính.
"Liệu tôi có thể tin em một lần nữa?"
Anh hỏi. "Liệu tôi có thể tin bất kì ai lần nữa?"
Và đây cũng là điều bệnh nhân Heather nói với tôi, khi cô ấy kể với tôi về chuyện của cô ấy với Nick.
Đã kết hôn, có 2 con.
Nick chỉ vừa đi công tác, và Heather đang nghịch chiếc iPad của anh cùng các con, đến khi cô ấy thấy 1 tin nhắn hiện trên màn hình: "Không thể chờ tới khi gặp em."
Lạ thật, cô ấy nghĩ, chúng ta vừa mới tạm biệt mà.
Và rồi đến 1 tin nhắn khác: "Không thể chờ đến khi được ôm chặt lấy em."
Và Heather nhận ra chúng không dành cho cô.
Cô ấy cũng kể với tôi bố cô ấy từng ngoại tình, mẹ cô ấy thì tìm thấy 1 tờ hóa đơn nhỏ trong túi, và một chút vết son môi trên cổ áo.
Heather bắt đầu tìm hiểu, và cô ấy tìm được hàng trăm tin nhắn, và ảnh chụp trao nhau, và ham muốn thổ lộ.
Những chi tiết quá thực về 2 năm ngoại tình của Nick lộ ra ngay trước mắt cô ấy, Và điều đó khiến tôi nghĩ: Ngoại tình trong thời đại số là cái chết bởi nghìn vết cắt.
Và ta lại có những nghịch lý khác phải đối mặt ngày này.
Bởi vì cái lí tưởng lãng mạn này, chúng ta đang dựa vào sự chung thủy của bạn đời với một cảm nhận độc nhất.
Nhưng ta cũng chưa bao giờ bị cuốn mạnh đến thế bởi ngoại tình, không phải vì ta có những thèm muốn mới xuất hiện, mà vì chúng ta sống ở một thời đại nơi mà ta thấy ta có toàn quyền theo đuổi ham muốn bản thân, vì đây là nền văn hóa mà ở đó tôi xứng đáng được hạnh phúc.
Và nếu trong quá khứ chúng ta từng ly dị vì không cảm thấy hạnh phúc, thì nay, ta ly dị vì ta có thể được hạnh phúc hơn.
Và trong quá khứ, nếu ly dị đã từng gắn liền với sự tủi hổ, thì nay, lựa chọn ở lại khi bạn có thể bỏ đi mới là điều hổ thẹn.
Heather, cô ấy không thể giải bày với bạn bè cô vì cô ấy e ngại rằng họ sẽ đánh giá cô vẫn còn yêu Nick, và bất cứ đâu cô tìm đến, cô đều nhận cùng một lời khuyên: Bỏ hắn đi. Hãy tống khứ hắn khỏi nhà.
Và nếu câu chuyện ngược lại, Nick cũng sẽ rơi vào hoàn cảnh như vậy.
Ở lại là điều hổ thẹn khác.
Vậy, nếu chúng ta có thể ly dị, thì tại sao chúng ta vẫn ngoại tình?
Trong giả thiết thường gặp là nếu ai đó ngoại tình, hoặc do chuyện vợ chồng không ổn, hoặc là đầu bạn có vấn đề.
Nhưng hàng triệu người không thể cùng lúc phi lý trí đuợc.
Suy luận logic sẽ là: Nếu bạn có mọi thứ bạn cần tại nhà, thì chẳng còn điều gì bạn cần tìm kiếm ở nơi khác nữa, giả sử rằng một cuộc hôn nhân hoàn hảo tồn tại để giúp ta miễn nhiễm với chuyện ong bướm.
Nhưng điều gì sẽ đến nếu niềm đam mê cũng chỉ có hữu hạn?
Điều gì sẽ đến nếu có những thứ mà ngay cả 1 mối quan hệ tốt đẹp cũng không chu toàn được?
Nếu con người ngoại tình ngay cả khi đang hạnh phúc, vậy điều gì đang diễn ra?
Phần lớn những người tôi có cơ hội làm việc chung không phải đều là dạng ham muốn tình dục kinh niên.
Họ thường là những người có quan niệm rất sâu về sự chung thủy, ít nhất là với vợ/chồng của họ.
Nhưng họ mắc kẹt trong mâu thuẫn giữa giá trị và hành động của họ.
Họ thường là những người chung tình lâu dài, nhưng một ngày họ vượt giới hạn mà họ chưa hề nghĩ là sẽ vượt, với cái giá là sẽ mất tất cả.
Đổi lại với chút gì chứ?
Ngoại tình là một hành động của sự phản bội, và chúng cũng là biểu hiện của khao khát và mất mát.
Tận gốc rễ của một cuộc ngoại tình bạn sẽ thường thấy sự khao khát và thèm muốn cho sự kết nối cảm xúc, cho mới lạ, tự do, tự do ý chí, cường độ tình dục, một mong muốn tìm lại những phần ẩn sâu trong bản thân hoặc một cố gắng kéo lại sức sống trước mất mát và đau thương.
Tôi đang nghĩ đến 1 bệnh nhân khác, Priya, người có một cuộc hôn nhân hạnh phúc, cô ta yêu chồng, và không bao giờ muốn làm tổn thương anh ta.
Nhưng cô ấy cũng nói với tôi rằng cô ấy luôn luôn làm tốt điều được trông đợi từ cô: cô gái ngoan, người vợ tốt, người mẹ tốt, chăm sóc bố mẹ.
Priya, cô ấy bị cuốn hút bởi một thợ chăm cây đến dọn ở vườn nhà cô ấy sau cơn bão Sandy.
Với chiếc xe tải và hình xăm, anh ta khá tương phản với cô ấy.
Nhưng ở tuổi 47, việc ngoại tình là do cái mà thời niên thiếu cô chưa từng có.
Và câu chuyện này cho thấy khi ta tìm ánh nhìn của người khác, đó không phải do bạn đời mà mình quay lưng lại, mà do chính con người mà bản thân ta vừa trở thành.
Và nó cũng không gì to tát khi chúng ta tìm kiếm một người mới, như khi ta đang tìm một bản thân khác của chính mình.
Trên khắp thế giới, Có đúng 1 từ mà giới ngoại tình luôn bảo tôi.
Họ cảm thấy sức sống.
Và họ thường kể cho tôi những chuyện mất mát gần đây -- cha mẹ mất, 1 người bạn ra đi qua sớm, tin tức tồi tệ từ bác sĩ.
Cái chết thường ẩn trong cái bóng của việc ngoại tình, bởi vì chúng mở ra những câu hỏi này.
Liệu cuộc sống chỉ vậy thôi?
Còn gì nữa? Chả nhẽ mình sẽ sống tiếp 25 năm như vậy?
Liệu tôi có còn được cảm nhận điều đó thêm lần nữa?
Và điều này đã làm tôi nghĩ rằng có thể chính những câu hỏi này thôi thúc người ta vượt rào, và rằng một số cuộc ngoại tình là một cố gắng để đẩy lùi cái chết, trong một liều thuốc giảm tử vong.
Và trái lại với điều bạn nghĩ, ngoại tình thường rất ít về tình dục, mà phần nhiều về ham muốn: ham muốn được chú ý, ham muốn được cảm nhận đặc biệt, ham muốn được cảm thấy quan trọng.
Và chính cấu trúc của ngoại tình, đó là bạn không bao giờ có được người tình, khiến bạn thèm muốn.
Bản thân nó đã là 1 cỗ máy ham muốn, bởi vì sự dở dang, sự mơ hồ, khiến bạn muốn điều bạn không thể có.
Một số bạn có thể nghĩ ngoại tình không xảy ra trong các mối quan hệ mở, nhưng thực tế thì có đấy.
Trước hết, bàn luận về chế độ độc thê không giống bàn luận về sự bội tình.
Nhưng sự thật là ngay cả khi chúng ta sở hữu sự tự do để có những bạn tình khác, chúng ta như vẫn bị thu hút bởi sức mạnh của sự cấm đoán, tức là nếu ta làm điều ta vốn dĩ không được làm, thì ta sẽ có cảm giác đang làm điều ta rất rất muốn làm.
Và tôi đã nhắn nhủ với một số bệnh nhân của tôi rằng nếu họ có thể mang vào các mối quan hệ 1/10 sự bạo dạn, sự tưởng tượng, và sự mãnh liệt mà họ có khi ngoại tình, thì họ có lẽ sẽ chẳng cần đến gặp tôi.
(Tiếng Cười) Vậy làm cách nào chúng ta hàn gắn lại sau khi ngoại tình?
Ham muốn đã đi quá xa.
Sự phản bội đã đi quá xa.
Nhưng nó có thể được hàn gắn.
Và một số vụ ngoại tình là hồi chuông chấm hết cho những mối quan hệ vốn đã đang chết dần chết mòn.
Nhưng những trường hợp khác sẽ dẫn ta đến những khả năng mới.
Thực tế thì, phần lớn các cặp đôi từng trải qua ngoại tình vẫn sống cùng nhau.
Nhưng một số thì khó vượt qua được, và một số thì thực sự có thể biến cuộc khủng hoảng thành cơ hội.
Họ sẽ có thể biến nó thành kinh nghiệm hữu ích.
Và tôi thực sự nghĩ nhiều hơn cho người bị dối lừa, họ thường nói, "Anh nghĩ tôi không muốn gì nữa cả?
Nhưng tôi không là người lừa dối."
Nhưng giờ ngoại tình đã được phanh phui, họ được quyền đòi hỏi nhiều hơn, và họ không cần duy trì hiện trạng này hiện trạng tồi tệ đối với họ thời gian qua.
Tôi chú ý rằng nhiều cặp đôi, ở giai đoạn ngay sau khi vụ ngoại tình, bởi vì sự hỗn loạn này có thể dẫn đến trật tự mới, sẽ có những cuộc trò truyện thành thật và cởi mở mà đã lâu lắm rồi họ không có.
Những bạn đời từng lãnh cảm tình dục đột nhiên thấy bản thân rạo rực dục vọng, thì họ không biết nó đến từ đâu.
Có thứ gì đó về việc sợ mất mát sẽ nhen nhóm lại ham muốn, và tạo ra một dạng tin tưởng hoàn toàn mới.
Khi chuyện ngoại tình bị phanh phui, những chuyện đặc biệt mà cặp đôi có thể làm là gì?
Chúng ta biết từ trong đau khổ rằng việc làm lành bắt đầu khi người có lỗi thừa nhận hành động sai của mình.
Vậy với người đã ngoại tình, trường hợp của Nick, một là chấm dứt chuyện ngoại tình. nhưng tiếp đến là hành động biểu lộ một cách rõ ràng cảm giác tội lỗi và hối hận vì đã làm tổn thương vợ.
Nhưng sự thật là tôi đã nhận ra từ khá nhiều người từng có quan hệ ngoài luồng rằng họ có thể cảm thấy rất tội lỗi vì đã làm tổn thương bạn đời, nhưng họ không cảm thấy tội lỗi vì đã ngoại tình chút nào.
Và sự khác biệt này là quan trọng.
Và Nick, anh ấy cần phải tình táo trong mối quan hệ gia đình.
Anh ấy cần phải trở thành người bảo vệ ranh giới.
Đó là trách nhiệm của Nick trong việc đưa ra vấn đề, bởi vì nếu anh ấy nghĩ về việc đó, anh ấy có thể giúp Heather khỏi tình trạng bị ám ảnh, và đảm bảo rằng chuyện này không bị đưa vào lãng quên, và điều đó sẽ phục hồi lòng tin tưởng.
Nhưng đối với Heather, phía bị lừa dối, cần thiết làm những việc mang lại giá trị cho bản thân, hãy sống với tình yêu và bạn bè, hoạt động để tạo nên sự vui vẻ, ý nghĩa, và giá trị bản thân.
Nhưng thậm chí quan trọng hơn, đó là kiểm soát sự tò mò về những chi tiết nhạy cảm -- Đã ở đâu? Đã làm chuyện đó ở đâu?
Mật độ chuyện ấy? Cô ta tuyệt hơn tôi trên giường sao? -- những câu hỏi loại này chỉ khiến bạn đau đớn, và làm bạn mất ngủ cả đêm.
Thay vào đó, hãy nghĩ đến những câu hỏi mà tôi xem là mang tính điều tra, những câu giúp bạn ngẫm nghĩ về ý nghĩa, về động cơ -- Cuộc ngoại tình này có ý nghĩa gì?
Điều gì anh có thể bày tỏ hoặc trải nghiệm mà không thể làm với tôi?
Cảm giác của anh thế nào khi quay lại?
Điều gì anh trân trọng trong quan hệ chúng ta?
Anh thấy thoải mái khi quan hệ này kết thúc?
Mỗi cuộc ngoại tình sẽ định hình lại một mối quan hệ, và mỗi cặp đôi sẽ xác định hậu quả của mối quan hệ ngoài luồng sẽ ra sao.
Nhưng chuyện ngoại tình mãi tồn tại, chúng không biến mất.
Và ngã ba đường giữa tình yêu và ham muốn, sẽ không có câu trả lời đơn giản như trắng/đen, tốt/xấu, và cũng không hẳn nạn nhân/tội phạm.
Sự phản bội trong một mối quan hệ đến với nhiều dạng.
Có rất nhiều cách ta phản bội người: với sự khinh thường, với sự bỏ mặc, với sự lạnh lùng, với bạo lực.
Phản bội tình dục chỉ là một cách khiến bạn đời bị tổn thương.
Nói một cách khác, nạn nhân của vụ ngoại tình không phải luôn luôn là nạn nhân trong một cuộc hôn nhân.
Giờ, các bạn vừa nghe tôi nói, và tôi biết các bạn đang nghĩ gì: Cô ta có giọng Pháp, cô ta chắc hẳn là chuyên gia ngoại tình.
(TIếng Cười) Vậy là các bạn đã nhầm rồi.
Tôi không phải 1 người Pháp.
(Tiếng Cười) (Tiếng Vỗ Tay) Và tôi cũng không chuyên.
Nhưng bởi vì tôi nghĩ điều tích cực có thể xuất hiện từ việc ngoại tình, tôi đã được hỏi rất nhiều lần câu hỏi kỳ cục này: Cô có ủng hộ chuyện ngoại tình?
Tôi sẽ chẳng khuyên các bạn có quan hệ ngoài luồng như thế khác nào gợi ý các bạn nên bị ung thư, và như ta cũng biết những người trải qua cơn đau thường nói đến việc họ đã có quan điểm mới như thế nào từ bệnh tật.
Câu hỏi chính tôi hay bị hỏi từ khi tôi đặt chân đến hội thảo này và nói rằng tôi sẽ nói về sự bội tình, là ủng hộ hay phản đối?
Tôi trả lời, "Vâng."
(Tiếng Cười) Tôi nhìn nhận chuyện ngoại tình từ cả hai góc nhìn: Gây tổn thương, phản bội theo 1 phía, trưởng thành, và khám phá bản thân theo phía còn lại -- Nó có ý nghĩa gì với bạn, và cả với tôi
Và khi một cặp đôi tìm đến tôi sau những ngày ngoại tình đã bị vạch trần, Tôi thường nói với họ là: Ngày nay, trong các nước giàu hầu hết người ta có hai hoặc ba mối quan hệ hay hôn nhân, và một số làm việc đó với chỉ một người.
Hôn nhân đầu tiên của bạn đã đổ vỡ.
Các bạn muốn làm lại lần hai cùng với nhau không?
Xin cám ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Tôi biết mọi người đang nghĩ gì: "Tại sao anh chàng này lại ngồi đó?"
Bởi vì đây là chương trình radio.
(Âm nhạc) Tôi kể những câu chuyện trên sóng radio về Thiết kế, và tôi kể về tất cả các loại câu chuyện: Thiết kế tòa nhà, bàn chải đánh răng bùa hộ mệnh và biển hướng dẫn và phông.
Nhiệm vụ của tôi là làm mọi người hứng thú với những thiết kế mà họ quan tâm để rồi sau đó họ bắt đầu quan tâm đến tất cả các loại thiết kế.
Khi bạn trang hoàng thế giới với một trí óc đầy hứng thú với thiết kế, thế giới sẽ trở lên kỳ diệu.
Thay vì chỉ nhìn thấy những thứ vụn vỡ, bạn sẽ nhận ra các mảnh ghép đậm chất trí tuệ mà những nhà thiết kế không tên đã làm hết sức mình để khiến cuộc sống của chúng ta tuyệt vời hơn
Và đó đơn giản chính là Định nghĩa của Thiết Kế khiến cuộc sống tốt đẹp hơn và mang đến sự vui sướng.
Và chỉ vài thứ có thể làm tôi vui sướng hơn nhìn thấy một lá cờ thiết kế tuyệt vời
(Cười) (Vỗ Tay) Vâng!
Xin chúc mừng lễ kỷ niệm 50 năm lá cờ Canada.
Một là cờ tuyệt đẹp, chất lượng vàng.
Tôi là người rất mê những lá cờ.
Thình thoảng tôi lại gợi chuyện về Lá cờ và mọi người hay phản ứng kiểu, "Tôi không quan tâm về các lá cờ," và rồi chúng tôi tán chuyện về các lá cờ, và, hãy tin tôi đi, 100% mọi người quan tâm đến lá cờ.
Luôn có gì đó về các lá cờ làm rung động cảm xúc của chúng ta.
Gia đình tôi bọc quà Giáng sinh năm nay cho tôi là các lá cờ, bao gồm cả túi đựng quà màu xanh giống như lá cờ của Scotland.
Tôi post bức hình này lên mạng, và chắc chắn rồi, chỉ sau vài phút, ai đó đã post ý kiến thế này, "Anh bạn có thể lấy lá cờ đó mà nhét vào mông đấy" (Cười)
Điều đó -- vậy đó, mọi người đều hứng thú với chuyện các lá cờ
Đó đơn giản là điều xảy ra,
Điều tôi thích về các lá cờ là, một khi bạn hiểu thiết kế của lá cờ, điều gì tạo ra lá cờ đẹp, hay tạo ra lá cờ xấu, bạn có thể hiểu được thiết kế của hầu hết mọi thứ.
Điều tôi muốn làm bây giờ là, tôi sẽ mở một tập trong chương trình radio của mình, "99% Vô hình", và tôi sẽ cấu trúc lại nó ngay tại đây, khi tôi bấm nút này -- Giọng: A.T. cho Âm Thanh -- Roman Mars: Âm thanh sẽ được tạo ra, cứ khi nào bạn nghe thấy tiếng một giọng nói hoặc một phần nhạc, thì đó là vì tôi bấm nút.
Giọng: Âm thaaaanh.
RM: Các bạn đã hiểu ý tôi chứ? Giờ chúng ta bắt đầu.
Ba, hai.
Đây là 99% Vô Hình.
Tôi là Roman Mars. Dẫn truyện: Năm nguyên tắc cơ bản trong thiết kế lá cờ.
Roman Mars: Theo Hiệp Hội Cờ Học Bắc Mỹ.
Cờ học.
Ted Kaye: Cờ học là khoa học nghiên cứu cờ
RM: Cái âm "lol" trong tên tiếng Anh làm nó kỳ cục.
Dẫn truyện: Nguyên tắc 1, Đơn Giản Hóa.
Lá cờ nên đơn giản sao cho 1 đứa bé cũng có thể vẽ được theo trí nhớ.
RM: Trước khi tôi chuyển đến Chicago năm 2005, Tôi còn không biết các thành phố có lá cờ riêng.
TK: Hầu hết các thành phố lớn đều có cờ riêng.
RM: Oh, tôi không biết điều đó. Đó là giọng Ted Kaye.
TK: Xin chào RM: Ông ấy là chuyên gia cờ học
Ông ấy là người rất thú vị.
TK: Tôi là Ted Kaye. Tôi biên tập cho 1 tạp chí khoa học về cờ, hiện tôi đang là thành viên Hiệp Hội Cờ Ba Lan và Hiệp Hội Cờ Học Bắc Mỹ.
RM: Ted có viết cuốn sách về Thiết Kế Cờ
Dẫn truyện: "Cờ Đẹp, Cờ Xấu."
RM: Nó giống 1 cuốn sách nhỏ hơn.
Chỉ 16 trang. TK: Đúng, cuốn sách có tên "Cờ Đẹp, Cờ Xấu: Cách thiết kế 1 lá cờ tuyệt vời."
RM: và lá cờ thành phố đầu tiên tôi thấy ở Chicago là 1 tuyệt tác: nền trắng, hai sọc ngang xanh nước biển, với 4 ngôi sao đỏ sáu cánh nằm ở trung tâm.
Dẫn truyện: Nguyên tắc 2, dùng biểu tượng có ý nghĩa.
TK: Các sọc xanh biểu tượng cho nước dòng sông, và hồ.
Dẫn truyện: Hình ảnh, màu sắc, đặc điểm lá cờ nên phản ánh nghĩa chúng biểu tượng
TK: Các ngôi sao đỏ biểu tượng các sự kiện quan trọng trong lịch sử Chicago
RM: Thành lập Fort Dearborn, Nạn Cháy Lớn Chicago (1871) Kỷ niệm World Columbian Exposition mọi người đều nhớ vì liên quan đến White City, Kỷ niệm Century of Progess Exposition, vốn chả ai nhớ đến.
Dẫn truyện: Nguyên Tắc 3, dùng 2 tới 3 màu sắc cơ bản.
TK: Nguyên tắc cơ bản cho màu sắc là dùng 2 đến 3 màu trong nhóm màu chuẩn: đỏ, trắng, xanh nước biển, xanh lá cây, vàng, và đen.
RM: Thiết kế lá cờ Chicago được chấp nhận hoàn toàn bởi mọi người khắp thành phố
nó xuất hiện ở mọi nơi; mọi toàn nhà trong thành phố đều treo cờ.
Whet Moser: có lẽ luôn có tối thiểu 1 của hàng mỗi dãy phố gần nơi tôi làm, bán cờ Chicago.
RM: Đó là Whet Moser từ Tạp chí Chicago.
WM: Hôm nay, tôi đi cắt tóc, khi tôi ngồi xuống ghế trong quán cắt tóc, tôi thấy có lá cờ Chicago trong hộp người cắt tóc đựng dụng cụ, rồi nhìn vào gương, tôi lại thấy 1 lá cờ Chicago treo trên tường phía sau.
Khi tôi rời đó, 1 chàng trai đi ngang qua tôi với chiếc huy hiệu cờ Chicago ở balo.
RM: Đây là sự tận dụng và biến tấu.
Các ngôi sao sáu cánh xuất hiện ở gần như tất cả mọi nơi.
WM: Cốc cà phê tôi mua hôm trước có hình ngôi sao Chicago trên nó.
RM: Đó là 1 biểu tượng riêng biệt của niềm tự hào Chicago.
TK: Khi 1 cảnh sát hay lính cứu hỏa qua đời ở Chicago, thường chúng ta sẽ không thấy lá cờ Mỹ trên quan tài.
mà là lá cờ của thành phố Chicago.
Điều đó phản ánh mức độ sâu đậm mà lá cờ gắn với hình ảnh Chicago.
RM: Đó không chỉ đơn giản là vì mọi yêu mến Chicago nên yêu cả lá cờ của thành phố
Tôi nghĩ rằng mọi người yêu Chicago hơn bời vì lá cờ ở đây quá tuyệt vời.
TK: 1 sự điều hòa ngược tích cực giữa biểu tượng tuyệt vời với tự hào công dân
RM: Khi tôi quay lại San Francisco năm 2008, Tôi tìm hiểu về lá cờ thành phố, bời vì tôi chưa từng nhìn thấy nó trong suốt 8 năm tôi từng sống ở đây.
Và tôi đã thấy nó, tôi rất tiếc phải nói rằng, nó thiếu mọi tieu chuẩn,
(Cười) Tôi biết mà.
(Cười) TK: Để tôi bắt đầu từ trên cùng.
Dẫn truyện: Nguyên tắc 1, Đơn Giản Hóa.
TK: Thiết kế đơn giản.
Dẫn truyện: Lá cờ nên đơn giản sao cho 1 đứa bé cũng có thể vẽ được theo trí nhớ.
TK: Đây là 1 lá cờ tương đối phức tạp.
RM: Oki, cùng xem nào.
Điểm chính trên lá cờ San Francisco là chim phượng hoàng biểu tượng cho thành phố phát triển lên từ đống tro tàn sau các vụ hỏa hoạn kinh khủng thời kỳ 1850s.
TK: 1 biểu tượng mạnh mẽ của San Francisco.
RM: Tôi vẫn không thích chim phượng hoàng.
Về thiết kế, nó vừa quá hung tợn lại vừa quá nhiều chi tiết, nếu bạn cố gắng nhớ chúng, bạn sẽ chẳng thể nào làm nổi, và nó nhìn cũng tệ từ khoảng cách xa, nhưng vì có ý nghĩa sâu sắc nên biểu tượng vẫn được điểm cộng
Phía sau chim phượng hoàng, nền hầu như chỉ 1 màu trắng, rồi nó có viền vàng đậm bao quanh.
TK: Đó là một đặc điểm rất hấp dẫn.
RM: Tôi nghĩ điều đó vẫn ok. Nhưng -- (Cười) -- Giờ đến điều không chấp nhận trong thiết kế của lá cờ.
Dẫn truyện: Nguyên Tắc 4, không chữ không dấu.
Không dùng chữ viết dưới bất kỳ dạng nào.
RM: Ngay phía dưới biểu tượng chim là câu châm ngôn dịch là "Vàng trong hòa bình sắt trong chiến tranh," Thêm nữa -- và đây là vấn đề lớn -- cụm từ San Francisco ở dưới cùng.
TK: Nếu bạn cần phải viết tên điều bạn đang muốn truyền đạt trên lá cờ thì biểu tượng bạn dùng đã thất bại.
(Cười) (Vỗ Tay) RM: Cờ nước Mỹ chẳng hề viết "USA" trên đó.
Thực tế, lá cờ các quốc gia thường thiết kế theo như đã nói.
Như, cờ Nam Phi, cờ Thổ Nhĩ Kỳ, cờ Isarel Cờ Somalia, cờ Nhật Bản, và cờ Gambia.
Có rất nhiều lá cờ quốc kỳ thiết kế tuyệt vời, nhưng chúng đều tuân theo những nguyên tắc thiết kế tốt.
Quốc kỳ thể hiện hình ảnh ở cấp độ quốc tế
những những lá cờ của thành phố, bang, các vùng lại là một câu chuyện khác.
(Cười) Đó là thảm họa của những lá cờ xấu, và điều này cần phải được chấm dứt.
(Cười) (Vỗ Tay) Đó là sự thật và đó cũng là thách thức.
Bước đầu tiên là nhận ra rằng chúng ta có 1 vấn đề.
Rất nhiều người có xu hướng nghĩ rằng thiết kế đẹp chỉ là vấn đề về thưởng thức, và thành thật mà nói thì, thỉnh thoảng điều đó đúng, nhưng nó cũng sai, phải không nào?
Đây là danh sách đầy đủ các nguyên tắc thiết kế cờ của NAVA. Dẫn truyện: Năm nguyên tắc cơ bản trong thiết kế cờ.
Nguyên tắc 1, Đơn Giản Hóa. Dẫn truyện: nguyên tắc 2, dùng biểu tượng có ý nghĩa.
Dẫn truyện: nguyên tắc 3, dùng 2 tới 3 màu cơ bản.
Dân truyện: nguyên tắc 4, không ký tự không dấu.
Dẫn truyện: không bao giờ dùng ký tự.
TK: Bởi vì bạn không thể đọc chữ từ xa.
Dẫn truyện: nguyên tắc 5, TK: riêng biệt.
RM: Tất cá những lá cờ đẹp nhất có xu hướng tuân theo các nguyên tắc này.
Và như tôi đã nói trước đó, quốc kỳ của hầu hết các nước đều ok.
Nhưng đây là điều quan trọng:
Nếu bạn đưa danh sách nguyên tắc thiết kế này đến bất ký nhà thiết kế nào Họ sẽ trả lời rằng những nguyên tắc này == đơn giản, ý nghĩa sâu sắc, dùng ít màu hay dùng màu cẩn thận, riêng biệt, không có chữ bạn không thể đọc tất cả các nguyên tắc này cũng áp dụng đối với họ.
Nhưng buồn thay, những nguyên tắc thiết kế tốt hiếm khi được áp dụng
vào thiết kế lá cờ các thành phố ở Mỹ. Vấn đề lớn nhất của chúng ta dường như chính là
Chúng ta không thể ngăn bản thân từ việc đặt tên trên lá cờ, hay còn dấu thành phố với chữ trên đó.
Đây là vấn đề về các con dấu: Chúng được thiết kế để triện trên giấy nơi bạn có thể đọc được chúng, chứ không phải trên những lá cờ bay lất phất xa cả trăm bước.
Đây là một nhóm các lá cờ.
Các nhà nghiên cứu cờ học gọi chúng là SOBs: Các con dấu trên tấm ga trải giường (Cười) và nếu bạn không thể nhận ra lá cờ nào của thành phố nào, Vâng, đó chính xác là vấn đề ở đây, ngoại trừ Anaheim. Nghe nói họ chữa lại lá cờ (Cười)
Những lá cờ kiểu này xuất hiện mọi nơi trên đất Mỹ.
Tương tự như con dấu thành phố ở đây ở Châu Âu có Huy Hiệu thành phố,
và đây là nơi chúng ta có thể rút ra bài học về cách thiết kế đúng.
Đây là hình Huy Hiệu của thánh phố Amsterdam.
Nếu đây là 1 thành phố ở Mỹ, Lá cờ có lẽ sẽ trông như này.
Bạn hiểu ý tôi chứ, nhỉ.
(Cười) Tuy nhiên, lá cờ của Amsterdam trong thực tế trông như này cơ.
Thay vì dùng toàn bộ hình Huy hiệu trên nền đặc màu với dòng chữ "Amsterdam", họ chỉ giữ lại những đặc điểm chính của tấm khiên, và họ tạo ra lá cờ thành phố phá cách nhất trên thế giới
(Cười) (Vỗ Tay) Và bời vì nó rất phá cách, những lá cờ này được treo tràn ngập khắp Amsterdam, tương tư như ở Chicago vậy.
Mặc dù những lá cờ SOBs rất tệ và rất tức mắt với tôi, chẳng gì có thể khiến bạn không sốc khi nhìn 1 trong những thiết kế thảm hại nhất trong lịch sừ cờ học.
Các bạn đã sẵn sàng chưa?
Đây là lá cờ ở Milwaukee, Wiscosin.
(Cười) Ý tôi là, nó thật sự khác biêt, Tôi đồng ý với điểm này.
Steve Kodis: Lá cờ này được dùng từ 1955.
RM: Thành phố tổ chức 1 cuộc thi và nhận được rất nhiều bài dự thi với đủ các kiểu thiết kế.
SK: Và 1 người đàn ông cao niên tên Fred Steffan đã tập hợp thiết kế từ nhiều bài khác nhau để tạo ra lá cờ Milwaukee ngày nay.
RM: Đây là một lá cờ hổ lốn.
Có 1 bánh răng khổng lồ biểu tượng Công nghiệp, 1 con tàu biểu tượng Cảng, 1 nhành lúa mỳ rất lớn thể hiện sự tôn vinh Công Nghiệp Sản xuất bia
Đây quả thực là một mớ hỗn độn, và Steve Kodis, 1 nhà thiết kế đồ họa từ Milwaukee, muốn thay đổi nó.
SK: Lá cờ thật sự rất tệ.
Đây là 1 sai lầm từ người đại diện thành phố chắc chắn vậy.
RM: Nhưng điều làm cho lá cờ này tệ hơn hẳn chính là việc trên lá cờ này lại có lá cờ Nội Chiến Mỹ của trung đoàn Milwaukee.
SK: Chính đặc điểm cuối cùng này đặc điểm khiến cho lá cờ trở nên nực cười hơn, đó là có 1 hình lá cờ khác trên lá cờ Milwaukee.
RM: Ngay trên lá cờ.
Vâng. Vâng. (Cười) Vâng.
(Âm Nhạc) Milwaukee hiện nay là 1 thành phố tuyệt vời.
Tôi đã đến đó. Tôi yêu thành phố ấy.
Phần gây chán nản nhất của lá cờ này, là ở việc đã có hai cuộc thi lớn thiết kế lại lá cờ.
Lần cuối diễn ra vào năm 2011.
105 mẫu thiết kế được tiếp nhận.
TK: Nhưng cuối cùng, các thành viên Ban Nghệ Thuật Milwaukee quyết định không mẫu thiết nào xứng đáng làm lá cờ mới của thành phố.
RM: Họ không thể thống nhất việc thay đổi lá cờ ấy!
(Cười) Chuyện này gây thất vọng đến mức có thể khiến các bạn nghĩ rằng Thiết kế tốt và chế độ dân chủ đơn giản là không thể cùng song hành.
Nhưng Steve Kotas đang muốn thử thêm 1 lần nữa thiết kế lại lá cờ Milwaukee.
SK: Tôi tin rằng Milwaukee là 1 thành phố tuyệt vời.
Mỗi thành phố tuyệt vời xứng đáng có 1 lá cờ tuyệt vời.
RM: Steve chưa sẵn sàng tiết lộ thiết kế của anh ấy
1 trong những điều cần làm khi đề xuất thiết kế là bạn phải thuyết phục thành lập ban đánh giá, sau đó bạn đưa ra bản thiết kế của mình
Nhưng đây là mẹo nhỏ: Nếu bạn muốn thiết kế 1 lá cờ tuyệt đẹp, 1 là cờ phá cách như của Chicago hay D.C. nơi cũng có 1 lá cờ rất tuyệt, hãy bắt đầu bằng cách vẽ 1 hình chữ nhật 1x1.5 inh trên 1 mảnh giấy.
Thiết kế của bạn phải vừa khít trong hình này
Đây là lý do.
TK: 1 lá cờ 3x5 feet trên 1 cột cờ cách xa 100 feet nhìn sẽ có kích thước tương tự 1 hình chữ nhật 1x1.5 inh được quan sát từ khoảng cách 15 inh từ mắt
Bạn chắc sẽ rất ngạc nhiên về mức độ đơn giản của thiết kế khi bạn phải giới hạn trong hình ấy.
RM: Trong khi đó, quay lại San Francisco.
Chúng ta liệu có thể làm điều gì đó?
TK: Tôi muốn nói rằng ẩn trong mỗi lá cờ tồi tệ luôn thấp thoáng bóng dáng 1 lá cờ tuyệt vời muốn hiện ra.
(Cười) Cách để biến lá cờ của San Francisco thành lá cờ đẹp là phải bỏ đi dòng chữ châm ngôn bời vì bạn không thể đọc được nó từ xa.
Bỏ cả dòng tên nữa, và đường viền có lẽ nên được làm đậm hơn, để nó trở thành 1 phần của lá cờ.
Và tôi sẽ muốn lấy đi hình chim và biến nó thành 1 biểu tượng lớn tuyệt ở giữa lá cờ.
RM: Nhưng hình chim hiện tại cần phải bỏ đi.
TK: Tôi muốn dơn giản hóa biểu tượng phương hoàng.
Miêu tả 1 chú chim lớn, rang cánh rộng vươn lên từ ngọn lửa.
Nhấn mạnh chi tiết các ngọn lửa.
RM: Và đây, lá cờ mới này được thiết kế bởi Frank Chimero dựa trên các gợi ý của Ted Kaye.
Tôi không biết anh ấy sẽ thiết kế như nào nếu chúng ta hoàn toàn không trói buộc và không tuân theo các nguyên tắc.
Người hâm mộ chương trình radio của tôi, họ đã nghe tôi phàn nàn về những lá cờ xấu
Họ đã gửi cho tôi những thiết kế gợi ý.
Thiết kế này từ Neil Mussett.
Cả hai đều đẹp hơn nhiều.
và tôi nghĩ rằng nếu chúng được dùng, tôi sẽ thấy chúng được treo khắp thành phố
Trong cuộc vận động thiết kế những lá cờ đẹp của tôi, rất nhiều thính giả đã tự thiết kế lại cờ của họ và nghĩ đến khả năng đề nghị chúng được dùng chính thức hóa
Nếu bạn nhìn thấy cờ thành phố mình và thích nó, hãy treo nó lên, cho dù nếu thiết kế của nó chưa tuân theo 1 hay 2 nguyên tắc thiết kế.
Tôi không bận tâm điều ấy.
Nhưng nếu bạn không nhìn thấy cờ thành phố mình, có lẽ nó không tồn tại, hoặc nó có, nhưng nó đơn giản là quá xấu, và tôi thách thức các bạn cố gắng tham gia vào thay đổi chúng.
Khi mà chúng ta có ngày càng nhiều thành phố thì các lá cờ sẽ trở thành không chỉ là biểu tượng của thành phố như 1 địa điểm, mà còn trở thành biểu tượng về cách mà thành phố quan niệm về Thiết kế, đặc biệt là ngày nay quần chúng đang ngày càng nhận thức hơn về thiết kế.
Và tôi nghĩ rằng nhận thức này luôn luôn cao.
1 lá cờ thiết kế tốt có thể đóng vai trò chỉ thị về cách mà thành phố quan niệm về cả hệ thống thiết kế của nó: hệ thống giao thông, công viên, tín hiệu quảng cáo-chỉ dẫn.
Nghe có vẻ tầm phào, nhưng không hề.
TK: Thường khi các lãnh đạo thành phố nói "Chúng tôi còn nhiều thứ quan trọng phải làm hơn là lo đến lá cờ thành phố," Câu trả lời của tôi là, "Nếu các anh có 1 lá cờ tuyệt vời các anh sẽ có 1 lá cờ để mọi người tập hợp lại để cùng nhau giải quyết những điều quan trong kia."
RM: Tôi đã tự mình chứng kiến sức mạnh mà 1 lá cờ tuyệt mang lại trong trường hợp của Chicago.
Sự gắn kết giữa thiết kế đẹp và niềm tự hào công dân là điều mà chúng ta cần ở mọi nơi.
Điều tuyệt nhất về các lá cờ đô thị là chúng ta sở hữu chúng.
Chúng là 1 nguồn mở, ngôn ngữ thiết kế sở hữu bởi cộng đồng
Khi chúng được thiết kế tốt, chúng được sử dụng, được biến tấu,
và chúng chứa sức mạnh. Chúng ta có thể kiểm soát hình ảnh thương hiệu và đồ họa của các thành phố với 1 lá cờ đẹp, thay vào đó, khi chúng ta có những lá cờ xấu không dùng, chúng ta nhượng lại cho các đội thể thao và các phòng thương mại, ban du lịch.
Các đội thể thao có thể rời đi và làm tan vỡ trái tim chúng ta.
Bên cạnh đó, một số trong chúng ta thật sự không quan tâm đến thể thao.
và các chiến dịch du lịch có thể cũng không tốt.
Nhưng 1 là cờ tuyệt vời sẽ đại biểu cho thành phố ấy đến mọi người ở đó và đại biểu cho con người nơi ấy với toàn thế giới.
Và khi lá cờ ấy là lá cờ tuyệt vời, sự kết nối ấy cũng là 1 thứ tuyệt vời.
Có lẽ tất cả các lá cờ đô thị đều mang cảm hứng lớn như Hồng Kông hay Ba Lan, hay Trondheim, và chúng ta có thể bỏ đi tất cả các lá cờ xấu như San Francisco, Milwaukee, Cedar Rapids, và cuối cùng, khi chúng ta đã hoàn thành, chúng ta có thể làm gì đó đối với Pocatello, Idaho, vốn dược Hiệp Hội Cờ Học Bắc Mỹ coi là lá cờ đô thị xấu nhất Bắc Mỹ.
(Cười) (Vỗ Tay) Vâng.
Lá cờ ấy có 1 biểu tượng Thương Mại mọi người ạ.
(Cười) Chỉ nhìn nó thôi cũng làm tôi thấy nhức mắt.
Cảm ơn các bạn rất nhiều vì đã lắng nghe.
(Vỗ Tay) ["Âm nhạc bởi: Melodium (@melodiumbox) và Keegan Dewitt (@keegandewitt)"]
Tôi muốn bạn nhìn vào chiếc bút chì này
Nó là một vật. Một vật hợp pháp.
Những quyển sách bạn có, hay chiếc xe hơi bạn sở hữu cũng vậy
Chúng đều là vật hợp pháp.
Những chú khỉ bạn sẽ thấy ngay sau tôi, cũng là một vật hợp pháp.
Bây giờ, tôi có thể làm thế này đối với một vật hợp pháp.
Tôi có thể làm điều tôi muốn với quyển sách hay chiếc xe.
Những chú khỉ này, bạn sẽ thấy.
Bức ảnh này được một người đàn ông tên James Mollison chụp lại cũng chính ông đã viết cuốn sách "James và Others Apes".
Và ông đã kể trong cuốn sách ấy, rằng mọi chú khỉ trong đó, đều mồ côi chúng nhìn bố mẹ chúng chết ngay trước mắt.
Chúng chỉ là vật hợp pháp.
Vì vậy qua nhiều thế kỉ, vẫn tồn tại 1 bức tường pháp lý chia tách vật thể hợp pháp với pháp nhân.
Một mặt, những vật hợp pháp là vô hình trước các thẩm phán.
Chúng không được tính đến trong pháp luật.
Chúng không có bất cứ quyền hợp pháp nào.
Chúng không có tư cách để nhận được quyền hạn hợp pháp
Chúng là những kẻ nô lệ.
Phía bên kia bức tường pháp lý là những con người hợp pháp.
Pháp nhân thì lại hữu hình trước luật pháp.
Luật pháp tính đến họ.
Họ có nhiều quyền lợi.
Có tư cách để nhận được vô số quyền hạn.
Và họ là những ông chủ.
Bây giờ, tất cả động vật đều là vật hợp pháp.
Tất cả con người đều là những pháp nhân.
Nhưng là một con người và một pháp nhân ngày nay, lại chưa bao giờ đồng nghĩa với pháp nhân
Con người và cá thể tự nhiên không hề đồng nghĩa với nhau.
Mặt khác, Có rất nhiều người qua hàng thế kỉ chỉ là những vật tồn tại hợp pháp.
Nô lệ là vật hợp pháp.
Phụ nữ, trẻ em đã từng là những vật thể hợp pháp.
Quả thực, qua nhiều thế kỉ qua, việc đấu tranh vì quyền con người đã tạo lỗ hổng trên bức tường pháp lý và bắt đầu tiếp thêm hi vọng cho những thứ người ấy và biến họ thành những cá thể hợp pháp.
Nhưng chao ôi, lỗ hổng đó đã đóng lại.
Bây giờ, bên kia là các pháp nhân, nhưng sẽ không chỉ giới hạn ở con người.
Ví dụ như có nhiều pháp nhân thậm chí không phải là loài vật sống.
Ở Mỹ, chúng tôi nhận thấy thực tế rằng các tập đoàn cũng là pháp nhân.
Ở Ấn Độ tiền độc lập, một tòa án nêu rằng người theo đạo Hindu là pháp nhân, và nhà thờ hồi giáo là một pháp nhân.
Năm 2000, tòa án tối cao Ấn Độ nêu rằng những cuốn sách kinh thánh của người Sikh là pháp nhân, và năm 2012, chỉ mới vừa đây thôi, có một hiệp ước giữa người dân bản địa New Zealand và nhà vua, đồng ý rằng một con sông là một pháp nhân sở hữu chính lòng sông của nó.
Vào năm 1980, tôi đọc cuốn sách của Peter Singer, khi đó tôi còn tóc nâu bờm xờm và tôi đã bị lay động bởi nó, bởi vì tôi là luật sư và tôi muốn lên tiếng cho sinh mạng thấp cổ bé họng, bảo vệ cho những gì không thể tự bảo vệ mình và tôi đã không nhận ra hàng tỷ tỷ sinh mạng không được bảo vệ như thế nào thì hàng triệu động vật như thế ấy.
Và tôi trở thành một luật sư đấu tranh cho động vật.
Và vào năm 1985, tôi nhận ra tôi đang cố gắng đạt được thứ rõ ràng là bất khả, và lý do là những khách hàng của tôi, tất cả động vật tôi đang cố gắng bảo vệ, chỉ là những vật hợp pháp vô hình.
Vì vậy tôi quyết định rằng chỉ có một cách là ít nhất một số chúng, phải bước qua lỗ hổng mà chúng tôi cố gắng mở ra lại và bắt đầu đem hi vọng cho loài vật thích đáng bước qua lỗ hổng sang bên kia ranh giới của để trở thành pháp nhân.
Ngay thời điểm ấy, có rất ít người biết hay nói về quyền chính đáng của động vật, về ý tưởng cấp quyền pháp lý hoặc tính người pháp lý cho động vật. Và tôi biết rằng phải mất thời gian dài để hoàn thành nó.
Và vì vậy năm 1985, tôi cho rằng tôi có thể mất là 30 năm trước khi có khả năng bắt đầu cuộc đấu tranh này. một chiến dịch dài hơi, để có thể mở ra một lổ hỗng khác trên bức tường đó.
Nhưng hóa ra tôi đã bi quan, tôi chỉ mất 28 năm thôi.
Vì vậy điều mà tôi phải làm để bắt đầu kế hoạch không chỉ là viết những bài phê bình luật lệ và dạy học, viết sách, mà tôi phải bắt đầu đi sâu vào chi tiết về cách để khởi tụng cho vụ kiện này nữa.
Vì vậy việc tôi cần làm đầu tiên là xác định nguyên nhân khởi kiện là gì một nguyên nhân khởi kiện hợp pháp
Và nguyên nhân khởi kiện chính là phương tiện để luật sư đưa ra lý luận của mình trước tòa.
Hóa ra là đã có một vụ thú vị xảy ra gần 250 năm trước ở Anh là vụ Somerset và Stewart, khi ấy một nô lệ da đen đã sử dụng hệ thống pháp luật và từ một thứ tồn tại hợp pháp trở thành pháp nhân.
Tôi đã hứng thú đến mức viết luôn một cuốn sách về điều đó.
James Somerset bị bắt cóc từ Tây Phi năm cậu lên 8 tuổi.
Cậu đã sống sót ở Middle Passage, và được bán cho một thương nhân Xcốt-len tên là Charles Stewart ở Virginia.
20 năm sau đó, Stewart mang James Somerset đến Luân Đôn, và sau khi đến đây, James quyết định anh sẽ bỏ trốn
Việc đầu tiên là làm lễ rửa tội, vì anh muốn nhận bố mẹ đỡ đầu, bởi vì đối với nô lệ ở thế kỉ 18, họ biết rằng trách nhiệm lớn lao của cha mẹ đỡ đầu là có thể giúp họ trốn thoát.
Vào mùa thu năm 1771, James Somerset chạm trán với Charles Sterwart.
Chúng tôi không hề biết những gì diễn ra, nhưng sau đó James đã biến mất.
Charles Stewart giận dữ thuê những người bắt nô lệ lùng sục khắp Luân Đôn, tìm và mang anh ta quay lại tàu "Ann và Mary" đang neo đậu tại cảng Luân Đôn. anh ta bị xích lại tại bong tàu, con tàu nhổ neo đến Jamaica ở đây James bị rao bán trong chợ nô lệ và bị xử 3 đến 5 năm thu hoạch mía ở Jamaica.
Bấy giờ, bố mẹ đỡ đầu của James bắt đầu hành động.
Họ gặp gỡ một thẩm phán quyền lực nhất, Lord Mansfield, thẩm phán tối cao tòa án King's Bench, và họ yêu cầu ông phát hành một trát đình quyền giam giữ theo thông luật thay mặt cho James Somerset.
Lúc bấy giờ, các thẩm phán nói tiếng Anh có ban hành thông luật khi họ không ở trong nội các bằng quy chế hoặc hiến pháp, và trát đình quyền giam giữ gọi là Trát Tối cao Chữ T in hoa, T in hoa, và nó có nghĩa là bảo vệ bất cứ ai khỏi bị tước đoạt đi nguyện vọng.
Khi trát được ban hành.
Người tống giam phải đưa người bị tống giam ra tòa và cung cấp lý do pháp lý để có thể tước đoạt tự do thân thể của người khác.
Lord Mansfield phải quyết định ngay lập tức, bởi vì nếu James Somerset chỉ là một vật hợp pháp, anh ta sẽ không đủ tư cách để có trát đình quyền giam giữ, muốn đủ tư cách anh phải là pháp nhân.
Vì vậy Lord Mansfield quyết định ông sẽ giả định, rằng James Somerset quả thực là một pháp nhân, và ông ban hành trát và James được mang đến bởi thuyền trưởng của con tàu.
Đã có hàng loạt những tin đồn trong 6 tháng sau đó.
Vào ngày 22 tháng 6, 1772, Lord mansfield nói rằng chế độ nô lệ đáng ghê tởm. và ông đã dùng từ "đáng ghê tởm", rằng thông luật không ủng hộ điều này, và ông yêu cầu trả tự do cho James.
Tại thời điểm ấy, James Somerset trải qua một sự chuyển biến về pháp lý.
Con người tự do bước ra khỏi tòa án hoàn toàn giống hệt người nô lệ đã bước vào. nhưng dưới đôi mắt luật pháp, họ chẳng hề có điểm chung.
Việc tiếp theo chúng tôi làm là Dự án Nonhuman Rights, do tôi sáng lập, sau đó xem xét những giá trị và nguyên lý mà chúng tôi muốn trình cho thẩm phán?
Những giá trị và nguyên lý nào mà chúng hấp thụ từ dòng sữa mẹ, chúng được dạy ở trường luật, hay được chúng sử dụng mỗi ngày, chúng tin tưởng bằng tất cả tâm hồn và chúng tôi chọn tự do và bình đẳng.
Bạn có quyền tự do bởi vì các bạn sống cùng với nhau, và một quyền tự do căn bản bảo hộ cho một quyền lợi căn bản
Quyền lợi tối cao trong thông luật là quyền tự chủ và tự quyết định.
Cho nên chúng mạnh mẽ đến nỗi ở một nước áp dụng thông luật, nếu bạn vào bệnh viện và bạn từ chối các liệu pháp cứu chữa y tế, thẩm phán sẽ không thể bắt ép bạn, bởi vì họ tôn trọng sự tự chủ và tự quyết định của bạn.
Bạn có quyền bình đẳng bởi vì bạn giống như những người khác, có lề thói tương tự nhau.
Như thế, họ có quyền, và bạn giống học thì bạn cũng có quyền tương tực.
Tòa án và các cơ quan lập pháp luôn vạch những ranh giới
Người được hưởng quyền, người không.
Nhưng phải đảm bảo được quyền lợi tối thiểu ranh giới này là phương tiện hợp lý để tiến đến mục đích hợp pháp hóa.
Dự án Nonhuman Rights tranh luận rằng việc tạo ra ranh giới để biến những sự sống tự do và có quyền quyết định thành nô lệ như sinh vật bạn thấy đằng sau tôi đây là xâm phạm quyền bình đẳng.
Chúng tôi đã nghiên cứu qua 80 khu vực pháp lý phải mất 7 năm để có thể tìm ra một nơi mà chúng tôi muốn đệ đơn kiện đầu tiên.
Chúng tôi chọn bang New York.
Sau đó chúng tôi quyết định ai sẽ là nguyên đơn.
Và đó là loài tinh tinh, không chỉ vì Jane Goodall ở trong ban giám đốc dự án mà bởi vì Jane và nhiều người khác, đã nghiên cứu sâu sắc về tinh tinh qua hàng thập kỉ qua.
Chúng tôi biết về khả năng nhận thức đặc biệt của chúng, những năng lực đó cũng tương tự như ở loài người.
Vì vậy chúng tôi chọn tinh tinh, và sau đó bắt đầu tuyển chọn những chuyên gia hiểu biết khả năng nhận thức của tinh tinh.
Chúng tôi đã tìm thấy người cần tìm ở Nhật, Thụy điển, Đức, Xcot len, và Mỹ, và, họ đã viết bản tuyên thệ dài 100 trang đưa ra 40 đặc trưng về khả năng nhận thức phức tạp của tinh tinh hoặc cá nhân hoặc tập thể, tất cả phù hợp với quyền tự chủ và tự quyết định.
Một trong số những nhận thức ấy là chúng có ý thức.
Và chúng ý thức được rằng chúng có ý thức.
Chúng biết mình có tư duy. Và loài khác cũng vậy.
Chúng biết mình là những cá thể, và có thể sống.
Chúng hiểu rằng chúng đã sống ngày hôm qua và sẽ tồn tại đến ngày mai.
Chúng có thể trải qua thời gian tâm lý. Chúng nhớ những gì xảy đã xảy ra.
Chúng dự đoán được tương lai, vì vậy thật là khủng khiếp khi cầm tù chú tinh tinh một mình.
Một việc mà ta chỉ làm với những tội phạm nghiêm trọng nhất, và chúng ta làm điều tương tự với tinh tinh mà không hề mảy may suy nghĩ
Chúng có những giá trị đạo đức.
Khi chúng chơi trò chơi kinh tế với con người, Chúng tự động đưa ra đề nghị công bằng, thậm chí dù không cần phải làm như vậy.
Chúng giỏi toán. Chúng hiểu những con số.
Chúng có thể làm toán cơ bản.
Chúng hiểu ngôn ngữ, hay để đứng ngoài bất đồng ngôn ngữ, chúng chủ động tham gia giao tiếp chú ý đến thái độ của những người đang nói.
Chúng có văn hóa.
Văn hóa vật thể, văn hóa xã hội.
Văn hóa tượng trưng.
Các nhà khoa học ở rừng Taï ở bờ biển Ivory đã thấy rằng tinh tinh dùng đá để đập vỡ lớp vỏ vô cùng cứng của hạt.
Họ đã nghiên cứu rất lâu, đã khai quật và tìm thấy nền văn hóa vật thể, cách mà chúng làm điều đó những viên đá này, đã qua ít nhất 4300 năm, qua 225 thế hệ tinh tinh.
Vì vậy chúng ta cần tìm hiểu về tinh tinh.
Tinh tinh, 2 con đầu tiên được tìm thấy ở New York.
Cả hai có thể sẽ chết trước khi chúng ta khởi kiện.
Sau đó chúng tôi tìm thấy Tommy.
Đó là chú tinh tinh bạn nhìn thấy sau lưng tôi.
Chúng tôi đã tìm thấy chú trong cũi,
trong một căn phòng với đầy cũi trong nhà kho lớn trên lô đất đã được sử dụng ở trung tâm New York.
Chúng tôi thấy Kiki, bị điếc một tai.
Ở sau cửa hàng bằng xi măng ở phí tây Massachusetts.
Và chúng tôi tìm thấy Hercules and Leo.
2 chú tinh tinh nhỏ đang được sử dụng để nghiên cứu giải phẫu và y khoa ở Stony Brook.
Chúng tôi tìm thấy chúng.
Và vì vậy tuần cuối cùng của tháng 12 năm 2013, dự án quyền động vật đệ 3 đơn kiện trong toàn bang New York sử dụng bộ luật phổ thông tranh luận về tự do thân thể đã được sử dụng với James Somerset, và chúng tôi đã yêu cầu các thẩm phán này ban hành luật phổ thông về tự do thân thể
Chúng tôi muốn tinh tinh tự do, muốn mang chúng đến Khu bảo tồn tinh tinh, ở Nam Florida một hồ nhân tạo với 12 hoặc 13 hòn đảo-- khoảng 0,8 đến 1,2 hecta đủ cho 2 tá tinh tinh sinh sống tự do.
Và những chú tinh tinh này sẽ sống cuộc đời của chúng, với bạn bè của chúng trong môi trường gần Africa nhất có thể.
Bây giờ, tất cả những vụ này vẫn còn tiếp diễn.
Chúng tôi vẫn chưa nhờ Lord Mansfield của mình.
Nhưng chúng tôi sẽ.
Và sẽ. Đây là một cuộc kiện tụng quy mô và kéo dài.
Chúng tôi sẽ. Trích lời của Winston Churchill, cách mà chúng ta nhìn những sự vụ là chúng chưa kết thúc, thậm chí chưa bắt đầu kết thúc, nhưng có thể là kết thúc của một sự bắt đầu.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Nếu tôi nói rằng đây là khuôn mặt chứa nét vui thuần khiết, thì bạn sẽ nói: điên hả?
Tôi sẽ không trách bạn, vì mỗi khi nhìn vào ảnh tự chụp ở Bắc Cực này, tôi hơi rùng mình.
Tôi muốn kể cho bạn nghe về tấm ảnh này.
Lúc ấy tôi đang bơi quanh trong quần đảo Lofoten ở Na Uy, ngay bên trong Vòng Bắc Cực, nước gần như đóng băng.
Còn không khí? Âm 10 độ và gió, và tôi có thể cảm nhận máu đang đóng băng ở tay, ở chân và ở mặt, hối thúc tôi phải bảo vệ các phần cơ thể.
Đó là độ lạnh mà nhất tôi từng trải.
Nhưng với cơn lạnh đến tím môi, mắt lõm vào, và má đỏ bừng, tôi đã nhận ra đây đúng là nơi tôi có thể tìm thấy niềm vui lớn lao.
Khi nói về đau đớn, nhà tâm lý học Brock Bastian viết câu hay nhất có lẽ là: “Cơn đau làm ta tĩnh táo.
Nó khiến chúng ta đột nhiên nhận thức rõ mọi thứ trong môi trường.
Nó đẩy chúng ta vào nhận thức cảm giác ảo về thế giới giống như thiền.”
Nếu run rẩy là một hình thái của thiền, tôi có thể xem mình là một nhà sư.
(Cười) Bây giờ, trước khi chúng ta tìm hiểu tại sao mọi người đều muốn lướt sóng ở vùng nước lạnh,
tôi muốn giới thiệu với bạn đôi nét về một ngày trong cuộc sống của tôi.
(Nhạc) (Video) Tôi biết chúng tôi luôn mong muốn có những con sóng hùng vĩ , nhưng ai biết được điều gì sẽ xảy ra.
Người tôi cứ run lên bần bật.
Tôi lạnh quá.
(Nhạc) (Vỗ tay) Chris Burkard: Đó là thợ ảnh lướt sóng, đúng không?
Tôi thậm chí không biết liệu đó có phải là tên một nghề không.
Bố mẹ tôi hoàn toàn không đồng ý khi tôi báo sẽ nghỉ việc ở tuổi 19 để theo đuổi nghề nghiệp mơ ước: bầu trời xanh, những bãi biển nhiệt đới ấm áp và làn da rám nắng nhiều năm.
Với tôi đây mới là cuộc sống. Đời chẳng còn gì tuyệt hơn.
Toát mồ hôi, chụp ảnh lướt sóng tại các địa điểm du lịch kỳ thú.
Nhưng lại có một vấn đề.
Bạn thấy đấy, tôi càng đến được nhiều nơi kỳ diệu thế này, thì tôi lại càng ít hài lòng.
Tôi khao khát phiêu lưu, mà nơi tôi đến không còn là mới lạ đối với tôi nữa.
Nó bình thường như là wi-fi, TV, bữa tối sang trọng, mạng di động với tôi đó là cái bẫy nhử khách của các điểm du lịch, rồi xuống nước, lên bờ, chẳng bao lâu nó khiến tôi ngộp thở vì chán.
Tôi bắt đầu thèm muốn không gian hoang dã, rộng lớn, và tôi bắt đầu tìm những nơi được mô tả như là quá lạnh, quá xa, quá nguy hiểm để lướt sóng, thách thức đó kích thích tôi.
Tôi bắt đầu làm chiến dịch cá nhân đi ngược với thói thường, bởi nếu có một điều tôi phát hiện được thì đó chính là bất kỳ nghề nghiệp nào, ngay cả nghề được xem hấp dẫn như chụp ảnh lướt sóng, cũng có nguy cơ trở nên tẻ nhạt.
Vậy nên khi tìm cách phá bỏ sự tẻ nhạt này, tôi nhận ra vài điều: Chỉ có khoảng 1/3 các biển trên Trái Đất ấm áp, như dây băng mỏng bao quanh xích đạo.
Vậy nếu muốn tìm được con sóng hoàn hảo, thì khả năng tìm thấy sẽ ở những nơi lạnh giá, nơi biển dữ dội khủng khiếp, và đó chính xác là nơi tôi tìm kiếm.
Trong chuyến đi đầu tiên tới Iceland tôi đã tìm ra được đúng cái tôi đang kiếm tìm.
Vẻ đẹp của thiên nhiên làm tôi choáng ngợp, nhưng quan trọng nhất là, tôi không tin vào mắt mình nữa, con sóng quá hoàn hảo tại một nơi hiểm trở tận cùng thế giới.
Lúc đó, chúng tôi tới bãi biển chỉ để tìm những tảng băng lớn mắc cạn ở bờ.
Vì chúng tạo tấm chắn giữa chúng tôi và con sóng, và chúng tôi phải len lỏi qua mê cung này để bố trí đội hình
rồi khi tới nơi, chúng tôi đẩy băng ra một phía cố gắng cưỡi sóng.
Đó là một trải nghiệm quá tuyệt vời, một trải nghiệm khó quên, vì trong tình thế khắc nghiệt, tưởng chừng như mình lạc vào nơi vắng vẻ nhất, đâu đó tôi tìm thấy sự tinh khôi và một mối kết với thế giới mà tôi biết sẽ không tìm được trên một bãi biển đầy người.
Tôi đã bị cắn câu rồi. Tôi bị mồi chài rồi. (Cười) Làn nước lạnh luôn trong tâm tưởng của tôi, và từ giây phút đó, công việc của tôi tập trung vào các môi trường nghiệt ngã, nó đưa tôi đến nhiều nơi như Nga, Na Uy, Alask, Ai-xơ-len, Chile, đảo Faroe, và nhiều nơi khác.
Một trong những thứ tôi thích ở đó đơn giản là thử thách và sáng tạo, mà tôi phải có để đến được những nơi đó. Tôi phải vào Google Earth nhiều giờ, ngày, tuần để tìm chính xác vùng biển hay rạng san hô xa xôi mà chúng tôi có thể tới.
Khi đến nới đó rồi, thì phương tiện đi lại của chúng tôi rất linh hoạt: xe trượt tuyết, xe việt dã Xô-viết sáu bánh, và đôi khi trực thăng thời tiền sử.
(Cười) mà thực ra tôi cũng rất sợ đi trực thăng.
Tôi nhớ một chuyến đi thuyền đặc biệt kinh dị đến nơi lướt ván hẻo lánh tại bờ biển của Vancouver Island, chúng tôi phải đứng dưới nước trơ mắt bất lực nhìn lũ gấu phá hoại lều trại.
Chúng cướp đồ ăn và vải lều, chúng tôi đúng là mồi của chúng, ở đáy chuỗi thức ăn tự nhiên trong lãnh địa của gấu, không của chúng tôi.
Nhưng với tôi, chuyến đi đó là một minh chứng tình yêu hoang dã mà tôi đánh đổi thay vì đến bãi biển du lịch.
Nhưng nhằm nhò gì so với chuyến tôi đi Na Uy -- (Cười) -- tôi thực sự đã học cách trân trọng cái lạnh.
Vậy, chính nơi đây các cơn bão mạnh nhất, hung dữ nhất trên thế giới tạo ra các cơn sóng lớn tàn phá bờ biển.
Chúng tôi ở trên vịnh nhỏ, hẻo lánh ngay trong Vòng Bắc Cực.
Cừu ở đây còn nhiều hơn cả người, vậy nếu cần tìm cứu trợ cũng không biết đâu mà tìm.
Tôi đứng dưới nước để chụp ảnh lướt sóng, rồi tuyết bắt đầu rơi.
Sau đó nhiệt độ bắt đầu giảm.
Tôi tự nhủ, đây không phải là lúc ra khỏi nước.
Mình đã đi cả đoạn đường dài, đây chính là cái mình mong đợi: thời tiết băng giá với con sóng hoàn hảo.
Mặc dù tôi không thể cảm nhận được ngón tay bấm máy ảnh, tôi biết mình sẽ không từ bỏ.
Nên tôi làm bất cứ thứ gì có thể. Tôi lắc tay, bất cứ gì,
Nhưng đến lúc tôi cảm nhận được cơn gió tràn qua thung lũng và quật ngã tôi, cơn mưa tuyết chuyển thành trận bảo tuyết tăng cường, Và tôi bắt đầu mất nhận thức về không gian.
Tôi không biết mình đang trôi ra biển hay dạt vào bờ rồi tôi chỉ còn nghe văng vẳng tiếng kêu nhạn biển mờ dần và tiếng sóng vỗ ầm.
Bây giờ, tôi mới biết chính nơi đó nổi tiếng về các vụ đắm tàu và rơi máy bay, khi đang trôi, tôi bắt đầu căng thẳng.
Thực ra, tôi chết khiếp -- (Cười)-- và tôi có dấu hiệu giảm thân nhiệt đồng đội phải kéo tôi ra khỏi mặt nước.
Tôi không rõ mình có bị mê sảng gì không, nhưng sau đó mọi người bảo tôi đã cười suốt thời gian đó.
Vâng, từ chính chuyến đi này có lẽ từ trải nghiệm sâu sắc đó tôi bắt đầu cảm thấy mỗi bức ảnh đều quý giá, bởi vì, mỗi bức hình là một là một may mắn bất chợt mà tôi quyết đạt được
Và tôi nhận ra, cái run lẩy bẩy dạy tôi bài học : Ở đời, không có lối tắt nào đưa đến niềm vui.
Bất cứ điều gì đáng theo đuổi luôn đòi buộc chúng ta nếm trải đau đớn dù chỉ một ít, và tôi đã chịu tí đau đớn đó vì các bức ảnh của mình. nó làm tăng giá trị và mang lại nhiều ý nghĩa cho công việc của tôi hơn là việc xuất hiện trên các trang báo.
Bạn xem, tôi đã để lại một phần cơ thể của tôi ở những nơi này, và điều tôi mang về là ước mơ được thực hiện sau bao năm tìm kiếm.
Khi nhìn lại bức ảnh này,
rất dễ nhận ra các ngón tay đông cứng, bộ đồ lặn lạnh cóng và cả những khó khăn đã vượt qua để đến được nơi đó, nhưng trên tất cả, điều mà tôi nhìn thấy lúc này chỉ còn là niềm vui.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Năm 2011, trong sáu tháng cuối của cuộc đời Kim Jong - Il, Tôi sống là gián điệp ở Bắc Hàn.
Tôi sinh ra và lớn lên tại Nam Hàn, kẻ thù của họ.
Tôi sống ở Mỹ, kẻ thù khác của họ.
Từ năm 2002, tôi đã thăm viếng Bắc Hàn vài lần.
Và tôi đã nhận ra, để viết về nơi ấy với bất kỳ ý nghĩa, hoặc để hiểu nơi này ngoài tuyên truyền của chế độ, cách duy nhất là sống hoàn toàn ở Bắc Hàn.
Vì vậy, tôi trở thành một giáo viên và một nhà truyền giáo tại một trường đại học nam ở Bình Nhưỡng.
Trường Đại học Bình Nhưỡng Khoa học và Công nghệ được thành lập bởi Tin Lành Phúc Âm phối hợp với chính quyền để dạy con cái của các quý tộc Bắc Hàn, mà không cải đạo, một án tử hình ở đó.
Các sinh viên là 270 thanh niên, được xem là lãnh đạo tương lai của chế độ độc tài cô lập và tàn bạo nhất trong sự tồn tại.
Khi tôi đến, họ trở thành học trò tôi.
Năm 2011 là năm đặc biệt, đánh dấu kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Lãnh tụ vĩ đại đầu tiên của Bắc Hàn, Kim II-Sung.
Để ăn mừng sự kiện này, chính quyền đóng cửa tất cả các trường đại học, và gửi sinh viên đi đến cánh đồng để xây dựng CHDCND Triều Tiên trong tư tưởng là quốc gia này mạnh mẽ và thịnh vượng nhất thế giới.
Học sinh tôi là những người duy nhất tránh khỏi số phận đó.
Bắc Hàn như là trại cải tạo lao động giả mạo như là một quốc gia.
Tất cả mọi thứ ở đó là về Lãnh tụ vĩ đại.
Mỗi cuốn sách, mỗi bài báo, mỗi bài hát, mỗi chương trình truyền hình -- chỉ duy nhất một chủ đề.
Những bông hoa được đặt theo tên ông, những ngọn núi được khắc những khẩu hiệu của ông.
Mọi người dân đều đeo huy hiệu của Lãnh tụ vĩ đại ở tất cả mọi lúc.
Ngay cả lịch của họ bắt đầu với ngày sinh Kim Il - Sung.
Trường đó như là tù được canh gác nặng nề, giả làm một khuôn viên trường.
Giáo viên chỉ có thể rời đi chơi theo nhóm khi có người của chính phủ kèm cặp.
Thậm chí, các chuyến đi của chúng tôi bị hạn chế đến di tích quốc gia quy định tán dương Lãnh tụ vĩ đại.
Các học sinh không được phép rời khỏi khuôn viên trường, hoặc liên lạc với cha mẹ.
Ngày của các em được tính ra tỉ mỉ, và bất kỳ thời gian rảnh được dành để tôn vinh Lãnh tụ vĩ đại của các em.
Giáo án phải được chấp thuận bởi các nhân viên Bắc Hàn, mỗi lớp bị ghi âm và báo cáo lại, mỗi phòng bị nghe trộm, và mỗi cuộc nói chuyện bị nghe lén.
Mỗi nơi trống được bao phủ với chân dung Kim Il-Sung và Kim Jong-Il, như mọi nơi ở Bắc Hàn.
Chúng tôi không được phép thảo luận về thế giới bên ngoài.
Là sinh viên khoa học và công nghệ, nhiều em chuyên ngành máy tính nhưng các em không biết sự tồn tại của Internet.
Các em chưa bao giờ nghe nói về Mark Zuckerberg hay Steve Jobs.
Facebook , Twitter - những điều này không có ý nghĩa.
Và tôi không thể nói cho các em biết.
Tôi đến đó để tìm kiếm sự thật.
Nhưng tôi bắt đầu từ đâu khi tư tưởng của cả một quốc gia, các thực tế của học sinh từng ngày, và cả vị trí của tôi tại các trường đại học, đều được xây dựng trên sự dối trá?
Tôi bắt đầu với một trò chơi.
Chúng tôi chơi "Thật và Giả"
Một người tình nguyện sẽ viết một câu trên bảng đen, và các sinh viên khác đã phải đoán câu đó là sự thật hay nói dối.
Một lần, một học sinh đã viết,"Tôi tới thăm Trung Quốc kỳ nghỉ năm ngoái," và tất cả mọi người đều hét lên, "Nói dối!"
Các em đều biết điều này là không thể.
Hầu như không có bất kỳ người Bắc Hàn được phép rời khỏi đất nước.
Ngay cả du lịch trong nước đòi hỏi phải có một hộ chiếu.
Tôi đã hy vọng rằng trò chơi này sẽ tiết lộ vài sự thật về sinh viên của tôi, bởi vì các em nói dối quá thường xuyên và quá dễ dàng, từ các huyền thoại thành tựu của Lãnh tụ vĩ đại của các em, đến sự quả quyết rằng các em nhân bản thỏ khi còn học lớp năm.
Sự khác biệt giữa sự thật và dối trá dường như những lúc mơ hồ với các em.
Khá nhiều thời gian sau khi tôi hiểu các loại dối trá khác nhau; Các em nói dối để bảo vệ chế độ đất nước từ thế giới, hoặc các em đã được dạy những lời dối trá, và chỉ lặp lại những câu ấy.
Hay, nhiều khi, các em nói dối theo thói quen.
Nhưng nếu tất cả hiểu biết của các em là sự giả dối, làm thế nào chúng ta có thể mong các em khác được?
Tiếp theo, tôi cố gắng dạy cho các em cách làm văn.
Nhưng hóa ra đó gần như không thể.
Làm văn cần một luận điểm, và dùng chứng cớ để hỗ trợ chứng minh luận điểm.
Tuy nhiên, những sinh viên này được chỉ cách nghĩ và các em vâng lời.
Trong thế giới các em, tư duy phản biện không được phép.
Tôi cũng cho các em nhiệm vụ hàng tuần là viết một bức thư cá nhân, cho bất cứ ai.
Điều đó cần thời gian dài, nhưng cuối cùng một trong số các em bắt đầu viết cho mẹ, bạn bè, bạn gái.
Mặc dù đây chỉ bài tập về nhà, và sẽ không bao giờ gửi cho người các em đã viết cho, học sinh tôi bắt đầu từ từ tiết lộ cảm xúc thật trong đó.
Các em viết rằng các em chán sự giống nhau của tất cả mọi thứ.
Các em lo lắng về tương lai.
Trong những bức thư, các em hiếm khi đề cập về Lãnh tụ vĩ đại.
Tôi dành tất cả thời gian với những thanh niên này.
Chúng tôi đều ăn cùng nhau, chơi bóng rổ với nhau.
Tôi thường gọi chúng là các quý ông, làm cho các em cười khúc khích.
Các em đỏ mặt khi đề cập đến cô gái.
Và tôi yêu quí các em.
Và để xem các em mở lòng ra ngay cả cách bé nhỏ nhất, làm cho tôi xúc động sâu sắc.
Nhưng có gì đó cảm thấy sai.
Trong những tháng sống trong thế giới của các em, Tôi thường tự hỏi nếu sự thật có thể cải thiện cuộc sống của các em.
Tôi rất muốn nói cho các em biết sự thật, về đất nước các em và thế giới bên ngoài, mà giới trẻ Ả Rập đã lật đổ chính quyền, dùng đến sức mạnh truyền thông xã hội, nơi tất cả trừ các em kết nối qua mạng toàn cầu mà giờ không là "toàn cầu" nữa
Nhưng đối với các em, sự thật thật nguy hiểm.
Bằng cách khuyến khích các em chống lại quốc gia, tôi đã đặt các em vào nguy cơ- bị hành hạ, sự đau khổ
Khi bạn không được phép bày tỏ bất cứ điều gì ra ngoài, bạn trở nên giỏi đọc những gì không được nói ra.
Trong một bức thư cá nhân cho tôi, một học sinh viết rằng em hiểu lý do tại sao tôi luôn luôn gọi em là quý ông.
Em nói đó bởi vì tôi đang cầu chúng được nhẹ nhàng trong cuộc sống.
Vào ngày cuối cùng của tôi vào tháng Chạp năm 2011, ngày cái chết của Kim Jong-Il được công bố, thế giới của các em tan vỡ.
Tôi đã phải bỏ đi với không một lời tạm biệt nào.
Nhưng tôi nghĩ rằng các em biết tôi buồn như thế nào.
Một lần, vào cuối kỳ nghỉ của tôi, một sinh viên nói với tôi, "Giáo sư, chúng em không bao giờ nghĩ rằng cô khác chúng em
Hoàn cảnh chúng ta khác nhau, nhưng cô cũng giống như chúng em.
Chúng em muốn cô biết rằng chúng em thật sự nghĩ cô như chúng em."
Hôm nay, nếu tôi có thể trả lời cho các học sinh tôi với một lá thư riêng, chuyện tất nhiên không thể, Tôi sẽ nói với các em điều này: "Quý ông thân mến của cô Đã hơn ba năm kể từ lần cuối cùng cô nhìn thấy các em.
Và bây giờ, các em phải là 22 - thậm chí có thể là 23 tuổi.
Tại lớp học cuối cùng, cô hỏi các em có bất cứ điều gì các em muốn không.
Mong muốn duy nhất các em bày tỏ, điều duy nhất các em hỏi cô làm trong tất cả những tháng chúng ta bên nhau, là để cho cô nói chuyện bằng tiếng Hàn.
Chỉ một lần.
Cô ở đó để dạy cho các em tiếng Anh; Các em biết đó không được phép.
Nhưng cô hiểu, các em muốn chia sẻ sợi nối tiếng mẹ đẻ của chúng ta.
cô gọi các em là quý ông của cô, nhưng cô không biết "nhẹ nhàng" trong sự không dung thứ của Bắc Hàn Kim Jong-Un là một điều tốt.
Cô không muốn các em dẫn dắt một cuộc cách mạng hãy cho thanh niên khác làm điều đó.
Cả thế giới còn lại có thể dễ dàng khuyến khích hoặc thậm chí mong đợi một làn sóng cách mạng Bắc Hàn, nhưng cô không muốn các em làm điều gì nguy hiểm, bởi vì cô biết trong thế giới các em, có một người luôn luôn theo dõi.
Cô không muốn tưởng tượng chuyện gì xảy ra với các em.
Nếu nỗ lực của cô để tiếp cận các em truyền vào cái gì đó mới trong các em, Cô thà các em quên cô luôn.
Hãy làm người lính của Lãnh tụ vĩ đại, và sống một cuộc sống an toàn lâu dài.
Các em từng hỏi cô nếu cô có nghĩ thành phố Bình Nhưỡng là đẹp, và cô không thể thành thực trả lời lúc ấy
Nhưng cô biết lý do em hỏi.
Cô biết rằng điều quan trọng là các em nghe cô, giáo viên của các em, một trong những người đã thấy thế giới mà các em đang bị cấm thấy, cho rằng thành phố này là đẹp nhất.
Cô biết nghe này có thể làm cuộc sống các em dễ chịu hơn, nhưng không, cô không thấy thủ đô của các em đẹp.
Không phải vì nó đơn điệu và chắc chắn nhưng vì những gì nó tượng trưng cho: một con quái vật ăn tươi nuốt sống đất nước, nơi các người dân là người lính và nô lệ.
Cô chỉ nhìn thấy bóng tối đó
Nhưng đó là nhà các em nên cô không thể ghét nó.
Và thay vào đó, cô hy vọng thay vì đó, các em, quý ông trẻ đáng yêu của cô, một ngày sẽ giúp làm cho nó đẹp.
Cảm ơn
(Vỗ tay)
Khi còn bé, tôi rất thích chơi Trốn Tìm.
Có lần, tôi nghĩ việc trèo lên cây sẽ là một nơi ẩn náu lý tưởng nhưng tôi đã ngã và bị gãy tay.
Thực tế là tôi đã vào học lớp 1 trong tình trạng băng bó khắp thân mình.
Sau 6 tuần băng được tháo ra, nhưng lúc ấy tôi cũng chưa thể giang rộng khuỷu tay, và tôi đã phải thực hiện vật lý trị liệu để có thể co gập tay, 100 lần mỗi ngày, 7 ngày một tuần.
Tôi tập rất ít, bởi vì tôi cảm thấy chán và thấy đau, và hậu quả là, tôi cần thêm 6 tuần nữa để cảm thấy ổn hơn.
Nhiều năm sau đó, mẹ tôi có triệu chứng tê cứng vai, mẹ cảm thấy đau và tê cứng ở vai.
Người phụ nữ tôi tin suốt nửa cuộc đời mình rất giàu sức mạnh đột nhiên cần giúp đỡ khi mặc đồ hay khi cắt thức ăn.
Mẹ cũng phải tập vật lý trị liệu hàng tuần, và cũng như tôi, mẹ hiếm khi tập luyện tại nhà, hệ quả là mẹ tôi cần trên 5 tháng mới cảm thấy khỏe hơn.
Mẹ và tôi đều cần thực hiện vật lý trị liệu, một quá trình tập đi tập lại các động tác thể chất để phục hồi các cử động bị ảnh hưởng do tai nạn hay chấn thương.
Lúc đầu, bác sĩ trị liệu sẽ hướng dẫn bệnh nhân, nhưng sau đó, việc tập ở nhà hoàn toàn phụ thuộc vào bệnh nhân.
Nhưng bệnh nhân thấy vật lý trị liệu rất chán, bực mình, khó hiểu và tốn nhiều thời gian trước khi thấy hiệu quả.
Đáng buốn là có đến 70% bệnh nhân không tuân theo hướng dẫn tập luyện.
Điều này có nghĩa là phần lớn bệnh nhân không tập luyện và do đó cần nhiều thời gian hơn để phục hồi.
Tất cả các bác sỹ trị liệu đồng ý rằng các bài tập giúp giảm thời gian cần để phục hồi, nhưng bệnh nhân thiếu động lực để tập luyện.
Do đó, cùng với 3 người bạn, chúng tôi đam mê thiết kế phần mềm, chúng tôi tự hỏi, Liệu có thú vị không nếu bệnh nhân có thể tập phục hồi theo cách cua mình?
Chúng tôi bắt đầu xây dựng MIRA, 1 nền tảng phần mềm máy tính sử dụng thiết bị Kinect--camera chụp chuyển động, để biến các bài tập truyền thống thành dạng trò trơi Video.
Bác sĩ trị liệu của tôi đã thiết lập xong kế hoạch trị liệu cho tôi.
Hãy cùng xem nó trông ra sao.
Trò chơi đầu tiên tôi phải điều khiển con ong bay lên xuống để thu thập hạt phấn về cho tổ ong, đồng thời tránh những con bọ khác.
Tôi điều khiển con ong bằng các động tác co, duỗi khuỷu tay, tương tự lúc tôi 7 tuổi sau khi tháo băng.
Khi thiết kế trò chơi, chúng tôi trao đổi với bác sĩ trước để hiểu những động tác nào bệnh nhân cần thực hiện.
Sau đó chúng tôi thiết kế trò chơi đưa ra những mục tiêu đơn giản để bệnh nhân làm theo.
Nhưng phần mềm này rất tùy biến, và các bác sĩ có thể thiết kế các bài tập theo ý họ.
Dùng phần mềm này, bác sĩ của tôi ghi lại các động tác tập vai, đó là 1 trong những động tác mẹ tôi phải tập khi bà ấy bị tê cứng vai.
Tôi có thể làm theo động tác của bác sĩ ở phía trái màn hình, trong khi phía bên phải, tôi thấy mình tập động tác được hướng dẫn.
Tôi cảm thấy hứng thú và tự tin hơn, trong khi tôi tập luyện cùng với bác sĩ những bài tập mà bác sĩ nghĩ lằ tốt nhất cho tôi.
Điều này cơ bản là đã mở rộng phạm vi ứng dụng cho các bác sĩ thiết lập bất cứ bài tập nào họ cho là tốt
Đây là trò chơi bán đấu giá trong nhà giúp tránh ngã, được thiết kế để làm khỏe cơ và cải thiện thăng bằng.
Như bệnh nhân, tôi cần thực hiện động tác ngồi và đứng, và khi tôi đứng lên, tôi đang trả giá cho đồ vặt tôi muốn mua.
(Cười) Trong 2 ngày nữa, bà tôi sẽ sang tuổi 82, và có xác suất 50% rằng người trên 80 tuổi ngã ít nhất 1 lần mỗi năm, có thể dẫn đến gãy xương hông hoặc tệ hơn.
Lực cơ yếu và suy giảm thăng bằng là nguyên nhân chính gây ngã, cho nên khắc phục các vấn đề này dựa trên các bài tập có chủ đích sẽ giúp những người cao tuổi như bà tôi an toàn hơn và tự mình đi được lâu hơn.
Khi bài tập kết thúc, MIRA cho tôi thấy tôi đã luyện tập được như nào xuyên suốt bài tập.
Tôi vừa mới đưa ra 3 trò chơi khác nhau cho trẻ em, người lớn, và người cao tuổi.
Phương thức này có thể giúp bệnh nhân chỉnh hình, thần kinh, nhưng chúng tôi sẽ mau có lựa chọn cho trẻ em mắc chứng tự kỷ, sức khỏe tinh thần và ngôn ngữ trị liệu.
Bác sĩ của tôi có thể mở hồ sơ cá nhân của tôi và xem các dữ liệu thu được trong suốt bài tập.
Cô ấy có thể biết cường độ tôi vận động, được nhiêu điểm, mức độ nhanh chậm mà tôi vận động khớp, và các thông số khác nữa.
Bác sĩ có thể dựa vào các dữ liệu này để điều chỉnh cách điều trị.
Tôi rất vui khi phiên bản này được sử dụng trên 10 phòng khám ở châu Âu và Mỹ, và chúng tôi đang làm phiên bản gia đình.
Chúng tôi muốn giúp các bác sĩ chỉ định cách trị liệu số và giúp các bệnh nhân phục hồi tại nhà theo cách của họ.
Nếu mẹ hay tôi có công cụ này khi thực hiện vật lý trị liệu, thì có lẽ chúng tôi đã tập luyện tốt hơn, vàc có lẽ đã phục hồi nhanh hơn nhiều.
Xin Cảm Ơn.
(Vỗ Tay) Tom Rielly: Cosmin này, hãy cho tôi biết phần cứng kia là gì vậy cái mà họ đang chuyển đi kia kìa?
Nó làm từ gì, và giá của nó là bao nhiêu nhỉ?
Cosmin Milhau: Đó là Microsoft Surface Pro 3 cho bản demo, nhưng bạn chỉ cần 1 chiếc máy tính và Kinect, nó có giá 120 đô la.
TR: Uh, và Kinect là thiết bị mà mọi người dùng trong Xboxes chơi game 3D nhỉ?
CM: Đúng vậy, nhưng anh không cần Xbox, chỉ camera là được.
TR: Hợp lý, vậy giải pháp này tốn dưới 1000 đô la.
CM: Chắc chắn rồi, với 400 đô la anh đã có thể dùng nó.
TR: Hiện nhóm anh làm thử nghiệm lâm sàng ở phòng khám.
CM: Đúng thế.
TR: Và hy vọng là tạo phiên bản tại nhà để mọi người có thể tập từ xa, còn bác sĩ có thể biết được tôi tập luyện ra sao.
CM: Đúng vậy.
TR: Tuyệt. Cảm ơn rất nhiều.
CM: Cám ơn. (Vỗ Tay)
Chris: Tôi đoán điều chúng ta sắp làm là chúng ta sẽ nói về cuộc đời bạn sử dụng vài bức ảnh bạn đã chia sẻ với tôi
tôi nghĩ chúng ta nên bắt đầu với cái này
Ok, đây là ai thế ?
Martine: Đây là tôi với đứa con lớn Eli
Lúc đó nó khoảng 5 tuổi
Chiếc này được chụp ở Nigeria ngay sau kì thi ở Washington, D.C
CA: Nhưng không hoàn toàn nhìn giống bạn
MR: Đúng. Đó là tôi lúc còn là đàn ông
Trước khi tôi chuyển sang đàn bà (Martine)
CA: Bạn được sinh ra là Martin Rothblatt ?
MR: Đúng rồi
CA: khoảng một năm sau bạn cưới một phụ nữ
Tình yêu sét đánh? Điều gì đã xảy ra?
MR: Đó là tình yêu sét đánh
Tôi gặp Bina trong sàn nhảy ở Los Angeles và sau đó chúng tôi bắt đầu sống cùng nhau lúc nhìn cô ấy, tôi thấy luồng năng lượng
Tôi đã đề nghị cô ấy nhảy
Cô ấy nói thấy năng lượng xung quanh tôi
Tôi, người cha và cô ấy, người mẹ đơn thân
Chúng tôi giới thiệu nhau hình con riêng đến giờ chúng tôi đã hạnh phúc hơn 30 năm
(Khán giả vỗ tay) CA: lúc đó, bạn là doanh nhân thành đạt làm việc với vệ tinh
Tôi nghĩ bạn có hai công ty thành công và sau đó bạn bắt đầu nhận ra vấn đề làm sao dùng vệ tinh để cánh mạng vô tuyến
Kể cho chúng tôi nghe về điều đó
MR: Đúng. Tôi luôn yêu công nghệ vũ trụ vệ tinh, với tôi, như những chiếu ca nô mà tổ tiên của chúng ta đẩy xuống nước
Ví vậy, rất thú vị khi là một phần của đại dương trên bầu trời tôi đã phát triển nhiều giao tiếp vệ tinh khởi động những vệ tinh lớn và mạnh hơn kết qủa là những ăng ten nhận có thể ngày càng nhỏ hơn sau đó đi thẳng vào sóng truyền hình Tôi có ý tưởng nếu tạo vệ tinh mạnh hơn thì những đĩa nhận có thể rất nhỏ nó có thể chỉ bằng một phần đĩa parabôn một vạt tấm nhúng trên nóc của ô tô có thể phát thanh vệ tinh trên toàn quốc và đó là Sirius XM ngày nay
CA: Chà, ai ở đây đã sử dụng Sirius?
(Khán giả vỗ tay) MR: Cảm ơn qúy vị đã đăng ký hàng tháng
(Khán giả cười) CA: Đó là thành công vượt trên thời đại
Nó là ngành thương mại khổng lồ nhưng trước đó, vào đầu những năm 1990, có biến đổi lớn trong đời, bạn thành Martine
MR: Đúng. CA: Kể tôi, Điều gì đã xảy ra?
MR: Với sự tư vấn của Bina và 4 người con Tôi đã thảo luận với từng người Tôi cảm thấy tâm hồn luôn là phụ nữ nhưng tôi sợ bị cười nếu tôi thể hiện nó vì thể tôi luôn giữ kín và chỉ thể hiện phần nam tính
Mỗi người thân có một quan điểm khác nhau
Bina nói, " Em yêu tâm hồn anh, cho dù bề ngoài là Martin hay Martine, điều đó không quan trọng với em.
Con trai tôi, "Nếu thành phụ nữ, ba vẫn là ba của con chứ?"
Tôi nói, "Ba vẫn luôn là ba của con", và đến giờ tôi vẫn là ba của nó
Con gái nhỏ nhất đã làm một điều tuyệt vời
Nó nói với mọi người, Tôi yêu ba và bà ấy yêu tôi
Với nó, giới tính pha trộn không là vấn đề
CA: vài năm sau, bạn xuất bản quyển sách "Chủng tộc của giới tính"
Luận điểm trong quyển sách này là gì?
MR: Luận điểm của tôi là có 7 tỷ người, và thực sự có 7 tỷ cách để biểu đạt giới tính
trong khi đó chỉ có bộ phận sinh dục nam hoặc nữ bộ phận sinh dục không quyết định giới tính hoặc thậm chí bản sắc tính dục
Đó chỉ là vấn đề cơ thể học và những hệ sinh sản con người có thể chọn bất kỳ giới tính nào nếu không bị xã hội ép buộc là nam hay nữ cách Nam Phi dùng để ép buộc da trắng/đen
Như chúng ta biết rằng chủng tộc là hư cấu mặc dù phân biệt chủng tộc là rất thực tế chúng ta biết từ những nghiên cứ văn hóa rằng phân biệt nam/nữ là hư cấu dàn dựng
Thực tế giới tính là liên tục trải dài liên tục từ nam sang nữ
CA: Bản thân bạn không cảm thấy 100% là nữ
MR: Đúng. Tôi có thể nói theo nhiều cách Tôi thay đổi giới thường xuyên như kiểu tóc
CA: (Cười) Được rồi, bây giờ, đây là con gái bạn, Genesis
Tôi đoán cô ấy ở tuổi khi một điều tồi tệ xảy ra
MR: Đúng, nó đang thể leo lên cầu thang trong nhà để đến phòng ngủ của nó và sau nhiều tháng chữa trị nó được chuẩn đoán mắc một căn bệnh hiếm gặp, nguy cơ tử vong cao gọi là tăng huyết áp động mạch phổi
CA: Bạn phản ứng với điều đó như thế nào?
MR: đầu tiên chúng tôi cố gắng đưa nó đến những bác sĩ tốt nhất có thể
Cuối cùng là tới Trung Tâm Y Khoa Quốc Gia cho Trẻ Em ở Washington, D.C
Người đứng đầu về tim mạch nhi khoa nói với chúng tôi rằng ông ấy sẽ cho nó ghép phổi nhưng không kỳ vọng nhiều lắm bởi vì có một vài lá phổi có sẵn đặc biệt cho trẻ em
Ông ấy nói mọi người mắc bệnh này đều chết và nếu ai đã xem phim "Dầu của Lorenzo" có một cảnh khi nhân vật chính lăn xuống cầu thang, khóc và than thở cho số phận của con trai và đó chính xác là những gì chúng tôi cảm nhận về Genesis
CA: Nhưng bạn đã không chấp nhận rằng đó là tất cả những gì bạn có thể làm
Bạn bắt đầu cố gắng nghiên cứu và tìm hiểu liệu có thể tìm ra một cách chữa trị nào đó
MR: Đúng. Nó ở trong khu chăm sóc đặc biệt vài tuần Bina và tôi chia ra ở trong bệnh viện người còn lại chăm sóc những đứa trẻ khác Khi tôi ở bệnh viện, trong lúc con ngủ Tôi đến thư viện của bệnh viện
Tôi đọc mọi bài báo tìm được về tăng huyết áp mạnh phổi
Tôi không biết nhiều về sinh học, thậm chí ở đại học vì thế tôi phải đi từ giáo trình sinh học đến bậc đại học sau đó là giáo trình y khoa, những bài báo, lặp lại nhiều lần sau cùng tôi biết đủ để nghĩ rằng có thể ai đó sẽ tìm được cách chữa
chúng tôi tạo một tổ chức phi lợi nhuận
Tôi viết miêu tả đề nghị mọi người gửi yêu cầu tài trợ chúng tôi sẽ chi trả cho việc nghiên cứu
Tôi trở thành chuyên gia. Những bác sỹ nói với tôi chúng tôi thực sự ghi nhận khoản tài trợ mà bà cung cấp nhưng chúng tôi sẽ không thể tìm ra cách chữa để cứu con gái bà
Tuy nhiên, có một loại thuốc được phát triển bởi công ty Burroughs Wellcome có thể ngăn chặn sự tiến triển của bệnh nhưng Burroughs Wellcome đã bị Glaxo Wellcome mua
Họ quyết định không phát triển bất kỳ thuốc cho những bệnh hiếm gặp bà có thể dùng chuyên môn giao tiếp vệ tinh để phát triển cách chữa cho bệnh tăng áp mạch phổi
CA: Bằng cách nào bạn tiếp cận được loại thuốc này?
MR: Tôi đến Glaxo Wellcome sau 3 lần bị từ chối và đóng cửa với tôi bởi họ không muốn tiết lộ loại thuốc này cho một chuyên gia giao tiếp vệ tinh Họ cũng sẽ không gửi thuốc cho bất kỳ ai Họ nghĩ tôi không có chuyên môn Cuối cùng tôi có thể thuyết phục một nhóm nhỏ làm việc vớitôi và tạo được sự tin tưởng
Tôi loại bỏ được sự ngờ vực Dù vậy, họ không hy vọng thuốc sẽ có tác dụng Họ cố nói với tôi:"Bà chỉ phí thời gian,
Chúng tôi xin lỗi vì con gái bà"
Nhưng sau cùng, với 25000 đô la và thỏa thuận trả 10% cho bất kỳ khoản thu có thể có Họ đồng ý đưa cho tôi quyền sử dụng thuốc
CA: Bạn đưa thuốc ra thị trường theo một cách thực sự phi thường bằng cách chỉ tính phí những gì cần thiết
MR: ồ, đúng, nhưng đó không thực sự là loại thuốc cuối cùng sau khi tôi đã chi trả 25000 đô la tôi hỏi:"Đâu là thuốc cho Generis?"
họ trả lời:"ồ, không có thuốc cho Generis
đây chỉ là vài thứ thử nghiệm trên chuột
họ đưa tôi thứ giống một túi nhựa Ziploc với một lượng nhỏ dạng bột
Họ nói:"Đừng thử nó với bất kỳ ai, họ đưa tôi một tờ giấy, gọi là bằng sáng chế từ đó, chúng tôi phải tìm ra cách tạo ra thuốc
Hàng trăm nhà hóa học của Mỹ ở những trường đại học tốt nhất tất cả đều thề rằng một ít sáng chế không thể nào chuyển thành thuốc
nếu nó chuyển thành thuốc, nó không bao giờ được phân phối bởi vì nó có chu kỳ bán rã chỉ 45 phút
CA:và một hay hai năm sau, bạn ở đó với loại thuốc hiệu quả cho Generis
MR: ngạc nhiên là nó hoàn toàn vô giá trị mẩu dạng bột với lời hứa lấp lánh về hi vọng cho Genesis ngày nay không chỉ cứu sống Genesis và nhiều người khác mà còn tạo ra doanh thu 1.5 tỷ đô một năm
(Khán giả vỗ tay) CA: và đó là cách bà làm
bà đã công khai hóa công ty, phải không?
và tạo ra một gia tài thực sự
bà phải trả thêm cho Glaxo bao nhiêu, ngoài 25000?
MR:mỗi năm chúng tôi trả họ 10% của 1.5 tỷ 150 triệu đô, năm ngoái là 100 triệu đô
Đó là khoản lợi tức đầu tư tốt nhất họ từng nhận được (Cười) CA: và tin tốt nhất theo tôi đoán là đây.
CA:Đúng. Genesis hoàn toàn là một quý cô tuyệt vời
Nó đã sống, khỏe mạnh đến hôm nay, 30 tuổi
Bạn thấy tôi, Bina và Genesis trong đó
Điều ngạc nhiên nhất về Genesis là nó có thể làm mọi điều với cuộc đời nó tin tôi đi, nếu bạn lớn lên bên cạnh những người nói bạn bị mắc một căn bệnh nghiêm trọng Tôi có lẽ đã chạy tới Tahiti và chỉ không muốn gặp lại bất kỳ ai
Nhưng thay vào đó, nó chọn làm việc trong United Therapeutics
Nó nói muốn làm tất cả để giúp người khác mắc bệnh hiểm nghèo tiếp cận thuốc bây giờ nó là trưởng dự án về các hoạt động chữa bệnh từ xa của chúng tôi trong khi giúp kết hợp làm việc toàn công ty để tìm cách chữa trị bệnh tăng huyết áp mạch phổi
CA:nhưng không phải ai mắc bệnh này đều có may mắn như thế
vẫn còn có nhiều người đang chết dần, và bà đang chiến đấu với điều đó.
Bằng cách nào thưa bà MR.Đúng. Có khoảng 3000 người một năm ở Mỹ có lẽ gấp 10 lần số đó trên toàn thế giới đang tiếp tục chết vì bệnh này bởi thuốc chỉ làm chậm quá trình phát triển mà không dừng được nó
Cách chữa duy nhất cho tăng huyết áp xơ mạch phổi, xơ nang, khí phế thủng, COPD, điều vừa khiến Leonard Nimoy qua đời là ghép phổi buồn thay, chỉ có sẵn phổi cho 2000 người một năm ở Mỹ để ghép phổi trong khi hàng năm có gần một nửa triệu người chết vì suy phổi giai đoạn cuối
CA:bà xử lý điều này bằng cách nào?
MR:tôi nhận thấy khả năng giống như cách chúng ta duy trì xe, máy bay và những toà nhà với nguồn cung không giới hạn những bộ phận cấu thành tại sao chúng ta không tạo ra một nguồn cung không giới hạn những cơ quan có thể cấy được để giúp con người tồn tại vĩnh cửu đặc biệt những người mắc bệnh về phổi
chúng tôi hợp tác với tác giả bộ giải mã gien người, Craig Venter và công ty của ông ấy với Peter Diamandis, nhà sáng lập X Prize để biến đổi di truyền hệ gen lợn, theo đó những cơ quan lợn sẽ không bị cơ thể con người từ chối bằng cách đó tạo ra nguồn cung vô hạn những cơ quan có thể cấy ghép
Chúng tôi thực hiện điều đó thông qua công ty của chúng tôi, United Therapeutics
CA:bà thực sự tin tưởng vào điều này, một thập kỷ thiếu hụt này của cấy ghép phổi có thể được chữa trị, thông qua những người này?
MR: Hoàn toàn, Chris
Như những thành công mà chúng tôi đã có với truyền hình trực tiếp, Sirius XM
Nó thực sự không phải khoa học tên lửa
Nó đơn giản là kỹ thuật từng bước một
Chúng ta may mắn được sinh ra trong thời đại mà giải mã gen là một hoạt động thường xuyên những người phi thường ở Synthetic Genomics có thể từ xuất phát từ hệ gen lợn tìm ra chính xác những gen có vấn đề và sửa chúng
CA:Nhưng đó không chỉ là những cơ thể, mặc dù đó là điều tuyệt vời
(Khán giả vỗ tay) Nó không chỉ là những cơ thể vĩnh hằng, mối quan tâm của bà hiện tại
Mà đó là trí tuệ vĩnh hằng
Tôi nghĩ biểu đồ này thể hiện một điều gì đó rất sâu sắc
Nó có nghĩ gì, thưa bà?
MR:Biểu đồ này đến từ Ray Kurzweil nói về tốc độ phát triển của xử lý máy tính phần cứng, phần sụn và phần mềm phát triển theo một đường cong, theo đó đến 2020, như chúng ta thấy ở những trình bày trước hôm nay sẽ là kỹ thuật thông tin xử lý thông tin và thế giới xung quanh ta với một tốc độ giống như con người
CA:như vậy, bà đã thực sự sẵn sàng cho thế giới đó bằng cách tin rằng chúng ta sẽ sớm có thể thực sự lấy dữ liệu từ não và bằng cách nào đó bảo quản nó vĩnh viễn?
Bà miêu tả điều đó như thế nào?
MR:Chúng tôi đang làm việc để tạo ra một tình huống trong đó con người có thể tạo một tệp tâm trí tệp này là tập hợp phong cách, cá tính hồi ức, cảm giác niềm tin, thái độ và giá trị tất cả những thứ chúng ta lưu ở Google, Amazon, Facebook tất cả thông tin được lưu ở đó, trong vài thập kỷ tới khi phần mềm có khả năng tóm lược ý thức có khả năng tạo phục ý thức, sắp xảy ra trong đầu chúng ta
CA:hiện tại bà không chỉ đang hình dung về điều này
Bà thực sự nghiêm túc. Ý tôi là ai đây?
MR:Đây là phiên bản người máy của người bạn đời của tôi, Bina
Chúng tôi gọi cô ấy là Bina 48
Nó được lập trình bởi Hanson Robotics ở Texas
có một minh họa trong tạp chí National Geographic với một trong những người chăm sóc của nó và nó lang thang trên mạng và có hàng trăm giờ về phong cách, cá tính của Bina
Nó giống một đứa trẻ 2 tuổi nhưng nó nói những điều thổi bay người khác miêu tả tốt nhất có lẽ bởi một nhà báo đạt giải Pulitzer của New York Times, Amy Harmon ông ấy nói những câu trả lời của nó thường thất bại nhưng có những lúc cũng thuyết phục như bất kỳ người thực nào mà cô ấy phỏng vấn
CA:đó là điều bà đang nghĩ, một phần của hy vọng là phiên bản Bina này hoặc phiên bản cải tiến trong tương lai có thể tồn tại vĩnh hằng?
MR:Đúng. Không chỉ Bina, mà cho tất cả
Bạn biết rằng, gần như không mất gì để lưu những tệp tâm trí của chúng ta trên Facebook, Instagram hoặc bất kỳ đâu
Mạng xã hội một trong những phát minh vĩ đại trong thời đại chúng ta và như ứng dụng trở nên sẵn có, cho phép Siri, tốt hơn và tốt hơn nữa phát triển những hệ điều hành ý thức mọi người trên thế giới, hàng tỷ người có thể tự nhân bản tâm trí họ điều dẫn đến cuộc sống của họ trên mạng
CA: đó là điều, Martine, mà bất kỳ cuộc thảo luận không chính thức nào, nghe có vẻ điên rồ nhưng đặt trong hoàn cảnh cuộc sống của bà, những gì bà làm vài điều chúng tôi được nghe tuần này thực tế tạo thành do tâm trí đưa lại Ý tôi,bà sẽ không đánh cược lần nữa
MR:Tôi nghĩ nó thực sự không thành vấn đề
Nếu bất kỳ điều gì, tôi có lẽ là người giao tiếp các hoạt động đang được thực hiện bởi những công ty tốt nhất ở Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn độ, Mỹ, Châu Âu
Có 10 triệu người đang làm việc lập trình nhằm biểu đạt nhiều hơn những mặt ý thức con người bạn không cần là một thiên tài để thấy rằng mọi hướng sẽ tiến lại gần nhau và cuối cùng tạo ra ý thức con người đó là điều chúng tôi ghi nhận
Quá nhiều điều để làm trong cuộc đời này nếu có một nhân bản điện tử của chính chúng ta giúp chúng ta xử lý sách, đi mua sắm trở thành người bạn tốt nhất I tin bản sao tâm trí, phiên bản kỹ thuật của chúng ta sẽ luôn là người bạn tốt nhất cho cá nhân tôi và cho cá nhân Bina Chúng tôi yêu nhau mãnh liệt
Mỗi ngày, chúng tôi đều nói, kiểu như "Chà, anh yêu em thậm chí hơn 30 năm trước
đối với chúng tôi, tương lai của sao chép tâm trí và cơ thể tái tạo lại là điều chúng tôi yêu thích mãi mãi
chúng tôi không bao giờ buồn chán về nhau. Tôi chắn rằng sẽ không bao giờ
CA:Tôi nghĩ Bina ở đây, phải không?
MR: Vâng CA:Liệu chúng ta có một thêm một micrô?
Bina, chúng tôi có thể mời bạn lên đây? Tôi chỉ muốn hỏi bạn một câu
ngoài ra, chúng tôi cần thấy bạn
(Khán giả vỗ tay) Cảm ơn, cảm ơn
Hãy tới và ngồi cạnh Martine, ở đây
Ý tôi, khi bạn lập gia đình nếu ai đó nói với bạn rằng, trong vài năm người đàn ông mà bạn cưới sẽ trở thành phụ nữ và sau vài năm nữa bạn trở thành người máy (Cười) Bằng cách nào điều này xảy ra?
Bina Rothblatt: Đó thực sự là một chuyến đi thú vị tôi không bao giờ nghĩ về điều này khi đó nhưng chúng tôi bắt đầu đặt ra những mục tiêu và hoàn thiện nhiều điều, trước khi bạn biết, chúng tôi chỉ tiến lên chúng tôi vẫn không ngừng, thật tuyệt vời
CA:Martine nói với tôi rằng điều gì đó thực sự đẹp mới thực sự xảy ra trên Skype trước đó rằng ông ấy muốn sống hàng trăm năm như một tệp tâm trí nhưng nếu không cùng với bạn
BR:Đúng, chúng tôi muốn làm điều đó cùng nhau
Chúng tôi đóng băng và muốn thức giấc cùng nhau
CA:đó là điều bạn biết, theo tôi biết đây không chỉ là một trong những điều kinh ngạc nhất tôi từng nghe nó là một trong những câu chuyện tình yêu kinh ngạc tôi được nghe
thật hạnh phúc khi cả hai bạn đều ở đâu với TED
Cảm ơn rất nhiều
MR: Cảm ơn
Tôi lớn lên ở Orlando, Florida.
Tôi là con của một kỹ sư vũ trụ.
Tôi say mê chương trình Apollo.
Chúng tôi hoặc là xem phóng thử từ sân sau hoặc là lái xe tới bãi phóng Cape để xem.
Tôi bị choáng ngợp bởi vũ trụ và mọi thứ liên quan nhưng hơn hết là phần thiết kế của dự án.
Trên màn hình là một cảnh tượng đáng kinh ngạc, một bức ảnh chụp từ Trạm Vũ trụ quốc tế, chụp lại một phần hành tinh của chúng ta. Phần này ít được nhìn thấy và nghiên cứu và gần như chưa bao giờ được khám phá.
Đó là tầng bình lưu.
Nếu từ mặt đất lên cao và cao nữa, bạn sẽ thấy ngày càng lạnh hơn, cho đến khi bạn tới tầng bình lưu, bạn sẽ thấy ngạc nhiên.
Nhiệt độ giảm chậm hơn rất nhiều, và rồi bạn thấy ấm dần lên, và dần ấm lên nữa, cho tới khi bạn gần như có thể sống sót mà không cần bất kì sự bảo hộ nào, Nhiệt độ là 0 độ C. Cuối cùng bạn sẽ thấy ngày càng lạnh hơn, đó là khi bạn tới vùng đỉnh tầng bình lưu.
Đó là nơi ít được tiếp cận nhất trên hành tinh của chúng ta.
Tầng bình lưu chủ yếu được "ghé thăm" bởi các nhà du hành khi họ phóng lên tầng bình lưu thường là vài lần vận tốc âm thanh, và họ chỉ có vài giây ở đó và rồi động cơ đốt cháy như quả cầu lửa lại đưa họ quay lại.
Nhưng câu hỏi của tôi là liệu có thể dừng tại tầng bình lưu lâu hơn được không?
Liệu có thể trải nghiệm tầng bình lưu được không?
Liệu có thể khám phá tầng bình lưu được không?
Tôi tìm hiểu những điều này qua công cụ tìm kiếm yêu thích trong suốt khoảng một năm. và rồi tôi gọi 1 cuộc điện thoại đầy liều lĩnh.
Qua sự giới thiệu của một người bạn, tôi gọi cho Taber MacCallum của tập đoàn phát triển vũ trụ Paragon và hỏi ông ấy rằng: Liệu chúng ta có thể xây dựng một hệ thống đi tới tầng bình lưu không?
Và ông ấy nói có thể.
Trong khoảng 3 năm sau đó, chúng tôi chỉ làm việc đó.
Và vào ngày 24 tháng 10 năm trước, trong bộ đồ này, tôi xuất phát từ mặt đất, đi lên độ cao 41 419 mét, với một quả khí cầu -- nhưng ai đang đếm vậy?
(Cười) Quay về mặt đất với tốc độ 1323 km/giờ.
Tôi rơi tự do trong khoảng 4 phút 27 giây.
Và khi đến độ cao 3 048 m, tôi bung dù và hạ cánh.
(Vỗ tay) Nhưng đây là buổi nói chuyện khoa học, một buổi nói chuyện về công nghệ, và điều tôi thấy tuyệt vời nhất trong trải nghiệm này là khi Taber nói, Tôi nghĩ chúng ta có thể làm một bộ đồ để đến tầng bình lưu, và hơn thế nữa, hãy xuống đây vào ngày mai nói chuyện với đội nòng cốt của nhóm sẽ trực tiếp làm bộ đồ.
Và họ đã làm một số điều mà tôi nghĩ là quan trọng: Họ dùng những điểm tương đồng với môn lặn có bình dưỡng khí.
Khi lặn có bình dưỡng khí, bạn có hệ thống thiết bị thở độc lập.
Bạn có bình dưỡng khí.
Bạn có quần áo lặn.
Bạn có mặt nạ lặn.
Và bình khí nén chính là hệ thống này, và chúng tôi sẽ đưa nó vào tầng bình lưu.
Ba năm sau, đây là những gì chúng tôi có.
Chúng tôi có bộ đồ tuyệt vời này, do ILC Dover chế tạo.
ILC Dover là công ty làm ra những bộ đồ du hành Apollo và tất cả những bộ đồ du hành vũ trụ khác
Họ chưa từng bán bộ đồ nào vì mục đích thương mại mà chỉ bán cho chính phủ, nhưng họ đã bán cho tôi một bộ. Tôi rất biết ơn vì điều này.
Phía trên là 1 chiếc dù nhằm đảm bảo an toàn.
Mọi người trong đội đều biết rằng tôi có vợ và 2 đứa con 10 và 15 tuổi và tôi muốn trở về an toàn.
Thế nên chúng tôi có 1 dù chính và 1 chiếc dự bị. Nếu tôi không làm gì, chiếc dù dự bị sẽ tự động mở ra.
Bộ quần áo có thể bảo vệ tôi khỏi cái lạnh
Bộ phận ở phía trước này có hệ thống bảo vệ nhiệt.
Nó làm nóng nước quanh cơ thể tôi.
Bộ đồ có 2 bình oxy dự trữ.
Ngay cả khi có 1 lỗ thủng 0.635 cm trên bộ đồ, rất hiếm khi xảy ra, hệ thống sẽ bảo vệ tôi khỏi áp suất thấp trên không gian.
Ưu điểm chính của hệ thống này là trọng lượng và độ phức tạp.
Bộ đồ này nặng khoảng 227 kg và nếu bạn so sánh nó với những nỗ lực lên tầng bình lưu gần đây, nó sử dụng một buồng kín.
Và làm ra một buồng kín là việc rất phức tạp, nó nặng tới khoảng 1 361 kg, và để nâng một vật nặng chừng đó lên độ cao 41 148 m, (độ cao mà tôi cần đạt tới) sẽ cần đến một khí cầu 1,3 - 1,4 mét khối.
Bởi vì tôi chỉ nặng khoảng 227 kg trong cả hệ thống, chúng tôi có thể dùng khí cầu nhẹ hơn 5 lần so với ở trên. Do vậy chúng tôi có thể vận hành dễ dàng hơn rất nhiều so với vận hành một khí cầu quá lớn.
Tiếp theo, tôi sẽ đưa các bạn tới Roswell, New Mexico, ngày 24/10.
Chúng tôi có một đội tuyệt vời, sẵn sàng vào lúc nửa đêm.
Và đây là bộ đồ.
Một lần nữa, đây là cảnh sử dụng máy nâng bạn sẽ thấy ngay sau đây trong đoạn video quay lại quá trình.
Roswell là nơi phù hợp để vận hành khí cầu và là một nơi tuyệt vời để tiếp đất với dù đặc biệt là khi bạn sẽ hạ cánh cách nơi bắt đầu 113 km.
Phía xa là một xe tải chứa khí helium.
Trời tối.
Tôi đã dành 1 tiếng rưỡi cho giai đoạn pre-breathing.
Và đây là cảnh tôi mặc bộ đồ vào.
Phải mất đến 1 giờ để làm việc này.
Phi hành gia được dùng xe tải có điều hoà xịn để đi đến bệ phóng, còn tôi thì bằng chiếc máy dỡ hàng.
(Cười) Bạn thấy ở phía trên, cái khinh khí cầu đó.
Đó là chỗ chứa khí heli.
Đây là Dave đang dọn dẹp vùng trời trong khu vực 15 dặm với FAA.
Và chúng ta bắt đầu.
(Cười) Kia là tôi đang vẫy tay trái.
Lí do tôi vẫy tay trái là vì nếu vẫy tay phải tức là hạ cánh khẩn cấp.
(Cười) Đội của tôi cấm tôi dùng tay phải.
Đoạn đường bay lên rất đẹp. Trông như đang zoom out trên Google Earth.
(Cười) Cần đến 2 tiếng 7 phút để đi lên, và đó là 2 tiếng 7 phút yên bình nhất.
Tôi đã cố để thư giãn hoàn toàn.
Nhịp tim ở mức rất thấp và tôi cố không tiêu phí quá nhiều oxy.
Bạn có thể thấy những cánh đồng ở phía sau rất lớn tại thời điểm này, và bạn có thể thấy tôi bay lên cao thật cao.
Có một điểm thú vị là, nếu bạn nhìn kĩ, tôi đang ở ngay trên sân bay, và có lẽ đang ở độ cao 15000 mét, nhưng ngay lập tức tôi sắp bay vào một luồng gió bình lưu di chuyển với tốc độ 242km/h.
Đây là quản lý của tôi đang nói với tôi là tôi vừa bay cao hơn bất cứ ai từng bay bằng khinh khí cầu, và tôi còn khoảng 1200m đến điểm thả rơi.
Cảnh vật lúc đó như thế này.
Bạn có thể thấy sự tăm tối của vũ trụ, đường cong của Trái Đất, cái hành tinh mỏng manh phía dưới.
Lúc này tôi đang nhớ lại những phương thức khẩn cấp trong đầu.
Nếu có sự cố xảy ra, tôi muốn chuẩn bị sẵn sàng.
Chuyện chính mà tôi muốn làm ở đây là thả và rơi một cách hoàn toàn ổn định.
(Video) Trạm kiểm soát: mọi người sẵn sàng chưa?
Năm. Bốn. Ba. Hai.
Một. Alan Eustace: Kia là quả cầu đang bay qua, lúc này đã căng ra hoàn toàn.
Bạn có thể thấy cái dù hình nón kia, lát nữa tôi sẽ cho các bạn xem, bởi vì cái đó rất quan trọng.
Quả cầu lại bay qua một lần nữa.
Lúc này, tôi đang rơi với tốc độ âm thanh.
Không có gì cho tôi thấy rằng đây là tốc độ âm thanh, và ngay sau đó tôi đạt được tốc độ nhanh nhất từ trước đến giờ, 1323 km/h.
(Video) Trạm kiểm soát: Chúng ta bị mất dữ liệu rồi.
AE: Tôi đang rơi ngày càng thấp, và bạn có thể thấy cái dù đang bung ra ở kia.
Vào lúc đó, tôi rất hạnh phúc vì có dù bung ra.
Tôi tưởng chỉ mình tôi thấy vậy, nhưng hoá ra mọi người ở trạm cũng hạnh phúc như tôi.
Có một điều rất tuyệt vào thời khắc tôi mở dù -- Tôi có một người bạn thân, Blikkies, người làm dù cho tôi.
Anh ấy, trên một chiếc máy bay khác, đã nhảy ra khỏi máy bay và đáp xuống ngay bên cạnh tôi.
Anh ấy đã sát cánh cùng tôi trên đường đáp xuống.
Đây là cảnh hạ cánh của tôi, nhưng có vẻ nên gọi là rớt thì đúng hơn.
(Cười) Tôi phải thừa nhận là vậy, nhưng nó chẳng là gì so với lần hạ cánh tệ nhất của tôi.
(Cười) (Vỗ tay) (Video) Anh sao rồi?
AE: Chào mọi người!
Yayyy~~~
(Cười) Tôi muốn cho các bạn biết rằng có lẽ bạn không thể thấy trong video, nhưng một trong những phần chủ chốt là lúc thả rơi và chuyện xảy ra ngay sau khi bạn thả rơi.
Và chúng tôi đã cố làm là dùng một thứ gọi là chiếc dù hình nón, và chiếc dù hình nón này giúp tôi rơi ổn định.
Và tôi sẽ cho bạn xem một cái ngay bây giờ.
Nếu bạn từng nhảy dù đôi, chắc bạn đã từng dùng rồi.
Nhưng vấn đề với thứ này là ngay khi bạn thả ra, bạn đang ở trong môi trường không trọng lực.
Nên thứ này rất dễ cuốn quanh người bạn.
Và trước khi bạn kịp nhận ra, bạn đã bị rối hoặc xoắn vào nó, hoặc bạn có thể thả cái dù này ra trễ hơn, trong trường hợp này thì bạn sẽ rớt với tốc độ 1287km/h, và cái dù sẽ rách teng beng và sẽ không còn hữu dụng.
Những người thuộc United Parachute Technologies đã có một sáng kiến, và đó là một cái cuộn trông như thế kia, nhưng khi tôi kéo nó ra
thì nó tạo thành hình ống.
Cái ống này rất chắc chắn nên bạn có thể cầm lấy chiếc dù và cuốn nó vòng quanh, và chiếc dù không thể nào cuốn vào người bạn.
Điều đó đã ngăn được một mối nguy hại tiềm tàng.
Vậy nên không gì là không thể với một đội tuyệt vời.
Thành phần nòng cốt khoảng 20 người Họ đã làm việc trong 3 năm cho dự án này và họ thật phi thường.
Mọi người hỏi tôi điều tuyệt nhất trong câu chuyện này là gì, và đó là cơ hội làm việc với những chuyên gia giỏi nhất về khí tượng học, khí cầu và dù, hệ thống môi trường và thuốc dùng khi bay lên không trung.
Rất tuyệt vời. Được làm việc với những người đó là ước mơ của một kĩ sư.
Và tôi cũng đồng thời muốn cám ơn những người bạn ở Google, vì vừa ủng hộ tôi trong suốt quá trình này và vừa giúp tôi hoàn thành công việc trong khi tôi vắng mặt.
Nhưng cũng có một nhóm mà tôi muốn cảm ơn, đó là gia đình của tôi.
Yayyyy~~~.
(Vỗ tay) Tôi đã không ngừng giảng cho họ về sự an toàn của công nghệ, và họ không thèm lắng nghe chút nào.
Đã rất khó khăn cho họ, và lí do duy nhất mà vợ tôi đồng ý việc tôi mạo hiểm là bởi vì tôi vô cùng hạnh phúc khi trở về nhà sau mỗi 250 bài kiểm tra, và cô ấy không muốn tước đi niềm vui đó của tôi.
Và tôi muốn tóm lại bằng một câu chuyện.
Con gái tôi, Katelyn, 15 tuổi, khi tôi đang lái xe cùng con bé, chúng tôi đang lái xe xuống đường, và con bé thì đang ngồi đó, và nó nảy ra một ý tưởng, và nói, "Bố, con có một ý này."
Và tôi lắng nghe ý tưởng của con bé rồi nói, "Katelyn, điều đó là không thể."
Và con bé nhìn tôi và nói, "Bố, sau việc mà bố vừa làm, sao bố có thể nói bất cứ điều gì là không thể?"
Và tôi cười to, rồi nói, "OK, điều đó không phải là bất khả thi, chỉ là rất rất khó."
Sau đó tôi dừng lại một giây, rồi nói, "Katelyn, có lẽ điều đó không phải là không thể, có lẽ điều đó không hề khó chút nào, chỉ là bố không biết cách để thực hiện nó."
Cám ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Tôi tới đây kể cho bạn về sự tìm kiếm thực đối với sự sống ngoài trái đất
Không phải sinh vật hình dáng người nhỏ bé màu xanh đến từ các vật thể bay không xác định sáng chói (UFO) cho dù điều đó thật tuyệt.
Nhưng ở đây là tìm kiếm các hành tinh quay quanh những vì sao ở rất xa
Mỗi vì sao trên bầu trời là một mặt trời
Nếu mặt trời của chúng ta có nhiều hành tinh Sao Thủy, Sao Kim, Trái Đất, Sao Hỏa, ... chắc chắc những vì sao khác cũng sẽ có những hành tinh và đúng là như vậy.
Và trong hai thập kỷ vừa qua, các nhà thiên văn học đã tìm ra hành nghìn hành tinh ngoài hệ mặt trời
Bầu trời đêm phủ đầy những ngoại hành tinh
Chúng ta biết, nói theo thống kê rằng mỗi vì sao có ít nhất một hành tinh.
Trong quá trình tìm kiếm những hành tinh, trong tương lai, có thể có những hành tinh giống trái đất, chúng ta có thể giúp giải quyết vài trong số những câu hỏi thú vị và bí ẩn nhất mà loài người đối mặt nhiều thiên niên kỷ qua.
Tại sao chúng ta ở đây?
Tại sao vũ trụ tồn tại?
Trái đất hình thành và tiến hóa ra sao?
Bằng cách nào và tại sao sự sống đâm chồi và nảy nở trên hành tinh của chúng ta?
Câu hỏi thứ hai mà chúng ta thường nghĩ tới là: Liệu chúng ta có đơn độc?
Liệu có sự sống ngoài kia không?
Ai ở ngoài đó?
Các bạn biết đấy, câu hỏi này được bàn cãi từ hàng nghìn năm nay, ít nhất từ thời các triết gia Hy Lạp
Nhưng tôi ở đây hôm nay để nói với các bạn rằng chúng ta đã tới rất gần để tìm ra câu trả lời cho câu hỏi này
Lần đầu tiên trong lịch sử loài người chúng ta đã chạm tới điều đó
Giờ đây khi tôi nghĩ về khả năng tồn tại sự sống ngoài kia, Tôi nghĩ rằng thực tế mặt trời của chúng ta chỉ là một trong nhiều ngôi sao.
Đây là hình ảnh thực của một dải ngân hà, Chúng ta nghĩ Ngân Hà của chúng ta cũng giống với Ngân Hà này
Nó là tập hợp của những vì sao nằm trong giới hạn.
Nhưng mặt trời của chúng ta là một trong hàng trăm tỷ ngôi sao. và ngân hà của chúng ta là một trong hàng trăm tỷ ngân hà.
Biết rằng những hành tinh nhỏ rất phổ biến, Bạn có thể làm phép tính
Và có thể thấy, có rất nhiều vì sao và hành tinh ngoài đó, chắc chắn, phải có sự sống đâu đó ngoài kia.
Tất nhiên, những nhà sinh học sẽ nổi giận với tôi khi nói như vậy, bởi chúng ta hoàn toàn chưa có bằng chứng về sự sống ngoài trái đất.
Thật vậy, nếu chúng ta có thể nhìn ngân hà của chúng ta từ bên ngoài và phóng to tới vị trí mặt trời của chúng ta, chúng ta thấy bản đồ thực của những vì sao.
Và những ngôi sao được đánh dấu là những ngôi sao có hành tinh đã được tìm thấy.
Đây thực ra chỉ là phần nổi của tảng băng.
Tiếp theo, mô phỏng này cho phép tiến lại gần hệ mặt trời của chúng ta.
Và bạn sẽ thấy những hành tinh. cũng như vài tàu vũ trụ cũng đang quay quanh mặt trời.
Bây giờ nếu chúng ta tưởng tượng đi tới bờ tây bắc Mỹ và nhìn lên bầu trời đêm, hình ảnh mà chúng ta thấy ở đây là một buổi tối mùa thu.
Và bạn có thể thấy hình ảnh của những chòm sao và một lần nữa, rất nhiều ngôi sao có các hành tinh.
Có một vùng đặc biệt trên bầu trời nơi đó chúng ta có hàng nghìn hành tinh.
Đây là nơi kính thiên văn Kepler hướng tới trong nhiều năm qua.
Hãy phóng gần và nhìn vào một trong những hành tinh được chú ý.
Ngôi sao này được đặt tên là Kepler-186f.
Đây là một hệ thống khoảng 5 hành tinh.
Và thực tế là, đối với hầu hết các hành tinh này, chúng ta không biết nhiều về chúng.
Chúng ta biết kích thước, quỹ đạo và những thứ tương tự.
Nhưng có một hành tinh rất đặc biệt ở đây với tên gọi là Kepler-186f
Hành tinh này ở trong khu vực không quá xa ngôi sao, vì thế nhiệt độ có thể đảm bảo cho sự sống.
Ở đây, một khái niệm bay bổng đó là chỉ phóng to lên và cho bạn thấy hành tinh như thế nào.
Vì thế, nhiều người có những khái niệm lãng mạn đối với các nhà thiên văn học. như là đi đến một kính viễn vọng trên đỉnh đồi đơn lẻ. và nhìn vào bầu trời đêm tuyệt vời qua một chiếc kính viễn vọng lớn.
Nhưng thực tế, chúng tôi chỉ làm việc với máy tính của chúng tôi giống như mọi người, và chúng tôi nhận dữ liệu qua thư điện tử hoặc tải xuống các thông tin từ cơ sở dữ liệu
Vì vậy, thay vì đến đây để nói với các bạn về những điều tẻ nhạt của dữ liệu và phân tích số liệu và những mô hình máy tính phức tạp chúng tôi đã tạo ra, Tôi sẽ cố gắng dùng một cách khác để giải thích với các bạn một vài điều mà chúng ta đang suy nghĩ về hành tinh bên ngoài hệ mặt trời
Đây là áp phích du lịch: "Kepler-186f: Nơi cỏ thường xuyên đỏ hơn so với phía còn lại."
Điều đó là vì Kepler-186f quay quanh một ngôi sao đỏ, và chúng ta cho rằng có thể có cây cối ở đó, Nếu có cây cối quang hợp, thì nó sẽ có sắc tố khác và nhìn như màu đỏ.
"Có trọng lực vào khoảng HD 40307g, là một siêu trái đất."
Hành tinh này to nặng hơn trái đất, và có trọng lực lớn hơn.
"Thư giãn trên Kepler-16b, nơi bóng của bạn luôn có bạn đồng hành."
(Khán giả cười) Chúng ta biết hàng tá hành tinh quay quanh hai ngôi sao, và có thể có rất nhiều ngoài kia.
Nếu ta có thể tới thăm một trong số chúng, thì bạn hẳn sẽ nhìn thấy hai hoàng hôn và bạn có hai bóng.
Vì thế sự thực, khoa học viễn tưởng có một số điều là đúng.
Tatooine từ Chiến Tranh giữa những Vì Sao
Và tôi một số những hành tinh ngoài hệ mặt trời khác để chia sẻ cùng các bạn.
Đây là Kepler-10b, Một hành tinh rất nóng.
Nó quay quanh ngôi sao của nó gần hơn 50 lần so với trái đất của chúng ta quay quanh mặt trời
Và thực sự, nó rất nóng, Ta không thể tới những hành tinh này, nhưng nếu có thể, thì chúng ta sẽ bị tan chảy trước khi đến được.
Chúng tôi nghĩ bề mặt của chúng đủ nóng để nung chảy đá và có những hồ nham thạch lỏng.
Gliese 1214b.
Hành tinh này, chúng tôi biết khối lượng và kích thước và nó có một mật độ khá thấp.
Nó tương đối ấm áp.
Chúng tôi thực sự không biết gì về hành tinh này, nhưng một khả năng nó là một thế giới nước, giống như một phiên bản lớn hơn của trong những mặt trăng lạnh của sao Mộc mà nó có thể có tới 50% khối lượng là nước.
Và trong trường hợp này, nó có thể có tầng khí quyển hơi nước dày che phủ một đại dương, không phải là nước dạng lỏng, mà là dạng nước ngoại lai, một siêu chất lỏng không phải khí ga, không phải chất lỏng.
Và cũng không phải dạng rắn, mà là dạng băng áp lực cao, giống băng IX.
Do vậy trong số những hành tinh ngoài đó, và sự đa dạng thật là là đáng kinh ngạc, chúng ta hầu như muốn tìm thấy những hành tinh mà được gọi là Goldilock
Không quá lớn, không quả nhỏ Không quá nóng, không quá lạnh- nhưng đơn giản là phù hợp cho sự sống.
Nhưng để làm điều đó, ta phải có khả năng nhìn thấy khí quyển chúng, bởi vì khí quyển giống như một tấm chăn giữ nhiệt-- như kiểu hiệu ứng nhà kính.
Ta phải có khả năng đánh giá khí nhà kính của các hành tinh khác.
Tất nhiên, khoa học viễn tưởng có một vài điều sai.
Tập đoàn Star Trek đã phải di chuyển khoảng cách vô cùng lớn với một tốc độ khó tin để quay quanh các hành tinh khác để Spock có thể phân tích khí quyển để biết liệu nó có thể sống được không hoặc có tồn tại những dạng sống ở đó.
Thực tế, ta không cần di chuyển với tốc độ cực lớn để nhìn khí quyển những hành tinh khác, mặc dù vậy tôi không muốn can bất kỳ kỹ sư tài năng nào mong muốn tìm ra cách thực hiện điều đó.
Chúng ta thực ra có thể nghiên cứu khí quyển của các hành tinh tại đây, từ quỹ đạo của trái đất.
Đây là hình ảnh của kính viễn vọng không gian Hubble chụp bởi trạm Atlantis khi nó khởi hành sau chuyến du hành cuối cùng tới Hubble.
Thực tế, họ đã lắp đặt một máy quay mới qua đó chúng tôi nghiên cứu khí quyển của những hành tinh ngoài hệ mặt trời.
Và cho tới nay, chúng tôi đã có thể nghiên cứu hàng tá khí quyển của các hành tinh, khoảng 6 trong số chúng với thông tin rất chi tiết.
Nhưng chúng không phải là những hành tinh nhỏ như trái đất.
Chúng là những hành tinh lớn, nóng do đó chúng dễ được quan sát.
Chúng ta chưa sẵn sàng, Chúng ta chưa có công nghệ phù hợp để nghiên cứu những hành tinh nhỏ.
Nhưng tuy vậy, Tôi muốn giải thích với các bạn cách mà chúng tôi nghiên cứu về khí quyển của các hành tinh
Vào lúc này, tôi muốn bạn tưởng tượng về một cái cầu vồng
Và nếu chúng ta có thể nhìn cái cầu vồng này gần hơn Chúng ta sẽ thấy một vài đường màu đen mất đi,
Và đây là mặt trời của ta, ánh sáng trắng của mặt trời được tách ra, không bởi các giọt nước mưa, mà bởi máy quang phổ.
Và bạn có thể thấy toàn bộ đường màu đen, các đường kẻ dọc.
Một vài đường rất hẹp, nhưng một vài đường rộng hơn, Một vài đường bị mờ ở phía lề cạnh.
Và đó thực sự là cách các nhà thiên văn nghiên cứu về các vật thể trên bầu trời, thực vậy, trong hơn một thế kỷ qua.
VÌ thế ở đây, mỗi nguyên tử và phân tử có một tập hợp các đường đặc biệt, một dấu vân tay, nếu bạn gọi thế.
Và đó là cách chúng tôi nghiên cứu khí quyển của các hànhh tinh ngoài hệ mặt trời.
Và tôi sẽ không bao giờ quên ngày tôi bắt đầu nghiên cứu về khí quyển của hành tinh ngoài hệ mặt trời vào khoảng 20 năm về trước, rất nhiều người đã nói với tôi, "Điều đó sẽ không bao giờ xảy ra.
Chúng ta không thể nghiên cứu chúng, Tai sao bạn lại mất thời gian vào đó?"
Đó là lý do tôi thấy vui mừng khi nói với các bạn về tất cả các khí quyển đã được nghiên cứu hiện nay, và đây thực sự là một chuyên ngành của chúng.
Ví thế khi áp dụng cho những hành tinh khác, những trái đất khác, mà trong tương lai khi chúng ta có thể quan sát được chúng loại khí nào chúng ta đang tìm kiếm?
Thực vậy, như bạn biết, trái đất có ôxy trong khí quyển chiếm 20% tổng dung tích.
Có rất nhiều ôxy.
Nhưng nếu không có cây cối và sự quang hợp, sẽ không bao giờ có ôxy, thực tế là sẽ hầu như không có ôxy trong khí quyển.
Ôxy ở đây để duy trì sự sống.
Và mục đích của chúng tôi là tìm kiếm các loại khí trong khí quyển của những hành tinh khác, những khí mà không phụ thuộc, và điều đó chúng ta có thể góp cho sự sống.
Nhưng chúng ta nên tìm kiếm những phân tử nào?
Tôi đã nói với các bạn về sự đa dạng của các hành tinh ngoài hệ mặt trời
Chúng tôi mong muốn tiếp tục tìm thấy thêm sự đa dạng trong tương lai khi chúng tôi tìm những trái đất khác.
Và đó là một trong những điều chính mà tôi đang nghiên cứu hiện nay, Tôi có một lý thuyết về điều này
Nó nhắc tôi rằng gần như mọi ngày, Tôi nhận một hoặc nhiều thư điện tử từ ai đó với một lý thuyết điên rồ về vật lý trọng lực hoặc vũ trụ học hoặc tương tự thế.
Vì thế, xin đừng gửi thư cho tôi về một trong những lý thuyết điên rồ của bạn.
(Khán giả cười) Tất nhiên, tôi có riêng một lý thuyết điên rồ của mình.
Nhưng, ai là giáo sư tại MIT mà tôi tìm đến?
Quả thật, tôi đã gửi email cho một người đạt giải Nobel về Sinh Lý học hoặc Y học và ông ấy nói:"Đồng ý, hãy tới và thảo luận với tôi"
Vì thế, tôi dẫn theo hai người bạn có chuyên môn về hoá sinh và chúng tôi đã đến để thảo luận với ông ấy về lý thuyết điên rồ của chúng tôi.
Và cái lý thuyết đó là về sự sống tạo ra tất cả phân tử nhỏ, rất nhiều phân tử.
Giống như, tất cả mọi thứ tôi có thể nghĩ, nhưng không phải như cách nghĩ của một nhà hóa học.
Nghĩ về điều đó: khí CO2, khí CO, phân tử Hydrô, phân tử Nitơ khí mêtan, khí mêtan clo -- rất nhiều loại khí.
Chúng tồn tại vì những lý do khác, nhưng sự sống cũng thậm chí tạo ra ôzôn.
Vì thế, chúng tôi tới để nói với ông ấy về điều này, và ngay lập tức, ông ấy phản bác cái lý thuyết này.
Ông cho rằng đây là một giả thuyết không tồn tại.
Vì thế, chúng tôi đã quay về văn phòng và chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi đã tìm ra một thứ rất thú vị trong một lĩnh vực khác.
Quay lại với các hành tinh ngoài hệ mặt trời, lý thuyết đó có nghĩa là sự sống tạo ra quá nhiều loại khí khác nhau, chính xác hàng nghìn khí.
Và vì thế điều chúng ta đang làm hiện nay là cố gắng vạch ra chỉ ra điều đó đối với hành tinh nào, những khí nào có thể góp cho sự sống.
Và vì thế, cho tới khi chúng ta tìm ra các khí trong khí quyển của các hành tinh ngoài hệ mặt trời chúng ta sẽ không thể biết được chúng được tạo ra bởi sinh vật thông minh ngoài trái đất hay bởi cây cối hay bởi đất ẩm, hay thậm chí bởi vi sinh vật đơn bào đơn giản.
Do đó làm việc với những mô hình và suy nghĩ về vấn đề hóa sinh, điều đó thật là tuyệt vời.
Nhưng một thử thách thực sự lớn ở phía trước là: bằng cách nào?
Bằng cách nào chúng ta tìm ra những hành tinh này?
Thực sự có nhiều cách để tìm các hành tinh, nhiều cách khác nhau.
Nhưng cách mà tôi tập trung nhất là làm cách nào chúng ta có thể mở ra được cánh cổng nhờ vậy trong tương lai, ta có thể tìm ra hàng trăm trái đất.
Một điểm nhấn thức sự của việc tìm kiếm dấu hiệu sự sống.
Và thực ra, tôi mới kết thúc điều hành một dự án 2 năm trong một giai đoạn rất đặc biệt về một khái niệm mà chúng tôi gọi là "Bóng Sao"
Và Bóng Sao là một màn hình bóng đặc biệt với mục tiêu là làm Bóng Sao bay lên để nó chặn ánh sáng của một ngôi sao từ đó kinh viễn vọng có thể nhìn trực tiếp vào các hành tinh.
Ở đây, bạn có thể thấy tôi và hai thành viên trong nhóm cầm một mảnh nhỏ của Bóng Sao.
Nó giống một bông hoa khổng lồ, đây là một trong những nguyên mẫu các cánh hoa.
Ý tưởng là Bóng Sao và kính viễn vọng có thể khởi động cùng nhau, với những cánh hoa bung ra từ vị trí sắp xếp.
Khung trung tâm sẽ mở rộng, với những cánh hoa chụp vào vị trí.
Bây giờ, nó phải được làm rất chính xác, thực tế, các cánh hoa được chuẩn hoá tới từng micrômét. và chúng phải được triển khai chính xác tới từng milimét
Toàn bộ kiến trúc này phải được bay lên cách xa kính viễn vọng hàng chục nghìn kilomet
Đường kính của nó vào khoảng khoảng hàng chục mét.
Và mục tiêu là chặn ánh sáng của ngôi sao với độ chuẩn xác cao nhất vì thế chúng ta có thể nhìn trực tiếp các hành tinh.
Và nó phải có một hình dáng rất đặc biệt, để tránh sự nhiễu xạ vật lý
Hiện tại, đây là dự án thực tế chúng tôi đã triển khai, quả thật, bạn sẽ khó có thể tin về độ khó của nó.
do đó để các bạn không tin rằng nó chỉ là một dạng phim ảnh tôi đưa ra đây một hình ảnh thật của Bóng Sao thế hệ thứ hai đã được thử trong phòng thí nghiệm
Và trong trường hợp này, tôi chỉ muốn bạn biết rằng giàn khung trung tâm được dựa trên kinh nghiệm từ hệ thông vô tuyến lớn có thể triển khai ngoài không gian.
Vì thế, sau toàn bộ những công việc khó khăn đó là lúc chúng tôi cố gắng nghĩ tới toàn bộ những khí điên rồ có thể tồn tại ngoài kia và chúng tôi xây dựng những kính viễn vọng không gian phức tạp mà chúng có thể ở ngoài kia, cái mà chúng ta đang tìm kiếm?
Thật vậy, trong trường hợp tốt nhất, chúng tôi sẽ tìm được hình ảnh của một trái đất khác.
Đây là Trái Đất như một chấm nhạt màu xanh da trời.
Và đây là một hình thật của Trái Đất chụp bởi tàu vũ trũ Voyager 1, khoảng cách 4 tỷ dặm.
Và ánh sáng đỏ kia chỉ là ánh sáng tán xạ trong ống kính camera.
Nhưng rất tuyệt để xem xét rằng liệu có những người ngoài hành tinh thông minh ở một hành tinh quanh một ngôi sao gần chúng ta hay không và họ tạo ra những kính viễn vọng phức tạp giống như chúng tôi đang cố gắng tạo ra, mọi thứ họ sẽ thấy là điểm xanh nhạt này, một chấm ánh sáng.
Và vì thế thỉnh thoảng, khi tôi dừng lại để suy nghĩ về những cố gắng trong sự nghiệp và tham vọng to lớn của tôi thật khó để nghĩ về điều đó đối lập với sự bao la của vũ trụ.
Mặc dù vậy, tôi sẽ cống hiến cả cuộc đời để tìm một Trái Đất khác
Và tôi có thể đảm bảo rằng với thế hệ tiếp theo của kính viễn vọng, thế hệ thứ hai, chúng ta sẽ có khả năng tìm và xác định những Trái Đất khác
Và khả năng tách ánh sáng của ngôi sao nhờ đó chúng tôi có thể tìm kiếm các chất khí và đánh giá khí nhà kính trong khí quyển, ước lượng nhiệt độ bề mặt, và tìm ra dấu hiệu sự sống.
Nhưng hơn thế,
Trong trường hợp tìm kiếm những hành tinh giống Trái Đất, chúng tôi đang tạo một loại bản đồ mới của những vì sao cạnh nhau và những hành tinh quay quanh chúng, bao gồm cả những hành tinh mà con người không thể sống.
Và vì thế, tôi hình dung rằng con cháu chúng ta hàng trăm năm sau, sẽ tham gia chuyến du hành giữa các vì sao đến thế giới khác.
Và chúng sẽ nhìn lại chúng ta như thế hệ đầu tiên tìm ra những thế giới giống Trái Đất.
Cảm ơn các bạn.
(Khán giả vỗ tay) June Cohen: Tôi có một câu hỏi cho bạn Quản lý của Rosetta, Fred Jansen
Fred Jansen: Bạn đã đề cập tới một nữa quảng đường thông qua công nghệ để thực sự nhìn vào quang phổ của một hành tinh giống Trái Đất hiện vẫn chưa thể làm được
Khi nào bạn cho rằng điều này xảy ra, và cần cái gì để cho điều đó?
Sara Seager: Thực sự, cái chúng tôi kỳ vọng đó là thế hệ tiếp theo của kính viễn vọng Hubble
Và nó được được gọi tên là kính viễn vọng James Webb, sẽ được phóng lên vũ trụ vào năm 2018, và đó là cái chúng tôi đang thực hiện, chúng tôi đang tìm hiểu một loại hành tinh đặc biệt được gọi là hành tinh chuyển đổi và đó sẽ là điểm đầu tiên để nghiên cứu những hành tinh nhỏ đối với những khí nhằm xác định hành tinh có thể sống được
JC: Tôi cũng sẽ hỏi bạn một câu tiếp, Sara như một người bình thường.
Tôi thực sự ấn tượng bởi khái niệm trong nghề của bạn thách thức bạn đối mặt, khi bạn bắt đầu nghĩ về các hành tinh ngoài hệ mặt trời, có sự hoài nghi lớn trong cộng đồng khoa học về việc chúng tồn tại, bạn đã chứng minh họ sai,
Điều gì đã xảy để bạn làm việc đó?
SS: Thực tế, một điều đối với nhà khoa học, đó là chúng tôi cần phải hoài nghi, bởi vì nghề của chúng tôi để đảm bảo điều người khác đang nói thực sự có ý nghĩa hay không.
Nhưng là một nhà khoa học, Tôi nghĩ bạn đã thấy nó từ buổi giao lưu này, nó giống như một nhà thám hiểm.
Bạn có sự tò mò lớn lao, sự cương quyết này, sự kiên định sẽ giúp bạn đi tiếp cho dù người khác có nói gì đi nữa.
JC: Tôi thích điều đó. Cảm ơn bà, Sara
(Khán giả vỗ tay)
Tôi học được những bài học cuộc sống quan trọng nhất từ những tay buôn bán ma túy thành phần xã hội đen và gái điếm, một vài đối thoại giáo lý sâu sắc nhất của tôi không phải ở trong thánh đường tôn nghiêm mà là ở góc phố vào một tối thứ 6, lúc 1h sáng.
Điều ấy có chút bất thường đối với một mục sư, có đào tạo, và đã có 20 năm đứng đầu một nhà thờ, nhưng đó lại là sự thật.
Một phần là do tôi tham gia vào một chương trình phòng chống tội phạm và an toàn công cộng nhờ vào đó giảm 79% số vụ bạo lực trong một thành phố lớn sau 8 năm hoạt động.
Nhưng ban đầu tôi không có ý muốn tham gia chương trình phòng chống tội phạm gì cả.
Tôi bắt đầu đảm nhận nhà thờ khi 25 tuổi.
Nếu bạn hỏi tôi khi ấy ước muốn của tôi là gì, Tôi có lẽ sẽ nói Tôi muốn xây dựng một siêu nhà thờ.
Tôi muốn nhà thờ 15 - 20.000 thành viên.
Tôi muốn một kênh truyền hình riêng.
Tôi muốn sở hữu thương hiệu quần áo riêng.
(Tiếng cười vang) Tôi muốn là nhà thầu vận tải đường dài.
Bạn biết đấy, toàn xe tải cỡ lớn.
(cười) Sau khoảng một năm, nhà thờ có khoảng khoảng 20 thành viên.
Bạn thấy đấy, còn xa mới thành một nhà thờ tầm cỡ.
Nghiêm túc mà nói, nếu bạn hỏi, "Ước vọng của tôi là gì?"
Tôi sẽ nói tôi chỉ muốn là một mục sư tốt, làm bạn đồng hành với mọi người qua suốt các chặng đường đời, để truyền đạt những giáo lý có ý nghĩa thực tế cho mọi người, và theo truyền thống của người Mỹ-gốc Phi, làm đại diện cho cộng đồng mà tôi đang phục vụ.
Nhưng có những thứ không hay đang xảy ra trong thành phố của tôi và trong cả khu vực, trong hầu hết tất cả các khu vực ở Mỹ, điều không hay đó là tỉ lệ các vụ giết người tăng chóng mặt.
Thanh niên giết lẫn nhau vì những lý do vụn vặt, ví dụ như do đụng phải nhau trong hành lang nhà trường, và sau giờ tan học, là bắn chết người đó.
Hay một ai đó mặc sai màu áo thun, ai đó đi vào những góc phố không nên tới vào những lúc không thích hợp
Cần phải làm gì đó để ngăn chặn tình hình.
Đã đến lúc phải thay đổi các vấn đề cốt yếu của thành phố.
Các khu nhà ở trợ cấp là ví dụ điển hình, như khu nhà ở trợ cấp ngay dốc nhà thờ của tôi, khi bạn đến đó sẽ thấy nó giống như một thị trấn ma, bởi vì không ai dám cho trẻ con ra ngoài chơi, kể cả đang mùa hè, vì lo sợ bạo lực.
Đêm nào bạn cũng có thể nghe thấy tiếng nổ xung quanh, mà bạn có thể nhầm tưởng là tiếng pháo hoa, nhưng thực ra là tiếng súng.
Hầu như tối nào bạn cũng nghe thấy tiếng súng, khi nấu ăn, hoặc khi ru con ngủ, hoặc khi đang xem TV.
Đến bất cứ phòng cấp cứu ở bất cứ bệnh viện nào, bạn cũng thấy la liệt trên xe cáng những người đàn ông da đen và Latinh bị bắn và đang chờ chết.
có những đám tang tôi cử hành, người chết chẳng phải là những quý bà hay quý ông đáng kính hưởng thọ cao hay có nhiều điều để nói ở đây.
Ngược lại là những đám tang cho những người chừng 18 tuổi, 17 tuổi, và 16 tuổi đời, khi cử hàng tang lễ cho những người ấy ở nhà thờ hay ở nhà tang lễ tôi thật sự không biết phải nói gì cho có ý nghĩa.
Khi mà các bạn đồng đạo của tôi xây cất những nhà thờ cao lớn mua đất đai bên ngoài thành phố và di chuyển hội đoàn tín ngưỡng ra đó với mong muốn xây dựng hay tái thiết vùng đất của Chúa, thì ngược lại cấu trúc xã hội trong lòng các thành phố vẫn đang ngột ngạt dưới sức nặng của các loại bạo lực này.
Tôi quyết đinh ở lại, vì cần phải có ai đó làm 1 điều gì đó, tôi nhìn lại những gì mình đã có và tiếp tục từ những thứ ấy.
Tôi bắt đầu thuyết giảng phản đối bạo lực trong cộng đồng.
Tôi xem xét lại chương trình tại nhà thờ, xây dựng những chương trình hướng tới giới trẻ đang có nguy cơ bạo lực, những người đang bên ngưỡng của các hành vi bạo lực.
Tôi còn cố cải tiến các bài thuyết giáo.
Các bạn đều biết nhạc rap đúng không?
Nhạc Rap đó?
Tôi có lần còn thử rap luôn bản thuyết giáo.
Không ổn các bạn ạ, nhưng ít nhất tôi cũng đã thử.
Đáng nhớ có một lần có một cậu thanh niên đi đến với tôi sau buổi thuyết giáo đó.
Anh ta đợi mọi người về hết, và nói: "Cha Rev, rap thuyết giáo, ạ?" Và tôi nói: "Ừ, con nghĩ sao?"
Anh ta nói: "Thôi Cha đừng làm vậy nữa."
(tiếng cưới vang) Tôi thuyết giảng và lên các chương trình, tôi nghĩ có lẽ nếu các cha đạo khác cũng làm như vậy sẽ tạo ra những tác động lớn.
Nhưng tình trang bạo lực rất khó kiểm soát, người đứng ngoài các vụ bạo lực cũng bị bắn và giết: ngay cả khi chỉ đi mua 1 gói thuốc lá ở tiệm tạp hóa, hoặc đang ngồi chờ xe bus ở trạm dừng, hoặc các em bé đang chơi ở công viên, không để ý đến vụ bạo lực đầu kia của công viên, nhưng bạo lực cũng xảy đến các cháu.
Mọi việc mất kiểm soát, và tôi không biết làm gì, nhưng rồi có một chuyện xảy ra đã thay đổi mọi suy nghĩ trong tôi.
Có một cậu bé tên là Jesse Mckie, đang đi về cùng một người bạn tên là Rigoberto Carrion đến khu nhà ở trợ cấp phía cuối đường với nhà thờ.
Chúng gặp một nhóm thanh niên trong một băng đảng từ Dorchester, và chúng đã bị giết chết.
Khi Jesse tháo chạy trong tình trạng nguy kịch, cậu đã chạy về hướng nhà thờ của tôi, cậu ấy chết cách đó khoảng 100, 150 yards.
Cho dù cậu ta có chạy được vào nhà thờ, kết cục có lẽ vẫn vậy, bởi vì không có điện; không có ai ở trong đó.
Điều này làm tôi rất suy nghĩ.
Đáng ngạc nhiên là thủ phạm đã gây ra cái chết đó, đều chạc tuổi tôi, nhưng khoảng cách giữa chúng tôi quá lớn.
Chúng tôi như ở hai thế giới khác nhau.
Tôi suy niệm lại tất cả những điều này đánh giá lại những gì đang diễn ra, tôi đột nhiên nhận ra rằng có những mâu thuẫn trong chính tôi, mâu thuẫn ở chỗ: mặc dù trong tất cả các bài giảng lên án bạo lực, tôi cũng đã nói về việc xây dựng một cộng đồng, nhưng tôi chợt nhận ra rằng có một nhóm người mà tôi đã không xếp vào khái niệm cộng đồng của mình.
Mâu thuẫn ở chỗ: Nếu tôi thật sự mong muốn thuyết giảng cho cộng đồng, thì tôi phải tiếp cận và bao bọc lấy nhóm người mà tôi đã quên lãng này.
Có nghĩa là không chỉ xây dựng chương trình để đến với những người nằm ngoài vòng bạo lực, nhưng còn phải tiếp cận và gắn bó với những người đã đang hành động bạo lực, những tay giang hồ và buôn bán ma túy.
Ngay khi nhận ra điều đó, môt câu hỏi vụt lóe lên trong đầu tôi.
Tại sao phải là tôi?
Ỷ tôi là, đó chẳng phải là vấn đề thực thi pháp luật sao?
Đó là lý do vì sao chúng ta có cảnh sát, đúng không?
Ngay khi câu hỏi "Tại sao phải là mình?" xuất hiện, câu trả lời cũng nhanh chóng đến nhanh: Tại sao là tôi? Bởi vì tôi chính là người mất ngủ hằng đêm để nghĩ về nó.
Bởi vì tôi là người đang tìm quanh để kêu gọi ai đó cần phải làm gì đó về vấn đề này, và tôi bắt đầu nhận ra rằng ai đó chính là tôi đây.
Ý tôi là, đó chẳng phải là cách mà sự vận động diễn ra sao?
Người ta không bắt đầu với 1 giao ước lớn mà người ta đến với nhau và rồi sau đó bước đi khắng khít với nhau với sự xác nhận về nó.
Nhưng nó bắt đầu với chỉ 1 vài và có lẽ chỉ 1 người.
Nó bắt đầu với tôi theo cách đó, và tôi đã quyết định tìm ra văn hóa của bạo lực mà ở đó những người trẻ này thừa nhận chúng tồn tại, và tôi đã bắt đầu làm tình nguyện viên tại trường trung học.
Sau khoảng 2 tuần tình nguyện tại trường học, tôi nhận ra rằng nhóm thanh niên mà tôi đang cố để tiếp cận, họ không đi đến trường.
Tôi bắt đầu đi vào trong cộng đồng, và không cần phải là 1 nhà bác học để nhận ra rằng chúng không ở ngoài đường suốt cả ngày.
Do đó tôi bắt đầu đi ra đường vào buổi tối, tối khuya, đi vào những công viên nơi mà họ có đó, xây dựng mối quan hệ cần thiết.
Một thảm kịch xảy ra tại Boston đã đem 1 nhóm các giáo sĩ lại với nhau, và có một nhóm nhỏ trong chúng tôi đã nhận ra rằng chúng ta phải ra ngoài khỏi 4 bức tường nhà thờ và gặp gỡ những người trẻ ở nơi họ hiện diện, mà không tìm cách bỏ tù chúng.
Và chúng tôi đã quyết định bước đi cùng nhau, và chúng tôi đã cùng nhau đến 1 trong những khu nguy hiểm nhất trong thành phố vào 1 buổi tối thứ 6 và buổi tối thứ 7 lúc 10 PM đêm, và chúng tôi đã đi đến tận 2 hay 3 giờ sáng.
Tôi nhớ là chúng tôi đã khá khác thường khi lần đầu đi xuống đường.
Ý tôi là, chúng tôi không phải kẻ buôn ma túy.
Chúng tôi không phải người mua.
Chúng tôi không phải cảnh sát. Vài người còn có học vị cao.
Đó thật sự là 1 điều lạ lùng.
Nhưng họ đã bắt đầu nói chuyện với chúng tôi sau một hồi, và những gì chúng tôi tìm ra được là trong khi chúng tôi đang đi, thì họ theo dõi chúng tôi, và họ muốn chắc chắn vài điều sau: điều số 1, chúng tôi sẽ thống nhất trong hành vi của chúng tôi, rằng chúng tôi đều sẽ tiếp tục đi ra ra đó; và điều thứ 2, họ muốn chắc chắn rằng chúng tôi không phải đến đó để khai thác họ.
Bởi vì luôn có người có thể sẽ nói, "Chúng tôi sẽ lấy lại con đường," nhưng dường như họ luôn có 1 cái camera quan sát với họ, hoặc 1 người báo cáo, và họ sẽ làm tăng danh tiếng của họ bằng cách làm hại những người lang thang.
Do vậy khi thấy chúng tôi không có những thứ đó, họ quyết định nói chuyện với chúng tôi.
Sau đó chúng tôi đã làm một điều tuyệt vời với tư cách một người thuyết giáo.
Chúng tôi đã quyết định lắng nghe và không rao giảng gì.
Khen ngợi tôi đi nào!
(tiếng cưới vang)(vỗ tay) Được rồi, xem nào, các bạn đang cắt đi thời gian của tôi đó, ok? (Tiếng cười vang) Nhưng điều đó thật tuyệt.
Chúng tôi nói với họ, "Chúng tôi không biết cộng đồng của chúng tôi ra sao sau 9h tối, từ 9h tối đến 5h sáng, nhưng các anh thì biết.
Các anh là những chuyên gia về chuyện này, nếu anh muốn, vào khoảng thời gian đó.
Do đó hãy nói chúng tôi biết.
Hãy dạy chúng tôi. Hãy giúp chúng tôi thấy những thứ mà chúng tôi không thấy.
Hãy giúp chúng tôi hiểu những gì chúng tôi không hiểu được."
Và tất cả bọn họ đã rất hạnh phúc để làm điều đó, và chúng tôi đã hiểu được cuộc sống trên đường phố ra sao, rất khác biệt với những gì các bạn thấy trên bản tin 11h tối, rất khác so với những gì được mô tả trên truyền thông đại hoặc thậm chí trên mạng xh.
Và khi chúng tôi nói chuyện với họ, 1 số điều tưởng tượng về họ đã bị xóa tan.
1 trong những tưởng tượng lớn nhất là những đứa trẻ này máu lạnh và vô tâm và đặc biệt liều lĩnh trong bạo lực.
Những gì chúng tôi tìm ra thật trái ngược hoàn toàn.
Hầu hết các thanh niên ở ngoài kia trên đường phố chỉ đang cố tồn tại trên đường phố.
Và chúng tôi cũng phát hiện ra một số em rất thông minh sáng tạo tuyệt vời và khôn ngoan nhất mà chúng tôi gặp được cũng ở trên đường phố, tham gia và cuộc đấu.
Tôi biết vài người gọi đó là sự sống xót, nhưng tôi gọi họ là những người vượt qua, bởi vì khi bạn ở trong những điều kiện giống họ, có thể sống được mỗi ngày thì là 1 thành tựu của sự vượt qua.
Và như là kết quả, chúng tôi nói với họ, "Các anh thấy nhà thờ này, học viện này có thể giúp đỡ tình trạng này ra sao?"
Và chúng tôi đã xây dựng 1 kế hoạch trong sự đối thoại với bọn trẻ.
Chúng tôi không nhìn họ như là những vấn đề cần được giải quyết, và chúng tôi bắt đầu nhìn họ như những cộng sự, như những người có ích, như người đồng môn trong đấu tranh giảm thiểu bạo lực trong cộng đồng.
Các bạn hãy hình dung việc phát triển kế hoạch, mà trong đó một mục sư ngồi một bàn, và một con buôn ma túy ngồi bàn kế, thảo luận ra cách mà nhà thờ có thể giúp cho toàn thể cộng đồng.
Dự án Phép Lạ Boston sẽ đem mọi người lại với nhau.
Chúng tôi có thêm những cộng sự khác nữa.
Chúng tôi có cộng sự thực thi pháp luật.
Chúng tôi có nhân viên cảnh sát.
Không phải toàn bộ nhân lực, bởi vì vẫn còn vài người vẫn có quan điểm bắt-hết-chúng lại, nhưng còn có những cảnh sát khác thấy được vinh hạnh khi cộng tác với cộng đồng, những người thấy được trách nhiệm từ chính mình để có thể làm việc như 1 cộng sự với các lãnh đạo cộng đồng và lãnh đạo niềm tin để giảm thiểu bạo lực trong cộng đồng.
Giống như những nhân viên quản chế, giống với các thẩm phán, giống với những người có liên quan với hệ thống thực thi pháp luật, bởi vì họ nhận ra, giống như chúng tôi, rằng chúng ta không thể bắt bớ người ta ra khỏi tình trạng này, rằng sẽ không làm đủ sự truy tố, và bạn sẽ không thể làm đầy các nhà tù để làm nhẹ bớt vấn đề.
Tôi đã trợ giúp để bắt đầu thành lập 1 tổ chức cách đây 20 năm, 1 tổ chức tôn giáo, để đương đấu với vấn đề này.
Tôi rời đó cách đây khoảng 4 năm và bắt đầu làm việc trong các thành phố xuyên khắp nước Mỹ, tổng cộng 19 bang, và cái mà tôi tìm thấy trong các thành phố này là, luôn có những thành phần của các lãnh đạo cộng đồng những người hạ mình xuống và làm việc không nghỉ ngơi, những người dẹp bỏ cái tôi của minh và nhìn thấy toàn cảnh lớn lao hơn là chỉ các bộ phận gộp lại, và đến với nhau và tìm cách để làm việc với những người trẻ đường phố, rằng giải pháp không cần thêm cảnh sát, nhưng giải pháp là khai thác những người có ích đang sẵn có trong cộng đồng, để có 1 thành phần cộng đồng mạnh mẽ trong sự cộng tác quanh việc giảm thiểu bạo lực.
Hiện nay, có 1 sự chuyển biến tại Mỹ về các thanh niên mà tôi rất tự hào đang đối phó với các vấn đề tương tự rằng cần phải thay đổi nếu chúng ta muốn có 1 xã hội tốt đẹp hơn.
Có một mưu đồ chính trị là xoáy sâu vào sự tàn bảo của cảnh sát và hành vi sai trái của cảnh sát trong vấn đề lấy bạo lực trị bạo lực.
Nhưng đó là điều viễn tưởng.
Tất cả mọi thứ đều liên quan.
Khi bạn nghĩ về những thập niên chính sách nhà ở thất bại và cấu trúc giáo dục nghèo nàn, khi bạn nghĩ đến nạn thất nghiệp dai dẳng và việc thiếu việc làm trong cộng đồng, khi bạn nghĩ về chương trình chăm sóc sức khỏe kém cỏi, và trong đám hỗn độn đó bạn còn cho ma túy vào, và thêm những túi vải thô đầy súng ống, chắc chắn bạn sẽ nhìn thấy một nền văn hóa bạo lực tăng cao.
Và rồi phản ứng của nhà nước lại là bổ sung thêm nhiều cảnh sát và đàn áp mạnh hơn ở những điểm nóng.
Tất cả đều liên quan với nhau, một trong những điều tuyệt vời mà chúng tôi đã làm là có thể cho mọi người thấy giá trị của việc cộng tác với nhau-- cộng đồng, cơ quan luật pháp, lĩnh vực tư hữu, thành phố -- để làm giảm thiểu bạo lực.
Các bạn phải đánh giá cao giá trị của các thành phần cộng đồng đó.
Tôi tin rằng chúng ta có thể kết thúc kỉ nguyên bạo lực ở các thành phố.
Tôi tin là điều đó có thể và rằng mọi người bây giờ đang thực hiện nó.
Nhưng tôi cần sự trợ giúp của các bạn.
Nó không thể đến từ những người đang dấn thân ngoài kia trong cộng đồng.
Họ cần hỗ trợ. Họ cần trợ giúp.
Hãy quay trở lại thành phố của các bạn.
Hãy tìm những người này.
"Anh cần giúp đỡ ah? Tôi sẽ giúp anh."
Hãy tìm những người này.
Họ ở ngoài đó. Hãy tập hợp họ lại cùng với cơ quan thi hành luật, lĩnh vực tư hữu, và thành phố, với những người đang cố giảm thiểu bạo lực, nhưng hãy chắc rằng những thành phần ấy phải mạnh mẽ quyết tâm.
Bởi vì câu ngạn ngữ cổ đến từ Burundi thật đúng: Khi bạn làm việc đó cho tôi, khi không có tôi ở đó, là bạn làm đó cùng tôi.
Chúa phù hộ các bạn.
Xin cám ơn. (Vỗ tay)
Khi ai đó lướt qua bạn trong bộ trang phục giống tôi trên phố.
Bạn nghĩ họ là ai, một người mẹ, Một người tị nạn Hay nạn nhân của áp bức.
Hay một bác sĩ chuyên khoa tim, một luật sư, hay một chính trị gia địa phương
Bạn có nhìn tôi từ trên xuống dưới, và tự hỏi liệu tôi có thấy nóng bức không hoặc tôi bị chồng bắt mặc bộ trang phục này phải không?
Nếu tôi choàng khăn như thế này thì sao?
Tôi có thể dạo phố cùng bộ trang phục thế này và những gì thế giới nghĩ về tôi và cách đối xử dựa vào cách tôi khoác mảnh vải này.
Nhưng đây sẽ không phải lại là bài độc thoại về khăn trùm đầu hijab bởi Thượng đế biết phụ nữ Hồi giáo không đơn thuần là miếng vải họ tự chọn, hoặc không, để che kín đầu.
Hôm nay, tôi muốn nói về cách vượt qua thành kiến cá nhân.
Nếu tôi lướt qua các bạn và sau đó bạn biết được tôi là kĩ sư về xe đua, tôi tự thiết kế chiếc xe của mình và điều hành đội xe đua của trường, vì đó là sự thật.
Nếu tôi nói rằng tôi có 5 năm luyện tập như một vận động viên đấm bốc, và đó cũng là sự thật.
Những điều đó có làm bạn bất ngờ?
Tại sao?
Các bạn thân mến, thật ra, Sự bất ngờ đó và hành vi kèm theo nó là sản phẩm của thành kiến vô thức, hay là một định kiến ngầm.
Và chính nó gây ra một cách vô lý, thiếu hụt tai hại về sự đa đạng trong lực lượng lao động đặc biệt trong các lĩnh vực gây ảnh hưởng.
Xin chào, Nội các Liên bang Úc.
(vỗ tay) Trước tiên, tôi muốn làm rõ một điều rằng Thành kiến vô thức không phải sự kỳ thị có ý thức.
Tôi không nói trong tất cả chúng ta, sự kỳ thị giới tính, chủng tộc, hay tuổi tác, đang chờ đợi để bộc phát ra ngoài.
Tôi không nói như vậy.
Chúng ta đều có thành kiến riêng.
Đó là màng lọc mà thông qua đó chúng ta nhìn nhận thế giới xung quanh
Tôi không buộc tội bất kỳ ai. Định kiến không phải tội ác.
Nhưng nó cần được xác định rõ được mọi người biết đến và giảm dần.
Định kiến có thể là về chủng tộc. hoặc về giới tính.
Về tầng lớp xã hội, trình độ học vấn hay khuyết tật cá nhân.
Thật ra, chúng ta thường có thành kiến với những thứ khác lạ những cái khác với chuẩn mực xã hội trước giờ của chúng ta
Nhưng vấn đề là nếu muốn sống trong một thế giới mà hoàn cảnh ra đời của bạn không quyết định tương lai của bạn nơi mà cơ hội bình đẳng dành cho tất cả, mỗi người chúng ta có một vai trò phải làm tròn nhằm đảm bảo định kiến không quyết định cuộc sống của chính mình.
Có một thí nghiệm nổi tiếng về thành kiến vô thức trong lĩnh vực giới vào giữa năm 1970-1980
Vào thời điểm đó, hầu hết các thành viên trong giàn nhạc giao hưởng là nam chỉ có 5% trong số đó là phụ nữ.
Và dĩ nhiên là bởi nam giới chơi nhạc khác biệt có vẻ như tốt hơn, chỉ là có vẻ thôi.
Vào năm 1952, giàn nhạc giao hưởng Boston bắt đầu một thí nghiệm
Họ thực hiện tuyển chọn giấu mặt.
Thay vì chơi nhạc trước ban giám khảo, nhạc công sẽ trình diễn sau một bức màn.
Có vẻ kì quặc, nhưng kết quả không khác biệt. cho đến khi các nhạc công được yêu cầu cởi giày trước khi họ bước vào phòng.
bởi vì tiếng gót giày "Cồm cộp!" chạm vào sàn nhà đã chỉ ra đó là một người phụ nữ.
Và bạn có biết rằng, khi kết quả được công bố khả năng phụ nữ vượt qua vòng sơ loại tăng 50%
Và cơ hội được nhận vào giàn nhạc tăng gấp 3 lần.
Chúng ta thấy được gì từ đó?
Đáng tiếc cho nam giới, họ thật sự không chơi khác biệt người ta chỉ có cảm giác là họ chơi nhạc hay hơn.
Và chính cảm giác cá nhân quyết định kết quả của họ.
Vì thế, điều chúng ta làm ở đây xác định rõ và công nhận rằng trong mỗi chúng ta đều tồn tại thành kiến.
Nhìn xem, tất cả đều như vậy.
Tôi sẽ cho bạn một ví dụ.
Cha và con trai bị thương trong một vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng.
Người cha chết ngay tại hiện trường và người con bị thương nghiêm trọng được đưa đến bệnh viện.
Bác sĩ phẫu thuật nhìn người con và nói "Tôi không thể phẫu thuật được"
Tại sao?
"Đứa trẻ này là con tôi."
Làm sao có thể như vậy được?
Các bạn thân mến, Bác sĩ phẫu thuật là mẹ đứa bé.
Nào, hãy giơ tay - không sao cả - nhưng xin hãy giơ tay nếu ban đầu bạn nghĩ bác sĩ phẫu thuật là đàn ông.
Điều đó cho thấy ở bạn có thành kiến vô thức, và chúng ta phải thừa thận rằng nó thật sự tồn tại Và khi nhìn nhận vấn đề theo hướng đó chúng ta mới có thể tìm ra giải pháp.
Một điều thú vị là Khi nói về thành kiến vô thức thì sẽ nhắc đến khái niệm hạn ngạch.
Khái niệm về thành quả cũng nhận được nhiều bình luận.
Giống như, tôi không muốn được chọn bởi vì tôi là phụ nữ, Tôi muốn được chọn vì tôi đạt nhiều thành tích vì tôi là người phù hợp nhất cho công việc đó.
Đó là suy nghĩ thường thấy ở các nữ kỹ sư mà tôi từng biết và làm việc với .
Đúng vậy, tôi biết, tôi từng ở đó.
Nhưng nếu khái niệm thành quả đó đúng, tại sao nghiên cứu của Yale năm 2012 cho thấy trong những bộ hồ sơ giống nhau cho vị trí kỹ thuật viên phòng lab tại sao hồ sơ của Jennifers lại có vẻ thiếu tính cạnh tranh lại ít có khả năng được chọn, và được trả lương ít hơn Johns?
Đó là do thành kiến vô thức Và chúng ta phải tìm cách vượt qua nó.
Và bạn biết đấy, một điều thú vị là có những nghiên cứu về trường hợp này và nó được gọi là nghịch lý thành quả.
Thật mỉa mai là trong những công ty luôn nói rằng thành quả là giá trị cốt lõi chủ yếu đối với người nhân viên thì lại thường tuyển nhân viên nam và trả lương cho họ nhiều hơn bởi vì thành quả có vẻ như là đặc trưng của phái mạnh.
Nhưng
Bạn đã hiểu hết về tôi bạn biết những gì tiếp theo.
Bạn có nghĩ tôi đang điều hành một trong những thứ này?
Bạn có tưởng tượng được tôi bước vào và làm như thế này, "Này các cậu, là thế này này. Phải làm như thế này."
Vâng, tôi rất vui khi bạn nghĩ vậy.
(vỗ tay) Bởi vì, các bạn à, đây là công việc thường ngày của tôi.
Và một điều tuyệt vời là tôi rất thoải mái khi làm nó.
Thật ra, ở những nước như Malaysia, Phụ nữ Hồi giáo trên giàn khoan không là một điều đáng chú ý.
Có rất nhiều người phụ nữ như vậy.
Nhưng, điều đó rất thú vị.
Tôi vẫn nhớ khi tôi nói với một người bạn nam, "Hey, tôi rất muốn học lướt sóng"
Và anh ta nói "Yassmin, tôi không biết làm sao cô có thể lướt sóng được với tất cả các thiết bị trên người cô, Và tôi cũng không biết bãi biển nào chỉ dành cho phụ nữ."
Sau đó, người bạn đó đề nghị một ý tưởng tuyệt vời Anh ta nói "Tôi biết rồi, cô điều hành tổ chức Tuổi Trẻ Không Biên Giới phải không?
Sao cô không làm một chuỗi sản phẩm đi biển dành cho phụ nữ Hồi giáo.
Cô có thể gọi nó là Tuổi Trẻ Không Quần Đùi."
(Cười lớn) Tôi nói "Cảm ơn, bạn của tôi."
Cũng có một người nam khác nói với tôi Tôi nên ăn càng nhiều sữa chua càng tốt bởi vì đó là nền văn hóa mà tôi sẽ truyền bá ở đây.
Nhưng vấn đề là, điều đó có vẻ đúng bởi chúng ta thiếu hụt nghiêm trọng sự đa dạng ở nơi làm việc đặc biệt ở những lĩnh vực cần sự ảnh hưởng.
Ngày nay, vào năm 2010, đại học Quốc gia Úc làm một thí nghiệm. Họ gửi hơn 4000 đơn tuyển dụng giống nhau chủ yếu là công việc không yêu cầu kinh nghiệm.
Để có được số lượt phỏng vấn bằng với người có tên gốc Anglo-Saxon, nếu bạn là người Trung Quốc, bạn phải gửi thêm 68% số đơn xin việc.
Nếu bạn là người Trung Đông, như Abdel-Magied, bạn phải gửi thêm 64% số đơn xin việc và nếu bạn là người Ý, thì bạn khá may mắn bạn chỉ phải gửi thêm 12%.
Ở những nơi như Thung lũng Silicon, thực trạng cũng không khá hơn.
Ở Google, họ đưa ra một số kết quả về sự đa dạng 61% là người da trắng, 30% người gốc Á, 9% là người da đen, gốc Tây Ban Nha kiểu như thế.
Những công ty công nghệ khác cũng không khá hơn. và họ đều biết như vậy. nhưng tôi không chắc họ đang làm gì với vấn đề này.
Vấn đề ở đây là chúng ta không thể thay đổi được nó.
Một nghiên cứu của Green Park Một nhà cung ứng quản lý cấp cao người Anh nói rằng hơn một nửa trên tổng số 100 công ty của FTSE không có lãnh đạo người da màu ở mức hội đồng quản trị, giữ vai trò điều hành hoặc không điều hành
Và trong 3 người không có quyền điều hành thì có 2 người thuộc nhóm thiểu số.
Và hầu hết những người thuộc nhóm thiểu số đều là giám đốc không điều hành.
Vì thế, những ảnh hưởng của họ không lớn.
Tôi đã từng nghe hàng đống những điều tệ hại.
Bạn có thể "Lạy Chúa, nó tệ đến vậy sao? Tôi có thể làm gì để giúp bạn?"
Vâng, may mắn là, chúng ta đã xác định được đó là một vấn đề nghiêm trọng.
Và thành kiếm vô thức đã lấy đi cơ hội cho mọi người.
Nhưng bạn có thể ngồi đây và nghĩ rằng "Tôi không phải người da màu. Việc đó có ảnh hưởng gì đến tôi?"
Để tôi đưa cho bạn một giải giáp.
Như tôi đã nói lúc trước, chúng ta đang sống trong một thế giới nơi chúng ta tìm kiếm một lý tưởng
Và nếu chúng ta muốn tạo ra một thế giới mà bất kể bạn sinh ra ở đâu cũng không quan trọng chúng ta phải chung sức vào thực hiện giải pháp này.
Và một điều thú vị là, người khởi xướng thí nghiệm về đơn xin việc phòng lab đã đưa ra một giải pháp.
Cô ấy nói rằng có một thứ đã mang những người phụ nữ thành công đến với nhau, điểm chung giữa bọn họ, đó chính là một người cố vấn tốt.
Cố vấn, chúng ta đã nghe nhắc đến từ lâu nó ở trong tiếng mẹ đẻ của chúng ta.
Đây là một thách thức khác dành cho bạn.
Tôi khuyến khích mỗi người trong các bạn hãy hướng dẫn cho một người khác.
Hãy nghĩ về nó.
Ai cũng muốn hướng dẫn một người thân thiết với mình, một người giống mình cùng chia sẻ kinh nghiệm.
Nếu tôi nhìn thấy một phụ nữ Hồi giáo có dáng dấp của mình Tôi sẽ "Chào! Cùng đi ra ngoài nhé!"
Bạn bước vào 1 căn phòng, trong đó, có người học cùng trường với bạn, chơi cùng 1 môn thể thao, nhiều khả năng bạn sẽ muốn giúp đỡ người đó.
Nhưng đối với những người không có điểm chung nào với bạn sẽ rất khó khăn để tìm một mối kiên kết.
Hướng dẫn cho ai đó khác mình người không có hoàn cảnh tương tự, bất kể xuất thân của người đó như thế nào, chính là mở cửa cho những người ngay cả hành lang cũng không thể chạm tới.
Bởi vì các bạn à, thế giới này không công bằng.
Con người không được sinh ra với những cơ hội bình đẳng như nhau.
Tôi sinh ra tại một trong những thành phố nghèo nhất thế giới, Khartoum.
Tôi sinh ra là người da màu. tôi sinh ra là phụ nữ, và tôi sinh ra là người Hồi giáo sống trong một thế giới mà mọi người nghi ngờ tôi vì những lý do mà tôi không tự làm chủ được.
Tuy nhiên, tôi biết rằng tôi được sinh ra trong đặc ân.
Tôi có những người cha người mẹ tuyệt vời. Tôi được đi học và được ban cho cơ hội di cư đến Úc.
Không chỉ như vậy, Thượng đế ban tặng tôi những người cố vấn tuyệt vời người đã mở giúp tôi những cảnh cửa mà chính tôi cũng không biết nó nằm ở đâu.
Một người hướng dẫn đã nói với tôi "Câu chuyện của em rất hay.
Hãy viết về nó để tôi có thể chia sẻ với mọi người."
Một người hướng dẫn đã nói "Tôi biết em là những thứ không thuộc về giàn khoan Úc những hãy tiếp tục cố gắng."
Và tôi ở đây, nói chuyện với các bạn.
Và tôi không phải là người duy nhất.
Có đủ loại người trong cộng đồng của tôi mà chính mắt tôi thấy đã được giúp đỡ bởi những người cố vấn.
Một thanh niên Hồi giáo trẻ ở Sydney người từ chối sự giúp đỡ từ người hướng dẫn để tự mình khởi xướng một cuộc thi đọc thơ ở Bankstown và nó giờ đây đã trở thành một cuộc thi lớn.
Và anh ta có thể thay đổi cuộc sống của rất nhiều thanh niên khác.
Hay một phụ nữ ở Brisbane, một người Afganistan tỵ nạn cô không thể nói một từ tiếng Anh khi đến Úc và người cố vấn đã giúp cô trở thành một bác sĩ và cô ấy đạt được giải thưởng của năm của cộng đồng Queensland năm 2008
Cô ấy là nguồn cảm hứng cho tất cả mọi người.
Có vẻ không thuận lợi lắm nhỉ.
Cô gái ấy là tôi.
Nhưng tôi cũng là người phụ nữ trong bộ trang phục của giàn khoan, và cũng chính tôi là người mặc bộ abaya lúc đầu.
Liệu bạn sẽ chọn hướng dẫn tôi nếu bạn nhìn thấy tôi trong một trong những hóa thân khác nhau của chính tôi?
Bởi vì tôi luôn luôn chỉ là một người.
Chúng ta phải quên đi cái thành kiến vô thức trong mỗi chúng ta tìm một người hướng dẫn hoàn toàn khác với chính mình bởi vì những thay đổi cơ cấu tốn nhiều thời gian và tôi không có nhiều kiên nhẫn.
Vì thế, nếu chúng ta muốn tạo nên sự thay đổi, nếu chúng ta muốn tạo ra một thế giới nơi mà tất cả chúng ta đều có những cơ hội thì hãy chọn đi mở cửa cho người khác.
Bởi vì bạn có thể nghĩ rằng sự đa dạng không liên quan gì đến bạn nhưng tất cả chúng ta là một phần trong hệ thống và chúng ta làm một phần trong giải pháp.
Và nếu bạn không biết đi đâu để tìm một người khác biệt hãy đi đến những nơi mà bạn không thường đến
Nếu bạn đăng kí trở thành gia sư ở trường tư, hãy đến trường công ở khu vực của bạn hoặc chỉ cần ghé qua trung tâm gia sư dành cho người tị nạn ở khu vực của bạn.
Hoặc nếu bạn làm việc trong văn phòng.
chọn một người vừa mới tốt nghiệp trông lạc lõng với những người còn lại. bởi vì đó chính là tôi và mở cánh cửa cho họ, không phải làm một cách tượng trưng, bởi chúng ta không phải nạn nhân, nhưng hãy chỉ cho họ cơ hội bởi vì khi mở cửa thế giới của chính mình bạn sẽ nhận ra rằng bạn có thể đi đến những cánh cửa mà họ không biết nó có tồn tại hay không tồn tại.
Các bạn thân mến, Vấn đề trong xã hội của chúng ta là thiếu cơ hội đặc biệt là do thành kiến vô thức.
Nhưng mỗi người trong chúng ta có khả năng thay đổi nó.
Tôi biến bạn đã có nhiều thách thức trong ngày hôm nay nhưng nếu bạn hiểu và nghĩ khác đi về nó bởi vì sự đa dạng chính là phép màu.
Và nếu tôi kêu gọi các bạn quên đi những cảm nhận ban đầu bởi vì tôi chắc chắn với bạn rằng, chúng có lẽ đã sai.
Cảm ơn các bạn đã lắng nghe.
(Vỗ tay)
FBI phải chịu trách nhiệm về việc gia tăng các vụ khủng bố tại Mỹ hơn các tổ chức khác.
Hơn cả al Qaeda, hơn cả al Shabaad, hơn cả Tổ chức nhà nước Hồi giáo hơn cả các tổ chức cộng lại.
Đây không giống như cách bạn nghĩ về FBI.
Có lẽ bạn hình dung đặc vụ FBI nã súng vào kẻ xấu xa như John Dillinger, hay bắt giữ chính trị gia tham nhũng.
Sau vụ khủng bố ngày 9/11, FBI bớt chú ý đến xã hội đen, trộm cắp và quan chức gian lận.
Mục tiêu mới là khủng bố, và theo đuổi khủng bố chiếm hết tâm trí FBI.
Mỗi năm, Cục điều tra tiêu tốn 3.3 tỉ đô la cho các hoạt động chống khủng bố trong nước.
Nhiều hơn so với tổng 2.6 tỉ đô chi cho chống tội phạm có tổ chức, gian lận tài chính và tham nhũng công và tất cả các hoạt động chống tội phạm khác.
Tôi dành nhiều năm nghiên cứu hồ sơ vụ án khởi tố khủng bố trên nước Mỹ, và tôi đi đến một kết luận rằng FBI gián tiếp gây ra nhiều vụ khủng bố hơn là bắt được những kẻ khủng bố.
Trong 14 năm kể từ vụ 11/9, bạn có thể đếm được 6 vụ khủng bố tại Mỹ.
Trong đó bao gồm vụ nổ bom ở Boston Marathon năm 2013, cũng như các vụ bất thành khác, như vụ án Faisal Shahzad cố đưa xe bom vào quảng trường Thời Đại.
Cũng trong 14 năm đó, Cục điều tra khoe khoang làm thế nào họ đẩy lui được hàng tá vụ khủng bố.
Trong đó, FBI bắt giữ hơn 175 người công kích, do thám, khủng bố.
Những hoạt động này thường nhờ người chỉ điểm, cung cấp phương tiện và cơ hội, và đôi khi cả ý tưởng, cho những người tâm thần nghèo khó trở thành đối tượng chúng ta gọi là khủng bố.
Sau vụ 11/9, FBI đưa vào từ điển từ: không bao giờ nữa.
Đặc vụ FBI được lệnh tìm ra khủng bố trước khi chúng hành động.
Để làm việc, họ tuyển dụng mạng lưới hơn 15,000 người chỉ điểm trên toàn quốc, để tìm kiếm kẻ khả nghi.
Người chỉ điểm có thể kiếm được 100,000 đô trở lên cho mỗi vụ khủng bố họ báo cho FBI.
Đúng vậy, FBI đang trả tiền cho hầu hết các tội phạm và kẻ lợi dụng số tiền sáu con số để theo dõi cộng đồng ở Mỹ, nhưng chủ yếu là người Hồi giáo ở Mỹ.
Những tên chỉ điểm này tóm lấy người như Abu Khalid Abdul-Latif và Walli Mujahidh.
Cả hai đều mắc bệnh tâm thần.
Abdul-Latif có tiền án tạt xăng để tự tử.
Mujahidh mắc chứng rối loạn tâm thần, Anh ta gặp rắc rối phân biệt hiện thực và ảo tưởng.
Năm 2012, FBI bắt giữ 2 người này vì âm mưu tấn công căn cứ quân sự bên ngoài Seattle bằng vũ phí, dĩ nhiên do FBI cung cấp.
Kẻ chỉ điểm cho FBI là Robert Childs, một tên tội phạm cưỡng dâm và dụ dỗ trẻ em được trả công 90,000 đô trong vụ này.
Đây không phải là trường hợp cá biệt.
Năm 2009, một tên chỉ điểm cho FBI trốn khỏi Pakistan vì cáo buộc giết người làm bốn người chết trong vụ đánh bom giáo đường ở Bronx.
Bị cáo cầm đầu là James Cromtitie, nhân viên bần cùng ở Wakmart có vấn đề về thần kinh.
Và tên chỉ điểm cho anh ta 250,000 đô nếu anh ta tham gia vụ khủng bố đó.
Còn có rất nhiều ví dụ khác nữa.
Hôm nay, tờ The Intercept đăng bài viết mới của tôi về vụ khủng bố gây nhức nhối ở Tampa, liên qua đến Sami Osmakac, một thanh niên trẻ sống gần Tampa, Florida.
Osmakac, cũng bị chứng rối loạn thần kinh.
Anh ta cũng nghèo túng, và không liên quan gì đến tổ chức khủng bố quốc tế.
Dù sao, kẻ chỉ điểm cho FBI cho anh ta vụ làm ăn, cho tiền, giới thiệu anh ta là tên khủng bố với tổ chức do thám, và lừa anh vào phi vụ nổ bom trong quán bar Ai-len.
Nhưng điều hay ho là đây: đặc vụ ngầm bạn có thể thấy người bị che mờ trong bức hình này anh ta mang thiết bị ghi âm khi đến văn phòng Tampa.
Đằng sau cánh cửa đóng kín, Đăc vụ FBI thừa nhận những gì họ đang làm là lô bịch.
Thẩm phán liên bang không muốn bạn nghe được cuộc đối thoại này.
Anh niêm phong văn bản và đặt vào nơi bảo mật phòng ngừa ai đó như tôi làm những việc này.
Phía sau cánh cửa, đặc vụ người giám sát đội miêu tả kẻ khủng bố "như là tên ngớ ngẩn không có bô đi tiểu."
Họ xem âm mưu khủng bố như một kịch bản mơ mộng.
Nhưng điều đó không ngăn được FBI.
Họ cung cấp cho Sami Osmakac mọi thứ hắn cần.
Họ cung cấp xe bom, súng AK-47, dạy hắn làm video tử vì đạo và thậm chí đưa cho hắn tiền đi xe taxi để đi đến nơi họ sai bảo.
Khi họ làm việc dối trá đó, giám sát viên nói với cấp dưới anh muốn một hồi kết như Holywood.
Và anh ta có được cái kết như Holywood.
Lúc Sami Osmakac cố gắng làm điều gì hắn nghĩ là một xe bom, hắn bị bắt, cáo buộc và bị tuyên án 40 năm tù.
Không chỉ có mỗi Sami Osmakac.
Hắn là một trong hơn 170 người được cho là phần tử khủng bố, mà FBI dùng tạo nên câu chuyện đậm chất Holywood.
Quan chức Mỹ gọi hành động đó là Cuộc chiến chống Khủng bố.
Đây hoàn toàn là một rạp hát, rạp phim an ninh quốc gia, với bệnh nhân tâm thần như Sami Osmakac diễn viên bất đắc dĩ trong xưởng phim kiểm soát nghiêm ngặt FBI mang đến cho công chúng.
Cảm ơn
(Vỗ tay) Tom Rielly: Vâng, những lời cáo buộc thật đanh thép, mạnh mẽ.
Làm sao anh có được kết luận này?
TA: Tôi bắt đầu nghiên cứu vào năm 2010. lúc đó tôi nhận được tài trợ của Chương Trình Báo cáo Điều tra ở U.C Berkeley, và tôi và trợ lý sắp xếp dữ liệu tất cả các vụ khởi tố khủng bố trong thập kỷ đầu tiên sau vụ 11/9.
Và chúng tôi dùng tư liệu tòa án để tìm hiểu liệu rằng các bị cáo có mối liên hệ nào với các tổ chức khủng bố quốc tế hay không, có chăng người chỉ điểm đã bị lợi dụng, và có chăng người chỉ điểm đóng vai người kích động bằng cách cung cấp phương tiện và thời cơ.
Chúng tôi đã gửi câu hỏi đó lên FBI và yêu cầu họ phản hồi dữ liệu của chúng tôi.
Nếu họ cho rằng dữ liệu sai, tôi yêu cầu họ chỉ ra sai ở đâu và chúng tôi sẽ kiểm tra lại nhưng họ không hề phản bác lại bất cứ kết luận nào.
Sau đó tôi dùng dữ liệu vào một bài báo và cuốn sách của tôi, và trong chương trình của CBS và NPR họ tận dụng cơ hội nói "những kết luận của Trevor Aaronson là sai."
Họ chưa bao giờ đứng ra và nói, "Những kết luận đó có vấn đề."
Vâng những dữ liệu đó từng được một số tổ chức như HRW sử dụng trong báo cáo gần đây về các loại hoạt động chống khủng bố.
Đến nay, FBI chưa từng phản hồi về những cáo buộc cho rằng họ không bắt được kẻ khủng bố mà chỉ bắt được bệnh nhân tâm thần thôi việc này có thể ngụy trang thành khủng bố cho các loại hoạt động này.
TR: The Intercept là tờ báo điện tử chuyên về điều tra, đồng sáng lập bởi Glenn Greenwald.
Hãy cho chúng tôi biết về tờ báo của anh và lý do anh làm thế đi.
TA: Có vẻ như The Intercept là nơi hợp lý cho việc này bởi bài báo của tôi thực sự đả kích sự thật rằng một nguồn tin tức hé lộ cho tôi văn bản cuộc hội thoại mật của FBI thẩm phán liên bang đã niêm phong chính quyền cho rằng việc công bố sẽ hủy hoại không cứu vãn được đối với kế hoạch thi hành pháp luật của chính phủ.
Vì thế The Intercept được thành lập để bảo vệ nhà báo công bố công trình của họ khi họ vướng vào các vấn đề nhạy cảm như thế này.
vậy nên bài viết của tôi đăng trên The Intercept hôm nay, kể về cách Sami Osmakac bị mắc vào tròng của FBI và đi sâu vào phân tích chi tiết.
Trong bài chia sẻ này, tôi chỉ kể ra ý chính FBI nói, như gọi hắn ta là "đồ đần chậm lớn."
Nhưng còn tinh vi hơn, họ tiến bước dài khi đặt tiền vào tay Sami Osmakac để hắn mua vũ khí từ đặc vụ ngầm.
Rồi hắn đi tù, bằng chứng là giấy tờ hắn mua vũ khí, sự thật là, những văn bản này cho biết FBI đã tính kế bệnh nhân tâm thần và nghèo túng cho tiền mua vũ khí để họ có thể buộc tội anh ta âm mưu phản động.
TR: Câu hỏi cuối cùng.
Cách đây gần chục ngày, FBI bắt giữ vài nghi phạm ISIS ở Brooklyn, cho rằng họ đang định đầu quân cho Syria, thông tin đó có thực hay không hay giống như những vụ kia?
TA: À dẫu sao chúng ta chỉ biết được thông tin như trên hồ sơ, nhưng có lẽ chúng gợi lên một trường hợp tương tự.
Những hoạt động kiểu này di dời mục tiêu này sang mục tiêu khác
Ban đầu mục tiêu là al Qaeda, mục tiêu hiện nay là Tổ chức nhà nước Hồi giáo.
Điều đáng chú ý trong vụ này là 3 người bị kết án khi chỉ bắt đầu tính đi đến Syria sau khi quen biết người chỉ điểm của FBI, thực tế, tên chỉ điểm FBI giúp làm giả giấy tờ thông hành mà họ cần.
Một khía cạnh hài hước trong vụ này, bà mẹ của một nghi phạm biết được con mình muốn đến Syria nên bà giấu hộ chiếu đi.
Điều này thật vô lý giả sử anh ta đến sân bay anh ta có thể đi đâu cũng được.
Vâng, có nhiều người muốn tham gia Tổ chức nhà nước Hồi Giáo tại nước Mỹ, và chính phủ Mỹ đang theo dõi những người này xem họ có ý định gây ra bạo loạn ở đây không.
Trong trường hợp này, cần phải có bằng chứng để tố cáo, có thể FBI tạo điều kiện cho những người này di chuyển đến Syria thực ra họ không bao giờ đến được đó.
Tôi đã chụp ảnh được một thời gian, Đối với tôi, một bức hình phải phản ánh chân thực nhất.
Tôi đã đến phía nam Ethiopia, sống cùng với bộ lạc người Daasanacch
Ở đó có một đại gia đình, và một cái cây tuyệt đẹp Tôi đã chụp những bức hình cỡ lớn rất to và nặng, với kĩ thuật chụp phim rất kì cục.
Có ai biết những tấm phim 4x5 và 10x8 không? Bạn lắp đặt nó lên chân máy
Tôi đã tới một gia đình, dành cả ngày để nói chuyện với họ
Có vẻ như họ hiểu việc tôi đang làm
Họ nghĩ tôi điên rồ. Nhưng đó lại là chuyện khác
Với tôi, điều quan trọng nhất là tính thẩm mỹ và nghệ thuật, dựa trên ánh sáng
Ánh sáng được sắp phía bên trái tạo nên sự cân bằng về mặt giao tiếp với người Daasanach, một gia đình 30 người, đủ các thế hệ
Có trẻ nhỏ và người già, Tôi dẫn họ đến cái cây và chờ đợi ánh sáng chiếu rọi vào và thứ ánh sáng đó đang hé mở mà tôi chỉ còn duy nhất 1 tấm phim và tôi nghĩ, ừ, mình sẽ giải quyết được, sẽ ổn cả thôi.
Tôi đang sắp xếp và ánh sáng sẽ rọi đến ngay thôi Tôi muốn nó màu vàng tôi muốn nó hoàn mỹ.
Tôi muốn nó ngay chân trời để nó sáng soi họ, với tất cả sự rực rỡ đầy tiềm năng đó.
Và nó đang đến... đang đến Tôi đặt tấm phim vào trong máy ảnh nó đã lấy nét xong và bất ngờ một tiếng động mạnh "Whack" Tôi nhìn xung quanh trên ngọn cây Một cô gái tát cô kế bên Và cô kế bên nắm tóc cô kia lại Và tôi đứng trơ nhìn những gì xảy ra "Nhưng còn ánh sáng, ánh sáng
Đợt đã, tôi cần ánh sáng Hãy ở yên như thế, ở yên như thế"
Và họ la toáng lên và một người đàn ông trong số đó quay lại bắt đầu kêu gào, la hét và cả cái cây đổ xuống, mà thật ra là mấy người ở trên cây trèo xuống.
Họ chạy quanh và gào thét và họ quay về làng và trong làn khói bụi đó tôi đứng chôn chân đằng sau máy ảnh của mình
Họ đi đâu hết rồi? Tôi không biết
Tôi mất một tuần để thực hiện tấm ảnh mà bạn thấy ngày hôm nay và tôi sẽ nói cho bạn biết tại sao (Vỗ tay) Rất rất đơn giản Tôi dành một tuần đi vòng quanh làng gặp từng người hỏi: "Chào, có thể gặp chúng ta đã gặp nhau ở cái cây đó nhỉ?
Chúng ta nói chuyện được chứ?
Bạn là ai?" Và tất cả đã sáng tỏ đó là chuyện bạn trai, hỡi ôi
Con tôi cũng đang độ tuổi trưởng thành.
nên tôi hiểu. Đó là chuyện bạn trai. Cô gái đứng phía trên hôn nhầm người và thế là cuộc chiến bắt đầu.
Và đó là một bài học quý giá cho tôi là: Tôi muốn chụp ảnh những người này một cách trang nghiêm và tôn trọng như cách tôi đã định và khắc hình trên cột nhà, thì tôi phải hiểu họ.
Không phải chỉ đơn thuần xuất hiện hay bắt tay.
Không phải chỉ là nói: "Tôi là Jimmy, tôi là nhiếp ảnh gia"
Tôi phải tìm hiểu họ mỗi người trong bọn họ Ai là bạn trai của ai và ai có quyền hôn ai
Vì vậy cuối cùng, một tuần sau đó và tôi vô cùng mệt mỏi Tôi quỳ xuống nói: "Xin hãy trở lại cái cây đó
Đó là bức hình tôi cần chụp"
Tất cả họ trở lại Tôi nói họ đứng đúng vị trí lúc trước
Tôi chắc chắn rằng 2 cô gái ở đúng vị trí và cô gái bạt tay, ở kia kìa.
Họ đã nhìn nhau, Nếu bạn nhìn bức hình sau này Họ đang nhìn chằm chằm vào nhau một cách giận dữ Tất cả mọi thứ dường như đã xong Nhưng đến phút cuối cùng, tôi nhận ra: "Con dê, con dê
Tôi cần một thứ gì đó để mọi người nhìn vô Tôi cần một con dê trắng ở giữa"
Nên tôi đã tráo đổi để các con dê vào trong.
Nhưng lúc đó thậm chí tôi còn sai sót, vì nếu bạn có thể thấy từ bên trái, một cậu bé khác lại nhào ra vì tôi không chọn dê của cậu.
Nhưng dù sao, sự nỗ lực đi vào bức ảnh đó và câu chuyện tôi vừa gợi ý cho bạn, như bạn hiểu, có hàng trăm câu chuyện kì dị quái đản của hàng trăm con người trên khắp thế giới.
Và điều này xảy ra 4 năm trước, và tôi bắt đầu một chuyến đi, nói thật nhé, một chuyến đi cực sướng.
Tôi là một kẻ lãng mạn thực sự. một người lý tưởng và đôi khi ngây thơ.
Nhưng tôi vẫn tin rằng có những người trên hành tinh này thật sự đẹp.
Chuyện này rất, rất đơn giản. Chẳng phải khoa học nhức óc gì.
Tôi muốn đặt những người này lên cột nhà.
Tôi đã muốn chạm khắc họ lên cột nhà như thể họ chưa được nhìn thấy.
Cho nên, tôi đã chọn 35 nhóm khác nhau, các bộ lạc, dân tộc bản địa.
Họ được chọn hoàn toàn vì tính truyền thống và tôi sẽ nói về điểm này thêm.
Tôi không phải nhà nhân chủng học, tôi không được học chuyên về nó, nhưng tôi có một đam mê rất, rất, rất mãnh liệt, và tôi tin rằng tôi phải chọn ra dân tộc đẹp đẽ nhất hành tinh trong cái môi trường đẹp nhất mà họ đang sống, và đặt 2 thứ lại với nhau rồi cho các bạn xem.
Khoảng 1 năm trước, tôi có xuất bản những bức ảnh đầu tiên, và có gì đó đậc biệt thú vị đã xảy ra.
Cả thế giới như chuyển động, và đó là một trải nghiệm kì quặc, vì mọi người ở khắp nơi hỏi: "Họ là ai thế? Họ là thứ gì? Họ có bao nhiêu người?
Ông tìm thấy họ ở đâu? Họ có thật không?
Ông lừa tôi. Kể tôi nghe đi. Kể đi. Kể đi. Kể đi." Hàng triệu những câu hỏi, mà nói thật, tôi chẳng có câu trả lời đâu.
Thôi thật sự chẳng có câu trả lời, và tôi có thể hơi hiểu là, ờ, họ đẹp, ý định của tôi đấy, nhưng câu hỏi mà tôi bị hỏi dồn dập, tôi không thể trả lời được.
Cho tới khi, buồn cười là, khoảng 1 năm sau, một người nào đó bảo tôi: "Cậu được mời để nói ở TED"
Và tôi nói: "Ted? Ted? Ted là ai? Tôi chưa từng nghe về Ted."
Anh ta nói: "Không, là TED talk." "Nhưng Ted là ai cơ?
Tôi có phải nói với anh ta hay chúng tôi chỉ ngồi trên sân khấu?"
Và, "Không, không, nhóm TED mà. Anh phải biết về nó chứ"
Và tôi nói: "Tôi đã ở trong cái teepee và cái yurt trong vòng 5 năm.
Sao mà tôi biết Ted là ai được? Giới thiệu tôi với ông ấy đi."
Để cho ngắn gọn, anh ta bảo: "Chúng ta phải làm một bài TED Talk"
Tìm hiểu rồi. À, thú vị đây.
Tuyệt! Và rồi cuối cùng bạn sẽ đến TEDGlobal thôi.
Thậm chí thú vị hơn.
Nhưng thứ bạn cần làm là dạy người ta học, những bài học mà bạn đã học từ chuyến đi vòng quanh thế giới về các bộ lạc này.
Tôi nghĩ, bài học, ờ, thì, tôi đã học gì nhỉ?
Câu hỏi hay đấy. Ba bài. Bạn cần 3 bài học, và chúng cần phải cực kì sâu sắc.
(Tiếng cười) Và tôi nghĩ, ba bài học hả, ừ, tôi sẽ nghĩ về điều đó.
(Vỗ tay) Nên tôi nghĩ kĩ lắm, và tôi đã đứng đây 2 ngày trước, và tôi chạy chương trình, và tôi cầm mấy tấm thẻ và cái điều khiển trong tay và hình của tôi hiện lên màn hình, và tôi đã dạy 3 bài, và tôi bắt đầu giảng, và tôi đã có một trải nghiệm xuất hồn kì cục.
Tôi kiểu như tự nhìn mình, đứng ở đó, rồi nói: "Ồ Jimmy, đây là một mớ linh tinh.
Tất cả những người ngồi đây, họ đã biết nhiều hơn những bài nói này, họ đã học nhiều bài học hơn trong cuộc đời rồi.
Anh là ai mà lại kể họ những gì anh đã học?
Anh là ai mà hướng dẫn họ và anh là ai mà lại chỉ họ cái gì đúng, cái gì sai, cái gì cần phải nói?"
Và tôi có một, cái này riêng tư thôi, một sự thảm bại.
Tôi trở về, và một tí xíu giống như cậu bé đi xa khỏi cái cây với đàn dê, cực kì bực bội, tự nhủ, chẳng ăn thua gì cả. Không phải là thứ tôi muốn truyền tải.
Và tôi nghĩ lâu và kĩ hơn về nó, và tôi nghĩ, à, điều duy nhất tôi có thể giao tiếp là rất, rất cơ bản.
Bạn phải làm nó hoàn toàn khác đi.
Chỉ có một người tôi biết ở đây, và đó chính là tôi.
Tôi vẫn đang tìm hiểu bản thân, và đó là một hành trình của cả cuộc đời, và tôi chắc không có được hết câu trả lời, nhưng tôi đã học những thứ phi thường trong suốt chuyến đi.
Vì vậy điều tôi sẽ làm là chia sẻ với bạn những bài học của tôi.
Việc này, như tôi đã giải thích ban đầu, là đầy đam mê và cực kì cá nhân, làm thế nào và tại sao tôi chụp các bức ảnh này, và tôi để đó cho các bạn khán giả để tự lý giải những bài học này đã có ý nghĩa gì với tôi, và có thể mang ý nghĩa gì với bạn.
Lúc còn nhỏ tôi du lịch nhiều lắm.
Tôi giống du mục lắm. Điều này thực sự thú vị.
Khắp thế giới, và tôi có một cảm giác là tôi bị hối thúc với một vận tốc chóng mặt để trở thành một người nào đó, tên Jimmy.
Đi đến hành tinh này, và tôi chạy, tôi chạy và vợ tôi đôi lúc đùa rằng: "Jimmy, anh trông hơi giống Forrest Gump á" Nhưng tôi cãi, "Không, nó có nghĩa mà, tin anh đi"
Nên tôi tiếp tục chạy và chạy, và đến được 1 nơi và kiểu như đứng đó và nhìn quanh và nghĩ, ồ, tôi thuộc về nơi nào? Tôi phù hợp ở đâu?
Tôi là ai? Tôi đến từ đâu? Tôi chẳng biết nữa
Nên tôi mong là không có quá nhiều nhà tâm lý ngồi nghe.
Có lẽ một phần của cuộc hành trình này chính là tôi đang cố gắng tìm ra nơi tôi thuộc về.
Nên lúc , yên tâm đi, đến chỗ các bộ lạc này, tôi đã không tô vẽ người tôi màu vàng, chạy lòng vòng cầm giáo và quấn khố.
Những gì tôi tìm thấy đều thuộc về họ cả, và họ gợi cảm hứng cho tôi, những người phi thường ấy, và tôi muốn giới thiệu bạn một vài vị anh hùng của tôi.
Họ là người Huli
Bây giờ, người Huli là một trong số những dân tộc đẹp đẽ tuyệt vời nhất trên hành tinh này.
Họ đầy kiêu hãnh. Họ sống trên cao nguyên Papua New Guinea.
Không còn nhiều người sót lại, và họ được gọi là người Huli đội tóc.
Và những hình ảnh như thế, ý tôi là, đó là tất cả tôi muốn.
Và bạn dành cả tuần, hay tháng, ở đó nói chuyện với họ, đến đó, và tôi muốn khắc hình họ trên cột nhà, và tôi nói: "Ông có cái gì đó mà nhiều người vẫn chưa thể thấy.
Ông ngồi một cách hùng dũng vậy."
Và họ thật sự trông như vậy.
Thật đấy
Và bạn biết tại sao họ tự hào rồi chứ> Bạn biết tại sao họ trông như thế rồi, và tại sao tôi thật sự bị gãy lưng vì lo chụp ảnh họ và mang cho bạn xem rồi chứ?
Đó là vì họ có những nghi thức ngoạn mục.
Và người Huli có nghi thức này: Trẻ thành niên, để trở thành đàn ông, họ phải cạo đầu, và họ dành suốt phần đời còn lại cạo đầu mỗi ngày, và những gì họ làm với mớ tóc đó, là sáng tạo với nó, một vật phẩm mang đậm tính cá nhân.
Đó chính là sự sáng tạo của người Huli.
Vì vậy họ được gọi là người Huli đội tóc.
Trên đầu anh ta là một bộ tóc giả.
Nó được làm từ tóc thật của anh ta.
Và rồi họ trang trí bộ tóc bằng lông chim thiên đường. và đừng lo, ở đó có nhiều chim đó lắm.
Có ít người sống lắm, nên chẳng cần phải lo lắng về điều này. Và họ dành cả quãng đời còn lại để tạo ra những chiếc mũ này và từ đời này sang đời khác, điều đó thật phi thường, và có một nhóm người khác, được gọi là Kalang,và họ sống ở thung lũng bên cạnh, nhưng họ nói thứ tiếng hoàn toàn khác, họ trông cũng hoàn toàn khác, và họ đội mũ, được làm từ bọ hung, những con bọ hung tuyệt đẹp màu xanh ngọc bích, và đôi khi có 5000-6000 con bọ hung trên một cái nón, và họ dành cả cuộc đời để sưu tập các con bọ hung cho những chiếc nón.
Vì vậy người Huli đã truyền cảm hứng cho tôi vì nơi họ thuộc về.
Có lẽ tôi phải chăm chỉ hơn để tìm điểm tựa tâm linh cho mình và trở về quá khứ để thấy được nơi tôi thực sự phù hợp.
Một phần cực kì quan trọng của dự án này và cách mà tôi chụp ảnh những con người phi thường ấy.
Cơ bản là đẹp. Tôi nghĩ điều quan trọng là cái đẹp
Chúng ta dành cả quỹ thời gian của mình xoay vần quanh cái đẹp: nơi chốn đẹp, những thứ đẹp, và cuối cùng là con người đẹp.
Việc này cực kì, cực kì quan trọng.
Tôi đã dành cả cuộc đời của mình để phân tích mình trông thế nào.
Mình có được coi là đẹp không?
Có quan trọng không nếu mình đẹp hay không, hay nó chỉ thuần túy là mắt thẩm mỹ của tôi?
Và khi tôi khởi hành, tôi đã kết luận chắc chắn.
Tôi có cần phải đi vòng quanh thế giới chụp ảnh, thứ lỗi nhé, chị em phụ nữ từ 25-30 tuổi? Đó có phải là cái đẹp hay không?
Tất cả những thứ trước và sau đó đều hoàn toàn chẳng liên quan?
Và chỉ khi tôi có một chuyến đi, một chuyến đi quá khắc nghiệt đến nỗi tôi còn nổi da gà mỗi lần nghĩ tới.
Tôi đi đến một vùng và tôi chẳng biết được liệu có ai trong các bạn đã nghe về Chukotka. Có ai từng nghe về Chukotka không ạ?
Chukotka có lẽ, về mặt thuật ngữ, và có lẽ vẫn còn được dùng.
Nó dùng để chỉ chuyến bay dài 13h từ Moscow
Đầu tiên, bạn phải đến Moscow, rồi bay liên tục 13 tiếng từ Moscow.
Khi bạn đến được đó thôi nhé.
Như bạn thấy đấy, một số người kiểu như trật đường băng.
Bây giờ người Chukchis là những người Inuit cuối cùng ở Siberia, và họ là chủng tộc tôi được nghe, mà tôi chưa thấy hình ảnh nào, nhưng tôi cũng biết họ ở đó, và tôi đã từng liên lạc với hướng dẫn viên và anh này nói: "Đây là một bộ lạc tuyệt vời. Chỉ còn 40 người thôi.
Anh sẽ ổn mà. Chúng ta sẽ tìm ra họ" Vậy là chúng tôi lên đường.
Khi chúng tôi đến đó, sau 1 tháng đi xuyên băng tuyết, vì phải đi mà, nhưng sau đó tôi lại không được chụp họ.
Họ nói: "Cậu không thể chụp chúng tôi.
Cậu phải đợi Cậu phải đợi đến khi cậu biết chúng tôi, đến khi cậu hiểu chúng tôi."
Cậu phải đợi đến khi cậu thấy chúng tôi tiếp xúc nhau như thế nào"
Và phải sau rất rất nhiều tuần, tôi mới có được sự tôn trọng.
Họ không còn phán xét nữa.
Họ quan sát lẫn nhau, từ trẻ đến trung niên đến già.
Họ cần có nhau.
Trẻ con cần phải nhai thịt cả ngày vì người lớn không còn răng nữa, và đồng thời, bọn trẻ dẫn người già đi vệ sinh vì họ già yếu rồi, nên đây cộng đồng tuyệt vời của sự tôn trọng.
Họ yêu thương và ngưỡng mộ nhau, và họ thực sự dạy tôi thế nào là cái đẹp.
(Vỗ tay) Bây giờ tôi sẽ cần một tí tương tác với khán giả.
Đây là phần cực kì quan trọng cho đoạn kết của bài nói.
Mời bạn nhìn bên trái của người ngồi bên phải bạn, và tôi muốn bạn quan sát họ, và tôi muốn bạn khen họ một câu. Việc này cực kì quan trọng.
Có thể là chiếc mũi, tóc hay cả khí chất nữa, tôi không phiền đâu, nhưng xin bạn hãy nhìn nhau, rồi khen họ.
Bạn phải nhanh lên' vì tôi sắp hết thời gian rồi.
Và bạn phải nhớ điều đó.
Rồi, cám ơn, cám ơn quý vị đã cho nhau những lời khen.
Giữ chặt, thật chặt lời khen đó trong lòng.
Giữ để dành nhé. Và điều cuối cùng, vô cùng sâu sắc, và nó xảy ra chỉ 2 tuần trước thôi. 2 tuần trước tôi về thăm người Himba.
Bây giờ, người Himba sống ở bắc Namibia trên biên giới của Angola, và tôi đã đến đó vài lần rồi. Tôi đã trở lại để giới thiệu về quyển sách của tôi để cho họ thấy các bức ảnh, để hòa vào cuộc trò chuyện với họ, để nói: "Đây là cái tôi thấy ở bạn, là cách tôi yêu bạn.
Đây là cách mà tôi tôn trọng bạn. Bạn thấy thế nào?
Tôi đúng hay sai?" Tôi muốn cuộc tranh luận này lắm. Nó rất rất rất là cảm động, và một đêm nọ, chúng tôi đang ngồi quanh đống lửa, và nói thật là, tôi nghĩ tôi đã uống hơi nhiều, và tôi kiểu như ngồi dưới ánh sao trời và nói: "Tuyệt thật, các ông đã thấy ảnh của tôi, chúng ta yêu quý nhau." (Tiếng cười) Và tôi hơi chậm chạp tí, và tôi nhìn quanh tôi, rồi nói, tôi nghĩ chắc là cái hàng rào bị mất rồi.
Có cái hàng rào ở đây khi tôi đến mà?
Thì cái hàng rào to che chắn cho cả ngôi làng đó. Và họ nhìn tôi rồi bảo: "Vâng. Tù trưởng chết rồi."
Và tôi nghĩ, ờ, tù trưởng chết, ờ, bạn biết đó, nhìn lên các vì sao lần nữa, rồi nhìn vào đống lửa.
Tù trưởng chết. Tù trưởng chết thì liên quan quái gì đến hàng rào?
"Tù trưởng chết.
Sau đó chúng tôi xây lại, rồi ngưỡng vọng."
Và tôi bật khóc, vì cha tôi vừa mới mất trước chuyến đi đó, và tôi còn chưa biết đến ông ta Tôi chẳng biết ơn ông vì đã sinh ra tôi để đứng đây.
Những con người ấy dạy tôi chúng ta được như hôm nay là nhờ cha mẹ và ông bà, tổ tiên chúng ta từ thời xa xa lắm, và tôi, dù có lãng mạn và lí tưởng đến đâu trên chuyến đi này, tôi chẳng biết điều đó cho đến 2 tuần trước
tôi chẳng biết điều đó cho đến 2 tuần trước.
Vậy tất cả những điều này nghĩa là gì?
À, có một hình ảnh tôi muốn cho bạn xem, hơi đặc biệt, và nó chẳng phải là bức tôi muốn chọn đâu.
Vào ngày kia tôi đang ngồi, và tôi phải hoàn thành 1 bức ảnh.
Và người nào đó nói: "Anh phải cho họ coi bức ảnh của người Nanev ấy."
Tôi phản ứng kiểu, ờ, nhưng đó không phải bức tôi ưng.
Cô ta nói: "Không không không. Đó là bức ảnh tuyệt vời.
Anh ở trong đôi mắt ấy."
Tôi nói: "Cô nói tôi ở trong mắt ông ta là sao?
Đó là bức ảnh người Nanev." Cô ta nói: "Không, nhìn kĩ đi, anh ở trong đôi mắt ấy."
Và khi tôi nhìn kĩ vào bức ảnh đó, tôi thấy mình phản chiếu lên đôi mắt ấy, nên tôi nghĩ có lẽ ông ta có linh hồn tôi, và tôi ở trong linh hồn ông ấy những bức ảnh này nhìn vào bạn nhưng tôi muốn bạn nhìn lại chúng
Bạn có thể không được phản chiếu lên đôi mắt ông ta, nhưng có gì đó rất quan trọng và phi thường ở những người này.
Tôi không có câu trả lời cuối cùng, như tôi đã nói, nhưng bạn phải có. Chắc chắn phải có.
Nên nếu bạn suy nghĩ về những gì tôi đã nói về cái đẹp, về vị trí của mình và về tổ tiên ta, về nguồn gốc của mình, tất cả các bạn vui lòng đứng lên giùm tôi,
(Tiếng cười) Bây giờ bạn không có cớ nữa. Gần đến giờ ăn trưa rồi, các bạn sẽ không phải đứng lại để tung hô reo mừng, nên hãy yên tâm. Tôi không cần những lời khen.
Nhưng các bạn vừa nhận được lời khen từ vài phút trước rồi đấy.
Bây giờ tôi muốn các bạn đứng thẳng lên.
Tôi muốn bạn hít vào. Tôi nói như thế này.
Tôi sẽ không quỳ gối cầu xin suốt 2 tuần đâu.
Tôi sẽ không yêu cầu bạn mang theo một con dê, và tôi cũng biết bạn chẳng có con lạc đà nào cả.
Nó là thứ ngôn ngữ ai cũng hiểu.
Chúng ta cũng hiểu, và chúng ta cùng chung sống trên hành tinh này, phải không, nhưng tôi muốn thế giới biết đến các bạn, vì các bạn cũng là một bộ lạc.
Các bạn là bộ lạc TED, nhỉ? Nhưng bạn nên ghi nhớ niềm vinh hạnh đó.
Các bạn phải đứng thẳng, thở bằng mũi, và tôi sẽ chụp hình các bạn.
Được không? Tôi cần chụp một bức toàn cảnh, nên sẽ mất 1 phút. nên bạn phải tập trung, ok?
Hít vào, đứng thẳng, đừng có cười. Shh, thở bằng mũi nào.
Tôi sẽ chụp một bức ảnh.
Xin cảm ơn (Vỗ tay)
Theo tôi, Mark Twain đã nêu ra được một trong những vấn đề cơ bản của của khoa học nhận thức chỉ với một nhận xét dí dỏm.
Ông nói: "Khoa học thật hấp dẫn.
Nó sinh ra những lợi ích rất to lớn mà chỉ dùng những phỏng đoán từ như người bán hàng rong mà thu được tiền lời của nhà buôn lớn."
(Tiếng cười) Đương nhiên Twain chỉ nói đùa, nhưng ông ấy lại có lý: Khoa học có điều gì đó rất thú vị.
Từ vài mẩu xương, ta suy ra sự tồn tại của khủng long.
Từ vạch quang phổ. là kết cấu của tinh vân.
Từ những con ruồi giấm, là cơ chế của di truyền, từ những hình ảnh tái tạo dòng máu chảy qua não, hay trong trường hợp của tôi, từ cách ứng xử của những em bé còn rất nhỏ, chúng ta có thể nói về cơ chế cơ bản của sự nhận thức ở con người.
Tại phòng thí nghiệm của tôi thuộc khoa "Não và Khoa học Nhận thức," viện MIT, tôi đã dành 10 năm qua để tìm hiểu về sự bí ẩn về cách trẻ em học rất nhiều thứ, từ khi còn rất nhỏ mà lại rất nhanh.
Ở đây, điều thú vị trong khoa học cũng chính là điều kỳ diệu ở trẻ em, điều đó, đã gợi hứng cho Mark Twain, là khả năng đưa ra đúng lúc những suy luận trừu tượng phong phú nhanh chóng và chính xác từ những dữ liệu ít ỏi và lộn xộn.
Hôm nay, tôi sẽ đưa ra chỉ hai ví dụ.
Một ví dụ về vấn đề khái quát hóa, và một về vấn đề liên kết nguyên nhân - hậu quả.
Dù tôi sẽ nói về công việc ở phòng nghiên cứu nhưng công trình này được truyền cảm hứng và sinh lực từ cuộc sống thật.
Tôi rất cảm ơn những cố vấn, đồng nghiệp, và cộng tác viên khắp thế giới.
Tôi xin bắt đầu với vấn đề khái quát hóa.
Khái quát hóa từ những mẫu dữ liệu ít ỏi là "bánh mì và bơ" trong khoa học.
Chúng tôi lấy một phần rất nhỏ cử tri rồi dự đoán kết quả của cuộc bầu cử quốc gia.
Chúng tôi thấy cách một ít bệnh nhân phản ứng với điều trị thử nghiệm, và chúng ta bán thuốc ra cả nước.
Nhưng điều này chỉ hiệu quả nếu mẫu thử được lấy ngẫu nhiên trong dân cư.
Nếu mẫu thử của chúng ta được chọn kỹ càng theo cách nào đó-- như chúng ta chỉ chọn cử tri thành thị, hay như, chọn thử nghiệm điều trị bệnh tim, hay chỉ chọn nam giới -- thì kết quả sẽ không khái quát cho lượng người lớn hơn được.
Nên các nhà khoa học quan tâm liệu chứng cứ được thử mẫu có ngẫu nhiên không, nhưng thế thì liên quan gì đến trẻ con?
Vâng, trẻ em phải liên tục khái quát từ những đơn vị dữ liệu ít ỏi.
Chúng thấy vài con vịt cao su và học được rằng vịt cao su nổi, hoặc thấy vài trái bóng và học được rằng bóng nảy lên được.
Và các bé phát triển dự đoán trên vịt và bóng, từ đó mở rộng áp dụng trên vịt cao su và bóng trong suốt đời.
Những loại khái quát hoá mà trẻ em phải tạo ra về vịt và bóng cũng được các em làm cho hầu hết mọi thứ: giày dép, tàu thuyền, con dấu niêm phong, bắp cải hay vua chúa.
Vậy trẻ em có quan tâm liệu chứng cứ cỏn con mà chúng thấy có đáng tin để đại diện cho số đông không?
Chúng ta cùng tìm hiểu nhé!
Tôi sẽ cho các bạn xem hai bộ phim, mỗi phim có hai cảnh của thử nghiệm, và vì chúng ta chỉ xem hai phim, nên chúng ta chỉ gặp hai em bé thôi, và bất kỳ hai bé nào cũng đều khác nhau theo muôn vàn cách.
Nhưng tất nhiên, những em bé này đại diện cho các nhóm em bé khác, và những khác biệt mà các bạn sắp thấy đại diện cho những khác biệt thường gặp trong hành vi trẻ con qua mọi điều kiện.
Trong mỗi bộ phim, bạn sẽ thấy bé làm chính xác những gì bạn nghĩ em bé làm, và chúng ta khó có thể làm cho các bé thần kì hơn khả năng của chúng.
Nhưng với tôi điều thần kì, và điều mà tôi muốn bạn chú ý là sự đối lập giữa hai trường hợp, vì điều duy nhất khác biệt giữa hai bộ phim này là thống kê chứng cứ mà các bé sẽ quan sát.
Chúng tôi sẽ cho các bé xem một hộp bóng xanh và vàng rồi Hyowon Gweon, cựu học sinh sau đại học giờ là đồng nghiệp của tôi tại Stanford, sẽ lấy liên tiếp ba bóng xanh ra khỏi hộp này, khi lấy bóng ra, cô ta sẽ bóp chúng, và bóng sẽ phát ra tiếng chít chít.
Nếu bạn là một đứa trẻ, thì đó như buổi nói chuyện của TED.
Mà thực ra là vậy.
(Tiếng cười) Nhưng điểm quan trọng là dễ lấy liên tiếp ba quả bóng xanh ra khỏi hộp đựng hầu hết bóng xanh.
Nhắm mắt bạn cũng làm được.
Đó hiển nhiên là một mẫu thử ngẫu nhiên từ nhóm này.
Nếu bạn thò tay vào hộp một cách ngẫu nhiên và lấy ra thứ phát ra tiếng, thì có thể mọi thứ trong hộp đều kêu.
Vậy có thể các bé cũng mong đợi những quả bóng vàng phát ra tiếng.
Giờ những quả bóng vàng có gắn que ngộ nghĩnh để cầm, nên các bé có thể làm điều mình muốn.
Các bé có thể đập hay gõ vào chúng.
Nhưng hãy xem bé làm gì.
(Phim) Hyowon Gweon: Thấy không? (Bóng chít chít) Con thấy rồi chứ? (Bóng chít chít) Tuyệt nhỉ.
Thấy cái này không?
(Bóng chít chít) Ồ.
Laura Schulz: Nói rồi mà. (Tiếng cười) (Phim)HG: Thấy quả này không? (Bóng chít chít) Clara, bóng này cho con. Cầm lấy mà chơi.
(Tiếng cười) LS: Tôi thậm chí không cần nói,
Rất hay khi các bé sẽ khái quát những tính chất của bóng xanh so với bóng vàng, và rất ấn tượng khi các bé có thể học từ việc bắt chước chúng ta, nhưng chúng ta biết những điều này về các bé từ lâu rồi.
Câu hỏi thú vị ở đây là điều gì xảy ra khi ta đưa cho các bé cùng một thứ, và chúng tôi chắc chắn nó hoàn toàn giống vì chúng tôi có một ngăn bí mật và chúng tôi thật ra chỉ lấy bóng từ đấy, nhưng lần này, tất cả những gì chúng ta thay đổi là nhóm đối tượng hiện có mà từ đó sẽ rút ra suy luận.
Lần này, chúng ta cho các bé thấy ba quả bóng xanh được lấy ra khỏi hộp có nhiều bóng vàng, và hãy đoán xem?
Bạn [có thể sẽ không] ngẫu nhiên rút liên tiếp 3 bóng xanh ra khỏi hộp nhiều bóng vàng được.
Đó không phải chứng cứ từ mẫu thử ngẫu nhiên rõ ràng.
Chứng cứ đó cho thấy rằng có thể Hyowon đang cố ý lấy mẫu bóng xanh.
Có thể bóng xanh có gì đó đặc biệt.
Có thể chỉ có bóng xanh kêu được.
Chúng ta hãy xem bé làm gì.
(Phim) HG: Xem cái này? (Bóng chít chít) Nhìn đồ chơi này? (Bóng chít chít) Ồ, hay quá hen! thấy không? (Bóng chít chít) Bây giờ, cái này cho con chơi nè!.
Cầm lấy chơi đi. (Bé kình) (Tiếng cười) Bạn vừa xem hai bé 15 tháng tuổi làm những việc hoàn toàn khác nhau chỉ dựa trên việc xảy ra của mẫu mà chúng quan sát được.
Để tôi cho các bạn xem kết quả thí nghiệm.
trên trục tung là phần trăm các bé bóp bóng kêu trong mỗi trường hợp, như bạn thấy, trẻ gần như khái quát chứng cứ tốt hơn khi chứng cứ là đại diện hợp lý từ số đông so với khi chứng cứ rõ ràng được chọn một cách cố ý.
Điều này đưa đến một dự đoán thú vị: Giả sử bạn lấy chỉ một bóng xanh ra từ một hộp đa số là bóng vàng,
bạn [có thể không] lấy ra được ngẫu nhiên liên tiếp ba bóng xanh trong hộp bóng vàng nhưng bạn có thể lấy ngẫu nhiên chỉ một bóng xanh.
Đó không là một mẫu thử không chắc.
Nếu bạn ngẫu nhiên đưa tay vào trong hộp và lấy ra quả nào đó kêu được thì có thể mọi bóng trong đó đều kêu.
Mặc dù các bé sẽ thấy ít chứng cứ cho thứ kêu được, và có ít động tác để bắt chước như trường hợp thấy một quả bóng này hơn so với trường hợp bạn vừa xem, chúng ta dự đoán chính các bé sẽ bóp bóng kêu nhiều hơn, và đó chính là điều chúng tôi đã tìm ra.
Vậy em bé 15 tháng tuổi trong trường hợp này, giống như các nhà khoa học, quan tâm liệu chứng cứ được lấy mẫu ngẫu nhiên hay không, và chúng dùng cách này để phát triển phán đoán về thế giới: cái gì kêu và cái gì không kêu, cái gì nên khám phá và cái gì nên bỏ qua.
Tôi sẽ cho các bạn xem một ví dụ khác, lần này là về vấn đề về lý luận nguyên nhân - hậu quả.
Nó bắt đầu với vấn đề của chứng cứ quái quỷ mà tất cả chúng ta đều có, mà là chúng ta là một phần thế giới.
Đây có thể không phải là rắc rối với bạn, nhưng như hầu hết các rắc rối, nó chỉ sinh chuyện khi có cái gì đó sai.
Hãy lấy bé này làm ví dụ.
Có gì đó trục trặc cho bé.
Bé muốn đồ chơi này chạy, nhưng không thể.
Tôi sẽ cho bạn xem một clip ngắn vài giây.
Nói chung, có hai khả năng sau: Có thể bé làm gì đó sai, hoặc có thể món đồ chơi có gì đó trục trặc.
Vậy trong thí nghiệm tiếp theo, chúng tôi chỉ đưa cho các bé chỉ một chút xíu dữ liệu thống kê hổ trợ giả thuyết đối với giả thuyết con lại, chúng tôi sẽ quan sát liệu các bé có thể dùng dữ liệu đó để quyết định khác điều mình làm.
Đây là sự dàn dựng.
Hyowon sẽ cố gắng làm đồ chơi chạy và nó kêu thật.
rồi đến lượt tôi, hai lần đều thất bại, và rồi Hyowon thử lại lần nữa và thành công, điều đó kết luận mối liên hệ giữa tôi và những sinh viên cao học về mặt công nghệ .
Nhưng điều quan trọng ở đây là nó cho thấy một ít chứng cứ rằng rắc rối không từ đồ chơi, nó từ con người.
Một số người có thể làm đồ chơi này chạy được, số khác thì không.
Bây giờ, khi bé lấy được đồ chơi, bé sẽ có một lựa chọn.
Mẹ bé ở ngay đây, nên bé có thể đưa mẹ đồ chơi và thay đổi người chơi, hoặc cũng sẽ có đồ chơi khác ở cuối tấm vải, bé có thể kéo tấm vải về phía mình và đổi đồ chơi
Vậy hãy xem bé sẽ làm gì nhé.
HG: Hai, ba, nhấn! (tiếng nhạc) LS: Một, hai, ba, nhấn!
Athur, cô sẽ làm lại nhé. Một, hai, ba, nhấn!
YG: Athur, cô thử lại lần nữa nhé?
Một, hai, ba, nhấn! (Tiếng nhạc) Nhìn này, con nhớ các đồ chơi này chứ?
Hãy nhìn các đồ chơi này? Cô sẽ để nó ở đây, và cô đưa cho con món này.
Con có thể cầm lấy và chơi.
LS: Được rồi, Laura, nhưng tất nhiên các bé yêu mẹ mình.
Cho nên tất nhiên là các em đưa đồ chơi cho mẹ khi các bé không mở được đồ chơi.
Một lần nữa, câu hỏi quan trọng là điều gì xảy ra khi chúng ta thay đổi một chút dữ liệu thống kê.
Lần này, các bé sẽ thấy đồ chơi kêu và không kêu theo đúng trật tự, nhưng chúng tôi thay đổi sự thứ tự của kết quả.
Lần này, Hyowon là thành công một lần và thất bại một lần, tôi cũng vậy.
Điều này muốn nói rằng dù là ai thử đi nữa thì đồ chơi này cũng đã hỏng.
Nó không hoạt động nữa.
Một Lần nữa, các bé sẽ phải chọn lựa.
Mẹ bé ở ngay bên cạnh, nên bé có thể đổi người, và có đồ chơi khác ở phía cuối tấm vải.
Hãy xem bé làm gì nhé.
(Video) HG : Hai, ba, nhấn! (Tiếng nhạc) Cho cô làm lần nữa nhé. Một, hai, ba, nhấn!
(Hừm)
LS: Cho cô thử nhé, Clara
Một, hai, ba nhấn!
Hmm, cô thử lại nhé.
Một, hai, ba, nhấn! (Tiếng nhạc) HG: tôi sẽ đặt cái này ở đây, và cô cho con cái này.
Con có thể cầm lấy và chơi nhé.
(Vỗ tay) LS: Để tôi cho các bạn xem kết quả thí nghiệm.
Trên trục tung, bạn sẽ thấy số lần lựa chọn của các bé trong mỗi trường hợp, và bạn cũng thấy số lần lựa chọn các bé làm dựa vào chứng cứ các bé quan sát.
Vậy, ở năm hai tuổi, các bé có thể biết sử dụng một ít dữ liệu thống kê để quyết định giữa hai chiến lược cơ bản khác nhau tác động vào thế giới xung quanh: tìm sự giúp đỡ hay khám phá.
Tôi vừa cho các bạn xem hai thí nghiệm trong hàng trăm thí nghiệm trên thực địa cho cùng mục tiêu, vì điểm then chốt là khả năng làm phong phú lập luận từ những dữ liệu ít ỏi của các bé ẩn chứa tất cả cách học của từng giống loài chuyên biệt mà chúng ta làm.
Trẻ học cách dùng những công cụ mới chỉ từ vài ví dụ.
Chúng học quan hệ nhân quả chỉ từ vài ví dụ.
Chúng thậm chí học từ mới, trong trường hợp này, là Ngôn ngữ bằng tay của Mỹ.
Tôi muốn kết thúc với hai điểm.
Nếu bạn theo dõi chuyên môn của tôi, trong lĩnh vực não và khoa học nhận thức, trong những năm qua, ba ý tưởng lớn sẽ thu hút sự chú ý của bạn.
Thứ nhất, đó là thời đại của não.
Thực ra, có những phát hiện chiến lược trong khoa học nơ-ron thần kinh: việc định vị các vùng chuyên biệt của vỏ não theo chức năng, việc làm trong suốt não chuột, việc kích hoạt các nơ-ron bằng ánh sáng.
Ý tưởng thứ nhì thì đây là kỷ nguyên của dữ liệu lớn và học máy, và học máy hứa hẹn sẽ cách mạng hoá sự hiểu biết của ta về mọi thứ từ hệ thống xã hội cho đến dịch tễ học.
Và có thể, qua việc giải quyết vấn đề về phân tích hình ảnh và quá trình hiểu ngôn ngữ tự nhiên, để nói với chúng ta điều gì đó về nhận thức của con người.
Ý tưởng lớn cuối cùng bạn sẽ nghe là một ý tưởng tuyệt vời giúp chúng ta biết nhiều về não và tiếp cận được dữ liệu lớn, nhờ vào những thiết bị của chúng ta, con người lầm lẫn, ta hay đi tắt, ta đi lạc, ta phạm lỗi, ta bị chệch hướng, và trong vô vàn cách, ta nhận thức sai về thế giới.
Tôi nghĩ đây là những câu chuyện quan trọng, và những thiết bị đó nhiều điều để nói với ta về ý nghĩa của việc làm người, nhưng tôi muốn bạn nhớ rằng hôm nay tôi nói với bạn về câu chuyện rất khác.
Đó là một câu chuyện về tư duy chứ không phải về não bộ, và đặc biệt, đó là một câu chuyện về các loại tính toán mà chỉ có não người mới có thể làm, lại có liên quan đến kiến thức dồi dào trật tự và khả năng học từ những lượng dữ liệu ít ỏi, đó là chứng cứ qua vài ví dụ.
Và cơ bản, đó là câu chuyện về cách khởi đầu của các em bé rất nhỏ và cứ tiếp tục như thế đến những hoàn thiện tuyệt vời nhất của văn hoá của chúng ta, để chúng ta dẫn dắt thế giới đúng hướng.
Tư duy người không chỉ học được từ lượng dữ liệu ít ỏi.
Tư duy người còn cùng lúc tạo ra ý tưởng mới.
Tư duy người làm nghiên cứu và phát minh, và tư duy người sản sinh ra nghệ thuật và văn học và thơ và kịch, và tư duy người chăm lo cho người khác: người già, người trẻ, người bệnh.
Chúng ta thậm chí chữa lành cho họ.
Trong những năm tới, chúng ta sẽ thấy nhiều đổi mới công nghệ vượt xa mọi thứ mà ta có thể tưởng tượng, nhưng chúng ta không có nhiều cơ may thấy được bất kỳ cái gì thậm chí gần giống với sức mạnh tính toán của một đứa trẻ trong đời tôi hay trong đời bạn.
Nếu ta đầu tư cho lực học mạnh mẽ nhất này và cho sự phát triển nơi em bé và trẻ em và những bà mẹ và ông bố và người chăm sóc, và thầy cô và cách mà chúng ta đầu tư vào những hình thức mạnh mẽ và lịch lãm nhất của công nghệ, kỹ thuật và thiết kế, ta sẽ không chỉ mơ ước về một tương lai tốt hơn, mà ta còn lên kế hoạch cho tương lai.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Chris Anderson: Laura, cảm ơn. Tôi xin có một câu hỏi cho bạn.
Trước hết, nghiên cứu này vô nghĩa.
Tôi muốn nói, ai thiết kế một thử nghiệm kiểu này? (Tiếng cười) Tôi đã từng thấy vài lần, và tôi thật tình vẫn không tin rằng điều đó có thể thật sự xảy ra, nhưng vài người khác đã làm thí nghiệm giống vậy; thất bại.
Các em bé thật sự là thần đồng.
LS: Bạn biết đấy, các em có vẻ rất ấn tượng trong các thí nghiêm, nhưng hãy nghĩ các em như thế nào trong cuộc đời thật!
Bắt đầu từ một em bé.
18 tháng sau, bé nói với bạn, những từ đầu tiên của bé không chỉ là những thứ như banh và vịt, mà là những thứ như "hết rồi" để chỉ sự biến mất, hay "ái, ui," để chỉ những hành động không cố ý.
Điều đó cũng có sức mạnh tương tự.
Nó phải mạnh hơn nhiều những gì tôi vừa trình bày với bạn.
Chúng là toàn bộ thế giới.
Một trẻ bốn tuổi có thể nói với bạn về hầu hết mọi thứ.
(Vỗ tay) CA: Nếu tôi không lầm, điểm mấu chốt khác bạn đang làm chúng ta đã nói trong những năm qua qua buổi nói chuyện này về mức độ lầm lẫn trong suy nghĩ của ta, rằng kinh tế học hành vi và những lý thuyết đằng sau nó rằng chúng ta không là những nhân tố lý trí.
Bạn nói rằng câu chuyện lớn hơn là kỳ diệu thế nào, khi có một thần đồng thật sự ở đây mà chưa được đánh giá đúng mức.
LS: Trích dẫn tôi thích trong tâm lý học từ Nhà tâm lý xã hội Solomon Asch, ông ta nói nhiệm vụ cơ bản của tâm lý là lấy đi bức màn chứng cứ tự có về sự vật.
Có những thứ tự về độ quan trọng khác nhau của những quyết định hàng ngày để đưa thế giới đúng hướng.
Bạn biết về sự vật và các thuộc tính của nó.
Bạn biết khi sự vật bị che lấp, Bạn biết sự vật trong bóng tối.
Bạn có thể đi qua các phòng.
Bạn có thể suy ra điều người khác đang nghĩ.
Bạn có thể nói với họ. Bạn định vị trong không gian. Bạn biết các chữ số.
Bạn biết quan hệ nhân quả. Bạn biết lý luận hợp lý.
Bạn làm điều đó dễ dàng, đến mức bạn không để ý Đó là cách ta dẫn thế giới đúng hướng, và đó là một thành quả đáng nể nhưng rất khó hiểu.
CA: Tôi nghĩ nhiều người trong khán phòng có cách nhìn về việc tăng tốc sức mạnh kỹ thuật họ chống lại ý kiến của bạn rằng không bao giờ trong đời một máy tính làm được điều đứa trẻ 3 tuổi có thể làm, nhưng điều rõ ràng là trong bất kỳ tình huống nào, máy cần phải học nhiều thứ từ những đứa trẻ.
LS: Tôi nghĩ vậy. Bạn sẽ thấy nhiều người - máy học ở đây.
Tôi muốn nói bạn không nên cá cược mà không chọn bên trẻ con hoặc tinh tinh hoặc công nghệ trong thực hành, nhưng nó không chỉ là một khác biệt về số lượng, nó còn là một khác biệt về thể loại.
Chúng ta có những máy tính cực kỳ mạnh, và chúng làm được nhiều thứ vô cùng tinh vi, thông thường với một lượng dữ liệu rất lớn.
Theo tôi, tư duy con người làm được thứ khá khác biệt, và tôi nghĩ nó là tự nhiên của kiến thức con người được kết cấu, xếp đặt mà vẫn còn là một thách thức thật sự.
CA: Laura Schulz, một món ăn tuyệt vời cho suy nghĩ.
Cảm ơn nhiều. LS: Cảm ơn. (Vỗ tay)
(Âm nhạc) (Hát) Đó là đám cưới của đôi thiếu niên và những bậc tiền bối đang chúc phúc họ.
Bạn có thể thấy Pierre yêu cô nàng say đắm.
Oh, và bây giờ quý ông và quý cô trẻ tuổi đang rung lên tiếng chuông nhà thờ.
C'est la vie, những bậc tiền bối-họ hát, cuộc sống không thể biết trước điều gì
No, no.
Họ sắp xếp đồ đạc mua được ở Roebuck sale trong căn hộ hai phòng ngủ
Chiếc tủ lạnh nhét đầy đồ ăn tối đông lạnh đóng hộp và ginger ale
Oh, nhưng khi Pierre tìm được công việc, số tiền nhỏ trở nên có ích.
C'est la vie, những bậc tiền bối-họ hát, cuộc sống không thể nói trước điều gì.
Không thể nói trước điều gì.
Họ mua được 1 chiếc xe cũ tân trang, đó là chiếc cherry red đời '53.
Rồi lái nó đến New Orleans để tổ chức lễ kỷ niệm.
Oh, Đó là nơi mà Pierre đã tổ chức lễ cưới với quý cô xinh đẹp.
C'est la vie, những bậc tiền bối-họ hát, cuộc sống không thể biết trước điều gì.
No, no, không thể biết trước điều gì.
No, no, không thể biết trước điều gì.
Không thể biết trước điều gì.
Không thể biết trước điều gì.
No, no, Không thể biết trước điều gì.
(Vỗ tay) Xin cám ơn.
Tôi đã có cơ hội kỳ lạ như đào được vàng trong khu mỏ rộng lớn những bài hát được phát hành bới Chess Records một Hãng thu âm Chicago, rất thịnh hành vào thập niên 50, 60 ở Mỹ và sau đó dòng nhạc này lan rộng trên toàn thế giới.
Những bài hát mà tôi sẽ trình diễn tối nay được trích từ Album "Playing Chess," với tất cả lòng tôn kính của mình
Họ thật sự là những nghệ sĩ tiên phong trong dòng nhạc rock'n'roll, soul và R&B. như chúng ta đều đã biết.
(Vỗ tay) (Âm nhạc) (Hát) Bên kia ngọn núi, bên kia đại dương, Nơi đó có cô gái đang chờ đợi, cô ấy đang đợi chờ...
tôi.
(Âm nhạc) Bên kia dòng sông, dưới những đám mây, cô ấy băng trong cơn gió lớn.
Bên kia ngọn núi, cô gái đang đợi chờ tôi.
(Âm nhạc) Nói với đồi cát, với từng ngọn cỏ, làm ơn hãy nhờ gió đưa tình yêu của tôi đi
Bên kia ngọn núi, có cô gái đang đợi chờ tôi.
Nói với trăng kia -- tít tận trời cao.
Nói với những chú chim bay trên trời cao kia rằng bên kia, bên xa kia ngọn núi
tình yêu của tôi đang đợi chờ tôi.
Oh, Tận trong đêm tối hay đêm đầy sao, oh, có điều bí mật được giấu kín.
Bên kia ngọn núi cô gái đang đợi chờ tôi.
Nói với trăng kia tít tận trời cao
Nói với những chú chim bay trên trời cao kia rằng bên kia, bên xa kia ngọn núi tình yêu của tôi đang đợi chờ tôi.
Tận trong đêm tối hay đêm đầy sao, oh, có điều bí mật được giấu kín.
Bên kia ngọn núi, có cô gái đang đợi chờ tôi.
Cô ấy đang đợi tôi.
Oh, cô ấy đang đợi tôi.
Tôi biết, tôi biết, tôi biết, tôi biết,
Oh, Tôi biết, tôi biết, tôi biết, tôi biết,
Oh, Tôi biết, tôi biết, tôi biết, tôi biết, oh oh, oh oh.
(Vỗ tay và hò reo)
Tôi thực sự hào hứng muốn chia sẻ với bạn một vài phát hiện khiến tôi bất ngờ về điều làm nên những công ty thành công nhất, những yếu tố quan trọng nhất để khởi nghiệp thành công.
Tôi tin rằng khởi nghiệp là một trong những điều tuyệt vời nhất khiến thế giới này tốt đẹp hơn.
Nếu bạn có một nhóm nhân lực và một bản phân chia cổ phần hợp lý, khi để họ cùng nhau khởi nghiệp, bạn có thể mở ra tiềm năng con người theo 1 cách chưa từng có,
khiến họ đạt được những điều vĩ đại.
Nhưng nếu tổ chức khởi nghiệp tuyệt vời như vậy? tại sao nhiều người lại thất bại?
Điều đó là điều tôi muốn biết.
Tôi muốn tìm ra điều gì quan trọng nhất để khởi nghiệp thành công.
Và tôi cố gắng tìm hiểu một cách hệ thống nhất, để tránh khỏi những bản năng và nhận thức sai lệch của cá nhân tôi sau nhiều năm quan sát các công ty.
Tôi muốn hiểu rõ điều này bởi vì tôi đã khởi nghiệp từ năm 12 tuổi. Tôi bán kẹo ở trạm xe buýt của trường cấp 2, làm các thiết bị năng lượng mặt trời ở trường cấp 3, rồi sản xuất loa khi tôi học cao đẳng.
Và khi tốt nghiệp đại học, tôi mở các công ty phần mềm.
20 năm trước, tôi khởi nghiệp Idealab, và trong vòng 20 năm qua, chúng tôi đã bắt đầu hơn 100 công ty, nhiều thành công và cũng nhiều thất bại thảm hại,
nhưng thất bại dạy chúng tôi nhiều điều.
Vậy nên tôi cố gắng tổng kết lại các yếu tố then chốt quyết định việc các công ty thành hay bại.
Và tôi đã xem xét 5 yếu tố sau:
Đầu tiên là ý tưởng.
Tôi đã từng nghĩ rằng ý tưởng là tất cả.
Tôi đặt tên công ty là Idealab vì tôi tôn thờ khoảnh khắc thốt lên 'aha!' khi ý tưởng đầu tiên lóe lên.
Nhưng qua thời gian, tôi lại nghĩ rằng sự chấp hành và thích ứng của nhóm, có lẽ còn quan trọng hơn cả ý tưởng.
Tôi chưa từng nghĩ sẽ trích dẫn Mike Tyson trên sân khấu TED, nhưng anh ấy đã từng nói rằng, "Mỗi người đều có 1 kế hoạch, cho đến khi họ bị đấm vào mặt." Và tôi nghĩ điều đó đúng ngay cả trong kinh doanh.
Đóng vai trò đáng kể trong khâu vận hành của nhóm chúng tôi, là khả năng thích ứng với việc bị khách hàng "đấm vào mặt".
Mà khách hàng là một điều thực tế.
Và đó là lý do khiến tôi nghĩ rằng cả nhóm mới là điều quan trọng nhất.
Sau đó, tôi xem xét tới mô hình kinh doanh.
Xem công ty có đang hoạt động và mang về doanh thu một cách hiệu quả?
Ý nghĩ này khiến tôi phải lưu tâm rằng đây có phải thứ quan trọng nhất để thành công?
Rồi tôi lại nghĩ tới vốn và kinh phí.
Đôi khi công ty nhận được nguồn hỗ trợ dồi dào,
có thể đó mới là lý do chính?
Và tất nhiên phải nhắc đến thời điểm.
Ý tưởng của bạn quá mới nên thế giới chưa sẵn sàng?
Hay chính vì thế nên bạn phải mang nó đế với cho thế giới?
Bây giờ có phải lúc? Hay đã quá trễ và quá nhiều đối thủ mất rồi?
ở rất nhiều công ty khác nhau. Tôi nhìn vào 100 công ty Idealab,
và 100 công ty không thuộc Idealab để cố tìm ra một kết luận khoa học.
Đầu tiên, đối với công ty của Idealab, 5 công ty đứng đầu -- Citysearch, CarsDirect, GoTo, NetZero, Tickets.com -- đều là doanh nghiệp hàng tỷ đô la rất thành công.
Và 5 công ty xếp cuối cùng -- Z.com, Insider Pages, MyLife, Desktop Factory, Peoplelink -- dù được chúng tôi kỳ vọng, nhưng lại hoàn toàn thất bại.
Tiếp theo, tôi chấm điểm các công ty xem chúng đáp ứng được bao nhiêu trong 5 yếu tố trên.
Còn với công ty ngoài Idealab, tôi để ý tới những thành công bất ngờ, như Airbnb, Instagram, Uber, Youtube, và LinkedIn,
và những thất bại, như Webvan, Kozmo, Pets.com Flooz và Friendster.
Những công ty thất bại đều có vốn dồi dào, hầu như đều có mô hình kinh doanh, nhưng lại không thành công.
Tôi cố tìm ra yếu tố đóng vai trò lớn nhất quyết định số phận công ty. Và kết quả thật bất ngờ. Yếu tố số một chính là thời điểm.
Thời điểm chiếm 42% sự chênh lệch giữa thật bại và thành công.
Đứng thứ 2 là đội ngũ và cách điều hành, Còn ý tưởng kinh doanh, cụ thể là sự khác biệt và độc đáo trong ý tưởng, thật ra chỉ xếp thứ 3.
Nhưng kết luận này không hoàn toàn đúng Ý tưởng có quan trọng, nhưng tôi ngạc nhiên ở chỗ ý tưởng không phải thứ quan trọng nhất.
Đôi khi nó đóng vai trò lớn khi đúng thời điểm. Và tôi hiểu tại sao 2 yếu tố mô hình kinh doanh và vốn bị xếp cuối cùng.
Theo tôi, mô hình kinh doanh đáng bị xếp thấp
bởi khởi nghiệp không cần tới chúng, và có thể thêm vào sau, nếu được khách hàng yêu cầu. Nguồn vốn cũng vậy.
Nếu ta thiếu vốn khởi nghiệp, nhưng lại gây được sự chú ý, nhất là vào ngày nay, thì cơ hội được cấp vốn sẽ rất rất lớn. Có thể kể ra vài ví dụ cho những điều trên.
Như Airbnb - một khởi nghiệp thành công nổi tiếng.
Công ty này đã bị nhiều nhà đầu tư thông minh bỏ qua bởi họ nghĩ rằng, "Chẳng ai chịu để người lạ thuê một chỗ trong nhà mình."
Thực tế rõ ràng đã phủ nhận điều này.
Nhưng một lý do nó thành công, bên cạnh mô hình kinh doanh, ý tưởng tốt, cách hoạt động tuyệt vời, chính là thời điểm.
Công ty này xuất hiện ngay ở đỉnh cao của thời kỳ suy thoái khi người ta rất cần thêm thu nhập, và điều này đã khiến họ vượt qua suy nghĩ "không cho người lạ thê nhà" trước kia.
Uber cũng vậy. Uber xuất hiện,
như một công ty tuyệt vời có mô hình tuyệt vời và cách hoạt động tuyệt hảo. Và thời điểm thì thật hoàn hảo
để khiến các lái xe đăng ký vào hệ thống của công ty.
Các lái xe cần thêm thu nhập; và điều này quan trọng vô cùng.
Một số thành công trước đó, Citysearch xuất hiện khi người ta cần trang web.
GoTo.com, đã được chúng tôi quảng bá tại TED năm 1998, xuất hiện khi các công ty đang tìm cách tăng lượng truy cập web.
Chúng tôi coi trọng ý tưởng, nhưng thời điểm còn quan trọng hơn.
Lấy một vài thất bại làm ví dụ.
Chúng tôi đã mở Z.com, một công ty giải trí trực tuyến,
và thật sự hào hứng với nó. Chúng tôi gọi đủ vốn, thiết kế mô hình kinh doanh xuất sắc, và thậm chí còn ký hợp đồng với 1 ngôi sao Hollywood.
Nhưng vào năm 1999-2000, lượng truy cập vào internet bằng băng thông quá ít ỏi,
khiến việc xem video trên mạng rất khó khăn. Ta phải làm vài thủ thuật như mã hóa trình duyệt. và công ty đã ra đời năm 2003.
Chỉ 2 năm sau, vấn đề mã hóa đã được Adobe Flash giải quyết và khi truy cập internet bằng băng thông vượt mức 50% ở Mỹ, Youtube đã ra đời hoàn toàn đúng lúc.
Ý tưởng tốt, và thời điểm hoàn hảo.
Sự thật là Youtube không hề có mô hình khi mới kinh doanh
và còn không chắc là sẽ hoạt động được. Nhưng thời điểm đó quá thích hợp.
Do đó, tôi có thể kết luận ngắn gọn là
sự triển khai hoạt động có cần thiết,
ý tưởng có quan trọng,
nhưng thời điểm còn hơn thế.
Và cách tốt nhất để đánh giá thời điểm là kiểm tra xem khách hàng đã sẵn sàng đón nhận cái ý tưởng đó chưa.
Và bạn phải thật lòng, không phủ nhận bất kỳ phản hồi nào bạn có được bởi nếu bạn trân trọng ý tưởng mà bạn có, thì hãy luôn thật lòng cân nhắc xem thời điểm nào là đúng. Và như tôi đã nói,
tôi tin khởi nghiệp có thể thay đổi thế giới theo 1 cách tốt đẹp hơn.
Tôi hi vọng một vài phân tích trên có thể giúp bạn phần nào khởi nghiệp thành công hơn, và từ đó mang đến cho thế giới những điều tuyệt vời mà trước kia chưa từng có.
Cám ơn rất nhiều, các bạn là những khán giả tuyệt vời.
(Tiếng vỗ tay)
(Âm nhạc) (Âm nhạc) (Tiếng vỗ tay) (Tiếng vỗ tay)
Trong bộ phim nổi tiếng thập kỉ 80 "The Blues Brothers", có một cảnh John Belushi đến thăm Dan Aykroyd ở căn hộ của anh ấy ở Chicago, lần đầu tiên
Đó là một không gian chật chội và nó chỉ cách đường ray tàu hỏa gần 1 mét
Khi John ngồi trên giường của Dan, một chiều tàu chạy vọt qua, làm lắc lư mọi thứ trong phòng
John hỏi, "Tàu có chạy qua thường xuyên không?
Dan trả lời, "Thường xuyên tới mức bạn thậm chí sẽ không để ý đến nó."
và sau đó, vài thứ trên tường rơi xuống.
Chúng ta đều biết anh ấy đang nói gì.
Là con người, chúng ta quen với những hoạt động đời thường rất nhanh chóng.
Là một nhà thiết kế, nghề của tôi là nhìn vào những thứ đơi thường đó cảm nhận chúng và thử cải tiến chúng.
Ví dụ, hãy nhìn vào mẩu trái cây này?
Hãy nhìn miếng dán nhỏ này?
Miếng dán chưa xuất hiện khi tôi là một đứa trẻ
Nhưng thời gian qua đi, và ai đó có một ý tưởng sáng láng là đặt miếng dán lên trái cây
Tại sao vậy? Để chúng ta có thể
dễ dàng nhìn thấy chúng hơn khi tính tiền ở quầy tạp hóa.
Điều này thật tuyệt, Ta có thể ra vào cửa hàng nhanh hơn.
Nhưng bây giờ, lại một vấn đề mới.
Khi chúng ta về nhà và thấy đói chúng ta nhìn mẩu trái cây ngon lành này chúng ta chỉ muốn cầm nó lên và cắn
Nhưng khoan, ta phải tìm cái miếng dán nhỏ
cào nó với móng tay, làm hỏng cả một mảng trái cây
sau đó vo viên miếng dán đó -- bạn hiểu ý tôi mà
sau đó cố gắng búng nó khỏi tay bạn
(Khán giả vỗ tay) Đó không phải chuyện đùa, không đùa chút nào.
Nhưng vài thứ thú vị đã xảy ra.
Lần đầu gặp vấn đề này, bạn rất có thể có những cảm giác như vậy
Bạn chỉ muốn ngấu nghiến miếng trái cây đó
Bạn cảm thấy khó chịu
Bạn chỉ muốn điên tiết.
Nhưng tới lần thứ 10, bạn bắt đầu trở nên ít khó chịu hơn và bạn chỉ đơn giản là bóc cái nhãn ra
Lần thứ 100, ít nhất với tôi, Tôi trở nên vô cảm với nó
Tôi đơn giản nhấc trái cây lên, cào nó với những ngón tay, cố gắng làm nhanh và sau đó ngạc nhiên, "Còn cái nhãn nào nữa không nhỉ ?"
Tại sao lại thể?
Tại sao chúng ta quen với mọi thứ hàng ngày?
Là con người, chúng ta có một bộ não với sức mạnh giới hạn
Bộ não mã hóa mọi thứ hàng ngày chúng ta làm thành thói quen để chúng ta có thể giải phóng không gian và học những điều mới
Đó là một tiến trình gọi là "thói quen hóa" đó là một trong những điều cơ bản nhất chúng ta học được
Thói quen không phải luôn luôn xấu
Bạn có nhớ về cách học lái xe?
Tôi chắc là bạn nhớ
Tay bạn nắm vị trí 10 và 2 của bánh lái quan sát mọi thứ ngoài kia -- xe cộ, đèn hiệu, người đi bộ.
Đó là một kinh nghiệm tra tấn thần kinh
tôi thậm chí còn không thể nói chuyện với ai đó trong xe và tôi thậm chí cũng không thể nghe nhạc
Nhưng sau đó một vài điều thú vị xảy ra.
Nhiều tuần trôi đi, việc lái xe trở nên ngày càng dễ dàng
Bạn quen với nó
Nó bắt đầu trở nên thú vị và tự nhiên
Bạn có thể nói chuyện lại với bạn bè và nghe nhạc
Có một nguyên nhân tốt tại sao não chúng ta quen với mọi thứ
Nếu không quen với mọi thứ, chúng ta phải chú ý từng chi tiết nhỏ, mọi lúc mọi nơi.
Nó thực sự mệt mỏi, chúng ta không có thời gian học những điều mới.
Nhưng thi thoảng, thói quen sẽ không tốt.
Nếu nó khiến ta ngừng chú ý đến những vấn đề xung quanh thì điều đó thật tệ.
Và nếu nó khiến ta ngừng để ý và sửa chữa những vấn đề đó khi đó nó thực sự rất tồi tệ.
Những diễn viên biết về tất cả điều này
Nghề nghiệp của Jerry Seinfeld xuất phát từ việc chú ý đến những chi tiết nhỏ, những thứ vớ vẩn chúng ta làm hàng ngày mà thậm chí không nhớ.
Ông ấy kể cho chúng tôi về thời gian đến thăm bạn ông ấy chỉ muốn tắm vòi hoa sen thật thoải mái.
Ông ấy vươn tới, nắm lấy cái vòi và vặn nhẹ nó theo một chiều, và nước nóng như nước sôi 100 độ chảy ra.
sau đó ông vặn nó theo chiều kia và nước lạnh như đá chảy ra.
Ông ấy chỉ muốn một vòi hoa sen thoải mái.
Coi nào, chúng ta đều từng gặp điều đó, chúng ta chỉ không nhớ về nó.
Nhưng Jerry nhớ, và đó là nghề của một diễn viên hài.
Nhưng với nhà thiết kế, người sáng tạo và doanh nhân, Nghề của chúng ta không chỉ chú ý đến những thứ đó, mà còn phải tiến xa hơn và cố gắng sửa chữa chúng.
Hãy nhìn người này, đây là Mary Anderson.
Năm 1902 ở thành phố New York, bà ấy đang thăm quan.
Đó là một ngày có tuyết, lạnh, ẩm ướt và bà ngồi ấm áp trong một chiếc xe.
Trong lúc đang đi, bà chợt để ý thấy người lái xe mở cửa sổ chùi tuyết bám trên xe để ông ấy có thể lái xe an toàn.
Khi mở cửa sổ, ông ấy để khí lạnh lọt vào trong, khiến tất cả hành khách thấy thật khổ sở.
Có thể hầu hết hành khách chỉ nghĩ, "Đó là thực tế cuộc sống, ông ấy phải mở cửa sổ để lau chùi.
Đành chấp nhận thôi."
Nhưng Mary đã không nghĩ thế.
Mary nghĩ, "Nếu người lái xe có thể lau cửa kính từ phía trong thì ông ấy có thể ngồi yên và lái một cách an toàn và hành khách thì vẫn được giữ ấm?"
Bà ngay lập tức đặt quyển ghi chú lên và bắt đầu phác thảo về cái gọi là thanh gạt kính đầu tiên trên thế giới.
Là một nhà thiết kế sản phẩm, tôi cố gắng học theo những người như Mary cố gắng nhìn thế giới theo cách nó thực sự xảy ra không phải cách chúng ta nghĩ nó xảy ra.
Tại sao?
Bởi vì rất dễ để giải quyết vấn đề hiển nhiên ai cũng thấy,
nhưng rất khó giải quyết vấn đề ít người thấy.
Một số người nghĩ bạn được trời phú khả năng này hoặc sẽ chẳng bao giờ có được nó, như thể Mary Anderson được ban cho khả năng nhìn thế giới cụ thể hơn,
Nhưng đó không phải những gì xảy ra với tôi.
Tôi phải tập để có khả năng này.
Trong suốt những năm làm ở Apple, Steve Jobs thử thách chúng tôi hàng ngày, để có thể nhìn sản phẩm dưới con mắt của khách hàng, khách hàng mới, những người có cảm giác lo lắng bên cạnh niềm phấn khích rằng sản phẩm công nghệ mới mà họ có sẽ hoạt động tốt ngay lập tức.
Ông ấy gọi đó là "đặt mình vào vị trí của người mới bắt đầu", và muốn đảm bảo rằng chúng tôi luôn chú ý đến những chi tiết rất nhỏ khiến cho sản phẩm nhanh, dễ dùng hơn đối với khách hàng mới.
Tôi nhớ rõ những ngày đầu tiên của iPod.
Trở lại những năm 90, khi tôi còn là một con mọt công nghệ. Tôi có thể lao ra cửa hàng nơi có những thiết bị mới nhất.
Tôi có thể bỏ ra cả đống thời gian chỉ để đi đến cửa hàng, đi ra tính tiền, chạy về lại nhà và bắt đầu mở hộp.
Và ở đó có một miếng dán nhỏ, nói rằng: "Nạp điện trước khi dùng."
Cái gì thế hả trời!
Không thể tin được!
Tôi bỏ ra tất cả thời gian chỉ để có được sản phẩm này và giờ còn phải nạp điện trước khi sử dụng.
Tôi phải đợi mòn mỏi để sử dụng cái đồ chơi mới đó.
Thật điên rồ.
Và bạn biết gì không?
Hầu hết mọi sản phẩm khi đó đều như vậy.
Với các sản phẩm chạy bằng pin, bạn phải nạp điện trước khi dùng nó.
Steve chú ý đến điều đó và ông nói, "Chúng ta sẽ không để điều đó xảy ra với sản phẩm của mình"
Chúng tôi đã làm gì?
Thông thường, khi bạn có một sản phẩm với ổ cứng bên trong, bạn chạy nó khoảng 30 phút ở nhà máy để đảm bảo rằng ổ cứng sẽ hoạt động tốt kể từ khi khi khách hàng lấy nó ra từ hộp.
Thay vào đó chúng tôi có thể làm gì?
Chúng tôi cho chạy sản phẩm đó hơn 2 giờ.
Tại sao?
Bởi trước tiên, chúng tôi sẽ tạo ra một sản phẩm chất lượng cao hơn, dễ dàng để kiểm tra, và đảm bảo rằng khách hàng sẽ thấy nó tuyệt vời.
Nhưng quan trọng nhất, bộ pin được nạp đầy ngay khi ra khỏi hộp, sẵn sàng để được sử dụng.
Vì thế, khách hàng, với tất cả sự thích thú, có thể bắt đầu dùng sản phẩm ngay lập tực.
Điều này thật tuyệt và nó đúng như vậy.
Mọi người đều thích nó.
Ngày nay, hầu hết mọi sản phẩm bạn dùng đều được nạp đầy pin trước khi ra khỏi hộp kể cả những sản phẩm không có ổ cứng.
Nhưng trước kia, chúng tôi là người đã chú ý đến chi tiết này và sửa nó, và ngày nay tất cả nhà sản xuất khác cũng bắt đầu làm việc đó.
Cái mác "nạp trước khi dùng" không tồn tại nữa.
Vậy tại sao tôi kể cho các bạn điều này?
Đó là vì những một vấn đề vô hình, cũng quan trọng không kém những thứ hữu hình, không chỉ đối với thiết kế sản phẩm mà còn với mọi thứ khác.
Bạn biết đấy, có nhiều vấn đề vô hình xung quanh ta mà chúng ta đều có thể giải quyết.
Nhưng trước tiên chúng ta cần nhìn, cần cảm nhận chúng.
Tôi xin phép không đưa ra gợi ý nào về mặt thần kinh học hay tâm lý học.
Bởi có rất nhiều người trong cộng đồng TED có nhiều kinh nghiệm về điều đó hơn tôi.
Nhưng tôi có một vài gợi ý cá nhân, để chống lại việc "thói quen hóa".
Lời khuyên đầu là: Hãy nhìn rộng hơn.
Khi bạn xử lý một vấn đề, sẽ có nhiều bước dẫn bạn tới vấn đề đó,
và nhiều bước tiếp sau đó.
Nếu bạn lùi lại một bước và nhìn rộng hơn, bạn có thể thay đổi một vài thứ trước khi giải quyết vấn đề chính.
Bạn có thể kết hợp vài thứ,
hoặc có thể bỏ đi vài thứ để trở nên tốt hơn.
Hãy lấy máy điều nhiệt làm ví dụ.
Những năm 1900, khi lần đầu xuất hiện, chúng rất dễ dùng.
Bạn có thể chỉnh chúng lên hay xuống.
Và mọi người điều hiểu cách dùng.
Nhưng vào những năm 1970, khi cuộc khủng hoảng năng lượng xảy ra, và khách hàng bắt đầu suy nghĩ đến việc tiết kiệm năng lượng,
chuyện gì đã xảy ra?
Những nhà thiết kế máy điều nhiệt quyết định thêm vào một bước.
Giờ thay vì chỉ vặn lên hay xuống, bạn còn phải lập trình nó.
Bạn có thể đặt nhiệt độ riêng cho mỗi thời điểm nhất định.
Điều đó nghe có vể như tuyệt vời.
Tất cả các máy nhiệt đều bắt đầu có thêm tính năng đó.
Nhưng thực tế là, chúng không hề giúp tiết kiệm năng lượng một chút nào.
Tại sao vậy?
Đó là vì con người không thể dự đoán tương lai.
Họ không thể biết trước cách nhiệt độ thay đổi từ mùa này sang mùa khác, hay năm này sang năm khác.
Vì thế không thể tiết kiệm năng lượng, và điều gì xảy ra sau đó?
Những nhà thiết kế máy điều nhiệt trở lại với bảng vẽ và họ tập trung vào bước lập trình.
Họ tạo ra U.I.s tốt hơn, họ tao ra tài liệu tốt hơn.
Nhưng những năm sau đó, con người vẫn không tiết kiệm được chút năng lượng nào đơn giản vì họ không thể dự đoán tương lai.
Vậy chúng tôi đã làm gì ?
Chúng tôi dùng một thuật toán thay cho bước lập trình. Nó theo dõi khi nào bạn thay đổi nhiệt độ, bạn muốn nhiệt độ nào lúc bạn thức giấc, hay lúc bạn đi ra ngoài,
Và bạn biết gì không?
Nó đã hoạt động.
Mọi người đang tiết kiệm năng lượng mà không phải tự lập trình.
Vậy nên, không quan trọng bạn đang làm gì,
nếu bạn lùi lại một bước và nhìn tổng quát mọi thứ, có thể bạn sẽ tìm ra cách bỏ đi hoặc kết hợp một vài thứ, để khiến công việc trở nên đơn giản hơn.
Đó là gợi ý đầu tiên của tôi: Hãy nhìn rộng ra.
Gợi ý thứ hai là: Hãy nhìn gần hơn.
Một trong những người thầy vĩ đại nhất của tôi là ông tôi.
Ông dạy tôi mọi thứ về thế giới.
Ông dạy tôi về cách sự vật được tạo nên và sửa chữa, về những công cụ và kỹ thuật cần thiết để tạo nên một dự án thành công.
Tôi nhớ một câu chuyện ông kể về ốc vít, và về việc tại sao lại cần ốc vít thích hợp cho mỗi công việc.
Có rất nhiều ốc vít khác nhau: ốc vít gỗ, ốc vít kim loại, ốc vít neo, ốc vít bê tông, và một danh sách dài các ốc vít khác .
Việc của chúng tôi là tạo ra những sản phẩm dễ cài đặt cho tất cả khách hàng, kể cả không có chuyên môn.
Và chúng tôi đã làm gì?
Tôi đã nhớ lại câu chuyện ông kể, và chúng tôi nghĩ, "Chúng ta có thể đặt bao nhiêu ốc vít khác nhau trong cùng một hộp?
2, 3, 4, hay 5 loại ốc vít,
khi mà có nhiều loại tường khác nhau?"
Vì thế chúng tôi tìm cách tối ưu hóa nó, và đã quyết định đặt 3 ốc vít khác nhau vào một hộp.
Chúng tôi nghĩ đây là một giải phát tốt,
nhưng thực tế thì ngược lại.
Chúng tôi giao sản phẩm, và mọi người không có trải nghiệm tốt.
Sau đó chúng tôi làm gì?
Chúng tôi đã trở lại bản vẽ ngay khi chúng tôi nhận ra sai lầm.
Và chúng tôi thiết kế một loại ốc vít đặc biệt, một ốc vít có thể tùy chỉnh, nhưng điều này lại gây ra thất vọng cho các nhà đầu tư.
Họ bảo, "Tại sao anh mất quá nhiều thời gian cho một con ốc vít bé nhỏ?
Đi ra ngoài và bán hàng cho tôi!"
Chúng tôi trả lời, "Chúng ta sẽ bán được nhiều hơn nếu tìm ra ốc vít đúng."
Và thực tế, chúng tôi đã làm được.
Với ốc vít nhỏ tùy chỉnh đó, chỉ với một loại ốc trong hộp, ta có thể dễ dàng đục lỗ và đóng lên tường.
Vì thế, nếu chúng ta tập trung vào những chi tiết nhỏ ít khi được thấy, quan sát chúng và tự hỏi, "Việc này có thật sự quan trọng không, hay chẳng qua là vì ta luôn làm nó?
Có thể loại bỏ điều này khỏi cuộc sống của ta không?"
Lời khuyên cuối cùng của tôi là: Hãy suy nghĩ trẻ hơn.
Hàng ngày, tôi đối mặt với những câu hỏi thú vị từ 3 đứa con.
Chúng chạy tới và hỏi những câu như, "Tại sao ô tô không thể bay?"
Hoặc, "Tại sao không dùng giày lười thay vì giày buộc dây?"
Đôi lúc chúng hỏi những câu rất thông minh.
Có một hôm con trai tôi chạy đến và tôi bảo nó, "Con chạy ra ngoài kiểm tra hộp thư đi."
Nó nhìn tôi, bối rối và nói, "Tại sao hộp thư không kiểm tra chính nó và nói với chúng ta khi nào có thư?" Tôi tự nhủ "Câu hỏi hay đấy chứ."
Chúng có thể hỏi hàng tấn câu hỏi mà đôi khi chúng ta nhận ra rằng ta còn không biết câu trả lời.
Chúng ta bèn nói, "Con trai, đó là cách mọi thứ hoạt động."
Càng tiếp xúc nhiều với một thứ, chúng ta càng trở nên quen thuộc với nó.
Nhưng trẻ nhỏ tiếp xúc ít hơn, nên chưa quen với những thứ đó.
Vì thế khi chúng gặp vấn đề, chúng ngay lập tức cố gắng giải quyết, và đôi khi chúng sẽ tìm ra cách tốt hơn, và cách đó thực sự tốt hơn nhiều.
Vì vậy lời khuyên tôi muốn bạn nhớ kỹ là: Hãy có những người trẻ trong nhóm của bạn, hoặc những người có tâm hồn trẻ trung,
Bởi nếu bạn có những bộ não trẻ trung đó, họ khiến mọi người xung quanh suy nghĩ trẻ hơn.
Picasso đã từng nói, "Mỗi đứa trẻ là một nghệ sĩ.
Vấn đề là khi chúng lớn lên, làm sao để giữ được chất nghệ sĩ này."
Chúng ta đều nhìn mọi thứ kỹ hơn trong lần đầu tiên, trước khi thời gian qua đi và chúng trở thành thói quen của ta.
Thử thách của chúng ta là trở lại lần đầu tiên đó, để cảm nhận sự bỡ ngỡ đó, để nhìn những chi tiết đó, để nhìn rộng hơn, nhìn gần hơn, và để nghĩ trẻ hơn khiến chúng ta cảm thấy như những người mới bắt đầu.
Điều đó không dễ.
Nó yêu cầu ta đi ngược lại với những điều cơ bản nhất chúng ta vẫn nghĩ về thế giời này.
Nhưng nếu ta làm được ta có thể tạo ra những điều kỳ diệu.
Đối với tôi, sẽ là một thiết kế tốt hơn.
Với bạn, có thể là một thứ gì đó khác, một thứ đầy ý nghĩa.
Thử thách của chúng ta là hàng ngày thức giấc và nói, "Làm thế nào để trải nghiệm thế giới tốt hơn?"
Nếu chúng ta làm được điều đó, rất có thể, chúng ta có thể thoát khỏi những cái mác trái cây khó chịu này.
Cảm ơn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
Khoảng 10 năm trước, tôi đã trải qua khoảng thời gian hơi khó khăn.
Vì thế tôi quyết định đi gặp một nhà trị liệu.
Tôi gặp cô ấy được vài tháng thì một ngày cô nhìn thẳng vào tôi và nói, "Thực sự ai đã nuôi chị đến khi chị lên 3 vậy?"
Có vẻ là một câu hỏi rất kỳ lạ. Tôi trả lời, "Bố mẹ tôi."
Cô ấy nói,"Tôi không nghĩ đó thực sự là thế; Bởi vì nếu nó là đúng, Chúng ta sẽ đối mặt với một thứ còn phức tạp hơn cả như thế này
Nó nghe như là một câu nói đùa, nhưng tôi biết cô ấy thành thật.
Bởi vì khi lần đầu tôi nhìn cô ấy, tôi đang cố gắng thành người hài nhất trong căn phòng.
Tôi thử nói đùa, nhưng cô ấy bắt thóp rất nhanh, Rồi bất cứ lúc nào tôi cố đùa, cô ấy sẽ nhìn vào tôi và nói, "Thật ra là không có vui."
(Tiếng cười) Nó thật kinh khủng.
Vì thế tôi biết tôi phải nghiêm trọng hơn, thế là tôi hỏi bố mẹ Ai thực sự đã nuôi con cho đến khi con lên 3?
Với sự ngạc nhiên của tôi, họ bảo người chăm sóc tôi đầu tiên là một người họ hàng xa.
Tôi đã gọi cô ấy bằng dì.
Tôi nhớ dì ấy rất rõ, Cảm giác cứ như dì đã là một phần cuộc sống của tôi khi tôi lớn hơn.
Tôi nhớ mái tóc dài và suông mượt cả cái cách nó tung bay,cứ như là một bức màn ấy và khi dì cúi xuống để bế tôi; với giọng miền Nam Thái nhẹ nhàng; cái cách mà tôi sẽ bám lấy dì ấy, thậm chí khi dì chỉ muốn đi vào phòng tắm hay kiếm gì đó để ăn.
Tôi yêu dì, nhưng với cái tính bướng bỉnh của trẻ con có thỉnh thoảng trước khi dì hiểu rằng tình yêu cũng cần sự buông thả.
Nhưng kỉ niệm rõ ràng và sâu sắc nhất của tôi về dì, đồng thời cũng là một trong những kỉ niệm của cuộc đời tôi.
Tôi nhớ dì bị đánh và tát bởi một thành viên trong gia đình.
Tôi nhớ đã hét loạn lên và tôi muốn mọi thứ dừng lại, giống như tôi mỗi lần làm khi sự việc xảy ra, cho điều rất nhỏ bé như đòi đi chơi với bạn bè của dì, hay chỉ là về muộn một xíu.
Tôi trở nên bướng với cách đối xử của dì, rồi rốt cuộc, dì lại bị đánh phía sau cánh cửa kín.
Mọi thứ trở nên quá tồi tệ đối với dì đến nỗi dì đã bỏ chạy.
Khi đã lớn, tôi mới biết được rằng dì chỉ mới 19 tuổi khi được gởi qua từ Thái Lan đến Mĩ để chăm sóc cho tôi, bằng một cái visa khách du lịch.
Dì làm việc ở Illinois một thời gian, trước khi cuối cùng quay về lại Thái Lan, nơi mà tôi tìm lại được dì, ở một đại hội chính trị tại Bangkok.
Tôi níu lấy dì lại, giống như tôi đã làm khi tôi còn là một đứa con nit rồi tôi thả ra, và sau đó tôi hứa rằng tôi sẽ gọi dì.
Tuy, tôi chưa bao giờ gọi.
Bởi vì tôi sợ rằng nếu tôi nói tất cả rằng dì có ý nghĩa rất lớn với tôi rằng có lẽ tôi giữ phần quan trọng nhất của người mà tôi trở thành bởi sự chăm sóc và chỉ từ " Con xin lỗi" lại nặng trĩu để toát ra mọi tội lỗi, xấu hổ và cả giận dữ với bản thân với tất cả mọi thứ dì đã phải chịu đựng để chăm sóc cho tôi miễn là dì có thể Tôi nghĩ nếu tôi nói những lời đó,tôi sẽ không bao giờ dừng khóc lại lần nữa.
Bởi vì dì đã cứu tôi.
Và tôi thì không làm gì được gì cho dì cả.
Tôi là một nhà báo, tôi đã viết và nghiên cứu về buôn bán người trong tám năm qua và thậm chí như vậy, tôi không bao giờ đặt câu chuyện cá nhân ấy cùng công việc của tôi cho đến khi khá gần đây.
Tôi nghĩ ngăn điều sâu thẳm này thật sự biểu tượng cho sự hiểu lầm của đa số chúng ta về buôn bán người.
Vì buôn bán người dần thịnh hành, phức tạp và gần với chỗ sinh sống nhiều hơn đa số chúng ta nhận ra.
Tôi dành thời gian trong tù và nhà chứa, gặp mặt hàng trăm người sống sót và thực thi pháp luật, nhân viên NGO.
Lúc tôi nghĩ về điều mà chúng ta đã làm về việc buôn bán người, thì tôi rất thất vọng.
Phần nào bởi chúng ta thậm chí không nói thẳng vào vấn đề cả.
Khi tôi bảo "buôn bán người," đa số các bạn chắc không nghĩ về những người giống như dì tôi.
Bạn có thể nghĩ về một cô bé hay một phụ nữ, bị mụ tú bà bắt phải làm gái bằng bạo lực.
Đó là một trải nghiệm thật, và đó là một câu chuyện có thật.
Nó khiến tôi giận dữ mặc dù rằng thực tế còn kinh khủng hơn cả tình huống như thế nữa.
Là một nhà báo, tôi rất quan tâm đến sự đối xử của con người với nhau qua ngôn ngữ và cái cánh mà chúng ta kể câu truyện, với máu me, chi tiết bạo lực, diện mạo tục tĩu -- Tôi gọi đó là "nhìn vào nỗi đau của cô ấy đi" các nhà báo.
Ta dùng câu truyện đó để thoả mãn bản thân rằng buôn bán người là việc một người xấu làm việc xấu với một cô bé ngây thơ.
Câu truyện đó dẫn ta vào một cái bẫy.
Nó lấy đi mọi ngữ cảnh xã hội rằng ta có thể buộc tội cho, cho cấu trúc bất công bằng, hay sự nghèo nàn, hay rào cản cho sự di cư.
Ta để bản thân nghĩ việc buôn bán người chỉ là việc ép họ phải đi làm gái, trong khi sự thật, buôn bán người được đặt vào trong cuộc sống hằng ngày.
Hãy để tôi cho bạn hiểu.
Ép mại dâm chiếm khoảng 22% tỉ lệ của việc buôn bán người.
10% là lạm dụng lao động tại Mĩ.
nhưng tới 68% là mục đích để tạo nên tài sản và phục vụ giao hàng mà đa số chúng ta tin cận mỗi ngày, trong lĩnh vực nông nghiêp, công việc gia đình hay xây dựng.
Đó là thức ăn, chăm sóc và chỗ trú.
Bằng cách nào đó, các công nhân cần thiết nhất cũng là trong số người bị bóc lột và không được trả đầy đủ nhất ngày nay.
Buôn bán người là việc sử dụng vũ lực, gian lận hay cưỡng ép để buộc người khác lao động.
Và nó được tìm thấy ở những cánh đồng bông, mỏ coltan hay thậm chí là rửa xe ở Norway và Anh.
Nó được thấy tại quân đội Mĩ ở Iraq và Afghanistan.
Thấy tại công nghiệp bắt cá Thái Lan
Nơi mà đã trở thành nước xuất khẩu tôm lớn nhất thế giới.
Nhưng đâu là sự thật đằng sau tất cả những con tôm rẻ và dồi dào đó?
Quân đội Thái bị bắt vì bán những người di cư Miến Điện và Campuchia trên các con tàu đánh cá.
Các tàu đánh cá được đưa ra ngoài, đàn ông bị bắt phải làm việc, và họ sẽ bị vứt bỏ ra biển nếu như bị bệnh, hay là cố gắng chống cự lại.
Cá sau đó được dùng để nuôi tôm, sau đó tôm được bán cho 4 nhà bán lẻ trên toàn cầu: Costco, Tesco, Walmart and Carrefour.
Buôn bán người được tìm thấy ở quy mô nhỏ hơn thế nữa, ở những nơi bạn sẽ không bao giờ tưởng tượng.
Tên buôn bắt những đứa trẻ đi lái xe tải chở kem, hay hát tại dàn hợp xướng trẻ em.
Việc bán thậm chí được tìm thấy tại một tiệm tóc bện tại New Jersey.
Âm mưu trong đó thật không thể tin được.
Tên buôn tìm thấy những gia đình trẻ từ Ghana và Togo, sau đó họ bảo " Con gái bạn sẽ có cơ hội để giáo dục tốt tại Mĩ."
Kế tiếp họ được định để thắng xổ số thẻ xanh Visa, rồi chúng nói,"Chúng tôi sẽ giúp bạn.
Chúng tôi sẽ đưa bạn vé máy bay Chúng tôi sẽ trả phí cho bạn.
Tất cả bạn phải làm là mang theo bé gái đi cùng, nói đó là chị hay là vợ của bạn.
Khi nào mọi người đến New Jersey, bé gái sẽ bị bắt đi, và phải làm việc 14 giờ một ngày, 7 ngày 1 tuần, trong 5 năm.
Họ đem lại cho những tên buôn gần 4 triệu đô.
Đây là một vấn đề rất lớn.
Vậy chúng ta đã làm gì về nó?
Chúng ta chủ yếu là hệ thống tư pháp hình sự.
Nhưng nên nhớ, phần lớn nạn nhân của việc này là những người nghèo thiệt thòi
Họ là những người di cư, người da màu.
Thỉnh thoảng họ là người bán dâm.
Và đối với dân số như thế này, hệ thống tư pháp đã là một phần của vấn đề, hơn là một giải pháp.
Khi đưa ra sau khi đã nghiên cứu, trong các nước phạm vi từ Bangladesh đến Mĩ, giữa tỉ lệ 20 % và 60 % số người mại dâm đã được điều tra nói rằng họ bị hãm hiếp hay hành hung bởi cảnh sát trong năm vừa qua.
Những người làm gái, bao gồm những người bị bán vào đó, thông thường nhận nhiều tội án vì mại dâm.
Sở hữu hồ sơ tội phạm đó làm cho nó trở nên khó khăn hơn để thoát khỏi đói nghèo, lạm dụng, hay rời khỏi nhà gái, nếu người đó thật sự khát khao.
Nhân viên bên ngoài của lĩnh vực mại dâm nếu họ cố gắng chống cự lại, họ có nguy cơ sẽ bị trục xuất.
Trong trường hợp sau điều tôi đã nghiên cứu, chủ thuê không vấn đề kêu gọi thực thi pháp luật để thử và đe dọa trục xuất những công nhân nổi bật.
Nếu những người làm bỏ chạy, họ có nguy cơ trở thành một phần của số lượng lớn công nhân không giấy tờ người cũng bị đưa ra như những món đồ chơi của pháp luật nếu họ bị bắt.
Thực thi pháp luật có nghĩa vụ phải xác định nạn nhân và truy tố kẻ buôn người
Nhưng ngoài con số ước lượng là 20 triệu nạn nhân trên toàn thế giới, họ chỉ mới giúp đỡ và phát hiện ít hơn 50,000 người.
Nó giống như so sánh dân số của thế giới với dân số của Los Angeles, nói theo tỉ lệ.
Đối với người bị kết án, ngoài khoảng mức dự tính 5.700 người trong năm 2013, ít hơn 500 cho buôn bán lao động.
Nên nhớ buôn bán lao động chiếm tới 68 % của việc buôn bán, nhưng ít hơn 10 % những người bị kết tội.
Tôi từng nghe một chuyên gia nói rằng buôn bán diễn ra ở những nơi chứa lòng tham.
Tôi muốn thêm một yếu tố nữa.
Buôn bán người diễn ra trong lĩnh vực mà công nhân được loại bỏ khỏi sự bảo vệ, và từ chối quyền được tổ chức.
Buôn bán người không diễn ra vô nghĩa.
Nó xảy ra trong một hệ thống làm việc suy thoái.
Bạn có thế nghĩ, ồ, cô ta đang nói thất bại của quốc gia,hay nước sau chiến tranh. Tôi thật sự đang nói về nước Mĩ.
Để tôi làm rõ cho bạn hiểu.
Tôi bỏ nhiều tháng tìm hiểu cách buôn người gọi là Global Horizons, Bao gồm hàng trăm công nhân Thái.
Tất cả được gửi qua Mỹ, để làm việc tại một cơ sở trồng dứa, và vườn táo Washington, và bất cứ đâu công việc được cần.
Họ được hứa 3 năm công việc nông nghiệp ổn định.
Vì vậy họ liều.
Họ bán đất, họ bán đồ trang sức của vợ. để cung cấp hàng trăm mức phí tuyển mộ cho công ty này, Global Horizons.
Nhưng một khi họ được gởi qua, hộ chiếu của họ sẽ bị tịch thu.
Môt vài người đàn ông bị đánh và giữ bằng cách chĩa súng.
Họ làm rất cật lực đến nỗi họ ngã trên cánh đồng.
Điều này làm tôi rất xót xa.
Sau khi tôi trở về nhà, tôi lang thang qua các cửa hàng tạp hoá và tôi bị giữ lại tại một bộ phận sản xuất.
Tôi nhớ bữa ăn trên cả tuyệt vời của những người tồn tại ở Global Horizons sẽ làm cho tôi mỗi lần tôi tới phỏng vấn họ.
Họ hoàn tất một bữa ăn với cái đĩa toàn dâu có cuống, và khi họ đưa cho tôi, họ bảo, "Đây có phải loại dâu cô ăn với những người đặc biệt tại Mĩ?
và liệu nó có vị tốt hơn khi cô biết người lấy chúng cho cô?"
Khi tôi đứng ở cửa hàng vài tuần sau, tôi nhận ra tôi không biết sẽ phải cảm ơn ai cho thức ăn này, và không biết họ được đối xử như thế nào.
VÌ vậy, là một nhà báo, tôi bắt đầu đào sâu vào trong lĩnh vực nông nghiệp.
Và tôi tìm thấy có quá nhiều cánh đồng, nhưng quá ít các thanh tra lao động.
Tôi thấy cái đa dạng của sự tin cậy không thể chối bỏ giữa người trồng, người phân phối và người xử lý, và chỉ có chúa mới biết còn ai nữa
Những người tồn tại ở Global Horizons được gởi qua Mĩ trên một chương trình lao động tạm thời.
Chương trình đó ràng buộc tình trạng pháp lý của một người với người chủ, và ngăn người đó có quyền được tổ chức.
Lưu ý, không một điều gì tôi đang miêu tả về lĩnh vực nông nghiệp này hay là chương trình lao động tạm thời là thật sự buôn bán người.
Nó chỉ đơn thuần những điều chấp thuận được về mặt pháp lý.
Và tôi cho rằng đây là điều kiện hấp dẫn cho việc bóc lôt.
Và tất cả chúng đã được giấu khỏi tôi, trước khi tôi cố gắng để hiểu chúng.
Tôi không phải người duy nhất vật lộn với những vấn đề này.
Pierre Omidyar, người tạo nên eBay, là một trong những nhà hảo tâm chống buôn bán người lớn nhất thế giới.
Và thậm chí anh ta tình cờ chạm đến khoảng đầu tư 10 triệu đô la cho các nơi trồng dứa như đã trích dẫn là có điều kiện làm việc tồi tệ nhất đối với trường hợp công ty Global Horizons đó.
Khi ông tìm ra, ông và vợ mình đã bị choáng và khiếp sợ, và họ tiếp xúc công việc biên tập viên cho một tờ báo, nói rằng nó tuỳ theo cách mỗi chúng ta học mọi thứ ta có thể về lao động và chuỗi cung ứng của các sản phẩm mà ta hỗ trợ.
Tôi hoàn toàn đồng ý.
Điều gì sẽ xảy ra nếu mỗi chúng ta quyết định sẽ không còn tiếp tục ủng hộ cho các công ty nếu họ không loại bỏ cách khai thác từ lao động và chuỗi cung ứng của mình?
Nếu ta yêu cầu luật pháp kêu gọi cho điều tương tự?
Nếu tất cả các CEO ngoài đó quyết định rằng họ sẽ hoàn thành công việc của họ đến cùng và nói,"không còn nữa"?
Nếu chúng ta kết thúc phí tuyển mộ cho các công nhân di cư?
Nếu ta quyết định người khách lao động đó nên có quyền được tổ chức mà không sợ hãi hay thù hận?
Đây sẽ là các ý kiến được nghe trên toàn thế giới.
Đây không là vấn đề về việc mua một tuyệt phẩm công bằng và gọi nó như ngày nay, mua một vùng tội lỗi tự do bằng tiền của bạn.
Đó không phải cách nó hoạt động.
Đây là một quan điểm để thay đổi một hệ thống đã hư hỏng, và chúng ta không cố ý nhưng lại sẵn sàng chấp nhận bản thân lợi dụng và làm lợi từ nó quá lâu.
Chúng ta thường dừng lại ở nạn nhân sống sót của việc buôn bán người.
Nhưng đó không phải kinh nghiệm của tôi về họ.
Suốt những năm tôi nói chuyện với họ, họ đã dạy tôi rằng chúng ta nhiều hơn số ngày tệ nhất.
Mỗi con người nhiều hơn những điều ta đã trải qua.
Đặc biệt là những người bị buôn sống sót.
Những người này là những người tháo vát, kiên cường và có trách nhiệm nhất trong xã hội của họ.
Họ là những người mà bạn sẽ đánh cược vào.
Bạn có thể nói, tôi sẽ bán nhẫn, bời vì tôi có cơ hội để đưa bạn đến một tương lai tươi đẹp hơn.
Đó là hy vọng của sứ thần.
Những người tồn tại không cần được cứu.
Họ cần sự đoàn kết bởi họ ở phía sau một số trong những sự lý thú nhất ở hoạt động công bằng xã hội ngày nay.
Các bà vú và quản gia người đã bước đi với cùng với gia đình mình và gia đình người chủ Sự tích cực của họ đem lại cho chúng tôi về một hiệp ước quốc tế về quyền lao động trong nước.
Phụ nữ Nepali bị bán vào lĩnh vực mại dâm Họ tụ họp lại, và rồi họ quyết định rằng họ sẽ tạo nên một tổ chức chống buôn bán người đầu tiên trên thế giới thật sự đứng đầu và điều hành bởi những người tồn tại.
Những công nhân ở xưởng đóng tàu tại Ấn độ bị bán để tái thiết lại sau cơn bão Katrina.
Họ bị đe dọa trục xuất, nhưng ho trốn thoát khỏi công việc phức hợp và đi từ New Orleans đến Washington, để bảo vệ sự khai thác lao động.
Họ cùng sáng lập một tổ chức gọi là liên minh công nhân khách quốc gia, và bằng tổ chức này, họ đã giúp đỡ hàn gắn vết thương với các công nhân khác đưa họ đến ánh sáng và thoát khỏi lạm dụng trong chuỗi cung ứng ở nhà máy Walmart và Hershey.
Và mặc dù Sở Tư Pháp từ chối nhận lấy các trường hợp của họ, một đội luật sư về quyền công dân đã lần đầu thắng qua hàng chục vụ kiện dân sự tháng 3 này, và lấy lại cho khách hàng 14 triệu đô.
Những người tồn tại đang chiến đấu cho người mà họ thậm chí chưa biết tới, các công nhân khác, và cho khả năng của chỉ một thế giới với tất cả chúng ta
Đây là cơ hội để làm điều tương tự
Đây là cơ hội để tạo nên quyết định nói lên chúng ta là ai, với một người dân và một xã hội; sự thịnh vượng của chúng ta sẽ không kéo dài được nữa, miễn là nó gắn chặt với nỗi đau của người khác; rằng cuộc sống của chúng ta gắn chặt với nhau; và chúng ta có sức mạnh để tạo nên một lựa chọn khác
Tôi rất miễn cưỡng khi chia sẻ về câu chuyện của dì đối với bạn.
Trước khi tôi bắt đầu tiến trình TED này và leo lên ở thứ hạng này, Tôi đã nói sự thật với một số người về nó, bời vì, giống như nhiều nhà báo, tôi rất thích thú học hỏi về câu chuyện của các bạn hơn là chia sẻ nó, nếu tất cả thứ đó, là của bản thân tôi.
Tôi cũng chưa hoàn tất sự tích cực của một nhà báo về nó.
Tôi chưa đưa yêu cầu cho núi tài liệu của mình, và phỏng vấn mọi người và mẹ họ, và tôi vẫn chưa tìm thấy dì tôi.
Tôi không biết câu chuyện gì diễn ra với dì, và của cuộc đời dì nữa.
Câu chuyện mà tôi đã nói cho bạn là lộn xộn và chưa hoàn thành.
Nhưng tôi nghĩ nó phản ánh sự lộn xộn và trạng thái chưa hoàn thiện của chúng ta, khi đó là việc buôn bán người.
Tất cả chúng ta dính líu đều vướng vào vấn đề này.
Nhưng nó nghĩa là chúng ta cũng là một phần của lời giải.
Nghĩ ra làm thế nào để xây dựng một thế giới công bằng là điều mà ta phải làm, và câu chuyện mà ta phải kể.
Vậy hãy để chúng ta nói nó con đường ta phải làm, từ ban đầu.
Hãy để chúng ta kể với nhau về câu chuyện này.
Cảm ơn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
Ngày 1 tháng 11 năm 2002, ngày đầu tiên tôi làm hiệu trưởng. Nhưng tôi chẳng xa lạ gì khu học xá của quận Philadelphia này.
Tôi vốn tốt nghiệp từ các trường công của học khu này. Và sau đó tôi dạy học cho trẻ khuyết tật trong suốt 20 năm. ở một ngôi trường thu nhập thấp và yếu kém phía Bắc Philadelphia, nơi tội phạm tràn lan và tỉ lệ người cực nghèo vào hàng cao nhất nước Mỹ.
Ngay khi tôi bước chân vào ngôi trường mới, thì một trận đánh nhau to nổ ra giữa các em gái.
Sau khi đã nhanh chóng kiểm soát tình hình, Tôi lập tức triệu tập một cuộc họp ở thính phòng của trường để tự giới thiệu mình là hiệu trưởng mới ở đây.
(Khán giả vỗ tay) Tôi bước vào thính phòng, tức giận, có chút lo lắng. (Khán giả cười) Nhưng tôi quyết tâm sẽ lập lại kỷ cương ở ngôi trường mới này.
Tôi giữ giọng đanh thép nhất có thể, đề ra các quy định mới về thái độ ở trường, và các yêu cầu về việc học.
Bỗng nhiên, một em gái ngồi tít phía cuối thính phòng đứng dậy và nói to: "Em thưa cô,
em thưa cô!"
Mọi ánh mắt đổ về phía em đó, và em nói: "Cô đừng gọi đây là trường học nữa.
Đây không phải là một trường học."
Bằng một câu nói ấy thôi Ashley bỗng nói trúng phóc những gì tôi luôn cảm thấy nhưng chưa thể diễn tả cho rõ ràng được về những gì đã xảy ra ở một ngôi trường hư hỏng mà tôi từng học cũng trong khu vực này nhiều năm trước.
Ngôi trường đó quả thật không phải một trường học.
Mười năm sau, vào năm 2012, Đây là ngôi trường yếu kém thứ ba tôi làm hiệu trưởng
Tôi sẽ là vị hiệu trưởng thứ tư trường trong nhiệm kỳ 4 năm.
Trường mang tiếng là một trường hư hỏng và nguy hiểm bất trị do thành tích học tập kém cỏi nhiều học sinh sử dùng vũ khí, ma tuý, hành hung, và bị bắt giữ.
Tôi vừa bước đến trước cổng trường và cố mở cổng, thì phát hiện cổng trường đã bị khoá bằng xích Tôi có thể nghe thấy giọng Ashley vang lên bên tai tôi "Em thưa cô! Em thưa cô!
Đây không phải là một trường học."
Hội trường tối mò vì thiếu đèn.
Hàng đống đồ đạc và bàn ghế cũ hỏng chất đầy các lớp học, Hàng biển tài liệu và nhu liệu không dùng đến.
Đây đúng không phải là một trường học.
Thời gian trôi qua, tôi nhận ra các lớp học gần như vắng tanh.
Các em sợ không dám đến lớp sợ hãi những chuyện có thể xảy ra ở trường học; sợ bị chế giễu khi phải ăn phần đồ ăn phát miễn phí ở căng tin.
Các em sợ đánh nhau và sợ bị bắt nạt.
Đây không phải một trường học.
Rồi đến giáo viên, họ cũng cực kỳ lo sợ cho sự an toàn của bản thân họ Vậy nên họ không kỳ vọng gì ở học sinh và chính họ. Họ hoàn toàn không ý thức được rằng chính họ cũng góp phần vào việc huỷ hoại văn hoá của ngôi trường.
Đây chính là điều đáng ngại nhất.
Các bạn thấy đấy Ashley nói rất đúng, không chỉ đối với trường của em ấy
mà còn đúng với rất nhiều ngôi trường khác dành cho học sinh diện nghèo. Những ngôi trường ây hoàn toàn không phải trường học
Nhưng ta có thể thay đổi thực tế này.
Tôi sẽ kể cho các bạn tôi đã thay đổi trường Strawberry Mansion bằng cách nào.
Bất cứ ai từng làm việc với tôi đều biết tôi khét tiếng với các khẩu hiệu.
(Khán giả cười) Hôm nay tôi xin giới thiệu ba khẩu hiệu quan trọng nhất trong các nỗ lực thay đổi của chúng tôi.
Khẩu hiệu đầu tiên Làm lãnh đạo phải quyết đoán.
Tôi luôn tin rằng tất cả những gì xảy ra ở trường, tốt hay xấu đều do vị hiệu trưởng.
Tôi là hiệu trưởng, và đã là hiệu trưởng thì phải lãnh đạo.
Tôi sẽ không ở lì trong văn phòng, tôi sẽ không phó thác trách nhiệm của tôi cho cấp dưới, và sẽ không ngại xử lý bất cứ vấn đề gì có hại cho các em, dù cho tôi có bị ghét đi chăng nữa.
Tôi là một người lãnh đạo, nên tôi biết tôi không thể tự mình làm được hết mọi việc.
Vì vậy, tôi đã triệu tập một ban lãnh đạo tốt nhất gồm những người vẫn tin vào khả năng của các em. Cùng nhau, chúng tôi giải quyết từ những việc nhỏ trước, như tự tay lắp đặt lại từng chiếc tủ cá nhân để mỗi em đều có một chiếc tủ đồ an toàn.
Chúng tôi trang trí lại tất các bảng tin trong trường bằng những mẩu thông điệp tích cực rực rỡ và nhiều màu sắc.
Chúng tôi tháo xích khỏi cổng trước.
Chúng tôi thay bóng đèn, Chúng tôi lau chùi các phòng học đến từng ngóc ngách, tái chế những sách vở không cần thiết và thải đi hàng đống tài liệu và đồ đạc cũ.
Mỗi ngày chúng tôi dọn ra hai xe tải phế liệu.
Và đương nhiên, đương nhiên chúng tôi giải quyết đến những việc lớn như gây lại quỹ trường học để có kinh phí trang trải cho giáo viên và nhân viên.
Chúng tôi xây dựng lại từ đầu thời khoá biểu ở trường. lập một loạt các giờ bắt đầu và kết thúc, cho các lớp học phụ đạo, lớp học bồi dưỡng, các hoạt động ngoại khoá, giờ tư vấn, trong suốt thời gian ở trường.
Suốt thời gian ở trường.
Chúng tôi tạo ra một kế hoạch bố trí chỉ định vị trí của từng nhân viên hỗ trợ, từng sĩ quan cảnh sát, mọi lúc trong ngày. Chúng tôi giám sát từng giây một. Sáng tạo lớn nhất của chúng tôi là một chương trình kỷ luật trong toàn trường có tên gọi "Không nhân nhượng."
Đó là một hệ thống quy định cách hành xử được thiết kế để thúc đẩy những hành xử tích cực .
Kết quả là gì?
Trường Strawberry Mansion đã được gạch khỏi danh sách nguy hiểm bất trị ngay trong năm đầu tiên -- (Khán giả vỗ tay) sau suốt 5 năm liên tiếp bị liệt vào danh sách này.
Người lãnh đạo biến cái không thể thành có thể
Suy nghĩ đó đã đưa tôi đến khẩu hiệu thứ hai: "Đã như vậy rồi. Chúng ta phải làm gì?"
(Khán giả cười) (Khán giả vỗ tay) Khi nhìn vào các con số thống kê, và tiếp xúc với giáo viên, thì có cả ngàn lý do khiến họ để trường Strawberry Mansion bị liệt vào loại hư hỏng và nguy hiểm.
Họ nói chỉ có 68% học sinh đi học đều, 100% học sinh là con nhà nghèo, Chỉ có 1% phụ huynh đi họp. Nhiều em học sinh sinh ra trong gia đình bố mẹ ở tù và gia đình thiếu bố hoặc mẹ. 39% các em có nhu cầu đặc biệt. Dữ liệu thống kê của chính phủ cho biết chỉ 6% các em thành thạo môn đại số và chỉ 10% các em khá môn văn học.
Sau khi nghe họ kể xong về hoàn cảnh khó khăn của các em, và rằng các em hỏng như thế nào, tôi nhìn thẳng vào họ và hỏi: "Thế thì đã sao?
Thì sao? Chúng ta phải làm gì để cải thiện nó?"
(Khán giả vỗ tay) Loại bỏ tất cả mọi lý do lý trấu trở thành công việc chính của tôi.
Chúng tôi buộc tất cả những người lý do lý trấu tham gia một chương trình nâng cao nghiệp vụ bắt buộc, làm nền tảng để tập trung chuyên sâu vào dạy và học.
Sau những quan sát kỹ lưỡng, Chúng tôi phát hiện ra rằng không phải các giáo viên không biết phải dạy điều gì mà họ không biết phải dạy như thế nào khi khả năng của các em quá khác nhau.
Vì vậy chúng tôi đã phát triển một hình mẫu giảng dạy tập trung vào việc hướng dẫn giáo viên dạy những nhóm học sinh nhỏ, để đáp ứng nhu cầu riêng của từng em trong lớp học.
Kết quả ư?
Sau một năm, dữ liệu của chính phủ thống kê điểm môn đại số của học sinh trường chúng tôi đã tăng 171% điểm môn văn học tăng 107%
(Khán giả vỗ tay) Chúng tôi vẫn còn nhiều điều phải làm lắm, vẫn còn nhiều điều phải làm lắm. nhưng chúng tôi tiếp cận mọi khó khăn với một tinh thần "Thế thì đã sao?
". Và điều đó dẫn tôi đến khẩu hiệu thứ ba, khẩu hiệu cuối cùng.
(Khán giả cười) Nếu hôm nay chưa có ai nói rằng họ yêu các em, thì hãy nhớ rằng cô yêu các em, và sẽ luôn như thế
Học sinh của tôi gặp đủ mọi vấn đề: vấn đề xã hội, vấn đề tình cảm, vấn đề kinh tế mà có lẽ bạn không bao giờ tưởng tượng được.
Có em còn đã làm cha mẹ, có em thì hoàn toàn đơn độc.
Nếu có ai hỏi tôi bí quyết thật sự làm thế nào mà tôi giữ cho trường Strawberry Mansion tiếp tục tiến bộ Tôi sẽ trả lời rằng, đó là vì tôi yêu học sinh của tôi, và tôi tin vào khả năng của các em một cách vô điều kiện.
Khi tôi nhìn các em, tôi chỉ thấy những tiềm năng, và đó là vì tôi cũng đã từng như các em vậy.
Tôi cũng lớn lên ở Bắc Philadelphia.
Tôi biết cảm giác đi học ở một ngôi trường không đáng là trường học là như thế nào.
Tôi biết cái cảm giác băn khoăn, không biết liệu có thể có một cách nào để thoát khỏi đói nghèo.
Nhưng nhờ có mẹ tôi, tôi đã biết ước mơ dù đói nghèo bủa vây tôi.
Vì vậy (Khán giả vỗ tay) Nếu tôi muốn hướng học sinh của tôi tới những ước mơ và mục đich trong cuộc sống, thì tôi phải biết được hoàn cảnh của các em.
Thế nên tôi phải dành nhiều thời gian với các em. Ngày nào tôi cố gắng đến nhà ăn tập thể.
(Khán giả cười) Và trong bữa trưa, tôi nói chuyện với các em về những điều riêng tư nhất. Ngày sinh nhật các em, tôi hát chúc mừng sinh nhật mặc dù giọng tôi thì không thể chấp nhận được.
(Khán giả cười) Tôi hay hỏi các em, "Sao biết cô hát dở mà các em cứ bắt cô hát thế?"
(Khán giả cười) Các em trả lời rằng, "Vì bọn em muốn cảm thấy mình là người đặc biệt"
Chúng tôi tổ chức những buổi gặp mặt hàng tháng để lắng nghe những băn khoăn, những điều các em đang thắc mắc.
Các em hay hỏi những câu hỏi như "Tại sao bọn em phải tuân theo quy định?"
"Sao mà có lắm hình phạt thế?"
"Sao không để cho bọn em thích làm gì thì làm?"
(Khán giả cười) Tôi trả lời từng câu hỏi một một cách chân thật, đổi lại tôi nhận được sự lắng nghe và xoá được những hiểu lầm.
Từng giây phút tôi đều dạy cho các em được điều gì đó.
Đổi lại, đổi lại những gì tôi thu được từ sự quyết đoán trong các quy định và hình phạt là sự tôn trọng của các em
Tôi giữ vững nguyên tắc của tôi và vì thế mà cô trò tôi có thể cùng nhau đạt được những thành quả.
Các em đều hiểu rõ những kỳ vọng của tôi đối với các em và hàng ngày tôi vẫn lặp đi lặp lại những yêu cầu ấy trên loa trường.
Tôi nhắc nhở các em, (Khán giả cười) tôi nhắc nhở các em về những giá trị cốt lõi của sự tập trung, của truyền thống, của sự xuất sắc, của sự trung thực và kiên trì. Tôi nhắc nhở các em ngày ngày rằng giáo dục có thể thay đổi cuộc đời các em.
Và tôi luôn kết thúc thông báo bằng câu: "Nếu hôm nay chưa có ai nói rằng họ yêu các em, hãy nhớ rằng cô yêu các em, và sẽ luôn như thế."
Những lời của Ashley "Thưa cô, thưa cô, đây không phải là một trường học." sẽ luôn khắc sâu trong tâm trí tôi.
Nếu chúng ta muốn đạt được tiến bộ thực sự trong việc xoá nghèo đói, thì phải đảm bảo rằng mỗi ngôi trường cho trẻ em nghèo là một trường học thật sự, một trường học, một trường học, (Khán giả vỗ tay) một ngôi trường cho các em kiến thức và đào tạo tư duy để dẫn lối cho các em trong thế giới này.
Tôi không biết tất cả mọi điều, nhưng tôi biết chắc rằng những ai có vinh dự, và có trách nhiệm lãnh đạo một ngôi trường cho trẻ em nghèo phải lãnh đạo một cách thật sự. Khi chúng ta đối mặt với những thử thách to lớn đến khó tin, chúng ta phải dừng lại và tự nói với bản thân rằng: "Thế thì đã sao?
Chúng ta phải làm gì để giải quyết nó?"
Khi lãnh đạo, không bao giờ được quên rằng mỗi một học sinh dù sao cũng chỉ là một đứa trẻ, thường bị xã hội đen tối xung quanh vùi dập. Nhưng bất kể xã hội quanh các em có đen tối đến đâu đi chăng nữa, chúng ta phải luôn cho các em một hy vọng, một sự quan tâm hoàn toàn, một niềm tin không lung lay kiên định kỳ vọng ở các em, Và chúng ta phải thường xuyên nhắc lại rằng Nếu hôm nay chưa có ai nói rằng họ yêu các em, hãy nhớ rằng chúng ta yêu các em, và sẽ luôn như thế.
Xin cám ơn các bạn.
(Khán giả vỗ tay) Cảm ơn rất nhiều.
Tôi yêu thích một điều kỳ bí vĩ đại, và tôi bị cuốn hút bởi những bí ẩn khoa học chưa thể lý giải, có lẽ đó là sở thích cá nhân.
Điều đó nói lên tính cách mỗi người, và tôi không thể dừng sự tò mò.
Điều bí ẩn đó là : Cái gì tạo nên mối quan hệ giữa não và sự trải nghiệm nhận thức, ví dụ trải nghiệm của bạn về vị socola hay về cảm xúc khi chạm vào nhung?
Ngày nay, bí ẩn này không mới.
Năm 1868, Thomas Huxley viết "Việc một thứ kỳ diệu như ý thức của con người nảy sinh chỉ nhờ kích thích tế bào não cũng khó hiểu hệt như sự xuất hiện của thần đèn khi Aladdin cọ vào cây đèn."
Huxley biết rằng hoạt động của não và những trải nghiệm ý thức có mối tương quan với nhau, nhưng ông không thể giải thích tại sao.
Với khoa học lúc bấy giờ, đó là một bí ẩn.
Rất nhiều năm kể từ thời của Huxley, khoa học đã phát hiện thêm nhiều điều về hoạt động của não, nhưng mối tương quan giữa hoạt động não và sự trải nghiệm nhận thức vẫn còn là một bí ẩn.
Tại sao? Tại sao lại có quá ít tiến độ về mặt này?
Một số chuyên gia nghĩ rằng chúng ta không thể giải quyết vấn đề này bởi ta không đủ thông minh và thiếu những khái niệm cần thiết
Chúng ta không mong những con khỉ giải quyết được những vấn đề cơ học lượng tử, và cũng giống như vậy, chúng ta không mong loài người giải quyết được vấn đề này.
Nhưng tôi không đồng ý. Tôi lạc quan hơn.
Tôi nghĩ chúng ta đơn thuần đang đặt ra một giả định hoàn toàn sai.
Một khi chúng ta điều chỉnh lại thì có thể giải quyết được vấn đề.
Nay tôi xin chia sẻ với bạn phép giả định đó là gì, tại sao nó sai, và sửa như thế nào.
Hãy bắt đầu với câu hỏi: Chúng ta có nhận thực tại một cách đúng đắn không?
Tôi đang mở mắt và tôi có một trải nghiệm rằng có quả cà chua đỏ ở cách xa 1m.
kết quả là, tôi tin rằng trong thực tại, có một quả cà chua đỏ ở cách 1m.
Sau đó tôi nhắm mắt, và cái mà tôi cảm nhận chỉ còn là một vùng xám, nhưng liệu trên thực tế, vẫn còn một quả cà chua ở cách xa 1m không?
Tôi nghĩ thế, nhưng liệu tôi có thể sai không?
Liệu tôi đang có diễn giải sai về bản chất nhận thức của tôi không?
Trước đây chúng ta cũng đã từng diễn giải sai về nhận thức của mình.
Chúng ta từng nghĩ Trái Đất phẳng, bởi trông nó giống như thế.
Pythagorus đã phát hiện ra rằng chúng ta sai.
Sau đó chúng ta nghĩ Trái Đất là trung tâm tĩnh của Vũ trụ, một lần nữa, vì nó trông giống như thế.
Copernicus và Galileo lại khám phá ra rằng chúng ta sai.
Rồi Galileo tự hỏi liệu chúng ta có đang hiểu lầm những trải nghiệm của mình theo những cách khác nữa.
Ông viết : "tôi nghĩ mùi, vị, màu sắc, v..v.. thuộc về nhận thức.
Do đó nếu mọi sinh vật biết nhận thức biến mất, thì tất cả những tính chất đó cũng sẽ biến mất."
Hiện nay, đó là một phát biểu gây sốc.
Nhưng Galileo có đúng không?
Liệu ta có đang hiểu lầm một cách kinh khủng những trải nghiệm của mình?
Khoa học hiện đại phải nói gì về điều đó?
Các nhà khoa học thần kinh cho ta biết khoảng một phần ba vỏ não tham gia vào chức năng thị lực.
Khi bạn mở mắt và nhìn quanh căn phòng này, hàng tỷ nơ-ron và hàng nghìn tỷ khớp thần kinh tham gia.
Điều đó gây ngạc nhiên, vì trong cách hiểu của chúng ta về thị giác, chúng ta coi nó như một chiếc camera.
Thị giác chỉ chụp lại hình ảnh của thực tại khách quan một cách nguyên bản.
Đúng là có một phần của thị giác hoạt động giống như một chiếc camera: mắt có thấu kính hội tụ ảnh lên võng mạc sau mắt ở đó có 130 triệu tế bào cảm quang, cho nên mắt giống như chiếc máy ảnh có độ phân giải 130 megapixel.
Nhưng điều đó chưa giải thích được việc hàng tỷ nơ-ron và hàng nghìn tỷ khớp thần kinh tham gia vào quá trình này.
Những neuron đó đã làm gì?
Các nhà thần kinh học cho ta biết rằng chúng đang tạo ra, trong thời gian thực, tất cả hình dáng, vật thể, màu sắc và chuyển động mà chúng ta thấy.
Chúng ta cảm thấy rằng bản thân đang chụp ảnh căn phòng như nó vốn có, nhưng thực ra, chúng ta chính là người dựng nên mọi thứ mà chúng ta thấy.
Chúng ta không dựng nên cả thế giới trong một lúc.
Hiện nay có rất nhiều minh chứng thú vị. về việc tự ta dựng nên những gì ta thấy.
Tôi xin đưa ra 2 ví dụ.
Ở ví dụ này, bạn nhìn thấy một số đĩa tròn đỏ bị cắt, nhưng nếu tôi hơi xoay các đĩa, đột nhiên, bạn nhìn thấy một khối 3 chiều nổi lên trên màn hình.
lúc này, màn hình đương nhiên là phẳng, vậy khối 3 chiều mà bạn nhìn ra được là do bạn xây dựng nên.
Ở ví dụ tiếp theo, bạn nhìn thấy các thanh màu xanh phát sáng với những đường viền khá sắc nét đang chuyển động qua vùng các dấu chấm.
Thực tế, chẳng có chấm nào di chuyển cả.
Tất cả những gì tôi làm ở đây là thay đổi màu sắc của các dấu chấm từ xanh sang đen rồi từ đen sang xanh.
Nhưng khi tôi làm nhanh Hệ thống quan sát của bạn sẽ tạo ra những thanh màu xanh phát sáng với đường nét rõ ràng và có chuyển động.
Có rất nhiều ví dụ khác, nhưng đó là 2 ví dụ để nói rằng bạn xây dựng cái mà bạn nhìn thấy.
Nhưng các nhà nơ-ron học đi xa hơn.
Họ nói rằng chúng ta xây dựng lại thực tế.
Vậy, khi tôi có kinh nghiệm về việc mô tả một quả cà chua đỏ, kinh nghiệm đó là một sự xây dựng lại chính xác các thuộc tính của quả cà chua đỏ thật tồn tại thật, không hề phụ thuộc việc nhìn của tôi.
Tại sao các nhà nơ-ron học nói rằng chúng ta không xây dựng, mà là chúng ta xây dựng lại?
Lý lẽ chung được đưa ra thường liên quan đến tiến hóa.
Những tổ tiên chúng ta, người mà nhìn chính xác hơn, đã có một lợi thế cạnh tranh so với những người nhìn kém chính xác, do đó họ thuận lợi hơn trong việc truyền gen.
Chúng ta là con cháu của những người biết nhìn chính xác hơn, do đó ta có thể tự tin rằng, trong trường hợp bình thường, nhận thức của chúng ta chính xác.
Bạn thấy điều này trong sách giáo khoa.
Ví dụ, một sách giáo khoa viết rằng: "Nói theo thuyết tiến hóa, thị giác rất hữu ích bởi nó rất chính xác."
Vậy ý kiến này là: những nhận thức chính xác là nhận thức phù hợp hơn.
Chúng cho bạn những lợi thế sinh tồn.
Ngày nay, điều này còn đúng không?
Trước hết, hãy nhìn vài ví dụ trong tự nhiên.
Loài bọ rùa ở Úc cánh có gợn, bóng loáng và nâu.
Con cái không bay được.
Khi tìm được bạn tình, con đực đậu xuống và giao phối.
Có một loài khác ở vùng hẻo lánh, người Homo sapiens.
Quý ông loài này có não khối được dùng để tìm bia lạnh.
(Tiếng cười) Và khi tìm được thì nóc cho hết, và đôi khi ném chai ở vùng hẻo lánh này.
Khi điều đó xảy ra, những chai cũng có gợn, bóng loáng, và chính cái bóng màu nâu lại kích thích các con bọ này.
Các con đực này bu lại trên các chai và cố làm tình.
Chúng không quan tâm đến những con bọ cái nữa.
Đây là trường hợp kinh điển của con đực bỏ con cái để tìm cái chai.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Lúc đó, loài bọ này gần như tuyệt chủng.
Nước Úc đã phải thay mẫu mã chai để cứu loài bọ.
(Tiếng cười) Các con đực đã tìm được chính xác các con cái, trong hàng ngàn, có thể tới hàng triệu năm.
Giống như là chúng đã nhìn thấy đúng thực tế, nhưng thật ra đó chỉ là bề ngoài.
Sự tiến hóa cho chúng một sự giải mã.
Con cái là cái gì đó có gợn, bóng loáng và có màu nâu, càng lớn càng tốt.
(Tiếng cười) Thậm chí khi đang bò trường trên chai, con đực cũng không thể nhận ra sai lầm.
Bây giờ bạn có thể nói, loài bọ, chắc chắn là chúng rất ngây ngô, nhưng loài có vú thì không.
Loài có vú không bị lừa kiểu này đâu.
Tôi sẽ không nói về nỗi đau này nữa, nhưng các bạn cũng rõ nó lắm rồi. (Cười) Điều này nêu ra một câu hỏi kỹ thuật quan trọng: Chọn lựa tự nhiên ưu tiên cho sự nhận thức đúng về thực tế phải không?
May mắn thay, chúng ta không phải mò mẫm và suy đoán; vì tiến hóa là một lý thuyết chính xác theo toán học.
Chúng ta có thể dùng phương trình tiến hóa để kiểm tra điều đó.
Chúng ta có thể có các sinh vật khác nhau cạnh tranh trong môi trường nhân tạo, sinh vật nào tồn tại và phát triển, chính là những sinh vật có hệ thống cảm giác thích hợp hơn.
Một khái niệm chính trong phương thức này là sự hợp lý.
Hãy xem miếng thịt này: Miếng thịt có tác dụng gì để con vật có quyết định hợp lý?
Đối với con sư tử đói đang tìm mồi, thịt thúc đẩy quyết định hợp lý.
Đối với con sư tử no nê đang tìm bạn tình, thịt không thúc đẩy gì cả.
Đối với con thỏ, trong mọi trường hợp, thịt không có tác động nào, vậy quyết định hợp lý phụ thuộc vào thực tế bên ngoài, đúng vậy, nhưng cũng còn phụ thuộc vào cơ thể, trạng thái và khả năng của con vật.
Sự hợp lý không hoàn toàn là thực tế bên ngoài, nó là sự phù hợp giữa con vật và môi trường, không chỉ riêng môi trường, điều này được nói rõ ràng trong phương thức tiến hóa.
Vậy, trong phòng thí nghiệm của tôi, chúng tôi cho chạy thử hàng trăm ngàn mô phỏng tiến hóa với nhiều môi trường khác nhau được chọn ngẫu nhiên và ở đó, các sinh vật cạnh tranh nhau về nguồn thức ăn.
Vài sinh vật thấy đầy đủ môi trường đó, vài loài khác chỉ thấy một phần, và một vài loài không được thấy gì , chỉ có được sự thích hợp.
Nhóm nào thắng?
Tôi ghét phải nói điều đó với bạn, nhưng sự nhận thức thực tế bị bế tắt.
Trong hầu hết mọi thí nghiệm, sinh vật không thấy thực tế nhưng chỉ nhận ra được sự phù hợp gây ra sự hủy diệt cho sinh vật biết nhận thức thực tế.
Vậy, kết luận là, tiến hóa không ưu tiên nhận thức trực tiếp hoặc nhận thức chính xác.
Những nhận thức thực tế này sẽ bế tắt.
Bây giờ, tuyệt chiêu là điều này.
Làm sao mà việc không thấy chính xác thực tế lại cho ta thuận lợi để tồn tại?
Điều này không phù hợp với trực giác.
Con bọ Úc tồn tại hàng ngàn, có thể hàng triệu năm, chỉ dùng trò đơn giản và giải mã.
Điều mà phương thức tiến hóa nói cho chúng ta là tất cả sinh vật, kể cả chúng ta, đều ở trên cùng con thuyền như con bọ Úc.
Ta không thấy thực tế như là chính nó.
Vẫn biết rằng, chúng ta cần trợ giúp của trực giác.
Làm thế nào mà không nhận thức thực tế lại là hữu ích?
May thay, chúng ta có một phép ẩn dụ rất hữu ích: đó là màn hình desktop của bạn.
Hãy xem biểu tượng xanh này để chỉ TED Talk mà bạn đang viết.
Có phải điều đó có nghĩa là tập tin văn bản trong máy tính là màu xanh, hình chữ nhật, và ở bên dưới góc phải của máy tính không?
Không ai nghĩ rằng đó là một sự trình bày lệch lạc trên màn hình cả.
Nó chỉ muốn trình bày với bạn thực tế của máy tính.
Thật vậy, nó che giấu thực tế.
Bạn không muốn biết về các đi-ôt và điện trở và tất cả megabytes phần mềm.
Nếu bạn phải làm việc với nó, bạn không thể viết ra hết tập tin hoặc tạo hình ảnh của mình.
Vậy ý tưởng là quá trình tiến hóa chỉ cho ta giao diện và cất giấu thực tế và hướng dẫn những hành vi phù hợp.
Không gian và thời gian, như bạn nhận thức về chúng lúc này, chỉ là desktop của bạn.
Đối tượng vật lý là biểu tượng trên desktop đó.
Tôi biết có người phản đối:
Hoffman, nếu bạn nghĩ tàu lửa chạy trên đường với vận tốc 200 dặm/giờ là một biểu tượng trên desktop của bạn, tại sao bạn không bước ra trước nó thử?
Sau đó bạn đi đời, lý thuyết đó cũng theo bạn, ta biết tàu lửa này không chỉ là một biểu tượng.
Tôi sẽ không bước ra trước tàu lửa vì cùng lý do mà bạn sẽ không kéo biểu tượng vào thùng rác vì có thể là: không phải tại tôi hiểu biểu tượng theo nghĩa đen -- tập tin không có nghĩa đen là màu xanh và hình chữ nhật-- nhưng vì tôi xem tập tin đó là quan trọng.
Cũng như vậy, sự tiến hóa đã ảnh hưởng chúng ta với biểu tượng thuộc cảm giác, được thiết kế để giữ cho sự sổng của ta an toàn.
Chúng ta cần coi trọng điều đó.
Nếu bạn thấy một con rắn, đừng đụng nó.
Nếu bạn thấy một vực đá, đừng nhảy xuống.
Chúng được thiết kế để chúng ta an toàn, và chúng ta nên coi trọng điều đó.
Nó không có nghĩa là ta nên hiểu chúng theo nghĩa đen.
Đó là một lỗi thuộc về logic.
Một phản đối khác : Không có gì mới cả.
Các nhà vật lý nói với ta trong một thời gian dài rằng kim loại của xe lửa rất cứng nhưng thực tế, nó gần như là không gian rỗng với những hạt nhỏ bay quanh.
Không có gì mới cả.
Không hoàn toàn như vậy.
Giống như nói, tôi biết biểu tượng xanh trên desktop không phải là một thực tế của máy tính, nhưng nếu tôi lấy kính cận ra và nhìn thật gần, tôi sẽ thấy những chấm nhỏ, và đó lại là thực tế đối với máy tính.
Vậy, không thực--bạn vẫn nhìn desktop, và đó là cái điểm.
Những phần tử bé xíu vẫn ở trong không gian và thời gian: chúng vẫn ở trên giao diện.
Vậy tôi sẽ nói cái gì đó căn bản hơn các nhà vật lý này.
Cuối cùng, bạn có thể phản đối, này, tất cả chúng ta thấy xe lửa từ ngoài, vậy không phải não ta vẽ ra xe lửa.
Nhưng hãy nhớ ví dụ sau đây.
Trong ví dụ này, ta thấy một hình khối, nhưng màn hình thì phẳng, vậy hình khối mà ta thấy là hình khối mà bạn tự vẽ ra.
Tất cả chúng ta đều thấy một hình khối vì mỗi chúng ta đều vẽ lại hình khối mà chúng ta thấy.
Cũng như vậy trong trường hợp xe lửa.
Chúng ta thấy 1 xe lửa vì mỗi người thấy xe lửa mà chúng ta vẽ lại, điều tương tự là quy luật cho tất cả các đối tượng vật lý.
Chúng ta có khuynh hướng nghĩ rằng nhận thức như một cửa sổ mở ra để nhận thực tế.
Lý thuyết tiến hóa nói cho ta rằng đó là một diễn đạt không đúng về nhận thức của chúng ta.
Đáng lẽ, thực tế đúng ra là màn hình 3D được thiết kế để che giấu sự phức tạp của thế giới thật và hướng dẫn hành vi thích nghi.
Không gian, như bạn nhận thức, là desktop của bạn.
Vật chất là các biểu tượng trên màn hình đó.
Chúng ta từng nghĩ rằng Trái Đất phẳng vì nó trông giống như vậy.
Rồi chúng ta nghĩ rằng Trái Đất là trung tâm tĩnh của vạn vật vì nó có vẻ như vậy.
Chúng ta đã nhầm.
Chúng ta trình bày sai lệch về nhận thức của mình.
Bây giờ, chúng ta tin rằng không-thời gian và vật thể là tự nhiên của vạn vật.
Lý thuyết về tiến hóa một lần nữa đang nói cho ta biết rằng ta sai
Chúng ta trình bày sai về nội dung của kết quả nhận thức.
Có cái gì đó tồn tại mà chúng ta không thấy, nhưng đó không phải là không-thời gian và các vật thể.
Thật rất khó cho chúng ta chịu bỏ không-thời gian và vật chất cũng như các con bọ Úc không chịu bỏ cái chai của nó.
Tại sao? Vì chúng ta mù tịt về chính sự mù mờ của mình.
Nhưng chúng ta có thuận lợi hơn các con bọ Úc: đó là khoa học và công nghệ.
Bằng cách nhìn qua kính thiên văn chúng ta phát hiện ra Trái Đất không phải là trung tâm tĩnh của vạn vật, và qua cách nhìn của thuyết tiến hóa chúng ta phát hiện ra không-thời gian và vật chất không phải là tính chất của vạn vật.
Khi tôi có kết quả nhận thức mà tôi mô tả như là một quả cà chua đỏ, tôi đang tương tác với thực tế, nhưng thực tế này không phải là một quả cà chua đỏ và không giống một quả cà chua đỏ.
Cũng vậy, khi tôi có kết quả nhận thức mà tôi mô tả như một con sư tử hay miếng thịt Tôi đang tương tác với thực tế, nhưng thực tế đó không phải là một con sư tử hay miếng thịt.
Và đây là câu chuyện phức tạp: Khi tôi có kết quả nhận thức mà tôi mô tả như não, hoặc các nơ-ron, tôi đang tương tác với thực tế, nhưng thực tế không phải là não hay nơ ron và cũng không giống bộ não hoặc nơ ron.
Và thực tế là gì đi nữa, thì nguồn thực của nguyên nhân và hậu quả trong thế giới-- không phải não, cũng không nơ ron.
Não và nơ ron không có lực kết nhân quả.
Chúng không gây ra kết quả nhận thức, và không gây ra hành vi của chúng ta.
Não và nơ ron là một sự thiết lập đặc biệt các biểu tượng, là sự giải mã.
Điều đó có nghĩa gì cho sự bí ẩn của ý thức?
Nó mở ra những khả năng mới.
Ví dụ, có thể vạn vật là một cổ máy vĩ đại tạo ra kết quả nhận thức của ta.
Tôi nghi ngờ điều đó, nhưng nó đáng để tìm hiểu.
Có thể vạn vật là mạng lưới rộng lớn, có tương tác của các tác nhân có ý thức, đơn giản và phức tạp, đã tạo nên kết quả nhận thức của mỗi tác nhân khác.
Thật ra, điều này không có vẻ là một ý tưởng kỳ dị, và tôi đang khám phá về nó.
Nhưng ở đây lưu ý điểm này: Một khi ta thoát khỏi trực giác chứa đựng đầy lầm lẫn về đặc tính của vạn vật, điều đó mở ra cách thức tiếp cận mới với điều bí ẩn tuyệt vời nhất của cuộc sống.
Tôi cược rằng vạn vật sẽ không ngừng thay đổi và trở nên lôi cuốn hơn và luôn gây bất ngờ nhiều hơn ta tưởng.
Thuyết tiến hóa tặng chúng ta thách thức tối hậu: Hãy dám nhìn nhận rằng nhận thức không phải là việc nhìn thấy sự thật cố định, nó giống như là việc sinh ra những đứa con luôn lớn lên.
Theo cách này, thậm chí buổi thuyết trình TED này chỉ ở trong đầu của bạn thôi.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Chris Anderson: Không biết bạn có thật sự ở đây không?
Cảm ơn. Vậy, có nhiều thứ để nói về điều đó.
Tôi nghĩ, trước hết, vài người có thể rất thất vọng về ý nghĩ rằng, nếu tiến hóa không ưu đãi cho thực tại, thì tôi nghĩ, trong chừng mực, nó không nguy hại đến hiểu biết của ta, đến ý nghĩ rằng chúng ta có thể tìm ra sự thật, đến lý thuyết của riêng bạn, nếu bạn xây dựng nó.
Có phải vậy không? Donald Hoffman: Điều này không ngăn cản chúng ta thành công trong khoa học.
Cái chúng ta có là một lý thuyết trở nên sai lệch, nhận thức đó như là thực tế và thực tế như là nhận thức của ta.
Điều đó không cản trở chúng ta đưa ra những định đề lý thuyết khác về tính chất của vạn vật, vậy tiến bộ chính là việc nhận ra một trong những lý thuyết của ta sai lầm.
Vậy khoa học cứ tiếp tục. Không có vấn đề gì ở đây cả.
CA: May quá, bạn nghĩ khoa học có thể đi tiếp. - Cười- Điều này thật hay, nhưng điều bạn đang nói tôi nghĩ, nó có thế là sự tiến hóa mang lại cho bạn những lý giải.
DH: Vâng. Đó chính là điểm rất rất thú vị.
Trò mô phỏng tiến hóa mà tôi chỉ cho bạn là về nhận thức, và chúng chỉ ra rằng nhận thức của ta theo khuôn mẫu không chỉ cho ta đúng như thực tế, nhưng điều đó không có nghĩa là logic hay toán học cũng giống vậy.
Chúng tôi không làm những mô phỏng này, nhưng tôi dám cược chúng ta sẽ tìm ra những yếu tố chọn lọc để logic và toán của chúng ta ít nhất được đi đúng hướng.
Nếu bạn nghĩ như tôi, thì có lẽ toán và logic không dễ.
Ta không đạt sự chính xác trọn vẹn, nhưng ít nhất yếu tố chọn lọc thì không đồng dạng với toán và logic.
Vậy tôi nghĩ ta sẽ nhận ra ta cần dựa vào mỗi khả năng nhận thức tại một thời điểm và cần thấy điều mà tiến hóa chỉ ra.
Sự thật về nhận thức có thể không là sự thật trong toán và logic.
CA: Tôi nghĩ, cái bạn đang đề nghị là một loại diễn giải hiện đại của Giám Mục Berkeley về thế giới: chính ý thức tạo ra câu chuyện, chứ không phải đường nào khác.
DH: Ở đây hơi khác với ý tưởng của Berkeley.
Là nhà thần học, Berkeley nghĩ rằng căn bản của vạn vật là Chúa Trời, vân vân, tôi không nói đến vấn đề của Berkeley, tôi nói đến vấn đề khác.
Đó là thuyết duy thực ý thức. Nó là một cách tiếp cận khác.
CA: Thưa thầy, tôi có thể nói với thầy hàng giờ, và tôi hy vọng sẽ có dịp.
Cảm ơn rất nhiều. DH: Cảm ơn.(Vỗ tay)
Đây là vở kịch mang tên "Bán/Mua/Hẹn hò"
Vở đầu tay kể từ ''Bridge and Tunel,'' ở nhà hát Broadway, và vở này - tôi -- cảm ơn -- Tôi trích một đoạn dành cho các bạn, nào chúng ta bắt đầu
Được rồi. Cả lớp, hãy thật chắc chắn rằng tắt hết các thiết bị điện tử trước khi chúng ta bắt đầu.
Nào cả lớp, hi vọng mọi người nhận ra điều tôi nhắc đến --?
Rất tốt, thông báo từ điện thoại cầm tay.
Phải không? Hay còn gọi là điện thoại di động.
Các bạn nhớ chứ, mọi người trong thời đại đó đều có thiết bị điện tử bên ngoài, đúng rồi, giống như cái này, và họ thường mang nó theo mình và một trong những nỗi sợ lớn nhất là nỗi xấu hổ tột cùng khi chuông điện thoại reo không đúng lúc.
Đúng không? Điều vặt vãnh về thời kỳ đó dành cho các bạn.
(Cười) Vậy nội dung bài học hôm nay là hôm nay tôi sẽ trình bày nhiều bài của BERT từ thời điểm lịch sử đó, đúng vậy, hãy bắt đầu vào khoảng năm 2016.
Và hãy nhớ, đây là năm đầu tiên của chương trình BERT.
Vậy là chúng ta vừa sơ lượt vài phần của nó.
Hãy nhớ, tôi sẽ đóng nhiều vai khác nhau, tuổi tác khác nhau, và cả các chủng tộc, dân tộc thiểu số, như các bạn sẽ nhớ từ Bài 1.
Và -- (Cười) -- và cả chuỗi giới tính, tôi cũng sẽ đóng vai nam nữa.
Lúc đó là hệ nhị phân.
(Cười) Hơn nữa, đừng quên, chúng ta đang đọc cuốn sách chủ đề tuần sau tập trung vào giới tính.
Bây giờ, tôi biết một trong số các bạn đã yêu cầu cuốn sách dưới dạng viên thuốc.
Tôi biết mọi người vẫn tin tưởng việc đọc giúp nhớ lâu hơn, nhưng vì chúng ta đang cố gắng trải nghiệm việc cha ông đã làm, hãy thử cân nhắc việc đọc sách bằng mắt thật sự, được chứ?
Và đồng thời, có bao nhiêu người thay đổi cảm xúc?
Được rồi. Xin hãy tắt nó.
Được chứ? Tôi biết là khó khăn, nhưng tôi muốn các bạn có thể cảm nhận toàn bộ những cung bậc cảm xúc tự nhiên.
Phần này là cần thiết cho chương trình học.
Đúng không, Macy?
Được rồi. Tôi hiểu. Nếu em không muốn -- Được, ồ, chúng ta có thể bàn bạc sau giờ học.
Được rồi, chúng ta sẽ bàn mối quan tâm của em.
Thư giãn đi nào. Không có ai chết và bị phân hủy cả.
Được rồi. Sau giờ học. Được chứ?
Sau giờ học. Hãy bắt đầu thôi nào..
Môn học đầu tiên là đóng vai một giúp việc trong gia đình trung lưu.
Hãy nhớ, những điều đầu tiên trong nhận dạng đầy đủ của những người này được bảo vệ, để họ có thể tự do nói về đề tài, mà có nhiều người cho là cấm kỵ.
Được rồi, các cháu ta đã sẵn sàng rồi.
Không đâu, cháu yêu, ta nói ta đã sẵn sàng rồi.
Ta chết cóng mất.
Phòng thu này giống như kho thịt lạnh vậy.
Đáng lẽ ta nên mặc một cái áo shmata.
Họ đầu tư thiết bị đắt tiền mà lại không thể chi trả cho máy sưởi.
Cháu kia đang nói gì vậy? Ta không thể nghe thấy đâu!
Ta không thể nghe thấy cháu qua cửa kính!
Đây, ta nghe được rồi.
Ồ, cháu có nghe thấy ta không?
Từ đầu đến giờ.
Oh, vâng, ta thấy hơi lạnh.
Vâng, những cái máy này tỏa hơi lạnh, công nghệ mới.
Được rồi. Giờ hãy nhắc ta lần nữa, các cháu đang thu âm không chỉ giọng nói mà còn cảm xúc và trí nhớ của ta, phải không?
Được rồi. Vâng, BERT, vâng, ta đã đọc về nó.
Công nghệ Công hưởng Đồng cảm Sinh học.
Được, được, mọi người có thể cảm nhận được trải nghiệm và trí nhớ của ta chứ?
Okay. Được rồi, ta sẵn sàng.
Ta chỉ nghĩ là các cháu đang định kiểm tra trí nhớ của ta.
Ta đã định nói rằng mấy người đã muộn, nó đã trở thành tin xấu rồi.
Không, không, tiếp đi nào.
Oh, đó là câu hỏi đầu tiên sao?
Ta nghĩ sao về mại dâm ư?
Cháu không dụ tôi đấy chứ, chàng trai?
Ta vừa nghe về những cuộc tình lệch tuổi, nhưng cậu thì sao, tầm 20 hả?
18? 18 tuổi.
Ta nghĩ những viên kẹo trong túi của ta còn hơn 18 năm nữa.
(Cười) Ta chỉ đùa cháu thôi. Không, không có vấn đề gì với câu hỏi cả.
Chắc rồi. Về vấn đề mại dâm -- oh, người làm tình, người làm tình.
Không, chỉ là trong thời của ta, họ gọi nó là mại dâm, không phải làm tình.
Oh, vì nó chứa nội dung khiêu dâm ư?
Okay.
Không, ồ, ta đoán khi ta còn bé, bọn ta thậm chí còn không đặt tên cho nó luôn cơ.
Bọn ta gọi đó là tạp chí đen, ta cho là vậy, hay phim đen.
Ồ, nó không giống thứ cháu thấy trên Internet.
Không, ồ, ta không ngại chia sẻ đâu.
Chồng cũ và ta đã từng là một cặp rất lãng mạn.
Đầy dịu dàng, các cháu hiểu mà.
Ồ, khi già đi, ta nghĩ chồng mình sẽ một lúc nào đó có thể trợ lực bằng vài loại thuốc dành cho đàn ông, nhưng ông ấy đã không có hứng thú với chúng, nên ta đã nghĩ rằng sao không thử xem phim người lớn trên mạng?
Chỉ vì cảm hứng thôi, các cháu hiểu mà.
Ồ, lúc đó, cả hai chúng tôi đều mù máy tính, nên thường lệ, khi cần trợ giúp về Internet; bọn ta chỉ cần gọi cho con cái, cháu chắt, nhưng rõ ràng, trong tình huống này, đó không phải một lựa chọn, nên ta đã nghĩ, mình sẽ phải tự tìm hiểu thôi.
Nó khó khăn thế nào ư?
Chỉ tìm những từ khóa và nhìn thôi -- Ồ đúng rồi, chàng trai.
Cháu không thể tưởng tượng điều ta thấy đâu.
Ồ, trước tiên, ta đã cố tìm, cháu biết đấy, những đôi tình nhân, những đôi bình thường làm tình, nhưng, có quá nhiều người cùng một lúc.
Cháu không thể phân biệt cơ thể của người nào với người nào đâu.
Thậm chí cách họ đặt máy quay vừa khung hình, ta không thể kể cho cháu được.
Nhưng một điều họ không ghi hình là cảnh làm tình.
Có nhiều cảnh về vài thứ linh tinh, nhưng họ cắt phần làm tình đi, cháu biết đấy, những phần thú vị.
Cháu có nghĩ đó là cảnh cực khoái không?
Giống như, những môn thể thao mạo hiểm.
Đầy nhẫn nại, nhưng không hề nhẹ nhàng.
Nên dù sao thì không cần nói, đó là 19.95 đô mà ta không thể lấy lại, nhưng nó chỉ thể hiện trên thẻ tín dụng là ''dịch vụ giải trí,'' nên chồng ta chả sành sỏi hơn tí nào, và sau mọi việc, ồ, cháu có thể nói rằng ông ấy không cần thêm cảm hứng gì cả.
Rồi, nhân vật tiếp theo là một phụ nữ trẻ -- (Vỗ tay) -- Nhân vật kế tiếp là người phụ nữ trẻ tên Bella, một sinh viên được phỏng vấn vào năm 2016 trong phần giới thiệu vào lớp học Khiêu dâm Nữ quyền như một phần trong chuyên ngành của cô về tình dục tại trường đại học ở Bay Area.
(Cười) Vâng, tôi chỉ muốn ghi lại, như các bạn ghi âm tôi, như một bản ghi âm vội, hay bất kỳ thứ gì.
Chỉ là toàn bộ trải nghiệm đều thật sự đáng ngạc nhiên, và tôi muốn ghi lại cho, đại loại như Instagram và Tumblr.
Xin chào mọi người, tôi đây, Bella, và tôi như thể đang được phỏng vấn lúc này vì điều này, đại khái là, Công nghệ Cộng hưởng Đồng cảm Sinh học đầy lý thú, mà cơ bản ở chỗ họ ghi âm, như các bạn có thể thấy đấy từ đây, như điện cực, sự cấu thành chuỗi protein thần kinh trong hồi hải mã của tôi, hay tương tự.
Rồi họ có thể tái cấu tạo chúng như trí nhớ của chính tôi, như những trải nghiệm thực, cho nên người khác có thể thật sự cảm nhận được cảm giác của tôi lúc này.
Okay. Okay.
Xin chào, người BERT tương lai đang cùng tôi.
Đây như thể cảm giác của một tân sinh viên, và cơn đau đầu các bạn đang cảm nhận thông qua tôi là dư âm của loại thạch rau câu tôi ăn đêm qua ở tiệc múa cột dành cho người bênh vực nữ quyền 2 tuần 1 lần mà tôi đồng tổ chức vào thứ tư hàng tuần.
Nó gọi là ''Don't Get All Pole-emical'' -- (Cười) -- và ở sảnh Beekman, và, gì nữa, giống như, cũng có loại thạch dành cho người ăn chay, và, ồ, okay, vâng, tôi cũng nên tập trung vào câu hỏi của các bạn.
Về bản ghi âm của bạn, tôi, chuyên ngành về tình dục học nhưng ngành phụ lại là truyền thông đại chúng tập trung vào kênh Youtube danh tiếng.
(Cười) Vâng, dĩ nhiên, tôi tự cho mình là, rõ ràng, giống một người bảo vệ nữ quyền.
Tên tôi được đặt theo Bella Abzug, một người bảo vệ nữ quyền nổi tiếng trong lịch sử. và, tôi cũng thấy thật quan trọng khi đại diện cho phụ nữ những người bảo vệ nữ quyền về mặt tích cực trong tình dục.
Tiêu cực tình dục là gì?
Ồ, tôi đoán tôi sẽ hỏi lại, các bạn nghĩ sao về tiêu cực tình dục? (Cười) Bởi vì những thuật ngữ chúng ta dùng cực kỳ quan trọng, vì chúng ta gọi đó là làm tình vì nó giúp người ta hiểu rằng, đó là công việc, và các bạn biết đấy, cũng giống như nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và nhà cung cấp bảo hiểm, chúng ta nghĩ về họ như những người cung cấp dịch vụ chăm sóc tình dục.
Vâng, nhưng bản thân tôi không nghĩ là việc cung cấp trực tiếp dịch vụ chăm sóc tình dục, là một nhu cầu mà đối với tôi, đó là sự ủng hộ.
Tôi ủng hộ quyền lợi của những phụ nữ khác trong việc xung phong lựa chọn nó, nếu họ thấy thích.
Nhưng tôi thấy mình có xu hướng bảo vệ quyền lợi của những người trong nghề, sự tự do và các quyền lợi hợp pháp.
Về cơ bản, tôi đang lên kế hoạch trở thành một luật sư.
Đúng rồi, cả lớp. (Cười) (Vỗ tay) Cho nên hai phần tiếp theo cũng vào khoảng 2016.
Một nhân vật là một người phụ nữ Ai-len trong một quan hệ đặc biệt đáng quan tâm về vấn đề này, nhưng trước hết sẽ là một phụ nữ Tây Ấn, người cho mình là một hướng dẫn viên được thu âm tại một buổi diễu hành về quyền của những người làm tình dục.
Cô được phỏng vấn trong lúc diễu hành với chiếc mũ vũ hội rộng vành và ăn mặc thiếu vải.
Được rồi, các bạn muốn tôi bắt đầu bài nói.
Vâng, tôi đã bảo, các bạn có thể để dây dợ ở nơi nào bạn muốn miễn là không có trở ngại.
Vâng, không, nhưng, nói lại cái tên nào -- BERT hả?
BERT. Vâng, tôi đang nói, bạn biết đấy, tôi nghĩ lúc nào tôi cũng có tôi luôn có ít nhất một khách hàng có tên đó, nên sẽ không phải lần đầu BERT "đến" với tôi.
Ồ, xin lỗi nhé, nhưng các bạn phải quen với thói quen này nếu bạn định phỏng vấn tôi.
Được chứ? Các bạn có thể nói rằng.
No justice, no piece! (Không công lý, không hưởng thụ) No justice, no piece!
Nhưng bạn thấy tấm biển? Bạn hiểu nó? P.I.E.C.E. Không công lý thì đừng có mơ.
Các bạn hiểu chứ?
Được rồi, vậy đây là phần tôi đang kể các bạn rằng khi tôi mới đến đất nước này, tôi đã làm mọi việc tôi tìm được.
Tôi làm bảo mẫu; người coi sóc nhà cửa cho tất cả những cụ già khác nhau, rồi tôi nói, trẻ em, nếu tôi phải chạm vào lưng một người da trắng khác, tôi có thể được trả nhiều tiền hơn so với việc đó, các bạn hiểu chứ?
Pshh, các bạn biết khó khăn ra sao khi làm người giúp việc nhà?
Vài người, họ khá nặng cân.
Các bạn phải đỡ họ dậy và lật họ lại.
Còn giờ, tôi để họ đỡ tôi dậy và lật tôi lại, các bạn hiểu chứ?
Ồ, các bạn phải có khiếu hài hước, đó là điều tôi nghĩ.
Không, nhìn xem nào, lắng nghe, bạn hãy thử chỉ ra một người không hề ghét phần việc của mình.
Ý tôi là có nhiều điều tôi ghét việc này, nhưng tiền không phải một vấn đề, và tôi sẽ kể các bạn nghe, miễn là cơ hội lớn cho tôi kiếm tiền, tôi tính trở thành cô người Jamaica chính hiệu nếu họ muốn.
Không, tôi thậm chí không sống ở Jamaica. Đó là cách họ tiếp thị tôi.
Gia đình tôi đến từ Trinidad và quần đảo Virgin.
Họ không biết tôi làm gì, nhưng các bạn biết không?
Con tôi, chúng biết học phí của chúng được trả, chúng có sách vở và máy tính, và nhờ đó, tôi biết chúng có tương lai.
Tôi không định nói công việc của tôi, dễ hiểu là, tôi không định kể các bạn nghe cảm giác của mình -- gì cơ, tự do?
Nhưng tôi sẽ nói với các bạn rằng tôi thấy mình được đền đáp.
Đúng vậy. (Vỗ tay) Cảm ơn, dễ thương quá, và cho tôi một tách trà nào, và ít rượu whiskey thôi.
Hoàn hảo, thật tuyệt vời. Chỉ một giọt nữa thôi.
Một xíu. Hoàn hảo. Tên cậu là gì? Peter? Đúng chứ, là Peter hả?
Được rồi. Đây là phần đặc biệt của tôi, rồi, nó kết thúc cả hai, đầu tiên ở tu viện, và tiếp theo là mại dâm.
Được rồi. (Cười) Một phụ nữ tại một đại học ở Dublin này, cô ấy viết thư cho tôi.
Cô ấy bảo, Maureen Fitzroy là hiện thân của tách biệt giữa trinh tiết và mại dâm.
Đúng chứ? (Cười) Nghe không giống bạn cần vào bệnh viện chứ?
Tôi đã gặp phải sự tách biệt khủng khiếp đó.
Phải không.
Rồi. Ồ, dù sao thì với tôi, khi còn bé, chuyện bắt đầu với bố tôi.
Ý tôi là, nửa thời gian, khi ông nói với chúng tôi, chỉ là kể rằng chúng tôi là những đứa ngốc vô dụng và không có đạo đức.
Và dĩ nhiên tôi cũng chẳng làm gì tổn hại đến bản thân.
Vào năm 16 tuổi, tôi đã bắt đầu gây rắc rối với gã lớn tuổi này, và ông ấy muốn giữ bí mật cho cả hai, và tôi đã làm theo, và khi bị phát hiện, bố đã gửi tôi vào tu viện.
Ồ không, gã lớn tuổi đó, ông ta vẫn đến tu viện tìm tôi.
Vâng, ông để lại những lời nhắn. chui qua cái lỗ gạch cuối cửa hàng từ thiện để gặp nhau.
Và gã nói gã đã bỏ vợ, và tôi đã tin gã cho đến khi tôi mang thai.
Tôi tin, Peter, và để lại cho hắn tờ giấy nói rõ chuyện đó tại nơi dành cho cả hai, và tôi đã không nghe tin gì về hắn nữa.
Không, tôi chấp nhận nuôi con để sống một cách chính đáng, và rồi họ không cho tôi quay lại tu viện.
Không, chị tôi, Virginia đưa tôi 5 bảng để bắt xe về Dublin. và đó là lí do vì sao tôi ở đây.
Ngạc nhiên thật đấy, tôi lại say đắm một gã già hơn tôi rất nhiều, và luôn miệng nói rằng tôi vui vì gã không uống rượu, tôi đã cưới gã tồi đó.
Ông ta không uống rượu, nhưng ông ta có vấn đề heroin, và -- Phải rồi, và trước khi tôi biết, lão là người tống tôi vào con đường mại dâm, người chồng tôi đó.
Gã bắt tôi nuôi cả hai.
Tôi mới 18 tuổi.
Vâng, chuyện không như phim Pretty Woman, tôi biết rõ mà.
Các bạn biết Julia Roberts, nếu cô ấy phải ngủ với người đàn ông dúi vào túi mình vài bảng, tôi không nghĩ cô ấy sẽ thực hiện bộ phim này.
Vâng, trong đoạn ghi âm của các bạn, tôi phản đối ý kiến hợp pháp hóa.
Tôi không quan tâm điều các cô gái trẻ này nói.
Bạn biết không, sống như vậy, bạn sẽ chỉ mất phương hướng, và bạn biết không, tôi đã 63 tuổi rồi.
Tôi vẫn đang tìm hiểu về bản thân mình.
Các bạn biết đấy, tôi chưa hề là vợ ai hoặc một nữ tu, hoặc thậm chí một gái bán hoa, không hề.
Chưa có ai hỏi tôi muốn làm nghề gì.
Họ chỉ bảo tôi làm, và nếu bạn hợp pháp hóa nó, bạn sẽ nói với các cô gái ấy rằng, "Cứ tiếp tục lạc lối trong cuộc đời." và rất nhiều trong số họ đã làm thứ họ được bảo.
Được rồi, bốn ý kiến từ bốn -- (Vỗ tay) -- bốn nhân vật khác nhau, phải không?
Một phụ nữ nói về tình dục là tự nhiên nhưng ngành công nghiệp tình dục có vẻ vận hành như một cỗ máy.
Và người phụ nữ thứ hai nghĩ tình dục làm tăng sức mạnh, giải phóng và đề cao nữ quyền, mặc dù, bản thân cô cũng không hứng thú lắm trong chuyện này.
Người phụ nữ thứ ba, thực ra được gọi là nhân viên tình dục, lại không đồng tình rằng điều này là tự do nhưng cô ấy muốn có quyền để thúc đẩy kinh tế, và rồi chúng ta nghe người thứ tư không chỉ nói về mại dâm mà còn lên án vai trò của phụ nữ nói chung cái đã ngăn cản họ' tìm ra bản thân mình.
Một điều đa phần mọi người không biết là tuổi trung bình của cô gái có nguy cơ bị lôi kéo vào ngành công nghiệp mại dâm là 12 hoặc 13.
Và cũng nghĩ đến độ tuổi khi mọi cô gái trong xã hội lần đầu xem hình ảnh bán dâm của phụ nữ còn khá sớm, đúng không?
Đây là con búp bê Barbie đúng không?
Lúc đầu, tôi nghĩ nó là công cụ giáo dục để ngăn chặn chứng biếng ăn -- (Cười) -- nhưng thực ra cô búp bê này được coi là tượng trưng toàn diện cho phái nữ, và những cô gái trẻ thường bắt đầu ăn kiêng.
Nhớ cái này không? Nó là chứng giảm lượng thức ăn có mục đích ở tuổi lên 6, và định nghĩa bản thân qua độ hấp dẫn vào thời điểm đó. Đúng không nhỉ?
Đúng phải không?
Đúng vậy, Bradley, ý kiến hay lắm.
Có một thị trường lợi nhuận trong xã hội giúp thuyết phục mọi người họ phải nhìn theo một hướng định sẵn mới có thể quan hệ tình dục, phải không?
Nhưng đặc biệt những cô gái được mong đợi trở nên quyến rũ trong khi phải tránh việc bị xét là "gái điếm" vì vẻ gợi tình.
Phải không? Có một số lời mà chúng ta đã nghe qua.
Đúng vậy.
Valerie, phải không? Được rồi, tốt lắm.
Tất nhiên, đàn ông cũng quan hệ tình dục, nhưng bạn nhớ từ bài đọc, những kẻ gợi dục nam gọi là gì?
Tốt lắm, họ sẽ được gọi là đàn ông.
(Cười) (Vỗ tay) Thật là khó sống trong thế giới như thế này đúng không?
Mặc dù đây cũng không hẳn là tin xấu.
Hầu hết phụ nữ những năm đầu 2000 cho rằng họ được truyền sức mạnh, và đàn ông thường cảm thấy họ cũng cải thiện hơn trong lĩnh vực này, và thực tế, hầu hết mọi người sẽ nhận thức được những vấn đề như nạn buôn bán người, ví dụ vậy, nhưng họ sẽ thấy nó khá tách biệt khỏi ngành giải trí người lớn.
Chúng ta sẽ nói ngắn gọn thôi, cả lớp -- chúng ta không có thời gian -- chúng ta sẽ dành ít thời gian nghe người này về chủ đề ngay trên sân khấu.
Nhân vật tiếp theo này được phỏng vấn ngay trong đêm tiệc độc thân.
Này anh bạn, anh có thể nói nhỏ được không?
Tôi đang nói chuyện với BERT.
Ồ, tên của anh không phải là BERT à.
BERT là tên của, ồ, đúng rồi.
Không, không, không hẳn, không hề ổn. Tôi hoàn toàn tỉnh táo, nên tôi muốn được giúp.
À, và tôi hoàn toàn tin vào những lí tưởng, như những thứ thế này.
(Cười) Và thực tế, tôi đang đi Toms.
Vâng, Toms ... đôi giày, như, bạn mua một đôi rồi một đứa trẻ ở châu Phi nhận được nước sạch.
Vâng. Hoàn toàn đúng.
Nhưng câu hỏi là gì nhỉ?
Xin lỗi anh. Tất nhiên tôi tin vào nữ quyền. Tôi đang cưới một phụ nữ.
(Cười) Không, nhưng ý tôi, đại loại, là vì tôi ở bãi đỗ xe của câu lạc bộ thoát y không có nghĩa tôi, là kẻ phân biệt giới tính hay đại loại vậy.
Vợ chưa cưới của tôi hoàn toàn tuyệt vời, cô ấy là người phụ nữ mạnh mẽ, thông minh, về mọi thứ.
Cô ấy biết tôi ở đây. Cô ấy cũng có thể đang ở câu lạc bộ thoát y, như, đùa thôi, như tôi hiện giờ này.
Tôi nói với phù rể của tôi rằng anh ấy khiến tôi ngạc nhiên, và anh ấy nghĩ điều đó thật nực cười, nhưng lại không có nghĩa gì cả.
À, chúng tôi học chung trường kinh doanh.
Trường Wharton.
(Cười) Này anh bạn, anh có thể -- Nhưng đây cũng là tiệc độc thân của tôi, và tôi có thể tổ chức ở bãi đỗ xe với Anderson Cooper nếu tôi muốn.
Đúng rồi, tôi sẽ gặp lại anh ở đây.
Okay, về Anderson, thì, đầu tiên, đang thoát y, nhưng rồi tất cả những thứ khác tôi đang nói đến, mại dâm và những thứ kiểu như, không còn là vấn đề giống nhau.
Các bạn cứ gọi nó là công nghiệp tình dục hay đại loại vậy, nhưng như thể, nếu cô gái muốn trở thành một vũ công hấp dẫn và cô ấy 18, thì cô ấy có quyền.
Wow, tôi nghe điều các bạn đang nói gì, nhưng tôi cảm thấy như thể mọi người chỉ muốn biến tất cả đàn ông thành kẻ săn mồi, chúng tôi chỉ tự động tìm đến ổ mại dâm hoặc gì đó.
Khi tôi tuyên thệ, các bạn biết đấy, lúc gia nhập hội nam sinh.
Những người anh em mà tôi thân thiết, họ rất giống tôi.
Chúng tôi chỉ là những người bình thường, giống như có một lời đồn là bạn phải là một gã trai đểu cáng và đặt anh em trước gái gú, kiểu vậy.
Và thực chất, anh em đặt trước gái gú không giống như các bạn nghe thấy.
Điều này thật giống câu nói đùa rằng các bạn quan tâm những anh em của mình và các bạn phải ưu tiên cho họ.
Các bạn cũng không thể trách truyền thông.
Ý tôi là nếu bạn đi xem "Ba chàng ngự lâm phần 2", và các bạn nghĩ nó đưa những chỉ dẫn về cuộc đời thì tôi không biết phải nói gì nữa.
Các bạn chắc chưa xem "Hồ sơ điệp viên Bourne" rồi bay xe qua cái thuyền đế bằng ở Venice. (Cười) Okay, các bạn là trẻ con hay đại loại, tất nhiên đó sẽ là chuyện khác, nhưng -- Được rồi, tôi nhớ một thứ tương tự.
Khi ấy tôi đang ở vườn trẻ chơi GTA, ừ, Grand Theft Auto?
Này, cậu đến từ Canada à? (Cười) Sao cũng được, với Grand Theft Auto, các bạn sẽ đóng vai một thanh niên đi bộ xung quanh gì đó, và cơ bản càng giết được nhiều cảnh sát, các bạn sẽ càng có nhiều điểm, và những thứ như thế.
Nhưng các bạn cũng có thể tìm gái mại dâm và làm "vài thứ" với họ, nhưng các bạn có thể giết họ và lấy lại tiền.
Tôi nhớ có một đứa trẻ đã chạy ô tô qua một vài gái đứng đường vài lần và giành được điểm.
Lúc đó tôi nghĩ chắc mình mới 10 tuổi.
Thực tế khá là tồi tệ.
Tôi không nghĩ tôi đã nói những gì. Tôi sẽ kết thúc tại đây và về nhà.
Được rồi cả lớp, vậy đàn ông là những người đã trải qua một mối quan hệ liên quan vấn đề này. (Cười) Nhân vật tiếp theo tự miêu tả mình là một ma cô đã hối hận và cải tạo trở thành một diễn giả, người định hướng cuộc sống và nhà vật lí trị liệu, nếu các bạn muốn biết thêm về anh ấy, các bạn sẽ phải đến buổi biểu diễn.
Cảm ơn rất nhiều, các bạn khán giả đáng yêu của TED.
Hẹn gặp các bạn trong "Bán/Mua/ Hẹn hò"
(Vỗ tay)
Cảm xúc của chúng ta ảnh hưởng tới mọi khía cạnh của cuộc sống, từ sức khoẻ và học tập, cho đến làm thế nào để kinh doanh và ra các quyết định, những điều lớn lao và nhỏ bé.
Cảm xúc của chúng ta cũng ảnh hưởng tới cách mà chúng ta giao tiếp với người khác.
Chúng ta đã tiến hoá để sống trong một thế giới như thế này, nhưng thay vào đó, chúng ta đang ngày càng sống giống như thế này -- đây là tin nhắn từ con gái tôi tối qua-- trong một thế giới mà ở đó không có cảm xúc
Vì thế tôi có nhiệm vụ thay đổi điều đó.
Tôi muốn mang cảm xúc trở lại trong các trải nghiệm trên thiết bị điện tử.
Tôi đã bắt đầu công việc này từ 15 năm về trước.
Tôi mà một nhà khoa học về máy tính ở Ai Cập, và tôi đã được chấp nhận vào chương trình tiến sĩ tại Đại học tổng hợp Cambridge.
Vì thế tôi đã làm một số điều không bình thường đối với một người vợ trẻ mới cưới theo đạo hồi ở Ai Cập: Với sự ủng hộ từ chồng tôi, anh đã phải ở lại Ai Cập Tôi đã sắp xếp hành lý và đi tới Anh
tại Đại học Cambridge, cách xa nhà hàng nghìn cây số, Tôi đã nhận ra rằng tôi đã dành nhiều thời gian cho cái máy tính xách tay của tôi hơn là giao tiếp với mọi người xung quanh.
Cho dù gần gũi như vậy, nhưng cái máy tính của tôi hoàn toàn không biết cảm giác của tôi thế nào
Nó không hiểu là tôi hạnh phúc, có một ngày tồi tệ, hoặc căng thẳng, bối rối, và thật là vô dụng.
Thậm chí tồi tệ hơn, khi tôi nói chuyện trực tiếp với gia đình của tôi ở nhà, Tôi cảm giác rằng toàn bộ cảm xúc của tôi đã tiêu biến đi trong không gian ảo.
Tôi dã nhớ nhà, tôi cảm thấy cô đơn, và vào một số ngày thực sự tôi đã khóc, nhưng cái thứ mà tôi phải dùng để giao tiếp chỉ là những thứ như thế này.
(Khán giả cười) Công nghệ hiện này có quá nhiều thứ về IQ, nhưng chưa đề cập tới EQ; có rất nhiều trí tuệ nhân tạo về nhận thức, nhưng không có trí tuệ nhân tạo về cảm xúc.
Vì thế điều đó đã khiến tôi suy nghĩ, Điều gì sẽ sảy ra nếu công nghệ có thể cảm nhận được cảm xúc của chúng ta?
Điều gì sẽ sảy ra nếu các thiết bị có thể cảm nhận được chúng ta đang cảm thấy thế nào và đáp ứng lại một cách hợp lý, liệu có thể đáp lại theo cách mà một người bạn có cảm xúc?
Những câu hỏi này đã dẫn dắt tôi và nhóm của tôi sáng tạo ra các công nghệ mà chúng có thể đọc và đáp ứng lại cảm xúc của chúng ta, và khởi đầu của chúng tôi là từ khuôn mặt của con người.
Vì khuôn mặt của chúng ta là một trong những kênh mạnh mẽ nhất để tất cả chúng ta tạo ra các trạng thái giao tiếp xã hội và cảm xúc, tất cả mọi thứ từ hứng thú, ngạc nhiên, đồng cảm và tò mò.
Trong khoa học về cảm xúc, chúng tôi gọi mỗi một chuyển động cơ mặt mà một đơn vị hành động.
Vì thế, ví dụ như đơn vị hành động số 12, nó không phải là một bộ phim bom tất của Hollywood, mà thực sự nó là một cái nhếch môi, đây là một thành tố chính của một nụ cười.
Mọi người hày làm thử xem nào. Hãy để những nụ cười tiếp tục.
Một ví dụ khác là đơn vị hành động số 4, nó có nghĩa là cái nhíu lông mày.
Đó là khi bạn kéo lông mày của bạn cùng lúc và bạn đã tạo ra các kết cấu và nếp nhăn này.
Chúng ta không thích chúng, nhưng đây là những chỉ điểm mạnh mẽ cho một cảm xúc tiêu cực.
Như vậy chúng ta có khoảng 45 đơn vị hành động loại này, và chúng kết hợp với nhau để bộc lộ hàng trăm cảm xúc khác nhau.
Dạy cho máy tinhd đọc được những cảm xúc của khuôn mặt này thật khó, bởi vì những đơn vị hành động này, chúng có thể diễn ra rất nhanh, tinh tế, và chúng được kết hợp bằng rất nhiều cách khác nhau,
Vì thế thử lấy một ví dụ về nụ cười thoải mái và nụ cười bực bội.
Trông chúng có vẻ giống nhau, nhưng thực tế chúng có ý nghĩa rất khác nhau.
(Khán giả cười) Trong khi cười thoải mái có ý nghĩa tích cực, thì cười bực bội thường là tiêu cực.
Đôi khi cười bực bội có thể khiến bạn trở nên nổi tiếng.
Nhưng, rất quan trọng đối với máy tính để chúng có thể đưa ra sự khác biệt giữa 2 cách biểu lộ cảm xúc đo.
Vậy thì làm thế nào để chúng tôi làm được điều đó?
Chúng tôi đưa ra các thuật toán cảu chúng tôi với hàng ngàn ví dụ mà chúng ta biết về nụ cười của mọi người, với sự khác nhau về dân tộc, tuổi tác, giới tính, và chúng tôi cũng làm giống như vậy đối với nụ cười bực bội.
Và sau đó, phân tích thật kỹ càng, thuật toán đã tìm kiếm toàn bộ các kết cấu và nếp nhăn và các hình dạng thay đổi trên khuôn mặt của chúng ta, và nhận thấy về cơ bản tất cả các nụ cười đều có những đặc tính chung, toàn bộ nhụ cười bực bội có các đặc tính khác biệt.
Và với lần sau khi máy tính nhìn vào một khuôn mặt mới, nó có thể nhận ra thực tế là khuôn mặt này có các đặc tính giống với một nụ cười, và nó sẽ nói răng, "Ồ, tôi đã nhận ra điều này. Đây là cách biểu lộ một nụ cười."
Vậy thì cách tốt nhất để mô tả công nghệ này hoạt động như thế nào là chúng ta thử nghiệm trực tiếp tại đây, nào bây giờ tôi cần một tình nguyện viên, ưu tiên ai đó có một cái mặt.
(Khán giả cười) Chị Cloe sẽ là tình nguyện viên của chúng ta hôm nay.
Vì lẽ đó mà trong vòng 5 năm qua, chúng tôi đã chuyển một dự án nghiên cứu tại MIT thành một công ty, mà ở đó nhóm của tôi đã làm việc rất vất vả để khiến cho công nghệ này hoạt động, như là cách mà chúng tôi muốn nói, bằng một cách hoang dại.
Và chugns tôi cũng đã rút gọn chúng lại để làm sao các thành phần cảm xúc cốt lõi có thể hoạt động với bất kỳ thiết bị di động nào có camera, giống như chiếc iPad này.
Giờ chúng ta cùng thử nghiệm.
Như các bạn thấy, thuật toán về cơ bản đã tìm ra khuôn mặt của chi Chloe, đó là khung bao màu trắng, và nó theo dõi các điểm đặc tính chính trên khuôn mặt của cô ấy, đó là lông mày, mắt, miệng và mũi của cô ấy.
Câu hỏi ở đây là, liệu nó có thể nhận biết được các biểu lộ của cô ấy?
Nào giờ chúng ta cùng thử nghiệm cái máy này.
Trước tiên, hãy cho chúng tôi thấy một bộ mặt phớt đời. Vâng, tuyệt vời. (Khán giả cười) Và sau đây là cô ấy cười, một nụ cười thực sự, thật tuyệt.
Như vậy các bạn đã nhìn thấy các cột màu xanh tăng lên khi mà cô ấy cười.
Nào bây giờ là một nụ cười lớn.
Bạn có thể thể hiện một nụ cười thật tinh tế để xem máy tính có nhận ra không?
Nó cũng đã nhận ra một nụ cười tinh tế.
Chúng tôi đã làm việc rất vất vả để tạo ra điều này.
Cái nhíu mày là chỉ điểm của sự bối rối.
Cái cau mày. Đúng, tuyệt vời.
Có thể thấy đây là toàn bộ những đơn vị hành động khác nhau.
Thực tế chúng còn có nhiều hơn nữa. Đây chỉ là một trình diễn đơn giản.
Nhưng chúng ta có thể coi mỗi một lần đọc cảm xúc là một điểm dữ liệu, và sau đó chúng có thể tổng hợp lại và đưa ra một chân dung với các cảm xúc khác nhau.
Vì thế ở phía bên phải của bản trình diễn-- giống như là bạn đang hạnh phúc.
Vì thế sự vui mừng đó. Vui mừng được bùng phát lên.
Và sau đó làm cho tôi mọt bộ mặt ghê tởm.
Cố gắng nhớ tới điều đó đã như thế nào khi Zayn rời khỏi One Direction.
(Khán giả cười) Vâng, nào hãy nhăn mũi.
Tuyệt vời. Và trị số tương đối là âm tính, vì thế bạn chắc phải là một người hâm mộ lớn.
Vì thế trị số chỉ ra những trải nghiệm tích cực hoặc tiêu cực như thế nào, và sự tham gia cũng là cách biểu lộ của cô ấy.
Vì thế tưởng tượng rằng chị Chloe tham gia vào chuỗi cảm xúc thực này, và chị ấy có thể chia sẻ not với bất kỳ ai mà chị ấy muốn.
Cảm ơn.
(Khán giả vỗ tay) Cho tới nay, chúng tôi đã tích lỹ được khoảng 12 tỷ dữ liệu cảm xúc như vậy.
Đây là một cơ sở dữ liệu cảm xúc lớn nhất thế giới.
Chúng tôi đã thu thập nó từ khoảng hơn 2,9 triệu video về khuôn mặt, của những người đã đồng ý chia sẻ những cảm xúc của họ với chúng tôi, và họ đến từ 75 quốc gia trên thế giới.
Nó gia tăng từng ngày.
Nó đã thổi bay tâm trí của tôi theo đó chúng tôi giờ đây có thể lượng hoá một số cảm xúc cá nhân của chúng ta, và chúng tôi có thể thực hiện nó ở mức độ như thế này.
Vậy thì chúng tôi đã học được gì cho tới nay?
Giới tính.
Dữ liệu của chúng tôi đã xác định được một số điều mà các bạn có thể hoài nghi.
Phụ nữ thường biểu cảm nhiều hơn nam giới.
Không chỉ là họ cười nhiều hơn, mà nụ cười của họ còn kéo dài hơn, và chúng tôi giờ đây có thể thực sự lượng hoá được điều gì khiến nam giới và phụ nữ đáp ứng khác nhau.
Nào cùng xem xét khía cạnh văn hoá: Ở Mỹ phụ nữ có biểu cảm nhiều hơn nam giới tới 40%, nhưng đáng ngạc nhiên, chúng tôi không thấy sự khác biệt giữa nam giới và phụ nữ ở Anh.
(Khán giả cười) Độ tuổi: Người trên 50 tuổi biểu lộ cảm xúc nhiều hơn người trẻ 25%.
Phụ nữ ở độ tuổi 20 cười nhiều hơn rất nhiều so với nam giới ở cùng độ tuổi, có thể đó là điều cần thiết cho việc hẹn hò.
Nhưng có thế điều mà gây cho chúng tôi nhiều ngạc nhiên nhất về số liệu này đó là chúng ta luôn luôn biểu lộ cảm xúc, thậm chí ngay cả khi chúng ta ngồi một mình trước các thiết bị điện tử, và không chỉ là khi chúng ta đang xem một video về mèo trên Facebook.
Chúng ta bộc lộ cảm xúc khi chúng ta gửi thư điện tử, chúng ta nhắn tin, chúng ta mua bán trực tuyến, và thậm chí khi chúng ta khai báo thuế.
Vậy thì số liệu này được dùng ở đâu hiện nay?
để hiểu biết việc chúng ta liên hệ thế nào với truyền thông, hiểu về mức độ là truyền và thái độ bỏ phiếu, và cũng là làm mạnh mẽ và khả thi hơn công nghệ về cảm xúc, và tôi muốn chia sẻ một vài ví dụ mà chúng đặc biệt nằm trong trái tim tôi.
Một chiếc kính cảm xúc có thể giúp người mù đọc được cảm xúc trên mặt người khác, và nó có thể giúp những người tự kỷ thể hiện cảm xúc của họ, những điều mà họ thực sự phải đối mặt.
Đối với giáo dục, tưởng tượng rằng ứng dụng học tập của bạn có thể cảm nhận được là bạn đang bối rối và đang đuối sức, hoặc khi bạn cảm thấy nhàm chán, thì nó sẽ tăng tốc lên, giống như là một giáo viên tuyệt với ở lớp vậy.
Đó là khi đồng hồ đeo tay của bạn sẽ theo dõi cảm xúc của bạn, hoặc ô tô của bản cảm nhận được bạn đang mệt mỏi, hoặc có thể tủ lạnh của bạn biết rằng bạn đang căng thẳng vì thế nó sẽ tự động khoá lại giúp bạn tránh được ăn uống vô độ. (Khán giả cười) Tất nhiên tôi thích điều đó.
Đó là, khi tôi ở Cambridge, Tôi đã tạo ra một dòng cảm xúc theo thời gian thực, và có thể chia sẻ nó với gia đình tại quê nhà theo một cách tự nhiên nhất, nó giống như tất cả chúng tôi đang ở trong một căn phòng với nhau vậy phải không?
Tôi nghĩ rằng trong vòng 5 năm nữa, toàn bộ các thiết bị điện tử sẽ có các con chíp cảm xúc, và chúng ta không nhớ điều đó đã thế nào khi chúng ta không nhíu mày trước thiết bị điện tử và cái thiết bị điện tử của chúng ta sẽ nói: "Hừm, bạn đã không thích điều đó, phải không?"
Trở ngại lớn nhất của chúng tôi hiện nay là có quá nhiều các ứng dụng của công nghệ này, tôi và nhóm của tôi nhận ra rằng chúng tôi không thể tự phát triển toàn bộ chúng, do đó chúng tôi đã làm cho công nghệ này sẵn sàng để các nhà phát triển khác có thể tiếp tục xây dựng và sáng tạo.
Chúng tôi nhìn nhận rằng có những rủi ro tiềm ẩn và những sự lạm dụng tiềm ẩn, nhưng về cá nhân tôi, khi đã dành rất nhiều năm cho nó, tôi tin tưởng rằng các lợi ích mang lại cho con người từ công nghệ cảm xúc thông minh vượt xa ngoài những rủi ro tiềm ẩn.
Và tôi xin mời toàn bộ các bạn tham gia vào cuộc thảo luận này.
Càng nhiều người biết về công nghệ này, chúng ta sẽ càng có tiếng nói đối với việc làm sao để sử dụng đúng công nghệ này.
Vì thế khi mà càng ngày cuộc sống của chúng ta càng trở nên số hoá, chúng ta đang thua cuộc trong trận chiến chống lại việc sử dụng các thiết bị điện tử của chúng ta nhằm dành lại cảm xúc của chúng ta.
Vì thế thay vào đó, điều mà tôi đang cố gắng làm đó là đưa cảm xúc vào trong công nghệ của chúng ta và làm cho công nghệ của chúng ta trở nên tương tác nhiều hơn.
Vì thế tôi muốn rằng những thiết bị điện tử đang làm chia rẽ chúng ta sẽ mang chúng ta trở lại với nhau.
Và bởi những công nghệ phục vụ con người, chúng ta có một cơ hội vàng để hình dung lại cách mà chúng ta kết nối với máy móc, và do đó, là những con người, làm thế nào chúng ta kết nối với những người khác.
Cảm ơn.
(Khán giả vỗ tay)
1 cách đơn giản để bắt đầu la cùng nhìn vào TED. Và bạn đang ở website này, biết được vì sao chúng ta ở đây, những gì đang diễn ra mà không có bất cứ sự khó khăn nào cả.
Trí tuệ nhân tạo tốt nhất trên thế giới có lẽ cũng thấy nó thật phức tạp và rối rắm, nhưng chú chỏ nhỏ Watson của tôi sẽ thấy nó thật đơn giản và dễ hiểu, nhưng nó thực ra không hiểu gì cả.
(khán giả cười) Nó sẽ có một thời gian vui vẻ
Và tất nhiên, nếu bạn là diễn giả, giống như Hans Rosling ở đây người diễn giả sẽ thấy việc này thật sự khó. Nhưng trong trường hợp của Hans Rosling, Ngày hôm qua, anh ta có một vũ khí bí mật trong màn biểu diễn nuốt kiếm của anh ấy theo nghĩa đen.
Và tôi phải nói rằng tôi đã nghĩ đến một vài vật mà tôi có thể cố gắng nuốt ngày hôm nay và cuối cùng đã phải chịu thua nhưng anh ấy đã làm được và điều đó thật tuyệt vời
Puck không chỉ cõ nghĩa là chúng ta bị lừa về mặt từ ngữ mà nói chung chúng ta cũng dễ dàng bị lừa. Shakespeare đã chỉ ra rằng chúng ta chúng ta đi xem kịch chỉ để bị lừa cho nên chúng ta thật sự mong chờ nó
chúng ta đi xem ảo thuật chỉ để bị lừa
Và điều này làm cho nhiều thứ trở nên thú vị, nhưng cũng gây khó khăn khi chúng ta muốn hiểu về thế giới của chúng ta, hay chính bản thân chúng ta.
và bà bạn của chúng ta, Betty Edwards, người ở trên bức hình bên phải của ..., cho lớp học vẽ xem hai cái bàn này và nói vấn đề của các em với việc học vẽ không phải là các em không thể điều khiển tay mà là cách bộ não của các em cảm nhận hình ảnh là sai
Các em cố gắng cảm nhận hình ảnh thành các vật thể hơn là xem có gì thật sự ở đó
Và để chứng minh điều đó, bà ấy nói, kích thước và hình dáng chính xác của những cái bàn này là như nhau, và tôi sẽ chứng minh cho các bạn thấy
Bà ấy chứng minh bằng giấy bìa cứng, nhưng bởi vì tôi có ở đây một cái máy vi tính rất đắt tiền Tôi sẽ xoay cái bàn này và..
Và tôi đã thấy điều này, như hàng trăm lần trước, Bởi vì tôi dùng cái này cho tất cả mọi bài nói chuyện của tôi-- Tôi vẫn không thể thấy rằng hai cái bàn này có cùng kích thước và hình dáng, và tôi nghi ngờ là bạn cũng giống như tôi thôi.
Vậy nghệ sĩ làm gì? Nghệ sĩ đo đạc
Họ đo đạc rất, rất cẩn thận
Và nếu các bạn đo rất cẩn thận với một bàn tay cứng ngắc và một cái thước thẳng bạn sẽ thấy rằng hai hình này có kích thước y hệt nhau
và người Talmud đã nhận thấy điều này từ rất lâu rồi, họ nói rằng chúng ta nhìn mọi vật không phải như chúng vốn có, mà chính là chúng ta như thế nào
Chắc chắn là tôi muốn biết chuyện gì đã xảy ra với người có ý tưởng này nếu họ thật sự theo nó đến kết luận cuối cùng
Cho nên nếu thế giới không như nó vẫn như thế, và chúng ta nhìn mọi vật như chính chúng ta thì cái mà chúng ta gọi là thực tế, chi là một dạng ảo giác diễn ra bên trong bộ não. Nó chỉ như một giấc mơ lúc chúng ta đang thức Và việc hiểu rằng đó là nơi chúng ta tồn tại là một trong những trở ngại lớn nhật trong lịch sử loài người
Và những gì đơn giản và dễ hiểu thật ra lại không đơn giản và dễ hiểu và những thứ gì chúng ta nghĩ là phức tạp lại đơn giản và dễ hiểu
Bằng cách nào đó chúng ta phải hiểu bản thân để vượt qua những sai lầm của chúng ta
Chúng ta nghĩ bản thân như một loại kênh ồn ào
Cách tôi nghĩ là, chúng ta không thể học nhìn cho đến khi chúng ta thú nhận là chúng ta mù
Một khi bạn bắt đầu một cách khiêm tốn bạn có thể bắt đầu tìm ra cách xem xét mọi vật
Và những gì đã xảy ra trong bốn trong năm vừa qua là con người đã sáng tạo ra những "tư tưởng" như những phần nhỏ của bộ não, tạo nên từ nhữn ý tưởng lớn lao, giúp chúng ta nhìn nhận thế giới theo nhiều cách khác nhau
Và những thứ này trong dạng thiết bị cảm ứng kính thiên văn, kính hiển vi- bộ máy lí luận những cách suy nghĩ khác nhau, và quan trọng nhất, trong khả năng thay đổi ý kiến về mọi vật
Tôi sẽ nói thêm về vấn đề này
Chính sự thay đổi trong ý kiến này và những gì chúng ta nghĩ là chúng ta cảm nhận được là những thứ giúp chúng ta phát triển trong bốn trăm năm qua hơn tất cả những phát triển trong phần lịch sử còn lại của loài người
Nhưng tôi biết những thứ đó lại không được dạy trong chương trình từ mẫu giáo đến lớp 12 ở Mỹ
Vì vậy một trong những thứ đi từ đơn giản đế phức tạp đó là khi chúng ta làm gì nhiều hơn, chúng ta thích thứ đó nhiều hơn.
Nếu chúng ta làm được nhiều thứ hơn một cách ngu ngốc điều đơn giản trở nên phức tạp Và sự thật là chúng ta có thể tiếp tục làm như vậy rất lâu
Nhưng Murray Gell-Mann đã bàn về "các vật ứng biến" ngày hôm qua hay còn có tên gọi khác là "kiến trúc" như là một phép ẩn dụ cho việc lấy những vật liệu bình thường và nghĩ ra những cách không hiển nhiên, không đơn giản để kết hợp những vật liệu đó.
Và những gì Murray nói hôm qua về vấn đề vẻ đẹp tự nhiên, lại có những đặc điểm giống nhau ở các cấp khác nhau, tất cả chỉ có nghĩa là các phần tử nhỏ rất xa nhau và chúng di chuyển hỗn loạn
3 điều này dẫn đến những cấp độ khác nhau trong thế giới phức tạp của chúng ta.
Nhưng đơn giản như thế nào?
Khi tôi thấy những thứ "Gapminder" của Rosling vài năm trước Tôi nghĩ rằng đó là thứ tuyệt vời nhất mà tôi từng thấy trong việc thể hiện những ý tưởng phức tạp một cách đơn giản
Nhưng sau đó tôi nghĩ rằng có thể nó quá đơn giản
Và tôi đã cố gắng thử và kiểm tra xem những xu hướng đơn giản này có thật sự đúng với những ý tưởng và nghiên cứu khác không, Và tôi thấy rằng chúng rất hợp với nhau
Vì vậy Roslings đã có thể đạt được sự đơn giản mà không phải lấy đi những dữ liệu quan trọng
Trong khi bộ phim chúng ta xem hôm qua về sự mô phỏng phần bên trong một tế bào Là một nhà cựu sinh vật học phân tử, tôi không thích bộ phim đấy một chút nào
Không phải bởi vì nó không đẹp hay gì đấy Mà nó thiếu đi kiến thức mà hầu hết sinh viên không hiểu vè sinh vật học phân tử, và đó là, tại sao hai vật thể phức tạp lại có khả năng tìm đến nhau một cách chính xác và kết hợp với nhau và tạo nên phản ứng?
Và những gì chúng ta thấy hôm qua đó là mọi phản ứng đều là ngẫu nhiên Chúng chỉ bay trong không khí, va đập vào nhau và mọi thứ xảy ra
Nhưng sự thật là những phân tử này xoay với tốc độ khoảng một triệu vòng một giây Kích thước của chúng thay đổi mỗi 2 phần tỉ giây Chúng tập trung lại với nhau, ép chặt vào nhau va chạm với nhau
Và nếu các bạn không hình dung được trong đầu về mô hình này, thì những gì xảy ra bên trong một tế bào hoàn toàn bí hiểm và ngẫu nhiên Và tôi nghĩ rằng đó là một điều sai lầm khi bạn cố gắng dạy môn khoa học.
Vì vậy một điều khác chúng ta làm là nhầm lẫn giữa sự phức tạp của người lớn với việc hiểu rõ bản chất của một số nguyên tắc.
Vì vậy một cậu bé 14 tuổi hiểu được phiên bản này của định lý Pythago, phiên bản này thật sự là một cách chứng minh tinh vi và thú vị nhưng thật sự đó không phải là cách tốt để bắt đầu học toán.
Vì vậy cách trực tiếp hơn, cho nhiều cảm xúc về toán học hơn là cách gần giống với cách chứng minh của Pythago như thế này. Chúng ta có tam giác này, nếu chúng ta vẽ thêm xung quanh hình vuông C ba tam giác nữa, chúng ta vẽ lại toàn bộ hình này chúng ta nhận thấy rằng có thể di chuyển những tam giác này xuống dưới như thế này
và còn lại 2 vùng có vẻ khả nghi
Và thế là chúng ta đã chứng minh xong
Và cách chứng minh này là cách mà các bạn cần học khi bạn học toán để hiểu được ý nghĩa của nó trước khi bạn học 12 hay 1500 cách chứng minh của định lý Pythago đã được phát hiện.
Nào bây giờ chúng ta sẽ bàn về những đứa trẻ.
Đây là một giáo viên rất khác thường cô ấy là giáo viên mẫu giáo và lớp một nhưng thật sự là một nhà toán học bẩm sinh
Cô ấy giống như bạn nhạc sĩ jazz của bạn, tuy cô ấy chưa từng học về âm nhạc nhưng lại là một nhạc sĩ tuyệt vời. Cô ấy có cảm nhận về toán học
Và đây là những cô cậu bé sáu tuổi, cô giáo bảo những cô cậu bé này làm ra những hình khác nhau từ một hình ban đầu
Các học sinh chọn hình chúng thích, hình kim cương, hay hình vuông, hình tam giác, hay hình thang-- và chúng cố gắng làm những hình ban đầu thành những hình to hơn và giống hình ban đầu.
Bạn có thể thấy rằng những hình thang rất khó làm.
Và cô giáo viên này cho các học sinh làm một thứ ban đầu như là những tác phẩm nghệ thuật và sau đấy là khoa học.
Bọn trẻ sẽ tạo nên những tác phẩm này.
Bây giờ cô ấy cho học sinh nhìn và làm nhũng công việc tưởng như là nhàm chán này, Tôi đã suy nghĩ không hiểu vì sao, cho đến khi cô ấy giải thích là để làm chậm học sinh lại để chúng suy nghĩ
Học sinh cắt những miếng bìa cứng thành từng miếng nhỏ và dán chúng lại với nhau
Nhưng ý nghĩa của những việc này là để cho học sinh điền vào bảng
"Các em có nhận thấy các em vừa làm gì không?"
Lauren 6 tuổi nhận thấy rằng cái đầu tiên cần một miếng và cái thứ hai cần 3 tổng cộng cần đến 4 miếng cho cái đó Cái thứ 3 cần 5, và tổng cộng là 9 miếng cho cái đó Và đến cái tiếp theo.
Và em ấy thấy ngay rằng những miêng gạch cần thêm vào xung quanh cạnh này sẽ gấp đôi lên Em ấy rất tự tin để làm những số này
Và em ấy biết rằng phải bình phương những con số này lên, cho đến con số 6. Em ấy không biết 6 nhân 6 là bao nhiêu và 7 nhân 7 là bao nhiêu Nhưng sau đó em ấy tự tin trở laị
Đó là những gì Lauren làm.
Và sau đấy cô giáo Gilian Ishijima cho các em học sinh mang tất cả những tác phẩm đến trước phòng, và để chúng lên sàn Và mọi người ồ lên. Ôi trời ơi! Tất cả mọi thứ đều giống nhau!
Quy luật nhân lên là không thay đổi với tất cả mọi hình.
Và những nhà toán học và khoa học trong các bạn sẽ nhận ra rằng hai quá trình này là phương trình đạo hàm bậc nhất và phương trình đạo hàm bậc hai được tìm ra bởi một em học sinh 6 tuổi.
Điều đấy thật tuyệt vời.
Đây không phải là điều chúng ta hay dạy những em học sinh 6 tuổi
Hãy xem bằng cách nào chúng ta có thể dùng máy vi tính để giải những bài toán này.
Ý tưởng đầu tiên chỉ để chỉ cho các bạn thấy cách trẻ con hay làm
Tôi sẽ dùng phần mềm trên chiếc máy tính 100 đô Mỹ này
Tôi vẽ một cái xe ô tô nhỏ ở đây Tôi sẽ vẽ rất nhanh, vẽ thêm một cái bánh xe to
Tôi đã có vật thể xe ô tô, tôi có thể tùy biến vật thể này Tôi sẽ gọi đây là xe ô tô.
Mỗi lần tôi ấn nút, cái xe xoay.
Nếu tôi muốn làm một đoạn mã để làm đi làm lại hành vi này Tôi chỉ việc kéo thả những dòng lệnh này .
Tôi có thể lái chiếc xe này
bạn có thể thấy chiếc xe xoay bởi con số 5 trong dòng lệnh này không?
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu tôi chuyển xuống 0?
Cái xe đi thẳng. Đó là cả một khám phá lớn cho một đứa trẻ 9 tuổi
Cho cái xe đi theo hường khác
nhưng tất nhiên đấy giống như hôn em gái bạn cũng như là lái xe. Bọn trẻ muốn có một cái vô lăng chúng ta sẽ vẽ một cái vô lăng
Chúng ta sẽ gọi đây là cái bánh lái
Xem cái bánh lái này đang hướng về đâu
Nếu tôi xoay cái bánh xe, bạn có thể thấy rằng các con số chuyển từ âm sang dương
Đó giống như một lời mời để lấy những con số này và thả vào dòng lệnh ở đây. Và bây giờ tôi có thể điều khiển cái xe này với cái bánh lái.
Thật thú vị.
Bạn đã biết trẻ em gặp khó khăn thế nào với các ẩn số Nhưng nếu học bằng cách này, trong một tình huống giả định chúng sẽ không bao giờ quên ẩn số là gì và làm cách nào để dùng nó.
Chúng ta có thể làm lại theo cách Gilian Ishijima đã làm
Nếu bạn nhìn đoạn mã này tốc độ sẽ luôn là 30.
Chúng ta sẽ di chuyển cái xe với tốc độ như thế
Tôi sẽ vẽ những cái chấm nhỏ cho từng cái Chúng cách đều nhau vì chúng đều cách xa 30
Và nều tôi làm cách này như một đứa trẻ 6 tuổi làm bằng cách tăng tốc độ gấp đôi mỗi lần, và sau đó tôi tăng khoảng cách theo tốc độ mỗi lần
Tôi sẽ được gì?
Chúng ta sẽ có hình ảnh mà một đứa trẻ 9 tuổi sẽ gọi là sự tăng tốc.
Như vậy thì trẻ con học khoa học như thế nào?
Giáo viên: Những vật thể các em nghĩ sẽ rơi xuống đất cùng lúc--
Học sinh: Thật tuyệt
Giáo viên: Đừng để ý đến những gì người khác đang làm.
Ai có quả táo?
Alan Kay: Họ có những cái đồng hồ bấm giờ nhỏ
Giáo viên: Bây giờ các em có những gì? Lúc trước các em có những gì?
Alan Kay: Đồng hồ bấm giờ không đủ chính xác.
Một cô học sinh: 0.99 giây
Giáo viên: Lấy quả bóng cao su--
Cô học sinh: Ta có một quả tạ và một quả bóng cao su, Bởi vì chúng có khối lượng hoàn toàn khác nhau. Và nếu các em thả các quả bóng cùng lúc, Chúng có lẽ sẽ rơi cùng tốc độ
Giáo viên: Thả đi nào.
Alan Kay: Chắc chắn là Aristotle không bao giờ hỏi một đứa trẻ về thí nghiệm thả quả bóng này cả, Bởi vì chắc chắn là Aristotle không bao giờ làm thí nghiệm này cả Và St. Thomas Aquinas cũng vậy.
Cho đến khi Galileo thật sự làm thí nghiệm này thì một người lớn mới suy nghĩ như một đứa trẻ Chỉ mới 400 năm trước.
Trong mỗi lớp học 30 học sinh ta lại có một học sinh hiểu các vấn đề ngay lập tức.
Nếu chúng ta muốn xem một cách gần hơn
Chúng ta hãy xem một đoạn phim về những gì xảy ra, cho dù chúng ta xem chậm lại những đoạn phim này, cũng thật khó để thấy điều gì đang xảy ra.
Chúng ta có thể đặt các khung hình cạnh nhau. hoặc đặt chúng chồng lên nhau.
Khi những đứa trẻ nhìn thấy điều này, chúng sẽ nhận ra: "À, sự tăng tốc" nhớ lại bốn tháng trước khi chúng di chuyển những chiếc xe. và khi chúng bắt đầu đo đạc để tìm ra sự tăng tốc làm gì
Và tôi đang đo từ đáy của một hình đến đáy của hình tiếp theo, và khoảng 1/5 giây sau chúng càng lúc càng nhanh Và nếu tôi dồn những thứ này lại với nhau, chúng ta sẽ thấy sự khác nhau giữa chúng, sự tăng tốc là không đổi
Và bọn trẻ nói, ồ phải, sự tăng tốc ổn định
Chúng ta đã làm thứ này rồi
Bằng cách nào chúng ta có thể kiểm chứng đó là sự tăng tốc ổn định?
Chúng ta không thể biết gì nhiều nếu chỉ thả trái bóng xuống Nhưng nếu chúng ta thả trái bóng xuống và cho đoạn phim chạy cùng lúc Ta có thể thấy ta đã tìm ra một mô hình vật lý chính xác.
Galileo đã làm điều này rất thông minh bằng các cho một trái bóng chạy xuống dưới những dây đàn.
Tôi lấy những quả táo này ra chỉ để nhắc tôi nói với các bạn rằng đay thật sự là một loại câu chuyện kiểu như Newton và trái táo Nhưng đấy là một câu chuyện hay.
Và tôi nghĩ là tôi sẽ làm một thứ trên chiếc máy vi tính 100 đô này chỉ để chứng minh là những vấn đề này là thật.
Một khi bạn có trọng lực tăng tốc độ chừng này tăng tốc độ con tàu.
Nếu tôi bắt đầu trò chơi này Chiếc phi thuyền sẽ bị rơi.
Nhưng nếu tôi chống lại trọng lực, và đây-- Ối
(Khán giả cười) Một lần nữa
Được không?
Tôi nghĩ cách tốt nhất để kết thúc là hai câu nói này Marshall McLuhan nói "Trẻ con là thông điệp chúng ta gửi vào tương lai" Nhưng nếu bạn nghĩ lại trẻ con thật sự là tương lai mà chúng ta gửi vào tương lai
Hãy quên những thông điệp đi. Trẻ con là tương lai Và trẻ con ở các nước thế giới thứ nhất và thứ 2 và đặc biệt là trẻ em ở các nước thế giới thứ ba cần những người thầy
Và mùa hè này chúng ta sẽ hoàn thành 5 triệu chiếc máy vi tính giá 100 đô mỗi chiếc và có thể là 50 triệu chiếc năm sau
Nhưng chúng ta không thể tạo nên một nghìn giáo viên mới trong mùa hè này
Có nghĩa là một lần nữa chúng ta có thứ mà chúng ta có thể nhưng vấn đề truyền đạt kiến thức từ một hệ thống truyền tải thông điệp iChat đơn giản đến những thứ sâu xa hơn đang thực sự thiếu.
Tôi tin rằng điều này phải được thưc hiện trong một loại giao diện mới và loại giao diện mới này có thể được thực hiện với chi phí khoảng 100 triệu đô
Nghe có vẻ nhiều nhưng khoảng chi phí đó chỉ bằng những gì chúng ta tiêu ở Iraq trong vòng 18 phút Chúng ta tiêu tốn 8 tỉ đô một tháng. 18 phút là 100 triệu đô Vì vậy số tiền này thật sự rất rẻ
Và như Einstein đã nói "Mọi thứ nên đơn giản hết mức có thể, nhưng không thể đơn giản hơn được nữa"
Cảm ơn các bạn
Dọc theo những con đường cổ kính của sông Monongahela, Braddock, Pennsylvania tọa lạc tại vùng phía đông của hạt Allegheny, cách Pittsburg khoảng 9 dặm.
Là 1 vùng công nghiệp ngoại ô, Braddock là nơi nhà máy thép đầu tiên của Andrew Carneige được xây dựng, Công trường Edgar Thomson.
Hoạt động từ năm 1875, nó là nhà máy thép cuối cùng còn hoạt động trong vùng.
Suốt 12 năm, tôi đã cùng sáng tác các bức chân dung, tĩnh vật, phong cảnh và quang cảnh trên không với mục đích tạo ra những một bằng chứng sống động nhằm làm nổi bật sự tương tác của công nghiệp thép, môi trường, và tác động của hệ thống y tế lên các thành viên gia đình và cộng đồng.
Truyền thống và những câu chuyện kể về Braddock hầu hết bao gồm những câu chuyện về các hiệp hội các nhà công nghiệp và thương gia.
Hiện nay, câu chuyện mới về Braddock, là một áp phích của trẻ em về sự hồi sinh của Rust Belt, là chuyện những người dân thành thị tiên phong trong việc khám phá chân trời mới.
Truyền thông đã quên rằng Braddock đa phần là người da đen.
Sự tồn tại của chúng tôi đã bị phớt lờ, lãng quên và xóa bỏ.
Là thế hệ thứ tư trong gia đình mẫu hệ, tôi được nuôi dạy dưới sự đỡ đần của bà tôi là Ruby, tại đường số 8, 805 đường Washington.
Bà làm việc với chức danh là một quản lí cho Goodwill.
Mẹ tôi là một điều dưỡng.
Mẹ tôi đã thấy các nhà máy thép đóng cửa và người da trắng rời tới các vùng phát triển khác.
Đến khi thế hệ của chúng tôi lớn lên, việc ngừng đầu tư tại địa phương, tiểu bang và khu vực. đã phá huỷ các cơ sở hạ tầng, và Chiến tranh Thuốc phiện đã phá hủy gia đình tôi và cộng đồng.
Cha dượng Gramps của bà Ruby là một trong số ít người da đen nghỉ hưu từ công ty của Carneige có lương hưu.
Ông đã làm việc trong điều kiện có nhiệt độ cao, phá dỡ và xây dựng lại các lò luyện kim, dọn dẹp kim loại thừa và xỉ sắt.
Lịch sử của nơi này được khắc ghi trên cơ thể con người và cảnh vật xung quanh.
Những khu vực qua lại của các xe tải hạng nặng, phơi nhiễm với benzen và bụi kim loại, nguy cơ gây ra ung thư và bệnh luput.
123 giường bệnh đạt chuẩn, với 652 nhân viên, các chương trình phục hồi chức năng đã bị huỷ bỏ.
Một vụ kiện về tranh chấp nhà ở chống lại hạt Allegheny về việc di dời khu nhà Talbot Towers.
Sự phân khu lại cho ngành công nhiệp nhẹ nhiều hơn đã được thực hiện từ đó.
Hình ảnh từ Google Maps và Google Earth đã che dấu đi các chất thải dễ cháy đang được sử dụng để đuổi gia đình Bunn khỏi đất đai của họ.
Năm 2013, tôi thuê 1 chiếc trực thăng với máy quay để ghi lại sự trục xuất này.
Trên máy bay, tôi đã thấy hàng ngàn bó nhựa trắng của một của 1 nền công nghiệp bảo quản mà được cho rằng nó thân thiện với môi trường và tái chế hàng triệu lốp xe để bảo tồn cuộc sống con người và để cải thiện cuộc sống con người.
Đề tài của tôi đi từ mức độ vi mô đến vĩ mô, lục lại những bí ẩn lịch sử.
Mới đây, tại bảo tàng nghệ thuật Seattle, Isaac Bunn và tôi đã tổ chức buổi triển lãm này, và buổi triển lãm là một diễn đàn để ông ấy lên tiếng.
Thông qua sự tường thuật cụ thể của chúng tôi, chúng tôi sẽ tiếp tục đấu tranh với sự xoá bỏ lịch sử và bất công về kinh tế xã hội.
Xin cảm ơn.
Lần đầu tiên tôi thốt ra lời cầu nguyện là trong một thánh đường có kính sơn màu.
Tôi quỳ gối thật lâu sau khi giáo đoàn đã rời đi, nhúng cả đôi tay trong nước thánh, làm dấu thánh trên ngực của tôi, cơ thể nhỏ bé của tôi gục xuống như một dấu hỏi trên hàng ghế gỗ của nhà thờ.
Tôi đã cầu nguyện Chúa cứu chữa cho tôi, và khi Chúa không đáp lời Tôi kết bạn với tĩnh lặng và hi vọng rằng tội lỗi của mình sẽ tiêu tan và dịu đi, miệng tôi có thể tan ra như viên đường trên đầu lưỡi nhưng sự sấu hổ vẫn ở lại như một dư vị.
Và trong nỗ lực để đưa tôi trở lại với sự thánh thiện, mẹ tôi nói rằng tôi là một phép màu, rằng tôi có thể lớn lên thành bất kỳ ai mà tôi muốn,
Tôi đã quyết định trở thành một cậu bé
Điều đó thật tuyệt,
Tôi đội mũ lưỡi trai, cười ngoác miệng coi vết thương đầu gối như huy chương đường phố, chơi trò trốn tìm với các mục đích sống còn lại.
Tôi đã vậy đấy.
Nhà vô địch trong trò chơi mà những nhóc khác không theo được. Cơ thể của tôi là một điều bí ẩn, một câu hỏi không lời giải đáp, là mối gắn kết giữa một cậu bé vụng về và một cô bé ngoan, và khi tôi 12 tuổi, giai đoạn làm cậu bé dường như chẳng còn vui.
Những bà cô cổ hủ đã nhận ra khi không còn thấy tôi mặc váy ngắn họ bảo tôi rằng tính tình như thế thì chẳng ai lấy đâu. và rằng tôi sinh ra để kết hôn khác giới và mang bầu.
Tôi đã nén chịu những lời lăng mạ và cả gièm pha của họ
Bản thân tôi không thú nhận điều này.
Những đứa trẻ ở trường đã nói ra mà chẳng chờ tôi cho phép.
họ goi tôi bằng cái tên mà chính tôi chẳng nhận ra, "đồng tính" nhưng tôi giống con trai hơn là gái, nhiều Ken hơn Barbie
Chẳng có gì phải ghét bỏ cơ thể tôi cả, Tôi yêu nó đủ để vượt qua mọi chuyện, Với tôi, nó là một ngôi nhà, và khi ngôi nhà của ta sụp đổ, ta không từ bỏ nó, ta làm cho nó tiện nghi để chứa đủ tất cả nội tâm ta, và còn đủ đẹp để mời khách tới thăm nhà, và sàn nhà phải vững để đứng được trên đó.
Mẹ tôi sợ rằng tôi tự coi mình như những thứ đang mất dần.
Bởi vì bà thấy dư âm để lại từ Mya Hal, Leelah Alcorn, Blake Brockington.
Bà sợ tôi sẽ chết mà không một lời trăn trối, rằng tôi sẽ thành đề tài "hổ thẹn" ở nhà chờ xe bus
Bà nói rằng tôi đã tự biến mình thành một lăng mộ, rằng tôi là một cái quan tài biết đi, các mục tin tức khiến danh tính của tôi trở thành chuyện hay ho, Ai cũng nhắc đến Bruce Jenner và sự tàn nhẫn khi sống trong cơ thể này trở thành một dấu sao tại cuối các mục về bình đẳng.
Chẳng ai nghĩ chúng tôi là con người vì chúng tôi giống hồn ma hơn là thể xác vì người ta sợ rằng thể hiện giới tính của tôi là gian trá một thứ như thế thật tai hại, rằng nó lừa phỉnh ngay trước mắt họ, rằng cơ thể tôi là đồ chơi cho mắt và tay họ và một khi họ đã chán sự quái dị của tôi, họ sẽ phun ra những thứ mà họ không ưa.
Họ sẽ đưa tôi trở lại bí mật, treo tôi lên cùng tất cả những bộ xương khác.
Tôi sẽ là điểm thu hút nhất.
Bạn có thấy rằng rất dễ khi bảo người khác chết đi, hay khi viết sai tên của họ trên bia mộ.
Và người ta vẫn băn khoăn tại sao những cậu bé bị chọc ghẹo họ biến mất khỏi hành lang của trường học sợ bị trở thành một tâm điểm khác trong giây lát sự những thảo luận trong lớp học trở thành ngày phán xét và những trao đổi gần đây bao dung hơn với trẻ chuyển giới hơn là các bậc cha mẹ.
Tôi không biết sẽ còn bao lâu cho đến khi những bức thư tuyệt mệnh tự thấy mình thừa thãi, cho đến khi chúng ta thấy cơ thể mình trở thành bài học về tội lỗi từ rất lâu trước khi ta yêu nó.
Như Chúa đã không cứu rỗi tất cả những sinh linh đáng thương này, như dòng máu trong tôi chẳng là nước lành để rửa sạch đôi chân Chúa.
Những lời cầu nguyện của tôi giờ tắc nghẹn trong cổ.
Có lẽ cuối cùng tôi sẽ được cứu rỗi, có lẽ tôi chẳng quan tâm, có lẽ cuối cùng Chúa cũng nghe thấy những lời cầu nguyện của tôi.
Xin cảm ơn.
(Khán giả vỗ tay)
Câu chuyện của tôi bắt đầu ở miền bắc Quần đảo Galapagos, dưới mặt nước 50 feet (15,24 mét) và cả một đàn cá mập.
Tôi đi lặn với nhóm bạn trong khoảng một tuần, và mọi thứ thật tuyệt: cá đuối Manta, cá mập voi, chim cánh cụt và tất nhiên, cả cá mập đầu búa nữa.
Chuyến lặn ngày hôm đó đặc biệt khó khăn.
Sóng lớn vô cùng.
Bạn phải giữ chặt camera và vươn tay ra, vì liên tục bị sóng đánh dạt vào những tảng đá trong khi bạn cố tìm kiếm những khung hình tuyệt đẹp.
Mọi chuyện vẫn rất ổn, cho đến khi...
không ổn nữa.
Có một điều gì đó rất tệ đã xảy ra.
Tôi rụt tay lại, và tay tôi có cả đống gai nhím biển vừa dài vừa đen xuyên khắp găng tay của tôi, nghĩa là xuyên qua cả bàn tay tôi.
Điều này mới thật sự tệ.
Ý tôi là, tất nhiên khi bạn bị cái gì đó đâm xuyên qua tay, kiểu gì thì nó cũng tệ, nhưng trong trường hợp này, nhím biển còn có nọc độc, nếu bạn từng vướng phải chúng, thì chỗ bị gai nhím biến đâm vào sẽ sưng lên và đau đớn khủng khiếp.
Nhưng lúc ấy đó không phải là điều đầu tiên tôi nghĩ đến.
Trông không giống thật chút nào.
Tôi không tin đấy là tay mình.
Trong cơn hoảng loạn, tôi có xu hướng phân tích như một nhà khoa học, và tôi bắt đầu phân tích.
Khi mọi phân tích đi qua, hóc môn adrenaline được giải phóng, và tôi kéo mạnh đống gai nhím ra.
Tôi không nhớ là đã làm thế.
Tôi chỉ nhớ đã nghĩ: "Mình sẽ không tháo găng tay ra được khi vướng đống này."
Tôi nhớ là đã tháo găng tay ra và một thứ màu đen lan ra trước mặt tôi.
Bộ não nhà sinh học xuất hiện và bắt đầu hoảng loạn.
"Làm thế nào mà tất cả nọc độc đã đi vào vết thương được chứ?"
Bộ não nhà vật lý học xuất hiện và từ tốn giải thích, "Không, không, không, độ sâu 50ft, bước sóng đỏ bị suy giảm.
Máu đấy -- không phải màu đen đâu.
Và lũ cá mập ở phía trên.
Vậy bạn tính làm gì?"
Tôi quấn tay thật chặt bằng khăn thắt lưng, và bơi ra khỏi đó.
"Hãy để cho vũng máu lớn tan ra một chút trước khi chúng ta nổi lên mặt nước vượt qua hết bầy cá mập này."
Vì vậy khi tôi nổi lên, bộ não thú có vú máu nóng của tôi lắp bắp trong sợ hãi: "Chúng không ăn khi đang đi cùng bầy. Chúng không ăn khi đang đi cùng bầy.
Trong quãng đường đi lên"
Có vẻ tôi và chúng cùng đọc chung một quyển sách rồi.
(Cười) Hóa ra, khi bạn bị gai nhím biển đâm, và không được chăm sóc y tế trong hai ngày không may điều bạn phải làm là nấu tay bạn lên.
Bạn nhúng tay vào nước nóng nhất có thể chịu được và cứ thế thêm nước sôi vào cho đến khi bạn nghĩ bạn sắp phát điên.
Giờ, chúng đã có tác dụng -- tay tôi không ổn lắm nhiều tuần sau đó, nhưng cuối cùng, tôi đã có thể cử động các ngón tay
Tất cả trừ một điểm vẫn cứng và đau đớn nhiều tuần liền sau khi những chỗ khác đều đã tốt lên.
Hóa ra, phần đầu của gai nhím biển vẫn nằm trong phần khớp ngón tay, vì thế chỗ đó không hồi phục được.
Bác sĩ chỉnh hình nói: "Chúng ta nên lấy cái này ra.
Nhưng không cần vội, không phải trường hợp khẩn cấp.
". Chúng tôi sắp xếp một cuộc tiểu phẫu vào thứ Hai vài tuần sau đó.
Và ngày thứ Sáu ngay trước đó, Tôi bị vỡ xương chậu trong một tai nạn khi cưỡi ngựa
(Cười) Phải.
Thế là chúng tôi hoãn buổi phẫu thuật lại.
Xương chậu gãy và tôi phải ở lì sáu tuần trên ghế nệm, và có lẽ tôi sẽ phát điên nếu không có bạn bè tôi ở đó
Tối nào nhà tôi cũng có tiệc trong nhiều tuần sau đó
Tôi đã được ăn, được chơi.
Thật tuyệt.
Nhưng cuộc vui cũng chẳng kéo dài lâu, và cuối cùng chỉ còn một người bạn, người đó kể chuyện cười cho tôi cả ngày và đến bầu bạn cùng tôi mỗi tối -- tôi đã có dịp hiểu rõ người ấy trong suốt quá trình dưỡng bệnh.
Khi tôi đã có thể nói rõ hơn để thực hiện các hoạt động mạnh, chúng tôi mang theo kính thiên văn và lái xe lên núi để ngắm sao chổi Hale-Bopp.
Phải, chúng tôi khác người mà.
Và rồi núi lở.
(Cười) Phải, như kiểu -- thật á?
Không. Tôi đùa thôi.
(Cười) Không có tai nạn nào nữa. Không hề, mà là ngược lại.
Lúc đó là 21 năm về trước, và cho 19 năm sau, tôi đã cưới người đàn ông hướng nội tuyệt vời đó người mà cả triệu năm nữa cũng chẳng tiếp cận tôi nếu trong hoàn cảnh khác.
Chúng tôi có một cô con gái 14 tuổi đáng yêu, người đã vẽ các bức minh họa này.
(Cổ vũ và vỗ tay) Phải.
Lời khuyên của chuyên gia: không có gì khiến bạn thu hút hơn khi cần đến khung đi bộ vào buổi hẹn đầu tiên.
Đây không phải câu chuyện về gai đâm, cá mập, nước sôi hay những chấn thương.
Đây là câu chuyện tình yêu.
Một chuyện tình với phần kết thú vị.
Tôi đã bình phục và có thể thực hiện tiểu phẫu để lấy cái gai ra.
Nhưng tôi không cần làm thế nữa.
Hóa ra, khi một xương bị gãy, cơ thể bạn huy động canxi từ các xương khác -- và từ mảnh gai nhím biển mà bạn vô tình để lại ở phần khớp ngón tay.
Đúng, Xương chậu của tôi giờ là một phần của nhím biển.
(Cười) Thế là ngoài phần não sinh học, não vật lý học, não adrenaline, não sinh vật máu nóng có vú, tôi phải thêm "não nhím biển", với toàn bộ siêu năng lực của nó.
Các bạn không cần lo lắng việc tôi không hoàn toàn là người là một trong những điều mà gia đình tôi thích nhất ở tôi.
(Cười) Cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Mùa hè vừa rồi tôi có về Ohio ăn cưới người nhà. và khi ở đó, có một buổi gặp gỡ khán giả của công chúa Anna và Elsa trong phim "Frozen",
Không phải diễn viên lồng tiếng Anna và Elsa trong phim "Frozen", bởi vì đó không phải là một sự kiện được hãng Disney đồng ý,
mà là do hai công ty chuyên làm các buổi tiệc công chúa tổ chức.
Con bạn sắp 5 tuổi phải không?
Họ sẽ đến và hát vài bài, rắc bụi tiên, bọn trẻ con thích lắm.
Đương nhiên họ không thể bỏ lỡ cơ hội khi có một hiện tượng như Frozen.
Thế là một cửa hàng đồ chơi của địa phương đã thuê họ, sáng thứ bảy bọn trẻ con tới, mua vài cái áo in hình nhân vật Disney, chụp ảnh cùng với các cô công chúa, chúng nó hạnh phúc lắm.
Như có ông già Nô en vào mùa hè vậy.
(Khán giả cười) Đứa cháu 3 tuổi rưỡi của tôi, Samantha, đang ở trong đám náo nhiệt nhất.
Nó chẳng buồn bận tâm hai cô gái ký vào những tấm ảnh và sách màu là Nữ hoàng Tuyết và công chúa Ana một chữ N để tránh bị kiện vi phạm bản quyền.
(Khán giả cười) Theo như cháu tôi và hơn 200 đứa trẻ ở bãi đỗ xe hôm đó, hai cô gái đó chính là Anna và Elsa trong phim "Frozen". Hôm đó là một buổi sáng thứ Bảy tháng Tám nóng như thiêu ở Ohio.
Chúng tôi tới đó lúc 10 giờ, đúng giờ họ thông báo,
nhưng số của chúng tôi thì đã tận những 59. Đến 11 giờ họ mới gọi tới số 21 đến 25,
nên chúng tôi còn lâu mới đến lượt, nên chúng tôi còn lâu mới đến lượt, mà không có vẽ mặt miễn phí hay xăm giả nào chống lại được cái nóng chảy mỡ bên ngoài cửa hàng.
(Khán giả cười) Đến 12 giờ, họ gọi đến chúng tôi "Xin mời số 56 đến 63"
Khi chúng tôi bước vào, bên trong là một khung cảnh mà tôi chỉ biết diễn tả là như từ nước Nauy phun ra.
(Khán giả cười) Hình bông tuyết bằng bìa phủ đầy sàn, nhũ lấp lánh ở khắp các mặt phẳng và cột băng thì khắp tường.
Khi chúng tôi đứng xếp hàng, vì muốn cho cháu tôi được ngắm cảnh đẹp hơn cái lưng của bà mẹ số 58, tôi nhấc nó ngồi lên vai. Nó ngay lập tức bị dán mắt vào hai cô công chúa.
Chúng tôi càng tiến lên phía trước, nó càng phấn khích hơn, cuối cùng khi chúng tôi đã ở trước vạch, cháu số 58 thì mở tấm poster cho hai cô công chúa ký tặng, tôi có thể cảm thấy sự phấn khích đang chạy trong người nó.
Và nói thật là, lúc đó tôi cũng phấn khích phết đấy.
(Khán giả cười) Hai cô gái Scan-đi-na-vi giả trông mê hoặc lắm.
(Khán giả cười) Chúng tôi đã bước tới trước vạch, cô nhân viên đã phờ phạc quay sang cháu tôi và nói, "Chào con. Đến lượt con rồi đấy.
Con có muốn xuống không, hay con ngồi trên vai bố để chụp ảnh nào?" (Khán giả cười) Tôi không biết nghĩ ra từ gì hay hơn, lúc đó, tôi đóng băng.
(Khán giả cười) Thật ngạc nhiên, trong một khoảnh khắc bất ngờ, chúng tôi phải đối mặt với câu hỏi "Tôi nên là ai?"
Tôi nên là một người bác, hay tôi nên là một nhà đấu tranh?
Hàng triệu người đã xem video của tôi làm sao để thực hiện một cuộc trò chuyện khó khăn, và ngay lúc đó, tôi đang đối mặt với một cuộc trò chuyện như thế.
Đồng thời, trong đời tôi không có gì quan trọng hơn bọn trẻ, vậy nên tôi ở trong một tình huống rất hay gặp, đó là bị giằng xé giữa hai bên, giữa hai lựa chọn bất khả thi.
Tôi có nên là một nhà đấu tranh không?
Tôi có nên nhấc cháu tôi khỏi vai và giải thích với cô nhân viên rằng tôi là cô cháu, chứ không phải bố cháu, và rằng cô nên cẩn thận hơn, đừng vội vã kết luận giới tính của một người thông qua kiểu tóc và việc người đó cho đứa trẻ ngồi lên vai. (Khán giả cười) Và nếu tôi làm thế, tôi sẽ bỏ lỡ khoảnh khắc hạnh phúc nhất tới giờ của cháu tôi.
(Khán giả cười) Hay tôi nên là một người bác?
Tôi có nên gạt câu nói đó sang một bên, chụp thật nhiều ảnh, và không phân tâm một giây phút nào khỏi niềm vui hoàn toàn của khoảnh khắc ấy. Và nếu tôi làm thế, tôi sẽ bước khỏi đó với nỗi xấu hổ dâng lên vì đã không đấu tranh cho bản thân mình, đặc biệt là trước mặt cháu tôi.
Tôi nên làm thế nào đây?
Điều gì là quan trọng hơn? Vai trò nào xứng đáng hơn?
Tôi nên làm một người bác, hay nên làm một nhà đấu tranh?
Mà tôi chỉ có một giây chẻ tư để quyết định thôi.
Chúng ta vẫn được dạy rằng thế giới nơi chúng ta đang sống là một thế giới của sự phân cực liên tục và ngày càng gia tăng.
Mọi thứ đều là trắng và đen, chúng tôi và bọn họ, đúng và sai.
Không có cái gì ở giữa, không có màu xám, chỉ có sự phân cực.
Sự phân cực là trạng thái mà trong đó hai ý kiến hay quan điểm trái ngược nhau hoàn toàn, một sự đối lập hoàn toàn.
Bạn sẽ về phe nào? Bạn có chắc chắn và hoàn toàn không nghi ngờ
phản đối chiến tranh, ủng hộ quyền phá thai, phản đối án tử hình, ủng hộ kiểm soát súng đạn, ủng hộ biên giới mở và ủng hộ công đoàn không?
Hay là, bạn có tuyệt đối và kiên quyết ủng hộ chiến tranh, ủng hộ bảo vệ sự sống, ủng hộ án tử hình tin tưởng Luật sửa đổi thứ hai là chân lý, chống nhập cư và ủng hộ doanh nghiệp không?
Hoặc là tất cả hoặc là không gì cả, bạn về phe chúng tôi hay chống lại chúng tôi.
Đó là sự phân cực.
Vấn đề của sự phân cực và chân lý tuyệt đối là nó loại trừ tính cá nhân của những trải nghiệm con người và điều đó làm cho nó mâu thuẫn với bản chất của con người.
Nếu trong chúng ta cùng lúc có cả hai điều đối lập, nếu nơi chúng ta đang tồn tại không hẳn là thế giới của sự phân cực- thì chúng ta sẽ đi về hướng nào?
Điều gì nằm ở đầu kia của phổ phân cực ấy?
Tôi không cho rằng một trạng thái lý tưởng hài hoà là điều không thể đạt được. Tôi nghĩ đối lập với sự phân cực là sự lưỡng phân.
Sự lưỡng phân là một trạng thái có hai phần, nhưng không phải ở vị trí đối lập hoàn toàn, mà ở trong sự tồn tại song song.
Bạn nghĩ điều đó là không thể ư?
Để tôi kể cho bạn nghe mấy người tôi quen: Tôi biết mấy người theo đạo Thiên Chúa ủng hộ quyền phá thai, mấy nhà nữ quyền đeo khăn trùm đầu, những cựu binh chống chiến tranh, và những người ủng hộ quyền sử dụng súng cho rằng tôi nên được kết hôn.
Họ đều là những người tôi biết, họ là bạn bè và người thân của tôi, đó là phần lớn của xã hội, đó là bạn, đó là tôi.
(Khán giả vỗ tay) Sự lưỡng phân là khả năng giữ cả hai điều đối lập.
Nhưng câu hỏi đặt ra là: chúng ta có thể sở hữu sự lưỡng phân của riêng mình không?
Chúng ta có thể tìm được dũng khí để giữ cả hai điều đối lập không?
Tôi từng làm việc ở một nhà hàng trong thành phố, và trở thành bạn thân của cô dọn bàn.
Lúc đó tôi làm bồi bàn và chúng tôi có quan hệ rất tốt, chúng tôi có một thời gian chơi rất thân,
Tiếng Tây Ban Nha của cô ấy rất tốt bởi vì cô ấy là người Mexico.
(Khán giả cười) Tôi định nói ngược lại cơ.
Tiếng Anh của cô ấy còn hạn chế, nhưng tốt hơn tiếng Tây Ban Nha của tôi nhiều.
(Khán giả cười) Nhưng chúng tôi hoà hợp vì những điểm chung, chứ không ngăn cách bởi những điểm khác biệt.
Và chúng tôi rất thân thiết, mặc dù xuất thân từ những hoàn cảnh rất khác nhau.
Cô ấy là người Mexico, cô ấy bỏ lại gia đình để đến đây để mang lại cho họ một cuộc sống tốt hơn ở quê nhà.
Cô ấy là một tín đồ mộ đạo của Công giáo bảo thủ, một người tin vào các giá trị truyền thống của gia đình, tin vào vai trò truyền thống của đàn ông và phụ nữ. Còn tôi thì là, tôi.
(Khán giả cười) Nhưng điều gắn kết chúng tôi đó là khi cô ấy hỏi về bạn gái tôi, khi cô ấy chia sẻ những tấm ảnh gia đình cô ấy ở quê nhà.
Những điều đó đã mang chúng tôi lại với nhau.
Một hôm, chúng tôi đang ở phía sau, đang cố tọng thức ăn càng nhanh càng tốt, quanh một chiếc bàn nhỏ trong một chốc vắng khách hiếm hoi, thì một anh chàng mới đến từ trong bếp đi tới- hoá ra đó là em họ của cô ấy - cậu ta ngồi xuống với vẻ yêng hùng và nam nhi nhất mà cơ thể tuổi hai mươi của cậu ta có thể ra vẻ.
(Khán giả cười) Và cậu ta hỏi cô ấy, (tiếng Tây Ban Nha) "chị Ash có bạn trai chưa?"
Cô ấy đáp, (tiếng Tây Ban Nha) "Không, chị ấy có bạn gái mà."
Cậu ta hỏi lại, (tiếng Tây Ban Nha) "Bạn gái á?!?"
Cô ấy đặt dĩa xuống, nhìn chằm chằm vào mắt cậu ta và nói (tiếng Tây Ban Nha) "Ừ, chị ấy có bạn gái.
Thế thôi." Nụ cười tự mãn của cậu ta nhanh chóng chuyển thành nụ cười lịch sự cậu ta vớ lấy đĩa của mình, bỏ đi và quay trở lại làm việc.
Cô ấy không nhìn thẳng vào mắt tôi.
Cô ấy cũng rời khỏi bàn, quay lại làm việc. đó là một cuộc trò chuyện chỉ kéo dài 10 giây, một sự tương tác thật ngắn.
Trên giấy tờ, cô ấy có rất nhiều điểm chung với cậu ta: ngôn ngữ, văn hoá, quá khứ, gia đình, cộng đồng là sợi dây cứu sinh của cô ấy ở đây, nhưng chỉ lối nhân cách của cô ấy đã đè bẹp tất cả những thứ đó.
Và một lát sau, họ đùa nhau bằng tiếng Tây Ban Nha trong bếp, chẳng có liên quan gì với tôi. Đó là sự lưỡng phân.
Cô ấy không phải đặt một người đồng tính lên trên văn hoá của cô ấy.
Cô ấy không phải đặt gia đình lên trên tình bạn của mình.
Đó không phải là tình huống lựa chọn Chúa hay Ash.
(Khán giả cười) (Khán giả vỗ tay) Nhân cách cá nhân của cô ấy bám rễ rất chắc đến nỗi cô ấy có đủ can đảm để giữ cả hai điều.
Sư nguyên vẹn nhân cách của mình là trách nhiệm của mỗi người và chúng ta phải sẵn sàng để bảo vệ nó kể cả trong những tình huống không thoải mái.
Là một người ủng hộ thì phải như vậy. và nếu bạn muốn trở thành một người ủng hộ, bạn phải ủng hộ một cách tích cực. Hãy luôn hỏi, và khi bạn thấy điều gì khó hiểu, hãy quan tâm một cách thật sự.
Một người bạn của gia đình hàng mấy năm đã gọi bạn gái tôi là người yêu tôi.
Thật à? Người yêu á?
Nghe quá tình dục, quá giống phim cấp 3 đồng tính những năm 70.
(Khán giả cười) Nhưng cô ấy đã cố gắng và cô ấy đã hỏi tôi.
Cô ấy đã có thể gọi bạn gái tôi là bạn tôi, hoặc "bạn" tôi, hoặc "bạn đặc biệt" của tôi. (Khán giả cười) hoặc thậm chí tệ hơn, là chẳng hỏi gì cả.
Tin tôi đi, chúng tôi muốn các bạn hỏi.
Tôi thà để cô ấy gọi bạn gái tôi là người yêu tôi,
còn hơn là không nói gì cả. Mọi người thường nói với tôi, "Ash ạ, mình không để ý đâu.
Mình không để ý chuyện chủng tộc, hay tôn giáo, hay giới tính đâu.
Những cái đó không thành vấn đề với mình. Mình không để ý đâu."
Nhưng tôi cho rằng đối lập với sự ghê sợ đồng tính, sự phân biệt chủng tộc, và sự bài ngoại không phải là sự yêu thương, mà là sự thiếu quan tâm.
Nếu bạn không để ý đến sự đồng tính của tôi, thì bạn không để ý đến tôi.
Nếu bạn thấy việc tôi ngủ với ai không quan trọng, thì bạn sẽ không thể hình dung được cái cảm giác khi tôi nắm tay cô ấy bước dọc con đường vào đêm muộn, tiếp cận với người khác và phải quyết định liệu tôi nên tiếp tục nắm tay cô ấy, hay nên buông ra khi tất cả những gì tôi muốn chỉ là siết chặt tay cô ấy hơn.
Và cảm giác chiến thắng nhỏ nhoi khi tôi vượt qua được nỗi sợ và không buông tay cô ấy.
Và cảm giác đê hèn và thất vọng khủng khiếp khi tôi buông tay cô ấy.
Nếu bạn không nhìn thấy sự đấu tranh ấy sự đấu tranh kỳ lạ đối với trải nghiệm con người của tôi bởi vì tôi đồng tính, thì bạn không nhìn thấy tôi.
Nếu bạn muốn trở thành một người ủng hộ, tôi cần bạn phải nhìn thấy tôi.
Là những cá nhân, là những người ủng hộ, là những con người. chúng ta cần phải có khả năng giữ cả hai điều: cả cái tốt và cái xấu, cái dễ và cái khó.
Bạn không học cách giữ cả hai thứ chỉ từ những thứ dễ dãi mà cả từ những thứ khó khăn.
Sẽ ra sao nếu sự lưỡng phân chỉ là bước đầu tiên?
Sẽ ra sao nếu thông qua sự thương cảm, thấu hiểu và sự tương tác con người, chúng ta có thể học được cách giữ cả hai điều?
Nếu có thể giữ được hai điều, chúng ta sẽ giữ được bốn điều, nếu giữ được bốn điều, chúng ta sẽ giữ được tám điều, nếu giữ được tám điều, chúng ta sẽ giữ được hàng trăm điều.
Chúng ta là những cá thể phức tạp, những dòng xoáy của sự mâu thuẫn.
Bây giờ bạn đã giữ rất nhiều điều một lúc rồi.
Bạn phải làm gì để giữ thêm chỉ một vài điều nữa?
Quay trở lại với Toledo, Ohio
Tôi đang ở trước vạch dừng, với đứa cháu ở trên vai và cô nhân viên phờ phạc vừa gọi tôi là bố cháu.
Bạn đã bao giờ bị nhận sai giới tính chưa?
Thậm chí chưa phải thế.
Bạn đã bao giờ bị gọi bằng một cái gì đó không đúng với bạn chưa?
Tôi cảm thấy thế này: Tôi đang ở trong một cơn bão của những cảm xúc trái ngược.
Tôi nổ tung trong nỗi tức giận trộn lẫn với nỗi xấu hổ. Tôi cảm thấy như cả cửa hàng đang nhìn tôi chằm chằm, và đồng thời tôi cảm thấy vô hình.
Tôi muốn nổ tung một tràng thịnh nộ và tôi muốn chui xuống đất.
Và trên tất cả, tôi muốn bỏ đi ngay với nỗi tức giận vì tôi đã mặc một chiếc áo phông ôm sát màu tím mà bình thường tôi chẳng bao giờ mặc để người ta nhìn thấy ngực tôi, để không ai nhận nhầm được.
(Khán giả cười) Nhưng, cho dù tôi đã cố gắng hết sức để mọi người nhìn thấy giới tính của tôi, việc này vẫn xảy ra. Và tôi hy vọng với từng thớ thịt rằng không ai nghe thấy cô nhân viên đó -
em gái tôi, bạn gái tôi, và tất nhiên cả cháu tôi.
Tôi đã quen với việc người thân của tôi bị tổn thương nhưng tôi sẽ làm bất cứ điều gì để bảo vệ những người thân yêu khỏi tổn thương ấy.
Nhưng rồi tôi nhấc cháu tôi khỏi vai, nó chạy đến bên Elsa và Anna - điều mà nó đã chờ quá lâu - thì tất cả những điều đó dường như tan biến mất.
Tất cả chỉ còn lại nụ cười trên khuôn mặt nó.
Và 30 giây mà chúng tôi đã phải chờ 2 tiếng rưỡi để tham dự đã sắp hết, (Khán giả cười) chúng tôi thu dọn đồ, tôi nhìn cô nhân viên một lần nữa, cô ấy cười hối lỗi và mấp máy miệng, "Tôi xin lỗi!"
(Khán giả cười) Lòng nhân đạo, và sự sẵn sàng nhận lỗi của cô ấy khiến tôi nguôi giận ngay lập tức, và tôi nói với cô ấy: "Không sao đâu, thỉnh thoảng tôi vẫn bị thế.
Cám ơn cô." Và tôi nhận ra, khoảnh khắc ấy, tôi không phải lựa chọn làm một người bác hay một nhà đấu tranh, tôi có thể làm cả hai
Tôi có thể sống trong sự lưỡng phân và tôi có thể giữ cả hai điều đối lập.
Khi tôi có thể giữ cả hai điều trong hoàn cảnh ấy, tôi có thể giữ thêm rất nhiều điều khác.
Khi bạn gái tôi dắt cháu tôi ra cửa trước, tôi quay sang em gái tôi và hỏi: "Em thấy có đáng không?"
Em gái tôi trả lời: "Chị còn hỏi sao?
Chị có thấy mặt nó không? Chưa bao giờ nó vui như thế."
(Khán giả cười) "Hai tiếng rưỡi bêu nắng cũng đáng, quyển sách màu đắt cắt cổ mà ở nhà có rồi cũng đáng."
(Khán giả cười) "Chị bị gọi là bố cũng đáng."
(Khán giả cười) Và lần đầu tiên trong đời tôi, tôi cảm thấy đáng khi chịu bị như thế.
Cám ơn Boulder, chúc các bạn buổi tối vui vẻ.
(Khán giả vỗ tay)
Một nhà sinh học về thuyết tiến hóa tại đại học Purdue tên là William Muir nghiên cứu về loài gà.
Ông đã quan tâm đến sự sinh sản... Tôi nghĩ đó là những gì mà tất cả chúng ta đều quan tâm... nhưng rất dễ đo lường trong đàn gà bởi vì chúng ta chỉ cần đếm lấy số trứng.
(Tiếng cười) Ông ta muốn biết cái gì có thể làm cho gà của ông đẻ trứng nhiều hơn, vì thế ông đã thử nghiệm một cách rất hay.
Do gà sống theo đàn, nên trước hết, ông chỉ chọn 1 đàn trung bình, và ông để chúng một mình trong 6 thế hệ.
Nhưng sau khi ông tạo ra nhóm thứ hai gồm những con gà có mức sinh sản tốt nhất... bạn có thể gọi chúng là "siêu gà", và ông ấy tập hợp chúng lại thành 1 siêu nhóm, và mỗi thế hế, ông chọn ra cá thể có năng suất cao nhất để lấy giống.
Sau 6 thế hệ, ông đã phát hiện điều gì?
Nhóm mắn đẻ nhất, tức nhóm thường, hoạt động tốt.
Chúng tròn trịa và đầy đủ lông lá và năng suất trứng đã tăng 1 cách đáng kể.
Còn nhóm còn lại thì sao?
Các con gà đều chết hết chỉ còn ba con.
Chúng mổ những con còn lại cho đến chết.
(Tiếng cười) Những chú gà sinh sản tốt được chọn ra chỉ đạt được thành công của chúng bằng cách đàn áp sự sinh sản của các cá thể còn lại.
Bây giờ, khi tôi đã đi khắp thế giới diễn thuyết và kể câu chuyện này cho nhiều tổ chức và công ty khác nhau, mọi người đêu nhìn thấy sự liên hệ ngay lập tức, và họ đến với tôi và họ nói những điều đại loại như, "Nhóm siêu gà đó, đó là công ty của tôi."
(Tiếng cười) Hoặc là, "Đó là quê tôi."
Hoặc, "Đó là cuộc sống của tôi."
Suốt đời tôi luôn được dạy rằng muốn thăng tiến ta phải cạnh tranh: phải vào học đúng trường, phải chọn đúng việc, giành lấy chức cao, và tôi thật sự chưa bao giờ thấy lời khuyên này truyền cảm cả.
Tôi bắt đầu kinh doanh bởi vì phát kiến điều mới là 1 niềm vui, và bởi vì được làm việc chung với những con người tài năng, sáng tạo tự nó là 1một phần thưởng rồi.
Và tôi chưa bao giờ cảm thấy có động lực bởi quyền lực hoặc bởi những siêu gà, hoặc bởi những ngôi sao.
Nhưng trong suốt 50 năm qua, chúng ta đã vận hành hầu hết các tổ chức và một số xã hội theo mô hình siêu gà.
Chúng ta đã nghĩ rằng thành công đạt được bằng cách chọn những ngôi sao, những người đàn ông thông minh nhất, hoặc đôi khi là phụ nữ, và giao cho họ tất cả nguồi tài chính, tất cả quyền hạn.
Và kết quả thì y như nghiên cứu của Ngài William Muir: tính hung dữ, loạn chức năng và sự tàn phá
Nếu như cách duy nhất để đạt được năng suất cao là bằng cách đàn áp năng suất của các con còn lại, thì chúng ta rất rất cần phải tìm ra 1 cách làm việc tốt hơn và 1 cách sống đẹp đẽ hơn.
(Vỗ tay) Vậy cái gì làm cho 1 số nhóm hiển nhiên thành công hơn và đạt năng suất cao hơn những nhóm khác?
Đó chính là đề tài một nhóm sinh viên ở đại học MIT nghiên cứu.
Họ tập hợp hàng trăm tình nguyện viên, chia họ vào các nhóm và cho họ giải các phép toán rất hóc búa.
Và điều xảy ra rất chính xác với những gì các bạn mong chờ, một số nhóm đã thành công hơn rất nhiều những nhóm khác, nhưng điều thật sự thú vị là những nhóm đạt thành tựu cao không phải là những nhóm mà họ có 1 hoặc 2 người với chỉ số IQ cao đặc biệt.
Cũng không phải những nhóm thành công là những nhóm có chỉ số IQ cộng lại cao nhất.
Thay vào đó, những đội thật sự thành công có ba đặc điểm.
Đầu tiên, họ cho thấy mức độ nhạy cảm xã hội cao đối với người khác.
Điều này được đo bởi bài kiểm tra "Khả năng đọc ý nghĩ từ mắt".
Đó là bài kiểm tra sự đồng cảm được công nhận rộng rãi. và những nhóm đạt điểm cao trong bài kiểm tra đã làm việc tốt hơn.
Thứ hai, các nhóm thành công dành thời gian gần đồng đều cho thành viên vì thế không có chức cao nhất, và cũng không có người nàohoàn toàn lếp vế.
Và thứ 3, những nhóm thành công hơn đều có nhiều phụ nữ hơn.
(Vỗ tay) Điều này bởi vì phụ nữ thường đạt điểm cao trong bài "Khả năng đọc ý nghĩ từ mắt", vậy là, ta có thể nhân đôi năng suất nhờ điểm số đồng cảm cao ư?
Hay ta phải nhận thêm các thành viên đa dạng hơn?
Chúng ta thật sự ko biết được, nhưng điều nổi bật của kinh nghiệm này là nó đã cho thấy những điều đã biết, có những nhóm làm tốt hơn những nhóm khác, bài học chính yếu là sự kết nối xã hội của họ với những người khác.
Vậy điều này diễn ra như thế nào trong thế giới thực?
Những gì xảy ra giữa con người với nhau khá quan trọng bởi vì trong những nhóm có sẵn sự hòa hợp và nhạy cảm với nhau, những ý tưởng mới có thể tuôn trào và phát triển.
Mọi người không bị bế tắc. Họ không phải lãng phí năng lượng.
Một ví dụ: Arup là 1 trong số những công ty kỹ thuật thành công bậc nhất, và nó được giao nhiệm vụ để xây dựng trung tâm đua ngựa cho Olympics Bắc Kinh.
Giờ đây, tòa nhà này đã phải tiếp nhận 2500 chú ngựa thuần chủng dễ bị kích động sau các chuyến bay đường dài, choáng váng vì lệch múi giờ, trong tình trạng sức khỏe không tốt.
Và vấn đề các kỹ sư phải đối mặt là, Lượng phân sẽ phục vụ cho cái gì đây?
Bạn không được dạy về điều này trong trường kỹ thuật đâu... (Tiếng cười) và nó thật sự không phải là thứ mà bạn muốn tính sai, vì thế ông dành nhiều tháng nghiên cứu, nói chuyện với các bác sĩ thú y, tinh chỉnh các bảng tính.
Thay vào đó, ông nhờ sự giúp đỡ và ông đã tìm thấy người đã thiết kế câu loặc bộ Jockey ở New York.
Vấn đề được giải quyết chưa đến một ngày.
Arup tin rằng năn hóa giúp đỡ là cội rễ của thành công.
Sự tương trợ nghe có vẻ yếu đuối, nhưng nó chính xác là mấu chốt cho những nhóm thành công, và nó thường làm tốt hơn sự thông minh cá nhân.
Sự tương trợ có nghĩa là tôi không cần phải biết hết mọi thứ, tôi chỉ cần phải làm việc giữa những người tử tế sẵn lòng nhận và cho đi sự giúp đỡ.
Tại SAP, họ tính ra rằng bạn có thể trả lời bất cứ câu hỏi nào trong 17 phút.
Nhưng không có 1 công ty công nghệ cao nào mà tôi từng làm việc xem đó là 1 vấn đề công nghệ cả, bởi vì điều gây ra sự tương trợ là việc mọi người hiểu nhau hơn.
Nghe có vẻ quá rõ ràng, và chúng ta nghĩ tự nó diễn ra, nhưng ko phải vậy.
Khi tôi điều hành công ty phần mêm đầu tiên của mình, tôi nhận thấy chúng tôi đang gặp bế tắc.
SUốt ngày chỉ toàn xích mích, và tôi dần nhận ra rằng những người tài năng, sáng tạo mà tôi đã thuê không hiểu được nhau.
Họ đã quá tập trung vào công việc cá nhân của mình, họ thậm chí không biết đến người ngồi cạnh nữa, và chỉ khi tôi khẩn khoản nài xin rằng chúng tôi ngừng việc lại và dành thời gian để tìm hiểu nhau chúng tôi đã đạt được thành tựu thực sự.
Đó là cách đây 20 năm, và giờ tôi đi thăm những công ty đã cấm uống cafe tại bàn làm việc bởi vì họ muốn mọi người quây quần xung quanh những máy pha cafe và nói chuyện với nhau.
Người Thụy Điển thậm chí còn có cả 1 cụm từ đặc biệt mô tả cho điều này,
Họ gọi nó là fika, có nghĩa là hơn cả giờ nghỉ uống cafe.
Nó có ý nghĩa là sự khôi phục chung.
Tại công ty Idexx, 1 công ty phía trên bang Maine, họ đã tạo ra những vườn rau trong khuôn viên để mọi người từ những bộ phận khác nhau trong doanh nghiệp có thế làm việc cùng nhau và bằng cách đó hiểu được toàn bộ công ty.
Bọn họ đã bị điên hết rồi ah?
Khá là trái ngược-- họ nhận ra rằng khi công việc trở nên khó khăn, và sẽ luôn có lúc khó khăn nếu bạn đang làm những công việc đột phá rằng thật sự quan trọng, cái mọi người cần là sự hỗ trợ xã hội, và họ cần phải biết ai để yêu cầu sự giúp đỡ.
Công ty ko có ý tưởng; chỉ có con người.
Và cái động viên mọi người là mối liên lạc, lòng thành tín, sự tin tưởng giữa họ với nhau.
Cái quan trọng là hồ tô, chứ không phải là những viên gạch.
Khi bạn đặt tất cả những điều này lại với nhau, bạn có được vốn xã hội.
Đó là sự tín nhiệm và phụ thuộc lẫn nhau xây dựng nên sự tin tưởng.
Thuật ngữ này đến từ nhà xã hội học nghiên cứu về các cộng đồng đã chứng minh khả năng hồi phục những lúc căng thẳng
Vốn xã hội là cái đưa cho công ty lực đẩy, và vốn xã hội là cái làm cho công ty cường tráng.
Điều này có ý nghĩa gì trong thực tiễn?
Nó có nghĩa là thời gian là tất cả, bởi vì vốn xã hội nhân lên với thời gian.
Vì vậy những nhóm làm việc với nhau lâu hơn sẽ tốt hơn, bởi vì rất tốn thời gian để phát triển lòng tin cần thiết cho sự công bình và cởi mở thật sự.
Và thời gian là cái tạo ra giá trị.
Khi Alex Pentland đề nghị với 1 công ty rằng họ nên đồng bộ thời gian uống cafe để mọi người có thời gian nói chuyện với nhau, lợi nhuận tăng lên 15 triệu đô, và sự hài lòng của nhân viên tăng lên 10%.
Không phải phần hời tồi của vốn xã hội khi mà bạn càng dùng càng nhiều hơn.
Đây không phải là về tình đồng đội, không phải là điều lệ cho kẻ lười biếng, bởi vì những người kiểu này có xu hướng là loại người dữ, thiếu kiên nhẫn, hoàn toàn tính toán để nghĩ cho chính mình và đó là những điều họ cho đi.
Xung đột là thường xuyên bởi vì sự thẳng thắn thì an toàn.
Và đó là cách mà các ý tưởng tốt trở thành các ý tưởng tuyệt vời, bởi vì không có ý tưởng nào sinh ra đã hoàn chỉnh.
Nó như khi 1 đứa trẻ mới sinh, khá bầy hầy và khó hiểu, nhưng đầy tiềm năng.
Và chỉ có qua sự đóng góp , niền tin và thử thách to lớn ý tưởng mới bộc lộ được hết tiềm năng.
Và đó là cái mà vốn xã hội hỗ trợ.
Chúng ta thường không hay nói về về tài năng, về sự sáng tạo theo cách này.
Chúng ta thường nói về những ngôi sao.
Vì vậy tôi đã tự hỏi, nếu như chúng ta bắt đầu làm theo cách này, liệu có còn những ngôi sao nữa ko?
Khi tôi đến ngồi tại khán đài ở Học viện Hoàng gia của Trường Kịch Nghệ ở London.
Và điều tôi đã nhìn thấy làm bất ngờ tôi, bởi vì các giáo viên đã không tìm kiếm những cá nhân sắc sảo.
Họ tìm hiểu điều gì đã xảy ra giữa các sinh viên, bởi vì đó là nơi màn kịch ra đời.
Và khi tôi nói chuyện với các nhà sản xuất của những album hit, họ bảo, " ồ, chúng tôi có rất nhiều siêu sao âm nhạc.
Có điều, họ ko tồn tại được lâu.
Đó là những sự cộng sự tuyệt vời tận hưởng sự nghiệp dài lâu, bởi vì họ phát huy những gì tốt nhất từ người khác và đồng thời tìm ra được thứ tốt nhất trong chính bản thân họ."
Khi tôi đến thăm những công ty nổi tiếng vì tài khéo léo và sáng tạo của họ, tôi đã không thấy bất cứ siêu sao nào, vì mỗi người ở đó đều thật sự quan trọng.
Rồi khi tôi nhìn lại sự nghiệp của mình, những người xuất chúng tôi đã có đặc ân được làm việc cùng, tôi đã nhận ra chúng tôi đã có thể cho nhau rất nhiều nếu như chúng tôi ngừng cố để trở thành những siêu gà.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Một khi bạn nhìn nhận đúng đắn về công việc xã hội, sẽ có rất nhiều thứ thay đổi.
Kiểu quản lý bằng cách cạnh tranh tài năng thường gây ra cạnh tranh giữa các nhân viên với nhau.
Sự cạnh tranh bây giờ phải được thay thế bởi vốn xã hội.
Trong nhiều thập kỉ, chúng ta đã cố để động viên mọi người bằng tiền bạc, ngay cả khi chúng ta đã nhận được hàng đống nghiên cứu cho thấy tiền bạc làm ăn mòn mối liên kết xã hội.
Giờ nay, chúng ta cần phải để cho mọi người thúc đẩy lẫn nhau.
Lâu nay chúng ta cho rằng người lãnh đạo là những người hùng duy nhất đáng chú ý, để giải quyết những vấn đề phức tạp.
Giờ đây, chúng ta cần định nghĩa lại sự lãnh đạo như là 1 hoạt động mà trong đó những điều kiện được tạo ra qua đó mọi người có thể thể hiện những suy nghĩ can đảm nhất cùng với nhau.
Chúng ta đều biết điều này sẽ có tác dụng.
Khi Nghị định thư Montreal kêu gọi giảm thiểu khí ga CFC, tổ hợp chloroflouracarbon làm ảnh hưởng lỗ thủng tầng ozone, nguy cơ là rất lớn.
Khí CFC có ở khắp mọi nơi, và không ai biết rằng liệu có tìm thấy thứ thay thế hay không.
Nhưng có một nhóm đã ứng phó với thách thức theo ba nguyên tắc chính.
Đầu tiên là phần đầu của kỹ thuật, Ngài Frank Maslen, đã nói, sẽ không có ngôi sao trong đội này.
Chúng tôi cần tất cả mọi người.
Mỗi người đều có 1 cái nhìn đúng đắn.
Thứ 2, chúng tôi làm việc theo đúng 1 qui tắc: làm việc hết sức mình.
Và thứ 3, ông đã nói với sếp của mình, ông Geoff Tudhope, rằng ông không được xem vào, bởi vì ông biết quyền hạn lớn có thể gây rối như thế nào.
Điều này không có nghĩa Tudhope không làm gì cả.
Ông đem lại không khí làm việc, và ông lắng nghe để đảm bảo rằng họ tôn trọng ý kiến của nhau.
Ý tưởng đó hiệu quả: Vượt qua tất cả những công ty khác, nhóm này đã giải quyết được vấn đề.
Cho đến giờ, Nghị định thư Montreal là thỏa ước môi trường quốc tế thành công nhất từng được thực thi.
Đã có rất nhiều mối đe dọa sau đó, và cũng có nhiều mối đe dọa ngày nay, và ta sẽ không giải quyết được gì nếu như chỉ chăm chăm vào bới một vài cá nhân ngôi sao.
Chúng ta cần tất cả mọi người, bởi vì chỉ khi chúng ta chấp nhận rằng mỗi người đều hữu ích chúng ta sẽ phóng thích được hết năng lượng và sự sáng tạo và động lực cần thiết để tạo ra những điều tốt đẹp nhất.
Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)
Tôi đang thất bại với tư cách 1 phụ nữ Tôi đang thất bại với tư cách một nhà nữ quyền
Tôi có những suy nghĩ rất lôi cuốn về bình đẳng giới, nhưng tôi lo việc chấp nhận danh hiệu "nhà nữ quyền" một cách quá tự do , sẽ không công bằng với các nhà nữ quyền giỏi.
Tôi là một nhà nữ quyền, nhưng là 1 nữ quyền tồi.
Ôi, tôi tự cho mình là 1 nữ quyền xấu.
Hoặc ít nhất, tôi đã viết một tiểu luận, và tôi viết 1 quyển sách " Nhà Nữ Quyền Tồi," và ở các buổi phỏng vấn, người ta bắt đầu gọi tôi là Nhà Nữ Quyền Tồi.
(Cười) Vậy, cái gì bắt đầu để trở thành trò cười đối với tôi vậy một sự xúi dục ám ảnh trở thành thực.
Cho tôi quay lại quá khứ.
Khi tôi còn trẻ, trong phần lớn tuổi teen và đôi mươi, tôi có những ý nghĩ kỳ lạ về nữ quyền như là tóc rậm, giận dữ, ghét nam giới, phụ nữ ghét tình dục -- có lẽ đây là thứ xấu lắm.
(Cười) Ngày nay, tôi nhìn cách phụ nữ bị đối xử trên thế giới, và sự tức giận là một câu trả lời có trách nhiệm hoàn toàn hợp lý.
Nhưng trước đó, Tôi đã lo về giọng điệu người khác khi đoán tôi là một nhà nữ quyền.
Danh hiệu nữ quyền là một sự kết tội, nó là một chữ "F", và không là một từ đẹp.
Tôi bị dán nhãn là một phụ nữ không biết chơi theo luật, là một phụ nữ đòi hỏi nhiều quá, một phụ nữ nghĩ cao quá về mình, dám tin mình bình đẳng -- à, cao hơn quý hơn đàn ông.
Bạn không muốn là người nữ nổi dậy đó, cho đến khi bạn cho rằng bạn giống người đó, và không thể tưởng tượng mình là ai khác.
Khi tôi lớn tuổi hơn, tôi bắt đầu chấp nhận tôi thực là một nhà nữ quyền, và là một nữ quyền kiêu hãnh.
Tôi nắm giữ sự thật rất hiển nhiên: Phụ nữ bình đẳng với nam giới.
Ta xứng đáng được bình đẳng về lương cho cùng công việc.
Chúng ta có quyền đi đến nơi ta muốn, không bị quấy rầy tình dục hoặc bạo hành.
Chúng ta có quyền tiếp cận dễ dàng với hạn chế sinh sản, và dịch vụ sinh sản.
Chúng ta có quyền chọn lựa về cơ thể của mình, không bị pháp luật hay tôn giáo giám sát.
Ta có quyền được tôn trọng.
Còn nữa.
Khi nói về những nhu cầu của phụ nữ, chúng ta cần xem xét những nét riêng của chúng ta.
Chúng ta không chỉ là phụ nữ.
Chúng ta là những người có cơ thể khác, giới tính khác, niềm tin khác, bản năng sinh dục khác, nền tảng khác, năng lực khác, và nhiều thứ nữa.
Ta cần tính đến khác biệt này và cách thức chúng ảnh hưởng trên ta, nhiều như ta giải thích về những điểm chung.
Không có sự tổng hợp này, phong trào phụ nữ sẽ không là gì cả.
Tôi giữ sự thật rất hiển nhiên, nhưng hãy cho tôi nói rõ : Tôi là một đống rác.
Trong tôi đầy mâu thuẫn.
Có nhiều cách sai trái khi tôi thể hiện nữ quyền.
Tôi xin tiếp tục thú nhận.
Khi tôi lái xe đi làm, tôi nghe nhạc ráp nặng với volume hết cỡ
(Cười) Thậm chí lời bài hát còn hạ giá phụ nữ-- ca từ xúc phạm điều thầm kín của tôi -- bài "Salt Shaker"nhóm Yin Yang Twins -- bài này thật hay.
(Cười) "Hãy cho cái đó nhảy trong áo phông ướt đẫm của em.
Cưng, em phải lắc cho đến khi đôi bướu của em rụng rời."
(Cười) Nghĩ về bài đó nhé.
(Cười) Có chất thơ đúng không?
Tôi xấu hổ quá với việc chọn nhạc của tôi.
(Cười) Tôi tin đàn ông làm việc nhiều, nhưng tôi không muốn làm, ôm trọn-- (Cười) hầu hết công việc nội trợ, nhưng còn: giết rận, tỉa cây, cắt cỏ và sửa xe.
Tôi càng không muốn làm mấy thứ đó.
(Cười) Màu hồng là màu tôi thích.
Tôi xem báo thời trang và những thứ thật vui mắt.
Tôi xem "The Bachelor" và các vở kịch lãng mạn, và tôi có trò lố về những câu chuyện thần tiên trở thành sự thật.
Một vài hành vi của tôi trở nên trắng trợn hơn.
Nếu một phụ nữ muốn lấy tên họ của chồng, đó là sự chọn lựa cá nhân, và tôi không được xét đoán.
Nếu một phụ nữ chọn ở nhà để chăm sóc con cái, thì tôi lại gây áp lực cho cô ta.
Vấn đề không phải là cô ta làm mình yếu về kinh tế trong sự chọn lựa này; Vấn đề là xã hội của chúng ta đã gài bẫy phụ nữ và làm cho họ yếu về kinh tế khi họ chọn lựa.
Chúng ta hãy bàn về vấn đề này.
(Vỗ tay) Tôi loại bỏ trào lưu nữ quyền cái không biết đến hoặc làm lệch hướng các nhu cầu của phụ nữ da màu, phụ nữ nhân công, phụ nữ đồng tính và chuyển giới, để thuận lợi cho người gia trắng, trung lưu và phụ nữ thượng lưu.
Xin nghe, nếu đó là phong trào nữ quyền tốt-- thì tôi là nhà nữ quyền xấu.
(Cười) Còn điều này nữa: Là nhà nữ quyền, tôi thấy có nhiều áp lực.
Chúng ta có xu hướng đặt các nhà nữ quyền lên bệ cao.
Chúng ta muốn thật hoàn hảo.
Khi họ làm ta thất vọng, ta lại vui mừng đánh rớt họ khỏi chính bệ cao mà ta đã đặt họ lên.
Như tôi nói, tôi là đồ rác rưởi -- hãy xem tôi bị hất khỏi bệ cao đó trước khi bạn cố gắng đặt tôi lên đó.
(Cưởi) Quá nhiều phụ nữ, đặc biệt phụ nữ cấp tiến và những nhà lãnh đạo công nghiệp, sợ bị dán nhãn nhà nữ quyền.
Họ sợ đứng lên và nói, "Vâng, tôi là một nhà nữ quyền," vì lo ngại về ý nghĩa của cái mác đó, vì sợ không thể đạt tới tầm của kỳ vọng quá lớn.
Hãy lấy ví dụ của Beyoncé, người mà tôi gọi là Nữ Thần.
(Cười) Cô ta nổi lên trong những năm gần đây, như là một nhà nữ quyền xông xáo.
Trong video Music Awards, 2014 kênh MTV cô ta đã trình diễn trước chữ "nhà nữ quyền" cao 10 feet.
Đó là một buổi diễn đáng xem ngôi sao nhạc pop cao giọng ca ngợi nữ quyền làm cho phụ nữ trẻ và đàn ông biết rằng nhà nữ quyền rất đáng được ca ngợi.
Khi giây phút ấy kết thúc, các nhà phê bình tranh luận không dứt về việc liệu Beyoncé có thực là một nhà nữ quyền hay không.
Họ xếp hạng mức nữ quyền của cô ấy, thay vì đón nhận một phụ nữ tài năng và chấp nhận chữ cô ấy chọn.
(Cười) (Vỗ tay) Chúng ta đòi sự hoàn hảo ở nhà nữ quyền, vì chúng ta còn phải đấu tranh nhiều quá, chúng ta muốn nhiều quá, chúng ta đòi hỏi nhiều quá.
Chúng ta vượt xa sự phê bình hợp lý và có tính xây dựng, để mổ xẻ tính nữ quyền của một phụ nữ nào đó, rồi làm tan nát cho đến mức không còn gì.
Ta không cần làm như thế.
Phong trào nữ quyền tồi -- đúng hơn, nữ quyền hồ đồ -- là một khởi điểm.
Nhưng cái gì sẽ xảy đến?
Chúng ta đi từ việc nhận thức sự không hoàn hảo của mình đến trách nhiệm. hay thể hiện qua hành động, và lòng can đảm.
Nếu tôi nghe nhạc rẻ tiền, tôi sẽ tạo một nhu cầu mà theo đó những nhạc sĩ sẽ có động lực làm ra loại nhạc đó nhiều hơn.
Những nhạc sĩ này sẽ không thay đổi cách họ nói về phụ nữ trong các ca khúc cho tới khi chúng ta đòi họ thay đổi bằng cách đe dọa sự tồn tại của họ.
Chắc chăn điều đó rất khó.
Tại sao nó níu kéo vậy?
(Cười) Thật khó để có một chọn lựa tốt hơn, và thật dễ để bào chữa cho một chọn lựa kém hơn.
Nhưng -- khi bào chữa cho những chọn lựa tồi, tôi làm khó hơn cho phụ nữ khi muốn đạt được bình đẳng, sự bình đẳng mà chúng ta xứng đáng có, và tôi cần có được.
Tôi thường nghĩ về những cháu gái 3 và 4 tuổi của tôi.
Các cô bé này thật xinh đẹp, thông minh và bướng, Tất cả chúng rất can đảm.
Tôi muốn chúng lớn lên ở một thế giới nơi chúng được yêu quý vì chúng là những sinh vật mạnh mẽ.
Tôi nghĩ về chúng, và đột nhiên, sự lựa chọn tốt hơn trở nên dễ dàng.
Chúng ta luôn có thể chọn lựa tốt hơn.
Chúng ta có thể thay đổi kênh TV khi một chương trình có nhiều bạo lực giới tính chống lại phụ nữ như thể thao, hay phim "Game of Thrones."
Chúng ta có thể thay đổi kênh radio khi chúng ta nghe thấy bài hát coi thường phụ nữ.
Chúng ta có thể đổi rạp xem phim khi bộ phim không xem phụ nữ hơn những đồ trang trí.
Chúng ta có thể dừng ủng hộ các vận động viên khi họ xem đồng đội nữ không hơn cái bàn đạp.
(Vỗ tay) Mặt khác, đàn ông -- và đặc biệt là đàn ông da trắng-- có thể nói," Không, tôi sẽ không công bố với tạp chí của bạn, hoặc tham gia dự án của bạn, cho tới khi bạn ở trong nhóm rất đông phụ nữ, như là người tham gia, đồng thời là người quyết định.
Tôi chỉ làm với bạn khi công bố của bạn, hoặc tổ chức của bạn, quan trọng hơn mọi thứ khác."
Số phụ nữ này không được đánh giá đúng, nếu được mời tham gia vào các dự án như thế, họ cũng nên từ chối để tránh bị xem thường cho tới khi có nhiều phụ nữ hơn vượt mọi giới hạn thăng tiến, và chúng ta không còn bị động nữa.
Không có những cố gắng này, không có những lập trường này, thành quả của chúng ta sẽ không còn ý nghĩa.
Ta cần có những hành động nhỏ bé và can đảm này với hy vọng sự lựa chọn của chúng ta sẽ kích mọi người thành sức mạnh-- biên tập viên, nhà sản xuất âm nhạc, phim, giám đốc điều hành, nhà lập pháp-- chúng ta có thể chọn lựa mạnh mẽ, can đảm hơn. để tạo ra những thay đổi có ý nghĩa và lâu dài.
Chúng ta có thể táo bạo nói rõ phong trào nữ quyền-- là tốt, xấu, hay vừa tốt vừa xấu.
Dòng cuối trong sách "Nhà Nữ Quền Tồi" của tôi: "Tôi là một nhà nữ quyền tồi còn hơn là không làm gì cả"
Có nhiều lý do cho sự thật này, nhưng trước hết, tôi nói điều đó vì ngày xửa ngày xưa, tiếng nói của tôi biến mất và phong trào nữ quyền giúp tôi lấy lại tiếng nói của mình.
Có một việc rắc rối,
tôi gọi đó là rắc rối vì thế tôi mang hậu quả của việc đã xảy ra.
Vài cậu trai tán tỉnh tôi, khi tôi còn quá nhỏ, tôi không biết bọn con trai làm gì để chiếm một cô gái.
Chúng coi tôi chẳng ra gì.
Tôi bắt đầu tin là tôi không là gì cả.
Chúng làm tôi mất khả năng phát biểu và, tôi không dám tin rằng tôi có thể nói về mọi thứ.
Nhưng -- Tôi đã viết.
Và, tôi đã gặp lại chính mình khi viết.
Tôi viết về tôi để có tự tin hơn.
Tôi đọc phát biểu của nhiều phụ nữ họ có thể hiểu câu chuyện của tôi, và là phụ nữ giống tôi, và hiểu về thế giới của phụ nữ da màu.
Tôi đọc phát biểu của phụ nữ họ nói rằng tôi không phải vô nghĩa.
Tôi học viết như họ, và tôi học viết về tôi.
Tôi đã tìm lại tiếng nói và đã bắt đầu tin rằng lời nói của mình có sức mạnh bất ngờ.
Qua viết và phong trào nữ quyền tôi cũng nhận thấy nếu tôi chỉ hơi can đảm thôi, thì một phụ nữ khác đã có thể nghe tôi, nhìn thấy tôi và nhận ra rằng không một ai trong chúng ta là đồ bỏ đi, mà đó là điều người ta cố nói.
Trên một tay, tôi giữ sức mạnh để làm mọi thứ.
Bên tay kia, tôi giữ cho mình sự khiêm tốn của một người phụ nữ.
Tôi là một nhà nữ quyền tồi, nhưng tôi là một phụ nữ tốt, tôi đang cố trở nên tốt hơn trong cách suy nghĩ, trong lời tôi nói, và trong việc tôi làm, không cần loại bỏ điều gì trong bản tính con người của ta.
Tôi hy vọng tất cả chúng ta có thể làm cùng nhau.
Tôi hy vọng chúng ta có thể trở thành can đảm, nhất là khi chúng ta cần lòng can đảm.
(Vỗ tay)
Vài năm về trước, mẹ tôi mắc chứng viêm khớp dạng thấp.
Cổ tay, đầu gối và ngón chân bà sưng lên khiến bà đi khó khăn
và phải chịu đựng.
những cơn đau mãn tính. Bà không đến nhà thờ nữa
Có khi, mẹ tôi đau đến mức không đánh răng được vào buổi sáng
Tôi muốn giúp bà
Nhưng không biết phải làm sao
Tôi không phải bác sĩ
Tôi là một người nghiên cứu lịch sử y dược.
Vì thế, tôi bắt đầu tìm hiểu về cội nguồn của những cơn đau mãn tính.
Hoá ra là, UCLA có tất cả thông tin về cội nguồn các cơn đau trong hồ sơ lưu trữ.
Và tôi biết đến một câu chuyện - một câu chuyện thần kỳ về một người đã cứu sống - giải thoát - hàng triệu người khỏi những cơn đau Những người như mẹ tôi
Nhưng tôi chưa từng nghe về anh ấy.
Không có tiểu sử hoặc
bộ phim nào về người này. Anh ấy là John J.Bonica.
Nhưng khi tôi biết câu chuyện về anh ấy. anh ấy được biết đến với cái tên Johnny "Bull" Walker
Đó là một ngày hè năm 1941.
Đoàn xiếc dừng chân ở một thị trấn nhỏ thuộc Brookfield, New York.
Khán giả tới để xem người đi trên dây, những chú hề và nếu may mắn họ còn có thể xem trò "đại bác bắn người".
Họ còn đến để xem một người tên là Johnny "Bull" Walker, một người to lớn - trông như thể sẽ bắt bạn phải đưa tiền cho anh ấy.
Một ngày nọ, một giọng nói vang lên trong hệ thống P.A. của đoàn xiếc
Họ cần gấp một bác sĩ đến lều động vật.
Có chuyện xảy ra với người nuôi hổ.
Phần cao trào của màn biểu diễn không như dự kiến. và đầu của ông ấy bị kẹt trong mồm con sư tử.
Ông ấy đang bị ngạt; Mọi người chứng kiến cảnh tượng trong sợ hãi ông ấy vùng vẫy rồi ngất đi.
Khi con sư tử thả lỏng hàm của mình, Người nuôi sư tử ngã xuống đất, bất động.
Sau khi tỉnh lại ông nhận ra một người đang vắt qua người ông.
Đó là Bull Walker.
Anh ấy đã hô hấp nhân tạo để cứu mạng ông.
Anh ấy chưa bao giờ nói với ai, rằng mình là một sinh viên y khoa năm 3.
Anh ấy đi diễn với đoàn xiếc vào mùa hè để kiếm tiền trả học phí, nhưng giữ kín vì lòng tự trọng.
Người ta nghĩ về anh ấy như là một kẻ "phản diện", một người thô bạo chứ không phải một người tốt mọt sách.
Ngay cả bạn học của anh ấy cũng không biết bí mật này.
Anh ấy cho rằng, "Nếu bạn là người hùng, thì hãy là một người hùng bị câm".
Vì vậy, anh ấy không kể với bạn bè về đoàn xiếc, hay về chuyện anh ấy tham gia đấu vật chuyên vào các buổi tối và cuối tuần.
Anh ấy dùng tên giả là Bull Walker, và sau đó là Masked Marvel (Mặt Nạ Anh Hùng).
Anh ấy thậm chí giữ bí mật cả chuyện anh ấy vô địch hạng dưới nặng toàn thế giới.
Trong nhiều năm, John J. Bonica sống cùng lúc nhiều cuộc sống.
Anh ấy vừa là đô vật; vừa là bác sĩ.
Anh ấy vừa là kẻ vô dụng; vừa là người hùng.
Anh ấy gây ra những vết thương, và chữa lành chúng.
Lúc đó, và thậm chí cả 50 năm sau, anh ấy cũng không biết rằng, anh ấy sẽ bỏ lại những cuộc sống đó để tìm ra hướng mới, để chữa lành những nỗi đau.
Sau này, nó đã tạo ra cho y học hiện đại rất nhiều sự thay đổi Tờ báo Time đã gọi anh là cha đẻ của việc chữa lành nỗi đau.
Nhưng đó là chuyện sau này.
Năm 1942, Bonica tốt nghiệp trường y khoa và cưới Emma, một trong số những người mà anh đã hẹn hò vài năm trước đó
Anh ấy vẫn bí mật tham gia đấu vật anh ấy phải làm thế
Anh ấy không có lương khi thực tập ở Bệnh viện St. Vincent, New York.
Nhờ có đai vô địch, anh ấy tham gia đấu ở các đấu trường lớn, như Madison Square Garden, gặp những đối thủ lớn, như Everett "The Blonde Bear" Marshall, và Angelo Savoldi - người 3 lần giành chức vô địch thế giới.
Các trận đấu đã để lại di chứng trên cơ thể anh ấy anh ấy bị trật khớp, gãy xương.
Một đêm nọ, The Terrible Turk đã để lại một vết sẹo như của Capone trên gương mặt anh ấy.
Anh ấy đã phải đeo mặt nạ phẫu thuật để che nó khi đi làm sáng hôm sau.
Bonica đã 2 lần xuất hiện trước O.R. với 1 mắt tím bầm, khiến cho anh ấy khó nhìn mọi vật xung quanh.
Nhưng tệ hơn cả là trấn thương ở tai.
Anh ấy kể rằng cảm giác như có hai quả bóng chày ở hai bên đầu.
Nỗi đau cứ chồng chất lên cuộc đời anh ấy.
Sau đó, anh ấy chứng kiến vợ mình sinh con ở bệnh viện.
Vợ anh thở và rặn một cách khổ sở.
Bác sĩ đỡ đẻ của cô ấy gọi một thực tập sinh đến để cho cô ấy vài giọt ê-the để giảm đau.
Nhưng cậu thực tập sinh mới đi làm được 3 tuần, Cậu ấy lo sợ, và trong khi đang nhỏ ê-the, cậu ta làm họng của Emma khó chịu.
Cô ấy nôn, ngạt thở, mặt tái mét.
Chứng kiến toàn bộ sự việc, Bonica liền đẩy cậu thực tập sinh ra, làm sạch cổ họng cho Emma, cứu vợ và con gái còn chưa ra đời của chính mình.
Vào giây phút đó, anh ấy quyết định sẽ gắn bó với công việc gây mê.
Sau đó, anh ấy còn giúp phát triển phương pháp sinh nở gây tê ngoài màng cứng.
Nhưng trước khi tập trung vào công việc sản khoa, Bonica phải tham gia khoá đào tạo cơ bản
Ngay ngày 6/6/1944 (D-Day), Bonica có mặt ở Trung tâm y khoa quân đội Madigan, gần Tacoma.
Đó là một trong những bệnh viện quân đội lớn nhất nước Mỹ với 7700 giường bệnh.
Bonica chịu trách nhiệm kiểm soát cơn đau cho bệnh nhân.
Lúc đó anh ấy mới 27 tuổi.
Khi điều trị cho rất nhiều bệnh nhân, Bonica bắt đầu để ý rằng các trường hợp thực tế ngược với những gì anh đã học.
Nhìn một cách tích cực, nỗi đau là một loại "báo thức" cho thấy cơ thể phải chịu đựng một vết thương, ví dụ như gãy tay.
Nhưng trong một vài trường hợp, ví dụ như sau khi được cưa đi một bên chân, bênh nhân vẫn thấy đau ở chỗ cái chân không tồn tại đó.
Như vậy nếu vết thương đã được điều trị, thì tại sao cái "báo thức" vẫn kêu?
Có một vài trường hợp khác, chẳng có dấu hiệu nào của vết thương, nhưng người bệnh vẫn thấy đau.
Bonica đã tìm gặp tất cả các chuyên gia ở bệnh viện - các bác sĩ phẫu thuật, bác sĩ thần kinh, tâm thần...
Anh ấy muốn biết quan điểm của họ về bệnh nhân của anh ấy.
Các buổi gặp quá dài tới mức anh ấy phải tổ chức các buổi họp nhóm xuyên trưa.
Nó giống như 1 đội chuyên gia đang chống lại nỗi đau của bệnh nhân
Trước đây chưa từng có ai quan tâm đến cảm giác đau đớn như thế này.
Sau đó, anh ấy đọc rất nhiều sách.
Anh đọc tất cả những quyển sách y có được và cẩn thận ghi chép lại mọi thứ liên quan đến "đau"
Trong số 14.000 trang anh ấy đọc, từ "đau" chiếm 17 và một nửa chỗ đó.
17 và một nửa.
Đối với những phần cơ bản nhất, phổ biến nhất, gây khó chịu nhất của bệnh nhân
Bonica đã bị sốc - Tôi sẽ trích lại câu anh ấy nói, "Sao có thể kết luận như thế được?"
Điều quan trọng nhất, trên phương diện của bệnh nhân thì họ không nói đến.
Tám năm sau đó, Bonica vẫn đề cập đến vấn đề này.
Anh ấy viết tiếp những trang còn thiếu.
Những điều anh ấy viết sau này trở thành Kinh Thánh của nỗi đau.
Trong đó anh ấy đưa ra những phương hướng chữa trị mới, bằng cách sử dụng tiêm thuốc mê vào hệ thần kinh.
Anh ấy cũng lập ra một học viện mới, Pain Clinic, dựa trên những cuộc họp vào buổi trưa đó.
Nhưng điều quan trọng nhất ở cuốn sách của anh là đó là một hồi chuông tinh thần cho ngành y học.
Một lời thỉnh cầu đối với các bác sĩ, hãy chú trọng đến cảm giác đau đớn của bệnh nhân.
Anh ấy đã nhấn mạnh mục tiêu của y học.
Không phải là để bệnh nhân tốt hơn: mà là để cho bệnh nhân cảm thấy tốt hơn.
Anh ấy đã theo đuổi học thuyết của mình trong nhiều năm cho đến khi nó được công nhận vào giữa những năm 70.
Hàng trăm phòng khám được mở ra khắp nới trên thế giới.
Nhưng những gì nó làm được - một bi kịch trớ trêu.
Những năm tháng đấu vật đã ảnh hưởng đến cuộc sống của Bonica.
Anh ấy đã rời khỏi sàn đấu 20 năm, nhưng dấu vết của hơn 1500 trận đấu vẫn còn lại trên cơ thể anh ấy,
Khi đang ở độ tuổi 50, anh phải chịu đựng bệnh viêm xương khớp trầm trọng.
Trong suốt hơn 20 năm, anh đã trải qua 22 cuộc phẫu thuật, bao gồm 4 cuộc phẫu thuật xương sống, và thay thế hông mới liên tục.
Anh gần như chỉ có thể nâng cánh tay hoặc xoay cổ.
Anh phải sử dụng nạng để đi lại.
Bạn bè và học sinh cũ đã trở thành bác sĩ của anh.
Có người cho rằng, anh là người đã tiêm nhiều thuốc nhất trên trái đất này.
Vốn là một người đam mê công việc, anh ấy giờ còn làm nhiều hơn 15 đến 18 tiếng mỗi ngày.
Chưa trị cho mọi người không chỉ là công việc, mà còn là cách chữa trị tốt nhất cho anh ấy.
Anh ấy nói với phóng viên rằng:" Nếu tôi không bận rộn như bây giờ" "Tôi sẽ là một người hooàn toàn tàn phế."
Trong một chuyến công tác đến Florida đầu năm 1980, Bonica được học sinh cũ đưa đến khu Hyde ở Tampa
Họ lái xe qua những hàng cây cọ và dừng lại ở một ngôi biệt thự cổ, với một tầng hầm chất đấy những khẩu súng bạc to lớn.
Ngôi nhà thuộc về dòng họ Zacchini, một rạp xiếc hoàng gia.
Nhiều năm về trước, Bonica đã quan sát họ, trong những bộ trang phục ánh bạc và kính, thực hiện màn biểu diễn mà anh đã từng làm - The Human Cannonball
Nhưng giờ họ cũng đã nghỉ hưu giống như anh.
Thế hệ đó giờ đã ra đi, bao gồm cả Bonica, vậy nên không thể nào biết chính xác hôm đó họ đã nói gì.
Nhưng tôi thích tự tưởng tượng.
Khi những người cùng gánh xiếc đoàn tụ, cùng cho nhau xem những vệt sẹo cũ và mới.
Có lẽ Bonica sẽ cho họ lời khuyên.
Có lẽ anh sẽ nói với họ điều mà anh đã từng nói, rằng quãng thời gian trong rạp xiếc và đấu vật đã làm nên cuộc đời anh ấy.
Bonica được tiếp xúc với nỗi đau một cách gần nhất.
Anh cảm nhận và sống cùng với nó.
Và điều đó khiến cho anh không thể làm ngơ trước những người khác.
Bên cạch sự đồng cảm, anh đã xoay chuyển thế giới, đóng vai trò quan trọng trong việc làm cho y học thừa nhận nỗi đau, trong chính bản thân nó.
Cũng trong thời gian đó, Bonica thừa nhận nỗi đau chính là trải nghiệm phức tạp nhất của con người.
Nó liên quan đến quá khứ, hiện tại, phản xạ và cả gia đình bạn.
Điều đó hoàn toàn đúng với Bonica.
Và điều đó cũng đúng với mẹ tôi.
Bác sĩ rất đơn giản chỉ xem mẹ tôi như là một bệnh nhân một người phụ nữ dành thời gian của mình trong phòng chờ.
Đôi khi tôi cảm thấy bế tắc khi nhìn bà theo cách đó.
Nhưng khi tôi thấy sự đau đớn của Bonica một sự kiên định với cả cuộc đời của ông. Tôi chợt nhớ lại tất cả mọi đau đớn của mẹ tôi.
Trước khi chúng bị viêm và sưng lên, .ngón tay của mẹ đã trở nên vô dụng ở bệnh viện H.R, nơi bà làm việc.
Đôi tay ấy đã gấp cho toàn bộ nhà thờ
Khi tôi còn nhỏ, đôi tay ấy đã cắt tóc cho tôi, lau mũi cho tôi buộc dây giày cho tôi.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Ngay sau Giáng sinh năm ngoái, 132 trẻ em ở California đã nhiễm sởi vì hoặc là đến Disneyland hoặc là tiếp xúc với người đã từng ở đó.
Vi rút sau đó đã lan đến biên giới với Canada, lây nhiễm tới hơn 100 trẻ em ở Quebec.
Một trong những bi kịch đối với sự bùng phát này là bệnh sởi, với khả năng gây tử vong cho trẻ em có hệ miễn dịch yếu, lại là một trong những bệnh dễ dàng phòng tránh nhất trên thế giới.
Liều vắc xin hiệu quả phòng chống bệnh đã có từ hơn một nửa thế kỷ nay, nhưng rất nhiều trẻ em trong vụ dịch ở Disneyland đã không được chủng ngừa bởi vì cha mẹ các em e ngại một chuyện được cho là tồi tệ hơn: tự kỷ.
Nhưng đợi chút -- không phải là báo chí đã khơi mào tranh luận về tự kỷ và vắc xin đã bị vạch trần, đính chính, và bị gọi là một sự gian lận có chủ ý của Tạp chí Y khoa Anh Quốc?
Không phải hầu hết người hiểu biết khoa học biết rằng giả thuyết về vắc xin gây tự kỷ là điều nhảm nhí chứ?
Tôi nghĩ rằng hầu hết bạn biết điều đó, nhưng hàng triệu bậc cha mẹ trên thế giới vẫn tiếp tục lo sợ rằng vắc xin khiến cho con cái họ có nguy cơ bị tự kỷ.
Tại sao vậy?
Đây là tại sao.
Đây là biểu đồ về tỉ lệ bệnh tự kỷ được ước tính tăng dần hàng năm.
Hầu như trong thế kỷ 20, tự kỷ được xem là một tình trạng cực kỳ hiếm thấy.
Một số nhà tâm lý học và bác sĩ nhi khoa đã từng nghe về nó cho rằng trong cả sự nghiệp của họ có thể không gặp một ca nào.
Qua nhiều thập kỷ, tỷ lệ tự kỷ được xem là vẫn ổn định chỉ khoảng 3 hay 4 trẻ trên 10.000 trẻ.
Nhưng sau đó, vào những năm 1990, số lượng bắt đầu tăng như tên lửa.
Những tổ chức gây quỹ như là Autism Speaks thường xuyên đề cập tới tự kỷ như là một dịch bệnh, giống như là bạn có thể bị nhiễm nó từ một đứa trẻ khác trong Disneyland.
Thế thì điều gì sẽ sảy ra?
Nếu không phải là vắc xin, thì là cái gì?
Nếu bạn hỏi một nhân viên của Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh tại Atlanta Điều gì đang diễn ra, họ có thể dựa vào những câu đại loại như "mở rộng tiêu chuẩn chẩn đoán" và "định bệnh tốt hơn" để giải thích những con số tăng vọt này.
Nhưng lời nói đó không làm gì nhiều để giảm đi nỗi sợ hãi của một người mẹ trẻ người đang tìm kiếm sự giao tiếp bằng mắt trên khuôn mặt của đứa con 2 tuổi.
Nếu các tiêu chuẩn chẩn đoán được mở rộng hơn, thì tại sao lúc đầu chúng lại quá thu hẹp?
Tại sao những trường hợp tự kỷ lại quá khó tìm trước những năm 1990?
Năm năm trước đây, tôi quyết định cố gắng trả lời những câu hỏi này.
Tôi thấy là những gì diễn ra ít liên quan hơn đến sự phát triển chậm và thận trọng của khoa học bằng nó liên quan đến sức mạnh ảo tưởng của tài kể chuyện.
Gần như hết thế kỷ 20, các bác sĩ đã kể một câu chuyện về tự kỷ là gì và nó được phát hiện sao, nhưng câu chuyện đó thực tế là không đúng, và hậu quả của nó là tạo ra một tác động to lớn với y tế công cộng toàn cầu.
Có một câu chuyện thứ hai đúng đắn hơn về tự kỷ đã bị mất đi và bị lãng quên trong góc khuất của y văn lâm sàng.
Chuyện thứ hai này kể cho chúng ta mọi điều về cách chúng ta đã tới đây và nơi chúng ta cần đi tiếp.
Chuyện thứ nhất bắt đầu bằng một nhà tâm lý học trẻ em tại bệnh viện Johns Hopkins tên là Leo Kanner.
Vào năm 1943, Kanner đã đăng một bài báo mô tả 11 bệnh nhân trẻ mà họ dường như sống trong những thế giới riêng, không để ý những người xung quanh họ, thậm chí cả cha mẹ của chính họ.
Họ có thể tự làm vui hàng giờ liền bằng cách phe phẩy tay trước mặt họ, nhưng họ lại hoảng hốt vì chuyện nhỏ nhặt như món đồ chơi yêu thích của họ bị di chuyển khỏi nơi thường thấy mà họ không biết trước.
Dựa trên những bệnh nhân được đưa đến phòng khám của mình, Kanner tự biện, tự xướng tự kỷ cực kỳ hiếm thấy.
Đến những năm 1950, là người đứng đầu thế giới về chủ đề này, ông tuyên bố rằng ông đã thấy gần 150 ca thực sự là triệu chứng ông mô tả trong khi đi thực tế những trường hợp nhờ tham vấn ở tận Nam Phi.
Điều đó thực sự không có gì đáng ngạc nhiên. bởi vì tiêu chuẩn của Kanner chuẩn đoán bệnh Tự kỷ cực kỳ giới hạn.
Ví dụ ông không khuyến khích đưa chẩn đoán đối với trẻ đã có những cơn co giật nhưng giờ đây chúng ta biết rằng động kinh rất phổ biến với bệnh tự kỷ.
Ông từng nói rằng ông đã trả về 9 trong 10 đứa trẻ được giới thiệu đến phòng mạch của ông vì bệnh tự kỷ từ những bác sĩ khác mà không đưa ra chẩn đoán tự kỷ.
Kanner là một người thông minh, nhưng một số điều trong các lý thuyết của ông đã không đúng.
Ông phân loại tự kỷ là một dạng của rối loạn tâm lý trẻ nhỏ nguyên nhân từ sự lạnh nhạt và thiếu tình cảm của cha mẹ.
Những em này, theo ông, đã được giữ kín trong tủ lạnh và không được rã đông.
Tuy nhiên, cùng thời điểm đó Kanner cũng đã chỉ ra rằng một số bệnh nhân nhỏ tuổi của ông có những khả năng đặc biệt tập trung trong những lĩnh vực nhất định như là âm nhạc, toán học hoặc trí nhớ.
Một cậu bé tại phòng khám của ông có thể phân biệt 18 bản giao hưởng trước khi được 2 tuổi.
Khi mẹ cậu bé bật một bản nhạc ưa thích, cậu bé tuyên bố chính xác: "Beethoven!"
Nhưng Kanner có một cái nhìn mơ hồ về những khả năng này, nói rằng những đứa trẻ chỉ nhai lại những điều chúng nghe cha mẹ khoa trương của chúng nói, cầu mong để được sự đồng tình.
Kết quả là, tự kỷ trở thành nguồn gốc của xấu hổ và vết nhơ đối với các gia đình và hai thế hệ trẻ em tự kỷ được chuyển tới những cơ sở để tự họ sống, rồi biến mất khỏi thế giới trên diện rộng.
Thú vị thay, cho tới những năm 1970 các nhà nghiên cứu bắt đầu kiểm nghiệm lý thuyết Kanner cho rằng tự kỷ là bệnh hiếm.
Lorna Wing là một nhà tâm lý học về nhận thức ở London người cho rằng lý thuyết Kanner về cha mẹ lạnh lùng là "ngớ ngẩn từ trong máu," khi bà nói chuyện với tôi
Bà và John chồng bà là những người nồng hậu và tình cảm, và họ có một cô con gái bị tự kỷ nặng tên là Suise.
Lorna và John biết được vất vả thế nào để nuôi dạy được một đứa trẻ như Susie khi không có các dịch vụ trợ giúp, giáo dục đặc biệt, và những nguồn khác ngoài tầm với nếu không được chẩn đoán.
Để tác động tới Dịch vụ Y tế Quốc gia mà có nhiều nguồn hơn cần cho những trẻ bị tự kỷ và gia đình chúng, Lorna và Judith Gould đồng nghiệp của bà đã quyết định làm một cái gì đó đáng lẽ đã phải được làm 30 năm trước.
Họ tiến hành một nghiên cứu về tỷ lệ tự kỷ trong cộng đồng.
Họ tìm kiếm một cách kỹ càng ở một khu ngoại ô London là Camberwell để cố gắng tìm thấy các trẻ tự kỷ trong cộng đồng.
Điều mà họ tìm được đã làm sáng tỏ rằng mô hình của Kanner quá hẹp, trong khi đó sự thực tự kỷ đa dạng và phong phú hơn nhiều.
Một số trẻ không nói được gì cả, trong khi những đứa khác lại huyên thuyên niềm đam mê với vật lý thiên văn, khủng long hoặc tìm hiểu về các gia tộc hoàng gia.
Nói cách khác, những đứa trẻ này không vừa trong những cái hộp xinh đẹp, gọn gàng, mà Judith đã đặt vào, và họ thấy nhiều đứa trẻ, khác nhiều so với khuôn mẫu cứng nhắc của Kanner đã suy đoán.
Đầu tiên, họ không biết làm gì để số liệu của họ có ý nghĩa.
Làm sao mà không ai đề cập tới những đứa trẻ này trước đây?
Sau đó Lorna tìm thấy nguồn tham khảo trong một bài báo được xuất bản ở Đức vào năm 1944, một năm sau bài báo của Kanner, và rồi bị quên lãng, bị chôn vùi trong đống tro của một thời khủng kiếp mà không ai muốn nhớ lại hoặc nghĩ về nó.
Kanner biết về bài báo có tính cạnh tranh này, như đã thận trọng tránh nhắc tới nó trong công trình của ông.
Nó thậm chí đã chưa từng được dịch sang tiếng Anh, nhưng may thay, chồng của Lorna biết tiếng Đức, và ông dịch ra cho bà.
Bài báo này đã đưa ra một câu chuyện khác về tự kỷ.
Tác giả của nó là một người đàn ông tên Hans Asperger, là người điều hành một ngôi trường kết hợp giữa phòng khám và nội trú ở Vienna vào những năm 1930.
Ý tưởng của Asperger về việc giáo dục trẻ em có khả năng học tập khác nhau là sự tiến bộ, thậm chí bằng các tiêu chuẩn thời đó.
Buổi sáng ở phòng khám của ông bắt đầu bằng tập thể dục cả lớp với âm nhạc, và những đứa trẻ được cho chơi vào các buổi chiều Chủ Nhật
Thay vì đổ lỗi cho cha mẹ gây ra tự kỷ, Asperger đóng khung nó là một tật nguyền suốt đời, do nhiều gen gây ra mà cần nhiều hình thức thương cảm trong sự hỗ trợ và giúp thích nghi trên con đường của cả cuộc đời một người.
Thay vì điều trị những đứa trẻ trong phòng khám như bệnh nhân, Asperger gọi chúng là những giáo sư nhỏ bé, và chiêu mộ sự giúp đỡ của họ trong việc phát triển các phương pháp giáo dục chỉ duy phù hợp với họ.
Điều quan trọng là Asperger nhìn nhận tự kỷ là một sự đa dạng liên tục bắt nhịp cho một khoảng rộng đáng kinh ngạc của thiên tài và khuyết tật.
Ông tin rằng tự kỷ và các đặc điểm tự kỷ rất phổ biến và luôn như vậy, xem các khía cạnh của sự liên tục này trong nguyên mẫu quen thuộc của văn hoá nhạc pop như một nhà khoa học lúng túng về giao tiếp xã hội và một vị giáo sư hay quên.
Ông ấy đã tiến một bước xa hơn để nói rằng, dường như sự thành công trong khoa học và nghệ thuật, một gạch nối cho (chữ) tự kỷ là cần thiết.
Lorna và Judith nhận ra rằng Kanner đã sai lầm khi cho rằng tự kỷ là bệnh hiếm cũng như khi cho rằng cha mẹ đã gây ra nó.
Nhiều năm sau đó, họ đã âm thầm làm việc với Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ để mở rộng tiêu chuẩn chẩn đoán để phản ánh sự đa dạng của cái họ gọi là "phổ tự kỷ".
Vào cuối những năm 1980 và đầu những năm 1990, những thay đổi của họ có hiệu lực, đã thay thế mô hình hẹp của Kanner bằng mô hình rộng và bao trùm của Asperger.
Những thay đổi này đều có trước có sau.
Tình cờ, khi Lorna và Judith làm việc sau hậu trường để cải cách các tiêu chuẩn, mọi người trên thế giới thấy được một người trưởng thành bị tự kỷ lần đầu tiên.
Trước khi bộ phim "Rain Man" trình chiếu vào năm 1988, chỉ có một nhóm rất nhỏ vừa xuất hiện các chuyên gia biết thế nào là tự kỷ, nhưng sau sự diễn xuất khó quên của Dustin Hoffman trong vai Raymond Babbitt mang đến cho "Rain Man" bốn Giải thưởng Hàn Lâm, các bác sĩ nhi khoa, bác sĩ tâm lý, giáo viên và cha mẹ trên khắp thế giới đã biết được tự kỷ là như thế nào.
Ngẫu nhiên cùng thời điểm đó, bộ trắc nhiệm lâm sàng đơn giản đầu tiên để chẩn đoán tự kỷ được đưa vào sử dụng.
Bạn không cần phải có sự liên hệ với nhóm nhỏ chuyên gia kia để cho con bạn được chẩn đoán.
Sự kết hợp giữa bộ phim "Rain Man," sự thay đổi của tiêu chuẩn chẩn đoán, và sự triển khai của bộ trắc nghiệm này đã tạo ra một hiệu quả có tính mạng lưới, một cơn bão hoàn hảo về nhận thức về tự kỷ.
Số lượng được chẩn đoán bắt đầu tăng vọt, giống như là Lorna và Judith đã dự đoán, thực tế là hy vọng nó sẽ như vậy, để giúp những người tự kỷ và gia đình họ cuối cùng có được sự hỗ trợ và những dịch vụ mà họ đáng được hưởng.
Sau đó Andrew Wakefield xuất hiện quy cho sự tăng vọt của chẩn đoán từ vắc xin, một câu chuyện đơn giản, mạnh mẽ và mang niềm tin mê hoặc nhưng cũng sai lầm giống lý thuyết của Kanner rằng tự kỷ rất hiếm vậy.
Nếu ước tính hiện tại của CDC, rằng một trong 68 trẻ em ở Mỹ có trong phổ tự kỷ, là đúng, thì người tự kỷ là một trong những nhóm thiểu số lớn nhất thế giới.
Trong những năm gần đây, những người tự kỷ tụ họp với nhau trên internet. để phản đối khái niệm rằng họ là những mối rắc rối cần được giải quyết bằng các tiến bộ y khoa kế tiếp, đưa ra thuật ngữ "sự đa dạng thần kinh" để tôn vinh đối với sự đa dạng về sự nhận thức con người.
Một cách để hiểu về sự đa dạng thần kinh là nghĩ về các thuật ngữ của các hệ thống vận hành của con người.
Giống như việc một cái máy tính không chạy Windows không có nhĩa là nó hỏng.
Theo chuẩn của tự kỷ, bộ não bình thường của con người rất dễ dàng bị chi phối, ám ảnh xã hội, và chịu đựng thiếu hụt sự chú ý vào chi tiết.
Chắc rằng những người tự kỷ sẽ rất khó khăn sống trong một thế giới không xây cho họ.
70 năm sau, chúng ta vẫn làm theo Asperger, người cho rằng việc "chữa khỏi" cho hầu hết những khía cạch khiếm khuyết của tự kỷ có thể thực hiện được từ các giáo viên hiểu biết, sự điều tiết phù hợp của người quản lý, cộng đồng hỗ trợ, và cha mẹ tin tưởng vào tiềm năng của con cái họ.
Một người phụ nữ tự kỷ tên Zosia Zaks đã từng nói, "Chúng tôi cần tất cả mọi người trên khoang để chỉnh hướng con tàu loài người"
Vì chúng ta hướng tới một tương lai bất định, chúng ta cần tất cả mọi loại hình trí tuệ con người trên hành tinh này làm việc cùng nhau để vượt qua những trở ngại mà chúng ta phải đối mặt trong xã hội.
Chúng ta không thể lãng phí bất kỳ bộ não nào.
Xin cảm ơn.
(Khán giả vỗ tay)
Blah blah blah blah blah.
Blah blah blah blah, blah blah, blah blah blah blah blah blah.
Blah blah blah, blah.
Tôi vừa nói cái quái gì vậy?
Dĩ nhiên các bạn không biết. vì các bạn không thể hiểu được.
Nó không rõ ràng.
Nhưng hy vọng cách nói kiên quyết vừa rồi chí ít cũng khiến lời nói thêm phần quyến rũ bí ẩn.
Vậy nên rõ ràng hay bí ẩn?
Đó là 2 yếu tố cần cân bằng trong công việc thiết kế đồ họa của tôi. cũng như trong cuộc sống, khi là dân New York hàng ngày, có hai yếu tố khiến tôi mê mẩn.
Hãy xem 1 ví dụ.
Có bao nhiêu người biết đây là gì?
Vậy, bây giờ thì có ai biết không?
Thôi được. Nhờ có thêm 2 đường nét khéo léo của thiên tài Charles M. Schulz, ta có được 7 nét khỏe khoắn mà tổng thể truyền đạt tạo được một thực thể đầy cảm xúc, làm say mê cả trăm triệu người hâm mộ. trong hơn 50 năm qua.
Đây là bìa của một quyển sách tôi đã thiết kế, quyển sách về Schulz, và nghệ thuật của ông, sẽ được xuất bản mùa thu năm nay, và đây là toàn bộ bìa sách.
Không hề có thêm một yếu tố chữ hay thông tin đồ họa nào, và tên của quyển sách là "Chỉ Những Gì Cần Thiết."
Ví dụ này tượng trưng cho những quyết định tôi phải đưa ra mỗi ngày về những thiết kế mà tôi cảm thụ, và những thiết kể mà tôi tạo ra.
Vậy sự rõ ràng là?
Sự rõ ràng là luận điểm trực tiếp.
Thô, thật thà, thẳng thắn.
Ta tự hỏi mình điều này. ["Khi nào ta cần rõ ràng?"] Những sơ đồ như thế này, dù ta có đọc được hay không, cũng cần phải rất, rất rõ ràng.
Phải không?
Đây là 1 ví dụ tôi thích gần đầy về sự rõ ràng trong thành phố, chủ yếu vì tôi rất hay trễ giờ, nên tôi luôn phải vội vàng.
Khi những bảng đếm lùi này xuất hiện vài năm trước tại các ngã tư, tôi thấy rất hài lòng, vì giờ đây tôi đã biết mình có bao nhiêu giây để qua đường trước khi bị xe tông.
6 giây? Tôi có thể làm được. Còn bây giờ hãy xét đến mặt đối lập của sự rõ ràng, và đó chính là sự bí ẩn.
Sự bí ẩn thì phức tạp hơn nhiều trong định nghĩa của nó.
Sự bí ẩn cần được giải mã, và khi bí ẩn quá quyến rũ, ta sẽ rất hứng thú giải mã.
["Khi nào ta trở nên bí ẩn?"] Vào Thế chiến II, người Đức rất muốn giải mã ghi chép này. và họ không làm được.
Đây là một mẫu thiết kế tôi đã thực hiện gần đây cho quyển tiểu thuyết của Haruki Murakami, tác giả mà tôi đã thiết kế bìa qua hơn 20 năm nay, và đây là tiểu thuyết về một thanh niên cùng 4 người bạn thân, nhưng bất chợt, sau năm đầu đại học, họ bất ngờ ngắt liên lạc với anh mà không một lời giải đáp, khiến anh rất tổn thương.
Tên của những người bạn này hàm ý liên quan đến màu sắc trong tiếng Nhật.
Anh Đỏ, anh Xanh Lam, chị Trắng, và chị Đen.
Tên của chàng thanh niên, Tsukuru Tazaki, chẳng liên quan đến màu nào, vì vậy biệt hiệu của anh là Không Màu, và khi nhìn lại tình bạn của 5 người, Anh chàng cảm thấy mỗi người họ như 5 ngón tay trên một bàn tay.
Vì vậy tôi đã diễn tả ý niệm khá trừu tượng này. Nhưng còn nhiều điều ẩn sau bề mặt của câu chuyện, Cũng như còn nhiều điều bí ẩn đằng sau bìa sách này.
4 ngón tay giờ đây thể hiện 4 tuyến tàu cao tốc trong hệ thống ngầm ở Tokyo, đóng vai trò quan trọng trong câu chuyện.
Và ở đây là tuyến tàu Không Màu lần lượt cắt các tuyến tàu khác, chủ yếu là hành động của chàng thanh niên trong câu chuyện.
Anh lần lượt tìm đến từng người bạn cũ của mình để tìm hiểu vì sao họ đã đối xử với anh như vậy.
Và đây là sản phẩm 3D thực tế trên bàn làm việc của tôi, và điều tôi mong đợi là các bạn sẽ cảm thấy tò mò với hình thù bí ẩn của nó, và muốn đọc quyển sách này để giải mã và tìm hiểu kĩ hơn vì sao nó có hình dáng như vậy.
["Thổ ngữ thị giác"] Đây là cách sử dụng một loại bí ẩn quen thuộc hơn.
Điều này nghĩa là sao?
Là thế này. ["Khiến thứ này trông như thứ khác"] Thổ ngữ thị giác là cách ta quen nhìn nhận một vật thể nhất định được áp dụng cho một vật thể khác, cho ta một cách nhìn nhận khác.
Đây là phương thức tôi muốn sử dụng cho một tuyển tập của David Sedaris với nhan đề này. ["Mọi Vẻ Đẹp Bạn Cần Trên Đời"] Thử thách đặt ra là: Nhan đề này chẳng có ý nghĩa gì cả.
Một mệnh đề không liên quan đến bất kì bài viết nào trong sách.
Chỉ là một câu nói mà bạn trai tác giả bắt gặp trong mơ.
Bạn cũng hiểu rồi đó... Cho nên, thường ngày khi thiết kế tôi có thể lấy cảm hứng từ chữ, nhưng chữ thì chỉ có thế này thôi.
Một tiêu đề bí ẩn và vô nghĩa là tất cả những gì tôi có. Nên tôi đã thử suy nghĩ: Ta thường thấy những từ ngữ có vẻ thần bí nhưng thực chất vô nghĩa ở đâu?
Và dĩ nhiên, không lâu sau đó, sau một buổi ăn tối với món Trung Quốc, vật này đã xuất hiện, và tôi nghĩ, "Ồ, đây rồi, ý tưởng tuôn trào!" Tôi luôn thích thú với lời ngụ ý bí hiểm trong mấy cái bánh quy tiên đoán, thường có vẻ rất sâu sắc, nhưng nghĩ kĩ thì... chẳng có nghĩa gì.
"Chẳng ai biết sẽ lợi được gì khi ta phớt lờ tương lai"
Thấy chưa? Nhưng ta có thể dùng 'thổ ngữ thị giác' này để áp dụng cho ông Sedaris, vì ta quá quen thuộc với hình ảnh bánh quy tiên tri rồi, ta chẳng cần thấy hình ảnh chiếc bánh để nhận biết.
Ta chỉ cần thấy hình ảnh ngộ nghĩnh và biết ta yêu thích David Sedaris, và ta hy vọng đây sẽ là một quyển sách cực thú vị.
["'Kẻ Lừa Đảo' của David Rakoff"] David Rakoff là một nhà văn tuyệt vời Và anh gọi quyển sách đầu tiên của mình là "Kẻ Lừa Đảo" Vì anh được giao cho những bài viết tạp chí buộc anh phải làm những điều không phù hợp khả năng.
Tưởng tượng anh là một gã thành thị gầy còm nhưng tạp chí GQ lại gửi anh đến sông Colorado Để chèo thuyền vượt thác, xem anh sống sót ra sao.
Và anh đã viết về những sự kiện này, việc anh cảm thấy mình lừa dối và không phải bản thân mình.
Do đó, tôi muốn bìa quyển sách này cũng lừa dối về bản thân nó đồng thời tôi muốn thể hiện phản xạ của người đọc.
Ý tưởng này dẫn tôi đến graffiti.
Tôi rất thích tranh đường phố (graffiti).
Tôi nghĩ ai sống trong môi trường đô thị đều bắt gặp graffiti ở mọi nơi, đủ loại khác nhau.
Tôi chụp tấm ảnh này ở Lower East Side (tên một địa danh) chỉ là một máy biến áp bên vệ đường với đủ loại graffiti trên đó.
Dù bạn nhìn vào đây và nghĩ "Ôi nghệ thuật đô thị thật đáng yêu" hay bạn sẽ phản ứng "Đây là sự xâm phạm tài sản chung" thì chúng ta vẫn phải đồng ý rằng ta chẳng thể đọc được gì.
Đúng chứ? Không có thông điệp rõ ràng nào.
Còn có một loại graffiti khác mà tôi thấy còn thú vị hơn, tôi tạm gọi là 'graffiti biên tập'.
Tấm ảnh này được chụp gần đây ở ga điện ngầm, thường ta sẽ thấy những câu ngớ ngẩn, thô tục, nhưng câu này lại khá thú vị, đây là một tấm áp phích nói về rah-rah Airbnb, Và ai đó đã dùng bút lông, 'biên tập' lại với ý nghĩ cá nhân họ.
Điều này thu hút sự chú ý của tôi.
Làm thế nào tôi có thể áp dụng hình ảnh này vào bìa sách?
Tôi nhận quyển sách của tác giả này, tôi đọc thử, và tôi suy nghĩ, gã này đang nói dối, hắn là một kẻ lừa đảo.
Thế là tôi vớ cây bút lông, trong lòng ấm ức, nguệch ngoạc trên bìa sách cho thỏa.
Thiết kế xong. Và họ đã duyệt thiết kế này! Tác giả cũng thích, nhà xuất bản cũng thích, và đó chính là cách mà quyển sách được xuất bản khắp thế giới, thật thú vị khi thấy mọi người đọc quyển sách này trên tàu điện đi dạo cũng đọc quyển này và cầm nó trên tay, và trông mọi người như bị điên vậy.
(Cười) ["'Perfidia', tiểu thuyết của James Ellroy"] James Ellroy là một tiểu tác gia trinh thám, bạn tốt của tôi, đã làm việc cùng tôi khá nhiều năm.
Anh được biết đến với tác phẩm như "Hoa Thược Dược Đen" hoặc "Bí mật L.A."
Còn đây là tiểu thuyết mới nhất, với một cái tên khá bí ẩn dù có nhiều người có thể hiểu được, nhưng cũng khá nhiều người không biết.
Đây là câu chuyện về một thám tử Mỹ gốc Nhật ở Los Angeles năm 1941 đang điều tra một vụ án.
Và rồi trận Trân Châu Cảng diễn ra cứ như cuộc đời anh chưa đủ phức tạp, mâu thuẫn chủng tộc gay gắt, và những trại tập trung người Mỹ gốc Nhật mọc lên nhanh chóng quá nhiều sức ép và mọi chuyện rất tồi tệ trong cuộc điều tra của anh.
Ban đầu tôi hiểu câu chuyện này theo nghĩa đen sử dụng hình ảnh Trân Châu Cảng và kết hợp với Los Angeles rồi tạo ánh bình minh u ám ở đường chân trời thành phố.
Và đó là hình ảnh Trân Châu Cảng ghép trên Los Angeles.
Tổng biên tập đã nói rằng, "Trông cũng khá thú vị đấy nhưng tôi nghĩ anh có thể làm tốt hơn và làm mọi thứ đơn giản lại."
Thế là tôi trở lại bàn vẽ như mọi khi.
ngoài ra, khi để ý đến hoàn cảnh xung quanh, tôi làm việc ở một tòa cao ốc ở Midtown và mỗi đêm trước khi rời văn phòng, tôi phải nhấn cái nút này để ra ngoài, và cánh cửa kính to mở ra, dẫn tôi đến thang máy.
Một đêm nọ, bất ngờ tôi lại nhìn cái nút này, với một góc nhìn hoàn toàn mới.
Vòng tròn đỏ, nguy hiểm.
Và tôi nghĩ hình ảnh này thật dễ hiểu và quen thuộc chắc hẳn nó được dùng cả tỉ lần rồi, nên tôi đã tìm trên Google, nhưng không tìm thấy bìa sách nào trông giống thế này cả, vậy hóa ra đây chính là giải pháp cho vấn đề, mang tính đồ họa cao, thú vị hơn và tạo được ấn tượng với ý tưởng về một cảnh rạng đông khá đặc biệt trên bầu trời L.A. và nước Mỹ.
["'Gulp' Chuyến du hành qua hệ thống tiêu hoá của con người"] Mary Roach là một nhà văn tuyệt vời, cô có thể viết về những chủ đề khoa học khô khan một cách không khô khan chút nào; mà còn khiến chúng trở nên rất thú vị.
Và đối với trường hợp này, đó là về hệ thống tiêu hoá của con người.
Vậy nên tôi cố tưởng tượng xem cái bìa của cuốn sách này sẽ như thế nào.
Đây là một bức chân dung. (Cười) Mỗi sáng tôi đều ngắm mình trong gương trên tủ đựng thuốc xem lưỡi của mình có bị đen không.
Nếu không, tức là tôi còn khoẻ chán.
(Cười) Tôi đề nghị mọi người cũng nên làm vậy.
Nhưng tôi cũng bắt đầu suy nghĩ, đây là phần mở bài của chúng ta.
Đúng không? Đi vào trong cơ quan tiêu hoá
Nhưng tôi nghĩ tất cả chúng ta đều đồng ý rằng hình ảnh thật của miệng con người, ít nhất là dựa trên bức chân dung này, thì thật không phù hợp cho một bìa sách. Vậy nên, một bức hình minh hoạ đã được làm ra mà rõ ràng là "ngon miệng" hơn (có thể chấp nhận được) và gợi nhắc chúng ta rằng tốt nhất là nên tiếp cận hệ tiêu hoá từ đầu này của quá trình...
(Cười) Tôi còn không cần phải nói hết câu nữa.
Được rồi. ["Sự bí ẩn vô ích"] Điều gì sẽ xảy ra khi rõ ràng và bí ẩn bị lẫn lộn với nhau?
Chúng ta có thể nhận thấy điều này mọi lúc.
Đây là cái mà tôi gọi là sự bí ẩn vô ích.
Tôi đi xuống trạm xe điện ngầm -- Tôi đi xe điện ngầm nhiều lắm -- và mảnh giấy này được dán vào một thanh dầm.
Và lúc bấy giờ tôi nghĩ, uh-oh, tàu thì sắp đến và tôi thì đang cố đoán xem tờ giấy này nói gì, và cám ơn vì thông tin "hữu ích".
Một phần của vấn đề ở đây là người ta đã phân mảnh thông tin theo cách mà họ nghĩ là sẽ hữu ích, mà thẳng thắn thì, không hữu ích gì hết.
Vậy nên đây là sự bí ẩn không cần thiết.
Cái chúng ta cần là sự rõ ràng hữu ích, nên, để cho vui, tôi đã thiết kế lại.
Mẫu này sử dụng những yếu tố giống hết phiên bản trước.
(Vỗ tay) Cám ơn. Tôi vẫn đang chờ một cuộc gọi từ MTA. Bạn biết không, tôi thật ra còn không dùng nhiều màu như họ.
Họ còn không để tâm đến chuyện tô màu xanh cho số 4 và 5 lũ đần độn đó. Điều đầu tiên chúng ta thấy là có sự thay đổi trong dịch vụ, tiếp đến, trong 2 câu hoàn chỉnh với mở đầu, giữa và kết câu, nó cho chúng ta biết cái gì thay đổi và cái gì sắp xảy ra.
Bảo tôi điên đi! ["Bí ẩn hữu ích"] Được rồi.
Đây là một sự bí ẩn mà tôi mê tít: bao bì đóng gói.
Bản thiết kế lại cho lon Diet Coke bởi Turner Duckworth đối với tôi là một tác phẩm nghệ thuật.
Nó thật sự là một công trình nghệ thuật.
Tuyệt đẹp! Nhưng cái làm cho tôi thấy phấn khởi ở vai trò là một nhà thiết kế là việc anh ta mang thổ ngữ thị giác của lon Diet Coke -- kiểu chữ, màu sắc, nền bạc -- và anh ấy đã tối giản chúng chỉ để những phần quan trọng nhất, nên giống như việc ngược lại với khuôn mặt Charlie Brown.
Giống như là, làm sao để cho họ vừa đủ thông tin để họ biết nó là gì nhưng vẫn nhờ vào những kiến thức họ có sẵn về cái thứ này?
Trông nó thật tuyệt, và khi bạn đi vào một cửa hàng và bất ngờ nhìn thấy nó trên kệ, thật là tuyệt vời!
Nó khiến cho chủ đề kế tiếp -- ["Sự rõ ràng vô ích"] -- càng thêm chán chường, ít nhất là với tôi.
Ok, một lần nữa, chúng ta cùng đi xuống đường xe điện ngầm, sau khi lon Coke này được sản xuất, đây là những tấm ảnh tôi đã chụp được.
Trạm xe điện ngầm Quảng trường Thời Đại: Coca-Cola đã mua toàn bộ mọi thứ cho mục đích quảng cáo.
OK? Có thể vài người trong số các bạn biết chuyện này đang dẫn đến đâu.
E hèm.
"Bạn đến New York với quần áo ở trên lưng, tiền mặt trong túi, mắt hướng về mục tiêu
You're on Coke." "Bạn đến New York với tấm bằng thạc sĩ, một bộ vest sạch sẽ, và một cái bắt tay rất chặt.
You're on Coke." Những slogan này đều là thật! Ngay cả những cây cột đỡ cũng không được tha ngoại trừ việc họ đổi sang Yoda Mode. "Coke you're on." ["Xin lỗi, tôi CÁI GÌ??"] Chiến dịch này là một bước đi vô cùng sai lầm.
Chúng được dẹp bỏ gần như ngay lập tức do phản ứng dữ dội của người tiêu dùng và những dị bản được "chế biến" lại trên mạng -- (Cười) -- và cái chấm bên cạnh "You're on," không phải là một dấu chấm, mà là dấu TM.
Vậy nên, cám ơn rất nhiều.
Đối với tôi, thật là kì quái bởi họ đã có thể làm bao bì đẹp và hoàn hảo một cách huyền bí đến vậy mà cái thông điệp thì lại sai một cách quá rõ ràng và không thể chấp nhận.
Tôi thấy chuyện này thật là "phi thường".
Tóm lại, tôi hi vọng là tôi đã có thể chia sẻ với mọi người một phần hiểu biết về cách sử dụng sự rõ ràng và bí ẩn trong công việc của tôi, cách bạn có thể cân nhắc về việc trở nên rõ ràng hơn trong cuộc sống, hoặc là thêm một chút bí ẩn và tránh trở nên quá cởi mở.
(Cười) Và nếu tôi chỉ có thể trao cho các bạn một điều duy nhất từ cuộc nói chuyện này, tôi hi vọng nó là: Blih blih blih blah. Blah blah blih blih. ["'Judge This,' Chip Kidd"] Blih blih blah blah blah.
Blah blah blah. Blah blah.
(Khán giả vỗ tay)
Mọi nhóm bạn gái đều có một cô nàng vui tính, một người để tìm đến khi buồn, một người bảo bạn phải chấp nhận khi bạn có một ngày mệt mỏi.
Và nhóm này cũng không khác biệt gì.
Ngoại trừ việc đây là những người phụ nữ sáng tạo cùng nhau tụ họp trước hết là để kết bạn, sau đó trở thành gia đình ở những nơi ít ngờ tới: chiến trường Special Operations.
Ở đó tình bạn và lòng dũng cảm của những người phụ nữa này được gắn kết không chỉ vì những gì họ chứng kiến và chiến đấu, mà còn bởi họ đã ở đó trong hoàn cảnh phụ nữ lúc bấy giờ bị cấm tham gia chiến đấu, và người Mỹ không hề biết sự xuất iện của họ.
Câu chuyện bắt đầu từ những người chỉ huy của trận chiến, một số quân sĩ trong quân đội Mĩ đã nói rằng: "Chúng ta cần phụ nữ giúp đỡ để vượt qua cuộc chiến này."
Có người tranh cãi rằng "Người Mỹ đáng lẽ không nên giết chóc đến tàn cuộc như vậy,"
"Cần thêm kiến thức và sự thấu hiểu."
Như mọi người đã biêt, muốn hiểu điều gì đã xảy ra trong một cộng đồng hay ở nhà, hãy hỏi những người phụ nữ, cho dù bạn nói về Bắc Afghanistan, hay Bắc California.
Nhưng trong trường hợp này, đàn ông không thể nói chyện với phụ nữ, vì trong xã hội dè dặt và truyền thống như của người Afghanistan, có thể gây sự xúc phạm nghiêm trọng.
Do vậy bạn cần những nữ binh sĩ ở đó.
Có nghĩa là, phụ nữ sẽ được tuyển mộ tham chiến để phục vụ quân đội bên cạnh Rangers và Navy SEALs, sẽ thấy những người thực chiến ít hơn 5% toàn bộ quân số.
Ít hơn 5%.
Lời kêu gọi truyền đi.
"Những nữ binh sĩ: trở thành một phần lịch sử.
Hãy tham gia vào trận Special Operations ở Afghanistan"
Đó là năm 2011.
Từ Alabama đến Alaska, một nhóm phụ nữ luôn muốn làm điều gì đó bên cạnh những điều tốt nhất của những điều tốt nhất, và tạo sự khác biệt cho đất nước họ, đã đáp lại lời kêu gọi đó.
Họ không làm vì chính trị, mà phục vụ có mục đích.
Do đó họ tới Bắc Carolina để tranh một vị trí trong những đội này để được vào hàng ngũ tiên phong của Special Operations, nhanh chóng định hình và tìm ra một cộng đồng, mà họ chưa từng thấy những điều tương tự.
Những người phụ nữ dũng mãnh được quân trang đầy đủ, và được định hướng để tạo ra sự khác biệt.
Họ không phải hối tiếc vì họ là ai, và thực ra, họ có thể ăn mừng.
Và những gì họ tìm thấy hoàn toàn ngạc nhiên, ở đó có những người phụ nữ giống họ.
Một trong số họ nói, "Cứ như là bạn đang nhìn xung quanh và nhận ra không chỉ có một con hươu cao cổ trong sở thú vậy"
Casie là một trong những người ưu tú của đội, người phụ nữ trẻ cố gắng trở thành ROTC , một người chị cả, và một người chuyên về học thuật, tất cả tập trung vào một người.
Tristan, một ngôi sao theo dấu West Point, luôn chạy và diễu binh khắp phố mà không mang tất, và mang đôi giày mà mùi của nó chứng tỏ điều đó.
(TIẾNG CƯỜI) Amber, một người trông giống Heidi, luôn muốn được vào hàng ngũ bộ binh, và khi cô phát hiện ra rằng phụ nữ không được phép, cô quyết định làm việc trong phòng điện tín.
Cô làm việc ở Bosnia, và sau đó giúp FBI phá những băng nhóm buôn thuốc phiện ở Pennsylvania.
Tiếp đến là Kate, người đã chơi bóng đá ở trường phổ thông suốt 4 năm, và cuối cùng cũng bỏ học để đến với đội hát kịch, nhưng sau đó những cậu bé nói rằng con gái thì không thể chơi đá bóng, cô quyết định ở lại vì những người em bé bỏng sẽ có thể noi theo chị của mình.
Đối với họ, sinh học góp phần quyết định số phận, như Cassie một lần đã nói, "mọi thứ cao quý thì nằm ngoài tầm với đối với những cô bé"
Và đây là cơ hội tốt nhất của tốt nhất để thực hiện nghĩa vụ phục vụ tổ quốc mình, không phải vì họ là phụ nữ, mà là chính vì như thế.
Họ dù sao đi nữa cũng giống những người phụ nữ khác.
Họ trang điểm, và sự thật là, họ có thể chất đầy phòng với bút kẻ mắt.
Họ cũng mặc quân phục.
Họ có thể mang được 50 cân trên lưng, và lên trực thăng thực thi nhiệm vụ, và họ có thể về nhà và xem "Bridesmaids" (Phim hài - Phù dâu)
(Tiếng cười) Thậm chí họ còn mặc thứ được gọi là Spanx, bởi vì họ nhanh chóng nhận ra, quân phục cho nam thì quá rộng ở những nơi cần nhỏ lại, và nó lại chật ở những nơi cần nới rộng.
Do đó Lane ,một cựu chiến binh trong cuộc chiến ở Iraq, các bạn có thể thấy cô ấy ở bên trái của tôi đây đã quyết định lên Amazon và đặt một đôi Spanx cho căn cứ của cô, để quần của cô có thể vừa vặn hơn khi làm nhiệm vụ vào ban đêm.
Những người phụ nữ này sẽ cùng nhau dự hội thảo qua video từ khắp vùng Afghanistan, từ những căn cứ quân sự khác nhau, và họ sẽ nói về những điều mà chỉ có người phụ nữ làm những gì họ đang làm.
Họ sẽ trêu đùa nhau, họ sẽ nói về điều họ đang làm, điều họ không làm, điều họ đã học để làm tốt, điều họ cần để làm tốt hơn nữa.
Và họ sẽ nói về những điều tốt đẹp khi là phụ nữ trên chiến tuyến Special Operations, bao gồm các Shewee, một công cụ giúp bạn đi tiểu như nam, mặc dù được cho là chỉ có 40% tỷ lệ chính xác ở đó.
(Tiếng cười) Những người phụ nữ sống trong thế giới "VÀ"
Họ đã chứng minh bạn có thể mạnh mẽ và bạn cũng có thể dịu dàng.
Bạn có thể sử dụng mascara và bạn cũng có thể mặc áo giáp.
Bạn có thể yêu CrossFit, và thực sự thích thêu chữ thập.
Bạn có thể yêu việc nhảy khỏi máy bay trực thăng và có thể hứng thú với việc nướng bánh.
Những người phụ nữ sống trong thế giới "Và" trong chuỗi ngày đơn độc, và họ cũng mang nhiệm vụ như thế.
Trên chiến trường ác liệc này, họ không bao giờ quên rằng việc là một người phụ nữ có thể đưa họ ra tiền tuyến, nhưng là một người lính thì họ phải tự mình chứng minh điều đó.
Có đêm Amber ra ngoài thực hiện nhiệm vụ, và với những chị em phụ nữ khác trong căn cứ, nhận ra rằng có một tay súng phòng thủ đang nằm chờ các lực lượng Afghan và Mỹ, những người đang đợi để tiến vào căn cứ.
Đêm khác, Tristan đã tìm ra những nòng pháo thứ có thể gây nổ xung quanh ngôi nhà, nơi họ đang đứng, và thực tế, thuốc nổ đặt ở tất cả các lối đi ở giữa đó và nơi mà họ có thể sẽ đi thẳng qua trong đêm đó.
Lại một đêm khác khi mà tình đồng đội lại được chứng minh vượt qua sự hoài nghi của đội SEALs, khi cô ấy tìm thấy linh kiện intel, thứ mọi người đang tìm bọc trong tã ướt của em bé.
Và một đêm khác khi Isabel, một đồng đội khác, đã tìm thấy nhiều thứ mà cả đội đang tìm, và nhận được giải thưởng đáng chú ý từ Rangers người đã nói rằng nếu không có cô ấy những thứ mọi người đang tìm trong đêm đó sẽ không bao giờ được tìm thấy.
Đêm đó và nhiều đêm khác, họ đã tự mình chứng minh, không chỉ cho những người còn lại, mà cho tất cả mọi người, những thế hệ sau họ.
Cũng như với cả đấng mày râu mà đã được họ phục vụ.
Chúng ta đã nói nhiều rằng đằng sau mỗi người đàn ông tuyệt vời là một người phụ nữ tốt.
Và trong trường hợp này, Bên cạnh những người phụ nữ luôn có những người đàn ông muốn thấy họ thành công.
Quân đội Ranger đã huấn luyện họ phục vụ 12 dàn quân.
Và khi họ bảo ông ấy phải đi xe lửa với các cô gái. ông ta không còn gì để mong đợi hơn nữa.
Nhưng đến cuối ngày thứ 8 với những phụ nữ này vào hè năm 2011, ông ta bảo với đồng nghiệp của mình ở Ranger "Chúng ta vừa chứng kiến lịch sử.
Điều có thể sẽ là Tuskegee Airmen "
(Vỗ tay) Ở trung tâm của đội là một người người có thể được xem là "giỏi nhất ."
Cô ấy là một cô gái tóc vàng nhỏ nhắn năng động, ít khi di chuyển quá 5 feet và 3 inch.
Và cô ấy pha trộn nét hoang dã của Martha Stewart và điều mà chúng ta được biết đến như là G.I.Jane
Cô ấy cũng là người yêu thích việc nấu ăn cho chồng, tình yêu ngọt ngào của cô- Kent State ROTC đã giúp cô tìm thấy thứ là tốt nhất với cô, và tin tưởng vào bản thân mình, và thử thách những giới hạn mà cô có thể
Cô ấy cũng yêu thích việc mang nặng trên lưng 50 pound và chạy nhiều dặm, và cô ấy cũng yêu thích việc trở thành một người lính.
Cô ấy là người có thể để máy làm bánh mỳ trong văn phòng ở Kandahar, và sẽ nướng 1 vỉ bánh mỳ nho và sau đó đến phòng tập gym và đốt cháy 25 hay 30 lực kéo từ máy treo.
Cô ấy cũng là người, có thể nếu cần thì có thể thêm một đôi ủng hay nấu một bữa ăn cũng có thể được liệt kê trong nhật ký hàng ngày.
Bởi vì cô ấy sẽ không bao giờ nói với bạn rằng cô ta giỏi như thế nào, nhưng tính cách đó được thể hiện qua giọng nói.
Cô ấy nổi tiếng với việc giành lấy việc khó để làm cho đúng còn hơn là nhận việc dễ mắc phải sai lầm.
Và cô cũng nổi tiếng với việc đi trên dây thừng dài 15 feet, leo trên nó chỉ bằng việc sử dụng cánh tay, và sau đó lê đi xa và tạ lỗi, bởi vì cô biết cô được phép sử dụng cả tay và chân, như các Ranger đã huấn luyện họ.
(Tiếng cười) Một vài anh hùng trở về nhà và kể những câu chuyện của họ.
Và một số thì không.
Vào ngày 22 tháng 10 năm 2011, Trung úy Ashley White bị giết cùng 2 đồng đội, Christopher Horns và Kristoffer Domeij.
Cái chết của cô ấy đã góp phần mang chương trình xây dựng âm thầm được công khai ra ánh sáng.
Bởi vì sau tất cả, lệnh cấm phụ nữ chiến đấu vẫn tồn tại ở nhiều nơi.
Và tại tang lễ của cô ấy, người đứng đầu quân đội Special Operations đến, và gửi lời tri ân không chỉ sự can đảm của Ashley White, mà của cả chị em trong đội của cô ấy.
"Không có sai lầm nào cả" ông ta nói. "những người phụ nữ này là những chiến binh, và họ đã viết nên một chương mới, điều khẳng đinh sự tồn tại của nữ giới trong quân đội Hoa Kỳ."
Mẹ của Ashley là phụ tá giáo viên và là tài xế xe buýt của truờng, cũng là người nướng bánh cookie.
Bà ta không nhớ nhiều về ngày tràn ngập trong nỗi đau tột cùng pha lẫn niềm tự hào.
Nhưng bà ta chỉ nhớ duy nhất 1 khoảnh khắc.
Một người lạ với 1 đứa trẻ tiến đến gặp bà và cô ấy nói,"Bà White, tôi mang con gái tôi đến đây ngày hôm nay, bởi vì tôi muốn con bé biết anh hùng là như thế nào.
Và tôi cũng muốn con bé biết rằng anh hùng cũng có thể là phụ nữ."
Đã đến lúc để vinh danh những nữ anh hùng thầm lặng người đã dành cả cuộc đời và tìm tình yêu thương và lòng quả cảm để tiếp tục và thử thách những giới hạn của bản thân.
Điều này không có vẻ như là nhóm chị em sẽ mãi sống và sau đó làm những điều cần thiếu để trở thành 1 phần của lịch sử và họ đã vẽ ra lối đi cho những thế hệ sau họ, càng nhiều thế hệ sau đứng trên vai những người đi trước.
Những người phụ nữ này cho thấy quân nhân xuất thân ở bất kỳ hình thức và chuẩn mực.
Và phụ nữ cũng có thể là những anh hùng.
Xin cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Đây là ông cậu tôi, em trai của ông nội tôi.
Ông tên là Joe McKenna.
Lúc đó, ông là một người chồng trẻ, là cầu thủ bóng rổ bán chuyên nghiệp và là lính cứu hỏa thành phố New York.
Gia đình hay kể rằng ông thích làm lính cứu hỏa, sau đó, vào năm 1983, vào một ngày nghỉ, ông nộp đơn vào đội cứu hỏa.
Để chuẩn bị cho ngày đó, ông đánh bóng dàn đồng, các tay vịn trên xe cứu hỏa, dụng cụ trên tường, và những vòi phun chữa lửa, rồi một thiết bị kim loại, to và nặng, rơi khỏi giá và rơi trúng ông.
Vài ngày sau, vai của ông bắt đầu đau.
Sau đó 2 này, ông phát sốt.
Cơn sốt tăng dần, tăng dần.
Vợ ông chăm sóc cho ông, nhưng không có gì thay đổi, khi họ gọi bác sĩ địa phương, bác sĩ này cũng không làm gì được.
Họ gọi một chiếc taxi và chở bệnh nhân đến bệnh viện.
Y tá ở đó nhận thấy ngay là ông bị nhiễm trùng, lúc đó người ta gọi là "nhiễm trùng máu," và dù họ không nói ra, họ vẫn biết ngay họ không làm gì được.
Họ không can thiệp được vì nhiều thứ mà chúng ta đang dùng để chữa nhiễm trùng vào lúc đó chưa có.
Thử nghiệm đầu tiên của penicillin, khánh sinh đầu tiên, là 3 năm sau.
Những người bị nhiễm trùng được cứu sống trước đó, đều là do họ gặp may, phần lớn không thể qua khỏi.
Ông cậu tôi không may.
Ông ở bệnh viện một tuần, co giật với cơn nóng lạnh, bị mất nước và mê sảng, rồi lịm dần như là các bộ phận yếu dần.
Sức khỏe của ông ngày càng tuyệt vọng mọi người từ trạm cứu hỏa xếp hàng để cho máu với hy vọng làm giảm nhiễm trùng bằng cách thay bớt máu.
Không được. Ông đã ra đi.
Lúc đó ông 30 tuổi.
Nếu bạn quay lại ngày xưa, hầu hết mọi người chết giống ông cậu của tôi.
Hầu hết mọi người không chết vì ung thư hay bệnh tim, những bệnh do lối sống, gây đau đớn trong xã hội phương Tây ngày nay.
Họ không chết vì những loại bệnh này vì họ không sống đủ lâu để các loại bệnh phát triển.
Họ chết vì các vết thương-- do con bò húc, do trúng đạn ở chiến trường, do bị tai nạn trong nhà máy của cuộc cách mạng công nghiệp -- và phần lớn là do là nhiễm trùng, chính nó chấm hết khi vết thương bắt đầu.
Tất cả đã thay đổi khi có kháng sinh.
Trước đây nhiễm trùng bị coi là án tử, đột nhiên nay trở thành cái có thể chữa được.
Dường như đó là phép lạ, và từ đó, chúng ta sống trong kỷ nguyên vàng của thuốc tây thần dược.
Giờ đây, chúng ta đang đi đến đoạn cuối của thời hoàng kim.
Ông tôi chết trong thời kỳ cuối của tiền-kháng-sinh.
Nay chúng ta sắp bước qua ngưỡng của thời hậu-kháng-sinh, trong những ngày đầu của thời kỳ này, nhiễm trùng đơn giản như trường hợp ông Joe của tôi sẽ có thể giết người trở lại.
Thật vậy, chúng đã sẵn sàng rồi.
Người ta lại phải chết do nhiễm trùng vì một hiện tượng được gọi là kháng thuốc.
Vắn tắt, điều đó xảy ra thế này.
Vi khuẩn chiến đấu chống lại nhau để có nơi sống và thức ăn, bằng cách tạo ra những hợp chất nguy hiểm để triệt tiêu lẫn nhau.
Vi khuẩn khác, để tự bảo vệ, phát triển hệ tự vệ chống lại những tấn công hóa học này.
Khi chúng ta tạo ra kháng sinh lần đầu, ta đưa những hợp chất này vào phòng thí nghiệm và tạo những phiên bản riêng, và vi khuẩn đáp trả lại những tấn công của ta theo cách của chúng.
Đây là điều đã xảy ra: Penicillin được tung ra vào năm 1943, và kháng penicillin rộng rãi vào năm 1945.
Vancomycin ra đời năm 1972, kháng vancomycin xuất hiện 1988.
Imipenem ra đời năm 1985, và kháng imipenem xuất hiện năm 1998.
Daptomycin, một trong những thuốc mới, ra đời năm 2003, và kháng daptomycin xuất hiện liền vào năm sau 2004.
Trong 70 năm, chúng ta đã chơi trò nhảy cừu -- đó là thuốc và kháng thuốc, và rồi thuốc khác, rồi lại kháng thuốc khác -- và bây giờ cuộc vui sắp tàn.
Vi khuẩn phát triển kháng thuốc nhanh đến mức mà các công ty dược nhận thấy việc sản xuất kháng sinh không còn là quan tâm hàng đầu của họ nữa, vậy, có những nhiễm trùng lan rộng khắp thế giới trong trường hợp đó, hơn 100 loại kháng sinh có bán trên thị trường, chỉ 2 loại thuốc thích hợp, hay chỉ một, hay là không có.
Đây chính là trường hợp tương tự.
Năm 2000, Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh và Phòng ngừa, gọi là CDC, xác định một trường hợp trong một bệnh viện ở North Carolina bị nhiễm trùng kháng tất cả các loại thuốc trừ hai loại.
Hôm nay, nhiễm trùng đó, được biết với tên gọi KPC, đã lan truyền khắp nước Mỹ ngoại trừ 3 tiểu ban, và đến Nam Mỹ, Châu Âu và Trung Đông.
Năm 2008, các bác sĩ ở Thụy Điển chuẩn đoán một người đàn ông từ Ấn Độ bị một nhiễm trùng lạ kháng lại tất cả các loại thuốc chỉ trừ một loại.
Gen mà nhiễm trùng này tạo ra kháng thuốc, được biết với tên gọi MDM, và lan truyền từ Ấn đến Trung Quốc, Châu Á, Châu Phi, Châu Âu và Canada, và Mỹ.
Người ta hy vọng những loại nhiễm trùng này chỉ là những ca đơn lẻ, nhưng trên thực tế, ở Mỹ và Châu Âu, trong 1 năm, 50.000 người chết vì nhiễm trùng mà không có thuốc chữa.
Một dự án được tài trợ bởi chính phủ Anh gọi là chương trình Đánh giá Kháng Kháng sinh ước tính tổng số tử vong trên toàn thế giới là 700.000 trong 1 năm.
Đó là con số tử vong quá lớn, chưa hết, còn trường hợp có nguy cơ mà bạn không tính hết, đó là những trường hợp bệnh nhân ở bệnh viện những ca chăm sóc đặc biệt hoặc bệnh nhân ngoại trú ở giai đoạn cuối, những trường hợp nhiễm trùng bị cách li với chúng ta, trong các hoàn cảnh mà chúng ta không thể xác định được.
Điều bạn không nghĩ về, không ai trong chúng ta nghĩ về cả, đó là kháng sinh nâng đỡ hầu hết mọi sự sống hiện đại.
Nếu chúng ta mất kháng sinh, đây là cái chúng ta sẽ mất: Thứ nhất, chúng ta mất sự bảo vệ cho con người có hệ miễn dịch yếu-- bệnh nhân ung thư, SIDA, bệnh nhân cấy ghép, trẻ đẻ non.
Tiếp đến, chúng ta mất cơ hội xử lý cấy ghép vào cơ thể: ống stent chống đột quỵ, máy bơm cho bệnh tiểu đường, máy lọc máu, thay khớp nhân tạo.
Bao nhiêu người độ tuổi "baby boom" cần thay hông và đầu gối do chơi thể thao?
Một nghiên cứu mới đây thấy rằng nếu không có kháng sinh, thì trong sáu người đang sống, một người sẽ bị chết.
Tiếp đến, chúng ta có lẽ sẽ không làm phẫu thuật được nữa.
Nhiều ca phẫu thuật được dự kiến phải dùng kháng sinh phòng ngừa.
Không được sự bảo vệ này, chúng ta mất đi khả năng mở những nơi trú ẩn an toàn cho cơ thể.
Vậy sẽ không thể mổ tim, không thể sinh thiết tiền liệt tuyến, không thể đẻ mổ.
Chúng ta phải biết sợ nhiễm trùng mà hiện tại nó có vẻ rất tầm thường.
Viêm họng liên cầu đã từng gây ra suy tim.
Nhiễm trùng da đã từng phải phẫu thuật cắt bỏ.
Dù ở trong những bệnh viện sạch nhất, việc sinh con cũng giết khoản 1 sản phụ trong số 100.
Viêm phổi lấy đi 3 trẻ em trong số 10 trẻ mắc bệnh.
Còn nhiều thứ khác nữa, chúng ta mất đi sự tự tin trong cuộc sống hàng ngày.
Nếu bạn biết rằng bất cứ tổn thương nào cũng có thể giết chết bạn, bạn có dám cưỡi xe mô tô, lao xuống dốc trượt tuyết, leo thang để trang trí đèn Noel, thả con bạn trên sàn nhà láng bóng?
Rồi, người đầu tiên dùng penicillin, một viên cảnh sát Anh tên là Albert Alexander, người bị nhiễm trùng đến mức da đầu rỉ mủ và các bác sĩ đã phải bỏ đi một con mắt, anh ta bị nhiễm bởi một việc rất đơn giản.
Anh ta đi vào vườn và bị bụi gai làm trầy sướt mặt.
Dự án Anh mà tôi nói đến ước tính trên thế giới có 700.000 ca tử vong mỗi năm và dự đoán nếu chúng ta không thể giữ được sự kiểm soát đến 2050, không lâu hơn, toàn thế giới sẽ có 10 triệu ca tử vong mỗi năm.
Làm sao chúng ta ra đến mức này với điều mà chúng ta phải dự đoán là những con số khủng khiếp?
Câu trả lời khó khăn là, do chính chúng ta.
Kháng thuốc là một quá trình sinh học không thể khác được, nhưng chúng ta chịu trách nhiệm về việc làm nó xuất hiện nhanh.
Chúng ta làm điều đó khi dùng kháng sinh vô tội vạ với sự cẩu thả khủng khiếp.
Penicillin được bán khắp nơi cho đến thập kỷ 1950.
Trong nhiều nước đang phát triển. phần lớn kháng sinh này vẫn còn bán.
Ở Hoa Kỳ, 50% kháng sinh này được dùng một cách không cần thiết trong các bệnh viện.
45% đơn thuốc được viết trong các phòng khám cho kháng sinh không hiệu quả.
Đó đúng là điều xảy ra trong ngành y tế.
Nhiều nơi trên thế giới, người ta ăn phần lớn thịt động vật có kháng sinh, không phải để chữa bệnh, nhưng vì người ta vỗ béo chúng và để phòng ngừa dịch bệnh trong các trang tại.
Ở Hoa kỳ, có thể 80% kháng sinh được dùng mỗi năm cho động vật chăn nuôi, tạo ra vi khuẩn kháng và lan truyền trong trang trại trong nguồn nước, trong rác thải, trong thịt động vật.
Nuôi trồng thủy sản cũng phụ thuộc kháng sinh, đặc biệt là ở châu Á, và trồng cây ăn trái cũng cần kháng sinh để bảo vệ táo, lê, cam quít chống sâu bệnh.
Vì vi khuẩn có thể truyền ADN của chúng cho nhau như là một người đi du lịch gửi hành lý tại sân bay, một khi chúng ta để kháng thuốc xuất hiện, thì sẽ không biết chúng lan truyền đến đâu.
Điều đó đã có thể đoán trước.
Thực tế, điều đó đã được dự đoán bởi Alexander Fleming, người đã tìm ra penicillin.
Ông ta được nhận giải Nobel năm 1945, trong buổi phỏng vấn ngay sau đó ông ta đã nhấn mạnh: "Người vội vàng dùng penicillin phải chịu trách nhiệm về cái chết của người bị nhiễm trùng do vi khuẩn kháng penicillin."
Ông ta nói thêm : "Tôi hy vọng thứ nguy hiểm này cần được hạn chế."
Chúng ta có thể ngăn chặn được không?
Có những công ty sản xuất kháng sinh mới, loại siêu vi này chưa bao giờ xuất hiện.
Tệ thật, chúng ta cần những thuốc mới này, chúng ta lại khuyến khích: tài trợ phát hiện, bằng sáng chế, giải thưởng, để nhử các công ty khác tiếp tục tìm kháng sinh.
Nhưng điều đó có lẽ không đủ.
Đây là lý do: sự phát triển luôn đi trước.
Cứ trong 20 phút, vi khuẩn tạo một thế hệ mới.
Thế mà các công ty dược phải cần 10 năm để tìm ra được một thuốc mới.
Mỗi thời chúng ta dùng một loại kháng sinh, chúng ta cho hàng triệu vi khuẩn cơ hội giải mã hệ thống miễn dịch của mình.
Không có một loại thuốc nào mà chúng không thể đánh bại.
Đây là cuộc chiến không cân sức, nhưng chúng ta có thể thay đổi.
Ta có thể xây dựng hệ thống nhận dữ liệu để báo một cách tự động và chuyên biệt về cách dùng kháng sinh.
Ta có thể thiết lập cổng kiểm soát cho việc kê đơn thuốc để mọi đơn thuốc phải được kiểm tra lại.
Chúng ta có thể đòi hỏi ngành nông nghiệp từ bỏ dùng kháng sinh.
Chúng ta có thể xây dựng một hệ thống giám sát để cho chúng ta biết kháng thuốc sắp đến sẽ ở đâu.
Đó là những giải pháp kỹ thuật.
Có thể chúng chưa đủ, trừ phi chính chúng ta phải tự giúp mình.
Kháng thuốc là một thói quen.
Tất cả chúng ta biết sẽ rất khó để thay đổi thói quen này.
Nhưng trong xã hội, chúng ta đã làm được trong quá khứ.
Người ta đã từng xả rác ra đường, không mang dây an toàn trên xe, hút thuốc lá nơi công cộng trong nhà.
Chúng ta không làm những việc đó nữa.
Chúng ta không coi thường môi trường nữa không đùa với những tai nạn nữa không để người khác có nguy cơ bị ung thư, vì chúng ta biết những thứ này quá đắc đỏ và gây thiệt hại, nên ta không làm nữa.
Chúng ta đã thay đổi quy định xã hội.
Chúng ta cũng có thể thay đổi tiêu chuẩn về cách dùng kháng sinh.
Theo tôi quy mô của kháng thuốc là quá lớn, nhưng nếu bạn đã từng mua một bóng đèn huỳnh quang vì bạn lo ngại cho môi trường, hoặc đọc nhãn hiệu trên một hộp bánh vì bạn nghĩ về việc phá rừng để trồng cọ lấy dầu, bạn biết điều đó như là làm một bước nhỏ để giải quyết vấn đề vô cùng to lớn.
Chúng ta cũng có thể làm những việc tương tự cho vấn đề kháng sinh.
Chúng ta có thể không kê đơn kháng sinh khi không chắc điều đó là đúng đắn.
Chúng ta có thể dừng việc ra đơn thuốc cho trẻ nhiễm trùng tai trước khi không chắc hậu quả của nó.
Chúng ta có thể hỏi các nhà hàng, các siêu thị, về nguồn gốc các thực phẩm.
Chúng ta có thể hứa với mọi người không bao giờ mua thức ăn, tôm hoặc trái cây có dùng kháng sinh, và nếu chúng ta đã làm những điều đó, chúng ta có thể làm chậm lại thời hậu kháng sinh.
Nhưng chúng ta phải làm sớm đi.
Penicillin đã bắt đầu thời kháng sinh vào năm 1943.
Đúng 70 năm sau, chính chúng ta bước lên làn ranh của thảm họa.
Chúng ta sẽ không có 70 năm để tìm ra đường để quay lại đâu.
Cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi lớn lên để nghiên cứu bộ não bởi vì tôi có một người anh trai bị chẩn đoán mắc chứng rối loạn não:
tâm thần phân liệt. Là người em gái và sau này là nhà khoa học, tôi muốn tìm hiểu tại sao rằng là tôi có thể đem những giấc mơ, và kết nối chúng với đời thực của tôi, và làm cho chúng trở thành hiện thực. Vấn đề não bộ của anh trai tôi là gì và
sao mà bệnh tâm thần phân liệt đã làm anh ấy không thể nối kết những giấc mơ của anh với đời thường, và rồi thay vào đó trở thành ảo tưởng?
Vì vậy, tôi đã đặt hết tâm huyết vào nghiên cứu những bệnh tâm thần ở mức trầm trọng.
Tôi đã chuyển nhà từ tiểu bang Indiana đến thành phố Boston, nơi mà tôi đã làm việc tại phòng thí nghiệm của Tiến sĩ Francine Benes, ở Harvard Khoa thần kinh. Và trong phòng thí nghiệm, chúng tôi đã đặt câu hỏi,
"Sự khác biệt sinh học giữa những bộ não khác nhau là gì người như thế nào thì được chẩn đoán là có bộ não bình thường, so với bộ não của người bị tâm thần phân liệt, trầm cảm phân liệt hay rối loạn lưỡng cực?"
Vì vậy, chúng tôi đã phác thảo cốt lõi về những vi mạch trong não bộ: Những tế bào nào liên lạc với những tế bào nào, với điều kiện hóa học nào, và kế tiếp định lượng những chất hóa học đó là bao nhiêu?
Và cuộc sống của tôi đã rất có ý nghĩa vì tôi đã tập trung vào những nghiên cứu hằng ngày. Nhưng vào những buổi tối và cuối tuần, tôi đi đây đó vận động cho NAMI, Hiệp Hội Bệnh Thần Kinh Toàn Quốc.
Nhưng vào buổi sáng ngày 10 tháng 12 năm 1996, tôi thức dậy khám phá ra rằng Tôi có một chứng rối loạn não của chính mình
Một mạch máu ở bên bán cầu trái bộ não của tôi bị vỡ.
Và trong vòng 4 tiếng đồng hồ, Tôi đã quan sát toàn bộ tiến trình thoái hóa về khả năng xử lý thông tin. Vào sáng cái ngày bị xuất huyết não,
Tôi không thể đi, nói, đọc, viết hoặc nhớ lại bất kỳ cái gì của cuộc sống tôi.
Về cơ bản, tôi trở thành đứa trẻ sơ sinh trong cơ thể của một người phụ nữ.
Nếu bạn đã từng nhìn thấy một bộ não con người, sẽ thấy nó hiển nhiên có hai bán cầu hoàn toàn tách biệt nhau.
Và tôi đã mang cho bạn một bộ não người thật.
Vậy, đây là một bộ não người thật.
Đây là mặt trước của não, mặt sau của não bộ với tủy sống treo xuống, và đây là cách nó sẽ được đặt bên trong đầu của tôi.
Và khi bạn nhìn vào bộ não, nó rõ ràng rằng hai bán cầu não là hoàn toàn tách rời nhau.
Đối với những bạn am hiểu về máy tính, thì bán cầu phải của chúng ta hoạt động như một bộ xử lý song song, trong khi bán cầu trái hoạt động như một bộ xử lý nối tiếp.
Hai bán cầu truyền thông với nhau xuyên qua thể chai, là phần được tạo bởi 300 triệu thớ/sợi trục thần kinh.
Nhưng ngoài ra, hai bán cầu là hoàn toàn riêng biệt.
Bởi vì chúng xử lý thông tin khác nhau, mỗi bán cầu suy nghĩ về những điều khác nhau, chúng quan tâm về những điều khác nhau, và, tôi dám nói rằng, mỗi bán cầu có cá tính rất khác nhau.
Xin phép. Cảm ơn.
(Trợ lý: Vâng) Bán cầu phải của chúng ta là về thời điểm hiện tại.
Đó là về "ngay ở đây, ngay bây giờ."
Bán cầu phải của chúng ta, nó nghĩ bằng hình ảnh và nó học khả năng phán đoán thông qua sự chuyển động của cơ thể chúng ta.
Thông tin, dưới hình thức năng lượng, chảy vào cùng một lúc qua tất cả các hệ thống giác quan của chúng ta và rồi nó phát triển tạo thành những bức ảnh (cắt dán) nghệ thuật rất lớn về những gì mà hiện tại trông giống như thế, những gì mà thời điểm hiện tại ngửi thấy và nếm thấy, những gì giống như cảm giác, và những gì giống như âm thanh.
Tôi là một đơn vị năng lượng kết nối với tất cả năng lượng quanh tôi thông qua ý thức của não phải.
Chúng ta là những đơn vị năng lượng được kết nối với những đơn vị khác thông qua ý thức nhờ não phải của chúng ta như trong một gia đình lớn của loài người..
Và ngay đây, ngay bây giờ, chúng ta là những anh chị em trên địa cầu, ở đây để làm cho thế giới tốt đẹp hơn.
Và trong giây phút này chúng ta thật hoàn hảo, chúng ta nguyên vẹn và xinh đẹp.
Não trái của tôi, hay của chúng ta, là một nơi rất khác biệt.
Não trái của chúng ta tư duy tuyến tính và có phương pháp rõ ràng.
Não trái của chúng ta là tất cả về quá khứ và là tất cả về tương lai.
Não trái của chúng ta được thiết kế để vẽ ra bức tranh cắt dán khổng lồ của hiện tại và bắt đầu tạo ra càng lúc càng nhiều chi tiết từ những chi tiết này.
Sau đó nó phân loại và tổ chức tất cả những thông tin đó, kết hợp nó với mọi thứ trong quá khứ mà chúng ta đã học, và lên kế hoạch cho tương lai tất cả những gì chúng ta có thể.
Và não trái của chúng ta tư duy bằng ngôn ngữ.
Nó là phần não đối thoại liên tục, kết nối tôi và thế giới nội tại với thế giới bên ngoài.
Đó là một giọng nói nhỏ nói với tôi: "Này, nhớ mua chuối trên đường về nhà nhé.
Tôi cần nó vào buổi sáng."
Sự thông minh tính toán đó đã nhắc nhở tôi khi tôi phải giặt giũ.
Nhưng có lẽ quan trọng nhất, là khi giọng nói nhỏ đó nói với tôi rằng, "Tôi là. Tôi là. "Và ngay lúc não trái của tôi nói với tôi rằng "Tôi là"
Tôi trở nên riêng biệt. Tôi trở thành một cá thể biệt lập, tách rời khỏi dòng năng lượng xung quanh,
và rồi tách khỏi các bạn.
Và đây là phần não mà tôi đã mất vào buổi sáng mà tôi đột quỵ.
Vào buổi sáng đó, tôi thức dậy với cơn đau búa bổ đằng sau mắt trái.
Và nó đau tê buốt giống như khi
bạn cắn cây kem đá vậy. Và nó tóm lấy tôi rồi nó thả tôi ra.
Và nó lại tóm lấy tôi sau đó thả tôi ra.
Và nó rất khác thường khác với mọi kinh nghiệm về bất kỳ loại đau đớn nào của tôi, nên tôi đã nghĩ, OK, tôi chỉ việc bắt đầu thói quen bình thường.
Vậy nên tôi thức dậy và nhảy vào máy tập của tôi, đó là loại máy tập toàn bộ thân thể.
Và tôi bị rối loạn trên cái thứ này, và tôi nhận ra rằng tay tôi trông như bộ vuốt nguyên thủy đang bám chặt vào tay vịn.
Và tôi nhìn xuống toàn thân và nghĩ "Whoa, Tôi giống cái quái gì đây."
Và nó dường như là ý thức của tôi bị đẩy ra khỏi nhận thức về thực tế của tôi, nơi mà tôi là một con người đang ở trên một cỗ máy và trải nghiệm tới một không gian bí hiểm nơi mà tôi chứng kiến tôi trải nghiệm những điều này.
Và tất cả thật kỳ dị, và cơn nhức đầu của tôi
trở nên tồi tệ hơn. Nên tôi rời khỏi cái máy tập, và tôi đi ngang phòng khách, và tôi nhận ra rằng mọi thứ bên trong cơ thể tôi bị chậm lại.
Và mỗi bước chân đều rất cứng nhắc và
rất chậm rãi. Những bước chân không còn linh động, và nhận thức của tôi bị co lại, nên tôi chỉ tập trung vào hệ thống nội tại bên trong.
Và tôi đứng trong phòng tắm sẵn sàng bước tới chỗ vòi sen, và tôi có thể thật sự nghe thấy cuộc đối thoại bên trong cơ thể.
Tôi nghe một giọng nhỏ nói rằng. "OK, ê cơ bắp, mày phải co lại.
Ê cơ bắp, mày thả lỏng đi."
Và sau đó tôi mất thăng bằng, và tôi dựa vào tường.
Tôi nhìn xuống cánh tay và nhận ra rằng tôi không thể xác định được phạm vi cơ thể mình nữa.
Tôi không thể xác định được chỗ nào tôi bắt đầu và kết thúc ở đâu, bởi vì những nguyên tử và phân tử của tay tôi trộn lẫn với những nguyên tử và phân tử của bức tường.
Và tất cả những gì tôi có thể phát hiện là năng lượng - năng lượng.
Và tôi tự hỏi "Mình bị cái gì vậy?
Cái gì đang xảy ra?" Và trong khoảnh khắc, cuộc đối thoại não của tôi--
cuộc đối thoại của não trái của tôi -- trở nên hoàn toàn im lặng.
Giống như ai đó cầm điều khiển từ xa và bấm vào nút Mute.
Và thoạt tiên tôi bị sốc khi tìm chính mình bên trong một đầu óc im lặng.
Nhưng sau đó tôi ngay lập tức đắm chìm trong vẻ tráng lệ của những dòng năng lượng xung quanh.
Và bởi vì tôi không còn nhận ra phạm vi cơ thể của mình được nữa, tôi cảm thấy to lớn và mở rộng ra. Tôi cảm thấy mình và tất cả năng lượng là một,
và nó thật đẹp.
Và đột nhiên não trái của tôi trở lại, và nó nói với tôi "Này! Chúng ta có một rắc rối!
Chúng ta có vấn đề! Chúng ta cần giúp đỡ."
Và tôi tiếp tục "Ahh! Tôi có rắc rối!
Tôi có vấn đề." Nó giống như là "Ok Ok, tôi có vấn đề."
Nhưng sau đó tôi lập tức trở lại trạng thái nhận thức -- và tôi âu yếm nhắc tới nơi đó như Xứ sở Diệu kỳ.
Ở đó thật đẹp. Tưởng tượng sẽ thế nào
khi được hoàn toàn ngắt khỏi bộ não mà liên kết bạn với thế giới bên ngoài.
Tôi ở đây trong không gian này, và công việc -- và mọi áp lực liên quan đến công việc -- biến mất.
Và tôi thấy lâng lâng trong người. Và hãy tưởng tượng:
mọi quan hệ trong thế giới bên ngoài hay mọi áp lực liên quan đến chúng -- tất cả đã biến mất.
Tôi cảm nhận sự thư thái.
Và hãy tưởng tượng sẽ thế nào khi được trút bỏ 37 năm gánh nặng tình cảm!
(Tiếng cười) Ôi! Tôi cảm nhận niềm hân hoan. Hân hoan.
Khi đó, não trái của tôi kết nối trở lại và nói, "Kìa! Bà phải tập trung.
Chúng ta cần giúp đỡ." Và tôi nghĩ, "Tôi phải đi kêu cứu.
Tôi cần tập trung."
Vậy là tôi ra khỏi phòng tắm và mặc quần áo theo phản xạ và đi quanh căn nhà của mình, tôi nghĩ rằng "Tôi phải đi làm. Tôi phải đi làm. Tôi lái xe được không?
Tôi lái xe được không?" Ngay lúc đó tay phải tôi bị tê cứng hoàn toàn.
Khi đó tôi nhận ra, "Lạy Chúa! Tôi đang bị tai biến!
Tôi đang bị tai biến! Và điều tiếp theo bộ não nói với tôi là "Chà! Thật quá phê."
Bao nhiêu nhà khoa học nghiên cứu não bộ có cơ hội được nghiên cứu não của chính họ từ bên trong?"
(Tiếng cười) Và tôi chợt nghĩ rằng "Nhưng tôi là một phụ nữ vô cùng bận rộn!"
(Tiếng cười) "Tôi không có thời gian để tai biến!"
Thế nên tôi nghĩ "OK, không thể ngăn trận tai biến, vậy tôi sẽ để thế trong một hay hai tuần, và rồi sẽ trở lại bình thường.
OK. Tôi phải gọi cứu giúp. Tôi phải gọi tới nơi làm việc."
Tôi không thể nhớ số ở nơi làm, nên tôi nhớ rằng, trong phòng làm việc tôi có một cái danh thiếp ghi số của mình trên đó.
Tôi đi vào phòng làm việc, rút ra một tập danh thiếp dày 3 inch.
Tôi nhìn vào cái danh thiếp trên cùng và mặc dù tôi có thể thấy rõ trông nó như thế nào, tôi vẫn không thể nói liệu đó có phải danh thiếp của mình hay không bởi tôi chỉ có thể thấy những điểm ảnh.
Và những điểm ảnh của các từ lẫn với các điểm ảnh hình nền và các điểm ảnh của những biểu tượng, và tôi không thể nhận ra.
Lúc đó tôi đợi một khoảnh khắc minh mẫn.
Trong khoảnh khắc đó, tôi sẽ có thể kết nối lại với thực tế và sẽ có thể nói đó không phải là cái card mình tìm...đó không phải là cái card...đó không phải là cái card.
Tôi mất 45 phút để xem hết 1 inch trong tập danh thiếp đó.
Trong lúc đó, với 45 phút, khối xuất huyết đã lớn dần lên trong não trái của tôi.
Tôi không thể hiểu các chữ số. Tôi không hiểu cái điện thoại, nhưng đó là kế hoạch duy nhất tôi có.
Do đó tôi lấy điện thoại và đặt nó ở đây.
Tôi lấy danh thiếp đặt nó ở đây, và so những hình ngoằn nghèo trên danh thiếp với hình ngoằn nghèo trên bàn phím điện thoại.
Nhưng khi đó tôi lại rơi vào Xứ sở Thần tiên, và khi tỉnh lại không nhớ rằng mình
đã bấm số hay chưa. Thế nên tôi phải điều khiển cánh tay tê liệt như một cánh tay cụt và che những con số đã bấm rồi để khi trở lại bình thường tôi sẽ biết rằng "Rồi, mình đã bấm số đó rồi."
Cuối cùng, tất cả các số đã được bấm và tôi chờ điện thoại, và đồng nghiệp của tôi nhấc máy và anh ta nói với tôi, "Woo woo woo woo." (Tiếng cười) Và tôi nghĩ thầm, "Lạy Chúa, hắn ta nghe như một con chó Golden Retriever!"
Thế nên tôi nói với anh ta -- rõ ràng trong đầu, tôi nói với anh ta: "Đây là Jill! Tôi cần giúp đỡ!"
Và tiếng tôi phát ra là "Woo woo woo woo woo."
Tôi nghĩ "Lạy Chúa, tôi nói nghe như một con chó."
Tôi không thể biết -- Tôi không hề biết mình không thể nói hay hiểu ngôn ngữ cho đến khi thử nói ra.
Vậy là anh ta nhận ra tôi cần giúp đỡ và đã đến cứu tôi.
Một lúc sau, tôi đang ở trong xe cấp cứu từ một bệnh viện ở Boston đến Bệnh viện đa khoa Massachusetts.
Tôi co người như một bào thai. Và giống như một quả bóng bay với chút không khí cuối cùng,
ngay phía ngoài quả bóng, tôi cảm thấy năng lượng của mình thoát đi và -- tôi thấy linh hồn mình đầu hàng. Trong khoảnh khắc đó, tôi biết rằng mình
đã không còn là chỉ huy cuộc sống của bản thân.
Và hoặc là các bác sĩ cứu được cơ thể và cho tôi cơ hội sống thứ hai, hoặc đây có lẽ là khoảnh khắc thay đổi của tôi.
Khi tôi tỉnh dậy vào buổi chiều, tôi bị sốc khi thấy rằng mình vẫn còn sống.
Khi tôi cảm thấy linh hồn mình đầu hàng, tôi đã nói lời chia tay với cuộc sống.
Và trí óc tôi lúc đó bị treo giữa hai hiện thực hoàn toàn tương phải.
Tôi cảm thấy tín hiệu đi qua hệ thống giác quan như những cơn đau.
Ánh sáng thiêu đốt não bộ tôi như lửa cháy rừng, các âm thanh quá lớn và hỗn loạn đến mức tôi không thể nhận ra một giọng nói nào từ mớ hỗn độn, và tôi chỉ muốn được trốn thoát.
Bởi tôi không thể xác định vị trí cơ thể trong không gian, tôi thấy mình khổng lồ và bao trùm, như một vị thần mới được thả ra khỏi chai.
Và linh hồn tôi bay cao lên tự do, như một con cá voi khổng lồ lướt qua đại dương phiêu diêu yên lặng.
Niết bàn. Tôi đã tìm thấy cõi Niết bàn.
không có cách nào mình có thể nhét lại sự khổng lồ của bản thân vào cơ thể tí hon này được.
Nhưng khi đó tôi nhận ra "Nhưng tôi vẫn đang sống!
Tôi vẫn đang sống, và tôi đã thấy cõi Niết bàn.
Và nếu tôi đã tìm thấy cõi Niết bàn và vẫn còn sống, khi đó mọi người đang sống cũng có thể thấy cõi Niết bàn."
Tôi hình dung thế giới đầy những con người đẹp đẽ, ôn hòa, nhân ái, yêu thương, những người biết rằng họ sẽ đạt tới nơi này vào một lúc nào đó.
Và rằng họ có thể chủ động bước sang bên phải của não trái và tìm thấy sự bình yên này. Khi đó
tôi nhận ra trải nghiệm, sự thức tỉnh này là một món quà quý giá đến thế nào đối với cuộc sống của ta.
Hai tuần rưỡi sau tai biến, những nhà phẫu thuật đến và lấy ra cục máu đông bằng cỡ quả bóng golf ở trung tâm ngôn ngữ của tôi.
Đây là tôi với mẹ, một thiên thần thực sự trong cuộc sống của tôi.
Tôi mất tám năm để hoàn toàn bình phục.
Vậy thì chúng ta là ai?
Chúng là là năng lượng sự sống của vũ trụ, với sự linh hoạt của đôi tay và hai trí óc tư duy.
Và chúng ta có khả năng để chọn lựa, trong mỗi phút giây, chúng ta muốn là ai và thế nào trong thế giới.
Ngay tại đây, ngay lúc này. Tôi có thể bước vào ý thức của não phải, nơi mà chúng ta đang ở.
Tôi là năng lượng sự sống của vũ trụ.
Tôi là năng lượng sự sống của 50 nghìn tỉ phân tử siêu việt tạo nên hình dạng của tôi, là một với tất cả chúng.
Hay, tôi có thể chọn để bước vào ý thức của não trái, nơi mà tôi trở thành một cá nhân riêng biệt, một khối riêng.
Tách biệt với dòng chảy,
tách biệt với các bạn. Tôi là Tiến sĩ Jill Bolte Taylor: trí thức, nhà giải phẫu thần kinh.
Đây là "ta" trong bản thân tôi.
Bạn sẽ chọn bên nào?
Và khi nào? Tôi tin rằng càng nhiều khoảng thời gian
ta chọn sự tĩnh tâm sâu thẳm trong não phải, chúng ta càng đem đến nhiều hoà bình hơn cho thế giới, và hành tinh này sẽ yên lành hơn. Tôi nghĩ đó là một ý tưởng đáng lan tỏa.
Năm 1885, Karl Benz chế tạo ra xe ô tô
Cùng năm đó, ông trình diễn thử nghiệm lái ra mắt, và - chuyện thật nhé - đâm luôn vào tường.
Trong suốt 130 năm qua, chúng ta tìm cách giải quyết phần bất cẩn nhất của chiếc xe, người tài xế.
Ta chế tạo ra xe mạnh hơn.
Chúng ta thêm dây an toàn, thêm túi hơi, và trong thập kỉ trước, chúng ta mới thật sự làm ra chiếc xe thông minh để sửa cái lỗi đó, người tài xế.
Hôm nay, tôi sẽ nói với các bạn một chút về sự khác biệt giữa việc sửa vá víu lỗi người lái bằng các chương trình hỗ trợ và việc tạo ra những chiếc xe hoàn hoàn tự lái và những gì chúng mang lại cho thế giới.
Tôi cũng sẽ nói cho bạn chút xíu về chiếc xe của chúng tôi và cho bạn thấy cách nó nhìn nhận thế giới xung quanh, chức năng, cách nó phản ứng, Nhưng đầu tiên tôi sẽ nói sơ qua về vấn đề hiện tại
Đó là một vấn đề lớn: trên thế giới có 1.2 triệu người tử nạn trên đường mỗi năm.
Riêng nước Mỹ đã có 33,000 người chết mỗi năm.
Nói cho dễ hiểu thì số người chết tương đương với tai nạn máy bay 737 mỗi ngày làm việc 8 tiếng.
Thật không thể tin nổi!
Quảng cáo xe trông như thế này, nhưng thật ra, tài xế lái thế này.
Phải không? Trời thì âm u, bạn chẳng muốn cầm lái tí nào.
Và lý do là như thế này: Giao thông trở nên tệ hơn.
Ở Mỹ, từ năm 1990 đến 2010, số dặm xe lưu thông tăng 38 phần trăm.
Chúng ta tăng sáu phần trăm đường xá, Không phải bạn tưởng tượng đâu.
Đúng là giao thông thật sự trở nên tồi tệ hơn trước.
Và tất cả những điều này có giá trả bằng mạng người.
Nếu bạn lấy thời gian đi lại trung bình ở Mỹ, độ khoảng 50 phút, bạn nhân lên cho số 120 triệu công nhân chúng ta có, thành ra là khoảng 6 tỉ phút hao phí cho việc di chuyển mỗi ngày.
Giờ đây đó là con số lớn, hãy đặt nó trong bối cảnh khác.
Bạn lấy số sáu tỉ phút đó và bạn chia cho tuổi thọ trung bình của một người, thì ước tính là 162 đời người bị hao phí mỗi ngày, chỉ để di chuyển từ A đến B.
Thật không tưởng tượng nổi.
Và rồi, có những người trong chúng ta không có đặc quyền ngồi lái xe.
Đây là Steve.
ông là người hoàn toàn minh mẫn, nhưng anh không may bị mù, và điều đó có nghĩa là 30 phút lái xe đi làm vào buổi sáng, trở thành thử thách 2 tiếng xô đẩy trên những phương tiện công cộng hay nhờ bạn bè và gia đình chở giúp.
Anh không có sự tự do lái xe đi lại như bạn và tôi.
Chúng ta nên làm gì đó.
Suy nghĩ thông thường sẽ là ta chỉ cần lấy hệ thống trợ giúp người lái thế này thế kia rồi chúng ta sẽ thúc đẩy và từng bước cải tiến nó, dần dần, chúng sẽ biến chúng thành những chiếc xe tự lái.
Vâng, tôi ở đây để nói với bạn rằng điều đó cũng giống như nếu tôi tập nhảy chăm chỉ, ngày kia tôi sẽ có thể bay được.
Chúng ta thật sự cần làm gì đó khác hơn thế,
Nên tôi sẽ nói với bạn về ba điểm hệ thống tự lái khác với hệ thống trợ giúp người lái.
Tôi sẽ bắt đầu với vài kinh nghiệm của chính chúng tôi.
Hồi năm 2013, lúc chúng tôi thử nghiệm xe tự lái đầu tiên thay cho người bình thường lái.
À, cũng không bình thường lắm, họ là nhân viên Google, nhưng họ không làm việc cho dự án này.
Chúng tôi đưa cho họ chiếc xe và cho phép họ lái nó trong cuộc sống hằng ngày.
nhưng khác với một chiếc xe tự lái thật, xe này có một dấu hoa thị lớn trên xe: Họ phải chú ý, bởi vì đây là xe thử nghiệm.
Chúng tôi thử nghiệm rất nhiều lần, nhưng vẫn không thành công.
Và chúng tôi huấn luyện tài xế hai giờ, chúng tôi cho họ vô xe, chúng tôi để họ lái. điều chúng tôi nghe phản hồi rất tuyệt vời, giống như khi người ta đưa một sản phẩm vào thực tế.
Từng người nói với chúng tôi họ thích nó.
Thật ra, ngay ngày đầu có một người vốn lái xe Porsche đến và nói "Cái xe này hoàn toàn ngu ngốc. Chúng ta đang nghĩ gì vậy chứ?"
Nhưng đến cuối buổi thử nghiệm, anh ta nói, "Không chỉ tôi nên có nó, mà mọi người cũng nên có bởi vì mọi người toàn là những tay lái mạo hiểm"
Lời đó như âm nhạc rót vào tai chúng tôi. nhưng rồi chúng tôi bắt đầu nhìn những gì mà người trong xe đang làm, và đó là khám phá đáng ngạc nhiên,
Câu chuyện thú vị là người đàn ông này nhìn xuống chiếc điện thoại và nhận ra rằng pin sắp hết. anh xoay người như thế này trong xe và lục tung ba lô lên, kéo máy tính xách tay của anh ra, để lên ghế. lục giỏ tiếp, lục lần nữa, kéo ra dây xạc điện thoại loay hoay tìm, cắm dây vào máy, cắm nó vào điện thoại.
Được rồi, điện thoại đang xạc
trong lúc anh đang lái 65 dặm/giờ trên đường cao tốc.
Hay không? Không tin được.
Chúng tôi nghĩ điều này và chúng tôi nói nó hiển nhiên, phải không?
Công nghệ càng tân tiến, người lái xe càng ít được tin tưởng.
Việc tạo ra những chiếc xe thông minh hơn trước một chút sẽ làm ta không nhận ra những thành tựu chúng ta thật sự cần.
Xin cho tôi nói về kỹ thuật chút ở đây
hãy nhìn biểu đồnày, trục ngang phía dưới là bao nhiêu lần chiếc xe đạp thắng khi không cần thiết
Bạn có thể phớt lờ hầu hết trục đó bởi vì nếu bạn lái xe khắp thành phố, mà chiếc xe cứ ngừng ngẫu nhiên, bạn sẽ không thèm mua chiếc xe đó.
Và trục đứng chỉ ra bao nhiêu lần xe phải thắng để giúp bạn tránh tai nạn.
Bây giờ, nếu chúng ta nhìn góc trái dưới ở đây, đây là xe cổ điển của bạn.
Nó không thắng cho bạn, nó không làm bất kỳ cái gì ngốc nghếch, nhưng nó cũng không giúp bạn tránh được tai nạn.
Nếu chúng ta muốn mang hệ thống trợ giúp người lái vào trong xe, như là thắng giảm va chạm, chúng ta sẽ đặt vài gói công nghệ vào đó, và đường cong này, nó sẽ có nhiều đặc điểm điều hành, nhưng nó cũng sẽ không tránh được mọi tai nạn, bởi vì nó không có được khả năng đó. Nhưng nếu chúng ta đạt được vài điểm dọc đường cong này,
và tránh được nửa số tai nạn mà tài xế né được, thì thật ngoạn mục phải không?
Chúng ta giảm hẳn nửa số tai nạn trên đường.
Hiện nay ta giảm được 17,000 người chết mỗi năm ở Mỹ.
Nhưng nếu chúng ta muốn một chiếc xe tự lái, ta cần một đường cong kỹ thuật như thế này.
Chúng ta sẽ phải gắn nhiều cảm biến trên xe, ta sẽ chọn nhiều điểm điều hành ở đây khi mà về cơ bản không bao giờ bị đụng xe.
Nó sẽ xảy ra, nhưng với tầng số rất thấp.
Bạn và tôi có thể nhìn biểu đồ mà tranh cãi về chuyện liệu tần số có gia tăng hay không, theo "luật 80-20" con số tăng lên trên đường cong màu cam không.
Nhưng hãy nhìn vào từ một hướng khác.
Hãy nhìn vào số lần kỹ thuật này phải ra quyết định đúng.
Chấm xanh ở đây là một hệ thống trợ giúp người lái.
Hoá ra là những tài xế con người sơ xuất dẫn đến tai nạn theo tỷ lệ khoảng một lần trên mỗi 100,000 dặm ở nước Mỹ.
Ngược lại, hệ thống tự động lái ra quyết định điểu khiển xe khoảng 10 lần một giây, vậy thì tính theo độ lớn tương quan, là chừng 1000 quyết định một dặm.
Nếu bạn so sánh khoảng cách giữa hai điểm, chênh nhau trăm triệu lần, phải không?
Số mười cùng 7 số không.
Việc này giống như so sánh tốc độ chạy bộ với tốc độ ánh sáng.
Tôi có cố luyện chạy cỡ nào cũng không bao giờ bắt kịp.
Một khoảng cách khá lớn.
Điểm cuối cùng là, hệ thống này có thể xử lý sự không chắc chắn.
Người bộ hành ở đây có thể bước xuống đường, có thể không.
Tôi không biết, cũng không thuật toán nào biết. Trong trường hợp hệ thống trợ giúp người lái xe, nếu không biết rõ nó không thể ra hành động, vì nếu nó đạp thắng bất ngờ, điều đó hoàn toàn không chấp nhận được.
Trong khi hệ thống tự động lái có thể nhìn người bộ hành đó và nghĩ, Tôi không biết họ sắp làm gì, nên tôi sẽ chạy chậm lại, nhìn kỹ hơn, rồi sau đó mới phản ứng cho chính xác.
Vì vậy nó có thể an toàn hơn hệ thống trợ giúp người lái nhiều
Bàn về sự khác biệt giữa hai hệ thống thế là đủ rồi.
Chúng ta hãy nói về cách chiếc xe nhìn thế giới như thế nào.
Đây là chiếc xe của chúng ta
Nó bắt đầu bằng việc hiểu vị trí nó ở đâu trên thế giới, bằng cách kết hợp chụp bản đồ và cảm ứng dữ liệu và rồi chồng thêm lên đó những gì nó đang nhìn thấy.
Ở đây, tất cả những hộp màu tím là những chiếc xe khác trên đường, và thứ màu đỏ ở bên hông đây là một người chạy xe đạp, và đằng xa kia, nếu bạn nhìn thật gần, bạn có thể thấy hình nón giao thông.
Thế là chúng ta biết chiếc xe đang ở đâu lúc này rồi, nhưng chúng ta phải làm tốt hơn thế: chúng ta phải phán đoán điều gì sắp xảy ra.
Chiếc xe tải phía trên bên phải sắp đổi sang làn đường trái bởi vì đường phía trước bị cấm, nên nó cần thoát ra.
Nhận biết được là chiếc xe tải khá to, ta còn phải biết điều mọi phương tiện tham gia giao thông đang nghĩ nữa, nên nó thành ra vấn đề khá phức tạp.
Và nhờ vậy, chúng ta tính toán được chiếc xe nên xử lý lúc đó thế nào, quỹ đạo nào nó nên theo, nó nên chậm lại hay tăng tốc.
và rồi tất cả thông tin đó quay lại theo một đường: quay tay lái trái hay phải, đạp ga hay thắng.
Quyết định cuối cùng chỉ gồm 2 yếu đó đó.
Vây việc tính toán đó thật sự khó cỡ nào?
Trở lại lúc chúng tôi bắt đầu năm 2009 đây là những gì hệ thống chúng tôi có.
Bạn có thể thấy xe chúng tôi ở giữa và những cái hộp ở trên đường, đang lái trên xa lộ.
Xe cần phải hiểu nơi nó đang ở và gần như những xe khác đang ở đâu.
Nó như là thế giới dưới con mắt hình học.
Một khi chúng tôi bắt đầu lái xe xung quanh và trên đường phố, vấn đề nâng lên mức độ khó khăn mới.
Bạn thấy người bộ hành băng qua trước mặt, xe băng qua trước mặt chúng tôi di chuyển nhiều chiều, đèn giao thông, băng qua đường.
Đó là một vấn đề cực kỳ phức tạp nếu so đem ra suy ngẫm.
Nhưng một khi bạn giải quyết được vấn đề đó, chiếc xe phải có thể chạy trên những khu đang xây dựng.
Có nhiều hình nón giao thông ở trái buộc xe phải chạy bên phải, nhưng không chỉ nơi xây dựng riêng lẻ, dĩ nhiên.
Xe phải đối diện với người qua lại trong khu vực xây dựng nữa.
Dĩ nhiên, nếu ai đó vi phạm luật, cảnh sát ở đó ngay. và xe phải hiểu cái đèn nhấp nháy trên nóc chiếc xe có nghĩa là nó không chỉ là một cái xe, nó thật sự là một cảnh sát viên.
Tương tự vậy, hộp màu cam bên mặt kia ở đây, là xe rước học sinh, và chúng ta phải xử lý một cách khác.
Khi chúng ta ra ngoài đường, những người khác mong mỏi: Khi một người lái xe giơ cánh tay lên, có nghĩa là họ xin chiếc xe nhường cho họ và giữ khoảng cách với họ để họ đổi làn đường chạy.
Khi một cảnh sát viên đứng giữa đường, chiếc xe của chúng ta nên hiểu điều đó có nghĩa là dừng lại, khi cảnh sát ra hiệu cho đi, chúng ta có thể đi được.
Bây giờ cách chúng ta đạt được điều này là chia sẻ thông tin giữa các xe với nhau.
Mẫu đầu tiên thô sơ nhất của xe này là khi một chiếc xe thấy khu vực xây dựng. thông báo cho xe khác biết để nó có thể đi đúng làn chạy tránh nhiều khó khăn.
Chúng tôi thật sự có sự hiểu biết thật sâu về vấn đề này.
Ta có thể thu thập dữ liệu những xe đều thấy qua thời gian dài, dữ liệu về hàng trăm ngàn người đi bộ, chạy xe, và xe cộ đã từng đi ngang để hiểu kiểu hành vi của chúng và dùng nó để nhận biết những xe cộ khác trông như thế nào và những người đi bộ trông như thế nào.
và rồi thậm chí quang trọng hơn nữa chúng ta thu thập một mẫu về cách ta dự đoán mọi thứ di chuyển trên thế giới này.
Hộp màu vàng là người bộ hành băng qua trước mặt.
Hộp xanh này là người chạy xe đạp, ta dự đoán họ sẽ lách qua xe ô tô và vòng sang bên phải.
Đây là một người chạy xe đạp sắp xuống đường và chúng ta biết họ sẽ tiếp tục chạy men theo hình đường
Ở đây có người quẹo phải, Và lúc này, có người sắp quay đầu xe trước mặt chúng ta, chúng ta có thể đoán hành vi và phản ứng đúng đắn.
Mọi chuyện đều tốt đẹp cả, nhưng dĩ nhiên, bạn đối mặt với nhiều thứ trước giờ bạn chưa từng thấy.
Chỉ cách đây hai tháng, xe của chúng tôi chạy qua khu Mountain View, và đây là những gì chúng tôi gặp.
Đây là một phụ nữ trên chiếc xe lăn điện đang rượt một con vịt chạy vòng tròn trên đường (TIếng cười) Thành ra không có chỗ nào trong cẩm nang của DMV chỉ cách xử lý tình huống đó, nhưng xe của chúng tôi có thể làm được điều đó, chậm lại, và lái một cách an toàn.
Chúng ta ngày nay không phải đối mặt với vịt.
Nhìn con chim này bay ngang qua chúng ta. Chiếc xe phản ứng lại điều đó.
Đây là đối mặt với người chạy xe đạp mà bạn sẽ không bao giờ nghĩ là thấy ở nơi khác ngoài Mountain View.
Dĩ nhiên, phải đối mặt với người tài xế, thậm chí với những người rất là nhỏ.
Người nào đó bên phải nhảy ra khỏi chiếc xe tải này hướng về chúng tôi.
Bây giờ xem bên trái khi chiếc xe với cái hộp xanh lá quyết định anh ta cần quẹo phải cực gấp.
Đây, khi chúng tôi đổi làn xe, chiếc xe bên trái quyết định cũng làm giống vậy.
Đây, chúng tôi thấy một chiếc xe vượt đèn đỏ và phải nhường cho nó.
Tương tự, ở đây, một người lái xe đạp cũng chạy vượt đèn đó.
Dĩ nhiên, chiếc xe phản ứng một cách an toàn.
Và dĩ nhiên, chúng tôi có những người mà tôi không biết đôi khi trên đường, như anh chàng này dừng lại làm gì đó giữa hai chiếc xe tự lái.
Bạn phải hỏi, "Bạn đang nghĩ gì vậy?"
(Tiếng cười) Tôi đang gắng cho bạn xem càng nhiều càng tốt, Tôi sẽ trình bày một cách khá nhanh.
Cái chúng ta đang thấy lại là cảnh người lái xe đạp, và bạn có thể để ý phía dưới, người xe đạp chưa đi vào tầm nhìn nhưng chiếc xe có nhìn thấy: đó là hộp xanh dương ở trên kia, do thông tin tia laser mang tới
nhưng thông tin không thật sự dễ hiểu, nên chúng tôi vặn dữ liệu tia laser đó lên xem kỹ. Nếu bạn thật sự giỏi nhìn dữ liệu tia laser, bạn có thể thấy có vài chấm ở dường cong đây, ngay đây, và cái hộp xanh là người lái xe đạp
Khi đèn bật đỏ, thì đèn của người lái xe đạp đã bật vàng rồi, và nếu bạn nheo mắt lại, bạn thấy đèn vàng trong hình chiếu.
Nhưng người chạy xe, chúng ta thấy đó, sắp chạy ngang qua giao lộ.
Đèn của ta giờ bật xanh, còn đèn của anh đã bật đỏ, và chúng ta dự đoán rằng xe đạp này sắp băng ngang qua.
Không may là những người lái xe bên cạnh không chú ý lắm.
Họ đã vọt lên, và may cho mọi người, người đi xe đạp này phản ứng, tránh được, và băng qua được giao lộ.
Chúng ta trống đường để đi.
Như bạn thấy đó, chúng tôi đã tạo ra vài tiến bộ đáng khích lệ, và cho tới thời điểm này, chúng tôi chắc chắn công nghệ này sẵn sàng tung ra thị trường.
Chúng tôi thử nghiệm ba triệu dặm trên mô hình mỗi ngày, nên bạn có thể hình dung kinh nghiệm dày dặn mà các xe đã tích luỹ
Chúng tôi mong mỏi đưa kỹ thuật này lên đường, và chúng tôi nghĩ con đường đúng đắn là để cho xe tự lái hơn là sử dụng trợ giúp người lái bởi vì quá nhiều tình huống khẩn cấp.
Lúc tôi đang nói chuyện ở đây, 34 người bị chết trên đường.
Bao lâu nữa chúng ta có thể công bố xe tự lái?
Vâng, khó mà nói được bởi vì đó là một vấn đề phức tạp, nhưng đây là hai đứa con của tôi.
Đứa lớn 11 tuổi, có nghĩa là bốn năm rưỡi nữa, nó sẽ có thể thi bằng lái xe.
Nhóm của chúng tôi và tôi hứa rằng chắc chắn điều đó không xảy ra.
Cảm ơn.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) Chris Anderson: Chris, Tôi có một câu hỏi cho anh.
Chris Urmson: Được thôi.
CA: Dĩ nhiên, ý tưởng chiếc xe của anh khá dị thường.
Trong buổi tranh luận giữa trợ giúp người lái và hoàn toàn tự lái này-- Ý tôi, là thật sự có sự tranh luận gay gắt đang diễn ra.
Nhiều công ty, ví dụ như Tesla, đang dùng sự trợ giúp người lái.
Điều anh đang nói nghe như đang đi đến ngõ cụt bởi vì anh không thể chỉ cứ cải thiện theo hướng đó và tạo ra hoàn hoàn tự lái đến thời điểm nào đó, người tài xế sẽ thấy, " Xe có vẻ an toàn," và trèo ra phía sau, rồi điều tồi tệ sẽ xảy ra.
CU: Đúng. Không, Điều đó cực kỳ đúng, ý tôi không phải hệ thống trợ lái không cực kỳ đáng giá.
Nó có thể cứu nhiều mạng sống trong khoảng thời gian này, nhưng để thấy được cơ hội đổi đời cho người như Steve đi lại thật sự đến nơi đến nơi chốn an toàn, có dịp thay đổi bộ mặt thành phố của chúng ta, thoát khỏi những ổ gà chúng ta gọi là chỗ đậu xe, thì tự lái hoàn toàn là điều cực kỳ cần thiết.
CA: Chúng tôi sẽ quan tâm theo dõi bước tiến của anh.
Cảm ơn rất nhiều, Chris. CU: Cảm ơn anh. (Vỗ tay)
Cách chúng ta kể chuyện đã thay đổi một cách tự nhiên kể từ khi Aristotle định nghĩa quy luật bi kịch khoảng 2.500 năm trước.
Theo nhà triết học này, kể chuyện có vai trò mô phỏng cuộc sống và mang lại cảm xúc cho chúng ta.
Và đó chính xác là những gì việc kể chuyện đã làm rất tốt kể từ đó.
Nhưng có một khía cạnh cuộc sống mà kể chuyện không bao giờ có thể mô phỏng được.
Đó chính là lựa chọn.
Lựa chọn là một phần quan trọng trong cuộc sống của ta.
Chúng ta là những lựa chọn của chính mình.
Một số quyết định có thể mang hệ quả rất lớn và thay đổi hoàn toàn cuộc sống của chúng ta.
Nhưng trong một vở kịch, tiểu thuyết hay bộ phim, tác giả quyết định thay cho nhân vật, và với vai trò khán giả, chúng ta chỉ có thể xem một cách thụ động kết quả của quyết định đó.
Là một người kể chuyện, tôi luôn bị hớp hồn bởi việc tái tạo khái niệm lựa chọn trong tiểu thuyết.
Mơ ước của tôi là đặt khán giả vào vai nhân vật chính, để họ tự quyết định cho mình, và để họ tự kể câu chuyện của mình.
Tôi đã tìm cách thực hiện điều này trong 20 năm rồi.
Hôm nay, tôi muốn giới thiệu với các bạn cách kể chuyện mới, một cách mà tương tác chính là mấu chốt.
Thay vì nói về lý thuyết đằng sau, mà có lẽ sẽ khá trừu tượng và nhàm chán, tôi nghĩ là thực hiện một thí nghiệm nhỏ sẽ thú vị hơn nhiều.
Tôi muốn mời các bạn đang nghe TED ở đây, kể câu chuyện của chính mình.
Vì vậy tôi nghĩ ra một cảnh tương tác mà chúng ta sẽ cùng thực hiện với nhau,
Tôi đã nhờ Vicky -- xin chào, Vicky -- điều khiển nhân vật chính cho chúng ta.
Và việc của các bạn -- khán giả -- đó là lựa chọn.
Vicky và tôi không biết điều gì sẽ xảy ra, bởi diễn biến sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào lựa chọn của các bạn.
Cảnh này được lấy từ trò chơi sắp tới của chúng tôi, "Detroit: Trở thành con người" và chúng ta đang ở tương lai gần, khi công nghệ khả thi hóa việc tạo người máy giống y hệt con người.
Chúng ta đang trong vai nhân vật Connor, một người máy, và như bạn thấy, anh ta có thể làm nhiều thứ hay ho với đồng xu.
Anh ta có một hình tam giác xanh ở ngực, cũng như tất cả những người máy khác, và bây giờ Vicky đang điều khiển nhân vật này.
Cô ấy có thể đi xung quanh, đi mọi nơi, nhìn xung quanh, cô ấy có thể tương tác với môi trường, và giờ cô có thể lựa chọn để kể câu chuyện của chính mình.
Ở đây chúng ta có lựa chọn đầu tiên.
Có một con cá trên sàn.
Chúng ta nên làm gì?
Chúng ta nên cứu nó hay mặc kệ nó?
Nhớ là, ta đang chịu áp lực thời gian, nên ta cần phải chọn nhanh.
Chúng ta nên làm gì?
Khán giả: Cứu nó!
David Cage: Cứu nó?
Cứu con cá? (Video) (cá rơi) DC: Được rồi.
OK, chúng ta có một người máy yêu động vật.
Được rồi, đi tiếp nào.
Hãy nhớ, đây là tình huống bắt cóc con tin.
(Video) Người phụ nữ: Làm ơn, hãy cứu con gái nhỏ của tôi!
Chờ đã -- ông phái một người máy đến đây?
Cảnh sát: Thưa bà, bà cần phải đi.
Người phụ nữ: Ông không thể làm thế được!
Tại sao ông không cử một người thật?
DC: Bà ấy không vui vẻ chút nào.
Con gái bà ấy bị bắt cóc bởi một người máy, và dĩ nhiên, bà ấy đang sốc.
Bây giờ chúng ta tiếp tục khám phá căn hộ này.
Chúng ta thấy tất cả các lực lượng SWAT vào vị trí.
Nhưng ta cần tìm Chỉ huy Allen trước.
Đó là điều đầu tiên ta cần làm.
Nhắc lại, ta có thể đi bất kỳ nơi nào.
Vicky vẫn đang điều khiển nhân vật.
Hãy xem -- tôi nghĩ đây là Chỉ huy Allen. Ông ấy đang nghe điện thoại.
(Video) Connor: Thưa Chỉ huy Allen, tôi là Connor.
Tôi là người máy được CyberLife cử đến.
Chỉ huy Allen: Hãy bắn tất cả những thứ di chuyển.
Nó đã hạ gục hai người của ta rồi.
Chúng ta có thể dễ dàng hạ nó, nhưng họ đang ở rìa ban công -- nếu nó rơi, cô bé cũng sẽ rơi.
DC: Được rồi, bây giờ ta cần quyết định hỏi chỉ huy điều gì.
Chúng ta nên làm gì?
Tên của người máy đó? Hành vi của nó?
Cú sốc cảm xúc? (Video) C: Nó có trải qua cú sốc cảm xúc nào gần đây không?
Allen: Tôi không rõ. Điều này quan trọng không?
C: Tôi cần thông tin để đưa ra cách tiếp cận tốt nhất.
DC: OK, lựa chọn thứ hai. Có lẽ ta có thể tìm được gì đó.
Chúng ta nên chọn gì?
Khán giả: Hành vi.
DC: Vicky, hành vi của Deviant.
(Video) C: Liệu trước đó nó có hành vi khác thường không?
Allen: Nghe này... cứu đứa trẻ mới là điều quan trọng.
DC: Ta sẽ không biết thêm điều gì từ gã này cả.
Ta cần làm gì đó.
Hãy quay trở lại hành lang.
Chờ đã -- tôi nghĩ có một căn phòng bên phải cô đó Vicky.
Có lẽ ta sẽ tìm ra điều gì đó ở đây.
Chà, có một cái máy tính bảng.
Hãy xem nào.
(Video) Cô bé: Đây là Daniel, người máy tuyệt vời nhất thế giới.
Nói "xin chào" đi Daniel.
Daniel: Xin chào!
Cô bé: Bạn là bạn thân của tớ, ta sẽ luôn bên nhau!
DC: Đó chỉ là một cách chơi, còn rất nhiều cách chơi khác nữa.
Phụ thuộc vào lựa chọn của bạn, ta có thể thấy được nhiều diễn biến khác, nhiều hệ quả khác, nhiều kết quả khác nhau.
Điều đó giúp các bạn hiểu về công việc của tôi, một nhà văn tương tác.
Trong khi một nhà văn tuyến tính cần đối phó với thời gian và không gian, là một nhà văn tương tác, tôi cần đối phó với thời gian, không gian và các khả năng.
Tôi phải giải quyết các sơ đồ cây khổng lồ, nơi mỗi nhánh lại là một biến thể mới của câu chuyện.
Tôi cần nghĩ về tất cả các khả năng ở một cảnh nhất định, và cố tưởng tượng mọi thứ có thể xảy ra.
Tôi cần đối phó với hàng nghìn biến thể, điều kiện và khả năng.
Vì vậy, khi một kịch bản phim chỉ khoảng 100 trang, kịch bản tương tác như thế này nằm trong khoảng 4000 đến 5000 trang.
Điều này giúp bạn hiểu công việc này là như thế nào.
Nhưng tôi nghĩ là, sau cùng thì trải nghiệm là duy nhất, bởi nó là kết quả của sự hợp tác giữa nhà văn tạo ra cảnh tường thuật và người chơi tự đưa ra quyết định, kể câu chuyện của chính mình và trở thành đồng tác giả cũng như đồng diễn viên và đồng đạo diễn của câu chuyện.
Kể chuyện tương tác là một cuộc cách mạng trong cách ta kể chuyện.
Với sự xuất hiện của các nền tảng mới như truyền hình tương tác, thực tế ảo và trò chơi điện tử, nó có thể trở thành một dạng giải trí mới và thậm chí là dạng nghệ thuật mới.
Tôi tin rằng trong những năm tới, ta sẽ thấy ngày càng nhiều trải nghiệm tương tác sống động và ý nghĩa, được tạo ra bởi một thế hệ tài năng mới.
Kể chuyện tương tác đang chờ đợi những người như Orson Welles, hay Stanley Kubrick, và tôi chắc rằng những tài năng đó sẽ sớm xuất hiện và sẽ nổi tiếng được như họ.
Tôi tin rằng kể chuyện tương tác có thể giống như điện ảnh thế kỷ 20: một nghệ thuật mang thay đổi sâu sắc đến thời đại.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Khi bạn còn là một đứa trẻ, tất cả mọi thứ đều là có thể.
Thử thách dường như luôn còn đó khi ta lớn lên.
Khi tôi lên 4 tuổi, Tôi có cơ hội đi du thuyền lần đầu tiên.
Tôi sẽ không bao giờ quên cảm giác thích thú khi chúng tôi sắp tới bờ biển.
Tôi sẽ không bao giờ quên cái cảm giác thám hiểm khi tôi trèo lên boong thuyền và lần đầu tiên được thấy cái cabin nhỏ xíu.
Nhưng cảm giác thú vị nhất là cảm giác của sự tự do, cái cảm giác mà tôi có được khi chúng tôi kéo những mái chèo.
Với một đứa bé bốn tuổi, nó là cảm giác tự do nhất mà tôi có thể tưởng tượng nổi.
Tôi quyết định định rằng một ngày, bằng cách nào đó, tôi sẽ chèo thuyền đi khắp thế giới,
Vì vậy, tôi làm tất cả những gì có thể trong cuộc đời để đạt được ước mơ ấy.
Lúc 10 tuổi, tôi tiết kiệm tiền lẻ trong bữa ăn tối ở trường.
Trong tám năm, ngày nào tôi cũng nghiền khoai tây và nướng đậu, mỗi thứ chỉ tốn 4 xu, và nước xốt miễn phí
Mỗi ngày tôi xếp những đồng tiền lẻ lên mặt của ống tiết kiệm, và khi chúng đủ một bảng, tôi sẽ đút chúng vào trong và gạch một trong 100 ô vuông mà tôi đã vẽ trên một tờ giấy.
Cuối cùng, tôi mua được một chiếc thuyền nhỏ.
Tôi dành hàng giờ ngồi trên nó ở trong vườn, mơ về mục tiêu của mình.
Tôi đọc mọi cuốn sách có thể về chèo thuyền, và rồi cuối cùng, bị nhà trường nói rằng tôi không đủ thông minh để trở thành bác sĩ thú y, rời trường lúc 17 tuổi để bắt đầu học về trèo thuyền.
Hãy tưởng tượng, cảm giác mà 4 năm sau đó, khi ngồi ở trong phòng họp trước mặt một người mà tôi biết có thể biến ước mơ của mình thành hiện thực.
Tôi cảm tưởng như cuộc đời mình phụ thuộc vào giây phút ấy, và không thể tin được, ông ấy đồng ý.
Tôi đã gần như không thể kím nén sự thích thú khi ngồi trong phòng họp thiết kế một chiếc thuyền mà tôi sẽ lái nó một mình, không ngừng nghỉ đi khắp thế giới.
Từ buổi họp đầu tiên đến lúc kết thục cuộc đua, nó là tất cả những gì tôi từng tưởng tượng ra.
Giống như trong giấc mơ của tôi, có cả phần tuyệt vời lẫn khó khăn.
Chúng tôi né được 1 tảng băng chỉ cách đó 20 feet
Chín lần, tôi đã trèo lên đỉnh của cột buồm cao 90 feet .
Gió thổi theo hướng chúng tôi ở biển phía Nam.
Nhưng mặt trời lặn, cuộc sống hoang giã, và sự hẻo lánh mới thật sự choáng ngợp.
Sau 3 tháng trên biển, chỉ mới ở tuổi 24, tôi kết thúc ở vị trí thứ hai.
Tôi yêu những điều đó, nhiều đến nỗi mà trong vòng 6 tháng tôi quyết định đi khắp thế giới lần nữa, nhưng lần này không phải là một cuộc đua: cố gắng để trở thành người đi thuyền đơn đi khắp thế giới liên tục nhanh nhất.
Lần này, tôi cần một chiếc thuyền khác: lớn hơn, rộng hơn, nhanh hơn, và mạnh hơn.
Chỉ cần đưa cho nói một số đo, tôi có thể trèo bên trong cột buồm đến tận đỉnh của nó.
Dài 75 feet, rộng 60 feet.
Tôi trìu mến gọi nó là Moby,
Nó là một chiếc thuyền nhiều thân.
Khi chúng tôi làm nó, chưa ai từng thực hiện được chuyến đi đơn, liên tục xung quanh thế giới, dù nhiều người đã thử, nhưng khi chúng tôi làm nó, một người Pháp đã dùng chiếc thuyền lớn hơn 25% và ông ấy không những làm được, mà còn vượt qua kỷ lục từ 93 ngày xuống còn 72.
Và kỷ lục ấy giờ đã cao hơn rất, rất nhiều.
Và những chiếc thuyền thật thú vị để lái.
Nó là một buổi chèo thuyền luyện tập ở bờ biển Pháp.
Tôi biết rõ bởi vì tôi đã từng là một trong năm thành viên trên tàu.
5 giấy là tất cả những gì nó cần để biến mọi thứ tốt đẹp thành 1 thế giới mù mịt khi những cánh cửa bị đẩy mạnh dưới nước, và 5 giây đó trôi đi thật nhanh.
Cứ tưởng tượng rằng dưới chân họ biển sâu như thế nào.
Hãy tưởng tượng bạn đơn độc ở vùng biển phía Nam chìm xuống dưới dòng nước lạnh, cách bờ hàng ngàn dặm
Hôm đó là Giáng sinh.
Tôi đang tiến về biển phía Nam phía dưới Australia.
Nó thật khủng khiếp.
Tôi đang tiếp cận một vùng biển khác cách đó 2000 dặm từ thị trấn gần nhất.
Nơi gần đó nhất là Nam cực, và những người ở gần nhất là những người đang điều hành trạm vũ trụ châu Âu phía trên.
(Cười) Bạn thực sự đang ở một nơi rất xa xôi.
Nếu bạn cần sự giúp đỡ, và vẫn còn sống, sẽ mất bốn ngày để một chiếc tàu đến chỗ bạn và sau đó là bốn ngày nữa để nó đưa bạn về cảng.
Không một chiếc trực thăng nào có thể bay tới đó, và máy bay cũng không thể hạ cánh.
Chúng tôi đang tiến phía một cơn bão lớn.
Ở đó, gió đang thổi 80 dặm trên giờ, quá mức cho chiếc thuyền và tôi để có thể đối phó.
Sống đã cao tới 40 - 50 feet, và bụi nước tư các đỉnh sóng đang thổi ngang giống như tuyết trong một trận bão tuyết.
Nếu chúng tôi không chèo đủ nhanh, chúng tôi sẽ bị nhấn chìm bởi cơn bão, bị lật úp và nghiền nát thành từng mảnh.
Chúng tôi thực sự đang cố giữ lấy cuộc sống của mình và làm điều đó trong sự mong manh.
Tốc độ mà chúng tôi cần trong tuyệt vọng cũng mang đến mối nguy hiểm.
Chúng ta đều biết rằng nó giống như lái một chiếc xe 20 dặm/giờ, 30, 40.
Nó không quá áp lực. Chúng ta có thể tập trung.
Ta có thể bật đài lên.
Nếu lái 50, 60, 70, tăng tốc lên 80, 90, 100 dặm/giờ.
Và giờ bạn đang rất áp lực và nắm chặt vào tay lái.
Giờ lái chiếc xe đó ra ngoài vào buổi tối và loại bỏ thanh gạt nước, kính chắn gió, đèn pha và phanh.
Mọi thứ ở biển Nam là như vậy.
(Cười) (Vỗ tay) Bạn có thể nghĩ sẽ khá khó khăn để ngủ trong điều kiện đó, kể cả đối với hành khác.
Nhưng bạn không là hành khách.
Bạn đang một mình trên con tàu cố đứng cho vững, và bạn phải đưa ra mọi quyết định trên boong tàu.
Tôi đã hoàn toàn kiệt sức, cả về thể lực lẫn tinh thần.
Tám cánh buồm thay trong 12 giờ.
Cánh buồm chính nặng gấp 3 lần trọng lượng của tôi, và sau mỗi lần thay, tôi gục xuống sàn ướt đẫm mồ hôi và không khí lạnh gia của biển Nam như đốt cháy phía sau cổ họng tôi.
Nhưng ngoài đó, cái thấp nhất của cái thấp thường trái ngược với cái cao nhất của cái cao.
Vài ngày sau, chúng tôi ra khỏi được vùng áp thấp.
Đối đầu với những thứ khó khăn, chúng tôi lại có thể lái về phía cuộc đua dưới áp lực đó.
Trời trong xanh, mưa ngừng, và nhịp tim của chúng tôi, đại dương hung tợn quanh tôi đã chuyển thành những ngọn núi dưới trăng đẹp nhất.
Thật khó để giải thích, nhưng bạn như rơi vào trạng thái khác khi bạn ra ngoài đó.
Chiếc thuyền là toàn bộ thế giới của bạn, và thứ bạn mang theo khi ra đi là tất cả những gì bạn có.
Nếu bây giờ tôi nói với tất cả các bạn "Đi vào Vancouver và tìm tất cả những gì bạn cần cho sự sống còn của mình trong ba tháng tới," đó có thể là một nhiệm vụ.
Đó là thức ăn, nhiên liệu, quần áo, kể cả giấy vệ sinh và kem đánh răng.
Đó là những gì chúng ta làm, và khi chúng ta đi ta dùng đến những giọt dầu diesel cuối cùng và gói thức ăn cuối cùng.
Không có kinh nghiệm nào trong đời có thể giúp tôi hiểu rõ hơn về định nghĩa của từ "có hạn."
Những gì ngoài đó là tất cả những gì ta có.
Không có nhiều hơn.
và tôi chưa bao giờ liên hệ được khái niệm về sự hữu hạn mà tôi cảm nhận được trên thuyền với bất kì thứ gì khác. cho tới khi tôi bước xuống thuyền ở vạch về đích, phá vỡ kỉ lục.
(Vỗ tay) Đột nhiên, tôi xâu chuỗi lại các sự kiện.
Nền kinh tế toàn cầu cũng không khác biệt.
Nó hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu có hạn thứ mà chúng ta chỉ có một lần trong lịch sử nhân loại.
Và nó gần giống như nhìn một thứ gì đó mà bạn không kì vọng dưới một hòn đá và có hai sự lựa chọn: Tôi có thể để hòn đá qua một bên và xem xét về thứ đó, hoặc tôi đặt hòn đá lại và thực hiện ước mơ chèo thuyền đi khắp thế giới của mình.
Tôi đã chọn cách thứ nhất.
Tôi đặt nó qua một bên và bắt đầu một hành trình mới của sự học hỏi, nói chuyện với các giám đốc, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà kinh tế để cố gắng hiểu cách mà nền kinh tế toàn cầu hoạt động.
Và sự tò mò của tôi đưa tôi đến những nơi khác thường.
Đây là bức ảnh được được chụp trong lò đốt ở một nhà máy nhiệt điện.
Tôi bị thu hút bởi than, thứ căn bản cho nhu cầu năng lượng toàn cầu, những cũng rất gần gũi với gia đình tôi.
Ông cố tôi là một thợ mỏ, và ông dành 50 năm cuộc đời mình dưới lòng đất.
Đây là bức ảnh của ông, và khi bạn nhìn vào bức ảnh, bạn thấy ai đó từ một thời đại trước.
Chẳng ai lại mặc quần với thắt lưng cao như vậy ở thời đại này. (Cười) Nhưng không, đó là tôi với ông cố, và nhân tiện, đó không phải là tai thật của ông ấy. (Cười) Chúng tôi đã rất thân thiết. Tôi thường nhớ trong lòng ông nghe chuyện đào mỏ.
Ông nói về tình bạn ở dưới mỏ, và việc những người thợ mở thường để dành những mẩu bánh sandwich cho những con ngựa làm việc cùng họ ở dưới lòng đất.
Đó giống như chỉ mới ngày hôm qua.
Và trong cuộc hành trình học hỏi, Tôi vào trang web của Hiệp hội than thế giới, và ở giữa trang chủ, nó nói, "Chúng ta còn than cho khoảng 118 năm."
Và tôi nói với mình, rằng nó nằm ngoài cuộc đời mình, và nó còn lớn hơn nhiều so với những dự đoán về dầu.
Nhưng tôi đã làm một phép tính, và tôi nhận ra rằng ông cố của tôi đã sinh ra trước đó đúng 118 năm, và tôi ngồi trong lòng ông cho đến khi tôi 11 tuổi, và tôi nhận ra số đó chẳng là gì so với thời gian, hay lịch sử
Nó làm tôi đưa ra quyết định mà tôi không bao giờ nghĩ mình sẽ làm: là từ bỏ môn trèo thuyền đơn và tập trung vào thử thách lớn nhất mà tôi từng gặp phải: tương lai của nền kinh tế toàn cầu.
Và tôi nhanh chóng nhận ra nó không chỉ là năng lượng.
Nó còn là vật liệu.
Năm 2008, tôi tìm được một nghiên cứu khoa học xem xét về việc chúng ta có bao nhiêu năm chúng ta có để tiếp tục khai thác vật liệu từ lòng đất: Đồng, 61; thiếc, kém, 40; bạc, 29.
Những con số này không thể chính xác, nhưng ta được rằng vật liệu kia là có hạn.
Ta chỉ có chúng một lần.
Thế nhưng, tốc độ mà ta đang tiêu thụ chúng thì đang tăng lên nhanh chóng, theo hàm luỹ thừa.
Với càng nhiều người trên thế giới với nhiều vật dụng hơn, chúng ta đã chứng kiến việc giá cả giảm trong 100 năm ở các hàng hoá cơ bản bị xoá bỏ chỉ trong 10 năm.
Và nó ảnh hưởng tới tất cả chúng ta.
Nó tạo ra sự biến động vô cùng lớn về giá. lớn đến nỗi mà vào năm 2011, các hãng sản xuất ô tô trung bình đã chứng kiến giá vật liệu tăng 500 triệu Euros, tiêu hao một nửa giá trị sản xuất của họ bởi vì những thứ mà họ hoàn toàn không thể kiểm soát được.
Và khi tôi càng hiểu, tôi càng thay đổi cuộc sống của mình nhiều hơn.
Tôi bắt đầu đi ít hơn, làm việc, sử dụng ít hơn.
Nó như thể thực sự thì làm ít là những gì chúng ta phải làm.
Nhưng nó không hề dễ dàng với tôi.
Nó không đúng cho lắm.
Như thể chúng ta đang đánh đổi lấy thời gian.
Chúng ta đang níu kéo mọi việc lâu hơn.
Kể vả khi mọi người thay đổi, nó cũng không giải quyết được vấn đề.
Nó không thể sửa được một hệ thống.
Nó rất quan trọng trong sự chuyển đổi, nhưng thứ thu hút tôi là, trong sự chuyển đổi tới cái gì? liệu nó có thực sự hiệu quả.
Nó làm tôi cảm thấy bản thân hệ thống, mà ta đang sống trong các khuôn khổ của nó, là sai một cách căn bản, và cuối cùng tôi nhận ra rằng hệ thống của chúng ta, cách mà nền kinh tế hoạt động, cách nền kinh tế được xây dựng, là một hệ thống trong chính nó.
Lúc ở biển, tôi phải hiểu những hệ thống phức tạp.
Tôi phải lấy rất nhiều nguồn thông tin, tôi phải xử lý chúng, và tôi phải hiểu hệ thống đó để chiến thắng.
Tôi phải cố hiểu được nó.
Và khi tôi nhìn vào nền kinh tế thế giới, tôi nhận ra nó cũng là một hệ thống, nhưng nó là một hệ thống mà thực sự không lâu bền.
Và tôi nhận ra ta đã và đang hoàn thiện hoá nền kinh tế theo đường thẳng trong 150 năm, nơi ta lấy các vật liệu ra khỏi lòng đất, chúng ta làm ra cái gì đó từ nó, và cuối cùng sản phẩm đó bị vứt đi, và đúng, chúng ta có tái chế một số, nhưng cuối cùng lại có nỗ lực hơn để từ bỏ những gì ta có thể, chứ không phải là thiết kế.
Nó là một nền kinh tế mà về bản chất không thể hoạt động lâu dài, và ta biết rằng ta chỉ có nguồn vật liệu có hạn, tại sao chúng ta lại tạo ra một nền kinh tế mà sẽ sử dụng hết mọi thứ, sẽ tạo ra rác thải?
Bản thân cuộc sống đã tồn tại hàng tỉ năm và sẽ liên tục thích nghi để sử dụng vật liệu một cách có hiệu quả.
Nó là một hệ thống phức tạp, nhưng bên trong nó, không hề có rác.
Mọi thứ được chuyển hoá.
Nó là không phải là nên kinh tế theo đường thẳng, mà là theo vòng tròn.
Và tôi thấy giống như một đứa trẻ trong một khu vườn.
Lần đầu tiên trong hành trình mới này, tôi có thể thực sự thấy được mục đích.
Nếu chúng ta có thể tạo nên nền kinh tế mà sử dụng mọi thứ thay vì tiêu thụ hết, chúng ta có thể tạo nên một tương lai mà có thể tồn tại lâu dài.
Tôi đã rất thích thú.
Đây là thứ ta cần để hướng đến.
Chúng ta biết mình đang hướng đến cái gì. Ta chỉ cần tìm ra cách để đến được đó, và đó chính là suy nghĩ trong tôi khi chúng tôi lập lên tổ chức Ellen MacArthur vào tháng chín năm 2010.
Rất nhiều luồng ý tưởng nuôi dưỡng suy nghĩ của chúng tôi và chỉ về một hình mẫu: cộng sinh trong công nghiệp, kinh tế hiệu quả, kinh tế chia sẻ, phỏng sinh, và tất nhiên, 'thiết kế tái sinh'.
Vật liệu sẽ được định nghĩa cả về kĩ thuật và sinh học, thiết kế sẽ loại bỏ hoàn toàn nguồn thải. và chúng ta sẽ có một hệ thống có thể vận hành về lâu dài.
Vậy nền kinh tế đó sẽ như thế nào?
Có lẽ chúng ta sẽ không mua các vật dụng chiếu sáng, mà sẽ trả tiền cho dịch vụ này và các nhà sản xuất sẽ thu lại được các vật liệu và thay thế các loại đèn khi họ có những sản phẩm hiệu quả hơn.
Nếu như bao bì không còn độc hại nó có thể phân huỷ trong nước và cuối cùng ta lại có thể uống? Nó sẽ không bao giờ trở thành rác.
Nếu như các động cơ có thể sản xuất lại, và chúng ta có thể thu lại được các nguyên liệu và giảm thiểu được đáng kể nhu cầu năng lượng.
Nếu như ta có thể lấy lại được nguyên liệu từ các bảng mạch, tái sử dụng, sau đó phục hồi một cách căn bản các vật liệu trong nó. trong bước thứ hai?
Nếu như ta có thể thu gom thức ăn thừa, rác thải?
Nếu như ta có thể biến chúng thành phân bón, nhiệt, năng lượng, cuối cùng liên kết lại hệ thống các chất dinh dưỡng và xây dựng lại nguồn lực tài nguyên thiên nhiên?
Và ô tô -- thứ ta muốn khi phải đi ra ngoài.
Chúng ta không cần sử hữu vật liệu bên trong chúng.
Liệu ô tô có thể trở thành một dịch vụ và cung cấp cho ta sự di động trong tương lai?
Tất cả chúng nghe thật tuyệt vời, nhưng nó không chỉ là ý tưởng, chúng là có thực, và nằm ở vi trí quan trọng nhất của nền kinh tế xoay vòng.
Thứ chờ đợi phía trước ta là việc phải mở rộng và nâng tầm quy mô của chúng.
Vậy làm cách nào để chuyển từ dạng đường thẳng thành dạng vòng?
Đội của tôi ở tổ chức nghĩ rằng bạn có thể làm việc với những trường đại học hàng đầu thế giới, với những nhà lãnh đạo doanh nghiệp, với những buổi triệu tập lớn nhất trên thế giới, và với các chính phủ.
Làm việc với những nhà phân tích giỏi nhất và đặt câu hỏi, "Liệu nền kinh tế vòng tròn có thể tránh lệ thuộc vào nhu cầu nguyên liệu?
Nhiệu kinh tế dạng vòng có thể xây dựng lại tài nguyên?
Liệu nó có thể thay thế việc dùng phân bón hoá học hiện tại?"
Có là câu trả lời cho việc tách rời, và có, chúng ta có thể thay thế việc dùng phân bón hiện tại tới 2.7 lần.
Nhưng điều tôi hứng thú nhất về nền kinh tế vòng tròn là khả năng truyền cảm hứng cho những người trẻ.
Khi thế hệ trẻ thấy nên kinh tế qua thấu kính vòng tròn đó, họ sẽ thấy những cơ hội hoàn toàn mới ở cùng một tầm nhìn.
Họ có thể sử dụng sự sáng tạo và kiến thứ của họ để xây dựng lại hoàn toàn hệ thống, và nó đang ở đó để chúng ta nắm bắt, và chúng ta làm điều này càng nhanh, nó sẽ càng tốt.
Vậy liệu ta có thể đạt được điều này trong thế hệ nối tiếp?
Liệu nó thực sự có thể thực hiện được?
Tôi tin là có thể.
Khi tôi nhìn vào cuộc đời của ông cố mình, mọi thứ là có thể.
Khi ông sinh ra, chỉ có 25 chiếc ô tô trên thế giới; người ta mới chỉ vừa phát minh ra nó.
Khi ông 14 tuổi, lần đầu tiên trong lịch sử người ta có thể bay.
Giờ đây có 100,00 chuyến bay mỗi ngày.
Khi ông 45 tuổi, người ta tạo ra chiếc máy tính đầu tiên.
Nhiều người nói nó sẽ không thể phổ biến, nhưng có, chỉ 20 năm sau, chúng ta biến nó thành một vi mạch mà ngày hôm nay có tới hàng ngàn cái trong căn phòng này.
10 năm trước khi ông mất, chúng ta có chiếc điện thoại di động đầu tiên.
Nó không phải là điện thoại đi động, nói đúng ra, nhưng bây giờ thì đúng, và khi ông cố tôi qua đời, Internet đã xuất hiện.
Giờ đây ta có thể làm mọi việc, nhưng quan trọng hơn, bây giờ chúng ta có một kế hoạch.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Thật ra thì Tôi đã cố gắng suy nghĩ sự nghiệp của tôi khi tôi rời nhà trắng Và ví dụ tốt nhất khi tôi xem bức tranh trên tờ The New Yorker 2 năm về trước.
Một cậu bé đang nhìn vào bố cậu ta Và cậu ta nói, " Bố, khi con lớn, trước tiên con muốn là tổng thống"
(cười) Tôi cũng đã có may mắn rất lớn khi làm tổng thống vì tôi cũng đã có một quyền hạn nhất định mà rất ít người trên thế giới có được được biết rất nhiều người trên thế giới
Không chỉ thân thuộc 50 bang của nước Mỹ mà vợ tôi và tôi còn được viếng thăm hơn 145 nước trên thế giới trung tâm Carter có dự án toàn thời gian ở 80 quốc gia.
Và nhiều lần, khi tới thăm một đất nước Chúng tôi không chỉ gặp vua hay tổng thống, Chúng tôi còn gặp những người dân sống ở vùng xa xôi nhất ở Châu Phi
Vì thế toàn bộ cam kết tại trung tâm Carter nhằm thúc đẩy quyền con người, và tìm hiểu thế giới giống như tôi, tôi có thể kể cho bạn không hề đa nghĩa rằng sự vi phạm quyền con người số một trên trái đất lạ thay, không được nhắc đến thường xuyên đó là sự ngược đãi phụ nữ và thiếu nữ
(vỗ tay) Có một vài lý do cho điều này, tôi sẽ đề cập ngay đây
Trước tiên chính là sự hiểu sai kinh thánh của tôn giáo, của những người sùng đạo trong kinh thánh cựu ước và tân ước, ... Koran.Chúng bị hiểu sai bởi đàn ông , những người bây giờ có vị trí ưu thế hơn trong giáo đường do thái, nhà thờ, giáo đường hồi giáo.
Và họ đưa ra những điều luật, để đảm bảo rằng phụ nữ bị hạ thấp theo lẽ tự nhiên xuống vị trí thứ hai. nếu so sánh đàn ông trong con mắt của Chúa
Đây là một vấn đề nghiêm trọng, Nó thông thường không được đề cập đến.
Một vài năm về trước, trong năm 2000 Tôi ở Baptist, phía nam Baptist trong 70 năm Tôi vẫn dạy trường Sunday vào mỗi chủ nhật Và tôi sẽ tiếp tục dạy trường Sunday Nhưng hội nghị Nam Baptist trong năm 2000 đã quyết định rằng phụ nữ nên chỉ là ở vị trí thứ yếu một vị trí giúp ích cho đàn ông
họ đưa ra một sắc lệnh, và có hiệu lực để ngăn cản phụ nữ trở thành các thầy tế, mục sư hay người trợ tế trong nhà thờ, hoặc các giáo sĩ trong quân đội và nếu một phụ nữ dạy trong 1 lớp ở một trường dòng nam Baptist, họ không thể dạy nếu có một học sinh nam trong lớp, bạn có thể thấy câu thơ trong kinh thánh có trên 30,000 câu thơ trong kinh thánh, nói rằng, phụ nữ không nên dạy người đàn ông và ...
Nhưng điều cơ bản trong kinh thánh đã bị hiểu sai đã làm cho đàn ông ở vị trí ưu thế hơn,
Đó là một vấn đề phổ biến khắp nơi bởi vì đàn ông có thể dùng sức mạnh của họ và nếu người chồng hay chủ ngược đãi ví dụ như, muốn lừa đảo phụ nữ, họ có thể nói, nếu phụ nữ không công bằng dưới con mắt của Chúa thì tại sao tôi đối xử họ công bằng như tôi?
Tại sao tôi phải trả công cho họ công bằng ở cùng một loại công việc?
Một tác động xấu rất nghiêm trọng khác nó gây ra vấn đề, đó là nạn bạo hành quá mức đang tăng lên khủng khiếp trên toàn thế giới
Như ngay ở nước Mỹ, chúng ta có sự gia tăng đáng kể ngược đãi người nghèo hầu hết người da đen và người thiểu số, bằng cách tống họ vào tù
Khi tôi còn là thống đốc bang Georgia 1 trên 1000 người Mỹ phải ở tù.
Ngày nay, 7.3 trên 1000 người phải ở tù
Tỷ lệ này tăng trên 7 lần.
Và từ khi tôi rời nhà trắng đã có sự gia tăng 800% số phụ nữ phải ở tù là da đen
Chúng ta cũng có (chỉ một vài nước) vẫn còn hình phạt tử hình, đó là một nước phát triển
Và chúng ta sắp xếp kế tiếp nhau, những đất nước có nạn bạo hành nhất trong tất cả yếu tố quyền con người trong việc khuyến khích hình phạt tử hình.
Chúng ta đang ở California , và tôi thấy rằng một ngày California phải chi 4 triệu đô la để thi hành tử hình 13 tù nhân
Nếu bạn tính tổng ra, thì 307 triệu đô la được tiêu tốn để một người bị kết án
Tuần này Nebraska vừa thông qua luật huỷ bỏ án tử hình bởi vì nó tốn quá nhiều tiền vì vậy sử dụng bạo lực và lạm dụng người nghèo và người vô gia cư là một nguyên nhân khác làm tăng nạn bạo hành phụ nữ
để tôi kể một vài vụ bạo hành phụ nữ mà có liên quan tới tôi nhất và tôi sẽ nói ngắn gọn thôi, bạn biết tôi chỉ có thời gian nhất định
Một vụ xâm hại tình dục
Xâm hại tình thật khủng khiếp, và hầu hết phụ nữ Mỹ không biết điều này nhưng tại một số nước, hay ở nhiều nước khi một đứa trẻ sinh ra là con gái, một điều xảy ra rất sớm trong đời cô bé bộ phận sinh dục của cô bị cắt hoàn toàn, bởi một người gọi là cutter họ dùng dao lam và không vô trùng họ lấy bỏ bộ phận sinh dục ngoài của phụ nữ
Và trong vài trường hợp cực đoan hơn nữa, nhưng cũng không phải là hiếm họ khâu miệng sinh dục vì thế bé gái chỉ có thể đi tiểu hoặc hành kinh
Sau đó, khi bé gái lấy chồng, người làm việc này lại tới và mở miệng đã khâu ra, vì thế cô ấy có thể quan hệ.
Điều này không hiếm gặp, mặc dù nó chống lại với luật của hầu hết các nước
Ví dụ như ở Ai Cập 91 % phụ nữ sống ở Ai Cập ngày nay đều bị xâm hại tình dục theo cách đó
ở một số nước, có trên 98 % phụ nữ bị cắt trước khi họ trưởng thành
Thật sự rất đáng buồn cho tất cả phụ nữ sống ở các đất nước trên
Điều rất nghiêm trọng khác nữa, hành quyết vì danh dự nơi mà những gia đình lại có sự hiểu lầm về kinh thánh trong kinh Coran không chỉ thị rằng sẽ hành quyết một cô gái trong gia đình nếu cô ấy bị hiếp dâm hoặc nếu cô gái cưới một người đàn ông mà cha cô ấy không cho phép hoặc thậm chí đôi khi nếu một cô gái mặc áo quần không thích hợp
Việc hành quyết sẽ được thực hiện bởi thành viên trong gia đình vì thế gia đình đó trở thành những kẻ giết người khi cô gái bị coi làm ô nhục đến gia đình
Một thống kê được thực hiện ở Ai Cập cách đây không lâu bởi liên hợp quốc đã chỉ ra 75% vụ giết các cô gái gây ra bởi người cha, cậu hoặc anh trai nhưng 25% vụ giết người được chỉ đạo bởi phụ nữ
Một vấn đề nữa đang diễn ra trên thế giới liên quan đến phụ nữ, đặc biệt là nạn nô lệ hoặc ngày nay gọi là nạn buôn người
Đã có khoảng 12.5 triệu người bị bán ở châu Phi làm nô lệ ở thế giới mới trở về thế kỷ 18 và 19
có 30 triệu người phải sống cảnh nô lệ
Bộ ngoại giao Hoa Kỳ đã đưa quyết định từ hội nghị về việc báo cáo hàng năm và bộ ngoại giao chỉ ra rằng khoảng 800,000 người đã bị bán xuyên biên giới quốc gia mỗi năm để làm nô lệ trong đó 80% là phụ nữ bị làm nô lệ tình dục
ngay ở nước Mỹ hiện tại 60,000 người đang sống trong cảnh tù tội hay nô lệ
Atlanta, Georgia, nơi đặt trung tâm Carter và là nơi tôi dạy tại đại học Emory số phụ nữ bị bán làm nô lệ khoảng giữa 200 và 300 mỗi tháng.
Là nơi chiếm tỷ lệ nhiều nhất của quốc gia bởi vì
Atlanta có sân bay lưu lượng lớn nhất thế giới nên sẽ có rất nhiều hành khách đến từ nam bán cầu.
Nếu một chủ nhà thổ muốn mua một cô gái da nâu hoặc đen sẽ tốn khoảng 1000 $
Một cô gái da trắng có giá gấp vài lần hơn thế và trung bình một chủ nhà thổ ở Atlanta và ở Mỹ có thể kiếm khoảng 35,000$ trên mỗi nô lệ
Việc buôn bán tình dục ở Atlanta, Georgia vượt hơn hẳn so với buôn thuốc
và một vấn đề rất nghiêm trọng khác, một vấn đề cơ bản đó là nạn mại dâm bởi vì không có bất kỳ nhà thổ nào ở Mỹ nên khó kiểm soát bởi chính quyền địa phương cảnh sát địa phương, trưởng phòng cảnh sát hay thị trưởng ,...
Và dẫn đến vấn đề nghiêm trọng là phụ nữ sẽ bị mang đi làm nô lệ tình dục ngày càng tăng trên tất cả các nước trên thế giới.
Thụy Điển đã có bước tiến cho vấn đề trên.
Khoảng 15 tới 20 năm trước, Thụy Điển quyết định thay đổi luật, và phụ nữ không còn bị kiện nếu họ là nô lệ tình dục nhưng các chủ nhà thổ, tay môi giới và những khách hàng nam giới sẽ bị kiện, và nạn mại dâm đã giảm xuống
còn ở Mỹ , chúng ta làm ngược lại
cứ mỗi người đàn ông bị bắt vì buôn bán mại dâm thì có 25 phụ nữ bị bắt ở Mỹ
Canada, Ireland, tôi vừa nói Thụy Điển Pháp, và các nước khác đang tiến lên phía trước gọi là mô hình Thụy Điển.
Đó là một điều mà có thể được thực hiện.
Chúng ta có 2 ngành lớn trên đất nước mà tất cả chúng ta đều ngưỡng mộ đó là quân đội và hệ thống đại học
Trong quân đội, họ đang thống kê bao nhiêu vụ tấn công tình dục diễn ra
báo cáo cuối cùng tôi có, khoảng 26,000 vụ hiếp dâm đã diễn ra trong quân đội 26,000
nhưng chỉ có 3000 tức là không quá 1% bị kiện và lý do mà sỹ quan chỉ huy của bất kỳ tổ chức nào, một con tàu như tàu ngầm của tôi, hay một tiểu đoàn trong quân đội hoặc một đại đội trong hải quân thì người chỉ huy có quyền quyết đinh khởi tố người phạm tội hiếp dâm hay không, và dĩ nhiên, điều cuối cùng họ muốn cho ai cũng biết là dưới sự chỉ huy của họ, tấn công tình dục vẫn đang diễn ra vì thế họ không làm điều gì cả.
Luật pháp cần phải thay đổi.
Có khoảng 1 trên 4 cô gái khi vào học đaị học ở nước Mỹ sẽ bị tấn công tình dục trước khi tốt nghiệp và điều này ngày càng công khai một phần là vì sách của tôi, nhưng mặt khác vì thế 89 trường đại học ở Mỹ đang bị lên án bởi bộ giáo dục trong mục IX vì các trường đại học không có sự quan tâm tới các nữ sinh để bảo vệ họ khỏi tấn công tình dục.
Bộ tư pháp báo cáo hơn một nửa vụ hiếp dâm diễn ra trong trường đại học bởi vì khi ngoài hệ thống trường đại học nếu chúng hiếp dâm một ai đó, chúng sẽ bị khởi tố nhưng nếu chúng gây ra ở trường đại học, chúng có thể hiếp mà không bị trừng phạt.
Tức là chúng không bị kiện.
Những điều như thế, diễn ra trong xã hội chúng ta
Và những điều nghiêm trọng khác về bạo hành phụ nữ và những cô gái chính là sự thiếu công bằng trong việc trả công cho cùng một công việc như bạn biết. (Vỗ tay) Đôi khi có sự hiểu lầm, ví dụ như một công việc toàn thời gian một phụ nữ ở Mỹ nhận ít hơn đàn ông 23%.
Khi tôi trở thành tổng thống, sự khác biệt là 39%.
Vì vậy chúng tôi đã làm một số cải cách, một phần vì tôi là tổng thống và hơn thế nữa nhưng 15 năm trước, đã không có cải cách nào nữa vì thế có khoảng 23% hoặc 24% chênh lệch trong vòng 15 năm trở lại đây
và những điều như thế cứ tiếp diễn
Nếu bạn kể ra 500 công ty giàu có thì 23 CEO là phụ nữ trên 500 và những CEO này, tôi không cần phải nói với bạn là họ làm ít hơn so với trung bình đối với các CEO khác
đó là những gì diễn ra trên đất nước chúng ta
Một vấn đề khác của nước Mỹ chúng ta là nước hiếu chiến nhất trên trái đất.
chúng ta đã gây chiến khoảng 25 nước khác nhau kể từ thế chiến thứ 2.
Đôi lúc chúng ta có những người lính chiến đấu trên mặt đất
lúc khác, chúng ta lại đang bay trên đầu thả bom xuống mọi người
Lúc khác, dĩ nhiên, bây giờ chúng ta tấn công người khác và hơn thế nữa
chúng ta đã gây chiến tranh với 25 quốc gia khác nhau hoặc nhiều hơn từ thế chiến thứ 2
Đã có 4 năm, tôi sẽ không nói năm nào nơi chúng ta không gây chiến Chúng ta không thả quả bom nào, không phóng một cái tên lữa nào cũng không bắn ra viên đạn nào
Nhưng dù sao, những việc như thế, gây ra bạo lực và sự hiểu lầm về kinh thánh là những nguyên nhân, nguyên nhân căn bản gây ra nạn bạo hành phụ nữ và thiếu nữ.
còn có một nguyên nhân cơ bản nữa mà tôi không cần đề cập đến nhìn chung thì, đàn ông đừng nên chửi rủa.
(Vỗ tay) Đúng không?
Thông thường đàn ông nên nói, tôi chống lại sự ngược đại phụ nữ và thừa nhận vị trí đặc quyền mà họ chiếm giữ điều này rất tương tự về những gì tôi biết khi tôi là một cậu bé khi phân chia thì công bằng đã tồn tại rồi
Sự phân biệt chủng tộc, về mặt pháp lý, đã tồn tại trong 100 năm từ 1865 kết thúc cuộc chiến giữa các nước và nội chiến cho đến những năm 1960 khi Lyndon Johnson thông qua cuộc bỏ phiếu cho sự công bằng
Nhưng suốt thời gian sau, có rất nhiều người da trắng đã không nghĩ vậy, rằng phân biệt chủng tộc là hợp lý nhưng họ vẫn yên lặng bởi vì họ được đặc quyền có công việc tốt hơn được ưu tiên vào vị trí bồi thẩm đoàn trường tốt hơn, và những thứ khác nữa và đó là điều tương tự, tồn tại đến ngày này bởi vì phần lớn đàn ông thật sự không quan tâm,
mặc dù họ nói, " tôi chống lại chủ nghĩa phân biệt đối với phụ nữ" thì họ vẫn tham gia vị trí đặc quyền
và điều khó khăn để phần lớn đàn ông những người điều hành hệ thống giáo dục kiểm soát quân đội đa số lãnh đạo các chính phủ trên thế giới và hầu hết điều hành các tôn giáo chính
Vậy. Điều cơ bản gì mà chúng ta cần hôm nay?
tôi muốn nói điều tốt nhất có thể làm ngày hôm nay cho phụ nữ trong các quốc gia hùng mạnh như đất nước này, và nơi bạn tới châu Âu hay nơi khác, ai có quyền lực và ai có quyền tự do để nói và hành động cần có trách nhiệm với chính bạn cần phải nổ lực trong sự đòi hỏi khắt khe hơn nữa để kết thúc sự phân biệt chống lại phụ nữ trên toàn thế giới
Trung bình phụ nữ ở Ai Cập không nói nhiều với con gái họ về sự xâm hại tình dục và hơn thế nữa
tôi không kể chi tiết về điều đó
Nhưng tôi hy vọng qua buổi nói chuyện này mỗi quý cô ở đây sẽ giúp chồng mình nhận ra hiếp dâm ở đại học hay quân đội và nơi khác và thị trường việc làm trong tương lai phải bảo vệ con gái bạn, cháu gái bạn
Tôi có 12 người cháu, 4 đứa con, và 10 người chắt và tôi thường lo lắng về chúng về những nguy hiểm chúng có thể đối mặt ở Mỹ không chỉ nếu chúng sống ở Ai Cập, hay một nước nào đó có sự công bằng và tôi hy vọng tất cả các bạn sẽ tham gia với tôi trở thành chiến binh cho phụ nữ trên toàn thế giới để bảo vệ quyền con người
Cảm ơn
Khoa học chuyển động điểm là ngành tôi và các đồng nghiệp rất say mê.
Vậy những chuyển động điểm đó là gì?
Đó đơn giản là con người.
Con người di chuyển trong nhà, ở văn phòng, khi đi shopping, đi du lịch khắp nơi mình sống và khắp thế giới.
Nếu có thể hiểu được những chuyển động ấy chẳng phải sẽ vô cùng thú vị sao?
Hiểu được những hình thái, ý nghĩa và bản chất của nó là gì.
May thay, công nghệ ngày nay đã cho phép ghi lại những số liệu về con người một cách rất tuyệt vời.
Nào là các thiết bị cảm ứng, camera, rồi các ứng dụng, đã cho phép ghi lại những chuyển động của con người một cách cực kỳ chi tiết.
Và một nơi lý tưởng nhất để ghi lại chuyển động của con người đó là ở các trận đấu thể thao.
Thế là từ bóng rổ, bóng chày, bóng bầu dục đến bóng đá, chúng tôi lắp thiết bị khắp sân vận động và trên cơ thể vận động viên để ghi lại từng tích tắc chuyển động một.
Đến đây chắc các bạn cũng đoán được công việc của chúng tôi rồi đó là nghiên cứu những vận động viên như những chuyển động điểm.
Chúng tôi thu được cả núi chuyển động điểm nhưng những dữ liệu thô ấy rẩt khó nghiên cứu và không đáng quan tâm lắm.
Cái có giá trị trong đó, là những điều huấn luyện viên luôn muốn biết,
mà không thể biết được vì họ không thể theo dõi các trận đấu từng giây một, không thể nhớ được hết và xử lý hết.
Bởi vì con người không thể làm được điều đó. Nhưng máy móc thì có thể.
Vấn đề ở chỗ máy móc không thể hiểu được trận đấu như một huấn luyện viên,
ít nhất cho đến nay là chưa.
Vậy chúng tôi đã dạy máy móc hiểu được những gì?
Đầu tiên là những thứ đơn giản trước.
Ví dụ như chuyền bóng, ném bóng, rồi bắt bóng bật bảng,
những kiến thức cơ bản nhất đã.
Sau đó chúng tôi tiếp tục đến những thứ phức tạp hơn,
ví dụ như đè chiếm vị trí, phối hợp yểm trợ, rồi cô lập.
Nếu bạn không biết thì cũng không sao, người chơi nghiệp dư là đã biết rồi.
Đến nay thiết bị của chúng tôi đã hiểu được những hành động phức tạp như di chuyển tạo khoảng trống, wide pin,
những kỹ thuật của dân nhà nghề.
Vậy là thiết bị của chúng tôi đã hiểu được trận đấu như một huấn luyện viên rồi.
Vậy chúng tôi đã làm thế nào?
Nếu hỏi một huấn luyện viên phối hợp yểm trợ là gì, rồi lấy những gì họ mô tả đem mã hoá như một thuật toán, kết quả chắc kinh khủng luôn.
Bởi vì họ sẽ bảo, phối hợp yểm trợ là một điệu khiêu vũ giữa 4 cầu thủ hai người tấn công, và hai người phòng thủ.
Cơ bản nó là như thế này.
Một trong hai cầu thủ tấn công sẽ không giữ bóng. Cầu thủ đó sẽ ở bên cạnh để yểm trợ cho cầu thủ có bóng. Và cầu thủ đó sẽ ở vị trí này. Cả hai cầu thủ sẽ cùng di chuyển đến rổ.
Đấy, chỉ có thế thôi. (Khán giả cười) Đó là một ví dụ về một thuật toán tồi.
Nếu cầu thủ yểm trợ, từ chuyên môn là cầu thủ cản di chuyển gần cầu thủ có bóng, nhưng không dừng lại, thì có thể không phải là phối hợp yểm trợ.
Hoặc cầu thủ đó có dừng lại, nhưng quá xa cầu thủ có bóng, thì có thể cũng không phải là phối hợp yểm trợ.
Hoặc cầu thủ đó ở gần, và có dừng lại, nhưng hai cầu thủ đó ở vị trí dưới rổ, thì cũng không phải là phối hợp yểm trợ.
Nhưng tất cả những cái đó rất dễ đánh giá sai.
Bởi vì khoảng thời gian, khoảng cách, và vị trí của cầu thủ phải xác định cực kỳ chính xác.
May thay, nhờ có máy móc, chúng ta có thể mô tả những gì đã biết một cách phi thường.
Thiết bị này làm việc như thế nào, bằng việc ghi lại các mẫu có sẵn.
Chúng tôi đến chỗ bạn thiết bị, bảo bạn ấy rằng,
"Nhé, thế này là phối hợp yểm trợ, còn thế này là không phải.
Nó khác nhau ở chỗ nào nào?"
Mấu chốt là ở chỗ tìm được đặc điểm để phân biệt được một cách rõ ràng.
Nếu tôi phải dạy cho thiết bị cách để phân biệt quả táo và quả cam chẳng hạn. Có lẽ tôi sẽ bảo nó hãy dựa vào màu sắc và hình dạng.
Còn đối với trường hợp này thì nên dựa vào cái gì?
Đặc điểm mấu chốt nào giúp thiết bị có thể định vị được một biển các chuyển động điểm?
Vì thế, việc tìm ra mối liên hệ giữa vị trí tương đối và tuyệt đối, khoảng cách, thời gian và vận tốc là chìa khoá của ngành chuyển động điểm, hay gọi cho đúng ra theo tên chuyên ngành, là nhận thức hình thái không gian-thời gian.
Nghe có vẻ phức tạp, nhưng thực ra là nó phức tạp thật.
Vấn đề là ở chỗ, các huấn luyện viên không cần biết đó có phải là phối hợp yểm trợ hay không.
mà họ muốn biết cầu thủ của họ đã chơi như thế nào.
Vì sao họ muốn biết điều đó? Tôi xin tiết lộ một bí quyết nhà nghề của họ.
Trong ngành bóng rổ hiện đại, hầu như trận đấu nào cũng sử dụng kỹ thuật này.
Việc thuần thục kỹ thuật phối hợp yểm trợ là mấu chốt quyết định thắng bại.
Nhưng kỹ thuật này có rất nhiều biến thể và việc xác định các biến thể của nó là vô cùng quan trọng. Đó là lý do họ cần một thiết bị thật tốt.
Tôi xin đưa ra một ví dụ.
Hai cầu thủ tấn công và hai cầu thủ phòng vệ. đang chuẩn bị thực hiện kỹ thuật phối hợp yểm trợ.
Người đồng đội có thể lật hoặc giật.
Cầu thủ bảo vệ bóng có thể di chuyển phía trên hoặc phía dưới.
Người đồng đội có thể show hoặc play up to touch, hoặc play soft. Và cùng nhau họ có thể đổi chỗ hoặc tấn công chớp nhoáng. Mới đầu tôi thậm chí còn không hiểu gì về những điều đó. Và nếu các cầu thủ di chuyển đúng như thế,
chúng tôi sẽ dễ thở hơn nhiều, nhưng thực tế lại còn khó khăn hơn thế.
Các cầu thủ dao động rất nhiều, khiến cho việc xác định những biến thể với độ chính xác cao, cả về tính chính xác, và khả năng truy vấn, trở nên rất khó khăn nhưng có thế các huấn luyện viên mới có thể tin tưởng chúng tôi được.
Nhưng cho dù những đặc điểm không gian-thời gian có khó khăn đến đâu chúng tôi đã vượt qua hết.
Các huấn luyện viên đã tin tưởng chúng tôi trong việc xác định những biến thể ấy.
Chúng tôi đã tiến đến mức hầu như tất cả các ứng cử viên tham gia vào giải NBA năm nay đều sử dụng phần mềm của chúng tôi, được cài đặt trên một thiết bị hiểu được những chuyển động của bóng rổ.
Không chỉ có vậy, chúng tôi đã có thể đưa ra những lời khuyên về chiến thuật giúp đội bóng chiến thắng các trận đấu quan trọng. Cảm giác được một huấn luyện viên đã 30 năm trong nghề hỏi ý kiến thiết bị của chúng tôi thật sự rất tự hào.
Không chỉ có phối hợp yểm trợ, nó còn biết nhiều hơn thế.
Lúc đầu nó chỉ hiểu được những thứ đơn giản, nhưng dần dần đã hiểu được những thứ phức tạp hơn. Giờ đây nó đã biết rất nhiều thứ rồi.
Nói thẳng tôi thậm chí còn không hiểu mấy những cái nó làm Tất nhiên đôi khi máy móc có thể thông minh hơn con người, chúng tôi vẫn băn khoăn, liệu nó có thể biết nhiều hơn cả huấn luyện viên không?
Liệu nó có biết nhiều hơn cả con người không?
Hoá ra là có.
Huấn luyện viên luôn muốn cầu thủ có được những cú ném tốt.
Nếu cầu thủ đang ở gần rổ mà không có đối thủ nào xung quanh thì quá đơn giản.
Nhưng nếu cầu thủ ở quá xa rổ, lại bị nhiều đối thủ kèm thì khó mà ném tốt được.
Nhưng về định tính, chưa ai xác định được tình huống tốt/không tốt đến mức nào.
Cho đến khi thiết bị này ra đời.
Điều mà chúng tôi làm được, là sử dụng các đặc điểm không gian-thời gian Chúng tôi quan sát từng cú ném một.
Chúng tôi có thể quan sát được từ vị trí của cú ném, góc hướng rổ,
đến vị trí của các đối thủ phòng vệ, khoảng cách của họ,
góc đứng của họ.
Nếu có nhiều đối thủ, chúng tôi quan sát được họ di chuyển như thế nào và dự đoán được loại ném.
Chúng tôi dựa vào vận tốc của họ để xây dựng một mô hình dự đoán khả năng ghi điểm của cú ném đó.
Vì sao điều này lại quan trọng?
Nếu trước đây cú ném chỉ là cú ném thôi thì bây giờ chúng tôi phân tích nó thành hai yếu tố chất lượng của cú ném và chất lượng của cầu thủ
Đây là một biểu đồ bong bóng. Đã là TED thì phải có biểu đồ bong bóng chứ.
(Khán giả cười) Đây là các cầu thủ NBA.
Kích cỡ của bong bóng là kích cỡ của cầu thủ, và màu sắc là vị trí.
Trục X thể hiện khả năng ghi điểm của cú ném.
Các cầu thủ bên trái thực hiện các cú ném khó, Các cầu thủ bên phải thực hiện các cú ném dễ.
Trục Y thể hiện năng lực của cầu thủ.
Các cầu thủ giỏi ở phía trên, cầu thủ kém ở phía dưới.
Ví dụ, trước đây bạn chỉ biết một cầu thủ nào đó đã thực hiện cú ném có 47% khả năng ghi điểm bạn chỉ biết được có thế.
Nhưng hôm nay, tôi có thể cho bạn biết cầu thủ đó đã thực hiện một cú ném mà một cầu thủ NBA bình thường có thể đạt được 49% và anh ta ném kém hơn 2%.
Điều này rất quan trọng bởi vì có rất nhiều những cú ném kém như vậy.
nên cần phải biết được cú ném của cầu thủ mà bạn đang định ký hợp đồng 100tr đôla đó là cú ném tồi của một cầu thủ giỏi hay cú ném tốt của một cầu thủ kém.
Thiết bị này không thay đổi cách chúng ta nhìn nhận cầu thủ nhưng thay đổi cách chúng ta nhìn nhận trận đấu.
Xin kể một câu chuyện, cách đây vài năm trong một trận chung kết giải NBA
Đội Miami đang thua 3 điểm mà chỉ còn 20 giây
Họ sắp vuột mất chức vô địch đến nơi.
Một anh bạn trẻ tên là LeBron James xông lên thực hiện cú ném 3 điểm
Ném không trúng.
Đồng đội của anh ta, Chris Bosh đã bắt bóng bật bảng chuyền cho một cầu thủ khác là Ray Allen.
Anh ta ghi 3 điểm. Rồi họ chơi bù giờ.
Đội Miami thắng trận đó và giành chức vô địch.
Đó là một trong những trận đấu hay nhất trong lịch sử bóng rổ.
Việc tính toán được khả năng ghi điểm của mỗi cầu thủ trong từng giây một và khả năng họ bắt được bóng bật bảng từng giây một sẽ lý giải khoảnh khắc ấy bằng một phương pháp trước kia chưa từng có.
Rất tiếc tôi không được phép sử dụng đoạn băng đó ở đây.
Nhưng để các bạn hình dung được, chúng tôi đã đóng lại tình huống ấy trong trận bóng của công ty khoảng 3 tuần trước.
(Khán giả cười) Chúng tôi đã dựng lại các phân tích dẫn đến các chỉ đạo trong tình huống đó.
Đây, đây là đội bóng công ty chúng tôi. Đây là Chinatown ở Los Angeles, ở công viên mà chúng tôi hay chơi vào cuối tuần. Chúng tôi đang dựng lại khoảnh khắc của Ray Allen hồi ấy và các phân tích mà thiết bị đã làm.
Và đây là cú ném huyền thoại ấy.
Tôi sẽ cho các bạn xem khoảnh khắc ấy và tất cả những chỉ đạo của huấn luyện viên.
Chỉ khác đây là chúng tôi, thay vì là cầu thủ chuyên nghiệp, và tôi sẽ là bình luận viên.
Các bạn chịu khó nhé.
Đây là đội Miami.
Đang bị dẫn 3 điểm.
Còn 20 giây.
Jeff chuyền bóng.
Josh đã bắt được, chuẩn bị ném cú 3 điểm!
(Thiết bị tính toán khả năng ghi điểm) (Chất lượng ném) (Khả năng bắt bóng bật bảng) Không trúng!
(Khả năng bắt bóng bật bảng) Noel bắt đi.
Chuyền cho Daria.
(Chất lượng ném) Cú 3 điểm - xong!
Trận hoà với 5 giây còn lại.
Đám đông cuồng lên.
(Khán giả cười) Đại loại khoảnh khắc đó là như vậy.
(Khán giả vỗ tay) Đại loại thôi.
(Khán giả vỗ tay) Trong các giải NBA có khoảng 9% khả năng xảy ra những khoảnh khắc như vậy. Chúng tôi tính toán được và còn tính toán được nhiều thứ nữa.
Nhưng tôi không nói cho các bạn chúng tôi đã phải đóng lại mấy lần mới đạt đâu.
(Khán giả cười) Thôi được tôi nói.
4 lần . (Khán giả cười) Daria cậu làm tốt lắm.
Nhưng điều quan trọng trong đoạn băng đó không phải là những chỉ đạo từ cánh gà của huấn luyện viên.
Bạn không cần là huấn luyện viên mới theo dõi được các chuyển động.
Bạn không cần là cầu thủ chuyên nghiệp mới có phân tích các chuyển động của mình.
Thậm chí, bạn không cần phải chơi thể thao bởi bạn tạo ra chuyển động ở khắp nơi.
Bạn chuyển động trong nhà mình, trong công sở, khi đi shopping, khi đi du lịch khắp nơi bạn sống và khắp thế giới.
Thiết bị này có thể giúp được gì?
Không phải nhận dạng kỹ thuật phối hợp yểm trợ nữa, mà xác định khoảnh khắc và báo cho tôi biết khi nào con tôi bước bước đi đầu tiên.
Cháu sắp biết đi rồi đấy các bạn ạ.
Hay giúp chúng ta sử dụng các toà nhà tốt hơn, quy hoạch thành phố tốt hơn.
Tôi tin rằng với sự phát triển của khoa học chuyển động điểm, Chúng ta sẽ chuyển động tốt hơn, thông minh hơn và sẽ tiến về phía trước.
Xin cám ơn các bạn rất nhiều.
(Khán giả vỗ tay)
Tôi bắt đầu buổi nói chuyện hôm nay bằng cách chia sẻ một bài thơ được viết bởi một người bạn của tôi ở Malawi, Eileen Piri.
Eileen mới chỉ có 13 tuổi, nhưng khi chúng tôi đọc qua tuyển tập thơ của chúng tôi Tôi nhận ra rằng bài thơ của cô ấy rất thú vị, rất tích cực.
Vì thế tôi sẽ đọc nó cho các bạn.
Cô ấy đặt tiêu đề cho bài thơ là: "Tôi sẽ lập gia đình khi tôi muốn."
(Khán giả cười) "Tôi sẽ lập gia đình khi tôi muốn.
Mẹ tôi không thể ép tôi lập gia đình.
Bố tôi không thể ép tôi lập gia đình.
Chú, cô, bác tôi anh, chị tôi, không thể ép tôi lập gia đình.
Không ai trên thế giới này có thể ép tôi lập gia đình.
Tôi sẽ lập gia đình khi tôi muốn.
Cho dù bạn có đánh tôi, cho dù bạn có xua đuổi tôi, cho dù bạn có làm bất cứ điều gì tồi tệ cho tôi, Tôi sẽ lập gia đình khi tôi muốn.
Tôi sẽ lập gia đình khi tôi muốn, nhưng phải sau khi tôi học hành đầy đủ, và sau khi tôi thực sự đã trưởng thành,
Tôi sẽ lập gia đình khi tôi muốn."
Bài thơ này có vẻ hơi lạ, bởi nó được viết bới một cô bé 13 tuổi, nhưng tại nơi mà Eileen và tôi sống, bài thơ mà tôi vừa đọc cho các bạn, là tiếng khóc của một chiến binh.
Tôi đến từ Malawi.
Malawi là một trong số nước nghèo nhất trên thế giới, rất nghèo, nơi mà bình đẳng giới là một vấn đề.
Lớn lên ở đấy nước đó, Tôi không thể tự lựa chọn cuộc sống của mình.
Tôi thậm chí không thể khám phá những cơ hội cho riêng tôi trong cuộc sống.
Tôi sẽ kể cho bạn một câu chuyện về hai cô gái khác nhau, hai cô gái xinh đẹp.
họ đã lớn lên dưới chung một mái nhà
Họ ăn cùng loại thức ăn.
Thỉnh thoảng, họ còn mặc chung quần áo, và thậm chí cả giầy, dép.
Nhưng cuộc đời của họ đã có các kết khác nhau, theo hai con đường khác nhau.
Một cô gái là em gái của tôi.
Cô em gái của tôi khi mới chỉ 11 tuổi đã bắt đầu có thai.
Đây là một điều đau đớn.
Không chỉ đau đớn cho em tôi mà còn cả cho tôi.
Tôi cũng phải trải qua một thời kỳ rất khó khăn.
Với văn hoá của chúng tôi, một khi bạn đến tuổi dậy thì, bạn được đưa tới các trại huấn luyện về tình dục,
Ở những trại này, Bạn được dạy cách làm thế nào để thoả mãn tình dục cho người đàn ông.
Có một ngày đặc biệt, người ta gọi là "Ngày Rất Đặc Biệt" một người đàn ông được cộng đồng thuê tới cái trại đó và quan hệ tình dục với các bé gái ở đấy.
Tưởng tượng những tổn thương mà những bé gái này phải trải qua hàng ngày.
Hầu hết các bé gái đều có thai.
Chúng thậm trí còn mắc HIV và AIDS và những bệnh lây truyền qua đường tình dục khác
Đối với em gái của tôi, nó cũng đã có thai.
Tới nay, nó mới có 16 tuổi thôi vậy mà nó đã có 3 đứa con.
Cuộc hôn nhân thứ nhất của nó đã không tồn tại và cuộc hôn nhân thứ 2 của nó cũng không còn
Ở một phía khác, có một cô cái.
Cô ấy thật tuyệt vời.
(Khán giả cười) (Khán giả vỗ tay) Tôi nói cô ấy tuyệt vời bởi vì chính cô ấy.
Cô ấy rất tuyệt vời.
Người con gái đó là tôi. (Khán giả cười) Khi tôi 13 tuổi, Người ta nói với tôi rằng tôi đã lớn, Lúc này tôi đã tới tuổi, mà tôi phải tới trại huấn luyện tình dục.
Tôi đã thốt lên, " Cái gì cơ?
Tôi sẽ không tới trại huấn luyện tình dục. "
Các bạn biết người phụ nữ nói gì với tôi không?
"Cháu thật ngốc. Thật bướng bỉnh.
Cháu không tôn trọng truyền thống của xã hội và cộng đồng của chúng ta."
Tôi đã nói không bởi vì tôi đã biết nơi mà tôi sẽ đến
Tôi đã biết điều mà tôi muốn trong cuộc đời.
Tôi đã có rất nhiều ước mơ như một cô gái trẻ.
Tôi đã muốn được học hành đầy đủ, để tìm một công việc phù hợp trong tương lai.
Tôi đã tự mơ mình là một luật sư, được ngồi trên một chiếc ghế to.
Những tưởng tượng đó đi qua tâm trí tôi hàng ngày.
Và tôi biết rằng một ngày, Tôi có thể đóng góp một vài thứ gì đó, nhỏ bé thôi cho cộng đồng của tôi.
Nhưng hàng ngày sau khi tôi nói lời từ chối người phụ nữ lại nói với tôi, "Cháu tự nhìn vào mình đi, cháu đã lớn rồi.
Em cháu thì đã có con. Còn cháu thì sao?"
Cái điệp khúc đó cứ vẳng bên tai tôi ngày qua ngày, và đó cũng là cái điệp khúc mà các cô gái phải nghe hàng ngày khi mà họ không làm cái điều mà cộng đồng muốn họ làm
Khi tôi so sánh 2 câu chuyện giữa tôi và em gái tôi, Tôi đã nói, "Tại sao tôi không thể làm một vài thứ?
Tại sao tôi không thể thay đổi thay đổi một vài thứ mà đã tồn tại rất lâu rồi trong cộng đồng của chúng tôi?"
Đó là khi tôi gọi những cô gái khác giống như em gái tôi những người đã có con, những người đang ở trong lớp học, nhưng đã quyên cách đọc và viết
Tôi nói, "Nào, chúng ta có thể nhắc nhở nhau" cách đọc và viết, làm thế nào để cầm bút, làm thế nào để đọc, để cầm quyển sách"
Đó là thời gian tuyệt với nhất của tôi với họ.
Không chỉ là tôi đã hiểu được một chút về họ, mà ở đó họ có thể kể cho tôi nghe những câu chuyện về riêng họ, những điều họ đang đối mặt hàng ngày khi là những người mẹ trẻ.
Cũng đã giống như tôi lúc này, "Sao chúng ta không thể thực hiện tất cả những điều này đang xảy ra với chúng tôi và bộc bạch chúng cho những người mẹ, những người lãnh đạo cổ hủ, rằng đây là những điều không đúng?"
Nó là điều đáng sợ để làm, bởi vì những người lãnh đạo cổ hủ này, họ đã quen với những điều này, những điều mà nó đã như vậy nhiều đời nay.
Một điều khó khăn để thay đổi, nhưng là điều tốt để thử làm.
Vì thế chúng tôi đã thử.
Nó đã rất khó khăn, nhưng chúng tôi đã cố gắng.
Và tôi ở đây hôm nay để nói rằng ở cộng đồng của tôi, là một cộng đồng đầu tiên sau khi các cô gái đã thúc đẩy lãnh đạo cổ hủ của chúng tôi. và các nhà lãnh đạo đã đứng lên tuyên bố không cô gái nào phải kết hôn trước tuổi 18.
(Khán giả vỗ tay) Ở cộng đồng của tôi, đó là lần đầu tiên ở một cộng đồng, họ phải đưa ra nội quy, nội quy đầu tiên để bảo vệ các cô gái trong cộng đồng chúng tôi.
Chúng tôi đã không dừng lại đó.
Chúng tôi đã quyết định đấu tranh cho các cô gái, không chỉ trong cộng đồng của tôi, mà thậm chí cả các cộng đồng khác nữa.
Khi dự luật về kết hôn ở trẻ em được bàn thảo vào tháng 2, chúng tôi đã ở đó tại Quốc Hội
Hàng này, khi các nghị sĩ vào họp, chúng tôi đã nói với họ, "Các ông/bà làm ơn ủng hộ dự luật ?"
Và chúng tôi không có nhiều công nghệ như ở đây, nhưng chúng tôi có những chiếc điện thoại nhỏ bé.
Và chúng tôi đã tự hỏi, "Tại sao chúng ta không thể lấy số và nhắn tin cho họ?"
Và chúng tôi đã làm vây. Điều đó quả là rất tốt.
(Khán giả vỗ tay) Và khi dự luật được thông qua, chúng tôi đã nhắn tin lại "Cảm ơn ông/bà đã ủng hộ cho dự luật"
(Khán giả cười) Và khi dự luật được ký bởi tổng thống, được đưa chính thức vào luật, nó đã là một điểm cộng.
Giờ đây ở Malawi, 18 tuổi mới được phép lập gia đình, trước đây là 15 tuổi
(Khán giả vỗ tay) Một điều tuyệt vời khi được biết là dự luật đã được thông qua, nhưng để tôi kể cho bạn nghe điều này: Có nhiều quốc gia mà ở đó 18 là tuổi được phép lập gia đình, nhưng ta có không nghe thấy tiếng khóc của phụ nữ và các cô gái hàng ngày không?
Ngày qua ngày, cuộc sống của các cô gái bị lãng phí.
Đây là thời điểm tốt nhất cho các nhà lãnh đạo, để thực hiện cam kết của họ.
khi thực hiện cam kết này, có nghĩa là đặt các vấn đề của các cô gái vào tâm điểm tại mọi thời điểm.
Chúng ta không bị đặt xuống là thứ yếu, nhưng chúng ta phải hiểu rằng phụ nữ, như chúng ta đây trong phòng này, chúng ta không chỉ là phụ nữ, chúng ta không chỉ là cáccô gái, chúng ta thật tuyệt diệu.
Chúng ta có thể làm nhiều hơn.
Và những điều khác nữa cho Malawi, và không chỉ Malawi mà cho các quốc gia khác nữa: Các luật vẫn nằm đó, như đã biết, luật không phải là luật cho đến khi nó được thực thi phải không?
điều luật vừa mới được thông qua và các điều luật ở các nước khác thì vấn ở đó, chúng cần được công khai ở địa phương, tại các cộng đồng, nơi mà các vấn đề của các cô gái đang được đề cập.
Các cô gái đối mặt với các vấn đề khó khăn, trong cộng đồng hàng ngày.
Vì vậy nếu các cô gái trẻ biết rằng có những điều luật để bảo vệ họ, họ sẽ có thể đứng lên và bảo vệ lại chính họ bởi vì họ sẽ hiểu rằng có điều luật bảo vệ họ.
Và một điều khác nữa tôi muốn nói là tiếng nói của các cô gái và tiếng nói của phụ nữ là tuyệt với, chúng đang ở đó, nhưng chúng ta không thể làm điều đó một mình.
Vận động nam giới, họ phải cùng tham gia vao, để cùng bước tới và làm việc cùng nhau.
Đó là một công việc chung.
Điều mà chúng tôi cần là điều mà các cô gái khắp nơi cần: đó là giáo dục tốt, và trên hết là không kết hôn khi 11 tuổi
Và hơn thế nữa, Tôi cho rằng cùng lúc, chúng ta có thể chuyển đổi luật pháp, văn hoá và chính trị mà chối bỏ các quyền lợi của phụ nữ.
Tôi ở đây ngày hôm nay và tuyên bố rằng chúng ta có thể chấm dứt việc tảo hôn trong một thế hệ.
Đây là thời điểm khi mà một cô gái và một cô gái, và hàng triệu cô gái trên toàn cầu, sẽ có thể nói rằng, "Tôi sẽ lập gia đình khi tôi muốn"
(Khán giả vỗ tay) Cảm ơn. (Khán giả vỗ tay)
Hơn 10 năm qua, tôi nghiên cứu về cách chúng ta sắp xếp và trình bày thông tin.
Và tôi đã nhận thấy một sự thay đổi thú vị.
Trong một thời gian dài, ta tin tưởng vào trật tự sắp xếp tự nhiên nơi thế giới chúng ta đang sống, trật tự "Chuỗi xích vĩ đại của sự sống", còn gọi là "Scala naturae" tiếng La-tinh, một cấu trúc từ trên xuống bắt đầu là Chúa ở trên đỉnh, tiếp đó là các thiên thần, quý tộc, người thường, động vật, vân vân ...
Quan niệm này dựa trên bản thể luận của Aristotle, giúp phân loại những gì con người từng biết đến theo những tiêu chí cụ thể, ví dụ như một hình ở sau tôi đây.
Nhưng trải qua thời gian khá lâu, khái niệm này được xây dựng trên sơ đồ cây phân nhánh và được biết đến với tên "Cây Porphyrian'', được xem là Cây Kiến thức lâu đời nhất.
Sơ đồ phân nhánh của cây thật sự là một phương tiện hiệu quả trong việc truyền đạt thông tin và theo thời gian, nó trở thành công cụ thông tin quan trọng để mô tả sự đa dạng của các hệ thống kiến thức.
Có thể thấy các cây được dùng để liệt kê những chuẩn mực đạo đức, như cây đức hạnh hay cây dục vọng được nhiều người biết đến, Như ở đây, những minh họa tuyệt đẹp về Châu Âu thời Trung Cổ.
Dạng cây này cũng được dùng để mô tả quan hệ gia đình và những sự ràng buộc về huyết thống.
Chúng ta cũng thấy những cây phả hệ, có lẽ đó là nguyên mẫu nổi tiếng nhất của sơ đồ hình cây.
Tôi nghĩ nhiều bạn ở đây có lẽ đã thấy cây gia đình.
Nhiều bạn thậm chí còn có cây gia phả theo cách riêng của mình.
Thậm chí chúng ta có thể thấy cây vẽ những hệ thống pháp luật, rất nhiều chiếu chỉ và sắc lệnh của vua chúa và giai cấp thống trị.
Và cuối cùng, tất nhiên, rất thông dụng trong khoa học, chúng ta có thể thấy cây sơ đồ mô tả tất cả các loài mà con người biết đến.
Những cây sơ đồ ấy trở thành một biểu tượng trực quan mạnh mẽ bởi vì theo một cách nào đó, chúng biểu hiện nỗi khao khát hướng tới trật tự, cân bằng, thống nhất và cân đối.
Tuy nhiên, nay chúng ta đang đối mặt với nhiều thách thức phức tạp và lộn xộn mới mà ta không thể hiểu được nếu chỉ sử dụng một biểu đồ cây đơn giản.
Một phương tiện diễn đạt mới đang hình thành, và nó đang dần thay thế sơ đồ cây để biểu diễn các hệ thống đa dạng của kiến thức.
Nó cho chúng ta cách nhìn mới để hiểu thế giới quanh ta.
Phương tiện biểu hiện mới này là mạng lưới.
Chúng ta có thể thấy sự thay đổi từ sơ đồ cây sang mạng lưới ở nhiều lĩnh vực kiến thức.
Chúng ta có thể thấy sự thay đổi trong cách chúng ta hiểu bộ não.
Trước đây, chúng ta từng nghĩ não như một cơ quan tập trung có tính mô đun, ở đó một vùng sẽ điều khiển một tập hợp các hành động và hành vi, càng biết về não, chúng ta càng thấy não giống một bản giao hưởng, được thể hiện bởi hàng trăm, hàng ngàn nhạc cụ.
Đây là một hình tuyệt đẹp được thực hiện bởi Dự án Não Xanh, ở đó bạn có thể thấy mô phỏng 10.000 nơron và 30 triệu kết nối.
Đây mới chỉ thể hiện được 10% của vùng tân vỏ não ở động vật có vú.
Chúng ta cũng có thể thấy thay đổi này khi mô tả kiến thức của con người.
Đây là vài mô hình cây kiến thức đặc biệt, hay cây khoa học, vẽ bởi nhà bác học Tây Ban Nha Ramon Llull.
Llull thật sự là sư tổ, người đầu tiên vẽ ra hình ảnh của khoa học dưới mô hình cây, đó là hình ảnh mà chúng ta dùng mỗi ngày, khi nói, "Sinh học là nhánh của khoa học," hay khi chúng ta nói, "Di truyền là một nhánh của khoa học."
Nhưng có thể hình đẹp nhất của các cây kiến thức, ít nhất là đối với tôi, là hình được vẽ trong bách khoa tự điển Pháp bởi Diderot và d'Alembert năm 1751.
Đây thật sự là thành tựu của Nền Khai Sáng Pháp, và minh họa tuyệt đẹp này được vẽ như một thư mục cho bách khoa tự điển này.
Nó mô tả bao quát tất cả các lĩnh vực khoa học như là những nhánh của một cây.
Nhưng kiến thức thì phức tạp hơn nhiều.
Đây là 2 bản đồ của Wikipedia mô tả những liên kết qua lại của những bài viết- liên quan đến lịch sử ở hình bên trái, và liên quan đến toán ở hình phải.
Tôi nghĩ khi nhìn các bản đồ này và những bản đồ khác được vẽ trong Wikipedia- đây là một trong những cấu trúc hình rễ lớn nhất của con người- ta có thể hiểu kiến thức nhân loại phức tạp hơn đến mức nào và phụ thuộc lẫn nhau, như là một mạng lưới.
Chúng ta cũng có thể thấy thay đổi thú vị này trong cách ta mô tả các quan hệ con người trong xã hội.
Đây là một sơ đồ tổ chức tiêu biểu.
Tôi nghĩ nhiều người trong các bạn đã thấy dạng sơ đồ này, ở công ty của bạn, hay nơi nào đó.
Nó là cấu trúc từ trên xuống nó thường bắt đầu từ Giám đốc điều hành ở đỉnh, và ở đó bạn có thể nhìn xuống theo các nhánh đến từng công nhân ở đáy.
Nhưng đôi khi con người, tất cả con người đều độc nhất theo cách của họ, và đôi khi bạn không tuân theo cấu trúc cứng nhắc này.
Tôi nghĩ Internet làm thay đổi hình mẫu này rất nhiều.
Đây là một sơ đồ hợp tác xã hội trên mạng Internet giữa những nhà phát triển Perl.
Perl là một ngôn ngữ lập trình nổi tiếng, và đây, bạn có thể thấy cách những lập trình viên đang trao đổi các tập tin, và làm việc chung trên một công việc cụ thể.
Và bạn có thể thấy rằng đây là một quá trình chia sẻ toàn diện - không có ai là lãnh đạo trong tổ chức này cả, đó là một mạng lưới.
Ta có thể thấy hình dạng này trong tổ chức khủng bố.
Một trong những thách thức chính của việc hiểu khủng bố ngày nay là ta phải đối phó với các phần tử được phân bố quyền và độc lập, ta không thấy người lãnh đạo của cả tổ chức.
Và đây, bạn có thể thấy cách thức hình ảnh thể hiện.
Biểu đồ mà bạn thấy sau lưng tôi cho thấy tất cả các kẻ khủng bố ở vụ tấn công Madrid năm 2004.
Điều chúng đã làm ở đây là phân chia mạng lưới trong 3 năm khác nhau, được trình bày bằng các lớp thẳng đứng mà bạn thấy sau tôi.
Và các đường xanh nối kết các phần tử, chúng hiện diện trong mạng lưới từ năm này sang năm khác.
Thậm chí bạn nghĩ rằng không có lãnh đạo, những kẻ này có thể là những phần tử có ảnh hưởng nhất trong tổ chức, chúng biết rõ về kế hoạch quá khứ, tương lai và mục đích của nhóm này.
Ta cũng có thể thấy sự thay đổi từ cây sang mạng lưới ở cách mà chúng ta sắp xếp và tổ chức các chủng loài.
Hình ảnh bên phải là minh họa tốt nhất cho điều Darwin kết luận trong "Nguồn gốc các loài," Darwin gọi là " Cây Sự sống."
Darwin đã gửi một lá thư cho nhà xuất bản để bổ sung thêm về sơ đồ đặt biệt này.
Nó là cốt lõi của thuyết tiến hóa Darwin.
Nhưng gần đây, các nhà khoa học phát hiện 1 bức màn che phủ cây sự sống này là hệ thống vi khuẩn dày đặc, những vi khuẩn này kết lại với nhau trước đây, chúng được xem là cá thể độc lập, thì nay, các nhà khoa học cho là chúng không thuộc cây sự sống, mà là những hệ thống sự sống, mạng lưới sự sống.
Cuối cùng, chúng ta có thể thấy thay đổi này lần nữa, khi chúng ta nhìn hệ sinh thái trên hành tinh.
Chúng ta chỉ thấy những sơ đồ chuỗi thức ăn đơn giản hóa mà chúng ta đã học ở trường.
Còn đây là một miêu tả chính xác hơn về hệ sinh thái.
Đây là sơ đồ do Giáo Sư David Lavigne vẽ, mô tả 100 loài có tương tác với cá tuyết của vùng biển Newfoundland in Canada.
Tôi nghĩ ở đó, chúng ta có thể hiểu được thiên nhiên đầy liên kết hữu cơ phức tạp của vô vàn hệ sinh thái trên hành tinh.
Nhưng gần đây, hình ảnh của mạng lưới, đang có thêm hình thức và vẻ bên ngoài thay đổi, và nó đang phát triển phép phân loại hình ảnh.
một bộ cú pháp đang hình thành trong một ngôn ngữ mới.
Đây là một trong những phương diện đã cuốn hút tôi.
Đây là 15 phân loại khác nhau mà tôi đang sưu tầm, chúng ta có thể thấy sự đa dạng của loại sơ đồ mới này.
Và đây là một ví dụ.
Hình đầu phía trên, bạn thấy tia hồi tụ, một cách nhìn trở thành phổ biến từ 5 năm qua.
hình trên bên trái, là hình dự án đầu tiên về mạng lưới gen, kế bên là mạng lưới các địa chỉ IP - máy con và trung tâm dữ liệu - tiếp theo là mạng lưới các bạn bè trên Facebook.
Có lẽ bạn không thể thấy hết các dạng khác nhau, dù chúng có cùng cách mô tả, cùng mô hình, để vẽ nên những kết nối phức tạp vô tận của riêng chúng.
Đây là một vài ví dụ trong rất nhiều tôi đã thu thập được, của sự phân loại đang phát triển dạng mạng lưới.
Nhưng những mạng lưới này không chỉ là một hình ảnh khoa học.
Vì nhà thiết kế, nhà nghiên cứu và khoa học còn vẽ nên nhiều hệ thống phức tạp, theo nhiều cách ảnh hưởng lên ngành nghệ thuật truyền thống như hội họa và điêu khắc, và ảnh hưởng lên rất nhiều nghệ sĩ.
Có lẽ vì các mạng lưới có sức mạnh mỹ thuật to lớn trên họ - chúng vô cùng ấn tượng- chúng trở nên 1 chất văn hóa được lan rộng, và lôi cuốn một phong trào nghệ thuật mới, tôi gọi là "chủ nghĩa mạng lưới."
Ta có thể thấy ảnh hưởng theo nhiều cách trong chính phong trào này.
Đây chỉ là một trong nhiều ví dụ cho thấy ảnh hưởng của khoa học lên nghệ thuật.
Ví dụ bên trái của bạn là một bản đồ IP, một bản đồ do máy vi tính vẽ các địa chỉ IP; ta lại gặp server và máy con.
Và bên phải của bạn, là các "cấu trúc và mạng lưới tạm thời" được Sharon Molloy thể hiện, bằng sơn dầu và men trên vải.
Đây là một vài bức khác của Sharon Molloy, những bức họa tuyệt đẹp và phức tạp.
Và đây là ví dụ khác về thụ phấn chéo thú vị giữa khoa học nghệ thuật.
bên trái, bạn thấy bức " Nụ cười Du hành."
Nó là một tác phẩm của máy vi tính về một mạng xã hội.
Bên phải, bạn thấy bức "Cánh đồng 4" của Emma McNally, chỉ dùng than chì trên giấy.
Emma McNally là một trong những người lãnh đạo của phong trào này, cô ta tạo ra những bức phong cảnh ảo rất ấn tượng này, ở đó bạn có thể nhận ra ảnh hưởng của tưởng tượng theo trường phái mạng lưới.
Nhưng trường phái mạng lưới không chỉ có ở không gian 2 chiều.
Đây có lẽ là một trong những dự án tôi thích về phong trào mới này.
Tôi nghĩ tiêu đề của 1 dự án cũng đã nói lên tất cả : "Thiên hà Hình thành Dọc theo Sợ tơ, Như những Giọt nước Treo trên Đường tơ Nhện."
Chỉ nhìn công trình đặc biệt này thôi tôi cũng cảm thấy mạnh mẽ.
Nó được tạo ra bởi Tomás Saraceno, ông ta dùng những không gian rộng lớn này, cài đặt những hệ thống khổng lồ mà chỉ dùng những dây đàn hồi.
Bạn có thể di chuyển trong không gian này và nhảy trên các dây đàn hồi này, toàn bộ hệ thống như được chia thành từng lớp thật giống thế giới mạng lưới hữu cơ.
Đây là một ví dụ khác của trường phái mạng lưới lấy từ một cấp độ khác.
Nó được tạo ra bởi nghệ sĩ Chiharu Shiota người Nhật trong tác phẩm "Nơi Thinh Lặng."
Chiharu, như Tomas Saraceno, chăn lưới dày đặc đầy những phòng này, Mạng lưới này dày đặc những dây đàn hồi, gỗ đen và chỉ sợi, và đôi khi có những thứ khác như bạn thấy ở đây, thậm chí có cả con người trong nhiều tác phẩm của cô ta.
Nhưng những mạng lưới không chỉ là một khuynh hướng mới, nó còn quá dễ để bạn phá hủy.
Mạng lưới còn biểu hiện khái niệm phân quyền, khái niệm liên kết-nối, khái niệm phụ thuộc đa chiều.
Cách suy nghĩ mới này là một thách thức đối với chúng ta để giải quyết nhiều vấn đề mà ta đối mặt ngày nay, từ việc giải mã não người, đến việc hiểu vũ trụ bao la ở ngoài kia.
Bên trái, bạn thấy một hình ảnh của mạng lưới thần kinh của một con ruồi - rất giống với não của ta ở mức độ đặc biệt này.
Và bên phải, bạn thấy hình ảnh vẻ bởi dự án Mô Phỏng Thiên Hà.
Nó là sự mô phỏng lớn nhất và thực nhất về sự phát triển cấu trúc vũ trụ.
Nó có thể viết ra lịch sử của 20 triệu thiên hà với dung lượng khoảng 25 terabytes tín hiệu.
Liệu có gì trùng hợp không, khi tôi đưa ra so sánh đặc biệt này một bên là kết nối nhỏ nhất - hệ thần kinh - và một bên là liên kết lớn nhất - là chính vũ trụ - để có thể gây ấn tượng và lôi cuốn các bạn.
Như Bruce Mau đã từng nói, "Khi mỗi thứ liên kết với mọi thứ khác, dù tốt hay xấu, thì mỗi thứ đều quan trọng."
Cảm ơn các bạn!
[tiếng vỗ tay]
Lúc đó khoảng giữa hè và đã quá giờ đóng cửa quán rượu ở thành phố Berkeley nơi bạn tôi Polly và tôi cùng làm người pha chế rượu.
Thường thì cuối ca làm, chúng tôi uống một ly - nhưng tối đó thì không.
"Tôi có thai.
Không biết sắp tới phải làm gì," Tôi nói với Polly
Không chần chừ, bạn ấy trả lời, "Tôi đã từng phá thai."
Trước Polly, chưa ai từng nói với tôi rằng bạn ấy đã từng phá thai.
Tôi tốt nghiệp đại học chỉ vài tháng trước đó và tôi đang quen người khác khi tôi phát hiện ra mình có thai.
Nghĩ về sự chọn lựa, thành thật mà nói tôi không biết phải quyết định thế nào, tiêu chuẩn nào tôi dựa vào.
Làm sao tôi biết được đâu là lựa chọn đúng đắn?
Tôi lo sợ là tôi sau đó sẽ hối hận vì phá thai
Ở vùng biển miền Nam California, Tôi lớn lên giữa lúc đất nước đang có tranh luận về việc phá thai.
Tôi sinh ra lúc cuộc chiến giữa Roe và Wade (vụ xử phá thai) được năm thứ ba.
Cộng đồng của tôi theo đạo Cơ Đốc.
Chúng tôi tin vào Thượng Đế, hơn là số phận và đại dương.
Mọi người đều ủng hộ không phá thai.
Lúc nhỏ, ý nghĩ về phá thai làm tôi buồn nên tôi biết là nếu khi nào tôi có thai tôi sẽ không bao giờ phá.
Và rồi tôi lại đi phá.
Đây là bậc thang đi vào điều vô vọng.
Nhưng Polly tặng tôi một món quà rất đặc biệt: Ý nghĩ rằng tôi không phải một mình và sự thật là phá thai là cái gì đó chúng ta có thể nói đến.
Phá thai phổ biến.
Theo viện Guttmacher, một trong ba phụ nữ Mỹ sẽ có một lần phá thai trong đời của họ.
Nhưng những thập niên cuối, cuộc đối thoại xoay quanh phá thai ở Mỹ ít liên quan đến những cái khác ngoài việc ủng hộ phá hay không.
Đó là chính trị và phân cực.
Nhưng ngoài việc tranh cãi dữ dội, nó vẫn còn lạ lẫm với chúng ta, liệu một người bạn hay thậm chí chỉ là một người nào đó, có nói với nhau về việc phá thai mà chúng ta làm,
Có một khoảng cách.
Giữa những gì diễn ra trong chính trị và những gì diễn ra trong đời sống thật, và trong khoảng cách đó là chiến trường đấu trí.
Ủng hộ tôi hay chống lại tôi? chổ đứng nào cũng có căn cơ.
Đây không chỉ là phá thai.
Có những vấn đề quan trọng khác mà chúng ta không thể nói được.
Và tìm cách chuyển từ đối đầu sang đối thoại là công việc của cuộc đời tôi.
Có hai cách chính để bắt đầu.
Một cách là lắng nghe kỹ.
Và một cách khác là chia sẻ những câu chuyện.
Cách đây 15 năm, tôi cùng sáng lập ra một tổ chức gọi là Exhale bắt đầu lắng nghe những người đã từng phá thai.
Việc đầu tiên chúng tôi làm là lập một đường dây tâm sự, nơi mà nam nữ đều có thể gọi vào để được chia sẻ cảm xúc.
Không bị dị nghị hay dính dáng chính trị, có tin không? không dịch vụ nào như vậy tồn tại trước đó.
Chúng tôi cần có một khuôn mẫu mới có thể gom tất cả những kinh nghiệm khi chúng tôi lắng nghe trên đường dây của chúng tôi.
Một phụ nữ hối tiếc về việc phá thai của cô.
Một tín đồ Công giáo biết ơn cho quyết định của cô.
Kinh nghiệm bản thân không thật vừa vặn trong cái hộp này hay hộp kia.
Chúng tôi không nghĩ mình làm đúng khi hỏi những phụ nữ đó đứng về phía nào.
Chúng tôi muốn chứng minh cho họ thấy rằng cả thế giới này đồng tình với họ. khi họ vượt qua trãi nghiệm riêng tư sâu thẳm này.
Chúng tôi tạo ra "pro-voice" (ủng hộ nói ra)
Ngoài phá thai,"pro-voice" thực hiện những vấn đề khó khăn mà thế giới đang vật lộn trong nhiều năm, những vấn đề như nhập cư, chấp nhận tôn giáo, bạo lực phụ nữ.
Chúng tôi cũng tiếp cận những đề tài cá nhân chuyên sâu mà chỉ liên quan đến bạn và dòng họ gần và bạn bè của bạn.
Họ có bệnh sắp mất, mẹ họ vừa chết, họ có con bị khuyết tật mà họ không thể chia sẻ được.
Lắng nghe và kể chuyện là điểm nhấn của phương cách pro-voice.
Lắng nghe và kể chuyện.
Nghe có vẻ hay.
Nghe có lẽ dễ quá? Tất cả chúng ta có thể làm được.
Nó không dễ vậy đâu.
Nó rất khó. Pro-voice khó vì chúng ta đang nói về những thứ mà mọi người đang đấu tranh hay những thứ mà không ai muốn nói tới.
Tôi ước tôi có thể nói bạn rằng khi bạn quyết định là pro-voice, bạn sẽ tìm thấy những khoảng khắc tuyệt đẹp khi bạn vượt qua được và những khu vườn đầy hoa, khi lắng nghe và kể chuyện mà tạo ra những khoảng khắc "a-ha" tuyệt vời.
Tôi ước có thể nói rằng sẽ có một bữa tiệc chào mừng đầy nữ tính dành cho bạn, hay là có một tình chị em bị mất đã lâu với những người chỉ vừa sẵn sàng đón nhận bạn quay lại khi bạn bị đóng sầm cửa lại.
Lúc kể câu chuyện của chính mình, mình có thể bị tổn thương và mệt mỏi khi có cảm giác như không ai quan tâm đến.
Và nếu chúng ta thành thật lắng nghe lẫn nhau, chúng ta sẽ nghe những điều mà đòi hỏi chúng ta thay đổi cách nhìn của chính mình.
Không có thời gian hoàn hảo, và không có nơi hoàn hảo để bắt đầu một câu chuyện khó nói.
Không bao giờ có lúc mà mọi người sẽ đọc cùng một trang, nhìn cùng một kiếng, hay biết cùng một lịch sử.
Nên hãy cùng nói về việc lắng nghe và làm sao thành một người lắng nghe giỏi.
Có nhìều cách thành một người lắng nghe giỏi và tôi sẽ cho bạn chỉ hai cách.
Một là hỏi những câu hỏi mở - đóng.
Bạn có thể hỏi bạn hay người nào đó mà bạn biết, "Bạn thấy (hôm nay) sao?"
"Nó như thế nào?"
"Bây giờ bạn mong gì?"
Cách khác để thành người lắng nghe giỏi là dùng lại ngôn ngữ.
Nếu người đó đang nói về trãi nghiệm của chính họ, dùng những từ mà họ dùng.
Nếu người đó đang nói về phá thai |và họ nói từ "em bé" bạn có thể nói từ "em bé"
Nếu họ nói "bào thai," Bạn cũng nói "bào thai."
Nếu người đó diễn tả với bạn họ là một người đồng tính, bạn cũng dùng "người đồng tính."
Nếu người đó giống một anh, nhưng họ nói họ là chi -- tốt thôi.
Gọi người đó là chị.
Khi chúng ta dùng lại ngôn ngữ của người đang kể câu chuyện của họ, chúng ta đang ám chỉ rằng chúng ta quan tâm hiểu họ là ai và những gì họ đang phải vượt qua.
Cũng giống như chúng ta hy vọng người ta hứng thú biết chúng ta.
Tôi sẽ không bao giờ quên trong một trong những buổi gặp tư vấn Exhale, lắng nghe một tình nguyện viên nói về việc cô làm sao nhận được nhiều cú điện thoại từ những phụ nữ Cơ Đốc nói về Đấng Chúa Trời.
Nhiều tình nguyện viên theo đạo nhưng đây là một người đặt biệt không theo.
Đầu tiên, cô thấy kỳ lạ khi nói với người gọi vào về Đấng Chúa trời.
Nên cô quyết định tạo sự thoải mái.
Và cô đứng trước kiếng ở nhà, và cô nói từ "Chúa Trời."
"Chúa Trời."
"Chúa Trời."
"Chúa Trời."
"Chúa Trời."
"Chúa Trời."
"Chúa Trời."
Lập đi lập lại cho đến khi từ đó không còn cảm thấy lạ lẫm thốt ra từ miệng cô.
Nói từ Chúa trời không làm tình nguyện viên này thành người Cơ Đốc, nhưng làm cho cô thành người biết lắng nghe những phụ nữ Cơ Đốc.
Vì vậy, cách khác để thành pro-voice là chia sẻ những câu chuyện, và một nguy cơ mà bạn gặp phải khi bạn kể câu chuyện với ai đó, là nghĩ họ cùng một hoàn cảnh như bạn nhưng họ có thể thật sự có một quyết định khác.
Ví dụ như, nếu bạn kể câu chuyện về phá thai của bạn, nhận ra rằng cô ấy có lẽ đã giữ đứa bé đó.
Cô ấy có lẽ đã định phá thai.
Cô ấy có lẽ đã nói với ba mẹ cô, với người đàn ông kia- hoặc là không.
Cô ấy có lẽ đã cảm thấy an ủi và tự tin cho dù bạn lại cảm thấy buồn và mất mát.
Điều này bình thường thôi.
Cảm thông tạo ra lúc chúng ta tưởng tượng chính mình trong hoàn cảnh người khác.
Không có nghĩa là tất cả chúng ta kết thúc cùng một nơi.
Đó không là giao ước, đó không là sự lặp lại mà pro-voice tạo ra.
Nó tạo ra một văn hoá và một xã hội đề cao những gì làm ta đặt biệt và riêng biệt.
Nó đề cao những gì làm chúng ta là con người, những sai lầm và không hoàn hảo.
Và cách nghĩ này cho phép chúng ta thấy được sự khác biệt bằng sự tôn trọng, thay vì sợ hãi.
Nó tạo ra sự cảm thông mà chúng ta cần để vượt qua những cách mà chúng ta cố làm tổn thương nhau.
Kỳ thị, tủi hổ, thành kiến, phân biệt, lạm quyền.
Pro voice có tính lây lan và càng thật tế nó càng phổ biến.
Vì vậy, năm ngoái tôi có thai lại.
Lần này tôi mong ngóng hạ sinh con trai tôi.
Lúc có thai, tôi không bao giờ tự hỏi tôi cảm thấy thế nào trong suốt đời.
(Tiếng cười) Tuy nhiên tôi trả lời, bất kì khi tôi cảm thấy tuyệt vời và phấn khích hay sợ hãi và hoà toàn điếng hồn, luôn có người nào đó ở đó cho tôi câu trả lời "tôi đã từng vậy"
Thật tuyệt vời.
Đó là bãi đáp mời gọi đầy kịch tính từ những gì tôi đã trãi qua khi tôi nói về cảm giác lẫn lộn của tôi về phá thai.
Pro-voice về những câu chuyện thật của người thật tạo ảnh hưởng trên con đường phá thai và những vấn đề chính trị hoá và kỳ thị hoá khác được hiểu và bàn thảo.
từ giới tính và sức khoẻ tâm thần đến nghèo khó và tù tội.
Ngoài định nghĩa của quyết định đúng hay sai những trãi nghiệm của chúng ta có thể tồn tại trong dãy quang phổ.
Pro-voice chú trọng những đối thoại về kinh nghiệm con người mà có thể tạo sự ủng hộ và kính trọng cho mọi người
Cảm ơn
(Vỗ tay)
Sẽ thế nào nếu bạn có thể uống thuốc hay tiêm vắc-xin và, giống như việc khỏi ốm, bạn có thể làm lành vết thương nhanh hơn?
Ngày nay, nếu phải phẫu thuật hay gặp tai nạn, chúng ta phải nằm viện đến hàng tuần, với vết sẹo để lại và những tác dụng phụ đau đớn khi cơ thể không thể tái tạo và phát triển các cơ quan khỏe mạnh.
Công việc của tôi là tạo ra những nguyên liệu hướng dẫn hệ miễn dịch đưa ra những tín hiệu để sản sinh mô mới
giống như vắc-xin giúp cơ thể chúng ta chiến đấu lại bệnh tật, chúng ta có thể giúp hệ miễn dịch sản sinh mô mới và khiến những vết thương mau lành nhanh hơn.
Ngày nay, việc tái tạo bộ phận cơ thể từ con số 0 nghe như một phép màu, nhưng có rất nhiều sinh vật sống có thể đạt được điều này.
Một số loài thằn lằn có thể tái tạo lại đuôi, loài kỳ nhông khiêm tốn có thể hoàn toàn tái tạo lại chân trước và thậm chí con người chúng ta có thể tái tạo lá gan sau khi mất hơn một nửa lá gan ban đầu.
Để phép màu như vậy đến gần hơn với cuộc sống, tôi đang nghiên cứu cách cơ thể có thể lành lại và tái tạo mô thông qua những hướng dẫn từ hệ thống miễn dịch.
Từ vết xước trên đầu gối làm ảnh hưởng tới viêm xoang, hệ miễn dịch bảo vệ cơ thể chúng ta khỏi nguy hiểm.
Tôi là nhà nghiên cứu miễn dịch, và bằng việc áp dụng kiến thức về hệ thống bảo vệ cơ thể, tôi có thể tìm ra những thành phần then chốt trong cuộc chiến tái tạo lại những vết cắt và bầm tím.
Khi nhìn vào những nguyên liệu đang được thử nghiệm cho khả năng giúp tái tạo lại cơ bắp, nhóm tôi nhận thấy, khi điều trị cơ bắp tổn thương với những thành phần này đã có một số lượng lớn tế bào (TB) miễn dịch trong nguyên liệu này và bao quanh cơ bắp,
Trong trường hợp này, thay vì các TB miễn dịch chạy tới chỗ nhiễm trùng để chống lại vi khuẩn chúng chạy hướng tới vết thương.
Tôi khám phá ra một loại TB cụ thể tế bào hỗ trợ T, xuất hiện bên trong vật chất tôi cấy vào và thực sự cần thiết cho việc vết thương lành lại.
Giờ đây, giống như khi còn nhỏ, bạn bẻ một chiếc bút chì và cố gắng dán nó lại, chúng ta có thể lành lại nhưng có thể không phải ở trạng thái tốt nhất, chúng ta sẽ có sẹo.
và nếu chúng ta không có những TB hỗ trợ T, thay vì một cơ bắp khoẻ mạnh, cơ bắp của chúng ta phát triển những TB mỡ bên trong, và nếu có mỡ bên trong cơ bắp, nó sẽ không còn chắc khoẻ.
Nhờ vào hệ miễn dịch của chúng ta, cơ thể có thể lành lại mà không có những vết sẹo đó, giống như trước khi chúng ta bị chấn thương.
Tôi hiện đang làm việc để tạo ra vật chất đó, giúp đưa tín hiệu để tạo dựng mô mới bằng việc thay đổi phản ứng miễn dịch.
Chúng ta biết rằng bất cứ lúc nào có vật chất được cấy vào cơ thể, hệ thống miễn dịch sẽ phản ứng lại.
Từ máy trợ tim đến ống bơm insulin đến những thiết bị các kỹ sư tạo dựng để tạo ra những mô mới.
Khi tôi đặt vật chất đó, hay tạo dựng nó trong cơ thể, hệ thống miễn dịch sẽ tạo ra một môi trường nhỏ gồm các TB và protein tạo sự thay đổi trong cách các TB gốc phản ứng.
Giờ đây, giống như việc thời tiết ảnh hưởng tới các hoạt động thường ngày, như việc đi chạy hoặc ở trong nhà xem hết một chương trình TV trên Netflix, môi trường miễn dịch của khung vật chất ảnh hưởng tới cách các TB gốc hình thành và phát triển.
Nếu tín hiệu đưa ra sai lệch, ví dụ như tín hiệu Netflix, chúng ta tạo ra TB mỡ mới thay vì cơ,
Khung vật chất đó được tạo ra từ rất nhiều thứ, từ nhựa cho đến những nguyên liệu tự nhiên, những sợi nano dày mỏng khác nhau, những miếng mút với ít hoặc nhiều lỗ rỗng, gel với những độ trơn khác nhau,
và những nhà nghiên cứu còn có thể tạo ra những vật chất tạo ra những tín hiệu khác nhau theo từng thời gian.
Nói cách khác, chúng ta có thể điều khiển một dàn nhạc mô TB bằng cách đưa chúng sân khấu, tín hiệu và dụng cụ phù hợp cái có thể được thay đổi cho những mô TB khác nhau. giống như một nhà sản xuất có thể thay đổi hệ thống cho vở "Những người khốn khổ" với "Little Shop of Horrors".
Tôi đang hoà trộn những loại tín hiệu cụ thể bắt chước phản ứng cơ thể đối với vết thương để giúp chúng ta tái tạo.
Trong tương lai, chúng ta có thể thấy những miếng dán không để lại sẹo. chất làm đầy cơ, hay thậm chí vắc-xin làm lành vết thương.
Hiện tại, ta chưa thể tỉnh dậy và cơ thể tự lành ngay như Người Sói.
Cũng không phải thứ Ba tới.
Nhưng với những công nghệ hiện đại này, và bằng việc giúp hệ thống miễn dịch tái tạo TB và làm lành vết thương, chúng ta có thể bắt đầu thấy những sản phẩm trên thị trường giúp hệ thống bảo vệ của cơ thể tái tạo và có thể một ngày nào đó, ta có thể bắt kịp với loài kỳ nhông.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Trên đường đến đây, Tôi có một cuộc trò chuyện ngắn khá thú vị với hành khách ngồi kế bên, trong suốt chuyến bay.
Anh ta bảo rằng: "Nước Mỹ gần như hết việc rồi..." vì đa phần công việc bây giờ cứ như đùa. nhà tâm lý cho mèo, người trò chuyện với chó, kẻ đuổi theo vòi rồng."
Vài giây sau, anh ta hỏi tôi, "Cô làm nghề gì?"
Và tôi nhún vai: "Người xây đắp hòa bình."
(tiếng cười) Hằng ngày, tôi tường thuật tiếng nói của các bà các chị, và nhấn mạnh những kinh nghiệm họ trải qua, cũng như sự tham gia của họ trong tiến trình hòa bình và giải quyết mâu thuẫn, qua công việc này, tôi nhận ra cách duy nhất để đảm bảo phụ nữ trên toàn thế giới tham gia vào phong trào này là dựa vào tôn giáo.
Hiện giờ, vấn đề này rất quan trọng với tôi.
Là một phụ nữ trẻ theo đạo Hồi, tôi tự hào về đức tin của mình.
Đó là nguồn năng lượng và niềm tin để tôi hoàn thành công việc hằng ngày của mình.
Đó cũng là lý do để tôi đứng đây,
Nhưng tôi cũng không thể bỏ qua những đau thương giấu dưới lớp vỏ tôn giáo, không chỉ của riêng tôi, mà tất cả những tôn giáo chính yếu trên thế giới.
Sự diễn tả nhập nhằng, và lý giải sai lệch cùng với những kinh kệ ngụy tạo đã gây ảnh hưởng sâu sắc đến xã hội, chuẩn mực văn hóa, luật pháp, và đời sống hằng ngày của tất cả chúng ta. đến mức chúng ta khó mà ý thức được điều đó.
Ba mẹ tôi rời Libya, Bắc Phi đến Canada vào những năm đầu thập niên 1980. Và tôi là đứa giữa, trong số 11 người con.
Đúng vậy, 11 người.
Nhưng khi lớn lên, tôi thấy bố mẹ đều là những con chiên ngoan đạo, và có niềm tin tuyệt đối vào tôn giáo, cầu nguyện và ngợi ca Alah vì những lời chúc phúc, đương nhiên cũng nhắc đến tên tôi, lẫn giữa tên hàng tá người khác nữa. Họ rất tốt bụng, vui vẻ và kiên nhẫn, kiên nhẫn vô tận, cái kiểu nhẫn nhịn mà 11 đứa con bắt buộc bạn phải có.
Và họ rất công bằng.
Tôi chưa hề xem xét tôn giáo dưới góc nhìn văn hóa.
Tôi hoàn toàn được đối xử công bằng, như những gì tôi đáng được hưởng.
Tôi không hề được dạy dỗ Allah đánh giá con người qua giới tính của họ.
Và ba mẹ tôi hiểu lời răn của Đấng tối cao, như một người bạn nhân từ và thiện ý, một người sẵn sàng cho đi, đã hình thành nên thế giới quan của tôi.
Bây giờ thì dĩ nhiên, nhờ giáo dục gia đình mà tôi có những lợi thế nhất định.
Là một trong 11 anh chị em, đào tạo tôi kỹ năng ngoại giao có hạng. Đến tận bây giờ, tôi vẫn thường bị hỏi hồi xưa học trường nào như: "Cô có học Chính trị ở trường Kennedy không?"
tôi nhìn họ và nói: "Không hề, Tôi học Quan hệ Quốc tế ở trường Murabit."
Trường cực kỳ khó vào. Bạn phải nói chuyện với mẹ tôi trước mới được nhận.
May cho bạn là bà ở đây.
Nhưng là một trong 11 đứa con, và có 10 anh chị em, dạy bạn khá nhiều điều về cấu trúc quyền lực và liên minh
Dạy bạn phải tập trung, nói thật nhanh hoặc ngậm họng, vì lúc nào cũng bị chen ngang.
Dạy bạn tầm quan trọng của việc truyền đạt,
bạn phải biết cách đặt câu hỏi để nhận được câu trả lời mình muốn, và bạn phải nói "không "đúng cách để giữ gìn hòa khí.
Nhưng bài học quan trọng nhất trong suốt tuổi thơ của tôi, là phải luôn luôn có mặt trên bàn.
Khi cái đèn của mẹ tôi bị bể, tôi phải chạy vù ra đó, trong khi mẹ đang cố tìm ra xem đứa nào làm bể cái đèn. Vì tôi phải bảo vệ chính mình. Nếu không, thì tất cả các ngón tay đều chỉ về phía bạn. và bạn sẽ bị phạt, ngay trước khi kịp hiểu chuyện gì đang xảy ra.
Chuyện trên chỉ là ví dụ thôi nhé, không phải chuyện của tôi.
Năm 2005, khi tôi 15 tuổi, tôi học xong trung học và chuyển trường. từ Saskatoon, Canada đến Zawiya, quê hương ba mẹ tôi ở Libya. một thành phố truyền thống.
Tiện đây cũng nói luôn, trước đây tôi chỉ đến Libya trong kỳ nghỉ. Với một con bé 7 tuổi, đó là một phép màu.
Kem lạnh, những chuyến đi dạo bờ biển và những bà con vui vẻ.
Mọi chuyện hóa ra lại khác, khi bạn đã là con bé 15 tuổi.
Ngay sau đó, tôi được giới thiệu những khía cạnh văn hóa của tôn giáo.
Từ "haram" có nghĩa là tôn giáo cấm đoán... và từ "aib" có nghĩa là không phù hợp với văn hóa một cách chơi chữ, vì chúng có một nghĩa như nhau, cũng như một kết quả y hệt.
Tôi liên tục có những cuộc đối thoại với bạn cùng lớp, đồng nghiệp, giáo sư, bạn bè, cả bà con, và tôi bắt đầu đặt câu hỏi về quy tắc của mình chính, cũng như chí hướng của bản thân.
Thậm chí với nền tảng ba mẹ gầy dựng cho tôi, tôi vẫn không ngừng nghiền ngẫm vai trò của phụ nữ trong đức tin của tôi.
Ở trường Quan hệ Quốc tế Murabit, chúng tôi có buổi tranh luận nghiêm túc về chuyện này. và quy tắc đầu tiên là tìm hiểu thật kỹ vấn đề, tôi đã làm vậy, và thật bất ngờ là khá dễ dàng, tìm ra một vị lãnh đạo nữ trong tôn giáo của tôi, một người sáng tạo, mạnh mẽ... trong chính trị, kinh tế, thậm chí trong quân đội.
Khadija lãnh đạo phong trào Hồi giáo, trong những ngày đầu tiên.
Không có bà thì đã không có chúng tôi.
Vậy tại sao chúng tôi không được học về bà?
Sao chúng tôi không được học về những người phụ nữ này?
Tại sao vị trí người phụ nữ lại bị hạ bệ trong chính lời dạy của tôn giáo?
Và tại sao, nếu trong mắt Allah mọi người đều bình đẳng thì đàn ông lại xem khinh chúng tôi ?
Với tôi, quay lại với bài học thuở nhỏ
Người giữ quyền quyết đinh, người truyền tải thông tin đang ngồi ngay trên bàn kia, và run rủi thay, trong tất cả các tôn giáo, đều không phải phụ nữ.
Các viện tôn giáo đều bị đàn ông chiếm lĩnh, và được lãnh đạo bởi đàn ông. Họ là người giữ quyền đặt ra chính sách, và cho tới khi chúng ta hoàn toàn thay đổi hệ thống này, thì đừng mơ mộng viễn vông rằng phụ nữ sẽ hoàn toàn tham dự vào các lĩnh vực kinh tế và chính trị.
Nền tảng của chúng ta đã lung lay.
Mẹ tôi bảo rằng con không thể xây một tòa nhà hiên ngang trên cái móng nhà yếu ớt.
Năm 2011, cách mạng Libya nổ ra, và gia đình tôi đứng ngay tiền tuyến.
Và có một chuyện này rất thú vị, xảy ra trong cuộc chiến, gần như là chuyển đổi văn hóa, dù là tạm thời.
Và đây là lần đầu tiên tôi thấy mình được chấp nhận và cổ vũ tham dự vào phong trào này.
Đó là yêu cầu tất yếu.
Tôi và những phụ nữ khác được ngồi vào bàn.
Chúng tôi không chỉ chắp tay đứng nhìn.
Mà có một phần quyền quyết định.
Chúng tôi được chia sẻ thông tin, và có vị thế quan trọng.
Và tôi muốn, tôi cần thay đổi này diễn ra lâu dài.
Nhưng hóa ra chẳng phải dễ.
Chỉ vài tuần sau, những phụ nữ mà tôi từng cộng tác bị trả về với vai trò trước kia của họ. Đa số họ bị những lời động viên, từ lãnh đạo tôn giáo và chính trị, Họ trích dẫn những đoạn kinh Koran như là lý do bào chữa.
Và đó là cách họ giành sự ủng hộ từ đám động.
Thế nên tôi buộc phải chú trọng tăng cường sức mạnh kinh tế và chính trị của phụ nữ.
Tôi tưởng rằng việc này sẽ khiến văn hóa và xã hội thay đổi.
Hóa ra, có chút ít đổi thay, nhưng không nhiều.
Tôi quyết định biến lời lẽ bảo thủ của họ, thành vũ khí tấn công chính họ. Tôi bắt đầu trích dẫn và tô đậm các đoạn kinh Koran.
Năm 2012 - 2013, tổ chức của tôi lãnh đạo phong trào lớn nhất và truyền bá rộng rãi nhất ở Libya.
Chúng tôi bước vào những căn nhà, trường học, thậm chí giáo đường.
Chúng tôi trực tiếp đối thoại với 50.000 người. và hàng trăm ngàn người khác thông qua bảng báo, quả cáo trên tivi. quảng cáo trên sóng phát thanh và áp phích.
Ắt hẳn bạn sẽ tự hỏi làm sao một tổ chức quyền phụ nữ có thể làm điều này ở cộng đồng đã từng bác bỏ sự tồn tại của họ.
Tôi dùng kinh Koran.
Tôi trích dẫn các đoạn trong kinh Koran, và lời của những nhà tiên tri. lời của Hadiths, ví dụ như' "Phần tốt nhất của bạn là phần tốt nhất của gia đình họ."
"Đừng để anh trai bạn ăn hiếp kẻ khác. "
Lần đầu tiên, các buổi giảng kinh thứ sáu cho cộng đồng của các thầy địa phương bắt đầu nêu cao quyền nữ giới.
Họ bàn luận các vấn đề cấm kị, như là bạo lực gia đình.
Các chính sách dần thay đổi.
Ở một số cộng đồng nhất định, chúng tôi phải nói rằng Bản tuyên ngôn nhân quyền quốc tế, mà mọi người phản đối vì không phải học giả tôn giáo soạn ra, thực ra các quy tắc tương tự, đã được nhắc đến từ lâu trong sách của chúng ta.
Cho nên trên thực tế, Liên Hợp Quốc sao chép của chúng ta mà thôi.
Bằng cách thay đổi thông điệp, chúng tôi có thể cung cấp một cách mô tả khác, để thúc đẩy sự phát triển của nữ quyền ở Libya.
Điều này hiện nay được thực hiện trên toàn cầu. Và tôi phải nói rằng không dễ chút nào, hãy tin tôi, rất khó.
Bên cấp tiến thì bảo bạn đang lợi dụng tôn giáo, và bảo bạn là đồ cổ hủ.
Còn bên bảo thủ thì có cả nghìn tên gọi cho bạn.
Tôi từng nghe "Ba mẹ mày chắc là xấu hổ về mày lắm." tầm bậy, ba mẹ tôi hâm mộ tôi lắm. thậm chí "Mày chẳng thể tiếp tục đến sinh nhật kế đâu. " Sai nốt, vì tôi đã làm được.
Và tôi tiếp tục tin tưởng rằng, quyền nữ giới và tôn giáo không đi đôi với nhau,
nhưng chúng tôi phải được ngồi vào bàn.
Chúng ta phải ngưng ngay việc từ bỏ vị trí của mình, vì nếu tiếp tục im lặng thì chúng ta sẽ thông đồng với việc bức hại và bắt nạt phụ nữ trên toàn thế giới.
Chúng tôi cam kết sẽ đấu tranh cho quyền nữ giới, và chiến đấu với bom đạn và chiến tranh, Và chúng tôi phải chỉ rõ các vấn đề của xã hội cho các cộng đồng bản xứ, để họ phát triển bền vững.
Chuyện không dễ dàng, thách thức truyền tải thông tin tôn giáo
Bạn phải chia sẻ niềm tin và chấp nhận tổn thương, bị cười nhạo, bị uy hiếp.
Nhưng chúng tôi vẫn phải làm.
Chúng tôi không có lựa chọn nào khác ngoài việc sắp xếp lại thông điệp nhân quyền, các nguyên tắc của đức tin, không chỉ cho chúng tôi, cho những người phụ nữ trong gia đình bạn, không chỉ cho quý bà quý cô trong khán phòng này, thậm chí không chỉ cho những phụ nữ khác ngoài kia. Mà để cho xã hội, sẽ thay đổi với sự tham dự của nữ giới.
Và cách duy nhất để chúng tôi làm điều này. chỉ có một cách duy nhất, đó là tiếp tục ngồi lại trên bàn.
Cám ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Trong kí ức xưa cũ nhất của mình tôi cố gắng đánh thức một người họ hàng nhưng không thể.
Và vì tôi chỉ là một đứa nhóc, nên tôi không hiểu được lí do, nhưng khi tôi lớn hơn tôi nhận ra có người nghiện ma túy trong nhà, bao gồm cả nghiện cocain.
Gần đây tôi đã suy nghĩ rất nhiều về nó, đa phần bởi chính xác là đã 100 năm kể từ khi ma túy bị cấm ở Mĩ và Anh, và chúng ta đã thực thi điều đó trên toàn thế giới
Đã một thế kỉ trôi qua từ khi chúng ta đưa ra quyết định trọng đại này để bắt những người nghiện và trừng phạt họ và khiến họ khổ sở, vì chúng ta cho rằng điều đó sẽ thay đổi họ, giúp họ dừng lại.
Và vài năm trước, tôi đang quan sát những người thân và cũng là con nghiện, và cố tìm cách giúp họ.
Và rồi tôi nhận ra có cả đống câu hỏi vô cùng cơ bản tôi không thể trả lời được, ví dụ như, cái gì đã gây ra cơn nghiện?
Tại sao chúng ta cứ níu lấy những phương pháp không có hiệu quả và có cách nào khác tốt hơn mà chúng ta chưa thử hay không?
Tôi đọc rất nhiều sách về việc này nhưng vẫn không thể tìm ra câu trả lời tôi muốn, nên tôi đã nghĩ, ok, tôi sẽ đi khắp thế giới gặp những người đang sống và nghiên cứu vấn đề này và nói chuyện với họ xem có thể tìm ra gì đó không.
Và tôi đã không nhận ra tôi sẽ đi tổng cộng 30,000 dặm từ lúc khởi hành , nhưng tôi đã gặp được rất nhiều người, từ một kẻ bán ma túy chuyển giới ở Brownsville, Brooklyn, tới một nhà khoa học dành nhiều thời giờ cho chồn dùng thuốc gây ảo giác xem chúng có thích không -- kết quả là có, nhưng chỉ trong một số trường hợp với quốc gia duy nhất đã coi mọi loại ma túy là phạm pháp, từ cần sa cho tới cocain, Bồ Đào Nha.
Và điều khiến tôi kinh ngạc đó là, hầu hết những gì chúng ta nghĩ về sự nghiện đều sai cả, và nếu chúng ta tiếp thu thông tin mới về chứng nghiện, thì chúng ta sẽ phải thay đổi nhiều thứ chứ không chỉ có luật về ma túy.
Nhưng hãy cùng bắt đầu với những gì chúng ta cho là mình biết,
Hãy cùng suy nghĩ về hàng ở giữa này.
Giả sử tất cả các bạn, 20 năm sau, chán nản và dùng heroin 3 lần mỗi ngày.
Vài người trông có vẻ hào hứng hơn với viễn cảnh này thì phải.
(Cười lớn) Đừng lo, chỉ là một ý tưởng thử nghiệm thôi.
Thử hình dung bạn làm thế, được chưa?
Điều gì sẽ xảy ra?
Giờ chúng ta có một câu chuyện về điều sẽ xảy ra mà ta đã nghe nhiều thế kỉ.
Chúng ta nghĩ, vì có liên kệ hóa học trong heroin, như bạn ngầm hiểu bấy lâu, cơ thể bạn sẽ phụ thuộc vào mối liên hệ này, cơ thể bạn bắt đầu cần đến nó, và sau 20 ngày đó, tất cả sẽ trở thành con nghiện heroin.
Đúng chứ? Tôi cũng từng nghĩ thế.
Điều đầu tiên khiến tôi băn khoăn rằng có gì đó không ổn trong câu chuyện là khi tôi được nghe giải thích.
Nếu hôm nay sau buổi TED Talk này tôi bị xe đâm và vỡ hông, tôi sẽ được đưa đến bệnh viện và tiêm khá nhiều thuốc gây tê.
Thuốc gây tê đó là heroin.
Thực ra nó tốt hơn nhiều so với loại bạn sẽ mua trên phố, vì mấy thứ bạn mua từ mấy gã buôn ma túy đều độc hại.
Thực chất, heroin chỉ chiếm phần nhỏ, trong khi thứ bạn lấy từ bác sĩ tinh khiết về mặt y học. và bạn sẽ được cho dùng nó trong thời gian dài.
Có nhiều người trong căn phòng này,
có thể không nhận ra nhưng bạn đã dùng khá nhiều heroin rồi. bất kì ai đang xem, ở bất kì đâu, chuyện này đang xảy ra.
Và nếu những gì chúng ta tin về nghiện là đúng --
họ đang bị nhiễm tất cả các liên kết hóa học đó -- Điều gì sẽ xảy ra? Họ sẽ trở thành con nghiện. Điều này đã được nghiên cứu cẩn thận.
Nó không xảy ra; bạn sẽ chú ý nếu bà của bạn phải ghép xương chậu,
bà ấy sẽ chẳng thành người nghiện. (Cười lớn) Và khi tôi học được điều này, nó rất kì quặc, đối lập hẳn với những gì tôi biết, những gì tôi được dạy, Tôi chỉ nghĩ không thể nào, cho đến khi tôi gặp một người tên Bruce Alexander. Ông ấy là giáo sư tâm lí học ở Vancouver
đã tiến hành một thí nghiệm đặc biệt rất hữu ích trong việc giúp ta hiểu vấn đề này. Giáo sư Alexander giải thích cho tôi,
ý tưởng về chứng nghiện chúng ta có, câu chuyện đó phần nào đến từ những thí nghiệm được thực hiện đầu thế kỉ 20. Chúng đều rất đơn giản. Bạn có thể thực hành tại gia tối nay nếu bạn muốn tiêu khiển.
Bạn bắt một con chuột và thả vào lồng, cho nó 2 chai nước:
Một chai nước lọc, chai kia là nước hòa heroin hoặc cocain. Nếu làm vậy, con chuột sẽ gần như chỉ chọn nước ma túy
và hầu như tự tử khá nhanh Vây đó, phải không?
Đó là cách ta nghĩ.
Vào năm 70, giáo sư Alexander đến quan sát thí nghiệm này và ông chú ý một điểm.
Ông nói à, chúng ta để con chuột trong lồng trống.
Nó chẳng có gì để làm ngoại trừ uống ma túy.
Hãy thử thay đổi một chút.
Thế là giáo sư làm một cái lồng gọi là "Xứ sở chuột", về cơ bản thì là thiên đường cho lũ chuột.
Nó có nhiều pho mát, những quả bóng nhiều màu, nó có nhiều đường hầm nữa.
Dĩ nhiên, chúng có nhiều bạn bè, có thể giao phối liên tục.
Và chúng có 2 chai nước, nước thường và nước ma túy.
Nhưng đây mới là điều thú vị: Trong Xứ sở Chuột, chúng không thích nước ma túy.
Hầu như không đụng đến.
Không có con nào uống nó nhiều lần.
Không con nào dùng quá liều.
Kết quả từ 100% quá liều khi chúng bị cô lập đến 0% khi chúng hạnh phúc và có bầy đàn.
Bấy giờ, khi giáo sư Alexander mới thấy, ông nghĩ có lẽ chỉ có chuột mới thế, nó rất khác với chúng ta.
Có thể không khác như ta muốn nhưng, bạn biết đó -- Nhưng không may, có một thử nghiệm trên người trong cùng một hoàn cảnh ở cùng thời điểm
Nó được gọi là Chiến tranh Việt Nam.
Ở Việt Nam, 20% lính Mỹ dùng nhiều heroin, và nếu bạn xem thời sự từ thời điểm đó, học rất lo lắng vì họ cho rằng, lạy Chúa tôi, chúng ta sẽ có hàng trăm hàng ngàn con nghiện trên các đường phố Mĩ khi cuộc chiến kết thúc; nó rất hợp lí.
Giờ đây, những binh lính dùng heroin đó được theo về nhà.
Kho Lưu trữ Tâm thần học đại cương đã làm nghiên cứu chi tiết và chuyện gì đã xảy ra với các binh lính?
Hóa ra họ không đi cai nghiện. Họ không bị chối bỏ.
95% số đó tự dừng lại.
Giờ nếu bạn tin vào các liên kết hóa học, nó không hợp lí chút nào, nhưng giáo sư Alexander bắt đầu nghĩ có thể có một cách nghĩ khác về chứng nghiện.
Ông nói, nếu nghiện không phải do liên kết hóa học thì sao?
Nếu như nó bắt nguồn từ cái lồng của bạn thì sao?
Nếu như chứng nghiện là sự thích nghi với môi trường thì sao?
Hãy xem cái này, một giáo sư khác là Peter Cohen ở Hà Lan nói có lẽ chúng ta không nên gọi nó là nghiện.
Có lẽ nên gọi nó là sự gắn kết.
Con người có nhu cầu bản năng là gắn bó, khi ta khỏe mạnh và hạnh phúc, ta sẽ gắn bó và kết nối với nhau. nhưng nếu bạn không làm thế, vì bạn bị tổn thương hay cô độc hay thất bại trước cuộc đời, bạn sẽ gắn kết với thứ gì đó cho bạn sự bình an.
Nó có thể là cờ bạc, phim khiêu dâm, có thể là cocain, hay cần sa, nhưng bạn sẽ gắn kết với một thứ gì đó vì đó là bản chất của bạn.
Đó là điều chúng ta khao khát khi là người.
Ban đầu tôi thấy rất khó hiểu, nhưng một cách giúp tôi nghĩ về nó, tôi thấy, tôi có một chai nước trên ghế ngồi phải không?
Tôi đang nhìn các bạn và rất nhiều người cũng có nước.
Hãy quên cuộc chiến chống ma túy đi.
Những chai nước kia có thể là vodka hợp pháp, phải không?
Chúng ta đều sẽ say -- tôi thì ngay sau đây thôi --(Cười) -- nhưng ta không say.
Giờ đây, vì bạn có thể chi ra vô số bảng Anh để dự một buổi nói chuyện của TED, tôi đoán các bạn có thể trả tiền để uống vodka trong 6 tháng tới.
Bạn sẽ không mất nhà,
Bạn sẽ không làm thế và lí do không phải vì không ai cản bạn.
mà là vì bạn đã có sự gắn bó và liên kết mà bạn muốn có được.
Bạn có công việc yêu thích. Bạn có người thân yêu.
Bạn có những mối quan hệ lành mạnh.
Va cốt lõi của sự nghiện, tôi cho rằng, và tin là bằng chứng cho thấy, là không thể chịu đựng nổi việc sống trên đời.
Giờ thì nó có rất nhiều ý nghĩa.
Ý nghĩa hiển nhiên nhất là về cuộc chiến chống ma túy.
Ở Arizona, tôi quen với một nhóm phụ nữ bị bắt mặc áo phông in chữ " tôi là kẻ nghiện ma túy", bị xích thành nhóm và đào mộ trong khi người dân nhạo báng họ, khi những người này ra tù, họ sẽ có tiền án nghĩa là họ không thể làm việc một cách hợp pháp nữa.
Đó là một ví dụ cực đoan, rõ ràng là thế trong trường hợp nhóm người bị xích, nhưng thực ra ở bất kì đâu trên thế giới ta đều đối xử với người nghiện tương tự.
Ta trừng phạt họ. Ta chà đạp họ. Cho họ tiền án tiền sự.
Ta dựng hàng rào ngăn họ tái hòa nhập.
Một bác sĩ ở Canada, bác sĩ Gabor Mate, một người tuyệt vời. bảo tôi nếu anh muốn tạo ra một thể chế khiến cho sự nghiện tồi tệ hơn anh sẽ tạo ra nó.
Giờ đây, có một nơi đã quyết định làm điều ngược lại và tôi đã tới đó để xem nó như thế nào.
Năm 2000, Bồ Đào Nha có một trong những vấn nạn ma túy tệ nhất Châu Âu
1% dân số nghiện heroin, một con số đáng kinh ngạc, và mỗi năm họ thử cách của Mĩ nhiều hơn.
Họ trừng phạt và hạ nhục và chà đạp những người đó nhiều hơn, và vấn nạn càng tồi tệ hơn mỗi năm.
Một ngày, Thủ tướng và lãnh đạo các phe đối lập họp lại, và chỉ nói, chúng ta không thể tiếp tục để đất nước mình ngày càng nhiều người nghiện heroin. Hãy lập một hội các nhà khoa học và bác sĩ
để tìm cách giải quyết tận gốc vấn đề đi. Một hội đồng đứng đầu bởi một người tài năng, Tiến sĩ Joaxo Goulaxo
xem xét những chứng cứ mới này, và khi trở lại, họ nói "Hãy cấm tất cả các loại ma túy từ cần sa đến hợp chất cocain, nhưng"-- và đây là bước quan trọng-- "phải lấy tất cả tiền dùng để cắt giảm người nghiện, để cô lập họ, và dùng vào việc giúp họ tái hòa nhập vào xã hội."
Đó không phải là điều chúng ta sẽ nghĩ tới như một cách cai nghiện. ở Mĩ hay Anh.
Họ có tới trại cai nghiện, họ thực hiện trị liệu tâm lí, cái đó cũng có giá trị gì đó.
Nhưng điều lớn nhất họ làm hoàn toàn ngược với những gì chúng ta làm: một chương trình lớn giúp người nghiện có việc làm, và các khoản vay nhỏ cho người nghiện làm ăn nhỏ.
Vậy nếu bạn từng là thợ cơ khí.
Khi bạn đã sẵn sàng, họ sẽ tới một gara và nói nếu nhận anh này 1 năm, chúng tôi sẽ trả nửa lương của anh ta.
Mục đích là để đảm bảo mọi người nghiện ở Bồ Đào Nha có lí do để ra khỏi giường mỗi sáng. Và khi tôi gặp những người nghiện ở Bồ Đào Nha
họ nói là khi họ tìm lại được lí tưởng, họ cũng nối lại được những kiên kết với xã hội rộng lớn hơn.
Năm nay là tròn 15 năm kể từ khi thí nghiệm đó bắt đầu và kết quả đã có: số người dùng ma túy giảm ở Bồ Đào Nha, theo Thời báo về Tội phạm học của Anh, là 50%.
Dùng thuốc quá liều giảm mạnh, HIV giảm đáng kể trong số người nghiện.
Số ca nghiện trong mọi nghiên cứu ít đi đáng kể.
Một cách để thấy nó có tác dụng là hầu như không người Bồ Đào Nha nào muốn quay lại chế độ cũ.
Đó là một hàm ẩn về chính trị
Tôi nghĩ rằng có một tầng ẩn ý dưới nghiên cứu đó.
Chúng ta ở trong một nền văn hóa mà con người ngày càng nhạy cảm với đủ loại chất gây nghiện, dù là điện thoại thông minh hay là mua sắm và ăn uống.
Trước khi những lời nói đó bắt đầu -- bạn biết đó chúng ta được bảo rằng không được bật điện thoại, phải nói là, nhiều người ở đây trông giống hệt như những con nghiện khi biết là tay buôn thuốc sẽ không có mặt trong vài giờ tới. (Cười lớn) Nhiều người trong chúng ta thấy thế, và có vẻ kì khi nói, tôi vừa nói chuyện về việc sự lạc lõng là nguyên do chính của sự nghiện và lạ là nó đang lớn dần, vì chúng ta cho rằng xã hội này được kết nối hơn bao giờ hết.
Nhưng tôi bắt đầu cho rằng sự kết nối ta có hoặc là ta nghĩ thế, là kiểu liên hệ khôi hài của con người.
Nếu bạn gặp khó khăn, bạn sẽ để ý.
Không có người theo gõi Twitter nào đến bên bạn
Không có bạn Facebook nào giúp bạn xoay chuyển vấn đề.
Đó sẽ là những người bạn bằng xương bằng thịt với tình bạn sâu sắc và chân thật và có một nghiên cứu của Bill McKibben, nhà văn về môi trường mà tôi nghĩ đã nói nhiều về việc này.
Ông xem xét số bạn thân mà một người Mĩ tin rằng có thể nhờ cậy trong khó khăn.
Con số đó đã giảm đều từ những năm 1950
Không gian riêng mỗi người có trong nhà đang tăng đều, tôi nghĩ đây là phép ẩn dụ cho lưa chọn của chúng ta như là 1 nền văn hóa
Chúng ta đổi không gian lấy bạn bè, vật chất lấy tinh thần, và kết quả là chúng ta là một trong các xã hội cô độc nhất từ trước đến nay
Và Bruce Alexander, người làm thí nghiệm Xứ sở Chuột nói chúng ta toàn nói về việc hồi phục cá nhân khi nói về nghiện, và như thế là đúng, nhưng ta cần bàn thêm về việc khôi phục cộng đồng.
Không chỉ cá nhân mà xã hội này cũng có vấn đề và nó được tạo ra cho phần đông chúng ta cuộc sống giống hệt một cái lồng biệt lập hơn là giống như Xứ sở Chuột.
Thú thật thì đây không phải là lí do tôi đi sâu vào việc này.
Tôi không định khai thác khía cạnh chính trị hay xã hội.
Tôi chỉ muốn biết làm sao để giúp những người tôi yêu.
Khi tôi trở về sau chuyến đi dài và bổ ích này, tôi nhìn những người nghiện trong cuộc sống của mình, Nếu bạn thành thật, rất khó để yêu thương một kẻ nghiện, và có nhiều người hiểu điều đó ở đây.
Bạn nhiều khi tức giận, và tôi nghĩ một lí do làm bài nói này xúc động là bởi nó chạm đến cảm xúc của mỗi người phải không?
Mỗi người đều có một phần nào đó nhìn người nghiện và nghĩ, Tôi ước ai đó sẽ ngăn cản anh.
và cách mà ta được dạy để đối xử với người nghiện như một kịch bản, tôi nghĩ vậy, show truyền hình thực tế "Sự khắc phục" nếu bạn đã xem. Tôi nghĩ đời chúng ta bị truyền hình thực tế nhào nặn,
nhưng đó là chủ đề của một bài nói TED khác.
Nếu bạn từng xem "Sự khắc phục", tiền đề của nó khá đơn giản. Tìm một người nghiện, người quen của anh ta, tập hợp họ lại,
chất vấn về cách làm của họ, và họ nói, nếu không chấn chỉnh chúng tôi sẽ loại anh ra. Họ làm thân với người nghiện
và đe dọa cắt đứt sự gắn bó, khiến nó trở nên lệ thuộc vào việc người nghiện cư xử theo ý mọi người
Và tôi bắt đầu hiểu sao cách đó không có tác dụng, tôi nghĩ nó giống như áp đặt lí thuyết cuộc chiến Ma túy vào đời tư của ta.
Vậy nên tôi nghĩ, làm thế nào được như người Bồ Đào Nha?
Điều tôi đã làm, và làm rất kiên quyết và tôi không thể nói là nó dễ dàng, là nói với những người nghiện tôi quen rằng tôi muốn thân thiết với họ hơn nữa, nói với họ tôi yêu họ dù họ dùng hay không.
Tôi yêu bạn bất kể bạn ở trong tình trạng nào, và nếu bạn cần tôi tôi sẽ đến bên bạn Vì tôi yêu bạn và không muốn bạn phải một mình hay cảm thấy đơn độc.
Và tôi tin rằng cốt lõi của thông điệp bạn không cô độc, chúng tôi yêu bạn phải có trong mọi mức độ đối xử với người nghiện, về mặt xã hội, chính trị và cá nhân.
Suốt 100 năm nay, ta đã hát chiến ca về người nghiện.
Tôi nghĩ đáng lẽ lâu nay ta nên hát tình ca cho họ, vì đối trọng của sự nghiện ngập không phải là sự tỉnh táo.
Đối trọng đó chính là liên kết tinh thần.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Jeanie, Will và Adina là ba ông bà cụ gắn kết với nhau bởi một mối quan hệ đặc biệt.
Họ coi mối quan hệ này là lá chắn trước sự cô đơn của tuổi già.
Tôi gặp họ lần đầu tại một viện dưỡng lão ở Los Angeles nơi mà tôi đã làm nhiếp ảnh gia được ba năm.
Khi nhìn họ đến cổng một buổi tối nọ, tôi ngay lập tức cảm thấy giữa họ một mối gắn kết.
Dù không biết chi tiết về mối tình tay ba của họ, tôi có cảm tính rằng mình cần phải tìm hiểu xem họ là ai.
Ngày hôm sau, tôi hỏi cô trợ lý ở đó và cô ấy bảo tôi: "À, em đang nói về mối tình tay ba đúng không?"
(tiếng cười) Tôi đã thấy tò mò.
(tiếng cười) Bộ ba bắt đầu cuộc phiêu lưu hàng ngày ở cửa hàng cà phê và bánh donut rồi đến trạm xe buýt và các góc đường.
Tôi sớm nhận ra mục đích của những chuyến đi này là sự an ủi và tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống.
Bộ ba muốn đối mặt với sự cô lập bằng cách ra đường phố.
Nhưng kể cả khi tay trong tay, không ai để ý đến họ.
Chúng ta thường nghĩ rằng khi già, ta mất đi những ham muốn thời trẻ.
Nhưng, là một nhiếp ảnh gia trẻ khi gặp bộ ba, tôi coi hành xử của họ là tấm gương phản chiếu nỗi sợ bị cô lập và khao khát sự thân mật mà tôi cũng có.
Tôi cảm thông với sự "vô hình" của họ, cũng là nỗi đau thời thơ ấu của tôi, nhưng giờ, nó lại là công cụ hữu hiệu nhất cho vai trò nhiếp ảnh gia phóng sự, bởi nó giúp tôi cảm thông với người khác.
Khi đi trên con đường ở Hollywood, nơi các nhà viết kịch bản, diễn viên và nhà làm phim sinh sống, bộ ba trở nên "vô hình" như bao người già khác.
Tôi tự hỏi: "Sao không ai để ý đến ba con người này?
Tại sao tôi là người duy nhất nhìn thấy họ?"
Nhiều năm sau, khi bắt đầu chia sẻ dự án này ra cộng đồng, tôi để ý có nhiều người cảm thấy không thoải mái với câu chuyện này.
Có lẽ do bộ ba này không có những đặc điểm mà ta thường nghĩ đến về tình yêu, sự lãng mạn hay mối quan hệ.
Họ bị xã hội lờ đi và người thân xa lánh.
Họ muốn thuộc về một nơi nào đó. Nhưng có vẻ như họ chỉ thuộc về nhau.
Tôi cũng muốn thuộc về một nơi nào đó.
Và máy ảnh của tôi là chất xúc tác giúp tôi thuộc về bất cứ nơi nào.
Nhưng ngoài việc thách thức những định kiến về người già, bộ ba cho ta thấy rõ nỗi sợ bị bỏ rơi.
Đến cuối ngày, họ trở về viện dưỡng lão.
Dưới bề mặt của sự cô đơn đó là ham muốn có một cộng đòng cho những người như họ.
Ta có thể thấy mỗi người đều mong ngóng cộng đồng của mình, nhưng sự an ủi đó phải đi cùng với thỏa hiệp, vì ông Will không thể chọn một trong hai bà.
Một ngày, khi ngồi cạnh Jeanie ở căn hộ của bà, bà nói với tôi: "Phải chia sẻ Will là một sự đau đớn.
Mối quan hệ giữa một người đàn ông và một người đàn bà là riêng tư.
Là một đôi chứ không phải tay ba."
Quá trình làm việc yêu cầu tôi hòa mình cùng đối tượng chụp ảnh, bằng cách dành nhiều năm sống cùng họ với tư cách là người quan sát, tạo ra một không gian an toàn, rồi ẩn mình.
Khi gặp bộ ba, tôi chỉ mới 17 tuổi, và theo đuôi họ suốt bốn năm.
Khi phân tích các nghiên cứu về phát triển xã hội, ta có thể thấy ngườ trẻ và người già có rất nhiều điểm tương đồng, vì họ đều trong giai đoạn rối loạn danh tính.
Tôi cảm thông với người đàn bà đó.
Nhưng cũng cảm thông với Will, vì ông giúp tôi nhận ra
sự chia rẽ trong tim mình. Sự chia rẽ mà ta thường gặp phải giữa cái ta muốn và tình trạng thực tế của mình.
Trước khi làm bộ tài liệu này, tôi cũng đã từng yêu hai người có quen biết nhau, và là người họ muốn tranh giành tình cảm.
Nhưng tôi cũng hiểu cảm giác của hai người tranh giành trong bộ ba, như Jeanie và Adina. Tôi tự hỏi: "Mình không đủ tốt sao?"
Khi nhìn qua con mắt của ba ông bà ấy, tôi không thể không nhận ra dù ở độ tuổi nào, chúng ta đều muốn có người lấp đầy chỗ trống trong tim mình.
Có lẽ cảm giác không thoải mái khi nhìn vào câu chuyện của Jeanie, Will và Adina sẽ giúp ta nhớ rằng kể cả khi gần đất xa trời, ta có lẽ sẽ không bao giờ đạt được ảo tưởng mà ta hình dung cho chính mình.
Xin cảm ơn vì đã lắng nghe.
(Vỗ tay)
Tôi yêu cây cối và hết mực may mắn vì chúng tôi sống gần một vườn thực vật tuyệt vời. Vào các ngày Chủ nhật tôi thường đến đó với vợ tôi và bây giờ là với đứa con bốn tuổi nữa Chúng tôi leo lên cây, rồi chơi trốn tìm.
Trường thứ hai tôi theo học cũng có cây to, và một cây tulip tuyệt đẹp. Tôi nghĩ nó to nhất nước đấy và cũng có nhiều bụi rậm và cỏ cây xung quanh và quanh cả sân chơi.
Rồi một ngày, tôi bị một số người học cùng lớp tóm lấy lôi vào bụi rậm, lột sạch quần áo và bị tấn công. Tôi bi lạm dụng một cách bất ngờ như vậy.
Lý do tôi kể chuyện này là vì sau đó, tôi nghĩ tôi trở lại truờng, cảm thấy mình dơ bẩn, cảm thấy bị phản bội Tôi cảm thấy nhục nhã, nhưng chủ yếu là - đa phần là bất lực.
30 năm sau, tôi ngồi trong máy bay cạnh một phụ nữ tên là Veronica người Chile Chúng tôi đang công du để bảo vệ nhân quyền và chị ấy bắt đầu kể tôi nghe về cảm giác khi bị tra tấn và từ vị thế là một kẻ rất may mắn đó là câu chuyện liên quan duy nhất mà tôi có.
Đó là một kinh nghiệm học hỏi tuyệt vời vì với tôi nhân quyền luôn là một điều mà bạn biết đấy, tôi thỉnh thoảng có quan tâm, nhưng quan trọng đó là thứ gì đó xảy ra với những người ở khắp nơi.
Rồi năm 1985, tôi nhận được cú điện thoại từ Bono và bạn biết đấy anh ta là một ca sĩ xuất sắc nhưng cũng là kẻ la liếm kinh khủng (Cười) một người rất khó chối từ. Anh ấy nói cậu biết đấy, sau khi tôi hát bài Biko chúng tớ sẽ lưu diễn cho tổ chức Amnesty (Ân xá), cậu phải tham gia nhé. Và đó thực là lần đầu tiên tôi đến gặp những người đã tận mắt chứng kiến người thân bị bắn ngay trước mặt mình và có người yêu bị ném ra khỏi máy bay xuống biển Thế là bỗng dưng, thế giới hoạt động nhân quyền bước vào cuộc sống của tôi; và tôi thực sự chẳng thể quay lưng như trước kia được nữa.
Và tôi bắt đầu tham gia vào cuộc lưu diễn cho Amnesty và rồi vào năm 88, tôi thế chỗ Bono để la liếm khắp nơi.
Tôi chẳng làm giỏi bằng anh ấy nhưng chúng tôi cũng lôi được Youssou N'Dour, Sting, Tracy Chapman và Bruce Springsteen đi khắp thế giới đễ hỗ trợ Amnesty. Đó là một trải nghiệm rất tuyêtj vời.
Một lần nữa, tôi học được những điều lớn lao Đó là lần đầu tiên tôi gặp được nhiều người từ nhiều quốc gia khác nhau những câu chuyện nhân quyền trở nên rất thực. Một lần nữa, tôi chẳng thể dễ dàng quay lưng lại.
Nhưng điều thực sự làm tôi sửng sốt mà chính tôi cũng không hiểu, đó là bạn có thể đau khổ đến vậy và rồi, tất cả trải nghiệm, câu chuyện của bạn bị phủ nhận, chôn vùi, và quên lãng.
Và dường như mỗi khi có máy chụp ảnh một chiếc máy quay nằm quanh đâu đó thì những kẻ có thế lực sẽ khó chôn vùi những câu chuyện này hơn.
Sau các chuyến lưu diễn đòi nhân quyền này, Reebok đã thành lập một tổ chức và sau đó là một quyết định -- chúng tôi đã lập một đề xuất trong vài ba năm đề nghị lập nên một phòng ban có chức năng cung cấp camera cho những người hoạt động vì nhân quyền.
Chuyện đấy chẳng dẫn đến đâu thế rồi vụ Rodney King xảy đến và người ta nghĩ Ok, nếu bạn có một chiếc máy ảnh vào đúng nơi, đúng thời điểm hay có lẽ, khi sai thời điểm, còn tuỳ bạn là ai thì bạn có thể thực sự bắt tay làm một điều gì đó và gây dựng phong trào, và được nghe thấy và kể cho mọi người về những chuyện đang xảy ra.
Vì thế, năm 92, tổ chức Nhân chứng được khai sinh Từ đó trở đi, nó đã cung cấp máy ảnh ở hơn 60 nước.
Chúng tôi tổ chức phong trào cùng các nhóm hoạt động, giúp họ kể câu chuyện của mình. Và thực ra, một lát nữa thôi, tôi sẽ cho các bạn thấy một trong những phong trào gần đây nhất, tôi e rằng đó là một câu chuyện từ Uganda. Mặc dầu hôm qua, chúng ta nhận được một câu chuyện tuyệt vời từ Uganda câu chuyện tôi sắp kể sẽ có vẻ không tốt lắm.
Chuyện thế này: ở miền bắc Uganda có xấp xỉ 1,5 triệu di dân trong nước. Chẳng phải đi tị nạn ở một nước khác. Nhưng vì cuộc nội chiến đã kéo dài khoảng 20 năm nay nên họ chẳng có nơi đâu để sinh sống.
20.000 trẻ em đã bị bắt đi lính. Toà Án Hình sự Quốc tế đang theo dấu năm trong số những kẻ lãnh đạo... nó tên gì nhỉ?
Tôi quên mất tên của đội quân này rồi tôi tin là nó gọi là Quân Kháng Chiến của Chúa. nhưng chính phủ nước này cũng chẳng sạch sẽ gì. Nên, nếu chúng ta có thể chiếu đoạn phim đầu tiên
(Nhạc) Cuộc sống trong trại chẳng bao giờ đơn giản. Ngay cả cuộc sống hôm nay cũng khó khăn.
Chúng tôi vẫn ở lại vì sợ những thứ đã đẩy chúng tôi đến trại...
vẫn đang tiếp tục ở quê nhà mình.
Chữ: "Giữa Hai Ngọn Lửa: Tra tấn và Di tản ở Bắc Uganda" Lúc chúng tôi còn ở nhà, quân phiến loạn của Kony phá rối chúng tôi.
Thoạt tiên, trại tị nạn là một nơi an toàn.
Nhưng rồi sau đó, quân của chính phủ bắt đầu đối xử tệ bạc.
(Tiếng cầu kinh) Jennìfer: Một người lính bước ra đường, hỏi chúng tôi đã ở những đâu
Evelin và tôi nấp sau lưng mẹ.
Evelyn: Hắn ra lệnh cho chúng tôi ngồi xuống, nên chúng tôi làm theo
Người lính khác bước đến.
Jennifer: Gã kia đến và bắt đầu lột quần áo của tôi.
Gã còn lại kéo Evelyn ra một bên.
Sau khi làm nhục tôi, hắn bỏ đến hãm hiếp Evelyn.
Và người hãm hiếp Evelyn cũng đến và làm nhục cả tôi.
Bọn lính cầm những chiếc dùi cui dài chừng này đánh đập buộc chúng tôi nhận tội.
Họ vừa đánh vừa hét "Mày nói thật đi!"
Họ cứ khăng khăng là tôi nói dối.
Lúc đấy, họ nổ súng và bắn nát các ngón tay tôi.
Tôi ngã xuống. Họ chạy đi để nhập bọn cùng những tên lính khác... để mặc tôi chết.
(Nhạc) Chữ: Uganda phê chuẩn Hiệp ước Chống Tra tấn vào năm 1986.
Tra tấn được định nghĩa là bất kỳ hành động gây đau đớn nghiêm trọng về thể xác và tinh thần do một người có thẩm quyền cố tình gây ra để thu thập thông tin hay ép thú tội, để trừng phạt, cưỡng ép hay đe dọa.
Peter Gabriel: Tra tấn không phải là vấn nạn chỉ xảy ra ở các nước khác.
Nó cũng diễn ra trên đất nước của tôi. Ta đã xem ảnh lính Anh đánh đập những người Iraq trẻ Ta có vụ Abu Ghraib, vụ Guantanamo Bay.
Có lần, một cậu tài xế chở tôi đến Sân bay Newark. Cậu ta kể với tôi rằng có một đêm, vào 4 giờ sáng, cậu ấy bị lôi ra khỏi nhà ở Queens và mang đến một nơi tại Midwest bị hỏi cung và tra tấn và bốn tuần sau bị ném trả ra đường vì cậu ấy - vốn là người Trung Đông và cùng tên với một trong những phi công trong vụ 11 tháng 9 Chuyện đó có thể thật, hoặc không Nhưng tôi nghĩ cậu ta chẳng phải là một người dối trá.
Và tôi cho rằng nếu ta nhìn khắp thế giới cùng với các đỉnh băng tan ở cực trái đất, nhân quyền, điều mà người ta tranh đấu để có đôi khi đến hàng trăm năm, cũng đang xói lở rất nhanh. Và đó là điều mà ta cần xem xét và có lẽ, đấu tranh.
Tôi cũng muốn nói về một trong những đối tác của chúng tôi -- tại Van Jone và phong trào Sách Thay vì Xà Lim, họ đã tìm cách sử dụng các thước phim quay ở California để thay đổi hệ thống hồi phục nhân phẩm thanh thiếu niên Và người ta đang xem xét các phương thức nhân bản hơn rất nhiều để kiểm soát thanh thiếu niên Khởi đầu một việc như vậy đi kèm nhiều nghi ngại.
Như chuyện của ông Morales sống ở gần đây Ông Gabriel, xin thứ lỗi cho tôi nếu chúng tôi hoãn cuộc hành hình của ông lại một chút, ông có phiền không?
Không, không vấn đề gì, cứ thoải mái đi.
Một điều chắc chắn là cho dù người này là ai, đã làm gì đi nữa, hình phạt đấy thật quá tàn nhẫn và kỳ quặc.
Chuyện là Witness đã cố gắng trang bị máy quay cho những người gan dạ, đi khắp thế giới và đặt mạng sống của mình vào tình thế nguy hiểm. Tôi muốn cho các bạn xem thêm một vài đoạn phim nữa.
Xin cảm ơn. Bạn có thể cho rằng một câu chuyện nào đấy là bịa đặt.
(Nhạc) Chữ: Bạn có thể nói rằng một ban bồi thẩm bị hối lộ.
Bạn có thể cho rằng một ai đó đang nói dối.
Bạn có thể nói rằng bạn không tin báo chí.
Nhưng bạn không thể nói rằng những điều bạn vừa thấy chưa bao giờ xảy ra.
Hãy giúp NHÂN CHỨNG mang máy quay đến cho thế giới.
Hãy quay một đoạn phim, phơi bày bất công, công khai sự thật, hãy cho chúng tôi thấy những sai trái trên thế giới và có thể chúng tôi có thể giúp sửa đổi nó.
NHÂN CHỨNG.
Toàn bộ các đoạn phim mà các bạn vừa xem là tác phẩm của các nhóm nhân quyền hợp tác cùng NHÂN CHỨNG.
(Vỗ tay) PG: NHÂN CHỨNG được ra đời từ thành tựu công nghệ vì chính các máy quay DV nhỏ gọn là điều đã giúp tổ chức tồn tại.
Chúng tôi đồng thời cố gắng phân phát máy tính khắp thế giới để các nhóm nhân quyền có thể liên lạc và tổ chức vận động hiệu quả hơn Nhưng, giờ đây, ta có một khả năng tuyệt vời đó là máy điện thoại di động có camera. Nó rẻ, đâu cũng có và có thể dịch chuyển nhanh khắp thế giới. Điều đó khiến chúng tôi rất phấn khởi.
Alec Soth: Vào khoảng 10 năm trước đây, tôi nhận được một cuộc gọi từ Texas, của Stacey Baker, nói rằng cô ấy đã xem một vài bức ảnh của tôi trong 1 triển lãm hội họa và thắc mắc rằng liệu có thể mời tôi chụp cho bố mẹ cô ấy 1 bức chân dung.
Khi đó, tôi chưa từng gặp Stacey. Tôi nghĩ rằng đó có thể là 1 ông vua dầu mỏ và tôi sẽ trúng lớn Nhưng rồi sau đó, tôi phát hiện ra rằng, cô ấy phải đi vay nợ để thực hiện điều này.
Tôi chụp ảnh cho bố mẹ Stacey, nhưng trong lòng chỉ háo hức muốn chụp ảnh cô ấy.
Bức ảnh tôi chụp ngày hôm đó cuối cùng lại trở thành một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của tôi.
Vào thời điểm đó, Stacey đang làm việc với tư cách luật sư đại diện cho bang Texas.
Không lâu sau đó, cô ấy bỏ việc để học nhiếp ảnh ở Maine, rồi có cơ hội được gặp gỡ giám đốc hình ảnh của tạp chí New York Times và được để nghị 1 công việc.
Stacey Baker: Trong những năm sau đó, Alec và tôi đã cùng làm với nhau rất nhiều dự án, ròi chúng tôi trở thành bạn.
Cách đây vài tháng, tôi bắt đầu nói với Alec về điều cuốn hút tôi.
Đó là cách mà các cặp đôi gặp gỡ.
Tôi hỏi Alec anh và vợ anh đã gặp nhau như nào. Anh ấy kể tôi nghe câu huyện 1 đội bóng trung học, khi mà anh ấy 15 và cô 16, Anh ấy mời cô ấy đi chơi.
Anh thích mái tóc tím của cô.
Cô ấy đồng ý. Và câu chuyện xảy ra như vậy.
Rồi tôi hỏi anh ấy có muốn làm 1 dự án nhiếp ảnh về chủ đề này hay không.
AS: Tôi hứng thú với dự án, nhưng càng hứng thú hơn về động lực của Stacey, đặc biệt là vì tôi chưa từng nghe nói Stacey có bạn trai.
Vì vậy như một phần của dự án, tôi nghĩ thật thú vị nếu cô ấy cố gắng gặp gỡ ai đó.
Vì vậy tôi có ý tưởng giúp Stacey có 1 cuộc hẹn nhanh ở Las Vegas vào ngày Valentine.
(Tiếng cười) (Vỗ tay) (Âm nhạc) SB: Và cuối cùng đó là 1 sự kiện hẹn hò nhanh lớn nhất thế giới mà tôi từng biết.
Tôi có 19 cuộc hẹn. Mỗi người 3 phút.
Những người tham dự được đưa cho 1 danh sách những câu hỏi "phá băng" để mạnh dạn hơn như "Nếu được làm 1 loài động vật, bạn sẽ là loài nào?
". Kiểu như vậy.
Bạn hẹn đầu tiên của tôi là Colin,
từ Anh, từng kết hôn với 1 người mà anh ấy gặp sau khi đăng quảng cáo tìm kiếm cung Ma Kết.
Alec và tôi thấy anh ấy vào cuối buổi, và anh ấy nói anh ấy từng hôn 1 người phụ nữ trong lúc xếp hàng đợi ở quầy bán đồ ăn nhanh.
Zack và Chris sau đó đã cùng nhau hẹn hò.
Đây là Carl.
Tôi từng hỏi Carl: "Anh chú ý đến điều gì đầu tiên khi gặp 1 người phụ nữ?
". Anh ta nói: "Vòng 1"
(Khán giả cười) Matthew bị thu hút bởi những người phụ nữ có bắp chân rắn chắc.
Chúng tôi nói chuyện về việc chạy. Anh ấy chơi thể thao ba môn phối hợp còn tôi chạy half-marathon
Alec thật sự thích đôi mắt của Matthew nhưng tôi thì không. tôi nghĩ anh ấy cũng không thích tôi
Austin và Mike đến cùng lúc với nhau.
Mike hỏi tôi 1 câu hỏi:
"Nếu em đang trong thang máy và sắp trễ cuộc họp
nhưng lại có người đang chạy tới thang máy,
em có giữ thang máy cho họ không?"
Và tôi nói không.
(Tiềng cười) Cliff nói điều đầu tiên anh chú ý ở phụ nữ là hàm răng. và chúng tôi khen răng của nhau.
Vì anh ấy mở miệng khi ngủ, anh ấy phải dùng chỉ nha khoa thường xuyên để ngăn ngừa bệnh nha chu. Tôi hỏi anh ấy bao lâu thì dùng chỉ nha khoa, anh ý nói "cách ngày 1 lần".
(Tiếng cười) Vì tôi dùng chỉ nha khoa 2 lần mỗi ngày. Tôi không chắc rằng đó là dùng chỉ nha khoa thường xuyên nhưng tôi nghĩ là tôi đã không nói ra
Bill là một kiểm toán viên, và chúng tôi nói về kiểm toán cả 3 phút (Tiếng cười) Điều đầu tiên Spencer để ý ở người phụ nữ là nước da.
Anh ta thấy nhiều phụ nữ trang điểm quá nhiều, và họ chỉ nên trang điểm vừa phải để làm nổi bật những nét đẹp họ có.
Tôi nói với anh tôi không trang điểm tí nào cả và anh ấy nghĩ đó là điều tốt.
Craig nói với tôi anh nghĩ tôi không sẵn sàng trở nên dễ vỡ.
Anh ấy cũng nản lòng khi tôi không nhớ được giây phút xấu hổ của mình.
Anh nghĩ tôi nói dối, nhưng tôi không.
Tôi nghĩ anh hoàn toàn không thích tôi, nhưng đến cuối đêm, anh quay lại và đưa tôi một hộp Sô cô la.
William là người rất khó để bắt chuyện.
Tôi nghĩ anh ấy say.
(Tiếng cười) Nam diễn viên Chris McKenna là MC của sự kiện.
Anh ấy từng đóng "The Young and the Restless"
Tôi không thực sự hẹn hè với anh ta.
Alec nói rằng có một vài người phụ nữ cho anh ta số điện thoại.
Không cần nói, tôi không có cảm giác yêu
Tôi không thấy một sự kết nối nào với bất kì người đàn ông nào tôi đã từng hẹn hò và tôi thấy họ cũng không cảm thấy có sự kết nối với tôi.
AS: Bây giờ, điều tuyệt đẹp nhất với tôi (Tiếng cười) với tư cách là một nhiếp ảnh gia, là chất lượng của sự dễ vỡ.
Mặt ngoài vật lý để lộ ra vết nứt mà bạn có thể nhìn thoáng qua vào mặt trong dễ vỡ.
Tại sự kiện hẹn hò này, tôi đã thấy rất nhiều điển hình nhưng khi nhìn những cuộc hẹn của Stacy và nói chuyện với cô ấy về họ, Tôi nhận ra tình yêu nhiếp ảnh khác với tình yêu thật như thế nào
Tình yêu thật là gì? Nó diễn ra thế nào?
Để giải đáp câu hỏi này và tìm ra người đi từ 1 cuộc hẹn đến 1 cuộc sống bên nhau, Stacey và tôi đến Sun City Summerlin, cộng đồng về hưu lớn nhất Las Vegas.
Chúng tôi gặp George, người điều hành CLB nhiếp ảnh cộng đồng
Ông sắp xếp cho chúng tôi gặp những cặp đôi khác trong studio ảnh tạm thời
SB: Sau 45 năm hôn nhân, chồng của Anastasia đã chết 2 năm trước chúng tôi hỏi bà ấy có ảnh cũ nào không.
Bà gặp ông khi bà là 1 nhân viên phục vụ 15 tuổi ở một buổi tiệc nướng ở Michigan
Ông ấy 30 tuổi
Bà đã nói dối về tuổi của mình.
Ông ấy là người đầu tiên mà bà hẹn hò.
Dean đã được xướng danh nhiếp anh gia của năm tại Las Vegas 2 năm liền, và điều này khiến Alec chú ý, rằng ông gặp vợ của mình, Judy, bằng tuổi lúc Alec gặp Rachel. ở độ tuổi lúc Alec gặp Rachel.
Dean thú nhận rằng ông thích nhìn phụ nữ đẹp, nhưng chưa bao giờ ngờ vực quyết định cưới Judy.
AS: George gặp Josephine tại 1 bữa tiệc giáo xứ.
Ông 19 tuổi, bà thì 15.
Như các cặp đôi khác, họ không đặc biệt triết lý về những quyết định sớm của mình.
George nói một điều làm tôi vương vấn.
Ông nói "Khi bạn có cảm giác đó, bạn bị cuốn theo nó"
Bob và Trudy gặp gỡ ở 1 cuộc hẹn giấu mặt khi bà ấy còn học trung học.
Họ nói rằng họ không đặc biệt hứng thú với nhau khi gặp lần đầu.
Tuy nhiên, họ cưới nhau không lâu sau đó.
SB: Câu chuyện mà tôi nhớ nhất là của George, chủ tịch CLB nhiếp ảnh, và vợ ông ấy, Mary.
Đây là hôn nhân thứ hai của George và Mary
Họ gặp ở một CLB nhạc đồng quê miền tây ở Louisville, Kentucky - Sahara.
Ông ấy ở đó uống rượu 1 mình và bà ấy đang cùng với bạn mình.
Khi họ bắt đầu hẹn hò, ông nợ IRS 9,000 đô and bà đã đề nghị giúp ông trả nợ. trong năm sau đó, ông chuyển số nợ sang Mary và bà giúp ông thoát nợ.
George thật ra là 1 người nghiện rượu khi họ lấy nhau, Mary biết điều đó.
Trong 1 vài giai đoạn hôn nhân, ông thừa nhận đã uống 54 cốc bia 1 ngày.
1 lần khác, khi ông say, ông đã đe dọa giết Mary và 2 đứa con của bà, nhưng họ đã thoát và đội SWAT được gọi đến nhà
Thật bất ngờ, Mary đã giữ ông lại và mọi chuyện trở nên tốt đẹp
George đã tham gia Alcolholics Anonymous và đã không còn uống trong 36 năm.
(Nhạc) Vào cuối ngày, sau khi chúng tôi rời Sun City, tôi bảo Alec rằng tôi nghĩ câu chuyện những cặp đôi này gặp gỡ như thế nào thật thú vị
Điều thú vị hơn là cách họ xoay xở để ở lại bên nhau.
AS: Họ đều có sự bền bỉ tuyệt đẹp nhưng điều đó cũng đúng với người độc thân.
Thế giới đầy khó khăn, và người độc thân ngoài kia cố gắng để kết nối với những người khác, và những cặp đôi nương tựa vào nhau sau hàng chục năm.
Bức ảnh yêu thích nhất của tôi trong chuyến đi này là của Joe và Roseanne
Trước khi gặp Joe và Roseanne, chúng tôi có thói quen hỏi các cặp đôi có ảnh cưới cũ hay không.
Với họ, họ đồng thời rút từ trong ví ra chính xác cùng một bức ảnh.
Điều tuyệt vời hơn, tôi thầm nghĩ về hình ảnh này của một cặp đôi vừa mới yêu hay ý tưởng 2 người níu giữ lấy hình ảnh này hàng thập kỉ?
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Vậy là con người sợ côn trùng hơn là cái chết.
Ít nhất, theo như khảo sát năm 1973 "Cuốn sách các danh sách" giới thiệu danh sách trực tuyến điều tốt nhất, tệ nhất và hài hước nhất mà bạn gặp.
Chỉ có nỗi sợ về độ cao và nói trước đám đông xếp trên nỗi sợ về côn trùng sáu chân.
Và tôi đoán nếu bạn đặt loài nhện vào danh sách này thì tập hợp côn trùng và nhện sẽ nằm đầu danh sách.
Tôi không phải là một trong những người này.
Tôi thực sự rất yêu thích côn trùng.
Tôi nghĩ chúng là nhưng sinh vật thú vị và xinh đẹp. và đôi khi còn đáng yêu nữa.
(Tiếng cười). Và tôi không một mình.
Nhiều thế kỉ qua, nhiều bộ óc vĩ đại của các nhà khoa học, từ Charles Darwin đến E.O. Wilson, đã lấy nguồn cảm hứng từ việc nghiên cứu những bộ não nhỏ nhất trên Trái Đất.
Vậy, tại sao lại như vậy?
Điều gì làm chúng ta cứ tiếp tục tìm hiểu về loài côn trùng?
Những điều đó, đương nhiên, chỉ là tầm quan trọng chênh vênh của hầu hết về chúng.
Chúng nhiều hơn bất cứ loài động vật nào.
Chúng ta cũng không biết có bao nhiêu loài côn trùng bời vì những loài mới liên tục được phát hiện
Có ít nhất một triệu loài, và có khi lên tới 10 triệu loài.
Điều này có nghĩa là bạn có thể có một cuốn lịch về loài côn trùng trong tháng và không bị lặp lại loài nào trong vòng hơn 80,000 năm.
(Tiếng cười) Nghe chưa, gấu trúc và mèo!
(Tiếng cười) Quan trọng hơn, côn trùng là điều thiết yếu.
Chúng ta cần chúng.
Có một ước tính rằng cứ 1 trong 3 miếng thức ăn có thể được tạo từ sự thụ phấn.
Nhà khoa học dùng côn trùng để tìm những khám phá nền tảng về mọi thứ từ cấu trúc của hệ thần kinh của chúng ta đến cách gen và DNA làm việc.
Nhưng điều tôi thích nhất về côn trùng là chúng có thể nói cho chúng ta về hành vi của chúng ta.
Côn trùng dường như làm mọi thứ con người làm
Chúng hẹn hò, làm tình, đánh nhau, rồi chia tay.
Chúng làm như vậy với thứ giống như là tình yêu hay sự thù hận.
Nhưng điều khiến hành vi của chúng khác với thứ điều khiển hành vi của chúng ta, và sự khác biệt đó có thể được làm sáng tỏ.
Không ở đâu mà thật hơn là điểm xuất phát một trong những sở thích chi phối chúng ta nhất - tình dục.
Bây giờ, tôi sẽ tiếp tục và tôi nghĩ tôi có thể biện hộ, điều mà dường như là một phát biểu gây ngạc nhiên.
Tôi nghĩ tình dục ở côn trùng thú vị hơn ở con người.
(Tiếng cười) Và sự đa dạng tự nhiên mà chúng ta thấy làm chúng ta vật lộn với những giả thuyết của chúng ta về đàn ông và phụ nữ có nghĩa gì.
Để bắt đầu, nhiều loài côn trùng không cần giao phối tí nào để sinh sản.
Bọ chét cái sao chép thành những con bọ nhỏ chút xíu mà không bao giờ cần giao phối.
Sinh khi còn trinh, ngay đây.
Ngay trong bụi hồng nhà bạn.
(Tiếng cười) Khi chúng giao phối, thậm chí tinh trùng của chúng thú vị hơn tinh trùng con người
Có nhiều loại ruồi trái cây mà tinh trùng dài hơn chiều dài của con đực.
Điều đó quan trọng bởi vì những con đực dùng tinh trùng để cạnh tranh.
Côn trùng đực đánh nhau bằng vũ khí, như là sừng ở những con bọ cứng.
Nhưng chúng lại cạnh tranh sau khi giao phối, bằng tinh trùng.
Chuồn chuồn và chuồn chuồn kim có dương vật giống như dao quân đội Thuỵ Sĩ với tất cả những gì dính vào đều bị kéo ra.
(Tiếng cười) Chúng dùng những công cụ ghê gớm như những cái xúc để lấy tinh trùng của những con đực trước vừa giao phối với con cái.
(Tiếng cười) Thế thì chúng ta học được gì từ đó?
(Tiếng cười) Đây không là một bài học theo cách chúng ta bắt chước chúng. hay chúng là ví dụ để chúng ta noi theo.
Cho dù vây, dĩ nhiên là vậy.
Tôi có nói ăn thịt bạn tình là phổ biến ở côn trùng chưa?
Không, đó không phải là điều mấu chốt.
Nhưng điều tôi nghĩ côn trùng làm, là phá bỏ rất nhiều luật lệ mà ccon người chúng ta có về vai trò của tình dục.
Có người cho là tự nhiên áp đặt phiên bản hài kịch những năm 1950 lên vai trò của đàn ông và phụ nữ.
Như là đàn ông luôn luôn được cho là chủ động và cuồng nhiệt, còn phụ nữ thì thụ động và nhát.
Nhưng đó không phải vậy.
Ví dụ như loài châu chấu ở Mỹ có họ hàng với dế và cào cào.
Những con đực rất kén chọn đối tượng nó giao phối, bởi vì nó không chỉ truyền tinh trùng lúc giao phối, nó còn cho con cái thứ gọi là quà tặng hôn nhân.
Bạn có thể thấy hai con châu chấu ở Mỹ giao phối trong những hình này.
Trong cả hai bản những bản, con đực ở bên phải, và phần nhô ra giống lưỡi kiếm là bộ phận đẻ trứng của con cái.
giọt trắng là tinh trùng, giọt xanh lá là quà tặng hôn nhân, và con đực tạo ra nó từ chính cơ thể của nó và nó cực kỳ đắt giá để làm được.
Nó có thể nặng đến một phần ba trọng lượng cơ thể con đực.
Tôi ngừng lại chút xíu để bạn suy nghĩ sẽ như thế nào nếu mỗi lần những người đàn ông làm tình, phải sản xuất cái gì đó nặng cỡ 50, 60, 70 pounds.
(Tiếng cười) Họ sẽ không bao giờ làm điều đó thường xuyên được.
(Tiếng cười) Cũng vậy, châu chấu Mỹ không làm thường xuyên được.
Vậy điều đó có nghĩa là con châu chấu Mỹ đực rất là kén chọn về ai mà nó tặng món quà hôn nhân này.
Món quà này rất bổ dưỡng, và con cái ăn trong lúc và sau khi giao phối.
Nên quà càng lớn, con đực càng được việc, vì có nghĩa là có nhiều thời gian cho tinh trùng chảy vào cơ thể con cái và thụ tinh với trứng.
Nó cũng có nghĩa là con đực rất thụ động trong giao phối, trong khi đó con cái cực kỳ hung hăng và tranh giành, trong nỗ lực chiếm lấy càng nhiều quà tặng hôn nhân này càng tốt.
Không có một mẫu luật lệ điển hình.
Thậm chí chung chung, con đực thật sự không quá quan trọng trong đời sống của nhiều loài côn trùng.
Trong đời sống xã hội của côn trùng - ong và ong vò vẽ và kiến những con vật bạn thấy mỗi ngày những con kiến chạy tới lui trong tô đường của bạn. những con ong mật chập chờn từ hoa này sang hoa khác tất cả chúng thường là con cái.
Người ta dành hàng thiên niên kỉ điên đầu vì điều đó.
Người Hy Lạp cổ biết là có một lớp ong, những con ăn bám, nhiều hơn ong thợ, dù chúng không thích sự lười biếng của những con ăn bám, vì chúng thấy là những con ong lười biếng chỉ lảng vảng quanh tổ đến khi cuộc chiến giao phối. chúng là những con đực.
Chúng quanh quẩn chờ cuộc đấu giao phối nhưng chúng không tham gia việc hút mật và tìm phấn hoa.
Người Hy Lạp không tìm ra giới tính con lười biếng, một phần của sự mơ hồ này là họ biết khả năng chích của loài ong nhưng họ thấy khó tin là loài động vât sinh ra với một vũ khí như vậy lại là con cái
Aristotle cũng gắng tham gia.
Ông cho là, "Nếu những con có vòi là con đực.."
Nhưng ông lại mơ hồ, bởi vì điều đó có nghĩa những con đực cũng chăm sóc những con còn nhỏ trong đàn. và ông dường như nghĩ là điều đó hoàn toàn không thể xảy ra.
Nên ông kết luận rằng có lẽ loài ong là lưỡng tính trong cùng cá thể, không có gì gượng ép, nhiều loài cũng là vậy, nhưng ông chưa thật sự đào sâu để biết điều đó.
Thậm chí ngày nay, như bạn thấy đó, ví dụ như sinh viên của tôi, gọi mọi con vật thấy được kể cả con trùng, là con đực.
Khi tôi nói là những con kiến lửa hung tợn với hàm răng khổng lồ, dùng để bảo vệ cho cả đàn, luôn là những con cái, họ dường như không tin tôi lắm.
(Tiếng cười) Và dĩ nhiên tất cả phim ảnh, phim về Kiến, Ong khắc hoạ nhân vật chính trong xã hội côn trùng thường là con đực.
Vậy điểm khác biệt điều này tạo ra?
Đó là phim ảnh. Nó hư cấu.
Phim ảnh nói về thú vật.
Điểm khác biệt nếu phim ảnh nói chuyện như Jerry Seinfeld?
Tôi nghĩ nó thành vấn đề, và một vấn đề mà thật sự là một phần sâu hơn là ứng dụng của nó trong y khoa và sức khoẻ và nhiều lĩnh vực khác của đời sống.
Ta đều biết là các nhà khoa học dùng cái chúng ta gọi là hệ thống kiểu mẫu mà mọi sinh vật -- chuột bạch hay ruồi dấm-- là những vai đóng thế cho tất cả những động vật khác, kể cả con người.
Và ý tưởng là điều đó cũng đúng với con người cũng đúng cho chuột bạch.
Theo diện rộng, điều đó thành điều ta quan tâm
Nhưng bạn có thể lấy ý tưởng của hệ thống mẫu
Điều tôi nghĩ chúng ta đã làm, là dùng con đực, trong tất cả các loài như là một hệ thống mẫu.
Qui tắc.
Cách mọi thứ được định hình
Và con cái là sự thay đổi -- thứ gì đó đặc biệt mà bạn chỉ nghiên cứu sau khi bạn có quy tắt cơ bản.
Trở lại với loài côn trùng.
Tôi nghĩ điều đó có nghĩa là loài người không thể thấy những gì trước mặt họ.
Vì họ đoán sân chơi thế giới bị chiếm lĩnh phần lớn là người chơi nam và người chơi nữ chỉ là thiểu số, vai trò thoáng qua.
Nhưng khi chúng ta làm vậy, chúng ta bỏ sót nhiều điều tự nhiên ban cho.
Và chúng ta có thể cũng bỏ sót cách tự nhiên, vật tự nhiên, kể cả con người. có thể thay đổi.
Tôi nghĩ đó là lý do chúng ta dùng con đực làm mẫu trong nhiều nghiên cứu y khoa, điều mà bây giờ chúng ta biết là có vấn đề nếu chúng ta muốn kết quả ứng dụng cho cả nam lẫn nữ.
Điều cuối cùng tôi thật sự thích côn trùng là thứ gì đó mà nhiều người thấy đáng sợ.
Chúng có bộ não cực kỳ nhỏ với khả năng tư duy rất hạn hẹp là cách chúng ta thường nghĩ về chúng.
Chúng có hành động phức tạp, nhưng không có bộ não phức tạp.
Vì vậy, chúng ta không thể nghĩ đến chúng như thể những người bé nhỏ bởi vì chúng không làm theo cách mà chúng ta làm.
Tôi thật sự thích việc rất khó để nhân chủng côn trùng, để nhìn chúng và nghĩ chúng như những con người bé nhỏ trong bộ xương đa dạng, với sáu chân.
(Tiếng cười) Thay vào đó, bạn thật sự chấp nhận chúng theo cách của chúng, bởi vì côn trùng làm ta suy nghĩ điều gì là bình thường và điều gì là tự nhiên.
Bạn thấy đấy, người ta viết truyện và nói về hành tinh song song
Họ ngưỡng mộ siêu tự nhiên, những linh hồn của người đã khuất đi ngang qua chúng ta
Sự thu hút của một thế giới khác là cái gì đó mà người ta nói tại sao họ muốn khuấy lên trong siêu nhiên.
Nhưng cũng như điều tôi quan tâm, ai cần khả năng thấy người chết, khi có thể thấy con côn trùng sống?
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Những ngày đầu, Twitter như một nơi giải bày tâm sự thầm kín.
Người dùng thổ lộ những bí mật xấu hổ của mình, rồi những người khác sẽ thốt lên: "Trời ơi, tôi cũng y hệt thế."
Người thấp cổ bé họng nhận ra họ cũng có tiếng nói, tiếng nói mạnh mẽ và hùng hồn.
Nếu có tờ báo nào đăng bài phân biệt chủng tộc, miệt thị đồng tính, chúng ta nhận ra mình có thể làm điều gì đó.
Ta có thể bắt bọn nhà báo chịu tội.
Chúng ta có thể nện chúng bằng thứ vũ khí mà chúng không thể hiểu được-- phản kích bằng mạng xã hội.
Nhà quảng cáo sẽ thôi quảng cáo trên báo nọ.
Khi những người có chức quyền lạm dụng quyền lực, ta sẽ bắt chúng trả giá.
Giống như nền công lý dân chủ vậy
Địa vị, thứ bậc sẽ về thế cân bằng.
Chúng ta sẽ sống theo hướng tốt đẹp hơn.
Không lâu sau đó, một nhà báo khoa học tên Jonah Lehrer... bị bắt vì tội đạo văn và bịa đặt các lời trích dẫn, anh ta nói với tôi rằng anh vô cùng xấu hổ và hối hận.
Và anh ta có cơ hội xin lỗi công khai tại một bữa trưa tại tổ chức chủ quản.
Đó sẽ là bài diễn văn quan trọng nhất đời anh ta.
Nó có thể đem đến ít nhiều sự cứu rỗi.
Trước khi đến anh đã biết rằng sự kiện này sẽ được phát sóng trực tiếp nhưng mãi đến khi lên sân khấu anh mới rõ, họ dựng một màn hình rộng cập nhật Twitter ngay trên đầu anh.
(Cười) Và một màn hình khác ngay trước tầm mắt anh ta.
Tôi không nghĩ tổ chức nọ lại làm điều đó vì có ác ý.
Tôi nghĩ họ thật sự không biết. Tôi nghĩ đó là khoảnh khắc chuyển mình khi vẻ đẹp ngây thơ của Twitter trở thành một thực tế càng lúc càng khủng khiếp hơn.
Và đây là một trong những Tweets chạy ra trước mắt anh ta, khi anh cố gắng để xin lỗi công chúng: "Jonah Lehrer, kẻ càm ràm làm ta chán chết phải tha cho hắn."
(Cười) Và rồi, "Jonah Lehrer, kẻ chưa có khả năng biết xấu hổ."
Câu này hẳn được viết bởi một bác sĩ tâm thần bậc nhất, mới chẩn được bệnh từ hình dáng nhỏ xíu sau bục diễn thuyết thế kia.
Và, "Jonah Lehrer chỉ là thằng thần kinh."
Câu cuối rất là đúng bản chất con người khi hạ nhục nhân phẩm người khác.
Bởi vì chúng ta muốn tiêu diệt ai đó nhưng lại không muốn cảm thấy tội lỗi.
Thử tưởng tượng nếu đây là một phiên tòa thật sự, và bị cáo ở trong bóng tối, cầu xin thêm một cơ hội, thế mà bồi thẩm đoàn hét lên, "Đồ càm ràm! Đồ thần kinh!"
(cười) Khi chúng ta xem những bộ phim xử án, chúng ta thường đồng cảm với những luật sư biện hộ có tâm, nhưng nếu ở vào vị trí đó, chúng ta lại trở thành những quan tòa độc địa.
Vị thế quyền lực thay đổi rất nhanh.
Chúng ta lên án Jonah vì anh ta đã lạm dụng quyền báo chí, nhưng khi Jonah đã quỳ sụp nhận lỗi, chúng ta vẫn tiếp tục công kích, rồi tự hả hê vì đã ra tay đánh gục anh ta.
Và điều đó bắt đầu trở nên kỳ quặc và vô nghĩa khi chuyện không dừng ở việc bắt người lạm dụng chức quyền trả giá.
Một ngày không có đả kích giống như một ngày chỉ ngồi không cậy móng tay vậy.
Để tôi kể các bạn nghe một câu chuyện.
Về người phụ nữ tên là Justine Sacco.
Cô ấy là một nhân viên PR ở New York có 170 người theo dõi trên Twitter, cô hay Tweet mấy bài bông đùa mỉa mai với họ, kiểu như bài Tweet cô ấy đăng trên máy bay từ New York đến London: "Cái gã người Đức kỳ cục! Ngồi khoang hạng nhất lại không xài chất khử mùi?!"
- Điều tôi nghĩ khi hít nước hoa. Tạ ơn Chúa vì đã sinh ra chúng.] Justine tự cười, nhấn nút gửi, và không hề có một reply nào, và dâng trào nỗi buồn chúng ta đều hiểu khi Internet không tán thưởng sự hài hước của chúng ta.
(Cười) Một sự im lặng đáng sợ khi Internet không đáp lời.
Và sau khi cô ấy đến Heathrow, cô ấy có một ít thời gian rảnh trước chặng bay cuối, cô ấy nghĩ ra một câu chuyện châm biếm khác: [Trên đường đến Africa. Hy vọng tôi sẽ không mắc AIDS. Giỡn thôi. Tôi là người da trắng mà!] Cô ấy tự cười, nhấn gửi, lên máy bay, không hề có hồi âm nào, tắt điện thoại, và ngủ, 11 tiếng sau, cô thức dậy, bật điện thoại trong khi máy bay đang chạy trên đường băng, và ngay lập tức nhận được tin nhắn từ một người mà cô ấy đã không nói chuyện từ hồi cấp 3, tin nhắn rằng: "Rất tiếc vì những gì xảy ra với bạn."
Và sau đó là một tin nhắn từ một người bạn thân, "Cậu phải gọi tớ ngay.
Cậu đang là chủ đề bàn tán hot nhất trên Twitter trên khắp thế giới"
(Cười) Điều đã xảy ra là một trong 170 người theo dõi của cô ấy đã gửi Tweet đến một nhà báo Gawker, và anh ta đã retweet đến 15,000 người theo dõi của anh ta: [XIn giới thiệu một câu đùa mừng lễ từ sếp PR của IAC] Từ đó, chuyện xảy ra như chớp.
Vài tuần sau, tôi có dịp nói chuyện với nhà báo của Gawker ấy.
Tôi gửi email hỏi anh ta cảm thấy sao, anh ta trả lời: "Tuyệt cú mèo!"
Anh ta nói tiếp, "Nhưng tôi chắc rằng cô ấy sẽ ổn thôi"
Nhưng cô ấy không ổn chút nào cả, bởi vì trong khi cô ấy ngủ, Twitter đã nắm quyền điều khiển cuộc sống cô ấy và xé tan nó thành từng mảnh.
Đầu tiên là những nhà nhân đạo: ["Nếu những lời không hay của @JustineSacco... làm bạn phiền lòng, hãy cùng tôi hỗ trợ tổ chức @CARE tại Châu Phi.] [Vì câu tweet phân biệt chủng tộc kinh khủng này, hôm nay tôi sẽ quyên tiền cho @care] Sau đó, chuyện càng tồi tệ hơn: "Á khẩu với cái tweet kinh tởm phân biệt chủng tộc của Justine Sacco.
Tôi kinh tởm mụ ta." Có ai ở đây dùng Twitter đêm hôm đó ko?
À, vài người. Câu đùa của Justine có làm Twitter feed của bạn quá tải như của tôi không?
Và tôi nghĩ đến điều mọi người nghĩ tối hôm đó, đó là: "Chà, có kẻ tiêu đời rồi!
Cuộc sống của một ai đó sắp trở nên tồi tệ!"
Và tôi ngồi trên giường, kê gối sau đầu, rồi tôi nghĩ, tôi không chắc rằng câu nói đùa đó có ý phân biệt chủng tộc.
Có thể thay vì tỏ ra vui mừng vì đặc quyền của mình, cô ấy mỉa mai sự phô trương đặc quyền ấy.
Một kiểu hài hước truyền thống, như phim South Park, hài Colbert hay Randy Newman
Có thể tội của Justine Sacco là đã đùa giỏi như Randy Newman.
Thực ra là, khi tôi gặp Justine vài tuần sau đó lại quán bar, cô ấy thực sự suy sụp, tôi nói cô ấy giải thích về câu nói đùa, cô ấy nói, "Người dân Mỹ do quá sung sướng đâm ra có chút ảo tưởng về những gì diễn ra ở Châu Phi.
Ý tôi là mỉa mai về cái ảo tưởng đó."
Một phụ nữ khác trên Twitter tối hôm đó, Helen Lewis từ báo New Statesman. Cô ấy đã duyệt cuốn sách của tôi về sự hổ thẹn công khai và viết rằng: tối hôm đó, cô ấy đã tweet: "Tôi không chắc câu nói đùa ấy có ý phân biệt chủng tộc," và cô ấy lập tức nhận được những dòng Tweet đầy phẫn nộ, "Ờ thì cô cũng chỉ là một con khốn giống thế thôi."
Cảm thấy xấu hổ từ đó, cô ấy không dám nói gì nữa, lặng nhìn cuộc sống của Justine bị xâu xé.
Mọi chuyện bắt đầu tồi tệ hơn: [Mọi người hãy đi kiện ả @JustineSacco đi.] Sau đó là những cuộc vận động đòi sa thải cô ấy.
[Chúc mụ năm mới tìm việc may mắn nhé. #SaThải] Hàng ngàn người trên thế giới cho rằng làm cho cô ấy mất việc là nghĩa vụ của họ.
[@JustineSacco tweet cuối cùng trong sự nghiệp của cô ta. #XinLỗiKhôngQuanTâm] Các công ty nhảy vào, hy vọng có thể kiếm chác nhờ vào cuộc thanh toán Justine: [Lần tới nếu bạn định tweet điều gì ngu ngốc trước khi bay, hãy chắc rằng bạn đang trên chuyến @Gogo] (Cười) Nhiều công ty kiếm được bộn tiền vào tối hôm đó.
Tên của Justine thông thường được tìm trên Google 40 lần một tháng.
Nhưng vào tháng đó, giữa ngày 20 đến cuối tháng 12, tên cô ấy đã được tìm đến 1,220,000 lần.
Một nhà kinh tế học mạng nói với tôi điều này có nghĩa Google kiếm được khoảng 120,000 đôla đến 468,000 đôla từ cuộc thanh toán Justine, trong khi những ai thực sự ra hành xử Justine... chả kiếm được đồng nào.
(Cười) Chúng ta giống như là những thực tập viên chỉ trích không công Google
(Cười) Sau đó là một số câu đùa ăn theo: "Tôi đang mong Justine Sacco mắc AIDS đây? Hê hê" Một số khác viết, "Ai đó mắc AIDS nên hiếp con khốn này và sau đó ta sẽ biết ngay liệu màu da có bảo vệ nó khỏi AIDS không."
Kẻ này lại không bị chỉ trích tí gì.
Chẳng ai lên án người này cả.
Chúng ta đều quá phấn khích với việc tiêu diệt Justine, và bộ não đả kích của chúng ta ấy quá đơn giản, đến nỗi chúng ta không thể tiêu diệt gã đang đả kích Justine một cách bất nhân như thế.
Justine thật sự đã tụ họp được rất nhiều nhóm hỗn hợp vào tối hôm đó, từ những người nhân đạo cho đến kẻ ''hiếp con khốn đó''.
"@JustineSacco Tao cầu cho mày bị sa thải! Mày đúng là một con mụ xấu xa.
Lo mà tính chuyện cưỡi bò thay vì máy bay về nhà đi là vừa." Phụ nữ luôn luôn bị đối xử tệ hơn đàn ông.
Khi đàn ông làm điều xấu hổ, thì, "Tôi sẽ khiến anh bị đuổi việc"
Khi đó là phụ nữ, thì, "Tao sẽ làm cho mày bị sa thải, bị hiếp, và bị cắt tử cung."
Sau đó đến lượt cấp trên của Justine vào cuộc : [IAC về tweet của @JustineSacco: Đây là một bình luận có tính xúc phạm nặng.
Nhân viên này hiện đang trên chuyến bay quốc tế ngoài phạm vi liên lạc.] Đó là lúc sự giận dữ chuyển sang phấn khích: "3Điều tôi muốn trong Giáng Sinh này là nhìn thấy mặt @JustineSacco khi máy bay đáp và kiểm tra hộp thư/thư thoại của cô ta. #bịsathải" "Ôi trời, @justinesacco sẽ có giây phút bật-điện-thoại đau nhất trong đời khi máy bay đáp." "Chúng ta sắp sửa được xem mụ @JustineSacco bị sa thải.
TRỰC TIẾP. Trước cả khi mụ ta BIẾT mình bị sa thải." Cái chúng ta có là một mạch truyện thú vị.
Chúng ta biết điều Justine không biết.
Các bạn nghĩ điều gì ít công bằng hơn thế?
Justine đang ngủ trên máy bay và không thể tự bào chữa được, và sự bất lực của cô ấy là một phần quan trọng của trò cười.
Trên Twitter tối hôm đó, chúng ta như những đứa trẻ con bò về phía cây súng.
Một người nào đó tìm ra được chuyến bay của cô ấy, và họ kết nối đến trang web theo dõi chuyến bay.
[Chuyến bay hãng British Airways 43. Đến trong vòng 1h 34 phút] Một hashtag đã trở thành xu thế toàn cầu: #JustineĐãĐápChưa?
"Chứng kiến một người tự hủy hoại mình mà họ thậm chí không hề hay biết #JustineĐãĐápChưa?] "Thiệt tình. Tôi chỉ muốn về nhà và đi ngủ, nhưng mọi người ở bar cứ say sưa #JustineĐã ĐápChưa. Chẳng thể quay đi. Chẳng thể về." "#JustineĐãĐápChưa có lẽ là thứ tuyệt nhất trong tối thứ sáu của tôi" "Có ai ở Cape Town đến sân bay để tweet khi cô ta tới ko?
Nào, các bạn hữu twitter! Tớ muốn có hình." Bạn đoán xem? Có hình đấy.
"@JustineSacco đã đáp xuống sân bay quốc tế Cape Town.
Và nếu bạn muốn biết nó như thế nào khi phát hiện cuộc sống của bạn tan nát chỉ vì một câu nói đùa bị hiểu sai, không phải bởi những kẻ xấu tính, mà bởi những người tốt như chúng ta, thì nó đây: "... Cô ta đeo kính mát ngụy trang" Tại sao chúng ta lại làm vậy?
Tôi nghĩ một số người thật sự buồn, nhưng tôi nghĩ về những người khác, đó là bởi vì Twitter cơ bản là một cỗ máy tán thành lẫn nhau.
Chúng ta bị bao quanh bởi những người có cùng cảm nhận, chúng ta ủng hộ nhau, và cảm giác đó thật tuyệt.
Nếu có ai đó không cùng ý kiến, chúng ta gạt bỏ họ
Và bạn biết điều đó đi ngược lại với điều gì ko?
Đó là điều đi ngược với dân chủ.
Chúng ta muốn tỏ ra quan tâm đến những người chết vì AIDS ở Châu Phi
Lòng trắc ẩn của chúng ta lại là điều dẫn chúng ta đến hành động tàn nhẫn này.
Như Meghan O'Gieblyn đã viết trên tờ Boston Review, "Đây không phải là công bằng xã hội. Đây là giận cá chém thớt."
Trong 3 năm qua, Tôi đã đi khắp thế giới gặp gỡ những người như Justine Sacco -- và tin tôi đi, có rất nhiều người như cô ấy.
Và ngày càng nhiều.
Chúng ta muốn nghĩ rằng họ ổn, nhưng sự thật là họ không ổn.
Những người tôi gặp bị tổn thương nặng nề.
Họ kể tôi nghe về căn bệnh trầm cảm, lo lắng, mất ngủ và ý nghĩ tự vẫn.
Một người phụ nữ tôi trò chuyện, người cũng từng nói đùa tệ như thế, cô ấy đã nhốt mình trong nhà suốt 1 năm rưỡi.
Trước đó, cô ấy giúp cho những người trưởng thành gặp khó khăn trong việc học, và rõ ràng là cô ấy làm việc rất tốt.
Justine bị sa thải, tất nhiên, bởi mạng xã hội yêu cầu thế.
Nhưng còn có điều tồi tệ hơn thế.
Cô ấy đánh mất chính mình.
Cô ấy thức dậy nửa đêm, quên mất mình là ai.
Cô ấy bị tóm là vì người ta nghĩ cô ấy đã lạm dụng đặc quyền của mình
Và tất nhiên, việc chỉ trích ai đó thì tốt hơn thứ chúng ta dùng để chỉ trích họ, giống như việc có con hoang vậy.
Thế nhưng, cụm từ "lạm dụng đặc quyền" lại đang trở thành một tấm vé miễn phí để xé toạc hầu như bất kỳ ai mà chúng ta nhắm đến.
Nó đang trở thành một từ mất giá trị, nó làm chúng ta mất khả năng đồng cảm, cũng như mất khả năng phân biệt đâu là điều nghiêm trọng và không nghiêm trọng
Justine có 170 người theo dõi Twitter, và để sự việc hấp dẫn hơn, cô ấy đã được hư cấu lên.
Có người đồn cô ấy là con của nhà tỉ phú mỏ Desmond Sacco.
[Đừng để @JustineSacco lừa cha cô ta là một tỉ phú mỏ Nam Châu Phi
Cô ta không xin lỗi. Và cha cô ta cũng vậy.] Tôi cứ nghĩ đó là sự thật cho đến khi tôi gặp cô ấy tại quán bar, hỏi về người cha tỉ phú, cô ấy trả lời: "Cha tôi bán thảm mà."
Và tôi nhớ về thời gian đầu của Twitter, khi mọi người thừa nhận những bí mật xấu hổ về bản thân, những người khác sẽ bảo, "Ôi trời, y chang tôi."
Bây giờ, những bí mật xấu hổ ấy lại bị săn đuổi.
Bạn có thể sống tốt và đạo đức, nhưng một số Tweet diễn đạt không tốt có thể chôn vùi điều đó, trở thành một đầu mối đến tội lỗi sâu kín bên trong của bạn.
Có lẽ có 2 loại người trên thế giới: những người xem trọng con người hơn tư tưởng. và những người xem trọng tư tưởng hơn con người.
Tôi xem trọng con người hơn tư tưởng. nhưng lúc này, các nhà tư tưởng đang thắng thế. và họ tạo ra một sân khấu liên tục diễn những vở kịch kịch tính giả tạo nơi tất cả mọi người đều hoặc là anh hùng vĩ đại hoặc là kẻ hung ác xấu xa, cho dù chúng ta biết điều đó ko hề đúng về những người xung quanh ta
Điều đúng ở đây là chúng ta đều thông minh và ngốc nghếch; Điều đúng ở đây là chúng ta đều là những vùng 'xám'.
Điều tuyệt vời của truyền thông đại chúng là mang tiếng nói đến cho những người yếu ớt, nhưng hiện nay chúng ta đang tạo ra một xã hội bị kiểm soát nơi mà cách thông minh nhất để tồn tại là nên quay về giữ im lặng.
Xin đừng làm thế.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Bruno Giussani: Cảm ơn Jon.
Jon Ronson: Cảm ơn Bruno.
BG: Xin đừng đi vội,
Điều khiến tôi sốc trong câu chuyện của Justine là nếu bạn gõ tên cô ấy trên Google, 100 trang kết quả đầu tiên đều chỉ nói về chuyện này -- ngoài ra chẳng có gì khác về cô ấy.
Trong cuốn sách của anh, anh kể một câu chuyện khác về một nạn nhân đối đầu với một công ty quản lý danh tiếng, bằng cách tạo ra các blogs, đăng các câu chuyện tốt, vô hại về tình yêu với mèo kỳ nghỉ, và vài thứ khác, nhằm cố đẩy câu chuyện kia khỏi vài trang đầu tiên của Google, nhưng chẳng được bao lâu.
Một vài tuần sau, chúng lại mò trở lại lên hạng đầu.
Đó phải chăng là một trận chiến vô vọng?
Jon Ronson: Tôi nghĩ điều tốt nhất mà chúng ta có thể làm là nếu bạn cảm thấy điều gì đó ko công bằng, hay một sự xấu hổ nhập nhằng, hãy lên tiếng, bởi vì tôi nghĩ điều tồi tệ nhất xảy ra với Justine đó là không ai ủng hộ cô ấy - như thể, tất cả mọi người đều chống lại cô ấy và đó là một sự tổn thương sâu sắc, khi bị hàng ngàn người nói rằng bạn nên biến đi.
Nhưng nếu có một điều đáng xấu hổ nào xảy ra và những lời bàn tán, giống như một chế độ dân chủ nơi mà mọi người tranh luận, tôi nghĩ nó sẽ ít gây tổn thương hơn
Tôi nghĩ đó là giải pháp, nhưng điều đó ko dễ, vì nếu bạn đứng lên vì một ai đó, điều đó không dễ chịu chút nào.
BG: Vậy nói đến kinh nghiệm của anh, vì anh lên tiếng bằng cách viết cuốn sách này.
Nhân tiện, mọi người đều phải đọc đấy, nhé?
Anh bênh vực họ bằng cách hướng sự chú ý của dư luận lên họ.
Tôi cho rằng anh không dừng lại ở những phản ứng ôn hòa trên Twitter.
JR: Nó không hiệu quả lắm với một số người.
(Cười) Ý tôi là, bạn không muốn chỉ tập trung -- bởi vì nhiều người hiểu và ủng hộ cuốn sách này.
Tôi đã viết những câu chuyện về sự lạm dụng quyền lực trong 30 năm, và khi tôi nói đến những người quyền lực trong quân đội, hay trong ngành công nghiệp dược, mọi người hoan hô tôi
Nhưng ngay khi tôi nói: "Chúng ta là những người đang lạm dụng quyền hiện nay," Tôi nghe họ nói, "Anh cũng là một kẻ phân biệt chủng tộc"
BG: Vào một buổi tối -- hôm qua - khi chúng ta dùng bữa, có hai cuộc đối thoại diễn ra.
Một bên, anh nói chuyện với những người ngồi trong bàn ăn -- đó là một cuộc trò chuyện vui vẻ và tích cực,
Nhưng bên kia, mỗi lần anh quay sang điện thoại, là một tràng những lời xúc phạm.
JR: Vâng, là tối hôm qua. Chúng ta đã có một bữa tối TED, kiểu thế.
Tôi trò chuyện rất vui với mọi người, và sau đó tôi kiểm tra Twitter.
Một ai đó nói "Mày là một tên theo chủ nghĩa da trắng ưu việt" (white supremacist)
Sau đó tôi quay lại và nói chuyện vui vẻ với một ai đó, rồi tôi lại quay lại Twitter, và có người nói rằng sự tồn tại của tôi làm thế giới thêm tồi tệ.
Bạn tôi, Adam Curtis nói rằng: có lẽ Internet giờ giống như một bộ phim của John Carpenter những năm 1980s, cuối phim mọi người bắt đầu la hét cãi vã bắn nhau, và rồi chạy trốn vào nơi nào đó an toàn, Và tôi bắt đầu nghĩ đó cũng là một ý không tồi.
BG: Cảm ơn.
JR: Cảm ơn, Bruno. (Vỗ tay)
Phía sau đây là hình ung thư não của tôi.
Nó có đẹp không?
(Khán giả cười) Nói đúng ra là "đã là" kinh quá.
(Khán giả vỗ tay) Bị ung thư não đã thực sự là, như các bạn có thể tưởng tượng là một tin khủng khiếp với tôi.
Tôi không biết gì về ung thư.
Đối với văn hoá phương Tây, khi bạn bị ung thư, nó cứ như là bạn bị biến mất theo một cách nào đó.
Cuộc sống của bạn là một con người phức tạp bị thay thế bằng số liệu y học: Các hình ảnh, khám nghiệm và kết quả xét nghiệm của bạn, một danh sách các thuốc.
Và mọi người cũng thay đổi.
Bạn đột nhiên trở nên một con bệnh.
Bác sĩ bắt đầu nói nhưng ngôn ngữ mà bạn không hiểu.
Họ bắt đầu chỉ những ngón tay họ lên cơ thể và các hình ảnh của bạn.
Mọi người cũng bắt đầu thay đổi bởi vì họ bắt đầu đối mặt với căn bệnh, thay vì với con người.
Họ nói, "Bác sĩ nói gì?"
trước khi họ nói "Xin chào".
Và cùng lúc đó, bạn được để lại những câu hỏi mà không ai đưa ra một câu trả lời.
Những câu hỏi đó là "Tôi có thể?" Tôi có thể làm việc khi tôi bị ung thư?
Tôi có thể đi học? Tôi có thể quan hệ tình dục?
Tôi có thể sáng tạo? Và bạn băn khoăn, "Tôi đã làm gì để phải nhận lãnh điều này?"
Bạn băn khoăn, "Tôi có thể thay đổi một vài thứ trong cuộc sống?"
Bạn băn khơn, "Tôi có thể làm gì đó?
Có bất kỳ lựa chọn nào khác không?"
Và, hiển nhiên, bác sĩ là những người tốt trong tất cả các tình huống này, bởi vì họ là những người chuyên nghiệp và có trách nhiệm cứu chữa cho bạn.
Nhưng họ cũng được quá quen thuộc với việc phải tương tác với bệnh nhân, Vì thế tôi có thể nói rằng đôi khi họ quên rằng nó đã làm bạn đau đớn và khi bạn trở thành, một người bệnh đúng nghĩa -- "người bệnh" có nghĩa là "một người chờ đợi"
(Khán giả cười) Nhiều thứ đang thay đổi, nhưng theo cách cũ, họ có xu hướng không cho bạn hiểu về tình trạng của bạn, mà cho bạn bè và gia đình bạn biết, hoặc chỉ cho bạn những cách mà bạn có thể làm thay đổi cuộc sống của bạn để giảm thiểu rủi ro của những thứ mà bạn sẽ vượt qua.
Nhưng thay vào đó, các bạn bị ép buộc để chờ đợi trong tay của một loạt những người chuyên nghiệp lạ mặt.
Khi tôi ở bệnh viện, Tôi đã xin phép được in hình ảnh ung thư của tôi và tôi đã nói với nó.
Đã thực sự khó khăn để chấp nhận, bởi vì không phải là một cách làm thường thấy để hỏi về hình ảnh ung thư của bạn.
Tôi đã nói với nó và tôi đã nói, "Được thôi, ung thư, bạn không là gì với tôi cả.
Có nhiều thứ đối với tôi.
Sự chữa trị, là bất cứ điều gì, sẽ giải quyết toàn bộ vấn đề của tôi"
Và vì thế, ngày tiếp theo, tôi đã rời bệnh viện chống lại toàn bộ các lời khuyên y tế.
Tôi đã xác định việc thay đổi mối quan hệ của tôi với ung thư và tôi đã quyết định học thêm về ung thư của tôi trước khi làm bất cứ điều gì lớn lao như là phẫu thuật.
Tôi là một nghệ sĩ, tôi sử dung một vài hình thức của các công nghệ mã nguồn mở và thông tin mở trong công việc của mình.
Vì thế tôi đặt cược vào việc thu nhận tất cả thông tin ngoài kia, và sử dụng nó để nó có thể được tiếp cận bởi bất kỳ ai.
Vì thế tôi đã tạo ra một website, tên là La Cura, ở đó tôi đã đưa lên các số liệu y tế của tôi
Tôi thực ra đã phải "hack" nó và chúng ta có thể bàn về chủ đề này trong một bài nói chuyện khác.
(Khán giả cười) Tôi đã sử dụng từ này, La Cura -- La Cura là tiếng Ý, có nghĩa là "chữa trị" -- bởi vì ở rất nhiều nền văn hoá khác nhau, từ "chữa trị" có thể có rất nhiều ý nghĩa.
Đối với văn hoá của Tây Âu, Nó có nghĩa là loại bỏ hoặc đẩy lùi một bệnh, nhưng trong các nền văn hoá khác nhau, ví dụ như, bề văn hoá từ Châu Á, từ Địa Trung Hải, từ Châu Mỹ La tinh, từ châu Phi Nó có thể có nhiều ý nghĩa.
Tất nhiên, tôi đã cảm thấy thú vị về lựa chọn của các bác sĩ và các nhà cung cấp dịch vụ y tế, nhưng tôi cũng đã cảm thấy thú vị đối với sự chữa trị của một nghệ sĩ, một nhà thơ, hoặc nhà thiết kế, của các nhạc sĩ, ai mà biết được.
Tôi cảm thấy thú vị với việc chữa trị xã hội, Tôi cảm thấy thú vị với việc chữa trị tâm lý, Tôi cảm thấy thú vị với việc chữa trị tâm linh, Tôi cảm thấy thú vị với việc chữa trị cảm xúc, Tôi cảm thấy thú vị với bất kỳ dạng chữa trị nào.
Và, nó đã có hiệu quả.
Trang web La Cura được phổ biến rộng rãi.
Tôi đã nhận được nhiều sự chú ý của truyền thông từ Ý và truyền thông quốc tế và tôi ngay lập tức nhận được hơn 500.000 liên hệ -- email, mạng xã hội -- hầu hết họ đưa ra lời khuyên cho việc điều trị ung thư của tôi nhưng nhiều hơn cả là về việc làm thế nào để chữa trị cho chính bản thân tôi như là một con người cụ thể.
Ví dụ, hàng nghìn video, hình ảnh, các biểu diễn nghệ thuật được sản xuất cho La Cura.
Ví dụ, ở đây chúng ta nhìn thấy Francesca Fini trong buổi trình diễn của cô ấy.
Hoặc, như nghệ sĩ Patrick Lichty đã làm: Ông ấy đã tạo ra hình ảnh điêu khắc 3D của khối u của tôi và đã mang ra bán ở trên Thingiverse
Bây giờ các bạn cũng có thể có cái ung thư của tôi!
(Khán giả cười) Đây là điều tốt, nếu bạn nghĩ về nó, chúng ta có thể chia sẻ về bệnh ung thư của mình.
Và nó đã được tiếp diễn -- các nhà khoa học, các chuyên gia y học cổ truyền, một số nhà nghiên cứu, bác sĩ -- tất cả đã liên hệ với tôi để đưa cho tôi lời khuyên.
Với toàn bộ những thông tin và sự hỗ trợ, Tôi đã có thể thành lập một nhóm với một số nhà phẫu thuật thần kinh, các bác sĩ y học cổ truyền, chuyên gia ung thư, và hàng trăm tình nguyện viên với họ tôi có thể thảo luận những thông tin mà tôi nhận được, điều này rất quan trọng.
Và cùng nhau, chúng tôi có thể tạo ra một chiến lược cho việc chữa trị của riêng tôi bằng nhiều ngôn ngữ, theo nhiều văn hoá khác nhau.
Và chiến lược hiện tại là truyền bá ra khắp thế giới và lưu truyền hàng nghìn năm theo lịch sử loài người, điều này khá là quan trọng đối với tôi.
[Phẫu thuật] Theo như kết quả MRI, thật may mắn khối ung thư hầu như không lớn lên.
Vì thế tôi có thể có thời gian và lựa chọn.
Tôi đã chọn bác sĩ mà tôi muốn, Tôi lựa chọn bệnh viện mà tôi muốn được chữa trị, và cùng lúc đó, tôi được ủng hộ bởi hàng nghìn người, không ai trong số họ cảm thấy thương hại cho tôi.
Mọi người đều cảm thấy họ có thể đóng một vai trò chủ động để giúp tôi khoẻ lại, và điều này là một phần quan trọng của La Cura.
Kết quả là gì?
Tôi đã khoẻ, như các bạn thấy, rất khoẻ.
(Khán giả vỗ tay) Tôi có một tin tuyệt vời: Sau khi phẫu thuật -- Tôi có mức ung thư não ác tính rất thấp, đó là một loai ung thư "tốt" mà nó đã không không phát triển nhiều.
Tôi đã hoàn toàn thay đổi cuộc đời và cách sống của tôi.
Mọi thứ tôi làm được thiết kế chu đáo để tôi có thể tham gia.
Cho đến những giây phú cuối cùng trước khi phẫu thuật, nó đã rất căng thẳng, một ma trận các điện cực được cấy vào trong não tôi từ phía trong này, để có thể xây dựng được một bản đồ chức năng của những thứ mà não kiểm soát.
Ngay trước khi phẫu thuật, chúng tôi có thể thảo luận bản đồ chức năng của não của tôi với bác sĩ, để hiểu những rủi ro mà tôi phải đối mặt và có những thứ mà tôi có thể tránh.
Hiển nhiên là có những thứ.
[Mở] Và tính mở thực sự là một phần quan trọng của La Cura.
Hàng nghìn người chia sẻ các câu chuyện và kinh nghiệm của họ.
Bác sĩ nói chuyện với những người mà họ không thường xuyên khám bệnh khi họ nghĩ về ung thư.
Tôi là người tự tạo ra, trạng thái chuyển đổi liên tục giữa nhiều ngôn ngữ khác nhau, mà ở đó khoa học kết hợp với cảm xúc và nghiên cứu hiện đại kết hợp với nghiên cứu truyền thống.
[Xã hội] Điều quan trọng nhất ở La Cura là có cảm giác như một phần một xã hội kết nối và tham gia thực sự sức khoẻ của nó thực sự phụ thuộc vào toàn bộ các thành viên của nó.
Hoạt động toàn cầu này là việc chữa trị nguồn mở của tôi đối với ung thư.
Và tứ đó tôi cảm thấy, nó không chỉ cứu chữa cho tôi, mà còn cho toàn bộ mọi người chúng ta.
Xin cảm ơn.
(Khán giả vỗ tay)
Năm 2012, khi tôi thực hiện nghệ thuật tranh tường lên toà tháp giáo đường Hồi giáo Jara ở quê hương tôi tại Gabes, nam Tunisia, Tôi không nghĩ tranh tường có thể cuốn hút người dân thành phố như vậy.
Ban đầu, tôi tìm kiếm một bức tường trong thành phố và có vẻ như tòa tháp được xây dựng vào năm 1994
Và trong suốt 18 năm, bức tường bê tông 57 mét đó vẫn nguyên một màu xám.
Khi tôi gặp vị tu sĩ lần đầu tiên, và nói với ông ấy điều tôi muốn thực hiện, ông ấy đã phản ứng kiểu như, "Ơn chúa cuối cùng anh cũng đã đến," và ông ấy nói với tôi rằng trong suốt chừng ấy năm ông ấy luôn chờ đợi một ai đó làm một cái gì đó lên bức tường.
Điều tuyệt vời nhất người tu sĩ này là ông ấy không đòi hỏi tôi bất kỳ điều gì - không cần bản thiết kế, hoặc hỏi về những thứ tôi định viết lên.
Trong mọi tác phẩm của tôi, tôi viết ra các thông điệp theo phong cách tranh tường của tôi - một sự kết hợp giữa thư pháp và tranh tường.
Tôi dùng các trích ngôn hoặc bài thơ.
Cho tòa tháp, tôi nghĩ rằng thông điệp phù hợp nhất đặt vào thánh điện phải lấy từ kinh Quran cho nên tôi chọn đoạn kinh này: "Ôi loài người, chúng ta đã tạo ra loài người từ đàn ông và đàn bà," làm thành dân chúng và bộ tộc, cho nên người hãy hiểu biết lẫn nhau."
Đây là một lời kêu gọi đại đồng vì hoà bình, sự kiềm chế và chấp nhận đến từ phía mà chúng ta thường mô phỏng theo chiều hướng không tốt trên các phương tiện đại chúng.
Tôi cảm thấy bất ngờ về phản ứng của cộng đồng đối với bức vẽ, và cách mà bức vẽ đã khiến học tự hào khi thấy toà tháp ngày càng được chú ý từ các hãng thông tấn quốc tế khắp nơi trên thế giới
Đối với vị tu sĩ, nó không đơn thuần là một bức tranh tường nó còn sâu sắc hơn thế.
Ông ấy hi vọng rằng toà tháp sẽ trở thành một biểu tượng của thành phố và thu hút mọi người đến với Tunisa vốn đã bị quên lãng.
Tính toàn diện của thông điệp, bối cảnh chính trị ở Tunisa tại thời điểm ấy, và rằng tôi đã viết kinh Qur'an theo phong cách tranh tường không hề nhỏ nhặt
Nó đã kết nối cộng đồng
Đưa mọi người, các thế hệ tương lai, gần nhau thông qua nghệ thuật thư pháp Ả-rập là những gì tôi thực hiện.
Viết lên các thông điệp là phần cốt lõi trong tác phẩm nghệ thuật của tôi.
Điều thực sự thú vị là ngay cả những người nói tiếng Ả-rập vẫn cần phải rất tập trung mới giải nghĩa được những gì tôi viết.
Bạn không cần phải hiểu nghĩ mới cảm nhận được tác phẩm.
Tôi nghĩ rằng văn tự Ả-rập chạm vào tâm hồn bạn trước khi nó đến với đôi mắt của bạn.
Có một vẻ đẹp tiềm ẩn trong nó mà bạn không cần đến phiên dịch.
Văn tự Ả-rập có thể giao tiếp với bất kỳ ai, tôi tin như thế; với bạn, với bạn, với bạn, với tất cả mọi người, và rồi khi bạn hiểu ngữ nghĩa, bản cảm thấy có sự kết nối với nó.
Tôi luôn cố gắng viết những thông điệp có sự gắn kết với nơi mà tôi đang vẽ, nhưng thông điệp đó phải có một khía cạnh toàn cầu để mọi người khắp nơi trên thế giới có thể liên kết với nó.
Tôi sinh ra và lớn lên ỏ Pháp, ở Pa-ri, và tôi bắt đầu học viết và đọc tiếng Ả-rập khi tôi 18 tuổi.
Tới nay tôi chỉ viết các thông điệp bằng tiếng Ả-rập
Một trong các lý do khiến công việc này quan trọng đối với tôi, là bởi vì tất cả những phản ứng mà tôi được trải nghiệm trên toàn thế giới.
Ở Rio de Janeiro, tôi dịch bài thơ tiếng Bồ Đào Nha từ Gabriela Tôrres Barbosa, người đã dành sự trân trọng cho những người nghèo ở khu ổ chuột, và rồi tôi vẽ phần mái nhà.
Cộng đồng địa phương đã rất tò mò với những gì tôi làm, nhưng ngay khi tôi nói cho họ biết ý nghĩa của bức thư pháp đó, họ đã cảm ơn tôi, bởi vì họ cảm thấy gắn kết với nó.
Ở Nam Phi, ở Cape Town, dân địa phương Philippi đã cho phép tôi vẽ bức tường bê tông duy nhất của khu vực
đó là một trường học, và tôi đã vẽ lên nó một câu trích ngôn của Nelson Mandela, nói rằng, "[bằng tiếng Ả-rập]," có nghĩa là, "Mọi thứ đều tưởng chừng không thể cho đến khi nó được hoàn tất."
Và rồi một người đã đến nói với tôi, "Chàng trai, sao bạn không viết bằng tiếng Anh?"
và tôi trả lời, "Tôi thấy thắc mắc của anh sẽ hợp lý hơn nếu anh hỏi tại sao tôi không viết bằng tiếng Zulu."
Ở Paris, một lần, trong một sự kiện, và khi một người yêu cầu tôi vẽ lên tường của anh ấy,
Và khi anh ta nhìn thấy tôi vẽ bằng tiếng Ả-rập, anh ta đã rất tức giận - thực ra là đã phát điên lên - và yêu cầu phải xoá bức vẽ đi.
Tôi tức giận và thất vọng.
Nhưng một tuần sau, người tổ chức sự kiện đã mời tôi trở lại, và ông ấy cho tôi biết có một bức tường ngay đối diện ngôi nhà của anh này.
Cho nên, anh này - (Cười) kiểu như, buộc phải nhìn bức vẽ mỗi ngày.
Ban đầu, tôi định viết, "Bằng tiếng Ả-rập," có nghĩa là, "Ngay vào mặt bạn," nhưng -- (Cười) Tôi quyết định mình phải thông minh hơn và tôi viết, "[bằng tiếng Ả-rập]," có nghĩa là, "Hãy mở cửa trái tim bạn."
Tôi thực sự rất tự hào về nền văn hóa của mình, và tôi đang cố gắng trở thành một sứ giả thông quá các tác phẩm nghệ thuật của tôi.
Tôi hy vọng rằng tôi có thể phá vỡ những khuôn mẫu mà chúng ta đều biết, bằng chính vẻ đẹp của ký tự Ả-rập.
Ngày hôm nay, tôi không viết các bản dịch của các thông điệp lên tường nữa.
Tôi không muốn vẻ đẹp của thư pháp bị phá vỡ, vì đó là nghệ thật và bạn có thể cảm thụ mà không cần phải hiểu nghĩa của nó, cũng giống như việc thưởng thức âm nhạc của một quốc gia khác.
Vài người cho rằng đấy là sự khước từ hay đóng cửa, nhưng đối với tôi, nó thiên về một lời mời gọi - đến với ngôn ngữ của tôi, văn hoá của tôi, và nghệ thuật của tôi.
Cảm ơn các bạn.
(vỗ tay)
Đây là bản đồ của bang New York nó được làm ra vào năm 1937 bởi công ty General Drafting.
Nó là một tấm bản đồ rất nổi tiếng đối với những người đam mê bản đồ, bởi vì ở phía dưới này, phía dưới dãy núi Catskill, có một thị trấn nhỏ tên là Roscoo -- thực ra, nó sẽ dễ hơn nếu tôi đưa nó lên đây -- Đó là Roscoe, và ngay phía trên của Roscoe là Rockland, New York, và trên nó nữa là thị trấn nhỏ bé Agloe, New York.
Agloe, New York, rất nổi tiếng với những người vẽ bản đồ, bởi vì nó là một thị trấn giấy.
Nó còn được biến đến như một cái bẫy bản quyền.
Những người vẽ bản đồ -- bởi vì tấm bản đồ New York của tôi và của bạn đều sẽ rất giống nhau, do hình dáng New York -- thông thường, những người vẽ sẽ thêm vào các địa điểm giả vào bản đồ của họ, để bảo vệ quyền tác giả của họ.
Nếu địa điểm ảo đó của tôi xuất hiện trên bản đồ của bạn, tôi có thể chắc chắn rằng bạn đã ăn trộm của tôi.
Agloe là sự kết hợp từ tên họ viết tắt của hai người tạo nên tấm bản đồ này. Ernest Alpers và Otto [G.] Lindberg, và họ phát hành nó vào năm 1937.
Nhiều thập kỉ sau, Rand McNally phát hành một tấm bản đồ có Agloe, New York, ở trên nó, ở chính vị trí giao nhau của hai con đường đất ở một nơi hẻo lánh.
Bạn có thể tưởng tượng ra sự vui mừng của General Drafting.
Họ lập tức gọi cho Rand McNally, và nói, "Chúng tôi bắt tóm được ông rồi nhé! chúng tôi đã bịa ra Agloe, New York.
Nó là giả. Nó là một thị trấn trên giấy.
Chúng tôi sẽ kiện ông!."
Và Rand McNally nói, "Không, không, không, không Agloe là có thật"
Bời vì người ta cứ đến điểm giao của hai con đường đất đó -- (Cười) ở một nơi hẻo lánh, hy vọng rằng có một nơi tên là Agloe -- ai đó tạo nên địa điểm tên là Agloe, New York.
(Cười) Nó có trặm xăng, của hàng tạp hoá, hai ngôi nhà ở trên đỉnh.
(Cười) Và điều này là một sự ẩn dụ vô cùng thú vị đối với các nhà văn, bởi vì chúng ta đều thích tin vào những gì ta ghi trên giấy có thể thay đổi được thế giới thực mà ta đang sống, đó là lý do cuốn sách thứ ba của tôi có tên là "Thị trấn giấy".
nhưng cuối cùng điều thu hút tôi nhiều hơn cách điều này xảy ra, là ở bản thân hiện tượng.
Nó thật dễ dàng để nó rằng thế giới định hình những tấm bản đồ, đúng không?
Giống như hình dáng tổng thể của thế giới hiển nhiên sẽ quy định những tấm bản đồ.
Nhưng điều mà tôi thấy thú vị hơn là cách thức mà cách những tấm bản đồ của chúng ta thay đổi thế giới.
Bời vì thế giới sẽ chắc chắn là một nơi khác nếu cực Bắc ở phía dưới.
Và nó sẽ là một nơi hoàn toàn khác biệt nếu Alaska và Nga không ở hai phía đối diện của bản đồ.
Và thế giới sẽ là một nơi khác nếu chúng ta chiếu châu Âu để cho thấy kích thước thật của nó.
Thế giới bị thay đổi bởi những tấm bản đồ của chúng ta.
Cách mà chúng ta lựa chọn -- kiểu như, doanh nghiệp bản đồ của chúng ta, cũng ảnh hưởng tới bản đồ của cuộc sống chúng ta, và nó lần lượt thay đổi cuộc sống của ta.
Tôi tin rằng cái chúng ta vẽ trên bản đồ thay đổi cuộc sống mà ta lãnh đạo.
Và tôi không có ý là trong một trường hợp, như mạng lưới bí mật Oparah Angels, như, cảm giác bạn-có-thể-nghĩ -cách-thoát-khỏi-ung-thư.
Nhưng tôi tin rằng khi bản đồ không chỉ cho bạn nơi bạn sẽ đi đến trong cuộc đời, chúng sẽ chỉ cho bạn nơi bạn có thể đến.
Bạn gần như không đi đến một nơi nào đó mà không có trên bản đồ của mình.
Vì vậy tôi là một học sinh kém khi tôi còn nhỏ.
Điểm GPA của tôi luôn luôn ở 2.
Và tôi nghĩ lý do tôi là một học sinh kém là vì tôi cảm thấy như giáo dục chỉ giống như 1 chuỗi các rào cản đã được dựng lên ở phía trước, và tôi vượt qua chúng để đạt được sự trưởng thành.
Và tôi thực sự không muốn nhảy qua chúng, bởi vì chúng dường như hoàn toàn tuỳ tiện, vậy nên tôi sẽ không, và rồi mọi người đe doạ tôi, bạn biết đấy, họ đe doạ tôi thế này "tiếp tục với cái hồ sơ vĩnh viên của tôi," hoặc "Con sẽ không bao giờ có được một công việc tốt."
Tôi không muốn một công việc tốt!
Tất cả những gì tôi ở thế nói ở tuổi mười một, mười hai, giống như, những người có công việc tốt dậy rất sớm vào buổi sáng, (Cười) và người có công việc tốt, một trong những điều đầu tiên họ làm là thắt một thứ nghẹt thở lên cổ mình.
Họ thực sự buộc thòng lọng vào cổ mình, rồi họ đi đến nơi làm việc, dù công việc đó là gì.
Đó không phải là công thức cho sự hạnh phúc
Những người đó -- trong những sự ám ảnh, suy nghĩa của đứa bé 12 tuổi trong tôi -- họ khiến việc tự thắt cổ mình thành một trong những việc thường nhật buổi sáng, họ không thể nào vui vẻ được.
Vậy thì tại sao ta lại muốn nhảy qua những rào cản kia cơ chứ để rồi có kết cục như vậy?
Đó là cái kết tồi tệ!
Và rồi, khi tôi ở lớp mười, tôi đến ngôi trường này, trường Indian Springs, ngôi trường nội trú nhỏ, ở ngoại ô Birmingham, Alabama.
Và đột nhiên tôi muốn học.
Tôi muốn học, vì tôi nhận ra tôi đang ở trong một cộng đồng những người ham học.
Tôi thấy xung quanh mình là những con người tôn trọng tri thức và tham vọng, và ai lại nghĩ ý kiến cổ hủ đầy mỉa mai của tôi thật sự không thông minh, hay hài hước, mà chỉ là một câu trả lời nông cạn cho một vấn đề thật sự phức tạp nhưng hấp dẫn.
Và tôi bắt đầu học, vì học tập thật tuyệt vời.
Tôi học được vài tập vô hạn lại lớn hơn các tập vô hạn khác, và tôi học được thơ năm nhịp đôi là gì và tại sao nó lại thích hợp với tai người.
Tôi học được rằng cuộc nội chiến là một xung đột được quốc gia hoá, tôi học một chút vật lý, tôi biết được sự tương quan không nên bị nhầm lẫn với nhân quả -- tất cả những điều này, nhân tiện, làm giàu thêm cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
Và đúng là tôi không sử dụng chúng nhiều trong "công việc" của tôi, nhưng thật sự thì những thứ đó không giành cho tôi.
Mà là cho việc vẽ bản đồ.
Quá trình vẽ bản đồ là gì?
Bạn biết đấy, ta giong buồm đến vùng đất nào đó rồi suy nghĩ, "Tôi nghĩ tôi sẽ vẽ thêm đất ở đây," và lại tự hỏi, "Có lẽ ngoài kia còn nhiều đất để vẽ."
Và đó là khi việc học thật sự bắt đầu với tôi.
Đúng là tôi có những giáo viên không quay lưng lại với tôi, và tôi đã thật sự may mắn khi có những giáo viên như vậy, vì tôi thường cho rằng mình vô vọng.
Nhưng những gì tôi đã học ở cấp ba không hề nói về những việc xảy ra trong lớp học, mà chúng nói về những việc xảy ra ở ngoài kia.
Ví dụ, tôi có thể nói với bạn rằng (thơ) "There's a certain Slant of light, Winter Afternoons -- That oppresses, like the Heft Of Cathedral Tunes --" không phải vì tôi học thuộc Emily Dickinson trên trường khi tôi học cấp ba, mà vì có một cô gái hồi cấp ba, tên cô ấy là Amanda, và tôi thích cô ấy, và cô ấy thích thơ văn của Emily Dickinson.
Nguyên nhân tôi có thể cho bạn biết "chi phí cơ hội" là gì là vì một ngày, khi tôi đang chơi Super Mario Kart, bạn tôi Emmet bước vào và nói "Cậu chơi Super Mario Kart được bao lâu rồi?"
Tôi trả lời, "Không biết, chắc cỡ 6 tiếng." rồi cậu ta nói, "Cậu nhận là nếu dùng 6 tiếng đó làm việc tại Baskin-Robbins, cậu có thể kiếm 30 đô-la, hay nói cách khác cậu vừa trả 30 đô-la để chơi Super Mario Kart đấy."
Và tôi nói, "Chơi luôn."
(Cười) Nhưng tôi đã học được chi phí cơ hội là gì.
Và với mỗi bước chân của tôi, tấm bản đồ của cuộc sống trở nên tốt hơn.
Nó càng lớn ra; nó chứa nhiều địa điểm hơn.
Càng nhiều khả năng hơn, tương lai của tôi lại càng tươi sáng hơn.
Nó không phải là môt quá trình học tập nhàm chán đầy rằng buộc, và tôi tự hào khi thừa nhận việc đó.
Nó có nhiều lổ hổng hay không liền mạch, nhiều thứ tôi chưa biết.
Tôi có thể biết, như là, ý tưởng của Cantor: vài tập vô hạn lại lớn hơn các tập vô hạn khác, nhưng tôi không thật sự hiểu ý nghĩa đằng sau khái niệm đó.
Tôi có thể biết khái niệm chi phí cơ hội, nhưng tôi không biết quy luật hiệu suất giảm dần.
Nhưng điều tuyệt vời khi ví việc học như việc vẽ bản đồ, thay vì tưởng tượng nó như những rào cản bạn phải nhảy qua, mà giống như bạn thấy vết tích một vùng đất mới, và nó thôi thúc bạn tiếp tục.
Và giờ tôi đã biết một chút về ý nghĩa ẩn bên trong tất cả những thứ đó.
Vậy là tôi đã trở nên ham học ở cấp ba, rồi tôi lên đại học rồi một trường nữa, rồi tôi bắt đầu làm việc cho tạp chí "Booklist", tôi làm trợ lý, nhưng xung quanh tôi là những con người tài giỏi.
Và rồi tôi viết một cuốn sách.
Và cũng như mơ ước của những người viết sách, Tôi nhanh chóng nghỉ việc.
(Cười) Và lần đầu tiên kể từ ngày ở trường cấp ba, tôi thấy mình không còn ở trong một cộng đồng học tập, nó thật tồi tệ.
Tôi ghét nó.
Tôi đọc rất nhiều, rất nhiều sách trong suốt hai năm này.
Tôi đọc sách về Stalin, và sách về cách người Uzbek tự xưng là người Hồi giáo, và tôi đọc sách về cách chế tạo bom nguyên tử, nhưng nó cứ như thể tôi đang tạo ra những rào cản cho mình, và rồi tự mình nhảy qua chúng, thay vì cảm thấy thích thú vì là một phần của cộng đồng học hỏi, một nhóm những người cộng tác với nhau trong sự nghiệp vẽ bản đồ đang cố gắng hiểu rõ hơn và vẽ lại thế giới xung quanh chúng ta.
Và rồi, năm 2006, tôi gặp anh chàng này.
Tên anh ấy là Ze Frank.
Tôi không thực sự gặp mặt anh ấy, chỉ qua Internet.
Lúc đó, Ze Frank đang thực hiện chương trình "The Show with Ze Frank," và tôi phát hiện ra nó, và đó là con đường đưa tôi trở về với cộng đồng học hỏi.
Ở đây, Ze đang nói về Las Vegas: (Video) Ze Frank: Las Vegas được xây dựng giữa sa mạc khổng lồ và nóng.
Hầu hết mọi thức ở đây được đưa đến từ một nơi khác -- các loại đá, cây cối, thác nước.
Những chú cá này ở đây có khi còn khó tin hơn nói lợn biết bay.
Những thứ đó thật trái ngược với cái sa mạc bao quanh nơi này, những người ở đây cũng vậy.
Những kì quan thế giới đã được dựng lại ở đây, tách biệt với lịch sử của chúng, tách biệt với những người hiểu chúng theo một cách khác.
Vài tinh chỉnh đã được thêm vào -- kể cả con Nhân sư cũng được sửa mũi.
Ở đây, bạn không có lý do nào để cảm thấy thiếu thốn thứ gì cả.
Thành phố New York này đối với tôi cũng như đối với mọi người.
Mọi thứ không đi theo khuôn mẫu nào cả, Bãi đổ xe, Trung tâm hội nghị, Hang cá mập .
Sự sắp đặt các địa điểm thế này có thể là thành tựu lớn nhất của thế giới, bởi vì mọi người đều cảm thấy thuộc về nơi này.
Khi tôi đi dạo sáng hôm nay, tôi để ý thấy các tòa nhà cao tầng như những tấm gương lớn phản chiếu ánh mặt trời vào sa mạc.
Nhưng không giống loại gương thường, Những tấm gương này không có bóng gì cả. John Green: Khiến tôi nhớ về những ngày
mà bạn có thể thấy từng điểm ảnh trong các video trên mạng.
(Cười) Ze không chỉ là học giả giỏi, anh ấy còn là người xây dựng cộng đồng đại tài. những cộng đồng được dựng lên từ những video này cũng tương tự như cộng đồng học tập.
Vậy là ta đã thắng Ze Frank ở ván cờ hợp tác.
Chúng tôi đã sắp xếp để đưa một chàng trai trẻ đi khắp nước Mĩ.
Chúng tôi biến Trái Đất thành bánh sandwich bằng cách cho hai người hai người, mỗi người giữ một miếng bánh, đứng cách nhau đúng một vòng Trái Đất.
Tôi có nhận ra rằng những ý tưởng này khá ngớ ngẩn nhưng chúng rất bổ ích, và điều đó khiến tôi cảm thấy hào hứng, và nếu bạn lên mạng, bạn có thể tìm thấy những cộng đồng thế này ở khắp mọi nơi.
Lần theo tag "calculus" trên Tumblr, và bạn sẽ thấy người ta phàn nàn về toán học (calculus), nhưng bạn cũng sẽ thấy nhiều người không đồng tình, tạo ra những cuộc tranh luận về sự đẹp đẽ và thú vị của phép tính. và đây là cách bạn tìm câu trả lời cho những câu hỏi bạn không giải được.
Bạn có thể vào những trang như Reddit, và tìm các sub-Reddits, như "Hỏi một sử gia" hay "Hỏi về khoa học", bạn có thể hỏi những người chuyên ngành trong những lĩnh vực khác nhau với mọi kiểu câu hỏi, từ những câu nghiêm túc đến những câu ngớ ngẩn.
Nhưng đối với tôi, cộng đồng học tập thú vị nhất và đang lớn dần lên trên Internet hiện nay là Youtube, và thú thật, tôi có hơi thiên vị.
Những xét cho kỹ, trang YouTube hiện nay tương tự một lớp học.
Lấy ví dụ như "Minute Physics", kênh của anh chàng thích giảng cho mọi người về vật lý: (Video) Cùng đi vào vấn đề nào.
Tính đến ngày 4 tháng 7 2012, hạt Higgs là mảnh ghép nền tảng cuối cùng của mô hình tiêu chuẩn của vật lý hạt được phát hiện qua các thí nghiệm.
Bạn có thể đang thắc mắc, tại sao hạt Higgs lại xuất hiện trong mô hình tiêu chuẩn, cùng với các hạt phổ biến như electron, photon và quark khi mà nó còn chưa được tìm thấy vào những năm 1970?
Hỏi hay đấy. Có hai lý do chính.
Đầu tên, cũng như hạt electron là sự kích thích trong trường electron. hạt Higgs cũng vậy nó là sự kích thích trong trường Higgs, loại trường tồn tại ở mọi nơi trong vũ trụ.
Trường Higgs lại đóng vai trò quan trọng trong mô hình lực hạt nhân yếu.
Cụ thể, trường Higgs giúp giải thích tại sao nó lại yếu như vậy.
Chúng ta sẽ nói về vấn đề này ở một video sau. Dù thuyết hạt nhân yếu đã được xác minh từ những năm 1980 bằng các phương trình, trường Higgs tồn tại lẫn trong sự hỗn độn của lực yếu nên ta không thể khẳng định sự tồn tại độc lập của nó, cho đến nay.
JG: Hoặc một video tôi làm trong chương trình "Crash Course", nó nói về chiến tranh thế giới thứ nhất. (Video) Nguyên nhân trực tiếp dĩ nhiên là do vụ ám sát Thái tử Franz Ferdinand của Áo ở Sarajevo vào ngày 28 tháng 6, 1914. Thủ phạm là nhà cách mạng Cộng hòa Srpska có tên Gavrilo Princip.
Ngoài ra, ta nên lưu ý rằng chiến tranh thế giới thứ nhất nổ ra bởi một hành động khủng bố.
Mặc dù Franz Ferdinand không được sự tín nhiệm từ người chú - hoàng đế Franz Joseph -- như vậy mới gọi là râu chứ!
Nhưng cuộc ám sát đã tạo điều kiện cho Áo gửi tối hậu thư cho Serbia, và Serbia đã chấp nhận một phần, không phải tất cả, yêu cầu của Áo khiến Áo tuyên bố chiến tranh với Serbia.
rồi đến Nga, đồng minh của Serbia, tiến hành huy động quân đội.
Đức, đồng minh của Áo, yêu cầu Nga dừng việc huy động nhưng Nga không chấp thuận, nên Đức liền huy động quân đội của họ, và tuyên chiến với Nga, củng cố tình đồng minh với Đế quốc Ottoman rồi tuyên chiến với Pháp, vì, bạn biết đấy, Pháp.
(Cười) Không chỉ có vật lý và lịch sử thế giới là thứ người ta học qua Youtube.
Đây là một video về toán học trừu tượng.
(Video) Bạn là tôi, và bạn đang ở trong một tiết toán, vì họ bắt bạn học thứ đó hàng ngày.
Và bạn đang học... tổng của dãy vô hạn. Nó nằm trong chương trình học cấp ba phải không?
Mặc dù nó là chủ đề thú vị, nhưng họ lại khiến nó thật nhàm chán.
Vậy nên tôi đoán đó là lí do họ cho dãy vô hạn vào chương trình học.
Vì vậy, để tránh bị giáo viên chú ý, bạn vẽ vào vở thay vì chép bài và nghĩ xem viết từ "dãy" (series) ở dạng số nhiều thế nào thay vì nghĩ về bài học: "serieses," "seriese," "seriesen," hay "serii"?
hay ở dạng số ít thế nào: một "serie", hay "serum", như dạng số ít của "sheep" là "shoop".
Nhưng cái khái niệm ở đây, ví dụ 1/2 + 1/4 + 1/8 + 1/16 + ... thật ra cũng có ích nếu như chẳng hạn bạn muốn vẽ một hàng voi, mỗi con đều nối đuôi nhau: voi cỡ thường, voi nhỏ, voi sơ sinh, voi có kích cỡ con chó, rồi đến cỡ chó con, xuống tận kích cỡ của Mr. Tusk và tiếp tục.
Và điều hay ho ở đây là bạn có thể vẽ số lượng voi vô hạn trên một hàng, mà chỉ cần vỏn vẹn một trang vở.
JG: Và cuối cùng là Destin từ "Smarter Every Day", nói về tính bảo toàn của momen động lượng, vì đây là Youtube, nên, mèo: (Video) Chào, tôi Destin đây. Chào mừng trở lại với "Smarter Every Day".
Có lẽ bạn đã biết rằng mèo luôn tiếp đất bằng chân của nó.
Câu hỏi hôm là: tại sao?
Câu trả lời cho những câu hỏi đơn giản thường rất phức tạp.
Ví dụ, tôi sẽ thay đổi câu hỏi một chút: Làm thế nào mà con mèo có thể xoay mình trong khung tham chiếu theo chiều rơi mà không vi phạm tính bảo toàn của momen động lượng?
(Cười) JG: Ta có thể thấy cả bốn video đều có điểm chung: chúng đều có hơn nửa triệu lượt xem trên Youtube.
Và những người xem nó không phải đang trong một lớp học, mà vì họ là một phần của cộng đồng học tập được dựng lên bởi những kênh này.
Và như tôi đã nói, Youtube giống như một lớp học với tôi, và điều đó đúng ở nhiều mặt, vì đây là người hướng dẫn -- như một lớp học bình thường: đây là người hướng dẫn, và bên dưới người hướng dẫn là các học sinh, và các học sinh đang thảo luận với nhau.
Tôi biết rằng những bình luận trên Youtube được đánh giá thấp trong thế giới Internet, nhưng thật ra, nếu bạn vào bình luận trên các kênh này, bạn sẽ thấy mọi người đang tập trung vào chủ đề, hỏi những câu hỏi khó về chủ đề, và rồi có người trả lời những câu hỏi đó.
Và tất cả những video Youtube tôi nói với bạn sẽ luôn ở đó, đúng vị trí mà tôi đã thấy luôn nằm trên trang cố định khi bạn gõ bình luận, bạn đang tham gia vào một cuộc thảo luận có thực và nó luôn sôi động.
Và vì tôi cũng hay bình luận, tôi cũng có thể gia nhập với bạn.
Và bạn có thể thấy điều này dù là lịch sử thế giới, hay toán học hay khoa học hay cái gì đi nữa.
Bạn cũng có thể thấy giới trẻ hiện nay sử dụng các công cụ trên mạng Internet để tạo ra nơi trao đổi tri thức thay vì nơi để chạy trốn khỏi nó tiêu biểu là ảnh chế hay nhiều sáng chế khác trên Internet -- ví dụ như, "Ông trời rảnh quá nên đã tạo ra toán học".
Hay Honey Boo Boo chỉ trích chủ nghĩa công nghiệp tư bản: ["Chủ nghĩa công nghiệp tư bản không phải là tất cả cái tốt của nhân loại.
Ngược lại; nó là công cụ càn quét, chủ nghĩa hư vô phá hoại."]
Tôi thực sự tin rằng những không gian này, những cộng đồng này đã được dựng lên cho thế hệ trẻ ham học, loại cộng đồng thế này, cộng đồng vẽ bản đồ như thế này mà tôi đã từng tham gia hồi cấp ba, rôi đại học.
Và khi tôi cố gắng tìm lại nó khi đã trưởng thành đã cho tôi biết sự tồn tại của một cộng đồng học tập luôn thôi thúc tôi học hỏi thêm ngay cả khi đã là người lớn, nhờ vậy tôi không còn cảm thấy học tập là thứ gì đó giành cho giới trẻ.
Vi Hart và "Minute Physics" đã dạy cho tôi những kiến thức tôi chưa từng được biết.
Và tôi biết rằng chúng ta đều hoài niệm về những phòng khách Paris trong thời kì Khai Sáng, hay nhớ đến Algonquin Round Table, và ước, "Ôi, giá mà mình có mặt ở đó Mình ước mình có thể nghe những câu đùa của Dorothy Parker."
Nhưng tôi nói cho bạn hay là những nơi này có tồn tại và chúng vẫn luôn như vậy.
Chúng tồn tại ở một góc nào đó trên Internet. nơi mà người già không giám bước đến.
(Cười) Và tôi thật sự, thật sự tin rằng khi chúng ta vẽ nên Agloe, New York, vào những năm 60, khi ta biến Agloe thành sự thật, chúng ta chỉ mới bắt đầu.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Có một câu nói của nhà hoạt động và nghệ sĩ Punk Rock - Jello Biafra mà tôi rất thích.
Ông ấy nói: "Đừng căm ghét truyền thông, hãy trở thành truyền thông"
Tôi là một nghệ sĩ.
Tôi thích làm việc với truyền thông và công nghệ vì A, tôi quen thuộc với chúng và tôi thích sức mạnh mà nó nắm giữ.
và B, tôi ghét chúng và kinh sợ sức mạnh ấy.
(Tiếng cười) Tôi còn nhớ cuộc phỏng vấn giữa Tony Snow - Tin tức đài FOX và cựu Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ Donald Rumsfeld - năm 2003.
Họ nói về cuộc xâm chiếm gần đây ở Iraq và Rumsfeld được hỏi rằng, "Chúng tôi có nghe về số thương vong phe ta, nhưng không biết gì về phía họ, vì sao?"
Và câu trả lời của Rumsfeld là, "Ừ thì, chúng tôi không đếm những người khác"
Được chứ?
Người ta ước tính có khoảng 150,000 tới một triệu công dân Iraq đã chết trong cuộc xâm chiếm của Mỹ năm 2003
Con số này tương phản gay gắt với 4,486 quân nhân Mỹ đã tử vong trong giai đoạn đó.
Tôi muốn đánh động nhiều hơn là nhận thức về con số kinh khủng này
Tôi muốn tạo nên một tượng đài kỷ niệm cho từng con người đã chết như kết quả của cuộc xâm lược này.
Những tượng đài, như Đài kỉ niệm chiến tranh Việt Nam của Maya Lin thường rất vĩ mô.
Có sức ảnh hưởng như chỉ cho một phía.
Tôi muốn tượng đài của tôi được lưu hành trên khắp thế giới
Tôi còn nhớ khi tôi là một cậu bé học sinh, giáo viên đã cho chúng tôi một bài tập giáo dục công dân kinh điển, mỗi người lấy ra một tờ giấy và ghi tên một thành viên chính phủ.
Và chúng tôi được bảo, nếu chúng tôi viết một lá thư hay, nếu thật sự suy nghĩ về nó, chúng tôi sẽ được hồi âm và còn hơn thế nữa.
Đây là "Tập giấy" của tôi.
Trong như một tập giấy bình thường màu vàng nhưng thực chất lại là một tượng đài dành cho từng công dân Iraq mà đã chết trong cuộc xâm chiếm của Mỹ.
"Tập giấy" là một hành động mang tính phản kháng và tưởng nhớ ẩn mình dưới dạng một tờ giấy bình thường.
Những dòng kẻ của tờ giấy này, khi được phóng to, sẽ cho thấy những dòng chữ được in siêu vi ghi lại thông tin, tên, ngày và địa điểm của một người Iraq đã chết.
Vậy là, trong suốt 5 năm qua, tôi đã thu gom nhiều tờ thế này, hàng tấn, và tuồn chúng vào nguồn cung của Mỹ và chính phủ Mỹ
(Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Các bạn cũng biết rằng đây không là nơi tiết lộ cách làm chứ nhỉ?
(Tiếng cười) Thêm đó, tôi còn gặp gỡ với những thành viên và cựu thành viên của Liên Hiệp Willing, những người đã hỗ trợ cuộc xâm chiếm.
Và, mỗi khi có thể, tôi đến gặp một người một lần, và chia sẻ dự án này.
Vào mùa hè năm ngoái, tôi có dịp được gặp cựu Chưởng Lý Mỹ, và tác giả của cuốn Torture Memo - Alberto Gonzales
(Video) Matt Kenyon: Tôi đưa cái này cho ông nhé?
Một tờ giấy đặc biệt
Nó thật ra là một phần của một dự án.
A.Gonzales: Đây có phải là một tờ giấy đặc biệt?
MK: Đúng vậy, ông sẽ không tin đâu, nhưng nó nằm trong tập hợp Bảo Tàng Nghệ Thuật Hiện Đại - tôi là một nghệ sĩ
Và tất cả những dòng kẻ của tờ giấy này thật ra AG: Chúng sẽ biến mất?
MK: Không, chúng là những dòng chữ siêu nhỏ chứa tên của những người dân Iraq đã chết trong cuộc chiến tại Iraq
AG. À, được thôi.
AG: Cảm ơn. MK: Cảm ơn.
(Tiếng cười) Cách ông ta nói "cảm ơn" thật sự làm tôi rùng mình.
(Tiếng cười) Được rồi, bây giờ tôi muốn mỗi người trong số các bạn nhìn xuống dưới ghế.
Có một phong bì.
Hãy mở nó ra.
Tờ giấy mà bạn đang giữ trong tay chứa thông tin của tất cả những người dân Iraq đã chết trong cuộc chiến.
Tôi muốn các bạn dùng tờ giấy này và viết tên của một thành viên Chính Phủ
Các bạn có thể giúp tôi tuồn số lượng người chết vào trong văn khố chính phủ.
Vì mỗi lá thư gửi đến chính phủ, và chúng xuyên suốt cả thế giới, dĩ nhiên -- mỗi lá thư sẽ được lưu trữ và ghi chép lại.
Chúng ta có thể đặt chúng vào các hòm thư và gửi đến những người có thầm quyền.
Mọi thứ được gửi đi cuối cùng sẽ trở thành một phần trong văn khố chính phủ, hồ sơ lịch sử của chung chúng ta.
Cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay) Tom Rielly: Hãy nói cho tôi biết Matt, làm thế nào mà ý tưởng "Tập giấy" này đã đến với bạn?
Matt Kenyon: Tôi vừa hoàn thành một dự án đối mặt với vấn đề chiến tranh của chính phủ Mỹ và nó là một cái băng tang đen với tên gọi "Công cụ Đồng Cảm Ứng tác" nó đã tích lũy, trong thời gian thực, tên, quân hàm, nguyên nhân chết và địa điểm của những quân nhân Mỹ đã chết ở nước ngoài, và mỗi lần Bộ Quốc Phòng hoặc CENTCOM phát hành dữ liệu của họ, chúng như đâm vào tay của tôi.
Vậy nên, tôi trở nên ý thức rằng có một cảnh tượng tương tự đã xảy ra với những người đang chết ở ngoài kia, nhưng hoàn toàn không tương quan về mặt số lượng - con số tử vong của những người bình thường.
TR: Cảm ơn rất nhiều.
MK: Cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
70,000 năm trước, tổ tiên chúng ta là những động vật không nổi bật.
Điều quan trọng nhất về những người tiền sử là họ không quan trọng.
Tầm ảnh hưởng của họ đối với thế giới không lớn hơn của con sứa hay của đom đóm hay chim gõ kiến là bao.
Trái lại với thời nay, chúng ta kiểm soát hành tinh này.
Và câu hỏi ở đây là: Làm thế nào chúng ta đã đi từ đó cho đến đây?
Làm thế nào chúng ta từ những con khỉ không có gì nổi bật, quanh quẩn một góc ở Châu Phi, trở thành những kẻ thống trị Trái Đất?
Thông thường, ta tìm sự khác biệt giữa ta và các loài động vật khác trên một mức độ cá nhân.
Chúng ta muốn tin rằng -- Tôi muốn tin rằng -- có một điều gì đó đặc biệt về tôi, về cơ thể tôi, về trí não tôi, làm tôi siêu việt hơn rất nhiều so với con chó hay con lợn, hay con tinh tinh.
Nhưng sự thật là, trên mức độ cá nhân, đáng xấu hổ thay tôi giống một con tinh tinh.
Và nếu bạn bắt tôi và con tinh tinh rồi đặt chúng tôi trên hòn đảo vắng, và chúng tôi phải đấu tranh cho sự sống còn để xem ai sống sót tốt hơn, tôi sẽ đặt cược vào con tinh tinh, chứ không phải bản thân tôi.
Và đây không phải là điều gì sai đối với cá nhân tôi.
Tôi đoán nếu họ có lấy ai trong các bạn đi nữa, và đặt bạn một mình với con tinh tinh ở hòn đảo nào đó, con tinh tinh sẽ làm tốt hơn nhiều.
Điểm khác biệt thực sự giữa con người và loài động vật khác không phải ở mức độ cá nhân; nó ở mức độ tập thể.
Con người điều khiển hành tinh bởi vì ta là loài động vật duy nhất có thể hợp tác một cách linh hoạt và với một số lượng lớn.
Có một số loài động vật khác như các loại côn trùng sống theo đàn, ong, kiến -- có thể cộng tác với số lượng lớn, nhưng chúng không cộng tác linh hoạt.
Sự hợp tác của chúng rất cứng nhắc.
Về cơ bản một tổ ong chỉ có thể hoạt động theo một cách.
Và nếu có một cơ hội mới hoặc một mối nguy hiểm mới, những con ong không thể tái tạo lại tổ chức xã hội qua một đêm.
Ví dụ, chúng không thể hành hình nữ hoàng và thiết lập một nền cộng hòa của ong, hoặc một chế độ độc tài cộng sản của ong thợ.
Động vật khác như các loài có vú theo đàn chó sói, voi, cá heo, tinh tinh -- chúng có thể hợp tác một cách linh hoạt hơn, nhưng chúng chỉ có thể làm như vậy với một số lượng nhỏ, vì sự cộng tác giữa những con tinh tinh dựa trên mức độ thân thiết giữa con này đối với những con khác
Tôi là tinh tinh và bạn là tinh tinh, và tôi muốn hợp tác với bạn.
Tôi cần phải thật biết về bạn.
Bạn là loài tinh tinh nào?
Bạn là tinh tinh tốt?
Bạn là tinh tinh xấu?
Bạn có đáng tin cậy không?
Nếu tôi không biết bạn, sao tôi có thể hợp tác với bạn?
Loài động vật duy nhất có khả năng kết hợp cả hai khả năng với nhau và có thể hợp tác vừa linh hoạt vừa với một số lượng lớn Là chúng ta, Homo sapiens.
Một chọi một, hay thậm chí 10 chọi 10 loài tinh tinh có thể mạnh hơn chúng ta.
Nhưng, nếu bạn thử để 1000 người đấu với 1000 con tinh tinh, con người sẽ chiến thắng dễ dàng, với một lý do đơn giản rằng 1000 con tinh tinh không thể hợp tác tí nào cả.
Và nếu bây giờ bạn thử nhồi 100,000 con tinh tinh vào đường Oxford hay vào sân vận động Wembley, hay quảng trường Tienanmen hay thành Vatican, bạn chỉ được sự hỗn loạn, hoàn toàn hỗn loạn.
Chỉ cần tưởng tượng Sân vận động Wembley với 100.000 loài tinh tinh.
Thật là điên rồ.
Trái lại, hàng chục ngàn thường người tập trung tại chỗ đó và cái ta nhận được thường không phải là sự hỗn loạn.
Cái ta nhận được là một mạng lưới hợp tác rất phức tạp và hiệu quả.
Tất cả những thành tựu to lớn của nhân loại trong suốt lịch sử, cho dù đó là việc xây dựng các kim tự tháp hoặc bay tới mặt trăng, đều không dựa trên năng lực cá nhân, mà dựa trên khả năng hợp tác linh hoạt với số lượng lớn.
Thậm chí hãy nghĩ về bài diễn thuyết của tôi ngay bây giờ: Tôi đang đứng ở đây, trước khoảng 300 hay 400 khán giả, phần lớn các bạn là những người hoàn toàn lạ với tôi.
Tương tự, tôi không thật sự biết hết tất cả những người đã tổ chức và thu xếp sự kiện này.
Tôi không biết phi công và các thành viên phi hành đoàn của máy bay đã đưa tôi qua đây hôm qua, đến London.
Tôi không biết người đã sáng chế và sản xuất cái micrô và những cái máy quay này thứ đang ghi lại điều tôi đang nói
Tôi không biết người đã viết tất cả những cuốn sách và bài báo mà tôi đọc để chuẩn bị cho bài nói này.
Và tôi chắc chắn không biết tất cả những người có thể đang xem bài diễn thuyết này qua mạng, một nơi nào đó ở Buenos Aires hay ở New Delhi.
Tuy nhiên, mặc dù chúng ta không biết nhau, ta vẫn có thể làm việc với nhau để tạo sự trao đổi ý tưởng toàn cầu.
Đây là một điều mà tinh tinh không thể làm.
Chúng tất nhiên có giao tiếp, nhưng bạn không thể bắt con tinh tinh đi đến một đàn tinh tinh lạ nào đó để nói cho chúng về những trái chuối hay những con voi, hay bất kì thứ nào mà làm những con kia hứng thú.
Sự hợp tác thì tất nhiên không phải lúc nào cũng tốt; tất cả những điều khủng khiếp con người đã và đang làm trong suốt lịch sử -- và chúng ta đã làm một số chuyện rất tồi tệ -- tất cả những điều đó đều dựa trên sự hợp tác với quy mô lớn.
Nhà tù là một hệ thống có hợp tác; lò mổ là một hệ thống có hợp tác; trại tập trung là một hệ thống có hợp tác.
Tinh tinh không có lò mổ và các nhà tù và trại tập trung.
Bây giờ giả sử tôi thuyết phục được bạn rằng, ta điều khiển thế giới vì ta hợp tác linh hoạt được với số lượng lớn
Câu hỏi tiếp theo ngay lập tức nảy sinh trong tâm trí của một người nghe tò mò là: Chính xác thì làm sao ta làm điều đó?
Điều gì chỉ cho phép chúng ta, trong tất cả động vật, hợp tác như vậy?
Câu trả lời là trí tưởng tượng của chúng ta.
Chúng ta có thể hợp tác linh hoạt với vô số người lạ, bởi vì chỉ chúng ta, trong số tất cả động vật trên hành tinh, có thể tạo ra và tin vào các điều hư cấu, các câu chuyện hư cấu.
Và miễn là mọi người cùng tin một điều hư cấu, thì mọi người đều tuân thủ và cùng tuân theo những luật lệ, những quy tắc, những tiêu chuẩn.
Những loài động vật khác sử dụng hệ thống giao tiếp của chúng chỉ để miêu tả hiện thực.
Một con tinh tinh có thể nói, "Kìa! Có một con sư tử, hãy chạy đi!"
Hay "Nhìn kìa! Có một cây chuối đằng kia!
Hãy tới đó và lấy chuối!" Con người trái lại sử dụng ngôn ngữ không đơn thuần để miêu tả thực tại, mà còn để tạo ra những thực tế mới, những thực tế hư cấu.
Một người có thể nói, "Nhìn kìa, có một vị thần trên những đám mây!
Và nếu bạn không làm thứ tôi yêu cầu, khi bạn chết, Chúa sẽ trừng phạt bạn và đày bạn xuống địa ngục. "
Và nếu tất cả các bạn đều tin vào câu chuyện tôi mới nghĩ ra này, thì bạn sẽ làm theo những quy tắc và luật lệ và tiêu chuẩn, và bạn có thể hợp tác
Có một thứ chỉ có con người mới làm được
Bạn không bao giờ có thể thuyết phục con tinh tinh đưa bạn trái chuối bằng cách hứa là, " sau khi chết, mày sẽ lên thiên đàng tinh tinh ..."
(Tiếng cười) "và mày sẽ được rất nhiều chuối cho những việc tốt.
Giờ đưa tao trái chuối đi"
Sẽ không có con tinh tinh nào tin vào chuyện như vậy
Chỉ có con người tin vào những chuyện như vậy, đó là lý do ta điều khiển thế giới, trong khi tinh tinh bị nhốt trong vườn thú và phòng thí nghiệm nghiên cứu.
Bây giờ có lẽ bạn thấy chấp nhận được rằng đúng, trong lĩnh vực tôn giáo con người hợp tác khi cùng tin vào những điều hư cấu.
Hàng triệu người đến với nhau để xây dựng một nhà thờ hoặc một thánh đường Hồi giáo hay đấu trong cuộc thập tự chinh hay thánh chiến vì họ tin vào những chuyện tương tự về Chúa và thiên đàng và địa ngục.
Nhưng điều tôi muốn nhấn mạnh là chính cơ chế đó làm nền tảng cho các hình thức hợp tác quy mô lớn khác của con người, không chỉ trong lĩnh vực tôn giáo;
Lấy lĩnh vực pháp lý làm ví dụ.
Hầu hết các hệ thống pháp luật trên thế giới hiện nay dựa trên nhân quyền
Nhưng nhân quyền là gì?
Nhân quyền giống như Chúa và thiên đàng chỉ là một câu chuyện mà ta nghĩ ra.
Chúng không phải là một thực tế khách quan; chúng không phải là một số tác dụng sinh học về homo sapiens.
Lấy một con người, phẫu thuật anh ta, nhìn vào trong bạn sẽ tìm thấy tim, thận, các tế bào thần kinh, nội tiết tố, DNA, nhưng bạn sẽ không thấy quyền nào.
Nơi duy nhất bạn tìm thấy quyền lợi là trong những câu chuyện chúng ta đã nghĩ ra và truyền khắp thế giới trong vài thế kỉ gần đây.
Chúng có thể là những câu chuyện tích cực, những câu chuyện rất tốt, nhưng chúng vẫn chỉ là những câu chuyện hư cấu mà chúng ta đã nghĩ ra.
Điều này cũng đúng trong lĩnh vực chính trị.
Yếu tố quan trọng nhất trong nền chính trị hiện đại là các quốc gia và dân tộc.
Các quốc gia và dân tộc là gì?
Chúng không phải là một sự vật khách quan.
Một ngọn núi là một sự vật khách quan.
Bạn có thể nhìn thấy, bạn có thể chạm, bạn có thể từng ngửi thấy nó.
Nhưng một quốc gia hay một dân tộc, như Israel hay Iran hay Pháp hay Đức, đây chỉ là một câu chuyện mà chúng ta đã sáng tạo ra và trở nên gắn bó rất mật thiết.
Điều này cũng đúng trong lĩnh vực kinh tế.
Các nhân tố quan trọng nhất hiện nay trong nền kinh tế toàn cầu là các công ty và tập toàn.
Nhiều người trong số các bạn hôm nay, có lẽ, làm việc cho một tập đoàn, như Google hay Toyota hay McDonald.
Những thứ này chính xác là gì?
Chúng là thứ mà các luật sư gọi là những điều hư cấu pháp lý.
Chúng là những câu chuyện đã được sáng tạo và duy trì bởi những pháp sư hùng mạnh mà chúng ta gọi là luật sư.
(Tiếng cười) Và các tập đoàn làm gì cả ngày?
Phần lớn thời gian họ cố gắng kiếm tiền.
Tuy nhiên, tiền là gì?
Một lần nữa, tiền không phải là một sự vật khách quan; nó không có giá trị khách quan.
Lấy tờ giấy màu xanh lá cây này, tờ tiền dollar làm ví dụ.
Hãy nhìn nó -- nó không có giá trị.
Bạn không thể ăn nó, bạn không thể uống nó, bạn không thể mặc nó.
Nhưng những người kể chuyện bậc thầy này đã đến -- những chủ ngân hàng lớn, những bộ trưởng tài chính, những thủ tướng, và họ kể cho ta một câu chuyện rất thuyết phục: "Thấy mảnh giấy màu xanh chứ?
Nó thực sự đáng giá 10 trái chuối."
Nếu tôi tin điều đó và bạn tin điều đó và mọi người tin điều đó, nó thực sự có tác dụng.
Tôi có thể cầm tờ giấy vô dụng này, đi tới siêu thị, đưa nó cho một người hoàn toàn lạ mà tôi chưa từng gặp bao giờ, và đổi lại nhận được chuối thật mà tôi thực sự có thể ăn.
Đây thật sự là điều tuyệt vời.
Tinh tinh tất nhiên trao đổi: "Vâng, mày cho tao quả dừa, tao sẽ cho mày quả chuối."
Chuyện đó có thể được.
Nhưng, mày đưa cho tao một mảnh giấy vô dụng và mày muốn tao đưa mày trái chuối?
Đừng có mơ!
(Tiếng cười) Thật ra tiền bạc là câu chuyện thành công nhất đã được sáng tạo và được con người truyền kể, vì đó là câu chuyện duy nhất mà tất cả mọi người đều tin.
Không phải ai cũng tin vào Thiên Chúa, không phải ai cũng tin vào nhân quyền, không phải ai cũng tin vào chủ nghĩa dân tộc, nhưng ai cũng tin vào tiền, và tin vào tờ dollar.
Thậm chí lấy ví dụ Osama Bin Laden.
Ông ta căm ghét chính trị Mỹ và tôn giáo Mỹ và văn hóa Mỹ, nhưng ông ta không có phản đối nào với dollar Mỹ.
Ông ta chậm chí rất thích chúng.
(Tiếng cười) Tổng kết lại: Con người chúng ta kiểm soát thế giới vì chúng ta đang sống trong một thực tế kép.
Tất cả các động vật khác sống trong một thực tại khách quan.
Thực tế của chúng bao gồm của các thực thể khách quan, như những dòng sông và cây cối và những con sư tử và những con voi.
Con người chúng ta, chúng ta cũng sống trong một thực tại khách quan.
Trong thế giới của chúng ta cũng vậy, có sông và cây cối và sư tử và voi.
Nhưng qua nhiều thế kỷ, chúng tôi đã xây dựng trên thực tế khách quan này một lớp thực tế hư cấu nữa. một thực tế cấu tạo bởi những thực thể hư cấu, như các quốc gia, như những vị thần, như tiền bạc, như các tập đoàn.
Và điều tuyệt vời là khi lịch sử diễn ra, sự thực hư cấu này đã càng trở nên mạnh mẽ hơn để ngày hôm nay, lực lượng mạnh mẽ nhất trên thế giới chính là những thực thể hư cấu.
Ngày nay, sự tồn tại của sông và cây cối và sư tử và voi phụ thuộc vào các quyết định và mong muốn của các thực thể hư cấu, như Hoa Kỳ, như Google, như Ngân hàng Thế giới - những thực thể mà chỉ tồn tại trong trí tưởng tượng của chúng ta.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) B.Giussani: Yuval, bạn có một cuốn sách mới ra.
Sau Sapiens, bạn đã viết cuốn khác, và nó đã ra bản Do Thái, nhưng chưa được dịch sang
Yuval N.Harari: Tôi đang làm bản dịch mà chúng ta đang nói.
BG: Trong cuốn sách, nếu tôi hiểu nó chính xác bạn cho rằng những đột phá đáng kinh ngạc rằng chúng ta đang trải qua ngay bây giờ không chỉ có khả năng làm cuộc sống ta tốt hơn, mà chúng còn tạo ra, tôi trích dẫn nhé, "các giai cấp và mâu thuẫn giai cấp mới giống điều cách mạng công nghiệp đã làm"
Bạn nói thêm đi!
YNH: Vâng. Trong cách mạng công nghiệp, chúng ta đã thấy sự tạo thành tầng lớp giai cấp vô sản thành thị mới.
Và phần lớn lịch sử chính trị và xã hội của 200 năm qua có liên quan tới điều phải làm với tầng lớp này, và những vấn đề và cơ hội mới.
Bây giờ, chúng ta thấy việc tạo ra một giai cấp lớn những con người vô dụng.
(Tiếng cười) Khi máy tính càng trở nên tốt hơn trong càng nhiều lĩnh vực, có một khả năng lớn là máy tính sẽ làm tốt hơn chúng ta trong hầu hết công việc và sẽ khiến con người ta trở nên dư thừa.
Và sau đó câu hỏi chính trị và kinh tế lớn của thế kỉ 21 sẽ là, "Chúng ta cần con người làm gì?" hoặc ít nhất, "Chúng ta cần thật nhiều con người làm gì?"
BG: Bạn có câu trả lời trong cuốn sách chứ?
YNH: Hiện nay, dự đoán tốt nhất của chúng tôi là để giữ chúng hạnh phúc bằng thuốc phiện và đồ chơi điện tử
(Tiếng cười) nhưng điều này nghe không giống một tương lai rất hấp dẫn.
BG: Ok, vậy cơ bản bạn đang nói trong cuốn sách và bây giờ, cho tất cả các thảo luận về bằng chứng ngày càng nhiều về sự bất bình đẳng kinh tế lớn, chúng ta chỉ đang ở giai đoạn đầu của quá trình này?
Đây không phải là tiên tri. nó là nhìn thấy tất cả các khả năng trước chúng ta.
Một khả năng là sự sáng tạo này của một giai cấp người vô dụng lớn.
Một khả năng khác là sự phân chia của loài người thành các cấp sinh vật khác nhau, với những người giàu có được nâng cấp thành thần thánh ảo, và những người nghèo bị giáng xuống mức độ của những người vô dụng.
Tôi thấy sẽ có một TED talk nữa trong một hay hai năm tới
Cảm ơn, Yuval, vì đã đến đây.
YNH: Xin cảm ơn!
Hãy tưởng tượng một nơi hàng xóm chào con của bạn bằng tên; một nơi có cảnh sắc tráng lệ; một nơi mà bạn chỉ cần lái xe trong vòng 20 phút là có thể thả chiếc thuyền buồm của mình xuống nước rồi.
Đó là một nơi thật hấp dẫn phải không?
Tôi không sống ở đó.
(Khán giả cười) Nhưng tôi đã làm một chuyến hành trình dài 27,000 dặm trong 2 năm, tới các hạt phát triển nhanh nhất và có nhiều người da trắng nhất ở Mỹ.
Whitopia là gì?
Tôi định nghĩa Whitopia theo 3 cách: Thứ nhất, Whitopia có tỉ lệ tăng dân số ít nhất 6% từ năm 2000
Thứ hai, phát triển kinh tế phần lớn đến từ dân nhập cư da trắng.
Và thứ ba, Whitopia có một sự quyến rũ không thể miêu tả bằng lời, cảnh quan đẹp đẽ và không khí dễ chịu, một nét đặc biệt khó lí giải.
(Khán giả cười) Để hiểu được tại sao và bằng cách nào những Whitopia tồn tại, tôi đã sống hòa mình vào ba Whitopia, mỗi nơi trong vòng vài tháng: đầu tiên, thành phố St. George, bang Utah; thứ hai, thành phố Coeur d'Alene, bang Idaho; và thứ ba, hạt Forsyth, bang Georgia.
Điểm dừng đầu tiên, St. Geogre -- một thành phố xinh đẹp với phong cảnh vùng đất đỏ.
Vào những năm 1850, Brigham Young đưa nhiều gia đình tới St.Geogre để trồng cây bông vải do khí hậu nóng và khô .
Do đó nó được gọi là "Miền Nam" của Utah, và cái tên gắn bó tới tận hôm nay.
Tôi tiếp cận mỗi Whitopia như một nhà nhân chủng học.
Tôi đã tìm hiểu chi tiết về tất cả nhà môi giới quyền lực trong từng cộng đồng, những người tôi cần gặp, những nơi tôi cần tới, và tôi đã hăng hái hòa nhập vào những cộng đồng này.
Tôi tới các cuộc họp của hội đồng quy hoạch đô thị. Tôi tới các câu lạc bộ của đảng Cộng Hòa và của đảng Dân Chủ.
Tôi tới những buổi đánh bài poker đêm.
Tại St. George, tôi thuê một ngôi nhà ở Entrada, một trong những cộng đồng khép kín có sức ảnh hưởng nhất của thành phố.
Không hề có khách sạn Motel 6 hay Howard Johnsons cho tôi.
Tôi sống ở Whitopia như 1 cư dân, không phải như một khách vãng lai.
Tôi đã tự thuê nhà này qua điện thoại
(Khán giả cười) Golf là một biểu tượng hoàn hảo, đầy hấp dẫn của Whitopia
Khi tôi bắt đầu chuyến đi, tôi hầu như chưa bao giờ cầm cây gậy đánh golf.
Đến khi tôi rời đi, tôi chơi golf ít nhất ba lần một tuần.
(Khán giả cười) Golf giúp người ta gắn kết.
Một số bài phỏng vấn hữu ích nhất tôi thực hiện trong chuyến đi
là ở trên các sân golf. Ví dụ, một nhà đầu tư mạo hiểm đã mời tôi đến chơi golf tại câu lạc bộ tư nhân của ông ấy, nơi không hề có thành viên thiểu số.
Tôi còn đi câu nữa.
(Khán giả cười) Bởi vì tôi chưa bao giờ câu cá, anh bạn này đã phải dạy cho tôi làm thế nào để quăng dây và nên dùng mồi nào.
Tôi cũng chơi bài poker mỗi cuối tuần.
Đây là trò Texas Hold 'em với 10 đô la tiền đặt.
Các tay chơi bài cùng tôi có thể bốc phét về con bài họ rút, nhưng họ không nói dối về quan niệm xã hội của mình.
Nhiều cuộc chuyện trò chân thật, hóm hỉnh nhất tôi có được trong suốt chuyến đi là ở trên bàn poker.
Tôi là một người rất hăng hái giải trí cho mọi người
Tôi thích nấu ăn, tôi đã tổ chức nhiều bữa tiệc tối, và đổi lại mọi người mời tôi đến những bữa tiệc tối của họ, và những bữa tiệc nướng, và những bữa tiệc hồ bơi, và những bữa tiệc sinh nhật.
Nhưng không phải mọi việc lúc nào cũng vui vẻ.
Vấn đề nhập cư hóa ra lại rất được nhạy cảm ở Whitopia này.
Hội đồng Công dân St. George về Nhập cư Bất hợp pháp thường xuyên tổ chức nhiều cuộc biểu tình mạnh mẽ chống lại việc nhập cư. và do đó tôi rút ra được rằng việc này sẽ trở thành một chủ đề nóng bỏng đến mức nào.
Nó là sự dự báo , và đã trở thành sự thật.
Điểm đến kế tiếp: Almost Heaven, một căn nhà nhỏ tôi thuê cho mình ở Coeur d'Alene, tại vùng cán xoong North Idaho xinh đẹp.
Tôi thuê nơi này cho bản thân, cũng qua điện thoại.
(Khán giả cười) Quyển sách "Một nghìn nơi để đến trước khi chết" có liệt kê Coeur d'Alene Nơi đây là thiên đường tuyệt đẹp dành cho những người đi săn bắn, chèo thuyền và câu cá.
Kĩ năng chơi golf đang tiến bộ của tôi trở nên có ích ở Coeur d'Alene.
Tôi đã chơi golf với những cảnh sát Los Angeles về hưu.
Năm 1993, khoảng 11,000 gia đình và cảnh sát đã lẩn tránh khỏi Los Angeles sau cuộc bạo động sắc tộc tại đây, để đến North Idaho, và họ đã xây dựng một cộng đồng không bản địa tại đây.
Nếu xét sự bảo thủ của những cảnh sát này, thì không có gì ngạc nhiên khi North Idaho có văn hóa sử dụng súng phát triển.
Trên thực tế,người ta cho rằng North Idaho có nhiều người buôn bán súng hơn trạm xăng dầu.
Vậy thì một người dân phải làm gì để hòa nhập?
Tôi đã đến câu lạc bộ bắn súng.
Khi tôi thuê một khẩu súng, anh chàng đứng ở quầy vẫn rất vui vẻ và ân cần, đến khi tôi cho anh ta xem bằng lái xe từ thành phố New York của tôi.
Đó là lúc thì anh ta trở nên lo lắng.
Tôi không bắn tệ như mình đã nghĩ.
Điều tôi nhận ra ở North Idaho là sự cảnh giác cao độ đến mức kì lạ bao trùm cả cộng đồng, khi mà có quá nhiều cảnh sát và súng khắp nơi.
Ở North Idaho, trên chiếc xe bán tải màu đỏ của mình, tôi có giữ một quyển sổ ghi chép.
Và trong quyển sổ đó, tôi đã đếm được nhiều lá cờ của Liên minh miền Nam hơn số người da đen.
Ở North Idaho, tôi bắt gặp cờ của Liên minh miền Nam trên móc chìa khóa, trên bộ phụ tùng điện thoại và trên xe ô tô.
Cách căn nhà nhỏ khuất bên hồ của tôi khoảng 7 phút lái xe là khu phức hợp của Aryan Nations, tổ chức của những người ủng hộ thuyết người da trắng thượng đẳng
America's Promise Ministries, bộ phận tôn giáo của Aryan Nations, tình cờ có tổ chức 3 ngày chiêu đãi trong thời gian tôi ở đó.
Và tôi quyết định sẽ không mời mà đến.
(Khán giả cười) Tôi là phóng viên duy nhất không thuộc tổ chức Aryan mà tôi biết
từng làm một việc như thế. Trong số những chi tiết đáng nhớ của ngày chiêu đãi đó ...
(Khán giả cười) là khi Abe, một thành viên Aryan, len lén đi đến gần tôi.
Anh ta vỗ đầu gối tôi, và nói:"Này Rich, tôi chỉ muốn anh biết một điều.
Chúng tôi không phải những người da trắng thượng đẳng.
Chúng tôi là những người da trắng li khai. Chúng tôi không nghĩ mình tốt hơn các anh, chúng tôi chỉ không muốn ở gần các anh."
(Khán giả cười) Thực chất, đa phần người da trắng ở các Whitopia không phải là người da trắng thượng đẳng hay người da trắng li khai gì cả, trên thực tế, họ không sống ở đó vì bất kì lí do sắc tộc cụ thể nào cả.
Đúng hơn, họ di cư đến những nơi đó vì sự thân thiện, thoải mái, an ninh, an toàn những yếu tố họ ngầm định gắn với bản thân màu da trắng.
Điểm dừng tiếp theo là Georgia.
Tại Georgia, tôi ở tại một vùng rìa ngoài cùng phía bắc Atlanta
Tại Utah, tôi tìm thấy bài poker. Tại Idaho, tôi tìm thấy súng. Tại Georgia, tôi tìm thấy Chúa.
(Khán giả cười) Tôi hòa mình vào cuộc sống ở Whitopia này bằng cách hoạt động tích cực tại First Redeemer Church, một đại giáo đoàn lớn đến mức nó có xe golf để chuyên chở các con chiên đến nhiều bãi đỗ xe trong khuôn viên.
Tôi năng nổ trong hội thanh niên.
Và đối với cá nhân tôi, tôi cảm thấy thoải mái ở Whitopia này hơn ở Colorado, hoặc ở Idaho, hoặc thậm chí ở ngoại ô Boston.
Bởi vì, ở đây, tại Georgia, người da trắng và da đen từ xưa đã quen thuộc với nhau
Tôi ít "ngoại nhập" hơn ở Whitopia này.
(Khán giả cười) Nhưng tất cả điều này nói lên điều gì?
Giấc mơ Whitopia, sự di cư về Whitopia là một hiện tượng "đẩy-kéo", với đầy những yếu tố "đẩy" đáng báo động, và những yếu tố "kéo" rất cám dỗ và Whitopia vận hành ở cấp độ định kiến có ý thức và vô ý thức.
Người ta không nhất thiết sống ở Whitopia vì những lí do phân biệt chủng tộc, mặc dù việc đó tạo ra những hậu quả mang tính chất phân biệt chủng tộc.
Nhiều người dân Whitopia cảm thấy bị "đẩy" ra xa bởi người nhập cư bất hợp pháp, việc lạm dụng phúc lợi xã hội, những nhóm người thiểu số, mật độ dân số dày đặc, những trường học đông đúc.
Nhiều người dân Whitopia cảm thấy bị "kéo" bởi lợi ích, tự do, và sức cuốn hút của sự riêng tư, nơi chốn riêng tư, con người riêng tư, đồ vật riêng tư.
Và tôi học được từ Whitopia một đất nước có thể tồn tại sự phân biệt chủng tộc dù không có người phân biệt chủng tộc.
Nhiều người bạn thành thị hào phóng, tự mãn của tôi đã không thể tin được tôi sẽ thực hiện một chuyến đi như thế.
Thực ra, nhiều người Mỹ da trắng rất hòa nhã và tốt bụng.
Những mối quan hệ giữa các sắc tộc với nhau, cách chúng ta đối xử nhau giữa con người với con người, đã được cải thiện rất nhiều so với thế hệ của cha mẹ tôi.
Bạn có thể tưởng tượng nổi việc tôi đến các Whitopia 40 năm trước không?
Đó thật sự sẽ là một chuyến đi !
(Khán giả cười) Tuy nhiên, một số điều vẫn không hề thay đổi.
Nước Mỹ ngày nay vẫn bị chia rẽ về mặt phân bố dân cư và trình độ dân trí hệt như chính nó năm 1970.
Là những người Mỹ, chúng ta thường tìm cách để nấu ăn cho nhau, nhảy múa với nhau, tổ chức tiệc tùng với nhau, nhưng tại sao những điều đó không thể trở thành cách chúng ta đối xử nhau giữa các cộng đồng?
Có một sự trớ trêu đến đau lòng, cách chúng ta đã tiến bộ với tư cách những cá nhân, nhưng đã thụt lùi với tư cách những cộng đồng.
Một trong những quan điểm của những cư dân Whitopia thật sự khiến tôi suy nghĩ là một câu thành ngữ: "Một người da đen làm một vị khách dùng bữa tối vui tính, 50 người da đen làm một khu ổ chuột."
Chuyến đi đến các Whitopia của tôi được minh họa bởi bối cảnh của năm 2042.
Đến năm 2042, người da trắng sẽ không còn chiếm đa số tại Mỹ.
Nếu như vậy, liệu sẽ có thêm nhiều Whitopia?
Qua việc xem xét điều này, mối nguy của Whitopia nằm ở chỗ chúng ta càng bị chia rẽ nhiều, chúng ta càng ít nhìn nhận và đối mặt với thành kiến có ý thức và vô ý thức.
Tôi đã mạo hiểm thực hiện chuyến đi dài 27,000 dặm đường trong 2 năm, để tìm hiểu tại sao người da trắng đang di dân, đến đâu và như thế nào, nhưng tôi đã không mong đợi sẽ có được nhiều niềm vui như thế.
(Khán giả cười) Tôi không mong đợi sẽ học được nhiều điều về bản thân như vậy.
Tôi không trông mong mình sẽ sống trong một Whitopia hay một Blacktopia.
Nhưng tôi vẫn dự định sẽ chơi golf mọi lúc có thể.
(Khán giả cười) Và tôi chỉ cần để những khẩu súng và những đại giáo đoàn ở lại các Whitopia.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Hai người phụ nữ Kenya này là bạn thân ở hai làng láng giềng nhưng họ không nhìn thấy nhau trong 10 năm bởi cả hai đã bị mù từ căn bệnh đục nhãn cầu mà có thể chữa khỏi.
Họ đã không nhận thấy họ đã ngồi cùng nhau hàng giờ khi chúng tôi yêu cầu họ phẫu thuật ở bệnh viện gần nhất.
Mama Jane, ngồi bên phải, nói với tôi lo sợ lớn nhất của bà là bà có thể gây hại cho đứa cháu nội dù bà chưa bao giờ nhìn được nó bởi vì bà không thể nhìn thấy những thứ bà nấu cho cháu mình.
Tay bà đầy vết bỏng trong khi nấu ăn và bà đã đau khổ rằng bà đang cướp mất tuổi thơ của đứa cháu sáu tuổi bởi vì nó là đôi mắt của bà.
Sự mù lòa của bà sẽ di truyền cho con cháu.
Cháu bà không thể đi học hoặc thoát khỏi nghèo đói.
Tất cả điều này, mặc dù có những giải pháp tiết kiệm chi phí,
phẫu thuật nhãn cầu có thể hoàn thành chưa đến mười phút chỉ với 100 đô la,
bốn trong số năm người mù có thể được chữa thuốc và các biện pháp điều trị đã sẵn có.
May mắn cho Mama Jane và bạn bà ấy, có một người hiến tặng vì vậy chúng tôi có thể đến bệnh viện gần nhất trong vòng ba giờ.
Nhưng trong phòng đó, tôi gặp Theresa, một phụ nữ rụt rè không nhìn thẳng vào mắt tôi không bởi vì cô ấy không nhìn thấy tôi mà kích thước mộng mắt của cô ấy làm cho cô mất tự tin và mất cả vị trí trong cộng đồng.
Cô không kết hôn hoặc có con và hoàn toàn bị tẩy chay.
Tôi biết cách điều trị cho trường hợp của cô ấy nó khá đơn giản.
Nhưng chúng tôi có sự hạn chế về quỹ chỉ dành cho người bị đục nhãn cầu.
Tôi nên làm gì đây?
Bỏ lơ cô ấy?
Vợ tôi và tôi kêu gọi những quỹ hỗ trợ cho cô ấy, nhưng những trường hợp giống như Therasa là phổ biến khi mà ai đó "mắc nhầm bệnh".
"Mắc nhầm bệnh" có nghĩa là những bệnh không có quỹ hỗ trợ.
Quỹ dự phòng có thể coi như công việc hoặc từ thiện mau lẹ trên giấy nhưng nó chẳng có ý nghĩa gì khi bạn đối diện với người bệnh.
Tuy nhiên, đây là cách chúng ta chăm sóc sức khỏe cho hàng triệu người trên thế giới.
Tôi đã nghĩ về vấn đề này trong một thời gian dài.
Những điều này xảy ra với tôi khi 12 tuổi đã thay đổi hoàn toàn cuộc đời tôi.
Giáo viên của tôi nói rằng tôi nên đi kiểm tra mắt.
Tôi đã trì hoãn việc đó trong nhiều năm bởi vì là một cậu con trai da nâu duy nhất ở trường, tôi đủ cảm thấy lạc lõng khi khác biệt với mọi người rồi.
Tôi hiểu rằng đi kiểm tra mắt đồng nghĩa với việc đeo kính và trông sẽ khác biệt chứ không nghĩ đến việc nhìn mọi thứ rõ ràng hơn.
Thậm chí khi bị thuyết phục đi, người đo thị lực thử một cái mắt kính hợp mắt tôi và ngạc nhiên vì sao mắt tôi lại kém như vậy.
Ông đưa tôi ra ngoài để xem những gì tôi có thể thấy.
Tôi nhớ đã nhìn lên và thấy cây có những cái lá.
Tôi chưa từng biết điều đó.
Sau tuần đó, lần đầu tiên tôi nhìn thấy những ngôi sao trên trời.
Thật vi diệu.
Thực sự, cuộc đời tôi đã thay đổi.
Tôi từ một đứa trẻ ở trường thường bị coi là lười biếng và không chú ý tập trung bỗng nhiên trở thành một đứa trẻ may mắn và tiềm năng.
Nhưng tôi sớm nhận ra rằng may mắn không đến với tất cả mọi người.
Một mùa hè, ở Ai Cập nơi bố mẹ tôi sinh sống, tôi ở cùng những đứa trẻ trông giống mình nhưng lại vô cùng khác biệt.
Sự may mắn chính là điều khác biệt.
Sao tôi có được sống của tôi và họ lại có sống cuộc sống như vậy?
Tôi không thể hiểu được.
Sao có thể-- kính mắt, thứ đã thay đổi cuộc đời tôi đã tồn tại khoảng 700 năm, vậy mà 2,5 tỉ người vẫn không thể tiếp cận chúng.
Suy nghĩ sâu xa này khiến tôi trở thành một bác sĩ, thậm chí bác sĩ phẫu thuật mắt, và năm 2012, tôi và vợ đã rời tới Kenya cố gắng làm một điều gì đó.
Chúng tôi bắt đầu thành lập phòng khám mắt ở thung lũng Great Rift , nơi chúng tôi đã gặp những người như Mama Jane và Theresa.
Chúng tôi thành lập một tổ chức mới mang tên Peek Vision một công ty xã hội hoạt động công nghệ thông minh kết nối mọi người tìm ra những người trong gia đình họ nhóm người dễ tổn thương nhưng lại bị bỏ qua và tạo ra thiết bị mới dễ dàng chẩn đoán cho họ kết nối họ tới những dịch vụ đó.
Lấy cảm hứng từ những khó khăn khi tôi còn nhỏ, chúng tôi trang bị điện thoại thông minh cho 25 giáo viên để kiểm tra học sinh trong trường họ.
Chương trình đầu tiên chúng tôi thực hiện trên 21 000 học sinh kiểm tra trong vòng chín ngày.
Một chương trình tương tự lên tới 200 000 học sinh, ở toàn bộ các nơi trong vùng.
Liền đó, chúng tôi làm tiếp sáu dự án mới ở các đất nước khác.
Nhưng bây giờ, tôi đối mặt với vấn đề tương tự tôi gặp với Theresa các quỹ từ thiện, như một tổ chức.
Mọi người muốn ủng hộ các dự án cụ thể hoặc những căn bệnh cụ thể hoặc số đông.
Nhưng nó không hoàn toàn hợp lí bởi vì cái chúng ta cần làm là xây dựng một đội ngũ tuyệt vời những người có thể tạo ra một hệ thống thay đổi cuộc sống của hàng triệu người, cho dù nhu cầu của họ là gì.
Nhưng nó đã không hoạt động theo cách đó.
Sau đó chúng tôi gặp được những người thấu hiểu bởi vì chúng tôi hiểu thách thức đó.
Cuối cùng bạn cần biết tiền của bạn sẽ đi đâu và niềm tin đó thường thể hiện thông qua các thiết bị tạo ra các kế hoạch chi tiết rất nhiều công việc bàn giấy.
Nhưng điều gì xảy ra nếu nhu cầu của người đó không phù hợp với kế hoạch được lập, và quỹ của bạn phụ thuộc vào phân bổ theo kế hoạch?
Bạn đi tới một chọn lựa: Bạn đáp ứng kế hoạch của người góp quỹ, hay bạn đáp ứng nhu cầu người bệnh?
Đây không phải lựa chọn chúng ta nên làm bởi vì cuối cùng, chúng ta chỉ có thể đáp ứng một vấn đề.
Thước đo nhân văn là cách chúng ta đối xử với những người khốn khổ quanh mình.
Hiện nay, hệ thống không hoạt động và quá nhiều người bị bỏ rơi.
Chúng tôi may mắn tìm được những người đồng hành tuyệt vời, dẫn dắt một chương trình mới ở Botswana, nơi từng đứa trẻ đang được khám và điều trị vào cuối năm 2021, toàn bộ trẻ em sẽ có cơ hội được nhìn thấy.
Nhưng mất rất nhiều thời gian.
học tập linh hoạt, tham gia với các đối tác khác nhau các doanh nghiệp, phân tích kinh tế để thuyết phục chính phủ thậm chí là đi ra nước ngoài.
Nhưng giờ đây họ đang dẫn dắt và lập quỹ này bởi chính quốc gia họ.
Nhưng chúng ta không có nguồn lực để làm điều này.
Những người thành lập quỹ mạnh thường quân cùng chúng ta và quan trọng là chúng ta được giao nhiệm vụ là tại sao chúng ta làm điều đó.
Chúng ta đồng ý với mục tiêu.
Nhưng họ đã linh động và đưa cho chúng ta quyền tự chủ làm theo cách của chúng ta để đạt được mục tiêu cho chúng ta không gian sáng tạo, tham vọng và chịu rủi ro.
Sẽ thế nào nếu toàn bộ ngành chăm sóc sức khỏe đều như vậy?
Nó có ý nghĩa thế nào với những tác nhân xã hội mà chúng ta đang muốn giải quyết?
Doanh nghiệp biết điều này.
Nhưng mất một thời gian dài, tầm nhìn tham vọng và đưa cho con người tự do sáng tạo để giải quyết thử thách lớn nhất của thế giới chúng tôi đã phá vỡ hoàn toàn ngành công nghiệp.
Hãy nhìn Amazon, Google.
Chắc chắn, chúng ta cần tham vọng giống họ nếu muốn phục vụ những người dễ tổn thương nhất trong xã hội.
Trong một vũ trụ, chúng ta thiết lập một mục tiêu, mục tiêu phát triển bền vững tuy nhiên, chúng ta chỉ mới dành nửa thời gian để đạt mục tiêu toàn cầu so với việc giải quyết xung đột, cái chủ yếu phát sinh từ sự bất bình đẳng mà chúng ta không phục vụ.
Đã đến lúc cần thay đổi
không chỉ là điều nên làm, mà còn có ý nghĩa kinh doanh.
Công việc của chúng tôi ở Botswana chỉ ra với sự đầu tư khiêm tốn nhất, nền kinh tế có thể tăng 1,3 tỉ đô trong thời gian sống của những đứa trẻ.
Đó là 150 lần lãi đầu tư.
Nhưng vấn đề là giá trị thu được trong tương lai, nhưng chúng ta cần tiền ngay lúc này để đạt được điều đó.
Hóa ra đây không phải vấn đề mới.
Các ngân hàng đã và đang làm điều đó trong hàng thế kỉ.
Gọi đơn giản là tài chính.
Nếu bạn muốn mua nhà nhưng bạn không đủ tiền để trả bây giờ những nhân viên ngân hàng nhận ra giá trị tương lai.
Mặt khác, chúng ta có thể sống trong nhà.
Nhưng nếu bạn không thể thì sao?
Nếu bạn có phải đợi đến tận khi có đủ tiền để chuyển nhà và bạn tiếp tục vô gia cư trong khi cố gắng kiếm tiền để có thể đạt được điều đó? Bạn đi một vòng luẩn quẩn, không bao giờ đến được đó
đó là tình huống tương tự như chúng tôi.
Được truyền cảm hứng từ thay đổi ở Botswana và bởi sự ủng hộ của đối tác và những người gây quỹ, chúng tôi đã cùng đến hai ngân hàng hàng đầu thế giới, các tổ chức riêng, lợi nhuận và phi lợi nhuận, các nhà sáng lập và nhà từ thiện để lập quỹ Vision Catalyst, một quỹ được tạo ra bởi sự tin tưởng.
Bây giờ nó đã sẵn sàng dành cho các tổ chức có thể phục vụ những người bị tổn thương nhất
những tổ chức đó có thể làm việc cùng nhau, hơn là tranh giành vì quỹ có giới hạn phục vụ những nhu cầu ưu tiên trong cộng đồng bất kể chúng là gì để những cá nhân bị ảnh hưởng có thể nhận sự quan tâm họ đáng được hưởng.
Và như chúng tôi đã nói nó không chỉ tạo ra sự khác biệt trong y tế và xã hội nó tạo ra lợi ích kinh tế lớn.
Lợi ích này tự bản thân nó sẽ tạo ra sự ổn định để duy trì giá trị, tạo đà cho sự phát triển và thay đổi.
Bởi vì khi chúng ta làm điều đó nhu cầu cá nhân của con người giống như tôi có thể được đáp ứng.
Và sự liên kết này có thể diễn ra trong năm nay lập một cam kết với 53 người đứng đầu chính phủ những người chịu trách nhiệm hành động hướng tới việc đạt được tiếp cận chất lượng y tế toàn diện.
Chúng tôi đã có những cam kết tuyệt vời dành 200 triệu cặp kính cho quỹ và hàng triệu đô la, vì vậy nhu cầu và động lực cá nhân của con người giống như vấn đề tôi từng có khi còn là đứa trẻ và giống như Therasa, người chỉ cần phẫu thuật đơn giản có thể được đáp ứng.
Đối với Theresa, điều đó nghĩa là cô được trở lại với xã hội, với gia đình và con cái.
Và đối với Mama Jane, không chỉ là nhìn thấy ánh sáng mà còn lấy lại hi vọng, lấy lại niềm vui và khôi phục lòng tự trọng của mình.
(nhạc) Cảm ơn.
( vỗ tay)
Trong suốt thập kỷ qua, tôi đã nghiên cứu về các nhóm vũ trang phi chính phủ: các tổ chức vũ trang như khủng bố, phiến quân hoặc dân vệ.
Tôi thu thập thông tin về công việc các nhóm này làm khi ngừng bắn
Mục đích của tôi là để hiểu rõ hơn những nhân tố bạo lực này và để nghiên cứu cách thức thúc đẩy sự chuyển tiếp từ tham gia bạo bực sang đối đầu phi bạo lực.
Tôi làm việc thực địa, trong giới chính sách và ở thư viện
Hiểu về các nhóm vũ trang phi chính phủ là chìa khóa giải quyết hầu hết các mâu thuẫn hiện tại, bởi vì chiến tranh đã thay đổi bản chất.
Nó từng là cuộc chiến giữa các nhà nước.
Không còn như thế nữa
Bây giờ nó là mâu thuẫn giữa các nhân tố nhà nước và phi nhà nước
Ví dụ, trong số 216 thỏa ước hòa bình ký kết từ 1975 đến 2011, 196 thỏa ước là giữa nhân tố nhà nước và phi nhà nước
Do đó ta cần hiểu về chúng; cần phải giao ước với chúng hoặc đánh bại chúng trong bất kỳ quá trình giải quyết mâu thuẫn nào
Vậy chúng ta phải làm thế nào?
Chúng ta cần biết điều gì làm nên hoạt động của các tổ chức này.
Ta biết chúng chiến đấu thế nào, và tại sao, nhưng không ai lưu ý những gì chúng làm khi không chiến đấu.
Tuy nhiên, tranh đấu vũ trang và chính trị phi vũ trang có tương quan.
Đó là toàn bộ của cùng một tổ chức.
Chúng ta không thể hiểu các nhóm này, nói gì đến đánh bại chúng, nếu chúng ta không có một bức tranh toàn diện.
Và các nhóm vũ trang ngày nay là những tổ chức phức tạp.
lấy Hezbollah Li-băng làm minh họa, được biết đến qua cuộc đối đầu bạo lực với Ix-ra-en.
Nhưng từ khi được thành lập vào nhưng năm đầu thập niên 80, Hezbolla đã thiết lập một đảng phái chính trị, một mạng lưới dịch vụ xã hội, và một bộ máy quân sự.
Tương tự, Pa-les-tin Hamas, được biết đến qua các vụ liều chết chống Ix-ra-en, cũng điều hành dãy Gaza từ năm 2007.
Thế nên các nhóm này làm nhiều việc hơn là chỉ bắn phá.
Chúng thực hành đa tác vụ.
Chúng thiết lập các cơ chế thông tin phức tạp - các trạm ra-đi-ô, các kênh truyền hình, trang mạng Internet và các chiến lược phương tiện xã hội.
Và trên đây, các bạn có tạp chí ISIS, in bằng tiếng Anh, được xuất bản để tuyển mộ người.
Các nhóm vũ trang cũng đầu tư vào việc gây quỹ rất quy mô - không trộm cắp, mà thiết lập nên các doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận; ví dụ như, các công ty xây dựng.
Các hoạt động này là cốt lõi,
cho phép các nhóm này gia tăng sức mạnh gia tăng quỹ cũa mình, tuyển mộ hiểu quả hơn và xây dựng được tên tuổi.
Các nhóm vũ trang còn làm nhiều việc khác: chúng tạo lập mốt ràng buộc chặt chẽ hơn với người dân bằng việc đầu tư và các dịch vụ xã hội.
Chúng xây dựng trường học, điều hành bệnh viện, thiết lập các chương trình đào tạo nghề hoặc chương trình cho vay quy mô nhỏ.
Hezbollah cung cấp tất cả các dịch vụ này và còn hơn như thế.
Các lực lương vũ trang cũng thu phục người dân thông qua việc cung cấp những dịch vụ mà nhà nước cung cấp được: an toàn và an ninh.
Sự nổi dậy ban đầu của Ta-li-băng trong đất nước bị chiến tranh giằng xé Af-ga-nis-tan, hay ngay cả sự trỗi dậy của ISIS, cũng có thể hiểu được thông qua quan sát các nỗ lực mà chúng bảo đảm an ninh cho người dân
Không may là trong các trường hợp này an ninh được cung cấp với một cái giá phải trả vô cùng đắt cho người dân.
Nhưng nhìn chung, cung cấp dịch vụ xã hội lấp đi những lỗ hổng mà chính quyền còn bỏ ngỏ, và tạo cơ hội cho các nhóm này gia tăng sức mạnh và quyền lực của mình.
Ví dụ, chiến thắng trong cuộc bầu cử 2006 của lực lượng Palestine Hamas sẽ không thể hiểu được nếu không lưu ý đến công tác xã hội của nhóm này
Đây là một bức tranh phức tạp, nhưng ở phía phương Tây, khi đánh giá các lực lượng vũ trang, chúng ta chỉ nghĩ đến phương diện bạo lực.
Nhưng bấy nhiêu không đủ để hiểu được sức mạnh thật sự của chúng, các chiến lược và tầm nhìn dài hạn.
Các nhóm này rất năng động.
Chúng trỗi dậy là vì chúng lấp được các lỗ hổng chính quyền bỏ quên, và chúng nổi lên trên cả phương diện vũ trang và chính trị, tham gia vào đấu tranh bạo lực và cai trị.
Và khi các nhóm này càng phức tạp và tinh vi, chúng ta càng ít nghĩ về chúng trên phương diện đổi lập với nhà nước.
Vậy bây giờ chúng ta gọi một nhóm như Hezbollah là gì?
Chúng điều hành một lãnh thổ, thực hiện hết tất cả các chức năng, chúng dọn dẹp rác thải, duy trì hệ thống xử lý nước thải.
Đây là một nhà nước? Hay là một nhóm bạo động?
Hoặc là một cái gì khác hơn và mới mẻ hơn?
Còn ISIS thì sao?
Đường ranh giới đã trở nên lu mờ.
Chúng ta sống trong một thế giới có nhà nước, phi nhà nước, và lưng chừng ở giữa, và nhà nước càng suy yếu, như ở khi vực Trung Đông hiện tại, các nhân tố phi nhà nước sẽ càng lấn sân và lấp đầy các lỗ hổng.
Điều này có ảnh hưởng đến chính quyền, vì để chống lại các nhóm này, chính quyền cần đầu tư nhiều hơn vào các công cụ phi quân sự.
Việc lấp đầy lổ hổng quản lý phải là trọng tâm của bất kỳ chiến lược tiếp cận bền vững nào.
Điều này cũng cần thiết cho việc tạo lập và xây dựng hòa bình.
Nếu chúng ta hiểu rõ hơn về các nhóm vũ trang, chúng ta sẽ biết rõ hơn các yếu tố thúc đẩy sự chuyển tiếp từ bạo lực sang phi bạo lực.
Vì vậy trong cuộc chiến mới này giữa nhà nước và phi nhà nước, quân sự có thể đóng góp phần nào, nhưng sẽ không mang lại hòa bình lẫn ổn định.
Để đạt được các mục tiêu đó, chúng ta cần đầu tư dài hạn vào việc lấp đầy lỗ hổng an ninh, lấp đầu lổ hổng quản lý mà các nhóm này luôn muốn tận dụng.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Trước hết tôi sẽ trình chiếu slide.
Và tôi sẽ cố gắng chứng minh với bạn qua những những slide này rằng tôi làm việc rất thắng thắn.
Và ý tưởng của tôi -- luôn trong đầu --chúng rất logic và liên quan tới những gì đang diễn ra, giải pháp cho khách hàng.
Tôi cũng thuyết phục được khách hàng rằng tôi giải quyết vấn đề của họ, hoặc giải quyết vấn đề luôn, vì họ thường có vẻ thích thế.
Vậy xin đi thẳng vào các slide.
Anh có thể tắt đèn được không ạ?
Tôi thích ở trong bóng tối.
tôi không muốn bạn thấy tôi đang làm gì ở trên này.
(Tiếng cười) Ah, tôi đã thiết kế ngôi nhà này ở Santa Monica và nó được rất nhiều người biết đến.
Thực ra, nó xuất hiện trong 1 cuốn sách cười khiêu dâm, cái slide bên phải đấy
(Tiếng cười) Đây là Venice.
Tôi chiếu slide này là vì tôi muốn các bạn biết tôi quan tâm tới bối cảnh.
Bên tay trái, Tôi có bối cảnh các ngôi nhà nhỏ này, và tôi đã cố gắng xây dựng 1 tòa nhà hài hòa với khung cảnh chung.
Khi mọi người chụp những tòa nhà này mà không lấy cảnh xung quanh chúng trông rất kỳ quái. và tôi cho rằng những bức ảnh đó sẽ có ý nghĩa hơn khi được chụp hoặc nhìn thấy trong không gian đó.
Và sau đó, tôi xử lý bối cảnh Tôi cố gắng tạo ra 1 nơi thoải mái, riêng tư và thanh khiết, như tôi hy vọng bạn sẽ thấy slide đó ở bên phải.
Và sau đó tôi thiết kế 1 trường luật cho Loyola ở thành phố L.A.
Tôi chú tâm tới việc xây dựng 1 nơi để nghiên cứu luật.
Và chúng tôi tiếp tục làm việc với khách hàng này.
Tòa nhà trên góc phải hiện đang được thi công.
Gara ở bên phải -- cái kết cấu màu xám đó-- sẽ bị dỡ bỏ, và cuối cùng 1 vài phòng học nhỏ sẽ được xây dọc con đường chúng tôi xây đã xây dựng này,khuôn viên trường.
Và tất cả chúng liên quan tới các khách hàng và sinh viên từ buổi họp đầu tiên, nói rằng họ cảm thấy không thích nơi này.
Họ muốn có cái cảm nhận về nơi đó.
Và thế là toàn bộ ý tưởng là thiết kế 1 không gian trong thành phố, trong vùng lân cận nơi rất khó hòa nhập.
Và đó là lý thuyết hay là quan điểm của tôi, 1 cái thì không làm lu mờ vùng lân cận -- 1 cái tạo nơi ở.
Tôi cố gắng tính đến cả những tòa nhà lân cận, liệu tôi có thích chúng hay không.
Vào những năm 60 tôi bắt đầu làm việc với đồ nội thất giấy, và tạo ra nhiều loại rất thành công ở Bloomingdale.
Chúng tôi thậm chí làm sàn nhà, tường, tất tật mọi thứ từ bìa các-tông.
Rồi sự thành công đó ném tôi vào vòng luẩn quẩn.
Tôi không thể đối phó với sự thành công từ đồ nội thất . Tôi thấy không an toàn lắm khi là 1 nhà thiết kế -- thế là tôi chấm dứt tất cả lại và làm đồ nội thất chẳng ai thích cả.
(Tiếng cười) Không ai thích cái này cả.
Nó nằm trong đây, dẫn dắt tới các đồ nội thất này, Ricky và tôi đã làm đồ nội thất bằng dao.
Và sau khi chúng tôi thất bại, tôi liên tục thất bại.
(Tiếng cười) Cái bên trái -- hoàn toàn dẫn tới cái bên trái-- diễn ra khi đứa bé đang làm việc trên đó lấy 1 trong các sợi dài này và gập nó lại để đặt vào trong giỏ đựng rác.
Tôi cuốn 1 đoạn dây quanh nó, như bạn thấy, bạn có thể ngồi lên nó và nó rất đàn hồi và dẻo dai.
Đó là 1 khám phá rất tình cờ.
Tôi đã tìm hiểu sâu về bản ghép.
(Tiếng cười) Ý tôi là, câu chuyện tôi kể là tôi rất cú với chủ nghĩa hậu hiện đại đã nói rằng loài cá xuất hiện sớm hơn con người 500 triệu năm, và nếu bạn định quay lại, chúng ta sẽ quay lại lúc ban đầu.
Thế là tôi đã bắt tay vào làm những thứ vui vui này.
Chúng bắt đầu cuộc sống riêng và ngày 1 to hơn-- như tấm kính ở Walker.
sau đó tôi cắt phần đầu và đuôi, tất cả chỗ còn lại, cố gắng diễn giải những gì tôi học được về các dạng cá và sự chuyển động.
Rất nhiều ý tưởng kiến trúc của tôi đều đến từ nó -- và lại là tình cờ -- đó là 1 thứ đầy trực quan, tôi tiếp tục làm việc với nó, và lập ra bản kế hoạch đề xuất cho 1 tòa nhà, chỉ là 1 bản đề xuất.
Tôi thiết kế tòa nhà này ở Nhật.
Tôi bị kéo đi ăn tối sau khi hợp đồng cho nhà hàng nhỏ này được ký kết.
Tôi rất thích rượu sake và bò kobe, thích tất cả.
Và sau khi say mọi người bảo tôi vẽ vài đường trên khăn giấy.
(Tiếng cười) Và tôi vẽ vài đường phác thảo lên đó-- các hộp nhỏ và những thứ trông giống Morandi tôi thường vẽ.
Người khách nói," Tại sao không có cá thế hả?"
Thế là tôi vẽ 1 bản thiết kế có 1 con cá và rời Nhật.
3 tuần sau tôi nhận được 1 tập bản vẽ hoàn chỉnh cho biết chúng tôi đã thắng trong cuộc cạnh tranh.
(Tiếng cười) Thật khó để diễn giải 1 hình dạng cá vì chúng thật đẹp, hoàn hảo bên trong 1 tòa nhà hay 1 đối tượng như thế này.
Và Oldenburg, người tôi từng làm việc cùng nói rằng tôi không thể làm được, chính điều đó khiến tôi hào hứng hơn.
Nhưng anh ấy đã đúng -- tôi không thể làm làm phần đuôi.
Tôi bắt đầu hoàn thành phần đầu nhưng phần đuôi tôi chẳng thể làm gì.
Nó khá là khó khăn.
Cái bên phải uốn lượn hình con rắn, 1 đền thờ kim tự tháp cổ.
Tôi đặt chúng cùng nhau, và bạn đi giữa chúng.
Nó lại là 1 sự hòa hợp tương tác với khung cảnh.
Nào, nếu bạn thấy 1 bức tranh của cái này vì được xuất bản ở Architectural Record, họ không cho thấy khung cảnh, nên bạn sẽ nghĩ " Giời ạ, cha này tinh vi quá đấy."
Nhưng 1 người bạn của tôi đã bỏ ra 4 tiếng đi lang thang quanh đây tìm cái nhà hàng này.
Nhưng không tìm thấy.
Nên --
(Tiếng cười) đối với các kỹ xảo và công nghệ... bạn đã nói đến, tôi bị ném vào 1 cái vòng luẩn quẩn.
Cái này được xây dựng trong 6 tháng.
Chúng tôi gửi bản vẽ tới khách hàng bằng máy tính ma thuật ở Michigan làm các mô hình chạm khắc, và chúng tôi trước đây hay dùng các mô hình tạo bọt được cái đó quét.
Chúng tôi vẽ các bản vẽ của bản ghép và tỉ lệ.
Và khi tôi làm đến đó, mọi thứ đều hoàn hảo ngoại trừ phần đuôi.
Thế nên tôi quyết định cắt bỏ phần đầu và đuôi.
Và tôi thiết kế vật thể bên tay trái để trưng bày tại Walker.
Theo tôi đó là 1 trong các sản phẩm đẹp nhất tôi từng thiết kế.
Sau đó, Jay Chiat, 1 người bạn cũng là khách hàng yêu cầu tôi thiết kế trụ sở của anh ấy ở L.A.
Vì 1 số lý do chúng tôi không muốn nói, nó bị trì hoãn.
Chất thải độc hại là vấn đề chính cho nó, tôi đoán vậy.
Thế là chúng tôi xây 1 tòa nhà tạm thời -- tôi ngày càng thành thạo với những thiết kế tạm thời -- và dùng 1 con cá cho 1 phòng hội nghị.
Cuối cùng, Jay đưa tôi về quê tôi, Toronto, Canada.
Và đây là 1 câu chuyện có thật về bà tôi mua 1 con cá chép vào hôm thứ 5, mang về nhà, thả vào bồn tắm khi tôi còn nhỏ.
Tôi chơi với nó vào buổi tối.
Sau khi đi ngủ, ngày hôm sau nó không còn ở đó.
Và tối hôm sau, chúng tôi ăn món chả cá.
(Tiếng cười) Nên tôi dựng đồ nội thất này cho văn phòng của Jay tôi làm cái bệ đỡ cho 1 cái tượng điêu khắc.
Và cậu ấy không mua 1 cái tượng nên tôi thiết kế luôn 1 cái.
Tôi đi khắp Toronto và tìm thấy 1 cái bồn tắm giống hệt cái ở nhà bà tôi. Tôi thả cá vào trong đó.
Đùa thôi.
(Tiếng cười) Tôi chơi với những người vui tính như Oldenburg.
Chúng tôi là bạn đã nhiều năm.
Chúng tôi bắt đầu thiết kế các thứ.
Cách đây vài năm, chúng tôi thiết kế 1 tác phẩm trưng bày ở Venice, Ý, có tên " Il Corso del Coltello" -- cái dao quân đội Thụy Sĩ.
Và cái chính của hình ảnh này là -- (Tiếng cười) của Claes's, nhưng 2 cậu bé đó là con trai tôi, 2 đứa là phụ tá của Claes trong vở kịch.
Anh ta là con dao quân đội Thụy Sĩ.
Anh là 1 người bán đồ lưu niệm luôn muốn thành 1 họa sĩ, và tôi là Frankie P. Toronto.
P viết tắt cho Palladio.
Claes ăn mặc giống tòa nhà AT&T (Tiếng cười) với 1 cái mũ con cá.
Điểm nổi bật của buổi biểu diễn xuất hiện cuối cùng.
Vật xinh đẹp này, con dao quân đội Thụy Sĩ, nhờ đó tôi được ghi nhận đã tham gia vào.
Và tôi có thể nói với bạn -- nó hoàn toàn là 1 Oldenburg.
Tôi không biết làm gì với nó.
Điều duy nhất tôi làm là, tôi làm họ có thể quay những lưỡi đó ra để bạn có thể lái nó trên kênh rạch, vì tôi thích chèo thuyền lắm.
(Tiếng cười) Chúng tôi thiết kế nó thành 1 cái thuyền nhỏ.
Tôi được biết đến với khả năng can thiệp vào những thứ như hàng rào dây xích.
Tôi làm vì thấy tò mò với nền văn hóa nơi các thứ được làm theo số lượng lớn, miệt mài trong những số lượng lớn như thế, và có nhiều người từ chối chúng,
Người ta ghét nó.
Và tôi thích thú với đồ đạc bằng giấy -- đó là 1 trong các vật liệu này.
Và tôi luôn say mê nó.
Thế nên tôi làm nhiều thứ bẩn bẩn với dây xích mà chẳng ai tha thứ cho tôi vì điều đó.
nhưng Claes cho phép điều đó trong trường luật Loyola.
Và cái dây xích đó thực sự đắt đỏ.
Nó theo luật phối cảnh gần xa.
Sau đó chúng tôi thiết kế 1 cái trại cho trẻ em với ung thư.
Chúng tôi bắt tay thiết kế 1 tòa nhà cùng nhau.
Tất nhiên, lon sữa là của anh ta.
Nhưng chúng tôi cố gắng khiến ý tưởng xung đột, để đặt các vật thể cạnh nhau.
Giống những chai nhỏ giống Morandi, sắp đặt chúng như 1 cuộc đời phẳng lặng.
Và nó hiệu quả như cách đặt anh ấy và tôi với nhau.
Sau đó Jay Chiat yêu cầu tôi thiết kế tòa nhà này trên mành đất ngộ ngộ này ở Venice, tôi bắt đầu với thứ 3 mảnh này, và bạn đi vào giữa.
Jay hỏi tôi sẽ làm gì với cái miếng ở giữa.
Và anh ấy đẩy nó.
Và 1 ngày , tôi có 1 -- chà, cách khác.
Tôi có ống nhòm từ Claes, và đặt chúng ở đó, tôi không bao giờ có thể từ bỏ chúng sau này.
Oldenburg làm cho những chiếc ống nhòm này thật tuyệt vời khi anh ta gửi cho tôi mô hình của bản đề xuất đầu tiên.
Nó làm tòa nhà của tôi trông gớm chết được.
Và đó là sự tương tác giữa đại loại là thứ dẫn dắt, trở nên vô cùng thú vị.
Nó dẫn tới tòa nhà bên trái.
Và tôi vẫn nghĩ bức hình tạp chí Time sẽ là những ống nhòm, rời khỏi -- cái quái gì.
Tôi sử dụng nhiều kim loại cho công trình Tôi phải rất khó khăn khi kết hợp với đồ mỹ nghệ.
Toàn bộ ngôi nhà của tôi, sử dụng đồ mộc thô, và các chi tiết thủ công mỹ nghệ vốn có thật nản.
Tôi nói, "Nếu tôi không thể có kiểu mỹ nghệ mong muốn, Tôi sẽ sử dụng kiểu mỹ nghệ tôi có thể có,"
Và mẫu mã rất đa dạng, Rauschenberg , Jasper Johns và nhiều nghệ sĩ khác đang tạo ra các tác phẩm nghệ thuật và điêu khắc đẹp bằng phế liệu.
Tôi đi sâu vào kim loại vì đó là 1 phương thức xây dựng công trình thành 1 tác phẩm điêu khắc.
Và nó là vua của các loại vật liệu kim loại có thể dùng làm mái cũng như tường.
Các công nhân luyện kim, chủ yếu làm ống dẫn đằng sau trần nhà và các đồ điện.
Tôi đã có cơ hội thiết kế 1 cuộc triển lãm cho hiệp hội công nhân luyện kim Mỹ và Canada ở Washington, với điều kiện họ sẽ hợp tác với tôi trong tương lai, giúp tôi xây dựng các tòa nhà kim loại trong tương lai,..
Và mọi chuyện đều suôn sẻ khi thu hút những nghệ nhân này vào công việc.
Tôi kể chuyện
để kết nối, ít nhất là với 1 số người trong số họ những câu chuyện rất quan trọng để nhận ra kiến trúc.
Kim loại tiếp tục được sử dụng trong 1 tòa nhà --Herman Miller ở Sacramento.
Đó là 1 tổ hợp các khu xưởng cao tầng.
Và Herman Miller có triết lý về việc có 1 nơi -- 1 nơi cho mọi người.
Ý tôi là, điều này nghe có vẻ sáo mòn, nhưng đúng là họ muốn 1 địa điểm trung tâm có quán cà phê cho mọi người đến và là nơi các công nhân trò chuyện với nhau.
Nó nằm ở đâu cũng được và bạn có thể tìm đến.
Làm bằng đồng và mạ kẽm.
Tôi sử dụng đồng và kẽm mạ ở hàm lượng ít thôi để nó cong xuống.
Tôi dành nhiều thời gian phá bỏ tính thẩm mỹ của Richard Meier.
Mọi người cố gắng làm các ván ô hoàn hảo, và tôi luôn cố làm cho chúng trông cẩu thả và mờ nhạt.
Cuối cùng trông chúng giống hòn đá.
Đây là khu vực trung tâm.
Có 1 bờ dốc thoai thoải.
1 cái mái vòm nhỏ trong tòa nhà do Stanley Tigerman thiết kế.
Stanley là phương tiện giúp tôi có được công việc này.
Khi giành được hợp đồng, ngay từ đầu tôi đã hỏi khách hàng liệu họ có để stanley làm 1 phòng có mái vòm với tôi không.
Vì đó là những ý tưởng chúng tôi đang nói đến, xây dựng các tòa nhà cạnh nhau, đó có lẽ là hình ảnh ẩn dụ về 1 thành phố.
Thế là Stanley đã thiết kế cái mái vòm nhỏ này.
Chúng tôi bàn nhau qua điện thoại và fax.
Anh ấy gửi fax , cho tôi xem cái đó.
Anh ấy sẽ làm 1 tòa nhà mái vòm với 1 cái tháp nhỏ.
Tôi bảo anh, " Hở? Thế thì hoành tráng quá.
Tôi không muốn 1 cái tháp đâu."
Thế là anh quay lại với 1 tòa nhà đơn giản hơn, kèm theo các chi tiết hài hước và di chuyển nó gần hơn tới tòa nhà của tôi.
Và tôi quyết định đặt anh ấy vào chỗ lõm.
Tôi đặt anh vào 1 cái hố cho anh ngồi vào trong đó.
Do vậy anh ấy đặt 2 cái cầu -- anh đã gửi qua fax, 2 bên gửi đi gửi lại hơn 2 tuần.
Và anh đặt 2 cái cầu với thành lan can màu hồng.
Sau đó tôi đặt cái bảng thông báo lớn này đằng sau nó.
Tôi gọi nó là, "David và Goliath."
Đó là quán cà phê của tôi.
Ở Boston chúng tôi có tòa nhà cũ đó bên trái.
Đó là 1 tòa nhà nổi bật trên xa lộ, chúng tôi thêm 1 sàn, dọn dẹp và sửa sang lại sử dụng-- tôi nghĩ --ngôn ngữ của vùng lân cận, có các mái đua nhô ra.
Tôi biết khá nhiều kim loại nhưng tôi sử dụng đồng pha chì, 1 vật liệu rất đẹp, sau 100 năm nó chuyển sang màu xanh.
Thay vào đó, đồng sẽ chuyển màu sau 10 đến 15 năm.
Chúng tôi làm lại các phía của tòa nhà và điều chỉnh kích cỡ các cửa sổ để nó phù hợp với không gian.
Cả tôi và Boston đều ngạc nhiên khi thiết kế được chấp thuận, vì họ rất nghiêm khắc về quy cách thiết kế, thường thì họ chả bao giờ nghĩ tôi phù hợp với họ.
Vật liệu đồng pha chì phải rất cẩn thận đến từng chi tiết kể cả làm các ván ô, kết hợp chặt chẽ với kết cấu của tòa nhà.
Ở Barcelona, Las Ramblas Tôi làm biển hiệu Hollywood đến và đi, thiết kế 1 tòa nhà của nó và họ xây dựng nó.
Tôi bay đến đó trong đêm và chụp bức ảnh này.
Nhưng họ đã xây nó nhỏ hơn 1/3 lần so với mô hình của tôi mà chẳng nói gì với tôi hết.
Và sau đó thêm nhiều kim loại và dây xích ở Santa Monica -- 1 trung tâm mua sắm nhỏ.
Và đây là phòng thí nghiệm tia laze tại trường Đại học Iowa, nơi cá trở lại với ý nghĩa trừu tượng.
Đó là phòng thí nghiệm hỗ trợ, thật trùng hợp, yêu cầu không có cửa sổ.
Và hình dạng hoàn toàn phù hợp.
Và tôi nối các điểm với nhau.
Ở phần cong có tất cả các thiết bị cơ khí.
Và đằng sau cái tường chắc chắn là 1 đường rãnh đặt ống nước -- như 1 khe hẻm và đây chính là cơ hội cần nắm bắt, vì tôi không phải có các đường ống thò ra dưới dạng này.
Nó tạo cơ hội làm 1 công trình điêu khắc từ đó.
Đây là 1 ngôi nhà nhỏ.
Họ xây dựng nó lâu đến nỗi tôi không nhớ nổi nó ở đâu nữa.
Nó ở Thung lũng phía Tây.
Chúng tôi bắt đầu với dòng suối này xây dựng ngôi nhà ven suối -- làm đập để tạo 1 cái hồ.
Đây là các mô hình.
Thực tế, với cái hồ -- tay nghề công nhân khá thấp.
Và nó làm tôi nhớ lại tại sao tôi chơi phòng thủ với những thứ như nhà mình.
Khi bạn phải làm thứ gì đó rẻ tiền, thật khó mà làm 1 căn nhà hoàn hảo được.
Cái thứ kim loại lớn này là 1 hành lang, bạn đi xuống tầng vào phòng khách sau đó xuống phòng ngủ, bên phải.
Nó giống cả 1 thị trấn được xây dựng.
Tôi được yêu cầu thiết kế 1 bệnh viện cho thiếu niên tâm thần phân liệt tại Yale.
Và tôi nghĩ công trình này rất phù hợp với tôi.
Đay là ngôi nhà bên cạnh nhà Philip Jonhson ở Minnesota.
Chủ nhà gặp vướng mắc và yêu cầu Philip giải quyết.
Nhưng anh ấy quá bận.
Tuy vậy anh ấy không giới thiệu tôi.
(Tiếng cười) Cuối cùng chúng tôi phải làm 1 tác phẩm điêu khắc, vì vấn đề là, làm thế nào để xây 1 tòa nhà trông không giống ngôn ngữ?
Liệu nó có giống dinh thự đẹp đẽ bị chia nhỏ này không?
etc...
Thế là bạn biết rồi đấy.
Chúng tôi cuối cùng cũng hoàn thành.
Những người này là nhà sưu tập tác phẩm hội họa.
Cuối cùng chúng tôi cũng khiến nó có vẻ rất điêu khắc từ nhà chính và tất cả cửa sổ phía bên kia.
Khi bạn đi xung quanh sẽ thấy tòa nhà rất điêu khắc.
Nó làm bằng kim loại và thứ màu nâu là Fin-Ply tạo ra gỗ xẻ từ Phần Lan.
Chúng tôi dùng nó ở Loyola, ở 1 câu lạc bộ nhưng không ổn lắm.
Tôi kiên trì khắc phục vấn đề đó.
Qua trường hợp này, chúng tôi học được cách chi tiết hóa nó.
Ở Cleveland, có con phố buôn bán Burnham, bên trái.
Nó chưa bao giờ được hoàn thành.
Đi ra đến hồ, bạn có thể thấy những tòa nhà chúng tôi đã xây dựng.
Và chúng tôi có cơ hội xây dựng 1 tòa nhà ở khu vực này.
có 1 đường tàu hỏa.
Đây là tòa thị chính thành phố, và tòa án.
Và đường trung tâm của khu buôn bán ra ngoài.
Burnham đã thiết kế 1 ga tàu nhưng chưa xây dựng, và thế là chúng tôi đi theo đó.
Sohio nằm trên trục này, chúng tôi đi theo trục, chúng là 2 loại cột gôn.
Và đây là tòa nhà của chúng tôi, là trụ sở chính của 1 công ty bảo hiểm.
Chúng tôi kết hợp với Oldenburg, đặt 1 tờ báo lên đỉnh, gập lại.
Câu lạc bộ sức khỏe gắn chặt với gara bằng cái kẹp chữ C, tượng trưng cho Cleveland.
(Tiếng cười) Bạn lái xe xuống dưới.
Nó là 1 cái kẹp chữ C 10 tầng.
Và ở dưới đáy là 1 bảo tàng, và 1 ý tưởng cho lối vào cho ô tô rất thích mắt.
Người chủ này không thích những lối vào cho xe tồi.
Và cái này sẽ là 1 khách sạn.
Đường trung tâm của nó -- chúng tôi giữ lại, và nó sẽ bắt đầu làm việc với tỉ lệ của các tòa nhà mới bởi Pelli và Kohn Pederson Fox, etc.., đang được thi công.
Thật khó khi thiết kế nhà cao chọc trời.
Tôi thấy thoải mái hơn nhiều khi ở dưới này.
Đây là 1 phần gia sản ở Brentwood.
Cách đây khá lâu, vào những năm 82 hay gì đó, sau khi nhà tôi -- Tôi đã thiết kế 1 ngôi nhà cho mình Đó là 1 ngôi làng với 1 vài gian nhà xung quanh cái sân trong -- và chủ mảnh đất này làm việc cho tôi và xây dựng mô hình thực bên trái.
Và bà ấy trở lại, Tôi đoán bà ấy giàu có hơn hay gì đó -- chuyện gì đó đã xảy ra-- và yêu cầu tôi thiết kế 1 ngôi nhà cho bà ấy ở khu vực này.
Và tiếp sau ý tưởng cơ bản về ngôi làng, chúng tôi thay đổi nó khi đi xâu thêm vào nó.
Tôi ghìm chặt ngôi nhà vào khu vực bằng cách cắt phần sau -- đây, bạn thấy trên các bức ảnh chụp khu vực -- cắt nhỏ ra và sắp xếp phòng tắm, buồng rửa mặt giống 1 bức tường chắn, tạo ra 1 khu vực thấp hơn cho phòng ngủ, mà tôi thiết kế như 1 cái thuyền rồng, trong giống 1 cái thuyền.
Và thế là xong.
Mái vòm là yêu cầu từ khách hàng
Cô ấy muốn có 1 mái vòm ở đâu đó trong nhà.
Cô ấy chẳng quan tâm nó ở đâu.
Khi bạn ngủ trong phòng ngủ này, tôi hy vọng -- Ý tôi là tôi vẫn chưa ngủ ở đó.
Tôi phải cầu hôn cô ấy để có thể ngủ ở đó, nhưng cô ấy nói tôi không phải làm thế.
Nhưng khi bạn ở trong căn phòng đó bạn cảm thấy bạn đang bồng bềnh trên thuyền rồng, trên cái hồ nào đó.
Và nó rất riêng tư.
cảnh vật được xây dựng xung quanh để tạo 1 khu vườn riêng tư.
Và bên trên có 1 khu vườn bên phía này phòng khách, và 1 cái ở phía bên kia.
Những cái này không được tập trung tốt lắm.
Tôi không biết làm sao để tập trung từ đây.
Tập trung vào cái vườn bên phải.
Nó ở trên này.
Bên trái- là bên phải của tôi.
Dù sao, bạn đi vào 1 khu vườn với tán cây xinh đẹp.
Đó là phòng khách.
Nhà ở của người giúp việc.
Một phòng ngủ cho khách, có mái vòm với đá cẩm thạch.
Và tiếp theo bạn vào phòng khách và sau đó tiếp tục.
Đây là phòng ngủ.
Bạn đi xuống từ đây dọc theo cầu thang vào phòng ngủ ở đây, đi vào cái hồ.
Giường ngủ đặt phía sau trong không gian này, với cửa sổ nhìn ra hồ.
Những thứ trông giống Stonehenge được thiết kể để tạo mặt tiền và hình thành bề sâu rộng hơn trong khu đất nông này.
Vật liệu là hợp kim Cu-Pb, giống tòa nhà ở Boston.
Tôi dự định xây dựng miếng đất nhỏ này -- có S 100x250 -- thành đất xây dựng bằng cách chia các khu vực này và làm phòng khách và phòng ăn trong nhà này với 1 không gian cao trong đó.
Tình cờ là tôi có nó đúng trên trục với bàn ăn.
Trông như tôi có bức tranh Baldessari miễn phí.
Nhưng ý tưởng là, các cửa sổ đều được lắp sao cho nhìn thấy các phần khác của phía ngoài ngôi nhà.
Cái này sẽ được che đi -- các cây này sẽ lớn lên -- và tạo không gian riêng tư.
Và bạn thấy như đang ở trong ngôi làng riêng của mình.
Cái này cho Micheal Eisner -- Disney.
Chúng tôi làm việc cho anh ta.
Và đây là ở Anaheim, California, và đó là 1 tòa nhà xa lộ.
Bạn đi dưới cây cầu này với vận tốc khoảng 65 dặm/giờ, và có 1 cây cầu khác nữa ở đây.
Và bạn đi qua căn phòng này trong phút chốc, và tòa nhà sẽ phản ánh điều đó.
Ở phần sau, mang tính nhân văn nhiều hơn -- lối vào, sảnh phòng tiệc, etc..
Và tiếp đó là cái này -- Tôi hy vọng khi bạn lái xe đến bạn sẽ nghe thấy hiệu ứng hành rào cọc của âm thanh đập vào nó.
Khá là vui.
Tôi đang thiết kế 1 tòa nhà ở Thụy Điển, Basel, là 1 tòa cao ốc văn phòng cho 1 công ty đồ gỗ.
Và chúng tôi đấu tranh với hình ảnh.
Họ bán đồ gỗ nội thất cho người bình thường nên nếu tôi thiết kế tòa nhà quá hoành tráng, thì mọi người sẽ nói," Ừ thì đồ đạc trông hợp với nhà của anh ta, nhưng nó sẽ chẳng ra gì trong ngôi nhà bình thường của tôi."
Cho nên chúng tôi làm 1 tấm thực dụng ở pha thứ 2 ở đây, và chúng tôi lấy các cơ sở hội thảo và làm 1 villa từ đó để không gian chung mang tính điêu khắc và riêng biệt.
Và bạn nhìn villa đó từ các văn phòng, hình thành sự tương tác giữa các văn phòng.
Đây là ở Paris, dọc sông Seine.
Palais des Sports, ga Lyon đằng kia.
Bộ trưởng tài chính rời Louvre đến đây.
Có 1 thư viện mới dọc sông Seine.
Và trở lại đây, ở đây đã có 1 công viên cây xang rồi, chúng tôi đang làm 1 tòa nhà khép kín có tên American Center, có nhà hát, các căn hộ, trường múa, 1 bảo tàng nghệ thuật, nhà hàng và các thứ khác -- đó là 1 chương trình khép kín -- hàng sách, etc...
Trong 1 không gian nhỏ -- đây là mặt nền.
Và người Pháp có phương pháp này để vặn xoắn các thứ, thật phi thường bằng cách lấy 1 khu vực đẹp và cắt phần cạnh đi.
Họ gọi đó là kế hoạch cắt bớt.
Và điều đó gây khó khăn cho tôi -- làm sao để tránh được góc đó.
Đây là các mô hình cho nó.
Tôi đã cho các bạn xem mô hình còn lại, mô hình -- đây là cách tôi tự tổ chức để có thể thiết kế các bản vẽ -- cho nên tôi đã hiểu được vấn đề.
Tôi đang cố gắng tránh kế hoạch cắt bớt này-- bạn làm thế nào đây?
Các căn hộ, etc...
Và đây là loại mô hình nghiên cứu chúng tôi đã làm.
Mô hình bên tay trái khá kinh khủng.
Bạn có thể hiểu tại sao tôi sẵn sàng tự tử nếu mô hình này được xây dựng.
Nhưng cuối cùng giải pháp này ra đời, nơi thang máy đặt ở trước cái này, song song với con phố, và song song với chỗ này.
Tiếp đến là khúc quanh này, cùng với ban công và vòng bao này, giống 1 diễn viên ba lê nhấc váy lên, và tôi đi vào phòng giải lao.
Các nhà hàng ở đây -- căn hộ và rạp hát, etc...
Vậy, nó sẽ được xây toàn bằng đá, bằng đá vôi Pháp, ngoại trừ 1 phần nhỏ bằng kim loại này.
Và nó đối diện 1 công viên.
Và ý tưởng là khiến cái này thể hiện được năng lượng của nó.
Ở phía đối diện với con phố, nó bình thường hơn nhiều, ngoại trừ tôi làm 1 vài mái hai mảng nghiêng xuống, và thế là các đơn vị nhà ở này tạo dáng điệu cho cái góc.
Và đây sẽ là bảng xếp hạng công nghệ cao.
Nếu bất cứ bạn nào có ý tưởng gì cho nó, xin hãy liên lạc với tôi.
Tôi không biết phải làm gì.
Jay Chiat là 1 tay thích trừng phạt, và anh ta thuê tôi xây 1 ngôi nhà cho anh ta ở Hamptons.
Và nó có 1 con cá.
Và tôi cứ nghĩ, " Đây sẽ là con cá cuối cùng."
Nó như là nghiện thuốc phiện.
Tôi nói là tôi sẽ không làm nó nữa -- Tôi không muốn làm nữa -- Tôi sẽ không làm.
Và sau đó tôi đã làm.
(Tiếng cười) Nó đây này.
Nhưng đó là phòng khách.
Và cái này -- Tôi còn chẳng biết nó là cái gì.
Tôi chỉ thêm nó vào để chúng tôi có đủ tiền trong ngân quỹ dành cho chi phí 1 số thứ.
(Vỗ tay) Đây là EuroDisney, và tôi đã làm việc cùng các anh chàng đã giới thiệu với các bạn trước đó.
Chúng tôi làm việc cùng nhau rất vui vẻ.
Tôi nghĩ đối với họ, tôi là người sao Hỏa, và đối với tôi, họ cũng kỳ quái như người ngoài hành tinh vậy. Nhưng không hiểu sao chúng tôi đều làm việc rất ăn ý, và có thể nói là hiệu quả.
Cho tới nay.
Đây là nơi mua bán.
Bạn vào Magic Kingdom và khách sạn mà nhóm của Tony Baxter đang làm việc ở đó --
tiếp theo, đây là 1 loại khu phố thương mại, với 1 nơi tập trung vật nuôi đê đóng dấu và các nhà hàng.
Và 1 nhà hàng khác nữa.
Những gì tôi đã làm -- vì bầu trời Paris khá ảm đạm, Tôi đã làm 1 tấm lưới đèn vuông góc với ga tàu, với tuyến đường sắt.
Trông như là nó đã ở đó, và phá vỡ tất cả các dạng đơn giản hơn này.
Tấm lưới sẽ có đèn chiếu sáng suốt đêm và tạo ra trần ánh sáng.
Ở Thụy Sĩ --Đức, thật ra là ngang sông Rhine từ Basel, chúng tôi xây dựng 1 nhà máy và 1 bảo tàng đồ nội thất.
Và tôi đã cố gắng --có 1 tòa nhà của Nick Grimshaw ở đằng này, có 1 tác phẩm điêu khắc của Oldenburg đằng này -- Tôi cố gắng tạo 1 mối quan hệ đô thị.
Và tôi không có slide đẹp -- nó mới được hoàn thành -- đây là tòa nhà này, và các mảnh ở đây, ở đây nữa.
Và khi bạn đi qua nó luôn là 1 phần -- bạn thấy nó là các mảnh ghép lại và trở thành 1 phần của toàn bộ khu vực lân cận.
Đó là thạch cao và kẽm.
Và bạn phân vân nếu đây là 1 thư viện, thì bên trong sẽ có gì?
Nếu nó sẽ bận rộn và điên rồ đến nỗi bạn sẽ chẳng trưng bày cái gì, và chỉ cần đợi nào.
Tôi thật khéo léo và thông minh -- Tôi đã thiết kế nó yên tĩnh và tuyệt vời.
Nhưng ở bên ngoài bạn sẽ thấy nó ồn ào 1 chút.
Về cơ bản nó có 3 phòng vuông với 2 cửa sổ trên mái nhà và các thứ khác.
Và từ tòa nhà đằng sau, bạn thấy nó giống 1 tảng băng trôi trên đồi.
Tôi biết tôi đã vượt quá thời gian.
Thấy chưa, cái cửa sổ ở mái đó hạ xuống và trở thành cái đó.
Nên bên trong bảo tàng khá yên tĩnh.
Đây là Disney Hall -- phòng hòa nhạc.
Đó là 1 dự án phức tạp.
Nó có 1 phòng đại sảnh.
Liên quan tới tòa nhà Chandler Pavilion vốn có được xây dựng bằng tình yêu, nước mắt và sự quan tâm.
Và nó thì không phải 1 tòa nhà vĩ đại nhưng tôi đã lạc quan tiếp cận nó, rằng chúng tôi sẽ hình thành 1 mối quan hệ đa chiều giữa chúng tôi và sẽ tạo điều kiện cho 2 bên.
Và kế hoạch này-- nó là 1 phòng hòa nhạc.
Đây là phòng giải lao, theo cấu trúc 1 khu vườn.
Tầng 1 dành cho quảng cáo.
Đây là các văn phòng, nhưng do cạnh tranh, nên chúng tôi không phải thiết kế.
Nhưng cuối cùng, có 1 khách sạn ở đó.
Đây là các mối quan hệ được hình thành với Chandler, sắp xếp các mặt thẳng đứng này với nhau và liên hệ chúng với các tòa nhà vốn có -- với MOCA, etc...
Nhà âm học trong cuộc cạnh tranh đưa các tiêu chí cho chúng tôi dẫn đến kế hoạch chia ngăn này, nhưng sau cuộc cạnh tranh, chúng tôi phát hiện ra nó chẳng tác dụng gì.
Nhưng ai cũng thích các dạng và không gian đó, và đó là 1 trong các vấn đề của 1 cuộc cạnh tranh.
Bạn phải cố thử và mang nó lại .
Và chúng tôi nghiên cứu rất nhiều mô hình.
Đây là mô hình ban đầu của chúng tôi.
Đây là 3 tòa nhà lý tưởng -- tòa Concertgebouw, Boston và Berlin.
Mọi người thích khu vực xung quanh.
Thực ra đây là phòng có kích cỡ nhỏ nhất về kích thướt, nhưng có nhiều chỗ ngồi nhất vì có các ban công kép.
Khách hàng của chúng tôi không muốn có ban công , nên -- và khi chúng tôi gặp người hòa âm mới, ông bảo chúng tôi đây là hình dạng đúng hay đây là hình dạng đúng.
Và chúng tôi đã thử nhiều hình dạng, cố gắng lấy năng lượng của thiết kế ban đầu trong format âm học có thể chấp nhận.
Chúng tôi cuối cùng cũng cố định 1 hình dạng theo tỉ lệ của tòa Concertgebouw với tường ngoài thoai thoải, điều mà nhà âm học nói là mấu chốt cho cái này và sau đó lại quyết định là không quan trọng, nhưng bây giờ chúng tôi đã có chúng.
(Tiếng cười) Và chúng tôi có ý tưởng điêu khắc toa khách có ghế ngồi bằng gỗ và giống 1 con thuyền lớn ngồi trong phòng thạch cao này.
Ý tưởng là thế.
Và các góc sẽ có cửa sổ mái và các cột này để chống đỡ kết cấu.
Cái hay của cột là, chúng tạo cho bạn cảm giác mặt tiền của sân khấu từ bất cứ chỗ nào bạn ngồi. và tạo cảm giác gần gũi.
Nào, đây không phải thiết kế cuối cùng -- chúng sẽ được xây dựng - và vì vậy tôi sẽ không nói đến nó, ngoại trừ cảm giác không gian.
Chúng tôi nghiên cứu âm học với tia lase, và chúng bật khỏi cái này và xem nó sẽ có tác dụng tối ưu ở đâu.
Nhưng bạn có cảm giác về căn phòng theo từng khu vực.
Hầu hết các sảnh đều đi thẳng xuống thành 1 sân khấu.
Lần này, chúng tôi sẽ mở nó ngược chiều và mở các cửa sổ mái ở 4 góc.
Do đó tạo ra 1 hình dạng khá khác biệt.
(Tiếng cười) Tòa nhà ban đầu, vì nó trông giống con ếch, rất hài hòa với khu vực và
Thật khó để mà chui vào 1 cái hộp -- và chúng tôi thì đang trong hoàn cảnh đó, mướt mồ hôi để đặt cái khách sạn vào.
Và đây là ấm trà tôi đã thiết kế cho Alessi.
Tôi chỉ nhét nó lên trên này.
Đây là cách làm. Tôi lấy các mảnh, xem xét và cố gắng cắt nó đi.
Và tất nhiên nó sẽ trông không giống thế, nhưng đó là cách hơi khùng 1 chút mà tôi muốn làm.
Và cuối cùng, ở L.A tôi được yêu cầu làm 1 tác phẩm điêu khắc tại chân Tháp Ngân Hàng Liên Bang, tòa nhà cao nhất ở L.A.
Larry Halprin đang làm phần cầu thang.
Và tôi được yêu cầu làm 1 con cá, vì chán làm cá nên tôi làm 1 con rắn.
(Tiếng cười) Đó là không gian công cộng, và tôi tạo cho nó cấu trúc 1 khu vườn, và bạn có thể vào thư giãn.
Đó là 1 căn phòng có 1 phần chìm dưới đất và Larry cho 1 ít nước vào đó, như thế hay hơn 1 con cá.
Ở Barcelona tôi được yêu cầu làm 1 con cá, chúng tôi đang làm dự án đó, tại chân Tháp Ritz-Carlton được làm bởi Skidmore, Owings và Merrill.
Và Tháp Ritz-Carlton được thiết kế với thép không phủ, chống cháy, giống những chiếc thùng gas cũ này.
Thế là chúng tôi lấy cách diễn đạt của loại thép không phủ này, sử dụng nó uốn nó thành hình dạng con cá, và tạo ra 1 chiếc máy kỳ cục của thế kỷ 19 trông giống , và sẽ ngồi trên -- đây là bãi biển và cảng ở phía trước, và đây là trung tâm mua sắm với các cửa hàng.
Và chúng tôi tách những cây cầu này ra.
Ban đầu, cái này rất rắn chắc với 1 cái lỗ .
Chúng tôi cắt ra và làm 1 vài cây cầu, hình thành mặt tiền cho khách sạn này.
Chúng tôi mới đây cho mọi người làm việc trong khách sạn xem và họ lo sợ rằng sẽ chẳng ai đến Ritz-Carlton nữa, vì con cá này.
(Tiếng cười) Và cuối cùng, tôi mới quẳng những cái này cho --Lou Danziger.
Tôi không nghĩ Lou Danziger sẽ ở đây, nhưng đây là tòa nhà tôi làm cho anh ta vào năm 1964.
Một studio nhỏ -- tiếc là nó bị bán mất rồi.
Thời gian qua đi.
Và đây là con trai tôi đang cùng tôi chế tạo 1 thứ máy nhỏ cho đồ ăn nhanh.
Nó thiết kế con rô bốt làm việc thu ngân, cái đầu di chuyển, và tôi làm phần còn lại của nó.
Món ăn không ngon lắm nên nó thất bại.
Lẽ ra phải làm cách khác -- thức ăn lẽ ra phải đặt ưu tiên hàng đầu.
Nó không hiệu quả.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
Hôm nay, tôi muốn kể với các bạn về các giấc mơ.
Tôi là một kẻ mơ mộng tỉnh táo suốt cả cuộc đời tôi, và nó tuyệt vời hơn cả những bộ phim.
(Khán giả cười) Vượt xa cả việc bay lượn, thở ra lửa, và làm những người đàn ông nóng bỏng đột nhiên xuất hiện...
(Khán giả cười) Tôi có thể làm mọi thứ như đọc và viết nhạc.
Một sự kiện thú vị đó là tôi đã viết bài diễn văn cá nhân ở trường trong một giấc mơ.
Và tôi đã được chấp nhận.
Vậy đấy. Tôi là một người suy nghĩ trực quan.
Tôi suy nghĩ về các hình ảnh, không phải từ ngữ.
Đối với tôi, từ ngữ giống như bản năng và ngôn ngữ.
Có rất nhiều người giống tôi; Ví dụ như Nikola Tesla, người mà có thể tưởng tượng, thiết kế, thử nghiệm, và khắc phục các sự cố -- toàn bộ các sáng tạo của ông ấy -- trong đầu mình một cách chính xác.
Dù sao ngôn ngữ là một sự độc quền ở loài người chúng ta.
Đối với tôi có một chút nguyên thuỷ hơn, giống như bản thử nghiệm của Google Dịch.
(Khán giả cười) Bộ não của tôi có khả năng siêu tập trung đối với những điều mà tôi quan tâm.
Ví dụ, khi tôi hứng thú với tính toán, nó kéo dài hơn cả thời gian kết hôn của một số ngôi sao
(Khán giả cười) Có nhiều thứ bất bình thường khác về tôi.
Các bạn có thể nhận ra rằng tôi không có nhiều uốn lượn trong giọng nói của tôi.
Chính vì thế mà mọi người thường nhầm tôi với một cái máy GPS.
(Khán giả cười) Điều đó gây khó khăn đối với giao tiếp thông thường, trừ phi bạn cần sự chỉ dẫn.
(Khán giả cười) Cảm ơn.
(Khán giả vỗ tay) Vài năm trước đây, khi tôi bắt đầu thực hiện các bài thuyết trình, Tôi đã đi chụp ảnh lần đầu tiên.
Người chụp ảnh đã bảo tôi làm ra vẻ thích được tán tỉnh.
(Khán giả cười) Và tôi không biết là cô ấy nói về cái gì.
(Khán giả cười) Cô ấy nói, "Làm điều đó đi, làm với mắt của chị, khi chị đang ve vãn các chàng trai."
"Điều gì cơ?" Tôi hỏi.
"Đó là liếc mắt."
Và do đó tôi đã thực sự thử.
Nó trông như thế này này.
(Khán giả cười) Tôi trông như đang tim kiếm Waldo.
(Khán giả cười) Có một lý do cho điều này, giống như là lý do khiến Waldo đi trốn.
(Khán giả cười) Tôi bị rối loạn tự kỷ Asperger, một dạng tự kỷ chức năng cao nó làm suy giảm các kỹ năng xã hội cơ bản mà người bình thường có thể làm.
nó làm cho cuộc sống khó khăn rất nhiều, và khi lớn lên, tôi đã cố gắng để hoà nhập vào xã hội.
Những người người bạn tôi nói đùa, nhưng tôi đã không hiểu họ.
Những người hùng của riêng tôi là George Carlin và Stephen Colbert -- và họ đã dậy tôi sự hài hước.
Tính cách của tôi đã chuyển đổi từ ngại ngùng và rụt rè trở nên bướng bỉnh và ngang ngạnh như một cơn bão.
Chắc chẳng phải nói cũng biết, tôi không có nhiều bạn bè.
Tôi cũng đã quá nhạy cảm đối với vải vóc.
Cảm giác nước ở trên da của tôi giống như những cái đinh ghim và kim tiêm, vì thế đến hàng năm trời, tôi đã không tắm rửa.
Tuy vậy tôi đảm bảo việc vệ sinh hàng ngày của tôi đã trở lại bình thường.
(Khán giả cười) Tôi đã phải làm rất nhiều để tới được đây, và cha mẹ tôi -- mọi việc đã ra ngoài tầm kiểm soát khi tôi bị tấn công tình dục, và trên hết, điều này khiến hoàn cảnh thêm tồi tệ hơn.
Và tôi đã phải đi tới 2.000 dặm dọc theo đất nước để chữa bệnh, nhưng trong những ngày được họ kê một loại thuốc mới, cuộc đời tôi biến thành một tập phim trong Walking Dead.
Tôi trở nên hoang tưởng, và bắt đầu ảo giác rằng các xác chết thối rữa đang tiến về phía tôi.
Gia đình tôi cuối cùng đã cứu được tôi, nhưng vào thời gian đó, tôi đã bị sụt mất 19 pound trong vòng 3 tuần đó, đồng thời cũng bị thiếu máu nặng, và tiến tới trạng thái muốn tự tử.
Tôi được chuyển tới trung tâm điều trị mới ở đó họ hiểu về những ác cảm, tổn thương và những lo lắng của tôi, họ biết cách để chữa trị nó, và tôi đã có được sự giúp đỡ mà tôi cần.
Và sau 18 tháng làm việc cật lực, Tôi đã tiếp tục làm những điều đáng kinh ngạc.
Một trong số đó đối với người mắc Asperger đó là một cách thường xuyên, họ có cuộc sống nội tâm rất phức tạp, và tôi tự biết rằng, tôi có một cá tính rất đa dạng, giàu ý tưởng, và có nhiều điều đang diễn ra trong tâm trí tôi.
Những có một khoảng trống giữa việc xuất hiện những điều đó, và cách mà tôi giao tiếp với thế giới bên ngoài.
Và điều này gây ra trở ngại cho việc giao tiếp cơ bản.
Không có nhiều nơi muốn thuê tôi bởi lẽ tôi thiếu các kỹ năng xã hội, đó là lý do tôi nộp đơn xin việc ở Waffle House.
(Khán giả cười) Waffle House là một quán ăn đặc biệt phục vụ 24/24 giờ -- (Khán giả cười) (Khán giả vỗ tay) Cám ơn -- Nơi bạn yêu cầu món khoai tây chiên bằng nhiều cách mà ai đó có thể làm với một cái xác người...
(Khán giả cười) Thái lát, cắt vuông, rắc, cắt khúc cắt phía trên, bọc, và cuốn lại.
(Khán giả cười) Như là những chuẩn mực xã hội, bạn chỉ có thể tới Waffle House vào một thời điểm bất kỳ nào đó ban đêm.
(Khán giả cười) Một lần vào 2 giờ sáng, tôi nói chuyện với một cô phục vụ, và tôi đã hỏi cô ấy, "Điều vớ vẩn nhất đã xảy ra với chị khi làm việc là gì?"
Và cô ấy nói có lần, một người đàn ông trần truồng đã vào quán.
(Khán giả cười) Tôi đã nói, "Tuyệt! Hãy đăng ký cho tôi làm ca đêm!"
(Khán giả cười) Không cần phải nói, Waffle House đã không nhận tôi.
Bởi vì mắc Asperger, điều đó là một sự thiệt thòi, đôi khi điều đó thực sự là một điều khó chịu, nhưng ngược lại.
Nó là một món quà, và nó cho phép tôi suy nghĩ một cách sáng tạo.
Khi 19 tuổi, tôi chiến thắng một cuộc thi nhờ nghiên cứu về dải san hô ngầm của tôi và tôi đã được phát biểu tại hội nghị Liên Hiệp Quốc về đa dạng sinh học, trình bày nghiên cứu này.
(Khán giả vỗ tay) Cám ơn.
(Khán giả vỗ tay) Khi 22 tuổi, tôi đã tốt nghiệp đại học, và tôi là đồng sáng lập công ty công nghệ sinh học AutismSees.
(Khán giả vỗ tay) Cảm ơn.
(Khán giả vỗ tay) Nhưng hãy xem tôi đã phải làm gì để tới được đây: 25 bác sĩ trị liệu, 11 lần chẩn đoán sai, nhiều năm đau đớn và chấn thương.
Tôi đã dành nhiều thời gian để suy nghĩ xem có cách nào tốt hơn, và tôi nghĩ là có: đó là công nghệ hỗ trợ người tự kỷ.
Nó có thể đóng một vai trò không thể thiếu trong việc giúp người mắc phải các rối loạn trong phổ tự kỷ, hay còn gọi là ASD.
Ứng dụng Podium, được phát triển bởi công ty AutismSees của tôi, có khả năng đánh giá độc lập và giúp phát triển các kỹ năng giao tiếp.
Thêm vào đó, nó giúp kiểm soát giao tiếp bằng mắt thông qua camera và mô phỏng một cuộc phát biểu hoặc một cuộc phỏng vấn xin việc.
Và có thể vào một ngày, Waffle House sẽ tuyển tôi, sau khi tôi luyện tập thêm với ứng dụng này.
(Khán giả cười) Và một trong số những điều tuyệt vời đó là tôi đã sử dụng Podium để chuẩn bị cho buổi nói chuyện hôm nay, và nó đã giúp tôi rất nhiều.
Nhưng còn hơn thế nữa.
Có nhiều điều có thể làm được.
Đối với những người bị ASD -- chúng ta có thể thấy rằng có rất nhiều nhà khoa học, nhà nghiên cứu, nghệ sĩ và kỹ sư có những ý tưởng; ví dụ như là Emily Dickinson, Jane Austen, Isaac Newton, và Bill Gates một vài ví dụ.
Nhưng vấn đề gặp phải là những ý tưởng tuyệt vời đó thường không được chia sẻ Nếu có những trở ngại về giao tiếp.
Và vì thế, rất nhiều người bị từ kỷ đang bị coi thường hàng này, và họ còn hay bị lợi dụng bởi điều đó.
Vì vậy ước mơ của tôi đối với người tự kỷ là thay đổi điều này, để xoá bỏ những trở ngại khiến cho họ không thể thành công.
Một trong những lý do tôi yêu giấc mơ lấp lánh bởi vì nó cho phép tôi được tự do, không bị phán xét của xã hội và không bị hậu quả về thể chất.
Khi tôi bay qua những khung cảnh tôi tạo ra trong tâm trí, Tôi thấy yên bình.
Tôi không bị phát xét, và vì thế, tôi được làm mọi điều tôi muốn,
Tôi đang ân ái với Brad Pitt, và Angelina hoàn toàn thoải mái vì điều đó
(Khán giả cười) Nhưng mục tiêu của công nghệ hỗ trợ tự kỷ lớn hơn điều đó, và quan trọng hơn.
Mục đích của tôi là thay đổi quan điểm của những người tự kỷ và những người mắc Asperger chức năng cao. bởi vì có nhiều điều họ có thể làm.
Ví dụ như là Temple Grandin
Và nhờ vậy, chúng ta cho phép mọi người chia sẻ những tài năng của họ với thế giới và giúp thế giới này tiến bộ hơn.
Thêm vào đó, chúng ta động viên họ theo đuổi những giấc mơ của mình trong thế giới thực, trong thời gian thực.
Xin cảm ơn.
(Khán giả vỗ tay) Xin cảm ơn.
Tôi sẽ luôn nhớ mãi lần đầu tiên tôi gặp cô gái trong đồng phục màu xanh.
Lúc đó tôi tám tuổi, sống ở làng quê cùng với bà ngoại, bà nuôi nấng tôi và những đứa trẻ khác.
Nạn đói càn quét quê hương Zimbabwe của tôi, và chúng tôi không có đủ thức ăn.
Chúng tôi rất đói.
Rồi có một cô gái mặc đồng phục màu xanh cùng phái đoàn Liên Hợp Quốc đến làng tôi để cho bọn trẻ ăn.
Lúc chị đưa cháo yến mạch cho tôi, tôi hỏi tại sao chị ở đây, không chút lưỡng lự, chị đáp, "Là người châu Phi, chúng ta phải nâng đỡ đồng bào châu Phi."
Tôi chẳng hiểu chị đang nói gì.
(Cười) Nhưng lời chị ám ảnh tôi.
Hai năm sau, nạn đói trở lại đất nước tôi lần thứ hai,
Bà ngoại buộc phải gửi tôi lên thành phố ở với người dì mà tôi chưa từng gặp.
Và nhờ thế lúc 10 tuổi, tôi được đến trường lần đầu tiên.
Ở đó, tại ngôi trường thành phố, tôi được trải nghiệm bất bình đẳng là như thế nào.
Bạn xem, ở làng quê chúng tôi đều bình đẳng.
Nhưng trong mắt và trong tâm trí những đứa trẻ khác, tôi không bằng họ.
Tôi không thể nói tiếng Anh, tôi hay đọc chậm, viết chậm hơn.
Nhưng cảm giác bất bình đẳng càng trở nên phức tạp hơn.
Mỗi ngày nghỉ, trở về làng với ngoại, làm tôi dần thấm thía về bất bình đẳng mà cơ hội quý giá này gây nên trong gia đình tôi.
Bỗng nhiên, tôi có nhiều thứ hơn mọi người trong làng.
Và trong mắt họ, tôi không còn giống họ nữa.
Tôi cảm thấy tội lỗi.
Nhưng tôi nghĩ đến cô gái trong đồng phục xanh, và tôi nhớ ý nghĩ, "Đó là người mình muốn trở thành -- một người giống chị, nâng đỡ những người khác."
Kỷ niệm thơ ấu đã đưa tôi tới Liên Hợp Quốc, công việc của tôi ở Cơ quan Phụ nữ LHQ (UN Women), chúng tôi đang nói lên một trong những bất bình đẳng lớn nhất ảnh hưởng đến hơn một nửa dân số thế giới -- phụ nữ và trẻ em gái.
Hôm nay, tôi muốn chia sẻ với các bạn một ý tưởng đơn giản giúp chúng ta nâng đỡ lẫn nhau.
Cách đây tám tháng, dưới sự lãnh đạo tài tình của Phumzile Mlambo-Ngcuka, giám đốc điều hành UN Women, chúng tôi phát động một sáng kiến đột phá với tên gọi HeForShe (Vì những người phụ nữ quanh ta) mời gọi nam giới khắp thế giới cùng đứng lên sát cánh cùng với phụ nữ, để tạo nên quan điểm chung về bình đẳng giới.
Đây là lời hiệu triệu với những ai tin tưởng bình đẳng dành cho cả nữ giới và nam giới, và những ai chưa biết rằng họ tin tưởng điều đó.
Phong trào dựa trên một ý nghĩ đơn giản: những điều chúng ta chia sẻ, mạnh mẽ hơn thứ ngăn cách chúng ta.
Chúng ta đều có chung cảm nhận.
Chúng ta đều có chung mong muốn, thậm chí cả những điều không thể nói nên bằng lời.
HeForShe nhằm mục đích nâng đỡ tất cả chúng ta, cả nam và nữ giới.
Nó hướng chúng ta tới điểm cong bình đẳng giới tính.
Hãy tưởng tượng một tờ giấy trắng có đường kẻ ngang ngăn đôi.
Giờ hãy tưởng tượng đây là nữ giới và đây là nam giới.
Với dân số hiện nay, HeForShe hướng đến 3.2 triệu nam giới, từng người vượt qua đường ngăn cách, đến cuối cùng, nam giới có thể đứng sát cánh cùng nữ giới và ngay bên cạnh lịch sử, bình đẳng giới trở thành hiện thực trong thế kỷ 21.
Tuy nhiên, việc vận động nam giới vào phong trào gây ra nhiều tranh cãi.
Sao lại mời nam giới? Chính họ là vấn đề.
(Cười) Thực tế, bọn họ không quan tâm đâu, người ta bảo thế.
Nhưng điều kỳ diệu xảy ra khi phát động phong trào HeForShe.
Chỉ trong 3 ngày, hơn 100,000 đàn ông đã ký và cam kết trở thành đại sứ thay đổi vì bình đẳng.
Trong tuần đầu tiên, mỗi quốc gia trên thế giới đều có ít nhất một người nam đứng lên ghi danh, và cũng trong tuần đó, HeForShe tạo nên hơn 1,2 triệu cuộc tranh luận trên các phương tiện xã hội.
Và đó là lúc các email bắt đầu đổ dồn về, đôi khi đến hàng ngàn mỗi ngày.
Chúng tôi nghe nói về một người đàn ông ở Zimbabwe, sau khi nghe biết về HeForShe, đã thành lập "trường các ông chồng."
(Cười) Thật vậy, anh đi khắp thôn làng, bắt tay tất cả những người đàn ông đã xúc phạm người bạn đời họ, và cam kết giúp họ trở thành người chồng, người cha tốt hơn.
Ở Pune, Ấn độ, thanh niên tình nguyện tổ chức đạp xe, huy động 700 người đạp xe, tuyên truyền thông điệp của HeForShe đến với cộng đồng.
Một câu chuyện cảm động khác, một người đàn ông gửi thư cá nhân về việc xảy ra quanh anh.
Anh viết, 'Chào chị em, Tôi sống nhiều năm cạnh nhà một ông hàng xóm thường xuyên đánh vợ.
Hai tuần trước, tôi đang nghe đài, và thông điệp của các bạn vang lên, bạn nói về điều gì đó gọi là HeForShe, và kêu gọi nam giới thực thi vai trò của mình.
Vài tiếng sau, tôi nghe thấy chị hàng xóm lại khóc, nhưng đó lần đầu tiên, tôi không ngồi yên nữa.
Tôi cảm thấy thôi thúc mình cần phải làm gì đó, nên tôi đi sang bên đó, và ngăn cản ông chồng.
Các chị em, đã hai tuần qua, chị vợ không còn khóc nữa.
Cảm ơn đã cảnh tỉnh tôi."
(Vỗ tay) Những câu chuyện riêng tư cảm động như thế này cho thấy rằng chúng ta đã phần nào thức tỉnh nam giới. Nhưng để đạt tới một thế giới nơi phụ nữ và nam giới đều bình đẳng, thì vấn đề không chỉ là chi ra nguyên nhân cho nam giới.
Chúng tôi muốn sự thay đổi cương quyết, có hệ thống, có tổ chức có khả năng bình đẳng hóa thực trạng kinh tế, xã hội, chính trị cho nữ giới và nam giới.
Chúng tôi đòi hỏi nam giới thực hiện hành động cương quyết, kêu gọi họ tham gia ở mức độ cá nhân, bằng cách thay đổihành vi của mình.
Chúng tôi cũng kêu gọi chính phủ, doanh nghiệp, trường học, thay đổi chính sách của họ.
Chúng tôi mong muốn lãnh đạo nam đóng vai trò gương mẫu và thay đổi trong nội bộ tổ chức.
Đã có rất nhiều lãnh đạo nam uy tín đứng lên và thực thi cam kết HeForShe.
Trong một vài câu chyện thành công đầu tiên, có Accor, khách sạn hàng đầu nước Pháp, cam kết loại bỏ chênh lệch lương cho 180,000 nhân viên đến năm 2020.
(Vỗ tay) Nội các Thụy Điển, dưới chính sách nam nữ bình quyền, đã cam kết xóa chênh lệch lương và việc làm cho tất cả công dân trong nhiệm kỳ bầu cử.
Tại Nhật Bản, trường ĐH Nagoya một phần trong cam kết HeForShe của họ, là đang xây dựng, trung tâm nghiên cứu về giới tính hàng đầu Nhật Bản.
Tám tháng sau đó, hành động là xây dựng.
Chúng ta đang thấy nhiều nam giới khắp nơi tham gia, từ mọi ngõ nẻo trên thế giới, từ Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon, đến Tổng thư ký NATO và Hội đồng Châu Âu, từ Thủ tướng Bhutan, đến tổng thống Sierra Leone.
Riêng ở Châu Âu, tất cả Ủy viên châu Âu, và thành viên Nghị viện Thụy Điển, và quan chức Ai-len, đều đăng ký trở thành đại sứ HeForShe.
Thực tế, cứ 20 nam ở Ai-len sẽ có 1 người tham gia chiến dịch.
Lời hiệu triệu từ đại sứ thiện chí Emma Waston của chúng tôi giành được ấn tượng tốt đẹp trên hơn 5 triệu bài báo, huy động hàng trăm hàng ngàn sinh viên trên thế giới, thành lập hơn 100 Hội sinh viên HeForShe.
Vâng, đây là khởi đầu của tương lai mà HeForShe mang đến một thế giới chúng ta mong đợi.
Anhxtanh từng nói, "Con người là một phần của một tổng thể...
nhưng mỗi người tự trải nghiệm có suy nghĩ và cảm xúc tách biệt với người khác...
Ảo tưởng này là một loại nhà giam chúng ta...
Nhiệm vụ của chúng ta là giải thoát bản thân ra khỏi nhà tù này bằng cách mở rộng vòng tròn thương yêu."
Nếu nữ giới và nam giới là một phần của tổng thể, như Anhxtanh nói, thì hy vọng của tôi là HeForShe có thể giúp giải thoát chúng ta nhận ra rằng không phải giới tính làm nên con người, mà là bản chất con người chúng ta chia sẻ.
HeForShe đang dùng ước mơ của nam và nữ, ước mơ cho bản thân, ước mơ cho gia đình, con cái, cho bạn bè, xã hội.
Đó chính là mục đích của phong trào.
Mục đích của HeForShe là nâng đỡ tất cả mọi người chúng ta.
Xin cảm ơn.
Bạn dành hàng tuần liền để chuẩn bị cho một bài kiểm tra quan trọng.
Vào thời khắc quyết định, bạn chờ giáo viên phát đề trong lo lắng.
Trong khi cố hoàn thành bài, bạn nhìn thấy câu hỏi định nghĩa "tĩnh tâm". Bạn từng thấy nó, nhưng đầu óc bạn bây giờ trống rỗng.
Điều gì đã xảy ra?
Câu trả lời nằm ở mối quan hệ phức tạp giữa căng thẳng và ký ức.
Có nhiều loại và mức độ căng thẳng cũng như ký ức, nhưng ta sẽ tập trung vào tác động của căng thẳng ngắn hạn đến ký ức.
Để bắt đầu, cần hiểu cách thức hoạt động của loại ký ức này.
Những điều bạn đọc, nghe hoặc học được ghi vào ký ức qua một quá trình gồm ba bước chính.
Đầu tiên là tiếp nhận: thời điểm bạn tiếp xúc với thông tin mới.
Mỗi giác quan kích hoạt một khu vực đặc biệt trên não bộ.
Để trở thành ký ức lâu dài, những trải nghiệm này phải được củng cố bởi hồi hải mã, dưới tác động của hạch hạnh nhân, làm bật lên những trải nghiệm gắn liền với cảm xúc mạnh mẽ.
Hồi hải mã sau đó mã hóa ký ức, bằng cách tăng cường kết nối giữa các nơron thần kinh được kích thích trong trải nghiệm cảm giác ban đầu.
Khi đã được mã hóa, ký ức có thể được nhớ lại, hay hồi tưởng sau đó.
Ký ức được lưu trữ trên khắp não, thường vỏ não trước trán gửi tín hiệu để truy hồi thông tin.
Vậy làm thế nào căng thẳng ảnh hưởng lên những giai đoạn này?
Trong hai giai đoạn đầu, căng thẳng sơ bộ có thể giúp các trải nghiệm đi vào ký ức.
Não bạn phản ứng với kích thích căng thẳng bằng cách giải phóng kích thích tố được gọi là corticosteroid, kích hoạt quá trình nhận diện các mối đe dọa và đáp lại nó tại hạch hạnh nhân.
Hạch hạnh nhân lập tức truyền tín hiệu cho hồi hãi mã ghi nhận nguyên nhân gây căng thẳng vào ký ức.
Trong khi đó, corticosteroid tăng do căng thẳng kích thích hồi hải mã, giúp củng cố ký ức.
Dù một số có thể có ích, căng thẳng với cường độ cao và kéo dài có thể gây ra hiệu ứng ngược.
Các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm điều này bằng cách tiêm hormone gây căng thẳng trực tiếp lên chuột.
Khi tăng dần liều corticosteroid, ban đầu, trí nhớ của chúng tăng lên nhưng giảm xuống khi vượt một ngưỡng nhất định.
Ta cũng thấy các tác dụng tích cực tương tự trên người với căng thẳng vừa phải
và liên quan đến nhiệm vụ ghi nhớ. Thế nên, áp lực thời gian có thể giúp bạn ghi nhớ một danh sách, nhưng việc bị bạn bè hù dọa lại không có tác dụng.
Nhưng nếu xảy ra quá thường xuyên, lượng corticosteroid luôn ở mức cao do căng thẳng mãn tính có thể gây hại cho hồi hải mã và giảm khả năng tạo nên ký ức mới.
Căng thẳng là tốt khi nó giúp chúng ta ghi nhớ nhưng không may, điều ngược lại cũng đúng.
Hành động ghi nhớ dựa vào vỏ não trước trán, chi phối các ý nghĩ, sự chú ý và lý luận.
Khi corticosteroid kích thích hạch hạnh nhân, hạch hạnh nhân ức chế, hoặc giảm bớt hoạt động của vỏ não trước trán.
Lý do cho sự ức chế này là phản ứng chiến đấu/ thoát thân/ đông cứng tạm thời có thể ức chế các suy nghĩ khác khi bạn gặp nguy hiểm.
Nhưng nó cũng có thể tạo ra hiệu ứng không mong muốn khiến đầu óc bạn trống rỗng trong giờ kiểm tra.
Và hành động cố nhớ cũng là nguyên nhân gây ra căng thẳng, tạo thành một vòng luẩn quẩn sinh ra nhiều corticosteroid hơn và làm giảm khả năng ghi nhớ.
Vậy làm thế nào để biến căng thẳng thành hữu ích, giữ bình tĩnh và thu nhận thông tin khi cần thiết?
Đầu tiên, nếu bạn biết sắp có một tình huống căng thẳng, ví dụ như một bài kiểm tra, sắp diễn ra hãy tập làm quen với môi trường tương tự.
Không quen với nó cũng có thể là nguyên nhân gây căng thẳng.
Tập trả lời câu hỏi dưới áp lực thời gian hay ngồi vào bàn thay vì ghế sô-pha, cũng có thể giúp bạn quen với áp lực và ít bồn chồn hơn trong giờ kiểm tra.
Một cách khác hữu ích không kém là tập thể dục.
Tăng nhịp tim và nhịp thở giúp thay đổi các thành phần hóa học trong não, giảm lo âu và tăng cảm giác hạnh phúc.
Tập thể dục thường xuyên cũng là cách để cải thiện giấc ngủ, rất có ích vào đêm trước ngày kiểm tra.
Và vào ngày quyết định ấy, cố gắng hít thở sâu để chống lại phản ứng chiến đấu/ thoát thân/ đông cứng tạm thời.
Các bài tập thở sâu cho thấy hiệu quả giảm lo lắng đáng kể, ở các nhóm khác nhau, từ học sinh lớp ba đến sinh viên điều dưỡng.
Vì vậy, lần sau, khi tâm trí bạn trống rỗng vào thời điểm quan trọng, hãy hít thở sâu một vài hơi cho đến khi bạn nhớ ra từ 'tĩnh tâm': trạng thái bình tĩnh, không lo lắng.
Bạn làm gì khi bị đau đầu?
Bạn nuốt một viên aspirin
Nhưng để viên thuốc này đến đầu của bạn, cái nơi bị đau ấy, nó phải đi qua bao tử, ruột và nhiều cơ quan khác trong người bạn trước.
Uống thuốc là cách hiệu quả nhất mà không đau đớn, để đưa bất kỳ loại thuốc nào vào cơ thể.
Dù vậy, nhược điểm là, uống thuốc luôn đi đôi với việc pha loãng nó.
Và đây quả là một vấn đề lớn, đặc biệt với bệnh nhân HIV.
Khi họ uống thuốc chữa trị HIV, những thuốc này giúp diệt bớt vi-rút trong máu, và tăng lượng tế bào CD4.
Nhưng thuốc rõ ràng cũng có những phản ứng phụ bất lợi, hầu như là xấu, bởi vì thuốc đã loãng đi lúc nó đến được máu, và tệ hơn nữa, lúc nó đến được những chổ nơi đó cần nhất: trong những ổ chứa vi-rút HIV
Những vùng trong cơ thể- như là bạch cầu, hệ thần kinh, cũng như phổi - nơi vi-rút đang yên ngủ. chuẩn bị để tràn vào máu của những bệnh nhân đang trong quá trình điều trị HIV bằng thuốc.
Tuy nhiên, khi ngừng điều trị, vi-rút có thể thức dậy và lây nhiễm sang những tế bào mới trong máu.
Hiện nay, đây là vấn đề lớn trong việc điều trị HIV bằng thuốc, khi bệnh nhân phải uống thuốc cả đời.
Một ngày nọ, tôi ngồi và chợt nghĩ, "Liệu chúng ta có thể đưa thuốc chống HIV trực tiếp vào những ổ bệnh, mà không cần phải pha loãng thuốc không?"
Là một nhà khoa học về laser, câu trả lời đã nằm ngay trước mắt: Lasers, dĩ nhiên rồi.
Nếu laser có thể dùng cho nha khoa, cho liền vết thương và phẩu thuật bệnh tiểu đường laser có thể dùng cho bất cứ lĩnh vực gì cả việc là đưa thuốc vào trong tế bào.
Thật ra thì, chúng tôi đang dùng tia laser để chọc hay khoan những lỗ cực kỳ nhỏ, có thể mở và đóng gần như ngay tức khắc trong những tế nào bị nhiễm HIV, để đưa thuốc vào đó.
"Làm cách nào có thể?" bạn có thể hỏi.
Vâng, chúng tôi chiếu một tia laser cực mỏng lên màng của tế bào nhiễm HIV khi những tế bào này đang ngập trong chất lỏng chứa thuốc.
Tia laser sẽ đâm thủng tế bào, khi tế bào đang ngấm thuốc chỉ trong vài phần triệu giây.
Trước khi bạn nhận ra nó, lỗ bị khoan đã được sửa ngay lập tức.
Chúng tôi đang thử nghiệm công nghệ này trong ống nghiệm hay trong dĩa Petri, nhưng mục tiêu là đưa công nghệ này vào trong cơ thể người ứng dụng nó lên cơ thể người.
Bạn sẽ thắc mắc, "Sao có thể làm được?"
Câu trả lời là: qua một thiết bị ba đầu.
Dùng đầu đầu tiên, đó là tia laser, chúng ta sẽ mổ chổ bị nhiễm bệnh.
Dùng đầu thứ hai, đó là máy quay phim, chúng ta luồn lách quanh chổ bị nhiễm bệnh.
Cuối cùng, dùng đầu thứ ba, đó là một vòi phun thuốc, chúng ta đưa thuốc trực tiếp vào chổ bị nhiễm bệnh, trong khi tia laser một lần nữa được dùng để mở những tế bào này.
Vâng, điều này dường như chưa thể có ngay bây giờ.
Nhưng một ngày, nếu thành công, thiết bị này có thể giúp tiêu huỷ hoàn toàn HIV trong cơ thể người.
Vâng, chữa khỏi HIV.
Đây là một giấc mơ của những nhà nghiên cứu HIV và trong trường hợp này, một sự chữa trị bằng tia laser
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Hơn 100 năm qua, các công ty điện thoại đã cung cấp thiết bị hỗ trợ nghe lén cho chính phủ.
Thời đó, sự trợ giúp này bằng thủ công.
Việc giám sát diễn ra một cách thủ công, và dây nhợ được nối bằng tay.
Các cuộc gọi thì được ghi vào băng.
Nhưng cũng như trong những ngành công nghiệp khác, máy tính đã làm thay đổi mọi thứ.
Các công ty điện thoại gắn những chức năng giám sát vào cái cốt lõi nhất trong mạng lưới của họ.
Tôi xin vài phút muốn đi sâu vào nó Điện thoại và những mạng kết nối những cuộc gọi của chúng ta bị kết nối để giám sát đầu tiên.
Đầu tiên và tiên quyết.
Vậy điều đó có nghĩa là khi bạn đang nói chuyện với vợ hoặc chồng bạn, với con bạn, một đồng nghiệp, hay bác sĩ bằng điện thoại, thì... có thể bị người khác nghe được.
Hiện tại, người đó có thể là chính phủ; có thể là người của chính phủ khác, một cơ quan mật vụ nước ngoài, kẻ "bắt cóc" dữ liệu, hay tội phạm, một kẻ bám đuôi... hay bất kỳ một ai "bẻ khoá" được hệ thống giám sát, và xâm nhập vào hệ thống giám sát của các công ty điện thoại.
Trong khi những công ty ấy đã ưu tiên thiết lập hệ thống giám sát, thì các công ty ở Thung lũng Silicon không làm thế
Và nhiều năm qua, ngày càng tăng... số công ty ở Silicon Valley tạo công nghệ mã hoá mạnh gắn vào các sản phẩm thông tin liên lạc làm cho việc giám sát cực kỳ khó khăn.
Ví dụ, nhiều người trong các bạn có thể có iPhone, và nếu bạn dùng iPhone để gửi tin nhắn tới người khác cũng có iPhone, những mẩu tin này không thể dễ dàng bị đọc trộm.
Thật ra, theo công ty Apple, chính họ cũng không thấy được những tin nhắn này.
Giống như vậy, nếu bạn dùng FaceTime để thực hiện cuộc gọi bình thường hay gọi video với một người bạn hay người thân, cũng vậy, không thể dễ dàng bị nghe lén.
Không chỉ với Apple.
WhatsApp, hiện giờ do Facebook sở hữu và được hàng ngàn người trên thế giới sử dụng, cũng gắn công nghệ mã hoá mạnh trong sản phẩm của họ, có nghĩa là những người ở phía Nam của địa cầu dễ dàng liên lạc--mà không bị chính quyền của họ, thường là những tay độc tài, đọc lén tin nhắn của họ
Vậy nên sau 100 năm có thể nghe lén bất kỳ cuộc gọi nào, mọi lúc, mọi nơi bạn hình dung rằng nhân viên chính phủ không thấy vui chút nào.
Đúng vậy, điều đó đang xảy ra.
Viên chức chính phủ cực kỳ tức giận.
Họ không nổi khùng bởi vì những công cụ mã hoá này giờ có sẵn.
Điều làm họ điên đầu nhất là những công ty công nghệ đã gắn chức năng mã hoá trong sản phẩm của họ và làm cho chúng mặc định.
Đó là mảng mặc định có vấn đề.
Tóm lại, những công ty công nghệ đã dân chủ hoá việc mã hoá.
Vì vậy những quan chức chính phủ như Thủ Tướng Anh David Cameron, họ cho là tất cả phương tiện thông tin liên lạc-- email, nhắn tin, điện thoại-- tất cả những cái đó nên cung cấp sẵn cho chính quyền, và rồi mã hoá khiến điều đó trở nên khó khăn
Tôi thành thật cảm thông với quan điểm của họ.
Ta đang ở thời điểm nguy hiểm trong thế giới hiểm nguy và thật sự có rất người xấu quanh ta.
Có khủng bố và những mối đe doạ an ninh quốc gia nghiêm trọng mà tôi cho là chúng ta đều muốn FBI hay NSA theo dõi.
Nhưng những tính năng giám sát đều có cái giá của nó.
Lý do là vì không có mấy thứ như máy tính xách tay của khủng bố, hay di động của bọn buôn thuốc phiện.
Chúng ta cùng xài những thiết bị thông tin liên lạc giống nhau
Điều đó có nghĩa là nếu những cuộc điện thoại của tên buôn thuốc phiện hay của những tên khủng bố có thể bị chặn lại, thì với tất cả chúng ta cũng thế thôi.
Tôi nghĩ ta thật sự nên đặt câu hỏi Có nên để triệu người trên thế giới cứ sử dụng các thiết bị đó mà bị nghe lén một cách thân thiện?
Cảnh tượng xâm nhập hệ thống giám sát mà tôi vừa mô tả-- đây không phải hư cấu đâu
Vào năm 2009, hệ thống giám sát mà Google và Microsoft gắn vào mạng lưới của họ-- hệ thống mà họ dùng để đáp ứng những yêu cầu giám sát hợp pháp từ cảnh sát-- những hệ thống bị chính quyền Trung Quốc gây tổn hại bởi vì chính quyền Trung Quốc muốn biết những người mật vụ nào của họ Chính phủ Mỹ đang theo dõi.
Cũng cùng cách làm, năm 2004, hệ thống giám sát gắn vào mạng của Vodafone Greece - công ty điện thoại lớn nhất Hy Lạp-- bị xâm phạm do một kẻ giấu mặt, và tính năng đó, tính năng giám sát, bị lợi dụng để nghe lén Thủ Tướng Hy Lạp và những thành viên trong Nội Các Hy Lạp.
Chính phủ nước ngoài hay hacker gây ra vụ việc không bao giờ bị bắt
Thật sự, điều này dẫn tới chính cái vấn đề với những tính năng giám sát này, hay gọi là "cửa sau".
Khi bạn xây một cái "cửa sau" trong hệ thống mạng viễn thông, hay một phần của công nghệ, bạn không có cách nào kiểm soát ai ra vào cửa đó.
Bạn không tài nào kiểm soát được liệu bạn sẽ dùng nó hay ai khác dùng nó, người tốt hay người xấu dùng.
Chính vì lý do đó, tôi nghĩ tốt hơn nên xây những hệ thống mạng càng an toàn càng tốt.
Vâng, điều đó có nghĩa là trong tương lai, mã hoá sẽ làm cho việc nghe lén trở nên khó khăn hơn.
Có nghĩa là cảnh sát sẽ có khoảng thời gian vất vả hơn để bắt được những kẻ xấu.
Hay một lựa chọn khác, là sống trong một thế giới mà cuộc gọi hay tin nhắn của bất kỳ ai có thể bị nghe lén bởi tội phạm, những kẻ bám đuôi hay cơ quan mật vụ nước ngoài.
Tôi không muốn sống trong thế giới như thế.
Nên từ bây giờ, bạn có lẽ có những công cụ để ngăn chặn chính phủ nghe lén bằng nhiều cách đã được gắn trong điện thoại và có sẵn trong túi của bạn. bạn có lẽ không nhận ra những công cụ này mạnh và an toàn thế nào, hay những phương tiện khác bạn từng dùng để liên lạc yếu kém thế nào.
Vì vậy, thông điệp của tôi gởi bạn là: Chúng ta cần dùng những công cụ này.
Ta cần giữ an toàn cho các cuộc gọi của ta
Ta cần giữ an toàn cho các tin nhắn của ta
Tôi muốn bạn dùng những công cụ này.
Tôi muốn bạn nói với người thân, Tôi muốn bạn nói với đồng nghiệp: Hãy dùng những công cụ liên lạc được mã hoá này.
Không chỉ dùng vì nó rẻ và dễ dùng, mà dùng vì độ an toàn của chúng.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Đây là một tác phẩm hội họa từ thế kỷ 16 của Lucas Cranach the Elder,
bức họa nổi tiếng "Suối nguồn Tuổi trẻ".
Nếu bạn uống nước từ giếng phun này hoặc tắm ở đó, thì bạn sẽ khỏe và trẻ ra.
Mỗi nền văn hóa, văn minh đều mơ tìm thấy sự trẻ trung vĩnh cửu.
Có những người như Alexander the Great hoặc nhà thám hiểm Ponce De León, người đã bỏ nhiều thời gian trong đời để theo đuổi Suối nguồn Tuổi trẻ.
Họ đã không tìm thấy.
Nhưng nếu có thì sao?
Nếu có cái gì đó như Suối Nguồn Tuổi trẻ thì sao?
Tôi xin chia sẻ một tiến bộ vô cùng tuyệt vời trong nghiến cứu về tuổi tác có thể làm cuộc cách mạng về cách chúng ta nghĩ về sự lão hóa và về cách chúng ta xử lý các bệnh liên quan đến tuổi già trong tương lai.
Nó bắt đầu bằng các thí nghiệm cho thấy, trong một số nghiên cứu gần đây về sự phát triển, rằng, động vật - những con chuột già - được nhận máu từ con chuột trẻ có thể sẽ được "hồi xuân".
Tương tự những gì bạn có thể thấy ở con người, các cặp sinh đôi dính nhau, tôi biết điều này nghe có vẻ đáng sợ.
Nhưng Tom Rando, một nhà nghiên cứu tế bào gốc, đã báo cáo năm 2007, rằng cơ bắp già của 1 con chuột có thể trẻ lại nếu nó được truyền dòng máu trẻ vào hệ tuần hoàn chung của cơ thể
Kết quả này được tái nghiệm bởi Amy Wagers, Đại Học Harvard, vài năm sau và những thí nghiệm khác sau đó cho thấy sự trẻ hóa có thể được quan sát thấy trong tuyến tụy, gan và tim.
Nhưng điều mà tôi và đồng nghiệp ở vài phòng thí nghiệm khác tâm đắc nhất, chính là cách nó ảnh hưởng thậm chí trên não.
Vậy, điều mà chúng tôi tìm thấy chính là 1 con chuột già ghép với 1 môi trường trẻ trong mô hình này được gọi là 'ký sinh học', cho thấy não chuột trở nên trẻ hơn -- tức là não hoạt động tốt hơn.
Và tôi nhắc lại: 1 con chuột già nhận máu trẻ thông qua việc chia sẻ hệ tuần hoàn có vẻ trẻ hơn và các chức năng trong não hoạt động tốt hơn.
Vậy khi chúng ta già đi -- ta có thể xét những phương diện nhận thức trong con người và bạn có thể thấy trên trình chiếu này, ta có thể xem xét khả năng suy luận, ngôn ngữ, và vân vân
Vào độ tuổi 50 - 60, những chức năng này vẫn còn hoàn hảo, và vì quan sát các khán giả trẻ trong phòng này, chúng ta vẫn tinh tường.
(Cười) Nhưng thật khiếp khi thấy độ dốc của các đồ thị đi xuống.
Và khi chúng ta già đi, các bệnh như Alzheimer và những bệnh khác có thể phát triển.
Chúng ta biết với tuổi tác, các kết nối giữa các nơ-ron -- nơi nơ-ron thông tin cho nhau, gọi là khớp nơ-ron -- bắt đầu thoái hóa; nơ-ron chết, não bắt đầu co lại, và độ dễ tổn thương tăng lên đối với các bệnh do giảm khả năng nơ-ron.
Một vấn đề lớn của chúng ta -- cố gắng hiểu điều này thực sự xảy ra tại mức độ phân tử và cơ học -- là chúng ta không thể nghiên cứu não một cách chi tiết khi người còn sống.
Chúng ta có thể thực hiện các kiểm tra khả năng nhận thức, có thể lấy hình ảnh-- tất cả các hình thức xét nghiệm tinh vi.
Nhưng khi chúng ta phải chờ cho đến khi một người chết để lấy não và quan sát cách nó thay đổi do thời gian hoặc do bệnh tật.
Đó chính là điều mà các nhà bệnh lý nơ-ron làm.
Còn về việc chúng ta nghĩ về não như là phần sống của cơ thể lớn hơn thì sao?
Có phải chúng ta có thể hiểu nhiều hơn về điều xảy ra trong não ở mức độ phân tử nếu chúng ta xem não như là phần của toàn bộ cơ thể?
Vậy nếu cơ thể già đi hoặc bệnh, thì có phải điều đó ảnh hưởng não?
Và ngược lại : khi não già đi, có phải nó ảnh hưởng đến phần còn lại của cơ thể?
Và cái kết nối tất cả những mô khác nhau trong cơ thể chính là máu.
Máu là mô mà không chỉ mang các tế bào vận chuyển oxy, ví dụ, tế bào hồng cầu, hay là chống lại các bệnh nhiễm trùng, mà còn mang thông tin phân tử, những nhân tố tương tự hooc-môn vận chuyển thông tin từ một tế bào đến tế bào khác, từ một mô đến mô khác, bao gồm cả não.
Vậy nếu ta quan sát cách thức máu thay đổi theo bệnh tật hay tuổi, thì ta có thể biết điều gì đó về não không?
Ta biết rằng khi ta già đi, máu cũng thay đổi, vậy những nhân tố tương tự hooc-môn này thay đổi khi ta già đi.
Và một cách tổng quát, những tác nhân mà chúng ta biết thì rất cần để phát triển mô, để nuôi dưỡng mô-- chúng bắt đầu giảm khi chúng ta già đi, trong các nhân tố góp phần tổn thương hay viêm nhiễm -- nguy cơ càng nhiều khi chúng ta già đi.
Nói cách khác, có sự mất cân đối trong các tác nhân tốt và xấu.
Và để minh họa cho việc ta có thể làm với vấn đề này, tôi muốn nói với bạn qua thí nghiệm của chúng tôi.
Chúng tôi có khoảng 300 mẫu máu của những người khỏe mạnh từ 20 đến 89 tuổi, và chúng tôi kiểm tra trên 100 mẫu của những tác nhân liên lạc này, những protein tương tự hooc-môn này chuyển thông tin giữa các mô.
Và điều mà chúng ta chú ý đầu tiên là giữa nhóm trẻ nhất và nhóm già nhất, khoảng nửa số tác nhân đã thay đổi đáng kể.
Vậy cơ thể ta sống trong một môi trường rất khác khi ta già đi, những tác nhân này tạo khác biệt.
Khi dùng chương trình thống kê hoặc tin sinh học, chúng ta có thể tìm ra những tác nhân báo trước tuổi già-- theo cách này, ta tính ngược lại được tuổi tương ứng của một người.
Và kết quả được thể hiện trên đồ thị này.
Vậy, trên một trục, bạn thấy tuổi thật của một người, tuổi theo thời gian sống.
Tức là biết được số năm họ đã sống.
Khi xét những tác nhân đặc biệt mà tôi chỉ ra lúc nãy, ta có thể tính tuổi qua trung gian, tuổi sinh học.
Và điều bạn thấy là có một mối tương quan rõ ràng, vậy ta có thể dự đoán đúng tuổi tương quan của một người.
Nhưng điều thật sự thú vị đó là những ngoại lệ, như chúng thường có trong cuộc sống.
Bạn có thể thấy ở đây, người mà tôi làm nổi bật với chấm xanh khoảng 70 tuổi, nếu điều chúng tôi làm ở đây là đúng, thì người này có vẻ có một tuổi sinh học, chỉ khoảng 45 tuổi.
Vậy đây là một người trông có vẻ trẻ hơn tuổi phải không?
Nhưng quan trọng hơn: có phải đây là một người có ít nguy cơ bị mắc một bệnh liên quan đến tuổi già và sẽ có tuổi thọ cao -- sẽ sống đên 100 hay hơn?
Trường hợp khác, người này ở đây, được đánh dấu đỏ, chỉ mới 40 tuổi, nhưng có tuổi sinh học là 65.
Có phải người ngày có nhiều nguy cơ mắc bệnh liên quan đến tuổi tác hay không?
Vậy trong phòng thí nghiệm, chúng tôi cố tìm hiểu kỹ hơn những tác nhân này, và nhiều nhóm khác cũng đang nghiên cứu, cái gì thật sự là tác nhân gây lão hóa, và chúng tôi học được điều gì về chúng để có thể đoán được các bệnh về tuổi già?
Vậy điều tôi chỉ cho bạn lúc này đơn giản là sự tương quan, đúng không?
Bạn có thể nói, "Vâng, những tác nhân này sẽ thay đổi theo tuổi," nhưng bạn thật sự không biết liệu chúng có liên quan gì đến sự lão hóa.
Vậy điều tôi sắp trình bày với bạn thật sự đáng chú ý và nó gợi ra rằng những tác nhân này có thể thay đổi tuổi của mô.
Và đó là nơi ta có thể trở lại mô hình parabiosis gọi là 'ký sinh học'
Vậy, 'ký sinh học' được thực hiện trên chuột bằng kết nối hai con chuột qua phẫu thuật và tạo một hệ thống chia sẻ máu, chúng ta có thể hỏi, "làm sao mà một bộ não già được ảnh hưởng bởi sự kết nối với dòng máu trẻ?"
Vì mục đích này, ta dùng các con chuột trẻ tương đương người ở tuổi 20, và chuột già tương đương người khoảng 65 tuổi.
Điều chúng tôi tìm thấy thật sự đặc biệt.
Chúng tôi nhận thấy có thêm các tế bào gốc thần kinh tạo ra nơ-ron mới trong những bộ não già kia.
Có sự tăng hoạt động của các kỳ phân chia tế bào, của những kết nối giữa các nơ ron.
Có thêm các gen được biết là có tham gia vào việc hình thành trí nhớ mới.
Và sự viêm nhiễm có ít hơn.
Theo quan sát, chúng tôi thấy không có tế bào nào vào não của những con vật này.
Khi chúng tôi kết nối chúng không có tế bào nào vào trong bộ não già theo cách này được.
Thay vào đó, chúng tôi lý luận rằng phải là một tác nhân có thể hòa tan, vậy chúng tôi tập trung tác nhân hòa tan có trong máu, được gọi là huyết tương rồi tiêm huyết tương trẻ hoặc huyết tương già vào những con chuột này, chúng tôi có thể tạo lại các yếu tố làm trẻ hóa, nhưng điều chúng tôi cũng muốn làm là kiểm tra trí nhớ của mấy con chuột.
Khi chuột già hơn, như con người, chúng có vấn đề về trí nhớ.
Đúng là khó để kiểm tra chúng, nhưng chốc nữa tôi sẽ chỉ cho bạn cách để làm.
Nhưng chúng tôi muốn làm thêm một bước nữa một bước gần hơn có liên quan tới con người.
Điều mà tôi đang chỉ cho bạn là những nghiên cứu chưa hoàn thành ở đó chúng tôi dùng huyết tương người, huyết tương người trẻ, để kiểm tra, dùng muối đẳng tương, tiêm vào những con chuột già, rồi chờ đợi: chúng ta có thể làm trẻ lại những con chuột già không? Chúng ta làm chúng
thông minh hơn được không?
Và để kiểm tra, chúng tôi dùng một thử nghiệm mê cung Barnes.
Đó là một cái bàn lớn có nhiều lỗ, có ký hiệu chỉ dẫn xung quanh, và có một đèn sáng ở trên đây.
Chuột ghét ánh sáng này và chúng cố gắng tránh, và tìm ra cái lỗ duy nhất mà bạn thấy được chỉ ra đây với mũi tên, có một ống được đặt bên dưới để chúng có thể thoát và cảm thấy thoải mái trong lỗ tối.
Vậy chúng tôi dạy chúng nhiều ngày cách tìm ra không gian trên những tín hiệu trong không gian, bạn có thể kiểm tra điều này ở người, khi tìm xe của bạn trên bãi xe sau một ngày mua sắm bận rộn.
(Cười) Nhiều người trong chúng ta có thể đã có vấn đề như vậy.
Vậy, hãy nhìn con chuột già này.
Đây là một con chuột có vấn đề trí nhớ, bạn sẽ thấy chốc nữa.
Nó phải nhìn vào mỗi lổ, vì nó không hình dung được bản đồ để định vị nó ở đâu trong lần thử trước hay trong ngày sau cùng.
Ngược lại, con chuột này là anh em cùng lứa, nhưng nó được xử lý với huyết tương người trẻ trong 3 tuần, với những lần tiêm liều lượng ít, 3 ngày 1 lần.
Và như bạn thấy, nó nhìn quanh, "tôi ở đây phải không?" -- và rồi nó đi thẳng đến cái lỗ và thoát.
Vậy, nó có thể nhớ vị trí của lỗ.
Vậy chắc chắn, con chuột già này cảm thấy được trẻ lại -- nó hoạt động tốt hơn, như là còn trẻ vậy.
Và điều đó cũng gợi ra rằng có cái gì đó không chỉ là trong huyết tương chuột trẻ, mà còn trong huyết tương người trẻ có khả năng giúp bộ não già này.
Vậy tóm lại, chúng ta thấy con chuột già, và não của nó linh hoạt một cách đặt biệt.
Chúng không bị xơ cứng; chúng ta có thể thật sự thay đổi chúng.
Nó có thể trẻ lại.
Tác nhân máu trẻ có thể đảo ngược quá trình lão hóa, và điều tôi đã chỉ cho các bạn -- trong mô hình này, con chuột trẻ bị kết nối với con chuột già.
Vậy tác nhân trong máu già có thể làm nhanh quá trình lão hóa.
Và quan trọng nhất, con người có thể cũng có các tác nhân tương tự, vì chúng ta có thể lấy máu người trẻ và có được hiệu quả tương tự.
Máu người già, tôi không nói với bạn, không có hiệu quả này; nó không làm cho chuột trẻ ra.
Vậy, có phải trò ma thuật này có thể thực hiện được trên người?
Chúng tôi đang làm một nghiên cứu lâm sàng nhỏ tại Stanford, ở đó chúng tôi chữa trị các bệnh nhân Alzheimer mức độ nhẹ với 0,57 lít huyết tương từ những tình nguyện viên trẻ, 20 tuổi, và làm mỗi tuần một lần trong vòng 4 tuần sau đó, chúng tôi quan sát não bằng hình ảnh.
Để kiểm tra nhận thức của bệnh nhân, chúng tôi hỏi những nhân viên về những hoạt động ngày thường của họ.
Điều mà chúng tôi hy vọng là có những tín hiệu tiến bộ từ việc can thiệp này.
Nếu đúng như vậy, thì điều đó cho chúng ta hy vọng rằng điều tôi chỉ cho bạn xem tác động trên chuột có thể cũng có tác động trên người.
Tôi không nghĩ chúng sẽ sống mãi
Nhưng có thể chúng ta nhận ra "Suối nguồn Tuổi trẻ" là có thực dù ta chưa đến được, và nó đã bị khô cạn.
Nếu chúng ta trở lại với nó dù ít thôi, có thể chúng ta sẽ tìm thấy những tác nhân trung gian của hiệu quả này, chúng ta có thể tổng hợp được những tác nhân có lợi và chúng ta có thể chữa trị các bệnh tuổi già như là Alzheimer hay bệnh mất trí khác.
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi xin giới thiệu một lĩnh vực khoa học nổi bật, chỉ mới hình thành ở mức độ lý thuyết nhưng vô cùng gây phấn khích, và chắc chắn là một lĩnh vực đang lớn mạnh rất nhanh.
Đó là sinh học lượng tử với câu hỏi rất đơn giản : Có phải cơ học lượng tử -- một lý thuyết kỳ dị, tuyệt vời và mạnh mẽ về thế giới bên trong của nguyên tử và phân tử trở thành nền móng cho vật lý và hóa học hiện đại -- cũng giữ vai trò bên trong tế bào sống?
Nói cách khác: có phải có những quy trình, cơ chế, hiện tượng trong các tổ chức sống có thể được giải thích với sự giúp đỡ của cơ học lượng tử?
Nay, sinh lượng tử không còn mới; nó đã có từ đầu thập niên 1930.
Nhưng chỉ khoảng thập niên trước hay gần đó mới có thử nghiệm nghiêm túc-- trong các phòng thí nghiệm hóa sinh, dùng quang phổ-- các thí nghiệm này cho bằng chứng rõ ràng rằng có những cơ chế đặc biệt cần sự giải thích nhờ vào cơ học lượng tử.
Ngành sinh lượng tử quy tụ các nhà vật lý lượng tử, sinh học, sinh học phân tử -- đó là một lĩnh vực đa chuyên môn.
Chuyên môn của tôi là vật lý lượng tử, và tôi là nhà vật lý hạt nhân.
Tôi đã trải qua hơn 3 thập kỷ để nghiên cứu về cơ học lượng tử.
Một trong những ông tổ cơ học lượng tử, Neils Bohr, nói : nếu bạn không ngạc nhiên về lượng tử, đó là do bạn chưa hiểu.
Tôi cảm thấy hạnh phúc vì vẫn còn ngạc nhiên về lượng tử.
Đó là dấu hiệu tốt.
Tôi vẫn ngạc nhiên khi được nghiên cứu về chính cấu trúc nhỏ nhất trong vũ trụ-- đơn vị nhỏ nhất của vạn vật.
Nếu ta nghĩ về tỉ lệ độ lớn, thì hãy bắt đầu với vật thường ngày như quả bóng tennis, và nhỏ dần xuống theo thang kích cỡ -- từ lỗ kim đến tế bào, xuống đến vi khuẩn, rồi đến enzyme-- cuối cùng bạn đến thế giới nano.
'Công nghệ nano' có thể là một thuật ngữ bạn đã nghe.
Một nanomet là một phần tỷ mét.
Lĩnh vực của tôi là hạt nhân nguyên tử, đó là một chấm bé xíu trong một nguyên tử.
Nó nhỏ quá nên không có ở bảng xếp hạng.
Đó là một lĩnh vực của cơ học lượng tử, và các nhà vật lý và hóa học đã có một thời gian dài để thử và làm quen với nó.
Thế mà, theo cách nhìn của tôi, các nhà sinh vật học lại không quan tâm.
Hay là do họ quá hãnh diện về các mô hình phân tử của họ.
(Cười) Các viên bi là nguyên tử, các que nối là liên kết các nguyên tử.
Khi không thể thiết kế chúng ở phòng thí nghiệm, thì ngày nay, họ có các máy vi tính rất mạnh để làm mô phỏng phân tử phức tạp.
Đây là một phân tử protein được hình thành từ 100.000 nguyên tử.
Để giải thích về nó, người ta không cần nhiều lý thuyết cơ lượng tử.
Cơ học lượng tử đã phát triển vào thập niên 1920.
Nó là một bộ quy tắc toán rất đẹp và mạnh mẽ và là những khái niệm để giải thích thế giới vô cùng bé nhỏ.
Đó là một thế giới rất khác với thế giới hàng ngày của chúng ta, được làm từ tỷ tỷ nguyên tử.
Còn thế giới lượng tử thì được xây dựng trên xác suất và sự may rủi.
Đó là một thế giới mơ hồ.
Đó là một thế giới ma quái, nơi đó các hạt có thể vận hành như sóng lan truyền.
Nếu chúng ta tưởng tượng cơ học lượng tử hay vật lý lượng tử như nền tảng căn bản của chính vạn vật, thì sẽ không ngạc nhiên khi ta nói vật lý lượng tử là trụ đỡ cho hóa học hữu cơ.
Sau cùng, nó cho ta quy luật để giải thích cách các nguyên tử kết với nhau để tạo phân tử hữu cơ.
Hóa học hữu cơ, phát triển rất phức tạp, cho chúng ta ngành sinh học phân tử, chuyên nghiên cứu về sự sống.
Thật ra, nó không gây ngạc nhiên.
Nó bình thường đến mức
bạn nói, "Đương nhiên, sự sống phải phụ thuộc vào cơ học lượng tử."
Nhưng mọi thứ khác cũng vậy.
Các chất vô cơ cũng vậy, được làm từ tỷ tỷ nguyên tử.
Vậy có một môi trường lượng tử ở đó ta phải tìm hiểu đặc tính kỳ lạ này.
Nhưng thường ngày, ta hay quên thế giới lượng tử.
Vì một khi bạn kết nối tỷ tỷ nguyên tử lại, thì tính kỳ lạ của lượng tử liền biến mất.
Sinh học lượng tử không liên quan đến điều đó.
Sinh học lượng tử không rõ ràng như vậy.
Đương nhiên cơ học lượng tử là trụ cột của sự sống ở mức độ phân tử.
Sinh học lượng tử tìm kiếm cái không bình thường -- ý tưởng chống trực giác trong cơ học lượng tử-- để xem liệu chúng có thực sự giữ một vai trò quan trọng trong việc mô tả các quy trình sự sống.
Đây là ví dụ hoàn hảo của tôi về việc chống lại trực giác của thế giới lượng tử.
Gã lượng tử trượt tuyết.
Anh ta có vẻ còn nguyên, hoàn toàn bình an, dù ta thấy hai vết đường trượt của hai chân anh ta đi hai bên cây.
Nếu bạn thấy vết trượt như thế dĩ nhiên, bạn sẽ nói đó là trò kỹ xảo.
Nhưng trong thế giới lượng tử, điều đó luôn xảy ra.
Các hạt có thể có đa chức năng, chúng có thể ở hai nơi cùng lúc.
Chúng có thể làm nhiều việc tại cùng thời điểm.
Các hạt có thể vận hành như là sóng lan truyền.
Thật là ma thuật.
Các nhà vật lý và nhà hóa học đã có gần một thế kỷ để tập quen với tính kỳ lạ này.
Tôi không trách nhà sinh học khi họ không muốn học cơ học lượng tử.
Bạn thấy đó, tính kỳ lạ này rất khó giữ; với chúng tôi, nhà vật lý, không dễ để giữ được nó trong các phòng thí nghiệm.
Chúng tôi làm lạnh hệ thống đến nhiệt độ zero tuyệt đối, chúng tôi để trong chân không, chúng tôi thử và tách biệt nó khỏi mọi nhiễu loạn bên ngoài.
Nó không chấp nhận môi trường ấm, lộn xộn, ồn ào của tế bào sống.
Chính ngành sinh học, nếu bạn nghĩ về sinh học phân tử, dường như đã làm rất tốt trong việc mô tả tất cả quy trình cuộc sống theo cách nói của hóa học-- đó là phản ứng hóa học.
Đây là những phản ứng hóa học không thể khác được và đơn giản hóa, chúng chỉ ra rằng, về cơ bản, sự sống được làm từ cùng chất liệu như mọi thứ khác, và nếu ta có thể quên cơ học lượng tử ở thế giới vật lý vĩ mô thì ta cũng nên quên nó trong ngành sinh học.
Một người phản đối ý tưởng này.
Erwin Schrödinger, tác giả ý tưởng "con mèo của Schrödinger" nổi tiếng, là một nhà vật lý người Úc.
Ông là một trong những vị sáng lập cơ học lượng tử thập niên 1920.
Năm 1944, ông viết quyển sách tựa đề "Sự sống là gì?"
Sách có ảnh hưởng rất lớn.
Nó ảnh hưởng Francis Crick và James Watson, những người tìm ra cấu trúc chuỗi xoắn kép của ADN.
Để diễn giải một mô tả trong quyển sách, ông viết: Ở mức độ phân tử, các cơ thể sống có một trật tự nhất định, một cấu trúc rất khác biệt so với sự hỗn loạn ngẫu nhiên do nhiệt của nguyên tử và phân tử trong vật không sự sống có cùng mức độ phức tạp.
Thật vậy, cơ thể sống dường như vận hành theo trật tự này, trong cấu trúc, chỉ giống vật thể không sự sống ở việc lạnh dần đến độ 0 tuyệt đối, nơi các ảnh hưởng lượng tử giữ vai trò rất lớn.
Có vài thứ đặc biệt về cấu trúc--trật tự-- bên trong tế bào sống.
Schrödinger cho rằng có thể cơ học lượng tử giữ một vai trò trong sự sống.
Đó là một ý tưởng táo bạo và có ảnh hưởng rộng lớn, và nó không đi được xa.
Nhưng như tôi trình bày lúc đầu, trong 10 năm vừa qua, đã có những thử nghiệm nổi bật, chỉ ra nơi mà ở đó một số hiện tượng trong sinh học dường như cần đến cơ học lượng tử.
Tôi muốn chia sẻ với bạn một vài trường hợp thú vị.
Đây là một trong những hiện tượng nổi tiếng nhất trong thế giới lượng tử : đường hầm lượng tử.
Hộp bên trái cho thấy sự truyền dạng sóng và lan rộng của một thực thể lượng tử -- một hạt, như là hạt electron, hạt này không như quả bóng dội lên tường.
Nó là một dạng sóng với một xác suất nào đó có khả năng thẩm thấu xuyên qua bức tường rắn, như một bóng ma xuyên qua phía bên kia tường.
Bạn có thể thấy một vệt ánh sáng mờ bên hộp phải.
Đường hầm lượng tử gợi ý rằng một hạt có thể đập một rào chắn không thể xuyên, và theo cách nào đó, như là ảo thuật, nó biến mất khỏi bên này và xuất hiện ở bên kia.
Cách giải thích thú vị nhất là nếu bạn muốn ném quả bóng qua tường, bạn phải cho nó đủ năng lượng để vượt qua mép trên của tường.
Trong thế giới lượng tử,bạn không cần phải ném nó cao hơn tường bạn có thể ném nó vào tường, khi đó có một xác suất khác không để nó biến mất ở phía của bạn, và xuất hiện ở phía bên kia.
Đây không phải là suy đoán.
Đây là niềm hạnh phúc -- À không, từ "hạnh phúc" không dùng đúng-- (Cười) Chúng ta quen miệng nói từ này.
(Cười) Hầm lượng tử luôn hiện hữu; thực ra, nó tạo nguồn sáng trong mặt trời.
Các hạt hợp nhất lại, và mặt trời chuyển hydro thành hêli thông qua hầm lượng tử.
Quay lại thập niên 70 và 80, người ta phát hiện hầm lượng tử cũng xảy ra trong tế bào sống.
Các enzyme, nhân tố giữ sự sống, chất xúc tác của phản ứng hóa học -- chúng là phân tử sinh học thúc đẩy các phản ứng hóa học trong tế bào sống, bằng rất nhiều lệnh quan trọng.
Và đó luôn là một bí ẩn để hiểu chúng làm điều đó thế nào.
Điều đó đã được tìm thấy: một trong những chiêu mà enzyme phát triển để dùng, là chuyển các hạt hạ nguyên tử, như hạt electron và nhất là hạt proton, từ một phần của phân tử đến một phần khác thông qua hầm lượng tử.
Nó rất hiệu quả và nhanh, nó có thể biến mất -- hạt proton có thể biến mất khỏi nơi này, và xuất hiện ở nơi khác.
Enzyme giúp cho điều đó xảy ra.
Đây là nghiên cứu được thực hiện lại vào thập niên 80, bởi một nhóm ở Berkeley, nhóm của Judith Klinman.
Các nhóm khác ở Anh cũng đã xác nhận hiện tượng này ở các enzyme.
Nghiên cứu thực hiện bởi nhóm của tôi -- như tôi đã trình bày, tôi là nhà vật lý nguyên tử, nhưng tôi nghĩ tôi có những công cụ để sử dụng cơ học lượng tử trong nhân nguyên tử, và như vậy tôi cũng có thể áp dụng cho các lĩnh vực khác.
Một câu hỏi chúng tôi đặt ra là liệu hầm lượng tử có vai trò trong sự biến đổi của ADN.
một lần nữa, đây không phải là ý tưởng mới; mà quay lại đầu thập niên 60.
Hai bờ mép của ADN, cấu trúc xoắn kép, được giữ với nhau bởi các thanh ngang; như một thang xoắn.
Và các thanh ngang của thang xoắn này là các liên kết hydro -- proton, có chức năng kết nối hai đường dài hai bên.
Vậy nếu bạn phóng lớn, bạn sẽ thấy chúng giữ các phân tử lớn -- nucleotide -- lại với nhau.
Hãy phóng lớn tí nữa.
Vậy, đây là mô phỏng trên máy tính.
Hai viên bi trắng ở giữa là hạt proton, và bạn có thể thấy đó là liên kết hydro kép.
Gốc của liên kết này đặt ở một bên; liên kết kia có gốc ở phía kia của hai mép dài của đường thẳng đứng hướng xuống mà bạn không thấy.
Đôi khi hai proton này nhảy lên.
Hãy nhìn hai viên bi trắng.
Chúng có thể nhảy đến phía kia.
Nếu hai đường bên của ADN tách ra, dẫn đến quá trình tái tạo, và hai proton rơi sai vị trí, điều đó có thể dẫn đến đột biến.
Điều này được biết đến nửa thế kỷ nay.
Câu hỏi là : làm sao mà điều đó xảy ra được, nếu xảy ra, chúng xảy ra như thế nào?
Chúng nhảy ngang qua, như là bóng nhảy qua tường?
Hay chúng đi ngang qua hầm lượng tử, ngay cả khi không có đủ năng lượng?
Dấu hiệu ban đầu cho thấy hầm lượng tử có thể giữ vai trò ở đây.
Chúng tôi chưa biết nó quan trọng mức nào; đó vẫn là câu hỏi chưa có lời đáp.
Đó là là suy đoán, nhưng đó là một trong những câu hỏi rất quan trọng mà nếu cơ học lượng tử giữ vai trò trong đột biến, thì chắc chắn sẽ có những hệ quả lớn lao, để hiểu những dạng của đột biến, thậm chí có thể tác động đến tế bào ung thư.
Một ví dụ khác của cơ học lượng tử trong sinh học là cố kết lượng tử, một trong các quy trình sinh học quan trọng nhất, là quan hợp: cây và vi khuẩn hấp thu ánh sáng, và dùng năng lượng đó để tạo sinh khối.
Cố kết lượng tử là ý tưởng về các thực thể lượng tử đa nhiệm.
Người lượng tử trượt tuyết.
Đó là một khách thể có tính chất như sóng, nó không chỉ di chuyển trong hướng này hay hướng khác, nó còn có thể theo nhiều hướng khác nhau tại một thời điểm.
Cách đây vài năm, giới khoa học bị sốc khi một bài báo được đăng về một bằng chứng thực nghiệm rằng cố kết lượng tử xảy ra trong vi khuẩn, lúc thực hiện quan hợp.
Ý tưởng này : photon, hạt ánh sáng, ánh sáng mặt trời, lượng tử của ánh sáng được hấp thu bởi phân tử diệp lục, rồi được giải phóng đến nơi gọi là trung tâm phản ứng, ở đó nó được biến đổi ra năng lượng hóa học.
Và khi đến đó, nó không chỉ đi theo một đường; nó đi theo nhiều đường cùng một lúc, để tối ưu hóa cách đến được trung tâm phản ứng mà không lãng phí năng lượng nhiệt.
Cố kết lượng tử xảy ra trong tế bào sống.
Một ý tưởng đáng chú ý, và bằng chứng đang tăng theo tuần, với những bài báo mới được xuất bản, khẳng định cố kết lượng tử thật sự tồn tại.
Ví dụ thứ 3 và là cuối cùng của tôi: ý tưởng đẹp nhất và tuyệt vời nhất.
Đó cũng là phỏng đoán, nhưng tôi phải chia sẻ với bạn.
Loài chim robin châu Âu từ Scandinavia xuống tới Địa Trung Hải, vào mùa thu, và rất thích ăn sinh vật biển và cả côn trùng, chúng định hướng bay nhờ cảm được từ trường của Trái Đất.
Nhưng từ trường của Trái Đất thì rất yếu; nó kém 100 lần so với nam châm gắn tủ lạnh nhưng bằng cách nào đó lại ảnh hưởng trên các chất bên trong một tổ chức sống.
Đó không còn là nghi ngờ -- hai nhà khoa học Đức về loài chim, Wolfgang and Roswitha Wiltschko, vào thập niên 1970, đã khẳng định, chim robin tìm thấy đường của chúng bằng cách cảm nhận từ trường của Trái Đất, để có thông tin về hướng bay -- như có một la bàn bên trong.
Bài toán hóc búa : Làm sao chúng làm được?
Lý thuyết chủ đạo -- chúng ta không biết liệu đó có phải là lý thuyết đúng, nhưng nó chủ đạo-- là chúng làm việc đó qua cái được gọi là tương đồng lượng tử.
Bên trong võng mạc của chim robin -- tôi không lừa bạn - trong võng mạc của robin, là một protein gọi là cryptochrome, nhạy với ánh sáng.
Trong cryptochrome, có một cặp electron có sự tương đồng lượng tử.
Tương đồng lượng tử là khi hai hạt xa nhau, nhưng cách nào đó chúng vẫn giữ liên lạc được với nhau.
Einstein ghét khái niệm này; ông gọi là "hành động ma quỷ ở cách xa."
(Cười) Einstein không thích nó, ta có thể cũng không thấy thoải mái với nó.
Hai electron có tương đồng lượng tử trong một phân tử đơn nhảy một điệu tinh tế và tạo được cảm giác để định hướng bay của chim trong từ trường Trái Đất.
Ta không biết liệu đó là một giải thích chính xác, nhưng, có lẽ sẽ rất thú vị nếu cơ học lượng tử giúp chim di chuyển?
Sinh học lượng tử vẫn còn non trẻ.
Đó vẫn còn là ước đoán.
Nhưng tôi tin nó được xây dựng trên khoa học vững chắc.
Tôi cũng nghĩ trong thập niên tới hay gần đó, ta sẽ thấy nó thực sự lan khắp mọi nơi trong cuộc sống -- sự sống có những tuyệt chiêu ở đó lượng tử được dùng đến.
Hãy nhìn không gian.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Những triệu chứng của trẻ bắt đầu với sốt nhẹ, đau đầu, đau nhức cơ bắp tiếp theo đó là nôn mửa và tiêu chảy, sau nữa thì đến chảy máu miệng, mũi và lợi
Cuối cùng là cái chết, dưới hình thức suy nội tạng do huyết áp giảm.
Quen thuộc không ạ?
Nếu các bạn nghĩ đây là Ebola, thì thật ra không phải rồi.
Đó là trường hợp nặng nhất của sốt xuất huyết, một mầm bệnh từ muỗi mà cũng không có liệu pháp chữa trị hay vắc-xin, và nó cướp đi mạng sống của 22 nghìn người mỗi năm
Con số này chính xác là gấp 2 lần số người đã thiệt mạng do Ebola trong gần 4 thập kỉ mà chúng ta biết về nó
Còn đối với bệnh sởi, thì theo những thông tin gần đây, số người tử vong còn cao hơn gấp 10 lần.
Tuy nhiên trong năm vừa qua, Ebola lại được nhắc đến tràn lan trên mặt báo, gây ra nỗi khiếp sợ cho mọi người
Chắc chắn phải có một lí do sâu xa nào đó về căn bệnh này, vừa đe dọa, lại vừa thu hút chúng ta hơn là những loại bệnh khác.
Nhưng chính xác thì đó là gì?
Thật ra thì, rất khó để bị nhiễm Ebola, nhưng một khi đã nhiễm bệnh, thì nguy cơ tử vong là rất cao.
Tại sao lại như vậy?
Bởi vì, ngay bây giờ, chúng ta không có cách chữa trị hay vắc-xin đặc hiệu nào cả.
Vấn đề chính là ở đó.
Ngày nào đó chúng ta sẽ có.
Vậy thì đúng ra, chúng ta sợ Ebola bởi vì nó không giết nhiều người như những căn bệnh khác.
thật ra thì nó còn khó lây lan hơn bệnh cúm và sởi.
Chúng ta sợ Ebola vì nó làm chết người, và chúng ta thì không có cách trị.
Chúng ta sợ cái chết không thể tránh khỏi đi cùng với Ebola.
Ebola vẫn là một căn bệnh mà y học hiện đại cũng phải bó tay.
Nhưng gượm đã, tại sao thế?
Con người đã biết đến Ebola từ năm 1976 cơ
Chúng ta hiểu rõ nó tai hại như thế nào.
Chúng ta có dư cơ hội để nghiên cứu về nó trong 24 lần bùng phát dịch trước đây.
Trên thực tế, chúng ta cũng đã có vắc xin thử nghiệm được hơn một thế kỉ nay rồi.
Nhưng tại sao đến nay, những loại vắc xin này vẫn chỉ nằm trong phòng thí nghiệm
Mấu chốt của vấn đề nằm ở việc điều chế vắc xin cho các bệnh truyền nhiễm
Là thế này: Những người có nguy cơ nhiễm bệnh cao lại là những người ít có khả năng chi trả cho vắc xin nhất.
Sẽ không có nhiều chiến lược tiếp thị từ phía nhà sản xuất vắc xin nếu không có nhiều người ở các nước thịn vượng mắc bệnh như thế.
Đơn giản là vì nó quá mạo hiểm về mặt tài chính.
Chưa kể đến việc đối với dịch Ebola, hoàn toàn không có thị trường, vì thế, lí do duy nhất mà chúng ta đang có 2 loại vắc xin đang thử nghiệm hiện nay là vì một mối lo khá là sai lầm khác.
Dịch Ebola hoàn toàn không được chú ý đến cho mãi đến 11/9 và đợt khủng bố bằng bệnh than thì bỗng dưng, Ebola được xem là có tiềm năng trở thành một loại vũ khí sinh học đáng sợ
Tại sao đến lúc này vắc-xin Ebola vẫn chưa được hoàn thiện?
Một phần là vì, thật sự rất khó hoặc do người ta nghĩ là sẽ rất khó để vũ khí hóa con virus này Nhưng nguyên nhân chính vẫn là rủi ro cao về mặt thương mại để sản xuất nó.
Đây mới thực sự là vấn đề.
Đáng buồn là, chúng ta sản xuất vắc-xin không dựa vào mối nguy hiểm do loại bệnh này gây ra, mà dựa vào mức độ rủi ro về mặt kinh tế khi sản xuất vắc-xin loại này.
Điều chế vắc-xin rất tốn kém và phức tạp
Chỉ để lấy được loại kháng nguyên tốt và biến chúng thành vắc-xin hiệu nghiệm, đã ngốn hàng triệu đô rồi.
May mắn là với loại dịch bệnh như Ebola, chúng ta vẫn có cách để giải quyết một số trở ngại đã kể trên.
Cách thứ nhất là phải xác định kịp thời khi gặp phải thất bại thị trường.
Lúc đó, nếu cần vắc-xin, chúng ta phải cung cấp thêm tiền thưởng hay một hình thức trợ cấp nào đấy.
Thứ hai là chúng ta cũng phải phán đoán đúng đắn loại bệnh dịch nào đáng gờm nhất với con người.
Nếu làm được điều này ở các nước, chúng ta sẽ có cơ hội giúp cho các nước này xây dựng hệ thống phòng thí nghiệm về bệnh dịch học mà sẽ có thể thu thập và phân loại những mầm dịch này.
Sau đó những thông tin đấy sẽ được sử dụng để hiểu rõ hơn sự đa dạng về mặt địa lý và di truyền của mầm bệnh từ đó đoán biết được chúng thay đổi như thế nào để đối phó với hệ miễn dịch và tạo ra những phản ứng gì.
Đây là những việc ta có thể làm, nhưng cộng thêm việc giải quyết thất bại thị trường, chúng ta cần phải thay đổi cách hiểu cũng như phòng tránh bệnh truyền nhiễm.
Chúng ta không thể tiếp tục chờ đến khi thấy được bằng chứng trước mắt, đến lúc đó thì nó đã lan ra thành dịch bệnh toàn cầu rồi.
Với Ebola sự bấn loạn nó gây ra cùng với việc có 1 số ca lây lan đến các nước phát triển đã khiến cho cộng đồng thế giới gắn kết với nhau cùng với sự nỗ lực của những nhà cung cấp vắc-xin hàng đầu, giờ thì chúng ta có những thứ này: Hai mẫu thử vắc-xin hữu nghiệm ở các quốc gia nhiễm Ebola (vỗ tay) và sau đó sẽ là cả một hệ thống vắc-xin dự trữ nữa.
Hằng năm, chúng ta chi trả hàng tỉ đô để luôn có một đoàn tàu ngầm năng lượng hạt nhân tuần tra thường trực trên biển nhằm bảo vệ chúng ta khỏi một mối nguy mà hầu như chắc chắn sẽ không bao giờ xảy ra
Trong khi đó, chúng ta lại chẳng để ý mấy đến việc ngăn chặn những hiểm họa có nguy cơ xảy ra rất cao như các trận đại dịch.
Và các bạn hãy hiểu rằng -- vấn đề không phải là "nếu như", mà là "khi nào" thôi
Những "con bọ" này sẽ tiếp tục biến thể và chúng sẽ đe dọa cả thế giới.
Vắc-xin chính là cách phòng bị tốt nhất.
Vậy nên, nếu chúng ta muốn ngăn chặn được những đại dịch như Ebola, chúng ta phải mạo hiểm đầu tư vào việc phát triển vắc-xin và bào chế trên diện rộng.
Chúng ta phải xem nó là biện pháp phòng tránh tối ưu -- thứ mà chúng ta phải luôn có, và đồng thời cũng phải luôn cầu nguyện là chúng ta không phải dùng đến nó.
Xin cảm ơn.
(vỗ tay)
Hơn một triệu người thiệt mạng mỗi năm trong các thảm hoạ.
2.5 triệu người sẽ bị tàn tật vĩnh viễn hoặc phải di tản, và cộng đồng sẽ phải mất từ 20 đến 30 năm để hồi phục và thiệt hại kinh tế hàng tỉ.
Nếu bạn giảm công tác ứng phó ban đầu xuống một ngày, bạn có thể giảm cả quá trình phục hồi đến cả ngàn ngày, hoặc ba năm.
Vó diễn ra như thế nào?
Nếu lực lượng cứu hộ ban đầu đến kịp thời, cứu các nạn nhân, giảm thiểu những nguy hiểm đang diễn ra, nghĩa là những nhóm cứu hộ khác có thể đến để phục hồi nguồn nước, đường xá, nguồn điện, nghĩa là sau đó những người xây dựng, các công ty bảo hiểm, tất cả có thể đến để dựng lại những ngôi nhà, cũng có nghĩa là bạn có thể phục hồi nền kinh tế, và thậm chí có thể làm tốt hơn, ứng phó tốt hơn trong các vụ thảm họa sau.
Một công ty bảo hiểm lớn nói với tôi nếu họ nhận được yêu cầu bồi thường của chủ nhà sớm hơn một ngày, nó có thể tạo ra sự khác biệt đến 6 tháng cho việc sửa chữa nhà của người đó.
Đó là lý do tôi làm robot giải cứu thảm họa vì robot có thể làm thảm họa đi qua nhanh hơn.
Bây giờ, bạn hẳn đã từng thấy những cái này
Đây là các UAV.
Có hai loại UAV: loại cánh quay, hay còn gọi là "chim ruồi"; loại cánh cố định, hay còn gọi là "diều hâu".
Chúng được sử dụng rộng rãi từ năm 2005 trong trận bão Katrina.
Tôi sẽ cho các bạn xem cách "chim ruổi", hay loại cánh quay này hoạt động.
Tuyệt vời cho các kĩ sư kết cấu.
Có thể thấy được thiệt hại từ góc độ mà bạn không thể thấy bằng ống nhòm ở mặt đất hay từ ảnh chụp từ vệ tinh, hay bất cứ thứ gì đang bay ở góc độ cao hơn.
Không chỉ có kỹ sư kết cấu và những người làm bảo hiểm mới cần đến con robot này.
Bạn có thể đã biết loại cánh cố định, loại "diều hâu".
Hiện nay, loại "diều hâu" có thể được dùng cho cuộc điều tra không gian địa lí.
Với robot này, bạn có thể ghép các hình ảnh lại với nhau và dựng hình 3D.
Chúng tôi đã sử dụng hai robot này trong vụ lở đất Oso tại bang Washington, vì vấn đề lớn ở dây là hiểu biết về không gian địa lý và thuỷ văn của thiên tai chứ không là tìm và cứu.
Đội tìm kiếm cứu nạn đã kiểm soát được tình hình và biết họ đang làm gì.
Vấn đề lớn hơn là con sông và lở đất có thể quét sạch những người bị nạn và nhấn chìm những người cứu hộ.
Điều này không chỉ đang thách thức đến đội cứu hộ và thiệt hại tài sản, mà là gây ra rủi ro cho tương lai của đánh bắt cá hồi dọc phần bang Washington.
Vì vậy họ cần hiểu chuyện gì đang diễn ra.
Trong 7 tiếng, xuất phát từ Arlington, lái xe từ Trạm Chỉ huy ứng phó sự cố đến địa điểm, điều khiển các UAV xử lý thông tin, lái xe trở về Trạm chỉ huy Arlington 7 tiếng.
Chúng tôi đưa họ tất cả dữ liệu trong 7 giờ mà họ có thể nhận mà họ phải mất 2-3 ngày bằng bất cứ cách nào mới có được và với độ phân giải cao hơn.
Lúc này, mọi thứ thay đổi.
Và đừng chỉ nghĩ đến các UAV.
Tôi biết, chúng hấp dẫn - nhưng nên nhớ, là 80 phần trăm dân số thế giới sống dựa vào sông nước, nghĩa là cơ sở hạ tầng trọng điểm của chúng ta nằm dưới nước nơi chúng ta không thể đến được, với những cây cầu hay thứ tương tự.
Đó là lí do ta cần phương tiện lặn không người lái, có một loại mà bạn đã biết đến, SARbot, một con cá heo vuông.
Nó đi dưới nước và dùng sóng siêu âm.
Tại sao các phương tiện lặn lại quan trọng? Và tại sao chúng rất rất quan trọng?
Chúng bị lãng quên.
Hãy nhớ lại trận sóng thần ở Nhật Bản 400 dặm bờ biển bị tàn phá hoàn toàn, lớn gấp đôi khu vực bờ biển bị phá hoại bởi bão Katrina ở Mỹ.
Ta đang nói về những cây cầu, đường ống, bến cảng -- bị quét sạch
Và nếu bạn không có cảng, bạn không có cách nào để nhận đủ nguồn cứu trợ để cung cấp cho người dân.
Đó là vấn đề lớn xảy ra trong vụ động đất tại Haiti.
Vì vậy chúng ta cần phương tiện lặn.
Bây giờ, hãy xem xét thử góc nhìn từ SARbot về những gì chúng nhìn thấy.
Chúng tôi đang làm việc ở một cảng cá.
Chúng tôi có thể mở lại cảng cá đó bằng sóng siêu âm của nó, trong 4 giờ đồng hồ.
Cảng cá đó được cho rằng sẽ phải mất sáu tháng trước khi họ có thể tìm một nhóm lặn thủ công đến, và các thợ lặn sẽ phải mất 2 tuần làm việc.
Họ sẽ bỏ lỡ vụ đánh cá mùa thu, đó là nguồn kinh tế chính của khu vực, cũng giống như vùng Cape Cod của họ.
Các UMV, rất quan trọng.
Nhưng bạn biết đó, tất cả người máy tôi cho bạn thấy đều nhỏ, vì người máy không làm những việc như con người làm.
Chúng đi đến nơi con người không thể.
Và một ví dụ tuyệt vời là Bujold.
Phương tiện mặt đất không người lái rất nhỏ, nên Bujold... (Tiếng cười) Xin chào Bujold.
(Tiếng cười) Bujold được sử dụng rộng rãi trong vụ Trung tâm Thương mại Thế giới đi lên tháp 1, 2 và 3
Bạn đang trèo lên đống đổ nát, cào xuống và đi sâu vào bên trong.
Và hãy xem góc nhìn của Bujold tại Trung tâm Thương mại Thế giới, nhìn đây
Ta đang nói về một thảm họa nơi mà không thể đưa người hay chó vào và nó đang cháy.
Hy vọng duy nhất tiếp cận người sống sót trong tầng hầm, bạn phải vượt qua những thứ đang cháy.
Nó quá nóng, trên một trong các người máy, các bánh xích bắt đầu tan chảy và rơi ra.
Người máy không thể thay thế con người hay những chú chó, hay "chim ruồi" hay "diều hâu" hay "cá heo".
Chúng làm những điều mới.
Chúng hỗ trợ cứu hộ viên, các chuyên gia bằng những cách mới và tân tiến.
Mặc du vậy, vấn đề lớn nhất không phải là làm người máy nhỏ hơn,
Không phải là tăng khả năng cách nhiệt.
Không phải là có thêm cảm biến.
Vấn đề lớn nhất là dữ liệu, là thông tin, bởi vì những người này cần đúng thông tin vào đúng thời điểm.
Vì vậy thật tuyệt nếu ta có chuyên gia có thể truy cập người máy ngay lập tức mà không cần lãng phí phí thời gian di chuyển đến địa điểm đó, vì vậy bất kỳ ai ở đó, sử dụng người máy thông qua Internet.
Vâng, hãy nghĩ về nó.
Nghĩ về chuyến xe lửa chở hóa chất bị trật bánh ở vùng nông thôn.
Có bao nhiêu phần trăm các chuyên gia, các kỹ sư hóa học của bạn, các kỹ sư vận tải đường sắt của bạn, đã được huấn luyện về bất cứ UAV nào mà nơi xảy ra thảm hoạ có
Có thể gần như bằng không.
Vì vậy chúng ta đang sử dụng các kiểu giao diện này cho phép con người sử dụng người máy mà không cần biết loại họ đang dùng, hay thậm chí họ có sử dụng người máy hay không.
Người máy cho bạn điều gì, cho những chuyên gia điều gì?
Là dữ liệu. Vấn đề trở thành: ai nhận dữ liệu gì khi nào?
Chỉ cần làm một thứ là gửi mọi thông tin đến tất cả mọi người và để cho họ phân loại chúng.
Vâng, vấn đề là nó làm quá tải mạng lưới, và tệ hơn, nó làm quá tải khả năng nhận thức của từng người đang cố gắng "khai quật" cả "mỏ" thông tin đó. Họ cần phải đưa ra quyết định rằng cái gì sẽ tạo sự khác biệt.
Vì thế chúng ta cần nghĩ về các kiểu thách thức đó.
Đó là dữ liệu.
Quay lại vụ Trung tâm Thương mại Thế giới, chúng tôi đã cố giải quyết vấn đề bằng cách chỉ ghi nhận thông tin từ Bujold chỉ khi nó đã vào sâu trong đống đổ nát, vì đó là thứ mà đội USAR nói họ cần.
Cái chúng tôi không biết lúc này là những kỹ sư dân sự sẽ có thể thích, có thể cần dữ liệu mà chúng tôi nên ghi nhận các thành dầm, các dãy mã số, các vị trí khi chúng tôi đi vào đống đổ nát.
Chúng tôi đã mất dữ liệu quý giá.
Vậy nên, thử thách là lấy toàn bộ dữ liệu và đưa chúng đến đúng người.
Bây giờ, đây là một lý do khác.
Chúng tôi biết rằng một số tòa nhà, như trường học, bệnh viện, các quảng trường, được kiểm tra bốn lần bởi những cơ quan khác nhau trong suốt giai đoạn phản hồi.
Bây giờ, chúng ta đang xem xét, nếu ta có thể lấy thông tin từ người máy để chia sẻ, không những chúng ta có thể nén những chuỗi giai đoạn để giảm thời gian ứng phó, nhưng giờ đây chúng ta có thể bắt đầu ứng phó cùng lúc.
Ai cũng có thể thấy dữ liệu.
Ta có thể rút ngắn bằng cách đó.
Vậy thật ra, "người máy giải cứu thảm họa" là một cái tên thiếu chính xác.
Nó không phải về người máy.
Nó là về dữ liệu.
(Vỗ tay) Thử thách của tôi dành cho bạn: lần tới khi bạn nghe về thảm họa, hãy tìm những người máy.
Chúng có thể ở dưới đất có thể dưới nước, chúng có thể ở trên trời, nhưng chúng nên ở đó.
Tìm những người máy, vì người máy đến để giải cứu.
(Vỗ tay)
Tôi lớn lên với người mẹ đồng tính ở 1 vùng núi, và tôi như là thằng dở khi đến New York 1 một thời gian trước.
(cười) Thật là bực mình nhưng tôi sẽ đề cập về nó sau.
Bắt đầu với lúc tôi 8 tuổi.
Tôi lấy 1 hộp gỗ, và chôn nó ở Colorado với 1 tờ đôla, 1 cây bút, 1 cái nĩa nằm bên trong.
và tôi nghĩ 1 chủng loại người khác hoặc sinh vật ngoài hành tinh sẽ tìm được cái hộp 500 năm sau. nhờ đó sẽ học được cách chúng ta "trao đổi ý tưởng", có thể là cách chúng ta thưởng thức mỳ Ý.
Tôi cũng ko chắc nữa.
Nhưng mà, nó cũng khá là vui, Bởi vì tôi đây,30 năm sau, vẫn làm những cái hộp
Giờ, thỉnh thoãng khi tôi ở Hawai Tôi thích lướt ván, đi bộ thể dục và làm tất cả các thứ kỳ lạ, và tôi cũng đang làm 1 bức tranh ghép cho mẹ.
Tôi lấy ra 1 quyển từ điển và xé toạc nó ra. sau đó biến chúng trở thành như là các ô kẻ của Agnes Martin Tôi đỗ nhựa thông khắp trên nó và 1 con ông bị dính vào
Lúc đó, bà ấy sợ ong và dị ứng với chúng, cho nên tôi đổ thêm nhựa thông trên bức vẽ, để che nó đi.
Thay vào đó, điều ngược lãi đã xảy ra. Nó dường như đã tạo ra 1 sự phóng đại, như một cái kính phóng to trên chữ của quyển từ điển.
Vậy tôi đã làm gì ? Tôi tạo ra nhiều cái hộp nữa.
Lần này, Tôi bắt đầu cho đồ điện tử, ếch, Những cái chai tôi tìm thấy trên đường mọi thứ mà tôi tìm được bởi vì tôi luôn tìm kiếm đồ vật suốt cuôc đời, và cố gắng tạo nên các mối quan hệ và kể những câu chuyện về những đồ vật này.
Thế là tôi bắt đầu vẽ xung quanh cái món đồ, và nhận ra: Lạy chúa, tôi có thể vẽ trong khoảng trống!
Tôi có thể tạo nên những dòng kẻ lơ lững, giống như cách bạn vẽ đường kẻ trắng xung quanh thi thể tại hiên trường.
Nên tôi lấy những món đồ ra, và tạo ra cách phân loại của riêng tôi cho những mẫu vật được tạo ra.
Đầu tiên, thưc vật cái các bạn có thể hiểu được
Sau đó đến các loài côn trùng và sinh vật kỳ lạ
Nó rất là vui, tôi chỉ là vẽ trên các lớp của nhựa thông.
và nó thật tuyệt, bởi vì tôi thật sự đã có được các chương trình đại loại vậy, Tôi làm ra tiền và có thể dẫn bạn gái đi ăn tối, như là, đi tới Sizzler. (chuỗi nhà hàng ở Mỹ)
Ngon lành các bạn à.
(cười) Có lúc, Tôi đã thử dựng nên hình người, tượng nhựa thông có kích cỡ to như thật với bản vẽ của loài người trong các lớp nhựa.
Điều này thật tuyệt, duy chỉ có 1 thứ, Tôi sắp chết.
Tôi đã ko biết phải làm gì Bởi vì thứ nhựa này sẽ giết chết tôi
Tôi trằn trọc mỗi đêm
Vậy là tôi thử sử dụng kính
Tôi bắt đầu vẽ trên chúng Cứ như thể là bạn vẽ trên 1 cái cửa sổ và bạn đặt 1 cái khác lên và 1 cái khác nữa, và bạn có những tấm kính này hợp lại thành 1 cấu tạo 3 chiều
và nó đã thành công Tôi đã có thể ngừng sử dụng nhựa
Nên tôi dùng nó trong nhiều năm cuối cùng dẫn đến 1 tác phẩm cực lớn Tôi gọi nó là "The Triptych" (tranh bộ ba)
"The Triptych" lấy cảm hứng từ bức tranh The Garden of Earthly Delights (khu vườn hưởng lạc trần tục) của Hieronymus Boch Bức tranh đang ở Viên bảo tàng Prado Tây Ban Nha
Các bạn có biết bức tranh này không ?
Tốt, nó là 1 bức tranh thú vị
Mọi người nói bức tranh này đi trước thời đại
Nó nặng gần 11 tấn
và cao gần 5,5 mét
Nó có 2 mặt nên nó là 1 cấu tạo cao gần 11m
Nó khá là kỳ quặc
(cười) Phía bên trái, bạn có Chúa và đàn châu chấu
Có 1 cái hang Nơi tất cả các sinh vật đầu thú đi lại giữa 2 thế giới
Chúng đi từ thế giới tượng trưng tới âm phủ với đầy những mô hình mạng lưới nơi chúng chốn
Đây là ngọn hải đăng xung quanh là những sinh vật đó Chúng chuẩn bị tự sát tập thể vào đại dương
Đại dượng này được hình thành bởi hàng ngàn nguyên tố
Cái này là 1 con chim thần bị trói trên 1 chiếc tàu chiến
(cười) Billy Graham ở trong đại dương đường chân trời từ dầu loang; Waldo; nơi trú ẩn của Osama Bin Laden Có mọi thứ kỳ quặc mà bạn có thể tìm được nếu bạn nhìn thật kỹ vào đại dương
Để tiếp tục, đây là một quý cô
Cô ấy trồi lên từ đại dương và khạc dầu lên một tay và cô ấy có những đám mây bay ra khỏi bàn tay còn lại
Bàn tay ấy như là 1 cái cân và cô ây như là 1 sự ám chỉ huyền bí của sự cân bằng giữa trái đất và vũ trụ
Vậy, đó là 1 mặt của "The Triptych"
Mặt này có 1 chút tường thuật
Đó là bàn tay cô ấy khạc vào
tiếp theo, khi bạn nhìn vào mặt còn lại Cô ấy có 1 cái thùng chứa, như cái mỏ chim và mây được phát tán ra khỏi cái thùng đó
Tiếp theo, cô ấy có 1 cái đuôi mãng xà dài 5,5 kết nối "The Triptych
Nhân tiện, đuôi của cô ây bắt lửa từ phía sau ngọn núi lửa
(cười) Tôi cũng bó tay ko biết vì sao
(cười) Nó vậy đấy
Đuôi cô ấy dừng lại tại con mắt của người khổng lồ được làm ra từ thẻ bài khủng bố năm 86
Các bạn có thấy cái này chưa ?
Chúng được làm ra trong thập niên 80, chúng như la thẻ bài cầu thủ của khủng bố
Tân tiến đấy
(Cười) Điều đó sẽ đem các bạn đến với dự án mới nhất
Tôi đang làm giữa chừng 2 dự án Một cái được gọi là "Địa nhân"
Dự án 6 năm này làm ra 100 hình nhân
Mỗi cái là 1 kho lưu trữ của nền văn minh thông qua các vấn đề và truyền thông hỗn độn cho dù là nó bách khoa toàn thu hay từ điển hay tạp chí.
Tuy nhiên mỗi cái đóng vai trò như là 1 kho lưu trữ hình người. và chúng đi cùng nhau trong 1 nhóm 20,4,12 mỗi lượt
Chúng giống như tế bào Tụ lại rồi phân chia ra.
Và bạn có thê đi xuyên qua chúng Nó khiến tôi mất hàng năm trời.
Mỗi cái về cơ bản là 1 tiêu bản kính hiển vi nặng 1360kg với 1 con người ở trong
Anh này có 1 cái hang trên ngực
Đó là cái đầu, cái ngực
Bạn có thể thấy sự bắt đầu của cái hang Có 1 cái thác nước chảy ra từ ngực anh ấy phủ đi cái "ấy"- mà có khi không cái gì đó 1 loại lưỡng tính
Tôi sẽ nói sơ về các tác phẩm này vì tôi không thể giải thích chúng quá lâu
Đây là các lớp kính Bạn có thể thấy nó
Đó là 1 cơ thể đang tách làm 2
Cái này thì có 2 đầu và nó là sự trao đổi giữa 2 cái đầu đó
Bạn có thể thấy những viên thuốc đi ra để tới 1 cái đầu từ bưc tượng này
Có 1 cánh rừng nho nhỏ trong lồng ngực
Các bạn có nhìn thấy không
Nhân tiện, cuộc nói chuyện này chỉ về những cái hộp Như là cái hộp chúng ta đang ở trong
Chiếc hôp ta đang ở trong Hệ mặt trời là 1 cái hộp
Điều này đưa các bạn tới chiếc hộp mới nhất của tôi
Nó là 1 cái hộp bằng gạch gọi là Công Việc Của Người Tiên Phong
(reo hò) Trong cái hộp này là 1 nhà vật lý nhà khoa học thần kinh, 1 họa sĩ, 1 nhạc sĩ 1 nhà văn, 1 trạm radio, 1 viện bảo tàng, 1 trường học 1 nhà xuất bản để phát hành tất cả các nội dung chúng tôi làm ra thế giới 1 khu vườn
Chúng tôi cái cách chiếc hộp và tất cả mọi người như là bắt đầu va chạm như là các hạt
Và tôi nghĩ đó là cách bạn thay đổi thế giới
Bạn định nghĩa lại bản thân và cái hộp bạn đang sống
và các bạn nhận ra chúng ta cùng ở trong 1 cái hộp đó là sự ảo tưởng về sự khác biệt Ý tưởng về đất nước, biên giới, tôn giáo -- không hoạt động
Chúng ta thực sự được tạo thành từ 1 cái chung, trong 1 hộp chung
và nếu chúng ta không bắt đầu trao đổi cái chung ấy 1 cách ngot ngào Chúng ta sẽ ra đi rất sớm
Cảm ơn các bạn rất nhiều
(vỗ tay)
Khi tôi 14 tuổi, tôi rất thích khoa học -- bị nó mê hoặc, và rất hứng thú học hỏi về nó.
Khi tôi học trung học, giáo viên khoa học của tôi đã nói với cả lớp rằng, "Các bạn nữ không cần phải nghe cái này."
Thật là khích lệ, vâng.
(Cười) Tôi chọn cách không lắng nghe -- mà làm lơ câu nói đó.
Giờ hãy để tôi đưa các bạn đến những ngọn núi Andes ở Chile, 500 km, 300 dặm về phía bắc Santiago.
Nơi đó rất xa, rất khô cằn và cũng rất đẹp.
Và cũng ko có gì nhiều ở đó.
Ở đó có những con kền kền, nhện đen, và vào buổi tối, khi ánh sáng tắt dần, để lộ ra một trong những khoảng trời tối nhất trên trái đất.
Một nơi khá kỳ diệu, ngọn núi.
Đó là một sự kết hợp tuyệt vời giữa những đỉnh núi xa xôi và khoa học tinh vi phức tạp.
Và tổ tiên chúng ta, xa ở mức có thể được ghi nhận trong lịch sử đã từng nhìn lên bầu trời đêm này và nghĩ về bản chất tồn tại của con người.
Và chúng ta cũng ko ngoại lệ, thế hệ chúng ta.
Điều khó khăn duy nhất là hiện nay bầu trời đêm thường bị cản trở bởi ánh đèn thành phố.
Thế nên những nhà thiên văn học đã đến những đỉnh núi xa xôi này để quan sát và nghiên cứu về vũ trụ.
Kính thiên văn là cửa sổ của chúng ta mở ra với vũ trụ.
Không hề cường điệu khi nói rằng bán cầu nam sẽ trở thành tương lại của ngành thiên văn trong thế kỷ 21.
Chúng ta đã có một loạt kính thiên văn tồn tại sẵn trên các ngọn núi Andes ở Chile, và sớm thôi sẽ được bổ sung bởi một loạt khả năng mới đáng kinh ngạc.
Ở đó sẽ có hai nhóm quốc tế tiến hành xây dựng những kính thiên văn khổng lồ, nhạy với bức xạ quang học, giống như mắt chúng ta.
Ở đó sẽ có kính thiên văn giám sát dùng để quét bầu trời vài đêm một lần.
Sẽ có những kính thiên văn radio nhạy với bức xạ radio bước sóng dài.
Và sau đó là những kính thiên văn không gian.
Ở đó sẽ có kế vị của Kính thiên văn Hubble Space; được gọi là Kính thiên văn James Webb, và nó sẽ được khởi động vào năm 2018.
Ở đó sẽ có một vệ tinh tên là TESS sẽ được sử dụng để khám phá những hành tinh nằm ngoài hệ mặt trời.
Trong thập kỷ qua, tôi đã và đang lãnh đạo một nhóm -- một hiệp hội - một nhóm quốc tế, xây dựng cái sẽ là, khi kết thúc, một kính thiên văn quang học lớn nhất từng tồn tại.
Nó được gọi là Kính thiên văn Giant Magellan, hay GMT.
Kính thiên văn này sẽ được trang bị những tấm gương có đường kính 8,4m -- mỗi cái.
Gần 27 feet.
Nó choáng hết phần sân khấu này -- có lẽ đến tận hàng ghế thứ tư của khán thính giả.
Mỗi cái trong 7 tấm gương của kính thiên văn sẽ có đường kính khoảng 27 feet.
Cùng với nhau, 7 tấm gương trong kính thiên văn này sẽ có đường kính tổng cộng là 80 feet (24.3m)
Khoảng bằng kích thước của toàn bộ khán thính phòng này.
Toàn bộ kính thiên văn sẽ cao khoảng 43m, và một lần nữa, ở Rio, một số các bạn đã từng nhìn thấy tượng Chúa Giêsu to lớn này.
Chúng cũng cao gần ngang bằng nhau; thực tế thì nó còn thấp hơn một chút so với độ cao của kính sẽ có.
Nó cao ngang với tượng Nữ Thần Tự Do.
Và nó sẽ được lắp đặt trong một tòa nhà 22 tầng cao 60 mét.
Tuy nhiên, nó là một tòa nhà đặc biệt dùng để bảo vệ kính thiên văn
Nó sẽ có những cửa sổ mở ra bầu trời, có thể hướng và nhìn ra bầu trời, và nó thật sự có thể xoay quanh một cái đế -- một tòa nhà xoay 2000 tấn.
Kính Giant Magellan sẽ có độ phân giải gấp 10 lần so với kính Hubble Space.
Nó sẽ nhạy gấp 20 triệu lần so với mắt người.
Và nó có thể, là lần đầu tiên, có khả năng tìm thấy sự sống trên những hành tinh ngoài hệ mặt trời của chúng ta.
Nó sẽ cho phép chúng ta nhìn ngược vào tia sáng đầu tiên của vũ trụ -- theo nghĩa đen, là bình minh của vũ trụ.
Bình minh vũ trụ.
Nó là kính thiên văn cho phép chúng ta quan sát ngược lại, chứng kiến những hệ thiên hà khi chúng đang hình thành, hố đen đầu tiên trong vũ trụ, những hệ thiên hà đầu tiên.
Đã hàng ngàn năm, chúng ta nghiên cứu vũ trụ, tự hỏi về vị trí của chúng ta trong vũ trụ.
Những người Hy Lạp cổ đã nói rằng trái đất là trung tâm của vũ trụ.
500 năm trước, Copernicus đã dời trái đất đi, và đặt mặt trời vào vị trí trái tim của vũ trụ.
Và khi chúng ta học hiểu về vũ trụ qua nhiều thế kỷ, từ khi Galileo Galilei, nhà khoa học người Ý, lần đầu tiên quay, vào thời gian đó, một kính thiên văn bé xíu 5 cm, vào bầu trời, mỗi khi chúng ta xây dựng được những kính thiên văn lớn hơn. chúng ta lại học được điều gì đó về vũ trụ; chúng ta có những khám phá mới, không có ngoại lệ nào.
Chúng ta đã học được trong thế kỷ 20 rằng vũ trụ đang giãn nở và hệ mặt trời của chúng ta không phải là trung tâm của sự giãn nở đó.
Hiện nay chúng ta biết rằng vũ trụ có khoảng 100 tỉ hệ ngân hà chúng ta có thể quan sát được, và mỗi một trong số những hệ ngân hà đó có 100 tỉ ngôi sao bên trong.
Chúng ta đang nhìn thấy hình ảnh sâu nhất của vũ trụ đã từng được chụp.
Hình ảnh này được chụp bởi kính thiên văn Hubble Space bằng cách hướng nó vào nơi trước kia chỉ là một khoảng trời trống rỗng, trước khi khởi động Hubble.
Và nếu bạn có thể tưởng tượng được khu vực bé nhỏ này, nó chỉ bằng 1/50 kích thước của mặt trăng.
À, nếu bạn có thể tưởng tượng được mặt trăng tròn.
Hiện tại có 10,000 ngân hà có thể quan sát trong bức ảnh này.
Sự mờ nhạt của những hình ảnh này và kích thước nhỏ bé ấy chỉ là kết quả của thực tế rằng những ngân hà ấy rất xa, một khoảng rộng bao la.
Và mỗi một ngân hà có thể chứa đựng bên trong nó vài tỉ hay thậm chí vài trăm tỉ ngôi sao riêng lẻ.
Kính thiên văn như những cỗ máy thời gian.
Khoảng cách nhìn ra không gian càng xa, thời gian chúng ta nhìn ngược lại càng lâu
Chúng giống như những cái thùng ánh sáng -- theo nghĩa đen, chúng thu thập ánh sáng.
Thế nên thùng càng lớn, tấm gương chúng ta có càng lớn, càng thấy nhiều ánh sáng, chúng ta càng có thể nhìn ngược lại xa hơn.
Chúng ta biết được trong thế kỷ vừa qua rằng có những vật thể kỳ lạ trong vũ trụ -- những hố đen.
Và chúng ta thậm chí biết rằng có vật chất tối và năng lượng tối mà chúng ta không thể nhìn thấy.
Thế nên cái các bạn đang tìm kiếm là hình ảnh thật sự của vật chất tối.
(Cười) Bạn hiểu rồi đấy. Không phải tất cả khán thính giả đều có thể hiểu được.
(Cười) Cách chúng ta phỏng đoán sự tồn tại của vật chất tối chúng ta không thể nhìn thấy -- nhưng có một lực kéo rõ ràng, nhờ vào lực hấp dẫn.
Ngày nay chúng ta có thể nhìn lên trời, nhìn thấy một đại dương ngân hà trong vũ trụ đang giãn nở.
Điều tôi làm là để đo lường sự giãn nở của vũ trụ, và một trong những dự án mà tôi đã thực hiện vào những năm 1990s là sử dụng kính thiên văn Hubble Space để đo đạc tốc độ giãn nở của vũ trụ.
Chúng ta ngày nay có thể theo dấu ngược về 14 tỉ năm trước.
Chúng tôi dần biết được rằng những ngôi sao ấy có những lịch sử riêng biệt; chúng sinh ra, chúng ở tuổi trung niên và một số trong chúng thậm chí có những kết cục bi thảm.
Những lớp bụi tro từ những ngôi sao ấy đã hình thành nên những ngôi sao mới mà chúng ta thấy, hầu hết chúng lại có những hành tinh xoay quanh.
Và một trong những khám phá gây ngạc nhiên nhất trong 20 năm vừa qua là sự phát hiện ra những hành tinh xoay quanh những ngôi sao.
Chúng được gọi là ngoại hành tinh (exoplanets).
Cho đến năm 1995, chúng ta thậm chí không hề biết đến sự tồn tại của bất kỳ một hành tinh nào khác, ngoài những hành tinh quay xung quanh mặt trời của chúng ta.
Thế nhưng ngày nay, có khoảng 2,000 hành tinh có quỹ đạo quanh những ngôi sao khác. mà chúng ta có thể phát hiện, đo đạc khối lượng.
500 trong số chúng là những hệ thống đa hành tinh.
Và có khoảng 4000 -- hiện vẫn đang đếm -- những ứng cử viên khác của hành tinh có quỹ đạo quanh những ngôi sao khác.
Chúng xuất hiện dưới một loạt kiểu khác nhau.
Có những hành tinh nóng giống sao Mộc có những hành tinh đóng băng, có những thế giới nước và có những hành tinh sỏi đá như Trái đất, gọi là "Siêu-quả-đất", và thậm chí có những hành tinh được suy đoán là những thế giới kim cương.
Chúng ta biết có ít nhất một hành tinh, Trái Đất của chúng ta, là có sự sống.
Chúng ta còn tìm ra những hành tinh xoay quanh một lúc 2 ngôi sao.
Điều đó không còn là tiểu thuyết khoa học viễn tưởng nữa.
Chúng ta biết có sự sống quanh hành tinh này, chúng ta đã tạo ra một đời sống phức tạp, và giờ đây chúng ta có thể đặt câu hỏi về nguồn gốc của bản thân.
Dựa trên những gì chúng ta đã khám phá, một số lượng lớn hiện nay cho rằng có thể có hàng triệu, có lẽ -- thậm chí hàng trăm triệu -- ngôi sao đủ gần -- ở một khoảng cách thích hợp với ngôi sao mà chúng xoay quanh -- để tồn tại nước và có thể có tiềm năng hỗ trợ sự sống.
Chúng ta hiện lấy làm sửng sốt về những điều kỳ lạ đó, rất nhiều điều kỳ lạ, và điều tuyệt vời là trong thập kỷ tới, GMT có thể có khả năng để chụp quang phổ khí quyển của những hành tinh ấy, và xác định xem liệu chúng có tiềm năng về sự sống hay không.
Vậy, dự án GMT là gì?
Đây là một dự án quốc tế.
Nó bao gồm Úc, Hàn Quốc, và tôi rất vui được nói rằng, ở nơi đây, Rio, cộng tác mới nhất về kính thiên văn là Brazil.
(Vỗ tay) Nó cũng bao gồm một số học viện khắp nước Mỹ, bao gồm Đại học Harvard, Smithsonian, Học viện Carnegie, và các trường đại học Arizona, Chicago, Texas-Austin và Đại học Texas A&M.
Nó cũng bao gồm Chile.
Việc chế tạo gương cho kính thiên văn này, bản thân nó đã là một điều rất thú vị.
Những mảnh thủy tinh được thu thập, đun chảy trong một lò nung tự xoay.
Công việc đó diễn ra bên dưới sân đá banh tại trường Đại học Arizona.
Nó được nhét bên dưới 52,000 ghế ngồi.
Không ai biết điều đang diễn ra.
Và ở đó còn có một nồi xoay.
Những tấm gương được đúc và làm lạnh với tốc độc rất chậm, sau đó chúng được đánh bóng với độ chính xác hoàn hảo.
Nếu các bạn nghĩ về độ chính xác của những tấm gương này, những vết lồi trên gương, trên toàn bộ bề mặt 27 feet (8,2m), có độ lớn nhỏ hơn 1/1,000,000 lần 1 inch (1 inch = 25,4mm)
Sao, các bạn có hình dung ra ko?
Au!
(Cười) Nó bằng 5/1000 độ dày sợi tóc của tôi, trên toàn bộ bề mặt 27 feet.
Đó là một thành tích ngoạn mục.
Điều đó cho phép chúng ta có được độ chính xác mà chúng ta sẽ có.
Vậy, độ chính xác đó đem lại cho chúng ta điều gì?
GMT, nếu các bạn có thể tưởng tượng -- nếu chúng ta giơ một đồng xu lên, giống tôi có bây giờ, và nhìn vào mặt của đồng xu, từ đây tôi có thể thấy những gì được ghi trên đồng xu, tôi có thể thấy khuôn mặt trên đồng xu.
Thậm chí những vị khách ngồi ở hàng đầu cũng không thể thấy được.
Thế nhưng nếu chúng ta xoay kính thiên văn Giant Magellan đường kính 80 feet (24,3m) mà chúng ta nhìn thấy trong hội trường này, và hướng nó ra xa 200 dặm (321,8km), nếu tôi đang đứng ở São Paulo,chúng ta có thể nhìn thấy khuôn mặt trên đồng xu này.
Đó là độ phân giải và là sức mạnh phi thường của kính thiên văn này.
Và nếu chúng ta -- (Vỗ tay) Nếu một phi hành gia đáp lên mặt trăng, cách đây 1/4 triệu dặm, và thắp một ngọn nến -- một ngọn nến duy nhất -- chúng ta có thể phát hiện ra nó, bằng cách dùng GMT.
Khá phi thường.
Đây là một hình ảnh giả lập của một quần tụ trong một thiên hà gần đây.
"Gần" trong thiên văn học chỉ mang tính tương đối.
Nó cách khoảng 10 triệu năm ánh sáng.
Và quần tụ này trông như thế này.
Giờ các bạn nhìn vào 4 vật thể sáng đó, và so sánh chúng với hình ảnh trên kính thiên văn Hubbe Space.
Bạn có thể nhìn thấy nét mờ nhạt mà những ngôi sao xuyên qua.
Và giờ cuối cùng -- nhìn xem tuyệt như thế nào -- đây là những gì mà GMT sẽ nhìn thấy.
Giờ, nhìn vào những hình ảnh sáng đó thêm lần nữa.
Đây là những gì chúng ta thấy từ một trong những kính thiên văn mạnh nhất tồn tại trên Trái Đất. và giờ, một lần nữa, nhìn xem những gì GMT sẽ thấy.
Cực kỳ chuẩn xác.
Vậy, chúng tôi đang ở đâu?
Chúng tôi đang san bằng đỉnh một ngọn núi ở Chile.
Chúng tôi thổi tung chúng.
Chúng tôi đã kiểm tra và đánh bóng tấm gương đầu tiên.
Chúng tôi đã đúc xong tấm gương thứ hai và ba.
Và hiện đang chuẩn bị đúc tấm thứ tư.
Chúng tôi đã có một loạt hoạt động kiểm duyệt trong năm nay, Ban hội thẩm quốc tế đã đến và kiểm duyệt chúng tôi, kết luận, "Các bạn có thể bắt đầu xây dựng."
Và chúng tôi lên kế hoạch xây dựng kính thiên văn này với 4 tấm gương đầu tiên.
Chúng tôi muốn tiến hành nhanh chóng, và thu thập dữ liệu khoa học -- cái mà những nhà thiên văn học chúng tôi gọi là "tia sáng đầu tiên" , vào năm 2121.
Và toàn bộ kính thiên văn sẽ được hoàn tất vào giữa thập kỷ tới, với tất cả 7 tấm gương.
Hiện nay, chúng ta ở tư thế nhìn ngược lại vũ trụ ở khoảng cách rất xa, bình minh của vũ trụ.
Chúng ta sẽ có thể nghiên cứu các hành tinh với những dữ liệu chuẩn xác.
Nhưng đối với tôi, một trong những điều thú vị nhất trong việc xây dựng GMT là cơ hội được thật sự khám phá ra điều gì đó mà chúng ta không biết là gì -- thậm chí cũng ko thể tưởng tượng ra lúc này, một điều hoàn toàn mới.
Và hy vọng của tôi là với công trình này và những phương tiện khác, nhiều các bạn nam nữ trẻ sẽ được truyền cảm hứng để vươn tới các vì sao.
Cảm ơn rất nhiều.
Cảm ơn (tiếng Bồ Đào Nha)
(Vỗ tay) Bruno Giussani: Cảm ơn, Wendy.
Ở lại với tôi, vì tôi có một câu hỏi cho cô.
Cô đã đề cập đến các phương tiện khác nhau.
Kính thiên văn Magellan đang được tiến hành, nhưng còn có ALMA và một số khác ở Chile. và những nơi khác, trong đó có Hawaii.
Đây là một sự hợp tác và bổ sung, hay là một cuộc cạnh tranh?
Tôi biết có những cuộc đua về nguồn tài trợ, nhưng còn về mặt khoa học thì thế nào?
Wendy Freedman: Về lĩnh vực khoa học, chúng cực kỳ bổ sung cho nhau.
Có những kính thiên văn trong không gian, kính thiên văn trên mặt đất, kính thiên văn với phạm vi bước sóng khác nhau, có những kính thiên văn giống nhau, nhưng khác công cụ -- tất cả chúng sẽ quan sát những phần câu hỏi khác nhau mà chúng ta đưa ra.
Vì thế khi chúng tôi phát hiện ra những hành tinh khác, chúng tôi có thể kiếm tra những quan sát ấy, chúng tôi có thể đo đạc bầu khí quyển, có thể quan sát không gian với độ phân giải rất cao.
Vì thế, chúng thật sự bổ sung cho nhau.
Anh nói đúng về vấn đề tài trợ, chúng tôi cạnh tranh với nhau; nhưng về mặt khoa học, đó là sự bổ sung.
BG: Wendy, cảm ơn cô đã đến với TEDGlobal.
WF: Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Paul Krugman, nhà Nobel kinh tế học, đã từng viết rằng: "Tuy năng suất không phải là tất cả, nhưng về lâu dài, nó hầu như là tất cả."
Nói vậy tức nó rất quan trọng.
Không có nhiều thứ trên đời này được coi là "hầu như là tất cả" đâu.
Năng suất là động lực chính thúc đẩy sự phát triển của xã hội.
Vậy chúng ta có một vấn đề.
Ở những nền kinh tế lớn nhất châu Âu, năng suất lao động đã từng tăng 5% mỗi năm trong những thập niên 50, 60 và đầu thập niên 70.
Từ 1973 đến 1983 tăng 3% mỗi năm.
Từ 1983 đến 1995 tăng 2% mỗi năm.
Từ 1995 trở đi thì chỉ tăng dưới 1% mỗi năm.
Ở Nhật Bản cũng tương tự.
Ở Mỹ cũng vậy, dù có sự phục hồi tạm thời 15 năm trước, và bất chấp những đổi mới công nghệ xung quanh chúng ta: Internet, thông tin, các công nghệ về truyền thông và thông tin.
Bạn có biết khi năng suất tăng 3% một năm, chất lượng cuộc sống sẽ tăng gấp đôi sau mỗi thế hệ.
Thế hệ con cái sẽ có một cuộc sống tốt hơn gấp đôi so với bố mẹ mình.
Còn khi năng suất tăng 1% mỗi năm, phải sau 3 thế hệ, chất lượng sống mới tăng lên gấp đôi.
Và trong thời gian đó, nhiều người sẽ không được sung túc bằng bố mẹ mình.
Mỗi thứ họ có sẽ ít đi một chút: nhà cửa nhỏ hơn này, hoặc chẳng có nhà mà ở, khó tiếp cận hơn với giáo dục, vitamin, kháng sinh, vắc xin, tất cả mọi thứ.
Tất cả những vấn để phải đối mặt hiện nay.
Tất cả.
Có thể chúng đều xuất phát từ cuộc khủng hoảng năng suất.
Tại sao là khủng hoảng năng suất?
Bởi những nguyên tắc cơ bản về sự hiệu quả trong các tổ chức, cách quản lí đã trở nên phản tác dụng.
Tất cả mọi nơi từ những dịch vụ công cộng, ở công ty, ở cách chúng ta làm việc, cách chúng ta sáng tạo, đầu tư, học hỏi để làm việc tốt hơn.
đều dựa trên bộ ba không thể thiếu về sự hiệu quả gồm: sự minh bạch, thước đo và trách nhiệm
Chúng khiến công sức của nhân loại bị đổ xuống sông xuống bể.
Có 2 cách nhìn nhận cũng như chứng minh điều trên.
Cách thứ nhất, cách tôi thích hơn, là những phép toán chặt chẽ mà tao nhã.
Nhưng sự chứng minh bằng toán học này sẽ hơi lâu một chút. Nên chúng ta có cách thứ hai.
Đó là xem một cuộc chạy đua tiếp sức.
Chính là điều chúng ta sẽ làm ngày hôm nay.
Cách này thì sinh động và cũng nhanh hơn.
Nó là một cuộc chạy đua. Hy vọng nó sẽ nhanh hơn.
(Cười) Chung kết vô địch thế giới dành cho nữ.
Có tám đội tuyển trong trận chung kết.
Đội tuyển nhanh nhất là Mỹ.
Họ có những nữ vận động viên chạy nhanh nhất thế giới.
Không có gì lạ nếu họ thắng.
đặc biệt khi so sánh họ với một đội tầm trung ví như đội tuyển Pháp. (Cười) Dựa vào thành tích chạy 100 mét tốt nhất của họ, nếu cộng tổng thời gian chạy của các vận động viên Mỹ, thì họ sẽ về đích trước tuyển Pháp tới 3.2 mét.
Và năm nay, tuyển Mỹ đang có phong độ tốt.
Nếu dựa theo thành tích tốt nhất của họ trong năm nay, thì họ sẽ về đích trước người Pháp 6.4 mét, được căn cứ theo số liệu.
Chúng ta sẽ xem cuộc đua.
Một số thời điểm về phía cuối, bạn sẽ thấy rằng Torri Edwards, VĐV Mỹ thứ 4 vượt trước.
Hẳn không ngạc nhiên khi cô ấy đã giành HCV trong nội dung chạy 100 mét năm nay.
Ngoài ra, Chryste Gaines, VĐV thứ hai của tuyển Mỹ hiện là người phụ nữ chạy nhanh nhất thế giới.
Vậy trong số 3.5 triệu phụ nữ trên thế giới,
hai người chạy nhanh nhất nằm ở đâu?
Nằm ở tuyển Mỹ. Và hai VĐV còn lại của họ cũng không đến nỗi nào.
(Cười) Không nghi ngờ gì nếu tuyển Mỹ vô địch.
Nhưng đằng sau là đội tuyển tầm trung đang cố bắt kịp.
Chúng ta hãy cùng xem cuộc đua.
(Tường thuật) (Hết) Điều gì đã xảy ra vậy?
Đội chạy nhanh nhất đã không chiến thắng mà là đội chậm hơn.
Nhân tiện, tôi hy vọng các bạn sẽ đánh giá cao việc tôi nghiên cứu lịch sử kỹ lưỡng để làm đẹp mặt người Pháp.
(Cười) Đó cũng không phải là khảo cổ học.
(Cười) Nhưng tại sao lại như vậy?
Bởi vì đó là sự phối hợp.
Khi các bạn nghe câu này: "Nhờ phối hợp mà tập thể có giá trị hơn tổng cộng từng cá nhân.
", đừng cho đó là thơ hay triết học.
Nó đơn thuần là toán học mà thôi.
Những người cầm gậy đó chạy chậm hơn nhưng họ lại về đích sớm hơn.
Đó là điều kì diệu của sự phối hợp. Nó cộng hưởng năng lượng, trí tuệ của con người.
Nó là bản chất những nỗ lực của con người, cách chúng ta làm việc cùng nhau, cách mỗi người đóng góp vào nỗ lực chung.
Hợp tác giúp ta gặt hái được nhiều mà không phải làm nhiều.
Điều gì xảy ra với sự phối hợp khi bộ ba "thần thánh", bộ ba nguyên tắc bất di bất dịch: sự minh bạch, thước đo và trách nhiệm xuất hiện?
Sự minh bạch.
Các báo cáo quản trị đều than vãn rằng thiếu sự minh bạch,
các kiểm toán tuân thủ, các phân tích cố vấn.
Chúng ta cần thêm sự minh bạch. Chúng ta cần làm rõ vai trò, quá trình.
Điều đó giống như việc các VĐV nói rằng, "Hãy làm rõ nào. Vai trò của tôi thực sự bắt đầu và kết thúc ở đâu?
Tôi sẽ phải chạy 95 mét ư, hay 96 hay 97 mét...?"
Điều này rất quan trọng. Hãy nói cho rõ ràng."
Nếu bạn nói 97 mét, sau khi họ chạy xong quãng đường trên, họ sẽ cứ thế thả chiếc gậy mà chẳng cần biết liệu có người nhận nó hay không.
Trách nhiệm.
Chúng ta liên tục cố gắng đẩy trách nhiệm vào tay người khác.
"Ai sẽ là người chịu trách nhiệm cho quá trình này?
Chúng ta cần có ai đó chuyên trách việc này."
Và trong cuộc đua tiếp sức, do việc chuyền gậy là vô cùng quan trọng, nên chúng ta cần có một ai đó có trách nhiệm truyền gậy.
Và giờ giữa những VĐV, chúng ta lại có thêm một VĐV nữa, chỉ chuyên truyền gậy từ tay người này sang tay người khác.
Và sẽ phải có ít nhất 2 vị trí như vậy.
Vâng, chúng ta có thể thắng cuộc đua với cách thức như vậy không ạ?
Điều đó thì tôi chẳng biết, nhưng chắc chắn chúng ta có sự minh bạch, và trách nhiệm được phân chia rõ ràng.
Chúng ta sẽ biết phải quy lỗi cho ai.
Nhưng rồi chúng ta sẽ chẳng bao giờ về đích đầu tiên.
Nếu bạn để ý sẽ thấy chúng ta tập trung vào việc đổ trách nhiệm lên đầu ai trong trường hợp chúng ta thất bại hơn là tìm cách để giành chiến thắng.
Chúng ta đã dồn hết trí óc để nghĩ ra các sơ đồ tổ chức, các cơ cấu hạ tầng đô thị, các hệ thống xử lý. Mục đích thực sự là gì?
Là có ai đó để đổ lỗi trong trường hợp thất bại.
Chúng ta đang tạo ra những tổ chức có khả năng thất bại theo cách đã định trước, với người phải chịu trách nhiệm khi chúng ta thất bại.
Và sự thực là chúng ta khá hiệu quả trong việc thất bại.
Thước đo.
Phải được đánh giá thì việc mới xong.
Hãy xem! Khi chuyền gậy, bạn phải chuyền sao cho đúng thời điểm, vào đúng tay, và ở một tốc độ hợp lý.
Nhưng để làm điều đó, bạn phải truyền năng lượng vào cánh tay mình.
Năng lượng này sẽ ở tay bạn chứ không ở chân.
Nó sẽ khiến tốc độ của bạn bị ảnh hưởng
Bạn cũng phải hét lên ra hiệu cho đồng đội của mình, khi bạn sắp chuyền gậy, như thế thì người chạy tiếp theo mới chuẩn bị và đón nhận được.
Và bạn sẽ phải hét thật lớn.
Đồng nghĩa năng lượng sẽ ở cổ họng bạn chứ không phải ở chân.
Bạn biết rằng có tám người hét lên cùng một lúc,
do đó bạn phải nhận ra giọng đồng đội của mình.
Không có chuyện bạn hỏi lại "Có phải anh không?"
Quá trễ.
(Cười) Hãy cùng xem thước phim quay chậm và tập trung vào người chạy thứ ba.
Xem cô ấy phân bổ sự nỗ lực, sức lực, sự tập trung của cô ấy vào đâu.
Không phải tất cả nằm ở đôi chân, dù điều đó có khiến cô ấy chạy nhanh hơn, mà còn ở cả cổ họng, cánh tay, đôi mắt và trí óc nữa.
Điều đó sẽ tạo nên sự khác biệt cho ai?
Cho người chạy tiếp theo.
Nhưng khi người này chạy siêu nhanh, đó là do nỗ lực bản thân cô ấy, hay bởi vì cách thức chuyền gậy của người chạy trước đó?
Sẽ không có một phép đo nào có thể cho ta câu trả lời.
Và nếu chúng ta cứ thưởng người dựa trên thứ có thể đo lường của họ, họ sẽ tập trung hết tất cả mồ hôi, nước mắt vào những thứ có thể đo đếm được, chính là ở đôi chân của họ.
Kết quả là gậy sẽ bị rơi và họ sẽ bị chậm lại.
Hợp tác không đòi hỏi một nỗ lực phi thường. Nó là cách bạn phân bổ sự nỗ lực.
Nó sẽ có rủi ro, bởi vì bạn hy sinh kết quả cá nhân, thứ có thể đo lường một cách khách quan,
để tạo ra sự khác biệt trong kết quả của người khác, cũng chính là đối thủ cạnh tranh của bạn.
Chắc phải bị tâm thần thì người ta mới hợp tác.
Và con người ta đâu bị tâm thần, họ sẽ không hợp tác.
Bạn biết đấy, sự minh bạch, trách nhiệm, và thước đo chỉ ổn khi thực tế ngoài đời đơn giản hơn.
Nhưng việc kinh doanh đang trở nên ngày càng phức tạp.
Nhóm của chúng tôi đã đo lường những tiến triển của sự phức tạp trong kinh doanh này.
Ngày nay việc kiếm thêm khách mới và giữ chân khách cũ đang rất bức thiết để có thể xây dựng được một lợi thế quy mô toàn cầu, để tạo dựng giá trị.
Và khi kinh doanh càng phức tạp thì nhân danh sự minh bạch, trách nhiệm và thước đo chúng ta càng nghĩ ra nhiều cơ cấu, chu trình, hệ thống.
Bạn biết không, chính sự đòi hỏi về minh bạch và trách nhiệm đã sinh ra, một cách phản ác dụng, các giao diện, các văn phòng trung gian, các điều phối viên, những thứ không chỉ khiến con người và tài nguyên linh động mà còn tạo ra các cản trở nữa.
Và khi tổ chức càng phức tạp, càng khó nhìn sâu vào bản chất bên trong.
Rồi chúng ta cần những bản tổng hợp, giấy ủy quyền, các báo cáo, những thước đo năng lực, chỉ số.
Do đó người ta sẽ dành sức lực vào những thứ đo đếm được thay vì hợp tác.
Và khi kết quả đi xuống, chúng ta lại nghĩ ra thêm những cơ cấu, chu trình, hệ thống.
Người ta dành nhiều thời gian để họp hành, viết báo cáo, rồi họ phải làm đi làm lại.
Theo phân tích của chúng tôi, các đội nhóm trong những tổ chức này dành từ 40-80% thời gian của họ cho những việc không đâu. Tuy làm việc ngày càng chăm chỉ hơn, lâu hơn nhưng những giá trị lao động họ tạo ra ngày càng ít.
Chính nó là giết chết năng suất lao động, và khiến con người ta phải khổ sở với nơi làm việc.
Những tổ chức của chúng ta đang lãng phí nguồn lực trí tuệ.
Chúng đã đi ngược lại những nỗ lực của nhân loại nói chung.
Khi người ta bất hợp tác, đừng đổ lỗi cho những cách nghĩ, tâm lý, hay tính cách của họ. Hãy nhìn vào thực tế công việc.
Bản thân họ có thực sự muốn hợp tác hay không? Nếu họ hợp tác, thì bản thân họ có bị thiệt gì hơn không?
Tại sao họ phải hợp tác?
Khi chúng ta đổ lỗi cho tính cách, thay vì sự minh bạch, trách nhiệm và thước đo, chúng ta chỉ thêm sự bất công vào sự thiếu hiệu quả vốn có mà thôi.
Chúng ta cần tạo ra những tổ chức mà mỗi cá nhân trong đó được khuyến khích hợp tác.
Hãy dỡ bỏ các giao diện, các văn phòng trung gian, tất cả những cơ cấu phối hợp phức tạp đó,
Đừng tìm kiếm sự minh bạch, hãy dành chỗ cho sự lộn xộn.
Sự lộn xộn, sự chồng chéo.
Hãy xóa bỏ hầu hết những phép đo định lượng để đánh giá kết quả.
Tăng cường thêm "Cái gì".
Tập trung vào sự phối hợp, phương thức.
Bạn chuyền gậy bằng cách nào?
Bạn sẽ ném hay bạn sẽ chuyền một cách hiệu quả?
Tôi sẽ tập trung sức lực vào những thứ có thể đo lường, tức đôi chân tôi, tốc độ chạy của tôi, hay vào cách tôi chuyền cây gậy?
Các bạn, là những nhà lãnh đạo, những nhà quản lý, Các bạn có tạo điều kiện để người ta hợp tác với nhau không?
Tương lai của tổ chức của chúng ta, công ty chúng ta, xã hội chúng ta đều phụ thuộc vào cách bạn trả lời những câu hỏi này.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Nếu bạn muốn mua cô-ca-in giá rẻ và có chất lượng cao thì chỉ có một nơi duy nhất bạn có thể đến. Đó là mạng Internet ngầm hay thị trường nơi mọi người đều ẩn danh
Giờ thì, bạn không thể truy cập vào những trang đó với một trình duyệt thông thường-- như Chrome hoặc Firefox bởi vì chúng nằm ở những phần ẩn trên mạng Internet được biết đến như dịch vụ ẩn danh Tor nơi mà địa chỉ URL là một dãy chữ số vô nghĩa và kết thúc bằng .onion và bạn có thể truy cập vào nó bằng một trình duyệt đặc biệt gọi là trình duyệt Tor
Trình duyệt này ban đầu là một dự án của Cơ quan tình báo hải quân Mỹ
Và sau đó nó trở thành một phần mềm mã nguồn mở và nó cho phép bất cứ ai truy cập vào mạng mà không làm lộ vị trí của họ
Bằng cách mã hóa địa chỉ IP của bạn và truyền nó đi qua những máy tính khác có dùng phần mềm này có dùng trên khắp thế giới
Bạn có thể dùng nó để truy cập mạng Internet bình thường, nhưng nó cũng đồng thời là chìa khóa để vào mạng Internet ngầm
Và nhờ vì hệ thống mã hóa thông minh một cách tinh quái này mà 20 hay 30 -- chúng ta không nắm rõ-- nghìn trang mạng hoạt động ở đó cực kì khó bị đóng cửa
Nó như một thế giới không bị kiểm duyệt được những người nặc danh truy cập
Không cần nghi ngờ gì, nó là một nơi hiển nhiên cho bất kì ai muốn cất giấu một thứ gì đó, và thứ gì đó, tất nhiên, không cần phải là thứ bất hợp pháp
Trên mạng internet ngầm, bạn có thể sẽ thấy những trang mạng tố giác, The New Yorker.
Bạn sẽ thấy những trang blog hoạt động chính trị
Bạn sẽ thấy những thư viện chứa sách lậu.
Nhưng bạn cũng sẽ thấy những thị trường bán ma túy, ảnh khiêu dâm bất hợp pháp, hay dịch vụ hack thuê, và nhiều thứ khác nữa.
Mạng internet ngầm là một trong những nơi hấp dẫn và thú vị nhất ở bất kì đâu trên mạng.
Và lí do là bởi vì sự đổi mới, tất nhiên, diễn ra ở những doanh nghiệp lớn, ở những trường đại học nổi tiếng tầm thế giới, nhưng nó cũng diễn ra ở những nơi còn lại, bởi vì những người ở nơi đó -- những kẻ bị ruồng bỏ -- họ thường là những người sáng tạo nhất, bởi vì họ cần phải như vậy.
ở phần này của mạng internet, bạn sẽ không tìm thấy bức ảnh chế nào, hay một cửa sổ quảng cáo nào.
Và đó là một trong những lí do mà tôi nghĩ nhiều người trong số các bạn ở đây sẽ sớm truy cập vào mạng ngầm.
(Tiếng cười) Không phải là tôi đang đề nghị các bạn dùng nó để lên và cung cấp ma túy chất lượng cao đâu.
Nhưng cứ ví dụ như thế đi.
(Tiếng cười) Hãy bình tĩnh nào.
Điều đầu tiên bạn sẽ thấy khi đăng kí trên những trang mạng này là chúng trông rất quen thuộc,
Mỗi món hàng-- hàng nghìn món-- có hình ảnh rất bóng bẩy với độ phân giải cao, và phần mô tả rất chi tiết, một giá tiền.
Có một biểu tượng "Kiểm tra giỏ hàng".
Thậm chí còn có, thứ tuyệt vời nhất, cái nút "Báo cáo món hàng".
(Tiếng cười) Không thể tin được.
Bạn xem lướt qua trang này, bạn lựa chọn, bạn trả tiền bằng đồng ảo bitcoin, bạn điền một địa chỉ-- không nên là địa chỉ nhà của bạn-- và bạn đợi món hàng được gửi đến, hầu như nó luôn đến.
Và lí do cho việc này không phải nhờ việc mã hóa đâu.
Đó là điều quan trọng.
Đơn giản hơn cả.
Đó là nhờ những đánh giá của người dùng.
(Tiếng cười) Bạn thấy đấy, mỗi gian hàng trên trang mạng này dùng một cái tên giả, thường là vậy, nhưng họ giữ nguyên cái tên đó để tạo danh tiếng.
Và bởi vì người mua có thể dễ dàng chọn nơi khác bất cứ khi nào họ muốn, cách duy nhất để tin tưởng một gian hàng là họ có một lịch sử đánh giá tốt từ những người dùng khác hay không.
Và sự khởi đầu của việc cạnh tranh và lựa chọn này tiến triển đúng như các nhà kinh tế sẽ dự đoán.
Giá cả sẽ giảm, chất lượng hàng hóa sẽ tăng, và những người bán hàng sẽ niềm nở hơn, họ lịch sự, xem khách hàng là tâm điểm. đưa ra những ưu đãi, hàng hiếm, mua một tặng một, giao hàng miễn phí, để làm bạn vui.
Tôi đã nói chuyện với Drugsheaven.
Drugsheaven rao bán cần sa loại tốt và nguyên chất với một mức giá hợp lí.
Anh ấy có một chính sách trả hàng rất hào phóng, các điều khoản và điều kiện rất chi tiết, và giờ giao hàng hợp lí.
"Gửi Drugsheaven," tôi viết, qua hệ thống email nội bộ cũng được mã hóa, tất nhiên.
"Tôi là người mới. Liệu tôi có thể mua chỉ một gram cần sa được không?"
Một vài tiếng sau, tôi nhận được hồi đáp.
Họ luôn trả lời bạn.
"Xin chào, cám ơn vì đã gửi mail.
Bắt đầu từ việc nhỏ là rất khôn ngoan. Tôi cũng sẽ làm thế nếu tôi là bạn."
(Tiếng cười) "Vì vậy không có vấn đề gì nếu bạn muốn bắt đầu chỉ với 1 gram.
Tôi hy vọng chúng ta có thể làm ăn với nhau.
Thân ái, Drugsheaven."
(Tiếng cười) Tôi không biết tại sao anh ta có chất giọng thanh lịch thế, nhưng tôi cho là anh ấy có.
Vậy thì, thái độ xem khách hàng là tâm điểm này chính là lí do, khi tôi xem qua 120 000 phản hồi được để lại trên những trang mạng này trong 3 tháng qua 95 phần trăm người chấm điểm 5/5
Khách hàng, bạn thấy đấy, là vua
Nhưng điều đó có nghĩa là gì?
Một mặt là, Nó có nghĩa rằng có nhiều ma túy hơn, có sẵn hơn, dễ dàng hơn, cho nhiều ngừoi hơn.
Và theo ước tính của tôi thì, đây không phải điều tốt.
Nhưng, mặt khác, nếu bạn dùng ma túy, bạn có một cách tốt để đảm bảo sự tinh khiết và chất lượng của nó ở một mức độ nào đó điều này thực sự quan trọng nếu bạn dùng ma túy.
Và nếu bạn có thể làm được như vậy trong sự thoải mái tại ngôi nhà của bạn, mà không cần phải mạo hiểm khi mua nó trên đường phố.
Giờ thì, như tôi đã nói, Bạn cần phải sáng tạo và đổi mới để tồn tại được ở đây.
Và hơn 20 trang mạng đang hiện hữu này-- nhân tiện, chúng không luôn luôn hoạt động, chúng không luôn luôn hoàn hảo; trang mạng mà tôi cho các bạn xem đã bị đóng cửa từ 18 tháng trước, trước đó nó đã kiếm được một tỉ USD
Nhưng những thị trường này, bởi vì chúng vận hành dưới những điều kiện khó khăn. những điều kiện không thuận lợi, nên chúng luôn luôn đổi mới, luôn luôn tìm cách để khôn ngoan hơn, phân cấp nhiều hơn, khó kiểm duyệt hơn, và thân thiện với khách hàng hơn.
Hãy nói về hệ thống thanh toán.
Bạn không phải trả bằng thẻ tín dụng, tất nhiên-- nó sẽ dẫn trực tiếp đến bạn.
Vì vậy bạn dùng tiền ảo bitcoin, thứ rất dễ quy đổi ra tiền thật và tạo mức độ ẩn danh cao cho ngừoi dùng.
Nhưng ở giai đoạn đầu của những trang mạng này, người ta nhận thấy một lỗi.
Một số người bán không có đạo đức đã bỏ trốn với tiền ảo của những người khác mà không gửi hàng.
Cả cộng đồng đã có một giải pháp, gọi là thanh toán kí quỹ có xác nhận của nhiều người.
Vậy thì khi tôi mua hàng tôi sẽ gửi bitcoin đến một ví điện tử trung lập và an toàn.
Người bán sẽ thấy là tôi đã gửi tiền, sẽ cảm thấy tin tưởng để gửi hàng cho tôi, và thi tôi nhận được hàng, ít nhất 2 hay 3 người sẽ tham gia vào giao dịch-- người bán, người mua, quản trị viên trang mạng-- sẽ phải đồng ý giao dịch với một chữ kí ảo đặc biệt, và sau đó tiền sẽ được chuyển.
Thật là tuyệt vời!
Thông minh.
Nó có hiệu quả.
Nhưng rồi họ nhận ra rằng có vấn đề với bitcoin, bởi vì mỗi giao dịch với bitcoin đều được ghi lại công khai trong một sổ kế toán công cộng.
Nên nếu bạn khôn ngoan, bạn có thể thử và tìm được ai là người giao dịch.
Vậy nên họ đã nghĩ ra một dịch vụ xáo trộn.
Hàng trăm người gửi tiền ảo của họ vào một địa chỉ, Chúng sẽ bị xáo trộn hết, sau đó số tiền đúng sẽ được gửi đến địa chỉ đúng, nhưng chúng là tiền khác: hệ thống giặt ủi siêu nhỏ
(Tiếng cười) Không thể tin được.
Bạn muốn biết xu hướng dùng ma túy trên thị trường mạng Internet ngầm?
Hãy xem Grams, công cụ tìm kiếm.
Bạn còn có thể mua chỗ đặt quảng cáo.
(Tiếng cười) Bạn là một người tiêu dùng có đạo đức và đang lo lắng về việc ngành công nghiệp thuốc phiện đang làm gì?
Vâng.
Một người bán sẽ giới thiệu cho bạn cocaine hữu cơ với giá hời.
(Tiếng cười) Không phải lấy từ đầu nậu buôn thuốc ở Columbia, mà từ nông dân ở Guatemalan
Họ còn hứa sẽ đầu tư lại 20% của tất cả lợi nhuận cho chương trình giáo dục địa phương.
(Tiếng cười) Còn có cả những khách hàng bí ẩn.
Cho dù bạn nghĩ gì về tính đạo đức của những trang mạng này-- và tôi cho rằng đó không phải là một câu hỏi dễ trả lời-- Việc tạo ra thị trường có thể hoạt động, có tính cạnh tranh và ẩn danh, nơi mà không ai có thể biết những người khác là ai, luôn luôn tiềm ẩn nguy cơ bị chính quyền đóng cửa, là một thành tích đáng kinh ngạc, một thành tựu phi thường.
Và đó chính là dạng đổi mới mà chính là lí do những người bên lề thường là người dự báo những điều sắp đến.
Rất dễ dàng để quên rằng bởi vì mạng Internet chỉ vừa mới ra đời gần đây, nó đã thực sự thay đổi nhiều lần trong 30 năm vừa qua hoặc hơn.
Nó bắt đầu từ những năm 70 như một dự án cho quân đội, đổi thành mạng lưới giáo dục vào những năm 1980 được những công ty thương mại lựa chọn để tham gia vào những năm 90 và sau đó bị chúng ta xâm chiếm qua phương tiện truyền thông vào những năm 2000, nhưng tôi nghĩ nó sẽ thay đổi lần nữa.
Và tôi nghĩ những thứ giống như thị trường trên mạng Internet ngầm-- tính sáng tạo, an toàn, khó để kiểm duyệt-- tôi nghĩ tương lai sẽ như vậy.
Và lí do là bởi vì chúng ta đều lo ngại về sự riêng tư của chính mình.
Những khảo sát đều cho thấy những lo ngại về bảo mật.
Chúng ta càng dành nhiều thời gian trên mạng, thì chúng ta càng lo lắng về điều đó. và những khảo sát cho thấy sự lo ngại của chúng ta ngày càng tăng.
Chúng ta lo ngại về thứ sẽ xảy ra với dữ liệu của chúng ta.
Chúng ta lo ngại về ai đang theo dõi chúng ta.
Kể từ những tiết lộ của Edward Snowden, đã có một sự gia tăng rất lớn của số người sử dụng công cụ các tăng cường tính bảo mật khác nhau.
Hiện nay có khoảng 2 đến 3 triệu người dùng trình duyệt Tor mỗi ngày, phần lớn trong số đó dùng hoàn toàn cho mục đích hợp pháp, đôi khi còn hơi nhàm chán.
Và có hàng trăm nhà hoạt động xã hội trên khắp thế giới làm việc về kĩ thuật và công cụ để giúp bạn trực tuyến một cách riêng tư-- đó là dịch vụ tin nhắn được mã hóa mặc định.
Ethereum, một dự án để cố gắng liên kết ổ cứng có kết nối nhưng không được dùng đến của hàng triệu máy vi tính trên toàn thế giới, nhằm tạo ra một mạng Internet phân bổ mà không ai có thể thực sự kiểm soát được.
Vậy thì, chúng ta đã từng phân bổ máy tính từ trước, tất nhiên,
Chúng ta dùng việc đó cho tất cả mọi thứ từ Skype đến việc tìm kiếm sự sống ngoài Trái Đất.
Nhưng khi bạn gộp việc phân bổ máy tính và việc mã hóa một cách mạnh mẽ lại. Thì rất, rất khó để kiểm duyệt và kiểm soát.
Một thứ khác gọi là MaidSafe cũng hoạt động trên nguyên tắc tương tự.
Thứ khác nữa là Twister, vân vân và vân vân.
Vấn đề là-- càng nhiều người trong chúng ta tham gia vào, thì những trang mạng đó càng trở nên thú vị hơn, và ngày càng có nhiều người tham gia, và cứ thế.
Và tôi nghĩ đó là điều sẽ xảy ra.
Thực tế thì, nó đang diễn ra.
Mạng Internet ngầm không còn là căn phòng nhỏ cho những người buôn bán và nơi ẩn náu cho những người tố giác.
Nó đã trở thành một xu thế.
Chỉ mới gần đây, nhạc sĩ Aphex Twin đã cho ra mắt album trên một trang mạng ngầm.
Facebook đã khởi đầu cho một trang mạng ngầm.
Một nhóm kiến trúc sư London đã mở một trang mạng ngầm dành cho những người quan tâm đến dự án tái sinh.
Vâng, mạng Internet ngầm đang trở thành xu thế. và tôi dự đoán rằng khá sớm thôi, mỗi công ty truyền thông xã hội, mỗi nhà cung cấp tin tức lớn, và kéo theo là phần lớn các bạn, cũng sẽ dùng mạng Internet ngầm.
Vì vậy mạng Internet sẽ trở nên thú vị hơn, hấp dẫn hơn, đổi mới hơn, kinh khủng hơn, gây hại hơn.
Đó là tin tốt nếu bạn coi trọng quyền tự do.
Đó là tin tốt nếu bạn coi trọng tự do.
Đó là tin tốt nếu bạn quan tâm đến dân chủ.
Đó cũng là tin tốt nếu bạn muốn xem ảnh khiêu dâm bất hợp pháp và nếu bạn muốn mua bán ma túy mà không bị trừng phạt.
Không hoàn toàn tối, cũng không hoàn toàn sáng.
Không có bên nào sẽ thắng, mà là cả hai.
Thật sự cảm ơn các bạn rất nhiều
(Tiếng vỗ tay)
Chris Anderson: Ông có một điều gì đó của một thần đồng toán học .
Ngài đã dạy ở Harvard và MIT khi còn rất trẻ.
Và sau đó NSA liên hệ với ông
Chuyện đó là như thế nào?
Jim Simons: à NSA - đó là Hội đồng an ninh quốc gia họ không thực sự liên hệ với tôi.
Họ có một hoạt động ở Princeton, nơi họ thuê các nhà toán học để giải các mật mã và những thứ như vậy
Và tôi biết về hoạt động này.
Và họ có một chính sách rất tốt, vì bạn có thể có một nửa thời gian làm toán học của riêng bạn, và ít nhất nửa thời gian còn lại làm công việc của họ.
Và họ trả thù lao khá lắm.
Vì vậy thật là khó cưỡng lại điều này.
Vì vậy, tôi đã tới đó.
CA: Ông từng là một người giải mật mã.
JS: Đúng vậy, tôi đã từng.
CA: Cho đến khi ông bị sa thải.
JS: Ồ vâng, tôi bị sa thải.
Đúng vậy. CA: Sao lại như vậy?
JS: Sao lại như vậy ấy hả?
Tôi bị sa thải, bởi vì, à,lúc đó đang có chiến tranh ở Việt Nam, ông chủ của các ông chủ trong tổ chức cũng là một người hâm mộ chiến tranh đã viết một bài báo trên tờ New York Times, một câu chuyện trên trang bìa, về việc làm thể nào để chiến thắng ở Việt Nam.
Và tôi thì không thích chiến tranh, tôi nghĩ nó thật ngu xuẩn.
Và tôi đã viết một lá thư cho tờ Times, tờ báo mà họ đã xuất bản, nói rằng không phải tất cả mọi người làm việc cho Maxwell Taylor, nếu ai đó nhớ cái tên này, đồng ý với quan điểm của ông ta.
Và tôi đã đưa ra quan điểm cá nhân...
CA: À, vâng. Tôi có thể thấy điều này có thể JS:...khác với những gì General Taylor nói.
Nhưng đến cuối cùng,không ai nói gì cả.
Nhưng sau đó, lúc đó tôi đang 29 tuổi, có một người đến gần, và nói rằng cậu ấy là phóng viên của tạp chí Newsweek và cậu ấy muốn phỏng vấn tôi và hỏi tôi đang làm gì với quan điểm đó.
Và tôi đã nói với cậu ấy,"tôi hầu như đang giải quyết các bài toán của mình, và khi chiến tranh kết thúc, tôi gần như sẽ làm việc cho họ."
tôi đã làm một việc thông minh nhất từ trước đến giờ vào ngày hôm đó Tôi nói với ông chủ của tôi rằng tôi đã có một cuộc phỏng vấn.
Và ông ấy nói, " Cậu đã nói gì?"
Và tôi kể lại cho ông ấy nghe.
Và sau đó ông ấy nói, "Tôi phải gọi điện cho Taylor."
Ông ấy đã gọi cho Taylor, mất 10 phút.
Tôi bị sa thải 5 phút sau đó.
CA: Vâng.
JS: Nhưng điều này không tệ đâu.
CA: Nó không tệ, bởi vì ông đã tới Stony Brook, và tiếp tục công việc toán học của mình.
Ông bắt đầu làm việc với người đàn ông này.
Đó là ai vậy?
JS: À, đó là [ Shiing- Shen] Chern.
Chern là một trong những nhà toán học giỏi nhất trong thế kỉ.
Tôi biết ông ấy khi còn là thạc sĩ ở Berkeley.
Và tôi có một vài ý tưởng, tôi mang chúng đến cho ông ấy và ông ấy thích chúng.
chúng tôi đã làm công việc này cùng nhau mà bạn có thể xem ở trên đây.
Chính là nó.
CA: Các ông đã công bố công trình vĩ đại nhất cùng với nhau.
Ông có thể giải thích công việc như thế nào được không ạ?
JS: Không được.
(Cười lớn) JS: Ý tôi là, tôi có thể giải thích cho một ai đó.
(Cười lớn) CA: Vậy giải thích cái này thì sao ạ?
JS: Không nhiều đâu. Không nhiều người đâu.
CA: Tôi nghĩ rằng ông có thể cho tôi biết ta có thể làm gì với mặt cầu này, hãy bắt đầu từ đây.
JS: Ồ, đúng như vậy nhưng tôi sẽ không nói về công việc đó đâu Nó có một vài điều để làm cùng, nhưng trước khi chúng tôi làm được Đó thực sự là toán học.
Tôi đã rất hạnh phúc khi thực hiện nó, Chern cũng vậy.
Nó thậm chí bắt đầu với một vài tập con mà bây giờ đã mở rộng hơn.
Nhưng, thú vị hơn, điều này xảy ra khi áp dụng vào Vật lí, về những điều chúng ta không biết-- ít nhất là tôi không biết gì về vật lí, và tôi không nghĩ rằng Chern biết nhiều hơn tôi là mấy.
Và trong khoảng 10 năm sau khi công trình được công bố, một người tên là Ed Witten ở Princeton bắt đầu áp dụng nó vào lí thuyết dây và những người ở Nga bắt đầu áp dụng nó vào một thứ tên là" chất rắn."
Ngày nay, những thứ đó được gọi là định luật Chern-Simons bất biến đã được áp dụng rất nhiều trong vật lí.
Và điều đó thật kì diệu.
Chúng tôi không biết gì về Vật lí.
Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng công trình này có thể áp dụng vào vật lí.
Nhưng đó là toán học- bạn không thể đoán được nó đang đi đến đâu.
CA: Thật không thể tin được.
Chúng ta đang nói về sự tiến hóa làm thay đổi suy nghĩ của con người như thế nào rằng họ có thể hoặc không thể nhận thức được sự thật.
bằng một cách nào đó, bạn đi lên với một lí thuyết toán học, mà không biết gì về vật lí, khám phá ra hai thập kỉ sau nó đang được áp dụng để miêu tả một cách sâu sắc thế giới vật lí thực tế.
Sao chuyện này có thể xảy ra?
JS: Có Chúa mới biết được.
(Cười lớn) Nhưng có một nhà Vật lí học nổi tiếng tên là [Eugene] Wigner, ông ấy đã viết một bài luận về những hiệu quả bất hợp lí của toán học.
Bằng cách nào đó, toán học, bắt nguồn từ thế giới thực theo cách nào đó--chúng ta học đếm, đo đạc, mọi người đều có thể làm được- và sau đó thì nó tự phát triển.
Nhưng thường thì nó quay trở lại ban đầu để tiết kiệm thời gian.
Thuyết tương đối là một ví dụ.
[Hermann] Minkowski có khối hình học này, và Einstein đã nhận ra, "Xem này! Đây là một thứ mà tôi có thể kiểm nghiệm thuyết tương đối"
Do vậy, bạn không bao giờ biết được.
Đó là một bí mật. Đó là một bí mật.
CA: Chúng ta có ở đây một bài toán sáng tạo
Hãy nói về bài toán này.
JS: Quả bóng đó-là một hình cầu, và có một lưới sắt bao quanh nó-- nhìn xem, những hình vuông đó.
Điều tôi đang chỉ ra ở đây được quan sát bởi [Leonhard] Euler, một nhà toán học vĩ đại vào những năm 1770.
Và nó dần dần trở thành một lĩnh vực quan trọng trong toán học: tô pô đại số, hình học.
Bài viết trên đó có nguồn gốc từ những vấn đề này.
Và vấn đề đó đây: nó có 8 đỉnh, 12 cạnh, 6 mặt.
Và nếu bạn nhìn nó ở một mặt khác- lấy các đỉnh trừ các cạnh cộng các mặt bạn được 2.
Ok, ồ, 2. Đó là một con số đẹp.
Đây là một cách khác để làm -- có 3 hình tam giác bao trùm nó có 12 đỉnh và 30 cạnh và 20 mặt, 20 ngói
và các đỉnh trừ các cạnh công các mặt vẫn bằng 2.
Và thực ra, bạn có thể giải bài toán theo nhiều cách khác nữa che cái này đi với những thứ như là các đa giác và các hình tam giác và trộn chúng lại với nhau.
Và bạn lấy các đỉnh trừ các cạnh cộng các mặt-- vẫn sẽ bằng 2.
Đây là một hình khối khác.
Đây là một hình xuyến, hoặc bề mặt của chiếc bánh donut: 16 đỉnh được phủ lên bởi những hình chữ nhật, 32 cạnh, 16 mặt.
Các đỉnh trừ các cạnh có kết quả là 0.
Nó sẽ luôn cho kết quả bằng 0.
Mỗi lần bạn phủ lên vòng xuyến những hình vuông hoặc hình tam giác hoặc bất cứ thứ gì như vậy kết quả vẫn bằng 0.
Vì vậy, nó được gọi là tính chất Euler.
Và đó là thứ được gọi là tô pô bất biến.
Nó khá là thú vị.
Dù bạn làm cách nào đi nữa, bạn sẽ luôn nhận đươc kết quả như nhau.
Đó là bước tiến mạnh mẽ đầu tiên từ giữa những năm 1700, đến cái đích mà bây giờ được gọi là tô pô đại số.
CA: và công việc của ông là tiếp nhận ý tưởng này và phát triển nó đến lý thuyết không gian cao hơn, vật thể không gian cao hơn, và tìm thấy những vật bất biến mới?
JS: Những thứ đó đã là những vật thể bất biến trong không gian cao hơn: các lớp học Pontryagin- thực ra là các lớp học của Chern.
Có một loạt các loại vật thể bất biến.
Tôi đã gặp khó khăn khi làm việc với một trong số chúng và sắp xếp chúng thành một tổ hợp, thay vì làm theo cách thông thường, và dẫn đến công việc này chúng tôi đã phát hiện ra một số thứ mới
Nhưng nếu nó không phải vì Mr.Euler- người đã viết gần 70 cuốn sách về toán học và có 13 người con, người mà ông sẽ bế trên đùi khi đang viết sách-- nếu không phải vì Mr.Euler, có thể sẽ không có những vật thể bất biến này
CA: OK, ít nhất điều đó mang lại cơ hội được thưởng thức tài năng này.
Hãy nói về Renaissance.
Vì ông đã nhận được trí tuệ tuyệt vời và trở thành nhà giải mã tại NSA, ông bắt đầu trở thành một nhà giải mã trong ngành công nghiệp tài chính,
tôi nghĩ rằng ông có thể không mua lý thuyết thị trường hiệu quả.
Bằng cách nào đó ông đã tìm ra cách tạo ra lợi nhuận đáng kinh ngạc trong hơn 2 thập kỉ qua.
Điều này đã giải thích cho tôi, điều đáng chú ý về những gì ông đã làm đó không chỉ là về số lượng lợi nhuận, mà ông đã lấy chúng với sự biến động thấp một cách đáng kinh ngạc và rủi ro, so với những quỹ đầu tư khác.
Ông đã làm như thế nào vậy, Jim?
JS: tôi đã làm điều này với những con người tuyệt vời.
Khi tôi bắt đầu giao dịch, tôi đã thấy hơi mệt mỏi với toán học.
Tôi đã khoảng 30 tuổi, tôi có một ít tiền.
Tôi bắt đầu kinh doanh và mọi thứ đều ổn.
Tôi đã kiếm được khá nhiều tiền nhờ may mắn.
Ý tôi là, tôi nghĩ thực sự là nhờ may mắn
Đó chắc chắn không phải là toán học.
Nhưng nhìn vào những dữ liệu sau một thời gian tôi đã nhận ra: nó giống nhau ở một vài cấu trúc.
Và tôi đã tuyển một vài nhà toán học, chúng tôi bắt đầu dựng một số mô hình chỉ là một số thứ như chúng tôi đã làm khi còn ở IDA [Viện Phân tích Quốc phòng]
Bạn viết một thuật toán, bạn thử nghiệm nó trên máy tính.
Liệu nó có chạy được không? Nó không làm việc được à?
Cứ như vậy. CA: Chúng ta có thể xem cái này một chút không ạ?
Bởi vì ở đây có một đồ thị điển hình cho một số mặt hàng.
Tôi nhìn vào nó, và tôi nói, "Đó chỉ là sự ngẫu nhiên,đi lên và đi xuống có thể có xu hướng tăng nhẹ trong toàn bộ khoảng thời gian."
Ông giao dịch thế nào khi nhìn vào đó. và nhìn thấy thứ gì đó không chỉ là một sự ngẫu nhiên?
JS: Ngày xưa-- đây là một đồ thị được sử dụng từ lâu rồi, hàng hóa và tiền tệ có một xu hướng nhất định.
Không nhất thiết là xu hướng như ở đây,mà còn là xu hướng theo giai đoạn.
Và nếu bạn đã quyết định, OK, tôi sẽ dự đoán ngày hôm nay, bởi sự dịch chuyển trung bình trong vòng 20 ngày qua. có thể đó là một dự đoán đúng, và tôi sẽ kiếm được tiền,
Và thực sự, nhiều năm trước hệ thống như thế này có thể hoạt động không chuẩn xác lắm, nhưng nó có thể hoạt động được.
Bạn có thể kiếm được tiền, bạn có thể thua lỗ, bạn kiếm được tiền.
Nhưng đây là giá trị của một năm, và bạn có thể kiếm được tiền trong giai đoạn này.
Đó là một hệ thống có từ rất lâu rồi.
CA: Vậy ông có thể kiểm nghiệm một loạt độ dài của các xu hướng trong khoảng thời gian và nhìn thấy có hay không, ví dụ, xu hướng kéo dài 10 ngày hoặc 15 ngày được dự đoán những gì xảy ra tiếp theo.
JS: Chắc chắn rồi, anh có thể thử tất cả những thứ đó và xem cái nào hoạt động tốt nhất.
Xu hướng kéo theo đã trở nên tuyệt vời vào những năm 60, và khá ổn vào những năm 70.
Đến những năm 80 thì không còn được như vậy.
CA: Vì mọi người đều có thể làm được như vậy.
Làm thế nào để ông luôn dẫn đầu trong tình huống này?
JS: Chúng tôi dẫn đầu bằng cách tìm cách thức tiếp cận khác-- phương pháp tiếp cận ngắn hạn đến một mức nào đó.
Thực ra là thu thập một lượng dữ liệu lớn-- và chúng tôi phải thu thập chúng bằng tay vào những ngày đầu tiên.
Chúng tôi đến Cục Dự trữ liên bang và sao chép lịch sử lãi suất và những thứ như vậy, bởi vì nó không có trên máy tính.
Chúng tôi đã lấy được rất nhiều dữ liệu.
Và những người cực kì thông minh- đó chính là chìa khóa.
Tôi thực sự không biết cách làm thế nào để thuê nhân viên làm những giao dịch cơ bản.
Tôi đã thuê một vài người- một số thì kiếm tiền,một số thì không.
Làm kinh doanh không thể tránh được điều này.
Nhưng tôi không biết làm thế nào để thuê những nhà khoa học vì tôi có một vài thị hiếu riêng trong ngành này.
Đó chính là điều chúng tôi đã làm.
Và dẫn dần những mô hình này trở nên tốt hơn, tốt hơn, tốt hơn và tốt hơn.
CA: Ông được tín nhiệm bởi những việc gây chú ý khi ở Renaissance. đó là xây dựng nên văn hóa này, những con người này, những người không phải thuê bằng súng, những người có thể bị lừa bởi tiền bạc.
Mục tiêu của họ là làm việc với toán học và khoa học.
JS: Tôi hy vọng điều đó có thể trở thành sự thật.
Nhưng vẫn có một số là vì tiền.
CA: Họ đã kiếm được rất nhiều tiền.
JS: Tôi không thể nói rằng không có ai đến làm là vì tiền.
Tôi nghĩ rất nhiều người đến làm là vì tiền.
Nhưng họ cũng nghĩ nó thú vị.
CA: Vậy "máy học" có vai trò gì trong tất cả việc này?
JS: Theo một cách nào đó, điều chúng tôi làm chính là "máy học".
Bạn xem xét rất nhiều dữ liệu, và bạn thử mô phỏng theo các chương trình khác nhau, đến khi dữ liệu đó trở nên chuẩn xác hơn.
Không cần thiết phải xem xét chúng lại như cách chúng ta thường làm.
Nhưng nó có hiệu quả.
CA: Vậy những chương trình dự đoán khác nhau này có thể khá thoải mái và bất ngờ.
Ý tôi là, chúng ta đang xem xét mọi thứ phải không?
Chúng ta xem thời tiết, độ dài của những bộ váy, quan điểm chính trị.
JS: Đúng vậy, độ dài của những bộ váy là điều chúng tôi chưa thử làm.
CA: Những thứ như thế nào?
JS: Ồ, tất cả mọi thứ,
Những thứ như lúa mạch cho cối xay ngoại trừ chiều dài của đường viền.
Thời tiết, báo cáo hàng năm, báo cáo quý, dữ liệu lịch sử của chúng, các cuốn sách, bạn đặt tên cho nó.
Chúng tôi lấy hàng Terabytes dữ liệu một ngày.
Và dự trữ nó và masage nó và khiến cho nó sẵn sàng để phân tích.
Anh đang tìm kiếm điều khác thường.
Anh tìm kiếm - như anh vừa nói, Giả thuyết thị trường hiệu quả là không chính xác,
CA: Nhưng một điều khác thường bất kì có thể chỉ là một sự ngẫu nhiên.
Vậy, điều bí mật ở đây là chỉ nhìn vào những điều khác thường, và nhìn xem khi nào thì chúng kết hợp với nhau?
JS: Bất kì một sự khác thường nào đều có thể chỉ là ngẫu nhiên; tuy nhiên, nếu bạn nhìn đủ lượng dữ liệu anh có thể nói rằng không phải như vậy.
Anh có thể nhìn ra điều khác thường kéo dài trong một thời gian vừa đủ-- khả năng là một sự ngẫu nhiên không cao.
Nhưng một lúc sau chúng có thể mờ dần; những điều khác thường có thể biến mất.
Vì vậy anh phải luôn đặt việc kinh doanh lên hàng đầu.
CA: Rất nhiều người trông chờ vào những quỹ đầu tư công nghiệp hiện nay và khá là sốc về chúng, bởi lợi nhuận có thể kiếm ra từ đó, và bởi bao nhiêu tài năng đang tiếp cận chúng.
Anh đã bao giờ từng nghi ngại về nền công nghiệp đó, và có thể là ngành tài chính công nghiệp nói chung chưa?
Đại loại như đang trên một con tàu đang chạy-- Tôi không biết nữa-- đang giúp gia tăng sự bất bình đẳng?
Anh đấu tranh thế nào cho những gì đang xảy ra với nền công nghiệp quỹ đầu tư?
JS: tôi nghĩ rằng trong 3 hay 4 năm trước, quỹ đầu tư chưa thực sự làm tốt lắm.
Chúng ta đã làm nên điều kì diệu, nhưng tổng thể nền công nghiệp quỹ đầu tư chưa thực sự tuyệt vời lắm.
Thị trường chứng khoán đang phát triển lớn mạnh như mọi người đã biết, và tỷ lệ giá thu về cũng tăng.
Vì vậy lợi nhuận khổng lồ cuối cùng cũng được tạo ra-- xem nào, 5 hay 6 năm nữa-- sẽ không còn được tạo ra bởi quỹ đầu tư.
Mọi người sẽ hỏi tôi rằng, " Quỹ đầu tư là gì?"
Và tôi sẽ nói rằng, " 1 và 20."
Nghĩa là-- bây giờ là 2 và 20-- 2% phí cố định và 20% lợi nhuận.
Quỹ đầu tư là tất cả nhiều loại khác nhau.
CA: Có tin đồn là bạn phải trả phí cao hơn như vậy một chút.
JS: Chúng tôi tính phí cao nhất thế giới trong một thời điểm.
5 và 44, là mức phí của chúng tôi.
CA: 5 và 44.
Vậy là 5% cố định, 44% lợi nhuận.
Ông vẫn khiến nhà đầu tư đầu tư một lượng tiền lớn.
JS: Chúng tôi mang lại lợi nhuận cao, vâng đúng vậy.
Mọi người đều giận điên lên: "Sao ông có thể tính phí cao như vậy?"
Tôi nói, " Ok, vậy anh có thể rút lui."
Nhưng "Làm thế nào để tôi nhận được nhiều hơn?" mọi người đều vậy. (Cười lớn) Nhưng tại một thời điểm nhất định, tôi nghĩ là tôi đã nói rồi, chúng tôi mua lại tất cả khoản đầu tư vì đó là năng lực của quỹ.
CA: Nhưng chúng ta có nên lo lăng về ngành công nghiệp quỹ đầu tư thu hút quá nhiều những nhà toán học đại tài trên thế giới và nhiều tài năng khác để làm việc này, và ngược lại với những vấn đề khác trên thế giới?
JS: Ồ, không phải mỗi toán học thôi đâu.
Chúng tôi thuê cả nhà thiên văn học, vật lí học và những thứ kiểu như vậy.
Tôi không nghĩ rằng chúng tôi nên lo lắng quá về điều này.
Đây vẫn chỉ là một nền công nghiệp có quy mô khá nhỏ.
Và thật ra, mang khoa học vào lĩnh vực đầu tư là đang cải thiện lĩnh vực đó.
Nó làm giảm thiểu sự biến động, gia tăng tính thanh khoản.
Sự lan rộng còn hạn hẹp bởi vì mọi người đang giao dịch những thứ như vậy.
Tôi không quá lo lắng về việc Einstein sẽ đi tới và bắt đầu đầu tư.
CA: Ông đang thực sự đầu tư, mặc dù, ở phía bên kia của chuỗi cung ứng-- thật ra là ông đang thúc đẩy toán học trên toàn nước Mỹ.
Đây là vợ của ông, bà Marilyn.
Hai ông bà đang làm công tác từ thiện.
Hãy nói cho tôi về công việc này đi ạ.
JS: Ồ, Marilyn bắt đầu-- bà ấy đang kia kìa, bà vợ xinh đẹp của tôi-- bà ấy bắt đầu xây dựng quỹ từ thiện từ khoảng 20 năm trước.
Tôi nghĩ là vào năm 1994.
Tôi cho là vào năm 1993 nhưng bà ấy nói là năm 1994, một trong hai năm đó thôi.
(Cười lớn) Chúng tôi bắt đầu xây dựng quỹ, đơn giản là để đưa cho tổ chức từ thiện.
Bà ấy giữ lại những cuốn sách, và cứ như vậy.
Lúc đó chúng tôi không nghĩ gì nhiều nhưng dần dần có một khả năng xuất hiện nghĩa là tập trung vào toán học và khoa học, tập trung vào nghiên cứu cơ bản nhất.
Và đó chính là việc chúng tôi đã làm.
Khoảng 6 năm trước, tôi rời Renaissance và làm việc cho quỹ.
Đó là điều chúng tôi làm.
CA: Và Toán học đối với nước Mỹ chỉ đơn thuần là đào tạo những giáo viên dạy toán trên khắp cả nước, cho họ có thêm thu nhập, cho họ sự ủng hộ và dạy dỗ.
Và người ta đang thực sự cố gắng để làm cho nó có hiệu quả hơn và biến chúng thành lời kêu gọi để giáo viên có thể mong chờ
JS: Vâng--thay vì loại bỏ những giáo viên tồi, trong đó có vấn đề về đạo đức thông qua tổ chức giáo dục, đặc biệt là trong toán học và khoa học, chúng ta tập trung vào việc tán dương những giáo viên tốt, trao cho họ chức vị.
Vâng, chúng ta trả thêm thu nhập cho họ 15,000 đô một năm.
Chúng ta có 800 giáo viên dạy toán và khoa học ở New York tại các trường công như là một phần thiết yếu.
Họ có một tinh thần tuyệt với.
Họ làm việc trong lĩnh vực này.
Năm sau, sẽ có 1,000 và sẽ là 10% giáo viên toán và khoa học ở New York tại các trường công.
(Vỗ tay). CA: Jim, đây là một dự án tự thiện khác mà ông đang ủng hộ: Tìm kiếm những giá trị cốt lõi trong cuộc sống, tôi nghĩ vậy.
Chúng ta đang tìm kiếm điều gì ở đây?
JS:Ồ, tôi sẽ giữ điều đó đến giây phút cuối cùng.
Và tôi sẽ nói với anh anh đang nhìn vào thứ gì.
Nguồn gốc của cuộc sống là một câu hỏi hay.
Làm thế nào chúng ta có thể đạt đến mức này?
Ồ, có hai câu hỏi như thế này: Một, từ địa chất học đến sinh học là theo con đường nào-- làm thế nào chúng ta đến đây?
Và một câu hỏi nữa, Chúng ta bắt đầu với cái gì?
Nếu có, chúng ta làm việc với thứ gì trên con đường này?
Đây là hai câu hỏi thực sự thực sự rất thú vị.
Câu hỏi đầu tiên là một con đường quanh co để đi từ địa chất tới RNA ( một phân tử polyme tương tự như DNA) hoặc cái gì đó tương tự như vậy-- làm sao chúng hoạt động được?
Và câu hỏi còn lại, Chúng ta phải làm gì với chúng?
Nhiều hơn chúng ta nghĩ đấy.
Vậy những gì chúng ta thấy ở đây là một ngôi sao đang hình thành.
Bây giờ, hàng năm trong dải ngân hà Milky Way, có 100 tỷ ngôi sao, có 2 ngôi sao mới được tạo ra.
Đừng hỏi tôi làm thế nào, nhưng chúng được tạo ra.
Phải mất hàng triệu năm để hình thành trọn vẹn.
Vì vậy, trong một trạng thái ổn định, có khoảng 2 triệu ngôi sao đang hình thành bất kì lúc nào.
Có một cái ở đâu đó cũng đang trong giai đoạn nguội dần này
Và xung quanh nó là một vòng tròn, có bụi và một số thứ khác nữa.
Và nó có thể sẽ hình thành hệ Mặt trời, hoặc bất kì thứ gì khác.
Nhưng vấn đề là-- trong đám bụi xung quanh ngôi sao mới hình thành này đã tìm ra, hiện nay, lượng phân tử hữu cơ đáng kể.
Các phân tử này không những là mêtan,foócmanđêhít, xianít chúng là những khối xây dựng-- những hạt giống, sau này sẽ là sự sống.
Vì vậy, chúng có thể là ví dụ điển hình.
Điển hình như các hành tình xung quanh vũ trụ bắt đầu từ một vài những khối xây dựng cơ bản này.
Vậy nghĩa là sự sống sẽ tồn tại ở khắp nơi?
Có thể lắm chứ.
Nhưng đó là câu hỏi của con đường này quanh co ra làm sao từ những sự bắt đầu lỏng lẻo, những hạt giống này, bằng tất cả mọi cách để tồn tại.
Và hầu hết các hạt giống này sẽ rơi vào những hành tinh bị bỏ hoang.
CA: Vậy đối với ông, cá nhân mà nói, tìm ra câu trả lời cho câu hỏi chúng ta đến từ đâu, mọi chuyện xảy ra như thế nào, là những thứ mà ông rất muốn xem.
JS: Tôi rất muốn xem chúng.
Và muốn được biết-- nếu con đường này đủ quanh co, và không chắc sẽ xảy ra, rằng bất kể bạn bắt đầu từ đâu, chúng ta đều đặc biệt.
Nhưng mặt khác, đưa tất cả đám bụi hữu cơ này vào không gian, chúng ta có thể tìm thấy rất nhiều những người bạn ở ngoài kia.
Thật tốt khi biết điều đó.
CA: Jim, mấy năm trước, tôi có cơ hội được nói chuyện với Elon Musk, và tôi đã hỏi về bí mật thành công của ông ấy, ông nói rằng do đã học một khóa vật lí một cách nghiêm túc.
Như ông nói thì ông đã học toán học một cách nghiêm túc, với cả cuộc đời mình.
Điều đó đã cho ông một khối tài sản lớn, cho phép ông đầu tư vào tương lai của hàng nghìn, hàng nghìn trẻ em trên khắp nước Mỹ và những nơi khác
Khoa học có thực sự làm được điều đó?
Toán học có thực sự làm được?
JS: Ồ, toán học thực sự làm được. Toán học thực sự có thể.
Nhưng cũng thú vị đấy chứ.
Làm việc với Marilyn và mang nó đi khắp nơi rất thú vị.
CA: Thật sự điều này- một suy nghĩ mang lại cảm hứng cho tôi, bằng việc học tập một cách nghiêm túc, chúng ta có thể làm được rất nhiều việc.
Cám ơn cuộc sống kì diệu của ông, và cám ơn ông đã đến với TED hôm nay.
Cám ơn.
Jim Simons !
(Vỗ tay)
Hôm nay tôi sẽ nói về công việc.
Và câu hỏi tôi muốn đặt ra là "Tại sao chúng ta phải làm việc?"
Tại sao chúng ta phải thức dậy mỗi buổi sáng thay vì tận hưởng cuộc sống đầy ắp những cuộc phiêu lưu kiểu như TED đây?
(Cười) Bạn hẳn cũng đang tự hỏi bản thân câu hỏi này.
Giờ tôi hiểu rằng, ta còn phải kiếm sống, nhưng không ai trong thính phòng này nghĩ rằng kiếm sống là câu trả lời đúng cho "Tại sao chúng ta phải làm việc?"
Đối với những ai trong phòng này, công việc chúng ta làm đầy thử thách, Nó thú vị, đầy tính khích lệ, có ý nghĩa.
Nếu chúng ta may mắn, nó còn có tầm quan trọng nữa.
Thế thì, chúng ta sẽ không làm việc nếu không được trả lương, nhưng đó không phải lý do chúng ta cố công làm việc.
Vì nhìn chung, tôi nghĩ rằng chúng ta thấy phần thưởng vật chất là lý do tồi để thúc đẩy ta làm việc.
Khi chúng ta nói ai đó "làm chỉ vì đồng tiền," ẩn ý trong câu không chỉ mang nghĩa đen.
(Cười) Tôi nghĩ điều này hoàn toàn hiển nhiên, nhưng điều rất hiển nhiên đó khiến tôi thắc mắc một câu hỏi vô cùng sâu sắc.
Tại sao, nếu nó quá hiển nhiên, mà vẫn đúng với đa số mọi người trên hành tinh này. Công việc họ làm không đủ tính chất khiến ta thức dậy rời khỏi giường và đến văn phòng mỗi buổi sáng?
Tại sao chúng ta nỡ để cho đa số mọi người trên hành tinh này làm công việc đơn điệu, vô nghĩa và mài mòn tâm hồn?
Tại sao sự phát triển của chủ nghĩa tư bản tạo ra cách thức sản xuất sản phẩm và dịch vụ, trong đó sự thoả mãn phi vật chất xuất phát từ công việc bị loại bỏ?
Những người làm những việc như thế, dù họ có ở nhà máy, tổng đài, hay chất dỡ kho hàng hóa, họ làm việc để được trả lương mà thôi.
Hẳn là không có lý do trần tục nào khác để làm việc mà không được trả lương.
Vậy câu hỏi là, "Tại sao?"
Và đây là câu trả lời: Đó chính là công nghệ.
Phải, phải, tôi biết, tôi biết rồi... ừ thì công nghệ, tự động hóa hủy hoại con người, này kia... đó không phải ý tôi.
Tôi không nói dạng công nghệ đã bao vây cuộc sống của chúng ta, hay là loại mà mọi người đến TED để nghe về chúng
Tôi không nói về công nghệ vật chất, dù nó khá là vĩ đại.
Tôi nói đến một công nghệ khác,
công nghệ của những ý tưởng.
Tôi gọi đó là, "công nghệ ý tưởng" thật thông minh sáng láng.
(Cười) Bên cạnh việc tạo ra vật chất, khoa học còn tạo ra ý tưởng.
Khoa học còn tạo ra cách hiểu biết.
Như trong ngành khoa học xã hội, Những phương cách hiểu biết ở đây là phương cách hiểu rõ bản thân.
Chúng có ảnh hưởng lớn đến cách ta suy nghĩ, điều ta mong mỏi, và cách ta hành động.
Nếu bạn cho rằng nghèo đói là ý Chúa, bạn cầu nguyện.
Nếu bạn nghĩ nghèo đói là kết quả của sự ngu đốt của bản thân, bạn sẽ lún sâu vào tuyệt vọng.
Và nếu bạn nghĩ nghèo đói là do áp bức bóc lột, thì bạn sẽ vùng lên chống đối.
Phản ứng của ta về cái nghèo dù là buông xuôi hay nổi dậy phụ thuộc vào cách ta hiểu về nguồn gốc sự nghèo của ta.
Đấy là vai trò của ý tưởng trong việc hình thành bản chất con người và là lý do tại sao công nghệ ý tưởng có lẽ là công nghệ ý nghĩa nhất mà khoa học đem lại cho ta.
Và có một điều rất đặc biệt về công nghệ ý tưởng, nó khác biệt với công nghệ tạo ra vật chất cụ thể.
Đối với vật chất, nếu công nghệ tệ hại nó sẽ biến mất, đúng không?
Công nghệ tồi sẽ tàn đi.
Còn ý tưởng tồi thì... Ý tưởng sai lạc về con người sẽ không mất đi nếu người ta tin rằng nó đúng.
Bởi nếu người ta tin rằng điều gì đó là chân lý, họ sẽ tạo ra cách sống và những thể chế thống nhất với ý tưởng sai lạc đó.
Đó là cách nền cách mạng công nghiệp thiết lập hệ thống nhà máy khiến bạn không thể bòn rút được lợi ích nào từ ngày công của mình ngoại trừ chút lương cuối ngày.
Bởi vì một trong những người sáng lập của cuộc cách mạng công nghiệp, Adam Smith tin rằng về bản chất con người rất lười biếng, và sẽ không tự giác làm gì cả trừ khi việc đó có lợi cho họ, và cách làm cho người ta thấy có lợi là đưa ra phần thưởng động viên.
Đấy là lý do duy nhất con người ta chịu động tay làm việc.
Thế là ta thiết lập nên hệ thống nhà máy hợp với quan điểm sai lầm đó về con người.
Nhưng một khi hệ thống sản xuất đó đã hoàn thành, thật sự chẳng còn cách nào khác đề con người ta làm việc, ngoài cách mà Adam Smith đã trình bày.
Ví dụ vừa rồi chỉ để chứng tỏ ý tưởng sai lầm có thể tạo nên hoàn cảnh mà cuối cùng lại làm "ý tưởng sai" đó đúng như thế nào
Câu nói "thời đại bây giờ chẳng ai giúp ai" không đúng.
Quả đúng là "chẳng ai thèm giúp ai" khi ta cho người ta công việc mất thể diện, không hồn.
Cũng khá thú vị là chính Adam Smith người đã cho ta phát minh kỳ diệu về sản xuất hàng loạt, chia khâu lao động ông hiểu điều này.
Ông nói rằng, những người làm việc tại dây chuyền lắp ráp những con người đó, ông ta nói rằng: "Một người nhìn chung sẽ trở nên ngu ngốc ở mức con người có thể đạt được."
Giờ hãy lưu ý từ "trở nên"
"Một người nhìn chung sẽ trở nên ngu ngốc ở mức con người có thể đạt được."
Dù có chủ ý hay không thì Adam Smith có ý bảo ta thể chế con người ta làm việc tạo ra con người phù hợp với yêu cần của thể chế đó và tước đoạt từ họ cơ hội nhận được niềm thoả mãn từ công việc ta cho là tầm thường.
Khoa học..., khoa học tự nhiên có cái hay ở chỗ ta có thể thêu dệt nên muôn vàn giả thuyết kỳ thú về vũ trụ mà vẫn hoàn toàn tự tin rằng vũ trụ chẳng hề quan tâm đến những giả thuyết ấy.
Vụ trũ vẫn cứ tiếp diễn theo cách riêng mặc kệ mớ lý thuyết ta đặt ra về nó.
Nhưng ta phải cẩn thận với các thuyết về bản chất con người, bởi bản chất con người sẽ bị thay đổi bởi những giả thuyết mà ta đặt ra nhằm giải thích, giúp ta hiểu về bản chất đó.
Nhà nhân học có tiếng Clifford Geertz nhiều năm trước có phát biểu rằng nhân loại là "động vật chưa tiến hoá hết"
Ý ông muốn nói bản năng con người là sở hữu bản chất người nó là sản phẩm của xã hội con người đang sống.
Điều đó có nghĩa là bản chất con người chúng ta được tạo ra chứ không sẵn có.
Chúng ta tạo nên bản chất con người cách thiết kế những thể chế để mọi người sinh sống và làm việc.
Các bạn ở đây... gần như là những người chủ tạo nên vũ trụ. Khi quay trở về điều hành tổ chức của mình, các bạn nên tự hỏi mình một câu:
Ta thực sự muốn thiết kế nên bản chất con người như thế nào?
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
Bạn đang giám sát việc vận chuyển những mặt hàng thiết yếu tới căn cứ nằm sâu trong lòng địch.
Để vượt qua hải quan Hoàng gia, các gói hàng phải tuân thủ một giao thức nghiêm ngặt: Chiếc hộp được đánh số chẵn dưới đáy, phải được tô màu đỏ trên nắp hộp.
Các hộp đang được cho lên xe để chuyển đi thì bạn nhận được tin khẩn.
Một trong bốn chiếc hộp đã bị tô sai màu, nhưng họ đã để mất dấu nó.
Tất cả các hộp đều đang trên băng tải.
Hai hộp úp xuống: một được đánh số bốn, một được đánh số bảy.
Hai hộp còn lại ngửa lên: một với nắp màu đen, một với nắp màu đỏ.
Bạn biết rằng bất cứ vi phạm giao thức nào đều khiến cả lô hàng bị tịch thu và đẩy đồng minh của bạn vào nguy hiểm
Nhưng bất cứ hộp nào bạn lấy ra để kiểm tra sẽ không được giao đi, nghĩa là tước mất của phiến quân những món đồ cực cần thiết.
Xe sẽ rời đi trong vài phút, kể cả có hàng hay không
Nên chọn lấy hộp nào khỏi băng chuyền?
Tạm dừng video nếu bạn muốn tự tìm câu trả lời!
Đáp án trong: 3 2 1 Có vẻ như là bạn cần kiểm tra tất cả bốn hộp để xem có cái gì ở mặt bên kia.
Nhưng thực tế, chỉ có hai hộp có vấn đề.
Hãy nhìn lại giao thức một lần nữa.
Nó nói rằng các hộp có số chẵn phải có nắp đỏ.
Nó không nói gì về những hộp số lẻ, nên ta không cần quan tâm đến hộp được đánh số bảy.
Thế hộp có màu đỏ bên trên thì sao?
Liệu có cần kiểm tra xem số ở mặt đối diện có phải là số chẵn?
Sự thật là, không cần.
Giao thức nói rằng những hộp có số chẵn, thì được tô màu đỏ trên nắp.
Nó không nói rằng chỉ có hộp số chẵn mới được tô màu đỏ trên nắp, hay hộp có màu đỏ ở trên nắp phải là hộp có số chẵn.
Yêu cầu chỉ là một chiều.
Nên không cần phải kiểm tra chiếc hộp với nắp màu đỏ.
Tuy nhiên, cần phải kiểm tra chiếc hộp với nắp màu đen, để chắc rằng nó không phải là chiếc hộp có số chẵn ở đáy.
Nếu cho rằng quy định này ngụ ý một sự kết hợp đối xứng giữa số trên hộp và màu của nắp thì bạn không phải là người duy nhất.
Lỗi sai này rất phổ biến đến nỗi còn có tên gọi cho nó: Kết luận vội vàng, hay sai lầm đến từ việc suy ngược lại
Lỗi này giả định sai rằng nếu một điều kiện nhất định cần cho một kết quả nhất định , thì cũng là điều kiện đủ cho kết quả đó.
Ví dụ, có bầu khí quyển là điều kiện cần để một hành tinh có sự sống.
Nhưng không có nghĩa rằng đó là điều kiện đủ - sao Kim có bầu khí quyển nhưng lại thiếu những tiêu chí sinh tồn khác.
Nếu bạn vẫn chưa hiểu, hãy nhìn vào một trường hợp hơi khác.
Tưởng tượng một chiếc hộp chứa đồ tạp hóa.
Bạn thấy một hộp được đánh dấu để chuyển cho nhà hàng bít tết và một cho nhà hàng chay.
Bạn thấy hai chiếc hộp được lộn ngược lại một được dán nhãn chứa thịt, một được dán nhãn chứa hành.
Bạn cần kiểm tra cái nào?
Quá dễ. Đảm bảo rằng thịt không được chuyển đến nhà hàng chay, Và chiếc hộp được chuyển đến nhà hàng này không chứa thịt.
Hộp chứa hành có thể đến cả hai nơi, Và chiếc hộp chuyển đến nhà hàng bít tết có thể chứa cả hai thứ.
Vì sao kịch bản này trông dễ hơn?
Hai vấn đề này cơ bản là giống nhau. Có hai khả năng cho mặt trên của chiếc hộp, và hai khả năng cho mặt đáy.
Nhưng trường hợp này dựa trên nhu cầu thực tế quen thuộc, và ta dễ hiểu rằng người ăn chay chỉ ăn rau, họ không phải là những người duy nhất ăn rau.
Trong trường hợp gốc, quy định dường như khá tùy tiện, và khi chúng được tóm tắt theo cách đó, khó để nhận thấy sự kết nối logic hơn.
Trong trường hơp của bạn, bạn đã xoay sở để có đủ nguồn cung cho phép duy trì cuộc kháng chiến.
Và bạn đã làm được nhờ tư duy vượt ngoài chiếc hộp cả hai mặt của nó.
Tất cả chúng ta đều cần một lý do gì đó để thức dậy.
Với tôi, chỉ cần một cú 11,000 vôn
Tôi biết các bạn quá lịch sự để hỏi, nên tôi sẽ kể cho các bạn nghe.
Một buổi tối, vào năm hai đại học, vừa trở về từ kỳ nghỉ lễ Tạ ơn, tôi và một vài người bạn đang đùa giỡn với nhau, thì chúng tôi quyết định trèo lên nóc một chiếc tàu điện đang đỗ,
Nó chỉ đang đứng đó, với đống dây nhợ lòng vòng phía trên.
Không hiểu sao, vào lúc đó, nó là một ý tuyệt cú mèo.
Chúng tôi chắc hẳn đã làm những chuyện dại dột hơn.
Tôi chạy lại cái cầu thang đằng sau lưng tàu, và khi tôi leo lên, một dòng điện chạy xuyên qua cánh tay tôi, đẩy ngã và thoát ra khỏi chân tôi, và nó là thế đấy.
Bạn có tin là cái đồng hồ vẫn còn chạy được không?
Vẫn chạy tốt!
(Cười) Bố tôi giờ đang mang nó để lấy may.
Đêm đó bắt đầu mối quan hệ chính thức của tôi với cái chết -- cái chết của tôi -- và nó cũng bắt đầu một hành trình dài của tôi như là một bệnh nhân.
Đó là một từ hay.
Nó có nghĩa là người chịu đựng.
Thế nên tôi nghĩ tất cả chúng ta đều là bệnh nhân.
Hiện nay, hệ thống y tế của Mỹ có quá nhiều lỗ hỏng để tương xứng với sự rực rỡ của nó, chắc chắn.
Tôi hiện nay là một bác sĩ về chăm sóc đặc biệt và thuốc giảm đau, thế nên tôi đã nhận được sự chăm sóc từ cả 2 phía.
Và tin tôi đi; hầu hết mọi người bước vào ngành y tế đều có ý tốt -- ý tôi, thật sự tốt.
Thế nhưng chúng tôi - những người làm việc ở đó cũng là những nhân viên bất đắc dĩ cho một hệ thống mà thường chẳng đáp ứng gì cả.
Tại sao?
Chà, thật ra thì có một câu trả lời khá dễ dàng cho câu hỏi đó, và nó giải thích rất nhiều: bởi vì hệ thống y tế được thiết kế với trọng tâm là căn bệnh, chứ không phải con người.
Và có thể nói, tất nhiên, đó là một thiết kế tồi.
Và không có nơi nào mà ảnh hưởng của một thiết kế tồi lại đau lòng hơn hay cơ hội cho một thiết kế tốt lại cấp bách hơn là cuối đời người, nơi mọi thứ được cô đọng và tập trung.
Không có cơ hội để làm lại lần nữa.
Mục đích của tôi hôm nay là vươn ra ngoài những nguyên tắc và mời gọi những tư duy thiết kế về vấn đề quan trọng này.
Đó là, để mang lại ý định và sự sáng tạo về trải nghiệm qua đời.
Chúng ta có một cơ hội to lớn trước mắt, trước một trong một số ít những vấn đề toàn cầu vừa cá nhân mà cũng vừa mang tính dân sự xã hội: đó là suy nghĩ lại và thiết kế lại cách chúng ta từ giã cõi đời.
Vậy hãy bắt đầu tại điểm kết thúc.
Đối với hầu hết mọi người, điều sợ hãi nhất về cái chết không phải là bị chết, mà là đang chết dần, đầy đau đớn.
Đó là điều khác nhau cơ bản.
Để đào sâu điều này, sẽ rất có ích khi gỡ bỏ được những đau đớn và những đau đớn mà chúng ta có thể thay đổi.
Cái đầu tiên thuộc về tự nhiên, một phần quan trọng của cuộc sống, một phần của cam kết, và nhờ có nó chúng ta được kêu gọi để tạo không gian, điều chỉnh, trưởng thành.
Thật tốt để nhận ra có những sức mạnh lớn hơn bản thân chúng ta.
Chúng mang đến sự cân đối, giống như một vũ trụ đúng cỡ.
Sau khi chân tay tôi không còn nữa, sự mất mát đó, ví dụ, trở thành một thực thế, không thể thay đổi -- một phần cần thiết trong cuộc sống của tôi, và tôi học được rằng tôi không thể chối bỏ thực tế cũng như chối bỏ chính mình.
Mất một thời gian, nhưng cuối cùng tôi đã học được nó.
Một điều tuyệt vời về nỗi đau cần thiết đó là nó là thứ cốt lõi nối kết người chăm sóc và người nhận sự chăm sóc -- giữa con người với nhau.
Chúng ta cuối cùng cũng phát hiện ra đây là nơi mà sự chữa lành xuất hiện.
Vâng, lòng trắc ẩn --- thật sự, như chúng ta đã học biết ngày hôm qua -- chịu đau đớn cùng nhau.
Bây giờ, về mặt hệ thống, ngược lại, có quá nhiều đau đớn không cần thiết, được tạo ra.
Nó chẳng phục vụ cho một mục đích tốt nào cả.
Nhưng tin tốt là, vì loại đau đớn này được tạo ra, thì chúng ta có thể thay đổi nó.
Cách chúng ta chết thật sự là thứ chúng ta có thể tác động.
Tạo nên một hệ thống nhạy cảm với điều khác biệt cơ bản này, giữa những nỗi đau cần thiết và không cần thiết mang đến cho chúng ta một trong ba thiết kế đầu gợi ý cho chúng ta trong lúc ấy.
Sau hết, vai trò của chúng ta như là người chăm sóc, là người có trách nhiệm, đó là làm giảm nỗi đau -- chứ không phải làm nó chồng chất lên.
Đúng với giáo lý của chăm sóc giảm nhẹ, tôi làm việc như là một người tận tâm suy nghĩ cũng như là một bác sĩ kê đơn.
Ngoài lề một chút: biện pháp giảm nhẹ -- một lĩnh vực quan trọng nhưng ít được biết đến -- mặc dù có bao gồm, nhưng nó không giới hạn trong sự chăm sóc vào cuối đời
Nó không phải là giới hạn của chăm sóc đặc biệt.
Nó đơn giản là xoa dịu và sống tốt đẹp ở bất kỳ giai đoạn nào.
Thế nên xin biết cho rằng bạn không phải chết sớm mới nhận được lợi ích từ biện pháp giảm nhẹ.
Bây giờ, để tôi giới thiệu các bạn với Frank
Kiểu như để làm rõ ý này.
Tôi đã gặp Frank trong nhiều năm.
Anh ấy đang chống chọi với căn bệnh ung thư tuyết tiền liệt giai đoạn đầu cùng với bệnh HIV lâu năm
Chúng tôi đang xử lý cơn đau xương và mệt mỏi của anh ấy, nhưng hầu hết thời gian chúng tôi cùng nhau đối thoại về cuộc sống của anh ấy -- thật sự là về cuộc sống của chúng ta.
Theo cách đó, Frank thấy đau lòng.
Theo cách đó, anh ấy chấp nhận những mất mát khi chúng kéo đến và như thế anh ấy sẵn sàng để đón nhận thời khắc tiếp theo.
Mất mát là một chuyện, nhưng hối tiếc lại là chuyện khác.
Frank luôn là một người ưa mạo hiểm -- anh ấy giống như một thứ bước ra từ bức tranh của Norman Rockwell -- và không hề thích sự hối tiếc.
Nên không ngạc nhiên khi một ngày anh ấy đến bệnh viện và nói rằng anh ấy muốn chèo xuồng dọc sông Colorado.
Đó liệu có phải là một ý hay?
Vì những rủi ro về an toàn và sức khỏe của anh ấy, một số sẽ nói không.
Nhiều người đã nói thế, nhưng anh ấy vẫn làm, khi anh ấy vẫn có thể.
Đó là một hành trình đầy vẻ vang và phi thường: nước buốt lạnh, hơi nóng phỏng dộp, bọ cạp, rắn rết, thế giới hoang dã gào thét qua những bức tường rực lửa của đại vực Grand Canyon -- tất cả những mặt vinh quang của thế giới nằm ngoài kiểm soát của chúng ta
Quyết định của Frank, mặc dù có lẽ ngông cuồng, chính xác là thứ mà nhiều người trong chúng ta sẽ làm, chỉ khi chúng ta toàn được ủng hộ để tìm ra điều tốt nhất cho bản thân nhiều lần.
Cái mà chúng ta nói đến rất nhiều ngày hôm nay là sự thay đổi quan điểm.
Sau tai nạn, khi tôi quay lại trường đại học, tôi chuyển sang học về lịch sử nghệ thuật.
Nghiên cứu nghệ thuật thị giác, tôi nhận ra tôi đã học cách để nhìn -- một bài học rất hiệu nghiệm với một đứa trẻ không thể thay đổi nhiều thứ mà cậu ta đang nhìn.
Quan điểm, một kiểu như thuật giả kim mà con người chúng ta đang nghịch ngợm, biến nỗi đau đớn thành một bông hoa.
Lướt nhanh: hiện tôi đang làm việc ở một nơi rất tuyệt tại San Francisco. được gọi là chương trình Zen Hospice, nơi chúng ta có một vài cách thức giúp thay đổi góc nhìn.
Khi một trong những bệnh nhân qua đời, một nhân viên an táng đến, và khi chúng tôi đưa thi thể dọc theo khu vườn ra ngoài, tiến về phía cổng, chúng tôi dừng lại.
Bất kỳ ai muốn -- bạn bè ở chung, gia đình, y tá, tình nguyện viên, cả người lái xe tang, -- chia sẻ một câu chuyện hay một bài hát hay sự yên lặng, và chúng tôi rắc những cánh hoa lên trên thi thể người mất.
Việc đó kéo dài trong vài phút; đó là một hình ảnh chia ly dịu ngọt, giản đơn để dẫn đưa trong nỗi buồn cùng với sự ấm áp, hơn là nỗi ghê sợ.
Trái ngược với trải nghiệm thông thường ở các bệnh viện, như thế này -- căn phòng cực sáng với hàng dãy chai lọ cùng những chiếc máy kêu bíp bíp và những ánh đèn nhấp nháy và không dừng lại ngay cả khi bệnh nhân đã qua đời.
Đội lau dọn lao vào, thi thể bị vội đẩy đi, và cảm giác như thể con người ấy chưa hề tồn tại.
Một ý tốt, nếu nói về vấn đề thanh trùng, nhưng bệnh viện có xu hướng giết chết giác quan của chúng ta, và điều tốt nhất chúng ta có thể mong bên trong những bức tường đó là sự tê liệt -- sự gây mê, thực sự, là sự trái ngược với thẩm mĩ quan.
Tôi trân trọng bệnh viện về những gì họ làm, tôi còn sống là nhờ họ.
Nhưng chúng ta đòi hỏi quá nhiều ở các bệnh viện.
Đó là nơi dành cho việc cấp cứu và các bệnh có thể chữa trị.
Đó không là phải là nơi để sống và chết; đó là không phải là chức năng của chúng
Tôi không bỏ qua khái niệm rằng các viện của chúng ta có thể trở nên nhân văn hơn.
Cái đẹp có thể được tìm thấy ở khắp nơi.
Tôi đã trải qua vài tháng ở một khoa bỏng tại bệnh viện St. Barnabas ở Livingston, New Jersey. nơi tôi nhân được sự quan tâm tuyệt vời ở mọi mặt, bao gồm biện pháp giảm nhẹ hiệu quả cho cơn đau của tôi.
Vào một đêm, khi ngoài trời tuyết bắt đầu rơi.
Tôi nhớ y tá của tôi than phiền về việc phải lái xe trong trời tuyết.
Trong phòng của tôi không có cái cửa sổ nào, nhưng thật tuyệt khi tưởng tượng ra cảnh tuyết rơi như thế nào.
Ngày hôm sau, một trong những y tá lén đem vào một trái banh tuyết.
Cô ấy mang nó vào phòng.
Không thể tả tôi đã cảm thấy sung sướng như thế nào khi cầm nó trong tay, và hơi lạnh nhỏ ướt lên vùng da bị bỏng của tôi. sự kỳ diệu của nó, sự mê hoặc khi tôi nhìn nó tan ra thành nước.
Trong khoảnh khắc đó, là một phần của hành tinh này trong vũ trụ trở nên quan trọng với tôi hơn là việc tôi sống hay chết.
Trái banh tuyết gói trong đó tất cả niềm cảm hứng mà tôi cần để vừa cố gắng sống và vừa cảm thấy ổn nếu tôi không thể vượt qua.
Trong bệnh viện, đó là khoảnh khắc đánh cắp được.
Suốt nhiều năm làm việc, tôi biết nhiều người sẵn sàng để ra đi, sẵn sàng để chết.
Không phải vì họ đã tìm thấy bình an hay sự siêu thoát nào đó, nhưng bởi vì họ thấy ghê tởm khi cuộc sống của họ trở thành -- chỉ trong một từ, bị vứt đi, hoặc tồi tệ đi.
Ta có một con số kỷ lục số người mắc các bệnh kinh niên, nan y trước khi bước vào tuổi già.
Và chúng ta chẳng đi đến đâu trong việc chuẩn bị cho "cơn sóng bạc" này.
Chúng ta cần một hệ thống cơ sở vật chất năng động để quản lý những sự thay đổi địa chấn về dân số này.
Đây chính là lúc để tạo ra một điều gì đó mới mẻ, quan trọng.
Tôi biết chúng ta có thể bởi vì chúng ta cần phải làm điều đó.
Nếu không thì không thể chấp nhận được.
Và những tác nhân chủ chốt là: chính sách, giáo dục và đào tạo, hệ thống, gạch và vữa.
Ta có hàng tấn dữ liệu đầu vào dành cho các nhà thiết kế ở mọi lĩnh vực sáng tạo
Chúng ta biết từ việc nghiên cứu rằng điều quan trọng nhất đối với người gần ra đi là: sự khuây khỏa; cảm giác nhẹ nhõm với mình và với những người thân; sự hiện diện của bình yên; một ý niệm về sự mầu nhiệm và tâm linh.
Trong suốt gần 30 năm của dự án Zen Hospice, chúng tôi học được nhiều điều nhỏ bé từ những bệnh nhân.
Những thứ nhỏ nhặt mà không hề nhỏ nhặt.
Hãy nói đến Janette.
Bà ấy liên tục cảm thấy khó thở bởi chứng ALS.
Nào, đoán xem?
Bà ấy muốn hút thuốc trở lại -- và là loại của Pháp, nếu được.
Không phải là xu hướng tự hủy hoại, nhưng để cảm thấy phổi bà ấy được thỏa mãn khi bà ấy có chúng.
Thứ tự ưu tiên thay đổi.
Hay Kate -- bà ấy chỉ muốn được biết con chó Austin của bà ấy đang nằm dưới chân giường của bà, cảm thấy cái mõm lạnh toát của nó trên làn da mình, hơn là cảm thấy hóa trị đang chảy qua tĩnh mạch mình, bà ấy đã làm thế.
Sự thỏa mãn giác quan, mỹ quan, trong khoảnh khắc, trong tích tắc, chúng ta được thưởng bằng sự tồn tại.
Phần lớn điều này xuất phát từ việc yêu quý khoảng thời gian chúng ta sống bằng các giác quan, bằng cơ thể -- cái cốt yếu nhất của việc sống và chết.
Có lẽ căn phòng thương tâm nhất ở nhà cho khách của Zen Hospice là phòng bếp nơi khá lạ lẫm khi bạn phát hiện ra rằng có rất nhiều bệnh nhân ăn được rất ít, nếu không nói là tất cả.
Nhưng chúng tôi nhận ra chúng tôi được cung cấp chất dinh dưỡng ở nhiều mức khác nhau: mùi vị, một mức độ tượng trưng.
Nghiêm túc, với tất cả những trọng trách dưới mái nhà của chúng tôi, một trong những biện pháp đúng và gắng sức nhất mà chúng tôi biết, đó là nướng bánh quy.
Khi nào chúng ta còn các giác quan -- thậm chí chỉ một -- chúng ta vẫn còn cơ hội để tiếp cận thứ khiến chúng ta cảm thấy mình là con người, được kết nối.
Hãy tưởng tượng âm hưởng của quan điểm này lan rộng ra cho hàng triệu người đang sống và ra đi với chứng mất trí.
Những niềm vui cơ bản thuộc về giác quan được nói bằng thứ ngôn ngữ không lời, thúc đẩy sự hiện hữu trong thực tại -- không cần đến quá khứ hay tương lai.
Vậy, nếu việc xóa bỏ những đau đớn không cần thiết ra khỏi hệ thống là gợi ý thiết kế đầu tiên của chúng ta, thì việc hướng đến chân giá trị bằng các giác quan, bằng cơ thể -- lĩnh vực thẩm mỹ học là gợi ý thiết kế thứ hai.
Bây giờ, điều này sẽ dẫn chúng ta đến điều thứ 3 và thứ 4: đó là, chúng ta cần nâng cao tầm nhìn, hướng tầm nhìn của chúng ta vào hạnh phúc, nhờ đó cuộc sống, sức khỏe, và y tế có thể trở thành thứ làm cuộc sống tuyệt vời hơn thay vì chỉ làm cho nó bớt kinh khủng hơn.
Sự nhân đạo.
Ở đây, điều này trở nên đúng đắn trong việc phân biệt giữa mô hình lấy bệnh-và-bệnh-nhân-làm-trung-tâm hay lấy con-người-làm-trung-tâm, và đây là nơi việc chăm sóc trở thành công việc sáng tạo, sản sinh, và thậm chí là hành động chơi đùa.
'Chơi đùa' có thể nghe khá hài hước.
Nhưng đây lại là trạng thái thích nghi cao nhất của chúng ta.
Hãy nghĩ đến tất cả nỗ lực quan trọng chính để là người.
Nhu cầu thức ăn sinh ra nền ẩm thực.
Nhu cầu nhà ở thúc đẩy ngành kiến trúc.
Nhu cầu ăn mặc, thời trang.
Và để quên đi thời gian, chúng ta phát minh ra âm nhạc.
Vậy nên, vì cái chết là một phần quan trọng của cuộc sống, chúng ta sẽ tạo nên điều gì với thực tế này?
"Chơi đùa" tôi không có ý khuyên chúng ta cách tiếp cận cái chết nhẹ nhàng hoặc chúng ta tạo ra một cách chết cụ thể nào.
Có những ngọn núi thương tiếc không thể dịch chuyển, và bằng cách này hay cách khác, chúng ta tất cả sẽ phải quỳ trước nó.
Đúng hơn, tôi đang đòi hỏi chúng ta tạo ra khoảng không gian -- về vật chất và tinh thần để cho phép cuộc sống tự vận hành theo bất kỳ cách nào -- thay vì chỉ là cố để hoàn thành nó, Tuổi già và cái chết có thể trở thành quá trình cao độ đến đoạn kết.
Chúng ta không thể giải quyết việc chết.
Tôi biết một vài trong các bạn đang làm điều đó.
(Cười) Trong khi đó, chúng ta có thể -- (Cười) Chúng ta có thể thiết kế hướng tới nó.
Nhiều phần trong tôi đã chết từ trước rồi, đó là cách chúng ta có thể nói về nó bằng cách này hay cách khác.
Tôi phải tái thiết cuộc sống của mình xung quanh thực tế này, và tôi nói cho các bạn biết rằng đó là một sự giải phóng để nhận ra rằng các bạn luôn tìm được điều tuyệt đẹp và ý nghĩa trong cuộc sống mà các bạn bỏ lại phía sau, giống như trái banh tuyết tồn tại trong một khoảnh khắc hoàn hảo, trong suốt thời gian nó tan chảy.
Nếu chúng ta yêu những khoảnh khắc đó cực nhiều, thì có lẽ chúng ta có thể học cách để sống tốt -- không phải bất chấp cái chết, mà là bởi cái chết.
Hãy để cái chết là thứ đưa chúng ta đi, chứ không phải sự thiếu trí tưởng tượng.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Điều tôi muốn làm là nói với các bạn một ít về nỗi sợ hãi và cái giá của nỗi sợ hãi và thời kì sợ hãi mà chúng ta đang tiến tới.
Tôi muốn các bạn cảm thấy thoải mái với tôi bằng cách cho các bạn biết rằng tôi biết một chút về sự sợ hãi và sự lo lắng.
Tôi là 1 người Do Thái đến từ New Jersey.
(Cười) Tôi đã biết lo lắng trước khi tôi biết đi
(Cười) Vâng, xin hãy vỗ tay cho điều đó.
(Vỗ tay) Cảm ơn.
Nhưng tôi cũng lớn lên trong thời điểm mà có những điều để sợ hãi.
Chúng tôi được đưa ra hội trường khi tôi còn là một đứa trẻ nhỏ và được dạy cho cách tự trùm áo khoác phủ kín đầu để bảo vệ mình khỏi cuộc chiến tranh hạt nhân toàn cầu.
Thậm chí cái đầu 7 tuổi của tôi cũng biết rằng điều đó không ích gì.
Nhưng tôi cũng biết rằng cuộc chiến hạt nhân toàn cầu là một điều đáng lo ngại.
Vậy mà, dù thực tế là chúng ta đã sống suốt 50 năm với sự đe dọa của cuộc chiến như vậy, phản ứng của chính phủ chúng ta và của xã hội chúng ta là làm những điều tuyệt vời.
Chúng ta đã tạo chương trình không gian để đáp trả điều đó.
Chúng ta xây hệ thống đường cao tốc để đáp trả điều đó.
Chúng ta đã tạo ra Internet để đáp trả điều đó.
Vì vậy đôi khi nỗi sợ hãi có thể tạo ra một phản ứng mang tính xây dựng.
Nhưng đôi khi nó có thể tạo ra một phản ứng không có tính chất này.
Vào ngày 11 tháng 9 năm 2001, 19 tên đã kiểm soát 4 chiếc máy bay và lái chúng đâm vào vài tòa nhà.
Chúng đã tạo ra tổn thất khủng khiếp.
Đó không phải việc của chúng ta để giảm thiểu những tổn thất đó
Nhưng phản ứng mà chúng ta đã làm rõ ràng là không cân xứng - không cân xứng đến mức chúng ta đang ở bờ vực rối ren.
Chúng ta đã bố trí lại bộ máy an ninh quốc gia Hoa Kì và của nhiều chính phủ khác để đề cập về mối đe dọa mà ở thời điểm các cuộc tấn công đó diễn ra, mối đe dọa đó khá giới hạn
Thực tế, theo các cơ quan tình báo của chúng ta, vào ngày 11 tháng 9 năm 2001, đã có 100 thành viên chủ chốt của tổ chức Al-Qaeda.
Chỉ có vài ngàn tên khủng bố.
Chúng đã đặt ra một mối đe dọa hiện hữu không nhằm vào ai.
Nhưng chúng ta đã bố trí lại toàn bộ hệ thống an ninh quốc gia của chúng ta một cách bao quát nhất kể từ Thế chiến thứ hai.
Chúng ta đã trải qua hai cuộc chiến.
Chúng ta đã chi hàng tỉ tỉ đô la.
Chúng ta đã đánh mất giá trị của chính mình.
Chúng ta đã vi phạm luật pháp quốc tế.
Chúng ta nhân nhượng tra tấn.
Chúng ta đã chấp nhận ý tưởng là nếu 19 gã này có thể làm được, thì mọi người đều làm được.
Và do đó, lần đầu tiên trong lịch sử, chúng ta đã nhìn tất cả mọi người như một mối đe dọa.
Và kết quả của điều đó là gì ?
Các lập trình giám sát theo dõi email và các cuộc điện thoại của toàn bộ các quốc gia - hàng trăm triệu người - bỏ qua việc các nước này có là đồng minh của ta hay không, bỏ qua cả những gì là lợi ích chúng ta.
Tôi sẽ tranh luận rằng 15 năm sau, kể từ hôm nay sẽ có thêm nhiều kẻ khủng bố hơn, nhiều cuộc tấn công khủng bố hơn, nhiều thương vong do khủng bố hơn-- tính toán này là của của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ - kể từ hôm nay, khu vực mà các cuộc tấn công đó bắt nguồn lại càng bất ổn hơn bao giờ hết trong lịch sử, có lẽ kể từ khi xảy ra nạn Hồng Thủy, chúng ta đã không thành công trong phản ứng của chúng ta.
Giờ đây bạn phải tự hỏi, ta đã sai từ đâu?
Chúng ta đã làm gì? Chúng ta mắc phải sai lầm gì?
Và bạn có thể nói, nhìn đi, Washington là một nơi bất thường.
Có những cuộc đấu đá chính trị để kiếm cơm.
Chúng ta đã biến những cuộc đàm luận thành một cuộc chiến trong lồng.
Và đó là sự thật.
Nhưng, tin hay không, có vấn đề còn lớn hơn sự rối loạn đó, mặc dù tôi tranh luận rằng sự rối loạn đó làm ta không thể làm được bất cứ điều gì ở những nước giàu và mạnh nhất thế giới là một điều còn nguy hiểm hơn so với một nhóm như ISIS có thể làm, bởi vì nó cản bước chúng ta và khiến ta tránh xa sự tiến bộ.
Nhưng còn nhiều vấn đề khác.
Và các vấn đề đó đến từ thực tế là ở Washington và nhiều thủ phủ khác hiện nay, chúng ta đang gặp khủng hoảng sáng tạo.
Tại Washington, tại bộ phận cố vấn, nơi mà mọi người được cho là phải đưa ra những ý tưởng mới, bạn sẽ không thấy ý tưởng mới táo bạo nào, vì nếu bạn đề nghị 1 ý tưởng táo bạo mới, bạn không chỉ bị công kích trên Twitter, mà còn không được nhận trong công tác chính phủ.
Vì chúng ta nhạy cảm với sự độc hại gia tăng trong cuộc tranh luận chính trị, bạn có những chính phủ có tâm lý ta- đối đầu với -họ, những nhóm nhỏ sẽ ra quyết định.
Khi bạn ngồi cùng với một nhóm nhỏ những người ra quyết định, bạn sẽ nhận được gì?
Bạn nhận được ý tưởng nhóm.
Mọi người đều có chung quan điểm, bất cứ cái nhìn nào từ bên ngoài nhóm đều được xem là một sự đe dọa.
Đó là sự nguy hiểm.
Bạn sẽ có những quy trình phản ứng lại vòng tuần hoàn thông tin
Và do đó, các bộ phận của chính phủ Mỹ có tầm nhìn xa, nhìn về phía trước, hoạch định chiến lược- các chính phủ khác cũng làm điều này - nhưng không được, vì họ đang phản ứng lại vòng tuần hoàn thông tin.
Vì vậy ta không nhìn về phía trước.
Vào ngày 11/09, chúng ta đã có khủng hoảng vì chúng ta đã nhìn sai hướng đi.
Ngày nay chúng ta có một khủng hoảng bởi vì sự cố ngày 11/09, chúng ta vẫn đang nhìn sai hướng, và chúng ta biết vì chúng ta thấy những xu hướng chuyển đổi ở phía chân trời quan trọng hơn rất nhiều so với những gì ta thấy vào ngày 11/09; quan trọng hơn rất nhiều so với mối đe dọa đặt ra bởi những kẻ khủng bố này; thâm chí còn quan trọng hơn cả sự bất ổn mà chúng ta đã có ở vài nơi trên thế giới mà họ đang nhức nhối bởi sự bất ổn hiện nay.
Thực chất, những điều chúng ta đang thấy ở các nơi đó trên thế giới có thể là những triệu chứng.
Chúng có thể là sự phản ứng với những xu thế lớn lao hơn.
Và nếu chúng ta cứ chữa trị triệu chứng này và phớt lờ xu thế lớn hơn, thì chúng ta sẽ phải đương đầu với những vấn đề lớn hơn.
Và những xu hướng đó là gì?
Đối với một nhóm như các bạn, những xu hướng khá rõ ràng.
Chúng ta đang sống tại thời điểm mà từng mảnh vải của xã hội loài người đang được đan lại.
Nếu bạn từng nhìn thấy bìa của tờ The Economist cách đây vài ngày - tờ đó cho rằng 80% dân số trên hành tinh, đến năm 2020, sẽ có một chiếc smartphone.
Họ sẽ có một chiếc máy tính nhỏ được kết nối Internet ở trong túi.
Ở hầu hết các nước Châu Phi, tỉ lệ sử dụng điện thoại là 80%.
Tháng 10 vừa rồi, chúng ta có nhiều thiết bị di động, thẻ SIM, trên thế giới hơn là dân số.
Chúng ta đang ở thời khắc quan trọng trong lịch sử, khi mà mỗi một người trên thế giới, sẽ là một phần của hệ thống nhân tạo lần đầu tiên, có thể chạm vào người khác - chạm vào họ dù tốt hay xấu, khỏe mạnh hay ốm đau.
Và những thay đổi gắn liền với nó đang dần thay đổi tính tự nhiên trên từng khía cạnh của việc quản lí và cuộc sống trên thế giới theo những cách mà các nhà lãnh đạo của chúng ta phải nghĩ về nó, khi họ nghĩ về những mối đe dọa trực tiếp này.
Về phía cạnh an ninh, ta thoát khỏi Chiến Tranh Lạnh và vì nó quá tốn kém cho 1 cuộc chiến hạt nhân, nên chúng ta đã không làm, đến thời kỳ mà tôi gọi là Chiến Tranh Mát Mẻ, chiến tranh mạng, mà chi phí cho các cuộc xung đột thực sự rất thấp, ta có thể không bao giờ dừng.
Ta có thể bước vào một thời kỳ chiến tranh triền miên, và ta biết bởi vì ta đã trải qua trong nhiều năm rồi.
Thế mà, ta chưa có những học thuyết cơ bản để hướng dẫn ta trong vấn đề này.
Chúng ta chưa có những sáng kiến cơ bản.
Nếu ai đó tấn công chúng ta qua mạng, thì liệu ta có khả năng phản ứng lại bằng cuộc tấn công thật sự?
Chúng ta không biết.
Nếu ai đó thực hiện cuộc tấn công mạng, làm sao chúng ta ngăn được họ?
Khi Trung Quốc thực hiện các cuộc tấn công mạng, Chính phủ Hoa Kỳ đã làm gì?
Có người nói chúng ta sẽ truy tố một vài người Trung Quốc, những người chưa bao giờ đến Mỹ.
Họ sẽ không bao giờ đi đến bất cứ chỗ nào gần một sĩ quan hành pháp những người sẽ tống giam họ.
Đó là một cử chỉ - không phải một trở ngại.
Các lực lượng điều hành đặc biệt hiện có trong có lĩnh vực ngày nay phát hiện ra rằng những nhóm phiến loạn nhỏ dùng điện thoại di động truy cập vào hình ảnh vệ tinh mà trước đó chỉ những người quyền lực mới có.
Thực vậy, nếu như bạn có một cái điện thoại, bạn có thể truy cập vào quyền hạn mà một người quyền lực đã không có, và sẽ là điều tuyệt mật cách đây 10 năm.
Trong điện thoại của tôi có một ứng dụng cho tôi biết vị trí của các máy bay trên thế giới, tọa độ và tốc độ của nó, và loại máy bay gì, và nó sẽ đi đâu, hạ cánh ở đâu.
Họ có những ứng dụng cho phép họ biết kẻ thù của họ đang định làm gì.
Họ đang sử dụng những công cụ này theo cách mới.
Khi một quán cafe ở Sydney bị một gã khủng bố kiểm soát, gã đi vào với một khẩu súng trường...
và một cái iPad.
Và vũ khí chính là cái iPad.
Bởi vì gã bắt người, gã khủng bố họ, gã đưa iPad vào mặt họ, và sau đó gã quay video rồi tung lên internet, và gã đã chiếm lĩnh truyền thông thế giới.
Nhưng nó không chỉ ảnh hưởng về an ninh.
Mối quan hệ giữa các quyền lực tối cao - chúng ta tưởng đã trải qua kỉ nguyên lưỡng cực.
Ta nghĩ đây là kỉ nguyên đơn cực, nơi mà các vấn đề lớn được giải quyết.
Bạn nhớ không? Đó là cái kết của lịch sử.
Nhưng không phải thế.
Giờ chúng ta nhận ra rằng những giả thuyết cơ bản về Internet - rằng nó sẽ kết nối chúng ta, gắn kết xã hội - không hẳn là thật.
Ở các nước như Trung Quốc, ta có Bức Tường Lửa Trung Quốc
Có những quốc gia nói không, nếu Internet xuất hiện ở nước chúng tôi chúng tôi kiểm soát nó trong lãnh thổ.
Chúng tôi kiểm soát nội dung.
kiểm soát an ninh. Chúng tôi sẽ quản lý Internet.
sẽ quyết định cái gì được tung lên mạng.
Chúng tôi sẽ thiết lập một bộ luật khác.
Giờ bạn có lẽ nghĩ, đó chỉ là Trung Quốc.
Nhưng đó không chỉ là Trung Quốc.
Đó là Trung Quốc, Ấn Độ, Nga.
Đó là Ả Rập Xê-út, Singapore, Brazil.
Sau vụ lùm xùm của NSA, Nga, Trung, Ấn Độ, Brazil, đều nói rằng hãy tạo ra một sức mạnh Internet mới, vì chúng ta không thể chỉ phụ thuộc vào một cái.
Và rồi thì, bạn có được gì?
Bạn có một thế giới lưỡng cực mới mà trong đó có quốc tế hóa công nghệ, niềm tin của chúng ta, bị thách thức bởi chủ nghĩa dân tộc về công nghệ, niềm tin khác.
Chúng ta sẽ thấy nhiều sự thay đổi ở khắp mọi nơi.
Ta thấy dịch vụ thanh toán qua di động.
Nó đang diễn ra ở những nơi bạn không thể ngờ.
Điều đó đang diễn ra ở Kenya và Tanzania, nơi có hàng triệu người không được tiếp cận những dịch vụ tài chính giờ dùng những dịch vụ đó trên điện thoại của mình.
Có 2.5 triệu người không thể tiếp cận dịch vụ tài chính sẽ nhanh chóng có được thôi.
Một tỉ trong số đó sẽ sớm truy cập được các dịch vụ đó qua điện thoại của họ.
Điều này không chỉ giúp họ giao dịch với ngân hàng.
Điều này sẽ thay đổi định nghĩa về chính sách tiền tệ.
Điều này sẽ thay đổi định nghĩa về tiền
Giáo dục cũng sẽ thay đổi tương tự vậy.
Dịch vụ y tế cũng sẽ thay đổi tương tự.
Những dịch vụ chính phủ cũng sẽ được phân bổ theo cách tương tự.
Thế mà, ở Washington, chúng ta đang tranh luận liệu có nên gọi nhóm khủng bố kiểm soát toàn bộ Syria và I-rắc là ISIS hay ISIL hay hệ thống Hồi giáo.
Chúng ta đang cố gắng xác định số tiền mà chúng ta muốn thương lượng cùng những người Iran trong cuộc chiến hạt nhân công nghệ cách đây 50 năm, trong khi ta biết Iran hiện nay đang trong cuộc chiến mạng với chúng ta và chúng ta đang phớt lờ điều đó, một phần là vì những doanh nghiệp không hài lòng về các cuộc tấn công mà họ đang chịu tổn thất.
Và điều đó khiến chúng ta kiệt sức điều đó mới đáng nói, và một sự thất bại không thể quan trọng hơn một nhóm như vậy, vì sự phát triển của nước Mỹ và an ninh quốc gia thật sự và tất cả mọi việc được xúc tiến thậm chí suốt thời gian diễn ra chiến tranh lạnh, là quan hệ đối tác công - tư giữa khoa học, công nghệ và chính phủ bắt đầu khi Thomas Jefferson ở trong phòng thí nghiệm một mình nghĩ ra nhiều điều mới.
Nhưng đó là những kênh đào, và đường ray và điện báo; đó là ra-đa và Internet.
Đó là Tang, thức uống cho bữa sáng - có thể không quan trọng nhất trong số những phát triển.
Nhưng điều bạn có là quan hệ đối tác và một cuộc đối thoại, và cuộc đối thoại đã thất bại.
Đó là sự thất bại vì ở Washington, ít có chính phủ được xem xét hơn.
Đó là sự thất bại,tin hay không, vì Washington đang có cuộc chiến khoa học mặc dù trong lịch sử của loài người, mỗi lần có ai đó tiến hành cuộc chiến tranh khoa học, khoa học luôn giành chiến thắng.
(Vỗ tay) Nhưng chúng ta có một chính phủ không muốn lắng nghe, không có đủ nhân lực trình độ cao nhất để hiểu điều này.
Trong thời đại hạt nhân, khi có nhiều người làm việc trong hệ thống an ninh cao cấp, họ phải phát biểu chính kiến của mình.
Họ phải biết tiếng lóng, từ vựng.
Nếu bạn đi đến cấp cao nhất trong chính phủ Mỹ hiện nay và nói "Nói tôi nghe về máy tính, về khoa học thần kinh, về những điều sẽ thay đổi thế giới vào ngày mai", họ sẽ đứng ngây người ra.
Tôi biết, vì khi tôi viết cuốn sách này, tôi đã gặp 150 người, đa số từ lĩnh vực khoa học và công nghệ, cảm thấy họ như bị đẩy qua bàn dành cho trẻ em
Trong lúc đó, về mặt công nghệ, chúng ta có nhân lực tuyệt vời để tạo ra những điều tuyệt vời, nhưng họ bắt đầu tại ga-ra và họ không cần chính phủ họ không muốn chính phủ can thiệp.
Nhiều người có quan điểm chính trị mập mờ giữa chủ nghĩa tự do và vô chính phủ: hãy để tôi yên.
Nhưng thế giới đang tan rã.
Đột nhiên, sẽ có nhiều sự thay đổi lớn trong luật lệ và quy định và những vấn đề lớn liên quan đến tranh chấp và những vấn đề lớn liên quan đến an ninh và sự riêng tư.
Và chúng ta còn chưa bắt đầu những vấn đề kế tiếp, những vấn đề triết học.
Nếu bạn không thể bầu cử, nếu bạn không có việc làm, nếu bạn không thể gửi ngân hàng, không được dịch vụ y tế, nếu bạn được giáo dục nếu không có Internet, việc truy cập Internet có phải quyền lợi cơ bản nên được viết trong hiến pháp?
Nếu việc truy cập Internet là quyền lợi cơ bản, có phải việc sử dụng điện cho 1.2 tỉ người không thể sử dụng điện là quyền lợi cơ bản?
Đây là những vấn đề cơ bản. Những triết gia ở đâu?
Cuộc đối thoại ở đâu?
Và điều đó khiến tôi có mặt tại đây.
Tôi sống ở Washington. Thật tội nghiệp.
(Cười) Cuộc đối thoại không có diễn ra tại đây.
Những vấn đề lớn này sẽ thay đổi thế giới, thay đổi an ninh quốc gia, thay đổi nền kinh tế, tạo ra niềm hi vọng, tạo ra sự đe dọa, chỉ có thể được giải quyết khi bạn tập hợp những nhóm am hiểu khoa học và công nghệ đến gần nhau chung tay cùng với chính phủ.
Cả hai bên đều cần lẫn nhau.
Và cho tới khi chúng ta khôi phục lại sự liên kết đó, cho tới khi chúng ta giúp nước Mỹ và những nước khác cùng phát triển, chúng ta sẽ càng ngày càng dễ bị công kích.
Những rủi ro liên quan ngày 9/11 sẽ không đếm được số lượng người mất trong cuộc tấn công khủng bố hay số lượng tòa nhà bị hủy hay hàng tỉ tỉ đô la tổn thất.
Chúng sẽ được tính bằng cái giá ngó lơ của ta khỏi những vấn đề quan trọng và sự bất lực của chúng ta trong việc tập hợp các nhà khoa học, kĩ sư công nghệ, những lãnh đạo nhà nước ngay lúc chuyển giao tương tự buổi đầu thời đại Phục Hưng, tương tự buổi đầu của những kỉ nguyên chuyển giao quan trọng từng xảy ra trên Trái Đất, và bắt đầu nghĩ ra, nếu không phải là câu trả lời chính xác, ít nhất cũng là những câu hỏi chính xác.
Tuy chúng ta chưa đến được đó, nhưng những cuộc thảo luận thế này và những nhóm như bạn là những nơi mà những câu hỏi có thể được hình thành.
Và đó là lí do tôi tin tưởng những nhóm như TED, những buổi thảo luận tương tự trên khắp hành tinh, là nơi mà tương lai của chính sách đối ngoại, chính sách kinh tế, chính sách xã hội, triết học, cuối cùng sẽ diễn ra.
Do đó, tôi thật vinh hạnh khi trò chuyện cùng bạn.
Cảm ơn rất, rất nhiều.
(Vỗ tay)
Billie Jean King: Chào mọi người!
(Vỗ tay) Cảm ơn, Pat.
Cảm ơn!
Wow, làm tôi thấy hứng khởi quá!
(Tràng cười) Pat Mitchell: Tốt!
Chị biết đấy, khi tôi xem lại lần nữa video của trận đấu, chị chắc hẳn đã cảm thấy như thể số phận của phụ nữ trên thế giới đang nằm trong mỗi cú đánh của chị vậy.
Chị có cảm thấy như vậy không?
BJK: Trước nhất, Bobby Riggs - ông ấy từng là vậy động viên số một, ông ấy không chỉ là một vận động viên
Ông là một trong những người hùng mà tôi luôn ngưỡng mộ.
và thực ra, đó chính là lý do mà tôi thắng được ông, vì tôi tôn trọng ông
(Tràng cười) Thật đấy - mẹ tôi và đặc biệt là bố tôi luôn nói: "Tôn trọng đối thủ của mình, không bao giờ được xem thường họ"
Và ông đã đúng. Hoàn toàn đúng.
Nhưng tôi biết nó là về thay đổi xã hội
Và tôi thật sự căng thẳng mỗi khi phải nói về nó, và tôi thấy như cả thế giới đang đặt trên đôi vai mình vậy.
Và nghĩ, "Nếu thua, tôi sẽ đẩy nữ giới đi lùi lại ít nhất 50 năm."
Điều luật IX được thông qua chỉ một năm trước đó - 23/6/1972
Và quần vợt nữ chuyên nghiệp - có 9 người trong chúng tôi ký kết hợp đồng 1-đô la vào năm 1970 - và nhớ là, trận đấu diễn ra vào năm 1973.
Đó chỉ mới là năm thứ 3 trong tour thi đấu của chúng tôi nơi mà chúng tôi thật sự có thể chơi, thi thố và kiếm sống.
Vậy nên, có 9 người trong số chúng tôi ký hợp đồng 1-đô la đó.
và chúng tôi mơ ước bất kỳ cô gái nào, sinh ra ở bất kỳ nơi nào trên thế giới - nếu cô ấy có đủ năng lực - sẽ có đất để cô ấy cạnh tranh và còn kiếm sống nữa chứ.
Bởi vì trước năm 1968, chúng tôi kiếm 14 đô-la một ngày và chịu sự quản lý của các tổ chức.
Vì vậy mà chúng tôi rất muốn thoát khỏi sự kiềm cặp đó
Nhưng chúng tôi biết không phải vì thế hệ của mình; mà là vì các thế hệ tương lai sau này.
Bản thân chúng tôi cũng được người đi trước nâng đỡ, đó là lẽ thường.
Nhưng mỗi thế hệ đều có cơ hội để phát triển tốt hơn.
Đó là những gì tôi thật sự nghĩ đến.
Tôi thật sự muốn kết nối tâm hồn và lý trí vào Điều luật IX.
Điều luật IX, nếu có ai đó chưa biết, mà thường là nhiều người sẽ không biết, chỉ ra rằng bất kỳ quỹ liên bang nào được chuyển đến trường học, đại học, cả nhà nước lẫn tư nhân, phải phân phối đều cho nam và nữ.
Điều đó đã làm thay đổi tất cả.
(vỗ tay) Bạn có thể có đạo luật nhưng còn cần phải thay đổi tâm hồn và lý trí để gắn kết với nó
Khi đó thì mọi thứ mới hoàn hảo.
Điều đó luôn trong tâm trí tôi
Tôi muốn bắt đầu sự thay đổi trong tâm hồn lẫn lý trí.
Nhưng có 2 điều nảy sinh từ trận đấu đó
Cho phụ nữ: sự tự tin, trao quyền.
Họ thật ra đã có đủ can đảm để đòi hỏi tăng lương.
Một vài người chờ đợi sau 10-15 năm mới dám hỏi.
Tôi nói, "Quan trọng nhất, Cô được tăng không?"
(Tràng cười) Và họ đã được!
Còn đối với đàn ông?
Rất nhiều người bây giờ không nhận ra điều đó, nhưng nếu bạn ở độ tuổi 50, 60, hoặc chừng 40, thì bạn ở thế hệ nam giới đầu tiên rơi vào giai đoạn phong trào nữ quyền - dù muốn dù không!
(Tràng cười) (vỗ tay) Và đối với nam giới, chuyện gì xảy ra với họ, họ đến gặp tôi - và hầu như, chính nam giới là người luôn rơi lệ, điều này vô cùng thú vị
Họ tới, "Billie, khi xem trận đấu tôi còn rất trẻ, và giờ tôi có 1 đứa con gái
Và tôi vô cùng hạnh phúc khi đã xem lúc còn là thanh niên."
Và một trong những cậu con trai đó, ở độ tuổi 12, có Tổng thống Obama.
Và ông đã vói với tôi khi tôi gặp ông: "Cô không nhận ra đấy, tôi đã xem trận đấu khi 12 tuổi.
Và giờ tôi có 2 cháu gái, điều đó khiến tôi nuôi dạy con theo một cách khác."
Cả nam giới và nữ giới đều đúc kết được nhiều điều từ đó.
PM: Và giờ có nhiều thế hệ - ít nhất một hoặc hai - được hưởng thụ sự bình đẳng mà Điều luật IX và các cuộc đấu tranh khác đã mang lại
Và cho nữ giới, nhiều thế hệ đã trải nghiệm được tinh thần đồng đội.
Họ được chơi theo đội điều chưa từng có trước đây.
Vậy là đã có một tiền lệ tạo ra cho vận động viên, những hoạt động nhằm thúc đẩy bình đẳng thu nhập cho vận động viên nữ và Quỹ Thể thao Nữ giới.
Vậy giờ chị hướng đến mục tiêu gì đối với Phát kiến Lãnh đạo Bille Jean King?
BJK: Tôi nghĩ nó liên quan đến một sự giác ngộ năm 12 tuổi.
11 tuổi, tôi muốn trở thành vận động viên quần vợt số một thế giới một người bạn rủ tôi chơi và tôi nói, "Môn gì vậy?"
Gia đình tôi không có truyền thống quần vợt - bóng rổ thì có, và các môn khác
Tua nhanh đến năm 12 tuổi, (Tràng cười) tôi cuối cùng cũng bắt đầu tham gia các giải đấu mà ở đó, bạn sẽ được xếp hạng vào cuối năm.
Cho nên tôi đã có mộng vào Câu lạc bộ Quần vợt Los Angeles, và bắt đầu nghĩ về môn này, độ ảnh hưởng ít ỏi của nó, cũng như những người chơi ai ai cũng mang giày trắng, mặc đồ trắng, đánh bóng cũng màu trắng.
Rồi tự hỏi, ở độ tuổi 12, "Còn những người khác đâu?"
Câu hỏi đó cứ quấn lấy tôi.
Và thời điểm đó, tôi tự hứa tôi sẽ đấu tranh giành quyền bình đẳng và cơ hội cho nam giới và nữ giới, suốt phần đời còn lại của mình.
Và đối với quần vợt, nếu tôi đủ may mắn để trở thành số một - và tôi biết, là một đứa con gái, sẽ khó khăn hơn để gây ảnh hưởng, ở độ tuổi đó - tôi đã có nền tảng này.
Và quần vợt là toàn cầu.
Và tôi nghĩ, "Bạn biết sao không?
Tôi đã có một cơ hội mà ít người có được."
Tôi không chắc mình có thể làm được - mới chỉ 12 tuổi thôi mà.
Muốn thì chắc chắn rồi, nhưng làm lại là chuyện khác.
Tôi chỉ nhớ tôi tự hứa với lòng và cố gắng hết sức để giữ lời hứa đó.
Đó là con người thật sự của tôi, chỉ đấu tranh cho mọi người.
Và không may, nữ giới được ít hơn.
và chúng ta bị xem nhẹ hơn.
Nên mối bận tâm của tôi là, Họ phải đi đến đâu?
chỉ là... bạn phải như thế.
Bạn phải biết đứng lên, phải cất lên tiếng nói của mình.
Đó là những điều mà bạn được nghe đi nghe lại liên tục. và tôi đã rất may mắn vì được học hành.
Và tôi nghĩ nếu bạn nhìn nhận được thì sẽ làm được.
Nếu nhìn nhận được thì sẽ làm được.
Bạn nhìn vào Pat, bạn nhìn vào lãnh đạo khác bạn nhìn diễn giả khác nhìn vào bản thân mình bởi vì mọi người - tất cả mọi người - đều có thể làm nên điều phi thường.
Mỗi một con người.
PM: Và câu chuyện của chị, Billie, đã gợi cảm hứng cho nữ giới khắp nơi.
Và giờ với Phát kiến Lãnh đạo Billie Jean King chị còn nhận lấy một trách nhiệm to tát hơn.
Bởi một điều ma chúng ta luôn nghe thấy là nữ giới đang cất lên tiếng nói, nỗ lực để đạt đến các vị trí lãnh đạo
Nhưng câu chuyện chị đang kể còn to tát hơn thế.
Đó là lãnh đạo toàn diện.
Và thế hệ này lớn lên, suy nghĩ mang tính toàn diện hơn - BJK: Điều đó không tuyệt vời sao?
Nhìn công nghệ xem! Cách mà nó kết nối tất cả chúng ta quả là kinh ngạc!
Những gì nó mang lại thật đáng kể.
Nhưng Phát kiến Lãnh đạo Billie jean King chủ yếu hướng về lực lượng lạo động, và cố gắng thay đổi nó, để làm sao, mọi người đến chỗ làm có thể là chính mình.
Bởi vì hầu hết chúng có hai công việc: Một, phải phù hợp - tôi sẽ lấy một ví dụ điển hình nhất.
Một người phụ nữ Mỹ gốc Phi dậy sớm trước một tiếng để đi làm, duỗi thẳng tóc tai trong nhà vệ sinh, vào nhà vệ sinh chừng 4, 5, 6 lần một ngày để duỗi thẳng tóc, để làm bản thân mình phù hợp.
Vậy cô ấy đang làm hai việc
Một công việc bất kỳ nào khác đang có cô ấy còn phải làm bản thân phù hợp.
Hoặc như một người đàn ông nghèo khó có tấm bằng dip-lô-ma - học ở đại học Michigan, nhưng anh không bao giờ đả động đến khó khăn của mình khi còn trẻ chỉ là không nói đến nó.
Cho nên, anh ta phải chắc người ta nhìn mình như người có học thức
và rồi một anh chàng đồng tính có một đội trong NFL liên quan đến bóng bầu dục của Mỹ, nếu ai đó chưa biết, đó là chuyện lớn, nghe vô cùng nam tính và anh ta nói suốt về nóng bầu dục. bởi vì anh là người đồng tính và không muốn ai biết điều đó.
Và cứ như thế.
Mong mỏi của tôi là mọi người đều có thể là chính mình 24/7, đấy là kết quả sau cùng.
Và chúng ta nắm bắt bản thân, tôi nắm bắt mình đến ngay nàu
Ngay cả là người đồng tính tôi vẫn nắm bắt bản thân, kiểu như, (giật nẩy người) một chút khó chịu, hơi nhộn trong ruột một tí, cảm thấy không thoải mái trong chính lớp da của mình.
nên, tôi nghĩ bạn cần tự hỏi - Tôi muốn mọi người là chính mình, bất kể thế nào, cứ là chính mình.
PM: Và nghiên cứu đầu tiên của Phát kiến Lãnh đạo chỉ ra là, những ví dụ mà chị vừa đưa ra - hầu hết chúng ta gặp vấn đề với việc sống thật với mình.
Nhưng chúng ta lại vừa nhìn vào thế hệ Millennials (generation Y) thế hệ được thừa hưởng tất cả những cơ hội công bằng - có thể không hoàn toàn nhưng có ở mọi nơi - HJK: Đầu tiên, tôi rất may mắn.
Hợp tác với Teneo, một công ty chiến lược tuyệt vời.
Nhờ đó mà tôi có thể làm được việc này.
Hai lần trong cuộc đời mình tôi thực sự có được sự trợ giúp tốt từ những người đàn ông
Lần đầu là với Philip Morris trong giải Virginia Slims và lần này là lần thứ 2 trong suốt cuộc đời mình.
Và rồi Deloitte.
Điều duy nhất tôi muốn là dữ liệu - thực tế.
Cho nên Deloitte tiến hành một cuộc khảo sát và có hơn 4,000 người trả lời khảo sát và hiện tại chúng tôi tiến hành trong công sở.
Và thế hệ Millennials cảm thấy gì?
Chà, họ cảm thấy nhận nhiều lắm, nhưng điều tuyệt vời ở họ - bạn biết đấy, thế hệ của chúng ta kiểu như "Ờ, chúng ta sẽ đi trình diện."
Rồi nếu bạn bước vào phòng, bạn sẽ thấy tất cả mọi người
Nhưng thời đó, bây nhiêu không đủ; đấy lại là một điều tốt!
thế nên, thế hệ Millennials tuyệt ở chỗ họ muốn kết nối, muốn được gắn kết.
Họ chỉ muốn bạn nói cho họ biết bạn đang nghĩ gì, cảm thấy gì, và rồi tìm ra giải pháp.
Họ là người giải quyết vấn đề và tất nhiên, thông tin chỉ nằm ở đầu ngón nay của bạn so với thời đại mà tôi lớn lên.
PM: Nghiên cứu đã cho chị biết gì về thế hệ millennials?
Họ sẽ tạo nên sự khác biệt chứ?
Họ có tạo ra một thế giới với lực lượng lao động được tham gia toàn diện
BJK: Vào năm 2015, 75% lực lượng lao động toàn cầu sẽ là thế hệ millennials.
Tôi nghĩ họ sẽ giúp giải quyết vấn đề.
Tôi nghĩ có có đủ điều kiện để làm được điều đó.
Tôi biết họ quan tâm nhiều lắm.
Họ có ý tưởng lớn và có thể làm nên việc lớn.
Tôi muốn theo kịp với giới trẻ Tôi không muốn bị bỏ lại phía sau.
(Tràng cười) PM: Tôi không nghĩ sẽ xảy ra điều đó đâu!
Nhưng những gì chị thấy từ nghiên cứu về thế hệ millennials không phải là những trải nghiệm mà hầu hết mọi người đều có với thế hệ này
BJK: không, nếu chúng ta muốn nói - Ok, tôi đã làm một khảo sát nhỏ của mình.
Tôi đã nói chuyện với thế hệ Boomers, sếp của millennials, và tôi hỏi, "Bạn nghĩ gì về thế hệ millennials?"
Tôi rất hào hứng, như thể đó là câu hỏi hay vậy và họ làm bộ mặt thế này - (Tràng cười) "Oh, ý chị là thế hệ 'Me (cái tôi)' à?"
(Tràng cười) Tôi nói, "Thật là bạn nghĩ thế sao?"
Vì tôi nghĩ họ thực sự có bận tâm về môi trường và hầu hết mọi thứ.
Và họ tiếp, "Oh Billie, bọn chúng không thể tập trung được."
(Tràng cười) Người ta đã chứng minh rằng khoảng thời gian trung bình mà một người 18 tuổi tập trung được là 37s
(Tràng cười) Họ không thể tập trung.
Và họ bất cần.
Tôi vừa nghe một câu chuyện vào một tối : một phụ nữ làm chủ một ga-la-ri và có thuê vài người làm.
Cô nhận được một tin nhắn từ một trong số nhưng người làm đó, kiểu như một thực tập sinh, mới bắt đầu thôi - viết là, "À nhân tiện, em tới trễ tí vì em đang ở chỗ làm tóc."
(Tràng cười) Khi cô bé tới, cô chủ nói, "Chuyện gì thế này?"
Cô bé đáp lại, "oh, em tới trễ, xin lỗi, sao rồi chị?
Cô bảo, "à, đoán xem? Chị muốn em nghỉ việc, em xong rồi."
Co bé trả lời, "Ok"
(Tràng cười) Không thành vấn đề!
PM: Này Billie, câu chuyện đó tôi biết, nhưng đó là điều khiến Boomers sợ - Tôi chỉ kể mọi người nghe - tôi nghĩ chia sẻ được thì tốt.
(Tràng cười) Không, chúng tốt cho chia sẻ, bởi vì chúng ta là chính mình là những gì chúng ta đang cảm nhận. nên chúng ta phải nhìn theo cả hai hướng, bạn biết đấy.
Nhưng tôi có một niềm tin to lớn bởi vì - nếu các bạn làm trong thể thao như tôi - mỗi thế hệ đều trở nên tốt hơn.
Đó là thực tế.
Với Quỹ Thể thao Nữ giới bênh vực cho Điều lệ IX, bởi vì chúng ta đang cố bảo vệ luật pháp vì nó luôn ở vào một vị thế mỏng manh lắm, nên chúng tôi rất bận lòng, và phải nghiên cứu rất nhiều.
Điều đấy rất hệ trọng với chúng tôi.
và tôi muốn nghe từ mọi người.
Nhưng chúng ta thực sự phải bảo vệ những gì điều luật IX đề cập trên toàn cầu
Và bạn có nghe Tổng thống Carter nói về việc Điều luật IX được bảo vệ ra sao.
Và bạn có biết bất kỳ một vụ kiện nào mà nữ giới khởi xướng, ít nhất là trong thể thao, ở bất kỳ chế độ nào - đều thắng không?
Điều luật IX là để bảo vệ chúng ta.
Và nó thật tuyệt vời.
Nhưng chúng ta vẫn phải thắng được tâm hồn và lý trí - tâm hồn và lý trí để kết nối......
PM: Vậy điều gì đánh thức chị mỗi sáng?
Điều gì đã giúp chị duy trì công việc của mình, duy trì tranh đấu cho bình đẳng, và mở rộng nó, luôn khám phá các lĩnh vực mới, các giải pháp mới...?
BJK: Tôi luôn khiến bố mẹ tôi nổi điên bởi tôi lúc nào cũng là đứa trẻ hiếu kỳ.
Tôi có động lực rất cao.
Em trai tôi là cầu thủ bóng chày Major League
Bố mẹ tôi khó khăn nên không quan tâm chúng tôi giỏi thế nào.
(Tràng cười) và chúng tôi khiến họ phát điên bởi vì chúng tôi luôn tiến tới bởi vì chúng muốn là người giỏi nhất.
Và tôi nghĩ đó là vì những gì tôi nghe từ các bài nói chuyện trên TED hôm nay.
Tôi lắng nghe những người phụ nữ này, tôi lắng nghe từ nhiều người, lắng nghe tổng thống Carter - đã 90 tuổi rồi - và ông tung ra những số liệu mà bản thân tôi không bao giờ - tôi phải đi và nói, "Xin lỗi, chờ một phút, tôi cần lấy danh sách mấy số liệu này."
Ông có thể bung ra - ý tôi là, tuyệt vời, tôi xin lỗi.
PM: Ông là một người tuyệt vời
(Vỗ tay) BJK: và rồi bạn có Tổng thống Mary Robinson, cựu tổng thống - Cảm ơn, người Ai-len! 62 phần trăm!
LGBTQ! Vâng! (Tràng cười) Quốc hội sẽ biểu quyết vào tháng 6 vấn đề hôn nhân đồng giới, đây là những điều có thể rất khó lọt tai với một số người.
Nhưng cần phải nhớ là, mỗi một người là một cá thể, một con người, với trái tim đang đập quan tâm và muốn sống cuộc sống thật của chính mình.
OK? Bạn không cần phải đồng tình với ai đó, nhưng mỗi người đều có cơ hội.
Tôi nghĩ tất cả chúng ta đều có một bổn phận phải tiếp tục thúc đẩy sự thay đổi.
Và những người này đã khơi gợi nhiều cảm hứng.
Ai cũng quan trọng.
Mỗi người là một tác nhân ảnh hưởng.
Các bạn đang nghe ngoài kia, những người ở đây - Mỗi người là một tác nhân ảnh hưởng.
Đừng bao giờ quên điều đó, OK?
Đừng bao giờ từ bỏ.
PM: Billie, chị luôn là niềm cảm hứng cho chúng tôi.
BJK: Cảm ơn, Pat!
(Vỗ tay)
50 năm qua, chắc chắn có nhiều người giỏi, năng lực tốt, như các bạn ở đây... vẫn đang cố gắng tìm cách giảm thiểu đi sự nghèo khó ở nước Mỹ.
Mọi người đã tạo ra và đầu tư hàng triệu đô la vào các tổ chức phi lợi nhuận với nhiệm vụ giúp đỡ những người còn nghèo khó.
Họ đã tạo ra các Viện chính sách để giải quyết các vấn đề như giáo dục, tạo ra của cải và công ăn việc làm, và từ đó đóng góp cho các chính sách ủng hộ cộng đồng thiệt thòi.
Họ đã viết sách, các bài báo và những bài diễn thuyết truyền cảm nhằm khép lại khoảng cách giàu nghèo đang đẩy càng lúc càng nhiều người lùi sâu về đáy của mức thu nhập.
Những nỗ lực đó đã có hiệu quả.
Nhưng như thế vẫn không đủ.
Tỷ lệ nghèo đói không thay đổi nhiều trong 50 năm qua, kể từ khi cuộc chiến chống đói nghèo bắt đầu.
Xin nói với bạn rằng chúng ta đã lơ là nguồn lực mạnh và hiệu quả nhất.
Và nó đây: Những người nghèo.
Ở góc bên trái phía trên là chị Jobana, Sintia và Bertha.
Họ gặp nhau khi tất cả họ đều có con nhỏ, qua lớp học làm cha mẹ ở trung tâm nguồn lực gia đình tại San Francisco.
Và họ đă lớn lên cùng nhau như gia đình và những người bạn, họ nói về việc kiếm tiền khi con còn nhỏ thì khó đến thế nào.
Dịch vụ chăm sóc trẻ thì mắc hơn số tiền mà họ kiếm được .
Chồng các cô có đi làm, nhưng các cô cũng muốn đóng góp tài chính.
Vì thế họ đã lên kế hoạch,
bắt đầu với ngành dọn dẹp.
Họ dán các tờ rơi trên khu phố. và in danh thiếp gửi cho bạn bè và người thân, Và rất nhanh, họ đã có khách hàng gọi tới.
Hai người trong số họ dọn dẹp văn phòng, nhà cửa còn một người trông chừng con cái.
Họ thay phiên nhau dọn dẹp và trông chừng con cái.
(Cười) Làm việc rất hay, phải không ?
(Cười lớn) Và ba người bọn họ chia tiền lời.
Đây chỉ là công việc ngắn, không ai phải trông trẻ cả ngày.
Nhưng nó đã tạo ra sự khác biệt cho gia đình họ,
bù thêm tiền trả hóa đơn khi chồng họ bị cắt giờ làm,
tiền để mua quần áo khi các con lớn dần,
một chút dư dả trong túi tiền để làm họ cảm thấy chút tự do.
Ở góc phải phía trên là Theresa và con gái cô, Brianna.
Brianna là một trong số những đứa trẻ với tính cách nổi bật, thân thiện, hòa đồng.
Ví dụ, khi Rosie, một bé gái chỉ biết nói tiếng Tây Ban Nha chuyển tới nhà bên, Brianna, dù chỉ biết nói tiếng anh, đã mượn máy tính bảng của mẹ và tìm phần mềm dịch thuật để hai người họ có thể giao tiếp với nhau.
( Cười khẽ) Dễ thương nhỉ?
Gia đình Rosie tin rằng Brianna có thể giúp Rosie học tiếng anh.
Một vài năm trước, Brianna bắt đầu gặp khó khăn trong việc học.
Cô bé càng lúc càng bực tức và có vẻ như muốn bỏ học lại còn tỏ ra vô lễ trong lớp.
Và mẹ cô ấy đã rất buồn về những gì đã đang xảy ra.
Rồi họ được báo rằng cô bé phải học lại lớp hai, Brianna đã tuyệt vọng.
Mẹ em cảm thấy vô vọng, choáng ngợp và cô đơn bởi vì cô biết rằng con gái cô không có sự trợ giúp cần thiết, mà cũng không biết cách nào để giúp con.
Vào một buổi chiều, Theresa đang nói chuyện với một nhóm bạn, và một bạn trong nhóm hỏi, "Theresa, bạn khoẻ không?"
Thế là cô oà khóc.
Sau khi cô chia sẻ câu chuyện của mình, một người nói, "Tớ cũng bị y như thế với con tớ khoảng một năm trước."
Và trong khoảnh khắc đó, Theresa nhận ra rằng những khó khăn của cô ấy chưa từng được ai nhìn nhận
Vì thế cô lập một nhóm hỗ trợ cho những gia đình có con khó học.
Cuộc họp đầu tiên chỉ có cô ấy và hai người nữa.
Nhưng tiếng tăm lan truyền, và rồi có lúc 20 người, 30 người đến những cuộc họp hàng tháng mà cô tổ chức.
Theresa vậy là đã đi từ cảm giác bất lực tới nhận ra rằng cô ấy có khả năng nâng đỡ con gái mình, với sự giúp đỡ của những người cũng trải qua những biến cố như vậy.
Và Brianna đang làm rất tuyệt, em đang học hành tiến bộ, giao tiếp xã hội tốt.
Hình ở chính giữa là anh bạn thân của tôi, anh Baakir, đang đứng trước quán cà phê sách BlackStar mà anh trang trí bằng vật liệu xây nhà.
Khi bạn bước vào, Baakir sẽ chào bạn: "Chào mừng tới nhà của người da đen."
(Cười lớn) Vào trong rồi, bạn có thể gọi món gà giật của người Algeria, hay là bánh burger hồ đào kiểu chay, hoặc bánh kẹp thịt gà tây.
Đó là bánh kẹp đúng kiểu châu Phi nhé.
Bạn phải hoàn tất bữa ăn với một giọt sữa bơ, đặt ở phía trên khay bánh vòng, và được làm từ công thức gia truyền bí mật.
Thật đấy, công thức rất bí mật, anh ấy không nói đâu.
Nhưng Blackstar còn hơn cả một tiệm cà phê.
Với những đứa trẻ trong khu phố, đó là một nơi để tới sau tan học để hỏi bài tập về nhà.
Với người lớn, đó là nơi họ bàn về những gì diễn ra trong khu phố và tán gẫu với bạn bè.
Đó là một sân khấu trình diễn.
Đó là ngôi nhà cho nhà thơ, nhạc sĩ và họa sĩ.
Baakir và vợ anh, chị Nicole, với đứa con gái nhỏ địu trên lưng cô ấy, đứng trong khung cảnh đó, phục vụ một cốc cà phê, dạy một đứa cách để chơi trò Mancala, hoăc vẽ một bảng hiệu cho một sự kiện khu phố sắp tới.
Tôi đã làm việc cùng và học được từ những người như họ trong hơn 20 năm.
Tôi đã tổ chức chống lại hệ thống nhà tù, có ảnh hưởng tới dân nghèo, đặc biệt là những người da đen, Ấn và Latino, ở mức đáng báo động.
Tôi đã làm việc với những người trẻ tuổi đầy hoài bão, bất chấp sự phân biệt chủng tộc trong nhà trường, và sự hành hung của cảnh sát trong cộng đồng.
Tôi đã học được từ những gia đình mà đang cởi trói cho sự khéo léo và kiên trì của họ để sưu tầm một cách có chọn lọc ra giải pháp riêng.
Và họ không chỉ tập trung vào tiền bạc.
Họ đang giải quyết vấn đề giáo dục, nhà ở, sức khỏe, cộng đồng, ... những thứ mà tất cả chúng ta đều quan tâm.
Bất cứ nơi nào tôi tới, tôi thấy những người nhèo đói nhưng không tuyệt vọng,
Tôi thấy những người đang cố gắng biến ý tưởng thành sự thật, nhằm tạo ra một cuộc sống tốt hơn cho chính bản thân, cho gia đình, cộng đồng họ .
Jobana, Sintia, Bertha, Theresa và Baakir là hình mẫu chung, không phải là ngoại lệ hiếm hoi.
Tôi mới là một ngoại lệ,
Tôi được bà mẹ đơn thân thầm lặng nhưng mạnh mẽ nuôi lớn ở Rochester, NY.
Tôi đi xe buýt tới trường từ vùng ngoại ô, một khu phố mà nhiều bạn học của tôi và gia đình họ xem là nguy hiểm.
Năm tám tuối, tôi là một đứa trẻ rộng mở.
Tôi tự mình đi về nhà sau giờ tan học mỗi ngày và làm bài tập và việc lặt vặt, và chờ mẹ tôi trở về nhà.
Sau giờ học, tôi tới cửa hàng ở góc phố và mua một hộp bánh bao Ý hiệu Chef Boyardee, mà tôi hấp trong lò như bữa ăn nhẹ buổi chiều.
Nếu có thêm ít tiền, có lẽ tôi sẽ mua bánh trái cây Hostess.
(Cười khẽ) Vị sơ ri.
không ngon như giọt sữa bơ.
(Cười khẽ) Chúng tôi là những người nghèo khi tôi còn nhỏ.
Nhưng giờ đây, tôi sở hữu nhà tại một khu phố phát triển nhanh ở Oakland, California.
Tôi đã tạo đựng cơ ngơi.
Chồng tôi là chủ một doanh nghiệp.
Tôi có một tài khoản hưu trí.
Con gái tôi không được phép mở bếp lò nếu không có người lớn ở nhà. Mở lò làm gì khi chúng không phải tự lập bươn chải mà tôi có được khi ở tuổi chúng.
Bánh bao Ý của con tôi có chất hữu cơ và đầy những thứ như rau bina và Ricotta, bởi vì tôi có vô số lựa chọn khi đưa ra những gì con tôi ăn.
Tôi là một ngoại lệ, không phải bởi vì tôi tài năng hơn Baakir hoặc mẹ của tôi làm việc chăm chỉ hơn Jobana, Sintia or Bertha, hoặc tận tâm nhiều hơn Theresa.
Cộng đồng chịu thiệt thòi đầy những người thông minh, tài năng, hối hả và làm việc và đổi mới, hệt như những giám đốc được tôn kính và kính trọng nhất.
Có đầy những người tận dụng khả năng vượt khó của họ để thức đậy mỗi sáng, đưa trẻ tới trường và đi làm việc với lương không đủ sống, hoặc đi học những trường đặt họ vào nợ nần.
Có đầy những người áp dụng trí thông minh sáng tạo để tận dụng tấm ngân phiếu tiền lương ít ỏi hoăc cân bằng công việc chính với việc làm thêm để kiếm tiền.
Có đầy những người làm việc cho bản thân và cho cả người khác, cho dù đó là đi lấy thuốc cho một người hàng xóm neo đơn, hoặc cho một người anh em mượn một số tiền để thanh toán hóa đơn điện thoại, hoặc chỉ là trông chừng con dùm hàng xóm dù không được phép.
Tôi là một ngoại lệ do may mắn và đặc ân, không phải do làm việc chăm chỉ.
Và tôi là không được khiêm tốn hoặc tự ti... Tôi tuyệt vời lắm chứ.
(Cười lớn) Hầu hết ai cũng chăm làm.
Làm việc chăm chỉ là mẫu số chung trong phương trình này, và tôi chán câu chuyện chúng ta kể rằng làm việc chăm chỉ dẫn tới thành công, bởi vì những câu chuyện đó... Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay) ....bởi vì câu chuyện đó làm ta tin ai chăm chỉ mới đáng làm giàu, và từ đó ngụ ý rằng, ai lười biếng thì không xứng được giàu có.
Chúng ta tự nhủ trong đầu rằng, và thỉnh thoảng cũng có thốt ra, "Những người nghèo chỉ toàn chây lười."
Chúng ta có rất nhiều đức tin về những gì là sai trái.
Một số người tin rằng người nghèo là kẻ ăn bám lười biếng những người lừa lọc, dối trá để trốn một ngày việc.
Một số khác lại tin rằng những người nghèo là do cha mẹ họ lơ là, không đọc sách văn hoá cho con, và họ cần được chỉ bảo, và dẫn dắt vào con đường đúng, để thoát cảnh nghèo.
Mỗi câu chuyện tôi nghe về các bà mẹ đơn thân thu nhập thấp hoặc người cha vắng nhà, cũng là điều mọi người nghĩ về cha mẹ tôi. Tôi có 50 câu chuyện kể theo hướng khác nhau về cùng một người, xuất hiện mỗi ngày và làm tốt nhất có thể.
Tôi không có ý nói vài câu chuyện tiêu cực vừa rồi là không đúng, nhưng chúng không cho chúng ta thấy được những người đó thật sự là ai, bởi vì chúng không phải bức tranh hoàn chỉnh.
Sự thật bóp méo và cốt truyện hạn hẹp đã thuyết phục chúng ta rằng những người nghèo là một vấn đề cần được sửa sai.
Sẽ ra sao nếu chúng ta nhận ra rằng những người nghèo đang làm tốt và cách tiếp cận của chúng ta mới là sai lầm?
Sẽ ra sao nếu chúng ta nhận ra rằng những chuyên gia mà chúng ta tìm kiếm, chuyên gia mà chúng ta cần học hỏi liệu chính họ là những người nghèo?
Sẽ ra sao, thay vì đưa ra giải pháp, chúng ta thực ra chỉ thêm dầu vào lửa khó khăn?
Không trực diện giải quyết... cũng không làm họ mạnh mẽ hơn... mà chỉ nhũng nhiễu ý tưởng của họ.
Ý tưởng của tôi là, chúng ta có một ví dụ về giải pháp, đó là: Thung lũng Silicon,
Một ngành công nghiệp vốn liên doanh đã phát triển xung quanh niềm tin rằng nếu những người có ý tưởng hay và chịu theo đuổi nó, chúng ta nên cho họ rất rất nhiều tiền.
(Cười lớn) Đúng chứ? Nhưng chiến thuật cho Theresa và Baakir là gì đây?
Không sân chơi cho họ, không có đà tạo vốn, không có cổ đông,
Liệu Jobana, Sintia và Bertha có khác với Mark Zuckerbergs nổi tiếng ở chỗ nào không?
Baakir có kinh nghiệm và lý lịch kinh doanh tốt.
Tôi dám đầu tư vào anh ấy.
Vì vậy, xin hãy xem đây là một lời mời các bạn suy nghĩ lại chiến lược sai lầm.
Hãy nắm lấy cơ hội này để bỏ qua sự mệt mỏi, câu chuyện sai và lắng nghe và tìm kiếm câu chuyện thực, đẹp hơn những câu chuyện phức tạp, về chính người, gia đình, cộng đồng bị thiệt thòi.
Tôi sẽ nói thêm vài phút về những người của tôi.
Chúng ta không thể chờ cho người chỉnh sửa chính sách.
Chúng ta hãy nghĩ về khả năng thật sự của mình; tất cả những gì chúng tôi đã xây dựng với máu, mồ hôi và ước mơ; tất cả các bánh răng tiếp tục di chuyển; những người cố kiếm sống qua ngày bằng những việc nặng nhọc.
Chúng ta hãy nhớ rằng chúng ta là điều kỳ diệu.
Nếu bạn cần một số nguồn cảm hứng để chạy bộ nhớ của bạn, Hãy đọc "Câu chuyện người nông dân" của Octavia Butler.
Lắng nghe "Bức thư từ căn ngục Birmingham" của Reverend King.
Lắng nghe Suheir Hammad đọc thơ "Tác phẩm đầu đời" hoặc xem Esperanza Spalding trình diễn "Người da đen quý giá."
Hãy ngắm nhìn tranh của Kehinde Wiley hoặc Favianna Rodriguez.
Nhìn vào bàn tay của bà nội của bạn hoặc sâu thẩm trong mắt người yêu bạn.
Chúng ta là điều kỳ diệu.
Từng người chúng ta không giàu có và sức mạnh, nhưng kết hợp lại, chúng ta vô địch.
Và chúng ta dành rất nhiều thời gian và năng lượng yêu cầu thay đổi hệ thống không hoạt động vì lợi ích của chúng ta.
Thay vì cố gắng thay đổi cải cách hiện tại, hãy dệt nên một số chiếc áo mới.
Hãy sử dụng sức mạnh tập thể của chính ta hướng tới việc phát minh và đem lại cuộc sống theo cách mới phục vụ cho lợi ích chúng ta.
Desmond Tutu nói về khái niệm "ubuntu", trong bối cảnh tiến trình chống tham nhũng của Nam Phi mà chúng ta tham gia vào sau chế độ diệt chủng.
Ông nói rằng "ubuntu" có nghĩa là, "Nhân loại của tôi gắn bó chặt ràng buộc chặt chẽ lẫn nhau; chúng ta đều thuộc về một nhánh của cuộc sống. "
Một nhánh của cuộc sống.
Tiến trình chống tham nhũng bắt đầu bằng cách lắng nghe tiếng nói của người thấp cổ bé họng.
Nếu đất nước này thật sự xứng danh tự do và công bằng cho mọi người, thì chúng ta cần cất cao tiếng nói, của những nhười như Jobana, Sintia và Bertha, Theresa và Baakir.
Chúng ta phải tận dụng các giải pháp và ý tưởng của họ.
Chúng ta phải lắng nghe những câu chuyện thật của họ, những câu chuyện vất vả tuyệt đẹp đó.
Cảm ơn nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
Tôi có mặt tại đây để chiêu mộ đàn ông ủng hộ bình đẳng giới
( vỗ tay ) Khoan, đợi đã.
Đàn ông liên quan gì đến bình đẳng giới?
Bình đẳng giới là của phụ nữ, đúng chứ ?
Ý tôi là, từ "gender" nói về phụ nữ.
Tôi nói như thế với tư cách là người đàn ông da trắng trung lưu.
Giờ tôi không phải là người da trắng trung lưu nữa.
Chuyện này xảy ra vào 30 năm trước khi tôi học trung học, nhóm sinh viên chúng tôi tụ tập vào một ngày, và chúng tôi nói chuyện, bạn biết đó, mâu thuẫn xảy ra trong cách viết và suy nghĩ về thuyết bình quyền, nhưng lại chưa có khóa học nào hết.
Vì vậy chúng tôi làm điều mà sinh viên thường làm trong tình huống này.
Chúng tôi nói, OK, hãy lập nhóm nghiên cứu đi.
Rồi chúng ta đọc tài liệu, thảo luận, chúng ta sẽ có bữa tiệc potluck.
(Cười) Hàng tuần, tôi và 11 cô gái tụ tập lại.
(Cười) Chúng tôi đọc tài liệu và thảo luận về thuyết bình quyền.
Và trong một cuộc hội thoại của chúng tôi, Tôi đã chứng kiến cuộc hội thoại làm thay đổi cuộc đời tôi mãi mãi.
Đó là cuộc hội thoại giữa 2 cô gái.
Một cô da trắng, và một cô da đen,
Và cô da trắng nói hiện tại thì điều này có vẻ lỗi thời rồi cô da trắng nói,"Tất cả phụ nữ đều gặp phải áp bức như nhau.
Tất cả phụ nữ đều bị đặt vào chế độ phụ hệ, và do đó, tất cả phụ nữ đều có mối liên kết hay tình chị em."
Cô gái da đen nói, "Tôi không chắc.
Tôi hỏi bạn câu này nhé."
Rồi cô da đen nói với cô da trắng, "Khi thức dậy vào buổi sáng bạn nhìn vào gương, bạn thấy cái gì?"
Và cô da trắng đáp, "Tôi thấy một phụ nữ."
Và cô da đen nói, "Cậu thấy đó, đây là vấn đề đối với tôi.
Bởi vì khi tôi thức dậy vào buổi sáng và nhìn vào gương", cô ấy nói, "Tôi thấy một phụ nữ da đen.
Với tôi, chủng tộc hữu hình. Nhưng với cậu thì không.
Cậu không thấy nó." Và sau đó cô ấy nói điều thật đáng ngạc nhiên.
Cô nói, "Đó là cách làm của sự đặc ân.
Sự đặc ân vô hình với những người thụ hưởng."
Nó là thứ xa xỉ, tôi sẻ nói với những người da trắng trong phòng này, không phải suy nghĩ về chủng tộc trong mỗi giây phút cuộc đời.
Sự đặc ân là vô hình đối với những người có nó.
Giờ nhớ lại, tôi là con trai duy nhất trong nhóm đó, bởi vậy khi thấy cảnh đó, tôi thôt lên, "Ôi không."
(tiếng cười) Và có người nói, "Hành động vừa nãy là sao?"
Tôi nói,"À thì, khi tôi thức dậy vào buổi sáng và nhìn vào gương, Tôi thấy một người.
Tôi thuộc kiểu người chung chung.
Cậu thấy đó, tôi là người đàn ông da trắng trung lưu. Tôi không có chủng tộc, không đẳng cấp, không giới tính.
Tôi là kiểu người sao cũng được."
(tiếng cười) Tôi cho rằng đó chính là thời điểm tôi trở thành đàn ông da trắng trung lưu, nghĩa là giai cấp và chủng tộc và giới tính không phải là về người khác mà nói về chính tôi.
Tôi đã phải bắt đầu nghĩ về những điều này, và nó trở nên đặc biệt vì nó bị giữ như vô hình với tôi quá lâu.
Bây giờ, tôi ước là có thể nói câu chuyện kết thúc 30 năm trước trong buổi thảo luận nhóm đó. nhưng tôi lại bị nhắc về nó gần đây tại trường đại học tôi dạy
Tôi có 1 đồng nghiệp, tôi và cô ấy đều dạy môn "Xã hội học của giới tính" vào các học kì luân phiên nhau.
Tôi đã có một bài giảng dành cho cô ấy khi cô ấy giảng dạy.
Tôi bước vào lớp của cô ấy để giảng bài,
khoảng 200 sinh viên trong phòng, và ngay khi tôi bước vào, mộ trong số những sinh viên ngước lên và nói rằng, "Ồ, cuối cùng, một ý kiến khách quan." Nguyên học kỳ đó, bất cứ khi nào đồng nghiệp của tôi mở miệng,
điều mà những sinh viên của tôi nhìn thấy là một người phụ nữ. Ý tôi là, nếu bạn định nói với sinh viên của tôi rằng,
"Có một cấu trúc bất bình đẳng dựa trên giới tính ở Mỹ," chúng sẽ nói rằng, " Vâng, tất nhiên cô sẽ nói thế rồi. Cô là phụ nữ mà. Cô được thiên vị."
Khi tôi nói vậy, chúng sẽ phản ứng, "Wow, thú vị thật.
Câu đó sẽ có trong bài thi không? Từ "cấu trúc" đánh vần như thế nào vậy ạ?"
( Cười )
Vì thế, tôi hy vọng rằng tất cả mọi người có thể thấy rằng, sự khách quan là như thế nào. ( Cười ) ( Vỗ tay )
Sự hợp lý quái gở của phương Tây. ( Cười )
Và đây, nhân tiện, là điều tôi nghĩ tại sao đàn ông hay đeo cà vạt. ( Cười )
Bời vì nếu bạn đang thể hiện tính hợp lý của phương Tây kỳ lạ, bạn cần một dấu hiệu và điều gì có thể là một dấu hiệu tốt hơn về tính duy lý phương Tây quái gở hơn một bộ y phục mà ở một đầu là một cái thòng lọng và các điểm đầu còn lại chỉ về các bộ phận sinh dục ? ( Cười ) ( Vỗ tay)
Đó chính là sự song hành của ý chí - cơ thể. Vì vậy, khiến đàn ông nhìn ra giới tính
là bước đầu tiên để khiến họ ủng hộ sự bình đẳng giới. Ngày nay, khi đàn ông nghe về bình đẳng giới,
khi họ bắt đầu suy nghĩ về nó, họ thường nghĩ, rất nhiều người đàn ông nghĩ rằng, điều đó đúng, điều đó công bằng, điều đó bình đẳng, đó là mệnh lệnh đạo đức. Nhưng không phải tất cả đàn ông.
Vài người đàn ông nghĩ -- các tia sét tắt đi,
và họ nói: "Ôi chúa tôi, vâng, bình đẳng giới," và họ sẽ bắt đầu lên đời với bạn về sự lạm quyền của bạn. Họ nhìn việc ủng hộ bình đẳng giới đồng nghĩa với thứ gì đó giống như kỵ binh,
như thể "Cám ơn đã làm chúng tôi chú ý đến điều đó, các quý cô, từ giờ chúng tôi sẽ tự lo liệu." Điều này dẫn tới kết quả của một hội chứng gọi là "tự chúc mừng sớm."
( Cười ) ( Vỗ tay ) Có một nhóm khác mà tích cực chống lại sự bình đẳng giới, họ nhìn sự bình đẳng giới như một thứ gì đó có hại đối với đàn ông. Tôi đã xuất hiện trên 1 chương trình truyền hình chống lại 4 người đàn ông da trắng.
Đây là sự khởi đầu của cuốn sách tôi đã viết, "Người đàn ông da trắng giận dữ."
Đó là 4 người đàn ông da trắng tức giận những người tin rằng, đàn ông da trắng ở Mỹ, là những nạn nhân của sự phân biệt đối xử ngược tại nơi làm việc. Và họ kể những câu chuyện về họ đủ tiêu chuẩn cho công việc như thế nào,
đủ tiêu chuẩn để được thăng tiến, họ không dành được những điều đó, họ đã thực sự tức giận. Và lý do tôi nói cho bạn điều này là vì tôi muốn bạn nghe tiêu đề
của chương trinh cụ thể này. Nó được trích dẫn từ một trong những người đàn ông,
và câu trích dẫn là, "Một người phụ nữ da đen đã cướp công việc của tôi." Và tất cả bọn họ kể những câu chuyện của mình,
đủ điều kiện cho công việc, đủ điều kiện để thăng chức, không được những điều đó, thật sự giận dữ. Và sau đó là đến lượt tôi nói,
và tôi đã nói rằng, "Tôi chỉ có một câu hỏi dành cho các anh, và đó là về tiêu đề của chương trình này, "Một người phụ nữ da đen đã cướp công việc của tôi." Thật ra, đó là về một từ trong tiêu đề, tôi muốn biết về từ "của tôi".
Các anh lấy ý tưởng rằng đó là công việc của mình từ đâu thế? Tại sao tên chương trình không phải là "Một người phụ nữ da đen có được công việc?"
hoặc là "Một người phụ nữ da đen có được một công việc? ". Bời vì không cần chất vấn quan điểm của đàn ông vế quyền lợi, tôi không nghĩ rắng chúng sẽ hiểu tại sao đàn ông lại khước từ bình đẳng giới. ( Vỗ tay )
Nhìn đây, chúng ta nghĩ rằng đây là một sân chơi bình đẳng, nên bất kỳ một chính sách nào làm nghiêng nó dù chỉ một chút, chúng ta nghĩ rằng, "Ôi lạy Chúa, nước đang chảy ngược. Đó là phân biệt đối xử ngược đối với chúng tôi."
( Cười )
Vậy, hãy để tôi rõ ràng nhé: đàn ông da trắng ở Châu Âu và Mỹ là những người hưởng lợi từ các chương trình hành động khẳng định lớn nhất duy nhất trong lịch sử thế giới. Nó được gọi là "lịch sử của thế giới."
( Cười ) ( Vỗ tay )
Bây giờ, tôi đã thu thập một số chướng ngại vật nhưng tại sao chúng ta nên ủng hộ bình đẳng giới? Tất nhiên, điều đó đúng, điều đó công bằng, điều đó bình đẳng.
Nhưng hơn thế nữa,
bình đẳng giới cũng là mối quan tâm như những người đàn ông. Nếu bạn lắng nghe những gì đàn ông nói về điều họ muốn trong cuộc đời học,
binh đẳng giới chính là cách để chúng ta có được cuộc sống mình muốn. Bình đẳng giới là điều tốt cho các quốc gia.
Hóa ra là, dựa vào phần lớn các nghiên cứu,
những đất nước mà giới tính công bằng nhất cũng là những nước có chỉ số hạnh phúc cao nhất. Và đó không chỉ vì họ đều ở châu Âu đâu.
( Cười )
Thậm chí trong châu Âu, những đất nước mà giới tính được bình đẳng hơn cũng có chỉ số hạnh phúc cao nhất. Điều này còn tốt cho cac công ty nữa.
Bài nghiên cứu bởi Catalyst và những nơi khác cho thấy một cách tổng quát
rằng các công ty càng có sự công bắng giới tính, thì càng tốt cho những người lao động, và sức lao động càng hạnh phúc. Họ có doanh thu công việc thấp hơn. Họ có mức độ cọ sát thấ[ hơn.
Họ có thời gian tuyển dụng dễ dàng hơn.
Họ có tỉ lệ duy trì, hài lòng công việc cao hơn,
mức độ sáng tạo cao hơn. Vì vậy những câu hỏi tôi thường được hỏi trong các công ty là,
"Chàng trai, thứ bình đẳng giới này, sẽ rất đắt đỏ phải không?" Và tôi nói, "Không đâu, thực ra, nhưng gì mà anh bắt đầu tính toán
chính là thứ mà sự bất bình đẳng giới tính chiếm của anh đấy. Nó thật sự rất đắt."
Bởi thế, điều đó tốt cho kinh doanh lắm.
Và điều khác là, điều đó tốt cho đàn ông.
Tốt cho kiểu cuộc sống mà chúng ta mong muốn,
bởi vì những người đàn ông trẻ đặc biệt rất hay thay đổi, và họ muốn có cuộc sống luôn chuyển động bởi những mối quan hệ tuyệt vời cùng với những đứa con. Họ mong chờ những người bạn đời, người vợ,
làm việc bên ngoài và cam kết với sự nghiệp của mình như chính họ vậy. Tôi đang nói, để cho bạn một sự hình dung của sự thay đổi này --
Một số người trong các bạn có thể nhớ điều này. Khi tôi còn trẻ,
Một số bạn có thể nhăn mặt nhớ câu đố này .
Câu đố như thế này.
Môt người đàn ông và con trai đang lái xe trên đường cao tốc,
và họ gặp một tai nạn tồi tệ. và người cha qua đời, và đứa con trai được đưa vào phòng cấp cứu, và khi họ chuyển đứa trẻ vào phòng cấp cứu, các bác sĩ tại phòng cấp cứu thấy cậu bé và nói: "Ôi, tôi không thể chữa trị cho đứa bé này được, đây là con trai tôi." Điều này có thể sao?
Chúng tôi đã vô cùng bối rối.
Chúng tôi không thể hình dung được.
( Cười )
Tôi đã quyết định thử nghiệm một chút với đứa con trai 16 tuổi của mình. Thằng bé đang chơi bời với một đám bạn tại nhà
xem một trận đấu trên TV gần đây. Vì thế tôi quyết định sẽ thử câu đố này với chúng,
chỉ để xem thử, để đánh giá mức độ của sự thay đổi. Những chàng trai 16 tuổi,
ngay lập tức quay lại tôi và nói, "Đó là mẹ của nó." Đúng không? Không vấn đề gì. Chỉ có vậy.
Ngoại trừ đứa con tôi, người đã nói "Trừ phi thằng nhóc đó có 2 người cha."
( Cười ) ( Vỗ tay )
Đó là dấu hiệu cho thấy mọi thứ đã thay đổi. Những người đàn ông trẻ hơn mong chờ có thể dung hòa công việc và gia đình.
Họ muốn là cặp đôi có cả sự nghiệp và sự quan tâm.
Họ muốn cân bằng được công việc và gia đình cùng với người bạn đời của họ.
Họ muốn là những người cha có quan tâm.
Bây giờ đây, hóa ra là
Mối quan hệ càng bình đẳng, thì cả hai người bạn đời càng hạnh phúc. Dữ liệu từ các nhà tâm lý và xã hội học khá là thuyết phục.
Tôi nghĩ chúng ta có những con số thuyết phục, dữ liệu, để chứng minh với đàn ông
rằng bình đẳng giới không phải là trò chơi mà là cả hai cùng thắng. Đây là những gì mà dữ liệu cho thấy.
Ngày nay, khi đàn ông bắt đầu quá trình
cân bằng công việc và gia đình, chúng ta thường có 2 cụm từ dùng để diễn ta việc chúng ta làm. Chúng tôi hổ trợ và giúp đỡ.
( Cười )
Và tôi sẽ đề xuất một thứ gì đó triệt để hơn một chút, một từ: "chia sẻ". ( Cười )
Bởi vỉ đây là những gì mà dữ liệu cho thấy: khi đàn ông chia sẻ việc nhà và chăm sóc con trẻ, những đứa trẻ của học học tập tốt hơn ở trường. Con cái họ sẽ ít văng mặt hơn,
thành tích cao hơn. Chúng sẽ ít có khả năng bị chẩn đoán bị ADHD.
Chúng sẽ đỡ phải đi gặp bác sĩ tâm lý cho trẻ em.
Chúng sẽ ít có khả năng phải tham gia các lớp thiền.
Vì thế, khi đàn ông chia sẽ việc nhà và chăm sóc con trẻ,
những đứa con hạnh phúc và khỏe mạnh hơn, và đàn ông muốn điều này. Khi đàn ông chia sẻ việc nhà và chăm sóc con cái,
những người vợ của họ hạnh phúc hơn. Không chỉ thế, vợ của họ còn khỏe hơn.
Vợ của họ sẽ ít có khả năng phải đi gặp bác sĩ điều trị,
sẽ ít có khả năng bị chẩn đoán là trầm cảm, ít khả năng phải thiền, và nhiều khả năng họ sẽ đi gym, báo cáo cho thấy sự hài lòng hôn nhân cao hơn. Vì thế khi đàn ông chia sẻ việc nhà và chăm sóc con cái,
vợ của họ hạnh phúc hơn và khỏe mạnh hơn, và đàn ông chắc chắn cũng muốn điều này. Khi đàn ông chia sẻ việc nhà và chăm sóc con cái,
người đàn ông khỏe mạnh hơn. Họ hút thuốc ít đi, uống ít đi,
Khả năng họ phải vào phòng cấp cứu ít đi
và họ sẽ thường đến bác sĩ hơn để khám tổng quát. Khả năng họ phải gặp bác sĩ điều trị ít đi,
và họ sẽ ít có khả năng bị trầm cảm, cũng như phải uống thuốc theo toa. Vì vậy, khi đàn ông chia sẻ việc nhà và chăm sóc con,
đàn ông hạnh phúc và khỏe mạnh hơn. Và ai mà không muốn điều đó chứ?
Và cuối cùng,
khi đàn ông chia sẻ việc nhà và chăm sóc trẻ con, họ quan hệ tình dục nhiều hơn. ( Cười )
Trong 4 phát hiện tuyệt vời này, bạn nghĩ cái nào mà tạp chí Men's Health sẽ đặt lên trang bìa? ( Cười )
"Việc nhà khiến cô ấy có hứng. ( Không phải khi có ấy làm )."
( Cười ) Bây giờ, tôi sẽ nói, chỉ để nhắc các anh đàn ông trong số các khán giả, những số liệu này được thu thập qua một khoảng thời gian dài, vì thế tôi không muốn những người nghe nói rằng, "Tối nay mình nghĩ mình sẽ nấu ăn vậy". Những số liệu này được thu thập qua một khoảng thời gian dài,
Nhưng tôi nghĩ nó cho thấy thứ gì đó quan trọng,
đó là khi tạp chí Men's Health đặt nó lên trang bìa, chúng còn được gọi là, bạn sẽ thích nó thôi, "Choreplay". Điều chúng ta tìm thấy là thứ gì đó rất quan trọng,
rằng bình đẳng giới nằm trong lãi của nhiều quốc gia, của các công ty, và những người đàn ông, con của họ và người bạn đời của họ, sự bình đẳng giới đó không phải là trò chơi được - mất. Nó không phải là trò thắng - thua.
Nó là trò mà cả 2 cùng thắng.
Và điều chúng ta cũng biết
rằng chúng ta không thể trao quyền cho phụ nữ và con gái trừ khi chúng ta liên hệ với cả đàn ông và con trai. Chúng ta biết điều này.
Và thái độ của tôi là
đàn ông cần tất cả những thứ mà phụ nữ đã xác định rằng họ cần phải sống cuộc sống mà họ nói rằng họ muốn để sống cuộc sống mà chúng ta nói rằng chúng ta muốn. Vào năm 1915, vào đêm trước của một trong các cuộc biểu tình phổ thông đầu phiếu lớn
trên Fifth Avenue tại thành phố New York, một nhà văn ở New York đã viết một bài báo trên tạp chí và tiêu đề của bài viết là, "Chủ nghĩa nữ quyền cho đàn ông." Và đây là dòng đầu tiên của bài viết đó:
"Chủ nghĩa nữ quyền sẽ khiến lần đầu tiên việc đàn ông được tự do trở nên khả thi." Cảm ơn.
( Vỗ tay)
Cám ơn tất cả mọi người ở TED, đặc biệt là Chris và Amy.
Tôi chẳng thể tin rằng tôi được đứng ở đây.
Mấy tuần nay tôi không ngủ được.
Neil và tôi đã ngồi so sánh xem ai ngủ ít hơn để chuẩn bị cho hôm nay. Tôi chưa từng căng thẳng vậy và tôi mới vừa phát hiện, khi tôi căng thẳng tôi thường chà tay thế này. Tôi sẽ nói về những gì chúng tôi đã làm ở một tổ chức gọi là 826 Valencia, và rồi tôi sẽ nói về cách ta có thể cùng tham gia và làm những việc tương tự.
Vào khoảng năm 2000, tôi đang sống ở Brooklyn, và đang cố gắng hoàn thành cuốn sách đầu tiên của mình. Mỗi ngày tôi thường thơ thẩn mê mụ do tôi thường viết từ 12h đêm đến 5h sáng.
Vậy nên tôi cứ thơ thẩn suốt ngày.
Mỗi ngày, tôi chẳng thể tập trung tinh thần, nhưng khá thoải mái về thời gian.
Khu phố tôi sống ở Brooklyn có tên là Park Slope. Nơi đó có rất nhiều nhà văn Có một tỉ lệ rất cao giữa số nhà văn và người thường.
Khi ấy, tôi đã được lớn lên giữa rất nhiều nhà giáo.
Mẹ tôi là giáo viên, chị tôi làm giáo viên và sau khi tốt nghiệp, rất nhiều bạn bè tôi đi dạy học.
Tôi luôn lắng nghe họ kể về cuộc đời giáo viên của họ và cách họ truyền cảm hứng cho người khác. Họ là những người chăm chỉ và kiên trì truyền cảm hứng nhất mà tôi biết.
Nhưng tôi cũng biết họ gặp rất nhiều khó khăn, rất nhiều nan đề phải giải quyết.
Một trong số đó mà rất nhiều bạn của tôi đang dạy ở những trường thành thị gặp phải là học sinh của họ gặp khó khăn đặc biệt trong hai phần Đọc-hiểu và Viết.
Hiện nay, có rất nhiều học sinh đến từ những hộ gia đình không nói tiếng anh, có những nhu cầu khác nhau, và rất nhiều em không có khả năng học tập. Và tất nhiên họ dạy ở những trường thường xuyên không được cấp đủ vốn.
Thế là, họ kể tôi nghe chuyện này và nói: "Những gì bọn tớ cần chỉ là thêm người thêm nhiều cá nhân, thêm sự quan tâm tới từng cá nhân, thêm giờ học, thêm chuyên môn của những người chuyên về tiếng Anh và có thể dạy riêng cho những học trò này."
Rồi tôi chỉ nói lại: "Vậy sao bạn không dạy riêng bọn chúng?"
Và họ sẽ nói: "Bọn tớ có đên 5 lớp và mỗi lớp có đến 30-40 học sinh.
Có nghĩa là một ngày có đến hơn 150,180, 200 học sinh.
Thế thì ngay cả 1 giờ mỗi tuần cho mỗi học sinh học một kèm một còn không được ấy chứ!"
Bạn phải nhân số tuần lên và nhân bản mấy giáo viên mới làm được điều ấy.
Vây nên chúng tôi đã nói về điều này.
Cùng lúc ấy, tôi đã nghĩ về những người mà tôi biết: những nhà văn, chủ bút, nhà báo, những sinh viên đã tốt nghiệp những trợ lý giáo sư v.v.
Tất cả những người có thể linh hoạt về thời gian mỗi ngày và có đam mê về từ vựng tiếng Anh -- Tôi mong rằng tôi có thể giúp giảng dạy nhưng thậm chí lúc này tôi nói tiếng Anh còn chẳng tốt lắm. Tôi đang cố gắng nói tốt. Cái đồng hồ đó làm tôi cuống.
Những ai tôi biết đều yêu thích viết lách hơn nói chuyện Viết về nuôi dưỡng nền dân chủ, về việc nuôi dưỡng một cuộc đời giác ngộ.
Và bọn họ có thời gian và sở thích. Nhưng đồng thời, quanh tôi, chẳng có gì có thể kết nối hai cộng đồng này với nhau.
Khi tôi quay về San Francisco, chúng tôi đã thuê căn nhà này.
Mục đích là để làm văn phòng cho tạp chí McSweeney's, tạp chí theo quý McSweeney's ra 2, 3 kỳ/năm và một vài tạp chí khác. Lần đầu tiên chúng tôi chuyển vào văn phòng.
Lúc ở Brooklyn, nhà bếp của tôi chính là văn phòng.
Chúng tôi sẽ chuyển vào một văn phòng, và sẽ dùng chung không gian với một trung tâm gia sư.
Và chúng tôi đã nghĩ: " Mình sẽ đón chào những nhà văn, biên tập và mọi người trong ngành viết lách đến đây mỗi ngày. Thế sao ta không mở cửa trước cho học sinh đến đây sau khi tan học và giúp các em làm những bài tập làm văn, để có thể đồng thời hoà hợp hai cộng đồng vào cùng một lúc?"
Nghĩa là chúng tôi tiếp tục làm công việc của mình và đến 2 rưỡi chiều học sinh ồ ạt tới, chúng tôi ngừng mọi việc, hay giao dịch, hay làm muộn hơn chút.
Rồi dành khoảng thời gian buổi chiều này cho những học sinh trong khu phố.
Vậy là, chúng tôi thuê nhà này, chủ nhà cũng ủng hộ. Chúng tôi làm bức tranh tường này, bức họa kiểu Chris Ware, kể lại lịch sử ngành in ấn qua bao năm tháng, bạn cũng cần kha khá thời gian và đứng khá xa mới hiểu được bức họa.
Vậy là chúng tôi thuê nơi này.
Mọi thứ đều thuận lợi, trừ việc chủ nhà nói với bọn tôi: "Nơi này chuyên dùng để buôn bán đó.
Cậu phải bán thứ gì đó, chứ chẳng thể chỉ
dùng làm Trung tâm gia sư đâu."
Bọn tôi đã nghĩ: "Thật vậy ư?"
Bọn tôi chẳng biết nên bán thứ gì, nhưng cũng nghiên cứu đủ thứ.
Nơi này từng là phòng gym, cho nên vẫn được lót thảm cao su, trần nhà cách âm và bóng đèn huỳnh quang.
Chúng tôi gỡ hết chúng xuống và phát hiện sàn bằng gỗ rất đẹp, xà nhà quét vôi trắng trang nhã và, khi tân trang lại nơi này, có người đã nói, “Nhìn nơi này giống như phần thân tàu ấy.”
Chúng tôi lại nhìn quanh và có người khác nói, “Hay các anh bán đồ cướp biển đi!” (Khán phòng cười) Và chúng tôi làm vậy. Ý tưởng đó khiến mọi người cười, và chúng tôi nói: ’’Ý kiến hay đó.
Vậy bán đồ cho cướp biển đi.” Và đây là cửa hàng cung cấp đồ cho cướp biển.
Đây là một bản thảo tôi đã vẽ trên khăn.
Một người thợ mộc đầy tài năng đã làm hết mấy thứ này, Và chúng tôi đã biến nó trông giống cửa hàng bán đồ cướp biển.
Đây là nẹp gỗ bán bởi những bàn chân Và còn có những món cung cấp vitamin C.
Chúng tôi còn có những cái chân giả thủ công vừa với mọi người.
Ở trên cùng chúng tôi trưng những miếng che mắt cướp biển, loại màu đen có thể dùng hằng ngày, còn loại có màu pastel, hay vài màu khác có thể dùng khi ra ngoài ban đêm vào những dịp đặc biệt, lễ trưởng thành, hay đại loại thế.
Chúng tôi đã mở tiệm. Và đây là cái thùng lớn chúng tôi đặt những báu vật mà mấy em học sinh có thể đến lục lọi.
Đây là mắt giả phòng trường hợp bạn mất một mắt.
Chúng tôi đặt một vài biển báo khắp mọi nơi: “Chuyện cười có thật với cướp biển”
Khi bạn đang đọc biển báo, bọn tôi vòng dây ra sau và thả xuống đầu bạn 8 đống bùi nhùi.
Đó chỉ là một trong các trò của chúng tôi -- tôi nói là phải có gì đó thả xuống
đầu mọi người. Bọn tôi chọn mấy đống giẻ bùi nhùi. Và đây là rạp cá cảnh, nơi chỉ có mỗi bể nước muối và 3 chỗ ngồi. Và đằng sau chỗ này, bọn tôi dựng không gian này làm trung tâm gia sư.
Vậy là trung tâm gia sư đặt ở đây. Và sau tấm màn là văn phòng của McSweeney's nơi chúng tôi cùng nhau làm tạp chí và biên tập sách và đại loại vậy.
Mấy đứa nhóc sẽ đến hoặc có thể sẽ đến và tôi sẽ ngừng mọi việc.
Chúng tôi đã dựng nên nơi này, đã mở cửa và tân trang lại nó trong bao tháng trời.
Bọn tôi có bàn, ghế, máy vi tính, mọi thứ.
Tôi tham gia vào một cuộc bán đấu giá trên mạng ở khách sạn Holiday Inn ở Palo Alto và dễ dàng mua được 11 cái máy tính.
Nói chung là chúng tôi đều chuẩn bị tốt và bắt đầu chờ đợi.
Hôm đầu tiên có 12 người bạn của tôi ở đó, những nhà văn láng giềng mà tôi đã quen biết mấy năm.
Chúng tôi ngồi đợi. Vào lúc 2:30, bọn tôi treo tấm bảng ngay bên đường: “Dạy miễn phí những gì liên quan đến tiếng Anh và viết lách cho ai có nhu cầu, tất cả đều miễn phí.
Chào mừng các bạn nhỏ.” Và chúng tôi đã nghĩ: “Ôi, bọn nhỏ sẽ tông sập cửa mất. Chúng sẽ rất thích mấy điều này.” Nhưng không.
Chúng tôi tiếp tục đợi tại bàn, nhưng chẳng thấy ai.
Mọi người dần thấy thất vọng vì chúng tôi ngồi đợi mấy tuần liền nhưng chẳng ai vào cả.
Rồi có người nói lí do cho bọn tôi. Có lẽ là do họ không tin tưởng vì nào có trung tâm gia sư nào lại nằm sau chỗ bán đồ cướp biển (Cười) Mà hai thứ đó căn bản chẳng liên quan gì đến nhau.
Lúc đó, tôi thuyết phục được một nhà giáo dục lão làng tên là Nineveh Caligari đang giảng dạy ở Mexico City. Cô ấy có đủ kinh nghiệm, kiến thức cần thiết trong việc giảng dạy, quen biết mọi giáo viên, mọi người quanh đây. Tôi thuyết phục cô ấy chuyển về đây
và đảm nhận chức giám đốc điều hành.
Ngay lập tức, cô ấy đã hòa mình vào với các giáo viên, phụ huynh, học sinh và mọi người. Rồi tự nhiên mỗi ngày có đầy người tới.
Điều chúng tôi cố gắng đem đến mỗi ngày là việc tập trung một kèm một.
Mục tiêu là kèm riêng tất cả các học sinh.
Người ta đã chứng minh được nếu mỗi năm mỗi học sinh được kèm riêng 35-40 giờ mỗi năm, kết quả của học sinh sẽ được nâng cao.
Đa phần các em học sinh này đều không dùng tiếng Anh ở nhà.
Khi các em đến đây, đôi khi phụ huynh sẽ ngồi ở băng ghế tôi mua được ở một buổi đấu giá ở Berkeley theo dõi con em học.
Điều cơ bản là tập trung học kèm một thầy một trò.
Mỗi ngày bọn trẻ đều vây quanh bọn tôi.
Nếu bạn đi trên đường Valencia quanh khúc này tầm 2 giờ tới 2:30 chiều Bạn sẽ thường xuyên bắt gặp mấy đứa nhóc vác cặp chạy đến đây. Điều này hơi kì quái do chỗ này tựa như trường học,
nhưng đối với bọn trẻ việc đến đây còn mang chút ý nghĩa tình cảm. Đó là nét độc đáo khác biệt của nơi này.
Không có gì là nhục nhã hay đáng xấu hổ cả.
Bởi bọn trẻ chẳng đến ”Trung tâm cho trẻ em yếu kém cần giúp đỡ” hay những gì tương tự thế. Mà chỉ là đến số 826 đường Valencia.
Đầu tiên nó là chỗ bán đồ cướp biển hơi điên rồ.
Và thứ hai, đằng sau nó là một nhà xuất bản.
Các thực tập sinh làm việc ở đó trên cùng những cái bàn, vai kề vai, máy tính kề máy tính với mấy em học sinh.
Và như thế nó trở thành trung tâm gia sư, nhà xuất bản, rồi trung tâm viết lách.
Mọi người đến, cùng các em viết nên những quyển tiểu thuyết, bởi chúng ta có rất nhiều tài năng nhí.
Do đó chẳng có gì đáng xấu hổ cả
Họ ngồi làm cạnh nhau. Tất cả đều nỗ lực sáng tạo.
Bọn nhỏ thấy người lớn làm việc cũng
bắt chước học tập theo. Mấy người lớn thì ngồi làm việc của họ.
Mấy em nhỏ có thể quay sang hỏi người lớn vài vấn đề. Và việc này giúp ích cho cả đôi bên.
Mọi người truyền cảm hứng cho nhau Vấn đề duy nhất, đặc biệt đối với những người làm ở McSweeney’s, những người không biết trước mọi thứ sẽ thế này khi ký hợp đồng là ở đây chỉ có một nhà vệ sinh. (Khán phòng cười) Đó thật sự là một vấn đề khi có hơn 60 học sinh mỗi ngày.
Nhưng khi nhìn các em hoàn thành bài tập mỗi ngày, học một thầy một trò, được quan tâm đầy đủ, rồi, khi về nhà, các em không cần bận tâm về bài tập của mình.
Các em không vừa coi TV vừa làm bài tập.
Các em về nhà lúc 5:30 và ở bên gia đình, làm những gì các em thích, đi ra ngoài chơi.
Điều đó làm nên một gia đình hạnh phúc.
Nhiều gia đinh hạnh phúc hợp lại, ta có một cộng đồng hạnh phúc.
Nhiều cộng đồng hạnh phúc hợp lại, ta có một thế giới hạnh phúc.
Vậy để hạnh phúc, ta cần làm xong bài tập. Ở đó các em được phụ đạo một thây một trò.
Ban đầu bọn tôi chỉ có 12 tình nguyện viên, rồi lên đến 50 người, rồi đến vài trăm người.
Bây giờ có đến 1400 người tình nguyện gia nhập.
Bọn tôi làm cho việc tìm tình nguyện viên thật dễ dàng.
Mấu chốt là, dù bạn chỉ có hai giờ đồng hồ rảnh mỗi tháng, thì dùng hai tiếng này ngồi cạnh tập trung chỉ dẫn một học sinh là đủ, chiếu rọi tư tưởng, truyền cảm hứng rồi khai rộng tư tưởng và để em ấy tự biểu hiện bản thân. Như thế đối với một đứa trẻ là đủ để thay đổi rồi, vì có rất nhiều em chưa từng được chỉ dẫn như thế bao giờ.
Nên chúng tôi nói: “Dù cả nửa năm bạn chỉ rảnh 2 tiếng đồng hồ vào Chủ nhật thì chẳng sao cả, bởi thế là đủ.” Một phần
nhờ đó đội ngũ chúng tôi mở rộng rất nhanh.
Sau đó chúng tôi lại nghĩ: “Liệu có nên dùng luôn nơi này làm gi đó trước khi bọn nhỏ đến lúc 2:30 không?”
Vậy là bọn tôi mở thêm lớp ban ngày.
Mỗi ngày có mấy bạn nhỏ đến và được hướng dẫn viết sách. Trên màn hình là thành phẩm của các em.
Lớp này luôn có hứng thú điên cuồng trong việc viết lách.
Bạn chỉ cần cầm máy đến quay lớp này thì nó sẽ luôn trông thế này.
Đây là một trong những quyển sách do mấy em viết.
Hãy để ý tựa sách: "Quyển Sách Chưa Từng Được Đọc: Titanic”
Và câu mở đầu của quyển sách là: “Ngày xưa, có một quyển sách tên là Cindy kể về tàu Titanic.”
Trong lúc đó, có người lớn ngồi gõ lại câu chuyện này, nghiêm túc bàn luận về nó làm cho em nhỏ ấy vui sướng.
Bọn tôi còn rất nhiều gia sư tình nguyện.
Đây là bức ảnh chụp một vài gia sư tình nguyện trong một sự kiện.
Các giáo viên hợp tác với bọn tôi, dù chưa quen với mấy việc này, chỉ cho bọn tôi cần phải làm những gì.
Chúng tôi nghĩ: "Chúng tôi rất linh hoạt. Bạn, láng giềng, phụ huynh
sẽ nói cho bọn tôi biết phải làm gì.
Các giáo viên sẽ chỉ cho bọn tôi cách làm hữu ích nhất.”
Rồi họ hỏi :”Vậy sao không vào trường học?
Bởi nếu có học sinh không thể đến thì phải làm sao, hay là phụ huynh không đưa con em đến, hay quá xa thì sao?” Bọn tôi sẽ nói rằng “Chúng tôi có 1400 tình nguyện viên.
Ví dụ, giáo viên liên hệ với chúng tôi: "Tôi cần 12 tình nguyện viên vào 5 chủ nhật tới.
Cần để hoàn thành luận văn, nên mấy cậu kêu người đến đây đi.”
Chúng tôi sẽ thông báo: Cần 1400 tình nguyện viên
Ai có thể đến thì đăng ký. Họ đến trước nửa tiếng.
Giáo viên sẽ chỉ cho họ cần làm những gì, làm thế nào, nội dung gì, dự án gì.
Họ sẽ làm dưới hướng dẫn của giáo viên. Tất cả được thực hiện ở một phòng học lớn.
Sức mạnh của việc chúng tôi làm là: Mọi người đi thẳng từ nơi làm, từ nhà đến lớp học và có thể làm việc trực tiếp với các em học sinh.
Và như vậy chúng tôi có thể giúp càng nhiều học sinh hơn nữa.
Một trường khác hỏi bọn tôi: Nếu chúng tôi cho các bạn một phòng học để các bạn dùng cả ngày thì sao?”
Đây là phòng viết lách ở trường trung học Everett được bọn tôi thiết kế theo phong cách cướp biển.
Nó nằm kế bên thư viện. Ở đó chúng tôi dạy viết cho tất cả 529 học sinh.
Đây là tờ báo do mấy em học sinh làm, tờ “Straight-Up News”. Có cả chuyên mục do thị trưởng Gavin Newsom viết bằng song ngữ tiếng Anh và Tây Ban Nha.
Rồi một ngày, Isabel Allende gửi thư cho chúng tôi, hỏi “Sao ta không giao cho bọn trẻ viết một quyển sách nhỉ?
Tôi rất muốn mấy em viết về cách đem lại hòa bình trong xã hội hỗn độn.”
Nên chúng tôi đến trường Thurgood Marshall, nơi bọn tôi cũng đã từng hợp tác vài lần. Chúng tôi giao cho mấy em làm việc đó
và nói: “Mỗi bài văn các em viết, cô Isabel Allende đều đọc,
và đóng chúng thành sách.
Cô ấy còn giúp đỡ mấy em in và xuất bản nữa.
Rồi sẽ được bán ở những nhà sách quanh vịnh và bán qua Amazon tới mọi nơi trên thế giới v.v.”
Thế là mấy đứa nhỏ làm việc chăm chỉ hơn trước đây, bởi các em biết còn độc giả ngoài kia, và còn cô Isabel Allende đọc sách của các em.
Có khoảng 170 tình nguyện viên cùng các em làm nên quyển sách này và vì thế mọi thứ đều rất thuận lợi.
Cuối cùng chúng tôi tổ chức bữa tiệc lớn.
Bạn có thể thấy quyển này khắp nơi. Từ đó có cả một bộ sách.
Amy Tan tài trợ xuất bản cuốn sau có tựa là “Tôi có thể đến nơi nào đó”.
Và điêu này cứ tiếp diễn. Ngày càng có nhiều sách hơn.
Giờ bọn tôi cũng “nghiện” xuất bản sách.
Bọn trẻ vì xuất bản sách cũng cố gắng hơn trước nhiều bởi chúng biết rằng sách sẽ trường tồn, rằng sách của chúng sẽ được trưng trên kệ, và chẳng ai có thể làm phai mờ ý và lời của chúng, rằng ta trân trọng từng câu chữ từng suy nghĩ của chúng với cả trăm tiếng đông hồ sửa bản thảo, bọn trẻ thấy bọn tôi quan tâm tới suy nghĩ của chúng.
Một khi bọn nhỏ đạt được đến trình độ nhất định, Thì thường sẽ không giảm đi phong độ.
Đó là sự thay đổi triệt để.
Mấy quyển sách của bọn nhỏ được bày bán ở
của hàng, cạnh nẹp gỗ. Toàn bộ sách của học sinh đều bán.
Còn nơi nào tốt hơn để bán đâu?
Chúng tôi bán chúng và có chuyện ki quái xảy ra ở cửa hàng. Thật ra mà nói, lúc đầu việc mở cửa hiệu cũng chỉ cho vui, nhưng giờ nó thật sự đem lại lợi nhuận.
Chúng tôi dùng tiền này để trả tiền thuê.
Có lẽ chỉ ở San Francisco mới xảy ra việc này thôi. Tôi cũng không rõ.
Nhưng mọi người đã vào đây -- khi đó hải tặc vẫn chưa phải là mốt gì --
mang đến nơi đây lợi nhuận tuy không nhiều nhưng đủ để trả tiền thuê nhà, trả lương cho nhân viên.
Phía bên trái là bản đồ đại dương.
Nó trở thành cổng trao đổi của cộng đồng.
Mọi người thường đi vào và hỏi: “ Cái qu-?
Cái gì đây?” Tôi không muốn nói bậy trên này đâu. (Khán phòng cười) Có được nói hay không tôi cũng không rõ nữa.
Họ sẽ hỏi: “Đây là cái gì?”
Mọi người sẽ đến tìm hiểu nó.
Rồi mọi người nhìn sang bên cạnh và sẽ thấy bọn nhỏ đang học ở đó.
Bọn họ đang đi thực tế nên sẽ tiếp tục mua sắm. Họ thường thích mua đồ ăn cho chú vẹt ở nhà, hay mua móc câu, hay hộp bảo vệ móc câu ban đêm, mấy thứ bọn tôi bán.
Cửa hàng buôn bán rất thuận lợi.
Nhưng lại có quá nhiều người, giáo viên, mạnh thường quân, tình nguyện viên v.v. vì ở mặt tiền đường và mở cửa công cộng.
Không phải như 1 tổ chức từ thiện ở tầng 30 của tòa nhà nào đó ở trung tâm. Nó nằm ngay khu dân cư mà nó phục vụ, mở cửa mọi lúc cho mọi người.
Nên mới dẫn đến những việc kì lạ, vui vẻ như thế này.
Mấy người quen ở Brooklyn hỏi tôi: “Sao ta không mở chỗ như vậy ở đây nhỉ?”
Trong đó có nhiều người từng là nhà giáo hay sắp thành nhà giáo, họ hợp tác với vài nhà thiết kế, nhà văn xung quanh. Họ tự nảy ra ý tưởng đó và tự làm mọi việc của mình.
Họ không muốn bán đồ cướp biển.
Họ cũng chẳng nghĩ việc bán đồ cướp biển có tác dụng gì ở đó.
Họ nghĩ đến tình hình tội phạm ở New York nên họ quyết định mở công ty bán đồ siêu anh hùng ở Brooklyn.
Đây là thiết kế tuyệt vời của Sam Pott.
Họ cố tình thiết kế để giống với mấy tiệm bán chìa khóa nhưng lại có đủ mọi dịch vụ họ cung cấp, hết thảy luôn. Nên họ đã khai trương chỗ này,
bên trong nhìn như siêu thị bán đồ cho những siêu anh hùng, mọi vật dụng đều ở dạng đơn giản.
Tất cả đều là đồ thủ công.
Phần lớn đều làm từ những thứ bỏ đi.
Sam Potts đóng gói mọi thứ.
Đây là buồng giam kẻ xấu, nơi mấy đứa nhỏ có thể giam ba mẹ lại. Còn có văn phòng.
Đây là tầng hầm, nơi bạn đem đặt sản phẩm, và chuyển chúng lên bằng thang máy và có người sau quầy hàng sẽ nhắc bạn rằng bạn phải đọc lời tuyên thệ anh hùng nếu bạn muốn mua bất cứ thứ gì. Và điều đó làm hạn chế doanh thu của họ
Cá nhân tôi nghĩ đó là một vấn đề.
Vì họ dồn tâm tư để làm nên mấy món này.
Mấy món đồ này chúng đều là thủ công.
Đây là bộ đồ nghề điều tra thân phận mật.
Nếu bạn muốn điều tra Sharon Boone, một nữ Giám đốc Tiếp thị người Mỹ đến từ Hoboken, New Jersey. Đây là hồ sơ đầy đủ mọi thứ về Sharon Boone.
Còn đây là nơi thử áo choàng khoác ngoài, khoác lên rồi bạn bước lên 3 bậc thép này rồi bọn tôi sẽ mở 3 cái quạt thổi từ mọi phía, rồi áo choàng sẽ bay phấp phới cho bạn xem.
Chẳng có gì tệ hơn việc lên đó và áo choàng bay rối thành một cục hay đại loại vậy.
Rồi có một cánh cửa bí mật, lúc mới vào bạn không thấy được nó đâu, nhưng rồi từ từ nó sẽ hé ra.
Cánh cửa này nằm giữa tiệm, cạnh đống móc.
Mở ra và ngay sau đó là trung tâm gia sư. Bạn có thể thấy toàn cảnh. (Khán phòng vỗ tay)
Có vài thứ tôi muốn nhấn mạnh một chút, mọi thứ do dân bản địa gom góp, dựng nên.
Mấy tay thiết kế, mấy kiến trúc sư đều là dân địa phương. Họ không bao giờ toan tính.
Tôi tới thăm và nói: ”Mấy anh làm tốt lắm!” Vậy là đủ. Bạn có thể thấy trên tường treo múi giờ 5 quận của thành phố New York. Đây là thời gian trống giữa lúc phụ đạo.
Mọi ngày đều rất bận rộn. Vẫn mấy nguyên tắc ấy: một kèm một, tận tâm hoàn toàn với bài tập của bọn nhỏ và tràn đầy lạc quan và đầy khả năng sáng tạo và ý tưởng.
Ý tưởng bật lên trong đầu họ như công tắc khi đi vòng vòng cái cửa hàng kỳ cục rộng 5 mét rưỡi này.
Vậy, đó là trường nhưng không phải trường.
Đó rõ ràng không phải là trường học nhưng có giáo viên và học sinh kề vai học tập.
Đây là em Khaled Hamdan.
Bạn hãy đọc dòng tâm sự này:
Từng nghiện game và TV, không thể tập trung ở nhà.
Rồi đến đây, được thầy cô chiếu cố.
Và rồi chẳng muốn rời xa nơi đây.
Không lâu sau, anh bạn nhỏ ấy bắt đầu viết. Em ấy hoàn thành bài tập sớm và nghiện việc xong bài sớm.
Làm bài tập sớm cũng có thể gây nghiện, rồi còn để giáo viên sửa lại bài và làm bài kế tiếp và chuẩn bị bài học cho hôm sau.
Ngoài ra em ấy còn làm vài việc khác
Em đã đóng góp trong 5 quyển sách xuất bản.
Từng hợp tác viết truyện cười về những anh hùng thất bại gọi là “Siêu anh hùng ngày hôm qua”.
Em ấy còn viết bộ sách về “chim cánh cụt Balboa”, kể về một chú chim cánh cụt biết đấm bốc.
Vài tuần trước em đã đọc truyện đó trước 500 người ở Symphony Space, trong một buổi gây quỹ cho 826 New York.
Em đến đó mỗi ngày. Em rất nhiệt tình với dự án này, còn dẫn cả anh chị em họ đến.
Mỗi ngày, gia đình họ đều có 4 người đến.
Tôi sẽ nói ngắn gọn.
Đây là Echo Park Time Travel Mart, ở Los Angeles. “Bất cứ khi nào bạn tới, bọn tôi cũng ở đó” Giống cửa hàng tiện lợi 7-Eleven cho các nhà du hành thời gian.
Mọi thứ đều được bày bán, giống như 7-Eleven.
Có Leeches, Mammoth Chunks, có cả máy bán nước ghi: “Hết hàng. Hôm qua hãy quay lại nhé.” (Khán giả cười và vỗ tay) Mà tôi sẽ lướt qua.
Mấy nơi này đều liên kết với chúng tôi, làm cùng một việc như: Word St. ở Pittsfield, Massachusetts, Ink Spot ở Cincinnati, Youth Speaks ở San Francisco, California truyền cảm hứng cho bọn tôi; Studio St. Louis ở St. Louis, Austin Bat Cave ở Austin, Fighting Words ở Dublin, Ireland, do Roddy Doyle khởi xướng sẽ mở cửa vào tháng 4 tới.
Giờ tôi nói tới phần Điều Ước, được không?
Được rồi, còn một phút nữa. Ước mong của tôi là: Tôi mong bạn, cá nhân bạn và mọi người giàu ý tưởng hay tổ chức nào bạn biết, tìm cách trực tiếp kết nối với trường học ở địa phương bạn rồi bạn kể cho chúng tôi nghe câu chuyện của bạn, tôi mong trong 1 năm, có thể nghe được cả ngàn câu chuyện, ngàn câu chuyện về việc thay đổi các em.
Giúp các em ấy tiến bộ sâu sắc.
Đó có thể là những việc bạn đã và đang làm
Tôi biết ở đây có rất nhiều người đã hoặc đang làm được bao điều ý nghĩa.
Và tôi biết chắc điều đó, do đó hãy kể và truyền cảm hứng cho người khác
trên trang web của chúng tôi.
Giờ tôi sẽ nói về ước mong của "chúng tôi" thay vì của "tôi": Chúng tôi mong rằng những người tham dự hôm nay sẽ mở ra một kỷ nguyên mới của việc liên kết với trường học.
Chúng tôi mong bạn sẽ là người dẫn đầu việc liên kết tinh thần sáng tạo và kiến thức chuyên môn của bạn với những nhà giáo dục trong vùng.
Hãy luôn để những nhà giáo dẫn lối.
Họ sẽ cho bạn biết làm thế nào mới là tốt nhất.
Tôi mong bạn cùng chung tay. Có thể làm bằng cả ngàn cách khác nhau.
Bạn có thể đến trường và trao đổi với giáo viên. Họ sẽ nói cho bạn bạn cần làm gì.
Đây là thứ do Hot Studio ở San Francisco làm. Họ làm việc phi thường này.
Website này đã hoạt động và đã có rất nhiều câu chuyện, rất nhiều ý tưởng. Tên website là: ”Từ nay có một mái trường”, một tựa đề rất hay.
Trang này thu thập mỗi câu chuyện mỗi dự án đã được kể ra nơi đây hay mọi nơi trên thế giới. Khi bạn mở trang web này lên, bạn sẽ thấy 1 loạt ý tưởng truyền cảm hứng và khi bạn quyết định làm, hãy thêm dự án của bạn.
Hot Studio đã làm được một việc rất tuyệt trong thời gian hạn chế.
Mời bạn vào xem. Nếu bạn có bất kì câu hỏi nào, bạn có thể hỏi anh bạn này. Anh là giám đốc chương trình quốc gia.
Anh sẽ trực điện thoại. Anh ấy sẽ trả lời tất cả câu hỏi của bạn.
Và anh ấy sẽ truyền cảm hứng cho bạn và hướng dẫn bạn nên làm thế nào và để bạn có thể tạo nên sự thay đổi.
Trọng tâm tôi muốn nhấn mạnh là: nó có thể rất vui, không cần quá khô khan, chẳng cần là một ý tưởng quan liêu khó duy trì.
Bạn có thể làm với những kĩ năng bạn biết.
Trường học cần bạn, các giáo viên cần bạn.
Học sinh và phụ huynh cần bạn. Họ cần con người thật của bạn, cần bạn mở rộng lòng mình, mở rộng đôi tai và lòng từ bi bao la, ngồi cạnh các em ấy, lắng nghe và tán thành rồi mỗi lần lại đặt câu hỏi hàng giờ liền cho các em.
Có vài em không biết được thế mạnh của mình, cũng không biết mình thông minh hay có nhiều ý tưởng ra sao.
Bạn có thể dẫn dắt các em ấy. Bạn có thể soi rọi ánh sáng đó lên các em mỗi khi tiếp xúc. Chúng tôi mong bạn sẽ chung tay.
Cảm ơn các bạn đã lắng nghe.
Tôi đã viết một chuyên đề cho tờ New York Times mục Tình Yêu Hiện Đại hồi tháng giêng này.
"Để rơi vào lưới tình, hãy làm như sau."
Và chuyên đề là về một nghiên cứu tâm lý được thiết kế để tạo nên tình yêu lãng mạn trong phòng thí nghiệm, và trải nghiệm của bản thân tôi khi áp dụng nó vào một đêm hè năm trước.
Bước thủ tục thì khá là dễ: hai người xa lạ thay phiên nhau trả lời 36 câu hỏi tăng dần tính cá nhân rồi sau đó nhìn chăm chú vào mắt nhau mà không lên tiếng trong vòng bốn phút.
Đây là một số câu hỏi mẫu.
Số 12: Nếu ngày mai thức dậy bạn sở hữu một năng lực hay phẩm chất, bạn sẽ chọn điều gì?
Số 28: Lần cuối bạn khóc trước mặt người khác là khi nào?
Khi ở một mình?
Bạn thấy đó, các số thứ tự càng cao thì vấn đề cá nhân càng tăng dần.
Số 30, tôi rất thích câu này: Hãy nói cho đối phương điều bạn thích ở họ; hãy thật thà lần này, nói những điều bạn hiếm khi nói đối với người mới gặp.
Khi tôi lần đầu bắt gặp cuộc nghiên cứu này vài năm trước, một chi tiết đã thực sự ấn tượng tôi và đó là lời đồn rằng có hai người tham gia lúc ấy đã lấy nhau sau sáu tháng, họ đã mời toàn bộ nhân viên phòng thí nghiệm đến dự lễ.
Đương nhiên, tôi đã rất ngờ vực về quá trình hình thành nên tình yêu lãng mạn này, nhưng cũng phải nói là tôi đã bị kích thích rồi.
Và khi tôi có cơ hội thử nghiệm nó với bản thân, với một người tôi biết nhưng không quen, tôi chả hề mong sẽ động lòng gì.
Nhưng chúng tôi đã kết nhau, và -- (Tiếng cười) Và tôi nghĩ nó là một câu chuyện hay nên tôi đã gửi về mục Tình Yêu Hiện Đại một vài tháng sau.
Nó được xuất bản vào tháng giêng, và bây giờ là tháng tám, nên tôi đoán ắt hẳn các bạn chắc đang tò mò muốn biết, liệu chúng tôi có còn bên nhau?
Và lí do tôi biết các bạn đang thắc mắc là vì tôi đã được hỏi hết lần này rồi lượt khác trong suốt 7 tháng qua.
Và chính câu hỏi này là điều tôi muốn chia sẻ ngày hôm nay.
Hãy quay lại với nó nào.
(Tiếng cười) Một tuần trước khi phát hành, tôi đã rất lo lắng.
Tôi đang viết một cuốn sách về chuyện tình yêu trong vài năm qua, nên tôi đã quen với lối viết về trải nghiệm bản thân với tình yêu lãng mạn trên blog.
Nhưng một bài đăng như vậy chỉ đạt chừng hơn trăm lượt xem là cùng, và thường chỉ là bạn Facebook à, rồi tôi thiết nghĩ một chuyên đề trên tờ New York TImes sẽ có thể đạt hơn ngàn lượt xem.
Và đó là quá nhiều sự chú ý cho một mối quan hệ chỉ vừa mới bắt đầu.
Nhưng hóa ra, tôi chả biết gì cả.
Thế nên khi chuyên đề được đăng trên mạng vào một buổi chiều thứ sáu, và đến ngày thứ bảy, đây chính là lưu lượng lượt xem của blog tôi.
Rồi đến Chủ nhật, chương trình Today và Good Morning, America đã liên lạc.
Trong vòng một tháng, bài báo đã nhận hơn 8 triệu lượt xem, và tôi, thú thật là, đã không chuẩn bị cho sự chú ý này.
Nó là một chuyện phải thu thập hết can đảm để bộc lộ về sự trải nghiệm của bạn với tình yêu, nhưng để tự khám phá ra rằng chuyện tình yêu của bạn đã lên chuyên đàn quốc tế là một chuyện khác -- (Tiếng cười) và để nhận thức rằng mọi người trên thế giới đang thật tình bị lôi kéo bởi mối quan hệ chớm nở của bạn.
(Tiếng cười) Và khi có người liên lạc điện thoại hay email, có khi mỗi ngày mỗi tuần, họ đều hỏi cùng một câu đầu tiên: Hai người còn quen nhau không?
Thật sự thì, khi tôi đang chuẩn bị cho hôm nay, tôi đã kiểm tra nhanh hòm thư đến trong email cho câu hỏi đó
và vài tin nhắn lập tức hiện ra.
Chúng đều từ học sinh và nhà báo cùng với những người xa lạ tò mò.
Tôi lên phỏng vấn trên radio và họ cũng hỏi.
Khi tôi đang có bài nói chuyện, một người phụ nữ thậm chí hét lên, "Mandy, bạn trai cô đâu rồi?'
Và tức thì, tôi thấy đỏ mặt.
Tôi hiểu đây là một điều bắt buộc.
Nếu bạn viết về mối quan hệ của mình cho một tờ báo quốc tế, bạn nên đoán trước rằng mọi người sẽ tự nhiên hỏi thăm về nó.
Nhưng tôi đã chưa chuẩn bị cho phạm vi của câu hỏi này.
Bộ 36 câu hỏi ấy như đã có một cuộc sống của chúng vậy.
Thực tế, tờ New York Times đã cho phát hành một bài bổ sung cho ngày Lễ Tình Yêu, nói về trải nghiệm của độc giả khi thử bài thí nghiệm, với nhiều mức độ thành công.
Nên phản xạ đầu tiên của tôi khi đối với mọi sự chú ý này chính là trở nên bênh vực cho mối quan hệ của mình.
Tôi từ chối tất cả lời mời dành cho cả hai để làm một cuộc xuất hiện công chúng cùng nhau.
Tôi từ chối phỏng vấn TV, kể cả những lần mời chụp hình cả hai chúng tôi.
Tôi sợ chúng tôi sẽ trở thành những thần tượng cho quá trình rơi vào lưới tình, một vị trí tôi cảm thấy mình chẳng xứng đáng
Rồi tôi hiểu rằng: họ không muốn biết kết quả của cuộc thí nghiệm, họ muốn biết rằng nó có tác dụng hay không: đó là, nếu nó có khả năng tạo ra một tình yêu lâu bền, không chỉ thoáng qua, mà là một tình yêu bền chặt.
Nhưng đây lại là câu hỏi tôi thấy quá sức để trả lời.
Mối quan hệ của tôi chỉ mới được tính vài tháng, và mọi người lại đang hỏi không đúng câu ngay từ đầu.
Liệu biết được chúng tôi có bên nhau nữa không thì giúp gì cho họ?
Nếu câu trả lời là không, liệu nó có biến trải nghiệm khi thử 36 câu hỏi này bớt giá trị đi không?
Bác sĩ Arthur Aron lần đầu viết về những câu hỏi này trong cuộc nghiên cứu năm 1997, và đây, mục tiêu của họ không phải là tạo ra tình yêu lãng mạn.
Thay vào đó, họ muốn tăng cường sự gần gũi cá nhân giữa những sinh viên với nhau, bằng cách áp dụng điều mà Aron gọi là "sự bày tỏ bản thân, đối ứng, lâu dài và tăng dần tính cá nhân."
Nghe có vẻ lãng mạn, đúng không?
Nhưng cuộc nghiên cứu đã có tác dụng.
Người tham gia quả thực đã gần gũi nhau hơn, và vài cuộc nghiên cứu theo sau cũng áp dụng công thức giao hữu của Aaron như một cách xây dựng cấp tốc mức độ thân mật và tin cậy khi mới quen.
Họ đã áp dụng cho những cộng sự cảnh sát và thành viên cộng đồng, cũng như cho những người có quan điểm chính trị đối lập nhau.
Bản nghiên cứu gốc của mọi sự, thứ mà tôi đã thử hè năm rồi, bộ câu hỏi cá nhân với 4 phút trao đổi ánh nhìn cho nhau, đã được đề cập trong mục này, nhưng thật tiếc là nó đã không được công bố.
Một vài tháng trước đây, tôi đã có một bài nói tại vài trường giáo dục khai phóng, và một sinh viên đến chào hỏi tôi, khá là ngại ngùng, "Em đã thử nghiên cứu của cô và đã không thành công."
Cậu ấy dường như rối bời bởi nó.
"Ý em là em không thấy thích người em đã thử cùng?"
Tôi hỏi. "Thực ra thì..." Cậu ngập ngùng.
"Em nghĩ cô ấy chỉ muốn làm bạn."
"Nhưng hai người làm bạn tốt hơn chứ nhỉ?"
Tôi hỏi. "Em có cảm thấy rằng hai người hiểu nhau hơn sau đó không?"
Cậu gật đầu.
"Thế thì, nó có tác dụng rồi," Tôi nói.
Tôi không nghĩ đó là câu trả lời cậu ấy đang tìm kiếm.
Thực chất, tôi không nghĩ đó là câu trả lời mà chúng ta đang tìm kiếm khi bàn về tình yêu.
Tôi bắt gặp cuộc nghiên cứu này lần đầu khi mới 29 tuổi và tôi đang trải qua một cuộc chia tay rất khó khăn lúc đó.
Tôi đã ở trong mối quan hệ đó từ năm lên 20, có thể nói là những năm trăng tròn, và anh ấy là mối tình đầu của tôi, tôi không thể hình dung ra cuộc sống thiếu bóng dáng anh ấy được.
Nên tôi tập trung vào khoa học.
Tôi tìm tòi mọi thứ tôi có thể về khoa học của tình yêu, và tôi nghĩ tôi sẽ nguôi ngoai phần nào khỏi nỗi đau đó.
Tôi không biết liệu có ngộ ra điều này lúc ấy chưa -- Tôi nghĩ tôi chỉ đang sưu tầm cho cuốn sách đang dở dang -- nhưng nó lại rất rõ ràng trong trí nhớ.
Tôi hi vọng rằng nếu tôi chuẩn bị bản thân với kiến thức về tình yêu, tôi chắc đã không cảm thấy cô quạnh và khủng khiếp như hồi trước rồi.
Và tất cả kiến thức này đều hữu dụng trong vài khía cạnh.
Tôi trở nên kiên trì hơn với tình yêu, tôi thư giãn nhiều hơn.
Tôi tự tin về việc đòi hỏi cho thứ mà mình muốn.
Nhưng tôi cũng có thể xem xét bản thân rõ hơn, và nhận dạng được thứ tôi muốn đôi lúc vượt quá mức yêu cầu hợp lý.
Những gì tôi muốn từ tình yêu là sự bảo đảm, không chỉ được yêu ngày hôm nay và cả ngày hôm sau, mà là tôi sẽ được yêu bởi người tôi yêu mãi mãi.
Có thể chính là khả năng của sự cam đoan mà mọi người không ngừng hỏi khi họ muốn biết liệu chúng tôi còn bên nhau hay không.
Câu chuyện mà giới truyền thông kể về bộ 36 câu hỏi nói về sự thực hư của con đường tắt dẫn đến tình yêu.
Có thể có một lối đi tránh được những mối nguy tham gia, và đây là một câu chuyện lôi cuốn, bởi vì được yêu say mê thật tuyệt, nhưng đồng thời cũng thật đáng sợ.
Cái khoảnh khắc mà bạn thú nhận tương tư một ai đó, bạn đang đảm đương một sự mất mát khá to lớn, và nó đúng là các câu hỏi này chỉ bổ sung một cơ chế cho sự tìm hiểu lẫn nhau cấp tốc, cũng như cho sự được biết đến, và tôi nghĩ đây chính là điều mà đa số chúng ta trông chờ từ tình yêu: để được biết đến, được cảm thấy, được thấu hiểu.
Nhưng khi đến vấn đề tình yêu, chúng ta quá sẵn sàng chấp nhận phiên bản ngắn của câu chuyện.
Phiên bản mà chỉ gồm 1 câu hỏi, "Các bạn còn ở bên nhau không?"
và nội dung là một câu trả lời có hoặc không.
Thế nên thay vì câu hỏi đó, tôi muốn đề nghị chúng ta hãy hỏi nhưng câu có chiều sâu hơn, như thế này: Làm sao bạn quyết định được ai xứng đáng với tình yêu của bạn và ai thì không?
Làm sao bạn giữ vững được tình yêu khi mọi thứ trở nên khó khăn, và làm sao bạn biết khi nào là nên từ bỏ tất cả?
Làm sao bạn sống cùng với sự nghi ngờ mà cứ luồng lách vào bất cứ quan hệ nào, hay thậm chí khó hơn nữa, làm sao bạn sống được trong sự hoài nghi?
Tôi không biết được câu trả lời cho những câu hỏi dạng này, nhưng tôi biết chúng là một khởi đầu quan trọng cho một cuộc tâm sự chân thực về ý nghĩa của tình yêu.
Do đó, nếu bạn muốn nó, phiên bản ngắn của câu chuyện mối quan hệ của tôi là đây: một năm trước, một người quen và tôi đã nghiên cứu với mục đích tạo nên tình yêu lãng mạn, rồi chúng tôi đã thích nhau, và chúng tôi vẫn còn bên nhau, và tôi rất mừng vì điều đó.
Tuy nhiên, rơi vào lưới tình không giống như việc ở lại lưới tình.
Rơi vào lưới tình là phần dễ nhất thôi.
Tôi đã viết cuối chuyên mục, "Tình yêu không tự nhiên xảy ra với ta.
Chúng ta yêu nhau bởi chúng ta đều lựa chọn như vậy. "
Và tôi khá run người khi đọc lại nó bây giờ, không vì nó không đúng, mà vì lúc đó, tôi đã không cân nhắc kĩ mọi thứ được chứa đựng trong quyết định ấy.
Tôi đã không cân nhắc số lần chúng ta đã buộc phải đưa ra quyết định đó và số lần tôi sẽ tiếp tục tìm đến sự lựa chọn như vậy dù có biết hay không anh ấy sẽ luôn luôn chọn tôi.
Tôi muốn nó đủ để có thể hỏi và trả lời 36 câu ấy, và đủ để chọn mà yêu một con người tốt bụng, rộng lượng và vui vẻ và đủ để công bố sự lựa chọn đó trên tờ báo hàng đầu nước Mỹ.
Bù lại, việc tôi đạt được chính là làm cho mối quan hệ của mình trở thành một chuyện cổ tích mà tôi không tin vào mấy.
Và thứ tôi muốn, thứ mà có lẽ tôi sẽ dành trọn đời ấp ủ, chính là cho câu chuyện cổ tích ấy thành hiện thực.
Tôi muốn kết thúc có hậu được lồng vào trong tựa đề chuyên mục, điều đó, nói đúng hơn, là phần duy nhất của bài viết mà tôi chẳng hề đụng bút đến.
(Tiếng cười) Nhưng thứ tôi có thay vào đó lại là cơ hội được lựa chọn để yêu một người, và hi vọng rằng anh ấy sẽ đáp trả lại tình yêu của tôi, và nó rất đáng sợ, nhưng đó lại chính là điều khoản của tình yêu.
Xin cám ơn.
Tôi thường được hỏi, từ đâu tôi có niềm đam mê với nhân quyền và sự công bằng?
Nó bắt đầu từ rất sớm.
Tôi lớn lên ở miền Tây Ireland, bị chèn ép bởi bốn anh em trai, hai anh trai và hai em trai .
Nên tất nhiên tôi phải quan tâm đến nhân quyền, và bình đẳng, và công bằng và sử dụng những cái cùi chỏ!
(Tiếng cười) Những vấn đề này luôn ảnh hưởng đến tôi, đặc biệt, khi tôi được bầu làm nữ Tổng thống đầu tiên của Ireland, từ năm 1990 đến năm 1997,
tôi đã dùng cương vị của mình để tạo cơ hội cho những người bị thiệt thòi ở đảo Ireland, và mang cộng đồng ở Bắc Ireland đến với những người Đảng Cộng hòa, cùng với nỗ lực xây dựng hòa bình.
Khi tôi đến Vương quốc Anh với cương vị Tổng thống Ireland đầu tiên để gặp Nữ hoàng Elizabeth Đệ Nhị và mời Ngài đến nơi ở chính thức của tôi nơi mà chúng ta gọi là "Áras an Uachtaráin"- dinh thự Tổng thống, cùng với những thành viên của hoàng tộc, trong đó, đáng chú ý, là Hoàng tử xứ Wales.
Tôi nhận thức được rằng vào thời điểm tôi đương nhiệm, Ireland đang bắt đầu quá trình phát triển kinh tế mạnh mẽ.
Chúng tôi là một đất nước được hưởng lợi từ sự hợp nhất của Liên minh Châu Âu.
Thật ra, khi Ireland lần đầu gia nhập liên minh Châu Âu vào năm 1973, có nhiều khu vực trong nước bị xem là đang phát triển, bao gồm cả quê hương yêu dấu của tôi- Quận Mayo.
Tôi đã dẫn phái đoàn thương mại ở đây đến nước Mỹ, đến Nhật Bản, Ấn Độ, để kêu gọi đầu tư, sự giúp đỡ tạo ra cơ hội nghề nghiệp, xây dựng dần nền kinh tế, xây dựng hệ thống y tế, giáo dục của chúng tôi... sự phát triển của chúng tôi.
Với cương vị Tổng thống, điều mà tôi không phải làm là mua thêm đất liền ở châu Âu, để những người dân Ireland có thể đến đó vì hòn đảo của chúng tôi đang chìm dần.
Điều mà tôi không phải nghĩ đến, dù là Tổng thống hay một luật sư soạn thảo hiến pháp, là những ngụ ý về chủ quyền lãnh thổ bị đe dọa bởi ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.
Đó là những gì mà Tổng thống Tong, nước Cộng hòa Kiribati, phải trăn trở mỗi sáng thức dậy.
Ông ấy đã mua đất ở Fiji và xem đó như là một hợp đồng bảo hiểm, cho cái mà ông gọi là "di cư trong danh dự", bởi vì ông biết người dân của ông có thể sẽ phải rời bỏ hòn đảo của mình.
Khi tôi nghe ông ấy nói về tình huống này Tôi thực sự cảm thấy đây là một vấn đề mà không nhà lãnh đạo nào muốn gặp phải.
Và khi tôi nghe ông ấy nói về sự khó khăn mà ông gặp phải, tôi đã nghĩ về Eleanor Roosevelt.
Tôi đã nghĩ về bà ấy và những người cộng sự của bà tại Ủy ban Nhân quyền, nơi bà làm chủ tịch vào năm 1948, và soạn thảo bản Tuyên ngôn Toàn cầu về Nhân quyền.
Với họ, sẽ thật khó có thể tưởng tượng được rằng toàn bộ đất nước có thể biến mất bởi biến đổi khí hậu mà con người gây ra.
Tôi đến với biến đổi khí hậu không giống nhà khoa học hay luật sư về môi trường, và tôi cũng không thật sự ấn tượng bởi hình ảnh của những con gấu Bắc Cực hay những tảng băng đang tan chảy.
Lý do khiến tôi quan tâm là sự ảnh hưởng đến con người, và sự ảnh hưởng đến quyền của họ -- quyền được tiếp cận thức ăn, nước uống, sức khỏe, giáo dục và nơi ở.
Tôi đề cập đến vấn đề này một cách khiêm tốn, vì tôi không phải người tiên phong trong vấn đề này.
Khi tôi phục vụ ở cương vị là Cao ủy của LHQ về Nhân Quyền từ 1997 đến 2002, biến đổi khí hậu không phải vấn đề hàng đầu tôi quan tâm.
Tôi không nghĩ mình đã từng có bài phát biểu đơn giản về vấn đề này.
tôi biết rằng có bộ phận khác của Liên Hợp Quốc Công ước Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu đang giải quyết vấn đề về sự biến đổi khí hậu.
Sau đó, tôi bắt đầu làm việc tại những nước Châu Phi về vấn đề phát triển và quyền của con người.
Và tôi rất hay nghe 1 câu nói phổ biến: "Ồ, nhưng mọi thứ đã tệ hơn trước, rất tệ hơn trước đây rồi."
Sau đó, tôi đã tìm ra được ý nghĩa sau câu nói ấy; câu nói ấy là về sự biến đổi khí hậu -- sự thay đổi thất thường của khí hậu, thời tiết.
Tôi đã gặp Constance Okallet, người đã tạo nên hội phụ nữ tại miền Đông Uganda, và cô ấy kể rằng khi cô lớn lên, cô đã có cuộc sống bình thường ở ngôi làng và họ không bị đói, họ biết rằng mùa nông nghiệp sẽ tới như họ dự đoán. họ biết khi nào cần gieo giống và khi nào có thể thu hoạch, thế nên họ có đủ thức ăn.
Thế nhưng, trong những năm gần đây, vào lúc này, họ không có gì ngoài một đợt hạn hán dài, và sau đó là lũ lụt, và sau đó tiếp tục là hạn hán.
Trường học đã bị phá hủy, cuộc sống bị đảo lộn, và mùa màng cũng bị tàn phá.
Cô ấy thành lập hội phụ nữ này với mục tiêu giúp đoàn kết cộng đồng.
Sự thật này đã làm tôi bất ngờ, vì lẽ đương nhiên, Constance Okollet không có trách nhiệm với khí thải nhà kính là tác nhân chính gây ra vấn đề này.
Thực tế, tôi đã rất ấn tượng với tình hình ở Malawi tháng Một năm nay.
Một trận lũ nghiêm trọng chưa từng có đã xảy ra, nó bao phủ đến một phần ba đất nước, hơn 300 người chết, và hàng trăm ngàn người mất nhà cửa.
Trung bình mỗi người ở Malawi thải ra gần 80 kg khí CO2 mỗi năm.
Trung bình mỗi người Mỹ thải ra 17.5 tấn.
Vậy những người phải gánh chịu hậu quả một cách bất công họ không lái xe, không có điện, không tiêu dùng quá nhiều, và họ đang dần cảm nhận nhiều hơn nữa sự ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, sự thay đổi khiến họ không thể trồng trọt theo kinh nghiệm không biết làm thế nào để chăm lo cho tương lai của mình.
tôi nghĩ nó thực sự là tầm quan trọng của sự bất công này đã ảnh hưởng rất lớn đến tôi.
Và tôi biết rằng chúng ta không thể chỉ ra một số bất công đó nữa vì chúng ta không tham gia khóa học về thế giới an toàn.
Chính phủ trên toàn thế giới đã nhất trí tại hội nghị ở Copenhagen, và điều đó được đề cập đến ở mọi hội nghị về môi trường, rằng chúng ta phải giữ nhiệt độ trung bình thấp hơn 2 độ C so với ngưỡng ấm trong công nghiệp nhẹ.
Thế nhưng chúng ta đang trên mức đó gần 4 độ C.
Điều đó khiến chúng ta đối mặt với sự đe dọa tới tương lai của hành tinh này.
Và khiến tôi nhận ra biến đổi khí hậu là mối đe dọa lớn nhất đến nhân quyền trong thế kỉ 21.
Và điều đó mang tôi đến với việc bảo vệ công lý cho môi trường.
Công việc trả lời cho cuộc tranh cãi về đạo đức cho cả hai phía đề cập đến việc biến đổi khí hậu.
Trước hết, về phía những người đang chịu ảnh hưởng nhiều nhất của biến đổi khí hậu.
Và sau đó, để chắc rằng họ không bị bỏ lại khi chúng ta tiếp tục vận động và bắt đầu hành động vì môi trường, như chúng ta đang làm.
Trong thế giới không bình đẳng ngày nay, Số lượng người bị bỏ lại thật đáng kinh ngạc.
Trong 7.2 triệu người trên toàn thế giới, đến 3 triệu người bị bỏ lại.
1.3 tỷ người không được sử dụng điện. họ phải thắp sáng ngôi nhà của họ bằng nến và dầu hỏa, cả hai cách đều vô cùng nguy hiểm.
và thật sự họ phải trả rất nhiều tiền trong thu nhập ít ỏi để thắp sáng.
2.6 tỷ người vẫn nấu ăn bằng lửa đốt -- bằng than, gỗ, khí ga từ phân động vật.
Và chính việc này gây ra 4 triệu người chết mỗi năm vì ngạt khí trong nhà, và đương nhiên, đa số những người chết là phụ nữ.
Thế giới này rất không công bằng, và chúng ta cần phải thay đổi từ trạng thái "bình thường".
Chúng ta không nên đánh giá thấp quy mô và tính chất biến đổi của những sự thay đổi cần thiết, vì chúng ta phải đạt mục tiêu không còn khí thải các-bon trước năm 2050, nếu chúng ta muốn giữ nhiệt độ trung bình dưới ngưỡng ấm 2 độ C.
Điều đó có nghĩa là chúng ta cần bỏ qua hai phần ba lượng tài nguyên đã biết của nhiên liệu hóa thạch trong lòng đất.
Đó là một sự thay đổi rất lớn, và nó thể hiện rõ rằng, những nước công nghiệp phải cắt giảm lượng khí thải, cần sử dụng năng lượng hiệu quả hơn, và nhanh chóng chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo.
Với những nước đang phát triển và có nền kinh tế mới nổi, vấn đề và thách thức là phát triển mà không làm ô nhiễm môi trường, bởi vì họ cần phát triển; họ có dân số thấp.
Nên họ phải phát triển mà không ô nhiễm và đó lại là một vấn đề khác.
Quả thật, chưa có đất nước nào phát triển mà không làm ô nhiễm môi trường.
Mọi đất nước phát triển với nhiên liệu hóa thạch, và rồi có thể chuyển dần sang nhiên liệu tái tạo.
Thế nên đó là một thách thức rất lớn, và đòi hỏi sự hợp tác toàn bộ của cộng đồng quốc tế, với nguồn tài chính và công nghệ, hệ thống quản lí và sự hỗ trợ cần thiết, bởi không một đất nước nào có thể tự mình thoát khỏi ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.
Đây là một vấn đề cần đến sự đoàn kết của toàn nhân loại.
Sự đoàn kết này dựa trên sự tự giác -- bởi chúng ta đang cùng nhau gánh chịu hậu quả và cùng nhau hành động để đạt được mục tiêu không còn khí thải cacbon trước năm 2050.
Tin tốt là sự thay đổi đang diễn ra, và diễn ra rất nhanh.
Tại California, đang có một mục tiêu cắt giảm khí thải đầy hoài bão.
Tại Hawaii, chính quyền đang thông qua một đạo luật với mục tiêu sử dụng 100 phần trăm năng lượng tái tạo trước năm 2045.
Và chính phủ khắp thế giới đang rất tham vọng.
Tại Costa Rica, chính quyền đã cam kết không còn khí thải cacbon trước năm 2021.
Tại Ethiopia, chính quyền cam kết không còn khí thải cacbon trước năm 2027.
Apple đã khẳng định rằng nhà máy của họ tại Trung Quốc sẽ dùng năng lượng tái tạo.
Đang có một cuộc đua tại thời điểm hiện tại để tạo ra điện từ năng lượng thủy triều và sóng, nhằm giúp chúng ta ngừng sử dụng nguồn than dưới lòng đất.
Sự thay đổi đó đang được đón chào và cũng diễn ra rất nhanh.
Nhưng như thế vẫn chưa đủ, và ý chí chính trị vẫn chưa đủ.
Hãy cùng quay trở lại với tổng thống Tong và những người dân ở Kiribati.
Họ vẫn có thể sống tại đảo của họ và có giải pháp , nhưng điều đó cần đến ý chí chính trị mạnh mẽ.
Tổng thống Tong đã nói với tôi về ý tưởng đầy hoài bão của ông ấy để xây dựng hoặc làm nổi một hòn đảo nhỏ nơi người dân của ông có thể sống được.
Điều này, đương nhiên, phụ thuộc vào nguồn tài chính của Kiribati.
Nó cũng sẽ cần một sự đoàn kết và sự trợ giúp lớn từ các nước khác, và sẽ cần rất nhiều ý tưởng giàu trí tưởng tượng mà chúng ta mang đến với nhau khi ta cần một trạm không gian trong không khí.
Nhưng liệu có thật sự tuyệt vời khi có thắc mắc kỹ thuật đó, và để con người ở lại trong lãnh thổ có chủ quyền của họ, trở thành một phần của cộng đồng các quốc gia?
Đó là một loại ý tưởng mà chúng ta cần nghĩ đến.
Đúng vậy, thách thức của sự thay đổi mà ta cần là rất lớn, nhưng chúng có thể giải quyết được.
Chúng ta đang, như một con người, có khả năng cùng nhau giải quyết những vấn đề đó.
Tôi đã rất ý thức về vấn đề này khi tôi tham gia vào năm nay trong lễ kỷ niệm lần thứ 70 của sự kết thúc Chiến tranh Thế giới lần thứ hai năm 1945.
1945 là một năm khác thường.
Đó là năm mà thế giới phải đối mặt với những vấn đề gần như không thể giải quyết được -- sự tàn phá của Chiến tranh Thế giới, đặc biệt là Chiến tranh Thế giới thứ hai; sự hòa bình mong manh được mang lại; sự cần thiết của phục hưng kinh tế toàn cầu.
Nhưng các nhà lãnh đạo thời đó không hề nao núng.
Họ có khả năng và một năng lực được điều khiển bởi mong muốn thế giới không bao giờ có thể gặp phải vấn đề như thế này nữa.
Và họ phải xây dựng cấu trúc cho hòa bình và sự bảo vệ.
Và chúng ta nhận được gì? Họ đã làm được những gì?
Hiến chương của Liên Hợp Quốc, các tổ chức Brentton Woods, như chúng được gọi, Ngân hàng Thế giới, và Quỹ Tiền tệ Quốc tế.
Một kế hoạch Marshall cho Châu Âu, một châu Âu bị tàn phá, để tái cấu trúc lại.
Và một vài năm sau đó, bản Tuyên ngôn Quốc Tế về Nhân quyền.
2015 cũng là một năm quan trọng như 1945, với những thử thách tương tự và những tiềm lực tương tự.
Sẽ có hai Hội nghị thượng đỉnh quan trọng vào năm nay: đầu tiên, vào tháng 9 ở New York, Hội nghị về những mục tiêu phát triển bền vững.
Và sau đó là Hội nghị ở Paris tháng 12, về thỏa thuận khí hậu.
Những mục tiêu phát triển bền vững với ý định giúp đỡ các nước tồn tại bền vững, hòa hợp với Mẹ Trái Đất, không bị đưa ra khỏi Mẹ Trái đất và phá hủy hệ sinh thái, đồng thời, để tồn tại đồng điệu với Mẹ Trái đất, bằng cách sống dưới sự phát triển bền vững.
Và những mục tiêu phát triển bền vững sẽ được kích hoạt cho toàn bộ các nước, vào tháng 1 năm 2016.
Hiệp nghị khí hậu -- một hiệp nghị bắt buộc -- là cần thiết bới những bằng chứng khoa học cho thấy chúng ta đang trên quỹ đạo với thế giới khoảng 4 độ và chúng ta cần đổi hướng để giữ dưới 2 độ.
Do đó chúng ta cần thực hiện các bước mà sẽ được theo dõi và xem xét lại, để có thể tiếp tục tăng tham vọng về việc cắt giảm khí thải như thế nào, và nhanh chóng chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo ra sao, để chúng ta có một thế giới an toàn.
Thực tế thì vấn đề này vô cùng quan trọng đến mức không thể chỉ để lại cho các chính trị gia và Liên Hợp quốc.
(Cười) Đó là vấn đề của tất cả chúng ta, và nó là một vấn đề mà chúng ta cần nhiều lực đẩy hơn nữa.
Thật vậy, vai trò của các nhà môi trường đã thay đổi, bởi vì chiều hướng công lý.
Bây giờ đây là một vấn đề cho các tổ chức tôn giáo, dưới sự lãnh đạo tuyệt vời từ Đức Giáo hoàng Francis và thực tế là, Giáo hội Anh, đang giảm đầu tư vào nhiên liệu hóa thạch.
Đây cũng là một vấn đề cho cộng đồng doanh nghiệp, và tin tốt là cộng đồng này đang thay đổi vô cùng nhanh chóng -- trừ ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch -- (Tiếng cười) Mặc dù họ đã bắt đầu thay đổi từ từ tiếng nói của mình -- nhưng vẫn rất ít.
Doanh nghiệp không chỉ phát triển thần tốc tới lợi ích của năng lượng tái tạo, mà còn thôi thúc các chính trị gia cho họ các dấu hiệu, để họ có thể phát triển nhanh hơn nữa.
Đây là một vấn đề cho phong trào công đoàn.
Một vấn đề cho phong trào của phụ nữ.
Một vấn đề cho giới trẻ.
Tôi đã rất ngạc nhiên khi biết rằng Jibreel Khazan, một trong Bộ Tứ Greensboro đã tham gia cuộc biểu tình ngồi ở Woolworth, đã phát biểu gần đây rằng, biến đổi khí hậu chính là thời điểm "quầy ăn trưa" cho giới trẻ.
Vì vậy, "quầy ăn trưa" cho giới trẻ của thế kỷ 21 -- loại vấn đề nhân quyền thực sự của thế kỷ 21, bởi vì ông ấy đã nói rằng đó là thách thức lớn nhất của nhân loại và công lý trên toàn thế giới.
Tôi rất nhớ cuộc Diễu hành Khí hậu tháng 9 năm ngoái, đó là một lực đẩy khổng lồ, không chỉ ở New York, mà là trên toàn thế giới.
Và chúng ta đã dựa vào điều đó.
Tôi đã diễu hành cùng với một vài người của Hội người cao tuổi, tôi nhìn thấy một áp phích cách tôi hơi xa, nhưng chúng tôi đứng rất gần nhau -- bởi vì cuối cùng, có đến 400,000 người trên các đường phố New York -- nên tôi không thể đến gần áp phích đó, Tôi chỉ muốn có thể đứng lại phía sau nó, bởi vì nó ghi "Những cụ già tức giận!"
(Tiếng cười) Đó là những gì tôi cảm thấy.
Giờ tôi có 5 đứa cháu, tôi thấy rất hạnh phúc khi là một người bà Ireland có 5 đứa cháu, và tôi nghĩ về thế giới của chúng, nó sẽ như thế nào nếu chúng chia sẻ thế giới đó với khoảng 9 tỉ người khác năm 2050.
Chúng ta biết rằng chắc chắn nó sẽ là một thế giới với khí hậu hạn chế, bởi vì lượng khí thải mà chúng ta đã thải ra, nhưng nó có thể là một thế giới bình đẳng và công bằng hơn nhiều, tốt hơn cho sức khỏe, cho công việc và tốt hơn cho bảo vệ năng lượng, so với thế giới mà chúng ta đang sống, nếu chúng ta chuyển đủ sớm và thích đáng sang năng lượng tái tạo, và không ai bị bỏ lại phía sau.
Không một ai bị bỏ lại.
Và giống như chúng ta nhìn lại năm nay -- từ 2015 về 1945, nhìn lại 70 năm -- tôi muốn nghĩ rằng họ sẽ nhìn lại, rằng thế giới sẽ nhìn lại 35 năm khi ở năm 2050, 35 năm bắt đầu từ 2015, và họ sẽ nói rằng, "Họ đã thực hiện tốt những gì họ đã làm năm 2015 không?
Chúng ta rất cảm kích rằng họ đã đưa ra quyết định làm khác đi, và đưa thế giới vào đúng đường của nó, và chúng ta hưởng lợi từ con đường đó," rằng họ sẽ thấy bằng cách nào đó chúng ta đã gánh lấy trách nhiệm của mình, chúng ta làm những gì tương tự với những gì đã làm năm 1945, chúng ta không bỏ lỡ cơ hội, chúng ta hoàn thành trách nhiệm của mình.
Đó là những điều về năm nay.
Với tôi, theo cách nào đó nó gói gọn trong lời nói của một người mà tôi vô cùng ngưỡng mộ.
Cô ấy là người dẫn đường của tôi, một người bạn, cô ấy mất khi còn rất trẻ, cô ấy là một người phi thường, một nhà vô địch vĩ đại của môi trường: Wangari Maathai.
Wangari đã từng nói, "Trong quá trình lịch sử, có những thời điểm khi con người được kêu gọi thay đổi đến một tầm mới của ý thức, để đạt được một nền tảng đạo đức cao hơn."
Và đó là những gì chúng ta cần làm.
Chúng ta cần đạt đến một tầm mới của ý thức, một nền tảng đạo đức cao hơn.
Và chúng ta cần làm điều đó vào năm nay trong hai Hội nghị Thượng đỉnh lớn.
Điều đó sẽ không xảy ra cho đến khi chúng ta có sự thúc đẩy từ những người trên toàn thế giới phát biểu rằng "Chúng ta muốn hành động, chúng ta muốn đổi hướng, muốn một thế giới an toàn, thế giới an toàn cho thế hệ tương lai, thế giới an toàn cho con và cháu chúng ta, và chúng ta làm điều đó cùng nhau."
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Wow, thật là vinh dự. Tôi luôn muốn thử được phát biểu ở đây.
Chẳng là tám năm trước, tôi nhận được lời khuyên về sự nghiệp rởm nhất.
Một người bạn bảo tôi "Đừng quan tâm cậu thích công việc hiện tại bao nhiêu.
Tất cả chỉ là để tạo dựng lí lịch thôi."
Và rồi tôi vừa trở về sau khi sống ở Tây Ban Nha một thời gian công ty của tôi ở trong danh sách Fortune 500, tôi nghĩ: "Thật tuyệt.
Mình rồi sẽ thay đổi thế giới."
Ý tưởng thì tôi có đầy. Và chỉ trong hai tháng Tôi để ý cứ 10 giờ mỗi sáng tôi lại có cảm thấy một sự thôi thúc kì lạ là muốn lấy đầu mình đập thủng màn hình máy tính.
Không rõ có ai cảm thấy như tôi không.
Và rồi không lâu sau tôi nhận ra những đối thủ cạnh tranh trong ngành đã lên sẵn kịch bản cho công việc của tôi.
Và đó là lúc tôi nhận được lời khuyên "thông thái" rằng mình chỉ cần làm đẹp CV.
Well, khi tôi cố tìm hiểu rằng mình phải đánh liều những gì để có thể thay đổi điều đó, tôi có đọc qua vài lời khuyên khác nhau của Warren Buffett, và ông ấy bảo rằng, "Đi làm chỉ để tích cóp cho CV vô nghĩa như để dành đến già mới quan hệ tình dục."
(khán giả cười) Tôi chỉ cần nghe vậy là hiểu.
Sau hai tuần, tôi đã bỏ việc, và tôi ra đi với một mục đích duy nhất để tìm một cái gì đó mình có thể phá.
Căng thẳng vậy đó. Tôi chỉ muốn tạo ra ảnh hưởng. Chẳng cần biết ảnh hưởng kiểu gì.
Và tôi nhanh chóng nhận ra tôi không hề đơn độc: hóa ra đến 80% những người xung quanh tôi không thích công việc của họ.
Chắc mọi người có thể khác nhưng đó là con số trung bình mà hãng Deloitte khảo sát được.
Vì thế tôi muốn tìm hiểu, có gì khác biệt, giữa những người có khát vọng thay đổi thế giới thức dậy mỗi ngày đầy cảm hứng, và những người thuộc 80% còn lại, lặng lẽ sống trong tuyệt vọng.
Thế là tôi bắt đầu phỏng vấn những người truyền cảm hứng và tôi đọc sách rồi nghiên cứu thực địa. tổng cộng 300 cuốn sách về mục tiêu, sự nghiệp các kiểu một cách hoàn toàn tự nguyện, tất cả là vì cái lí do ích kỉ rằng tôi muốn tìm một thứ mà tôi không thể làm, để xem xem nó ra sao.
Nhưng khi tôi làm điều này, đã có nhiều người hỏi tôi "Anh am hiểu về nghề nghiệp.
Tôi ghét công việc hiện tại.
Ăn trưa không?" Tôi trả lời, "Chắc chắn rồi." Nhưng tôi luôn nhắc họ rằng lúc đó, khả năng tôi bỏ việc cũng là 80%.
Trong số những người hẹn tôi ăn trưa, 80% sau đó bỏ việc trong vòng hai tháng.
Tôi tự hào về chuyện này, và chẳng phải tôi có bùa phép hay đại loại vậy.
Tôi đơn giản chỉ hỏi họ một câu ngắn gọn.
Đó là, "Tại sao bạn làm công việc bạn đang làm?"
Thường thường câu trả lời sẽ là, "Ừm, vì người ta bảo tôi phải làm vậy."
Và tôi nhận ra trong chúng ta có những người đang leo lên một chiếc thang mà người khác bắt họ phải leo, và rồi chiếc thang đó dựa vào sai bức tường, hoặc chẳng dựa vào đâu cả.
Càng dành nhiều thời gian bên bọn họ và quan sát vấn đề tôi nghĩ, ra sao nếu như ta tạo ra một cộng đồng, một nơi mà mọi người cảm thấy họ thuộc về và cảm thấy ổn khi làm những điều khác biệt đến nơi chưa ai đến, một nơi khuyến khích, và truyền cảm hứng để người ta thay đổi?
Điều đó sau này trở thành cái tôi gọi là Live Your Legend lát nữa tôi sẽ giải thích sau.
Khi tôi phát hiện ra những điều này tôi thấy có một bộ khung gồm ba điều đơn giản mà những người sôi nổi muốn thay đổi thế giới có chung, dẫu đó là một Steve Jobs hay là một, nói sao ta, một tên mở được tiệm bánh dưới phố.
Miễn việc đó thể hiện con người họ.
Tôi muốn chia sẻ ba điều đó với các bạn, để chúng ta có thể đến hết hôm nay hoặc cả đời, nhìn đời qua lăng kính khác.
Điều đầu tiên của bộ khung làm việc đầy tâm huyết đó là hiểu và trở thành chuyên gia về chính bản thân mình. Bởi nếu bạn không biết mình đang tìm gì, bạn sẽ không bao giờ tìm ra nó.
Cái này không ai làm giúp bạn được.
Trong đại học không hề có chuyên ngành về đam mê & lí tưởng và sự nghiệp.
Tôi chẳng hiểu sao hai ngành đó không bắt buộc thôi đừng bắt tôi nói về điều đó.
Nghĩ coi, bạn bỏ nhiều thời gian cho việc lựa TV cho phòng trọ hơn cả cho việc lựa chuyên ngành và lĩnh vực học.
Nhưng quan trọng là, việc lựa chọn là phải do chúng ta, và chúng ta cần một bộ khung, một cách nào đó để vượt qua việc này.
Và bước đi đầu tiên đó là tìm những thế mạnh đặc biệt của bản thân.
Điều gì bạn thức dậy đã muốn làm dù cho có chuyện gì, dù có được trả lương hay không, điều khiến người ta cảm kích bạn?
Strength Finder 2.0, đó là một cuốn sách và cũng là một công cụ trực tuyến.
Tôi khuyên bạn nên dùng nó để hiểu rõ bản thân bạn giỏi làm gì.
Tiếp theo, bộ khung hay cấp bậc nào khi ta đưa ra quyết định?
Ta có quan tâm tới mọi người, tới gia đình, sức khỏe, hay là tới thành tích, thành công các kiểu?
Chúng ta cần hiểu những quyết định đưa ra dựa vào đâu đặng biết thâm tâm ta muốn gì, để ta không phải cống hiến tâm huyết cho thứ ta đách quan tâm.
Và tiếp theo là những trải nghiệm của chúng ta.
Ai cũng có những trải nghiệm. Ta học hỏi mỗi ngày, mỗi phút học những thứ ta thích, ta ghét, cái ta được làm tốt, cái ta thấy mình tệ.
Và nếu ta không bỏ thời gian lưu tâm đến điều đó không lồng ghép những bài học đó và áp dụng vào cuộc sống sau này, thì đúng là vô nghĩa.
Mỗi ngày, mỗi tuần, mỗi tháng của mỗi năm tôi dành chút thời gian chiêm nghiệm những điều tốt những điều chưa tốt và những điều tôi muốn lặp lại muốn áp dụng thêm cho cuộc sống.
Và hơn thế nữa, như mọi người thấy, đặc biệt trong hôm nay, ai truyền cảm hứng cho bạn, ai làm cho bạn phải nói "Ôi Chúa ơi, nhìn Jeff làm gì kìa. Tôi muốn được như anh ấy."
Bạn nói vậy làm gì? Mở nhật kí ra.
Ghi lại điều gì ở họ đã cho bạn cảm hứng.
Không cần viết về cả cuộc đời họ đâu nhưng dù điều đó là gì, cứ ghi lại đi, để sau này ta sẽ có một kho những điều mà ta có thể sử dụng cho cuộc sống và sống có khát khao hơn và tạo ra tác động mạnh mẽ hơn.
Vì khi ta bắt đầu liên hệ những điều ta đã ghi lại ta có thể định nghĩa đối với ta thành công là như thế nào, và nếu chiếc la bàn thiếu những bộ phận này thì rất khó.
Chúng ta kẹt trong một cuộc sống đã được lên kịch bản nơi mà mọi người dường như cố gắng chẳng vì một mục đích cụ thể.
Giống như trong phim Wall Street 2, nếu ai đã xem rồi, đoạn gã nhân viên tiểu tốt hỏi ông CEO của một ngân hàng ở phố Wall, "Anh muốn kiếm nhiêu? Ai cũng có con số đó, kiểu kiếm được nhiêu đó là xong bỏ hết mọi thứ."
Ông CEO đáp, "Oh, dễ mà. Kiếm thêm nữa."
Và ông ấy chỉ cười.
Đó là thực trạng buồn của đa số những ai chưa dành thời gian để hiểu điều gì quan trọng với họ, những ai cứ cố gắng vươn tới những thứ rất vô nghĩa với chúng ta, nhưng ta vẫn cố làm vì mọi người bảo ta phải làm vậy.
Nhưng một khi nắm được bộ khung này, ta có thể xác định những điều truyền cảm hứng cho ta.
Bạn biết đấy, trước đó, niềm đam mê có thể xuất hiện ngay trước mặt bạn hoặc trong việc bạn đang làm, bạn có thể không nhận ra vì bạn không có cách để nhận dang nó.
Nhưng khi làm được, bạn có thể thấy nó khớp với những ưu điểm của bạn những giá trị, khẳng định bạn là ai, nên bạn phải nắm bắt điều đó, bạn phải làm gì đó với nó, và bạn phải theo đuổi điều đó, và cố tạo ra ảnh hưởng với nó.
"Live Your Legend" và cuộc vận động chúng tôi tạo ra đã biến mất nếu tôi không xác định được bản sắc của mình, "Wow, đây là thứ tôi muốn theo đuổi và làm nên sự khác biệt."
Không biết bản thân muốn gì thì sẽ không bao giờ tìm ra nó, nhưng khi ta nắm được bộ khung, la bàn bản sắc thì ta có thể tiến tới những thứ tiếp theo à đó không phải tôi đâu nha làm điều bất khả và thách thức bản thân.
Có hai lí do khiến người ta không dấn thân.
Một là họ tự nhủ họ không làm được, hoặc mọi người bảo họ không làm được.
Rồi ta bắt đầu tin điều đó.
Hoặc là ta từ bỏ, hoặc là ta không bắt đầu luôn.
Vấn đề là, mọi thứ đều bất khả thi tới khi một ai đó dám làm.
Mọi phát minh, mọi điều mới trên đời, lúc đầu đều bị xem là điên khùng.
Roger Bannister chạy 1.6 km dưới bốn phút, điều đó là bất khả thi không ai có đủ thể lực làm điều đó cho tới khi Bannister đứng lên thực hiện.
Sau đó chuyện gì xảy ra?
Hai tháng sau, 16 người hoàn thành 1.6 km dưới bốn phút.
Những thứ ta nghĩ rằng ta không thể làm được thường chỉ là những cột mốc chờ ta chinh phục nếu ta dám thách thức bản thân.
Và tôi nghĩ điều này nên bắt đầu từ hơn hết từ thể trạng và sức khỏe mỗi người, vì ta có thể kiểm soát chúng.
Không nghĩ có đủ sức chạy một dặm, thì cho hãy bản thân thấy hai dặm cũng được, hoặc chạy marathon, hoặc giảm năm pounds gì cũng được, bạn sẽ nhận ra sự tự tin sẽ được bồi đắp và sẽ lan tỏa sang mọi khía cạnh của cuộc sống.
Tôi với mấy người bạn cũng đã dần quen với việc này.
Chúng tôi hay đi thám hiểm mà đi theo nhóm nhỏ ấy, lần gần nhất, tụi tôi tới một chỗ khá hẻo lánh.
Tôi hãi nhất là những mặt nước sâu thăm thẳm.
Không biết có ai sợ giống tôi không kể từ khi tôi xem bốn phần "Hàm Cá Mập" những sáu lần từ hồi còn bé xíu.
Kiểu nước mà cao hơn mức này, chỉ cần hơi âm u là tôi thấy rợn rợn rồi.
Tôi sợ rằng có gì đó ở dưới.
Ngay cả hồ Tahoe, đó là một hồ nước ngọt, sợ thì vẫn sợ, kì cục lắm, nhưng là sự thật.
DÙ sao thì, ba năm trước tôi nhớ có lần đi tàu kéo ra ngay ngoài vịnh San Francisco.
Hôm đó trời mưa, gió bão ghê lắm, và mọi người thì đang say sóng dữ dội, và tôi thì ngồi đó trong bộ đồ lặn, ngồi nhìn ra cửa sổ hoàn toàn hoảng loạn, nghĩ rằng mình sắp đi bơi với Hà Bá.
Chả là tôi định bơi qua cầu Cổng Vàng
Và tôi đoán là vài người trong phòng này có thể đã thử làm vậy rồi.
Lúc ấy, tôi ngồi với anh bạn Jonathan, người đã dụ tôi làm việc đó, anh ấy lại gần tôi và thấy sự hoảng loạn của tôi.
Anh bảo, "Scott, nói nghe, chuyện tệ nhất có thể là gì?"
Cậu đang mặc đồ lặn, muốn chết chìm cũng khó.
Còn mà không bơi nổi, nhảy đại vào một chiếc kayak gần đó.
Thêm nữa, cá mập mà có tới, tại sao nó chọn tấn công cậu thay vì một trong 80 người đi cùng?"
Cảm ơn, có ích ghê. Cậu ấy kiểu, "Mà nói thiệt, cứ thoải mái đi.
Chúc may mắn." Rồi cậu ấy nhảy xuống nước, bơi đi cái vèo.
OK. Hóa ra, lời động viên ấy siêu hiệu nghiệm, và tôi cảm thấy hoàn toàn bình tĩnh, chắc có lẽ tại vì Jonathan nó mới có 13 tuổi.
(khán giả cười) Và trong 80 người bạn cùng bơi với tôi hôm ấy, đến 65 người ở vào độ tuổi từ 9 đến 13 .
Thử nghĩ coi bạn sẽ nhìn đời khác đi như thế nào nếu vào năm bạn 9 tuổi, bạn nhận ra mình có thể bơi cả dặm rưỡi trong dòng nước lạnh 10°C từ Alcatraz đến San Francisco.
Còn gì có thể khiến bạn sợ?
Còn gì có thể khiến bạn đầu hàng? Còn gì mà bạn chưa dám thử?
Sau khi bơi xong, tôi bơi tới chỗ Thủy Cung, và leo lên bờ tất nhiên một nửa đám nhóc đã tới nơi từ lâu, nên chúng cổ vũ tôi một cách cực kì hào hứng.
Đầu tôi thì lạnh như kem cây, ai đã bơi qua Vịnh sẽ biết, trong khi để mặt mình tan băng, tôi có xem mấy đứa chưa bơi xong bơi tiếp.
Và tôi thấy có một đứa, nó bơi có gì đó sai sai.
Nó cứ quơ tới quào lui thế này này.
Chưa hít được miếng hơi nào thì cái đầu nó lại ụp xuống mặt nước.
Tôi để ý có mấy phụ huynh cũng đang theo dõi, tôi thề tôi với họ cùng nghĩ một điều: đây là lí do tại sao không nên để mấy đứa 9 tuổi bơi từ Alcatraz về San Francisco.
Không phải vì chúng sẽ mệt.
Đột nhiên, hai phụ huynh chạy tới chụp lấy nó, họ khoác tay nó lên vai họ, rồi kéo nó đi như này này, đó hoàn toàn là lết đi.
Và đột nhiên sau khi đi thêm vài feet họ đặt nó vào một chiếc xe lăn.
Và nó giương nắm đấm chiến thắng lên trời theo cách máu nhất tôi từng biết.
Tôi vẫn cảm nhận được sự ấm áp và năng lượng từ thằng bé khi nó đạt được thành tích ấy.
Trước đó tôi đã thấy nó đi trên chiếc xe lăn.
Nên chẳng hề nghĩ nó sẽ bơi cùng.
Ý tôi là, trong 20 năm nữa cậu bé đó sẽ còn tiến xa tới đâu?
Bao nhiêu người đã bảo rằng nó không thể làm được, có làm thì chết chắc?
Bạn chứng tỏ họ sai, chứng tỏ bản thân sai, rằng bạn có thể từ từ thúc đẩy bản thân làm điều mình tin là có thể.
Bạn không cần là VĐV marathon nhanh nhất thế giới, chỉ cần thứ bạn chưa làm được, hãy có làm cho được, nó bắt đầu từ những bước đơn giản nhất.
Và cách tốt nhất để làm điều này là bao quanh bản thân với những ai có đam mê.
Cách tốt nhất để là việc mà bạn nghĩ là bạn không thể là bao quanh bản thân với những ai đã vượt qua điều đó.
Có một câu nói của Jim Rohn thế này,
"Bạn là trung bình cộng của năm người mà bạn ở bên cạnh nhiều nhất."
Lịch sử chỉ ra chẳng có mánh khóe nào ghê gớm hơn để từ con người bạn hôm nay trở thành con người bạn muốn chỉ cần ta chọn đúng người để dành thời gian của ta cùng.
Họ thay đổi mọi thứ, điều này đã được kiểm chứng.
Năm 1898, Norman Triplett làm một nghiên cứu với một nhóm VĐV đua xe đạp, ông sẽ đo thời gian họ đua khi đi thành nhóm, và khi chạy cá nhân.
Và ông phát hiện ra những VĐV đi theo nhóm lúc nào cũng chạy nhanh hơn.
Và điều này được lặp đi lặp lại ở rất nhiều trường hợp khác những kết quả đều chứng minh một điều, những người xung quanh, hay môi trường quyết định tất cả.
Cơ mà bạn phải chủ động, vì tác động là từ hai phía.
Với 80% những ai không thích công việc của mình, đa số những người quanh bạn, không chỉ ở đây, mà ở bất kì đâu, đều cổ xúy sự tự mãn và khiến bạn không thể theo đuổi những điều bạn muốn nên chúng ta phải kiểm soát môi trường đó.
Tôi từng ở trong trường hợp như vậy, ví dụ cá nhân, vài năm trước.
Có ai từng có một sở thích hay đam mê mà bạn dồn hết tâm huyết, tất cả thời gian cho nó, và bạn cực kì muốn một sự nghiệp cùng nó, nhưng chẳng ai quan tâm và nó chẳng kiếm cho bạn xu nào?
OK, tôi bỏ ra bốn năm cố gắng gây dựng cuộc vận động "Live Your Legend" giúp mọi người làm những việc truyền cảm hứng mà họ thực sự quan tâm, và tôi đã cố hết khả năng, mà cũng chỉ có vẻn vẹn ba người quan tâm, và họ đang ngồi dưới đây: mẹ, cha và vợ tôi, Chelsea.
Cảm ơn mọi người vì tất cả.
(vỗ tay) Và tôi đã tuyệt vọng thế đấy, bốn năm phát triển thêm 0%, và khi tôi vừa định vứt hết, ngay lúc đó, tôi chuyển đến San Francisco và bắt đầu làm quen với vài người khá thú vị với cái lối sống điên điên đầy phiêu lưu, với doanh nghiệp, websites rồi blogs bảo bọc cho đam mê của họ và giúp đỡ mọi người một cách đầy ý nghĩa.
Và một anh bạn của tôi, hiện có một gia đình tám người, anh ấy nuôi cả gia đình đấy bằng một trang blog mà anh ấy viết hai tuần một lần.
Gia đình anh vừa đi du lịch châu Âu về, cả tám người luôn nhé.
Không thể tin được. Điều này là thật sao?
Và tôi được truyền một nguồn cảm hứng dồi dào khó tin từ điều này, rồi thay vì ngưng hoạt động, tôi quyết định sẽ tiếp tục
Và tôi làm tất cả để dành hết thời gian, mọi giờ có thể, cố gắng làm phiền mấy gã này, đi chơi rồi đi nhậu rồi đi tập thể dục, đủ thứ hết.
Và sau bốn năm chẳng đi tới đâu, chỉ trong sáu tháng tiếp xúc với họ, cộng đồng Live Your Legend rộng hơn gấp 10 lần.
Sau 12 tháng tiếp theo, nó rộng hơn gấp 160 lần nữa.
Và hôm nay trên 30,000 người từ 158 quốc gia khác nhau sử dụng công cụ kết nối sự nghiệp của chúng tôi hằng tháng.
Chính họ đã tạo nên một cộng đồng đầy đam mê hứng khởi những người đã giúp tôi hiện thực hóa giấc mơ "Live Your Legend" mà tôi đã ấp ủ nhiều năm trời.
Họ đã thay đổi tất cả, đó là lí do tại sao bạn biết không, có ai hỏi tôi đều nói vậy.
Well, bốn năm ròng, tôi chẳng biết một ai như vậy, thậm chí chẳng biết là họ có thật, là họ tài năng đến vậy, đến tạo nên những cuộc vận động như vậy.
Và khi tôi đến San Francisco, mọi người xung quanh đều rất tài giỏi,
chuyện đó bình thường đến mức tôi chuyển từ "Sao mình có thể làm được?" thành "Sao mình lại không làm nhỉ?"
Ngay khi bạn nghĩ được thế, công tắc mở lên trong đầu bạn, lan tỏa đến cả thế giới của bạn,
và không cần phải cố, tiêu chuẩn của bạn đi từ đây lên đây.
Bạn không cần thay đổi mục tiêu, chỉ cần thay đổi môi trường xung quanh.
Có vậy thôi, vậy nên tôi mới thích được là một phần của cộng đồng đam mê ấy, dự mọi sự kiện TED tôi có thể hay xem chúng trên iPad trên đường đi làm, đại loại thế.
Bởi vì đó là cộng đồng khiến bạn tin rằng mọi thứ đều có thể.
Vậy nên chúng tôi luôn dành rất nhiều thời gian cùng nhau.
Nói tóm lại, ba chuẩn mực mà tôi đưa ra, đều có một điểm chung quan trọng hơn cả.
Chúng đều do bạn kiểm soát, 100% luôn.
Chẳng ai có thể nói rằng bạn không được tìm hiểu bản thân.
không được thách thức chính mình hay hiểu những hạn chế của bạn và thay đổi chúng.
Hay bảo rằng bạn không được ở cùng những người đầy đam mê hay không được tránh những kẻ chỉ biết bàn ra
Một cuộc khủng hoảng kinh tế
bị công ty sa thải, hay bị tai nạn giao thông.
Ta không thể kiểm soát những thứ kiểu vậỵ.
Nhưng ba điều trên thì hoàn toàn của ta và chúng có thể thay đổi thế giới của ta nếu ta quyết định tận dụng chúng.
Quan trọng là, điều tôi nói đã bắt đầu diễn ra ở nhiều nơi.
Tôi mới đọc trong tờ Forbes, chính phủ Mỹ lần đầu tiên báo cáo trong một tháng, có nhiều người tự nghỉ việc hơn là bị sa thải.
Họ tưởng đó chỉ là ngẫu nhiên, nhưng ba tháng liên tiếp đều vậy.
Cái thời buổi khắc nghiệt làm nhiều người mệt mỏi, nên họ bảo thôi kệ mợ cái cuộc sống máy móc này đi kệ những thứ người ta bắt họ phải làm, để được làm những điều quan trọng với họ, hay truyền cảm hứng cho họ.
Quan trọng là, giờ mọi người ngủ dậy họ tin vào một điều, là không có gì là không thể, chủ yếu là ở trí tưởng tượng của bạn.
Câu nói đó bây giờ không hề sáo rỗng nữa.
Không cần biết bạn ghiền thứ gì, đam mê cái gì, sở thích là gì.
Nếu bạn thích đan lát, bạn có thể tìm ai đó đan lát siêu bá đạo, và học hỏi từ người đó, chẳng sao hết.
Đó là mục đích của buổi thảo luận này, để học hỏi từ những người như vậy, và chúng tôi đưa thông tin của họ lên "Live Your Legend" mỗi ngày, vì khi những người tầm thường làm những điều phi thường, và họ ở xung quanh ta, điều đó trở nên bình thường.
Không cần cứ phải như Gandhi hay Steve Jobs, làm những thứ ghê gớm.
Chỉ cần làm những điều quan trọng đối với bạn, và tạo nên ảnh hưởng của riêng bạn.
Nhắc tới Gandhi, ông từng là một luật sư "chán nghề", nghe đâu là vậy, rồi ông đi theo tiếng gọi của lí tưởng, điều rất có ý nghĩa với ông, điều ông không làm được.
Tôi lấy một câu nói của ông làm phương châm sống
"Lúc đầu họ lơ bạn, rồi họ cười vào mặt bạn, rồi họ phải đấu với bạn, và bạn sẽ thắng."
Mọi thứ đều bất khả thi cho đến khi có người làm được.
Bạn có thể hoặc chơi với những người luôn luôn bàn ra và bảo bạn thật ngu vì cứ cố gắng, hoặc chơi với những con người luôn truyền cảm hứng cho bạn, như những ai trong căn phòng này.
Bởi vì trách nhiệm của chúng ta là cho thế giới thấy những thứ tưởng như không tưởng có thể trở nên bình thường.
Điều đó đã bắt đầu diễn ra từ lâu rồi.
Ta truyền cảm hứng cho bản thân trước, để có thể truyền cảm hứng cho người khác thúc đẩy họ làm điều họ muốn.
Nhưng ta không thể làm vậy cho tới khi ta biết mình thực sự muốn gì.
Chúng ta phải tự thân làm việc đó phải thật chủ động, để khám phá bản thân.
Thử tưởng tượng một thế giới mà 80% dân số thích thú với công việc của họ.
Thế giới đó sẽ ra làm sao?
Tiến bộ sẽ diễn ra như thế nào? Mọi người sẽ đối xử với nhau ra sao?
Mọi thứ hẳn sẽ thay đổi.
Để kết buổi nói chuyện này, tôi muốn hỏi mọi người một câu, và tôi nghĩ chỉ cần hỏi câu này là đủ rồi,
Đó là, công việc gì bạn nghĩ mình không làm được,
Tìm hiểu về nó đi, sống với nó đi, không phải chỉ cho bạn, mà cho mọi người xung quanh nữa, vì đó là thứ khơi mào cho thế giới thay đổi,
Điều gì bạn nghĩ mình không làm được?
Cảm ơn mọi người.
(vỗ tay)
Năm ngoái, tôi tiếp tục chuyến quảng bá quyển sách đầu tiên của mình.
Trong 13 tháng, tôi đã bay tới 14 quốc gia và có hàng trăm bài nói.
Mỗi cuộc nói chuyện ở mỗi quốc gia bắt đầu với lời giới thiệu, và mỗi giới thiệu bắt đầu, than ôi, với một lời nói dối: "Taiye Selasi đến từ Ghana và Nigeria, " hoặc "Taiye Selasi đến từ Anh và Mỹ."
Bất cứ khi nào tôi nghe câu mở đầu này, dù cho đất nước nào được đề cập đến - Anh, Hoa Kỳ, Ghana, Nigeria -- Tôi nghĩ, "Nhưng đó không đúng sự thật."
Vâng, tôi đã được sinh ra ở Anh và lớn lên tại Hoa Kỳ.
Mẹ tôi, sinh ra ở Anh, và lớn lên ở Nigeria, hiện đang sống tại Ghana.
Cha tôi được sinh ra ở Gold Coast, một thuộc địa của Anh, lớn lên ở Ghana, và đã sống hơn 30 năm tại Vương quốc Ả Rập Xê-út.
Vì lý do này, người giới thiệu tôi cũng gọi tôi là "đa quốc gia".
"Nhưng Nike là đa quốc gia," Tôi nghĩ vậy, "Tôi là một con người."
Sau đó, một ngày đẹp trời, giữa chuyến du lịch, Tôi đã đi đến Louisiana, một bảo tàng ở Đan Mạch nơi tôi chia sẻ sân khấu với các nhà văn Colum McCann.
Chúng tôi đã thảo luận về vai trò của tính địa phương trong văn học, khi đột nhiên chỉ trích tôi.
Tôi không phải đa quốc gia.
Tôi không thuộc về một quốc gia nào cả.
Làm thế nào tôi có thể đến từ một quốc gia?
Làm thế nào có thể một con người đến từ một khái niệm?
Điều đó khiến tôi trăn trở cả hai thập kỉ.
Từ báo chí, sách giáo khoa, các cuộc trò chuyện, tôi đã học được cách nói chuyện của các nước như thể chúng là vĩnh cửu, số ít, những thứ đến từ tự nhiên, nhưng tôi tự hỏi: để nói rằng tôi đến từ một đất nước cho rằng đất nước là một sự tuyệt đối, một số điểm cố định tại chỗ trong một thời gian, một thứ bất biến, nhưng có phải vậy không?
Trong cuộc đời tôi, những quốc gia đã biến mất - Tiệp Khắc; xuất hiện - Timor-Leste; thất bại - Somalia.
Cha mẹ tôi đến từ các nước không tồn tại khi họ được sinh ra.
Với tôi, một đất nước - có thể được sinh ra, chết đi, mở rộng, kết giao - khó mà trở thành thứ cơ bản để hiểu một con người.
Và do đó, nó đến như là một trợ giúp lớn để khám phá các nước có chủ quyền.
Những gì chúng ta gọi là các quốc gia thực sự là sự biểu đạt khác nhau của một nhà nước có chủ quyền, một ý tưởng trở thành mốt chỉ từ 400 năm trước đây.
Khi tôi học được điều này, tôi bắt đầu học bằng thạc sĩ về Quan hệ quốc tế, tôi cảm giác có một tràng nhẹ nhõm dâng trào.
Đó là vì tôi đã nghi ngờ.
Lịch sử là có thật, các nền văn hóa đều có thật, nhưng các quốc gia đã được sinh ra.
Trong 10 năm tiếp theo , tôi đã tìm kiếm hoặc lặp lại hoặc bỏ xác định bản thân mình, thế giới, công việc của tôi, kinh nghiệm của tôi, ngoài logic của nhà nước.
Năm 2005, tôi đã viết một bài luận, "Người Phi ở Châu Âu là gì," phác thảo một bản sắc văn hóa đặc quyền trên toàn quốc.
Thật xúc động khi có nhiều người có thể gắn kết kinh nghiệm của tôi, và cách giảng dạy nhiều người khác không cùng cảm giác về bản thân.
"Làm thế nào Selasi có thể tuyên bố đến từ Ghana," một nhà phê bình hỏi, "khi cô chưa bao giờ biết đến sự sỉ nhục" của du lịch nước ngoài bằng hộ chiếu Ghana? "
Bây giờ, nếu tôi trung thực, Tôi biết những gì cô ấy nói.
Tôi đã có một người bạn tên là Layla người sinh và lớn lên ở Ghana.
Cha mẹ cô là thế hệ thứ ba Ghana gốc Lebanon.
Layla, người nói thông thạo tiếng Twi, biết Accra như lòng bàn tay cô, nhưng khi lần đầu tiên chúng tôi gặp nhau năm trước, Tôi nghĩ, "Cô ấy không phải đến từ Ghana."
Trong tâm trí tôi, cô đến từ Lebanon, mặc dù về mặt giấy tờ thì cô ấy lớn lên ở ngoại ô Accra.
Tôi, cũng như các nhà phê bình, đã tưởng tượng ra một số Ghana nơi mà tất cả người Ghana có làn da nâu hoặc không có hộ chiếu của Anh.
Tôi đã rơi vào cái bẫy hạn chế ngôn ngữ tới từ các nước hình thành - ưu tiên điều giả tưởng, một quốc gia đơn lẻ, trên thực tế: kinh nghiệm của con người.
Nói chuyện với Colum McCann ngày hôm đó, mọi việc cuối cùng đã rõ.
"Tất cả kinh nghiệm là địa phương", ông nói.
"Tất cả các đặc tính là kinh nghiệm", tôi nghĩ.
"Tôi không thuộc một quốc gia," Tôi tuyên bố trên sân khấu.
"Tôi là một người bản địa. Tôi là người đa bản địa."
Xem "Taiye Selasi đến từ Hoa Kỳ," không phải là sự thật.
Tôi không có dính dáng với Hoa Kỳ, tất cả 50 người trong số họ, không hẳn là vậy.
Mối quan hệ của tôi với Brookline, thị trấn nơi tôi lớn lên; với thành phố New York, nơi tôi bắt đầu công việc; với Lawrenceville, nơi tôi ở suốt ngày lễ Tạ Ơn.
Điều gì làm cho Mỹ thành nhà của tôi không phải là hộ chiếu hoặc giọng của tôi, nhưng những trải nghiệm đặc biệt và những nơi chúng xảy ra.
Mặc dù niềm tự hào của tôi về văn hóa Ewe, Black Stars, và tình yêu của tôi với thực phẩm Ghana, tôi chưa từng có một mối liên hệ với Cộng hòa Ghana, hiển nhiên là vậy.
Mối liên hệ của tôi là với Accra, nơi mẹ tôi đang sống, nơi tôi đi mỗi năm, với khu vườn nhỏ trong Dzorwulu nơi cha tôi và tôi nói chuyện hàng giờ.
Đây là những địa điểm mà hình thành nên trải nghiệm của tôi.
Trải nghiệm là nơi tôi đến.
Nếu chúng ta hỏi, thay vì "Bạn đến từ đâu?" hãy hỏi "Bạn là thổ địa ở đâu?"
Điều này sẽ nói với chúng ta rất nhiều về chúng ta là ai và chúng ta giống nhau như thế nào.
Nói cho tôi biết bạn đến từ Pháp, và tôi thấy những gì, một sự sáo rỗng?
Chỉ một câu chuyện mang tính nguy hiểm của Adichie, lời đồn về đất nước Pháp?
Nói cho tôi biết bạn là dân bản địa ở Fez và Paris, tốt hơn rồi đấy, Goutte d'Or, và tôi thấy một tập hợp các kinh nghiệm.
Kinh nghiệm của chúng ta là nơi chúng ta đến.
Vì vậy, bạn là thổ địa nơi nào?
Tôi đề nghị một bài kiểm tra gồm ba bước.
Tôi gọi là ba "R":nghi lễ (rituals) , các mối quan hệ (relationships), hạn chế (restrictions).
Đầu tiên, hãy nghĩ về các nghi lễ hàng ngày của bạn, chúng có thể là bất cứ điều gì: pha cà phê, lái xe đi làm, thu hoạch vụ mùa, cầu nguyện.
Những nghi lễ này thuộc loại gì?
Chúng diễn ra ở đâu?
Trong một thành phố hoặc nhiều thành phố nào đó trên thế giới mà người bán hàng biết mặt bạn?
Khi là một đứa trẻ, tôi thực hiện khá chuẩn nghi lễ ngoại ô ở Boston, với những điều chỉnh từ các nghi lễ mẹ tôi mang về từ London và Lagos.
Chúng tôi cởi giày rồi đi vào nhà, chúng tôi đã luôn luôn lịch sự với những người lớn tuổi hơn mình. chúng tôi ăn đồ nấu chín chậm, thực phẩm nhiều gia vị.
Ở vùng tuyết phủ khắp Bắc Mỹ, chúng ta có những nghi lễ khắp miền Nam.
Lần đầu tiên tôi đến Delhi hoặc phía nam của Ý, Tôi đã bị sốc bởi tôi cảm thấy như ở nhà,
Các nghi lễ khá quen thuộc.
"R" số một, những nghi lễ.
Bây giờ, nghĩ về mối quan hệ của bạn, của những người định hình ngày của bạn.
Người mà bạn nói chuyện ít nhất một lần một tuần, mặt đối mặt hay trên FaceTime?
Hãy lí trí trong đánh giá của bạn; Tôi không nói về bạn bè trên Facebook của bạn.
Tôi đang nói về những người định hình kinh nghiệm cảm xúc của bạn hàng tuần.
Mẹ tôi ở Accra, chị em sinh đôi của tôi ở Boston, người bạn tốt nhất của tôi ở New York: các mối quan hệ là nhà đối với tôi.
"R" thứ hai, các mối quan hệ.
Chúng tôi là dân bản địa nơi chúng tôi mang theo những nghi lễ và các mối quan hệ, nhưng làm thế nào chúng ta trải nghiệm địa phương chúng ta phụ thuộc một phần vào những hạn chế của chúng ta.
Bởi những hạn chế, ý tôi là, bạn có thể sống ở đâu?
Bạn có hộ chiếu nào?
Bạn có bị giới hạn bởi phân biệt chủng tộc, từ cảm giác hoàn toàn ở nhà, nơi bạn sống?
Bởi cuộc nội chiến, sự rối loại trong việc cai trị, lạm phát kinh tế, từ địa phương bạn sống tại , nơi bạn có những nghi thức riêng bạn từ khi là một đứa trẻ?
Đây là phần kém hấp dẫn nhất của "R" ít trữ tình hơn những nghi thức và các mối quan hệ, nhưng câu hỏi đưa chúng ta qua "Bạn đang ở đâu?"
đến "Tại sao anh không ở đó, và tại sao?"
Nghi lễ, các mối quan hệ, hạn chế.
Lấy một tờ giấy và viết ba từ đó trên ba cột, sau đó cố gắng điền vào các cột càng trung thực càng tốt.
Một hình ảnh rất khác về cuộc sống của bạn trong bối cảnh địa phương, bản sắc của bạn như là một tập hợp các kinh nghiệm, có thể xuất hiện.
Vì vậy, hãy thử đi.
Tôi có một người bạn tên là Olu.
Cha mẹ anh, sinh ra ở Nigeria, đến Đức nhờ học bổng.
Olu được sinh ra tại Nuremberg và sống ở đó cho đến khi 10 tuổi.
Khi gia đình chuyển đến Lagos, anh học tại London, sau đó đến Berlin.
Ông thích đi Nigeria - thời tiết, thức ăn, bạn bè - nhưng ghét sự tham nhũng chính trị ở đó.
Olu đến từ đâu?
Tôi có một người bạn khác tên là Udo.
Anh ấy cũng 35 tuổi.
Udo sinh tại Córdoba, ở phía tây bắc Argentina, nơi ông bà của anh di cư từ Đức, mà bây giờ là Ba Lan, sau chiến tranh.
Udo học ở Buenos Aires, và chín năm trước đây đã đến Berlin.
Anh thích đi Argentina - thời tiết, thức ăn, bạn bè - nhưng ghét sự tham nhũng kinh tế ở đó.
Udo đến từ đâu?
Với mái tóc vàng và đôi mắt xanh của mình, Udo có thể đi sang Đức, nhưng giữ một hộ chiếu Argentina, vì vậy cần có thị thực để sống ở Berlin.
Việc Udo đến từ Argentina có nhiều thứ liên quan đến lịch sử.
Việc anh là một thổ địa cả Buenos Aires và Berlin, có liên quan đến cuộc sống.
Olu, người trông như là người Nigeria, cần một visa đến thăm Nigeria.
Ông nói tiếng Yoruba với một giọng Anh, và tiếng Anh với giọng Đức.
Tuyên bố rằng anh ấy "không thực sự là người Nigeria," mặc dù phủ nhận kinh nghiệm của mình ở Lagos, các nghi lễ ông thực hành ngày càng tăng lên, mối quan hệ của mình với gia đình và bạn bè.
Trong khi đó, mặc dù Lagos chắc chắn là một trong những ngôi nhà của mình, Olu luôn cảm thấy bị giới hạn ở đó, không phải vì sự thật ông ấy là gay.
Cả ông và Udo bị hạn chế bởi các điều kiện chính trị đối với các quốc gia của cha mẹ họ, từ việc sinh sống ở nơi có nhiều nghi thức đầy ý nghĩa và những mối quan hệ của họ đã diễn ra.
Để nói Olu đến từ Nigeria và Udo đến từ Argentina tách rời với những trải nghiệm thông thường của họ.
Nghi thức, mối quan hệ của họ, và những hạn chế của họ đều giống nhau.
Tất nhiên, khi chúng tôi hỏi, "Bạn từ đâu tới?"
chúng tôi đang sử dụng một loại tốc ký.
Nói "Nigeria" thì nhanh hơn là "Lagos và Berlin," và cùng với Google Maps, chúng tôi luôn luôn có thể soi vào gần hơn, từ nước này sang thành phố đến khu phố.
Nhưng đó không phải là điểm chính.
Sự khác biệt giữa "Bạn từ đâu tới?"
và "Bạn là thổ địa ở đâu?"
không phải là đặc trưng của câu trả lời; mà là mục đích của câu hỏi.
Thay thế ngôn ngữ mang tính quốc gia với ngôn ngữ mang tính địa phương yêu cầu chúng ta thay đổi tập trung của chúng tôi đến nơi mà cuộc sống thực sự diễn ra.
Thậm chí biểu hiện vinh quang nhất của quốc gia, World Cup, cho chúng ta đội tuyển quốc gia bao gồm chủ yếu là các cầu thủ đa bản địa.
Là một đơn vị đo lường đối với kinh nghiệm của con người, đất nước không làm được việc.
Đó là lý do tại sao Olu nói, "Tôi là người Đức, nhưng cha mẹ tôi đến từ Nigeria. "
Các "nhưng" trong câu đó phản ánh sự thiếu linh hoạt của các đơn vị, một thực thể cố định và hư cấu phải va chạm vào nhau
Tôi là một thổ địa của Lagos và Berlin," cho thấy kinh nghiệm chồng chéo, những lớp kết hợp với nhau, mà không thể bị từ chối hoặc xóa bỏ.
Bạn có thể lấy đi hộ chiếu của tôi, nhưng bạn không thể lấy đi kinh nghiệm của tôi.
Mà tôi mang theo trong mình.
Tôi từ đâu đến, bất cứ nơi nào tôi đi.
Cần phải rõ ràng, tôi không gợi ý rằng chúng ta làm đi với các nước.
Có nhiều điều để nói về lịch sử dân tộc, nhiều hơn cho các nước có chủ quyền.
Văn hóa tồn tại trong cộng đồng, và cộng đồng tồn tại trong bối cảnh.
Địa lý, truyền thống, bộ nhớ tập thể: những điều này là quan trọng.
Điều tôi đang thắc mắc chính là tính ưu việt.
Tất cả những lời giới thiệu bắt đầu bằng là về đất nước, như thể biết đất nước tôi đến từ từ sẽ nói với khán giả của tôi, tôi là ai.
Những gì chúng tôi đang thực sự tìm kiếm, mặc dù, khi chúng tôi hỏi họ đến từ đâu?
Và những gì chúng ta thực sự nhìn thấy khi chúng ta nghe một câu trả lời?
Dưới đây là một khả năng: về cơ bản, các quốc gia đại diện cho quyền lực.
"Bạn từ đâu tới?" Mexico. Ba Lan. Bangladesh.
Ít quyền lực hơn. Mỹ. Nước Đức. Nhật Bản. Nhiều quyền lực hơn.
Trung Quốc. Nga.
Mơ hồ. (Cười) Có thể là không nhận ra rằng, chúng ta đang chơi một trò chơi quyền lực, đặc biệt là trong bối cảnh của các quốc gia đa dân tộc.
Như bất kỳ người nhập cư gần đây biết được, câu hỏi "Bạn từ đâu?" hay "Bạn thực sự đến từ đâu?"
thường là ẩn dụ cho "Tại sao cậu lại ở đây?"
Sau đó, chúng tôi có các học giả Bằng văn bản của William Deresiewicz các trường đại học ưu tú của Mỹ.
"Các sinh viên nghĩ rằng môi trường của họ rất đa dạng nếu ai đến từ Missouri và một từ Pakistan - không bao giờ nhớ rằng tất cả các bậc phụ huynh là bác sĩ hoặc ngân hàng. "
Tôi với anh ta.
Để gọi một học sinh người Mỹ, bạn khác người Pakistan, sau đó hân hoan tuyên bố sự sự đa dạng sinh viên bỏ qua thực tế rằng những sinh viên là người địa phương trong những môi trường giống nhau.
Điều này cũng đúng ở đầu bên kia của nền kinh tế.
Một người làm vườn Mexico ở Los Angeles và một người quản gia Nepal ở Delhi có nhiều điểm chung nằm ở nghi thức và hạn chế hơn là quốc tịch.
Có lẽ vấn đề lớn nhất của tôi với đến từ các nước là huyền thoại của việc trở lại với họ.
Tôi thường được hỏi nếu tôi có kế hoạch để "trở về" Ghana.
Tôi đi đến Accra mỗi năm, nhưng tôi không thể "về" Ghana.
Không phải vì tôi đã không được sinh ra ở đó.
Cha tôi không thể quay lại,
quốc gia mà ông đã được sinh ra, quốc gia đó không còn tồn tại.
Chúng tôi không bao giờ có thể quay trở lại một nơi và tìm thấy nó chính xác nơi chúng tôi rời đi.
Một cái gì đó, một nơi nào đó sẽ luôn luôn thay đổi, hơn tất cả, bản thân chúng ta.
Con người
Cuối cùng, những gì chúng ta đang nói về là kinh nghiệm của con người, chuyện hiển nhiên và vinh dự pha thêm chút hỗn loạn.
Theo cách viết sáng tạo, địa phương chứng tỏ bản chất con người.
Chúng ta càng biết nhiều về nơi một câu chuyện xảy ra, càng đầy màu sắc địa phương hơn và kết cấu nhân bản hơn, các nhân vật bắt đầu cảm thấy, liên quan hơn, không kém.
Nguồn gốc huyền thoại về bản sắc dân tộc và từ vựng làm chúng ta bối rối vào việc đặt mình vào loại trừ lẫn nhau.
Trong thực tế, tất cả chúng ta là đa - đa địa phương, nhiều lớp.
Để bắt đầu cuộc trò chuyện của chúng tôi với một sự thừa nhận về sự phức tạp đưa chúng ta gần nhau hơn, tôi nghĩ rằng, không đẩy nhau.
Vì vậy, lần tiếp theo mà tôi được giới thiệu, Tôi muốn nghe sự thật: "Taiye Selasi là một con người, như tất cả mọi người ở đây.
Cô không phải là một công dân của thế giới, nhưng một công dân của nhiều thế giới.
Cô là một thổ địa của New York, Rome và Accra. "
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi có một đặc quyền to lớn đó là đi đến những vùng đất tuyệt vời ghi lại hình ảnh các cảnh quan xa xôi và các nền văn hoá ít được biết đến trên khắp thế giới.
Tôi yêu công việc này.
Nhiều người nghĩ đây là giác ngộ, là những bình minh và cầu vồng, song thực tế thì nó giống với cảnh này hơn.
(tiếng cười) Đây là văn phòng của tôi.
chúng tôi không thể chi trả cho nơi sang trọng để nghỉ qua đêm nên chúng tôi thường ngủ ngoài trời.
Chỉ cần không bị ướt, đó là một điểm cộng.
Không đủ chi phí cho nhà hàng sang trọng
Nên chúng tôi ăn bất cứ thứ gì có sẵn ở địa phương đó.
và nếu bạn ở Ecuadorian Paramo, bạn sẽ ăn một loài gặm nhấm có tên là cuy.
(tiếng cười) Nhưng có lẽ thứ làm cho trải nghiệm của chúng tôi hơi khác biệt và độc đáo hơn 1 người bình thường là chúng tôi luôn có một mối quan tâm trong đầu Ngay cả trong những lúc tăm tối nhất và tuyệt vọng nhất, chúng tôi nghĩ rằng " Này, có lẽ một bức ảnh có thể chụp ở đây, có lẽ có một câu chuyện để kể."
Tại sao việc kể chuyện lại quan trọng như vậy?
Vì nó giúp chúng ta liên kết với các di sản văn hóa và di sản tự nhiên của chúng ta.
Và ở vùng đông nam, việc chia cắt giữa cộng đồng và khu vực thiên nhiên nơi mà đã cho phép chúng ta sinh sống, thật đáng lo ngại.
Chúng ta là những sinh vật thị giác, nên chúng tôi dùng những gì nhìn thấy để dạy mọi người về thứ đã biết
Ngày nay, hầu hết mọi người không muốn đi xuống đầm lầy.
Vậy làm sao chúng ta trông chờ họ sẽ đi tiên phong trong việc bảo vệ?
Chúng ta không thể.
Vì vậy công việc của tôi là dùng ảnh chụp như một công cụ giao tiếp, để giúp thu hẹp khoảng cách giữa khoa học và nghệ thuật để giúp mọi nguời bàn luận, giúp họ suy nghĩ, và hi vọng rằng cuối cùng sẽ làm cho họ quan tâm.
Tôi bắt đầu làm công việc này 15 năm truớc ngay tại đây Gainesville, ngay tại sân sau của tôi.
Và tôi đã yêu thám hiểm và sự khám phá, đi khám phá tất cả những nơi đặc biệt những nơi chỉ cách cửa nhà tôi vài phút
Có rất nhiều nơi đẹp đẽ để khám phá.
Tuy rằng sau những năm đã trôi qua, tôi vẫn nhìn thế giới thông qua đôi mắt trẻ thơ và tôi cố gắng lồng ghép sự kinh ngạc và sự tò mò vào bức ảnh của mình càng nhiều càng tốt.
Và chúng tôi khá may mắn vì ở phía nam, chúng tôi vẫn được ban cho những túi vải trống để có thể lắp đầy vào đó những cuộc thám hiểm và những trải nghiệm đáng kinh ngạc nhất.
Vấn đề ở đây chỉ là trí tuởng tượng của chúng ta có thể bay bao xa
Rất nhiều người nhìn vào bức ảnh này và nói rằng, "ồ, cái cây này thật đẹp."
Nhưng tôi không chỉ thấy 1 cái cây Tôi nhìn ảnh này và tôi thấy một cơ hội
Tôi thấy cả một cuối tuần.
đó là vì khi tôi còn nhỏ, đây là những cảnh mà làm tôi muốn rời khỏi ghế sofa, thách thức tôi khám phá, tìm đến những khu rừng và hụp đầu xuống nước để xem có gì phía dưới.
Các bạn, tôi đã chụp ảnh trên khắp thế giới và tôi hứa rằng, những gì phía Nam có, thứ ta có ở bang Sunshine, đẹp hơn tất cả cảnh mà tôi từng thấy.
Nhưng ngành du lịch đang bận rộn quảng cáo những gì không đáng để nói.
trước khi trẻ con lên 12 tuổi, chúng đã tới công viên Disney nhiều hơn số lần chúng đi canoe hoặc đi cắm trại dưới bầu trời đầy sao.
Tôi không hề ghét Disney hoặc Mickey; tôi cũng từng tới đó.
Nhưng thứ họ mất đi là những mối liên hệ quan trọng thứ đã tạo ra niềm kiêu hãnh và sự sở hữu cho nơi mà họ gọi là nhà.
Và đây là những cảnh quan tạo nên di sản tự nhiên của chúng ta và tạo nên mạch nước ngầm mà chúng ta uống, nhưng lại bị coi như đáng sợ, nguy hiểm và bị ma ám.
Khi tổ tiên của chúng ta tới đây lần đầu tiên, họ cảnh báo: "tránh xa những khu vực này,chúng bị ma ám
ở đấy đầy những linh hồn xấu xa và hồn ma."
Tôi không biết từ đâu mà họ có ý tuởng này.
Nhưng nó thật sự làm mất đi mối liên kết một ý nghĩ rất tiêu cực đã làm cho cộng đồng mất đi hứng thú, chọn cách im lặng, và cuối cùng,môi truờng của chúng ta bị đe dọa
Chúng ta là một tiểu bang được bao bọc, giới hạn bởi nứoc nhưng hàng thế kỷ, đầm lầy và khu vực ngập nuớc bị xem như những trở ngại cần vựot qua.
Và do đó chúng ta coi chúng như hệ sinh thái ít quan trọng hơn, vì chúng có ít giá trị kinh tế và tất nhiên, chúng được biết đến là nơi ở của kì đà và rắn, những loài mà tôi thừa nhận rằng không phải là thứ để có thể âu yếm
(tiếng cười) Nên một ý nghĩ đựoc hình thành, rằng đầm lầy chỉ tốt khi là một đầm lầy khô.
Và thật ra, làm khô 1 đầm lầy cho sự phát triển của nông nghiệp đuợc xem như là chủ đề bàn luận chính gần đây.
Nhưng giờ ta đang lùi về sau vì càng tìm hiểu nhiều về vùng đất ẩm ướt này, ta càng khám phá ra nhiều bí mật về mối liên hệ giữa các loài và quan hệ giữa môi truờng sống, nuớc đầu nguồn và bầu trời.
ví dụ như con chim này đây là loài prothonotary warbler.
tôi yêu nó vì đây là loài chim đầm lầy hoàn toàn là con chim đầm lầy
chúng làm tổ, giao phối và sinh sản ở những đầm lầy cổ xưa trong những khu rừng ngập nước.
và sau mùa xuân, sau khi nuôi lớn đàn con, chúng bay hàng ngàn dặm qua vịnh Mêhicô, vào miền trung và miền nam châu mỹ.
Sau mùa đông, mùa xuân trở lại và chúng quay về
chúng bay hàng ngàn dặm qua vịnh Mêhicô
Và chúng bay về đâu? Chúng sẽ hạ cánh ở đâu?
Ngay ở chính cây này.
Thật điên rồ.
Đây chỉ là một con chim vào cỡ một quả bóng tennis... ý tôi là thật điên rồ!
Tôi đã dùng GPS để đến đây hôm nay, và đây là quê huơng của tôi.
(tràng cười) Thật điên rồ!
Do đó sau đó những gì xảy ra sau khi con chim này bay qua vịnh Mêhicô tới trung tâm châu mỹ vào mùa đông và sau đó mùa xuân đến và nó quay về , và nó quay về đây: một sân golf đầy cỏ?
Đây là một lời kể mà đã hé mở quá nhiều vào giai đoạn này.
Và đây là một giai đoạn tự nhiên đã xảy ra hàng ngàn năm và ta chỉ mới biết về nó.
Từ đó, bạn có thể tưởng tượng được biết bao thứ ta sẽ học được từ những vùng đất này nếu chúng ta bảo tồn chúng truớc.
Hiện giờ tuy có bao nhiêu đời sống sinh vật phong phú bao trùm bởi đầm lầy chúng vẫn còn có danh tiếng xấu
nhiều người cảm thấy không thoải mái với ý nghĩ bước đi trong dòng nước đen của Florida.
Tôi có thể hiểu điều này.
nhưng những gì tôi yêu về quá trình lớn lên ở bang Sunshine là nhiều nguời trong số chúng ta chúng ta sống với nỗi sợ tiềm tàng nhưng rất cụ thể này, rằng khi chúng ta đưa ngón chân xuống nước, sẽ xuất hiện thứ gì đó cổ xưa và thích nghi hơn chúng ta nhiều.
Việc biết bạn không phải giống loài mạnh nhất là một nỗi khó chịu phổ biến,
Trong thời đại thông tin, đô thị và số hóa này, có bao nhiêu cơ hội để bạn thật sự cảm thấy dễ bị tổn thương? hoặc suy nghĩ rằng thế giới có lẽ không phải chỉ dành cho chúng ta?
Vậy nên vào thập niên trước, tôi bắt đầu tìm kiếm những nơi mà bê tông nhuờng cho rừng cây và cây thông chuyển thành cây trắc bá, và tôi cho rằng tất cả những loài muỗi và bò sát, tất cả những sự khó chịu này là sự khẳng định rằng tôi sẽ kiếm được sự hoang dã thật sự và tôi hoàn toàn thu nhận chúng.
Là một nhiếp ảnh gia bảo tồn ám ảnh về luồng nước đen, sau cùng, tôi chỉ thích hợp với đầm lầy nổi tiếng nhất: Đầm lầy Everglades.
Hình thành lên ở đây phía bắc Florida, nó luôn có những cái tên quyến rũ, những nơi như Loxahatchee và Fakahatchee, Corkscrew, Big Cypress,
tôi bắt đầu thực hiện một dự án năm năm để có thể giới thiệu lại Everglades trong một cảm giác mới mẻ và truyền cảm hứng.
Nhưng tôi biết đây là một thách thức, vì ta có 1 khu vực có kích cỡ một phần ba bang Florida, rất lớn.
và khi nói đến Everglades, mọi nguời đều nghĩ,"ồ, là công viên quốc gia."
Nhưng Everglades không chỉ là một công viên, nó là một đầu nguồn, bắt đầu ở dãy các hồ Kissimmee ở phía bắc, và sau đó những cơn mưa mùa hè rơi xuống hồ Okeechobee, và hồ Okeechobee sẽ đầy nước và nó sẽ tràn lên bờ và tràn về phía nam, chảy chậm theo địa hình, và chảy vào dòng sông đầy cỏ, đồng cỏ Sawgrass, trước khi gặp phải rừng cây trắc bá đến khi đi xa hơn nữa về phía nam vào đầm lầy rừng ngập mặn, và sau đó cuối cùng - cuối cùng - đến vịnh Florida, viên ngọc lục bảo Everglades, cửa sông lớn, cửa sông diện tích rộng 850 dặm
vì dĩ nhiên, công viên quốc gia là điểm dừng phía nam của hệ thống này nhưng thứ làm cho nó độc đáo là các nguồn đầu vào này, nguồn nước ngọt bắt đầu ở 100 dặm phía bắc.
Nên không có những giới hạn chính trị hay vô hình nào bảo vệ công viên khỏi nguồn nước ô nhiễm hoặc sự thiếu hụt nước.
và không may, đây chính là những gì ta đã làm.
từ hơn 60 năm qua, chúng ta đã rút, xây đập, vét bùn Everglades dẫn đến hiện giờ chỉ có một phần ba của nguồn nước chảy đến vịnh.
Nên không may câu chuyện này không phải chỉ về ánh mặt trời và cầu vồng.
Cho dù thế nào, bản thân câu chuyện về Everglades gắn liền với mối quan hệ giữa nhân loại và thế giới tự nhiên.
Nhưng tôi sẽ cho bạn thấy bức ảnh đẹp đẽ này vì nó sẽ dẫn dắt bạn
và khi thu hút được sự chú ý của bạn tôi có thể kể câu chuyện thực sự
Đó chính là chúng ta đang lấy đi, đang buôn bán nó, với một tốc độ đáng báo động.
Và những gì chúng ta mất đi chỉ là một phần của tất cả những gì đang thảo luận.
Vì Everglades không chỉ là nguồn nuớc uống cho 7 triệu người Florida; ngày nay nó còn cung cấp nước quanh năm cho những cánh đồng trồng cà chua và cam cho hơn 300 triệu ngừoi châu Mĩ.
Và chính là nguồn nước mùa hè này đã tạo nên dòng sông đầy cỏ 6000 năm trước.
mỉa mai thay, ngày nay, nó còn là nguồn nước bất tận cho hơn nửa triệu hécta cách đồng mía.
đây cũng là những cách đồng mà chịu trách nhiệm cho việc xả quá nhiều phân bón hóa học vào nguồn nước, vĩnh viễn thay đổi cả hệ thống.
Nhưng để bạn không chỉ hiểu sự vận hành của hệ thống, mà còn để tạo mối liên hệ cá nhân với nó, tôi quyết định chia câu chuyện thành nhiều đoạn kể khác nhau.
và tôi muốn câu chuyện khởi đầu ở hồ Okeechobee, trái tim đang đập của cả hệ thống Everglade.
Và để làm được điều này, tôi đã chọn một đại sứ, một loài tiêu biểu.
đây là loài diều ốc Everglade,
đây là loài chim lớn và chúng từng làm hàng ngàn hàng ngàn tổ ở phía bắc Everglades.
Và sau đó số lượng đã giảm xuống khoảng 400 cặp chim làm tổ hôm nay
Tại sao lại thế?
vì chúng chỉ ăn 1 nguồn thức ăn, loài ốc bươu vàng kích cỡ khoảng một quả bóng bàn, một loài ốc sên dưới nước.
Vì khi chúng tôi bắt đầu xây đập ở Everglades, khi ta bắt đầu xây đập ở hồ Okeechobee và rút cạn vùng đất ướt, môi trường sống của ốc sên bị mất đi
và vì vậy, số lượng các loài chim đó giảm xuống.,
nên tôi muốn một bức ảnh không chỉ nói lên mối quan hệ giữa vùng đất ngập nước, ốc sên và chim, mà tôi còn muốn một bức ảnh nói lên mối quan hệ này khó tin thế nào, và sự dựa dẫm vào nhau của chúng quan trọng thế nào vùng đất ngập nước và loài chim này Và để làm điều này, tôi đã nghĩ về ý tưởng này
tôi bắt đầu phác họa ra những kế hoạch này để chụp ảnh, tôi gửi nó đến nhà sinh vật học hoang dã ở Okeechobee đây là loài chim đang trên bờ vực tuyệt chủng đòi hỏi có sự cho phép đặc biệt
Nên tôi đã xây nền đất dưới nước để giữ cho ốc sên ngay dưới nước.
Và tôi đã dành hàng tháng để lên kế hoạch cho ý tưởng điên rồ này.
Và tôi đã đặt nền đất này ở hồ Okeechobee và tôi đã dành hơn một tuần trong nước, vẫy vùng trong nước ngập thắt lưng, trong 9 tiếng từ sáng đến tối, để được bức ảnh mà tôi nghĩ có thể truyền tải điêu này
và đây là ngày mà nó cuối cùng cũng thành công: [video: (Mac Stone nói) sau khi dựng nền đất này, tôi quan sát và thấy con ó bay qua cây hương bồ
Và thấy nó nhìn quét qua và tìm kiếm
nó đi ngay qua cái bẫy và tôi thấy rằng nó thấy được cái bẫy.
Và nó đi thẳng đến cái bẫy.
và trong giây phút đó, tất cả những tháng lên kế hoạch, đợi chờ tất cả những vết bỏng, những vết muỗi đốt - đột nhiên, tất cả đều xứng đáng.
(Mac Stone trong phim) ồ trời ạ, không thể tin được bạn có thể tin rằng tôi đã hứng khởi thế nào khi nó xảy ra,
Nhưng ý tưởng là, ai đó chưa từng thấy loài chim này và không có lí do nào để quan tâm về nó, những bức ảnh này, những quan điểm này, sẽ giúp soi rọi ánh sáng vào chỉ một loài mà đã làm cho vùng thượng nguồn kì diệu, có giá trị và quan trọng như thế nào
Hiện giờ, tôi biết rằng tôi không thể đến đây Gainesville và nói với bạn về những loài động vật ở Everglades mà không đề cập đến cá sấu
tôi yêu cá sấu, tôi lớn lên với tình yêu này
ba mẹ tôi luôn nói tôi có mối quan hệ không lành mạnh với loài cá sâu
Nhưng điều mà tôi thích về chúng là chúng giống như loài cá mập nước ngọt.
người ta sợ chúng, ghét chúng, và chúng hoàn toàn bị hiểu lầm
vì chúng là loài đặc biệt, chúng không chỉ là động vật ăn thịt mũi dài.
Ở Everglades, chúng thật sự là những kiến trúc sư của Everglades, vì khi giọt nước rơi xuống vào mùa đông trong suốt mùa khô, chúng bắt đầu di dời những lỗ cá sấu.
và chúng làm thế vì khi dòng nước rơi xuống, chúng sẽ có thể giữ ướt và chúng sẽ có thể đi kiếm ăn.
Và giờ đây việc đó không chỉ ảnh hưởng đến chúng, mà các động vật khác cũng phụ thuộc vào mối quan hệ này nên chúng trở thành loài động vật quan trọng nhất
Nên làm thế nào bạn khiến cho loài động vật ăn thịt mũi dài, loài bò sát cổ xưa thoạt nhìn tưởng như thống trị cả hệ thống nhưng cùng lúc đó, có cảm giác dễ tổn thương?
Bạn vẫy vùng dưới một cái hố có khoảng 120 con, sau đó bạn hi vọng rằng bạn đã có một quyết định đúng.
(tiếng cười) tôi vẫn có đầy đủ những ngón tay, vẫn tốt cả.
Nhưng tôi hiểu, tôi biết rằng tôi sẽ không tập hợp các bạn, tôi sẽ không tập hợp một quân đội "bảo vệ Everglades vì loài cá sấu"
nó sẽ không xảy ra vì chúng quá đặc biệt, giờ ta quan sát chúng chúng là một trong những câu chuyện về sự bảo tồn thành công của nước Mỹ.
Nhưng có một loài ở Everglades mà bất kể bạn là ai, bạn không thể làm gì ngoài yêu chúng, đólà chim thìa hồng
chúng rất thú vị, nhưng đã trải qua 1 thời gian khó khăn ở Everglades, chúng bắt đầu với hàng ngàn cặp chim làm tổ ở vịnh Florida, vào thời điểm chuyển sang thế kỉ 20 chúng giảm xuống còn 2 - chỉ 2 cặp chim làm tổ.
và tại sao?
đó là vì phụ nữ nghĩ rằng họ đẹp hơn khi đội mũ sau đó họ thật sự bay trên trời
sau đó chúng ta cấm buôn bán lông chim, và số lượng của chúng bắt đầu tăng vọt
Và khi số lượng của chúng bắt đầu tăng lại các nhà khoa học bắt đầu chú ý bắt đầu nghiên cứu về loài chim này
Và họ phát hiện ra rằng hành vi của loài chim này vốn dĩ gắn liền với chu kỳ rút nước hằng năm ở Everglades, thứ đã trở thành đặc trưng của vùng đầu nguồn Everglades.
thứ mà họ tìm ra là các loài chim này bắt đầu làm tổ vào mùa đông khi dòng nước chảy xuốg vì là động vật xúc giác,chúng chạm vào bất kể những gì chúng ăn.
và do đó chúng đợi chờ những hồ nước tràn đầy cá để có thể cho những con non ăn uống đầy đủ.
Nên loài chim này trở thành biểu tượng của Everglades 1 loài chim biểu thị sức sống của cả một hệ thống
Và chỉ khi số lượng của chúng tăng vào giữa thế kỉ 20 - tăng vọt đến 900, 1000, 1100, 1200 và chỉ khi điều đó xảy ra,ta mới bắt đầu rút nước phần phía nam Everglades
chúng ta dừng hết 2 phần 3 nguồn nước chảy về phía nam,
Và đã có một hệ quả nghiêm trọng.
Và không may là giờ đây, chỉ khi con số lên đến đỉnh điểm, câu chuyện thật sự về cò thìa hồng, bức ảnh thật sự về ngoại hình của chúng giống như vậy hơn
Và hiện giờ số lượng lại giảm xuống 70 cặp chim làm tổ ở vịnh Florida vì chúng ta đã làm cả hệ thống gián đoạn rất nhiều
Nên tất cả những tổ chức khác nhau này đang kêu la, họ hét lên, "Everglades thật mỏng manh!
thật mỏng manh!" Không phải.
nó khôi phục rất nhanh.
Vì tuy rằng tất cả những gì ta đã lấy, những gì đã làm và rút cạn ta đã xây đập và vét bùn các mảnh vỡ của nó vẫn đag ở đây chờ đợi đc hàn gắn lại như cũ
và đây là những gì tôi yêu về nam Florida 1 nơi mà bạn thấy được sức mạnh không ngăn cản được của nhân loại gặp phải sự bất di bất dời của thiên nhiên nhiệt đới.
Và đây là giới hạn mới mà chúng ta gặp phải với một sự nhận định mới
Giá trị của sự hoang dã là gì?
Giá trị của sự đa dạng sinh vật, hay nguồn nước của chúng ta là gì?
và may mắn thay, sau hàng thập kỉ thảo luận, ta cuối cùg đã bắt đầu hành động về các vấn đề này
ta đã thực hiện 1 cách chậm rãi các dự án để đưa nguồn nước ngọt về vịnh
Nhưng nó phụ thuộc vào chúng ta những công dân, những người quản lí, để khiến các nhân viên chính phủ thực hiện lời hứa.
chúng ta có thể làm gì đây?
rất dễ dàng
chỉ cần đi ra ngoài, ra ngoài đây.
đưa bạn bè của bạn những đứa con của bạn gia đình của bạn.
thuê một người dạy câu cá.
cho chính phủ bang biết bảo vệ thế giới hoang dã không chỉ đem đến ý nghĩa sinh học, mà còn có ý nghĩa kinh tế.
nó mang đến niềm vui, chỉ cần thực hiện - đặt chân bạn xuống nước
tôi hứa rằng đầm lầy này sẽ thay đổi bạn.
những năm qua, chúng ta đã quá rộng lượng với những cảnh quan khác của đất nước này. bao trùm chúng với niềm tự hào của nước Mỹ. những nơi mà ta nghĩ rằng sẽ nói lên chúng ta: Grand Canyon, Yosemite, Yellowstone.
chúng ta dùng những công viên này và khu vực thiên nhiên này như những ngọn hải đăng và la bàn mang tính văn hóa,
và buồn thay, Everglades thường xuyên bị bỏ rơi trong cuộc đối thoại.
Nhưng tôi tin mỗi phần của nó đều mang tính tiêu biểu và tượng trưng về quốc gia của chúng ta như bất kì nơi hoang dã nào khác.
Chỉ là nó là một dạng hoang dã khác.
Nhưng tôi được khích lệ. vì ta có lẽ cuối cùng đã nhận ra vì những gì từng được coi là vùng đất hoang đầm lầy, hiện nay là một di sản thế giới.
nó là 1 vùng đất mang tầm quan trọng quốc tế
và chúng ta đã đi một quãng đuờng dài 60 năm
và là dự án khôi phục vùng đất ướt lớn nhất và tham vọng nhất thế giới tâm điểm quốc tế là ở chúng ta bang Sunshine
vì nếu chúng ta có thể chữa lành hệ thống này nó sẽ trở thành một biểu tượng cho sự khôi phục vùng ngập nước trên toàn thế giới
nhưng nó tùy thuộc vào việc ta quyết định di sản nào
họ nói rằng Everglades là bài kiểm tra lớn nhất của chúng ta
nếu chúng ta vượt qua nó, chúng ta sẽ giữ được hành tinh này
tôi yêu câu trích dẫn này vì nó là một thử thách, là 1 động lực
ta có thể làm đc không? ta sẽ làm không?
ta phải làm được, nhất định làm đc Tuy nhiên Everglades ko chỉ là một bài kiểm tra.
nó còn là một món quà
và cuối cùng, trách nhiệm của chúng ta. cám ơn.
(tiếng vỗ tay)
.
Năm ngoái, người người đều theo dõi một chương trình, ở đây tôi không nói đến "Trò chơi vương quyền" mà là một đoạn phim đời thực đáng sợ nhưng nó lại quá hấp dẫn khiến ta khó lòng dừng lại.
Đó là một chương trình do những tên sát nhân quay lại và lan truyển khắp nơi nhờ internet.
Tên tuổi chúng trở nên quen thuộc: James Foley, Steven Sotloff, David Haines, Alan Henning, Peter Kassig, Haruna Yukawa, Kenji Goto Jogo.
Hành động chặt đầu của những kẻ hồi giáo thật man rợ, nhưng nếu ta cho rằng chuyện này xảy ra ở thế giới cổ đại, cái thời xa xưa tăm tối nào đó thì chúng ta đã lầm.
Những cảnh này mang tính hiện đại độc nhất, vì những tên sát nhân này biết rõ hàng triệu người sẽ bật video theo dõi.
Các tựa báo nói chúng thật thú tính và man rợ, bởi hình ảnh một kẻ áp bức một người khác, giết anh ta bằng một con dao kề trên cổ, khiến ta liên tưởng đến hành động của các bộ tộc nguyên thủy cổ đại ngày xưa, một cực đối lập với lối sống văn minh của chúng ta.
Con người hiện đại chúng ta không làm những việc như vậy.
Nhưng thật đáng mỉa mai.
Chúng ta nghĩ việc ai đó bị chặt đầu chẳng liên quan gì đến ta, kể cả khi tự ta nhấp chuột vào xem.
Nhưng chúng ta có liên quan đấy.
Hành động chặt đầu của những kẻ Hồi Giáo không diễn ra ở thời cổ đại hay nơi nào đó xa xôi
mà là trên toàn cầu, là sự kiện của thế kỉ 21, sự kiện đó diễn ra ngay tại phòng khách, tại bàn làm việc của ta, ngay trên màn hình máy tính của ta.
Chúng hoàn toàn dựa vào sức mạnh của công nghệ để kết nối với ta.
Và dù chúng ta thích hay không, mỗi người xem chính là một phần của màn trình diễn.
Và có rất nhiều người xem.
Chúng tôi không biết con số chính xác.
Rõ ràng là rất khó để tính được.
Nhưng một cuộc thăm dò ý kiến tại Anh vào tháng 8/2014 ước đoán có khoảng 1.2 triệu người đã xem cảnh chém đầu của James Foley trong vài ngày sau khi nó được công bố.
Và đó chỉ là vài ngày đầu tiên, và chỉ tính ở Anh.
Một cuộc thăm dò tương tự được tiến hành ở Mỹ vào tháng 11/2014 cho thấy 9% những người được hỏi đã xem những đoạn phim chặt đầu, và hơn 23% đã xem nhưng dừng lại ngay khi nạn nhân sắp chết.
9% có thể là số ít những người có thể xem hết những cảnh này, Nhưng vẫn còn quá đông.
Và tất nhiên là đám đông này đang tăng lên bất cứ lúc nào, bởi hàng tuần, hàng tháng, ngày càng có nhiều người hơn cứ tải về và tiếp tục xem.
Nếu chúng ta nhìn lại 11 năm trước, trước khi những trang như Youtube và Facebook ra đời, có một câu chuyện tương tự.
Khi những công dân vô tội Daniel Pearl, Nick Berg, Paul Johnson, bị chặt đầu, những đoạn phim đó được chiếu trong suốt chiến tranh I-rắc.
Vụ chặt đầu của Nick Berg nhanh chóng trở thành một trong những từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất qua mạng.
Trong nội một ngày, nó trở thành từ khóa được tìm kiếm hàng đầu trên khắp những công cụ tìm kiếm như Google, Lycos, Yahoo.
Một tuần sau vụ chặt đầu của Nick Berg, đây là 10 từ khóa được tìm kiếm hàng đầu tại Mỹ
Đoạn phim bêu đầu Nick vẫn tiếp tục được tìm kiếm nhiều nhất trong suốt một tuần, và vẫn tiếp tục là đoạn phim được kiếm nhiều thứ hai trong suốt tháng 5 năm đó, chỉ xếp sau "American Idol."
Al-Qaeda-linked, trang web đầu tiên đăng cảnh bêu đầu Nick Berg phải ngưng hoạt động vài ngày vì lượng truy cập quá lớn.
Chủ trang web người Hà Lan cho biết lượt xem hằng ngày tăng từ 300,000 đến 750,000 mỗi khi một cuộc chặt đầu ở Iraq được đăng lên.
Ông ấy kể với phóng viên 18 tháng sau đó rằng đoạn phim được tải về hàng triệu lần, và đó chỉ là một trang web.
Sự việc tương tự như vậy cứ tiếp diễn bất cứ khi nào những đoạn phim được công bố trong suốt thời chiến Iraq.
Các trang mạng xã hội khiến những hình ảnh này dễ tiếp cận hơn bao giờ hết, nhưng nếu chúng ta quay ngược lại về lịch sử, chúng ta sẽ thấy rằng chính máy quay đã tạo ra loại khán giả mới trong lịch sử cảnh chặt đầu được xem như màn trình diễn công khai.
Ngay sau khi máy quay tham gia vào việc trình diễn, cách đây cả một đời người, vào ngày 17 tháng 6, 1939, nó đã có một ảnh hưởng rõ ràng và ngay tức khắc.
Vào ngày đó, thước phim công khai cảnh chặt đầu đầu tiên được tạo ra ở Pháp.
Đó là cảnh hành quyết Eugen Weidmann, kẻ sát nhân hàng loạt người Đức bên ngoài nhà tù Saint-Pierre ở Versailles.
Weidman đã được định hành quyết ngay lúc bình minh, như phong lệ thời bấy giờ, nhưng người đao phủ mới nhận việc, và anh ta đánh giá thấp thời gian cần để chuẩn bị.
Vậy nên Weidman bị hành quyết lúc 4:30 sáng vào một ngày tháng Sáu lúc đủ ánh sáng còn đủ để chụp ảnh một người xem trong đám đông đã quay phim lại sự kiện này mà chính quyền không biết.
Một vài bức ảnh cũng được chụp ngày nay bạn vẫn có thể xem nó online và xem những bức ảnh đó.
Đám đông vào ngày hành quyết Weidmann bị báo giới phê bình là "ngỗ ngược" và "kinh tởm" nhưng đó chẳng là gì với hàng ngàn người xem gián tiếp, những người mà giờ có thể xem kỹ màn diễn đó, xem đi xem lại, đến từng chi tiết, khung hình.
Máy ảnh khiến những cảnh này dễ tiếp cận hơn bao giờ hết. Nhưng chuyện không chỉ là về máy ảnh.
Nếu ta quay ngược thời gian ta sẽ thấy từ rất lâu những vụ việc hành pháp và chém đầu thị chúng đã được bày ra trước đám đông.
Ở London, khoảng đầu thế kỷ 19 một vụ treo cổ thông thường có bốn đến năm nghìn người xem.
Có đến 40.000-50.000 người đến xem một kẻ tội phạm khét tiếng bị xử tử
Còn chém đầu, việc hiếm xảy ra ở Anh lúc bấy giờ còn thu hút nhiều người hơn.
Tháng 5 năm 1820 5 người đàn ông được biết đến với biệt hiệu kẻ mưu phản Cato Street đã bị hành quyết ở London vì tội âm mưu ám sát thành viên chính phủ Anh
Họ bị treo lên và chặt đầu
Thật là 1 cảnh tượng khủng khiếp.
Mỗi cái đầu lần lượt bị chặt và giơ ra cho đám đông thấy.
100.000 người ở đó, chỉ cần thêm 10.000 người nữa là lấp kín sân vận động Wembley đã ra đường để xem
Đường xá bị tắc nghẽn.
Mọi người thuê chỗ xem bên cửa sổ và mái nhà,
leo lên xe đẩy hàng và xe ngựa trên đường
và cả những cột đèn.
Nhiều người đã bị giẫm đạp, chèn ép đến chết vào ngày hành quyết.
Bằng chứng cho thấy rằng, xuyên suốt lịch sử của các vụ chặt đầu và hành quyết công khai, phần lớn người dân đến xem đều rất hào hứng, thậm chí không hề mủi lòng.
Sự phẫn nộ tương đối hiếm, và ngay cả khi người ta thấy kinh tởm và khiếp sợ điều đó không ngăn họ nô nức đi xem.
Có thể ví dụ ấn tượng nhất về khả năng xem một vụ chặt đầu một cách vô cảm thậm chí còn thất vọng là lần ra mắt máy chém tại Pháp năm 1792, chính cỗ máy chém đầu nổi tiếng đó.
Đối với chúng ta, ở thế kỷ 21 máy chém là 1 thứ gì đó tàn ác kinh tởm nhưng với đám đông lần đầu nhìn thấy, nó thật sự là 1 sự thất vọng
Họ từng chứng kiến những vụ hành quyết kéo dài, dày vò, đau đớn trên đoạn đầu đài khi mà con người ta bị chém, hỏa thiêu và phanh thây từ từ.
Đối với đám đông, xem cái máy chém này làm việc, nó nhanh quá, chả có gì để xem.
Dao rơi xuống, đầu rơi ra vào 1 cái rổ, hết chuyện, thế là họ hét lên: "Trả cho chúng tao cái giá treo cổ, trả lại đây cái giá treo cổ bằng gỗ!"
Sự chấm dứt hành quyết giày vò công khai ở Châu Âu và Mỹ có phần là nhờ sự nhận đạo với phạm nhân nhưng phần khác là vì đám đông ngoan cố không hành xử theo cách mà họ phải nên làm.
Thường là, ngày hành quyết giống như lễ hội hơn là sự kiện tang thương.
Ngày nay, xử tử công khai ở Châu Âu và Mỹ không được chấp nhận, nhưng có vài tình huống khiến chúng ta phải rất cẩn trọng khi nghĩ rằng mọi thứ đã khác đi, hay ta không còn dã man như trước nữa.
Ví dụ như mấy vụ xúm lại xem khi có người định tự tử.
Đó là khi đám đông tụ lại xem một người leo lên tòa nhà cao để tự tử, Đám đông sẽ la hét, cười nhạo rằng: "Nhảy đi! Nhảy luôn đi!"
Đây là một hiện tượng thường thấy.
Một nghiên cứu năm 1981 chỉ ra rằng cứ 21 vụ đe dọa tự tử sẽ có 10 vụ thành tự tử thật do sự chế giễu và khích bác của đám đông.
Đã có nhiều vụ như thế được lên bản tin trên báo
Đây là 1 vụ nổi tiếng xảy ra tại Telford và Shroropshire vào tháng Ba năm nay
Và khi nó xảy ra ngày hôm nay họ chụp ảnh, quay phim bằng điện thoại rồi post chúng lên mạng.
Khi nói đến nhưng kẻ giết người đã post clip chặt đầu đó, mạng Internet lại tạo ra một loại khán giả mới.
Ngày nay, hành động được diễn ra ở thời gian và không gian rất xa đem lại cho người xem cảm giác xa cách và không liên can.
"Chẳng liên quan gì tới tôi cả!"
"Chuyện đã xảy ra rồi."
Chúng ta đều được trao cho sự mật thiết chưa từng có.
Mọi người đều được ngồi hàng ghế đầu
Chúng ta có thể xem ở nơi riêng tư, lúc ta muốn, chẳng ai biết được chúng ta đã click vào cái gì trên màn hình.
Sự xa cách này đối với người khác, hay đối với chính sự kiện có vẻ là chìa khóa hiểu được khả năng xem của một người đến đâu. Có vài cách mà trong đó Internet tạo ra sự vô cảm đã làm xói mòn đi trách nhiệm đạo đức cá nhân
Hoạt động trên mạng của ta thường trái ngược với đời thực bởi mọi thứ ta làm trên mạng nhìn có vẻ ít thật hơn sao đó.
Chúng ta thấy ít trách nhiệm với hành động của mình hơn khi... giao tiếp trên mạng
Vì có thể nặc danh, cảm giác như tàng hình nên ta vô trách nhiệm hơn về lối hành xử của mình.
Internet còn khiến chúng ta vô tình để ý thấy những thứ không hay, những thứ chúng ta muốn tránh trong đời thực.
GIờ thì video có thể bắt đầu trong khi bạn chưa kịp nhận ra mình đang xem cái gì.
Hoặc bạn bị cám dỗ xem thứ mà bạn chẳng đoái hoài ngoài đời, hoặc sẽ chẳng xem nếu lúc đó đang có người khác.
Trước khi hành động được quay lại nó diễn ra ở nơi và thời điểm xa lơ xa lắc nào đó, thành ra việc "xem" nó có vẻ là 1 hành động bị động.
"Tôi chẳng làm được gì cả."
"Chuyện đã xảy ra rồi."
Những điều này khiến người dùng Internet như chúng ra dễ dàng tò mò về cái chết đẩy quá xa giới hạn cá nhân để thử nghiệm cảm giác "sốc".
Nhưng chúng ta không bị động khi xem trên mạng.
Ngược lại, chúng ta đáp ứng ham muốn được chú ý của kẻ sát nhân.
Khi nạn nhân bị trói và không thể chống cự anh ấy hoặc cô ấy trở thành con tốt trong buổi biểu diễn của kẻ giết người.
Không giống như việc cướp cúp trong chiến trận. Cướp cúp thể hiện sự may mắn, kỹ năng chiến đấu. Khi một cuộc chém đầu được dựng lên, phần chủ yếu của show diễn sức mạnh đến từ sự đón nhận của đám đông khi kẻ giết người "biểu diễn".
Nói cách khác, "xem" cũng là can dự vào công cuộc giết người.
Nó không còn diễn ra tại 1 nơi nào cụ thể vào thời điểm cụ thể như trong quá khứ, các cuộc hành hình bây giờ cũng vậy.
Bây giờ những sự kiện đó đã bành trướng đến mọi nơi, mọi thời điểm. và những người xem nó đều có liên quan.
Chúng ta phải ngừng xem chúng nhưng ta biết ta sẽ không làm thế
Lịch sử nói rằng chúng ta sẽ không dừng lại và những kẻ sát nhân biết điều đó.
Cảm ơn
(Vỗ tay) Bruno Giussani: Cảm ơn cô. Để tôi cầm cho.
Cảm ơn. Ta hãy ra đây để họ chuẩn bị cho bài nói chuyện tiếp theo. Tôi muốn hỏi cô một câu có lẽ nhiều người ở đây cũng thắc mắc: Tại sao cô lại có hứng thú trong chủ đề này vậy?
Frances Larson: Tôi từng làm việc trong bảo tàng Pitt Rivers ở Oxfoxd nổi tiếng về việc trưng bày những cái đầu người khô từ Nam Phi.
Mọi người hay trầm trồ: "Ồ, bảo tàng cái đầu quắt quéo kìa."
Và lúc đó, tôi đang nghiên cứu về lịch sử những bộ sưu tập khoa học về sọ người.
Tôi đang nghiên cứu bộ sưu tập sọ và nhận ra thật mỉa mai làm sao... mọi người đến đây để xem nền văn hóa đẫm máu, xa xưa, hoang dại nhưng lại ngưỡng mộ mong muốn tái tạo mà không hiểu rõ về những tập tục đó. Và phần đông..., ý tôi là hàng trăm ngàn hộp sọ trong bảo tàng của chúng tôi, từ Châu Âu và Mỹ đã phục vụ rất nhiều cho lý luận khoa học về tập tục khai minh này.
Vì vậy tôi muốn lật lại vấn đề: "Hãy nhìn lại bản thân ta!"
Chúng ta đang nhìn những cái sọ khô qua tủ kính.
Hãy nghiệm lại lịch sử và sự mê hoặc của chính ta với những điều dã man này.
BG: Cảm ơn đã đến với chúng tôi.
FL: Xin cảm ơn.
Khi mới chỉ 3 hay 4 tuổi, tôi đã yêu thích thơ ca, với nhịp điệu và âm nhạc của ngôn ngữ với sức mạnh của ẩn dụ và hình ảnh, thơ chính là cốt lõi của giao tiếp -- của kỷ luật, sự chắt lọc
Và những năm gần đây, những bài thơ mà tôi đọc là từ tập thơ thứ bảy mà tôi mới hoàn thành
5 năm trước, tôi được chuẩn đoán mắc bệnh Parkinson
Mặc dù vẫn chưa có cách chữa trị, những tiến bộ trong việc điều trị thật sự rất ấn tượng
Nhưng bạn có thể tưởng tượng tôi đã hoảng sợ khi biết rằng phần lớn phụ nữ bị loại ra khỏi những nghiên cứu thử nghiệm, dù những nghiên cứu khoa học đã phân biệt giới tính đã giải thích rằng chúng tôi thật ra không phải những người đàn ông nhỏ bé (Tiếng cười) người tình cờ có những hệ thống sinh sản khác nhau.
Những loại thuốc phân định giới tính cũng tốt cho đàn ông
Nhưng bạn mang đến một cuộc khủng hoảng người mà bạn đã sẵn là, bao gồm động lượng mà bạn đã được học để cầu khẩn thông qua sự chăm sóc nhiệt tình và qua hành động, hai thứ đều cần đến nhưng cũng tạo ra năng lượng.
Vì vậy, là nhà hoạt động xã hội, tôi bắt đầu làm việc với Quỹ bệnh Parkinson đó là pdf.org -- để tạo ra một sáng kiến quan trọng để đưa phụ nữ vào bản đồ bệnh Parkinson.
Và là một nhà thơ, tôi bắt đầu làm việc với vấn đề này, và thấy nó thật bi thảm, hài hước, đôi khi thậm chí còn hân hoan.
Tôi không cảm thấy nhụt chí vì bệnh Parkinson Tôi cảm thấy được cô đọng bởi nó và tôi thực sự rất thích người phụ nữ mà tôi đang cô đọng lại.
"Không Có Dấu Hiệu Của Đấu Tranh" Ngày càng nhỏ bé đòi hỏi ý chí tầm cỡ: chỉ ngồi yên trong phòng đợi của bác sĩ ngắm nhìn tương lai bấp bênh lên xuống, xem nó cúi xuống; nhìn thẳng vào bạn trong khi bạn cố không nhìn.
Nó hiếm khi là một cuộc trao đổi: một nụ cười ngắn ngủi, sự công nhận châm biếm.
Bạn là đứa trẻ mới trong tòa nhà.
Mọi người ở đây cũng từng như bạn.
Bạn vẫn đang học rằng ngày càng nhỏ đòi hỏi một nghị lực lớn lao bạn chưa thể hoà nhập: sự chấp nhận sự giúp đỡ khó chịu từ những người yêu thương bạn; cho đi, trao tay nhưng không từ bỏ
Bạn đã nuốt xuống những thứ trong cái lọ "uống tôi đi" và cảm thấy mình bị thu nhỏ.
Bây giờ, những thứ nội thất quen thuộc trở nên to lớn, mặt sàn nghiêng, tay nắm cửa chỉ nhúc nhích chỉ khi phải vật lộn với cả hai tay
Nó đòi hỏi sự kiên nhẫn khổng lồ Tất cả những thứ này ngày càng nhỏ: bạn thao thức vì mất ngủ về đêm, chữ viết tay của bạn, giọng nói của bạn, chiều cao của bạn,
Bạn là người phụ nữ nhỏ bé phi thường hơn là con người thần bí trong Phật giáo, thanh thản, không phải cố gắng nhiều.
Ít không phải lúc nào cũng là nhiều.
Nhưng rồi, trong không gian rỗng này, những vầng sáng trong không gian, trở nên hữu hình.
Đây là một nơi phía sau đôi mắt của những người đã quen với những gì một số người gọi là sự thu nhỏ.
Đó là một nơi của dòng thơ tàn nhẫn, một món quà của sự hiện diện trước đây bị ngó lơ, chết chìm trong sự hỗn loạn hàng ngày.
Ở đây mỗi cử chỉ cần sự chú ý, tràn đầy sự sống với ý thức.
Không có gì là tự động.
Bạn có thể phát hiện ra nó trong sự khiêu khích của một nút bấm một cánh tay thò vào một ống tay áo, đi thăng bằng trên vỉa hè vào ban đêm trong khi đàm phán với bóng tối
Những kì công của sự dũng cảm khiêm tốn như vậy ai ngờ rằng chúng là các nghi lễ trong sự kỷ luật thân mật, khốc liệt, lý thuyết suông của việc không ngừng nhận thức?
Chẳng hạn quyền lực tự chủ ở đây ở những vũ công lảo đảo người tạo ra sự nỗ lực kỳ diệu trong những công việc phần lớn bị xem thường
Vẻ đẹp yên tĩnh như vậy ở đây, ở đó giọng nói nhẹ nhàng của tôi, những người tứ chi cứng nhắc; quyết tâm như bị lu mờ bởi từng nét mặt thờ ơ.
Ngày càng nhỏ đi cần đến sự phi thường, bị uốn nắn bởi sự uyển chuyển cứng nhắc.
(vỗ tay) Cảm ơn các bạn.
Bài thơ này có tên "Hiến Não Tôi Cho Khoa Học."
(tiếng cười) Không thành vấn đề.
Bỏ qua tất cả những giáo lí răn dạy người mộ đạo.
Đã là một nhà hiến tặng phổ thông: thận, giác mạc, gan, phổi mô, tim, mạch máu, bất cứ thứ gì.
Lạ rằng bộ não khiêm tốn chả bao giờ ngờ giá trị độc đáo của nó trong nghiên cứu có thể cứu được người nào đó khỏi cái mà họ không chắc chắn rằng tôi có.
Tâng bốc, đúng là vậy.
Vì vậy, điền vào các mẫu đơn, đục lỗ bảng câu trả lời cất lên một tinh thần phấn khởi.
Và xẻ tôi ra, thái nhỏ tôi ra, trải tôi lên những lam kính của bạn
Kiếm tìm điều tôi đang cố nói với bạn.
Chiếm tôi, tìm hiểu tôi, quét tôi, nheo mắt qua ống kính của bạn.
Giải mã những gì tôi muốn gợi ý nếu tôi có thể.
Hãy đừng khách sáo, cố gắng hết sức, thu hoạch từ tôi, dò theo từng manh mối.
Đây là một bộ não tốt khi còn sống.
Đây là bộ não đã trả hết nợ của mình.
Vì thế xẻ tôi ra, thái nhỏ tôi ra, vấy tôi lên lam kính của bạn nhuốm màu tôi, giải thích cho tôi, để ráo tôi như một cái cốc.
Chia sẻ tôi, nghe tôi Tôi muốn được sử dụng Tôi muốn được sử dụng Tôi muốn được sử dụng hết.
(tiếng vỗ tay) (tiếng vỗ tay kết thúc) Và bài thơ này được gọi là "Ánh Sáng Ma Mị"
Thắp sáng từ bên trong là cách an toàn duy nhất để vượt qua thứ vật chất tối tăm.
Vài sinh vật sống - vài loài nấm, ốc, sứa, sâu -- phát sáng phát quang sinh học, và con người cũng thế; chúng ta phát ra ánh sáng hồng ngoại từ bản chất sáng ngời nhất của mình.
Bi kịch của chúng ta là ta không thể thấy nó.
Chúng ta nhìn thấy qua những cử chỉ.
Chúng ta cần huỳnh quang để hiển thị phẩm chất thực sự của ta.
Mặc dù chiếu sáng ngoài trời có thể bóp méo.
Khi lực hấp dẫn bẻ cong ánh sáng, những cụm thiên hà tựa như thấu kính thiên văn, kéo dài ảnh nền của các chòm sao thành hình cung mờ nhạt một hiệu ứng thấu kính như xem đèn đường từ nơi xa qua một ly rượu vang.
Một hoặc hai ly rượu vang khiến tôi chao đảo như đang hành động như một kẻ say; như thể, mê đắm với mối tình đơn phương với bức tranh vải Turner sinh động do Hubble khám phá ra, Tôi có thể đi lảo đảo xuống đường phố mà không khiêu khích những ánh mắt dò xét của người đi đường.
Cứ nhìn lâu đến chừng nào bạn muốn.
Nếu bạn nghĩ về nó, đi bộ, thậm chí đứng, là vô lý -- những điều nhỏ như vậy, như bàn chân! -- (Tiếng cười) đặc biệt là khi cơ thể của một người không phải là rắn chắc nữa.
(tiếng cười) Bên cạnh đó, sinh vật cực đoan và dư thừa, Tôi đã luôn luôn nghĩ rằng Apollo đẹp nhưng nhàm chán, hơi giống một ả tóc vàng ngu ngốc.
Sự mất kiềm chế không bao gồm cân bằng.
Sự cân bằng, nói cách khác, chưa bao giờ là điểm mạnh của tôi.
Nhưng tôi lạc đề.
Ngày càng nhiều hơn, lạc đề có vẻ là con đường trực tiếp nhất từ nơi tôi đánh mất hay tìm thấy bản thân lạc lõng, mất hết lí trí, cạn kiệt thời gian.
Đặt chân xuống đất, chú ý đến cách bạn xoay: xoay quá nhanh và mạnh có thể bạn sẽ ngã.
Cứ tận dụng thời gian đưa những thính giả ra ngoài, nói lời tạm biệt với những diễn viên.
Ánh sáng ma mị là cách họ gọi một bóng đèn treo trên sân khấu trống không trong nơi nhà hát vắng người.
Nhà hát vắng người vào một buổi đêm, chợt tỉnh giấc và chỉ thấy khoảng không tăm tối, đây là lần chống cự cuối cùng để chiến thắng, là ngọn đèn hiệu duy nhất vẫy gọi bóng tối đến gần, và để những thứ còn lại bắt đầu, đây là lăng kính mà qua đó có thể thấy được Bản Thân và Người Khác dàn trận với vết nhơ của tội lỗi nguyên thuỷ: thắp sáng bên trong.
(Tiếng vỗ tay) Và đây là bài thơ cuối cùng.
"Thời Khắc Tăm Tối" Ngày hè muộn, 4 giờ sáng.
Mưa rơi từ từ đến hồi dứt, nhỏ từng giọt mưa xuống phiến lá to của cây ngọc trâm xanh lam ẩn mình trong khu vườn tối.
Bàn chân trần, thật cẩn trọng với ván sàn gỗ trơn trợt, Không cần ánh sáng, tôi biết đường đi, quì xuống cạnh chiếc giường mùi bạc hà, xúc một nắm đất ẩm thật đầy, rồi quơ lấy một chiếc ghế, trải một chiếc khăn lên, rồi ngồi xuống, hít vào một luồng gió tháng Tám ẩm ướt mùi cỏ.
Đây là một cung giờ trầm lặng, ngắn ngủi trước khi tờ báo được ném vào sân như một quả lựu đạn, những cú điện thoại bận rộn, màn hình máy tính chớp nháy và đôi mắt tỉnh ngủ.
Có những thời khắc này: bài thơ trong đầu, nắm đất trong tay: sự đong đầy không thể gọi tên.
Thời khắc này, khi máu của dòng máu tôi khúc xương của khúc xương, đứa trẻ lớn đến tuổi trưởng thành -- người lạ, thân mật, không lạnh nhạt nhưng xa cách -- nằm yên, mơ về những giai điệu trong khi say ngủ, bình yên, trong vòng tay của anh ấy.
Để đến được nơi đây, sống đến thời điểm này: sự nhẹ nhàng không thể đong đếm.
Sự đặc quánh của bóng tối ngày càng tăng lên.
Ngập ngừng, nữ danh ca sáng giá, rồi khúc bi ca gật gù của chú bồ câu.
Màu đen óng ánh thành màu xám; sự vật dần hiện hình, bóng trải dài trên mặt đất; màn đêm nhường chỗ cho ngày sáng.
Thành phố thức giấc.
Sẽ có những bình minh, những màn đêm, những buổi trưa chói nắng khác.
Có vẻ như, tôi sẽ mất phương hướng.
Sẽ có những sự chật vật, sa ngã, chửi rủa bóng đêm.
Những gì đang tới, có một khoảnh khắc mà chẳng có gì đáng bận tâm nữa, tất cả đã quá đỗi thân yêu.
Và khi tôi chán chường với ánh sáng ban ngày, nhỡ khi có những ai yêu mến tôi đau xót cho tôi quá lâu, hãy để họ nhớ rằng tôi đã có khoảnh khắc này -- thời khắc tăm tối, hoàn hảo này -- và mỉm cười.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
(Cầu nguyện tiếng Ả Rập)
Tôi được sinh ra trong một gia đình thuộc tầng lớp trung lưu
Ông tôi mất khi bố tôi được 5 tuổi Nhưng khi tôi được sinh ra Ông đã trở thành một doanh nhân
Việc sinh con là gái hay trai không quá quan trọng đối với ông Dù là nam hay nữ, con của ông vẫn được đến trường
Vì thế, tôi là một người may mắn
Mẹ tôi đã mang thai 16 lần
Và chỉ 5 anh em chúng tôi sống sót.
Bạn có thể tưởng tượng những gì tôi phải trải qua khi còn là một đứa trẻ
Ngày qua ngày, tôi thấy xác của những người phụ nữ Được đem đến nghĩa trang Và cả trẻ em
Lúc đó, khi tôi tốt nghiệp trung học Tôi muốn trở thành một bác sỹ
Để có thể giúp những phụ nữ và trẻ em đó
Vì thế tôi hoàn thành bậc trung học Và muốn được bước vào đại học.
Không may, nước tôi không có ký túc xá cho nữ sinh Vì thế mặc dù đã được nhận vào trường y, tôi vẫn không thể đi học
Cuối cùng bố quyết định cho tôi sang Mỹ
Đến Mỹ
Trong thời gian học Đất nước tôi bị Nga xâm chiếm
Và bạn biết không, trong thời gian ấy Tôi không nhận được tin gì về gia đình hay đất nước mình
Đó là những tháng năm tôi không biết gì cả
Gia đình tôi theo trại tị nạn
Vì thế, ngay khi vừa hoàn tất khoá học Tôi đón gia đình mình đến Mỹ
Tôi muốn họ được an toàn
Nhưng trái tim tôi
Vẫn luôn ở Afghanistan
Ngày qua ngày, tôi nghe tin tức Theo dõi diễn biến tại đất nước mình Trái tim tôi như tan vỡ
Tôi rất muốn được quay về Nhưng tôi biết rằng tôi không thể Ở đó không có nơi nào cho tôi
Tôi có một việc làm tốt
Tôi là giáo sư tại một trường đại học
Tôi làm ra tiền
Có một cuộc sống tốt
Gia đình tôi đều ở đây
Tôi có thể sống cùng họ
Nhưng tôi không hạnh phúc
Tôi muốn được trở về
Vì thế tôi đến trại tị nạn
Khi tôi đến một trại ở Afghanistan Ở đó có đến 7.5 triệu người
7.5 triệu người tị nạn
Và 90% trong số đó là phụ nữ và trẻ em
Phần lớn đàn ông đã bị giết hoặc đi chiến đấu
Và bạn biết không, trong trại tị nạn Khi hằng ngày tôi đi làm khảo sát Tôi phát hiện những thứ mà bạn không bao giờ tưởng tượng nổi
Tôi thấy người goá phụ với 5 tới 8 đứa con Ngồi đó và khóc Và không biết phải làm gì
Tôi thấy những cô gái trẻ không biết phải đi đâu Không học vấn, không vui chơi, không nhà cửa
Tôi thấy những cậu bé mất cha mất nhà Và ở độ tuổi 10 đến 12 Những cậu bé ấy đã phải trở thành trụ cột gia đình Bảo vệ em gái, mẹ, và những đứa trẻ
Đó là một hoàn cảnh vô cùng khó khăn
Trái tim tôi luôn hướng về đồng bào tôi Nhưng tôi không biết phải làm gì cho họ
Khi ấy, chúng tôi nói về động lực
Khi ấy, tôi tự hỏi, tôi có thể làm gì cho những người này
Tôi có thể giúp gì cho họ?
Tôi chỉ là một cá nhân nhỏ bé.
Tôi có thể làm gì? Khi đó, tôi biết rằng Giáo dục đã thay đổi cuộc đời tôi
Thay đổi chính tôi. Nó cho tôi vị trí trong xã hội
Sự tự tin, một sự nghiệp
Và giúp tôi nuôi gia đình mình Mang họ đến một đất nước khác An toàn hơn.
Và tôi biết Những gì tôi có thể cho đồng bào mình là giáo dục và y tế Và đó là những gì tôi đeo đuổi
Bạn có nghĩ rằng nó đơn giản không?
Hoàn toàn không, vì tại thời điểm đó, những bé gái bị cấm tiếp cận với giáo dục
Và vì Nga đang chiếm lấy nước chúng tôi Nên không một ai tin ai
Rất khó để đến gần và nói "tôi muốn làm việc này"
Tôi là ai chứ?
Một người đến từ Mỹ
Được hưởng nền giáo dục tại đây
Họ có tin tôi không? Đương nhiên là không
Bởi thế tôi phải xây dựng lòng tin nơi cộng đồng này
Tôi sẽ làm điều đó như thế nào?
Tôi đi và khảo sát,tìm kiếm và tìm kiếm
Tôi hỏi
Và cuối cùng, tôi tìm được một người đàn ông
Ông ấy 80 tuổi
Là một giáo sĩ Hồi giáo
Tôi đến lều của ông ấy Và hỏi, "Tôi muốn dạy ông trở thành một giáo viên"
Ông ấy nhìn tôi Và nói, "người đàn bà điên Cô nghĩ sao tôi có thể trở thành một giáo viên chứ"
Và tôi bảo ông ấy "tôi sẽ đào tạo ông"
Cuối cùng, ông ấy chấp nhận Và khi tôi mở lớp với sự giúp đỡ của ông Những bài giảng được truyền đi khắp nơi
Chỉ trong vòng 1 năm 25 trường học được lập nên 15,000 trẻ em được đến lớp Và đó là một điều vô cùng tuyệt vời
(Vỗ tay) Cảm ơn
Cảm ơn
Đương nhiên, chúng tôi làm tất cả công việc của mình, đào tạo giáo viên
Giảng về quyền phụ nữ , quyền con người, nền dân chủ , pháp luật.
Chúng tôi đã làm tất cả các công tác đào tạo
Một ngày Khi tôi đang ở văn phòng tại Peshawar, Pakistan
Nhân viên của tôi đột ngột chạy vào phòng và khoá cửa lại Bảo tôi "chạy đi, trốn đi"
Và bạn biết, là người đội trưởng, bạn sẽ làm gì?
Bạn sợ. Bạn biết nó rất nguy hiểm
Cuộc sống của bạn như ngàn cân treo sợi tóc
Nhưng là một đội trưởng, bạn phải bình tĩnh
Phải thật bình tĩnh và mạnh mẽ.
Vì thế, tôi hỏi " chuyện gì đang xảy ra?"
Và những người đó tràn vào văn phòng của tôi
Tôi mời bọn họ vào
Bọn chúng có 9 tên, 9 tên Taliban
Và đó là những người đàn ông xấu xí nhất bạn có thể gặp
(Cười) Những người rất độc ác Mặc đồ đen, khăn đen Tràn vào văn phòng tôi
Tôi mời họ ngồi và mời họ trà
Bọn họ bảo không , họ không uống trà
Và dĩ nhiên , với giọng điệu chúng sử dụng, Rất đáng sợ Tôi rất run
Nhưng vẫn cố giữ bình tĩnh
Và trong lúc đó, cách tôi ăn mặc Một bộ đồ hijab đen từ đầu đến chân
Thứ duy nhất bạn có thể thấy là mắt tôi
Bọ chúng hỏi tôi " bà đang làm gì vậy?
Bà có biết là trường học bị cấm đối với nữ không?
Bà đang làm gì ở đây?"
Tôi nhìn chúng Và hỏi "trường nào? Trường ở đâu"
(Cười) (Vỗ tay) Chúng nhìn vào mặt tôi, nói " bà đang dạy học cho trẻ em nữ ở đây"
Tôi nói "đây chỉ là nhà của một ai đó
Có vài học sinh tới đây Chúng học kinh Koran
Và các bạn biết không, Koran nói ràng, nếu bạn học kinh Thì bạn sẽ trở thành ngườii vợ tốt Nghe lời chồng"
(Cười) Để tôi nói với bạn một điều Đó là cách bạn làm việc với những người này (Cười) Lúc đó,chúng bắt đầu nói bằng tiếng Pashto
Nói với nhau. Chúng nói "đi thôi, kệ bà ta, người này ổn"
Lúc đó, tôi lại mời chúng trà Chúng uống một ngụm rồi cười lớn
Khi đó, nhân viên của tôi tràn vào phòng
Họ vô cùng khiếp sợ
Họ không biết tại sao chúng không giết tôi
Tại sao chúng không bắt tôi đi
Nhưng mọi ngừoi đều mừng khi nhìn thấy tôi
Rất mừng, tôi cũng mừng vì mình còn sống
(Cười) Tôi mừng vì mình còn sống
chúng tôi tiếp tục việc huấn luyện trong thời gian thất bại của người Taliban đương nhiên vào thời gian đó, còn có một câu chuyện khác
Chúng tôi đi xuống lòng đất, giáo dục cho 80 học sinh nữ 3,000 học sinh trốn dưới lòng đất, chúng tôi vẫn tiếp tục dạy
Với sự thất bại của người Taliban, chúng tôi về nước Xây dưng trường học liên tiếp trường học
Mở những trung tâm dạy học cho phụ nữ
Những phòng khám
Chúng tôi làm việc với phụ nữ và trẻ em
Những đợt tập huấn y tế nối tiếp nhau
Chúng tôi huấn luyện mọi thứ các bạn có thể nghĩ đến
Tôi rất vui. Rất vui vì những kết qua mình đạt được
Một ngày, với 4 huấn luyện viên và 1 vệ sĩ Chúng tôi đến Bắc Kabul Và bất ngờ Chúng tôi lại bị dừng xe giữa đường Bởi 19 người đàn ông trẻ
Với súng trường trên vai, chúng chặn đường lại
Tôi hỏi lái xe :"chuyện gì vậy?"
Anh ấy nói:"tôi không biết"
Anh tài xế hỏi chúng. Chúng bảo : "chúng tôi không cần các người"
Chúng gọi tên tôi, nói "chúng tôi muốn bà ta"
Vệ sĩ của tôi ra và nói:"tôi có thể trả lời các người
Các người muốn gì?"
"Không có gì" chúng gọi tên tôi
Vào lúc đó, những người phụ nữ bắt đầu la hét bên trong xe
Tôi run sợ, tự nói chính mình, thế là hết
Tại thời điểm đó, chúng tôi đều sẽ bị giết
Không còn chút nghi ngờ gì nữa
Lúc đó, khi thời khắc đến, tôi lấy hết can đảm Từ những gì tôi tin tưởng và những gì tôi làm
Nó nằm trong tim tôi
Khi bạn tin vào giá trị của bản thân, bạn có thể vượt qua tất cả
Vì thế tôi bình tĩnh lại
Chân tôi run run bước ra bên ngoài
Tôi hỏi chúng "tôi có thể làm gì cho các anh?"
Bạn biết chúng nói với tôi gì không
"Chúng tôi biết bà là ai
Và bà định làm gì
Hằng ngày bà đi khắp nơi ở phía Bắc
Huấn luyện phụ nữ, dạy họ Và còn cho họ có cơ hội việc làm.
Bà đào tạo kĩ năng cho họ. Còn chúng tôi thì sao?"
(Cười) (Vỗ tay) "Còn chúng tôi thì sao?
Chúng tôi phải làm gì?"
Tôi nhìn họ và nói "tôi không biết"
(Cười) Họ nói "không sao
Điều duy nhất chúng tôi có thể làm, Từ khi chúng tôi sinh ra, chúng tôi chỉ biết cầm súng và giết chóc.
Đó là những gì chúng tôi biết"
Và bạn biết đó nghĩa là gì không.
Đó là cái bẫy, đương nhiên
Tôi bước ra khỏi đó. Họ nói " chúng tôi sẽ để bà đi"
Tôi bước vào xe Nói tài xế "quay lại đi, trở về văn phòng"
Vào thời điểm đó, chúng tôi chỉ giúp những bé gái.
Chúng tôi chỉ có tiền cho phụ nữ và việc huấn luyện họ Cho họ đến trường, không hơn.
Khi tôi đến văn phòng Những huấn luyện viên đã về hết
Họ đã về nhà. Không ai ở lại
Ngoại trừ vệ sĩ của tôi, Và giọng tôi như hoàn toàn bị tắt.
Tôi ngồi lên bàn mình Và nói "tôi phải làm gì đây?"
Tôi sẽ giải quyết việc này thế nào?
Bởi chúng tôi đang có đợt huấn luyện ở phía bắc
Hàng trăm người phụ nữ sẽ đến
Tôi đang ngồi đấy, và bỗng dưng Chúng tôi nói về lực đẩy Trong lúc đó Một trong những người quyên góp đã gọi tôi về báo cáo
Cô ấy gọi tôi "Sakena?".
Tôi trả lời Cô ấy nói "có chuyện gì vậy?"
"Không có gì" tôi cố che giấu
Tôi có cố đến mấy, cô ấy vẫn không tin tôi Cô hỏi tôi một lần nữa
"Được rồi, nói tôi biết chuyện gì đang xảy ra"
Tôi kể hết mọi chuyện
Rồi cô ấy nói "OK, lần sau cô sẽ đi, và sẽ giúp đỡ họ"
"Cô sẽ giúp họ"
2 ngày sau, tôi đi trên chính con đường đó Bạn biết không, họ không có ở đó Họ đang ở xa hơn chút Cũng người đàn ông trẻ ấy, đứng đấy và cầm súng Chỉ vào chúng tôi bảo dừng xe
Chúng tôi dừng xe
Xuống xe và nói "hãy đi cùng tôi"
Họ đồng ý
Tôi nói "với điều kiện, các anh phải làm theo lời tôi"
Họ đồng ý
Tôi mang họ đến đền thờ Hồi giáo Và để rút ngắn câu chuyện Tôi nói sẽ cho người đến dạy họ
Giờ đây, họ là những người giỏi nhất của chúng tôi
Họ học tiếng Anh, Học để thành giáo viên, Học vi tính, Và họ là những hướng dẫn viên của tôi
Tất cả những khu vực vùng núi chúng tôi không biết Họ đều đi với chúng tôi.
Họ dẫn đường, Bảo vệ chúng tôi
Và... (Vỗ tay) Cảm ơn
(Vỗ tay) Giáo dục thay đổi con người
Khi bạn dạy họ, Họ sẽ thay đổi Và hôm nay Chúng ta phải đấu tranh cho bình đẳng giới tính
Chúng ta không thể chỉ dạy phụ nữ va bỏ quên đàn ông Bởi vì đàn ông là những người mang lại khó khăn cho phụ nữ
(Cười) Chúng tôi bắt đầu dạy cho đàn ông bởi họ nên biết Tiềm năng của phụ nữ Biết tiềm năng của chính họ Và biết những người phụ nữ cũng có thể làm những điều tương tự
Chúng tôi tiếp tục dạy cho đàn ông Và tin tưởng họ.
Tôi sống trong một đất nước rất xinh đẹp
Tôi muốn chia sẻ với các bạn.
Đó là một đất nước rất đẹp Đẹp, và yên bình
Chúng tôi đã đi khắp nơi.
Phụ nữ đã được hưởng giáo dục Học để trở thành luật sư, kỹ sư, giáo viên Đến từng căn nhà
Chưa bao giờ từ chối giúp đỡ ai
Những ở nước tôi ngày nay
Người ta không thể bước ra khỏi cửa mà không nghĩ đến vấn đề an ninh
Chúng tôi muốn Afghanistan của trước kia
tôi muốn nói với các bạn điều đó
Ngày nay, phụ nữ Afghanistan phải làm viêc rất cực nhọc
Họ học để có tấm bằng, để trở thành luật sư
Bác sĩ
Giáo viên Doanh nhân
thật tuyệt vời Khi thấy họ thực hiện Và hoàn thành ước mơ
Tôi muốn chia sẻ với các bạn Vì tình yêu, Sự cảm thông Sự tin tưởng và chân thành
Nếu bạn có những xúc cảm này Bạn sẽ đạt được mục tiêu
Nhà thơ Mawlana Rumi từng nói
Với sự cảm thông Và tình yêu, bạn có thể chinh phục cả thế giới
Và chúng ta có thể
Nếu chúng tôi đã làm được ở Afghanistan thì chúng ta có thể làm được ở bất kì đâu trên thể giới
Cảm ơn rất nhiều
(Vỗ tay) Cảm ơn. Cảm ơn
(Vỗ tay)
Thử tưởng tượng bạn không có khả năng để nói những câu như "Tôi đói", "Tôi bị đau", "Cảm ơn", hay "Tôi yêu bạn".
Bị mắc kẹt trong chính cơ thể bạn, Một cơ thể không phản ứng khi bạn ra lệnh.
Xung quanh bạn có nhiều người, nhưng lại hoàn toàn cô độc.
Bạn ước rằng bạn có thể vươn ra, để kết nối, để an ủi, đ ể cùng tham gia với người khác.
Đó là thực tại của tôi trong suốt 13 năm.
Đa số chúng ta đều không thấy khó khăn trong việc trò chuyện, giao tiếp.
Còn tôi thì nghĩ về nó rất nhiều.
Tôi đã có rất nhiều thời gian để suy nghĩ.
Suốt 12 năm đầu của cuộc đời, Tôi từng là cậu bé bình thường, hạnh phúc và khoẻ mạnh.
Nhưng rồi tất cả mọi thứ thay đổi.
Tôi mắc bệnh nhiễm trùng não.
Các bác sĩ không rõ bệnh đó là gì, Nhưng họ đã điều trị cho tôi tốt nhất có thể.
Tuy nhiên, bệnh tình của tôi dần tệ hơn.
Cuối cùng thì tôi mất khả năng điều khiển hành động của cơ thể, giao tiếp bằng mắt, và cuối cùng là khả năng nói của tôi.
Khi ở trong viện Tôi rất mong được về nhà.
Tôi hỏi mẹ: "Nhà, bao giò?'
Đó là những từ cuối cùng tôi có thể phát ra được thành tiếng.
Sau đó tôi đã không thể qua được tất cả các bài kiểm tra nhận thức não bộ.
Người ta bảo bố mẹ tôi rằng tôi trở nên vô dụng.
Rằng tôi sống thực vật và có trí tuệ chỉ bằng đứa trẻ ba tháng tuổi.
Họ bảo bố mẹ cho tôi về mà chăm sóc cho chu đáo chờ đến khi tôi chết.
Trên thực tế, trong suốt cuộc đời mình, bố mẹ đã dành toàn bộ thời gian chăm sóc tôi theo cách tốt nhất có thể.
Bạn bè họ dần rời xa.
Một năm thành hai năm rồi hai năm thành ba năm.
Dường như con người cũ của tôi bắt đầu biến mất.
Những bộ trò chơi Lego và bộ trò chơi điện tử tôi từng thích chơi bị cất đi
Tôi được chuyển ra khỏi phòng ngủ đến một nơi tiện hơn.
Tôi trở thành một bóng ma, thành những gì còn sót lại của một cậu bé từng được mọi người yêu mến.
Trong suốt thời gian đó, trí tuệ tôi dần hồi phục lại.
Dần dần, khả năng nhận thức của tôi bắt đầu khá hơn
Nhưng không ai để ý rằng tôi đã dần sống lại.
Tôi để ý mọi thứ. Như một người bình thường.
Tôi có thể nhìn thấy và thấu hiểu mọi thứ. Nhưng tôi không có cách nào để nói cho mọi người biết.
Con người tôi bị kẹt lại trong một cơ thể gần như là bất động, một bộ não hoạt động giới hạn bởi tầm nhìn hạn hẹp.
Tôi chợt nghĩ đến một thực tế đáng sợ rằng tôi sẽ bị nhốt trong thân thể này suốt cuộc đời còn lại, hoàn toàn cô độc.
Tôi bị giam giữ và chỉ có thể làm bạn với những suy nghĩ của riêng tôi.
Tôi sẽ không bao giờ được giải thoát.
Sẽ không có ai cư xử trìu mến với tôi.
Tôi sẽ không có bạn để nói chuyện cùng.
Sẽ không có ai chịu yêu tôi.
Tôi không còn mơ ước, hi vọng hay mục tiêu phấn đấu.
Vâng, điều đó chẳng dễ chịu gì.
Tôi sống trong sợ hãi, và, nói thẳng ra, chờ cái chết đến giải thoát tôi, chờ chết một mình trong một khu chăm sóc.
Tôi không chắc liệu mình có thể diễn đạt bằng lời cái cảm giác nhận ra mình không thể giao tiếp được nữa.
Con người bạn tan biến trong lớp sương mù dày đặc và tất cả những xúc cảm và ham muốn bị giới hạn, kìm hãm và câm nín.
Với tôi, cảm xúc đáng sợ nhất là cảm thấy bất lực hoàn toàn.
Tôi chỉ vật vờ tồn tại.
Đó là một nơi tăm tối để tìm lại bản thân mình bởi vì theo một nghĩa nào đó, bạn đã biến mất.
Mọi người đã quán xuyến mọi việc thay tôi.
Họ quyết định xem tôi ăn gì và khi nào thì ăn,
cho tôi nằm nghiêng bên nào hay trói tôi vào chiếc xe lăn.
Tôi thường bị cho ngồi trước màn hình tivi xem đi xem lại Barney cả ngày.
Tôi nghĩ vì Barney rất vui vẻ và hạnh phúc, còn tôi chắc chắn là không, điều này càng làm mọi việc tệ hơn.
Tôi đã hoàn toàn không có khả năng thay đổi điều gì trong đời, hoặc cái cách mọi người nghĩ về tôi.
Tôi quan sát mọi người hành xử một cách lặng lẽ và vô hình khi người ta nghĩ là không có ai đang quan sát họ cả.
Nhưng thật không may, tôi không chỉ là một người quan sát
Vì không có cách nào để giao tiếp, tôi đã trở thành nạn nhân hoàn hảo: một vật không thể phản kháng, dường như không có cảm xúc để mọi người tùy ý sử dụng cho những tham vọng đen tối của họ.
Hơn 10 năm qua, những người có nhiệm vụ trông nom tôi lạm dụng tôi về mặt thể xác, về lời nói và tình dục.
Mặc dù họ nghĩ tôi không biết, nhưng tôi có cảm nhận được.
Lần đầu tiên chuyện lạm dụng xảy ra, tôi đã rất sốc và không thể tin nổi.
Tại sao họ có thể làm như thế với tôi?
Tôi hết sức bối rối.
Tôi đã làm gì để bị đối xử như vậy?
Một phần trong tôi muốn òa khóc nhưng một phần lại muốn đấu tranh.
Nỗi đau, sự ảo não và sự tức giận tràn ngập trong suy nghĩ của tôi.
Tôi cảm thấy mình vô giá trị.
Không ai đến an ủi tôi.
Nhưng bố mẹ tôi không biết điều gì đang diễn ra cả.
Tôi đã sống trong sợ hãi, và tôi biết nó sẽ còn tiếp diễn.
Tôi chỉ không biết là bao giờ.
Tất cả những gì tôi biết là tôi sẽ không còn như trước nữa.
Tôi nhớ một câu Whitney Houston đã từng hát, "Dù họ có lấy đi thứ gì của tôi, thì họ không thể lấy đi nhân cách của tôi"
Và tôi đã tự nhủ,, "Cô có chắc không?"
Mặc dù bố mẹ tôi có thể phát hiện ra và giúp đỡ tôi.
Nhưng những năm tháng chăm sóc phải thức giấc hai tiếng một lần để trở người cho tôi, cộng thêm nỗi đau mất đi đứa con trai, đã là quá đủ với bố mẹ tôi.
Nhưng sau một lần tranh cãi giữa bố mẹ vào giây phút mất hết hy vọng và tuyệt vọng, mẹ tôi quay về phía tôi và nói tôi nên chết đi.
Tôi đã rất sốc, nhưng khi nghĩ về những lời của bà, trong tôi ngập tràn lòng từ bi và tình yêu dành cho bà, nhưng tôi không thể làm được gì.
Có rất nhiều lần tôi đã đầu hàng, đắm chìm trong vực sâu tối tăm.
Tôi nhớ có một lần đặc biệt nhất.
Bố tôi bỏ tôi một mình trong xe trong khi ông ấy đi mua một thứ gì đó ở trong cửa hàng.
Một người lạ bước tới, nhìn tôi và anh ta mỉm cười.
Tôi không biết tại sao, nhưng hành động đơn giản đó, khoảnh khắc thoáng qua kết nối con người với nhau đó, đã thay đổi cảm giác của tôi, nó làm tôi muốn cố gắng tiến lên.
Sự tồn tại của tôi bị tra tấn bởi sự đơn điệu, sự thật thường quá sức chịu đựng.
Khi một mình với suy nghĩ của bản thân, tôi tự tưởng tượng ra những cuộc phiêu lưu của những con kiến đang bò trên sàn nhà.
Tôi tự dạy mình cách xem thời gian bằng cách chú ý đến những cái bóng ở đâu
Bằng cách học sự di chuyển của cái bóng tương ứng với thời gian trong ngày, tôi đã biết được còn bao lâu nữa thì đến lúc tôi được đón về.
Nhìn thấy bố tôi bước qua cách cửa để đón tôi là khoảnh khắc tuyệt vời nhất trong ngày.
Lí trí của tôi trở thành công cụ mà tôi có thể sử dụng vừa để đóng cánh cửa để rút lui khỏi thực tế của tôi vừa để mở rộng cách cửa vào không gian nơi mà tôi có thể thoải mái tưởng tượng
Tôi đã hy vọng thực tế sẽ thay đổi và sẽ có ai đó mong chờ việc tôi quay trở lại với cuộc sống.
Nhưng tôi đã bị xóa sổ như một lâu đài cát được dựng lên quá gần với những con sóng, và thân phận của tôi mà mọi người nhận định.
Đối với một số người tôi là Martin, một cái vỏ rỗng, sống thực vật, xứng đáng nhận những lời chửi rủa, xua đuổi và cả lạm dụng nữa.
Với một số người khác, tôi là một chàng trai bị bệnh não đáng ra sẽ trưởng thành như một người
mà họ đối xử nhẹ nhàng tử tế.
Dù tốt hay xấu, tôi là một cái khung tranh trống được lắp vào các phiên bản đã được định sẵn khác nhau.
Mỗi người sẽ nhìn tôi theo một cách khác.
Một chuyên viên trị liệu bằng cây cỏ bắt đầu đến chăm sóc cho tôi 1 tuần 1 lần
Dù thông qua trực giác hay vì sự chú ý đến tiểu tiết của cô ấy điều người khác không để ý đến mà cô ấy dần tin chắc rằng tôi có thể hiểu được những thứ xung quanh
Cô ấy giục bố mẹ tôi đưa tôi đến kiểm tra với các chuyên gia về phương pháp trò chuyện thay thế.
Thế là trong vòng 1 năm, tôi bắt đầu sử dụng một chương trình máy tính để giao tiếp.
Nó vừa thú vị mà vừa khó chịu.
Tôi nghĩ ra rất nhiều từ ngữ trong đầu mà tôi nóng lòng dchia sẻ chúng.
Thỉnh thoảng, tôi cứ nói với bản thân chỉ vì vì tôi nói được.
Tôi luôn có sẵn khán giả trong đầu mình, và tôi tin rằng việc bày tỏ suy nghĩ và ước muốn của mình cũng là những gì mọi người muốn nghe.
Nhưng khi tôi càng muốn giao tiếp nhiều hơn, tôi nhận ra rằng mọi thứ mới chỉ là sự bắt đầu để tạo ra tiếng nói mới của riêng tôi.
Tôi bị đẩy vào một thế giới mà tôi không biết làm thế nào để tồn tại.
Tôi thôi không phải đến trại chăm sóc và bắt đầu công việc đầu tiên là chạy máy phôtô.
Mặc dù nghe có vẻ rất đơn giản, nhưng với tôi nó thật kì diệu.
Thế giới mới của tôi thật sự rất thú vị nhưng thường xuyên bị quá tải và đáng sợ.
Tôi như một người đàn ông trẻ con, và dù nhiều lúc cảm thấy như được giải phóng, tôi vẫn khó hoà nhập.
Tôi cũng nhận ra rằng rất nhiều người biết tôi từ lâu thấy khó có thể từ bỏ suy nghĩ về Martin đã tồn tại trong đầu họ.
Trong khi những người mà tôi mới chỉ gặp mặt đấu tranh để nhìn một người đàn ông ngồi im lặng trên chiếc xe lăn.
Tôi đã nhận ra rằng có những người sẽ chỉ lắng nghe tôi khi tôi nói những gì mà họ trông đơi.
Mặt khác, có những người không quan tâm và làm những gì mà họ nghĩ là điều tốt nhất.
Tôi phát hiện ra cuộc đối thoại thực sự không chỉ là truyền đi một thông điệp nào đó,
mà là việc thông điệp đó được lắng nghe và được tôn trọng.
Cho đến nay, mọi thứ vẫn tốt đẹp.
Cơ thể của tôi dần trở nên khỏe hơn.
Tôi có công việc trong ngành máy tính mà tôi thích, và thậm chí còn nuôi cả Kojak một chú chó mà tôi muốn có bao năm nay
Nhưng tôi cũng muốn được chia sẻ cuộc đời mình với ai đó.
Tôi nhớ khi ngồi ngắm nhìn cảnh vật trên đường bố đưa tôi về nhà, nghĩ về tình yêu tràn đầy trong người mình nhưng lại không có ai để trao gửi.
Ngay khi tôi chấp nhận số phận cô độc trong suốt phần đời còn lại, tôi lại gặp Joan.
Cô ấy không chỉ là điều tuyệt vời nhất đã đến với cuộc đời tôi, mà Joan còn giúp tôi thách thức quan niệm sai lầm về bản thân tôi.
Joan nói qua những câu nói của tôi rằng cô ấy đã yêu tôi.
Tuy nhiên, sau tất cả những gì mà tôi đã trải qua, tôi vẫn không rũ bỏ được niềm tin rằng không có ai thực sự có thể nhìn thấu bệnh tật khiếm khuyết và chấp nhận con người thật của tôi.
Tôi cũng khó khăn để hiểu ra tôi là một người trưởng thành.
Đây là lần đầu tiên có ai đó coi tôi là một người đàn ông, điều này đã làm tôi sững cả người.
Tôi nhìn xung quanh và hỏi : "Ai cơ, tôi á?"
Tất cả băn khoăn khổ sở đều thay đổi nhờ Joan.
Chúng tôi rất hợp nhau, và tôi học được tầm quan trọng của việc giao tiếp một cách cởi mở và thật lòng.
Tôi thấy an toàn và điều này đã cho tôi thêm tự tin nói ra những điều tôi nghĩ.
Tôi bắt đầu cảm thấy sống lại, như một người xứng đáng được yêu thương.
Tôi bắt đầu định hình lại định mệnh của tôi.
Tôi nói nhiều hơn một chút ở nơi làm việc.
Tôi khẳng định sự độc lập của tôi với mọi người xung quanh.
Được trao cho phương tiện giao tiếp đã thay đổi tất cả.
Tôi sử dụng sức mạnh của con chữ và sẽ thách thức những định kiến của những người xung quanh tôi và của cả chính tôi nữa.
Giao tiếp là điều khiến chúng ta thành con người, cho phép chúng ta kết nối tới mức độ sâu xa nhất đến những người xung quanh chúng ta... kể câu chuyện của riêng ta, bảy tỏ mong muốn, nhu cầu và ước nguyện, hoặc nghe thấy điều đó từ những người khác bằng việc lắng nghe họ.
Và đây là cách ta cho thế giới biết chúng ta là ai.
Vậy chúng ta là ai nếu thiếu đi điều đó?
Đối thoại thực sự sẽ gia tăng sự thấu hiểu và tạo ra một thế giới tràn đầy sự quan tâm và lòng trắc ẩn.
Ngày xưa, tôi bị coi như là một vật vô tri giác, một con ma vô hồn của một cậu bé trên chiếc xe lăn.
Bây giờ, tôi còn hơn cả thế nữa.
Một người chồng, một người con, một người bạn, một người anh, một doanh nhân, cử nhân tốt nghiệp hạng danh giá, một nhiếp ảnh gia nghiệp dư nhiệt tình.
Khả năng giao tiếp đã mang đến cho tôi những điều này.
Chúng ta được nói rằng hành động có sức mạnh hơn cả lời nói.
Nhưng tôi băn khoăn rằng, có thật như thế không?
Ngôn ngữ của chúng ta, dù chúng ta giao tiếp thế nào, cũng đều thật sự mạnh mẽ.
Dù chúng ta có nói từ ngữ với giọng điệu riêng, gõ chữ bằng con mắt mình, hoặc giao tiếp ngôn ngữ không lời với những người nói chuyện với ta, từ ngữ là một trong những công cụ mạnh nhất.
Tôi đến với bạn từ vực thẳm tối tăm nhất, được kéo ra khỏi đó bằng sự quan tâm và từ chính ngôn ngữ của riêng mình.
Cách các bạn lắng nghe tôi hôm nay đã mang tôi đến gần hơn với ánh sáng.
Chúng ta ở đây để tỏa sáng cùng nhau.
Nếu có một chướng ngại vật khó khăn chắn ngang con đường giao tiếp của tôi, đó là đôi khi tôi muốn hét lên và đôi lúc chỉ đơn giản là thì thầm những từ ngữ yêu thương, biết ơn.
Tất cả đều nghe có vẻ giống nhau.
Nhưng nếu bạn có thể, hãy tưởng tượng hai từ ngữ ấm áp nhất: Cám ơn.
(Vỗ tay)
Trong suốt cuộc đời của mình, chúng ta đều góp phần vào sự biến đổi khí hậu.
Mọi hành động, chọn lựa hay hành vi đều dẫn đến sự gia tăng hiệu ứng nhà kính.
Và tôi cho rằng đó là một ý nghĩ khá to tát.
Nhưng nó cũng có thể khiến chúng ta cảm thấy tội lỗi khi nghĩ đến việc thực hiện quyết định về việc đi đến đâu thường xuyên thế nào về năng lượng chúng ta sử dụng ở nhà hay nơi làm việc, hoặc đơn giản là lối sống mà chúng ta chọn hưởng thụ.
Nhưng ta cũng có thể đi từ cội nguồn vấn đề và giả sử rằng nếu ta đã có sự hiểu biết sâu rộng nhưng tiêu cực tới khí hậu Trái đất rồi thì ta cũng có thể tác động tới sự thay đổi khí hậu trong tương lai mà chúng ta cần thích nghi với.
Vậy là ta có thể lựa chọn.
Hoặc là bắt đầu coi trọng vấn đề biến đổi khí hậu và nỗ lực giảm thiểu lượng khí thải ra, để giảm bớt tác động của biến đổi khí hậu trong tương lai.
Hoặc là ta cứ tiếp tục thờ ơ với nó.
Nhưng điều đó cũng đồng nghĩa với việc ta chọn đối mặt với những tác động to lớn từ biến đổi khí hậu trong tương lai.
Và không chỉ có vậy.
Là những người sống ở các nước có lượng khí thải trên đầu người cao, ta cũng đang ra quyết định cả cho những người khác.
Nhưng sự chọn lựa mà chúng ta không có là không có sự biến đổi khí hậu trong tương lai.
Qua hai thập kỷ vừa qua, các nhà đàm phán và hoạch định chính sách đã ngồi lại với nhau để bàn về vấn đề này, và họ tập trung vào việc ngăn sự nóng lên 2 độ C so với mức tiền công nghiệp.
Đó là mức nhiệt độ đi cùng với những ảnh hưởng nghiêm trọng với nhiều mức độ khác nhau tới con người và môi trường.
Vậy là 2 độ C tương ứng với sự biến đổi nguy hiểm của khí hậu.
Nhưng sự nguy hiểm này có thể là chủ quan
Nếu ta nghĩ tới một hiện tượng thời tiết cực đoan có thể xảy ra ở đâu đó trên Trái đất, nơi có cơ sở hạ tầng tốt, và người dân có bảo hiểm đầy đủ và v.v, thì ảnh hưởng của nó có thể gián đoạn.
Nó có thể gây ra phẫn nộ, tạo ra các chi phí.
Nó có thể lấy đi tính mạng người dân
Nhưng nếu hiện tượng tương tự xảy ra ở những nơi nghèo nàn về cơ sở vật chất, người dân không có bảo hiểm đẩy đủ hoặc họ không có mạng lưới hỗ trợ tốt thì ảnh hưởng của nó có thể vô cùng khủng khiếp.
Nó sẽ làm mất đi rất nhiều nhà cửa, và lấy đi rất nhiều mạng người.
Đây là biểu đồ lượng khí thải CO2 từ nhiên liệu và công nghiệp, dựa theo cột thời gian từ mốc Cải cách Công nghiệp đến thời điểm hiện tại.
Và rõ ràng là lượng khí thải đã tăng một cách đột biến.
Nếu ta nhìn vào giai đoạn ngắn từ năm 1950, vào năm 1988 ta thành lập Ủy Ban Liên Minh Chính Phủ về Biến đổi khí hậu tại Hội nghị thượng đỉnh Rio năm 1992, bẵng qua vài năm, năm 2009 ta ký kết Hiệp ước Copenhagen, nơi mà hạn mức tăng 2 độ C ra đời đi cùng với khoa học và nền tảng bình đẳng.
Và rồi năm 2012, ta tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Rio+20.
Trong suốt quá trình đó, trải qua các cuộc họp đó, và nhiều cuộc họp khác nữa, lượng khí thải vẫn tiếp tục tăng.
Và nếu ta nhìn vào lượng khí thải ra trong mấy năm gần đây, và dựa vào hiểu biết của mình về hướng đi của nền kinh tế toàn cầu trong tương lai, thì ta đang dần tiến đến mức nóng lên 4 độ C toàn cầu hơn là giảm xuống hai độ C.
Giờ thì hãy dừng lại một chút và nghĩ về mức nhiệt bình quân toàn cầu 4 độ này.
Phần lớn Trái đất của chúng ta bao phủ bởi đại dương.
Và bởi vì nước biển thì có mức quán tính nhiệt lớn hơn mặt đất, nên nhiệt độ trung bình trên mặt đất thực ra sẽ cao hơn so với trên mặt biển.
Điều thứ hai là con người chúng ta sẽ không sống trong nhiệt độ bình quân toàn cầu.
Chúng ta có những ngày nóng, ngày lạnh, những ngày mưa đặc biệt là nếu bạn sống ở Manchester như tôi.
Thử nghĩ tới việc bạn sống ở một trung tâm thành phố.
Một nơi nào đó trên thế giới: Mumbai, Beijing, New York, London.
Đó sẽ là ngày nóng nhất mà bạn từng trải qua.
Mặt trời rọi thẳng xuống, bê tông và tường kính bao quanh bạn.
Nếu như cùng ngày đấy nhưng nhiệt độ sẽ nóng hơn 6, 8 thậm chí 10 đến 12 độ vào ngày cao điểm nắng nóng như thế.
Thì đó chính xác là điều mà chúng ta sẽ trải qua dưới viễn cảnh nhiệt độ bình quân toàn cầu tăng lên 4 độ.
Và vấn đề đối với những hiện tượng cực đoan này không chỉ là về nhiệt độ, mà còn về các cơn bão hay các ảnh hưởng thời tiết khác, là cơ sở hạ tầng của chúng ta không được xây dựng để đối phó với chúng.
Mạng lưới giao thông được xây dựng để tồn tại cho thời gian dài và trụ vững với những ảnh hưởng thời tiết nhất định ở khắp nơi trên thế giới.
Và đây thực sự là một thử thách lớn.
Những trạm năng lượng được làm mát bởi nước tới một nhiệt độ nhất định để duy trì hiệu quả và tính phục hồi.
Những tòa nhà được thiết kế để tương thích với nền nhiệt nhất định.
Và chúng thực sự sẽ là thách thức lớn dưới viễn cảnh tăng lên 4 độ C.
Cơ sở hạ tầng của chúng ta không được xây dựng để đối phó với điều đó.
Vậy nếu ta quay trở lại một chút, cũng nghĩ về 4 độ C đó, không chỉ các tác động trực tiếp mà là gián tiếp thì sao.
Chẳng hạn như về an ninh lương thực.
Những cánh đồng ngũ cốc và lúa mỳ ở một số vùng trên thế giới được dự đoán là sẽ giảm đi 40% dưới viễn cảnh tăng lên 4 độ C, gạo giảm đi 30%.
Đây chắc chắn là điều khủng khiếp đối với an ninh lương thực thế giới.
Và tổng kết lại, các tác động có thể có khi Trái đất tăng lên 4 độ C sẽ không tương thích với cuộc sống toàn cầu hiện nay.
Trở lại với quỹ đạo và biểu đồ của 4 độ C và 2 độ C.
Việc tập trung vào đường 2 độ C này có hợp lý không?
Có khá nhiều đồng nghiệp của tôi và các nhà nghiên cứu khác nói rằng đã quá muộn để tránh đi sự nóng lên 2 độ đó.
Nhưng tôi sẽ chỉ vẽ ra nghiên cứu của mình trong hệ thống năng lượng, lương thực hàng không và cả vận chuyển nữa, và tôi nghĩ có một cơ hội chiến đấu nhỏ để tránh sự thay đổi 2 độ C khí hậu nguy hiểm này.
Nhưng chúng ta cần phải cố kiểm soát các con số để vạch ra việc thực thi
Vì thế nếu bạn tập trung vào những biểu đồ này, vòng tròn màu vàng được tô đậm ở đây là điểm xuất phát từ đường nhỏ 4 độ màu đỏ tới đường 2 độ màu xanh là gần nhất.
Và đó là do khí thải tích lũy, hay là cán cân carbon.
Nói cách khác,bởi vì đèn và máy chiếu trong khán phòng này, khí CO2 đang thải vào không khí như là kết quả của việc tiêu thụ điện trải qua trong thời gian dài
1 số sẽ thải vào không khí trong hàng thế kỷ, có thể là lâu hơn
Chúng sẽ tích tụ và hiệu ứng nhà kính sẽ tích lũy lại.
Và điều đó đã nói lên một thứ gì đó về về những quỹ đạo này.
Đầu tiên, nó chỉ rằng khu vực dưới những đường cong này là vấn đề không phải chúng ta ở đâu tại một thời điểm trong tương lai.
Và quan trọng là nó không có ý nghĩa gì nếu chúng ta đạt được một kỹ thuật thành công tuyệt vời để giải quyết vấn đề năng lượng vào ngày cuối cùng của năm 2049 để kịp thời giải quyết các rắc rối.
Bởi vì trong lúc đó, lượng khí thải sẽ tích tụ.
Nếu chúng ta tiếp tục theo đường màu đỏ, theo viễn cảnh 4 độ C. càng tiếp tục lâu sẽ cần nhiều năm sau nữa để giữ cùng cán cân carbon, để giữ cùng khu vực dưới đường cong này. có nghĩa là đường cong màu đỏ sẽ trở nên dốc hơn
Nói cách khác, nếu chúng ta không giảm lượng khí thải trong ngắn hạn, ta sẽ phải giảm lượng khí thải lớn hàng năm
Chúng ta cũng biết rằng có một hệ thống năng lượng khử carbon.
Nhưng nếu chúng ta không bắt đầu cắt giảm khí thải trong ngắn hạn, thì chúng ta phải làm thậm chí sớm hơn.
Điều này thật sự là thử thách lớn cho chúng ta
Có một điều khác nói lên điều gì đó về chính sách năng lượng.
Nếu bạn sống trong một phần thế giới nơi mà khí thải đầu người đang ở mức cao, nó chỉ ra rằng chúng ta cần giảm nhu cầu năng lượng.
Và bởi vì với tất cả đòi hỏi trên thế giới cơ sở hạ tầng kỹ thuật qui mô lớn cần triển khai nhanh chóng để khử carbon trong hệ thống cung cấp năng lượng đơn giản là sẽ không xảy ra kịp lúc.
Vì thế không là vấn đề nếu chọn năng lượng hạt nhân hay kho trữ carbon tăng qui mô sản xuất nhiên liệu sinh học hoặc xây dựng tuabin gió to hơn.
Bởi vì khu vực dưới đường cong là vấn đề, chúng ta cần tập trung tính hiệu quả nhưng cũng bảo tồn năng lượng nói cách khác, sử dụng ít năng lượng hơn.
Và nếu chúng ta là được, cũng có nghĩa là chúng ta tiếp tục triển khai kỹ thuật theo hướng cung cấp, sẽ có ít thứ để làm hơn nếu chúng ta thực sự kiểm soát để giảm việc tiêu thụ năng lượng, bởi vì lúc đó chúng ta sẽ cần ít cơ sở hạ tầng phía cung cấp hơn.
Một vấn đề khác chúng ta thật sự cần nắm lấy là vấn đề về phúc lợi và công bằng
Có nhiều nơi trên thế giới cần tăng mức sống
Nhưng với hệ thống năng lượng hiện tại tùy thuộc vào nhiên liệu tự nhiên khi kinh tế phát triển sẽ kèm theo khí thải
Và hiện giờ, nếu tất cả chúng ta hạn chế cùng lượng cán cân carbon, có nghĩa là nếu vài nơi khí thải tăng thì những nơi khác cần giảm khí thải.
Vì thế sẽ là thử thách lớn với các nước giàu
Bởi vì theo nghiên cứu của chúng tôi, nếu bạn ở quốc gia nơi khí thải bình quân thật sự cao thì Bắc Mỹ, Châu Âu, Úc giảm khí thải 10%/năm và cần bắt đầu ngay lập tức, sẽ có một cơ hội tốt trong việc tránh mục tiêu 2 độ C.
Hãy để tôi đặt vào viễn cảnh
Nhà kinh tế học Nicholas Stern nói rằng giảm khí thải hơn 1%/năm đồng nghĩa với suy thoái kinh tế hay biến động.
Vì thế nó chỉ ra rằng có thử thách cực kỳ lớn cho vấn đề phát triển kinh tế bởi vì nếu chúng ta có cơ sở hạ tầng carbon cao tại chỗ có nghĩa là nếu nền kinh tế phát triển, thì sẽ có khí thải.
Vì thế tôi chỉ xin trích dẫn từ 1 bài báo viết bởi tôi và Kevin Anderson năm 2011 khi chúng ta nói rằng để tránh mức 2 độ C về sự nguy hiểm của biến đổi khí hậu, việc phát triển kinh tế cần được đánh đổi ít nhất là tạm thời cho thời kỳ thắt lưng buộc bụng theo kế hoạch ở các quốc gia giàu có.
Đây thực sự là một thông điệp khó chấp nhận, bởi vì nó đề nghị rằng chúng ta thật cần làm những điều khác biệt.
Đây không phải là sự thay đổi dồn dập.
Đây là về việc làm những điều khác biệt, về sự thay đổi toàn hệ thống, và đôi khi là về hoạt động ít đi.
Và điều này áp dụng cho tất cả chúng ta, bất kể khía cạnh ảnh hưởng nào chúng ta có
Nó có thể từ bài viết cho nhà cầm quyền địa phương để thảo luận với chủ doanh nghiệp của chúng ta hoặc nói với bạn bè gia đình, hay đơn giản thay đổi lối sống của chính chúng ta
Bởi chúng ta rất cần những thay đổi lớn lao.
Hiện tại, chúng ta đang chọn viễn cảnh 4 độ C.
Nếu chúng ta thực sự muốn ngăn chặn viễn cảnh 2 độ C, thì thực sự chẳng còn thời gian để mà hành động nữa.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) Alice, vậy thì điều mà cô đang nói là trừ khi các nước phát triển bắt đầu giảm thiểu lượng khí thải đi 10% mỗi năm, ngay từ bây giờ mà không phải năm 2020 hay 2025, nếu không chúng ta sẽ nhắm thẳng tới viễn cảnh tăng thêm 4 độ C.
Tôi tự hỏi là bạn sẽ làm gì để cắt giảm 70% vào năm 2070
Vâng, chỉ là không còn nơi nào đủ gần để tránh 2 độ C
1 trong những điều thường thấy khi những nghiên cứu kiểu mẫu này chỉ nhìn vào những gì ta muốn nhìn, là chúng thường đánh giá quá mức về việc các nước khác có thể bắt đầu giảm khí thải
Vì thế họ làm những giả thuyết hào hùng về điều đó.
Chúng ta càng làm như thế, bởi vì khí thải tích tụ, những thứ ngắn hạn thật sự là vấn đề.
Vì thế nó tạo ra sự khác biệt lớn.
Nếu một quốc gia lớn như Trung Quốc tiếp tục tăng trưởng thêm vài năm nữa thôi, thì đó sẽ là một sự thay đổi lớn về khi mà chúng ta cần khử các-bon
Vì thế tôi không nghĩ chúng ta biết được thời điểm bởi nó phụ thuộc vào hành động mà ta sẽ làm trong ngắn hạn.
Nhưng tôi nghĩ chúng ta có mục tiêu lớn mà không kéo đòn bẩy làm giảm thiểu nhu cầu năng lượng, thì điều đó thật xấu hổ.
Alice, cảm ơn cô đến và chia sẻ với TED những dữ liệu này
Cảm ơn.
Vâng, thật sự vinh dự, tuyệt vời khi mà đứng đây, tạo sự khác biệt.
và tôi vui khi có cơ hội được nói với bạn.
Tôi ngạc nhiên vì khi tôi nhìn lại mình Tôi luôn muốn viết hoặc làm về tôn giáo.
Thực sự, tôi ngưng làm về tôn giáo trước khi rời tu viện.
Tôi nghĩ nó sẽ vậy.
Và 13 năm để nhận ra cái mình muốn. Tôi muốn trở thành giáo sư văn học Anh.
và tôi chắc chắn không muốn làm nhà văn.
rồi một lọat thảm họa nghề nghiệp ập tới, sau tất cả, tôi lại thấy mình trên ti vi. Tôi đã kể với Bill Moyer, và anh đáp lại, " oh, ....." Tôi làm vài chương trình bàn về tôn giáo.
Ở Anh việc này được hoan nghênh nhiệt liệt nơi tôn giáo không phổ biến lắm.
Cuối cùng, tôi đã tìm thấy thế mạnh mình.
Nhưng tôi lại bị gửi tới Jerusalem để làm phim về Ki-tô giáo.
Và ở đó, tôi bắt gặp các truyền thống tôn giáo khác: Do Thái giáo và Hồi giáo, chị em tôn giáo với Ki-tô giáo.
Tôi thấy mình chả biết gì về tín ngưỡng cả mặc dù bản thân tôi là tôn giáo gốc, tôi chỉ biết đạo Do Thái có trước đạo Kito còn Hồi giáo tôi không biết gì cả.
Nhưng trong thành phố bị tra tấn đó, nơi mà 3 tín ngưỡng đang xô đẩy lẫn nhau, bạn sẽ thấy giữa chúng có kết nối sâu sắc.
Việc nghiên cứu các truyền thống tôn giáo đã mang lại cho tôi nhận thức về tôn giáo, và thực sự giúp tôi có cái nhìn riêng của mình về tín ngưỡng.
Tôi đã tìm thấy một số điều bất ngờ trong trong quá trình nghiên cứu cái mà tôi chưa bao giờ nghĩ đến. Thật sự, khi tôi dồn hết mình vào đó, tôi mới thấy mọi thứ hoàn toàn phi thường.
Những học thuyết này vẫn chưa được chứng mình, còn trừu tượng.
Trước sự ngạc nhiên ấy, tôi bắt đầu thật sự nghiên cứu các truyền thống, tôi nhận ra rằng niềm tin-cái mà chúng ta làm quan trọng hóa hiện nay chỉ là sự sùng bài bái tôn giáo nhất thời nổi lên duy nhất ở phía tây, ở thế kỉ 17.
Từ "niềm tin" ban đầu có nghĩa là để yêu thương, để ước vọng, để yêu mến.
Vào thế kỉ 17, hãy thu hẹp trọng tâm lại, các lý luận tôi đang khai thác trong sách đang viết hiện tại mang ý nghĩa là một sự đồng ý để thiết lập hệ các tuyên bố, cương lĩnh.
"Tôi tin rằng:" nó không có nghĩa, "Tôi chắc chắn chấp nhận các tín điều."
Nó nghĩa là: "Tôi cam kết tham gia"
Thật ra, một số truyền thống trên thế giới nghĩ tôn giáo rất ít chính thống
Trong Kinh Quran, quan điểm tôn giáo- chính thống giáo - bị gạt bỏ như "Zanna:" là sự phỏng đoàn bê tha những vấn đề mà không ai có thể chắc chắn nhưng lại khiến người ta dễ gây gổ và bè phái ngớ ngẫn. Vậy, nếu tôn giáo không phải là niềm tin vào điều gì đó, vậy nó là gì?
Những gì tôi tìm thấy, một cách toàn diện, tôn giáo là cách hành xử khác nhau.
Thay vì quyết định liệu có tin vào Thiên Chúa không, đầu tiên bạn hãy làm gì đó.
Bạn hãy làm hết sức và bạn sẽ hiểu được chân lý của tôn giáo.
Học thuyết tôn giáo được hiểu là tập hợp hành động bạn chỉ có thể hiểu hết khi bạn đặt chúng vào thực tiễn
Vị trí cao quý trong thực tiễn này chính là lòng từ bi.
Sự thật là tất cả mọi người, mỗi tôn giáo lớn trên thế giới, từ bi- khả năng để cảm nhận về cái gì theo cách chúng ta thường nghĩ về buổi tối nay- không những kiểm tra lòng tin thật sự, mà nó còn cho chúng ta thấy sự tồn tại của cái mà người Do Thái, Kitô, Hồi giáo gọi là "thần" hay "Thiên Chúa".
Chính sự từ bi, Đức Phật dạy, sẽ mang bạn đến cõi niết bài
Tại sao? Chính vì lòng từ bi, cho ta cảm thông với người khác, sẳn lòng từ bỏ vị trí trung tâm của mình nhường cho người khác Một khi ta thoát khỏi cái tôi, cũng là lúc ta sẵn sàng để nhìn thấy Thiên Chúa
Cụ thể, mỗi tôn giáo lớn trên thế giới đã làm nổi bật lên và đặt tại cốt lõi tôn giáo của họ - cái mà được gọi là nguyên tắc vàng.
Đầu tiên được đề xuất bởi Khổng tử cách đây 5 thế kỉ trước Kito giáo: "Đừng làm cho người khác những gì bạn không muốn họ làm cho bạn".
Ông nói, trọng tâm chủ đề là cái giải thích tất cả bài giảng của ông và các môn đệ của ông nên tập luyện thường xuyên.
Và nguyên tắc vàng sẽ mang lại cho họ giá trị siêu việt mà ông gọi là "ren", tình cảm bác ái, bên trong nó ẩn chứa kinh nghiệm xâu xa về lòng thương xót.
Điều này cũng thực sự rất qua trọng với Độc Thần giáo.
Có một câu chuyện nổi tiếng về giáo sĩ Do Thái, Hillel
Một kẻ ngoại đạo đến gặp ông, đề nghị đổi sang đạo Do Thái nếu Hillel có thể đọc lại toàn bộ bài giảng trong khi ông đứng trên một chân.
Hillel đứng trên một chân và nói, "Cái có hại cho ngươi, không có hại cho người láng giềng. Đây là toàn bộ học thuyết. Phần còn lại chỉ là lời dẫn giải.
Bây giờ hãy tiến lên và học hỏi". "Hãy tiến lên và học hỏi" là ngụ ý của ông
Ông nói, " Trong lời bình luận, bạn cần phải làm rõ ra rằng mỗi câu trong học thuyết là một lời dẫn giải, lời chú giải cho nguyên tắc vàng ".
Rabbi Meir vĩ đại nói rằng bất kỳ giải thích trong Kinh Thánh mà dẫn đến sự thù ghét và khinh bỉ, hoặc khinh miệt của người khác - bất kỳ người nào - là bất hợp pháp.
Saint Augustine cũng có cùng quan điểm.
Ông nói, "dạy học là từ thiện, chúng ta không cần phải giải thích của Kinh Thánh cho đến khi chúng ta tìm thấy lời giải thích trắc ẩn."
Nỗ lực để tìm thấy lòng trắc ẩn trong các bản ghê tởm này là một cuộc diễn tập ý nghĩa, diễn ra đều đặn trong cuộc sống. Hãy nhìn lại thế giới của chúng ta. Chúng ta đang sống trong một thế giới mà tôn giáo bị cướp đoạt. Bọn khủng bố lấy câu Kinh Thánh biện minh hành vi tàn bạo.
Thay vì dùng lời Chúa nói, " Yêu thương kẻ thù.
Đừng phán xét kẻ khác", ta lại thấy cảnh tưởng họ không ngừng phán xét kẻ khác không ngừng sử dụng Kinh Thánh như một cách tranh cãi với người khác, dìm họ xuống. Nhiều thời đại, tôn giáo được sử dụng để đàn áp người khác, điều này là vì cái tôi, lòng tham của con người.
Chúng ta là rất giỏi trong việc làm rối tung mọi thứ tuyệt với.
Vì vậy, các truyền thống cũng nhấn mạnh, đây là một điểm quan trọng, tôi nghĩ bạn không thể và không được hạn chế lòng trắc ẩn cho riêng bạn như: quốc gia bạn, tín ngưỡng bạn, đồng hương bạn. Bạn cần có một trong cái mà nhà hiền triết Tàu gọi "jian ai": quan tâm mọi người. Yêu thương kẻ thù.
Tôn vinh kẻ lạ. Chúng tôi thiết lập cho bạn, tín đồ của các bộ lạc, quốc gia có thể hiểu nhau.
Cách tiếp cận chung này đang dần làm giảm bớt việc lạm dụng tôn giáo cho lợi nhuận bất chính.
Tôi nghe không biết bao nhiêu người lái taxi, người mà khi tôi nói với họ những gì tôi làm cho cuộc sống, nói với tôi rằng tôn giáo là nguyên cho tất cả cuộc chiến tranh thế giới lớn trong lịch sử.
Sai rồi. Nguyên nhân cho những thống khổ hiện nay của ta chính là nền chính trị
Nhưng, đừng có nhầm lẫn, tôn giáo là một loại đường đứt gãy, khi một cuộc xung đột ăn sâu vào một vùng, tôn bị hút vào và trở thành một phần cuả vấn đề. Hiện tại của chúng qúa khắc nghiệt.
Giữa năm 1914 và 1945, ở Châu Âu có 70 triệu người chết vì bạo động vũ trang.
Nhiều tổ chức của chúng ta, thậm sân banh, từng được dùng làm nơi giải trí bây giờ lại là những tụ tập nổi lạo, người chết.
Không có gì ngạc nhiên rằng tôn giáo cũng bị ảnh hưởng.
Ngoài ra còn có một việc quan trongk khác, theo tôi, nạn mù tôn giáo/
Con người dường như đánh đồng tôn giáo với những niềm tin khác.
Chúng ta gọi những người thuộc tôn giáo là tín đồ như thể đó là điều chính mà họ làm. Và rất thường xuyên, mục tiêu thứ hai được đẩy lên vị trí đầu, vị trí của lòng từ bi trong nguyên tắc vàng.
Vì cái khó khăn nguyên tắc vàng. Đôi khi, khi tôi đang nói chuyện với hội về lòng từ bi, tôi nhìn thấy biểu cảm không đồng tình trên mặt của họ vì nhiều người tôn giáo cần cái đúng hơn là cái lòng từ bi. Nhưng đó không phải là toàn bộ câu chuyện.
Kể từ ngày 11/11, khi công việc ở Islam chợt đẩy tôi vào hoạt động xã hội, tôi không tưởng tượng nổi, mình là kiểu người đi khắp nơi trên thế giới, phát hiện mọi nơi tôi tới, có một sự ao ước đổi mới.
Tôi vừa mới quay trở về từ Pakistan, nơi hàng ngàn người đến để nghe tôi giảng vì họ đang khát khao, trên tất cả, để nghe giọng nói thân thiện của người Phương Tây
Đặc biệt, những người trẻ tuổi đến và hỏi tôi rằng "Chúng tôi có thể làm gì? Chúng tôi có thể thay đổi những gì?"
những người chủ của tôi ở Paskistan nói, "Này, đừng quá lịch thiệp với chúng tôi.
Hãy nói chúng tôi làm sai ở đâu. Hãy cùng nhau bàn về chỗ mà tôn giáo thất bại."
Bỏi vì theo như tôi thấy - tình hình hiện tại của chúng tôi là rất nghiêm trọng bất kì hệ tư tưởng mà không thúc đẩy sự hiểu biết toàn cầu và sự đánh giá toàn cầu lẫn nhau thì đều thất bại theo thời gian.
Theo tôn giáo...Tại Hoa Kỳ, người ta có thể tín ngưỡng với nhiều cách nhau, như một bài báo vừa mới đưa ra nhưng chúng vẫn thuộc về tôn giáo. Chỉ có ở phía Tây Âu vẫn giữ chủ nghĩa thế tục, cái chủ nghĩa mà bây giờ bắt đầu lỗi thời.
Những người muốn trở thành nhà tu hành, và tôn giáo cần phải tạo ra sự hài hòa trên thế giới, vì nguyên tắc vàng.
"Đừng làm cho người khác những điều mà bạn không muốn họ làm lại với bạn." một đặc tính mà nên được áp dụng ngay bây giờ.
Ta không nên đối xử với các quốc gia khác như ta không muốn bị đối xử như vậy.
Bất kì niềm tin tồi tệ của chúng ta đều là vấn đề của tôn giáo, nó thuộc về tâm linh.
Đó là một vấn đề đạo đức sâu sắc thu hút tất cả chúng ta.
Như tôi nói, có một khao khát thay đổi ngoài kia.
Tại đây ở Hoa Kỳ, bạn có thể thấy nó qua chiến dịch bầu cử: một khao khát thay đổi.
Sau 11/11, người ở tất cả các nhà thờ cùng nhau tập trung ở địa phương để tạo ra mạng lưới thấu hiểu nhau.
Các nhà thờ Hồi giáo, các giáo đường Do Thái nói,"Ta hãy cùn nói chuyện cùng nhau"
Đến lúc ta hướng tới lòng khoan dung và hướng tới sự biết ơn người khác .
Tôi muốn có một câu chuyện do chính tôi viết ra.
Nó xuất phát từ "Bản trường ca Hy Lạp". Nó cho bạn biết tâm linh này là cái gì.
Bạn biết câu chuyện của "The Iliad", cuộc chiến 10 năm giữa Hy Lạp và Troy.
Achilles, chiến binh nổi tiếng Hi Lạp, dẫn lính mình ra khỏi trận chiến, và toàn bộ công sức trận chiến bị ảnh hưởng. Trong hoàn cảnh rối ren tiếp theo, người bạn yêu quý của anh, Patroclus, bị giết - bị thiệt mạng trong lần độc chiến bởi một trong các hoàng tử Trojan, Hector. Achilles điên lên, tức giận và báo thù, và làm tổn thương cơ thể. Ông giết Hector, cắt cơ thể hắn ra và ông không hoàn lại thi thể cho gia đình mai táng điều đó có nghĩa là, linh hồn của Hector sẽ lang thang vĩnh viễn, lạc lối.
Một đêm, Priam, vua của Troy, một ông già, lẻn vào trại Hi Lạp, tìm đến lều của Achilles để hỏi về thi thể của con ông.
Mọi người đều ngạc nhiên khi ông lão cởi bỏ miếng trùm đầu và lộ diện.
Achilles nhìn ông lão và nghĩ về cha mình.
Và ông bắt đầu khóc. Priam nhìn vào người đàn ông đã giết các con của ông, và ông cũng bắt đầu khóc.
Tiếng khóc ngập tràn căn lều. Người Hi Lạp tin rằng tiếng khóc hòa lẫn ấy tạo nên sự liên kết giữa hai bên.
Achilles mang thi thể của Hector, nhẹ nhàng đưa cho người cha, hai người đàn ông nhìn nhau, xem nhau như thánh thần.
Nét đặc biệt ấy đã được tìm thấy, cũng như ở tất cả các vùng khác.
Nó có nghĩa là ta sẽ vượt qua được nổi khiếp sợ khi bị đẩy đến bước đường cùng, và bắt đầu thấu hiểu được nhau.
Chữ "holy" có rất có ý nghĩa ở Hebrew, với Thiên Chúa, là "Kadosh": tách biệt.
Có lẽ, sự rất khác biệt của kẻ thù cung cấp cho ta những gợi ý cho bí ẩn hoàn toàn siêu việt đó là Thiên Chúa.
Lúc này đây, điều tôi mong ước là: Tôi mong các bạn sẽ hỗ trợ sáng tạo, khởi động, tuyên truyền Hiến Chương Nhân ái, được chế tác bởi nhóm các nhà tư tưởng từ ba truyền thống Abraham của Do Thái giáo, Kitô giáo và Hồi giáo, và dựa trên các nguyên tắc cơ bản của Quy tắc vàng.
Chúng ta cần tạo ra một biến đổi giữa những người mà tôi gặp chuyến đi của tôi Có thể bạn cũng đã gặp, người mà muốn gia nhập quân ngũ, theo cách nào đó, lấy lại niềm tin cho họ, cái mà họ cảm thấy đã bị cướp đi.
Chúng ta cần trao mọi người quyền để gợi lại lòng vị tha, và đưa ra lời hướng dẫn.
Điều lệ này không phải là một tài liệu lớn. Tôi muốn xem qua để đưa ra những hướng dẫn cách để làm sáng tỏ Kinh Thánh, những văn bản này đang bị lạm dụng. Hãy nhớ những gì giáo sĩ Do Thái và Augustinô nói - Kinh Thánh bị chi phối bởi nguyên tắc của tổ chức cứu tế.
Hãy cùng nhìn lại. Cũng như, ý tưởng của người Do Thái, Kito, và Hồi giáo những tôn giáo đang bất hòa này - đang làm việc cùng nhau để tạo ra một tài liệu mà chúng ta hi vọng sẽ được kí bởi hàng ngàn người, ít nhất, của các nhà lãnh đạo tôn giáo từ các tín ngưỡng trên thế giới.
Và tất cả các bạn tạo thành quần chúng.
Tôi chỉ là một học giả đơn độc. Mặc dù đó là ý tưởng tôi ấp ủ, khiến tôi khá ngạc nhiên khi thấy nó bắt kịp tôi Tôi dành rất nhiều thời gian ở một mình, nghiên cứu, và tôi không.. bạn là có phương tiện truyền thông hãy cho tôi biết cách truyền đạt nó đến mọi người, mọi người trên thế giới. Tôi đã có một vài buổi bàn luận sơ bộ, và Đức Tổng Giám mục Desmond Tutu, một ví dụ, sẵn lòng cung cấp tên ông, như là Imam Feisal Rauf, lãnh tụ Hồi giáo ở New York.
Ngoài ra, tôi sẽ làm việc với Liên minh các nền văn minh tại Liên Hiệp quốc.
Tôi là một phần của sáng kiến Liên Hợp Quốc được gọi Liên minh các nền văn minh, được yêu cầu bởi Kofi Annan để suy đoán các nguyên nhân của chủ nghĩa cực đoan, đưa ra các cách thực tiễn để các quốc gia tránh sự leo thang của chủ nghĩa cực đoan.
Liên minh đã nói với tôi rằng họ rất vui khi làm việc với đó.
Điều quan trọng việc này là - tôi có thể thấy một số trong bạn bắt đầu lo lắng, Vì bạn nghĩ rằng đó là một cơ thể chậm chạp và cồng kềnh nhưng những gì Liên Hợp Quốc làm là tạo cho ta tính trung lập, vì vậy không được coi như sáng kiến phương Tây hay Kitô giáo, nhưng nó đang đến, từ các nước Liên Hiệp Quốc, từ thế giới - người sẽ giúp đỡ bộ máy quan liêu.
Vì vậy tôi kêu gọi các bạn tham gia cùng tôi tạo ra các Điều lệ để xây dựng điều lệ này, khởi chạy nó và tuyên truyền nó để nó trở thành - Tôi muốn thấy nó khắp trường đại học, nhà thờ Hồi giáo, giáo đường Do Thái để mọi người nhìn vào truyền thống mình và tạo ra tôn giáo một nền hòa bình thế giới, cái mà đáng ra nói phải như thế. Cảm ơn. (vỗ tay)
Vào năm 1901, một phụ nữ tên Auguste được chuyển vào bệnh viện tâm thần ở Frankfurt.
Auguste bị ảo giác và không nhớ được những chi tiết cơ bản nhất về cuộc đời mình.
Bác sĩ của bà lúc ấy là Alois.
Alois không biết làm sao giúp Auguste, ngoài việc ông chăm sóc bà đến khi bà qua đời năm 1906.
Sau khi bà mất, ông đã tiến hành khám nghiệm tử thi và phát hiện những mảng lộn xộn kì lạ trong não Auguste - những thứ ông chưa từng thấy bao giờ.
Giờ đây có một sự thật còn nặng nề hơn.
Nếu Auguste vẫn còn sống cho đến ngày hôm nay, chúng ta vẫn không thể giúp bà được gì nhiều hơn Alois đã làm 114 năm trước.
Bác sĩ Alois tên thật là Alois Alzheimer.
Và Auguste Deter là bệnh nhân đầu tiên được chuẩn đoán mắc bệnh mà ngày nay chúng ta gọi là Alzheimer.
Từ năm 1901 cho đến nay, y học đã tiến bộ nhiều.
Ta khám phá ra thuốc kháng sinh và vắc-xin chống lại các bệnh lây nhiễm, nhiều phương pháp chữa ung thư, thuốc chống HIV, thuốc chữa bệnh tim mạch và nhiều bệnh khác nữa.
Nhưng ta vẫn chưa tìm ra được liệu pháp cần thiết để chữa trị Alzheimer.
Tôi thuộc một nhóm nhà khoa học những người đang cố gắng tìm cách chữa Alzheimer trong hơn một thập kỉ qua.
Nên tôi luôn phải suy nghĩ về điều này.
Alzheimer hiện ảnh hưởng đến 40 triệu người trên thế giới.
Đến 2050, dự đoán con số sẽ là 150 triệu người - con số này có thể bao gồm cả chúng ta.
Nếu bạn mong sống đến 85 tuổi hoặc hơn, thì khả năng bạn mắc Alzheimer sẽ gần như một trong hai người.
Nói cách khác, bạn sẽ trải qua những năm vàng son hoặc chịu đựng căn bệnh Alzheimer hoặc chăm sóc người quen hoặc người thân mắc bệnh này.
Chỉ tính riêng ở Mỹ, chi phí chăm sóc các bệnh nhân Alzheimer là 200 tỉ đô la mỗi năm
1 trong mỗi 5 đô la từ phúc lợi y tế chi trả cho căn bệnh Alzheimer.
Tính đến hôm nay, đây là căn bệnh tiêu hao nhất, và dự đoán sẽ còn tăng gấp 5 lần đến năm 2050. lúc thế hệ bùng nổ trẻ em (baby boom) già đi.
Có thể nó làm bạn ngạc nhiên, chỉ nghĩ đơn giản thôi, Alzheimer là một trong những bệnh lớn nhất, thách thức xã hội nhất của thế hệ ta.
Nhưng ta chỉ làm phần rất nhỏ liên quan đến nó.
Ngày nay, là một trong top 10 lí do gây tử vong trên thế giới, Alzheimer là bệnh duy nhất ta không thể phòng ngừa, cứu chữa hoặc làm chậm lại.
Chúng ta ít có hiểu biết khoa học về Alzheimer hơn các bệnh khác vì ta đầu tư ít thời gian và tiền bạc hơn vào việc nghiên cứu.
Mỗi năm, chính phủ Mỹ chi gấp 10 lần cho nghiên cứu ung thư so với Alzheimer dù cho Alzheimer gây tổn thất nhiều hơn và gây ra số người tử vong tương đương với ung thư.
Sự thiếu hụt tài nguyên bắt nguồn từ một nguyên do cơ bản hơn: sự thiếu ý thức.
Điều hiện ít người biết nhưng nhiều người nên biết: Alzheimer là một căn bệnh, và chúng ta vẫn có thể chữa trị được.
Hầu hết thời gian trong 114 năm qua, mọi người, kể cả các nhà khoa học, nhầm lẫn giữa Alzheimer và bệnh người già.
Chúng ta nghĩ sự lão suy là bình thường và không tránh được của tuổi già.
Nhưng chúng ta nên nhìn vào bức tranh của một bộ não tuổi già khoẻ mạnh so với bộ não của bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer để thấy sự tổn hại từ căn bệnh này.
Cùng với sự mất trí nhớ nghiêm trọng và các khả năng khác của thần kinh, sự tổn hại lên bộ não do Alzheimer gây ra làm giảm đáng kể tuổi thọ và luôn luôn gây tai hại.
Hãy nhớ bác sĩ Alzheimer đã phát hiện những mảng lộn xộn kì lạ trong não của Auguste một thế kỉ trước.
Gần một thế kỉ, chúng ta vẫn chưa biết gì nhiều về căn bệnh này.
Hiện chúng ta biết rằng chúng từ các phân tử protein.
Bạn hình dung một phân tử protein như một miếng giấy thường được gập lại thành hình origami phức tạp.
Có nhiều điểm trên miếng giấy dính sát nhau.
Khi nó được gập lại hoàn chỉnh, những điểm dính nhau đó cuối cùng lồng vào nhau.
Nhưng đôi khi vẫn có nhầm lẫn xảy ra, và những điểm dính nhau đó lại nằm ngoài.
Điều này khiến cho các phân tử protein dính chặt nhau, hình thành từng khối rồi dần dần phát triển thành những mảng lộn xộn kì lạ.
Đó là cái ta thấy trong não bộ của bệnh nhân bệnh Alzheimer.
Chúng tôi nghiên cứu tại đại học Cambridge trong 10 năm qua cố gắng tìm hiểu "sự cố" này vận hành ra sao.
Có nhiều bước, và việc tìm xem bước nào để ngăn chặn "sự cố" lại phức tạp - giống như việc tháo bom vậy.
Cắt một dây có lẽ cũng không ích gì.
Cắt những dây khác có lẽ sẽ khiến quả bom phát nổ.
Chúng ta phải tìm đúng bước để ngăn chặn, và sau đó tạo ra một loại thuốc để đặc trị.
Cho tới hiện nay, hầu hết chúng ta đang cắt nhiều sợi dây và hi vọng tìm được dây tốt nhất.
Hiện nay ta cùng tụ chung lại thành nhóm đa ngành nghề -- bác sĩ, sinh học, di truyền học, hóa học, vật lí học, kĩ sư và toán học.
Và cùng nhau, chúng ta vẫn đang cố gắng tìm bước then chốt trong suốt quá trình và hiện đang thử nghiệm một loại thuốc mới sẽ chuyên cản lại bước này và ngăn chặn được căn bệnh.
Tôi xin trình bày vài kết quả mới đây của chúng tôi.
Chưa ai ngoài phòng thí nghiệm nhìn thấy kết quả này.
Hãy xem những video về chuyện gì xảy ra khi thuốc mới này được thử trên những con sâu.
Đây là những con sâu khỏe mạnh, và bạn có thể thấy chúng bò quanh bình thường.
Những con sâu này, mặt khác, có những phân tử protein liên kết với nhau bên trong cơ thể - giống những người bệnh Alzheimer.
Và bạn có thể thấy rõ ràng là chúng đang mắc bệnh.
Nhưng nếu ngay giai đoạn đầu chúng tôi đưa loại thuốc mới cho những con sâu này, ta sẽ thấy chúng hoàn toàn khỏe mạnh và hưởng tuổi thọ bình thường.
Đây chỉ là một kết quả tích cực ban đầu, nhưng cuộc nghiên cứu tương tự cho thấy Alzheimer là căn bệnh chúng ta có thể hiểu rõ và chữa trị được.
Sau 114 năm chờ đợi, rồi cũng có hi vọng thật cho điều có thể đạt được trong vòng 10 tới 20 năm nữa.
Để phát triển hi vọng đó, đánh bại căn bệnh tới cùng, chúng tôi cần giúp đỡ.
Vấn đề không ở các nhà khoa học như tôi mà là ở chính bạn.
Chúng tôi cần bạn nâng cao ý thức về việc Alzheimer là một căn bệnh và nếu chúng ta cố gắng, chúng ta có thể đánh bại nó.
Trong trường hợp các căn bệnh khác, bệnh nhân và gia đình của họ đã chi tiêu cho nhiều nghiên cứu hơn và gây áp lực cho chính phủ, nền công nghiệp dược phẩm, nhiều nhà khoa học và các nhà lãnh đạo.
Đó là điều cần thiết để nâng cao điều trị cho bệnh HIV vào cuối những năm 1980.
Ngày nay, ta thấy rằng việc chống lại căn bệnh ung thư cũng tương tự như vậy.
Nhưng những bệnh nhân Alzheimer thường không thể lên tiếng cho họ.
Và gia đình họ, những nạn nhân ẩn danh, chăm sóc người thân của mình ngày đêm, thường sẽ không còn sức để đi và ủng hộ sự thay đổi.
Cho nên, điều này thật sự phụ thuộc vào bạn.
Bệnh Alzheimer hầu như không phải là căn bệnh di truyền.
Mọi người khi có bộ não đều gặp nguy cơ.
Ngày nay, có 40 triệu bệnh nhân giống bà Auguste, những người không thể tạo ra sự thay đổi họ cần cho bản thân họ.
Hãy giúp lên tiếng dùm họ, và giúp yêu cầu sự điều trị.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Giơ tay nếu bạn đã từng được hỏi câu này "Lớn lên cháu muôn làm gì?"
Bây giờ nếu bạn phải đoán bạn nghĩ là bạn mấy tuổi khi được hỏi câu đó lần đầu tiên?
Các bạn chỉ cần giơ ngón tay
Ba. Năm. Ba. Năm. Năm. Được rồi
Bây giờ, giơ tay nếu câu hỏi này "Lớn lên cháu muôn làm gì?"
(cười lớn) Bất cứ lo lắng nào.
Tôi là người chưa bao giờ có thể trả lời câu hỏi "Lớn lên cháu muốn làm gì?"
Bạn xem, vấn đề không phải là tôi chẳng có sở thích nào vấn đề là tôi có nhiều sở thích quá.
Lúc học cấp ba, tôi thích tiếng Anh và toán và nghệ thuật và tôi làm websites và tôi chơi guitar trong một nhóm rock tên là Tổng đài viên cáu kỉnh
Có khi các bạn đã từng nghe tới nhóm này
(cười lớn) Điều này tiếp tục sau khi hết phổ thông và tại một thời điểm nào đó, tôi bắt đầu nhận ra công thức này trong mình nơi tôi sẽ trở nên hứng thú trong một lĩnh vực và tôi sẽ chìm vào đấy, dành toàn bộ tâm huyết và tôi sẽ trở nên khá giỏi trong lĩnh vực này bất kể nó là cái gì và rồi tôi sẽ chạm thời điểm này nơi tôi bắt đầu cảm thấy chán.
Và thường thì tôi sẽ cố gắng và vẫn duỳ trì dù sao đi nữa, bở vì tôi đã dành rất nhiều thời gian và năng lượng và đôi khi cả tiền bạc vào lĩnh vực này.
Nhưng cuối cùng cảm giác chán chường này cảm giác của, như kiểu, ừ, tôi thấy cái này không còn gì thách thức nữa nó sẽ trở nên quá nhiều.
Và tôi sẽ phải để nó đi.
Nhưng sau đấy tôi sẽ trở hứng thú với cái gì đấy khác một cái hoàn toàn không liên quan, và tôi sẽ chìm vào đấy, trở nên toàn tâm toàn ý, như thể "Ha! Mình đã tìm thấy niềm đam mê," và khi tôi lại tới cái điểm ấy ngưỡng mà tôi thấy chán.
Và cuối cùng, tôi sẽ lại để nó ra đi.
Nhưng rồi tôi sẽ lại phát hiện ra cái gì đó mới và khác hoàn toàn và tôi sẽ chìm vào đấy.
Công thức này khiến tôi băn khoăn rất nhiều, vì hai lý do.
Thứ nhất là tôi không chắc làm sao để biến một trong những sở thích đó thành một nghề
Tôi đã nghĩ là tôi sẽ phải chọn một thứ, từ bỏ tất cả những đam mê khác, và đành làm quen với sự chán chường
Lý do thứ hai khiến tôi lo lắng rất nhiều nó hơi cá nhân một chút.
Tôi lo rằng có gì đó không phải ở đây, và tôi chắc có vấn đề khi không thể gắn bó với bất cứ thứ gì.
Tôi lo là mình sợ cống hiến, hoặc là tôi quá tản mát, hoặc tôi là người tự phá huỷ, vì sợ sự thành công của chính mình.
Nếu bạn có thể liên hệ bản thân với câu chuyện của tôi và những cảm xúc này Tôi muốn bản tự hỏi mình một câu hỏi câu mà tôi ước tôi đã tự hỏi mình ngày xưa.
Hỏi bản thân bạn học từ đâu mà bạn cho là sai trái và dị thường khi làm rất nhiều việc.
Tôi sẽ nói bạn biết bạn học từ đâu: bạn học nó từ văn hoá.
Chúng ta lần đầu được hỏi câu "Lớn lên cháu muôn làm gì?"
khi chúng ta khoảng 5 tuổi.
Và sự thật là chẳng ai quan tâm bạn nói khi bạn ở tuổi ấy.
(cười lớn) Nó được coi là một câu hỏi vô hại hỏi bọn trẻ con để nghe những trả lời ngộ nghĩnh như, "Cháu muốn làm phi hành gia," hoặc "Cháu muốn làm nữ vũ công ba-lê" hoặc "Cháu muốn làm cướp biển."
Bỏ trang phục hoá trang Halloween vào đây
(cười lớn) Nhưng câu được hỏi đi hỏi lại khi chúng ta lớn lên dưới nhiều dạng, ví dụ học sinh cấp 3 bị hỏi họ sẽ chọn học nghành nào sau này.
Và ở một thời điểm nào đó, "Lớn lên cháu muốn làm gì?"
từ một câu hỏi dễ thương trở thành câu hỏi khiến chúng ta thao thức cả đêm.
Tại sao?
Đấy, trong khi câu hỏi này kích thích trẻ mơ ước về thứ chúng có thể trở thành nó không kích thích chúng mơ về tất cả những gì chúng có thể làm.
Thực tế, nó làm điều ngược lại, bởi vì khi ai đó hỏi bạn bạn muốn làm gì, bạn không thể trả lời với 20 điều khác nhau dù những người lớn thiện chí sẽ cười và như này, "Ồ dễ thương quá, nhưng cháu không thể vừa là nghệ sĩ violin và bác sĩ tâm lý.
Cháu phải chọn."
Đây là Bác sĩ Bob Childs (cười lớn) và ông ấy là thợ sửa đàn và bác sĩ tâm lý
Và Amy Ng, nhà biên tập báo trở thành người vẽ tranh minh hoạ, nhà kinh doanh giáo viên và giám đốc sáng tạo.
Nhưng đa số trẻ con không nghe tới những người như này
Tất cả những gì chúng nghe là chúng sẽ phải chọn.
Nhưng hơn cả thế.
Quan niệm về cuộc sống hạn hẹp tập trung được lãng mạn hoá trong văn hoá của chúng ta
Nó chính là ý tưởng về số phận hoặc là niềm đam mê cái ý tưởng rằng mỗi chúng ta có một điều tuyệt vời chúng ta sinh ra để làm điều đó trong cuộc đời và bạn cần phải tìm ra nó là cái gì và cống hiến cả đời cho nó.
Nhưng sẽ ra sao nếu bạn không như vậy?
Sẽ ra sao nếu có rất nhiều thứ mà bạn tò mò muốn biết, và nhiều thứ bạn muốn làm?
À, không có chỗ cho những người như bạn theo cái khuôn này.
Và bạn sẽ cảm thấy cô độc.
Bạn có thể cảm thấy bạn không có một mục đích.
Và có thể bạn cảm thấy rằng mình có vấn đề gì đó.
Bạn chẳng có vấn đề gì cả.
Bạn là người đa tiềm năng.
(cười lớn) (vỗ tay) Một người đa tiềm năng là người có nhiều sở thích và theo đuổi sáng tạo
Nó là một từ dài và khó.
Có thể dễ hơn nếu bạn ngắt nó thành 3 phần: đa, tiềm, năng.
Bạn cũng có thể dùng một trong những từ khác bao hàm nghĩa tương tự ví dụ bác học, người Phục Hưng(một người am hiểu rất nhiều thứ).
Thực ra, trong thời Phục Hưng, nó được xem là lý tưởng nếu được phát triển trong nhiều lĩnh vực
Barbara Sher gọi chúng ta là "những người thăm dò"
Dùng bất cứ từ nào bạn thích, hoặc nghĩ ra từ của riêng bạn.
Tôi phải nói là tôi thấy khá thoả đáng rằng là một cộng đồng chúng ta không thể đồng ý với nhau về một cái tên
(cười lớn) Nó bị dễ cảm thấy đa tiềm năng của bạn như là một giới hạn hoặc đau đớn mà bạn phải vượt qua.
Nhưng cái mà tôi đã học qua việc nói chuyện với mọi người và viết về những ý tưởng này trên website của tôi là, có những sức mạnh phi thường để theo cách này.
Đây là ba sức mạnh vô song của đa tiềm năng
Một: tổng hợp ý tưởng
Nó là kết hợp hai hoặc nhiều lĩnh vực và tạo ra cái gì đó mới ở nơi giao thoa.
Sha Hwang và Rachel Binx đã vẽ từ những sở thích chung trong vẽ bản đồ, mô phỏng số liệu du lịch, toán học và thiết kế, khi họ sáng lập Meshu.
Meshu là một công ty làm đồ trang sức lấy cảm hứng là phong tục từ các nơi
Sha và Rachel nghĩ ra ý tưởng độc đáo này không phải mặc dù, mà là vì sự kết hợp phong phú những kỹ năng và kinh nghiệm
Sự đổi mới diễn ra ở những nơi giao nhau.
Đó là nơi những ý tưởng mới sinh ra.
Và những người đa tiềm năng với tất cả những nền tảng của họ có thể tiếp cận được rất nhiều điểm giao nhau này.
Quyền lực vô song thứ hai của đa tiềm năng là khả năng học cấp tốc.
Khi những người đa tiềm năng trở nên hứng thú với điều gì chúng tôi sẽ làm hết sức mình.
Chúng tôi quan sát mọi thứ chúng tôi có thể bắt tay vào làm
Chúng tôi cũng quen với việc là kẻ bắt đầu vì chúng tôi là những kẻ bắt đầu rất nhiều lần trong quá khứ rồi và nó có nghĩa là chúng tôi ít sợ hãi trong việc thử những cái mới và bước khỏi vùng an toàn.
Hơn nữa, rất nhiều kỹ năng có thể chuyển hoá qua lại trong các lĩnh vực và chúng tôi mang mọi thứ đã học tới mọi lĩnh vực mới mà chúng tôi theo đuổi nên chúng tôi hiếm khi bắt đầu từ số 0.
Nora Dunn là một người đi du lịch và viết sách tự do.
Là một người chơi piano từ bé cô ấy đã mài dũa một khả năng tuyệt vời để phát triển trí nhớ.
Bây giờ, cô ấy là người đánh máy nhanh nhất mà cô ấy biết.
(cười lớn) Trước khi trở thành nhà văn Nora là nhà kế hoạch tài chính.
Cô ấy phải học những kỹ thuật trong bán hàng khi cô ấy bắt đầu công việc và giờ nó giúp cô ấy viết những bài thuyết trình hấp dẫn tới nhà biên tập
Hiếm khi lãng phí thời gian để theo đuổi điều bạn muốn thậm chí nếu cuối cùng bạn bỏ cuộc.
Bạn có thể áp dụng kiến thức đó vào một lĩnh vực khác hoàn toàn bằng một cách mà bạn không thể đoán trước được.
Quyền lực vô song thứ ba là khả năng thích nghi nó là khả năng thay đổi dễ dàng thành bất cứ cái gì bạn muốn trong một hoàn cảnh đã cho
Abe Cajudo lúc thì là đạo viễn video lúc thì là người thiết kế web lúc là nhà tư vấn cho người khởi nghiệp lúc là một giáo viên và đôi lúc, như bạn thấy đấy, là James Bond
(cười lớn) Anh ấy có giá trị vì anh ấy làm việc tốt
Anh ấy thậm chí còn giá trị hơn vì có thể làm được nhiều việc tuỳ vào nhu cầu của khách hàng.
Tạp chí Fast Company coi thích nghi như là một kỹ năng quan trọng nhất cần phát triển để phát triển trong thế kỷ 21.
Thế giới kinh tế đang thay đổi rất nhanh và không dự đoán được chính là những cá nhân và các tổ chức là nhân tố có thể xoay chuyển để bắt kịp những nhu cầu của thị trường những cái chắc chắn sẽ phát triển.
Tổ hợp ý tưởng, học nhanh, và thích nghi: ba kỹ năng mà nhưng người đa tiềm năng rất giỏi và ba kỹ năng mà họ có thể mất nếu ép mình vào sự tập trung hạn hẹp
Là một xã hội chúng ta có một ảnh hưởng trong việc khuyến khích đa tiềm năng trở thành chính họ.
Chúng ta có rất nhiều vấn đề phức tạp và đa chiều trong thế giới hiện nay và chúng ta cần sự sáng tạo, suy nghĩ mới mẻ để giải quyết chúng.
Bây giờ, giả dụ trong thâm tâm bạn là một chuyên gia
Bạn ra khỏi bụng mẹ biết rằng bạn muốn trở thành bác sĩ nhi ngoại khoa thần kinh
Đừng lo cũng không có gì sai với bạn cả
(cười lớn) Thực tế, một số đội xuất sắc bao gồm một chuyên gia và đa tiềm năng hợp đôi với nhau
Chuyên gia có thể đào sâu và thi hành các ý tưởng trong khi đa tiềm năng mang lại một bề dày kiến thức cho dự án
Nó là một sự kết hợp tuyệt vời
Nhưng chúng ta nên thiết kế cuộc sống và nghề nghiệp thứ mà được điều chỉnh với mức độ mà chúng ta được kích thích
Và thật buồn, đa tiềm năng đang được khuyến khích một cách rộng rãi đơn giản trở thành giống những chuyên gia.
Sau khi đã nói như vậy nếu có một điều bạn mang đi từ bài nói này tôi hi vọng nó sẽ là: giữ lấy niềm đam mê trong bạn dù nó là gì đi nữa
Nếu bạn là chuyên gia trung tâm, vậy thì hãy chuyên môn hoá bằng mọi cách.
Đó là nơi bạn sẽ bộc lộ mình tốt nhât.
Nhưng với những đa tiềm năng trong phòng này bao gồm cả những người mới vừa phát hiện ra trong 12 phút vừa qua rằng bạn là đa tiềm năng (cười lớn) với các bạn tôi muốn nói: siết chặt những đam mê của bạn.
Đi theo sự tò mò của bạn xuống tới tận những hang thỏ.
Khám phá những điểm giao thoa của bạn.
Giữ lấy dây bên trong dẫn đến một cuộc sống hạnh phúc, đáng sống hơn.
và có thể là quan trọng hơn đa tiềm năng, thế giới cần chúng ta.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Liệu chúng ta, những người trưởng thành, so thể sinh ra tế bào thần kinh mới?
Vẫn còn vài điều thắc mắc về câu hỏi đó, do đây là một lĩnh vực nghiên cứu còn khá mới mẻ.
Ví dụ, khi tôi nói chuyện với đồng nghiệp của tôi, Robert, một bác sĩ chuyên về ung bướu, và anh ấy nói với tôi, "Sandrine, thật là rắc rối!
Vài người trong số những bệnh nhân được báo bệnh ung thư của họ đã được chữa khỏi vẫn có những triệu chứng của bệnh trầm cảm."
Và tôi nói với anh ấy rằng, "Ồ, theo tôi thì điều đó cũng có lí mà.
Loại thuốc anh kê cho bệnh nhân để ngăn tế bào ung thư phân chia cũng đã ngăn không cho các tế bào nơ ron mới được sinh ra."
Sau đó Robert nhìn tôi như thể tôi bị điên và nói, "Nhưng họ là bệnh nhân đã trưởng thành - người trưởng thành không sinh ra tế bào thần kinh nữa."
Và trước sự ngạc nhiên của anh ấy, tôi nói "Thật ra là có đấy."
Và đây là một hiện tượng mà chúng ta gọi là sự phát sinh thần kinh.
[Sự phát sinh thần kinh] Robert không phải là một chuyên gia về thần kinh, và lúc ở trường Y anh ấy không được học những kiến thức mới chúng ta biết bây giờ rằng não người trưởng thành có thể sinh ra tế bào thần kinh mới.
Vậy nên Robert, một bác sĩ lành nghề, muốn đến phòng thí nghiệm của tôi để hiểu thêm về chủ đề này hơn nữa.
Và tôi đã dẫn anh ấy đi tham quan một trong những phần thú vị nhất của não bộ khi nói đến chủ đề phát sinh thần kinh -- và đây là thuỳ hải mã.
Đây là cấu trúc màu xám ở trung tâm bộ não.
Và chúng ta đã biết từ rất lâu, rằng phần này quan trọng cho việc học, ghi nhớ, cảm xúc và tâm trạng.
Tuy nhiên, điều mà chúng tôi tìm ra được mới đây rằng đây là một trong những cấu trúc riêng biệt của não người trưởng thành nơi mà nơ-ron mới được sinh ra.
Và nếu chúng ta cắt dọc thuỳ hải mã và nhìn gần hơn, phần màu xanh mà các bạn có thể nhìn thấy ở đây là một nơ ron mới sinh trong não của một chú chuột trưởng thành.
Vậy đối với não người -- đồng nghiệp của tôi Jonas Frisén ở Viện Karolinska, đã ước tính rằng chúng ta sản xuất ra 700 nơ ron mới mỗi ngày ở thuỳ hải mã.
Có thể bạn cho là hơi ít, so với hàng tỉ nơ ron chúng ta sở hữu.
Nhưng khi chúng ta đến tuổi 50, chúng ta sẽ đổi hết những nơ ron có từ lúc được sinh ra trong cấu trúc đó với những nơ ron được sinh ra lúc ta đã trưởng thành.
Tại sao những nơ ron mới này quan trọng và chức năng của chúng là gì?
Một, chúng ta biết rằng chúng cần thiết cho việc học và ghi nhớ.
Và chúng tôi đã chứng minh được rằng nếu chúng tôi chặn khả năng sản sinh ra nơ ron mới ở thuỳ hải mã của bộ não trưởng thành, thì một số khả năng ghi nhớ nhất định cũng bị chặn.
Và điều này đặc biết mới và đúng cho khả năng nhận biết không gian -- như là cách mà bạn định hướng đường đi trong thành phố.
Chúng ta vẫn đang học nhiều, và nơ ron không chỉ cần thiết cho dung lượng kí ức, mà còn cho chất lượng của kí ức.
Và chúng sẽ hữu ích cho việc thêm yếu tố thời gian vào kí ức của chúng ta và chúng sẽ giúp phân biệt những kí ức tương tự, ví dụ như: Cách bạn tìm chiếc xe đạp bạn gửi ở trạm xe mỗi ngày trong cùng một khu vực nhưng ở những vị trí khác nhau?
Điều thú vị hơn nữa cho đồng nghiệp của tôi, Robert là nghiên cứu của chúng tôi về sự phát sinh thần kinh và sự trầm cảm.
Trong một mẫu động vật bị trầm cảm, chúng tôi thấy rằng chúng có mức độ phát sinh thần kinh thấp hơn.
Và nếu chúng tôi dùng thuốc chống trầm cảm, thì mức độ sản sinh ra những nơ ron mới tăng lên, và giảm đi các triệu chứng trầm cảm, củng cố một mối liên kết rõ ràng giữa sự phát sinh thần kinh và bệnh trầm cảm.
Nhưng hơn nữa, nếu bạn chỉ khoá sự phát sinh thần kinh, thì bạn cũng khoá tác dụng của thuốc chống trầm cảm.
Và kể từ đó, Robert đã hiểu rằng rất có khả năng bệnh nhân của anh ấy bị trầm cảm ngay cả khi đã được chữa khỏi ung thư, là bởi vì thuốc ung thư đã ngăn các nơ ron mới sinh ra.
Và sẽ tốn thời gian để sinh ra những nơ ron mới mà chúng có thể hoạt động bình thường.
Tóm lại, chúng tôi nghĩ là bây giờ chúng tôi đã có đủ bằng chứng để nói rằng sự phát sinh thần kinh là một sự lựa chọn nếu chúng ta muốn nâng cao sự hình thành trí nhớ hoặc cảm xúc, hoặc thậm chí ngăn ngừa sự giảm sút trí nhớ do tuổi tác hoặc do căng thẳng thần kinh.
Vậy nên câu hỏi kế đến là: Sự phát sinh thần kinh có thể được kiểm soát?
Câu trả lời là có.
Và bây giờ chúng ta sẽ làm một trắc nghiệm nhỏ.
Tôi sẽ đưa ra một số những biểu hiện và hoạt động và bạn nói cho tôi biết bạn nghĩ chúng sẽ tăng sự phát sinh thần kinh hay chúng sẽ giảm sự phát sinh thần kinh.
Các bạn đã sẵn sàng chưa?
Ok, bắt đầu thôi.
Vậy, học tập?
Tăng?
Đúng vậy.
Học tập sẽ làm tăng sự sản xuất nơ ron mới.
Căng thẳng thì sao?
Đúng vậy, căng thẳng sẽ làm giảm sự sản sinh nơ ron mới ở thuỳ hải mã.
Thiếu ngủ thì sao?
Chắc chắn rồi, nó sẽ làm giảm sự phát sinh thần kinh.
Còn tình dục?
Ồ, wow!
(Cười) Vâng, các bạn đúng, nó sẽ làm tăng sự sản sinh ra nơ ron mới.
Tuy nhiên, sự cân bằng là điều chủ chốt.
Chúng ta không muốn rơi vào trường hợp -- (Cười) quá nhiều tình dục dẫn đến thiếu ngủ.
(Cười) Tuổi tác thì sao?
Tốc độ phát sinh thần kinh sẽ giảm khi chúng ta già đi, nhưng nó vẫn diễn ra.
Và cuối cùng, chạy bộ thì sao?
Tôi sẽ để bạn tự nhận định về hoạt động đó.
Đây, một trong các nghiên cứu đầu tiên được thực hiện bởi một trong những cố vấn của tôi, Rusty Gage thuộc Viện Salk chỉ ra rằng môi trường có thể có tác động tới sự sản sinh nơ ron mới.
Ở đây các bạn thấy một phần thuỳ hải mã của một con chuột không có bánh xe chạy bộ trong lồng của nó.
Và cái chấm đen bạn thấy thực chất là những nơ ron sắp được sinh ra.
Và đây, một phần của thuỳ hãi mã của con chuột có bánh xe chạy bộ trong lồng của nó.
Bạn có thể thấy được sự tăng trưởng kinh khủng của những chấm đen đại diện cho nơ ron mới sắp sinh ra.
Vậy hoạt động tác động tới sự phát sinh thần kinh, nhưng đó không phải là tất cả
Những thứ bạn ăn cũng sẽ có ảnh hưởng tới sự sản sinh nơ ron mới ở thuỳ hải mã.
Ở đây tôi có một mẫu chế độ ăn uống -- chứa các dưỡng chất đã được chứng minh là có tác dụng.
Và tôi sẽ chỉ ra một số cho bạn: Giới hạn calo từ 20 đến 30 phần trăm sẽ tăng sự phát sinh thần kinh.
Nhịn ăn gián đoạn -- phân chia thời gian giữa các bữa ăn -- sẽ làm tăng sự phát sinh thần kinh.
Hấp thu các chất flavonoid có trong socola đen hay việt quất, sẽ làm tăng sự phát sinh thần kinh.
Axit béo omega-3, có trong những loại cá nhiều mỡ, như cá hồi sẽ làm tăng sự sản sinh các nơ ron mới
Ngược lại, một chế độ ăn uống nhiều chất béo bão hoà cao sẽ có ảnh hưởng xấu đến sự phát sinh thần kinh.
Ethanol -- uống rượu bia -- sẽ làm giảm sự phát sinh thần kinh.
Tuy nhiên, không gì là tuyệt đối, resveratrol, chất có trong rượu vang đỏ, đã được chứng minh là có chức năng hỗ trợ sự tồn tại của các nơ ron mới.
Vậy nên lần tới khi bạn dự tiệc tối, có thể bạn sẽ muốn chọn loại thức uống "vô hại cho sự phát sinh thần kinh" này.
(Cười) Và ý cuối cùng tôi muốn nói, một ý độc đáo.
Những nhóm người Nhật rất hứng thú với kết cấu của thức ăn, và họ đã chứng minh rằng thức ăn mềm làm suy yếu sự phát sinh thần kinh, đối lập với các loại thức ăn cần nghiền (nhai) hoặc thức ăn giòn.
Vậy nên tất cả những dữ liệu này nơi chúng ta cần nhìn ở cấp độ tế bào, đã được xây dựng nhờ sử dụng các động vật mẫu.
Nhưng chế độ ăn uống này cũng đã được áp dụng cho người, cái chúng tôi thấy được là chế độ ăn uống làm thay đổi kí ức và tâm trạng trong cùng một hướng với sự thay đổi của sự phát sinh thần kinh, ví dụ như: giới hạn calo sẽ làm tăng trí nhớ, trong khi một chế độ ăn uống nhiều dầu mỡ làm các triệu chứng trầm cảm trầm trọng hơn ngược lại với axit béo omega-3, chất làm tăng sự phát sinh thần kinh, và cũng giúp làm giảm các triệu chứng trầm cảm.
Vì vậy chúng tôi nghĩ rằng tác động của ăn uống đối với sức khoẻ tinh thần, trí nhớ và tâm trạng, thực chất là tác động trung gian của sự phát sinh nơ ron mới ở thuỳ hải mã.
Và không chỉ những thứ bạn ăn, mà còn kết cấu của thức ăn, khi bạn ăn chúng và số lượng thức ăn bạn dùng.
Về phía chúng tôi, các chuyên gia về thần kinh, chúng tôi cần hiểu rõ hơn chức năng của các nơ ron mới này, và cách chúng tôi có thể kiểm soát khả năng sinh tồn và sản sinh của chúng.
Chúng tôi cũng cần tìm ra cách bảo vệ sự phát sinh thần kinh ở các bệnh nhân của Robert.
Và về phía các bạn, Hãy bảo vệ các tế bào thần kinh của mình.
Cám ơn rất nhiều.
(Vỗ tay) Margaret Heffernan: Một nghiên cứu tuyệt vời, Sandrine
Nói cho cô biết, cô đã thay đổi cuộc đời tôi Bây giờ tôi ăn rất nhiều việt quất.
Sandrine Thuret: Vậy là tốt đó.
MH: Tôi rất hứng thú với việc chạy bộ.
Tôi có cần chạy không?
Hay chỉ cần tập aerobic, cung cấp thêm oxi cho não?
Hay bất cứ bài tập mạnh nào cũng được?
ST: Trước mắt, chúng tôi không thể nói rằng chỉ có mỗi chạy bộ, nhưng chúng tôi nghĩ rằng bất cứ cái gì làm tăng sự sản sinh -- hoặc tăng sự tuần hoàn máu lên não, đều có lợi.
MH: Vậy là không cần để máy chạy bộ ở văn phòng đâu nhỉ?
ST: Không, không cần đâu
MH: Oh, thật là nhẹ nhõm! Ok, thật là tuyệt, Sandrine Thuret, cám ơn cô nhiều lắm.
ST: Cám ơn cô, Margaret.
"Nơi đây an nghỉ vua Arthur, người đã và mãi là một vị hoàng đế." Đó là những lời được khắc trên bia mộ của vua Arthur trong tác phẩm "Cái chết của Arthur" của Thomas Malory.
Sáng tác vào thế kỉ 15, Malory đã không thể lường được rằng những lời này lại có thể là những lời tiên đoán.
Vua Arthur đã hiển hiện vô số lần trong những tưởng tượng của ta, cùng với đoàn kị sĩ, nàng Guinevere, Hội Bàn Tròn, thành Camelot, và hiển nhiên, thanh Excalibur.
Nhưng những truyền thuyết này khởi nguồn từ đâu
và liệu có cơ sở thực tiễn nào đằng sau chúng? Vua Arthur mà ta biết là một sáng tạo từ thời Trung Cổ nhưng huyền thoại về ngài lại bắt nguồn từ những bài thơ Celtic cổ từ cuộc xâm lược của người Saxon vào Vương quốc Anh.
Sau khi người La Mã rời Anh vào năm 410, quân xâm lược Saxon đến từ vùng nay được biết đến là Đức và Đan Mạch đã nhanh chóng chiếm được vùng lãnh thổ bỏ hoang.
Người Anh đã chiến đấu anh dũng chống lại quân xâm lược xuyên suốt những năm tháng hỗn loạn.
Hầu như không có ghi chép nào về thời kì này nên việc khôi phục chính xác giai đoạn lịch sử này là hết sức khó khăn.
Tuy nhiên, những bài thơ truyền lại từ niên đại này đã đưa ra vài bằng chứng.
Một trong số đó, tập thơ Gododdin, đưa ra những minh chứng đầu tiên về vua Arthur dù ngài không thực sự xuất hiện trong đó.
Tập thơ kể về một chiến binh khác, tên là Gwawrddur một dũng sĩ thuần thục trong việc chiến đấu, nhưng không phải là Arthur.
Không có nhiều chứng cớ, nhưng dù Arthur là ai, ngài chắc hẳn phải là vị chiến binh dũng mãnh nhất thời bấy giờ.
Nhưng liệu ngài đã từng cai trị hay thật sự tồn tại không vẫn là một bí ẩn.
Bất chấp sự thật mập mờ, những gợi nhắc về vua Arthur vẫn là tiêu điểm cho các nhà sử học hàng trăm năm sau.
Năm 1130, Geoffrey của Monmouth một mục sư hèn mọn với mơ ước vĩ đại.
Dùng tiếng La-tinh và Celtic, ông đã dành hàng năm trời viết nên một biên sử tựa là "Lịch sử các vị vua của nước Anh."
Với nhân vật trọng tâm là vua Arthur.
Lịch sử là nguồn tham khảo quý giá cho Geoffrey.
Đặt bút sáng tác, 600 năm sau cuộc xâm lăng của người Saxon, ông đã kết hợp những yếu tố thần thoại và thơ ca để lấp vào phần lịch sử bỏ trống trước đó.
Một vài tài liệu của ông nhắc tới vua Arthur trong khi số khác ghi chép thực tế về các cuộc chiến và nơi chốn.
Cũng có tài liệu về anh hùng thần thoại chiến đấu với thế lực hắc ám với sự giúp đỡ của những thanh kiếm thần và phép thuật.
Geoffrey đã phối trộn tất cả, từ thanh kiếm phép Caledfwich đến pháo đài La Mã Caerleon đều xuất hiện trong tài liệu của ông và tạo nên một vua Arthur trị vì Caerleon với thanh Caliburnus - dịch sang tiếng Latin của từ Caledfwlch.
Geoffrey còn thêm vào một nhà cố vấn thông thái - Merlin, dựa trên thi sĩ người Celtic, Myrrdin trong câu chuyện về vua Arthur.
Nếu Arthur thực sự từng tồn tại, ngài giống với một chỉ huy quân đội hơn là một vị vua chỉ ở trong thành như trong biên sử của Geoffrey.
Tác phẩm của ông đã nhận được sự chú ý như mong ước và nhanh chóng được dịch từ tiếng Latin sang tiếng Pháp bởi nhà thơ Wace vào khoảng năm 1155.
Wace đã thêm một trọng tâm nữa về Arthur bên cạnh những thứ của Geoffrey như kiếm, lâu đài và phù thuỷ: đó là chiếc Bàn tròn.
Ông viết rằng Arthur có một chiếc bàn được đóng để tất cả khách khứa trong triều đình sẽ có chỗ ngồi như nhau và không ai có thể khoe khoang về địa vị mình trên bàn.
Sau khi đọc bản dịch của Wace, nhà thơ người Pháp, Chrétien de Troyes, đã viết một loạt câu chuyện trữ tình khiến vua Arthur trở thành huyền thoại.
Ông viết về những cuộc phiêu lưu của các hiệp sĩ như Lancelot và Gawain thêm yếu tố lãng mạn vào những chuyến phiêu lưu.
Ông tưởng tượng về cuộc tình tay ba giữa Arthur, Lancelot, và Guinevere.
Ngoài mưu đồ cá nhân, ông còn thêm vào Chén Thánh
với năng lực có lẽ được dựa trên những thánh vật trong văn hóa Celtic.
Ông sống trong thời kì của những cuộc Thập tự chinh và khi người ta đặt nỗi bận tâm vào đó, Chén Thánh trở thành di vật uy quyền của chúa Giê-su.
Vô số các bản dịch từ tiếng Pháp và các ngôn ngữ khác đã được dịch từ tác phẩm của Chrétien.
Trong những bản viết mới sau này, Caerleon được sửa lại thành Camelot và Caliburnus được đặt lại thành Excalibur
Vào thế kỉ 15, Ngài Thomas Malory tổng hợp các câu chuyện trong Cái chết của Arthur, làm tiền đề cho những sáng tạo sau này về vị vua này.
Hàng ngàn năm kể từ khi vua Arthur lần đầu xuất hiện trong bài thơ Celtic cổ, câu chuyện về ngài đã nhiều lần được phóng tác, để phản ánh mối lo của những nhà biên sử và người đọc.
Và ta vẫn còn tiếp tục viết và đón nhận huyền thoại đó tận ngày nay.
Dù có từng tồn tại, từng yêu, từng cai trị, hay từng phiêu lưu hay không, không thể phủ nhận rằng hình tượng vua Arthur đã trở thành bất tử.
Vũ trụ được sinh ra từ vụ nổ Big Bang gần mười bốn tỷ năm trước, và vẫn đang nở rộng cho đến tận ngày nay.
Nhưng nó sẽ nở rộng tới đâu?
Đó là một câu hỏi khó.
Đây là lí do: Các phương trình Einstein về tính tương đối rộng mô tả không gian - thời gian như một màng liên tục nối liền của vũ trụ.
Nghĩa là những gì ta biết về không gian - thời gian tồn tại bên trong vũ trụ và không thể vượt lên trên nó.
Khi nở rộng, các vật thể nở rộng theo chiều không gian.
Nhưng nếu không có không gian, thì nở rộng sẽ như thế nào?
Năm 1929, những quan sát thiên văn của Hubble cho ta một câu trả lời đầy đủ.
Ông lùng sục bầu trời đêm để tìm những thiên hà xa xôi lùi xa, hay di chuyển khỏi Trái đất.
Hơn nữa, thiên hà càng xa, càng lùi xa nhanh hơn.
Ta có thể giải thích nó như thế nào?
Hãy xem xét một ổ bánh mì nho đang nở trong lò vi sóng.
Bột nở ra một lượng giống nhau giữa mỗi hạt nho khô.
Nếu xem những hạt nho khô tượng trưng cho các thiên hà, và bột nở tượng trưng cho không gian giữa chúng, ta có thể tưởng tượng sự kéo giãn hoặc nở rộng không gian giữa các thiên hà sẽ khiến chúng rời xa nhau, và những thiên hà ở xa sẽ lùi một khoảng lớn hơn so với những thiên hà gần trong cùng khoảng thời gian.
Một cách chắc chắn, các phương trình về tương đối phổ quát dự đoán một cuộc giằng co giữa trọng lực và sự nở rộng.
Nó chỉ xảy ra trong không gian tối giữa các thiên hà, nơi sự nở rộng thắng thế, và không gian giãn nở.
Nên đây là câu trả lời.
Vũ trụ đang giãn nở vào chính nó.
Nghĩa là, các nhà vũ trụ học đang chạm đến giới hạn của các mô hình toán để suy đoán rằng, liệu có thứ gì, tồn tại vượt lên không gian-thời gian.
Những dự đoán này là có căn cứ, nhưng có những giả thuyết gây cản trở cho học thuyết Big Bang.
Big Bang dự đoán rằng vật chất phân bổ đều khắp vũ trụ, như một đám mây - nhưng làm thế nào các thiên hà và sao hình thành?
Mô hình lạm phát mô tả một thời kỳ ngắn của siêu giãn nở khi mà các thăng giáng lượng tử trong năng lượng của vũ trụ sơ khai, dẫn tới sự tích tụ của khí dần dẫn đến hình thành thiên hà.
Nếu chấp nhận sự tiến hóa này, nó có thể ngụ ý rằng vũ trụ đại diện cho một phần của thực tại lớn hơn
đang trải qua sự giãn nở vô tận. Chúng ta không biết gì về thực tại có tính suy đoán này, ngoại trừ các tiên đoán toán học rằng sự giãn nở vĩnh cửu của vũ trụ có thể được dẫn dắt bởi trạng thái lượng tử không ổn định.
Tuy nhiên, trong nhiều vùng địa phương, năng lượng có thể phân bố ngẫu nhiên, trong trạng thái ổn định, ngăn sự giãn nở và định hình những vũ trụ bong bóng.
Mỗi vũ trụ bong bóng - mà ta là một trong số chúng- sẽ được tạo ra bởi vụ nổ Big Bang của chính nó và các định luật vật lý.
Vũ trụ của chúng ta sẽ là một phần của một đa vũ trụ rộng lớn, mà ở đó, tỷ lệ giãn nở rất lớn khiến cho việc đi tới những vũ trụ hàng xóm là một điều bất khả thi.
Big Bang cũng dự đoán rằng vũ trụ sơ khai, vô cùng nóng, các lực cơ bản đã từng hợp nhất trong một siêu lực duy nhất.
Thuyết dãy toán chứng minh cho sự thống nhất này, cùng với cấu trúc cơ bản của các quark tiền nguyên tử và electron.
Trong mô hình này, các vòng rung động tạo ra các khu vực của vũ trụ.
Các lí thuyết dãy giờ đây hợp nhất thành một thuyết thống nhất, cho rằng các cấu trúc này tương tác với khối lượng, các chiều bậc cao là brane.
Vũ trụ của ta có thể chỉ được chứa trong một brane, trôi lơ lửng trong một chiều bậc cao hơn, có tên "bulk", hoặc siêu không gian.
Các brane khác- có những kiểu vũ trụ khác- có thể cùng tồn tại trong siêu không gian, và những brane hàng xóm có thể có chung những lực cơ bản như trọng lực.
Cả sự giãn nở vô tận và brane đều mô tả một đa vũ trụ, nhưng khi các vũ trụ hợp nhất, các brane vũ trụ có thể va vào nhau.
Âm vọng của một vụ va chạm có thể xuất hiện trong bức xạ nền vi sóng, một hỗn hợp sóng vô tuyến khắp vũ trụ, tàn tích từ thời kỳ Big Bang.
Dù vậy, chúng ta vẫn chưa tìm ra bất kỳ âm vọng vũ trụ nào.
Vài người nghi ngờ các thuyết đa vũ trụ có thể cuối cùng sẽ hợp nhất, hoặc bị thay thế bởi một lí thuyết khác.
Cho đến nay, chúng chỉ là những khảo sát lí thuyết của mô hình toán.
Khi các mô hình này được xây dựng và dẫn dắt bởi nhiều suy đoán khoa học, có rất ít thí nghiệm khách quan để trực tiếp kiểm nghiệm.
Mãi đến khi kính thiên văn Hubble được lắp đặt, các nhà khoa học dường như vẫn tranh luận về sự tinh tế trong mô hình của mình... và tiếp tục nghĩ về việc, liệu có gì đó tồn tại vượt lên trên vũ trụ của ta.
Từ các tiểu hành tinh có sức mạnh tận diệt muôn loài, cho tới vụ nổ tia gamma và siêu tân tinh có thể huỷ diệt sự sống trên Trái Đất, vũ trụ không thiếu những thế lực có thể tàn phá hành tinh nhỏ bé của chúng ta.
Nhưng có một thứ trong vũ trụ dường như còn đáng sợ hơn tất thảy có thể quét sạch mọi thứ trên đường đi của nó.
Liệu Trái Đất có thể bị Lỗ Đen nuốt chửng?
Lỗ Đen là một vật thể dày đặc đến mức không gian và thời gian quanh nó không thể tránh khỏi việc bị biến dạng, bị bẻ cong thành một vòng xoáy vô hạn.
Không thứ gì, kể cả ánh sáng, có thể di chuyển đủ nhanh để thoát khỏi lực hút từ Lỗ Đen một khi nó đi qua ranh giới nhất định có tên Chân Trời Sự Kiện.
Vì vậy, một Lỗ Đen giống như máy hút bụi của vũ trụ với sức chứa vô hạn, ngấu nghiến mọi thứ trên đường đi và không để thứ gì trốn thoát.
Để xác định liệu một Lỗ Đen có thể nuốt chửng Trái Đất, trước tiên, ta phải tìm hiểu vị trí của Lỗ Đen.
Nhưng vì chúng không phát ra ánh sáng, làm sao ta có thể tìm ra?
May mắn thay, ta có thể quan sát tác động của chúng lên không gian xung quanh.
Khi một vật chất tiếp cận Lỗ Đen, trường hấp dẫn khổng lồ khiến nó tăng tốc,
tạo ra một lượng lớn ánh sáng.
Với những vật thể quá xa để có thể bị hút vào, lực hấp dẫn khổng lồ vẫn ảnh hưởng tới quỹ đạo của chúng.
Nếu ta nhìn thấy vài ngôi sao quay quanh một điểm trống thấy rõ, Lỗ Đen có thể chính là thứ đang dẫn dắt chúng.
Tương tự, một luồng ánh sáng khi tới đủ gần Chân Trời Sự Kiện sẽ bị chệch hướng bởi một hiện tượng được gọi là Thấu Kính Hấp Dẫn.
Hầu hết các Lỗ Đen mà ta tìm thấy có thể được chia làm hai loại chính.
Những Lỗ Đen nhỏ hơn, được gọi là Lỗ Đen Ngôi Sao, có khối lượng gấp 100 lần Mặt Trời của chúng ta.
Chúng được tạo thành khi một ngôi sao lớn tiêu thụ hết nhiên liệu hạt nhân và lõi của nó sụp đổ.
Chúng ta đã thấy vài vật thể như vậy cách xa 3000 năm ánh sáng, và có thể có đến 100 triệu Lỗ Đen nhỏ chỉ trong Dải Ngân Hà.
Vậy ta có nên lo lắng?
Có lẽ là không.
Tuy có khối lượng rất lớn, những Lỗ Đen Ngôi Sao chỉ có bán kính khoảng 300 km hoặc ít hơn, khiến khả năng chúng tấn công trực tiếp chúng ta vô cùng nhỏ.
Nhưng vì trường hấp dẫn của Lỗ Đen có thể tác động tới một hành tinh từ khoảng cách rất xa, chúng vẫn nguy hiểm dù không có va chạm trực tiếp.
Nếu một Lỗ Đen Ngôi Sao điển hình đi qua khu vực Hải Vương tinh, quỹ đạo của Trái Đất sẽ bị thay đổi đáng kể với hậu quả khốc liệt.
Dù vậy, việc chúng quá bé nhỏ kết hợp với sự rộng lớn của Thiên Hà là lí do ta không cần quá lo lắng về những Lỗ Đen Ngôi Sao này.
Nhưng ta vẫn phải đối mặt với loại Lỗ Đen thứ hai: Lỗ Đen Siêu Khối Lượng
nặng gấp hàng triệu, thậm chí, hàng tỷ lần Mặt Trời và có các Chân Trời Sự Kiện có thể trải rộng hàng tỷ ki-lô-mét.
Những gã khổng lồ này đã phát triển tới kích cỡ rất lớn bằng cách nuốt vật chất và hợp nhất với các Lỗ Đen khác.
Khác với Lỗ Đen Ngôi sao, Lỗ Đen Siêu Khối Lượng không lang thang ngoài vũ trụ,
mà thay vào đó, nằm tại trung tâm các thiên hà, có cả thiên hà của chúng ta.
Hệ Mặt Trời của ta đang ở quỹ đạo ổn định quanh một Lỗ Đen Siêu Khối Lượng nằm ở trung tâm Dải Ngân Hà với khoảng cách an toàn là 25.000 năm ánh sáng.
Nhưng điều đó có thể thay đổi.
Nếu Thiên Hà của ta va chạm với Thiên Hà khác, Trái Đất có thể bị quăng về phía trung tâm Thiên Hà, đủ gần Lỗ Đen Siêu Khối Lượng để có thể bị nó nuốt chửng.
Thực tế, một vụ va chạm với Thiên Hà Tiên Nữ được dự đoán sẽ xảy ra trong bốn tỷ năm nữa, đó có thể không phải là tin tốt với hành tinh của chúng ta.
Nhưng trước khi phán xét chúng một cách quá khắc nghiệt, những Lỗ Đen không đơn giản chỉ là tác nhân của sự hủy diệt.
Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các Thiên Hà, những mảng khối tạo nên vũ trụ của chúng ta.
Không những không phải là vai xấu trên sân khấu vũ trụ, Lỗ Đen còn đóng góp nền tảng khiến vũ trụ trở thành một nơi tươi sáng và kì thú.
Tôi muốn nói với các bạn về tương lai của y học.
Nhưng trước khi bàn về nó, tôi muốn nhắc một chút đến quá khứ.
Ngày nay, cũng như trong suốt phần lớn lịch sử y học hiện tại, chúng ta vẫn nghĩ về bệnh tật và cách điều trị theo một mô hình cực kỳ đơn giản.
Quả thực, mô hình này đơn giản đến mức chúng ta có thể tóm gọn nó chỉ trong 6 từ: mắc bệnh, uống thuốc, diệt bệnh.
Bây giờ, nguyên nhân cho sự chi phối của mô hình này, hiển nhiên, là do cuộc cách mạng kháng sinh.
Nhiều người ở đây có thể không biết, rằng chúng ta chuẩn bị kỉ niệm 100 năm kể từ ngày kháng sinh được giới thiệu với nước Mỹ.
Nhưng có một điều các bạn đều biết đó là sự xuất hiện này chỉ là một sự thay đổi.
Ở đây bạn có một hóa chất, hoặc từ tự nhiên, hoặc được tổng hợp nhân tạo trong phòng thí nghiệm, và nó sẽ được đưa vào cơ thể bạn, tìm mục tiêu dính vào mục tiêu đó – một loại vi khuẩn hoặc một phần của vi khuẩn – và rồi khóa theo nguyên tắc chìa khóa ổ khóa với độ nhạy và đặc hiệu tuyệt đối.
Và khi đó, các bệnh lý nguy hiểm, có thể gây tử vong trước đây – như viêm phổi, giang mai, lao – trở thành các bệnh hoàn toàn có thể chữa khỏi được.
Bạn bị viêm phổi, bạn uống penicillin, bạn tiêu diệt vi khuẩn và khỏi bệnh.
Sự cám dỗ của tưởng này, sự thuyết phục của phép ẩn dụ nguyên lý chìa khóa ổ khóa để tiêu diệt mầm bệnh, khiến nó trở thành xu hướng trong sinh học.
Đây là một sự thay đổi hoàn toàn mới mẻ.
Và thật sự, trong 100 năm qua, chúng ta đã cố gắng để nhân rộng hơn nữa mô hình này ở các bệnh không lây nhiểm, các bệnh mạn tính như tiểu đường, cao huyết áp, các bệnh tim mạch.
Và nó đã hiệu quả, nhưng chỉ hiệu quả phần nào.
Để tôi chỉ ra cho các bạn.
Các bạn biết đó, nếu ta ước tính toàn bộ các phản ứng hóa học trong cơ thể con người, mọi phản ứng mà cơ thể các bạn có khả năng thực hiện, phần lớn đều nghĩ con số này phải lên đến hàng triệu.
Hãy xem như khoảng 1 triệu.
Và rồi bạn thắc mắc, số lượng hoặc phần trăm các phản ứng có thể bị tác động bởi thuốc, bởi tất cả các chất hóa học trong dược phẩm là bao nhiêu?
Con số đó là 250.
Phần còn lại vẫn còn trong bóng tối.
Nói cách khác, cơ chế chìa khóa ổ khóa chỉ có thể nhắm tới 0.025% tất cả các phản ứng hóa học trong cơ thể bạn.
Các bạn biết không, nếu các bạn xem cơ chế sinh lý của con người như một mạng viễn thông toàn cầu khổng lồ với các nút và các phần tương tác, thì các chất hóa dược của chúng ta chỉ hoạt động ở một góc nhỏ, ở rìa ngoài của mạng lưới đó.
Toàn bộ các chất hóa dược của chúng ta chỉ như 1 trạm điều hành ở Wichita, Kansas, đang mày mò với khoảng 10-15 đường dây điện thoại.
Và rồi chúng ta làm gì với ý tưởng này?
Sẽ ra sao nếu chúng ta sắp xếp lại cách tiếp cận này?
Sự thực là, thì ra chính tự nhiên lại cung cấp cho chúng ta một hướng suy nghĩ về bệnh tật, hoàn toàn khác so với cách nghĩ bệnh, thuốc, mục tiêu.
Quả thực, thế giới tự nhiên được tổ chức theo thứ bậc tăng dần, hướng lên, chứ không phải hướng xuống, và chúng ta bắt đầu bằng một đơn vị tự điều tiết, bán tự động gọi là tế bào.
Các đơn vị tự điều tiết và bán tự động này cấu thành những đơn vị tự điều tiết và bán tự động cao hơn gọi là cơ quan, và các cơ quan này hợp lại tạo thành con người, và những sinh vật này chủ yếu sống trong môi trường, nơi mà phần nào tự điều tiết và bán tự động.
Cái hay của sơ đồ phân cấp xây dựng mô hình từ dưới lên thay vì từ trên xuống này, là ở chỗ nó cho phép chúng ta nghĩ về bệnh tật theo một cách khác hơn.
Lấy ví dụ như bệnh ung thư.
Kể từ những năm 50, chúng ta đã cố áp dụng mô hình chìa khóa ổ khóa này lên ung thư một cách vô vọng.
Chúng ta đã cố gắng giết các tế bào bằng nhiều phương pháp hóa trị hoặc các liệu pháp trúng đích, và như phần lớn mọi người đã biết, nó hiệu quả.
Hiệu quả với những bệnh như bệnh bạch cầu.
Nó cũng có tác dụng ở 1 vài dạng ung thư vú, nhưng dần dần, phương pháp này cũng tới giới hạn.
Và chỉ mới khoảng 10 năm trở lại đây, chúng ta mới bắt đầu nghĩ đến việc sử dụng hệ miễn dịch, nhớ ra tế bào ung thư không phát triển trong chân không.
Mà là bên trong 1 cơ quan nào đó của con người.
Và liệu chúng ta có thể dùng khả năng của cơ quan đó, dựa vào hệ thống miễn dịch có sẵn, để tấn công ung thư?
Trong thực tế, điều này đưa đến 1 vài loại thuốc mới, tốt nhất để chống ung thư.
Và cuối cùng đến mức độ môi trường đúng không nhỉ?
Chúng tôi không nghĩ ung thư làm thay đổi môi trường.
Hãy để tôi cho các bạn 1 ví dụ về môi trường có khả năng gây ung thư cao.
Nó được gọi là 1 nhà tù.
Bạn lấy sự cô đơn, trầm cảm, bạn lấy sự giam cầm, gói chúng lại trong 1 miếng giấy trắng nhỏ, và thêm vào đó 1 trong các chất kích thích thần kinh mạnh nhất chúng ta từng biết, nicotine, rồi thêm vào đó 1 trong những chất gây nghiện mạnh nhất, và các bạn có 1 môi trường chuyên gây ung thư.
Nhưng bạn cũng có thể có 1 môi trường chống ung thư.
Có những nỗ lực tạo ra các môi trường đó, như để biến đổi môi trường hormone trong bệnh ung thư vú.
Ta cũng đang cố thay đổi môi trường trao đổi chất ở nhiều dạng ung thư khác.
Hoặc lấy ví dụ ở 1 bệnh khác, trầm cảm chẳng hạn.
Cũng vậy, đang được tiếp cận hướng lên, kể từ những năm 60–70, chúng ta đã cố gắng, lần nữa trong vô vọng ngăn các phân tử hoạt động giữa 2 tế bào thần kinh – serotonin, dopamine – và cố chữa trầm cảm bằng cách đó, nó hiệu quả, nhưng rồi cũng có giới hạn.
Rồi bây giờ chúng ta biết việc chúng ta cần phải làm là thay đổi chức năng sinh lý của cơ quan, ở đây là bộ não, kết nối lại nó, chỉnh sửa nó, và, dĩ nhiên, chúng ta biết, các nghiên cứu chỉ ra liệu pháp nói chuyện có thể làm điều đó, và các nghiên cứu còn chỉ ra rằng liệu pháp nói kết hợp với nội khoa, với thuốc sẽ có hiệu quả nhiều hơn chỉ điều trị đơn độc 1 thứ.
Liệu chúng ta có thể nghĩ ra 1 môi trường bao quát hơn để chữa trầm cảm không?
Liệu ta có thể khóa các tín hiệu khơi gợi trầm cảm hay không?
1 lần nữa, lần lên theo chuỗi mô hình tổ chức này.
Điều thật sự đáng nói ở đây có thể không phải về chính y học mà là về 1 phép ẩn dụ.
Thay vì tiêu diệt thứ gì đó, trong trường hợp những bệnh thoái hóa mạn tính lớn – suy thận, tiểu đường, cao huyết áp, viêm xương khớp – điều chúng ta cần làm là thay đổi ẩn ý này thành nuôi dưỡng thứ gì đó.
Và đó chính là chìa khóa có thể làm thay đổi suy nghĩ của chúng ta về y học.
Giờ thì, ý tưởng về sự thay đổi này, tạo ra 1 sự thay đổi trong tri giác, như nó đã từng, đã xuất hiện trong riêng tâm trí tôi cách nay 10 năm.
Khoảng 10 năm trước – tôi chạy bộ gần như cả cuộc đời – Tôi đã chạy bộ, buổi tập chạy sáng thứ 7, tôi trở về và hoạt động, và tôi gần như không đi được.
Đầu gối phải của tôi đã bị sưng, và bạn có thể nghe những tiếng rắc rắc đáng ngại giữa xương với xương.
Và 1 đặc quyền của việc làm bác sĩ là bạn có thể tự chỉ định MRI cho chính mình.
Rồi tôi đi chụp MRI trong tuần kế tiếp, và nó trông như thế này.
Về cơ bản, mặt khum của sụn giữa 2 xương bị rách hoàn toàn và xương cũng bị vỡ vụn.
Giờ, nếu các bạn nhìn tôi và cảm thấy tội nghiệp, để tôi nói cho các bạn 1 vài sự thật.
Nếu tôi chụp MRI cho mọi người trong khán phòng này, 60% trong số các bạn sẽ có dấu hiệu thoái hóa xương và sụn như thế này.
85% phụ nữ khi đến 70 tuổi sẽ bị thoái hóa sụn ở mức độ từ trung bình đến trầm trọng.
50-60% nam giới trong khán phòng này cũng sẽ có triệu chứng tương tự.
Do đó, đây là 1 bệnh rất phổ biến.
1 đặc quyền thứ 2 của việc làm bác sĩ là bạn có thể thử điều trị trên chính các bệnh của riêng bạn.
Do vậy, bắt đầu từ khoảng 10 năm trước, chúng tôi đưa quy trình này vào phòng thí nghiệm, bắt đâu thực hiện các thí nghiệm đơn giản, cố gắng sửa chữa sự thoái hóa này 1 cách máy móc.
Chúng tôi đã tiêm hóa chất vào khoảng giữa đầu gối của các loài động vật, cố gắng đảo ngược quá trình thoái hóa sụn, và cố đưa ra 1 bản tóm tắt ngắn gọn về 1 quá trình kéo dài và hết sức đau đớn, về căn bản mà nói, nó vô ích.
Không có gì xảy ra.
Và rồi khoảng 7 năm trước, chúng tôi có 1 nghiên cứu sinh từ Úc.
Điều hay ho ở người Úc là họ thường có thói quen nhìn thế giới từ dưới lên.
(Tiếng cười) Rồi Dan nói với tôi, “Anh biết không, có thể đây không phải là 1 vấn đề cơ học.
Cũng có thể không phải là vấn đề hóa học. Nó có thể là vấn đề của tế bào gốc.”
Nói cách khác, cậu ấy có 2 giả thiết.
Thứ nhất, có tồn tại 1 loại tế bào gốc của xương – là loại tế bào cấu thành xương sống, toàn bộ các xương, sụn, các thành phần sợi của xương, giống như tế bào gốc trong máu, tế bào gốc trong hệ thần kinh.
Và thứ 2, có thể, sự thoái hóa hoặc rối loạn chức năng của các tế bào gốc này là nguyên nhân gây viêm khớp xương sụn, 1 bệnh lý rất phổ biến.
Vậy câu hỏi thật sự ở đây là, chúng tôi đã tìm kiếm 1 loại thuốc khi đáng lẽ ra nên tìm kiếm 1 loại tế bào?
Vì thế, chúng tôi đã thay đổi mô hình nghiên cứu, và bắt đầu tìm kiếm các tế bào gốc của xương.
Và nói ngắn gọn, cách đây khoảng 5 năm, chúng tôi đã tìm thấy chúng.
Chúng tồn tại bên trong xương.
Trên đây là 1 sơ đồ và 1 bức ảnh thực về những tế bào này.
Phần màu trắng là xương, những cột màu đỏ và các tế bào màu vàng mà các bạn thấy là các tế bào phát triển từ chỉ 1 tế bào gốc của xương – các cột sụn và xương phát triển từ 1 tế bào duy nhất.
Những tế bào này rất thú vị. Chúng có 4 thuộc tính.
Thứ nhất, chúng có ở những vị trí mà ta mong chúng tồn tại.
Chúng sống ngay dưới bế mặt xương, ngay dưới sụn.
Bạn biết đó, trong sinh học, nó là về vị trí, vị trí, và vị trí.
Rồi chúng di chuyển đến vị trí thích hợp và tạo thành xương và sụn.
Đó là 1 tính chất.
Đây là 1 tính chất thú vị khác.
Bạn có thể tách chúng ra khỏi xương sống, nuôi cấy chúng trong các đĩa petri trong phòng lab, và chúng vẫn tạo thành sụn.
Có nhớ chúng tôi đã không thể tạo sụn như thế nào không?
Các tế bào này lại tạo thành được sụn.
Chúng tự tạo thành nhiều lớp sụn xung quanh.
Thứ 3, các tế bào này còn là những thợ sửa chữa các vết gãy nứt hiệu quả nhất mà chúng tôi từng biết.
Đây là 1 cái xương nhỏ, xương chuột mà chúng tôi đã làm gãy và để cho nó tự lành.
Các tế bào gốc này đến và sửa chữa, phần màu vàng, là xương, phần màu trắng, là sụn, gần như hoàn hảo.
Chúng nhiều đến mức nếu bạn đánh dấu chúng bằng 1 chất huỳnh quang, bạn có thể thấy chúng như là 1 loại keo tế bào đặc biệt đến vị trí gãy, sửa chữa tại đó và sau đó hoàn thành nhiệm vụ của chúng.
Tiếp theo, tính chất thứ 4 là đáng ngại nhất, đó là số lượng của chúng giảm 1 cách chóng mặt, nhanh chóng, 10 lần, 50 lần, khi bạn già đi.
Và điều đã thật sự xảy ra, là, chúng tôi nhận ra rằng mình đã thay đổi cách nhìn.
Từ việc săn đuổi 1 loại thuốc, chúng tôi kết thúc bằng việc tìm kiếm các giả thiết.
Ở phương diện nào đó, chúng tôi đã kết nối lại với ý tưởng: tế bào, sinh vật, môi trường, bởi vì chúng tôi đang nghĩ về các tế bào gốc của xương, chúng tôi nghĩ về viêm khớp như 1 bệnh lý ở mức độ tế bào.
Và câu hỏi tiếp theo là, các cơ quan thì sao?
Liệu có thể tạo ra 1 cơ quan bên ngoài cơ thể?
Liệu ta có thể ghép sụn vào những vị trí chấn thương không?
Và thú vị nhất có lẽ là, liệu ta có thể tiến lên và tạo ra các môi trường?
Các bạn cũng biết, tập luyện giúp tái tạo xương, nhưng, không ai trong chúng ta sẽ tập luyện như vậy.
Vì vậy, liệu ta có thể hình dung rằng có 1 phương pháp tháo, lắp xương thụ động giúp chúng ta tái tạo và sửa chữa sụn bị thoái hóa hay không?
Và có thể thú vị hơn, và quan trọng hơn là, liệu ta có thể áp dụng mô hình này rộng hơn bên ngoài lĩnh vực y học?
Vấn để chính ở đây, như tôi đã nói, không phải là tiêu diệt, mà là nuôi dưỡng thứ gì đó.
Và điều này làm nổi lên vô số câu hỏi, theo tôi nghĩ là thú vị nhất về cách chúng ta nghĩ về y học trong tương lai.
Ta có thể điều trị bằng tế bào mà không phải thuốc hay không?
Làm sao ta có thể nuôi dưỡng những tế bào này?
Ta sẽ phải làm gì để ngăn những tế bào này phát triển ác tính?
Chúng ta đã nghe nói về vấn đề tăng trưởng không kiểm soát được.
Liệu chúng ta có thể đưa các gene tự hủy vào chúng để ngăn chúng phát triển không?
Liệu chúng ta có thể điều trị bằng 1 cơ quan được tạo ra ngoài cơ thể và ghép vào sau đó không?
Chúng ta có thể dừng sự thoái hóa hay không?
Nếu như 1 cơ quan cần có bộ nhớ thì sao?
Trong trường hợp bệnh ở hệ thần kinh của những cơ quan có bộ nhớ chẳng hạn.
Làm cách nào ta có thể đưa những trí nhớ đó vào lại?
Liệu ta có thể lưu giữ các cơ quan đó?
Mỗi cơ quan sẽ phải được phát triển và ghép cho riêng từng người hay không?
Và có lẽ vấn đề hóc búa nhất là, liệu y học có thể là 1 môi trường không?
Liệu ta có thể tạo ra 1 môi trường?
Bạn biết đó, trong mọi nền văn hóa, các pháp sư đã sử dụng môi trường như 1 liệu pháp.
Liệu ta có thể làm được điều đó trong tương lai?
Tôi đã nói nhiều về các mô hình. Tôi bắt đầu câu chuyện bằng mô hình.
Hãy để tôi kết thúc với vài ý tưởng về xây dựng mô hình.
Là điều chúng tôi, những nhà khoa học cần làm.
Bạn biết đó, khi kiến trúc sư xây dựng hình mẫu, anh ấy hay cô ấy đang cố cho bạn thấy thế giới trong 1 hình ảnh thu nhỏ.
Nhưng khi 1 nhà khoa học xây dựng 1 hình mẫu, họ đang cố cho bạn thấy thế giới qua 1 phép ẩn dụ.
Người đó đang cố sáng tạo ra 1 cách nhìn mới.
Ban đầu là sự thay đổi về quy mô. Sau đó là sự thay đổi trong tri giác.
Giờ đây, kháng sinh đã thành công thay đổi được nhận thức của chúng ta rằng y học rất màu mè, méo mó, đó là cách mà chúng ta nghĩ về y học một trăm năm trở lại đây.
Nhưng chúng ta cần 1 hình mẫu mới cho y học trong tương lai.
Đó mới là điều đáng nói.
Bạn biết không, có 1 ý nghĩ biện minh phổ biến rằng lý do chúng ta không có được tác động làm thay đổi cách điều trị bệnh tật là vì chúng ta không có được loại thuốc đủ mạnh, điều này cũng đúng phần nào.
Tuy nhiên có lẽ lý do chính là chúng ta không có được hướng suy nghĩ đúng đắn, đủ mạnh về y học.
Khá chính xác khi nghĩ rằng sẽ tốt nếu chúng ta có được các loại thuốc mới.
Nhưng có lẽ điều thật sự quan trọng là 3 từ bắt đầu bằng M: các cơ chế, mô hình, phép ẩn dụ (mechanisms, models, metaphors).
Cảm ơn các bạn đã lắng nghe.
(Vỗ tay) Chris Anderson: Tôi thật sự thích ẩn ý này.
Làm thế nào để kết nối nó lại?
Có rất nhiều thảo luận trong giới công nghệ về việc cá thể hóa y khoa, rằng chúng ta có tất cả dữ liệu và các cách điều trị trong tương lai cho chính mình, cho bộ gen của mình, cho hoàn cảnh hiện tại của mình.
Liệu nó có áp dụng vào mô hình của anh ở đây không?
Siddhartha Mukerjee: Đây là 1 câu hỏi rất thú vị.
Chúng ta đã nghĩ về việc cá thể hóa y học chủ yếu ở phương diện di truyền.
Đó là bởi vì các gen mang ý nghĩa rất quan trọng, 1 lần nữa, xin nhắc lại rằng, trong y học ngày nay, chúng ta nghĩ rằng bộ gen sẽ là phương tiện để cá thể hóa y học.
Nhưng dĩ nhiên, gen chỉ là điểm tận cùng của 1 chuỗi tồn tại, như nó đã từng.
Chuỗi sự sống đó, với đơn vị tổ chức thật sự của nó, là tế bào.
Do đó, nếu chúng ta thật sự muốn đưa nó vào y học theo cách này, chúng ta phải nghĩ đến cá thể hóa liệu pháp ở mức độ tế bào, rồi đến cá thể hóa ở mức độ cơ quan hoặc một cơ thể sống, và cuối cùng cá thể hóa các liệu pháp toàn bộ môi trường bao quát xung quanh.
Vì vậy tôi nghĩ ở mọi khía cạnh, anh biết đó – đều có ẩn ý, đều có rùa khắp mọi nơi.
Ở đây, là cá thể hóa mọi thứ.
CA: Vậy thì khi anh nói liệu pháp có thể là tế bào, không phải là thuốc, anh đang nói về tiềm năng của các tế bào của chính chúng ta.
SM: Chính xác. CA: Vậy chuyển hướng qua các tế bào gốc, chúng có lẽ đã được thử qua mọi loại thuốc hay thứ gì đó, và được chuẩn bị.
SM: Ở đây không phải có lẽ. Đây chính là việc chúng tôi đang làm.
Nó đang xảy ra, và thực tế thì, chúng tôi đang tách rời từ từ, không phải hoàn toàn khỏi bộ gen, mà là phối hợp nó vào các hệ thống đa trật tự, tự động, tự điều tiết như là các tế bào, cơ quan, môi trường.
CA: Cảm ơn anh rất nhiều.
SM: Hân hạnh. Cảm ơn.
Hai mái vòm giống hệt, hai trường phái thiết kế hoàn toàn đối lập.
Một bên được tạo thành từ hàng ngàn mảnh thép. Bên còn lại từ những sợi tơ đơn lẻ.
Một bên làm từ sợi tổng hợp, một bên từ sợi hữu cơ.
Một bên chịu ảnh hưởng bởi môi trường, bên còn lại tạo ra nó.
Một bên được thiết kế cho thiên nhiên bên còn lại được thiên nhiên thiết kế.
Khi nhìn khối cẩm thạch nguyên chất. Michelangelo cho rằng ông thấy một thực thể đang đấu tranh giành tự do.
Dùi đục là dụng cụ duy nhất của Michelangelo
nhưng sự sống không thể chạm trổ được.
Chúng phát triển.
Và trong các tế bào, đơn vị sống nhỏ nhất, chúng ta mang theo thông tin cần thiết cho các tế bào khác hoạt động và tái tạo.
Công cụ cũng có những mặt hạn chế.
Ít nhất, kể từ cuộc cách mạng công nghiệp, lĩnh vực thiết kế đã bị chi phối bởi sự cứng nhắc trong quy trình chế tạo và sản xuất hàng loạt.
Những dây chuyền sản xuất đã tạo nên một thế giới những mảnh ghép, đóng khung trí tưởng tượng của nhà thiết kế và kiến trúc sư vốn được đào tạo để nhìn sự vật là tổ hợp những bộ phận riêng lẻ với vai trò riêng biệt.
Nhưng bạn sẽ không tìm thấy những tổ hợp vật chất trong tự nhiên.
Hãy lấy làn da làm ví dụ.
Da mặt chúng ta mỏng với các lỗ chân lông to.
Phần da ở lưng dày hơn, với các lỗ chân lông nhỏ.
Một bên đóng có chức năng như bộ lọc, bên còn lại như rào chắn, dù chúng đều là da như nhau không bộ phận, không kết cấu.
Đó là một kết cấu dần thay đổi chức năng nhờ điều chỉnh độ co dãn.
Màn hình phân đôi trên đây đại diện cho thế giới phân đôi dưới góc nhìn của tôi cho bản chất khác biệt giữa nhà thiết kế và kiến trúc sư ngày nay giữa cái dùi đục và gen, giữa máy móc và cơ thể, giữa sự tổ hợp và sự phát triển giữa Henry Ford và Charles Darwin.
Hai thế giới quan này, não trái và não phải cùng khả năng phân tích và tổng hợp, sẽ hiển thị qua hai màn hình phía sau tôi.
Ở cấp độ đơn giản nhất, nhiệm vụ của tôi là kết hợp hai quan điểm này, loại bỏ tính kết cấu và tập trung vào quá trình phát triển.
Có lẽ các bạn sẽ tự hỏi: Sao lại là lúc này?
Tại sao điều này lại không thể vào 10 năm hay thậm chí 5 năm trước?
Chúng ta sống trong một thời đại đặc biệt, một thời đại hiếm hoi khi sự giao thoa của bốn lĩnh vực cho phép các nhà thiết kế tiếp cận những công cụ mà chúng ta chưa bao giờ biết đến.
Bốn lĩnh vực trên bao gồm 1. Thiết kế điện toán, cho phép thiết kế các hình mẫu phức tạp bằng những đoạn mã đơn giản; 2. Sản xuất chất phụ gia, cho phép tạo ra những chi tiết bằng cách bổ sung nguyên liệu thay vì cắt bỏ chúng; 3. Kĩ thuật nguyên liệu, cho phép chúng ta thiết kế đặc tính của nguyên liệu với độ phân giải cao; 4. Sinh học tổng hợp, cho phép tạo ra những chức năng sinh học mới nhờ tác động vào ADN.
Tại vùng giao thoa của bốn lĩnh vực này, nhóm của tôi tạo nên sự đột phá.
Hãy chào mừng những khối óc và bàn tay của học sinh tôi.
Chúng tôi thiết kế những đồ vật, sản phẩm, cấu trúc và công cụ theo nhiều tỉ lệ, từ những tỉ lệ lớn, như cánh tay robot có thể vươn xa đến 24m được gắn với một trục xe và có thể in một ngôi nhà trong tương lai, cho đến những mẫu đồ họa được làm hoàn toàn từ vi sinh vật biến đổi gen và có thể phát sáng.
Chúng ta hãy tưởng tượng mashrabiya, một kiến trúc Ả Rập cổ xưa, và tạo một khung hình với từng khẩu độ được thiết kế đặc biệt để định hình ánh sáng và nhiệt đi qua nó.
Trong dự án kế tiếp, chúng tôi nghiên cứu khả năng chế tạo áo cape và váy cho show diễn thời trang Paris với Iris van Herpen. Nó trông như lớp da thứ hai, được tạo thành từ những phần riêng lẻ, cứng ở phần viền và có thể co dãn quanh vùng thắt lưng.
Cùng với Stratasys, cộng sự lâu năm về in 3D, chúng tôi thực hiện in áo cape và váy mà không có đường may nối nào. Tôi sẽ đưa ra thêm nhiều mẫu vật tương tự.
Cái đầu trên đây bao gồm những vật liệu cứng và mềm ở độ phân giải 20 micron.
Đây là độ phân giải của một sợi tóc,
cũng là độ phân giải của máy chụp cắt lớp.
Việc các nhà thiết kế tiếp cận được những dụng cụ phân tích, tổng hợp ở độ phân giải cao như thế cho phép họ tạo ra những sản phẩm không chỉ vừa vặn cơ thể chúng ta mà còn đóng vai trò như một lớp màng vi sinh.
Kế đến, chúng tôi thiết kế một chiếc ghế cách âm, vừa tinh xảo, thoải mái vừa có thể hấp thụ âm thanh.
Tôi và đồng nghiệp của mình, giáo sư Carter chọn thiên nhiên làm nguồn cảm hứng và bằng cách thiết kế lớp bề mặt lồi lõm, chiếc ghế có thể hấp thụ được âm thanh.
Chúng tôi khắc 44 điểm trên bề mặt, với độ cứng, độ mờ và màu sắc thay đổi, tương ứng với những điểm chịu lực trên cơ thể con người.
Cũng như trong tự nhiên, bề mặt này thay đổi chức năng không phải bằng cách bổ sung vật liệu hay linh kiện mà bằng việc khéo léo biến đổi liên tục đặc tính vật liệu.
Nhưng liệu thiên nhiên có lý tưởng?
Liệu thiên nhiên chỉ là một khối?
Tôi không lớn lên trong một gia đình Do Thái giáo nhưng khi còn bé, bà thường kể cho tôi nghe những câu chuyện trong Kinh Hebrew và một trong số đó tác động mạnh đến tôi và giúp tôi nhận ra điều tôi quan tâm
Theo lời bà thuật lại: "Vào ngày khai thiên thứ ba, Chúa gieo trồng trên Địa cầu một cây trĩu quả."
Là cây quả đầu tiên, không hề có sự khác biệt nào giữa thân, nhánh, lá và quả.
Cả cái cây chính là một quả.
Thay vào đó, đất đai dần tạo ra vỏ cây, chồi non và hoa.
Chính đất đã tạo ra một thế giới cấu tạo từ những mảnh ghép.
Tôi thường tự hỏi, "Các thiết kế sẽ trông ra sao nếu vật thể chỉ cấu tạo từ một bộ phận?"
Có chăng chúng ta sẽ trở về một thời khai thiên cải tiến hơn?
Chúng tôi tìm kiếm vật chất có trong cây quả đầy trái và chúng tôi đã tìm thấy.
Chitin là biopolymer có trữ lượng nhiều thứ hai thế giới với khoảng 100 triệu tấn được sản xuất hàng năm bởi các sinh vật như tôm hùm, cua, bọ cạp và bướm.
Chúng tôi cho rằng nếu có thể điều chỉnh các thuộc tính thì có thể tạo ra những cấu trúc đa chức năng từ những đơn phần.
Đó là cách chúng tôi thực hiện.
Chúng tôi gọi đó là Hải sản hợp pháp (Cười) Chúng tôi thu nhặt hàng đống vỏ tôm, nghiền nát và làm thành hồ chitosan.
Bằng cách thay đổi các phương pháp cô cạn, chúng tôi có thể tạo ra nhiều chủng đặc tính, từ bóng tối, cứng nhắc và mờ đục, cho đến sáng ngời, mềm mại và trong suốt.
Để có thể in được những kết cấu này theo tỉ lệ lớn, chúng tôi chế tạo một hệ thống kiểm soát vòi phun tự động với nhiều vòi phun.
Ngay lập tức, robot sẽ thay đổi đặc tính của vật liệu và tạo ra những kết cấu dài 3,6m, làm từ các đơn chất, và hoàn toàn có thể tái chế.
Khi các linh kiện đã sẵn sàng, chúng được đem đi phơi khô và tự thay đổi hình dạng khi tiếp xúc với không khí.
Vậy tại sao chúng ta vẫn dùng nhựa trong thiết kế?
Các bong bóng là một sản phẩm phụ trong quá trình in, trước đây được dùng để chứa các vi sinh vật quang hợp xuất hiện trên hành tinh của chúng ta từ 3.5 tỉ năm trước như bài học hôm qua.
Cùng với những cộng sự tại Havard và MIT, chúng tôi cấy những con vi khuẩn đã được biến đổi gen để hấp thụ carbon từ không khí một cách nhanh chóng và chuyển hóa chúng thành đường.
Đây là lần đầu tiên mà chúng tôi tạo ra thành công các kết cấu có thể chuyển hóa liền mạch từ chùm sáng tới mắt lưới, hay những cửa sổ nếu đặt ở tỉ lệ lớn hơn.
Thành quả thật đa dạng.
Khi làm việc trên một mẫu vật cổ, một trong những dạng sự sống đầu tiên trên Trái Đất, chứa đầy nước và mang hơi hướng sinh học tổng hợp, chúng tôi có thể chuyển hóa một cấu trúc làm từ vỏ tôm sang một kết cấu trông như một cái cây.
Và đây là phần thú vị nhất: với những vật thể có thể tự hủy, nếu được đặt dưới biển, chúng sẽ làm giàu môi trường nơi đây; còn nếu chôn sâu trong đất, chúng sẽ giúp cây cối phát triển.
Trong dự án tương tự kế tiếp, chúng tôi sẽ sử dụng hệ thống nhiệt hạch.
Chúng tôi nghiên cứu khả năng chế tạo quần áo bảo hộ cho những chuyến du hành xuyên thiên hà.
Để làm được điều đó, chúng tôi cần lưu giữ và kiểm soát sự chuyển dịch của vi khuẩn.
Tương tự bảng tuần hoàn, chúng tôi nghĩ ra bảng thành tố riêng của mình với các dạng sống được lập trình phát triển, được gia công bổ sung và được gia tăng sinh học.
Tôi thích cách nghĩ của sinh học tổng hợp giống như thuật giả kim lỏng chỉ khác là thay vì chuyển hóa thành những kim loại quý, bạn lại tổng hợp chức năng sinh học mới trong những ống dẫn cực nhỏ
hay còn gọi là ống dẫn vi lưu
Các ống dẫn in 3D của riêng chúng tôi để kiểm soát lưu lượng của những nhóm vi khuẩn lỏng.
Trong bộ áo quần đầu tiên, chúng tôi cấy ghép hai vi sinh vật.
Một là vi khuẩn lam.
Nó tồn tại trong đại dương, ao hồ.
Loại thứ hai là E.coli, vốn trú ngụ trong ruột người.
Một loại chuyển hóa ánh sáng thành đường Loại kia tiêu thụ lượng đường kể trên và tạo ra nhiên liệu sinh học hữu dụng cho môi trường xây dựng.
Trong tự nhiên, hai vi sinh vật này không bao giờ tương tác với nhau.
Thực tế, chúng không tiếp xúc với nhau.
Nhờ ứng dụng kĩ thuật, lần đầu tiên, chúng có thể cùng nhau tồn tại trong một phần của bộ áo quần.
Hãy xem điều này là một bước tiến hóa không thông qua chọn lọc tự nhiên, mà nhờ vào thiết kế.
Để có thể cố định những liên kết này, chúng tôi đã tạo ra những ống dẫn đơn lẻ mô phỏng ống tiêu hóa, hỗ trợ sự chuyển dịch của vi khuẩn và thay đổi chức năng của chúng.
Sau đó, chúng tôi bắt đầu phát triển những ống dẫn này trên cơ thể người, thay đổi một số đặc tính dựa trên chức năng mong muốn.
Vị trí nào cần quang hợp, chúng tôi tạo thêm ống dẫn trong suốt.
Khi được kéo căng hai đầu, chiều dài của hệ thống này có thể lên đến 60 mét,
bằng nửa chiều dài một sân bóng và gấp 10 lần chiều dài ruột non.
Và đây, lần đầu tiên ra mắt tại TED chất liệu quang hợp đầu tiên có thể mặc được với những ống dẫn chất lỏng sống động bên trong
(Vỗ tay) Xin cám ơn.
Mary Shelley từng nói: "Chúng ta là những sinh vật quê mùa, nhưng chỉ được tạo lập một nửa."
Sẽ ra sao nếu thiết kế đóng góp nửa còn lại?
Sẽ ra sao nếu chúng ta tạo ra những dạng sống giúp gia tăng vật chất sống?
Sẽ ra sao nếu chúng ta có thể tạo ra những quần xã vi sinh vật cá nhân có thể sao chép da người, sửa chữa các mô bị hư và duy trì sự sống?
Hãy xem đây là một dạng sinh học tùy chỉnh.
Toàn bộ bộ sưu tập Wanderers này, vốn được lấy theo tên của những hành tinh, dù không thực sự hợp thời trang với tôi nhưng nó cũng đưa ra một cơ hội tiên đoán về tương lai của loài người trên hành tinh và xa hơn nữa là kết hợp những tri thức khoa học với hàng loạt các bí ẩn và chuyển từ thời đại của máy móc sang một thời kì cộng sinh mới giữa các cá thể, những vi sinh vật mà chúng ta cư ngụ, những sản phẩm và cả những công trình.
Tôi gọi dạng vật chất này là hệ sinh thái.
Để đạt được điều này, chúng ta luôn phải quay về với thiên nhiên.
Tới lúc này, bạn biết rằng một máy in 3D sẽ in tách vật liệu thành từng lớp.
Bạn cũng biết rằng thiên nhiên không làm được điều này.
Sự vật phát triển, tăng trưởng một cách tinh vi.
Ví dụ như cái kén tằm này, nó tạo nên một cấu trúc hết sức tinh tế, một ngôi nhà bên trong để lột xác.
Hiện tại, không phương pháp gia công nào đạt được trình độ tinh xảo như vậy.
Đây là kết quả của việc kết hợp không chỉ hai nguyên vật liệu, mà là hai proteins với tỉ lệ cô đặc khác nhau.
Một loại tạo ra kết cấu, loại kia đóng vai trò chất kết dính, hay chất nền, giữ những sợi tơ dính với nhau.
Sự kết nối này diễn ra ở mọi tỉ lệ.
Đầu tiên, con tằm dính chặt với môi trường xung quanh nó tạo ra một kết cấu căng dãn tối đa sau đó bắt đầu xoay tròn, rồi nén lại thành kén.
Hai lực cơ bản của sự sống, lực căng và lực nén xuất hiện trong cùng một đơn chất.
Để có thể hiểu rõ hơn quy trình hoạt động của hệ thống này, chúng tôi dán một nam châm đất vào đầu ống nhả tơ của một con tằm.
Chúng tôi đặt nó vào trong một cái hộp với cảm biến nam châm điều này cho phép chúng tôi tạo ra đám mây điểm 3 chiều này và hình dung được kết cấu phức tạp của kén tằm.
Tuy vậy, khi đặt con tằm nằm trên một mặt phẳng, không nằm trong chiếc hộp, chúng tôi nhận thấy con tằm sẽ xoay kén theo chiều phẳng và nó vẫn lột xác bình thường.
Vậy nên chúng tôi bắt đầu thiết kế những môi trường, các khung khác nhau và chúng tôi phát hiện rằng hình dạng, cấu tạo hay kết cấu của cái kén đều được thiên nhiên tạo ra trực tiếp.
Những con tằm thường bị hơ nóng đến chết bên trong kén để các sợi tơ được gỡ rối và được sử dụng trong ngành dệt.
Chúng tôi nhận thấy việc thiết kế những khuôn mẫu này cho phép chúng ta tạo hình sợi tơ gốc mà không phải đun sôi kén tằm.
(Vỗ tay) Chúng sẽ lột xác một cách bình thường, và chúng ta sẽ có thể tạo ra những thứ như thế này.
Từ tỉ lệ nhỏ, chúng tôi nâng lên thành tỉ lệ kiến trúc.
Chúng tôi sử dụng robot tạo một quả cầu tơ rồi đặt những mẫu này vào vị trí.
Vốn biết những con tằm sẽ di chuyển đến những vùng tối và lạnh nên chúng tôi sử dụng một biểu đồ thể hiện ảnh hưởng của ánh sáng và nhiệt lên quả cầu.
Sau đó, chúng tôi đục những lỗ sẽ khóa chặt các tia sáng và tia nhiệt, gây biến đối những con tằm trong quả cầu.
Chúng tôi đã sẵn sàng đón nhận những con sâu bướm.
Từ 6500 con tằm đã được đặt hàng từ một trang trai online,
sau bốn tuần nuôi cấy, chúng đã sẵn sàng nhả tơ.
Chúng tôi đặt chúng cẩn thận dưới đáy của quả cầu và chúng vừa chăng tơ, vừa trở thành nhộng giao phối, đẻ trứng và vòng đời trên tái diễn như chúng ta nhưng ngắn hơn rất nhiều.
Bucky Fuller nói rằng áp lực tạo nên sự nhất quán vĩ đại và ông ta đã đúng.
Khi những sợi tơ tự nhiên được đan cài vào những sợi tơ có sẵn, toàn bộ khối cầu trở nên vững chãi hơn.
Qua hai hay ba tuần, 6500 con tằm đã dệt được 6500 km tơ.
Đây cũng chính là chiều dài của con đường tơ lụa.
Sau khi phá kén, những con sâu bướm tạo ra 1,5 triệu trứng.
Số lượng này có thể được dùng cho 250 kết cấu khác trong tương lai.
Và đây là hai thế giới quan.
Một bên dệt tơ nhờ vào bàn tay robot, bên còn lại lấp đầy các chỗ trống.
Nếu giới hạn cuối của thiết kế nằm ở việc thổi hồn vào sản phẩm cũng như những công trình quanh ta, để tạo ra một hệ sinh thái hai vật liệu mà những nhà thiết kế phải kết hợp hai thế giới quan đó,
vốn sẽ đưa chúng ta trở lại thời điểm bắt đầu.
Hãy đến với thời đại mới của thiết kế, một thời đại của sự sáng tạo, hướng chúng ta khỏi lối thiết kế chịu ảnh hưởng của thiên nhiên để dẫn đến một thiên nhiên được định hình từ thiết kế và điều này cho phép chúng ta lần đầu tiên được ngự trị mẹ thiên nhiên.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay) Xin cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
(Nhạc guitar) Anh vừa mới suy nghĩ rằng chúng ta đã xa nhau thật lâu có điều gì đấy ẩn sâu trong cái đầu mệt lử này rằng muốn chúng ta phải yêu thương Nhưng anh mới đang nghĩ rằng đơn thuần nghĩ rằng những tấm ảnh dồn dập hiện lên trong đầu anh anh vừa bắt kịp hình ảnh của em trong bộ đồ múa đó Nhưng anh thấy thật ngớ ngẩn trong ánh sáng yếu ớt theo sát em ........... Anh đang chìm nghỉm đơn thuần là chìm nghỉm Anh nghĩ về khoảng cách xa xôi thay vì hôn em, em yêu anh là 1 ca sĩ nhưng không có bản nhạc nếu anh chờ em lâu hơn ảnh hưởng của anh sẽ lớn hơn và ... anh mới chỉ nghĩ rằng đơn thuần nghĩ rằng con thuyền này đang chìm anh mệt mỏi với những bưu thiếp đặc biệt là hình những chú chó đáng yêu và cả thần tình yêu anh mệt vì phải gọi cho em và nhớ em và mơ được nằm bên cạnh em Đừng làm anh sai trái anh vẫn say đắm yêu em ẩn sâu trong đầu óc yếu ớt này Anh chỉ muốn tình yêu Nhưng anh đã suy nghĩ và suy nghĩ đơn thuần suy nghĩ Anh nghĩ về khoảng cách xa xôi thay vì hôn em, em yêu Và thời gian vẫn cứ trôi Nếu anh đợi em lâu hơn ảnh hưởng của anh sẽ lớn hơn anh ... Anh chỉ đang nghĩ anh... anh chỉ đang nghĩ rằng anh mệt mỏi vì gọi cho em hàng tuần nghĩ về khoảng cách xa xôi thay vì hôn em vì vậy anh buông tay đơn thuần buông tay (nhạc Guitar hết) (Vỗ tay) Cảm ơn mọi nguời.
Hát là chia sẻ.
Khi bạn cất tiếng hát, bạn phải biết về những điều bạn đang nói thật tường tận và bạn phải mong muốn chia sẻ những điều này và chia sẻ một phần con người bạn
Tôi muốn sự tập trung này để chia sẻ tất trong mọi điều và tôi hỏi: nội hàm đằng sau những công trình hoặc sản phẩm này hay nó chỉ là nhà hàng hay bữa ăn
Và nếu những điều ẩn sâu trong con người bạn hấp dẫn người khác hoặc là để có được sự tán thưởng và đó là bạn nhận được, chứ không phải cho đi
Và có một bài hát về .... là loại bài hát mà mọi người tự có nhạc điệu cho riêng mình
Bài hát có tên "Nhà" và đó đại loại "Đây là nơi tôi sinh ra, chào mừng tất cả các bạn," đại loại thế
(cười lớn) (Vỗ tay) (Nhạc piano) Nhà là âm thanh của những chú chim vào những buổi sáng sớm Nhà là một bài hát mà tôi luôn khắc sâu Nhà là kí ức ngày đầu đến trường của tôi Nhà là những cuốn sách mà tôi mang đi đây đó Nhà là một ngõ hẻm ở một thị trấn xa xôi Nhà là những nơi tôi từng đặt chân đến và là nơi tôi muốn đến Nhà Tôi luôn cảm thấy như được ở nhà Không quan tâm đến việc tôi rong ruổi đây đó Tôi sẽ luôn luôn tìm được đường trở về nhà Không quan tâm đến việc tôi ở xa như thế nào Tôi luôn luôn cảm nhận được những cảm xúc này Không quan tâm đến việc tôi ở đâu Nhà là một sợi lông xoay vòng Nhà là những bông hoa bên song cửa Nhà là tất cả những thứ cô ấy hay kể Nhà là một bức ảnh mà tôi không bao giờ ném đi Nhà là nụ cười trên gương mặt khi tôi tạm biệt cõi đời này Nhà có vị của 1 cái bánh táo Tôi gặp 1 người phụ nữ, cô ấy luôn luôn sống ở cùng một chỗ Và cô ấy nói nhà là nơi bạn được sinh ra và lớn lên Và tôi gặp một anh chàng, anh ấy nhìn ra biển lớn Và anh ấy nói nhà là nơi bạn luôn muốn thuộc về Tôi gặp một cô gái ở quán bar trên phố Và cô ấy nói tôi có tất cả mọi thứ cô ấy có Và tôi hỏi làm sao cô ấy biết khi chúng ta chưa từng gặp nhau?
Và cô ấy nói suốt cả đời này tôi luôn cố gắng tìm được nơi là của tôi Tôi luôn cảm thấy như được ở nhà Không quan tâm tôi rong ruổi đây đó Tôi sẽ luôn luôn tìm được đường về nhà Không quan tâm đến việc tôi ở xa như thế nào Tôi luôn luôn cảm nhận được những cảm xúc này Không quan tâm tôi có thể ở nơi đâu (Nhạc piano) (Nhạc piano hết) (Vỗ tay)
Trong phòng thí nghiệm, chúng tôi chế tạo những robot bay tự động như thiết bị bay mà bạn thấy ở đây.
Không như những máy bay không người lái thương mại bạn có thể mua hiện nay, robot này không trang bị GPS.
Vì không có GPS, rất khó để những robot như thế này xác định được vị trí của chúng.
Robot này sử dụng các bộ cảm biến tích hợp, máy quay và thiết bị quét laser, để quét môi trường xung quanh.
Nó phát hiện ra những đặc điểm của môi trường, và xác định vị trí tương đối của nó so với những đặc điểm đó, bằng phương pháp đối chiếu tam giác.
Và sau đó nó có thể tập hợp những đặc điểm đó lên trên bản đồ, như cái các bạn thấy phía sau tôi.
Bản đồ này cho phép robot biết được vị trí các chướng ngại vật và di chuyển mà không va vào chúng.
Điều tiếp theo tôi muốn chỉ cho các bạn là một loạt các thí nghiệm mà chúng tôi đã thực hiện trong phòng thí nghiệm, nơi mà robot này có khả năng xa hơn thế nữa,
Ở đây các bạn sẽ thấy, góc trên bên phải là những gì robot thấy qua camera.
Và trên màn hình chính -- hiển nhiên đây là hình ảnh được tua nhanh 4 lần -- trên màn hình chính các bạn sẽ thấy tấm bản đồ mà nó đang tạo ra.
Đây là một bản đồ có độ phân giải cao của dãy hành lang quanh phòng thí nghiệm của chúng tôi.
Và sau đó quý vị sẽ thấy nó đi vào trong phòng thí nghiệm, nơi rất dễ nhận biết bởi sự lộn xộn các bạn đang thấy.
(Cười) Nhưng ý chính mà tôi muốn nói với các bạn đó là những robot này có khả năng vẽ những tấm bản đồ có độ phân giải cao với độ chính xác đến 5cm, điều đó cho phép ai đó ở ngoài phòng, hoặc bên ngoài tòa nhà có thể biết được tường tận mọi thứ mà không cần vào bên trong, và cố sức suy đoán điều gì xảy ra bên trong tòa nhà.
Hiện nay có một vấn đề với loại robot như thế này.
Vấn đề đầu tiên là nó tương đối lớn.
Vì lớn, nên nó nặng.
Và những robot thế này tiêu thụ khoảng 100 watt mỗi pound.
Và điều đó rút ngắn tuổi thọ hoạt động của chúng.
Vấn đề thứ hai là những robot này mang theo những cảm biến rất đắt tiền -- bộ quét laser, camera và các bộ vi xử lý.
Điều này làm tăng giá thành của robot.
Vì thế chúng tôi tự hỏi: sản phẩm nào chúng ta có thể mua trong một cửa hàng điện tử không mắc tiền lại nhẹ mà có trang bị cảm biến và chức năng tính toán?
Và chúng tôi phát minh ra điện thoại bay.
(Cười) Robot này sử dụng một smartphone Samsung Galaxy mà ai cũng có thể mua ở cửa hàng, và tất cả những thứ bạn cần chỉ là một app mà bạn có thể tải về từ app store.
Và bạn thấy đấy, robot này đang đọc chữ "TED", nhìn vào góc của chữ "T" và "E" và sau đó dùng phép đối chiếu tam giác, bay một cách tự động.
Cần điều khiển ở ngay kia để bảo đảm nếu robot trở nên bất thường. Giuseppe có thể tiêu diệt nó.
(Cười) Bên cạnh việc chế tạo những con robot nhỏ này, chúng tôi còn thực hiện thí nghiệm với các động tác có phần dữ dội, như các bạn thấy đây.
Con robot này đang di chuyển với tốc độ 2-3 mét/giây, chao liệng và quay tròn liên tục khi nó thay đổi hướng.
Điểm mấu chốt ở đây là chúng ta có thể có những con robot chạy nhanh hơn và di chuyển trong những môi trường lộn xộn.
Trong video tiếp theo này, như bạn thấy con chim này, một con đại bàng, phối hợp duyên dáng đôi cánh, mắt và chân để tóm lấy con mồi ra khỏi mặt nước, robot của chúng tôi cũng có thể đi câu.
(Cười) Trong trường hợp này, đây là một miếng sandwich Philly mà nó tóm lấy bất ngờ từ trên không.
(Cười) Thế nên bạn có thể thấy con robot này đang di chuyển với tốc độ khoảng 3 mét/giây, nhanh hơn tốc độ đi bộ, nó phối hợp tay, móng vuốt, và khả năng bay của nó trong thời gian tính bằng giây để thực hiện được động tác này.
Trong một thí nghiệm khác, tôi muốn cho các bạn thấy làm thế nào để robot điều chỉnh cách bay để kiểm soát gói hàng treo bên dưới, khi chiều dài của nó lớn hơn độ rộng của cửa sổ.
Để thực hiện được việc này, nó thật sự phải lao xuống, điều chỉnh độ cao, và đưa gói hàng qua.
Nhưng tất nhiên chúng tôi muốn làm chúng nhỏ hơn nữa, và chúng tôi đã lấy cảm hứng từ loài ong mật.
Nếu các bạn quan sát loài ong mật, và đây là một đoạn phim quay chậm chúng rất nhỏ, lực quán tính rất nhỏ -- (Cười) đến mức chúng chẳng cần bận tâm -- chúng bay vụt ra khỏi tay tôi, ví dụ vậy.
Đây là một con robot nhỏ bắt chước hành vi của loài ong mật.
Và càng nhỏ thì càng tốt, vì kích thước nhỏ mang đến cho bạn lực quán tính nhỏ hơn.
Cùng với lực quán tính nhỏ hơn -- (Robot kêu vo vo, khán giả cười) cùng với lực quán tính nhỏ hơn, các bạn có thể tăng sức bền khi va chạm.
Điều đó khiến bạn trở cứng cáp hơn.
Dựa trên những con ong mật này, chúng tôi tạo ra những con robot nhỏ.
Và đây là một con đặc biệt chỉ nặng 25 gram.
Nó chỉ tiêu thụ 6 watt năng lượng.
Và nó có thể di chuyển với tốc độ lên tới 6 mét/giây.
Vậy nếu như căn tỉ lệ tốc độ với kích thước của chúng, nó giống như một chiếc Boeing 787 với vận tốc gấp 10 lần vận tốc âm thanh.
(Cười) Tôi muốn cho các bạn xem một ví dụ.
Đây có lẽ là va chạm trên không có chủ đích đầu tiên, với tốc độ bằng 1/20 tốc độ thường
Chúng đang bay với tốc độ tương đối là 2 mét/giây và điều này minh họa cho một nguyên tắc cơ bản.
Chiếc lồng nặng 2 gram bằng sợi carbon giúp các cánh quạt không mắc vào nhau, nhưng quan trọng là cú va chạm được nhận biết và robot phản ứng lại sự va chạm ấy.
Thế nên nhỏ cũng đồng nghĩa với an toàn.
Trong phòng thí nghiệm, khi chúng tôi phát triển loại robot này, chúng tôi bắt đầu với những con robot lớn, và sau đó giảm kích thước xuống thành những con robot nhỏ này.
Và nếu các bạn vẽ một biểu đồ về số lượng băng cá nhân chúng tôi đã đặt mua thì nó sẽ giảm xuống thế này.
Bởi vì những con robot này rất an toàn.
Kích thước nhỏ có một số bất lợi, và tạo hóa đã tìm ra một số cách để bù đắp cho những bất lợi ấy.
Ý tưởng cơ bản là chúng tập hợp lại thành những nhóm lớn, hay bầy đàn.
Tương tự như vậy, trong phòng thí nghiệm, chúng tôi cố gắng tạo ra những bầy robot nhân tạo.
Và điều này khá cam go bởi vì lúc này bạn phải nghĩ đến mạng lưới các robot.
Và bên trong mỗi con robot, bạn phải nghĩ về sự tương tác của cảm biến, thông tin, khả năng tính toán -- và hệ thống này trở nên khá khó để kiểm soát và quản lý.
Thế nên, từ tự nhiên, chúng tôi học được 3 nguyên tắc tổ chức cần thiết để cho phép chúng tôi phát triển thuật toán của mình.
Ý tưởng đầu tiên là các robot cần phải biết được những robot lân cận chúng.
Chúng cần phải có khả năng cảm nhận và thông tin với các robot lân cận.
Video này minh họa ý tưởng cơ bản này.
Chúng tôi có 4 robot -- một trong số chúng bị kiểm soát bởi một người điều khiển.
Thế nhưng bởi vì các robot tương tác với nhau, chúng cảm nhận được nhau, nên chúng di chuyển theo.
Và ở đây, có một người có khả năng dẫn dắt mạng lưới các robot đi theo.
Một lần nữa, không phải bởi vì tất cả robot biết nơi chúng cần đi.
Nhưng là bởi vì chúng phản ứng lại vị trí của những robot lân cận.
(Cười) Thí nghiệm tiếp theo mô phỏng nguyên tắc tổ chức thứ hai.
Và nguyên tắc này vận hành theo nguyên tắc nặc danh.
Ý tưởng chính ở đây là những con robot không biết được danh tính của những con lân cận chúng.
Chúng được yêu cầu thiết lập một vòng tròn, và bất kể bạn muốn có bao nhiêu con robot cho việc thiết lập này, hay có bao nhiêu con robot bạn lấy ra, mỗi robot chỉ đơn thuần phản ứng lại với những con lân cận.
Nó biết rằng nó cần phải thiết lập một vòng tròn, và cộng tác với những con robot kế cận nó để tạo hình mà không cần đến sự điều phối trung tâm.
Giờ đây nếu các bạn kết hợp những ý tưởng đó lại, ý tưởng thứ ba là chúng tôi đưa cho những con robot này những mô tả hình học của hình dạng mà chúng cần thực hiện.
Và những hình dạng này có thể thay đổi theo thời gian, và các bạn sẽ thấy những con robot này bắt đầu từ việc tạo thành một vòng tròn, rồi sau đó đổi thành hình tam giác, kéo dài thành một đường thẳng, và trở lại hình ê-líp.
Và chúng làm điều này với cùng một kiểu phối hợp tính theo giây mà các bạn nhìn thấy ở những bầy đàn trong tự nhiên.
Tại sao phải nghiên cứu những bầy đàn?
Để tôi kể cho các bạn nghe hai ứng dụng mà chúng tôi đang rất quan tâm.
Đầu tiên là thứ liên quan đến nông nghiệp, có thể là một vấn đề lớn nhất mà chúng ta đang đối mặt khắp thế giới.
Như các bạn cũng biết, trên trái đất, cứ 7 người thì có 1 người bị suy dinh dưỡng.
Hầu hết đất đai mà chúng ta có thể trồng trọt đều đã được sử dụng.
Và độ hiệu quả của hầu hết các hệ thống trên thế giới đang được cải thiện, thế nhưng hiệu suất sản lượng thật sự lại đi xuống.
Và hầu hết là bởi việc thiếu nước, bệnh cây trồng, biến đổi khí hậu và một vài nguyên nhân khác.
Vậy các robot có thể làm được gì?
À, chúng ta ứng dụng một phương pháp có tên là Nông nghiệp Chính xác trong cộng đồng.
Ý tưởng cơ bản là chúng ta cho các robot bay qua các vườn cây, và sau đó xây dựng những mô hình chính xác của từng cây một.
Giống như một loại thuốc được cá nhân hóa, khi các bạn có thể tưởng tượng ra việc chữa cho từng bệnh nhân một, thì điều chúng tôi muốn làm là tạo ra mô hình của từng cây một, và sau đó cho người nông dân biết nhu cầu của từng cây -- có thể là nước, phân bón, hay thuốc trừ sâu.
Ở đây, các bạn sẽ thấy những con robot đang di chuyển qua một vườn táo và trong 1 phút bạn sẽ thấy 2 người bạn của nó cũng đang làm điều tương tự ở phía tay trái.
Điều chúng đang làm là xây dựng bản đồ của mảnh vườn.
Và bên trong bản đồ đó là bản đồ của từng cây trong vườn.
(Tiếng robot kêu) Hãy xem thử những bản đồ ấy trông như thế nào.
Ở video tiếp theo, các bạn sẽ thấy các camera đang được robot sử dụng.
Bên phía góc trái bên trên là một camera màu chuẩn.
Góc trái, ở giữa là một camera hồng ngoại.
Và góc trái dưới cùng là một camera nhiệt.
Và trên màn hình chính, các bạn đang thấy một cấu trúc 3D tái lập mỗi cây trong vườn khi các cảm biến bay ngang qua các cây.
Khi được trang bị những thông tin thế này, chúng ta có thể làm được nhiều thứ.
Đầu tiên và có thể là thứ quan trọng nhất chúng ta có thể làm, rất đơn giản là đếm số lượng quả trên mỗi cây.
Bằng cách này, chúng ta có thể cho người nông dân biết số lượng trái trên từng cây, và cho phép họ ước tính sản lượng của vườn, tối ưu mạch sản xuất.
Điều thứ hai chúng ta có thể làm là lấy mô hình của cây trồng, thiết lập hình ảnh 3D, từ đó ước tính kích thước vòm lá, và độ tương quan giữa kích thước vòm lá với diện tích lá của mỗi cây,
Cái này được gọi là chỉ số diện tích lá.
Nếu các bạn biết chỉ số diện tích lá, về cơ bản bạn có thể tính được khả năng quang hợp của mỗi cây, từ đó bạn biết được sức khỏe của cây.
Bằng việc kết hợp thông tin hình ảnh và hồng ngoại, chúng ta cũng có thể tính được các chỉ số như NDVI.
Và trong trường hợp cụ thể này, bạn có thể thấy được rằng có một số cây trồng hiện không phát triển tốt như các cây khác.
Điều này có thể dễ dàng nhận ra từ các hình ảnh, không chỉ là hình ảnh trực quan, nhưng còn là kết hợp của cả hình ảnh trực quan và hình ảnh hồng ngoại.
Và cuối cùng, có một thứ chúng tôi đang quan tâm là việc phát hiện ra bệnh vàng lá giai đoạn đầu -- và đây là một cây cam -- có thể nhận biết bởi độ vàng của lá.
Tuy nhiên, các robot bay phía trên có thể dễ dàng phát hiện ra chúng một cách tự động và báo cho người nông dân rằng họ đang gặp vấn đề ở khu vực này trong vườn cây.
Những hệ thống như thế này rất có ích, và chúng tôi đang hướng đến mục tiêu có thể tăng năng suất khoảng 10% và, quan trọng hơn, là giảm các chỉ số đầu vào, như lượng nước xuống 25% bằng cách sử dụng những đám robot bay.
Cuối cùng, tôi muốn các bạn hoan nghênh những người đã thật sự tạo ra tương lai, Yash Mulgaonkar, Sikang Liu và Giuseppe Loianno, những người phụ trách cho ba màn minh họa mà các bạn đã xem.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Một vầng trán rộng bị tóc đen xoăn rối che phủ, một làn da xanh xao bệnh hoạn, một cái nhìn của trí tuệ sâu sắc và vẻ kiệt sức còn sâu sắc hơn trong đôi mắt tối tăm, hõm sâu của ông.
Hình tượng Edgar Allan Poe không những dễ nhận ra mà còn hoàn toàn phù hợp với tiếng tăm của ông.
Từ một tù nhân bị trói dưới lưỡi dao lắc đang dần hạ xuống, tới một con quạ không chịu rời phòng của người dẫn chuyện, những câu chuyện sáng tạo đầy rùng rợn mang phong cách Gô-tích của Poe đã để lại dấu ấn khó phai trong lịch sử văn chương.
Nhưng điều gì đã đưa Edgar Allan Poe trở thành một trong những nhà văn Mỹ vĩ đại nhất?
Ở thời ông, thể loại kinh dị khá phổ biến với nhiều tác giả,
nhưng Poe vẫn nổi bật nhờ sự tỉ mỉ trong thể loại và phong cách.
Trong vai trò nhà phê bình văn học, ông đã xác định hai quy tắc cốt yếu cho thể loại truyện ngắn: một, truyện phải đủ ngắn để có thể đọc hết trong một lượt, và hai, mỗi từ mỗi chữ đều phải có mục đích.
Áp dụng thuần thục hai quy tắc này, Poe thu hút sự chú ý của độc giả, và đem lại cho họ trải nghiệm căng thẳng và rất riêng - mà ông gọi là sự kết hợp các hiệu ứng
- vượt cả nỗi sợ đơn thuần.
Truyện ngắn của Poe gồm yếu tố bạo lực, rùng rợn để khám phá nghịch lý và bí ẩn của tình yêu, nỗi đau, và tội lỗi, với các thông điệp đạo đức được diễn giải mập mờ và phức tạp.
Dù các tác phẩm của Poe thường hàm ẩn yếu tố siêu nhiên, mảng tối thực sự mà chúng hướng tới chính là tâm trí con người và khuynh hướng tự diệt của nó.
Trong truyện ngắn "The Tell-Tale Heart", một vụ giết người tàn nhẫn được đặt tương phản cạnh sự cảm thông của kẻ thủ ác với nạn nhân - mối liên kết sẽ quay về ám ảnh hắn.
Nhân vật Ligeia trong truyện ngắn cùng tên từ cõi chết trở về qua xác chết người vợ thứ của chồng cô, hoặc ít nhất là người kể chuyện nghiện ngập nghĩ vậy.
Và khi nhân vật chính của "William Wilson" dằn mặt kẻ mà anh ta cho là đã bám đuôi mình, có lẽ chỉ đang đối mặt với hình ảnh của chính mình trong gương.
Tiên phong trong việc sử dụng những người dẫn chuyện không đáng tin, Poe buộc độc giả phải tham gia chủ động và tự mình quyết định xem người kể chuyện có đang hiểu sai hay thậm chí là nói dối về những chuyện họ kể.
Tuy được biết đến nhiều nhất nhờ các truyện ngắn kinh dị, Poe thực ra lại là một trong những tác giả đa tài và chịu khó thử nghiệm nhất thế kỷ XIX.
Ông sáng tạo ra thể loại truyện trinh thám ta đọc ngày nay, với "Án mạng phố Rue Morgue," tiếp đó là "Bí ẩn Marie Roget" và "Lá thư bị đánh cắp." Cả ba truyện ngắn này đều xuất hiện nhân vật thám tử ghế bành C. Auguste Dupin, dùng năng lực quan sát, suy luận thiên tài và khác người để phá các vụ án làm đau đầu giới cảnh sát.
Poe cũng viết tác phẩm châm biếm xã hội và các trào lưu văn học, cũng như một số tin vịt giúp định hướng khoa học viễn tưởng sau này.
Các tin vịt gồm chuyến bay khinh khí cầu tới mặt trăng và báo cáo về một bệnh nhân hấp hối bị đưa vào trạng thái thôi miên để có thể nói chuyện từ thế giới bên kia.
Poe thậm chí còn viết tiểu thuyết phiêu lưu về chuyến đi đến Nam Cực và viết luận về vật lý thiên văn, khi đang làm biên tập, và xuất bản hàng trăm trang phê bình sách và lý thuyết văn học.
Sẽ thật thiếu sót nếu đánh giá sự nghiệp văn chương của ông mà không có những áng thơ đầy mê hoặc và ám ảnh.
Nổi tiếng nhất là những khúc ca về nỗi đau, hay như Poe viết, "nỗi nhớ thống khổ và khôn nguôi". Bài "Con quạ", với người kể chuyện trút nỗi đau vào con chim - con vật chỉ lặp đi lặp lại một âm thanh duy nhất, đã giúp Poe nổi danh.
Dù thành công trong sự nghiệp văn chương, Poe sống trong nghèo khổ suốt những năm làm việc, và có một cuộc sống tăm tối như chính các tác phẩm của mình.
Cái chết ở tuổi 24 của cả mẹ và vợ do bệnh lao đã ám ảnh Poe cả đời.
Ông đánh vật với chứng nghiện rượu và thường đối đầu với các nhà văn nổi tiếng khác.
Phần nhiều danh tiếng của ông tới từ các tác phẩm chuyển thể rất khác với nguyên gốc sau khi ông qua đời.
Nếu có thể biết được các tác phẩm của mình đã đem lại bao niềm vui và cảm hứng cho nhiều thế hệ độc giả và tác giả, có lẽ nụ cười đã nở trên khuôn mặt ưu sầu nổi tiếng ấy.
Bạn có nghĩ rằng thế giới sẽ trở nên tốt đẹp hơn vào năm sau ?
Trong thập kỷ tiếp theo ,
liệu chúng ta có thể kết thúc nạn đói , đạt được sự bình đẳng giới tính , ngăn chặn được sự thay đổi khí hậu , liệu tất cả có thể trong vòng 15 năm tiếp theo ?
Theo nhận định của chính phủ toàn thế giới , vâng , chúng ta có thể .
Trong những ngày gần đây , những người đứng đầu của thế giới đã có cuộc họp mặt tại UN , New York , Mỹ đã đề ra hướng đi mới về mục tiêu toàn cầu về sự phát triển của thế giới đến năm 2030 .
Ở đây , những mục tiêu được đề ra là thành quả của hàng loạt các cuộc tham khảo .
Mục tiêu toàn cầu là những thứ chúng ta , muốn trở thành .
Đó chỉ là dự án , nhưng liệu chúng ta có thể hoàn thành được hay không ?
Liệu tầm nhìn về một thế giới tốt đẹp hơn có thể trở thành sự thật được không ?
Thật ra , tôi có mặt hôm nay vì chúng ta đã đang làm những phép tính , và một cách kinh ngạc , những câu trả lời cho những phép tính đó lại thật sự là những gì chúng ta có thể làm
nhưng không bằng cách chúng ta vẫn hay nghĩ đến
Những suy nghĩ về việc thế giới sẽ trở nên tốt đẹp hơn có lẽ có một chút không thực tế
Theo dõi tin tức hàng ngày và chúng ta có thể thấy rằng thế giới đang thụt lùi , không phải tiến lên
Xin hãy thành thật một chút : Thật dễ dàng để cảm thấy nghi ngờ về những cuộc thông báo lớn đến từ UN .
Nhưng làm ơn , tôi mong các bạn có thể trì hoãn sự nghi ngờ đó trong một vài giây ,
Hãy nghĩ về 2001 , UN đã đồng ý những mục tiêu khác , mục tiêu về sự phát triển thiên niên kỷ ,
khi họ mong muốn giảm số người nghèo xuống phân nửa đến năm 2015 .
Mục tieu cơ bản đã được đề ra dựa vào số liệu năm 1990 , khi 36% dân số thế giới phải sống trong cảnh nghèo khó , và giảm xuống còn 18% trong năm nay .
Vậy chúng ta có đạt được chỉ tiêu đó ?
Thật ra , chúng ta không ,
chúng ta vượt qua được cả chỉ tiêu đó .
Trong năm nay , tỉ lệ nghèo đói của thế giới đã giảm xuống còn 12%
Nhưng kết quả đó vẫn chưa hẳn là đủ tốt , và thế giới vẫn còn rất nhiều vấn đề khác .
Nhưng những người bi quan cho rằng thế giới không thể trở nên tốt đẹp hơn đều đang trở nên sai lầm .
Vậy làm sao ta đạt được thành công ?
Phần lớn trong số đó nhờ vào sự tăng trưởng của nền kinh tế
Những quốc gia có tỉ lệ giảm sự nghèo khó lớn nhất như Trung Quốc và Ấn Độ , được xem là có nền kinh tế phát triển vượt bậc những năm gần đây .
Vì vậy , một lần nữa ,
liệu tăng trưởng kinh tế có thể giúp ta đạt được mục tiêu toàn cầu ?
Để trả lời cho câu hỏi đó chúng ta cần hiểu được tình hình thế giới hiện nay so với mục tiêu toàn cầu và đặt ra đề hướng phát triển .
Nhưng đó không phải là việc dễ dàng bởi vì mục tiêu toàn cầu không những có nhiều tham vọng mà còn rất phức tạp .
Dựa trên 17 mục tiêu , ta có 169 kế hoạch và hàng ngàn chỉ số .
Hơn nữa ,ngoài những mục tiêu khá rõ ràng như việc kết thúc nạn đói thì những mục tiêu khác khá mập mờ như việc khuyến khích xã hội hoà bình và khoan dung
Vì vậy để giúp chúng ta hiểu hơn về tiêu chuẩn này , Tôi sẽ sử dụng một công cụ mang tên Social Progress Index
Nó giúp ta đo lường được những đơn vị mà mục tiêu toàn cầu đang cố gắng đạt được nhưng tổng kết thành những con số mà ta có thể sử dụng như tiêu chuẩn để hoàn thành mục tiêu
Social Progress Index cơ bản chỉ hỏi ba vấn đề về xã hội
Thứ nhất , liệu mọi người có đủ những thứ cơ bản để tồn tại thức ăn , nước , nơi ở , sự an toàn ?
Thứ hai , liệu mọi người có được đáp ứng về cuộc sống tốt hơn như giáo dục , thông tin , sức khoẻ , hay môi trường bền vững ?
Và liệu mọi người có cơ hội để cải tạo cuộc sống của họ hay không ? Như việc suy nghĩ đúng đắn , tự do lựa chọn , không bị phân biệt đối xử , và có thể cập nhập được với sự hiểu biết của nhân loại ?
Social Progress Index cho rằng tất cả những thứ trên sử dụng 52 chỉ số để tạo ra một điểm tập hợp trong thang điểm từ 0 - 100
Phải nói rằng có một sự đa dạng trong việc trình bày số điểm của thế giới ngày hôm nay
Nước có số điểm cao nhất là Na Uy , với 88 điểm
Nước có số điểm thấp nhất là Cộng Hoà Trung Phi với 31 điểm
Và chúng ta có thể tập hợp tất cả số điểm của các nước lại với nhau , cộng thêm sự đo lường về mức độ khác nhau của dân số sẽ cho ra mức điểm của toàn cầu là 61
Tổng kết lại , điều đó có nghĩa là trung bình con người có thể sống trong mức độ xã hội giống với Cuba hoặc Kazakhstan ngày nay
Chúng ta đang ở mức 61/100 ngày nay
Vậy chúng ta phải làm gì để đạt được mục tiêu toàn cầu ?
Ngày này , mục tiêu toàn cầu được xem là khá tham vọng nhưng họ không thể nào biến thế giới trở thành Na-Uy chỉ trong 15 năm
Hãy nhìn vào những con số này , tôi đánh giá rằng số điểm 75 không những là bước nhảy vọt trong quá trình phát triển của nhân loại mà còn là động lực để tiến đến gần hơn với mục tiêu toàn cầu
Do đó , đây là chỉ tiêu của chúng ta , 75/100 điểm
Chúng ta có thể làm được hay không ?
Social Progress Indes có thể giúp chúng ta tính toán vấn đề đó bởi bạn có thể để ý rằng , ở đây không có những chỉ số về kinh tế không có GDP hay chỉ số tăng trưởng kinh tề trong Social Progress Index
Vậy làm cách nào cho phép chúng ta hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa sự tăng trưởng kinh tế và quá trình phát triển xã hội ?
Tôi sẽ chỉ cho bạn thấy trong bảng sau
đây là những trục tung , tượng trưng quá trình phát triển xã hội những thứ mà mục tiêu toàn cầu đang cố gắng đạt được
Chỉ số càng cao càng tốt
Và trục hoành là GDP đầu người
càng hướng về bên phải nghĩa là càng giàu có
Và tôi đặt tất cả đất nước trên thế giới vào đây mỗi quốc gia được biểu thị bằng dấu chấm trên những dấu chấm tôi sẽ đặt các đường hồi quy cho biết mối quan hệ trung bình cộng
và nó đã nói cho chúng ta biết rằng chúng ta đang ngày càng giàu lên quá trình phát triển xã hội có xu hướng cải thiện
Tuy nhiên , chúng ta càng giàu lên , thì những đồng đôla thêm vào trong GDP lại càng khiến chúng ta rời xa hơn với tiến bộ xã hội
Và giờ đây ta có thể sử dụng thông tin này để dự đoán quá trình diễn ra
Đây là thế giới năm 2015 ,
Ta có điểm phát triển xã hội ở mức 61 và GDP bình quân đầu người là $14,000
Còn đây là điểm mà ta cố gắng vươn đến , 75 điểm , đó là mục tiêu toàn cầu đề ra
Chúng ta ở đây với $14,000 bình quân đầu người
Vậy chúng ta sẽ giàu lên như thế nào vào năm 2030 ?
Đó là điều chúng ta cần biết tiếp theo
Vâng , sự dự đoán tốt nhất chúng ta có thể tìm được đến từ bộ nông nghiệp Mỹ họ dự đoán rằng trung bình 3,1% kinh tế tăng trưởng trong vòng 15 năm tiếp theo có nghĩa là trong 2030 , nếu như chúng ta dự đoán đúng thì GDP đầu người sẽ vào khoảng $23,000
Và câu hỏi đặt ra là : nếu ta trở nên giàu có hơn thì ta sẽ hoàn thành bao nhiêu tiến bộ xã hội ?
Tôi đã phỏng vấn một đội nhà kinh tế học tại Deloitte những người kiểm tra , nghiền ngẫm các con số họ đã trả lời rằng : nếu như mức độ giàu có trung bình của thế giới phát triển từ $14,000 một năm lên $23,000 một năm , thì tiến độ xã hội sẽ gia tăng từ 61 điểm lên 62,4 điểm
( tiếng cười ) Chỉ 62,4 . Chỉ là một sự gia tăng nhỏ bé
Chuyện đó có vẻ có một chút kì lạ .
Kinh tể tăng trưởng có vẻ thực sự giúp đỡ cho việc chống lại sự nghèo đói nhưng cũng có vẻ như nó không ảnh hưởng quá nhiều trong việc hoàn thiện mục tiêu toàn cầu
Vậy chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo ?
Vâng , tôi nghĩ rằng có hai việc ,
Thứ nhất , theo một hướng nào đó , chúng ta là nạn nhân của chính sự thành công của chúng ta
ta đã quá quen với việc thành công dễ dàng trong việc phát triển kinh tế , và bây giời ta đang đối mặt với vấn đề khó khăn hơn
Cũng theo đó , ta biết rằng sự tăng trưởng kinh tế đi kèm với nhiều chi phí cũng như lợi ích
chi phí cho môi trường , chi phí cho vấn đề sức khoẻ như bệnh béo phì
Cho nên đó là những tin xấu
Chúng ta không thể đạt được mục tiêu toàn cầu chỉ bằng việc trở nên giàu có hơn
Vậy những người bi quan đã đúng ?
Vâng , có lẽ không phải như vậy
Bởi vì Social Progress Index cũng mang lại một vài tin tốt
Cho phép tôi đưa bạn trở về với những đường hồi quy
Đây là trung bình mối quan hệ giữ GDP và quá trình phát triển xã hội và đây là những gì chúng ta dự đoán trước đó
Nhưng bạn chắc chắn đã thấy rằng thật sự có rất nhiều tiếng ồn xung quanh các đường thẳng
Chúng muốn nói với chúng ta rằng , rất đơn giản GDP không phải là điểm đến
Chúng ta có những quốc gia đang hoạt động kém trong việc phát triển xã hội , ảnh hướng đến sự giàu có của họ
Nga là nước giàu nguồn tài nguyên thiên nhiên nhưng lại có rất nhiều vấn đề về xã hội
Trung Quốc có nền kinh tế phát triển cực nhanh nhưng lại không thể định hướng đúng về quyền con người và vấn đề môi trường
Ấn độ có chương trình không gian và hàng triệu người không có toilet
Mặt hác , ta có những quốc gia hoạt động quá tích cực trong việc phát triển xã hội cùng với GDP
Costa Rica ưu tiên phát triển mộit cách bền vững về giáo dục , sức khoẻ và môi trường và theo kết quả đó , họ giành được kết quả cao trong quá trình phát triển xã hội cho dù rằng họ có chỉ số GDP khá khiêm tốn
Dĩ nhiên Costa Rica không phải là quốc gia duy nhất
Từ những nước nghèo như Rwanda đến những nước giàu có hơn như New Zealand , ta thấy rằng việc phát triển xã hội là điều rất có khả quan cho dù rằng GDP không quá tốt
Và điều đó thật sự rất quan trọng , vì nó chỉ ra hai điều
Thứ nhất , thế giới chúng ta đang sống thật sự có những giải pháp để giải quyết những vấn đề mà mục tiêu toàn cầu đã đặt ra
và cũng nói với chúng ta rằng chúng ta không phải nô lệ của GDP .
Sự lựa chọn của chúng ta sẽ ảnh hưởng nếu như ta ưu tiên sự phát triển của con người theo đó ta có thể đạt được nhiều tiến bộ hơn là GDP mong đợi
Bao nhiêu ? Có đủ để ta đạt được mục tiêu toàn cầu ?
Hãy nhìn vào một vài con số .
Chúng ta đã biết rằng , quá trình phát triển xã hội của thế giới đang ở mức 61 điểm và chúng ta muốn đạt được 75 điểm
Nếu như chúng ta chỉ dựa vào một mình sự phát triển kinh tế chúng ta chỉ có thể đạt được 62,4 điểm
Vậy có nghĩa rằng chúng ta chỉ có thể giúp những quốc gia hoạt động kém trong tiến bộ xã hội - Nga , Trung Quốc , Ấn Độ tăng lên mức trung bình
Chúng ta phải làm bao nhiêu nữa với tiến độ xã hội ?
Hãy đưa ta về với 65 điểm
Nó không đến nỗi tệ , nhưng vẫn cần thêm một đường dài để đi
Vì vậy hãy suy nghĩ lạc quan lên và tự hỏi Chuyện gì sẽ xảy ra nếu như mọi quốc gia đều tốt hơn một chút trong việc chuyển đổi sự giàu có sang sự phát triển con người
Khi đó , chúng ta đạt được 67 điểm
Bây giờ , can đảm thêm một chút
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu như mọi quốc gia đều muốn giống như Costa Rica trong việc ưu tiên cho sự phát triển con người bằng cách sự dụng sự giàu có của họ cho sự phát triển của công dân ?
Theo đó , ta đạt được gần 73 điểm , rất gần với mục tiêu toàn cầu
Liệu chúng ta có thể đạt được mục tiêu toàn cầu
không bằng cách chúng ta vẫn hay làm ?
Ngay cả với sự phát triển bão táp của kinh tế cũng không thể giúp chúng ta đạt được nếu như nó chỉ gia tăng sự giàu có và bỏ đằng sau những điều khác
Nếu chúng ta muốn đạt được mục tiêu toàn cầu , chúng ta phải làm mọi thứ khác đi
Ta phải ưu tiên cho quá trình phát triển xã hội , và phải thực sự tính toán những giải pháp của thế giới
Tôi tin rằng mục tiêu toàn cầu chính là cơ hội mang tính lịch sử vì các nhà đứng đầu thế giới đã đảm bảo rằng sẽ thực hiện được chúng
Đừng bỏ qua những mục tiêu và nhìn vào hướng tiêu cực Hãy giữ chặt nó để đến với sự đảm bảo
Chúng ta cần đảm bảo rằng chúng ta có trách nhiệm , thực hiện quá trình trong con đường suốt 15 năm tiếp theo
Và tôi muốn hoàn thành bằng cách chỉ cho bạn một cách để làm được điều đó , được gọi là Thẻ Báo Cáo
Thẻ Báo Cáo chuyển tất cả những dữ liệu thành một khung đơn giản mà ta đều quen thuộc với những ngày đi học ở trường , để có thể tính toán .
Nó chấm điểm sự hoạt động của chúng ta trong mục tiêu toàn cầu từ khung điểm F đến A F biểu thị cho sự tồi tệ nhất của nhân loại , và A biển thị cho sự tốt nhất
Thế giới ngày nay đang ở mức C-
Mục tiêu toàn cầu mong muốn đạt được A và đó là lý do tại sao chúng ta phải nâng cấp thẻ báo cáo hằng năm cho thế giới và cho tất cả các quốc gia trên thế giới để có thể khiến các nhà lãnh đạo tính toán để đạt được chỉ tiêu và hoàn thành nhiệm vụ
Bởi vì việc đạt được mục tiêu toàn cầu chỉ xảy ra khi chúng ta làm việc một cách khác đi nếu như những nhà lãnh đạo làm việc khác đi và để nó có thể xảy ra , chúng ta cần yêu cầu việc đó
vì vậy , hãy từ bỏ những công việc đang làm
và yêu cầu những đường lối khác
Hãy chọn thế giới mà chúng ta mong muốn
Xin cảm ơn
( tiếng vỗ tay ) Bruno Giussana : Xin cảm ơn , Michael .
Michael , chỉ một câu hỏi nữa thôi : liệu mục tiêu về sự phát triển thiên niên kỷ được đề ra vào 15 năm trước nó được đề ra để áp dụng cho tất cả các quốc gia nhưng lại thành ra chỉ có thể ghi điểm với những quốc gia mới nổi
Bây giờ mục tiêu toàn cầu mới rất rõ ràng dành cho cả thế giới
họ yêu cầu mọi quốc gia phải đưa ra được hành động và quá trình
Làm cách nào mà tôi , với tư cách là một công dân , có thể sử dụng thẻ báo cáo để tạo nên động lực cho hành động ?
Michael Green : Đây là một điểm cực kỳ quan trọng , nó là một một sự thay đổi lớn trong sự ưu tiên , nó không còn về những quốc gia nghèo và nạn nghèo nữa
mà là cho tất cả các quốc gia
Và tất cả các quốc gia sẽ phải có những thử thách để có thể đạt được mục tiêu toàn cầu
Tuy vậy , tôi thành thật xin lỗi khi phải nói rằng , Bruno , Thuỵ Sĩ thật sự phải có việc để làm
Và đó là lý do tại sao ta đang sản xuất những tấm thẻ báo cáo đó vào năm 2016 cho tất cả các quốc gia trên thế giới
Và chúng ta sẽ thật sự nhìn thấy được cách chúng ta làm việc đó
Nó không thể là những quốc gia giàu có , ghi thẳng điểm A
mà nó là , tôi nghĩ , là việc đưa ra những dẫn chứng để tập trung vào việc mọi người bắt đầu yêu cầu những hành động và yêu cầu những quá trình
Cám ơn các bạn rất nhiều
( tiếng vỗ tay )
Ngài Miller béo mập, chẳng còn đủ tỉnh táo để ngồi yên trên lưng ngựa, huyên thuyên về cô vợ dở hơi của một lão thợ mộc già gàn dở và người tình học giả của ả.
Để có thời gian bên nhau, kẻ trí thức và người vợ dùng nhiều thủ đoạn, bao gồm giả điên, dàn dựng trận lụt như trong kinh thánh, và cả khoe thân nơi công cộng.
Nhưng vị tu sĩ trong thị trấn cũng vấn vương người vợ, nên đến hát bên ngoài nhà của cô mỗi đêm.
Điều này trở nên khó chịu đến nỗi cô phải tìm cách dọa ông đi bằng cách chìa mông ra cửa sổ cho ông ta hôn.
Khi những biện pháp này vô hiệu, người tình trí thức quyết định đánh rắm với tư thế đó nhưng vị tu sĩ, lúc này, đợi sẵn với một cây sắt nung đỏ.
Nghe giống như một chuyện tục tĩu, nhưng đây là một trong những tác phẩm được coi trọng nhất trong văn học Anh: Truyện cổ Canterbury, pha trộn giữa cao quí và hèn mọn.
Tác phẩm này gồm 24 câu chuyện, mỗi truyện được kể bởi một trong những nhân vật rất sinh động của Chaucer.
Người kể chuyện gồm các nhân vật trung cổ điển hình như Hiệp sĩ, Giáo sĩ, một Bà xơ, một Quận trưởng không được công nhận, một người quản khố, và nhiều nhân vật khác.
Truyện được viết bằng tiếng Anh trung cổ, nghe rất khác với tiếng Anh ngày nay.
Nó được dùng giữa thế kỷ 12 và 15, và được phát triển từ tiếng Anh Cổ nhờ tiếp xúc với các ngôn ngữ châu Âu khác sau cuộc xâm lăng của người Norman năm 1066.
Hầu hết ký tự tiếng Anh trung đại vẫn rất giống với ngày nay, bao gồm cả các biểu tượng cổ hiếm gặp, như yogh, tượng trưng cho chữ "y" chữ "j", hay âm "gh".
Những nhân vật ba hoa của truyện gặp nhau lần đầu tại quán trọ Tabard ở Southwark.
Họ có cùng một chuyến đi: Cuộc hành hương đến Carterbury để thăm đền Thánh Thomas Beckett, một giám mục bị đày ải, rồi bị sát hại trong chính nhà thờ của mình.
Háo hức và tò mò về cuộc đời từng người, người chủ quán trọ đề xuất một cuộc thi: ai kể được câu chuyện hay nhất sẽ được thiết đãi bữa tối.
Nếu không nhờ cuộc hành hương, những người này sẽ không bao giờ có cơ hội gặp được nhau.
Điều này là do xã hội Trung cổ vận hành theo một hệ thống phong kiến tách bạch tầng lớp tăng lữ và quí tộc với tầng lớp lao động, gồm nông dân và nông nô.
Vào thời của Chaucer, một tầng lớp thương gia chuyên nghiệp và trí thức cũng xuất hiện.
Chaucer dành phần lớn đời mình làm việc như là một viên chức chính phủ trong suốt Cuộc chiến Trăm năm, du hành khắp miền Ý và Pháp, cũng như quê hương nước Anh.
Điều có thể ảnh hưởng đến cái nhìn đa dạng trong tác phẩm của ông, và cả trong Truyện cổ, sự châm biến vượt trên tầng lớp xã hội.
Chaucer dùng các lời châm biếm trong ngôn ngữ của nhân vật - sự hài hước tục tĩu của Tay phụ bếp, bài thánh ca trang trọng của Mục sư, và tính cách cao quý của Kẻ hầu cận - để châm biếm về thế giới quan của họ.
Sự đa dạng trong phương ngôn, thể loại, và cả biện pháp tu từ biến tác phẩm thành bản ghi chép sinh động về cách mà độc giả thời Trung cổ giải trí.
Ví dụ, câu chuyện của Hiệp sĩ thường lãng mạn với một tình yêu êm đềm, tinh thần thượng võ và số phận, trong khi truyện của tầng lớp lao đông, người kể thường có khiếu hài phổ thông với ngôn ngữ khá tục, chuyện tình dục, và hài rẻ tiền.
Sự đa dạng này dành cho mọi người, và đó là lí do vì sao người đọc thích thú với tác phẩm cả bản Tiếng anh Trung cổ và bản dịch.
Dù những câu chuyện dài tới 17.000 dòng, nhưng nó vẫn chưa kết thúc, khi đoạn mở đầu giới thiệu tất cả 29 người hành hương và lời hứa sẽ có bốn truyện tương ứng với mỗi người, và việc chủ trọ không bao giờ tìm ra người thắng cuộc.
Có thể do quá chìm đắm vào tạo tác tuyệt diệu của mình, Chaucer đã hoãn việc tìm ra người thắng cuộc - hay có thể do ông quá tự hào về mỗi nhân vật mà không thể chọn người nào chiến thắng.
Dù là lí do gì, điều này có nghĩa là mỗi người đọc sẽ tự quyết định; ai là người chiến thắng.
Những cái cây khẳng khiu, những cánh cổng rỉ sét, bia mộ đổ nát, kẻ khóc than đơn độc — đây là những điều đầu tiên ta nghĩ đến khi nhắc về nghĩa trang.
Nhưng cách đây không lâu, nhiều nơi chôn cất đã từng rất sinh động, với những khu vườn đầy hoa và vô số người dạo giữa các mộ bia.
Làm thế nào nghĩa trang trở thành như ngày hôm nay?
Một số đã tồn tại trong nhiều thế kỷ, như nghĩa trang lớn nhất thế giới, Wadi al-Salaam, nơi chôn cất hơn năm triệu người.
Nhưng hầu hết các nghĩa trang ta biết đều ít tuổi hơn nhiều.
Thực tế, trong phần lớn lịch sử nhân loại, ta chẳng mấy khi chôn cất người chết.
Tổ tiên cổ xưa của ta có rất nhiều cách khác để từ biệt những người thân đã khuất.
Một số chọn cách để thi thể lại trong các hang động, số khác để trên cây hoặc trên đỉnh núi.
Một số còn được thả xuống hồ, đưa ra biển, các nghi thức ăn thịt người, hoặc hỏa táng.
Tất cả những cách làm này, dù một số có vẻ lạ lùng với ta ngày nay, nhưng từng là cách tôn kính người đã khuất.
Ngược lại, chôn cất lần đầu tiên được biết đến vào khoảng 120.000 năm trước và thường dành cho tội phạm, để loại họ ra khỏi những nghi thức thông thường dùng để tôn vinh người đã khuất.
Nhưng chôn cất đã cho thấy những ưu điểm so với các phương pháp khác: bảo vệ cơ thể khỏi sự thối rữa và các tác động bên ngoài, và làm cho người ở lại không phải thấy cảnh thi thể mục nát.
Những lợi ích này có thể đã thay đổi suy nghĩ của người cổ đại để tạo ra những ngôi mộ nhằm tôn vinh người chết, và chôn cất trở nên phổ biến hơn.
Đôi khi, những ngôi mộ chứa vật dụng thông thường hoặc tâm linh, gợi niềm tin vào thế giới bên kia, nơi người chết có thể cần những công cụ này.
Nghĩa trang tập thể đầu tiên xuất hiện ở Bắc Phi và Tây Á khoảng 10 đến 15.000 năm trước, trùng với khoảng thời gian của các cuộc định cư ở những khu vực này.
Những nghĩa trang tập thể này tạo ra một nơi cố định
để tưởng nhớ người đã khuất. Người du mục Scythia tạo ra các gò mộ rải rác các thảo nguyên, gọi là kurgan.
Người Etruscan xây dựng các necropole có không gian mở, đường phố được lát hoa văn đan xen với các ngôi mộ.
Ở Rome, hầm mộ dưới lòng đất chứa cả những bình tro cốt và thi hài.
Từ "nghĩa trang", hay "nơi yên nghỉ" lần đầu tiên được người Hy Lạp cổ đại sử dụng, Họ xây mộ trong nghĩa địa ở rìa thành phố .
Ở các thành phố châu Âu thời trung cổ, sân sau nhà thờ là một trong số ít những nơi có thể an táng người đã khuất. Nó cũng được dùng để tổ chức buôn bán, hội chợ, và các sự kiện khác.
Nông dân, thậm chí, còn chăn thả gia súc tin rằng cỏ trong nghĩa trang làm cho sữa ngọt hơn.
Khi cách mạng công nghiệp xảy ra, các thành phố phát triển hơn, nghĩa trang lớn ở ngoại ô thay thế các khu mộ nhỏ sau nhà thờ.
Các nghĩa trang như Père-Lachaise ở Paris rộng gần 45.000 m2 hay Mt. Auburn tại Cambridge, Massachusetts rộng gần 30.000 m2 là những khu vườn kiểng tươi tốt với những bia mộ được điêu khắc và được trang trí công phu.
Thứ mà trước kia chỉ dành riêng cho người giàu có và quyền lực, các ngôi mộ riêng, lúc này đã không còn xa lạ với các tầng lớp xã hội.
Người ta không chỉ đến nghĩa trang vào đám tang, mà còn vào các ngày kỷ niệm, ngày lễ, hay đơn giản chỉ là một buổi đi dạo lúc trời chiều.
Vào cuối thế kỷ 19, khi các công viên và vườn thực vật xuất hiện ngày càng nhiều, nghĩa trang bắt đầu vắng bóng người.
Ngày nay, nhiều nghĩa trang cũ là những nơi vắng vẻ.
Một số đang thu hút du khách trở lại với các tour du lịch, các buổi hòa nhạc và các trò tiêu khiển khác.
Nhưng ngay cả khi hồi sinh được các nghĩa trang cũ, ta cũng đắn đo về tương lai của chôn cất.
Các thành phố như London, New York và Hồng Kông đã không còn nhiều chỗ để chôn cất nữa.
Ngay cả những nơi có nhiều không gian, nghĩa trang luôn chiếm dụng đất, không thể trồng trọt hay phát triển.
Chôn cất truyền thống tiêu tốn vật liệu như kim loại, đá và bê tông, và có thể gây ô nhiễm đất và các nguồn nước ngầm với các hóa chất độc hại.
Với nhận thức ngày càng tăng về môi trường, con người đang tìm kiếm các giải pháp thay thế.
Nhiều người chuyển sang hỏa táng và các phương pháp khác.
Cùng với các tập tục thông thường, người ta giờ có thể đưa tro cốt của họ vào không gian, hay dùng để bón cho cây, hoặc làm thành đồ trang sức, pháo hoa, thậm chí, cả mực xăm.
Trong tương lai, các hình thức này có thể sẽ thay thế hoàn toàn việc chôn cất.
Nghĩa trang có thể là nơi quen thuộc nhất cho các buổi từ biệt, nhưng chỉ là một bước trong quá trình phát triển không ngừng để tưởng nhớ và tôn vinh người đã khuất.
Tất cả chúng ta đều đi khám bệnh.
Chúng ta đi khám với niềm tin vô điều kiện rằng những bài xét nghiệm bác sĩ cho làm và đơn thuốc họ đưa ra đều dựa trên những nghiên cứu được tiến hành để giúp đỡ ta.
Tuy nhiên, sự thật là điều đó không hoàn toàn xảy ra với tất cả mọi người
Nếu tôi nói rằng y học được nghiên cứu trong thế kỷ vừa qua chỉ dựa trên phân nửa dân số?
Tôi là bác sĩ cấp cứu.
Tôi được đào tạo để sẵn sàng cho mọi tình huống khẩn cấp.
Cứu sống con người, nghe thật tuyệt đúng không?
Có rất nhiều trường hợp chảy máu mũi và gãy ngón chân, nhưng bất cứ ai bước qua cánh cửa phòng cấp cứu chúng tôi đều cho họ làm những bài xét nghiệm, kê toa những đơn thuốc giống hệt nhau mà không bao giờ nghĩ đến giới tính bệnh nhân.
Tại sao vậy?
Chúng tôi không bao giờ đuợc dạy về sự khác biệt giữa nam và nữ.
Một nghiên cứu gần đây đã cho biết 80% thuốc bị thu hồi trên thị trường. là do các dụng phụ lên phụ nữ.
Hãy dành một ít thời gian suy nghĩ về việc này.
Tại sao chúng ta chỉ phát hiện ra tác dụng phụ của thuốc trên phụ nữ sau khi thuốc đã được tung ra thị trường.
Bạn có biết rằng phải mất nhiều năm để một lọai thuốc được lên ý tưởng, được kiểm nghiệm trên các tế bào trong phòng thí nghiệm, đến trên động vật, rồi các thử nghiệm trên con người, cuốii cùng đi qua một quá trình quy định, được chấp nhận để rồi mới đến tay các bác sĩ kê đơn cho bạn?
Đó là chưa kể đến kinh phí hàng triệu, hàng tỷ đô Nó cần phải trải qua 1 quá trình dài
Vậy tại sao chúng ta chỉ mới phát hiện ra tác dụng phụ không thể chấp nhận được lên một nửa dân số chỉ được phát hiện sau khi quá trình thẩm định đó trót lọt?
Chuyện gì đang diễn ra?
Thực chất, những tế bào được sử dụng trong phòng thí nghiệm, chúng là tế bào đực. Những động vật được dùng trong các nghiên cứu đều là con đực. Những buổi thử nghiệm trong phòng mạch đều được thử nghiệm hầu như trên đàn ông.
Vậy tại sao những mẫu vật nam đã trở nên điển hình cho những thử nghiệm y học?
Hãy nhìn vào một ví dụ đã được công bố trên truyền thông. Nó liên quan đến thuốc ngủ Ambien.
Ambien được tung ra thị trường 20 năm trước. Kể từ đó, hàng triệu đơn thuốc đã được kê chủ yếu là cho phụ nữ bởi phụ nữ thường bị rối lọan giấc ngủ hơn đàn ông.
Nhưng chỉ mới năm trước, Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm khuyến cáo nên giảm nửa liều lượng thuốc cho riêng phụ nữ bởi họ vừa phát hiện rằng việc chuyển hóa thuốc ở phụ nữ diễn ra với tốc độ chậm hơn đàn ông khiến cho họ thức dậy vào mỗi buổi sáng với lượng thuốc vẫn còn nhiều trong cơ thể.
Họ trở nên buồn ngủ và khó khăn trong việc lái xe. Họ có nguy cơ bị tai nạn giao thông.
Là một bác sĩ cấp cứu, tôi không thể ngừng suy nghĩ đã có bao nhiêu bệnh nhân do tôi chăm sóc suốt chừng ấy năm bị dính phải tai nạn giao thông mà đáng lẽ đã có thể phòng tránh được nếu như những phân tích này được thực hiện và công bố trước đây 20 năm, khi lọai thuốc này vừa mới ra đời.
Có bao nhiêu thứ thuốc nữa cần được phân tích về mặt giới tính?
Chúng ta còn bỏ sót điều gì nữa?
Thế chiến thứ 2 đã thay đổi nhiều thứ. Trong đó có nhu cầu bảo vệ con người khỏi việc trở thành nạn nhân thử nghiệm thuốc mà không có sự đồng ý.
Rất nhiều luật lệ và hướng dẫn thiết yếu đã được thiết lập, trong đó có việc bảo vệ phụ nữ trong tuổi sinh đẻ khỏi việc tham gia các nghiên cứu kiểm nghiệm thuốc.
Người ta luôn sợ lỡ như có chuyện gì xảy ra với tế bào thai trong lúc nghiên cứu.
Al sẽ là người chịu trách nhiệm?
Các nhà khoa học lúc này cảm thấy điều này thực sự như chó ngáp phải ruồi bởi vì hãy nhìn đi, cơ thể của đàn ông vô cùng ổn định.
Lượng hormone của họ không dao động liên tục. cái làm gián đọan những dữ liệu thu thập được nếu chỉ trên đàn ông
Việc chỉ khảo sát tòan đàn ông thì dễ dàng hơn và rẻ hơn.
Đó là chưa kể, tại thời điểm này, người ta cho rằng đàn ông và phụ nữ đều giống nhau hòan tòan chỉ trừ những cơ quan sinh sản và hormone sinh dục.
Vì vậy, mọi thứ đã được quyết định việc thử nghiệm thuốc được tiến hành trên đàn ông và kết quả sau đó sẽ được áp dụng lên phụ nữ
Việc này đã ảnh hưởng thế nào đến nhận thức về sức khỏe của phụ nữ?
Sức khỏe của phụ nữ được đồng hóa với việc sinh sản: ngực, buồng trứng, cổ tử cung, mang thai.
Đây là những từ mà bây giờ chúng tôi nhắc đến như là "thuốc bikini"
Những nhận thức ấy vẫn giữ nguyên cho đến thập niên 80, khi nhận thức này bị nghi ngờ bởi cộng đồng y tế và bởi những người làm luật y tế công cộng khi họ nhận ra rằng với việc lọai trừ phụ nữ khỏi những nghiên cứu thử nghiệm thuốc, chúng ta thực ra đã làm hại họ, ngọai trừ những vấn đề về sinh sản, người ta hầu như không biết gì về nhu cầu riêng của những bệnh nhân nữ.
Kế từ đó, một lọat các bằng chứng đã được công bố cho chúng ta thấy rõ sự khác biệt hòan tòan giữa đàn ông và phụ nữ.
Như các bạn biết, trong ngành y, chúng tôi có câu nói: trẻ em không phải là phiên bản thu nhỏ của người lớn.
Và chúng tôi nói như thế để tự nhắc nhở bản thân rằng trẻ em thật sự có sinh lý hòan tòan khác biệt với người lớn.
Chính vì điều này mà khoa nhi đã ra đời.
Bây giờ, chúng tôi tiến hành nghiên cứu trên trẻ em, nâng cao đời sống của chúng.
Và tôi biết rằng điều này cũng có thể xảy ra tương tự cho phụ nữ.
Phụ nữ không phải chỉ là đàn ông với ngực và các ống.
Họ có giải phẫu riêng và sinh lý riêng và cần được nghiên cứu nhiều như đàn ông.
Ví dụ, hãy nhìn qua hệ tim mạch.
Khu vực này được y học nghiên cứu rất nhiều để cố tìm ra tại sao đàn ông và phụ nữ dường như có những cơn đau tim hòan tòan khác nhau.
Bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho cả đàn ông và phụ nữ, nhưng nhiều phụ nữ tử vong chỉ trong một năm đầu bị đau tim hơn đàn ông.
Đàn ông sẽ phàn nàn về việc những cơn đau ngực như bị nghiền, cảm giác như một con voi đang ngồi trên ngực của họ.
Chúng tôi gọi điều này là điển hình.
Phụ nữ cũng có những cơn đau ngực.
Tuy nhiên nhiều phụ nữ hơn đàn ông sẽ phàn nàn rằng họ "chỉ cảm thấy không ổn", "có vẻ như không thể hít vào đủ không khí", "gần đây có cảm giác thật mệt mỏi"
Vì một vài lý do, chúng tôi xem điều này là không điển hình, mặc dù, như tôi đã nhắc đến, phụ nữ thực sự chiếm phân nửa dân số.
Vậy bằng chứng nào giúp giải thích sự khác biệt này?
Nếu chúng ta nhìn vào hình giải phẫu, mạch máu quanh tim của phụ nữ nhỏ hơn đàn ông, vì thế bệnh phát sinh từ những mạch máu này giữa phụ nữ và đàn ông sẽ khác nhau.
Xét nghiệm mà chúng tôi tiến hành chẩn đóan nguy cơ bị đau tim ban đầu, nó được thiết kế và xét nghiệm hòan hảo trên đàn ông, nhưng không đúng lắm với phụ nữ.
Rồi chúng tôi nghĩ về những đơn thuốc, những đơn thuốc thông dụng chúng tôi sử dụng, như thuốc giảm đau.
Cho một người đàn ông khỏe mạnh thuốc giảm đau giúp họ tránh nguy cơ đau tim, nhưng bạn có biết rằng nếu bạn đưa thuốc giảm đau cho 1 người phụ nữ khỏe mạnh, nó thật sự rất có hại không?
Điều này nói với chúng ta rằng chúng ta mới chỉ biết bề nổi của vấn đề.
Y học cấp cứu là ngành phát triển nhanh.
Còn bao nhiêu chuyên ngành trong y học, như ung thư, đột quỵ, có bao nhiêu sự khác biệt quan trọng giữa đàn ông và phụ nữ có thể được áp dụng?
Thậm chí, tại sao một số người bị sổ mũi nhiều hơn những người khác, hay tại sao đơn thuốc giảm đau kê cho người bị gãy ngón chân lại hiệu quả với người này và không với người khác?
Viện y học đã phát biểu: mỗi tế bào đều có 1 giới tính
Điều này nghĩa là gì?
Giới tính là ADN.
Cách 1 người thể hiện bản thân trong cộng đồng cũng là giới tính.
Nhưng hai điều này không hòan tòan khớp nhau như chúng ta có thể thấy trong cộng đồng người chuyển giới.
Việc nhận ra rằng mọi tế bào trong cơ thể chúng ta: da, tóc, tim và phổi đều chứa ADN độc nhất của chúng ta, và ADN chứa những nhiễm sắc thể quyết định chúng ta là giống đực hay cái, đàn ông hay phụ nữ là rất quan trọng.
Mọi người từng nghĩ rằng những nhiễm sắc thể giới tính như hình đây: XY nếu bạn là đàn ông, XX nếu bạn là phụ nữ chỉ đơn thuần quyết định bạn được sinh ra với buồng trứng hay túi tinh hòan, và chính những hormone giới tính do những cơ quan này sản xuất ra chịu trách nhiệm cho những khác biệt chúng ta thấy ở hai giới.
Nhưng giờ đây, chúng ta biết rằng học thuyết đó đã sai hoặc ít ra là chưa hòan thiện.
Và may mắn thay, những nhà khoa học như tiến sĩ Page từ viện nghiên cứu Whitehead người nghiên cứu về nhiễm sắc thể Y, và bác sĩ Yang từ đại học UCLA, họ đã tìm ra bằng chứng nói lên rằng những nhiễm sắc thể giới tính có ở mọi tế bào trong cơ thể chúng ta sẽ vẫn họat động đến hết đời và có thể chịu trách nhiệm cho những khác biệt trong liều lượng thuốc, hay tại sao lại có những khác biệt giữa đàn ông và phụ nữ về độ nhạy cảm cũng như mức độ nghiêm trọng của một căn bệnh.
Những kiến thức mới này sẽ thay đổi thế giới và điều này phụ thuộc vào nhà khoa học tiếp tục tìm ra các minh chứng, Nhưng chính những bác sĩ sẽ là người truyền tải những dữ liệu này cho người bệnh ngày nay.
Giờ đây,
tôi là người đồng sáng lập tổ chức quốc gia Có tên gọi Giới tính và sức khỏe phụ nữ. Chúng tôi thu thập tất cả dữ liệu để phục vụ cho việc giảng dạy và chăm sóc cho bệnh nhân.
Chúng tôi đang kết nối những giáo viên giảng dạy y học lại với nhau
Đây là 1 công việc quan trọng.
Nó đang thay đổi cách giảng dạy y học diễn ra từ trước đến giờ.
Nhưng tôi tin tưởng họ.
Tôi biết họ sẽ nhận ra giá trị của việc tập hợp nhiều góc nhìn về giới tính để áp dụng vào giáo án hiện nay.
Đã đến lúc huấn luyện những người chăm sóc sức khỏe mai sau 1 cách đúng đắn.
Và về phần mình, tôi là người đồng sáng lập một nhóm trong khoa Cấp cứu tại trường đại học Brown, tên Giới tính trong y học cấp cứu. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu để khẳng định khác nhau giữa đàn ông và phụ nữ trong bệnh cấp cứu như đau tim, đột quỵ, nhiễm trùng máu và lạm dụng rượu bia, cồn, thuốc lá. Chúng tôi cũng tin rằng việc giáo dục là tối quan trọng.
Chúng tôi đã và đang tạo ra mô hình giáo dục 360 độ.
Chúng tôi có nhiều phần mềm cho bác sĩ, y tá, sinh viên và cho bệnh nhân.
Bởi vì vấn đề này không thể chỉ do những người lãnh đạo ngành sức khỏe ôm hết.
Tất cả chúng ta đều có vai trò trong việc tạo nên sự thay đổi.
Nhưng tôi phải báo trước với các bạn: việc này không dễ dàng.
Trên thực tế, nó khó khăn.
Nó đang tạo sự thay đổi thiết yếu những gì chúng ta nghĩ về y học, sức khỏe và nghiên cứu.
Nó thay đổi quan hệ của chúng ta trong hệ thống chăm sóc sức khỏe.
Nhưng chúng ta không thể quay lại.
Giờ đây, chúng ta biết vừa đủ để nhận ra rằng chúng ta đang đi sai hướng.
Martin Luther King, Jr. đã nói: "Thay đổi không phải là điều tất yếu sẽ xảy ra mà phải trải qua quá trình đấu tranh lâu dài."
Và bước đầu tiên để thay đổi chính là nhận thức.
Đây không chỉ đơn thuần là phát triển việc chăm sóc sức khỏe ở phụ nữ.
Nó là về việc cá nhân hóa, riêng biệt hóa chăm sóc sức khỏe cho tất cả mọi người.
Nhận thức này có năng lực cải biến việc chăm sóc sức khỏe cho đàn ông và phụ nữ.
Và từ giờ trở đi, tôi muốn các bạn hỏi bác sĩ của mình liệu phương pháp trị liệu bạn đang nhận có được cụ thể hóa cho giới tính bạn chưa.
Họ có thể không biết câu trả lời, tạm thời.
Nhưng cuộc đối thọai được khơi mào và cùng nhau, chúng ta sẽ học hỏi.
Hãy nhớ rằng, với tôi và đồng nghiệp của tôi trong lĩnh vực này: giới tính của bạn quan trọng.
Cảm ơn.
Xin chào.
Hãy dành 1 ít phút để nhìn lại biểu tượng lớn nhất mọi thời đại, Leonardo da Vinci.
Chúng ta đều quen thuộc với các tác phẩm tuyệt vời của ông -- những tranh vẽ, phác thảo, những phát minh, ghi chép.
Nhưng chúng ta không biết gương mặt của ông ta.
Có hàng ngàn cuốn sách đã được viết về ông, nhưng vẫn còn đó những tranh luận về gương mặt của ông.
Thậm chí ngay cả tấm chân dung nổi tiếng này cũng bị nhiều nhà sử học bác bỏ.
Vậy bạn nghĩ gì?
Đây có phải là chân dung của Leonardo da Vinci hay không?
Chúng ta hãy cùng nhau khám phá.
Leonardo vẽ mọi thứ xung quanh của ông.
Ông vẽ người, cơ thể người, cây cỏ, động vật, cảnh quan, nhà cửa, nước, ông vẽ mọi thứ.
Nhưng lại không vẽ gương mặt mình sao?
Tôi thấy điều đó thật khó tin.
Những họa sĩ đương thời đều tự vẽ chân dung, như bạn thấy ở đây. Chính diện hoặc 1 góc 3/4.
Vậy chắc chắn là một người đam mê vẽ vời như Leonardo thì thế nào cũng đã nhiều lần tự vẽ chân dung của mình.
Chúng ta thử khám phá nhé.
Tôi nghĩ là nếu chúng ta chụp tất cả những tác phẩm của ông rồi tìm những bức vẽ chân dung thì chúng ta sẽ có thể tìm ra được.
Do đó tôi đã xem qua hết tất cả các bản vẽ, có tới hơn 700 tác phẩm, và tìm những bức vẽ chân dung đàn ông.
Thì có khoản 120 bức.
Vậy cái nào mới là chân dung tự họa?
Thật ra, chúng phải là gương mặt chính diện hoặc 1 góc 3/4.
Vậy chúng ta có thể loại bỏ những tác phẩm vẽ mặt nghiêng.
Chân dung của ông cũng phải được vẽ chi tiết.
Nên chúng ta có thể loại bỏ những tác phẩm mờ nhạt được cách điệu hóa.
Và chúng ta cũng biết rằng trong thời đại của ông, Leonardo là người rất đẹp trai.
Nên chúng ta cũng loại bỏ được những tác phẩm biếm họa và những bức chân dung xấu xí.
(Tiếng cười) Và nhìn lại thử xem -- chỉ có 3 tác phẩm phù hợp với tiêu chí.
Và đây.
Vâng, có tranh ông lão ở đây, và đây là bản phác thảo nổi tiếng Homo Vitruvianos.
Và cuối cùng, là chân dung của một người thanh niên, "The Musician."
Trước khi tìm hiểu thêm, tôi nên giải thích rằng tại sao tôi lại có thể nói về điều này.
Tôi đã vẽ hơn 1100 chân dung. cho các tờ báo, cũng đã 300 -- 30 năm, xin lỗi, chỉ 30 năm thôi.
(Tiếng cười) Nhưng tôi đã vẽ 1100 tác phẩm và rất hiếm các nghệ sĩ đạt được số lượng này.
Nên tôi biết chút ít về vẽ vời và phân tích các khuôn mặt.
Bây giờ chúng ta thử nhìn kĩ 3 bức chân dung này.
Và hãy yên vị trên ghế, bởi vì khi tôi phóng to những bức hình này, chúng ta sẽ nhận thấy rằng chúng đều có trán rộng, chân mày ngang, mũi dài, môi nhỏ và cong, cằm đầy đặn.
Tôi cũng không thể tin vào mắt mình khi lần đâu tôi nhận ra điều này.
Chẳng có lý do gì để 3 tấm chân dung này lại giống nhau đến thế.
Tất cả những gì chúng ta làm ở đây là tìm ra những tác phẩm giống như chân dung tự họa, và hãy xem, chúng rất giống nhau.
Vậy chúng có được vẽ theo trật tự nào không?
Chân dung của người thanh niên có lẽ được vẽ trước.
Và bạn thấy đây là thời điểm mà những tác phẩm được vẽ, đây cũng là điều quan trong.
Chúng được vẽ theo thứ tự rất khớp.
Lúc đó Leonardo bao nhiêu tuổi? Liệu có phù hợp hay không?
Có, chúng rất phù hợp. Đây là lúc ông ta 33, 38 và 63 tuổi.
Vậy chúng ta có 3 tác phẩm, rất có thể là của cùng 1 người cùng độ tuổi của Leonardo ở thời điểm tác phẩm được sáng tác.
Vậy làm sao biết được đó chính là ông ta chứ không phải ai khác?
Chúng ta cần 1 cái gì đó để tham chiếu.
Đây là tấm hình duy nhất của Leonardo được mọi người chấp nhận.
Đây là một bức tượng David, được khắc bởi Verrocchio, mà trong đó Leonardo là người làm mẫu khi mới 15 tuổi.
Và nếu chúng ta so sánh gương mặt của bức tượng, với gương mặt của "The musician", chúng ta có thể thấy chúng có chung những đặc điểm.
Bức tượng là cái để đối chiếu, và nó liên kết những nhận dạng về Leonardo với 3 tác phẩm kia.
Thưa quí vị, điều quý vị vừa nghe chưa được công bố ở bất cứ đâu cả.
Quý vị là những người đầu tiên được nghe và chứng kiến tại TED.
Biểu tượng của những biểu tượng cuối cùng cũng đã hiện diện.
Và đây- Leonardo da Vinci.
(Vỗ tay)
Là một ca sĩ kiêm nhạc sĩ mọi người hay hỏi tôi về những ảnh hưởng, Tôi hay gọi là thứ âm nhạc gia truyền của tôi.
Và tôi có thể dễ dàng trả lời bạn rằng tôi đã được định hình bởi jazz và hip hop khi tôi lớn lên cùng chúng bằng các di sản của tổ tiên tôi Ethiopia, và bằng âm nhạc của tuổi thơ tôi những năm 1980 trên đài phát thanh.
Nhưng ngoài thể loại, có một câu hỏi khác : âm thanh đời thường ảnh hưởng ra sao đến âm nhạc chúng ta tạo ra?
Tôi tin rằng âm thanh hằng ngày có thể là nguồn cảm hứng bất ngờ nhất cho việc sáng tác và để xem xét ý tưởng này kỹ hơn một chút Hôm nay tôi sẽ nói về ba điều : thiên nhiên, ngôn ngữ và sự im lặng - hay đúng hơn là không có sự im lặng thực sự
Và qua đây tôi hy vọng sẽ cho bạn thấy cảm giác về một thế giới đã và đang sống với âm nhạc, với mỗi người chúng ta được đối xử như những người tham gia tích cực , cho dù chúng ta biết điều đó hay không .
Tôi sẽ bắt đầu với thiên nhiên nhưng trước khi nói về nó, hãy nghe nhanh đoạn này của một ca sĩ opera bắt đầu luyện giọng.
nó ở đây
(Ca sĩ opera hát) (kết thúc ) Nó thật tuyệt, phải không ?
Tốt!
Đó thực sự không phải là âm thanh của một ca sĩ opera khi bắt đầu hát.
Đó là âm thanh của một con chim đã được làm giảm nhịp độ mà tai người nhận nhầm là âm thanh của chính con người.
Nó được phát hành như là một phần của bản thu âm của một người Hunggary, Peter Szőke năm 1987 " The Unknown Music of Birds " nơi ông ghi lại âm thanh của nhiều loài chim và làm chậm nhịp độ của chúng. để khám phá ra những gì ẩn sâu trong âm thanh đó
Hãy nghe đoạn ghi âm với tốc độ bình thường.
(Tiếng chim hót) Bây giờ , chúng ta hãy nghe cả 2 đoạn vì vậy bộ não của bạn có thể đặt chúng cạnh nhau .
( Tiếng chim hót ở tốc độ chậm rồi tốc độ bình thường) ( Tiếng hát kết thúc ) Không thể tin được.
Có lẽ các kỹ thuật hát của opera được truyền cảm hứng bởi tiếng chim hót .
Là con người, chúng ta hiểu rằng các loài chim chính là các giáo viên âm nhạc của chúng ta.
Tại Ethiopia , các loài chim được coi là một phần không thể thiếu của nguồn gốc chính bản thân âm nhạc.
Câu chuyện là như thế này: 1.500 năm về trước , có một người đàn ông trẻ tuổi được sinh ra trong đế quốc Aksum , một trung tâm buôn bán lớn của thế giới cổ đại .
Anh ta tên là Yared .
Khi Yared lên bảy tuổi cha anh ta qua đời và mẹ của anh ta gửi anh tới sống với một người chú, một người linh mục của dòng tộc Ethiopia chính thống , một trong những giáo hội lâu đời nhất trên thế giới.
Bấy giờ , đây là dòng tộc có kiến thức và sự thông thái, uyên bác sâu rộng và Yared đã phải học tập, nghiên cứu, rồi lại nghiên cứu và học tập và vào một ngày anh đang học ở dưới gốc cây, khi ba con chim bay tới phía anh
Từng con một , những con chim ấy trở thành giáo viên của ta
Chúng đã dạy cho anh ta âm nhạc - thực tế là những thang âm.
Và Yared cuối cùng được công nhận là Thánh Yared , và đã sử dụng những thang âm đó để sáng tác ra 5 quyển thánh ca cho việc thờ phụng và kỷ niệm .
Và ông đã sử dụng các thang âm đó để sáng tạo ra một hệ thống ký hiệu âm nhạc bản địa .
Và các thang âm đó đã phát triển và được biết tới với tên gọi kiñit , sự độc đáo , âm ngũ cung , với năm nốt hệ thống kết hợp đó rất sống động và vẫn đang phát triển mạnh mẽ ở Ethiopia ngày nay .
Bây giờ , tôi thích câu chuyện này bởi vì nó có thật trên nhiều phương diện.
Thánh Yared là có thật, một nhân vật lịch sử, và thế giới tự nhiên có thể là giáo viên âm nhạc của chính chúng ta.
Và chúng ta có rất nhiều ví dụ cho điều này: những người lùn Pygmy xứ Công Gô hòa âm những nhạc cụ của họ với tiếng hót của các loài chim trong khu rừng xung quanh họ
Nhạc sĩ, chuyên gia những âm thanh tự nhiên Bernie Krause mô tả làm cách nào mà một môi trường lành mạnh với các loài động vật và côn trùng có thể tạo nên các dải tần số thấp, trung bình và cao theo đúng cái cách mà một bản giao hưởng tạo nên.
Và vô số các tác phẩm âm nhạc được lấy cảm hứng từ âm thanh của loài chim và rừng núi
Vâng, thế giới tự nhiên có thể là giáo viên văn hóa của chúng ta.
Giờ chúng ta hãy đến với sự độc đáo trong ngôn ngữ của thế giới loài người
Mỗi một ngôn ngữ giao tiếp với các mức độ thang âm khác nhau cho dù đó là tiếng phổ thông Trung Quốc , nơi một sự thay đổi trong biến tấu giai điệu cho ra các âm tiết ngữ âm giống nhau với một ý nghĩa hoàn toàn khác nhau , cho đến một ngôn ngữ như tiếng Anh nơi mà một cái lên giọng ở cuối câu ...
( lên giọng ) ngụ ý cho một câu hỏi?
(Cười ) Là một người phụ nữ Mỹ gốc Ethiopia , Tôi lớn lên với các ngôn ngữ của Amharic , Amhariña .
Đó là ngôn ngữ đầu tiên của tôi , ngôn ngữ của cha mẹ tôi , một trong những ngôn ngữ chính của người Ethiopia .
Và có một triệu lý do để yêu ngôn ngữ này : Chiều sâu của thi pháp , Yếu tố đa nghĩa của nó chất sáp và vàng của nó, sự hài hước, những câu tục ngữ của nó soi sáng sự thông thái và điên rồ của cuộc sống .
Nhưng cũng có sự du dương này , một âm nhạc ngay trong xây dựng .
Và tôi tìm thấy điều này rõ ràng nhất trong cái mà tôi thích gọi là nhấn giọng ngôn ngữ - Ngôn ngữ có nghĩa là làm nổi bật hay nhấn giọng hay từ bất ngờ này sang bất ngờ khác .
Lấy ví dụ, chữ : " .
Indey " Bây giờ , nếu có người Ethiopia trong số các khán giả, có lẽ họ đang cười khúc khích với chính họ, bởi vì từ này có nghĩa như kiểu: "Không!"
hay "Làm thế nào anh ta có thể?" hoặc "Không, anh ấy đã không làm"
Nó phụ thuộc vào từng hoàn cảnh.
Nhưng khi tôi còn là một đứa trẻ , đó là từ mà tôi rất yêu thích và tôi nghĩ đó là bởi vì nó có âm cao.
Nó có giai điệu
Bạn hầu như có thể nhìn thấy hình dạng khi nó được bật ra từ miệng của một ai đó
" Indey " - nó xuống , và sau đó lên trở lại.
Và như nhạc sĩ, một nhà soạn nhạc , khi tôi nghe thấy từ đó , một cái gì đó như thế này trôi nổi trong tâm trí của tôi .
(Âm nhạc và ca hát " Indey " ) (Âm nhạc kết thúc ) Hoặc lấy ví dụ , cụm từ cho " Nó là đúng" hoặc " Đó là chính xác " - "Lickih nehu ... Lickih nehu."
Đó là một sự khẳng định , một thỏa thuận.
"Lickih nehu."
Khi tôi nghe thấy cụm từ đó, một cái gì đó như thế này bắt đầu đảo qua tâm trí của tôi .
(Âm nhạc và ca hát " Lickih nehu " ) (Âm nhạc kết thúc ) Và trong cả hai trường hợp , những gì tôi đã làm đó là bắt nhịp giai điệu và những ca từ của những từ và cụm từ và tôi biến chúng thành các phần âm nhạc để sử dụng trong các tác phẩm ngắn .
Và tôi thích viết các dòng bass, vì vậy cả hai đều đã kết thúc loại như những dòng âm bass .
Bây giờ , điều này dựa trên tác phẩm của Jason Moran và những người khác người làm việc mật thiết với âm nhạc và ngôn ngữ, nhưng nó cũng là một cái gì đó tôi đã có trong đầu kể từ khi tôi là một đứa trẻ , làm thế nào mà âm nhạc cha mẹ tôi nghe khi họ nói chuyện với nhau và với chúng tôi.
Nó tới từ chúng và từ Amhariña mà tôi đã học rằng chúng ta đang ngập trong sắc thái âm nhạc với mỗi từ ngữ mỗi câu mà chúng ta nói , từng chữ , từng câu mà chúng ta nhận được .
Có lẽ bạn có thể nghe thấy nó trong những lời tôi nói ngay cả bây giờ .
Cuối cùng , chúng tôi đi đến những năm 1950 Hoa Kỳ và công việc ảnh hưởng nhất của những người tiên phong thế kỷ 20 John Cage " 04:33 " bằng văn bản cho bất kỳ nhạc cụ hoặc sự kết hợp của các công cụ
Các nhạc sĩ hay nhạc sĩ được mời để đi bộ lên sân khấu với một đồng hồ bấm giờ và mở tỷ số , mà thực sự đã được mua bởi Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại - đó là điểm số
Và số này có không một lưu ý duy nhất bằng văn bản và không có một lưu ý duy nhất chơi cho bốn phút và 33 giây .
Và , cùng một lúc tức giận và vui thích, cho chúng ta thấy rằng ngay cả khi không có dây được gảy bằng ngón tay hoặc tay búa phím đàn piano , vẫn còn là âm nhạc, vẫn còn là âm nhạc, vẫn còn đó là âm nhạc.
Và âm nhạc này là gì ?
Nó là hắt hơi ở phía sau.
(Cười ) Nó là âm thanh hàng ngày phát sinh từ các khán giả thân : ho , thở dài của họ , rustles của họ , thì thầm của họ , hắt hơi của họ phòng , gỗ của sàn nhà và các bức tường mở rộng và ký kết hợp đồng , ọp ẹp và rên rỉ với nhiệt và lạnh , các đường ống kêu lách cách và góp phần
Và gây tranh cãi dù nó được, và thậm chí còn gây tranh cãi mặc dù nó vẫn còn, Điểm của khuôn là không có những điều như sự im lặng đúng .
Ngay cả trong những môi trường im lặng nhất , Chúng tôi vẫn nghe và cảm nhận âm thanh của nhịp đập con tim của chúng ta.
Thế giới sống động với các biểu hiện âm nhạc
Chúng tôi đã đắm chìm .
Bây giờ , tôi đã có thời điểm của riêng tôi , hãy nói, remixing John Cage một vài tháng trước đây khi tôi đang đứng ở phía trước của lăng bếp nấu ăn .
Và nó đã trễ một đêm và nó đã được thời gian để khuấy động , vì vậy tôi nhấc nắp ra khỏi nồi nấu ăn và tôi đặt nó lên kệ bếp bên cạnh tôi , và nó bắt đầu quay trở lại làm cho âm thanh này .
âm thanh cùa nắp kim loại kêu lách cách chống lại một truy cập ) ( tiếng lách cách kết thúc ) Và nó đã ngăn tôi bị lạnh .
Tôi nghĩ , " Thật là một kỳ lạ ,mà chảo nấu có . "
Vì vậy, khi đậu lăng đã sẵn sàng và ăn , Tôi gọi nó đến phòng thu sau vườn nhà tôi và tôi thực hiện điều này
(Âm nhạc, bao gồm cả âm thanh của nắp, và ca hát) (Âm nhạc kết thúc ) Bây giờ , John Cage không được hướng dẫn nhạc sĩ để khai thác âm thanh cho kết cấu âm để biến thành âm nhạc .
Ông ấy nói rằng ngày của riêng mình , môi trường trong âm nhạc có thể sinh sản rằng nó là hào phóng ,là màu mỡ , rằng chúng ta đã đắm chìm
Nhạc sĩ , nhà nghiên cứu âm nhạc, bác sĩ phẫu thuật và chuyên gia thính giác con người Charles Limb là một giáo sư tại Đại học Johns Hopkins và ông nghiên cứu âm nhạc và bộ não.
Và anh có một lý thuyết rằng nó là có thể - có thể - rằng hệ thống thính giác của con người thực sự tiến hóa để nghe nhạc vì nó là phức tạp hơn rất nhiều hơn nó cần phải được cho ngôn ngữ của mình .
Và nếu điều đó là sự thật, nó có nghĩa là chúng tôi đang cứng có dây cho âm nhạc, rằng chúng ta có thể tìm thấy nó ở bất cứ đâu , mà không có những điều như vậy như một sa mạc âm nhạc , rằng chúng ta là vĩnh viễn treo ra tại ốc đảo , và đó là kỳ diệu .
Chúng tôi có thể thêm vào nhạc nền, nhưng nó đã được chơi .
Và nó không có nghĩa là không học nhạc .
Nhạc nghiên cứu , theo dõi dòng thanh của bạn và thưởng thức thăm dò mà .
Nhưng có một loại âm thanh di truyền mà tất cả chúng ta thuộc về .
Vì vậy, lần sau khi bạn đang tìm kiếm cảm hứng bộ gõ lựa chọn nào tốt hơn lốp xe của bạn , như họ cuộn qua các rãnh khác thường của xa lộ hoặc ghi trên bên phải bếp của bạn và rằng cách kỳ lạ mà nó nhấp chuột vì nó được chuẩn bị với ánh sáng.
Khi tìm kiếm nguồn cảm hứng du dương, lựa chọn nào tốt hơn lúc bình minh và dàn nhạc hoàng hôn gia cầm hoặc cho nhịp nhàng tự nhiên của ngôn ngữ nhấn mạnh.
Chúng tôi là những khán giả và chúng tôi là những nhà soạn nhạc và chúng tôi lấy từ những mảnh chúng tôi được đưa ra.
Chúng tôi thực hiện, chúng tôi làm,làm,làm biết rằng khi nói đến bản chất hoặc ngôn ngữ hoặc âm thanh không có kết thúc với nguồn cảm hứng - nếu chúng ta đang lắng nghe.
Cảm ơn
(vỗ tay)
Cha Daniel Berrigan đã từng nói rằng "viết về tù nhân cũng giống như viết về người chết."
Tôi nghĩ ý của Cha là chúng ta đối xử với tù nhân như những bóng ma vậy.
Họ vô hình và ''thấp cổ bé họng''.
Làm lơ họ thì rất dễ và còn dễ hơn khi chính phủ nỗ lực lâu dài để che dấu họ.
Là một nhà báo, tôi nghĩ những câu chuyện này về điều các nhân vật nắm quyền làm khi không ai theo dõi, chính là những câu chuyện chúng ta cần kể.
Đó là lý do tôi bắt đầu điều tra những đơn vị trại giam thử nghiệm bí mật ở Mỹ, nơi giam những người gọi là khủng bố ''mức độ hai''.
Chính phủ gọi những đơn vị này là Đơn vị Quản lý Liên lạc hay CMU.
Tù nhân và quản giáo gọi chúng là ''Tiểu Guantanamo''.
Chúng chính là những hòn đảo.
Nhưng không như Gitmo, chúng tồn tại ngay đây, tại quê nhà, trôi nổi trong những nhà tù liên bang lớn hơn.
Có 2 CMU.
Một được mở bên trong nhà tù ở Terre Haute, Indiana, cái kia ở bên trong nhà tù này, ở Marion, Illinois.
Cả hai đều không trải qua quá trình xét duyệt thông thường mà là bị luật pháp yêu cầu khi chúng được mở.
Tù nhân CMU đều bị kết tội.
Một vài trường hợp thì đáng ngờ và một vài trường hợp có liên quan đến đe dọa và bạo hành.
Tôi không ở đây tranh luận về sự vô tội hay có tội của tù nhân nào.
Tôi ở đây vì ngài Thẩm phán Toàn án Tối cao Thurgood Marshall đã nói, ''Khi cổng nhà tù khép lại, tù nhân không mất đi nhân tính của họ."
Mỗi tù nhân tôi vừa phỏng vấn nói rằng có ba điểm sáng trong bóng tối nhà tù: gọi điện, thư từ và thăm nuôi từ gia đình.
CMU không phải trại giam độc đoán, nhưng họ triệt để hạn chế những thứ trên đến độ bằng hay vượt xa những nhà tù khét tiếng nhất ở Mỹ.
Điện thoại bị giới hạn còn 45 phút một tháng, so với 300 phút những tù nhân khác được phép.
Thư từ bị giới hạn còn 6 tờ.
Thăm nuôi bị giới hạn còn 4 giờ mỗi tháng, so với 35 giờ những người như kẻ đánh bom công viên Olympic Eric Rudolph được nhận ở nhà tù dành cho tội phạm nguy hiểm.
Trên hết, thăm nuôi ở CMU cấm tiếp xúc nghĩa là tù nhân không được ôm cả thân nhân của họ.
Theo lời một tù nhân CMU, ''Ở đây chúng tôi không bị tra tấn, ngoại trừ về mặt tâm lý.''
Chính phủ sẽ không tiết lộ ai bị giam ở đây.
Nhưng thông qua tài liệu tòa án, yêu cầu thu âm mở và các cuộc phỏng vấn với các tù nhân cũ và hiện tại, vài cánh cửa sổ nhỏ vào CMU được mở ra.
Khoảng 60 tới 70 tù nhân ở đây, và áp đảo là tín đồ Hồi giáo.
Họ bao gồm những người như bác sĩ Rafil Dhafir, người vi phạm đạo luật kinh tế ở Iraq bằng việc cung cấp y tế cho trẻ em ở đó.
Họ cũng bao gồm những người như Yassin Aref.
Aref và gia đình bay tới New York từ Iraq của Saddam Hussein để tị nạn.
Anh ta bị bắt giữ vào năm 2004 trong một phần chiến dịch truy kích của FBI.
Aref là một lãnh tụ Hồi giáo và được yêu cầu chứng kiến một cuộc vay nợ, được xem là truyền thống văn hóa Hồi giáo.
Nhưng hóa ra một trong những kẻ có liên quan đã cố lôi kéo ai đó vào trận chiến giả.
Aref đã không biết.
Vì vậy, anh ta bị buộc tội âm mưu viện trợ vật chất cho nhóm khủng bố.
CMU cũng bao gồm một số tù nhân không theo đạo Hồi.
Quản giáo gọi họ là ''người cân bằng,'' nghĩa là họ giúp cân bằng các nhóm chủng tộc, với hy vọng lách luật.
Người cân bằng bao gồm các nhà hoạt động môi trường và vì quyền động vật như Daniel McGowan.
McGowan bị buộc tội tham gia vào hai vụ phóng hỏa dưới cái tên bảo vệ môi trường như một phần của Mặt trận Giải phóng Trái đất.
Trong thời gian ngồi tù, anh ta sợ rằng mình sẽ bị đưa tới một nhà tù bí mật được đồn là dành cho khủng bố.
Thẩm phán bác bỏ toàn bộ những nỗi sợ đó, nói rằng chúng không có căn cứ.
Nhưng có lẽ vì chính phủ đã không giải thích cặn kẽ lý do một số tù nhân bị đưa tới CMU, và ai chịu trách nhiệm cho những quyết định này.
Khi McGowan được chuyển đi, anh ta được kể rằng bởi anh ta là ''kẻ khủng bố trong nước,'' thuật ngữ FBI thường dùng khi nói về các nhà hoạt động môi trường.
Giờ đây, nên nhớ rằng có khoảng 400 tù nhân ở các nhà tù Mỹ bị phân loại là khủng bố, và số lượng tù nhân ở CMU thì đếm trên đầu ngón tay.
Trường hợp của McGowan, anh ta từng bị giam ở một nhà tù an ninh lỏng lẻo và anh ta không vi phạm điều luật giao tiếp nào.
Vậy, tại sao anh ta bị chuyển?
Như những tù nhân CMU khác, McGowan thường xuyên hỏi về câu trả lời, một tin tức, hoặc một vài dịp kháng án.
Ví dụ này từ một tù nhân khác cho thấy cách những yêu cầu được xem xét.
''Muốn chuyển đi.'' ''Bảo anh ta là không.''
Có lúc, quản lý nhà tù tự đề xuất việc chuyển McGowan ra khỏi CMU nhờ những hành vi tốt của anh ta, nhưng người quản lý bị thao túng bởi Cục Chống khủng bố trong nhà tù, cùng với Lực lượng Đặc nhiệm phòng chống Khủng bố thuộc FBI.
Sau đó tôi nhận thấy McGowan thực sự bị đưa tới CMU không phải vì việc làm của anh ta, nhưng vì những gì anh ta nói.
Bảng thông báo của Cục phòng chống Khủng bố có ghi hành vi của McGowan là ''Tín ngưỡng phản quốc.''
Trong tù, anh ta tiếp tục viết về các vấn đề môi trường, về việc các nhà hoạt động môi trường phải phản ảnh sai lầm và lắng nghe lẫn nhau.
Lúc này, về công bằng, nếu bạn từng ở Washington, DC, bạn biết đấy, đây thật sự là một khái niệm cực đoan đối với chính phủ.
(Cười) Thật ra tôi từng yêu cầu được thăm McGowan ở CMU.
Và tôi đã được chấp nhận.
Điều đó khá là sốc.
Trước hết, vì tôi vừa diễn thuyết trên sân khấu này, tôi biết rằng FBI đã theo dõi công việc của tôi.
Thứ hai, vì nó sẽ khiến tôi là nhà báo đầu tiên và duy nhất viếng thăm CMU.
Tôi thậm chí nghĩ rằng thông qua Cục chống Khủng bố trong nhà tù, họ đã theo dõi các bài diễn thuyết, của tôi về CMU, như bài này.
Nên sao tôi có thể được cho vào thăm chứ?
Vài ngày trước khi tôi rời nhà tù, tôi đã có câu trả lời.
Tôi được phép thăm McGowan với tư cách bạn bè, không phải nhà báo.
Cánh nhà báo không được tác nghiệp ở đây.
Các nhân viên CMU bảo McGowan rằng nếu tôi hỏi bất kỳ câu hỏi hay công khai câu chuyện nào, anh ta sẽ bị trừng phạt vì báo cáo của tôi.
Khi đến thăm, quản giáo có nhắc tôi họ biết tỏng tôi là ai và công việc của tôi là gì.
Và họ nói nếu tôi định phỏng vấn McGowan, chuyến thăm sẽ bị hủy.
Cục phụ trách Nhà tù mô tả CMU như những ''đơn vị nhà ở khép kín.''
Nhưng tôi nghĩ rằng đó là cách Orwellian mô tả những hố đen.
Khi thăm một CMU, bạn phải qua tất cả các trạm kiểm tra an ninh có thể.
Nhưng sau đó im lặng đi bộ tới phòng thăm nuôi.
Khi một tù nhân CMU được thăm nuôi, phần còn lại của nhà tù đặt dưới sự giám sát.
Tôi được chỉ vào một căn phòng nhỏ, nhỏ đến nỗi dang tay ra là đụng tường.
Có một quả cầu cỡ quả bưởi trên trần đảm bảo cuộc thăm nuôi được theo dõi bởi Cục phòng chống Khủng bố ở Tây Virginia.
Tổng cục nhấn mạnh tất cả các cuộc thăm nuôi tù nhân CMU phải bằng tiếng Anh, một thử thách cho nhiều gia đình Hồi giáo.
Có một tấm chắn mờ, kính chống đạn và bên kia là Daniel McGowan.
Chúng tôi nói chuyện qua máy thu phát cầm tay gắn trên tường nói về sách và phim ảnh.
Chúng tôi cố hết sức tìm lý do để cười.
Để bớt nhàm chán và tự mua vui trong khi ở CMU, McGowan đã lan đi tin đồn rằng tôi là chủ tịch bí mật của một câu lạc bộ hâm mộ Twilight ở Washington (Cười) Xin lưu ý, tôi không phải đâu.
(Cười) Nhưng tôi hy vọng FBI nghĩ rằng Bella và Edward là những mật danh khủng bố.
(Cười) Trong suốt chuyến thăm, McGowan nói nhiều về cháu gái Lily, vợ Jenny và cảm giác bị tra tấn khi thậm chí không được ôm họ, khi không bao giờ được nắm tay họ.
Ba tháng sau chuyến thăm, McGowan được chuyển ra khỏi CMU và rồi, không hề được cảnh báo, anh ta được chuyển trở lại.
Tôi đã công khai những tài liệu CMU bị rò rỉ trên trang web của mình và Cục phòng chống Khủng bố nói rằng McGowan đã gọi cho vợ và bảo cô ấy mail họ.
Anh ta muốn biết chính phủ nói gì về mình, và về việc anh ta bị chuyển trở lại CMU.
Cuối cùng khi anh ta mãn hạn tù, câu chuyện của anh ta còn kinh dị hơn.
Anh ta viết một bài báo cho tờ Huffington Post, ''Tài liệu tòa án chứng tỏ tôi bị đưa tới CMU vì lời nói đụng chạm chính trị.''
Ngày kế tiếp anh ta lại bị bắt giam vì lời nói chính trị của mình.
Các luật sư nhanh chóng bỏ lãnh anh ta, nhưng thông điệp rất rõ ràng: Đừng nói về nơi này.
Hôm nay, 9 năm sau khi chúng được mở bởi chính phủ tổng thống Bush, chính phủ đang lập ra những điều lệ về cách thứcvà lý do CMU được tạo ra.
Theo Cục đặc trách Nhà tù, chúng dành cho những tù nhân với ''mục đích nêu gương.''
Tôi nghĩ rằng đó là cách hay khi nói rằng đây là nhà tù chính trị cho tù nhân chính trị.
Tù nhân được đưa tới CMU vì chủng tộc, tôn giáo hay tín ngưỡng chính trị của họ.
Bây giờ, nếu bạn nghĩ rằng sự phân biệt quá lớn, hãy nhìn vào một vài tài liệu của chính phủ.
Khi một số thư điện tử của McGowan bị loại bỏ bởi CMU, người gửi được đưa lý do rằng các bức thư được gửi ''cho tù nhân chính trị.''
Khi một tù nhân khác, nhà hoạt động vì quyền động vật Andy Stepanian, được đưa tới CMU, đó là vì những quan điểm chống tổ chức và chính phủ.
Giờ, tôi biết thật khó để tin những điều này, rằng nó xảy ra ngay lúc này, và ở nước Mỹ.
Nhưng sự thật vô hình là nước Mỹ có một lịch sử đen tối của tiền lệ bất cân trừng phạt con người vì tín ngưỡng chính trị của họ.
Vào thập niên 1960, trước khi Marion là nhà của CMU, nó là quê hương của Cục Kiểm soát khét tiếng.
Tù nhân bị giám sát nghiêm ngặt độc lập 22 giờ mỗi ngày.
Người quản lý nói rằng Tổng cục muốn ''kiểm soát các động thái nổi loạn.''
Vào thập niên 1980, một thí nghiệm khác gọi là Lexington High Security Unit giam những phụ nữ liên quan tới đấu tranh tự phát Weather Underground, Black Liberation và Puerto Rican.
Nhà tù hạn chế tuyệt đối liên lạc, dùng sự mất ngủ, và ánh đèn liên tiếp cho ''đối thoại ý thức.''
Rốt cuộc các nhà tù này cũng đóng cửa, nhưng chỉ qua chiến dịch của các nhóm tôn giáo và ủng hộ nhân quyền, như Amnesty International.
Ngày nay, các luật sư dân quyền cùng trung tâm cho quyền lập pháp đang lên án CMU tại tòa vì tước bỏ pháp trình của họ trả đũa họ vì những phát biểu tôn giáo và chính trị.
Nhiều tài liệu sẽ không bao giờ được phơi bày nếu không có những luật này.
Thông điệp của tôi và các nhóm này hôm nay là các bạn phải tận mắt thấy cách tù nhân bị đối xử.
Cách của họ là sự phản chiếu giá trị bên kia nhà tù.
Chuyện không chỉ về các tù nhân.
Mà về chính chúng ta.
Về nhân quyền của chúng ta.
Về lựa chọn chấm dứt những tội lỗi trong quá khứ.
Nếu chúng ta không nghe chuyện về người chết mà Cha Berrigan kể, chúng sẽ sớm muộn thành chuyện của chính ta.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) (Vỗ tay kết thúc) Tom Rielly: Tôi có hai câu hỏi.
Khi còn học cấp 3, tôi được học về luật Dân sự Hiến pháp, tự do ngôn luận, thông luật và khoảng 25 đạo luật và quyền lợi khác có vẻ như bị việc này vi phạm.
Làm sao điều đó có thể xảy ra vậy?
Will Potter: Đó là câu hỏi số 1 tôi được hỏi trong suốt quá trình làm việc của mình, và câu trả lời ngắn gọn là bởi người ta không biết.
Tôi nghĩ phương án cho những loại tình huống, sự lạm quyền này, thật sự phụ thuộc vào hai điều.
Chúng phụ thuộc vào việc nó đang thực sự diễn ra phương tiện và hiệu lực để thực sự tạo ra thay đổi.
Và không may là với những tù nhân này, một, người ta không biết chuyện gì đang xảy ra cả và rồi họ vô tình bị tước đi quyền lợi những người mà không kết nối được với các luật sư, hay không nói tiếng Anh.
Trong vài trường hợp, họ có đại diện như tôi từng đề cập, nhưng lại không có ý thức chung về điều đang xảy ra.
TR: Vậy trong tù không đảm bảo quyền tiếp xúc hội đồng sao?
WP: Văn hóa của ta có khuynh hướng khi người ta bị kết án, bất luận bản án là bất công hay hợp lý, bất cứ điều gì xảy ra với họ về sau đều được bảo đảm.
Và tôi nghĩ đó là câu chuyện thực sự nguy hiểm và độc hại mà chúng ta có, mà cho phép những việc như thế xảy ra, khi công chúng chỉ để mắt qua quýt.
TR: Tất cả các tài liệu trên màn hình này là thật đến từng chữ, không bị thay đổi, đúng chứ?
WP: Đúng. Tôi vừa tải tất cả lên website của tôi.
Đó là willpotter.com/CMU và là bản phụ chú cho buổi nói chuyện, để các bạn có thể tự xem qua tài liệu mà không cần đến các mẩu tin.
Mọi người có thể xem bản đầy đủ.
Tôi hầu như dựa vào tài liệu nguồn hoặc các cuộc phỏng vấn chính thức với các tù nhân cũ và hiện thời, với những người hàng ngày ở trong tình huống này.
Và như tôi đã nói, bản thân tôi cũng đã ở đó.
TR: Anh đang làm một công việc hết sức can đảm.
WP: Cảm ơn rất nhiều. Cảm ơn mọi người.
(Vỗ tay)
Vâng hình ảnh này là một ngôi làng nhỏ của Elle, rất gần Lista
Nó nằm ở cực Nam của Na Uy.
Và vào ngày 2 tháng 1 năm nay, một cụ già sống trong làng, đã đến để xem những gì trôi dạt vào bờ sau một cơn bão gần đây.
Và trên một bãi cỏ gần cạnh bờ biển, ông ấy tìm thấy một bộ đồ lặn.
Nó màu xám và đen, ông nghĩ bộ này chắc rẻ.
Bên ngoài mỗi chân của bộ đồ lặn là 2 cái xương trắng dính vào nhau.
Đó rõ ràng là xương người.
Và như thường lệ, ở Na Uy, người chết được nhận dạng nhanh chóng.
Cảnh sát bắt đầu công cuộc tìm kiếm Thông qua các báo cáo mất tích từ địa phương, các báo cáo mất tích toàn quốc, và tìm kiếm các nạn nhân bằng các mối liên hệ có thể.
Nhưng họ không tìm thấy gì cả.
Vì thế họ phải nhờ đến hồ sơ DNA, Và bằng đầu tìm kiếm xuyên quốc gia thông qua Interpol.
Và vẫn vô ích.
Đây là một người mà không hề bị báo mất tích.
Đây có thể sẽ là một ngôi mộ không tên.
Nhưng sau đó một tháng, Cảnh sát Na Uy nhận được một tin nhắn từ cảnh sát Hà Lan,
2 tháng trước, họ tìm thấy một thi thể, trong một bộ đồ lặn y hêt, họ không biết người này là ai.
Nhưng sau đó cảnh sát Hà Lan đã tìm ra dấu vết của bộ đồ lặn bằng chip RFID được gắn trên bộ đồ lặn.
Họ kết luận rằng cả hai bộ đồ lặn được mua cùng 1 vị khách tại cùng thời điểm ngày 7 tháng 10 năm 2014, trong một thành phố của Pháp Calais gần eo biển nước Anh.
Nhưng đây là tất cả những gì họ tìm được.
vị khách trả bằng tiền mặt.
Không có việc ghi lại từ cửa hàng.
Điều này trở nên nan giải vô cùng.
Chúng tôi nghe câu chuyện này và nó kích thích tôi và đồng nghiệp, nhiếp ảnh gia Tomm Christansen, muốn trả lời câu hỏi: Họ là những ai?
Vào lúc đó, tôi hầu như không nghe nói gì về Calais, Nhưng chỉ cần 2 đến 3 giây để tìm ra Calais được biết đến với 2 điều,
Đó là một địa diểm ở châu Âu, rất gần với Anh, nhiều cư dân và người tị nạn sống trong các trại tị nạn họ cố gắng vượt biên sang Anh.
Và đây có thể là một giả thiết hợp lý để nhận dạng hai người trên, Cảnh sát cũng dựa vào giả thiết này.
Bạn, tôi và bất cứ ai đều có mối liên hệ với châu Âu khi bị mất tích ngoài khơi nước Pháp, mọi người đều biết.
Bạn bè, người thân của bạn sẽ báo ngay bạn mất tích, Cảnh sát lập tức truy tìm bạn, truyền thông cũng sẽ biết, Sẽ có các bức hình bạn dán trên các cột đèn.
Rất khó để biến mất không có dấu vết gì.
Nhưng nếu bạn chạy trốn khỏi cuộc chiến ở Syria, và gia định của bạn cũng chạy trốn, họ không cần thiết biết bạn đang ở đâu, và bạn đang ở đây bất hợp pháp trong số hàng ngàn người đến và đi mỗi ngày.
Vì thế, nếu bạn biến mất một ngày kia thì chẳng ai biết cả.
Cảnh sát cũng không thể tìm ra bạn vì không ai biết bạn mất tích.
Và đây là những gì đã xảy ra với Shadi Omar Kataf và Mouaz Al Balkhi từ Syria.
Tôi và Tomm đến Calais lần đầu vào tháng tư năm nay, Và sau 3 tháng điều ra, chúng tôi có thể biết được câu chuyện về hai người đàn ông trẻ chạy trốn khỏi cuộc chiến Syria, và chết tại Calais, họ đã mua đồ lặn và chết đuối sau rất nhiều nỗ lực để bơi qua eo biển nước Anh để đến Anh.
Đây là câu chuyện về sự thật rằng mỗi người đều có tên tuổi. mỗi người có một câu chuyện, mỗi người là một ai đó trên thế gian này.
Nhưng đây cũng là câu chuyện về người tị nạn ở châu Âu ngày nay.
Vì thế đây là lí do chúng tôi bắt đầu công cuộc tìm kiếm.
Tại Calais.
Lúc này đây, khoảng 3500 đến 5000 người đang sống ở đây dưới điều kiện tồi tệ.
Nơi đây có thể là trại tị nạn tồi nhất châu Âu
Thiếu thực phẩm, thiếu nước sạch, thiếu dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
Bệnh tật và viêm nhiễm lây lan.
Nhưng họ vẫn cố bám trụ ở đây để tìm cách sang Anh và để được bồi thường tị nạn.
Và họ thường ẩn nấp phía sau xe tải chở hàng cho các chuyến phà hoặc là các tàu điện ngầm, Hoặc là họ nấp trong các đường hầm vào ban đêm hoặc là nấp trên tàu hỏa.
Đa số họ đều muốn tới Anh vì biết tiếng Anh, và có thể dễ dàng bắt đầu cuộc sống mới ở nơi đây.
Họ muốn làm việc, muốn học tập, Họ muốn tiếp tục cuộc sống.
Nhiều người trong số đó học lên cao và là lao động lành nghề.
Nếu bạn đến Calais và nói chuyện với người tị nạn, bạn sẽ gặp luật sư, nhà chính trị, kĩ sư, thiết kế đồ họa, nông dân, bộ đội.
Bạn sẽ thấy toàn bộ xã hội.
Nhưng nhiều người trong số đó bị mất tích và chúng tôi chỉ nói về người tị nạn và di cư, bởi vì chúng ta dựa vào thống kê.
Trong số 60 triệu dân tị nạn trên toàn cầu,
thì có khoảng nửa triệu người là vượt biên qua bờ Địa Trung hải để đến châu Âu trong năm nay và khoảng 4000 người ở lại Calais.
Nhưng đó chỉ là những con số, điều này không nói lên điều gì cả về những người đó là ai, họ đến từ đâu và tại sao họ ở đây.
Đầu tiên tôi muốn nói với bạn về một trong số đó.
Đây là Mouaz Al Balkhi, 22 tuổi, đến từ Syria.
Chúng tôi nghe kể về anh ta khi đến Calais lần đầu tìm đáp án cho giả thiết của 2 xác chết.
Sau một hồi, chúng tôi nghe được câu chuyện về một chàng trai đến từ Syria, đã từng sống ở Bradford, nước Anh và anh đã tìm kiếm người thân cháu gái của anh - Mouaz - nhiều tháng trời
Và rốt cuộc là, lần cuối mọi người nghe tin về Mouaz là vào ngày 7 tháng 10 năm 2014.
Cùng ngày tìm thấy bộ đồ lặn.
Vì thế chúng vội đến gặp chú của Mouaz và lấy mẫu DNA của ông, và lấy thêm mẫu DNA của người thân cận nhất với Mouaz đang sống tại Jordan.
Kết quả là Cơ thể tìm thấy trong bồ độ lặn trên biển Hà Lan chính là Mouaz Al Balkhi.
Và trong lúc chúng tôi đang điều tra, chúng tôi đã biết được câu chuyện của Mouaz.
Anh sinh ra tại thủ đô Syria- Damascus- vào năm 1991.
Anh sinh trưởng trong một gia đình trung lưu. và cha của anh là một kĩ sư hóa học người đã bị bỏ tù 11 năm vì theo phe chống đối chính trị ở Syria.
Trong lúc cha anh ở tù, Mouaz đã nhận trách nhiệm nuôi dưỡng 3 em gái.
Họ đều kể anh là một người anh tốt.
Mouaz mong muốn học ngành kĩ sư điện tại trường đại học Damascus.
2 năm sau chiến tranh ở Syria gia đình anh rời khỏi Damacus và đến đất nước láng giềng, Jordan.
Bố của anh không tìm được việc làm ở Jordan, và Mouaz không thể tiếp tục việc học, Và anh ấy nhận ra" điều tốt nhất tôi có thể làm để giúp gia đình là đi đến nơi nào đó để tiếp tục việc học hành và tìm được một việc làm."
Vì thế anh đến Thổ Nhĩ Kỳ.
Nhưng tại đây, anh không được chấp nhận vào trường đại học nào, Vì anh rời khỏi Jordan như 1 người tị nạn nên anh không được trở về nữa.
Vì thế anh quyết định đến Anh, nơi chú anh sinh sống.
Anh đến Algeria và đi bộ tới Libya, Anh trả tiền cho người buôn lậu để giúp anh đến Italy bằng thuyền, và từ đó anh mới đến Dunkirk. thành phố kế bên Calais
Chúng tôi biết anh đã thất bại ít nhất 12 lần để vượt qua eo biển Anh bằng việc nấp trong 1 xe tải.
Nhưng anh vẫn không từ bỏ mọi hy vọng.
Cái đêm chúng tôi biết anh còn sống, Anh đã ở trong 1 khách sạn rẻ rất gần ga tàu ở Dunkirk.
Chúng tôi tìm thấy tên anh trên bảng báo cáo và có vẻ anh ở đó một mình.
Một ngày sau đó, anh đến Calais và vào một cửa hàng thể thao khoảng 2 phút , trước 8h tối, anh đi cùng với Shadi Kataf.
Họ mua 2 bộ đồ lặn và người phụ nữ trong cửa hàng là người cuối cùng thấy họ còn sống.
Chúng tôi đã cố tìm ra nơi Shadi gặp Mouaz, nhưng không thể.
Cả hai đều có hoàn cảnh tương tự nhau.
Chúng tôi nghe kể về Shadi sau khi em họ anh, sống ở Đức, đọc một bài báo Ả rập về câu chuyện của Mouaz trên Facebook.
Vì thế chúng tôi liên hệ ngay với anh ta.
Shadi, lớn hơn Mouaz 2 tuổi, cũng lớn lên tại Damascus.
Họ đều là những người chăm chỉ.
Anh làm việc ở một xưởng xửa lốp xe và sau đó làm cho 1 công ty in.
Anh ấy sống cùng gia đình nhiều thế hệ nhưng gia đình họ thường xuyên cãi vã.
Sau đó gia đình anh chuyển đến vùng Camp Yarrmouk thuộc Damascus.
Yarrmouk là nơi có điều kiện sống tồi tệ nhất trên Trái Đất.
Họ bị quân đội đánh bom và bao vây. Và bị ISIS bắt giải Họ bị cắt nguồn cung cấp lương thực trong nhiều năm.
Một đại sứ của Liên Hợp Quốc thăm họ vào năm ngoái, Ông ấy nói " Họ ăn cả cỏ đến nỗi không còn sót ngọn cỏ nào".
Từ 150,000 người ban đầu, chỉ 18,000 người được tin còn sống sót tại Yarmouk.
Shadi và em gái anh đã thoát khỏi Yarmouk
Bố mẹ của họ vẫn ở Yarmouk.
Shadi và 1 trong số em gái anh đến Libya
sau cuộc lật đổ Gaddafi, nhưng trước khi Libya chuyển sang nội chiến đẫm máu.
Và trong giai đoạn cuối ổn định của Libya, Shadi thành thạo lặn và dường như dành nhiều thời gian dưới nước.
Anh ấy yêu đại dương vô cùng, Và cuối cùng anh ấy quyết định sẽ không ở Libya nữa, lúc đó là cuối tháng 8 ăm 2014, anh ấy hy vọng tìm được việc là 1 thợ lặn khi đến Ý.
Nhưng thực tế không hề dễ dàng..
Chúng tôi không biết nhiều về chuyến đi của anh vì anh hầu như ít liên lạc với gia đình, chúng tôi biết anh ấy gặp khó khăn.
khoảng cuối tháng 9, anh sống trên đường phố ở Pháp.
Vào ngày 7 tháng 10, anh ấy gọi cho anh họ ở Bỉ, và nói về hoàn cảnh của mình.
Anh ấy nói "Em đang ở Calais. Xin hãy giúp em lấy lại hành lý và laptop.
Em không thể trả cho bọn buôn lậu để giúp em vượt biên sang Anh, nhưng em sẽ đi mua 1 bộ đồ lặn và em sẽ bơi qua."
Anh họ của anh ấy, tất nhiên, cảnh báo anh ấy không được làm thế. Nhưng điện thoại Shadi hết pin, và điện thoại anh không bật lên lần nào nữa.
Xác shadi được tìm thấy cách đây 3 tháng cách đây 800 km trong một bồ độ lặn ở 1 bãi biển Na Uy.
Vẫn chờ người nhà đến mang xác anh về nhưng không ai trong gia đình anh ấy đến cả.
Nhiều người nghĩ rằng câu chuyện của Shadi và Mouaz là một câu chuyện về hai cái chết, nhưng tôi không đồng ý.
Tôi cho rằng câu chuyện này đặt ra hai câu hỏi cần chúng ta trả lời về một sống tốt hơn, và tôi đang cố làm gì để đạt được điều đó?
Và tôi nghĩ, rất nhiều người ở đây cho rằng một cuộc sống tốt có nghĩa là có thể làm nhiều điều mà chúng ta cho rằng ý nghĩa có thể là dành thời gian nhiều hơn cho bạn bè và gia đình, hay du lịch đến một nơi đẹp đẽ nào đó, hay đơn giản là có thêm tiền để mua một vật dụng mới hoặc là một đôi giày thể thao mới.
Và tất cả những điều này đều nằm trong tầm với của chúng ta.
Nhưng nếu bạn đang ở trong vùng chiến tranh, câu trả lời dành cho hai câu hỏi trên vô cùng khác biệt.
Một cuộc sống tốt đẹp là một cuộc sống được an toàn.
Đó là một cuộc sống tốt về tinh thần.
Một cuộc sống tốt đẹp là không có bom đánh vào nhà bạn, không phải lo sẽ bị thương tật,
hay có thể đưa con trẻ tới trường, đi học đại học, hay chỉ là lao động để nuôi sống bản thân và người thân
Một cuộc sống tốt đẹp là tương có thể có hoặc không bao giờ diễn ra, điều này thực sự là động lực mạnh mẽ cho mọi người.
Và tôi không khó để tưởng tượng ra sau khi dành hàng tuần, thậm chí hàng tháng. để sống như một tầng lớp nghèo khổ sống trên đường phố, hay trong các trại tập trung bẩn thỉu với cái tên ngu ngốc đầy sự khinh miệt " the jungle", phần lớn chúng tôi sẽ cố để làm bất cứ điều gì.
Nếu tôi có thể hỏi Shadi và Mouaz giây phút họ nhảy xuống dòng nước băng của eo biển Anh Họ sẽ nói điều gì, "Đây là rủi ro đáng để đánh đổi", bởi họ không còn lựa chọn nào cả.
và họ thực sự tuyệt vọng, đó là thực tế cuộc sống của các cư dân tị nạn Tây Âu năm 2015.
Cảm ơn
Vỗ tay Bruno Giussani: Cảm ơn, Anders.
Đây là Tomm Christiansen, tác giả của phần lớn bức ảnh bạn nhìn thấy hôm nay.
Tomm, đã trở về Calais gần đây.
Đây là lần trở lại thứ 3.
Sau khi đã công bố trước dư luận trong tạp chí.
Điều gì đã diễn ra ở đó? Bạn đã thấy được gì?
Tomm Christiansen: Lần đầu khi chúng tôi ở Calais, có khoảng 1500 người tị nạn ớ đó.
Tuy khó khăn nhưng họ vẫn rất lạc quan và hy vọng.
Lần cuối chúng tôi đến, đã có nhiều trại hơn, khoảng 4000-5000 người.
Có vẻ ở đây đã khá hơn và các tổ chức phi chính phủ đã can thiệp vào. Một ngôi trường nhỏ được mở.
Nhưng những người tị nạn vẫn ở đây và chính phủ Pháp đã thắt chặt biên giới hơn, The Jungle đã phát triển hơn xưa, cùng với đó niềm hy vọng đang tắt dần trong những người tị nạn.
BG: Anh có định trở lại không? Và tiếp tục tường thuật tin tức?
TC: Tất nhiên là có.
BG: Anders, tôi là nhà báo chính thức. và với tôi, thật thú vị khi ở trong trong thời buổi cắt giảm ngân sách vì khủng hoảng kinht ế Dagbladet đã chuẩn bị nhiều tư liệu cho câu chuyện hôm nay, để kể nhiều về trách nhiệm của báo chí, Nhưng làm sao để anh bán được cho các biên tập của báo?
Anders Fjellberg: Lúc đầu thì không hề dễ, vì chúng tôi không thể biết những gì cần khai thác.
và sau đó thì mọi sự rõ ràng chúng tôi có thể nhận ra người đầu tiên là ai chúng tôi nhận ra rằng chúng tôi có thể làm bất cứ điều gì mình muốn, như đi bất cứ đâu, làm bất cứ điều gì, hay thực hiện buổi nói chuyện hôm nay.
BG: Đây là trách nhiệm của 1 biên tập
Câu chuyện này đã được dịch và công bố ở rất nhiều nước châu Âu và sẽ còn tiếp tục lan rộng.
Chúng tôi muốn đọc các tin tức mới nhất từ bạn.
Cảm ơn Anders. Cảm ơn Tomm (Vỗ tay)
Một vài năm trước, cùng với một đồng nghiệp, Emmanuelle Charpentier, tôi đã phát minh ra một loại công nghệ mới để chỉnh sửa gene.
Nó được gọi là CRISPR-Cas9.
Công nghệ CRISPR cho phép các nhà khoa học tạo ra những thay đổi trong DNA của tế bào từ đó cho phép chúng ta chữa được các bệnh về gene.
Các bạn cũng có thể muốn biết rằng công nghệ CRISPS ra đời từ một chương trình nghiên cứu cơ bản với mục đích tìm ra cách thức vi khuẩn tấn công sự lây nhiễm của virus.
Vi khuẩn phải đối phó với virus trong môi trường của chúng, và chúng ta có thể hình dung sự lây nhiễm virus như một quả bom hẹn giờ -- một con vi khuẩn chỉ có vài phút để tháo kíp quả bom trước khi nó bị tiêu diệt.
Thế nên, tế bào của nhiều vi khuẩn có hệ thống thích nghi miễn nhiễm gọi là CRISPR, cho phép chúng phát hiện DNA của virus và tiêu diệt chúng.
Một phần của hệ thống CRISPR là một loại protein được gọi là Cas9, có khả năng tìm kiếm, cắt bỏ và cuối cùng làm rã DNA của virus theo một cách đặc biệt.
Và qua quá trình nghiên cứu để hiểu được hoạt động của loại protein Cas9 này, chúng tôi nhận ra rằng có thể khai thác chức năng của nó như là một công nghệ kỹ thuật gen -- một cách để các nhà khoa học bỏ hay chèn những 'bit' đặc biệt của DNA vào tế bào với một độ chính xác khó tin -- điều đó có thể đem đến cơ hội để thực hiện những điều hoàn toàn không thể trong quá khứ.
Công nghệ CRISPR đã được dùng để thay đổi DNA trong tế bào của chuột, khỉ, và những sinh vật khác nữa.
Các nhà khoa học Trung Quốc gần đây chỉ ra rằng họ thậm chí có thể dùng CRISPR để thay đổi gen trong phôi người.
Các nhà khoa học ở Philadenphia chỉ ra họ có thể dùng CRISPR để loại bỏ DNA của virus HIV tích hợp từ tế bào bị nhiễm của con người.
Cơ hội để thực hiện kiểu chỉnh sửa gene này cũng dấy lên nhiều vấn đề về đạo đức mà chúng ta cần phải xem xét, bởi vì công nghệ này có thể được ứng dụng không chỉ trên tế bào người trưởng thành, mà còn trên các phôi thai sinh vật, trong đó có chúng ta.
Thế nên, cùng với các đồng nghiệp, tôi kêu gọi một cuộc đối thoại toàn cầu về công nghệ mà tôi đã đồng phát minh, nhờ đó chúng ta có thể cân nhắc tất cả những tác động về đạo đức và xã hội của một công nghệ như thế này.
Điều tôi muốn làm ở đây là trình bày cho các bạn biết công nghệ CRISPR là gì, điều nó có thể làm, vị trí của chúng ta ngày nay, và tại sao tôi nghĩ chúng ta cần bước đi thận trọng trong việc ứng dụng công nghệ này.
Khi virus lây nhiễm tế bào, chúng tiêm DNA của chúng vào.
Và trong một con vi khuẩn, hệ thống CRISPR làm DNA đó bị loại ra khỏi virus và chèn một số bit vào nhiễm sắc thế -- DNA của vi khuẩn.
Và những bit tích hợp DNA của virus được chèn vào vị trí gọi là CRISPR.
CRISPR viết tắt từ "Cluster Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats"
( Nhóm thường xuyên bị rời ra bởi sự lặp lại xuôi-ngược ngắn)(Cười) Thật líu lưỡi -- đó là tại sao chúng tôi sử dụng từ viết tắt CRISPR.
Nó là một cơ chế cho phép các tế bào ghi chép, qua thời gian các virus nó đã gặp phải.
Và quan trọng là, những bit DNA được truyền cho các tế bào con cháu, thế nên các tế bào được bảo vệ khỏi virus không chỉ trong một thế hệ, mà còn trong nhiều thế hệ tế bào.
Điều này cho phép các tế bào giữ các bản ghi chép về việc lây nhiễm, và như đồng nghiệp của tôi, Blake Wiedenheft, thích nói kiểu, điểm CRISPR là một tấm thẻ gene vắc-xin hiệu quả trong các tế bào.
Ngay khi những bit DNA đó được chèn vào nhiễm sắc thể vi khuẩn, tế bào liền tạo ra một bản sao chép nhỏ của một phân tử gọi là RNA, là phần màu cam trong hình, đó là một bản sao chép chính xác DNA của virus.
RNA là anh em họ hàng của DNA, và nó cho phép sự tương tác với các phân tử DNA có một trình tự phù hợp.
Thế nên một số ít bit của RNA từ điểm CRISPR liên kết -- chúng nối -- với protein tên là Cas9, là phần màu trắng trong hình, và hình thành một phức hợp có chức năng như một lính canh trong tế bào.
Nó dò tìm toàn bộ DNA trong tế bào, để tìm ra vị trí trùng hợp với chuỗi RNA mà nó liên kết.
Và khi tìm thấy những vị trí đó -- như các bạn thấy ở đây, phân tử màu xanh là DNA -- phức hợp kia liên kết với DNA đó và cho phép Cas9 cắt đứt DNA virus.
Nó bẻ rất chính xác.
Thế nên chúng ta có thể hình dung phức hợp canh gác Cas9 RNA như một cây kéo có thể cắt đứt DNA -- nó tạo ra một đoạn gãy hai đầu trong chuỗi xoắn DNA.
Và quan trọng là, phức hợp này có khả năng lập trình, nên nó có thể được lập trình để phát hiện ra những chuỗi DNA đặc biệt, và bẻ gãy DNA tại điểm đó.
Như tôi sẽ nói lúc này, chúng ta nhận ra rằng hoạt động này có thể được khai thác cho ngành kỹ thuật gene, cho phép tế bào tạo nên một thay đổi chuẩn xác trên DNA tại vị trí bẻ gãy đã được xác định.
Tương tự như cách chúng ta sử dụng chương trình soạn thảo văn bản để sửa lỗi đánh máy trên văn bản.
Lý do chúng tôi nghĩ đến việc sử dụng hệ thống CRISPR cho ngành kỹ thuật gene là vì các tế bào có khả năng phát hiện DNA bị vỡ và sửa chữa chúng.
Nên khi một tế bào lá cây hay động vật phát hiện ra đoạn gãy hai đầu trong DNA, chúng có thể sửa lại đoạn gãy đó, bằng cách dán hai đầu DNA đó lại với nhau bằng một vài thay đổi nhỏ trong chuỗi tại vị trí đó, hoặc nó có thể sửa đoạn gãy bằng cách tích hợp một đoạn DNA mới tại vị trí bị cắt.
Thế nên nếu chúng ta có cách để chỉ ra những đoạn gãy hai đầu cho DNA tại những vị trí chính xác, chúng ta có thể kích hoạt tế bào sửa chữa các đoạn gãy đó, bằng sự phá vỡ hoặc hợp nhất thông tin di truyền mới.
Do đó nếu chúng ta có khả năng lập trình công nghệ CRISPR để tạo ra một đoạn gãy trong DNA tại vị trí đúng hay gần đoạn đột biến, ví dụ gây nên bệnh xơ nang, chúng ta có thể kích hoạt các tế bào sửa lại phần đột biến đó.
Kỹ thuật gene thật ra không phải là mới, nó đã được phát triển từ những năm 1970s.
Chúng ta đã có các công nghệ giải mã DNA, sao chép DNA, hay thậm chí thao tác trên DNA.
Và những kỹ thuật này rất hứa hẹn, thế nhưng vấn đề ở đây là chúng hoặc là không hiệu quả, hoặc là quá khó để sử dụng nên đa số các nhà khoa học không ứng dụng chúng trong phòng thí nghiệm của riêng họ, hay dĩ nhiên là cho nhiều ứng dụng y khoa.
Thế nên, cơ hội để đưa một loại công nghệ như CRISPR vào sử dụng là rất hấp dẫn, bởi vì nó khá đơn giản.
Chúng ta có thể nghĩ đến những công nghệ kỹ thuật gene cũ hơn giống như việc phải nối dây máy tính của bạn lại mỗi khi bạn muốn chạy một phần mới của phần mềm, trong khi CRISPR giống như một phần mềm cho gene, chúng ta có thể lập trình nó dễ dàng, bằng cách dùng một vài bit của RNA.
Thế nên một khi đoạn gãy hai đầu được tạo ra trong DNA, chúng ta có thể kích hoạt sửa chữa, và bằng cách đó có tiềm năng thực hiện được những thứ đáng kinh ngạc, như việc hiệu chỉnh các đột biến gây nên bệnh thiếu hồng cầu hình liềm hay bệnh Huntington.
Tôi thật sự nghĩ rằng những ứng dụng đầu tiên của công nghệ CRISPR sẽ áp dụng cho máu, nơi việc đưa công cụ này vào tế bào khá dễ dàng, so với các mô cứng.
Ngay lúc này, có rất nhiều dự án đang tiến hành ứng dụng trên các mẫu động vật mang bệnh của người, như chuột.
Công nghệ này đang được sử dụng để tạo ra những thay đổi chính xác cho phép chúng ta nghiên cứu cách thức mà những thay đổi này trong DNA của tế bào tác động lên mô, hoặc trong trường hợp này, lên toàn bộ cơ quan.
Bây giờ, trong ví dụ này, công nghệ CRISPR đã được dùng để phá vỡ một gene bằng cách gây ra một sự thay đổi nhỏ trong DNA, trong gene chi phối màu lông đen của những chú chuột.
Tưởng tượng rằng những chú chuột trắng khác với đám bạn mới đẻ khác màu của chúng chỉ một chút thay đổi ở một gene trong toàn bộ hệ gene, và ngoài ra thì chúng y như bình thường.
Và khi chúng tôi giải mã DNA từ những con vật này, chúng tôi phát hiện ra sự thay đổi trong DNA diễn ra ngay chính xác tại vị trí mà chúng tôi đã tạo ra, bằng cách sử dụng công nghệ CRISPR.
Các thí nghiệm bổ sung đang được thử ở các loài vật khác có ích trong việc tạo ra mẫu vật cho bệnh ở người, như khỉ.
Và ở đây, chúng tôi thấy rằng, chúng tôi có thể sử dụng hệ thống này để kiểm chứng việc ứng dụng công nghệ này trên những mô đặc biệt, ví dụ như, tìm ra cách thức đưa CRISPR vào tế bào.
Chúng tôi cũng muốn biết rõ hơn cách làm thế nào để điều khiển việc sửa chữa DNA sau khi bị cắt, và cũng để tìm ra cách điều khiển và giới hạn bất kỳ kiểu trật mục tiêu nào, hay những tác dụng ngoài ý muốn trong việc sử dụng công nghệ này.
Tôi nghĩ rằng chúng ta sẽ thấy được ứng dụng y khoa của công nghệ này, dĩ nhiên là ở người lớn, trong vòng 10 năm tới.
Tôi nghĩ, rất có thể chúng ta sẽ có các thử nghiệm y khoa lâm sàng và thậm chí các phương pháp điều trị được phê chuẩn trong thời gian đó, đó là điều thật sự rất phấn khích khi nghĩ đến.
Và bởi vì sự phấn khích xoay quanh công nghệ này, hiện có nhiều sự quan tâm từ các công ty start-up được thành lập để thương mại hóa công nghệ CRISPR, và nhiều nhà đầu tư mạo hiểm đang đầu tư vào những công ty này.
Nhưng chúng ta cũng phải xem xét đến việc CRISPR có thể được dùng vào những thứ như 'sự nâng cấp'.
Tưởng tượng rằng chúng ta có thể thử thiết kế con người có những đặc tính nâng cao, như xương khỏe hơn, hay ít bị ảnh hưởng bởi các bệnh về tim mạch hay thậm chí có những đặc tính mà chúng ta có thể khát khao, như có màu mắt khác, hay cao hơn, đại loại như thế.
"con-người-tái-thiết-kế", nếu bạn muốn.
Hiện nay, thông tin về gene để biết được những loại gene nào có thể nắm giữ những đặc tính này hầu như chưa được biết đến.
Thế nhưng điều cần biết là công nghệ CRISPR cho chúng ta một công cụ để tiến hành những thay đổi đó, một khi những kiến thức đó đã sẵn sàng.
Điều này dấy lên một số nghi vấn đạo đức mà chúng ta cần thận trọng xem xét, và vì vậy tôi và các đồng nghiệp kêu gọi một sự tạm ngưng toàn cầu các ứng dụng CRISPR trong y khoa lên phôi thai con người, để chúng ta có thời gian thật sự xem xét đến tất cả những tác động tiềm ẩn của việc làm đó.
Và thật ra, có một tiền lệ quan trọng cho việc tạm ngưng này, từ những năm 1970, khi các nhà khoa học tập trung lại để kêu gọi việc tạm ngừng sử dụng nhân bản phân tử, đến khi có thể cẩn thận kiểm tra và phê chuẩn độ an toàn của công nghệ này
Thế nên, những người-được-thiết-kế-gene vẫn chưa tồn tại giữa chúng ta, nhưng đây không còn là khoa học viễn tưởng nữa.
Những loài động-thực-vật-thiết-kế-gene hiện đã được tạo ra.
Và một trách nhiệm to lớn được đặt ra trước mắt chúng ta, để cân nhắc cẩn thận cả những hậu quả vô ý cũng như những ảnh hưởng chủ ý của một bước đột phá khoa học.
Cảm ơn.
(Vỗ tay) (Vỗ tay chấm dứt) Bruno Giussani: Jennifer, đây là một công nghệ có tầm ảnh hưởng rất lớn, như cô đã chỉ ra.
Thái độ của cô với việc kêu gọi sự tạm ngưng hay trì hoãn hay cách ly xem xét là cực kỳ có trách nhiệm.
Tất nhiên, công nghệ này mang đến kết quả điều trị, nhưng cũng có những thứ 'ngoài điều trị' nữa và chúng dường như là thứ tạo nên sức kéo, nhất là với truyền thông.
Một trong những vấn đề mới nhất trên tờ The Economist -- "Chỉnh sửa loài người"
Tất cả là về việc nâng cấp gene, không phải về hoạt động chữa trị.
Khi trở lại vào tháng 3, cô được phản hồi thế nào từ các đồng nghiệp trong giới khoa học, khi cô kêu gọi hay đề nghị rằng chúng ta nên thật sự tạm dừng việc này lại.
Jennifer Doudna: Tôi nghĩ, đồng nghiệp của tôi thật sự vui mừng khi có cơ hội để thảo luận công khai vấn đề này.
Điều thú vị là khi tôi nói chuyện với mọi người, những nhà khoa học cũng như những người khác, có rất nhiều quan điểm khác nhau về vấn đề này.
Vậy nên rõ ràng đây là một chủ đề cần xem xét và thảo luận cẩn thận.
BG: Có một cuộc họp lớn sẽ diễn ra vào tháng 12 mà cô và các đồng nghiệp đang thu hút, cùng với Viện Hàn Lâm Khoa Học và những người khác, cô hy vọng điều gì sẽ đạt được từ cuộc họp đó, một cách thiết thực?
JD: Tôi mong chúng ta có thể phát sóng quan điểm của rất nhiều cá nhân và những bên liên quan khác nhau, những người muốn suy nghĩ về cách sử dụng công nghệ này một cách có trách nhiệm.
Cũng có thể nó sẽ không đạt được một quan điểm nhất trí nào, nhưng tôi nghĩ chúng ta chí ít nên hiểu mọi vấn đề ở đây là gì khi ta đi xa hơn.
BG: Hiện giờ, các đồng nghiệp như George Church, ví dụ, tại Harvard, họ nói , "Ya, vấn đề về đạo đức cơ bản chỉ là nghi vấn về sự an toàn.
Cứ kiểm tra liên tục ở động vật, trong phòng thí nghiệm, và khi chúng ta cảm thấy nó đủ an toàn, chúng ta sẽ tiến hành nó trên người,"
Vậy, đó là một trường phái tư tưởng khác, rằng chúng ta nên thật sự nắm bắt cơ hội này và tiến hành nó.
Liệu có thể có một sự chia tách diễn ra trong giới khoa học về vấn đề này?
Ý tôi là chúng ta sẽ thấy một số người phản đối vì họ có những băn khoăn về đạo đức, và một số khác thì cứ vậy bước tiếp bởi vì một số nước thiếu kiểm soát hay chẳng kiểm soát gì chuyện đó.
JD: Tôi nghĩ, bất kỳ công nghệ mới nào, đặc biệt là với thứ như thế này, sẽ có một loạt các quan điểm khác nhau, và tôi nghĩ điều đó là hoàn toàn có thể hiểu được.
Tôi nghĩ rằng cuối cùng, công nghệ này sẽ được sử dụng cho hoạt động kỹ thuật gene con người, nhưng tôi nghĩ hành động mà không hề có sự xem xét và thảo luận cẩn thận về những mối nguy hại và biến chứng tiềm tàng. sẽ là một việc vô trách nhiệm.
BG: Có rất nhiều công nghệ và nhiều lĩnh vực khoa học khác đang được phát triển theo cấp số nhân, rất giống công nghệ của cô.
Tôi đang nghĩ đến trí tuệ nhân tạo, robot tự động, vân vân.
Dường như chẳng ai -- ngoại trừ robot tự động chiến đấu -- dường như chẳng ai phát động đối thoại giống thế này về những lĩnh vực đó, kêu gọi về một sự tạm ngưng.
Cô có nghĩ cuộc đối thoại này có thể trở nên bản kế hoạch cho các lĩnh vực khác?
JD: Tôi nghĩ rất khó để các nhà khoa học rời khỏi phòng thí nghiệm.
Nói về bản thân tôi, có một chút không thoải mái khi làm điều đó.
Nhưng tôi thật sự nghĩ rằng việc tham gia vào sự hình thành điều này, thật sự đặt tôi và các đồng nghiệp vào một ví trí cần gánh vác trách nhiệm.
Và tôi sẽ nói rằng tôi tất nhiên hy vọng rằng các công nghệ khác cũng sẽ được xem xét như vậy, cũng như chúng ta sẽ muốn xem xét đến thứ gì có thể có tác động tiềm ẩn trong các lĩnh vực khác ngoài sinh học.
BG: Jennifer, cảm ơn cô đã đến với TED.
JD: Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi muốn bắt đầu bằng việc mời tất cả các bạn đi đến nơi hạnh phúc của mình.
Đúng, nơi hạnh phúc của bạn, Tôi biết các bạn ai cũng có 1 chỗ cho dù nó là giả đi chăng nữa.
(Cười) Được rồi, có thoải mái không?
Tốt.
Bây giờ, các bạn hãy trả lời trong đầu những câu hỏi sau.
Có bất cứ tia sáng sáng nào tại nơi hạnh phúc của bạn không?
Hoặc là có cái bàn nhựa nào không?
Sàn nhà bằng Po-li-ét-te?
Điện thoại di động?
Không à?
Tôi nghĩ rằng ai cũng biết nơi hạnh phúc của mình là một nơi đâu đó đầy tự nhiên, ở ngoài trời -- trên bãi biển, kế bên lò sưởi.
Chúng ta đang đọc sách, ăn uống, hoặc ngồi đan.
Và xung quanh chúng ta là ánh sáng tự nhiên và những yếu tố hữu cơ
Những gì tự nhiên làm chúng ta hạnh phúc.
Và hạnh phúc là 1 động cơ tuyệt vời; chúng ta tranh đấu cho hạnh phúc.
Có lẽ đó là lý do chúng ta luôn đang thiết kế lại mọi thứ. với hy vọng rằng giải pháp của chúng ta có lẽ là tự nhiên hơn.
Hãy bắt đầu từ đó nhé -- với ý niệm rằng thiết kế tốt sẽ cho cảm giác tự nhiên.
Điện thoại của bạn rất là không thuộc tự nhiên.
Và bạn có lẽ nghĩ là bạn bị nghiện điện thoại, nhưng bạn thưc ra không phải vậy.
Bạn không bị nghiện những thiết bị, bạn bị nghiện bởi những thông tin chảy qua qua chúng.
Tôi tự hỏi các bạn hạnh phúc trong nơi hạnh phúc của mình bao lâu nếu thiếu vắng những thông tin từ thế giới bên ngoài.
Tôi hứng thú in cách chúng ta truy cập những thông tin đó, cách chúng ta nếm trải nó.
Chúng ta đang chuyển dời từ 1 thời kỳ của những thông tin cố định, được lưu trữ trong sách vở và thư viện và bến xe bus, qua 1 thời kỳ của thông tin số, tới 1 thời kỳ của thông tin bất định, nơi mà con trẻ của bạn sẽ có thể truy cập được mọi thứ, ở bất kỳ đâu và bất cứ lúc nào, từ vật lý lượng tử đến việc trồng nho thời trung cổ, từ thuyết giống loại cho đến thời tiết của ngày mai, chỉ giống như bật công tắc bóng đèn -- Hãy tưởng tượng.
Con người cũng thích những công cụ đơn giản.
Điện thoại của bạn thì không đơn giản tí nào.
Cái nĩa mới là 1 công cụ đơn giản.
(Tiếng cười) Và chúng ta không thích chúng được làm bằng nhựa, cũng như tôi thật sự không thích điện thoại của tôi lắm -- đó không phải là cách mà tôi muốn trải nghiệm thông tin.
Tôi nghĩ phải có những giải pháp tốt hơn là 1 thế giới qua trung gian màn hình.
Tôi không ghét màn hình, nhưng tôi không cảm thấy -- và tôi không nghĩ mọi người chúng ta cảm thấy tốt về việc chúng ta dành thì giờ ngồi thườn thượt trước chúng.
May mắn thay, những công ty công nghệ lớn dường như cũng đồng ý.
Họ đã thật sự đầu tư lớn và cảm ứng và giọng nói và cử chỉ, và cả cảm xúc -- những điều mà có thể biến những đối tượng vô tri giác, như chiếc tách, và tiêm chúng với sự thần kỳ của internet, có khả năng biến đổi cả đám mây số này thành những thứ mà chúng ta có thể chạm và di chuyển được.
Các bậc phụ huynh chán nản trước thời gian trên màn hình chỉ cần những đồ chơi vật lý số dạy dỗ con e đọc, cũng như những cửa hàng ứng dụng gia đình an toàn.
Và tôi nghĩ, thật sự, điều đó đã thật sự đang diễn ra.
Thực tế phong phú hơn những màn hình nhiều.
Ví dụ, tôi yêu mến sách.
Đối với tôi chúng là những cổ máy thời gian -- phản ứng nguyên tử và phân tử trong không gian, từ thời khắc chúng được tạo ra cho đến thời điểm mà tôi nhận biết.
Nhưng nói thật, nội dung giống hệt trên điện thoại của tôi.
Vì vậy cái gì làm nên 1 trải nghiệm phong phú hơn 1 màn hình?
Ý tôi là, theo cách khoa học.
Chúng ta cần những màn hình, dĩ nhiên rồi.
Tôi sắp chiếu 1 đoạn phim, tôi cần màn hình lớn.
Nhưng bạn có thể làm nhiều điều hơn với những chiệc hộp ma thuật này.
Điện thoại của bạn không phải là cánh cửa Internet tồi.
(Tiếng cười) Chúng ta có thể xây dựng những thứ-- những thứ vật chất, sử dụng vật lý học và những điểm ảnh, để có thể tích hợp Internet vào thể giới xung quanh ta.
Và tôi sẽ cho các bạn xem 1 vài ví dụ của chúng.
Cách đây không lâu, tôi có làm việc với 1 cơ quan thiết kế, tên là Berg, trong 1 khám phá về việc Internet sẽ thực sự trông ra sao nếu không có các màn hình.
Và chúng đã cho chúng tôi thấy 1 dãy các cách rằng ánh sáng có thể làm việc được với những bộ phận giác quan và vật lý đơn giản để đem Internet vào đời sống, để làm cho nó hữu hình.
Giống như thiết bị xem Youtube tuyệt vời này.
Và điều này là 1 cảm hứng cho tôi.
Tiếp đó tôi đã làm việc với một cơ quan của Nhật, AQ, trong 1 dự án nghiên cứu về sức khỏe tâm thần.
Chúng tôi muôn tạo ra 1 vật thể có thể thu được dữ liệu chủ quan quanh những cảm giác lâng lâng mà rất cần thiết để chuẩn đoán.
Vật thể này thu lại cái chạm của bạn. bạn sẽ phải ấn nó rất mạnh nếu bạn tức giận, hoặc là đánh vào nó nếu bạn bình tĩnh.
Nó giống như 1 biệu tượng cảm xúc số.
Và sau đó bạn có thể thăm lại những thời điểm đó sau này, và thêm thông tin để chúng được online.
Hẩu hết, chúng ta đều muốn tạo ra 1 thứ thân thiết, xinh đẹp có thể sống trong túi áo của mình và được yêu thương.
Ống nhòm thực sự là 1 món quà sinh nhật cho lễ kỉ niệm thứ 40 của Nhà Hát Sydney.
Những người bạn của chúng ta ở Tellart ở Boston đã đem theo cặp cống nhòm đường phố, loại mà các bạn có thể tìm thấy trong tòa nhà Quốc Hội, và họ gắn chúng với hộp nhìn 360 độ của các biêu tượng di sản danh lam thế giới khác -- (Tiếng cười) sử dụng ngắm đường phố.
Và sau đó chúng tôi đặt chúng dưới các bậc thang.
Chúng đã làm nơi này trở nên rất chất, 1 sự tái chiếm đơn giản, hoặc giống như là 1 cổng thông tin đến những biểu tượng khác.
Bạn có thể nhìn thấy Versailles hoặc túp lều của Shackleton.
Về cơ bản, nó là thực tế ảo của những năm 1955.
(Tiếng cười) Trong văn phòng chúng ta sử dụng banh để trao đổi URL.
Điều này là cực kỳ đơn giản, nó giống như chiếc thẻ Opal của bạn vậy.
Về cơ bản bạn đặt 1 cái website trên cái chíp nhỏ ở đây, và rồi bạn làm thế này và ... bosh! -- website xuất hiện trên điện thoại của bạn.
Nó mất khoảng 10 cent.
Vận động viên môi trường là 1 dự án mà tôi đang làm việc với Grumpy Sailor và Finch, tại Sydney đây.
Và tôi rất hào hứng về những điều có thể diễn ra khi bạn quăng điện thoại sang 1 bên và bạn đem các bit vào các cây, và con trẻ của tôi có thể có 1 cơ hội đi thăm 1 cánh rừng mê hoặc được chỉ dẫn bởi chiếc đũa thần, nơi mà chúng có thể nói với vị tiên số và hỏi họ, và có thể được hỏi ngượi lại.
Như các bạn thấy đấy, Chúng ta ở sân khấu các tông với cái này.
(Tiếng cười) Nhưng tôi rất hào hứng bởi khả năng nhận lũ trẻ trở lại bên ngoài mà không có các màn hình, nhưng bằng với tất sức mạnh ma thuật của Internet trên đầu ngón tay của chúng.
Và tôi hy vọng có điều gì đó giống vậy hữu hiệu vào cuối năm.
Chúng ta hãy đậy nắp lại.
Loài người thích những giải pháp tự nhiên.
Loài người thích thông tin.
Loài người cần những công cụ đơn giản.
Những ý niệm này nên được củng cố khi thiết kế cho tương lai, không chỉ riêng cho Internet không thôi.
Bạn có thể cảm thấy không thoải mái vể thời kỳ thông tin mà chúng ta đang tiến tới.
Bạn có thể cảm thấy bị thách thức, hơn chỉ đơn giản là hào hứng.
Hãy đoán xem? Tôi cũng vậy.
Nó thật sự là 1 thời kỳ phi thường của lịch sử nhân loại.
Chúng ta là những người thật sự xây dựng thế giới của chúng ta, không có trí thông minh nhân tạo ...
gì.
(Tiếng cười) Nó là chính chúng ta- nhà thiết kế, kiến trúc sư, họa sĩ, kỹ sư.
Và nếu chúng ta thách thức chính mình, tôi nghĩ rằng thực sự chúng ta có thể có 1 nơi hạnh phúc được phủ đầy thông tin mà chúng ta yêu thích cho cảm giác tự nhiên như đơn giản như bật công tắc bóng đèn.
Và cho dù có vẻ chắc chắn, rằng cái mọi người mong muốn là đồng hồ và website và các phụ tùng, có lẽ chúng ta có thể đưa ra 1 chút suy nghĩ cho nút chai và bóng đèn và banh dây.
Xin cám ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Phiên dịch viên: Đàn Piano, "p" là kí hiệu âm nhạc yêu thích nhất của tôi
Nó thể hiện cách chơi nhẹ nhàng.
Nếu bạn đang chơi một nhạc cụ và để ý thấy kí hiệu "p" trên bảng dàn bè, bạn cần phải chơi nhẹ nhàng hơn.
Hai kí hiệu p -- nhẹ nhàng hơn nữa
Bốn kí hiệu p -- vô cùng nhẹ nhàng.
Đây là bản vẽ của tôi về biểu đồ hình cây kí hiệu p, nó chứng minh, dù cho có bao nhiêu kí hiệu p đi nữa, cũng không đạt được sự yên lặng tuyệt đối
Đó là định nghĩa hiện tại của tôi về sự yên lặng: Một âm thanh rất mơ hồ.
Tôi muốn chia sẻ một chút về lịch sử của Thủ ngữ của Mỹ (ASL) và một chút về cuộc đời của tôi
Đầu thập niên thế kỉ 19, Thủ ngữ Pháp được du nhập vào Mỹ theo thời gian, nó được trộn lẫn với các kí hiệu địa phương và phát triển thành ASL ngày nay
Tính ra, ASL đã có gần 200 năm lịch sử
Tôi là người khiếm thính bẩm sinh người ta bảo rằng, âm thanh không bao giờ là một phần cuộc sống của tôi
Và tôi đã tin điều đó là sự thật
Nhưng bây giờ tôi nhận ra, điều đó không đúng.
Âm thanh là một phần cuộc sống của tôi thật vậy, nó xuất hiện mỗi ngày.
Là một người khiếm thính sống trong thế giới đầy âm thanh tôi có cảm giác mình đang sống ở nước ngoài tuân theo quy luật, tập quán, cách cư xử và quy tắc tiêu chuẩn một cách mù quáng mà không hề thắc mắc về chúng,
Vậy làm cách nào để tôi hiểu về âm thanh?
Tôi quan sát cách mọi người hành động và phản ứng với âm thanh
Các bạn khuếch đại âm thanh, giống như loa phóng thanh của tôi.
Tôi học và bắt chước lại hành vi đó.
Đồng thời, tôi cũng biết được tôi cũng tạo ra âm thanh, và tôi xem cách họ phản ứng lại với tôi.
Vì vậy, tôi học được, ví dụ như...
"Đừng đóng sầm cửa lại"
"Đừng làm ồn khi bạn đang ăn bánh snack"
(Tiếng cười) "Đừng ợ. và khi đang ăn, đừng cà muỗng của bạn lên đĩa"
Những điều này, tôi gọi là "phép xã giao âm thanh"
Có thể tôi nghĩ về phép xã giao này còn nhiều hơn những người bình thường.
Tôi luôn tập trung quá mức về âm thanh.
Và tôi luôn chờ đợi, trong háo hức và hồi hộp, về âm thanh, về những gì sắp diễn ra.
Hãy xem bức tranh này.
TBD là " sẽ được quyết định"
TBC là "còn tiếp"
TBA là "sẽ được thông báo"
Và nếu bạn để ý khuông nhạc, không có nốt nhạc nào được vẽ trên đó.
Đó là vì các dòng kẻ đã chứa sẵn âm thanh thông qua các vết mờ và vết nhòe một cách tinh tế
Trong văn hóa người khiếm thính, sự chuyển động tương đương với âm thanh
Đây là kí hiệu "Khuông nhạc" trong ASL.
Một khuông nhạc điển hình gồm 5 dòng.
Nhưng với tôi, khi ra dấu với ngón cái đưa lên thế này tôi cảm thấy không tự nhiên.
Vì vậy, các bạn sẽ nhận thấy trong các bức tranh, tôi chỉ vẽ có 4 dòng.
Vào năm 2008, tôi có dịp đi đến thành phố Berlin của Đức như là một nghệ sĩ cư trú tại đó.
Trước thời gian này, tôi là một họa sĩ.
Vào mùa hè, tôi thường đến các bảo tàng hay phòng trưng bày, trong khi tôi đi từ nơi này đến nơi khác, tôi nhận thấy ở đấy không có nghệ thuật thị giác
Thời điểm đó, nghệ thuật âm thanh thịnh hành, và điều này làm tôi kinh ngạc.
Không có nghệ thuật thị giác, Mọi thứ phải cảm nhận bằng tai.
Bây giờ, âm thanh đã thuộc lĩnh vực nghệ thuật của tôi
Vậy điều này có ngăn cách giữa tôi và nghệ thuật không?
Tôi nhận ra là Không.
Tôi hiểu về âm thanh.
Tôi hiểu rất rõ. đó là âm thanh không nhất thiết phải được cảm nhận bằng tai.
Nó có thể được cảm nhận bằng xúc giác, hoặc thị giác, hoặc thậm chí là sự tưởng tượng.
Vậy nên, tôi quyết định thay đổi khái niệm về âm thanh và đưa nó vào nghệ thuật của mình.
Những thứ mà tôi đã được dạy về âm thanh, tôi quyết định quên nó đi.
Tôi bắt đầu thực hiện các tác phẩm mới
và khi tôi cho ra mắt trước cộng đồng nghệ thuật, Tôi rắt ngạc nhiên với sự ủng hộ và quan tâm mà tôi nhận được.
Tôi nhận ra: âm thanh giống như tiền bạc, quyền lực, kiểm soát giá trị xã hội.
Trong tâm trí tôi, tôi luôn nghĩ âm thanh là chuyện của các bạn, của những người nghe được.
Và âm thanh có tác động rất lớn. Nó có thể lấy đi sức mạnh của tôi và nghệ thuật của tôi. hoặc tiếp thêm sức mạnh cho tôi.
Tôi chọn cách được tiếp thêm sức mạnh.
Có rất nhiều văn hóa trong ngôn ngữ nói.
và không phải vì tôi không dùng giọng nói của mình để giao tiếp mà trong mắt xã hội, tôi không có tiếng nói của mình.
Vì vậy, tôi cần phải làm việc với những người có khả năng hỗ trợ và trở thành giọng nói của tôi.
Bằng cách đó, tôi không bị tách ra khỏi xã hội ngày nay.
Ở trường, nơi làm việc và ở các tổ chức, tôi làm việc với nhiều thông dịch viên ASL
Giọng nói của họ trở thành tiếng nói và đặc điểm nhận dạng của tôi.
Họ giúp tôi được lắng nghe.
Tiếng nói của họ có giá trị.
Bằng cách mượn giọng nói của họ, tôi duy trì mình dưới dạng một loại tiền tệ lưu hành tạm thời giống như là vay nợ với một lãi suất rất cao
Nếu tôi không tiếp tục việc này, Tôi cảm thấy mình có thể bị lãng quên đi, và không tồn tại ở dạng 1 loại giá trị xã hội nào.
Vì vậy với âm thanh là môi trường nghệ thuật mới, tôi đào sâu vào thế giới âm nhạc.
và tôi ngạc nhiên khi thấy những nét giống nhau giữa âm nhạc và ASL
Ví dụ, một nốt nhạc không thế được diễn tả một cách đầy đủ trên giấy.
Và với một khái niệm trong ASL cũng vậy.
Cả hai đều có không gian lớn và dễ bị biến đổi-- nghĩa là một thay đổi nhỏ có thể ảnh hưởng đến toàn bộ ý nghĩa của kí hiệu và âm thanh.
Tôi muốn chia sẻ một phép ẩn dụ về piano để các bạn có thể hiểu hơn về cách ASL hoạt động
Hãy tưởng tượng một cái đàn piano
ASL được chia nhỏ thành những thông số ngữ pháp riêng biệt.
Mỗi thông số đó sẽ ứng với một ngón tay khi bạn chơi piano như biểu hiện trên khuôn mặt, chuyển động của cơ thể, tốc độ, hình dáng bàn tay, v.v. như khi bạn chơi piano Tiếng Anh là một ngôn ngữ tuyến tính, tức là mỗi lần chỉ nhấn một phím.
Tuy nhiên, ASL lại giống một hợp âm Mười ngón tay phải được nhấn xuống cùng lúc để diễn tả khái niệm trong ASL một cách rõ ràng.
Nếu hợp âm bị thay đổi do một phím được chơi khác đi, nó làm sẽ thay đổi toàn bộ ý nghĩa.
Điều này cũng áp dụng cho độ cao, giai điệu và âm lượng của âm nhạc.
Trong ASL, bằng cách thay đổi các thông số ngữ pháp đó, bạn bày tỏ những ý kiến khác nhau.
Lấy kí hiệu "nhìn" làm ví dụ
Đây là kí hiệu "nhìn"
Tôi đang nhìn bạn
Nhìn chằm chằm bạn
(Tiếng cười) (Tiếng cười) Oh -- bị phát hiện rồi.
(Tiếng cười) uh-oh
Bạn đang nhìn gì vậy?
Thôi đi mà
(Tiếng cười) Và tôi bắt đầu nghĩ, "Sẽ ra sao nếu tôi nhìn ASL dưới góc nhìn âm nhạc?"
Nếu tôi ra dấu một kí hiệu và lặp đi lặp lại nhiều lần nó sẽ trở thành một tác phẩm âm nhạc của thị giác.
Ví dụ, đây là kí hiệu của từ "ngày" giống như mặt trời mọc rồi lặn.
Đây là "cả ngày"
Nếu tôi lặp lại động tác này thật chậm, nhìn nó giống như một tác phẩm âm nhạc.
Cả .... ngày
"Cả đêm" cũng vậy.
"Cả đêm"
Đây là Cả đêm, được thể hiện qua bức vẽ này.
Điều này làm tôi nghĩ về ba trạng thái của "đêm" "đêm qua" "trong đêm" (hát) "suốt cả đêm~"
(Tiếng cười) Tôi cảm thấy cái thứ ba mang giai điệu nhiều hơn hai cái kia.
(Tiếng cười) Còn bức tranh này miêu tả cách thời gian được diễn tả trong ASL và khoảng cách của cơ thể bạn diễn tả sự thay đổi về thời gian.
Ví dụ, 1H là một bàn tay, 2H là 2 bàn tay. Thì hiện tại được diễn tả gần và trước người bạn tương lai thì ở phía trước người, còn quá khứ thì ở phía sau.
Ví dụ đầu tiên là "từ rất lâu rồi"
Rồi đến "quá khứ" "đã từng" và cái cuối, cũng là cái tôi thích nhất, một khái niệm rất lãng mạn và mạnh mẽ, "ngày xửa ngày xưa"
(Tiếng cười) "Nhịp thông thường" là một khái niệm về âm nhạc, thể hiện có 4 nhịp trong một ô nhịp.
Nhưng khi thấy từ "nhịp thông thường", tôi tự động nghĩ đến "cùng lúc đó"
Hãy chú ý RH là tay phải, LH là tay trái.
Ta có khuông nhạc ở phía trước đầu và ngực
[Đầu: RH,quắp tay nhanh] [Nhịp thông thường] [Ngực: LH, quắp tay nhanh] Bây giờ tôi sẽ giải thích từ "quắp tay nhanh"
Các bạn có thể làm theo tôi được không?
Mọi người, đưa tay lên nào.
Bây giờ chúng ta sẽ bắt đầu ở đầu và ngực. giống như "nhịp bình thường" hoặc cùng một lúc.
Đúng rồi.
Đó có nghĩa là "yêu" trong thủ ngữ quốc tế.
(Tiếng cười) Thủ ngữ quốc tế là một công cụ giao tiếp bằng thị giác được sử dụng trên khắp toàn thế giới.
Kí hiệu thứ hai tôi muốn giải thích là -- Hãy làm theo với tôi thêm lần nữa.
rồi, đến cái này.
Đó là từ "Sự thuộc địa hóa" trong ASL
(Tiếng cười) Bây giờ, kí hiệu thứ ba -- Hãy làm theo tôi.
Lần nữa.
Đó có nghĩa là "Sự giác ngộ" trong ASL
Hãy làm ba kí hiệu cùng lúc nào.
"yêu" "sự thuộc địa hóa" và "sự giác ngộ"
Tốt lắm.
(tiếng cười) Ba kí hiệu này khá là giống nhau, đều được thực hiện ở trước đầu và ngực, nhưng chúng lại mang nghĩa khác nhau.
Thật tuyệt vời khi thấy ASL sống động và phát triển mạnh, giống như âm nhạc vậy.
Tuy nhiên, trong thời đại ngày nay, chúng ta sống trong thế giới âm thanh.
Và chỉ bới vì ASL không có âm thanh, nên nó không có giá trị trong xã hội
Chúng ta nên nghĩ kĩ hơn về thứ tạo nên giá trị xã hội. và để cho ASL phát triển thành một dạng giá trị của nó -- mà không cần âm thanh.
Đây có thể là một bước đi để hương tới một xã hội toàn diện hơn.
Và mọi người sẽ hiểu rằng, bạn không cần phải là người khiếm thính để học ASL, hoặc bạn cần phải nghe được mới được học âm nhạc
ASL là một kho tàng quý giá mà tôi muốn các bạn được trải nghiệm.
Và tôi hy vọng các bạn lắng nghe, mở mắt, hòa mình vào văn hóa của chúng tôi và trải nghiệm ngôn ngữ thị giác này.
Và đâu biết được, có thể bạn sẽ yêu chúng tôi
(Tiếng vỗ tay) Cám ơn
Denise Kahler-Braaten: đó là tôi.
(tiếng vỗ tay)
Tôi hay phải nghe nhiều chuyện đau lòng về những người chạy trốn cuộc sống của họ, qua vùng biên giới nguy hiểm và những vùng biển động.
Nhưng có một câu chuyện đã khiến tôi mất ngủ, và đó là câu chuyện về Doaa,
một cô gái tị nạn người Syria, 19 tuổi, Cô ấy đã phải sống một cuộc sống cơ cực, kiếm từng bữa ăn ở Ai Cập.
Bố cô liên tục nghĩ về cái công việc kinh doanh một thời phát đạt ở Syria đã tan thành mây khói bởi bom lửa.
Và cuộc chiến tranh đã đẩy họ vào cảnh ấy vẫn đang diễn ra ác liệt ở năm thứ tư.
Cộng đồng từng chào đón họ giờ không còn quan tâm đến họ nữa.
Một ngày nọ, một nhóm người đàn ông lái xe máy đã cố bắt cóc cô.
Từng là một sinh viên đầy khát vọng chỉ nghĩ về tương lai của mình, giờ đây cô ấy luôn sống trong sợ hãi.
Nhưng cô ấy cũng luôn tràn đầy hy vọng, Bởi vì cô ấy yêu một người tị nạn Syria tên Bassem.
Bassem cũng đang vật lộn với cuộc sống ở Ai Cập, và anh ấy nói với Doaa: "Hãy đi đến Châu Âu để tị nạn, để tìm kiếm một nơi an toàn
Anh sẽ đi làm, em đi học. Chúng ta sẽ có một cuộc sống mới."
Và anh ấy xin bố Doaa để cưới cô.
Nhưng họ biết rằng để đến được Châu Âu họ phải mạo hiểm mạng sống của chính mình, vượt qua biển Địa Trung Hải, đặt mạng sống của mình vào tay những tên buôn lậu khét tiếng tàn bạo.
Và Doaa rất sợ nước.
Cô luôn sợ nước. Cô chưa bao giờ học bơi.
Đã tháng Tám rồi, và 2000 người đã chết khi cố vượt biển Địa Trung Hải, nhưng Doaa biết một người bạn đã thành công vượt biển đến Bắc Âu, nên cô nghĩ: "Có thể chúng ta cũng làm được."
Vì vậy cô ấy xin phép bố mẹ để đi tị nạn Và sau một cuộc tranh cãi đầy nước mắt, họ ưng thuận, và Bassem đã đưa toàn bộ số tiền dành dụm của mình, 2500 đô mỗi người -- cho bọn buôn lậu.
Sáng Thứ bảy hôm ấy, họ nhận được một cú điện thoại, và rồi, họ bắt xe bus tới bãi biển, nơi có hàng trăm người khác cũng giống họ.
Sau đó, họ đi xuồng nhỏ đến nơi có một chiếc thuyền đánh cá cũ, 500 người trong số họ bị nhồi nhét lên chiếc thuyền đó, 300 người chưa được lên thuyền, trong khi 500 người đã lên thuyền
Bao gồm người Syria, Palestine, châu Phi, tín đồ Hồi giáo và Thiên Chúa giáo, 100 trẻ em, trong đó có bé Sandra, 6 tuổi Và Masa, 18 tháng tuổi.
Có nhiều gia đình trên chiếc thuyền ấy, và họ ngồi ép lại với nhau vai kề vai.
Doaa ngồi ôm chân và thu mình lại, còn Bassem thì nắm chặt lấy tay cô.
Ngày thứ hai trôi qua, họ tràn ngập trong lo lắng và cơn say sóng liên tục hành hạ họ.
Ngày thứ ba trôi qua, Doaa bắt đầu cảm thấy có điềm chẳng lành.
Và cô ấy nói với Bassem: "Em sợ là chúng ta sẽ không trụ được.
Em cảm giác như cái thuyền này sắp đắm mất rồi."
Bassem nói với cô: "Xin em hãy kiên trì lên.
Chúng ta nhất định sẽ đến Thụy Điển, sau đó kết hôn và cùng nhau xây dựng một tương lai mới."
Ngày thứ tư, những người trên thuyền bắt đầu trở nên kích động.
Họ hỏi thuyền trưởng: "Còn bao lâu nữa thì chúng ta đến nơi?"
Ông ta bảo họ câm miệng và lăng mạ họ.
Ông ta nói: "Trong vòng 16 giờ nữa chúng ta sẽ đến bờ biển Ý."
Tất cả bọn họ đều rất yếu ớt và mệt mỏi.
Không lâu sau, thuyền của họ lại gần một con thuyền nhỏ hơn và chở 10 người lạ, và chúng bắt đầu la hét, lăng mạ, ném gậy vào những người tị nạn, bắt họ lên bờ và ép họ lên một con thuyền thậm chí còn kém an toàn hơn.
Những người lớn tràn ngập trong nỗi khiếp sợ và lo lắng cho lũ trẻ, và họ cùng nhau phản đối việc phải lên bờ.
Bọn người lạ lái thuyền đi trong giận giữ, nửa tiếng sau chúng quay lại và cố ý đâm vào một bên mạn thuyền của Doaa, ngay dưới chỗ cô ấy và Bassem đang ngồi.
Và cô nghe thấy bọn người lạ la mắng: "Để cá ăn thịt hết lũ chúng mày đi!"
Và sau đó chúng cười lớn khi chiếc thuyền bị lật úp và chìm dần.
300 người trên boong tàu đã phải chịu số phận bi thảm.
Doaa bám chặt vào mạn thuyền đang chìm dần, và sợ hãi nhìn thân thể một đứa trẻ bị chân vịt xé thành từng mảnh.
Bassem nói với cô: "Xin em hãy bỏ tay ra đi nếu không em sẽ bị cuốn trôi đi, và cái chân vịt sẽ giết em mất."
Hãy nhớ rằng -- cô ấy không biết bơi.
Nhưng cô ấy đã bỏ tay ra khỏi mạn thuyền, bắt đầu chuyển động chân tay dưới nước, và nghĩ thầm: "Bơi thế này nhỉ?"
Và điều kỳ diệu đã đến khi Bassem nhìn thấy chiếc phao cứu hộ
mà một trong những đứa trẻ trên thuyền từng dùng để bơi trong bể bơi và trên mặt biển lặng.
Doaa trèo lên chiếc phao cứu hộ, tay chân cô đung đưa xung quanh cái phao.
Bassem bơi khá tốt, vì vậy anh đã nắm lấy tay cô và bơi đi
Xung quanh họ là rất nhiều thi hài.
Lúc đầu có 100 người sống sót, và họ hợp thành nhiều nhóm, cầu nguyện được cứu.
Nhưng khi một ngày đã trôi qua và không có ai xuất hiện, một vài người từ bỏ hy vọng và Doaa và Bassem lặng trông những người ở đằng xa cởi bỏ áo cứu hộ và từ từ chìm xuống nước.
Một người đàn ông tiến lại gần họ với một đứa trẻ trên vai, Malek 9 tháng tuổi.
Ông ta đang bám vào một khúc gỗ nổi, và nói: "Tôi sợ rằng tôi không trụ nổi nữa.
Tôi yếu quá rồi. Tôi không còn đủ can đảm nữa."
Ông ta đưa bé Malek cho Bassem và Doaa, và họ đặt cô bé lên phao cứu hộ.
Vậy là chỉ còn họ ở đó: Doaa, Bassem và bé Malek.
Xin cho phép tôi dừng câu chuyện ở đây một lát và hỏi các bạn một câu: Tại sao những người tị nạn như Doaa phải chấp nhận mạo hiểm như vậy?
Hàng triệu người tị nạn đang phải sống trong cảnh tha hương, tù tội.
Họ đang sống ở những đất nước xa lạ vì phải chạy trốn cuộc chiến đã kéo dài suốt bốn năm trời.
Thậm chí nếu họ muốn trở về quê hương, họ cũng không thể.
Mái ấm của họ, cơ nghiệp của họ thị trấn của họ, và cả thành phố của họ đều đã bị phá hủy hoàn toàn,
thành phố được UNESCO công nhận là di sản thế giới: Homs, Syria.
Vì thế mọi người liên tục chạy trốn đến các nước láng giềng, và chúng tôi dựng trại tị nạn cho họ ở khu vực sa mạc.
Hàng trăm nghìn người sống trong những trại như vậy, Và hàng nghìn, hàng triệu người sống trong các thị xã, thành phố.
Và cộng đồng, các nước láng giềng đã từng giang rộng tay đón chào họ đang bị quá tải.
Đơn giản là vì không có đủ trường học, hệ thống cấp nước, môi trường hợp vệ sinh.
Thậm chí những nước giàu ở châu Âu cũng không thể ứng phó với dòng người tị nạn ồ ạt như vậy nếu không có vốn đầu tư đồ sộ.
Đã có gần 4 triệu người phải vượt biên giới vì cuộc nội chiến Syria, nhưng vẫn còn hơn 7 triệu người đang phải di dời trong nước.
Điều đó có nghĩa là hơn nửa dân số Syria buộc phải trốn chạy.
Quay trở lại việc các nước láng giềng đang phải tiếp nhận quá nhiều người.
Họ cho rằng những nước giàu hơn đang giúp đỡ họ quá ít.
Và một ngày trôi qua, một tháng rồi một năm trôi qua.
Cuộc sống của những người tị nạn vẫn rất bấp bênh, nay đây mai đó.
Trở lại việc Doaa và Bassem đang phải trôi nổi trên dòng nước.
Đã đến ngày thứ hai, và Bassem thì ngày càng yếu.
Và giờ đến lượt Doaa nói với Bassem: "Anh yêu, xin anh đừng từ bỏ hy vọng Chúng ta nhất định sẽ làm được."
Và anh ấy trả lời cô: "Em yêu, anh xin lỗi vì đã khiến em lâm vào hoàn cảnh này.
Cả cuộc đời này em là người anh yêu nhất."
Sau đó, anh ấy thả tay ra và dần chìm xuống đáy nước. Doaa nhìn tình yêu của cuộc đời mình bị dòng nước nuốt chửng.
Cuối ngày hôm đó, Một người mẹ cùng một đứa bé gái 8 tháng tuổi tên Masa tiến lại gần Doaa.
Đó chính là đứa bé mặc áo phao cứu hộ trong bức ảnh mà tôi đã cho các bạn xem.
Chị gái của cô bé, Sandra vừa bị chết đuối, và mẹ cô bé biết rằng bà phải làm mọi thứ trong khả năng để cứu con gái mình.
Và bà nói với Doaa: "Xin em hãy nhận lấy đứa bé này."
Hãy cho con bé được ở bên cạnh em. Chị không thể cầm cự lâu hơn được nữa."
Và sau đó người mẹ bơi ra xa và chìm xuống nước.
Vì vậy, Doaa, một cô gái tị nạn 19 tuổi, một cô gái sợ nước, và không biết bơi phát hiện ra rằng cô đang phải chăm sóc cho 2 đứa trẻ nhỏ.
Bọn họ rất khát, đói và vô cùng hãi hùng, và cô ấy cố gắng hết sức để khiến bọn trẻ vui vẻ, hát cho bọn trẻ, đọc kinh Koran cho bọn trẻ nghe.
Những thi thể quanh họ đã trương lên và chuyển sang màu đen.
Buổi sáng mặt trời chiếu nóng rực
Tối thì chỉ có trăng lạnh lẽo và sương mù giăng khắp nơi.
Khung cảnh thực đáng sợ.
Đây chính là bức tranh vẽ cảnh Doaa trên chiếc phao cứu hộ với hai đứa trẻ sau ba ngày ngâm mình trong nước.
Ngày thứ tư, một người phụ nữ lại gần cô và nhờ cô chăm sóc một đứa trẻ khác -- một bé trai bốn tuổi.
Khi Doaa nhận đứa trẻ và nhìn người mẹ dần chết đuối, cô nói với đứa trẻ đang thổn thức khóc: "Mẹ em chỉ đi lấy nước và thức ăn thôi."
Nhưng trái tim của đứa trẻ nhanh chóng ngừng đập, và Doaa phải thả đứa bé trai vào dòng nước.
Sau đó, cô ấy đưa mắt nhìn bầu trời với hy vọng ngập tràn, vì cô nhìn thấy 2 chiếc máy bay bay ngang qua bầu trời.
Cô vẫy tay, mong rằng họ sẽ nhìn thấy, nhưng chúng nhanh chóng bay qua.
Nhưng vào chiều hôm đó, khi mặt trời đang lặn xuống, cô nhìn thấy một chiếc thuyền buôn
Và cô cầu nguyện: "Lạy chúa, mong họ sẽ cứu mình."
Cô vẫy tay và cảm giác như cô phải hét lớn trong vòng khoảng 2 tiếng.
Trời đã dần tối, nhưng cuối cùng ánh đèn pha cũng rọi lại chỗ cô, và họ thả một cái dây xuống kinh ngạc khi nhìn thấy một người thiếu nữ ôm chặt lấy hai đứa trẻ nhỏ.
Họ đưa cô cùng 2 đứa trẻ lên thuyền, cung cấp cho họ oxy và chăn ấm, Và một máy bay trực thăng của Hy Lạp đến đón họ, đưa họ đến đảo Crete.
Nhưng Doaa nhìn xuống và hỏi: "Thế còn Malek thì sao?"
Và họ nói với cô rằng đứa bé đã không qua khỏi -- Cô bé đã trút hơi thở cuối cùng ở phòng sơ cứu trên thuyền.
Nhưng Doaa chắc chắn rằng khi họ được đưa lên thuyền, đứa bé gái vẫn đang cười.
Chỉ 11 trong 500 người sống sót sau vụ đắm thuyền.
Và không hề có cuộc điều tra quốc tế nào về vụ việc này.
Cũng có vài thông tin trên truyền thông về những vụ thảm sát trên biển, một tấn bi kịch, Nhưng chúng chỉ kéo dài trong vòng 1 ngày.
và nhanh chóng bị thay thế bằng những bản tin mới.
Trong lúc ấy, tại một bệnh viện nhi trên đảo Crete, bé Masa đang ở trên bờ vực của cái chết.
Cô bé mất nước nghiêm trọng. Thận của em không hoạt động nữa.
Lượng đường huyết của em thấp nghiêm trọng.
Các bác sĩ đã cố gắng hết sức có thể để cứu họ. Và các y tá Hy Lạp luôn túc trực bên cô bé, bế em, ôm em, hát cho em nghe.
Đồng nghiệp của tôi cũng đến thăm và nói những lời tốt đẹp với em bằng tiếng Ả Rập.
Ngạc nhiên thay, bé Masa được cứu sống.
Và không lâu sau, báo chí Hy Lạp bắt đầu đưa tin về đứa trẻ diệu kỳ đã thành công sống sót dù phải ở dưới nước và không ăn uống trong vòng 4 ngày. Rất nhiều người Hy Lạp xin được nhận nuôi em.
Trong khi đó, Doaa đang ở một bệnh viện khác trên đảo Crete, gầy gò, thiếu nước.
Một gia đình người Ai Cập đã đưa cô về nhà ngay khi cô được xuất viện
Tin tức về sự sống sót của Doaa nhanh chóng lan đi khắp nơi, và một số điện thoại lan truyền trên Facebook.
Các tin nhắn bắt đầu được gửi đến.
"Doaa, cô có biết tin tức gì về anh trai tôi không?
Về em gái tôi? Về bố mẹ tôi? Về bạn tôi? Liệu họ còn sống không?"
Một trong những tin nhắn đó nói rằng: "Tôi tin rằng cô đã cứu đứa cháu gái bé nhỏ của tôi, Masa."
Và nó được đi kèm với bức ảnh này.
Tin nhắn được gửi từ chú của Masa, một người tị nạn Syria đã thành công đến được Thụy Điển cùng gia đình và cả chị gái của Masa nữa.
Chúng tôi mong rằng Masa sẽ sớm được đoàn tụ với gia đình ở Thụy Điển, và cho đến khi đó, cô bé sẽ được chăm sóc ở một trại mồ côi tử tế tại Athens.
Và Doaa? Tin đồn về sự sống sót của cô ấy cũng được lan truyền rộng rãi.
Truyền thông đưa tin về người thiếu nữ tưởng như yếu đuối này, và không thể tưởng tượng được cô đã vượt qua khoảng thời gian ấy, trong điều kiện thiếu thốn trên mặt biển như vậy, mà vẫn có thể cứu một cuộc đời khác bằng cách nào.
Viện hàn lâm Athens, một trong những cơ quan có thanh thế nhất Hy Lạp, đã trao cho cô một phần thưởng cho lòng dũng cảm, và cô hoàn toàn xứng đáng với những lời tán dương ấy, cũng như một lựa chọn mới.
Nhưng cô ấy vẫn muốn đến Thụy Điển.
Cô muốn được đoàn tụ với gia đình tại đó.
Cô cũng muốn đưa cha mẹ và các em cô từ Ai Cập đến đó, và tôi tin rằng cô ấy sẽ thành công.
Cô muốn trở thành một luật sư hoặc một chính trị gia hoặc một ai đó mà có thể góp phần đòi lại công bằng.
Cô ấy là một người phi thường còn sống sót.
Nhưng tôi phải hỏi một điều: Điều gì sẽ xảy ra nếu cô ấy không phải mạo hiểm?
Tại sao cô ấy phải chịu đựng những điều như vậy?
Tại sao cô ấy không thể học tập một cách hợp pháp tại Châu Âu?
Tại sao Masa vẫn chưa bay sang Thụy Điển?
Tại sao Bassem không tìm được việc làm?
Tại sao không có chương trình tái định cư trên diện rộng nào dành cho người tị nạn, những nạn nhân của cuộc chiến kinh khủng nhất trong thời đại của chúng ta?
Vào thập kỷ 70, thế giới đã giúp những người Việt Nam như vậy.
Vậy còn bây giờ? Tại sao các nước láng giềng đang phải tiếp nhận quá nhiều người tị nạn lại được đầu tư ít như vậy?
Và câu hỏi quan trọng nhất là: Tại sao mọi người lại không cố gắng để chấm dứt chiến tranh và ngược đãi cũng như nạn nghèo đói đang khiến quá nhiều người phải vượt biển đến châu Âu?
Cho đến khi các vấn nạn này được giải quyết, mọi người sẽ tiếp tục vượt biển để tìm kiếm nơi tị nạn an toàn.
Vậy sau đó thì sao?
Đó phần lớn là sự lựa chọn của châu Âu.
Và tôi hiểu những nỗi sợ chung.
Mọi người quan ngại về tình hình an ninh, kinh tế và những thay đổi trong văn hóa.
Nhưng liệu điều đó có quan trọng bằng việc cứu người?
Trong sâu thẳm mỗi chúng ta đều có một thứ tình cảm, thứ tình cảm mà theo tôi có thể chiến thắng tất cả, và đó chính là lòng nhân đạo.
Không một người tị nào nào đáng phải chết khi đang vượt biển chỉ vì chạy trốn chiến tranh hay ngược đãi.
(Vỗ tay) Một điều chắc chắn rằng: không một người tị nạn nào sẽ phải lên những con thuyền nguy hiểm ấy nếu họ có thể phát triển ở quê hương mình
Và không một người di cư nào sẽ phải dấn thân vào hành trình nguy hiểm ấy nếu họ có đủ thực phẩm cho bản thân và con cái họ
Và sẽ không ai đặt số tiền dành dụm cả đời vào tay những đường dây buôn lậu khét tiếng nếu họ có thể di cư một cách hợp pháp.
Vì vậy, thay mặt bé Masa thay mặt Doaa, Bassem, và cả 500 người đã chết đuối Liệu chúng ta có thể chắc chắn rằng họ không chết một cách vô ích?
Liệu những gì đã xảy ra có cho chúng ta nguồn cảm hứng để đứng lên vì một thế giới mà mọi sinh mạng đều quý giá?
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi là một tay chơi bài poker chuyên nghiệp, và hôm nay, tôi muốn nói về ba điều mà trò chơi này đã dạy tôi xung quanh việc đưa ra quyết định và tôi nhận ra nó có thể áp dụng cho cuộc sống hàng ngày.
Điều đầu tiên trong số đó là về may mắn.
Giống như chơi bài, cuộc sống cũng là một trò chơi của kỹ năng và may mắn. Khi liên quan đến những mối quan tâm lớn nhất của chúng ta như là sức khỏe, của cải và các mối quan hệ những kết quả này không chỉ phụ thuộc vào chất lượng những quyết định của chúng ta, mà còn là vòng quay của xúc sắc cuộc đời
Ví dụ, chúng ta có thể có sức khỏe trông có vẻ hoàn hảo và vẫn không may mắn với một điều gì đó như ung thư.
Hoặc chúng ta hút 20 điếu thuốc mỗi ngày và sống tới khi già lão và điều mơ hồ này có thể khiến chúng ta khó nhận biết được chiến lược của chúng ta tốt tới đâu, đặc biệt là khi chúng ta trải qua rất nhiều thành công.
Ví dụ, trở về năm 2010, Tôi thắng một giải đấu bài thực sự lớn được biết đến như Giải Đấu Poker Châu Âu
Và bởi vì tôi chỉ mới chơi chuyên nghiệp được một năm, khi thắng, tôi đã nghĩ mình hẳn phải thông minh lắm.
Thực tế, tôi đã nghĩ tôi rất giỏi đến mức tôi không chỉ lười hơn trong việc nghiên cứu về trò chơi, mà tôi còn mạo hiểm hơn bắt đầu chơi trong những giải đấu lớn nhất mà tôi có thể thi đấu với những người giỏi nhất trên thế giới.
Và khi bảng thành tích của tôi đi từ một vị trí đẹp đến một điều gì đó khá buồn cùng với sự lo lắng tuột dốc trong một thời gian dài, tới tận khi tôi nhận ra rằng tôi đang tự đánh giá quá cao trình độ kỹ năng của mình và tôi bắt đầu sắp xếp lại.
Và điều này nhắc nhở tôi về điều chúng ta đã được thấy trong không gian tiền ảo, ít nhất vào năm 2017, nơi chỉ có một điều phát triển nhanh hơn thị trường của chúng là số lượng những "chuyên gia đầu tư cấp cao" người đã xuất hiện từ hư không.
Bây giờ tôi không nói rằng không thể có một kế hoạch chiến lược, nhưng cùng lúc đó rất dễ để cảm thấy giống như một thiên tài khi bạn ở trong một thị trường phát triển rất nhanh đến mức thậm chí những chiến lược tồi nhất đang tạo ra lợi nhuận
vì thế khi chúng ta đang thành công, đừng quên dành ra một khoảnh khắc để thực sự tự hỏi bản thân bao nhiêu phần là nhờ thực lực, vì lòng tự tôn của chúng ta thích hạ thấp yếu tố may mắn khi chúng ta chiến thắng
Điều thứ hai chơi bài poker đã dạy tôi là tầm quan trọng của định lượng hóa suy nghĩ của bản thân
Khi bạn đang chơi, bạn không thể cứ nghĩ: "Eh, có vẻ họ đang thấu cáy"
Điều đó chỉ làm bạn mất một mớ tiền bởi vì poker là một trò chơi của xác suất và độ chính xác và vì thế bản thân bạn phải tập luyện suy nghĩ bằng những con số
cho nên bây giờ, bất cứ khi nào tôi nhận ra tôi đang suy nghĩ mơ hồ về điều gì đó thực sự quan trọng, như là "Mình không thể nào quên điều mình muốn nói ở buổi nói chuyện TED" bây giờ tôi đang cố gắng ước lượng nó bằng số
(Cười lớn) Hãy tin tôi, điều này giúp ích rất nhiều trong quá trình kế hoạch
và một điều là, hầu như bất cứ thứ gì có thể xảy ra tại đây hôm nay, hoặc tại bất kì điểm nào trong tương lai, cũng có thể được diễn tả như một xác suất
(Cười lớn) vì thế hiện tại tôi cũng cố gắng nói chuyện bằng con số.
Nếu ai đó hỏi tôi, "Này, Liv, bạn có nghĩ rằng bạn sẽ làm tốt tối nay không?"
thay vì nói với họ, "Yeah, có lẽ vậy" Tôi thực sự đưa ra cho họ ước tính tốt nhất của tôi và nói, 60%
bởi vì -- tôi biết nó nghe có chút kì cục nhưng có một điều là, tôi đã thực hiện một cuộc bỏ phiếu trên Twitter về việc mọi người hiểu từ "có lẽ" như thế nào, và đây là khoảng dao động
Khổng lồ! Rõ ràng là, nó hoàn toàn vô ích
Vì thế nếu bạn nhận thấy bản thân sử dụng các từ ngữ mơ hồ giống như "có thể" hoặc "thỉnh thoảng" hãy thử, thay vào đó, sử dụng con số bởi vì khi chúng ra nói bằng con số chúng ta biết được chúng sẽ đọng lại trong đầu của người khác
Bây giờ, điều thứ ba tôi muốn đề cập ngày hôm nay là trực giác
Bạn có thường thấy những loại hình ảnh đầy cảm hứng này trên trang Facebook của bạn? [Luôn tin vào cảm nhận trong lòng bạn và không bao giờ tin vào suy đoán thứ hai]
Chúng thật tuyệt, phải không?
Thật đáng yêu. Đúng. ''Tin vào tâm hồn bạn''
Vâng, chúng là những lời khuyên tệ hại.
Đây là những người chơi poker giỏi nhất trên thế giới hiện nay.
Liệu họ trông có giống những người hoàn toàn không có cảm nhận và trực giác?
(Cười lớn) Hãy nhìn họ kìa!
Rõ ràng là, những người này phân tích chậm rãi và cẩn thận và bởi vì trò chơi ngày càng phát triển nơi những kỹ năng đường phố thuần túy và khả năng đọc vị có thể đưa bạn lên đỉnh cao.
Và bởi vì trực giác của chúng ta gần như không hoàn hảo như chúng ta muốn tin
Tôi muốn nói, chúng rất tốt, bất cứ khi nào chúng ta ở một vị trí gay go để có câu trả lời xuất hiện tới chúng ta từ một vài nguồn cảm hứng thần kỳ.
Nhưng thực tế, sự quyết tâm của chúng ta cực kỳ mong manh đối với các kiểu suy nghĩ ao ước và thiên vị
Cho nên, sự quyết tâm của chúng ta tốt cho cái gì?
Uhm, trong tất cả những nghiên cứu tôi đã từng đọc kết luận rằng nó phù hợp nhất cho những thứ hàng ngày chúng ra có rất nhiều và rất nhiều trải nghiệm giống như làm thế nào chúng ta biết bạn đang nổi khùng với mình trước khi chúng ta nói bất cứ điều gì với họ, hoặc liệu chúng ta có thể đỗ vừa xe ô tô vào ô đỗ xe chật hẹp.
Nhưng khi nó trở thành các vấn đề thực sự lớn như là đâu sẽ là con đường sự nghiệp cả chúng ta hoặc chúng ta nên kết hôn với ai. Tại sao chúng ta nên giả sử rằng trực giác của mình định lượng những điều trên tốt hơn là phân tích chậm rãi và chính xác?
Ý của tôi là, họ không có dữ liệu nào để dựa vào.
Vậy bài học thứ ba của tôi là, trong khi chúng ta không nên bỏ qua trực giác chúng ta cũng không nên quá ưu ái chúng.
Và tôi muốn tóm tắt ba bài học ngày hôm nay với những hình ảnh của riêng tôi với tư cách của một người chơi poker
"Thành công là điều ngọt ngào nhất khi bạn đạt được nó trong một số lượng mẫu lớn".
(Cười lớn) "Sự quyết tâm là bạn và sự phân tích lợi ích-chi phí cũng vậy.
(Cười lớn) "Tương lai không thể biết trước, nhưng bạn có thể cố gắng và dự đoán nó."
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Tôi muốn mời bạn tham gia chuyến đi tới lục địa bóng tối.
Đó là lục địa ẩn mình dưới bề mặt trái đất.
Hầu như chưa được khám phá, chúng ta ít biết đến và chỉ nghe mơ hồ.
Nhưng nó cũng được hình thành từ những phong cảnh tuyệt đẹp như khoang ngầm khổng lồ này, phong phú về thế giới sinh học và khoáng vật học kỳ diệu.
Nhờ công lao của các nhà viễn du gan dạ trong ba thế kỷ trước và tất nhiên cũng nhờ công nghệ vệ tinh chúng ta biết được hầu hết từng mét đất trên bề mặt hành tinh này.
Tuy nhiên, chúng ta vẫn còn ít biết đến những gì bên trong trái đất.
Bởi vì hang động như hầm sâu ở Ý này bị ẩn và khả năng khám phá hang động trong bối cảnh địa lý ít được khuyến khích và hiểu được.
Vì chúng ta là sinh vật sống trên mặt đất, nhận thức của chúng ta về bên trong hành tinh phần nào bị sai lệch, như độ sâu biển cả hay độ cao thượng tầng khí quyển.
Từ khi khám phá hang động một cách hệ thống bắt đầuvào thế kỷ trước, chúng ta mới thực sự biết hang động có ở các lục địa trên thế giới.
Hệ thống hang đơn lẻ như Mammoth ở Kentucky, có thể dài hơn 600 km.
Và vực sâu như Krubera Voronya ở vùng Caucasus, là hang động sâu nhất được khám phá trên thế giới, từ mặt đất xuống hang này dài hơn 2000m.
Tương đương với chuyến đi dài hàng tuần của nhà thám hiểm.
Hang động hình thành ở vùng đá vôi.
Khu vực đá vôi là nơi nước thấm qua khe nứt, có thể hòa tan sỏi mềm dễ dàng, tạo nên hệ thống thoát ngầm và mạch dẫn một mạng lưới 3 chiều thực thụ.
Vùng đá vôi chiếm gần 20% bề mặt lục địa, và trong 50 năm qua các nhà thám hiểm hang động đã thám hiểm gần 30,000 km hang động trên toàn thế giới, quả là một con số lớn.
Thế nhưng các nhà địa chất ước tính vẫn còn nơi bị bỏ qua, chưa được khám phá và biết trên bản đồ, một nơi khoảng 10 triệu km.
Nghĩa là mỗi mét hang động chúng ta biết, chúng ta đã khám phá, thì còn vài chục km hành trình chưa được tìm ra.
Có nghĩa đây thực sự là lục địa vô tận, và chúng ta sẽ không bao giờ khám phá đầy đủ được.
Dự đoán này chưa bao gồm các loại hang động khác, như hang động bên trong sông băng thậm chí trong núi lửa, không phải đá vôi, nhưng do dòng dung nham tạo nên.
Nếu chúng ta nhìn vào hình tinh khác, sao Hỏa chẳng hạn, bạn sẽ thấy đặc điểm này không chỉ của riêng hành tinh chúng ta.
Tuy vậy, tôi sẽ cho bạn biết không cần lên sao Hỏa thám hiểm thế giới ngoài hành tinh.
Tôi là nhà thám hiểm, thám hiểm hang động.
Tôi bắt đầu theo đuổi đam mê này từ khi tôi còn rất trẻ. từ những ngọn núi không xa nhà tôi phía bắc nước Ý, ở khu vực đá vôi dãy Alps và Dolomites.
Rất nhanh, ham muốn khám phá mang tôi đến nơi xa nhất trên địa cầu tìm kiếm đường đến lục địa chưa được khám phá này.
Vào năm 2009, tôi có cơ hội đến dãy núi bàn Tepui ở lưu vực sông Amazon và Orinoco.
Lần đầu tiên thấy dãy núi tôi đã bị mê hoặc.
Chúng được bao quanh bằng các bức tường đá sừng sững với thác nước bạc mất hút trong cánh rừng.
Tôi thực sự say mê cảnh đẹp hoang sơ có tuổi đời đến hàng triệu, hàng triệu năm.
Và phong cảnh tuyệt diệu này khơi gợi lên những điều khác như tác phẩm "Thế giới bị mất của Conan Doyle" năm 1912.
Vâng, chúng thực sự là thế giới bị đánh mất.
Các nhà khoa học coi những núi này như các đảo độc lập, tách biệt với khu vực đồng bằng xung quanh cách đây hàng chục triệu năm.
Núi được bao quanh bằng các bức tường cao tới 1000m trông như pháo đài, con người không thể phá vỡ.
Thực tế, chỉ một vài ngọn núi đã được leo lên và được khám phá trên đỉnh núi.
Những núi này chứa đầy nghịch lý khoa học: Núi được tạo thành từ thạch anh, một khoáng sản phổ biến trên vỏ trái đất, và đá làm từ thạch anh gọi là đá quaczit, đá này là một trong những khoáng sản cứng nhất và ít bị hòa tan nhất.
Thế nên chúng tôi không hề nghĩ là có thể tìm hang động ở đó.
Dẫu vậy, trong 10 năm qua, các nhà nghiên cứu hang động từ Ý, Slovakia, Cộng hòa Séc và cả Venezuela, Braxin, đã tìm ra một vài hang động ở khu vực này.
Sao có thể xảy ra điều này được?
Để hiểu sự mâu thuẫn này, chúng ta cần tìm hiểu về thời gian vì lịch sử dãy núi bàn cực kỳ dài, bắt đầu từ 1.6 tỉ năm trước đây với sự hình thành đá, sau đó tiến triển bằng hiện tượng đất trồi lên cách đây 150 năm, sau khi siêu lục địa hỗn hợp Pangaea vỡ ra và Đại Tây Dương hình thành.
Nước đục đẽo trong hàng chục triệu thậm chí hàng trăm triệu năm tạo nên các hình khối kỳ lạ nhất trên bề mặt núi bàn, nhưng cũng mở ra các vết gãy tạo nên các thành phố đá, cánh đồng tháp nổi tiếng ở núi bàn.
Nhưng không ai có thể nghĩ ra điều gì đã xảy ra bên trong một ngọn núi trong một thời gian dài như vậy.
Năm 2010 tôi tập trung nghiên cứu núi bàn Auyán, một trong những khối núi nổi tiếng với Thác Thiên Thần, thác nước cao nhất trên thế giới cao 979m theo góc vuông.
Tôi đã tìm kiếm dấu vết tồn tại của hệ thống hang động thông qua hình ảnh vệ tinh, và cuối cùng chúng tôi nhận dạng được một nơi lõm bề mặt có tảng lăn, đống đá lớn nghĩa là có khoảng không bên dưới.
Đó là dấu hiệu rõ ràng có gì đó bên trong núi.
Thế nên chúng tôi thử tiếp cận khu vực này vài lần, bằng đường bộ và trực thăng, nhưng thực sự rất khó bạn phải tưởng tượng những ngọn núi này được đám mây, sương phủ bao phủ quanh năm
Gió mạnh, và lượng mưa lên đến gần 4000 milimet mỗi năm, vì thế tìm được thời tiết tốt thật sự rất khó.
Cuối cùng đến năm 2013 chúng tôi mới đặt chân đến khu vực đó và bắt đầu khám phá hang động này.
Hang động này rộng lớn.
Một mạng lưới rộng lớn nằm dưới bề mặt cao nguyên núi bàn, sau mười ngày khai phá, chúng tôi tìm ra hơn 20km đường bộ trong động.
Một mạng lưới sông, kênh ngầm, khoảng trống lớn và hầm vô cùng sâu.
Đây thực sự là nơi thần kỳ.
Và chúng tôi gọi nó là Imawarì Yeuta.
Trong tiếng bản địa Pemón nghĩa là "Nhà của Chúa."
Bạn phải biết rằng dân địa phương chưa từng đó.
Họ không để tiếp cận khu vực này.
Tuy vậy, vẫn có câu chuyện thần thoại về sự tồn tại hang động trên núi.
Thế nên lúc bắt đầu thám hiểm, chúng tôi phải thận trọng, bởi vì quan niệm tôn giáo của người dân và cũng bởi đây là một nơi đáng sợ trước đây con người chưa từng đặt chân đến.
Chúng tôi phải dùng cách đặc biệt không làm ô nhiễm môi trường, và thông báo cho người dân về phát hiện của chúng tôi.
Hang động này là hình ảnh về quá khứ.
Thời gian cần thiết hình thành hang động có thể lên đến 50 triệu năm, hoặc thậm chí hàng trăm triệu năm, hang có tuổi đời dài nhất trên trái đất chúng ta có thể khám phá.
Bạn có thể tìm thấy dấu vết của thế giới bị mất.
Khi bước vào hang đá quaczit, bạn hoàn toàn quên hết những hiểu biết của mình về hang động đá vôi hay hang động du lịch bạn có thể tham quan trên thế giới.
Vì cái đơn giản như chuông đá ở đây không làm từ canxi cacbonic mà bằng opan, một trong những chuông đá này cần hàng chục triệu năm hình thành
Nhưng bạn có thể tìm thấy vật thể lạ như nấm silic dioxit mọc trên tảng lăn.
Bạn có thể biết tưởng tượng được câu chuyện chúng tôi khám phá hang này.
Lần đầu tiên bước vào chúng tôi phát hiện ra những thứ lạ, có thứ giống như trứng quái vật.
Chúng tôi hơi sợ vì tất cả chỉ là thám hiểm, và chúng tôi không muốn tìm ra khủng long.
Chúng tôi đã không thấy khủng long.
(Cười) Dù sao chúng ta biết về loại hình thể này sau một vài nghiên cứu, những hình thể này là cơ thể sống.
Chúng là những nhóm vi khuẩn nhờ silica để tạo nên cấu trúc vô cơ giống như thạch vậy.
Thạch là một trong những hình thể sống lâu đời nhất trên trái đất.
Và ở núi bàn. điều thú vị là nhóm vi khuẩn tiến hóa hoàn toàn độc lập với bề mặt bên ngoài, không bị con người tác động.
Chưa từng có sự tác động của con người.
Thế nên câu hỏi đặt cho khoa học rất nhiều, ví dụ ở đây bạn thấy vi trùng có thể hữu ích làm thuốc chữa bệnh, hay loại vật liệu mới có tính năng chưa được biết đến.
Thực tế, chúng tôi coi hang như một cấu trúc khoáng sản để nghiên cứu, có chất rossiantonite, phophat sulfat.
Bất cứ cái gì thấy trong hang động kể cả một con dế nhỏ, cũng tiến hóa hoàn toàn biệt lập trong bóng tối.
Và thực sự mọi thứ bạn cảm nhận trong hang có liên quan mật thiết giữa thế giới sinh học và khoáng vật học.
Khi tìm hiểu lục địa bóng tối và tìm ra đa dạng sinh học và khoáng học cùng với tính độc nhất của nó, có lẽ chúng ta sẽ tìm ra dấu vết về nguồn gốc sự sống trên hành tinh về mối tương quan và tiến hóa sự sống liên quan đến thế giới khoáng vật.
Dường như môi trường bóng tối, trống rỗng có thể làm nên điều kỳ diệu chưa đầy thông tin hữu ích.
Cùng với đội nghiên cứu hang động từ Ý, Venezuala, Braxin, mang tên La Venta Teraphosa, chúng tôi sẽ sớm trở lại Mỹ Latinh, để khám phá núi bàn khác ở phía xa Amazon
Vẫn còn những ngọn núi chưa được biết đến, như Marahuaca cao gần 3000m so với mặt nước biển, hay Aracà trên vùng cao của Rio Negro ở Braxin.
Chúng tôi cho rằng có thể tìm thấy ở đó hệ thống hang động lớn hơn, và mỗi hang là một thế giới chưa được khám phá.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay) Bruno Giussani: Cảm ơn anh, Francesco.
Francesco, anh nói chúng ta không cần lên sao Hỏa để tìm sự sống ngoài hành tinh nhưng lần trước nói chuyện, anh đang ở Sardina và đang tập huấn cho các phi hành gia châu Âu.
Thế anh một nhà thám hiểm dạy cái gì cho phi hành gia?
Francesco Sauro: À, đó là chương trình huấn luyện cho cả phi hành gia EU, NASA, Roskosmos và JAXA trong hang động.
Họ ở cách biệt trong hang một tuần.
Hộ phải cùng làm việc trong môi trường rất nguy hiểm, môi trường ngoài hành tinh với họ bởi vì nó không bình thường.
Lúc nào cũng tối tăm. Họ phải nghiên cứu. Họ phải làm nhiều việc.
Nó rất giống chuyến đi tới sao Hỏa hay Trạm vũ trụ quốc tế.
BG: Đúng thế. FS: Vâng.
BG: Tôi muốn quay xem lại một trong các bức ảnh của anh, một cái đại diện thôi Những bức ảnh này thật tuyệt phải không?
Khán giả: Tuyệt vời!
(Vỗ tay) FS: Tôi phải cảm ơn nhiếp ảnh của đội La Venta, tất cả các bức ảnh đó là họ chụp.
BG: Anh thực sự mang theo bức ảnh trong cuộc thám hiểm.
Rất chuyên nghiệp, họ là nhà thám hiểm kiêm nhiếp ảnh gia.
Nhưng khi tôi nhìn bức ảnh tôi băn khoan: đây là vùng tối nhưng ảnh trông sáng ngời.
Làm thế nào được thế?
Làm thế nào đồng nghiệp của anh chụp được bức ảnh này?
FS: Vâng. Họ đều làm việc trong bóng tối, nên chỉ cần mở màn trập máy ảnh và dùng ánh sáng vẽ nên phông nền.
BG: Đơn giản thế thôi. FS: Đúng vậy. Anh để màn trập mở trong một phút sau đó chụp thôi.
Kết quả như ý anh muốn.
BG: Anh tô nền bằng ánh sáng và tạo ra hiệu quả.
Có lẽ chúng ta có thể thử ở nhà xem sao.
(Cười) BG: Francesco, cảm ơn anh.
FS: Cảm ơn. (Vỗ tay)
Xin chào. Tôi đề nghị các bạn giơ tay và vẫy về phía sau như tôi làm đây -- như cách vẫy hoàng gia.
Bắt chước những gì bạn nhìn thấy.
Bạn có thể lập trình cho hàng trăm cơ bắp trong cánh tay.
Bạn sẽ sớm nhìn được vào bên trong não bộ, điều khiển hàng trăm vùng trên não mà bạn thấy đó.
Tôi sẽ cho bạn biết về công nghệ đó.
Con người muốn nhìn được vào bên trong ý nghĩ, não người, qua hàng ngàn năm nay,
Vâng, bước ra khỏi phòng thì nghiệm có vẻ như là cách thế hệ chúng ta giải quyết việc đó.
Con người tưởng tượng điều này sẽ rất khó.
Bạn sẽ phải thu nhỏ một chiếc phi thuyền, đưa vào trong mạch máu.
Điều này thực sự nguy hiểm. bạn có thể bị các bạch cầu tấn công trong động mạch.
Nhưng bây giờ, chúng ta có một công nghệ thực để làm việc này.
Chúng ta sẽ bay vào trong não của đồng nghiệp của tôi, Peter.
Chúng ta sẽ làm điều này mà không xâm nhập bên trong, sử dụng MRI.
Không cần bơm thứ gì vào. Không cần đến tia bức xạ.
Chúng ta sẽ có thể bay vào hộp sọ của não Peter -- theo nghĩa đen là bay vào cơ thể anh ta -- nhưng quan trọng hơn, ta có thể nhìn vào tâm trí của anh ta.
Khi Peter di chuyển cánh tay, chấm màu vàng mà bạn thấy ở đó là bề mặt mà ý thức của Peter hoạt động
Trước đó bạn đã thấy là với các điện cực ta có thể điều khiển cánh tay robot, và ảnh chụp não bộ và máy quét có thể cho thấy bên trong của não.
Cái mới chính là quá trình đã từng chiếm nhiều ngày hoặc nhiều tháng để phân tích.
Chúng ta đã đạt được điều này qua công nghệ đến mức mili-giây. và điều này cho phép Peter nhìn thấy não bộ anh ấy dưới thời gian thực khi anh ta ở trong máy quét.
Anh ta có thể thấy 65000 điểm kích hoạt trên 1 giây.
Nếu thấy được mẫu này của não bộ, anh ta có thể học cách điều khiển nó.
Có ba cách để làm ảnh hưởng đến não: giường của nhà trị liệu học, thuốc viên và con dao.
Đây là lụa chọn thứ tư mà bạn sẽ nhanh chóng có.
Ta đều biết rằng khi suy nghĩ, ta đã tạo ra những kênh nằm sâu trong tâm trí và trong não.
Đau kinh niên là một ví dụ. Nếu bạn phỏng, bạn sẽ giật tay ra xa.
Nhưng nếu trong sáu tháng, hay sáu năm, cơn đau vẫn không dứt, đó là vì những vòng tuần hoàn này đang sản xuất ra cơn đau chống lại bạn.
Nếu ta có thể nhìn vào các xung kích hoạt của não sản xuất ra cơn đau, ta có thể lập ra các mô hình 3 chiều và nhìn thấy các thông tin quá trình của não theo thời gian thực, chúng ta có thể lựa chọn vùng sản xuất cơn đau.
Vâng, hãy giơ tay lên và cong cơ cánh tay lại.
Bây giờ hãy tưởng tượng bạn sớm được nhìn vào bên trong não mình và được chọn vùng trên não để làm cùng một việc đó.
Và điều bạn thấy là, Chúng ta đã chọn đường đi trong não bộ của một bệnh nhân đau kinh niên.
Điều này có thể làm bạn shock, nhưng thực sự chúng ta đã đọc được não bộ của người này theo thời gian thực.
Họ đang theo dõi hoạt động não bộ của chính họ, và điều khiển con đường gây nên cơn đau.
Họ tập co dãn hệ thống tiết ra chất xoa dịu từ bên trong.
Khi họ làm vậy, ở góc trên bên trái ta thấy được thứ đã kết nối kích hoạt não bộ của cơn đau đang được điều khiển của họ.
Khi họ điều khiển não bộ, họ điều khiển cơn đau của mình.
Đây là một phương pháp thử nghiệm, nhưng trong các phép thử chúng ta đã thấy lượng bệnh nhân đau kinh niên giảm 44-64%.
Đây không phải là "Ma trận." Bạn chỉ có thể làm điều này với chính bản thân mình.
Bạn tự làm chủ. Tôi đã nhìn vào trong não mình. Bạn cũng sớm làm như vậy thôi.
Khi bạn làm được, bạn muốn điều khiển cái gì?
Bạn có thể nhìn vào mọi phương diện khiến bạn là chính mình, tất cả những kí ức.
Đây là một trong số những vấn đề chúng ta nói đến hôm nay mà tôi không có thời gian để đi vào chi tiết.
Nhưng tôi có một câu hỏi lớn dành cho bạn.
Chúng ta là thế hệ đầu tiên có thể bước vào, sử dụng công nghệ này, trí tuệ con người và não bộ,
Chúng ta sẽ đưa nó đến đâu?
Vài năm trước, tôi đột nhập vào nhà của chính mình.
Tôi vừa lái xe về đến nhà, lúc đó gần nửa đêm với cái lạnh của mùa đông Montreal, Tôi mới đi thăm Jeff, bạn tôi, cách đây không xa, và nhiệt kế ở trước hiên chỉ âm 40 độ -- và đừng hỏi đó là độ C hay độ F, âm 40 là nơi 2 vạch bằng nhau -- thực sự rất lạnh.
Và khi tôi đứng trước hiên nhà lần mò trong túi quần, tôi nhận ra mình không mang theo chìa khóa.
Thật ra, tôi có thể thấy chúng qua cửa sổ, trên bàn phòng bếp, nơi tôi bỏ quên nó.
Nên tôi vội chạy vòng quanh và thử mở tất cả cửa ra vào và cửa sổ, nhưng chúng đều bị khóa chặt.
Tôi nghĩ đến việc gọi thợ sửa khóa -- ít nhất tôi còn điện thoại, nhưng lúc nửa đêm, cũng cần một lúc thợ khóa mới đến được, và trời thì rất lạnh.
Tôi không thể quay trở lại nhà của Jeff đêm đó bởi tôi còn có chuyến bay sớm đến châu Âu sáng hôm sau, và tôi cần lấy hộ chiếu và vali của mình.
Vì vậy, trong sự tuyệt vọng và lạnh cóng, tôi tìm thấy 1 hòn đá to và đập vỡ cửa sổ tầng hầm, dọn sạch các mảnh vỡ kính, tôi bò vào trong, tôi tìm thấy một mảnh bìa các tông và dán nó lên lỗ hổng, nghĩ rằng sáng hôm sau, trên đường ra sân bay, tôi có thể gọi cho nhà thầu và nhờ họ sửa nó.
Sửa sẽ rất đắt, nhưng chắc không đắt hơn việc gọi thợ sửa khóa giữa đêm, vì vậy tôi nghĩ, trong hoàn cảnh đó, tôi không lợi, cũng chẳng thiệt.
Tôi là một nhà thần kinh học và tôi biết một chút về cách não bộ hoạt động dưới áp lực.
Nó tiết ra hooc môn cortisol làm tăng nhịp tim của bạn, điều chỉnh nồng độ adrenaline và làm suy nghĩ trở nên mơ hồ.
Vì vậy sáng hôm sau, khi tôi thức dậy sau khi ngủ không đủ, lo lắng về lỗ hổng trên cửa sổ, nhớ rằng mình phải gọi nhà thầu, nhiệt độ lạnh cóng ngoài trời, và những cuộc gặp sắp tới ở châu Âu, và với tất cả cortisol ở trong não, suy nghĩ của tôi rất mờ mịt, nhưng tôi không biết suy nghĩ của tôi mơ hồ vì đầu óc tôi cũng mơ hồ.
(tiếng cười) Và cho đến khi tôi đến sân bay làm thủ tục đăng kí, tôi mới nhận ra mình không mang theo hộ chiếu
(tiếng cười) Vì thế tôi lao về nhà giữa trời băng và tuyết trong vòng 40 phút, lấy hộ chiếu và lại lao đến sân bay, tôi đến vừa kịp lúc, nhưng họ đã bán lại chỗ của tôi cho người khác, vì thế tôi bị kẹt với chỗ cuối máy bay, cạnh phòng vệ sinh, trên cái ghế không thể ngửa ra sau trong tám tiếng bay.
Tôi đã có nhiều thời gian để suy nghĩ trong tám tiếng không ngủ đó.
(tiếng cười) Tôi bắt đầu tự hỏi, liệu có việc gì tôi có thể làm, có chế độ nào tôi có thể áp dụng, để ngăn chặn rủi ro ngay từ đầu?
Hoặc ít nhất nếu rủi ro xảy ra, tôi sẽ giảm thiểu khả năng nó biến thành thảm họa.
Vì vậy tôi bắt đầu nghĩ về nó, nhưng ý nghĩ của tôi không mạch lạc cho đến một tháng sau.
Tôi hẹn ăn tối với đồng nghiệp, Danny Kahneman, người đoạt giải Nobel, và tôi ngượng ngùng kể cho anh ấy nghe về chuyện tôi đập vỡ cửa sổ, và, bạn biết đấy, chuyện quên hộ chiếu, và Danny nói với tôi rằng anh ấy đang luyện tập cái gọi là nhận thức quá khứ về tương lai.
(tiếng cười) Đó là cái anh ấy học được từ nhà tâm lý học Gary Klein, người đã viết sách về nó vài năm trước, hay còn gọi là kĩ thuật "trước khi kết thúc".
Các bạn đều biết kĩ thuật "sau kết thúc".
Khi thảm họa xảy ra, một đội ngũ chuyên gia sẽ vào cuộc và cố gắng tìm ra vấn đề, đúng không?
Với kỹ thuật "trước kết thúc", Danny giải thích, bạn nhìn về tương lai và cố gắng nhận diện tất cả những gì có thể xảy ra vấn đề, sau đó bạn cố nghĩ xem mình có thể làm gì để ngăn chặn những điều đó xảy ra, hoặc giảm thiểu thiệt hại.
Vì vậy, tôi muốn nói với các bạn hôm nay về một vài thứ chúng ta có thể làm dưới dạng kỹ thuật "trước kết thúc".
Một số thì rõ ràng, nhưng cũng có một số không rõ ràng lắm.
Tôi sẽ bắt đầu với cái rõ ràng trước.
Xung quanh nhà, chọn một nơi cho những thứ dễ làm mất.
Nghe cái này có vẻ là lẽ thường tình, và đúng là như vậy, nhưng có rất nhiều nghiên cứu chứng minh điều này, dựa vào cách ký ức về không gian của chúng ta hoạt động.
Có một cấu trúc trong bộ não gọi là hồi hải mã, nó đã tiến hóa qua hàng chục ngàn năm, để theo dõi vị trí của những thứ quan trọng-- nơi có giếng nước, nơi có cá, nơi có cây ăn quả, nơi của các bộ tộc đồng minh và bộ tộc kẻ thù.
Hồi hải mã là phần của bộ não mà đặc biệt phát triển ở các tài xế taxi của London.
Nó là phần của não cho phép con sóc tìm ra hạt dẻ.
Và nếu bạn vẫn thắc mắc, thật sự có người đã làm thí nghiệm mà họ cắt bỏ khứu giác của sóc, và chúng vẫn có thể tìm thấy hạt dẻ.
Chúng không sử dụng khứu giác, chúng sử dụng hồi hải mã, cơ chế tiến hóa tinh xảo trong bộ não giúp tìm đồ vật.
Nhưng chúng chỉ thật sự có ích cho những thứ không chuyển động nhiều, không phải cho những thứ liên tục chuyển động.
Đó là lý do vì sao chúng ta làm mất chìa khóa xe, kính đọc sách và hộ chiếu.
Vì vậy ở nhà, chọn một nơi cho chìa khóa của bạn -- một cái móc treo cạnh cửa, có thể là một cái bát trang trí.
Để hộ chiếu vào một ngăn kéo riêng.
Với kính đọc sách, một cái bàn riêng.
Nếu bạn luôn cẩn thận để đồ vật vào chỗ đã chọn, đồ vật sẽ luôn ở đó khi bạn tìm chúng.
Thế còn khi đi du lịch?
Dùng điện thoại chụp thẻ tín dụng của bạn, bằng lái xe, hộ chiếu gửi thư cho chính bạn để chúng luôn trên mạng.
Nếu những thứ đó bị mất hoặc trộm, bạn có thể dễ dàng thay thế chúng.
Đó là những thứ khá rõ ràng.
Hãy nhớ, khi bạn gặp áp lực, não sẽ tiết ra cortisol.
Cortisol là chất độc, nó làm suy nghĩ của bạn không rõ ràng.
Vì vậy, 1 phần của việc tập kỹ thuật "trước kết thúc" là nhận ra rằng dưới áp lực, bạn sẽ không ở trạng thái tốt nhất, và bạn nên áp dụng các chế độ.
Và có lẽ không có tình huống nào căng thẳng hơn khi bạn phải đối mặt với một quyết định liên quan đến y tế.
Và ở thời điểm nào đó, tất cả chúng ta sẽ ở trong tình huống đó, khi phải đưa ra một quyết định rất quan trọng về tương lai việc chăm sóc sức khỏe cho chúng ta hoặc cho người thân, khi giúp họ đưa ra quyết định.
Và vì vậy tôi muốn nói về điều đó.
Và tôi sẽ nói về một tình trạng sức khỏe rất cụ thể.
Nhưng nó sẽ là chuẩn mực cho tất cả các loại quyết định y tế, và cho cả quyết định về tài chính và xã hội -- bất cứ quyết định nào có thể hưởng lợi từ việc đánh giá sự việc một cách hợp lý.
Giả sử bạn đến gặp bác sĩ của mình và bác sĩ nói, "Tôi vừa có kết quả xét nghiệm, nồng độ cholesterol của bạn hơi cao."
Bây giờ, các bạn đều biết rằng cholesterol cao tăng nguy cơ các bệnh tim mạch, đau tim, đột quỵ.
Và vì thế bạn nghĩ tăng cholesterol hẳn không phải là điều tốt, và bác sĩ bảo: "Tôi sẽ kê thuốc cho bạn: 1 viên statin sẽ giúp giảm nồng độ cholesterol."
Và bạn có thể đã nghe về statin, chúng là một trong những loại được kê đơn rộng rãi nhất trên thế giới hiện nay, bạn có thể còn biết những người sử dụng nó.
Và vì thế bạn nghĩ: "Vâng!
Cho tôi statin." Nhưng có 1 câu hỏi bạn nên hỏi vào thời điểm này, một con số bạn nên hỏi, cái mà hầu hết các bác sĩ không thích nhắc đến, và các công ty dược phẩm càng không thích hơn.
Đó là số người cần điều trị (NNT).
Bây giờ, NNT là gì?
Đó là tổng số người sử dụng thuốc hoặc trải qua phẫu thuật hoặc bất kì liệu pháp y tế nào trên một người chữa khỏi bệnh.
Và bạn đang nghĩ, kiểu thống kê gì kì cục gì thế?
Con số đó nên là một.
Bác sĩ của tôi sẽ không kê đơn gì cho tôi nếu thuốc đó không có ích.
Nhưng thực ra, nghề y không hoạt động theo kiểu đó.
Và đó không phải lỗi bác sĩ, nếu đổ lỗi cho bất cứ ai, đó là lỗi của nhà khoa học như tôi.
Chúng tôi hiểu chưa đủ về những cơ chế cơ bản.
Nhưng GlaxoSmithKline ước tính rằng 90% số thuốc chỉ phát huy tác dụng với 30% đến 50% số bệnh nhân.
Vì vậy số lượng bệnh nhân cần dùng thuốc statin, bạn nghĩ nó là bao nhiêu?
Bao nhiêu người cần dùng nó trước khi nó chữa được 1 người?
300.
Đây là theo nghiên cứu bởi các nhà nghiên cứu y khoa Jerome Groopman và Pamela Hartzband, được xác nhận độc lập bởi Bloomberg.com.
Tôi đã kiểm tra các con số.
300 người cần dùng thuốc trong 1 năm trước khi 1 người bị đau tim, đột quỵ hay trường hợp có hại khác được ngăn ngừa.
Các bạn có thể đang nghĩ: "Một trong 300 cơ hội để giảm lượng cholesterol.
Tại sao không, bác sĩ? Cứ kê đơn cho tôi."
Nhưng bạn nên yêu cầu 1 thống kê khác vào thời điểm này: "Nói cho tôi biết về tác dụng phụ."
Đúng chứ? Vì vậy, với loại thuốc này, tác dụng phụ xảy ra với 5% số bệnh nhân
Và nó gồm những thứ khủng khiếp như suy nhược cơ bắp và đau khớp, đau dạ dày... Nhưng giờ bạn lại nghĩ: "5%, nó không có nhiều khả năng xảy ra với tôi, tôi vẫn sẽ dùng thuốc."
Nhưng đợi 1 lát.
Hãy nhớ, khi chịu áp lực bạn suy nghĩ không thông suốt.
Vì vậy, hãy nghĩ trước về việc bạn sẽ làm thế nào để bạn không phải suy nghĩ về một loạt vấn đề ngay lúc đó.
300 người dùng thuốc, đúng không? 1 người được cứu, 5% trong số 300 người đó chịu tác dụng phụ, tức là 15 người.
Bạn có khả năng bị hại bởi thuốc gấp 15 lần hơn là thuốc giúp ích cho bạn.
Bây giờ, tôi không nói rằng bạn có nên dùng statin hay không.
Tôi chỉ nói rằng bạn nên có cuộc nói chuyện này với bác sĩ.
Y đức đòi hỏi điều đó, nó là 1 phần của nguyên tắc "đồng ý khi hiểu rõ".
Bạn có quyền được tiếp cận những thông tin này để bắt đầu cuộc nói chuyện liệu bạn muốn chấp nhận rủi ro hay không.
Bây giờ bạn có thể nghĩ: Tôi đẩy con số này lên cao để gây sốc, nhưng thực tế nó khá thường, số bệnh nhân cần sử dụng thuốc này.
Với các ca phẫu thuật được thực hiện nhiều nhất cho đàn ông trên 50 tuổi, loại bỏ tuyến tiền liệt bị ung thư, số người cần được điều trị là 49.
Đúng vậy, phải thực hiện 49 ca phẫu thuật để một người được chữa.
Và tác dụng phụ trong trường hợp này xảy ra với 50% số bệnh nhân.
Nó bao gồm liệt dương, rối loạn cương dương, đại tiện và tiểu tiện không kiểm soát, rách trực tràng.
Và nếu bạn may mắn, và bạn là 1 trong số 50% người mắc phải chứng này. nó sẽ chỉ kéo dài trong một hoặc hai năm.
Vì vậy cốt lõi của kỹ thuật "trước khi kết thúc" là nghĩ trước về các câu hỏi bạn có thể hỏi để thúc đẩy cuộc nói chuyện với bác sĩ.
Bạn không muốn phải nghĩ đến tất cả những thứ này ngay ở đó.
Và bạn cũng muốn nghĩ về những thứ như chất lượng cuộc sống.
Bởi vì đôi khi bạn phải lựa chọn, bạn muốn cuộc đời ngắn hơn nhưng không đau đớn, hay cuộc đời dài hơn nhưng phải chịu nhiều nỗi đau đến cuối đời?
Đó là những thứ bạn cần nói về và nghĩ đến bây giờ, với gia đình và người thân của bạn.
Bạn có thể sẽ thay đổi suy nghĩ trong lúc giận dữ, nhưng ít ra bạn được rèn luyện với kiểu suy nghĩ này.
Nhớ rằng, não bộ dưới áp lực sẽ tiết ra cortisol, và một trong những thứ xảy ra lúc đó là một đám các hệ cơ quan sẽ "tắt".
Có 1 lý do về mặt tiến hóa cho điều này.
Mặt đối mặt với 1 dã thú, bạn không cần hệ tiêu hóa, hay ham muốn tình dục, hay hệ miễn dịch, vì nếu cơ thể bạn dùng trao đổi chất cho những thứ đó và bạn không phản ứng lại nhanh, bạn có thể sẽ trở thành bữa trưa của sư tử và sẽ không còn điều gì quan trọng nữa.
Thật không may, 1 trong những thứ bị "tắt" trong khoảng thời gian căng thẳng đó là lý trí, là suy nghĩ hợp lý, như Danny Kahneman và đồng nghiệp của ông ấy đã chứng minh.
Vì vậy chúng ta cần rèn luyện bản thân suy nghĩ trước ... đến những tình huống này.
Điều quan trọng ở đây là nhận ra: Tất cả chúng ta đều không hoàn hảo.
Chúng ta cũng có lúc sẽ thất bại.
Quan trọng là phải nghĩ đến trước những thất bại đó có thể là gì, áp dụng các chế độ để giảm thiểu tổn thất, hay ngăn chặn những điều xấu trước khi chúng xảy ra.
Trở lại với đêm tuyết rơi ở Montreal khi đó, khi tôi trở lại từ chuyến công tác, tôi đã bảo nhà thầu lắp đặt hộp khóa số ngay cạnh cửa, có chìa khóa để mở cửa chính đặt trong đó, một mật khẩu dễ nhớ.
Và tôi phải thừa nhận, tôi vẫn có hàng đống thư chưa được phân loại, và hàng đống email tôi chưa đọc qua
Vì vậy tôi không hoàn toàn ngăn nắp, nhưng tôi thấy sự có tổ chức là 1 quá trình từ từ, và tôi sẽ đạt được nó.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
(vỗ tay)
Một cô gái tôi chưa từng gặp bao giờ đã thay đổi cuộc đời tôi và hàng ngàn người khác
Tôi là CEO của Dosomething.org,
một trong những tổ chức lớn nhất trên thế giới cho giới trẻ.
Thực tế nó lớn hơn Boy Scouts ở Mỹ.
Và chúng tôi không kì thị người đồng tính.
(tiếng cười) Chúng tôi giao tiếp với giới trẻ qua tin nhắn, vì đó là cách mà họ giao tiếp hiện nay.
Do đó chúng tôi sẽ tổ chức hơn 200 chiến dịch năm nay, những việc như là thu lượm bơ đậu phộng để dự trữ, hoặc làm những tấm thiệp Valentine cho người lớn tuổi luôn ở trong nhà.
Và ta nhắn cho họ.
Và chúng tôi sẽ nhận được 97% hưởng ứng.
Nó sẽ lan truyền khắp Tây Ban Nha và vùng thành thị.
Chúng tôi đã thu lượm được 200.000 lọ bơ đậu phộng và hơn 365.000 thiệp Valentine.
Rất nhiều. OK-- (vỗ tay) Nhưng có một mặt trái kì lạ.
Mỗi lần chúng tôi gửi tin nhắn, chúng tôi nhận lại cả tá tin không liên quan đến bơ đậu phộng. hay nạn đói hoặc người cao tuổi-- mà là tin nhắn về việc bị bắt nạt, tin nhắn về việc bị nghiện cá cược.
Tin nhắn buồn nhất chúng tôi nhận được chính xác như này: " Ông ấy không ngừng cưỡng bức tôi.
Đó là cha tôi.
Ông ấy nói tôi không được kể với ai.
Cô còn đó không?" Chúng tôi đã không thể tin
Chúng tôi không thể tin rằng việc khủng khiếp như vậy có thể xảy ra, và rằng cô ấy đã chia sẻ với chúng tôi-- một việc rất riêng tư.
Và chúng tôi nhận ra cần phải dừng lại và xây dựng đường dây khẩn cấp cho những người như vậy.
Vì thế chúng tôi bắt đầu Đường Dây Khẩn Cấp, một cách lặng lẽ, ở Chicago và El Paso -- chỉ có vài nghìn người ở mỗi địa điểm.
Và trong 4 tháng, chúng tôi đã có mặt tại tất cả 295 mã vùng tại Mỹ,
một cách bao quát, chúng tôi không quảng cáo nhưng lại phát triển nhanh hơn cả Facebook.
(Vỗ tay) Những tin nhắn hoàn toàn bí mật.
Không ai có thể biết bạn nói gì.
Vì thế chúng tôi bận rộn vào giờ ăn trưa -- Bọn trẻ đang ngồi tại bàn ăn và bạn nghĩ cô ấy đang nhắn cho bạn trai, nhưng cô ấy đang nhắn cho chúng tôi về chứng háu ăn của mình.
Chúng tôi không nhận những từ "như là","ừm", tiếng thở gấp hay tiếng khóc.
Chúng tôi chỉ nhận sự thật.
Chúng tôi nhận được những lời nhắn như là, "Tôi muốn tự tử.
Tôi có một lọ thuốc trên bàn ngay trước mặt tôi."
Và rồi tư vấn viên sẽ nói, "Sao bạn không cất thuốc vào tủ khi chúng ta nói chuyện nhỉ?"
Và họ nói tới nói lui một thời gian.
Và tư vấn viên đã xin được địa chỉ nhà cô bé ấy, vì nếu bạn nhắn tin nghĩa là bạn cần giúp đỡ.
Thế là cô ấy đưa địa chỉ và tư vấn viên đã gọi một đội cứu hộ trong khi họ đang nhắn tin qua lại.
Và rồi mọi thứ trở nên im ắng -- 23 phút không thấy trả lời từ cô bé.
Và tin nhắn tiếp theo là -- đó là mẹ cô bé -- " Tôi đã không biết gì, và tôi đang ở trong nhà, chúng tôi đang trong xe cứu thương và trên đường đến bệnh viện."
Đó là những gì bà ấy có thể nói -- Một tháng sau tin nhắn kế tiếp đến.
" Tôi vừa ra viện.
Tôi được chuẩn đoán là dễ thay đổi cảm xúc và tôi nghĩ mọi chuyện đều ổn."
(Vỗ tay) Tôi muốn nói rằng đó là sự giao tiếp không bình thường, nhưng chúng tôillàm trung bình 2.41 cuộc giải cứu mỗi ngày.
30 phần trăm tin nhắn của chúng tôi là về tuyệt vọng và tự tử -- rất nhiều.
Mặt tốt của Đường Dây Khẩn Cấp là những người lạ đang tư vấn với những người lạ mặt khác về vấn đề rất riêng tư, và đưa họ đến những giây phút vui và buồn.
Điều đó rất thú vị, và tôi sẽ nói rằng chúng tôi đã nhắn được hơn 6.5 triệu tin trong vòng hai năm.
(Vỗ tay) Nhưng điều khiến tôi thực sự thấy xúc động, việc khiến tôi phấn khích đó là số liệu: 6.5 triệu tin nhắn -- đó là khối lượng, tốc độ và sự đa dạng tạo nên một tập hợp đầy thú vị.
Chúng ta có thể đoán trước kết quả.
Chúng ta có thể làm đủ các kết luận và nghiên cứu từ số liệu đó.
Từ đó chúng ta sẽ tốt hơn, và thế giới cũng trở nên tốt đẹp hơn.
Và chúng ta cần sử dụng dữ liệu đó như thế nào?
Được rồi, có thể là ai đó ở đây, ai đó đang xem đã từng gặp nhà trị liệu vì những khó khắn trong cuộc sống -- mọi người không cần giơ tay.
(Tiếng cười) Làm sao để biết một người có tốt hay không?
Ồ, họ có bằng Harvard treo trên tường?
Bạn có chắc họ không đứng top cuối danh sách 10 người?
(Tiếng cười) Khi tôi và chồng gặp người cố vấn hôn nhân, Tôi đã nghĩ cô ấy là thiên tài khi nói, "Tôi sẽ gặp hai người trong vòng hai tuần -- những tôi cần gặp ngài tuần sau"
(Tiếng cười) Chúng ta cần số liệu dể biết ai là cố vấn giỏi.
Chúng tôi biết rằng nếu bạn nhắn "tê" và "vải," thì có 99% bạn đang bị thương.
Chúng tôi biết rằng nếu bạn nhắn "mg" và "dây cao su", thì 99% bạn đang lạm dụng thuốc.
Và chúng tôi biết rằng nếu bạn nhắn "tình dục", "miệng" và "Mormon", bạn đang nghi ngờ mình đồng tính.
Đó là thông tin thú vị mà một cố vấn đã nhận thấy nhưng công thức ấy có nghĩa là nó tự nhiên nảy ra trong đầu rằng, "99% là bị thương -- thử hỏi một trong những câu hỏi này" để thúc dục cố vấn.
Hoặc "99% bạn đang lạm dụng thuốc, có ba hiệu thuốc gần người nhắn."
Điều đó càng rõ ràng hơn.
Vào ngày Robin Williams tự tử, mọi người đổ ập trên các đường dây nóng toàn quốc.
Thật buồn khi thấy một hình tượng, một diễn viên hài, lại tự tử, và mọi đường dây nóng đã ngưng ba tiếng không hoạt động.
Chúng tôi cũng đã nhận số lượng lớn cuộc gọi.
Điều khác biệt là nếu bạn nhắn," tôi muốn chết," hay "tôi muốn tự tử," theo công thức bạn là màu cam, và được ưu tiên đứng đầu danh sách.
Do đó chúng tôi có thể xử lí sự nghiêm trọng, không theo thứ tự.
(Vỗ tay) Số liệu này đã làm thế giới tốt đẹp hơn vì tôi đang chứng kiến khủng hoảng thực sự lần đầu tiên.
Thử nghĩ xem: 6.5 triệu tin nhắn đó, tự động gắn kết qua quá trình ngôn ngữ tự nhiên, tất cả những số liệu ấy -- Tôi có thể nói rằng ngày rối loạn chế độ ăn tồi tệ nhất trong tuần: Thứ Hai.
Thời gian lạm dụng thuốc nhiều nhất trong ngày: 5 giờ sáng.
Và Montana là một địa điểm đẹp để tham quan nhưng bạn sẽ không muốn sống ở đó, vì đó là bang có tư tưởng tự tử nhiều nhất.
Và chúng tôi đã công bố số liệu đó.
Chúng tôi đã thêm tất cả thông tin cá nhân.
Và đó là trang web CrisisTrends.org.
Vì tôi muốn các trường học thấy rằng thứ hai là ngày rối loạn chế độ ăn tồi tệ nhất, do đó họ có thể tính toán lại bữa ăn và cố vẫn sẽ thức trực vào các thứ hai.
Và tôi muốn các gia đình thấy rằng 5 giờ sáng là lúc lạm dụng thuốc cao nhất.
Tôi muốn ai đó chăm sóc vùng đất của người Mỹ ở Montana.
(Vỗ tay) Dữ liệu, bằng chứng giúp chính sách, nghiên cứu, báo chí, cảnh sát, bảng thông báo của trường -- tất cả đều tốt lên.
Tôi không cho mình là nhà hoạt động xã hội về tâm lí.
Tôi cho mình là nhà hoạt động về sức khỏe quốc gia.
Tôi rất thích thú với số liệu đó, tôi hơi nghiện máy tính.
Yeah, nghe có vẻ quá nữ tính.
Tôi nghiện máy tính.
(Tiếng cười) Tôi yêu dữ liệu.
Vá sự khác biệt duy nhất giữ tôi và những người mặc áo hoody ngoài kia với công ti lớn được tài trợ của họ, là tôi không hứng thú với việc giúp bạn tìm đồ ăn Trung Hoa vào 2 giờ sáng ở Dallas, hoặc giúp bạn chạm cổ tay và lấy xe ngay lập tức, hay ăn trộm rồi bị bắt.
Tôi hứng thú -- (Tiếng cười và vỗ tay) Tôi muốn sử dụng công nghệ và dữ liệu để tạo nên một thế giới tốt hơn.
Tôi muốn dùng nó để giúp cô gái nhắn tin cho tôi về việc bị cha mình cưỡng bức.
Bởi vì sự thật là chúng ta không bao giờ nghe tin về cô ấy lần nữa.
Và tôi hi vọng cô ấy đang ở đâu đó an toàn và khỏe mạnh, và tôi hi vọng cô ấy đang xem bài nói này và biết rằng sự tuyệt vọng và can đảm của mình đã truyền cảm hứng cho sự ra đời của Đường Dây Khẩn Cấp và truyền cảm hứng cho tôi mỗi ngày.
(Vỗ tay)
Khi còn nhỏ, bố mẹ tôi thường bảo rằng "Con có thể làm mọi thứ rối tinh lên, nhưng hãy tự mình dọn dẹp nó"
Vậy nên tự do đi liền trách nhiệm.
Nhưng trí tưởng tượng sẽ luôn đưa tôi đến những vùng đất tuyệt vời nơi mà mọi thứ đều khả thi.
Tôi đã lớn lên với sự ngây ngô -- hay là sự thiếu biết, theo cái cách mà tôi vẫn gọi, vì người lớn thường hay nói dối để bảo vệ chúng ta khỏi cái sự thật xấu xí.
Và khi lớn lên, tôi nhận ra người lớn đã mắc sai lầm, và họ chẳng hề giỏi trong việc giải quyết nó.
Thời gian trôi nhanh, và giờ tôi đã trưởng thành và tôi dạy khoa học và phát minh tại trường Hong Kong Harbour.
Và cũng không mất nhiều thời gian trước khi học sinh của tôi dạo chơi trên bờ biển và vấp phải những đống rác.
Vậy nên là những công dân tốt, chúng tôi dọn dẹp bãi biển -- và không, thằng bé không uống đồ có cồn, và nếu có, thì cũng không phải là tôi đưa cho nó uống.
(Tiếng cười) Và thật buồn khi nói rằng ngày nay đã có hơn 80% đại dương bị ô nhiễm bởi đồ nhựa.
Đó là một sự thật đáng sợ.
Vào những thập kỉ qua, chúng ta đã đưa những con tàu lớn ra khơi, thả những chiếc lưới to và thu lượm được rất nhiều rác thải nhựa mà mà chúng ta thấy chúng qua kính hiển vi và phân loại chúng và rồi chúng ta cập nhật dữ liệu đó lên một tấm bản đồ.
Nhưng việc đó sẽ tiếp diễn mãi mãi, và nó cực kì đắt đỏ và cũng rất mạo hiểm khi phải đưa ra khơi những chiếc tàu lớn đó.
Vì vậy, học sinh của tôi, 6 đến 15 tuổi, chúng tôi đã mơ ước đến việc tạo ra một cách tốt hơn.
Nên chúng tôi đã biến cái lớp học bé tí trở thành một xưởng lắp ráp.
Và chúng tôi đã xây dựng chiếc bàn máy bé tý ấy, với chiều cao khác nhau, nên thậm chí cả những đứa nhỏ thấp lắm cũng có thể tham gia.
Tôi sẽ nói với bạn rằng những đứa trẻ với công cụ sẽ trở nên tuyệt vời và an toàn.
(Tiếng cười) Cũng không hẳn.
Và quay trở lại với đồ nhựa.
Chúng tôi thu nhặt đồ nhựa và mài nó vừa bằng kích cỡ cái mà chúng tôi tìm thấy ở đại dương, cái mà rất nhỏ, vì nó chỉ là những mảnh vỡ vụn.
Và đây là cách chúng tôi làm việc.
Tôi để trí tưởng tượng của bọn trẻ bay càng xa càng tốt.
Nhiệm vụ của tôi là nhặt ra những ý tưởng tốt nhất và kết hợp chúng lại thành một thứ gì đó khả thi.
Và chúng tôi thống nhất rằng thay bằng việc thu nhặt những mảnh nhựa, chúng tôi chỉ đi tìm dữ liệu.
Chúng tôi sẽ tạo hình ảnh của những mảnh nhựa bằng rô - bốt với rô - bốt thì đứa trẻ nào cũng trở nên hào hứng.
Và điều tiếp theo chúng tôi làm -- chúng tôi gọi nó là "rapid prototyping" (tạo mẫu cấp tốc).
Chúng tôi tạo những bản mẫu thật nhanh chóng đến nỗi mà bữa trưa vẫn nằm in trong hộp cơm khi chúng tôi lắp đặt nó.
(Tiếng cười) Chúng tôi đã lắp đèn bàn và ống kính vào một dây dọi cố định và chúng tôi cho tất chúng vào một con rô - bốt nổi mà có thể di chuyển chầm chậm trong nước và qua cả những mảnh nhựa mà chúng tôi có ở đó -- và đây là hình ảnh mà chúng tôi cho vào con rô - bốt.
Và chúng tôi thấy những mảnh nhựa nổi lên rất chậm qua máy quét, và mấy tính tổng sẽ xử lý hình ảnh đó, đo kích cỡ của từng vật chất, nên chúng tôi có thể ước lượng chuẩn lượng nhựa có trong nước.
chúng tôi đã lưu trữ cách làm từng bước một trên một trang mạng cho người sáng chế gọi là Instructables (Khả năng tạo dựng), với hy vọng rằng sẽ có ai đó cải tiến nó.
Điều hay ho nhất về dự án này là cách bọn trẻ nhìn nhận vấn đề xung quanh, và boom -- và chúng có thể chỉ ra vẫn đề đó.
[Tôi có thể điều tra những vấn đề xung quanh] Nhưng học sinh của tôi ở Hong Kong là những đứa trẻ cập nhật thông tin rất nhanh chóng.
Chúng xem bản tin, đọc các trang mạng, và chúng cũng đã nhìn thấy tấm hình này.
Đây là một đứa trẻ, khoảng dưới 10 tuổi, lọc dầu tràn bằng tay không, ở Sundarbans, rừng đước lớn nhất thế giới thuộc Bangladesh.
Họ thực sự rất kinh ngạc, vì đây là nước họ uống và tắm rửa, đây là nước họ nuôi cá -- và cũng là nơi họ sinh sống.
Bạn cũng có thể thấy là nước có màu nâu, màu nâu của bùn và dầu, Nên khi mọi thứ hòa lẫn, sẽ rất khó để nhận ra thứ gì có trong nước.
Nhưng công nghệ làm điều đó trở nên dễ dàng hơn, nó gọi là phép đo phổ, cho phép chúng ta thấy được vật chất trong nước.
Vậy nên chúng tôi đã lắp đặt một mẫu thô máy đo phổ, và bạn có thể thấy màu sắc qua những vật chất khác nhau mà tạo ra quang phổ khác nhau. nên điều đó có thể giúp bạn nhận biết được cái gì có trong nguồn nước.
Nên chúng tôi đã đóng gói mẫu máy quét này lại, và gửi nó đến Bangladesh.
Và điều hay ho về dự án này là sau khi chỉ ra vấn đề hoặc là xem xét nó, học sinh của tôi có thể dùng nhiệt huyết và trí sáng tạo để giúp những đứa trẻ ở vùng xa xôi hẻo lánh.
[Tôi có thể nghiên cứu các vấn đề xung quanh] Vậy nên tôi bị cuốn hút vào việc thực hiện thí nghiệm thứ hai, và tôi muốn nghiên cứu chuyên sâu hơn -- có thể là chỉ ra vấn đề lớn hơn và cũng gần gũi hơn trong cuộc sống của tôi.
Tôi mang hai dòng máu Nhật Pháp và có thể bạn nhớ vào năm 2011 có một trận động đất diện rộng tại Nhật Bản.
Nó thực sự có tính tàn phá khi kết hợp nhiều cơn dư trấn cực lớn chúng được gọi là sóng thần -- và những cơn sóng thần đã phá hủy nhiều thành phố ở bờ đông Nhật Bản.
Có hơn 14 000 người chết.
Và nó cũng hủy hoại nhà máy năng lượng hạt nhân ở Fukushima chỉ với nước.
Và hôm nay tôi đọc báo cáo và trung bình khoảng 300 tấn bị dò gỉ từ nhà máy năng lượng hạt nhân vào Thái Bình Dương.
Và ngày nay toàn bộ Thái Bình Dương đều có dấu hiệu ôn nhiễm chất cesium-137.
Nếu bạn đến bờ Tây, bạn có thể thấy hình ảnh của Fukushima ở bất cứ đâu.
Nếu bạn ở xem trên bản đồ, nó sẽ giống như phóng xạ đã bị rửa trôi khỏi bờ Nhật Bản, và hầu như hiện nay nó có vẻ là rất an toàn nước rất trong xanh.
Thực sự thì vấn đề phức tạp hơn như vậy.
Tôi đã từng đến Fukushima mỗi năm từ lần thiên tai ấy và tôi tự lấy chỉ số cùng với một số nhà khoa học khác, ở đất liền, trên sông -- và lần này chúng tôi muốn dẫn theo lũ trẻ.
Và tất nhiên chúng tôi đã không đưa chúng đến vì bố mẹ chúng không đồng ý.
(Tiếng cười) Nhưng hằng đêm chúng tôi luôn báo cáo về "Miss Control" - một cái tên ngụy trang khác của chúng tôi.
Người ta tỏ ra là không coi trọng việc này , nhưng thực ra thì học làm việc rất nghiêm túc vì họ sẽ phải sống chung với phóng xạ suốt cuộc đời họ.
Và điều chúng tôi làm với họ là bàn luận về dữ liệu chúng tôi đã thu thập, và nói đến việc chúng tôi sẽ làm tiếp theo -- chiến lược, chuyến đi công tác, vv...
Và để làm điều này chúng tôi tạo nên một tấm bản đồ thô sơ về địa hình khu vực xung quanh nhà máy hạt nhân.
Và chúng tôi cũng tạo ra một tấm bản đồ hoàn chỉnh hơn, chúng tôi vẩy lên lên chất nhũ để thể hiện dữ liệu phóng xạ thực tại, và phun nước giả làm thác.
Với cái này chúng tôi có thể thấy rõ những hạt phóng xạ được rửa trôi từ đỉnh ngọn núi xuống hệ thống sông, và chảy ra ngoài đại dương.
Đó chính là ước tính xác thực.
Nhưng với nỗi ám ảnh về điều đó, chúng tôi đã tổ chức chuyến đi thực tế này, tới khu dân cư gần nhất khu vực nhà máy hạt nhân.
Chúng tôi đã đi thuyền cách nhà máy 1.5 km, và cùng với sự giúp đỡ của ngư dân địa phương, chúng tôi đã thu thập được những vật chất từ đáy biển cùng với mẫu vật chất mà chúng tôi tạo ra.
Chúng tôi gói những vật chất đó vào những túi nhỏ, và chia chúng thành vào hàng trăm các túi nhỏ khác mà chúng tôi có thể gửi đến các trường đại học và tạo ra một bản đồ về chất phóng xạ dưới đáy biển, đặc biệt tại những nơi cá đẻ trứng, và tôi hi vọng rằng chúng tôi đã cải thiện mức độ an toàn cho các ngư dân và cho món ăn sushi yêu thích của các bạn.
(Tiếng cười) Bạn có thể thấy tiến trình ở đây. Chúng tôi đã đi từ vấn đề địa phương đến vấn đề ở vùng xa xôi và rồi đến vấn đề toàn cầu.
Nó quả là niềm hứng khởi khi được làm việc ở những mức độ khác nhau như vậy, với những thiết bị công nghệ rất đơn giản và đến từ khắp mọi nơi.
Nhưng cùng lúc đó, nó cũng gây ra những bực bội khi chúng tôi đang bắt đầu đo đạc lại những thiệt hại chúng tôi đã gây ra.
Chúng tôi chưa hề bắt tay vào giải quyết những vấn đề.
Vậy nên tôi tự hỏi rằng nếu chúng tôi chỉ nhảy cóc và thử tạo ra những giải pháp tốt hơn cho vấn đề đó.
Và lớp học đã bắt đầu trở nên chật trội hơn, nên chúng tôi tìm đến một địa điểm công nghiệp lớn ở Hong Kong, và biến nó thành một không gian rộng lớn tập trung vào những ảnh hưởng về mặt xã hội và môi trường.
Nó nằm ngay tại trung tâm Hong Kong, và đó là nơi chúng tôi có thể làm việc với gỗ, kim loại, hóa chất, một chút về sinh học, chút ít về quang học, về cơ bản là chúng tôi có thể tạo nên mọi thứ ở đây.
Đó là nơi cả người lớn và trẻ em chơi đùa cùng nhau.
Đó là nơi giấc mơ bọn trẻ trở thành hiện thực, cùng với sự trợ giúp của người lớn, và là nơi người lớn trở lại là những đứa trẻ.
Học sinh: Nhanh lên! Nhanh lên nào!
Cesar Harada: Chúng tôi đặt ra những câu hỏi như: "Liệu chúng ta có thể tạo nên một tương lai với năng lượng tái tạo mới?"
Ví dụ như vậy.
Hoặc chúng ta có thể cải tiến việc di chuyển cho người cao tuổi bằng cách biến chiếc xe lăn bình thường thành phương tiện điện thú vị?
Nhựa, dầu và chất phóng xạ là những di sản tồi tệ nhưng di sản tồi tệ nhất mà chúng ta để lại cho bọn trẻ là những lời nói dối.
Chúng ta không còn có thể che chở cho chúng khỏi những sự thật xấu xí vì chúng ta cần trí tưởng tượng cho những giải pháp.
Vậy nên nhà khoa học, người kiến tạo, kẻ mơ mộng -- chúng ta phải chuẩn bị cho thế hệ tiếp theo mà quan tâm đến môi trường và con người, và thực sự có thể làm một điều gì đó cho các vấn đề ấy.
Cảm ơn các bạn.
(Tiếng vỗ tay)
Tôi muốn kể cho các bạn nghe ba câu chuyện về sực mạnh của các mối quan hệ có thể giải quyết được các vấn đề xã hội sâu xa và phức tạp trong thế kỷ này.
Bạn biết đấy, đôi khi những vấn đề về sự nghèo đói, sự bất bình đẳng, bệnh tật, tình trạng thất nghiệp, bạo lực, sự nghiện ngập... chúng tồn tại ngay trong đời sống của mỗi chúng ta.
Vì vậy, tôi muốn kể cho các bạn về một người như vậy mà tôi biết.
Tôi sẽ gọi cô ấy là Ella.
Ella sống tại một thành phố ở Anh, nơi mà bất động sản đang đi xuống.
Các cửa hàng bị đóng cửa, quán bar biến mất, khu vui chơi thì bị tàn phá khá nặng nề và bị bỏ hoang, bên trong nhà của Ella, ta có thể cảm thấy được sự căng thẳng và đầy những tiếng ồn chói tai.
Vô tuyến được bật to hết cỡ.
Hai đứa con của cô ấy, một trai, một gái thì đang đánh nhau
Ryan, một đứa con trai khác, thì đang hùa vào chửi rủa trong phòng bếp những con chó bị nhốt đằng sau cửa phòng ngủ.
Ella lâm vào bế tắc.
Cô ấy đã sống trong sự khủng hoảng 40 năm liền
Cô ấy không biết gì cả, và không có cách nào thoát khỏi nó.
Cô ấy quen một nhóm người cũng bị ngược đãi, chửi rủa, lừa dối giống mình và, nghịch lý là, một trong những đứa con của cô ấy đã bị trung tâm bảo trợ xã hội đưa đi chăm sóc.
Ba người con sống với cô ấy phải chịu một loạt các vấn đề, và không ai trong số chúng được đi học.
Ella nói với tôi rằng cô ấy đang bị cuốn vào một vòng luẩn quẩn giống như mẹ cô ấy.
Nhưng khi tôi gặp Ella, có đến 73 dịch vụ bảo trợ khác nhau sẵn sàng giúp đỡ cô ấy và gia đình ở thành phố nơi cô ở, 73 dịch vụ bảo trợ khác nhau hỗ trợ cho 24 cục, ban của một thành phố, và Ella, những người giống như cô ấy cùng con cô ấy đã được giúp đỡ bởi hầu hết những dịch vụ bảo trợ ấy.
Họ không nghĩ được gì khác ngoài gọi các dịch vụ bảo trợ xã hội để cố gắng hoà giải, dàn xếp một trong những mâu thuẫn đã nổ ra.
Và nhà của họ được đến thăm đều đặn bởi các nhân viên bảo trợ xã hội, nhân viên y tế, nhân viên về các vấn đề nhà ở, người giám hộ và cảnh sát địa phương.
Chính phủ cho biết hiện tại ở nước Anh có khoảng 100 nghìn gia đình giống với gia đình của Ella Những gia đình đó đang vật lộn mong thoát khỏi cảnh thiếu thốn về kinh tế, xã hội
Chính phủ cũng nói số tiền để giải quyết các vấn đề cho mỗi gia đình trên 1 năm là 250 nghìn bảng Anh và vẫn chưa có gì thay đổi cả.
Chẳng ai trong số những nhân viên "tốt bụng" hay đến thăm thay đổi được gì
Đây là biểu đồ về các gia đình giống như gia đình Ella trong cùng một thành phố
Biểu đồ cho thấy sự can thiệp của chính phủ trong vòng 30 năm ở những gia đình đó
Cũng giống với trường hợp của Ella, sự can thiệp không nằm trong một kế hoạch tổng thể
và mãi chẳng có hồi kết.
Không có sự can thiệp nào giải quyết được các vấn đề cốt lõi.
Để giải quyết một vấn đề nào đó, nhà chức trách chỉ áp dụng các chính sách ngăn chặn mà thôi
Một trong số những cảnh sát nói với tôi: "Xem này. Tôi truyền tải xong thông điệp rồi.
Giờ tôi rời đi thôi" Tôi đã dành thời gian sống với các gia đình giống như gia đình Ella ở khắp các vùng khác nhau trên thế giới bởi vì tôi muốn biết: Chúng ta có thể học được điều gì từ những nơi mà thể chế xã hội không tồn tại?
Tôi muốn biết cảm giác khi sống trong gia đình của Ella ra sao
Tôi cũng muốn biết chuyện gì sẽ tiếp tục xảy ra và chúng tôi có thể làm gì để mọi chuyện khác đi
Điều đầu tiên tôi học được đó là: Chi phí thực sự là một khái niệm nan giải
Bởi khi chính phủ nói rằng mỗi gia đình như của Bella tốn tới 250 triệu bảng mỗi năm để giải quyết Điều đó có nghĩa là hệ thống này chiếm 250 triệu bảng mỗi năm
Bởi vì thực tế gia đình Ella chẳng được hưởng một đồng nào cả để giải quyết vấn đề
Thay vào đó, hệ thống chỉ là một con quay hồi chuyển xoay quanh các gia đình, làm chúng bế tắc như nó vốn thế
Tôi cũng dành thời gian với những công chức ở tuyến đầu và tôi rút ra rằng đây là một tình thế tuyệt vọng.
Bởi thế, Tom, người làm công tác xã hội cho Ryan (con trai 14 tuổi cuả Ella) phải sử dụng 86% thời gian của mình để phục vụ hệ thống này tham gia các cuộc họp với đồng nghiệp, điền vào các mẫu đơn hội họp nhiều hơn để thảo luận về các mẫu đơn và có lẽ căm phẫn nhất là 14% thời gian còn lại anh ta ở với Ryan chỉ để lấy thông tin cho hệ thống.
Anh ta thường hỏi Ryan những câu như "Em có thường xuyên hút thuốc hay uống rượu không?
Em bắt đầu tới trường khi nào?
Và kiểu tương tác như thế này đã bác bỏ khả năng của một đoạn hội thoại thông thường.
Nó gạt đi mọi khả năng giúp tạo nên mối quan hệ giữa Tom và Ryan.
Khi chúng tôi làm biểu đồ này, những quan chức quan trọng, những nhà chuyên môn họ nhìn chằm chằm vào nó với một vẻ hết sức ngạc nhiên.
Mọi văn phòng của họ đều bàn tán về biểu đồ
Trong hàng giờ liền một cách rất tích cực, nhưng cuối cùng thì, vẫn chẳng có gì thay đổi cả
Và đã có một khoảnh khắc thất bại toàn tập Và rồi có một sự thông suốt Chúng ta phải làm việc khác đi.
Thế là, một bước đi dũng cảm được tạo ra. Những nhà lãnh đạo của thành phố nơi Ella sống đã đồng ý rằng chúng ta có thể bắt đầu bằng việc đảo ngược tỉ lệ của Ryan.
Thế là tất cả nhân viên, những người tiếp xúc với Ella hay các gia đình như của Ella đã sử dụng 80% thời gian của mình để làm việc với các gia đình đó chỉ dành 20% còn lại phục vụ cho hệ thống mà thôi.
Và thậm chí triệt để hơn nữa, các gia đình sẽ chủ động họ sẽ quyết định ai là người giúp họ
Thế là, Ella và một bà mẹ khác đã được đề nghị tham gia một cuộc hội thẩm nơi họ sẽ chọn ra người làm việc với mình trong số những nhà chuyên môn.
Và rất, rất nhiều người muốn tham gia cùng chúng tôi bởi vì bạn không tham gia để phục vụ hệ thống bạn tham gia vì bạn có thể và bạn muốn tạo nên sự khác biệt.
Ella và bà mẹ kia đã hỏi những người bước qua cánh cửa rằng "Các bạn sẽ làm gì khi con trai tôi bắt đầu đánh đập tôi?"
Người đầu tiên bước lên trả lời: "Ồ, tôi sẽ nhìn xung quanh xem có lối thoát hiểm nào không và tôi sẽ lùi lại thật từ từ, và nếu tiếng ồn vẫn tiếp tục, tôi sẽ gọi người giám sát của tôi"
Và những bà mẹ đáp: "Ông làm việc vì hệ thống mất rồi.
Làm ơn lui xuống cho" Người tiếp theo là một cảnh sát. Ông ta nói: "Tôi sẽ vật con trai cô xuống sàn và sau đó tôi không chắc mình sẽ làm gì"
Và những bà mẹ nói "Cảm ơn ông"
Thế là, họ đã chọn những nhà chuyên môn dám thành thật họ không cần thiết phải có câu trả lời Những người không dùng biểu ngữ khi nói chuyện
đã cho thấy lòng nhân đạo của mình và họ đã thuyết phục được những bà mẹ. rằng họ sẽ gắn bó với các bà mẹ bất chấp mọi khó khăn thậm chí ngay cả khi họ không mềm mỏng lắm.
Sau đó, các nhóm chuyên môn và các gia đình được cung cấp một phần ngân sách và họ có thể sử dụng tiền theo bất kì hình thức nào họ muốn.
Và nhờ vậy, một số gia đình đã ra ngoài ăn bữa phụ.
Họ tới quán ăn McDonald's và ngồi đó, nói chuyện, lắng nghe nhau lần đầu tiên trong suốt một thời gian dài.
Một gia đình khác hỏi nhóm chuyên gia liệu nhóm có giúp đỡ họ trang trí nhà cửa được không.
Một bà mẹ khác đã dùng tiền được cấp để bắt đầu khởi nghiệp như một doanh nghiệp xã hội.
Và thực sự trong một thời gian ngắn, những điều mới mẻ bắt đầu nảy nở: một mối quan hệ giữa nhóm chuyên môn và những người lao động.
Sau đó những thay đổi đáng kể đã diễn ra.
Có lẽ chẳng có gì ngạc nhiên khi cuộc hành trình của Ella đã có những bước ngoặt lớn, thăng có trầm có.
Nhưng ngày hôm nay, cô ấy đã hoàn thành khóa học về công nghệ thông tin. Cô ấy đã kiếm được thu nhập từ công việc đầu tiên của mình, các con cô cũng đã được quay lại trường học, và những người hàng xóm, những người mà trước đó chỉ hi vọng sẽ chuyển đi nơi khác sống đã chấp nhận làm hàng xóm của Ella. họ rất ổn vì điều đó.
Giữa họ đã có những tình bạn mới
Và tất cả mọi người đều đang trong quá trình thay đổi những gia đình và người lao động trước đây.
Nhưng mối quan hệ giữa họ cũng đang được ủng hộ để thay đổi.
Tôi kể với các bạn câu chuyện về Ella bởi vì tôi tin rằng những mối quan hệ chính là chìa khóa quan trọng chúng ta có để giải quyết các vấn đề nan giải.
Tuy nhiên, ngày nay, những mối quan hệ đó đang dần biến mất bởi chính trị, bởi chính sách xã hội hay bởi thể chế phúc lợi.
Chúng ta thực sự phải thay đổi điều này.
Vậy ý tôi là gì khi nói về những mối quan hệ?
Tôi chỉ đang nói về mối liên kết giữa con người với nhau, một loại tình cảm của sự liên quan, sự gần gũi mối liên kết đó đã giúp chúng ta hạnh phúc, tạo động lực để chúng ta thay đổi để dũng cảm như Ella và thử những cái mới.
Và, bạn biết đó, không phải là ngẫu nhiên mà những công chức hay các nhà chuyên gia lại hỗ trợ Ella và gia đình cô ấy. Không phải vì họ có quan hệ tốt với nhau mà vì mối quan hệ giữa họ đã được ghi rõ ràng trong quy chế phúc lợi quy chế đã được soạn thảo ở Anh và đang có hiệu lực ở khắc nơi trên thế giới.
Các đồng nghiệp của William Beveridge, nhà kiến trúc sư của nhà nước phúc lợi xã hội đầu tiên và là tác giả của báo cáo Beveridge, đã có ít lòng tin vào Beveridge, người được họ gọi là "con người thiên về xúc cảm".
Thay vào đó, họ tin vào ý tưởng về một thể chế lạnh lùng vô cảm và những viên chức đã được cử đi làm việc dưới thể chế.
Tuy nhiên, Beveridge đã có tác động vào cách nhìn nhận các vấn đề xã hội của nhà nước hiện đại. Tác động đó thực không thể coi thường được.
100,000 bản báo cáo Beveridge đã được bán hết trong những tuần đầu tiên ra mắt.
Người người xếp hàng dưới mưa vào một đêm tháng 11 để được cầm trên tay bản báo cáo, nó được đọc khắp các đất nước, các thuộc địa, khắp châu Âu và trên khắp nước Mỹ. Nó để lại tác động vô cùng lớn đối với cách vận hành của các nhà nước phúc lợi trên toàn thế giới.
Nền văn hóa, thói quan liêu, thể chế chính trị hiện diện trên toàn cầu, và tất cả số chúng đều có một điểm giống nhau.
Chúng đã dần ăn sâu vào chúng ta thậm chí đến mức chúng ta coi chúng là điều hiển nhiên.
Và tôi nghĩ rằng tôi cần phải nói điều thật sự quan trọng này. Vào thế kỉ 20, những thể chế chính trị đó đã thành công rực rỡ.
Chúng đã giúp kéo dài tuổi thọ, xóa bỏ được nhiều bệnh tật giải quyết các vấn đề về nhà ở và phổ cập giáo dục trên diện rộng.
Nhưng tại thời điểm đó, Beveridge đã gieo lên những thách thức của ngày hôm nay.
Bởi vậy, để tôi kể cho các bạn câu chuyện thứ 2
Theo bạn thì điều gì có thể giết chết chúng ta hơn cả việc hút thuốc lá?
Đó chính là sự cô đơn.
Theo thống kê của chính phủ, cứ 1 người trên 60 tuổi trong số 3 người không nói chuyện hay tiếp xúc với người khác trong 1 tuần.
Cứ 1 người trên 10 người trong tổng số 850 nghìn người không nói chuyện với ai khác trong vòng một tháng.
Và chúng ta không phải là người duy nhất quan tâm tới vấn đề này; toàn bộ phương Tây cũng đều quan tâm.
Thậm chí nó trở thành vấn đề hóc búa đối với một số nước như Trung Quốc, nơi những người già bị bỏ lại một mình ở quê nhà vì quá trình đô thị hóa, di cư ồ ạt.
bởi vậy những điều lệ mà Beveridge đã nghĩ ra và công bố không thể giải quyết vấn đề này.
Sự cô độc giống như một thách thức về quan hệ tổng thể, nó không thể được giải quyết bằng các biện pháp quan liêu truyền thống.
Vì thế, vài năm trước, để hiểu được vấn đề này, tôi đã bắt đầu làm việc với một nhóm 60 người cao tuổi ở phía Nam Luân Đôn, nơi tôi đang sống.
Tôi đi mua sắm rồi chơi bin-gô (giống lô-tô) nhưng thực ra tôi quan sát và lắng nghe là chủ yếu.
Tôi muốn biết chúng ta có thể làm gì khác đi.
Và nếu như bạn hỏi những người già đó, họ sẽ nói với bạn rằng họ muốn 2 điều.
Họ muốn ai đó trèo lên thang và thay bóng đèn cho họ, hay ai đó chờ họ khi họ ra khỏi bệnh viện.
Họ muốn một sự hỗ trợ thực tế.
Và họ muốn vui vẻ.
Họ muốn ra ngoài, làm những điều thú vị với những người có cùng quan điểm, kết bạn - việc mà chúng ta hay làm ở mỗi giai đoạn của cuộc đời.
Thế là, chúng tôi đã thuê một đường dây điện thoại và một vài người khéo tay, để bắt đầu dịch vụ có tên là "Tuần Hoàn"
Thông qua số 0800 hoàn toàn miễn phí, dịch vụ đã thu hút rất nhiều thành viên. Họ có thể gọi bất cứ khi nào họ cần hỗ trợ.
Có rất nhiều lý do mọi người gọi cho chúng tôi.
Họ gọi vì thú cưng của họ bị ốm, vì DVD của họ bị hỏng hay họ quên mất cách sử dụng điện thoại di động, hay chỉ để thông báo rằng họ vừa ra viện và họ muốn có ai đó chờ họ ở bên ngoài.
Và dịch vụ "Tuần Hoàn" cũng cung cấp các chương trình xã hội đa dạng, đan vá, phóng phi tiêu, đi thăm quan bảo tàng, du ngoạn bằng khinh khí cầu.
Nhưng đây mới là điều thú vị - điều thực sự gây ra sự thay đổi sâu sắc: những tình bạn đã được hình thành qua thời gian, bắt đầu thay thế những yêu cầu thực tế của họ.
Để tôi kể với các bạn về Belinda.
Belinda là thành viên của "Tuần Hoàn" và cô ấy chuẩn bị nhập viện để phẫu thuật hông, cô ấy đã gọi tới "Tuần Hoàn" để nói rằng chúng tôi sẽ không gặp cô ấy trong một thời gian.
Damon, người vận hành "Tuần Hoàn" trong vùng đã gọi lại cho cô ấy và nói "Tôi có thể giúp gì cho cô?"
Belinda nói "Ồ, không sao. Tôi ổn mà" Jocelyn đang đi mua sắm. Tony thì đang làm vườn. Melissa và Joe thì đang nấu nướng và tán gẫu.
Thế nên, 5 thành viên của "Tuần Hoàn" đã tự tổ chức tới chăm sóc Belinda.
Belinda đã 80 tuổi, mặc dù cô ấy luôn nói tâm hồn mình chỉ mới 25, cô ấy cũng nói rằng cô ấy cảm thấy bế tắc và khá buồn khi tham gia "Tuần Hoàn".
Nhưng việc khuyến khích cô ấy trong suốt buổi gặp mặt dần hình thành lên một tình bạn tự nhiên, tình bạn mà ngày nay, đang dần thay thế những nhu cầu của các dịch vụ đắt tiền
Đó là mối quan hệ tạo nên sự khác biệt.
Bởi vậy, tôi nghĩ rằng ba yếu tố trên đã khuyến khích chúng ta trân trọng những mối quan hệ cũng là chìa khóa giải quyết các vấn đề xã hội ngày nay.
Đầu tiên, bản chất của vấn đề đang thay đổi và chúng ta cần có một giải pháp khác.
Thứ 2,
Thứ 3 là công nghệ.
Tôi đã nói về 2 yếu tố đầu tiên rồi.
Còn về yếu tố thứ 3: Công nghệ đã giúp chúng ta tiếp cận được với nhau và đã hộ trợ hàng nghìn người.
Công nghệ chúng ta sử dụng hoàn toàn đơn giản. Nó gồm những thứ có sẵn như dữ liệu, điện thoại di động.
"Tuần Hoàn" đã sử dụng những công nghệ đơn giản nhằm khuyến khích các nhóm ở địa phương nhỏ hỗ trợ hàng nghìn thành viên.
Và bạn có thể so sánh với tổ chức trong vùng vào những năm 70. Khi mô hình này không khả thi thì chất lượng hay tuổi thọ mà công nghệ cung cấp cũng không có.
Do đó, những mối quan hệ được củng cố bằng công nghệ có thể giúp mọi người tiếp thu ý tưởng của Beveridge.
Báo cáo của Beveridge nhắm vào các thể chế với các nguồn hạn chế, hay việc bòn rút nguồn tiền nặc danh.
Tại chỗ làm cuả tôi ở tuyến trên tôi đã từng chứng kiến 80% nguồn viện trợ được dùng để giữ bí mật.
thế là những nhà chuyên gia phải quản lí Những đơn từ hành chính phức tạp ngày càng nhiều Chủ yếu là về việc xin bắt ai đó ngừng nhận viện trợ hay về việc rút tiền.
và Tuần Hoàn và những dịch vụ về quan hệ mà chúng tôi và những người khác lập ra đã đảo ngược tình trạng này.
Nó nói lên một điều: càng nhiều người bao nhiêu, càng nhiều mối quan hệ bấy nhiêu, càng có nhiều giải pháp hơn.
Bởi vậy, tôi muốn kể với các bạn câu chuyện thứ 3 và cũng là cuối cùng của tôi Câu chuyện về nạn thất nghiệp.
Ở Anh, cũng như phần lớn mọi nơi trên thế giới, Các chính sách phúc lợi xã hội đã được thiết lập để bắt mọi người đi làm, để giáo dục con người, và giúp họ sống khỏe mạnh.
Nhưng ở đây, hệ thống này đã thất bại.
Và vì thế câu trả lời là phải cố gắng làm cho các hệ thống cũ kỹ này hiệu quả hơn và tác động qua lại hơn phải tăng số lần/tốc độ xử lý , chia dân thành các nhóm nhỏ hơn nữa cố gắng làm cho dịch vụ đến với người dân hiệu quả hơn -- nói cách khác ngược hoàn toàn với hệ thống trước đây
Nhưng đoán xem, hầu hết mọi người tìm việc bây giờ bằng cách nào?
Qua việc truyền miệng
Hóa ra ở Anh bây giờ, việc làm mới chẳng cần phải quảng cáo.
Bạn của bạn sẽ nói cho bạn biết về công việc Bạn của bạn sẽ gợi ý bạn về công việc. Mạng lưới xã hội đa dạng sẽ giúp bạn tìm việc.
Có lẽ một vài người ngồi đây đang nghĩ: "Nhưng tôi tìm việc qua quảng cáo cơ mà" nếu bạn nghĩ kĩ lại, liệu có phải bạn của bạn đã cho bạn biết về quảng cáo đó không? sau đó có phải họ đã khuyến khích bạn nộp đơn xin việc?
Nhưng đừng ngạc nhiên, những ai cần đến mạng lưới xã hội này nhất có lẽ là những người bị cô lập nhất.
Biết rõ điều này và cũng biết về giá trị và thất bại của hệ thống hiện tại, chúng tôi đã tạo nên một thứ gì đó mới mẻ: những mối quan hệ xuất phát từ trái tim.
Chúng tôi nghĩ ra một dịch vụ khuyến khích mọi người gặp gỡ nhau ở trong và ngoài cơ quan, cùng nhau làm việc một cách có tổ chức và thử sức với những cơ hội mới.
Sẽ khó để so sánh kết quả của hệ thống mới với mô hình kiểu cũ nhưng trông có vẻ, với 1000 thành viên đầu tiên chúng tôi đã làm 1 trong 3 yếu tố tốt hơn các dịch vụ khác ở việc phân chia chi phí.
và chúng tôi cũng sử dụng công nghệ nhưng không phải để kết nối mọi người theo cách mà các dịch vụ xã hội khác làm.
Chúng tôi sử dụng nó để giúp mọi người gặp gỡ nhau, kết nối với nhau trực tiếp xây dựng lên những mối quan hệ thực sự và hỗ trợ nhau tìm việc làm.
Vào năm 1948, trước khi qua đời Beveridge đã viết bản báo cáo thứ 3
Trong đó, ông nói rằng ông đã mắc một sai lầm vô cùng nghiêm trọng.
Ông đã bỏ mặc người dân và cộng đồng ngoài kia.
Và sai lầm này đã dẫn tới việc quan tâm con người Và con người bắt đầu quan tâm tới nhau, Trong khi phân loại những thể chế quan liêu
mối quan hệ giữa người với người đang bị rẻ rúng.
Nhưng không may, ít người đọc bản báo cáo thứ 3 này hơn những báo cáo trước đó của Beveridge.
Nhưng ngày hôm nay, chúng tôi cần phải mang mọi người và cộng đồng gần nhau hơn như hệ thống mới và dịch vụ mà chúng tôi tạo ra Tôi sẽ gọi nó là "Phúc lợi xã hội quan hệ"
Chúng ta cần bỏ lại sau lưng những quy tắc lạc hậu cũ kĩ, quan liêu không còn phù hợp nữa. Thay vào đó, chúng ta cần phải cùng nhau chia sẻ như cách chúng ta giúp gia đình của Ella. Cách này có thể giải quyết vấn đề về sự cô độc. Cách này có thể hỗ trợ việc làm và các kĩ năng cần cho mọi người trong thị trường lao động hiện nay. cách này cũng giải quyết các thách thức về giáo dục, y tế và nhiều vấn đề khác đang tồn tại trong xã hội.
Chìa khóa chỉ là: các mối quan hệ.
Những mối quan hệ là một thứ quan trọng mà chúng ta có.
Cảm ơn!
(Vỗ tay)
Năm trước, chúng tôi được đại sứ quán Thụy Sĩ ở Berlin mời trình bày các dự án nghệ thuật của mình.
Chúng tôi đã quen với các lời mời, nhưng lần này khiến chúng tôi sướng run.
Đại Sứ Quán Thụy Sĩ ở Berlin rất đặc biệt.
Đó là tòa nhà cổ duy nhất trong khu hành chính nhà nước không bị phá hủy trong Thế chiến thứ hai, và nó nằm ngay cạnh văn phòng Thủ tướng liên bang.
Không ai gần gũi Thủ tướng Merkel hơn các nhà ngoại giao Thụy Sĩ.
(Cười) Khu hành chính ở Berlin cũng bao gồm cả tòa nhà Reichstag-- quốc hội Đức, và Cổng Brandenburg, và ngay bên cạnh Khải hoàn môn là một số tòa đại sứ khác, cụ thể là Đại Sứ Quán Mỹ và Anh.
Dù Đức có nền dân chủ tiến bộ, nhưng quyền công dân bị hạn chế trong khu hành chính này.
Quyền tụ tập và quyền biểu tình bị giới hạn ở đây.
Từ góc độ nghệ thuật, điều này rất thú vị.
Các cơ hội để tham dự và thể hiện cá nhân luôn bị giới hạn bởi các khuôn khổ và phải tuân theo những quy tắc nhất định.
Với ý thức về sự phụ thuộc vào những quy định này, chúng tôi có cách nhìn khác.
Những điều kiện và quy định tạo cho chúng ta ý thức, hành động, và cách sống đặc trưng.
Và điều này cực kì quan trọng trong tình huống tương tự.
Những năm qua, chúng ta biết được rằng từ nóc các tòa đại sứ quán Mỹ và Anh, các thiết bị bí mật luôn nghe lén toàn bộ khu hành chính, kể cả điện thoại di động của Angela Merkel.
Những anten Tình Báo của Anh được giấu trong những vòm bọc màu trắng hình trụ, trong khi anten của Tình Báo An Ninh Mỹ được che đậy bởi những màn hình trong suốt.
Làm sao tiếp cận những lực lượng được giấu và ngụy trang này?
Cùng với đồng nghiệp của tôi, Christoph Wachter, chúng tôi nhận lời mời của đại sứ quán Thụy Sĩ.
Chúng tôi tận dụng cơ hội để tìm hiểu về vấn đề đặc biệt này.
Không biết ở đây có ai đang theo dõi tôi không, chắc là họ rất chăm chú lắng nghe.
(Cười) Chúng tôi đã lắp đặt một loạt anten trên nóc tòa đại sứ Thụy Sĩ.
Chúng không phức tạp như những anten mà Anh và Mỹ sử dụng.
(Cười) Đó là những anten làm vội bằng lon, không ngụy trang nên được nhìn thấy rất rõ.
Viện Nghệ Thuật cũng tham gia dự án, nên chúng tôi làm một cái anten lớn hơn trên nóc tòa nhà của Viện, đặt chễm chệ ngay giữa những anten tình báo của Mỹ và Anh
(Cười) Chưa bao giờ việc xây dựng công trình nghệ thuật được theo dõi sát sao như vậy.
Một chiếc trực thăng bay trên đầu chúng tôi với một camera ghi lại mọi động tác của chúng tôi, và từ trên nóc Đại Sứ Quán Mỹ, lính canh liên tục quan sát.
Dù khu hành chính có quy định quản lý nghiêm ngặt, nhưng lại không có luật lệ cụ thể nào về truyền thông kỹ thuật số.
Vì thế sự lắp đặt của chúng tôi hoàn toàn hợp pháp, và Đại sứ Thụy Sĩ đã thông báo cho Bà thủ tướng Merkel việc này.
Chúng tôi đặt tên dự án là "Bạn có nghe rõ tôi không?"
(Cười) Những anten này tạo một mạng Wi-Fi mở và miễn phí những ai muốn đều có thể dùng bất kỳ thiết bị Wi-Fi và không hề gặp trở ngại nào, và có thể gửi tin nhắn cho những ai đang nghe đúng tần số.
Tin nhắn, thư thoại, chia sẻ tài liệu-- bất kì thứ gì cũng có thể gửi nặc danh.
Và người ta đã giao tiếp với nhau.
Hơn 15 nghìn tin nhắn đã được gửi.
Đây là một số ví dụ:
"Chào cả thế giới, chào Berlin, chào Tình Báo Mỹ, chào Tình Báo Anh."
"Điệp viên NSA, hãy làm việc nghiêm túc!
Thổi còi đi nào!" "Tình Báo Mỹ đây. Chúng tôi tin Thượng Đế. Chúng tôi theo dõi mọi thứ khác!!!"
(Cười) "Bạn@vôdanh đây đang theo dõi Bạn Tình Báo Mỹ,Anh - chúng tôi cùng tổ chức với bạn.
Hãy an tâm. Hẹn gặp lại sau" "Gót chân Asin của Tình Báo Mỹ: Mạng mở."
"Các đặc vụ, điều gì thêu dệt ra câu chuyện để các bạn kể cho con cháu mình?"
"@NSA ơi, hàng xóm của tôi ồn quá. Vui lòng gửi máy bay không người lái."
(Cười) "Hãy Làm Tình--Yêu, Đừng làm chiến tranh--mạng."
Chúng tôi cũng mời nhân viên đại sứ và chính phủ tham dự vào mạng mở này, và bất ngờ thay, họ đã tham gia
Các tập tin xuất hiện trên mạng này, có cả tài liệu mật bị rò rỉ từ ủy ban điều tra của quốc hội, ủy ban nhấn mạnh, việc trao đổi tự do và thảo luận về thông tin cốt lõi trở nên khó khăn, thậm chí đối với các thành viên của quốc hội.
Chúng tôi cũng đã tổ chức các tua du lịch để trải nghiệm và thăm dò các cơ quan công quyền tại chỗ.
Các chuyến đi tham quan các vùng giới hạn xung quanh các đại sứ quán, và chúng tôi thảo luận về tiềm năng và tầm quan trọng của giao tiếp.
Nếu chúng ta nhận thức được sự tập trung, các quan hệ và các điều kiện giao tiếp, thì nó không chỉ mở rộng sự hiểu biết của chúng ta, mà nó còn cho phép ta xem xét lại các luật lệ đã làm ta bị thu hẹp tầm nhìn, xét lại những quy ước về mỹ học, chính trị và xã hội.
Hãy xét một ví dụ thực tế.
Số phận của con người trong các khu nhà tạm ở ngoại ô Paris bị che đậy và bị bỏ quên.
Nó là một vòng luẩn quẩn.
Vấn đề ở đây không còn là nghèo, chủng tộc hay bị loại trừ.
Mà chính là cách che giấu những sự thực này để không ai thấy vấn đề đó trong một thời đại toàn cầu và tràn ngập giao tiếp và trao đổi.
Những khu nhà tạm thời bị xem là không hợp pháp, và vì thế những người sống trong hoàn cảnh đó không có cơ hội để nói lên tiếng nói của mình.
Ngược lại, bất kỳ lúc nào họ xuất hiện, họ đều sợ bị phát hiện, điều đó làm trầm trọng thêm sự ngược đãi, xua đuổi và đàn áp.
Điều làm chúng tôi tâm đắc chính là cách khám phá ra sự che giấu.
Chúng tôi tìm kiếm một giao diện và chúng tôi đã tìm thấy.
Nó không phải là giao diện số hóa, nhưng là giao diện đời thật: đó là 1 khách sạn.
Chúng tôi gọi dự án này là "Khách sạn Gelem."
Cùng với các gia đình Di-gan, chúng tôi lập một vài khách sạn Gelem ở châu Âu, ví dụ, ở Freiburg, Đức, ở Montreuil gần Paris, và cũng có ở vùng Balkans.
Đó là những khách sạn thật.
Người ta có thể lưu trú tại đó.
Nhưng không phải kinh doanh.
Đó là một biểu tượng.
Bạn có thể lên mạng và xin một lời mời cá nhân để đến và sống vài ngày trong khách sạn Gelem, ở nhà họ, ăn uống, làm việc và sống với các gia đình Di-gan.
Các gia đình Di-gan đến đây không phải vì lối sống nay đây mai đó; họ là khách mời.
Ở đây, các gia đình Di-gan không phải nhóm dân thiểu số; họ được mời đến.
Điều quan trọng ở đây không phải để phán xét ai, mà là tìm thấy một thực tế để xác định những mâu thuẫn khác nhau, có vẻ không thể giải quyết được.
Trong thế giới toàn cầu hóa, những lục địa xích lại gần nhau hơn.
Văn hóa, hàng hóa và con người trao đổi thường xuyên, nhưng cùng lúc đó, giữa thế giới thượng lưu và thế giới người nghèo có khoảng cách ngày càng lớn.
Chúng tôi vừa đến Australia.
Với chúng tôi, không có vấn đề gì khi vào đất nước này.
Vì chúng tôi có hộ chiếu châu Âu, có visa và vé máy bay.
Nhưng những người tị nạn đến Úc bằng tàu thuyền thì lại bị cấm cửa hoặc bị ở tù.
Việc bắt bớ các tàu tị nạn và việc nhiều người phải bị giam cầm được che đậy bởi nhà cầm quyền Úc.
Những thủ tục đó được xem là bí mật quân sự.
Sau những lần bỏ trốn khổ sở từ những vùng nguy hiểm và chiến sự đàn ông, đàn bà và trẻ con bị bắt ở nước Úc không qua tòa án, đôi khi trong vài năm.
Tuy nhiên, trong thời gian chúng tôi lưu lại, chúng tôi đã gặp được và làm việc với những người tị nạn đang ở tù, dù cho sự cách ly và chọn lựa rất kỹ.
Từ những tình huống này một bố trí không gian nghệ thuật được hình thành trong khu Đại học Công nghệ Queensland ở Brisbane.
Mặt trước của đại học có một mô hình rất đơn giản.
Trên sàn nhà, một la bàn cách điệu để chỉ phương hướng đến mỗi trung tâm cầm giữ người tị nạn, có ghi khoảng cách và tên của trung tâm tị nạn.
Sự trình bày có mục đích kết nối.
Trên mỗi mặt sàn đánh dấu, có một bộ micro-tai nghe.
Người tham quan có thể nói chuyện trực tiếp với một người tị nạn đang hoặc đã hết thời gian giam cầm trong một trại tập trung đặc biệt và có đặt hẹn trước cho một gặp gỡ cá nhân.
Trong hoàn cảnh được hỗ trợ của một triển lãm nghệ thuật, người tị nạn cảm thấy tự do được nói về chính mình, về câu chuyện và về hoàn cảnh của họ mà không sợ hậu quả.
Chính người tham quan chìm trong những cuộc nói chuyện dài về gia đình bị chia cắt, về những lần trốn thoát khỏi các vùng chiến sự, về những ý định tự tử, về số phận của những đứa trẻ trong trại tập trung.
Cảm xúc thật sâu sắc. Quá nhiều nước mắt.
Nhiều người quay lại nơi triển lãm.
Đó là một trải nghiệm mạnh mẽ.
Châu Âu đang đối mặt với một dòng thác người tị nạn.
Tình huống của người tị nạn còn tệ hơn nữa bởi những chính sách đầy mâu thuẫn và bởi tham vọng của các đợt đáp trả quân sự.
Chúng tôi cũng hình thành hệ thống giao tiếp trong những trung tâm tị nạn xa xôi ở Thụy Sĩ và Hy Lạp.
Trước hết họ được cung cấp thông tin cơ bản-- chi phí y tế, thông tin luật pháp, tư vấn.
Cơ bản nhưng rất quan trọng.
Thông tin trên Internet có thể giúp sống sót trên những con đường nguy hiểm lại bị kiểm duyệt, và việc cung cấp những thông tin như thế đang trở thành tội hình sự.
Điều đó thúc đẩy chúng tôi thực hiện mạng lưới và các anten trên nóc của tòa đại sứ Thụy Sỹ tại Berlin và chương trình "Bạn có nghe rõ tôi không?
". Chúng ta không nên làm việc đó đến mức quá quắt.
Ta nên bắt đầu với nối kết của riêng mình, đấu tranh vì ý muốn xây dựng một thế giới công bằng và kết nối toàn cầu.
Điều quan trọng là phải vượt qua sự im lặng hèn nhát và sự chia rẽ tạo ra bởi các thế lực chính trị.
Đó chỉ là sự thể hiện bản thân một cách trung thực để có được trải nghiệm về sức chuyển đổi mà chúng ta có thể vượt qua những định kiến và bất công.
Cám ơn.
(Vỗ tay) Bruno Giussani: Cảm ơn, Mathias.
Đồng tác giả của tác phẩm này cũng có ở đây.
(Vỗ tay) Xin được hỏi một chi tiết: Tên khách sạn không phải là tên ngẫu nhiên.
Gelem có nghĩa là cái gì đó đặc biệt trong ngôn ngữ Di-gan.
Mathias Jud: Vâng, "Gelem, Gelem" là tên của bài quốc ca người Di-gan, bài ca chính thức, có nghĩa "Tôi đã đi chặng đường dài."
BG: Điều đó thêm chi tiết vào bài nói chuyện.
Nhưng cả hai bạn đã đi đến đảo Lesbos mới đây, các bạn vừa trở lại đây vài ngày, Ở Hy Lạp, có hàng nghìn người tị nạn đang đổ đến và vừa đến trong vài tháng qua.
Bạn đã thấy gì ở đó và bạn làm gì ở đó?
Christoph Wachter: Vâng, Lesbos là một trong những đảo của Hy Lạp gần Thổ Nhĩ Kỳ, trong lúc chúng tôi ở đó, nhiều người tị nạn đã đến trên những thuyền nhỏ chất đầy người, và sau khi lên bờ, họ bị bỏ mặc ở đó.
Bị từ chối khi họ xin dùng các dịch vụ.
Ví dụ, họ không được phép mua một chiếc vé xe buýt hoặc thuê phòng khách sạn, vì thế nhiều gia đình thật sự phải ngủ ngoài đường.
Và chúng tôi đã thiết lập các hệ thống ở đó để giúp họ giao tiếp tối thiểu, vì tôi nghĩ, tôi tin, không chỉ chúng tôi phải nói về người tị nạn, mà tôi nghĩ chúng ta cần nói về họ.
Và bằng cách đó, ta có thể nghĩ rằng nó có ích cho mọi người, giúp cho cuộc sống và sự chiến đấu sống còn của họ.
BG: Và cho phép họ được nói.
Christoph, cảm ơn bạn đã đến với TED.
Mathias, cảm ơn đã đến với TED và chia sẻ câu chuyện của bạn.
(Vỗ tay)
Tôi đến từ Ai Cập nơi còn được gọi là Umm al-Dunya, Đất Mẹ của Thế Giới.
Đất nước giàu có được biết đến với câu chuyện về các cuộc nổi loạn, về vinh quang lẫn lụi tàn của các nền văn minh, và sự đa dạng tôn giáo, sắc tộc, văn hoá và ngôn ngữ.
Lớn lên trong môi trường như thế khiến tôi tin vào sức mạnh của việc kể chuyện.
Trong lúc tìm cách truyền tải câu chuyện của mình, tôi tình cờ biết đến thiết kế đồ họa.
Tôi muốn chia sẻ cùng các bạn một dự án đưa tiếng Ả Rập vào cuộc sống bằng thiết kế đồ họa.
Đầu tiên, hãy để tôi chia sẻ lý do làm điều này.
Tôi tin đồ họa có thể thay đổi thế giới.
ít nhất là với thành phố của tôi, Cairo. Nó đã giúp lật đổ hai nhà lãnh đạo độc tài.
Bạn có thể nhận thấy qua những bức hình này, đồ họa có tiềm năng và sức mạnh to lớn, tạo nên những thay đổi tích cực không thể phủ nhận.
Cách mạng năm 2011 của Ai Cập cũng là cách mạng thiết kế cơ sở.
Bất kì ai cũng có thể sáng tạo.
Chúng ta đã là những nhà thiết kế thực thụ và chỉ sau một đêm, Cairo được phủ đầy những áp phích biển báo, tranh vẽ nghệ thuật đường phố.
Truyền thông thị giác là phương tiện chuyển tải mạnh mẽ hơn cả ngôn từ khi tiếng nói của hơn 90 triệu dân bị kiềm nén trong hơn 30 năm.
Chính là sự đàn áp chính trị lẫn xã hội, cùng với chủ nghĩa thực dân kéo dài hàng thập kỷ và sự thiếu giáo dục đã làm mai một ý nghĩa của chữ viết Ả Rập trong khu vực.
Những quốc gia này đều từng dùng tiếng Ả Rập.
Nhưng giờ chỉ còn mỗi vùng xanh lá và xanh dương.
Nói một cách đơn giản, chữ viết Ả Rập đang dần biến mất.
Chức năng của các nước Ả Rập hậu thuộc địa trong thế giới toàn cầu hóa, là một báo động rằng ngày càng ít người dùng chữ Ả Rập để giao tiếp.
Khi học cao học ở Ý, tôi phát hiện mình tha thiết nhớ tiếng Ả Rập.
khao khát được nhìn mặt chữ, và ngẫm nghĩa của chúng.
Một hôm, tôi ghé vào thư viện lớn nhất ở Ý để tìm một cuốn sách Ả Rập.
Tôi ngạc nhiên khi tìm thấy những gì họ có trong danh mục "Sách Ả Rập và Trung đông"
(cười) Sợ hãi, khủng bố và sự phá hủy.
Một từ thôi: ISIS.
Tim tôi đau đớn khi đây là cách chúng tôi được miêu tả với thế giới thậm chí ở góc độ văn học.
Tôi tự hỏi: Điều gì đã xảy ra với những tác giả nổi tiếng thế giới như Naguib Mahfouz, Khalil Gibran biểu tượng thơ ca Mutanabbi, Nizar Qabbani?
Hãy nghĩ về điều này.
Sản phẩm văn hóa của cả một khu vực trên thế giới, vừa giàu đẹp vừa đa dạng, bị coi là dư thừa, nếu không muốn nói là hoàn toàn bị lãng quên.
Những sản phẩm văn hóa của cả một vùng trên thế giới bị những tác động thực tế cấm cản thông qua sản phẩm truyền thông toàn cầu và diễn ngôn của xã hội.
Sau đó, tôi nhắc mình về niềm tin rằng thiết kế có thể thay đổi thế giới.
Những gì bạn cần là có ai đó ghé mắt nhìn tác phẩm của mình, cảm nhận, kết nối
Và thế là tôi bắt đầu.
Tôi nghĩ cách để chấm dứt việc thế giới nhìn chúng tôi như quỷ dữ, như những kẻ khủng bố, và bắt đầu nhìn nhận chúng tôi là những người anh em ngang bằng.
Làm thế nào để gìn giữ và tôn vinh tiếng Ả Rập chia sẻ đến những người khác, những văn hóa khác?
Và ý tưởng loé lên trong tôi: Sẽ ra sao nếu kết hợp hai biểu tượng của sự trong sáng và bản sắc tiếng Ả Rập?
Người ta có thể sẽ chú ý.
Có gì trong sáng, hồn nhiên và vui vẻ như LEGO?
Món đồ chơi trẻ em phổ biến.
Bạn chơi chúng, bạn xây dựng, bạn không bao giờ cạn ý tưởng với chúng.
Khoảnh khắc eureka của tôi là tìm ra giải pháp song ngữ cho tiếng Ả Rập, vì hiệu quả trong giao tiếp và giáo dục là con đường dẫn đến các cộng đồng khoan dung hơn.
Tuy nhiên, tiếng Ả Rập, Latin không chỉ đại diện cho những thế giới khác nhau mà còn tạo ra những khó khăn cho cả Phương Đông lẫn Phương Tây trên cơ sở hằng ngày.
Có nhiều lý do khiến tiếng Ả Rập và Latin khác biệt, đây là một vài lý do chính.
Chúng đều có những nét lên xuống nhưng ở những dòng hoàn toàn khác.
Chữ cái Ả Rập là chữ tượng hình và sự gắn kết là điều rất quan trọng trong tiếng Ả Rập khi những chữ cái phải được kết hợp để tạo nên một từ có nghĩa.
Hệ thống dấu câu và dấu thanh hoàn toàn khác biệt.
Nhưng quan trọng nhất, Tiếng Ả Rập không có chữ viết hoa.
Thay vào đó, chữ cái được chia thành bốn dạng: đầu, giữa, riêng lẻ, và cuối.
Tôi muốn giới thiệu tiếng Ả Rập đến các bạn trẻ, người nước ngoài, nhưng quan trọng là để giúp người nhập cư kết nối với xã hội thông qua việc tạo ra hệ thống song ngữ, một dòng giao tiếp hai chiều.
Tôi gọi nó là "Chơi thôi".
Ý tưởng đơn giản là tạo ra niềm vui và sự hăng hái trong việc học tiếng Ả Rập hiện đại bằng LEGO.
Ví dụ hai từ sau.
"Chơi thôi" Mỗi thanh màu đánh dấu một chữ cái Ả Rập.
Bạn có thể thấy, chữ cái được giải thích qua hình thái, phát âm và ví dụ về chức năng của từ, song song với định nghĩa trong tiếng Latin.
Chúng cùng tạo nên một quyển sách bỏ túi thú vị với 29 chữ cái Ả Rập cùng bốn hình thái từ, trong cuốn từ điển 400 từ.
Trang sách sẽ trông như thế này.
Có chữ cái, dịch nghĩa trong tiếng La-tin với những mô tả bên dưới.
Tôi kể bạn nghe về quy trình.
Đầu tiên, trong căn hộ nhỏ ở Florence tôi tạo ra chữ cái.
Tôi chụp ảnh từng chữ, sau đó, chỉnh sửa, chọn đúng màu nền và font.
Sau cùng, tôi tạo nên một bảng chữ cái, 29 chữ cái nhân với bốn dạng.
Tổng cộng là 116 chữ sau một tuần.
Tôi tin là thông tin cần phải thú vị và gọn nhẹ.
Cuốn sách này là ấn phẩm cuối cùng, mà tôi muốn xuất bản và dịch ra nhiều ngôn ngữ, để việc dạy và học tiếng Ả Rập trở nên thú vị, dễ dàng, dễ tiếp cận hơn trên toàn thế giới.
Tôi hy vọng cuốn sách sẽ cứu hệ thống chữ cái tuyệt đẹp của đất nước tôi.
(Tiếng vỗ tay) Xin cảm ơn.
Thực hiện dự án này giống như một kiểu thiền qua hình ảnh, như điệu nhảy Sufi, lời cầu nguyện cho một thế giới.
Một bộ khối lắp ghép truyền tải hai ngôn ngữ.
LEGO chỉ là phép ẩn dụ.
Bởi tất cả chúng ta đều được tạo ra từ những khối lắp ghép giống nhau mà qua đó, tôi thấy được tương lai nơi rào cản giữa người và người hoàn toàn bị đánh đổ.
Dù thế giới quanh ta có tồi tệ ra sao, hay có bao nhiêu cuốn sách nao lòng về ISIS, chủ nghĩa khủng bố, thay vì Isis, vị thần vĩ đại của Ai Cập cổ đại tiếp tục được xuất bản, tôi sẽ vẫn tiếp tục xây dựng một giới đầy màu sắc.
Shukran, có nghĩa là "Cảm ơn".
(Tiếng vỗ tay) Xin cảm ơn!
Cảm ơn!
(Nhạc ghi ta bắt đầu) (Hết nhạc) (Tiếng vỗ tay) (Âm ghi ta bóp méo bắt đầu) (Hết nhạc) (Tiếng vỗ tay) (Âm ghi ta ambient bắt đầu) (Hết nhạc) (Tiếng vỗ tay)
Đây là một trong những loài vật tuyệt vời nhất trên trái đất.
Đây là một con heo vòi.
Còn đây là một con heo vòi con, con vật đáng yêu nhất trong vương quốc động vật.
(Cười lớn) Cho đến bây giờ.
Không có một cuộc thi nào ở đây cả.
Tôi đã dành trọn 20 năm cuộc đời mình để tìm kiếm và bảo tồn loài heo vòi tại Brazil, và điều đó thực sự tuyệt vời.
Nhưng vào lúc này đây, tôi đang suy nghĩ rất nhiều về tác động của công việc tôi đang làm.
Tôi đã tự hỏi bản thân mình về những đóng góp của tôi để bảo tồn loài vật mà tôi rất yêu quý này.
Những điều tôi làm có thật sự hiệu quả không để bảo vệ sự tồn tại của chúng?
Tôi đã làm hết sức chưa?
Tôi có một câu hỏi lớn ở đây, rằng tôi đang nghiên cứu heo vòi và góp phần vào công tác bảo tồn hay tôi chỉ đang ghi chép lại về sự tuyệt chủng của chúng?
Thế giới đang đối mặt với rất nhiều khủng hoảng về mặt bảo tồn khác nhau.
Chúng ta đều biết rõ điều đó. Chúng xuất hiện trên tin tức mỗi ngày.
Những khu rừng nhiệt đới và những hệ sinh thái khác đang bị phá hủy thay đổi khí hậu, rất nhiều giống loài đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng: hổ, sư tử, voi, tê giác, heo vòi.
Đây là heo vòi ở vùng đồng bằng, loài heo vòi tôi đang làm việc cùng, là loài động vật có vú trên cạn lớn nhất Nam Mỹ.
Chúng to lớn. Chúng mạnh mẽ.
Những con trưởng thành có thể nặng đến 300 kilogram.
Bằng một nửa kích thước của một con ngựa.
Chúng rất đẹp.
Heo vòi thường được tìm thấy ở những khu rừng nhiệt đới như Amazon, và chúng chắc chắn cần một môi trường sống rộng lớn để tìm kiếm tất cả các nguồn sinh sống mà chúng cần để sinh sôi và tồn tại.
Nhưng môi trường sống của chúng đang bị hủy hoại, và chúng đang bị săn đuổi ra khỏi một số vùng sinh sống địa lý của chúng.
Và bạn có thể thấy rằng, điều này thật sự rất đáng tiếc vì heo voi cực kì quan trọng đối với môi trường sống nơi chúng được tìm thấy.
Chúng là động vật ăn cỏ.
50% chế độ ăn uống của chúng là trái cây, và khi chúng ăn trái cây, chúng nuốt những hạt giống, mà chúng phân tán khắp nơi ở nơi ở của chúng thông qua phân.
Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và duy trì cấu trúc và sự phong phú của rừng, và vì lí do đó, heo vòi được biết đến như một người làm vườn của rừng.
Rất thú vị phải không ?
Nếu bạn suy nghĩ về điều này. sự tuyệt chủng của heo vòi sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng rất lớn tới hệ đa dạng sinh thái.
Tôi bắt đầu nghiên cứu heo vòi năm 1996, khi còn rất trẻ và mới vào đại học, và đó là chương trình nghiên cứu và bảo tồn đầu tiên.
Vào thời điểm đó, chúng tôi gần như không có thông tin nào về heo vòi, phần lớn bởi vì chúng quá khó để nghiên cứu
Chúng sống về đêm, cô độc. là một loài động vật khó nắm bắt, chúng tôi bắt đầu từ những thông tin cơ bản nhất về loài vật này.
Nhưng một nhà bảo tồn động vật là làm gì?
Đầu tiên, chúng ta cần dữ liệu.
Chúng ta cần nghiên cứu.
Chúng ta cần những dữ liệu lâu dài để hỗ trợ công tác bảo tồn, và tôi đã nói rằng rất khó khăn trong việc nghiên cứu heo vòi, do đó chúng tôi phải dựa trên phương pháp gián tiếp để nghiên cứu.
Chúng tôi phải bắt và gây mê chúng sau đó đeo vào cổ chúng những chiếc vòng có gắn định vị GPS theo dõi từng chuyển động của chúng, đây là một công nghệ được dùng bởi rất nhiều nhà bảo tồn trên thế giới.
Và sau đó chúng tôi có được thông tin về cách chúng sử dụng không gian, cách chúng di chuyển trên những địa hình rộng lớn, môi trường sống chúng ưu tiên là gì, và rất nhiều thứ khác nữa.
Sau đó, chúng tôi cần công bố những gì chúng tôi tìm được.
Chúng tôi phải giúp mọi người hiểu về heo vòi và sự quan trọng của những sinh vật này.
Và thật đáng kinh ngạc rằng có nhiều người trên thế giới không biết heo vòi là loài vật gì.
Thực ra, nhiều người nghĩ rằng heo vòi là như thế này.
Tôi xin được nói rằng, đây không phải là heo vòi.
(Cười) Đây là loài vật ăn kiến khổng lồ.
Heo vòi không ăn kiến. Không.
Bao. Giờ. Và sau đó chúng tôi cung cấp những buổi huấn luyện để nâng cao hiểu biết.
Đây là trách nhiệm của chúng tôi để chuẩn bị cho các nhà bảo tồn tương lai.
Chúng tôi đã thua trong một vài trận chiến bảo tồn, và chúng tôi cần nhiều người làm những việc chúng tôi đang làm, và họ cần kỹ năng, họ cần sự đam mê để làm việc đó.
Cuối cùng, chúng tôi, những nhà bảo tồn, chúng tôi phải có khả năng áp dụng những dữ liệu của chúng tôi, áp dụng những kiến thức đã được tích lũy, để hỗ trợ công tác bảo tồn thực sự.
Chương trình về heo vòi đầu tiên của chúng tôi, diễn ra ở rừng Atlantic phía đông Brazil, một trong những nơi đang bị đe dọa nghiêm trọng về quần xã sinh vật cùa thế giới.
Sự tàn phá rừng Atlanta bắt đầu từ đầu thập niên 1500, khi người Bồ Đào Nha bắt đầu đến Brazil, trở thành thuộc địa của Châu Âu ở phần phía đông của Nam Mỹ.
Khu rừng này đã gần như bị phá hủy hoàn toàn để lấy gỗ làm nhà, làm nông, chăn nuôi gia súc và xây dựng thành phố mới, và ngày nay, rừng Atlantic chỉ còn 7% diện tích rừng là còn tồn tại.
Heo vòi được tìm thấy với số lượng rất nhỏ, bị cô lập, bị mất kết nối với quần thể.
Ở rừng Atlantic, chúng tôi tìm thấy heo vòi di chuyển qua những khu vực mở của vùng đất đồng cỏ và nông nghiệp đi từ khu này đến khu khác của khu rừng.
Vì vậy, cách tiếp cận chính của chúng tôi ở đây là sử dụng những dữ liệu về heo vòi xác định những khu vực tiềm năng để xây dựng những khu vực hoang dã giữa những khoảng rừng đó, kết nối lại với môi trường sống để heo vòi và những loài vật khác có thể di chuyển qua những vùng đất an toàn
Sau 12 năm tại rừng Atlantic, vào năm 2008, chúng tôi mở rộng chương trình bảo tồn heo vòi đến Pantanal phía tây của Brazil gần biên giới với Bolivia và Paraguay.
Đây là khu vực rộng lớn với nguồn nước ngọt dồi dào nhất trên thế giới, là một địa điểm tuyệt vời và một trong những khu vực quan trọng nhất cho loài heo vòi đồng bằng ở Nam Mỹ.
Và làm việc ở Pantanal thực sự rất khoan khoái vì chúng tôi đã tìm thấy số lượng heo vòi lớn, khỏe mạnh ở đây và chúng tôi có thể nghiên cứu heo vòi trong điều kiện tự nhiên nhất mà chúng tôi từng tìm thấy, mà không có một mối đe dọa nào.
ở Pantanal, bên cạnh vòng cổ GPS, chúng tôi đang sử dụng một công nghệ khác: những bẫy có sử dụng máy chụp ảnh
Những máy chụp ảnh này được trang bị một thiết bị cảm ứng theo chuyển động và nó chụp lại những loài động vật khi chúng đi đến trước máy chụp ảnh.
Thật cảm ơn những thiết bị tuyệt vời này, mà chúng tôi có thể lấy được những thông tin quý giá về sự sinh sản của heo vòi và cách tổ chức xã hội của chúng những mảnh ghép rất quan trọng trong bức tranh ghép hình này khi bạn cố gắng phát triển những chiến dịch bảo tồn đó.
Và ngay bây giờ, năm 2015, chúng tôi đang mở rộng việc này một lần nữa tới Brazilian Cerrado, các đồng cỏ và rừng cây bụi ở trung tâm Brazil.
Hiện nay khu vực này đang là trung tâm kinh tế phát triển của đất nước tôi, nơi mà môi trường tự nhiên và các loài động vật hoang dã đang bị tiêu diệt nhanh chóng bởi những mối đe dọa khác nhau, bao gồm chăn nuôi gia súc, các đồn mía, đậu tương lớn, săn bắt trộm, tai nạn giao thông, một vài thứ như vậy.
Và bằng cách nào đó, heo vòi vẫn tồn tại, việc này đã cho tôi rất nhiều hy vọng.
Nhưng tôi phải nói rằng bắt đầu dự án mới ở Cerrado như một cái tát vào mặt vậy.
Khi bạn lái xe xung quanh và bạn nhìn thấy những con heo vòi đã chết dọc đường cao tốc và những biển báo heo vòi nằm ở đâu đó giữa đồn điền mía nơi mà chúng không nên ở đó, và bạn nói chuyện với trẻ con và chúng nói với bạn chúng biết vị thịt của heo vòi bởi vì gia đình chung săn bắt và ăn thịt chúng, điều này thật sự đau lòng.
Tình hình tại Cerrado đã làm tôi nhận ra-- nó đã cho tôi cảm giác hối thúc.
Tôi đang bơi giữa dòng nước lũ.
Điều này giúp tôi nhận ra mặc dù hơn 2 thập kỉ làm việc chăm chỉ cố gắng cứu sống loài vật này chúng tôi vẫn còn rất nhiều việc phải làm nếu chúng tôi muốn bảo vệ chúng khỏi sự tuyệt chủng.
Chúng tôi phải tìm ra cách để xử lý những vấn đề này.
Chúng tôi thật sự làm như vậy, và bạn biết gì không?
Chúng tôi thực sự đã đi đến một mức độ trong thế giới bảo tồn nơi chúng tôi phải suy nghĩ thoáng hơn.
Chúng tôi sẽ phải sáng tạo hơn bây giờ.
Và tôi đã nói với bạn, tai nạn giao thông là vấn đề lớn nhất với heo vòi ở Cerrado, vì vậy chúng tôi nghĩ ra cách gắn những miếng dán phản quang lên vòng cổ GPS ở trên cổ heo vòi.
Cũng giống như những miếng dán dùng trên những chiếc xe tải lớn để tránh va chạm.
Heo vòi băng quan đường cao tốc sau khi trời tối, hy vọng những miếng dán này giúp tài xế nhìn thấy những vật phát sáng khi đi trên đường cao tốc, và có thể họ sẽ giảm tốc độ lại một chút.
Bây giờ, đó chỉ là một ý tưởng điên rồ.
Chúng tôi không biết.Hãy xem nó có thể giảm lượng heo vòi bị giết hay không
Vấn đề là, có thể đây là một việc tốt để làm.
Và mặc dù tôi gặp rắc rối với rất nhiều câu hỏi trong đầu tôi bây giờ, tôi có một hiệp ước với heo vòi.
Tôi biết trong tim tôi việc bảo tồn heo vòi là chính nghĩa của tôi.
Là đam mê của tôi.
Tôi không đơn độc.
Tôi có một mạng lưới rộng lớn những người ủng hộ mình, và không có lí nào tôi sẽ dừng lại cả.
Tôi sẽ tiếp tục công việc này có thể suốt toàn bộ phần đời còn lại.
Và tôi sẽ tiếp tục làm việc này cho Patríca, nó cùng tên với tôi, một trong những con heo vòi đầu tiên được chụp lại và ghi hình lại ở Atlantic rất nhiều nhiều năm trước đây; cho Rita và Vincent bé bỏng ở Pantanal.
Và tôi sẽ tiếp tục làm việc này vì Ted, con heo vòi con chúng tôi bắt được vào tháng 12 năm ngoái cũng ở Panatal.
Và tôi sẽ tiếp tục làm việc này cho hàng trăm con heo vòi mà tôi rất sẵn lòng được gặp qua nhiều năm và rất nhiều những con heo vòi khác mà tôi biết tôi sẽ gặp chúng trong tương lai.
Những con vật này xứng đáng được quan tâm đến.
Chúng cần tôi. Chúng cần tất cả chúng ta.
Và bạn biết chứ? Chúng ta là con người đáng được sinh sống trên trái đất nơi chúng ta có thể ra ngoài kia và nhìn thấy và có được lợi ích không chỉ từ những con heo vòi mà còn từ tất cả những giống loài tuyệt vời khác, bây giờ và trong tương lai.
Cám ơn các bạn rất nhiều.
(Vỗ tay)
Tôi muốn minh chứng công khai lần đầu tiên rằng có thể truyền tải video từ một đèn LED tiêu chuẩn sẵn có đến pin mặt trời bằng máy tính xách tay dùng như thiết bị nhận tín hiệu.
Không có Wifi tham gia vào, chỉ có ánh sáng.
Và bạn có thể tự hỏi, vấn đề là gì?
Và lời giải là đây: Sẽ có một sự mở rộng to lớn của Internet để khép lại sự phân chia kỹ thuật số, và cũng cho phép cái mà chúng ta gọi là "Internet của vạn vật" -- hàng chục tỉ thiết bị được kết nối với Internet.
Theo phía tôi, sự mở rộng Internet này có thể chỉ hiệu quả nếu như nó gần như là năng lượng- trung lập.
Điều này có nghĩa là chúng ta cần sử dụng cơ sở hạ tầng sẵn có càng nhiều càng tốt.
Và đây là nơi mà pin mặt trời và công nghệ LED đi vào.
Tôi đã minh hoạ lần đầu tiên, tại TED 2011, Li-Fi, hoặc gọi là Ánh sáng Trung thực.
Kỹ thuật Li-Fi sử dụng các đèn LED sẵn có để truyền tải dữ liệu cực nhanh, cũng an toàn và bảo đảm.
Dữ liệu được vận chuyển bằng ánh sáng, được mã hóa theo những thay đổi tinh vi của độ sáng.
Nếu chúng ta nhìn xung quanh, chúng ta có nhiều đèn LED quanh ta, thế thì đã có cơ sở hạ tầng dồi dào của các máy phát Li-Fi xung quanh.
Nhưng đến nay, chúng ta chỉ đang sử dụng các thiết bị đặc biệt- máy dò ảnh nhỏ, để nhận thông tin được mã hóa của dữ liệu.
Tôi muốn tìm cách cùng dùng cơ sở hạ tầng sẵn có để nhận dữ liệu từ các đèn Li-Fi.
Và đây là lý do tôi đang nghĩ đến các pin và tấm năng lượng mặt trời.
Pin mặt trời hấp thu ánh sáng và chuyển đổi nó thành năng lượng điện.
Đó là lý do tại sao chúng ta có thể dùng pin mặt trời để sạc điện thoại.
Nhưng bây giờ chúng ta cần ghi nhớ rằng dữ liệu được mã hóa theo sự thay đổi tinh tế độ sáng của đèn LED, nên nếu ánh sáng đi vào thay đổi cường độ, cũng giống việc năng lượng được thu bằng pin mặt trời.
Điều này có nghĩa chúng ta đã có một cơ chế chủ chốt để nhận thông tin từ ánh sáng và vào pin mặt trời, do sự biến động của năng lượng thu được phản ánh lượng dữ liệu được chuyển đi.
Dĩ nhiên câu hỏi là: liệu chúng ta có thể nhận được sự thay đổi rất nhanh và tinh tế của độ sáng, giống như những gì được chuyển đi từ đèn LED của chúng ta?
Và câu trả lời cho nó là Được, chúng ta có thể.
Chúng tôi đã thấy trong phòng thí nghiệm rằng chúng ta có thể nhận tới 50 megabytes (MB) trong 1 giây từ một pin mặt trời thông thường, có sẵn.
Còn nhanh hơn hầu hết những băng thông kết nối hiện nay.
Bây giờ tôi sẽ cho các bạn xem thực tế.
Trong hộp này là một cái đèn ngủ LED thông thường, ai cũng có.
Đây là một pin mặt trời bình thường, có sẵn; nó được nối với máy tính xách tay.
Và chúng ta cũng có một thiết bị ở đây để minh hoạ năng lượng chúng ta thu hoạch từ pin mặt trời.
Thiết bị này sẽ hiện hình ngay bây giờ.
Điều này có được vì pin mặt trời đã thu ánh sáng từ nguồn sáng xung quanh.
Bây giờ điều tôi muốn làm đầu tiên là bật đèn lên, và đơn giản, tôi sẽ chỉ bật đèn sáng, ngay tức khắc, và điều mà bạn sẽ thấy là thiết bị sẽ nhảy sang trái.
Và pin mặt trời, ngay tức khắc, hấp thụ năng lượng từ nguồn sáng nhân tạo này.
Nếu tôi tắt, chúng ta sẽ thấy nó hạ xuống.
Tôi bật nó lên ...
Chúng ta hấp thụ năng lượng vào tấm pin.
Nhưng tiếp theo tôi sẽ kích hoạt việc nạp video.
Tôi làm việc này bằng cách nhấn vào nút này.
Và giờ cái đèn ngủ LED ở đây đang tải một video bằng việc thay đổi độ sáng của đèn LED theo một cách rất tinh tế, và theo một cách mà bạn không thể thấy bằng mắt thường, vì sự thay đổi diễn ra quá nhanh để nhận ra được.
Để minh chứng, tôi có thể lấp ánh sáng của tấm pin.
Vì thế đầu tiên các bạn sẽ thấy việc hấp thụ năng lượng rớt xuống và video cũng dừng lại luôn.
Nếu tôi không cản trở nữa thì video sẽ tiếp tục lại.
(Vỗ tay) Và tôi có thể lập lại.
Khi chúng ta ngừng việc truyền dẫn video thì việc hấp thu năng lượng cũng ngừng luôn.
Điều đó cho thấy rằng pin mặt trời là một thiết bị thu nhận.
Nhưng giờ hãy tưởng tượng đèn LED này là đèn đường, và giờ đang sương mù.
Và tôi muốn mô phỏng sương mù, và đó là lý do vì sao tôi mang theo một cái khăn tay.
(Tiếng cười) Và để tôi đặt chiếc khăn lên trên tấm pin.
Đầu tiên bạn sẽ thấy năng lượng hấp thụ được rớt xuống, như mong đợi, nhưng hiện giờ video vẫn tiếp tục.
Điều này có nghĩa, mặc cho vật cản, vẫn có đủ ánh sáng đi qua cái khăn đến tấm pin, để tấm pin có thể giải mã và tải thông tin đó, trong trường hợp này, là một video phân giải cao.
Điều thật sự quan trọng ở đây là tấm pin đã trở thành vật thu nhận với tín hiệu không giây tốc độ cao được mã hóa bằng ánh sáng, trong khi nó vẫn giữ chức năng chính là một thiết bị hấp thu năng lượng.
Đó là lý do tại sao nó có thể sử dụng những tấm pin năng lượng sẵn có trên mái của một túp lều để làm một thiết bị nhận băng thông rộng từ một trạm phát laser ở ngọn đồi gần đấy, hoặc thật ra, là cái cột đèn.
Thật sự không quan trọng chỗ nào chùm tia chạm vào tấm pin.
Điều tương tự cũng đúng cho những tấm pin trong suốt được tích hợp vào cửa sổ, những tấm pin được tích hợp vào thiết bị ngoài đường, hoặc quả thật, những tấm pin được tích hợp vào hàng tỉ các thiết bị định hình nên Internet Vạn Vật.
Bởi vì đơn giản là ta không muốn sạc những thiết bị này thường xuyên, hoặc tệ hơn, thay thế pin mỗi tháng.
Như tôi đã nói với các bạn, đây là lần đầu tiên tôi công khai thể hiện điều này.
Nó là mẫu thí nghiệm, một nguyên mẫu.
Nhưng tôi và nhóm bạn tự tin rằng chúng tôi có thể đưa ra thị trường trong vòng hai ba năm tới.
Hy vọng chúng tôi sẽ có thể góp phần xỏa bỏ sự phân chia kỹ thuật số, và cũng đóng góp kết nối hàng tỷ thiết bị này với Internet.
Và tất cả điều này không gây ra một vụ nổ lớn cho việc tiêu thụ năng lượng -- vì những tấm pin mặt trời, khá đối nghịch.
Xin cám ơn.
(Vỗ tay)
Mỗi khi đến thăm một ngôi trường nào đó và nói chuyện với sinh viên Tôi luôn hỏi họ cùng một câu hỏi Tại sao bạn sử dụng Google?
Tại sao bạn chọn Google là công cụ tìm kiếm cho mình?
Điều kì lạ là, tôi luôn nhận được cùng ba câu trả lời
Thứ nhất, "Vì nó mang lại kết quả" Một câu trả lời rất thú vị, và đó chính là lý do vì sao tôi cũng chọn Google
Thứ hai, một vài người sẽ nói "Tôi thật sự không tìm thấy công cụ thay thế nào khác
Theo tôi câu trả lời này không thỏa đáng, và thường đáp lại rằng "Thế thì bạn hãy thử Google từ 'công cụ tìm kiếm' xem" bạn chắc chắn sẽ tìm thấy rất nhiều công cụ tìm kiếm thú vị khác đấy
Thứ ba, cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng hiển nhiên là một học sinh giơ tay lên và nói "Tìm kiếm bằng Google, tôi luôn chắc chắn rằng mình sẽ nhận được những kết quả khách quan nhất"
Chắc chắn sẽ luôn nhận được kết quả tốt và khách quan nhất
Ngay lúc này, với tư cách là một con người trong nhân loại, dù là một người trong thời đại kỹ thuật số thì điều đó cũng làm tôi thấy sởn gai ốc Kể cả khi tôi cũng nhận ra rằng sự thật đó, ý tưởng về các kết quả tìm kiếm không thiên vị là nền tảng của tình yêu chung của chúng ta đối với, và trân trọng Google.
Tôi sẽ cho các bạn thấy lý do tại sao, theo triết học, đây gần như là điều không thể
Nhưng trước hết hãy để tôi giải thích một chút, dựa trên một nguyên tắc cơ bản đằng sau mỗi truy vấn tìm kiếm mà đôi khi chúng ta dường như quên mất...
Bất cứ khi nào bạn yêu cầu Google tìm kiếm một điều gì đó Hãy bắt đầu bằng cách tự hỏi mình "Tôi có đang tìm kiếm một sự thật độc lập?"
Thủ đô của Pháp là gì?
Các nhân tố nào trong một phân tử nước?
Tuyệt - Tra Google ngay lập tức
Không một nhà khoa học nào có thể chứng minh rằng đó là London và H3O
Bạn không hề thấy có sự thông đồng nào trong những câu trả lời đó
Chúng tôi đều thừa nhận, trên quy mô toàn cầu, câu trả lời là những thực tế độc lập này
Nhưng nếu bạn phức tạp hóa những câu hỏi của mình một chút, và hỏi những câu như, Tại sao lại xảy ra xung đột giữa Israel và Palestine?
Lúc đó, bạn sẽ không đơn giản là tìm kiếm một sự thật cá nhân nữa, bạn đang tìm kiếm kiến thức một thứ gì đó phức tạp và tinh vi hơn
Và để có được kiến thức, bạn phải đưa 10, 20 hay thậm chí 100 sự thật vào bàn tròn, và thừa nhận chúng, và nói rằng : "Vâng, những điều này hoàn toàn đúng"
Nhưng dù tôi là ai, dù trẻ hay già, đen hay trắng, đồng tính hay "trai thẳng" tôi đều sẽ đánh giá chúng khác nhau.
Và tôi sẽ nói rằng: "Vâng, điều này đúng, nhưng điều này đối với tôi còn quan trọng hơn thế nữa."
Và đây là thứ khiến mọi chuyện thú vị hơn, bởi vì đây là thứ khiến chúng ta là những con người,
Đây là khi chúng ta bắt đầu tranh luận, hình thành nên xã hội,
và để thật sự biết được một nơi nào đó, chúng ta phải chắt lọc những sự kiện ở đây thông qua bạn bè, hàng xóm, cha mẹ và con cái đồng nghiệp, báo và tạp chí, để cuối cùng, đặt nền cho kiến thức thực tế, mà một công cụ tìm kiếm khó có thể làm được
Vì vậy, tôi đã đưa ra cho các bạn một ví dụ chỉ để cho các bạn thấy lí do tại sao để có được kiến thức đúng, "sạch" và khách quan laị khó khăn đến vậy - một đề tài đáng suy ngẫm.
Tôi sẽ thực hiện một vài truy vấn tìm kiếm đơn giản
Chúng ta sẽ bắt đầu với "Michelle Obama", Đệ Nhất Phu Nhân Hoa Kì.
Và chúng ta nhấp chuột vào phần tìm kiếm hình ảnh
Nó hoạt động thực sự tốt, bạn có thể nhìn thấy.
Ít nhiều, đó là một kết quả tìm kiếm hoàn hảo.
chỉ có hình Bà ấy, thậm chí còn không hề có sự xuất hiện của Ngài Tổng Thống trong những bức hình.
Công cụ này hoạt động như thế nào?
Đơn giản thôi,
Google sử dụng khá nhiều" trí thông minh" để đạt được các kết quả này, tuy nhiên, một cách đơn giản, Google sẽ chú ý đến hai thứ này nhiều hơn bất cứ thứ gì khác
Thứ nhất, nội dung của dòng chú thích bên dưới bức ảnh trên mỗi trang web là gì
Liệu có phải là "Michelle Obama" không?
Quả nhiên, đúng là bà ấy ở đó.
Thứ hai, Google nhìn vào các tập tin hình ảnh, tên của các tập tin được đăng tải lên trang web
Một lần nữa, có phải tên là " Michelle Obama.jpeg" không
Rất tốt, tên file không phải là Clint Eastwood trong hình.
Như vậy, bạn vừa biết được hai cách tìm kiếm và hầu như là bạn nhận được kết quả tìm kiếm thông qua quá trình như thế đấy
Trong năm 2009, Michelle Obama từng là nạn nhân của một chiến dịch phân biệt chủng tộc, mọi người gày bẫy để sỉ nhục bà ấy thông qua các kết quả tìm kiếm về bà
Có một bức ảnh được phát tán rộng rãi trên mạng trong đó, khuôn mặt bà ấy bị bóp méo trông giống như một con khỉ
Và bức ảnh ấy được phát tán rộng rãi.
và những người công bố bức ảnh ấy rất cố ý, làm cho bức ảnh ấy hiển thị trên các kết quả tìm kiếm
Họ chắc chắn đã viết "Michelle Obama" trong dòng chú thích và cũng chắc chắn đăng tải bức ảnh với tập tin "Michelle Obama.jpeg" hoặc những thứ tương tự.
Bạn đã biết làm sao để thao túng các kết quả tìm kiếm.
Và chúng đã thành công.
Vì vậy, khi bạn tìm kiếm bức hình "Michelle Obama" trên Google trong năm 2009 bạn sẽ thấy bức hình với khuôn mặt biến dạng hình mặt khỉ ấy xuất hiện ở những kết quả đầu tiên
Nhưng giờ thì những kết quả ấy đã tự biến mất, và đó giống như là một ưu điểm của Google bởi vì Google đánh giá sự hợp lý mỗi giờ, mỗi ngày.
Tuy nhiên, Google đã không giải quyết vấn đề đó trong khoảng thời gian này họ chỉ nghĩ rằng" đó là phân biệt chủng tộc và đó là một kết quả tìm kiếm không tốt Chúng ta sẽ quay trở lại và tự tay dọn dẹp sạch sẽ
Chúng ta sẽ viết một số mã và sửa chữa nó". Điều mà họ đã từng làm
Và tôi không nghĩ rằng ai đó trong phòng này nghĩ đó là một ý kiến tồi. Và tôi cũng vậy.
Nhưng một vài năm sau, người được cả thế giới tìm kiếm nhiều nhất trên Google - Anders Anders Behring Breivik làm việc hắn đã làm.
Và ngày 22 tháng 7 năm 2011 một ngày tồi tệ trong lịch sử Na Uy
Hắn ta, một kẻ khủng bố đã thổi bay khu tòa nhà Chính phủ nơi cách chỗ chúng ta bây giờ tại Oslo, Na Uy không xa sau đó, hắn chạy đến đảo Utoya xả súng tấn công vào một đoàn thiếu niên
Gần 80 người đã thiệt mạng ngày hôm đó.
Rất nhiều người có thể mô tả hành động khủng bố này qua hai bước, rằng hắn đã làm 2 việc: đánh sập các tòa nhà bắn những đứa trẻ
Nhưng điều này không đúng.
Thực tế, có tới ba bước.
Hắn ta thổi bay các tòa nhà, hắn bắn lũ trẻ, và ngồi xuống, chờ thế giới Google về mình.
Và hắn đã chuẩn bị rất tốt cho cả ba bước này
Và nếu có ai ngay lập tức hiểu ra điều này, thì đó là một nhà phát triển web người Thụy Sĩ, một chuyên gia về tối ưu hóa công cụ tìm kiếm sống tại Stockholm, có tên là Nikke Lindqvist.
Anh ta cũng là một anh chàng rất có tư tưởng chính trị Và trên các phương tiện truyền thông xã hội, trên blog và facebook của mình,
anh ta nói với mọi người "Nếu có điều gì đó mà tên sát nhân muốn ngay bây giờ, thì đó là kiểm soát hình ảnh của chính hắn.
Xem xem liệu chúng ta có làm biến dạng những bức hình,
hay trong thế giới văn minh này, chúng ta có thể phản đối những gì hắn ta đã làm bằng cách nhục mạ hắn thông qua các kết quả tìm kiếm hay không.
Và bằng cách nào?
Anh ta đã nói với độc giả của mình thế này: "Hãy lên mạng, tìm kiếm những bức hình chụp phân chó trên vỉa hè, tìm kiếm những bức hình chụp phân chó trên vỉa hè, rồi công bố chúng trên các phản hồi, trên các trang web và trên blog của bạn.
Và hãy chắc chắn rằng bạn sẽ viết tên của tên khủng bố trên dòng chú thích, và đặt tên tập tin cho bức hình đó là "Breivik.jpeg"
Hãy cho Google biết rằng đó chính là gương mặt của tên sát nhân."
Và hành động này đã đem lại kết quả.
Hai năm sau chiến dịch chống Phu Nhân Michelle Obama, chiến dịch thao tác này chống Anders Behring Breivik đã hoạt động
Nếu bạn Google hình ảnh của hắn 2 tuần sau sự kiện ngày 22 tháng 7 tại Thụy Điển, bạn sẽ thấy bức hình phân chó xuất hiện ở những trang đầu tiên trong kết quả tìm kiếm, giống như là một cuộc biểu tình quy mô nhỏ.
Cũng thật kì lạ là trong thời gian này, Google đã không can thiệp
Họ không hề xen vào và "dọn dẹp" các kết quả tìm kiếm trên
Vậy nên câu hỏi đáng giá triệu đô là, Có điều gì khác biệt giữa hai sự kiện này?
Liệu có sự khác biệt nào giữa những gì đã xảy ra với bà Michelle Obama và những việc xảy ra với Anders Behring Breivik?
Dĩ nhiên là không.
Hai sự kiện này hoàn toàn giống hệt nhau. Thế nhưng Google lại chỉ can thiệp vào một trường hợp của bà Michelle Obama
Tại sao lại như vậy?
Là bởi vì Michelle Obama là một người đáng kính, còn Anders Behring Breivik là một kẻ đáng khinh.
Bạn đã hiểu ra vấn đề ở đây chưa?
Việc đánh giá một con người xảy ra và chỉ có một người chơi có quyền lực trên thế giới có thẩm quyền để nói ai là ai.
Chúng tôi ủng hộ bạn, chúng tôi căm ghét bạn.
Chúng tôi tin tưởng ở bạn, chúng tôi không tin bạn.
Bạn nói đúng rồi, bạn nói sai rồi Bạn làm đúng, bạn đã sai rồi.
Bạn là Obama, và bạn là Breivik.
Đó chính là quyền lực mà tôi đã từng chứng kiến
Vậy nên, tôi muốn các bạn nhớ rằng, đằng sau mỗi thuật toán luôn luôn là một con người. một người với những đức tin cá nhân, rằng không một mã số nào có thể bị xóa bỏ hoàn toàn.
Và thông điệp tôi muốn gửi tới không chỉ cho Google, mà cho tất cả những người luôn tin vào các dòng lệnh trên toàn thế giới.
Bạn cần phải xác định được chính kiến của mình.
Bạn cần phải hiểu rằng bạn là con người, và do đó bạn phải có trách nhiệm
Tôi nói điều này bởi lẽ tôi tin chúng ta đã đạt đến một thời điểm nào đó mà chúng ta hoàn toàn bị bắt buộc thắt chặt mối quan hệ này một lần nữa, chặt chẽ hơn: giữa Nhân loại và Công nghệ
Chặt chẽ hơn bao giờ hết.
Và, nếu không còn thứ gì khác, nhắc chúng ta rằng cái ý tưởng vô cùng thú vị về kết quả tìm kiếm sạch, không thiên vị đang, và hẳn sẽ vẫn là một huyền thoại
Cảm ơn các bạn đã lắng nghe.
(Tiếng vỗ tay)
Tôi thấy vui mừng khi có mặt tại đây.
Tôi vinh dự khi được mời đến và cảm ơn vì điều đó.
Tôi rất muốn nói về những thứ mà tôi đang quan tâm, nhưng không may, tôi nghi ngờ những thứ mà tôi đang quan tâm sẽ không hứng thú với nhiều người.
Trước hết, chiếc huy hiệu của tôi nói tôi là một nhà thiên văn học.
Tôi muốn nói về thiên văn học của tôi, nhưng tôi nghi ngờ số người quan tâm đến năng lượng bức xạ trong bầu khí quyển không phải xám và sự phân cực của ánh sáng trên bầu không khí cao hơn trên sao Mộc trên số người lấp đầy một chỗ trú xe bus.
Vì vậy mà tôi sẽ không nói về những điều đó.
(Cười) Chúng sẽ chỉ vui hơn khi nói về một vài thứ đã xảy ra trong năm 1986 và 1987, khi một hacker máy tính đang phá vỡ đột nhập vào hệ thống của chúng tôi tại phòng thí nghiệm Lawrence Berkeley.
Và tôi đã bắt gặp bọn họ, hóa ra họ làm việc cho tổ chức mà sau này có tên là Soviet KGB, lấy cắp thông tin và bán nó.
Và tôi muốn nói về điều đó - chúng thực sự vui đấy Nhưng 20 năm sau,
tôi thấy an ninh máy tính, thẳng thắn, là loại chán ngắt.
Chúng thiếu hấp dẫn.
Tôi... Lần đầu mà bạn làm điều gì đó, chúng là khoa học
Trong lần thứ hai, chúng là kĩ sư
Trong lần thứ ba, chúng chỉ là một nhà kỹ thuật viên
Tôi là một nhà khoa học. Mỗi khi tôi làm cái gì đó, tôi lại làm thứ khác.
Vì thế mà tôi sẽ không nói về điều đó.
Cũng không phải tôi sẽ nói những thứ tôi nghĩ là báo cáo khoa học rõ ràng từ quyển sách đầu tiên của mình, 'Silicon Snake Oil"(Dầu silicon rắn), hoặc cuốn thứ hai của tôi, cũng không phải tôi sẽ nói về tại sao tôi tin máy tính không thuộc về trường học.
Tôi cảm thấy phải có một ý tưởng vô cùng lớn và kì lạ xảy ra khiến chúng ta phải mang nhiều máy tính hơn vào trường học
Ý kiến của tôi là: Không!
Không! Đưa chúng ra khỏi trường học, giữ chúng ở ngoài trường học.
Và tôi rất muốn nói về điều này, nhưng tôi nghĩ những lí lẽ quá rõ ràng đối với bất cứ người nào từng lượn quanh phòng học lớp 4 mà không cần thiết để nói nhiều về nó. Nhưng tôi đoán tôi có thể rất sai lầm về điều này, và mọi thứ khác mà tôi từng nói.
Vì vậy mà đừng quay lại và đọc bài nghị luận của tôi.
Nó có khả năng có những lời nói dối tốt đẹp.
Mặc dù đã nói như vậy, tôi đã phác thảo cuộc nói chuyện của tôi khoảng 5 phút trước
(Cười) Và nếu các bạn nhìn vào chúng tại đây, thứ mà chính tôi đã viết trên ngón tay cái là future(tương lai).
Có phải tôi sẽ nói về tương lai?
Ồ, đúng vậy. Và cảm giác của tôi là, yêu cầu tôi nói về tương lai thật là kì lạ, bởi vì tóc tôi đã bạc rồi, và chính vì vậy, thật là dễ chịu với tôi để nói về tương lai.
Trong thực tế, tôi nghĩ nếu bạn thực sự muốn biết tương lai sẽ trở thành thế nào, nếu bạn thực sự muốn biết về tương lai, đừng hỏi một kỹ sư, một nhà khoa học, một nhà vật lí.
Không! Đừng hỏi bất cử ai viết code(mã máy tính)
Không, nếu bạn muốn biết những gì thuộc về xã hội sẽ xảy ra như thế nào trong 20 năm, hãy hỏi một giáo viên mầm non.
Họ biết.
Thực tế, đừng chỉ hỏi một vài giáo viên mầm non, hãy hỏi một người có kinh nghiệm.
Họ là những người mà biết xã hội sẽ diễn ra như thế nào trong thế hệ tiếp theo.
Tôi không biết. Cũng không phải tôi nghi ngờ rằng, có phải nhiều người khác đang nói về những thứ mà tương lai đem lại.
Chắc chắn tất cả bọn họ có thể tưởng tượng ra những thứ rất ngầu sẽ có mặt ở đó.
Nhưng với tôi, những thứ đó không phải là tương lai.
Những thứ tôi tự hỏi bản thân, những điều mà xã hội sẻ xảy ra, khi những đứa trẻ ngày nay đều giỏi một cách phi thường với việc nhắn tin và dành một lượng khổng lồ thời gian trên màn hình máy tính nhưng không bao giờ đi chơi bowling cùng nhau?
Thay đổi đang diễn ra, và thay đổi xảy ra không phải nằm ở một phần mềm.
Nhưng đó không phải là những gì tôi sắp nói về.
Tôi muốn nói về nó, chúng rất thú vị, nhưng tôi muốn nói về những thứ mà tôi đang làm ngay bây giờ.
Tôi đang làm cái gì nhỉ? Ồ -- Một thứ khác mà tôi nghĩ tôi muốn nói về ở ngay trên đây. Ngay trên đây này.
Chúng vô hình ư? Điều mà tôi muốn nói về là những thứ có một mặt.
Tôi tha thiết mong nói chuyện về những thứ mà có một mặt.
Bởi vì tôi yêu vòng lặp Mobilus. Tôi không chỉ yêu vòng lặp Mobius, nhưng tôi là một trong số ít người, nếu không phải là người duy nhất trên thế giới, mà làm ra những chiếc chai Klein.
Ngay lập tức, tôi hy vọng rằng tất cả những đôi mắt nhòe của chúng ta không còn nữa.
Đây là một chiếc chai Klein.
Đối với những người trong khán phòng này biết, bạn sẽ cuộn tròn mắt lên và nó, yup, tôi biết tất cả về chúng.
Nó là một mặt. Nó là một chiếc chai mà bên trong nó chính là bên ngoài.
Nó có thể tích bằng không. Và nó không có định hướng.
Nó có những tính chất tuyệt vời.
Nếu bạn có hai vòng lặp Mobius và khâu các cạnh của chúng lại với nhau, bạn sẽ có một trong những thứ đó, và tôi sẽ làm chúng ra ngoài những chiếc kính.
Và tối rất muốn nói với bạn điều này, nhưng tôi không có nhiều cách ... những thứ để nói bởi vì (Cười) (Chris Anderson: Tôi vừa bị cảm lạnh) Tuy nhiên, chữ D trong TED là viết tắt của Design (Thiết kế)
Chỉ 2 tuần trước tôi đã làm -- Các bạn biết đấy, tôi vừa mới làm những chiếc chai Klein cỡ nhỏ, trung bình và lớn để bán.
Nhưng những thứ mà tôi vừa làm -- và tôi rất vinh dự khi được khoe với các bạn, lần đầu tiên công bố ở đây.
Đây chính là một chai rượu vang Klein, thứ này, mặc dù nằm trong 4 hướng nhưng chúng không nên để bắt cứ chất lỏng chất lỏng nào cả nó hoàn toàn có khả năng làm như vậy bởi vì vũ trụ của chúng ta chỉ có không gian ba chiều.
và bởi vì vũ trụ của chúng ta chỉ là không gian ba chiều, nó có thể đựng chất lỏng.
Vì thế mà nó cao -- Nó là thứ rất sành điệu đấy.
Đó đã là một tháng của đời tôi.
Nhưng mặc dù tôi muốn nói về hình học topo với các bạn, nhưng tôi sẽ không làm.
(Cười) Thay vào đó, tôi sẽ đề cập đến mẹ tôi, người đã qua đời vào mùa hè vừa rồi.
Thu thập những bức ảnh của tôi, như các bà mẹ khác sẽ làm.
Ai có thể đưa anh chàng này lên?
Và tôi đã nhìn qua album của bà và bà đã đã thu thập một bức ảnh về tôi, đang đứng -- à, đang ngồi -- năm 1969, trước một loạt mặt đồng hồ.
Và tôi ngắm chúng, và nói, lạy chúa, đó chính là tôi, khi tôi đang làm việc tại phòng thu nhạc điện tử!
Như một kĩ thuật viên, sửa chữa và duy trì phòng thu nhạc điện tử trong SUNY Buffalo.
Và thật tuyệt! Chiếc máy quay trở lại. Và tôi nói với bản thân.
oh yeah! Và chúng gửi lại cho tôi.
Không lâu sau đó, tôi tìm thấy bức ảnh khác mà bà từng có, một bức ảnh của tôi.
Chàng trai ở đây tất nhiên là tôi.
Người đàn ông này là Robert Moog, nhà sáng chế của bộ tổng hợp Moog, người mà đã qua đời vào tháng 8 vừa rồi.
Robert Moog là một người rất hào phóng, tốt bụng, kĩ sư có thẩm quyền đột suất
Một người nhạc sĩ mà đã dành thời gian của cuộc đời anh ấy để dạy tôi một sinh viên năm hai, năm nhất ở SUNY Buffalo.
Anh ấy đã đi lên từ Trumansburg để dạy tôi không chỉ về bộ tổng hợp Moog, nhưng chúng tôi rất muốn được ngồi ở đó -- Tôi đang học vật lí tại thời điểm đó. Đó là những năm 1969, 70, 71.
Chúng tôi đang học vật lí, tôi đang học vật lí, và anh ý đang nói, "Đó là điều tốt để làm.
Đừng cố gắng đuổi theo nhạc điện tử nếu cậu đang làm vật lí."
Cố vấn tôi. Anh ta đi lên và dành giờ này đến giờ khác cho tôi.
Anh ấy đã viết một bức thư khuyên tôi quan tâm đến lễ tốt nghiệp ở trường.
Trên tấm nền, chiếc xe đạp của tôi đấy.
Tôi nhận ra rằng bức ảnh này đã được chụp bởi một người bạn cùng phòng.
Bob Moog ghé qua và lôi ra toàn bộ thiết bị để khoe Greg Flint và tôi nhưng thứ này.
Chúng tôi ngồi vòng tròn nói chuyện về biến đổi hàm Fourier, các hàm số Bessel, các hàm số chuyển đổi cấu trúc, và những thứ giống như thế.
Sự qua đời của Bob vào mùa hè vừa rồi là mất mát đối với tất cả chúng tôi
Bất cứ ai là một nhạc sĩ đã bị ảnh hưởng sâu sắc bởi Robert Moog.
(Vỗ tay) Và tôi sẽ chỉ nói thứ mà tôi sắp làm. Thứ mà tôi sắp làm -- Tôi hi vọng bạn có thể nhận ra rằng có một hình sin méo mó gần như một làn sóng tam giác khi dao động Hewlett-Packard này.
Ồ, tuyệt. Tôi có thể đến chỗ này, phải không?
Những đứa trẻ . Những đứa trẻ là điều mà tôi sẽ nói đến -- Nó có ổn không nhỉ?
Những đứa trẻ ở đây, đó là thứ mà tôi muốn nói đến.
Tôi vừa quyết định rằng, ít nhất đối với tôi, tôi không có một cái đầu đủ lớn.
Vì vậy tôi nghĩ quê mùa, và hành động quê mùa.
Tôi nhận ra rằng cách tốt nhất mà tôi có thể giúp bất cứ thứ gì là giúp đỡ một cách rất, rất nhà quê.
Vì thế là hàm Tiến sĩ này, và cấp bậc này, và yadda yadda (Ý nói không còn quan trọng nữa)
Tôi đã nói chuyện về điều này với một vài giáo viên trường học khoảng một năm trước.
Và một trong họ, nhiều người trong họ đến gặp tôi và nói, "Tốt lắm, bằng cách nào mà anh không được dạy?"
Và tôi nói: "Tôi đã giảng dạy sau đại học -- Tôi đã có sinh viên sau đại học, tôi đã dạy những lớp dưới đại học.
Không, họ nói: "Nếu bạn thích trẻ con và nhưng đồ dùng này, làm sao bạn không đến đây đứng ở hàng tiền tuyến?
Anh có muốn chứng minh điều anh nói không."
Phải rồi. Phải rồi. Tôi dạy môn khoa học lớp 8 bốn ngày một tuần.
Thi thoảng tôi chỉ không muốn làm người khác xấu hổ.
Không, không, không, không, không.
Tôi đến buổi tham dự. Tôi mất giờ ăn trưa. (Vỗ tay) Đây không -- không, không, không, đây không phải vỗ tay.
Tôi hoàn toàn đề nghị rằng đây là điều tốt mà mỗi chúng ta phải làm.
Thi thoảng đừng làm ai mất mặt trong lớp học.
Dạy một tuần chất rắn. OK, tôi dạy 3/4 thời gian, nhưng đủ tốt.
Một trong những điều mà tôi từng làm với những sinh viên khoa học của tôi là nói với chúng, "Nhìn xem, tôi sẽ dạy các bạn kiến thức vật lý cao đẳng đó.
Không giải tích, tôi sẽ cắt bỏ phần đó.
Các bạn cũng không cần biết về lượng giác.
Nhưng các bạn sẽ cần phải biết về đại số lớp 8, và chúng ta sẽ làm những thí nghiệm quan trọng.
Không ai phải mở đề số 7 và làm tất cả những vấn đề lẻ trong bộ đề này.
Chúng ta sẽ làm vật lý chính hãng."
Và đó là một trong những điều mà tôi nghĩ là tôi muốn làm ngay bây giờ.
(Tiếng có tần số cao) Ồ, trước kia tôi thậm chí đã bật chúng lên, một trong những thứ mà tôi đã làm ba tuần trước trong lớp học của tôi - đây là cái ống kính, và một trong những thứ mà chúng ta sử dụng ống kính là để đo tốc độ của ánh sáng.
Học sinh của tôi ở El Cerrito -- với sự giúp đỡ của tôi, tất nhiên là vậy, và với sự giúp đỡ của sự dao động rất lớn -- đã đo được tốc độ của ánh sáng.
Chúng tôi đã cắt giảm 25%. Bạn biết bao nhiêu học sinh lớp 8 mà đã đo vận tốc ánh sáng?
Thêm một điều nữa, chúng tôi vừa mới đo vận tốc của âm thanh.
Tôi muốn đo vận tốc của ánh sáng tại đây.
Tôi đã được thiết lập để làm điều đó và tôi đã nghĩ. " Aw man,"( Có ý thất vọng) Tôi đã vừa đặt lên những quyền hạn mà tôi có, và đo vận tốc ánh sáng.
Và tôi sẽ lắp đặt để làm việc đó. Tôi sẽ lắp đặt để làm việc đó, nhưng hóa ra là chúng lắp đặt tại đây, bạn có giống như 10 phút để thiết lập!
Và tại đây không có thời gian để làm nó.
Vì thế mà để lần sau, có thể, tôi sẽ đo vận tốc ánh sáng!
Nhưng trong khi đó, hãy đo vận tốc của âm thanh!
Well, có một cách rõ ràng để đo vận tốc âm thanh là để âm thanh dội lại và quan sát tiếng vọng.
Nhưng, có thể -- một trong những học sinh của tôi, Ariel, nói, "Chúng ta có thể đo vận tốc ánh sáng bằng cách sử dụng phương trình sóng?'
Và tất cả chúng ta đều biết phương trình sóng là tần số của bước sóng của bất cứ loại sóng nào ...
là một hằng số. Khi tần số tăng, bước sóng giảm. Bước sóng tăng, tần số giảm. Vì thế, nếu chúng ta có một sóng ở đây -- ngay đây, đó là điều thú vị -- biên độ càng lớn, chúng càng gần nhau, biên độ càng nhỏ, chúng càng dãn ra.
Đúng không? Đây là vật lý đơn giản.
Tất cả các bạn đều biết điều này từ lớp 8, nhớ không?
Điều gì mà họ không nói với bạn trong vật lý -- trong vật lý lớp 8 -- nhưng chúng nên có, và tôi nghĩ chúng có, là nếu bạn nhân tần số bước sóng của âm thanh hoặc ánh sáng, bạn sẽ được một hằng số.
Và hằng số đó là tốc độ của âm thanh.
Vì vậy, để đo vận tốc của âm thanh, tất cả chúng ta phải biết tần số của chúng.
Well, dễ dàng. Tôi vừa có một bộ đếm tần số ngay đây.
Đặt chúng tại A, trên A, trên A. Đây là một A, cao hơn hoặc thấp hơn.
Ngay bây giờ, vì vậy tôi biết tần số.
Đó là 1,76KHz. Tôi đo bước sóng của chúng.
Tất cả tôi cần bây giờ là lật lên tia khác. Và tia ở dưới là tôi đang nói đến, phải không?
Vì thế mà bất cứ khi nào tôi nói, các bạn hãy nhìn chúng trên màn hình.
Tôi sẽ đặt chúng ở đây, và nếu tôi đặt thứ này xa nguồn, bạn sẽ chú ý đến đường xoắn ốc.
Chuyển động hình sin. Chúng ta sẽ đi qua các nút khác nhau của sóng, đi ra lối này.
Trong những người ở đây mà là nhà vật lý, tôi nghe thấy bạn đang tròn mắt nhìn, nhưng phục tôi. (Cười) Để đo bước sóng, tất cả tôi cần làm là đo khoảng cách từ đây -- một sóng đầy đủ -- qua đây.
Từ đây đến đây là bước sóng của âm thanh.
Vì thế mà tôi sẽ đặt một thước cuốn tại đây, di chuyển chúng ra qua đây.
Tôi vừa di chuyển chiếc micro 20cm.
0.2m từ đây, quay lại đây, 20cm.
OK, quay lại với ông Elmo.
Và chúng ta sẽ nói tần số là 1,76KHz hay 1760.
Bước sóng là 0.2m.
Hãy tìm xem đây là gì.
(Cười)(Vỗ tay) 1,76 lần 0,2 ở đây là 352 m/s.
Nếu bạn tìm kiếm chúng trên sách, chúng thực sự là 343.
Nhưng, tại đây với dụng cụ chắp vá, thức uống tệ hại -- chúng ta vừa đo vận tốc của âm thanh -- không tệ. Khá tốt.
Tất cả thứ này đến với những gì tôi muốn nói.
Quay trở lại bức ảnh này về tôi một triệu năm trước.
Đó là năm 1971, chiến tranh Việt Nam đang diễn ra, và tôi giống như, "Ôi lạy chúa!"
Tôi đang học vật lý: Landau, Lipschitz, Resnick và Halliday.
(Những nhà vật lý nổi tiếng) Tôi sẽ về nhà vào giữa kì. Một cuộc bạo loạn sẽ diễn ra trong khuôn viên trường đại học.
Đó là một cuộc bạo loạn! Hey, Elmo đã xong: Tắt.
Đó là một cuộc biểu tình diên ra trong khuôn viên trường học. và cảnh sát đuổi theo tôi, phải.
Tôi đang đi bộ quanh khuôn viên. Cảnh sát đến nhìn tôi và nói, "Cậu! Cậu là sinh viên."
Rút ra một khẩu súng.
Bắn bùm! Một hộp hơi cay với kích thước của một chai Pepsi có lẽ đã bay qua đầu tôi.
Whoosh! Tôi nhận ra tiếng xì của hộp hơi cay và tôi không thể thở.
Cảnh sát này đi ra sau tôi với một khẩu súng trường.
Anh ta muốn bám theo tôi trong những người đứng đầu
Tôi nói, "Tôi phải cút khỏi đây!"
Tôi tiếp tục chạy qua khuôn viên nhanh nhất có thể.
Tôi cúi đầu để vào Hayes Hall Đó là một trong những tòa nhà tháp chuông.
Anh cảnh sát đuổi theo tôi.
Đuổi theo tôi lên tầng sệt, tầng hai, tầng ba.
Đuổi tôi đến phòng này.
Lối vào tháp chuông.
Tôi sập cánh cửa trước mặt, trèo lên, đi qua nơi mà tôi nhìn thấy một con lắc kêu tích tắc.
Và tôi nghĩ. "Oh yeah, căn bậc hai của chiều dài tỉ lệ thuận với nó." (Cười) Tôi vẫn leo lên, quay lại.
Tôi đến một nơi mà lề cửa bị tách ra.
Có tiếng clock, clock, clock.
Thời gian sẽ lùi lại bởi tôi ở trong chúng.
Tôi đang nghĩ về sự co ngắn Lorenz và thuyết tương đối Anh-xtanh.
Tôi leo lên, và chính nơi này, con đường ở ngay phía sau, mà bạn trèo lên chiếc thang gỗ này.
Tôi bật lên trên đỉnh, và đó là một nóc nhà tròn.
Một mái vòm, một trong những mái vòm 10 foot.
Tôi đang nhìn quanh là tôi đang nhìn tên cảnh sát đánh vào đầu những sinh viên, bắn vào những bình hơi cay, và xem những học sinh ném gạch.
Và tôi hỏi, "Tôi đang làm gì ở đây?
Tại sao tôi ở đây?' Sau đó tôi nhớ điều mà giáo viên Tiếng Anh trường cấp ba tôi từng nói.
Cụ thể là, khi họ đúc những cái chuông, họ viết bia kí lên chúng.
Vì thế mà tôi lau phân chim bên trong một chiếc chuông, và nhìn vào chúng.
Tôi tự hỏi bản thân, "Tại sao tôi lại ở đây?"
Vì thế, vào thời điểm đó, tôi muốn nói với bạn những từ được khắc trên tháp chuông Hayes Hall: "Tất cả sự thật là duy nhất.
Trong ánh sáng này, nỗ lực của khoa học và tôn giáo có thể ở đây cho sự phát triển ổn định của nhân loại, từ bóng tối ra ánh sáng, từ đầu óc hẹp đến rộng, từ ảnh hưởng đến chống chịu
Đó là tiếng nói của cuộc sống, kêu gọi chúng ta đến và học hỏi."
Cám ơn các bạn rất nhiều.
Jenni Chang: Khi tôi nói bố mẹ rằng tôi đồng tính điều đầu tiên họ nói với tôi là, "Chúng ta sẽ đưa con quay trở về Đài Loan"
(Tiếng cười) Trong suy nghĩ của họ, xu hướng tính dục của tôi là lỗi của nước Mỹ.
Phương Tây đã làm hỏng tôi bằng những ý nghĩ lệch lạc và giá như bố mẹ tôi không bao giờ rời khỏi Đài Loan, điều này sẽ không xảy ra với con gái duy nhất của họ.
Thực ra, tôi cũng đã tự hỏi liệu họ có nói đúng không.
Tất nhiên, có người đồng tính ở châu Á, cũng như có người đồng tính ở mọi nơi trên thế giới.
Nhưng có phải cái ý tưởng sống một cuộc sống "công khai" kiểu "Tôi đồng tính, đây là chồng/vợ tôi và chúng tôi tự hào sống bên nhau" chỉ là một tư tưởng kiểu phương Tây?
Nếu tôi lớn lên ở Đài Loan, hay bất cứ nơi nào bên ngoài phương Tây, liệu tôi có tìm thấy hình mẫu những người LGBT hạnh phúc, mạnh mẽ?
Lisa Dazols: Tôi cũng từng nghĩ vậy
Là một nhân viên xã hội HIV ở San Francisco, tôi gặp rất nhiều dân nhập cư đồng tính.
Họ kể cho tôi nghe chuyện họ bị ngược đãi ở chính quê hương mình, chỉ vì họ đồng tính, và lý do vì sao họ bỏ trốn sang Mỹ.
Tôi thấy được điều đó gây nản lòng thế nào
Sau 10 năm làm công việc này, tôi cần những câu chuyện tốt hơn cho bản thân mình.
Tôi biết thế giới không hề hoàn hảo, nhưng không phải chuyện đồng tính nào cũng bi kịch.
JC: Là cặp đôi, 2 chúng tôi muốn tìm kiếm những câu chuyện đầy hy vọng.
Nên chúng tôi đã lên đường với sứ mệnh vòng quanh thế giới và tìm đến những con người mà cuối cùng chúng tôi đặt tên là "Siêu Đồng Tính".
(Tiếng cười) Đây sẽ là những cá nhân LGBT đang làm việc gì đó vô cùng lớn lao trên thế giới.
Họ can đảm, luôn kiên cường, và quan trọng hơn cả, tự hào về chính bản thân họ.
Họ chính là kiểu người mà tôi khao khát được trở thành.
Kế hoạch của chúng tôi là chia sẻ câu chuyện của họ với thế giới qua phim.
LD: Nhưng có một vấn đề.
Chúng tôi không có bất cứ kinh nghiệm làm phóng sự và phim nào.
(Tiếng cười) Thậm chí không biết người Siêu Đồng Tính ở đâu, vậy nên chúng tôi phải tin rằng sẽ tìm ra cách trên đường đi.
Nên chúng tôi đã chọn 15 quốc gia ở châu Á, châu Phi và Nam Mỹ, những quốc gia phía ngoài phương Tây với những quyền LGBT khác nhau.
Chúng tôi mua 1 máy quay, đặt mua một cuốn sách dạy cách phim tài liệu (Tiếng cười) bạn có thể học được rất nhiều vào thời buổi này và bắt đầu hành trình vòng quanh thế giới.
JC: Một trong những đất nước đầu tiên chúng tôi đến là Nepal.
Mặc cho đói nghèo khắp nơi, nội chiến kéo dài một thập kỉ, và gần đây, một trận động đất kinh hoàng, Nepal đã làm nên những tiến bộ rõ rệt trong cuộc đấu tranh cho sự công bằng.
Một trong những nhân vật then chốt của phong trào này là Bhumika Shrestha.
Một người phụ nữ chuyển giới đẹp, tràn đầy năng lượng và nhiệt huyết, Bhumika đã phải vượt qua việc bị đuổi học và bị tống giam vì bài thuyết trình về giới tính của cô ấy.
Tuy nhiên, năm 2007, Bhumika và tổ chức quyền LGBT của Nepal đã thành công trong việc đề xuất lên Tòa Án Tối Cao Nepali để phản đối chống lại sự kỳ thị đối với cộng đồng LGBT.
Đây là Bhumika: (Phim) BS: Điều tôi tự hào nhất ư?
Tôi là một người chuyển giới.
Tôi rất tự hào về cuộc sống của mình.
Vào ngày 21/12/2007, Tòa án Tối cao đã ra quyết định cho chính phủ Nepal cấp thẻ căn cước cho người chuyển giới và cho phép hôn nhân đồng giới.
LD: Tôi rất cảm kích trước sự tự tin của Bhumika thường ngày.
Một thứ đơn giản như sử dụng nhà vệ sinh công cộng có thể là một thách thức khi bạn thấy không phù hợp với sự kỳ vọng về giới tính khắt khe của mọi người.
Đi khắp châu Á, tôi hay khiến cho những người phụ nữ hoảng hốt trong toilet
Họ không quen với việc nhìn thấy 1 người như tôi.
Tôi đã nghĩ ra một kế sách, để chỉ có thể đi tè một cách tự nhiên
(Tiếng cười) Vậy nên mỗi lần vào nhà vệ sinh, Tôi thường ưỡn ngực ra để trưng ra những phần nữ tính của mình và cố tỏ ra ít đe dọa nhất có thể.
Vẫy tay và nói, "Xin chào", chỉ để người ta có thể nghe giọng nói nữ tính của tôi.
Những việc này khá nhọc nhằn nhưng đó chính là con người tôi.
Tôi không thể là bất cứ thứ gì khác.
JC: Sau Nepal, chúng tôi đến Ấn Độ.
Một mặt thì, Ấn Độ là xã hội Hinđu giáo, không có truyền thống định kiến với người đồng tính.
Mặt khác, đó cũng là một xã hội với chế độ phụ hệ sâu sắc, chối bỏ mọi thứ đe dọa trật tự nam-nữ.
Trò chuyện với các nhà hoạt động họ kể rằng sự trao quyền bắt đầu bằng việc đảm bảo công bằng giới, nơi mà địa vị của phụ nữ được xác lập trong xã hội.
Và theo cách đó, địa vị của những người LGBT cũng sẽ được khẳng định.
LD: Ở đó chúng tôi gặp Hoàng tử Manvendra.
Anh ấy là hoàng tử đồng tính công khai đầu tiên của thế giới.
Hoàng tử đã công khai trong show "Oprah Winfrey," được trình chiếu toàn cầu.
Cha mẹ anh chối bỏ anh, và buộc tội anh làm nhục nhã gia đình hoàng gia.
Chúng tôi đã lắng nghe Hoàng tử và trò chuyện với anh về việc lý do anh quyết định công khai giới tính.
Anh ấy nói rằng: (Phim) Hoàng tử Manvendra: Tôi cảm thấy rất cần phá bỏ sự sỉ nhục và kỳ thị đang tồn tại trong xã hội của chúng ta.
Điều đó thôi thúc tôi công khai giới tính và nói về bản thân mình.
Dù ta là đồng tính nam hay nữ, ta là người chuyển giới, hay song tính hay ta đến từ bất kỳ nhóm thiểu số giới tính nào, chúng ta phải cùng đoàn kết và đấu tranh cho quyền lợi của mình.
Quyền của người đồng giới không thể chiến thắng trong tòa án, nhưng có thể trong tim và trí óc của mọi người.
JC: Khi đi cắt tóc, người thợ cắt tóc đã hỏi tôi, "Cô có chồng không?"
Đây là một câu hỏi đáng sợ mà tôi bị dân địa phương hỏi rất nhiều khi đi du lịch.
Khi giải thích với bà ấy tôi ở bên 1 người phụ nữ thay vì 1 người đàn ông, bà ấy đã hoài nghi, và hỏi tôi rất nhiều về phản ứng của cha mẹ tôi và liệu tôi có buồn vì tôi sẽ không bao giờ có khả năng có con.
Tôi nói với bà ấy không có giới hạn nào cho cuộc sống của tôi và rằng Lisa và tôi định sẽ lập gia đình một ngày nào đó.
Tới đó, bà ấy đã như ngó lơ tôi và coi tôi như một người Tây điên rồ
Bà ấy không thể tưởng tượng được điều đó lại có thể xảy ra ở chính đất nước mình.
Cho đến khi tôi cho bà xem ảnh của những Siêu Đồng tính chúng tôi đã phỏng vấn ở Ấn Độ.
Bà ấy nhận ra Hoàng tử Manvendra trên ti-vi không lâu sau tôi có khán giả là những người thợ cắt tóc khác hứng thú gặp gỡ tôi.
(Tiếng cười) Và trong buổi chiều bình thường đó, tôi đã có cơ hội giới thiệu tới cả tiệm làm đẹp những thay đổi trong xã hội đang diễn ra ngay chính trên đất nước họ.
LD: Từ Ấn Độ, chúng tôi đến Đông Phi, vùng được biết đến là không khoan dung đối với người LGBT.
Ở Kenya, 89% số người nói ra giới tính thật của mình cho gia đình bị ruồng bỏ.
Những hành vi đồng giới là tội ác và có thể dẫn tới bị tống giam.
Ở Kenya, chúng tôi gặp David Kuria, một người với giọng nói nhẹ nhàng.
David có một sứ mệnh lớn là khao khát hành động vì người nghèo và cải thiện chính phủ của chính mình.
Vậy nên anh đã quyết định tranh cử vào thượng nghị viện.
Anh ấy trở thành ứng cử viên chính trị đồng tính công khai đầu tiên của Kenya.
David muốn điều hành chiến dịch mà không phải chối bỏ hiện thực mình là ai.
Nhưng chúng tôi lo lắng cho sự an nguy của anh ấy bởi anh ấy bắt đầu nhận những lời đe dọa về cái chết.
(Video) David Kuria: Lúc đó, tôi đã thực sự sợ hãi bởi vì họ đã thực sự yêu cầu tôi bị giết.
Và, phải rồi, có một số người ngoài kia làm việc đó và họ cảm thấy như họ đang làm một nghĩa vụ tôn giáo.
JC: David không xấu hổ về việc anh là ai.
Thậm chí ngay cả khi đối mặt với sự đe dọa, anh ấy vẫn thành thật.
LD: Ở phía đối lập là Argentina.
Argentina là đất nước với 92% dân số được xác định là tín đồ Thiên chúa giáo.
Ấy vậy mà, Argentina có bộ luật LGBT còn tiến bộ hơn so với ở đây - Hoa Kỳ.
Năm 2010, Argentina trở thành quốc gia Mỹ La-tinh đầu tiên và thứ 10 trên thế giới thực hiện bình đẳng hôn nhân.
Ở đó, chúng tôi gặp María Rachid.
María là một động lực thúc đẩy đằng sau cuộc vận động đó.
María Rachid (tiếng TBN): Tôi luôn nói rằng, trong thực tế, những tác động của bình đẳng hôn nhân không chỉ dành cho những cặp đôi sẽ kết hôn đó.
mà còn dành cho nhiều người, ngay cả khi họ sẽ không bao giờ kết hôn, sẽ được nhìn nhận theo một cách khác bởi đồng nghiệp, gia đình và láng giềng của họ, từ thông điệp về sự bình đẳng của chính quyền nhà nước.
Tôi cảm thấy rất tự hào về Argentina bởi Argentina ngày nay là một hình mẫu của sự bình đẳng.
Và hi vọng không bao lâu nữa, cả thế giới sẽ có những quyền như nhau.
JC: Khi chúng tôi ghé thăm vùng đất của tổ tiên tôi, tôi ước tôi có thể chỉ cho bố mẹ thấy chúng tôi đã tìm thấy gì ở đó.
Bởi đây là những người chúng tôi đã gặp: (Video) Một, hai, ba. Chào mừng người đồng tính đến Thượng Hải.
(Tiếng cười) Cả một cộng đồng LGBT Trung Quốc trẻ, xinh đẹp.
Tất nhiên, họ đã đã phải vật lộn.
Nhưng họ đã đấu tranh để giải quyết vấn đề.
Ở Thượng Hải, tôi có cơ hội trò chuyện với một nhóm đồng tính nữ địa phương và kể họ nghe câu chuyện của chúng tôi, bằng Tiếng Trung Phổ Thông đứt đoạn.
Ở Đài Bắc, mỗi lần chúng tôi lên tàu điện ngầm đều trông thấy một cặp đồng tính nữ khác đang nắm tay.
Và chúng tôi biết được rằng sự kiện tự hào LGBT lớn nhất của châu Á diễn ra chỉ cách nơi ông bà tôi sống có mấy khu nhà.
Giá như bố mẹ tôi biết điều đó.
LD: Khi chúng tôi kết thúc hành trình không-thẳng-cho-lắm vòng quanh thế giới, (Tiếng cười) chúng tôi đã đi được 50,000 dặm và ghi lại 120 giờ dữ liệu ghi hình gốc.
Chúng tôi đã đến 15 quốc gia và phỏng vấn 50 Siêu Đồng tính.
Hóa ra, tìm được họ không khó chút nào.
JC: Đúng vậy, vẫn có những bi kịch xảy đến trên con đường chông gai đến với sự bình đẳng.
Và đừng bỏ qua 75 quốc gia ngày nay vẫn coi đồng giới là trái pháp luật.
Nhưng cũng có những câu chuyện về niềm tin và sự can đảm ở mọi nơi trên thế giới.
Điều cuối cùng chúng tôi thu được từ cuộc hành trình là, sự bình đẳng không phải là một phát minh của phương Tây.
LD: Một nhân tố then chốt trong cuộc vận động bình đẳng giới là đà phát triển, thứ mà khi ngày càng nhiều người biết yêu quý chính bản thân họ và sử dụng bất cứ cơ hội nào họ có để thay đổi phần thế giới của họ, và thứ mà mà ngày càng nhiều quốc gia tìm được hình mẫu của sự công bằng ở một quốc gia khác.
Khi Nepal chống lại sự kỳ thị LGBT, thì Ấn Độ thúc đẩy mạnh mẽ hơn.
Khi Argentina ủng hộ bình đẳng hôn nhân, Uruguay và Brazil thực hiện theo.
Khi Ireland nói đồng ý với bình đẳng, (Tiếng vỗ tay) cả thế giới dừng lại để chú ý.
Khi Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đưa ra một lời tuyên bố với thế giới tất cả chúng ta có thể cùng tự hào.
(Tiếng vỗ tay) JC: Khi chúng tôi xem lại dữ liệu gốc, điều chúng tôi nhận ra là chúng tôi đang theo dõi một câu chuyện tình yêu.
Đó không phải là câu chuyện tình yêu được trông đợi ở tôi mà đó là câu chuyện chứa nhiều tự do, phiêu lưu và tình yêu hơn tôi có thể tưởng tượng được.
Một năm sau khi trở về nhà từ chuyến đi, bình đẳng hôn nhân đến được California.
Và cuối cùng, chúng tôi tin tưởng rằng, tình yêu sẽ chiến thắng tất cả.
(Video) Bằng quyền lực trao cho tôi, bởi bang California và bởi Thượng Đế, ta tuyên bố hai con là vợ chồng mãi mãi
Hai con có thể hôn.
(Tiếng vỗ tay)
Đây là chiếc Air Jordan 3 Black Cement.
Đây có lẽ là chiếc giày sneaker quan trọng nhất trong lịch sử.
Ra mắt đầu tiên vào năm 1988, đây là chiếc giày đã bắt đầu tiếp thị cho Nike như ta đã biết..
Đây là chiếc giày đã thúc đẩy toàn bộ dòng nhãn hiệu Air Jordan, và có lẽ đã cứu nguy cho Nike.
Chiếc Air Jordan 3 Black Cement đã làm cho sneakers chính điều mà iPhone đã làm cho điện thoại.
Nó đã được tái phát hành tới 4 lần.
Tất cả người nổi tiếng đều mang nó.
Có một trang mạng nói về mặc cái gì với Black Cement.
Nó đã ở ngay dưới mũi các bạn nhiều thập kỉ nay nhưng bạn chưa bao giờ nhìn xuống.
Và ngay cả bây giờ đây, phần lớn các bạn có thể đang nghĩ, "Sneaker sao?"
(Tiếng cười) Vâng.
Vâng, sneaker.
Một số điều phi thường về sneaker và dữ liệu và Nike và làm sao tất cả chúng, có thể, liên quan tới tương lai của thương mại trực tuyến.
Vào năm 2011, lần cuối cùng giầy Jorden 3 Black Cement được ra mắt, với giá bán lẻ 160 đô-la, nó được bán hết toàn thế giới trong vài phút.
Và đó là vì mọi người đã cắm trại ngoài những cửa hàng sneaker, tận mấy ngày trước khi nó được bán.
Và chỉ sau có vài phút, hàng ngàn đôi được bán lẻ trên eBay giá gấp hai và ba lần.
Trên thực tế, có hơn 1000 đôi trên eBay hiện nay, bốn năm sau đó.
Nhưng vấn đề là: điều này xảy ra vào mọi thứ Bảy.
Mỗi tuần lại có một lần ra mắt, hoặc hai hoặc ba tuần, và mỗi chiếc giày đều có một câu chuyện phong phú và thôi thúc như giày Jordan 3 Black Cement.
Đây là tòa nhà Nike - thị trường cho thợ săn sneaker -- những người sưu tầm sneaker -- và cho con gái tôi.
(Tiếng cười) Đó là chiếc áo in chữ "Con yêu bố".
Đối với các nhãn hàng, thợ săn Sneaker là nhóm người quan trọng.
Đây là những người quyết định xu hướng; là những người hâm mộ cuồng nhiệt Apple.
Bởi vì ai nữa sẽ mua đôi sneaker Back to the Future giá 8000$?
(Tiếng cười) Vâng, 8,000 đô.
Và trong khi điều đó rõ ràng là lạ thường, thì thị trường sneaker bán lại lại không như vậy.
Ba mươi năm của quá trình phát triển, một thứ bắt đầu như văn hóa underground của một số ít người thích sneaker chỉ hơi nhiều một chút -- (Tiếng cười) Giờ đây chúng ta có cơn nghiện sneaker.
Trong thị trường mà 12 tháng trở lại đây đã có chín triệu đôi giầy được bán lại chỉ riêng ở Hoa Kỳ, với giá trị 1.2 tỉ đô-la.
Và đó là mới chỉ ước tính vừa phải -- tôi nên biết, tôi là một thợ săn sneaker.
Đây là bộ sưu tầm của tôi.
Trong đền thờ những bộ sưu tầm vĩ đại, bộ của tôi còn không có trong danh sách.
Tôi có khoảng 250 đôi, nhưng tin tôi đi, tôi chỉ có số ít thôi.
Những người khác có hàng nghìn.
Tôi là một thợ săn sneaker 37 tuổi rất điển hình.
Tôi lớn lên chơi bóng rổ khi Michael Jordan đã chơi. tôi luôn muốn những đôi Air Jordan, mẹ tôi lại không bao giờ mua cho tôi, ngay khi tôi có tiền tôi mua Air Jordans -- thật vậy, chúng ta đều có câu chuyện giống nhau.
Nhưng đây là chỗ chuyện của tôi trệch đi.
Sau khi thành lập ba công ty, tôi làm công việc cố vấn chiến lược, khi tôi nhanh chóng nhận ra tôi không biết bất cứ điều gì về dữ liệu.
Nhưng tôi đã học, bởi vì tôi phải học, và tôi thích nó.
Nên tôi nghĩ, tôi tự hỏi liệu tôi có thể có được một vài dữ kiệu sneaker, chỉ để chơi như thú vui của riêng tôi.
Mục đích là để phát triển bản hướng dẫn giá cả, một cái nhìn thực sự theo hướng dữ liệu về thị trường.
Và bốn năm sau, chúng tôi đang phân tích hơn 25 triệu cuộc giao dịch, cung cấp những phân tích chính xác về hàng ngàn đôi sneaker.
Giờ đây thợ săn sneaker xem giá cả trong khi cắm trại chờ ra mắt sản phẩm.
Những người khác dùng dữ liệu để hợp lệ các xác nhận bảo hiểm.
Và những ngân hàng đầu tư hàng đầu thế giời giờ sử dụng dữ liệu bán lại để phân tích ngành công nghiệp giầy-dép bán lẻ.
Và đây là phần hay nhất: những thợ săn sneaker có hồ sơ sneaker.
(Tiếng cười) Thợ săn sneaker có thể theo dõi giá trị bộ sưu tầm của họ qua thời gian, so sánh với những người khác, và truy cập vào những phân tích bạn có thể cho tài khoản môi giới trên mạng của mình.
Vậy thợ săn sneaker Dan xây dựng bộ sưu tầm và xác định 352 đôi của anh.
Anh ấy có thể thấy nó đáng giá 103 ngàn đô-la -- thực ra, một bộ sưu tầm khiêm tốn.
Ở mức độ tài sản, anh có thể thấy chênh lệch lãi-lỗ theo từng giầy.
Ở đây anh ấy đưa ra giá hơn 600 đô-la cho một đôi.
Tôi có một trong số đó.
(Tiếng cười) Vậy thì một ngành công nghiệp 1.2 tỉ đô không được quy định lại phát đạt nhiều trên đường phố cũng như trên mạng, và đã đưa ra số lượng rất lớn những dịch vụ tài chính căn bản cho sneaker?
Có lúc tôi tự hỏi mình điều gì đang thực sự diễn ra trên thị trường, và hai so sánh bắt đầu nảy ra.
Sneaker thì giống như cổ phiếu hay ma túy?
(Tiếng cười) Thục ra, một anh chàng gửi mail nói anh ta nghĩ đứa con trai 15 tuổi của mình đang bán ma túy và sau đó phát hiện ra thằng bé đang bán sneaker.
(Tiếng cười) Và giờ họ dùng dữ liệu để làm việc đó cùng nhau
Và đó là vì sao sneaker là cơ hội đầu tư mà ở đó không gì khác tồn tại.
Và tôi không chỉ nói đến đứa trẻ bán sneaker thay vì ma túy.
Tất cả những đứa trẻ khác thì sao?
Bạn phải đủ 18 tuổi để chơi ở thị trường cổ phiếu.
Tôi đã bán kẹo cao su hồi lớp 6, kẹo mút Blow Pops hồi lớp 9 và sưu tầm thẻ bóng chày suốt trung học.
Những chiếc thẻ đã chết từ lâu, và thị trường kẹo thường khá địa phương.
Đối với nhiều người, sneaker là cơ hội đầu tư hợp pháp và dễ tiếp cận -- một thị trường chứng khoán dân chủ hóa, nhưng cũng không được chỉnh lý.
Đó là lý do vì sao câu chuyện có lẽ quen thuộc với bạn nhất là mọi người giết nhau vì sneaker.
Và trong khi nó chắc chắn xảy ra và là bi kịch nó không phải là bệnh dịch mà một số truyền thông đã khiến bạn tin.
Thực ra, nó là một mảnh rất nhỏ của một câu chuyện lớn hơn và hay hơn rất nhiều.
Vậy nên sneaker có những tương đồng rõ ràng với cả thị trường cổ phiểu và buôn bán ma túy trái phép, nhưng có lẽ căn bản nhất là sự tồn tại của một nhân vật trung tâm.
Một ai đó đang đặt ra những quy định.
Trong trường họp của sneaker, ai đó đó chính là Nike.
Để tôi cùng bạn xem một vài con số.
Thị trường bán lại, ta đã biết, là 1.2 tỉ đô.
Nike, bao gồm nhãn hiệu Jordan, chiếm 96% tổng số giầy được bán ở thị trường thứ cấp.
Một sự thống trị hoàn toàn.
Thợ săn sneaker yêu giầy Jordan.
Và lợi nhuận ở thị trường thứ cấp vào khoảng 1/3.
Điều đó có nghĩa là thợ săn sneaker kiếm được 380 đô-la bằng việc bán Nike năm ngoái.
Hãy xem xét ngành bán lẻ một chút.
Skechers, đầu năm nay, trở thành hãng giày-dép đứng thứ hai trong nước, vượt qua Adidas -- đây là một việc lớn.
Và trong 12 tháng kết thúc với tháng 6, Lợi nhuận ròng của Skecher là 209 triệu đô-la.
Có nghĩa là khách hàng của Nike tạo ra gần như gấp đôi lợi nhuận so với đối thủ gần nhất.
Điều đó -- (Tiếng cười) Sao nó thậm chí có thể xảy ra?
Thị trường sneaker chỉ có cung và cầu, nhưng Nike lại rất giỏi trong việc dùng nguồn cung -- sneaker số lượng có hạn -- và sự phân bố những đôi sneaker đó tới lợi ích của chính chúng.
Nên nó thực sự chỉ là nguồn cung.
Thợ săn sneaker đùa rằng tới khi số lượng có hạn như Nike, họ sẽ mua nó.
Những đôi giầy bán với giá 8,000 đô-la bởi vì chúng rất hiếm.
Nó không khác gì bất cứ thị trường đáng sưu tầm nào khác, chỉ có điều đây không phải là thị trường nào cả.
Đây là một xây dựng sai Nike tạo ra-- khéo léo mà Nike tạo ra, với nghĩa lạc quan nhất -- bán được nhiều giầy hơn .
Và kết quả là, nó đem đến cho hàng 10 ngàn người những niềm đam mê suốt đời, trong đó có cả tôi.
Nếu Nike muốn làm tê liệt thì trường bán lại, họ có thể làm vào ngày mai, tất cả những gì phải làm là ra mắt nhiều giầy hơn.
Nhưng ta chắc chắn không muốn họ làm vậy, hay nó là sự thích thú nhất của họ.
Là vì khác với Apple, nơi sẽ bán một chiếc iPhone cho bất cứ ai muốn. Nike không tạo ra tiền bạc chỉ bằng bán những đôi giầy 200 đô-la.
Họ bán hàng triệu đôi giầy tới hàng triệu người với 60 đô.
Và thợ săn sneaker là những ai chèo lái chiến dịch tiếp thị và quảng cáo rầm rộ và truyền thông và dấu ấn nhãn hiệu, và giúp cho Nike bán được hàng triệu đôi sneaker giá 60 đô.
Đó là tiếp thị.
Là tiếp thị tầm quan trọng tương đương cái chưa từng được chứng kiến trước đó -- nó không có trong bất cứ quyển sách nào.
Trong vòng 15 năm Nike đã chống đỡ một thị trường hàng hóa nhân tạo, với IPO cấp độ Facebook được quảng cáo rầm rộ mọi cuối tuần.
(IPO: phát hành cổ phiếu lần đầu) Điều hành bởi mọi cửa hàng Footlocker lúc 8h sáng thứ Bảy, và sẽ có một hàng người dưới phố và quanh dãy nhà, và đôi khi những đứa trẻ đó đã đợi ở đó đến cả tuần.
Bạn có biết những hàng dài điên loạn đợi iPhone mà bạn xem trên tin tức mỗi năm?
Những hàng người đợi Nike đã diễn ra thường xuyên hơn gấp 104 lần.
Vì thế Nike đặt ra quy luật.
Và họ làm việc đó bằng quản lý nguồn cung và phân phối.
Nhưng một khi một đôi rời khỏi kênh bán lẻ, nó là Miền Tây Hoang Dã.
Có rất ít -- nếu như có -- những thị trường hợp pháp, không chỉnh lý của kích cỡ này.
Vì vậy Nike chắc chắn không phải thị trường giao dịch chứng khoán.
Thực tế, không có giao dịch trung tâm nào.
Theo tính toán gần nhất, có 48 thị trường trên mạng khác nhau tôi biết tới.
Một số là nhái eBay, một số là thị trường di dộng, và rồi có các cửa hàng ký gửi, và những có cửa tiệm có mặt bằng, và những hội nghị sneaker, và những địa điểm bán lại, và Facebook và Instagram và Twitter -- thực sự, bất cứ đâu thợ săn sneaker tiếp xúc với người khác, giầy sẽ được bán và mua.
Nhưng nó có nghĩa không có sự hiệu quả, không có sự minh bạch, đôi khi không có cả tính xác thực.
Bạn có thể tưởng tượng được nếu đó là cách cổ phiếu được mua?
Nếu như cách mua một cổ phần của chứng khoán Apple là tìm kiếm ở hơn 100 nơi trên và ngoài mạng, bao gồm cả mọi lúc bạn đi xuống phố hy vọng đi ngang qua một ai đó đang mang một số cổ phiếu Apple?
Không bao giờ biết ai có giá tốt nhất hay thậm chí cổ phiếu bạn đang xem xét có thật không?
Nó chắc chắn sẽ khiến bạn nói: [Cái quái gì vậy?] Tất nhiên đó không phải là cách chúng ta mua cố phiếu.
Nhưng nếu như đó cũng không là cách ta cần mua sneaker?
Nếu như điều ngược lại là đúng, và nếu như ta có thể mua sneaker y như cách ta mua cố phiếu?
Và nếu như không phải chỉ với sneaker, mà với bất cứ sản phẩm tương tự, như đồng hồ đeo tay và túi xách, và giầy nữ, và bất cứ mặt hàng đáng sưu tầm, theo mùa, và bất cứ mặt hàng giảm giá nào?
Nếu như có một thị trường chứng khoán cho thương mại thì sao?
Một thị trường chứng khoán của mọi thứ.
Và bạn không chỉ có thể mua hàng theo cách có học thức và hiệu quả hơn nhiều, mà bạn có thể tham gia vào tất cả giao dịch tài chính phức tạp bạn có thể với thị trường chứng khoán.
Quyền cổ phiếu mua trước, mua tại sàn giao dịch, và giao sau và ừm, có lẽ bạn thấy được nó đang đi tới đâu.
Có lẽ bạn muốn đầu tư vào một thị trường chứng khoán.
Bởi vì nếu bạn đã đầu tư vào một đôi Air Jordan 3 Black Cement hồi năm 2011, bạn có thể hoặc là đi chúng trên sân khấu, (Tiếng cười) hoặc đã kiếm được 162% tiền của bạn -- gấp đôi S&P và hơn 20% so với Apple. (S&P: cơ quan xếp hạng tín dụng)
(Tiếng cười) Và đó là lý do vì sao chúng tôi nói về sneaker.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Đâu đó ngoài vũ trụ rộng lớn này có lẽ có vô số hành tinh tràn ngập sự sống nhưng tại sao ta không nhìn thấy bất kì dấu hiệu nào của nó.
Một câu hỏi nổi tiếng của Enrico Fermi năm 1950: "Mọi người đâu cả rồi?"
Các nhà lý luận đa nghi tuyên bố rằng UFO viếng thăm ta hằng ngày và những báo cáo về chúng bị che đậy, thành thật mà nói, những tuyên bố này không thuyết phục.
Để lại cho ta một câu đố.
Những năm qua, đài quan sát không gian Kepler đã phát hiện hàng trăm hành tinh xoay quanh những ngôi sao lân cận, suy ra từ những số liệu đó, có vẻ như có tới khoảng năm trăm nghìn tỉ hành tinh chỉ tính riêng trong Dải Ngân Hà của chúng ta.
Nếu cứ một trong 10.000 hành tinh này có đủ các điều kiện hỗ trợ dạng thức của sự sống, sẽ có tới 50 triệu hành tinh có khả năng có sự sống ngay trong Dải Ngân Hà.
Câu đố là đây.
Vô số các hành tinh khác trong Dải Ngân Hà đã hình thành trước đó và có lẽ đã nuôi dưỡng sự sống sớm hơn hàng tỷ, hay nhiều triệu năm so với những gì xảy ra trên trái đất.
Nếu chỉ vài trong số đó có sự sống thông minh và bắt đầu tạo ra công nghệ, những công nghệ này đã có phát triển hàng triệu năm về cả độ phức tạp lẫn sức mạnh.
Trên trái đất, có thể thấy công nghệ phát triển mạnh mẽ như thế nào trong 100 năm ngắn ngủi.
Trong hàng triệu năm, một nền văn minh ngoài hành tinh chắc đã có thể dễ dàng bành trướng khắp cả thiên hà, có lẽ họ đã tạo ra các cỗ máy khai thác năng lượng khổng lồ hoặc các hạm đội phi thuyền xâm chiếm thuộc địa hay các tác phẩm nghệ thuật hùng vĩ trên bầu trời đêm.
Ít nhất, bạn nghĩ rằng họ sẽ lộ diện, dù cho có chủ đích hay không, thông qua các tín hiệu điện từ cách này hay cách khác.
Nhưng không tìm thấy bất kì bằng chứng thuyết phục nào.
Vâng, có nhiều giả thuyết về câu trả lời, một số khá đen tối.
Có lẽ một nền văn minh siêu việt thực sự đã bá chủ cả Thiên Hà, và áp đặt lệnh cấm các tín hiệu radio vì sợ các nền văn minh khác sẽ trở thành đối thủ.
Họ chỉ ở yên đó và sẵn sàng tiêu diệt bất cứ thứ gì mà họ cho là mối đe dọa.
Hay có lẽ họ chẳng thông minh đến vậy,
có lẽ là sự tiến hóa của một loài có khả năng tạo ra công nghệ tinh vi hơn ta tưởng.
Dẫu sao, điều này mới chỉ xảy ra một lần trên trái đất trong suốt 4 tỷ năm.
Có lẽ chúng ta cực kì may mắn.
Có lẽ ta là nền văn minh tiên tiến đầu tiên trong dải Ngân hà
Hoặc các nền văn minh mang trong mình mầm mống của sự hủy diệt vì không thể kiểm soát công nghệ do chính mình tạo ra.
Đầu tiên, chúng ta dành nhiều nỗ lực tìm kiếm. Và chỉ dành một số tiền không đáng kể cho việc này.
Chúng ta mới chỉ tìm kiếm các dấu hiệu thú vị ở một phần rất nhỏ các vì sao trong dải Ngân hà.
Có lẽ chúng ta chưa tìm đúng cách.
Có lẽ khi một nền văn minh phát triển, họ nhanh chóng phát triển những công nghệ truyền thông phức tạp và hữu dụng hơn nhiều so với sóng điện từ.
Có lẽ tất cả các hành động diễn ra bên trong loại vật chất tối, bí ẩn mới được phát hiện ra, hoặc năng lượng tối, thứ chiếm hầu hết khối lượng của vũ trụ.
Có lẽ các nền văn minh nhận ra rằng sự sống tựu chung chỉ các mô hình thông tin phức tạp tương tác với nhau một cách kì diệu, và điều đó có thể hiệu quả hơn ở quy mô nhỏ.
Vì vậy, cũng giống như hệ thống âm thanh cồng kềnh trở thành chiếc iPod gọn nhẹ và xinh xắn, để giảm bớt ảnh hưởng tới môi trường sự sống thông minh có lẽ đã tự biến mình thành vi sinh vật, Hệ Mặt trời có thể tràn ngập người ngoài hành tinh, mà ta chỉ đơn giản là không nhận ra họ.
Đúng là một ý nghĩ điên rồ.
Người ngoài hành tinh bắt tôi nói vậy.
Nhưng việc ý tưởng cũng có sự sống riêng và thật thú vị khi chúng sống lâu hơn những người tạo ra chúng.
Trong vòng 15 năm tới, chúng ta có thể đọc được thông tin quang phổ từ các hành tinh hứa hẹn lân cận để xem liệu chúng sẵn sàng hỗ trợ sự sống tới đâu.
Trong khi đó, SETI, Tổ chức tìm kiếm trí thông minh ngoài Trái Đất công bố dữ liệu để hàng triệu nhà khoa học, có thể gồm cả bạn, có thể tham gia tìm kiếm với sức mạnh cộng đồng.
Ngay tại Trái Đất, những thí nghiệm tuyệt vời đang được tiến hành cố gắng tạo ra sự sống từ hư không, có thể sẽ rất khác với các dạng DNA mà ta biết.
Tất cả điều này sẽ giúp ta hiểu được liệu vũ trụ này tràn ngập sự sống hay rằng ta thực sự đơn độc. Dù câu trả lời là gì thì nó cũng truyền cảm hứng cho chúng ta
theo cách riêng của mình bởi ngay cả khi đơn độc, việc chúng ta suy nghĩ, ước mơ và hỏi những câu hỏi này có thể là những sự kiện quan trọng nhất của vũ trụ. Và tôi có thêm một tin tốt cho bạn.
Cuộc chinh phục kiến thức và hiểu biết sẽ không bao giờ nhàm chán.
Ngược lại, bạn càng biết nhiều, thế giới càng trở nên kì diệu.
Chính những khả năng điên rồ, những câu hỏi chưa được giải đáp giúp chúng ta tiến về phía trước. Vì vậy, hãy cứ tò mò.
(Âm nhạc) Thỉnh thoảng khi tôi đang đi trên một chuyến bay dài Tôi nhìn ra những ngọn núi và sa mạc kia và cố gắng hình dung xem trái đất của chúng ta lớn đến nhường nào
Và sau đó tôi nhớ rằng có một vật thể mà chúng ta nhìn thấy hàng ngày vật thể đó đủ để chứa một triệu trái đất trong đó.
Mặt trời dường như lớn đến khó tả, nhưng nếu xem xét tổng thể, nó cũng chỉ là một hạt cát một hạt cát trong khoảng 400 tỉ ngôi sao thuộc dải Ngân hà trong một đêm quang mây, bạn có thể thấy chúng nhìn giống như một vệt sáng mờ trải khắp bầu trời .
Và nó càng lúc càng yếu hơn.
Có thể có 100 tỉ thiên hà được phát hiện bằng kính thiên văn của chúng ta vì vậy nếu mỗi ngôi sao có kích thước của một hạt cát thì chỉ dải Ngân Hà mới có đủ những ngôi sao để lắp đầy một hố cát có thể tích 820 mét khối
Và toàn bộ trái đất cũng không đủ bãi biển để thể hiện cho các ngôi sao trong toàn thể vũ trụ
Bãi biển như thế rộng đến cả trăm triệu dặm.
Stephen Hawking vĩ đại, bãi biển đó có rất nhiều các ngôi sao
Nhưng ông và những nhà vật lý khác tin vẫn còn một thực tế không tưởng lớn hơn nhiều.
Ý tôi là, trước hết, 100 tỉ thiên hà trong phạm vi kính thiên văn của chúng ta có lẽ chỉ là một phần rất nhỏ trong tổng thể.
Bản thân vũ trụ đang giãn nở với tốc độ nhanh chóng. Đại đa số các thiên hà đang tách ra xa nhau với tốc độ nhanh nên ánh sáng từ chúng không bao giờ rọi đến chúng ta.
Tuy nhiên, thế giới vật chất trên trái đất này là sự gắn kết mật thiết với những thiên hà xa xôi và vô hình đó.
Chúng ta có thể xem chúng như 1 phần vũ trụ của chúng ta.
Chúng tạo nên 1 dinh thự khổng lồ và duy nhất cùng tuân theo những định luật vật lý và tất cả cùng được tạo thành từ các hạt nguyên tử, electron, proton, quark, neutron, những hạt đã tạo nên bạn và tôi.
Tuy nhiên, những lý thuyết gần đây trong giới vật lý, bao gồm một thuyết được gọi là lý thuyết dây, chỉ cho chúng ta thấy rằng có thể có vô số những vũ trụ khác nữa, được xây dựng trên các loại khác nhau của các hạt tự nhiên, với các thuộc tính và định luật vật lý khác biệt.
Hầu hết những vũ trụ như thế không có sự sống và có lẽ chúng chỉ lóe lên và tồn tại trong một nano giây. nhưng dù sao, khi được kết hợp lại chúng tạo ra một đa vũ trụ rộng lớn
lên đến 11 chiều, tính năng kì diệu vượt ra sức tưởng tượng điên rồ nhất của chúng ta.
Và phiên bản đầu tiên của lý thuyết dây dự đoán 1 đa vũ trụ được tạo nên từ 10 tới 500 vũ trụ khác.
Đó là 1 đa vũ trụ được theo sau bởi 500 số 0 1 con số to đến nỗi mà mỗi nguyên tử trong vũ trụ của chúng ta cũng có vũ trụ của riêng nó và tất cả nguyên tử trong toàn bộ những vũ trụ đó mỗi nguyên tử đều có vũ trụ riêng của chúng và bạn lặp đi lặp lại điều đó thêm 2 chu kỳ nữa bạn sẽ vẫn là 1 phần bé nhỏ của tổng thể-- cụ thể là, một nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ.
Nhưng thậm chí con số đó là rất nhỏ so với con số khác: vô cùng.
Một số nhà vật lý nghĩ rằng sự liên tục của không-thời gian là vô hạn, và rằng nó bao gồm một số lượng vô hạn của những thứ gọi là túi vũ trụ với nhiều đặc tính khác nhau
Não bộ của bạn hoạt động như thế nào?
Tuy nhiên, thuyết lượng tử cho biết thêm một điều mới mẻ.
Ý tôi là, mặc dù lý thuyết này được chứng minh là đúng nhưng thật khó để hiểu.
Và một số nhà vật lý nghĩ rằng bạn chỉ có thể hiểu nó nếu bạn tưởng tượng ra một số lượng lớn các vũ trụ song song đang được sinh ra trong từng khoảnh khắc, và nhiều vũ trụ thật sự rất giống thế giới của chúng ta, cũng sẽ bao gồm nhiều bản sao của bạn.
Trong vũ trụ như vậy, bạn sẽ tốt nghiệp với bằng danh dự và kết hôn cùng người trong mộng.
trong vũ trụ kia, đó chỉ là giấc mơ
Vẫn còn một số nhà khoa học cho rằng điều đó chẳng có ý nghĩa gì.
Câu trả lời có nghĩa duy nhất cho câu hỏi " Có bao nhiêu vũ trụ?" là một. chỉ một vũ trụ.
Và một vài triết gia và nhà thần bí có thể tranh cãi rằng thậm chí vũ trụ của chính chúng ta là sự ảo tưởng.
Như bạn thấy, ngay bây giờ vẫn chưa có sự nhất trí về vấn đề này, thậm chí là không kết thúc.
Tất cả chúng ta biết là, câu trả lời là một nơi nào đó giữa số 0 và vô cực.
Vâng, tôi đoán là chúng ta biết 1 điều khác: Đây là thời gian tuyệt vời để chúng ta cùng nghiên cứu vật lý.
Chúng ta chỉ có thể trải qua sự biến đổi tu duy lớn nhất trong kho kiến thức mà con người từng biết
Tôn giáo còn hơn cả đức tin.
Tôn giáo có sức mạnh, và ảnh hưởng.
Và sức ảnh hưởng này lan tỏa đến tất cả chúng ta, mỗi ngày, bất kể đức tin của bạn là gì.
Mặc cho sự ảnh hưởng to lớn của tôn giáo lên thế giới ngày nay, chúng ta xem nó như là tiêu chuẩn về suy xét và trách nhiệm. hơn bất cứ lĩnh vực nào của xã hội.
Ví dụ, nếu có một tổ chức đa quốc gia, chính phủ và các liên đoàn ngày nay nói rằng phụ nữ không được làm lãnh đạo không được đưa ra quyền quyết định trong chính quyền, không được giải quyết các vấn đề tài chính, chúng ta sẽ bị coi thường.
Sẽ có chế tài.
Đây là thực tiễn chung trong hầu hết tôn giáo ngày nay.
Ta chấp nhận mọi điều trong đời sống tôn giáo mà không chấp nhận trong cuộc sống thường nhật, tôi biết được vì tôi đã làm điều này trong 3 thập kỉ
Tôi là 1 cô gái chống đối việc phân biệt giới tính đang dần lớn lên
tôi chơi bóng rổ với bọn con trai
Tôi từng nói mình sẽ là nữ tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ
Tôi đã đấu tranh cho việc Sửa đổi quyền bình đẳng, đã chìm nghỉm trong 40 năm
Tôi là người phụ nữ đầu tiền trong cả hai phía của gia đình vừa làm việc xa nhà vừa hoàn thành cao học,
Tôi chưa từng chấp nhận bị loại trừ khỏi mọi việc vì mình là phụ nữ ngoại trừ tôn giáo của tôi.
Trong thời gian qua tôi là thành phần gia trưởng ở tôn giáo Mormon
Tôi được dưỡng dục ở 1 gia đình truyền thống
tôi có 8 anh chị em và người mẹ nội trợ.
bố tôi thường là người lãnh đạo tôn giáo trong cộng đồng
Và tôi lớn lên ở một nơi tin rằng giá trị và địa vị của bản thân luôn được giữ trong các quy tắc mà tôi đã biết trong suốt cuộc đời.
Phải cưới người phụ nữ trinh nguyên, không uống rượu Không hút thuốc, tự phục vụ bản thân Là 1 đứa con ngoan
Có 1 vài quy tắc "khó nhằn" mà bạn phải tuân theo nhưng bạn sẽ làm vì mọi người bởi bạn tin và yêu nơi bạn sinh ra
Tôn giáo Mormon quyết định mọi thứ người bạn hẹn hò, người bạn đời của ban
thậm chí cả đồ lót của bạn.
Tôi là cô gái theo tôn giáo mà mọi người tôi biết luôn gửi 10% đồ đến nhà thờ bao gồm cả tôi.
Từ những người đưa báo tới giữ trẻ, Tôi dành tặng 10% những gì mình có
Tôi là dạng tôn giáo mà tại đó tôi nghe cha mẹ khuyên con cái rằng khi chùng thực hiện nhiệm vụ cải đạo trong 2 năm thì chúng nên giết họ hơn là trở về nhà mà mất hết danh dự, nang tội lỗi trên mình.
Tôi là dạng tôn giáo nơi mà trẻ em giết nhau mỗi năm bởi chúng bị khủng hoảng khi bước ra trước công chúng như là người đồng tính.
Nhưng tôi cũng là dạng tôn giáo Nơi mà không cần biết thế nào nơi mà tôi sống, Tôi có bạn bè đễ hỗ trợ lẫn nhau ngay tức thì.
là nơi tôi an toàn và giúp tôi sáng suốt
Tôi đã được giúp đỡ trong việc nuôi con.
Đây là lý do tôi chấp nhận hoàn toàn rằng chỉ có đàn ông có thể dẫn đầu, và tôi cũng ủng hộ hoàn toàn rằng phụ nữ không thể có quyền thiêng liêng của Chúa trên trái đất, mà chúng ta thường gọi là thầy tu.
Và tôi cho phép sự khác nhau giữa nam và nữ trong việc phân bố ngân sách, hội đồng công giáo, trong quyền quyết định, và tôi tin tôn giáo mình một cách mù quáng chỉ bởi vì tôi yêu thích nó.
Cho đến khi tôi dừng lại, và tôi nhận ra tôi đã cho phép bản thân mình bị đối xử như là nhân viên hỗ trợ trong thế giới của đàn ông.
Và tôi đối mặt với sự mâu thuẩn trong chính bản thân mình, và tôi tham gia vào các hoạt động xã hội trong cộng đồng.
Chúng tôi đã làm việc cật lực trong 10 năm gần đây và hơn thế nữa.
Điều đầu tiên chúng tôi làm là nâng cao ý thức thức.
Bạn không thể thay đổi thứ bạn không thấy.
Chúng tôi bắt đầu viết blog, các bài báo.
Tôi tạo ra danh sách các điều thể hiện sự bất bình đẳng nam nữ trong xã hội
Điều tiếp theo chúng tôi làm là xây dựng tổ chức luật sư.
Chúng tôi cố gắng làm các việc để gây chú ý, như là mặc quần dài tới nhà thờ và tham gia các buổi họp mặt của phụ nữ.
Điều này thoat nhìn có vẻ đơn giản, Nhưng với chúng tôi - ban tổ chức, nó phải trả một cái giá rất lớn.
Chúng tôi mất các mối quan hệ, công việc.
bị tân công trên các phương tiện truyền thông và đám đông
bị dọa giết.
chúng tôi mất địa vị trong cộng đồng. một vài người bị đuổi khỏi tôn giáo.
Phần lớn chúng tôi bị đưa ra hội đồng công giáo, và bị chối bỏ khỏi cộng đồng bởi vì chúng tôi muốn họ tốt hơn, bởi vì chúng tôi tin rằng chúng tôi có thể.
Và tôi bắt đầu mong đợi phản ứng này từ mọi người.
Tôi biết cảm giác ra sao khi một người cố gắng thay đổi hay chỉ trích bạn.
Nhưng điều đặc biệt khiến tôi bị shock là sau những việc làm của mình, tôi nhận được những lời nói cay độc từ nhà dòng, cũng dữ dội như quyền tôn giáo.
Và những người bạn từ nhà dòng của tôi không nhận ra đây là sự thù địch tôn giáo, Những cụm từ, " Ô, những người theo tôn giáo thường điên loạn và ngu ngốc".
"Đừng chú ý đến tôn giáo'.
"Họ sẽ trở nên phân biệt giới tính".
Cái mà họ không hiểu được chính là kiểu thù địch đó không đấu tranh chống lại chủ nghĩa cực đoan tôn giáo, mà nó sinh ra chủ nghĩa cực đoan tôn giáo.
Những tranh luận trên không có kết quả, và tôi biết điều đó bởi tôi nhớ ra rằng một người nào đó nói rằng tôi thật ngu ngốc khi trở thành hội viên hội Mormon.
Và nó khiến tôi phải bảo vệ chính bản thân mình và những người xung quanh và mọi thứ chúng tôi tin tưởng, bởi vì chúng tôi không ngu ngốc.
Vì vậy chỉ trích và chống đối không hiệu quả, và tôi không nghe theo những tranh luận này.
Khi tôi nghe những điều này, tôi vẫn tiếp tục đứng vững, bởi vì tôi có gia đình và bạn bè,
đó là những người, mà tôi phải bảo vệ đầu tiên, nhưng cuộc chiến đấu là sự thật.
Sao chúng ta có thể tôn trọng niềm tin tôn giáo của một người trong khi vẫn cho họ chịu trách nhiệm về nỗi nguy hại và tổn thương mà niềm tin của họ có thể gây ra cho người khác?
Đây là câu hỏi khó. Tôi hiện tại vẫn chưa có câu trả lời hoàn hảo.
Cha mẹ và tôi vẫn đang trong tình thế chênh vênh này trong 10 năm vừa qua.
Họ là những người thông minh. Họ là những người tốt bụng.
Và để tôi giúp bạn hiểu được tầm nhìn của họ.
Trong giáo hội Mormohn, chúng tôi tin rằng sau khi chết, nếu bạn theo đúng luật lệ và các lễ nghi, bạn có thể đoàn tụ với gia đình lần nữa.
và theo như cha mẹ mình, khi tôi làm một việc đơn giản như không ngủ một đêm, mặc áo hở vai, sẽ khiến tôi không xứng đáng nữa.
Tôi sẽ không được đoàn tụ với gia đình vĩnh viễn.
Hơn thế nữa, tôi có người anh trai chết trong một tai nạn lúc 15 tuổi, và những việc đơn giản như vậy sẽ khiến gia đình chúng tôi không đươc đoàn tụ.
Với cha mẹ tôi, họ không thể hiểu được tại sao những thứ đơn giản như thời trang hoặc quyền phụ nữ có thể quan trọng hơn việc gặp anh của mình.
Và đó là quan niệm sống mà chúng tôi đang cố giải quyết và sự chỉ trích không thay đổi được điều đó.
Vì vậ tôi và cha mẹ đang đi giải quyết tình thế chênh vênh này giải thích lý lẽ của mình, tôn trọng lẩn nhau, nhưng không xóa bỏ những đức tin cơ bản của người khác bằng cách sống của chính mình, và nó rất khó để thực hiện.
Cách mà chúng tôi có thể thực hiện là vượt qua lớp vỏ phòng thủ cho đến khi thấy được sự mỏng manh giữa niềm tin và sự hoài nghi và cố gắng tôn trọng lẫn nhau trong trong khi vẫn giữ được ranh giới này.
Những điều khác mà những người tu sỹ, người theo thuyết vô thần và những luật giáo, những điều mà họ không hiểu là tại sao không quan tâm đến hoạt động tôn giáo?
Tôi không thể nhớ biết bao nhiêu người đã nói, "Nếu bạn không thích tôn giáo, cứ bỏ nó."
Tại sao bạn không cố gắng thay đổi nó?
Bởi vì những điều đã được dạy trong ngày Sabbath xâm nhập vào nền chính trị, vào chế độ chăm sóc sức khỏe, sự bạo lực trên toàn thế giới.
Nó xâm nhập vào nên giáo dục, quân sự, quyết định tài chính.
Những luật lệ này được hợp pháp và sửa đổi văn hóa.
Trong thực tế, tôn giáo của tôi có ảnh hưởng rất to lớn tới đất nước.
Chẳng hạn, trong suốt Prop 8, nhà thờ của chúng tôi quyên góp hơn 22 triệu đô để chống lại hôn nhân đồng tính ở California.
40 năm trước, các nhà sử học chính trị sẽ nói rằng, rằng nếu không phải giáo hội Mormon chống lại quyền bình đẳng giới, chúng ta đã có thể có quyền bình đẳng giới trong hiến pháp ngày nay.
Bao nhiêu cuộc đời có thể được thay đổi?
Và chúng ta có thể dành thời gian đấu tranh cho từng điều của những luật lệ nhỏ này, hoặc chúng ta có thể hỏi bản thân mình, phải chăng sự bất bình đẳng đã được măc định trên toàn thế giới?
Tại sao lại có giả định này?
Bởi vì tôn giáo không chỉ tạo ra nguồn gốc của đạo đức, nó còn tạo ra các tiêu chuẩn khac.
Tôn giáo có thể giải phóng hoặc chinh phúc Nó có thể trao quyền hoặc bóc lột, Nó có thể an ủi hoặc hủy diệt, và những người đẩy cán cân cân bằng vượt khỏi các giới hạn đạo đức thường không phải là những người chịu trách nhiệm.
Tôn giáo không thể bị giải tán hoặc phớt lờ.
Chúng ta phải xem xét chúng một cách nghiêm túc.
Nhưng thật khó để gây ảnh hưởng đến tôn giáo, như chúng tôi vừa đề cập.
Nhưng tôi sẽ nói với bạn những điều mà chúng tôi đã làm được.
Chúng tôi chỉ là một nhóm nhỏ, khoảng vài trăm người, Nhưng chúng tôi có ảnh hưởng to lớn.
Ngay lúc này, những tấm hình phụ nữ được treo trên tiền sảnh kế bên đàn ông lần đầu tiên.
Phụ nữ bây giờ đã được cho phép để cầu nguyện trong các buổi họp lớn, và họ chưa bao giờ được quyền như vậy trước đây trong các buổi họp chung.
Trong tuần trươc, trong một bước đi lịch sử, 3 người phụ nữ đã được mời vào ban lãnh đạo quản lý cả nhà thờ.
Chúng tôi đã thấy được sự thay đổi nhận thức trong cộng đồng Mormon trong việc cho phép nói chuyện về bất bình đẳng giới.
Chúng tôi đả mở ra không gian, không sợ bị xem thường cho những người phụ nữ bảo thủ tham gia và làm nên sự thay đổi thực sự, và những từ 'Phụ nữ' hay 'thầy tu' bây giờ có thể hoàn toàn được dùng trong 1 câu.
Chúng ta chưa bao giờ có điều đó.
Con tôi va cháu tôi được kế thừa tôn giáo mà tôi chưa bao giờ được hưởng, đó là công bằng hơn - chúng tôi đã tạo ra ảnh hưởng.
Thật sự là không dể để nói những điều này trong các buổi gặp gỡ của phụ nữ.
Có hàng trăm người như chúng tôi, và từng người một, khi chúng tôi đến trước cửa, luôn có câu nói," Tôi xin lỗi buổi họp này chỉ dành cho đàn ông," và chúng tôi phải lùi lại và xem những người đàn ông bước vào buổi họp ngay khi chúng tôi mới 12 tuổi, bước qua chúng tôi mặc dù chúng tôi vẫn đứng trong hàng.
Nhưng không một người phụ nữ nào trong hàng quên ngày đó, cũng như không một cậu bé nào bước qua chúng tôi mà quên nó.
Nếu chúng tôi là một tổ chức đa quốc gia hoặc chính phủ, và điều đó xảy ra, đó sẽ là sự xúc phạm, nhưng chúng tôi chỉ là một tôn giáo.
Tất cả chúng tôi chỉ là một phần của tôn giáo.
Chúng tôi không thể cứ nhìn tôn giáo tiếp diễn theo cách đó, bởi vì nó không chỉ ảnh hưởng đến tôi, mà còn có con tôi và co của bạn và những cơ hội mà chúng có thể có, quần áo của chúng, người yêu và vợ chồng chúng, nếu chúng có thể tiếp cận đến sự chăm sóc sức khỏe sinh sản.
Chúng ta phải đòi lại công bằng trong bối cảnh đời thường mà sẽ tạo ra sự giám sát đạo đức và trách nhiệm cho tất cả tôn giáo trên thế giới, nhưng chúng ta phải làm điều đó bằng một cách thận trọng để tạo ra sự hợp tác và không cực đoan.
Và chúng ta có thể làm nó thông qua hành động dũng cảm, đứng lên vì bình đẳng giới.
Đây là thời điểm mà một nửa dân số thế giới có tiếng nói và quyền bình đẳng trong các tôn giáo, nhà thờ, giáo đường, nhà thờ Hồi giáo và đền thờ trên toàn thế giới.
Tôi đang làm việc với người của tôi. Các bạn đã làm gì cho chính mình?
(Vỗ tay)
Bạn có thể gập đôi một mảnh giấy bao nhiêu lần?
cứ cho rằng tờ giấy đó rất mỏng, giống như loại giấy dùng để in Kinh Thánh.
Trong thực tế, nó giống như một mảnh lụa.
Để hình dung những ý tưởng này, cứ cho rằng bạn có một tờ giấy dày 1 phần 1000 cm.
Tức là 10 mũ -3 cm, bằng 0.001cm.
Và cứ coi rằng bạn có một tờ giấy lớn, như một tờ báo chẳng hạn.
Bây giờ chúng ta gập nó làm đôi.
Và một câu hỏi khác nữa: Nếu bạn có thể gập đôi bao nhiêu lần tuỳ thích, ví dụ như 30 lần đi, bạn nghĩ tờ giấy đó sẽ dày bao nhiêu?
Trước khi tiếp tục, tôi mong các bạn hãy nghĩ về một đáp án khả thi cho câu hỏi này.
Được rồi.
Sau khi chúng ta đã gập đôi tờ giấy lại, bây giờ nó đã dày 2 phần 1000 cm.
Nếu chúng ta gập nó làm đôi tiếp, tờ giấy sẽ dày 4 phần 1000 cm.
Với mỗi lần gập, độ dày của tờ giấy sẽ gấp đôi.
Và nếu chúng ta cứ tiếp tục, gấp đôi nó, chúng ta sẽ đối mặt với tình huống dưới đây sau 10 lần gấp.
2 mũ 10, tức là số 2 tự nhân với nó 10 lần, nó sẽ dày 1024 phần 1000 cm, tức là hơn 1cm một chút ít.
Cứ cho rằng ta cứ tiếp tục gập tờ giấy làm đôi.
Chuyện gì sẽ xảy ra?
Nếu ta gập đôi nó lại 17 lần, ta có độ dày là 2 mũ 17, bằng 131cm, chỉ hơn 4 feet.
Nếu chúng ta có thể gập nó 25 lần, thì chúng ta có 2 mũ 25, tức là 33,554 cm, hơn 1,100 feet.
Đến đây, ta có thể dừng lại và ngẫm nghĩ một chút.
Gập tờ giấy làm đôi, kể cả những tờ mỏng như trong Kinh Thánh, sau 25 lần gập sẽ cho ta một tờ gấy dày gần 1/4 dặm (0.4 km).
Chúng ta học được điều gì từ đây?
Đây được gọi là tăng theo cấp số nhân, và như các bạn thấy, chỉ gấp đôi tờ giấy chúng ta không những đi rất xa, mà còn rất nhanh.
Tóm lại, nếu ta gập đôi tờ giấy 25 lần, độ dày của nó là gần 1/4 dặm.
Sau 30 lần, độ dày đạt đến 6.5 dặm (10.5 km), tức là gần bằng độ cao trung bình của các máy bay khi đang bay.
Sau 40 lần, độ dày đã gần 7000 dặm (11000 km), hay quỹ đạo trung bình của vệ tinhh GPS.
Sau 48 lần, độ dày đã hơn 1 triệu dặm (~1.6 triệu km)
Giờ, nếu bạn nghĩ đến khoảng cách giữa Trái Đất và Mặt trăng chỉ chưa 250,000 dặm, và bắt đầu với một trang giấy trong Kinh Thánh, sau 45 lần gập đôi, chúng ta đã đến được Mặt trăng.
Và nếu ta gấp đôi nó thêm một lần nữa, chúng ta sẽ trở lại được Trái Đất.
(Âm nhạc) Vợ tôi đang mang thai và đó sẽ là đứa con đầu tiên của chúng tôi, và khi mọi người thấy cô ấy với cái bụng lớn của mình, câu hỏi đầu tiên được hỏi, hầu như không còn gì khác, là, "Con trai hay con gái vậy?"
Bây giờ, có một số giả định đằng sau câu hỏi đó rằng chúng ta đưa ra các giả định vì sự thân quen của mình đối với sinh học con người.
Đối với em bé, chúng ta có giả định rằng có 50/50 cơ hội cho mỗi câu trả lời, bé trai hay bé gái.
Nhưng tại sao nó lại như vậy?
Vâng, câu trả lời phụ thuộc vào hệ thống xác định giới tính đã phát triển trong loài người chúng ta.
Bạn thấy đấy, đối với hầu hết các động vật có vú, giới tính của một em bé được xác định bởi gen với hệ thống nhiễm sắc thể XY.
Động vật có vú có một cặp nhiễm sắc thể giới tính, một truyền từ mẹ, và một từ cha.
Một cặp X cho ta một bé gái, và một X với một Y cho ta một bé trai.
Vì phụ nữ chỉ có X để cho qua các tế bào trứng của họ, và nam giới có thể cho một X hoặc Y qua các tế bào tinh trùng của mình, giới tính được xác định bởi người cha và cơ hội cho ra đời một bé trai hoặc gái là 50/50.
Hệ thống này hoạt động tốt với động vật có vú, nhưng xuyên suốt cây phả hệ, chúng ta có thể thấy các hệ thống khác cũng hoạt động tốt với các loài động vật khác.
Các nhóm động vật khác cũng có giới tính xác định bởi gen di truyền, nhưng hệ thống của chúng hơi khác so với chúng ta.
Chim và một số loài bò sát có giới tính xác định bởi gen nhưng thay vì giới tính được xác định bởi cha, thì lại được xác định bởi mẹ.
Trong các nhóm đó, một cặp nhiễm sắc thể Z cho ra một con đực, do đó, con đực chỉ có Z để cho.
Tuy nhiên, trong các loài này, một nhiễm sắc thể Z và một W, sẽ tạo ra một con cái.
Trong hệ thống này, cơ hội ra một con cái hay đực vẫn là 50/50, nó chỉ phụ thuộc vào việc con mẹ đặt một Z hoặc W vào trứng của nó.
Một số nhóm đã xác định giới tính di truyền theo những hướng hoàn toàn khác.
Kiến, ví dụ, có một trong các hệ thống thú vị nhất để xác định giới tính, và vì nó, nếu bạn là một chú kiến đực , bạn sẽ không có cha.
Trong một tổ kiến, có những đơn vị lao động mạnh mẽ.
Có những binh lính bảo vệ tổ, có những kiến thợ thu thập thực phẩm, làm sạch tổ và chăm sóc cho kiến con, và có một nữ hoàng và một nhóm nhỏ các kiến đực vây quanh.
Bây giờ, nữ hoàng sẽ giao phối và sau đó lưu trữ tinh trùng của kiến đưc.
Và đây là điểm thực sự thú vị của hệ thống
Nếu nữ hoàng sử dụng tinh trùng được lưu trữ để thụ tinh cho trứng, thì trứng sẽ nở ra con cái.
Tuy nhiên, nếu nó đẻ một quả trứng mà không thụ tinh, sau đó trứng sẽ vẫn phát triển thành một chú kiến, nhưng nó sẽ luôn luôn là một con đực.
Vì vậy, bạn thấy, kiến đực không thể có cha.
Và kiến đực sống cuộc sống của chúng như vậy, với chỉ một bản sao của mỗi gen, giống như một tế bào tính dục biết đi
Hệ thống này được gọi là một hệ thống haplodiploid, và chúng ta nhìn thấy nó không chỉ ở kiến, nhưng cũng ở nơi các loại côn trùng có tính xã hội cao khác như ong và ong bắp cày.
Vì giới tính riêng của chúng ta được xác định bởi gen, và chúng ta biết được rằng các loài động vật khác có giới tính được xác định bởi gen, rất dễ dàng để giả định điều đó cho tất cả các loài động vật giới tính của lũ con của chúng vẫn còn phải được xác định bởi di truyền học.
Tuy nhiên, đối với một số loài động vật, câu hỏi rằng đó sẽ là trai hay gái không liên quan gì đến gen cả, và nó có thể phụ thuộc vào cái gì đó giống như thời tiết.
Đây là những động vật như cá sấu và hầu hết các loài rùa.
Ở các loài động vật này, giới tính của phôi thai trong một quả trứng đang phát triển được xác định bởi nhiệt độ.
Ở các loài này, giới tính của em bé chưa được xác định khi trứng được đẻ ra và nó vẫn chưa xác định cho đến giữa giai đoạn phát triển tổng thể, khi đạt đến một thời điểm quan trọng nhất định.
Và trong thời gian này, giới tính được xác định hoàn toàn bởi nhiệt độ trong tổ.
Ở loài rùa Sơn, ví dụ, nhiệt độ ấm áp trên nhiệt độ mốc sẽ cho ra con cái trong trứng, và nhiệt độ mát mẻ sẽ cho ra con đực.
Tôi không thực sự chắc chắn về việc ai là người sáng tác ra cách ghi nhớ này, nhưng bạn có thể nhớ rằng, khi nói đến rùa Sơn, chúng là các cô nàng nóng bỏng và các cậu trailạnh lùng.
Đối với một số loài cá nhiệt đới, câu hỏi về nó sẽ là một cậu bé hoặc nó sẽ là một cô bé chưa được quyết định cho đến ngay cả sau này trong cuộc đời của chúng.
Bạn thấy đấy, cá hề bắt đầu cuộc sống là đực, Tuy nhiên, khi chúng trưởng thành, chúng trở thành con cái.
Chúng cũng sống cuộc sống trong các nhóm nhỏ với một hệ thống phân cấp thống trị nghiêm ngặt nơi chỉ có một con đực và con cái chiếm ưu thế nhất được quyền sinh sản.
Và đáng ngạc nhiên là nếu con cái chiếm ưu thế trong đội chết, con đực lớn nhất và chiếm ưu thế nhất sẽ nhanh chóng biến thành cái thế chỗ con cái, và tất cả con đực khác sẽ di chuyển lên thêm một bậc trong hệ thống.
Ở các loài động vật đại dương khác, loài sâu xanh chẳng hạn, giới tính của các em bé được xác định bởi một khía cạnh hoàn toàn khác của môi trường.
Đối với loài này, đó là chỉ đơn giản là một vấn đề nơi ở của ấu trùng ngẫu nhiên rơi vào đáy biển.
Nếu một ấu trùng đáp xuống trên đáy biển mở, nó sẽ trở thành một con cái.
Nhưng nếu nó rơi trên đầu một con cái, nó sẽ trở thành một con đực.
Như vậy đối với một số loài, câu hỏi là cậu bé hay cô bé được trả lời bởi di truyền học.
Đối với những loài khác, nó được trả lời bởi môi trường. Và với những loài khác nữa, chúng thậm chí chẳng thèm quan tâm đến câu hỏi này.
Hãy lấy thằn lằn con, làm ví dụ.
Đối với những con thằn lằn sa mạc đó, câu trả lời thật dễ dàng.
Nó là một con cái. Nó luôn luôn là một con cái.
Chúng là một loài gần như tất cả là phụ nữ, và mặc dù chúng vẫn đẻ trứng, những quả trứng nở ra như nhân bản nữ của mình.
Vì vậy nó sẽ là một cô bé hay một cậu bé?
Trong suốt toàn bộ Vương Quốc động vật, nó không thực sự phụ thuộc vào hệ thống xác định giới tính.
Đối với con người, hệ thống đó là một hệ thống di truyền XY.
Và đối với tôi và vợ tôi, chúng tôi đã biết rằng nó sẽ là là một cậu bé.
Âm nhạc Tại sao chúng ta lại tỏ ra ngưỡng mộ khi ta nghe đến "Shakespeare?"
Nếu bạn hỏi tôi, đó thường là vì ngôn từ của ông.
Những từ như thines (của bạn) và thous (ngươi) và therefores (vì thế) và tại sao-thous (ngươi) có thể nghe hơi khó chịu một chút.
Nhưng bạn phải tự hỏi rằng tại sao ông lại trở nên nổi tiếng như vậy?
Tại sao những vở kịch của ông được diễn đi diễn lại nhiều hơn bất kỳ nhà soạn kịch nào khác?
Đó là vì ngôn từ của ông.
Trở lại cuối những năm 1500 và đầu năm 1600, đó là công cụ tốt nhất mà một người có thể có, và đã có rất nhiều điều để nói về.
Tuy nhiên, phần lớn các câu chuyện thì khá là buồn thảm.
Bạn biết đấy, với bệnh dịch hạch đen và tất cả mọi thứ khác. Shakespeare sử dụng rất nhiều từ.
Một trong những thành tựu ấn tượng nhất của ông là việc sử dụng ngữ từ để xúc phạm.
Chúng có thể thống nhất toàn bộ khán giả; và dù bạn ngồi ở đâu, bạn cũng có thể cười lớn vì những gì đang xảy ra trên sân khấu.
Từ ngữ, đặc biệt là ngôn ngữ đối thoại trong một bộ phim, được sử dụng vì nhiều lý do khác nhau: để xác định tâm trạng của bối cảnh, để củng cố bầu không khí cho bối cảnh, và để phát triển mối quan hệ giữa các nhân vật.
Những lời lăng mạ làm điều này một cách rất nhanh gọn và sắc nét.
Đầu tiên hãy cùng xem xét "Hamlet".
Ngay trước cuộc đối thoại này, Polonius là cha của Ophelia, người yêu của hoàng tử Hamlet.
Vua Claudius cố gắng tìm ra lý do tại sao Hoàng tử Hamlet lại hành động điên rồ như vậy kể từ khi nhà vua kết hôn với mẹ của Hoàng tử.
Polonius sử dụng con gái của mình để có được thông tin từ Hamlet.
Sau đó, chúng tôi đi vào hồi II cảnh 2.
Polonius: "Ngài có biết tôi, Hoàng tử của tôi?"
Hamlet: "Biết rất rõ. "Ngươi là một tên bán cá (fishmonger)."
Polonius: "Không phải tôi, Hoàng tử à."
Hamlet: "Vậy ta sẽ cho ngươi là một người trung thực."
Bây giờ, ngay cả khi bạn không biết "fishmonger" nghĩa là gì, bạn có thể sử dụng một số đầu mối theo ngữ cảnh.
Một: Polonius phản ứng lại một cách tiêu cực, do đó, nó phải mang nghĩa là xấu.
Hai: Cá có mùi hôi, nên nó mang nghĩa xấu.
Và ba: "Monger" nghe không giống như một từ tốt.
Như vậy thậm chí không biết nghĩa của từ, bạn bắt đầu xây dựng một số đặc tính về mối quan hệ giữa Hamlet và Polonius, vốn là không tốt.
Nhưng nếu bạn đào sâu thêm một chút, "fishmonger" có nghĩa là một nhà môi giới, và trong tình cảnh này, có nghĩa là một người làm mối, như Polonius làm mối con gái vì tiền, là những gì ông đang làm cho nhà vua .
Điều này cho bạn thấy Hamlet không điên như chàng giả bộ, và làm tăng sự thù địch giữa hai nhân vật này.
Muốn một ví dụ nữa không?
"Romeo và Juliet" có một số lời lăng mạ tốt nhất trong số các vở kịch của Shakespeare.
Nó là một vở kịch về hai băng nhóm, và cặp tình nhân bất hạnh mất đi cuộc sống của mình.
Vâng, với bất kỳ vụ ẩu đả nào bạn biết sẽ luôn có một cuộc nói chuyện căng thẳng diễn ra.
Và bạn sẽ không phải thất vọng.
Trong Hồi I Cảnh 1, ngay từ cảnh đầu tiên chúng ta thấy được sự thiếu lòng tin và hận thù các thành viên của hai gia đình, Capulets và Montagues, gặp nhau.
Gregory: "Tôi sẽ cau mày khi tôi đi qua, và cho họ thấy nó."
Sampson: "Hừm, như họ dám, tôi sẽ cắn ngón tay cái của tôi vào mặt họ, (mang nghĩa: sỉ nhục) như một sự nhục nhã với họ, nếu họ chịu mang nó."
Abraham và Balthazar đi vào.
Abraham: "Anh cắn ngón cái của mình vào mặt chúng tôi ư"
Sampson: "Tôi có cắn ngón cái của tôi."
Abraham: "Anh cắn ngón cái của anh vào mặt chúng tôi hả?"
Vậy làm thế nào mà sự phát triển này giúp chúng ta hiểu được tâm trạng hay các nhân vật?
Vâng, chúng ta hãy xem xét lời xúc phạm trên.
Cắn ngón tay của bạn ngày hôm nay có thể không phải là một việc làm lớn, nhưng Sampson nói rằng đó là một sự xúc phạm đến họ.
Nếu họ làm như vậy, thì nó thực sự là thế.
Điều này bắt đầu cho ta thấy sự thù địch ngay cả giữa những người làm việc cho cả hai gia đình.
Và bạn thường sẽ không làm gì với người khác trừ khi bạn muốn kích động họ vào một trận chiến, đó là chính xác những gì sẽ xảy ra.
Nhìn sâu hơn, cắn ngón tay trong thời gian vở kịch được viết cũng giống như trỏ ngón tay thối vào một người nào đó ngày nay.
Một cảm giác mạnh mẽ đi kèm với đó, Vì vậy chúng ta bắt đầu cảm thấy sự căng thẳng trong bối cảnh.
Sau đó trong cảnh, Tybalt, từ nhà Capulets, xúc phạm Benvolio từ nhà Montagues.
Tybalt: "Gì hả,ngươi là một trong những tên nhẫn tâm?
Xem lại ngươi đi, Benvolio, và cả sau khi ngươi chết nữa."
Benvolio: "Tôi đã cố giữ hòa bình; hãy lấy thanh kiếm của nhà ngươi ra, hoặc dùng nó để chia tách những tên này ra cùng với tôi."
Tybalt: "Rút kiếm ra và nói về hòa bình nào!
Tôi ghét từ ngữ, như ghét địa ngục vậy, lũ Montagues, và ngươi.
Nhận lấy này, kẻ hèn nhát!"
Được thôi, thằng quê mùa nhẫn tâm.
Chúng ta biết rằng một lần nữa, đó không phải là một từ tốt.
Cả hai gia đình ghét nhau, v à điều này chỉ thêm như thêm dầu vào lửa.
Nhưng cái ngòi này tệ đến mức nào?
Kẻ vô tâm là một tên hèn nhát, và khi gọi một người nào đó như thế trước người nhà anh ta và gia đình thù địch, nghĩa là sẽ có một cuộc chiến.
Tybalt cơ bản gọi to Benvolio như thế, và để giữ danh dự, Benvolio phải chiến đấu.
Đối thoại này cho chúng ta một cái nhìn tốt về tính cách của hai nhân vật.
Tybalt nghĩ rằng nhà Montagues chả là gì ngoài lũ chó hèn nhát, và không hề có sự tôn trọng đối với họ.
Một lần nữa, thêm căng thẳng kịch tính vào trong cảnh kịch đó.
Được rồi, bây giờ ở đây là một cảnh báo nghiêm trọng. Tybalt nóng tính và hận thù nhà Montagues kinh khủng
là những gì chúng ta gọi là khiếm khuyết của anh ta, hoặc những gì gây ra sự thất bại của anh ấy . Ồ, vâng.
Anh ra đi dưới lưỡi kiếm của Romeo.
Vì vậy, khi bạn nhìn vào Shakespeare, dừng lại và nhìn vào những từ ngữ, bởi vì chúng thực sự đang cố cho bạn biết một cái gì đó.
(âm nhạc) Cái nào đúng... "a dozen eggs" dùng "is"? Hay "a dozen eggs" dùng "are"?
Tôi nhớ lúc còn học tiểu học, các thầy cô hay giải thích kĩ về khái niệm đơn vị. Và tôi thật sự không hiểu được khái niệm đó, đến một ngày đứng trong cửa hàng tạp hóa,
và tôi muốn mua một trái táo, nhưng tôi không thể mua chỉ một quả.
Mà tôi phải mua một túi táo. Tôi đã mua.
Tôi mua một túi táo, tôi đem túi táo về nhà, lấy một quả ra, và cắt.
Sau đó tôi ăn một lát. Một túi táo, một quả táo, một lát táo.
Cái nào mới thật sự là "một"? Vâng, cả 3 đều là "một", dĩ nhiên, và thầy cô ở tiểu học luôn cố giải thích cho tôi về điều này.
Bởi đây là điều quan trọng đằng sau
toàn bộ giá trị hàng số, hàng thập phân và phân số. Hệ thống con số của chúng ta phụ thuộc vào việc thay đổi cái mà chúng ta đếm là một
Hệ thống con số của chúng ta phụ thuộc vào việc thay đổi đơn vị.
Có 2 cách thay đổi đơn vị. Chúng ta có thể gộp lại, và có thể tách ra.
Khi chúng ta gộp đơn vị,
nghĩa là chúng ta lấy một nhóm nhỏ và đặt chúng lại với nhau để tạo ra một nhóm lớn hơn, như một tá trứng. Chúng ta lấy 12 quả trứng, đặt chúng vào trong một nhóm,
và chúng ta gọi nhóm đó là một tá. Một tá trứng là một đơn vị gộp.
Những ví dụ khác của đơn vị gộp bao gồm
một bộ bài, một đôi giầy, một bộ tứ jazz và, dĩ nhiên, Barbie và Ken là một đôi. Nhưng khi nghĩ về một ổ bánh mì.
Đó không phải là một đơn vị gộp,
bởi vì chúng ta không thể lấy các lát mì từ các tiệm bánh mì khác nhau và đặt chúng lại để tạo ra một ổ bánh mì.
Không thể. Chúng ta bắt đầu với một ổ mì và cắt nó ra thành nhiều phần nhỏ được gọi là lát, vì vậy mỗi lát mì được xem là đơn vị phân chia. Những ví dụ khác của đơn vị phân chia bao gồm
một miếng của thanh socola, một phần của quả cam và một lát của cái bánh pizza. Điều quan trọng về đơn vị là một khi ta tạo nên một đơn vị mới,
chúng ta có thể sử dụng nó như đơn vị cũ.
Chúng ta có thể nhóm những đơn vị gộp lại, và cũng có thể tách những đơn vị phân chia.
Hãy nghĩ về những cái bánh nướng. 2 cái bánh nằm trong một gói,
sau đó nhóm 4 gói lại để làm ra một hộp bánh.
Vậy khi tôi mua một hộp bánh mì nướng, nghĩa là tôi mua 1, 4 hay 8 cái?
Điều này còn phụ thuộc vào đợn vị.
1 hộp, 4 gói, 8 cái bánh.
Và khi tôi chia sẻ một lát pizza với bạn bè, chúng tôi phải cắt lát pizza thành 2 lát nhỏ hơn.
Vì vậy một hộp bánh nướng bao gồm các đơn vị gộp, và khi tôi chia miếng bánh pizza, nghĩa là tôi đang tách đơn vị phân chia.
Nhưng điều này có liên quan gì đến toán học không? Trong toán, mọi thứ đều rõ ràng.
2 cộng 2 bằng 4, và 1 là 1.
Nhưng điều đó không hoàn toàn là đúng.
1 không luôn luôn bằng 1.
Đây là lý do tại sao: Chúng ta bắt đầu đếm từ 1 và đếm đến 9-- 1,2,3,4,5,6,7,8,9. Và khi đến 10, để viết số 10, chúng ta viết 1 và 0. Điều này có nghĩa là chúng ta có 1 nhóm,
và số 0 giúp chúng ta nhớ rằng số 0 có ý nghĩa là một nhóm, không phải một điều. Nhưng số 10, cũng như số 1,
cũng như một tá trứng, hay một quả trứng, số 10 là một đơn vị. Và 10 lần 10 bằng 100.
Vậy, khi tôi nghĩ về 100, nó cũng như một hộp bánh mì nướng.
Là 100 một thứ, 10 thứ, hay 100 thứ? Và điều này còn phụ thuộc vào cái gì,
nó phụ thuộc đơn vị nào, Vì vậy, hãy nghĩ về những lần trong giờ toán khi bạn viết số 1.
Bất kể số 1 ở hàng nào, bất kể số 1 thể hiện bao nhiêu thứ trong đó,
Bạn đã bao giờ tự hỏi động vật nghĩ và cảm thấy điều gì?
Hãy bắt đầu với một câu hỏi: Chú cún của tôi có thực sự yêu tôi, hay nó chỉ muốn được thưởng?
Ừm, thật dễ dàng để thấy được chó của ta thực sự yêu ta, dễ dể thấy, đúng vậy, điều gì đang diễn ra trong cái đầu xù bé nhỏ đó.
Điều gì đang diễn ra?
Một điều gì đó đang diễn ra.
Nhưng tại sao câu hỏi luôn là liệu chúng có yêu ta không?
Tại sao luôn là về chúng ta?
Tại sao chúng ta lại là những kẻ quá yêu bản thân vậy?
Tôi tìm ra một câu hỏi khác để hỏi động vật.
Bạn là ai?
Có những khả năng của trí óc con người chúng ta thường nghĩ chỉ của trí óc loài người.
Nhưng điều đó có đúng ko?
Những loài khác thì làm gì với trí não đó?
Chúng đang nghĩ và cảm thấy gì?
Có cách nào để biết không?
Tôi nghĩ là có một cách.
Tôi nghĩ là có một vài cách.
Ta có thể nhìn vào sự tiến hóa, ta có thể nhìn vào trí não chúng và ta có thể xem chúng làm gì.
Điều đầu tiên cần nhớ là: não của chúng ta là được thừa hưởng.
Những dây thần kinh đầu tiên đến từ loài sứa.
Sứa khởi nguồn cho những động vật có dây sống đầu tiên.
Động vật có dây sống đầu tiên khởi nguồn những động vật có xương sống đầu tiên.
Động vật có xương sống ra ngoài biển khơi, và rồi có chúng ta ở đây.
Nhưng vẫn đúng rằng một dây thần kinh, một tế bào thần kinh, nhìn giống như trong một con tôm, một con chim hay chính bạn.
Điều đó cho thấy gì về trí óc của tôm?
Chúng ta có thể nói gì về nó không?
Ừm, thì ra là nếu bạn đưa đến một con tôm rất nhiều sốc điện nhỏ tí xíu mỗi lần nó cố ra khỏi hang, nó sẽ dẫn đến bị bồn chồn lo lắng.
Nếu bạn cho con tôm đó cùng loại thuốc dùng để chữa rối loạn lo âu ở người, nó sẽ thư giãn và ra khỏi hang và khám phá.
Chúng ta thể hiện ta quan tâm thế nào đến chứng lo âu của loài tôm?
Hầu như là, ta luộc chúng lên.
(Tiếng cười) Bạch tuộc sử dụng công cụ, cũng giống như phần lớn loài khỉ và chúng nhận biết được khuôn mặt người.
Ta ăn mừng trí thông minh giống-khỉ của động vật không xương sống này thế nào?
Hầu như là luộc lên.
Nếu như con cá mú đuổi theo một con cá vào một kẽ hở trong rạn san hô, nó sẽ đôi khi đi vào nơi nó biết một con lươn biển Moray đang ngủ và nó sẽ ra hiệu cho con Moray rằng, "Đi theo tôi," và con Moray sẽ hiểu tín hiệu đó.
Con Moray có thể đi vào hang và bắt con cá đó, nhưng con cá này có thể lao thật nhanh ra và con cá mú có thể bắt được nó.
Đây là một sự hợp tác cổ xưa mà chúng tôi vừa phát hiện ra gần đây.
Chúng ta ăn mừng sự hợp tác cổ xưa này thế nào?
Hầu như là rán lên.
Một kiểu mẫu đang hiện rõ lên và nó nói lên rất nhiều về chúng ta hơn là về chúng.
Rái cá biển sử dụng công cụ và chúng dùng thời gian không làm việc đang làm để chỉ cho con chúng những gì cần làm, gọi là dạy bảo.
Tinh tinh không dạy dỗ.
Cá voi sát thủ dạy bảo và cá voi sát thủ chia sẻ đồ ăn.
Khi sự tiến hóa tạo ra điều gì đó mới, nó dùng những phần đã có sẵn, trước khi chế tạo ra một vòng xoắn mới.
Và não chúng ta đã đến với ta qua sự tán ác của sự quét nhanh của thời gian.
Nếu bạn nhìn vào não con người so sánh với não của một con tinh tinh, cái bạn nhìn thấy là chúng ta cơ bản có bộ não rất lớn của một con tinh tinh.
Thật là tốt khi não chúng ta lớn hơn, bởi vì chúng ta cũng rất bấp bênh.
(Tiếng cười) Nhưng, ớ ầu, có một con cá heo, một bộ não lớn hơn với nhiều nếp nhăn hơn.
Được thôi, có lẽ bạn đang nói rằng, được thôi, ừm, chúng tôi thấy những bộ não, nhưng đó thì nói lên điều gì về trí tuệ?
Ừm, chúng ta có thể nhìn thấy sự làm việc của trí óc trong lô-gíc của những hành vi.
Vậy nên những chú voi này, bạn thấy được, quá rõ ràng, chúng đang nghỉ ngơi.
Chúng đã tìm thấy một mảnh đất có bóng râm dưới những cây cọ để những đứa con của chúng ngủ, trong khi chúng chợp mắt nhưng vẫn giữ cảnh giác.
Chúng ta giải thích hoàn toàn hợp lý về hình ảnh đó giống như chúng giải mã hoàn toàn hợp lý về điều chúng đang làm vì dưới vòng cung của cùng một mặt trời trên cùng những đồng bằng, lắng nghe những tiếng tru của cùng những mối nguy, chúng trở nên đúng bản chất chúng, và ta trở nên đúng bản chất ta.
Chúng ta đã là láng giềng rất lâu rồi.
Không ai có thể nhầm rằng những chú voi này đang thư giãn.
Chúng rõ ràng đang rất lo ngại về điều gì đó.
Chúng lo ngại về điều gì?
Hóa ra nếu chúng ta thu âm giọng nói của khách du lịch và ta mở bản ghi âm đó từ một cái loa giấu trong bụi cây, những chú voi sẽ lờ nó đi, vì du khách chẳng bao giờ làm phiền voi.
Nhưng nếu bạn thu âm tiếng của những người chăn thả động vật những người mang theo giáo, mác và thường hại voi khi chạm trán ở xoáy nước, đàn voi sẽ túm tụm lại và chạy xa khỏi cái loa giấu kín.
Không chỉ những chú voi biết rằng có người, chúng còn biết có những loại người khác nhau, và rằng một số ổn và một số thì nguy hiểm.
Chúng đã theo dõi ta lâu hơn nhiều so với khi ta theo dõi chúng.
Chúng biết về ta nhiều hơn ta biết về chúng.
Chúng ta có những nhu cầu như nhau: chăm sóc con ta, tìm thức ăn, cố gắng để tồn tại.
Chúng ta được trang bị để leo những ngọn đồi của châu Phi hay trang bị để lặn dưới biển sâu, chúng ta về cơ bản là như nhau.
Chúng ta về bản chất là cùng dòng dõi.
Loài voi có xương sống tương tự, cá voi sát thủ có xương sống tương tự, như chúng ta vậy.
Chúng ta thấy giúp đỡ khi sự giúp đỡ được cần đến.
Chúng ta thấy sự tò mò trong con trẻ.
Chúng ta thấy sự gắn kết của những mối quan hệ gia đình.
Chúng ta nhận ra lòng yêu thương.
Sự tìm hiểu là sự tìm hiểu.
Và rồi chúng ta hỏi, "Chúng có ý thức không?"
Khi bạn bị gây mê tổng quát, nó làm bạn bất tỉnh, có nghĩa là bạn không có cảm giác về bất cứ điều gì.
Ý thức đơn giản là điều mà cảm giác như thứ gì đó.
Nếu bạn nhìn, nếu bạn nghe, nếu bản cảm nhận, nếu bạn nhận thức điều gì đó, bạn có ý thức, và chúng có ý thức.
Một số người nói, ừm, có một số thứ nhất định khiến con người làm con người, và một trong số đó là sự đồng cảm.
Đồng cảm là khả năng của trí não kết nối tâm trạng phù hợp với những bạn đồng hành.
Đó là điều rất hữu ích.
Nếu những bạn đồng hành của bạn bắt đầu dịch chuyển nhanh, bạn sẽ phải cảm thấy bạn cần nhanh lên.
Tất cả chúng ta đều đang vội vàng.
Dạng cổ nhất của đồng cảm là nỗi sợ hãi lây lan.
Nếu những người bạn của bạn đột nhiên giật mình và bay đi, nó không làm tốt lắm trong việc để bạn nói, "Trời, tôi tự hỏi tại sao mọi người lại bỏ đi."
(Tiếng cười) Đồng cảm có từ lâu, nhưng đồng cảm, như mọi thứ khác trong cuộc sống, hiện diện trên một cầu trượt và có sự tỉ mỉ của nó.
Vậy nên có những đồng cảm cơ bản: bạn thấy buồn, nó khiến tôi buồn.
Tôi thấy bạn vui, nó khiến tôi vui.
Rồi có thứ gì đó tôi gọi là đồng cảm, có một chút khác biệt hơn: "Tôi rất tiếc khi biết tin bà bạn vừa mất.
Tôi không cảm thấy đau buồn như bạn, nhưng tôi hiểu; tôi biết bạn cảm thấy thế nào và nó khiến tôi quan tâm."
Và rồi nếu ta được thúc đẩy để hành động vì đồng cảm, tôi gọi đó là lòng trắc ẩn.
Khác xa so với điều làm chúng ta là con người. lòng đồng cảm con người không hề hoàn hảo.
Ta dồn những sinh vật thương cảm lại, ta giết chúng và ta ăn chúng.
Giờ thì, có lẽ bạn nói OK, ừm, chúng là những loài khác nhau.
Đó đơn giản là sự ăn thịt, và con người là loài ăn thịt.
Nhưng ta cũng không đối xử tốt với chính đồng loại mình.
Những người có vẻ biết chỉ một điều về thái độ động vật biết rằng bạn phải không bao giờ quy kết suy nghĩ và cảm xúc con người cho các loài khác.
Ừm, tôi nghĩ thế là ngốc nghếch, vì quy suy nghĩ và cảm xúc con người cho các loài khác là sự dự đoán đầu tiên tốt nhất về điều chúng đang làm và cảm thấy gì, vì não của chúng về cơ bản là giống chúng ta.
Chúng có cấu trúc giống nhau.
Hóc-môn giống nhau tạo ra tâm trạng và động lực trong chúng ta, cũng có trong não chúng.
Không khoa học khi nói chúng đói khi chúng săn mồi và chúng mệt khi chúng lè lưỡi, và rồi nói khi chúng chơi đùa vói những đứa con và thể hiện niềm vui và hạnh phúc. chúng ta không thể biết gì nếu chúng có thể đang trải qua điều gì đó.
Đó không phải là khoa học.
Vậy OK, một phóng viên nói với tôi, "Có thể, nhưng làm sao bạn thực sự hiểu các loài động vật khác có thể nghĩ và cảm nhận?
Và tôi bắt đầu rà soát toàn bộ hàng trăm tài liệu khoa học tham khảo mà tôi đưa vào trong sách và tôi nhận ra câu trả lời ở ngay trong phòng cùng tôi.
Khi chú cún của tôi đứng dậy khỏi thảm và tiến về phía tôi -- không phải về phía ghế đi-văng, về phía tôi -- và nó lăn qua lăn lại và và giơ bụng ra, nó đã có suy nghĩ, "Mình muốn được gãi bụng.
Mình biết có thể ra chỗ Carl, anh ấy sẽ hiểu mình đang muốn gì.
Mình biết có thể tin anh ấy vì chúng mình là một gia đình.
Anh ấy sẽ làm việc đó, và nó sẽ có cảm giác rất tuyệt."
(Tiếng cười) Nó đã nghĩ và nó đã cảm nhận, và nó thực sự không phức tạp hơn thế.
Nhưng ta nhìn những động vật khác và ta nói, "Ôi nhìn kìa, cá voi sát thủ, chó sói, voi: đó không phải cách chúng nhìn nhận nó."
Con đực vây dài kia là L41.
Nó 38 tuổi.
Con cái ngay bên phía trái của nó là L22.
Nó 44 tuổi.
Chúng đã biết nhau hàng thập kỉ nay.
Chúng biết chính xác chúng là ai.
Chúng biết bạn chúng là ai.
Chúng biết đối thủ chúng là ai.
Cuộc sống của chúng đi theo vòng cung một sự nghiệp.
Chúng biết chúng ở đâu mọi lúc.
Đây là chú voi tên Philo.
Chú là một con đực non.
Đây là nó bốn ngày sau đó.
Con người không chỉ cảm thấy đau buồn, ta còn tạo ra rất nhiều cảm giác đó.
Ta muốn cắt ngà của chúng.
Tại sao ta không thể chờ chúng chết đi?
Loài voi đã từng có thời phân bố khắp từ những bờ Biển Địa Trung Hải xuôi xuống tận Mũi Hảo Vọng.
Vào năm 1980, có những đồn lũy mênh mông của loài voi ở Trung và Đông Phi.
Và giờ phạm vi của chúng bị phân tán thành những vùng rải rác.
Đây là địa lý của một loài động vật mà ta đang đưa đến bờ tuyệt chủng, một sự sống gần gũi, sinh vật tráng lệ nhất trên đất liền.
Đương nhiên, ta quan tâm nhiều hơn nhiều tới sinh vật hoang dã của ta ở Hoa Kỳ.
Tại Công viên Quốc gia Yellowstone, ta giết mọi con sói.
Ta giết mọi con sói, thực sự, ở phía nam Biên giới Canada.
Nhưng trong công viên, những bảo vệ đã làm điều đó trong những năm 1920, và rồi 60 năm sau đó họ phải đưa chúng trở lại, bởi vì số lượng nai sừng tấm đã vượt quá tầm kiểm soát.
Và rồi con người tới.
Hàng ngàn người tới để xem những con sói, bầy sói có thể tiếp cận, nhìn thấy được dễ dàng nhất thế giới.
Và rồi tôi tới đó và tôi ngắm gia đình sói đáng kinh ngạc này.
Một đàn là một gia đình.
Nó có một số con sinh sản trưởng thành và những con non của một vài thế hệ.
Và tôi ngắm đàn sói nổi tiếng, ổn định nhất ở Vườn Quốc gia Yellowstone.
Và rồi, khi chúng lang thang ngay bên ngoài biên giới, hai trong số những con trưởng thành bị giết, gồm cả con sói mẹ, mà ta đôi khi gọi là con cái alpha.
Những con còn lại trong gia đình lập tức xuống dốc, tranh giành giữa ruột thịt.
Những con chị em đuổi các chị em khác đi.
Con bên trái đã cố gắng mấy ngày liền để tái gia nhập gia đình.
Chúng không cho phép nó vì chúng ghen tị với nó.
Nó đã được chú ý quá nhiều bởi hai con đực mới, và nó là một con sớm phát triển.
Điều đó quá sức với chúng.
Nó kết thúc sự sống khi lang thang bên ngoài công viên và bị bắn.
Con đực alpha kết thúc khi bị chối bỏ bởi chính gia đình mình.
Khi mùa đông đang tới, nó mất lãnh thổ, sự hỗ trợ săn mồi, các thành viên trong gia đình và bạn đời của nó.
Chúng ta đã gây ra quá nhiều nỗi đau cho chúng.
Bí ẩn là, vì sao chúng không hại ta nhiều hơn chúng?
Con cá voi này vừa mới ăn xong một phần con cá voi xám cùng với các bạn nó đã giết con cá voi kia.
Những người trên thuyền kia không có gì phải sợ cả.
Con cá voi này là T20.
Nó vừa xé xong một con hải cẩu thành ba mảnh cùng với hai bạn nó.
Con hải cẩu nặng tương đương những người trên thuyền.
Chúng chẳng có gì phải sợ.
Chúng ăn hải cẩu.
Tại sao chúng không ăn ta?
Tại sao ta có thể tin chúng khi chúng ở quanh con nhỏ của ta?
Tại sao cá voi sát thủ quay lại với những nhà thám hiểm lạc trong sương mù dày và dẫn họ đi hàng dặm đến khi sương mù tan đi và nhà những người thám hiểm thì ngay ở đó trên bờ?
Và điều đó xảy ra nhiều hơn một lần.
Tại Bahamas, có một người phụ nữ tên Denise Herzing, và cô ấy nghiên cứu cá heo đốm và chúng biết cô.
Cô hiểu chúng rất rõ. Cô hiểu tất cả chúng là ai.
Chúng biết cô. Chúng nhận ra tàu nghiên cứu.
Khi cô ấy xuất hiện, đó là sự đoàn tụ hạnh phúc lớn lao.
Ngoại trừ, một lần cô xuất hiện và chúng không muốn đến gần con tàu, và điều đó rất kỳ lạ.
Và họ không thể hiểu điều gì đang diễn ra tới tận khi một ai đó đi ra trên boong tàu và thông báo rằng một người trên tàu đã chết khi đang chợp mắt trên giường.
Làm thế nào cá heo biết được một trong những trái tim của con người đã vừa ngừng lại?
Tại sao chúng lại quan tâm?
Và tại sao nó lại làm chúng sợ hãi?
Những điều bí ẩn này vừa gợi ý tất cả những thứ đang diễn ra trong những trí óc ở cùng chúng ta trên Trái Đất mà ta hầu như không bao giờ nghĩ tới.
Ở bể nuôi cá và loài thủy sinh tại Nam Phi có một cô cá heo mũi-chai nhỏ tên Dolly.
Nó đang được cho bú, và một ngày người trông coi nghỉ giải lao để hút thuốc và anh ấy nhìn qua cửa sổ, nhìn vào bể, hút thuốc.
Dolly lại gần và nhìn anh ấy, quay lại với mẹ, bú mẹ trong một hoặc hai phút, quay lại cửa sổ và nhả ra một đám mây sữa bao quanh đầu như khói vậy.
Bằng cách nào đó, chú cá heo mũi chai mới sinh này có ý nghĩ sử dụng sữa để tượng trưng cho làn khói.
Khi loài người dùng một thứ để biểu trưng cho thứ khác, ta gọi đó là nghệ thuật.
(Tiếng cười) Những điều làm ta thành con người không phải những điều mà ta nghĩ làm ta thành con người.
Điều khiến ta thành con người là, trong tất cả những điều trí não ta và trí não chúng có, chúng ta cực độ nhất.
Chúng ta là loài vật có lòng trắc ẩn nhất, bạo lực nhất, sáng tạo nhất và sức hủy diệt lớn nhất từng tồn tại trên hành tinh này, và ta là tất cả những thứ đó lộn xộn lẫn vào nhau.
Nhưng tình yêu không phải điều khiến ta là con người.
Nó không riêng biệt với ta.
Chúng ta không phải loài duy nhất quan tâm đến bạn ta.
Chúng ta không phải loài duy nhất quan tâm đến con cái ta.
Loài hải âu lớn thường bay sáu, đôi khi mười ngàn dặm qua vài tuần để vận chuyển một bữa ăn, một bữa ăn lớn, về cho con chúng đang đợi chúng.
Chúng làm tổ trên những đảo xa xôi nhất ở những đại dương của thế giới, và nó trông như thế này.
Truyền sự sống từ thế hệ này sang thế hệ tiếp theo là chuỗi sự sống.
Nếu nó dừng lại, mọi thứ sẽ biến mất.
Nếu bất cứ thứ gì là linh thiêng, và vào trong mối quan hệ linh thiêng đó xuất hiện rác ni-lông của chúng ta.
Toàn bộ những chú chim này giờ có ni-lông trong chúng.
Đây là một chú hải âu lớn sáu tháng tuổi, sẵn sàng đủ lông đủ cánh để bay -- đã chết, chứa đầy bật lửa thuốc lá đỏ.
Đây không phải mối quan hệ ta đáng ra phải có với phần còn lại của thế giới.
Nhưng ta, những người đã đặt tên chính bản thân theo trí óc mình, không bao giờ nghĩ về những hậu quả.
Khi ta chào đón sinh mệnh con người mới đến với thế giới, ta chào đón những đứa con ta vào sự bầu bạn của những sinh vật khác.
Ta sơn hình những con vật trên tường.
Ta không sơn điện thoại di động.
Ta không sơn phòng ngủ nhỏ nơi làm việc.
Ta sơn hình động vật để chúng thấy ta không hề đơn độc.
Ta có bạn đồng hành.
Và mọi động vật trong số đó ở mọi bức vẽ trên thuyền Noah, tưởng như xứng đáng sự cứu tế giờ đang trong nguy hiểm sống còn, và nạn lụt của chúng là chúng ta.
Vậy ta bắt đầu với một câu hỏi: Chúng có yêu ta không?
Ta sẽ hỏi một câu hỏi khác.
Liệu ta có khả năng sử dụng thứ ta có để đủ quan tâm để đơn giản khiến chúng tiếp tục?
Cảm ơn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay)
(Nhạc) Hãy cùng gặp gỡ nhà hóa học của chúng ta, Harriet.
Cô ấy có một phản ứng hóa học cần xảy ra nhanh hơn.
Nhà hóa học có thể tùy ý sử dụng một số phương pháp để làm tăng tốc độ phản ứng, và cô ấy biết có 5 cách. Và để nhớ chúng, cô ấy nghĩ lại những ngày
khi cô còn là học sinh cấp 3, và ngày cô có cuộc hẹn dạ tiệc khiêu vũ. Ở trường, Harriet đang ngồi tự học vào giờ nghỉ.
Cô không để ý thời gian và sắp bị trễ học.
Cô không biết Harold đang ở ngay lối rẽ và cũng sắp trễ giờ.
Cả hai đều chạy nhanh vào lớp, và cứ thế, cả hai va thẳng vào nhau.
Đây không phải là sự va chạm nhẹ.
Họ đâm thẳng vào nhau mạnh đến nỗi anh ta làm rơi hết sách khỏi tay cô. "Mình xin lỗi," anh ta nói.
"Để mình giúp bạn."
Anh ta tử tế giúp cô nhặt lại sách của mình, và lịch sự tỏ ý cùng cô vào lớp. Và bạn sẽ không bao giờ đoán ra sau đó ai sẽ đi cùng ai đến tiệc khiêu vũ năm đó.
Vâng, chính hai người họ.
Vậy, từ ví dụ này chúng ta có thể thấy, chìa khóa để có một cuộc hẹn dạ tiệc khiêu vũ đó là đâm sầm vào một ai đó và làm rơi sách khỏi tay người đó. Giờ thì có lẽ bạn cũng nhận ra rằng không phải tất cả những cuộc va chạm đều dẫn đến cuộc hẹn dạ tiệc khiêu vũ,
may mắn thay. Các cuộc va chạm phải có hai đặc điểm quan trọng:
Một là phải đúng hướng để làm rơi sách khỏi tay người đó, và hai là, phải đủ năng lượng để làm rơi sách xuống. Không bao lâu sau sự cố tình cờ này,
Harriet quyết định nói tất cả những chuyện ấy với tôi, giáo viên Hóa của cô.
Tôi để ý thấy có một số điểm tương tự thú vị giữa câu chuyện của cô và tốc độ phản ứng hóa học, điều đã xảy ra như chính những gì cô ấy học ở hành lang vào ngày xảy ra cuộc va chạm. Chúng tôi cùng nhau quyết định vạch ra hai mục tiêu.
Harriet muốn giúp đỡ tất cả các học sinh Hóa học và các nhà Hóa học nhớ cách tăng tốc độ phản ứng hóa học, và vốn là một người rất tử tế, tôi đã quyết định nhiệm vụ của tôi chính là giúp tạo ra môi trường giáo dục mà nơi đó xảy ra nhiều hơn nữa những cuộc va chạm làm rơi sách để làm tăng cơ hội cho các nhà hóa học tương lai có thể có cuộc hẹn dạ tiệc khiêu vũ.
Để có thể tăng cơ hội có được cuộc hẹn dạ tiệc khiêu vũ dễ dàng, tôi giả sử có 5 thay đổi trong cả trường tương tự như 5 cách làm tăng tốc độ phản ứng hóa học của Harriet.
Đầu tiên, tôi đề xuất chúng ta làm hẹp kích thước hành lang lại.
Điều này sẽ làm việc di chuyển an toàn trong hành lang khó khăn hơn, và sẽ gây ra nhiều cuộc va chạm hơn so với trong hành lang rộng hơn.
Và nhờ tăng số cuộc va chạm, chúng ta làm tăng xác suất cuộc va chạm xảy ra theo đúng hướng và đủ năng lượng để tạo ra cuộc hẹn đến dạ tiệc khiêu vũ. Và bây giờ, nói theo ngôn ngữ Hóa học, điều này giống như
việc làm giảm thể tích bình phản ứng hoặc hỗn hợp phản ứng. Làm như vậy, các hạt sẽ đến gần nhau hơn,
và nhiều cuộc va chạm xảy ra hơn. Nhiều cuộc va chạm hơn nghĩa là xác suất
xảy ra nhiều cuộc va chạm có năng lượng và cấu hình phù hợp hơn.
Thứ hai, tôi giả sử tăng tổng số học sinh toàn trường lên.
Nhiều học sinh hơn tức là sẽ có nhiều cuộc va chạm hơn. Bằng cách tăng số lượng hạt cho cuộc va chạm,
chúng ta tạo ra môi trường để có thể xảy ra nhiều cuộc va chạm hơn. Thứ ba, chúng ta phải giảm thời gian nghỉ giữa các tiết học.
Chúng ta hãy giảm nó xuống một nửa đi. Làm như vậy, học sinh sẽ cần phải di chuyển nhanh hơn để đi từ lớp này sang lớp tiếp theo.
Tăng vận tốc sẽ đảm bảo cho các cuộc va chạm
có năng lượng phù hợp cần thiết để làm rơi sách. Điều này tương tự như việc tăng nhiệt độ
của hỗn hợp phản ứng.
Nhiệt độ cao hơn nghĩa là các hạt sẽ di chuyển nhanh hơn.
Các hạt di chuyển nhanh hơn nghĩa là nhiều năng lượng hơn, và xác suất xảy ra va chạm trong phản ứng lớn hơn. Thứ tư, các học sinh không được đi thành từng cụm.
Đi thành từng cụm nghĩa là các học sinh ở bên ngoài cụm
sẽ ngăn những bạn ở giữa thực hiện bất kỳ cuộc va chạm nào. Bằng cách tách nhau ra, mỗi học sinh sẽ có nhiều diện tích tiếp xúc hơn
để sẵn sàng cho một cuộc va chạm.
Khi các hạt dính thành cụm, diện tích bề mặt rất nhỏ, và chỉ những hạt bên ngoài mới có thể va chạm.
Tuy nhiên, nhờ tách các cụm này ra thành các hạt đơn lẻ, tổng diện tích bề mặt tăng lên, và mỗi hạt làm lộ ra bề mặt có thể phản ứng. Cách thứ 5 và cũng là cách cuối cùng, chúng ta thuê một bà mối.
Va vào nhau và làm rơi sách quá bạo lực phải không? Có cách nào dễ hơn để có cuộc hẹn mà cần ít năng lượng khởi đầu hơn không?
Và bà mối sẽ giúp chuyện này.
Bà mối sẽ giúp cặp đôi gặp nhau dễ dàng hơn bằng cách sắp xếp một buổi xem mắt. Bà mối của chúng ta giống như một chất xúc tác.
Các chất xúc tác hóa học giúp làm giảm năng lượng hoạt hóa,
hay nói cách khác là làm giảm năng lượng cần thiết để bắt đầu phản ứng.
Chúng thực hiện điều này bằng cách mang hai chất đến gần nhau và định đúng hướng cho chúng trong không gian để cả hai có thể gặp nhau với cấu hình phù hợp và cho phép phản ứng xảy ra.
Vậy, tóm lại: Nếu một nhà hóa học tương lai muốn có một cuộc hẹn dạ tiệc khiêu vũ anh ta phải va vào người khác và làm rơi sách khỏi tay họ. Và nếu một nhà hóa học muốn làm cho phản ứng hóa học xảy ra,
thì các chất phải va vào nhau đúng hướng với mức năng lượng phù hợp.
Và cả hai quá trình này đều có thể được làm tăng nhanh hơn nhờ sử dụng 5 phương pháp tôi vừa trình bày.
(Nhạc) Bạn đang ở bãi biển, và bị cát rơi vào mắt.
Làm sao bạn biết có cát trong mắt?
Rõ ràng là bạn không thể thấy nó, nhưng nếu bạn là bình thường, khỏe mạnh, bạn có thể cảm thấy nó, Một cảm giác cực kì khó chịu, đó là đau.
Vì đau nên bạn phải làm một điều gì đó, ở đây, bạn rửa nước đến khi không còn cát nữa.
Làm sao biết không còn cát trong mắt?
Chính xác. Vì không còn đau nữa.
Có một số người không biết đau. Nghe có vẻ hay đấy, nhưng không.
Nếu không thấy đau, bạn có thể bị thương, hoặc tự làm mình bị thương và bạn sẽ không bao giờ biết. Đau là hệ thống cảnh báo sớm của cơ thể.
Nó bảo vệ cơ thể bạn khỏi thế giới xung quanh, và khỏi chính bản thân bạn.
Khi chúng ta lớn lên, các "thụ cảm thể" được cài đặt khắp nơi trên cơ thể.
Những thụ cảm thể này là các tế bào thần kinh chuyên hóa được gọi là bộ phận nhận cảm đau kéo dài từ tủy sống đến da, các cơ, các khớp, răng và một số cơ quan nội tạng.
Cũng giống như các tế bào thần kinh khác, chúng tạo ra các tín hiệu điện, gửi thông tin từ nơi mà chúng bắt đầu về não.
Nhưng không giống tế bào thần kinh khác, bộ phận nhận cảm đau chỉ phát tín hiệu khi một việc có thể gây ra hoặc đang gây ra tổn thương cho cơ thể.
Nên nếu bạn chạm nhẹ vào đầu kim.
Bạn sẽ cảm nhận được miếng kim loại, đó là do những tế bào thần kinh thông thường.
Nhưng bạn sẽ không cảm thấy đau.
Càng nhấn mạnh tay vào đầu kim, đầu kim càng tiến gần đến ngưỡng của bộ phận nhận cảm đau.
Và nếu nhấn đủ mạnh bạn sẽ vượt qua ngưỡng đó và bộ phận nhận cảm đau sẽ phát tín hiệu, báo cho cơ thể dừng lại.
Nhưng ngưỡng đau không cố định.
Một số chất hóa học có thể điều chỉnh bộ phận nhận cảm đau, làm giảm ngưỡng đau.
Khi tế bào bị tổn thương, tế bào đó và những tế bào bên cạnh bắt đầu sản xuất ra những chất hóa học này một cách mất kiểm soát, làm giảm ngưỡng cảm đau đến mức chỉ cần chạm vào là thấy đau.
Đây là lúc những loại thuốc giảm đau không cần kê đơn có mặt.
Aspirin và ibuprofen ngăn chặn sự sản xuất của một loại chất hóa học có thể điều chỉnh ngưỡng đau, được gọi là prostaglandins.
Hãy xem chúng làm thế bằng cách nào.
Khi bị tổn thương, tế bào giải phóng axít arachidonic.
Hai enzym COX-1 và COX-2 chuyển hóa axít arachidonic thành prostaglandin H2, rồi chất này bị chuyển hóa thành nhiều chất hóa học gây một số triệu chứng, bao gồm tăng nhiệt độ cơ thể, gây nên sưng tấy và hạ ngưỡng đau. Mỗi enzym đều có một vị trí hoạt động nhất định.
Đó là nơi các phản ứng diễn ra.
Vị trí hoạt động của COX-1 và COX-2 vừa khít với axít arachidonic.
Bạn có thể thấy là không còn chỗ để chêm vào.
Tại vị trí hoạt động này aspirin và ibuprofen phát huy tác dụng của chúng.
Chúng làm việc theo các cách khác nhau -- aspirin hoạt động như cái gai của nhím.
Nó đi vào vị trí hoạt động và sau đó gãy rời ra, để lại một nửa cái gai, chặn hoàn toàn lối đi làm cho axít arachidonic không thể đi vào. Vì vậy nó có thể ức chế COX-1 và COX-2 trong một thời gian dài.
Mặt khác, ibuprofen, đi vào vị trí hoạt động, nhưng không phá vỡ hoặc thay đổi enzym.
COX-1 và COX-2 có thể tự do đẩy nó ra, nhưng khi ibuprofen ở trong enzym, enzym không thể kết hợp với axít arachidonic, và không thể phản ứng hóa học bình thường được.
Nhưng làm cách nào aspirin và ibuprofen biết được vị trí của cơn đau?
Thật ra thì chúng không biết.
Một khi thuốc đã ở trong máu, nó sẽ được mang đi khắp cơ thể, chúng đi đến những vùng bị đau cũng như những vùng không bị đau.
Đó là cơ chế hoạt động của aspirin và ibuprofen.
Nhưng đau có nhiều loại khác nhau.
Chẳng hạn đau do thần kinh, đau gây ra bởi những tổn thương trên hệ thần kinh; không cần có bất kì loại tác nhân kích thích bên ngoài nào.
Các nhà khoa học khám phá ra rằng não kiểm soát cách chúng ta phản ứng với các tín hiệu đau.
Ví dụ, bạn thấy đau như thế nào có thể còn tùy thuộc xem bạn có chú ý đến cơn đau không, hay thậm chí tùy tâm trạng của bạn.
Đang có rất nhiều nghiên cứu về cảm giác đau.
Nếu ta có thể hiểu sâu hơn về nó, chúng ta sẽ có thể giúp mọi người kiểm soát nó tốt hơn.
(Âm nhạc) Câu hỏi quen thuộc nhất là, liệu có sự sống ngoài Trái Đất
Các nhà khoa học trong ngành sinh vật học vũ trụ đang cố gắng để tìm ra chúng ngay bây giờ
Nhiều nhà sinh học vũ trụ đang cố gắng xem nếu có sự sống của vi sinh vật trên Sao Hỏa hay ở trong đại dương dưới mặt băng trên mặt trăng Europa của sao Mộc hoặc ở trong các hồ hiđrôcacbon lỏng mà chúng ta đã tìm thấy trên mặt trăng Titan của sao Thổ
Nhưng một nhóm nhà sinh vật học vũ trụ đang làm việc tại SETI
SETI nghĩa là Tìm tới Sự sống ngoài Trái Đất, và các nhà nghiên cứu ở SETI đang thử tìm ra những bằng chứng cho thấy động vật có trí tuệ đang ở nơi khác đã dùng công nghệ để xây một số loại máy phát tín hiệu.
Nhưng liệu có khả năng họ sẽ tìm thấy những tín hiệu ấy?
SETI không thể chắc chắn điều đó, nhưng có một thứ gọi là Phường trình Drake được đặt tên theo Frank Drake, nhằm giúp ta hiểu thêm về những thứ cần thiết cho một lần dò tín hiệu thành công.
Nếu bạn đã từng giải phương trình, bạn có thể mong muốn sẽ có một giải pháp cho phương trình trên, một câu trả lời chính xác.
Tuy vậy, Phương trình Drake lại khác vì trong nó có quá nhiều ẩn.
Nó không có đáp án chính xác.
Khi chúng ta học hỏi thêm về vũ trụ của ta và nơi ta đang sống ở trong nó, vài ẩn số có thể được giải đáp, và chúng ta có thể ước lượng một câu trả lời gần đúng hơn
Nhưng chúng ta sẽ không thấy đáp án đúng của Phương trình Drake cho tới khi SETI tìm thấy nó hay ai khác chứng minh được nó Người ngoài hành tinh là loài thông minh duy nhất trong suy nghĩ của ta về vũ trụ
Trong lúc đó, thật tốt để cân nhắc về những ẩn số.
Phương trình Drake được dùng để ước lượng số những nền văn minh hiện đại trong dài hành tinh Milky Way, ta gọi đó là N, với những nơi ta có thể liên lạc được và nó thường được viết như sau: N bằng R* nhân với f bậc p nhân với n bậc e nhân với f bậc l nhân với f bậc i nhân với f bậc c và cuối cùng, nhân với L hoa
Tất cả những yếu tố trên nhân lại với nhau giúp ta ước lượng được số nền văn minh hiện đại mà ta có thể tìm thấy bây giờ.
R* là tỉ lệ mà số những ngôi sao được tạo ra trong dải hành tinh Milky Way trong vài tỷ năm gần đây, vậy nó là số sao sinh ra trong một năm.
Dải hành tinh của ta đã 10 tỷ năm tuổi, và gần đây trong lịch sử của nó những ngôi sao sinh ra theo tỷ lệ riêng.
Tất cả tiền tố f là phần ít.
Mỗi cái phải nhỏ hơn hay bằng với cái kia.
F bậc p là phần ít các sao có hành tinh
N bậc e là số trung bình của các hành tinh có thể ở trong bất cứ hệ hành tinh nào.
F bậc l là phần nhỏ các hành tinh mà sự sống bắt đầu hình thành và f bậc i là phần nhỏ của các thể sinh vật sống mà phát triển trở nên thông minh.
F bậc c là số ít các sự sống có trí thông minh tạo được nên một nền văn minh mà sử dụng vài kiểu hệ thống truyền dẫn.
Và cuối cùng, L -- yếu tố thời gian.
Theo ước lượng, trong bao nhiêu năm những cách truyền dẫn ấy còn được sử dụng?
Các nhà thiên văn học giờ gần như có thể nói được cho ta biết những sản phẩm của ba ẩn số lúc đầu
Chúng ta đang tìm kiếm hành tinh khác ở gần như khắp nơi
Một phần ít đang đối phó với cuộc sống và sinh vật thông minh và cả nền văn minh hiện đại là một thứ mà rất nhiều các chuyên gia cân đong đo đếm, nhưng không ai chắc chắn.
Cho tới giờ, ta chỉ biết về một nơi trong vũ trụ mà sự sống tồn tại, và nó chính là Trái Đất.
Trong một vài thế kỷ tới, khi ta khám phá sao Hỏa hay sao Europa hay sao Titan, khám phá ra bất cứ dạng sự sống nào ở đó có nghĩa là cuộc sống sẽ đông vui ở dải Milky Way.
Bởi nếu cuộc sống bắt đầu hai lần trong hệ Mặt Trời này, nghĩa là nó rất dễ, và cho những điều kiện trên bất cứ nơi đâu sự sống sẽ xuất hiện.
Cho nên con số hai là một con số rất quan trọng ở đây
Các nhà khoa học, cả các nhà nghiên cứu của SETI, đều có xu hướng tạo ra những con số dự tính khá tồi tệ và phải công nhận là có một sự không chắc chắn trong ước lượng, để tạo nên thay đổi.
Chúng ta nghĩ chúng ta biết R* và n bậc e là hai ẩn mà gần với 10 hơn với, chẳng hạn, với 1, và tất cả các tiền tố f đều bé hơn một.
Một số có thế bé hơn một rất nhiều.
Nhưng tất cả các ẩn ấy, ẩn lớn nhất là L, thứ được coi là phiên bản hữu dụng nhất của Phương trình Drake thì thật dễ để nói rằng N gần bằng L.
Thông tin trong phương trình này thật rõ ràng.
Trừ khi L thì lớn, vậy N sẽ nhỏ hơn.
Nhưng, bạn biết đấy, bạn sẽ xem kỹ nó.
Nếu SETI thành công trong việc dò ra một tín hiệu trong tương lai gần, sau khi khảo sát một phần nhỏ các vì sao trong hệ hành tinh Milky Way, vậy ta hiểu ra rằng L, theo ước lượng, phải to.
Nếu không, chúng ta không thể thành công dễ như vậy.
Một nhà vật lý học tên Philip Morrison đã tóm tắt lại khi nói rằng SETI là khảo cổ học của tương lai.
Điều ông muốn nói là bởi tốc độ ánh sáng có hạn, mọi tín hiệu dò từ công nghệ truyền tải sẽ nói cho chúng ta về quá khứ của họ vào lúc có tín hiệu đến chúng ta.
Nhưng vì L phải to cho một lần dò thành công, chúng ta cũng học hỏi được về tương lai của chúng ta, đặc biệt là chúng ta có thể có một tương lai dài.
Chúng ta đã tạo nên các công nghệ có thể phát tín hiệu ra vũ trụ và đưa con người lên mặt trăng, nhưng chúng ta cũng tạo ra các công nghệ làm phá hủy môi trường, cố thế tạo nên chiến tranh với vũ khí và vũ khí sinh học.
Trong tương lai, liệu công nghệ của chúng ta có giúp ổn định hành tinh của ta và dân số của ta, giúp thời gian sống của chúng ta dài hơn?
Hay chúng ta sẽ phá hủy thế giới và giết sự sống ngoài trái đất sau khi xuất hiện ngắn ngủi trong vũ tụ?
Tôi khuyến khích bạn hãy cân nhắc đến những ẩn số trong phương trình này.
Sao bạn không tạo ra số ước lượng riêng cho những ẩn ấy, và tìm ra N của bạn?
So sánh nó với số của Frank Drake, Carl Sagan, các nhà khoa học khác hay hàng xóm của bạn.
Hãy nhớ rằng, không có đáp án chính xác.
Chưa phải bây giờ.
(Âm nhạc) Rùa biển thật là kỳ diệu. Thứ nhất, chúng bắt đầu xuất hiện từ cuối kỷ Jura,
khoảng 150 triệu năm về trước.
Cùng họ với khủng long, rùa biển đã sống sót qua thách thức của niên đại, vẫn tồn tại đến nay, khi nhiều loài khác đã kết thúc cuộc đua tiến hóa.
Thứ hai, trong suốt nhiều thế kỷ, cho đến hôm nay, mỗi con rùa biển trưởng thành đã vượt qua được những khó khăn, để tồn tại như một kết quả của may mắn, kỹ năng và khả năng.
Thử thách mỗi con rùa biển phải đối mặt trong vòng đời của mình diễn tiến như sau: Trước tiên, từ một mớ bùi nhùi bằng da với kích thước của một quả bóng bàn trong ổ trứng đào bởi mẹ rùa cao cao trên bãi biển, Trong số từ 50 đến 200 trứng mỗi lứa đẻ, khoảng 20 phần trăm sẽ không bao giờ nở ra rùa con.
Một tháng rưỡi sau khi đẻ ra, những quả trứng sống sót sẽ nở và các chú rùa nhỏ, đủ nhỏ để nằm gọn trong lòng bàn tay, ngoi lên bề mặt, nổi lên từ cát và lấy hết sức đâm mình ra biển.
Trên đường đi, mảnh vỡ, cạm bẫy, cua còng, mòng biển, gấu trúc và các mối đe dọa khác giết chết khoảng 50% số rùa con ngoi lên được từ cát.
Với những chú thực sự đến được với biển, thì lại có mối đe dọa khác, khi lần đầu tiên giáp mặt với những con sóng xô đẩy, và gặp một toán thú săn mồi hoàn toàn mới rình rập, là cá, cá heo, cá mập và các loài chim biển, khi thấy các rùa con ngoi lên hít khí.
Trong những ngày đầu tiên của cuộc đời, nếu còn sống sót, những con rùa mong manh đó, điên cuồng bơi về phía trước.
Cuối cùng, chúng thường sẽ cố tấp vào một vật thể trôi dạt nào đấy, hay tốt hơn là, một mảng rong trôi nổi.
Giờ thì, trong vài tháng tiếp theo, chúng sẽ tìm cách tránh bị ăn thịt, tìm kiếm đồ ăn cho chính mình, và không rơi vào luồng áp thấp hay áp suất hải lưu.
Ở giai đoạn này, khoảng 50% số rùa về được với nước sẽ lại chết đi.
Cuối cùng, nhiều năm trôi qua, những con sống sót sẽ tăng trưởng, từ kích thước bằng cái đĩa vào năm một tuổi, đến kích thước to bằng cái bàn ăn, trong trường hợp Rùa Lưng Da, sau khoảng một thập kỷ.
Đi với kích thước là vài cách tự vệ khác.
Động vật ăn thịt đáng ngại duy nhất bây giờ là một số loài cá mập lớn hơn-- cá mập bò, cá mập hổ và cá mập trắng-- và thỉnh thoảng, là cá voi sát thủ .
Vào chừng hai mươi năm tuổi, những con rùa sống sót sẽ đủ trưởng thành để bắt đầu sinh sản, và tiếp tục chu kỳ duy trì nòi giống của mình.
Từ những cái trứng trên bãi biển xa xôi, giờ đây, chỉ còn không đến10% sống sót, ít nhất, là trước khi có những tác động từ con người.
Trong một thế kỷ qua, đặc biệt, trong nhiều thập kỷ gần đây, hoạt động của con người, từ việc phát triển bãi biển tới việc xả thải rác nhựa, săn bắt lậu, giăng lưới, và thậm chí các hóa chất độc hại, bao gồm cả dầu, đã góp phần gây thêm nhiều gian nan cho loài rùa biển, khiến tỷ lệ sống sót của chúng giảm xuống khoảng 1% hoặc ít hơn trong mỗi kỳ sinh sản.
Chính áp lực cộng thêm từ con người gây ra việc cả tám loài rùa biển đều có nguy cơ bị đe doạ hay tuyệt chủng.
Dù đã tiến hóa để vượt qua một loạt các chướng ngại vật, chướng ngại gần đây nhất đã phát sinh quá nhanh chóng, với một quy mô khiến các loài này cảm thấy bị choáng ngợp.
Vì vậy, hãy xào lại chu kỳ phát triển này,
qua giả thiết về một mùa làm tổ, vì một con rùa cái có thể làm tổ nhiều lần một năm, 1.000 trứng, cho dễ tính đi.
Một ngàn trứng được sinh ra. Tám trăm nở.
Bốn trăm về được với nước.
Hai trăm phát triển được đến tuổi trưởng thành.
Hai mươi tồn tại đến tuổi sinh sản, chưa tính đến tác động của con người.
Hai sống sót đến tuổi sinh sản, dưới tác động của con người.
Do đó, một con rùa biển trưởng thành đến tuổi sinh sản là hiện thân của hữu hạn.
Một cú trúng độc đắc.
Nó đúng là một phép lạ.
Khi tôi vào lớp 4, một ngày giáo viên nói với chúng tôi rằng "Có bao nhiêu số chẵn thì có bấy nhiêu con số"
"Thật sao? ", tôi nghĩ.
Chắc vậy, cả hai đều có rất nhiều, nên cứ cho là bằng nhau vậy."
Nhưng mặt khác, số chẵn chỉ là một phần của số nguyên, còn lại là số lẻ, như vậy số nguyên nhiều hơn số chẵn, đúng chứ?
Để hiểu điều thầy tôi đang hướng đến trước tiên hãy nghĩ về khái niệm hai tập hợp bằng nhau.
Điều đó có nghĩa là gì khi tôi nói 2 bàn tay tôi có số ngón tay bằng nhau
Dĩ nhiên, tôi có 5 ngón trên mỗi bàn tay, nhưng còn đơn giản hơn thế.
Tôi không phải đếm, tôi chỉ cần nhìn chúng đối cặp với nhau, 1 đối 1.
Thật ra, chúng ta đều nghĩ những người cổ đại không có từ ngữ để chỉ số lớn hơn 3, họ dùng thuật tính này.
Ví dụ, nếu bạn lùa cừu ra ngoài ăn cỏ, bạn có thể biết số cừu ra ngoài bằng cách xếp 1 viên đá cho 1 con, và kiểm tra lại từng viên một khi bầy cừu trở về chuồng, vậy bạn sẽ biết có mất con nào không mà không cần phải đếm.
Một ví dụ nữa cho thấy sự đối xứng đơn giản hơn việc đếm, Nếu tôi diễn thuyết trong 1 phòng đầy người mọi người đều có ghế và không ai đứng, tôi sẽ biết số ghế đúng bằng số người trong phòng, mặc dù tôi không biết số lượng là bao nhiêu.
Vậy, ý nghĩa thật sự khi nói 2 tập hợp bằng nhau là các phần tử trong 2 tập hợp đó có thể được đối cặp với nhau theo kiểu 1 đối 1.
Thầy giáo lớp 4 của tôi đã liệt kê số nguyên thành 1 hàng, và bên dưới là số gấp đôi nó.
Như các bạn thấy, hàng dưới gồm các số chẵn và chúng ta có thể xếp 1 đối 1.
Đấy chính là, "có bao nhiêu số chẵn thì có bấy nhiêu con số."
Nhưng điều làm chúng ta bế tắc là thật ra số chẵn dường như chỉ là một phần của số nguyên.
Liệu có thuyết phục được bạn, rằng số ngón trên tay phải và tay trái của tôi là khác nhau?
Dĩ nhiên là không.
Thật vô nghĩa nếu cố đối ứng các phần tử bằng phương pháp vớ vẩn, không giúp chỉ ra được điều gì.
Nếu bạn tìm ra được 1 cách để các thành phần của 2 tập hợp đối ứng, thì ta nói 2 tập hợp đó bằng nhau về số lượng phần tử.
Bạn có thể liệt kê ra hết các phân số không ?
Có thể rất khó bởi có rất nhiều phân số!
Và không rõ cái nào xếp đầu tiên, hay làm sao chúng ta chắc rằng chúng đã được liệt kê đầy đủ.
Tuy nhiên, có 1 cách thông minh có thể dùng để liệt kê hết các phân số.
Được Georg Cantor áp dụng đầu tiên vào cuối những năm 1800.
Đầu tiên, ta xếp tất cả phân số theo kiểu mạng lưới.
Ví dụ, bạn có thể tìm được 117/243, ở hàng thứ 117 và cột thứ 243.
Bây giờ ta liệt kê từ phần trên cùng bên trái và lượn về trước theo đường chéo, bỏ qua bất kì phân số nào, như 2/2, bằng giá trị với số mà ta đã chọn rồi.
Vậy là ta có bảng liệt kê tất cả các phân số, nghĩa là ta có phép đối ứng 1-1 giữa những số nguyên với phân số, mặc dù ta nghĩ hẳn là có nhiều phân số hơn.
Vâng, đây là phần thật sự rất thú vị.
Có thể bạn biết không phải tất cả các số thực - k phải tất cả các con số nằm trên tia số - đều là phân số.
Căn 2 và số Pi là một ví dụ.
Bất cứ con số nào giống như thế được gọi là số vô tỉ.
Không phải vì lộn xộn gì, mà bởi vì phân số là tỷ số giữa các số nguyên, nên gọi nó là số hữu tỷ; có nghĩa phần còn lại không phải số hữu tỷ, là số vô tỷ.
Nó chính là những số thập phân vô hạn và không lặp lại.
Vậy, ta có thể ghép cặp 1-1 giữa tất cả các số nguyên và số thập phân, gồm cả số hữu tỷ và số vô tỷ không?
Candor nói rằng bạn không thể.
Không phải vì chúng ta không biết cách, mà là không thể làm nổi.
Xem nào, ví dụ bạn đã lập một bảng liệt kê tất cả các số thập phân.
Tôi sẽ chỉ ra rẳng bạn đã không thành công bằng cách viết thêm một con số chưa có trong bảng của bạn.
Tôi sẽ viết lần lượt từng chữ số một.
Với chữ số thập phân đầu tiên, tôi sẽ nhìn chữ số thập phân đầu tiên trong số đầu tiên của bạn.
Nếu nó là 1, tôi viết số của tôi là 2, nếu khác thì tôi viết là 1.
Với vị trí thứ 2 trong con số của tôi, tôi sẽ nhìn vào vị trí thứ 2 trong con số của bạn.
Một lần nữa, nếu số của bạn là 1, thì tôi viết lại là 2, nếu khác thì tôi viết là 1.
Nhìn thử xem ?
Tại sao? Nó có thể là con số thứ 143 của bạn không?
Không, vì trong chữ số thập phân của tôi ở vị trí 143 khác với vị trí thứ 143 trong con số thứ 143 của bạn.
Tôi đã cố tình làm thế.
Nó không có con số của tôi.
Và bất kể danh sách của bạn thế nào, tôi có thể làm tương tự, và tạo ra 1 con số hoàn toàn mới không có trong danh sách đó.
Vậy chúng ta đối mặt với kết luận đáng kinh ngạc này: Số thập phân không thể xếp vào bảng liệt kê.
Nó là một tập vô hạn lớn hơn so với tập vô hạn của số nguyên.
Nên dù ta đã quen với một vài số vô tỷ, như căn 2 và pi, thì tập vô hạn của số vô tỷ thật sự vẫn lớn hơn tập vô hạn của các phân số.
Có ai đó từng nói rằng số hữu tỷ -- nếu phân số -- giống như ngôi sao trên bầu trời đêm.
Thì số vô tỉ chính là bóng tối.
Cantor cũng chỉ ra rằng, đối với bất kì tập vô hạn nào, việc thiết lập một tập vô hạn mới từ các tập con của tập hợp gốc sẽ cho ra một tập vô hạn lớn hơn tập gốc.
Nghĩa là, khi bạn có 1 tập vô hạn, bạn luôn có thể tạo ra một tập vô hạn lớn hơn từ các tập con của tập đầu tiên.
Và thậm chí là tập hợp lớn hơn bằng cách tạo ra từ các tập con và chính tập đó nữa.
Vậy, có 1 số tập vô hạn nằm trong tập vô hạn khác, có độ lớn khác nhau.
Nếu những khái niệm này làm bạn khó chịu, không phải chỉ mình bạn.
Một số nhà toán học vĩ đại nhất thời Cantor đã rất bực mình về điều này.
Họ cố khiến những điều này không quan trọng nữa, để toán học vẫn dùng được mà không cần nó.
Cantor thậm chí bị lăng mạ, và tình hình tệ hại hơn khi ông suy sụp tột độ, và trải qua nửa đời còn lại bằng việc lui tới trại tâm thần.
Nhưng cuối cùng, khái niệm của ông đã chiến thắng.
Ngày nay, nó là một khái niệm nền tảng quan trọng.
Tất cả các nhà toán học đã chấp nhận khái niệm này, mọi ngành toán cấp đại học đều nghiên cứu nó, và tôi đã giải thích cho bạn trong vài phút.
Một ngày nào đó, chắc chắn chúng sẽ trở nên phổ biến.
Còn nữa.
Ta chỉ mới chỉ ra rằng tập hợp số thập phân - tức là số thực - có sự vô hạn lớn hơn tập hợp số nguyên.
Candor từng tự hỏi có tồn tại những tập vô hạn kích thước khác nhau nằm giữa hai tập vô hạn này không?
Ông không nghĩ là có, trừ phi chứng minh được.
Năm 1900, một nhà toán học vĩ đại, David Hilbert, cho rẳng "giả thuyết continuum" là vấn đề chưa lời giải quan trọng nhất trong toán học.
Thế kỉ 20 đã có những bước tiến trong vấn đề này, nhưng theo cách hoàn toàn ngoài mong đợi.
Vào những năm 1920, Kurt Godel đã chỉ ra bạn không bao giờ chứng minh được "giả thuyết continuum" là sai.
Rồi đến những năm 1960, Paul J.Cohen lại nói rằng bạn không bao giờ chứng minh được "giả thuyết continuum" là đúng.
Tóm lại, những kết quả này cho thấy có một câu hỏi không lời giải trong toán học.
Một kết luận đầy sửng sốt.
Toán học được cho là đỉnh cao trong lý luận của loài người, nhưng giờ ta đã biết ngay cả toán học cũng có giới hạn của nó.
Dù vậy, toán học luôn có những điều kinh ngạc để chúng ta phải suy nghĩ.
Trong gần một thế kỷ qua, kiến trúc đã chịu sự chi phối của một học thuyết nổi tiếng.
"Hình dạng theo chức năng" trở thành tuyên ngôn đầy tham vọng thời hiện đại và là sợi dây trói tai hại, bởi lẽ điều này giải phóng kiến trúc khỏi chức năng trang trí, song lại trói buộc kiến trúc vào mục đích quá thực dụng và hạn chế.
Tất nhiên, kiến trúc phải hữu dụng, nhưng tôi muốn ghi nhớ một biến thể từ cụm từ này của Bernard Tschumi, và tôi muốn đưa ra một giá trị hoàn toàn khác.
Nếu hình dạng gắn liền với tưởng tượng thì kiến trúc và các công trình chứa đựng những câu chuyện -- câu chuyện về những người đang sống, và làm việc ở đó.
Chúng ta có thể hình dung trải nghiệm từ các công trình.
Theo đó, tôi quan tâm đến khía cạnh viễn tưởng không phải những điều vô lý mà là những điều có thực, là ý nghĩa thực tế của kiến trúc đối với những người gắn bó với nó.
Những công trình của chúng tôi là nguyên mẫu, ý tưởng về tạo sự khác biệt cho không gian sống hay làm việc, và tạo hình cho không gian văn hóa và truyền thông thời nay.
Công trình của chúng tôi là thật, đang được thi công.
Đó là sự hòa quyện rõ nét của thực tại hữu hình và những ý tưởng.
Kiến trúc với tôi là kết cấu tổ chức.
Điều cốt lõi là tư duy kết cấu, giống như một hệ thống: Làm sao để sắp xếp mọi vật một cách vừa hữu dụng vừa đem đến nhiều trải nghiệm?
Làm sao để tạo nên những công trình diễn tả lại những mối quan hệ và câu chuyện ở nơi ấy?
Và làm sao để những câu chuyện tưởng tượng về người dân ở đó phác họa nên kiến trúc, đồng thời, kiến trúc cũng tái hiện lại chúng?
Từ đó thuật ngữ thứ hai ra đời, tôi gọi là "con lai biết kể chuyện" những kết cấu tái hiện cùng lúc nhiều câu chuyện gắn các công trình trong suốt quá trình xây dựng.
Vì vậy ta có thể coi kiến trúc như những hệ thống quan hệ phức tạp, theo phương diện lập trình và công năng cũng như trải nghiệm, cảm xúc và văn hóa xã hội.
Đây là trụ sở hãng truyền thông quốc gia Trung Hoa do tôi cùng Rem Koolhaas thiết kế ở OMA
Lần đầu đến Bắc Kinh năm 2002, chúng tôi được các nhà quy hoạch cho xem ảnh một rừng cỡ vài trăm tòa nhà mọc lên ở khu trung tâm thương mại, nhưng khi ấy thực ra chỉ có thưa thớt một vài tòa.
Chúng tôi buộc phải thiết kế khi gần như chẳng có thông tin gì, trừ một việc: phải thẳng.
Nhà cao tầng thì phải thẳng -- đây là một kết cấu phân cấp sâu sắc, đỉnh luôn là tốt nhất, và đáy thì tệ nhất và có vẻ như càng cao thì càng tốt.
Và chúng tôi tự hỏi, liệu một tòa nhà có thể mang giá trị hoàn toàn khác?
Liệu nó có thể bác bỏ sự phân cấp này, và trở thành một hệ thống mang tính kết nối nhiều hơn cô lập hay không?
Vì vậy chúng tôi lấy chiếc kim này và bẻ cong lại, thành một vòng tròn các hoạt động liên kết với nhau.
Chúng tôi muốn đưa tất cả các yếu tố sản xuất truyền hình vào một cấu trúc đơn nhất: tin tức, sản xuất chương trình, phát sóng, nghiên cứu và đào tạo, hành chính -- tất cả thành một chuỗi các hoạt động liên kết với nhau nơi mọi người gặp gỡ trong quá trình trao đổi và hợp tác.
Tôi vô cùng tâm đắc với hình ảnh này.
Nó gợi nhớ về tiết học môn sinh, nếu bạn còn nhớ cơ thể con người với lục phủ ngũ tạng và hệ tuần hoàn, như hồi học ở trường.
Và bạn chợt liên tưởng đến kiến trúc, không phải như vật chất được tạo ra, mà như một sinh vật, một thực thể sống.
Và nếu bạn bắt đầu mổ xẻ sinh vật này, bạn có thể nhận thấy một chuỗi các nhóm kỹ thuật chủ đạo -- sản xuất chương trình, trung tâm phát sóng và tin tức.
Các nhóm này được lồng ghép với các nhóm xã hội: phòng họp, căng tin, khu tán gẫu -- không gian thân mật để mọi người gặp gỡ và trao đổi.
Vậy kết cấu tổ chức của tòa nhà này là con lai giữa kỹ thuật và xã hội, con người và sự biểu đạt.
Và tất nhiên, chúng tôi đã dùng vòng tròn của tòa nhà như một hệ tuần hoàn xâu chuỗi mọi thứ với nhau, để khách đến thăm cũng như nhân viên được trải nghiệm mọi công năng khác biệt trong một thực thể tuyệt vời.
Với 473.000m2, đây là một trong những tòa nhà lớn nhất thế giới cho đến nay.
Hiện chứa trên 10.000 người, và dĩ nhiên, quy mô này vượt quá tầm hiểu biết về nhiều yếu tố cũng như quy mô về kiến trúc truyền thống.
Vì vậy chúng tôi tạm dừng và ngồi lại và cắt 10.000 que nhỏ rồi dán lại thành mô hình, đơn giản là để buộc mình phải đối diện với ý nghĩa của con số đó trong thực tế.
Nhưng tất nhiên đó không chỉ là con số, mà là con người, là cộng đồng cư trú trong tòa nhà, và để hiểu được điều này, đồng thời phác thảo cho kiến trúc này, chúng tôi đã tạo ra năm nhân vật, nhân vật giả định, rồi theo sát họ trong cuộc sống thường ngày tại tòa nhà, hình dung họ sẽ gặp gỡ ở đâu sẽ trải nghiệm điều gì.
Đó là một cách phác thảo và thiết kế tòa nhà, tất nhiên, cũng là để nói lên trải nghiệm của chính nó.
Đây là một phần của triển lãm với Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại ở New York và Bắc Kinh.
Đây là phòng điều khiển phát sóng chính, nơi trang bị kỹ thuật "khủng" đến mức có thể phát sóng cùng lúc hơn 200 kênh.
Và đây là hình ảnh của tòa nhà tại Bắc Kinh ngày nay.
Đợt truyền hình trực tiếp đầu tiên là Thế vận hội London 2012. sau khi đã hoàn thiện ngoại thất cho Thế vận hội Bắc Kinh.
Và bạn có thể nhìn thấy tại đỉnh của mút chìa đỡ bao lơn cao 75m này, ba vòng tròn nhỏ kia.
Đó chính là một phần của vành đai công cộng đi xuyên qua tòa nhà.
Đó là một ô kính bạn có thể đứng lên trên và ngắm nhìn thành phố chuyển động chậm lại dưới chân.
Tòa nhà đã trở thành một phần của đời sống thường nhật ở Bắc Kinh.
Ở ngay đó.
Tòa nhà cũng là cảnh nền được ưa chuộng để chụp ảnh cưới.
(Tiếng cười) Nhưng khoảnh khắc quan trọng nhất của tòa nhà chắc vẫn là đây.
"That's Beijing" giống như tờ "Time Out," là tạp chí đưa tin các sự kiện diễn ra trong thành phố hàng tuần, và bạn bỗng thấy tòa nhà không còn được minh họa như một vật thể, mà là một diễn viên thành phố, như một trong những nhân vật điển hình cho cuộc sống chốn đô thành.
Và thế là kiến trúc bỗng khoác lên mình phẩm cách của một dân chơi, của một điều gì đó viết nên và biểu đạt những câu chuyện.
Và tôi cho rằng đó có thể là một trong những ý nghĩa chính của nó. mà tôi đặt niềm tin vào.
Nhưng vẫn còn một câu chuyện khác về tòa nhà này.
Đó là câu chuyện về những người đã làm nên tòa nhà -- 400 kỹ sư và kiến trúc sư tôi đã hướng dẫn trong hơn gần một thập kỷ hợp tác cùng nhau thiết kế tòa nhà này, hình dung ra viễn cảnh thực tế và cuối cùng là thi công tại Trung Quốc.
Đây là một dự án phát triển nhà ở tại Singapore, quy mô lớn.
Coi Singapore như hầu hết các nước châu Á và nhiều nước trên thế giới, thì tất nhiên, nơi đây toàn là tòa tháp, một kiểu mẫu cô lập nhiều hơn là kết nối, và tôi muốn hỏi rằng, ta có thể nghĩ gì về cuộc sống, không chỉ theo khía cạnh riêng tư và cá tính của bản thân và căn hộ của mình, mà theo khía cạnh tập thể?
Làm sao chúng ta nghĩ được về việc tạo ra một môi trường cộng đồng mà ở đó chia sẻ cũng tuyệt vời như việc có riêng cho mình?
Câu trả lời điển hình cho câu hỏi đó -- chúng tôi phải thiết kế 1.040 căn hộ -- sẽ trông như thế này: tối đa 24 tầng theo quy định của cơ quan quy hoạch, 12 tháp trơ trọi và thừa không gian ở giữa -- một hệ thống rất chặt chẽ mà, mặc dù tòa tháp cô lập bạn, bạn cũng chẳng cảm thấy riêng tư, bởi bạn quá gần kề các tháp khác, khiến bạn hoài nghi về các giá trị của tòa tháp này.
Vì vậy tôi đã đề xuất xoay nghiêng các tòa tháp này, chuyển dọc thành ngang và xếp chúng chồng lên nhau, và nhìn từ bên ngoài thì có vẻ hơi ngẫu nhiên, nếu bạn nhìn từ trên trực thăng xuống, bạn có thể thấy kết cấu tổ chức theo hình lưới lục giác, gồm những khối nằm ngang được chồng lên nhau để tạo các khoảng sân rộng ngoài trời -- không gian tâm điểm cho cộng đồng. được lập trình với đa dạng tiện nghi và công năng.
Và bạn thấy những sân chơi này không phải là không gian được bọc kín.
Đó là không gian mở, xuyên thấu; chúng nối liền nhau.
Chúng tôi gọi dự án là "Đan xen," hàm ý rằng chúng tôi đan xen và kết nối những con người cũng như không gian vậy.
Giá trị cụ thể của tất cả những thứ chúng tôi thiết kế là sự sinh động hóa không gian và mở ra không gian cho cư dân.
Thực tế là trong hệ thống này chúng tôi đặt từng lớp không gian chung chủ đạo, chồng lên thật nhiều không gian cá nhân và riêng tư.
Để chúng tôi mở ra một dải tần giữa tập thể và cá nhân.
Một bài toán nhỏ: nếu tính hết không gian xanh chừa lại trên đất nền, trừ đi diện tích xây dựng của các tòa nhà, rồi cộng vào phần diện tích xanh trên các sân thượng, thì ta có 112 phần trăm diện tích xanh, nên còn thiên nhiên hơn là không xây dựng tòa nhà.
Bài toán nhỏ này hẳn đã cho bạn thấy chúng tôi đang nhân rộng không gian sẵn có cho cư dân nơi đây.
Đây là tầng thứ 13 của một trong những sân thượng này.
Bạn thấy những mặt bằng mới, những mặt nền mới cho hoạt động xã hội.
Chúng tôi rất quan tâm tới tính bền vững.
Trong các xứ nhiệt đới, mặt trời là yếu tố quan trọng nhất cần chú ý, và, cần tìm cách bảo vệ khỏi mặt trời.
Đầu tiên chúng tôi đảm bảo mọi căn hộ đều có ánh sáng tự nhiên trong suốt năm.
Rồi chúng tôi tiếp tục tối ưu hóa lắp kính ở các bề mặt để hạn chế tối đa việc tòa nhà hấp thu năng lượng.
Quan trọng nhất là chúng tôi chứng minh được rằng nhờ áp dụng hình học vào thiết kế tòa nhà, tòa nhà sẽ tự cung cấp đủ bóng mát cho các sân chơi để có thể sử dụng trong suốt năm.
Chúng tôi còn đặt các khối nước dọc hành lang gió, để quá trình tản nhiệt hơi sẽ sinh ra vi khí hậu và từ đó nâng cao chất lượng của những không gian sẵn có cho cư dân.
Đó là ý tưởng về việc tạo ra nhiều lựa chọn, tự do nghĩ về nơi bạn muốn sống, nơi bạn muốn thoát khỏi, có thể chứ, trong chính sự phức tạp của tổ hợp bạn đang sống.
Giờ chuyển từ châu Á sang châu Âu: một tòa nhà cho công ty truyền thông Đức tại Berlin, chuyển từ báo giấy truyền thống sang báo điện tử.
Giám đốc điều hành công ty này đã hỏi nhiều câu rất hay: Tại sao ngày nay người ta vẫn muốn đến công sở, vì bạn có thể làm việc ở bất cứ đâu mà?
Và làm thế nào mà một nhận dạng số của một công ty có thể được biểu hiện qua một tòa nhà?
Chúng tôi không chỉ tạo ra một vật thể, mà tại tâm điểm của vật thể này chúng tôi tạo ra một không gian rộng lớn, và không gian này là trải nghiệm về tập thể, trải nghiệm về sự kết nối với gắn bó.
Giao tiếp, tương tác như trung tâm của một không gian sẽ bồng bềnh ở chính nơi đó, mà chúng tôi gọi là đám mây liên kết, ở chính giữa tòa nhà, được vây quanh bởi các văn phòng mô đun tiêu chuẩn.
Như vậy chỉ với vài bước chân từ bàn làm việc yên tĩnh của bạn, bạn có thể tham gia vào trải nghiệm tập thể rông lớn tại không gian trung tâm.
Cuối cùng, chúng ta đến với London, dự án do Công ty Phát triển Tài sản thừa kế London của Thị trưởng London đặt hàng.
Chúng tôi được yêu cầu tiến hành nghiên cứu và điều tra tiềm năng của một mảnh đất ở Stratford tại Công viên Olympic.
Vào thế kỷ 19, Hoàng tử Albert đã phát minh ra Albertopolis.
Và Boris Johnson đã có ý tưởng phát minh ra Olympicopolis.
Ý tưởng này nhằm kết nối một số học viện lớn nhất của Anh, một số học viện quốc tế, nhằm tạo ra hệ thống sức mạnh tổng hợp.
Hoàng tử Albert, như đã đề cập, phát minh ra Albertopolis vào thế kỷ 19, nhằm trưng bày tất cả các thành tựu của loài người, mang nghệ thuật và khoa học đến gần nhau hơn.
Ông đã xây dựng Con đường Triển lãm, một chuỗi tuyến tính các học viện này.
Nhưng xã hội ngày nay đã tiến xa hơn thế.
Chúng ta không còn sống trong một thế giới nơi mọi thứ được khoanh định rõ ràng hay tách biệt khỏi nhau.
Chúng ta sống trong một thế giới nơi các ranh giới phai mờ dần giữa các vùng miền khác nhau, nơi kết nối và tương tác trở nên quan trọng hơn nhiều so với việc tách biệt.
Bởi vậy chúng tôi muốn nghĩ đến một cỗ máy văn hóa khổng lồ, một tòa nhà sẽ phổ khúc và sinh động hóa các vùng miền khác nhau, nhưng cho phép chúng tương tác và kết nối.
Ở phần móng là một mô đun rất đơn giản, một mô đun dạng vòng.
Đóng vai trò hành lang chịu tải kép, có ánh sáng tự nhiên, hệ thống thông hơi.
Nó có thể được phủ lên và biến thành một không gian trưng bày khổng lồ.
Những mô đun này được xếp chồng lên nhau sao cho gần như bất kỳ chức năng nào cũng hữu dụng với bất kỳ mô đun nào theo thời gian.
Nhờ đó các học viện có thể thu hẹp hay rút gọn lại, vì tương lai của văn hóa, là thứ ít chắc chắn nhất trong tất cả.
Đây là hình ảnh tòa nhà kế bên Trung tâm Thể thao dưới nước, đối diện Sân vận động Olympic.
Bạn có thể thấy cách các nhịp hẫng của tòa nhà nhô ra và hòa vào không gian công cộng và cách các khoảng sân làm sinh động cho công chúng bên trong.
Ý tưởng là tạo ra một hệ thống phức hợp nơi các tổ chức thể chế giữ được bản sắc, nơi chúng không bị thâu tóm trong một lượng đơn.
Đây là so sánh về quy mô với Centre Pompidou ở Paris.
Nó thể hiện cả quy mô rộng lớn và tiềm năng của dự án, và cả sự khác biệt: ở đây, đó là bội số của cấu trúc dị thể, mà ở đó các thực thể khác nhau có thể tương tác mà không bị mất đi bản sắc.
Và đó chính là suy nghĩ này: nhằm tạo ra một kết cấu tổ chức cho phép nhiều câu chuyện được vẽ nên -- cho những người trong lĩnh vực giáo dục tạo ra và nghĩ về văn hóa; cho những người trình bày nghệ thuật thị giác, khiêu vũ; và cho công chúng được tiếp cận với tất cả những điều này với một chuỗi các quỹ đạo khả thi, để viết nên kịch bản những câu chuyện kể và trải nghiệm của chính mình.
Tôi muốn kết thúc bằng một dự án rất nhỏ, theo một cách rất khác biệt: một rạp chiếu phim nổi trên biển Thái Lan.
Các bạn tôi đã sáng lập ra một liên hoan phim, và tôi đã cho rằng, nếu tôi nghĩ đến những câu chuyện và lời kể trong phim, tôi cũng có thể nghĩ về những lời kể từ những người xem chúng.
Vì vậy tôi thiết kế một nền tảng mô đun nổi nhỏ, dựa trên kỹ thuật của ngư dân địa phương, cách họ làm những ô nuôi cá và tôm hùm.
Chúng tôi phối hợp với cộng đồng địa phương sử dụng vật liệu tái chế của họ để tạo nên nền tảng nổi phi thường này dập dềnh trên mặt biển khi chúng tôi xem những bộ phim của Anh, như [1903] "Alice ở Xứ Sở Thần Tiên".
Những trải nghiệm đầu tiên của khán giả được hòa vào các câu chuyện trong phim.
Bởi vậy tôi tin rằng kiến trúc vượt qua phạm vi vật chất, của môi trường được xây nên, mà đúng hơn là về cách ta muốn sống cuộc sống của mình, cách ta viết kịch bản những câu chuyện của chính mình và của người khác.
Xin cám ơn.
(Tiếng vỗ tay)
OK, hôm nay chúng ta sẽ bàn về "mol".
Tôi biết các bạn đang nghĩ: "Tôi biết mol là cái gì, đó là một sinh vật nhỏ có lông, hay đào lỗ trên mặt đất và phá hủy các khu vườn."
Và một số bạn có thể nghĩ rằng đó là một sự nốt ruồi trên khuôn mặt của dì bạn với cọng lông nhỏ nhô ra
Vâng, nhưng trong trường hợp này, một mol là một khái niệm mà chúng ta sử dụng trong hóa học để đếm các phân tử, nguyên tử, hay là về bất cứ thứ gì rất rất nhỏ.
Bạn đã bao giờ tự hỏi có tất cả bao nhiêu nguyên tử trong vũ trụ chưa?
Hoặc trong cơ thể của bạn? Hoặc ngay cả trong một hạt cát?
Các nhà khoa học muốn trả lời câu hỏi đó, nhưng làm thế nào làm bạn có thể đếm một cái gì đó nhỏ như nguyên tử?
Vâng, năm 1811, đã có một ý tưởng rằng nếu bạn có những lượng khí bằng nhau, ở cùng nhiệt độ và áp suất, chúng sẽ chứa một số lượng nguyên tử bằng nhau.
Tên người đó là Lorenzo Romano Amedeo Carlo Avogadro.
Không biết ông ấy đã mất bao lâu để kí một tấm thiếp.
Thật không may cho Avogadro, hầu hết các nhà khoa học đã không chấp nhận ý tưởng về các nguyên tử, và không có cách nào để chứng minh rằng ông đã đúng.
Không có sự khác biệt rõ ràng giữa nguyên tử và phân tử.
Hầu hết các nhà khoa học nhìn kết quả của Avogadro hoàn toàn là giả thuyết, và không suy nghĩ nhiều đến nó.
Nhưng hóa ra ông đã đúng! Cuối năm 1860, thuyết của Avogadro được chứng minh là đúng, và thuyết của ông đã giúp đặt nền tảng cho thuyết nguyên tử. Thật không may, Avogadro qua đời vào năm 1856.
Bây giờ vấn đề là số lượng hạt trong các mẫu thậm chí nhỏ nhất cũng rất to lớn. Ví dụ, Nếu bạn có một quả bóng chứ bất kỳ khí nào bên trong ở 0 độ C, và ở áp suất một atmotphe, thì bạn có chính xác sáu nhân mười mũ hai mươi ba phân tử khí.
6*(10^23) Có nghĩa là, bạn có số 6 với 23 số 0 phân tử khí trong quả bóng.
Hoặc theo khoa học ký hiệu, 6,02 lần 10 mũ 23.
Ví dụ này là một chút sai lầm, bởi vì khí chiếm rất nhiều không gian do động năng cao của khí và làm bạn nghĩ rằng nguyên tử thực sự lớn hơn sự thật.
Thay vào đó, hãy nghĩ đến các phân tử nước.
Nếu bạn đổ 18.01 gram nước vào ly, đó là 18.01 ml, giống như ba và một nửa muỗng cà phê nước, bạn sẽ có 602 nhân 10 mũ 21 phân tử nước.
Kể từ khi Lorenzo Romano... - uh, thôi - Avogadro là người đầu tiên đến với ý tưởng này, các nhà khoa học đặt tên số 6.02 lần 10 mũ 23 theo tên ông ấy.
Nó chỉ đơn giản là được biết đến là số Avogadro.
Bây giờ, quay trở lại mol. Không phài con chuột chũi.
Mol này cơ. Vâng, con số này còn có cái tên thứ hai.
Mol. Các nhà hóa học sử dụng thuật ngữ mol để chỉ lượng có 602 nhân 10 mũ 21.
Nó được biết đến như là lượng mol.
Nguyên tử và phân tử rất nhỏ, các nhà hóa học đã đóng gói chúng thành các nhóm gọi là mol
Các Mol thì khá khó khăn cho các sinh viên để hiểu được nó bởi rất khó để hình dung kích thước của một mol. hoặc 602 nhân 10 mũ 21.
Nó quá lớn để bọc bộ não của chúng ta xung quanh.
Còn nhớ 18.01 ml nước của chúng ta chứ?
Vâng, đó là một mol nước.
Nhưng nó thực sự là bao nhiêu?
Chính xác thì 602 nhân 10 mũ 21 trông như thế nào?
Có lẽ điều này sẽ giúp được.
Thay các phân tử nước bằng bánh donut.
Nếu bạn đã có một mol donut, chúng sẽ bao trùm toàn bộ trái đất tới độ sâu 8 km, đó là khoảng 5 dặm.
Bạn thực sự cần rất nhiều cà phê cho chừng đó đấy.
Nếu bạn đã có một mol quả bóng rổ, bạn có thể tạo ra một hành tinh mới bằng kích thước của trái đất.
Nếu bạn nhận được một mol đồng xu ngày bạn sinh ra và tiêu một triệu đô la mỗi giây cho đến ngày bạn qua đời ở tuổi 100, bạn vẫn sẽ có nhiều hơn 99,99 % số tiền trong ngân hàng.
Ok. Bây giờ chúng ta đã có vài ý tưởng về một mol lớn chừng nào.
Vậy làm thế nào để chúng ta sử dụng nó?
Bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng các nhà hóa học sử dụng nó theo cùng một cách bạn sử dụng pound để mua nho, thịt deli, hoặc trứng.
Khi bạn đi đến cửa hàng tạp hóa, bạn không đi đến quầy deli và hỏi mua 43 lát xúc xích Ý, bạn mua xúc xích bằng pound.
Khi bạn mua trứng bạn, bạn mua một tá trứng.
Khi chúng ta nghe từ tá, chúng ta nghĩ đến số 12.
Chúng ta cũng biết rằng một cặp là hai cái, một tá của thợ làm bánh là 13, mười hai tá là 144, và một ram giấy là - ai biết không?
Một ram là 500.
Vâng, một mol thực sự là điều tương tự.
Với một nhà hóa học, một mol gợi lên số 6.02 lần 10 mũ 23. chứ không phải là một động vật nhỏ đầy lông. Sự khác biệt duy nhất là các đơn vị khác quen thuộc hơn với chúng ta.
Như vậy, bạn đã có nó - câu chuyện về mol,
Khi nói, có khi chúng ta nói thẳng:
"Tôi đi ra cửa hàng, vài phút nữa sẽ về."
Có khi chúng ta lại nói theo cách đầy hình ảnh.
"Mưa nặng hạt" hay: "Tôi đang chờ nó đến cho đủ đôi"
Ẩn dụ là cách nói về một điều này thông qua mô tả một điều kia.
Nghe có vẻ lủng củng nhưng không phải thế.
Chúng ta cảm nhận về một điều gì đó trước tiên qua thị giác, thính giác và vị giác,
Nhà triết học William James đã mô tả thế giới của một bé sơ sinh: như một "sự bối rối vo ve mà rực rỡ"
Ý tưởng trừu tượng là mờ nhạt khi đem so với con ong và bông hoa.
Ẩn dụ tư duy bằng tưởng tượng và giác quan.
Những viên hạt tiêu cay xè bung ra trong miệng và trong tâm trí.
Chúng cũng rất hàm súc ngắn gọn.
Chúng ta không phải dừng lại nghĩ xem hạt mưa nặng đến thế nào, nhưng ngay khi bắt đầu nghĩ, tôi nhận ra rằng hạt mưa đâu có gì nặng lắm chỉ như hạt gạo, hạt bí, hạt đỗ hay hạt cải rồi kể như hạt bụi.
Một ẩn dụ là không đúng hoặc không thật trong bất kỳ nghĩa thông thường nào.
Ẩn dụ là nghệ thuật, không khoa học, nhưng nó có thể để lại cảm giác đúng hay sai.
Một ẩn dụ là kém hay nếu nó khiến cho bạn nhầm lẫn.
Bạn biết điều đó nghĩa là gì khi phải đẩy chiếc xe bò bánh vuông, nhưng mệt như một con cá voi thì không phải là ai cũng hiểu.
Có một nghịch lý ở trong ẩn dụ.
Nó hầu như luôn luôn nói những điều không đúng sự thật.
Nếu bạn nói, "có một con voi trong phòng" thì không phải là một thực tế, khi tìm đĩa đậu phộng trên bàn.
Ẩn dụ nhận ra bằng trực giác dưới da khi ta bỏ qua tâm trí hợp lý.
Thêm vào đó, chúng ta sử dụng tư duy hình tượng.
Mỗi đêm chúng ta mơ những điều không thể.
Và khi tỉnh dậy cách nghĩ ấy vẫn còn lẩn quất trong ta.
Chúng ta cất đi đôi cánh ước mơ, và cài chặt chính mình vào cuộc sống thường nhật.
Một số ẩn dụ bao gồm các từ "như" hoặc "tựa."
"Ngọt tựa mật ong," "mạnh như cây nỏ."
Những cái đó được gọi là ví von.
Một ví von là một ẩn dụ, thừa nhận nó đang làm một so sánh.
Ví von có xu hướng làm cho bạn nghĩ.
Ẩn dụ cho phép bạn cảm thấy trực tiếp sự vật.
Hãy xem ẩn dụ nổi tiếng của Shakespeare, "Cả thế giới đang ở trên sân khấu."
"Thế giới này như một sân khấu"
chỉ có vẻ kém sức sống hơn, và nhàm chán hơn. Ẩn dụ cũng có thể sống trong động từ.
Emily Dickinson mở đầu một bài thơ "Tôi chẳng thấy gì, bầu trời đã bị khâu," chúng ta cảm nhận ngay lập tức bầu trời như một miếng vải đã bị khâu lại.
Ẩn dụ cũng có thể sống trong tính từ.
"Sông sâu nước chảy lững lờ," chúng ta ví ai đó
trầm mặc và chu đáo. Và sự sâu sắc có quan hệ đến sự trầm mặc, như chính dòng nước vậy.
Nơi rõ nhất để tìm các ẩn dụ tốt là thơ ca.
bài thơ haiku này là của Issa, nhà thơ Nhật bản thế kỷ 18.
"Trên một cành khô lạc cuối dòng, một chú dế đang ca hát."
Cách đầu tiên để hiểu một ẩn dụ là xem thế giới qua đôi mắt của nó: Chú dế hát trên một cành khô trôi ở giữa sông.
Trong hình ảnh này bạn nhận thấy một bức tranh nhỏ của cuộc đời trong thế giới đổi dời với thời gian, số phận con người chúng ta là biến mất, cũng chắc như con dế nhỏ đó, dầu vậy, chúng ta vẫn làm như con dế.
Chúng ta sống, chúng ta hát.
Đôi khi một bài thơ lấy một ẩn dụ và mở rộng nó, xây dựng trên một ý tưởng trong nhiều cách.
Đây là đoạn mở đầu bài thơ nổi tiếng của Langston Hughes "Mẹ nói với con trai."
"Con trai, mẹ sẽ nói con nghe.
Đời mẹ không trong nhung lụa.
Chỉ có than củi và lam lũ, giữa những bức tường long vữa, làm gì có thảm trên sàn."
Langston Hughes làm một ẩn dụ so sánh một cuộc sống khó khăn trong căn nhà tồi tàn mà bạn vẫn buộc phải sống.
Than củi và bức tường long vữa cho cảm giác rất thật, nó làm đau bàn chân và thương tổn trái tim bạn, nhưng bà mẹ mô tả đời bà ở đây trên trái đất này, chứ không hẳn là ngôi nhà thực tế.
Và đói, lạnh, công việc đến kiệt sức, và đói nghèo là những gì là bên trong bức tường long vữa.
Ẩn dụ không phải luôn luôn nói về cuộc sống và cảm xúc của con người.
Nhà thơ Chicago Carl Sandburg đã viết "Sương mù quấn vào đôi chân chú mèo.
So sánh ở đây là đơn giản.
Sương mù được mô tả như một con mèo.
Nhưng một ẩn dụ tốt không phải là một câu đố, hoặc một cách để truyền đạt ý nghĩa ẩn, đó là cách cho phép bạn cảm và biết điều gì đó theo một cách khác.
Không ai từng nghe bài thơ này quên được nó.
Bạn thấy sương mù, và có một con mèo xám nhỏ gần đó.
Ẩn dụ mang đến cho từ một cách để vượt qua ý nghĩa riêng của nó.
Chúng là tay nắm trên cánh cửa của những gì chúng ta có thể biết, và những gì chúng ta có thể tưởng tượng.
Mỗi cánh cửa dẫn đến một ngôi nhà mới, và một thế giới mới chỉ có thể mở nhờ một tay nắm.
Cái tuyệt vời là thế này: Bằng cách làm một tay nắm, bạn có thể tạo ra một thế giới.
Điều gì xảy ra nếu tôi kể câu chuyện mà bạn ghi nhớ bằng toàn bộ giác quan chứ không chỉ bằng trí óc?
Trong cả cuộc đời làm phóng viên của mình, tôi luôn bị thôi thúc phải truyền tải được những câu chuyện có thể mang đến sự thay đổi và truyền cảm hứng cho người khác.
Tôi đã từng làm việc ở nhà xuất bản Cũng từng làm phim tài liệu
Tôi còn làm ở đài phát thanh
Nhưng mãi cho đến khi tôi thực sự tiếp xúc với công nghệ thực tế ảo lúc đó tôi mới cảm nhận được những phản ứng mãnh liệt, chân thực từ người khác và chúng thật sự làm tôi kinh ngạc.
Vấn đề với VR, công nghệ thực tế ảo, là tôi có thể đưa bạn vào ngay phần giữa của câu chuyện
Bằng việc dùng những kính thực tế ảo để theo dõi bất cứ nơi nào bạn nhìn bạn cảm nhận cảm giác chân thực toàn cơ thể như là bạn thực sự ở đó vậy.
Năm năm trước là thời điểm tôi thực sự bắt đầu vượt ra vùng an toàn của chính mình bằng việc đồng thời sử dụng công cụ thực tế ảo và báo chí.
Và tôi muốn làm một phóng sự về nạn đói.
Các gia đình Mỹ đang gặp nạn đói, ngân hàng thực phẩm quá tải, và họ thường hết sạch thực phẩm.
Và, tôi biết tôi không thể làm con người có cảm giác đói, nhưng có thể tôi sẽ tìm ra cách để cho họ có cảm giác đó về mặt thể chất.
Vì vậy - 1 lần nữa, đó là năm năm trước đây việc làm báo và công cụ thực tế ảo cùng với nhau được coi là tệ hơn một ý tưởng nửa vời, và tôi thì không có tiền.
Tin tôi đi, có rất nhiều đồng nghiệp nhìn vào tôi mà cười.
Mặc dù vậy, tôi có một thực tập sinh tuyệt vời, một phụ nữ tên là Michaela Kobsa-Mar.
Và cùng nhau chúng tôi đi tới các ngân hàng thực phẩm và bất đầu ghi âm cũng như chụp ảnh.
Cho đến một ngày cô ấy trở về văn phòng làm việc và cô ấy nói, như chực khóc.
Cô ấy đã ở trong một hàng dài người nơi mà người phụ nữ quản lí việc xếp hàng cực kì mệt mỏi và cô ấy đã la lên, " Có quá nhiều người !"
"Có quá nhiều người !"
Và một người đàn ông bị bệnh tiểu đường không có thức ăn kịp thời Nồng độ đường trong máu xuống rất thấp, và ông ấy rơi vào hôn mê.
Ngay sau khi tôi nghe đoạn ghi âm đó, tôi biết rằng nó sẽ mang một ý nghĩa gợi mở nào đó rằng có thể thực sự lột tả điều gì đang diễn ra ở ngân hàng thực phẩm.
Vì vậy, có một dòng người thực. Bạn có thể nhìn thấy nó dài như thế nào, đúng không?
Và một lần nữa, như tôi đã nói, chúng tôi không có nhiều ngân quỹ. vì vậy tôi phải tái sản sinh nó với những người quyên góp ảo, và mọi người bày tỏ thiện chí giúp tôi xây dựng các hình mẫu tạo ra những thứ chính xác như tôi muốn.
Và sau đó tôi cố gắng truyền tải những thứ xảy ra vào ngày hôm đó chính xác nhất có thể.
(Đoạn phim) Giọng nói: Có quá nhiều người!
Có quá nhiều người! Giọng nói: Anh kia đang lên cơn co giật.
Chúng ta cần xe cứu thương.
Nonny de la Pena: Người đàn ông ở bên phải anh ta đi xung quanh mọi người
Anh ta ở cùng chỗ với người kia.
Như là, anh ta bị thu hút vào đó vậy.
Và thậm chí, bằng tầm nhìn ngoại vi, anh ta biết rằng mình đang ở trong phòng thí nghiệm anh ta biết rằng anh ta không ở trên đường phố, nhưng anh ta có cảm giác anh ta thực sự ở đó với những người khác.
Anh ta rất cẩn thận để không dẫm đạp lên người này người mà thực sự không ở đó, có đúng không ạ?
Vì vậy mảng phóng sự kết thúc ở Sundance vào năm 2012, một vấn đề rất thú vị, và về cơ bản đó là phim thực tế ảo đầu tiên.
Và khi chúng tôi phát hành, tôi cảm thấy thực sự lo lắng.
Tôi không biết mọi người sẽ phản ứng như thế nào và điều gì sẽ xảy ra.
Và tôi nghĩ ngay đến cái kính thực tế ảo vô cùng chắc chắn này.
(Đoạn phim) Bạn đang khóc. Bạn đang khóc.
Gina, bạn đang khóc Bạn có thể nghe thấy sự ngạc nhiên trong giọng nói của tôi, đúng không ạ?
Và loại phản ứng này dẫn đến phản ứng mà chúng ta đã thấy và cứ như thế, cứ như thế: mọi người cúi xuống cố gắng sơ cứu cho nạn nhân co giật cố gắng thì thầm điều gì đó với nạn nhân hoặc các cách giúp đỡ khác, mặc dù họ biết là không thể.
Và tôi biết rất nhiều người sau khi ra khỏi phóng sự nói rằng "Chúa ơi, tôi thật vô dụng. Tôi không thể cứu được anh ấy." và họ luôn cảm thấy áy náy.
Vì vậy sau khi làm phóng sự này, viện trưởng viện phim của USC, đại học Nam California, mang nó tới Diễn đàn kinh tế thế giới về "Nạn đói", sau khi ông ấy tháo kính ra, ngay lập tức ông ấy yêu cầu một phóng sự về Syria
Và tôi thực sự muốn làm điều gì đó về trẻ em tị nạn người Syria, bởi vì trẻ em chịu ảnh hưởng tồi tệ nhất từ nội chiến Syria.
Tôi đã cử một nhóm tới biên giới Iraq để ghi lại tư liệu ở trại tị nạn, một khu vực mà giờ đây tôi sẽ không gửi thêm một nhóm nữa. bởi vì đó là nơi mà ISIS đang đóng quân.
Và sau đó tôi tái hiện một cảnh đường phố nơi mà một em gái nhỏ đang hát và bom nổ.
Giờ đây, khi bạn đang ở trong hoàn cảnh đó bạn nghe thấy những âm thanh này, và thấy những người bị thương xung quanh nó thực sự là nỗi sợ hãi tột cùng và đó là cảm giác thật.
Tôi gặp gỡ những người đã chứng kiến trận nổ bom thực sự và tôi biết nó tạo ra cùng một loại sợ hãi.
[Nội chiến ở Syria có thể ở rất xa] [cho đến khi chính bạn trải qua nó.] [Em gái hát] [Tiếng nổ] [Dự án Syria] [Một trải nghiệm đoạn phim thực tế ảo] NP: Chúng tôi sau đó được mời để tái hiện với nữ hoàng Victoria và Viện bảo tàng Albert ở London
Và nó không được quảng cáo.
Và chúng tôi làm việc trong phòng dệt.
Báo chí không công bố về việc này. vì vậy bất cứ ai đi dạo trong viện bảo tàng thời điểm đó có thể nhìn thấy chúng tôi với những ngọn đèn kì dị.
Họ có thể sẽ muốn nghe câu chuyện cũ về những tấm thảm.
Họ sẽ chạm trán với những máy ảnh thực tế ảo
Nhưng có rất nhiều người thử nó, và sau 5 ngày hoạt động chúng tôi có được 54 trang giấy bình luận của khách Và người quản lí ở đó nói rằng chưa bao giờ họ nhìn thấy cảnh tượng đông đúc như thế này
Kiểu như là "Ôi nó là có thật", "Hoàn toàn đáng tin cậy," hoặc là, tất nhiên, điều mà tôi cảm thấy hứng thú nhất, "Một cảm giác chân thực như là bạn đang ở trong một hoành cảnh mà bạn vẫn thường thấy ở tin tức thời sự vậy.
Vì vậy, nó hiệu quả, đúng không ạ? Công cụ đó, nó hoạt động.
Và vấn đề không phải là bạn đến từ đâu hay bạn bao nhiêu tuổi nó thật sự mang tính gợi mở.
Đừng hiểu nhầm ý tôi --tôi không nói các bạn đang trong một phóng sự các bạn hãy quên là các bạn đang ở đây.
Nhưng mà hoá ra chúng ta có thể cảm nhận như là chúng ta ở hai nơi cùng lúc
Chúng ta có cái mà tôi gọi là tính hai mặt của sự hiện diện, và tôi nghĩ rằng nó cho phép tôi khai thác vào cảm xúc của sự đồng cảm.
Đúng không ạ?
Vậy, hiển nhiên là tôi phải rất cẩn thận khi làm ra những đoạn phóng sự này.
Tôi phải tuân thủ những nguyên tắc báo chí tối cao và đảm bảo rằng những câu chuyện mang lại sức ảnh hưởng lớn được xây dựng với sự chính trực.
Nếu chúng ta không tự nắm bắt được nội dung cốt lõi, chúng ta phải đảm bảo chính xác tuyệt đối về việc tìm ra lai lịch và nguồn gốc của tư liệu này và nó có chân thực không
Tôi sẽ lấy một ví dụ.
Với trường hợp của Trayvon Martin, đó là một đứa trẻ mười bảy tuổi và cậu ta vừa mua một lon soda và kẹo và trên đường về nhà cậu ta bị theo dõi bởi một người bảo vệ khu phố tên là George Zimmerman người đã bắn và giết chết cậu bé.
Để làm phóng sự này, chúng tôi có những bản vẽ kĩ thuật của toàn bộ khu nhà, chúng tôi xây dựng lại toàn bộ khung cảnh bên trong và bên ngoài dựa trên bản vẽ
Tất cả mọi hành động đều được thông báo bởi cuộc ghi âm điện thoại 911 báo cảnh sát.
Và thật thú vị là, chúng tôi công bố tin tức với câu chuyện này.
Những người đã tái hiện lại đoạn ghi âm, Primeau Productions, họ nói rằng họ sẽ xác nhận rằng George Zimmerman, khi ông ta chui ra khỏi xe ô tô ông ta nắm cò súng trước khi đuổi theo Martin.
Vì vậy bạn có thể thấy rằng nguyên lí cơ bản của báo chí đã không bị bóp méo, đúng không ạ?
Chúng tôi vẫn tuân thủ những nguyên tắc như chúng tôi vẫn làm.
Điều khác biệt là quang cảnh khi lên hình khi mà bạn đang theo dõi một người gục ngã vì đói hoặc là cảm thấy bạn đang ở giữa một cảnh nổ bom.
và đó là điều đã dẫn tôi tới những phóng sự này, và nghĩ về việc làm thế nào để làm ra những phóng sự đó.
Chúng tôi cố gắng làm những phóng sự này trở nên có giá trị.
Chúng tôi đang làm những phóng sự lưu động như phóng sự về Trayvon Martin.
Và những phóng sự này đều có sức ảnh hưởng
Có những người Mỹ đã kể với tôi rằng họ đã quyên góp, trực tiếp trừ vào tài khoản ngân hàng và tiền đó tới những trẻ em tị nạn Syria
Và "Nạn đói ở LA," là một khởi đầu có ích một dạng làm báo mới và tôi nghĩ rằng tôi sẽ tham gia tất cả những bài diễn thuyết khác trong tương lai.
(Cám ơn các bạn).
(Vỗ tay)
Tại sao những trạm xăng luôn ở kề bên nhau
Và đôi khi lái xe cả dặm mà chẳng tìm được quán cafe nào để rồi thấy ba bốn cái một lúc ở một góc đường
Tại sao những tiệm tạp hóa, sửa xe và cả những nhà hàng hay tụ họp với nhau thành một khu thay vì rải đều trên một địa bàn dân cư
Trong khi có khá nhiều các lý do ảnh hưởng đến quyết định đặt địa điểm kinh doanh của bạn hiện tượng kể trên có thể giải thích bằng một câu chuyện đơn giản Hotelling's Model of Spatial Competition (Mô hình Ganh đua vị trí của Hotelling)
Hãy tưởng tượng bạn bán kem trên bờ biển
Bãi biển của bạn dài một dặm không ai cạnh tranh với bạn
Bạn sẽ để xe kem ở đâu để bán được nhiều kem nhất?
Ngay chính giữa.
Đi bộ nửa dặm có thể vẫn quá xa đối với một số người ở hai đầu của bãi nhưng dù sao xe kem của bạn đã bán được nhiều người nhất có thể
Một ngày, khi bạn bắt đầu anh họ Teddy của bạn cũng ở đó với xe kem riêng của anh ấy
Thực tế, anh ta bán loại kem giống hệt bạn
Và để đảm bảo các khách hàng không phải đi bộ quá xa Bạn đặt xe kem 1/4 dặm về phía nam trung tâm bãi ngay chính giữa lãnh thổ của bạn
Teddy đặt 1/4 dặm về phía bắc của trung tâm bãi ngay chính giữa lãnh thổ của Teddy
Với thỏa thuận này, mọi người ở phía nam của bạn sẽ mua kem của bạn
Những người bắc Teddy sẽ mua từ anh ấy và một nửa số người còn lại ở giữa sẽ đi đến xe kem gần hơn
Không ai phải đi hơn 1/4 dặm và mỗi xe bán cho một nửa số người trên bãi biển
Trong lý thuyết trò chơi (Game theory), đây là giải pháp tối ưu cho xã hội
Nó giảm đến mức thấp nhất quãng đường tối đa khách hàng phải đi để đến một xe kem
Ngày tiếp theo, khi bạn đến Teedy lại đặt xe ngay chính giữa bãi
Bạn thì về lại vị trí cũ 1/4 dặm phía nam điểm giữa và có được 25% lượng khách, những người phía nam bạn
Teddy vẫn có được toàn bộ khách phía bắc anh ấy nhưng bây giờ còn giành nửa 25% ở giữa hai người
Ngày thứ ba của chiến tranh kem bạn đến sớm và đặt xe ngay giữa lãnh thổ phía bắc của Teddy nghĩ rằng mình sẽ giành được 75% người tắm biển phía nam làm cho ông anh họ chỉ bán được 25% số người còn lại về phái bắc
Teddy đến, anh ấy đặt xe ngay cạnh bạn về phía nam lấy đi toàn bộ khách hàng phía nam và để cho bạn số ít khách về phia bắc
Không chịu thua, bạn dời xe 10 bước phía nam Teddy để đoạt lại khách hàng
Giờ nghỉ trưa, Teddy dời 10 bước về phía nam bạn và lần nữa. giành lại toàn bộ khách hàng về phía đầu kia của bãi
Suốt ngày hôm đó cả hai xe cứ lần lượt dời về phía nam để tiếp cận phần đa số người mua cho đến khi cả hai ở ngay chính giữa bãi tựa lưng vào nhau, bán cho 50% khách phía mình
Lúc này, bạn và ông anh họ đối thủ cạnh tranh đã đạt trạng thái Cân bằng Nash (Nash Equilibrium) của lý thuyết trò chơi khi mà không ai còn có thể cải thiện kết quả của họ nữa nếu chệch đi chiến lược hiện tại
Chiến lược ban đầu của bạn khi mỗi người 1/4 dặm từ giữa bãi không bền vững, bởi vì nó không phải cân bằng Nash
Cả hai đều không thể dời về phía người kia để bán được nhiều kem hơn nữa
Khi mà cả hai đã đều ở chình giữa bãi bạn không thể dời vị trí để gần hơn những khách hàng ở xa mà không làm giảm đi những khách hàng hiện tại
Tuy nhiên, bạn cũng đã đánh mất giải pháp tối ưu cho xã hội khi mà khách hàng ở hai đầu phải đi xa hơn cần thiết để tận hưởng que kem mát lạnh
Giờ về những chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh thời trang, điện thoại di động ở trung tâm mua sắm
Có lẽ sẽ tốt cho khách hàng hơn nếu chúng được rải đều trong cộng đồng nhưng điều đó là không thể trong sự cạnh tranh ráo riết từ đối thủ
Thực tế, khách hàng đến từ nhiều hướng và doanh nghiệp thì tự do cạnh tranh với chiến lược marketing tạo sự khác biệt của dòng sản phẩm, hay giảm giá nhưng trong cốt lõi doanh nghiệp thường thích ở càng gần đối thủ càng tốt.
Các hang động luôn có một lối mờ tối trong núi đá vôi thu hút bạn vào.
Khi bước qua ranh giới giữa ánh sáng và bóng tối, bạn sẽ bước vào một thế giới bí mật -- nơi của bóng tối, mùi hơi đất, sự yên tĩnh
Từ xưa ở châu Âu, người cổ đại từng khám phá thế giới này
Như để minh chứng, họ đã để lại những bức điêu khắc lẫn những bức vẽ kỳ bí, như bức vẽ về con người, các hình tam giác và đường ziczac ở Ojo Guareña, Spain.
Giờ thì bạn đang chung đường với những danh họa thời kì đầu
Và trong thế giới kì lạ này, nơi thuộc về thế giới bên kia, bạn có thể tưởng tượng rằng bạn đang nghe thấy tiếng đôi giày da bước nhẹ trên mặt đất mềm hoặc rằng bạn nhìn thấy ánh đuốc lập lòe phía trước khúc quanh
Khi tôi ở trong hang, tôi thường tự hỏi điều gì khiến họ vào sâu như vậy bất chấp nguy hiểm lối đi hẹp chỉ để lưu lại dấu vết
Trong clip này, đây là một nửa km, khoảng 1/3 dặm dưới mặt đất, trong một hang ở Cudon, Tây Ban Nha, chúng tôi đã tìm thấy nhiều bức vẽ màu đỏ trên trần hang phần mà trước đây chưa được thăm dò.
chúng tôi phải trườn kiểu quân đội cuối cùng đến một điểm thấp nhất của trần hang nơi mà chồng tôi và Dylan, một nhíêp ảnh gia của dự án không thể nào điều chỉnh camera để quay thêm nữa.
Khi anh ấy quay phim tôi, chỉ với ngọn đèn tôi lần theo dấu của bức vẽ màu đỏ và một điểm sáng của máy quay thứ chúng tôi giữ khi gặp trường hợp đặc biệt
Nửa km dưới mặt đất.
Thật không thể đùa
Người ta đang làm gì dưới đó với một cây đuốc hay một cái đèn đá?
(cười)
Ý tôi là, tôi nó đúng? Nhưng mà bạn biết đấy,
Đây là câu hỏi tôi đang giải đáp trong nghiên cứu của mình.
Tôi nghiên cứu một số nghệ thuật cổ trên thế giới. Nó được tạo ra bởi những họa sĩ đầu tiên của châu Âu,
khoảng 10,000 40,000 năm Và vấn đề là,, tôi nghiên cứu không vì nó đẹp
mặc dù chúng thật sự như vậy. Nhưng điều khiến tôi thấy thú vị đó là sự phát triển của tư duy hiện đại, tiến hóa của óc sáng tạo, trí tưởngtượng, suy nghĩ trừu tượng.
về ý nghĩa của loài người. Trong khi tất cả loài vật giao tiếp bằng cách này hay cách khác,
chỉ loài người đưa giao tiếp lên một cấp độ khác. Tham vọng, khả năng chia sẻ, và cộng tác của chúng ta
đã là một phần to lớn trong sự thành công của chúng ta. Thế giới hiện đại của chúng ta dựa trên hệ thống chia sẻ thông tin toàn cầu phần lớn là do khả năng giao tiếp của chúng ta tạo nên
sử dụng đồ họa hoặc văn bản mặc dù, chúng ta vẫn đang xây dựng trên những thành tựu trí óc mà đã có trước chúng ta từ rất lâu
nó dễ quên rằng những khả năng này chưa hề tồn tại. Đó là một trong những điều làm tôi hứng thú
khi nghiên cứu kỹ về lịch sử của chúng ta
Những người không kế thừa được gì từ thế hệ trước.
Chính họ đã là những điều đó Con số đáng ngạc nhiên về các phát minh quan trọng đến từ thời xa xưa,
Điều tôi muốn nói hôm nay là phát minh về giao tiếp đồ họa Có 3 dạng giao tiếp chính, Nói, cử chỉ-giống như ngôn ngữ kí hiệu,
và truyền thông đồ họa
Lời nói và cử chỉ là do tạo hóa
Nó yêu cầu sự kết nối gần để thông tin được gửi và nhận.
Và sau đó thì chúng qua đi mãi mãi.
Ngược lại, giao tiếp đồ họa, tách riêng với mối quan hệ đó. Ngay từ đầu nó đã trở nên có khả năng để truyền đạt và lưu giữ thông tin
vượt khỏi thời khắc không gian, thời gian. Châu Âu là một trong những nơi đầu tiên chúng tôi nhìn thấy những hình vẽ thường xuyên xuất hiện
trong hang động, vỏ đá và cả ở những nơi lộ thiên.
Nhưng đây không phải là châu Âu mà chúng ta biết hôm nay đây là thế giới bị thống trị bởi những khối băng cao từ 3 đến 4 km,
cuốn đi các đồng cỏ và lãnh nguyên băng giá
Đây là kỉ băng hà. Khoảng cuối thế kỉ trước, hơn 350 mặt đá nghệ thuật thời kỉ băng hà đã được tìm thấy qua các lục địa, được trang trí bởi hình thù động vật biểu tượng và con người từng thời kỳ,
giống những hình được khắc ở Grotta dell'Addaura ,Sicily. Chúng cung cấp cho chúng ta một cái nhìn hiếm hoi
về thế giới sáng tạo và tưởng tượng của những họa sĩ đầu tiên Từ những khám phá của họ, Động vật là đề tài nghiên cứu chính như ngựa đen của Cullalvera, Tây Ban Nha
hay con bò rừng màu tím tuyệt vời này từ La Pasiega. Nhưng với tôi đó là những hình trừu tượng như kí hiệu hình học,
điều khiến tôi nghiên cứu nghệ thuật Điều thú vị ở hầu hết các mặt đá
là kí hiệu hình học chiếm nhiều hơn hình động vật và con người. Nhưng khi tôi bắt đầu trên lĩnh vực này vào năm 2007, không một danh sách nào cho biết có bao nhiêu hình vẽ và cũng không có ý nghĩa nào rõ ràng
hay một bằng chứng nào cho thấy chúng đã xuất hiện cùng lúc. trước khi đi vào vấn đề, bước đầu tiên là tôi sưu tập dữ liệu
các kí hiệu hình học từ các mặt đá. khó khăn là khi tài liệu về các mặt đá được cung cấp luôn có những mặt chứa nhiều hình vẽ động vật, chúng chiếm một số lượng lớn, không rõ nguồn gốc
không có nhiều sự mô tả hay chi tiết
Một trong số chúng đã không được biết đến hơn nửa thế kỉ.
Đây là mục tiêu nghiên cứu của tôi Trong khoảng thời gian hai năm tôi và chồng tôi, Dylan đã dành ra hơn 300h dưới lòng đất, trèo, bò và trườn khoảng 52 mặt
ở Pháp, Tây Ban Nha Bồ Đào Nha và Sicily
Và thật sự rất xứng đáng.
Chúng tôi đã tìm ra nhiều kí hiệu hình học mới trên khoảng 75% mặt đá Đây là sự chính xác mà chúng tôi đang cần
nếu muốn trả lời những câu hỏi lớn kia.
Hãy bắt đầu trả lời chúng.
Trừ những cái không liên quan chỉ có 32 kí hiệu hình học Chỉ 32 kí hiệu
trải qua 30,000 năm và rải khắp châu Âu,
Đó là một con số khá nhỏ. Nếu đây là những nét chữ, sự trang trí ngẫu nhiên chúng tôi mong được thấy nhiều những biến thể, nhưng chúng lại là những kí hiệu giống nhau
lặp lại cả về thời gian lẫn không gian Một vài kí hiệu rời ra trước khi thực sự biến mất
trong khi những kí hiệu khác là các phát minh sau Khoảng 65% các kí hiệu này được dùng hầu như trong thời gian trước như đường kẻ, hình chữ nhật, tam giác trái xoan và hình tròn chúng ta có thể thấy trên màn hình đây từ thời cổ đại
ở độ cao 10000 năm của dãy núi Pyrenees những kí hiệu nối nhau cả hàng ngàn ki lô met những kí hiệu khác chỉ giới hạn trong vài khuôn mẫu một số thì giới hạn trong vùng lẻ như ta thấy ở đây các hình tam giác bị chia ra nó chỉ được tìm thấy ở phía bắc Tây Ban Nha và một số nhà nghiên cứu đã suy đoán
có thể là vài loại ký hiệu của gia đình hoặc bộ tộc Trên một mặt ghi chú, có sự giống nhau đến ngạc nhiên của nghệ thuật đá thời xưa
trên tất cả các nước từ Pháp, Tây Ban Nha đến In-đô và Úc nhiều kí hiệu giống nhau xuất hiện ở những nơi bao la như thế đặc biệt trong khoảng 30,000 đến 40,000 năm, nó bắt đầu có vẻ gia tăng
phát minh này đã vạch ra điểm gốc chung ở Châu Phi
tôi e rằng nó là chủ đề trong tương lai
trở lại với vấn đề không có nghi ngờ gì về ý nghĩa của những ký hiệu này với người tạo ra nó như những bức trạm nổi 25,000 năm của La Roque de Venasque nước Pháp này
chúng ta có thể không hiểu chúng nghĩa gì nhưng người trong thời đó chắc chắn hiểu.
Việc lặp lại của những ký hiệu giống nhau và tại nhiều nơi, lâu dần cho chúng ta biết rằng các họa sĩ đã tạo nên những lựa chọn có chủ ý
nếu chúng ta nói đến những mẫu hình học, với những ý nghĩa đặc trưng, phù hợp với văn hóa và đã được thỏa hiệp, hơn là chúng ta nhìn nhận rất tốt về một trong những hệ thống cổ nhất của giao tiếp tạo hình trên thế giới.
tôi vẫn chưa nói đến chữ viết.
về mặt này thì vẫn chư có đủ các ký tự để miêu tả hết những từ ngữ có trong ngôn ngữ nói, một vật mà là điều kiện cần thiết cho toàn hệ thống chữ viết
và ta không thấy các dấu hiệu lặp lại thường xuyên để đưa ra giả thuyết chúng là một mảng của bảng chữ cái.
Nhưng điều chúng tôi nghiên cứu là điều chỉ xảy ra một lần. như bức pano ở La Pasiege Tây Ban Nha này được biết như là "bảng khắc" với sự đối xứng phía bên trái, những sự trình bày cách điệu của đôi bàn tay ở giữa, và trông giống hình ngoặc vuông bên phía tay phải
Những hệ thống cổ nhất của giao tiếp tạo hình trên thế giới chữ nêm người Xu me, tượng hình của Ai Cập chữ in của người Trung Hoa cổ tất cả hiện ra khoảng 4 và 5 ngàn năm về trước mỗi loại tồn tại trong hệ thống cổ đầu tiên đã tạo nên các loại dấu, và các lối chữ hình vẻ, thời mà ngữ nghĩa và hình ảnh tương đồng nhau.
Như một bức vẽ về con chim thì thực sự miêu tả về lòai vật.
sau đó chúng ta thấy những lối chữ hình vẽ đã được cách điệu hơn, cho đến khi tất cả các ký tự đều không thể nhận ra chúng ta cũng bắt đầu nhận ra nhiều biểu tượng đã được tạo ra đễ diễn tả tất cả những từ bị bỏ sót trong ngôn ngữ như là đại từ, trạng ngữ và tính từ.
Để biết tất cả những thứ đó, không chắc chắn rằng các ký hiệu hình học đến từ Châu Âu cổ đại thực sự là các chữ viết trừu tượng.
Mà là, điều đó giống như cái họa sĩ cổ đang tạo ra các dấu đếm, như là những đường kẻ dọc của Riparo di Za MInic ở Sicily này, khi tạo ra các tượng trưng được cách điệu hóa những vật từ thế giới xung quanh họ.
có thể là các ký hiệu của vũ khí hay nhà cửa?
hoặc và các vật thể trên trời như là các chòm sao?
thậm chí là các con sông, ngọn núi, rừng cây hay là cảnh đẹp, có thể là hình lông chim màu đen được bao quanh bởi những hình chuông lạ này đến từ vùng EI Castillo ở Tây Ban Nha
thuật ngữ penniform có nghĩa"dáng lông vũ" trong tiếng Latin, nhưng nó thật sự là sự miêu tả về thực vật hoặc là cái cây?
một số nhà nghiên cứu đã đặt ra một vài câu hỏi về những ký tự chắn chắn ở những vùng đặc trưng, nhưng tôi tin đã tới lúc để thăm dò lại toàn bộ kiểu ký tự này.
Dĩ nhiên, sự châm biếm về loại đó là đã phân loại những ký hiệu đó thành những phạm trù đơn lẻ, tôi có cảm giác rằng bước tiếp theo là phân chia nó thành những mảng nhỏ như những loại khác nhau của hình tượng được nhận định và chia ra.
Đừng hiểu lầm ý của tôi, Sự sáng tạo gần đây của chữ viết là một kỳ công ấn tượng trong chính điều kiện của nó.
Nhưng điều quan trọng cần nhớ là hệ thống chữ viết trước đây không phải đến từ chân không.
Và thậm chí là 5,000 năm về trước con người đã xây dựng nhứng thứ cổ hơn thế nữa, với nguồn gốc của nó trải dài lên cả 10 ngàn năm đến những ký hiệu hình học của thời Châu Âu cổ đại và xa hơn thế đến những điểm, vực thẳm trong lịch sử chung của chúng ta, khi một người nào đó có ý nghĩ đầu tiên tạo ra dấu đồ thị và thay đổi vĩnh viễn về bản chất cách chúng ta giao tiếp.
Cảm ơn.
(vỗ tay)
Hãy tưởng tượng một cái thang siêu nhỏ chứa vùng tiềm thức của não bộ.
Thang suy luận, lần đầu tiên được đề xuất bởi giáo sư ĐH Harvard Chris Argyris, là cơ sở của mô hình này.
Mỗi khi ta tương tác với người khác, trải nghiệm đó đi vào các bậc thang ở phía dưới.
trong chớp mắt, leo lên các bậc thang, bước ra ở đầu bên kia.
Quá trình này xảy ra hàng ngàn lần một ngày mà ta không hề biết.
Hãy tập trung vào những gì xảy ra trên mỗi nấc thang.
Nấc đầu tiên, ta có các dữ liệu thô, quan sát và trải nghiệm.
Tương tự như việc ai đó xem cuộn phim quay lại trải nghiệm của chúng ta.
Di chuyển đến nấc thang thứ hai chúng ta chắt lọc thông tin cụ thể và chi tiết từ trải nghiệm của mình.
lọc nó một cách vô ý thức dựa trên sở thích và xu hướng, và nhiều khía cạnh khác mà chúng ta cho là quan trọng.
Ở nấc thứ ba.
Chúng ta chỉ định ý nghĩa cho các thông tin đã được sàng lọc.
bắt đầu giải thích chúng.
Ở nấc thứ tư, một điều rất quan trọng xảy ra.
Chúng ta phát triển các giả định dựa trên ý nghĩa được tạo ra ở nấc thang trước, và bắt đầu làm mờ đi ranh giới giữa thực tế và tưởng tượng.
Ở nấc thứ năm, chúng ta phát triển kết luận dựa trên giả định của mình.
Đây cũng là nơi phản ứng tình cảm được tạo ra.
Ở nấc thứ sáu, ta điều chỉnh niềm tin của mình về thế giới xung quanh, bao gồm 1 hay nhiều người tham gia vào trải nghiệm đó.
Ở nấc thứ bảy và cũng là nấc cuối cùng, chúng ta thực hiện hành động dựa trên niềm tin đã được điều chỉnh.
Các bạn vẫn theo dõi đấy chứ?
Tuyệt! Hãy lấy một ví dụ thực để xem nó hoạt động như thế nào nhé.
Bạn đã bao giờ bị "hớt tay trên" ở bãi đỗ xe, đèn hiệu bật lên bạn chỉ còn cách chỗ đậu quen thuộc một cái phanh cuối thì một kẻ lao đến chiếm lấy chỗ đó ngay trước mũi bạn?
Hãy tưởng tượng trải nghiệm đó, mọi dữ liệu đang ở trên nấc thứ nhất.
Bây giờ, hãy xem chúng ta quan tâm đến những gì ở nấc thứ hai.
Ai thèm quan tâm đến việc hôm đó trời nắng và chim hót véo von cơ chứ?
Biển giảm giá 50% ngoài cửa hàng yêu thích cũng là vô nghĩa.
Bạn sàng lọc cảm giác nắm tay thật chặt vào vô lăng, cảm thấy huyết áp tăng, nghe tiếng phanh thắng "két", và bạn nhận thấy nét mặt tên tài xế kia khi hắn rờ tới và nhanh chóng quay đi
Thời gian cho nấc thứ ba.
Khi còn nhỏ, cha mẹ đã dạy cho bạn rằng cần phải xếp hàng và chờ đến lượt mình.
Bạn sống chết với quy tắc đến trước, được phục vụ trước.
Và giờ đây, hắn ta đánh cắp chỗ của bạn.
Cái quái gì thế này?
Lên đến nấc thứ tư.
Nhìn vào thật gần, khi giả định chiếm lấy tâm trí và câu chuyện của bạn lại tạo ra chính nó.
"Đó là một tên khốn, cha mẹ hắn không dạy hắn à?
Làm thế nào mà hắn không nhìn thấy đèn tín hiệu của mình cơ chứ?
Tại sao hắn lại nghĩ rằng bản thân hắn quan trọng hơn bất cứ ai?"
Nhanh chóng nhảy lên nấc thứ năm, ta kết luận rằng gã này là vô tâm, ích kỉ, cần phải dạy hắn một bài học .
Ta cảm thấy tức giận, thất vọng, thù hằn và có lí do để làm thế.
Nấc thứ sáu, ta điều chỉnh niềm tin của mình dựa trên trải nghiệm.
"Đó là lần cuối cùng!
Lần sau, ai đó thử cắt ngang đầu mình xem, lốp xe sẽ bốc khói khi mình vượt mặt hắn để lao vào vị trí đó."
Và cuối cùng, nấc thang cuối: chúng ta hành động.
Chúng ta quay trở lại, rờ tới phía sau xe hắn, bấm kèn in ỏi và hạ cửa sổ để hét vào mặt hắn
Bây giờ hãy tưởng tượng, hắn ta tạt nhanh qua, xin lỗi rối rít.
Vợ hắn, đang mang đứa con đầu lòng của hai người, réo từ bên trong cửa hàng rằng cô ấy sắp sinh và cần phải đến bệnh viện ngay lập tức.
Ta dường như bị sốc, rối rít xin lỗi và chúc hắn may mắn khi hắn tất tả chạy đi.
Chuyện gì vừa xảy ra vậy?
Điều gì đã thay đổi? Tại sao nó lại quan trọng như vậy?
Trong bãi đậu xe làm ví dụ, niềm tin của chúng ta bị "đoản mạch" bởi các bậc thang của người khác.
"Vợ tôi sắp sinh, tôi đang vội lắm, Ôi! May quá, có chỗ đậu! Thôi chết, tôi vừa cắt ngang đầu
một ai đó. Mau xin lỗi thôi không họ nghĩ mình là thằng đần.
Nhưng nếu chúng ta có thể làm "đoản mạch" cái thang của chính mình?
Chủ động, tuỳ chọn?
Đoán xem? Chúng ta có thể làm được đấy!
Hãy quay lại chức năng độc đáo của ý chí con người.
Lần sau, khi thấy mình phản ứng với trải nghiệm của bản thân, hãy tập trung chú ý đến bậc thang của bạn.
Tự hỏi xem niềm tin nào đang lấn lướt và nó đến từ đâu. Dữ liệu và quan sát nào
được sàng lọc, là kết quả của niềm tin và tại sao lại như vậy?
Liệu giả định của bạn là hợp lệ và đã được kiểm chứng?
Liệu giả định khác sẽ tạo ra cảm xúc khác,
với kết luận và hành động tốt hơn? Chúng ta đều có chiếc thang của riêng mình
Hãy lưu tâm đến chiếc thang của bạn và giúp người khác nhận ra chiếc thang của mình
Thành trì quan trọng nhất trong lịch sử phương Tây lại không hẳn nằm ở phía Tây.
Chúng bao bọc thành phố Istanbul hiện đại, được người La Mã, trước kia, gọi là Constantinople.
Vận mệnh của Châu Âu phụ thuộc vào đó suốt hàng nghìn năm.
Thành Constantinople được thiết kế để trở thành trung tâm của thế giới.
Khi biên giới của Đế chế La Mã bắt đầu sụp đổ vào thế kỉ thứ 4, thủ đô được dời đến phía Đông, nơi văn hóa, thịnh vượng vẫn còn ổn định.
Tại giao lộ Âu-Á, trung tâm giao thương quan trọng của thế giới cổ đại, Hoàng đế Constantine đã xây dựng thành phố của mình.
Đây là thành phố của thư viện và trường đại học, to gấp 20 lần Paris hay London hiện nay,
nơi lưu trữ những kiến thức cổ đại vô giá đang bị mai một dần ở Phương Tây.
Để bảo vệ tuyệt tác này khỏi kẻ thù, hậu duệ của Constantine đã dựng nên hệ thống phòng thủ tốt nhất thời bấy giờ.
Tuyến phòng thủ thứ nhất là một con hào rộng 20m, sâu 7m, kéo dài hơn 6km từ bờ này đến bờ kia thành phố.
Các ống nước trong thành có thể bơm đầy hào ngay khi phát hiện kẻ thù và bờ thành thấp sẽ bảo vệ cung thủ bắn lửa vào kẻ thù đang lóp ngóp bơi qua.
Những kẻ may mắn vượt qua sẽ tiếp tục bị tấn công từ trên bờ thành cao hơn 8m.
Tên, giáo, và khủng khiếp hơn là lửa Hy Lạp một dạng bom napalm thời cổ đại bắt cháy ngay khi tiếp xúc và không thể được dập tắt bằng nước sẽ trút xuống như mưa.
Các tiểu đội quân La Mã tay cầm súng phun lửa sẵn sàng thiêu cháy bất cứ kẻ nào cố trèo lên từ con hào.
Có hoảng loạn nhảy ngược vào hào, chúng vẫn sẽ bị thiêu đốt dưới nước.
Có lúc, quân La Mã gắn ống dẫn vào tường thành, và dùng máy bắn trút những bình chứa lửa Hy Lạp vào quân xâm lược.
Tiền tuyến sẽ biến thành hỏa ngục, làm cho mặt đất trông như là đang cháy.
Hy hữu, nếu thành ngoại thất thủ, kẻ thù sẽ phải đối mặt với tuyến phòng thủ cuối cùng: thành nội.
Bờ thành đủ rộng để xếp 4 hàng quân và có thể nhanh chóng điều động tiếp viện đến bất cứ đâu.
Attila Rợ Hung, kẻ hủy diệt nền văn minh, tự xưng là Tai họa của Chúa Trời, khi nhìn thấy tường thành đã phải quay đầu.
Người Avars tấn công tường thành cho đến khi bắn sạch cả đá vẫn công cốc.
Người Thổ Nhĩ Kỳ tìm cách đào hầm vượt qua, nhưng móng thành quá vững chãi.
Người Ả Rập cố bỏ đói thành phố để dân quy phục nhưng chính chúng lại hết lương thực trước và phải ăn thịt nhau để sống sót.
Chỉ những khẩu pháo hiện đại mới có thể hạ được thành trì này.
Năm 1453, người Thổ mang siêu vũ khí đến. Một khẩu pháo khủng khiếp có thể bắn cầu đá nặng gần 700kg, xa hơn 1.5km
cùng với hàng trăm khẩu pháo nhỏ khác, chúng liên tục oanh tạc thành phố ngày cũng như đêm.
Một phần thành cổ sụp đổ, nhưng tường thành vẫn luôn bất khuất ngay cả lúc hi sinh.
Những mảnh tường vụn chịu sức ép từ đạn pháo tốt hơn cả tường thành nguyên.
Phải mất một tháng rưỡi liên tục công kích mới có thể chọc thủng được.
Vị hoàng đế La Mã cuối cùng, Constantine thứ 11, đã tuốt gươm xông vào lỗ thủng để cản bước quân thù, hi sinh và đi vào lịch sử.
Thành phố bị chiếm và đế chế La Mã cuối cùng cũng biến mất.
Nhưng những bức tường đổ đó đã để lại di sản cuối cùng.
Những người sống sót bỏ trốn, mang theo những quyển sách quý giá cùng các truyền thống cổ đại.
Họ đến Ý, giới thiệu ngôn ngữ và kiến thức của Hy Lạp với Châu Âu
và khởi đầu thời kỳ Phục Hưng. Nhờ thành luỹ Constantinople, những gạch sỏi đã bảo vệ thành phố suốt ngần ấy thời gian mà quá khứ cổ đại được bảo tồn.
(Tiếng Zombie) Bác sĩ 1: Để xem, làm thế nào mà nạn nhân bị như vậy?
Bác sĩ 2: Theo ý kiến chuyên môn của tôi vết cắn lớn trên vai có thể là nguyên nhân
D1: Cảm ơn. Nhưng ý của tôi là, điều gì đã gây ra hành vi bất thường của nạn nhân?
D2: Chúng ta đều biết tất cả hành vi đều bắt nguồn từ não, Vì vậy, tôi nghi rằng có điều gì đó tồi tệ đã xảy ra bên trong não của chúng.
D1: Cảm ơn bác sĩ một lần nữa, ĐIỀU ĐÓ LÀ TẤT NHIÊN RỒI.
Hãy để tôi nói cụ thể hơn.
Sự thay đổi nào đã diễn ra trong não, để có thể gây ra kiểu hành vi này?
D2: Hmm. Để xem nào.
Điều đầu tiên tôi chú ý là cách mà nạn nhân di chuyển.
Chân cứng đờ, bước đi dài và nặng nề, rất chậm chạp và dị hợm
Gần giống với những triệu chứng thường thấy ở bệnh Parkinson.
Phải chăng hạch nền trong não của chúng có vấn đề?
Đó là tập hợp của những vùng não kiểm soát vận động bằng chất dẫn truyền thần kinh, được gọi là dopamin.
Mặc dù hầu hết mọi người nghĩ về dopamine như là một chất tạo "hạnh phúc" của não, Các nơ ron thần kinh chứa dopamine ở hạch nền yếu đi ở bệnh Parkison, đó chính là nguyên nhân.
Làm cho bệnh nhân khó khăn hơn khi di chuyển
D1: Cái gì?
Nhìn cách lại cách đi của bệnh nhân xem. Chân cứng, bước dài, Đó không giống cách đi của bệnh nhân Parkinson. Họ bước ngắn và nhẹ nhàng, và trong tư thế hoàn toàn khác.
Tôi thì thấy nó giống như tiểu não của bệnh nhân bị hư hại ấy.
Tiểu não là vùng não bé xíu nằm sau gáy, giống súp lơ, nhưng đừng coi thường nó.
Tuy nhỏ, nhưng nó chứa gần một nửa số nơ ron trong não đấy.
Bệnh nhân nếu bị thoái hóa ở khu vực này, được gọi là bệnh thoái hóa tiểu não, thường khó khăn khi giữ thăng bằng và có triệu chứng chân đơ, bước đi khó.
Tôi cá là vấn đề ở tiểu não.
D2: Cũng đúng. OK. Xem như vấn đề được đã xong.
Vậy bây giờ hãy bàn về cách chúng kêu gào và mất khả năng nói của chúng.
D1: Tôi thấy, nó có vẻ bị mất ngôn ngữ, giống hội chứng mất ngôn ngữ vùng Broca, điều làm cho việc phát ngôn gặp khó khăn.
Nó bắt nguồn từ những tổn thương tại hồi trán dưới, hoặc có thể tại não trước, hai khu vực này đều nằm phía sau thái dương và thuộc bán cầu não trái.
D2: Tôi nghĩ ông chỉ đúng một nửa. Zombies không thể nói, đó là chắc chắn.
Nhưng chúng cũng không thể hiểu được mọi thứ luôn.
Xem này. Ê, Walker! Cha của mày có mùi như quả dâu thúi!
(Cười) Thấy không? Không có phản ứng.
Hoặc nó không phải fan của Monty Python hoặc nó không hiểu được tôi
Tôi cho rằng điều này giống như một điểm tại vùng diễn đạt ngôn ngữ Wernicke bị hư, tổn thương có thể xảy ra tại ngã ba giữa hai thùy não, thùy đỉnh và thùy thái dương thường là ở bán cầu não trái.
Khu vực này được kết nối với khu vực Broca, mà ông đã đề cập, bằng một bó sợi thần kinh được gọi là bó vòng cung.
Tôi giả thuyết rằng cái bó sợi kết nối này đã hoàn toàn bị xóa sổ trong não zombie.
Nó giống như việc lấy đi con đường "siêu cao tốc" nối hai thành phố.
Một thành phố sản xuất ra sản phẩm, và cái còn lại xuất khẩu sản phẩm đó đến toàn thế giới.
Không có con đường cao tốc đó, thì việc phân phối sản phẩm sẽ chấm dứt.
D1: Nói chung là chẳng có tác dụng gì khi cố lí giải với zombie, vì chúng không thể hiểu ông, tôi sẽ nói chuyện lại sau vậy.
D2: (Cười) Tôi nghĩ ông có thể thử, nhưng tôi sẽ ở lại mặt bên này tấm kính.
Vào ngày 17 tháng 3 năm 73 sau Công nguyên,
chúng ta đang du ngoạn thành Rome cổ đại để tham dự lễ Liberalia, lễ hội hàng năm nhằm kỷ niệm nền độc lập của cư dân Rome.
Chúng ta đang thấy cậu bé 17 tuổi tên là Lucius Popidus Secundus.
Cậu không xuất thân từ một gia đình nghèo, nhưng cậu sống trong khu vực được biết đến với tên Subura, một khu dành cho người nghèo ở Rome, nằm gần trung tâm thành phố.
Những người thuê nhà ở chung cư này bị nhồi nhét vào, những nơi mà chứa đựng những mối hiểm họa tiềm tàng.
Hỏa hoạn xảy ra thường xuyên, mùi hôi của tro và khói bốc lên vào buổi sáng chẳng phải là chuyện lạ.
Lucius, thức dậy vào buổi sáng, để chuẩn bị cho những công việc gia đình trong ngày.
Người em trai 15 tuổi của cậu đã đến tuổi trưởng thành.
Một nửa số trẻ em ở thành Rome chết trước tuổi trưởng thành, vì thế đó là điểm mốc cực kỳ quan trọng.
Lucisus ngắm nhìn cậu em trai trong bộ áo dài La Mã đứng trước ngôi đền thờ với những vị thần bảo vệ khi cậu để lại chiếc huy hiệu, chiếc bùa hộ mệnh, vào bên trong ngôi đền với lời cảm tạ.
Bùa hộ mệnh đã hiệu nghiệm. Nó đã bảo vệ cậu.
Không giống như nhiều đứa trẻ khác, cậu đã sống sót để trở thành một chàng thanh niên.
Ở tuổi 17, Lucius gần như hoàn tất toàn bộ quá trình học tập.
Cậu được học cách nói năng lưu loát, thuyết trình nơi công cộng, và có thể đọc viết được cả tiếng Latinh và Hy Lạp.
Cha cậu dạy cho cậu một vài điều không có trong giáo trình ở lớp học: Chạy bộ, Bơi lội, và Chiến đấu.
Đến tuổi 17, Lucius có thể lựa chọn để trở thành sĩ quan quân đội và chỉ huy binh lính ở vùng biên giới của đế chế.
Tuy nhiên, Lucius vẫn là một đứa trẻ.
Cậu chưa được tin tưởng để được giao phó đại sự.
Cha cậu sẽ đảm đương việc đó cho đến khi cậu 25 tuổi.
Và cha cậu sẽ sắp xếp cho cậu một đám cưới với một cô bé nhỏ hơn cậu ... 10 tuổi.
Ông đã để mắt đến gia đình có cô con gái chỉ mới ... 7 tuổi.
Quay trở lại lễ hội Liberalia.
Khi Lucius ra ngoài với gia đình, các cửa hiệu vẫn mở cửa chào đón khách hàng.
Đường phố tràn ngập các thương gia chuyên buôn nữ trang nhỏ lẻ và khách hàng đến từ khắp mọi nơi.
Những chiếc xe ngựa lớn thì không được phép vào thành phố cho đến sau 9 giờ tối nhưng phố xá vẫn đông đúc.
Các ông bố cùng các bậc chú bác đưa những đứa trẻ đến Quảng trường Augustus để nhìn lại các bức tượng của những chiến binh nổi tiếng thành Rome như là Anaeus, người lãnh đạo tổ tiên của người Rome, những chiến binh Thành Troy, và Italy.
Và Romulus, người sáng lập Rome.
Và các vĩ nhân khác của nền Cộng hòa cách đây hơn 100 năm.
Với lòng ngưỡng mộ, chúng ta có thể mường tượng cảnh tượng các bậc cha chú và các vệ thần cùng với những người con cháu giờ đây đã trưởng thành của họ gợi nhớ các câu chuyện vinh quang của thành Rome kể lại những chiến tích vĩ đại, hồi tưởng về những anh hùng trong quá khứ: về các bài học làm sao để sống tốt hơn, và cách vượt qua những bồng bột tuổi trẻ.
Những cảm xúc từ quá khứ ở nơi đây, rất phù hợp với hoàn cảnh hiện tại của họ.
Người Rome đã tạo nên một đế chế vĩ đại vượt không gian và thời gian.
Rome tồn tại và nổi danh thông qua các cuộc chiến
Chiến tranh là một điều tất yếu của cuộc sống, ngay cả vào năm 73 sau CN.
Đó là những chiến dịch đánh chiếm vùng Bắc nước Anh và tiến vào Scotland, tấn công phía Bắc sông Danube để tiến vào Rumani, và vùng biên giới nằm giữa Syria và Iraq ở phía Đông.
Bây giờ là 8 giờ tối - là lúc để đi tắm hơi,
Lucius và gia đình thẳng tiến đến đường Via Lata, một con phố rộng, dẫn đến khu vực Campus Matius, và nhà tắm rộng lớn của Agrippa.
Các thành viên trong gia đình tạm biệt khách hàng và bảo các đầy tớ đợi ở ngoài, họ tiến vào phòng tắm cùng với nhóm người quen.
Các phòng tắm chuyển từ tối, sang một phòng mờ hơi nước rồi đến một phòng sáng hơn.
Người Rome có những cửa sổ kính cực kỳ hoàn hảo.
Mọi người di chuyển từ phòng lạnh sang phòng ấm rồi đến phòng rất nóng.
Hơn một tiếng đồng hồ sau, những người tắm rời đi sau khi được mát xa, xức dầu thơm, và loại bỏ mọi dơ bẩn còn sót lại bằng dụng cụ làm sạch da.
Vào 9 giờ tối, 7 tiếng đồng hồ sau khi rời khỏi nhà, mọi người trở về cho để thưởng thức bữa tối kỷ niệm.
Dùng bữa tối là một hoạt động thân mật, với 9 người ngồi xung quanh một cái bàn thấp.
Các nô lệ cần phải luôn sẵn sàng đáp ứng mọi nhu cầu của họ nếu người dùng bữa, thông qua cử chỉ, yêu cầu thêm thức ăn và rượu.
Khi một ngày gần trôi qua, chúng ta có thể nghe thấy tiếng ồn của xe ngựa bên ngoài.
Khách khứa và người làm, có một bữa ăn thiết thực nếu tệ hơn một chút - cũng là được no bụng, trước khi trở về các khu chung cư.
Trở lại nhà Lucius, bữa tiệc vẫn tiếp tục cho tới nửa đêm
Lucius cùng người anh em cùng cha khác mẹ có vẻ không ổn lắm
Người hầu sẽ đứng bên cạnh phòng khi cả hai muốn nôn mửa
Với sự nhận thức muộn màng, chúng ta có thể biết được tương lai của Lucius.
Trong 20 năm tới, người con trẻ nhất của hoàng đế Vespasian, Domitian, với cương vị hoàng đế, sẽ tạo nên một triều đại khủng hoảng. Liệu Lucius có thể sống sót?
(Video) Người phát ngôn: 10 giây
5, 4, 3, 2, 1.
Thời gian cộng thêm cho phép
Cộng 1, 2, 3, 4, 5 6, 7, 8, 9, 10.
Guillaume Néry, Pháp,
Trọng lượng cố định, 123 mét, 3 phút và 25 giây,
nỗ lực ghi kỷ lục quốc gia.
70 mét
40 mét (Video) Trọng tài: 3 phút 14 giây Thẻ trắng! (Hoan hô) Thẻ trắng. Guillaume Néry, kỉ lục quốc gia.
Guillaume Néry: Cảm ơn.
Cảm ơn vì sự chào đón của quý vị.
Cuộc lặn mà các bạn vừa xem, đó là một cuộc hành trình. Một cuộc hành trình giữa 2 lần hít vào.
Một cuộc hành trình xảy ra ở giữa 2 lần hít vào, lần hít vào cuối cùng trước khi lặn xuống nước và lần hít vào đầu tiên khi quay trở lại mặt nước.
Nó là một cuộc hành trình chạm tới giới hạn của con người, một cuộc hành trình đến những điều còn chưa biết.
Nhưng trên hết nó là một cuộc hành trình nội tại, nơi xảy ra rất nhiều sự thay đổi về cả sinh lý và tâm lý.
Và đó là lý do tôi có mặt ở đây hôm nay, để đưa các bạn đồng hành cùng tôi trong chuyến hành trình này.
Hãy bắt đầu với lần hít vào cuối cùng.
[Hít vào] [Thở ra] Như các bạn thấy, lần hít vào cuối cùng rất chậm, sâu và mạnh.
Tôi kết thúc bằng một kĩ thuật gọi là "cá chép" (carpe). Nó cho phép phổi tôi dự trữ thêm 1-2l khí bằng cách nén khối khí đó.
Khi tôi lặn xuống, trong phổi tôi có khoảng 10 lít khí.
Khi tôi bắt đầu lặn xuống, cơ chế đầu tiên tác động đến tôi là phản xạ lặn (diving reflex).
Phản xạ lặn, trước tiên là nhịp tim giảm.
Nhịp tim tôi từ 60-70 nhịp đập/phút giảm xuống còn 30-40 nhịp đập/phút trong vòng có vài giây, gần như là ngay lập tức.
Tác động thứ hai là co mạch ngoại vi, nghĩa là bạn sẽ thấy dòng máu sẽ rời khỏi các chi, ưu tiên dồn về những cơ quan quan trọng như phổi, tim và não.
Cơ chế này xảy ra bên trong
tôi không kiểm soát được.
Nếu các bạn ở dưới nước, kể cả đó là lần đầu tiên, thì bạn cũng sẽ trải qua những điều tương tự.
Tất cả loài người đều có đặc điểm này.
Và kì diệu là tất cả các loài có vú sống dưới biển cũng có đặc điểm này, ví như cá heo, cá voi, sư tử biển...
Khi chúng nín thở lặn sâu xuống biển, cơ chế này cũng xảy ra, nhưng tất nhiên nó diễn ra mạnh hơn và tốt hơn hẳn so với loài người.
Hãy nhìn xem, thật tuyệt vời!
Ngay khi lặn xuống, thiên nhiên đã dành cho tôi một không gian để tôi tự tin bắt đầu hành trình.
Khi tôi tiến sâu xuống, áp suất từ từ ép lên phổi tôi.
Và do có lượng khí trong phổi mà tôi có thể nổi được, khi tôi càng lặn sâu, thì áp lực nén lên phổi càng lớn, thể tích khí trong phổi càng giảm, cơ thể tôi càng dễ chìm xuống.
Đến một thời điểm, tầm 35-40 mét, tôi không cần phải đạp vịt nữa,
cơ thể tôi đã đủ nặng và đặc để có thể tự chìm xuống ở độ sâu đó, và ta gọi đó là pha chìm tự do.
Chìm tự do là giai đoạn tuyệt vời nhất.
Đó là lí do để tôi tiếp tục theo đuổi môn lặn,
bởi khi đó ta có cảm giác như bị đáy biển hút xuống và ta chẳng cần phải làm gì hết.
Từ 35 mét xuống 123 mét tôi không hề phải cử động.
Tôi để nước kéo mình xuống độ sâu đó, cảm giác như đang bay trong nước vậy.
Nó giống như một ảo giác vậy. Cảm giác được tự do thật kì diệu.
Và tôi từ từ chìm xuống đáy.
Tôi vượt mức 40 mét, 50 mét. Giữa 50 và 60 mét, cơ chế sinh lý thứ 2 xảy ra.
Trong phổi tôi chỉ còn thể tích khí cặn. Khí cặn là thể tích khí còn lại trong phổi khi mà trên lý thuyết phổi không thể nén được thêm nữa.
Phản ứng thứ hai xảy ra là "blood shift", trong tiếng Pháp đó là "érection pulmonaire".
Tôi thì thích nói "blood shift" hơn.
Ta gọi là "blood shift" nhé. Vậy "blood shift" là gì?
Cơ chế của nó là máu dồn về các mao mạch phổi do lực nén, do đó phổi có thể cứng lại và ngăn cho khoang ngực khỏi bị ép,
để bề mặt 2 phổi không bị xẹp, khỏi dính vào nhau và sụp lại.
Hiện tượng này cũng xảy ra ở các động vật có vú sống dưới biển. Nhờ nó mà tôi mới tiếp tục lặn được.
60 mét, 70 mét Tôi chìm xuống càng lúc càng nhanh, bởi vì lực nén lên cơ thể tôi ngày càng tăng lên.
Từ 80 mét, áp suất nước mạnh lên rất nhiều, cơ thể tôi bắt đầu cảm thấy lực nén,
thật sự bắt đầu cảm nhận ngạt thở.
Và trông nó thế này đây, không đẹp chút nào cả!
Cơ hoành bị đẩy hết vào trong, còn lồng ngực bị ép lại. Lúc đó có một rào cản tâm lý thật sự.
Ta tự nhủ cảm giác này chẳng dễ chịu cho lắm.
Vậy phải làm sao đây?
Nếu có phản xạ như ở trên cạn, thì bạn sẽ làm thế nào khi bị gò bó, khi cảm thấy không thoải mái?
Bạn sẽ muốn kháng cự lại, đương đầu lại, chống lại nó.
Ở dưới nước, chuyện không như thế.
Nếu làm thế dưới nước, phổi bạn có thể bị xé rách, ho ra máu, bị phù và bạn sẽ phải nghỉ lặn trong một khoảng thời gian dài.
Cho nên lúc đó, ta cần tự nhủ thiên nhiên mạnh mẽ hơn ta. Biển cả mạnh hơn tôi.
Và tôi cứ để cho nước đè nén mình.
Tôi chấp nhận áp suất này,
và tôi thuận theo nó. Lúc đó, cơ thể tôi tiếp nhận thông điệp này, và phổi của tôi bắt đầu thả lỏng.
Tôi buông bỏ hết tất cả sự kiểm soát
và hoàn toàn thả lỏng cơ thể. Áp lực đang đè chặt lên tôi và điều đó không tệ chút nào
tôi còn cảm thấy mình như được nằm trong kén,
được an toàn. Và cuộc lặn tiếp tục.
80 mét, 85 mét, 90 mét 100 mét.
100m, một con số thật không tưởng,
không tưởng trong mọi môn thể thao.
Đối với những người bơi lội, các vận động viên và cả với dân lặn như chúng tôi nữa, đây là một con số mơ ước
ai cũng mơ một ngày có thể đạt tới mức 100m.
Đối với chúng tôi, nó còn là một con số biểu tượng nữa. Bởi các bác sĩ, các nhà sinh lý học vào thập niên 70 đã tính toán rằng 100m là giới hạn lặn của con người. Cơ thể sẽ không thể chịu đựng được ở độ sâu dưới 100 mét,
và cơ thể sẽ bị nghiền nát ở độ sâu đó.
Sau đó thì một người Pháp, Jacques Mayol người anh hùng trong phim "Đại dương xanh thẳm" đã vượt qua giới hạn đó. Ông đã lặn xuống mức 100 mét.
Thậm chí ông còn chạm mốc 105 mét
Khi đó, ông đã lặn không giới hạn.
Ông giữ quả nặng để lặn xuống nhanh hơn và ngoi lên với một quả bóng khí, giống như trong phim.
Ngày nay, người ta có thể lặn không giới hạn xuống sâu 200 mét.
Còn tôi có thể lặn sâu đến 123m, chỉ với sức lực cơ bắp.
Và có thể nói, đó là nhờ Jacques Mayol bởi ông đã dám thách thức những điều hiển nhiên, bởi ông đã gạt đi mọi niềm tin lý thuyết, mọi giới hạn tinh thần mà con người đã tự đặt ra cho mình.
Ông đã chứng minh khả năng thích nghi vô tận của con người.
Trở lại hành trình của tôi, tôi tiếp tục lặn.
105, 110, 115.
Đáy biển ngày càng gần.
120 mét 123 mét
Tôi đã chạm đến đáy.
Giờ tôi muốn các bạn tham gia cùng, và đặt mình trong hoàn cảnh của tôi.
Hãy nhắm mắt lại.
Và hãy tưởng tượng rằng bạn đang ở độ sâu 123m
Mặt nước ở rất, rất xa.
Bạn chỉ có một mình.
Hầu như không có một tia sáng.
Nước thì lạnh, lạnh như đóng băng vậy.
Áp lực nước đang đè chặt lên bạn, mạnh hơn 13 lần so với lúc trên mặt nước.
Và tôi biết các bạn đang nghĩ rằng "Thật là đáng sợ!"
"Tôi làm cái quái gì ở đây thế?"
"Đúng là dở hơi!"
Nhưng không phải vậy.
Đó không phải là những gì tôi đã nghĩ khi ở dưới đó.
Khi ở dưới đáy biển, tôi thấy rất ổn.
Tôi có được cảm giác mãn nguyện rất tuyệt vời.
Có lẽ vì khi đó, tôi đã loại bỏ hoàn toàn mọi căng thẳng và thư giãn hoàn toàn.
Tôi cảm thấy rất tuyệt, và hoàn toàn không hề muốn thở.
Nhưng tôi cũng phải thừa nhận, cũng có điều làm tôi lo lắng.
Tôi thấy mình như 1 chấm, 1 giọt nước nhỏ ở giữa lòng đại dương.
Và lần nào cũng vậy, tôi lại hình dung đến hình ảnh này.
The Pale Blue Dot nghĩa là Đốm xanh mờ. Nó là cái chấm xanh nhỏ mà mũi tên chỉ vào.
Các bạn có đoán ra nó là gì không?
Đấy chính là Trái đất.
Trái đất được chụp bởi tàu vũ trụ thăm dò Voyageur từ khoảng cách 4 tỉ km.
Vâng đó là mái nhà của chúng ta. Chính là chấm nhỏ giữa khoảng không bao la.
Cảm giác của tôi khi lặn sâu 123 mét cũng giống vậy.
Tôi thấy mình như một chấm nhỏ, một hạt bụi, bụi sao đang trôi nổi giữa vũ trụ, giữa không gian, giữa bầu trời mênh mông.
Thật là một cảm giác tuyệt diệu bởi vì khi nhìn lên trên, xuống dưới, sang trái, sang phải, trước, sau tôi chỉ nhìn thấy một màu xanh vô tận, sâu thẳm.
Không một nơi nào khác trên Trái đất có thể cho bạn cảm giác đó, bạn nhìn mọi thứ xung quanh và chúng giống nhau đến đồng nhất.
Thật là kì diệu.
Cứ vào khoảnh khắc đó, trong tôi luôn có cùng một cảm giác. Tôi cảm thấy mình thật nhỏ bé.
Tôi thấy thật bé nhỏ khi nhìn vào bức hình này, và cả khi lặn sâu 123m. Bởi tôi chẳng là gì cả, chẳng là gì trong cả không gian và thời gian này.
nhưng dù sao chăng nữa, cảm giác đó vẫn vô cùng tuyệt diệu!
Tôi quyết định trở lại mặt nước, bởi nơi đó không dành cho tôi.
Tôi thuộc về phía trên kia, trên cạn.
Và tôi bắt đầu bơi lên.
Vào thời điểm tôi bắt đầu bơi lên, có một sự thay đổi cực kì lớn.
Đầu tiên là cần một nỗ lực phi thường để thoát ra khỏi đáy biển.
Bởi đáy biển hút tôi trở lại rất mạnh khi tôi nỗ lực đi lên.
Cho nên tôi phải đạp mạnh gấp đôi.
Sau đó, một hiện tượng xảy ra với tôi: hôn mê
Không biết các bạn đã từng nghe về nó chưa?
Chúng tôi gọi nó là say độ sâu.
Nó xảy ra với những người lặn bình khí, nhưng cũng có thể xảy ra với những người lặn tự do.
Đó là do khí ni tơ hòa vào trong máu, khiến cho đầu óc chúng ta nửa tỉnh nửa mơ.
Đầu óc tôi quay cuồng với rất nhiều suy nghĩ từ trái, từ phải, đến rồi đi.
Bạn không thể kiểm soát được nữa, và cũng không nên thử làm thế, phải để nó xảy ra.
Chúng ta không thể kiểm soát. Càng cố kiểm soát mọi thứ càng rối tung.
Khó khăn thứ ba là mong muốn được thở.
Tất nhiên, tôi không phải cá, tôi là người, và nhu cầu thở đã nhắc nhở tôi về sự thật đó.
Khoảng ở mốc 60 - 70 mét, mong muốn đó càng trở nên thôi thúc. Và cùng với tất cả những thứ khác xảy ra lúc đó,
rất dễ khiến bạn mất kiểm soát hoàn toàn và trở nên hoản loạn.
Lúc đó bạn sẽ nghĩ
"Ôi mặt nước ở đâu? Tôi muốn lên cạn. Tôi muốn thở ngay bây giờ."
Bạn không bao giờ được làm vậy.
Không bao giờ được hướng lên trên, kể cả bằng mắt, hay bằng suy nghĩ.
Không hướng lên đó, không bao giờ.
Hãy tập trung vào hiện tại!
Tôi nhìn thẳng về phía trước mình, vào sợi dây. Sợi dây sẽ dẫn tôi lên mặt nước.
Và tôi tập trung vào đó, vào ngay lúc đó.
Bởi nếu nghĩ về mặt nước, tôi sẽ bị hoảng loạn.
Nếu tôi hoảng loạn tất cả coi như xong.
Nhờ vậy mà thời gian trôi qua rất mau.
Ở 30 mét, hỗ trợ cuối cùng cũng đến, tôi không còn một mình nữa.
Đội hỗ trợ của tôi đã đến, những vị cứu tinh.
Từ trên mặt nước, họ lặn xuống mức 30 mét. Họ hộ tống tôi những mét cuối, bởi đó là chặng tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Và mỗi lần thấy họ, tôi đều tự nhủ rằng: "Tất cả là nhờ vào các bạn."
Nhờ có họ tôi mới ở đây. Đó là nhờ có đội của tôi.
Đây là lần thứ 2 tôi thấy mình nhỏ bé.
Không có họ, đội lặn của tôi, không có những người xung quanh tôi thì hành trình xuống đáy đại dương là không thể.
Chuyến hành trình trên hết là do nỗ lực tập thể.
Nên tôi rất hạnh phúc khi được cùng họ hoàn thành chuyến đi. Nhờ có họ mà tôi mới có mặt ở đây.
20 mét, 10 mét Phổi tôi từ từ trở về thể tích bình thường.
Lực đẩy Ác-si-mét đưa tôi trở lại mặt nước.
Khi còn 5 mét thì tôi bắt đầu thở ra, để sao cho khi vừa lên khỏi mặt nước, tôi có thể hít vào ngay lập tức.
Và tôi đã ngoi lên mặt nước.
Không khí lùa vào phổi tôi.
Như thể tôi được hồi sinh, một sự nhẹ nhõm.
Dù cuộc hành trình này có thật phi thường
thì cơ thể tôi vẫn cần có oxy để được nuôi dưỡng.
Đây là một cảm giác kì diệu nhưng tôi cũng phải chịu chấn thương.
Tất cả cơ quan trong cơ thể bị chấn động.
Hãy tưởng tượng xem, tôi từ bóng tối trở lại ánh sáng ban ngày, từ nơi sâu thẳm lặng yên đến nơi ồn ào bên trên.
Về xúc giác, từ chỗ cảm nhận nước biển mượt như nhung đến chỗ cảm nhận gió tạt vào mặt.
Về khứu giác Không khí đang ùa vào trong phổi tôi.
và hai lá phổi của tôi thì rộng mở.
Chỉ 1 phút 30 giây trước, nó còn đang bị đè nén còn bây giờ thì giãn căng.
Tất cả đều đảo lộn, cũng không hẳn là xấu lắm.
Cơ thể tôi cần vài giây để tỉnh lại và cảm thấy hoàn hồn.
Nhưng tôi phải rất nhanh bởi các giám khảo đang ở đó để xác nhận thành tích của tôi. Tôi cần chứng minh rằng thể trạng của mình đang rất tốt.
Như bạn thấy trong video, đó là thủ tục kết thúc.
Sau khi vừa ngoi lên, tôi có 15 giây để tháo kẹp mũi ra, ra ký hiệu này và nói rằng: "Tôi ổn."
Tức là bạn phải biết hai ngôn ngữ.
(Khán giả cười) Sau những việc mà tôi vừa trải qua, thật là không có chút thiện chí gì.
Sau khi thủ tục hoàn thành, tôi nhận thẻ trắng từ các giám khảo. Tất cả vỡ òa vì vui sướng.
Cuối cùng tôi đã có thể tận hưởng thành quả những gì vừa diễn ra.
Hành trình mà tôi vừa mô tả cho các bạn, có phần hơi khắc nhiệt so với môn lặn tự do mà bạn từng biết.
May là lặn tự do còn hơn thế rất nhiều.
3 năm trước, tôi quyết định mang đến công chúng cái nhìn mới về môn lặn, bởi những gì truyền thông nói về chúng tôi chỉ toàn là cuộc thi và kỷ lục.
Và môn này không chỉ có vậy.
Lặn là ở dưới nước và cảm thấy thư giãn.
Đây là môn thể thao đầy thẩm mỹ, nên thơ và nghệ thuật.
Thế là tôi và vợ đã quyết định quay phim lại để mang đến một khía cạnh mới về lặn tự do và trên hết để truyền cảm hứng cho các bạn đến với môn này.
Để tôi cho các bạn xem một số hình ảnh để kết thúc câu chuyện của mình
Đây là tổng hợp những hình ảnh đẹp dưới nước.
Để nói với bạn rằng nếu một ngày bạn thử nín thở, bạn sẽ nhận ra nín thở đồng nghĩa với việc giải phóng bản thân khỏi các suy nghĩ,
làm nhẹ đầu óc.
Vào thế kỉ 21, có một sự thật đáng buồn rằng
đầu óc chúng ta bị bắt làm việc quá sức, mỗi giờ chúng ta nghĩ tới hàng vạn thứ, chúng ta không bao giờ để nó nghỉ.
Và khi được lặn đầu óc sẽ được nghỉ ngơi.
Nín thở dưới nước bạn sẽ có cơ hội cảm nhận cảm giác không trọng lượng,
trôi nổi trong nước thả lỏng hoàn toàn cơ thể
thư giãn toàn bộ. Tình cảnh trong thế kỉ 21 là đau lưng, đau gáy, đau khắp mình mảy bởi lúc nào ta cũng bị áp lực, gò bó.
Hãy thả mình xuống nước, để cho mình tự trôi như ở trong không gian.
Bạn thả lỏng hoàn toàn,
một cảm giác tuyệt vời.
Cuối cùng bạn sẽ cảm nhận được cơ thể, tâm trí và tinh thần hòa quyện.
Tất cả được xoa dịu, gắn kết ngay tức khắc.
Nín thở dưới nước, học lặn cũng là học cách hít thở đúng.
Từ khi mới lọt lòng, đến khi trút hơi thở cuối cùng,
hít thở chính là nhịp điệu của cuộc sống.
Học hít thở cũng là học cách sống tốt hơn.
Hãy đến biển và lặn, không cần phải lặn xuống 100 mét, chỉ cần 2-3 mét với mặt nạ và cặp chân vịt, bạn sẽ bước vào một thế giới mới, một thế giới thần tiên.
Ngắm những chú cá nhỏ, những cây tảo, hệ sinh thái dưới biển. Bạn có thể bí mật quan sát chúng, lướt dưới nước, ngắm nhìn và trở về mặt nước, không để lại dấu vết nào.
Quả là tuyệt vời khi được hòa mình vào thiên nhiên như vậy.
Và nếu tôi được nói lời cuối cùng: Hãy nín thở và hòa mình xuống nước để thả mình trong thế giới thủy sinh, để tái kết nối.
Bạn đã nghe tôi nói rất nhiều về trải nghiệm của cơ thể trải qua hàng triệu năm, kể từ khi còn là động vật thủy sinh.
Ngày mà bạn quyết định hòa mình xuống nước, nín thở trong vài giây, bạn sẽ được quay về với nguồn gốc đó.
Và tôi cam đoan rằng, đó là một phép màu thực sự.
Tôi khuyến khích bạn làm điều đó
Cảm ơn. (Vỗ tay)
Hầu hết mọi người đều nghe qua về Đại cử tri đoàn trong các đợt bầu cử tổng thống.
Nhưng thực chất Đại cử tri đoàn là gì?
Nói đơn giản, đây là một nhóm người được chỉ định từ mỗi bang có quyền chính thức bầu ra tổng thống và phó tổng thống Mỹ.
Để hiểu hơn về sự hình thành và hoạt động của quá trình này cho tới nay, chúng ta có thể nhìn vào Hiến pháp Hoa Kỳ: bài số 2, phần 1, khoản 2.
Nó xác định bao nhiêu cử tri mỗi tiểu bang có quyền có.
Từ năm 1964, đã có 538 cử tri trong mỗi cuộc bầu cử tổng thống.
Con số 538 này đã được lựa chọn như thế nào?
Số lượng cử tri bằng với số phiếu thành viên của Quốc hội.
435 đại diện, cộng với 100 thượng nghị sĩ và 3 cử tri từ đặc khu Columbia.
Về cơ bản, các ứng cử viên Đảng Dân Chủ và Đảng Cộng hòa đều cố gắng để gia tăng số cử tri ở mỗi bang để họ có thể vượt qua 270 lá phiếu, hoặc chỉ hơn một nửa số 538 phiếu, và thắng cử tổng thống.
Vậy làm thể nào để các bang nhận được phiếu bầu cử tri?
Mỗi bang được nhận một số phiếu cụ thể dựa trên dân số mỗi bang.
Điều tra dân số được thực hiện mỗi 10 năm, và mỗi lần thực hiện, mỗi bang có thể được hoặc mất một vài phiếu bầu.
Cho là bạn là một người bầu ở California, nơi có tới 55 phiếu bầu cử tri.
Nếu ứng cử viên thắng ở California, họ có trọn 55 phiếu bầu cử tri.
Nhưng nếu ứng cử viên thua cuộc, họ sẽ không nhận được phiếu nào.
Đó là lý do các ứng cử viên tổng thống muốn thắng ở Texas, Florida hay New York.
Nếu bạn đang gộp số phiếu bầu cử tri từ ba bang này, bạn sẽ có 96 phiếu bầu cử tri.
Ngay cả khi một ứng cử viên thắng ở Bắc Dakota, Nam Dakota, Montana, Wyoming, Vermont, New Hampshire. Connecticut và West Virginia, họ chỉ có được 31 phiếu bầu cử tri từ tám bang này.
Và đây là điểm khiến vấn đề này trở nên mắc mứu.
Trong một dịp hiếm hoi, như năm 2000, có người giành được cuộc bầu cử dân chúng nhưng không có đủ 270 phiếu bầu cử tri.
Điều này có nghĩa là người thắng có lẽ đã thu thập phiếu cử tri theo diện hẹp, thắng vừa đủ số bang với đủ số phiếu bầu cử tri, và ứng viên thua cuộc có lẽ có được nhiều phiếu bầu hơn từ các bang còn lại.
Trong trường hợp này, số phiếu bầu lớn có được từ các bang khác của ứng viên thua có thể có hơn 50% số lượng phiếu bầu toàn quốc.
Vì vậy, ứng cử viên thua cuộc có thể có hơn 50% số phiếu bầu bởi người bầu, nhưng không có đủ 270 phiếu bầu cử tri.
Vài nhà phê bình cho rằng hệ thống này đã cho các bang nhiều cử tri một lợi thế bất công.
Hãy nghĩ theo cách này.
Một ứng viên có thể không thắng bất kỳ phiếu bầu nào -- một cũng không -- ở 39 bang, hay đặc khu Colombia, nhưng lại được chọn làm tổng thống vì thắng ở 11/12 bang này: California, New York, Texas, Florida, Pennsylvania, Illinois, Ohio, Michigan, New Jersey, Bắc Carolina, Georgia hoặc Virginia.
Đó là lý do cả hai đảng đều tập trung vào các bang này.
Tuy nhiên, nhiều người cho rằng Đại cử tri đoàn thật ra bảo vệ bang nhỏ như Rhode Island, Vermont và New Hampshire, và thậm chí cả các bang lớn nhưng có dân số thấp. như Alaska, Wyoming và hai Dakota.
Đó là vì các ứng viên không thể hoàn toàn phớt lờ các bang nhỏ, bởi trong cuộc bầu cử kín, mỗi phiếu cử tri đều quan trọng như nhau.
Có những bang có lịch sử lâu đời chỉ ủng hộ cho một đảng nhất định.
Đó là "các bang an toàn".
Trong bốn đợt bầu cử vừa qua - năm 1996, 2000, 2004 và 2008 - Đảng Dân Chủ thường thắng ở các bang Oregon, Maryland, Michigan, Massachusetts, trong khi Đảng Cộng Hòa thắng ở các bang Mississippi, Alabama, Kansas và Idaho.
Những bang hay dao động giữa các đảng được gọi là "bang dao động".
Trong bốn đợt bầu cử vừa qua, Ohio và Florida là các bang dao động. hai lần bầu cho ứng viên Đảng Dân Chủ, và hai lần bầu cho ứng viên Đảng Cộng Hòa.
Nghĩ thử xem. Bạn có sống ở bang an toàn không?
Nếu vậy thì bang đó ủng hộ Đảng Dân Chủ hay Cộng Hòa?
Vậy bạn có sống ở bang dao động không?
Vậy còn bang láng giềng của bạn là bang an toàn hay dao động?
Dân số ở bang của bạn đang tăng hay giảm?
Và đừng quên, khi bạn đang xem cuộc chạy đua lá phiếu vào mỗi 4 năm với bản đồ lớn của Hoa Kỳ trên màn hình, hãy biết rằng con số kì diệu chính là 270 và bắt đầu bỏ phiếu thôi.
Vũ trụ chứa đựng hàng trăm tỉ thiên hà,
Mỗi thiên hà chứa đựng hàng trăm tỉ ngôi sao,
và rất nhiều ngôi sao có các hành tinh quay xung quanh.
Vậy làm sao tìm kiếm sự sống ở nơi rộng lớn như thế?
Nó giống như là mò kim đáy biển vậy,
Chúng ta sẽ muốn tập trung tìm kiếm ở các hành tinh có khả năng có sự sống cao, cái mà chúng ta gọi là "Thế giới Khả sinh"
Vậy những hành tinh đó trông thế nào?
Để trả lời, chúng ta không nhìn ra ngoài vũ trụ,
mà là nhìn vào chính hành tinh này, Trái Đất.
Bởi vì đây là hành tinh duy nhất chúng ta biết rõ là "Khả sinh".
Khi ngắm nhìn Trái Đất từ vũ trụ, ta thấy 1 thế giới màu xanh đầy nước.
Không phải ngẫu nhiên 3/4 bề mặt Trái Đất được bao phủ bởi đại dương.
Vì các đặc tính vật lý và hóa học mà chỉ có nước mới có, nước cần thiết cho tất cả sự sống.
Và vì thế chúng ta đặc biệt quan tâm đến những hành tinh có nhiều nước.
May mắn thay, nước rất phổ biến trong vũ trụ.
Nhưng sự sống cần nước dưới dạng lỏng, không phải dạng băng hoặc hơi và nước ở thể lỏng thì ít phổ biến hơn.
Để một hành tinh có nước dưới dạng lỏng trên bề mặt, có 3 điều quan trọng:
Thứ nhất, hành tinh đó cần phải đủ lớn để lực hấp dẫn có thể ngăn các phân tử nước không bay vào không gian.
Ví dụ, sao Hỏa nhỏ hơn Trái đất, do vậy nó có lực hút nhỏ hơn, và đó là lý do mà bầu khí quyển của sao Hỏa rất mỏng, và không có đại dương nào trên bề mặt.
Thứ hai, hành tinh đó cần phải có bầu khí quyển.
Tại sao? Vì nếu không, hành tinh sẽ nằm trong khoảng chân không, và nước ở dạng lỏng thì không ổn định trong chân không.
Ví dụ, mặt trăng không có bầu khí quyển, vì thế khi ta đổ một ít nước lên mặt trăng nó sẽ sôi lên thành khí hoặc đông cứng lại thành băng.
Không có áp suất khí quyển, nước ở dạng lỏng không thể tồn tại.
Thứ ba, hành tinh cần có khoảng cách phù hợp với ngôi sao của nó.
Nếu quá gần, nhiệt độ trên bề mặt sẽ vượt qua nhiệt độ sôi của nước và đại dương sẽ biến thành hơi nước.
Nếu quá xa, nhiệt độ bề mặt sẽ thấp hơn nhiệt đóng băng của nước làm cho các đại dương đông lại thành băng.
Dù là lửa hay băng, sự sống mà chúng ta biết đến sẽ không thể tồn tại được.
Hãy nghĩ về vùng khả sinh, nơi giữ nước ở thể lỏng, như vòng đai quanh ngôi sao nó,
chúng ta gọi vòng đai đó là "Vùng Khả Sinh".
Vì vậy, khi tìm Thế Giới Khả Sinh, ta sẽ tìm "vùng khả sinh" quanh các ngôi sao.
Đó là vùng thích hợp nhất để tìm ra hành tinh giống Trái Đất.
Tuy "vùng khả sinh" là nơi khá tốt để tìm kiếm các hành tinh có sự sống thì vẫn còn một vài khó khăn.
Thứ nhất, 1 hành tinh chưa chắc "khả sinh" chỉ vì nó nằm trong "vùng khả sinh".
Hãy xem xét sao Kim trong hệ Mặt Trời.
Nếu là nhà thiên văn ngoài vũ trụ, bạn sẽ thấy Sao Kim có sự sống
Đúng kích cỡ, có bầu khí quyển, và nằm trong " vùng khả sinh" của hệ mặt trời.
Nhà thiên vũ trụ có thể xem Sao Kim và Trái Đất như cặp song sinh,
Nhưng sao Kim không thể có sự sống, ít nhất là trên bề mặt của nó
Không phải là sự sống mà chúng ta từng được biết.
Nó quá nóng. Vì bầu khí quyển của Sao Kim tràn ngập CO2, một khí nhà kính quan trọng.
Thực tế, bầu khí quyển của Sao Kim hầu hết là CO2. Nó dày hơn gần 100 lần so với bầu khí quyển của chúng ta,
kết quả là nhiệt độ trên Sao Kim nóng tới mức có thể nung chảy chì và hành tinh này khô như sa mạc.
Nên, một hành tinh đúng kích thước và khoảng cách chỉ là bước khởi đầu.
Còn cần phải biết thành phần bầu khí quyển của nó nữa.
Khó khăn thứ hai xuất hiện khi chúng ta xem xét Trái Đất kĩ hơn.
30 năm qua, chúng ta đã tìm ra các vi sinh vật song được ở môi trường khắc nghiệt,
Chúng sống ở các vết đá nứt sâu hàng dặm dưới mặt đất, trong những vùng nước sôi dưới đáy biển, trong vùng nước a xít của các suối nước nóng, trong các hạt nước cao hàng dặm trên bầu trời.
Các sinh vật chịu được điều kiện khắc nghiệt này không hiếm.
Một số nhà khoa học ước tính khối lượng vi sinh vật sống sâu trong lòng đất bằng với khối lượng của tất cả các sinh vật sống trên bề mặt Trái Đất.
Những sinh vật ngầm này không cần đại dương hay ánh mặt trời.
Những điều này cho thấy các hành tinh như Trái đất có thể chỉ là bề nổi của tảng băng sinh vật học vũ trụ.
Có thể sự sống vẫn đang tồn tại trong tầng nước ngầm dưới bề mặt Sao Hỏa.
Vi sinh vật có thể sinh sôi trên Europa của Sao Mộc nơi đại dương nước dạng lỏng nằm dưới bề mặt băng cứng.
một đại dương khác nằm dưới bề mặt vệ tinh Enceladus của Sao Thổ, là nguồn của các tia nước nóng phun vào vũ trụ,
Liệu tia nước nóng này có chứa vi sinh vật?
Liệu chúng ta có thể bay đến đó để tìm hiểu không?
Có điều gì về sự sống mà ta chưa biết, sử dụng 1 chất lỏng khác nước chăng?
Có thể chúng ta mới là sinh vật lạ sống ở nơi khắc nghiệt và không bình thường.
Có thể "vùng khả sinh thật sự" quá rộng lớn, có hàng tỷ cây kim dưới đáy đại dương bao la ấy.
Có thể về mặt vĩ mô, Trái Đất chỉ là 1 trong rất nhiều mô thức Thế Giới Khả Sinh.
Cách duy nhất để tìm ra đó là: ra ngoài kia và khám phá.
Nhà phê bình văn học Northrop Frye cho rằng: tại thuở ban sơ của nhân loại, các anh hùng văn học -- gần như là thần, Với tiến bộ của nền văn minh, họ rời khỏi đỉnh núi của các vị thần, và trở nên giống người hơn, nhiều khuyết điểm, ít hào hùng hơn.
Từ những anh hùng thần thoại như Hercules, dần xuống khỏi ngọn núi phía dưới phép màu là những người hùng trần tục như Beowulf, những vị lãnh đạo vĩ đại như vua Arthur, hay đấng anh hào lừng lẫy nhưng đầy lầm lỗi như Macbeth và Othello.
Và thậm chí cả những người hùng không ngờ tới như Harry Potter, Luke Skywalker hay Hiccup. Và khi tiến đến nơi tận cùng, ta đụng độ những kẻ "phản anh hùng".
Trái với điều ta hay nghĩ, phản anh hùng không phải là kẻ phản diện hay chống đối.
Họ thật ra là nhân vật chính trong một số tác phẩm văn học đương đại.
Guy Montag trong "Fahrenheit 451", Winston Smith trong "1984", nhân vật vô tình thách thức kẻ cầm quyền - những người lạm dụng quyền lực tẩy não và thuyết phục quần chúng rằng mọi vấn nạn của xã hội đều đã bị loại trừ.
Lí tưởng mà nói, khiêu khích chính quyền nên là những kẻ khôn ngoan, ngạo mạn, dũng cảm, khỏe mạnh, cùng khả năng lôi cuốn người mộ điệu.
Phản anh hùng, trái lại, hoặc là rất tốt cho thấy một số tiềm năng chưa khai thác, hoặc tệ nhất là hoàn toàn bất tài.
Câu chuyện về những kẻ phi anh hùng thường diễn ra như thế này.
Họ vốn đơn giản chấp nhận những quan điểm phổ biến, là phần tử tiêu biểu, không thắc mắc, ngoan đạo của xã hội.
Họ chật vật để tiếp tục chấp nhận, để rồi bắt đầu phản kháng, thường là tìm kiếm câu trả lời cho những băn khoăn của mình từ người khác rồi ngây ngô và khờ dại đặt câu hỏi đó với một nhân vật của chính quyền.
Phản anh hùng công khai thách thức xã hội, cố gắng đấu tranh với dối trá và thủ đoạn bóc lột người dân.
Từ đây, đối với họ, sự phản kháng mang nét dũng cảm, khôn ngoan và trượng nghĩa.
Có thể phản anh hùng đã thực sự thành công kết liễu chính quyền độc tài, với vô vàn vận may không tưởng.
Cũng có thể người đó trốn thoát để trở lại đấu tranh vào một ngày nào đó.
Phổ biến hơn cả, họ bị giết, hoặc tẩy não và trở lại đời sống ngoan đạo như bao người.
Chẳng có hào khí anh hùng, cá nhân quả cảm đối đầu chế độ vô đạo ở thế giới hiện đại truyền đi cảm hứng đấu tranh, hay tích lũy lực lượng và trí tuệ vượt trội quân đội của đế chế hiểm ác.
Tổ tiên ta kể chuyện để xoa dịu nỗi sợ hãi bất lực bằng cách cho ta những người hùng như Hercules, đủ mạnh để khuất phục quỷ dữ mà ta lo sợ ám muội trong màn đêm bao trùm ngoài đống lửa của ta.
Cuối cùng, ta nhận ra ác quỷ không ở ngoài đó, chúng trú ngụ trong chính chúng ta.
Kẻ thù lớn nhất của Beowulf là cái chết,
của Othello là lòng đố kị,
Hiccup, sự tự ti.
Trong câu chuyện về phản anh hùng vô dụng, câu chuyện về Guy Montag và Winston Smith, chứa đựng cảnh báo của tác giả đương thời về nỗi sợ nguyên thủy: Chúng ta không đủ mạnh để đánh bại lũ quái vật.
Trong trường hợp này, không phải là chúng bị ngọn lửa xua đi, mà quái vật vốn chính là kẻ nhóm lửa.
Cô gái chỉ đứng cách đó vài mét.
Càng tiến tới gần cô, anh càng căng thẳng, ...nốt mụn bọc trên mũi lớn dần lên tới mức gần như che nửa khuôn mặt anh ta.
Cô gái nhìn anh đang lảng vảng gần bên và bật cười khi thấy nốt mụn to tướng.
Chàng trai rầu rĩ lánh đi với lòng nặng trĩu.
Stress rõ là thứ phiền toái cho cả thanh thiếu niên và người trưởng thành.
Nhưng nó xảy đến như thế nào?
Hãy quay ngược lại thời điểm trước khi có nốt mụn xuất hiện, trước cả khi Justin nhìn thấy cô nàng mà anh ta thầm thương trộm nhớ.
Vốn trễ giờ đến trường, Justin đến lớp vừa đúng lúc giáo viên tuyên bố "kiểm tra 15 phút".
Anh đã không chuẩn bị bài tập vào đêm hôm trước và bây giờ còn thấy bị bất ngờ hơn.. ...hơn cả các người lính bị mai phục trong chiến tranh thế giới II mà anh sắp phải trình bày.
Cơn hoảng loạn lan khắp toàn thân và khiến bàn tay anh mướt mồ hôi, làm đầu óc anh lùng bùng và tim đập dữ dội.
Trong lúc mơ hồ, anh ù té chạy ra khỏi lớp thì đụng ngay cô gái mình thầm thương bấy lâu nay khiến anh càng thêm căng thẳng.
Căng thẳng là một phản ứng sinh học thông thường trước một hiểm họa tiềm tàng.
Ở người tiền sử, căng thẳng có thể khiến họ đấu tranh sinh tồn hoặc chạy trốn nếu như đụng độ một con hổ răng kiếm đói khát.
Các hóa chất đặc biệt được gọi là hóc môn stress chảy khắp cơ thể bạn, cho bạn thêm oxy và năng lượng để chạy trốn nguy hiểm... hoặc để đối mặt nó và đấu tranh và cũng vì vậy mới có cách nói "đấu tranh hoặc là chạy trốn".
Tuy nhiên nếu bạn không đấu tranh hoặc chạy trốn, bạn sẽ gặp rắc rối.
Khi chúng ta làm bài kiểm tra cuối kì, chờ đợi trong đám kẹt xe hoặc suy ngẫm về ô nhiễm, chúng ta tạo ra căng thẳng trong người mình.
Tất cả bắt đầu từ bộ não.
Tuyến dưới đồi trong bộ não với chức năng tổng kiểm soát các hóc môn của bạn tiết ra một loại hóc môn có tên gọi là hóc môn giải phóng corticotropin (Hóc môn hướng vỏ thượng thận).
Từ đó nó kích thích của tuyến yên, một tuyến có kích thước bằng hạt đậu nằm ở đáy não.. ... tiết ra hóc môn adrenocoticotropic có tác động đến tuyến thượng thận để kích thích tuyến này tiết cortisol, một hóc môn chính sinh ra do căng thẳng.
Các hóa chất tự nhiên này rất hữu ích khi bạn cần chạy trốn thật nhanh, hoặc cần thức hiện các pha hành động như siêu nhân, nhưng khi bạn chỉ ngồi nghỉ, các hóc môn sinh ra từ căng thẳng này tích tụ trong cơ thể và tác động đến toàn bộ sức khỏe của bạn.
Hóc môn gây căng thẳng làm tăng sưng viêm trong cơ thể chèn ép lên hệ miễn dịch khiến bạn dễ mắc phải các vi khuẩn gây mụn và nó làm tăng lượng dầu tiết trên da.
Đó chính là môi trường hoàn hảo để mụn hình thành.
Cortisol là hóc môn chính sinh ra do căng thẳng có trong quá trình hình thành nên tế bào da. Nó tiết ra chất béo đầy dầu từ các tuyến gọi là tuyến tiết chất nhờn
Tuy nhiên khi có quá nhiều chất béo nhiều dầu, gọi là bã nhờn thì chúng có thể bịt các lỗ chân lông vốn đã bị sưng tấy lại và giữ các vi khuẩn gây mụn đáng ghét bên trong, môi trường nơi chúng có thể sống và phát triển.
Thêm vào đó là một ít chất peptide gây viêm do hệ thần kinh tiết ra... ... khi bạn lo lắng sẽ kéo theo sự hình thành của các nốt mụn nghiêm trọng.
Tệ hơn nữa là Justin là một chàng trai cũng có nghĩa là anh có nhiều chất testoteron hơn các cô gái.
Testoteron là một loại hóc môn khác cũng làm da tiết nhiều dầu hơn.
Bởi vậy làn da dầu nguyên bản của anh cộng thêm với tình trạng tăng tiết dầu và viêm tấy do căng thẳng, tạo thành môi trường hoàn hảo cho các vi khuẩn phát triển mạnh thêm lên thành nốt mụn mủ lớn.
Vậy Justin đã có thể làm gì để tránh bị mụn?
Ta không thể tránh được những tình huống gây căng thẳng.
Nhưng ta có thể cố găng thay đổi phản ứng của bản thân để chung quy lại ta sẽ không bị căng thẳng.
Nếu anh tự tin khi tiến lại gần cô gái, cô gây hẳn đã không chú ý đến nốt mụn hoặc anh cũng đã không bị nổi mụn như thế rồi.
Đối thoại làm cho một câu chuyện trở nên nhiều màu sắc, làm cho nó thú vị và phát triển nó.
Romeo: O, điều gì khiến tôi không thể nào thoả mãn?
Juliet: Vậy những thoả mãn nào mà ngài đã có tối nay?
Romeo: Đó là ta trao nhau lời thề chung thuỷ trong tình yêu
Nếu không có đối thoại: (tiếng dế kêu) Thế nên, điều gì cần thiết để viết đoạn đối thoại một cách hiệu quả ?
Vâng, có những kỹ năng xã hội: kết bạn, giải quyết xung đột, cư xử dễ chịu và lịch sự.
Chúng tôi sẽ không sử dụng bất kỳ kỹ năng nào nói trên ngày hôm nay.
Thay vào đó, chúng tôi sẽ làm việc trên Hãy gọi chúng "kỹ năng anti-xã hội."
Nếu bạn là một nhà văn, bạn có thể đã có một vài trong số này.
Đầu tiên là nghe trộm.
Nếu bạn ở trên một chiếc xe buýt và nghe một cuộc đối thoại thú vị, bạn có thể viết xuống.
Tất nhiên, khi viết tiểu thuyết, bạn không mô tả những con người thực, bạn tạo nên những nhân vật.
Nhưng đôi khi những từ bạn chợt nghe có thể cho bạn ý tưởng.
"Tôi đã không làm thế," một người nói.
"Tôi đã trông thấy anh," người khác trả lời.
Ai có thể thốt ra những từ đó?
Có lẽ đó là hai đứa trẻ trong lớp học, và cậu bé nghĩ rằng cô bé đã đẩy mình.
Có lẽ đó là một cặp vợ chồng, nhưng một trong số họ là ma cà rồng, và ma cà rồng nữ đã trông thấy người đàn ông tán tỉnh một zombie.
Hoặc có lẽ không phải thế.
Có lẽ các nhân vật là một thiếu niên và mẹ của em, và họ phải là người ăn chay, nhưng người mẹ đã trông thấy cậu bé xơi một cái burger.
Vì vậy, hãy nói rằng bạn đã quyết định một số nhân vật.
Đây là kỹ năng anti-xã hội số 2 bắt đầu giả vờ rằng họ là người thật.
Họ trông như thế nào? Họ đến từ đâu? Họ nghe loại nhạc gì?
Dành một số thời gian với họ.
Nếu bạn đang ở trên xe buýt, suy nghĩ về những gì họ có thể làm nếu ở đó.
Họ sẽ nói chuyện trên điện thoại, nghe nhạc, vẽ tranh hay ngủ gật?
Những gì chúng ta nói phụ thuộc vào việc chúng ta là ai.
Một người lớn tuổi có thể nói khác so với một người trẻ tuổi.
Một người nào đó từ miền Nam có thể nói khác so với người miền Bắc.
Một khi bạn hiểu nhân vật của mình, bạn có thể tìm ra cách họ nói chuyện.
Ở giai đoạn này, sẽ là hữu ích để sử dụng kỹ năng anti-xã hội thứ ba: tự nói thầm với chính mình
Khi bạn nói lời của nhân vật, bạn có thể nghe xem liệu nó có tự nhiên không, và sửa chữa chúng nếu cần thiết.
Hãy nhớ rằng, hầu hết mọi người thường khá thoải mái khi nói chuyện.
Họ sử dụng ngôn ngữ đơn giản và ngắn gọn.
"Đừng cố gắng nói dối tôi" nghe tự nhiên hơn là "Đừng thử việc nói dối với tôi."
Cũng nên cố gắng viết ngắn gọn .
Người ta có xu hướng nói chuyện ngắn gọn, chứ không phải là những phát biểu dài dòng.
Và hãy để cho các cuộc đối thoại diễn ra tự nhiên.
Hãy tự hỏi: Liệu tôi có thực sự cần phó từ đó?
Ví dụ, "'tiền của bạn hay cuộc sống của bạn,' cô ta nói đầy đe doạ
Ở đây, "đầy đe doạ" là dư thừa, vì vậy bạn có thể lược bỏ nó.
Nhưng nếu các từ và các hành động không khớp với nhau, một trạng từ có thể giúp ích.
"'Tiền của bạn hoặc cuộc sống của bạn,' cô ấy nói một cách trìu mến.
Vì vậy, để tóm lại: Trước tiên, nghe lén. Tiếp theo, giả vờ nhân vật tưởng tượng là có thật.
Cuối cùng, thì thầm với chính mình, và viết tất cả xuống.
Bạn đã có tất cả mọi thứ mình cần.
Đây là đối thoại hư cấu, hay "Làm thế nào để lắng nghe tiếng nói trong đầu của mình."
Bảng tuần hoàn có thể được nhận ra ngay lập tức.
Nó không phải chỉ xuất hiện trong mỗi phòng thí nghiệm hóa học trên toàn thế giới, mà còn được tìm thấy trên áo thun, cốc cà phê, và rèm phòng tắm.
Nhưng bảng tuần hoàn không phải là một biểu tượng hợp thời trang.
Đó là một tấm bảng lớn của một con người thiên tài, cùng với Taj Mahal, Mona Lisa và bánh sandwich kem và tác giả của bảng, Dmitri Mendeleev, là một nhà khoa học tài ba nổi tiếng.
Nhưng tại sao? Điều gì tuyệt vời đến vậy về ông ta và tác phẩm của mình?
Có phải vì ông đã thực hiện một danh sách toàn diện của các nguyên tố đã biết?
Nah, bạn không kiếm được một vị trí trong khoa học Valhalla khi chỉ lập nên một danh sách.
Bên cạnh đó, Mendeleev không phải người đầu tiên làm điều đó.
Hay vì Mendeleev đã sắp xếp các nguyên tố với tính chất tương tự nhau thành hàng/ cột?
Không hẳn, điều đó cũng đã được thực hiện rồi.
Vậy, cái tài của Mendeleev là gì?
Hãy cùng xem một trong các phiên bản đầu tiên của bảng tuần hoàn khoảng năm 1870.
Ở đây chúng ta thấy các nguyên tố được biểu thị bởi hai chữ cái đầu tiên xếp trong một bảng các yếu tố.
Kiểm tra cột thứ ba, hàng thứ năm.
Có một dấu gạch ngang ở đó.
Dấu gạch khiêm tốn đó đã gợi lên ý tưởng thiên tài của Mendeleev.
Dấu gạch ngang đó là khoa học.
Bằng cách đặt dấu gạch ngang ở đó, Dmitri đã tuyên bố mạnh mẽ rằng
Ông nói - và tôi đang lặp lại đây-- Chúng ta chưa phát hiện ra các nguyên tố này. Trong khi chờ đợi, tôi sẽ cho nó một cái tên.
Nó cách nhôm một bước, vì vậy ta hãy gọi nó là eka-nhôm, "eka" là tiếng Phạn cho một.
Chưa ai tìm thấy eka-nhôm cả, vì vậy ta không biết bất cứ điều gì về nó, đúng không?
Sai! Dựa trên vị trí của nó, tôi có thể cho bạn biết tất cả về nó.
Trước hết, một nguyên tử eka-nhôm có nguyên tử lượng của 68, nặng hơn một nguyên tử hiđrô 68 lần.
Khi eka-nhôm bị cô lập, bạn sẽ thấy nó là một kim loại rắn ở nhiệt độ phòng.
Nó có ánh kim, nó dẫn nhiệt thực sự tốt, nó có thể được tán phẳng thành tấm, kéo dài thành dây, nhưng điểm nóng chảy của nó thấp. Như thế, thấp một cách kì lạ.
Oh, và một cm khối của nó sẽ cân nặng 6 gam.
Mendeleev có thể dự đoán tất cả những điều này chỉ đơn giản nhìn từ vị trí của nó trong bảng tuần hoàn. và sự hiểu biết của ông về tính chất của các nguyên tố xung quanh nó.
Một vài năm sau dự đoán này, một chàng trai người Pháp tên là Paul Émile Lecoq de Boisbaudran đã phát hiện ra một nguyên tố mới trong quặng mẫu và đặt tên nó là Gali, dựa theo tên Gaul, một cái tên lịch sử của nước Pháp.
Gali cách nhôm một bước trên bảng tuần hoàn.
Nó là eka-nhôm. Vậy dự đoán của Mendeleev có đúng không?
Khối lượng nguyên tử của gali là 69.72.
Một cm khối của nó nặng 5,9 gram.
nó là một kim loại rắn ở nhiệt độ phòng, nhưng nó nóng chảy ở 30 độ Celsius, 85 độ Fahrenheit.
Nó tan chảy trong miệng của bạn và trong tay của bạn.
Mendeleev không chỉ dự đoán về Gali, ông cũng dự đoán các nguyên tố khác chưa biết vào lúc đó: scandi, gecmani, rheni.
Nguyên tố mà ông gọi là eka-mangan bây giờ được gọi là tecneti.
Tecneti rất hiếm nên nó không thể được cô lập cho đến khi nó được tổng hợp trong một máy gia tốc vào năm 1937, gần 70 năm sau khi Dmitri dự đoán về sự tồn tại của nó, 30 năm sau khi ông qua đời.
Dmitri mất mà không có giải thưởng Nobel 1907, nhưng ông đã nhận được một vinh dự đặc quyền hơn thế.
Năm 1955, nhà khoa học tại UC Berkeley chế tạo thành công 17 nguyên tử của một nguyên tố vốn chưa được khám phá trước đây
Nguyên tố này lấp đầy một chỗ trống trong bảng tuần hoàn tại ô số 101, và được chính thức đặt tên là Mendelevi vào năm 1963.
Đã có hơn 800 người đoạt giải Nobel, nhưng chỉ có 15 nguyên tố đặt theo tên họ.
Vì vậy lần tới khi bạn dùng bảng tuần hoàn, dù đó là trên tường của lớp đại học hoặc một cốc cà phê giá 5 đô la, Dmitri Mendeleev, kiến trúc sư của bảng tuần hoàn, sẽ nhìn lại bạn đấy.
Chris Anderson: Có lẽ ta nên bắt đầu với việc kể chúng tôi nghe về đất nước ông.
Nó là ba chấm ở kia trên địa cầu.
Ba chấm đó khá lớn. Tôi nghĩ mỗi chấm tương đương với diện tích California.
Hãy kể chúng tôi nghe về Kiribati.
Anote Tong: Ừm, hãy để tôi bắt đầu bằng nói rằng tôi biết ơn sâu sắc thế nào vì cơ hội được chia sẻ câu chuyện của tôi với những người thực sự quan tâm.
Tôi nghĩ tôi đã chia sẻ câu chuyện của tôi với rất nhiều người không quá quan tâm.
Nhưng Kiribati bao gồm ba nhóm đảo: Quần đảo Gilbert ở phía Tây, chúng tôi có Quần đảo Phoenix ở giữa, và Quần đảo Line ở phía Đông.
Và thẳng thắn mà nói, Kiribati có lẽ là quốc gia duy nhất mà thực sự ở bốn góc của thế giới, bới vì chúng tôi ở Bắc Bán Cầu, ở Nam Bán Cầu, và cũng ở phía đông và phía tây của Đường Đổi Ngày Quốc Tế.
Những đảo này được tạo nên toàn bộ bởi những rạn san hô vòng, và trung bình thì ở trên khoảng hai mét so với mực nước biển.
Và đây là cái chúng tôi có.
Thường thì không rộng quá hai ki-lô-mét.
Và vì thế, trong rất nhiều trường hợp, tôi được mọi người hỏi, "Ông biết đấy, các ông đang phải chịu đựng, tại sao không lùi vào trong?"
Họ không hiểu.
Họ không có bất cứ khái niệm nào về cái gì bao hàm trong đó.
Với nước biển dâng, họ nói rằng, "Ừm, các ông có thể lùi sâu vào đất liền."
Và đây là điều tôi nói với họ.
Nếu chúng tôi lùi lại, chúng tôi sẽ ngã ở phía bên kia đại dương.
Được chưa? Nhưng đây là những kiểu vấn đề mà mọi người không hiểu.
CA: Vậy chắc hẳn đây chỉ là một hình ảnh của sự mong manh ở đó.
Lúc nào tự bản thân ông đã nhận ra rằng sẽ có thể có mối nguy sắp xảy đến với đất nước ông?
AT: Ừm, câu chuyện của biến đổi khí hậu là một vấn đề đã diễn ra qua khá nhiều thập kỉ.
Và khi tôi bắt đầu làm việc tại văn phòng hồi năm 2003, tôi bắt đầu nói về biến đổi khí hậu ở Hội Nghị Thượng Đỉnh Liên Hợp Quốc, nhưng không với quá nhiều nhiệt huyết, bởi vì khi đó vẫn có sự bất đồng này giữa những nhà khoa học rằng nó do con người gây ra, hay nó có thật hay không.
Nhưng tôi nghĩ rằng cuộc tranh luận đó đã tương đối kết thúc hồi năm 2007 với Bản Báo Cáo Đánh Giá Lần Thứ Tư của IPCC, đưa ra lời tuyên bố vô điều kiện rằng nó có thực, nó do con người gây ra. và nó dự đoán một số kịch bản vô cùng nghiêm trọng cho các quốc gia như của tôi.
Và đó là khi tôi trở nên nghiêm túc hơn rất nhiều.
Trong quá khứ, tôi nói về nó.
Chúng tôi lo lắng.
Nhưng khi kịch bản, những dự đoán được đưa ra vào năm 2007, nó trở thành một vấn đề thực sự với chúng tôi.
CA: Giờ thì, những dự đoán, theo tôi nghĩ, rằng đến năm 2100, mực nước biển được dự đoán sẽ dâng có lẽ ba feet.
Có những kịch bản mà ở đó nó cao hơn mức đó, chắc chắn, nhưng ông sẽ nói gì với người hoài nghi nói, "Ba feet là thế nào?
Chúng ta ở trung bình sáu feet trên mực nước biển.
Vấn đề là gì?"
AT: Ừm, tôi nghĩ nó phải được hiểu rằng một sự tăng mực nước biển gần rìa sẽ có nghĩa là mất rất nhiều đất liền, bởi vì rất nhiều phần đất liền là thấp.
Và ngoài điều đó ra, hiện nay chúng tôi đang gặp những cơn sóng cồn.
Nên nó không phải là về dâng lên hai feet.
Tôi nghĩ điều rất nhiều người không hiểu là họ nghĩ biến đổi khí hậu là thứ gì đó sẽ xảy ra trong tương lai.
Ừm, chúng tôi đang ở điểm tận cùng của quang phổ.
Nó đã xảy đến với chúng tôi rồi.
Chúng tôi có những cộng đồng những người đã bị sơ tán.
Họ phải chuyển đi, và trong mỗi phiên họp quốc hội, tôi nhận những lời phàn nàn từ nhiều cộng đồng khác nhau yêu cầu về sự hỗ trợ để xây dựng đê biển, để xem chúng tôi có thể làm gì cho các vùng nước ngọt nổi vì nó đang bị hủy hoại, và vì thế trong những chuyến đi của tôi tới những đảo khác nhau, tôi thấy chứng cứ của những cộng đồng mà giờ đang phải đối phó với sự mất mát của vụ thu hoạch, sự ô nhiễm vùng nổi nước sạch, và tôi thấy những cộng đồng đó, có lẽ rời đi, phải sơ tán, trong vòng năm đến mười năm.
CA: Và sau đó, tôi nghĩ đất nước ông đã phải trải qua gió xoáy tụ đầu tiên của nó, điều này liên quan tới nhau, phải không?
Điều gì đã xảy ra ở đây? AT: Ừm, chúng tôi nằm trên xích đạo, và tôi chắc chắn rất nhiều bạn hiểu rằng khi bạn nằm trên đường xích đạo, nó đáng lẽ ở vùng lặng gió. Chúng tôi đáng lẽ không trải qua bão xoáy tụ.
Chúng ta tạo ra chúng, và rồi ta gửi chúng đi theo hướng hoặc bắc hoặc nam.
(Tiếng cười) Nhưng chúng đáng lẽ không quay lại.
Nhưng lần đầu tiên, vào đầu năm nay, cơn Bão xoáy tụ Pam, phá hủy Vanuatu, và trong quá trình, những rìa của nó thực sự đã chạm vào những hòn đảo xa nhất về phía nam của chúng tôi, và toàn bộ Tuvalu chìm dưới nước khi Bão Pam đổ bộ.
Nhưng đối với hai đảo xa nhất về phía Nam của chúng tôi, sóng đã đánh đến nửa hòn đảo, và vậy điều này chưa từng xảy ra trước đây.
Đây là một trải nghiệm mới.
Và tôi vừa mới trở về từ khu vực bầu cử của riêng tôi, và tôi đã trông thấy những cái cây tuyệt đẹp này mà đã ở đó hàng thập kỉ, chúng đã bị hủy hoại hoàn toàn.
Vậy đây là điều đã xảy ra, nhưng khi ta nói về mực nước biển dâng, ta nghĩ nó là thứ gì đó xảy ra từ từ,
nó đến cùng những cơn gió, nó đến cùng những cơn sóng cồn, và vì vậy chúng có thể bị phóng đại, nhưng điều chúng tôi đang bắt đầu chứng kiến là sự thay đổi trong mô hình thời tiết thứ mà có lẽ là thử thách cấp thiết hơn mà có lẽ chúng tôi sẽ phải đối mặt sớm hơn mức nước biển dâng.
CA: Vậy đất nước hiện giờ đã đang chứng kiến những tác động.
Khi ông nhìn về phía trước, ý kiến của ông là gì với tư cách là một quốc gia, một dân tộc?
AT: Ừm, tôi đã kể câu chuyện này mọi năm.
Tôi nghĩ tôi ghé thăm một số của -- tôi đã đến nhiều nơi trên thế giới để cố gắng và khiến mọi người hiểu
Chúng tôi có một kế hoạch, chúng tôi nghĩ chúng tôi có một kế hoạch.
Và trong một dịp, tôi nghĩ tôi đã trò chuyện ở Geneva và có một quý ông, người đã phỏng vấn tôi về một vấn đề như thế này, và tôi nói, "Chúng ta đang nhìn thấy những hòn đảo nổi," và anh ta nghĩ nó thật buồn cười nhưng ai đó nói, "Không, điều này không buồn cười. Những con người này đang tìm kiếm những giải pháp"
Và rồi tôi đã nhìn vào những hòn đào nổi.
Người Nhật có hứng thú xây dựng những hòn đảo nổi.
Nhưng, là một đất nưóc, chúng tôi đã có một lời cam kết rằng dù có bất cứ chuyện gì xảy ra, chúng tôi sẽ cố gắng hết sức có thể để ở lại và tiếp tục tồn tại với tư cách là một dân tộc.
Thứ mà điều đó đòi hỏi, nó sẽ là một điều gì đó khá đáng chú ý, rất, rất đáng kể.
Hoặc chúng tôi sống trên những đảo nổi, hay chúng tôi phải xây dựng các đảo để tiếp tục sống xa khỏi nước khi mực nước biển dâng lên và khi những cơn bão trở nên khắc nghiệt hơn.
Nhưng thậm chí khi đó, nó vẫn sẽ rất, rất khó để có được loại tài nguyên mà chúng tôi sẽ cần.
CA: Và rồi sự cầu cứu duy nhất là hình thức nào đó của sự di trú ép buộc.
AT: Ừm, chúng tôi cũng đang xem xét đến điều đó bởi vì trong trường hợp không gì được tiến hành tự giác từ cộng đồng toàn cầu, chúng tôi đang chuẩn bị, chúng tôi không muốn mắc kẹt như điều đang xảy ra ở châu Âu.
OK? Chúng tôi không muốn di cư ồ ạt vào một thời khắc nào đó.
Chúng tôi muốn có thể đưa đến cho người dân sự lựa chọn hôm nay, những người lựa chọn và muốn làm điều đó, muốn di cư.
Chúng tôi không muốn thứ gì đó xảy ra khi họ bị bắt ép phải di cư mà chưa hề chuẩn bị làm điều đó.
Đương nhiên, văn hóa của chúng tôi rất khác, xã hội của chúng tôi rất khác, và một khi chúng tôi di cư tới một môi trường khác, một nền văn hóa khác, sẽ có yêu cầu vô cùng nhiều những sự điều chỉnh.
CA: Ừm, đã từng có sự di cư ép buộc trong quá khứ của đất nước ông, và tôi nghĩ chỉ tuần này thôi, chỉ hôm qua, hay hôm kia, ông thăm những con người này.
Điều gì đã xảy ra ở đây? Câu chuyện ở đây là gì?
AT: Vâng, và tôi xin thứ lỗi, tôi nghĩ một ai đó đã hỏi tại sao chúng tôi lại lẻn đi để đến thăm nơi đó.
Tôi có lý do rất hợp lý, bởi chúng tôi có một cộng đồng người Kiribati sống tại phần đó của Quần đảo Solomon, nhưng đây là những người được di chuyển từ Quần Đảo Phoenix, thực ra, trong những năm 1960.
Đã có hạn hán trầm trọng, và người dân không thể tiếp tục sống trên hòn đáo, và rồi họ được di chuyển tới sống ở đây, trên Quần Đảo Solomon.
Và rồi ngày hôm qua đã rất thú vị khi gặp gỡ những người này.
Họ không biết tôi là ai. Họ chưa từng nghe nói về tôi.
Một số sau đó nhận ra tôi, nhưng tôi nghĩ họ đang rất hạnh phúc.
Sau đó họ rất muốn có cơ hội chào đón tôi theo nghi thức.
Nhưng tôi nghĩ điều tôi đã thấy hôm qua rất thú vị bởi vì ở đây tôi nhìn thấy người dân của chúng tôi.
Tôi nói bằng ngôn ngữ của chúng tôi, và tất nhiên, họ đáp lại, họ trả lời, nhưng giọng họ, họ bắt đầu không thể nói tiếng Kiribati chuẩn xác.
Tôi trông thấy họ, có một người phụ nữ với răng đỏ.
Cô ấy đang nhai trầu, và đó không phải điều chúng tôi làm ở Kiribati.
Chúng tôi không nhai trầu.
Tôi cũng gặp một gia đình mà đã kết hôn với dân địa phương ở đây, và vậy đây là điều đang diễn ra.
Khi bạn hòa nhập vào một cộng đồng khác, chắc chắn có những thay đổi
Chắc chắn xuất hiện sự mất bản sắc nhất định, và đây là điều mà chúng tôi sẽ chờ đợi trong tương lai nếu và khi chúng tôi có di cư.
CA: Nó chắc hẳn là một ngày đầy cảm xúc lạ thường bởi vì những câu hỏi về bản sắc này niềm vui được nhìn thấy ông và có lẽ một ý nghĩa được nhấn mạnh về điều họ đã mất.
và rất truyền cảm hứng khi nghe ông nói ông sẽ đấu tranh đến cùng để cố gắng duy trì quốc gia ở một vị trí.
AT: Đây là mong ước của chúng tôi.
Không ai bao giờ muốn rời khỏi nhà mình, và vậy nó đang là một quyết định rất khó khăn với tôi.
Là một lãnh đạo, bạn không lập những kế hoạch để rời hòn đảo của bạn, quê hương bạn, và vậy tôi đã được hỏi trong một số dịp, "Vậy ông cảm thấy thế nào?"
Và tôi không cảm thấy tốt chút nào.
Đó là một điều cảm xúc, và tôi đang cố gắng để sống với nó, và anh biết trong một số trường hợp, tôi bị buộc tội không cố gắng giải quyết vấn đề bởi tôi không thể giải quyết được vấn đề.
Nó là điều gì đó phải được thực hiện tập thể.
Biến đổi khí hậu là một hiện tượng toàn cầu, và như tôi vẫn thường tranh luận, không may, các quốc gia, khi chúng tôi tới Liên Hợp Quốc -- tôi đang trong một cuộc họp với các nước thuộc Diễn đàn Đảo Thái Bình Dương mà Úc và Niu Di-lân cũng là thành viên, và chúng tôi đã có một cuộc tranh luận
Đã có một phần câu chuyện trên tin tức bởi họ tranh luận rằng để giảm thiểu khí thải, nó sẽ là điều họ không thể làm bởi nó sẽ ảnh hưởng tới các ngành công nghiệp.
Và vậy ở đây tôi nói, OK, tôi nghe thấy các anh, tôi hiểu điều anh đang nói nhưng cũng hãy cố gắng để hiểu điều tôi đang nói bởi nếu anh không giảm thiểu lượng khí thải của anh, thì sự tồn tại của chúng tôi vô cùng bấp bênh.
Và vậy nó là một vấn đề để bạn cân nhắc, những vấn đề đạo đức này.
Nó là về công nghiệp đối chọi với sự tồn tại của một dân tộc
CA: Ông biết đấy, tôi hỏi ông hôm qua điều gì làm ông tức giận, và ông nói, "Tôi không tức giận." Nhưng rồi ông ngừng lại.
Tôi nghĩ điều này làm ông giận dữ.
AT: Tôi sẽ nói anh nghe tuyên bố trước đó của tôi ở Liên Hợp Quốc.
Tôi đã rất giận dữ, rất nản và rồi thất vọng.
Có một cảm giác của sự vô ích rằng chúng tôi đang đấu một trận chiến mà không có chút hy vọng giành chiến thắng.
Tôi phải thay đổi cách tiếp cận của mình.
Tôi phải trở nên có lý hơn vì tôi nghĩ mọi người sẽ lắng nghe một ai đó có lý, nhưng tôi giữ lý trí một cách căn bản, cho dù nó là gì đi nữa.
(Tiếng cười) CA: Giờ thì, phần cốt lõi của bản sắc quốc gia ông là nghề đánh cá.
Tôi nghĩ ông nói gần như tất cả mọi người đều liên quan đến nghề cá theo phương diện nào đó.
AT: Ừm, chúng tôi ăn cá mỗi ngày, mỗi ngày, và tôi nghĩ không nghi ngờ gì rằng tỉ lệ tiêu thụ cá của chúng tôi có lẽ là cao nhất trên thế giới.
Chúng tôi không có nhiều động vật nuôi trang trại, vậy nên chính cá là thứ chúng tôi dựa vào.
CA: Vậy các ông phụ thuộc vào cá, cả về mức độ địa phương và đối với những thu nhập mà đất nước thu được từ ngành thương mại đánh cá ngừ toàn cầu, mặc dù vậy, một vài năm trước các ông đã có một bước tiến rất căn bản
Ông có thể nói với chúng tôi về điều đó?
Tôi nghĩ điều gì đó đã xảy ra ngay tại đây trong Quần Đảo Phoenix.
AT: Để tôi cho anh biết một số kiến thức nền tảng về ý nghĩa của cá với chúng tôi.
Chúng tôi có một trong những khu đánh cá ngừ lớn nhất còn lại trên thế giới.
Ở Thái Bình Dương, tôi nghĩ chúng tôi sở hữu khoảng 60% của những khu đánh bắt cá ngừ còn tồn tại, và nó vẫn tương đối khỏe mạnh cho một số loài, nhưng không phải tất cả.
Và Kiribati là một trong ba chủ sở hữu tài nguyên chính, những chủ sở hữu tài nguyên cá ngừ.
Và hiện tại, chúng tôi đang có được tầm khoảng 80 đến 90% thu nhập của mình từ các phí truy cập, phí giấy phép.
CA: Của doanh thu quốc gia ông.
AT: Doanh thu quốc gia, thứ mà định hướng mọi việc ta làm trong các chính phủ, các bệnh viện, trường học và những thứ có bạn.
Nhưng chúng tôi đã quyết định chấm dứt điều này, và nó là một quyết định vô vùng khó khăn.
Tôi có thể đảm bảo với anh, về mặt chính trị, với tính chất cục bộ, điều đó không dễ dàng, nhưng tôi đã bị thuyết phục rằng chúng tôi phải làm điều này để đảm bảo nghề cá tiếp tục bền vững.
Đã có một số dấu hiệu rằng một số loài, đặc biệt là cá ngừ mắt-to, gặp mối nguy nghiêm trọng.
Loài cá ngừ vây-vàng cũng đã bị đánh bắt nặng nề.
Cá ngừ vằn vẫn khỏe mạnh.
Và vậy chúng tôi phải làm điều gì đó như vậy, và đó là lý do vì sao tôi làm vậy.
Một lý do khác vì sao tôi làm vậy là bởi tôi đã không ngừng hỏi cộng đồng toàn cầu rằng để ứng phó với biến đổi khí hậu, để đấu tranh với biến đổi khí hậu, sẽ phải có hy sinh, sẽ phải có sự cam kết.
Vậy trong việc yêu cầu cộng đồng toàn cầu phải hy sinh, tôi nghĩ bản thân chúng tôi cần thực hiện sự hy sinh đó.
và vậy chúng tôi đã hy sinh.
Và việc ngừng đánh bắt cá phục vụ thương mại trong khu vực được bảo vệ thuộc quần đảo Phoenix sẽ đồng nghĩa với sự mất đi doanh thu.
Chúng tôi vẫn đang cố gắng định giá sự mất mát đó sẽ là bao nhiêu vì chúng tôi thực sự đã đóng cửa nó vào đầu năm nay, và vậy chúng tôi sẽ theo dõi đến cuối năm nay có nghĩa là thế nào xét về mặt doanh thu mất đi.
CA: Vậy có rất nhiều thứ tương trợ vào việc này.
Mặt khác, nó có thể sẽ đem lại những vùng đánh bắt cá khỏe mạnh hơn.
Ý tôi là, ông có khả năng nâng giá lên đến mức bao nhiêu mức chi phí mà ông đặt ra cho những khu vực còn lại?
AT: Những cuộc đàm phán đã rất khó khăn nhưng chúng tôi đã xoay sở để nâng giá một ngày đánh bắt cá của tàu.
Với mỗi một tàu cá đến đánh bắt cá trong một ngày. chúng tôi đã nâng phí từ -- trước đây là 6000 và 8000 đô-la, hiện nay là đến 10,000, 12,000 đô-la một ngày tàu cá.
Và vậy đã có mức tăng đáng kể đó.
Nhưng cùng lúc đó, điều quan trọng cần chú ý là, trong khi trong quá khứ những thuyền đánh cá này có thể đánh bắt cá trong một ngày và có lẽ bắt được 10 tấn, giờ đánh bắt được có lẽ 100 tấn, vì họ đã trở nên thật năng suất.
Và vậy chúng tôi phải phản hồi tương tự.
Chúng tôi phải rất, rất cẩn thận vì công nghệ đã rất phát triển.
Đã từng có thời điểm khi hạm đội Brazil chuyển từ Đại Tây Dương tới Thái Bình Dương.
Họ đã không thể.
Họ đã bắt đầu thử nghiệm nếu họ có thể, chính họ.
Nhưng giờ họ có nhiều cách làm việc đó, và họ đã trở nên rất năng suất.
CA: Ông có thể cho chúng tôi biết một chút những cuộc đàm phán này như thế nào không?
Vì ông đang gặp khó khăn với những công ty mà có hàng trăm của hàng triệu đô-la đang bị đe dọa, về bản chất.
Ông duy trì tình trạng như thế nào?
Có lời khuyên nào ông có thể đem đến cho những nhà lãnh đạo khác đang đối phó với cùng những công ty như vậy về làm thế nào để giành được quyền lợi nhiều nhất cho đất nước ông, giành được nhiều nhất cho bầy cá?
Lời khuyên nào ông sẽ đưa ra?
AT: Ừm, tôi nghĩ chúng ta tập trung quá thường xuyên vào việc cấp giấy phép để có được tỉ suất sinh lợi, vì thứ chúng tôi có được từ phí cấp giấy phép là khoảng 10% giá trị phí xếp-dỡ hàng hóa của cuộc đánh bắt phía bên cạnh cầu tàu, chứ không trong các cửa hàng bán lẻ.
Và chúng tôi chỉ có được khoảng 10%.
Điều chúng tôi đang cố gắng thực hiện qua nhiều năm thực chất là tăng sự tham gia của chúng tôi trong công nghiệp, trong vụ thu hoạch, trong quá trình xử lý, và cuối cùng, hy vọng rằng, tiếp thị.
Chúng không dễ dàng thâm nhập được. nhưng chúng tôi đang hoạt động để dần đạt được mục tiêu đó, và vâng, câu trả lời sẽ là làm nâng cao.
Để tăng tỉ suất sinh lợi của chúng tôi, chúng tôi phải tham gia nhiều hơn.
Và vậy chúng tôi đã bắt đầu làm điều đó, và chúng tôi phải tái cấu trúc ngành công nghiệp.
Chúng tôi phải nói với những người này rằng thế giới đã thay đổi.
Giờ chúng tôi muốn tự mình sản xuất cá.
CA: Và trong lúc đó, đối với ngư dân địa phương ở đất nước ông họ vẫn có thể đánh bắt cá, nhưng sự kinh doanh là thế nào với họ?
Nó sẽ trở nên khó hơn? Vùng hải phận bị khai thác cạn kiệt?
Hay nó đang được vận hành trên một nền tảng bền bỉ?
AT: Đối với nghề cá thủ công, chúng tôi không tham gia vào hoạt động đánh bắt cá phục vụ thương mại ngoại trừ việc duy nhất là cung cấp thị trường nội địa.
Nghề cá hồi thực sự là phục vụ toàn bộ cho thị trường ngoại địa, chủ yếu tại đây ở Hoa Kỳ, châu Âu, Nhật Bản.
Vậy tôi là một ngư dân, rất đúng nghĩa, và tôi từng có khả năng bắt cá ngừ vây-vàng
Giờ thì rất, rất hiếm khi có thể bắt được cá vây-vàng vì chúng đang bị thu hoạch với con số hàng trăm tấn bởi dân chài dùng lưới kéo.
CA: Vậy đây là hai cô bé rất xinh đẹp từ đất nước ông.
Ý tôi là, khi ông nghĩ tới tương lai của chúng, thông điệp nào ông sẽ gửi tới chúng và thông điệp nào ông sẽ gửi tới thế giới?
AT: Ừm, tôi đã không ngừng nới với cả thế giới rằng chúng ta thực sự phải làm điều gì đó về điều đang xáy ra với khí hậu vì với chúng tôi, tất cả là vì tương lai của những đứa trẻ này.
Tôi có 12 đứa cháu, ít nhất.
Tôi nghĩ tôi có 12, vợ tôi biết.
(Tiếng cười) Và tôi nghĩ tôi có tám đứa con.
Mỗi ngày tôi nhìn những đứa cháu của tôi, chúng khoảng bằng tuổi với những cô bé này, và tôi có tự hỏi, và tôi đôi khi giận dữ, vâng, tôi có giận dữ.
tôi tự hỏi là điều gì sẽ xảy đến với chúng.
Và vậy nó là về chúng rằng chúng tôi nên nói với tất cả mọi người, rằng nó không phải là về mục tiêu quốc gia của riêng họ, bởi vì biến đổi khí hậụ, thật đáng tiếc, thật không may, được nhiều nước coi như một vấn đề quốc gia.
Nó không như vậy. Và đây là lời tranh luận tôi thường có gần đây với các đối tác của mình, những người Úc và Niu Di-lân, bởi họ nói, "Chúng tôi không thể cắt giảm thêm được nữa."
Đây là điều một trong những nhà lãnh đạo, nhà lãnh đạo Úc, đã nói, chúng tôi đã làm xong phần phận sự của mình, chúng tôi sẽ giảm đi.
Tôi nói, Vậy còn những phần còn lại? Vì sao các anh lại không giữ nó?
Nếu các anh có thể giữ phần khí thải còn lại trong ranh giới của mình, trong biên giới của mình, chúng tôi sẽ không có câu hỏi nào.
Các anh có thể tiếp tục bao nhiêu các anh muốn
Nhưng đáng tiếc, các anh đang gửi chúng qua chúng tôi, và nó đang ảnh hưởng đến tương lai những đứa trẻ ở đất nước tôi.
Và vậy chắc chắn tôi nghĩ nó là cốt lõi vấn đề của biến đổi khí hậu ngày nay.
Chúng tôi sẽ họp mặt ở Paris cuối năm nay, nhưng cho tới khi chúng ta có thể nghĩ đến nó như là một hiện tượng toàn cầu, bởi chúng ta đã tạo ra nó, bởi cá nhân, hay với tư cách quốc gia, nhưng nó ảnh hưởng tất cả những người khác, và ấy vậy mà, chúng ta từ chối làm điều gì đó về vấn đề này, và chúng ta ứng phó với nó như là một vấn đề quốc gia. mà không phải như vậy -- nó là một vấn đề toàn cầu, và nó phải được ứng phó một cách tập thể.
CA: Mọi người rất tệ trong việc phản hồi với đồ thị và những con số, và chúng ta không muốn suy nghĩ về nó.
Bằng cách nào đó, với con người, ta đôi khi tốt hơn chút ít trong việc phản hồi với điều đó.
Và có vẻ như rất khả thi rằng quốc gia của ông, mặc dù vậy, thực sự vì các vấn đề căng thẳng các ông đối mặt. các ông có thể chưa là đèn báo động với thế giới mà chiếu sáng rõ ràng nhất, mạnh mẽ nhất.
Tôi chỉ muốn nói cảm ơn ông, tôi chắc chắn rằng, thay mặt cho tất cả chúng tôi, vì sự lãnh đạo phi thường của ông và vì đã xuất hiện tại đây
Ngài Chủ Tịch nước, cảm ơn ngài rất nhiều.
AT: Cảm ơn anh.
(Tiếng vỗ tay)
Tôi muốn bắt đầu bằng một thách đố.
Tôi muốn các bạn tưởng tượng về hai cảnh này càng chi tiết càng tốt.
Cảnh một: "Họ tiếp đón chúng tôi một cách nồng nhiệt"
Vậy ai là người đang tiếp đón nồng nhiệt?
Lúc đó họ mặc quần áo gì?
Họ đang uống gì?
OK, cảnh hai: "Họ chào đón chúng tôi một cách nồng hậu."
Cách thức những người này đứng như thế nào?
Trên mặt họ có những biểu hiện gì?
Họ đang mặc gì và uống gì?
Hãy cố định hình ảnh này trong đầu rồi đặt bút viết một hai câu để miêu tả họ.
Lát nữa ta sẽ quay lại chuyện này sau.
Giờ chuyển sang câu chuyện của chúng ta.
Vào năm 400 sau công nguyên,
người Celt ở Anh bị người La Mã cai trị.
Điêù này cũng có lợi cho người Celt: người La mã bảo vệ họ chống lại những bộ lạc Saxon man rợ ở vùng Bắc Âu.
Nhưng sau đó Đế quốc La Mã bắt đầu sụp đổ, quân La Mã liền rút lui khỏi nước Anh.
Sau khi quân La Mã đi khỏi, các bộ tộc German Angle, Saxon, Jute và Frisian ngay lập tức dong thuyền sang tiêu diệt người Celt và thành lập các vương quốc ở bán đảo Anh.
Các bộ lạc này sống ở Anh trong nhiều thế kỷ, nên ngôn ngữ German của họ, là Anglo Saxon, trở thành ngôn ngữ phổ biến, mà ngày nay chúng ta gọi là tiếng Anh cổ.
Mặc dù dân nói tiếng Anh hiện đại cho rằng tiếng Anh cổ nghe khác hẳn, nhưng nếu nhìn và nghe kỹ, bạn sẽ nhận ra nhiều từ khá quen thuộc.
Ví dụ, đây là Kinh Lạy Cha được viết bằng tiếng Anh cổ.
Mới nhìn, trông có vẻ lạ lẫm, nhưng hiện đại hóa chính tả lên bạn sẽ nhận ra các từ tiếng Anh phổ biến.
Nhiều thế kỷ trôi qua với việc người Anh nói tiếng Anh cổ một cách vui vẻ nhưng tới thế kỷ thứ 8, dân Viking bắt đầu sang xâm lấn nhiều lần, và tiếp tục cho đến khi ra đời hiệp ước chia tách hòn đảo này thành hai nửa.
Bên này là người Saxons.
Bên kia là người Đan Mạch nói một ngôn ngữ gọi là Na Uy cổ,
Khi người Saxons phải lòng với hàng xóm Đan Mạch dễ thương rồi hôn nhân làm xóa mờ ranh giới, tiếng Na Uy cổ bị trộn lẫn với tiếng Anh cổ, và nhiều từ Na Uy cổ như freckle leg root skin, và want vẫn còn đang được sử dụng.
300 năm sau, tức là năm 1066 người Norman lại gây chiến tranh ở quần đảo Anh.
Họ chính là người Viking đã định cư ở Pháp.
Trước đó họ đã từ bỏ ngôn ngữ và văn hóa Viking vì ưa thích phong cách Pháp, nhưng vẫn còn chiến đấu kiểu Viking.
Họ đưa ông vua người Norman lên ngai vàng nước Anh và trong ba thập kỷ, tiếng Pháp trở thành ngôn ngữ của hoàng gia Anh.
Xã hội nước Anh lúc này phân chia thành hai giai cấp: tầng lớp quý tộc nói tiếng Pháp và tầng lớp nông dân nói tiếng Anh cổ.
Người Pháp cũng mang theo nhiều giáo sĩ Thiên Chúa Giáo La Mã các vị này lại mang thêm vào chữ Latin.
Tiếng Anh cổ thích nghi và phát triển khi có hàng ngàn chữ được du nhập vào, có nhiều chữ liên quan đến chính phủ, luật pháp và giai cấp quý tộc.
Các chữ như council marriage sovereign, govern, damage, và parliament.
Khi ngôn ngữ phát triển, người Anh nhanh chóng nhận ra rằng nếu họ muốn tỏ vẻ sành điệu: họ phải sử dụng từ ngữ có gốc tiếng Pháp hoặc Latin.
Từ ngữ Anglo Saxon có vẻ quá mộc mạc y hệt như tính cách của người nông dân Anglo Saxon.
Hãy quay lại hai câu bạn suy nghĩ lúc nãy.
Khi bạn hình dung chữ 'hearty welcome', có phải bạn nhìn thấy cảnh khá thô lỗ là các người thân ôm nhau và nói lớn tiếng?
Có phải họ đang uống bia?
Có phải họ đang mặc áo sơ mi lumberjack và quần jean?
Còn 'cordial reception' thì sao?
Tôi cá là bạn nghĩ đến một nhóm người đẳng cấp và tao nhã hơn nhiều.
Mặc áo vét ngoài và váy, Dùng rượu vang và trứng cá.
Tại sao lại như vậy?
Tại sao các cụm từ được xem là đồng nghĩa trong từ điển lại có thể gợi lên những hình ảnh và cảm xúc khác nhau đến vậy?
Chữ 'hearty' và 'welcome' đều là từ ngữ Saxon.
'Cordial' và 'reception' lại có nguồn gốc từ tiếng Pháp.
Hàm ý về quý tộc và quyền lực đã có sẵn trong các từ ngữ có nguồn gốc từ tiếng Pháp.
Hàm ý về những người nông dân, những người thực sự, những người tử tế, đã có sẵn trong từ ngữ Saxon.
Cho dù trước đây bạn chưa được nghe câu chuyện này, ký ức về nó vẫn đọng lại ở các cảm xúc gợi lên từ những từ ngữ bạn nói.
Ở một mức độ nào đó, đó là câu chuyện bạn đã biết rồi bởi vì cho dù chúng ta nhận ra một cách có ý thức hay chỉ dựa trên tiềm thức, lịch sử của chúng ta vẫn còn sống động trong các từ ngữ chúng ta sử dụng.
Mỗi chúng ta đều bắt đầu sự sống từ một tế bào.
Và tế bào đó phân chia thành hai tế bào, và thành bốn, rồi thành tám.
Nhiều tế bào hình thành nên các mô, nhiều mô kết hình thành cơ quan, các cơ quan hình thành nên chúng ta.
Sự phân chia tế bào này biến một tế bào đơn lẻ trở thành hàng trăm nghìn tỷ tế bào, được gọi là sự sinh trưởng.
Và "sinh trưởng" nghe có vẻ đơn giản, vì khi chúng ta nghĩ đến nó, chúng ta thường liên tưởng đến một người cao lên hoặc, sau này có thể là to lên. Nhưng đối với tế bào, sự sinh trưởng không hề đơn giản.
Sự phân chia tế bào giống như một điệu nhảy hóa học phức tạp. Một phần do từng tế bào và một phần do tất cả các tế bào điều khiển.
Và trong hàng trăm nghìn tỷ tế bào đôi lúc có điều bất ổn.
Có thể do cấu trúc ADN của một tế bào đơn lẻ bị lỗi nhỏ cái mà chúng ta gọi là đột biến.
Trong hầu hết các trường hợp, tế bào cảm nhận được lỗi, nó sẽ tự triệt tiêu hoặc hệ thống phát hiện ra tác nhân gây hại và sẽ loại trừ chúng.
Nhưng khi đủ số lượng, các tế bào đột biến vượt qua mạng lưới an toàn, chúng điều khiển các tế bào phân chia không ngừng nghỉ,
và tế bào bị lỗi ấy sẽ phân chia thành hai, rồi bốn, rồi tám...
Ở mỗi giai đoạn, những chỉ dẫn sai lệch trong ADN được truyền sang các tế bào mới phân chia.
Vài tuần, vài tháng hoặc vài năm sau khi tế bào bị lỗi ấy biến đổi, bạn có thể sẽ phải gặp bác sĩ vì một khối u trên ngực.
Khó khăn trong việc đi vệ sinh có thể là biểu hiện bạn đang gặp vấn đề về đường ruột. Tuyến tiền liệt, hoặc bàng quang
hoặc xét nghiệm máu có thể cho thấy bạn có quá nhiều bạch cầu, hoặc lượng enzym trong gan tăng cao.
Bác sĩ thông báo cho bạn tin xấu đó là ung thư.
Kể từ đây việc điều trị sẽ phụ thuộc vào vị trí của tế bào ung thư và việc nó đã phát triển đến đâu.
trên cơ thể, Nếu khối u phát triển chậm và chỉ ở một chỗ bạn có thể chỉ cần đến phẫu thuật là xong.
Nếu khối u phát triển nhanh hoặc đã di căn sang các mô bên cạnh, bác sĩ có thể sẽ đề nghi bạn xạ trị hoặc là phẫu thuật kèm theo xạ trị.
Nếu tế bào ung thư đã lan rộng, hoặc nó hiện diện ở tất cả mọi nơi như ung thư máu, bác sĩ sẽ khuyên bạn sử dụng hóa trị, hoặc là một phương pháp kết hợp giữa hóa trị và xạ trị.
Xạ trị và hầu hết các dạng hóa trị sẽ nghiền vụn ADN của tế bào hoặc phá vỡ cơ chế nhân bản của tế bào.
Nhưng xạ trị hoặc hóa trị không chỉ tiêu diệt tế bào ung thư
tia phóng xạ tiêu diệt bất cứ thứ gì mà bạn hướng nó vào và máu trong cơ thể bạn mang các chất hóa trị đi khắp cơ thể.
Vậy chuyện gì sẽ xảy ra nếu các tế bào khỏe mạnh khác cũng bị ảnh hưởng?
Hãy nhìn vào một tế bào gan khỏe mạnh, một tế bào tóc khỏe mạnh, và một tế bào ung thư.
Một tế bào gan khỏe mạnh chỉ phân chia khi cần thiết, tế bào tóc khỏe mạnh thì thường xuyên phân chia và tế bào ung thư thậm chí còn phân chia thường xuyên hơn và không ngừng nghỉ.
Khi bạn uống thuốc hóa trị nó sẽ tiêu diệt tất cả các tế bào này.
Và nhớ rằng, loại thuốc này sẽ phá vỡ quá trình phân chia của tế bào,
do đó mỗi khi tế bào phân chia, chúng lại khiêu khích các cuộc tấn công từ thuốc hóa trị. Có nghĩa là tế bào càng phân chia thường xuyên khả năng thuốc tiêu diệt tế bào càng cao.
Bạn còn nhớ tế bào tóc chứ?
Nó phân chia thường xuyên và không đáng sợ cho lắm,
và còn có những tế bào khác trong cơ thể thường xuyên phân chia như là tế bào da, tế bào ruột, tế bào máu...
Tác dụng phụ không mong muốn của việc điều trị ung thư tương ứng với các loại mô trên. Rụng tóc, nổi mẩn ngứa trên da, buồn nôn, nôn, mệt mỏi, sút cân, đau đớn,...
Cũng dễ hiểu vì đấy là những tế bào bị ảnh hưởng nặng nhất.
Suy cho cùng, tất cả cũng là sự sinh trưởng.
Tế bào ung thư đánh cắp cơ chế phân chia tư nhiên của tế bào và buộc chúng phải phân chia nhanh hơn phát triển một cách nhanh chóng và không ngừng nghỉ.
Nhưng khi sử dụng thuốc hóa trị, chúng ta lợi dụng tính hung hăng của các tế bào ung thư và chúng ta biến điểm mạnh của tế bào ung thư thành điểm yếu của chúng
Hình dung thế này: bạn và một người bạn đang xem một hài kịch thì một anh chàng khá ngáo bước vào phòng mang theo chiếc bánh cưới 4 tầng.
Anh ta hụt chân, ngã xuống, và cắm mặt vào cái bánh.
Bạn của bạn cười ngặt ngẽo và nói "Buồn cười quá! Thật trớ trêu!"
Vậy, bạn sẽ làm gì?
Bạn sẽ cười theo và mặc kệ sự nhầm lẫn tai hại về sự trớ trêu?
Hay bạn sẽ nhanh nhảu giải thích ý nghĩa thực sự của từ "trớ trêu"?
Nếu bạn là tôi, bạn sẽ chọn phương án sau.
Đáng tiếc là, từ "trớ trêu" thường bị hiểu sai hoàn toàn.
Chúng ta vô tư dùng khái niệm này mỗi khi thấy thứ gì đó hài hước tình cờ xảy ra.
Và dù có nhiều trường hợp thực sự trớ trêu đúng là hài hước, thì hài hước không phải là nhân tố cốt lõi của việc "trớ trêu".
Một tình huống chỉ thực sự trớ trêu nếu điều xảy ra hoàn toàn trái ngược với cái được mong đợi.
Nếu bạn mong chờ A, nhưng điều xảy ra lại là B, thì đó chính là "trớ trêu".
Lấy tình huống bánh kem vừa nãy làm ví dụ.
Khi ai đó cố giữ thăng bằng một thứ trong thế chênh vênh vốn một mình không thể cáng đáng, rốt cuộc vấp, ngã và làm hỏng chuyện, nó có thể hài hước, nhưng không phải "trớ trêu".
Thực ra, bạn có thể đoán trước rằng một người bê bánh kem to bằng một tay có khả năng cao sẽ vấp té.
Và khi anh ấy té thật, thực tế đó không quá bất ngờ. Thế nên đó không phải là "trớ trêu".
Nhưng nếu đó là một gã ngổ ngáo giành huy chương vàng trong cuộc thi bê bánh kem đi bộ ở Thế Vận Hội Atlanta 1996 thì sao?
Nếu anh ta là người mang bánh chuyên nghiệp?
Khi đó, bạn sẽ có cơ sở để nghĩ rằng hẳn anh ta sẽ thuần thục hơn khi bê trên tay cái bánh to đến kì cục.
Thế nhưng trái với kì vọng thông thường, anh ta rốt cuộc ngã nhào cùng chiếc bánh, sự "trớ trêu" sẽ xuất hiện.
Một ví dụ khác.
Một công dân lớn tuổi nhắn tin và viết blog.
Kì vọng thông thường và hợp lí của phần lớn đàn ông và phụ nữ trưởng thành là người cao tuổi không thích hoặc chẳng biết gì về công nghệ, họ sẽ loay hoay với việc bật máy tính, hoặc gần như 100% sẽ dùng điện thoại cục gạch từ những năm 1980.
Chẳng ai nghĩ rằng họ sẽ biết lên mạng, thạo công nghệ cao, hay đủ am hiểu để nhắn tin hoặc viết blog, những thứ vốn được cho là thời thượng mà "vào thời của tôi," họ không hề có.
Nên khi Bà rút điện thoại thông minh để đăng những bức hình về bộ răng giả hoặc cháu của bà, sự trớ trêu hài hước nảy sinh.
Thực tế diễn ra quá khác với mong đợi ban đầu.
Trớ trêu chứ còn gì nữa.
Việc anh chàng úp mặt vào bánh có thể không đáng mỉa mai, nhưng ngoài kia lại không thiếu những tình huống trái khoáy.
Hãy ra ngoài và tìm thử những ví dụ trớ trêu đúng nghĩa nhé.
Công ty của bạn vừa thông báo tuyển dụng cho một vị trí,
Hồ sơ xin việc bắt đầu được nộp và những ứng viên đủ tiêu chuẩn được xác định.
Quy trình lựa chọn ứng viên bắt đầu.
Ví dụ, ứng viên A: Tốt nghiệp ở một trường đại học hàng đầu của Mỹ, GPA 4.0 Lý lịch đẹp, thư giới thiệu tuyệt vời, Đạt mọi tiêu chuẩn cần thiết.
Ứng viên B: học tại trường công lập, đổi việc vài lần, những việc lặt vặt như thu ngân và ca sỹ ở nhà hàng.
Nhưng nhớ là: Cả hai ứng viên đều đủ tiêu chuẩn tuyển dụng.
Vậy tôi hỏi các bạn: Các bạn sẽ chọn ứng viên nào?
Tôi cùng các đồng nghiệp đã nghĩ ra những "thuật ngữ chính thức" để miêu tả hai nhóm ứng viên khác nhau.
Chúng tôi gọi nhóm A: "Chiếc thìa bạc", nhóm người luôn gặp thuận lợi, và dường như sinh ra để thành công.
Và nhóm B: "Chiến binh", nhóm người luôn cố gắng vượt lên hoàn cảnh để đạt được thành tích tương tự.
Bạn vừa nghe một giám đốc nhân sự miêu tả ứng viên là "Chiếc thìa bạc" và "Chiến binh". Điều này nghe không hoàn toàn đúng về lý, và hơi có vẻ phán xét.
Nhưng... trước khi thu hồi chứng chỉ hành nghề nhân sự của tôi, hãy để tôi giải thích.
Mỗi lý lịch kể một câu chuyện.
Và qua nhiều năm, tôi đã hiểu thêm về nhóm ứng viên, những người có kinh nghiệm như một chiếc chăn chắp vá. Điều này đã khiến tôi phải dừng lại, và suy ngẫm cẩn thận trước khi loại hồ sơ của họ.
Một loạt công việc lặt vặt có thể cho thấy sự thiếu nhất quán, thiếu tập trung và khó đoán trước.
Hoặc, có thể là dấu hiệu cho thấy sự nỗ lực hết mình vượt qua khó khăn.
Chí ít, điều này khiến "Chiến binh" xứng đáng được gọi phỏng vấn.
Cần làm rõ rằng, Tôi không hề có ý không ủng hộ "Chiếc thìa bạc"; Để được nhận vào và tốt nghiệp tại một trường uy tín cần rất nhiều nỗ lực và hi sinh.
Nhưng nếu cả đời bạn dường như được sinh ra để thành công, làm sao bạn có thể đối mặt với khó khăn?
Một ứng viên tôi từng tuyển dụng, cảm thấy vì anh tốt nghiệp tại một trường danh giá, nên có những công việc không đáng để anh ấy làm, như những công việc chân tay tạm thời, để hiểu hơn về một quy trình hoạt động.
Kết quả là, anh ấy đã bỏ việc.
Nhưng mặt khác, điều gì sẽ xảy ra, nếu như cả đời bạn dường như sinh ra để thất bại, và thực sự bạn lại thành công?
Tôi muốn đề xuất các bạn hãy phỏng vấn "Chiến binh".
Tôi hiểu nhiều về nhóm ứng viên này, vì tôi cũng là một "Chiến binh".
Trước khi tôi sinh ra, Bố tôi được chẩn đoán mắc bệnh tâm thần phân liệt hoang tưởng, và ông đã không thể giữ được công việc, mặc dù rất thông minh.
Cuộc sống của chúng tôi lúc đó, một phần như trong phim "Cuckoo's Nest," một phần như trong "Awakenings" và một phần như trong "A Beautiful Mind".
(Cười) Tôi là con thứ tư trong gia đình năm con, được nuôi dạy bởi mẹ đơn thân tại một vùng ngoại ô khắc nghiệt ở Brooklyn, New York.
Chúng tôi chưa bao giờ sở hữu nhà, ô tô và máy giặt, và hầu như trong suốt tuổi thơ, chúng tôi thậm chí không có điện thoại.
Vì vậy tôi đã được thôi thúc để tìm hiểu mối qua hệ giữa sự thành công trong sự nghiệp và những "Chiến binh" bởi vì cuộc sống của tôi đã dễ dàng rẽ sang một hướng hoàn toàn khác.
Khi tôi gặp những nhà kinh doanh thành công và đọc hồ sơ của những nhà lãnh đạo cấp cao, tôi thấy ở họ có một số điểm tương đồng.
Rất nhiều trong số họ đã trải qua tuổi thơ khó khăn, có thể là nghèo đói, bị bỏ rơi, mồ côi khi còn nhỏ, cho đến chứng rối loạn học tập, nghiện rượu và bạo hành.
Suy nghĩ thông thường vẫn là, tổn thương thường dẫn đến đau khổ, và rất nhiều nghiên cứu đã tìm hiểu những khác biệt gây ra từ sự tổn thương.
Tuy nhiên nghiên cứu đã đưa ra một kết luận gây ngạc nhiên là: Thậm chí những tình cảnh tồi tệ nhất có thể đưa đến sự phát triển và thay đổi.
Một hiện tượng đặc biệt và ngược với suy nghĩ thông thường được tìm ra mà các nhà khoa học gọi là "Sự phát triển hậu tổn thương".
Trong một nghiên cứu về hệ quả của hoàn cảnh khó khăn tới trẻ em không may mắn, cho thấy Trong số 698 trẻ được nghiên cứu, những đứa trẻ đều đã trải qua những hoàn cảnh khó khăn cùng cực nhất, đúng 1/3 trong số đó lớn lên có cuộc sống khỏe mạnh, thành công và hiệu quả.
Mặc dù phải đối mặt với bao khó khăn, họ vẫn thành công.
Một phần ba trong số họ.
Hãy lấy ví dụ về hồ sơ này.
Anh này bị bố mẹ cho làm con nuôi.
Anh ta chưa bao giờ học xong đại học.
Anh ta thay đổi một vài công việc, tạm trú tại Ấn Độ một năm, và điều cuối cùng, anh ta mắc chứng rối loạn đọc.
Liệu các bạn có tuyển anh ta?
Tên anh ta là Steve Jobs.
Một nghiên cứu về các doanh nhân thành đạt nhất thế giới, hóa ra là có một tỷ lệ đáng ngạc nhiên về số người mắc chứng rối loạn đọc.
Ở Mỹ, 35% số doanh nhân được nghiên cứu mắc chứng bệnh này.
Điều đáng chú ý là trong số những doanh nhân này những người đã trải qua giai đoạn phát triển hậu tổn thương, họ coi chứng rối loạn học tập như một khó khăn cần thiết để tạo ra lợi thế cho mình bởi vì họ giỏi lắng nghe hơn, và tập trung vào chi tiết nhiều hơn.
Họ không nghĩ rằng họ có được ngày hôm nay mặc dù khó khăn mà hiểu rằng họ có được như ngày hôm nay là nhờ gian khổ.
Họ coi những tổn thương và khó khăn đã trải qua là yếu tố quyết định họ là ai, và biết rằng nếu không có trải nghiệm đó, họ có thể đã không có được sức mạnh và sự gan góc cần thiết để thành công.
Một trong những đồng nghiệp của tôi đã có cuộc sống hoàn toàn đảo lộn bởi cuộc Cách mạng Văn hóa ở Trung Quốc năm 1966.
Lúc 13 tuổi, bố mẹ anh phải dời về nông thôn, trường học đóng cửa, và anh bị bỏ lại ở Bắc Kinh, tự lo liệu cho mình đến năm 16 tuổi, cho đến khi anh ấy tìm được việc ở một công ty may mặc.
Nhưng thay vì chấp nhận số phận, anh ấy có một quyết tâm là tiếp tục theo đuổi việc học tập.
11 năm sau, khi chính trị đã thay đổi, anh ấy biết thông tin về một cuộc thi đại học rất cạnh tranh,
Anh ấy có 3 tháng để học toàn bộ kiến thức của chương trình trung học cơ cở và trung học phổ thông.
Và vì thế, mỗi ngày anh về nhà từ công xưởng, chợp mắt một chút, học đến 4 giờ sáng, sau đó lại đi làm. và cứ tiếp tục chu trình đó mỗi ngày, trong vòng 3 tháng.
Và anh ấy đã làm được, anh ấy đã thành công.
Anh ấy vô cùng kiên định theo đuổi việc học, và chưa bao giờ mất hi vọng.
Bây giờ, anh đã có bằng Thạc sỹ và hai cô con gái của anh tốt nghiệp tại đại học Cornell và Harvard.
"Chiến binh" có động lực vươn lên nhờ niềm tin rằng người duy nhất có thể kiểm soát hoàn toàn, chính là bản thân mình.
Khi mọi thứ không như mong đợi, "Chiến binh" tự hỏi, "Tôi có thể làm gì khác để có kết quả tốt hơn?"
"Chiến binh" có mục tiêu rõ ràng giúp họ ngăn được suy nghĩ đầu hàng bản thân, Giả dụ bạn đã vượt qua được nghèo đói, một ông bố tồi và vài lần trộm cắp, bạn sẽ coi, "Những thách thức trong kinh doanh ư?" (Cười) Thực sự vậy ư? Quá đơn giản.
Tôi biết cách xử lý rồi.
(Cười) Và điều này nhắc tôi về-- sự hài hước
"Chiến binh" biết rằng: hài hước giúp bạn vượt qua thời kỳ khó khăn, và tiếng cười giúp bạn thay đổi quan điểm sống.
Và cuối cùng là những mối quan hệ.
Những người đã vượt khó không làm việc một mình.
Ở đâu đó trong quá trình này, họ sẽ tìm những người có thể giúp họ tốt nhất, và những người được đầu tư để thành công.
Có ai đó bạn có thể tin tưởng trong mọi hoàn cảnh là điều thiết yếu để vượt qua khó khăn.
Tôi đã rất may mắn.
Khi làm công việc đầu tiên sau khi tốt nghiệp đại học, tôi không có ô tô nên tôi thường đi nhờ qua hay cây cầu với một người phụ nữ, chính là trợ lý giám đốc của tôi.
Bà nhìn tôi làm việc, và khuyến khích tôi tập trung vào tương lai, và không sống với quá khứ.
Và trong suốt cuộc đời, tôi đã gặp rất nhiều người, họ đã cho tôi những lời nhận xét chân thành, lời khuyên và sự kèm cặp.
Những người này không quan tâm rằng tôi đã từng làm ca-sỹ-bồi-bàn để kiếm tiền đi học đại học.
Tôi sẽ kết thúc bài nói chuyện với một thông tin cuối cùng, rất có giá trị. Những công ty cam kết hoạt động đa dạng thường ủng hộ "Kẻ hiếu chiến" và đạt hiệu suất cao hơn đối thủ cạnh tranh.
Theo DiversityInc, một nghiên cứu 50 công ty hàng đầu về sự đa dạng, chỉ số cổ phiếu của những công ty này vượt S&P 500 tới 25%.
Hãy quay trở lại câu hỏi ban đầu của tôi,
Bạn sẽ tuyển ứng viên nào: "Chiếc thìa bạc" hay "Chiến binh"?
Tôi sẽ nói chọn ứng viên chưa được đánh giá đúng mức người có vũ khí là niềm đam mê và mục đích.
Hãy tuyển "Chiến binh".
Người ta thường cảm thấy đánh vần từ "doubt" thật khó khăn bởi vì chữ cái "b".
Vì nó không được đọc ra, hầu hết mọi người không thể hiểu sao nó lại ở đó.
Nhưng mặc dù những gì chúng ta học ở trường, phát âm không phải thứ quan trọng nhất trong việc đánh vần một từ tiếng Anh.
Nghĩa và lịch sử của từ thì quan trọng hơn.
Động từ doubt nghĩa là hỏi, dao động, lưỡng lự.
Về danh từ, nó mang nghĩa không chắc chắn hay nhầm lẫn.
Từ "doubt" trong tiếng Anh hiện nay bắt đầu từ một từ Latin, "dubitare".
Nó chuyển từ tiếng Latin sang tiếng Pháp trước khi mà nó lược mất âm "buh" và chữ cái "b"
Và rồi nó đến nước Anh vào thế kỉ 13.
Khoảng 100 năm sau, những nhà thơ viết tiếng Anh nhưng cũng biết cả tiếng Latin, bắt đầu ghép chữ "b" vào cách đánh vần nó, dù không ai phát âm nó kiểu đó.
Nhưng tại sao họ lại làm vậy?
Tại sao ai đó với trí óc bình thường lại ghép âm câm vào cách đánh vần?
Vâng, bởi vì họ biết tiếng Latin, các nhà thơ hiểu rằng gốc của từ "doubt" có chữ "b" trong đó.
Dần dần, cho dù càng ít nhà văn biết tiếng Latin, chữ "b" vẫn được giữ bởi vì nó đánh dấu sự liên kết quan trọng, ý nghĩa với các từ liên quan khác, như là "dubious" và "indubitalbly", những từ sau đó cũng được mượn từ một gốc Latin chung, "dubitare".
Hiểu những liên kết lịch sử này không chỉ giúp chúng ta đánh vần từ "doubt", mà còn để hiểu ý nghĩa của những từ tinh vi khác.
Nhưng câu chuyện vẫn chưa dừng lại tại đây.
Nếu chúng ta tìm hiểu sâu hơn, chúng ta có thể thấy ngoài cái bóng của từ doubt, chữ "b" càng tiết lộ nhiều hơn.
Chỉ có hai từ cơ sở trong tất cả từ tiếng Anh mà có các chữ cái "d-o-u-b": một là doubt, chữ còn lại là double.
Chúng ta có thể xây dựng thêm rất nhiều từ khác từ mỗi một từ trong hai từ ở trên, như doubtful và doubtless, hay doubtlet, và redouble, và doubloon.
Hóa ra nếu chúng ta nhìn vào lịch sử của chúng, chúng ta có thể thấy chúng đều lấy từ những dạng tiếng Latin chung.
Nghĩa của double, hai, được phản ánh trong cách hiểu sâu xa của doubt
Như, khi chúng ta 'nghi ngờ', khi chúng ta lưỡng lự, chúng ta tự phỏng đoán hai lần.
Khi chúng ta nghi ngờ thứ gì đó, khi chúng ta có các câu hỏi và nhầm lẫn, chúng ta đang băn khoăn.
Trong lịch sử, trước khi tiếng Anh bắt đầu mượn từ từ tiếng Pháp, nó đã có một chữ cho "nghi ngờ".
Từ tiếng Anh cũ đó là "tweogan", từ có mối quan hệ với "two" này cũng đánh vần rất rõ ràng.
Nên lần sau nếu bạn nghi ngờ tại sao cách đánh vần tiếng Anh lại như vậy hãy xem lại lần nữa.
Thứ bạn khám phá được có thể sẽ làm bạn phải xem lại đấy.
Một trong những đặc tính nổi bật của cuộc sống chính là màu sắc.
Để hiểu được hiện tượng của màu sắc, hãy nghĩ ánh sáng như một làn sóng.
Nhưng trước khi tìm hiểu kĩ hơn, ta hãy khái quát khái niệm những làn sóng.
Tưởng tượng bạn ngồi trên chiếc thuyền giữa biển, nhìn cái nút bần nổi bập bềnh.
Điều đầu tiên bạn chú ý là sự chuyển động lặp đi lặp lại của nó.
Nút bần đi theo quỹ đạo lặp đi lặp lại... lên và xuống, lên và xuống.
Sự lặp lại hay chu kỳ chuyển động này chính là đặc điểm của các làn sóng.
Rồi bạn để ý một thứ khác...
bạn sử dụng một đồng hồ bấm giờ, để đo xem nút bần mất bao lâu để đi từ điểm cao nhất tới điểm thấp nhất, sau đó lặp lại.
Giả thiết rằng điều này mất 2 giây.
Theo thuật ngữ vật lý, bạn đã đo chu kỳ của ngọn sóng mà nút bần nhấp nhô theo.
Nghĩa là, mất bao lâu để làn sóng đi một đoạn dài nhất trong một lần chuyển động.
Với cùng dữ liệu, ta có thể mô tả cách khác bằng tính toán tần suất làn sóng.
Tần suất, đúng như tên gọi, cho bạn biết mật độ của các làn sóng.
Nghĩa là, chúng chuyển động bao nhiêu lần một giây.
Nếu bạn biết được mất mấy giây để làn sóng chuyển động xong, thì sẽ dễ dàng để tìm ra bao nhiêu làn sóng đi qua mỗi giây.
Trong trường hợp mỗi làn sóng mất 2 giây, tần suất sẽ là 0.5 làn một giây.
Thôi nói về những cái nút bần... còn về ánh sáng và màu sắc thì sao?
Nếu ánh sáng là dải sóng thì hẳn nó phải có tần số, nhỉ?
Ừ thì... đúng vậy đấy.
Và nó cho thấy ta đã có 1 từ chỉ tần số ánh sáng mà mắt người nhận thấy được.
Đó là màu sắc.
Đúng vậy. Màu sắc là cách nhanh nhất để đo sự chuyển động của sóng ánh sáng.
Nếu mắt ta đủ nhanh, ta có thể quan sát trực tiếp chuyển động định kì, như chúng ta đã làm với cái nút bần và biển.
Nhưng tần số ánh sáng ta thấy rất cao, Nó chuyển động lên xuống khoảng 400 triệu triệu lần một giây, vì thế ta không thể thấy sóng ánh sáng. Nhưng có thể chỉ ra tần số của nó dựa vào màu sắc.
Tần số ánh sáng thấp nhất ta thấy được là màu đỏ và cao nhất là màu tím.
Giữa tất cả các tần số hình thành một dải màu liền nhau liên tục, đó là quang phổ.
Vậy, chuyện gì xảy ra nếu bạn đặt 1 cây bút chì màu vàng lên bàn?
Mặt trời phát ra ánh sáng mọi màu sắc, nên mọi ánh sáng ấy đều tác dụng lên bút chì.
Nhưng ta thấy bút chì màu vàng vì nó phản chiếu màu vàng mạnh hơn các màu khác.
Vậy chuyện gì đã xảy ra với ánh sáng xanh, tím và đỏ?
Chúng đã bị hấp thụ và năng lực của chúng bị biến đổi thành nhiệt.
Nó cũng như thế với vật thể có các màu khác.
Vật xanh phản chiếu ánh sáng xanh, vật đỏ phản chiếu ánh sáng đỏ, và tương tự.
Vật trắng phản chiếu ánh sáng mọi màu sắc. trong khi vật đen lại làm điều ngược lại và hấp thụ mọi tần số.
Đó là lí do bạn cảm thấy khó chịu khi mặc chiếc áo Metallica ưa thích vào ngày nắng.
Là con người, mỗi chúng ta xem bản thân mình là một cá thể độc lập và duy nhất, nhưng chúng ta chưa bao giờ đơn độc!
Hàng triệu sinh vật nhỏ bé đang cư trú trên cơ thể chúng ta và không cơ thể nào giống nhau.
Mỗi cơ thể là một môi trường khác nhau cho quần thể vi sinh vật: từ những sa mạc khô cằn trên da chúng ta, đến những thôn xóm trên môi, và các thành phố trong miệng.
Thậm chí từng cái răng cũng có khu dân cư riêng biệt của nó. và ruột chính là khu đô thị sầm uất của các vi sinh vật tương hỗ.
Và trên những con đường đông đúc của ruột, chúng ta thấy dòng chảy không ngừng của thức ăn, và mỗi vi sinh vật đều có việc để làm.
Ví dụ, đây là vi khuẩn phân huỷ cellulose,
công việc duy nhất của chúng là phân giải cellulose thành đường cellulose là một hợp chất thường thấy trong rau,
Những đường đơn sau đó di chuyển đến cơ quan hô hấp, một hệ các vi khuẩn khác sẽ hấp thụ đường đơn này và dùng chúng như nhiên liệu đốt.
Khi thức ăn đi qua đường tiêu hoá, nó sẽ gặp các phân tử lên men để phân giải đường thành năng lượng bằng cách biến đổi chúng thành những chất hóa học, như cồn và khí hydro, những thứ này sẽ thoát ra ngoài dưới dạng chất thải.
Sâu hơn nữa trong ruột của chúng ta sự hợp dưỡng duy trì sự sinh sôi của các sản phẩm phụ từ phân tử lên men
Ở mỗi bước của quá trình này, nằng lượng được giải phóng, và năng lượng được hấp thụ bởi những tế bào tiêu hoá.
Thành phố mà chúng ta vừa thấy thì khác nhau ở mỗi người.
Mỗi người có một quần thể vi sinh vật đường ruột đa dạng và duy nhất có thể xử lý thức ăn theo nhiều cách khác nhau
Vi sinh vật đường ruột của người này có thể chỉ giải phóng được một lượng nhỏ calo so với vi sinh vật đường ruột của người khác.
Điều gì quyết định về quần thể vi sinh vật đường ruột ở mỗi người?
Yếu tố di truyền hoặc các tế bào vi sinh mà chúng ta gặp trong cuộc sống đều có thể làm nên hệ sinh thái vi khuẩn của mỗi ngườ.
Thức ăn chúng ta ăn cũng ảnh hưởng tới việc vi sinh vật nào sống trong ruột ta.
Ví dụ như thức ăn được tạo bởi những phân tử phức tạp, như táo, đòi hỏi rất nhiều vi sinh vật khác nhau làm việc để phân giải chúng.
Nhưng nếu thức ăn có cấu tạo phân tử đơn giản như kẹo que, thì một số "thợ" vi sinh vật sẽ phải nghỉ việc.
Những người thợ ấy sẽ rời thành phố và không bao giờ quay lại.
Điều đó làm quần thể vi sinh vật không hoạt động tốt chỉ với một vài loại "thợ".
Ví dụ, khi con người mắc phải các bệnh như bệnh đái tháo đường hay viêm ruột mãn tính thường có ít loại vi sinh vật trong ruột của họ.
Chúng ta không thật sự hiểu được cách tốt nhất để kiểm soát môi trường vi sinh vật ở mỗi người, nhưng rất có thể là thay đổi về lối sống, như là có chế độ ăn đa dạng với thực phẩm phức tạp và từ thực vật, có thể giúp phục hồi môi trường sinh thái vi sinh vật trong ruột và trên toàn bộ cơ thể chúng ta.
Vậy nên, ta không đơn độc trên chính cơ thể mình.
Cơ thể ta là nhà của hàng triệu loại vi sinh vật khác nhau, và ta cần chúng không thua gì chúng cần ta.
Nhờ việc nghiên cứu sâu hơn về cách các vi sinh trong cơ thể tương tác với nhau và với cơ thể chúng ta, ta sẽ khám phá cách nuôi dưỡng thế giới phức tạp và vô hình này thứ góp phần làm nên đặc tính, sức khỏe, và chất lượng cuộc sống của mỗi người.
Bạn hẳn đã nghe nói ánh sáng là một loại sóng và màu sắc là một vật thể liên quan đến tần số của sóng ánh sáng.
Sóng ánh sáng tần số cao có màu tím, sóng ánh sáng tần số thấp có màu đỏ, hoà giữa hai tần số này là màu vàng, xanh lá cây, cam và v.v...
Bạn có thể gọi ý tưởng này là màu sắc thực thể màu sắc được cho là đặc tính vật chất của ánh sáng.
Nó không phụ thuộc vào nhận thức của con người.
Trong khi điều này không sai, thì nó cũng không phải là toàn bộ câu chuyện.
Ví dụ, có lẽ bạn đã thấy bức tranh này trước đó.
Vùng màu đỏ và xanh lá cây chồng lên nhau là màu vàng.
Khi bạn nghĩ về nó, điều này khá kỳ lạ.
Vì ánh sáng là sóng, hai tần số khác nhau không tác động lẫn nhau, chúng chỉ là cùng hiện hữu như các ca sĩ hoà âm cùng nhau.
trong vùng có vẻ là màu vàng này, hiện diện hai loại khác nhau của sóng ánh sáng: một có tần số đỏ, và một có tần số xanh lá cây.
Không có màu vàng nào hiện hữu cả.
Làm thế nào có vùng màu này, nơi mà ánh sáng đỏ và xanh lá cây hoà lẫn, trông giống màu vàng?
Để hiểu điều này, bạn phải hiểu một ít về sinh học, về việc con người thấy màu sắc như thế nào.
nhận thức về ánh sáng xảy ra ở một lớp các tế bào mỏng như giấy, được gọi là võng mạc, bao bọc phía sau nhãn cầu.
Trong võng mạc, có hai loại tế bào phát hiện ánh sáng tế bào que và tế bào hình nón.
tế bào hình que dùng để nhìn trong điều kiện ánh sáng yếu, và chỉ có duy nhất một loại này.
Tế bào hình nón, lại là câu chuyện khác.
Có ba loại tế bào hình nón tương ứng với các màu đỏ, xanh lá, và xanh dương.
khi bạn thấy một màu, mỗi tế bào hình nón sẽ gửi tín hiệu riêng đến não bạn
Ví dụ, giả sử ánh sáng màu vàng đó, là ánh sáng vàng thật sự, với tần số màu vàng, đang chiếu vào mắt bạn.
Bạn không có tế bào hình nón đặc hiệu để phát hiện màu vàng, nhưng màu vàng là loại gần với màu xanh lá và cũng gần với màu đỏ, vì vậy cả hai tế bào hình nón đỏ và xanh lá, đều được kích hoạt, và mỗi tế bào đều gửi tín hiệu đến não bạn.
Có cách khác để kích hoạt ngay tế bào hình nón đỏ và xanh lá cây: nếu cả hai tia sáng đỏ và xanh lá hiện diện cùng lúc.
Vấn đề là, não bạn nhận cùng tín hiệu, cho dù bạn thấy ánh sáng có tần số vàng hay ánh sáng trộn lẫn tần số sắc xanh lá và đỏ.
Đó là lý do vì sao, với ánh sáng, đỏ cộng với xanh lá ra màu vàng.
Tại sao bạn không thể phát hiện màu sắc khi trời tối?
Các tế bào hình que trong võng mạc chịu trách nhiệm trong điều kiện ánh sáng yếu.
Bạn chỉ có một loại tế bào hình que, vì vậy có một kiểu tín hiệu gửi đến não bạn: sáng hay không sáng.
Vì chỉ có một loại phát hiện ánh sáng nên không có khả năng nhìn thấy màu sắc.
Có nhiều màu thực thể khác nhau, nhưng chúng ta chỉ có ba loại tế bào hình nón, não có thể bị đánh lừa để nghĩ là nó thấy màu nào đó bằng cách thêm vào sự kết hợp đúng chỉ của ba màu: đỏ, xanh lá, và xanh dương.
Đặc điểm thị lực của con người thực sự hữu ích trong thế giới thực.
Ví dụ, sản xuất TV.
thay vì phải thiết lập nhiều màu trong TV để mô phỏng thế giới thực, các nhà sản xuất TV chỉ phải đặt ba màu: đỏ, xanh lá, và xanh dương, mà thực là may mắn cho họ.
Giờ...
chúng ta hãy quay ngược thời gian.
Trở về năm 1974.
Có một phòng trưng bày ở đâu đó trên thế giới và một cô gái trẻ ở độ tuổi 23 đang đứng ở giữa không gian đó.
Trước mặt cô có một cái bàn.
Trên bàn có 76 đồ vật tạo niềm vui và nỗi đau.
Một vài trong số đó là một cốc nước, một cái áo khoác, một chiếc giày và một bông hồng.
Nhưng cũng có một con dao, lưỡi dao cạo, cây búa và một khẩu súng lục với một viên đạn.
Ở đó có hướng dẫn: "Tôi là một đồ vật.
Bạn có thể dùng những thứ khác trên bàn để tác động lên tôi.
Tôi sẽ chịu hết, kể cả cái chết.
Và thời gian là 6 tiếng."
Lúc đầu, mọi thứ rất dễ dàng.
Người ta đưa tôi ly nước để uống, rồi tặng tôi bông hồng.
Nhưng chẳng mấy chốc, một người đàn ông dùng kéo cắt quần áo tôi ra, rồi dùng gai của hoa hồng đâm vào bụng tôi.
Ai đó còn lấy lưỡi dao cắt cổ tôi và uống máu hiện tại vết sẹo vẫn còn.
Phụ nữ bảo đàn ông phải làm gì.
Và đàn ông không cưỡng hiếp tôi chỉ vì ở đó là nơi công cộng và họ đang đi cùng vợ mình.
Họ bê tôi lên, đặt lên bàn, và đặt con dao giữa hai chân tôi.
Còn ai đó cầm khẩu súng có đạn và dí vào đầu tôi.
Người khác giật khẩu súng và họ bắt đầu đánh nhau.
Sau 6 tiếng, tôi
bắt đầu đi về phía mọi người.
Trông tôi như một mớ hỗn độn.
Tôi bán khỏa thân, người đầy máu và trên mặt đầy nước mắt.
Mọi người chạy trốn, họ cứ chạy thôi.
Họ không thể đối mặt với tôi như một con người bình thường.
Và sau đó, chuyện là tôi trở về khách sạn vào lúc 2 giờ sáng
và khi nhìn vào gương tôi phát hiện mình có một sợi tóc bạc.
Được rồi xin mọi người hãy bỏ bịt mắt ra.
Chào mừng tới thế giới biểu diễn.
Đầu tiên, hãy để tôi giải thích trình diễn là gì.
Nhiều nghệ sĩ sẽ có cách giải thích khác nhau nhưng lời giải thích của tôi rất đơn giản
Biểu diễn là một công trình thể chất và tinh thần mà người nghệ sĩ tạo dựng trong một khoảng thời gian nhất định trước mặt khán giả và có một màn đối thoại đầy năng lượng.
Khán giả và người biểu diễn cùng nhau tạo nên tác phẩm.
Và có sự khác biệt rất lớn giữa biểu diễn và kịch nghệ.
Trong kịch nghệ, dao không phải là dao thật và máu cũng chỉ là sốt cà chua.
Còn với một màn biểu diễn, máu chính là chất liệu và dao là công cụ.
Điều quan trọng chính là lúc thực hiện nên bạn không thể tập dượt 1 buổi biểu diễn được vì bạn không thể lặp lại một màn biểu diễn, không bao giờ.
Điều này rất quan trọng, một màn biểu diễn -- các bạn biết đấy, con người luôn sợ sệt những thứ đơn giản.
Chúng ta sợ chịu khổ, sợ đau và sợ chết.
Nên buổi biểu diễn của tôi... tôi dàn dựng những nỗi sợ này trước khán giả.
Tôi đang sử dụng năng lượng của các bạn để thúc đẩy bản thân đến hết mức có thể
Và tôi giải phóng bản thân khỏi những nỗi sợ đó.
Tôi là tấm gương cho các bạn.
Nếu tôi làm được điều này cho bản thân, thì các bạn cũng có thể.
Sau khi rời khỏi Belgrade, nơi tôi sinh ra, tôi đã tới Amsterdam.
Và bạn biết đấy, tôi đã trình diễn từ 40 năm nay rồi.
Và tôi đã gặp Ulay ở đó anh ấy là người đầu tiên tôi yêu.
Trong 12 năm, chúng tôi trình diễn cùng nhau
Bạn biết con dao và khẩu súng có viên đạn đó tôi đã trao đổi nó để nhận tình yêu và sự tin tưởng.
Để làm được công việc này, bạn phải hoàn toàn tin tưởng đối phương bởi vì mũi tên đang chĩa thẳng vào tim tôi.
Dù tim đập nhanh , adrenaline dồn dập và nhiều yếu tố khác quan trọng vẫn là sự tin tưởng hoàn toàn vào một người khác.
Mối quan hệ của chúng tôi kéo dài 12 năm và chúng tôi đã trình diễn với nhiều đối tượng, cả nam và nữ.
Mối quan hệ nào cũng sẽ phải đi tới hồi kết và chúng tôi cũng vậy.
Chúng tôi không gọi điện cho nhau như những người bình thường khác và nói "Chúng ta kết thúc rồi".
Chúng tôi đi bộ tới Vạn Lý Trường Thành ở Trung Quốc để nói lời chia tay.
Tôi bắt đầu từ Hoàng Hải còn anh ấy từ Sa mạc Gobi.
Trong ba tháng, chúng tôi cứ đi khoảng 2500 km.
Đó là vùng núi, đi lại rất khó khăn.
Phải leo trèo nhiều, có cả những khu phế tích.
Bạn biết đấy, đi qua 12 tỉnh của Trung Quốc đó là trước khi đất nước này mở cửa vào năm 1987.
Chúng tôi đã gặp được nhau trên đường đi để nói lời từ biệt.
Và mối quan hệ của chúng tôi dừng lại.
Và giờ, nó thay đổi cách tôi nhìn công chúng.
1 trong những tác phẩm quan trọng nhất tôi làm trong thời gian đó là "Balkan Baroque'".
Đó là thời kỳ chiến tranh Balkan và tôi muốn tạo ra một hình ảnh mạnh mẽ, thu hút, điều gì đó có thể phục vụ cho chiến sự bất kỳ lúc nào, vì Chiến tranh Balkan kết thúc nhưng vẫn còn những cuộc chiến khác ở đâu đó.
Và tôi rửa 2500 cái xương bò đầy máu.
Bạn không thể rửa sạch máu, cũng như không gột rửa hoàn toàn nỗi hổ thẹn của chiến tranh.
Tôi rửa chúng trong 6 giờ, 6 ngày và loại bỏ những tàn tích chiến tranh khỏi những cái xương đó và cả mùi khó chịu nữa.
Nhưng có điều gì đó sẽ đọng lại trong tâm trí.
Tôi sẽ cho các bạn xem điều thực sự thay đổi cuộc đời tôi Đây là màn trình diễn ở MoMa, cũng mới diễn ra thôi.
Màn biểu diễn này, khi tôi nói với người phụ trách rằng "Tôi sẽ ngồi trên một chiếc ghế và sẽ có chiếc ghế trống đặt trước mắt tôi bất kỳ ai trong số khán giả có thể tới và ngồi trong bao lâu cũng được."
Và người đó nói với tôi: "Thật là lố bịch, bà biết đấy, đây là New York chiếc ghế sẽ bị bỏ trống thôi, không ai có thời gian ngồi trước mặt bà đâu."
(Tiếng cười) Nhưng tôi ngồi đó trong 3 tháng.
Mỗi ngày 8 tiếng từ lúc bảo tàng mở cửa và vào thứ sáu, khi bảo tàng mở cửa 10 tiếng, tôi vẫn ngồi nguyên tại chỗ.
Khi tôi bỏ cái bàn ra và vẫn ngồi nguyên ở đó điều này thay đổi tất cả.
Màn trình diễn này, nếu là cách đây 10 hay 15 năm sẽ chẳng có chuyện gì xảy ra cả.
Nhưng con người cần trải nghiệm điều gì đó khác biệt công chúng giờ không còn là một nhóm người có liên quan tới nhau nữa.
Tôi nhìn những người đó, họ tới ngồi trước mặt tôi họ có thể phải đợi hàng giờ để được vào vị trí đó và cuối cùng, họ đã ngồi xuống.
Và điều gì đã xảy ra?
Những người khác quan sát họ chụp ảnh, quay phim họ, tôi cũng quan sát họ, và họ không còn nơi nào để trốn chạy ngoài trừ chính bản thân mình.
Đó chính là điều tạo ra khác biệt.
Bạn có thể thấy nhiều nỗi đau và nỗi cô đơn và nhiều thứ kì diệu khác khi nhìn vào mặt của một người. Vì dưới ánh nhìn của một người hoàn toàn xa lạ không cần tới một lời nào, mọi thứ đều xảy ra.
Và khi đứng lên khỏi chiếc ghế đó sau 3 tháng, tôi hiểu rằng tôi không còn giống như trước nữa.
Tôi hiểu rằng tôi có một nhiệm vụ mạnh mẽ rằng tôi phải truyền tải trải nghiệm này tới cho mọi người.
Và đó là cách khiến tôi nảy ra ý tưởng mở một viện biểu diễn nghệ thuật phi vật chất.
Khi nghĩ tới sự phi vật chất thì trình diễn là 1 nghệ thuật dựa trên thời gian.
Nó không giống 1 bức tranh.
Nếu bạn treo tranh trên tường, ngày hôm sau nó vẫn sẽ ở đó.
Màn trình diễn, nếu bạn nhớ nó, nó chỉ có trong trí nhớ của bạn hay câu chuyện mà người khác kể lại cho bạn, nhưng thực ra bạn đã bỏ lỡ câu chuyện đó.
Vậy nên bạn cần phải có mặt ở đó.
Và theo quan niệm của tôi, khi nói về nghệ thuật phi vật chất, âm nhạc là loại hình nghệ thuật cao nhất vì nó phi vật chất nhất.
Sau đó là trình diễn rồi mới đến những loại hình khác
Đó là quan điểm chủ quan của tôi.
Học viện này sẽ được mở ở Hudson, New York chúng tôi đang cố gắng xây dựng ý tưởng với kiến trúc sư Rem Koolhaas.
Nó rất đơn giản.
Nếu bạn muốn trải nghiệm, bạn sẽ cần đầu tư thời gian.
Bạn sẽ ký một hợp đồng trước khi vào rằng bạn sẽ ở trong đó trọn 6 tiếng bạn cần hứa danh dự.
Đó là một điều cổ hủ nhưng nếu bạn không giữ lời hứa và rời khỏi đó trước thời gian, cũng không phải vấn đề của tôi.
Nhưng trải nghiệm là 6 tiếng.
Sau khi kết thúc, các bạn sẽ nhận được giấy chứng nhận hoàn thành bạn có thể đem nó về đóng khung nếu muốn.
(Tiếng cười) Đây là hội trường định hướng.
Khán giả sẽ vào và điều đầu tiên bạn phải làm là mặc áo khoác thí nghiệm
Đó là bước quan trọng để bạn từ một người xem trở thành một người trải nghiệm.
Rồi bạn tới tủ đồ bỏ hết đồng hồ, điện thoại, iPod, máy tính và mọi đồ điện tử, kỹ thuật số vào trong đó.
Bạn sẽ thực sự có thời gian rảnh cho bản thân.
Công nghệ không có gì sai trái cả cách ta tiếp cận với nó mới không đúng.
Chúng ta đang bỏ lỡ thời gian có thể dành cho bản thân.
Học viện này sẽ dành lại thời gian đó cho bạn.
Vậy, điều bạn làm ở đây là đầu tiên đi bộ chậm, rồi chậm dần lại
Các bạn sẽ quay lại với sự mộc mạc.
Sau khi đi bộ chậm, các bạn sẽ học cách uống nước, rất đơn giản thôi, uống nước trong khoảng nửa tiếng.
Rồi các bạn sẽ vào phòng nam châm, ở đó bạn sẽ tạo dòng điện từ trên cơ thể mình.
Sau đó, bạn vào buồng pha lê.
Sau buồng pha lê tới phòng nhìn chăm chú, và rồi đến căn phòng để bạn nằm xuống.
Cơ thể con người có 3 tư thế cơ bản: ngồi, đứng và nằm.
Và đi chậm.
Rồi còn căn phòng âm thanh nữa.
Sau khi bạn đã trải qua tất cả những điều này và chuẩn bị cả về thể chất lẫn tinh thần bạn đã sẵn sàng để xem một thứ có thời lượng dài như trong nghệ thuật phi vật chất.
Có thể là âm nhạc, opera, một vở kịch, một bộ phim hoặc một video về khiêu vũ.
Bạn đến với những chiếc ghế dành cho thời lượng dài vì giờ bạn đã thoải mái rồi
Ngồi trên chiếc ghế đó, bạn sẽ được đưa tới một địa điểm lớn để xem tác phẩm.
Nếu bạn ngủ, điều có thể xảy ra sau một ngày dài, thì bạn sẽ bị đưa tới bãi gửi xe.
(Tiếng cười) Bạn biết đấy, ngủ rất quan trọng.
Khi đang ngủ, bạn vẫn tiếp nhận nghệ thuật.
Vậy bạn ở trong bãi gửi xe trong một khoảng thời gian, rồi sau đó, bạn quay trở lại bạn sẽ xem nhiều thứ hơn và trở về nhà với một tờ giấy chứng nhận.
Hiện tại, học viện này vẫn ở dạng ảo.
Tôi đang xây dựng học viện ở Brazil, rồi sẽ có ở Úc, và nó sẽ xuất hiện ở khắp nơi, tới Canada và nhiều nước khác.
Mục đích là để trải nghiệm một phương thức giản dị cách bạn quay về với sự mộc mạc trong cuộc sống của mình.
Đếm các hạt gạo cũng là 1 chuyện.
(Tiếng cười) Bạn biết đấy, nếu đếm gạo bạn cũng có thể tạo nên sự sống.
Làm cách nào để đếm gạo trong 6 tiếng?
Điều này cực kỳ quan trọng.
Bạn có thể trải qua mọi cảm xúc, từ chán chường đến tức giận đến hoàn toàn thất vọng, khi không thể đếm xong số lượng gạo đó.
Và bạn sẽ cảm thấy bình yên khi công việc đó kết thúc mãn nguyện, Cũng như đếm cát trên sa mạc.
Hay ở trong tình huống cách âm bạn đeo tai nghe nên không nghe thấy gì, và bạn ở đó cùng với âm thanh cùng với mọi người trải nghiệm sự yên lặng đơn thuần.
Chúng ta luôn làm những điều chúng ta muốn trong cuộc sống.
Đó là lý do các bạn không thể thay đổi.
Bạn luôn làm những điều đó. Sẽ chẳng có gì xảy ra nếu bạn làm mọi thứ theo cùng một cách.
Phương pháp của tôi là làm những gì tôi sợ những điều tôi chưa biết đi tới những giới hạn mà chưa ai chạm tới.
Đương nhiên sẽ có thất bại.
Tôi nghĩ trải qua thất bại cũng quan trọng nếu bạn thử nghiệm, bạn có thể thất bại
nếu không dám đi vào vùng nước lạ đó, không thất bại thì bạn chỉ đang lặp lại bản thân mình
Và tôi nghĩ con người cần phải có sự thay đổi, điều duy nhất có thể thay đổi chính là ở mức độ cá nhân
Chính bạn phải là người tạo ra sự thay đổi.
Cách duy nhất để thay đổi nhận thức và thay đổi thế giới quanh ta bắt đầu ở chính bản thân chúng ta.
Rất dễ để chỉ trích thế giới khác biệt thế nào, không đúng ở đâu các chính phủ thối nát, nạn đói xảy ra khắp nơi chiến tranh và giết chóc.
Nhưng điều chúng ta làm ở mức độ cá nhân sẽ đóng góp thế nào vào đại cuộc?
Bạn có thể quay sang người ngồi bên cạnh, người bạn không quen biết và nhìn vào mắt họ trong 2 phút không?
(Tiếng nói chuyện) Tôi chỉ đòi hỏi 2 phút của các bạn thôi, không nhiều đâu.
Hãy thở chậm, cố đừng chớp mắt, cũng đừng để ý quá nhiều tới bản thân
Hãy thả lỏng.
Và chỉ nhìn vào mắt của một người hoàn toàn xa lạ.
(Im lặng) Cảm ơn các bạn đã tin tưởng tôi.
(Tiếng vỗ tay) Chris Anderson: Cảm ơn bà.
Xin cảm ơn rất nhiều.
Ngày xửa ngày xưa, ở vùng đất pháp thuật có tên là Pi, có sáu người kiếm sĩ ngự lâm
tên là Ngoặc Đơn, Số Mũ, Nhân, Chia, Cộng, Và Trừ.
Mỗi người được biết tới bởi dấu hiệu riêng của họ: hai bàn tay sẵn sàng bắt "ruồi" của Ngoặc Đơn, những chữ số nhỏ ở trên cao là Số Mũ dấu X phi thường của Nhân, lát chém của Chia, thập giá của Cộng, Và bạn có thể đoán được biểu tượng làm cho Trừ bé nhỏ được biết đến nhiều nhất.
Vương quốc của Pi hẳn đã không là nơi yên bình nhất, đó là lý do tại sao vương quốc của những con số lại cần đến những chàng ngự lâm.
Vương quốc của Pi hoạt động dưới những luật lệ do một hội đồng những con số tạo ra, ở đó, mỗi số có một phiếu bầu. Nhưng, một con số quyền lực mà chúng ta sẽ gọi là còn số Hoàng Đế đã sắp đặt một cuộc chiến giữa những robot và những hiệp sĩ của Vương quốc, rồi sau đó tự phong mình là Hoàng đế tối cao, Đột nhiên, hắn bị Puff - Con rồng Chữ số bị phù phép - ăn mất, Con rồng ăn luôn công chúa và hoàng tử, và tới tất cả những con số khác trong vùng đất của Pi.
Đó là một ngày tồi tệ.
Và rồi, những chàng lính Ngự Lâm đã hành động để cứu Vương Quốc Pi khỏi tay con rồng ham ăn.
Họ tấn công nó trên lưng những con chiến mã quả cảm.
Đầu tiên là Nhân, tiếp đến là Ngoặc Đơn, nhưng chúng không hiệu quả.
Con rồng vẫn tiếp tục ăn thịt mọi người.
Vì vậy Cộng phải ra tay, nhưng vẫn không ăn thua.
Số Mũ nhảy lên con quá vật và nhanh chóng bị nén bẹp.
Không gì ngăn cản được con Rồng.
Những chàng ngự lâm tập hơp và lên một kế hoạch.
Họ sẽ tấn công liên tiếp, nhưng ai sẽ là người đầu tiên?
Họ tranh cãi một lúc lâu, con rồng thì vẫn tiếp tục ăn thêm những con số còn lại, cuối cùng họ đã đồng quan điểm.
Đầu tiên họ vào trong Ngoặc Đơn và nhảy vào bên trong Con rồng Chữ Số.
Dấu Ngoặc chỉ ra nơi hành động đầu tiên và bảo vệ Số Mũ, Nhân, Chia, Cộng và Trừ thực hiện những công việc của mình.
Đầu tiên ở đây, rồi chạy qua kia, tiếp theo là kia.
Nhìn kìa! Kia là một tập hợp khác!
Ngoặc đơn chỉ đường và Số mũ dẫn đầu.
Theo ngay sau là Nhân, Chia, Cộng và Trừ, luôn luôn theo thứ tự.
Ngoặc - Mũ - Nhân - Chia - Cộng - Trừ Khi họ hoàn thành một tập hơp, họ chuyển sang tập hợp khác, và khác nữa, luôn luôn hành động trong Ngoặc đơn theo thứ tự Ngoặc - Mũ - Nhân - Chia - Cộng - Trừ.
Pop! Pop! Pop! Pop!
Pop! Ngoặc - Mũ - Nhân - Chia - Cộng - Trừ, kia là một điểm khác
Đừng quên, luôn có thể có những dấu ngoặc bên trong dấu ngoặc.
Kia kìa!
Và kia là Số Mũ tinh quái.
Đến kia nào!
Cuối cùng thì Ngoặc - Mũ - Nhân - Chia - Cộng - Trừ đã "gọt" Puff cho tới khi nó còn lại chỉ là một con số.
Nhưng, với việc đánh bại Con rồng Chữ Số bị phù phép Puff toàn bộ đế chế những con số bắt đầu lại từ những con số tí hon. và họ sống hạnh phúc mãi mãi.
Ngoại trừ con số Hoàng Đế, bị ném vào miệng của một sinh vật cổ xưa trên sa mạc.
Kết thúc.
Bạn nhìn xuống và thấy một cây bút chì màu vàng đang nằm trên bàn.
Mắt, rồi đến não của bạn, đang thu thập mọi loại thông tin về cây bút chì đó: kích cỡ, màu sắc, hình dạng, khoảng cách, và nhiều thứ khác.
Nhưng, việc này chính xác xảy ra như thế nào?
Người Hy Lạp cổ đại là những người đầu tiên nghĩ về vấn đề này, ít nhất cũng theo một cách khoa học về việc ánh sáng là gì và cách hoạt động của thị giác.
Một số nhà triết học Hy Lạp, bao gồm Pluto và Pythagoras, nghĩ rằng ánh sáng được tạo ra trong mắt ta và ta có thị lực khi các tín hiệu thăm dò nhỏ bé vô hình được gửi đi để thu thập thông tin về những vật thể ở xa.
Phải mất hàng nghìn năm, trước khi nhà khoa học Ả Rập, Alhazen, nhận thấy rằng thuyết của người Hy Lạp về về ánh sáng không thể đúng được.
Trong bức tranh của Alhazen, mắt chúng ta không phát đi những tín hiệu vô hình để thu thập sự thông minh, chúng chỉ đơn giản là nhận ánh sáng lọt vào trong mắt ta.
Thuyết của Alhazen giải thích cho một thực tế mà người Hy Lạp khó có thể làm được: tại sao lại tối.
Ý tưởng là vài vật thể thực sự phát ra ánh sáng của nó.
Những vật đặc biệt, tự phát ra ánh sáng, như mặt trời hay cái bóng đèn, được biết đến là nguồn sáng.
Hầu hết những thứ ta thấy, như cây bút chì trên bàn, đơn giản chỉ phản chiếu tia sáng lại từ nguồn sáng hơn là tự tạo ánh sáng của nó.
Vậy, khi bạn nhìn vào cái bút chì, ánh sáng tới mắt bạn thực ra được tạo ra từ mặt trời và đã đi hàng triệu dặm qua chân không trước khi va chạm đến cái bút chì rồi nảy vào mắt bạn, khá là tuyệt nếu bạn nghĩ về điều đó.
Nhưng, những thứ phát ra từ mặt trời thực chất là gì và chúng ta thấy nó bằng cách nào?
Nó là hạt, như nguyên tử, hay nó là sóng, giống như gợn nước trên bề mặt của 1 cái ao?
Các nhà khoa học của thời hiện đại đã dành ra vài trăm năm để tìm ra đáp án cho câu hỏi này.
Isaac Newton là một trong số những người sớm nhất.
Newton tin rằng ánh sáng được cấu tạo từ những hạt tí hon giống nguyên tử, mà ông gọi là vi hạt
Dựa vào giả thuyết này, ông có thể giái thích được một số tính chất của ánh sáng.
Ví dụ, khúc xạ, là hiện tượng chùm sáng bị bẻ cong khi nó đi xuyên qua nước.
Nhưng, trong khoa học, kể cả những thiên tài cũng có lúc sai.
Vào thế kỉ 19, rất lâu sau khi Newton qua đời, các nhà khoa học tiến hành một loạt thí nghiệm mà chứng minh rõ ràng rằng ánh sáng không thể cấu tạo từ những hạt tí hon như nguyên tử.
Vì một điều, 2 chùm sáng giao nhau không tác động qua lại với nhau.
Nếu ánh sáng được cấu tạo bởi những quả bóng tí hon và đặc, thì bạn sẽ kì vọng rằng vài hạt từ chùm sáng A sẽ va vào vài hạt của chùm sáng B.
Nếu điều đó xảy ra, 2 hạt trong vụ va chạm đó sẽ nảy ra theo những hướng vô định.
Nhưng, điều đó không xảy ra.
Các chùm sáng xuyên qua nhau và bạn cũng có thể tự kiểm chứng với 2 bút lade và một chút bụi phấn.
Một điều nữa là ánh sáng tạo ra hình ảnh giao thoa.
Hình ảnh giao thoa là một chuyển động sóng phức tạp xảy ra khi 2 sóng chiếm cùng một chỗ.
Ta có thể thấy chúng khi 2 vật làm nhiễu loạn bề mặt của một hồ nước tĩnh lặng, và cả khi 2 nguồn sáng giống chất điểm được đặt gần nhau.
Chỉ có sóng mới tạo ra được hình ảnh giao thoa, hạt thì không.
Và, như một phần thưởng, hiểu được rằng ánh sáng hoạt động như một sóng dẫn đến một lời giải thích hợp lí về màu là gì và tại sao cây bút chì kia lại màu vàng.
Vậy, đến lúc kết luận, sóng là ánh sáng, phải không?
Đừng vội!
Trong thế kỉ 20, các nhà khoa học đã làm các thí nghiệm chứng ming rằng ánh sáng hoạt động giống hạt.
Ví dụ, khi bạn chiếu ánh sáng vào tấm kim loại, ánh sáng chuyển năng lượng của nó cho các nguyên tử kim loại trong các gói nhỏ riêng biệt gọi là lượng tử.
Nhưng, chúng ta cũng không thể bỏ qua những tính chất như giao thoa.
Vậy những lượng tử này không giống những quả cầu cứng, nhỏ bé mà Newton đã tưởng tượng.
Kết quả này, rằng ánh sáng thỉnh thoảng giống hạt thỉnh thoảng lại giống sóng, dẫn tới một thuyết vật lí mới, mang tính cách mạng được gọi là cơ học lượng tử.
Vậy, sau cùng, hãy trở lại với câu hỏi, "Ánh sáng là gì?"
Chà, ánh sáng không giống bất cứ thứ gì chúng ta gặp thường ngày.
Đôi khi chúng biểu hiện như hạt và lúc khác lại giống sóng, nhưng nó cũng không giống hoàn toàn.
Phim kinh dị và phim hài có điểm gì chung?
Hai thể loại này thoạt nhìn thì hoàn toàn khác biệt, nhưng lý do cả hai trở nên phổ biến là vì nó đều có một điểm chung: vì đều sử dụng sự trớ trêu kịch nghệ.
Đầu tiên, ta cần làm rõ.
Có ba kiểu thể hiện sự trớ trêu.
Sự trớ trêu hoàn cảnh là khi bạn mong một điều, nhưng kết quả là ngược lại.
Sự trớ trêu kiểu ngôn từ là khi người ta nói một điều gì nhưng thật ra ý ngược lại.
Sự trớ trêu kịch nghệ là điều chúng ta đang xem xét.
Trớ trêu kịch nghệ là khán giả biết nhiều hơn về một sự kiện, một tình huống, một đoạn hội thoại hơn nhân vật trong phim, hay trên sân khấu, hay trong sách.
Khán giả biết về bí mật mà nhân vật trong phim không biết.
Một công cụ kể chuyện tuyệt vời có thể làm trào dâng cảm xúc.
Hãy nghĩ về điều này một chút.
Sẽ thế nào nếu, trong một bộ phim kinh dị bạn biết rằng kẻ xấu đang ẩn nấp ở đằng sau cánh cửa tối tăm.
Âm nhạc trở nên rùng rợn, bóng tối bắt đầu bao phủ, điều này không tốt cho vị anh hùng của ta!
Tất nhiên, dù gì thì anh ấy vẫn phải vào căn phòng để tìm kẻ ác.
Bạn thấy cực kỳ căng thẳng và hồi hộp khi biết rằng sẽ có một kẻ đáng sợ bất chợt nhảy ra, nhưng lại không biết khi nào.
Sự căng thẳng đó chính là sự trớ trêu kịch nghệ: Bạn biết điều gì đó rõ hơn cả nhân vật trong phim.
Giờ hãy lấy một ví dụ hài kịch điển hình.
Có thể sẽ có một kiểu "hiểu lầm" nào đấy.
Lần nữa, ta biết nhiều điều sắp diễn ra hơn là nhân vật.
Hãy tưởng tượng, bữa tiệc bất ngờ cho một người đang được lên kế hoạch trong khi bạn đó tình cờ nghe toàn bộ cuộc nói chuyện.
Từ đó, sự nhầm lẫn và hiểu lầm xảy ra, và sự căng thẳng xuất hiện.
Không giống với phim kinh dị nó khá là hài hước khi nhân vật cố gắng tìm ra ai và cái gì, nhưng nó là một ví dụ tốt về trớ trêu kịch nghệ.
Sự căng thẳng hay hồi hộp ở cả hai thể loại đẩy câu chuyện và giữ cho nó tiếp diễn.
Khán giả muốn, không, đúng hơn là cần, thấy sự căng thẳng của trớ trêu kịch nghệ được phá vỡ dù là từ kẻ đáng sợ nhảy ra khỏi bóng tối hay do ai đó cuối cùng cũng tiết lộ sự thật và giải quyết sự mơ hồ.
Vậy, khi bạn cảm thẩy bạn biết một bí mật, thì đó chính là sự trớ trêu kịch nghệ, một dấu ấn của những tác gia vĩ đại, từ Shakespeare tới Hitchcock.
Người ta thường nói bạn có thể biết được nhiều thứ về một người bằng cách nhìn vào tủ sách của họ.
Vậy tủ sách của tôi cho thấy tôi là người như thế nào?
Vài năm trước, khi tôi tự hỏi mình câu này tôi đã phát hiện ra một điều đáng báo động
Tôi luôn tự cho mình là người có học thức và hiểu biết về toàn thế giới.
Nhưng tủ sách của tôi lại thể hiện một điều khác.
Hầu hết các cuốn sách tôi có đều là của tác giả người Anh hoặc Bắc Mỹ và gần như không có một cuốn sách dịch nào
Phát hiện ra lỗ hổng văn hóa lớn như vậy trong việc đọc sách khiến tôi khá sốc.
Nghĩ lại thì, chuyện này khá là đáng tiếc.
Tôi biết rằng có rất nhiều câu chuyện đáng ngạc nhiên ở ngoài kia của các tác giả không sử dụng tiếng Anh.
Và tôi thấy buồn vì thói quen đọc của mình mà tôi sẽ không bao giờ đọc được chúng.
Vậy nên, tôi quyết định bắt bản thân thực hiện một khóa đọc sách toàn cầu cấp tốc.
2012 được coi là năm quốc tế tại Vương quốc Anh, năm tổ chức Olympic London.
Và tôi quyết định dùng nó như một khung thời gian để đọc một tiếu thuyết, tuyển tập truyện ngắn hoặc một hồi ký từ mọi quốc gia trên thế giới.
Và tôi đã làm được điều đó.
Điều này rất thú vị và tôi đã học được nhiều điều đáng nhớ và có những mối liên hệ tuyệt vời mà tôi muốn chia sẻ với các bạn ngày hôm nay.
Nhưng nó bắt đầu với một vài vấn đề thực tế.
Sau đó tôi chọn ra các quốc gia trên thế giới từ nhiều danh sách để phục vụ cho dự án của mình, tôi quyết định dùng danh sách các nước được Liên Hợp Quốc công nhận bổ sung thêm Đài Loan, vậy là có tổng cộng 196 nước.
Sau đó, tôi lập kế hoạch để đọc và viết blog về khoảng 4 cuốn sách mỗi tuần cho 5 ngày một tuần. Rồi tôi phải đối mặt với vấn đề rằng có thể mình sẽ không lấy được sách bằng tiếng Anh từ mọi quốc gia.
Ở Anh, mỗi năm chỉ có khoảng 4,5% sách được xuất bản là sách dịch, và con số này cũng tương đương ở các nước nói tiếng Anh khác.
Du vậy, lượng sách dịch được xuất bản ở các nước khác cao hơn rất nhiều.
4,5% là con số nhỏ, nhưng nó không cho bạn biết rằng rất nhiều trong số những cuốn sách đó đến từ các quốc gia có mạng lưới xuất bản vững mạnh và rất nhiều chuyên gia trong ngành khuyến khích việc bán các tựa sách cho các nhà xuất bản tiếng Anh.
Ví dụ, dù mỗi năm có hơn 100 cuốn sách được dịch từ tiếng Pháp và xuất bản ở Anh, phần lớn trong số đó đến từ các quốc gia như Pháp và Thụy Sĩ.
Mặt khác, người ta sẽ ít để ý tới các nước châu Phi nói tiếng Pháp.
Kết cục là có rất nhiều quốc gia có ít hoặc không hề có tác phẩm văn học bằng tiếng Anh được bán trên thị trường.
Những tác phẩm của họ sẽ không được độc giả của các nước nói tiếng Anh biết tới.
Về việc đọc sách trên toàn thế giới, thách thức lớn nhất đối với tôi chính là không biết nên bắt đầu từ đâu.
Cả cuộc đời hầu như tôi chỉ đọc sách từ nước Anh hoặc của Bắc Mỹ, tôi không biết làm thế nào để tìm kiếm các câu chuyện và chọn lựa chúng trong số vô vàn những câu chuyện khác.
Tôi không thể nói cho các bạn biết cách tìm một câu chuyện từ Swaziland
cũng không biết có tiểu thuyết nào hay từ Namibia.
Chẳng có gì để giấu cả, lúc đó tôi là một kẻ bài ngoại văn chẳng hiểu biết gì.
Vậy thì làm cách nào tôi có thể đọc sách trên toàn thế giới?
Tôi đã tìm kiếm sự giúp đỡ.
Tháng 10 năm 2011, tôi đăng ký lập blog ayearofreadingtheworld.com, và đăng một yêu cầu trên đó.
Tôi giải thích mình là ai, việc đọc sách của tôi hạn hẹp thế nào, và nhờ những ai quan tâm để lại một tin nhắn gợi ý tôi nên đọc tác phẩm nào từ những nơi khác trên thế giới.
Khi đó tôi không biết liệu có ai quan tâm hay không nhưng chỉ vài tiếng sau khi tôi đăng yêu cầu đó, mọi người bắt đầu liên lạc.
Lúc đầu, chỉ là bạn bè và đồng nghiệp của tôi.
Sau đó đến bạn của bạn.
Và không lâu sau là cả những người lạ.
Bốn ngày sau khi tôi đăng yêu cầu đó, tôi nhận được một tin nhắn từ một người phụ nữ tên Rafidah đến từ Kuala Lumpur.
Cô ấy nói rất thích ý tưởng dự án của tôi, và hỏi liệu cô ấy có thể đến hiệu sách ngoại văn ở địa phương và chọn một cuốn sách Malaysia rồi gửi cho tôi hay không?
Tôi đã nhiệt tình đồng ý, và khoảng vài tuần sau, tôi nhận được một bưu kiện có không chỉ một, mà là hai cuốn sách một cuốn từ Malaysia và một cuốn từ Singapore do Rafidah chọn.
Lúc đó, tôi thực sự rất ngạc nhiên rằng một người lạ mặt sống cách tôi hơn 6000 dặm lại nỗ lực như vậy để giúp một người mà có thể cô ấy sẽ không bao giờ gặp.
Lòng tốt như của Rafidah đã trở thành một kiểu mẫu của năm đó.
Hết lần này đến lần khác, mọi người đã hết sức giúp đỡ tôi.
Một vài người nghiên cứu thay tôi, và những người khác đến hiệu sách để tìm sách cho tôi ngay cả trong kỳ nghỉ và chuyến đi công tác.
Thành ra, nếu bạn muốn đọc sách trên toàn thế giới, nếu bạn muốn đón nhận điều đó với tâm trí cởi mở thì cả thế giới sẽ giúp bạn.
Đối với các quốc gia có ít hoặc không có tác phẩm nào được dịch ra tiếng Anh trên thị trường, mọi người còn nỗ lực tìm kiếm hơn nữa.
Các cuốn sách thường đến từ các nguồn rất đáng ngạc nhiên.
Ví dụ, cuốn sách của Panama mà tôi đọc, bắt nguồn từ cuộc trò chuyện của tôi với Kênh đào Panama trên Twitter.
Vâng, Kênh đào Panama có tài khoản Twitter riêng đấy.
Khi tôi đăng tweet về dự án của mình, tài khoản đó gợi ý rằng tôi nên thử tìm tác phẩm của nhà văn người Panama, Juan David Morgan.
Tôi tìm thấy trang web của Morgan và gửi cho ông ta một tin nhắn hỏi rằng ông có tác phẩm nào viết bằng tiếng Tây Ban Nha đã được dịch sang tiếng Anh chưa.
Ông ấy nói chưa có tác phẩm nào được xuất bản cả nhưng ông có một bản dịch chưa được xuất bản của cuốn "Con ngựa bằng vàng".
Ông gửi email cho tôi biến tôi thành một trong những người đầu tiên được đọc tác phẩm đó bằng tiếng Anh.
Morgan không phải là nhà văn duy nhất chia sẻ tác phẩm của mình với tôi bằng cách này.
Từ Thụy Điển đến Palau, các tác giả và dịch giả gửi đến cho tôi những tác phẩm họ tự xuất bản và cả những bản thảo chưa từng được phát hành mà các nhà xuất bản nói tiếng Anh chưa lựa chọn hoặc không còn được phát hành nữa cho tôi vinh dự được nhìn ngắm những thế giới tưởng tượng tuyệt diệu đó.
Ví dụ, tôi đã đọc về vị vua vùng Nam Phi, Ngungunhane, người đã lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Bồ Đào Nha và thế kỷ 19, và về nghi thức cưới xin ở một làng quê hẻo lánh bên bờ biển Caspi ở Turkmenistan.
Tôi cũng đã gặp được câu trả lời của Kuwait cho tiểu thư Bridget Jones.
(Tiếng cười) Tôi cũng đã đọc về cuộc trác táng trong một cái cây ở Angola.
Nhưng có lẽ ví dụ tuyệt vời nhất về việc mọi người có thể đi xa tới mức nào để giúp tôi đọc sách trên toàn thế giới, lúc gần cuối cuộc hành trình, khi tôi cố tìm một cuốn sách từ São Tomé and Príncipe, một quốc đảo nhỏ ở châu Phi nói tiếng Bồ Đào Nha.
Sau khi dành nhiều tháng trời thử mọi cách tôi có thể nghĩ ra để tìm một cuốn sách từ đất nước này đã được dịch sang tiếng Anh, dường như phương án còn lại duy nhất mà tôi có là tìm một tác phẩm nào đó được dịch từ đầu đến cuối
Lúc đó tôi rất hoài nghi liệu có ai sẽ giúp tôi không, có ai muốn bỏ thời gian của mình cho một dự án như thế không
Nhưng, trong khoảng một tuần kể từ khi tôi kêu gọi những người nói tiếng Bồ Đào Nha trên Twitter và Facebook. Có nhiều người muốn tham gia hơn số lượng tôi cần cho dự án, bao gồm Margaret Jull Costa, một chuyên gia đầu ngành, người đã dịch tác phẩm đạt giải Nobel của José Saramago.
Cùng với 9 tình nguyện viên, tôi đã tìm được một cuốn sách của tác giả người São Tomé mà tôi có thể mua đủ số bản sao ở trên mạng.
Ở đây tôi có một bản.
Và tôi gửi cho mỗi tình nguyện viên một bản.
Họ nhận một vài truyện ngắn trong tuyển tập này giữ đúng lời hứa và gửi bản dịch lại cho tôi, và trong vòng 6 tuần, tôi đã có cả một cuốn sách để đọc.
Trong trường hợp này, cũng như trong những tình huống khác của dự án đọc sách này, sự thiếu hiểu biết và cởi mở về độ hạn chế của bản thân đã tạo ra cơ hội lớn cho tôi.
Về São Tomé and Príncipe, đó không chỉ là cơ hội để học thêm nhiều thứ mới mẻ và khám phá những câu chuyện mới, mà đó còn là cơ hội đưa một nhóm người đến gần nhau và tạo điều kiện cho một nỗ lực sáng tạo chung.
Điểm yếu của tôi lại trở thành thế mạnh cho dự án này.
Những cuốn sách mà tôi đọc trong năm đó mở mang đầu óc tôi về nhiều vấn đề.
Những người thích đọc sách sẽ hiểu được rằng sách có sức mạnh phi thường có thể đưa người đọc vào tư duy của một người khác, và dù chỉ trong một lúc thôi, bạn sẽ nhìn thế giới với một đôi mắt khác.
Nó có thể là một trải nghiệm không mấy dễ chịu, đặc biệt là khi bạn đọc một cuốn sách từ một nền văn hóa với những giá trị khác với văn hóa của bạn.
Nhưng nó cũng sẽ khai sáng đầu óc bạn.
Vật lộn với những ý tưởng khác lạ sẽ giúp làm rõ những suy nghĩ của chính mình.
Và nó cũng cho thấy những điểm mù trong cách mà bạn vẫn luôn nhìn thế giới.
Khi tôi nhìn lại những tác phẩm văn học bằng tiếng Anh mà tôi đọc trong lúc lớn lên tôi bắt đầu nhận ra một tác phẩm hạn hẹp thế nào khi so với sự trù phú của thế giới.
Mỗi khi bạn lật trang sách, điều gì đó cũng xảy ra.
Dần dần từng chút một, danh sách dài các quốc gia khi tôi mới bắt đầu đã thay đổi, từ một bản lưu trữ mang tính học thuật khô khan về các địa danh trở thành những thực thể sống.
Tôi không muốn nói rằng bạn có thể nắm được bức tranh toàn vẹn về một đất nước chỉ với một cuốn sách
nhưng cứ tích tụ dần lại, những câu chuyện mà tôi đọc trong năm đó khiến tôi thấy tràn đầy sức sống hơn bao giờ hết, khi cảm nhận sự dồi dào, phong phú và phức tạp của hành tinh chúng ta.
Như là các câu chuyện của thế giới và những con người đã nỗ lực giúp tôi đọc được chúng khiến chúng trở nên thật hơn với tôi.
Dạo này khi nhìn vào tủ sách của mình, hay nhìn những tác phẩm trên thiết bị đọc sách, chúng đã nói lên một câu chuyện khác.
Chính câu chuyện của những cuốn sách đầy sức mạnh kết nối chúng ta dù ta khác nhau về chính trị, địa lý, văn hóa, xã hội và tín ngưỡng.
Chính là những mẩu chuyện về tiềm năng mà con người có để kết nối với nhau.
Và nó chính là bằng chứng cho thời đại kỳ diệu mà chúng ta đang sống, nhờ có internet mà mọi thứ dễ dàng hơn cho một người lạ mặt muốn chia sẻ một câu chuyện, một thế giới quan, một cuốn sách với một người mà họ chưa từng gặp mặt ở phía bên kia địa cầu.
Tôi mong rằng đây sẽ là câu chuyện cho nhiều năm nữa
và mong rằng thêm nhiều người sẽ tham gia cùng với tôi.
Nếu chúng ta cùng đọc sách rộng rãi hơn nữa, đó sẽ là một sự khích lệ các nhà xuất bản dịch thêm nhiều đầu sách và hiểu biết của chúng ta sẽ ngày một phong phú hơn.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
Ai trong các bạn có một con robot ở nhà?
Tôi thấy cỡ 20, 30 cánh tay.
Thật ra là khá tốt đấy!
Bao nhiêu người muốn có robot ở nhà?
Tôi nghĩ là tôi sẽ muốn!
Vậy tại sao việc này không xảy ra?
Sao tôi không thể ra cửa hàng tiện lợi hay cửa hàng bách hóa, bạn biết đấy, đến quầy thu ngân và nói: "Tôi muốn một con robot"?
Tôi sẽ nói với bạn cách làm điều đó
Điều ta cần là làm robot thông minh hơn.
Hiện giờ, không ai đi cãi lại rằng chúng ta không có robot.
Ta có những con rover sẽ đến sao Hỏa, thu thập các thông tin khoa học, và mở rộng hiểu biết của chúng ta về thế giới.
Chúng ta có robot sản xuất giúp lắp ráp xe hơi mà chúng ta chạy hiện nay.
Chúng ta còn có robot giúp trong quân đội, ra ngoài kia gỡ bom để những chàng lính của chúng ta có thể về nhà an toàn.
Nếu chúng ta có tất cả những thứ này, tại sao chúng ta không có robot riêng?
Sao tôi không có robot đầu bếp riêng.
Vì tôi không biết nấu ăn. (Cười) Đây là con robot của tôi, một con robot di chuyển đơn giản nhưng chẳng thông mình.
Và điều chúng ta cần làm là định nghĩa lại về robot.
Vậy, chúng ta sẽ làm như thế nào? Đầu tiên, trước khi bắt đầu thiết kế và bắt tay thực hiện ta phải đề ra những nguyên tắc, kiểu như luật lệ ứng xử.
Tại sao? Bởi vì nếu những con robot thông minh, chúng có khả năng hơn chúng ta mong muốn.
Nên, chúng ta cần đề ra những luật lệ.
Mày, robot, sẽ không tổn hại con người.
Ngươi chỉ nghe lời ta, một mình ta.
Ngươi sẽ luôn bảo vệ ta mọi lúc.
Vậy nên ta cần đưa ra giới hạn, luật lệ ràng buộc, trước khi chúng ta bắt đầu thiết kế.
Sau đó ta phải tạo ra các công cụ.
Và tôi tin rằng cách để làm robot thông minh hơn là bắt chước con người.
Bộ não con người rất phức tạp, rất nhiều thứ đang diễn ra trong đó vậy nên, rất khó để giải mã bộ não, hòng tìm ra cách bắt chước loài người.
Cách tốt nhất là quan sát những gì con người làm, và hình dung ra cách con người làm, suy nghĩ họ hành động ra sao, họ cảm nhận như thế nào?
Vậy nên, một phần khiến robot thông mình hơn là cố gắng bắt chước con người, bắt chước cách chúng ta làm, và có thể là làm tốt hơn một chút.
Vậy nên, các công cụ cần có rất đa dạng.
Tôi vốn theo học kĩ sư điện,
Tôi chưa từng nghĩ rằng mình sẽ phải hiểu những thứ như tâm lý trẻ nhỏ, sự phát triển của trẻ sơ sinh.
Vậy, việc hiểu biết cách trẻ sơ sinh lớn lên thành trẻ em, rồi người lớn và cách chúng học và tương tác là rất quan trọng trong ngành robot.
Tôi đã không biết rằng tôi thật sự đã phải xem băng hình về giao tiếp và ứng xử của khỉ bởi chúng có cả một tổ chức xã hội, nơi mà chúng có thể học hỏi lẫn nhau và điều đó rất tốt để khiến robot thông minh hơn.
Và thần kinh học, chắc chắn rồi. Tôi luôn bị thu hút bởi thần kinh học nhưng tôi chưa từng biết mình phải tìm ra cách các noron truyền dẫn, cách môi trường sống giúp chúng ta học hỏi, Và tất cả điều đó đều góp phần giúp robot trở nên thông minh hơn
Và đây là vài thứ tôi đã làm, chỉ là những giải thích ngắn gọn -- một trong số đó là phản chiếu trước gương.
Khả năng con người đứng trước gương, vẫy tay, nhận ra người trong gương là hình ảnh của mình Đó là khả năng tự nhận thức, là dấu hiệu của sự thông minh. Nó cho phép chúng ta quan sát một người ném bóng và biết: "OK, tôi biết cách ném bóng, tôi sẽ bắt chước họ."
Tôi có một robot đang được thiết kế thành một huấn luyện viên sức khỏe.
Tôi có một nhà sinh lý học thể chất chỉ cách robot cách tập một số bài thể dục.
Bạn biết đó, chúng ta đều muốn khỏe hơn.
Thế nên, việc còn lại là học tập.
Học tập rất quan trọng. Chúng ta học từ khi còn bé. Chúng ta học khi trưởng thành, và khi đã già.
Và một hình thái của học tập là kí ức cơ bắp
Bao nhiêu người ở đây chơi một loại nhạc cụ?
Ví dụ, khi bạn bắt đầu chơi, ví dụ, như là vĩ cầm, và thầy giáo của bạn tới, chỉnh tay của bạn một chút hay chỉnh cây vĩ cầm lên cao một chút
Họ thật sự chạm vào bạn để tạo ra ký ức cơ thể.
Và nó giúp cho bạn hiểu được cách để thực hiện tốt hơn.
Chúng ta có phương pháp để học tập mà tất nhiên, không phải tự tay di chuyển động cơ và chân của chúng, vậy nên, ta có bộ điều khiển Nunchuk giúp tạo ra kí ức cơ bắp cho robot như là cách di chuyển để nhảy.
Và cuối cùng, đó là sự sáng tạo
Có thể bạn thắc mắc: "Robot? Sự sáng tạo?
Tôi không hiểu điều đó. Tại sao robot lại phải sáng tạo? Sự sáng tạo giúp robot thông minh hơn?
Sự sáng tạo và trí tưởng tượng chúng giúp ta tạo ra các vấn đề khi ta không biết cách để giải quyết
Chúng giúp ta tạo ra những thứ chưa từng có.
Ý tôi là nếu các bạn nhìn vào các ứng dụng ngoài kia hay trên tablets, ở Ipads, Iphones hay Androids 20 năm trước chúng không hề có.
Vậy cách nào mà ta có thể tạo ra một thứ từ con số 0 và phát triển, mở rộng chúng?
Đó chính là trí tưởng tượng. Đó là sự sáng tạo.
Những điều đó giúp ta tạo ra những thứ mới mẻ.
Và tôi có một con robot sáng tạo. Nó chơi piano và là một nhà soạn nhạc. Và nếu bạn lắng nghe, đó là bài "Twinkle, Twinkle Little Star."
(Nhạc) Rồi, gom tất cả những thứ đó lại, điều cuối cùng chính là tương tác
Bạn có một con robot và bạn muốn nó trở thành bạn chơi cùng, thầy giáo, người hướng dẫn bạn, bạn muốn tương tác với nó.
Nó ko phải rất đáng yêu sao?
(Cười) Vậy tương tác chính là mấu chốt Đó là chía khóa để hiểu rõ cách làm việc ở thế giới của chúng ta và vì thế, tương tác rất quan trọng.
Nó xử lý giao tiếp, sự thấu hiểu xử lý những cái nhìn, sự chú ý
Tất cả điều đó tạo nên sự tương tác và khiến rôbốt thông minh hơn.
Đó chỉ là những công cụ mà ta dùng để tạo ra tobot thông minh hơn.
Và tôi muốn các bạn đọng lại một điều rằng
Tôi làm tất cả vì robot và robot thông minh
Ý tôi là, đó là tất cả những gì tôi làm. Tôi sẽ mất việc nếu tôi không tin vào điều đó.
Tuy nhiên, tất cả sẽ tới đâu?
Chúng ta sẽ đi xa được đến mức nào?
Chúng ta nên khiến rôbốt thông minh đến mức nào?
Cảm ơn các bạn!
Xin chào các bạn, tên tôi là Christian Rudder, tôi là một trong những người sáng lập trang web OK Cupid.
Hiện tại, nó đang là một trong những trang web lớn nhất về hẹn hò online ở Mỹ.
Cũng giống như các thành viên sáng lập khác tôi đã từng học chuyên về toán, và, cũng như dự đoán của bạn chúng tôi được biết đến với cách tiếp cận theo hướng phân tích mà chúng tôi áp dụng vào tình yêu.
Chúng tôi gọi đó là thuật toán mai mối
Về cơ bản thì OK Cupid sử dụng thuật toán mai mốt để giúp chúng tôi ra kết luận liệu một cặp nam nữ nhất định có thích hợp để hẹn hò với nhau hay không.
Chúng tôi xây dựng công việc kinh doanh của mình xung quanh thuật toán này.
"Thuật toán" nghe như một từ mang tính chuyên môn cao và khiến chúng ta nghĩ đó là một cái gì đó rất phức tạp
nhưng thực ra, nó chỉ là một cách giải quyết vấn đề mang tính hệ thống theo kiểu từng bước từng bước một.
Và thực sự nó khá đơn giản.
Trong bài học này, tôi sẽ giải thích cho các bạn điều gì đã dẫn chúng tôi đến với thuật toán này và nó hoạt động như thế nào.
Đầu tiên, hãy nghĩ xem tại sao các thuật toán lại được coi là quan trọng ?
và tại sao chúng tôi lại tạo ra bài học này?
Đầu tiên, bạn có thể nhận ra một cụm từ rất quan trọng mà tôi sử dụng ở phía trên: "một cách giải quyết vấn đề theo kiểu từng bước từng bước một", và có thể bạn cũng đã biết rằng máy tính là chuyên gia trong việc giải quyết vấn đề theo từng bước.
Một máy tính mà không có các thuật toán thì về cơ bản cũng chỉ như một cái chặn giấy đắt tiền mà thôi.
Và cũng bởi vì máy tính là một phần vô cùng phổ biến trong cuộc sống hàng ngày, nên những thuật toán có thể được tìm thấy ở khắp mọi nơi.
Phép toán đằng sau thuật toán của OK Cupid đáng ngạc nhiên là lại vô cùng đơn giản.
Đó chỉ là một vài phép cộng, phép nhân, và một chút khai căn.
Tuy nhiên, phần khó nhất trong việc tạo ra thuật toán này lại là ở việc làm thế nào để có thể phân tích một yếu tố khó đo lường. như sự hấp dẫn của con người, thành những phần nhỏ mà máy tính có thể tính toán được.
Nói về việc này, điều đầu tiên chúng tôi cần để tìm ra những cặp đôi phù hợp là những số liệu. để có thể áp dụng vào thuật toán.
Và cách tốt nhất để có được chúng là thu thập từ mọi người.
Vì thế, chúng tôi quyết định đưa ra các câu hỏi cho các thành viên, kiểu như "Trong tương lai bạn có muốn có con không?
"; "Bạn có thường xuyên đánh răng không?
"; "Bạn có thích xem phim kinh dị không?"
hay những điều vĩ mô hơn như "Bạn có tin vào Chúa không?"
Có thể thấy rằng nhiều câu hỏi thì rất tốt nếu chúng ta nhận được câu trả lời giống nhau từ cả hai phía.
Ví dụ như hai người cùng thích xem phim kinh dị thì có thể sẽ phù hợp với nhau hơn là nếu một người thích
và người còn lại thì không thích. Nhưng đối với những câu hỏi kiểu như "Bạn có muốn làm trung tâm của sự chú ý?"
Nếu cả hai người đều trả lời là có, thì mối quan hệ của họ sẽ gặp phải một vấn đề lớn.
Chúng tôi nhận ra điều này từ đầu và vì thế quyết định là chúng tôi cần thêm một số dữ liệu từ các câu hỏi.
Chúng tôi yêu cầu mọi người không những trả lời câu hỏi của mình, mà còn cả những câu trả lời mà họ mong muốn nhận được từ người khác.
Cách này khá hiệu quả,
tuy nhiên chúng tôi còn cần nhìn vào một khía cạnh khác.
Đó là một số câu hỏi thì nói cho bạn biết về một người nhiều hơn là những câu khác.
Lấy ví dụ như một câu hỏi về chính trị " Đốt sách và đốt cờ quốc gia - việc nào tồi tệ hơn?"
câu hỏi kiểu này sẽ bộc lộ nhiều thông tin hơn là câu hỏi về sở thích phim ảnh của bạn.
Và vì không thể coi các câu hỏi có trọng lượng như nhau chúng tôi đã thêm một điểm sau vào thuật toán:
Đối với tất cả mọi câu hỏi bạn trả lời trên OK Cupid, bạn có cơ hội để cho chúng tôi biết tầm quan trọng của câu hỏi đó đối với bạn,
từ không quan trọng một chút nào cho đến vô cùng quan trọng.
Vậy là đối với bất kì câu hỏi nào chúng tôi cũng có ba dữ liệu cho thuật toán của mình: Thứ nhất là câu trả lời của bạn; Thứ hai là câu trả lời mà bạn mong muốn có được từ một người khác; có thể là nửa kia của bạn trong tương lai và thứ ba là tầm quan trọng của câu hỏi đối với bạn.
Với tất cả những thông tin đó, OK Cupid có thể tính ra được liệu hai người có phù hợp với nhau không.
Thuật toán sẽ bắt đầu xử lý những con số và cuối cùng đưa ra một kết quả.
Lấy một ví dụ cụ thể như sau, chúng tôi đang xem xét sự phù hợp của bạn với một người người con trai
giả sử tên anh ta là B
Phần trăm phù hợp giữa bạn và B sẽ được dựa trên những câu hỏi mà cả hai người cùng trả lời.
Gọi tập hợp những câu hỏi đó là "s"
và để làm cho ví dụ này đơn giản hơn thì "s" chỉ bao gồm hai câu hỏi chung rồi chúng ta sẽ tính toán từ đó.
Lấy ví dụ,
câu hỏi đầu tiên là "Bạn luộm thuộm đến mức nào?"
câu trả lời có thể là rất luộm thuộm, khá luộm thuộm, hoặc rất gọn gàng.
Giả sử câu trả lời của bạn là "rất gọn gàng" bạn cũng muốn người kia trả lời như vậy, và câu hỏi này rất quan trọng đối với bạn.
Có thể nói về cơ bản bạn là một người gọn gàng thái quá.
Bạn rất thích gọn gàng, và cũng muốn người yêu của mình giống như vậy
Nhưng giả sử B hơi khác bạn một chút.
Anh ta trả lời rằng mình rất gọn gàng, nhưng lại chỉ cần người yêu của mình "khá gọn gàng" thôi và câu hỏi này thì cũng không quan trọng mấy đối với B.
Giờ hãy nhìn vào câu hỏi thứ hai, Đây là câu mà lúc trước tôi đã sử dụng: " Bạn có muốn là trung tâm của sự chú ý không?"
Câu trả lời chỉ có thể là có hoặc không.
Bạn trả lời là "không" Bạn cũng mong người yêu tương lai của mình trả lời "không" và câu hỏi này theo bạn cũng không mấy quan trọng.
Với B, anh ấy trả lời là "có"
nhưng lại tìm kiếm một người trả lời "không" vì anh ấy chỉ muốn mình là trung tâm của sự chú ý thôi và câu hỏi khá quan trọng với anh ấy.
Bây giờ hãy thử tính toán tất cả những gì mà chúng ta thu được.
Bước đầu tiên, vì chúng ta sẽ dùng đến máy tính để tinh toán, nên chúng ta cần phải gắn những giá trị số cho những câu trả lời kiểu như "khá quan trọng" hay "rất quan trọng" bởi vì máy tính chỉ có thể làm việc với những con số cụ thể mà thôi.
Cũng vì thế, OK Cupid quyết định gắn cho "không quan trọng chút nào" giá trị bằng 0,
"quan trọng một chút" giá trị bằng 1,
"khá quan trọng" giá trị bằng 10,
"rất quan trọng" giá trị bằng 50,
và "vô cùng quan trọng" giá trị bằng 250.
Tiếp theo, thuật toán sẽ thực hiện hai phép tính đơn giản.
Một là mức độ hài lòng của bạn với những câu trả lời của B
hay nói cách khác là số điểm mà B có thể đạt được trên thang điểm của bạn.
Bạn đã nói rằng câu trả lời của B cho câu hỏi đâu tiên về mức độ luộm thuộm là rất quan trọng với bạn.
B đã trả lời đúng như bạn muốn vì thế anh ấy có 50 điểm.
Câu hỏi thứ hai chỉ đáng giá 1điểm vì bạn nói nó chỉ quan trọng một chút,
và B đã trả lời không như bạn muốn. Vì thế B đạt 50 trên tổng số 51 điểm mà anh ấy có thể dành được.
vậy mức độ hài lòng sẽ là 98%. Khá cao.
Điều thứ hai mà thuật toán cần là mức độ hài lòng của B với các câu trả lời của bạn.
B chỉ đặt giá trị cho câu trả lời của bạn về sự luộm thuộm là 1 và 10 điểm cho câu thứ hai.
Vì thế trên tổng số 11, bạn đã đạt được 10 điểm, cả hai người đã trả lời đúng như mong muốn của người kia ở câu thứ hai
vì thế câu trả lời của bạn đạt 10 trên tổng số 11 điểm có nghĩa là mức độ hài lòng của B với những câu trả lời của bạn là 91%.
Cũng khá tốt.
Việc cuối cùng cần làm là ghép hai phần trăm về mức độ hài lòng này lại và tìm ra một con số chung cho cả hai người.
Để làm như vậy, thuật toán sẽ nhân hai số phần trăm đó lại sau đó lấy căn bậc n, với n là tổng số câu hỏi.
Bởi vì s là tổng số câu hỏi trong ví dụ này chỉ là 2 nên để tính phần trăm hài lòng của cả hai bạn về người kia ta sẽ lấy căn bậc hai của tích 98% và 91%
và có kết quả là 94%.
Đó chính là mức độ phù hợp của bạn với B
Đây là một cách diễn đạt kiểu toán học về mức độ hạnh phúc mà hai bạn có thể có nếu kết đôi với nhau dựa trên những thông tin mà bạn cung cấp cho chúng tôi.
Bây giờ, câu hỏi bạn có thể đặt ra là tại sao chúng tôi lại nhân hai mức độ hài lòng với nhau và lấy căn bậc n, chứ không lấy trung bình cộng rồi lấy căn bậc n?
Nói một cách đơn giản thì công thức này gọi là cấp số nhân
và nó là một cách rất tốt để ghép những giá trị mà có nhiều khác biệt và đại diện cho nhiều khía cạnh
Nói cách khác, đây là một cách hoàn hảo cho việc tìm sự phù hợp trong tình yêu.
Khi mà chúng ta thường có nhiều lựa chọn có vô số quan điểm khác nhau, như tôi đã lấy ví dụ ở trên về phim ảnh về chính trị tôn giáo, hay tất cả những thứ khác.
Ngoài ra, nếu chỉ bằng trực giác thì chúng ta cũng có thể thấy
một cặp đôi mà mức độ hài lòng của người này về người kia đều là 50% thì sẽ tốt hơn là một cặp đôi mà tỉ lệ này là 0 và 100 vì sự hấp dẫn thì phải đến từ cả hai phía
Sau khi thêm vào môt vài sửa chữa nhỏ cho sai số, cho trường hợp chúng ta chỉ có rất ít câu hỏi như ở ví dụ trên thì chúng tôi thấy thuật toán hoàn toàn có thể được sử dụng.
Bất cứ khi nào OK Cupid ghép đôi hai người lại với nhau, chúng tôi lại tiến hành làm theo những bước như trên.
Đầu tiên là thu thập dữ liệu từ câu trả lời của bạn sau đó so sánh những câu trả lời và những mong muốn của bạn với câu trả lời và mong muốn của một người khác, bằng những phép toán đơn giản.
Khả năng chuyển đổi một hiên tượng mang tính thực tế thành những số liệu mà một vi mạch có thể xử lý được theo tôi là kĩ năng quan trọng nhất mà một người có thể có trong thời đại ngày nay.
Cũng giống như việc bạn sử dụng các câu để kể một câu chuyện cho người khác nghe, thì ở đây bạn sử dụng những thuật toán để kể câu chuyện ấy cho một máy tính.
Nếu bạn học được ngôn ngữ thích hợp bạn có thể bắt đầu kể những câu chuyện của minh.
và tôi mong clip này sẽ giúp bạn làm được điều ấy.
Các bạn có thể cho rằng có nhiều việc tôi không thể làm được bởi vì tôi bị khiếm thị.
Phần lớn thì cũng đúng
Thực ra lúc nãy tôi phải nhờ hỗ trợ mới lên được sân khấu
Nhưng tôi cũng có thể làm được nhiều thứ.
Đây là lần đầu tiên tôi tập leo núi.
Thú thật, tôi yêu thích thể thao và có thể chơi được nhiều môn, như là bơi, trượt tuyết, trượt băng, lặn, chạy bộ, v..v..
Tuy nhiên có một hạn chế là cần phải có người hỗ trợ tôi.
Tôi muốn tự thân vận động.
Tôi mất khả năng thị giác năm lên 14 do một tai nạn ở hồ bơi.
Hồi đó tôi là một thiếu nữ năng động và tự lập, và đùng một cái, tôi bị mù.
Điều khó khăn nhất với tôi tôi đã mất đi sự tự lập.
Những thứ trước đó tưởng chừng dễ dàng, giờ tôi không thể nào làm một mình.
Ví dụ, một trong những khó khăn của tôi là sách giáo khoa.
Thời điểm đó chưa có máy tính cá nhân, không Internet hay điện thoại thông minh.
Cho nên tôi nhờ một trong hai cậu em trai đọc sách hộ, và tôi phải tự viết lại những quyển sách ấy bằng chữ nổi.
Mọi người hình dung ra không?
Dĩ nhiên mấy đứa em trai tôi không thích điều đó tí nào, và sau đó, tôi để ý là chúng chẳng bao giờ có mặt khi tôi cần.
(Cười) Tôi nghĩ là tụi nó cố né tránh tôi.
Tôi không hề trách tụi nó.
Tôi thật sự muốn thoát khỏi cảnh phải phụ thuộc vào ai đó.
Điều đó trở thành khát khao mạnh mẽ muốn khơi dậy một điều khác biệt.
Chuyển sang thời kỳ giữa những năm 1980
Tôi bắt đầu biết đến công nghệ tiên tiến và tôi tự hỏi tại sao không có một công nghệ máy tính nào để tạo ra những quyển sách bằng chữ nổi?
Những thứ công nghệ tiên tiến đó cũng nên giúp đỡ những người bị khiếm khuyết như tôi mới phải.
Từ giây phút đó, hành trình đổi mới của tôi bắt đầu.
Tôi bắt đầu phát triển công nghệ sách điện tử, ví dụ như là phần mềm biên tập chữ nổi, từ điển chữ nổi điện tử và mạng lưới thư viện chữ nổi điện tử.
Ngày nay, mỗi học sinh bị suy giảm thị lực có thể đọc sách giáo khoa trên máy tính cá nhân và các thiết bị di động, được viết bằng chữ nổi hay nghe qua giọng nói
Có lẽ các bạn sẽ không mấy ngạc nhiên vì ở năm 2015 này, ai cũng có sách điện tử trên máy tính bảng.
Nhưng chữ nổi được kỹ thuật số nhiều năm trước khi có sách điện tử, vào cuối những năm 1980, tức gần 30 năm trước.
Những nhu cầu cấp thiết và cụ thể của người khiếm thị, là cơ hội để tạo ra những quyển sách điện tử lúc trước.
Thực sự đây không phải lần đầu chuyện này xảy ra, vì lịch sử cho thấy khả năng tiếp cận là khởi nguồn cho sự đổi mới.
Điện thoại được phát minh khi đang phát triển một công cụ liên lạc dành cho người khiếm thính.
Vài loại bàn phím cũng được phát minh để giúp những người khuyết tật.
Giờ tôi sẽ cho các bạn một ví dụ từ chính cuộc đời tôi.
Vào thập niên 90, mọi người xung quanh tôi bắt đầu nói về Internet và việc lướt web.
Tôi vẫn nhớ lần đầu tôi truy cập web
Tôi rất sửng sốt.
Tôi có thể đọc báo bất cứ lúc nào và hằng ngày.
Thậm chí tôi có thể tự tìm bất cứ thông tin nào.
Tôi cực kỳ mong muốn có thể giúp người mù tiếp cận với Internet, và tôi tìm cách để làm web thành giọng nói tổng hợp để có thể đơn giản hóa đáng kể giao diện người dùng.
Điều này dẫn đến việc tôi phát triển Home Page Reader vào năm 1997. lúc đầu bằng tiếng Nhật và sau đó được dịch sang 11 thứ tiếng.
Khi tôi phát triển Home Page Reader, tôi nhận được rất nhiều phản hồi từ người dùng.
Có một nhận xét mà tôi nhớ rất rõ, "Với tôi, Internet giống như cửa sổ nhìn ra thế giới."
Đó quả là khoảnh khắc mang tính cách mạng đối với người mù.
Thế giới ảo nay đã có thể tiếp cận được và công nghệ mà chúng tôi tạo ra cho người mù có rất nhiều công dụng, vượt xa hơn những gì tôi tưởng tượng,
Nó có thể giúp những người tài xế nghe được email của họ hay nó có thể giúp bạn vừa nghe một công thức vừa nấu ăn
Hiện tại thì tôi đã độc lập hơn rồi, nhưng thế vẫn chưa đủ.
Ví dụ như lúc lên sân khấu mới nãy thôi, tôi phải cần đến hỗ trợ.
Mục tiêu của tôi là lên đây một cách hoàn toàn độc lập.
Và không chỉ là ở trên này.
Mục tiêu của tôi là có thể đi du lịch và làm những thứ rất đỗi dễ dàng với bạn.
Được rồi, giờ tôi sẽ cho bạn xem những công nghệ mới nhất.
Đây là một ứng dụng điện thoại thông minh mà chúng tôi đang nghiên cứu.
(Video) Giọng máy: đi thêm 51 feet là đến cửa, và tiếp tục đi thẳng
GM: Đi thêm 2 cửa để ra ngoài. Cửa nằm ở phía bên phải.
GM: Nick đang đến gần. Trông rất vui vẻ.
Chieko (CA): Chào, Nick!
Nick: Chào, Chieko! CA: Đang đi đâu đó? Trông cậu rất vui.
N: À, bài làm của tôi mới được chấp nhận ấy mà.
CA: Tuyệt quá! Chúc mừng nha!
N: Cảm ơn. Chờ đã-- Sao cô biết là tôi và tôi đang vui?
(cười) Người lạ: Chào
(cười) CA: À...Chào.
GM: Anh ấy không nói với bạn mà đang gọi điện thoại.
GM: Khoai tây chiên.
GM: Socola đen hạnh nhân
GM: Hôm qua bạn tăng 5 cân rồi; nên chọn mua táo hơn là socola.
(cười) GM: Bạn gần đến.
GM: Bạn đến nơi rồi
CA: Hiện giờ...
(vỗ tay) Cảm ơn mọi người
Hiện giờ ứng dụng đó chỉ đường cho tôi. bằng cách phân tích các tín hiệu chỉ đường và những thiết bị cảm ứng trên điện thoại, cho phép tôi có thể đi lại trong không gian trong nhà hay ngoài trời, tất cả đều tự làm lấy.
Nhưng phần quan sát máy tính cho thấy ai đang tiến đến, và đang có tâm trạng gì -- chúng tôi vẫn còn đang nghiên cứu.
Việc nhận ra biểu cảm trên mặt rất quan trọng để giúp tôi hòa nhập.
Vậy nên những giao thoa công nghệ giờ đã sẵn sàng hỗ trợ tôi thấy được thế giới đúng như thực.
Chúng tôi gọi nó là thiết bị hỗ trợ nhận biết.
Nó am hiểu thế giới xung quanh và nói thầm cho tôi hay truyền rung chấn lên những ngón tay tôi.
Thiết bị hỗ trợ nhận biết sẽ tăng cường những khả năng đã bị mất hoặc bị suy giảm nói cách khác là 5 giác quan của chúng ta.
Công nghệ này chỉ mới ở giai đoạn đầu, nhưng sau cùng thì tôi sẽ có thể tìm được phòng học trong trường đại học thỏa sức đi ngắm nghía hàng hóa hay tìm một nhà hàng ngon khi đang đi bộ trên đường.
Sẽ rất tuyệt nếu tôi nhận ra bạn trên đường trước cả khi bạn thấy tôi.
Nó sẽ trở thành người bạn tốt nhất của tôi và của các bạn nữa.
Vậy nên, đây quả là một thử thách lớn lao.
Một thử thách cần đến sự cộng tác, đó là lý do tại sao chúng ta đang tạo ra một cộng đồng mở để đẩy nhanh các hoạt động nghiên cứu.
Vừa sáng nay thôi chúng tôi đã công bố những công nghệ nguồn mở nền tảng mà bạn mới thấy trên video.
Ranh giới chính là thế giới thật.
Cộng đồng người mù đang khám phá ranh giới công nghệ này và người dẫn đường.
Hi vọng có thể cùng các bạn khám phá kỷ nguyên mới và lần sau đứng trên sân khấu này, nhờ công nghệ và cải tiến, tôi sẽ có thể bước lên đây một mình.
Cảm ơn các bạn rất nhiều
(vỗ tay)
Lúc này tôi chắc chắn bạn biết rằng tất cả mọi thứ trong bạn làm cuộc sống bạn đều cần các con số.
Cụ thể, mặc dù một số lĩnh vực không chỉ cần một vài con số, mà cần rất nhiều số.
Làm thế nào để quản lý tất cả những con số kia?
Các nhà toán học đã tìm lại lịch sử từ xưa như Trung Hoa thời cổ đại đã tìm ra một cách diễn đạt tập hợp gồm nhiều con số một lần
Ngày nay, chúng ta gọi những tập hợp số đó là ma trận và nhiều ma trận gộp lại thành một chuỗi ma trận
Ma trận xuất hiện ở mọi nơi.
Chúng ở xung quanh chúng ta kể cả trong căn phòng lúc này.
Xin lỗi, chúng ta nên quay lại vấn đề,
Ma trận thực ra ở mọi nơi.
Ma trận được dùng trong kinh doanh, kinh tế, mã hóa, vật lý, điện tử, và đồ họa vi tính.
Một lý do tại sao ma trận hấp dẫn đến vậy là vì nó có thể chứa rất nhiều thông tin và từ đó, chuyển những chuỗi bài toán phức tạp khác nhau thành một bài toán duy nhất.
Vậy để sử dụng ma trận, chúng ta cần biết nó hoạt động như thế nào.
Thực tế cho thấy, bạn có thể coi ma trận như những con số thông thường.
Bạn có thể cộng chúng với nhau, trừ, và thậm chí nhân chúng với nhau.
Tuy nhiên, bạn không thể chia chúng được, nhưng đó là một điểm khác thường của ma trận.
Cộng ma trận rất đơn giản.
Tất cả những gì bạn phải làm là cộng những phần tử tương ứng theo thứ tự xuất hiện.
Các phần tử đầu tiên cộng vào với nhau, các phần tử thứ hai, thứ ba, và đến hết.
Dĩ nhiên các ma trận trong phép cộng phải cùng cỡ, điều đó khá hiển nhiên.
Bạn cũng có thể nhân cả ma trận với một số, gọi là lượng vô hướng.
Chỉ nhân các phần tử bởi số vô hướng đó.
Chờ một chút, còn một ý nữa!
Bạn cũng có thể nhân ma trận này với ma trận kia.
Mặc dù phép nhân không giống phép cộng, khi mà bạn cộng phần tử với phần tử.
Phép nhân đặc biệt hơn và hấp dẫn hơn một khi bạn nắm được cách làm.
Đây là cách để tính phép nhân.
Giả sử bạn có hai ma trận.
Thử nhân chúng với nhau theo từng cặp, nghĩa là hai hàng và hai cột.
Viết ma trận đầu tiên ở bên trái ma trận thứ hai ngay bên cạnh và nhích lên một chút. tựa như chúng ta đang chuẩn bị bàn ăn vậy.
Kết quả khi chúng ta nhân ma trận với nhau sẽ nằm ngay chính giữa chúng.
Chúng ta cũng sẽ vẽ một số đường kẻ để giúp chúng ta tính toán.
Giờ hãy nhìn vào hàng đầu tiên của ma trận thứ nhất và cột đầu tiên của ma trận thứ hai.
Bạn có thấy được có 2 con số ở mỗi cái chưa?
Nhân số thứ nhất trong hàng với số thứ nhất trong cột 1 lần 2 là 2.
Giờ tính tích tiếp theo: 3 lần 3 là 9.
Cộng vào: 2 cộng 9 bằng 11.
Hãy đặt kết quả đó vào vị trí trên góc bên trái cho khớp với những hàng và cột mà ta đã dùng để tính.
Bạn đã thấy được các ma trận hoạt động như thế nào chưa?
Bạn cũng có thể làm tương tự cho các phần tử khác.
âm 4 cộng 0 bằng âm 4
4 cộng âm 3 bằng 1
âm 8 cộng 0 bằng 8.
Cuối cùng đây là đáp số.
Không tệ, đúng không?
Tuy nhiên, còn điểm nữa,
cũng như phép nhân ma trận, các ma trận phải có cỡ phù hợp.
Quan sát các ma trận này xem.
2 lần 8 bằng 16.
3 lần 4 bằng 12.
3 lần .... chờ chút, không còn hàng nào nữa ở ma trận thứ hai.
Chúng ta hết chỗ rồi.
Vì vậy những ma trận đó không thể nhân được với nhau.
Số cột của ma trận đầu tiên phải bằng số hàng của ma trận thứ hai.
Miễn là bạn cẩn thận để gộp đúng các cạnh của ma trận đúng thì nó trở nên rất dễ.
Tuy nhiên, hiểu được phép nhân ma trận chỉ là bước dạo đầu.
Còn rất nhiều thứ bạn có thể làm với chúng.
Ví dụ như, giả sử bạn muốn mã hóa một thông điệp bí mật.
Giả sử thông điệp : "Math rules".
(Quy luật toán học) Tại sao có người cần giữ bí mật này thì tôi không cần quan tâm.
Để các con số đại diện cho các chữ cái. bạn có thể đặt các con số vào ma trận và chìa khóa mã hóa là một ma trận khác.
Nhân chúng với nhau và bạn đã có được một ma trận mới đã được mã hóa.
Chỉ có một cách để giải mã ma trận mới này và đọc được thông điệp là phải có chìa khóa. chính là ma trận thứ hai kia.
Thậm chí còn có một chuyên ngành của toán học luôn luôn dùng ma trận, gọi là Đại số tuyến tính.
Nếu bạn có cơ hội học Đại số tuyến tính, hãy học đi, hay lắm.
Nhưng chỉ cần nhớ, một khi bạn biết cách dùng ma trận, bạn có thể làm gần như bất cứ thứ gì.
Một bà mẹ đang làm việc trông như thế nào?
Nếu bạn hỏi mạng, đây là điều mà bạn sẽ được biết
Đừng bận tâm đây là thứ mà bạn sẽ thật sự tạo ra Nếu bạn thử làm việc trên máy tính với một đứa bé trên đùi.
(Tiếng cười) Nhưng không, đây là một bà mẹ đang làm việc.
Bạn sẽ thấy chủ đề từ những hình ảnh này.
Chúng ta sẽ thấy nhiều. Chủ đề đó là ánh sáng tự nhiên tuyệt vời, trong đó, như chúng ta điều biết, là một dấu hiệu phân biệt của mỗi nơi làm việc của nước Mỹ
Có hàng ngàn hình ảnh như vậy.
Gõ từ "mẹ đi làm" vào bất kỳ công cụ tìm kiếm hình ảnh nào của Google, hình ảnh chứng khoán,
Chúng có đầy trên mạng chúng đang đứng đầu các bài viết blog và tin tức và tôi trở nên ám ảnh với chúng và sự lừa dối mà chúng nói với chúng ta và sự thoải mái mà chúng tặng chúng ta rằng khi trở thành những bà mẹ mới làm việc ở Mỹ, mọi chuyện sẽ ổn.
Nhưng nó không ổn.
Là một quốc gia, chúng ta đang gửi hàng triệu phụ nữ quay lại làm việc mỗi năm, sớm khó tin và kinh khủng sau khi họ sinh nở
Đó là một vấn đề đạo đức. nhưng hôm nay tôi cũng sẽ nói với bạn tại sao nó là một vấn đề kinh tế.
Tôi bị khó chịu và ám ảnh với sự phi thực tế của những bức ảnh này, trông không giống gì cuộc sống của tôi gần đây tôi quyết định chụp lại và tạo loạt châm biếm những hình ảnh chứng khoán mà tôi hy vọng thế giới sẽ bắt đầu sử dụng chỉ đang cho thấy thực tế thật sự khó xử của việc quay trở lại làm việc khi nguồn thức ăn của con bạn được gắn vào cơ thể bạn
Tôi sẽ cho bạn thấy hai trong số chúng
(Tiếng cười) Không câu nào nói "Thăng chức cho cô ta" bằng chảy sữa mẹ qua váy trong lúc trình bày.
Bạn sẽ thấy rằng không có em bé trong ảnh này, bởi vì đó không phải là cách nó hoạt động không dành cho hầu hết các bà mẹ đang làm việc.
Bạn có biết, và điều này sẽ làm hỏng ngày rằng mỗi khi dội nước nhà vệ sinh, mùi phát tán trong không khí và chúng sẽ ở trong không khí hàng giờ?
Và đến bây giờ, đối với nhiều bà mẹ đang làm việc đây là nơi duy nhất trong ngày mà họ có thể tìm thấy để tạo thức ăn cho các bé mới sinh của họ
Tôi đặt những điều này, hàng tá chúng, vào thế giới
Tôi đã muốn tạo ra một điều
Tôi đã không biết điều tôi đã đang làm là đang mở một cánh cửa, vì giờ đây, những người hoàn toàn xa lạ từ nhiều tầng lớp xã hội viết cho tôi thường xuyên chỉ để nói cho tôi những gì xảy ra khi họ quay lại làm việc trong vòng vài ngày hay vài tuần sau sinh
Tôi sẽ chia sẻ 10 câu chuyện của họ với bạn hôm nay
Chúng là hoàn toàn sự thật một vài trong số chúng thì rất thô và không cái nào trong số chúng trông như thế này
Đây là cái đầu tiên
"Tôi là một nhân viên dịch vụ thường trực tại một nhà tù liên bang.
Tôi đã quay lại làm việc sau tối đa tám tuần được phép cho sinh mổ
Một đồng nghiệp nam khó chịu vì tôi đã đi khỏi vì "kỳ nghỉ" vì thế anh ta cố ý mở cửa trong khi tôi đang bơm sữa và đã đứng ở cửa với các tù nhân ở hành lang"
Hầu hết các câu chuyện về những người này, người lạ, gởi đến tôi đây, thì không hẵn là về cho con bú sữa mẹ
Một người phụ nữ viết cho tôi rằng "Tôi sinh đôi và khi quay lại để làm việc sau bảy tuần không lương.
Về mặt cảm xúc, tôi là một xác tàu
Về mặt thể chất, tôi bị xuất huyết trong quá trình lao động, và rách lớn vì thế tôi dậy, ngồi hay đi lại khó khăn
Chủ của tôi đã nói tôi không được phép sử dụng những ngày nghỉ có sẵn của tôi bởi vì đây là mùa ngân sách"
Tôi đã tin rằng chúng ta không thể nhìn những tình huống này bằng mắt bởi vì sau đó chúng ta sẽ khiếp sợ, và nếu chúng ta khiếp sợ thì chúng ta phải làm gì đó về nó.
Vì thế chúng ta chọn nhìn, và tin tưởng vào ảnh này.
Tôi thật không biết điều đang diễn ra trong hình này bởi vì tôi thấy nó kỳ lạ và hơi rùng mình
(Tiếng cười) Như, cô ta đang làm gì?
Nhưng tôi biết nó nói gì với chúng ta.
Nó nói với chúng ta rằng mọi chuyện ổn
Bà mẹ đang làm việc này, tất cả họ và tất cả con của họ, thì ổn
Không có gì để xem ở đây
Và dù sao, phụ nữ đã có một lựa chọn không điều gì thậm chí là vấn đề của chúng ta
Tôi muốn chia sự lựa chọn này ra làm hai phần.
Lựa chọn thứ nhất nói rằng phụ nữ đã chọn làm việc
Vậy thì, nó không đúng.
Ngày nay ở Mỹ, phụ nữ chiếm 47 phần trăm lực lượng lao động và 40 phần trăm của hộ gia đình Mỹ một phụ nữ là đế giầy hay là trụ cột chính.
Công việc có lương là một phần, phần lớn, của động cơ của nền kinh tế này, và nó là cần thiết cho những động cơ của những gia đình
Ở mức độ quốc gia, công việc trả lương của chúng ta không phải là tùy chọn
Lựa chọn thứ hai nói rằng phụ nữ đang lựa chọn có con vì thế bản thân phụ nữ nên chịu hậu quả của những lựa chọn này.
Bạn biết, một trong những điều đó. rằng khi bạn thoáng nghe qua có thể nghe đúng
Tôi không làm bạn có con
Tôi đã không ở đó khi chuyện xảy ra
Nhưng lập trường đó bỏ qua một sự thật cơ bản, rằng sự sinh sản của chúng ta trên phạm vi quốc gia không là tùy chọn
Những đứa con mà những phụ nữ, nhiều người phụ nữ đang làm việc, đang có hôm nay, sẽ thay lượng lao động một ngày nào đó, bảo vệ bờ biển của chúng ta, tạo nên cơ sở thuế của chúng ta
Sự sinh sản của chúng ta trên phạm vi quốc gia không là tùy chọn
Đó không là những lựa chọn
Chúng ta cần phụ nữ để làm việc Chúng ta cần phụ nữ đang làm việc có con
Vì vậy chúng ta nên làm việc đó cùng một lúc ít nhất chấp nhận được?
Vâng, đây là lúc đố Bao nhiêu phần trăm phụ nữ đang làm việc ở Mỹ bạn nghĩ rằng không thể hưởng chế độ thai sản?
88 phần trăm
88 phần trăm những bà mẹ đi làm sẽ không được 1 phút nghỉ có lương sau khi họ có con
Vậy thì bây giờ bạn đang nghĩ tới nghỉ không lương
Nó có tồn tại ở Mỹ. Nó được gọi là FMLA.
Nó không làm được. Bởi vì cách nó được cấu tạo, tất cả các ngoại lệ, Một nửa bà mẹ mới sinh không đủ tiền kiện cho nó
Nó trông như thế này
"Chúng tôi đã sinh con trai nuôi
Khi nhận được cuộc gọi, ngày nó chào đời Tôi đã phải nghỉ làm
Tôi đã không nghỉ đủ lâu để đủ tiêu chuẩn cho FMLA và rồi tôi không đủ điều kiện nghỉ không lương
Khi tôi tôi nghỉ việc để thăm con trai mới sinh Tôi đã mất việc."
Những hình ảnh công ty chứng khoán này che giấu một sự thật khác, một lớp khác
Với những ai có thể hưởng chỉ việc nghỉ không lương đó, Hầu hết phụ nữ không thể chi trả để được hưởng gì nhiều từ nó cả.
Một y tá nói với tôi, " tôi đã không đủ điều kiện cho khó khăn tạm thời Bởi vì việc mang thai của tôi được xem như một điều kiện tồn tại trước.
Chúng tôi đã chi hết tiền hoàn thuế và một nữa tiết kiệm trong suốt sáu tuần nghỉ không lương.
Chúng tôi không thể chịu lâu hơn
Về thể chất nó khó, nhưng về mặt tinh thần nó tệ hơn
Tôi vất vả hàng tháng trời ở xa con trai của tôi."
Vậy là quyết định quay lại làm việc rất sớm Nó là một quyết định kinh tế hợp lý bởi tài chính gia đình, nhưng thường là khủng khiếp về thể chất bởi vì đưa một con người vào thế giới là mớ lộn xộn
Một nữ phục vụ nói với tôi, "Với đứa con đầu, tôi quay lại làm việc 5 tuần sau sinh.
Với đứa con thứ hai, tôi phải bị đại phẫu sau khi sinh Vì thế tôi đợi sáu tuần để quay lại.
Tôi đã bị rách cấp độ ba. "
23 phần trăm những bà mẹ mới đang làm việc ở Mỹ Sẽ quay lại làm việc trong vòng hai tuần sau sinh.
"Tôi làm nhân viên pha chế và đầu bếp, trung bình 75 giờ một tuần khi mang thai.
Tôi phải quay lại làm việc trước khi con được một tháng, Làm việc 60 giờ một tuần.
Một người làm chung với tôi chỉ có thể chi trả cho 10 ngày nghỉ với con cô ta."
Dĩ nhiên, đây không chỉ là kịch bản với tác động về kinh tế và thể chất.
Sinh con là, và sẽ luôn là, một sự kiện tâm lý lớn.
Một giáo viên nói với tôi, "Tôi trở lại làm việc tám tuần sau khi con trai tôi chào đời
Tôi đã bị lo lắng nhưng những cơn hoảng loạn tôi có trước đó để quay lại làm việc là không chịu nổi."
Thống kê cho thấy, phụ nữ càng sớm đi sau khi có một con, nhiều khả năng họ sẽ chịu đựng rối loạn tâm trạng sau sinh như trầm cảm và lo âu, và trong số nhiều hậu quả tiềm ẩn của những rối loạn đó, tự tử là nguyên nhân phổ biến thứ hai dẫn đến cái chết đối với phụ nữ một năm sau sinh.
Đứng đầu là câu chuyện kế tiếp Tôi chưa bao giờ gặp người phụ nữ này, nhưng tôi thấy rất khó để vượt qua
"Tôi thấy rất đau buồn và giận dữ vì tôi mất những điều thiết yếu, thời gian không thể hình thành và thay thế với con trai tôi.
Lao động và giao hàng để lại cho tôi cảm giác hoàn toàn tan vỡ
Hàng tháng trời, tất cả những gì tôi nhớ là la hét: chứng đau bụng, họ nói thế.
Bên trong, tôi đang chết đuối.
Mỗi buổi sáng, tôi hỏi bản thân bao lâu nữa tôi có thể làm được điều này.
Tôi được cho phép đem con đến chỗ làm.
Tôi đóng cửa phòng làm việc trong khi tôi làm khuấy động và im lặng và van xin nó ngừng la hét để tôi không gặp vấn đề
Tôi trốn đằng sau cửa phòng làm việc mỗi ngày chết tiệt và khóc khi nó la hét.
Tôi khóc trong nhà vệ sinh trong khi tôi rửa dụng cụ bơm.
Mỗi ngày, tôi khóc suốt trên đường đi làm và suốt trên đường về
Tôi đã hứa với chủ rằng công việc tôi không làm xong trong ngày, Tôi sẽ làm ban đêm tại nhà.
Tôi đã nghĩ, có điều gì sai với tôi nên tôi không thể xoay sở."
Đó là những bà mẹ.
Còn những đứa con thì sao?
Là một quốc gia, ta quan tâm về hàng triệu đứa bé sinh ra hàng năm từ những bà mẹ đi làm?
Tôi nói chúng ta không, chỉ đến khi chúng đi làm trả thuế và đến tuổi nghĩa vụ quân sự.
Chúng ta nói sẽ gặp chúng sau 18 năm, và đi đến đó là chuyện của chúng
Một trong những lý do tôi biết là những đứa bé mà mẹ chúng có 12 hay nhiều tuần ở nhà với chúng có nhiều khả năng được tiêm vắc xin và được kiểm trả tốt trong năm đầu, do đó những đứa bé đó được bảo vệ tốt hơn khỏi tử vong và bệnh hiểm nghèo
Nhưng những thứ như thế bị ẩn đằng sau những bức ảnh này.
Nước Mỹ có một thông điệp cho những bà mẹ mới những người làm việc vì con của họ.
Dù bao nhiêu thời gian bạn có với con, bạn nên cảm ơn vì điều đó, và bạn trở nên một sự phiền phức cho nền kinh tế và cho chủ của bạn.
Câu chuyện về lòng biết ơn đó đi qua nhiều câu chuyện tôi được nghe.
Một phụ nữ nói với tôi, "Tôi quay lại làm việc vào tuần thứ tám sau mỗ bởi vì chồng tôi đi làm.
Không có tôi, con gái tôi kém phát triển.
Con bé không chịu uống bình
Nó bắt đầu sụt cân.
Thật biết ơn, chủ của tôi rất cảm thông.
Ông ấy cho mẹ tôi bế con bé, người đang thở oxy và được theo dõi, bốn lần một lượt nên không thể chăm bà."
Có một câu lạc bộ nhỏ của các quốc gia trên thế giới mà không cung cấp chế độ nghỉ việc có lương đến các bà mẹ mới.
Bạn có quan tâm họ là ai?
Tám nước đầu tiên với tám triệu tổng dân số
Đó là Papua New Guinea, Suriname và những quốc đảo nhỏ của Micronesia, đảo Marshall, Nauru, Niue, Palau và Tonga.
Số chín là Mỹ với 320 triệu người
Ồ, thế à.
Đó là kết thúc danh sách.
Mỗi nền kinh tế khác trên hành tinh đã tìm ra một cách để có một mức quốc gia chi trả khi rời công việc cho những người đang làm việc vì tương lại của quốc gia đó nhưng chúng ta nói, "Chúng ta không thể làm điều đó."
Chúng ta nói thị trường sẽ giúp giải quyết vấn đề, và chúng ta vui mừng khi tập đoàn đề nghị trả nghỉ việc không lương cho phụ nữ những người đã được giáo dục tốt và lương cao trong số chúng ta
Bạn có nhớ 88 phần trăm?
Những phụ nữ có thu nhập trung bình và thấp sẽ không thể tham gia vào đó.
Chúng ta biết rằng cái giá kinh ngạc về kinh tế, tài chính, thể chất và cái giá cảm xúc cho phương pháp này.
Chúng ta đã quyết định, quyết đinh, không phải là một tai nạn chuyển những cái giá này trực tiếp tới những bà mẹ đi làm và con của họ.
Chúng ta biết mức giá cao hơn với phụ nữ thu nhập thấp, do đó không tương xứng cho phụ nữ da màu.
Dù sao chúng ta bỏ qua nó
Tất cả điều này là sự xấu hổ của nước Mỹ.
Nhưng cũng là sự rủi ro của nước Mỹ.
Bởi vì điều gì xảy ra nếu mọi cá nhân được gọi là chọn có con này bắt đầu chuyển thành những cá nhân chọn không có con
Một phụ nữ nói với tôi, "Làm mẹ thì khó. Nó không nên thành chấn thương tâm lý
Khi chúng tôi nói về mở rộng gia đình mình, chúng tôi lo bao nhiêu thời gian tôi có để chăm sóc bản thân và con.
Nếu chúng tôi phải làm lại giống như cách với đứa con đầu, chúng tôi có thể chỉ có một con. "
Tỷ lệ sinh cần thiết ở Mỹ để giữ cho dân số bền vững là 2.1 ca sống trên một phụ nữ
Ở Mỹ hiện nay, tỷ lệ là 1.86.
Chúng ta cần phụ nữ có con, và chúng ta đang chủ động ngăn cản phụ nữ đi làm thực hiện điều đó
Điều gì sẽ xảy ra với lực lượng lao động, với sự đổi mới, với GDP, nếu từng bà mẹ đi làm của đất nước này quyết định rằng họ không thể chịu đựng để thực hiện điều này hơn một lần?
Tôi đang ở đây chỉ với một ý tưởng có giá trị lan rộng, và bạn có thể đó đó là gì.
Từ lâu kể khi quốc gia quyền lực nhất trên trái đất đưa ra chế độ nghỉ việc có lương toàn quốc đến những người đang làm việc vì tương lai quốc gia và đến những đứa bé những người đại diện cho tương lai
Sinh sản là một hàng hóa công cộng
Sự nghỉ việc nên được nhà nước tài trợ.
Không nên có những ngoại lệ cho kinh doanh nhỏ, thời gian làm việc hay doanh nhân
Nó nên được chia sẻ giữa các đối tác.
Hôm nay tôi đã nói nhiều về những bà mẹ, nhưng yếu tố liên quan đến cha mẹ còn nhiều cấp độ,
Không một phụ nữ nào khác phải nên quay lại làm việc khi cô ta đang đi không vững và chảy máu
Không một gia đình nào khác nên rút hết tài khoản tiết kiệm để mua vài ngày để nghỉ ngơi và hồi phục và gắn kết
Không còn trẻ em dễ bị tổn thương phải nên đi trực tiếp từ mấy ấp đến chăm sóc y tế vì cha mẹ nó phải sử dụng tất cả thời gian ít ỏi của họ ngồi ở NICU (khu chăm sóc sơ sinh)
Không một gia đình đi làm nào nên được bảo rằng những va chạm tại nơi làm việc, nhu cầu làm việc và nhu cầu làm cha mẹ của họ, không là vấn đề của riêng họ
Cần biết rằng khi có một gia đình mới, thì càng chi tiêu và với một đứa bé thì gia đình dễ tổn thương về tài chính so với trước đó vì vậy người mẹ không thể chi trả để lên tiếng cho chính cô.
Nhưng tất cả tiếng nói của chúng ta.
Tôi xong, xong với việc có con. và có thể bạn chuẩn bị có con có thể bạn đã có con có thể bạn không có con
Nó không phải vấn đề
Chúng ta phải chấm dứt xem đây là vấn đề của bà mẹ hay thậm chí là vấn đề của phụ nữ
Đây là vấn đề của nước Mỹ.
Chúng ta cần chấm dứt mua sự dối trá từ những hình ảnh này.
Chúng ta cần ngừng thoải mái vì chúng
Chúng ta cần đặt câu hỏi tại sao lại bảo là không thể khi chúng ta thấy nó hoạt động khắp nới trên thế giới
Chúng ta cần nhìn nhận đây là thực tế của nước Mỹ để mất danh dự và hiểm họa của chúng ta
Bởi vì nó không phải nó không phải nó không phải là bà mẹ đi làm
(Vỗ tay)
Khi nghĩ về việc học, ta thường nghĩ đến học sinh trong lớp học hay giảng đường, với sách mở trên bàn, chăm chú vào bài giảng của giáo sư đang đứng trước mặt.
Tuy nhiên trong tâm lý học, học mang nghĩa khác hẳn.
Các nhà tâm lý học cho rằng: học là sự thay đổi hành vi cá nhân dựa trên kinh nghiệm thực tế.
Hai trong các nguyên lý học tập chính là điều kiện cổ điển và điều kiện thao tác.
Trước hết ta sẽ nói về điều kiện cổ điển.
Trong những năm 1890, nhà tâm lý học người Nga Ivan Pavlov đã tiến hành một số thí nghiệm nổi tiếng trên chó.
Ông cho chó thức ăn và đồng thời rung chuông.
Sau một thời gian, những con chó gắn tiếng chuông với đồ ăn,
cho rằng khi chuông kêu là lúc chúng sẽ được ăn.
Rốt cuộc, chỉ cần rung chuông cũng đã khiến con chó nhỏ dãi.
Chúng đã quen với việc chờ đợi thức ăn khi nghe thấy tiếng chuông.
Như đã thấy, dưới điều kiện bình thường, con chó sẽ chảy dãi khi nhìn và ngửi thấy thức ăn.
Ta gọi thức ăn là kích thích không điều kiện, và chảy dãi là phản ứng không điều kiện.
Chẳng ai huấn luyện chó nhỏ dãi trước miếng thịt cả.
Tuy vậy, khi ta kết hợp một kích thích không điều kiện như thức ăn với một thứ gì đó trung tính như tiếng chuông chẳng hạn, thì kích thích trung tính đó sẽ trở thành kích thích có kiều kiện.
Điều kiện cổ điển được phát hiện từ đó.
Điều này đúng với động vật nhưng với con người thì sao?
Hoàn toàn giống nhau.
Ví dụ một ngày nào đó bạn đến bác sĩ để tiêm.
Cô ấy nói "Đừng sợ, sẽ chẳng đau tẹo nào đâu" nhưng lại tiêm cho bạn mũi đau nhất trên trần đời.
Vài tuần sau đó, bạn đến nha sĩ kiểm tra.
Anh ấy đưa chiếc gương vào miệng để khám răng bạn, và cũng nói "Đừng sợ, chẳng đau tẹo nào đâu".
Mặc dù biết rằng cái gương sẽ không làm mình đau, bạn vẫn nhảy khỏi ghế và hét thất thanh chạy khỏi phòng.
Lúc bạn bị tiêm, câu "Đừng sợ, chẳng đau tẹo nào đâu" trở thành kích thích có điều kiện khi nó gắn với cái đau của mũi tiêm là kích thích không điều kiện, diễn ra ngay trước phản ứng có điều kiện là hành động chạy ra khỏi căn phòng.
Điều kiện cổ điển trong hành động.
Điều kiện thao tác giải thích cách kết quả phản ứng dẫn đến những chuyển biến trong hành vi một cách tự nguyện.
Vậy điều kiện thao tác là thế nào?
Điều kiện thao tác sử dụng hai yếu tố: củng cố và trừng phạt.
Củng cố khuyến khích chúng ta lặp lại hành động, trong khi trừng phạt lại hạn chế nó.
Củng cố và trừng phạt có thể tích cực hoặc tiêu cực nhưng không có nghĩa là tốt hay xấu.
Tích cực nghĩa là tăng thêm kích thích, ví dụ được ăn tráng miệng sau khi ăn hết rau xanh, và tiêu cực là bỏ đi kích thích, như là không cần làm bài tập về nhà bởi vì bạn đã hoàn thành tốt bài thi.
Ta sẽ lấy một ví dụ cụ thể về điều kiện thao tác.
Sau khi dùng bữa tối cùng gia đình, bạn dọn bàn và rửa chén.
Khi xong việc, mẹ ôm bạn và nói "Cảm ơn con nhiều lắm".
Trong tình huống này, hành động của mẹ bạn sẽ là củng cố tích cực nếu nó khuyến khích bạn lặp lại phản ứng thao tác, tức là lau bàn và rửa bát.
Điều kiện thao tác xảy ra mọi lúc mọi nơi.
Chẳng có mấy thứ mà ta làm không bị ảnh hưởng ít nhiều bởi điều kiện thao tác.
Ta còn gặp điều kiện thao tác trong một số tình huống khá đặc biệt.
Một nhóm nhà khoa học đã chứng minh khả năng của điều kiện thao tác bằng việc huấn luyện chim bồ câu thành chuyên gia nghệ thuật.
Sử dụng thức ăn như củng cố tích cực, các nhà khoa học đã dạy bồ câu biết chọn tranh của Monet thay vì tranh của Picasso.
Khi đem ra tác phẩm của các nghệ sĩ khác, các nhà khoa học còn quan sát được tổng quát hóa kích thích khi lũ chim chọn trường phái Ấn tượng hơn là trường phái Lập thể.
Có thể tiếp theo đây họ sẽ dạy các chú bồ câu tự vẽ nên tuyệt tác của chính mình.
Ngày nay các nhà khoa học đã biết rằng bạn được di truyền những đặc tính từ ba mẹ bạn. (Genotype = kiểu gen)
Họ có thể tính được khả năng để một người có được một tính trạng (thuật ngữ cho "đặc tính") , hoặc bị một bệnh nào đó dựa trên thông tin mà họ thu thập được từ ba mẹ hoặc từ gia phả của gia đình họ.
Nhưng điều ấy diễn ra thế nào.
Để hiểu được bằng cách nào một tính trạng được truyền từ một người sang con cái của họ, ta cần phải quay lại thế kỉ 19, và gặp một người đàn ông tên Gregor Mendel.
Mendel là một linh mục người áo, và cũng là một nhà sinh vật học rất thích làm việc với thực vật.
Bằng việc trồng rất nhiều cây đậu trong khu vườn của nhà thờ nơi ông sống, ông đã khám phá ra được quy luật đằng sau định luật di truyền này.
Một ví dụ kinh điển nhất cho việc này, Mendel đã cho thụ phấn một cây hạt vàng "thuần chủng" (hai chữ cái giống nhau) với một cây hạt xanh thuần chủng, và ông chỉ thu được toàn cây hạt vàng ở đời sau.
Ông gọi tính trạng "vàng" là trội (dominant trait) vì nó biểu hiện ở tất cả những hạt của cây con mới.
Sau đó, ông cho tự thụ phấn cây hạt vàng mới thu được.
Và ở trong thế hệ thứ hai này, Ông thu được cả những cây hạt vàng lẫn cây hạt xanh, đồng nghĩa với việc tính trạng "xanh" đã bị giấu đi bởi tính trạng "trội" vàng.
Và ông gọi tính trạng này là lặn (recessive trait).
Từ những kết quả ở trên, Mendel giả thiết rằng mỗi tính trạng dựa trên một cặp nhân tố, mà một nhân tố đến từ mẹ, và nhân tố còn lại đến từ bố.
Ngày này, chúng ta đã biết được những "nhân tố" đó được gọi là allele (phiên âm: a-liu) (minh họa bằng chữ cái), và nó biểu hiện những mức độ khác nhau của một gen.
Phụ thuộc vào từng loại allele mà Mendel đã tìm thấy ở một hạt, ta sẽ có được thứ gọi là cây đậu "đồng hợp" (homozygous). khi cả hai allele giống nhau, và cây "dị hợp" (heterozygous), khi hai allele khác nhau.
Sự kết hợp của những allele gọi là kiểu gen (genotype) và kết quả, hay biểu hiện "vàng", "xanh" của nó, được gọi là kiểu hình (phenotype).
Để có thể hình dung một các rõ ràng cơ chế các allele được truyền lại ở các thế hệ sau, ta có thể dùng một biểu đồ gọi là hình vuông Punnett (Punnett Square)
Bạn chỉ cần viết những allele (mấy cái ký tự) ở trên hai trục và sau đó sẽ thấy những tổ hợp có thể.
Ví dụ, quay lại trường hợp của mấy cây đậu của Mendel,
Ký hiệu allele trội "vàng" bằng chữ "Y" hoa, và allele lặn "xanh" bằng chữ "y" thường
Chữ "Y" luôn tỏ ra "ăn hiếp" với người bạn "y" bé nhỏ của mình, nên cách duy nhất để có một cây hạt xanh là bạn có tất cả đều là chữ "y" nhỏ.
Ở thế hệ đầu tiên, người mẹ "vàng", đồng hợp luôn cho con cái một allele trôi "vàng", và người cha "xanh", đồng hợp luôn cho một allele lặn "xanh".
Chính vì thế, tất cả những đứa con của họ đều là vàng, nhưng dị hợp.
Sau đó, ở thế hệ thứ hai, khi mà hai người con "dị hợp" cưới nhau, con của họ sẽ có một trong ba kiểu gen có thể, và biểu hiện hai kiểu hình theo tỉ lệ 3:1.
Nhưng, vấn đề là, một cây đậu lại có rất nhiều tính chất.
Ví dụ, ngoài việc là "vàng" hay "xanh". hạt đậu còn thể "tròn" hay "nhăn",
vì thế ta sẽ có tất cả những trường hợp có thể sau: hạt vàng tròn, xanh tròn, vàng nhăn, và xanh nhăn.
Để tính được tỉ lệ của từng kiểu gen hay kiểu hình, bạn có thể dùng hình vuông Punnett.
Tất nhiên, điều này sẽ phức tạp hơn một chút.
Và có một thứ còn phức tạp để nghiên cứu hơn hạt đậu, con người.
Ngày nay, các nhà khoa học đã nghiên cứu và hiểu rõ hơn rất nhiều về di truyền cũng như các phương thức và cơ chế của nó.
Và thực tế, một vài tính chất còn được di truyền theo những cách rất đa dạng khá.
Nhưng, tất cả đều bắt đầu từ Mendel và những hạt đậu của ông.
Sâu trong những khu rừng của Việt Nam, những người lính của cả 2 bên đã giao tranh ác liệt trong vòng gần 20 năm.
Nhưng chìa khóa thắng lợi của những người Cộng sản không phải là vũ khi hay sức chịu đựng mà là một con đường mòn.
Đường mòn Hồ Chí Minh, trải dài qua Việt Nam, Lào và Campuchia, bắt đầu với một mạng lưới đường đất đơn giản và sau đó phát triển trở thành trung tâm của chiến lược thằng lợi của Miền bắc Việt Nam trong suốt chiến tranh Việt Nam, cung cấp vũ khí, quân đội, và ủng hộ tinh thần cho miền Nam.
Con đường là một mạng lưới đường mòn, đường đất, và đường vượt sông len lỏi từ miền bắc vào miền nam dọc theo dãy Trường Sơn giữa Việt Nam và Lào.
Một chuyến đi vào miền Nam như vậy mất khoảng 6 tháng.
Nhưng, với kỹ thuật và sự khéo léo, người Việt Nam đã mở rộng và nâng cấp con đường.
Cho tới cuối cuộc chiến, khi con đường chính đi vòng qua Lào, chỉ mất chừng 1 tuần.
Và đây là cách mà nó diễn ra.
Năm 1959, khi mà mối quan hệ giữa Miền Bắc và Miền Nam bị phá hoại, một hệ thống đường mòn đã được dựng lên nhằm đưa quân đội, vũ khí và trang thiết bị vào Miền Nam Việt Nam.
Những người lính đầu tiên di chuyển từng hàng một theo những con đường của những người dân tộc thiểu số và những nhánh cây gãy tại những ngã rẽ thường giúp họ đi đúng hướng.
Ban đầu, hầu hết những người Cộng sản nòng cốt đi theo con đường là những người Miền Nam được sinh ra và huấn luyện tại Miền Bắc.
Họ ăn mặc như những người nông dân bình thường với quần đen, áo lụa và một chiếc khăn rằn.
Họ đi dép cao su Hồ Chí Minh được cắt ra từ những chiếc lốp xe tải, và mang một khẩu phần cơm nhất định trong những túi ruột tượng, một dải vải dài quấn quanh cơ thể.
Điều kiện thật là khắc nghiệt và nhiều người đã chết bởi tác hại của thời tiết, sốt rét, và chứng kiết lỵ amip.
Bị lạc, đói tới chết, và khả năng bị tấn công bởi hổ hoặc gấu là những mối đe dọa thường trực.
Những bữa ăn luôn luôn chỉ là cơm và muối, và dễ dàng bị cạn kiệt.
Sợ hãi, chán nản và nhớ nhà là những cảm xúc chủ đạo.
Và những người lính đã dành những thời gian rảnh để viết những bức thư vẽ phác họa, uống rượu và hút thuốc với những người dân địa phương.
Những người lính đầu tiên đi trên con đường đã không phải gặp phải nhiều cuộc giao chiến.
Và sau chuyến đi dài 6 tháng, việc tới được Miền Nam là một điểm nhấn, thường được kỉ niệm bằng những bài hát.
Đến năm 1965, những chuyến đi trên con dường đã có thể thực hiện bằng ô tô tải
Hàng nghìn xe tải được cung cấp bởi Trung Quốc và Nga thực hiện nhiệm vụ giữa làn bom B-52 dữ dội và những những người tài xế được biết đến như là những phi công trên mặt đất
Những chuyến đi trên con đường ngày càng tăng, vì vậy quân Mỹ cũng tăng cường đánh bom tuyến đường.
Họ lái xe vào ban đêm và rạng sáng để tránh những cuộc không kích, và những người canh gác đã sẵn sàng để cảnh báo tài xế về những chiếc phi cơ địch.
Người dân quanh tuyến đường cũng tổ chức những đội để đảm bảo dòng lưu thông và giúp những lái xe sửa chữa những hư hại bởi những cuộc không kích.
Với lời kêu goi, "Tất cả vì Miền Nam ruột thịt!"
và "Xe chưa qua nhà không tiếc."
Một vài gia đình còn quyên góp cửa và gỗ giường để sửa chữa những con đường.
Lực lượng Việt Minh còn lừa những máy bay Mỹ đánh bom vào sườn núi để lấy đất đá xây dựng và bảo trì những con đường.
Bụi đỏ từ con đường thấm vào từng ngóc ngách.
Đường mòn Hồ Chí Minh có một tác động sâu sắc tới chiến tranh Việt Nam và nó là chìa khóa cho sự thành công của Hà Nội.
Chiến thắng của Miền Bắc Việt Nam không phải do những trận đánh, mà là nhờ con đường mòn Hồ Chí Minh, đó là nhân tố chính trị, chiến lược, và kinh tế.
Những người Mỹ nhận ra đươc thành tựu của nó, và gọi tên con đường là "Một trong những thành tựu vĩ đại trong kỹ thuật quân sự của thế kỷ 20."
Con đường là bằng chứng của sức mạnh ý chí của nhân dân Việt Nam, và những người đàn ông và phụ nữ từng đi trên con đường trở thành những anh hùng dân tộc.
Vì sao chúng ta lại thấy ảo ảnh?
Tôi sẽ nói cho bạn nghe về một số nghiên cứu của tôi, nơi mà tôi cung cấp chứng cứ cho những loại giả thuyết khác nhau so với cái mà có ở trong sách để ở trên bàn của bạn.
Được rồi, hãy nhìn một trong những ảo ảnh ở đây.
Và nó đại diện cho nhiều, nhiều loại ảo ảnh được giải thích bằng giả thuyết này.
Tôi chỉ chú trọng hơn vào vấn đề này.
Thông thường, đây là hai đường, thực chất là song song nhưng bạn nhận thấy chúng uốn cong ở phía ngoài tại trung tâm.
Tại trung tâm nơi mà đường xuyên tâm làm vùng thị giác thấy chúng rộng hơn phần trên và dưới.
Và nó rất là thú vị, bởi đây là một sự kích thích đơn giản dễ chú ý.
Nó chỉ là một loạt các đường thẳng.
Tại sao một trong những thứ phức tạp trong vũ trụ lại không thể nhận thấy hình ảnh vô cùng đơn giản này?
Khi bạn muốn trả lời câu hỏi kiểu thế này, bạn cần hỏi, vậy, điều này có nghĩa gì với bộ não của bạn?
Và những gì bộ não của bạn sẽ nghĩ rằng đây không phải là vài dòng trên một trang
Bộ não được phát triển để xử lý các loại kích thích tự nhiên mà nó gặp trong cuộc sống thực.
Vậy khi nào bộ não gặp các kích thích như vậy?
Vâng, có vẻ hơi lạ, nhưng trên thực tế, bạn đã gặp phải các kích thích này cả ngày.
Mỗi khi bạn di chuyển cụ thể, khi bạn di chuyển về phía trước
bạn nhận được lưu lượng quang, chảy ra ngoài vùng thị giác của bạn, giống the Enterprise đi vào đường cong.
Tất cả các đối tượng này tràn ra ngoài và chúng để lại những con đường mòn, hoặc đường mờ, trên võng mạc.
Chúng kích hoạt các vi nơron trong cùng một hàng.
Vậy, đây là phiên bản diễn ra trong đời thực và phiên bản khác này xảy ra trong cuộc sống thực.
Thực tế, họa sĩ vẽ tranh biếm họa biết điều này.
Họ đặt những đường mờ trong phim của họ và nghĩa của chúng là; chuyển động
Bây giờ, không phải ở thực tế bạn thấy những đường mờ
Vấn đề là nó là kích thích tại mặt sau của mắt nơi có những đường thị giác mờ và nó nói với não bạn là chúng đang di chuyển
Khi bạn di chuyển về phía trước mắt bạn tập trung như máy chụp ảnh liên tục, nó chụp cái này, cái kia, những bức hình thu nhỏ, và mỗi lần nó chụp khi bạn di chuyển, chúng tràn hết ra ngoài.
Thế nên khi bạn cố định vị trí, bạn thấy những vật mờ mắt kì lạ, và chúng cho bạn biết hướng bạn đang đi.
Và đó là nửa câu chuyện rồi.
Đó là ý nghĩa của sự kích thích này.
Bộ não của bạn suy nghĩ, khi nó tiếp nhận hình ảnh đầu tiên, là bạn đang trên đường di chuyển, về hướng trung tâm.
Nhưng nó không giải thích vì sao bạn thấy những đường thẳng lại cong ở phía ngoài.
Để nắm phần còn lại, bạn phải hiểu rằng bộ não của ta rất chậm.
Cái bạn muốn là có 1 ánh sáng chiếu vào mắt bạn, rồi -- bùm! Ngay lập tức bạn nhận thức được thế giới là như thế nào.
Nhưng nó không dễ như vậy.
Sự nhận thức mất khoảng 1/10 giây để được hình thành.
Và khoảng 1/10 giây thì nghe không lâu, nhưng là lâu so với loạt hành vi thông thường.
Nếu bạn di chuyển 1m/s, chậm lắm, thì 1/10 giây bạn mới đi được 10cm.
Vì vậy, nếu bạn không sửa sự trễ nãi này, thì bất cứ thứ gì bạn thấy được trong vòng 10cm, đến lúc bạn biết rồi, thì bạn chỉ có thể tông hoặc bỏ qua nó.
Và tất nhiên, điều này sẽ tồi tệ hơn -- (Tiếng cười) Nó sẽ trở nên tệ hơn trong tình huống như vầy.
Nhận thức của bạn tuột lại phía sau.
Cái bạn muốn là nhận thức của bạn trông như thế này.
Bạn muốn nhận thức của bạn vào bất cứ thời điểm T nào cũng song hành với thế giới tại thời điểm T đó.
Nhưng cách duy nhất bộ não của bạn có thể làm điều đó, thay vì tạo ra nhận thức về thế giới khi có ánh sáng tác động vào võng mạc, nó phải làm gì đó phức tạp hơn.
Nó không thể phản xạ thụ động và đoán mò, nó phải tạo ra một suy luận cho khoảnh khắc tiếp theo.
Thế giới sẽ trông thế nào trong 1/10 giây kế?
Xây dựng nhận thức về điều đó đấy, bởi vì vào lúc não bạn nhận thức những gì gần xảy ra trong tương lai, cũng là lúc nó đã đến và bạn sẽ nhận thức được thực tại, những gì mà bạn trông đợi.
Trong nghiên cứu của tôi, Tôi cung cấp rất nhiều bằng chứng và các nghiên cứu khác cũng chứng minh -- rằng bộ não được lấp đầy những cơ cấu để bù cho sự chậm chạp của nó.
Và tôi đã chứng minh hàng tá loại ảo ảnh được giải thích với việc đó, và đây chỉ là 1 ví dụ.
Nhưng hãy để tôi kết thúc, thực chất thì nó giải thích ví dụ này ra sao?
Vậy câu hỏi chúng ta cần thắc mắc là: làm thế nào hai đường thẳng trong sự kích thích đầu tiên, sao chúng thay đổi như thế trong giây kế tiếp khi tôi di chuyển về trung tâm, tất cả hệ thống thị giác cho biết tôi đang di chuyển.
Chuyện gì xảy ra với chúng?
Được rồi, hãy tưởng tượng.
Bạn có một cánh cửa.
Hãy nghĩ đó là một ô cửa giáo đường, cho dễ hình dung -- sẽ giúp ích trong giây lát.
Khi bạn ở rất xa nó, hai cạnh song song đều nhau.
Nhưng nghĩ tới điều sẽ xảy ra khi bạn đến gần.
Tất cả đều vượt ra ngoài vùng thị giác của bạn, vượt ra ngoài.
Nhưng khi bạn đang ở rất gần, tưởng tượng hai bên cái cửa ở đây và ở đây, nhưng nếu bạn nhìn lên ô cửa và di các ngón tay thế này, hai bên của nó đang hướng lên, như đường ray xe lửa thẳng lên bầu trời.
Bắt đầu bằng hai đường song song. Thực tế, đường cong đó nằm ngoài tầm mắt và không vượt ra phía ngoài giống cái cái ở trên.
Và những giây kế tiếp bạn sẽ thấy một thứ tương tự như sau.
Hình học xạ ảnh -- cách mà mọi vật hiển thị -- thay đổi như vậy trong khoảnh khắc tiếp theo.
Vì vậy, khi bạn được kích thích như vậy, thì, não bạn không có vấn đề, đó chỉ là hai đường thẳng đứng và không có dấu hiệu thay đổi nào cả, vì vậy chỉ thấy nó như nó ra sao thôi.
Và bạn thêm dấu hiệu --- đây chỉ là một trong nhiều loại có thể dẫn đến đủ kiểu ảo ảnh -- đây là những đường thị giác mờ rồi bạn sẽ thấy được sự thay đổi trực giác so với ban đầu.
Tất cả nhận thức của chúng ta luôn xoay quanh thực tại, nhưng bạn phải nhận thức được trong tương lai, để hiểu được cái bây giờ.
Và các loại ảo ảnh này là những nhận thức bị lỗi về tương lai, vì chúng chỉ là ảnh tĩnh trên giấy, chúng không thay đổi ở ngoài đời.
Và để tôi kết thúc với 1 hình nha.
Nếu có thể, thì tôi sẽ chiếu 2.
Cái này khá vui.
Nếu bạn tập trung tại trung tâm, và di chuyển đầu lên trước vào sau, giống như lúc đập đầu đó.
Ai cũng làm như vậy. Làm ngắn lại,
gắn vào các chuyển động.
Bởi vì tôi đã thêm bóng mờ vào các đường sáng não bạn sẽ nói: "Chúng có thể đang chuyển động, đó là tại sao chúng bị mờ."
Khi bạn làm vậy, chúng sẽ bắt đầu tràn ra vùng thị giác cua bạn nhanh hơn bình thường.
Chúng không phải di chuyển nhiều.
Và cái cuối cùng, tôi sẽ để phông nền thế này.
Đây là những gợi ý về chuyển động, các loại tín hiệu bạn nhận được trên võng mạc khi di chuyển
Bạn không phải làm gì cả, chỉ cần nhìn thôi.
Hãy giơ tay nếu bạn thấy mọi thứ đang di chuyển.
Rất ngộ, phải không?
Từ suy luận của bộ não, bạn đang thấy các dấu hiệu, kích thích đôi mắt của bạn, "Ồ, những điều này đang di chuyển."
Hãy làm rõ nhận thức về việc chúng sẽ làm gì ở bước kế -- chúng nên xê dịch mới phải.
Công việc khó nhất mà bạn từng làm là gì?
Làm việc dưới trời nắng?
Công việc giúp cung cấp thức ăn cho gia đình cho cộng đồng?
Công việc làm cả ngày cả đêm cố gắng bảo vệ cuộc sống và tài sản?
Làm việc một mình hay làm việc cho một dự án mà không chắc là có thành công hay không, nhưng có thể giúp cải thiện cuộc sống hoặc thậm chí cứu ai đó?
Công việc là dựng nên một thứ gì đó, tạo nên thứ gì đó, hoặc làm nghệ thuật?
Đó có phải là công việc mà bạn đã từng không chắc chắn rằng bạn đã hiểu và đánh giá cao nó?
Mọi người trong cộng đồng của chúng ta những người đang làm công việc này xứng đáng nhận được sự quan tâm, sự yêu thương, và sự cổ vũ từ chúng ta.
Nhưng đây không phải là những người duy nhất trong cộng đồng làm những công việc khó khăn này.
Những công việc này cũng được thực hiện bởi thực vật, động vật và hệ sinh thái trên hành tinh này, bao gồm cả hệ sinh thái tôi đang nghiên cứu: các rạn san hô nhiệt đới.
Rạn san hô là những nông dân.
Chúng cung cấp thức ăn, thu nhập và an ninh lương thực cho hàng trăm triệu người trên toàn thế giới
Rạn san hô là những lính gác.
Cấu trúc mà chúng dựng nên để bảo vệ bờ biển của chúng ta khỏi báo tố và những con sóng và cả hệ thống sinh học mà chúng đang lọc nước để làm cho nước trở nên an toàn cho chúng ta làm việc và vui chơi.
Rạn san hô là những nhà hóa học.
Các phân tử mà chúng tôi khám phá ra trên những rạn san hô rất quan trọng trong việc tìm kiếm những loại kháng sinh mới và thuốc chống ung thư.
Và những rạn san hô này là những nghệ sĩ
Những cấu trúc mà chúng dựng lên là một trong những điều đẹp đẽ nhất trên hành tinh Trái Đất này.
Và vẻ đẹp này là nền tảng cho ngành công nghiệp du lịch của rất nhiều quốc gia với một vài nguồn tài nguyên khác.
Với tất cả những lí do này, tất cả những dịch vụ hệ sinh thái này, những nhà kinh tế học ước tính giá trị của những rạn san hô trên thế giới với hàng tỉ đô la mỗi năm.
Và mặc dù tất cả những công việc khó khăn đã xong và tất cả sự giàu sang mà chúng ta có chúng ta đã gần như làm xong mọi thứ chúng ta có thể phá hủy nó.
Chúng ta đã đánh bắt cá ở đại dương và chúng ta đã tạo thêm phân bón, nước thải, bệnh tật, dầu mỏ, ô nhiễm, rác thải.
Chúng ta giẫm đạp lên rạn san hô với những con tàu, máy lọc nước, xe ủi đất chúng ta đã thay đổi tính chất hóa học của cả đại dương, làm ấm nguồn nước và làm cho những cơn bão trở nên tồi tệ hơn.
Và bản thân những điều này đã tồi tệ rồi nhưng những mối đe dọa này ảnh hưởng lẫn nhau, chúng kết hợp lại và làm mọi thứ tồi tệ hơn.
Tôi sẽ cho các bạn một ví dụ.
Tôi đang sống và làm việc tại Curaçao, nơi một cơn bão nhiệt đới xảy ra vài năm trước.
Và ở cuối phía đông của hòn đảo, nơi mà những rạn san hô vẫn còn nguyên và phát triển mạnh, bạn khó có thể nói rằng một cơn bão vừa tràn qua đây.
Nhưng trong thị trấn,nơi những rạn san hô đã chết vì khai thác quá mức, ô nhiễm cơn bão đã mang đi toàn bộ rạn san hô đã chết đó và sử dụng chúng như một loại vũ khí để loại bỏ hết những rạn san hô còn lại
Đây là loại san hô mà tôi đã nghiên cứu khi tôi đang là Tiến sĩ-- Tôi biết về nó khá rõ.
Và sau khi trận bão mang đi một nửa tế bào của nó nó bị nhiễm khuẩn bởi tảo, Tảo phát triển thay thế tế bào và cây san hô chết.
Sự phóng đại của những nguy cơ này, sự kết hợp của những tác nhân này là những điều mà Jeremy Jackson miêu tả như là " cú trượt dốc trên bùn"
Thậm chí đây không phải một phép ẩn dụ nữa vì rất nhiều cây san hô hiện tại đang dần trở thành vi khuẩn và tảo, và bùn.
Bây giờ, đây là một phần của buổi nói chuyện hôm nay, nơi mà các bạn hy vọng rằng tôi sẽ nói lên nguyện vọng của mình để chúng ta có thể cứu sống những rạn san hô.
Nhưng tôi phải thú nhận rằng: Câu nói đó làm tôi phát điên.
Cho dù tôi nhìn thấy những dòng tweet, ở tiêu đề bài báo hoặc trên những trang giấy bóng của những cuốn sách bảo tồn, câu nói này làm tôi khó chịu, bởi vì chúng ta, với tư cách là nhà bảo tồn đã và đang rung lên hồi chuông cảnh báo về sự biến mất của những rạn san hô cả thập kỉ nay
Nhưng hầu hết những người tôi gặp, được giáo dục như thế nào cũng đều không biết rõ san hô là gì và chúng từ đâu đến.
Làm sao chúng ta có thể khiến mọi người quan tâm đến các rạn san hô trên thế giới khi nó là một điều trừu tượng mà họ hầu như không biết đến?
Nếu họ không biết san hô là gì và chúng đến từ đâu, hay sự khôi hài, hay sự thú vị hay vẻ đẹp của chúng, thì làm sao chúng ta có thể hy vọng họ quan tâm và bảo vệ chúng?
Hãy thay đổi điều đó.
Vậy san hô là gì và chúng đến từ đâu?
Các rạn san hô xuất hiện theo rất nhiều cách khác nhau, nhưng thường là sinh sản hàng loạt: Rất nhiều cá thể trong một quần thể chỉ trong một đêm trong năm, giải phóng tất cả số trứng mà chúng làm ra trong năm đó vào những cột nước, thành từng bó với tế bào tinh trùng.
Và những bó tế bào này nổi lên trên bề mặt của đại dương và tách ra.
Và hy vọng, hy vọng rằng ở trên bề mặt đại dương đó, chúng gặp trứng và tinh trùng từ những rạn san hô khác.
Và đó là lí do tại sao bạn cần rất nhiều san hô trên một rạn san hô nhờ vậy mà trứng của chúng có thể gặp đối tượng tương thích trên mặt biển.
Cách chúng thụ tinh cũng giống như những loài vật có trứng khác: chia làm hai nửa liên tục liên tục
Chụp những bức ảnh này kính hiển vi hàng năm là một trong những điều tôi thích và là khoảnh khắc kì diệu nhất trong năm.
Vào thời kì cuối của sự phân chia tế bào chúng biến thành ấu trùng biết bơi một đốm chất béo nhỏ xíu với kích thước của hạt giống cây thuốc phiện với tất cả những hệ thống cảm biến mà chúng tôi có.
Chúng có thể phát hiện được màu sắc anh sáng, cấu trúc, hóa học, độ pH.
Chúng thậm chí có thể cảm nhận được áp lực của sóng; có thể nghe thấy tiếng động.
Và chúng sử dụng những tài năng đó để tìm kiếm tận sâu trong rạn san hô để tìm nơi tấn công và sống nốt phần đời còn lại của chúng.
Hãy tưởng tượng bạn đang tìm một nơi mà bạn sẽ sống nốt phần đời còn lại khi bạn chỉ mới có hai ngày tuổi.
Chúng chiếm lấy vị trí mà chúng thấy phù hợp nhất chúng xây dựng một bộ xương bên dưới chúng. chúng tạo ra miệng và những chiếc xúc tu và sau đó chúng bắt đầu công việc khó khăn nhất là xây dựng rạn san hô của thế giới
Một tế bào san hô polyp sẽ phân chia bản thân chúng liên tục, để lại bộ xương hóa thạch bên dưới và phát triển hướng về phía mặt trời.
Với hàng trăm năm với nhiều loại sinh vật, chúng ta có được một cấu trúc đá vôi đồ sộ, có thể được nhìn thấy từ vũ trụ bằng rất nhiều cách, được che phủ bởi một lớp da mỏng của hàng nghìn sinh vật chăm chỉ này.
Ngày nay chỉ còn hơn vài trăm loài san hô trên hành tinh này, có thể là 1000 loài.
Nhưng những hệ thống này là nhà của hàng triệu hàng triệu loài sinh vật khác nhau, và sự phong phú này chính là thứ làm ổn định hệ thống đó, và đó là nơi chúng ta tìm kiếm loại thuốc mới.
Và đó là cách chúng ta tìm ra nguồn thức ăn mới.
Thật may mắn là tôi được làm việc ở đảo Curaçao, nơi chúng tôi tìm ra những rạn san hô trông như thế này.
Tuy nhiên, thật sự, nhiều vùng biển ở Caribbean và phần lớn trên thế giới có nhiều thứ như thế này.
Những nhà khoa học đã nghiên cứu sự tăng lên một cách chi tiết việc mất đi những rạn san hô trên thế giới, và họ đã ghi chép lại với những nguyên nhân gây nên sự gia tăng này.
Nhưng trong nghiên cứu của tôi, tôi không hứng thú lắm với quá khứ.
Những đồng nghiệp và tôi ở Curaçao hứng thú với việc hướng tới tương lai những việc có thể xảy ra hơn.
Vì một lí do bé nhỏ duy nhất mà chúng tôi giữ được sự lạc quan này.
Bởi vì ngay cả trong số những rạn san hô mà chúng tôi có thể viết về chúng từ rất lâu rồi, đôi khi chúng tôi có thể nhìn thấy những bé san hô tới và tồn tại bằng bất cứ cách nào.
Và chúng tôi bắt đầu suy nghĩ rằng những bé san hô này có khả năng thay đổi một số điều kiện mà những san hô trưởng thành không làm được.
Chúng có thể thay đổi để có thể dễ dàng tồn tại ở hành tinh này.
Vì vậy trong các nghiên cứu của tôi và các đồng nghiệp ở Curaçao, chúng tôi cố gắng tìm ra những bé san hô cần gì trong giai đoạn đầu này. chúng đang tìm kiếm điều gì và chúng ta có thể giúp chúng như thế nào để vượt qua giai đoạn này.
Tôi sẽ chỉ cho các bạn ba ví dụ về những công việc của chúng tôi để trả lời cho những câu hỏi đó.
Vài năm về trước chúng tôi mua máy in 3D và chúng tôi làm một khảo sát về chọn san hô với những màu sắc khá nhau và các trúc khác nhau. và chúng tôi đã hỏi những rạn san hô rằng chúng muốn được đặt ở đâu
Và chúng tôi đã tìm ra rằng san hô kể cả không có tác động của sinh học vẫn ưa thích với màu trắng và hồng màu sắc của san hô khỏe mạnh.
Và chúng thích những đường nứt và rãnh, và những cái hố nơi chúng cảm thấy an toàn hơn khỏi việc bị chà đạp hoặc thậm chí bị ăn thịt bởi động vật ăn thịt.
Và chúng tôi có thể sử dụng kiến thức này, chúng tôi có thể quay lại và nói rằng chúng ta phải khôi phục lại những yếu tố đó-- màu hồng đó, màu trắng đó những vết nứt đó những bề mặt gồ ghề-- trong chiến dịch bảo tồn của chúng tôi.
Chúng tôi cũng có thể sử dụng kiến thức đó nếu chúng tôi đặt một thứ gì đó dưới nước như bức tường nước hoặc một bến tàu.
Chúng tôi có thể lựa chọn sử dụng những vật liệu và màu sắc và các cấu trúc có thể thiên vị hệ thống đằng sau những rạn san hô đó.
Hiện nay với các bề mặt, chúng tôi cũng nghiên cứu về những dấu hiệu hóa học và vi sinh vật để thu hút những san hô đến với rạn san hô.
Bắt đầu từ sáu năm trước tôi bắt đầu nuôi những vi khuẩn từ những bề mặt nơi đặt những cây san hô.
Và tôi đã cố gằng từng bước một tìm những vi khuẩn có thể thuyết phục san hô ở lại và gắn kết với nhau
Và hiện nay chúng tôi đã có rất nhiều chủng vi khuẩn trong phòng lạnh mà chắc chắn sẽ thu hút được san hô để vượt qua giai đoạn ở lại và gắn kết này.
Như chúng tôi vừa nói, những đồng nghiệp của tôi ở Curaçao đang thử nghiệm những vi khuẩn đó để xem liệu chúng có thể giúp chúng tôi hình thành nhiều san hô hơn trong phòng thí nghiệm, và xem liệu những cư san hô này có thể tồn tại tốt hơn khi đưa chúng về trở lại dưới nước.
Và giờ nói đến những công cụ này, chúng tôi cố gắng khám phá những bí ẩn của giống loài đang nghiên cứu.
Đây là một trong những loài san hô tôi ưa thích và luôn luôn như vậy: dendrogyra cylindrus, san hô hình trụ.
Tôi rất thích nó bởi vì nó có một hình dáng rất buồn cười bởi vì các xúc tu của nó rất mập và lượn sóng và bởi vì nó rất hiếm.
Tìm thấy nó trong một rạn san hô là một điều đặc biệt.
Thực tế rằng nó rất hiếm, năm ngoài nó được liệt vào danh sách như là một giống loài đang bị đe dọa.
Bởi vì trong vòng hơn 30 năm nghiên cứu, các nhà khoa học chưa từng tìm thấy một bé san hô trụ nào.
Chúng tôi chưa chắc chắn lắm rằng liệu chúng có thể sinh sản được không hay là chúng vẫn đang sinh sản.
Vì vậy 4 năm trước, chúng tôi bắt đầu theo dõi chúng vào ban đêm và xem liệu chúng tôi có thể thấy chúng đẻ trứng ở vùng Curaçao không.
Chúng tôi có được những lời khuyên hữu ích từ những đồng nghiệp ở Florida, những người đã nhìn thấy chúng một lần vào năm 2007, một lần vào năm 2008, và cuối cùng chúng tôi đã thấy khi chúng đẻ trứng ở Curaçao và chúng tôi đã bắt được chúng.
Đây là một con cái ở phía bên trái với một vài quả trứng trong mô của nó, đang chuẩn bị đưa trứng vào nước biển.
Và đây là một con đực ở bên trái, đang giải phóng tinh trùng.
Chúng tôi thu thập chúng lại, mang về phòng thí nghiệm, cho chúng thụ thai và chúng tôi đã có được một bé san hô trụ bơi lội trong phòng thí nghiệm.
Cám ơn những công trình nghiên cứu của những nhà khoa học ngày trước và cảm ơn 10 năm thực hành nghiên cứu ở Curaçao đã nuôi lớn những loài san hô khác nhau, Chúng tôi có một vài ấu trùng đã vượt qua phần còn lại của quá trình định cư và gắn kết lại và biến thành san hô biến hình.
Và đây chính là bé san hô hình trụ mà chưa có ai nhìn thấy.
(vỗ tay). Và tôi phải nói rằng nếu bạn nghĩ rằng những con gấu trúc con đáng yêu, thì sinh vật này đáng yêu hơn nhiều.
(cười lớn) Và chúng tôi bắt đầu phát hiện ra những bí mật trong quá trình này. những bí mật sinh sản của san hô và chúng tôi có thể giúp chúng như thế nào.
Và sự thật là khắp nơi trên thế giới này; các nhà khoa học đang tìm ra những cách thức mới để xử lí phôi của chúng để giúp chúng định cư, và có thể thậm chí tìm ra những phương thức mới để bảo quản chúng ở nhiệt độ thấp, từ đó chúng ta có thể bảo quản được nguồn gen phong phú của chúng và làm việc với chúng thường xuyên hơn.
Nhưng điều này vẫn còn lạc hậu.
Chúng tôi bị hạn chế nhiều thứ những con người làm việc trong phòng thí nghiệm và những cốc cà phê chúng tôi uống hàng giờ.
Bây giờ, hãy so sánh với những loại khủng hoảng khác và những lĩnh vực khác liên quan đến xã hội.
Chúng ta có công nghệ sản xuất thuốc cao cấp, Chúng ta có công nghệ quốc phòng. chúng ta có công nghệ khoa học, chúng ta thậm chí còn có công nghệ cao cấp dành cho nghệ thuật.
Nhưng công nghệ dành cho công tác bảo tồn vẫn còn lạc hậu.
Hãy nghĩ lại về công việc khó khăn nhất bạn từng làm.
Rất nhiều người sẽ nói rằng đó là việc làm cha làm mẹ.
Mẹ tôi nói rằng làm cha mẹ là một điều gì đó làm cho cuộc sống của bạn kì diệu hơn và cũng khó khăn hơn nhiều so với những gì bạn tưởng tượng.
Tôi đang cố gắng cứu giúp những cây san hộ và trở thành bố mẹ của chúng trong hơn 10 năm nay.
Và quan sát sự kì diệu của cuộc sóng đã làm tôi ngạc nhiên tới tận sâu tâm can của mình.
Nhưng tôi cũng cảm nhận được sự khó khăn khi trở thành bố mẹ.
Những cây san hô trụ tiếp tục đẻ trứng vào hai tuần trước, và chúng tôi đã thu thập trứng của chúng và mang về phòng thí nghiệm.
Và bạn có thể nhìn thấy kì phân chia phôi với 14 quản trứng không được thụ thai và sẽ biến mất.
Chúng sẽ bị nhiễm khuẩn bị biến mất và những vi khuẩn đó sẽ đe dọa sự sống của phôi này khi có cơ hội.
Chúng tôi không biết liệu những phương pháp này có là sai lầm không và chúng tôi không biết rằng liệu chỉ có những loại san hô này trên rạn san hô này luôn luôn có khả năng sinh sản thấp.
Và dù lí do là gì, chúng tôi vẫn còn nhiều việc phải làm trước khi chúng tôi có thể sử dụng bé san hô để sinh trưởng hoặc để sửa chữa, và vâng có thể để cứu lấy những rạn san hô.
Dù chúng có tốn hàng trăm triệu đô la đi chăng nữa.
San hô là những động vật chăm chỉ nhất cùng với cây cối, vi sinh vật và nấm.
Chúng trao cho chúng ta nghệ thuật thức ăn và cả thuốc.
Và chúng tôi đã đưa ra gần như cả một thế hệ các loài san hô.
Nhưng chỉ có một số loài làm được, bất chấp mọi sự cố gắng của chúng tôi, và bây giờ là lúc chúng tôi cảm ơn chúng vì những gì chúng đã làm và trao cho chúng tất cả những cơ hội mà chúng cần để nuôi lớn những rạn san hô trong tương lai, những cây san hô bé nhỏ.
Cám ơn các bạn rất nhiều.
(Vố tay)
Dường như bất kỳ sinh viên chuyên ngành hình học thời nào cũng biết, cha đẻ của hình học chính là Euclid (Ơ-clit), một nhà toán học Hy Lạp sống tại Alexandria, Ai Cập vào khoảng năm 300 trước công nguyên
Euclid được biết đến như là tác giả của một tác phẩm có sức ảnh hưởng to lớn được biết đến với tên gọi "Elements". Bạn có nghĩ rằng cuốn sách toán hằng ngày của bạn là dài dòng không?
Bộ sách " Elements" của Euclid gồm 13 tập, chỉ nói về Hình học
Trong " Elements", Euclid cấu trúc lại và bổ sung công trình của nhiều nhà toán học trước ông, chẳng hạn như Pythagoras (Py-ta-go), Eudoxus, Hippocrates, và những người khác.
Euclid viết tất cả ra thành một hệ thống chứng minh logic được xây dựng từ một tập hợp các định nghĩa, các khái niệm thông thường, và năm tiên đề nổi tiếng của ông.
Bốn trong số các tiên đề rất đơn giản và dễ hiểu, ví dụ như qua hai điểm luôn xác định được một đường thẳng.
Tuy nhiên, tiên đề thứ năm là những gốc rễ của để câu chuyện của chúng ta bắt đầu
Tiên đề thứ 5 đầy bí ẩn này được hiểu đơn giản là "Tiên đề song song".
Như bạn thấy, không giống như bốn tiên đề đầu tiên, tiên đề thứ năm được diễn đạt theo một cách cực kỳ phức tạp.
Phiên bản của Euclid nói rằng, "Nếu một đường thẳng cắt hai đường thẳng khác sao cho tổng các góc trong cùng phía trên cùng một bên của đường thẳng cắt ngang nhỏ hơn 180 độ THÌ các đường thẳng sẽ cắt nhau ở phía đó và do đó chúng không song song nhau."
Wow, đó thật là là phức tạp!
Đây là phiên bản đơn giản, quen thuộc hơn: "Trong một mặt phẳng, thông qua bất kỳ điểm nào không thuộc đường thẳng đã cho, chỉ có đúng một đường thẳng khác có thể được dựng sao cho song song với đường thẳng đã cho"
Nhiều nhà toán học trong vài thế kỷ đã cố gắng để chứng minh tiên đề song song từ bốn tiên đề còn lại, nhưng họ không thể làm được.
Trong quá trình đó, họ bắt đầu tìm kiếm những gì sẽ xảy ra một cách hợp lý Nếu tiên đề thứ năm không thực sự đúng.
Một số trong những bộ óc vĩ đại nhất trong lịch sử toán học hỏi đã đặt câu hỏi này, những người như Ibn al-Haytham, Omar Khayyam, Nasir al-Din al-Tusi, Giovanni Saccheri, Janos Bolyai, Carl Gauss, và Nikolai Lobachevsky.
Tất cả họ đều đã thử nghiệm với việc phủ định tiên đề song song, chỉ để phát hiện ra rằng điều đó đã sáng lập ra toàn bộ hình học thay thế.
Các môn hình học được biết đến với tên gọi chung là hình học phi Euclid.
Vâng, chúng tôi sẽ để lại các chi tiết của các hình học khác nhau vào một bài học khác,
sự khác biệt chính phụ thuộc vào độ cong bề mặt mà đường thẳng được dựng nên. Chỉ ra rằng Euclid đã không cho biết chúng ta
toàn bộ câu chuyện trong bộ sách "Elements"; ông chỉ đơn thuần miêu tả một khả năng để nhìn vào vũ trụ.
Tất cả phụ thuộc vào bối cảnh của những gì bạn đang tìm kiếm. Các mặt phẳng hành xử theo một cách,
trong khi các bề mặt cong dương và âm thể hiện các tính chất rất khác nhau.
Ban đầu các bộ môn hình học thay thế trông có vẻ hơi lạ lẫm nhưng chúng đã nhanh chóng được công nhận có khả năng mô tả thế giới xung quanh chúng ta.
Xác định phướng hướng hành tinh của chúng ta đòi hỏi hình học elip trong khi đó rất nhiều công trình của MC Escher thể hiện hình học hyperbol.
Albert Einstein sử dụng hình học phi Euclid rất tốt để mô tả cách mà thời gian không gian trở nên làm việc cùng nhau trong sự hiện diện của vật chất như một phần trong Thuyết tương đối rộng của ông.
Bí ẩn lớn ở đây là Euclid có bao giờ nghi hoặc về sự tồn tại của các bộ môn hình học khác kia không khi ông viết nên tiên đề đầy bí ẩn đó.
Chúng ta có thể không bao giờ biết được câu trả lời cho câu hỏi này, nhưng có vẻ khó tin rằng ông không có chút ý niệm nào về bản chất của chúng, với một trí tuệ vĩ đại như ông và với những hiểu biết về các lĩnh vực một cách kỹ lưỡng như ông đã làm.
Có lẽ, ông đã biết và cố ý viết các định đề song song như vậy như là cách để khiêu khích những tâm trí tò mò theo đuổi ông để tuôn ra các chi tiết.
Nếu vậy, ông có thể khá hài lòng.
Các phát hiện này có thể không bao giờ được thực hiện mà không có nhà tư tưởng thông thái, tiến bộ những người mà có thể từ bỏ các định kiến từ trước của họ và suy nghĩ xa hơn những gì họ đã được dạy.
Chúng ta, đôi khi, cũng phải sẵn sàng đặt sang một bên những định kiến và kinh nghiệm thực tế và nhìn vào bức tranh lớn hơn, hoặc, nếu không, chúng ta có nguy cơ không nhìn thấy phần còn lại của câu chuyện.
Vũ trụ thật đẹp, phải không?
Nó hầu như bao gồm tất cả mọi thứ, từ to lớn đến nhỏ bé.
Chắc chắn rằng có nhiều thứ còn nhỏ hơn các hạt gia vị. nhưng trên tất cả, các học giả đều đồng ý rằng sự xuất hiện của nó dường như là một điều tốt.
Tốt đến nỗi toàn bộ sự cố gắng nỗ lực của khoa học là tận tâm cho việc nghiên cứu nó.
Việc này được gọi là vũ trụ học.
Những nhà vũ trụ học nhìn ra không trung ngoài kia và nối lại những mẩu chuyện về vũ trụ của chúng ta đã tiến hóa như thế nào: nó đang như thế nào, và nó sẽ trở nên ra sao, và cái cách mà nó xuất hiện lần đầu tiên.
Edwin Hubble chính là người đầu tiên phát hiện vũ trụ của chúng ta đang giãn nở bằng cách ghi nhận rằng các thiên hà đang dịch chuyển cách xa nhau.
Điều này ám chỉ rằng mọi thứ bắt đầu bằng một vụ nổ lạ thường. của một điểm vô cùng nóng, và vô cùng nhỏ.
Ý tưởng này đã được nhắc đến một cách trêu đùa với cái tên "Vụ nổ Big Bang", nhưng rồi bằng chứng ngày một nhiều, và khái niệm cùng cái tên đó vẫn còn tồn tại.
Chúng ta biết sau vụ nổ Big Bang, nhiệt độ vũ trụ giảm để hình thành sao và ngân hà như chúng ta thấy ngày hôm nay.
Những nhà vũ trụ học có rất nhiều ý tưởng cho vấn đề này.
Nhưng chúng ta cũng có thể điều tra nguồn gốc của vũ trụ bằng cách tái tại điều kiện đặc nóng đã tồn tại vào khoảng thời gian ấy trong phòng thí nghiệm.
Điều này được thực hiện bởi các nhà vật lý nghiên cứu hạt.
Trong hàng thế kỉ qua, những nhà vật lý hạt đã nghiên cứu vật chất và lực ở các mức năng lượng ngày càng gia tăng về độ lớn.
Đầu tiên là với các tia vũ trụ, và sau đó là với các máy gia tốc hạt, đập nhau tạo thành các hạt hạ nguyên tử ở các mức năng lượng lớn.
Mức năng lượng của máy gia tốc càng lớn, chúng ta càng có cơ hội nhìn lại quá khứ.
Ngày nay, mọi thứ phần lớn tạo thành từ các nguyên tử, nhưng hàng trăm giây sau vụ nổ Big Bang, nó quá nóng cho các hạt electron kết hợp với các hạt nhân để tạo thành nguyên tử.
Thay vào đó, vũ trụ gồm một biển xoáy của các hạt hạ nguyên tử.
Vài giây sau vụ nổ Big Bang, nó vẫn nóng, đủ nóng để lấn áp các lực giữa các hạt proton và neutron với nhau trong hạt nhân nguyên tử.
Hơn nữa, trong phần triệu giây sau vụ nổ Big Bang, các hạt proton và neutron mới chỉ bắt đầu hình thành từ các vi lượng một trong những khối cơ bản của mô hình chuẩn vật lý hạt.
Lùi lại thêm chút nữa thì năng lượng quá lớn để các vi lượng có thể kết hợp lại với nhau.
Các nhà vật lý học mong rằng bằng cách tạo ra những mức năng lượng lớn như vậy, họ có thể quay ngược lại thời gian khi mà tất cả các lực giống nhau hợp lại làm một, điều mà làm cho chúng ta hiểu dễ dàng hơn về nguồn gốc của vũ trụ.
Để làm được như vậy, chúng ta không chỉ cần phải tạo ra máy gia tốc hạt va chạm lớn hơn mà còn phải làm việc chăm chỉ để tổng hợp kiến thức từ những thứ rất lớn với những thứ rất nhỏ và chia sẻ những điều hấp dẫn này với những người khác và, tất nhiên, là với bạn.
Và đó là điều cần thiết!
Bởi vì, sau tất cả, khi nhắc tới vũ trụ tất cả chúng ta đều cùng tồn tại trong nó.
Mắt người là một trong những thứ máy móc mạnh nhất vũ trụ.
Nó giống như một máy ảnh 500 megapixel có thể hoạt động với ánh sáng khá mạnh, hoặc hơi tối, và dưới nước, mặc dù là không tốt lắm.
Nó truyền thông tin về thế giới đến não chúng ta
Mắt của giúp ta tìm bạn đời, giúp ta hiếu những người xung quanh, giúp ta đọc, và xem chương trình trò chơi trên TV nơi mọi người bị xô xuống nước bởi những quả bóng bọc đệm.
Phải, mắt người khá là khéo léo và ta may mắn khi có đủ hai mắt.
Nhưng chuyện là thế này, dù nhìn khá tốt nhưng vẫn có thứ ta không nhìn được.
Ví dụ, bạn thấy một chú ngựa đang phi nhưng mắt bạn không theo kịp chuyển động của nó để xem coi bốn cái chân của nó có bao giờ không chạm đất cùng lúc không.
Vì thế, chúng ta cần có máy ảnh.
Khoảng 150 trước, nhiếp ảnh gia Eadweard Muybridge đã giải mã bí ẩn về con ngựa phi nước đại.
Dùng hình ảnh, Muybridge chứng minh trong vài lúc khi nó phi, nó thực sự bay.
Nhìn kìa, chân không chạm đất nhé!
Từ đó, nhiếp ảnh đã len lỏi vào trong toán học và khoa học.
Nó làm ta hiểu thêm về thế giới, ta tưởng ta đã thấy hết, nhưng ta thực sự cần máy ảnh để nhìn rõ thêm một chút nữa.
Nó không chỉ giúp ta xem những chuyển động quá nhanh.
Nó còn giúp ta xem những chuyển động quá nhỏ so với mắt thường.
Các nhà thực vật học dùng nhiều loại ảnh để xem chu kì sống của thực vật và hoa hướng về mặt trời chỉ trong vài tiếng đồng hồ, hay ta gọi là tính hướng quang.
Các nhà toán học dùng ảnh để xem ở vị trí nào thì cái roi da phát ra âm thanh khi ta quất cái roi vào không trung.
Nhà khí tượng học và khoa học môi trường xem sự phát triển của các cơn bão và quá trình băng tan qua các năm trên thế giới.
Phim quay chậm hay chụp ảnh ở tốc độ cao cho ta thấy cú đập cánh của chim ruồi hay đường đi của viên đạn bắn ra.
Trong một dự án, các xác chết được đóng băng và chia ra thành cả ngàn phần nhỏ.
Những phần đó được chụp ảnh để làm một phim tài liệu, người xem có thể nhìn toàn bộ khung xương, nhìn xuyên qua thịt, và sâu vào xương, vào các mạch máu và tôi nên dặn trước là các bạn không nên xem lúc ăn tối đâu, xin lỗi nhé!
Trong lớp học, máy ảnh được tích hợp trong điện thoại và máy tính, giúp các nhà khoa học trẻ có thể quan sát thế giới xung quanh, ghi chép lại và chia sẻ chúng qua mạng internet.
Dù là lúc giao mùa hay quá trình nảy mầm của hạt giống, máy ảnh giúp ta nhìn một thế giới tuyệt vời với một cái nhìn mới.
Bạn đã bao giờ tự hỏi ai có thẩm quyền để thực thi luật pháp hoặc trừng phạt những người phá vỡ chúng?
Khi chúng ta nghĩ về quyền lực tại Hoa Kỳ, chúng ta thường nghĩ tới tổng thống, nhưng ông ấy không hành động một mình.
Trên thực tế, ông ta chỉ là một phần của mảnh ghép quyền lực và cho một mục đích tốt.
Khi cuộc cách mạng Mỹ kết thúc vào năm 1783, chính phủ Hoa Kỳ trong trạng thái của cải cách và thay đổi.
Những người sáng lập biết rằng họ không muốn thành lập một quốc gia khác được cai trị bởi một vị vua, vì vậy các cuộc thảo luận đã được tập trung vào việc thành lập một chính phủ quốc gia mạnh mẽ và công bằng để bảo vệ quyền tự do cá nhân và không lạm dụng quyền lực của mình.
Khi hiến pháp mới được thông qua vào năm 1787, cấu trúc của chính phủ Hoa Kỳ thưở ban đầu kêu gọi thành lập ba nhánh riêng biệt, mỗi một nhánh với quyền hạn riêng của mình, với một hệ thống kiểm tra và cân bằng.
Điều này sẽ đảm bảo rằng không có một nhánh nào sẽ trở nên đầy quyền lực bởi vì các nhánh sẽ luôn luôn có thể kiểm tra quyền lực của hai nhánh còn lại.
Các nhánh này làm việc cùng nhau để điều hành quốc gia và thiết lập ra những luật lệ để chúng ta noi theo.
Nhánh lập pháp được mô tả trong điều 1 của Hiến pháp Hoa Kỳ.
Nhiều người cảm thấy rằng việc những người sáng lập đặt nhánh này trong tài liệu đầu tiên bởi vì họ nghĩ rằng nó là quan trọng nhất.
Nhánh lập pháp bao gồm 100 thượng nghị sĩ Mỹ và 435 thành viên trong Hạ viện Hoa Kỳ.
Nó còn được biết đến như là quốc hội Hoa Kỳ.
Ban hành luật pháp là chức năng chính của nhánh lập pháp, nhưng nó còn có trách nhiệm phê duyệt thẩm phán liên bang và sự công bằng, thông qua ngân sách quốc gia, và tuyên bố chiến tranh.
Mỗi tiểu bang có hai thượng nghị sĩ và một số các đại diện, tùy thuộc vào dân số của tiểu bang đó.
Nhánh hành pháp được mô tả trong bài viết 2 của Hiến pháp.
Các nhà lãnh đạo của nhánh này của chính phủ là Tổng thống và phó tổng thống, những người có trách nhiệm thực thi pháp luật mà Quốc hội đặt ra.
Tổng thống làm việc chặt chẽ với một nhóm cố vấn, được biết đến như nội các.
Những người được bổ nhiệm này hỗ trợ tổng thống trong việc đưa ra những quyết định quan trọng trong lĩnh vực chuyên môn của mình. chẳng hạn như quốc phòng, ngân khố, và an ninh quốc gia.
Nhánh hành pháp cũng bổ nhiệm quan chức chính phủ, chỉ huy của các lực lượng vũ trang, và gặp mặt với lãnh đạo các quốc gia khác.
Tất cả việc đó là rất nhiều việc cho rất nhiều người.
Trên thực tế, nhánh hành pháp sử dụng hơn 4 triệu người để thực hiện mọi thứ.
Nhánh thứ ba của chính phủ Hoa Kỳ là nhánh tư pháp và được miêu tả chi tiết trong bài viết 3.
Nhánh này bao gồm tất cả các tòa án trên lãnh thổ từ các tòa án quận liên bang đến tòa án tối cao Hoa Kỳ.
Các tòa án này giải thích luật pháp của đất nước chúng ta và trừng phạt những người phá vỡ chúng.
Tòa án cao nhất, tòa án tối cao, giải quyết tranh chấp giữa các tiểu bang, nghe kháng cáo từ tiểu bang và tòa án liên bang, và xác định xem luật pháp liên bang có đúng với hiến pháp.
Có chín thẩm phán ở tòa án tối cao, và, khác với các công việc khác trong chính phủ của chúng ta, Thẩm phán của tòa án tối cao được bổ nhiệm trọn đời, hoặc tới khi nào họ vẫn còn muốn ở lại.
Chế độ dân chủ của chúng ta phụ thuộc vào thông tin của người dân. vì vậy, nhiệm vụ của chúng ta là biết làm thế nào nó hoạt động và thẩm quyền mà những nhánh của chính phủ có đối với công dân của mình.
Bên cạnh việc bỏ phiếu, bạn sẽ có những cơ hội trong cuộc sống mà bạn sẽ được triệu tập để tham gia vào bộ máy chính phủ. có thể là phục vụ một bồi thẩm đoàn, làm chứng tại tòa án, hoặc kiến nghị dân biểu của bạn để thông qua hoặc chống lại một đạo luật.
Hiểu về những nhánh của chính phủ, người quản lý chúng, và làm thế nào họ làm việc cùng nhau, bạn có thể tham gia, cập nhật thông tin, và trở nên khôn ngoan.
Đây là Zeno ở xứ Elea, một nhà triết học Hy Lạp cổ đại nổi tiếng vì đã đề ra rất nhiều những nghịch lý, lý lẽ nghe thì tưởng chừng rất hợp lý, nhưng kết luận lại rất mâu thuẫn và vô lý.
Hơn 2000 năm trước, câu đố kì lạ của Zeno đã tạo nên nguồn cảm hứng cho các nhà toán học và triết học hiểu thêm về bản chất của "infinity" (sự vô hạn).
Một trong những vấn đề nổi tiếng nhất Zeno nêu ra là "nghịch lý lưỡng phân", ("the dichotomy paradox") trong tiếng Hy Lạp cổ có nghĩa là "nghịch lý của sự phân đôi"
Nó là như thế này: Sau một ngày dài ngồi một chỗ và suy nghĩ, Zeno quyết định đi bộ từ nhà của ông đến công viên.
Không khí trong lành làm đầu óc của ông thoáng đãng và giúp ông suy nghĩ thấu đáo hơn.
Để đến công viên, trước tiên ông phải đi hết nửa đoạn đường đến đó.
Phần hành trình này tốn một khoảng thời gian nhất định.
Khi ông đến được nửa đường, ông phải đi được nửa quãng đường còn lại.
Một lần nữa, sẽ mất một khoảng thời gian hữu hạn nhất định.
Khi ông đến được đó, ông lại phải đi bộ một nửa quãng đường còn lại, lại tốn một lượng thời gian hữu hạn nhất định.
Cứ tiếp tục như thế mãi.
Bạn có thể thấy rằng quá trình này sẽ diễn ra mãi mãi, chia đôi quãng đường còn lại thành từng phần nhỏ hơn và nhỏ hơn, mỗi phần lại tốn một khoảng thời gian hữu hạn nhất định.
Thế, Zeno mất bao lâu để đến được công viên?
Để tìm ra kết quả, bạn cần phải thêm thời gian cho từng quãng đường trong chuyến đi này.
Vấn đề là, có "vô hạn" những quãng đường "hữu hạn".
Bởi vậy, phải chăng tổng thời gian là vô hạn?
Hơn nữa, lý lẽ này hoàn toàn tổng quát.
Nó nói rằng để đi từ địa điểm này đến một địa điểm khác ta sẽ phải tốn một lượng "vô hạn" thời gian.
Nói một cách khác, sự di chuyển này là bất khả thi.
Câu kết luận rõ ràng là vô lý, nhưng đâu là sai lầm trong lý luận này?
Nhằm giải quyết nghịch lý này, ta cần phải biến câu chuyện thành một bài toán.
Giả sử quãng đường từ nhà Zeno đến công viên là 1 dặm và ông đi được 1 dặm trong 1 giờ.
Lẽ tự nhiên ta biết rằng thời gian của chuyến đi này là 1 tiếng.
Nhưng, hãy xem xét mọi thứ từ điểm nhìn của Zeno và phân chia chuyến đi ra từng phần.
Nửa đầu chuyến đi tốn "một nửa" giờ đồng hồ, phần tiếp theo mất một phần tư giờ, phần thứ ba mất một phần tám giờ, và cứ thế.
Cộng tất cả quãng thời gian này, ta sẽ có được một chuỗi tổng trông như thế này.
"Bây giờ", Zeno có lẽ đã nói, "vì ở đây có vô hạn số hạng ở phía bên phải của phương trình, và từng hạng tử là hữu hạn, tổng tất nhiên phải bằng vô hạn?"
Đây chính là vấn đề trong lý lẽ của Zeno.
Các nhà toán học đã nhận ra rằng: Hoàn toàn có thể cộng vô số số hạng có giá trị hữu hạn và vẫn nhận được một kết quả hữu hạn.
"Bằng cách nào? ", bạn thắc mắc.
Để hiểu được, hãy suy nghĩ theo cách như sau.
Bắt đầu với một hình vuông có diện tích 1 mét vuông.
Bây giờ, chẻ đôi hình vuông ra, và lại chẻ đôi một nửa đó, và tiếp tục.
Khi chúng ta làm như vậy, Hãy ghi lại diện tích của từng mảnh.
Lần chẻ đầu tiên cho bạn hai phần, mỗi phần "1/2" mét vuông. Lần chẻ tiếp theo, một trong hai phần đó lại bị chia đôi, và cứ thế tiếp tục.
Nhưng, dù ta có chẻ đôi bao nhiều lần đi chăng nữa, tổng diện tích của các mảnh ấy vẫn là diện tích của hình vuông ban đầu.
Bây giờ, các bạn có thể hiểu tại sao ta lại chọn cách này để cắt hình vuông ấy.
Ta vừa thu được cùng một chuỗi vô hạn như chuỗi thời gian của chuyến đi của Zeno.
Khi ta tạo ra càng nhiều mảnh màu xanh, theo ngôn ngữ toán học, cũng giống như việc ta cho n tiến tới vô hạn, cả hình vuông được biến thành màu xanh.
Nhưng vì diện tích của hình vuông chỉ là 1, nên cái tổng vô hạn này cũng phải bằng 1.
Trở lại với chuyến đi của Zeno, ta sẽ thấy nghịch lý được giải quyết thế nào.
Không những chuỗi vô hạn có tổng mang giá trị là một số hữu hạn, mà giá trị hữu hạn ấy còn giống hệt như những gì theo thông lý, chúng ta tin là đúng.
Chuyến đi của Zeno mất 1 tiếng đồng hồ.
Luôn có những điều kì diệu xảy ra ở các giao điểm.
Thậm chí, tôi còn nghĩ rằng những điều thú vị nhất trong đời người diễn ra tại các giao điểm, vùng không gian thuộc ngưỡng kích thích dưới, ý tôi là vùng không gian giữa.
Tự do hiện hữu trong khoảng giữa ấy, sự tự do để tạo ra tính không hạn định giữa cái-này-không-đúng, cái-kia-cũng-sai, một sự tự định nghĩa kiểu mới.
Thử nghĩ tới một vài giao điểm lớn trên thế giới, như Khải Hoàn Môn ở Paris, hay Quảng Trường Thời Đại ở thành phố New York, đều hối hả với sự háo hức của dòng người tưởng chừng như vô tận.
Những tương giao khác, như chiếc cầu Edmund Pettus ở Selma, bang Alabama, hay tòa án Canfield Drive & Copper Creek ở Ferguson, bang Missouri, cũng nhờ vào nguồn năng lượng khổng lồ tại điểm tương giao của nhân loại, ý tưởng hệ và cuộc đấu tranh vì công lí vẫn tiếp diễn.
Ngoài phong cảnh tự nhiên trên hành tinh của chúng ta, một vài hình ảnh về bầu trời nổi tiếng nhất đều tại các giao điểm.
Các ngôi sao được sinh ra trong vùng giao thoa hỗn loạn giữa khí gas và bụi, bị hấp dẫn bởi lực kéo của trọng lực.
Nhiều ngôi sao chết đi vẫn tại giao điểm ấy, lúc này bị quăng ra ngoài trong cuộc va chạm nảy lửa giữa những nguyên tử nhỏ hơn, giao thoa và dung hòa thành các thứ mới mẻ và rắn chắc hơn.
Hãy thử nghĩ về những giao điểm có ý nghĩa đặc biệt với mỗi chúng ta.
Tương giao, chính là chiếm một vị trí tại điểm giao nhau.
Tôi từng sống cả đời trong trạng thái nửa vời, trong không gian dưới ngưỡng kích thích của ước mơ và thực tế, chủng tộc và giới tính, nghèo và giàu, khoa học và xã hội.
Tôi vừa là phụ nữ vừa là người da đen.
Giống như sự ra đời của những vì sao trên trời, một tổ hợp mạnh mẽ giúp đoán trước kết quả trong một ví dụ điển hình về sự bùng nổ giao thoa nhân dạng.
Tôi cũng là một nhà vật lí thiên văn.
Tôi nghiên cứu về những hố đen blazar siêu lớn đang hoạt động tại vị trí trung tâm của các thiên hà khổng lồ, nơi bắn ra những tia vật chất với tốc độ tương đương tốc độ ánh sáng trong một quá trình mà chúng ta vẫn đang cố gắng hiểu rõ.
Tôi từng mơ về việc trở thành một nhà vật lí thiên văn từ lúc mới 12 tuổi.
Vào thời điểm đó tôi không hề biết rằng, căn cứ vào tài liệu của tiến sĩ Jamie Alexander về phụ nữ Mĩ gốc Phi trong ngành vật lí, chỉ có 18 người phụ nữ da đen ở Mĩ từng được nhận bằng tiến sĩ liên quan tới chuyên ngành vật lí, và người phụ nữ da đen đầu tiên tốt nghiệp với tấm bằng tiến sĩ chuyên ngành thiên văn chỉ một năm trước khi tôi ra đời.
Khi tôi theo đuổi con đường này, tôi đã bắt gặp những điều tốt nhất lẫn tệ nhất của cuộc sống tại các giao điểm: cơ hội lớn để tự khẳng định bản thân, sự va chạm giữa mong đợi và trải nghiệm, niềm vui của những bước đột phá huy hoàng và, đôi khi, nỗi đau cùng cực của sự tái sinh.
Tôi bắt đầu cuộc đời sinh viên ngay sau thời điểm gia đình tan rã.
Tình hình tài chính của chúng tôi không ổn định sau khi cha rời đi.
Điều này đẩy mẹ, em gái và tôi ra khỏi cuộc sống tiện nghi của tầng lớp trung lưu và bước vào cuộc đấu tranh bền bỉ để sinh tồn.
Cứ như vậy, tôi trở thành một trong khoảng 60% phụ nữ da màu coi tài chính trở thành rào cản lớn nhất để tiến tới mục tiêu giáo dục của mình.
May mắn thay, trường đại học Norfolk State đã tài trợ cho tôi toàn bộ học phần, giúp tôi thành công đạt được tấm bằng cử nhân ngành Vật lí.
Sau khi tốt nghiệp, mặc dù biết rằng mình muốn trở thành một tiến sĩ vật lí thiên thể, tôi lâm vào ngõ cụt.
Một tấm áp phích đã cứu vớt ước mơ của tôi, cùng một vài chương trình và con người vô cùng tài ba.
Hiệp hội Vật lí Hoa Kì có treo một tấm áp phích rất đẹp động viên nhiều nghiên cứu sinh da màu trở thành nhà vật lí.
Tôi đã rất ngạc nhiên vì nó phác họa một cô gái trẻ da đen, có lẽ khoảng 12 tuổi, trông có vẻ vô cùng chăm chú vào những phương trình vật lí.
Tôi nhớ mình từng nghĩ rằng tôi đã nhìn thẳng vào cô gái nhỏ người đầu tiên dám mơ giấc mơ này.
Tôi lập tức viết thư cho Hiệp hội và đề nghị một bản sao tấm áp phích trên cho mục đích cá nhân, và cho tới hôm nay tôi vẫn treo nó trong văn phòng mình.
Tôi đã kể lại về con đường học vấn của chính mình trong email, và niềm khao khát được một lần nữa theo đuổi tấm bằng tiến sĩ.
Họ đã chuyển tôi đến chương trình Fisk-Vanderbilt University Bridge, nơi giao hòa giữa hai tấm bằng thạc sĩ và tiến sĩ tại hai học viện.
Sau 2 năm từ khi tốt nghiệp, họ đã cho phép tôi tham gia chương trình, và tôi tự thấy mình trở lại trên con đường đến với tấm bằng tiến sĩ.
Sau khi nhận bằng thạc sĩ tại Fisk, tôi tiếp tục đến Yale để hoàn thành học vị tiến sĩ.
Khi tôi lấp đầy khoảng trống vật lý mà cuối cùng sẽ hướng đến những khao khát thời thơ ấu của tôi, tôi tưởng rằng sẽ nhẹ như không mà đạt được tấm bằng tiến sĩ.
(Cười) Một điều dần trở nên rõ ràng là không hẳn ai cũng đều hồi hộp khi có tấm bằng kích thích ngưỡng dưới trong không gian của họ.
Tôi bị bạn học của mình tẩy chay, một trong số đó thậm chí còn đến mời tôi "làm những gì tôi thật sự đến đây để thực hiện" khi cậu ta đẩy hết đống bát đĩa bẩn sau bữa ăn tới trước mặt tôi bắt rửa sạch.
Tôi ước có sự kiện đặc biệt nào đó xảy ra, nhưng với vô số phụ nữ da màu trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, kĩ sư, toán, hay STEM, họ đã phải chịu đựng điều này trong một thời gian dài.
100% trong số 60 người phụ nữ da màu được Joan C.Williams tại UC Hastings phỏng vấn trong một nghiên cứu gần đây nói về việc phải đối mặt với thành kiến kì thị giới tính, bao gồm việc bị hiểu nhầm thành nhân viên quản giáo.
Sự hiểu nhầm nhân dạng này không được phát hiện bởi bất kỳ phụ nữ da trắng nào được phỏng vấn trong cuộc nghiên cứu ấy, tổng cộng gần 557 người tất cả.
Rõ ràng công việc trông coi trường học chẳng có gì sai, và thật ra thì tổ tiên cha ông của tôi nhiều khi được học đại học vì ba mẹ của họ đã làm trong ngành này, đó là một nỗ lực rõ ràng để giúp tôi đạt được vị trí của mình.
Mặc dù luôn có một chút chạnh lòng mỗi khi bị hiểu sai, vấn đề thực sự là ngoại hình của tôi không thể diễn tả bất kỳ điều gì về năng lực của tôi cả.
Ngoài ra, điều đó nhấn mạnh rằng phụ nữ da màu trong ngành STEM không trải qua các rào cản tương tự nhau chỉ có phụ nữ hoặc chỉ người da màu phải đối mặt.
Đó là lí do hôm nay tôi muốn nhấn mạnh điều này với phụ nữ da màu trong ngành STEM, những người đang sống không thay đổi, không biện hộ như một nhúm các đặc tính nhân dạng.
Chính bản thân STEM là một cụm từ chỉ sự tương giao, trong đó sự đa dạng chân chính không thể được quý trọng nếu không cân nhắc tới những vùng không gian dưới ngưỡng kích thích giữa các qui tắc.
Khoa học, công cuộc theo đuổi tri thức về thế giới vật lí bằng con đường hóa học, vật lí, sinh học, không thể được thực hiện nếu thiếu vắng toán học.
Kĩ sư đòi hỏi phải áp dụng khoa học cơ bản và toán học vào các trải nghiệm thực tế.
Công nghệ có vị trí vững vàng trên nền tảng toán học, kĩ sư và khoa học.
Chính bản thân toán học đóng vai trò quan trọng trong Rosetta Stone, giải mã và mã hóa những nguyên tắc vật lí của thế giới.
Ngành STEM không thể hoàn thiện hoàn toàn mà không có từng mẫu riêng lẻ.
Điều này nói lên rằng sự đa dạng sẽ không được tạo ra khi STEM được kết hợp với những qui tắc khác.
Mục đích của bài nói này gồm 2 phần: đầu tiên, xin nói thẳng với bất cứ người da đen, người La-tinh, người bản xứ, thổ dân Canada hay bất kỳ người phụ nữ hoặc cô gái nào đang thấy bản thân mình tại các điểm tương giao giữa chủng tộc và giới tính, rằng bạn có thể là bất cứ thứ gì bạn muốn.
Cá nhân tôi hi vọng bạn sẽ trở thành một nhà vật lí thiên văn, nhưng hơn thế nữa, bất cứ điều gì mà bạn mong muốn.
Đừng giây phút nào nghĩ rằng khi bạn sống đúng với con người thật của mình, bạn không thể trở thành mẫu người bạn mong ước.
Giữ chặt lấy những ước mơ đó và để chúng đưa bạn đến một thế giới mới chính bạn cũng khó có thể tin.
Điều thứ hai, trong số những vấn đề đáng quan ngại nhất vào thời điểm hiện tại, rất nhiều người đứng giữa ngã ba đường với STEM.
Xã hội hiện đại đã giải quyết được hầu hết các khía cạnh đơn lẻ trong thời đại của chúng ta.
Những điều còn lại đòi hỏi phải có một quá trình nghiên cứu trường kì về những vùng không gian dưới ngưỡng kích thích giữa các qui tắc để tạo nên những giải pháp nhiều mặt cho nay mai.
Ai có thể giải quyết những vấn đề trên tốt hơn những người đã đối mặt với các giao điểm suốt cả đời mình.
Chúng ta nên nghĩ như những nhà lãnh đạo và hoạch định chính sách và thúc đẩy những bước đầu tiên đến với sự đa dạng và tới vùng đất đầy ắp sự bao hàm trọn vẹn và những cơ hội công bằng dồi dào, màu mỡ hơn.
Một trong những ví dụ yêu thích của tôi về trí thông minh dưới ngưỡng kích thích đến từ thời tiến sĩ Claudia Alexander, một nữ giáo sư vật lí người da đen chuyên về vật lí plasma, người mới qua đời vào cuối tháng 7 sau 10 năm chống trọi với căn bệnh ung thư vú.
Bà là một nhà khoa học dự án của NASA, từng dẫn đầu nhóm các nhà khoa học thực hiện nhiệm vụ Rosetta, mới trở nên nổi tiếng trong năm nay vì đã hạ cánh thành công vòng đệm trên sao chổi, và nhiệm vụ trị Galileo giá 1.5 tỉ đô la đến Sao Mộc, 2 chiến thắng mang tính khoa học trứ danh của NASA, nước Mĩ và cả thế giới.
Tiến sĩ Alexander nói như thế này: "Tôi đã quen với việc giao tiếp giữa 2 nền văn hóa.
Đối với tôi, một trong những mục tiêu cả đời là đưa con người từ trạng thái không biết đến trạng thái thấu hiểu với những khám phá táo bạo mà bạn không thể làm mỗi ngày."
Điều này cho thấy chính xác năng lực của một người dưới ngưỡng kích thích.
Bà ấy có khả năng thực tế để dẫn đầu một trong những nhiệm vụ không gian tham vọng nhất của thời đại chúng ta, và bà cũng hoàn toàn hiểu rõ vị trí của mình để có thể là chính bà trong bất cứ vị trí nào.
Jessica Matthews, nhà phát minh hàng loạt sản phẩm thể thao hiệu SOCCKET, như những quả bóng kích hoạt chế độ tự tạo năng lượng sạch khi bạn chơi với chúng. cũng từng nói: "Phát minh không chỉ là chế tạo ra những thứ mới, nó bao gồm việc hiểu rõ con người và hiểu rõ hệ thống vận hành thế giới này."
Lí do tôi kể câu chuyện của mình và câu chuyện của tiến sĩ Alexander và Jessica Matthews là vì bản thân chúng là những câu chuyện về sự tương giao, những câu chuyện về các mảnh đời sống giữa chủng tộc, giới tính và cách tân.
Mặc kệ mọi sự nghi ngờ về việc liệu tôi có quyền được đứng ở môi trường cao cấp này không, tôi xin tự hào thông báo rằng vào thời điểm tốt nghiệp, tôi là người phụ nữ da đen đầu tiên đạt được bằng tiến sĩ vật lí học thiên thể trong lịch sử 312 năm của Yale.
(Vỗ tay) Tôi hiện chỉ là một người trong cộng đồng nhỏ nhưng đang phát triển của phụ nữ da màu trong STEM những người sẵn sàng đem lại các góc nhìn và ý tưởng mới đến cho cuộc sống về những vấn đề nan giải của thời đại chúng ta: những việc như sự thiếu công bằng trong giáo dục, sự thô bạo của cảnh sát, HIV/ AIDS, sự thay đổi thời tiết, chỉnh sửa gen trí thông minh nhân tạo và sự khám phá sao Hỏa.
Điều này không đề cập gì đến những việc chúng ta chưa từng nghĩ tới.
Phụ nữ trong STEM nắm giữ những vấn đề nan giải và thú vị nhất liên quan đến công nghệ xã hội của thời đại.
Vì vậy, chúng ta đang ở một vị trí đặc biệt để đóng góp và lèo lái cuộc đối thoại theo những cách đa dạng hơn với các kinh nghiệm thực tế.
Quan điểm này có thể được nhân rộng cho nhiều người ở vị trí tương giao mà trải nghiệm, tích cực lẫn tiêu cực, làm phong phú thêm cuộc đối thoại theo nhiều cách hơn hẳn các nhóm có chung nguồn gốc vốn có nhiều nguồn cung tốt nhất.
Đây không phải là yêu cầu được sinh ra từ khát khao muốn được hòa nhập.
Đây là lời nhắc nhở rằng ta không thể nhận được kết quả tốt nhất cho sự vẹn toàn nhân loại nếu không có sự hợp tác, sự dung nhập giữa các ngưỡng kích thích, những cách sống khác nhau, những trải nghiệm riêng biệt và các ảnh hưởng tạp chất.
Thẳng thắn mà nói, chúng ta không thể biểu hiện được dáng vẻ xuất sắc nhất của một tập thể các thiên tài khi không có thước đo đầy đủ đến từ sự vẹn toàn của nhân tính.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Lông vũ là một số trong những thứ đáng chú ý nhất ở động vật.
Chúng tuyệt đẹp trong sự phức tạp, tinh tế trong cấu trúc xây dựng, và đủ mạnh để giữ một con chim lơ lửng hàng ngàn feet trên không trung.
Giống như tất cả mọi thứ trong tự nhiên, lông đã phát triển qua hàng triệu năm để có được hình thức hiện đại ngày hôm nay.
Khó thể tưởng tượng ra điều này đã xảy ra như thế nào.
Sau hết tất cả, các dạng thức trung gian của nó trông giống cái gì nhì?
Điều tốt là một nửa một cánh, được trang trí bằng các nửa sợi lông ư?
Nhờ khoa học, chúng ta giờ đây biết rằng chim là loài khủng long còn sống.
Bạn có thể thấy mối quan hệ trong bộ xương của chúng.
Một vài loài khủng long có một số chi tiết giải phẫu giống với chim chóc mà không có ở các động vật khác, như chạc xương đòn chẳng hạn .
Và ở cuối thập niên 1990, các nhà khảo cổ đã bắt đầu đào được một số bằng chứng hấp dẫn cho thấy ý tưởng: khủng long với một ít lông vẫn còn được bảo tồn trên cơ thể.
Kể từ đó, các nhà khoa học đã tìm thấy hàng chục loài khủng long với tàn tích của lông.
Một số nhỏ như là chim bồ câu, và một số có kích thước của một chiếc xe buýt.
Nếu bạn nhìn vào mối liên quan của chúng trên cây phả hệ, sự phát triển của lông cũng có vẻ là có thể.
Các họ hàng lông vũ xa nhất của chim có lông thẳng trông giống như dây cứng vậy.
Sau đó các dây này tách rời nhau ra, tạo thành các nhánh đơn giản.
Trong nhiều dòng dõi khủng long, những kiểu lông đơn giản này phát triển thành những dạng phức tạp hơn, bao gồm cả một số dạng mà chúng ta thấy ngày nay ở chim.
Cùng lúc đó, lông vũ lan tràn ra toàn bộ cơ thể của khủng long, chuyển từ những mảng thưa thớt của lông tơ thành một bộ lông dày đặc, mà thậm chí kéo dài xuống chân của chúng.
Một số hóa thạch thậm chí bảo tồn một số các phân tử tạo màu cho lông.
Chúng tiết lộ một loạt các màu sắc đẹp đẽ: sáng bóng, sậm tối , gợi nhớ đến lũ quạ, hay xen kẽ các dải đen và trắng, hoặc có những vệt màu đỏ tươi.
Một số loài khủng long có mào trên đầu, và những loài khác có lông đuôi dài, đầy kịch tính.
Bây giờ, không loài nào trong số chúng có thể sử dụng lông để bay cả- cánh tay của chúng quá ngắn và phần còn lại của cơ thể lại quá nặng.
Tuy nhiên, loài chim không chỉ sử dụng lông để bay.
Một con chim mo nhát sử dụng lông để pha trộn một cách hoàn hảo với bối cảnh xung quanh.
Đà điểu trải cánh phía trên tổ để che mát cho lũ con của mình.
Công thì khoe bộ lông đuôi tráng lệ của mình để thu hút con cái.
Lông có thể đã từng phục vụ các chức năng này cho loài khủng long.
Việc khủng long có lông đã bắt đầu cất cánh như thế nào vẫn còn là một chút bí ẩn
Nhưng nếu một con khủng long có lông nhỏ vỗ cánh trên đoạn đường lên dốc, lông của nó có lẽ đã phụ thêm vào một ít lực nâng để giúp nó chạy nhanh hơn.
Tai nạn vật lý này có thể đã dẫn lối cho sự tiến hóa của các cánh tay dài hơn ở loài khủng long mà sẽ cho phép chúng chạy nhanh hơn và thậm chí thực hiện các cú nhảy vọt cự li ngắn trên không trung
Cuối cùng, cánh tay của chúng bị kéo dài thành cánh.
Chỉ sau đó, có lẽ 50 triệu năm sau khi những sợi lông dẻo dai đầu tiên được phát triển, lông đã nâng những con khủng long này bay vào bầu trời.
Dữ liệu lớn (Big Data) là một khái niệm khó nắm bắt.
Nó đại diện cho một lượng lớn thông tin kĩ thuật số khó lưu trữ, di chuyển, hay phân tích.
Dữ liệu lớn rất đồ sộ, nó lấn át các công nghệ ngày nay và thách thức chúng ta tạo ra thế hệ tiếp theo của công cụ và kỹ thuật lưu trữ dữ liệu.
Dữ liệu lớn không phải là một khái niệm mới.
Trong thực tế, các nhà vật lý học tại CERN đã tranh cãi với thách thức không ngừng mở rộng dữ liệu lớn trong nhiều thập kỷ.
Năm mươi năm trước, dữ liệu của CERN đã có thể được lưu trữ trong một máy tính duy nhất.
Vâng, nó không phải là máy tính thông thường của bạn, nó là một máy tính chính, mà diện tích lấp đầy cả một toà nhà.
Để phân tích dữ liệu, các nhà vật lý học từ khắp nơi trên thế giới đến CERN để kết nối với cái máy khổng lồ này.
Vào những năm 1970, dữ liệu lớn không ngừng phát triển của chúng ta được phân phối ra những bộ máy tính khác nhau, mọc lên như nấm tại CERN.
Mỗi bộ gồm các máy tính được kết nối với nhau bằng mạng riêng chuyên dụng.
Nhưng các nhà vật lý học cần phải hợp tác bất kể ranh giới giữa các bộ máy, và cần truy cập dữ liệu trên tất cả các bộ máy tính này.
Do đó, chúng tôi tạo ra cầu nối nối các mạng độc lập lại với nhau tạo thành CERNET.
Vào những năm 1980, rất nhiều những mạng tương tự sử dụng các ngôn ngữ địa phương khác nhau xuất hiện khắp châu Âu và Mỹ, hỗ trợ truy cập từ xa, nhưng còn nhiều khó khăn.
Để giúp các nhà vật lý trên khắp thế giới dễ dàng truy cập dữ liệu lớn ngày càng mở rộng được lưu trữ tại CERN, mà không cần di chuyển, các mạng này cần phải nói cùng một ngôn ngữ với nhau.
Chúng tôi thông qua các tiêu chuẩn hoạt động mạng Internet của Mỹ, và sau đó bởi châu Âu, và chúng tôi thành lập các liên kết chính tại CERN liên kết châu Âu và Mỹ vào năm 1989, và mạng Internet toàn cầu thực sự cất cánh từ đó!
Các nhà vật lý sau đó có thể dễ dàng truy cập hàng terabyte dữ liệu lớn từ xa từ khắp nơi trên thế giới, nhờ đó, viết báo cáo ngay tại viện nhà.
Sau đó, họ muốn chia sẻ các nghiên cứu với các đồng nghiệp.
Để giúp việc chia sẻ thông tin được dễ dàng, chúng tôi tạo ra trang web vào đầu những năm 1990.
Các nhà vật lý không còn cần phải biết thông tin được lưu trữ ở đâu để tìm và truy cập trên mạng, ý tưởng này lan rộng ra khắp thế giới và đã thay đổi cách chúng ta giao tiếp trong cuộc sống hàng ngày.
Đầu những năm 2000, sự tăng trưởng liên tục của dữ liệu lớn vượt xa khả năng của chúng t để phân tích chúng tại CERN, mặc dù đã có các toà nhà đầy những máy tính.
Chúng tôi phải bắt đầu phân phối lại hàng petabyte dữ liệu đến các đối tác hợp tác để sử dụng và lưu trữ trên máy tính nội bộ tại hàng trăm viện nghiên cứu.
Để sắp xếp cho các nguồn lực này kết nối với nhau với các công nghệ đa dạng, chúng tôi phát triển một mạng lưới điện toán, tạo điều kiện để chia sẻ thông suốt các tài nguyên máy tính trên toàn cầu.
Điều này dựa trên các mối quan hệ tin tưởng và trao đổi lẫn nhau.
Nhưng mô hình mạng lưới này không thể được chuyển giao ra khỏi cộng đồng nghiên cứu một cách dễ dàng, nơi không phải ai cũng có nguồn tài nguyên để chia sẻ và các công ty cũng không cùng mức độ tin cậy như nhau.
Thay vào đó, một phương pháp khác thay thế, chuyên nghiệp hơn để truy cập vào các nguồn tài nguyên theo yêu cầu đã được phát triển gần đây gọi là điện toán đám mây, mà các cộng đồng hiện nay đang khai thác để phân tích dữ liệu lớn.
Nó giống như một nghịch lý khi một nơi như CERN, một phòng thí nghiệm tập trung vào nghiên cứu những khối vật chất nhỏ mà ta khó có thể tưởng tượng lại là nguồn gốc của một thứ to lớn như là dữ liệu lớn.
Nhưng cách mà chúng tôi nghiên cứu hạt cơ bản cũng như các lực, và cách chúng tương tác, liên quan đến việc tạo ra chúng nhanh chóng, va chạm các proton trong máy gia tốc, và lưu giữ các dấu vết chúng để lại khi chúng phóng gần với tốc độ ánh sáng.
Để thấy những dấu vết này, các máy nhận diện, với 150 triệu cảm ứng, hoạt động như một máy ảnh 3D cực lớn, chụp ảnh từng va chạm một - lên đến 14 triệu lần một giây.
Nó tạo ra rất nhiều dữ liệu.
Nhưng nếu dữ liệu lớn đã có mặt lâu như vậy, tại sao chúng ta đột nhiên cứ nghe nói về chúng gần đây?
Vâng, như phép ẩn dụ cũ giải thích, toàn bộ là lớn hơn tổng của các bộ phận của nó, và không chỉ là khoa học mới khai thác điều này.
Thưc tế là, chúng ta có thể lấy được nhiều kiến thức hơn bằng cách nối các thông tin liên quan với nhau và tìm điểm tương quan, có thể làm phong phú hơn nhiều khía cạnh của cuộc sống hàng ngày, trong thời gian thực, như giao thông hay điều kiện tài chính, trong diễn biến ngắn hạn như y tế hoặc khí tượng, hay để dự kiến các tình huống như xu hướng kinh doanh, tội phạm, hay bệnh dịch.
Hầu như mọi lĩnh vực đang chuyển sang thu thập dữ liệu lớn, với mạng lưới cảm biến di động bao trùm toàn cầu, máy ảnh trên mặt đất, và trong không khí, lưu trữ dữ liệu đã được công bố trên mạng, và ghi chép lưu lại các hoạt động của các công dân mạng trên toàn thế giới.
Thách thức là việc đầu tư vào các công cụ và kỹ thuật mới để khai thác nguồn tài nguyên khổng lồ để giúp cho việc ra quyết định, để cải thiện việc chẩn đoán y tế, còn nếu không thì để trả lời các nhu cầu vả mong muốn của xã hội ngày mai bằng cách mà hôm nay không hình dung ra được.
Liệu chúng ta có thể tạo ra một cái gì đó từ không gì cả?
Hay, chính xác là, liệu năng lượng có thể chuyển thành vật chất?
Có thể, nhưng chỉ khi chúng đi cùng với người anh em sinh đôi của chúng, phản vật chất.
Và có một điều bí ẩn về phản vật chất: lẽ ra phải có nhiều phản vật chất hơn so với lượng hiện tại.
Hãy bắt đầu với công thức vật lý nổi tiếng nhất: E bằng m nhân c bình phương.
Nó diễn tả rằng khối lượng chính là năng lượng bão hòa, và khối lượng và năng lượng có thể chuyển hóa lẫn nhau, như hai đơn vị tiền tệ với tỷ giá chuyển đổi rất cao.
90 nghìn tỷ Jun năng lượng tương đương với khối lượng 1 gam.
Thế nhưng làm thế nào để chuyển năng lượng thành vật chất?
Từ kỳ diệu chính là "mật độ năng lượng".
Nếu như bạn tập trung một lượng lớn năng lượng ở trong một không gian nhỏ xíu, các hạt vật chất mới sẽ xuất hiện.
Nếu nhìn gần hơn, chúng ta thấy rằng những hạt này luôn đi theo từng cặp, như sinh đôi vậy.
Đó là lý do tại sao hạt vật chất luôn có một bản sao, một hạt phản vật chất, và những hạt này luôn được sinh ra theo một tỉ lệ nhất định là 50/50.
Điều này nghe có vẻ như trong phim khoa học viễn tưởng, thế nhưng nó lại đang diễn ra hàng ngày trong các máy gia tốc
Khi hai hạt proton va chạm nhau, trong máy gia tốc hạt lớn của CERN, hàng tỷ vật chất và phản vật chất được tạo ra mỗi giây.
Ví dụ, hạt electron.
Nó có khối lượng rất nhỏ và mang điện tích âm.
Phản vật chất của nó là positron, có khối lượng y hệt, nhưng lại mang điện tích dương.
Nhưng ngoại trừ sự đối lập về điện tích, cả hai hạt đều giống hệt nhau và rất bền.
Và điều này cũng đúng với người anh em nặng kí của chúng, hạt proton và phản proton.
Từ đó, các nhà khoa học đã bị thuyết phục rằng thế giới làm từ phản vật chất sẽ có hình dạng, cảm giác và mùi vị cũng giống hệt như thế giới của chúng ta.
Ở trong phản thế giới này, chúng ta có thể tìm thấy phản nước, phản vàng, và, có thể là, phản bi.
Giờ tưởng tượng một viên bi và phản bi được đem lại gần nhau.
Cả 2 vật rắn riêng biệt này sẽ hoàn toàn biến mất thành một chùm năng lượng cực lớn, tương đương với một quả bom hạt nhân.
Bởi vì sự kết hợp của vật chất và phản vật chất sẽ tạo ra rất nhiều năng lượng, khoa học viễn tưởng luôn đầy những ý tưởng về việc khai thác năng lượng chứa trong các phản vật chất, ví dụ như, để làm năng lượng cho con tàu trong phim Star Trek.
Dù sao thì, năng lượng chứa trong phản vật chất lớn hơn cả tỉ lần so với dầu thông thường.
Lượng năng lượng của 1 gam phản vật chất đủ cho việc lái xe 1000 vòng Trái Đất hoặc là đẩy tàu con thoi vào quỹ đạo.
Vậy thì tại sao chúng ta không sử dụng phản vật chất để sản xuất năng lượng?
Thật ra, phản vật chất không đầy rẫy để cho chúng ta thu thập.
Chúng ta phải tạo ra phản vật chất trước khi chúng ta có thể sử dụng nó, và để làm ra phản vật chất cần tốn cả tỷ lần năng lượng bạn có thể lấy được từ chúng.
Thế nhưng, nếu có phản vật chất ở ngoài không gian và chúng ta có thể khai thác chúng từ một phản hành tinh nào đó thì sao?
Nhiều thập kỉ trước, nhiều nhà khoa học đã tin rằng điều này hoàn toàn có thể.
Nay, người ta quan sát thấy rằng phản vật chất không có nhiều ở bất kỳ đâu trong vũ trụ này, điều này thật kỳ lạ bởi vì, như đã nói, lẽ ra phản vật chất phải có lượng tương tự như vật chất ở vũ trụ.
Bởi vì phản hạt và hạt luôn tồn tại với số lượng như nhau, lượng phản vật chất mất tích đâu rồi?
Đó chính là một điều bí ẩn cực kỳ.
Để hiểu điều gì đã có thể xảy ra, chúng ta phải trở về vụ nổ Big Bang.
Khoảnh khắc vũ trụ được tạo ra, một lượng lớn năng lượng được chuyển thành khối lượng, và vũ trụ ban đầu của chúng ta chứa một lượng vật chất và phản vật chất bằng nhau.
Nhưng chỉ một giây sau đó, hầu hết vật chất và tất cả phản vật chất đã triệt tiêu lẫn nhau, tạo ra một lượng phóng xạ khổng lồ mà ngày nay vẫn có thể nhìn thấy được.
Chỉ còn khoảng 1 phần 100 triệu lượng vật chất ban đầu và không còn bất kỳ phản vật chất nào.
Bạn sẽ thốt lên rằng, "Này, khoan đã! ", "Tại sao tất cả phản vật chất lại biến mất và chỉ còn lại vật chất?"
Có lẽ chúng ta may mắn phần nào nhờ vào một bất đối xứng nhỏ giữa vật chất và phản vật chất.
Nếu không, sẽ không có bất kỳ hạt nào ở bất kì đâu trong vũ trụ này và sẽ không có cả nhân loại.
Nhưng, điều gì đã tạo ra bất đối xứng này?
Những thí nghiệm ở CERN đang cố gắng tìm hiểu lý do tại sao một thứ tồn tại và tại sao chúng ta lại không sống trong một vũ trụ chỉ toàn là phóng xạ?
Thế nhưng đến nay, chúng ta vẫn chưa biết được câu trả lời rõ ràng.
Trong vài tháng vừa qua, tôi đã có những chuyến đi kéo dài nhiều tuần chỉ với một va li quần áo.
Một ngày, tôi được mời đến một sự kiện quan trọng và tôi muốn mặc bộ nào đó mới và đặc biệt cho dịp này.
Nên tôi bới tung va li lên nhưng chẳng tìm được bộ nào thích hợp cả
Rất may hôm đó tôi được tham gia hội nghị công nghệ và được sử dụng máy in 3D.
Vậy nên tôi nhanh chóng thiết kế một cái váy trên máy tính và chuyển tệp tin này sang máy in.
Nó đã hoạt động cả đêm in các mảnh váy.
Sáng hôm sau, tôi đem tất cả về phòng khách sạn, sắp xếp chúng và nó chính là cái váy mà tôi đang mặc bây giờ.
(Tiếng vỗ tay) Đó không phải là lần đầu tiên tôi in quần áo.
Cho bộ sưu tập năm cuối của mình ở trường thiết kế thời trang, tôi quyết định thử in 3D toàn bộ bộ sưu tập ở nhà.
Vấn đề là tôi hầu như không biết chút gì về in 3D cả và tôi chỉ có 9 tháng để học cách in 5 bộ cánh thời trang.
Tôi luôn cảm thấy sáng tạo dồi dào nhất khi làm việc ở nhà.
Tôi thích thử nghiệm với những chất liệu mới và luôn tìm cách phát triển những kỹ thuật mới để tận dụng tối đa các loại vải dệt độc đáo cho các dự án thời trang của mình
Tôi thích tới các nhà máy cũ và những cửa hiệu kỳ lạ để tìm những loại bột và chất liệu lạ còn thừa để đem về nhà thử nghiệm.
Có lẽ bạn có thể tưởng tượng ra những người bạn cùng phòng của tôi chẳng thích điều đó chút nào.
(Tiếng cười) Thế nên tôi quyết định chuyển sang dùng những chiếc máy lớn loại không thể đặt vừa trong phòng khách.
Tôi thích những tác phẩm tỉ mỉ và may đo mà tôi có thể làm với những công nghệ thời trang đó, giống như máy đan, máy cắt laser và in lụa.
Vào một kỳ nghỉ hè, tôi đến đây, đến New York để thực tập tại một cửa hiệu thời trang ở Phố Tàu.
Chúng tôi làm 2 chiếc váy tuyệt vời từ công nghệ in 3D.
Thực sự rất đáng ngạc nhiên, bạn có thể nhìn thấy đấy.
Nhưng có vài vấn đề với chúng.
Váy được làm từ nhựa cứng nên rất dễ bị gãy.
Người mẫu không thể ngồi khi mặc chúng được và thậm chí còn bị nhựa cứa vào tay.
Với công nghệ in 3D, các nhà thiết kế có thể tự do sáng tạo những chiếc váy theo bất kỳ kiểu dáng nào họ muốn nhưng họ vẫn phải phụ thuộc vào các máy in công nghiệp to lớn đắt tiền đặt tại phòng thực nghiệm cách xa xưởng làm việc của họ.
Cuối năm đó, một người bạn tặng cho tôi một chiếc vòng in 3D được làm ra bởi chiếc máy in tại gia.
Tôi biết những chiếc máy này có giá rẻ hơn nhiều và thông dụng hơn loại máy tôi dùng hồi đi thực tập.
Tôi quan sát chiếc vòng cổ và nghĩ rằng "Nếu mình có thể in một chiếc vòng tại nhà, thì tại sao không in cả quần áo nữa nhỉ?"
Tôi thích cái ý tưởng rằng mình không cần phải ra chợ chọn vải từ những người bán, tôi có thể thiết kế và in chúng ra ngay từ chính căn nhà của mình.
Tôi tìm thấy một xưởng sáng tạo nhỏ nơi tôi đã học được mọi thứ tôi biết về công nghệ in 3D.
Ngay lập tức, họ đưa cho tôi chìa khóa phòng thực nghiệm và tôi có thể thử nghiệm suốt nhiều đêm.
Thử thách lớn nhất chính là tìm đúng loại sợi nhỏ để in quần áo.
Vậy nó là gì?
Sợi nhỏ này là một loại chất liệu để đưa vào máy in.
Tôi dành khoảng một tháng thử nghiệm với nhựa axit polylactic (PLA), loại chất liệu cứng, gây ngứa và dễ gãy.
Bước đột phá xuất hiện khi có người giới thiệu cho tôi Filaflex, một loại sợi mới.
Nó rất bền và dẻo.
Với lại sợi này, tôi đã có thể in được bộ đầu tiên, một chiếc áo khoác đỏ với dòng chữ "Liberté", có nghĩa là "tự do" trong tiếng Pháp in trên đó.
Tôi chọn từ này vì tôi cảm thấy tự do và có thêm sức mạnh khi có thể thiết kế quần áo ở nhà tôi tự in chúng ra.
Thực ra, bạn có thể dễ dàng tải chiếc áo khoác này về và thay đổi dòng chữ thành những thứ khác.
Có thể là tên bạn hoặc tên người yêu bạn chẳng hạn.
(Tiếng cười) Tấm in khá là nhỏ nên tôi phải ghép các mảnh của chiếc áo lại như trò ghép hình vậy.
Và tôi muốn giải quyết một thách thức khác nữa.
Tôi muốn in vải dệt giống như những loại vải thường mà tôi hay dùng.
Đó là lúc tôi phát hiện ra một tệp mã nguồn mở của một kiến trúc sư đã thiết kế loại hoa văn mà tôi thích.
Sử dụng tệp này, tôi đã có thể in được tấm vải dệt đẹp mà tôi có thể dùng như vải thường.
Thực ra trông nó hơi giống ren.
Tôi đã dùng tập tin đó, sửa chỗ này, thay chỗ kia, sáng tạo một chút và cho ra rất nhiều phiên bản.
Và tôi cần phải in hơn 1 500 tiếng nữa để hoàn thiện phần in cho bộ sưu tập của mình.
Nên tôi mua 6 chiếc máy in về nhà và cứ thế in 24/7.
Công đoạn này rất chậm nhưng hãy nhớ rằng internet 20 năm trước chậm hơn bây giờ rất nhiều công nghệ 3D cũng sẽ tăng tốc và chẳng mấy chốc bạn sẽ có thể in một chiếc áo phông tại nhà trong vòng vài tiếng, thậm chí là vài phút
Vậy các bạn có muốn xem nó trông như thế nào không?
Khán giả: Có chứ!
(Tiếng vỗ tay) Danit Peleg: Rebecca đang mặc một trong năm bộ cánh của tôi.
Hầu như tất cả những thứ cô ấy mặc đều được tôi in tại nhà.
Kể cả đôi giày.
Khán giả: Ồ!
Khán giả: Tuyệt quá!
(Tiếng vỗ tay) Danit Peleg: Cảm ơn, Rebecca!
(Nói với khán giả) Cảm ơn các bạn.
Tôi nghĩ rằng trong tương lai các chất liệu sẽ còn phát triển hơn nữa chúng sẽ giống như những loại vải mà chúng ta biết hiện nay, như cotton và lụa vậy.
Hãy thử tưởng tượng những bộ quần áo vừa với số đo của bạn.
Âm nhạc từng ở dưới dạng vật chất.
Bạn cần phải đến cửa hàng để mua được đĩa CD, nhưng giờ bạn có thể tải nhạc, nhạc số, thẳng về chiếc điện thoại của bạn.
Thời trang cũng ở dạng vật chất
và tôi tự hỏi thế giới của chúng ta sẽ như thế nào khi quần áo của ta ở dạng số, giống như chiếc váy này vậy.
Xin cảm ơn rất nhiều.
(Tiếng vỗ tay) Xin cảm ơn. (Tiếng vỗ tay)
Người Hy Lạp cổ đại có một ý tưởng tuyệt vời: Vũ trụ rất đơn giản.
Trong đầu họ, tất cả những gì bạn cần là bốn nguyên tố: đất, khí, lửa và nước.
Khi áp dụng lý thuyết, nó là một cái đẹp.
Nó có sự đơn giản và tao nhã.
Nó nói rằng bằng cách kết hợp 4 nguyên tố cơ bản bằng các cách khác nhau bạn có thể tạo ra tất cả sự đa dạng tuyệt vời trong vũ trụ.
Ví dụ đất và lửa, cho bạn những thứ khô ráo.
Khí và nước, cho ra thứ ẩm ướt.
Nhưng khi áp dụng lý thuyết, nó gặp phải vấn đề.
Nó không dự đoán bất cứ điều gì có thể đo lường được, và đo lường là nền tảng của khoa học thực nghiệm.
Tệ hơn, lý thuyết đã sai.
Nhưng người Hy Lạp là các nhà khoa học tuyệt vời và trong thế kỷ thứ 5 TCN, Leucippus của Miletus đi đến với một trong những ý tưởng khoa học bền vững nhất.
Mọi thứ ta thấy đều được tạo ra từ các thứ tí hon, không phân chia được, gọi là nguyên tử.
Lý thuyết này đơn giản và tao nhã, và nó có lợi thế so với lý thuyết đất, khí, lửa và nước để chứng tỏ sự đúng đắn.
Những suy nghĩ và thí nghiệm khoa học hàng thế kỷ đã công bố rằng nguyên tố thực sự, những thứ như hydro, carbon và sắt có thể bị phá vỡ thành nguyên tử.
Trong lý thuyết của Leucippus, nguyên tử là thứ nhỏ nhất, không phân chia được mà có thể nhận dạng được như hydro, carbon và sắt.
Điều duy nhất sai trong ý tưởng của Leucippus là nguyên tử, thực ra, có thể phân chia.
Hơn thế, ý tưởng nguyên tử của ông chỉ giải thích một phần nhỏ của thứ đã tạo nên vũ trụ.
Những gì hiện ra như các vật thông thường trong vũ trụ thực ra khá là hiếm.
Nguyên tử của Leucippus, và những thứ tạo ra từ chúng, thực sự chỉ cấu thành nên 5% vật chất chúng ta biết nằm ở đấy.
Các nhà vật lý biết phần còn lại của vũ trụ, 95% của nó, là vũ trụ tối, tạo thành từ vật chất tối và năng lượng tối.
Làm sao ta biết được?
Ta biết vì ta quan sát vật và chúng ta thấy chúng.
Nghe thì có vẻ khá đơn giản, nhưng thực ra nó khá là sâu xa.
Tất cả thứ tạo ra từ nguyên tử là nhìn thấy được.
Ánh sáng nảy ra khỏi nó, và chúng ta có thể thấy nó.
Khi ta nhìn lên trời, ta thấy ngôi sao và thiên hà.
Một số chúng, ví dụ như nơi ta đang sống, hình xoáy ốc rất đẹp, xoay tròn duyên dáng trong không gian.
Khi nhà khoa học lần đầu đo chuyển động của nhóm các thiên hà vào thập niên 1930 và cân khối lượng vật chất chúng chứa, họ đã rất ngạc nhiên.
Họ nhận ra không có đủ vật chất nhìn thấy trong nhóm để giữ chúng lại với nhau.
Những lần đo đạc sau của các thiên hà đơn lẻ xác nhận kết quả đánh đố này.
Đơn giản là không có đủ thứ nhìn thấy trong thiên hà để cung cấp đủ trọng lực giữ chúng lại với nhau.
Từ những gì ta thấy, chúng lẽ ra phải bay khỏi nhau, nhưng lại không.
Vậy chắc hẳn phải có thứ gì đó mà ta không thấy được.
Ta gọi thứ đó là vật chất tối.
Bằng chứng tốt nhất về vật chất tối hiện nay đến từ đo đạc của một thứ gọi là bức xạ nền vũ trụ, hoàng hôn của Big Bang, nhưng đó là câu chuyện khác.
Tất cả bằng chứng ta có nói rằng vật chất tối ở đó và nó bao trùm phần nhiều vật chất trong thiên hà xoắn ốc tuyệt đẹp đó phủ đầy thiên đường.
Vậy nó để lại cho ta từ đâu?
Ta từ lâu đã biết thiên đường không xoay quanh chúng ta và rằng ta là cư dân của một hành tinh khá bình thường, quanh một ngôi sao khá bình thường, trong cánh xoắn ốc của một thiên hà khá là bình thường.
Sự khám phá ra vật chất tối đưa chúng ta một bước xa hơn tới trung tâm của vạn vật.
Nó nói rằng thứ mà ta tạo thành chỉ là một phần nhỏ của những gì tạo nên vũ trụ.
Nhưng vài điều nữa đã đến.
Đầu thế kỷ này, các nhà khoa học nghiên cứu giới hạn rìa của vũ trụ đã xác nhận rằng không chỉ mọi thứ bay ra xa mọi thứ khác, như bạn mong muốn trong một vũ trụ bắt đầu từ vụ nổ nóng, đặc, nhưng sự giãn nở của vũ trụ cũng đồng thời tăng tốc.
Điều đó là sao?
Hoặc là có loại năng lượng nào đó đẩy mạnh gia tốc này, cũng như bạn cung cấp năng lượng để tăng tốc xe hơi, hoặc là trọng lực không hành xử như ta nghĩ.
Hầu hết các nhà khoa học nghĩ rằng đó là tiền tố, rằng có loại năng lượng điều khiển gia tốc, và họ gọi nó là "năng lượng tối".
Lần đo đạc tốt nhất hiện nay cho phép ta tìm ra bao nhiêu vũ trụ là tối.
Nó có vẻ như năng lượng tối bao gồm khoảng 68% vũ trụ và vật chất tối khoảng 27%, chỉ để lại 5% cho chúng ta và mọi thứ khác ta có thể nhìn thấy.
Vậy những thứ tối tạo thành từ gì?
Ta không biết, nhưng có một lý thuyết, gọi là "siêu đối xứng", có thể giải thích một chút.
Siêu đối xứng, hay gọi ngắn gọn là SUSY, dự đoán toàn bộ phạm vi của hạt mới, một số chúng có thể tạo ra vật chất tối.
Nếu ra tìm ra bằng chứng về SUSY, ta có thể đi từ hiểu biết 5% vũ trụ chúng ta, những thứ ta có thể thực sự nhìn thấy, tới khoảng 1/3.
Không tệ cho một ngày làm việc.
Năng lượng tối có lẽ khó hiểu hơn, nhưng có một số lý thuyết đầu cơ ngoài đó có thể chỉ ra được cách.
Giữa chúng là lý thuyết mà trở lại với ý tưởng tuyệt vời của người Hy Lạp cổ đại, ý tưởng chúng ta bắt đầu vài phút trước, ý tưởng rằng vũ trụ phải đơn giản.
Những lý thuyết này dự đoán có một yếu tố đơn từ tất cả các nhánh đa dạng đáng kinh ngạc của vũ trụ, một sợi dây rung động.
Ý tưởng rằng tất cả các hạt ta biết hiện nay chỉ là những giao hưởng khác nhau của dây.
Đáng tiếc rằng, lý thuyết dây ngày nay chưa thể kiểm tra được.
Nhưng, với rất nhiều thứ trong vũ trụ đang chờ được khám phá, Cơ hội là rất cao.
Tất cả điều này có làm bạn cảm thấy nhỏ bé?
Không nên như thế.
Thay vào đó, bạn nên ngạc nhiên với sự thật, như ta đã biết, rằng bạn là thành viên trong những sinh vật duy nhất của vũ trụ có thể bắt đầu nắm bắt điều kỳ diệu của nó, và bạn đang sống đúng lúc để thấy sự hiểu biết của chúng ta bùng nổ.
Hôm nay, ta sẽ đến với Đế quốc La Mã cổ đại qua lăng kính của một cô gái trẻ.
Cô ấy đang hí hoáy vẽ bức chân dung tự họa trong sảnh lớn của ngôi nhà khổng lồ của bố cô.
Tên cô bé là Domitia, vừa tròn 5 tuổi.
Cô có một anh trai 14 tuổi. Lucius Domitius Ahenobarbus, cái tên được đặt theo tên Bố cô.
Các cô bé chẳng có cái tên dài ngoằng như thế
Rắc rối ở chỗ Bố cứ khăng khăng gọi tất cả con gái của mình là Domitia.
"Domitia!"
Bố đang gọi Domitia người đang vẽ nguệch ngoạc trên cột Domitia III.
Chị gái của cô là Domitia II, 7 tuổi
còn có một chị nữa, Domitia I, 10 tuổi.
Lẽ ra đã có bé Domitia IV, nhưng Mẹ đã qua đời khi cố sinh bé 3 năm về trước.
Lằng nhằng quá phải không?
Người La Mã cũng thấy thế.
Họ có thể truy ra tổ tiên khi dò theo tên nam giới những cái tên đẹp, đủ 3 phần như là Lucius Domitius Ahenobarbus.
Nhưng sẽ rơi vào mớ bòng bong khi tìm xem Domitia nào đã cưới ai và Domitia đó là cô, hay là dì hay là mẹ kế hay là ai ai đó khi bắt đầu viết lại cây gia phả.
Domitia III không chỉ loay hoay vẽ vời trên cột cô còn đang quan sát.
Bạn thấy đấy, từ rất sớm, vào lúc tất cả bạn bè và khách khứa của bố cô đến thăm nhà và bày tỏ lòng thành kính với ông,
Lucius Popidius Secundus, 17 tuổi, người muốn cưới Domitia II trong vòng 5 đến 7 năm tới, cũng đến.
Có vẻ như mục tiêu của anh không phải vợ tương lai mà là bố cô ấy.
Tội nghiệp Lucius, anh không biết bố của Domitia nghĩ rằng anh và gia đình anh tuy giàu nhưng vẫn chỉ là tôm tép ở Subura mà thôi.
Xét cho cùng, đó cũng là một phần của La Mã đầy thợ cắt tóc và gái bán hoa.
Đột nhiên, tất cả đàn ông đều cùng Bố ra ngoài.
Một tiếng tiếp theo khi Bố lên tòa với một dàn thính giả chực chờ tung hô tài hùng biện của ông và xì xì chế giễu đối thủ.
Ngôi nhà giờ đây yên lặng hơn.
Những người đó sẽ không trở lại trong 7 tiếng nữa. ít nhất là cho đến giờ ăn tối.
Điều gì xảy ra trong nhà trong 7 tiếng đó?
Cả ngày Domitia, Domitia và Domitia làm gì?
Đó là một câu hỏi khó!
Tất cả mọi điều người La Mã ghi lại tư liệu mà ta có ngày nay đều do nam giới ghi chép.
Điều này khiến việc tìm hiểu về cuộc sống của phụ nữ trở nên khó khăn.
Dù sao thì, không thể chỉ có lịch sử của riêng đấng mày râu nên chúng ta sẽ đi khám phá.
Đầu tiên có lẽ là từ sảnh chính.
Có một khung dệt thật lớn, nơi người vợ út của Bố đang dệt áo.
3 cô bé Domitia, Domitia và Domitia được giao việc quay sợi những sợi này sẽ được dùng để dệt nên tấm áo vĩ đại kia tấm áo hình elip và dài ít nhất 30 feet.
Người La Mã yêu hình tượng người vợ dịu hiền ngồi dệt vải đan len.
Ta biết điều đó vì nó được khắc trên bia mộ của rất nhiều phụ nữ La Mã.
Không giống như phụ nữ Hy Lạp, phụ nữ La Mã ra khỏi nhà, và đi bất kì đâu trong thành phố.
Các nàng đi tắm vào buổi sáng để tránh cái nhìn của đàn ông hoặc tới bồn tắm dành riêng cho phụ nữ.
Vài cô nàng theo trào lưu mới nhất của những năm 70 sau Công Nguyên: tắm khỏa thân khi các anh vẫn ở đó.
Không bao giờ thấy mặt các cô gái tại nơi có mặt đấng mày râu: trong phòng Hội Nghị, trong Tòa Phán Xét, hay trong Viện Nguyên Lão.
Ở chốn công cộng, chỗ của họ là dưới mái vòm, với vườn tược, các bức tượng, và những lối đi.
Khi Domitia, Domitia và Domitia muốn rời nhà để đi đâu đó, Mái vòm Livia chẳng hạn, các cô cần sửa soạn.
Domitia II và Domitia III đã sẵn sàng. Nhưng còn Domitia I, người đã đính hôn với Philatus dự tính lên xe hoa trong 2 năm tới, vẫn chưa chuẩn bị xong.
Cô nàng không hề chậm chạp, chỉ là có quá nhiều thứ cần làm.
Đính hôn nghĩa là cô sẽ phải đeo lên mình tín vật hứa hôn: nhẫn đính hôn và tất cả các món quà Pilatus đã tặng cho cô - trang sức xúng xính, khuyên tai, vòng cổ, mặt dây chuyền.
Có khi còn phải đeo vòng nguyệt quế nữa.
Tất cả những đồ lấp lánh ấy gào lên rằng "Tôi sắp cưới cậu chàng 19 tuổi kia kìa người đã tặng tôi cả đống thứ tôi đeo đây này!"
Trong lúc chờ đợi, Domitia II và Domitia III nghịch búp bê tượng trưng cho chị gái của họ người đã được hứa hôn.
Một ngày kia, búp bê sẽ được quyên tặng cho Vệ thần hộ mệnh gia đình vào ngày chị cưới.
Okay, đã sẵn sàng.
Các cô gái bước lên kiệu do mấy anh nô lệ cao to vạm vỡ khiêng
Họ đi kèm các cô đến gặp một người dì tại Mái vòm Livia.
Đung đưa trên vai các nô lệ, các cô gái vém rèm ngó ra nhìn xuống con đường đông đúc phía dưới.
Họ băng qua thành phố, vượt Đấu trường La Mã, rồi xuống kiệu để vượt đồi và tới Mái vòm Livia.
Được xây dựng bởi Livia, phu nhân của Hoàng đế đầu tiên - Augustus, trên khu nhà của Vedius Polio,
một gã chẳng tốt lành gì.
Đã có lần, gã tính đem nô lệ cho cá chình ăn thịt chỉ vì anh ta vô tình làm rơi dĩa thức ăn.
May thay, Hoàng đế có mặt ở đó dùng bữa tối và xoa dịu cơn giận của gã.
Nói về các cô gái, đến nơi, kiệu hạ xuống và các cô ùa ra ngoài. Thế là tay trong tay, từng đôi một, họ sánh bước tiến vào khu vườn với rất nhiều cột trụ.
Domitia III tách ra và chơi trò tô vẽ cột.
Domitia II thấy vậy cũng qua xem nhưng cô chú ý hơn đến bức vẽ ở phía trên cây cột.
Cô ngắm nhìn bức vẽ các đấu sĩ và cố tưởng tượng cảnh họ chiến đấu. Chiến đấu là thứ gì đó xa vời với cô, trừ phi cô đứng tít sau lưng Đấu trường.
Đứng đây, cô có thể quan sát 50.000 khán giả nhưng sẽ thấy ít cảnh máu me chém giết.
Nếu thật sự muốn có một tầm nhìn thoải mái, cô có thể trở thành tu nữ giữ lửa (trinh nữ Vesta) và ngồi ngay hàng ghế đầu.
Nhưng cả đời đứng canh ngọn lửa thiêng không phải là điều ai cũng muốn làm.
Domitia I gặp một cô bé 10 tuổi khác cũng xúng xính trong đống tín vật hứa hôn.
Đã đến giờ về nhà.
Đến nhà sau tiếng đồng hồ thứ tám, có vài chuyện xảy ra.
Một cái đĩa vỡ tan tành trên sàn.
Tất cả các nô lệ được triệu tập trong sảnh chính chờ ông chủ đến.
Bố hẳn là sắp phát điên lên.
Bố chẳng đánh các con bao giờ. Nhưng như mọi người La Mã khác, ông tin rằng cần phải trừng phạt nô lệ.
Cây roi da vắt vẻo nằm chờ ông.
Có ma mới biết ai đánh rơi cái đĩa, nhưng Bố đã gọi một quân hầu nếu cần, có thể tra khảo họ bằng cực hình.
Người giữ cửa mở toang cửa trước.
Sự im lặng bao trùm lên những nô lệ đang lo lắng.
Người bước vào không phải là ông chủ mà, thay vào đó, là một bà mẹ trẻ.
Con gái trưởng của ông chủ, 15 tuổi, người đã kết hôn và sinh con.
Đoán xem tên cô ấy là gì nào
Xác suất từ 5 đến 10 phần trăm rằng cô sẽ không qua khỏi lần vượt cạn, nhưng đấy là chuyện của tương lai. Tối nay, cô đến dùng bữa với gia đình.
Trong vai trò người mẹ trẻ, cô chứng tỏ mình là người vợ tuyệt vời bằng việc sinh con và duy trì nòi giống cho họ nhà chồng.
Cả gia đình đi vào phòng ăn và dùng bữa.
Có vẻ như Bố đã được mời ăn tối ở đâu đó.
Sau khi ăn tối xong, các cô bé đi qua sảnh chào tạm biệt chị cả. Kiệu sẽ đưa chị về nhà, dưới sự hộ tống của các vệ sĩ.
Trở lại căn nhà, các cô lại băng qua sảnh chính.
Các nô lệ, già, trẻ, gái, trai, vẫn đứng đợi ông chủ về.
Khi ông về, chắc chắn cơn thịnh nộ sẽ bùng nổ, vì từ xưa tới nay quyền lực vẫn được duy trì qua roi vọt hành hạ. Và sự trừng phạt sẽ giáng lên bất kì nô lệ đáng ngờ nào.
Nhưng với các cô gái, lúc này đây, đó là lên tầng trên và chuẩn bị đi ngủ.
Hãy tưởng tượng một nơi thật tối tối đến mức bạn chẳng thể nhìn thấy mũi của mình.
Nhắm hay mở mắt cũng chẳng khác gì nhau bởi vì mặt trời chưa từng chiếu đến đó.
Ngẩng đầu lên, bạn thấy một ánh đèn.
Tiến gần để xem, một ánh đèn xanh vờn quanh bạn.
Bạn nghĩ: “Mình có thể ngắm nhìn nó mãi."
nhưng không, vì con cá mặt quỷ đã há to miệng, nuốt chửng bạn.
Bạn chỉ là một trong các sinh vật dưới đáy biển đã nhận ra quá trễ sức mạnh của phát quang sinh học.
Phát quang sinh học là khả năng tự phát sáng ở một số sinh vật.
Cơ thể con người có thể tạo ra ráy tai và móng chân, nhưng những sinh vật này có thể biến bộ phận cơ thể thành những que phát sáng,
như thể tự nhiên tạo ra chúng để sẵn sàng tiệc tùng vậy.
Tại sao ư?
Bằng cách này hay cách khác, phát quang sinh học giúp sinh vật gia tăng khả năng sinh tồn .
Lấy đom đóm làm ví dụ.
Khả năng tỏa ánh sáng xanh giúp chúng thu hút bạn tình vào đêm hè ấm áp, nhưng chúng chỉ là một trong số các sinh vật có thể phát sáng.
Sâu tàu lửa, tên khoa học là Phrixothrix hirtus, có thể phát sáng hai màu: đỏ và xanh.
Liệu bạn có dám ăn một thứ nhìn như đường băng không?
Những con thú săn tỉnh táo khác cũng nghĩ vậy.
Những ánh đèn chớp tắt này giúp sâu tàu lửa an toàn.
Tiếp theo là loài tôm biển sâu, Acantherphyra purpurea.
Khi cảm thấy bị đe dọa, chúng sẽ phun ra một đám dịch phát sáng.
Ai mà không bỏ chạy sau khi bị kẻ khác nôn lên người cơ chứ?
Hơn nữa, chất dịch đó sẽ thu hút các thú săn mồi lớn hơn
Vậy, nếu không có khả năng phát sáng thì sao?
Không sao cả!
Có những cách khác để sinh vật tận dụng phát quang sinh học kể cả khi chúng không được sinh ra cùng với khả năng này.
Quay lại với trường hợp cá mặt quỷ trước khi nuốt chửng bạn.
Mồi câu phát sáng trên đỉnh đầu nó
được phát ra từ một túi da có tên là “esca”.
Túi esca chứa vi khuẩn phát quang sinh học.
Vì không thể tự phát sáng, nên cá mặt quỷ tự trang bị một túi vi khuẩn phát quang.
Còn nhớ đom đóm chứ?
Đom đóm thật sự có khả năng tự phát sáng.
Bên trong bụng đom đóm có hai chất hóa học, luciferin và luciferase.
Khi hai chất này kết hợp với nhau trong điều kiện có ôxi cùng với nhiên liệu của tế bào, được gọi là ATP, phản ứng hóa học này sẽ giải phóng năng lượng dưới dạng ánh sáng.
Một khi tìm ra cách mà đom đóm tạo luciferase và luciferin, các nhà khoa học đã sử dụng công nghệ di truyền để tạo phản ứng sản sinh ánh sáng ở cả những sinh vật không thể phát sáng.
Ví dụ, họ đã cấy ghép gen, hay chỉ dẫn để một tế bào tạo ra luciferase và luciferin của đom đóm, vào cây thuốc lá.
Sau khi cấy ghép thành công, cây thuốc lá làm theo chỉ dẫn và phát sáng như cây thông Giáng sinh.
Vẻ đẹp của phát quang sinh học, khác với ánh nắng mặt trời hay ánh đèn dây tóc, là nó không tỏa nhiệt.
Nó xảy ra trong một khoảng nhiệt độ mà sinh vật sẽ không bị thiêu cháy.
Và khác với các que phát sáng tắt ngúm sau khi dùng hết những chất hóa học bên trong, ánh sáng sinh học sử dụng nguồn năng lượng có thể bổ sung.
Đó là lý do vì sao các kỹ sư đang tiến hành phát triển cây phát quang sinh học.
Thử nghĩ xem, trồng dọc đường cao tốc, những cây này có thể thắp sáng đường chỉ bằng khí ôxi và những nguồn tài nguyên sạch khác, miễn phí và có sẵn.
Thử nghĩ về lợi thế sinh tồn mà xem!
Điều này có thể giúp hành tinh của ta tồn tại lâu hơn.
Bạn có nghĩ ra cách nào khác để tận dụng ánh sáng sinh học không?
Ngoài que phát sáng khi tiệc tùng giúp tìm bạn tình, liệu ánh sáng sinh học còn làm được gì khác giúp bạn sinh tồn?
Suy nghĩ theo hướng này, bạn đã bắt đầu hiểu được vấn đề rồi đấy.
Thuật toán là gì?
Trong khoa học máy tính, thuật toán là tập hợp các chỉ dẫn để giải toán từng bước.
Các thuật toán thường được máy tính xử lí, nhưng con người chúng ta cũng có thể dùng chúng.
Ví dụ, làm sao đếm số người có mặt ở trong phòng ?
Nếu là tôi, tôi sẽ chỉ vào từng người một đếm : 1, 2, 3, 4 và cứ thế.
Đó là một thuật toán.
Chính quy hơn hãy thử diễn đạt bằng phương trình, dạng cú pháp giống Tiếng Anh nhưng là ngôn ngữ lập trình.
Lấy n = 0.
Với mỗi người trong phòng, lập n = n+1.
Điều đó nghĩa là gì ?
hàng 1 biểu thị biến số n được gán giá trị ban đầu bằng 0.
Nghĩa là chúng ta bắt đầu thuật toán bằng cách đếm từ 0.
Sau đó, chưa đếm gì vội.
Quy ước gọi biến số này là n
Tôi có thể gọi nó bằng bất cứ tên gì.
Giờ hàng 2 là điểm bắt đầu của bảng mạch, là một chuỗi các bước lặp lại.
Trong ví dụ này, các bước là đếm những người trong phòng.
Dưới hàng 2 là hàng 3, mô tả chính xác cách đếm.
Những nét cắt biểu thị rằng hàng thứ 3 sẽ được lặp lại.
Ngôn ngữ code nói rằng sau khi bắt đầu bằng 0, với mỗi người trong phòng chúng ta sẽ cộng thêm 1 vào n.
Thuật toán này đã đúng chưa?
Hãy thử lại xem.
Liệu có áp dụng được trong trường hợp có 2 người trong phòng ?
Để xem.
Ở hàng 1, biến n khởi điểm = 0
Với mỗi người trong phòng ta lại cộng 1 vào n.
Vậy ở vòng đầu ta đã nâng giá trị của n từ 0 lên 1, ở vòng hai, từ 1 lên 2.
Khi thuật toán kết thúc, n=2, đúng bằng số người trong phòng.
Đến đây vẫn rất suôn sẻ.
Còn trường hợp này thì sao ?
Giả sử không có ai trong phòng, ngoài tôi, người đang đếm ra.
Ở hàng 1, một lần nữa giá trị ban đầu của n = 0.
Lần này, không thể áp dụng hàng 3 vì không còn ai trong phòng thành ra, n giữ nguyên bằng 0, giá trị đúng bằng số người trong phòng.
Đơn giản nhỉ!
Nhưng đếm từng người một thì có vẻ không hiệu quả cho lắm!
Chắc chắn có thể làm tốt hơn!
Sao không thử đếm hai người 1 lúc?
Thay vì đếm 1,2,3,4,5,6,7,8 , v.v hãy thử 2,4,6,8, v.v
Có vẻ nhanh hơn và chắc chắn là thế rồi!
Thử thể hiện bước cải tiến này bằng ngôn ngữ lập trình nhé!
Coi n = 0.
Mỗi cặp trong phòng có giá trị n = n+2
Thay đổi này cũng đơn giản mà !
Thay vì đếm từng người một ta đếm hai người một.
Thuật toán nhờ thế nhanh gấp đôi.
Nhưng nó có chính xác không?
Để xem.
Nếu có 2 người trong phòng,
ở hàng 1, n có giá trị ban đầu bằng 0.
Có 1 cặp trong phòng nên cộng thêm 2 vào n.
Cuối cùng, khi thuật toán kết thúc, n = 2, trùng với số người trong phòng.
Giả sử không có ai trong phòng.
Ở hàng 1, giá trị ban đầu n = 0.
Cũng như lần trước, không áp dụng được cho hàng 3 vì không có cặp nào trong phòng n giữ nguyên bằng 0 đúng bằng số người trong phòng.
Nhưng nếu có 3 người trong phòng
thuật toán này sẽ thực hiện thế nào?
Để xem!
Ở hàng 1, giá trị đầu của n bằng 0.
cứ hai người một ta cộng thêm 2 vào n rồi sao nữa?
Không có đủ một cặp nữa trong phòng nên hàng 2 không áp dụng được.
kết thúc thuật toán, n = 2, và kết quả này không đúng.
Thuật toán này mắc một sai lầm.
Hãy xem lại một lần nữa!
Coi n = 0.
Với mỗi đôi trong phòng, lập n = n+2.
Nếu 1 người lẻ ra, lập n = n+1.
Để giải quyết vấn đề này, chúng ta đưa một điều kiện vào hàng 4 gọi là một nhánh, chỉ áp dụng nếu có một người lẻ ra
Giờ thì, nếu có 1 hay 3 hay bất kì số người lẻ nào trong phòng, thuật toán này vẫn hoạt động được.
Ta có thể làm tốt hơn không?
Ờ thì, ta có thể đếm 3, 4, 5 hay 10 người một lúc, nhưng quá nữa thì sẽ hơi khó đếm.
Cuối cùng, dù là vận hành bởi máy móc hay con người, thuật toán cũng là tập hợp những chỉ dẫn để giải các bài toán.
Đây chỉ mới có ba bài toán thôi,
bạn sẽ dùng thuật toán để giải những bài nào ?
Khi tôi còn bé...
đây là đội của tôi.
(Tiếng cười) Tôi không giỏi thể thao.
Tôi không chơi thể thao, Tôi không thích xem thể thao.
Đây là điều tôi thích.
Đi câu cá. Và trong suốt thời tuổi trẻ tôi đã câu cá ở ven biển Connecticut, và đây là những tạo vật tôi thấy trên
Nhưng sau khi lớn lên và học đại học, tôi về nhà vào đầu những thập niên 90 đây là điều tôi phát hiện.
Đội của tôi ít đi.
Giống như quân của bạn bị truy quét sạch sẽ.
Khi tôi điều tra điều này, từ quan điểm cá nhân với tư cách là ngư dân, tôi bắt đầu nhận ra, Mọi người trên thế giới đang nghĩ gì vậy?
Nơi đầu tiên tôi bắt đầu quan sát là chợ cá.
Khi tôi đi đến chợ cá, bất cứ nơi nào mà tôi đến Hoặc là tôi ở North Carolina, hoặc Paris, Luân Đôn hoặc bất kỳ đâu -- Tôi luôn bắt gặp 4 loại sinh vật này liên tục từ bảng thực đơn, quầy đông lạnh đều có tôm, cá ngừ, cá hồi và cá tuyết.
Tôi nghĩ điều này khá kì quặc, khi tôi phát hiện ra, tôi tự hỏi, Liệu có ai chú ý sự thu hẹp của chợ cá?
Khi tôi quan sát kĩ hơn, Tôi nhận ra họ không coi chúng là một đội
Với người khác, họ nhìn hải sản thế này.
Đây không phải điều lạ khi con người làm giảm thế giới tự nhiên xuống còn chỉ vài thứ
Chúng ta đã từng như thế, khi chúng ta rời hang đá 10,000 năm trước,
Nếu bạn nhìn vào 10,000 năm trước, bạn sẽ thấy gấu trúc, bạn sẽ thấy sói, bạn sẽ thấy rất nhiều sinh vật khác nhau.
Nhưng nếu bạn nhìn vào thời kỳ 2,000 năm trước bạn sẽ chỉ thấy 4 loài thú Lợn, bò, cừu và dê
Chim thì cũng tương tự
Bạn nhìn vào menu của môt nhà hàng ở New York 150 năm trước, 200 năm trước, bạn sẽ thấy dẽ giun, dẽ gà, gà lôi, hàng tá vịt, ngỗng.
Nhưng nhìn về nền chăn nuôi hiện đại ngày nay bạn sẽ thấy 4 loại: gà tây, vịt, gà và ngỗng.
Vậy có vẻ như chúng ta đã đi theo hướng này.
Nhưng tại sao?
À...
Thứ nhất, đây là vấn đề rất mới.
Là cách chúng ta đã câu cá ở đại dương suốt 50 năm qua
Thế chiến thứ 2 là động cơ thúc đẩy cuộc chiến của chúng ta với cá
Tất cả công nghệ chúng ta phát triển trong thế chiến thứ 2 sóng siêu âm, những polyme nhẹ... đều ứng dụng sang đánh bắt cá
Bạn có thấy sự gia tăng khủng khiếp về năng suất đánh bắt gấp 4 lần sau một thời gian, từ khi thế chiến thứ 2 chấm dứt đến nay.
Điều đó có nghĩa chúng ta đang lấy 80 đến 90 triệu tấn cá ra khỏi đại dương mỗi năm
Chừng ấy tương đương trọng lượng của toàn bộ người ở Trung Quốc bị lấy ra khỏi biển mỗi năm.
Không phải ngẫu nhiên mà tôi lấy Trung Quốc làm ví dụ Bởi hiện nay Trung Quốc là nước đánh bắt cá lớn nhât thế giới
À, đó chỉ mới là nữa câu chuyện.
Nữa còn lại là sự bùng nổ ấn tượng của nuôi trồng thủy sản, chỉ trong vòng một hay hai năm, bắt đầu vượt qua lượng cá đánh bắt
Vậy nếu như bạn cộng lượng cá đánh bắt và cá nuôi lại sẽ bằng 2 nước Trung Quốc bị lấy ra khỏi biển mỗi năm và hằng năm.
Và cũng không phải ngẫu nhiên mà tôi lấy Trung Quốc làm ví dụ, Vì Trung Quốc, bên cạnh việc đang là nước đánh bắt cá nhiều nhất, cũng là nước nuôi cá lớn nhất.
Bây giờ hãy xem qua bốn lựa chọn chúng ta đang có.
Đầu tiên-- nhìn chung hải sản được tiêu thụ nhiều nhất ở Mỹ và phương Tây là tôm.
Tôm trong tự nhiên, một dạng sản phẩm thô là sản phẩm tồi tệ.
5, 10, 15 pounds cá được sử dụng để tạo ra 1 pound tôm trên thị trường.
Nhiên liệu trong quá trình này cũng được sử dụng rất kém hiệu quả
Một nghiên cứu gần đây được tiến hành bởi Đại học Dalhouse (Mỹ) chỉ ra rằng đánh bắt tôm bằng lưới vét là cách đánh bắt sinh ra nhiều carbon nhất.
Bạn nó thể nuôi chúng, người khác cũng có thể, và họ nuôi rất nhiều ở nhiều nơi.
Vấn đề là ...
nơi bạn nuôi tôm phải là nơi ở tự nhiên của chúng, rừng ngập mặn.
Hãy nhìn những chiếc rễ đáng yêu này.
Đây là những thứ giữ đất lại bảo vệ bờ biển, tạo ra chỗ ở cho cá con, tôm con, những thứ này rất quan trọng với môi trường
Đây là điều xảy ra với rất nhiều rừng ngập mặn ven biển.
Chúng ta mất hàng triệu hecta rừng ngập mặn trong vòng 30 hay 40 năm qua.
Tốc độ tàn phá đã chậm lại nhưng chúng ta vẫn thiếu rừng ngập mặn
Một chuyện khác ở đây Là hiện tượng mà nhà làm phim Mark Benjamin gọi là "Grinding Nemo."
Hiện tượng này rất rất liên quan tới bất cứ thứ gì bạn từng thấy ở rặng sang hô
Bởi vấn đề đang xảy ra là, chúng ta dùng lưới kéo bắt tôm để bắt lượng lớn các sinh vật biển, rồi nghiền chúng để làm thức ăn cho tôm
Đôi khi các chiếc tàu này với thủy thủ đoàn hùng hậu bắt thư gọi là "cá bột" là những loài cá đáng yêu ở rặng sang hô nghiền chúng ra rồi chế biến thành thức ăn nuôi tôm một cách ngốn hệ sinh thái rồi khạc ra tôm
Hải sản được tiêu thụ đứng thứ 2 ở Mỹ và khắp phương Tây là cá ngừ.
Cá ngừ là loài cá cần vùng nước rộng
Những vùng nước bao la này phải được theo dõi để quản lý tốt cá ngừ
Vùng quản lý của chúng ta gọi là "Tổ chức quản lý các khu vực đánh cá" hay ICCAT Ủy ban Quốc tế về bảo tồn cá ngừ Đại Tây Dương
Nhà tự nhiên học Carl Safina đã từng gọi Ủy ban này "Âm mưu đánh bắt cá ngừ đại dương Quốc tế "
Tất nhiên ta cũng thấy sự tiến bộ vượt bậc của ICCAT trong vài năm qua, tuy là quản lý có phát triển nhưng ai cũng biết cá ngừ là loài cá nước rộng. để quản lý chúng, ta phải quản lý toàn thế giới
Chúng ta đã thể thử nuôi cá ngừ nhưng loài cá ngừ này đặc biệt kỵ môi trường nuôi nhốt.
Nhiều người có lẽ không biết cá ngừ là loài máu nóng.
Chúng có thể làm nóng cơ thể lên 20 độ so với môi trường, chúng có thể bơi hơn 40 dặm/giờ.
Nhưng thế thì chúng hoàn toàn không có ưu điểm gì cho việc nuôi nhốt
Một loài cá nuôi nhốt là cá máu lạnh, không di chuyển quá nhiều
Một điều lý tưởng để làm giàu protein.
Nếu bạn đủ tỉnh táo, một loài sinh vật hoang dã máu nóng, bơi 40 dặm/giờ không phải lựa chọn tốt để nuôi.
Loài tiếp theo được tiêu thụ nhiều nhất ở Mỹ và khắp phương Tây là cá hồi.
Hiện giờ cá hồi cũng rất được săn đón nhưng không cần thiết phải đi câu.
Đây là nhà tôi, ở ban Connecticut.
Connecticut từng là nhà của rất nhiều cá hồi tự nhiên.
Nhưng nếu bạn xem bản đồ của Connecticut, mỗi chấm trên bản đồ là một cái đập.
Có hơn 3,000 đập ở Ban Connecticut.
Tôi thường ví von đây là lý do tại sao người dân Connecticut căng thẳng. (Cười) Nếu ai đó chỉ cần mở mạng lưới đập ở Connecticut Tôi cảm thấy chúng ta sẽ có một thể giới tốt hơn hẳn.
Nhưng khi tôi nhấn mạnh điều này tại hội nghị các sỹ quan vườn Quốc gia, một gã đến từ North Carolina lén lút đến cạnh tôi, hắn bảo "Anh biết không, anh không nên quá khắt khe với Connecticut" vì tại North Carolina này chúng tôi có những 35,000 đập."
Đây là một dịch bệnh quốc gia, nó là một dịch bệnh quốc tế.
Đập nước ở mọi nơi và đây chính xác là thứ ngăn cá hồi đến nơi sinh sản.
Vậy nên, chúng ta chuyển qua nuôi trồng, cá hồi là loài thành công nhất, ít nhất ở vài khía cạnh.
Khi người ta bắt đầu nuôi cá hồi, ước tính phải dùng đến 6 pounds cá bột để tạo ra một pound cá hồi.
Nền công nghiệp này được tin là đã cải thiện đáng kể.
Người ta đã đạt tỉ lệ dưới 2 lấy 1 nhưng có một sự gian lận bởi vì nếu bạn nhìn vào cách sản xuất thức ăn cho thủy sản, họ đang đo từng viên nhỏ từ pound viên thức ăn so với pound cá hồi
Việc làm ra những viên thức ăn đó mới làm suy giảm cá.
Vậy thật ra -- thứ được gọi là FIFO, cá vào và cá ra-- cũng khá khó nói.
Nhưng dù sao, theo phía doanh nghiệp, tỉ lệ cá bột trên cá hồi đã giảm.
Vấn đề là chúng ta đã đi quá mức về lượng cá hồi mà chúng ta sản xuất.
Nuôi trồng thủy sản là ngành thực phẩm tăng trưởng nhanh nhất hành tinh.
Nó tăng trưởng với tốc độ gần 7% mỗi năm.
Vậy dù là chúng ta đầu tư ít hơn vào mỗi con cá đem ra thị trường, chúng ta vẫn giết rất nhiều cá nhỏ.
Không chỉ chúng ta dùng cá nuôi cá, chúng ta còn dùng cá nuôi gà và lợn.
Vậy nên gà của chúng ta cũng ăn cá, nhưng kỳ lạ, chúng ta cũng có cá ăn gà.
Bởi vì những sản phẩm phụ của gà: lông, máu, xương,... được nghiền ra để nuôi cá.
Vậy nên tôi phân vâng Có thật là cá ăn gà ăn cá?
Một kiểu như câu chuyện con gà và quả trứng. (Cười) Tuy thế, tóm lại, kết quả là một đống kinh khủng.
Điều chúng ta đang bàn tới là cái gì đó giữa 20 và 30 ngàn mét khối cá ngoài tự nhiên bị bắt từ đại dương, rồi sử dụng, rồi trở về đất
Điều này tương đương với nước Trung Quốc thứ 3, hoặc toàn thể người trên thế giới bị lấy ra khỏi biển mỗi năm.
Điều thứ tư cũng là điều cuối cùng là một thứ vô dạng
Thứ mà nền công nghiệp gọi là "cá trắng"
Có rất nhiều cá được dùng trong thứ whitefish này nhưng cách kể chuyện, tôi nghĩ.. là thông qua một sự sáng tạo nhỏ trong ẩm thực Mỹ bánh sandwich Filet-O-Fish.
Vậy bánh sandwich Filet-O-Fish thật ra khởi nguồn là cá bơn.
Và nó bắt đầu bởi vì một chủ chi nhánh nhận thấy khi anh ta phục vụ thức ăn McDonald vào thứ Sáu, không ai tới.
Vì người ở đó là cộng đồng Catholic, họ cần cá.
Vậy nên anh ta đến Ray Kroc và nói, "Tôi sẽ đem cho anh một cái sandwich, nó sẽ được làm từ cá bơn."
Ray Kroc bảo, "Tôi nghĩ chả được gì đâu"
Tôi muốn làm Hula Burger, có một miếng dứa trên đó.
Vậy, cược nhé!
Sandwich của ai bán nhiều hơn, sẽ là sandwich chiến thắng."
Cũng khá tiếc cho đại dương nếu Hua Burger không thắng.
Rồi anh ta làm sandwich cá bơn.
Không may, sandwich có giá những 30 cents.
Ray muốn sanwich phải có giá 25 cents, nên anh ta chuyển qua cá Tuyết Atlantic.
Bây giờ thì sanwich Filet-O-Fish được làm từ cá pollock Alaska, bây gờ đã trở thành nghề làm cá có vây lớn nhất ở Mỹ, 2 đến 3 triệu tấn cá bị lấy ra khỏi biển mỗi năm.
Nếu chúng ta hết cá pollock Lựa chọn tiếp theo có lẽ là cá rô phi.
Cá rô phi là loài khoảng 20 năm trước, không ai biết tới
Đây thực sự là một cách hiệu quả để chuyển protein thực vật qua động vật, đây là món quà trời cho với các nước nghèo.
Một giải pháp rất bền vững, cá trường thành chỉ cần 9 tháng.
Vấn đề là, khi bạn nhìn sang phương Đông, loài cá ngày không được như mong đợi.
Chúng không có dầu cá.
Cũng không có EPA và DHA omeg-3s mà chúng ta nghĩ sẽ giúp chúng ta trường thọ.
Vậy chúng ta phải làm gì?
Ý tôi là, đầu tiên, đối với loài cá trích tội nghiệp?
Loài cá tượng trưng cho một bộ phận lớn của 20 đến 30 triệu m3
Một khả năng mà nhiều nhà bảo tồn học đã nêu lên là chúng ta có thể ăn chúng không?
Ta có thể ăn chúng trực tiếp thay vì làm thực ăn cho cá hồi?
Đã có nhiều cuộc tranh luận
Nhiên liệu sẽ được sự dụng hiệu quả hơn, một phần nhiên liệu như trong nuôi tôm, và ở mức rất cao trong thang hiệu năng Carbon.
Chúng cũng giàu omega-3, EPA và DHA.
Rất tiềm năng.
Và nếu chúng ta đi theo con đường đó, tôi có thể nói rằng, Thay vì trả vài đô mỗi pound hay vài đô mỗi tấn, rồi làm thức ăn nuôi cá, liệu chúng ta có thể chia đôi mẻ cá và nhân đôi lợi nhuận cho ngư dân và hình thành cách ta sử dùng loài cá này?
Một khả năng khác thú vị hơn nhiều, hãy chú ý đến loài hai mảnh, mà cụ thể là trai.
Trai rất giàu EPA và DHA, chúng cũng tương tự như cá ngừ đóng hộp
Cách này cũng rất tiết kiệm năng lượng.
Mỗi pound trai đem ra thị trường chỉ cần 1/30 lượng carbon cần để bán chừng ấy thịt bò.
Trai không cần ăn bột cá, thật ra chúng lấy omega-3s bằng cách lọc tảo đơn bào từ nước.
Thực tế, đó là nơi omega-3s được tạo ra, cá không tạo ta chúng.
Tảo đơn bào tổng hợp omega-3s, cá chỉ tập trung chúng lại thôi.
Trai và các loài 2 mảnh lọc nước rất mạnh mẽ.
Một con trai có thể lọc hàng tá gallons nước mỗi ngày.
Điều này vô cùng quan trọng khi ta nhìn ra ngoài kia.
Ngay lúc này, quá trình nitrit hóa, dư thừa phosphate trong dòng nước đang gây ra hiện tượng tảo nở hoa nghiêm trọng
Hơn 400 khu vực chết được tạo ra trong 20 năm qua, những nguồn giết sinh vật biển khổng lồ.
Chúng ta có thể chẳng cần nhằm vào cá.
Ta có thể nhìn vào thực vật.
Ta có thể thấy rong biển, tảo, những thứ đa dạng đó có thể chưa nhiều omega-3s có thể giàu các protein, rất nhiều thứ tốt.
Chúng lọc nước cũng như con trai
Cũng rất ngạc nhiên, người ta phát hiện ra bạn có thể dùng chúng cho bò ăn.
Tôi không mặn mà với việc làm trại bò.
Nhưng nếu bạn muốn làm trại bò ở nơi mà nguồn nước rất hạn chế, bạn nuôi rong biển dưới nước, bạn không cần tưới chúng cũng đáng quan tâm nhỉ.
Và loài cá cuối cùng là một dấu hỏi chấm.
Chúng ta có khả năng tạo ra loài cá để nuôi tạo ra protein cho chúng ta.
Sinh vật này nên ăn cỏ, Nó nên tăng trưởng nhanh, Nó nên thích nghi với sự thay đổi khi hậu và nó nên có khả năng sinh ra dầu cá, là EPA, DHA, axit béo omega-3 chúng ta tìm kiếm.
Loài cá này đã được ghi lại.
Tôi đã báo cáo chủ đề này trong suốt 15 năm qua
Mỗi khi tôi bắt đầu một chuyện mới, vài người nói với tôi, "Chúng ta làm được tất. Chúng ta làm được.
Chúng ta sẽ làm. Chúng ta có thể nuôi cá tăng trưởng protein nhanh và có omega-3s."
Tuyệt vời.
Không có vẻ gì chuyện này đã phát triển.
Đã đến lúc phải phát triển.
Nếu làm được, 30 triệu mét khối hải sản, một phần ba sản lượng thế giới, vẫn nguyên vẹn dưới nước.
Nên điều mà tôi muối nhắn nhủ là đây là thứ luôn bên cạnh chúng ta
Chúng ta thích sướng cái miệng hơn tâm trí.
Nhưng nếu chúng ta làm chuyện này, ít nhất vài dạng của chuyện này, chúng ta sẽ có nhiều hơn chừng này
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Dầu oliu chứa 100% chất béo; không có chất khác.
Mặt khác, bột làm pancake chỉ chứa 11% chất béo.
Nhưng dầu oliu tốt cho bạn còn bột làm pancake thì không.
Tại sao vậy?
Hóa ra, lượng chất béo ta ăn không ảnh hưởng cân nặng lượng cholesterol hay nguy cơ bệnh tim mạch nhiều như lọai chất béo ta ăn.
Nhưng trước hết: Chất béo là gì?
Nếu ta xem xét kỹ một con cá hồi, lọai cá nhiều chất béo xuyên nội tạng, xuyên các mô, nhìn đến các tế bào, chúng ta sẽ thấy chất béo thực chất được tạo nên bởi các phân tử triglyxerit Các tryglixerit không giống hệt nhau.
Ví dụ về 1 triglyxerit
3 cacbon bên trái là glyxerol
Ta xem nó như xương sống, có vai trò giữ các phân tử còn lại với nhau.
3 chuỗi cacbon dài bên phải là các axit béo. Cấu trúc những chuỗi axit béo này sẽ quyết định đặc tính chất béo rắn hay lỏng; ôi thiu nhanh hay chậm; và quan trọng nhất, tốt hay không tốt cho sức khỏe của bạn.
Hãy chú ý đến một vài điểm khác biệt.
Thứ nhất: độ dài.
Axit béo có thể ngắn hoặc dài.
Khác biệt quan trọng hơn là lọai nối giữa các nguyên tử cacbon.
Một số axit béo chỉ chứa tòan nối đơn.
Số còn lại chứa cả nối đơn và nối đôi.
Axit béo chỉ chứa nối đơn là axit béo bão hòa. Axit béo có từ một nối đôi trở lên là axit béo không bão hòa
Hầu hết axit béo không bão hòa tốt cho bạn axit béo bão hòa thì có hại.
Do đó, chúng ta không đề cập đến axit béo bão hòa, mà quan tâm đến axit béo không bão hòa.
Nối đôi giữa các phân tử có tính chất đặc biệt: chúng cố định.
Do đó, có hai cách để sắp xếp mỗi nối đôi.
Cách thứ nhất: cả hai nguyên tử hidro nằm cùng phía cả hai nguyên tử cacbon nằm cùng phía.
Cách thứ hai:
Các nguyên tử hidro và cacbon nằm khác phía với nhau qua nối đôi
Mặc dù 2 phân tử trên được tạo thành từ những thành phần y hệt nhau, chúng là hai chất hòan tòan khác nhau và chúng tác động hòan tòan khác nhau trong cơ thể chúng ta.
Cấu trúc bên trái gọi là CIS. có lẽ bạn chưa nghe qua.
Cấu trúc bên phải gọi là TRANS, và bạn có thể đã nghe qua chất béo trans.
Chúng không bị ôi thiu, chúng ổn định trong quá trình chiên, làm biến đổi cấu trúc thức ăn trong khi chất béo khác không thể.
Chất béo trans rất nguy hại cho sức khỏe, tệ hơn cả chất béo bão hòa, mặc dù nó thuộc lọai chất béo không bão hòa.
Dù khá kỳ lạ nhưng cơ thể bạn không quan tâm đến hình dạng một phân tử trên trang giấy.
Quan trọng hơn cả là hình dạng 3-D nơi nguyên tử khớp vào, nơi không khớp và phần nó tương tác với.
Làm sao biết thức ăn có chất béo trans hay không?
Chỉ một cách để biết: nhìn dòng chữ "hidro hóa một phần" trong danh sách thành phần nguyên liệu.
Đừng bị lừa bởi bảng giá trị dinh dưỡng hay quảng cáo.
Luật FDA cho phép các doanh nghiệp tuyên bố sản phẩm của họ chứa "0" gam chất béo trans mặc dù nó có thể chứa đến 0,5 gam chất béo trans trong một khẩu phần
Nhưng không luật nào quy định về hàm lượng một khẩu phần; điều này nghĩa là bạn phải dựa vào những từ khóa, hidro hóa một phần, vì đó là cách chất béo trans được tạo ra: hidro hóa một phần chất béo không bão hòa.
Hãy trở về với dầu oliu và bột làm bánh pancake trước đó.
Dầu oliu chứa 100% chất béo.
Bột làm pancake chỉ chứa 11% chất béo.
Nhưng dầu oliu chứa chất béo hầu hết là không bão hòa, và hòan tòan không chứa chất béo trans.
Mặt khác, hơn phân nửa chất béo trong bột làm pancake là chất béo bão hòa hay chất béo trans.
Do đó, mặc dù dầu oliu chứa lượng chất béo nhiều gấp 10 lần bột làm pancake, nó vẫn tốt cho bạn, còn bột làm pancake thì không.
Tôi không chỉ riêng bột làm pancake.
Có nhiều lọai thức ăn cũng chứa thành phần chất béo tương tự.
Vấn đề là: Không phải lượng chất béo bạn ăn, mà quan trọng là lọai chất béo.
Và yếu tố làm một chất béo tốt hay xấu chính là cấu trúc của nó.
Có rất nhiều điều về vũ trụ mà nhân loại có thể không bao giờ lý giải được ví như có thể du hành xuyên thời gian không?
Hay đâu đó trong Dải Ngân Hà có người ngoài hành tinh sinh sống?
Nhưng có một điều tôi tin về vũ trụ: Vũ trụ đang cố giết chết tôi.
Vũ trụ không chỉ gây nguy hiểm cho riêng tôi.
Nó cũng đang cố giết bạn và cả mọi người nữa.
Hãy thử nghĩ về điều này.
Vũ trụ không có sẵn những thứ cần thiết cho sự sống khi chúng ta du hành đến đó: không có không khí, quá nóng hoặc quá lạnh, cũng không có tầng ozone bảo vệ chúng ta khỏi tia UV nguy hiểm.
Hết thảy đều có vẻ rất tệ, nhưng không gian có thể làm gì tôi nếu tôi vẫn ở trên Trái Đất?
Chúng ta cần hiểu rằng những vật thể trong vũ trụ có thể khiến ta nghĩ là cuộc đời ta tính từng ngày thậm chỉ cả khi có nhiều việc trên Trái Đất có thể làm ta bị thương hoặc giết chết ta trước khi thứ gì đó từ vũ trụ ra tay.
Vì thế, có khả năng nào một trong những vật thể đó sẽ thật sự tác động đến Trái Đất và bạn và tôi suốt quãng đời của ta?
Chúng ta hãy đưa ra mọi điều ta biết về vũ trụ để cố gắng và tìm đáp án cho vấn đề này.
Chắc bạn biết những giả thuyết về thiên thạch va chạm với Trái Đất.
Điều đó hết sức tồi tệ.
Các nhà khoa học cho rằng thiên thạch có thể đã giết chết hầu hết loài khủng long.
Nghe có vẻ đây là điều chúng ta cần phải lo lắng nhỉ?
Giờ đây các nhà thiên văn học có thể quan sát thiên thạch trong vũ trụ và theo dõi đường đi của chúng với mô hình máy tính phức hợp để dự đoán lộ trình của hòn đá tử thần.
Khoảng thời gian trước, báo cáo xác suất về thiên thạch Apophis sẽ va chạm với Trái Đất vào năm 2036 là 1/625.
Nhưng, sau khi cập nhật dữ liệu, hiện tại các nhà thiên văn học cho biết cơ hội này là rất thấp.
OK, thế còn về Mặt Trời?
Các bộ phim Hollywood thích trêu chọc Mặt Trời của chúng ta bằng cách cho thấy những cơn bão Mặt Trời phá hủy Trái Đất hay Mặt Trời tắt lịm dần, khiến cho Trái Đất bị đóng băng.
Các nhà thiên văn học dự đoán Mặt Trời chứa đủ gas để hoạt động trong 3 đến 5 tỷ năm nữa.
Thế nên, trong 3 đến 5 tỷ năm tới, nếu con người còn tồn tại trên Trái Đất khi đó ta mới phải lo về chuyện này.
Nhưng hôm nay thì chúng ta vẫn an toàn.
Thỉnh thoảng Mặt Trời phóng các tia lửa vào Trái Đất nhưng từ trường xung quanh hành tinh chặn lại hầu hết bức xạ.
Phần bức xạ vượt qua được sẽ tạo thành hiện tượng như là Cực quang.
Những cơn siêu bão mặt trời có thể gây rắc rối cho vệ tinh và thiết bị điện tử, nhưng cơ hội giết chết bạn thì rất mong manh.
OK, thế còn về siêu hố đen vũ trụ ở trung tâm ngân hà này?
Điều gì xảy đến với Trái Đất và chúng ta, nếu nó hút ta vào ?
Xét cho cùng thì đó chính là siêu hố đen.
Không, sẽ không xảy ra gì cả.
Vật thể to lớn này sẽ không đụng chạm đến chúng ta.
Làm sao có thể khẳng định như vậy?
Hệ mặt trời nằm trên rìa dải Ngân Hà trong khi siêu hố đen vũ trụ gần nhất cách Trái Đất khoảng 26 nghìn năm ánh sáng.
Có nghĩa là chúng ta không nằm trong danh sách món ăn của hố đen.
Thế thì, bạn vẫn cho rằng các vật thể vũ trụ đang cố giết bạn ngay cả sau nhiều điều tôi đã đưa ra?
Tôi nghĩ tôi thậm chí đã tự thuyết phục mình rằng xác suất rất cao là vũ trụ và những thứ trên đó sẽ không hề giết chết tôi.
Nhưng tôi vẫn cứ ngước nhìn lên trời chỉ để chắc rằng không có thứ gì hướng về phía tôi.
Lần tiếp theo bạn xem một thời sự nói về một cơn lốc hay một cơn bão nhiệt đới đang đập té tát những cơn gió mạnh vào cây cối và nhà của, hãy tự hỏi chính bạn, "Làm sao mà gió lại trở nên nhanh như vậy?"
Đủ để làm bạn ngạc nhiên, đó chính là một chuyển động đã được bắt đầu từ hơn năm tỷ năm về trước.
Nhưng, để hiểu tại sao, chúng ta cần hiểu về sự quay quanh trục [của Trái Đất].
Trong vật lý, chúng ta nói nhiều về hai loại chuyển động.
Đầu tiên là chuyển động trên một đường thẳng.
Bạn đẩy một vật và nó chuyển động về phía trước.
Loại thứ hai, là chuyển động quay quanh trục, bao gồm một vật quay xung quanh trục quay của nó.
Một vật trong chuyển động thẳng sẽ di chuyển vĩnh cửu trừ phi có một số thứ, như là lực ma sát của mặt đất bên dưới chúng làm giảm tốc độ của nó và cuối cùng làm nó dừng lại.
Một điều tương tự xảy ra khi bạn làm quay thứ gì đó.
Nó sẽ tiếp tục quay cho tới khi nào một cái gì đó dừng nó lại.
Nhưng chuyển động quay này có thể được tăng tốc.
Nếu một người đang lướt đi trên mặt băng trên một đường chuyển động thẳng và cô thu tay mình lại cô ấy sẽ tiếp tục trượt đi với cùng vận tốc.
Nhưng nếu cô ấy đang quay tròn trên mặt băng và cố ấy thu tay lại bạn biết điều gì sẽ xuất hiện tiếp đó.
Cố ấy sẽ quay nhanh hơn.
Điều này được gọi là "sự bảo toàn momem góc."
Bằng toán học, mô mem góc là tích của hai số, số thứ nhất cho biết tốc độ quay, và số thứ hai cho biết khoảng cách của khối tâm đến trục quay.
Nếu một vật đang quay tự do, khi số thứ nhất trở nên lớn hơn thì số thứ hai sẽ nhỏ đi.
Cánh tay ép sát vào người, chuyển động quay nhanh hơn.
Khi cánh tay đưa ra xa thân người, chuyển động quay chậm lại.
Chuyển động quay cũng gây ra nhiều hiệu ứng khác nữa.
Nếu bạn đang chơi đu quay và bạn tung một quả bóng cho một người bạn của bạn, nó nhìn có vẻ như đang đi theo dạng một đường cong.
Mặc dù vậy, chuyển động đó không phải là một đường cong
Nó thực sự là một đường thẳng.
Bạn chính là người đang đi theo đường cong đó nhưng từ điểm nhìn của bạn quả bóng như đang đi dưới dạng đường cong.
Chúng ta gọi cái này là " Hiệu ứng coriolis"
Ổ, và vì vậy bạn đang đi trên đu quay ngay lúc này tại chính thời điểm này.
Chúng ta gọi cái đu này là trái đất
Trái đất quay quanh trục của nó một lần mỗi ngày
Nhưng tại sao trái đất lại quay?
Bây giờ, đó là một câu chuyện đã hình thành cách đây hàng tỷ năm về trước
Một đám mây bụi và khí đã hình thành nên mặt trời và trái đất và những hành tinh khác và bạn và tôi bắt đầu bị nén lại và trọng lực kéo chúng lại với nhau
Trước khi nó bắt đầu sụp đổ đám mây này đã từng quay rất nhẹ nhàng
Và, khi nó co sụp lại giống như người trượt băng kéo tay cô ấy lại sát người tốc độ quay trở nên nhanh hơn và nhanh hơn
Và tất cả mọi thứ được hình thành từ đám mây đó mặt trời và các hành tinh xung quanh mặt trời và các mặt trăng xung quanh các hành tinh, tất cả đểu thừa hưởng từ sự quay này.
Và sự quay được kế thừa này cho ta cái gọi là đêm và ngày
Và chu trình ngày-đêm này đem đến cho chúng ta thời tiết.
Trái đất được làm ấm lên vào phía có ban ngày, lạnh đi vào phần có ban đêm, và ở xích đạo thì ấm hơn khi ở cực.
Chính sự khác nhau về nhiệt độ này đã tạo nên sự khác biệt về áp suất khí quyển và sự khác nhau về áp suất khí quyển làm cho không khí chuyển động.
Chúng tạo nên gió
nhưng, bởi vì trái đất quay và dòng không khí chuyển động theo đường lệch sang bên phải ở bán cầu bắc bởi vì " Hiệu ứng coriolis"
Nếu đó là một vùng có áp suất thấp trong khí quyển, không khí sẽ đẩy tràn qua vùng áp thấp này giống như nước bị dẫn xuống mương máng.
Nhưng không khí uốn cong sang bên phải khi chúng chuyển động và điều này dẫn tới một sự quay
Với một áp suất cực thấp trong một cơn bão không khí bị kéo gần hơn và gần hơn và tốc độ của nó trở nên nhanh và nhanh hơn, và điều này lý giải tại sao chúng ta có những vùng gió mạnh của một cơn lốc biển.
Vì vậy, khi bạn nhìn thấy một cơn gió lốc trên dự báo thời tiết hãy nghĩ về điều này: Sự quay suy cho cùng đến từ sự tự quay của trái đất, và sự quay của trái đất là một dấu tích một cổ vật, của một chuyển động quay nhẹ nhàng của đám mây bụi và khí đã co sụp để tạo nên trái đất vài tỷ năm về trước.
Bạn đang xem một vài thứ, sự quay nó còn lâu đời hơn bụi bẩn, còn lâu đời hơn những hòn đá và còn lâu đời hơn cả chính trái đất này
Con cá mà bạn bắt được to đến thế nào?
To như thế này?
To thế này?
Thế này?
Không có bằng chứng bằng hình ảnh, không có cách nào chứng minh bạn đã bắt được một con cá lớn, và điều đó đúng kể từ thuở đầu của nghề đánh cá.
Trên thực tế, hàng trăm năm trước, rất lâu trước khi nhiếp ảnh có thể ghi lại khoảnh khắc đó, Ngư dân Nhật Bản đã phát minh ra cách riêng để ghi lại một chiến công khi săn bắt cá.
Họ gọi nó là Gyotaku.
Gyotaku là một nghệ thuật in cá cổ xưa bắt nguồn từ Nhật Bản như là một cách để ghi lại chiến công bắt cá trước khi có máy ảnh hiện đại.
Gyo có nghĩa là cá và taku có nghĩa là sự in dấu.
Có vài câu chuyện khác nhau về Gyotaku đã xuất hiện như thế nào, nhưng cơ bản, nó bắt đầu với những ngư dân cần một cách để ghi lại chủng loại và kích thước của con cá họ bắt được hơn 100 năm trước đây.
Ngư dân mang giấy, mực, bút lông ra khơi cùng với mình.
Họ kể câu chuyện về những chuyến phiêu lưu vĩ đại ngoài khơi xa.
Vì người Nhật tôn kính một số loại cá, ngư dân sẽ lấy một bản in từ những con cá và thả chúng đi.
Để lấy bản in này, họ thoa lên con cá mực sumi-e không độc và in chúng trên một loại giấy làm từ vỏ cây dâu giấy.
Bằng cách này, con cá có thể được thả hoặc làm sạch và bán ở chợ.
Những bản in đầu tiên như thế này chỉ để lưu giữ mà thôi không có chi tiết.
Mãi cho đến giữa thế kỉ 19, họ bắt đầu vẽ thêm những chi tiết như mắt và thêm thắt vào bản in.
Một nhà quý tộc nổi tiếng, Chúa Sakai, là một người mê đánh cá, và, khi bắt được một mẻ lớn, ông muốn lưu giữ kỉ niệm về một con cá tráp đỏ lớn
Thế nên, ông ra lệnh cho một ngư dân in con cá ông bắt được
Sau đó, nhiều ngư dân mang đến cho Chúa Sakai những bản vẽ Gyotaku của họ. và nếu thích bản vẽ, ông sẽ thuê họ để in giúp ông.
Có nhiều bản vẽ được treo trong cung điện trong thời kì Edo.
Sau thời kì này, Gyotaku không còn phổ biến và bắt đầu mai một dần.
Ngày nay, Gyotaku đã trở thành loại hình nghệ thuật phổ biến, được rất nhiều người yêu thích.
Những bản vẽ được cho là mang lại may mắn cho ngư dân.
Nhưng thể loại nghệ thuật này đã khá khác biệt so với trước đây.
Hầu hết những nghệ sĩ ngày nay đều tự học bằng thử nghiệm.
Trước khi nghệ sĩ bắt đầu in, con cá phải được chuẩn bị sẵn sàng.
Đầu tiên, nghệ sĩ đặt con cá trên một mặt phẳng.
Sau đó, làm sạch vẩy cá và ghim nó xuống mặt phẳng để làm khô.
Sau đó, họ làm sạch cá bằng nước.
Đến lúc in, có hai phương pháp.
Phương pháp gián tiếp bắt đầu với việc dán vải ẩm hoặc giấy vào con cá bằng hồ dán từ gạo
Sau đó, nghệ sĩ sử dụng tompo, hay một quả bông được bọc vải lụa để bôi mực lên vải hoặc giấy để tạo bản in
Phương pháp này đòi hỏi nhiều kĩ năng và sự cẩn thận cao độ khi kéo tờ giấy ra khỏi con cá sao cho không bị rách.
Với phương pháp trực tiếp, nghệ sĩ sơn trực tiếp lên con cá sau đó, nhẹ nhàng ép vải ẩm hoặc giấy lên.
Với cả hai phương pháp, không có hai bản in nào giống bản nào, nhưng cả hai đều cho ra hình ảnh ấn tượng.
Bước cuối cùng nghệ sĩ sử dụng chop, hay còn gọi là con dấu, để đánh dấu tác phẩm của mình, và có thể cầm nó lên và nói: "Con cá lớn đúng như thế này!"
Năm mươi năm trước tại Xô Viết, một nhóm kỹ sư đang di chuyển một vật lớn qua một vùng quê hẻo lánh.
Với vật này, họ hy vọng sẽ nắm bắt được cả thế giới bằng việc trở thành những người đầu tiên chinh phục vũ trụ.
Một tên lửa khổng lồ.
Mũi tên lửa được lắp ráp một quả bóng bạc với hai máy vô tuyến điện bên trong.
Ngày 4 tháng 10 năm 1957, họ phóng tên lửa.
Một trong những nhà khoa học Nga đã viết: "Chúng tôi dự định tạo nên một hành tinh mới mà chúng tôi đặt tên là Sputnik.
Ngày trước, những nhà thám hiểm như Vasco da Gama và Columbus đã có cơ hội mở ra những miền đất mới.
Ngày nay chúng to đang có cơ hội mở ra vũ trụ.
Và những thế hệ tương lai sẽ phải ghen tị với niềm hân hoan của chúng ta."
Các bạn đang xem một số phân đoạn từ "Sputnik", phim tài liệu thứ năm mà tôi vừa mới thực hiện.
Bộ phim kể câu chuyện về Sputnik, và câu chuyện về tác động của nó lên Hoa Kỳ.
Những ngày sau khi phóng tên lửa, Sputnik trở thành niềm tò mò vô hạn.
Một mặt trăng nhân tạo mà ai cũng có thể nhìn thấy, nó tạo ra sự thán phục và tự hào rằng con người cuối cùng đã phóng được một vật thể vào vũ trụ.
Nhưng chỉ ba ngày sau, một ngày được gọi là Thứ Hai Đỏ, giới truyền thông và các nhà chính trị nói với chúng ta, và với Sputnik như là bằng chứng, chúng ta cũng tin rằng đối thủ đã đánh bại chúng ta trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. và giờ họ có thể tấn công ta với bom hidro, sử dụng Sputnik như một tên lửa IBM.
Địa ngục mở ra.
Sputnik nhanh chóng trở thành một trong ba cú sốc lớn đối với Hoa Kỳ -- các nhà sử học cho rằng nó ngang bằng với Trân Châu Cảng và mùng 9 tháng 11.
Nó kích động khoảng cách về không tiễn.
Nó làm bùng nổ chạy đua vũ trang.
Và nó bắt đầu cuộc chạy đua vũ trụ.
Trong vòng một năm, vũ khí được Quốc hội cấp vốn tăng vọt, chúng ta đi từ 1200 vũ khí hạt nhân lên 20000.
Và những phản ứng đối với Sputnik đã không chỉ dừng ở sự tăng vọt trong số vũ trang.
Chẳng hạn, một vài người ở đây sẽ nhớ ngày này, tháng 6 năm 1958, cuộc diễn tập quân sự quốc gia, với 10 triệu người tại 78 thành phố đã cùng đi xuống dưới lòng đất.
Hay cuộc thăm dò Gallup cho thấy 7 trong 10 người Mỹ tin rằng chiến tranh hạt nhân sẽ xảy ra, và ít nhất 50% dân số nước Mỹ sẽ thiệt mạng.
Nhưng Sputnik cũng khơi dậy những sự thay đổi diệu kỳ.
Chẳng hạn, một vài người ở đây đi học với học bổng nhờ vào Sputnik.
Hỗ trợ về kỹ thuật, toán và khoa học -- giáo dục nói chung -- tăng vọt.
Vint Cert chỉ ra rằng Sputnik đã dẫn tới ARPA, Internet và tất nhiên, NASA.
Bộ phim tài liệu của tôi cho thấy một xã hội tự do có thể bị gây hoang mang bởi giới truyền thông như thế nào.
Nhưng nó cũng cho thấy bằng cách nào chúng ta có thể biến một tình trạng tưởng như rất tệ hại thành một điều tuyệt vời đối với Hoa Kỳ.
"Sputnik" sẽ được ra mắt sớm.
Để kết thúc, tôi muốn dành lời cảm ơn tới một trong những nhà đầu tư của tôi: người đã gắn bó lâu dài với TED, Jay Walker.
Cảm ơn tất cả các bạn.
(Vỗ tay)
Cám ơn Chris.
Tôi là nhà hóa học đại dương.
Tôi nhìn vào hóa chất của đại dương ngày nay,
và cả trong quá khứ.
Khi nhìn về quá khứ bằng cách kiểm chứng tàn tích hóa thạch của rặng san hô dưới đáy.
Bạn có thể thấy một trong những san hô phía sau tôi.
Nó được lấy gần Nam Cực, sâu hàng ngàn mét dưới đáy biển rất khác biệt so với những loại san hô khác bạn có lẽ đã may mắn thấy nếu bạn đi nghỉ ở xứ nhiệt đới.
Tôi hi vọng rằng bài nói này giúp bạn có cái nhìn 4 chiều về đại dương.
2 chiều, như ảnh 2 chiều xinh đẹp này của nhiệt độ bề mặt nước biển.
Bức ảnh được chụp từ vệ tinh, nên nó có độ phân giải không gian rất lớn.
Những đặc trưng tổng thể thì cực kì dễ hiểu.
Thời tiết ấm ở vùng gần xích đạo vì có nhiều ánh sáng hơn.
Lạnh ở vùng địa cực vì có ít ánh sáng hơn.
Và điều đó cho phép những chỏm băng lớn hình thành ở Nam Cực và phần trên của bán cầu Bắc.
Nếu bạn nhảy xuống biển, hay thậm chí nhấn chân xuống biển, bạn biết đó, càng đi sâu càng lạnh hơn, và phần lớn là vì nước sâu lấp đầy vực thẳm đại dương đến từ những vùng địa cực lạnh lẽo nơi nước đặc hơn.
Nếu chúng ta quay trở về thời điểm 20,000 năm trước, Trái đất trông có vẻ khác nhiều.
Tôi chỉ cho bạn xem phiên bản hoạt hình một trong những sự khác biệt bạn sẽ thấy nếu bạn lùi về thời điểm đó.
Chỏm băng lớn hơn bây giờ nhiều.
Chúng phủ khắp các châu lục, và chúng mở rộng về phía đại dương.
Mực nước biển thấp hơn 120 mét.
Mức CO2 thì rất thấp so với hiện tại.
Nhìn chung, trái đất có lẽ lạnh hơn chừng 3 đến 5 độ, và càng ngày càng lạnh ở những vùng địa cực.
Điều tôi và những đồng nghiệp đang cố gắng hiểu chính là cách chúng ta chuyển từ điều kiện thời tiết lạnh sang điều kiện thời tiết ấm mà chúng ta tận hưởng ngày nay.
Chúng ta biết từ việc nghiên cứu lõi băng sự chuyển giao từ điều kiện lạnh sang ấm là không hề suôn sẻ vì bạn có thể dự đoán từ việc tăng chậm trong bức xạ mặt trời.
Và chúng ta biết điều này từ lõi băng, vì nếu bạn khoan sâu vào băng, bạn sẽ thấy những vòng băng hàng năm, bạn có thể thấy trong núi băng.
Bạn có thể thấy những lớp trắng - xanh này.
Khí bị nén trong lõi băng, nên ta đo được lượng CO2 - đó là lí do ta biết lượng CO2 thấp hơn trong quá khứ - và tính chất hóa học của băng cũng cho ta biết về nhiệt độ tại những vùng địa cực.
Và nếu bạn chuyển thời gian từ 20.000 năm trước đến thời điểm này, bạn thấy nhiệt độ đã tăng lên.
Nó không hề tăng một cách đều đặn.
Thỉnh thoảng nó tăng vô cùng nhanh, sau đó bình ổn trở lại, rồi tăng lên nhanh chóng.
Điều này xảy ra khác nhau ở hai địa cực, và lượng CO2 cũng tăng lên nhảy vọt.
Nên chúng tôi chắc chắn đại dương có liên quan chuyện này.
Đại dương chứa lượng CO2 khổng lồ, nhiều gấp khoảng 60 lần so với khí quyển.
Điều này giúp tản nhiệt quanh xích đạo, đại dương thì đầy ắp nguồn dinh dưỡng và điều khiển hiệu suất chính.
Nếu ta muốn tìm hiểu diễn tiến dưới lòng đại dương, chúng tôi phải xuống tận nơi, xem xét tình hình ở đây, và bắt đầu khám phá.
Đây là cảnh tượng ngoạn mục từ núi ngầm dưới biển sâu khoảng 1km tại hải phận quốc tế. vùng xích đạo quanh Đại Tây Dương, cách xa đất liền.
Cùng với đội nghiên cứu của tôi, bạn là một trong những người đầu tiên được thấy một phần của đáy biển,
Bạn có thể đang thấy nhiều loài mới.
Chúng tôi không biết là gì.
Bạn sẽ phải thu thập nhiều mẫu vật và phân loại rõ ràng.
Bạn có thể thấy rặng san hô kẹo cao su.
Có nhiều ngôi sao lấp lánh sống trên đó.
Đó là những thứ trông giống xúc tu của san hô.
Có nhiều san hô từ nhiều dạng canxi cacbonat khác nhau phát triển trên đất bazan của ngọn núi to dưới biển này, và cái thứ màu đen kia, chúng là san hô hóa thạch, và chúng ta sẽ nói một chút về chúng khi ta lùi về đúng lúc.
Để làm được điều đó, chúng ta cần thuê tàu nghiên cứu.
Đây là James Cook, tàu nghiên cứu đại dương neo ở Tenerife.
Nhìn cũng đẹp đúng không?
Tuyệt, nếu bạn không phải là thủy thủ giỏi.
Đôi khi mọi việc trông giống như thế này.
Đây là chúng tôi, đang cố đảm bảo không mất đi những mẫu vật quí giá.
Mọi người hối hả vây quanh và tôi bị say sóng nặng, nên không phải lúc nào cũng vui, nhưng đa phần là vậy.
Chúng tôi phải trở thành người vẽ bản đồ giỏi để làm được điều này.
Bạn không thể thấy loại san hô đặc biệt đó khắp mọi nơi đâu.
Nó có thể ở bất kì đâu và ở rất sâu nhưng chúng ta thật sự cần phải tìm đúng nơi.
Chúng ta vừa xem bản đồ thế giới, và vạch trên đó là hải trình của chúng tôi từ năm ngoái.
Đó là môt chuyến đi 7 tuần, và đây là chúng tôi, đang tự dựng bản đồ riêng của khoảng 75,000 km2 đáy biển trong 7 tuần, nhưng đó chỉ là một phần nhỏ của đáy biển.
Chúng ta đang đi từ Tây sang Đông, qua nhiều phần đại dương trông phẳng lì trên bản đồ lớn nhưng thật ra vài ngọn núi ở đây lớn cỡ Everest.
Với những bản đồ chúng tôi vẽ trên tàu, chúng tôi có độ phân giải 100 mét, đủ để chọn những khu vực để triển khai trang thiết bị, nhưng không đủ để thấy nhiều.
Để làm được, chúng tôi cần lái thiết bị điều khiển từ xa xuống khoảng 5m cách mực đáy biển.
Nếu vậy, chúng tôi có thể vẽ ra những bản đồ độ phân giải một mét dưới sâu hàng ngàn mét.
Đây là thiết bị điều khiển từ xa, phương tiện dùng để nghiên cứu.
Bạn có thể thấy một dãy những bóng đèn lớn ở phía trên.
Có nhiều máy quay có độ phân giải cao, các cánh tay máy, và nhiều chiếc hộp nhỏ và vài thứ để chứa các mẫu vật.
Đây là buổi đi lặn dưới biển đầu tiên của chúng tôi, lao xuống lòng đại dương.
Chúng tôi đi khá nhanh để chắc chắn thiết bị điều khiển từ xa không bị ảnh hưởng bởi tàu khác.
Và chúng tôi lặn xuống, và đây là những thứ bạn thấy được.
Chúng là bọt biển dưới đáy biển, to khoảng một mét.
Đây là dưa biển đang bơi - cơ bản là một loại sên biển nhỏ.
Đoạn này bị chậm lại.
Đa phần đoạn phim chiếu cho bạn đã được gia tốc, vì những thước phim này mất nhiều thời gian.
Đây cũng là loài sên biển xinh đẹp.
Và loài động vật bạn xem tiếp theo sẽ là một ngạc nhiên lớn.
Tôi chưa từng thấy loài tương tự và nó khiến chúng tôi phải ngạc nhiên.
Sau khi làm việc khoảng 15 tiếng và chúng tôi khá là vui vẻ, đột nhiên con quái vật biển khổng lồ bắt đầu lăn qua,
nó gọi là kì lân biển hoặc là hải tiêu thuộc địa, nếu bạn thích.
Đây không phải thứ chúng tôi đang tìm.
Chúng tôi đang tìm san hô, rặng san hô sâu dưới biển.
Chút nữa bạn sẽ thấy ảnh của một loài san hô.
Nó nhỏ, cao khoảng 5cm.
Được làm từ canxi cacbonat, nên bạn có thể thấy xúc tu của nó, di chuyển trong hải lưu.
Sinh vật giống vậy có lẽ sống được khoảng 100 năm.
Và khi nó trưởng thành, nó hấp thụ hóa chất từ đại dương.
Và những hóa chất nào hay lượng hóa chất, phụ thuộc vào nhiệt độ; phụ thuộc độ pH, phụ thuộc vào nguồn dinh dưỡng.
Nếu có thể hiểu cách mà những hóa chất này đi vào trong xương, ta có thể quay lại, thu thập những mẫu hóa thạch, và tái thiết lại những gì đại dương từng có trong quá khứ.
Bạn có thể thấy chúng tôi đang nhặt san hô bằng một hệ thống chân không, và đặt vào thùng chứa mẫu vật.
Nên nói thêm là phải làm rất cẩn thận.
Một vài loài thậm chí còn sống lâu hơn.
Đây là san hô đen Leiopathes, ảnh do đồng nghiệp của tôi chụp - Brendan Roark, khoảng 500m bên dưới Hawaii.
4.000 năm là một thời gian dài.
Nếu bạn lấy 1 nhánh san hô và đánh bóng lên, đây là khoảng 100 mi-crô-mét bề ngang.
Brendan đem mẫu san hô này về phân tích -- bạn có thể thấy các dấu tích -- và anh có thể chỉ ra chúng chính là dải băng hàng năm, hóa ra cho dù sâu tận 500 mét dưới đại dương, san hô có thể ghi lại những thay đổi theo mùa, điều này khá là tuyệt vời.
Nhưng 4,000 năm không đủ để ta quay về thời kì đóng băng cực đại cuối.
Vậy chúng ta nên làm gì?
Chúng tôi thu thập những mẫu hóa thạch.
Đây là điều làm cho tôi thực sự không được ưa trong đội nghiên cứu
Đi cùng chúng tôi, có cá mập khổng lồ ở khắp nơi, có nhiều kì lân biển, hải sâm đang bơi gần đó, nhiều bọt biển khổng lồ, tôi nhờ mọi người đi xuống khu vực có hóa thạch chết và bỏ ra hàng giờ kiểu như đào quanh đáy biển.
Và chúng tôi đi nhặt những san hô này, đem chúng về và phân loại.
Nhưng mỗi loại lại khác độ tuổi, và nếu chúng tôi có thể biết tuổi của chúng chúng tôi có thể đo được những tín hiệu hóa học đó, điều này giúp chúng tôi biết chuyện gì đã diễn ra ở đại dương trong quá khứ.
Và ảnh bên tay trái của tôi đây, tôi đã lấy một mẫu san hô, đánh bóng nó cẩn thận và chụp ảnh quang học.
Bên tay phải của tôi, chúng tôi lấy mẫu san hô tương tự, cho vào lò phản ứng hạt nhân, làm giảm sự phân hạt, và mỗi lần có vài sự phân hủy diễn ra, điều đó lại được đánh dấu trên san hô, từ đó chúng tôi thấy được sự phân bổ uranium.
Sao chúng tôi làm vậy?
Uranium là chất khá bị xem thường, nhưng tôi thích nó.
Sự phân rã giúp chúng tôi biết được tỉ lệ và ngày tháng chuyện đang diễn ra ở đại dương.
Và nếu bạn nhớ ngay từ đầu, đó là thứ chúng tôi muốn có được khi nghĩ về khí hậu.
Chúng tôi dùng laser phân tích uranium Và 1 trong những sản phẩm con, thori có trong san hô. và do đó ta biết chính xác tuổi của hóa thạch này.
Đoạn minh họa xinh đẹp này của đại dương phía Nam mà tôi dùng sẽ minh hoa cách chúng tôi dùng những san hô này để nắm được những thông tin phản hồi từ đại dương cổ xưa.
Bạn có thể thấy độ dày của bề mặt nước biển trong phim hoạt hình này của Ryan Abernathey.
Đây chỉ là dữ liệu của một năm, nhưng bạn thấy được đại dương phía Nam náo nhiệt như thế nào.
Hỗn hợp dày đặc, đặc biệt là Drake Passage, được trình bày trong thanh bên cạnh, là một trong những dòng hải lưu mạnh nhất trên thế giới chảy ngang qua đây, từ Tây sang Đông.
Nó trộn lẫn rất hỗn loạn, vì nó đang di chuyển qua những ngọn núi lớn dưới biển, và điều này cho phép CO2 và nhiệt trao đổi trong và ngoài với không khí.
Và cơ bản là, các đại dương đang hít thở qua đại dương phía Nam.
Chúng tôi thu thập san hô quanh đi quẩn lại ngang qua Nam Cực, và chúng tôi tìm được điều ngạc nhiên từ việc truy tuổi bằng uranium; san hô đã di cư từ Nam sang Bắc suốt thời kì chuyển giao giữa thời kì đóng băng và gian băng.
Chúng tôi không biết lí do, nhưng chúng tôi nghĩ là có liên quan đến nguồn thức ăn và có lẽ khí là oxy ở trong nước.
Và ở đây.
Tôi sẽ minh họa điều tôi nghĩ chúng tôi biết được về khí hậu từ những san hô ở đại dương phía Nam đó.
Đây là hình ảnh minh họa.
Chúng tôi nghĩ về thời kì đóng băng, từ bản phân tích san hô chúng tôi làm, rằng phần sâu của đại dương phía Nam rất giàu cacbon. và có một lớp đặc ở phía trên đỉnh.
Điều đó ngăn CO2 thoát khỏi đại dương.
Sau đó chúng tôi tìm thấy san hô độ tuổi trung bình, và chúng cho thấy đại dương hòa lẫn phần nào với sự chuyển giao khí hậu.
Điều đó cho phép cacbon thoát khỏi biển sâu.
Và sau đó nếu chúng tôi phân tích những san hô gần với ngày nay, hay thật ra dù gì nếu chúng ta đi xuống đó vào hôm nay và đo đạc lượng hóa chất trong san hô, chúng tôi thấy chúng tôi di chuyển đến vị trí mà cacbon có thể thay đổi liên tục.
Đây là cách chúng tôi dùng hóa thạch san hô để giúp chúng tôi nghiên cứu môi trường.
Nên tôi muốn cho các bạn xem slide cuối.
Đây vẫn chỉ là lấy một phần đầu tiên của đoạn phim mà tôi đã chiếu cho bạn.
Đây là một khu vườn san hô tuyệt đẹp.
Chúng tôi thậm chí không ngờ tìm được thứ tuyệt như vậy.
Sâu hàng ngàn mét.
Có nhiều loài mới.
Đó là một nơi xinh đẹp.
Có nhiều hóa thạch xen lẫn, và giờ tôi đã cho bạn biết cách trân trọng hóa thạch san hô ở dưới đó.
Nên lần tới lúc bạn đủ may mắn để bay qua đại dương hay chèo thuyền vượt biển, chỉ cần nghĩ - có nhiều núi biển phía dưới mà chưa có ai khám phá được, và còn có các rặng san hô xinh đẹp.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Hãy nghĩ về 1 thế giới ¶ trong đó bạn thấy con số và chữ cái bằng màu sắc mặc dù chúng được in bằng màu đen, khi âm nhạc hay giọng nói tạo vòng xoáy của chuyển động, những khối màu, trong đó các từ và tên từ miệng bạn có hương vị khác thường.
Nhà tù có vị lạnh, như thịt xông khói cứng trong khi Derek có vị như ráy tai.
Chào mừng bạn đến với cảm giác kèm, 1 hiện tượng thần kinh có thể gán gép 2 cảm giác hay nhiều hơn thế và xuất hiện ở 4% dân số thế giới.
Người có cảm giác kèm không chỉ nghe được giọng nói, mà còn thấy nó, nếm được nó, hoặc cảm thấy nó như một va chạm thân thể.
Có chung gốc với từ 'gây mê', nghĩa là không có cảm giác, cảm giác kèm mang nghĩa là có nhiều cảm giác.
Với một loại, chẳng hạn như nghe được màu, sẽ cho bạn 50% cơ hôi có được cảm giác thứ hai, thứ ba, hoặc loại thứ tư.
Cứ 90 người trong chúng ta sẽ có 1 người có trải nghiệm về tự vị, phần tử viết của ngôn ngữ, như chữ cái, chữ số, và các dấu câu, được bão hòa với màu sắc.
Một số thậm chí có giới tính hay cá tính riêng.
Đối với Gail, 3 có tính vận động và thể thao, 9 là một cô gái thượng lưu rỗng tuếch.
Ngược lại, các đơn vị âm thanh của ngôn ngữ, hay âm vị, sẽ kích hoạt cảm giác kèm.
Đối với James, đại học (college) có vị như xúc xích, cũng như tin nhắn và những từ tương tự có đuôi -age.
Cảm giác kèm là một đặc điểm, giống như ta có đôi mắt xanh, chứ không phải chứng rối loạn bởi vì nó không có gì sai cả.
Thực tế, có cảm giác kèm sẽ cho ta những móc nối giúp ta lưu trữ kỉ niệm tốt hơn.
Ví dụ, một cô gái chạy đến một người cô đã lâu không gặp.
"Xem nào, cô ấy có 1 cái tên màu xanh lá.
D là màu xanh: Debra, Darby, Dorothy, Denise.
A! Tên cô ấy là Denise! "
Khi biết điều đó từ nhỏ, suy nghĩ đó sẽ được duy trì mãi.
Cảm giác kèm kế thừa một xu hướng sinh học kích thích kết nối tế bào thần kinh não, nhưng cần được tiếp xúc với các tạo tác văn hóa như lịch, tên thực phẩm, và bảng chữ cái.
Điều đáng ngạc nhiên là sự thay đổi các nucleotide trong trình tự DNA của một người sẽ làm thay đổi nhận thức của họ.
Bằng cách này, cảm giác kèm cung cấp một con đường để hiểu được sự khác biệt chủ quan, làm thế nào 2 người có nhận thức khác nhau về cùng 1 vấn đề.
Sean, người thích ăn đồ có vị màu xanh, chẳng hạn như sữa, cam, và rau chân vịt.
Các gen làm tăng sự kết nối giữa vùng cảm nhận hương vị trong thùy trán và vùng cảm nhận màu sắc.
Nhưng giả sử với người khác khi các gen lại ở trong những vùng không cảm giác.
Sau đó, bạn sẽ có khả năng liên kết những điều dường như không liên quan, đó là định nghĩa của ẩn dụ, để thấy sự liên quan trong thứ không liên quan.
Không quá ngạc nhiên khi cảm giác kèm xuất hiện ở những nghệ sĩ sử dung phép ẩn dụ xuất sắc như nhà văn Vladimir Nabokov, họa sĩ David Hockney, và nhà soạn nhạc Billy Joel và Lady Gaga.
Vậy vì sao có những người không có cảm giác kèm, để hiểu nghĩa ẩn dụ chẳng hạn như "pho mát sắc nét" hoặc "người ngọt ngào"?
Nó vẫn xảy ra với dấu hiệu, âm thanh, và chuyển động, với quan hệ chặt chẽ. mà ngay cả người nói tiếng bụng cũng thuyết phục chúng ta rằng người câm đang nói.
Phim ảnh, tương tự, có thể thuyết phục ta rằng âm thanh phát ra từ miệng diễn viên chứ không phải từ loa bên ngoài.
Vì vậy, thật ra, chúng ta đều có cảm giác kèm. khi chúng ta không chú ý đến xung quanh thì nó luôn xảy ra.
Sự nhiễu âm trong não là quy luật, chứ không phải ngoại lệ.
Và nghe nó thật là ngọt ngào với tôi!
Cho tôi biết bằng cách giơ tay có bao nhiêu người trong phòng này đã đi máy bay trong năm qua?
Khá tốt.
Hóa ra các bạn chia sẻ trải nghiệm đó với hơn 3 tỷ người mỗi năm.
Và khi chúng ta có quá nhiều người trong những ống kim loại này bay đi khắp thế giới, thỉnh thoảng, những việc như vậy có thể xảy ra và dịch bệnh bị lây truyền.
Thực sự đầu tiên tôi thích chủ đề này khi tôi nghe về sự bùng nổ dịch Ebola năm ngoái.
Và thật ra là mặc dù Ebola lan truyền ở phạm vi khá giới hạn này, bằng con đường nhỏ những giọt lớn, có tất cả các loại bệnh khác ở đây có thể lây truyền trong khoang máy bay.
Điều tệ hơn, khi chúng ta nhìn vào vài con số, ta thật thấy kinh khủng.
Với H1N1, Người này đã quyết định lên máy bay và chỉ là chuyến bay một chiều thực sự đã truyền căn bệnh cho17 người khác.
Và với một người khác bị dịch bệnh SARS, người đã lên được một chuyến bay trong 3 giờ và lây truyền dịch bệnh cho 22 người khác.
Đó không phải chính xác ý tôi về một sức mạnh siêu cường.
Khi ta nhìn điều nầy, ta cũng nhận ra là rất khó để sàn lọc trước những căn bệnh này.
Khi một người thực sự bước lên máy bay, họ có thể bị bệnh và thật ra họ trong giai đoạn ủ bệnh nghĩa là họ bị bệnh thật nhưng chưa có các triệu chứng, và họ có thể, lần lượt truyền bệnh cho nhiều người khác trong khoang.
Sự lây truyền này thật sự xảy ra vì hiện nay chúng ta nhận không khí từ trên nóc khoang và từ bên hông khoang, nó màu xanh
Và sau đó, không khí đó đi qua những bộ lọc rất hiệu quả sẽ lọc đến 99.97 phần trăm mầm bệnh ở gần các lối đi.
Nhưng mà hiện nay là ta có mô hình của luồng khí trộn lẫn.
Bởi thế, nếu người nào đó hắt hơi, thì luồng khí đó bị xoáy quanh nhiều lần trước khi nó có cơ hội đi qua bộ lọc.
Nên tôi đã nghĩ: rõ ràng, đây là một vấn đề rất nguy hiểm,
Tôi đã không có tiền để đi mua một chiếc máy bay, nên tôi quyết định tạo một máy tính thay thế.
Quả thật, nó chứng minh rằng với những chuyển động chất được cài đặt điều ta có thể làm là tạo ra những sự mô phỏng này để cho ta những giải pháp tốt hơn so với việc đích thân lên máy bay và đọc chỉ số trên máy bay.
Vì thế về cơ bản, ta có thể bắt đầu làm việc với những bản vẽ 2D này-- Những cái này có đầy trong bản vẽ kỹ thuật trên Internet.
Tôi lấy và đặt vào phần mềm mô hình 3D này, thật sự tạo ra mô hình 3D đó.
Sau đó tôi chia mô hình mà tôi vừa ghép từ những mảnh nhỏ xíu này, về cơ bản khớp với nhau để máy tính có thể dễ hiểu hơn.
Sau đó tôi cho máy tính biết nơi không khí trong khoang ra vào, cho vào đó những tính chất vật lý và ngồi đó đợi cho đến khi máy tính tính toán sự mô phỏng.
Thực sự những gì chúng ta thu thập được trong khoang thông thường là: bạn chú ý người ở giữa hắt hơi và ta "-vụt" - nó bay ngay vào mặt của mọi người
Thật là ghê tởm.
Ở hàng ghế đầu, bạn lưu ý hai hành khách đó ngồi kế hành khách ở giữa không có gì gọi là thoải mái.
Và khi bạn nhìn bên hông bạn cũng sẽ thấy những mầm bệnh phát tán dọc theo chiều dài khoang.
Điều đầu tiên tôi nghĩ là "Việc này không tốt"
Nên tôi đã thực hiện hơn 32 mô phỏng khác nhau và cuối cùng, tôi đã đi đến giải pháp này ngay đây.
Đây là cái tôi gọi -bằng sáng chế chưa được cấp - "Giám đốc Lối vào Toàn cầu"
Bằng cách này, ta có thể giảm việc lan truyền mầm bệnh khoảng 55 lần, và gia tăng sự hít thở không khí trong lành khoảng 190%.
Để thực hiện điều này ta lắp đặt miếng ghép bằng vật liệu hỗn hợp này vào những chổ đã có sẵn trên máy bay.
Vì vậy việc lắp đặt rất đỡ tốn chi phí và ta có thể làm trong vòng một đêm.
Tất cả ta phải làm là vặn vài con ốc vào đó là xong.
Và kết quả ta nhận được hoàn toàn gây kinh ngạc.
Thay vì có những luồng không khí rắc rối thổi tới lui này, ta có thể tạo những bức tường khí thế này len giữa giữa những hành khách để tạo vùng khí riêng cho từng cá nhân.
Nên bạn sẽ thấy hành khách ở giữa hắt hơi lần nữa, nhưng lần này, ta có thể dễ dàng đẩy xuống chổ bộ lọc để loại bỏ.
Và cũng vậy với bên hông, bạn sẽ thấy ta có thể trực tiếp đẩy những mầm bệnh này xuống.
Nếu giờ bạn nhìn lại cùng cảnh này nhưng với hệ thống mới lắp đặt, bạn sẽ chú ý lúc hành khách ở giữa hắt hơi, lần này ta đẩy thẳng nó xuống lối thoát khí trước khi nó có cơ hội lây lan người khác.
Nếu bạn thấy hai hành khách ngồi cạnh người ở giữa có thể thấy đang hít thở khí không mầm bệnh.
Hãy nhìn bên hông, bạn thấy một hệ thống hiệu quả.
Tóm lại, với hệ thống này, chúng ta chiến thắng.
Nếu ta nhìn kỷ chúng ta sẽ thấy là nó không chỉ hiệu quả khi hành khách ở giữa hắt hơi, mà còn khi hành khách ngồi gần cửa sổ hắt hơi hay cả lúc hành khách ở dãy giữa hắt hơi.
Với giải pháp này, nó có ý nghĩa cho thế giới như thế nào?
Khi chúng ta nhìn nó từ mô phỏng máy tính vào đời thực ta có thể thấy với mô hình 3D này mà tôi làm, cơ bản sử dụng việc in ấn 3D, chúng ta có thể thấy những luồng không khí giống nhau đi xuống tới ngay hành khách.
Trong quá khứ, dịch bệnh SARS thực sự đã tiêu tốn cả thế giới khoảng 40 tỷ đô la Mỹ.
Và trong tương lai, một sự bùng nổ dịch bệnh lớn có thể làm cả thế giới tiêu tốn vượt qua con số 3 nghìn tỉ Đô la.
Lúc trước, ta đã quen với việc máy bay ngưng dịch vụ trong một đến hai tuần, tốn ngàn giờ làm làm việc và vài triệu đô la để cố thay đổi điều gì đó.
Nhưng bây giờ, chúng ta có thể lắp đặt thiết bị chỉ trong một đêm về thấy kết quả ngay sau đó.
Bởi vậy, thật sự bây giờ vấn đề là việc này phải được chứng nhận, thử nghiệm trên máy bay, và qua tất cả các quy trình khiểm định.
Hệ thống này thực sự cho thấy rằng đôi khi giải pháp tốt nhất là giải pháp đơn giản nhất.
Cách đây hai năm, thậm chí, dự án này đã không làm được, chỉ vì công nghệ chưa hổ trợ được.
Nhưng bây giờ với công nghệ tính học tiên tiến và sự phát triển Internet, nó thực sự là kỷ nguyên vàng cho sự đổi mới.
Vì thế câu hỏi của tôi cho các bạn hôm nay là: tại sao ta phải đợi?
Hôm nay ta có thể cùng nhau xây dựng tương lai.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Hãy tưởng tượng bạn đang đứng trên một bãi biển, và nhìn xa ra đại dương, những con sóng đang vỗ vào bờ cát, một màu xanh trải dài tới tận cùng.
Giờ, hãy thực sự chìm sâu vào phạm vi và quy mô không giới hạn của nó.
Bây giờ,hãy tự hỏi bản thân, "Nó lớn đến như thế nào?
Đại dương rộng lớn ra sao?"
Đầu tiên,chúng ta cần phải hiểu rằng chỉ tồn tại duy nhất một đại dương, bao gồm 5 vùng được gọi là Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương, Bắc Băng Dương, và Nam Đại Dương.
Mỗi một vùng, trong khi thường được xem như những đại dương nằm trong chính bản thân những khu vực đó, chúng chính xác là một phần của một thể duy nhất, một khối nước khổng lồ, một đại dương, thứ làm nên bề mặt của hành tinh này.
Đại dương bao phủ khoảng 71% bề mặt hành tinh của chúng ta khoảng 360 triệu km2, một vùng lớn hơn 36 lần diện tích nước Mỹ.
Đó quả thực là một vùng siêu rộng lớn. Khi quan sát từ không gian, đại dương là đặc điểm nổi bật nhất.
Nói về không gian, đại dương chứa hơn 1.3 tỉ, đó là một tỉ với chữ "t", kilomet khối nước.
Nói cách khác, số lượng đó đủ để nhấn chìm toàn bộ nước Mỹ bằng khối nước muối khổng lồ cao hơn 132km, cao hơn cả những đám mây cao nhất và sâu trên tầng khí quyển cao.
Với tất cả khối lượng đó, đại dương chiếm đến 97% tổng phân lượng nước trên toàn Trái Đất.
Trên hết, đại dương chứa đựng hơn 99% sinh quyển của thế giới, đó là không gian nơi mà sự sống tồn tại.
Bây giờ hãy suy nghĩ một lát.
Thế giới trước mắt mà chúng ta biết, thực sự thì toàn bộ không gian sống chứa đựng bởi các lục địa, tất cả chỉ là 1% của sinh quyển.
1%!
Đại dương là tất cả phần còn lại.
Vì vậy, đại dương thật sự khổng lồ.
Tầm quan trọng của nó với sự sống hẳn không gì sánh được.
Nó còn được biết đến là nơi lưu giữ vô số đặc tính địa chất của hành tinh này.
Có bốn điều cần chú ý.
Biển chứa đựng dãy núi lớn nhất thế giới, dãy núi giữa đại dương.
Với chiều dài gần 65,000 km, dãy núi này dài hơn khoảng 10 lần dãy núi tự nhiên dài nhất được tìm thấy trên đất liền, dãy Andes.
Bên dưới eo biển Đan Mạch tồn tại thác nước lớn nhất thế giới.
Cái thác siêu lớn này mang một lượng nước đi qua miệng thác mỗi giây gấp hơn 116 lần với thác Inga Falls của sông Congo, thác nước lớn nhất trên mặt đất.
Ngọn núi cao nhất thế giới thật ra được tìm thấy dưới biển, nằm khuất khỏi tầm nhìn.
Trong khi 4200m của núi Mauna Kea ở Hawaii nằm trên mực nước biển, phần còn lại của nó ở dưới nước là khoảng 5800m.
Từ đỉnh núi được tuyết bao phủ đến phần chân núi được bùn đất bao phủ, ngọn núi ở Hawaii này cao gần 10,000m làm đỉnh núi Everest trở nên tầm thường bằng việc vượt hơn 1 km.
Tiếp đến,vì chúng ta đang nói đến Everest, hãy xem xét hẻm núi sâu nhất, vực Challenger, tồn tại ở 11 km dưới bề mặt đại dương sâu hơn khoảng 6 lần với Hẻm Vực Lớn.
Một độ sâu đủ để nhấn chìm đỉnh Everest và mực nước vẫn còn cao hơn khoảng 2.1 km tính từ điểm cao nhất.
Nói cách khác, độ sâu của vực Challenger có chiều cao xấp xỉ bằng với tầm bay của máy bay thương mại.
Vậy là, dù bạn chọn cách nào để phân tích, Đại dương rất L Ớ N LỚN!
Đại dương định hình hành tinh của chúng ta là nhà của các đặc tính địa chất, bao gồm không gian sống rộng lớn nhất, và theo đó, là nơi có sự sống nhiều nhất và đa dạng nhất trên Trái Đất
Chúng ta không biết toàn bộ về đại dương.
Nhưng nó không quá lớn, quá rộng, quá phi thường đến nỗi không chạm vào được.
Trên thực tế, với gần 50% dân số thế giới sống dọc 100km đường bờ biển và hầu hết số còn lại sống gần ao, hồ, sông mà cuối cùng đều dẫn ra biển, hầu như mỗi người dân trên hành tinh đều có cơ hội gây ảnh hưởng tới sức khỏe và sức sống của đại dương
Bằng chứng của việc này được thấy ở mọi phần của đại dương bất kể độ sâu hay khoảng cách.
Đại dương định hình hành tinh của chúng ta nhưng, trong một nghĩa thực khác, chúng ta định hình đại dương.
Có cái gì ở trung tâm vũ trụ?
Đó là một câu hỏi cốt yếu mà loài người đã suy ngẫm trong hàng thế kỉ.
Nhưng hành trình tìm đến câu trả lời là một sự kỳ lạ.
Nếu bạn muốn biết câu trả lời cho câu hỏi này vào thế kỉ thứ ba Trước Công Nguyên Hy Lạp, bạn có thể nhìn lên bầu trời đêm và tin vào những gì bạn nhìn thấy.
Đó là điều mà Aristotle, người đã đặt câu hỏi lúc đó, đã làm.
Ông nghĩ vì ta ở trên Trái Đất, nếu nhìn lên, đó chắc hẳn là trung tâm, phải không nhỉ?
Đối với ông, khối cầu của thế giới được cấu thành bởi bốn nguyên tố: Đất, nước không khí, và lửa.
Những nguyên tố này dịch chuyển quanh một tập hợp lồng nhau của những khối cầu rắn trong suốt như pha lê.
Mỗi ngôi sao lang thang, mỗi hành tinh có khối cầu trong suốt của chính nó.
Phần còn lại của vũ trụ và toàn bộ các ngôi sao của nó ở trên khối cầu trong suốt cuối cùng.
Nếu bạn theo dõi bầu trời thay đổi theo thời gian, có thể thấy rằng ý tưởng này rất đúng trong việc giải thích sự vận động mà bạn thấy.
Trong nhiều thế kỷ, đây là điều trọng yếu mà theo đó Châu Âu và thế giới đạo Hồi quan sát vũ trụ.
Nhưng vào năm 1543, một người tên Copernicus đề xuất một mô hình khác.
Ông tin rằng mặt trời ở tại trung tâm của vũ trụ.
Ý tưởng mới hoàn toàn này ban đầu rất khó để mọi người chấp thuận
Nhưng rồi, ý kiến của Aristotle lại chính xác với điều họ thấy, và chúng khá là tâng bốc với loài người.
Nhưng một chuỗi những khám phá tiếp theo đã khiến mô hình với trung tâm là mặt trời khó để phớt lờ.
Đầu tiên, Johannes Kepler chỉ ra rằng những quỹ đạo không phải là hình tròn hay hình cầu hoàn hảo.
Sau đó, kính thiên văn của Galileo bắt gặp các mặt trăng của Jupiter xoay theo quỹ đạo quanh Jupiter, hoàn toàn phớt lờ Trái Đất.
Và rồi, Newton đề xuất giả thuyết vạn vật hấp dẫn, trình bày rằng tất cả các vật thể đang hút vào với nhau.
Cuối cùng, ta phải từ bỏ ý niệm rằng chúng ta nằm tại trung tâm vũ trụ.
Không lâu sau Copernicus, vào những năm 1580, một thầy dòng nước Ý, Giordano Bruno, đề xuất rằng những ngôi sao là những mặt trời mà rất có thể nó cũng có những hành tinh của riêng mình và rằng vũ trụ là vô tận.
Ý tưởng này đã không được ủng hộ.
Bruno bị trói cột thiêu cháy vì đề xuất cấp tiến của ông.
Nhiều thế kỷ sau, triết gia Rene Descates đề xuất rằng vũ trụ là một chuỗi các xoáy, mà ông gọi là những xoáy lốc, và rằng mỗi ngôi sao nằm ở trung tâm của một xoáy.
Vừa đúng lúc đó, ta nhận ra có nhiều sao hơn rất nhiều so với Aristotle từng mơ tưởng đến.
Khi các nhà thiên văn học như William Herschel có được những chiếc kính thiên văn ngày càng tiên tiến hơn nó cho thấy rõ ràng rằng mặt trời của chúng ta thực ra là một trong rất nhiều ngôi sao trong Dải Ngân Hà.
Và vậy còn những vết mờ ta nhìn thấy trên bầu trời đêm?
Chúng là những thiên hà khác, cũng bao la như ngôi nhà Dải Ngân Hà của chúng ta vậy.
Có lẽ ta xa trung tâm hơn ta từng nhận ra.
Vào những năm 1920s, các nhà thiên văn học nghiên cứu nebuli muốn hiểu được chúng đang di chuyển như thế nào.
Dựa trên Hiệu ứng Doppler, họ mong đợi nhìn thấy sự dịch chuyển xanh cho những vật thể di chuyển về phía ta, và dịch chuyển đỏ cho những vật di chuyển ra xa.
Nhưng tất cả những gì họ thấy là một dịch chuyển đỏ.
Mọi thứ đang di chuyển ra xa khỏi ta, rất nhanh.
Sự quan sát này là một trong những mảnh bằng chứng cho cái mà nay ta gọi là Thuyết Vụ Nổ Lớn.
Dựa vào học thuyết này, mọi vật chất trong vũ trụ đã có thời là một phân tử đơn nhất, vô cùng đặc.
Ở khía cạnh nào đó, mảnh vũ trụ của chúng ta đã có thời nằm ở trung tâm.
Nhưng học thuyết này loại trừ toàn bộ ý tưởng có một trung tâm vì không thể có một trung tâm của một vũ trụ vô tận.
Vụ Nổ Lớn không chỉ đơn giản là một vụ nổ trong không gian; nó là một vụ nổ của không gian.
Điều mà mỗi khám phá mới chứng minh là trong khi những quan sát của ta bị giới hạn, khả năng của chúng ta là suy đoán và mơ ước về những gì ngoài đó không bị giới hạn như vậy.
Điều ta nghĩ ta biết ngày hôm nay có thể thay đổi ngày mai.
Cũng như với rất nhiều nhà tư tưởng ta vừa gặp, đôi khi những dự đoán ngông cuồng nhất của chúng ta đưa đến những câu trả lời tuyệt vời và khiêm tốn và thúc đẩy chúng ta đến những câu hỏi thậm chí còn rối trí hơn.
Bạn đã bao giờ giúp dọn bàn ăn và tự hỏi mình rằng nên đặt những chiễc dĩa ở đâu chưa?
Hoặc là, khi ăn trong nhà hàng và phân vân dùng chiếc dĩa nào cho đúng?
Được rồi, đây là những mẹo đơn giản, từ nghi thức truyền thống để dọn bàn ăn.
Nếu bạn dọn một bàn ăn như thế này thì sao?
Nó không đẹp mắt, và bạn phải dọn dẹp đống lộn xộn trước cả khi bắt đầu ăn.
Hãy thử một cách khác nhé.
đầu tiên, hãy dùng vải lót hoặc khăn trải bàn nhưng đừng dùng cả hai để những đĩa không bị đặt trực tiếp lên mặt bàn.
Điều này là về thẩm mĩ hơn là nghi thức, nhưng hiếm khi không lót gì dưới đĩa trừ khi bạn đang ăn ở bàn ăn ngoài trời.
Trang trí với hoa, chân nến, hoặc những vật trang trí mà bạn thích.
Nến thường được thắp vào buổi tối.
Bắt đầu với bộ dụng cụ cho bữa chính, đặt dĩa ăn chính ở bên trái, và dao ăn chính bên phải vì đó là những bên mà ta sẽ dùng dao và dĩa.
Một mẹo hữu dụng đây: bạn luôn ăn từ ngoài vào trong, nên để chuẩn bị ăn salad, ta đặt dĩa salad bên ngoài dĩa ăn chính và dao salad ở ngoài dao ăn chính.
Ta sẽ ăn salad trước, rồi đến món chính.
Cũng chú ý rằng, lưỡi dao đều hướng vào đĩa.
Đây là một truyền thống cổ từ khi dao ăn còn rất sắc, và đó là một cử chỉ lịch sự và hữu nghị khi để lưỡi dao không hướng về những người khác.
Ta có thể dùng một ít súp, và vì súp sẽ ra trước tiên, thìa súp sẽ được đặt cạnh những chiếc dao vì chúng ta dùng tay phải để cầm nó.
Một mẹo khác nữa: Chỉ dọn bàn với những thứ bạn cần.
Nếu bạn không ăn súp, thì đừng dọn thia súp lên.
Bây giờ, ta có kem để tráng miệng, nên ta để món tráng miệng ở trên vì ta chưa cần nó ngay.
Chú ý rằng đặt thìa hướng về bên trái.
Theo cách này, khi ăn, bạn chỉ cẩn lấy nó xuống và nó đã ở đúng chỗ rồi.
Nếu bạn ăn bánh, hãy đặt dĩa theo hướng ngược lại và nó sẽ vào đúng chỗ ở bên trái.
Tiếp theo, chúng ta đặt đĩa xuống.
Bạn cũng có thể bày đồ ăn từ bếp rồi mang lên bàn ăn.
Đĩa bánh mì được đặt ở góc trên bên trái bàn ăn, và dao phết bơ đặt trên đĩa ấy với lưỡi dao hướng vào trong.
Chỉ còn duy nhất một chỗ còn lại, và đó là chỗ để đồ uống.
Đặt ly rượu ở góc trên bên phải, và đặt cốc nước ở bên trái ly rượu.
Nếu bạn giống tôi và không nhớ được cái nào đặt ở đâu, hãy nghĩ nước(water),rượu (wine) w-a, w-i; a, i; đó là thứ tự từ trái qua phải trong bảng chữ cái
Một mẹo khác: Để nhớ bên của đĩa bánh mì và đồ uống, hãy nghĩ đên B-M-W, giống hãng xe ấy.
B (bread plate) , đĩa bánh mì ở bên trái M (meal), món chính ở giữa, và W (water), nước ở bên phải.
Cuối cùng, khăn ăn đặt ở bên trái chiếc dĩa, theo truyền thống nhưng nếu đặt ở bên dưới dĩa cũng không sao.
Cho những bữa ăn sang trọng, thường cần nhiều diện tích, chúng ta đặt khăn vào giữa.
Và giờ ta đã sẵn sàng để ăn.
Hi vọng nó sẽ hữu ích trong lần mà bạn được nhờ chuẩn bị bàn ăn hoặc tận hưởng một bữa ăn sang trọng.
Chúc ngon miệng!
Một số siêu anh hùng có thể to lớn đến kích cỡ của một tòa nhà.
Thật là đáng sợ!
Nhưng một nhà khoa học sẽ phải đặt câu hỏi rằng các vật liệu bổ sung để đạt được kích thước ấy đến từ đâu.
Định luật bảo tồn khối lượng ngụ ý rằng khối lượng không tự nhiên sinh ra và cũng không tự nhiên mất đi, điều đó có nghĩa là khối lượng của người hùng của chúng ta sẽ không thay đổi chỉ bởi vì kích thước của anh ta thay đổi.
Ví dụ, khi chúng ta làm một ổ bánh xốp, mặc dù kết quả có được là một món ngọt có kích thước lớn hơn nhiều so với thố bột ban đầu khi đi vào lò nướng, khối lượng của thố bột ấy vẫn bằng đúng trọng lượng của bánh thành phẩm cộng với độ ẩm đã bị bốc hơi.
Trong một phương trình hóa học, các phân tử sắp xếp lại để tạo ra hợp chất mới, nhưng tất cả các thành phần vẫn nên được tính vào.
Khi người hùng của chúng ta vươn người từ 1 mét tám lên đến 5.5 mét, chiều cao của anh ta tăng lên gấp ba.
Định luật Square-Cube của Galileo nói rằng trọng lượng của anh ta sẽ gấp 27 -3 lần 3 lần 3 bằng 27- lần trọng lượng bình thường vì anh ấy đã nở rộng ra cả ba chiều.
Vì vậy, khi siêu anh hùng của chúng ta biến thành một người khổng lồ, chúng ta đang đối mặt với hai khả năng.
Người hùng của chúng ta cao chót vót hơn 5m nhưng chỉ nặng hơn 90 kg, trọng lượng ban đầu trong hình dáng con người này.
Bây giờ, tùy chọn hai, người hùng của chúng ta nặng gần 2500kg -90 kg lần 27 gần bằng 2500 kg- Khi anh ta đạt đến chiều cao hơn 5m, có nghĩa là anh ta cũng nặng gần bằng 2500 kg khi ở chiều cao 1m8.
Không ai có thể đi cùng một thang máy với anh ta mà không bị báo động quá tải.
Bây giờ, lựa chọn hai có vẻ chính đáng hơn một chút, xét về mặt khoa học nhưng nó đặt ra câu hỏi, làm thế nào mà anh ta lại có thể đi bộ qua công viên mà không lún vào mặt đất bởi áp lực anh ta tác động trên mặt đất được tính bằng khối lượng của anh chia cho khu vực bên dưới hai bàn chân của anh?
Và loại siêu vớ và siêu giày nào mà anh ta sẽ xỏ vào chân mình để chịu được tất cả ma sát từ việc kéo cơ thể 2500 kg của mình băng qua đường khi chạy?
Và thậm chí liệu anh ta có thể chạy được hay không?
Và tôi thậm chí sẽ không hỏi xem làm thế nào anh ta tìm thấy những cái quần đủ linh hoạt để chịu được sự nở rộng (của cơ thể).
Bây giờ, hãy khám phá mật độ của hai lựa chọn được đề cập ở trên.
Mật độ được định nghĩa bởi khối lượng chia cho thể tích.
Cơ thể con người được làm bằng xương bằng thịt, trong đó có một mật độ tương đối được thiết lập.
Trong lựa chọn một, nếu người hùng lúc nào cũng nặng gần 90kg, thì anh ta sẽ là xương là thịt ở kích thước bình thường.
Khi anh ta nở rộng đến một kích thước lớn hơn trong khi vẫn cân nặng 90kg, anh ta về cơ bản sẽ biến đổi mình trở thành một con gấu khổng lồ và đầy lông.
Ở lựa chọn hai, nếu người hùng lúc nào cũng nặng 2500 kg thì anh ta sẽ là xương là thịt lúc cao 5.5m với trọng lượng 2500kg được chống đỡ bởi hai chân.
Trọng lượng sẽ tác dụng lên xương chân ở những góc độ khác nhau khi anh ta di chuyển.
Xương, tuy cứng, nhưng lại không dễ để thao tác, điều đó có nghĩa là chúng không thể bị uốn cong, vì vậy chúng có thể bị gãy vỡ một cách dễ dàng.
Các gân cũng sẽ có nguy cơ bị rách.
Các toà nhà cao tầng trụ vững bởi vì chúng có khung thép và không chạy nhảy lung tung trong rừng.
Các anh hùng của chúng ta, mặt khác, khi hạ cánh ở một góc xấu anh ta sẽ ngã khụy
Giả sử chức năng cơ thể của anh ta giống như bất kỳ động vật có vú nào, trái tim của anh sẽ cần phải bơm một lượng lớn máu đi khắp cơ thể để cung cấp đủ ôxy cho anh di chuyển 2500 kg trọng lượng cơ thể của mình.
Điều này sẽ cần rất nhiều năng lượng, mà anh ta sẽ phải cung cấp bằng cách tiêu thụ 27 lần 3.000 calo thức ăn mỗi ngày.
Bây giờ, đó là khoảng 150 cái hamburger Big Mac.
27 lần 3.000 bằng 81.000 chia cho 550 bằng 147.
Anh ta sẽ không có thời gian để chống tội phạm bởi vì anh ta sẽ phải ăn suốt và làm việc từ sáng đến tối mịt để có thể chi tiêu cho tất cả thực phẩm mà anh ta ăn.
Và những gì về siêu anh hùng những người có thể biến cơ thể của mình thành đá hoặc cát?
Vâng, tất cả mọi thứ trên trái đất được tạo ra bởi các yếu tố.
Và mỗi phần tử được định nghĩa bởi số proton trong hạt nhân.
Đó là cách bảng nguyên tố hóa học được sắp xếp
Hydro có một proton, Heli, hai proton, lithium, ba proton, và tiếp tục.
Thành phần chính của các hình thức phổ biến nhất của cát là điôxít silic.
Trong khi đó, cơ thể con người bao gồm 65% ôxy, 18% cacbon, 10% hydro, và 7% các yếu tố khác trong đó có 0,002% Silicon.
Trong một phản ứng hóa học, Các yếu tố tái kết hợp để tạo nên hợp chất mới.
Vì vậy, anh ta sẽ lấy tất cả các silicon cần thiết để tạo ra cát?
Chắc chắn, chúng ta có thể thay đổi các yếu tố bởi nhiệt hạch hạt nhân hoặc phân hạch hạt nhân.
Tuy nhiên, phản ứng tổng hợp hạt nhân đòi hỏi rất nhiều nhiệt, sự xuất hiện tự nhiên của quá trình này xảy ra tại các vì sao.
Để tạo ra kết hợp trong một khoảng thời gian ngắn nhiệt độ của khu vực cần phải nóng hơn so với mặt trời.
Những kẻ đi ngang vô tội sẽ bị thiêu cháy thành tro.
Sự phân hạch hạt nhân nhanh chóng cũng sẽ chẳng tốt gì hơn bởi vì nó thường cho ra rất nhiều hạt phóng xạ .
Người hùng của chúng ta sẽ trở thành một nhà máy điện hạt nhân biết đi, biết nói, và cuối cùng là làm hại tất cả những người mà anh ta cố gắng giúp đỡ.
Và bạn có thực sự muốn có sức nóng của mặt trời hay một nhà máy phóng xạ hạt nhân bên trong cơ thể của mình không?
Bây giờ, bài học vật lý về siêu năng lực nào mà bạn sẽ tìm hiểu tiếp theo?
Chuyển đổi kích thước cơ thể, siêu tốc, bay lượn, siêu mạnh, bất tử, và tàng hình.
Một số siêu anh hùng có thể di chuyển nhanh hơn gió.
Những phi hành gia tàu Apollo 10 đã đạt tốc độ kỷ lục vào khoảng 25.000 dặm / giờ Khi chiếc tàu con thoi thâm nhập vào lại khí quyển trái đất vào năm 1969.
Liệu chúng ta có sẽ tiết kiệm được thêm rất nhiều thời gian khi mà có thể di chuyển nhanh chóng đến vậy?
Nhưng mặt trái của nó là gì?
Không khí thì không rỗng.
Các yếu tố như oxy và nitơ, thậm chí vô số các hạt bụi, tạo thành bầu không khí xung quanh chúng ta.
Khi di chuyển qua những thứ này trong không khí, chúng ta đang cọ xát với chúng và tạo ra rất nhiều ma sát, mà kết quả là sinh ra nhiệt.
Cũng giống như chà xát hai bàn tay của bạn với nhau sẽ khiến chúng ấm lên hoặc cọ xát hai thanh củi với nhau tạo ra lửa, các đồ vật càng cọ xát nhanh với nhau, càng nhiều nhiệt được sinh ra.
Vì vậy, nếu chúng ta đang di chuyển ở vận tốc 25.000 dặm / giờ, nhiệt từ ma sát sẽ đốt cháy khuôn mặt của chúng ta.
Ngay cả khi bằng cách nào đó chúng ta có thể chống lại nhiệt, cát và bụi bẩn trong không khí vẫn sẽ cào rách chúng ta với hàng triệu vết cắt nhỏ tất cả xảy ra cùng một lúc.
Bạn đã bao giờ nhìn thấy cái cản trước của xe tải chưa?
Nếu không có nó bạn nghĩ tất cả các loài chim và sâu bọ sẽ làm gì với cặp mắt của bạn hay làn da để trần của bạn?
Được rồi, do đó bạn sẽ đeo mặt nạ để khuôn mặt của mình tránh bị phá hủy .
Nhưng còn những người trong các tòa nhà nằm giữa bạn và điểm đến?
Chúng ta sẽ mất khoảng một phần năm giây để phản ứng với những gì chúng ta nhìn thấy.
Khi chúng ta thấy những gì phía trước mình và phản ứng với nó- thời gian nhân với vận tốc bằng khoảng cách bằng một phần năm giây nhân 25.000 dặm / giờ bằng 2.3 km -chúng ta đã có thể vượt qua nó hoặc xuyên qua nó từ hơn một dặm.
Chúng ta hoặc là sẽ tự giết mình bằng cách đâm vào bức tường gần nhất với vận tốc siêu nhanh hoặc, tệ hơn, nếu cơ thể chúng ta là không thể phá hủy, chúng ta về cơ bản sẽ biến cơ thể mình thành tên lửa và phá hủy mọi thứ cản đường mình.
Vì vậy, di chuyển ở vận tốc 25.000 dặm / giờ cho một quãng đường lớn sẽ đốt cháy chúng ta, sâu bọ sẽ bám đầy cơ thề và chúng ta không có thời gian để phản ứng.
Còn về những cú bức phá ngắn tới vị trí mà chúng ta có thể nhìn thấy mà không có trở ngại ở giữa thì sao?
Được rồi, cứ cho rằng một viên đạn sắp bắn vào một phụ nữ xinh đẹp khốn khổ.
Thế nên, người anh hùng của chúng ta vụt đi ở tốc độ siêu cấp, bắt lấy cô ấy, và mang cô ta đến nơi an toàn.
Nghe có vẻ rất lãng mạn, nhưng, trên thực tế, cô ấy sẽ bị tổn hại nhiều hơn từ người anh hùng hơn là từ viên đạn nếu anh ta di chuyển với tốc độ siêu nhanh.
Định luật chuyển động đầu tiên của Newton đề cập đến quán tính, đó là sức ì trước một sự thay đổi trong trạng thái chuyển động.
Vì vậy, một vật thể sẽ tiếp tục di chuyển hoặc yên vị tại vị trí cũ trừ khi một cái gì đó làm thay đổi nó.
Gia tốc là tỷ lệ tốc độ thay đổi theo thời gian.
Khi cô gái đứng yên, vận tốc bằng 0 dặm / giờ, bắt đầu tăng tốc để đạt được tốc độ trong vòng vài giây, tốc độ tăng lên nhanh chóng đạt đến 25.000 dặm / giờ, não của cô sẽ va chạm vào phía bên hộp sọ.
Và khi cô ấy ngừng lại đột ngột, tốc độ giảm đi nhanh chóng về lại không dặm / giờ, não của cô sẽ va chạm một lần nữa vào phía bên kia hộp sọ và não của cô ấy nát như tương.
Não bộ quá mong manh để chịu đựng được chuyển động bất ngờ này.
Thế nên, tất cả các phần của cơ thể của cô ấy, cũng như vậy.
Hãy nhớ rằng, không phải là tốc độ gây ra thiệt hại bởi vì các phi hành gia Apollo 10 đã sống sót nguyên nhân là bởi sự tăng tốc hoặc dừng đột ngột làm cho các cơ quan nội tạng của chúng ta va chạm vào mặt trước của cơ thể cách mà chúng ta di chuyển về phía trước trong xe buýt Khi tài xế phanh lại.
Những gì người anh hùng đã gây ra cho cô gái xét về mặt toán học cũng giống như cán qua cô với một tàu con thoi ở tốc độ tối đa.
Cô ấy chắc chắn sẽ chết ngay lập tức tại thời điểm tác động.
Anh ta nợ gia đình cô gái tội nghiệp này một lời xin lỗi và một tấm chi phiếu bồi thường cực lớn.
Oh, và có thể phải đối mặt với án tù.
Các bác sĩ có để thực hiện bảo hiểm trách nhiệm chỉ trong trường hợp họ phạm phải một sai lầm và làm tổn thương các bệnh nhân của mình.
Tôi tự hỏi bảo hiểm của siêu anh hùng sẽ phải có giá như thế nào.
Bây giờ, bài học vật lý về siêu năng lượng nào bạn sẽ tìm hiểu tiếp theo?
Chuyển đổi kích thước cơ thể và thể tích, siêu tốc độ, bay, sức mạnh vô địch, bất tử, và tàng hình.
Nếu bạn thức dậy vào một buổi sáng thấy mình mạnh gấp 1.000 lần đêm trước, làm thế nào bạn có thể xử lý một cách khéo léo các công việc hàng ngày?
Tất cả mọi thứ hẳn có vẻ mong manh dễ vỡ đối với bạn kể từ khi sức mạnh của bạn được nâng lên một nghìn lần.
Bạn sẽ phải rất cẩn thận khi bắt tay một ai đó để không làm gãy xương họ hoặc nghiến nát tất thảy những người mà bạn ôm.
Và việc sử dụng một cái nĩa để găm lấy một miếng bông cải xanh từ một chiếc đĩa xốp mà không lỡ tay đâm thủng cái đĩa hẳn sẽ khó khăn như thể phẫu thuật não vậy.
Đến một ngày bạn có cơ hội giải cứu một nữ sinh gặp nạn đang rơi xuống từ một chiếc máy bay trực thăng.
Bạn dang rộng cánh tay, với hy vọng sẽ chụp được cô ấy.
Vài giây sau, bạn sẽ nhận ra rằng mình chỉ đang nâng một thân thể không còn hơi thở.
Điều gì đã xảy ra?
Ừ thì, áp suất là lực được chia đều cho diện tích.
Diện tích càng nhỏ, áp suất càng lớn.
Đây là lý do tại sao chúng ta có thể nâng vật nặng mà không phá vỡ làn da của mình, nhưng một cây kim nhỏ có thể làm ta chảy máu dù chỉ chích nhẹ.
Áp lực tác dụng trên cơ thể của cô gái ấy có thể được tính toán bằng lực chia theo diện tích bề mặt cánh tay của bạn tiếp xúc với cô ta.
Không quan trọng việc cánh tay của bạn có đủ mạnh để nắm lấy cơ thể cô ta mà không làm gãy xương hay không.
Cột sống của cô ấy vẫn là không đủ mạnh để chịu lực tác động từ bạn mà không bị tổn thương.
Ngay cả khi bạn tháo tung cánh cửa gần nhất để tạo một bề mặt lớn hơn khi đỡ lấy cô ấy bạn vẫn không thể cứu được cô ấy.
Hãy nhớ rằng, không phải cú ngã đã giết chết cô ta, mà là sự dừng lại đột ngột ở phía dưới.
Cứ cho là cô ấy rơi xuống từ một tòa nhà 32 tầng cách mặt đất khoảng 92m, và bạn cao khoảng 1m8, cứ cho là 3m đi, nếu nhón chân và đưa tay qua khỏi đầu nắm lấy một cánh cửa, với hy vọng phân phối áp suất lên một bề mặt lớn hơn, nhưng tất cả những gì bạn đang làm về cơ bản là nâng mặt đất lên 3m.
Bây giờ thì cô ấy rơi xuống từ độ cao 88m thay vì 91m với tốc độ có thể đạt tới 53m/giây ngay trước khi tương tác lực xảy ra, không kể đến sức cản không khí.
Nó vẫn tương đương với va chạm ở vận tốc 94 dặm/giờ đâm vào một bức tường được lót thêm một cánh cửa
Điều duy nhất có thể cứu cô ấy là bay.
Nhưng quyền lực đó đi kèm với những vấn đề khoa học liên quan.
Nếu bạn có thể bay, điều bạn phải làm là bay lên đến chỗ cô ấy, rồi bắt đầu bay xuống cùng tốc độ rơi của cô ấy, giữ lấy cô ấy, sau đó dần dần chậm lại cho đến khi dừng hẳn.
Quá trình này đòi hỏi rất nhiều không gian đệm giữa khoảng cách tính từ khi cô ấy bắt đầu rơi xuống đến mặt đất.
Mỗi giây bạn lãng phí vào việc thay đổi trang phục siêu nhân để bay lên đến cùng độ cao của cô, là khiến đầu của cô ta xuống đến gần mặt đất hơn rồi đấy!
Nếu cô ấy rơi xuống từ một nơi cao, và bạn không thể tóm lấy cô ấy cho đến khi cô nàng chỉ còn cách mặt đất một vài mét, thực sự là bạn không thể làm được gì ngoài việc phù phép biến vỉa hè bỗng chốc thành kẹo gôm, cho phép cô ấy đủ thời gian để từ từ ngừng lại.
Sau đó, thoát ra khỏi sô-cô-la và bánh quy giòn và bạn đã có món bánh s'mores (quy giòn kẹp kẹo gôm và sô-cô-la).
Mmmm, ngon tuyệt!
Bây giờ, bài học vật lý về năng lực siêu nhiên nào bạn sẽ tìm hiểu tiếp theo?
Chuyển đổi kích thước và nội dung cơ thể, siêu tốc, bay, siêu mạnh, bất tử, và tàng hình.
Sự bất tử.
Trong phim, vua chúa luôn kiếm tìm bí mật của sự bất tử
Nhưng bất tử có thực sự là một điều tốt?
Đối với một bé trai 10 tuổi, một năm giống như 10% của cuộc đời nó.
Đối với người mẹ 40 tuổi của cậu, một năm chỉ bằng khoảng 2.5% cuộc đời bà ấy.
Một năm với 365 ngày có thể được cảm nhận rất khác đối với mỗi người.
Nếu chúng ta sống đến năm 82 tuổi, tức là khoảng 30,000 ngày.
Nếu cậu bé này sống 30,000 năm, một năm có thể cảm thấy như một ngày.
Và nếu cảm xúc của cậu bé chịu đựng được sự nhàm chán tiềm tàng của việc sống hàng triệu năm, cậu bé sẽ cảm thấy cực kỳ cô đơn và buồn bã khi biết rằng mình đang và sẽ luôn sống lâu hơn tất cả mọi người mà cậu yêu quý.
Nhưng nếu tất cả mọi người đều bất tử?
Trước tiên, Trái Đất chỉ lớn đến thế.
Vậy thì tất cả chúng ta sẽ ở đâu?
"Xin lỗi nhé!" "Đó là mặt tôi!"
"Dừng ngay đi!" "Thứ lỗi cho tôi."
"Chỗ này chật ghê!"
Bạn có nhớ năm ngoái bạn đã làm gì không? Còn lúc bạn 5 tuổi thì sao?
Bạn đã quên bao nhiêu chuyện quá khứ rồi?
Nếu bạn gặp khó khăn khi nhớ xem mình làm gì lúc 5 tuổi, làm sao bạn nhớ được những chuyện đã xảy ra nếu bạn đã sống từ ngàn năm trước?
Triệu năm trước?
Chúng ta không nhớ được từng chi tiết của quá khứ bởi vì não bộ chúng ta có sức chứa nhất định, và chúng ta thay thế các kí ức vô dụng, như mật mã tủ đựng đồ hồi trung học, bằng các thông tin có giá trị hơn.
Nếu cậu bé bất tử này tìm được bạn gái để yêu 1000 năm 1 lần, cậu ta sẽ có 10,000 cô bạn gái trong 1 triệu năm.
Và cậu ta sẽ nhớ được bao nhiêu trong số 10,000 cái tên của các cô gái đó?
Điều này thay đổi tính chất của một mối quan hệ có ý nghĩa,
phải vậy không? Một điều khó khăn nữa về sự bất tử: Con người không phải lúc nào cũng giữ nguyên diện mạo.
Điều này được lí giải bởi Thuyết Tiến hóa của Darwin.
Ví dụ, nếu phụ nữ cảm thấy đàn ông cao hơn sẽ quyến rũ hơn thì sẽ có nhiều đàn ông cao lớn cưới vợ và sinh con hơn, đem lại nhiều gen cao hơn cho vốn gen.
Điều đó có nghĩa là, trong thế hệ kế tiếp, sẽ có nhiều trẻ em hơn sở hữu gen để cao hơn.
Quá trình này được lặp lại trong một triệu năm và chiều cao trung bình sẽ tăng lên, cao hơn so với ngày nay, giả sử là không có một thiên tai nào tiêu diệt tất cả cả những người cao.
Tổ tiên chúng ta là những dã nhân thấp và lông lá.
Chúng ta vẫn có lông trên cơ thể, nhưng chúng ta trông không hề giống dã nhân nữa.
Nếu bạn là người duy nhất bất tử trong khi tất cả mọi người tiếp tục tiến hóa thế hệ này qua thế hệ khác, thành ra bạn sẽ trông khá khác biệt so với những người xung quanh.
"Xin chào, bạn thế nào?"
Nếu một tổ tiên dã nhân của chúng ta còn sống đến ngày hôm nay, bao nhiêu người sẽ làm bạn với nó thay vì gọi điện cho Bảo tàng Lịch sử Thiên nhiên?
Và một sự cân nhắc nữa về vấn đề thể chất của sự bất tử: Những vết sẹo.
Dù sao đi nữa, sự bất tử không có nghĩa là sự bất bại, nó chỉ có nghĩa là bạn không thể chết thôi.
Nhưng nó không đảm bảo bạn sẽ sống trong trạng thái nào.
Hãy nhìn vào cơ thể bạn và đếm xem bạn có bao nhiêu vết sẹo.
Nếu như trong đời bạn đã có ngần này vết sẹo vĩnh viên, thử tượng tượng xem bạn sẽ bị tàn phá như thế nào nếu bạn một ngàn tuổi!
Mỗi năm ở Mĩ có khoảng 185,000 ca xuất viện liên quan đến cắt bỏ các chi của cơ thể.
Những thương tích này do tai nạn hoặc bệnh tật.
Tất nhiên tỉ lệ này khá thấp so với tổng dân số nếu bạn chỉ sống một trăm năm.
Tuy nhiên, nếu bạn đã sống được hơn một triệu năm, khả năng bạn vẫn còn đầy đủ chân tay là khá mong manh.
Về những bộ phận nhỏ khác thì sao, như mắt, mũi, tai, ngón tay hay ngón chân?
Răng của bạn thì sao?
Khả năng bạn giữ được sức khỏe răng miệng trong một trăm năm là bao nhiêu?
Trong một ngàn năm?
Một triệu năm?
Bạn có thể thành ra trông giống Ông Khoai Tây bị sứt sẹo một cách khủng khiếp với những bộ phận rơi rụng và hàm răng giả.
Vì vậy, liệu bạn có chắc rằng muốn sống mãi mãi?
Bây giờ, bạn sẽ khám phá bài học về vật lý siêu năng lực nào tiếp theo?
Biến đổi kích thước cơ thể, siêu tốc độ, bay lượn, siêu khỏe, sự bất tử, và thuật tàng hình.
Các bạn trẻ của TED, lên tiếng nào!
(beatboxing) Các bạn trẻ của TED, lên nào! (beatboxing) (beatboxing) Mọi người sẵn sàng chưa?
(vỗ tay) Mn sẵn sàng chưa nào
yeah yeah
(beatbox) (cười ) Thích không? Để tôi chỉ cho các bạn cách làm nhé Tiếp tục nào bố
Hồi tôi lớn lên là vào những năm 90
(beatboxing) (kết thúc) (cười lớn) (beatbox tiếp) bố à bố à đợi đã đợi đã!
ôi trời ơi
Ông bố cố tình gây sự với mình
Ngay bây giờ, ngưng lại chút nào
Bố có nhớ hồi bố dùng beatbox dỗ con ngủ?
Ồ, đương nhiên, nhớ chứ
Lúc đó, con bé này nhỏ xíu
Và chúng tôi làm vầy nè
(tiếp tục beatbox) Ah, con nhớ cái này nè
(beatbox) Được rồi, bố, bình tĩnh nào
chờ đã, chờ đã
Các bạn hẳn nhớ đoạn băng đó
Đây giống như là hồi tưởng lại vậy mà như 50 triệu người gọi tôi là kẻ thua cuộc
Chờ chút nào
Thật ra, nhiều người ở đây không thực sự biết beatboxing là gì Nó bắt đầu từ đâu
Đúng vậy, đúng vậy
Nó từ đâu đến
Bố cho mọi người biết một chút về lịch sử đi Một ít thông tin về xuất xứ của beatbox
Beatbox bắt đầu tại đây, NewYork
(hò reo) Đúng rồi, đúng rồi, New York, New York!
Tất cả mọi người đề thích "yeah"!
Thực ra thì, chúng tôi từ St. Louis tới
(vỗ tay) Và giờ thì các bạn bỏ tay xuống nào
(cười lớn) Beatbox thực sự ra đời tại New York
Điều mà mọi người biết là khi chúng ta tới 1 bữa tiệc Các bạn sẽ có một DJ và một người đọc rap
Nhưng vì tôi không có các công cụ điện tử ở đây Nên chúng tôi phải bắt chước điều mà giai điệu có thể tạo ra
Khi bạn thấy một nghệ sĩ beatbox Bạn sẽ thấy chúng tôi một bên,
Sau đó bạn thấy một người chơi rap, và khi người đó bắt đầu Chúng tôi cũng bắt đầu ban đầu các tiết tấu khá đơn giản (beatboxing) hoặc (beatboxing) Đó là các tiết tấu đơn giản
Nhưng hiện giờ, các bạn muốn làm đủ thứ bằng tiết tấu của mình vượt qua khỏi lớp người trước mà thiệt ra là không nên ché nhạo người mà chăm sóc bạn, trả hết học phí cho bạn (Nicole cười) nhất là bạn có 50 triệu người chực chờ gọi bạn là "kẻ thất bại"
Ah, tôi nói thật lòng đó nhé
Nhưng giờ chúng tôi đang làm vài thứ khác biệt vậy nên những khúc biến tấu ra đời kể cả ở nhà thờ
ở nhà thờ thì chúng tôi nhìn nhau như thể (tiếp tục beatbox) (cười) rồi chúng tôi
hay ở trong nhà bếp kể cả ở sân bay hay trên đường
và rồi tôi đứng đó và nói" aw, kìa bố, nghe này"
beatbox con đùa đấy, nhưng bố biết không
chúng ta đang nói về những điều này
phải rồi
sao bố không cho tụi con xem một chút về biến tấu của bố
Nicole:" mọi người muốn nghe chứ"
(hò reo) Ô, tôi chưa nghe thấy các bạn nói gì
hò reo yeah, làm đi bố
beatbox (vỗ tay) (tiếp tục) (kết thúc) (vỗ tay) Con sẵn sàng rồi
Mọi người đã sẵn sàng chưa.
Quẩy nhiệt nào! quẩy lên
(beatbox) (kết thúc) thế đấy
(vỗ tay nhiệt liệt) cám ơn các bạn nhiều, hét lên nào các bạn ơi!
cám ơn mn rất nhiều
Quẩy lên nào!
Nếu con người ta có thể bay, mà không cần công cụ và máy móc hỗ trợ, bạn nghĩ rằng chúng ta sẽ bay nhanh cỡ nào ?
vào năm 2012, theo kỷ lục thế giới tốc độ chạy nước rút cự ly ngắn nhanh nhất là vào khoảng 27 dặm / giờ.
Tốc độ chạy phụ thuộc vào bao nhiêu lực được tạo ra từ chân vận động viên, và theo định luật thứ hai Newton về chuyển động, lực là tích của khối lượng và gia tốc.
Và định luật thứ ba của Newton nói rằng trong mọi trường hợp tác động, sẽ tồn tại một lực có cùng phương, cùng độ lớn, nhưng ngược chiều.
Vì vậy, điều đó có nghĩa là việc chạy như vậy đòi hỏi phải có một mặt đất để tạo lực đẩy, và mặt đất tạo ra một phản lực chống lại tác động của bàn chân vận động viên.
Thế nên, bay thực sự sẽ tương tự như bơi vậy.
Michael Phelps, hiện nay, là người bơi nhanh nhất thế giới và cũng là người ẵm được nhiều huy chương Olympic nhất mọi thời đại
Đoán xem anh ấy bơi nhanh đến cỡ nào?
Câu trả lời có thể làm bạn ngạc nhiên đấy.
Tốc độ nhanh nhất được ghi nhận của anh ta là ít hơn 5 dặm / giờ.
Một đứa trẻ trên mặt đất có thể dễ dàng vượt mặt Michael Phelps khi ở trong nước, nhưng tại sao lại như vậy?
Vâng, hãy trở về với định luật thứ ba của Newton về chuyển động.
Khi chạy, chúng ta di chuyển về phía trước bằng việc tạo lực đẩy lên mặt đất bằng chân của mình và mặt đất tạo ra một phản lực trở lại, ném chúng ta về phía trước.
Mặt đất là chất rắn.
Theo định nghĩa, điều đó có nghĩa là các hạt phân tử về cơ bản đang bị khóa chặt vào vị trí và phải tạo ra phản lực thay vì bật tung ra nhưng nước là chất lỏng và chảy đi một cách dễ dàng.
Khi chúng ta cử động tay chân để tạo lực đẩy chống lại nước, một phần của các phân tử nước chỉ cần trượt qua nhau thay vì tạo ra phản lực.
Bây giờ, hãy suy nghĩ về bay lượn.
Không khí có rất nhiều không gian trống cho các hạt di chuyển trượt qua nhau, vì thế chúng ta sẽ phải cần nhiều năng lượng hơn
Chúng ta cần phải đẩy ngược rất nhiều không khí để có thể di chuyển về phía trước.
Các phi hành gia di chuyển trong tàu con thoi ở môi trường không trọng lực khi ở ngoài không gian bằng cách kéo các tay nắm trên các bức tường trần và sàn của tàu con thoi.
Bây giờ, hãy tưởng tượng bạn có được khả năng thả nổi.
Làm thế nào bạn di chuyển khi ở giữa đường phố?
Vâng, bạn sẽ không đi xa bằng cách bơi lội trong không khí được đâu?
Không, tôi không nghĩ như vậy!
Bây giờ, giả sử bạn đã có khả năng thả nổi và tốc độ để di chuyển một cách hiệu quả, hãy thảo luận về độ cao của chuyến bay của bạn.
Theo định luật về khí lý tưởng P-V N-R-T, áp suất và nhiệt độ có một mối tương quan tích cực với nhau, nghĩa là chúng cùng tăng và cùng giảm.
Đó là bởi vì không khí giãn nở về thể tích khi có ít áp lực, Vì vậy, các phân tử có nhiều không gian để lởn vởn xung quanh mà không phải va chạm vào nhau và sinh nhiệt.
Vì áp suất khí quyển là rất thấp khi ở độ cao đáng kể, nên sẽ rất là lạnh nếu bạn bay lượn trên những đám mây kia.
Bạn sẽ phải quấn mình để giữ ấm cho cơ thể ở nhiệt độ trên 35 độ C, Nếu không, bạn sẽ bắt đầu run lên cầm cập, rồi dần dần bị rối loạn tinh thần và cuối cùng là rơi xuống từ trên cao do mất kiểm soát cơ bắp mà nguyên nhân là vì chứng hạ thân nhiệt!
Giờ đây, ngụ ý của định luật về khí lý tưởng là khi áp lực giảm, khối lượng khí tăng lên.
Vì vậy, nếu bạn bay lên quá nhanh, khí trơ trong cơ thể của bạn sẽ nhanh chóng giãn nở như cách mà soda sủi bọt lên khi bị rung lắc.
Hiện tượng đó được gọi là "sự uốn cong" chứng giảm sức ép, hoặc "bệnh của thợ lặn " vì các thợ lặn biển sâu trải nghiệm điều này khi họ trồi lên mặt nước quá nhanh.
Điều này dẫn đến các cơn đau, tê liệt, hoặc cái chết, tùy thuộc vào việc máu của bạn sẽ sủi bọt như thế nào.
Ok, Vâng, hãy cứ nói rằng bạn chỉ muốn bay cách mặt đất một vài mét nơi bạn vẫn có thể nhìn thấy các biển báo giao thông và hít thở không khí một cách dễ dàng.
Bạn vẫn cần kính bảo hộ và một mũ bảo hiểm để bảo vệ mình khỏi các loài chim, côn trùng, các biển báo trên đường, các dây điện, và những con người bay lượn khác, bao gồm cả cảnh sát bay sẵn sàng cho bạn một vé phạt nếu bạn không tuân theo các quy định về bay lượn.
Bây giờ, hãy nhớ rằng, nếu bạn gặp phải một vụ va chạm giữa không trung tai nạn khiến bạn rơi vào trạng thái vô thức, bạn sẽ trải nghiệm một cú rơi tự do cho đến khi va vào mặt đất.
Nếu không có xã hội hoặc các định luật vật lý, bay lượn sẽ là một khả năng hoàn toàn tuyệt vời để sở hữu.
Tuy nhiên, ngay cả khi chúng ta có thể chỉ thả nổi lềnh bềnh cách mặt đất dăm ba thước và chỉ di chuyển ở tốc độ rùa bò, Tôi nói bạn nghe, đó vẫn là một khả năng tuyệt vời mà tôi thèm muốn, đúng không?
Vâng, tôi nghĩ vậy.
Giờ thì, những bài học vật lý về siêu năng lực nào mà bạn sẽ tìm hiểu tiếp theo?
Chuyển đổi kích thước cơ thể siêu tốc, bay lượn, siêu mạnh , bất tử, và tàng hình.
Chẳng tuyệt vời sao nếu chúng ta có thể tàng hình?
Ha, phải không?
Ý tôi là chúng ta có thể do thám người khác mà không bị phát hiện và làm bất cứ điều gì chúng ta muốn mà không phải chịu trách nhiệm.
Giờ đây, các ảo thuật gia đã tìm ra cách tận dụng các gương cỡ lớn để bẻ cong ánh sáng, nhờ đó tạo ra ảo giác vật đã biến mất.
Các nhà khoa học đã chế tạo ra các siêu vật liệu để định hướng các tia sáng quanh các vật hai chiều cỡ nhỏ.
Máy quay có thể ghi hình lại thứ đằng sau bạn và chiếu lại hình ảnh đó để trông bạn như đã vô hình khi nhìn từ phía trước.
Mặc dù vậy, không có một phương pháp nào trên đây có thể làm cho vật thể cỡ lớn như con người trở nên vô hình trên mọi góc độ và khoảng cách trong khi chuyển động.
Nhưng nếu như bạn thật sự vô hình, ví như từ bên trong, thì có một vài vấn đề mà bạn chắc rằng chưa hề nghĩ tới.
Để đi lòng vòng mà không bị ai phát hiện, bạn phải hoàn toàn khỏa thân.
Ngay cả khi ngoài trời đang rét buốt!
Bạn không thể mang theo thứ gì, kể cả ví tiền và chìa khóa, nếu không thì người khác sẽ chỉ thấy mỗi ví và chìa khóa của bạn bay lơ lửng.
Các lái xe và người đi đường cũng chẳng thể thấy bạn, vì thế họ chắc chắn một lúc nào đó họ sẽ tông phải bạn.
Và bạn tốt hơn hết không nên dùng nước hoa hoặc tạo ra tiếng động khi hít thở, nếu không họ sẽ biết là bạn đang ở đó.
Ngoài ra, chỉ vì ngay từ đầu bạn đã vô hình sẵn, không có nghĩa là bạn sẽ mãi như thế.
Nếu như có ai đó vô tình đánh đổ cà phê nóng vào bạn thì sao?
Hay nếu trời đổ mưa thì sao?
Và nếu như bạn nghĩ rằng chỉ dung dịch có thể làm bạn hiện hình thì bạn đã lầm.
Bụi bao gồm các tế bào chết từ da người, các hạt đất, sợi vải từ quần áo cotton, và nhiều thứ khác.
Bụi bám vào hơi ẩm trên da khi chúng ta đổ mồ hôi và trên các sợi lông tơ trên da khi cơ thể khô ráo.
Vì vậy, cho dù bạn đã tàng hình, bụi bẩn vẫn sẽ bám trên khắp cơ thể bạn.
Chúng ta thường không nhận thấy bụi trên da bởi chúng ta không thể nhìn thấy một lớp bụi mỏng trên màu da của chúng ta.
Nhưng, nếu như bạn vô hình, người ta sẽ thấy một khối bụi hình người đi lại với đôi bàn chân cực kì bẩn.
Ghê quá!
Bạn nghĩ thế giới trông sẽ như thế nào nếu bạn vô hình?
Câu trả lời là chẳng có gì.
Lí do bạn không thể nhìn thấy trong bóng tối đó là bởi vì không có ánh sáng.
Để nhìn thấy một quả táo, ánh sáng phải va vào quả táo và phản chiếu đến mắt bạn.
Tiếp đó, võng mạc sẽ nắm bắt được sự phản chiếu ánh sáng để não bạn có thể nhận được hình ảnh quả táo.
Nếu như bạn vô hình, thì theo định nghĩa, ánh sáng sẽ đi xuyên qua hoặc vòng qua bạn thay vì đập vào người bạn rồi phản chiếu lại để mọi người có thể nhìn thấy.
Nhưng điều đó cũng có nghĩa là võng mạc của mắt bạn không bắt được ánh sáng.
Do đó, não bạn không có gì để chuyển thành hình ảnh.
Liệu bạn có thể nhìn thấy sự phản chiếu của mình mà không cần dùng gương để chặn ánh sáng hay không?
Không.
Cho nên, khi người khác không thể thấy bạn, bạn cũng không nhìn thấy gì.
Ouch!
Giờ thì, bạn đã bao giờ nghĩ đến việc như liệu tàng hình có là vĩnh viễn hay không?
Nếu có, làm thế nào để bác sĩ điều trị cho bạn khi bạn bị thương?
Bác sĩ sẽ không biết được chỗ nào cần bôi thuốc hay quấn băng vì họ không thể tiếp cận được vết thương.
Mà chuyện đó thì bản thân bạn cũng không nhìn thấy.
Ý tôi là, nếu như bạn có bệnh hoặc bị nhiễm trùng?
Làm thế nào bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh mà không thể thấy sự thay đổi màu sắc hoặc chứng viêm
Và nếu như tất cả mọi người vô hình mãi mãi?
Thử nghĩ xem thế giới sẽ buồn chán thế nào khi không có con người trên đường phố, trên TV, hay ở nhà trên chiếc máy tính của bạn như bây giờ.
Khi vô hình sẽ thấy cô đơn lắm.
Bây giờ, bạn sẽ xem tiếp bài học về vật lý siêu năng lực nào?
Thay đổi kích cỡ cơ thể, siêu tốc độ, bay, siêu khỏe, bất tử, và tàng hình.
Liệu bạn còn nhớ lần đầu tiên nhận ra rằng chiếc máy tính của bạn không chỉ bao gồm màn hình và bàn phím?
Và rằng giữa cú nhấp chuột và trình phát video có thứ gì đó đã bắt lấy ý định của bạn, hiểu nó và biến nó trở thành thực tế?
Vậy nó là gì?
Một sinh vật giả tưởng chăng?
Hãy tưởng tượng ta có thể thu nhỏ lại bằng kích thước 1 electron và tự đưa mình vào một cú nhấp chuột.
Nếu tháo rời con chuột của bạn ra bạn sẽ thấy nó thực sự là một cỗ máy rất đơn giản.
Nó có một cặp nút bấm và một hệ thống nhận diện chuyển động và khoảng cách.
Bạn có thể có 1 con chuột quang thực hiện việc đo lường trên với ánh sáng và cảm biến nhưng loại chuột cũ lại dùng một quả bóng cao su cứng và một vài bánh xe nhựa.
Cách hoạt động gần như giống nhau.
Khi bạn nhấp nút trên con chuột, nó gửi một thông điệp đến máy tính cùng với thông tin về vị trí của mình.
Sau đó thông tin về cú nhấp chuột sẽ được xử lý bởi tiểu hệ thống vào ra cơ bản.
Hệ thống con này hoạt động như tai mắt cũng như miệng và tay của máy tính.
Cơ bản, nó cung cấp một cách cho phép máy tính tương tác với môi trường của nó.
Nhưng nó cũng hoạt động như bộ đệm nhằm giữ cho CPU không bị quá tải bởi những sự sao nhãng.
Trong trường hợp này, tiểu hệ thống vào ra cho rằng cú nhấp chuột của bạn là khá quan trọng vì vậy nó tạo ra một lệnh ngắt đến CPU
"Này, CPU! Có một cú nhấp chuột ở đây"
CPU, hay bộ xử lý trung tâm, là bộ não của toàn bộ máy tính.
Giống như bộ não của bạn không chiếm toàn bộ cơ thể CPU cũng chỉ chiếm một không gian nhỏ, nhưng nó cũng điều khiển mọi việc gần giống như vậy.
Và toàn bộ nhiệm vụ của CPU là nạp tập lệnh từ bộ nhớ và thực thi chúng.
Vì vậy, trong khi bạn đang gõ, gõ và gõ có lẽ là rất nhanh, cỡ 60 từ trong một phút, CPU đang liên tục nạp và thực thi hàng tỷ lệnh mỗi giây.
Vâng, hàng tỷ lệnh mỗi giây: di chuyển chuột trên màn hình, chạy đồng hồ trên màn hình của bạn, bật radio trên mạng, quản lý tệp bạn đang chỉnh sửa trong bộ nhớ, và nhiều, nhiều nữa.
CPU có khả năng đa nhiệm thật đáng kinh ngạc!
"Nhưng trời ơi một cú nhấp chuột quan trọng đang tới.
Hãy bỏ hết mọi việc và xử lý nó đã!"
Luôn có chương trình cho mọi thứ mà CPU thực hiện.
Một chương trình riêng cho chuột, một cho đồng hồ, một cho radio trên mạng, và một cho các thông tin được gửi từ bàn phím.
Mỗi chương trình ban đầu đều được viết bởi con người bằng ngôn ngữ lập trình mà người đọc được, như Java, C++, hay Python.
Nhưng chương trình của con người tốn quá nhiều chỗ và chứa quá nhiều thông tin không cần thiết cho máy tính, nên chúng được biên dịch, thu nhỏ và lưu trong bộ nhớ dưới dạng những bit 0 và 1.
CPU nhận ra nó cần chỉ dẫn làm thế nào để xử lí các cú nhấp chuột, vì vậy nó tra địa chỉ của chương trình cho chuột và gửi yêu cầu tới tiểu hệ thống bộ nhớ để tìm lệnh được lưu ở đây.
Mỗi lệnh trong driver của chuột được lấy ra và thực thi.
Và đó chưa phải là kết thúc của câu chuyện.
Vì CPU biết rằng chuột được nhấp khi con trỏ di lên trên hình của một nút bấm trên màn hình chính, và vì vậy, CPU hỏi bộ nhớ về chương trình của màn hình để tìm ra đó là nút bấm gì.
Và khi CPU hỏi bộ nhớ về chương trình cho nút bấm, nghĩa là CPU cần chương trình màn hình một lần nữa để xem video có liên quan tới nút bấm, và cứ thế tiếp tục.
Tóm lại là có rất nhiều chương trình liên quan thậm chí trước khi bạn thấy nút bấm trên màn hình sáng lên khi bạn nhấp chuột vào nó.
Vì vậy, một nhiệm vụ đơn giản như nhấp chuột cần tới tất cả các bộ phận quan trọng trong cấu trúc máy tính: thiết bị ngoại vi, hệ thống vào ra căn bản, CPU, chương trình, và bộ nhớ, chứ không phải sinh vật giả tưởng nào.
Bạn có bao giờ thả nổi trong một hồ bơi, thoải mái và ấm áp, thả hồn suy nghĩ "Chậc, sẽ thật là tuyệt nếu được trở thành một nhà du hành vũ trụ!
Bạn có thể thả nổi trong không gian bên ngoài, nhìn xuống Trái đất và tất cả mọi thứ.
Nó sẽ rất gọn gàng đây!"
Chỉ có điều đó không phải là tất cả.
Nếu bạn đang ngoài không gian, bạn sẽ quay quanh Trái đất, đó được gọi là sự rơi tự do.
Bạn đang thực sự rơi về phía trái đất.
Được rồi, suy nghĩ một chút về điều này. Đó là cảm giác bạn cảm nhận khi đi đến đỉnh dốc của tàu lượn siêu tốc, lao đi, như thể là, "Whoooooaaaahhhh!"
Chỉ có điều là bạn sẽ làm điều này suốt bạn sẽ rơi vào quỹ đạo quay quanh Trái đất hai, ba, bốn hàng giờ,
hàng ngày, cho dù chuyện gì xảy ra đi chăng nữa, đúng không?
Thế nên, việc rơi vào quỹ đạo xảy ra như thế nào?
Hãy lấy từ một trang sách của Isaac Newton.
Ông ấy đã có ý tưởng như thế này, một chút thử nghiệm trong trí tưởng tượng. Bạn lấy một khẩu pháo, bạn đặt nó trên đỉnh một ngọn đồi.
Nếu bạn bắn khẩu pháo đó, viên đạn sẽ bay đi được một khoảng.
Nhưng nếu bạn bắn nó mạnh hơn, viên đạn sẽ đi đủ xa cho đến khi nó chạm đất qua khỏi đường cong bề mặt của Trái đất một chút.
Vâng, bạn có thể tưởng tượng Nếu bạn bắn nó thực sự, thực sự, thực sự mạnh, viên đạn sẽ bay xung quanh trái đất và trở lại,rồi "bùm!" và nó va vào bạn từ sau lưng hay đại loại như thế.
Hãy phóng to ra trở lại và đưa bạn vào một cái vệ tinh nhỏ bay trên cực Bắc của trái đất và xem xét cực Bắc phải là ở trên nhé.
Bạn sẽ chuẩn bị rơi xuống và va chạm vào trái đất.
Nhưng thực sự thì bạn đang di chuyển sang một bên với một vận tốc rất lớn.
Vì vậy, khi bạn rơi xuống, bạn sẽ rơi hụt.
Bạn sẽ hạ cánh trên một mặt khác của Trái đất, rơi xuống, và bây giờ Trái đất sẽ kéo bạn trở lại.
Được rồi, và do đó, nó kéo bạn trở lại phía trong và bạn rơi xuống, và do đó bạn lại rơi hụt khỏi Trái đất một lần nữa, và bây giờ bạn đã ở mặt dưới của Trái đất.
Và trái đất sẽ kéo bạn lên phía trên, nhưng vì bạn vẫn đang di chuyển sang một bên.
thế nên, bạn sẽ rơi hụt một lần nữa. Bây giờ, bạn đang ở mặt phía bên kia của Trái đất,
hướng lên trên và Trái đất kéo lại bạn sang một bên. Được rồi, thế nên bạn sẽ rơi sang một bên,
nhưng bạn sẽ lại di chuyển lên trên và rơi hụt một lần nữa.
Và bây giờ bạn trở lại trên cực Bắc trái đất một lần nữa, ngay trên cực Bắc, di chuyển sang một bên và rơi xuống, và, vâng, bạn đoán được nó rồi đó.
Bạn sẽ tiếp tục rơi hụt vì bạn di chuyển quá nhanh.
Bằng cách này, các phi hành gia rơi vào quỹ đạo quay quanh Trái đất.
Họ luôn luôn rơi xuống về phía trái đất, nhưng lại luôn rơi hụt, và do đó, họ cứ rơi xuống suốt.
Họ cảm thấy như đang rơi, Vì vậy, chỉ còn cách là cố gắng vượt qua cảm giác đó thôi.
Vì thế, xét về mặt kỹ thuật, nếu bạn chạy đủ nhanh và vấp, bạn có thể rơi khỏi trái đất.
Nhưng có một vấn đề lớn ở đây là.
Trước tiên, bạn phải chạy với tốc độ 8 km trong một giây.
Đó là 18.000 dặm một giờ, chỉ qua ngày 23 tháng Ba!
Vấn đề thứ hai: Nếu bạn có thể chạy nhanh chừng đó, vâng, bạn sẽ rơi vào quỹ đạo quay quanh Trái đất và trở lại nơi bạn xuất phát, nhưng bởi vì có rất nhiều không khí, trong khi sẽ có ít người và vật hơn.
Vì vậy, bạn sẽ bị bốc cháy do ma sát với khí quyển.
Thế nên, tôi không khuyên bạn hãy thực hiện điều này.
Huyền thoại và quan niệm sai lầm về sự tiến hóa.
Hãy nói về sự tiến hóa.
Bạn có thể đã nghe thấy một số người cho rằng điều đó gây ra rất nhiều tranh cãi, trong khi hầu hết các nhà khoa học lại không như thế.
Nhưng ngay cả khi bạn không phải là một trong số họ và bạn nghĩ rằng mình có một hiểu biết khá tốt về tiến hóa, rất có thể, bạn vẫn tin vào một số điều về nó mà không phải là hoàn toàn đúng, những thứ như, "Tiến hóa là sinh vật thích nghi với môi trường."
Đây là một lý thuyết có từ trước, bây giờ trở nên không hợp thời, thuyết tiến hóa.
Gần 60 năm trước khi Darwin xuất bản cuốn sách của mình, Jean-Baptiste Lamarck đã đề xuất rằng sinh vật tiến hoá bằng cách phát triển một số đặc điểm trong kiếp sống của chúng và sau đó truyền lại cho con cái của mình.
Ví dụ, ông nghĩ vì hươu cao cổ đã dành cả đời vươn người đến lá trên cành cao, con cái của chúng sẽ được sinh ra với những chiếc cổ dài.
Nhưng chúng ta giờ đây biết rằng di truyền thừa kế không hoạt động như thế.
Trên thực tế, các cá thể không hề tiến hoá.
Thay vào đó, các đột biến gen ngẫu nhiên ở một số con hươu cao cổ khiến chúng được sinh ra với chiếc cổ dài, và điều đó mang lại cho chúng một cơ hội tốt hơn để sống sót so với những con không được may mắn như vậy, điều đó mang chúng ta đến khái niệm "sự sống sót của các cá thể phù hợp nhất".
Điều này khiến nó nghe như tiến hóa luôn luôn ủng hộ kẻ lớn nhất, mạnh nhất, hoặc nhanh nhất, vốn không phải là như thế.
Vì một điều, sự phù hợp trong tiến hóa chỉ là một vấn đề về chúng phù hợp đến thế nào trong môi trường hiện tại của mình.
Nếu tất cả các cây cao đột ngột chết đi và chỉ còn lại cỏ ngắn, Tất cả những con hươu cổ dài sẽ gặp bất lợi.
Thứ hai, sự sống còn không phải nằm ở việc tiến hóa xảy ra như thế nào, mà ở việc sinh sản xảy ra như thế nào.
Và thế giới nếu đầy đủ sinh vật như như cá lồng đèn đực, vốn là quá nhỏ và kém phù hợp để sống sót sau khi sinh thế nên nó đã phải nhanh chóng tìm kiếm người bạn đời trước khi nó chết.
Nhưng ít nhất chúng ta có thể nói nếu một sinh vật chết đi mà không sinh sản, đó là một tiến hóa vô dụng, đúng không?
Sai!
Hãy nhớ rằng, chọn lọc tự nhiên xảy ra không phải ở cấp độ cơ thể, mà ở cấp độ di truyền, và cùng một gen tồn tại trong một sinh vật cũng sẽ tồn tại trong họ hàng của nó.
Vì vậy, một gen mà làm cho một con vật hy sinh bản thân một cách đầy vị tha để giúp cho sự sống sót và sinh sản trong tương lai của các anh chị em hoặc anh em họ của nó, có thể trở nên phổ biến hơn hơn việc một cá thể chỉ quan tâm đến bản thân.
Bất cứ điều gì cho phép nhiều bản sao chép gen hơn được truyền lại cho thế hệ tiếp theo sẽ được xem là phục vụ đúng mục đích, Ngoại trừ mục đích tiến hóa.
Một trong những điều khó khăn nhất để ghi nhớ về tiến hóa đó là khi chúng ta nói những thứ như, "Gen muốn thực hiện thêm các bản sao của mình" hoặc thậm chí, "chọn lọc tự nhiên" chúng ta đang thực sự sử dụng phép ẩn dụ.
Một gen không muốn bất cứ điều gì, và không có cơ chế bên ngoài chọn gen đó là gen tốt nhất để bảo tồn.
Tất cả những gì sẽ xảy ra là có đột biến gen ngẫu nhiên khiến cho sinh vật mang chúng cư xử hoặc phát triển khác đi.
Một số trong những cách đó dẫn đến việc càng có thêm bản sao của đột biến gen được truyền lại, và cứ như thế.
Cũng không có bất kỳ kế hoạch định trước nào phát triển hướng tới một hình thức lý tưởng.
Không phải là lý tưởng cho mắt người khi có một điểm mù nơi các dây thần kinh thị giác thoát khỏi võng mạc, nhưng đó là cách nó phát triển, bắt đầu từ một tế bào nhận sáng đơn giản.
Nhìn lại, nó sẽ có nhiều thuận lợi hơn nữa trong việc con người phát cuồng lên vì dưỡng chất và vitamin thay vì chỉ duy nhất calo.
Nhưng trong hằng ngàn năm qua, tổ tiên của chúng ta đã tiến hoá, năng lượng đã trở nên khan hiếm, và không có gì để dự đoán rằng điều này sau đó sẽ thay đổi một cách quá nhanh chóng.
Vì vậy, sự tiến hóa thực hiện một cách mù quáng, từng bước từng bước từng bước, tạo ra tất cả sự đa dạng mà chúng ta nhìn thấy trong thế giới tự nhiên.
Dấu phẩy khá rắc rối, nhất là khi có liên quan Liên từ đẳng lập và Liên từ phụ thuộc.
Nếu bạn ghi nhớ vài quy luật cơ bản, các định luật vật lí, và một vài thứ khác, bạn sẽ có thể sử dụng dấu phẩy đúng cách.
Tôi muốn xem những thành phần của câu là những nhân vật.
Cùng gặp những người đó nào, Bạn Liên từ đẳng lập thon gọn, Anh Liên từ phụ thuộc lực lưỡng, và Cô Dấu Phẩy khôn ngoan.
Liên từ đẳng lập nhanh nhẹn, nho nhỏ.
Bạn ấy nối các vế trong câu, các từ, và các cụm từ.
Bạn có thể nhớ tên của các bạn Liên từ đẳng lập bằng từ FANBOYS.
Các bạn ấy tên là For And, Nor, But, Or, Yet, So
Vì các bạn ấy rất nhỏ con, nên thông thường, các bạn cần Dấu Phẩy giúp đỡ, nhưng không phải lúc này cũng vậy.
Mấy anh Liên từ phụ thuộc, là vận động viên hạng nặng WWE trong câu.
Các anh ấy nối những thứ không giống nhau lại, những vế độc lập và phụ thuộc.
Liên từ phụ thuộc cho ta thấy những gì được ưu tiên trong câu.
Mấy anh Liên từ phụ thuộc thường gặp là Although, Because, Before, However, Unless, và Eventhough.
Vì Liên từ phụ thuộc rất mạnh mẽ, nên họ có thể tự nâng rất nhiều thứ.
Nhưng, dĩ nhiên là đôi khi những kẻ mạnh nhất cũng cần người bạn thông minh giúp đỡ.
Vì cô Dấu Phẩy rất tốt bụng, cô luôn đi quanh xóm làng, tìm những công việc tình nguyện để làm.
Hôm nay, khi cô ấy rời khỏi nhà, cô ấy thấy Liên từ phụ thuộc đang nâng 2 câu hoàn chỉnh, mỗi tay nâng một câu:
"Bartheleme rất thích tranh luận chính trị mặc dù là ông ấy thường thua cuộc"
Dấu Phẩy hỏi xem Liên từ phụ thuộc có cần được giúp đỡ không
Ta biết Liên từ phụ thuộc là nhà vô địch WWE Câu Văn hạng nặng,
Họ có thể dễ dàng giữ hai câu văb hoàn thiện vì anh ấy nâng mỗi câu một tay.
Nên, khi Dấu Phẩy đề nghị giúp đỡ, Liên từ phụ thuộc hoảng hồn khi nghe lời đề nghị.
Không đâu, cảm ơn, có lẽ lần tới nhé!
Nên, Cô Dấu Phẩy tiếp tục đi.
Lúc sau, cô thấy anh Liên từ phụ thuộc khác đang cố nâng mấy câu văn ở trước mặt anh ta.
"Mặc dù Bartheleme rất thích hát, anh ấy chưa bao giờ hát truớc ai cả."
Dấu Phẩy hỏi anh có cần cô giúp không.
Có thể anh không thừa nhận nhưng lần này Liên từ phụ thuộc thật sự cần giúp đỡ.
Những câu hoàn thiện hơi nặng.
Vật lí cơ bản nói rằng sẽ dễ hơn khi cân bằng mỗi bên lúc nâng vật nặng.
Nên, các anh Liên từ phụ thuộc có thể giữ thăng bằng 2 bên khi nâng chúng lên được, nhưng hơi khó khi một bên lên.
Thấy họ quá chật vật nên Dấu Phẩy chạy đến giúp đỡ, nhưng cô ấy sẽ làm thế nào?
Khi Liên từ phụ thuộc bắt đầu câu văn, Dấu Phẩy sẽ xuất hiện ngay sau ý đầu tiên hay câu đầu tiên.
Giúp họ xong, cô ấy tiếp tục đi và phát hiện bạn Từ Nối đang nâng hai câu hoàn thiện.
"Bartheleme đã được nhận vào Đại học Chicago, và anh ấy đang đợi tin từ Đại Học Stanford.
Dấu Phẩy hỏi Từ Nối có cần giúp không.
Dĩ nhiên rồi! Nhanh lên nào!
Dấu Phẩy hối hả đứng trước bạn Từ Nối.
FANBOYS không như Liên từ phụ thuộc.
Vì thế cho nên, Dấu Phẩy không cần phải đỡ đạn cho họ.
FANBOYS là những người nhã nhặn.
Họ nhường cho cô ấy đứng trước.
Giúp đỡ người khác đã khó lắm rồi!
Trên đường về, Dấu Phẩy thấy bạn Từ Nối đang nâng một câu hoàn thiện và một câu còn dang dở.
"Bartheleme sẽ học ngành Sinh học phân tử hoặc Nghệ thuật trình diễn.
Dấu phẩy đang kiệt sức hỏi anh Liên từ có cần cô nâng giúp không.
Một dịp khá hiếm hoi khi Liên từ đẳng lập không cần cô giúp đỡ.
Từ Nối khăng khăng chắc nịch rằng không cần giúp đâu, thế cũng tốt cho Dấu Phẩy bởi vì bây giờ cô ấy chỉ muốn về nhà và nghỉ ngơi để ngày mai tiếp tục đi cấu trúc câu một cách cẩn thận.
Tôi mới chỉ nhìn khái quát nhưng đó là cơ hội đầu tư có khả năng sinh lợi cho bạn
Hơn 10 năm qua ở UK, Việc trả lại những mảnh đất chôn cất được thực hiện tốt hơn ở thị trường bất động sản bởi một tỷ lệ từ 3 tới 1.
Có nhiều nghĩa trang riêng được xây dựng lên với những mảnh đất nhỏ để bán cho nhà đầu tư, và chúng có giá khởi điểm khoảng 3,900 bảng.
Và chúng được dự đoán để đạt được khoảng 40 % tăng trưởng.
Thuận lợi lớn nhất đó là đây là một thị trường với nhu cầu phát triển không ngừng.
Bây giở, đây là 1 lời đề nghị thực sự, và có nhiều công ty đang thực sự muốn sự đầu tư này, nhưng sở thích của tôi lại hơi khác.
Tôi là một kiến trúc sư và là một nhà thiết kế đô thị, và một năm rưỡi qua, Tôi đã và đang nhìn vào những sự tiếp cận tới cái chết và sự hấp hối và nhìn xem họ đang uốn nắn những thành phố và tòa nhà của chúng ta cùng với họ ra sao.
Vì thế vào mùa hè, tôi đã có cuộc triển lãm đầu tiền về cái chết và kiến trúc ở Venice, và nó được gọi là "Cái chết ở Venice".
Và bởi vì chết là một chủ đề mà rất nhiều trong chúng ta cảm thấy không thoải mái để thảo luận về nó, cuộc triển lãm đã được thiết kế khá khôi hài, vì thế mọi người sẽ được kết nối với nó.
Cho nên một trong những vật triển lãm của chúng tôi là một bản đồ về London cái mà chỉ ra bao nhiêu bất động sản trong thành phố được sử dụng cho cái chết.
Như bạn vẫy tay của bạn qua tấm bản đồ, tên của những phần bất động sản-- tòa nhà hay nghĩa địa -- được tiết lộ.
Và những phần trắng bạn có thể nhìn thấy, chúng là toàn bộ bệnh viện, nhà tế bần nhà xác và nghĩa địa trong thành phố.
Thực tế, chủ yếu là nghĩa địa.
Chúng ta muốn chỉ ra rằng, mặc dù cái chết và sự chôn cất là những thứ mà chúng ta có thể không phải nghĩ về, Chúng ở xung quanh chúng ta, và chúng là một phần quan trọng của thành phố
Vì vậy một nửa triệu người chết ở Anh mỗi năm, và khoảng 1/4 trong số này muốn được chốt cất.
Nhưng ở Anh, cũng giống như nhiều quốc gia ở tây âu, đang hết dần khoảng trống để chôn cất, đặc biệt là ở nhiều thành phố chính.
Và tổ chức cầm quyền ở Anh GLA đã ý thức được điều này trong một thời gian, và nguyên nhân chính là sự gia tăng dân số, thực tế là các nghĩa địa hiện tại hầu hết đã đầy.
Toàn bộ các phần mộ ở UK đã được cất nhắc để giữ lại mãi mãi, và điều này tạo ra áp lực cho những người muốn sử dụng chung mảnh đất để xây nhà hoặc cơ quan hoặc cửa hàng.
Vì thế họ đã đưa ra một vài giải pháp mới.
Chúng ta có thể tái sử dụng những phần mộ sau 50 năm.
Hoặc chúng ta có thể chôn người sâu hơn 4 lần, vì thế 4 người có thể được chôn ở cùng 1 miếng đất, và chúng ta có thể tạo ra nhiều hiệu quả sử dụng của một mảnh đất theo cách này, và theo cách này, hy vọng London sẽ vẫn có khoảng trống để chôn cất trong tương lai gần.
Nhưng theo truyền thống, các nghĩa địa không được chăm sóc bởi chính quyền địa phương.
Thực tế, điều ngạc nhiên là người dân của UK không có bất kỳ nghĩa vụ pháp lý nào trong việc cung cấp các khoảng trống để chôn cất.
Theo truyền thống, nó được hoạt động bởi các tổ chức tôn giáo và riêng rẽ, giống như nhà thờ, nhà thờ Hồi giáo và Do Thái.
Nhưng thỉnh thoảng nó cũng là các nhóm lợi nhuận người muốn có được việc làm.
Và như bạn biết đấy, họ nhìn vào những mảnh đất nhỏ và có chi phí cao, và nó giống như tiêu tốn rất nhiều tiền.
Vì thế, thực tế, nếu bạn muốn ra ngoài và bắt đầu với nghĩa địa của riêng bạn, bạn có thể.
Có một vài chỗ ở phía nam Wales, họ có một ngôi nhà nông trại và nhiều cánh đồng ở bên cạnh, và họ đã muốn phát triển vùng đất.
Họ có rất nhiều ý tưởng.
Ý nghĩ đầu tiên là tạo ra một công viên lưu động, nhưng hội đồng không đồng ý.
Và sau đó họ muốn tạo ra một nông trại cá và hội đồng lại không đồng ý.
Sau đó họ tìm ra ý tưởng cho việc xây dựng một nghĩa địa và họ đã tính toán để làm điều này, họ có thể tăng giá trị mảnh đất của họ từ khoảng 95,000 bảng tới hơn 1 triệu bảng.
Nhưng quay trở lại với ý tưởng kiếm lợi nhuận từ các nghĩa trang, Nó có vẻ lố bịch, đúng không?
Giá trị cao của những mảnh đất chôn cất thật sự rất mê muội.
Chúng có vẻ rất đắt đỏ, nhưng giá trị phản ánh thực tại rằng bạn cần duy trì những mảnh đất chôn cất-- giống như ai đó phải cắt cỏ cho 50 năm tới.
Điều đó có nghĩa nó rất khó để kiếm tiền từ những nghĩa địa.
Và đó là lý do tại sao chúng được hoạt động bởi hội đồng hoặc bởi một tổ chức phi chính phủ.
Nhưng dù sao, hội đồng cho phép những người này có quyền và bây giờ họ đang thử xây dựng những nghĩa địa của họ.
Vì vậy, để tôi giải thích cho bạn loại công việc này như thế nào: Nếu tôi muốn xây cái gì đó ở UK, ví dụ như một nghĩa trang, đầu tiên tôi phải xin cấp phép.
Nếu tôi muốn xây một tòa nhà cho một khách hàng hoặc nếu tôi muốn mở rộng căn nhà của tôi hoặc, bạn biết đấy, nếu tôi muốn có một cửa hàng và tôi muốn chuyển nó thành một cơ quan, Tôi phải thực hiện các phác thảo, và tôi gửi chúng tới hội đồng để xin phép.
Và họ sẽ xem xét mọi thứ sao cho nó phù hợp với xung quanh.
Vì thế họ sẽ xem xét để xem nó trông như thế nào.
Nhưng họ cũng nghĩ về những thứ mà nó cái gì mà nó sẽ ảnh hưởng tới môi trường địa phương?
Và họ sẽ nghĩ về những thứ giống như, nó có gây lên sự ôi nhiễm hoặc nó có gây nên vấn đề kẹt xe cái mà hoạt động cùng với những thứ mà tôi định xây?
Nhưng cũng có những thứ tốt.
Nó có thêm bất kỳ dịch vụ địa phương nào giống như cửa hàng ở những vùng lân cận mà những người dân địa phương muốn sử dụng không?
Và họ sẽ cân nhắc những thuận lợi và bất lợi và họ sẽ đưa ra quyết định.
Đó là quy trình hoạt động nếu tôi muốn xây dựng một nghĩa trang lớn.
Nhưng điều gì xảy ra nếu tôi có một mảnh đất và tôi chỉ muốn chôn cất vài người, giống như 5 hoặc 6?
Ồ, thực tế, tôi không cần sự cho phép của bất kỳ ai.
Thực sự hầu như không có luật lệ ở UK về việc chôn cất, thật ra là có một chút, đó là không gây ô nhiễm nguồn nước, chẳng hạn như không gây ô nhiễm các dòng sông hay nguồn nước ở dưới lòng đất.
Vì thế, nếu bạn muốn tạo ra một nghĩa trang nhỏ của riêng mình, bạn có thể.
Nhưng ý tôi là ai làm việc này?
đúng không? Ồ, nếu bạn bạn một gia đình quý tộc và bạn có nhiều bất động sản, thì bạn có cơ hội có một lăng tẩm, và bạn sẽ chôn cất gia đình bạn ở đó.
Nhưng điều lạ ở đây là bạn không cần phải có chính xác kích cỡ mảnh đất trước khi bạn được cho phép để bắt đầu việc chôn cất mọi người ở trên đó.
Và điều đó có nghĩa rằng, một cách nghiêm túc, điều này thực hiện ở khu vườn sau ngôi nhà của bạn ở các vùng ngoại ô
(Cười) Vì thế điều gì sẽ xảy ra nếu bạn muốn thử nó ở chính ngôi nhà của bạn?
Ồ, có một vài hội đồng đã hướng dẫn trên website của họ làm sao có thể giúp bạn.
Vì vậy, điều đầu tiên họ có nói với bạn là bạn cần có một chứng nhận của việc mai táng trước khi bạn có thể tiếp tục-- bạn không được phép giết người và chôn họ dưới sân nhà bạn.
(Cười) Họ cũng nói với bạn rằng bạn cần giữ một bản ghi về nơi chôn cất các mồ mả.
Nhưng nó là những yêu cầu cần thiết.
Bây giờ, họ cảnh báo bạn rằng hàng xóm của bạn sẽ không thích điều này, nhưng, nói về phương diện pháp lý, hầu như không có bất kỳ điều gì họ có thể làm được.
Và trong trường hợp bất kỳ ai trong số bạn vẫn có một ý tưởng trong đầu về giá trị của những mảnh đất chôn cất là bao nhiêu và bao nhiêu tiền để bạn có thể làm điều đó, họ cũng cảnh báo rằng điều này có thể làm cho giá trị căn nhà bạn giảm 20 %.
Dù vậy, thực tế là gần như không ai sẽ muốn mua căn nhà của bạn sau tất cả những điều đó.
Vì thế điều khiến tôi say mê về điều này là thực tế rằng nó là tổng hợp rất nhiều thái độ của chúng ta hướng tới sự chết.
Ở Anh, và tôi nghĩ rằng những con số ở châu Âu cũng tương tự, chỉ 30 % mọi người đã từng nói với ai đó về mong muốn của họ liên quan tới cái chết, và thậm chí những người hơn 75 tuổi, chỉ 45 % những người đã từng nói về điều này.
Và những lý do mọi người đưa ra... bạn biết đấy, họ nghĩ rằng cái chết của họ vẫn còn xa hoặc họ nghĩ rằng họ sẽ làm mọi người không thoải mái khi nói về điều này.
Và bạn biết đấy, một phạm vi chắc chắn, có những người khác ở ngoài kia đang chăm sóc những thứ cho chúng ta.
Chính phủ có toàn bộ luật lệ này và bộ máy quan liêu xung quanh những thứ ví dụ như việc chôn cất, và có những người giống như ban chỉ đạo tang lễ họ hiến dâng toàn bộ cuộc đời làm việc cho vấn đề này.
Nhưng khi điều đó đến với thành phố của chúng ta và nghĩ xem làm sao để những người chết phù hợp với thành phố của chúng ta, có rất ít luật lệ, thiết kế và suy nghĩ hơn là chúng ta tưởng tượng.
Vì thế chúng ta đang không nghĩ về điều này, nhưng tất cả mọi người chúng ta tưởng họ đang nghĩ về nó -- họ cũng không quan tâm tới điều này.
Cảm ơn.
(Sự tán thành)
Hãy thử đo một vòng tròn.
Đường kính và bán kính thì rất dễ đo rồi, đó chỉ là những đường thẳng bạn có thể đo với thước kẻ.
Nhưng để đo một vòng tròn bạn sẽ phải cần băng đo hay một đoạn dây, trừ khi là có một cách tốt hơn.
Rõ ràng là, chu vi đường tròn sẽ tăng thêm hay giảm đi tỉ lệ với đường kính của nó. Nhưng mối quan hệ này còn xa hơn thế.
Thực tế, tỉ lệ của 2 giá trị, chu vi chia cho đường kính luôn luôn là 1 số giống nhau, cho dù đường tròn có lớn hay nhỏ đến đâu.
Các nhà lịch sử không rõ con số này được phát hiện đầu tiên khi nào và như thế nào nhưng nó đã được biết đến theo một hình thức nào đó từ khoảng 4000 năm trước.
Ước tính của nó xuất hiện trong công trình của các nhà toán học cổ đại người Hy Lạp, Babylon, Trung Quốc, và Ấn Độ.
Và người ta tin là nó còn được dùng để xây các kim tự tháp Ai Cập.
Các nhà toán học ước tính nó bằng cách nội tiếp đường tròn trong đa giác.
Và cho đến năm 1400, nó đã được tính đến 10 chữ số thập phân.
Vậy, khi nào người ta đã tìm ra giá trị chính xác của nó chứ không phải là chỉ ước tính nữa?
Thực ra là, không bao giờ!
Bạn thấy đấy, ai cũng biết tỉ lệ của chu vi vòng tròn và đường kính của nó là một số vô tỉ, một dạng số không thể nào biểu diễn được dưới dạng tỉ lệ của 2 số nguyên.
Bạn có thể tiến đến gần nó, nhưng cho dù phân số đó có chính xác thế nào đi nữa bạn cũng không bao giờ chạm được nó.
Vì vậy, để viết được nó dưới dạng thập phân, bạn sẽ phải viết một dãy chữ số bắt đầu bằng 3.14159 và tiếp diễn mãi mãi!
Chính vì thế, thay vì lần nào cũng phải cố gắng viết ra một số lượng vô tận các chữ số, chúng ta biểu diễn nó bằng chữ pi của Hy Lạp.
Ngày nay, chúng ta thử tốc độ của máy tính bằng cách cho chúng tính số pi, và máy tính lượng tử đã có thể tính số pi đến hai ngàn triệu triệu chữ số.
Người ta còn thi với nhau để xem họ nhớ được bao nhiêu chữ số và có những kỷ lục có người nhớ đến hơn 67,000 chữ số.
Nhưng trong ứng dụng khoa học, hầu hết bạn chỉ cần khoảng 40 chữ số đầu.
Và những ứng dụng khoa học này là gì?
Ồ, đơn giản là bất kì tính toán nào liên quan đến đường tròn từ thể tích của một lon sô đa đến quỹ đạo của vệ tinh.
Và không phải là chỉ trong đường tròn.
Vì nó còn được dùng để nghiên cứu đường cong. Pi giúp chúng ta hiểu được các hệ thống tuần hoàn hay dao động như đồng hồ, sóng điện từ, và cả âm nhạc.
Trong thống kê, pi được sử dụng trong phương trình tính diện tích bên dưới đường cong phân phối chuẩn, thứ rất tiện lợi để tìm ra phân bố của điểm thi chuẩn, mô hình tài chính, hay biên số lỗi trong kết quả khoa học.
Dường như thế là chưa đủ, pi còn được dùng trong thí nghiệm vật lý phân tử như những thí nghiệm dùng máy gia tốc hạt lớn không phải chỉ bởi vì máy hình tròn, mà tinh vi hơn, là do quỹ đạo các phân tử chuyển động.
Các nhà khoa học còn dùng pi để chứng minh khái niệm trừu tượng rằng ánh sáng hoạt động vừa như một phân tử, vừa như một sóng điện từ. và, có lẽ ấn tượng nhất, là dùng pi để đo mật độ của toàn bộ vũ trụ. mà, tiện đây xin nói, vật chất trong vũ trụ không là gì so với so với tổng số chữ số vô tận của pi.
Bức họa "Người Vitruvius," phác thảo của Leonardo, đã trở thành một biểu tượng tiêu biểu cho thời Phục Hưng.
Nhưng tại sao?
Chỉ là bản phác thảo đơn giản thôi mà?
Không đúng!
Hãy trả lời câu hỏi này từ khía cạnh toán học.
Ta đều biết cách tính diện tích hình tròn.
Lấy số pi nhân với bình phương bán kính.
Ta cũng biết tìm diện tích hình vuông:
Bằng cách nhân hai cạnh với nhau.
Nhưng làm sao để lấy diện tích hình tròn và tạo ra hình vuông có diện tích tương ứng?
Đây là bài toán "Biến tròn thành vuông" được đặt ra lần đầu tiên từ thời cổ đại.
Và như nhiều ý tưởng cổ đại khác nó đã được hồi sinh trong thời Phục Hưng.
Hóa ra, vấn đề này không có đáp án vì bản chất của số pi, nhưng đó lại là một câu chuyện khác.
Bức vẽ này, ảnh hưởng bởi ghi chép của kiến trúc sư người La Mã, Vitruvius, đặt một người đàn ông ở trung tâm của một hình tròn và một hình vuông.
Vitruvius cho rằng rốn là trung tâm cơ thể người và nếu ta dùng một cái com-pa và đặt đầu kim ở phần rốn, thì sẽ vẽ được một vòng tròn hoàn hảo quanh thân người.
Ngoài ra, Vitruvius còn nhận ra rằng sải tay và chiều cao của một người có độ lớn gần bằng nhau, cho nên một người cũng có thể nằm vừa vặn trong một hình vuông.
Leonardo đã dùng ý tưởng đó để giải quyết một cách ẩn dụ việc "Biến tròn thành vuông", sử dụng con người như đơn vị đo cho cả hai hình.
Tuy nhiên, Leonardo không chỉ nghĩ về Vitruvius.
Có 1 hệ tư tưởng mới tại Ý lúc bấy giờ gọi là Chủ nghĩa Tân Platon.
Phong trào dùng khái niệm cũ mà Platon và Aristotle đã phát triển từ thế kỷ IV, gọi là Sợi xích của Sự tồn tại.
Với niềm tin rằng vũ trụ có cấp bậc giống như một sợi xích, sợi xích đó bắt đầu ở vị trí cao nhất là Chúa, sau đó đi xuống là các thiên thần, các hành tinh, các vì sao, và mọi sinh vật sống cuối cùng kết thúc với bọn quỷ dữ.
Ban đầu, phong trào này cho rằng vị trí của con người trong sợi xích nằm chính xác ở trung tâm.
Vì thân xác con người sẽ chết đi nhưng linh hồn thì bất tử, nên loài người chia vũ trụ làm đôi.
Tuy nhiên, trong khoảng thời gian Leonardo vẽ "Người Vitruvius", Pico della Mirandola, người theo Tân Platon, lại có ý tưởng khác.
Ông tách loài người khỏi sợi xích tuyên bố con người có khả năng đặc biệt để lựa chọn bất kỳ vị trí nào họ muốn.
Pico khẳng định Chúa muốn có 1 giống loài có thể hiểu được vẻ đẹp và sự phức tạp của vũ trụ mà Ngài tạo ra.
Đó là nguyên nhân loài người ra đời, và Ngài đặt họ ở trung tâm vũ trụ, với khả năng trở thành bất kỳ ai họ muốn.
Theo Pico, dọc theo sợi xích, loài người có thể đi xuống và cư xử như một con thú, hoặc đi lên và cư xử như một vị thần, tùy chúng ta lựa chọn.
Khi xem xét bức phác họa, dù có thay đổi vị trí của người đàn ông, anh ta vẫn nằm trong diện tích cùa một hình tròn và một hình vuông.
Nếu mô tả vũ trụ bằng hình học, có lẽ, bản phác họa muốn nói chúng ta có thể tồn tại ở bất cứ đâu.
Con người có thể tồn tại mọi nơi cả mặt hình học lẫn mặt triết lý.
Chỉ một bản phác họa, Leonardo đã kết hợp toán học, tôn giáo, triết học, kiến trúc, và nghệ thuật đương thời.
Chính vì vậy nó trở thành biểu tượng của cả một thời đại.
Hãy dành một chút thời gian để đọc những dòng sau đây.
Thế nào nào?
Bực bội?
Chậm chạp?
Những câu đó là về cái gì nhỉ?
Đó thực sự là một mô phỏng về trải nghiệm của chứng khó đọc, được thiết kế để khiến bạn phải giải mã mỗi từ.
Những người bị chứng khó đọc trải nghiệm tốc độ chậm chạp đó ở mỗi lần đọc.
Khi người ta nghĩ về chứng khó đọc, họ nghĩ về việc nhìn thấy các chữ cái và các từ được viết ngược, giống như nhìn thấy "b" là "d" và ngược lại, hoặc họ có thể nghĩ rằng những người bị chứng khó đọc xem "saw" như "was".
Sự thật là những người bị chứng khó đọc nhìn mọi thứ theo cùng một cách như mọi người.
Chứng khó đọc được gây ra bởi một vấn đề về ngữ âm xử lý, có nghĩa là người bị ảnh hưởng bởi nó gặp khó khăn không phải với việc nhìn thấy ngôn ngữ nhưng với việc sử dụng nó.
Ví dụ, nếu bạn nghe từ "cat" và sau đó một ai đó yêu cầu bạn, "loại bỏ 'c'" Ta sẽ có từ nào?
At.
Điều này có thể là khó khăn cho những người bị chứng khó đọc.
Đưa ra một từ cô lập, như "fantastic", học sinh với chứng khó đọc cần phải tách nhỏ từ thành từng phần để đọc: fan, tas, tic.
Dành thời gian giải mã làm cho nó trở nên khó khăn để họ có thể theo kịp với đồng nghiệp và đạt được đầy đủ sự thông hiểu.
Chính tả ký âm từ, như s-t-i-k cho từ "stick" và f-r-e-n-s cho "friends" cũng khá là phổ biến.
Những khó khăn này thì phổ biến rộng rãi và đa dạng hơn những gì mà người ta thường nghĩ.
Cứ mỗi năm người lại có một người mắc chứng khó đọc
Nó xảy ra liên tục.
Một người có thể bị chứng khó đọc nhẹ trong khi những người khác có thể bị nặng hơn.
Chứng khó đọc cũng phổ biến trong phạm vi gia đình.
Khá là phổ biến khi mà một thành viên gia đình gặp rắc rối với đánh vần trong khi một thành viên khác gặp khó khăn lớn trong việc giải mã từ có một âm tiết như "catch".
Sự liên tục và phân phối của chứng khó đọc gợi ý một nguyên tắc rộng hơn để nhớ khi xem xét việc làm thế nào bộ não của những người bị chứng khó đọc xử lý ngôn ngữ.
Sự đa dạng về thần kinh là ý tưởng cho rằng bởi vì tất cả các bộ não của chúng ta cho thấy sự khác biệt trong cấu trúc và chức năng, chúng ta không nên nhanh chóng "dán nhãn" mỗi độ một lệch từ "chuẩn" như là một rối loạn bệnh lý hoặc bỏ qua những người sống với các biến thể này như là "lỗi."
Những người có các biến thể sinh học thần kinh như chứng khó đọc, bao gồm các cá nhân sáng tạo và sáng chế như Picasso, Muhammad Ali, Whoopi Goldberg, Steven Spielberg, và Cher, rõ ràng rằng họ có khả năng để trở nên xuất sắc và thành công trong cuộc sống.
Vì vậy, đây là cách đặc biệt mà bộ não của những người bị chứng khó đọc.
Não được chia thành hai bán cầu.
Bán cầu trái nói chung là phụ trách ngôn ngữ và, cuối cùng, đọc, trong khi não phải thường xử lý hoạt động trong không gian.
fMRI nghiên cứu cho thấy mà bộ não của những người bị chứng khó đọc dựa nhiều vào các bán cầu bên phải và thùy trán hơn não bộ của những người không bị nó.
Điều này có nghĩa là, khi họ đọc một từ, phải mất một chuyến đi dài hơn thông qua bộ não của họ và có thể bị chậm trễ tại thùy trán.
Vì trục trặc sinh học thần kinh này, họ đọc với nhiều khó khăn.
Nhưng những người bị chứng khó đọc có thể thay đổi bộ não của mình và cải thiện việc đọc của họ với một sự can thiệp chuyên sâu, đa cảm giác mà phá vỡ ngôn ngữ và dạy cho người đọc cách giải mã Dựa trên các loại âm tiết và quy tắc chính tả.
Bộ não của những người bị chứng khó đọc bắt đầu sử dụng bán cầu não trái hiệu quả hơn trong khi đọc, và việc đọc của họ được cải thiện.
Sự can thiệp này mang lại hiệu quả bởi vì nó định vị chứng khó đọc một cách đúng đắn như là một biến thể chức năng trong bộ não, mà, một cách tự nhiên, cho thấy tất cả các loại biến thể từ một người này sang một người khác.
Sự đa dạng về thần kinh nhấn mạnh sự đa dạng các chức năng của não ở tất cả mọi người và cho thấy rằng để hiểu rõ hơn về các quan điểm của những người xung quanh mình, chúng ta nên cố gắng không chỉ để nhìn thế giới qua đôi mắt của họ mà còn để hiểu nó thông qua bộ não của họ.
Khi xem một bộ phim hoặc một vở kịch chúng ta biết rằng các diễn viên chắc hẳn đã học thuộc lời thoại trong kịch bản - - cái cho họ biết khi nào nên nói câu gì. Một bản nhạc cũng hoạt động dựa trên nguyên tắc đó. Cơ bản là, một bản nhạc cho nhạc công biết khi nào phải chơi nốt gì.
Nói hoa mỹ một chút,
là có sự khác biệt lớn giữa Beethoven và Justin Bieber, nhưng cả hai nghệ sĩ đều sử dụng cùng một chất liệu để tạo ra âm nhạc của riêng họ:
đó là nốt nhạc. Và dù cho sản phẩm cuối cùng nghe có vẻ phức tạp, những nguyên tắc ẩn sau những nốt nhạc thực ra lại khá rõ ràng. Chúng ta hãy cùng xem qua những nguyên tố cấu thành hệ thống nốt nhạc
và cách chúng tương tác với nhau để tạo thành một tác phẩm nghệ thuật nhé.
Âm nhạc được viết trên 5 dòng kẻ ngang song song với nhau. 5 dòng kẻ này được gọi là một khuông nhạc, một khuông nhạc hoạt động trên 2 trục:
trên-dưới và trái-phải.
Trục trên-dưới cho nhạc công biết cao độ của một nốt - tức là nốt gì, và trục trái-phải cho nhạc công biết nhịp điệu của nốt đó
nghĩa là thời điểm chơi nốt đó. Cùng bắt đầu với cao độ nhé Chúng ta sẽ sử dụng một cây đàn piano nhưng hệ thống này có thể làm việc với bất cứ nhạc cụ nào mà bạn nghĩ ra.
Trong truyền thống âm nhạc phương Tây,
cao độ được đặt tên theo 7 kí tự trong bảng chữ cái, A, B, C (La - Si - Do)
D, E, F và G. (Re - Mi - Fa và Sol) Sau đó, 7 kí tự này lặp lại xoay vòng: A, B, C, D, E, F, G, A, B, C, D, E, F, G, và vân vân.
Nhưng làm cách nào mà những cao độ này được đặt tên? Ví dụ, nếu bạn chơi một nốt Fa trên đàn piano sau đó lại chơi một nốt Fa khác cao hơn hoặc thấp hơn nốt đó,
bạn sẽ thấy rằng hai nốt này tương tự nhau
so với nốt Si. Quay trở lại với khuông nhạc, mỗi dòng kẻ và mỗi khoảng cách giữa hai dòng kẻ (khe nhạc) minh họa từng cao độ riêng biệt. Nếu chúng ta viết một nốt nhạc lên một trong những dòng kẻ này,
nghĩa là chúng ta sẽ bảo nhạc công chơi ở cao độ nào đó. Một nốt được đặt ở vị trí càng cao trên khuông nhạc,
thì cao độ của nó sẽ càng lớn. Nhưng rõ ràng là có rất nhiều cao độ nhiều hơn 9 cao độ mà những dòng kẻ và khoảng cách này có thể minh họa.
Ví dụ, một cây piano lớn, có thể chơi được 88 nốt khác nhau.
Vậy làm sao chúng ta có thể thể hiện 88 nốt trên một khuông nhạc duy nhất?
Chúng ta sẽ dùng khóa nhạc - một kí hiệu có vẻ kì quái, được đặt ở đầu khuông nhạc,
có chức năng như một điểm chuẩn,
cho bạn biết rằng một dòng kẻ hoặc khe nhạc nào đó tương ứng với một nốt cụ thể trên nhạc cụ của bạn. Nếu muốn chơi những nốt nhạc không nằm trên khuông nhạc, chúng ta sẽ ăn gian bằng cách vẽ thêm những dòng kẻ gọi là dòng kẻ phụ và viết nốt nhạc lên đó.
Nếu phải vẽ quá nhiều dòng kẻ phụ và chúng trở nên rối rắm, thì chúng ta phải đổi sang một loại khóa nhạc khác. Về việc cho một nhạc công biết thời điểm thích hợp để chơi một nốt,
có hai yếu tố chính quyết định điều này: đó là nhịp và phách.
Phách trong một bản nhạc, thì khá nhàm chán. Âm thanh của phách là thế này... (tiếng tích tắc)
Để ý rằng, âm thanh này không đổi, nó chỉ đều đều vang lên.
Nó có thể chậm
hoặc nhanh hoặc bất cứ kiểu nào bạn thích. Mấu chốt là, giống như kim giây trên đồng hồ
chia một phút thành 60 giây, mỗi giây có thời lượng giống nhau,
phách chia một bản nhạc thành nhiều phần nhỏ có thời lượng bằng nhau: Phách Với một nền phách vững chắc chúng ta có thể thêm nhịp điệu vào cao độ, và đó là khi âm nhạc hình thành. Đây là một nốt đen.
Nó là đơn vị cơ bản nhất của nhịp, và có giá trị một phách. Đây là một nốt trắng, có giá trị hai phách.
Nốt tròn này có giá trị bốn phách,
và nốt nhỏ này là nốt đơn có giá trị nửa phách.
"Hay lắm," - bạn nói - "Vậy thì sao?"
Có lẽ bạn đã để ý thấy trên khuông nhạc, có những đường kẻ nhỏ chia khuông nhạc thành nhiều phần.
Chúng được gọi là vạch nhịp
và chúng ta gọi mỗi phần đó là 1 ô nhịp. Ở đầu bản nhạc, giống như khóa nhạc,
có một thứ gọi là số chỉ nhịp, cho nhạc công biết có bao nhiêu phách trong một ô nhịp.
Số này cho biết có 2 phách trong mỗi ô nhịp, và số này cho biết có 3 phách, con số này cho biết có 4 phách, vân vân. Con số nằm dưới cho chúng ta biết
hình nốt nào sẽ được sử dụng làm đơn vị cơ bản cho mỗi phách. Số 1 tương ứng với nốt tròn, số 2 tương ứng với nốt trắng,
Số 4 tương ứng với nốt đen, và số 8 tương ứng với nốt đơn, vân vân.
Vậy số chỉ nhịp này cho chúng ta biết có 4 nốt đen trong mỗi ô nhịp, 1, 2, 3, 4: 1, 2, 3, 4
vân vân... Nhưng như tôi đã nói ở trên, nếu chúng ta chỉ bám vào phách thì bản nhạc sẽ trở nên rất nhàm chán vậy nên chúng ta sẽ thay một số nốt đen bằng những nốt khác
Có thể thấy rằng, cho dù số nốt nhạc trong mỗi ô nhịp có sự thay đổi, tổng số phách trong mỗi ô nhịp không thay đổi.
Vậy, tác phẩm âm nhạc của chúng ta nghe sẽ như thế nào? (Nhạc) Nghe cũng được đấy chứ, phải không nào?
Nhưng có vẻ hơi đơn điệu nhỉ? Vậy hãy thêm vào một nhạc cụ khác với cao độ và nhịp điệu riêng biệt
Và bây giờ, nghe giống như âm nhạc rồi đấy. Chắc chắn là, phải tốn thời gian luyện tập mới có thể đọc bản nhạc nhanh chóng
và chơi những gì chúng ta đọc được trên nhạc cụ của mình,
tuy nhiên, với một chút thời gian và công sức,
bạn có thể trở thành Beethoven hoặc Justin Bieber tiếp theo.
Có nhiều lúc ngôn ngữ kỳ diệu của chúng ta Tiếng Anh, không có nghĩa gì hết.
Ví dụ như, hầu hết những lúc chúng ta nói về nhiều thứ Ta thêm chữ "S" vào cuối từ đó.
Một con mèo, hai con mèo
Nhưng có nhiều từ thực sự tạo nên sự khác biệt
Một người đàn ông, bạn dùng "a man" nếu anh ta có bạn, đó sẽ là "men" Phụ nữ cũng vậy
Mặc dù nếu chỉ có một trong số họ Đó sẽ là một phụ nữ
Hoặc nếu như có nhiều hơn một con ngỗng Chúng ta gọi là "geese" (những con ngỗng) Nhưng tại sao nhiều con chuột lại không gọi "messe"?
Hoặc nếu bạn có 2 chân tại sao không đọc hai "beek"? Mà lại gọi là "Books"
Sự thật là nếu bạn nói tiếng Anh khoảng 1 ngàn năm trước "Beek" là cách chính xác mà bạn phải nói cho nhiều hơn một cuốn sách.
Nếu như Tiếng Anh hiện đại là xa lạ, Tiếng Anh cổ cần phải thay đổi.
Tin hay không thì tùy Tiếng Anh đã từng là ngôn ngữ khó để học hơn bây giờ.
2500 năm về trước Nước Anh và Nước Đức có cùng một ngôn ngữ
Chúng dần tách ra và càng ngày càng khác nhau
Điều đó có nghĩa là Tiếng Anh thời đầu cũng giống như Tiếng Đức mọi vật đều có giới tính
Cái nĩa, gafol, là giống cái Cái muỗng, lafael, là giống đực và cái bàn họ đang ngồi ,"bord" được gọi là "neuter"
Tìm hiểu đi!
Để có thể sử dụng những từ này có nghĩa là không chỉ biết đến nghĩa của nó mà còn phải biết giống của nó nữa
Và ngày nay chỉ có cỡ một tá từ số nhiều nó cũng không có nghĩa gì cả như "men" (những người đàng ông) và geese (những con ngỗng) Trong Tiếng Anh cổ nó hoàn toàn bình thường cho hàng tá từ số nhiều như thế
Bạn nghĩ rằng nó lạ khi nhiều hơn 1 con ngỗng là "geese"? Hãy tưởng tượng nếu có hơn 1 con dê
sẽ là một đàn dê Hay nếu có hơn 1 cây sồi sẽ là 1 rừng sồi.
Để nói về bất cứ thứ gì đã kể trên Bạn phải biết được chính xác từ số nhiều của nó thay vì chỉ thêm "S" vào cuối từ
Và không phải lúc nào cũng thêm "S".
Trong Tiếng Anh cổ họ có thể thêm những âm khác ở cuối từ
Như nhiều hơn một đứa trẻ là "Children" (Những đúa trẻ) Nhiều hơn một con cừu là "Lambru" (Những con cừu) Bạn chiên những quả trứng ("Eggru") Và mọi người không nói "breads" Mà nói là "Breadru"
Thỉnh thoảng nó như từ "sheep" (cừu) của ngày hôm nay Khi phải tạo một từ số nhiều bạn không cần làm gì cả
Một con cừu One sheep Hai con cừu Two sheep
Trong Tiếng Anh cổ, 1 ngôi nhà one house Hai ngôi nhà two house
Và như hôm nay, chúng ta có "oxen" thay cho "oxes"
Tiếng Anh cổ mọi người dùng "toungen" thay cho "tongues" Dùng "namen" thay cho "names" Và nếu mọi thứ ở nguyên vị trí của nó bây giờ ta sẽ có "eyen" thay vì "eyes"
Vậy tại sao mọi thứ không như vị trí vốn có của nó?
Chỉ 1 từ thôi, Vikings.
Vào thế kỉ thứ 8, những thợ săn Scandinavian bắt đầu xâm lược hầu hết nước Anh.
Họ không nói tiếng Anh họ nói tiếng Na - uy
Thêm vào đó, họ đã trưởng thành và người trưởng thành khó học ngôn ngữ mới hơn trẻ em
Sau tuổi 15 học ngôn ngữ mới dường như là chuyện không tưởng không có ngữ điệu và không làm rối mọi thứ như chúng ta đều biết trong các lớp ngôn ngữ
Người Vikings cũng không ngoại lệ nên họ có cách làm cho tiếng Anh trở nên mượt mà hơn.
Đó chính là những từ số nhiều
Hãy tưởng tượng bạn dùng một ngôn ngữ khó với "eggru" và "gat" ở 1 bên bên còn lại tất cả bạn cần làm là thêm "S" và có được tất cả những thứ bạn cần.
Có phải sẽ dễ dàng hơn khi sử dụng "s" cho tất cả mọi thứ?
Người Vikings nghĩ vậy.
Có rất nhiều người Vikings và họ lấy phụ nữ Anh nếu bạn lớn lên ở Anh bạn sẽ được nghe Tiếng Anh kiểu này.
Và sau đó không ai nhớ tới nữa.
Không ai nhớ có lần bạn nói "doora" thay vì "doors" (những cái cửa) và handa thay vì hands (những cái tay)
Số nhiều bắt đầu có nghĩa hơn từ giờ trừ 1 vài trường hợp như "children" (những đứa trẻ) và teeth (những cái răng) nó được dùng nhiều tới mức khó có thể thay đổi được vì đã trở thành thói quen
Vấn đề ở đây là Tiếng Anh có nhiều nghĩa hơn ta tưởng
Nhờ vào cha ông ở Copenhagen và Oslo mà giờ đây chúng ta không hỏi pea-night thay vì "peanuts" (những hạt đậu)
Nó sẽ rất là vui dù chỉ trong vài tuần ta có thể dùng kiểu đó không?
Pat Mitchell: Tôi rất hay ngẫm nghĩ về tình bạn nữ giới, và nhân thể, hai người phụ nữ tôi có vinh dự phỏng vấn đây cũng là bạn bè lâu năm của tôi.
Jane Fonda : Vâng đúng vậy.
PM: Một trong những điều tôi đã đọc về tình bạn nữ giới là câu trích dẫn của Cervantes.
"Bạn có thể nhận ra rất nhiều về một người" với "một người" ở đây là phụ nữ, "qua những mối quan hệ của cô ấy."
Vậy chúng ta hãy bắt đầu với... (Tiếng cười) JF: Chúng ta sắp bị hỏi khó rồi.
Lily Tomlin: Cho tôi một cốc nước. Tôi khát khô cả họng.
(Tiếng cười) JF: Cậu đang phí thời gian của chúng ta đó.
Chúng ta có rất ít thời gian. LT: Ngồi cạnh cô ta cũng thấy kiệt quệ rồi.
(tiếng cười) JF: Tớ có thể làm cậu kiệt quệ hơn cơ.
Mà thôi... xin lỗi nhé.
PM: Xin hỏi, cô tìm kiếm điều gì ở một người bạn?
LT: Tôi tìm kiếm người tính tình vui vẻ, mà táo bạo, thẳng thắn, có khả năng phản biện, sở hữu một đam mê dù bé nhỏ, người lịch sự, yêu sự công bằng và là người nghĩ tôi có giá trị.
(tiếng cười) (tiếng vỗ tay) JF: Thế này nhé, sáng nay tôi có nghĩ, Không có mấy cô bạn thân tôi thật không biết xoay sở thế nào
Ý tôi là, "Vì có những người bạn mà tôi tồn tại."
LT: (Cười) JF: Thật đấy mà.
Tôi tồn tại được chính vì tôi có những cô bạn. Họ thật... Cậu là một trong số họ.
Còn cậu tôi không ý kiến... Mà thôi, (tiếng cười) Cậu biết đó, họ giúp tôi mạnh mẽ, thông minh hơn, khiến tôi dũng cảm hơn.
Họ vỗ nhẹ vào vai tôi khi tôi cần nhắc nhở hướng đi trong đời.
Và hầu hết họ trẻ hơn tôi nhiều,
Cậu biết không, ý tôi là thật là tốt... LT: Cám ơn.
(Tiếng cười) JF: Thật mà, tôi tính cả cậu vào rồi, bởi vì thế này này. Thật tốt khi có ai đó đồng trang lứa để giao du học hỏi khi chúng ta bắt đầu già đi.
LT: Tớ đang già đi đây thôi... JF: Tớ sẽ về chầu ông bà trước.
LT: Không, tôi vui vì có cậu cùng hưởng tuổi già.
(Tiếng cười) JF: Tớ phải đi trước dẫn đường.
(Tiếng cười) LT: Ồ, cậu đã làm được rồi.
PM: Vâng, khi ta dần già đời hơn, đi qua những con đường đời khác nhau, hai bạn đã làm gì để giữ tình bạn thân thiết và sống mãi?
LT: Vâng, chúng tôi phải hy sinh... JF: Cô ấy chẳng mấy khi mời tôi đến nhà.
LT: Tôi đang phải dùng mạng xã hội nhiều... Cậu có im đi cho tôi nhờ... (Tiếng cười) LT: Và tôi lướt tìm trong emails, tin nhắn những người bạn quen, để tôi có thể trả lời họ nhanh nhất có thể, bởi vì tôi biết họ cần lời khuyên của tôi.
(Tiếng cười) Họ cần sự hỗ trợ của tôi, bởi vì hầu hết bạn tôi là nhà văn, hoạt động nhân quyền, hay diễn viên, và cậu là cả ba...
kèm một chuỗi dài cụm từ mô tả chức danh, và tôi muốn giúp cậu nhanh nhất có thể, Tôi muốn cậu biết rằng tôi luôn ở bên cậu.
JF: Cậu giúp bằng cách nhắn emoji hả?
LT: Ồ... JF: Không ư?
LT: Ngượng quá. JF: Tôi suýt nữa thì cảm động.
LT: Không, tôi nhắn bằng chữ... những lời vui vẻ và chúc mừng, và nỗi buồn.
JF: Bây giờ cậu nói luôn đi, khỏi nhắn... LT: Tôi đã nhắn cho cậu cả rồi.
(Tiếng cười) JF: Đúng là người ngây thơ.
Câu biết không, khi đã có tuổi, Tôi đã hiểu thêm về sự quan trọng của tình bạn, và vì thế, tôi thật sự nỗ lực để liên lạc bạn bè, hẹn gặp nhau, không để quên lãng nhau quá lâu.
Tôi đã đọc nhiều sách vở vì thế, như Lily biết rất rõ, sách nào tôi thích tôi hay gửi cho bạn bè đọc.
LT: Khi chúng tôi biết sẽ được đến đây, cậu đã gửi tôi khá nhiều sách về tình bạn nữ giới và nam giới, và tôi cũng rất ngạc nhiên khi thấy nhiều sách đến thế, nhiều nghiên cứu gần đây đến thế... JF: Và cậu biết ơn tớ chứ? LT: Tôi đã rất biết ơn
(Tiếng cười) PM: Và... LT: Khoan đã, đó là ví dụ quan trọng về việc phụ nữ bị coi thường, thiệt thòi như thế nào.
Có rất ít nghiên cứu thực hiện trên chúng tôi mặc dù chúng tôi nhiều lần tình nguyện.
JF: Đúng thế thật.
(Tiếng cười) LT: Chuyện này thật sự thú vị và các bạn cũng sẽ thấy hay cho xem.
Nguyên cứu của trường Y Dược Harvard cho thấy rằng những người phụ nữ người mà có tình bạn nữ giới thân thiết ít hình thành khiếm khuyết..., khuyến khuyết cơ thể khi về già, và họ thường sống cuộc sống thú vị, nhiệt huyết hơn JF: Và sống lâu hơn... LT: Cuộc sống vui tươi hơn.
JF: Phụ nữ sống thọ hơn nam giới 5 năm.
LT: Tôi nghĩ tôi sẵn sàng đổi 5 năm đó lấy niềm vui.
(Tiếng cười) LT: Nhưng phần quan trọng nhất là... kết quả rất thú vị và chắc chắn, những nhà nghiên cứu phát hiện rằng việc không có bạn thân nữ là bất lợi cho sức khỏe của bạn, ngang với việc hút thuốc và thừa cân.
JF: Và còn vài thứ nữa... LT: Tôi đã nói xong, cậu chen vào đi...
(Tiếng cười) JF: Được rồi, hãy nghe phần của tôi, bởi có một điều bổ sung.
Do là... trong nhiều năm, nhiều thập kỷ... họ chỉ nghiên cứu đàn ông trong vấn đề stress, chỉ mới gần đây mới có nghiên cứu về vấn đề căng thẳng ở phụ nữ, và nghiên cứu chỉ ra rằng khi căng thẳng..., phụ nữ ấy, cơ thể của chúng ta tràn ngập oxytocin,
chất cho ta một cảm giác tốt, êm dịu, hóc-môn tiết giảm căng thẳng.
tăng lên khi chúng ta ở bên những người bạn nữ của chúng ta.
Và tôi nghĩ rằng đó là một lý do tại sao chúng ta sống lâu hơn.
Và tôi thấy tiếc cho nam giới bởi vì họ không được thế.
Testosterone ở nam giới làm giảm tác dụng của oxytocin.
LT: Ồ, khi cậu và tôi và Dolly đóng phim "Chuyện công sở" ấy nhỉ...
JF: Ừ... LT: Chúng ta đã cười rất nhiều, đúng thế, chúng ta tìm thấy nhiều điểm chung dù rất khác biệt.
Cô ấy thì như công chúa Hollywood. Tôi như một đứa trẻ du côn từ Detroit, Còn Dolly là con gái miền Nam, một thị trấn nghèo ở Tennessee, và chúng tôi nhận ra nhau như những người phụ nữ đồng điệu, gắn bó với nhau... chúng tôi đã vui cười, hẳn nhờ vậy mà được thêm ngót một thập kỷ vòng đời.
JF: Tôi nghĩ... chúng ta chắc chắn đã chéo chân rất nhiều.
(Tiếng cười) Cậu hiểu ý tôi mà.
LT: Tôi nghĩ tất cả chúng tôi đều hiểu ý cậu.
(Tiếng cười) PM: Các bạn thêm vài thập kỷ vào cuộc sống của chúng tôi rồi đấy.
Trong số sách Jane đã gửi cho chúng tôi để về tình bạn nữ giới có sách của một người chúng ta ngưỡng mộ, nữ tu Joan Chittister, người mà đã nói về tình bạn nữ giới rằng tình bạn nữ giới không chỉ là một hành động xã hội, chúng còn là một hoạt động tâm linh.
Bạn có thấy tình bạn của các bạn là tâm linh?
Tình bạn có làm cuộc sống bạn tâm linh hơn?
LT: Đúng là tâm linh đấy, tôi hoàn toàn đồng ý.
Bởi vì... đặc biệt là những người bạn thân đã lâu, những người đó khi ở bên nhau... tôi có thể thấy tinh thần tâm linh trong họ, sự dịu dàng, sự dễ bị tổn thương đó
Đấy thực sự là một loại tình yêu, một yếu tố của tình yêu trong mối quan hệ.
Người này nhìn thấy sâu bên trong tâm hồn người kia.
PM: Bạn có nghĩ vậy không, Jane? LT: Tôi có một sức mạnh đặc biệt.
JF: Ồ, có rất nhiều loại bạn bè.
Bạn bè làm ăn, và bạn bè tiệc tùng, Tôi đã có rất nhiều bạn như vậy.
(Tiếng cười) Nhưng tình bạn sản xuất được oxytocin thì...
có cảm giác cao quý lắm, bởi vì chúng rất gần gũi trái tim, đúng không?
Cậu biết đấy, mối quan hệ sâu sắc mà. Với lại... Tôi thấy tôi đã nhiều lần rơi nước mắt bên bạn bè thân thiết của mình.
Không phải vì tôi buồn nhưng bởi vì tôi cảm thấy xúc động vì họ.
LT: Và bởi vì cậu biết một trong số họ sẽ sớm ra đi.
(Tiếng cười) PM: À, một trong hai chúng tôi đây, Lily, bạn đang nói về ai thế?
(Tiếng cười) Và tôi luôn nghĩ, khi phụ nữ nói về tình bạn, cánh đàn ông có vẻ hơi hoang mang.
Vậy theo ý của bạn, điểm khác nhau giữa tình bạn nam giới và tình ban nữ giới là gì?
JF: Có nhiều điểm khác biệt, và tôi nghĩ ta phải thông cảm cho nam giới nhiều hơn... (Tiếng cười) rằng họ không có những gì chúng ta có.
Nên có thể đó là lý do họ chết sớm hơn.
(Tiếng cười) Tôi thông cảm cho nam giới lắm chứ, bởi vì phụ nữ, nói thật, chúng tôi... tình bạn thân thiết giữa phụ nữ thì hoàn toàn cởi mở và thấu hiểu sâu sắc.
Rất là sáng rõ minh bạch.
Chúng tôi sẳng sàng chịu tổn thương, điều mà nam giới thường không làm.
Biết bao nhiều lần bạn hỏi bạn mình: "Tôi đang làm tốt phải không ?"
"Tôi đã thực sự làm hỏng chuyện ư?"
PM: Cậu đang làm rất tốt.
(Tiếng cười) JF: Chúng tôi cũng hỏi những câu hỏi kiểu như vậy với những người bạn nữ, còn nam giới thì không.
Cậu biết đó, mọi người mô tả mối quan hệ của phụ nữ là mặt đối mặt trong khi tình bạn của nam giới thường là sát cánh bên nhau hơn.
LT: Ý tôi là thường thường nam giới không muốn để lộ cảm xúc của họ, họ muốn chôn cảm xúc xuống sâu hơn.
Ý tôi là, đó là cách cư xử thông thường của nam giới.
Họ thường đi với nhau đến những chốn riêng, xem đá bóng, chơi gôn, nói chuyện thể thao, săn bắn, xe cô hoặc quan hệ tình dục.
Ý tôi là, đó là loại hành vi nam tính.
JF: Ý cậu là...? LT: Họ nói chuyện về tình dục.
Ý tôi họ có thể quan hệ tình dục nếu họ có thể dắt được ai đó đến chốn riêng nọ... (Tiếng cười) JF: Bạn biết không, mặc dù, điều mà tôi thấy rất thú vị... mãi đến gần đây các nhà nguyên cứu mới để ý rằng... nam giới khi mới sinh ra cũng có mối quan tâm như nữ giới.
Nếu bạn nhìn vào phim quay những bé trai và bé gái sơ sinh bạn sẽ thấy bé trai cũng giống bé gái, nhìn sâu vào mắt mẹ chúng, bạn biết đó, mong muốn có mối trao đổi tình thân với mẹ.
Khi người mẹ nhìn đi nơi khác, đứa trẻ sẽ tỏ ra khổ sở, thậm chí đứa bé trai sẽ khóc.
Chúng cần mối quan hệ.
Vì câu hỏi là tại sao, khi chúng lớn lên, điều đó lại thay đổi?
Và câu trả lời là văn hóa gia trưởng chỉ dạy các cậu bé và bạn nam trẻ rằng cần một mối quan hệ cảm xúc với một người khác là nữ tính,
rằng một người đàn ông đích thực không hỏi đường hoặc tỏ ra đòi hỏi, họ không đến bác sĩ nếu thấy không khoẻ.
Họ không yêu cầu sự giúp đỡ.
Có một trích đoạn tôi thật sự thích, "Đàn ông sợ trở thành 'chúng tôi' sẽ xóa 'cái tôi' của anh ta."
Bạn biết đấy, cảm giác về bản thân.
Trong khi đó cảm giác của phụ nữ về bản thân luôn ở dạng mềm xốp.
Nhưng cái tính "chúng ta" đó lại là ân huệ của chúng ta, nó làm cho chúng ta mạnh mẽ hơn,
cho chúng ta tâm trạng tốt hơn nam giới, chúng ta không phải chứng tỏ sự nam tính.
LT: Và, à... JF: Đó là câu nói của Gloria Steinem.
Chúng ta có thể thể hiện tính nhân văn... LT: Tôi biết Gloria Steinem là ai mà.
JF: Tôi biết bạn biết, nhưng tôi nghĩ... (Tiếng cười) Tôi nghĩ đó là một trích dẫn hay.
Chúng ta không tốt hơn nam giới, chúng ta chỉ không phải chứng tỏ nam tính.
Đó là điểm quan trọng.
LT: Chỉ có điều nam giới bị giáo dục văn hoá đó nhiều quá nên thuận theo xã hội gia trưởng dễ dàng.
Và chúng ta cần thay đổi tình trạng này.
JF: Tình bạn nữ giới thì giống một nguồn năng lượng có thể tái tạo.
LT: Chà, đó chính là điều thú vị về chủ đề này.
Đó là bởi tình bạn của chúng tôi... tình bạn nữ giới chỉ cách tình chị em một bước nhảy, và tình chị em có thể là sức mạnh rất lớn, để tặng cho thế giới... biến thế giới thành điều nó xứng đáng, những điều mà con người rất cần.
PM: Đó là lý do chúng ta bàn về điều này, bởi vì tình bạn nữ giới, như cậu đã nói đấy Jane, là nguồn năng lượng tự tái tạo
Vậy chúng ta nên sử dụng năng lượng đó như thế nào?
JF: Phụ nữ là thành phần nhân khẩu học phát triển nhanh nhất trên thế giới, nhất là phụ nữ lớn tuổi.
Và nếu chúng ta khai thác năng lượng này, chúng ta có thể thay đổi thế giới.
Và đoán xem? Chúng ta phải thay đổi thế giới.
(Tiếng vỗ tay) Và chúng ta cần thực hiện sớm.
Một trong những điều mà chúng ta cần làm... với tư cách phụ nữ... đó là chúng ta đặt ra tiêu chuẩn tiêu dùng.
Chúng ta cần tiêu thụ ít hơn.
Những người trong thế giới phương Tây cần tiêu thụ ít hơn. Khi mua sắm, chúng ta cần mua đồ dùng sản xuất trong nước, khi mua thực phẩm, cần mua thực phẩm đượcnuôi trồng ở địa phương.
Chúng ta là những người cần thoát ra khỏi cái bẫy tiêu dùng.
Chúng ta cần phải ngưng phụ thuộc vào nhiên liệu hóa dầu.
Còn những công ty nhiên liệu hóa dầu... Exxons và dầu Sell và những tập đoàn ô nhiễm đó... họ hẳn sẽ... sẽ nói cho chúng ta rằng chỉ có quay lại thời đồ đá mới không dùng đến dầu khí.
Rồi nào là, các sản phẩm thay thế chưa được hoàn thiện đâu, điều đó không đúng.
Bây giờ đã có nhiều quốc gia trên thế giới sống dựa vào nguồn năng lượng tái tạo mà vẫn phát triển tốt.
Rồi họ nói với chúng ta rằng nếu từ bỏ nhiên liệu hóa thạch, chúng ta sẽ quay về thời đồ đá, thực ra là, nếu chúng ta bắt đầu sử dụng nguồn năng lượng tái tạo, và ngưng khoan dầu ở Bắc cực và ngưng khoan... LT: Ôi trời.
JF: Và ngưng khoan vào nền cát ở Alberta Đúng vậy.
Thế thì sẽ... nền dân chủ được cải thiện, có thêm việc làm và đời sống nâng cao và chính phụ nữ sẽ là nhà tiên phong.
LT: Có lẽ chúng ta sẽ tạo đà khởi xướng một làn sóng phong trào nữ giới thứ ba bắt tay với các hội phụ nữ khắp thế giới, với những người chúng ta chưa gặp mặt, và có thể sẽ không bao giờ gặp, nhưng chúng ta cùng chung chí hướng, bởi vì... Aristotle đã nói... hầu hết mọi người... sẽ chết mà không có được tình bạn nam giới.
Và từ chức năng ở đây là "nam giới".
Bởi vì họ nghĩ rằng tình bạn là từ những người ngang vai vế và phụ nữ thì không được coi là ngang hàng với nam giới... JF: Người Hy Lạp cho rằng chúng ta không có tâm hồn à.
LT: Chính xác. Chứng tỏ Aristotle cũng có lúc thiển cận.
(Tiếng cười) Đợi đã, không, đây là phần hay nhất.
Bạn biết đó, nam giới thời nay cần phụ nữ.
Hành tinh này cần phụ nữ.
Hiến pháp Hoa kỳ cần phụ nữ.
Chúng ta thậm chí không có trong Hiến pháp.
JF: Bạn đang nói về Bản Tuyên ngôn Nhân quyền đấy.
LT: Đúng vậy.
Quan toà Ginsberg có nói... mỗi hiến pháp được viết từ sau cuối chiến tranh thế giới thứ 2 luôn bao gồm một điều khoản khẳng định công dân nữ có tầm vóc tương đương với nam nhưng chúng ta thì không.
Vậy nó sẽ là một nơi tốt để bắt đầu.
đầu nhẹ nhàng thế thôi... JF: Đúng thế.
(Tiếng vỗ tay) Bình đẳng giới như một cơn thủy triều, nó sẽ nâng tất cả con tàu, không chỉ phụ nữ
PM: Chúng ta cần những hình mẫu mới, những cách thức
để trở thành bạn bè tốt, nghĩ về khả năng của chúng ta theo nhiều cách sáng tạo, với tư cách người tiêu dùng, và công dân trên thế giới. Đó là những điều làm cho Jane và Lily trở thành kiểu mẫu của tình bạn giữa các phụ nữ trong một thời gian khá dài, dù họ đôi khi cũng có bất đồng.
Cám ơn.
Cám ơn tất cả các bạn.
(Vỗ tay) JF: Cám ơn.
LT: Cám ơn
JF: Cám ơn.
(Vỗ tay)
Hãy tưởng tượng bạn đang ngủ say rồi đột nhiên thức giấc!
Không phải do đồng hồ báo thức.
Mắt bạn mở và có một con quỷ đang ngồi lên ngực bạn, đè bạn xuống.
Bạn cố gắng mở miệng, hét lên, nhưng không âm thanh nào phát ra.
Bạn cố gắng đứng dậy và chạy, nhưng nhận ra mình đang hoàn toàn bất động.
Con quỷ đang cố gắng bóp nghẹt bạn, nhưng bạn không thể chống cự.
Bạn đã bị đánh thức trong giấc mơ của mình, và đó là một cơn ác mộng.
Nghe như phim của Stephen King, nhưng đó lại là một tình trạng bệnh lý được gọi là bóng đè, và khoảng một nửa dân số đã trải qua hiện tượng kỳ lạ này ít nhất một lần trong đời.
Giai đoạn hoảng loạn cùng cực khi phải đối mặt với các sinh vật từ những cơn ác mộng có thể kéo dài vài giây đến vài phút và có thể bao gồm cả ảo giác thị giác hoặc thính giác về một linh hồn xấu xa hoặc cảm giác lơ lửng thoát xác.
Một số thậm chí còn nhầm lẫn bóng đè với gặp ma hay bị người ngoài hành tinh bắt cóc.
Năm 1867, bác sĩ Silas Weir Mitchell là chuyên gia y tế đầu tiên nghiên cứu về hiện tượng bóng đè.
"Chủ thể tỉnh dậy, ý thức được xung quanh nhưng không thể điều khiển cơ bắp.
Chỉ có thể nằm nhìn những thứ đó hiện ra,
anh ta cố gắng cử động trong hoảng loạn.
Khi anh ta cử động được cũng là lúc lời nguyền biến mất."
Dù bác sĩ Mitchell là người đầu tiên quan sát bệnh nhân bị "bóng đè", tình trạng này phổ biến đến mức mỗi nền văn hóa, theo thời gian, hình thành khá nhiều lời giải thích siêu nhiên về nó.
Vào thời trung cổ ở Châu Âu, bạn có thể nghĩ rằng Incubus, một con quỷ dâm đãng trong lốt nam nhân, ghé thăm bạn vào ban đêm.
Tại Scandinavia, Mare người đàn bà bị nguyền rủa, chịu tránh nhiệm ghé thăm những kẻ say ngủ và ngồi lên lồng ngực họ.
Tại Thổ Nhĩ Kỳ, Quỷ Jinn đè bạn xuống và cố gắng siết cổ bạn.
Tại Thái Lan, Phi Am gây ra những vết thâm tím khi bạn ngủ.
Ở miền Nam Hoa Kỳ, mụ phù thủy già Hag tìm đến.
Tại Mexico, bạn đổ lỗi cho người chết ngồi lên mình.
Tại Hy Lạp, Mora ngồi lên ngực bạn, cố gắng làm bạn ngạt thở.
Tại Nepal, con ma Khyaak nằm dưới cầu thang.
Thật dễ dàng để đổ lỗi cho ma quỷ về "bóng đè" vì những gì thực sự xảy ra trong não thì khó để giải thích hơn.
Các nhà khoa học hiện đại tin rằng "bóng đè" là do sự chồng chéo bất thường của REM (giai đoạn mắt chuyển động nhanh) và giai đoạn thức của giấc ngủ.
Trong một chu kỳ REM bình thường, bạn sẽ gặp một số kích thích giác quan dưới dạng giấc mơ, và bộ não của bạn ở trạng thái vô thức và ngủ hoàn toàn.
Khi mơ, chất dẫn truyền thần kinh đặc biệt được tiết ra làm tê liệt gần như mọi cơ bắp,
được gọi là REM atonia.
Nó giữ cho bạn không chạy khỏi giường khi bị đuổi trong mơ.
Khi bị "bóng đè", bạn sẽ trải nghiệm các thành phần bình thường của REM.
Bạn mơ và các cơ của bạn bị bất động, chỉ có não tỉnh giấc và trở nên có ý thức.
Đó là lí do bạn tưởng tượng mình trạm chán với một mối đe dọa khủng khiếp.
Điều này giải thích cho hiện tượng ảo giác, nhưng còn cảm giác sợ hãi, bị bóp cổ, khó thở, nặng lồng ngực mà rất nhiều người miêu tả thì sao?
Trong quá trình REM, chức năng giữ bạn không bị mộng du,"REM atonia", cũng đồng thời loại bỏ sự tự kiểm soát hơi thở của bạn.
Bạn sẽ nhận nhiều khí cacbonic và gặp phải sự tắc nghẽn nhỏ trong đường hô hấp.
Khi bị "bóng đè", sự kết hợp giữa phản ứng sợ hãi của cơ thể trước sự tấn công của một sinh vật xấu xa và việc não bị đánh thức khi cơ thể ở trạng thái REM sẽ kích hoạt một phản ứng đòi hỏi nhiều oxy hơn.
Điều đó làm bạn thở gấp để lấy không khí, nhưng không thể vì REM atonia khiến bạn không thể điều khiển hô hấp.
Đấu tranh để thở khi cơ thể đang ngủ tạo cảm giác nặng lồng ngực hay bị nghẹt thở.
Một vài người bị "bóng đè" thường xuyên có thể bị rối loạn giấc ngủ chẳng hạn như chứng ngủ rũ, nhiều người lại bị "bóng đè" cực kì ít có khi chỉ duy nhất một lần trong đời.
Giờ thì bạn có thể thở phào khi biết rằng chẳng có ma quỷ nào cố gắng ám ảnh, quấy rối, bóp cổ hay đè ngạt bạn cả.
Hãy để dành chúng cho những bộ phim kinh dị!
10 năm trước, tôi có buổi triển lãm đầu tiên tại đây.
Tôi không hề biết liệu có khả thi hay không, nhưng với từng bước nhỏ và một quá trình khó khăn, tôi tạo ra bức điêu khắc đầu tiên của mình là "The Lost Correspondent"
Làm việc cùng một nhà sinh học biển và một thợ lặn ở địa phương, tôi hạ tác phẩm của mình xuống ngoài khơi Grenada, khu vực bị tàn phá bởi cơn bão Ivan.
Và có một điều kì diệu đã xảy ra.
Nó đã biến đổi.
Bức điêu khắc của tôi nhân đôi.
Rồi 2 biến thành 26 một cách nhanh chóng.
Trước khi tôi nhận ra, chúng ta đã có công viên điêu khắc dưới nước đầu tiên trên thế giới.
Năm 2009, tôi chuyển tới Mexico và bắt đầu tuyển chọn ngư dân địa phương,
tạo thành một cộng đồng nhỏ, rồi gần như trở thành phong trào nhân dân bảo vệ biển.
Rồi cuối cùng, nó trở thành một bảo tàng ở dưới nước với hơn 500 bức điêu khắc sống.
Việc làm vườn có lẽ không chỉ dành cho các nhà kính.
Từ đó đến giờ, chúng tôi đã mở rộng quy mô các thiết kế: Từ "Ocean Atlas" ở Bahamas cao 16 feet (gần 5 mét) và nặng hơn 40 tấn, tới hiện tại ở Lanzarote, nơi tôi đang xây dựng một khu vườn thực vật dưới nước, đầu tiên ở Đại Tây Dương.
Mỗi dự án, chúng tôi sử dụng những vật liệu và thiết kế khích lệ sự sống, xi măng bền lâu với độ pH trung tính tạo nền móng vững chãi và lâu dài.
Kết cấu của nó cho phép các polyp san hô bám vào.
Chúng tôi đặt chúng xuôi dòng từ rặng san hô để sau khi sinh sản, chúng sẽ có chỗ trú ngụ.
Cách sắp xếp cũng được định hình để có thể tập hợp dòng cá trên quy mô rất lớn.
Ngay cả chiếc VW Beetle cũng có môi trường sống ở bên trong để khuyến khích các loài giáp xác như tôm hùm và nhím biển.
Vậy tại sao tôi lại trưng bày các tác phẩm ở dưới biển?
Bởi vì, thành thực mà nói, điều này chẳng dễ dàng gì.
Khi bạn đang ở giữa biển khơi, dưới một cái cần cẩu cao 30 mét cố gắng hạ 8 tấn xuống đáy biển, bạn bắt đầu tự hỏi đáng lẽ ra mình có nên vẽ màu nước thay vì việc này.
(Cười) Nhưng cuối cùng, kết quả làm tôi vô cùng kinh ngạc.
(Tiếng nhạc) Đại dương là không gian trưng bày tuyệt vời nhất mà một nghệ sĩ có thể mơ tới.
Bạn có hiệu ứng ánh sáng tuyệt đỉnh thay đổi theo giờ, cát bùng nổ bao phủ những bức tượng trong làn mây bí ẩn, tính vô tận độc đáo và sự tò mò của du khách ghé thăm, tất cả đều để lại những dấu ấn đặc biệt cho nơi trưng bày.
(Tiếng nhạc) Nhưng qua nhiều năm, tôi nhận ra rằng điều tuyệt nhất về công trình của chúng tôi, điều thực sự khiêm nhường của nó chính là ngay khi chúng ta hạ thủy các bức tượng chúng không còn là của ta nữa vì khi chúng ta nhấn chìm chúng, những bức điêu khắc đó thuộc về biển cả.
Khi những rặng san hô mới hình thành, một thế giới khác bắt đầu mở ra, nó liên tục làm tôi thấy kinh ngạc.
Thế này hơi rập khuôn nhưng không có thứ nhân tạo nào có thể sánh với trí tưởng tượng của thiên nhiên.
Bọt biển trong như những mạch máu trên gương mặt.
San hô sừng hươu tạo thành hình.
Trùng lửa để lại những vệt trắng khi kiếm ăn.
Loài Sống đuôi bùng nổ từ trên những gương mặt.
Nhím biển bò qua thân tượng khi kiếm ăn vào ban đêm.
Tảo san hô góp thêm màu tím vào bức họa.
Màu đỏ đậm nhất mà tôi từng nhìn thấy trong là ở dưới nước.
San hô sừng dao động cùng sóng biển.
Bọt biển tím hít thở nước như không khí.
Và loài cá thiên thần màu xám lướt âm thầm bên trên.
Và những phản hồi tuyệt vời mà chúng tôi nhận được cho biết chúng tôi đã chạm tới điều gì đó thực sự nguyên sơ, bởi vì khắp nơi trên thế giới đều có thể hiểu những hình ảnh này, và điều đó khiến tôi tập trung vào trách nhiệm của mình với tư cách một nghệ sĩ và những gì tôi cố gắng đạt được.
Tôi đứng ở đây hôm nay trên con thuyền giữa đại dương, và không thể có nơi nào tốt hơn để nói về tác động rất, rất quan trọng của công trình của tôi.
Bởi vì chúng ta đều biết, các rặng san hô đang chết dần, các đại dương đang gặp rắc rối
Vậy đây là vấn đề: hình ảnh được sử dụng, tìm kiếm và chia sẻ nhiều nhất cho tới nay trong công trình của tôi là cái này.
Và có một lý do cho điều này, ít nhất thì tôi hi vọng là vậy.
Điều tôi thực sự hi vọng là mọi người bắt đầu hiểu được rằng khi chúng ta nghĩ tới môi trường và thiên nhiên bị hủy hoại, chúng ta cũng cần nghĩ tới các đại dương nữa.
Từ khi xây dựng công trình này, chúng tôi đã thấy được vài kết quả phi thường không ngờ tới.
Ngoài việc tạo ra hơn 800 mét vuông môi trường và rặng san hô sống, khách tới thăm công viên hải dương ở Cancun giờ đã chia nửa thời gian giữa bảo tàng này và những rặng san hô tự nhiên, cho phép những khu vực tự nhiên chịu áp lực quá lớn được nghỉ ngơi.
Khách tới thăm "Ocean Atlas" ở Bahamas chỉ ra chỗ rò rỉ từ một nhà máy lọc dầu gần đó.
Sau đó các phương tiện truyền thông quốc tế buộc chính quyền địa phương đầu tư 10 triệu đô la cho việc dọn dẹp bờ biển.
Công viện điêu khắc ở Grenada là một phương tiện cho việc chỉ định khu vực bảo vệ biển của chính phủ .
Phí vào cửa các công viên được sử dụng để thuê kiểm lâm để quản lý du lịch và hạn ngạch đánh bắt cá.
Nơi này cũng có tên trong danh sách "Kì quan Thế giới" của tạp chí National Geographic.
Vậy tại sao hôm nay tất cả chúng ta lại ở trong căn phòng này?
Chúng ta có điểm gì chung?
Tôi nghĩ rằng chúng ta đều có một nỗi sợ rằng chúng ta không làm đủ để bảo vệ đại dương
Và một cách để nghĩ về điều này chính là do chúng ta không coi đại dương là điều thiêng liêng và ta nên làm như vậy.
Khi nhìn thấy những địa danh tuyệt vời như dãy Himalaya, Thánh đường La Sagrada Familia, hay thậm chí là bức họa Mona Lisa khi ta nhìn những thứ kì vĩ như vậy, ta sẽ hiểu tầm quan trọng của chúng.
Ta coi chúng là thiêng liêng và làm mọi cách để nâng niu, bảo vệ, và giữ chúng an toàn.
Nhưng để làm được điều đó chúng ta phải là người đặt ra các giá trị nếu không chúng sẽ bị xâm phạm bởi những người không hiểu những giá trị đó.
Tôi muốn kết thúc buổi nói chuyện này bằng cách nói về những điều thiêng liêng.
Khi chúng tôi đặt tên cho công trình ở Cancun, chúng tôi coi nó là một bảo tàng vì lý do quan trọng và đơn giản: bảo tàng là nơi gìn giữ, bảo tồn và giáo dục.
Đó là nơi chúng ta lưu giữ những đồ vật có nhiều giá trị, nơi chúng ta trân trọng những món đồ này vì chính bản thân chúng.
Nếu có ai đó ném trứng vào Nhà nguyện Sistine, chúng ta sẽ nổi điên mất.
Nếu có ai đó muốn xây khách sạn 7 sao ở dưới đáy của Hẻm núi lớn, thì chúng ta sẽ cười và đuổi họ ra khỏi Arizona.
Vậy mà ngày nào chúng ta cũng nạo vét, gây ô nhiễm và đánh bắt quá mức.
Và tôi nghĩ với chúng ta làm như vậy sẽ dễ dàng hơn vì khi ta nhìn biển, ta không thể thấy sự tàn phá mà ta gây ra.
Bởi vì với đa số, đại dương giống như thế này.
Và rất khó để nghĩ tới một thứ đơn giản và to lớn như vậy là điều gì đó mỏng manh được.
Đơn giản là nó quá mênh mông, bất tận.
Và bạn nhìn thấy gì?
Tôi nghĩ đa số mọi người thực sự nhìn xa hơn đường chân trời.
Nên tôi nghĩ có một mối đe dọa thực sự mà chúng ta không nhìn thấy ở biển cả và nếu ta thực sự không thấy nếu nó không được miêu tả bằng hình ảnh nếu chúng ta bỏ qua sự uy nghi của nó, thì sẽ có mối nguy hiểm lớn hơn mà chúng ta xem thường.
Cancun là địa điểm du lịch nổi tiếng cho kì nghỉ xuân, rượu tequila và tiệc xà phòng.
Vùng nước ở đây là nơi các chàng trai của hội nam sinh lái xe moto nước và thuyền chuối.
Bởi vì công trình của chúng tôi ở đó, nên giờ đã có một góc nhỏ của Cancun thực sự quý giá vì giá trị của nó.
Và chúng tôi không muốn dừng lại ở Grenada, ở Cancun hay Bahamas.
Chỉ tháng trước thôi, tôi đã đặt tượng Four Horsemen of the Apocalypse xuống sống Thames, ở trung tâm của London, ngay trước Tòa nhà Quốc hội, đặt thông điệp ảm đạm về biến đổi khí hậu ngay trước mặt những người có quyền lực để có thể thay đổi tình hình.
Bởi vì tôi, đây chỉ là khởi đầu của nhiệm vụ.
Chúng tôi muốn hợp sức với các nhà phát minh, nhà sáng chế, các nhà hảo tâm, nhà giáo dục và nhà sinh vật học cho tương lai tốt hơn cho đại dương của chúng ta.
Và chúng tôi muốn nhìn xa hơn những bức điêu khắc, xa hơn cả nghệ thuật.
Giả dụ bạn là đứa trẻ 14 tuổi ở thành phố và bạn chưa bao giờ nhìn thấy biển.
Thay vì được đưa tới bảo tàng lịch sử tự nhiên hay tới thủy cung, bạn được đưa đến biển, tới thăm bức tượng Noah's Ark dưới đáy đại dương ngắm nhìn từ đường hầm kính, nơi bạn có thể nhìn thấy cuộc sống hoang dã ở đó bị thu hút bởi cuộc sống hoang dã dưới đại dương.
Rõ ràng, nó sẽ làm bạn kinh ngạc.
Vậy, hãy nghĩ tới những điều to lớn và suy nghĩ sâu sắc.
Ai mà biết trí tưởng tượng và ý chí sẽ dẫn ta tới đâu?
Tôi hi vọng rằng bằng cách đưa nghệ thuật vào đại dương ta không chỉ tận dụng được sự sáng tạo tuyệt vời và tác động trực quan của bối cảnh, mà chúng ta còn trao lại điều gì đó, và với việc khuyến khích những môi trường mới phát triển và bằng cách nào đó mở ra một cách nhìn mới, hoặc cũ về biển: mỏng manh, quý giá, đáng bảo vệ.
Các đại dương của chúng ta đều thiêng liêng.
Cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)
Vào ngày 4 tháng 10, 1967, thế giới chứng kiến trong kinh ngạc và lo sợ khi Liên Xô phóng Sputnik, vệ tinh nhân tạo đầu tiên của thế giới, vào không gian.
Quả kim loại nhỏ bé này, với đường kính nhỏ hơn hai feet, khởi đầu cuộc đua không gian giữa Mỹ và Liên Xô
kéo dài mười tám năm và thay đổi thế giới như chúng ta đã biết.
Thực ra Sputnik không phải là sản phẩm công nghệ đầu tiên tạo ra để đưa con người vào khoảng không
Vị thế đầu tiên đó thuộc về tên lửa V-2 được sử dụng bởi Đức Quốc Xã trong những cuộc tấn công tên lửa nhằm vào những thành phố của phe đồng minh như là một nỗ lực cuối cùng trong những năm cuối cùng của thế chiến thứ 2.
Việc này không thật sự hữu hiệu, nhưng, vào cuối cuộc chiến, cả Mỹ và Liên Xô đã đoạt lấy công nghệ này và những nhà khoa học đã phát triển nó và sử dụng cho những dự án của chính họ.
Và vào tháng Tám năm 1957, nhà khoa học Liên Xô đã thử nghiệm thành công tên lửa liên lục địa đầu tiên, gọi là R-7, chính là tên lửa mà sẽ được sử dụng để phóng Sputnik hai tháng sau đó.
Điều đáng sợ về Sputnik không phải là ở một quả bóng quỹ đạo, mà là ở chính công nghệ này có thể được sử dụng để phóng đầu đạn hạt nhân vào bất kì thành phố nào.
Không muốn bị tụt lại quá xa phía sau, Tổng thống Eisenhower ra lệnh cho Hải Quân tăng tốc dự án của họ và phóng một vệ tinh sớm nhất có thể.
Và, vào ngày 6 tháng 12, 1957, những người dân phấn khởi ở khắp cả nước theo dõi truyền hình trực tiếp khi mà vệ tinh Vanguard TV3 cất cánh và đâm xuống đất hai giây sau đó.
Thất bại của Vanguard là một sự xấu hổ lớn cho nước Mỹ.
Các tờ báo in những tiêu đề như là, "Flopnik" hay "Kaputnik"
Và một đại biểu Liên Xô tại Liên Hợp Quốc đã đề xuất một cách mỉa mai rằng Mỹ nên nhận viện trợ của nước ngoài dành cho các nước đang phát triển.
Thật may mắn, quân đội Mỹ cũng đã làm một dự án song song khác, gọi là The Explorer, đã được phóng thành công vào tháng Một năm 1958, nhưng Mỹ chưa thể bắt kịp thì họ lại bị vượt mặt một lần nữa khi Yuri Gargarin trở thành người đầu tiên vào không gian và tháng Tư năm 1961.
Gần một năm trôi qua và nhiều nhà du hành vũ trụ Liên Xô hoàn thành nhiệm vụ của họ trước khi Dự Án Mercury thành công trong việc đưa John Glenn, người Mỹ đầu tiên vào không gian tháng Hai năm 1962.
Vào thời điểm này, Tổng Thống Kennedy nhận ra rằng chỉ đuổi theo mỗi bước tiến của Liên Xô một vài tháng sau không chấm dứt được chuyện này.
Nước Mỹ phải làm điều gì đó trước tiên, và vào tháng Năm 1961, một tháng sau chuyến bay của Gargarin ông tuyên bố mục tiêu đưa một người lên mặt trăng vào cuối thập niên 1960.
Họ đã thành công trong việc này nhờ chương trình Apollo với Neil Armstrong và bước chân nổi tiếng của ông vào ngày 20 tháng 7, 1969.
Với cả hai quốc gia cùng tập trung vào các trạm không gian, không biết đến bao giờ cuộc đua không gian mới chấm dứt.
Nhưng vì mối quan hệ đã được cải thiện do đàn phán giữa thủ tướng Liên Xô Leonid Breshnev và tổng thống Mỹ Nixon, Liên Xô và Mỹ tiến tới một sự hợp tác thay vì cạnh tranh.
Một nhiệm vụ chung thành công, tên là Apollo-Soyuz, trong đó tàu vũ trụ Mỹ Apollo được gắn vào tàu vũ trụ Liên Xô Soyuz và hai phi hành đoàn đã gặp mặt, bắt tay, và trao quà cho nhau, đánh dấu sự chấm dứt của cuộc đua không gian vào 1975.
Cuối cùng mục đích của cả cuộc đua không gian này là gì?
Có phải chỉ là một sự lãng phí thời gian lớn?
Hai siêu cường quốc cố gắng vượt mặt nhau bằng việc theo đuổi những dự án mang tính biểu tượng vừa nguy hiểm vừa đắt đỏ, sử dụng những tài nguyên mà đã có thể được sử dụng một cách tốt hơn vào việc khác?
Đúng, phần nào đó, nhưng lợi ích lớn nhất của chương trình vũ trụ không liên quan gì đến một quốc gia đánh bại một quốc gia khác.
Trong cuộc đua không gian này, kinh phí cho nghiên cứu và giáo dục nói chung tăng lên một cách nhanh chóng dẫn đến nhiều bước tiến mà có thể đã không đạt được.
Rất nhiều công nghệ của NASA phát triển cho không gian giờ được sử dụng rộng rãi trong cuộc sống con người, từ bọt biển trong đệm cho đến thức ăn khô đông lạnh, tới điốt phát quang LED trong việc chữa ung thư.
Và, tất nhiên, cả những vệ tinh mà chúng ta phụ thuộc vào vì thiết bị GPS và sóng điện thoại di động của mình sẽ không được tạo ra nếu không có chương trình vũ trụ này.
Tất cả những điều này cho thấy phần thưởng của những nghiên cứu khoa học và cải tiến thường lớn hơn nhiều so với thứ mà người theo đuổi chúng có thể tưởng tượng được.
Hãy tưởng tượng bạn đang ở một trận bóng đá, khi đó anh chàng đáng ghét này ngồi cạnh bạn.
Anh ta hò hét, anh ta làm đổ đồ uống lên bạn, và chế nhạo đội của bạn.
Vài ngày sau đó, bạn đang đi bộ trong công viên thì trời bỗng đổ mưa.
Là ai đến bên đưa cho bạn chiếc ô?
Chính anh chàng ở trận bóng đá đó.
Liệu bạn có thay đổi suy nghĩ về anh ta dựa trên cuộc gặp gỡ thứ 2 này, hay bạn sẽ vẫn giữ nguyên ấn tượng ban đầu và lơ anh ta đi?
Nghiên cứu về tâm lý xã hội cho thấy rằng chúng ta ghi lại ấn tượng lâu dài về người khác khá nhanh dựa trên cư xử của họ.
Chúng ta không cần phải cố gắng nhiều khi làm việc đó, bằng cách suy luân các đặc điểm tính cách cố định từ từng cư xử một, như một từ khó nghe hay bước đi vụng về.
Dùng ấn tượng của chúng ta làm các chỉ dẫn, chúng ta có thể dự đoán chính xác mọi người sẽ cư xử thế nào trong tương lai.
Được trang bị những kiến thức rằng anh chàng ở trận bóng đá là một tên hâm khi lần đầu tiên bạn thấy anh ta, bạn có lẽ còn dự đoán mọi chuyện sẽ tệ hơn thế trong tương lai.
Nếu vậy, có lẽ bạn sẽ tránh anh chàng nếu lần sau nhìn thấy anh ta.
Điều đó cho thấy, chúng ta có thể thay đổi ấn tượng sau khi suy xét thông tin mới
Các nhà nghiên cứu hành vi đã xác định các mô hình phù hợp có vẻ định hướng quá trình cập nhật ấn tượng.
Một mặt, tiếp thu các thông tin tiêu cực, rất không tốt về ai đó điển hình là các thông tin có tác động mạnh hơn là tiếp thu các thông tin rất tốt và tích cực.
Vì vậy, thật không may cho người bạn mới ở trận đấu bóng của chúng ta, hành vi không hay của anh ta ở trận đấu có lẽ ảnh hưởng nhiều hơn hành vi tốt tại công viên.
Các nhà nghiên cứu cho rằng xu hướng này xảy ra bởi các hành vi không tốt thì dễ chẩn đoán, hay lộ liễu hơn, trong tính cách thật của một người.
Ok, vậy với logic này thì thông tin xấu luôn mạnh hơn thông tin tốt lúc cập nhật thông tin.
Ừm, không hẳn
Một số cách tiếp thu dường như không tuân theo hướng tiêu cực này.
Khi tiếp thu thông tin về khả năng và năng lực của một người, ví dụ, xu hướng tốt nổi trội lên.
Đó hoàn toàn là thông tin tích cực được đánh giá cao hơn.
Hãy trở lại trận bóng.
khi một cầu thủ ghi bàn, về cơ bản sẽ có tác động mạnh hơn lên cảm giác của bạn về kỹ năng của họ hơn là khi họ đá trượt gôn.
Hai mặt của câu chuyện cập nhật về cơ bản là khá phù hợp.
Nhìn chung, hành vi được nhìn nhận không thường xuyên cũng là loại mà mọi người thường đánh giá cao hơn khi hình thành và cập nhật các ấn tượng, các hành động không tốt và hành động thể hiện năng lực
Vì vậy, những gì xảy ra ở bộ não khi chúng ta cập nhận ấn tượng?
Sử dụng fMRI, hay Hình ảnh Cộng hưởng chức năng, các nhà nghiên cứu xác định có vùng mở rộng của bộ não phản ứng với thông tin mới mà không phù hợp với ấn tượng ban đầu.
Bao gồm các khu vực thường liên kết với nhận thức xã hội, sự chú ý, và kiểm soát nhận thức.
Hơn nữa, khi cập nhật ấn tượng dựa vào hành vi của mọi người, hoạt động của vỏ não trước trán bên trong và khe thái dương trên tương quan với nhận thức về mức độ thường xuyên của hành vi trong cuộc sông thường ngày
Nói cách khác, bộ não dường như đánh dấu các đặc điểm tính cách được thống kê, tạm thời để đưa ra quyết đinh phức tạp về tính cách của người khác.
Điều bộ não cần quyết định là hành vi của người này bình thường hay bất bình thường?
Trong trường hợp này, với một fan bóng đá khó chịu biến thành một người tốt bụng, bộ não bạn sẽ nói, "Ehem, theo kinh nghiệm của tôi, có khá nhiều người bất kỳ sẽ cho mượn ô, nhưng cái cách mà tên này cư xử ở trận đầu, thật bất bình thường."
Và vì vậy, bạn quyết định theo ấn tượng đầu tiên của mình.
Có thông tin tốt trong dữ liệu này: bộ não của bạn (bằng cách suy từ bạn) sẽ để ý nhiều hơn về những điều rất tiêu cực, trái đạo đức mà người khác đã làm so với những điều lượng thiện, tích cực, nhưng đây là kết quả trực tiếp của sự so sánh hiếm hoi với hành vi xấu đó.
Chúng ta quen hơn nhiều với những người về cơ bản là tốt, như dành thời gian giúp người lạ khi họ đang cần.
Trong trường hợp này, xấu có lẽ mạnh hơn tốt, nhưng chỉ vì tốt thì có nhiều.
Nghĩ về lần gần đây nhất bạn đánh giá một ai đó dựa trên những hành vi của họ, đặc biệt là lúc bạn thực sự cảm thấy như bạn đã thay đổi suy nghĩ về họ.
Có phải hành động đã khiến bạn thay đổi ấn tượng đó là thứ mà bạn không nghĩ bất kỳ ai làm, hay là một thứ hoàn toàn bất bình thưởng?
Trên hành tinh của chúng ta, có 2 vùng cực: Bắc Cực (Arctic) ở phía Bắc, tên có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp Arktikos, và Nam Cực (Antarctic) có nguồn gốc từ Antarktikos, ở phía Nam.
Nhưng có một cách dễ hơn để ghi nhớ chúng nếu chúng ta nhớ cái gì bao quanh chúng.
Bắc Cực, nằm ở Bắc Bán cầu, là một đại dương được bao quanh toàn bộ là đất liền.
Còn phía bên kia trái đất, Nam Cực là châu lục được bao quanh hoàn toàn là đại dương.
Vì thế, Bắc Cực có gấu trắng mà không có chim cánh cụt, và Nam Cực có chim cánh cụt mà không có gấu trắng.
Chúng ta hãy cùng nói về Bắc Cực trước.
Bắc Cực bao gồm vùng đại dương băng giá rộng lớn bao quanh là tầng đất bị đóng băng vĩnh cửu, không cây cối nào mọc nổi.
Khu vực này có thể được xem như là vùng giữa vành đai Bắc Cực và Cực Bắc.
Nếu bạn đứng ở Cực Bắc, dù bạn nhìn về hướng nào cũng đều là hướng Nam cả.
Nhưng đứng lâu ở Cực Bắc không phải là điều dễ dàng vì nó đang ở giữa đại dương, bao phủ bởi lớp băng dày đặc và thường di chuyển.
Nếu bạn muốn nhúng mình xuống nước ở Cực Bắc, bạn phải xuống dưới độ sâu 13.980 feet.
Trên mặt nước, nhiệt độ mùa đông trung bình có thể thấp xuống dưới -40 độ C, và nhiệt độ lạnh nhất ghi nhận được là vào khoảng -68 độ C.
Bất chấp những điều kiện khắc nghiệt này, con người vẫn có khu dân cư ở Bắc Cực hàng ngàn năm nay.
Sự sống ở Bắc Cực bao gồm những sinh vật sống trong băng, động thực vật phiêu sinh, cá và động vật có vúi dưới nước, chim, động vật đất liền, thực vật, và xã hội loài người.
Vâng, còn ở Nam Cực?
Nam Cực là châu lục nằm ở cực Nam Trái Đất, và bao gồm cả Cực Nam địa lý.
Nó là châu lục rộng thứ 5 thế giới gấp gần 2 lần kích thước của Australia.
Gần 98% diện tích Nam Cực là băng tuyết dày ít nhất một mile.
Điều kiện ở Nam Cực được coi là khắc nghiệt nhất trên toàn thế giới.
Trung bình, đây là châu lục lạnh nhất, gió nhiều nhất khô nhất và có độ cao cách mặt nước biển trung bình cao nhất trong tất cả các châu lục.
Bạn có thể nghĩ rằng tuyết rơi suốt ngày ở hai Cực, nhưng Nam Cực lại rất khô, nó được coi là sa mạc với lượng mưa trung bình hàng năm chỉ 200 mm dọc bờ biển và ít hơn rất nhiều nếu vào trong đất liền.
Nhiệt độ ở Nam Cực có thể đạt đến -89 độ C.
Vì nó quá khắc nghiệt, nên không có con người sống định cư ở Nam Cực, nhưng một vài nơi có khoảng 1000 đến 5000 người sống ở đây tại các trạm nghiên cứu phân bố dọc châu lục.
Ngay cả những động vật cũng phải đấu tranh sinh tồn, và chỉ có những loài thích nghi được cái lạnh mới có thể sống sót ở đây, bao gồm nhiều loài tảo, động vật, vi khuẩn, nấm, thực vật, và sinh vật nguyên sinh.
Nhưng tại sao Nam Cực lại lạnh hơn người anh em phương Bắc?
À, trước hết là, phần lớn châu lục này cao hơn mực nước biển trung bình 3 km thì nhiệt độ giảm đi cùng với độ cao.
Đó là lý do tại sao trên đỉnh núi thường có tuyết.
Thứ hai, hãy nhớ là Bắc Cực thực ra là một đại dương đóng băng.
Nước ở đại dương ở phía dưới thì ấm hơn bề mặt băng tuyết trên đất liền ở Nam Cực, và nhiệt sẽ được truyền qua lớp băng.
Điều này làm cho nhiệt độ ở vùng Bắc Cực không đạt tới mức cực đại như bề mặt đất liền ở Nam Cực.
Thứ ba, các mùa đều cùng nhau chống lại Nam Cực.
Vào khoảng tháng 7, khi Trái Đất xa Mặt Trời nhất, cũng là mùa đông ở Nam Cực, làm cho cực Nam lạnh gấp hai lần.
Nhưng dù không là nơi cư trú được, nhưng Cực Bắc và Cực Nam đều giúp Trái Đất vận hành theo cách của nó.
Cả hai vùng cực đều là những người điều chỉnh khí hậu rất quan trọng.
Chúng giúp cân đối nhiệt độ trong khoảng nhiệt độ bình thường và đem đến cho chúng ta khí hậu ổn định.
Và khi băng ở Bắc Cực giảm vì biến đổi khí hậu và hiện tượng ấm lên của Trái Đất, khí hậu trên Trái Đất trở nên ngày một bất ổn hơn.
Chiến tranh là một phần đau thương của lịch sử và chắc chắn sẽ là một bi kịch trong tương lai.
Kể từ khi Liên Hiệp Quốc được thành lập, các cuộc chiến tranh xâm lược đã bị cấm và các hiệp ước đa phương đề cập đến xung đột vũ trang thay vì chiến tranh. Nhưng các cuộc chiến trong tương lai
sẽ không như trong quá khứ
Bên cạnh chiến tranh truyền thống, tương lai sẽ có thêm chiến tranh mạng, chiến đấu với kẻ thù từ xa với các loại vũ khí đẳng cấp mới, bao gồm virus máy tính và phần mềm để thay đổi khả năng điều hành của đối thủ.
Chiến tranh mạng không những chưa có trong khuôn khổ pháp luật hiện hành, mà câu hỏi, chính xác thì chiến tranh mạng thực sự là gì vẫn còn gây tranh cãi.
Vậy làm sao ta giải quyết chiến tranh mạng nếu chúng ta còn không thể nhất quán về định nghĩa của nó?
Một cách tiếp cận là hình dung các tình huống mà luật quốc tế mới cần được dùng.
Hãy tưởng tượng một loại sát thủ mới, người có thể thực hiện tội ác mà không cần đến phát súng nào hay thậm chí ở trong nước.
Ví dụ, một cá nhân làm việc cho chính phủ dùng thiết bị không dây để truyền tín hiệu tới máy trợ tim của một nhà lãnh đạo nước ngoài.
Thiết bị này làm máy trợ tim bị trục trặc, gây nên cái chết của nhà lãnh đạo.
Liệu việc ám sát công nghệ cao này có được gọi là động thái chiến tranh?
Ví dụ thứ hai, tưởng tượng một nhóm quốc gia đồng minh hợp tác xâm nhập vào hệ thống máy tính của tàu chiến hạt nhân của nước kẻ thù.
Sự tấn công này làm tàu sân bay sử dụng năng lượng hạt nhân suýt tan chảy, được dừng lại chỉ trước khi giết chết hàng nghìn binh lính và dân thường.
Như là phương pháp phòng vệ, nước đối thủ đáp trả bằng một cuộc tấn công mạng làm sập điện lưới quốc gia của các nước đồng minh.
Bệnh viện không thể cứu chữa bệnh nhân, cả vùng không có năng lượng và nước sạch, tất cả cuối cùng dẫn đến cái chết của hành nghìn dân thường.
Mất điện bắt nguồn từ cuộc phản công, nhưng cơ sở hạ tầng kém chất lượng, an ninh mạng yếu ớt và mạng lưới điện cũ kĩ mới gây nên cái chết của người dân.
Quốc gia có thể chống trả không?
Họ sẽ chống lại ai?
Sự trả thù có phải là hành động gây chiến?
Có phải họ tạo nên tội ác chiến tranh chống lại loài người không?
Ai sẽ phải chịu trách nhiệm?
Người viết mã chương trình máy tính?
Quản lí dự án quân sự, người giám sát việc viết mã?
Người chỉ huy ấn nút mở đầu cho sự việc?
Kĩ sư người tạo ra máy tính dù biết rằng chúng sẽ được dùng để tấn công?
Bởi vì chiến tranh đã ở cùng với chúng ta quá lâu, chúng ta có luật để tìm ra ai sẽ phải chịu trách nhiệm cho hành động của họ trong cuộc chiến.
Mục đích của luật pháp là để bao hàm và ngăn chặn sự bạo tàn trở nên tồi tệ hơn.
Trưng dụng máy bay dân sự và sử dụng nó như vũ khí, thả bom nguyên tử, sử dụng phòng hơi ngạt hay khí độc trong xung đột, tất cả hành động này, nếu thực hiện, đều là hành động và tội ác của chiến tranh theo luật quốc tế và nghị định thư Hague.
Một lần nữa, pháp luật hiện hành không thể trả lời các câu hỏi giả thiết và nhiều thứ khác bởi vì chẳng có câu trả lời dễ dàng, và chỉ có hai cách để trả lời cho những câu hỏi đó: hòa bình hoặc luật mới.
Vậy kịch bản giả tưởng nhưng hợp lí nào bạn có thể tưởng tượng về sự phát triển của định nghĩa chiến tranh mạng, và bạn sẽ thiết lập luật pháp quốc tế ra sao để ngăn cản những hành động trên?
Vào tháng này, cách đây một trăm năm trước, Albert Einstein 36 tuổi, đã đứng trước Viện Hàn Lâm Khoa học nước Phổ tại Berlin để trình bày một lý thuyết căn bản mới về không gian, thời gian và trọng lực: thuyết tương đối tổng quát.
Rõ ràng, thuyết tương đối tổng quát là một kiệt tác của Einstein, thuyết tả vận hành của vũ trụ ở quy mô lớn nhất, được gói gọn trong một biểu thức đại số đẹp mọi thứ từ tại sao trái táo rơi từ cây đến sự bắt đầu của thời gian và không gian.
Năm 1915 gây thú vị đối với các nhà vật lý học.
Hai tư tưởng mới đã làm đảo lộn ngành vật lý học
Một là thuyết tương đối của Einstein, cái còn lại, thậm chí còn được cho là cách mạng hơn nữa: cơ học lượng tử, Một phương thức mới kỳ lạ đến điên rồ nhưng cực kỳ thành công với việc tìm hiểu về thế giới vi mô, thế giới của các hạt và nguyên tử.
Suốt thế kỷ qua, hai khái niệm này đã làm biến đổi hoàn toàn sự hiểu biết của chúng ta về vũ trụ.
Nhờ có thuyết tương đối và cơ học lượng tử, mà chúng ta biết được vũ trụ được tạo ra từ đâu, bắt đầu ra sao và sẽ tiếp tục tiến hóa như thế nào.
100 năm sau, chúng ta giờ lại thấy mình tại một ngã rẽ khác trong vật lý học, nhưng thứ đang bị đe dọa bây giờ lại khác biệt hơn.
Vài năm nữa có thể cho ta biết liệu ta có thể tiếp tục tăng cường sự hiểu biết của chúng ta về tự nhiên, hay là có thể lần đầu tiên trong lịch sử khoa học, chúng ta có thể đối mặt với những câu hỏi mà chúng ta không thể trả lời, không phải vì chúng ta thiếu trí tuệ hay công nghệ, mà là vì chính những quy luật của vật lý ngăn cản điều đó.
Đây là vấn đề cốt yếu: vũ trụ thì quá, quá hấp dẫn.
Thuyết tương đối và cơ học lượng tử dường như gợi ý rằng vũ trụ đáng ra là một nơi nhàm chán.
Nó đáng lẽ phải tối tăm, chết chóc và không có sự sống.
Nhưng khi nhìn quanh, ta thấy mình sống trong một vũ trụ tràn ngập điều thú vị, đầy sao, hành tinh, cây cối, và cả sóc.
Câu hỏi sau cùng là, Tại sao những điều thú vị này tồn tại?
Tại sao lại có điều gì đó thay vì không có gì?
Mâu thuẫn này chính là vấn đề gây sức ép nhất trong vật lý cơ bản, và trong vài năm tới, có lẽ ta sẽ tìm ra liệu ta có thể giải quyết được hay không.
Trọng tâm của vấn đề này là hai con số, hai con số vô cùng nguy hiểm.
Chúng là những đặc tính của vũ trụ mà ta có thể đo được, và chúng cực kỳ nguy hiểm bởi vì nếu chúng khác đi, thậm chí một tí xíu thôi, thì vũ trụ mà chúng ta biết sẽ không còn tồn tại nữa.
Con số đầu tiên được gắn liền với khám phá được thực hiện cách tòa nhà này vài km, ở CERN, ngôi nhà của chiếc máy này, thiết bị khoa học lớn nhất từng được chế tạo trong lịch sử loài người, Máy gia tốc hạt lớn (LHC).
Chiếc máy gia tốc các hạt hạ nguyên tử quanh vòng tròn dài 27 km, đưa chúng ngày càng gần hơn với tốc độ ánh sáng trước khi va chạm chúng vào nhau bên trong các máy dò hạt khổng lồ.
Vào ngày 4/7/2012, các nhà vật lý học ở CERN đã công bố với thế giới rằng họ đã phát hiện ra một loại hạt cơ bản mới từ sự va chạm dữ dội trong máy LHC: hạt Higgs boson (Hạt của Chúa).
Nếu như bạn theo dõi tin tức vào lúc ấy, bạn sẽ thấy nhiều nhà vật lý trở nên vô cùng phấn khích thật sự, và bạn sẽ cảm thông với suy nghĩ của chúng tôi khi tìm ra một loại hạt mới.
Điều đó cũng khá đúng, nhưng hạt Higgs đặc biệt hơn.
Chúng tôi hào hứng như vậy vì việc tìm ra hạt Higgs chứng minh sự tồn tại của trường năng lượng vũ trụ.
Bạn có thể khó để tưởng tượng ra một trường năng lượng, nhưng ta đều đã trải qua nó.
Nếu bạn đã cầm một nam châm để gần một mảnh kim loại và cảm thấy lực ảnh hưởng giữa chúng, bạn đã cảm thấy tác động của từ trường.
Và trường Higgs, hơi giống từ trường, ngoại trừ việc nó có giá trị không đổi ở mọi nơi.
Nó đang ở ngay quanh ta.
Ta không thể nhìn hay sờ nó, nhưng nếu nó không ở đó, chúng ta sẽ không tồn tại.
Trường Higgs truyền khối lượng cho các hạt cơ bản mà tạo ra chúng ta.
Nếu nó không tồn tại, các hạt đó sẽ không có khối lượng, không có nguyên tử nào và sẽ không có chúng ta.
Nhưng có một vài điều bí ẩn sâu xa về trường Higgs.
Thuyết tương đối và cơ học lượng tử nói rằng nó có hai trạng thái tự nhiên, giống một cái công tắc đèn.
Nó đều có thể được "tắt", để có giá trị bằng 0 ở mọi địa điểm trong không gian, hoặc nó có thể "bật" để nó có một giá trị vô cùng lớn.
Trong cả hai tình huống trên, nguyên tử không thể tồn tại, và do đó những thứ thú vị khác mà ta nhìn thấy quanh ta trong vũ trụ sẽ không tồn tại.
Trên thực tế, trường Higgs chỉ hơi "bật" một chút, không bằng 0 nhưng yếu hơn 10,000 nghìn tỉ lần giá trị thực của nó, nó khá giống một công tắc bị kẹt ngay trước vị trí ngắt.
Và giá trị này rất quan trọng.
Nếu nó chỉ khác đi một tí xíu, thì sẽ không có cấu trúc vật lý nào trong vũ trụ.
Cho nên đây là con số đầu tiên trong hai số nguy hiểm cùa chúng ta cường độ của trường Higgs.
Các nhà lý thuyết đã dùng nhiều thập kỷ để cố gắng tìm hiểu vì sao nó lại có con số tinh chỉnh rất đặc biệt này, và họ đã đưa ra một số lời giải thích có thể xảy ra.
Chúng có những cái tên khá quyến rũ như "siêu cân đối" hay "những chiều dư lớn". (large extra dimensions)
Tôi sẽ không đi sâu chi tiết vào các ý tưởng này, nhưng điểm cốt yếu là: nếu điều nào giải thích được giá trị hoàn hảo kỳ lạ này của trường Higgs, thì chúng ta sẽ thấy được những hạt mới được tạo ra tại máy LHC cùng với hạt Higgs.
Tuy nhiên, cho đến giờ ta vẫn không thấy dấu hiệu nào về chúng
Nhưng thật ra có một ví dụ tệ hơn về kiểu tinh chỉnh của một con số đáng sợ, và lần này nó bắt nguồn từ đầu kia của thang đo, từ việc nghiên cứu vũ trụ ở những khoảng cách lớn.
Một trong những kết quả quan trọng nhất của thuyết tương đối tổng quát của Einstein là khám phá ra vũ trụ bắt nguồn từ sự giãn nở nhanh chóng của không gian và thời gian cách đây 13.8 tỉ năm về trước, vụ nổ lớn (Big Bang).
Theo như các phiên bản sơ khai của lý thuyết Big Bang, vũ trụ vẫn đang mở rộng kể từ khi ấy với trọng lực đang dần dần kìm hãm sự mở rộng ấy.
Nhưng vào năm 1998, các nhà thiên văn học đã có một khám phá kì thú là sự giãn nở của vũ trụ thực ra đang tăng tốc.
Vũ trụ đang trở nên lớn hơn và nhanh hơn gây ra bởi một lực đẩy bí ẩn gọi là "năng lượng tối".
Ngày nay, mỗi khi bạn nghe thấy thuật ngữ "tối" trong vật lý, bạn sẽ cảm thấy rất nghi ngờ vì nó có thể nghĩa là chúng ta không biết cái mà mình đang nói đến.
(Cười) Chúng ta không biết năng lượng tối là gì, nhưng khái niệm hay nhất là nó chính là năng lượng của vũ trụ, năng lượng của chân không.
Nếu bạn dùng thuyết cơ học lượng tử cũ để làm rõ năng lượng tối mạnh như nào thì, chắc chắn bạn sẽ nhận được một kết quả đầy kinh ngạc.
Bạn sẽ thấy rằng năng lượng tối có thể gấp 10 mũ 120 lần năng lượng của giá trị mà chúng ta đo đạc được từ thiên văn học.
Đó là con số với 120 số 0 sau nó.
Đây là một con số cực lớn đến nỗi bạn không thể nghĩ đến được luôn.
Chúng ta thường sử dụng từ "cực lớn" khi chúng ta nói về những con số lớn.
Nhưng như vậy cũng không nhằm nhò gì.
Con số này lớn hơn bất kỳ con số nào trong thiên văn học.
Nó lớn ngàn triệu triệu triệu triệu triệu triệu tỉ lần con số của các nguyên tử trong toàn vũ trụ.
Do vậy đó là một dự đoán khá tệ hại.
Thực ra, nó được gọi là dự đoán tồi tệ nhất trong vật lý, và điều này còn hơn cả một sự tò mò suông.
Nếu năng lương tối ở bất cứ đâu có sức mạnh gần như vậy, thì vũ trụ sẽ bị xé thành từng mảnh, ngôi sao và thiên hà không thể hình thành, ta cũng sẽ không có ở đây.
Và là điều thứ hai của những con số nguy hiểm này, cường độ của năng lượng tối, và giải thích nó đòi hỏi một mức độ tinh chỉnh to lớn hơn nhiều so với trường Higgs ta thấy.
Nhưng không giống như trường Higgs, con số này không có sự giải thích.
Hy vọng rằng một sự kết hợp hoàn hảo giữa thuyết tương đối của Einstein, một giả thuyết của vũ trụ ở qui mô lớn, với cơ học lượng tử, hay lý thuyết của vũ trụ ở qui mô nhỏ, có thể cung cấp một giải pháp.
Einstein đã dành hầu hết những năm còn lại của mình vào một nghiên cứu phù phiếm cho giả thuyết hợp nhất của vật lý, và các nhà vật lý đã lưu giữ nó từ lúc đó.
Một trong những ứng cử hứa hẹn nhất cho thuyết thống nhất là giả thuyết chuỗi, với ý tưởng then chốt là, nếu như phóng tầm nhìn vào những hạt cơ bản cấu tạo thế giới của chúng ta, thì thực ra bạn sẽ thấy rằng chúng không phải là hạt, mà chính là những chuỗi rung nhỏ xíu của năng lượng, với mỗi tần số của sự rung động tương ứng với hạt khác nhau, cũng giống những note nhạc trên dây đàn guitar vậy.
Và đó lá một cách nhìn tao nhã hơn, hầu như nên thơ hơn vào thế giới, nhưng nó có một vấn đề bi kịch.
Hóa ra lý thuyết chuỗi không phải là lý thuyết, mà là một chuỗi tập hợp các lý thuyết.
Nó được ước tính, thực tế là, có 10 đến 500 phiên bản khác nhau của lý thuyết chuỗi.
Mỗi một cái đều có thể diễn tả một vũ trụ khác nhau với những luật vật lý khác nhau.
Các nhà phê bình nói điều lý thuyết chuỗi không logic.
Bạn không thể bác bỏ lý thuyết.
Nhưng những người khác lật lại vấn đề và nói rằng, có lẽ sự tưởng chừng thất bại này là chiến thắng tuyệt nhất của lý thuyết chuỗi.
Có thể có những 10 đến 500 vũ trụ có khả năng khác nhau này thực chất tồn tại ở đâu đó ngoài kia trong một đa vũ trụ rộng lớn nào đó?
Đột nhiên chúng ta có thể hiểu được những giá trị tinh chỉnh kỳ lạ của hai con số nguy hiểm này.
Trong hầu hết đa vũ trụ, năng lượng tối mạnh đến nỗi vũ trụ bị xé thành từng mảnh, hay trường Higgs yếu đến nỗi không một nguyên tử nào có thể tạo thành.
Chúng ta đang sống ở một nơi trong đa vũ trụ mà hai số đó có giá trị đúng.
Chúng ta đang sống trong vũ trụ của Goldilocks.
Ý tưởng này cực kỳ gây tranh cãi, và nó rất dễ để thấy vì sao lại vậy.
Nếu như chúng ta đi theo ý nghĩ này, thì chúng ta sẽ không bao giờ trả lời được câu hỏi, "Tại sao luôn có thứ gì đó thay vì không có gì?"
Hầu hết đa vũ trụ, hư không, chằng có gì, và ta đang sống ở một trong rất ít nơi mà những qui luật của vật lý cho phép mọi thứ tồn tại.
Tệ hơn, chúng ta không thể kiểm chứng được ý tưởng về đa vũ trụ.
Chúng ta không tiếp cận được những vũ trụ khác, do đó không thể biết được là chúng có tồn tại ngoài kia hay không.
Vì thế chúng ta đang ở trong một vị trí vô cùng bất lực.
Điều đó không có nghĩa là đa vũ trụ không tồn tại.
Có những hành tinh khác, ngôi sao khác, dải thiên hà khác, vậy tại sao lại không thể có vũ trụ khác?
Vấn đề là, nó sẽ không giống như điều chúng ta chắn chắn sẽ từng thấy.
Ngày nay, ý tưởng về đa vũ trụ đã có tồn tại từ lâu, trong những năm lại đây, chúng ta bắt đầu có những gợi ý vững chắc rằng lý luận này có thể được sinh ra.
Mặc cho những hy vọng cao vời ngay lúc đầu tiên hoạt động của LHC, những gì chúng ta đã đang tìm vẫn đó chúng ta đã đang tìm những lý thuyết lý mới: siêu đối xứng hay là những chiều cực lớn có thể lý giải được giá trị tinh chỉnh kỳ lạ này của trường Higgs.
Mặc cho những hy vọng cao vời, LHC đã tiết lộ vùng hạ nguyên tử vô ích được tính toán chỉ bằng một hạt Higgs boson.
Thí nghiệm của tôi đã được xuất bản trên báo ghi nhận chúng tôi phải kết luận rằng không thể thấy dấu hiệu thuyết vật lý mới.
Giải thưởng giờ đây không thể nào cao hơn nữa.
Mùa hè này, hệ thống LHC bắt đầu pha thứ hai trong vận hành với một năng lượng gần như gấp đôi lần chạy đầu.
Những gì các nhà vật lý hạt nhân đang cực kỳ mong đợi là dấu hiệu của những hạt mới, những lỗ đen cực nhỏ, hay là cái gì hoàn toàn không mong đợi sẽ lòi ra từ những va chạm mãnh liệt tại Large Hadron Collider.
Nếu được vậy, chúng ta có thể tiếp tục hành trình đã được bắt đầu cách đây 100 năm của Albert Einstein đến một sự hiểu biết sâu rộng hơn hết về những quy luật của tự nhiên.
Nhưng nếu, trong thời gian hai ba năm, khi hệ thống LHC ngừng một lần nữa sau khi đóng máy lần thứ hai, chúng ta không tìm thấy gì ngoại trừ hạt Higgs, thì chúng ta có thể bước vào một kỷ nguyên mới của vật lý: một kỷ nguyên có những tương lai kỳ lạ về vũ trụ mà chúng ta không thể giải thích; kỷ nguyên mà ta có những gợi ý rằng ta đang sống trong đa vũ trụ mà mãi mãi vượt xa ngoài tầm với của chúng ta một cách vô vọng; một kỷ nguyên mà chúng ta sẽ không bao giờ trả lời được câu hỏi, "Tại sao lại có gì đó thay vì lại không có gì?"
Xin cám ơn.
(Vỗ tay) Bruno Giussani: Harry, thậm chí anh vừa nói rằng khoa học có lẽ sẽ không có câu trả lời, tôi vẫn muốn hỏi anh vài câu hỏi, và đầu tiên là: xây dựng những thứ giống như hệ thống LHC là dự án cả thế hệ.
Như tôi vừa đề cập, giới thiệu với anh, là chúng ta đang sống trong một thế giới thiển cận.
Làm sao anh có thể suy nghĩ sâu xa dự đoán ra cho chính mình một thế hệ khi xây dựng những điều như thế?
HC: Tôi đã rất may mắn có những trải nghiệm khi làm việc tại LHC vào năm 2008, ngay khi chúng tôi khởi động, và có những người trong nhóm nghiên cứu của tôi đã làm việc với nó qua ba thập kỉ, toàn bộ sự nghiệp họ tập trung thiết bị.
Tôi nghĩ những thảo luận đầu tiên về hệ thống LHC là vào năm 1976, và họ đã bắt đầu lên kế hoạch cho thiết bị mà không có công nghệ sẽ dự định sử dụng để có thể xây dựng được nó.
Do sức mạnh của máy tính chưa vào đầu thập kỉ 90, việc thiết kế bắt đầu gấp gáp.
một trong những máy dò lớn ghi những va chạm, họ không nghĩ rằng có công nghệ có thể chịu được bức xạ được tạo ra trong hệ thống LHC, vì thế về cơ bản có một đống chì nằm ở giữa đối tượng này và vài máy dò dọc bên ngoài, kết quả chúng tôi phát triển công nghệ.
Bạn phải tin sự ngây thơ con người, họ sẽ giải quyết những vấn đề, nhưng mất hơn một thập kỉ hoặc hơn nữa.
BG: Trung Quốc vừa công bố cách đây hai ba tuần rằng họ định xây máy siêu gia tốc kích thước gấp đôi LHC.
Tôi tự hỏi rằng mọi người sẽ hoan nghênh tin này ra sao.
HC: Kích thước không phải tất cả, Burno.
BG: Tôi đồng ý. (Tiếng cười) Thật buồn cười khi nhà vật lý hạt nhân khi nói như thế.
Nhưng nói nghiêm túc, đó là tin tuyệt vời.
Vì xây thiết bị như hê thống LHC cần nhiều quốc gia khắp thế giới góp tài nguyên của họ.
Không quốc gia nào đủ sức xây máy móc lớn như vậy, có lẽ trừ Trung Quốc, bởi vì họ có thể huy động lượng lớn tài nguyên, nhân lực và tiền bạc xây máy móc như vậy.
Do đó, đó tin tốt thôi.
Nếu họ thật sự lên kế hoạch để xây dựng máy móc thì sẽ phải học hỏi chi tiết về hạt Higgs và có thể sẽ cho chúng ta vài gợi ý chẳng hạn ý tưởng mới này, như thuyết siêu đối xứng ở đâu ra, vậy tôi nghĩ đó là tin tuyệt cho vật lý.
BG: Cám ơn Harry. HC: Cám ơn các bạn nhiều.
(Vỗ tay)
Bạn đã từng trải qua hiện tượng déjà vu chưa?
Đó là cảm giác thoáng qua khi bạn nhận ra một tình huống "quen quen".
Một khoảnh khắc xảy ra trong nhà hàng giống hệt như những gì bạn nhớ.
Thế giới chuyển vần như một vở ba-lê mà bạn lại là người dàn dựng ra nó, nhưng diễn biến không thể dựa trên những trải nghiệm trong quá khứ bởi vì bạn chưa bao giờ ăn ở đây lần nào cả.
Đây là lần đầu tiên bạn ăn sò, vậy điều gì đang diễn ra?
Rất tiếc là không có một lời giải thích nào cho hiện tượng déjà vu.
Trải nghiệm này rất ngắn ngủi và xảy ra mà ta không để ý, đến độ các nhà khoa học gần như không thể ghi lại và nghiên cứu nó.
Các nhà khoa học không thể chỉ đơn giản là ngồi xuống và chờ đợi cho hiện tượng ấy xảy ra với họ... điều này có thể tốn nhiều năm.
Không có dấu hiệu vật lý nào và trong các nghiên cứu, nó được mô tả như một thứ cảm giác hay cảm nhận.
Vì thiếu những bằng chứng vững chắc, nên nhiều năm qua đã có rất nhiều suy đoán khác nhau.
Từ khi Emile Boirac đưa ra khái niệm "déjà vu" như một thuật ngữ bằng tiếng Pháp có nghĩa là "đã thấy rồi", hơn 40 giả thuyết đã được đặt ra nhằm giải thích hiện tượng này.
Những tiến bộ gần đây trong lĩnh vực mô phỏng não bộ và tâm lý học nhận thức đã giúp thu hẹp phạm vi nghiên cứu.
Nào, hãy cùng tìm hiểu ba trong số những giả thuyết thịnh hành nhất hiện này, bằng cách sử dụng hình ảnh cùng một nhà hàng cho từng cái.
Đầu tiên là quá trình xử lý kép.
Chúng ta sẽ cần một hành động.
Nào chúng ta hãy theo một bồi bàn làm rơi khay đựng thức ăn.
Khi cảnh tượng này diễn ra, hai bán cầu não bạn xử lý một luồng thông tin: cánh tay của bồi bàn tiếng khóc lóc van nài giúp đỡ của anh ta, mùi vị của món mì.
Trong tích tắc, những thông tin này chạy vụt vào và được xử lý thành một khoảnh khắc duy nhất.
Phần lớn thời gian, mọi thứ thường được ghi lại đồng bộ.
Tuy nhiên, giả thuyết này khẳng định rằng déjà vu xảy ra khi thông tin được truyền chậm một chút từ một trong những con đường này.
Sự khác nhau về thời gian đến của thông tin làm cho não bộ hiểu thông tin sau như một sự kiện tách biệt.
khi nó được diễn lại trên khoảnh khắc đã được ghi lại trước đó, khiến ta cảm giác như thể nó đã xảy ra từ trước theo cách đó.
Giả thuyết tiếp theo của chúng ta liên quan đến những mơ hồ trong quá khứ hơn là những lầm lẫn ở hiện tại.
Đây là giả thuyết tạo ảnh ba chiều, và chúng ta sẽ sử dụng khăn trải bàn đó để kiểm tra.
Khi bạn nhìn qua những ô vuông trên khăn, ký ức xa xăm từ sâu bên trong não bạn trỗi dậy.
Theo giả thuyết này, điều này xảy ra là vì trí nhớ ta được lưu trữ theo dạng tạo ảnh ba chiều, và trong tạo ảnh ba chiều, bạn chỉ cần một mảnh là có thể nhìn thấy được toàn bộ bức tranh.
Não bạn đồng nhất khăn trải bàn với một cái trong quá khứ, có lẽ là từ nhà của bà bạn.
Tuy nhiên, thay vì nhớ rằng bạn đã từng nhìn thấy vật này ở nhà bà, não bạn lại tập trung hết vào những ký ức cũ mà không đồng nhất nó.
Điều này làm bạn có cảm giác quen thuộc mà không thể nhớ lại được hết tất cả.
Mặc dù bạn chưa từng đến nhà hàng này, nhưng bạn đã thấy khăn trải bàn đó nhưng lại thất bại trong việc xác minh nó.
Bây giờ, hãy nhìn cái nĩa này.
Bạn đang chú ý phải không?
Giả thuyết cuối cùng của chúng ta được cho là do sự chú tâm bị phân chia, tức là hiện tượng déjà vu xảy ra khi não bạn thu nhận một cách tiềm thức môi trường bên ngoài trong khi chúng ta lại bị một thứ cụ thể làm sao nhãng.
Khi ta chú tâm trở lại, chúng ta cảm thấy như thể chúng ta đã ở đây từ trước rồi.
Ví dụ, ngay khi bạn tập trung vào cái nĩa và không quan sát khăn trải bàn hay người bồi bàn bị ngã.
Mặc dù não bạn đang ghi nhận mọi thứ trong bán cầu não, thì nó vẫn đang tiếp thu những tiềm thức sâu bên trong.
Cuối cùng khi bạn kéo mình ra khỏi cái nĩa, bạn nghĩ bạn đã đến đây từ trước rồi vì bạn đã không chú ý.
Tuy cả ba giả thuyết này đều đưa ra những đặc điểm chung về déjà vu, nhưng không cái nào được cho là lời giải cuối cùng cho hiện tượng này.
Vì vậy, trong khi chúng ta chờ các nhà nghiên cứu tìm ra những cách thức mới để nắm bắt được cảm giác thoáng qua này, thì chúng ta có thể tự mình nghiên cứu khoảnh khắc này.
Cuối cùng, hầu hết các nghiên cứu về déjà vu đều dựa trên những báo cáo thực tế, vì vậy tại sao đó không thể là cái của chúng ta?
Lần tới khi bạn có cảm giác déjà vu, hãy chộp ngay khoảnh khắc ấy và nghĩ về nó.
Bạn có cảm thấy rối trí không?
Có cái gì đó quen thuộc không?
Não bạn có hoạt động chậm đi không?
Hay có điều gì khác không?
Bạn đã bao giờ nhận thấy trăng tròn thì trông lớn hơn khi ở gần đường chân trời hơn là khi trên đỉnh đầu?
Nếu vậy, bạn không phải là người duy nhất đâu.
Người ta đã tự hỏi về hiệu ứng kỳ lạ này kể từ thời cổ đại, và đáng ngạc nhiên thay, chúng ta vẫn chưa có được một lời giải thích xác đáng nào, nhưng đó không phải là vì thiếu cố gắng.
Một số trong những tư duy vĩ đại nhất trong lịch sử- Aristotle, Ptolemaios, Da Vinci, Decartes -Tất cả họ đều đã trăn trở về vấn đề này và thất bại trong việc tìm ra một lời giải thích đầy đủ cho nó.
Một trong những ý tưởng đầu tiên được đề xuất đó là hình ảnh của mặt trăng trên bầu trời thực sự là lớn hơn khi ở gần chân trời.
Có lẽ bầu khí quyển trái đất hoạt động như một ống kính khổng lồ, phóng to Mặt Trăng khi nó lên cao và đứng yên tại chỗ.
Nhưng điều giải thích này không phù hợp.
Trên bất cứ điều gì, sự khúc xạ của khí quyển sẽ làm cho mặt trăng nhìn hơi nhỏ hơn.
Hơn nữa, nếu bạn thực sự đánh giá kích thước của phần nhìn thấy được của mặt trăng tại các vị trí khác nhau, nó không thay đổi gì cả.
Thế thì tại sao có nó vẫn có vẻ lớn hơn khi nó ở trên cao?
Điều này có thể là một số dạng ảo ảnh quang học.
Câu hỏi là dạng nào?
Một trong những câu trả lời có thể là ảo ảnh Ebbinghaus, nơi các vật giống hệt nhau có thể được nhìn thấy khác hẳn vì kích thước tương đối của những vật bao quanh chúng.
Đây là hai vòng tròn ở trung tâm có cùng kích thước
Có lẽ mặt trăng trông lớn hơn khi gần chân trời bởi vì nó ở cạnh những cây nhỏ, những nhà ở, và những tòa tháp xa xa,
Nhưng khi mặt trăng lên cao hơn, thì nó sẽ lọt thỏm vào màn đêm rộng lớn. và có vẻ nhỏ hơn khi so sánh
Một khả năng khác là ảo ảnh Ponzo nổi tiếng.
Nếu bạn đã bao giờ cố gắng để vẽ tranh phong cảnh, bạn biết rằng cái gì càng gần đường chân trời thì các bạn càng phải vẽ nó nhỏ hơn.
Não của chúng ta tự động bù đắp cho việc này bằng nhìn nhận vật mà gần đường chân trời sẽ lớn hơn kích thước thật của nó.
Hai màu vàng trong bản vẽ này có kích thước tương tự, nhưng một có vẻ lớn hơn bởi vì chúng ta giải thích nó như là hiện tượng lùi xa hơn vào đường chân trời.
Vì vậy, giữa Ponzo và Ebbinghaus, hình như chúng ta đã giải quyết được những bí ẩn của ảo ảnh mặt trăng, nhưng, thật không may, là có một vài chi tiết làm phức tạp hóa mọi chuyện.
Chỉ có một vấn đề, nếu chỉ là hiệu ứng Ebbinghaus thì chúng ta có thể nghĩ rằng những ảo ảnh Mặt Trăng sẽ biến mất đối phi công bay cao trên những đám mây vì khi đó sẽ không có bất kỳ vật thể nào khác nhỏ hơn gần chân trời.
Nhưng trong thực tế, các phi công và các thủy thủ trên đại dương vẫn khẳng định rằng họ thấy ảo ảnh mặt trăng
Mặt khác, nếu nó là chỉ khả năng tự điều chỉnh của não bộ cho kích thước của các vật thể gần chân trời, thì chúng ta sẽ trông đợi ảo ảnh Mặt Trăng có thể nhìn thấy trong hệ hành tinh, nơi toàn bộ bầu trời, bao gồm đường chân trời, được hiển thị trên một mái vòm hình cầu phía trên chúng ta.
Nghiên cứu đã chỉ ra ,tuy nhiên, rằng điều này đã không xảy ra.
Để làm cho vấn đề tồi tệ hơn, có vẻ như ảo ảnh mặt trăng biến mất hoàn toàn nếu bạn chỉ cần cuối xuống và nhìn vào mặt trăng giữa hai chân của bạn.
Bây giờ, điều này trở nên thật buồn cười!
Một trong những lời giải thích hứa hẹn nhất tới ngày hôm nay được gọi là hội tụ Micropsia.
Bộ não của chúng ta đánh giá khoảng cách đến các vật thể và kích thước rõ ràng của chúng bởi trọng tâm của mắt của chúng ta.
Khi nhìn vào đường chân trời, mắt của bạn tập trung vào khoảng cách ở xa và bộ não của bạn biết rằng bạn đang nhìn ra xa.
Mặt trăng xuất hiện ở một kích thước nhất định.
Bộ não của bạn nghĩ rằng nó là xa, mà thật ra là thế, Vì vậy, bạn tự nhiên kết luận mặt trăng phải lớn.
Nhưng khi nhìn lên bầu trời đêm, không có gì cho mắt của bạn tập trung vào, vì thế nó mặc định là tập trung vào phần còn lại, đó là một điểm chỉ cách một vài mét.
Bây giờ, bộ não của bạn nghĩ rằng mặt trăng rất gần so với thực tế, Vì vậy, bạn tự nhiên kết luận rằng Mặt Trăng cũng không lớn như bạn nghĩ .
Thay vì giải thích lý do tại sao mặt trăng trông rất lớn ở gần chân trời, Hội tụ Microspia giải thích tại sao mặt trăng trông quá nhỏ khi trên không.
Vẫn không hài lòng à?
Vâng, thẳng thắn mà nói, nhiều khoa học gia cũng thế, vì vậy cuộc tranh luận về những ảo ảnh mặt trăng vẫn còn rất dữ dội và có thể tiếp tục chừng nào chúng ta còn nhìn thấy nó trên bầu trời đêm.
Ngài ủy viên, cám ơn ông đã đến với TED.
Rất hân hạnh. Hãy bắt đầu với vấn đề.
Trong năm 2015, gần 1 triệu dân tị nạn và người nhập cư đã đến Châu Âu
từ nhiều quốc gia khác nhau. tất nhiên là từ Syria và Iraq, có cả Afghanistan, Bangladesh, Eritrea và một số nơi khác.
Và đã có hai phản ứng trái chiều: chào đón nồng nhiệt và rào cản phân biệt.
Nhưng tôi muốn xem xét vấn đề này một chút từ phương diện ngắn hạn và lâu dài.
Và câu hỏi đầu tiên rất đơn giản: Vì sao làn sóng người tị nạn lại tăng nhanh trong sáu tháng qua?
Tôi cho là, về cơ bản, điều làm bùng nổ sự tăng nhanh này chính là người tị nạn từ Syria.
Làn sóng người nhập cư sang Châu Âu từ Châu Phi và Châu Á vẫn tăng nhưng chậm, và bất thình lình chúng ta gặp phải sự tăng trưởng ồ ạt này trong những tháng đầu tiên của năm nay.
Vì sao? Thôi cho rằng có 3 nguyên nhân, 2 cái gián tiếp, và 1 cái trực tiếp.
Nguyên nhân gián tiếp có liên quan đến người Syria đó là hi vọng càng ngày càng mờ mịt dần đối với họ
Nghĩa là, khi họ nhìn vào đất nước của họ họ không tìm thấy nhiều hi vọng để quay trở về, bởi vì không hề có giải pháp về chính trị cho nên không hề có bất cứ ánh sáng nào cuối đường hầm cả.
Nguyên nhân thứ hai là điều kiện sống của người dân Syria ở các nước lân cận luôn luôn bị phá hoại
Từng có một khảo sát với Ngân hàng thế giới, và 87% người dân Syria ở Jordan cùng với 93% người dân Syria ở Lebanon sống dưới mức nghèo đói của đất nước.
Chỉ một nửa số trẻ em được đi học, có nghĩa là người dân đang sống vô cùng khó khăn
Họ không chỉ là người tị nạn vô gia cư, họ không chỉ chịu đựng những gì họ đã từng chịu đựng, mà họ còn đang sống trong điều kiện cực kì bi thảm
Và rồi sự khởi đầu nổ ra khi mà bất thình lình cứu trợ quốc tế giảm
Chương trình lương thực thế giới, vì thiếu nguồn lực, bị bắt phải cắt giảm 30% lương thực cho người tị nạn Syria.
Họ không được đi làm, vì thế họ hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn trợ cấp quốc tế, và họ thấy như "thế giới đang bỏ mặc chúng tôi."
Và theo tôi điều đó chính là khởi đầu.
Bất ngờ xuất hiện 1 làn sóng ồ ạt và người dân bắt đầu di cư với 1 lượng lớn và, nói thật ra, nếu tôi cũng nằm trong trường hợp như thế và tôi có đủ can đảm để làm điều đó, tôi cũng sẽ làm giống như họ.
Nhưng tôi nghĩ, điều gây ngạc nhiên với nhiều người là nó không chỉ bất ngờ mà nó còn không được cho là sự bất ngờ
Chiến tranh Syria đã diễn ra trong suốt 5 năm
Hàng triệu người tị nạn đã ở trong các trại, làng và thị trấn quanh Syria.
Bạn phải tự cảnh giác với tình hình và với cả hậu quả của sự sụp đổ ví dụ như của Lybia, và Châu Âu có vẻ như hoàn toàn chưa hề chuẩn bị gì trước.
Chưa chuẩn bị trước vì bị chia rẽ, và một khi bạn bị chia rẽ, bạn không muốn nhận diện thực tế.
Bạn thích trì hoãn các quyết định, bởi vì bạn không đủ năng lực để thực hiện chúng.
Và bằng chứng là thậm chí khi sự tăng đột biến xảy ra, Châu Âu vẫn chia rẽ và không thể đưa ra một cơ chế để quản lí tình hình.
Bạn nói về một triệu người.
Nó có vẻ lớn, nhưng dân số của khối Châu Âu là 550 triệu người, điều đó có nghĩa là chúng ta đang nói về 1 trên 2000 người Châu Âu.
Hiện giờ ở Lebanon, chúng ta có 1 dân tị nạn trên 3 người dân Lebanon.
Lebanon? Đang đấu tranh, tất nhiên, nhưng nó cũng là đang quản lí.
Cho nên, câu hỏi đặt ra là: có thứ gì mà có thể quản lí được nếu..không nhắc đến những điều quan trọng nhất, mà đã được giải quyết tận gốc, bây giờ cũng hãy quên những nguyên do gốc, mà chỉ nhìn hiện tượng này như bây giờ nếu Châu Âu có thể cùng nhau đoàn kết để tạo ra những điểm vào có đầy đủ khả năng tiếp nhận?
Nhưng như thế, những nước tại các vị trí nhập cảnh cần phải được hỗ trợ rất lớn sau đó thì sàn lọc mọi người với những kiểm tra an ninh và tất cả những cơ chế khác, phải phân phối những người đang đến cho tất cả các nước Châu Âu, tùy thuộc theo khả năng của từng nước.
Tức là nếu bạn nhìn vào chương trình tái định cư mà đã được phê duyệt bởi Ủy Ban, luôn luôn quá ít và quá trễ, hay bởi Hội Đồng, cũng quá ít và quá trễ BG: Nó đã đổ vỡ rồi.
AG: Nước tôi phải tiếp nhận 4 ngàn người
4 ngàn người đối với Bồ Đào Nha không là gì
Vì vậy nó hoàn toàn có thế quản lí được nếu nó được quản lí, nhưng với tình hình hiện nay, áp lực lại đặt lên những điểm nhập cảnh, và rồi, vì mọi người di chuyển theo cách hỗn loạn này qua vùng Balkans, rồi, về cơ bản họ đến Đức, Thụy Điển, và Áo
Đó là 3 nước cuối cùng lại phải tiếp nhận người tị nạn.
Các nước Châu Âu còn lại chỉ nhìn mà không làm gì hơn
BG: Hãy để tôi thử nêu ra 3 câu hỏi, diễn vai kẻ biện hộ cho ma quỷ.
tôi sẽ cố gắng hỏi chúng làm chúng mòn dần
Nhưng tôi nghĩ các câu hỏi này hiện giờ đang ở trong đầu của nhiều người dân Châu Âu Đầu tiên dĩ nhiên là về các con số.
Ông nói rằng 550 triệu so với 1 triệu chẳng là bao nhiêu, nhưng thực tế thì, Châu Âu có thể tiếp nhận bao nhiêu người?
AG: Vâng, đây là câu hỏi mà không có câu trả lời, vì những người tị nạn có quyền được bảo vệ
Và nó như là một điều luật quốc tế, vì thế không thể nào nói rằng: "Tôi sẽ nhận 10,000 người và chấm hết"
Tôi muốn nhắc bạn một điều: ở Thổ Nhĩ Kì, lúc bắt đầu cuộc khủng hoảng tôi nhớ có một thủ tướng nói rằng: "Thổ Nhĩ Kì có thể tiếp nhận lên đến 100,000 người"
Bây giờ Thỗ Nhĩ Kì có khoảng 2 triệu 3 trăm ngàn hoặc cỡ đó, nếu bạn đếm hết tất cả người tị nạn.
Vì thế tôi không nghĩ nó công bằng để nói chúng ta có thể tiếp nhận bao nhiêu
Mà điều công bằng để nói là: làm thế nào chúng ta có thể tự tổ chức để đảm đương trách nhiệm quốc tế của mình?
Và Châu Âu cũng đã không làm được điều đó vì cơ bản là Châu Âu đang chia rẽ bởi thiếu sự đoàn kết trong dự án Châu Âu.
Và nó không phải chỉ về người tị nạn; nó còn có nhiều mặt khác.
Và nói thật là, đây là thời điểm chúng ta cần nhiều Châu Âu thay vì ít Châu Âu.
Nhưng vì công chúng đang ngày càng mất dần niềm tin vào các tổ chức Châu Âu, nên cũng càng ngày càng khó để thuyết phục công chúng rằng chúng ta cần Châu Âu để xử lí các vấn đề này
Có vẻ chúng ta đang ở vị trí mà những con số trở thành sự thay đổi chính trị, đặc biệt là trong nước
Ta đã thấy điều đó cuối tuần qua ở Pháp nhưng chúng ta cũng đã thấy nó qua rất nhiều nước: ở Ba Lan, Đan Mạch, và ở Thụy Sỹ cùng vài nơi khác, nơi mà tâm trạng thay đổi nhanh chóng vì những con số, mặc dù chúng không đáng kể so với các con số trên tổng thể
Thủ tướng của... Nhưng, nếu tôi có thể, bằng các: Ý tôi là, một người dân Châu Âu sẽ thấy gì khi ở nhà trong một ngôi làng không có người tị nạn?
Điều mà người Châu Âu này thấy, trên TV, Hằng ngày, vài tháng trước đây, mở tin tức hằng ngày, một đám đông đến, không kiểm soát, di chuyển từ biên giới đến biên giới, và những hình ảnh trên TV là hàng trăm hàng nghìn người đang di chuyển
Và tư tưởng là chẳng có ai quan tâm đến điều đó Nó xảy ra mà không có bất kì biện pháp quản lí nào
Và vì thế tư tưởng của họ là: "Họ sẽ đến làng của mình"
Cho nên đây là một tư tưởng hoàn toàn sai lầm đang chiếm ngự ở Châu Âu Và cách sống của chúng ta sẽ thay đổi, và mọi thứ sẽ... Và vấn đề là nếu điều này được quản lí đúng cách, nếu mọi người được tiếp nhận đúng cách, được chào đón, được che chở tại điểm nhập cảnh,được sàng lọc ngay tại đó, rồi di chuyển bằng máy bay đến các quốc gia Châu Âu khác, Thì nó đã chẳng làm mọi người lo sợ.
Nhưng, đáng tiếc là, chúng ta có quá nhiều người lo sợ, chỉ vì Châu Âu đã không thể làm việc này một cách đúng đắn.
BG: Nhưng có một ngôi làng ở Đức với 300 dân cư và 1000 người tị nạn.
Vậy, thái độ của ông là gì?
Ông tưởng tượng thế nào về phản ứng của họ
AG: Nếu như có sự quản lí đúng đắn cho tình huống này và sự phân phối hợp lí cho người tị nạn trên khắp Châu Âu, bạn sẽ luôn có được tỉ lệ như tôi đã nêu một trên 2000.
Bởi vì mọi thứ đã không được quản lí đúng cách nên cuối cùng ta có những tình huống mà hoàn toàn không thể sống cùng được, và dĩ nhiên nếu bạn có một ngôi làng... ở Lebanon, có rất nhiều ngôi làng mà có nhiều người Syria hơn cả người Lebanon; Lebanon đã sống với nó.
Tôi không yêu cầu điều tương tự xảy ra ở Châu Âu cho mọi ngôi làng Châu Âu đều phải có nhiều người tị nạn hơn dân cư.
Điều tôi yêu cầu cho Châu Âu là làm việc một cách đúng đắn. và có khả năng tự tổ chức để tiếp nhận người tị nạn như các nước khác trên thế giới đã buộc phải làm trong quá khứ
Vậy, nếu nhìn vào tình hình trên thế giới chứ không chỉ ở Châu Âu (Vỗ tay) BG: Vâng!
(Vỗ tay) Nếu ông nhìn vào tình hình toàn cầu, không chỉ mỗi Châu Âu Tôi biết ông có thể kể ra một danh sách dài các nước mà không thật sự đẩy mạnh nhưng tôi quan tâm hơn ở chỗ là có ai đó đang đi đúng đường hay không?
AG: Vâng, 86% người tị nạn trên thế giới hiện đang ở những nước đang phát triển.
Và nếu bạn nhìn đến các quốc gia như Etiopia Etiopia đã tiếp nhận hơn 600,000 người tị nạn.
Tất cả biên giới của Etiopia đều mở cửa.
Và họ có, như một chính sách, họ gọi nó là chính sách "người với người" mọi người tị nạn đều nên được tiếp nhận.
Và họ có người Nam Sudan, họ có người Sudan, người Somali.
Họ tiếp nhận tất cả các nước láng giềng
Họ có người Eritrea.
Và, nhìn chung, Các nước Châu Phi cực kì chào đón người tị nạn, và tôi phải nói rằng, ở Trung Đông và ở Châu Á, chúng ta thấy một xu hướng để biên giới mở cửa
Giờ ta xem xét vài vấn đề với tình hình ở Syria, khi tình hình ờ Syria phát triển thành một cuộc khủng hoảng an ninh lớn, nhưng sự thật là trong một thời kì dài, tất cả biên giới ở Trung Đông vẫn mở.
Sự thật là với dân Afghanistan các biên giới của Pakistan và Iran đã được mở, tại lúc đó, cho 6 triệu người Afghanistan vào.
Vì vậy tôi phải nói rằng thậm chí ngày nay xu hường ở các nước đang phát triển vẫn luôn là mở cửa biên giới.
Xu hướng ở các nước phát triển cho những câu hỏi này trở nên càng ngày càng phức tạp, đặc biệt là khi trong dư luận có một sự pha trộn giữ một bên là bảo vệ người tị nạn và bên còn lại là những câu hỏi về an toàn ...theo ý kiến của tôi là hiểu sai
Chúng ta cũng sẽ trở lại với nó nhưng ông đã nhắc đến sự cắt giảm kinh phí và các chứng từ từ chương trình Lương thực...
...Thế giới. Điều đó phản ánh về quỹ chung của các tổ chức đang làm việc trên những vấn đề này.
Bây giờ thì thế giới dường như đã thức tỉnh ông nhận được nhiều kinh phí và hỗ trợ hơn hay nó vẫn như cũ?
Chúng tôi nhận được nhiều ủng hộ hơn.
Tôi phải nói là chúng tôi đang tiến gần hơn tới các mức độ của năm ngoái
Chúng tôi đã khó khăn hơn nhiều trong suốt mùa hè.
Nhưng nó rõ ràng là không đủ để giải quyết các nhu cầu của người dân và đáp ứng các yêu cầu của các nước đang tiếp nhận người tị nạn.
Và ở đây chúng tôi có một đánh giá cơ bản về các chỉ tiêu, các mục tiêu, các ưu tiên cho hợp tác phát triển được yêu cầu.
Ví dụ, Lebanon và Jordan là những nước có thu nhập trung bình.
Vì họ là các nước thu nhập trung bình, họ không thể nhận các khoản vay mềm hay tài trợ từ Ngân hàng Thế giới
Ngày nay điều đó chẳng còn ý nghĩa nữa. vì họ đang cung cấp một lợi ích chung toàn cầu.
Họ có hàng triệu người tị nạn ở đó, và thành thật là họ là những trụ cột cho sự cân bằng trong khu vực, cùng với tất cả các khó khăn họ đối mặt và hàng rào đầu tiên cho an ninh chung của chúng tôi.
Vì thế nó có nghĩa rằng các nước đó không phải là ưu tiên hàng đầu trong chính sách hợp tác phát triển.
Và họ không phải.
Và không chỉ người tị nạn đang sống trong tình cảnh vô cùng bi đát trong những nước này, mà cả những cộng đồng địa phương cũng đang tự chịu đau khổ, vì đồng lương của họ giảm, vì có nhiều người thất nghiệp hơn, vì giá cả và giá thuê tăng cao.
And, dĩ nhiên, nếu bạn nhìn vào tình hình hôm nay của các chỉ số trong các quốc gia này, nó rõ ràng rằng, đặc biệt là nhóm người nghèo trong dân số của họ đang sống càng ngày càng tệ bởi vì cuộc khủng hoảng họ đang đối mặt
BG: Vậy ai sẽ là người hỗ trợ?
Các quốc gia, tổ chức quốc tế, hay Liên minh Châu Âu?
Ai sẽ đưa ra sự hỗ trợ?
Chúng ta cần kết hợp mọi nỗ lực
Rõ ràng là hợp tác song phương là điều cần thiết.
Rõ ràng là hợp tác đa phương là điều cần thiết.
và cũng rõ ràng là các tổ chức tài chính thế giới cần có sự linh hoạt để có thể đầu tư lớn hơn nhằm hỗ trợ các nước này.
Chúng ta cần kết hợp mọi phương tiện, và để hiểu rằng ngày hôm nay, trong 1 tình trạng kéo dài tại 1 thời điểm nhất định nó không còn nghĩa lí gì nữa để phân biệt giữa viện trợ nhân đạo và viện trợ phát triển hay các quá trình phát triển.
Bởi vì bạn đang nói đến trẻ em trong trường học, bạn đang nói về sức khỏe, bạn đang nói về sự quá tải của cơ sở hạ tầng
bạn nói về những điều đòi hỏi phải có tầm nhìn dài hạn, một quan điểm phát triển và không phải chỉ là một quan điểm cứu trợ nhân đạo khẩn cấp.
Tôi muốn biết nhận xét của ông về vài thứ được đang trên báo sáng nay.
Nó là một tuyên bố của ứng cử viên hiện tại cho chức Tổng thống Mỹ của đảng Cộng hòa, Donald Trump.
Hôm qua ông ta đã nói nó.
(cười) Không, hãy lắng nghe. Nó rất thú vị.
Tôi xin trích dẫn: "Tôi kêu gọi một sự đóng cửa hoàn toàn với người Hồi giáo đang đến Mỹ, cho tới khi các đại diện của nước ta có thể tìm ra được chuyện gì đang xảy ra"
Ông phản ứng thế nào về nó?
Vâng, không chỉ mỗi Donald Trump.
Chúng ta có một vài người khắp thế giới với trách nhiệm chính trị trong tay nói, ví dụ như, dân tị nạn Hồi giáo không nên được tiếp nhận
Và nguyên nhân họ nói thế là vì họ nghĩ rằng, bằng cách nói và làm những điều này, họ đang bảo vệ an ninh cho đất nước của mình
Bây giờ, tôi ở trong chính phủ
tôi rất quan tâm đến sự cần thiết cho chính phủ để bảo vệ an ninh của đất nước họ và người dân của họ
Nhưng nếu bạn nói những điều như thế ở Mỹ hay ờ bất kì nước Châu Âu nào, "Chúng ta chuẩn bị đóng của biên giời đối với người tị nạn Hồi giáo," những gì bạn đang nói chính là sự giúp đỡ tốt nhất có thể cho việc tuyên truyền của các tổ chức khủng bố
Bởi vì bạn đang nói... (Vỗ tay) Những gì bạn đang nói sẽ được lắng nghe bởi tất cả người Hồi giáo ở đất nước bạn và nó sẽ mở được cho việc tuyển dụng và các cơ chế mà thông qua công nghệ Daesh và al-Nusra, al-Qaeda, và tất cả những nhóm khác, đang thâm nhập vào xã hội của chúng ta lúc này
Và nó chỉ nói cho bọn chúng là "Các người đã đúng, chúng tôi chống lại các người"
Rõ ràng điều này đang tạo ra trong xã hội đa chủng tộc, đa tôn giáo, đa văn hóa điều này đang tạo ra một tình huống mà trong đó, thực sự, nó dễ dàng hơn nhiều cho việc tuyên truyền của các tổ chức khủng bố có hiệu quả trong việc lôi kéo mọi người vào những hành vi khủng bố ở những nước mà những lời lẽ kia được nói ra
Những vụ tấn công gần đây vào Paris và những phản ứng về chúng có phải đã làm công việc của ông khó khăn?
Không còn nghi ngờ gì nữa
Ý ông là sao?
Ý tôi là, với nhiều người, phản ứng đầu tiên cho những kiểu tấn công khủng bố thế này là: đóng cửa biên giới mà không hiểu rằng vấn đề khủng bố ở Châu Âu phần lớn là thuộc về nội bộ
Chúng ta có hàng ngàn hàng ngàn chiến sĩ Châu Âu đang chiến đấu ở Syria và Iraq, vì vậy đây là việc không dễ dàng được giải quyết chỉ bằng cách cấm cửa người Syria.
Và tôi phải nói là, tôi đã bị thuyết phục rằng việc các hộ chiếu xuất hiện, tôi tin, đã được đặt bởi những người đã đánh bom... BG:... đánh bom tự sát, vâng
AG: Nó đều có mục đích cả, vì một phần chiến lược của Daesh là chống lại dân tị nạn, vì họ nhìn người tị nạn như những kẻ nên đi theo nhà nước Hồi giáo và đang lẫn trốn quân viễn chinh.
Và tôi nghĩ một phần chiến lược của Daesh là làm cho Châu Âu phản ứng lại, đóng cửa biên giới với người tị nạn Hồi Giáo và có thái độ thù địch đối với người Hồi giáo trong Châu Âu tạo thuận lợi một cách chính xác cho công việc của Daesh.
Và tôi tin chắc rằng không phải việc di cư tị nạn đã kích hoạt khủng bố.
Tôi nghĩ, như tôi đã nói bản chất việc khủng bố ở Châu Âu hiện nay là một hành động mang tính nội bộ liên quan đến tình hình toàn cầu mà chúng ta đang phải đối mặt và điều chúng ta cần làm chính xác là chứng minh những nhóm này đã sai bằng cách chào đón và hội nhập một cách hiệu quả những người đến từ phần đó của thế giới
Và một điều khác tôi tin là ở một mức độ lớn những gì chúng ta bây giờ đang trả giá ở Châu Âu là những thất bại trong các mô hình hội nhập không hoạt động từ những thập niên 60, 70 và 80, liên quan đến luồng di cư lớn đã diễn ra tại thời điểm đó và đã tạo ra thứ mà ngày nay trong nhiều người, ví dụ như, ở thế hệ thứ hai của cộng đồng, một tình trạng cảm thấy thiệt thòi, không có việc làm, không được giáo dục đúng cách, sống trong những khu vực mà không được cung cấp đầy đủ cơ sở hạ tầng công cộng.
Và loại khó chịu này, thậm chí đôi lúc là giận dữ, xuất hiện trong thế hệ thứ hai phần lớn đều vì sự thất bại trong các chính sách hội nhập, sự thất bại trong những thứ đáng lẽ nên được đầu tư mạnh hơn để tạo ra một điều kiện cho mọi người cùng sống chung và tôn trọng lẫn nhau.
Với tôi điều đó là rõ ràng
(Vỗ tay) Với tôi, nó rõ ràng là tất cả các xã hội sẽ trở nên đa sắc tộc, đa văn hóa, đa tôn giáo trong tương lai.
Cố gắng để ngăn cản nó, theo ý kiến của tôi, là không có khả năng.
Và với tôi nó là điều tốt nếu chúng trở nên như thế, nhưng tôi cũng phát hiện ra rằng, để hành động đúng đắn cho điều đó bạn cần đầu tư rất lớn trong các liên kết xã hội ở các xã hội của riêng bạn
và Châu Âu, trên một mức độ lớn, đã thất bại trong việc đầu tư này trong những thế kỉ qua
Câu hỏi: ông chuẩn bị hoàn tất công việc của mình vào cuối năm nay sau 10 năm.
Nếu nhìn lại năm 2005, khi ông lần đầu tiên bước chân vào văn phòng, ông nhìn thấy gì?
AG: Vâng, nhìn xem: Năm 2005, chúng tôi đang giúp đỡ 1 triệu người trở về nhà trong an toàn và đường hoàng, vì xung đột đã chấm dứt.
Năm ngoái, chúng tôi giúp 124 ngàn người.
Trong 2005, chúng tôi có khoảng 38 triệu người bị di dời do xung đột trên thế giới
Bây giờ, chúng tôi có hơn 60 triệu người
Tại thời điểm đó, chúng tôi có, gần đây vài cuộc xung đột đã được giải quyết.
Bây giờ, ta thấy một sự nhân lên của các xung đột và những xung đột cũ không bao giờ chấm dứt Afghanistan, Somali, nước cộng hòa Congo
Nó rõ ràng là thế giới ngày nay nguy hiểm hơn lúc trước.
Rõ ràng là khả năng của cộng đồng quốc tế để ngăn chặn các xung đột và giải quyết chúng kịp thời, không may là tệ hơn rất nhiều so với 10 năm trước.
Không có những mối quan hệ quyền lực rõ ràng trên thế giới không có cơ chế quản trị toàn cầu làm việc điều đó có nghĩa chúng ta đang sống trong một tình huống mà sự miễn tội và không thể dự đoán được có xu hướng chiếm ưu thế và nó có nghĩa là càng ngày càng nhiều người phải chịu khổ điển hình là những người bị di dời vì xung đột
BG: Đây là truyền thống của chính trị Mỹ khi một Tổng thống rời khỏi Phòng Bầu Dục lần cuối cùng ông ấy để lại một lời nhắn viết tay trên bàn cho người kế nhiệm sắp bước vào căn phòng đó một vài giờ sau
Nếu ông cũng phải viết 1 lời nhắn cho người kế nhiệm Filippo Grandi ông sẽ viết gì?
Tôi không nghĩ là tôi sẽ để lại bất kì lời nhắn nào
Bạn biết là thứ tồi tệ nhất khi 1 người rời khỏi vị trí của mình là cố gắng trở thành một tài xế từ hàng ghế sau luôn luôn chỉ dẫn người mới những việc cần làm
Cho nên, tôi sẽ không làm.
Nếu tôi phải nói điều gì đó với anh ấy nó sẽ là " hãy là chính mình, và làm hết sức có thể"
Ngài Ủy Viên, cám ơi ông vì những việc ông làm
Cám ơn ông đã đến với TED
(Vỗ tay)
Tình yêu là gì?
Hỏi nghiêm túc đấy, nó là cái gì?
Yêu là gì?
Một động từ?
Một danh từ?
Một chân lý phổ quát?
Một lý tưởng?
Một sợi dây xuyên suốt tất cả các tôn giáo?
Một giáo phái?
Một hiện tượng xảy ra do tác động của hệ thần kinh?
Có không biết bao nhiêu câu trả lời.
Một số lại quá chung chung.
Nó chế ngự tất cả.
Đó là tất cả những gì ta cần.
Nó là tất cả mọi thứ tồn tại.
Nhưng những điều này chỉ là so sánh những cách định nghĩa đối lập nhau, bằng cách chỉ ra nó quan trọng hơn tất cả những thứ khác nhưng có phải như vậy không?
Chắc chắn, tình yêu quan trọng hơn tiêu chuẩn của bạn về bánh mỳ kẹp thịt, nhưng nó có quan trọng hơn một nơi nương tựa không?
Hay quan trọng hơn sự tỉnh táo không?
Hay hơn một cái bánh mỳ kẹp thịt ngon tuyệt?
Dù câu trả lời của bạn là thế nào, bạn chỉ mới đánh giá nó, chứ chưa hề định nghĩa.
Một thách thức khi định nghĩa tình yêu là chúng ta thường cố định nghĩa nó khi đang bắt đầu yêu hay hết yêu.
Liệu bạn có tin rằng người vừa mới trúng số sẽ định nghĩa chính xác khái niệm về tiền không?
Hoặc, nhờ một anh chàng định nghĩa cho bạn về "gấu" khi anh ta đang phải đánh nhau với chúng?
Một chuyện tình lãng mạn lại chả giống trúng số sao?
Và chia tay lại chả giống bị gấu tấn công ư?
So sánh tệ quá?
Đó là quan điểm của tôi đấy.
Tôi không suy nghĩ mạch lạc được vì tôi đang yêu vậy đấy!
Giờ hãy chậm lại một nhịp, hoặc tắm nước lạnh ào một cái, thế nào đó, tình yêu có lẽ là suy nghĩ sâu sắc mạnh mẽ nhất trong toàn lịch sử nhân loại.
Bất chấp việc nó đã ám ảnh con người hàng thế kỷ rồi giờ nó vẫn còn làm chúng ta bị hút hồn choáng ngợp.
Có người nói đó là một cảm giác, một xúc cảm diệu kỳ, một cảm giác dành cho ai đó mà mình chưa từng có trước kia.
Nhưng cảm giác chỉ là chất lỏng không phải là một nền tảng xác thực dùng để định nghĩa.
Thỉnh thoảng bạn ghét người bạn yêu.
Còn nữa, chà, trước đây bạn cũng có cảm giác này như kiểu nó chỉ là một bức tranh thu nhỏ.
Mối quan hệ của bạn với gia đình sẽ định hình mối quan hệ của bạn với người yêu.
Và tình yêu bạn dành cho người yêu có lẽ được đặt trong một mối quan hệ vận động riêng, lành mạnh hoặc hoàn toàn kỳ cục với tình yêu của cha mẹ và anh chị em bạn.
Tình yêu cũng là một tập hợp các hành vi liên quan đến cảm giác: Nắm tay, hôn, ôm, bày tỏ tình cảm trước đám đông, hẹn hò, kết hôn, sinh con hay chỉ tình dục.
Nhưng những hành động yêu thương này có thể chỉ là chủ quan hoặc tương đối về mặt văn hóa.
Bạn có thể yêu người hoặc là người không thể có con hoặc không muốn có con, tin vào hôn nhân và cũng tin vào li dị, hoặc từ một nền văn hóa mà người ta không thực sự hẹn hò theo cách chúng ta vẫn nghĩ về hẹn hò, hoặc là người không muốn bày tỏ tình cảm khi ở trên xe buýt.
Nhưng nếu tình yêu là điều chúng ta có thể định nghĩa được thì làm sao nó lại có thể mang nhiều ý nghĩa đối lập với nhiều người đến thế?
Cho nên có lẽ tình yêu chỉ là thứ tồn tại trong đầu ta thôi 1 bí ẩn riêng tư cứ vướng vất trong hệ thần kinh của ta và mang đến những cảm giác dễ chịu
Có lẽ những cảm giác này gây nghiện.
Có lẽ tình yêu chỉ là điều trong khoảng khắc hoặc là một cơn nghiện thường trực của con người, cũng giống như người ta nghiện ma túy.
Tôi không muốn nói những lời kiểu cách giống như những bài nhạc pop.
Chứng cứ cho thấy những chất trong não bạn bị kích thích bởi một người nào đó có thể khiến bạn nhiễm thói quen của họ.
Người đó sẽ làm hài lòng với ham muốn sinh lý, và bạn còn muốn nhiều hơn thế.
Nhưng đôi khi, chậm dãi hoặc bất ngờ, bạn không còn như thế nữa.
Bạn rơi khỏi tình yêu, trở nên không bị cuốn hút, bởi thứ bùa yêu đó nữa.
Chuyện gì đã xảy ra?
Có phải ai đó đã đi quá giới hạn và sức chịu đựng?
Tại sao một số người yêu nhau lại quấn quýt mãi với nhau cho đến suốt cuộc đời?
Có lẽ là để tạo ra những cuộc sống mới, để tăng cường duy trì giống nòi
Có thể tình yêu chỉ là phương pháp gen tối ưu nhất cho sự nhân lên của giống nòi.
Có những lập luận gây tranh cãi về sự tiến hoá liên quan đến tất cả hành vi giao phối của mỗi người, từ cách chúng ta thể hiện bản thân với người bạn tình lý tưởng, tới cách mà chúng ta đối xử với nhau trong những mối quan hệ, tới cách chúng ta nuôi dạy những đứa trẻ.
Do đó, có một số tranh cãi rằng bạn nghĩ bạn cảm thấy tâm hồn mình chỉ là cách thức sinh học để duy trì nòi giống.
Tự nhiên đã chọn bạn để say mê những cô nàng nóng bỏng, như cách nó khiến những con khỉ say mê bởi những nàng khỉ nóng bỏng, và sinh học kết nối chúng.
Nhưng tất cả đó là tình yêu?
Hoặc, tất nhiên tệ hơn, liệu nó có chỉ là một cấu trúc, một khái niệm sai lầm nào đấy mà chúng ta vẫn thuyết phục người khác cố gắng sống theo vì một mục đích giả tạo?
Có thể đó chỉ là một kiến trúc, nhưng hãy làm nó trở nên chính xác hơn về việc thế nào là kiến trúc vì tình yêu được xây dựng từ thực tế: Những trải nghiệm của chúng ta, cảm giác, hoá học trong não bộ, kỳ vọng văn hoá, và cuộc sống của chúng ta.
Và cấu trúc lớn này có thể được nhìn thấy qua vô vàn kích cỡ: khoa học, cảm xúc, lịch sử, tâm linh, luật pháp hay chỉ mang tính cá nhân.
Nếu hai người không giống nhau, tình yêu của hai người cũng không giống nhau.
Vì thế, trong quan hệ tình yêu, có rất nhiều điều để nói về và những cặp đôi nên mở lòng mình, hoặc mối quan hệ chắc chắn sẽ không lâu dài.
Tình yêu luôn luôn được làm mới qua những cuộc thảo luận và chắc chắn đang được xây dựng.
Vì thế, nếu chúng ta không thể định nghĩa nó, đó là một tín hiệu tốt.
Nghĩa là chúng ta đang cùng tạo nên tình yêu.
Đợi đã, tôi không định nói thế, bạn hiểu ý tôi mà.
Hãy tưởng tượng 2 người đang nghe nhạc.
Tỉ lệ để họ cùng nghe một danh sách nhạc như nhau là?
Có lẽ là khá thấp.
Rốt cuộc, mọi người đều có gu âm nhạc khác nhau .
Và bây giờ, tỉ lệ mà cơ thể bạn cần sự chăm sóc và điều trị y tế y hệt như cơ thể người khác là?
Thậm chí còn thấp hơn.
Trong cuộc sống của chúng ta mỗi cá nhân đều có nhu cầu rất khác nhau về chăm sóc sức khỏe.
Các nhà khoa học và các bác sỹ không ngừng nghiên cứu phương pháp cá nhân hóa thuốc.
Một phương pháp mà họ đang làm là nghiên cứu về tế bào gốc.
Tế bào gốc là các tế bào chưa được chuyên biệt nghĩa là chúng chưa có chức năng hay nhiệm vụ cụ thể.
Trong khi các tế bào da thì bảo vệ cơ thể tế bào cơ thì co rút và tế bào thần kinh thì truyền tín hiệu tế bào gốc không có cấu trúc hay chức năng nào cụ thể.
Tế bào gốc có tiềm năng trở thành tất cả các tế bào khác trong cơ thể bạn.
Cơ thể bạn dùng tế bào gốc để thay thế các tế bào bị hao mòn khi chúng chết đi.
Ví dụ như, bạn thay thế hoàn toàn niêm mạc ruột mỗi 4 ngày.
Các tế bào gốc bên dưới lớp niêm mạc ruột thay thế các tế bào này khi chúng bị hao mòn.
Các nhà khoa học hi vọng có thể sử dụng tế bào gốc để tạo ra các dạng thuốc cá nhân chuyên biệt để có thể thay thế các phần cơ thể của mình bằng, chính các phần cơ thể đó.
Các nhà nghiên cứu tế bào gốc đang làm việc chăm chỉ nhằm tìm ra cách sử dụng tế bào gốc để tạo ra các mô mới thay thế cho các phần cơ quan bị phá hủy bởi tổn thương hay bệnh tật.
Việc sử dụng tế bào gốc để thay thế các mô bị hủy hoại được gọi là y học tái tạo.
Chẳng hạn, các nhà khoa học hiện sử dụng tế bào gốc để điều trị cho bệnh nhân có bệnh về máu như bệnh bạch cầu.
Bệnh bạch cầu là một dạng ung thư có ảnh hưởng đến tủy xương.
Tủy xương là mô xốp bên trong xương, nơi các tế bào máu được tạo ra.
Ở bệnh bạch cầu, một vài tế bào bên trong tủy xương tăng sinh vô hạn, lấn át các tế bào gốc khỏe mạnh giúp hình thành các tế bào máu.
Một số bệnh nhân bị bệnh bạch cầu có thể được ghép tế bào gốc.
Các tế bào gốc mới này sẽ tạo ra các tế bào máu cần thiết cho cơ thể bệnh nhân.
Thực tế, có nhiều loại tế bào gốc có thể được sử dụng cho các phương pháp điều trị y tế và nghiên cứu.
Tế bào gốc trưởng thành hoặc tế bào gốc mô cụ thể được tìm thấy với số lượng nhỏ trong hầu hết các mô cơ thể.
Các tế bào gốc mô cụ thể thay thế các tế bào hiện có trong cơ quan khi chúng bị hao mòn hoặc chết đi.
Tế bào gốc phôi được tạo ra từ phôi thai còn sót lại khi chúng được hiến tặng bởi các bệnh nhân từ nhà hộ sinh.
Không giống như tế bào gốc mô cụ thể, các tế bào gốc phôi thì đa năng.
Nghĩa là chúng có thể phát triển thành bất cứ dạng mô nào trong cơ thể.
Loại tế bào gốc thứ 3 được gọi là tế bào gốc đa năng cảm ứng.
Đây là các tế bào da, mỡ, gan thông thường... mà các nhà khoa học đã thay đổi để giống với các tế bào gốc phôi.
Giống như tế bào gốc phôi, chúng cũng có thể trở thành bất cứ tế bào nào trong cơ thể.
Cùng với hi vọng dùng các loại tế bào gốc này tạo ra các mô mới chữa bệnh cho cơ thể, các nhà khoa học và các bác sĩ cũng có thể dùng chúng để hiểu được cách mà cơ thể hoạt động.
Các nhà khoa học có thể quan sát sự phát triển của tế bào gốc trong mô để hiểu rõ hơn cơ chế mà cơ thể dùng để tạo mô mới một cách có kiểm soát và điều hòa.
Các nhà khoa học hi vọng với nhiều nghiên cứu hơn họ không chỉ phát triển được các loại thuốc đặc hiệu riêng biệt cho từng cơ thể mà còn hiểu rõ hơn chức năng của cơ thể cả khi khỏe mạnh lẫn khi không.
Hôm nay, hơn một nửa tất cả mọi người trên thế giới sống trong một khu vực đô thị.
Đến giữa thế kỷ, con số này này sẽ tăng lên đến 70%.
Nhưng mới 100 năm trước đây, chỉ có hai trong số mười người chúng ta sống ở thành phố, và trước đó, thậm chí còn ít hơn.
Làm thế nào chúng ta lại đạt đến một mức độ đô thị hóa cao như vậy, và điều đó có nghĩa gì cho tương lai của chúng ta?
Trong những ngày đầu của lịch sử loài người, con người đã là những thợ săn và kẻ hái lượm, thường xuyên di chuyển từ nơi này đến nơi khác để tìm kiếm thực phẩm.
Nhưng khoảng 10.000 năm trước, tổ tiên của chúng ta bắt đầu học được những bí mật của quá trình chọn lọc giống và bước đầu của kỹ thuật nông nghiệp.
Lần đầu tiên, mọi người có thể nuôi trồng thực phẩm thay vì tìm kiếm nó, và điều này dẫn đến sự phát triển của làng bán định cư lần đầu tiên trong lịch sử.
"Tại sao chỉ là bán định cư?" có thể bạn sẽ hỏi vậy.
Vâng, buổi đầu, các làng vẫn phải di dời vài năm một lần khi đất đai trở nên cằn cỗi.
Chỉ với sự ra đời của kỹ thuật như thủy lợi và phương pháp làm đất trồng trọt khoảng 5.000 năm về trước mà con người ta có thể dựa vào một nền tảng cung cấp thực phẩm dài hạn và vững chắc, điều này mở đường cho khái niệm định cư lâu dài.
Và với sự dồi dào lương thực mà các kỹ thuật này tạo nên, đã không còn là cần thiết để tất cả mọi người đều phải làm nông.
Điều này cho phép sự phát triển của các ngành nghề chuyên biệt khác, và bằng cách mở rộng, các thành phố.
Với các thành phố giờ đây sản xuất dồi dào lương thực, cũng như công cụ, hàng thủ công mỹ nghệ, và các hàng hoá khác, thương mại đã trở nên khả thi và tương tác trên một khoảng cách địa lí lớn.
Và với sự phát triển mạnh mẽ của giao thương, cùng với công nghệ đã tạo điều kiện cho nó phát triển, như xe đẩy, tàu thuyền, đường giao thông, và các cảng biển.
Tất nhiên, những điều này yêu cầu nhiều nhân lực để xây dựng và duy trì, Vì vậy, nhiều người di cư từ nông thôn đến các thành phố khi mà có nhiều công ăn việc làm và cơ hội ở nơi đây.
Nếu bạn nghĩ rằng các thành phố hiện đại đã trở nên đông đúc, bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng một số thành phố vào năm 2000 TCN có mật độ dân số gần như gấp đôi Thượng Hải hoặc Calcutta.
Một lý do cho việc này là ngành giao thông vận tải không có sẵn trên diện rộng, do đó, tất cả mọi thứ phải nằm trong khoảng cách đường bộ, bao gồm cả vài nguồn nước sạch tồn tại khi đó.
Và khu vực thành phố rất cần được bao bọc bởi những bức tường để bảo vệ chống lại các cuộc tấn công.
Đế chế La Mã đã có thể phát triển cơ sở hạ tầng để khắc phục những hạn chế này, nhưng khác với nó, Các thành phố hiện đại như chúng ta đã biết, đã không thực sự được bắt đầu cho đến tận cuộc cách mạng công nghiệp, Khi công nghệ mới được triển khai trên quy mô rộng cho phép các thành phố mở rộng và liên hợp với nhau hơn nữa, thiết lập mạng lưới cảnh sát, sở cứu hỏa, và sở vệ sinh môi trường , cũng như mạng lưới đường xá, và sau đó là phân phối điện .
Thế nên, tương lai của thành phố là gì?
Dân số toàn cầu hiện nay là hơn 7 tỷ và được dự đoán lên đến khoảng 10 tỷ.
Hầu hết các sự tăng trưởng này sẽ xảy ra trong các khu đô thị của các quốc gia nghèo nhất thế giới.
Vì vậy, làm thế nào các thành phố sẽ cần phải thay đổi để phù hợp hơn với sự tăng trưởng này?
Trước tiên, thế giới sẽ cần phải tìm cách để cung cấp thức ăn đầy đủ, vệ sinh môi trường, và giáo dục cho tất cả mọi người.
Thứ hai, sự phát triển sẽ cần phải xảy ra theo cách thức mà không gây hại đến đất đai nguồn cung cấp hàng hoá và dịch vụ cho chúng ta để hỗ trợ cho dân số thế giới.
Sản xuất thực phẩm có thể di chuyển đến trang trại nhiều tầng và các tòa nhà chọc trời, các khu vườn trên tầng thượng, hoặc các khỏang đất trống trong những trung tâm thành phố, trong khi sức mạnh sẽ ngày càng đến từ nhiều nguồn năng lượng tái tạo khác nhau.
Thay cho mô hình gia đình đơn, sẽ có thêm nhiều loại hình cư trú được phát triển.
Chúng ta có thể thấy các toà nhà có đầy đủ mọi thứ mà con người cần cho cuộc sống hàng ngày của mình, và những thành phố nhỏ hơn, tự túc tập trung vào sản xuất để đáp ứng đầy đủ nhu cầu của địa phương.
Tương lai của thành phố rất đa dạng, có thể tách rời, và sáng tạo, sẽ không còn phải xây dựng xoay quanh một ngành công nghiệp duy nhất, mà phản ánh mối kiên kết chặt chẽ hơn và toàn cầu hóa.
Điều gì sẽ xảy ra nếu như bạn chỉ nhìn được một màu duy nhất?
Tưởng tượng, bạn chỉ có thể nhìn thấy những thứ màu đỏ và tất cả những thứ khác hoàn toàn vô hình với bạn.
Hóa ra, đó là cách bạn sống suốt đời bởi vì mắt bạn chỉ có thể nhìn thấy một phần nhỏ của cả dãy quang phổ ánh sáng.
Có nhiều loại ánh sáng xung quanh chúng ta mỗi ngày nhưng lại vô hình với mắt ta, từ sóng radio mang theo những bài hát yêu thích của bạn, đến sóng X mà bác sĩ dùng để nhìn thấy bên trong cơ thể bạn, đến sóng viba mà bạn dùng để hâm nóng thức ăn.
Để hiểu được tại sao những thứ này có thể là ánh sáng Chúng ta cần biết ít nhiều về định nghĩa của ánh sáng.
Ánh sáng là bức xạ điện từ có đồng thời biểu hiện của sóng và hạt.
Sóng ánh sáng là dạng giống như sóng biển.
Có sóng lớn và sóng nhỏ, sóng đánh vào đá sóng này liên tiếp sóng kia, và sóng cứ tới tấp liên tục.
Độ lớn của sóng được gọi là bước sóng và độ thường xuyên xuất hiện của sóng gọi là tần số.
Tưởng tượng bạn là một con thuyền trên biển, nhấp nhô mỗi khi sóng đi qua.
Nếu như sóng hôm đó có bước sóng lớn, nó sẽ làm bạn nhấp nhô không thường xuyên và với tần số thấp hơn
Thay vào đó, nếu như sóng có bước sóng ngắn, Nó sẽ gần nhau hơn, và bạn sẽ nhấp nhô thường xuyên hơn, với tần số cao hơn.
Những loại ánh sáng khác nhau đều là sóng, nhưng khác nhau về bước sóng và tần số.
Nếu bạn biết về bước sóng và tần số của một bước sóng ánh sáng, bạn có thể tính được năng lượng của nó.
Bước sóng dài có năng lượng thấp, còn bước sóng ngắn có năng lượng cao.
Nó cũng dễ nhớ thôi nếu như bạn nghĩ về việc ở trên con thuyền.
Nếu như bạn đi vào một ngày với sóng nhỏ và biển động, bạn sẽ phải tốn nhiều năng lượng để chạy vòng vòng và giữ mọi vật không bị ngã.
Nhưng ở biển có bước sóng dài bạn sẽ thoải mái nằm dài, thư giãn, ít tiêu tốn năng lượng.
Năng lượng của ánh sáng nói lên cách mà chúng tương tác với vật chất, ví dụ như, tế bào mắt của chúng ta.
Chúng ta thấy được là nhờ năng lượng của ánh sáng kích thích cơ quan thụ cảm trong mắt ta gọi là võng mạc.
Võng mạc chúng ta chỉ nhạy cảm với những ánh sáng trong một khoảng nhỏ năng lượng và chúng ta gọi đó là khoảng ánh sáng khả kiến.
Bên trong võng mạc là các cơ quan thụ cảm đặc biệt gọi là tế bào hình gậy và nón.
Tế bào hình gậy đo mức độ sáng, vì vậy chúng ta thấy mức độ ánh sáng như nào.
Tế bào hình nón chịu trách nhiệm cho màu sắc chúng ta thấy bởi vì những tế bào hình nón khác nhau lại nhạy cảm với những mức năng lượng ánh sáng khác nhau.
Một số tế bào hình nón thích ánh sáng có bước sóng dài và năng lượng thấp, Những tế bào hình nón khác lại thích những bước sóng ngắn và năng lượng cao.
Khi ánh sáng tới mắt chúng ta, một lượng lớn năng lượng mà từng tế bào nón đo được truyền tin cho não về màu sắc.
Cầu vồng mà chúng ta thấy thực ra là ánh sáng khả kiến được xếp theo thứ tự năng lượng
Ở một phía của cầu vồng là mức năng lượng thấp màu đỏ ở phía bên kia cầu vồng là ánh sáng với năng lượng cao màu xanh.
Nếu như ánh sáng có năng lượng mà võng mạc không thể đo được, chúng ta không thể thấy nó.
Ánh sáng với bước sóng quá thấp hay năng lượng quá cao bị hấp thụ bởi bề mặt mắt trước khi chúng có thể đến được võng mạc và ánh sáng có bước sóng quá dài lại không có đủ năng lượng để kích thích võng mạc.
Thứ duy nhất khiến ánh sáng khác với các loại sóng khác là bước sóng
Sóng radio có bước sóng dài, còn sóng X có bước sóng ngắn.
Và ánh sáng nhìn thấy được, đâu đó ở khoảng giữa.
Mặc dù mắt chúng ta không thể nhìn thấy ánh sáng ngoài vùng khả kiến, chúng ta có thể làm thiết bị phát hiện mà bị kích thích bởi những bước sóng ánh sáng khác, dạng như mắt kỹ thuật số.
Với những thiết bị này, chúng ta có thể nhận ra ánh sáng đó là gì cho dù chúng ta không thể nhìn thấy được
Vậy, nhìn lại tất cả vấn đề này nào.
Dù chúng có vẻ giống nhau, sự ấm áp từ ngọn lửa cũng giống như của mặt trời chiếu vào bạn vào một ngày nắng đẹp, cũng như tia UV mà bạn phải dùng kem chống nắng để ngăn ngừa, cũng như cái TV, cái radio và lò vi sóng.
Giờ, tất cả những ví dụ này đều ở trên Trái Đất, những thứ bạn thấy mỗi ngày nhưng đây là một số thứ thú vị khác.
Vũ trụ cũng có đầy ắp những dải quang phổ
Khi bạn nghĩ về một bầu trời đêm, bạn sẽ nghĩ về việc có thể nhìn thấy những vì sao lấp lánh bằng đôi mắt của bạn, nhưng đó chỉ là ánh sáng nhìn được, cái mà bạn biết chỉ là một phần nhỏ xíu của cả dãy quang phổ.
Nếu chúng ta phải vẽ vũ trụ và chỉ dùng những màu thấy được, thì giống như chỉ có duy nhất một cây bút màu đáng buồn.
Để nhìn thấy vũ trụ với tất cả quang phổ, chúng ta phải dùng đúng mắt, nghĩa là, dùng kính thiên văn đặc biệt có thể giúp chúng ta nhìn thấy những ánh sáng ngoài vùng khả kiến.
Chắc hẳn bạn đã nghe về kính thiên văn Hubble và nhìn thấy những bức ảnh rất đẹp từ nó chụp từ vùng ánh sáng nhìn thấy và ánh sáng cực tím.
Nhưng bạn chưa biết rằng có 20 kính thiên văn trong quỹ đạo có nhiệm vụ là nhìn từng phần của cả dãy quang phổ.
Với kính thiên văn hoạt động như con mắt đích thực cả ở đây và ở không gian, chúng ta có thể thấy được nhiều điều thú vị.
Và điều tuyệt vời nhất chính là, bất kể bước sóng hay năng lượng như thế nào, ánh sáng mà chúng ta nhìn được ở vũ trụ xa xôi cũng giống như ánh sáng mà chúng ta nhìn và nghiên cứu tại Trái Đất này.
Vậy nên, từ khi chúng ta biết về tính chất vật lý của tia X tia UV, và sóng điện từ hoạt động ở đây, chúng ta có thể nghiên cứu về ánh sáng của ngôi sao hay thiên hà xa xôi và biết được những sự việc đang xảy ra ở đó.
Vậy nên mỗi khi bạn nghĩ về cuộc đời, nghĩ về những thứ mắt bạn thấy được và không thấy được.
Hiểu biết một chút về thế giới tự nhiên có thể giúp bạn nhận rằng luôn có cả dãy quang phổ ở bên bạn mọi lúc.
Vào 1977, nhà vật lý Edward Purcell tính toán rằng nếu bạn đẩy một con vi khuẩn và thả trôi nó, nó sẽ dừng lại trong một phần triệu giây.
Trong khoảng thời gian đó, nó đi được ít hơn chiều rộng của một nguyên tử.
Lực cản cũng tương tự đối với một tinh trùng và nhiều loài vi khuẩn khác.
Đó là tất cả phải xảy đến đối với những kích thước vô cùng nhỏ.
Các vi sinh vật cư trú trong một thế giới xa lạ với chúng ta, nơi mà để di chuyển qua một inch nước là cả một nỗ lực phi thường.
Thế nhưng tại sao kích cỡ lại ảnh hưởng nhiều đến những loài bơi lội như vậy?
Điều gì làm cho thế giới của một con tinh trùng lại khác hoàn toàn so với thế giới của một con cá nhà táng?
Để tìm ra câu trả lời, chúng ta cần đào sâu vào tính chất vật lý của các chất lỏng.
Đây là một cách để nghĩ về nó.
Tưởng tượng bạn đang bơi trong một bể bơi.
Một môi trường gồm có bạn và các phân tử nước.
Số lượng các phân tử nước lớn hơn so với bạn gấp nhiều lần một nghìn tỷ tỷ tỷ tỷ.
Vậy nên, di chuyển trong nó với cơ thể khổng lồ của bạn là rất dễ, nhưng nếu bạn có kích thước vô cùng nhỏ, giả sử kích thước của bạn bằng một phân tử nước, thì tất cả bỗng nhiên trở thành bạn đang bơi trong một bể người.
Không còn là nhẹ nhàng khuẫy người trong những phân tử nước bé xíu, giờ đây mỗi phân tử nước giống như một người khác mà bạn phải chen qua để di chuyển bất cứ phương hướng nào.
Vào năm 1883, nhà vật lý Osborne Reynolds tìm ra rằng có một con số đơn giản có thể ước đoán tính chất của một chất lỏng.
Số đó gọi là số Reynolds, nó phụ thuộc vào một số thuộc tính đơn giản như kích thước của vật bơi, tốc độ của nó, mật độ phân tử của chất lỏng, độ nhầy, hay độ dính, của một chất lỏng.
Điều đó có nghĩa là những sinh vật với rất nhiều kích cỡ khác nhau cư trú trong nhiều thế giới khác nhau.
Ví dụ, bởi vì kích thước to lớn của nó, một con cá nhà táng cư trú trong một thế giới có con số Reynolds lớn.
Nếu nó quẫy đuôi một phát, nó có thể lướt đi một khoảng cách rất xa.
Trong lúc đó, tinh trùng sống trong một thế giới có chỉ số Reynolds thấp.
Nếu tinh trùng ngừng quẫy đuôi, nó thậm chí sẽ không di chuyển qua nổi một nguyên tử.
Để tưởng tượng bạn sẽ cảm thấy như thế nào nếu là một tinh trùng, bạn cần đưa mình vào thế giới có chỉ số Reynolds đó.
Hình dung bản thân trong một bồn chứa đầy mật với đôi tay di chuyển chậm như kim phút của đồng hồ, và bạn sẽ cảm nhận được phần nào những gì mà một con tinh trùng đang phải chịu đựng.
Vậy, làm sao những vi sinh vật đó có thể di chuyển khắp nơi?
Một số chẳng lo lắng về chuyện bơi lội.
Chúng chỉ há miệng chờ thức ăn.
Giống như một con bò lười biếng chờ đợi cỏ đặt dưới miệng để nhấm nháp.
Nhưng nhiều vi sinh vật khác lại bơi lội, và đây là nơi sản sinh ra những thích nghi phi thường.
Một thủ thuật chúng có thể dùng đó là biến dạng những mái chèo của chúng.
Bằng cách uốn lượn những mái chèo một cách khôn khéo để tạo ra nhiều lực kéo hơn trong một lượt đập so với lượt thu chèo, sinh vật đơn bào giống như tảo đơn bào xoay xở để di chuyển xuyên qua các phân từ nước.
Nhưng thậm chí còn có giải pháp khôn khéo hơn để di chuyển ở vi trùng và tinh trùng.
Thay vì vẫy những mái chèo ra trước và sau, chúng cuộn đuôi như cái mở nút chai.
Giống như chiếc mở nút chai rượu biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến, những sinh vật bé nhỏ này xoay những chiếc đuôi xoắn của mình để đẩy thân mình về phía trước trong một thế giới mà nước đậm đặc như nút bần.
Một vài chiến lược khác còn kỳ lạ hơn.
Một số vi khuẩn dùng cách của Batman.
Chúng dùng những móc kéo kéo thân mình di chuyển.
Chúng thậm chí còn sử dụng những móc kéo này như những máy bắn đá liệng thân mình về phía trước.
Một số khác sử dụng kỹ thuật hóa học.
H. pylori chỉ sống trong môi trường màng nhầy bên trong dạ dày của chúng ta.
Chúng xả ra một loại hóa chất làm loãng môi trường nhầy xung quanh, cho phép chúng lướt đi trong môi trường nhầy.
Có lẽ chẳng ngạc nhiên khi những kẻ này chịu trách nhiệm cho bệnh loét dạ dày.
Vậy, khi bạn nhìn lại gần, thực sự gần cơ thể của chúng ta và thế giới xung quanh mình, bạn có thể thấy tất cả các loạt sinh vật bé nhỏ đều tìm ra những cách thông minh để di chuyển trong một môi trường dày đặc.
Nếu không có những thích nghi này, vi khuẩn sẽ không bao giờ tìm thấy vật chủ, và tinh trùng sẽ không bao giờ gặp được trứng, cũng có nghĩa bạn sẽ không bao giờ bị loét dạ dày, nhưng trước tiên hết bạn cũng không bao giờ được sinh ra.
Một trong những điều tuyệt nhất của "Game of Thrones" là các cư dân vùng Biển Dothraki có ngôn ngữ thực sự của họ.
Tiếng Dothraki xuất hiện ngay sau một ngôn ngữ khác mà người Na'vi sử dụng trong "Avatar", người Na'vi cần có ngôn ngữ riêng vì người Klingon trong "Star Trek" đã có ngôn ngữ của riêng mình từ năm 1979.
Và cũng đừng quên tiếng Elvish trong bộ ba tiểu thuyết "Lord of the Rings" của J.R.R. Tolkien, nhất là khi nó chính là cha đẻ của "conlang" (ngôn ngữ nhân tạo).
"Conlang" là viết tắt của "contructed language".
Chúng không chỉ gồm những mật mã như Pig Latin, và cũng không chỉ là những tiếng lóng như biệt ngữ Nadsat mà bọn lưu manh tuổi teen trong "A Clockword Orange" sử dụng, với từ "droog" trong tiếng Nga nghĩa là "friend" (bạn bè).
Điều khiến "conlang" thực sự trở thành ngôn ngữ không phải ở số lượng từ vựng.
Dù tất nhiên nó cũng có nhiều từ hữu ích.
Tiếng Dothraki có hàng ngàn từ.
Tiếng Na'vi khởi đầu với 1.500 từ.
Sau đó, fan đã dần tạo thêm nhiều từ mới.
Nhưng chúng ta có thể thấy sự khác biệt giữa từ vựng nói riêng với điều tạo ra một ngôn ngữ thực bằng cách xem làm thế nào Tolkien tạo ra tiếng Elvish, một "conlang" gồm hàng ngàn từ.
Rốt cuộc thì bạn có thể nhớ 5.000 từ tiếng Nga mà vẫn hầu như không thể nói thành câu.
Một đứa trẻ 4 tuổi còn nói giỏi hơn bạn.
Đó là vì bạn còn cần phải biết cách sắp xếp từ thành câu.
Vì thế, một ngôn ngữ thực cần có văn phạm.
Tiếng Elvish có điều đó.
Trong tiếng Anh, để chia động từ về thì quá khứ, ta thêm "-ed."
Wash (giặt, rửa), Washed.
Trong tiếng Elvish, "wash" là "allu" và "washed" là "allune."
Ngôn ngữ thực cũng thay đổi theo thời gian.
Chẳng có ngôn ngữ nào mà nó ngày nay lại giống hệt như nó ở một ngàn năm trước.
Vì khi nói, chúng ta hình thành các thói quen mới, thay cho những cái cũ, phạm lỗi, và sáng tạo.
Ngày nay, ta nói (tiếng Anh) "Give us today our daily bread."
Nhưng, tiếng Anh cổ lại là "Urne gedaeghwamlican hlaf syle us todaeg."
Các "conlang" cũng có sự biến đổi.
Tolkien phân ra các phiên bản mới và cũ của tiếng Elvish.
Người Elves đầu tiên xuất hiện ở Cuiviénen, trong ngôn ngữ của họ, "people" (con người) là "kwendi", nhưng trong ngôn ngữ của nhóm người Elves di cư, Teleri, "kwendi" dần trở thành "pendi", với chữ "k" chuyển thành chữ "p".
Và giống trong ngôn ngữ thực, "conlang" như Elvish cũng phân nhánh.
Khi người La Mã đem tiếng Latin ra toàn châu Âu, tiếng Pháp, tiếng Tây Ban Nha, và tiếng Ý ra đời.
Khi các nhóm người di cư đi nhiều nơi, cách họ nói cũng dần trở nên khác nhau, cũng như nơi ở khác nhau của họ.
Do đó, trong tiếng Latin, "hand" (bàn tay) là "manus", nhưng trong tiếng Pháp lại là "main", và trong tiếng Tây Ban Nha là "mano".
Tolkien đã đảm bảo rằng tiếng Elvish cũng có điều tương tự.
Trong khi "kwnedi" trở thành "pendi" giữa những người Teleri, thì với người Avari sinh sống khắp vùng Trung Địa, "kwendi" lại thành "kindi" với chữ "w" bị bỏ đi.
Những tộc Elves mà Tolkien tập trung nhiều nhất là Quenya và Sindarin, và ngôn ngữ của họ cũng khác biệt như tiếng Pháp và tiếng Tây Ban Nha.
Trong tiếng Quenya, "suc" là "drink" (uống), trong tiếng Sindarin lại là "sog"
Và bạn cũng biết đấy, ngôn ngữ thực rất rắc rối.
Vì chúng thường thay đổi, và thay đổi theo cách chống lại trật tự, giống như trong phòng khách hoặc trên kệ sách.
Ngôn ngữ thực chẳng bao giờ hợp lý hoàn toàn.
Đó là lý do tại sao Tolkien tạo ra tiếng Elvish với rất nhiều ngoại lệ.
Rất nhiều động từ bất quy tắc mà bạn buộc phải biết.
Hãy lấy từ "know" (biết) làm ví dụ.
Ở thì quá khứ, nó là "knew", nhưng lại không có quy tắc nào giải thích điều này.
Tương tự.
Trong tiếng Elvish, "know" là "ista", nhưng "knew" là "sinte".
Vâng.
Dù vậy, sự thực thì Elvish giống một bản phác họa ngôn ngữ hơn là ngôn ngữ thực.
Với Tolkien, Elvish là một sở thích hơn là việc cố gắng tạo ra một ngôn ngữ mà người ta có thể sử dụng.
Phần lớn tiếng Elvish mà các nhân vật trong "Lord of the Rings" nói đều do các fan trung thành của thứ tiếng này tạo ra dựa trên suy đoán về những gì Tolkien có thể sẽ xây dựng.
Đó là cách tốt nhất cho tiếng Elvish bởi chẳng có người Elves nào xung quanh để nói cho ta nghe tiếng ấy.
Nhưng các "conlang" hiện đại còn tiến xa hơn nữa.
Dothraki, Na'vi, and Klingon đã phát triển đủ để chúng ta có thể thực sự nói chúng.
Đây là bản dịch vở "Hamlet" sang tiếng Klingon, dù việc trình diễn nó có nghĩa là phải quen với việc phát âm "k" với lưỡi gà, thứ kỳ quặc giống thế này đang lơ lửng trong cổ họng bạn.
Tin hay không tùy bạn, nhưng người ta thực sự nói như thế trong nhiều thứ tiếng như tiếng Eskimo.
Phát âm tiếng Elvish lại dễ hơn nhiều.
Vậy thì giờ hãy tạm ngừng phần giới thiệu các "conlang" trong tiếng Elvish và ba "conlang" khác mà ta đã thảo luận, với một lời tạm biệt chân thành bằng cả bốn thứ tiếng này nhé: "A Na Marie!"
"Hajas!"
"Kiyevame!"
"Qapla!"
và "Tạm biệt!"
Vào năm 2008, Burhan Hassan 17 tuổi đã lên một chuyến bay từ Minneapolis đến vùng Sừng châu Phi.
Burhan là lính mới nhỏ tuổi nhất trong số những người trẻ khác.
Al-Shabaab đã tuyển chọn hơn 24 nam thanh niên trong độ tuổi 20 là những người thường xuyên sử dụng mạng xã hội như Facebook.
Internet và những công nghệ khác, đã thay đổi cuộc sống chúng ta nhưng cũng thay đổi cả việc tuyển quân, tư tưởng cực đoan và chiến trường của các cuộc xung đột
Còn những đường link kết nối Twitter, Google và những người biểu tình đấu tranh cho dân chủ ?
Những con số này đại diện cho máy chủ DNS công cộng của Google, giúp vượt rào cản mạng internet hiệu quả mà người biểu tình có thể sử dụng để liên lạc với nhau, với thế giới bên ngoài và để tuyên truyền nhận thức về những gì dang diễn ra ở đất nước họ.
Ngày nay, xung đột hầu như không có biên giới.
Nếu có tồn tại những rào cản thì do kỹ thuật số, không phải địa lý.
và ẩn giấu đằng sau là lỗ hổng quyền lực nơi các cá nhân và tổ chức tư nhân có lợi thế hơn quân đội và các cơ quan tình báo chậm chạp lỗi thời.
Là bởi vì trong thời đại xung đột kỹ thuật số, có tồn tại vòng thông tin phản hồi. Nơi những công nghệ mới như tôi đã đề cập và những công nghệ gây rối có thể được tiếp thu và triển khai bởi cấc cá nhân và tổ chức một cách nhanh chóng trước khi chính phủ kịp phản ứng.
Để biết rõ hơn về tốc độ phản ứng của chính phủ về vấn đề này tôi sẽ đề cập tới Mức đánh giá Đe dọa Toàn cầu. Mỗi năm, giám đốc cục Tình báo Mỹ xem xét những mối đe dọa trên thế giới và ông nói "đây là những mối đe dọa. và những chi tiết, và đây là cách chúng tôi đánh giá chúng"
Năm 2007, vấn đề an ninh mạng hoàn toàn chưa hề được nhắc đến.
Chỉ đến năm 2011 vấn đề này mới xuất hiện ở cuối bảng, thua cả những vấn đề như nạn buôn bán thuốc phiện ở Tây Phi
Năm 2012, nó dần được chú ý, nhưng vẫn xếp sau khủng bố và gia tăng dân số
2013, nó trở thành mối đe dọa hàng đầu, tương tự trong năm 2014 và cả trong tương lai gần.
Điều này cho ta thấy rằng khả năng hạn chế của chính phủ trong việc thích ứng với xung đột công nghệ một mặt trận phi vật chất không biên giới và khó phát hiện
Và xung đột không chỉ từ mạng đến thực tế như ta thấy ở các tư tưởng cực đoan mà còn theo các hướng khác
Chúng ta đều biết những thảm kịch diễn ra ở Paris năm qua. vụ tấn công khủng bố Charlie Hebdo.
Việc mà một kẻ hacker hay một nhóm người vô danh nào đó đã làm là tham gia các cuộc trò chuyện trên mạng xã hội có nhiều người
#JeSuisCharlie (Tôi là Charlie)
Trên Facebook, Twitter, Google, những nơi mà hàng triệu người, trong đó có cả tôi đang bàn tán về vụ việc và thấy những bức ảnh như vậy, hình ảnh em bé với chữ "Je suis Charlie" trên cổ tay, gây ra bao nỗi thương xót.
Chính hình ảnh này lại là vũ khí của chúng.
những hacker đã biến bức ảnh thành vũ khí mà các nạn nhân không ngờ tới như chúng ta, tham gia trò chuyện, thấy bức ảnh và tải về máy mà không biết bức ảnh đã bị nhúng mã độc
Vậy nên khi bạn tải ảnh về, hệ thống của bạn sẽ bị hack.
Mất 6 ngày để chúng tiến hành chiến dịch mã độc trên toàn cầu.
Sự phân chia giữa thực tế và trên mạng ngày nay không còn tồn tại, khi mà chúng ta chịu tấn công trực tiếp ở Paris thì chúng chuẩn bị hack trên mạng.
Và theo các hướng khác, như tuyển quân
Những thiếu niên với tư tưởng cực đoan trên mạng bị lợi dụng trên toàn cầu để thực hiện tấn công khủng bố
Tóm lại, mầm mống chiến tranh thế kỷ 21 đang được ấp ủ mà không cần sự tham gia của các chính phủ
Trong một vụ việc khác, Anonymous với Los Zetas.
Vào đầu tháng 9 năm 2011 tại Mexico, Los Zetas, một trong những tổ chức ma túy quyền lực nhất đã treo cổ 2 blogger cùng tấm biển viết "Đây là kết cục của tất cả bọn lăng xăng trên mạng"
Tuần sau đó chúng chặt đầu một cô gái trẻ
đặt cái đầu rời trên máy tính của cô với dòng ghi chú tương tự
Và để đáp trả lại Vì chính phủ thậm chí chưa hiểu chuyện gì đang xảy ra, Anonymous, nhóm được xem là lực lượng tích cực nhất mà chúng ta không muốn hợp tác đã hành động, Thay vì tấn công mạng, họ đe dọa sẽ công bố nhiều thông tin mật.
Trên mạng xã hội họ nói "Chúng tôi sẽ tiết lộ thông tin về các công tố viên và thành viên chính phủ nhận hối lộ của tổ chức
và điều này khiến cho xung đột leo thang Los Zetas nói "Chúng tao sẽ giết 10 người Cho mỗi thông tin mà bọn bay lộ ra"
Nên cuộc xung đột đã kết thúc vì mọi chuyện sẽ rất tồi tệ nếu tiếp tục
Nhưng điều đáng chú ý là những cá nhân vô danh này, không phải cảnh sát quốc gia, quân đội, hay các nhà chính trị đã đánh trúng vào điểm trọng yếu của một trong những tổ chức tội phạm quyền lực nhất trên thế giới
Nên chúng ta sống trong thời kỳ thiếu nhận thức về lịch sử cuộc xung đột vì ai chúng ta đấu tranh, động lực của các cuộc chiến các công cụ, công nghệ được sử dụng và nó đã thay đổi nhanh đến mức nào
câu hỏi vẫn còn đó Các cá nhân, tổ chức và chính phủ có thể làm gì ?
Để trả lời những câu hỏi trên bắt đầu với các cá nhân tôi cho rằng an ninh ngang hàng là câu trả lời
Những người trong mối quan hệ này đã lợi dụng thanh thiếu niên trên mạng ta có thể làm vậy với an ninh ngang hàng
các cá nhân đang có nhiều quyền lực hơn bao giờ hết để ảnh hưởng đến an ninh quốc gia và quốc tế
và chúng ta có thể tạo ra các mối quan hệ ngang hàng tích cực online hoặc ofline chúng ta có thể hỗ trợ và giáo dục các thế hệ hacker kế tiếp, như tôi thay vì nói "mày hoặc là tội phạm hoặc thành viên NSA"
Đó là vấn đề ngày nay
Và không chỉ các cá nhân, mà thậm chí các tổ chức, tập đoàn.
Cũng có lợi thế để hành động xuyên biên giới hiệu quả và nhanh hơn so với chính phủ, và họ có động cơ thật sự.
Đó là lợi nhuận và giá trị được xem là đáng giá trong thời đại kỹ thuật số Và chúng sẽ ngày càng tăng để các thế hệ tương lai sẽ đến
Nhưng chúng ta không nên lờ chính phủ Vì đó nơi chúng ta hướng đến để cũng nhau hành động để giữ chúng ta an toàn và an ninh
Nhưng chúng ta thấy nơi đã khiến chúng ta đi quá xa Nơi không có khả năng thích ứng và tiếp thu trong xung đột kỹ thuật số. Nơi mà lãnh đạo cấp cao nhất Giám đốc CIA, Bộ trưởng quốc phòng họ nói "Trân Châu Cảng trên mạng sẽ xảy ra" "khủng bố mạng 11/9 sẽ đến"
Nhưng điều đó chỉ khiến chúng ta thêm sợ hãi
Bằng việc cấm mã hóa thông tin để dễ dàng trong việc theo dõi và hack tập thể chắc rồi, GCHQ và NSA có thể theo dõi bạn.
Nhưng điều đó không có nghĩa họ là người duy nhất có thể
Khả năng này không hề tốn kém, thậm chí miễn phí
Trình độ kỹ thuật đang phát triển trên thế giới và những cá nhân và nhóm nhỏ có lơi thế này
Cho nên hôm nay có thể chỉ NSA và GCHQ làm được Nhưng ai dám chắc rằng Trung Quốc không thể tìm ra bí mật ?
Hoặc một thế hệ khác, một vài đứa trẻ trong sân sau ở Estonia
Và tôi muốn nói rằng không phải là những gì chính quyền nên làm mà là những gì họ không nên
các chính phủ hiện nay nên từ bỏ quyền lực và kiểm soát để giúp chúng ta an ninh hơn
Từ bỏ việc theo dõi hoặc hack mà thay vào đó là vá các lỗ hỏng nghĩa là, họ không thể theo dõi chúng ta cũng như là Trung Quốc hay hacker ở Estonia hay bất kì thế hệ nào khác
và chính phủ nên hỗ trợ cho các công nghệ như Tor và Bitcoin nghĩa là từ bỏ kiểm soát, nghĩa là các nhà phát triển các dịch giả bất cứ ai với kết nối Internet ở các nước như Cuba, Iran và Trung Quốc có thể bán tài năng và sản phẩm của họ ra thị trường thế giới và quan trọng hơn là bán ý tưởng của họ cho chúng ta thấy diễn biến ở đất nước của họ
Và điều này chẳng có gì đáng sợ Việc này nên được thúc đẩy ở các chính phủ tương tự được lập ra vì quyền công dân, tự do ngôn luận và dân chủ trong các cuộc chiến của thế kỷ trước Hôm nay, lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại Chúng ta có cơ hội về công nghệ để giúp hàng tỉ người trên thế giới an toàn hơn điều mà chúng ta chưa từng có trước đó trong lịch sử loài người
Vì vậy nên khuyến khích điều này
(tiếng vỗ tay)
Rất nhiều khía cạnh của văn hóa truyền thống Nhật Bản, như là ẩm thực và võ thuật, đã nổi tiếng khắp thế giới,
Kabuki, một loại hình kịch truyền thống, có thể không được biết đến nhiều ở phương Tây nhưng đã phát triển qua hơn 400 năm để giữ được tầm ảnh hưởng và sự phố biến cho đến tận ngày nay.
Từ Kabuki được xuất phát từ động từ tiếng Nhật kabuku có nghĩa là bất bình thường hay kỳ lạ.
Lịch sử của nó bắt đầu từ đầu thế kỷ 17 tại Kyoto, nơi một tỳ nữ tại một ngôi đền, tên Izumo no Okuni, sử dụng lòng cạn của con sông Kamo trong thành phố như một sân khấu để biểu diễn những điệu múa kì lạ cho người qua đường, họ cảm thấy việc nhại lại người cầu phật của cô là táo bạo mê hoặc và đầy tính giải trí.
Chẳng bao lâu sau những đoàn hát bắt đầu biển diễn theo phong cách đó, và Kabuki đã đi vào lịch sử như là loại hình kịch đầu tiên của Nhật Bản phục vụ cho những người dân thường.
Bằng cách phụ thuộc vào hóa trang, hay keshou, và biểu hiện khuôn mặt thay vì sử dụng mặt nạ và tập trung vào những sự kiện lịch sử và cuộc sống hàng ngày thay vì chuyện dân gian, Kabuki phân biệt nó với thể loại kịch múa dành cho tầng lớp thượng lưu được gọi là Noh và mang tới một sự bình luận độc đáo về xã hội trong thời kì Edo.
Đầu tiên, điệu nhảy chỉ được luyện tập bởi phụ nữ họ thường được gọi là Onna-Kabuki.
Nó sớm phát triển thành một buổi biểu diễn theo đoàn và trở thành một sự thu hút thường xuyên tại các phòng trà, thu hút khán giả từ mọi tầng lớp xã hội.
Tại thời điểm này, Onna-Kabuki thường dâm dục vì những geisha biểu diễn không chỉ để thể hiện khả năng hát và múa của họ mà còn để quảng cáo thân thể của mình tới những khách hàng tiềm năng
Một lệnh cấm từ chính quyền bảo thủ Tokugawa vào năm 1629 dẫn tới sự xuất hiện của Wakashu-Kabuki với diễn viên là những chàng trai trẻ.
Nhưng khi mà điều này sau đó cũng bị cấm bởi lý do tương tự. và đã có một sự chuyển tiếp sang Yaro-Kabuki, được biểu diễn bởi những người đàn ông, đòi hỏi trang phục và trang điểm công phu cho những vai diễn nữ giới, hay onnagata.
Nỗ lực của chính phủ để kiểm soát Kabuki đã không kết thúc với những lệnh cấm dựa trên giới tính hay tuổi tác của người biểu diễn.
Nhóm quân đội Tokugawa, còn gọi là Bakufu, mang nặng những lý tưởng của đạo Khổng và thường xuyên ban hành những sắc lệnh về vải của các trang phục, vũ khí trên sân khấu, và chủ đề cốt truyện.
Cùng vào thời điểm đó, Kabuki kết hợp và bị ảnh hưởng bởi Bunraku, một loại hình kịch múa rối công phu.
Bởi vì những ảnh hưởng này, điệu múa ngẫu hứng một thời gồm một hồi đã phát triển thành một vở kịch có cấu trúc gồm năm hồi thường được dựa trên triết lý của đạo Khổng.
Trước năm 1868, khi mà chính quyền Tokugawa sụp đổ và Nhật hoàng Meiji đã trở lại cầm quyền, Nhật Bản đã thực hiện chính sách cô lập khỏi những quốc gia khác, hay còn gọi là Sakoku.
Vì vậy, sự phát triển của Kabuki chủ yếu được định hình bởi những sự ảnh hưởng trong nước.
Nhưng thậm chí trước thời kì này, Những nghệ sĩ châu Âu, như là Claude Monet, đã thấy thích thú và được truyền cảm hứng bởi nghệ thuật Nhật Bản, như là khắc gỗ, cũng như là buổi biểu diễn trực tiếp.
Sau năm 1868, những nghệ sĩ khác như Vincent van Gogh và nhà soạn nhạc Claude Debussy đã bắt đầu kết hợp những ảnh hưởng của Kabuki vào trong những tác phầm của họ, trong khi chính Kabuki đã trải qua nhiều sự thay đổi và thử nghiệm để thích ứng với thời kì mới hiện đại.
Như những thể loại nghệ thuật truyền thống khác, Kabuki đánh mất sự nổi tiếng khi thế chiến thứ hai bắt đầu.
Nhưng những sự đổi mới từ các nghệ sĩ như đạo diễn Tetsuji Takechi đã tạo nên một sự hồi sinh không lâu sau đó
Thực sự, Kabuki thậm chí còn được coi là một thể loại giải trí phổ biến của những lính Mỹ đóng quân ở Nhật Bản bất chấp sự kiểm duyệt ban đầu của Mỹ đối với những truyền thống của Nhật Bản.
Ngày nay, Kabuki vẫn tồn tại như là một phần không thể thiếu của nước Nhật giàu di sản văn hóa mở rộng tầm ảnh hưởng của nó ra khỏi sân khấu đến tivi, phim ảnh, và phim hoạt hình Nhật.
Thể loại nghệ thuật được mở đầu bởi Okuni tiếp tục khiến khán giả thích thú với hóa trang công phu của những diễn viên, những bộ trang phục sặc sỡ và được thêu điểm một cách tinh tế và nhạc kịch không lẫn vào đâu được của những câu chuyện được thuật lại trên sân khấu.
Nicolas Steno hiếm khi được nghe đến bên ngoài lĩnh vực địa chất nhưng ai muốn hiểu về sự sống trên Trái Đất nên thấy Steno mở rộng và liên kết các khái niệm như thế nào Trái Đất, sự sống và sự hiểu biết
Niels Stensen sinh ở Đan Mạch 1638, con trai của thợ kim hoàn, ông ta là một đứa trẻ yếu ớt bạn bè của ông chết do một dịch bệnh
ông là nhà giải phẫu học mổ xác chết để nghiên cứu những bộ phận chung giữa các loài.
Ông ta thấy một bộ truyền trong sọ động vật cung cấp nước bọt cho miệng
Ông phản biện ý kiến của Descartes rằng chỉ người mới có tuyến yên chứng minh rằng đó không phải là chỗ của tâm hồn mà là sự bắt đầu của khoa học thần kinh
Đặc biệt nhất bấy giờ là phương pháp của ông
Steno không để các học thuyết cổ điển các thuyết của Aristote hay cách lập luận của Cartesian lấn át các bằng chứng thực nghiệm
Tầm nhìn thông suốt của ông thông qua dự đoán và hợp lý hoá rất sâu sắc
Steno quan sát đá gallstone tăng trưởng như thế nào từ thành phần ẩm ướt
Chúng tuân theo quy luật định hình mà ông biết từ nghề kim hoàn quy luật có giá trị cho việc tìm hiểu chất rắn qua các sự liên kết của chúng
Sau đó, Grand Duke thuộc Tuscany nhờ ông phẫu thuật một con cá mập
Răng nó giống với lưỡi đá, loại đá lẻ ở trong loại đá khác tại Malta và vùng núi gần Florence
Pliny the Elder, nhà tự nhiên người Roman cho rằng chúng từ bầu trời.
Trong kỷ bóng tối, tương truyền rằng chúng là lưỡi rắn bị Thánh Phao-lô bến thành đá
Steno thấy những lưỡi đá là răng cá mập và ngược lại có cùng dấu hiệu của cấu trúc phát triển
Tìm ra các điểm giống nhau ông cho rằng những chiếc răng cổ là từ loài cá mập cổ trong vùng biển tạo thành đá quanh răng và đã trở thành núi
Đá là một trong các lớp lắng đọng của biển nằm ngang trên lớp khác từ cổ nhất đền mới nhất
Nếu các lớp bị phá vỡ nghiêng hay cắt bởi sữ đứt đoạn hay hẻm núi, hay sự thay đổi sau khi lớp hình thành.
Nghe có vẻ đơn giản nhưng thời ấy là một cuộc cách mạng
Ông mở đường cho địa tầng học và đặt nền móng cho địa chất học
Qua tìm kiếm nguồn gốc răng cá mập từ 2 thời kỳ bằng quy luật tự nhiên kiểm soát hiện tại và quá khứ, Steno mở đầu cho Thuyết Đồng Nhất, cho rằng mọi vật hình thành bởi quá trình có thể quan sát được ở hiện tại
Vào thế kỷ 18, 19 nhà địa chất học Anh về thuyết đồng nhất là James Hutton và Charles Lyell, nghiên cứu tốc độ hiện thời rất chậm của sự xói mòn và trầm tích và nhận thấy Trái Đất cổ xưa hơn dự đoán của Kinh Thánh, 6000 năm
Chu trình của đá, kết hợp với kiến tạo đĩa ở giữa thế kỷ 20 cho ra thuyết nóng chảy vỏ, động đất và bao vây của trái đất từ đá gallstone đến hành tinh 4,5 tỉ năm
Giờ hãy nghĩ rộng hơn liên hệ với sinh học
bạn thấy răng cá mập ở một lớp và hoá thạch của một cá thể mà bạn chưa bao giờ thấy
Hoá thạch càng sâu càng lâu năm, đúng không?
Giờ bạn có chứng cứ về nguồn gốc và tuyệt chủng của các loài
Liên hệ với thuyết đồng nhất
Có thể quá trình vẫn hoạt động ngày nay dẫn đến thay đổi về đá lẫn môi trường
Nó có thể giải thích sự tương đồng và khác biệt giữa các loài được tìm thấy bởi nhà giải phẫu như Steno
Có rất nhiều điều để suy ngẫm nhưng Charles Darwin có thời gian trong chuyến đi tới Galapagos đọc bài viết của người bạn Charles Lyell "Học thuyết địa chất" có sự góp công của Steno.
Đôi khi khối việc chất lên vai con người nhỏ bé, tò mò
Nicolas Steno góp phần vào thuyết tiến hoá mở đường cho địa chất học và chứng minh quan sát thực tiễn có thể vượt mọi rào cản tới một tầm nhìn sâu rộng hơn
kết quả tốt nhất của ông có lẽ là câu châm ngôn định dạng sự tìm kiếm chân lý nằm ngoài sự hiểu biết và cảm nhận của ta về cái đẹp của những điều chưa biết
cái đẹp là những điều ta thấy đẹp hơn là những điều ta biết đẹp nhất là những điều ta không...
Có lẽ bạn biết rằng tất cả mọi vật được tạo thành từ các nguyên tử và một nguyên tử là một hạt thực sự, thực sự, thực sự, thực sự nhỏ bé.
Mỗi nguyên tử đều có một lõi, được làm từ ít nhất một hạt được tích điện dương được gọi là proton, và trong phần lớn các trường hợp, một số hạt trung hoà được gọi là neutron.
Lõi đó được bao quanh bởi các hạt được tích điện âm được gọi là electron.
Bản sắc của một nguyên tử được xác định chỉ bởi số lượng proton trong hạt nhân của nó.
Hidro là hidro bởi vì nó chỉ có 1 proton, cacbon là cacbon vì nó có 6, vàng là vàng vì nó có 79, và vân vân.
Thoả mãn trong một dòng suy nghĩ tạm thời.
Làm thế nào để ta biết về cấu trúc nguyên tử?
Chúng ta không thể thấy proton, neutron, hoặc electron.
Vì vậy, chúng ta làm một loạt các thí nghiệm và phát triển 1 mô hình cho những gì chúng ta nghĩ là có.
Rồi chúng ta làm thêm các thí nghiệm và để xem chúng có đồng ý với mô hình.
Nếu có, thật tuyệt.
Nếu không, có lẽ nên làm một mô hình mới.
Chúng ta đã có rất nhiều mô hình nguyên tử khác nhau từ Democritus ở năm 400 trước công nguyên, và gần như chắc chắn sẽ có nhiều hơn xuất hiện.
Được rồi, dòng suy nghĩ đã qua.
Các lõi của nguyên tử có khuynh hướng dính với nhau, nhưng các electron tự do di chuyển, và đây là lí do tại sao các nhà hoá học yêu các electron.
Nếu ta có thể cưới chúng, chúng ta có lẽ sẽ làm.
Nhưng các electron thì siêu lạ
Chúng có vẻ cư xử như các hạt, giống những trái bóng chày nhỏ, hoặc như các cơn sóng, như sóng nước, phụ thuộc vào các thí nghiệm mà ta tiến hành.
1 trong những điều kì lạ nhất về electron là ta không thể nói chính xác chúng ở đâu.
Nó không phải do ta không có thiết bị, sự không chắc chắn này là một phần của mô hình của chúng ta về các electron.
Vì vậy, chúng ta không thể xác định được chúng, tốt.
Nhưng ta có thể nói có 1 khả năng chắc chắn về việc tìm thấy 1 electron trong 1 không gian xung quanh nhân.
Và điều đó có nghĩa rằng chúng ta có thể hỏi câu hỏi sau: Nếu ta vẽ một hình quanh nhân như vậy ta sẽ chắc chắn 95% tìm thấy một electron trong hình đó, nó sẽ trông như thế nào?
Dưới đây là một vài trong số các hình dạng này.
Các nhà hoá học gọi chúng là các orbitals, và mỗi orbital trông thế nào, giữa các thứ khác, phụ thuộc vào bao nhiêu năng lượng mà nó có.
Orbital càng có nhiều năng lượng phần lớn mật độ của nó thì xa hơn từ hạt nhân.
Nhân tiện, tại sao ta chọn 95% mà không là 100%?
Đó là điều không minh bạch khác của mô hình electron.
Qua một khoảng cách nhất định từ hạt nhân, khả năng tìm thấy 1 electron bắt đầu giảm nhiều hoặc ít hơn theo cấp số nhân, có nghĩa là trong khi nó tiến đến 0, nó sẽ không bao giờ thực sự chạm đến 0.
Vậy, trong mỗi nguyên tử, có một số nhỏ, nhưng không phải 0, xác suất trong một khoảng thời gian rất, rất ngắn, một trong các electron của nó thì ở đầu kia của vũ trụ được biết đến.
Nhưng phần lớn các electron ở gần nhân của chúng như các đám mây dày đặc điện tích âm thay đổi và di chuyển với thời gian.
Làm thế nào các electron từ 1 nguyên tử tương tác với các electron của nguyên tử khác xác định hầu hết mọi thứ.
Các nguyên tử có thể bỏ các electron của chúng, từ bỏ chúng cho các nguyên tử khác, hoặc chúng có thể chia sẻ electron.
Và cơ năng của mạng lưới này là cái làm hoá học thú vị.
Từ các đá cũ đơn giản đến vẻ đẹp phúc tạp của sự sống, bản chất của tất cả những gì ta thấy, nghe, nếm, ngửi, chạm, và thậm chí cảm giác được xác định ở mức độ nguyên tử.
Cái gì làm cho chúng ta hạnh phúc và khỏe mạnh xuyên suốt cuộc đời?
Nếu bạn đang định đầu tư ngay bây giờ vào tương lai bạn sẽ đặt thời gian và tâm sức ở đâu?
Một cuộc khảo sát gần đây về thế hệ trẻ để hỏi mục tiêu quan trọng nhất trong đời là gì và hơn 80% nói rằng mục tiêu chính là làm giàu.
Và 50% khác trong số những con người trẻ tuổi đó nói rằng một mục tiêu chính khác trong cuộc đời là trở nên nổi tiếng.
(Cười) Và chúng ta liên tục được nhắc phải làm việc, phải cố hơn nữa và đạt được nhiều hơn nữa.
Chúng ta thành ra ấn tượng rằng đó chính là những thứ cần theo đuổi để có một cuộc sống tốt.
Bức tranh về cả cuộc đời, về lựa chọn của mọi người và những chọn lựa ấy tiến triển thế nào đối với họ những bức tranh gần như không thể đạt được.
Đa số những gì ta biết về cuộc đời con người chúng ta biết được bằng cách hỏi mọi người về quá khứ và như chúng ta đã biết, nhớ lại thì sao có thể chính xác hoàn toàn được
Chúng ta quên rất nhiều những gì đã xảy ra với chúng ta trong cuộc đời, và đôi khi trí nhớ là hoàn toàn tự sáng tạo nên.
Nhưng chuyện gì sẽ xảy ra nếu chúng ta có thể xem cả cuộc đời tự hé mở trước mắt ta?
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu chúng ta có thể nghiên cứu con người từ khi họ mới là thanh thiếu niên đến cả lúc tuổi già để xem điều gì khiến mọi người hạnh phúc và khỏe mạnh?
Chúng tôi đã làm được điều đó.
Nghiên cứu về sự phát triển của người lớn của Đại học Harvard có lẽ là nghiên cứu lâu nhất từng làm về cuộc đời của người lớn.
Trong 75 năm chúng tôi đã theo dõi cuộc đời của 724 người đàn ông, năm này đến năm khác, hỏi về công việc của họ, cuộc sống gia đình của họ, sức khỏe của họ, và đương nhiên hỏi tất cả mà không biết những câu chuyện về cuộc đời họ sẽ xảy ra như thế nào.
Những nghiên cứu như thế này rất hiếm.
Hầu hết những dự án như thế này đều sụp đổ trong khoảng một thập kỉ bởi vì quá nhiều người bỏ nghiên cứu, hoặc quỹ cho nghiên cứu cạn kiệt, hoặc những nhà nghiên cứu bị phân tâm, hoặc họ chết, và không ai tiếp tục nghiên cứu.
Nhưng qua sự kết hợp của may mắn và sự bền bỉ của một vài thế hệ các nhà nghiên cứu, nghiên cứu này vẫn tồn tại.
Khoảng 60 trong số 724 người ban đầu vẫn còn sống, và vẫn tham gia vào nghiên cứu này, hầu hết họ đã trên 90 tuổi.
Và bây giờ chúng tôi đang bắt đầu nghiên cứu hơn 2000 đứa con của những người đàn ông này.
Tôi là người giám đốc thứ tư của nghiên cứu này.
Từ năm 1938, chúng tôi đã theo dõi cuộc đời của 2 nhóm người.
Nhóm đầu tiên bắt đầu cuộc nghiên cứu khi họ là sinh viên năm thứ 2 của đại học Harvard.
Và sau khi học xong đại học trong chiến tranh thế giới thứ hai, đa số đã nhập ngũ.
Và nhóm thứ hai mà chúng tôi theo dõi là nhóm những cậu bé đến từ những vùng lân cận nghèo nhất của Boston, những cậu bé được chọn cho cuộc nghiên cứu cụ thể hơn vì họ đến từ những gia đình khó khăn và thiệt thòi nhất của Boston vào những năm 1930.
Đa số sống ở những khu tập thể, nhiều nơi thiếu cả nước lạnh và nước nóng.
Khi họ tham gia nghiên cứu, tất cả những thanh thiếu niên này đều được phỏng vấn.
Họ được khám sức khỏe.
Chúng tôi đã đến nhà họ và phỏng vấn bố mẹ họ.
Và sau đó những thanh thiếu niên này trưởng thành.
Họ trở thành những công nhân nhà máy và luật sư, và thợ xây và bác sĩ, một trở thành Tổng thống Mĩ.
Một số trở nên nghiện rượu. Một vài người mắc bệnh tâm thần.
Một số người leo lên nấc thang xã hội từ tận cùng đến trên cao nhất, và một số người thì đi hướng ngược lại.
Những người lập nên nghiên cứu này chưa bao giờ trong giấc mơ của mình tưởng tượng được rằng tôi đang đứng ở đây, 75 năm sau, kể cho các bạn nghe rằng nghiên cứu này vẫn đang tiếp tục.
Cứ 2 năm, bệnh nhân của chúng tôi và những nhân viên nghiên cứu tận tâm lại gọi những người đàn ông kia và hỏi chúng tôi có thể gửi họ một nhóm câu hỏi nữa về cuộc sống của họ.
Một số người sống ở Boston hỏi chúng tôi, "Tại sao các ông vẫn muốn nghiên cứu tôi? Cuộc đời tôi đâu có thú vị như vậy."
Những người Harvard không bao giờ hỏi câu hỏi đó.
(Cười) Để thấy được bức tranh rõ nét nhất về cuộc đời những con người này, chúng tôi không chỉ gửi họ những bản điều tra thăm hỏi ý kiến
Chúng tôi phỏng vấn họ tại phòng khách của họ.
Chúng tôi nhận kết quả khám sức khỏe từ bác sĩ của họ.
Chúng tôi trích máu của họ, chúng tôi scan não của họ, chúng tôi nói chuyện với con họ.
Chúng tôi quay phim họ nói chuyện với vợ về những nỗi lo sâu thẳm nhất của họ.
Và khi, khoảng một thập kỉ trước, chúng tôi cuối cùng cũng hỏi những người vợ nếu họ muốn tham gia cùng chúng tôi với vai trò là thành viên của cuộc nghiên cứu, nhiều người phụ nữ trong số đó đã nói, "Cũng đến lúc rồi đó."
(Cười) Vậy chúng ta đã học được những gì?
Những bài học rút ra được từ hàng chục trong cả nghìn trang thông tin mà chúng tôi nghiên cứu được về cuộc sống những con người này là gì?
Những bài học ấy không phải về sức khỏe hay sự nổi tiếng hay làm việc cật lực hơn và hơn nữa.
Thông điệp rõ nhất mà chúng ta nhận được qua cuộc nghiên cứu 75 năm này là: Những mối quan hệ tốt giúp chúng ta hạnh phúc hơn và khỏe mạnh hơn.
Chấm hết. Chúng ta học được 3 bài học lớn về những mối quan hệ.
Bài học thứ nhất là những mối quan hệ xã hội rất tốt đối với chúng ta, và sự cô đơn thì giết ta.
Thật ra là những người kết nối với gia đình, với bạn bè, với cộng đồng nhiều hơn sẽ hạnh phúc hơn, họ sẽ khỏe mạnh hơn về thể chất và sống lâu hơn những người ít kết nối.
Và những lần cô đơn thì lại trở nên độc hại.
Những người hay xa lánh người khác hơn thường cảm thấy họ ít hạnh phúc hơn, sức khỏe của họ sút giảm sớm hơn trong thời trung niên, Chức năng não của họ cũng sút giảm sớm hơn và họ sống cuộc đời ngắn ngủi hơn những người không cô đơn.
Và sự thật đáng buồn là ở bất kì thời điểm nào, hơn một người trong số năm người bảo rằng họ đang cô đơn.
Và chúng tôi biết rằng bạn có thể cảm thấy cô đơn trong một đám đông và bạn có thể cảm thấy cô đơn trong một cuộc hôn nhân, vậy bài học lớn thứ hai mà chúng ta học được là không phải là số lượng bạn bè bạn có, và cũng không phải việc bạn có ở trong một mối quan hệ tận tâm hay không, mà chính là chất lượng của mối quan hệ gần gũi của bạn mới đáng quan trọng.
Hóa ra là sống ở giữa xung đột rất có hại cho sức khỏe chúng ta.
Những cuộc hôn nhân hay xảy ra xung đột, ví dụ như thiếu thốn tình cảm hóa ra lại rất có hại cho sức khỏe, thậm chí có thể còn tệ hơn việc li dị.
Và việc sống giữa những mối quan hệ tốt đẹp, ấm áp sẽ bảo vệ chúng ta.
Một khi chúng tôi đã theo dõi những người đàn ông kia đến khi họ trên 80 tuổi, chúng tôi muốn nhìn lại họ trong thời trung niên và để xem rằng chúng tôi có thể phỏng đoán được ai sẽ trở thành những ông lão 80 hạnh phúc, khỏe mạnh và ai sẽ không.
Và khi chúng tôi tập hợp lại những gì chúng tôi biết về họ ở độ tuổi 50, không phải là lượng cholesterol tuổi trung niên của họ phán đoán được họ sẽ già đi như thế nào.
Mà đó chính là việc họ hài lòng như thế nào trong các mối quan hệ của họ.
Những người hài lòng nhất về những mối quan hệ của họ ở tuổi 50 chính là những người khỏe mạnh nhất ở tuổi 80
Và những mối quan hệ tốt, gần gũi dường như giúp ta giảm đi những tác hại của tuổi già.
Những cặp đôi hạnh phúc nhất của chúng tôi bảo rằng, khi họ bước vào tuổi 80, vào những ngày họ đau về thể xác, họ vẫn cảm thấy hạnh phúc.
Nhưng những người trong những mối quan hệ không hạnh phúc, vào những ngày họ đau về thể xác, nỗi đau tinh thần họ càng lớn hơn.
Và bài học lớn thứ ba chúng ta học về những mối quan hệ và sức khỏe chúng ta là những mối quan hệ tốt đẹp không chỉ bảo vệ cơ thể ta, mà còn bảo vệ não của ta nữa.
Hóa ra thì việc ở trong một mối quan hệ bền chặt với một người khác cũng trong tuổi 80 như bạn sẽ giúp bảo vệ bạn, những người ở trong mối quan hệ mà họ cảm thấy có thể tin cậy được đối phương khi cần trí nhớ của họ sẽ lâu hơn.
Và những người ở trong mối quan hệ mà họ không tin tưởng được người khác, họ là những người bị giảm trí nhớ sớm.
Và những mối quan hệ tốt đó, chúng không nhất thiết phải luôn luôn trơn tru.
Một số cặp 80 tuổi có thể cãi nhau vặt với nhau ngày này qua ngày khác, nhưng chừng nào họ còn cảm thấy tin tưởng được đối phương khi gặp khó khăn thì những cuộc cãi nhau đó không hề ảnh hưởng xấu đến trí nhớ của họ.
Vậy thông điệp này, rằng những mối quan hệ gần gũi tốt đẹp rất tốt cho sức khỏe và sự hạnh phúc của ta đây là lẽ phải rất lâu đời.
Tại sao đây là việc khó đạt được và dễ bị lờ phớt đi?
Chúng ta là con người.
Những gì chúng ta muốn là giải pháp nhanh chóng, những gì chúng ta có thể đạt được mà khiến cho cuộc sống ta trở nên tốt đẹp và giữ nó tốt đẹp như vậy.
Những mối quan hệ rất rối ren và chúng rất phức tạp và việc dành sức lực quan tâm đến gia đình và bạn bè, nó không quyến rũ hay hấp dẫn.
Nó cũng kéo dài. Nó không bao giờ chấm dứt.
Những người trong cuộc nghiên cứu 75 năm mà cảm thấy hạnh phúc nhất khi nghỉ hưu là những người đã làm việc năng động thay thế những người đồng nghiệp thành bạn bè mới.
Cũng giống như những thế hệ trẻ trong cuộc khảo sát gần đây, rất nhiều người trong số những người đàn ông của chúng tôi bắt đầu là những thanh niên đã từng tin rằng danh vọng và của cải và thành tích cao là những gì họ cần theo đuổi để có cuộc sống tốt.
Nhưng quay đi quay lại, trong hơn 75 năm này, nghiên cứu của chúng tôi đã cho thấy rằng những người hạnh phúc nhất là những người quan tâm đến những mối quan hệ, với gia đình, bạn bè, cộng đồng.
Còn bạn thì như thế nào?
Cứ cho rằng bạn 25, hoặc 40, hoặc 60 tuổi.
Việc quan tâm đến những mối quan hệ trông như thế nào?
Có rất nhiều cách.
Đó có thể là thứ đơn giản như hoặc làm sôi động hơn những mối quan hệ cứng nhắc bằng cách làm những điều mới mẻ chung với nhau, những cuộc đi bộ dài hay những buổi hẹn đêm hoặc liên hệ với những thành viên trong gia đình mà bạn chưa nói chuyện trong nhiều năm bởi những mối hận thù gia đình thường gặp ấy có thể làm hại đối với những người hay thù hận.
Tôi muốn khép lại bằng một câu danh ngôn từ Mark Twain.
Hơn một thế kỉ trước ông ta nhìn lại cuộc sống của mình và ông ấy viết: "Không có thời gian, cuộc sống quá ngắn ngủi cho những cuộc cãi nhau vặt, những lời xin lỗi, những lời tổn thương trái tim.
Chỉ có thời gian dành cho sự yêu thương, và một lúc thôi, nhấn mạnh hơn, để dành cho điều đó."
Cuộc sống tốt được xây dựng từ những mối quan hệ tốt.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)
Bí ẩn của từ địa phương: Robot, một cỗ máy có khả năng thực hiện một loạt hành động có thể được lập trình .
Nguồn gốc của từ robot bắt nguồn từ hơn một nghìn năm về trước vào thời đại của chế độ nông nô tại Trung Âu khi phục dịch là cách để trả tiền thuê nhà.
Trong những ngày đó, tiếng Slavơ của Nhà thờ cổ có từ "rabota" mô tả lao động bị cưỡng bức của dân nghèo.
Một điều chỉnh nhỏ về chính tả, và rabota trở thành robota trong tiếng Séc, theo đó, ngoài việc định nghĩa công việc khó nhọc của những nông nô, nó cũng mang hàm ý ẩn dụ để mô tả các hình thức của công việc khó nhọc hoặc kiếp trâu ngựa.
Năm 1920, nhà văn người Séc Karel Capek đã xuất bản một vở kịch khoa học viễn tưởng được gọi là "R.U.R. ", viết tắt của "Robot của Rossum Universal."
Câu chuyện kể về những cỗ máy tự động với những đặc điểm riêng biệt của con người nhằm phục vụ cho các nhu cầu của người dân trên Trái Đất cho đến khi chúng nổi loạn,
Capek ban đầu đã xem xét việc kêu những cỗ máy cần cù này bằng "labori" từ tiếng Latin, có nghĩa là lao động, nhưng ông ta lo lắng vì nó nghe có vẻ hơi học thuật quá.
Ông đã chọn, thay vào đó, để nhấn mạnh tình trạng nô lệ của chúng bằng cách đặt tên cho chúng là roboti, hay robot trong tiếng Anh.
"R.U.R." đã thành công vượt trội, và khi nó được dịch sang tiếng Anh vào năm 1923, Từ robot được đón nhận rất nhiệt tình.
Mặc dù hầu hết, đến ngày hôm nay hình dáng của robot khác xa so với những gì Capek tưởng tượng, chúng đã trở nên phổ biến như ông ta đã dự đoán.
Mặc dù, không giống như trong "R.U.R. ", robot của chúng ta đã không nổi dậy chống lại loài người, và hy vọng là chúng sẽ mãi như vậy!
Oh, xin lỗi!
Bạn đã bao giờ ngáp bởi vì người khác ngáp chưa?
Bạn không thực sự mệt mỏi, nhưng đột nhiên miệng của bạn mở rộng và thực hiện một cú ngáp lớn
Hiện tượng này được gọi là ngáp lây.
Và trong khi các nhà khoa học vẫn không hoàn toàn hiểu được tại sao hiện tượng này lại xảy ra, có rất nhiều giả thuyết đang được nghiên cứu hiện nay.
Hãy xem xét một vài trong những cái phổ biến nhất nhé, bắt đầu với hai giả thuyết sinh lý trước khi chuyển sang một cái khác về tâm lý.
Giả thuyết sinh lý đầu tiên của chúng tôi cho rằng ngáp lây được kích hoạt bởi một kích thích cụ thể, một cái ngáp khởi đầu.
được gọi là mô hình hành động cố định .
Hãy nghĩ về mô hình hành động cố định như một hình ảnh phản chiếu.
Cái ngáp của bạn làm cho tôi ngáp theo.
Tương tự như một hiệu ứng domino, một người ngáp gây nên một cái ngáp khác ở một người gần đó đang quan sát hành động của anh ta .
Sau khi sự phản chiếu này được kích hoạt, hành động hệ quả của sự phản chiếu sẽ bắt đầu.
Bạn đã bao giờ cố gắng để không ngáp một khi nó đã bắt đầu?
Về cơ bản là không thể!
Một giả thuyết sinh lý khác được biết đến như là một sự bắt chước không có ý thức, hay là hiệu ứng tắc kè hoa.
Điều này xảy ra khi bạn bắt chước hành vi của một ai đó mà không hề hay biết, một hành động sao chép tinh tế và không có chủ ý.
Người ta có xu hướng bắt chước tư thế của nhau.
Nếu bạn đang ngồi đối diện với một ai đó đang bắt chéo chân, bạn có thể cũng sẽ bắt chéo chân của mình.
Giả thuyết này cho thấy rằng chúng ta ngáp khi nhìn thấy ai đó ngáp bởi vì chúng ta đang sao chép một cách vô thức hành vi của anh ấy hay cô ấy.
Các nhà khoa học tin rằng hiệu ứng tắc kè hoa này là có thể xảy ra bởi vì một tập hợp đặc biệt của tế bào thần kinh được gọi neurons phản chiếu.
Neurons phản chiếu là một loại tế bào não phản ứng đồng đều khi chúng ta thực hiện một hành động như khi chúng ta thấy người nào khác thực hiện cùng một thao tác.
Các tế bào thần kinh này rất quan trọng trong việc học hỏi và tự nhận thức.
Ví dụ, xem ai đó làm điều gì đó, giống như đan móc hoặc tô son môi, có thể giúp bạn làm những hành động tương tự một cách chính xác hơn.
những nghiên cứu hình ảnh não bộ sử dụng fMRI, còn gọi là MRI chức năng, cho thấy rằng khi chúng ta thấy ai đó ngáp hoặc thậm chí nghe họ ngáp, một khu vực cụ thể của não bộ chứa các neurons phản chiếu có xu hướng sáng lên, do đó, lần lượt, khiến chúng ta phản ứng với cùng một thao tác: cái ngáp.
Giả thuyết tâm lý của chúng tôi cũng liên quan đến hoạt động của những neurons phản chiếu.
Chúng tôi sẽ gọi nó là đồng cảm ngáp.
Đồng cảm là khả năng hiểu những cảm giác của người khác và hòa vào cảm xúc của họ, một khả năng rất quan trọng cho các động vật xã hội như chúng ta.
Gần đây, các nhà thần kinh học đã tìm thấy có một tập hợp con của neurons phản chiếu cho phép chúng ta đồng cảm với cảm xúc của người khác ở một mức độ sâu hơn.
Các nhà khoa học đã phát hiện ra phản ứng đồng cảm này với ngáp trong khi thử nghiệm giả thuyết đầu tiên mà chúng tôi đã đề cập, Mô hình hành động cố định.
Nghiên cứu này đã được thiết lập để cho thấy những con chó sẽ có những phản xạ ngáp đối với những âm thanh từ một cái ngáp của con người.
Trong khi nghiên cứu của họ cho thấy điều này là đúng, họ tìm thấy một việc khác rất thú vị.
Loài chó ngáp thường xuyên hơn đối với những cái ngáp quen thuộc, bắt nguồn từ chủ của chúng chẳng hạn, hơn là những cái ngáp không quen từ người lạ.
Theo nghiên cứu này, Các nghiên cứu khác về con người và động vật linh trưởng cũng chỉ ra rằng hiện tượng ngáp lây này xảy ra thường xuyên hơn giữa bạn bè hơn là với người lạ.
Trên thực tế, ngáp lây bắt đầu xảy ra khi chúng ta được khoảng bốn hay năm tuổi, tại thời điểm mà trẻ em phát triển khả năng xác định đúng cảm xúc của người khác.
Tuy nhiên, trong khi các nghiên cứu khoa học mới hơn nhằm vào mục đích để chứng minh rằng ngáp lây là dựa trên khả năng đồng cảm này, nhiều nghiên cứu hơn sẽ cần để đưa ra ánh sáng những gì chính xác đã xảy ra.
Có thể rằng câu trả lời nằm ở một giả thuyết khác.
Lần sau, khi bạn bị bắt gặp đang ngáp, Hãy dành một vài giây suy nghĩ về những gì vừa xảy ra.
Có phải bạn đã đang suy nghĩ về một cái ngáp?
Hay một người nào đó ở gần bạn đã ngáp?
Người đó là một người lạ hay người gần gũi với bạn?
Và bạn có đang ngáp ngay lúc này không?
Tôi từng nói, "nếu bạn muốn giải phóng một xã hội, tất cả những gì bạn cần là Internet"
Tôi đã lầm.
Tôi nói những lời này từ năm 2011 khi một trang Facebook tôi ẩn danh lập ra đã soi sáng cuộc cách mạng ở Ai Cập.
"Mùa xuân Ả Rập" đã cho thấy tiềm năng to lớn nhất của truyền thông nhưng cũng bộc lộ những thiếu sót lớn nhất của nó.
Thứ công cụ đã giúp chúng ta đoàn kết chống lại những kẻ độc tài cuối cùng lại chia cắt chúng ta.
Tôi muốn chia sẻ kinh nghiệm về việc sử dụng truyền thông để hoạt động xã hội về một số thử thách mà chính tôi đã phải đối mặt và những điều mà chúng ta có thể làm
Vào những năm đầu 2000, Người Ả Rập tràn lên mạng.
Khao khát kiến thức, cơ hội để kết nối với tất cả mọi người trên khắp thế giới chúng tôi thoát khỏi hiện thực chính trị chán nản và sống cuộc sống khác, hoàn toàn mới.
Cũng giống như họ, tôi không hề dính líu đến chính trị cho đến năm 2009.
Vào thời điểm đó, khi tôi đăng nhập vào mạng xã hội. Tôi bắt đầu thấy càng nhiều người Ai Cập khao khát thay đổi tình hình chính trị trong nước.
Tôi cảm thấy mình không còn cô đơn nữa
Vào tháng 6 năm 2010, Internet đã thay đổi cuộc đời tôi mãi mãi.
Khi đang sử dụng facebook, tôi nhìn thấy một bức hình, rất đáng sợ, về một cơ thể bị hành hạ, đã chết của một người đàn ông Ai Cập.
Tên anh ấy là Khaled Said.
Khaled, 29 tuổi, người Alexandira, đã bị giết bởi cảnh sát.
Tôi đã nhìn thấy chính mình trong bức ảnh
Tôi nghĩ, tôi đã có thể là Khaled.
Đêm đó tôi không ngủ được, và quyết định làm gì đó.
Tôi đã giấu tên lập một trang Facebook và đặt tên "Chúng ta đều là Khaled Said".
Chỉ trong 3 ngày, trang của tôi đã đến được với hơn 100 000 người Ai Cập có mối lo giống như thế.
Bất cứ điều gì đang xảy ra đều cần phải dừng lại
Tôi tuyển thêm người đồng điều hành, AdbelRahman Mansour.
Chúng tôi làm việc với nhau nhiều giờ đồng hồ.
Chúng tôi thu thập ý tưởng từ mọi người
và liên kết lại.
Chúng tôi đã kêu gọi hành động, và chia sẻ những thông tin mà chế độ này không muốn cho người dân biết.
Trang này trở thành trang có lượt theo dõi nhiều nhất trong thế giới Ả Rập.
Nó có nhiều fan hơn cả các tổ chức truyền thông được thành lập và cả những người nổi tiếng hàng đầu.
Vào ngày 14 tháng 1 năm 2011, Ben Ali đã bỏ chạy khỏi Tunisia sau nhiều cuộc biểu tình đòi hắn ra khỏi chính phủ lâm thời
Tôi đã nhìn thấy một tia hy vọng.
Người Ai Cập trên mạng xã hội đều tự hỏi "Tunisia làm được, tại sao chúng ta không thể?"
Tôi đã đăng một sự kiện trên Facebook và gọi nó là "Một cuộc Cách mạng chống tham nhũng, bất công và chế độ độc tài"
Tôi đăng một câu hỏi cho 300 000 người dùng của trang lúc đó "Hôm nay là ngày 14 tháng 1
ngày 25 tháng 1 là Ngày Cảnh sát.
Nó là ngày quốc lễ.
Nếu 100 000 người trong chúng ta cùng đổ xuống đường phố Cairo, không ai có thể ngăn cản ta được.
Tôi tự hỏi liệu chúng ta có làm được không."
Chỉ trong vài ngày, lời mời này đã đến với hơn 1 triệu người và hơn 100 000 người xác nhận tham gia.
Truyền thông vô cùng quan trọng đối với chiến dịch này
Nó đã giúp cho phong trào phân quyền phát sinh.
Nó giúp mọi người nhận ra là họ không hề đơn độc.
Và chế độ đã không thể ngăn chặn điều đó.
Vào thời điểm đó, họ thậm chí còn không hiểu.
Và vào ngày 25 tháng 1, người Ấn Độ đã đổ dồn về những con đường của Cairo và những thành phố khác, kêu gọi sự thay đổi, phá vỡ rào cản của nỗi sợ và tuyên bố một kỷ nguyên mới.
Rồi hậu quả tiếp đến sau đó.
Một vài giờ trước khi chính phủ cắt Internet và truyền thông, tôi đang đi bộ trên một con phố tối tăm ở Ai Cập, khoảng nửa đêm.
Tôi vừa mới tweet, "Cầu nguyện cho Ai Cập.
Chính phủ chắc chắn đang lên kế hoạch về một cuộc thảm sát vào ngày mai."
Tôi bị đánh một cú thật mạnh vào đầu.
Tôi mất thằng bằng và ngã xuống, và nhận thấy có 4 người đàn ông được trang bị vũ khí bao vây mình.
Một người bịt miệng tôi và những người khác làm tôi tê liệt.
Tôi biết mình đang bị bắt cóc bởi đội an ninh quốc gia.
Tôi thấy mình ở trong một phòng giam, bị còng tay, bịt mắt.
Tôi vô cùng sợ hãi.
Gia đình tôi cũng thế, họ bắt đầu tìm kiếm tôi trong những bệnh viện, sở cảnh sát và thậm chí trong nhà xác.
Sau khi tôi mất tích, vài người đồng nghiệp của tôi biết rằng tôi là quản trị viên của trang mạng, đã nói với giới truyền thông về mối liên kết của tôi và trang mạng đó, và rất có khả năng tôi đã bị bắt bởi đội an ninh quốc gia.
Những người đồng nghiệp của tôi tại Google bắt đầu công cuộc tìm kiếm tôi, và bạn bè tôi biểu tình tại quảng trường yêu cầu thả tôi ra.
Sau 11 ngày hoàn toàn tối tăm, tôi đã được trả tự do.
Và 3 ngày sau đó, Mubarak buộc phải từ chức.
Đó quả là khoảnh khắc đầy cảm hứng và quyền lực nhất trong cuộc đời tôi.
Đó là thời điểm của niềm hy vọng vĩ đại.
Những người Ai Cập đã sống trong 18 ngày không tưởng trong suốt cuộc cách mạng.
Tất cả họ đều chia sẻ niềm tin rằng chúng ta thật sự có thể chung sống dù cho chúng ta có những sự khác biệt, rằng Ai Cập sau Mubarak là dành cho tất cả.
Nhưng bất hạnh thay, những sự kiện hậu cách mạng như một cú hích thẳng vào bụng.
Sự hưng phấn phai dần, chúng ta đã thất bại trong việc xây dựng sự đồng thuận, và những sự đấu tranh chính trị dẫn đến sự phân cực mạnh.
Mạng xã hội chỉ khuếch đại vấn đề đó, bằng cách truyền bá thông tin sai lệch, những tin đồn, những sự kìm hãm thông tin chặt chẽ và sự thù ghét.
Môi trường hoàn toàn bị nhiễm độc.
Thế giới trực tuyến của tôi trở thành trận chiến ngầm với những lời châm chọc, dối trá và thù hận.
Tôi bắt đầu cảm thấy lo lắng cho sự an toàn của gia đình mình.
Nhưng tất nhiên, đó không chỉ riêng về bản thân tôi.
Sự phân cực đạt tới đỉnh điểm giữa 2 thế lực chính -- những người ủng hộ quân đội và những người đạo Hồi.
Những người ở giữa, như tôi, bắt đầu cảm thấy bất lực.
Cả 2 phe đều muốn bạn theo phe họ: hoặc là bạn cùng phe, hoặc là bạn chống lại họ.
Và vào ngày 3 tháng 7 năm 2013, quân đội lật đổ vị tổng thống được bầu cử dân chủ đầu tiên của Ai Cập, sau ba ngày của cuộc biểu tình yêu cầu ông từ chức.
Ngày hôm đó tôi đã phải thực hiện một quyết định rất khó khăn.
Tôi đã quyết định sẽ giữ im lặng, im lặng tuyệt đối.
Đó là khoảnh khắc bị đánh bại.
Tôi giữ im lặng trong hơn 2 năm, và tôi dành thời gian đó để suy nghĩ lại về tất cả mọi việc đã xảy ra, cố gắng để nhận ra tại sao việc đó lại xảy ra.
Và rồi nó trở nên rõ ràng với tôi rằng trong khi sự phân cực chủ yếu được thúc đẩy bởi hành vi của con người chúng ta, truyền thông xã hội xây dựng nên hành vi này và phóng đại tác động của nó.
Ví dụ bạn muốn nói điều gì đó mà không dựa trên sự thật, gây sự hoặc lờ đi người nào đó bạn không thích.
Đây tất cả là các xung đột tự nhiên của con người, nhưng bởi vì công nghệ, tác động lên những xung đột này diễn ra gần như ngay lập tức.
Theo quan điểm của tôi, có 5 thách thức đáng báo động mà truyền thông xã hội ngày nay phải đối mặt.
Đầu tiên, chúng ta không biết làm sao đối phó với những tin đồn.
Những tin đồn xác nhận thành kiến của con người đang dần được tin vào và truyền đi giữa hàng triệu con người.
Thứ hai, chúng ta tự tạo nên sự kiềm hãm thông tin của chính mình.
Chúng ta có xu hướng chỉ giao tiếp với những người chúng ta đồng tình, và nhờ vào truyền thông xã hội, chúng ta có thể tắt, ngưng theo dõi và chặn những người khác.
Thứ ba, các cuộc tranh luận trực tuyến nhanh chóng trở thành những đám đông giận dữ.
Tất cả chúng ta có lẽ đều biết điều đó.
Cứ như thể chúng ta quên là những người đằng sau màn hình thật ra cũng là con người thật và không phải chỉ là hình đại diện.
Và thứ tư là, rất khó để chúng ta thay đổi ý kiến.
Bởi vì tốc độ và sự kém bền vững của mạng truyền thông xã hội, chúng ta buộc phải đi đến kết luận và viết một quan điểm ngắn gọn trong 140 ký tự. về cục diện phức tạp của thế giới.
Và một khi chúng ta làm như vậy, điều đó sẽ lưu mãi mãi trên Internet, và chúng ta sẽ bị giảm động lực để thay đổi cách nhìn nhận, thậm chí khi có những bằng chứng mới xuất hiện.
Thứ năm -- và theo tôi, đây là điều đáng lo ngại nhất -- ngày nay, những trải nghiệm về mạng truyền thông xã hội được tạo nên theo cách thức ủng hộ việc phát sóng thì sự tương tác, các bài đăng thay vì các cuộc thảo luận, các nhận xét nông cạn thay vì các cuộc nói chuyện sâu sắc.
Cứ như thể là chúng ta đồng tình rằng chúng ta ở đây để quát tháo nhau thay vì nói chuyện với nhau.
Tôi đã chứng kiến cách những thách thức tiêu cực này gây ảnh hưởng đến xã hội phân cực Ai Cập, nhưng đây không chỉ là về Ai Cập.
Sự phân cực trên thế giới đang trên đà tăng.
Chúng ta cần phải rất cố gắng để tìm ra làm thế nào để công nghệ có thể trở thành một phần của giải pháp, hơn là một phần của vấn đề.
Có rất nhiều các cuộc tranh luận ngày nay về việc làm thế nào để chống lại sự quấy rối trên mạng và chống lại các lời lẽ châm biếm.
Điều này vô cùng quan trọng.
Không ai có thể cãi lại điều đó.
Nhưng chúng ta cần phải suy nghĩ làm cách n ào có thể tạo ra những trải nghiệm truyền thông xã hội có thể thúc đẩy sự văn minh và tưởng thưởng cho sự sâu sắc
Tôi biết một sự thật là nếu tôi đăng một bài giật gân hơn, thiển cận hơn, đôi khi giận dữ và hung hăn hơn, sẽ có nhiều người xem bài đó
Tôi sẽ được chú ý hơn.
Nhưng sẽ thế nào nếu như chúng ta tập trung hơn vào chất lượng?
Điều quan trọng hơn là tổng số người đọc bài viết bạn đăng, hoặc là những ai bị ảnh hưởng bởi những gì bạn viết?
Chúng ta không thể khuyến khích mọi người tham gia vào các cuộc đối thoại, thay vì lúc nào cũng truyền đi những ý kiến sao?
Hoặc tuyên dương cho những ai đọc và phản hồi những quan điểm mà họ không đồng tình?
Và, khiến cho việc thay đổi quan điểm được xã hội chấp nhận, hoặc thậm chí tuyên dương thì sao?
Giả dụ chúng ta có 1 ma trận cho thấy có bao nhiêu người thay đổi quan điểm và đó trở thành một phần trải nghiệm về mạng truyền thông xã hội của chúng ta?
Nếu tôi có thể theo dõi có bao nhiêu người đang thay đổi suy nghĩ của họ, tôi có thể sẽ viết một cách đáng suy nghĩ hơn, cố gắng làm điều đó, hơn là cầu xin những người đã cùng quan điểm với tôi và "yêu thích" tôi bởi vì tôi khẳng định thành kiến của họ.
Chúng ta cũng cần phải suy nghĩ về cơ chế thu thập dữ liệu từ đám đông một cách hiệu quả, để kiểm tra thực tế thông tin trực tuyến được phổ biến rộng rãi, và trao thưởng cho những ai tham gia vào việc đó.
Về cơ bản, chúng ta cần suy nghĩ lại về hệ thống phương tiện truyền thông xã hội ngày nay và thiết kế lại những trải nghiệm với nó để có thể có được sự minh triết, văn minh và thấu hiểu lẫn nhau.
Là một người có niềm tin vào Internet, tôi đã lập nhóm với một vài người bạn, bắt đầu một dự án, cố gắng tìm câu trả lời và khám phá các khả năng.
Sản phẩm đầu tiên của chúng tôi là một nền tảng truyền thông mới cho những cuộc hội thoại.
Chúng tôi tổ chức những cuộc hội thoại thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau và hy vọng sẽ làm thay đổi quan điểm.
Chúng ta không đòi hỏi có những câu trả lời, nhưng chúng ta đã bắt đầu thử nghiệm với những cuộc thảo luận khác nhau về những vấn đề riêng rẽ, như là chủng tộc, kiểm soát súng, tranh luận về tị nạn, mối quan hệ giữa những người Hồi giáo và khủng bố.
Đây là những cuộc hội thoại quan trọng.
Ngày nay, ít nhất 1 trong 3 người trên hành tinh được tiếp cận với Internet.
Nhưng một phần của Internet đang bị giam giữ bởi các khía cạnh ít cao quý hơn của hành vi con người.
Năm năm trước, tôi đã nói, "Nếu bạn muốn giải phóng xã hội, tất cả những gì bạn cần là Internet."
Ngày nay, tôi tin rằng nếu chúng ta muốn giải phóng xã hội, đầu tiên chúng ta cần là giải phóng Internet trước.
Cám ơn rất nhiều.
( Vỗ tay)
Trong một đoạn video tua nhanh, nó trông giống như một con quái vật chuẩn bị sống dậy.
Trong một thời điểm, nó ngồi đó một cách kín đáo.
Sau đó, gợn sóng di chuyển trên bề mặt của nó.
Nó phình ra phía ngoài, nổ ra những đốm kì lạ.
Nó tăng khối lượng gấp 3 lần.
Màu sắc của nó đen lại một cách đáng sợ, và bề mặt cứng dần thành những đỉnh núi và những miệng núi lửa kì quặc.
Sau đó, bộ đếm thời gian nhà bếp kêu "dings".
Bánh quy của bạn đã sẵn sàng.
Những gì đã xảy ra bên trong lò nướng đó?
Đừng để cái tạp dề đánh lừa bạn!
Những người làm bánh là các nhà khoa học điên.
Khi bạn đặt chảo vào lò nướng, bạn đang tạo ra một loạt các phản ứng hóa học làm chuyển đổi một chất, bột, thành một thứ khác, bánh quy.
Khi bột đạt đến 92 độ Fahrenheit, bơ bên trong chảy ra, khiến bột bắt đầu nở ra.
Bơ là một nhũ tương, hoặc hỗn hợp của hai chất mà không hoà được với nhau, trong trường hợp này, nước và chất béo, cùng với một số chất rắn sữa sẽ giúp giữ chúng lại với nhau.
Vì khi bơ tan chảy, nước bị mắc kẹt sẽ thoát ra.
Và vì bánh quy trở nên nóng hơn, nước thoát hơi.
Nó đẩy bột từ bên trong, cố gắng để thoát khỏi thông qua các bức tường bánh quy giống như người ngoài hành tinh ngực bùng nổ của Ridley Scott.
Trứng của bạn có thể là nơi sinh sống của vi khuẩn salmonella.
Một ước tính khoảng 142,000 người Mỹ bị nhiễm theo cách này mỗi năm.
Mặc dù salmonella có thể sống trong nhiều tuần bên ngoài một cơ thể sống và thậm chí sống cả khi bị đóng băng, 136 độ là quá nóng đối với chúng.
Khi bột của bạn đạt đến nhiệt độ đó, chúng sẽ chết.
Bạn sẽ sống để kiểm tra số phận của mình bằng một vết cắn vào bột sống mà bạn vừa thó được từ mẻ bánh kế tiếp
Ở 144 độ, sự thay đổi bắt đầu trong các chất đạm, mà đến chủ yếu là từ những quả trứng trong bột .
Trứng được tạo thành từ hàng tá các loại protein khác nhau , mỗi loại đều nhạy cảm với một nhiệt độ khác nhau.
Trong một quả trứng gà tươi, các protein trông giống như một quả bóng dây.
Khi chúng tiếp xúc với nhiệt năng, các chuỗi protein mở ra và trở nên rối lên với hàng xóm của chúng.
Cấu trúc liên kết này làm cho lòng trứng gần như rắn lại, tạo ra chất để làm mềm bột.
Nước sôi ở 212 độ, như vậy giống như bùn phơi dưới ánh mặt trời, bánh quy của bạn sẽ bị khô đi và cứng.
Vết nứt lan trên bề mặt của nó.
Hơi nước đang bốc hơi để lại các bong bóng khí điều đó làm cho bánh quy mềm, dễ vỡ.
Để giúp đỡ quá trình này là đại diện âm thầm của bạn, Natri bicarbonate, hoặc muối nở.
Phản ứng của natri bicacbonat với axit trong bột để tạo ra khí điôxít cacbon, mà tạo những túi khí bên trong bánh quy.
Bây giờ, ngần như là sẵn sàng cho việc nhúng bánh vào một ly sữa mát lạnh.
Một phản ứng ngon lành nhất của bộ môn khoa học xảy ra ở 310 độ.
Đây là nhiệt độ cho phép các phản ứng Maillard.
Phản ứng Maillard đem đến kết quả là khi protein và đường bị phá vỡ và tự sắp xếp hình thành cấu trúc vòng, phản chiếu ánh sáng theo cách mà đem lại cho thức ăn, như món gà tây trong Lễ Tạ ơn và bánh mì kẹp thịt một màu nâu đặc biệt, phong phú.
Khi phản ứng này xảy ra, nó tạo ra một loạt các hợp chất hương vị và hương thơm, mà cũng phản ứng với nhau, hình thành các vị và mùi phức tạp hơn
Caramelization là phản ứng cuối diễn ra bên trong bánh quy
Caramelization là những gì sẽ xảy ra khi đường phân tử bị phá vỡ dưới nhiệt độ cao, hình thành các hợp chất hương vị ngọt, hấp dẫn, và hơi đắng một chút mà được gọi là, caramel.
Và trong thực tế, nếu công thức của bạn sử dụng với một lò nướng 350 độ, điều đó sẽ không bao giờ xảy ra bởi vì caramelization bắt đầu từ 356 độ.
Nếu bánh quy lý tưởng của bạn hiếm khi chuyển màu nâu, giống như một omột người Đông Bắc trong một kỳ nghỉ trên bãi biển, bạn có thể đã đặt lò nướng của bạn tới 310 độ.
Nếu bạn thích bánh quy của mình có màu nâu vàng đẹp, chỉnh nhiệt độ lên.
Caramelization tiếp tục lên đến 390 độ.
Và đây là một mẹo: bạn không cần đồng hồ bấm giờ; mũi của bạn là một công cụ khoa học nhạy cảm.
Khi bạn ngửi thấy mùi thơm hấp dẫn của các phản ứng Maillard và caramelization, nghĩa là bánh quy của bạn đã sẵn sàng.
Chộp lấy cốc sữa của mình, gác chân lên, và thoả mãn với suy nghĩ rằng khoa học cũng có thể ngọt ngào đó chứ
Loài côn trùng nào là tồi tệ nhất trên hành tinh?
Bạn có thể bỏ phiếu cho ruồi trâu hoặc có lẽ là ong bắp cày , nhưng đối với nhiều người , tên tội phạm tồi tệ nhất cho đến nay chính là muỗi .
Kêu vo ve, cắn , ngứa ngáy , muỗi là một trong những loài côn trùng bị ghét cay ghét đắng nhất trên thế giới.
Ở Alaska , đám muỗi có thể tập trung dày đến nỗi mà nó gây ngộp thở cho tuần lộc .
Và các bệnh truyền qua muỗi giết chết hàng triệu người mỗi năm .
Mối họa do muỗi gây ra không phải là mới .
Muỗi đã ở xung quanh chúng ta từ hơn một trăm triệu năm và theo thời gian đã cùng tiến hóa với tất cả các loài, bao gồm cả loài người chúng ta.
Thực tế, có hàng ngàn loài muỗi trên thế giới, nhưng tất cả chúng đều có chung một đặc tính gian trá : chúng hút máu , và chúng đang thực sự, thực sự giỏi việc hút máu .
Đây là cách chúng làm điều đó .
Sau khi hạ cánh, một con muỗi sẽ phun một ít nước bọt lên da của nạn nhân, nó như một chất khử trùng , làm tê khu vực đó, thế nên chúng ta không nhận biết được cuộc tấn công
Đây là cách chúng gây ra ngứa, mụt đỏ.
Sau đó chúng sẽ sử dụng vòi hút răng cưa của nó để đục một lỗ nhỏ trên da của bạn , cho phép nó thăm dò xung quanh bằng vòi, tìm kiếm một mạch máu.
Khi nó bắt gặp một mạch máu , tên ký sinh may mắn này có thể hút lượng máu gấp 2-3 lần trọng lượng của nó.
Chúng ta không thực sự thích điều này.
Trên thực tế, con người ghét muỗi đến nỗi mà chúng ta chi tiêu hàng tỷ đô la trên toàn thế giới để giữ cho chúng tránh xa mình - từ nến sả đến bình xịt muỗi đến thuốc trừ sâu nông nghiệp hạng nặng.
Nhưng muỗi không chỉ gây phiền nhiễu, chúng cũng gây chết người.
Muỗi có thể truyền tất cả mọi thứ từ sốt rét sốt vàng da virus Tây sông Nile đến sốt xuất huyết.
Hơn một triệu người trên thế giới chết mỗi năm do các bệnh do muỗi gây ra , và đó là chỉ tính con người.
Ngựa, chó , mèo, tất cả chúng cũng có thể nhiễm các bệnh từ muỗi .
Vì vậy, nếu muỗi quá xấu xa , tại sao chúng ta lại không loại bỏ chúng ?
Hơn hết chúng ta là con người , và chúng ta khá giỏi trong việc loại bỏ các loài khác .
Vâng, nó không hoàn toàn đơn giản như vậy .
Loại bỏ muỗi là loại bỏ một nguồn thực phẩm cho rất nhiều sinh vật như ếch, cá và các loài chim .
Nếu không có chúng , c ây trồng sẽ mất đi loài thụ phấn .
Nhưng một số nhà khoa học nói rằng muỗi không thực sự quan trọng đến thế.
Họ lập luận rằng nếu chúng ta loại bỏ chúng , chỉ đơn giản là loài khác sẽ thay thế vị trí của chúng và chúng ta có thể sẽ có rất ít ca tử vong do sốt rét.
Vấn đề là không ai biết điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta giết chết tất cả loài muỗi .
Một loài nào đó tốt hơn có thể chiếm vị trí của chúng hoặc có thể một loài nào đó thậm chí còn tồi tệ hơn.
Câu hỏi đặt ra là , chúng ta có sẵn sàng chấp nhận rủi ro đó?
Cuối tháng Một năm 1975, một cô gái 17 tuổi, người Đức tên là Vera Brandes bước lên sân khấu Nhà hát Cologne Opera.
Khán đài lúc đó chưa có ai.
Khán đài được chiếu sáng bởi đèn báo thoát hiểm màu xanh mờ ảo.
Đây là ngày kịch tính nhất trong đời Vera.
Lúc đó, cô là người sáng lập dàn nhạc trẻ nhất nước Đức, và cô đã thuyết phục Nhà hát Cologne Opera cho phép diễn 1 đêm nhạc jazz của nhạc sĩ người Mỹ, Keith Jarrett.
1.4000 người sẽ đến xem.
Chỉ trong vài giờ nữa, Jarrett sẽ bước ra sân khấu, ông ta sẽ ngồi xuống đàn không thử lại cũng không có bài nhạc, ông sẽ bắt đầu biểu diễn.
Nhưng lúc đó, Vera dẫn Keith đến cây đàn piano đó, ông thấy đàn không ổn.
Jarrett nhìn cây đàn một cách ái ngại, đánh vài nốt, đi quanh cây đàn, đánh vài nốt nữa, nói thầm thì với người phụ trách.
Rồi người phụ trách đến nói với Vera ...
"Nếu không có cây đàn khác, thì Keith không biểu diễn."
Đã xảy ra nhầm lẫn.
Nhà hát đã chuẩn bị một cây đàn không đúng yêu cầu.
Nốt cao của đàn này có âm the thé khó nghe, vì tất cả các phím trái quá cũ mòn.
Các nốt đen thì bị kẹt dính, các nốt trắng thì bị lạc, các pê-đan thì bị hỏng và bản thân cây piano thì quá nhỏ.
Nó không có đủ âm lượng cho không gian rộng như Rạp Cologne Opera.
Thế là Keith Jarret đi xuống.
Ông ta ra ngồi trong xe, bỏ mặc Vera Brandes gọi điện để cố tìm cho ra được một đàn piano thay thế.
Cô ta tìm được người chỉnh đàn, nhưng không có được cây đàn khác.
Và thế là cô ta đi ra ngoài, đứng dưới mưa, và nói với Keith Jarrett, cầu xin ông ta đừng hủy buổi trình diễn.
Và ông ta nhìn ra ngoài xe nhìn cô gái Đức tuổi teen thảm hại vì ướt sũng, thương hại cô, ông nói, "Đừng bao giờ quên ... chỉ vì cô."
Vì thế, một vài giờ sau, Jarrett đã bước ra sân khấu của nhà hát, ngồi xuống chiếc piano không thể chơi được và bắt đầu.
(Nhạc) Một vài phút sau, điều kỳ diệu đã xảy ra.
Khi Jarrett đang tránh những nốt cao, ông ta bị trùng ngón ở những phím giữa, điều đó làm cho tác phẩm thêm phần du dương, êm dịu.
Nhưng cũng vì cây piano không đủ độ vang, ông ta phải chơi đoạn riff ở các phím trầm.
Và ông ta đứng lên vặn người, đánh xuống các phím đàn, táo bạo đánh mạnh cho đủ độ vang để khán giả phía sau có thể nghe được.
Đó là một diễn xuất xuất thần.
Như thế nó có được sự êm ả, và đồng thời tràn đầy năng lượng, thật sinh động.
Khán giả đã rất ngưỡng mộ.
Và khán giả ngày nay còn tiếp tục yêu thích vì đĩa thu Köln Concert, chương trình của buổi diễn hôm đó, là album piano bán chạy nhất lịch sử và là album nhạc jazz solo bán chạy nhất lịch sử.
Keith Jarrett đã lâm vào tình trạng hỗn độn.
Ông ta ôm đống bừa bộn đó và làm nó thăng hoa.
Nhưng hãy nghĩ về cảm giác ban đầu của Jarrett
Ông ta không muốn chơi.
Đương nhiên, tôi nghĩ bất kỳ ai trong chúng ta, trong tình huống tương tự, sẽ cảm thấy như vậy, ta cũng sẽ phản ứng như vậy.
Chúng ta không muốn bị đòi hỏi phải làm việc tốt với các dụng cụ tồi.
Chúng ta không muốn phải vượt qua những khó khăn quá đáng.
Nhưng cảm giác đó của Jarrett đã sai, và ơn trời, ông đã đổi ý.
Và tôi nghĩ cảm giác của chúng ta cũng sai.
Tôi nghĩ chúng ta đòi hỏi điều kiện tốt hơn để có được những thuận lợi không cần thiết khi gặp những khó khăn bất ngờ.
Xin nói với các bạn một vài ví dụ trong tâm lý học nhận thức, trong khoa học phức hợp, trong tâm lý học xã hội, và cả nhạc rock'n' roll.
Vậy trước hết là tâm lý học nhận thức.
Chúng ta biết rằng một vài khó khăn, một vài cản trở, có thể cải thiện thành tích của ta.
Ví dụ, nhà tâm lý Daniel Openheimer, cách đây vài năm, cùng một số giáo viên cấp 3 lập nhóm.
Và ông ta đã đề nghị họ định dạng lại các tài liệu dùng trong lớp họ.
Các tài liệu thông thường dùng định dạng đơn giản, với font chữ Helvetica hay Times New Roman.
Cứ mỗi lớp một nửa nhận tài liệu được định dạng dồn nén như font chữ Haettenschweiler, hay là một cách bông đùa như Comic Sans in nghiên.
Đó là những font chữ rất xấu, và là kiểu chữ khó đọc.
Nhưng cuối học kỳ, các sinh viên trải qua kỳ thi, và những sinh viên phải học với font chữ khó đọc nhất, đã làm bài thi tốt hơn, trong nhiều loại đề khác nhau.
Và lý do là, những kiểu chữ khó làm sinh viên đọc chậm hơn, bắt buộc chúng phải làm việc căng thẳng hơn, phải suy nghĩ nhiều hơn về cái họ đang đọc, để diễn đạt lại...
như thế họ học tốt hơn.
Một ví dụ khác.
Nhà tâm lý học Shelley Carson đã thử sinh viên đại học Harvard về khả năng chú ý.
Tôi muốn nói tới điều gì?
Hãy tưởng tượng bạn ở trong một nhà hàng, bạn có một cuộc đối thoại, có tất cả các kiểu đối thoại tuôn chảy trong nhà hàng, bạn muốn chọn lọc chúng ra, bạn muốn nhắm đến cái quan trọng đối với bạn.
Bạn làm được không?
Nếu làm được, thì bạn có khả năng tập trung cao độ.
Nhưng với vài người, điều đó thật khó khăn.
Sinh viên của Carson gặp vấn đề đó.
Họ có bộ lọc yếu, bộ lọc của họ bị thủng-- để cho nhiều thông tin tạp lọt vào.
Như thế, có nghĩa là họ luôn bị chi phối bởi những cái nhìn và âm thanh từ môi trường quanh họ.
Nếu bật tivi trong khi họ viết tiểu luận, thì họ luôn bị ảnh hưởng.
Bây giờ, bạn nghĩ đó là một bất lợi ...
Nhưng không.
Khi Carson nhìn những kết quả của các sinh viên này, những sinh viên với bộ lọc kém thì thường thuận lợi trong việc tạo được những dấu mốc sáng tạo trong cuộc đời, như phát hành tiểu thuyết đầu tiên, ra album đầu tiên.
Những rối loạn này thật sự là nguồn mạch cho sáng tạo.
Họ có thể suy nghĩ thoát là nhờ đầu óc họ còn nhiều lỗ trống.
Tiếp đến là ngành khoa học phức hợp.
Làm sao giải quyết 1 vấn đề phức tạp-- ngày nay, thế giới đầy vấn đề phức tạp-- làm sao để giải quyết một vấn đề rất phức tạp?
Ví dụ, bạn cố gắng làm một động cơ phản lực.
Có quá nhiều biến số khác nhau, nhiệt động, vật liệu, tất cả các kích thước, hình dáng.
Bạn không thể xử lý vấn đề này với thao tác đơn giản, nó thật sự quá phức tạp.
Vậy bạn làm gì?
Điều bạn có thể làm là giải quyết vấn đề từng bước.
Dường như đó là cách thức điển hình bạn xoay xở, kiểm tra, và hoàn thiện.
Bạn chỉnh lại, kiểm tra và làm tốt hơn.
Thật vậy, việc tích góp thành công nhỏ có thể giúp bạn làm một động cơ phản lực.
Điều đó xảy ra nhiều trong thực tế.
Ví dụ, bạn nghe nói tới hiệu suất hoạt động cao, những nhà thiết kế web sẽ nói về việc tối ưu hóa các trang web của họ, họ tìm cách cải thiện từng bước một.
Đó là một phương pháp hiệu quả để giải quyết một vấn đề khó.
Nhưng cái gì sẽ làm cho cách đó hiệu quả hơn không?
Một ít lộn xộn.
Và bạn thêm vào sự ngẫu nhiên, vào lúc khởi đầu, bạn làm những thao tác kỳ cục, bạn cố làm những điều ngớ ngẩn vô ích, nó có thể làm cho khả năng giải quyết vấn đề được cải thiện.
Và lý do là khó khăn khi dùng cách thức từng bước, tích góp thành công nhỏ, là khi chúng có thể dẫn bạn từ từ đến ngõ cụt.
Và nếu bạn bắt đầu với ngẫu nhiên, thì nó càng khó hơn nữa, và khả năng xoay xở của bạn càng phát triển.
Còn về ngành tâm lý học xã hội.
Nhà tâm lý học Katherine Phillips, cùng một số đồng nghiệp, đưa ra cho sinh viên những đề bài về vấn đề ám sát bí ẩn, và những sinh viên này chia thành các nhóm 4 người và họ được nhận những hồ sơ với thông tin về một tội ác -- chứng cứ ngoại phạm, lời khai làm chứng và 3 nghi phạm.
Và các nhóm này được đề nghị tìm ra kẻ đã phạm tội, kẻ đã gây tội ác.
Có hai cách hình thành nhóm trong thí nghiệm này.
Trong một số trường hợp, 4 người trong nhóm là bạn bè, họ biết nhau rất rõ.
Trong trường hợp khác, 3 người bạn bè và một người xa lạ.
Và bạn xem tôi sẽ nói điều gì ở đây.
Rõ ràng tôi sẽ nói nhóm có người lạ đã giải quyết vấn đề hiệu quả hơn, Đúng vậy, họ làm tốt hơn.
Thật vậy, họ đã giải quyết vấn đề dường như là hiệu quả hơn rất nhiều.
Vậy những nhóm 4 người bạn, họ chỉ có 50% cơ hội chọn được câu trả lời đúng.
Như thế là không hiệu quả -- với trắc nghiệm chỉ có 3 lựa chọn thì không dùng 50-50 được.
(Cười) 3 người quen và 1 người lạ, thậm chí người lạ không đóng góp thêm bất kỳ thông tin gì, thậm chí có trường hợp cách thức hội thoại bị thay đổi nên càng gây thêm khó khăn, thế mà 3 người bạn và 1 người lạ, họ lại có 75% cơ hội tìm ra câu trả lời đúng.
Đó là biến đổi lớn về thành tích.
Nhưng tôi nghĩ điều thật sự thú vị không chỉ 3 người bạn và 1 người lạ làm việc tốt hơn, mà là cách họ cảm nhận về nó.
Vậy khi Katherine Phillips hỏi các nhóm 4 người quen nhau, thì họ rất thoải mái, họ cũng nghĩ họ đã làm tốt việc đó.
Họ rất hài lòng.
Khi cô ta nói với 3 người bạn và 1 người lạ, thì họ nói họ không thoải mái-- rất khó khăn, rất lúng túng ...
và họ cảm thấy rất nghi ngờ.
Họ không nghĩ học đã làm tốt dù họ đã làm được.
Tôi nghĩ điều đó làm cho họ thấy rõ thách thức mà họ phải đối đầu.
Bởi vì, phong chữ xấu, người xa lạ vụng về, thay đổi tình cờ ...
những rối loạn này giúp chúng ta giải quyết được vấn đề, chúng giúp chúng ta trở nên sáng tạo hơn.
Nhưng ta không cảm thấy chúng đang giúp ta.
Chúng ta cảm thấy chúng đang cản đường ...
thế là ta cố chống lại.
Đó là vì sao ví dụ sau đây rất quan trọng.
Vậy tôi muốn nói về một người trong thế giới của nhạc rock 'n' roll.
Bạn có thể biết ông ta, ông ta là người của TED.
Tên là Brian Eno.
Ông là nhà sáng tác nhạc nền-- thật sự tài năng.
Ông cũng là người tham gia vào một số album rock 'n' roll hay nhất trong 40 năm qua.
Ông làm việc với David Bowie trong album "Heroes," cộng tác với U2 trong album "Achtung Baby" và "The Joshua Tree," tham gia với nhóm rock DEVO, làm việc với Coldplay, ông làm việc với mọi người.
Ông làm gì khiến cho các ban nhạc này hay hơn?
Vâng, ông gây rối.
Ông phá quy trình sáng tác của họ.
ông đóng vai kẻ xa lạ rắc rối.
ông có nhiệm vụ nói cho họ rằng họ phải chơi cây đàn piano không dùng được.
Và một trong những cách ông tạo ra sự phá rối là thông qua bộ phiếu đặc biệt này -- tôi có 1 bộ với chữ ký tặng đây -- cảm ơn, Brian.
Chúng được gọi là bộ Thẻ Chiến Lược, ông đã làm chúng với một người bạn.
Và khi treo chúng ở phòng tập, thì Brian Eno chọn 1 trong số các phiếu đó.
Ông rút một phiếu ngẫu nhiên, và ông làm đoạn nhạc theo gợi hứng của phiếu đó.
Ví dụ phiếu này ...
"Đổi người chơi nhạc cụ."
Mọi người đổi nhạc cụ cho nhau-- Tay trống chơi piano-- Thật tuyệt vời, ý tưởng thật tuyệt.
"Hãy nhìn kỹ những chi tiết rắc rối nhất.
Phóng đại chúng lên." "Hãy làm một động tác bất ngờ, phá phách, không lường trước.
Hãy lồng ghép." Những phiếu này gây phá vỡ.
Chúng cho thấy giá trị của chúng từ album này đến album khác.
Các nhạc công ghét chúng lắm.
(Cười) Vì thế Phil Collins chơi trống trong một album mới của Brian Eno.
Phil rất thất vọng, anh ta bắt đầu vứt lon bia khắp phòng tập.
Carlos Alomar, tay ghita rock tài tình, khi làm việc với Eno trong album "Lodger của David Bowie, và có lúc, Carlos quay lại phía Brian và nói, "Brian, cái trò này thật ngớ ngẩn."
Nhưng chính cái trò này làm ra một album rất hay, nhưng cũng chính Carlos Alomar, 35 năm sau, lúc này đây, đang dùng Phiếu Chiến Lược.
Và ông cũng bảo với học trò dùng Phiếu Chiến Lược vì ông đã làm được điều gì đó.
Không phải vì bạn không thích nó thì nó có nghĩa là nó không giúp bạn.
Phiếu Chiến Lược thật sự là một bộ phiếu đặc biệt, chỉ là một danh sách-- đính trên tường phòng thu âm.
Một danh sách nhắc nhở các thứ bạn phải thực hiện nếu dán nó lên.
Danh sách không tác dụng.
Biết tại sao không?
Vì nó chưa đủ rắc rối.
Mắt bạn nhìn vào danh sách và mắt bạn thường chọn cái ít gây rối loạn nhất, ít gây khó chịu nhất, thường là cái chẳng gai góc gì cả.
Điều Brian Eno thực hiện được mà ta cần làm là các trải nghiệm ngu ngốc, đối diện với kẻ lạ mặt gây khó chịu, cố đọc văn bản với font chữ xấu xí.
Những thứ này giúp ta,
giúp giải quyết các vấn đề, chúng làm ta sáng tạo hơn.
Nhưng ...
ta cũng cần sự quấy rối nếu chúng ta chấp nhận ý niệm này.
Vậy ta cần sự bất thường,
dù đó là có chủ ý, dù là rút một lá phiếu ngẫu nhiên hay là sơ suất tai hại như cô thiếu niên người Đức, tất cả chúng ta, thỉnh thoảng, cần ngồi xuống và cố chơi một cây đàn piano không dùng được.
Cám ơn.
(Vỗ tay)
Ngước nhìn bầu trời đêm chúng ta sẽ thấy ngạc nhiên vì nó trông có vẻ trài dài vô tận
Nhưng bầu trời ấy rồi sẽ ra sao sau hàng tỷ năm nữa?
Một nhà khoa học được gọi là nhà thiên văn học đã dành thời gian tìm câu trả lời cho câu hỏi này
Sự kết thúc của vũ trụ liên kết mật thiết với vật chất tồn tại bên trong nó
Hơn 100 năm trước Einstein đã phát triển thuyết tương đối - là những phương trình giúp chúng ta hiểu mối liên hệ giữa vật chất hình thành vũ trụ và hình dạng của chúng
Thì ra vũ trụ có thể cong như bề mặt trái banh hay hình cầu
Chúng ta gọi đó là độ cong hình học dương hay vũ trụ đóng
Hoặc nó có thể có hình dạng như yên xe
Chúng ta gọi đó là độ cong hình học âm hay vũ trụ mở
Hoặc nó có thể có dạng phẳng
Và hình dạng đó quyết định vũ trụ tồn tại và kết thúc như thế nào
Giờ thì chúng ta đã biết vũ trụ gần như có dạng phẳng
Tuy nhiên, vật chất hình thành vũ trụ vẫn có thể ảnh hưởng đến vận mệnh của nó
Chúng ta có thể tiên đoán vũ trụ sẽ thay đổi thế nào theo thời gian nếu chúng ta đo được mật độ năng lượng của những thành phần đa dạng trong vũ trụ ngày nay
Vậy, vũ trụ được cấu tạo từ những chất gì?
Vũ trụ chứa tất cả những vật chất chúng ta có thể thấy bằng mắt thường như sao, khí, và hành tinh
Chúng ta gọi đó là Vật chất thông thường hay Vật chất baryon
Thậm chí chúng ta thấy chúng hiện diện xung quanh mật độ năng lượng của chúng thật ra rất nhỏ chỉ chiếm khoảng 5% năng lượng vũ trụ
Vậy hãy xem 95% còn lại kia là gì nhé
Gần 27% phần năng lượng còn lại của vũ trụ được tạo nên từ Vật chất tối
Vật chất tối phản ứng rất yếu với ánh sáng nghĩa là chúng không tỏa sáng hoặc không phản chiếu ánh sáng như các hành tinh và ngôi sao Tuy nhiên cũng giống như Vật chất thông thường chúng hấp dẫn các vật khác
Thực tế, cách duy nhất để xác định được Vật chất tối là nhờ tương tác trọng lực này - cách vật chất hoạt động xung quanh chúng và cách chúng bẻ cong ánh sáng như thế nào khi chúng bẻ cong không gian xung quanh
Chúng ta vẫn chưa tìm ra hạt vật chất tối nhưng các nhà khoa học trên toàn thế giới đang nghiên cứu loại hạt vật chất mơ hồ này và tầm ảnh hưởng của Vật chất tối lên vũ trụ
Nhưng bấy nhiêu vẫn chưa đủ 100%
68% còn lại của mật độ năng lượng vũ trụ là Năng lượng tối thứ thậm chí còn bí ẩn hơn cả Vật chất tối
Năng lượng tối không hoạt động giống bất cứ chất gì mà chúng ta biết Nó hoạt động giống như lực đẩy phản trọng lực
Nó có sức ép trọng lực - điều mà Vật chất thông thường và Vật chất tối không có
Thay vì kéo vũ trụ co lại như chúng ta nghĩ trọng lực khiến vũ trụ nở rộng thêm với tỉ lệ ngày càng lớn
Một ý kiến nổi bật về Năng lượng tối là nó là một vũ trụ bất biến
Tức là, nó có một tính chất kì lạ là nó cũng giãn rộng khi thể tích không gian giãn rộng để giữ mật độ năng lượng của nó không đổi
Vậy, khi vũ trụ càng giãn rộng như nó đang làm ngay lúc này sẽ có càng nhiều Năng lượng tối
Vật chất tối và Vật chất baryon trái lại không giãn nở theo vũ trụ và bị pha loãng
Bởi vì tính chất này của vũ trụ bất biến vũ trụ trong tương lai sẽ do Năng lượng tối chiếm ưu thế ngày càng lạnh giá hơn và giãn nở nhanh hơn
Cuối cùng, vũ trụ sẽ cạn kiệt khí để tạo ra các ngôi sao và bản thân các ngôi sao cũng cạn kiệt năng lượng và bùng cháy để lại vũ trụ với toàn lỗ đen
Nếu có đủ thời gian thậm chí khi những lỗ đen này bốc hơi vũ trụ còn lại cũng sẽ hoàn toàn trống vắng và lạnh lẽo
Đó là cái mà chúng ta gọi là Cái Chết Nóng của vũ trụ
Tuy có vẻ u ám khi sống trong một vũ trụ sẽ kết thúc trong hoang vắng và lạnh lẽo kết cục của vũ trụ của chúng ta thực ra lại cân xứng tốt đẹp với khởi đầu nóng bừng và hăng hái của nó
Chúng ta gọi giai đoạn tăng tốc kết thúc của vũ trụ là Giai đoạn de Sitter được đặt theo tên của nhà toán học người Hà Lan Willem de Sitter.
Tuy nhiên, chúng ta cũng tin rằng vũ trụ có một giai đoạn tăng tốc nở rộng khác vào những năm đầu tiên của vũ trụ
Chúng ta gọi đó là sự phình to vũ trụ thời kỳ đầu - lúc vũ trụ giãn rộng cực kỳ nhanh trong thời gian ngắn ngay sau vụ nổ Big Bang
Vậy, vũ trụ sẽ kết thúc trong tình trạng như khởi điểm của nó - tăng tốc
Chúng ta sống trong một thời kỳ lạ lùng trong cuộc đời của vũ trụ lúc chúng ta bắt đầu hiểu về hành trình của vũ trụ và quan sát lịch sử của nó hiển hiện trên bầu trời cho toàn bộ nhân loại được thấy
Đây là giác quan đầu tiên mà bạn sử dụng khi vừa chào đời.
Cứ trong năm mươi gen của bạn lại có một gen được dành cho giác quan này.
Nó chắc chắn rất quan trọng, phải không nào?
Được rồi, hãy hít thật sâu
bằng mũi. Đó là khứu giác của bạn, và nó có sức mạnh to lớn.
Là một người lớn, bạn có thể phân biệt được khoảng 10,000 mùi khác nhau.
Đây là cách mà mũi của bạn hoạt động.
Việc ngửi bắt đầu khi bạn hít các phân tử từ trong không khí vào lỗ mũi.
95% khoang mũi của bạn được lấp đầy bởi không khí trước khi nó đi vào phổi.
Nhưng ở phía sau của mũi có một khu vực được gọi là biểu mô khứu giác, một phần nhỏ của da là chìa khóa cho tất cả những thứ mà bạn ngửi thấy.
Biểu mô khứu giác có một lớp các tế bào thụ thể khứu giác, các tế bào thần kinh đặc biệt phát hiện ra mùi, giống như các nụ vị giác của mũi vậy.
Khi các phân tử mùi đi vào phía sau mũi, chúng dính vào lớp chất nhầy được bao bọc bởi biểu mô khứu giác.
Khi hòa tan, chúng bám vào các tế bào thụ thể khứu giác, nơi tiếp nhận và gửi đi tín hiệu thông qua đường khứu giác đến não bộ.
Một lưu ý phụ là, bạn có thể thấy rằng khứu giác của động vật tốt như thế nào khi nhìn vào kích thước biểu mô khứu giác của nó.
Biểu mô khứu giác của một con chó lớn hơn 20 lần so với ở người.
Nhưng vẫn còn rất nhiều điều mà ta không biết về mẩu các tế bào này.
Ví dụ, biểu mô khứu giác của chúng ta thì có sắc tố, và các nhà khoa học thực sự không biết lý do tại sao.
Nhưng làm thế nào bạn lại có thể phân biệt các mùi khác nhau?
Hoá ra rằng bộ não của bạn có 40 triệu tế bào thần kinh khác nhau tiếp nhận thụ thể khứu giác, Vì vậy mùi A có thể kích hoạt các tế bào thần kinh 3, 427 và 988, và mùi B có thể kích hoạt các tế bào thần kinh 8, 76, và 2,496,678.
Tất cả các tổ hợp khác nhau cho phép bạn phát hiện một số lượng lớn các mùi.
Thêm vào đó, tế bào thần kinh khứu giác luôn luôn "tươi mới"
và sẵn sàng hành động. Chúng là tế bào thần kinh duy nhất trong cơ thể được thay thế thường xuyên, cứ mỗi bốn đến tám tuần.
Một khi những tế bào thần kinh được kích hoạt, tín hiệu đi qua một bó được gọi là đường khứu giác tới các điểm đến trên toàn não bộ , dừng lại ở hạch hạnh nhân, đồi não, và vỏ não mới.
Điều này khác biệt từ phương thức mà hình ảnh và âm thanh được xử lý.
Mỗi một tín hiệu này trước tiên đi đến trung tâm chuyển tiếp ở giữa bán cầu não rồi đến các vùng khác của não.
Nhưng mùi, bởi vì nó phát triển trước hầu hết các giác quan khác, có một tuyến đường trực tiếp các khu vực khác nhau của não, nơi nó có thể gây ra phản ứng chiến đấu-hay-chuồn lẹ, giúp bạn nhớ lại những kỷ niệm, hoặc làm cho bạn nhỏ dãi thèm thuồng.
Nhưng ngay cả khi tất cả chúng ta đều có các thiết lập sinh lý, hai lỗ mũi và hàng triệu tế bào thần kinh khứu giác như nhau, không phải ai cũng ngửi thấy những mùi như nhau.
Một trong những ví dụ nổi tiếng nhất của điều này là khả năng ngửi thấy cái gọi là "mùi măng tây sau khi đi giải quyết."
Đối với khoảng một phần tư dân số, đi toa lét sau khi ăn măng tây sẽ khiến ta ngửi thấy một mùi khác.
75% khác trong chúng ta không nhận thấy điều này.
Và đây không phải là trường hợp duy nhất của việc ngửi thấy các mùi khác nhau từ mũi này so với mũi khác.
Đối với một số người, hóa chất androstenone có mùi vani; với những người khác, nó có mùi như nước tiểu mồ hôi, đó là điều không hay ho lắm bởi vì androstenone thường được tìm thấy trong những thứ ngon lành như thịt lợn.
Vì vậy, với những người ngửi thấy mùi nước tiểu mồ hôi, nhà sản xuất thịt lợn sẽ thiến tỷ lợn đực để ngăn chặn chúng tạo ra androstenone.
Không có khả năng ngửi thấy mùi hương được gọi là bệnh điếc ngửi, và có khoảng 100 trường hợp được biết đến.
Những người bị điếc ngửi allicin không thể ngửi thấy mùi tỏi.
Những người bị điếc ngửi eugenol không thể ngửi thấy mùi đinh hương.
Và một số người không thể ngửi thấy bất cứ thứ gì Hoàn toàn không.
Bệnh điếc ngửi hoàn toàn có thể có nhiều nguyên nhân.
Một số người được sinh ra mà không có cảm giác về mùi.
Những người khác lại mất nó sau khi một tai nạn hoặc trong một cơn bệnh.
Nếu biểu mô khứu giác bị sưng tấy hoặc nhiễm trùng, nó có thể cản trở cảm giác về mùi, thứ mà bạn có thể đã trải qua khi bị ốm.
Và không thể ngửi thấy bất cứ thứ gì cũng có thể gây rắc rối cho các giác quan khác.
Nhiều người hoàn toàn không thể ngửi cũng không thể nếm hương vị
như những người khác. Hoá ra rằng hương vị của một thứ lại liên quan chặt chẽ đến mùi của nó.
Khi bạn nhai thức ăn, không khí được đẩy lên thông qua mũi, mang theo với nó là mùi của thực phẩm.
Những mùi hương này va chạm với biểu mô khứu giác và cho bộ não biết rất nhiều thứ về những gì bạn đang ăn.
Không có khả năng ngửi thấy mùi, bạn cũng mất khả năng nếm bất cứ hương vị nào phức tạp hơn hơn năm vị cơ bản mà nụ vị giác có thể phát hiện: Ngọt mặn, chua, đắng, và cay.
Vì vậy, lần sau khi bạn ngửi thấy mùi xả khói, khí biển mặn, hoặc gà nướng, bạn sẽ biết chính xác mình đã làm điều đó như thế nào và, có lẽ, nhiều hơn một chút, biết ơn vì bạn vẫn còn có thể làm được.
Hàng thế kỷ qua, con người đã tiêu thụ các loài côn trùng, mọi loài từ bọ cánh cứng tới sâu bướm, cào cào, châu chấu, mối,
và chuồn chuồn. Tục lệ này còn có tên là: entomoghapy (tục ăn côn trùng).
Những người sắn bắn-hái lượm thủa sơ khai có lẽ đã học được từ những động vật hay sục sạo tìm kiếm côn trùng giàu Prôtêin và làm theo chúng.
Khi chúng ta tiến hoá sâu bọ trở thành một phần trong thực đơn truyền thống của con người, chúng đóng vai trò của cả thức ăn hàng ngày
lẫn các món ăn sang trọng. Thời Hi Lạp cổ đại, ve sầu được xem là đồ ăn vặt xa xỉ.
Và cả người La Mã cũng cảm thấy ấu trùng bướm ngon tuyệt vời.
Tại sao chúng ta lại lãng quên khẩu vị ngon miệng từ sâu bọ?
Lý do cho sự từ bỏ đó liên quan đến lịch sử, và câu chuyện có lẽ bắt đầu từ khoảng 10,000 năm trước công nguyên ở mảnh đất màu mỡ Crescent, là một nơi ởTrung Đông đó là cái nôi của nền nông nghiệp.
Sau đó, những tổ tiến sống du mục của chúng ta bắt đầu định cư tại Crescent.
Và khi họ học cách thu hoạch mùa màng và thuần hoá động vật tại đó, quan niệm của họ đã thay đổi, tạo nên một làn sóng hướng tới châu Âu và phần còn lại của thế giới phương Tây.
Khi nông nghiệp phát triển, con người hắt hủi các loài sâu bọ như là những sinh vật gây hại đã phá phách mùa màng của mình.
Dân số phát triển, phương Tây được đô thị hoá, những mối liên kết tìm kiếm thức ăn trong quá khứ yếu đi.
Con người đơn giản là quên mất lịch sử gắn liền với côn trùng của mình.
Ngày nay, mọi người không quen với tục ăn côn trùng, sâu bọ chỉ là một thứ gây khó chịu.
Chúng cắn, đốt và phá hoại thức ăn của chúng ta.
Chúng ta cảm thấy tác nhân gây khó chịu gắn liền với chúng và ghét bỏ những đồ ăn từ côn trùng.
Gần 2000 loài côn trùng được chế biến thành đồ ăn. tạo nên một phần lớn trong bữa ăn hàng ngày cho 2 tỷ người trên khắp thế giới.
Các nước nhiệt đới là những khách hàng tiêu thụ côn trùng nhiều nhất bởi văn hoá của họ chấp nhận chúng.
Các loài ở những khu vực này có số lượng, rất đa dạng, và hay tâp hợp thành từng nhóm hay từng đàn khiến chúng dễ thu hoạch.
Như Campuchia ở Đông Nam Á là nơi loài nhện đen khổng lồ được thu lượm để rán, và đem bán trên thị trường.
Ở Nam Phi, loài sâu bướm béo mọng là một món ăn chính ở đó, được nấu với nước sốt cay hoặc được phơi khô và ướp muối.
Ở Mêxicô, bọ xít băm nhỏ nướng cùng tỏi, chanh và muối.
Sâu bọ có thể để cả con để trang trí món ăn hoặc nghiền thành bột
và trộn thêm vào đồ ăn. Nhưng chúng không chỉ ngon.
Chúng còn rất bổ dưỡng.
Thực tế, các nhà khoa học nói rằng tục ăn côn trùng có thể là giải pháp kinh tế hiệu quả cho những nước đang phát triển trong tình trạng thiếu thốn lương thực
Côn trùng có thể chứa tới 80% Protein, thành phần cấu tạo chủ yếu của cơ thể, và cũng chứa nhiều chất béo giàu năng lượng, chất xơ, và các dinh dưỡng vi lượng như vitamin và khoáng chất.
Bạn có biết rằng hầu hết các loài côn trùng ăn được có chứa cùng hàm lượng sắt thậm chí là nhiều hơn so với thịt bò, khiến chúng trở thành nguồn tài nguyên lớn chưa được khai thác khi để ý rằng chứng thiếu sắt là vấn đề dinh dưỡng phổ biến nhất hiện nay
trên thế giới không? Ấu trùng cũng là một ví dụ về dinh dưỡng khác.
Ấu trùng vàng là loài quen sinh sôi tự nhiên ở Mỹ và dễ nuôi trồng.
Chúng có hàm lượng vitamin cao, giàu khoáng chất, và có thể chứa tới 50% protein, gần bằng thịt bò với khối lượng tương đương.
Để nấu, đơn giản chỉ cần xào với bơ và muối hoặc nướng và rắc sôcôla để có món snack giòn tan.
Bạn cần phải vượt qua cái "cảm giác khó chịu" để có được dinh dưỡng và khẩu vị.
Thực ra, sâu bọ có thể rất ngon.
Các món nhộng có vị giống như hạt dẻ nướng.
Châu chấu giống như tôm.
Món dế, có người nói rằng, nó có hương vị của bỏng ngô.
Nuôi trồng côn trùng làm thực phẩm gây ít tác động lên môi trường hơn các nông trại gia súc bởi vì côn trùng thải ra ít khí nhà kính hơn sử dụng ít diện tích, nước và thức ăn hơn.
Nền kinh tế xã hội, nuôi trồng sâu bọ có thể nâng cao đời sống cho những người ở các đất nước đang phát triển vì nông trại nuôi côn trùng có thể có quy mô nhỏ, năng suất cao, và còn tương đối rẻ để quản lý.
Côn trùng cũng có thể trở thành nguồn cung thức ăn ổn định cho gia súc và có thể tiêu thụ các bộ phận bỏ đi, như phần vỏ các loại rau khoai, những thứ không dùng sẽ phải chôn trong các bãi phế thải.
Bạn đã thấy đói chưa?
Đối diện với một đĩa dế chiên, hầu hết mọi người ngày nay đều thấy chùn bước, khi hình dung tất cả những cái chân và râu mắc vào kẽ răng.
Nhưng hãy nghĩ đến món tôm hùm.
Nó khá giống một con côn trùng khổng lồ với rất nhiều chân, râu nó cũng từng bị xem như một món ăn gớm guốc, thấp cấp.
Giờ, tôm hùm là một món sang trọng.
Liệu có thể có sự chuyển hoá tương tự xảy ra với sâu bọ?
Vậy hãy thử nó xem!
Thả côn trùng vào miệng, và thưởng thức vị giòn tan.
Trong thế giới của J.R.R, Gandalf là một trong năm pháp sư được Valar gửi đến để chỉ dẫn cư dân vùng Trung Địa đấu tranh chống lại thế lực bóng tối của Sauron.
Cơ thể của Gandalf đã chết, tuân theo các quy luật vật lý của khu vực Trung Địa, nhưng linh hồn của ông là bất tử, như đã thấy, khi chết ông là Gandalf Xám và sống lại là Gandalf Trắng.
Theo kịch bản của đạo diễn Wachowski, một con người tỉnh táo chỉ phải kết nối và xâm nhập vào mã nhị phân của ma trận để học cách lái trực thăng trong vài giây.
Hoặc nếu là người đó, hoặc một trong những người đó, bạn thậm chí không cần một chiếc trực thăng, bạn chỉ cần một cặp kính râm đẹp
Mèo Cheshire có thể tung hứng cái đầu của chính chúng.
Những chiếc iPads rất thô sơ.
Trận Quidditch sẽ không kết thúc cho đến khi trái Golden Snitch bị bắt.
Và đáp án cho bài toán cuối cùng của cuộc sống, vũ trụ, và tất cả mọi thứ gần như chắc chắn là 42.
Cũng giống như cuộc sống thực, thế giới hư cấu hoạt động một cách nhất quán trong một dãy những quy tắc vật lý và xã hội.
Đó là những gì làm cho những thế giới phức tạp này trở nên đáng tin cậy, dễ hiểu, và đáng để khám phá.
Trong cuộc sống thực, Định luật hấp dẫn giữ bảy cuốn sách của bộ "Harry Potter" nằm gọn trên hàng triệu chiếc kệ sách trên toàn thế giới.
Chúng ta biết điều này là đúng, nhưng chúng ta cũng biết kể từ khi J.K. gõ các từ: phù thuỷ, đũa phép, và "Wingardium Leviosa", định luật hấp dẫn đã không còn tồn tại trên tỷ tỷ trang sách nằm giữa hai chiếc bìa.
Các tác giả truyện khoa học viễn tưởng và thần thoại xây dựng nên thế giới theo đúng nghĩa đen.
Họ tạo quy tắc, bản đồ, dòng dõi, ngôn ngữ, nền văn hóa, vũ trụ, Các vũ trụ khác trong vũ trụ, và từ những thế giới đó mọc lên câu chuyện này nối tiếp câu chuyện khác
Khi họ làm tốt nó, độc giả có thể hiểu được thế giới hư cấu và quy tắc chỉ cũng như các nhân vật sống trong đó và đôi khi, tốt ngang ngửa, thậm chí tốt hơn điều mà họ hiểu về thế giới bên ngoài cuốn sách.
Nhưng làm thế nào?
Làm thế nào những chữ nguệch ngoạc trên giấy lại có thể phản chiếu những tia lấp lánh nơi mắt gửi tín hiệu đến bộ não và rồi chúng ta giải mã nó một cách hợp lý và tình cảm như một câu chuyện phức tạp khiến chúng ta chiến đấu, khóc lóc, hát hò, và suy nghĩ, nó không chỉ đủ mạnh để dựng nên một thế giới hoàn toàn được sáng tạo bởi tác giả, mà còn đủ mạnh để thay đổi quan điểm của người đọc về thế giới thực khi đọc đến trang sách cuối cùng?
Tôi không chắc chắn ai đó biết được câu trả lời cho câu hỏi này, thế nhưng, thế giới giả tưởng, hư cấu được tạo ra mỗi ngày trong tâm trí chúng ta, trên máy tính, ngay cả trên khăn ăn tại nhà hàng ngoài con phố kia.
Sự thật là trí tưởng tượng của bạn và sự sẵn lòng, qua ngôn ngữ hình tượng, sống trong thế giới của riêng mình là tất cả những gì bạn cần để bắt đầu viết nên một cuốn tiểu thuyết.
Tôi không mơ ước lập trường Hogwarts hay Star Wars Cantina, nhưng tôi đã viết một số truyện kinh dị khoa học
dành cho người lớn và trẻ em. Dưới đây là một số câu hỏi và phương pháp mà tôi đã sử dụng để xây dựng những thế giới trong trang sách.
Tôi bắt đầu với một địa điểm và thời gian cơ bản .
Cho dù đó là một thế giới tưởng tượng hoặc một thiết lập tương lai trong thế giới thực, quan trọng là phải biết bạn ở đâu và cho dù bạn đang làm việc trong quá khứ, hiện tại, hay tương lai.
Tôi muốn tạo ra một dòng thời gian hiển thị việc thế giới sẽ trở nên như thế nào.
Những sự kiện nào trong quá khứ cấu thành thực trạng của nó ngày hôm nay?
Sau đó tôi suy nghĩ câu trả lời cho những câu hỏi đó từ đó rút ra các chi tiết cho thế giới hư cấu của mình.
Những quy tắc nào được đưa ra ở đây?
Điều này bao gồm tất cả mọi thứ từ định luật hấp dẫn (hoặc không) đến các quy tắc xã hội và hình phạt dành cho các cá nhân vi phạm.
Những loại chính phủ nào hiện diện trong thế giới này?
Ai là người có quyền lực, và ai không?
Mọi người ở đây tin vào điều gì?
Và xã hội tại đây tôn vinh giá trị nào nhất?
Sau đó, là thời gian để suy nghĩ về cuộc sống ngày qua ngày.
Thời tiết sẽ thế nào trong thế giới này?
Người dân sống và làm việc
và đi học ở đâu? Họ ăn những gì và chơi giỡn như thế nào?
họ đối xử với trẻ con và người già ra sao?
Họ có những mối quan hệ như thế nào với động vật và thực vật trên thế giới?
Động vật và thực vật ở đây trông như thế nào?
Những loại công nghệ nào tồn tại?
Giao thông vận tải?
Thông tin liên lạc?
Truy cập thông tin?
Có rất nhiều thứ để suy nghĩ!
Vì vậy, dành một số thời gian sống trong những băn khoăn này và tìm câu trả lời cho những câu hỏi, là bạn đang đi đúng hướng trên con đường xây dựng nên thế giới hư cấu của riêng mình.
Một khi bạn biết rõ về thế giới của mình bạn hy vọng độc giả của bạn cũng sẽ như vậy, hãy để những nhân vật của bạn tự do trong đó và xem những gì sẽ xảy ra.
Và hãy tự hỏi, "Thế giới mà mình tạo ra này ảnh hưởng thế nào đến việc hình thành các cá nhân sống trong nó?
"Và những loại xung đột nào có thể nổ ra?"
Trả lời những câu hỏi đó, và bạn sẽ có câu chuyện của riêng mình.
Chúc may mắn những nhà kiến tạo thế giới tương lai!
Tôi đang tìm một hành tinh trong vũ trụ nơi có tồn tại sự sống.
Tôi không thể thấy hành tinh đó bằng mắt thường hay thậm chí bằng những kính viễn vọng tối tân mà chúng ta đang có.
Nhưng tôi biết rằng hành tinh đó có tồn tại.
Hiểu được những mâu thuẫn xảy ra trong tự nhiên sẽ giúp ta tìm thấy nó.
Trên hành tinh của chúng ta, ở đâu có nước, ở đó có sự sống.
Nên chúng tôi thường tìm các hành tinh xoay quanh mặt trời của chúng ở khoảng cách thích hợp nhất.
Ở khoảng cách này, tức là vùng xanh trên biểu đồ các ngôi sao với nhiệt độ khác nhau, các hành tinh có thể vừa đủ nóng để có nước chảy trên bề mặt dưới dạng các hồ và đại dương nơi sự sống có thể tồn tại.
Một số nhà thiên văn học dành thời gian và công sức để tìm các hành tinh có khoảng cách như vậy so với mặt trời của chúng.
Việc tôi làm là tiếp nối công việc của họ.
Tôi mô phỏng khí hậu trên các hành tinh ngoài hệ mặt trời
Việc này rất quan trọng vì: Có nhiều nhân tố khác quyết định khả năng có sự sống trên một hành tinh ngoài khoảng cách so với mặt trời của nó.
Ví dụ như sao Kim.
Nó được đặt tên theo nữ thần sắc đẹp và tình yêu của người La Mã, vì vẻ đẹp thiên thần và nhu mì trên bầu trời.
Nhưng các đo đạc của tàu thăm dò đã làm hé lộ một câu chuyện khác.
Nhiệt độ bề mặt của nó lên đến gần 900 độ F, khoảng 500 độ C.
Tức là đủ nóng để nung chảy chì.
Nguyên nhân không phải là khoảng cách so với mặt trời, mà là khí quyển rất dày,
gây ra hiệu ứng nhà kính ở mức độ khủng khiếp giữ lại nhiệt độ của mặt trời và đốt cháy bề mặt hành tinh này.
Thực tế hoàn toàn trái ngược với những nhận định ban đầu về sao Kim.
Từ những bài học ngay trong Thái dương hệ, chúng ta hiểu ra rằng khí quyển của một hành tinh quyết định khí hậu và khả năng tồn tại sự sống trên đó.
Ta không biết khí hậu như thế nào trên những hành tinh khác vì chúng quá nhỏ bé và mờ nhạt so với mặt trời của chúng và vì chúng cách quá xa chúng ta.
Ví dụ, một trong những hành tinh gần nhất có thể có nước trên bề mặt có tên Gliese 667 Cc. Quả là một cái tên thật khêu gợi, như một số điện thoại đẹp. Hành tinh này cách chúng ta 23 năm ánh sáng.
Tức là hơn 200 nghìn tỉ kilometer.
Đo đạc thành phần khí quyển của một hành tinh lúc nó đi ngang qua ngôi sao trung tâm là một việc không hề dễ dàng.
Giống như cố nhìn một con ruồi bay qua trước đèn xe hơi.
Giờ hãy tưởng tượng là chiếc xe đó cách chúng ta hơn 200 nghìn tỉ kilometer, vậy mà bạn muốn biết chính xác con ruồi đó màu gì.
Vì thế tôi dùng các mô hình máy tính để tính toán kiểu khí quyển mà một hành tinh sẽ cần sao cho khí hậu thích hợp cho nước và sự sống tồn tại.
Đây là hình ảnh minh họa của hành tinh có tên Kepler-62f khi so sánh với trái đất.
Nó cách chúng ta 1,200 năm ánh sáng, và chỉ lớn hơn trái đất 40%.
Dự án do NFS tài trợ của chúng tôi chỉ ra nó có thể đủ nóng để có nước trên bề mặt nhờ phân tích nhiều loại khí quyển và hướng của quỹ đạo của nó.
Tôi mong những kính viễn vọng tương lai tiếp tục quan sát hành tinh này để tìm các dấu hiệu của sự sống.
Băng trên bề mặt một hành tinh cũng rất quan trọng đối với khí hậu.
Băng hấp thụ ánh sáng đỏ và có bước sóng dài hơn, và phản xạ lại ánh sáng xanh với bước sóng ngắn hơn.
Vì thế, tảng băng trong hình trông có màu xanh.
Ánh sáng đỏ hơn của mặt trời bị hấp thụ khi xuyên qua băng.
Chỉ có ánh sáng xanh xuyên qua hoàn toàn
rồi được phản chiếu đến mắt chúng ta, nên ta thấy băng màu xanh.
Mô hình của tôi cho thấy những hành tinh của các ngôi sao lạnh hơn thật ra có thể nóng hơn những hành tinh của các ngôi sao nóng.
Đó lại là một nghịch lý nữa. Băng đã hấp thụ ánh sáng bước sóng dài từ những ngôi sao lạnh hơn, và chính ánh sáng đó, năng lượng đó, làm băng nóng lên.
Các mô hình khí hậu nhằm tìm hiểu cách những nghịch lý này ảnh hưởng đến khí hậu của hành tinh là trọng tâm trong hành trình tìm kiếm sự sống.
Và chẳng có gì bất ngờ vì đây là chuyên môn của tôi.
Là một nhà thiên văn học nữ người Mỹ gốc Phi, nhưng được đào tạo về nhạc cổ điển, lại rất thích trang điểm và đọc tạp chí thời trang, tôi đã có sẵn ưu thế đặc thù để hiểu được nghịch lý của tự nhiên -- (tiếng cười) (tiếng vỗ tay) ... và cách những nghịch lý đó giúp ta đi tìm một hành tinh khác có sự sống.
Tổ chức tôi tham gia, Rising Stargirls, giảng dạy thiên văn học cho nữ sinh trung học da màu, thông qua phim, các bài viết và nghệ thuật thị giác.
Đó lại là một nghịch lý khác -- khoa học và nghệ thuật thường ít hợp nhau nhưng kết hợp chúng có thể giúp các em gái này trải nghiệm hết mình với những điều học được, và biết đâu một ngày nào đó sẽ là các nhà thiên văn học, những người đầy những nghịch lý, và dùng kiến thức của các em để nhận ra một lần và mãi mãi, rằng chúng ta thực sự không cô đơn trong vũ trụ này.
Cảm ơn.
(tiếng vỗ tay)
Bạn có thể đọc khi đang đi xe?
Nếu vậy, có thể xem bạn là người khá may mắn.
Khoảng một phần ba dân số, việc đọc sách trong khi di chuyển trên ôtô trên thuyền trên tàu hoặc trên máy bay nhanh chóng làm họ cảm thấy buồn nôn.
Nhưng do đâu mà chúng ta lại bị say tàu xe ?
À, tin hay không thì các nhà khoa học cũng chưa rõ tại sao.
Khái niệm phổ biến nhất là do sự sai lệnh tín hiệu giữa các giác quan.
Khi di chuyển bằng ôtô, cơ thể bạn nhận được hai thông tin rất khác nhau.
Mắt bạn đang nhìn thấy bên trong xe, dường như không hề chuyển động. Trong khi đó, tai bạn lại nói với não bộ rằng
bạn đang tăng tốc
Đợi đã, tai bạn ư ?
Đúng vậy, thực ra tai có một chức năng quan trọng khác ngoài nghe.
Một nhóm cấu trúc nằm sâu bên trong tai được biết đến là hệ thống tiền đình, bộ phận mang lại cho chúng ta cảm nhận về sự cân bằng và chuyển động. Bên trong đó, có ba ống nhỏ hình bán nguyệt
có khả năng cảm nhận được chuyển động xoay, mỗi ống cho một chiều không gian.
Và còn có hai khối mảnh như sợi tóc chứa đầy dịch lỏng.
Khi bạn di chuyển, khối chất lỏng thay đổi và kích thích các sợi lông, báo cho não bộ biết bạn đang chuyển động theo phương ngang hay dọc.
Kết hợp tất cả những thứ đó lại, cơ thể bạn có thể cảm nhận được hướng chuyển động, gia tốc của chuyển động, và cả góc của chuyển động nữa.
Vậy nên, khi đang ở trong ôtô, hệ thống tiền đình cảm nhận đúng về chuyển động của bạn, nhưng mắt bạn lại không thấy vậy, đặc biệt là khi bạn đang dán mắt vào trang sách.
Cũng có thể xảy ra chuyện ngược lại. Khi đang ngồi yên trong rạp chiếu phim
và camera tạo những chuyển động nhanh trên màn hình rộng.
Lần này mắt bạn lại nghĩ rằng cơ thể đang chuyển động trong khi tai bạn biết rằng bạn vẫn đang ngồi im. Nhưng tại sao sự mâu thuẫn thông tin này
lại khiến chúng ta cảm thấy khổ sở đến vậy? Các nhà khoa học cũng không biết chắc về nó,
nhưng họ cho rằng đó là lời giải thích cho sự tiến hoá. Như bạn biết đấy, phương tiện di chuyển nhanh và công nghệ ghi hình
chỉ mới xuất hiện vài thế kỷ nay, chỉ là nháy mắt trong quá trình tiến hoá. Trong hầu hết lịch sử loài người,
không có nhiều thứ có thể gây ra những kiểu xáo trộn cảm nhận như vậy ngoại trừ chất độc.
Bởi các chất độc là thứ không tốt cho việc duy trì sự sống, nên cơ thể phát ra một mệnh lệnh trực tiếp nhưng không mấy dễ chịu để tống khứ tất cả mọi thứ mà chúng ta đã ăn vào và gây ra rối loạn.
Lý thuyết này có vẻ khá thuyết phục, nhưng để lại rất nhiều điều còn chưa thể giải thích như tại sao phụ nữ lại dễ bị tác động hơn bởi say tàu xe hơn đàn ông, hay tại sao hành khách hay bị nôn hơn tài xế.
Một giả thuyết khác cho rằng nguyên nhân có thể phần nhiều do các kiểu hoàn cảnh lạ làm cho cơ thể khó duy trì được tư thế tự nhiên.
Những nghiên cứu đã cho thấy rằng ngâm mình trong nước hay chỉ là thay đổi tư thế có thể giảm đáng kể các tác động của say tàu xe.
Nhưng, một lần nữa, chúng ta không thực sự hiểu được điều gì đang xảy ra
Chúng ta đều biết vài phương pháp phổ biến để chống say xe -- nhìn xa về phía đường chân trời, nhai kẹo cao su, uống vài viên thuốc chống say -- nhưng không có phương pháp nào là hoàn toàn chắc chắn cũng như chúng không thể giải quyết được tình trạng say xe cường độ mạnh và đôi khi tình cảnh trở lên rất căng thẳng hơn nhiều so với việc cảm thấy nhàm chán trong suốt một chuyến xe đường dài.
Tại NASA, khi các nhà du hành bị phóng mạnh vào không gian vào không gian ở vận tốc 27,000 km/h, việc bị say trở thành vấn đề nghiêm trọng.
Vậy, cần thêm những nghiên cứu công nghệ mới nhất trong kỷ nguyên vũ trụ, NASA đã dành rất nhiều thời gian cố tìm cách giúp các nhà du hành tránh khỏi nôn mửa họ đã được chuẩn bị kỹ lưỡng khẩu phần ăn.
Giống như việc tìm hiểu bí ẩn của giấc ngủ hay chữa trị cảm lạnh, say tàu xe vẫn còn là một trong những vấn đề nghe có vẻ đơn giản, dù có tiến bộ khoa học tuyệt vời, chúng ta vẫn còn hiểu biết rất ít về nó.
Có lẽ một ngày nào đó nguyên nhân chính xác của say tàu xe sẽ được tìm ra, và cùng với nó, là một phương pháp hiệu quả để ngăn chặn chứng bệnh này, nhưng ngày đó vẫn còn ở phía chân trời xa xôi.
Thập niên 20 của thế kỷ XX, một nhà toán học người Đức David Hilbert đã nghĩ ra một thí nghiệm nổi tiếng cho thấy khái niệm vô cực khó hiểu đến mức nào.
Hãy tưởng tượng một khách sạn với số phòng vô hạn và một quản lý ca đêm cần mẫn.
Một đêm nọ, khi tất cả các phòng ở Khách sạn Vô hạn đều đã đầy,
một người đàn ông bước vào, hỏi thuê một phòng.
Không muốn làm khách thất vọng, người quản lý đã quyết định xếp phòng cho ông ấy.
Nhưng làm thế nào?
Đơn giản thôi. Ông ta yêu cầu khách ở phòng số 1 chuyển sang phòng số 2, khách ở phòng số 2 chuyển sang phòng số 3, v.v....
Mỗi khách chuyển từ phòng số n sang phòng số n+1.
Bởi khách sạn có số phòng vô hạn, tất cả các khách trong khách sạn đều có phòng.
Nhờ thế, ông khách mới có được một phòng.
Quy trình này được lặp đi lặp lại cho bất kỳ số khách có hạn nào.
Giả sử một xe buýt chở 40 người đến thuê phòng, mỗi khách trong khách sạn sẽ phải chuyển từ phòng số n sang phòng số n+40, và nhờ vậy, 40 phòng đầu tiên sẽ còn trống.
Nhưng giả sử, một xe buýt lớn vô hạn chở một số khách vô hạn (đếm được) đến khách sạn này để thuê phòng.
("Đếm được" là yếu tố then chốt.)
Ban đầu, chiếc xe buýt với số khách vô hạn làm người quản lý bối rối, nhưng ông nhận ra có một cách để xếp phòng cho họ.
Ông yêu cầu khách phòng số 1
chuyển sang phòng số 2. Rồi yêu cầu khách ở phòng số 2 chuyển sang phòng số 4, khách ở phòng số 3 chuyển sang phòng số 6, v.v....
Mỗi khách trong khách sạn chuyển từ phòng số n sang phòng số 2n, và vì thế, chỉ các phòng chẵn là có khách ở.
Bằng cách này, người quản lý đã dọn trống các phòng lẻ, và khách mới có thể thuê những phòng lẻ đó.
Mọi người đều vui vẻ, và lợi nhuận của khách sạn tăng cao hơn bao giờ hết.
Thực ra thì, lợi nhuận của khách sạn không thay đổi chút nào, bởi đêm nào, khách sạn cũng thu về số tiền vô hạn.
Mọi người bàn tán về khách sạn phi thường này.
Họ đổ xô đến đây thuê phòng.
Một đêm, điều không tưởng xảy đến.
Người quản lý nhìn ra bên ngoài và thấy một hàng xe buýt lớn vô hạn, dài vô hạn. Mỗi xe có một số khách vô hạn.
Làm gì bây giờ?
Nếu không xếp được phòng cho tất cả bọn họ, khách sạn sẽ thất thoát một số tiền lớn vô hạn, chắc chắn, ông ta sẽ mất việc.
May mắn thay, ông nhớ ra vào khoảng năm 300 TCN, Euclid đã chứng minh rằng số số nguyên tố là vô tận.
Để hoàn thành nhiệm vụ tưởng như không thể này tìm số giường vô hạn cho số khách vô hạn trên số xe buýt vô hạn này, người quản lý đưa cho mỗi khách trong khách sạn số nguyên tố đầu tiên: 2 với số mũ là số phòng mà họ đang ở.
Như vậy, người khách ở căn phòng số 7 sẽ chuyển đến phòng số 2^7, nghĩa là phòng số 128.
Người quản lý đưa tất cả khách trên chiếc xe buýt lớn vô hạn đầu tiên số nguyên tố tiếp theo: 3 với số mũ là số ghế của họ trên xe buýt.
Như vậy, khách ngồi ghế số 7 trên chiếc xe đầu tiên nhận phòng số 3^7, nghĩa là phòng số 2.187.
Người quản lý tiếp tục xếp phòng.
Khách trên xe thứ hai được đưa cho số nguyên tố tiếp theo: 5 với số mũ là số ghế của họ trên xe.
Tương tự là số 7 với khách trên xe thứ ba.
Tiếp tục với số 11, số 13, số 17, v.v....
Bởi vì mỗi số này chỉ có thể chia hết cho 1 và chính nó, không có khách nào phải thuê chung phòng cả.
Tất cả các khách xuống xe buýt, vào khách sạn, và tìm số phòng người quản lý đã xếp cho mình.
Bằng cách này, ông có thể xếp phòng cho từng hành khách trên từng xe.
Tuy nhiên, khách sạn sẽ có một số phòng trống, ví dụ như phòng số 6, bởi 6 không được tạo ra bởi số nguyên tố cùng số mũ nào cả.
May mắn thay, sếp của ông ta không giỏi Toán, và ông không bị đuổi việc.
Phương pháp của người quản lý chỉ thành công khi mà, tuy rằng Khách sạn Vô hạn là cơn ác mộng về lô-gíc, lại chỉ ở mức độ đơn giản nhất của khái niệm vô cực, chủ yếu là số số tự nhiên vô cực đếm được: 1, 2, 3, 4, v.v....
George Cantor gọi đây là mức độ 0-apleph của vô cực.
Ta dùng số tự nhiên để chỉ số phòng và số ghế trên xe buýt.
Nếu phải đối mặt với những bậc cao hơn của vô cực, ví dụ như tập số thực, cách sắp xếp như trên sẽ không còn khả thi, bởi không có cách nào có thể bao gồm tất cả các số theo hệ thống.
Khách sạn Vô hạn Số thực có số phòng âm trong tầng hầm, và số phòng là phân số, nghĩa là khách phòng số 1/2 luôn nghi rằng phòng của anh ta bé hơn phòng số 1 bên cạnh.
Nếu ta lấy căn của số phòng, ví dụ như căn 2 và phòng số pi, nơi khách thuê phòng mong chờ món tráng miệng miễn phí.
Quản lý ca đêm có lòng tự trọng nào lại muốn làm ở một nơi như thế, dù lương của anh ta là vô hạn?
Tại Khách sạn Vô hạn của Hilbert, không bao giờ có phòng trống và luôn còn phòng cho khách mới, những tình huống mà người quản lý cần mẫn vì quá hiếu khách phải giải quyết nhắc nhở chúng ta rằng thật khó khăn khi dùng trí óc có hạn của mình để hiểu thấu một khái niệm rộng lớn như vô cực.
Bạn có thể giúp chúng tôi giải quyết bài toán này, sau một giấc ngủ ngon.
Nhưng thành thực mà nói, chúng tôi có thể sẽ cần bạn thức dậy và chuyển phòng vào lúc 2 giờ sáng.
Bạn đang chuyển động với vận tốc nào?
Có vẻ là một câu hỏi dễ.
Câu trả lời thứ nhất có thể là "Tôi đang đứng yên."
Nhưng nghĩ xa hơn, bạn nhận ra chuyển động của Trái đất cũng có thể được tính.
Vậy câu trả lời thứ hai có thể là: "30,6 km/s quanh Mặt trời."
Nhưng rồi bạn nhớ rằng Mặt trời chuyển động quanh trung tâm Dải Ngân hà, và Dải Ngân hà chuyển động trong Tập hợp Ngân hà, và Tập hợp Ngân hà chuyển động trong Cụm Xử Nữ, và Cụm Xử Nữ chuyển động trong...
"Chuyển động với vận tốc nào?"
không phải là một câu hỏi dễ.
Trạm kiểm soát cho biết tốc độ di chuyển của phi hành gia dựa trên một tiêu chuẩn giả định về điểm tĩnh.
Lúc xuất phát, vận tốc được tính tương đối với bệ phóng.
Sau đó, khi bệ phóng chỉ còn là một điểm bất kì trên bề mặt Trái đất, vận tốc được tính tương đối với tâm điểm tĩnh lí tưởng của Trái đất.
Trên đường tới Mặt trăng, phi hành gia tàu Apollo gặp khó khăn để trả lời câu hỏi: "Bạn đang chuyển động với vận tốc nào?"
Vận tốc ở ngoài Trái đất là một chuyện, vận tốc khi tiến tới Mặt trăng lại là chuyện khác.
Bởi vì Trái đất và Mặt trăng chuyển động tương đối với nhau.
À, đương nhiên rồi!
Vận tốc là một đại lượng tương đối.
Khi Cơ trưởng Kirk hỏi Trung úy Sulu phi thuyền Enterprise đã đạt vận tốc 370 tỉ km/h chưa? Sulu nên đáp là, "Tương đối với gì, Cơ trưởng?"
Câu trả lời như vậy có thể khiến sĩ quan Starfleet gặp rắc rối, nhưng lại là câu trả lời duy nhất cho câu hỏi: "Chuyển động với vận tốc nào?"
Đây là khái niệm tương đối cơ bản.
Không phải Thuyết tương đối cao siêu của Einstein, mà là thuyết tương đối cũ (và vẫn đúng) của Galileo.
Galileo dường như là người đầu tiên nhận ra không có thứ gọi là vận tốc tuyệt đối.
Vận tốc mang tính tương đối.
Điều đó nghĩa là vận tốc chỉ có ý nghĩa khi được gắn với một hệ quy chiếu.
Giả định hệ quy chiếu đó ở trạng thái tĩnh.
Nhưng rồi ta lại phải hỏ:i "Tĩnh so với gì?"
Bởi vì kể cả trạng thái tĩnh cũng không có khái niệm rõ ràng.
Vận tốc có tính tương đối, trạng thái tĩnh cũng vậy.
Vận tốc Trái đất là 30,6 km/s khi Mặt trời là mốc quy chiếu.
Vận tốc tàu Enterprise là 370 tỉ km/h khi lấy trung tâm Ngân hà làm mốc quy chiếu.
Vận tốc của bạn là 0 khi lấy ghế ngồi làm mốc.
Nhưng tùy vào nơi bạn ngồi, nó có thể là hàng trăm km/h khi lấy tâm Trái đất làm mốc.
Khi ta nhăn mày và hỏi: "Vậy Trái đất chuyển động với vận tốc nào?"
tưởng tượng Trái đất là 1 tàu vũ trụ rẽ sóng trên đại dương không gian trong lúc quay quanh Mặt trời.
Không gian không là đại dương.
Nó không có các chất như nước.
Không gian không là một vật: không gian không là gì cả.
Không gian không có gì cả.
Bạn có thể di chuyển giữa 2 điểm trong không gian, như Trái đất và Sao Hỏa, nhưng không thể đi xuyên qua không gian.
Chẳng có gì để đi qua cả.
Việc đó giống như thử nói lỗ trống nặng bao nhiêu.
Lỗ trống nặng bằng 0 bởi vì nó không là gì cả.
Trống không, và không gian cũng vậy.
Chuyển động tương đối so với không vật gì cả là vô nghĩa.
Khái niệm vận tốc và trạng thái tĩnh chỉ có nghĩa tương đối.
Chúng không có nghĩa tuyệt đối.
Chúng chỉ có nghĩa khi được gắn với một mốc quy chiếu bất kì đã được chọn.
Nếu một ngày nào đó trong tàu vũ trụ , bạn nhìn thấy qua cửa sổ, ví dụ một trạm không gian bay qua với vận tốc bất biến, không có cách nào biết được cái gì đang chuyển động.
Cả hai đều không chuyển động vì vận tốc bất biến không có thực.
Vận tốc bất biến là một đường thẳng chỉ có ý nghĩa tương đối, một dạng hiện thực tương đối.
Nghĩa là mọi chuyển động đều có tính tương đối?
Không! Một vài chuyển động chỉ có tính tương đối, một vài chuyển động có tính tuyệt đối, và hoàn toàn thật.
Ví dụ, vận tốc bất biến là tương đối, nhưng thay đổi trong vận tốc là tuyệt đối.
Cái gì có tính tuyệt đối trong khoa học nghĩa là không dùng các tiêu chuẩn bất kì trong quá trình đo lường.
Có thể đo được một cách rõ ràng.
Khi tàu vũ trụ của bạn bắt đầu chạy, sự thay đổi vận tốc là rõ ràng.
Bạn cảm thấy điều đó, và cảm biến trên tàu có thể đo được.
Ngoài cửa sổ, trạm không gian lướt qua dường như thay đổi vận tốc, nhưng những người trong trạm không cảm thấy như vậy.
Và không cảm biến nào đo được.
Bạn thực sự đang thay đổi vận tốc, còn họ thì không.
Có sự tuyệt đối trong sự thay đổi vận tốc,
Sự xoay tròn cũng vậy.
Nếu tàu vũ trụ đang quay, bạn có thể cảm thấy, có thể đo được bằng cảm biến.
Trạm không gian bên ngoài như đang xoay quanh bạn, nhưng chỉ bạn cảm thấy buồn nôn, chứ không phải người trong trạm vũ trụ.
Chính bạn mới đang quay tròn, còn họ thì không.
Chuyển động xoay tròn mang tính tuyệt đối.
Vậy một vài chuyển động là tương đối, một vài thì không.
Không có thực tế tuyệt đối với vận tốc bất biến, nhưng sự thay đổi trong vận tốc là có thật, cũng như chuyển động xoay tròn.
Phải cẩn trọng trong phân tích để xác định cái gì là tuyệt đối.
Vì ta có thể bị đánh lừa bằng những nhận thức đơn giản như vận tốc, mỗi nhận thức đều cần được xem xét kĩ càng.
Đây là điều truyền cảm hứng cho Einstein có cái nhìn sâu sắc về vận tốc ánh sáng và du hành vượt thời gian.
Biết cách xác định cái gì mang tính tuyệt đối là công việc khó khăn nhưng quan trọng.
Nếu một viên cảnh sát yêu cầu bạn tấp vào lề vì vượt tốc độ và hỏi: "Bạn biết bạn đang đi với vận tốc nào không?" một câu trả lời sâu sắc, nhưng không khôn ngoan cho lắm sẽ là: "Tương đối với cái gì?"
Và rồi, bạn sẽ ngồi sau xe cảnh sát và được tháp tùng về phòng giam, bạn có thể nói thêm: "Nhưng có những thứ là tuyệt đối!"
Có một lầm tưởng cho rằng chúng ta chỉ sử dụng 10% bộ não. 90% còn lại ở trong tình trạng nhàn rỗi.
Những kẻ vụ lợi hứa sẽ mở khóa năng lực tiềm tàng đó bằng các phương pháp "dựa trên khoa học thần kinh" nhưng thứ họ thực sự mở khóa chính là ví tiền của bạn.
Hai phần ba công chúng và gần nửa số giáo viên khoa học tin tưởng một cách sai lầm vào 10% "huyền thoại"
Vào năm 1890s, William James, cha đẻ của tâm lý học Hoa Kỳ, đã nói, "Hầu hết chúng ta chưa đạt tới năng lực của trí óc"
Ý của James là đây là một thách thức chứ không phải một bản cáo trạng về việc phát huy hết năng suất của bộ não.
Nhưng lại để lại một sự hiểu lầm.
Hơn nữa, suốt một thời gian dài các nhà khoa học cũng không thể hiểu được mục đích của thùy não lớn trước trán hay những vùng rộng của thùy đỉnh.
Tổn thương không gây ra những thiếu hụt trong cảm giác và vận động, thế nên các nhà khoa học kết luận rằng chúng chẳng có tác dụng gì.
Hàng thập kỉ, các vùng này được gọi là vùng im lặng, chức năng của chúng thì khó nắm bắt.
Từ khi chúng ta biết về tầm quan trọng của những vùng đó trong điều hành và thống nhất cơ thể, không có nó, chúng ta khó mà trở thành người bình thường.
Chúng chủ yếu dùng để suy luận trừu tượng, lên kế hoạch, đưa ra quyết định và thích ứng linh hoạt với các điều kiện sống.
Quan điểm rằng 9/10 não bộ ăn không ngồi rồi trong hộp sọ nghe có vẻ ngớ ngẩn khi chúng ta đo đếm não bộ sử dụng bao nhiêu năng lượng.
Não bộ loài gặm nhấm và chó tiêu thụ 5% tổng năng lượng của cơ thể.
Não khỉ sử dụng 10%.
Não người trưởng thành, chỉ chiếm 2% tổng trọng lượng cơ thể, tiêu thụ tới 20% lượng đường có được hàng ngày.
Ở trẻ em, con số này là 50%, và trẻ sơ sinh là 60%.
Điều này vượt xa dự tính so với kích thước của não bộ, ở tỉ lệ tương ứng với cơ thể.
Não người nặng 1.5 Kg, não voi 5kg, và não cá voi 9kg, còn trên một đơn vị trọng lượng, não người chứa nhiều nơron thần kinh hơn bất cứ loài nào khác.
Độ đậm đặc này là cái làm chúng ta trở lên thông minh đến như vậy.
Có một sự đánh đổi giữa kích thước cơ thể và số lượng nơron thần kinh mà loài linh trưởng, bao gồm cả chúng ta, có thể duy trì
Một con khỉ nặng 25kg cần ăn tới 8 tiếng một ngày để duy trì não bộ với 53 tỉ nơron.
Việc phát minh ra nấu nướng, 1.5 triệu năm trước, mang lại cho chúng ta lợi thế rất lớn.
Thức ăn nấu chín được làm cho mềm và được tiêu hóa trước ở bên ngoài cơ thể.
Từ đó, ruột chúng ta dễ hấp thụ năng lượng hơn.
Nấu giúp giảm thời gian và cung cấp nhiều năng lượng hơn so với khi ăn đồ tươi sống vậy nên chúng ta có thể duy trì não bộ với 86 tỉ nơron thần kinh dày đặc.
Nhiều hơn 40% so với loài linh trưởng.
Đây là cách nó hoạt động:
Phân nửa lượng calo mà một bộ não đốt cháy chỉ dùng để giữ cho cấu trúc được nguyên vẹn bằng cách bơm ion Natri và Kali qua màng não để duy trì nạp điện.
Để làm điều này, não bộ phải là một kẻ háu năng lượng.
Nó tiêu thụ đáng sợ một lượng 3.4 x 10^21 phân tử ATP một phút, ATP là than trong lò nung của cơ thể.
Tiêu tốn nhiều năng lượng duy trì cho tất cả 86 tỷ nơron đang trong trạng thái ngơi nghỉ nghĩa là còn lại rất ít năng lượng để đẩy tín hiệu xuống các trục và khớp thần kinh, các vấn đề được giải quyết thực chất là do sự phóng điện của các dây thần kinh.
Kể cả khi chỉ một phần nhỏ số nơron phóng điện trong một vùng nhất định tại một thời điểm bất kỳ, gánh nặng năng lượng tạo ra trên khắp bộ não sẽ gây mất ổn định.
Sự tiêu thụ năng lượng hiệu quả đến từ đây.
Chỉ để một tỷ lệ nhỏ các tế bào phát tín hiệu trong một thời điểm, được biết đến như là sự mã hoá rải rác, sử dụng ít năng lượng nhất, nhưng mang nhiều thông tin nhất.
Bởi một lượng nhỏ tín hiệu có thể có hàng ngàn đường mòn để phân bố của chúng.
Một hạn chế của sự mã hoá rải rác trong phạm vi số lượng nơron rất lớn là sự tốn kém của nó.
Tệ hơn, nếu một lượng lớn các tế bào không phóng tìn hiệu điện, chúng sẽ trở thành đồ thừa và quá trình tiến hoá lẽ ra phải vứt bỏ chúng từ lâu.
Giải pháp là tìm ra cách tối ưu hoá lượng tế bào mà bộ não có thể kích hoạt ở một thời điểm.
Để hiệu quả nhất, có khoảng 1% đến 16% tế bào ở trạng thái hoạt động tại bất kỳ một thời điểm nào.
Đây là giới hạn năng lượng chúng ta phải chấp nhận để luôn giữ được ý thức tỉnh táo.
Sự cần thiết phải duy trì nguồn năng lượng là lý do lớn nhất của việc các hoạt động não bộ phải diễn ra bên ngoài ý thức.
Đó là lý do tại sao làm nhiều việc một lúc là không khôn ngoan.
Đơn giản là vì chúng ta không đủ năng lượng để làm 2 việc một lúc chứ đừng nói 3 hay 5.
Khi cố làm vậy, chúng ta làm mỗi việc kém hơn nếu tập trung hoàn toàn vào một việc.
Số lượng chống lại chúng ta.
Não bạn đã rất thông minh và manh mẽ.
Rất mạnh mẽ, nên nó cần rất nhiều năng lượng
để duy trì sức mạnh. Và rất thông minh để lập kế hoạch tiêu thụ năng lượng hiệu quả.
Đừng để một quan niệm sai lệch khiến bạn thấy tội lỗi về bộ não tưởng như nhàn rỗi của mình.
Sai lầm đó có thể là một sự lãng phí năng lượng.
Và sau cùng, bạn có nhận ra rằng thật ngớ ngẩn khi lãng phí năng lượng trí não không?
Bạn có hàng tỷ nơron mạnh mẽ-đói khát cần được duy trì.
Vậy hãy làm luôn đi!
Roy Price là người mà phần lớn các bạn có thể chưa từng nghe nói đến mặc dù anh ấy có thể đã từng chịu trách nhiệm cho 22 phút hơi tầm thường của đời bạn trong ngày 19 tháng 4 năm 2013.
Anh ấy có lẽ còn chịu tránh nhiệm cho mỗi 22 phút giải trí nhưng không phải nhiều người trong các bạn.
và tất cả đã dẫn đến một quyết định mà Roy phải thực hiện trong 3 năm
Như mọi người biết, Roy Price là một nhà điều hành cấp cao của Amazon Studios
Đây là công ty sản xuất chương trình TV của Amazon
Anh ấy 47 tuổi, nhỏ người, tóc vuốt cao với mô tả trên Twitter: "phim ảnh, TV, công nghệ, taco (món ăn Mexico)"
Và Roy Price làm công việc mang tính trách nhiệm cao, vì trách nhiệm của anh ấy là chọn ra các show, nội dung gốc mà Amazon sẽ thực hiện
Tất nhiên, đây là lĩnh vực rất cạnh tranh
Tôi muốn nói là, đã có quá nhiều chương trình truyền hình Roy không thể chỉ chọn một show nào đó
Anh ấy phải tìm được những show thực sự thật sự tuyệt vời
Nói cách khác, anh ấy phải tìm ra những chương trình nắm ở phía cuối bên phải của đường cong này.
Đường cong ở đây là phân bổ chỉ số đánh giá của khoảng 2500 chương trình TV trên trang web IMDB, và điểm đánh giá chạy từ 1 đến 10, và đường cao này chỉ ra có bao nhiêu chương trình được xếp hạng
Nếu chương trình của bạn có chỉ số người xem là 9 hoặc cao nơi, đó là kẻ thắng cuộc
Bạn ở top 2% các chương trình dẫn đầu.
Đó là những chương trình như "Breaking Bad", "Game of Thrones", "The Wire" tất cả những chương trình này đều rất gây nghiện mỗi lần sau khi bạn coi xong một mùa, não bạn cơ bản đều như là: "Làm sao để xem thêm những tập mới?"
Loại chương trình như thế đó.
Ở phía bên trái, để rõ ràng, ở vị trí cuối này, bạn có một chương trình tên "Toddlers and Tiaras"... (Cười) ...nó đủ nói cho bạn biết những gì xảy ra ở điểm cuối của đường cong này.
Bây giờ, Roy Price không lo lắng mấy về việc nằm ở vị trí cuối bên trái đường cong bởi vì tôi nghĩ bạn sẽ phải có năng lực não rất mạnh để cắt xén "Toddlers and Tiaras."
Vì thế điều anh ấy lo ngại chính là chỗ phình ra ở giữa đây vị trí của các chương trình trung bình bạn biết đấy, các chương trình không hay cũng không dở chúng không thật sự làm bạn phấn khích
Vì vậy anh ấy cần đảm bảo rằng anh ấy thật sự nằm ở điểm cuối bên phải này
Vì thấy áp lực tăng lên, và tất nhiên nó cũng là lần đầu tiên mà Amazon làm những thứ như thế này, cho nên Roy Price không muốn có bất kì cơ hội nào
Anh ấy muốn sắp đặt sự thành công.
Anh ấy cần một sự thành công chắc chắn và vì thế điều anh ấy làm là, tổ chức một cuộc thi.
Anh ấy tìm một loạt các ý tưởng cho các chương trình TV, và từ những ý tưởng đó, trải qua đánh giá, Họ chọn ra 8 ứng cử viên cho các chương trình TV và rồi họ chỉ làm tập đầu tiên cho mỗi một chương trình đó và đăng chúng miễn phí lên mạng để mọi người cùng xem.
Và khi Amazon đưa ra thứ gì miễn phí, bạn sẽ xem chúng đúng chứ?
Thế nên hàng triệu người đã xem những tập chương trình này.
Điều họ không nhận ra là, trong khi họ xem những chương trình đó, thật ra, họ cũng đang bị theo dõi.
Họ bị theo dõi bởi Roy Price và tổ là việc của anh họ đã ghi lại tất cả.
Họ ghi lại khi nào ai đó nhấn nút "play" khi nào nhất nút "pause" phần nào nọ sẽ cho qua, phần nào họ sẽ xem lại.
Và họ thu thập hàng triệu dữ liệu, vì họ muốn có những dữ liệu này để sau đó quyết định xem họ nên làm chương trình gì.
Và chắc chắn, họ thu thập tất cả dữ liệu, họ phân tích tất cả dữ liệu, và câu trả lời xuất hiện câu trả lời là, "Amazon nên làm một bộ sitcom về 4 thượng nghị sĩ của đảng Cộng hòa Mỹ"
Họ đã làm chương trình đó
Vậy có ai biết tên của chương trình đó không?
(Khán giả: "Alpha House") Vâng, "Alpha House", nhưng có vẻ không nhiều người ở đây thực sự nhớ đến chương trình này bởi nó không đặc biệt
Nó thực sự chỉ là một show bình thường, thật sự... theo nghĩa đen, sự thật là, vì mức trung bình của đường cong này là 7.4 và "Alpha House" nằm ở mức 7.5, trên mức trung bình một chút, nhưng chắc chắn không phải là điều Roy Price và nhóm của anh hướng đến.
Tuy nhiên trong khi đó, tại cùng một thời điểm, ở một công ty khác, một nhà điều hành khác cũng muốn làm một chương trình hàng đầu bằng phân tích dữ liệu và tên anh ấy là Ted, Ted Sarandos, giám đốc nội dung của Netflix và cũng như Roy, anh có 1 nhiệm vụ thường xuyên là tìm những chương trình hay, và anh ấy cũng sử dụng dữ liệu để làm việc ngoại trừ anh ấy làm nó có chút khác biệt.
Thay vì tổ chức một cuộc thi, điều anh ấy làm... và dĩ nhiên cả nhóm của anh... là nhìn vào tất cả dữ liệu và họ đã có về khán giả của Netflix, những đánh giá họ đưa ra cho các chương trình lịch sử xem, những chương trình nào họ thích, v.v
Và họ dùng các dữ liệu đó để tìm ra tất cả những gì nhỏ nhất về các khán giả: loại chương trình gì họ thích, người sản xuất nào, loại diễn viên nào.
Và một khi họ đã có được tất cả các mảnh ghép họ làm một bước nhảy vọt của lòng tin họ quyết định cấp giấy phép không phải cho một bộ sitcom về bốn thượng nghị sĩ mà là một bộ phim truyền hình chỉ về một thượng nghị sĩ.
Các bạn biết chương trình này chứ?
(Cười) Vâng, là "House of Cards", và Netflix dĩ nhiên đóng đinh với chương trình đó ít nhất là với 2 mùa đầu tiên.
(Cười) (Vỗ tay) "House of Cards" được đánh giá 9.1 trên đường cong, nó chính xác là những gì họ muốn làm được.
Và giờ, câu hỏi đặt ra là chuyện gì xảy ra ở đây?
Bạn có hai công ty rất cạnh tranh, hiểu biết về dữ liệu
Họ kết nối hàng triệu điểm dữ liệu và nó hoạt động tốt với 1 bên, còn với một bên thì nó không hoạt động
Tại sao?
Vì kiểu lí luận này luôn nói với bạn rằng điều này luôn hiệu quả mọi lúc
Nghĩa là, nếu bạn thu thập hết hàng triệu điểm dữ liệu lên một quyết định bạn sẽ thực hiện, bạn sẽ có thể đưa ra một quyết định tuyệt vời.
Bạn có thể dựa vào 200 năm dữ liệu thống kê
Bạn mở rộng chúng với những máy tính cực mạnh.
Ít nhất bạn cũng trông đợi vào một chương trình TV tốt, đúng chứ?
Và nếu phân tích dữ liệu không hoạt động theo cách này, thì nó thật sự khá đáng sợ, Vì chúng ta sống trong thời điểm mà ta chuyển sang dùng dữ liệu ngày càng nhiều để đưa ra những quyết định rất quan trọng, vượt xa hơn cả TV.
Có ai ở đây biết về công ty Multi-Health Systems?
Không ai cả. OK, rất tốt.
Vâng, Multi-Health Systems là một công ty phần mềm, và tôi mong rằng không ai trong khán phòng này từng tiếp xúc với phần mềm đó, vì nếu bạn làm vậy, nghĩa là bạn đang ở tù
(Cười) Nếu một ai đó ở Mỹ đang ở trong tù, và họ xin tạm tha, thì sẽ rất có khả năng phần mềm phân tích dữ liệu của công ty này sẽ được sử dụng để quyết định xem có nên cho phép tạm tha hay không
Nó cũng là một nguyên lí giống như Amazon và Netflix nhưng bây giờ thay vì quyết định xem chương trình TV này sẽ tốt hay dở bạn sẽ xem xét xem người kia là tốt hay là xấu
và chương trình TV tầm thường, 22 phút, nó có thể khá tệ nhưng nhiều năm trong tù tôi đoán là tệ hơn nhiều.
Và không may là, thật sự có vài bằng chứng cho thấy phân tích dữ liệu này, mặc dù có rất nhiều dữ lệu, nhưng không phải luôn luôn cho ra những kết quả tối ưu
Và nó cũng không phải công ty như Multi-Health Systems không biết phải làm gì với dữ liệu.
Thậm chí hầu hết các công ty dữ liệu đều làm sai
Vâng, thậm chí Google đôi lúc cũng sai
Trong năm 2009, Google thông báo rằng, với phân tích dữ liệu, họ có thể dự đoán sự bùng phát của dịch cúm một loại cúm nguy hiểm, bằng cách thực hiện phân tích dữ liệu trên "Google tìm kiếm" của họ.
Và nó hoạt động hiệu quả, trở thành tin giật gân trên mặt báo, bao gồm cả đỉnh cao thành công của khoa học: một ấn phẩm trên tạp chí "Nature"
Nó làm việc hiệu quả từ năm này qua năm khác, cho đến một năm, nó thất bại.
Và thậm chí chẳng ai giải thích nổi tại sao.
Nó chỉ không hoạt động vào năm đó và tất nhiên nó lại trở thành tin giật gân bây giờ bao gồm sự rút lại của một ấn phẩm từ tạp chí "Nature"
Cho nên đến cả những công ty giỏi nhất về dữ liệu như Amazon và Google, đôi lúc cũng mắc sai lầm.
Và mặc cho những thất bại đó, dữ liệu vẫn nhanh chóng tiếp cận vào việc đưa ra quyết định trong đời thực, nơi làm việc, thực thi pháp luật, y tế.
Chúng ta nên làm rõ là những dữ liệu này rất hữu ích
Hiện nay, cá nhân tôi thường thấy bản thân vật lộn rất nhiều với dữ liệu vì tôi làm việc ở ngành tính toán di truyền học đây cũng là ngành có rất nhiều người cực kì thông minh sử dùng 1 lượng dữ liệu nhiều không tưởng để đưa ra các quyết định quan trọng như quyết định về phương pháp chữa ung thư hoặc phát triển thuốc.
Qua nhiều năm, tôi đã nhận thấy một loại dấu hiệu hay một kiểu quy luật, nếu bạn muốn, về sự khác biệt giữa đưa ra quyết định thành công với dữ liệu và đưa ra quyết định thất bại, và tôi thấy đây là một mô hình đáng để chia sẻ, và nó là một thứ gì đó như thế
Bất cứ khi nào bạn giải quyết một vấn đề phức tạp, bạn đang thực hiện về cơ bản 2 điều.
Thứ nhất là, bạn chia nhỏ vấn đề đó ra thành những phần nhỏ lẻ để bạn có thể phấn tích kĩ lưỡng những phần nhỏ đó, và sau đó tất nhiện bạn sẽ làm tiếp phần 2
Bạn xếp những phần nhỏ đó lại với nhau để đi đến kết luận cuối cùng
Và đôi khi bạn phải lặp lại nó lần nữa nhưng nó vẫn chỉ là 2 điều đó: chia nhỏ ra và sắp đặt lại lần nữa
Và điều quan trọng bây giờ là dữ liệu đó và phân tích dữ liệu chỉ tốt ở bước đầu tiên.
dữ liệu và phân tích dữ liệu, dù mạnh mẽ cỡ nào cũng chỉ có thể giúp bạn chia nhỏ vấn đề và hiểu rõ từng phần của nó
Nó không phù hợp để đặt các phần nhỏ lại 1 lần nữa và cuối cùng đi đến kết luận.
Có 1 công cụ khác có thể làm việc đó, và chúng ta đều có nó, nó chính là bộ não.
Nếu có 1 thứ mà bộ não rất giỏi, thì đó chính là sắp xếp các phần nhỏ lại với nhau, thậm chí cả khi bạn không có đủ thông tin, và đi đến một kết luận tuyệt vời, đặc biệt khi nó là bộ não của 1 chuyên gia
Đó là lí do vì sao tôi tin là Netflix đã rất thành công, Vì họ đã sử dụng dữ liệu và bộ não vào đúng chỗ nó cần trong cả quá trình.
Họ sử dụng dữ liệu trước tiên để hiểu rõ nhiều phần nhỏ về khán giả của họ nếu không họ sẽ không thể hiểu tường tận đến thế, nhưng quyết định để lấy hết các phần nhỏ đó và sắp xếp chúng lại rồi thực hiện chương trình "House of Cards" nó không hề nằm trong dữ liệu
Ted Sarandos và nhóm của anh ấy đã đưa ra quyết định cấp phép cho chương trình đó, cũng có nghĩa là, bằng cách này, họ đã đánh cược một rủi ro cá nhân khá lớn cho quyết định này.
Và Amazon, mặt khác, họ đã đi sai đường.
Họ sử dụng dữ liệu trên cả con đường đi đến quyết định, đầu tiên khi họ tổ chức cuộc thi về các ý tưởng TV tiếp đến là khi họ chọn "Alpha House" để làm chương trình.
Tất nhiên đó là một quyết định an toàn cho họ, Vì họ luôn có thể chỉ vào dữ liệu và nói "Đây là những gì dữ liệu nói cho chúng tôi"
Nhưng nó không đưa đến một kết quả chấp nhận được mà họ mong chờ
Cho nên dữ liệu dĩ nhiên là 1 công cụ cực kì hữu hiệu để đưa ra quyết định tốt hơn, nhưng tôi tin là mọi thứ sẽ đi sai khi dữ liệu bắt đầu điều khiến những quyết định đó.
Mặc dù rất mạnh nhưng dữ liệu chỉ là một công cụ, và để ghi nhớ điều đó, tôi cho rằng thiết bị này khá hữu dụng.
Nhiều người trong các bạn cũng sẽ vậy...
(Cười) Trước khi sử dụng dữ liệu hãy sử dụng thiết bị đưa ra quyết định này
(Cười) Nhiều người trong các bạn sẽ biết nó
Món đồ chơi này gọi là "The Magic 8 Ball" và nó thật sự tuyệt vời, Vì khi bạn cần đưa ra quyết định, một câu hỏi có hay không, những gì bạn phải làm là lắc quả banh, sau đó bạn sẽ có câu trả lời "Có khả năng cao"ngay tại đây, trong của sổ này, ngay lúc này.
Tôi sẽ đưa nó ra cho bản thử công nghệ sau
(Cười) Bây giờ, vấn đề là, dĩ nhiên.. tôi từng đưa ra những quyết định trong đời mà trong nhận thức đáng lẽ tôi nên nghe theo quả banh này.
Nhưng, bạn biết đấy, dĩ nhiên nếu bạn có dữ liệu sẵn đây, bạn sẽ muốn thay thế nó cho thứ gì đó tinh vi hơn, như phân tích dữ liệu, để đi đến quyết định tốt hơn.
nhưng nó không là thay đổi những thiết lập cơ bản.
Và quả banh có lẽ ngày càng thông minh, thông minh hơn nữa, nhưng tôi tin nó vẫn tùy vào chúng ta để đưa ra quyết định nếu chúng ta muốn đạt được điều gì đó phi thường, ở phía cuối bên phải của đường cong.
Và tôi thấy nó thật sự là mội thông điệp đầy khích lệ, rằng thậm chí khi đối mặt với một lượng dữ liệu khổng lồ, nó vẫn đáng để đưa ra quyết định trở thành 1 chuyên gia trong những gì mình đang làm và chấp nhận rủi ro.
Bởi vì cuối cùng, đó không chỉ là dữ liệu, Nó là rủi ro sẽ đưa bạn đến phía cuối bên phải của đường cong.
Cảm ơn
(Vỗ tay)
Vào đầu những năm 60, Dick Fosbury đã thử sức với hầu hết các môn thể thao, nhưng chưa bao giờ xuất sắc ở bất cứ môn nào, tới năm 16 tuổi, ông chuyển qua môn nhảy cao.
Nhưng khi không thể cạnh tranh được với những vận động viên mạnh nhất là đồng nghiệp của ông sử dụng kỹ thuật nhảy cao tiêu chuẩn lúc bấy giờ, Fosbury thử nhảy theo cách khác: nhảy ngược.
Thay vì nhảy theo kiểu đối mặt thẳng với xà, nâng từng chân qua theo kiểu nhảy truyền thống, ông nhảy quay lưng lại với xà.
Fosbury cải thiện được kỷ lục của mình hơn 15cm, và khiến huấn luyện viên phải kinh ngạc bằng cách nhảy cao mới lạ này.
Trong vòng vài năm tiếp theo, Fosbury đã hoàn thiện kiểu nhảy cao của mình, và đã giành chiến thắng tại các cuộc thi quốc gia Hoa Kỳ, và giữ vững vị trí của mình tại Olympics Mexico 1968 .
Tại thế vận hội Olympic, Fosbury đã làm cả thế giới kinh ngạc với kỹ thuật mới của ông, giành huy chương vàng với kỷ lục Olympic nhảy cao 2.24 mét.
Tới kỳ Olympic tiếp theo, hầu hết những vận động viên nhảy cao đã làm theo kiểu nhảy nổi tiếng được biết đến với cái tên nhảy lật ngược Fosbury.
Bí mật đằng sau kỹ thuật này là gì?
Nó nằm ở một khái niệm vật ký được gọi là trọng tâm.
Với mọi vật, chúng ta định vị được vị trí trung bình của tổng khối lượng vật bằng cách đưa vào tính toán khối lượng dàn trải trên toàn vật thể.
Ví dụ như, trọng tâm của vật hình chữ nhật phẳng có tỷ trọng đồng nhất sẽ là giao điểm của hai đường chéo, cách đều các góc.
Chúng ta có thể tìm trọng tâm của những vật khác bằng những cách tương tự, hoặc bằng cách tìm điểm cân bằng của vật, điểm nằm ngay dưới trọng tâm.
Thử giữ thăng bằng cây chổi bằng cách giữ nó và từ từ đưa hai tay lại gần nhau cho tới khi vừa chạm.
Điểm thăng bằng này nằm ngay dưới trọng tâm của vật.
Con người chúng ta cũng có trọng tâm.
Hầu hết mọi người khi đứng, trọng tâm của họ nằm quanh vùng bụng, nhưng điều gì xảy ra với trọng tâm của bạn khi bạn giơ hai tay lên cao?
Trọng tâm của bạn di chuyển lên.
Nó luôn di chuyển theo chuyển động của bạn trong ngày, dựa vào tạo hình của cơ thể bạn.
Nó thậm chí có thể di chuyển ra ngoài cơ thể.
Khi bạn gập người về phía trước, trọng tâm của bạn nằm dưới vùng uốn bụng nơi không có chút khối lượng nào cả.
Nghĩ thật là kỳ quặc, nhưng đó là vị trí trung bình khối lượng của bạn.
Rất nhiều vật thể có trọng tâm nằm ngoài thân của chúng.
Hãy nghĩ đến bánh vòng hay bummêrăng.
Giờ hãy nhìn vào kiểu nhảy ngược Fosbury, theo vị trí của trọng tâm người nhảy.
Người nhảy chạy rất nhanh, nên anh ta có thể chuyển hướng vận tốc ngang thành vận tốc dọc và nhảy.
Đợi một chút... ngay đó.
Hãy nhìn trọng tâm của người nhảy khi anh ta uốn lưng ra sau.
Nó nằm dưới thanh xà.
Đó chính là bí mật đằng sau cú nhảy.
Với kĩ thuật cũ, trước kiểu Fosbury, người nhảy phải thực hiện đủ lực để nâng trọng tâm cơ thể lên trên thanh xà hơn một vài inch để vượt qua được nó.
Kiểu nhảy ngược Flopper không cần phải làm điều này.
Sự vượt trội ở kiểu nhảy ngược Fosbury đó là người nhảy có thể dùng một lực tương đương, nhưng có thể nâng cơ thể của mình cao hơn trước.
Điều đó có nghĩa là người nhảy có thể nâng mức xà lên rất cao ngay cả khi trọng tâm cơ thể của họ không thể lên cao hơn được nữa, nhưng cơ thể uốn cong có thể qua được.
Kỹ thuật nhảy Fosbury đã đưa môn nhảy cao tới những độ cao mới bằng cách tách cơ thể người nhảy ra khỏi trọng tâm của họ, mang lại rất nhiều khoảng trống để nhảy cao hơn với mức xà cao hơn.
Vậy nên kiểu nhảy Fosbury là điều duy nhất trong lịch sử thể thao có thể vừa là một bước nhảy tiến lên vĩ đại, cũng đồng thời là một bước nhảy lùi vĩ đại.
Tất cả đối tượng vật chất xung quanh bạn được cấu tạo từ các đơn vị siêu hiển vi được gọi là phân tử.
Phân tử được cấu tạo các nguyên tử riêng lẻ.
thường xuyên bị phá vỡ và tạo thành phân tử mới.
Mặt khác, hầu hết các nguyên tử mà bạn gặp trong đời, đến từ mặt đất, không khí và thực phẩm chúng cấu tạo nên mọi sinh vật sống, kể cả bạn, chúng tồn tại qua hàng tỷ năm và được tạo ra ở những nơi không giống với Trái Đất
Tôi muốn chia sẻ với bạn về sự hình thành phân tử
Bắt đầu từ 14 tỷ năm trước với một sự kiện gọi là Big Bang, tạo ra một vũ trụ chỉ gồm toàn khí.
không có các vì sao chưa có hành tinh nào.
Khí được tạo ra từ nguyên tử các nguyên tố đơn giản nhất.
Khoảng 75 phần trăm là hydro và phần còn lại hầu như là heli.
Chưa có các nguyên tố cacbon, ôxy hoặc nitơ
Không có sắt, bạc hoặc vàng.
Ở một số nơi có mật độ khí cao hơn đôi chút.
Do lực hấp dẫn, những nơi ấy thu hút nhiều khí hơn, khiến trọng lực mạnh hơn, nên lại hút thêm nhiều khí hơn, và cứ như vậy.
Cuối cùng, tạo nên một quả bóng khí khổng lồ, co rúm lại dưới trọng lực của chính nó và nóng lên từ bên trong.
Tại một số nơi,ruột của quả bóng nóng tới mức tạo thành phản ứng tổng hợp hạt nhân
Nguyên tử hiđrô tác động với nhau tạo thành heli, kèm theo giải phóng năng lượng, đủ mạnh để phá vỡ lực hấp dẫn.
Khi năng lượng phóng thích phù hợp với lực hấp dẫn nó kéo tất cả khí vào trong, hình thành trạng thái cân bằng.
Từ đây, một ngôi sao được sinh ra.
Phản ứng tổng hợp trong lõi của nó sẽ không chỉ sản xuất heli , mà còn cacbon, oxy, nitơ và tất cả các nguyên tố khác trong bảng tuần hoàn cho đến sắt.
Nó sẽ sụp đổ hoàn toàn khi lõi nhiên liệu hết,
Điều này gây ra một vụ nổ mạnh mẽ được gọi là siêu tân tinh.
Có hai điều cần lưu ý về mà cách siêu tân tinh tạo nên các nguyên tố.
Trước tiên, năng lượng được giải phóng nhiều nỗi phản ứng đó trở nên lớn khủng khiếp hình thành các nguyên tố nặng hơn cả sắt như bạc, vàng và uranium.
Thứ hai, tất cả các nguyên tố tích lũy trong lõi ngôi sao, như cacbon, oxy, nitơ, sắt, cũng như những nguyên tố hình thành trong vụ nổ siêu tân tinh, bị đẩy vào không gian liên sao rồi trộn lẫn với các khí đang tồn tại ở đó.
Lịch sử sau đó được lặp đi lặp lại.
Đám mây khí, bấy giờ chứa nhiều nguyên tố bên cạnh hydro và heli, bắt đầu có những vùng đậm đặc hơn thu hút nhiều vật chất hơn
và lại tạo thành 1 ngôi sao mới.
Mặt trời cũng được sinh ra theo cách này, 5 tỷ năm trước.
nghĩa là nó được phát triển từ một khí chứa nhiều nguyên tố từ vụ nổ siêu tân tinh kể từ khi vũ trụ bắt đầu.
Mặt trời được hình thành từ các nguyên tố ấy.
vẫn chủ yếu gồm 71% hiđrô, 27% heli.
Nhưng cần ghi nhớ rằng trong khi các ngôi sao đầu tiên chỉ được tạo ra từ hydro và heli các nguyên tố còn lại trong bảng tuần hoàn cấu thành 2% mặt trời.
Trái đất thì sao?
Các hành tinh hình thành theo quá trình ngẫu nhiên cũng như ngôi sao hình thành từ đám mây khí.
Các hành tinh nhỏ như Trái Đất không đủ lực hấp dẫn để giữ lại nhiều hydro hay heli bởi cả hai đều rất nhẹ.
Nên mặc dù cacbon, nitơ, ôxy, vv. chỉ chiếm 2% đám mây khí tạo nên trái đất, các nguyên tố nặng hơn tạo nên phần lớn hành tinh này và tất cả mọi thứ bên trong nó.
Hãy nghĩ về điều này: trừ hyđrô và một số heli, mặt đất dưới chân bạn không khí bạn thở và chính bạn mọi thứ được cấu thành từ nguyên tử được tạo ra bên trong ngôi sao.
Khi khoa học mới bắt đầu nghiên cứu vấn đề này, nửa đầu thế kỷ 20 Harlow Shapley, nhà thiên văn học nổi tiếng đã nhận xét, "Chúng ta là anh em của những tảng đá, họ hàng với những đám mây."
Câu chuyện kể về một cô gái tên là Con Ngươi.
Con Ngươi rất nhạy cảm.
Nhạy cảm đến nỗi cô ấy lúc nào cũng khóc.
Cô ấy khóc khi buồn, khi vui, và thậm chí chảy nước mắt khi có vật gì chạm vào cô.
Cô ấy có tuyến lệ đặc biệt để tạo ra nước mắt mới và những cái ống đặc biệt, được gọi là ống dẫn nước mắt, để dẫn nước mắt cũ ra ngoài.
Cô ấy khóc nhiều đến nỗi tạo ra gần 300ml nước mắt mỗi ngày, tức khoảng 113l mỗi năm!
Thực ra, nếu quan sát kỹ hơn, bạn sẽ thấy cô ấy lúc nào cũng rơm rớm .
Nước mắt nền tạo thành một tấm màng mỏng gồm 3 lớp bảo vệ cô ấy khỏi bụi bẩn và những vật thể nhỏ.
Ngay cạnh Con Ngươi là lớp màng nhầy, giữ tất cả những thứ này gắn chặt vào cô ấy.
Ngoài cùng là lớp nước, giữ cho Con Ngươi lúc nào cũng ướt, đẩy lùi vi khuẩn xâm hai, và bảo vệ giác mạc, khỏi bị tổn thương.
Và cuối cùng là một lớp lipid, một tấm phim dầu bên ngoài, giữ cho bề mặt luôn trơn láng để Con Ngươi có thể nhìn xuyên qua, và ngăn các lớp bên ngoài bay hơi.
Bình thường, Con Ngươi sống vô tư mà không mấy để ý đến nước mắt nền.
Đó là nhiệm vụ của nó.
Nhưng một ngày, cô ấy gặp Hành Tây.
Con Ngươi ngay lập tức bị cuốn hút.
Hành Tây trông tuyệt đẹp trong chiếc áo khoác màu tím nhạt, và cô ấy có mùi tuyệt vời.
Con Ngươi mời Hành Tây đến nhà dùng bữa ăn tối,
nhưng khi cô ấy đến và cởi áo khoác của mình, điều khủng khiếp xảy ra.
khi áo khoác của Hành được cởi bỏ một phản ứng hóa học xảy ra, chuyển các hợp chất sulfoxide hợp chất khiến cô ấy có mùi tuyệt vời đến vậy thành sulfenic acid, trở thành một chất khó chịu có tên rất dài là: syn-Propanethial S-oxide.
Khí này làm cay Con Ngươi, và cô ấy, bắt đầu khóc không ngừng.
khác với nước mắt nền đó là nước mắt phản xạ.
Chúng được tạo nên để rửa đi chất độc hại, hoặc những vật thể lạ, lượng nước mắt này nhiều hơn và lớp nước có chứa thêm kháng thể để ngăn chặn bất kỳ vi sinh vật nào cố tình xâm nhập.
Con Ngươi và Hành Tây đều bị tổn thương.
Họ không thể tiếp tục mối quan hệ này khi mà Con Ngươi bị thương và oà khóc mỗi khi Hành Tây cởi bỏ áo khoác ngoài.
Vì vậy, họ quyết định chia tay.
Khi Hành Tây ra cửa,
Con Ngươi ngừng khóc. Và cô ấy lại bắt đầu khóc trở lại.
Bây giờ, đó không phải nước mắt phản xạ mà là nước mắt cảm xúc.
Khi ai đó quá buồn hoặc quá hạnh phúc, cảm thấy như mất kiểm soát, điều đó có thể nguy hiểm.
Vì vậy, nước mắt cảm xúc được gửi đến để ổn định tâm trạng càng nhanh càng tốt, cùng với các phản ứng vật lý, chẳng hạn như nhịp tim tăng và nhịp thở chậm lại.
Nhưng các nhà khoa học vẫn không chắc chắn rằng tại sao nước mắt lại hữu ích.
Chúng có thể là một cơ chế xã hội để gợi thông cảm hoặc đầu phục.
Nhưng một số nghiên cứu cũng cho thấy nước mắt cảm xúc chứa một lượng lớn các hormone stress, chẳng hạn như ACTH và enkephalin, endorphin và chất giảm đau tự nhiên.
Trong trường hợp này, nước mắt cảm xúc trực tiếp làm Con Ngươi dịu lại, cũng như báo hiệu trạng thái cảm xúc của cô cho người khác.
Con Ngươi à, rất tiếc vì chuyện của bạn và Hành Tây, nhưng đừng lo lắng.
Miễn là bạn có tất cả ba loại nước mắt giữ cho bạn cân bằng và khỏe mạnh,
thì mọi chuyện vẫn sẽ ổn cả. Rồi bạn sẽ nhận ra thôi!
Thế hệ của cha ông chúng ta đã tạo ra một hệ thống tuyệt vời các kênh rạch và hồ chứa nước giúp hiện thực hóa việc con người có thể sinh sống ở những nơi không có nhiều nước ngọt.
Ví dụ, trong suốt thời kì Đại khủng hoảng họ đã xây dựng nên đập Hoover rồi đến hồ chứa Mead, và tạo khả năng cho những thành phố như Las Vegas, Phoenix và Los Angeles nhằm cung cấp nước cho người dân sống tại những nơi khô hạn.
Vào thế kỷ 20, chúng ta đã tiêu tốn cả nghìn tỉ dollar để xây dựng cơ sở hạ tầng cung cấp nước cho các thành phố.
Xét về khía cạnh phát triển kinh tế, đó là một sự đầu tư đáng kể.
Nhưng thập kỉ qua, chúng ta đã chứng kiến những hậu quả đan xen của biến đổi khí hậu, sự gia tăng dân số và những tranh chấp về nguồn nước đang đe dọa đến những nguồn sống thiết yếu và tài nguyên nước.
Con số thống kê này cho bạn thấy sự thay đổi mực nước hồ chứa Mead đã diễn ra trong vòng 15 năm nay.
Bạn có thể thấy điểm xuất phát là từ năm 2000, mực nước hồ đã bắt đầu giảm.
Và nó đã giảm xuống ở một mức độ có thể khiến những ống dẫn nước sinh hoạt cho Las Vegas trở nên cao và khô cạn.
Thành phố đã rất quan tâm đến vấn đề này đến nỗi gần đây đã cho xây dựng một kết cấu ống dẫn nước sinh hoạt mới được xem như là "Ống hút thứ ba" để lấy nước từ nơi sâu hơn nhiều của hồ
Những thử thách liên quan đến việc cung cấp nước cho thành phố hiện đại không chỉ giới hạn ở Tây Nam Mỹ
Vào năm 2007, thành phố lớn thứ ba của Úc là Brisbane, đã thiếu nước trong vòng 6 tháng.
Một bi kịch tương tự đang diễn ra ở Sao Paulo, Brazil nơi mà hồ chứa nước cho thành phố đang dần mất đi mặc dù năm 2010 nó còn đầy nước và đến nay thì gần như cạn kiệt khi mà thành phố đang dần chào đón Thế Vận Hội mùa hè 2016.
Đối với chúng ta, những người đủ may mắn sống tại những thành phố tốt thế giới chúng ta chưa bao giờ thật sự trải qua sự ảnh hưởng của thảm họa khô hạn.
Chúng ta than phiền về vòi tắm tiết kiệm nước mà ta sử dụng.
Chúng ta e ngại hàng xóm nhìn thấy xe hơi bẩn và đám cỏ cháy trong vườn.
Nhưng chúng ta chưa thật sự đối mặt với viễn cảnh khi mở vòi nước mà không có gì chảy ra.
Bởi vì trong quá khứ khi mọi thứ đã trở nên tệ hơn thì ta luôn có thể ở rộng hồ chứa nước hoặc đào thêm vài cái giếng nước ngầm.
Vào lúc tất cả nguồn nước được nhắc đến có thể tùy thuộc vào cách thử thực tế này trong việc cung cấp nước.
Vài người nghĩ rằng ta sẽ giải quyết vấn đề nước ở đô thị bằng cách lấy nước vùng nông thôn lân cận
Nhưng như thế sẽ phát sinh đầy mối nguy về chính trị, pháp lý và xã hội.
Và thậm chí nếu ta thành công trong việc lấy nước từ vùng nông thôn, là ta đang chuyển rắc rối đến cho người khác và có khi sẽ tác động ngược lại ta dưới dạng giá thực phẩm cao hơn và gây thiệt hại đến hệ sinh thái thủy sinh tùy thuộc vào nguồn nước đó.
Tôi nghĩ rằng có một cách tốt hơn để giải quyết khủng hoảng nước đô thị và tôi nghĩ rằng để mở bốn nguồn nước tại địa phương mà tôi so sánh chúng với vòi nước.
Nếu ta có thể đầu tư thông minh vào những nguồn nước này trong những năm sắp tới, ta có thể giải quyết vấn đề nước đô thị và giảm khả năng gặp phải những ảnh hưởng của thảm họa hạn hán.
Bây giờ, nếu bạn bảo tôi 20 năm trước kia rằng một thành phố hiện đại có thể tồn tại mà không cần nguồn nước nhập khẩu, Tôi có thể cho rằng bạn là 1 kẻ mơ mộng không thực tế và không hiểu biết
Nhưng với kinh nghiệm của mình khi làm việc với các thành phố thiếu nước nhất trên thế giới trong vài thập kỷ qua cho tôi thấy rằng ta có công nghệ và kỹ năng quản lý để thực sự thoát khỏi việc nhập khẩu nước, và đó là điều tôi muốn nói với bạn tối nay
Nguồn cấp nước địa phương thứ nhất mà ta cần phát triển để giải quyết vấn đề nước đô thị sẽ chảy cùng với nước mưa tại thành phố
Một trong những bi kịch lớn nhất của việc phát triển đô thị là khi thành phố phát triển ta bắt đầu bao phủ bề mặt đô thị với bê tông
Và ta phải xây hệ thống thoát nước mưa để thoát nước mưa rơi xuống đô thị trước khi nó gây lụt lội. và đó là một sự lãng phí nguồn nước thiết yếu
Hãy để tôi lấy một ví dụ
Hình này chỉ lượng nước có thể lấy được ở thành phố San Jose nếu có thể thu được nước mưa rơi xuống trong phạm vi thành phố.
Bạn có thể thấy điểm giao nhau giữa đường màu xanh và đường chấm màu đen là nếu San Jose có thể lấy 1/2 lượng nước mưa rơi xuống thành phố. họ có đủ nước để cung cấp cho cả năm.
Giờ, tôi biết vài người trong số bạn đang nghĩ gì.
"Câu trả lời cho vấn đề này là hãy bắt đầu xây dựng bể chứa cực lớn và nối chúng với đường ống dẫn nước của máng xối mái nhà để lấy nước mưa"
Giờ thì ý tưởng đó có lẽ đúng cho vài nơi nào đó.
Nhưng nếu bạn sống ở một nơi mà mưa phần lớn vào mùa đông và hầu hết nhu cầu nước lại vào mùa hè thì đó không phải là một cách hiệu quả cho lắm để giải quyết vấn đề nước
Và nếu bạn trải qua những ảnh hưởng của hạn hán nhiều năm như Calofornia hiện nay bạn không thể xây bể chứa nước mưa đủ lớn để giải quyết vấn đề này.
Tôi nghĩ có nhiều cách thiết thực khác để thu được nước mưa rơi xuống thành phố đó là lấy được nước và để chúng thấm xuống đất
Sau cùng, nhiều thành phố sẽ ở trên hệ thống trữ nước tự nhiên có thể giữ được lượng nước khổng lồ
Ví dụ, Los Angeles đã đạt được trong quá khứ khoảng 1/3 nguồn cấp nước là từ tầng nước ngầm khổng lồ nằm dưới thung lũng San Fernando.
Giờ thì khi bạn thấy nước rơi xuống mái nhà xuống bãi cỏ, chảy xuống máng xối bạn có lẽ tự nói rằng "Tôi có thật sự muốn uống thứ đó không?"
À, câu trả lời là bạn không muốn uống nó cho đến khi nó được xử lý 1 ít
Và thử thách mà chúng ta đối mặt trong việc trữ nước đô thị là giữ nước, lọc nước và giữ nó dưới mặt đất
Và đó chính xác là những gì thành phố Los Angeles đang làm cùng 1 dự án mới họ đang xây dựng ở Burbank, California
Hình này chỉ rằng khu chứa nước mưa họ đang xây dựng bằng cách nối những hệ thống nhận và thoát nước mưa và dẫn nước vào khu khai thác sỏi bỏ hoang
Nước được giữ trong khu khai thác thấm dần vào vùng đất ngập nước nhân tạo và đi vào khu đất tròn kia rồi thẩm thấu xuống đất nạp lại tầng nước ngầm sinh hoạt của thành phố
Và trong tiến trình thấm qua đất ngập nước và thẩm thấu vào mặt đất nước gặp phải vi sinh vật sống trên bề mặt cây và bề mặt đất giúp thanh lọc nước
nếu nước vẫn không đủ sạch để sinh hoạt sau khi nó đi qua quá trình xử lý tự nhiên này thành phố xử lý lại lần nữa khi họ bơm nước ra từ tầng nước ngầm trước khi cung cấp cho người dân sinh hoạt.
Vòi nước thứ hai mà ta cần mở để giải quyết vấn đề nước đô thị là đi cùng với nước thải chảy ra từ nhà máy xử lý nước thải.
Bây giờ, nhiều bạn có lẽ quen thuộc với khái niệm tái sử dụng nước
Bạn có thể nhìn thấy biển hiệu này nói rằng bụi cây trên đường cao tốc và sân golf địa phương được tưới bằng nước từ nhà máy xử lý nước thải
Chúng ta làm điều này trong hai nhập kỷ qua
Những gì ta học từ trải nghiệm bản thân là phương pháp này đắt hơn kỳ vọng nhiều
Bởi vì một khi chúng ta xây hệ thống tái sử dụng nước đầu tiên gần với nhà máy xử lý nước thải, chúng ta phải xây dựng mạng lưới đường ống dài để nước dẫn đến nơi cần đến
Và điều đó gây cản trở về mặt chi phí
Những gì đang tìm thấy có hiệu quả chi phí và cách thực tế hơn nhiều trong việc tái sử dụng nước thải để biến nước thải thành nước sinh hoạt qua 2 bước trong tiến trình
Bước đầu tiên của tiến trình chúng ta tạo áp lực nước và đẩy nước qua hệ thống lọc thẩm thấu ngược một lớp lọc bằng nhựa mỏng có tính thẩm thấu cho phép các phân tử nước đi qua nhưng giữ lại muối, virus và hóa chất hữu cơ có thể có trong nước thải
Giai đoạn thứ hai của tiến trình chúng ta thêm 1 lượng nhỏ hy-đrô peroxide và chiếu tia cực tím vào nước
Ánh sáng cực tím tách hy-đrô peroxide thành 2 phần gọi là các gốc tự do hy-đrô những gốc tự do hy-đrô này là dạng tiềm ẩn của ô-xy nó bẻ gãy hầu hết hóa chất hữu cơ.
Sau khi nước qua 2 giai đoạn của tiến trình thì an toàn để uống
Tôi biết, Tôi được học về tái sử dụng nước sử dụng mỗi kỹ thuật đo lường được biết đến trong khoa học hiện đại trong 15 năm qua.
Chúng ta tìm ra vài hóa chất có thể đi qua ở bước đầu tiên nhưng khi chúng ta đến bước thứ 2 tiến trình ô-xy hóa cao, chúng ta ít khi thấy hóa chất hiện diện.
Nó ngược với việc cung cấp nước sẵn có mà chúng ta thường dùng.
Có một cách khác để tái sử dụng nước
Đó là thiết kế xử lý đất ngập nước mà chúng ta xây dựng gần đây ở sông Santa Ana miền Nam California
Đất ngập nước xử lý lấy nước từ một phần của sông Santa Ana trong thời điểm mùa hè bao gồm hầu như toàn bộ nước thải ra từ thành phố như Riverside và San Bernardino
Nước được đổ vào vùng xử lý đất ngập nước, nó được phơi dưới nắng và tảo để bẻ gãy những hóa chất hữu cơ, loại bỏ chất dinh dưỡng và không hoạt hóa tác nhân gây bệnh qua đường nước
Nước được trả lại sông Santa Ana chảy xuống vùng Anaheim, lại được dẫn ra khỏi Anaheim và thẩm thấm xuống đất, rồi rở thành nước sinh hoạt cho thành phố Anaheim, kết thúc hành trình từ cống thoát nước hạt Riverside mang đến nước sinh hoạt cung cấp cho hạt Orange
Giờ bạn có thể nghĩ rằng ý tưởng về sử dụng nước thải là viễn tưởng hoặc không được thực hiện phổ biến
Nhưng ở California, chúng ta đã tái sử dụng 40 tỷ gallon 1 năm nước thải thông qua tiến trình xử lý 2 bước nâng cao mà tôi đã trình bày.
Ta có đủ nước để cung cấp cho khoảng 1 triệu người nếu đó là nguồn cấp nước duy nhất.
Vòi nước thứ 3 mà chúng ta cần mở không phải là vòi nước, nó là một dạng vòi nước ảo nó sẽ là việc bảo tồn nước mà chúng ta sẽ làm.
Và nơi mà chúng ta cần nghĩ về việc bảo tồn nước là ngoài trời bởi vì ở California và những thành phố hiện đại khác của Mỹ khoảng 1/2 nước sử dụng là từ ngoài trời
Trong nạn hạn hán hiện tại chúng ta thấy rằng có khả năng những đám cỏ sống sót và cây cối sống sót với 1/2 lượng nước.
Vì thế không cần bắt đầu xanh hóa bê tông và đặt cỏ nhân tạo hay mua những cây xương rồng
Chúng ta có phong cảnh đẹp ở California với thiết bị dò độ ẩm đất và thiết bị kiểm soát tưới thông minh và có phong cảnh xanh xinh đẹp trong những thành phố
Vòi nước thứ 4 cũng là cuối cùng chúng ta cần mở để giải quyết vấn đề nước đô thị sẽ là khử mặn nước biển.
Giờ, tôi biết bạn có lẽ nghe người ta nói về khử mặn nước biển.
"Nó là điều tuyệt vời để làm nếu bạn có rất nhiều dầu mỏ, không phải nhiều nước và bạn không quan tâm về biến đổi khí hậu"
Khử mặn nước biển thì tốn nhiều năng lượng bất kể bạn làm thế nào
Nhưng vì đặc tính đó của việc khử mặn nước biển mà không bắt đầu thì thật vô vọng.
Chúng ta có tiến triển to lớn trong việc khử nước biển trong 2 thập kỷ qua
Bức tranh này thể hiện nhà máy khử nước biển lớn nhất ở Tây bán cầu đang được xây dựng phía bắc San Diego
So với nhà máy khử mặn nước biển được xây dựng ở Santa Barbara 25 năm trước nhà máy xử lý nước này sẽ dùng khoảng 1/2 năng lượng để sản xuất 1 gallon nước.
Nhưng chỉ bởi vì việc khử nước biển trở nên ít tiêu hao năng lượng hơn không có nghĩa là chúng ta nên bắt đầu xây dựng nhà máy này mọi nơi
Giữa những chọn lựa ta có có lẽ việc tiêu hao năng lượng nhất và phá hủy môi trường tiềm tàng của việc chọn để tạo nguồn cung nước địa phương.
Vậy thì đây.
Với 4 nguồn nước này. chúng ta có thể rời bỏ sự phụ thuộc việc nhập khẩu nước.
Thông qua cải tạo theo cách mà ta thiết kế cảnh quan bề mặt và nhà cửa chúng ta có thể giảm việc sử dụng nước ngoài trời khoảng 50% do vậy sẽ tăng cung nước 25%.
Chúng ta có thể tái sử dụng nước từ nước thải vì thế sẽ làm tăng cung nước 40%.
Và ta có thể tạo khác biệt qua sự kết hợp của việc thu giữ nước mưa và khử mặn nước biển
Vậy hãy cùng tạo nguồn cung nước có thể chịu được bất cứ thử thách nào khi biến đổi khí hậu ập đến trong những năm sắp tới
Hãy tạo nguồn cung nước sử dụng nước địa phương và dành nhiều nước hơn cho môi trường cho cá và cho thực phẩm
Hãy tạo hệ thống nước thích hợp với giá trị môi sinh.
Và hãy làm cho con cháu chúng ta và hãy kể với chúng đây là hệ thống mà chúng phải chăm sóc trong tương lai bởi vì cơ hội cuối cùng của chúng ta để tạo cho 1 hệ thống nước mới.
Cám ơn các bạn rất nhiều vì lắng nghe
Tại sao miệng bạn thấy như phải bỏng khi ăn phải một quả ớt cay?
Làm sao để hết thấy cay?
Tại sao wasabi khiến bạn chảy nước mắt?
Và loại gia vị cay nhất sẽ cay đến mức nào?
Quay lại một chút nhé.
Đầu tiên, cảm giác cay là gì?
Mặc dù ta thường nói: “Sao cái này có vị cay thế”, thực ra đó không phải là một vị , như ngọt, mặn hay chua.
Thực ra, việc xảy ra là có những hợp chất nhất định trong những đồ ăn cay chúng kích hoạt những nơ-ron thần kinh vị giác gọi là thụ quan đa thức (polymodal nociceptors).
Những cơ quan này có mặt ở khắp cơ thể chúng ta , Trong cả miệng và mũi, và chúng cũng như những cơ quan thụ cảm bị kích hoạt bởi sức nóng.
Vì vậy, khi ăn một trái ớt, miệng bạn cảm thấy như phải bỏng vì não bộ nghĩ rằng bạn đang bị bỏng.
Nhưng ngược lại khi ăn một cái gì đó có bạc hà.
Hợp chất bạc hà mát lạnh kích hoạt cơ quan thụ cảm hàn.
Khi những thụ quan nhiệt được kích hoạt cơ thể nghĩ rằng nó đang tiếp xúc với một nguồn hơi nóng nguy hiểm và phản ứng lại.
Đó là lý do tại sao bạn đổ mồ hôi, và tim đập nhanh hơn.
Ớt đã tạo nên phản ứng đánh-hay-chạy là phản ứng của cơ thể trước mối đe dọa.
Nhưng chắc bạn cũng nhận thấy rằng không phải tất cả mọi thức ăn đều cay theo một kiểu.
Những hợp chất có trong đồ ăn đã tạo nên sự khác biệt.
Chất capsaicin và piperine, có ở trong hạt tiêu và ớt, được cấu thành bởi những phân tử lớn hơn, nặng hơn gọi là alkylamides, và phần lớn trong số đọng lại trong miệng.
Mù tạt, củ cải, và wasabi được cấu thành bởi những phân tử nhỏ hơn, gọi là isothiocyanates, chúng thường trôi nổi trong vòm xoang.
Đó là lý do tại sao ớt khiến miệng cảm thấy như phải bỏng, và wasabi lại khiến mũi cay cay.
Cách đo tiêu chuẩn độ cay của đồ ăn là thang đánh giá Scoville, đo lượng capsaicin có thể được hòa tan trước khi con người không còn nhận biết độ nóng được nữa.
Một quả ớt chuông không có đơn vị nhiệt Scoville nào, trong khi tương ớt Tabasco có khoảng 1200-2400 đơn vị
Cuộc đua để tạo nên loại ớt cay nhất là cuộc đua không ngừng nghỉ, nhưng nhìn chung, có hai loại ớt vào ngôi đầu bảng: Trinidad Moruga Scorpion và Carolina Reaper.
Khi đo, hai loại ớt này đạt 1.5 đến 2 triệu đơn vị nhiệt theo thang Scoville bằng một nửa số lượng đơn vị có trong hơi cay.
Vậy tại sao người ta lại muốn ăn thứ khiến cho mình cảm thấy đau đớn thế?
Không ai biết khi nào và tại sao con người bắt đầu ăn ớt.
Các nhà nhân chủng học đã tìm thấy những gia vị nóng như mù tạt cùng với những dấu tích về sự tồn tại của con người có niên đại khoảng 23.000 năm trước.
Nhưng vẫn không biết được rằng liệu những gia vị này được dùng để ăn, làm thuốc hay chỉ để trang trí.
Gần đây, người ta đã tìm thấy một cái nồi có niên đại 6000 năm trong đó xếp cá và thịt và cũng có cả mù tạt.
Một giả thuyết cho rằng con người bắt đầu cho gia vị vào thức ăn để diệt khuẩn.
Một số nghiên cứu cho thấy gia vị phát triển chủ yếu ở những vùng khí hậu nóng hơn nơi vi trùng, vi khuẩn sinh sôi nhiều hơn.
Nhưng tại sao đến nay chúng ta vẫn tiếp tục sử dụng gia vị thì quả là một điều bí ẩn.
Với nhiều người, ăn đồ cay hay đồ ăn chứa nhiều gia vị cũng giống như đi tàu lượn cảm giác mạnh, họ khoái cảm giác sởn gai óc, ngay cả khi trong tức thời, điều đó chả hề dễ chịu chút nào.
Một vài nghiên cứu cũng cho thấy những người thích ăn đồ cay nóng cũng khoái những hoạt động sản sinh ra nhiều adrenaline, như cờ bạc chẳng hạn.
Việc thích ăn đồ cay cũng có thể nằm trong gen di truyền.
Nếu bạn định tập ăn để tăng đô ăn cay của mình thì bạn nên biết điều này: Theo một số nghiên cứu, không phải là độ đau giảm đi
chỉ là bạn gan lì hơn thôi.
Thực ra, các nhà nghiên cứu đã thấy rằng những người thích đồ ăn cay không coi việc bị bỏng là đỡ đau đớn hơn so với những người không ăn cay.
Thay vào đó, chỉ là họ quen với nỗi đau hơn mà thôi.
Vậy nên, cứ tra tấn những thụ quan nhiệt của bạn đi nhưng nhớ là khi ăn đồ cay là bạn sẽ bị bỏng đấy.
Một hoạt động bí ẩn của tự nhiên bắt đầu với một chi tiết tưởng như tầm thường hé lộ thảm hoạ của sự mất cân bằng toàn cầu.
Một ngày, bạn để ý thấy mật ong để phết bánh mỳ sáng có giá đắt hơn rất nhiều.
Thay vì chuyển sang dùng mứt, bạn điều tra lý do của sự leo thang giá cả.
Điều bạn phát hiện thật quá sốc!
Số lượng mật ong nội địa tại Mỹ đã giảm tới mức báo động.
Sự sụt giảm này là quá lớn so với các nguyên nhân thông thường : bệnh dịch, ký sinh hoặc đói kém.
Một hiện trường điển hình : gần như không có chú ong nào trong tổ ngoại trừ, ong chúa và vài con sống sót khác.
Thức ăn vẫn còn đầy đủ và còn cả ấu trùng chưa sinh , có vẻ những con lớn đã bỏ đi mà không chờ lũ ong con nở ra.
Nhưng điều đặc biệt kỳ lạ là ong không hề chết hàng loạt ở khu vực lân cận.
Chúng đã quên đường về tổ, hay chỉ đơn giản là biến mất.
Những mất tích bí ẩn này không phải mới .
Con người đã thu thập mật ong hàng thế kỷ nay .
Nhưng phải đến khi người châu Âu định cư, những năm 1600 giới thiệu các phân loài , Apis mellifera , loài người mới bắt đầu thuần hóa chúng .
Từ thế kỷ 19 , những vụ ong bị mất tích hàng loạt thường xuyên được ghi nhận dưới những cái tên bí ẩn như Căn bệnh biến mất , Mùa xuân cạn kiệt hay Không còn mùa thu.
Vào năm 2006, sự biến mất này đã được phát hiện tại hơn một nửa các tổ ong ở Mỹ, hiện tượng này có một cái tên mới : Rối loạn suy giảm bầy đàn diện rộng
Điều đáng sợ nhất của bí ẩn này không phải là việc phải dùng đường để pha trà
Chúng ta nuôi ong để lấy mật, nhưng chúng cũng giúp thụ phấn cho cây trồng công nghiệp , tạo ra hơn 1/3 lượng lương thực tại Mỹ.
Làm thế nào để tìm ra thủ phạm đằng sau thảm họa này ?
Dưới đây là ba nghi can.
Nghi can A : Sâu bệnh.
Nổi tiếng nhất là loài rận varroa , loài sâu bệnh nhỏ màu đỏ xâm nhập đất đai, làm thịt loài ong, và truyền mầm bệnh ngăn chặn sự tăng trưởng và rút ngắn tuổi thọ của loài ong.
Nghi can B : Di truyền.
Ong chúa là cốt lõi của một tổ ong khỏe.
Nhưng ngày nay, hàng triệu ong chúa được phân phối trong thương mại, lại bắt nguồn chỉ từ vài con ong chúa ban đầu , điều này làm gia tăng sự thiếu đa dạng di truyền làm suy yếu khả năng chống lại tác nhân gây bệnh và sâu bệnh .
Nghi can C : Hóa chất .
Thuốc trừ sâu được sử dụng cả trên tổ ong thương mại lẫn cây trồng nông nghiệp có thể lẫn vào thực phẩm và nước cho ong mật .
Nghiên cứu cho thấy một số thuốc trừ sâu gây tổn hại đến khả năng lần đường về của loài ong.
Chúng ta đã có tập hợp các đầu mối nhưng còn nhiều nghi ngờ.
Các nhà khoa học bất đồng về nguyên nhân của rối loạn suy giảm diện rộng.
một số yếu tố đã được cho là nguyên nhân .
Ong mật không hẳn trong nguy cơ tuyệt chủng , nhưng cùng với nó là suy giảm thụ phấn và tăng giá thức ăn, vì vậy, đây là một vấn đề quan trọng cần được giải quyết.
Bởi vì, có ít mật ong hơn có thể chỉ là tiếng vo ve, nhưng thiếu lương thực sẽ là một cú chích nhức nhối.
Nếu ai đó gọi bạn là cặn bã, bạn có lẽ sẽ tức giận, nhưng dưới góc nhìn khoa học thì họ cũng không sai nhiều đâu.
Bạn có bao giờ tự hỏi thức ăn của mình đến từ đâu?
Bạn có thể nói rằng nó xuất phát từ thực vật, động vật, hay thậm chí là nấm, nhưng bạn có lẽ sẽ không nghĩ đến sinh vật bị thối rữa và phân thứ mà những thực vật, động vật, và nấm này đã tiêu thụ.
Vì vậy thực sự, bạn và hầu hết cơ thể bạn chỉ cách những thứ như bùn ao hai hoặc ba độ phân cách.
Tất cả các loài trong một hệ sinh thái, từ các sinh vật trong rặng san hô đến cá trong ao hồ đến sư tử trên đồng cỏ, đang trực tiếp hoặc gián tiếp được những thức ăn chết này nuôi sống
Hầu hết chất hữu cơ trong cơ thể chúng ta, Nếu truy ngược lại đủ xa đều xuất phát từ CO2 và nước thông qua quá trình quang hợp.
Cây cỏ sử dụng năng lượng từ ánh sáng mặt trời để chuyển đổi carbon dioxide và nước từ môi trường thành glucose và oxy.
Glucose sau đó chuyển đổi thành dạng phân tử hữu cơ phức tạp hơn để hình thành lá, thân, rễ, trái cây, và nhiều thứ khác.
Năng lượng được lưu trữ trong các phân tử hữu cơ hỗ trợ các chuỗi thực ăn quen thuộc với chúng ta .
Bạn có thể đã nhìn thấy các hình minh họa như thế này hoặc như thế này.
Các chuỗi thức ăn thân thiện với môi trường bắt đầu với nền tảng là cây cỏ.
Nhưng trong hệ sinh thái thực trên đất liền, có ít hơn 10% vật chất thực vật được tiêu thụ dưới dạng sống.
Còn 90 phần trăm còn lại thì sao?
Vâng, chỉ cần nhìn vào mặt đất vào một ngày mùa thu.
Cây cỏ sống rũ bỏ những bộ phận cơ thể đã chết: lá rụng, cành hỏng, và thậm chí rễ ngầm.
Nhiều loài thực vật có đủ may mắn để sống toàn bộ cuộc sống của chúng mà không bị những sinh vật khác ăn, cuối cùng, chết đi và để lại thân xác
Tất cả những bộ phận không bị ăn, tiêu hoá và chết mục này của thực vật tạo nên 90% vật chất thực vật trên đất liền ?
Chúng trở thành các mảnh rã, nền tảng của cái mà chúng ta gọi là chuỗi thức ăn nâu (có nguồn gốc từ đất), màtrông giống như thế này đây.
Điều gì xảy ra cho cây cỏ cũng xảy ra với tất cả các sinh vật khác nằm trên chuỗi thức ăn : một số bị xơi tái, nhưng hầu hết chỉ bị ăn khi đã chết và phân huỷ.
Và tất cả dọc theo chuỗi thức ăn này, sinh vật sống rũ bỏ vật chất hữu cơ và thải ra chất thải trước khi chết đi và để lại thân xác bị phân huỷ.
Tất cả những cái chết này nghe có vẻ nghiệt ngã, phải không?
Nhưng sự thật là không phải vậy.
Tất cả các mảnh rã này cuối cùng được tiêu thụ bởi vi khuẩn và các sinh vật ăn xác thối khác, tạo thành nền tảng của chuỗi thức ăn nâu đã nêu trên nền tảng này hỗ trợ nhiều sinh vật khác, bao gồm cả chúng ta.
Các nhà khoa học biết rằng các mảnh rã này là một nguồn năng lượng lớn đến bất ngờ thúc đẩy hệ sinh thái tự nhiên.
Nhưng tương tác trong một hệ sinh thái thì còn phức tạp hơn nhiều.
Những gì mà một chuỗi thức ăn thực sự đại diện là con đường duy nhất của dòng chảy năng lượng.
Và trong bất kỳ hệ sinh thái nào, rất nhiều trong số các dòng chảy này được liên kết với nhau để tạo thành một mạng lưới tương tác phong phú, hay mạng lưới thức ăn, với sự hỗ trợ của vật chất chết tại mỗi bước của mạng lưới này .
Kết quả là mạng lưới thực phẩm có những liên kết chặt chẽ đến nỗi mà hầu hết mọi loài không cách các mảnh rã nhiều hơn hai độ phân cách, thậm chí cả loài người chúng ta.
Bạn có thể không ăn trực tiếp những thứ bị thối rữa, phân, hay cặn ao bùn, nhưng chắc chắn là nguồn thức ăn của bạn thì có đấy.
Nhiều loài động vật mà chúng ta cho vào bụng hoặc ăn trực tiếp các mảnh rã này như lợn, gia cầm, nấm, các loài giáp xác, hay cá da trơn và các loài kiếm ăn ở đáy khác, hoặc được nuôi sống bởi các động vật này.
Vì vậy, nếu bạn nghĩ rằng thiên nhiên thì đầy rác, Bạn đúng rồi đấy.
Nhưng rác của sinh vật này lại là vàng của sinh vật kia, và tất cả những vật chất thối rữa này cuối cùng lại cung cấp nguồn năng lượng để nuôi sống chúng ta và hầu hết cuộc sống trên trái đất, khi nó đi qua toàn bộ mạng lưới thức ăn.
Bây giờ, đó lại là một ý kiến đáng để suy xét
Hãy chọn một quân bài, quân nào cũng được.
Thực ra, hãy lấy toàn bộ chúng lên và xem xét nhé.
Bộ bài 52 quân đã được dùng qua bao nhiêu thế kỉ.
Mỗi ngày, hàng nghìn bộ như vậy được tráo trong các casino trên toàn thế giới, và thứ tự của chúng mỗi lần lại khác nhau.
Và rồi, mỗi lần bạn lấy một bộ bài đã được tráo như bộ này, gần như chắc chắn bạn đang cầm trên tay, một cách sắp xếp của các quân bài mà chưa từng tồn tại trong lịch sử.
Sao có thể thế được?
Câu trả lời nằm trong số cách sắp xếp khả thi của 52 lá bài, hay vật gì cũng vậy.
Chà, 52 có vẻ như là một số không lớn, nhưng hãy bắt đầu với một số còn nhỏ hơn.
Cho rằng ta có 4 người được ngồi vào 4 chiếc ghế có đánh số.
Có bao nhiêu cách mà họ có thể ngồi?
Để bắt đầu, 1 trong 4 người đó có thể ngồi vào chiếc ghế số 1.
Khi lựa chọn này được thực hiện, chỉ còn lại 3 người vẫn đứng.
Sau khi người thứ 2 ngồi xuống, chỉ còn 2 người là ứng viên cho chiếc ghế số 3.
Và sau khi người thứ 3 ngồi xuống, người cuối cùng không có lựa chọn nào ngoài việc ngồi ở ghế số 4.
Nếu ta viết ra tất cả các cách sắp xếp khả thi, hoặc các hoán vị, thì có 24 cách sắp xếp để 4 người đó ngồi vào 4 ghế, nhưng khi đối diện với những số lớn hơn, việc này có thể tốn thời gian đó.
Vậy hãy tìm xem có cách nhanh hơn không nhé.
Bắt đầu lại từ đầu, có thể thấy cả 4 lựa chọn cho chiếc ghế số 1 sẽ dẫn tới thêm 3 cách chọn cho ghế số 2, và mỗi cách chọn đó lại dẫn tới thêm 2 cách chọn cho ghế số 3.
Nên thay vì đếm từng trường hợp, ta có thể nhân số các lựa chọn cho mỗi ghế: 4 nhân 3 nhân 2 nhân 1 để ra cùng kết quả là 24.
Một mô hình thú vị xuất hiện.
Chúng ta bắt đầu với số lượng đồ vật cần sắp xếp, 4 trong trường hợp này, và nhân nó với các số nguyên liên tiếp nhỏ hơn nó cho đến số 1.
Đây thực sự là một khám phá thú vị.
Đến nỗi mà các nhà toán học đã chọn ký hiệu cho phép tính này, được biết đến với tên gọi giai thừa, với một dấu chấm than (!
). Theo quy tắc chung, giai thừa của số nguyên dương bất kì được tính bằng tích của số đó và tất cả số nguyên nhỏ hơn nó cho đến số 1.
Trong ví dụ đơn giản của chúng ta, số cách sắp xếp để 4 người ngồi vào ghế được tính bằng 4 giai thừa, và bằng 24.
Hãy trở lại với bộ bài nhé.
Có 4 giai thừa cách sắp xếp 4 người, nên có 52 giai thừa cách để sắp xếp 52 lá bài.
May mắn thay, ta không phải tính số này bằng tay.
Chỉ cần nhập công thức này vào máy tính, và nó sẽ cho ta biết số cách khả thi để sắp xếp là 8.07 nhân 10 mũ 67 67 số 0 theo sau số 8.
Nhưng số này lớn đến mức độ nào?
Chà, nếu mỗi hoán vị của 52 lá bài được viết ra mỗi giây bắt đầu từ 13.8 tỉ năm trước, khi mà vụ nổ Big Bang được cho là xảy ra, thì công việc này vẫn tiếp tục đến ngày nay và cho đến hàng triệu năm tiếp theo.
Thực tế, có nhiều phương án khả thi để sắp xếp bộ bài đơn giản này hơn là số nguyên tử trên Trái Đất.
Nên lần tới nếu đến lượt bạn tráo bài, hãy bỏ chút thời gian để nhớ rằng bạn đang cầm một thứ mà có thể chưa từng tồn tại bao giờ và cũng có thể không tồn tại nữa.
Đường đang chơi trốn tìm với bạn.
Bạn nghĩ sẽ chiến thắng dễ dàng bằng cách tìm tất cả đường có trong nước ngọt, kem, kẹo, và túi trắng lớn dán nhãn "đường" kia.
Một nửa lượng đường ta nạp vào đến từ những nguồn này, do đó, có vẻ như đường đang chơi trốn tìm ngay trước mắt, nhưng như một nhân chứng được ngầm bảo vệ một nửa sự thật còn lại được giấu ở những nơi mà bạn ít nghi ngờ nhất.
Xem thành phần sốt cà, xúc xích, sốt mì ý, sữa đậu nành, nước uống tăng lực, cá lăn bột chiên giòn và bơ đậu phộng mà xem,
bạn sẽ tìm thấy đường ẩn mình trong đó.
Thực tế, bạn sẽ tìm thấy thêm đường trong 3/4 của hơn 600.000 mặt hàng có sẵn trong cửa hàng tạp hóa.
Vậy đường đã trốn đi bằng cách nào?
Chẳng phải chỉ cần xem chú thích dinh dưỡng thôi sao?
Không dễ thế đâu.
Giống như bạn của bạn - Robert còn có biệt danh Bob, Robby, Rob, Bobby hay Roberto, đường có rất nhiều nickname.
Và "rất nhiều", không có nghĩa là 5 hoặc 6, mà tận 56 nickname.
Có mật gạo, đường mạch nha, đường phèn, Florida Crytals, đường cát, và đường giàu fructose từ bột bắp, đôi khi được gọi HFCS, hoặc đường ngô.
Thậm chí biệt danh của đường còn có thêm biệt danh.
Đường nho hay đường táo ảnh hưởng lên cơ thể bạn như 55 anh chị em họ đường của nó.
Ngay cả nước mía ép hữu cơ, khi được làm bay hơi, bạn sẽ có đường!
Về mặt hóa học, các loại đường có cấu tạo như nhau.
Thậm chí, phức tạp hơn, khi nhiều loại đường được dùng trong cùng một sản phẩm, chúng bị chôn vùi trong một danh sách dài các thành phần, vì vậy, hàm lượng đường nhìn sơ qua có vẻ vừa phải, nhưng khi cộng dồn có thể lại là thành phần lớn nhất.
FDA, hiện nay, chưa đề nghị giới hạn lượng đường dùng hằng ngày, vì vậy, khó để kết luận 65g đường trong một chai soda là ít hay nhiều.
Nhưng Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo hạn chế lượng đường ở mức 5% tổng calo của bạn, hay khoảng 25 gr mỗi ngày.
Vậy nên, 65g là hơn gấp đôi hạn mức khuyến cáo.
Nhưng đường là gì ?
Và đâu là sự khác biệt giữa glucose và fructose?
Vâng, cả hai đều là carbohydrate với thành phần hóa học tương tự gồm carbon, hydro và oxy.
Nhưng chúng có cấu trúc rất khác nhau và có ảnh hưởng khác nhau lên cơ thể chúng ta.
Glucose là nguồn năng lượng tốt nhất cho hầu hết tất cả các sinh vật trên Trái Đất.
Nó có thể được chuyển hóa bởi tất cả các cơ quan.
Fructose, mặt khác, được chuyển hóa chủ yếu ở gan, và khi gan bị quá tải bởi đường fructose ngọt ngào, lượng đường thừa được chuyển hóa thành chất béo.
Trái cây tươi có chứa đường fructose, nhưng đó là đường tự nhiên và không gây quá tải vì chất xơ trong trái cây làm chậm quá trình hấp thu đường.
Điều này cho gan thời gian cần thiết để làm tốt công việc.
Đường fructose làm bánh quy mềm xốp và kẹo giòn,
tạo màu nâu vàng đẹp mắt cho vỏ bánh mì.
Nó cũng là một chất bảo quản rất tốt; không làm hỏng hoặc bay hơi , nên dễ dàng thêm vào thực phẩm để bảo quản và vận chuyển đường dài và có giá thành rẻ.
Đó là lý do đường ẩn nấp ở khắp mọi nơi.
Trên thực tế, có thể dễ dàng liệt kê các loại thực phẩm không có đường ẩn nấp, những thứ như: rau quả, trứng, thịt, cá, trái cây, các loại hạt thô, cả bồn rửa của bạn nữa.
Đơn giản, chỉ cần chọn nước thay vì soda, nước trái cây hay tăng lực là một cách tuyệt vời để rước đường ẩn vào người.
Ít nhất, hãy cố gắng chú ý đến nhãn thực phẩm, để có thể giữ lượng đường trong cơ thể ở mức lành mạnh.
Bởi vì trong trò chơi trốn tìm này, không tìm thêm được đường nghĩa là bạn đã giành chiến thắng!
Cách đây vài năm, Tôi có nhận được một email rác
Và nó đã vượt qua bộ lọc thư rác của tôi.
Tôi cũng không chắc chắn lắm nhưng nó xuất hiệnở inbox Và email này từ 1 gã tên Solomon Odonkoh
(Tiếng cười) Tôi biết mà!
(tiếng cười) Và email có nội dung: "Chào James Veitch, "Tôi có một kế hoạch kinh doanh hấp dẫn và muốn chia sẻ với bạn.Solomon."
Lúc này, tôi đang do dự có nên nhấn nút xóa hay không
Nhìn vào điện thoại của mình, tôi nghĩ, rằng mình nên xóa.
hay là nên làm điều mà theo tôi tất cả mọi người đều muốn làm
(Tiếng cười) Và tôi trả lời: Solomon, email này làm tôi hứng thú "
(tiếng cười) (tiếng vỗ tay) Và trò chơi bắt đầu
Anh ta phản hồi: "James Veitch, chúng tôi sẽ chuyển vàng đến"
(tiếng cười) "Bạn sẽ nhận được 10% số vàng mà bạn phân phối"
(tiếng cười) Nên tôi biết mình đang giao dịch với dân chuyên nghiệp.
(tiếng cười) Tôi trả lời "Vậy trị giá là bao nhiêu?"
Anh ta đáp "Chúng ta sẽ bắt đầu từ số lượng nhỏ" Giống như là, ahhh.. rồi anh ta nói tiếp "khoảng 25kg"
(tiếng cười) "Giá trị có thể lên đến 2.5 triệu đô la".
Tôi nói, " Solomon, nếu ta là,.
thì đánh lớn luôn" (tiếng vỗ tay) "Tôi có thể xử lý được, anh có bao nhiêu vàng?"
(tiếng cười) Anh ta đáp "Không quan trọng bao nhiêu" Điều quan trọng là khả năng phân phối kìa.
Chúng ta có thể chuyển thử nghiệm 50kg "
"50kg?" Tôi hỏi
"Chẳng việc gì tôi phải làm phi vụ này, trừ khi anh chuyển ít nhất một tấn"
(tiếng cười) (tiếng vỗ tay) Anh ta nói "Anh làm nghề gì?"
(tiếng cười) Trả lời: "tôi là giám đốc điều hành quỹ đầu tư một ngân hàng"
(tiếng cười) Anh bạn, đây không phải là lần đầu tôi vận chuyển vàng đâu Không hề, không hề"
Tôi bắt đầu hoang mang.
"Công ty của anh ở đâu vậy?
Tôi không hề biết anh nhưng nếu chúng ta chuyển đường bưu điện, thì cần phải có chữ kí.
Vì số vàng rất lớn"
Anh ta: "Không dễ dàng thuyết phục công ty của tôi chuyển giao số vàng lớn như vậy"
Tôi: "Về khoản này tôi hoàn toàn đồng ý với anh.
Tôi sẽ để anh tham gia các cuộc họp hội đồng quản trị,
nên hãy cân nhắc"
(tiếng cười) Đây là bức hình tôi gửi Solomon.
(tiếng cười) (tiếng vỗ tay) Tôi không biết là có nhà thống kê trong công ty của mình không, nhưng có vài điều chắc chắn đang diễn ra
(tiếng cười) "Solomon, đính kèm email là đồ thị, và sẽ giúp ích cho bạn"
Tôi đã nhờ trợ lí của mình tính toán các con số
(tiếng cười) Chúng tôi đã sẵn sàng nhận được nhiều vàng có thể
Sẽ luôn có một khoảnh khắc mà họ cố xin sự đồng cảm và Solomon đã làm điều đó.
Anh ta đáp "Tôi sẽ rất vui nếu giao dịch này thuận lợi bởi vì nếu vậy, tôi sẽ nhận một khoản hoa hồng kha khá"
Tôi đáp "Tuyệt lắm. Vậy anh sẽ dùng khoản đó vào việc gì?"
"Vào bất động sản, còn anh?"
- anh ta trả lời Tôi đã phải mất một lúc lâu để nghĩ ra câu trả lời
Rồi tôi nói với anh ta "Một từ, Hummus"
(tiếng cười) "Nó khá là phổ biến.
(tiếng cười) Tôi đã ở Sainsbury vài ngày, và có tới hơn 30 loại khác nhau
Anh có thể cắt cà rốt, và ăn kèm với chúng.
Anh đã bao giờ thử chưa Solomon?"
(tiếng cười) Anh ta nói "Tôi phải đi ngủ đây"
(tiếng cười) (vỗ tay) "Nói chuyện sau.
Chúc anh ngủ ngon"
Tôi chẳng biết nói gì cả
Nên nhắn là "Buổi tối vui vẻ, thỏi nam châm vàng của tôi."
(tiếng cười) Các bạn biết đấy, chuyện này tiếp diễn vài tuần sau dù đến nay đây là những tuần tuyệt nhất đời tôi nhưng tôi phải dừng lại thôi
Bắt đầu hơi ngoài tầm kiểm soát
Bạn bè nhiều lúc mời tôi "James, đi uống nước không?"
"Tôi không thể đi được, tôi phải đợi email về số vàng"
Vì thế tôi nhận ra rằng tôi phải dừng lại.
Tôi phải biến nó thành một kết luận buồn cười
Nên tôi bịa 1 kế hoạch.
Tôi nói "Solomon, tôi lo về vấn đề an toàn.
Khi gửi email, chúng ta cần phải dùng mật mã"
Và anh ta đồng ý
(tiếng cười) Tôi nói, "Solomon, mất cả đêm làm cái mã này chúng ta cần dùng khi liên lạc sau này: Luật sư: Gummy Bear
Ngân Hàng: kem trứng
Hợp pháp: chai cola sủi bọt Xác nhận: đậu M&Ms
Tài liệu: Jelly Beans
Western Union: 1 thằn lằn Gummy khổng lồ
(tiếng cười) Tôi biết đây là những từ họ dùng, đúng không?
Tôi nói: " Từ nay hãy gọi tôi là Kitkat."
(tiếng cười) Không được hồi âm. Tôi nghĩ, tôi đã đi quá xa.
Tôi đã đi quá xa. Vậy tôi phải đạp lui một chút
Tôi nói, "Solomon, giao dịch vẫn còn chứ?
Kitkat."
(tiếng cười) Bởi vì bạn phải kiên định.
Sau đó tôi đã nhận một email từ anh ta
" Công việc đã bắt đầu và tôi thì đang cố để huyên thuyên..."
Tôi nói," anh phải dùng mật mã chứ!"
Email tiếp theo là tuyệt vời nhất tôi từng nhận được.
(tiếng cười) Tôi không đùa, đây là cái đã xuất hiện ở inbox
Đây là một ngày tốt lành
" Công việc tiến triển
Tôi thì cố tạo sự cân bằng cho Gummy Bear (tiếng cười) vì vậy anh ta có thể đưa tất cả yêu cầu Fizzy Cola Bottle Jelly Beans đến Creme Egg cho quá trình Peanut M&Ms được bắt đầu
(tiếng cười) gửi 1,500 pounds thông qua Giant Gummy Lizard."
(tiếng vỗ tay) Rất vui, đúng không nó làm tôi suy nghĩ như là, điều gì sẽ xảy ra nếu tôi dành nhiều thời gian để trả lời các email lừa đảo nhiều nhất tôi có thể?
Và đó là điều tôi đã từng làm trong ba năm thay cho bạn.
(tiếng cười) (tiếng vỗ tay) Những thứ điên rồ sẽ xảy ra khi bạn trả lời những email rác.
Điều đó thật sự khó khăn, và tôi thật lòng muốn ta hãy làm điều đó.
Tôi không nghĩ điều đang làm là xấu xa.
Nhiều người muốn làm việc xấu với những kẻ lừa đảo.
Tất cả những gì tôi đang làm làm họ mất thời gian.
Và tôi nghĩ bất cứ thời điểm nào họ dành cho tôi là thời gian họ không dành để lừa người lớn dễ tổn thương đúng không?
Và nếu bạn định làm - tôi khuyên bạn nên làm Làm cho mình một địa chỉ email giả.
Đừng dùng email thật của mình.
Đó là điều tôi đã từng làm và nó là một cơn ác mộng.
Tôi thức dậy và nhận được hàng ngàn email và cách làm to dương vật, chỉ có một phản hồi là hợp lý -- (tiếng cười) về câu hỏi về y học của tôi.
Nhưng để tôi nói cho các bạn, Tôi sẽ nói lặp lại rằng bất kì ngày nào cũng là ngày tốt lành và nếu nhận email bắt đầu như vầy: (tiếng cười) "TÔI LÀ WINNIE MANDELA" NGƯỜI VỢ THỨ HAI CỦA NELSON MANDELA CỰU TỔNG THỐNG NAM PHI
Tôi sẽ, oh! đó là Winnie Mandela à.
(tiếng cười) Tôi biết quá nhiều thứ.
"TÔI CẦN CHUYỂN 45 TRIỆU ĐÔ LA RA KHỎI QUỐC GIA BỞI VÌ TÌNH TRẠNG SỨC KHỎE CỦA CHỒNG TÔI NELSON MANDELA."
Hãy để nó chìm đi.
Bà ta làm tôi loạn trí.
(tiếng cười) Và điều này.
Và xem ra điều này khá hợp pháp, đây là lá thư được ủy quyền.
Nhưng thật lòng, nếu không viết gì, nó chỉ là một tờ giấy!
(tiếng cười) Tôi nó, "Winnie, tôi rất xin lỗi để nghe điều này.
Cho là Nelson chết ba tháng trước, tôi sẽ cho rằng tình trạng sức khỏe của ông ấy khá nghiêm trọng."
(tiếng cười) Đó là tình trạng sức khoẻ tồi tệ nhất - không còn sống nữa.
Bà ta trả lời, "Vui lòng thực hiện theo hướng dẫn ngân hàng của tôi"
Cảm ơn."
(tiếng cười) Tôi nói, "Tất nhiên rồi, đừng khóc."
(tiếng cười) (tiếng vỗ tay) Bà ta trả lời, "Chủ ngân hàng sẽ cần nhận 3000 đô la."
(tiếng cười) Tôi nói, "Chuyện nhỏ.
TÔI ĐÃ BẮN CẢNH SÁT TRƯỜNG
[(NHƯNG TÔI KHÔNG BẮN CẢNH SÁT PHÓ)] (tiếng cười) Cảm ơn.
(tiếng vỗ tay)
Khoai tây chiên thật ngon
thậm chí còn ngon hơn khi ăn với tương cà.
Vấn đề là chúng ta khó có thể đổ ra một lượng vừa đủ tương cà.
Chúng ta đã quá quen với việc lỡ tay xịt tương cà quá mức
Hãy tưởng tượng một chai tương cà chứa chất rắn như thép.
Lắc bao nhiêu cũng chẳng thể lấy phần thép này ra.
Giờ thì hãy tưởng tượng bên trong đó là nước.
Đổ ra thì dễ như chơi.
Tương cà như là một kẻ ba phải
Nó là chất rắn hay chất lỏng?
Câu trả lời là: còn tùy.
Các chất lỏng thông dụng nhất thế giới: nước, dầu và cồn có quan hệ tuyến tính với lực tác động
Nếu lực tác động mạnh gấp 2, chúng di chuyển nhanh gấp 2.
Isaac Newton là người đầu tiên đề ra mối quan hệ này và vì thế những chất lỏng này được gọi là chất lỏng Newton
Song, tương cà lại là thành viên của nhóm những kẻ phá luật được gọi là chất lỏng phi Newton.
Xốt mayonnaise, kem đánh răng, máu, sơn, bơ đậu phộng và nhiều chất lỏng khác không phản ứng tuyến tính với lực
độ đặc tương đối của chúng thay đổi tuỳ vào độ mạnh, thời gian và tốc độ của lực tác động.
Tương cà là chất lỏng phi Newton dưới hai góc độ
Thứ 1: lực càng mạnh, tương cà càng lỏng đi.
Dưới một lực tác động nhất định, tương cà sẽ giống như chất rắn.
Một khi lực tác động vượt quá mức cho phép, nó sẽ trở nên mỏng hơn trước 1 ngàn lần.
Nghe quen nhỉ?
Thứ 2: nếu lực tác động yếu hơn lực ngưỡng tương cà sẽ bắt đầu chảy xuống.
Trong trường hợp này, thời gian mới chính là chìa khóa giải phóng tương cà ra khỏi chai thủy tinh.
Tại sao lại lạ lùng như vậy?
tương cà được làm từ cà chua, những trái cà chua được nghiền, đập dập, giã nát
Các phân tử nhỏ bé này là phần còn lại của tế bào cà chua
sau khi đã qua khâu xử lý.
Chất lỏng bao quanh những phân tử này hầu hết là nước, dấm, đường và gia vị.
Khi tương cà đứng yên, phân tử cà chua được phân bổ đồng đều và ngẫu nhiên.
Bạn tác động 1 lực nhỏ.
Các phân tử trượt vào nhau, nhưng không thực sự tách ra hẳn thế nên tương cà không thể chảy ra.
Giờ bạn tác động một lực mạnh.
Lực này đủ sức chèn ép các phân tử cà chua thế nên thay vì có hình cầu chúng biến dạng thành hình bầu dục và BÙM!
Giờ thì bạn đã có đủ không gian cho một nhóm phân tử vượt lên và tương cà sẽ chảy xuống.
Giả sử bạn tác động một lực rất nhỏ nhưng trong thời gian dài
Chúng ta không chắc chắn điều gì xảy ra trong trường hợp này.
Một khả năng là các phân tử nằm gần thành chai chầm chậm va vào nhau dồn vào phần trung tâm, chừa lại phần nước sốt hoà tan và đấy là phần nước gần rìa,
Nước đóng vai trò như chất bôi trơn giữa chai và phần trung tâm của tương cà thế nên tương cà bắt đầu chảy ra,
Một khả năng khác là các phân tử sẽ từ từ nhóm lại thành những nhóm nhỏ trượt qua nhau.
Các nhà khoa học đang tích cực nghiên cứu hoạt động của tương cà và những người bạn vui tính của nó
Cà chua sẽ lỏng hơn khi bị ấn mạnh, những chất khác như oobleck hay bơ đậu phộng tự nhiên lại trở nên đặc hơn dưới tác dụng lực
Một số khác có thể trào ngược lên khi ống hút xoay hoặc tiếp tục chảy ra khỏi ly khi bạn bắt đầu rót.
Xét từ quan điểm vật lý, tương cà là một trong những hỗn hợp phức tạp
có sự cân bằng giữa các nguyên liệu và những chất làm dày như xanthan gum được tìm thấy trong rất nhiều thức uống trái cây và sữa nghĩa là hai loại tương cà khác nhau có phản ứng hoàn toàn khác nhau.
Nhưng hầu hết chúng sẽ thể hiện hai tính chất đột ngột lỏng khi lực tác động vượt ngưỡng, và lỏng dần dưới tác động của lực nhỏ nhưng trong thời gian dài.
Điều đó có nghĩa bạn có thể đổ tương cà ra bằng hai cách: lắc thật lâu và chậm rãi trong một thời gian dài, hoặc có thể lắc một lần thật mạnh.
Một mánh hay là đậy nắp, lắc thật dứt khoát để đánh thức các phân tử cà chua bên trong sau đó mở nắp ra, chế tương cà một cách thật hoàn hảo lên món khoai tây chiên hảo hạng.
Tôi đã làm cảnh sát từ rất, rất lâu rồi.
Và tôi có mấy tờ giấy này vì tôi cũng là người thuyết giáo da đen.
(Cười) Và nếu bạn biết gì đó về người thuyết giáo da đen, chúng tôi sẽ đóng lại, và rồi tiếp tục 20 phút khác.
(Cười) Tôi cần làm nó để tiến hành công việc.
Tôi làm cảnh sát từ rất lâu rồi, và ý tôi là tôi sinh ra trước công nghệ.
Tôi đang nói về thời chưa có máy nhắn tin.
(Cười) Cứ cười nếu bạn muốn, nhưng tôi đang nói sự thật đó.
Tôi sinh ra trước Cuộc chiến nhân loại -- tức là, cuộc chiến thuốc cấm.
Tôi già hơn tất cả chúng.
Tôi già hơn rất nhiều và tôi đã trải qua bao thăng trầm và kinh qua những thời kỳ thịnh vượng lẫn tồi tệ, và tôi vẫn hoàn toàn yêu nghề cảnh sát.
Tôi yêu nghề này bởi nó luôn là tiếng gọi và chưa bao giờ là một công việc đơn thuần.
Và thậm chí có như vậy chăng nữa, chân lý của tôi đó là, việc thực thi pháp luật đang bị khủng hoảng.
Nó là một sự khủng hoảng vô hình, và đã tồn tại trong rất nhiều, nhiều năm.
Mặc dù khi thực thi pháp luật, chúng tôi nói rằng, ''Anh biết gì không? Chúng tôi không thể làm khác đi.''
Trong thực thi pháp luật chúng tôi nói giống vậy, ''Vâng, điều tra tiểu sử là phạm pháp.''
Gì nữa?
Trong thực thi pháp luật, chúng tôi thậm chí đồng ý rằng phải nghĩ như thế và nắm sát hơn an ninh cộng đồng.
Và lúc nào cũng vậy, chúng tôi tiếp tục làm theo những cách giống nhau, những cách thức mâu thuẫn với mọi điều chúng tôi vừa thừa nhận.
Nên nó trở thành lý do cho tôi, trong nhiều năm qua.
Bởi tôi mệt mỏi vì nạn phân biệt chủng tộc, vì sự đối xử bất bình đẳng, tôi mệt mỏi vì cụm từ chủ nghĩa và ly giáo.
Chỉ là tôi quá mệt mỏi.
Tôi chán nản vì cái vòng luẩn quẩn đó, và tôi chán nản với nó thậm chí ngay tại cơ quan mình trong văn phòng mà mỗi ngày tôi vẫn hết mưc yêu thương.
Và vì vậy tôi và vợ đã ngồi lại và chúng tôi quyết định một ngày sẽ nghỉ hưu.
Chúng tôi sẽ nghỉ hưu và tôi sẽ sống an nhàn đến già, có thể, tôi sẽ làm một mục sư, yêu thương vợ tôi đến hết đời.
Bạn biết những gì tôi đang nói mà.
(Cười) Nhưng chúng tôi quyết định tôi sẽ nghỉ hưu.
Nhưng rồi có một thế lực còn mạnh hơn tôi.
Có một tình yêu dành cho thành phố mà tôi rất yêu, nơi tôi lớn lên, nơi dưỡng dục tôi -- thành phố khiến tôi không thể buông tay.
Vì vậy tôi đã không nghỉ hưu.
chúng tôi đã không nghỉ hưu và do đó những gì diễn ra là, suốt 18, 19 tháng sau đó, tôi hăng say tiến hành công việc trị an .
Và do đó lúc ấy , suốt 19 tháng kế tiếp, tôi từ một trung sĩ chống hàng quốc cấm -- người chuẩn bị nghỉ hưu -- đã trải qua nhiều cấp bậc khác nhau, cho đến khi trở thành một Tư lệnh cấp quận, vị tư lệnh của quận tồi nhất ở thành phố Baltimore.
Chúng tôi gọi nó là Quận Đông, quận dẫn đầu về bạo lực, quận nghèo khó bậc nhất -- với 46% dân thất nghiệp trong quận.
Theo thống kê quốc dân lúc này, tỷ lệ bệnh lao và nhiễm AIDS, luôn luôn nằm trong top 10 căn cứ theo mã zip của các thành phố trên cả nước, hoặc mã zip toàn quốc.
Top 10 -- tôi không nói đến bang, hay thành phố -- chỉ khu vực lân cận bé nhỏ đó.
Và mọi người biết gì không? Chúng tôi sẽ làm gì đó khác biệt.
Chúng tôi sẽ làm gì đó khác biệt. Chúng tôi sẽ suy nghĩ một cách cấp tiến.
Chúng tôi sẽ khai thông lối suy nghĩ cũ kỹ.
Và cho nên, để mang lại thay đổi mà tôi thành khẩn mong muốn và thực tâm cảm nhận được từ trái tim, tôi phải bắt đầu lắng nghe lương tâm mình.
Tôi phải bắt đầu lắng nghe con người bên trong họ mà đã chống lại tất cả những điều đã được đào tạo.
Nhưng chúng tôi vẫn làm điều đó.
Chúng tôi làm vậy bởi chúng tôi lắng nghe tiếng gọi từ lương tâm, vì tôi nhận ra rằng: nếu tôi thấy được sự cải biến trong ngành cảnh sát trong những cộng đồng mà tôi nắm quyền trị an, chúng tôi phải thay đổi lối suy nghĩ khó chịu của mình.
Chúng tôi phải thay đổi nó.
Vì vậy điều chúng tôi làm là bắt đầu suy nghĩ một cách toàn diện và không the bán quân sự.
Do đó, chúng tôi nghĩ khác.
Và chúng tôi bắt đầu nhận ra sẽ không thể nào và không bao giờ nên đối đầu với chúng.
Do đó tôi đã quyết định đến đại lộ đó nơi tôi có thể gặp mọi tầng lớp, chủng tộc, tín ngưỡng, màu da; nơi tôi sẽ gặp các thương gia và dựa trên niềm tin, các tiến sĩ, thạc sĩ, và tôi sẽ gặp tất cả loại người đã tạo nên những cộng đồng mà tôi từng nắm quyền.
Tôi gặp họ và bắt đầu nghe họ.
Nhìn xem, cảnh sát gặp rắc rối.
Đơn giản là, chúng tôi muốn mang nhiều điều đến với dân chúng và nảy ra những chiến lược, sách lược táo bạo nhưng chúng tôi chưa bao giờ nói với dân chúng về nó.
Và chúng tôi quăng chúng vào người dân và nói, ''Cầm lấy.''
Nhưng chúng tôi cho rằng mình vừa bỏ ý nghĩ tồi tệ đó, nên chúng tôi đã nói chuyện với người dân.
Chúng tôi nói rằng, ''Đây là chiếc bàn quần chúng.
Chúng tôi sẽ kéo chiếc ghế lại.
Chúng tôi muốn nghe mọi người nói. Thứ gì sẽ thực hiện trong chúng ta?
Và rồi một vài điều kỳ diệu đã xảy đến.
Nhìn xem, nó đây này: Tôi phải tìm cách chuyển 130 cảnh sát dưới quyền từ những người chiếm lĩnh cộng đồng thành những người bạn đồng hành của dân.
Tôi phải tìm cách làm việc đó.
Bởi vì điều này thật điên rồ: khi thi hành pháp luật, chúng tôi đối mặt vài điều khó tin.
Nghe này, chúng tôi đã trở thành những người bảo hộ tuyệt vời.
Chúng tôi biết cách bảo vệ mọi người.
Nhưng chúng tôi đã tập luyện cánh tay này rất, rất nhiều.
Nếu tôi ở vị trí sở cảnh sát bình thường và đại diện cho sở cảnh sát ấy, mọi người sẽ nhìn thấy cánh tay 23 inch xinh đẹp, khó tin này.
(Cười) Nó đẹp mà, phải không?
Rắn chắc mà. Không mỡ thừa. Mmm nó ổn nhỉ.
Trông thật ổn. (Cười) Đó là cánh tay tuyệt vời -- sự bảo vệ!
Đó là chúng ta, nhưng đôi lúc, chúng ta tập luyện nó khá nhiều nó dẫn đến sự ngược đãi.
Nó dẫn đến sự lạnh nhạt và nhẫn tâm và làm mất tính người.
Và chúng ta quên mất thần chú mantra ở đất nước này là để bảo vệ và phụng sự.
Mọi người không biết nó sao? Bảo vệ và phụng sự.
(Cười) Vậy thì hãy nhìn vào cánh tay kia, và sau đó nhìn nó và ... nó đó.
(Cười) Ai cũng biết nó yếu ớt.
Nó trông ốm yếu.
Nó héo úa và đang chết mòn bởi chúng ta đầu tư quá nhiều vào cánh tay bảo vệ.
Nhưng lại quên mất đối xử với dân chúng như thể họ là khách hàng của ta; như con cái ta, anh chị em ta, bố mẹ ta.
Và cho nên bằng cách nào đó, cứ như vậy, chúng ta mất cân bằng.
Và bởi vì chúng ta là những tay nghề đầy kiêu hãnh, thật khó để nhìn vào gương và nhận ra lỗi của mình.
Thậm chí, thay đổi còn khó khăn hơn.
Và do đó, khi tôi cố gắng nhanh chóng vượt qua vấn đề, tôi cần nói là: đó không chỉ là thực thi pháp luật.
Bởi vì mỗi một người cùng nhau tạo nên cộng đồng.
Mọi người làm thành một cộng đồng.
Và liệu tôi có thể nói vậy nếu là dân chúng? -- chúng tôi đã dồn quá nhiều trách nhiệm khi thực thi nhiệm vụ.
Qúa nhiều.
(Vỗ tay) Và rồi chúng tôi cần phải gan dạ và can đảm để không bị bối rối khi thực hiện nhiệm vụ.
Không có cách nào trên thế giới Như một cộng đồng,nên gọi cảnh sát cho trẻ con chơi bóng trên phố
Đời này không có chuyện chúng ta nên gọi cảnh sát vì nhạc nhà hàng xóm quá lớn, vì con chó của anh ta qua sân nhà tôi và thải bậy; không đời nào chúng ta nên gọi cảnh sát.
Nhưng chúng ta chối bỏ quá nhiều trách nhiệm.
Nghe này, khi tôi còn là cậu bé mới đến Baltimore -- và chúng tôi chơi những trò bạo lực trên phố -- tôi chưa bao giờ thấy cảnh sát đến và dẹp chúng cả.
Mọi người biết ai đã đến không?
Là những bậc phụ huynh. Đó là những bậc cha mẹ trong quận.
Đó là những người bảo vệ, những trí lực của ngôi làng.
Họ đến và bảo, ''Dừng lại ngay!'' và ''Làm như này.''
và ''Dừng lại ngay.'' Chúng tôi có những người thầy khắp các cộng đồng.
Cho nên ai cũng vậy cả.
Và khi nói tới cộng đồng, tôi đang bàn về mọi thứ tạo nên một cộng đồng, thậm chí -- nghe này, vì tôi là một nhà thuyết đạo, tôi rất khắc khe với các nhà thờ, bởi tôi tin rằng các nhà thờ rất hay biến thành MIA, thiếu hành động.
Tôi tin là họ đã thay đổi trong 10, 20 năm qua từ những nhà thờ cộng đồng, nơi bạn tản bộ, đi xung quanh khuôn viên hay ở trong nhà thờ.
Từ đây chúng biến thành những nhà thờ commuter.
Nên giờ bạn có những nhà thờ rời rạc ngay từ đầu từ cộng đồng mà chúng được lên kế hoạch.
Và họ không quan tâm cộng đồng này.
Tôi có thể tiếp tục công việc, nhưng tôi thật sự cần tóm lại là.
Cộng đồng và cảnh sát: chúng ta đã mất đi món quà quý giá, và tôi gọi nó là luật quan hệ.
Chúng ta vừa đánh mất nó.
Không phải lỗi của ai cả -- là lỗi của chúng tôi.
Đây là trách nhiệm của chúng tôi.
Nhưng có một điều: chưa muộn để cùng xây dựng phố sá và đất nước này để kiến thiết chúng.
Chưa bao giờ là quá muộn.
Chưa bao giờ là quá muộn.
Bạn thấy đấy, sau 3 năm trong vòng 4 năm rưỡi đứng đầu quận này, trong 3 năm, sau khi tống những mục sư vào xe cảnh sát vì tôi biết rằng -- đây là một bí mật nhỏ -- Tôi biết rằng: thật khó để chịu đựng một tên cảnh sát khốn kiếp trong khi lái xe đi dạo với một vị tăng lữ.
(Cười) (Vỗ tay) Tốt hơn là bạn nên ra vào xe, nhìn phải, nói về: ''Cha, hãy tha thứ cho tội lỗi của con,'' cả ngày -- bạn không thể làm nó!
Chúng tôi đã nảy ra những sáng kiến phi thường, những đóng góp cho cộng đồng và cảnh sát để tạo lòng tin.
Chúng tôi đã bắt đầu có trách nhiệm với tuổi trẻ và với những người sống ngoài vòng pháp luật.
Chúng tôi biết mình gặp vấn đề về kinh tế, nên chúng tôi đã bắt đầu tạo ra việc làm.
Chúng tôi biết có nhiều căn bệnh trong cộng đồng ta và người ta đã không cứu chữa chúng, nên chúng tôi sẽ luôn đồng hành.
Chúng tôi tiếp cận vấn đề và chia sẻ với bất kỳ ai muốn hợp tác và nói về những gì mình cần một cách toàn diện, chưa bao giờ nghĩ đến tội ác.
Bởi vì cứ vào cuối ngày, nếu chúng tôi quan tâm đến nhu cầu của công chúng, nếu tiếp cận với căn nguyên vấn đề, tội phạm sẽ được ổn định.
Nó sẽ tránh xa ta.
(Vỗ tay) Và sau 3 năm trong suốt thời hạn 4 năm rưỡi, chúng tôi đã nhìn kỹ trước sau và phát hiện rằng chúng sụt giảm 40 năm nay rồi số lượng tội phạm, giết người -- mọi thứ đã giảm xuống, kể từ thập niên 1970.
Và có lẽ đã còn giảm nhiều hơn, nhưng vấn đề ở đây, chúng ta chỉ mới bắt đầu lưu dữ liệu từ năm 1970.
Sự gia giảm tỉ lệ tội phạm suốt 40 năm, quá nhiều, tôi nhận cuộc gọi từ các chỉ huy khác, ''Này Mel, dạo này cậu làm gì?
"Làm gì cơ? Chúng tôi muốn tiếp quản vài vụ!''
(Cười) Và chúng tôi giao cho họ một vài.
Và trong thời gian ngắn, tội phạm trong thành phố giảm xuống mức 30 năm.
Lần đầu tiên trong 30 năm, chúng tôi sụt giảm, thành phố Baltimore xuống dưới 200 vụ giết người -- chính xác là 197.
Và chúng tôi đã tổ chức lễ kỉ niệm bởi chúng tôi đã học để làm những người phục vụ tuyệt vời trở thành những người phục vụ tốt trước tiên.
Nhưng tôi định cho bạn biết điều này: vài năm trước, theo những gì được học để trở thành những cảnh sát tiên phong và quan hệ tốt hơn là cứ thụ động, những năm qua đã khiến tôi thất vọng.
Chúng làm tim tôi tan nát.
Đến giờ vẫn còn đau.
Tim tôi vẫn xót, bởi tôi thật lòng tin rằng chuyện đó đáng lẽ không nên xảy ra.
Tôi tin rằng nó không nên bao giờ xảy ra nếu chúng tôi được phép tiếp tục sứ mệnh phục vụ cộng đồng mình, đối xử với họ như con người, bằng sự tôn trọng, lấy yêu thương làm đầu.
Nếu chúng tôi được tiếp tục sứ mệnh, nó đáng lẽ sẽ không bao giờ xảy ra.
Nhưng bằng cách nào đó, chúng tôi trở lại với công việc thường nhật.
Nhưng tôi lại hứng thú với nó!
Tôi hăng hái trở lại,bởi giờ chúng tôi có một người ủy viên cảnh sát người không chỉ nói về công tác an ninh cộng đồng mà còn hiểu rõ nó, và quan trọng hơn là thấm nhuần nó.
Nên giờ tôi rất hứng thú.
Nghe này, tôi hứng thú với Baltiore ngày nay, bởi cũng giống các thành phố khác, chúng tôi tin là sẽ hồi sinh.
Tôi tin -- Tôi thực sự tin -- (Vỗ tay) rằng chúng tôi sẽ lại tuyệt vời.
Tôi tin, khi chúng tôi bắt đầu chung tay và cùng nói, ''Chúng ta sẽ ở cùng nhau,'' bởi đó không chỉ là sự đồng lòng đơn thuần: một khi gặp nhau, chúng tôi cùng hướng đến một mục tiêu và thành phố này sẽ lại trở nên tuyệt vời.
Quốc gia này sẽ lại trở nên tuyệt vời.
Bởi vì chúng ta có cùng mục tiêu: tất cả đều mong muốn hòa bình.
Chúng ta đều mong muốn sự tôn trọng lẫn nhau.
Chúng ta đều mong chờ tình yêu.
Và tôi tin rằng chúng ta sẽ cùng chung một đường và tôi rất phấn khích với điều đó.
Vậy xin hãy nghe đây, cảm ơn vì đã dành cho tôi thời gian của mọi người.
Chúa phù hộ mọi người.
(Vỗ tay) Chúa phù hộ các bạn.
(Vỗ tay)
Năm 479 trước Công Nguyên, khi lính xứ Ba Tư bao vây thành phố Potidaea của Hy Lạp thủy triều rút sâu hơn bình thường vẽ ra một con đường xâm lấn dễ dàng.
Nhưng đó không đơn giản là một dịp may bất ngờ.
Chúng chưa kịp vượt qua nửa đường, thì một ngọn sóng cao chưa từng thấy ập đến, dìm chết tất cả những kẻ xâm lấn.
Người dân thành phố Potidae tin rằng họ được cứu bởi thần Poseidon.
Nhưng cái thực sự đã cứu họ là hiện tượng thiên nhiên hủy diệt hàng vạn con người: Sóng Thần.
Dù sóng thần thường được coi là sóng thủy triều, chúng thực chất lại không liên quan đến thủy triều, mà do lực hút của mặt trời và mặt trăng.
Về mặt nào đó, sóng thần chỉ là phiên bản lớn hơn
của những con sóng bình thường. Chúng có hõm sóng và đỉnh sóng và được tạo thành từ những dòng dịch chuyển năng lượng xuyên qua nước. thay vì từ những dòng nước.
Khác biệt nằm ở nơi mà năng lượng đó hình thành.
Với những cơn sóng thường, năng lượng đến từ gió.
Bởi gió chỉ ảnh hưởng đến bề mặt nên những ngọn sóng có kích thước và tốc độ giới hạn.
Nhưng sóng thần được tạo ra bởi năng lượng dưới mặt biển, từ một núi lửa phun trào hay một trận lở đất hay thông thường hơn là từ một trận động đất ở đáy xảy ra khi một mảng vỏ trái đất bị lệch đi tống vào đại dương một lượng năng lượng khổng lồ
Năng lượng này đi ngược lên bề mặt biển nâng nước biển lên cao hơn mực nước biển bình thường, nhưng trọng lực kéo mặt nước xuống khiến nguồn năng lượng đó lan tỏa theo chiều ngang.
hình thành cơn sóng thần di chuyển với tốc độ hơn 805km/ giờ.
Khi ở xa bờ, khó có thể phát hiện ra sóng thần bởi nó di chuyển xuyên qua vùng nước sâu
Khi tiến gần đến vùng nước nông, nó gây ra hiện tượng sóng nước nông.
Vì có ít nước để năng lượng xuyên qua, lượng năng lượng khổng lồ đó bị nén lại.
Tốc độ của cơn sóng chậm lại, và chiều cao của nó tăng lên đến gần 30m.
Từ "tsunami" trong tiếng Nhật, nghĩa là "sóng ở cảng" bởi nó chỉ xuất hiện
gần bờ biển. Nếu hõm sóng chạm bờ trước nước biển sẽ rút xa hơn bình thường, điều có thể gây ra nhầm lẫn nguy hiểm.
Sóng thần không chỉ dìm chết những người trên bãi biển, mà còn san bằng nhà cửa và cây cối trong bán kính hơn 1 km đặc biệt là ở những vùng đất thấp.
Chưa hết, khi nước rút đi nó còn kéo theo những mảnh vụn bất cứ cái gì, bất cứ ai xui xẻo bị cuốn vào nó.
Trận sóng thần ở Ấn Độ Dương năm 2004 một trong những hiểm họa thiên nhiên tàn khốc nhất trong lịch sử, đã giết chết hơn 200.000 người dọc Nam Á
Làm thế nào chúng ta có thể bảo vệ mình khỏi sức mạnh hủy diệt của thiên nhiên?
Người ta đã thử ngăn sóng thần bằng tường ngăn nước biển, cổng chắn lũ và kênh rạch Nhưng không phải lúc nào cũng hiệu quả.
Năm 2011, một cơn sóng thần đã cuốn sập bức tường ngăn lũ bảo vệ nhà máy hạt nhân Fukushima ở Nhật Bản gây ra hiểm họa hạt nhân bên cạnh việc cướp đi hơn 18,000 sinh mạng.
Nhiều nhà khoa học và nhà hoạch định chính sách lại chú trọng vào việc phát hiện sóng thần chi phối áp suất dưới mặt nước và hoạt động địa chấn, và thiết lập mạng lưới thông tin toàn cầu để nhanh chóng phát ra báo động.
Khi thiên nhiên quá hùng mạnh để ngăn chặn, cách an toàn nhất là di tản ra khỏi đó.
Các nghiên cứu đã cho thấy dùng vitamin tốt cho cơ thể của bạn và không tốt cho cơ thể của bạn.
Rằng một thảo dược mới giúp cải thiện trí nhớ hoặc có hại cho gan của bạn
Tít báo với các phương thức hứa hẹn chữa khỏi ung thư và rồi rơi vào quên lãng
Hằng ngày chúng ta bị dội bom bởi những cái "tít" được bảo đảm bằng nghiên cứu khoa học Nhưng nghiên cứu khoa học là gì?
Được thực hiện như thế nào?
Và đâu là nghiên cứu đáng tin cậy?
Liên quan đến thuốc hoặc dinh dưỡng điều đầu tiên cần nhớ là mặc dù nghiên cứu thực hiện trên động vật hoặc tế bào riêng rẽ có thể định hướng cho những nghiên cứu trong tương lai, cách duy nhất biết chất gì đó tác động thế nào lên con người là thực hiện nghiên cứu trên chính con người.
Khi con người là đối tượng nghiên cứu quy tắc vàng của khoa học là Nghiên cứu lâm sàng đối chứng ngẫu nhiên
Điều kiện tiên quyết là sự phân chia ngẫu nhiên các nhóm đối tượng nghiên cứu
Họ không được biết mình thuộc nhóm nào
Quy tắc này giúp đảm bảo khác biệt duy nhất giữa các nhóm là do các nhà nghiên cứu học gây ra
Ví dụ, khi xem xét tác dụng của thuốc trị đau đầu một số lượng lớn người bị đau đầu sẽ được phân chia ngẫu nhiên vào hai nhóm một nhóm được điều trị với thuốc thật nhóm khác được điều trị với thuốc giả.
Với cách phân bố ngẫu nhiên hợp lý thì sự khác biệt giữa hai nhóm sẽ là do họ có dùng thuốc hay không chứ không phải là các nguyên nhân khác.
RCT là phương pháp vô cùng hiệu quả và, trên thực tế Viện Thuốc và Thực phẩm Hoa Kỳ thường yêu cầu ít nhất hai nghiên cứu này được thực hiện trước khi một loại thuốc được bán ra trên thị trường.
Nhưng vấn đề là khi không thể sử dụng RCT trong một số trường hợp bởi vì lý do thực tiễn hoặc vì nó đòi hỏi quá nhiều tình nguyện viên.
Trong trường hợp này các nhà khoa học tiến hành nghiên cứu dịch tễ bằng cách quan sát hành vi của đối tượng nghiên cứu hơn là phân chia ngẫu nhiên và kiểm soát biến cần nghiên cứu.
Ví dụ khi muốn nghiên cứu một loại thảo dược có gây buồn nôn hay không
Thay vì cố tình dùng thảo dược khiến tình nguyện viên buồn nôn chúng ta tìm tình nguyện viên đang sử dụng loại thảo dược này hàng ngày.
Nhóm này gọi là nhóm nghiên cứu "đoàn hệ"
Chúng ta cũng cần có một nhóm để so sánh là nhóm không sử dụng loại thảo dược này
Và chúng ta sẽ so sánh các thống kê
Nếu tỉ lệ người buồn nôn cao hơn ở nhóm sử dụng điều này chỉ ra mối liên hệ giữa việc sử dụng thảo dược và chứng buồn nôn.
Nghiên cứu dịch tễ là một công cụ hữu hiệu để xem xét tác động lên sức khoẻ của hầu hết mọi thứ mà không làm ảnh hưởng đến đối tượng nghiên cứu hoặc buộc họ phải có tiếp xúc nguy hiểm
Nhưng, tại sao những nghiên cứu này không chỉ ra được mối quan hệ nhân-quả giữa một chất và tác động của nó lên sức khoẻ?
Vấn đề ở đây là dù nghiên cứu có được thực hiện tốt đến đâu đi nữa cũng tiềm tàng sai sót.
Lý do là đối tượng nghiên cứu không được phân chia một cách ngẫu nhiên.
Ví dụ, nếu nhóm sử dụng thảo dược gồm những cá nhân dùng thực phẩm chức năng vì lý do sức khoẻ bản thân họ ẩn chứa một nguy cơ cao hơn đối với chứng buồn nôn hơn là những người khác.
Hoặc những người sử dụng thảo dược này chỉ mua thực phẩm tốt cho sức khoẻ và có khẩu phần dinh dưỡng khác hoặc tiếp cận các dịch vụ y tế tốt hơn
Yếu tố ảnh hưởng đến kết quả bên cạnh biến được xem xét được gọi là các biến gây nhiễu.
Hai điểm yếu này cùng với những điểm yếu khác, như là xung đột lợi ích, lựa chọn thống kê làm kết quả nghiên cứu dịch tễ trở nên không còn tin cậy và một nghiên cứu tốt phải cho thấy rằng nhà nghiên cứu đã loại bỏ những sai sót này.
Và dù nỗ lực loại bỏ được thực hiện thì bản chất của nghiên cứu dịch tễ là khảo sát khác biệt giữa những đối tượng sẵn có chứ không phải là thay đổi có chủ đích trên cùng chủ thể, có nghĩa là một nghiên cứu chỉ có thể chỉ ra được mối tương quan giữa thuốc và kết quả thu được chứ không phải là quan hệ nhân quả đúng nghĩa
Suy cho cùng, những nghiên cứu này cũng là chỉ dẫn xuất sắc cho các vấn đề sức khoẻ, cảnh báo những nguy cơ về sức khoẻ như hút thuốc, a-mi-ăng, chì, và nhiều thứ khác nữa.
Nhưng những kết quả này được tìm thấy thông qua nhiều nghiên cứu được thực hiện đúng đắn đều cùng chỉ về một hướng.
Vậy nên, nếu bạn thấy một tít báo về một loại thần dược hoặc nguy cơ tiềm tàng của một chất nào đó hãy cố gắng tìm về nghiên cứu gốc và những hạn chế tiềm tàng trong nghiên cứu hoặc thử nghiệm lâm sàng đó trước khi đưa ra kết luận.
Đó là một buổi đêm như bao buổi đêm khác, trừ việc tôi đang phải leo lên cái đỉnh núi vô vọng này, như Romeo trong buổi hò hẹn thứ hai.
(ugh) Tôi đã ở đó vì người phụ nữ ấy.
Với đôi mắt lạ kỳ tựa những số ảo và những đường cong kéo dài tới vô tận.
Nói rằng nàng muốn về nhà.
Nói rằng chỉ tôi có thể giúp.
Nói rằng tiền công rất hậu hĩ.
Đâu có nói gì tới việc phải leo...
Có tiếng hỏi: "Ai ở đó?"
Manny Brot: "Manny Brot, thám tử tư."
Giọng nói kia: "Anh làm gì ở đây?"
"Một con số xinh đẹp nhờ tôi tới đây để tìm lại một vật thể bị đánh cắp."
Giọng nói: "Vậy sao, để vào hang, anh phải trả lời cho tôi ba câu đố."
Lại một tên cuồng đố vui, mà tại sao lúc nào cũng là ba câu vậy chứ?
"Phải một quả trứng không?"
"Không. Sao lại là trứng?"
"Thì thường là trứng mà."
"Vật gì tôi có thể cầm, nhưng lại không có diện tích?"
"Vậy thì trứng dodo hả?"
"Không phải là trứng!"
Tôi lấy ra khối đá suýt đập vào đầu tôi lúc nãy và suy nghĩ thật kỹ lưỡng.
Cục u to đùng sưng vù trên đầu đã nói rõ rằng nó có diện tích xác định, thậm chí còn khá đáng kể.
Nhưng nếu tôi lấy ra một miếng tam giác ngay chỗ này thì sao?
Đứa ngốc nào cũng nhận ra, miếng tam giác này có diện tích bằng một phần tư hình tam giác ban đầu.
Tôi làm điều tương tự với mỗi hình tam giác nhỏ hơn.
Lại một lần nữa, một phần tư phần diện tích còn lại - mất đi.
Và cứ như thế.
Sau vô hạn số lần lấy ra như thế, tôi đã có được một hình tam giác với diện tích bằng không.
Một hình phẳng giới hạn không có diện tích.
Giờ thì, tôi không thường làm chính mình ngạc nhiên, nhưng chính đôi tay này đã tạo ra thứ gì đó thiệt điên rồ, và mới mẻ.
"Tốt lắm. (ahem) Giờ thì, tìm cho tôi một hình phẳng với diện tích hữu hạn, nhưng lại có chu vi vô hạn."
"Phải xác minh vấn đề này đã.
Nếu tôi cắt khung của hình đó ở một điểm, trải nó ra, và đặt nó xuống sàn..." "Thì nó sẽ kéo dài tới..." "Chờ tới khi nào tôi nói xong, sau đó thì ông có thể nói.
Thì nó sẽ kéo dài vĩnh viễn."
"Anh nói xong chưa?"
"Rồi."
"Vậy thì chỉ ra cho tôi hình phẳng đó."
Mmm... Tôi chưa bao giờ bế tắc như vậy từ đợt thất bại thảm hại trước khối Rubik năm '58.
Mọi hình phẳng tôi biết đều có chu vi.
Hình tròn: 2πr. Tam giác: tổng các cạnh.
Gì đây nhỉ?
Một góc nhìn.
Một góc nhìn từ thiên đường.
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu tôi "nhéo" mỗi cạnh, như thế này.
Ra một khoảng bằng một phần ba, chỉ thế thôi.
Và làm thế một lần nữa, và một lần nữa, và một lần nữa.
Mỗi lần như vậy, chu vi lại tăng thêm một phần ba, bởi vì ở những chỗ khi trước chỉ có ba đoạn thẳng, thì giờ lại có bốn.
Còn về phần diện tích, mỗi lần kéo lại tạo thêm nhiều tam giác, đúng.
Nhưng những tam giác đó sẽ càng lúc càng nhỏ dần và nhỏ dần.
Diện tích của nó đang hội tụ, tiệm cận một con số xác đinh, trong khi chu vi sẽ luôn đạt tới một số lớn hơn, bành trướng tới vô hạn như một chú hề càn rỡ trong buổi sinh nhật.
Và sau vô hạn số lần kéo, ta-dah, chúng ta có đây: Diện tích hữu hạn, chu vi vô hạn.
Và đó chính là thành quả của tôi.
"Oh, anh được đấy (ahem). Câu đố thứ ba: Cho tôi thấy một bức tranh mà khi tôi phóng to dưới kính hiển vi, tôi vẫn sẽ tiếp tục nhìn thấy hình ảnh ban đầu, cho dù tôi có phóng to nó tới đâu đi nữa."
"Ông thật là một tên lùn kỳ lạ."
"Cảm ơn."
Tôi đã cạn ý tưởng, nên tôi kiếm tìm nàng thơ của mình, Dora đầy phức cảm.
Giọng nói: "Nàng ta là ai?"
Và sau đó tôi nhận ra.
"Cô ấy làm mọi trái tim tan vỡ, là người tình phân dạng của tôi.
Bức này được chứ?"
"Hẳn rồi, quá ổn."
(chớp giật) Ở trong rất tối, và mới đầu tôi đã nghĩ cái hang này trống không, nhưng rồi tôi nhận ra: cái hộp.
Nàng đã xỏ tôi như một hình tam giác.
Nàng nói với tôi rằng nàng muốn về nhà.
(chớp giật) Nhưng điều nàng thật sự muốn là đưa nhà nàng về đây.
Những khối phân dạng phát tán khắp nơi.
Giống y hệt nhau, cho dù bạn nhìn sâu đến đâu, y như bức họa của Dora vậy.
Một số có chu vi vô hạn, số khác là những vật thể không có diện tích, thể tích, tất cả đều được tạo ra bằng việc lặp lại một hành động vô hạn lần.
Vậy, bạn muốn biết khối phân dạng là gì?
Nhóc, chúng là vật liệu làm nên những giấc mơ.
(nhạc nền)
Ánh sáng là thứ nhanh nhất trong vũ trụ, nhưng ta vẫn đo được vận tốc của nó. Nếu tua chậm lại, ta sẽ phân tích được chuyển động của ánh sáng bằng biểu đồ không gian - thời gian, từ những tấm ảnh lật (flipbook) nhìn từ bên trên.
Bài học này, sẽ đưa ra một thực nghiệm rằng bất cứ khi nào đo đạc tốc độ ánh sáng, ta đều nhận được kết quả như nhau: 299,792,458 mét trên giây, điều đó có nghĩa là khi biểu diễn trên biểu đồ đồ thị sẽ cho cùng một độ dốc.
Nhưng ta đã biết, tốc độ, hay độ dốc tương đương, thay đổi với những hệ quy chiếu khác nhau.
Để lý giải cho mâu thuẫn này, hãy xem điều gì xảy ra khi tôi di chuyển trong khi tôi đứng im và chiếu laser về phía Tom.
Đầu tiên, cần xây dựng biểu đồ không gian - thời gian.
bằng cách thu thập hình ảnh tại những thời điểm khác nhau rồi chồng chúng lên nhau.
Từ phía ngoài, ta thấy đường đi của tia laser tạo thành một góc không đổi y như trước.
Vẫn ổn đó chứ .
Nhưng biểu đồ này chỉ đúng với hệ quy chiếu của Andrew.
Với tôi nó trông thế nào?
Trong bài học trước, ta đã chỉ ra cách chuyển sang hệ quy chiếu của Tom bằng cách di chuyển ảnh cùng lúc cho tới khi đường chuyển động của Tom là hoàn toàn thẳng đứng.
Chú ý vào đường truyền tia sáng .
Việc hình ảnh bị sắp xếp lại cho thấy nó đã bị nghiêng hơi quá
Tôi đo được ánh sáng di chuyển nhanh hơn so với những gì Andrew thấy
Nhưng mọi thí nghiệm từng làm, dù rất cẩn thận, đều cho thấy tốc độ ánh sáng là không đổi.
Bắt đầu lại nhé.
Vào những năm 90, chàng trai thông thái Albert Einstein đã nghiên cứu cách quan sát mọi vật đúng đắn từ hệ quy chiếu của Tom, mà vẫn cho ra vận tốc chính xác của ánh sáng
Đầu tiên, cần xâu chuỗi những ảnh riêng biệt thành một khối thống nhất.
Ta có được không gian - thời gian, chuyển không gian và thời gian thành khối vật chất liên tục và đồng nhất.
Và đây là câu trả lời .
Bạn chỉ cần kéo khối không gian - thời gian của mình dọc theo hướng chuyển động của ánh sáng. Sau đó, nén theo phương truyền tia sáng với cùng một lượng mức và ô la la!
Đường chuyển động của Tom trở thành thẳng đứng và mọi thứ sẽ được quan sát qua hệ quy chiếu của anh ấy, quan trọng nhất là ánh sáng không hề thay đổi độ dốc nghĩa là khi Tom đo lường kết quả đó là chính xác.
Kĩ thuật tinh tế này được gọi là phép biển đổi Lorentz.
Hơn thế nữa,
khi tách khối không gian - thời gian thành các tấm nhỏ chúng vẫn tuân theo các định luật vật lí.
Tôi ngồi yên trong ô tô những thứ khác chuyển động ngang qua và tốc độ ánh sáng đo được có cùng giá trị với kết quả từ những người khác.
Mặc khác, điều gì đó kỳ lạ đã xảy ra.
Mỗi chiếc rào không còn dài 1 mét như trước nữa và mẹ tôi sẽ lo lắng vì tôi trông gầy đi một chút .
Thật bất công. Tại sao tôi không gầy hơn?
Tôi cho rằng vật lý là như nhau với tất cả mọi người.
Đúng . Là như vậy mà
Tất cả sự co giãn của không gian - thời gian thứ mà ta từng cho là tách biệt. đều bị trộn lẫn
Kĩ thuật co này được gọi là nguyên lý co ngắn Lorentz
Thấy không, tôi vẫn thế.
Tất nhiên rồi.
Khi đã hiểu hơn về không gian - thời gian chúng ta nên vẽ lại khung cảnh từ hệ quy chiếu của tôi
Với anh, tôi dường như bị co ngắn theo nguyên lý Lorentz.
Ô còn với anh, tôi bị co ngắn theo nguyên lý Lorentz.
Chính xác.
Ừ, ít ra cũng công bằng
Công bằng là bởi không gian hoà trộn với thời gian, nên thời gian cũng hoà vào không gian, đó là hiện tượng giãn nở thời gian.
Không, ở vận tốc thông thường như vận tốc ô tô của Tom, các hiện tượng trên xuất hiện rất mờ nhạt so với những gì được mô phỏng ở đây.
Tất nhiên. Những thí nghiệm cực kỳ cẩn thận, như quan sát chuyển động siêu nhanh của các vi hạt xung quanh vành va chạm Hadron chứng minh rằng hiệu ứng này là có thật.
Khi sự tồn tại của không gian - thời gian, được xác nhận bằng thực nghiệm, ta có thể tham lam thêm một tí.
Sẽ ra sao nếu ta có thể chơi đùa với vật chất cấu tạo nên không gian - thời gian ?
Vấn đề sẽ được làm rõ trong tập kế tiếp.
Ta thường coi cảm xúc lãng mạn là thứ bột phát và khó giải thích xuất phát từ con tim.
Nhưng thực ra, bộ não chính là cơ quan thực hiện chuỗi phép tính phức tạp chỉ trong vài giây chi phối quyết định về sự hấp dẫn.
Nghe ra có vẻ không thi vị lắm, nhỉ?
Những con tính diễn ra trong bộ não không có nghĩa là cảm xúc êm ái đó cũng nằm trong đầu.
Thực chất, cả năm giác quan đều có vai trò, mỗi giác quan ủng hộ hay ngăn cản sự cám dỗ đang chớm nở.
Đôi mắt là nhân tố đầu tiên của sức hấp dẫn.
Chuẩn mực về cái đẹp thay đổi theo văn hóa và thời đại, và dấu hiệu của tuổi trẻ, sinh sản và sức khỏe như mái tóc dài mượt mà, hay làn da mịn màng không tì vết, gần như luôn được đề cao vì chúng liên quan đến sức khỏe sinh sản.
Khi đôi mắt nhìn thấy đối tượng mình thích bản năng mách chúng ta tiến lại gần để các giác quan khác có thể tìm hiểu kĩ hơn.
Mũi cũng góp phần vào sự lãng mạn chứ không đơn thuần là nhận diện mùi nước hoa.
Mũi có thể tiếp nhận tín hiệu hóa học tự nhiên được gọi là pheromones.
Pheromones không chỉ cho biết những thông tin về thể chất hoặc gen của đối tượng mà còn có thể kích hoạt phản ứng sinh lý hay hành vi ở người nhận.
Nghiên cứu một nhóm phụ nữ tại các điểm khác nhau trong kỳ rụng trứng mặc cùng áo thun trong ba đêm.
Các tình nguyện viên nam được phân ngẫu nhiên ngửi một trong những chiếc áo đã mặc, hoặc một chiếc áo mới, mẫu nước bọt cho thấy sự tăng testosterone ở những người ngửi chiếc áo mà một phụ nữ có trứng rụng đã mặc
Sự tăng testosterone có thể xui khiến người đàn ông theo đuổi người đàn bà mà anh ta cũng không biết tại sao.
Mũi của người phụ nữ đặc biệt thính nhạy với phân tử MHC, được dùng để chống lại bệnh tật.
Trường hợp này, khác dấu hút nhau.
Khi yêu cầu các phụ nữ ngửi những áo thun đã được mặc bởi những người đàn ông khác nhau, họ thích mùi của những người có các phân tử MHC khác với họ.
Hoàn toàn hợp lý.
Người mang gen miễn nhiễm đa dạng có thể cho con cháu một lợi thế sinh tồn.
Tai của chúng ta cũng bi quyến rũ.
Đàn ông thích phụ nữ tiếng trong, tiếng dịu như hơi thở, và giọng nói ngân vang, tương quan với kích thước cơ thể nhỏ hơn.
Trong khi đó phụ nữ thích tiếng trầm và ấm với âm vực hẹp cho thấy một kích thước cơ thể lớn hơn.
Và chẳng ngạc nhiên, những cái động chạm là tất yếu trong lãng mạn.
Trong thí nghiệm không ai biết là đã bắt đầu này, người tham gia được yêu cầu cầm tách cà phê, hoặc nóng hoặc đá.
Sau đó, đọc một câu chuyện về một nhân vật giả định, và đánh giá tính cách của họ.
Những người đã cầm tách cà phê nóng nhận thức người trong chuyện là hạnh phúc hơn, hòa đồng, rộng rãi và tốt bụng hơn so với những người đã cầm tách cà phê đá, họ đánh giá người đó lạnh lùng, khắc kỷ, và khó ưa.
Nếu người bạn đời tiềm năng đã vượt qua tất cả các cửa ải, vẫn còn một cửa nữa: đó là nụ hôn đầu, một sự trao đổi phong phú dồi dào xúc giác và tín hiệu hóa học, như mùi hơi thở, và hương vị của làn môi.
Khoảnh khắc kỳ diệu này là hết sức quan trọng đa phần nam giới và phụ nữ mất điểm hấp dẫn với người kia ngay sau nụ hôn đầu không đạt.
Khi sự thu hút đã đủ, máu trong cơ thể ngập tràn hóc-môn norepinephrine, kích hoạt cơn hăng hoặc hệ thăng hoa.
Tim đập nhanh hơn, đồng tử giãn nở, cơ thể giải phóng glucose bổ sung năng lượng không phải vì bạn đang gặp nguy hiểm mà để nói cho bạn biết cái gì đó quan trọng đang xảy ra.
Để giúp bạn tập trung, norepinephrine tạo ra tầm nhìn đường hầm, ngăn chặn phiền nhiễu xung quanh, thậm chí làm lệch cảm giác về thời gian, và tăng cường trí nhớ của bạn.
Điều này giải thích tại sao mọi người không quên nụ hôn đầu tiên.
Ý tưởng về sự hấp dẫn bị ảnh hưởng bởi hóa chất và sinh học nghe lạnh lùng và khoa học chứ không lãng mạn, nhưng lần sau khi gặp ai đó mà bạn thích, hãy thán phục toàn cơ thể bạn đang đóng vai trò bà mối để xem người mới quen xinh đẹp kia có phù hợp với bạn không.
Khi nghe từ "Đối xứng" có thể bạn sẽ hình dung ra hình học đơn giản như vuông hay chữ nhật hoặc phức tạp như hoạt tiết trên cánh bướm
Nếu có thiên hướng nghệ thuật có thể bạn sẽ nghĩ tới bản giao hưởng của Mozart hay tư thế thăng bằng của diễn viên múa ba-lê
Trong đời sống hàng ngày, từ "đối xứng" dùng để chỉ những ý niệm mơ hồ về cái đẹp, sự hài hòa hay cân bằng
Trong toán học và khoa học, "đối xứng" mang ý nghĩa cụ thể khác.
Về mặt kĩ thuật, đối xứng là tính chất của một vật thể.
Có khá nhiều vật thể có tính đối xứng. từ những thứ hữu hình như bươm bướm, tới những thứ trừu tượng như hình học.
Một vật thể có tính đối xứng nghĩa là sao?
Đây là định nghĩa: Đối xứng là sự biến đổi mà không làm cho vật thể thay đổi
Nghe có vẻ hơi trừu tượng, vậy thì hãy cùng nhau mổ xẻ nhé.
Cùng nhìn vào một ví dụ cụ thể, như hình tam giác đều này.
Xoay nó 120 độ, quanh tâm ta sẽ có một hình tam giác hoàn toàn giống như ban đầu.
Trong trường hợp này, vật thể là hình tam giác, và sự biến đổi khiến vật thể không thay đổi chính là phép quay 120 độ
Vì vậy, ta có thể kết luận tam giác đều là đối xứng đối với phép quay 120 độ quanh tâm.
Thay vào đó, nếu quay 90 độ hình tam giác lúc sau trông sẽ khác so với ban đầu.
Nói cách khác, tam giác đều không đối xứng với phép quay 90 độ quanh tâm.
Nhưng vì sao các nhà khoa học lại quan tâm tới đối xứng?
Hóa ra, vì chúng cần thiết trong nhiều lĩnh vực toán và khoa học
Hãy cùng tìm hiểu kĩ hơn ở ví dụ sau: sự đối xứng trong sinh học
Bạn có lẽ đã để ý thấy một kiểu đối xứng tương tự chưa được đề cập tới: sự đối xứng trái-phải của cơ thể con người.
Sự biến đổi tạo ra tính đối xứng này là sự phản ảnh từ một tấm gương tưởng tượng cắt dọc cơ thể
Các nhà sinh học gọi nó là đối xứng hai bên (đối xứng trục)
Sự đối xứng được tìm thấy ở vật sống, chỉ mang tính gần đúng, nhưng đây vẫn là tính chất nổi bật của cơ thể con người
Chúng ta không phải là loài duy nhất có đối xứng hai bên
Nhiều loài động vật khác như cáo, cá mập, bọ cánh cứng, và con bướm mà ta nhắc đến trước đó, đều sở hữu kiểu đối xứng này một số loài thực vật như phong lan cũng như vậy.
Các loài khác nhau có tính đối xứng khác nhau, điều chỉ thấy rõ khi bạn xoay nó quanh tâm
khá giống với kiểu đối xứng tâm của hình tam giác mà ta đã thấy
Nhưng ở động vật, nó được biết đến như đối xứng tỏa tròn
Ví dụ, một số loài nhím biển và sao biển có kiểu đối xứng 5 bên nghĩa là, đối xứng với góc 72 độ quanh tâm.
Kiểu đối xứng này cũng xuất hiện ở thực vật, các bạn có thể thấy bằng việc cắt ngang một quả táo
Một số loài sứa đối xứng với góc quay 90 độ trong khi loài hải quỳ thể hiện tính đối xứng tâm
Một số loại san hô lại không hề có tính đối xứng.
Chúng hoàn toàn bất đối xứng.
Tuy nhiên, vì sao sinh vật lại có những kiểu đối xứng khác nhau ?
Liệu đối xứng cơ thể có cho ta biết về lối sống của các loài ?
Hãy cùng quan sát : nhóm động vật đối xứng hai bên
cáo, bọ cánh cứng, cá mập, bươm bướm, và tất nhiên, con người.
Điểm chung giữa các loài này là cơ thể chúng được thiết kế cho việc di chuyển.
Nếu bạn chọn một hướng và di chuyển theo đó, cơ thể sẽ tạo ra một giao diện nơi tập trung các cơ quan cảm giác mắt, tai và mũi.
Miệng của bạn cũng sẽ ở đó bởi vì chắc chắn ở đó có thức ăn hoặc kẻ thù
Bạn có thể quen thuộc với một nhóm các cơ quan, cộng với miệng, gắn lên mặt trước cơ thể,
đó gọi là cái đầu.
Có một cái đầu sẽ dẫn tới sự phát triển của tính đối xứng hai bên
và cũng giúp phát triển vây thủy động nếu bạn là một con cá hay đôi cánh khí động nếu bạn là một con chim hoặc những cái chân phối hợp tuyệt vời nếu bạn là một con cáo
Thế nhưng, đối xứng thì liên quan gì tới tiến hóa?
Các nhà sinh học có thể sử dụng các kiểu đối xứng để xem mối quan hệ giữa các loài
Ví dụ, sao biển và nhím biển có dạng đối xứng 5 bên
Nhưng thực sự, ta nên nói là Sao biển trưởng thành và nhím biển.
Vì ở giai đoạn ấu trùng, chúng ở dạng đối xứng hai bên, như chúng ta.
Đây là bằng chứng mạnh mẽ cho mối liên hệ giữa ta với sao biển gần gũi hơn so với các loài khác, như san hô, hay các loài không có đối xứng hai bên ở bất kì giai đoạn phát triển nào.
Một trong những vấn đề quan trọng và hấp dẫn trong sinh học chính là tái cấu trúc đời sống thực vật, phát hiện khi nào và làm thế nào các nhánh cây tách ra
Suy nghĩ về thứ đơn giản như đối xứng cơ thể có thể giúp đào sâu hơn về sự tiến hóa trong quá khứ và hiểu ra nguồn gốc của chúng ta, như một loài sinh vật.
Chào mừng đến Bayeku một khu ven sông ở Ikodoru, Lagos -- một đại diện tiêu biểu cho nhiều cộng đồng ven sông khắp Nigeria, những cộng đồng mà đường tàu bè của họ bị phá hoại bởi một loài cỏ nước xâm lấn; những cộng đồng nơi mà kinh tế đang bị cầm chân nghề cá, vận tải biển và giao thương; những cộng đồng nơi sản lượng cá đang giảm dần những cộng đồng nơi trẻ em độ tuổi đến trường không thể đi học trong nhiều ngày, đôi khi là hàng tuần, liên tục.
Ai nghĩ rằng loài thực vật này với những lá tròn, cuống phồng lên, và những đóa hoa màu oải hương rực rỡ lại gây ra sự tàn phá đến thế ở những cộng đồng ấy
Loài thực vật này được biết đến là loài dạ lan hương nước và tên khoa học của nó là Eichhornia crassipes,
Thú vị thay, ở Nigeria, loài này cũng được biết đến bởi những cái tên khác những cái tên gắn liền với các sự kiện lịch sử cũng như thần thoại.
Ở vài nơi, chúng được gọi là Babangida.
Khi bạn nghe Babangida, bạn sẽ nhớ tới quân đội và những cuộc đảo chính.
Và bạn nghĩ đến: nỗi sợ hãi, sự kiềm chế.
Nhiều vùng Nigeria ở Châu thổ sông Niger, cây này còn được gọi là Abiola.
Khi bạn nghe đến Abiola, bạn nhớ tới những cuộc bầu cử bị hủy bỏ và bạn nghĩ tới: những niềm hy vọng tan vỡ.
Ở miền tây nam Nigeria, loài này được biết là Gbe'borun.
Gbe'borun là một cụm từ Yoruba dịch ra là "chuyện tầm phào". hoặc "người hay nói chuyện tầm phào."
Khi bạn nghĩ tới chuyện tầm phào, bạn nghĩ tới sự sao chép nhanh chóng,sự phá hủy.
Và ở vùng nói tiếng Igala của Nigeria, loài thực vật này được gọi là A Kp'iye Kp'oma, Và khi bạn nghe từ đó, bạn nghĩ tới cái chết.
Nghĩa đen của nó là "cái chết cho người mẹ và đứa con".
Cá nhân tôi đã có lần tiếp xúc với loài thực vật này vào năm 2009.
Không lâu sau khi tôi chuyển từ Hoa Kỳ đến Nigeria.
Tôi đã nghỉ việc ở một công ty liên doanh Hoa Kỳ và quyết định tạo sự mạo hiểm lớn trong niềm tin một sự mạo hiểm trong niềm tin nảy nở từ sự nhận thức sâu sắc rằng có rất nhiều việc cần làm ở Nigeria trong lĩnh vực phát triển bền vững.
Và vì vậy tôi đã ở đây vào năm 2009, chính xác là cuối năm 2009, tại Lagos, trên cầu Third Mainland.
Tôi nhìn về phía bên trái và thấy một hình ảnh thật sự gây chú ý này
Đó là hình ảnh những thuyền đánh cá bị bao quanh bởi những đám dạ lan hương nước dày đặc.
Và tôi thật sự đau đớn cho những gì mình thấy bởi vì tôi tự nhủ rằng, "Những ngư dân tội nghiệp kia, họ sẽ xoay trở thế nào cho các hoạt động thường nhật của họ với những hạn chế đó."
Và rồi tôi nghĩ, "Nhất định có cách tốt hơn."
Một giải pháp đôi bênh cùng lợi là cùng lúc môi trường được chăm sóc khi những đám cỏ dại được phát quang và rồi đám cỏ đó mang lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng mà cuộc sống của họ bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi sự phá hoại của cỏ dại.
Tôi sẽ gọi nó là khoảnh khắc nhanh trí của mình.
Và vì thế tôi tiến hành nghiên cứu sâu hơn để khám phá nhiều hơn về cách sử dụng có lợi đối với loại cỏ dại này.
Trong rất nhiều cách, có một cách thôi thúc tôi nhất.
Đó là sử dụng loài thực vật này cho các sản phẩm thủ công.
Và tôi nghĩ, "Thật là một ý tưởng tuyệt vời".
Về phần tôi, tôi yêu các sản phẩm thủ công, đặc biệt là các sản phẩm uốn quanh một tầng nhà.
Và tôi nghĩ, "Có thể dễ dàng triển khai trong các cộng đồng mà không cần yêu cầu về kỹ năng chuyên môn.
Rồi tôi tự nhủ, "Ba bước đơn giản cho một giải pháp to lớn"
Bước đầu tiên: Lội xuống những luồng nước và thu hoạch dạ lan hương nước.
Bằng cách đó, bạn đã mở lối đi.
Bước thứ hai, bạn phơi khô những cuống lá dạ lan hương nước.
Và bước thứ ba, bạn kết dạ lan hương nước thành các sản phẩm.
Bước thứ ba là cả một thách thức,
Bạn thấy đấy, tôi là một nhà khoa học máy tính chứ không phải là người trong lĩnh vực nghệ thuật sáng tạo.
Tôi bắt đầu cuộc chinh phục của tôi tìm cách nào tôi có thể học đan.
Và sự tìm tòi này đưa tôi đến một cộng đồng ở Ibadan, nơi tôi đã sống. có tên là Sabo.
Sabo được dịch là "Khu phố của những người lạ".
Và cộng đồng ấy phần lớn được tạo nên bởi những người đến từ miền bắc đất nước.
Tôi thật sự đã cầm những bó cỏ khô trên tay, còn nhiều hơn thế nữa, và tới gõ cửa từng nhà để tìm người có thể dạy tôi làm thế nào để kết những cuống dạ lan hương nước đó thành chuỗi.
Và tôi đã được chỉ tới túp lều của Malam Yahaya.
Vấn đề là Malam Yahaya không nói được tiếng Anh và tôi cũng không nói được tiếng Hausa.
Nhưng mấy em nhỏ đã tới hỗ trợ và giúp thông dịch.
Và thế là tôi bắt đầu hành trình học kết và biến hóa những cuống dạ lan hương nước phơi khô thành những chuỗi dài.
Với những chuỗi dài trên tay, giờ đây tôi đã có thể tạo ra sản phẩm.
Và đó là sự khởi đầu của quan hệ hợp tác.
Làm việc với những người bán các giỏ mây để sản xuất sản phẩm.
Với điều này trong tay, tôi cảm thấy tự tin rằng tôi sẽ có thể mang kiến thức này trở về với những cộng đồng ven sông và giúp họ biến hóa sự bất hạnh thành thịnh vượng.
Và rồi thu gom cỏ dại kết chúng thành những sản phẩm có thể bán được.
Như thế chúng tôi có bút, có dao nĩa, chúng tôi có ví tiền, có hộp khăn giấy.
Bằng cách đó, giúp đỡ các cộng đồng để nhìn dạ lan hương nước ở một khía cạnh khác.
Nhận thấy rằng dạ lan hương nước thật giá trị, thật đẹp đẽ, thật lâu bền, cứng rắn, đàn hồi.
Thay đổi những cái tên, thay đổi kế sinh nhai.
Từ Gbe'borun, chuyện tầm phào thành Olusotan, người kể chuyện
Và từ A Kp'iye Kp'oma, nghĩa là "sát thủ của mẹ và con" thành Ya du j'ewn w'lye kp'Oma, "người cung cấp thức ăn cho mẹ và con".
Và tôi muốn kết thúc bằng một trích dẫn từ Michael Margolis.
Ông nói, "Nếu bạn muốn học về một nền văn hóa,hãy nghe những câu chuyện.
Và nếu bạn muốn thay đổi một nền văn hóa, hãy thay đổi những câu chuyện."
Và như vậy, từ cộng đồng Makoko, tới Abobiri, tới Ewoi, tới Kolo, tới Owahwa, Esaba, chúng tôi đã thay đổi câu chuyện.
Cảm ơn vì đã lắng nghe.
(Vỗ tay)
Một quãng thời gian dài trong lịch sử, con người không biết chức năng của tim là gì.
Thực tế, cơ quan này đã làm khó Leonardo da Vinci, đến nỗi ông phải dừng việc tìm hiểu nó.
Mặc dù ai cũng có thể cảm nhận tim đập, nhưng không phải nhịp đập nào cũng rõ ràng.
Ta biết rằng tim bơm máu
nhưng không phải lúc nào cũng thấy được điều đó , vì nếu tim bị lộ hay lấy khỏi cơ thể, cơ thể sẽ suy yếu rất nhanh.
Ta cũng không thể nhìn qua các mạch máu thậm chí nếu có thể, máu cũng không đủ trong để nhìn các van tim hoạt động.
Thậm chí, đến tận thế kỉ 21, chỉ một ít bác sĩ phẫu thuật mới thực sự nhìn thấy tim hoạt động.
Tìm trên Internet về chức năng của tim chỉ cho ra những mô hình, giản đồ thô hoặc hoạt hình mà không thực sự chỉ ra cách tim hoạt động.
Như thể có một sự thống nhất suốt hàng thế kỉ giữa giáo viên và học sinh rằng chức năng của tim thì không thể mô phỏng lại.
Nghĩa là điều tốt nhất tiếp theo đơn giản là mổ phanh nó và ghi tên các bộ phận.
Theo đó, tuy học sinh khó nắm hết cách tim hoạt động, nhưng lại có thể hiểu đại khái, những khái niệm như là tim là một cơ quan 4 ngăn, hoặc các phát biểu gây hiểu lầm như là động vật có vú có 2 vòng tuần hoàn: 1 vòng đưa máu tới phổi và quay trở lại, vòng kia đi khắp cơ thể rồi quay trở lại.
Thực tế, động vật có vú có vòng tuần hoàn hình số 8.
Máu đi từ một ngăn tim tới phổi, quay về ngăn thứ 2, dẫn máu đi khắp cơ thể, và rồi quay lại ngăn thứ nhất.
Đây là một khác biệt quan trọng vì nó nhấn mạnh 2 khác biệt về hình thái học.
Sự dễ nhầm lẫn này khiến nhiều học sinh sợ học về tim trong sinh học, với suy nghĩ rằng nó là một môn đáng sợ toàn những cái tên và biểu đồ phức tạp.
Chỉ những ai sau này theo ngành y mới thực sự hiểu cách thức hoạt động của nó.
Đó là khi chức năng của tim trở nên minh bạch khi y sĩ phải quan sát hoạt động của van tim.
Vì vậy, hãy tưởng tượng ngày nào đó bạn trở thành nhân viên y tế.
Điều bạn cần khi bắt đầu là một quả tim tươi như của cừu hay lợn.
Ngâm nó trong nước và bạn sẽ thấy nó không bơm khi bị ép bằng tay.
Bởi vì nước đi vào tim không đủ sạch để cơ chế bơm máu hoạt động.
Ta có thể giải quyết vấn đề này bằng một cách cực kì đơn giản.
Chỉ cần tìm ra hai tâm nhĩ rồi cắt chúng đi, tỉa chúng xuống tới đầu tâm thất.
Điều này giúp tim trông đỡ phức tạp vì tâm nhĩ có vài tĩnh mạch gắn vào.
Nên khi không có chúng, mạch máu chỉ còn lại 2 động mạch tim: động mạch chủ và động mạch phổi, trông như những cây cột sừng sững giữa tâm thất.
Nó trông-- thực sự là-- rất đơn giản.
Nếu bạn cho nước từ vòi chạy vào tâm thất phải (tâm thất trái cũng hoạt động, nhưng không rõ bằng) bạn sẽ thấy van tâm thất cố gắng đóng để ngăn dòng chảy.
Khi tâm thất đầy nước.
Ép tâm thất và 1 dòng nước bắn ra khỏi động mạch phổi.
Van tâm thất, được gọi là van 3 lá ở tâm thất phải và van 2 lá ở bên trái, có thể thấy được qua nước trong mở và đóng như những cái ô khi van được ép một cách nhịp nhàng.
Dòng nước này tượng trưng cho dòng máu trong cơ thể.
Những cái van hoạt động rất hiệu quả.
Bạn sẽ thấy rằng chúng không hề rò rỉ khi tâm thất bị ép.
Qua thời gian, chúng đóng mở với rất ít hao mòn, điều đó giải thích tại sao cơ chế này có thể hoạt động liền mạch tới hơn 2 tỉ nhịp đập trong suốt đời người.
Bây giờ những ai học về tim có thể cầm 1 quả tim trên tay làm nó đập thực sự và xem những hoạt động chưa được hé mở.
Hãy đưa tay lên tim của bạn và cảm nhận nhịp đập.
Việc hiểu được cách hoạt động của những chiếc bơm này sẽ cộng hưởng cho cảm giác khi bạn chạy đua, uống quá nhiều caffein hay bắt gặp ánh mắt của người bạn yêu.
Giả sử bạn sẽ mất mười phút để hoàn thành bức tranh ghép này.
Nhưng sẽ mất bao lâu nếu bạn bị gí điện vào tay liên tục trong suốt quá trình đó?
Lâu hơn, đúng không?
Bởi khi đau, bạn sẽ mất tập trung
Ồ, chưa chắc Còn tùy vào việc bạn giỏi chịu đau đến đâu.
Có người bị phân tâm khi đau đớn.
Họ mất nhiều thời gian hơn và chất lượng cũng kém hơn
Có người lại sử dụng chính công việc để quên đi cơn đau những người này thường hoàn thành công việc nhanh hơn và tốt hơn khi ở trạng thái đau so với khi bình thường
những người khác thả lỏng đầu óc để quên đi nỗi đau.
Cùng trải qua những kích thích đau như nhau nhưng trải nghiệm đau đớn mỗi người mỗi khác, tại sao vậy?
Tại sao điều này lại quan trọng?
Trước tiên, đau là gì?
Đau là cảm giác khó chịu về thể xác và tinh thần xảy ra khi một mô bị phá hủy hoặc có nguy cơ bị hư hại.
Là một trải nghiệm, đau được đo lường qua lời nói của chúng ta.
Đau có các cường độ có thể được mô tả theo cấp bậc từ 0, không cảm giác gì đến 10, khi đau đớn khủng khiếp nhất.
Mỗi cơn đau cũng mang các đặc tính riêng như nhói, tê, bỏng, nhức.
Điều gì thực sự tạo nên những cảm nhận khác nhau này?
Khi bị tổn thương, các tế bào thần kinh đặc biệt chuyên cảm biến hư hại mô gọi là thụ cảm thể nhận cảm đau (nociceptor) truyền tín hiệu tới cột sống và ngược lên não.
Quá trình đó hoàn tất nhờ nơ-ron thần kinh và tế bào thần kinh đệm
Đây là chất xám.
con đường cao tốc có nhiệm vụ vận chuyển thông tin dưới dạng xung điện từ từ vùng nọ sang vùng kia
Đây là chất trắng
tín hiệu thông tin về sự đau được truyền dẫn từ cột sống đến não qua hệ thống "đường thụ cảm" kết thúc ở vỏ não, nơi sẽ quyết định phản ứng thế nào với tín hiệu đau.
Một cơ hệ thống liên kết tế bào não khác được gọi là "mạng lưới điểm nổi" sẽ xác định những tín hiệu cần chú ý.
Khi cơn đau gây ra tác động nghiêm trọng, tín hiệu đau ngay lập tức kích hoạt mạng lưới.
Bây giờ thì bạn đã chú ý rồi đấy !
Bản thân não bộ cũng phản ứng và giải quyết các tín hiệu từ cơn đau.
Ví dụ như việc kích hoạt cơ vận động để nhấc tay bạn ra khỏi lò nóng.
Cơ chế điều tiết cũng đồng thời được kích hoạt vận chuyển endorphins và enkephalins, giải phóng các hóa chất này khi bạn bị đau, khi luyện tập cao độ hay khi chạy tốc độ cao.
Những hệ thống trên giúp ta kiểm soát và giảm thiếu đau đớn
Chúng vận hành đồng bộ và thống nhất tạo ra trải nghiệm về sự đau, ngăn các mô bị phá hủy thêm và giúp bạn đối phó với nỗi đau.
Hệ thống này là như nhau với tất cả mọi người nhưng sự nhạy cảm của các mạch máu não sẽ quyết định việc bạn cảm nhận và chống đỡ cơn đau như thế nào.
Đây là lý do mà một số người cảm thấy đau hơn người khác hoặc xuất hiện những cơn đau mãn tính không điều trị được. trong khi những người khác lại phục hồi rất tốt.
Phản xạ của người đối với cơn đau cũng tương tự như phản xạ trước những kích thích khác.
Giống như một số người yêu thích trò tàu lượn trong khi những người khác lại phát ốm với nó.
Tại sao sự đa dạng trong cảm nhận cơn đau lại quan trọng đến vậy?
Nhiều phương pháp điều trị được đưa ra dựa vào những mục đích khác nhau.
Đối với cơn đau nhẹ, những loại thuốc thông thường sẽ xoa dịu tế bào phát ra tín hiệu đau,
Thuốc mạnh hơn và thuốc gây tê được sử dụng với mục đích hạn chế hoạt động của các cơ quan cảm nhận đau, tăng cường hệ miễn dịch, hay tăng cường endorphins.
Một số người sử dụng các phương pháp như đánh lạc hướng, thư giãn, thiền, yoga hay thông qua luyện tập như trị liệu về nhận thức.
Với một số người bị đau mãn tính, cơn đau vẫn không mất đi hàng tháng sau khi vết thương đã lành, không cách điều trị nào có thể can thiệp.
Y học truyền thống sử dụng phương pháp thử nghiệm trên một mẫu lớn từ đó, tìm ra cách điều trị cho phần lớn bệnh nhân.
Nhưng phương pháp này bỏ qua phần thiểu số không được chữa khỏi hoặc chịu tác dụng phụ không mong muốn
Ngày nay, người ta phát triển phương pháp điều trị mới có khả năng kích thích hoặc ngăn chặn mạng lưới cảm nhận và điều tiết cùng với cách chữa trị riêng biệt cho từng bệnh nhân ứng dụng công nghệ như chụp cộng hưởng từ để xác định bản đồ não.
Hiểu cách mà bộ não phản ứng với cơn đau chính là chìa khóa tìm ra phương pháp chữa trị tốt nhất.
Đó là liểu thuốc hữu hiệu dành cho mỗi người.
Làm cách nào để biết điều gì diễn ra trên thế giới ?
Lượng thông tin chỉ cần click chuột để xem có thể là vô hạn, nhưng thời gian và công sức cần để tiếp nhận và đánh giá thì không như vậy.
Tất cả thông tin trên thế giới sẽ là vô ích nếu bạn không biết cách đọc tin tức.
Với ông bà, bố mẹ, hay anh chị bạn, điều này nghe có vẻ xa lạ.
Vài chục năm trước, tin tức có sức ảnh hưởng rất lớn.
Lựa chọn bị giới hạn bởi một vài tạp chí đại chúng, các tờ báo lớn và vài ba đài truyền hình nơi những phát thanh viên uy tín đọc tin tức trong ngày vào cùng một khung giờ mỗi buổi tối.
Vấn đề với hệ thống này dần trở nên rõ ràng với sự nở rộ của truyền thông đại chúng.
Các nước có nền chính trị độc tài thường quản lí và kiểm duyệt thông tin, song một loạt bê bối đã cho thấy chính phủ các nước dân chủ cũng lừa gạt công chúng với sự hợp tác của truyền thông.
Sự tiết lộ về các cuộc chiến tranh mật, các vụ ám sát và sự mục nát của thể chế chính trị hủy hoại niềm tin công chúng vào nguồn tin chính quyền truyền đi qua các nguồn thông tin đại chúng.
Sự sụp đổ niềm tin đối với người bảo vệ truyền thông dẫn đến sự cạnh tranh từ các báo, radio, truyền hình cáp với các hãng tin lớn ghi lại các sự kiện từ nhiều quan điểm khác nhau.
Những năm gần đây, mạng internet nhân lên số lượng thông tin và quan điểm, cùng với mạng xã hội, blog và video trực tuyến khiến ai cũng có thể thành phóng viên.
Nếu ai cũng là phóng viên, thì không ai thực sự là phóng viên cả, những nguồn tin có thể bất đồng, không chỉ về quan điểm, mà còn về chính sự kiện thực tế.
Vậy làm cách nào có được sự thật , hay ít nhất là gần với sự thật?
Một trong những cách tốt nhất là lấy tin tức gốc chưa được chỉnh sửa bởi các biên tập viên.
Thay vì đọc bài phân tích nghiên cứu khoa học hay phát biểu của một chính trị gia, bạn có thể tìm tài liệu gốc và tự đánh giá chúng.
Với tin tức thời sự, hãy theo dõi các phóng viên trên mạng xã hội.
Trong các sự kiện lớn, như Mùa xuân Ả Rập hay biểu tình phản đối ở Ukraina, các phát thanh viên và blogger đăng cập nhập và các đoạn ghi âm từ giữa cuộc hỗn loạn.
Mặc dù, sau đó, chúng sẽ xuất hiện trên báo đài, hãy nhớ rằng đó là bản đã qua biên tập thường kết hợp giọng nói của người ở hiện trường với dữ liệu của biên tập viên vốn không ở đó.
Đồng thời, sự kiện càng hỗn loạn, bạn càng không nên theo dõi trực tiếp.
Trong những sự kiện như khủng bố hay thiên tai, truyền thông ngày nay cố đưa tin liên tục kể cả khi không có thông tin xác thực, đôi khi dẫn đến sai lệch hay cáo buộc sai người vô tội.
Bạn rất dễ trở nên lo lắng, nhưng hãy cố gắng cập nhật thông tin vào nhiều thời điểm trong ngày, thay vì cứ vài phút, để thông tin hoàn thiện có thời gian để xuất hiện và những báo cáo sai bị bác bỏ.
Dù báo chí hướng đến tính khách quan, sự chủ quan trong truyền thông là không tránh khỏi.
Khi không có nguồn tin trực tiếp, hãy đọc từ nhiều nguồn những phóng viên khác nhau phỏng vấn những chuyên gia khác nhau.
Tìm kiếm từ nhiều nguồn và chú ý sự khác biệt giúp bạn lắp ghép cho một cái nhìn tổng thể.
Tách rời thực tế và quan điểm cũng là điều quan trọng.
Những từ như nghĩ, có thể, hay có khả năng nghĩa là hãng tin đang thận trọng hoặc, tệ hơn, là đưa ra dự đoán.
Cẩn thận với bản tin dựa vào nguồn tin nặc danh.
Chúng có thể từ những người có ít kết nối với câu chuyện, hoặc chỉ muốn gây ảnh hưởng đến bản tin, sự nặc danh giúp họ thoát khỏi trách nhiệm trước thông tin mà họ cung cấp.
Điều cuối cùng cũng là quan trọng nhất, cố gắng xác minh tin tức trước khi lan truyền.
Mặc dù mạng xã hội mang chúng ta đến với sự thật nhanh hơn, nó cũng khiến những lời đồn đại lan truyền trước khi được xác minh và thông tin sai lệch tồn tại rất lâu kể cả sau khi bị bác bỏ.
Vậy nên, trước khi chia sẻ một tin tức kinh ngạc hay khó tin, hãy tìm kiếm thêm trên mạng về thông tin hay bối cảnh mà bạn có thể đã bỏ qua và xem xem những người khác đang nói gì về nó.
Ngày nay, chúng ta tự do hơn thoát khỏi những người từng kiểm soát dòng chảy thông tin.
Nhưng sự tự do mang đến trách nhiệm: trách nhiệm định hướng thông tin của chính mình và đảm bảo dòng chảy ấy không trở thành một trận lũ, khiến ta khó tiếp cận với thông tin chính xác.
Chúng ta có vài lý do tốt để hoàn toàn chuyển sang dùng năng lượng mặt trời.
Nó rẻ hơn, và tất nhiên bền vững hơn những nhà máy năng lượng truyền thống sử dụng nguồn tài nguyên không cải tạo được như than.
Vậy tại sao không thay thế chúng bằng năng lượng mặt trời?
Vì có một yếu tố khiến loại năng lượng này trở nên rất khó đoán: sự che phủ của mây.
Khi tia nắng mặt trời chiếu xuống Trái Đất, một số được khí quyển Trái Đất hấp thụ một vài phản xạ lại ra ngoài không gian, phần còn lại đến được bề mặt Trái Đất.
Những tia không bị chệch hướng được gọi là bức xạ trực tiếp.
Những tia bị mây làm chệch hướng được gọi là bức xạ phân tán.
Và những tia lúc đầu bị phản xạ bởi mặt phẳng, như toà nhà bên cạnh, trước khi chiếu tới hệ thống năng lượng mặt trời được gọi là phản bức xạ.
Nhưng trước khi nghiên cứu tác động của mây và sự sản xuất điện, cùng xem hệ thống năng lượng mặt trời hoạt động như thế nào.
Đầu tiên là những tháp mặt trời
gồm một tháp trung tâm được bao quanh bởi những tấm gương rộng để lần theo tia nắng và chỉ tập trung những tia đi thẳng vào một điểm duy nhất trên tháp
Sức nóng sinh ra từ đây mạnh đến nỗi có thể đun sôi nước tạo ra hơi nước để vận hành tuabin truyền thống cuối cùng là tạo ra điện.
Nhưng khi nhắc đến hệ thống năng lượng mặt trời, ta thường nói đến những tấm quang điện hay còn gọi là tấm mặt trời, hệ thống được sử dụng phổ biến nhất để tạo ra năng lượng mặt trời.
Photon từ tia nắng va vào bề mặt tấm năng lượng, giải phóng electron để khơi nguồn dòng điện.
Những tấm năng lượng có thể được sử dụng cho mọi loại bức xạ, trong khi tháp năng lượng chỉ có thể thu những bức xạ trực tiếp, và đó là lí do mây trở nên quan trọng vì dựa trên loại hình và vị trí so với mặt trời, nó có thể làm tăng hoặc giảm lượng năng lượng được sinh ra.
Ví dụ như, một vài đám mây tích tụ trước mặt trời có thể làm giảm hiệu suất trong tháp năng lượng xuống gần 0 do sự phụ thuộc vào tia trực tiếp.
Với tấm năng lượng, mây cũng có thể làm giảm lượng năng lượng sinh ra, nhưng không nhiều đến vậy. bởi tấm năng lượng có thể hấp thụ nhiều loại bức xạ.
Tuy nhiên, tất cả đều phụ thuộc vào vị trí chính xác của mây.
Dựa vào phản xạ hay hiện tượng được gọi là Mie rải rác, tia mặt trời có thể được dồn lên phía trước bởi mây để tăng thêm 50% lượng bức xạ mặt trời đến được tấm năng lượng.
Sự gia tăng này nếu không được kiểm soát tốt, có thể sẽ phá hỏng tấm năng lượng.
Tại sao nó lại quan trọng?
Vâng, bạn sẽ không muốn dừng bài học chỉ vì đám mây lướt ngang tấm năng lượng trên mái nhà.
Ở tháp năng lượng, những thùng muối nóng chảy hoặc dầu có thể được dùng để dự trữ lượng nhiệt dư thừa và sử dụng khi cần thiết, đó là cách xử lý bức xạ biến động để quá trình sản xuất điện vận hành trơn tru.
Nhưng với tấm năng lượng, hiện tại, không có cách nào hợp túi tiền để dự trữ năng lượng dư.
Do đó, phải nhờ đến nhà máy truyền thống vì để giải quyết biến động từ nhà máy năng lượng mặt trời, luôn cần có sẵn điện dư từ những nguồn truyền thống.
Tại sao những nhà máy này lại chỉ được dùng như dự phòng thay vì như nguồn năng lượng chính?
Đó là vì không thể cho một công nhân ở nhà máy hạt nhân hoặc than đốt vận hành quy trình sản xuất điện phụ thuộc vào số đám mây trên trời.
Thời gian phản ứng có thể bị chậm lại.
Thay vào đó, để thích ứng với biến động, những nhà máy năng lượng luôn sản sinh. một số điện dư.
Vào những ngày trời quang, lượng điện dư có thể bị lãng phí, nhưng khi trời nhiều mây, đó lại là cách bù lấp thiếu hụt.
Ta đang phụ thuộc vào điều này để duy trì nguồn năng lượng.
Thế nên, nhiều nhà nghiên cứu quan tâm đến dự báo chuyển động và tụ hợp của mây từ hình ảnh vệ tinh hoặc máy ảnh hướng lên trời để tối đa hoá năng lượng từ nhà máy và giảm thiểu lượng năng lượng lãng phí.
Nếu ta có thể hoàn thiện nó, bạn có thể thưởng thức video này nhờ vào duy chỉ ánh mặt trời, bất kể thời tiết Dù là mặt trời đang chiếu rọi bạn vẫn có thể hào hứng ra ngoài khám phá và nhìn ngắm mây trôi.
Tôi là nhà thám hiểm nước ngầm, chuyên lặn trong các hang động.
Khi còn bé, tôi muốn làm một phi hành gia, nhưng khi lớn lên ở Canada, vì là một cô gái nên điều đó không khả thi.
Nhưng thật ra, chúng ta biết về không gian còn nhiều hơn điều chúng ta biết về các mạch nước ngầm chảy xuyên hành tinh, chúng chính là dòng máu của Mẹ Đất.
Vậy tôi quyết định làm một cái gì đó có thể là rất ấn tượng.
Thay vì du hành trong không gian, tôi muốn thám hiểm những kỳ quan trong lòng hành tinh.
ngày nay, nhiều người nói lặn trong các hang động có thể là một trong những phiêu lưu nguy hiểm nhất.
Tôi nghĩ chính các bạn ở đây, trong khán phòng này, nếu bị đột ngột rơi vào một vùng tối, việc của bạn là tìm ra lối thoát, đôi khi bơi xuyên qua những không gian rộng lớn, và đôi khi phải bò lết rất khó khăn dưới các băng ghế, để men theo một lối đi hẹp, chỉ chờ máy thở cung cấp hơi cho lần thở tiếp theo của bạn.
Vâng, đó là nơi tôi làm việc.
Nhưng điều mà tôi muốn nói với bạn hôm nay là thế giới của chúng ta không phải là một tảng đá cứng rắn và to lớn.
Nó là một thể giống như bọt biển.
Tôi có thể bơi xuyên nhiều mạch ngầm bên trong thể xốp của trái đất, nhưng cũng có những nơi tôi không thể đi qua do sinh vật hay vật chất khác cản trở.
Và tôi mong ước mang đến các bạn một tiếng gọi từ sâu trong lòng đất mẹ.
Tôi không có sách hướng dẫn khi quyết định là người đầu tiên lặn thám hiểm trong băng ở Nam Cực.
Vào năm 2000, đó là mục tiêu lớn nhất trên hành tinh.
Khối băng Ross Ice Shelf nứt ra, chúng tôi đi xuống đó để thám hiểm sinh thái của vùng rìa băng và tìm hiểu các dạng sự sống bên dưới băng.
Chúng tôi dùng công nghệ gọi là bộ thở tái tạo.
Đó là một bộ thở như công nghệ được dùng cho thám hiểm không gian.
Công nghệ này cho phép chúng tôi lặn sâu hơn mức mà ta có thể tưởng tượng cách đây 10 năm.
Chúng tôi dùng hơi đặc biệt cho lặn sâu, và chúng tôi có thể thực hiện nhiệm vụ lên đến 20 giờ dưới nước.
Tôi làm việc với các nhà sinh vật học.
Hóa ra các hang động là các kho chứa các dạng sự sống đáng kinh ngạc, các loài mà ta chưa bao giờ biết đến sự tồn tại trước đây.
Nhiều loài có cách sống kỳ lạ.
nhiều trường hợp chúng không có sắc tố và không có mắt, và những động vật này có cuộc sống vô cùng dài.
Thật vậy, động vật bơi trong các hang động hôm nay được xác định trong các di tích hóa thạch có niên đại trước sự diệt chủng của khủng long.
Hãy tưởng tượng: đây giống như là những con khủng long nhỏ bơi được.
Chúng cho ta biết gì về tiến hóa và sự sinh tồn?
Khi quan sát một động vật giống như loài giáp xác không mắt trong hũ nước này, ta nhận ra nó có nanh lớn với nọc độc.
Nó có thể tấn công đối phương lớn hơn nó gấp 40 lần và giết chết nó.
Nếu nó có độ lớn như một con mèo, thì nó sẽ là con vật nguy hiểm nhất hành tinh.
Những động vật này sống trong những nơi đẹp một cách ấn tượng, và trong một số trường hợp, những hang động như thế này, còn rất mới, thế mà các động vật thì rất cổ xưa.
Chúng đã đến đó như thế nào?
Tôi cũng làm việc với những nhà vật lý, và họ thường quan tâm đến thay đổi khí hậu toàn cầu.
Họ có thể lấy đá trong các hang động, và họ có thể cắt mỏng và quan sát các lớp trong đá, rất giống lớp vòng trong thân cây, và họ có thể quay lại lịch sử và biết được nhiều điều về khí hậu trên hành tinh chúng ta qua các thời kỳ.
Màu đỏ mà bạn thấy trên hình thật ra là bụi từ hoang mạc Sahara.
Chúng đã theo gió băng qua Đại Tây Dương.
Trong trường hợp này, theo mưa rơi xuống trên đảo Abaco thuộc Bahamas.
Chúng thấm qua đất và lắng đọng trên đá trong các hang động này.
Khi nhìn lại các lớp trong đá, chúng ta có thể tìm ra niên đại khi khí hậu rất rất khô trên trái đất, và chúng ta có thể quay lùi hàng trăm ngàn năm.
Những nhà lịch sử khí hậu cũng rất quan tâm đến dấu vết mực nước biển ở những thời đại khác nhau trên trái đất.
Đây là ở Bermuda, đội của tôi và tôi đã lên tàu trong chuyến lặn sâu nhất trong vùng này, và chúng tôi tìm những nơi mực nước biển đã từng phủ lên bờ biển, gần trăm mét dưới mực nước hiện tại.
Tôi cũng làm việc với các nhà lịch sử khí hậu và khảo cổ.
Ở nhiều nơi như Mexico, Bahamas và thậm chí ở Cuba, chúng tôi nhìn thấy những tàn tích văn hóa và con người trong các hang động, và chúng nói với chúng ta nhiều điều về những dân cư xuất hiện sớm nhất ở các vùng này.
Nhưng dự án ưa thích nhất của tôi đã cách đây hơn 15 năm, khi tôi là thành viên của đội thực hiện bản đồ 3 chiều chính xác đầu tiên của bề mặt dưới lòng đất.
Thiết bị mà tôi lái đi trong hang động đã tạo ra chính xác một mô hình ba chiều khi chúng tôi lái nó.
Chúng tôi cũng dùng sóng radio cực thấp để ghi lại vị trí chính xác của chúng tôi trong hang động so với bề mặt.
Và tôi đã bơi bên dưới nhà cửa, khu kinh doanh, sàn bowling, sân gôn, thậm chí bên dưới nhà hàng BBQ của Sonny. Rất ấn tượng, và điều tôi học được là mọi thứ chúng ta làm trên mặt đất sẽ quay lại trong thức uống của chúng ta.
Hành tinh nước của chúng ta không chỉ là sông, hồ và đại dương đâu, mà còn là mạng lưới nước rộng lớn dưới đất, kết nối tất cả chúng ta lại với nhau.
Nó là nguồn được chia sẻ để cấp nước uống cho chúng ta.
Và khi ta hiểu về kết nối giữa con người với nước ngầm và tất cả nguồn nước trên hành tinh này, thì ta sẽ giải quyết vấn được vấn đề có thể là vấn đề quan trọng nhất của thế kỷ này.
Vậy tôi đã không trở thành phi hành gia như mơ ước, nhưng thiết bị vẽ bản đồ này, được Dr. Bill Stone thiết kế, sẽ làm thay.
Nó đã được đổi hình dạng.
Bây giờ nó là một robot bơi tự động, và có trí khôn nhân tạo, và mục đích chính của nó là đi đến vệ tinh Europa của sao Mộc để thám hiểm bên dưới lớp băng bề mặt của vệ tinh đó.
Và thật là diệu kỳ.
(Vỗ tay)
Hãy nghĩ về những điều cần phải xảy ra để giúp cho xã hội loài người phát triển: có được thức ăn, xây nhà, nuôi dạy con cái và v.v.
Cần phải có kế hoạch để phân chia tài nguyên, tổ chức các nguồn lực và phân bổ lao động hiệu quả.
Bây giờ, hãy tưởng tượng một xã hội không có kế hoạch hay giao tiếp bậc cao nào.
Chào mừng đến với Xã hội loài Kiến.
Là một trong các loài có tổ chức xã hội phức tạp nhất trong thế giới loài vật, kiến thường sống theo đàn và phân loại thành viên dựa trên vai trò của từng cá thể.
Mặc dù nghe có vẻ giống với xã hội loài người, tổ chức này không được lập ra bởi bất kỳ quyết định bậc cao nào, mà là một phần của vòng sinh học được lập trình.
Ở nhiều loài, tất cả kiến đực và kiến chúa có cánh từ các đàn lân cận rời tổ và gặp nhau tại một nơi trung gian để giao phối, tsử dụng pheromone để chỉ cho nhau địa điểm.
Sau khi giao phối, con đực sẽ chết, trong khi con cái cố gắng lập một bầy mới.
Rất ít trong số này tìm được nơi định cư thích hợp, mất đi đôi cánh, và bắt đầu đẻ trứng đã được thụ thai có chọn lọc với tinh trùng giữ lại lúc giao phối.
Trứng được thụ thai sẽ trở thành kiến thợ cái có nhiệm vụ chăm sóc kiến chúa và trứng kiến.
Chúng bảo vệ đàn kiến, tìm kiếm thức ăn. Trong khi đó, trứng không được thụ tinh sẽ trở thành kiến đực, có nhiệm vụ duy nhất là chờ tới ngày được rời tổ để sinh sản và bắt đầu một chu kỳ mới.
Vậy, kiến thợ ra quyết định làm gì,khi nào và như thế nào?
Không hẳn là thế.
Mặc dù không có cách thức giao tiếp, chúng tương tác thông qua va chạm, âm thanh và tín hiệu hóa học.
Các kích thích này đảm nhiệm rất nhiều việc từ cảnh báo nếu trong đàn có một con bị giết, đến báo hiệu khi nào kiến chúa sẽ ngừng sinh sản.
Tuy nhiên, sức mạnh tập thể của đàn kiến thể hiện rõ ràng và hiệu quả qua việc thăm dò các khu vực rộng lớn mà không cần phải lên kế hoạch trước.
Hầu hết các loài kiến đều không nhìn thấy ánh sáng và chỉ ngửi được những thứ ở các vùng phụ cận.
Cộng với việc thiếu tổ chức bậc cao ắt hẳn chúng phải là những kẻ khám phá vụng về. Tuy nhiên, một cách đơn giản mà hiệu quả để tối ưu hóa việc tìm kiếm, đó là: thay đổi kiểu chuyển động dựa trên tương tác cá nhân.
Khi hai cá thể gặp gỡ, chúng hiểu ý nhau bằng cách chạm râu.
Nếu trong đàn có quá nhiều kiến, điều này sẽ thường xảy ra hơn, buộc chúng trả lời bằng cách di chuyển theo các đường ngoằn ngoèo, ngẫu nhiên để tìm kiếm kỹ hơn.
Với các vùng lớn hơn, và ít kiến hơn, việc gặp gỡ thế này cũng ít hơn. Chúng thường bò theo đường thẳng để mở rộng vùng kiểm soát .
Trong khi thăm dò xung quanh như thế này, kiến có thể bắt gặp bất cứ thứ gì, từ các mối đe dọa tới địa điểm chuyển chỗ.
Một số loài còn có sức mạnh khác, đó là "tuyển quân".
Khi một con trong bầy tình cờ tìm được thức ăn, nó sẽ đánh dấu đường đi bằng một mùi hương đặc biệt và sẽ quay lại.
Đồng loại của nó sẽ đi theo đường có mùi hương này, và tạo ra đường mới mỗi lần chúng quay lại tìm thức ăn.
Khi thức ăn ở đó đã hết, chúng ngừng đánh dấu đường đi khi quay lại.
Mùi hương bay đi và kiến sẽ không còn bị thu hút bởi con đường đó nữa.
Thực tế, những cách tìm kiếm và thu nhận thức ăn nguyên thủy này rất hữu ích và đã được áp dụng với các mẫu máy tính để đạt được giải pháp tối ưu từ các yếu tố phi tập trung, làm việc ngẫu nhiên và trao đổi thông tin đơn giản.
Điều này đã được áp dụng rất nhiều trên lý thuyết và thực tiễn , từ giải bài toán nổi tiếng về người bán hàng và khoảng cách, đến lên kế hoạch cho tác vụ máy tính và tối ưu hóa tìm kiếm trên Internet, hay giúp các nhóm robot dò tìm bãi mìn, tòa nhà đang cháy, mà không cần bất kỳ sự kiểm soát tập trung nào.
Có thể quan sát trực tiếp các tiến trình cực đơn giản mà hiệu quả này thông qua một vài thí nghiệm đơn giản, như thả kiến vào các khoảng trống có hình dạng khác nhau và quan sát hành vi của chúng.
Kiến có thể không biết bầu cử, họp hành hay thậm chí lên kế hoạch, nhưng con người vẫn có thể học hỏi nhiều điều từ loài vật đơn giản này trong việc hoạt động hiệu quả theo những cách phức tạp.
Hình xăm thường được mô tả trên các phương tiện thông tin đại chúng như là dấu hiệu của sự nguy hiểm, tà đạo hay ham mê nhất thời của giới trẻ.
Trong khi phong cách hình xăm thay đổi, và ý nghĩa của chúng cũng khác nhau ở từng nền văn hóa, việc xăm mình cũng cổ xưa như chính nền văn minh của nó vậy.
Xăm trên da với mục đích trang trí vẫn còn tồn tại khắp nơi trên thế giới, lâu đời nhất là trên xác ướp Peru có niên đại 6,000 năm TCN.
Bạn có bao giờ tự hỏi hình xăm được thực hiện như thế nào không?
Bạn có thể biết rằng da tự bong ra, và ta mất đi khoảng 30-40,000 tế bào da/giờ.
Tức khoảng 1,000,000 tế bào/ngày.
Thế thì, làm thế nào hình xăm lại không bị bong ra cùng với da?
Câu trả lời đơn giản là khi xăm, sắc tố màu được đưa vào sâu hơn bên trong thay vì nằm ở lớp da ngoài có thể bị bong ra.
Trong suốt lịch sử, các nền văn hóa sử dụng các phương pháp xăm khác nhau.
Nhưng chiếc máy xăm hiện đại đầu tiên được mô phỏng theo chiếc máy khắc của Thomas Edison và chạy bằng điện.
Máy xăm được sử dụng ngày nay có nhiều kim nhỏ, được nạp thuốc nhuộm, đâm vào da với tần suất 50-3,000 lần/phút.
Các mũi kim đâm qua lớp biểu bì, cho phép mực thấm sâu hơn vào lớp hạ bì, nơi có các sợi collagen, dây thần kinh, các tuyến, mạch máu và nhiều hơn nữa.
Mỗi lần kim đâm vào da, nó tạo ra 1 vết thương báo động cho cơ thể kích hoạt quá trình chống viêm nhiễm, kêu gọi tế bào miễn dịch di chuyển đến vết thương và chữa lành cho da.
Đây chính là quá trình làm cho hình xăm tồn tại vĩnh viễn.
Đầu tiên, những tế bào chuyên biệt - đại thực bào sẽ xơi tái những kẻ xâm nhập nhằm ngăn chặn viêm nhiễm.
Khi di chuyển qua hệ thống bạch huyết, một vài trong số này được đưa trở lại cùng với thuốc nhuộm vào các hạch bạch huyết trong khi những tế bào khác nằm lại trong lớp hạ bì.
Không thể thải các sắc tố ra ngoài, thuốc nhuộm nằm lại trong tế bào và vẫn nhìn thấy được qua da.
Một số hạt mực lơ lửng trong ma trận dạng gel của lớp hạ bì, trong khi số hạt khác bị tế bào da nhấn chìm gọi là nguyên bào sợi.
Ban đầu, mực cũng lắng ở lớp biểu bì, nhưng khi da lành, các tế bào biểu bì hư tổn bị bong ra và được thay thế bởi các tế bào mới không có thuốc nhuộm lớp trên cùng bong ra giống như khi bị cháy nắng.
Với các hình xăm chuyên nghiệp, ta không thấy hiện tượng phồng rộp hay bong tróc và cần 2-4 tuần để tái tạo biểu bì, thời gian này, cần tránh phơi nắng hoặc đi bơi để tránh làm phai màu hình xăm.
Tuy nhiên, các tế bào da vẫn giữ như cũ cho đến khi chết đi.
Khi tế bào da chết đi, các tế bào gần đó hấp thu phần mực mà nó để lại vậy nên, mực xăm vẫn ở nguyên đó.
Nhưng hình xăm vẫn phai theo thời gian, vì cơ thể phản ứng lại với các hạt sắc tố các đại thực bào của hệ miễn dịch dần dần phá vỡ và đào thải chúng ra ngoài.
Bức xạ tia cực tím cũng góp phần vào quá trình phá vỡ các hạt sắc tố, mặc dù kem chống nắng có thể giúp giảm thiểu việc này.
Nhưng vì các tế bào da tương đối ổn định, đa số các hạt mực vẫn ở sâu trong da
suốt một đời người. Nhưng nếu hình xăm là mãi mãi, có cách nào để xóa nó đi không?
Về mặt kỹ thuật, có.
Ngày nay, người ta dùng máy laser chiếu xuyên qua ngoại bì làm vỡ các sắc tố dưới da ở các bước sóng khác nhau màu đen là màu dễ bị phá vỡ nhất.
Tia laser phá vỡ các giọt mực thành những phần nhỏ hơn, thứ mà, sau đó, dễ dàng bị xoá bỏ bởi các đại thực bào,
Nhưng một số mực màu lại khó xóa và phiền phức hơn hơn các loại khác,.
Vì lý do này, việc xóa đi vẫn khó hơn là tạo ra 1 hình xăm nhưng không phải là không thể.
Vậy nên, một hình xăm có thể không tồn tại mãi mãi, nhưng lại có bề dày lịch sử hơn bất cứ nền văn hóa đương đại nào.
Và sự phổ biến của chúng qua ngần ấy năm là minh chứng cho việc nghệ thuật xăm mình còn tồn tại mãi mãi.
Hẳn bạn đã từng nghe CO2 đang gây nóng lên Trái Đất nhưng bằng cách nào?
Nó giống như tấm kính trong nhà kính hay như một tấm chăn bao trùm?
Ồ, không hoàn toàn vậy.
Câu trả lời cần một chút kiến thức về cơ học lượng tử, nhưng đừng lo lắng, chúng ta sẽ bắt đầu với 1 cầu vồng.
Nếu bạn quan sát kỹ một tia sáng tách biệt qua một lăng kính, bạn sẽ thấy những đoạn tối mà một số dải màu thiếu sót.
Vậy chúng đi đâu?
Trước khi tới được mắt chúng ta, những khí khác đã hấp thụ những phần nhất định của quang phổ.
Ví dụ, khí oxy đã "vồ lấy" một vài tia sáng màu đỏ thẫm, còn Natri thì "chộp" 2 dải ánh sáng vàng.
Nhưng tại sao những khí này hấp thụ những màu nhất định của ánh sáng?
Đây là lúc chúng ta bước vào lĩnh vực lượng tử
Mỗi nguyên tử và phân tử có 1 số cố định về mức thế năng cho electron của nó.
Để chuyển electron của nó từ mức cơ bản lên mức năng lượng cao hơn, 1 phân tử cần đạt 1 lượng năng lượng nhất định.
Không hơn, không kém.
Nó nhận năng lượng từ ánh sáng, cái mang đến nhiều mức năng lượng hơn bạn có thể đếm được.
Ánh sáng bao gồm những phần tử vô cùng nhỏ gọi là photon và lượng năng lượng trong mỗi photon tương ứng với màu sắc của nó.
Ánh sáng đỏ có năng lượng thấp hơn và bước sóng dài hơn.
Màu đỏ tía thì có năng lượng cao hơn và bước sóng ngắn hơn.
Ánh sáng mặt trời cung cấp tất cả photon của dải cầu vồng, vì vậy 1 phân tử khí có thể chọn những photon mang chính xác lượng năng lượng cần để chuyển phân tử lên mức năng lượng kế tiếp.
Khi điều này xảy ra, photon biến mất trong khi phân tử nhận được năng lượng của nó, và chúng ta nhận được 1 đoạn khuyết nhỏ trong dải cầu vồng
Nếu 1 photon mang quá nhiều hoặc quá ít năng lượng, phân tử không chọn được mà phải cho chúng xuyên qua.
Đây là lý do tại sao thủy tinh trong suốt.
Các nguyên tử trong thủy tinh không hợp với bất kỳ mức năng lượng nào trong ánh sáng nhìn thấy, vì thế photon xuyên qua được.
Vậy, photon nào mà CO2 ưa thích?
Dải ánh sáng tối trong cầu vồng giải thích sự nóng lên toàn cầu nằm ở đâu?
Vâng, nó không có ở đó.
CO2 không hấp thụ trực tiếp ánh sáng từ Mặt trời.
Nó hấp thụ ánh sáng từ 1 vật thể hoàn toàn khác ngoài vũ trụ.
Nó không xuất hiện để phát ra ánh sáng nào cả: Trái Đất.
Nếu bạn băn khoăn tại sao hành tinh của chúng ta dường như không phát sáng, đó là bởi vì Trái Đất không phát ra ánh sáng nhìn thấy.
Nó phát ánh sáng hồng ngoại.
Ánh sáng mà mắt con người có thể thấy, bao gồm tất cả ánh sáng của dải cầu vồng, chỉ là 1 phần nhỏ của dải quang phổ lớn trong bức xạ sóng điện từ, chúng bao gồm sóng âm, sóng siêu âm, tia hồng ngoại, tia cực tím, tia X, và tia gamma.
Nó có vẻ hơi lạ với suy nghĩ về những điều như ánh sáng nhưng không có sự khác biệt cơ bản nào giữa ánh sáng nhìn thấy và các bức xạ điện từ khác.
Chúng cùng 1 loại năng lượng, nhưng chỉ là ở mức cao hơn hay thấp hơn mà thôi.
Thực tế, có 1 chút quá tự tin khi định nghĩa thuật ngữ ánh sáng nhìn thấy bởi giới hạn của chính chúng ta.
Thật ra, rắn nhìn thấy ánh sáng hồng ngoại, cũng như chim nhìn thấy tia cực tím.
Nếu mắt bạn thích ứng để thấy ánh sáng 1900MHz, thì 1 chiếc điện thoại di động sẽ là 1 chiếc đèn nháy, và 1 trạm thu phát sóng di động sẽ giống như 1 chiếc đèn trời khổng lồ vậy.
Trái Đất phát ra bức xạ hồng ngoại bởi vì mỗi vật thể có nhiệt độ trên độ 0 tuyệt đối đều phát ra ánh sáng.
Đây được gọi là bức xạ nhiệt.
Vật thể càng nóng, tần số ánh sáng nó phát ra càng lớn.
Khi bạn nung nóng 1 mẩu sắt, nó sẽ phát xạ tia hồng ngoại có tần số càng lớn hơn, và rồi, ở nhiệt độ khoảng 450 độ C, ánh sáng của nó sẽ chạm vùng quang phổ nhìn thấy.
Đầu tiên, nó sẽ trông như màu đỏ rực.
Và càng nhiều nhiệt, nó sẽ sáng dần với tất cả tần số của ánh sáng nhìn thấy.
Đây là nguyên lý đèn sợi đốt truyền thống được thiết kế để hoạt động và tại sao chúng quá lãng phí.
95% ánh sáng chúng phát ra không nhìn thấy bởi mắt ta.
Nó đã lãng phí về nhiệt.
Bức xạ hồng ngoại của Trái Đất sẽ thoát ra ngoài không gian nếu không có các phân tử khí nhà kính trong khí quyển.
Như khí oxy ưa thích loại photon đỏ thẫm, CO2 và các khí nhà kính khác phù hợp với các photon hồng ngoại.
Chúng cung cấp đúng lượng năng lượng để chuyển các phân tử khí lên mức năng lượng cao hơn.
1 thời gian ngắn sau khi 1 phân tử CO2 hấp thụ 1 photon hồng ngoại, nó sẽ rơi xuống mức năng lượng trước đó của nó, và sinh ra 1 photon trở lại theo hướng bất kỳ.
Một số năng lượng đó quay trở lại bề mặt Trái Đất, gây nóng lên.
Càng nhiều CO2 trong khí quyển, càng nhiều các photon hồng ngoại đó sẽ rơi trở lại Trái Đất và thay đổi khí hậu của chúng ta.
Tôi đang làm viêc với rất nhiều phim điện ảnh và hoạt hình, tôi cũng là người chỉnh nhạc và là nhạc công.
Và phim ca nhạc luôn khiến tôi cảm thấy thú vị, nhưng nó luôn luôn sống động.
Và tôi nghĩ, liệu chúng ta có thể bỏ qua vai trò sáng tạo và cố làm âm nhạc là tiếng động với chuyển động hình ảnh theo nó.
Cùng 2 nhà thiết kế, Christina và Tolga, tại văn phòng tôi, chúng tôi dùng một đoạn -- có lẽ nhiều người biết, đã 25 năm rồi, nó là David Byrne và Brian Eno -- chúng tôi làm cái chuyển động hình ảnh nhỏ này.
Và tôi nghĩ nó cũng hấp dẫn với 2 vấn đề liên quan đến nước và tín ngưỡng.
Trước khi Chúa trời hủy diệt cuộc sống trên quả đất, ngài đã cảnh báo Noah làm một con thuyền.
Sau khi Noah làm thuyền, tôi tin là Ngài bảo Noah cảnh báo loài người họ phải thay đổi cách sống tội lỗi trước khi ngài đến và ra tay.
Khi Noah đã làm thuyền xong, tôi hiểu là vài người bắt đầu xé bài hát.
Bài hát bắt đầu di chuyển như tôi hiểu
Khi Noah đã làm thuyền xong
tiếp tục ...
Và họ mệt mỏi, trời tối và mưa, họ mệt mỏi rã rời.
Họ đi và gõ cửa nhà bà lão.
Bà lão chạy ra và hỏi "Ai đấy?"
Jackson Lee Mama nói "Chúng tôi có thể ở đây tối nay được không?"
"Bởi vì chúng tôi từ rất xa, chúng tôi rất mệt"
Bà lão nói:" Ồ, được, vào đi"
Trời tối và mưa, sẽ làm bạn mệt mỏi rã rời.
(Vỗ tay)
Chúng ta đã tiến hóa cùng công cụ, và công cụ đã tiến hóa cùng chúng ta.
Tổ tiên chúng ta đã tạo ra những chiếc rìu tay này cách đây 1,5 triệu năm, tạo cho chúng hình dạng không chỉ phù hợp với công việc hiện tại mà còn vừa vặn đôi tay họ.
Tuy nhiên, trải qua thời gian, các công cụ ngày càng được chuyên biệt hóa.
Những công cụ đẽo gọt này đã tiến hóa trong quá trình sử dụng, và mỗi loại lại có hình dạng khác nhau, phù hợp với công dụng của nó.
Và chúng phát huy tối đa sự khéo léo của đôi tay chúng ta để điều khiển đồ vật với độ chính xác cao hơn.
Nhưng khi các công cụ ngày càng trở nên phức tạp hơn, ta cần thêm những cách phức tạp hơn để điều khiển chúng.
Vì vậy, các nhà thiết kế trở nên rất thành thạo trong việc tạo ra các giao thức cho phép bạn điều chỉnh các tham số khi bạn làm nhiều việc khác nhau, ví dụ như chụp ảnh và thay đổi tiêu cự hay khẩu độ.
Nhưng máy tính đã thay đổi một cách cơ bản cách ta nhìn nhận về các công cụ nhờ tính toán linh động.
Vì thế máy tính có thể thực hiện cả triệu công việc và chạy cả triệu ứng dụng khác nhau.
Tuy nhiên, máy tính chỉ mang một hình dạng vật lý cố định cho tất cả các ứng dụng khác nhau này và chúng cũng có cùng những giao thức cố định.
Và tôi tin rằng về bản chất đây là một vấn đề, vì nó không thực sự cho phép chúng ta tương tác bằng tay và phát huy được sự khéo léo vốn có trong cơ thể chúng ta.
Do đó, tôi tin rằng chúng ta cần phải có những dạng giao thức mới để có thể phát huy những khả năng phong phú mà chúng ta có, và có thể thích ứng đối với chúng ta về mặt vật lý và cho phép chúng ta tương tác theo những cách mới.
Và đó là điều mà tôi vẫn đang làm ở Phòng Thí Nghiệm MIT Media và giờ là ở Stanford.
Cùng các đồng nghiệp là Daniel Leithinger và Hiroshi Ishii, chúng tôi đã tạo ra inFORM, thiết bị có giao diện có thể thực sự vượt ra khỏi màn hình để bạn có thể tương tác vật lý với nó.
Hay bạn có thể thể hiện thông tin 3D dưới dạng vật chất và chạm vào nó, cảm nhận nó để hiểu nó theo những cách thức mới.
Hay bạn có thể tương tác bằng cử chỉ và thay đổi hình dạng trực tiếp để nhào nặn thứ đất sét kỹ thuật số này.
Hay các thành phần của giao diện có thể nhô lên khỏi bề mặt và có thể thay đổi theo yêu cầu.
Và ý tưởng ở đây là, với mỗi một ứng dụng cá nhân, hình dạng vật lý có thể phù hợp với ứng dụng.
Và tôi tin rằng điều này đại diện cho một cách thức mới để chúng ta có thể tương tác với thông tin, bằng cách vật chất hóa nó.
Vậy, câu hỏi là: "Chúng ta có thể sử dụng nó ra sao?"
Thông thường, các nhà quy hoạch đô thị và kiến trúc sư tạo ra các mô hình thật của các thành phố và các tòa nhà để hiểu về chúng rõ hơn.
Cùng với Tony Tang ở Media Lab, chúng tôi đã tạo ra một giao thức dựa trên inFORM cho phép các nhà quy hoạch đô thị thiết kế và xem được toàn cảnh các thành phố.
Và giờ bạn có thể đi dạo xung quanh nó, nhưng nó linh động và có dạng vật chất, và bạn còn có thể tương tác trực tiếp.
Hoặc bạn có thể nhìn dưới các góc độ khác nhau, như dân số hay thông tin giao thông, nhưng nó được vật chất hóa.
Chúng tôi cũng thực sự tin rằng những màn hình dạng khối động này có thể thay đổi cách chúng ta phối hợp với nhau từ xa.
Khi chúng ta làm việc trực tiếp với nhau, tôi không chỉ nhìn thấy bạn mà còn có thể ra hiệu và điều khiển các đồ vật, và rất khó để bạn làm được điều đó khi dùng những công cụ như Skype.
Và với inFORM, bạn có thể với tay ra ngoài màn hình và điều khiển đồ vật từ xa.
Chúng tôi đã dùng những cái chốt ở màn hình để mô phỏng đôi tay người, cho phép họ chạm và điều khiển đồ vật từ xa.
Và bạn còn có thể thao tác và phối hợp trên dữ liệu 3D nữa, bạn có thể ra hiệu xung quanh chúng và thao tác với chúng.
Và nó cho phép người ta phối hợp trên những dạng thông tin 3D mới này một cách sâu sắc hơn so với khi dùng những công cụ truyền thống.
Và bạn cũng có thể đưa vào những vật thể có sẵn, và chúng sẽ được ghi lại ở đầu này và được chuyển tới đầu kia.
Hoặc bạn có thể có một vật thể được kết nối giữa hai nơi, nên khi tôi di chuyển quả bóng ở đầu này, quả bóng cũng dịch chuyển ở đầu kia nữa.
Và chúng tôi làm điều này bằng cách ghi lại hoạt động của người dùng từ xa bằng một camera cảm biến chiều sâu như chiếc Kinect Microsoft.
Giờ thì có lẽ bạn đang thắc mắc về cách hoạt động của tất cả những thứ này, và về bản chất, nó là gì, nó là 900 bộ truyền động thẳng được liên kết tới những cơ cấu khớp nối này, cho phép những chuyển động bên dưới được truyền lên những chốt phía trên.
Nó không phức tạp như những thứ ở CERN, nhưng chúng tôicũng phải tốn rất nhiều thời gian để làm ra nó.
Chúng tôi bắt đầu với một động cơ đơn giản, một động cơ truyền động thẳng, và rồi chúng tôi phải thiết kế một bảng mạch riêng để điều khiển chúng.
Và rồi chúng tôi phải làm ra rất nhiều những thứ đó.
Vấn đề là khi có 900 thứ gì đó bạn phải thực hiện mỗi bước 900 lần.
Điều đó có nghĩa chúng tôi có rất nhiều việc để làm.
Chúng tôi đã lập ra một xưởng làm việc nhỏ tại Phòng Thí Nghiệm Media Lab và lôi kéo các sinh viên, thuyết phục họ làm "nghiên cứu"-- (Cười) và đã có những tối muộn xem phim, ăn pizza và vặn hàng ngàn con vít.
Bạn biết đấy -- nghiên cứu.
(Cười) Nhưng dù sao, tôi nghĩ rằng chúng tôi đã thực sự hào hứng với những thứ có thể làm được với inFORM.
Càng ngày chúng ta càng dùng nhiều các thiết bị di động và tương tác liên tục.
Nhưng thiết bị di động, cũng giống như máy tính, được sử dụng cho rất nhiều các ứng dụng khác nhau.
Bạn dùng nó để gọi điện thoại, để lướt mạng, để chơi trò chơi, để chụp ảnh hay thậm chí cả triệu việc khác nữa.
Nhưng lại một lần nữa, chúng ta chỉ có một hình dạng vật lý cố định cho tất cả các ứng dụng này.
Và chúng tôi muốn xem làm cách nào để đưa các phương thức tương tác mà chúng tôi đã phát triển cho inFORM vào các thiết bị di động.
Do đó ở Stanford, chúng tôi đã tạo ra màn hình cảm ứng biên, một thiết bị di động với một dãy các chốt truyền động thẳng có thể thay đổi hình dạng để bạn có thể cảm nhận bằng tay rằng bạn đã đọc một cuốn sách tới đâu.
Hoặc bạn có thể cảm nhận trong túi quần những dạng cảm giác tiếp xúc mới, phong phú hơn tính năng rung.
Hoặc những nút bấm có thể nhô ra từ bên cạnh, cho phép bạn tương tác tại chỗ mà bạn muốn.
Hoặc bạn có thể chơi trò chơi với những nút bấm thật sự.
Và chúng tôi đã làm được điều này bằng cách gắn vào thiết bị 40 động cơ truyền động thẳng tí hon và bạn không chỉ được chạm vào chúng mà còn có thể ấn chúng trở lại.
Nhưng chúng tôi cũng đã nghĩ cách để có những sự biến hình phức tạp hơn.
Cho nên chúng tôi đã dùng truyền động khí nén để tạo ra một thiết bị biến hình mà có thể biến hình từ một thứ trông rất giống điện thoại ...
thành một chiếc vòng đeo tay ngay tức thì.
Cùng với Ken Nakagaki tại Phòng Thí nghiệm Media Lab, chúng tôi đã tạo ra phiên bản mới có độ phân giải cao này sử dụng một chuỗi các động cơ Servo để thay đổi từ vòng đeo tay tương tác thành một thiết bị nhập liệu cảm biến đến một chiếc điện thoại.
(Cười) Và chúng tôi cũng hứng thú về những cách cho phép người dùng có thể làm biến dạng giao diện để tạo hình chúng thành những thiết bị mà họ muốn sử dụng.
Do đó bạn có thể tạo ra những thứ như điều khiển trò chơi, và rồi hệ thống sẽ tự hiểu nó đang ở hình dạng nào và chuyển sang chế độ đó.
Vậy điều này sẽ dẫn tới đâu?
Từ đây chúng ta sẽ tiếp tục ra sao?
Tôi nghĩ ngày nay chúng ta đang ở trong kỷ nguyên mới của Mạng lưới vạn vật kết nối Internet, khi mà máy tính ở khắp mọi nơi -- chúng ở trong túi quầnchúng ta, trên tường nhà chúng ta, chúng sẽ có mặt trong hầu hết các thiết bị mà bạn sẽ mua trong vòng năm năm tới.
Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta dừng nghĩ về các thiết bị và thay vào đó nghĩ về môi trường?
Làm sao chúng ta có được các đồ nội thất thông minh hay những căn phòng thông minh hay những môi trường thông minh hay những thành phố có thể thích nghi vật lý đối với chúng ta, và cho phép chúng ta phối hợp với nhau theo những cách mới và làm được những dạng công việc mới?
Vì thế với Tuần lễ Thiết kế Milan, chúng tôi đã tạo ra TRANSFORM, một phiên bản màn hình khối tương tác có kích cỡ một chiếc bàn, thứ có thể di chuyển các vật thể trên bề mặt, ví dụ như nhắc bạn mang theo chìa khóa.
Nhưng nó cũng có thể biến hình để phù hợp với những kiểu tương tác khác nhau.
Nếu bạn muốn làm việc, nó có thể thay đổi thành một dạng thiết lập cho hệ thống làm việc của bạn.
Và khi bạn mang một thiết bị đến gần, nó sẽ tạo ra tất cả những tính năng cần thiết cho bạn và mang lại những vật thể khác để giúp bạn hoàn thành mục tiêu.
Và tóm lại, tôi thực sự nghĩ rằng chúng ta cần nghĩ về một phương thức mới và khác biệt căn bản để tương tác với máy tính.
Chúng ta cần máy tính có thể thích ứng vật lý đối với chúng ta và thích ứng theo cách mà chúng ta muốn sử dụng chúng và thực sự khai thác sự khéo léo của đôi tay chúng ta, và khả năng tư duy không gian của chúng ta về thông tin bằng cách vật chất hóa nó.
Về viễn cảnh, tôi nghĩ chúng ta cần tiến xa hơn, vượt qua khỏi các thiết bị, để thực sự suy nghĩ về những phương thức mới để gắn kết con người lại với nhau, và mang thông tin của chúng ta đến với thế giới, và nghĩ về những môi trường thông minh có thể thích ứng vật lý với chúng ta.
Và tôi sẽ để các bạn suy ngẫm về điều đó.
Cảm ơn rất nhiều.
(Hoan hô)
Xem này: Đây là một tấm lưới, không có gì đặc biệt, chỉ là một tấm lưới bình thường.
Nhưng nhìn kĩ hơn, vào chấm trắng ở ngay giữa nơi giao của hai đường trục tung và trục hoành.
Nhìn thật kĩ. Bạn có nhận ra điều gì thú vị ở nó?
Chẳng có gì.
Nhưng hãy tiếp tục nhìn. Nhìn chằm chằm một cách kì quái.
Bây giờ, đừng rời mắt khỏi chấm trắng, xem thử chuyện gì đã xảy ra với tầm nhìn ngoại vi của bạn.
Các điểm khác, chúng vẫn màu trắng chứ? Hay chúng tỏa ra ánh sáng xám kì lạ?
Giờ nhìn vào chiếc khuôn nướng bánh xốp.
Ồ, tiếc là một khuôn bị lật ngược. Nó lồi lên thay vì lõm xuống.
Chờ chút, xoay cái khuôn lại. Hình như năm khuôn tròn kia mới lồi lên?
Dù thế nào đi nữa thì cái khuôn này bị lỗi rồi.
Đây là bức ảnh của Abraham Lincoln, và đây là tấm bị xoay ngược lại.
Không có gì kì lạ cả.
Chờ đã, quay bức ảnh bị lật ngược lại. Chuyện gì đã xảy ra với ông ấy?
Đây chỉ là ba ảo giác thị lực, những bức ảnh đánh lừa con mắt ta.
Sự thật nằm sau chúng là gì?
Những bức ảnh này liệu có phép thuật chăng?
Mặc dù chúng ta có lẽ nhìn thấy những chớp xám xung quanh chấm trắng trên tấm lưới hoạt hình, thật ra chúng ta không hề thấy.
Bạn sẽ gặp những hiệu ứng tương tự trên tấm lưới in trên một tờ giấy cũ.
Thật ra, nó chỉ là một tấm lưới mà thôi. Nhưng với phần trực quan của não thì khác.
Sau đây chúng tôi sẽ giải thích hiệu ứng ánh sáng bạn gặp ở tấm lưới.
Các giao điểm trắng được bao quanh tứ phía bởi nhiều màu trắng hơn bất cứ điểm màu trắng nào trên một đường thẳng.
Các tế bào trên hạch ở võng mạc nhận ra nhiều màu trắng hơn tại giao điểm bởi vì chúng có tác dụng làm tăng sự đối lập với ức chế biên.
Càng đối lập, ta càng dễ nhìn thấy phần cạnh của một vật.
Và đó chính là những gì mắt và não ta đã nhìn thấy.
Tế bào hạch võng mạc không phản ứng nhiều ở các điểm giao nhau bởi vì ức chế biên ở các chấm xung quanh nhiều hơn so với các đường, được bao quanh bởi màu đen.
Đây không phải là lỗi của mắt bạn; bạn có thể thấy rằng các ảo ảnh thị giác vẫn đánh lừa khi bạn mang kính hay bằng tờ giấy hoặc bằng màn hình trước mặt bạn.
Điều mà ảo ảnh thị giác cho thấy là cách cơ quan nhận kích thích ánh sáng và não bạn thu thập thông tin trực quan trong thế giới ba chiều quanh bạn, nơi mà phần rìa sẽ được chú ý hơn vì những thứ có phần rìa có thể giúp hoặc giết bạn.
Nhìn vào khuôn bánh xốp lần nữa. Bạn biết điều gì khiến bạn nhầm lẫn không?
Phần vỏ não phụ trách thị giác đánh giá phần ánh sáng của bức ảnh.
Nó cho rằng ánh sáng đến từ một nguồn, chiếu từ trên xuống.
Vì thế phần bóng chỉ có thể được tạo từ ánh sáng chiếu từ trên xuống phần nghiên của mái vòm hay phần đáy của lỗ.
Nếu chúng ta tái tạo lại không gian này bằng cách vẽ các hình bóng đó, thậm chí trên tờ giấy phẳng, não ta vẫn tự phản xạ hình thành nên các hình lồi lõm ba chiều.
Tới bức hình Lincoln đáng sợ bị lộn ngược kia.
Các khuôn mặt kích thích hoạt động của các vùng trong bộ não được tiến hóa đặc biệt giúp ta nhận diện khuôn mặt.
Như vùng nhận diện khuôn mặt trong thùy chẩm và thùy thái dương.
Cũng có lý, vì ta là loài có tính cộng đồng với các cách tương tác vô cùng phức tạp với nhau.
Khi nhìn các khuôn mặt, ta phải nhận ra chúng là các khuôn mặt và đoán được rất nhanh chóng chúng đang biểu lộ cảm xúc gì.
Thứ mà ta tập trung nhiều nhất là đôi mắt và cái miệng.
Đó là cách nhận biết nếu ai đó đang tức giận hay muốn làm bạn với ta.
Khuôn mặt lộn ngược của Lincoln thực ra đôi mắt và cái miệng nằm ở đúng chiều, nên bạn không thấy có gì đó sai cả.
Nhưng khi xoay ngược lại, phần quan trọng nhất của gương mặt, đôi mắt và miệng, giờ bị lộn ngược, khiến bức hình nhìn khá kì quặc.
Bạn nhận ra bộ não bị lầm tưởng và đã bỏ qua điều gì đó.
Không phải do bộ não lười biếng đâu, nó chỉ quá bận rộn thôi.
Nên nó dành nhiều nhất năng lượng nhận thức có thể, đưa các giả định về thông tin hình ảnh tạo ra một thế giới bị cắt may chỉnh sửa.
Tưởng tượng não bạn đưa ra các chỉnh sửa trong khi hoạt động: "Những hình vuông có thể là các vật thể.
Hãy làm tăng độ tương phản trắng-đen ở các cạnh với ức chế biên.
Làm tối các góc đi!
Xám đậm mờ đi thành xám nhạt?
Giả sử ánh sáng mặt trời đanh chiếu lên một góc nghiêng.
Tiếp! Đôi mắt này nhìn thấy bình thường mà, đâu có gì lạ đâu."
Đó? Những ảo giác này cho thấy chức năng của bộ não như một đạo diễn vất vả hoạt họa ba chiều trong một phòng thu trong não bạn, điều phối năng lượng nhận thức và xây dựng một thế giới khi hoạt động bằng giả định và hầu như -- không phải luôn luôn -- với ảo giác của riêng nó.
Làm sao bạn biết mình có thật?
Đây là điều hiển nhiên cho tới khi bạn thử trả lời nó, Hãy cân nhắc một cách nghiêm túc.
Làm sao bạn thực sự biết mình tồn tại?
Trong "Suy ngẫm đầu tiên về Triết học", René Descartes đã cố trả lời câu hỏi ấy. Ông đã gạt bỏ toàn bộ những quan niệm ngày trước để bắt đầu lại.
Kiến thức của ông đều xuất phát từ cảm quan về thế giới.
Cũng như bạn, phải không?
Bạn biết mình đang xem video này bằng mắt và nghe bằng tai.
Các giác quan cho bạn thấy thế giới theo cách của nó,
Chúng không lừa dối bạn trừ một vài lúc.
Bạn có thể nhầm người xa lạ với một ai đó, hay chắc mẩm bắt được bóng rồi lại để hụt ngay trước mắt.
Nhưng ngay đây, ngay bây giờ, bạn biết những gì trước mặt mình là thật.
Đôi mắt, đôi tay, thân hình của bạn.
Đó là bạn. Chỉ người điên mới phủ nhận điều đó, và bạn biết bạn không điên.
Bất cứ ai nghi ngờ điều đó chắc hẳn là đang mơ mộng.
Ôi không, có khi nào bạn đang mơ ?
Mơ mà như thật.
Bạn tin bạn đang bơi, đang bay, đang đánh tay không với quái vật, trong khi cơ thể thật của bạn đang nằm trên giường.
Không, không.
Khi thức, bạn biết là bạn đang thức.
Ah! Nhưng khi không thức, bạn không thể biết là bạn không thức, vì thế bạn không thể chứng minh mình đang không mơ.
Đôi khi cơ thể bạn tưởng có nhưng thực tế bạn lại không có ở đó.
Có khi nào tất cả sự thật, cả những khái niệm trừu tượng như thời gian, hình dáng, màu sắc, con số chỉ là giả, tất cả chỉ là trò lừa bịp của một thiên tài độc ác.
Thôi nào, nghiêm túc đi.
Descartes yêu cầu bạn phản bác lại việc một gã quỷ quái lừa bạn tin rằng thực tế là thật.
Có lẽ gã bịp bợm đó đã lừa bạn thật.
Thế giới, nhân sinh quan, cả cơ thể bạn.
Bạn không thể nói chúng là trò lừa, và làm sao bạn sống mà không có chúng.
Bạn không thể!
Cuộc sống chỉ là mơ. Và tôi cá là bạn không vui vẻ gì khi chèo lái nó.
Bạn lái nó mệt mỏi như kẻ ngốc không tồn tại.
Bạn thấy có thuyết phục không?
Bạn tin chưa?
Nếu không, tốt thôi; Nếu có, càng tốt, vì việc bị thuyết phục chứng tỏ bạn là thực thể có thể bị thuyết phục
Bạn không là hư vô nếu bạn nghĩ mình tồn tại cả khi bạn NGHĨ sự tồn tại đó cũng là hư vô. Vì không cần biết bạn tư duy gì, bạn đã là thực thể có tư duy. như Descartes nói: "Tôi tư duy, nên tôi tồn tại." và vì thế, bạn cũng đang tồn tại đấy.
Trong trường hợp ném thẳng một quả bóng vào không trung.
Bạn có thể dự đoán chuyển động của nó không?
Chắc chắn rồi, dễ mà.
Quả bóng sẽ di chuyển thằng đứng cho đến điểm cao nhất, rồi rơi trở lại và đáp gọn trong tay bạn.
Đó là những gì xảy ra, bạn biết điều này bởi vì bạn đã chứng kiến nó rất nhiều lần
Bạn quan sát các hiện tượng vật lý hàng ngày trong suốt cuộc đời mình.
Giả sử, ta xem xét câu hỏi về thế giới vật lý của các nguyên tử, ví dụ như chuyển động của một electron quanh hạt nhân của nguyên tử hydro sẽ trông như thế nào?
Liệu ta có thể trả lời câu hỏi đó dựa trên hiểu biết về Vật lý thường ngày?
Chắc chắn là không rồi.
Tại sao vậy? Bởi vì định luật vật lý chi phối hoạt động ở hệ thống vi mô rất khác so với vật lý vĩ mô mà ta nhìn thấy hàng ngày.
Thế giới thường ngày mà bạn biết và yêu mến tuân theo những định luật của cơ học cổ điển.
Nhưng hệ thống ở cấp độ nguyên tử lại hành xử dựa trên những định luật của cơ học lượng tử.
Thế giới lượng tử là một nơi vô cùng kì lạ.
Một minh họạ về sự kì lạ đó là thí nghiệm giả tưởng nổi tiếng: Con mèo của Schrödinger.
Một nhà vật lý không thích mèo, đặt một con vào trong hộp, cùng với một quả bom có xác xuất nổ là 50% sau khi đậy nắp.
Trừ khi mở nắp hộp ra, không có cách nào để biết quả bom đó đã nổ hay chưa. do đó, không có cách nào để biết con mèo còn sống hay đã chết.
Trong vật lý lượng tử, ta có thể nói rằng trước khi quan sát con mèo ở trạng thái chồng chập
Không sống cũng chưa chết, mà đúng ra là tổng hợp xác xuất với 50% cho mỗi trường hợp.
Tương tự những gì diễn ra với hệ vật lý lượng tử như một electron chyển động xung quanh hạt nhân nguyên tử hydro.
Thực chất, hạt electron không quay xung quanh
Nó xuất hiện cùng một lúc tại khắp nơi trong không gian với xác xuất xuất hiện ở vùng này nhiều hơn so với vùng khác. Chỉ sau khi định vị, ta mới chỉ ra được nó đang ở đâu tại thời điểm đó.
Tương tự như việc ta không biết được con mèo còn sống hay đã chết cho đến khi mở nắp hộp.
Điều này đưa ta đến một hiệu ứng kì lạ và đẹp đẽ có tên gọi Liên Đới Lượng Tử
Giả sử, thay vì chỉ có một con mèo bên trong cái hộp ta có hai con trong hai hộp khác nhau.
Kết quả của thí nghiệm Con mèo của Schrödinger cho ra bốn khả năng
Cả hai con mèo đều sống hoặc đều đã chết hoặc một con còn sống, con còn lại đã chết và ngược lại.
Hệ hai con mèo một lần nữa ở trạng thái chồng chập với xác xuất 25% thay vì 50% cho mỗi trường hợp.
Chính tại đây, điều thú vị là cơ học lượng tử cho rằng có thể loại bỏ trường hợp cả hai con mèo cùng sống hoặc cùng chết dựa trên trạng thái chồng chập.
Nói cách khác, có thể có một hệ hai con mèo, sao cho kết quả sẽ luôn là một con còn sống, con còn lại đã chết.
Theo thuật ngữ chuyên môn thì đó là trạng thái liên đới của hai con mèo
Nhưng vẫn còn điều thực sự gây kinh ngạc về hiệu ứng liên đới lượng tử
Nếu bạn chuẩn bị hệ hai con mèo trong hộp ở trạng thái liên đới, sau đó di chuyển những cái hộp tới hai đầu của vũ trụ thí nghiệm sẽ luôn cho ra cùng một kết quả.
Một con mèo sẽ luôn sống và con còn lại luôn chết mặc dù không thể thể xác định được con nào sống, con nào chết trước khi đo đạc.
Sao mà như vậy được?
Bằng cách nào mà trạng thái của hai con mèo ở hai đầu vũ trụ lại có thể liên đới theo cách này?
Chúng ở quá xa để có thể ảnh hưởng tới nhau. Vậy làm thế nào hai quả bom lại luôn sắp xếp sao cho một quả nổ, quả còn lại thì không?
Bạn có thể nghĩ rằng, "Lý thuyết có vấn đề và rằng
Điều này không thể xảy ra trong thực tế."
Nhưng cuối cùng, liên đới lượng tử cũng được khẳng định bằng quan sát thực nghiệm.
Hai hạt hạ nguyên tử liên đới ở trạng thái chồng chất, nếu spin của vật thứ nhất quay xuống dưới, spin của vật kia sẽ phải quay lên trên cho dù không có cách nào để truyền thông tin giữa hai vật, cho thấy spin của một hạt tuân theo các định luật liên đới lượng tử.
Không có gì ngạc nhiên khi liên đới lượng tử là cốt lõi của khoa học thông tin lượng tử, một lĩnh vực đang phát triển nghiên cứu cách áp dụng định luật lượng tử vào thế giới vĩ mô, như mật mã lượng tử, cho phép gián điệp trao đổi thông tin một cách an toàn, hay tính toán lượng tử, nhằm bẻ khoá mật mã.
Vật lý thường ngày thoạt nhìn có vẻ giống với thế giới lượng tử kỳ lạ.
Viễn tải lượng tử sẽ còn tiến xa hơn cho đến một ngày nào đó, con mèo của bạn sẽ trốn tới một thiên hà an toàn hơn nơi không có các nhà vật lý và những cái hộp.
Tôi có một thắc mắc.
Liệu máy vi tính có thể làm thơ?
Một câu hỏi đáng suy ngẫm.
Các bạn suy nghĩ một chút, rồi đột nhiên có một chuỗi câu hỏi như: Máy vi tính là gì?
Thơ là gì?
Sự sáng tạo là gì?
Nhưng những câu hỏi này con người dành cả cuộc đời để tìm câu trả lời, chứ một bài thuyết trình TED là chưa đủ đâu.
Chúng ta sẻ phải thử một cách tiếp cận khác.
Nhìn lên đây, chúng ta có 2 bài thơ.
Một bài do con người viết, bài còn lại được viết bởi một máy vi tính.
Hãy cho tôi biết bài thơ nào của ai.
1.Ruồi nhỏ Trò chơi mùa hạ. Tay nhẹ bẫng Phủi đi Ta không là mi hay mi không là ta? 2.Ta cảm nhận hoạt động trong đời bạn
Sáng sớm Dừng để thấy, Đức Cha, tôi ghét
Không phải tất cả các đêm để bắt đầu cách khác Tôi sẽ trườn xoáy Mò mẫm trong bao la Trí óc của chuột nếu như tôi Biết được tôi mang một năm quan trọng hẳn vậy. Hết giờ.
Giơ tay lên nếu bạn nghĩ bài thơ thứ nhất được viết bởi con người.
Ok, đa số.
Giơ tay lên nếu bạn nghĩ bài thơ thứ 2 được viết bởi con người.
Rất can đảm, Bởi bài thứ nhất được viết bởi thi sĩ William Blake.
Bài thứ hai được viết bởi một thuật toán bằng cách thu thập những từ ngữ từ Facebook của tôi trong 1 ngày và sau đó kết hợp theo thuật toán, bằng phương thức mà tôi sẽ mô tả sau.
Thử một bài kiểm tra khác.
Như trước, bạn không đủ thời gian để đọc, nên thử đoán xem.
1. Sư tử gầm và chó sủa. Khá thú vị và kỳ lạ rằng chim bay mà không gầm hay sủa. Chuyện thú rừng đầy mê hoặc chỉ có trong mơ và tôi sẽ hát nếu như tôi không kiệt sức và mỏi mệt. 2.O! Chuột túi, vòng bạc và nước ngọt sôcôla Em rất đẹp! Ngọc trai kèn, táo tầu, aspirins!
tất cả những gì họ luộn nói về vẫn khiến một bài thơ đầy ngạc nhiên Những thứ này xuất hiện hàng ngày
Kể cả ở bờ biển và trong quan tài. Chúng mang ý nghĩa. Chúng mạnh như đá. Hết giờ.
Ai nghĩ bài thứ nhất được viết bởi con người, giơ tay lên.
Được rồi,
Còn ai nghĩ bài thứ hai được viết bởi con người giơ tay lên.
Xấp xỉ 50/50.
Có vẻ khó đoán hơn.
Câu trả lời là, Bài thứ nhất được tạo bởi một phần mềm gọi là Racter, được tạo ra vào những năm 1970, còn bài thứ hai được viết bởi nhà thơ Frank O'Hara, một trong những thi sĩ tôi yêu thích.
(Cười) Chúng ta vừa làm thử nghiệm Turing cho thơ ca.
Thử nghiệm Turing được tiến hành lần đầu bởi Alan Turing năm 1950, để trả lời cho câu hỏi, liệu máy vi tính có biết suy nghĩ?
Alan Turing tin rằng máy vi tính có thể trò chuyện thông qua văn viết với con người, với sự thành thạo mà khiến con người không thể nhận biết rằng họ đang nói chuyện với máy tính hay con người, khi ấy, máy vi tính được cho là có trí tuệ.
Năm 2013, bạn tôi Benjamin Laird và tôi, chúng tôi tạo ra thí nghiệm Turning trực tuyến.
Nó có tên bot hay không, bạn có thể tự tìm hiểu và trải nghiệm.
Về cơ bản nó là những gì chúng ta vừa làm.
Bạn được cho xem 1 bài thơ, bạn không biết máy tính hay con người sáng tác rồi bạn phải đoán.
Hàng ngàn người đã thử thí nghiệm online, và cho ra kết quả.
Vậy kết quả là gì?
Turing đã nói rằng nếu máy tính có thể lừa một người rằng nó là con người 30% thời gian, thì tức là nó đã vượt qua bài kiểm tra Turing về trí tuệ
Chúng tôi có các bài thơ trong dữ liệu bot hay không khiến 65% người đọc nghĩ rằng được viết bới một con người.
Vì vậy, tôi nghĩ ta có câu trả lời cho câu hỏi của chúng ta.
Theo nguyên lý thí nghiệm Turning, một máy vi tính có thể viết thơ?
Vâng, chắc chắn nó có thể.
Nhưng nếu bạn có cảm giác không thoải mái với câu trả lời này, không sao cả.
Nếu bạn có phản ứng không tích cực với điều này, cũng không sao vì đây chưa phải là kết thúc.
Hãy trải nghiệm bài kiểm tra thứ ba và cuối cùng này.
Lại nhé, bạn phải đọc và nói cho tôi cái nào là viết bởi con người, 1. Những lá cờ đỏ là lý do cho những lá cờ xinh đẹp.
Và những chiếc nơ.
Nơ của những lá cờ Và mặc chât liệu / Lý do để mặc chất liệu. Tặng niềm vui thích Bạn có thể cho tôi vùng miền (...) 2. Con hươu bị thương nhảy cao nhất, Tôi đã nghe thấy hoa thủy tiên Tôi đã nghe tiếng cờ hôm nay Tôi đã nghe tiếng anh thợ săn nói; Đây sự ngây ngất của cái chết,/ và rồi phanh gần như đã xong Và bình minh tới quá gần Khiến ta chạm vào nỗi thất vọng (...) OK, hết thời gian.
Vậy, giơ tay lên nếu bạn nghĩ bài 1 được viết bởi con người.
Giơ tay nếu bài 2 được viết bởi con người.
Whoa, có nhiều người hơn.
Bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng bài 1 được viết bởi thi sĩ Gertrude Stein.
Và bài 2 được tạo với thuật toán gọi là RKCP.
Bây giờ, trước khi tiếp tục, hãy để tôi mô tả rất nhanh và đơn giản, cách RKCP hoạt động.
RKCP là một thuật toán sáng tạo bởi Ray Kurzweil, giám đốc kỹ thuật của Google và là một người tin tưởng vào trí tuệ nhân tạo.
Vậy, bạn cho RKCP một chuỗi ký tự, nó phân tích chuỗi ấy để tìm ra cách sử dụng ngôn ngữ, và sau đó nó tái tạo lại ngôn ngữ bắt chước chuỗi ký tự đầu.
Vì thế trong bài thơ chúng ta vừa thấy Bài thứ 2, bài mà mọi người nghĩ là của con người, Nó được tái tạo từ bài thơ viết bởi Emily Dickinson, máy nhìn cách cô ấy sử dụng ngôn ngữ, mô phỏng bài mẫu, và sau đó tái tạo một phiên bản theo cấu trúc tương tự.
Nhưng điều quan trọng về RKCP là nó không biết ý nghĩa của ngôn từ nó sử dụng.
Ngôn ngữ chỉ là nguyên liệu thô, nó có thể là tiếng Trung, tiếng Thụy điển, nó có thể là ngôn ngữ góp nhặt từ Facebook của bạn trong 1 ngày.
Nó chỉ là nguyên liệu thô.
Tuy nhiên, nó có thể tạo ra 1 bài thơ nghe còn thật hơn cả bài thơ của Gertrude Stein, mặc dù Gertrude Stein là con người.
Những gì ta đã làm, ít nhiều, là bài kiểm tra Turing đảo ngược
Gertrude Stein, một người có thể sáng tác thơ khiến cho đại đa số người đọc nghĩ là được viết bởi máy tính.
Vậy, theo nguyên lý đảo của bài kiểm tra Turing, Gertrude Stein là một máy tính.
(Cười) Cảm thấy bối rối ư?
Tôi nghĩ thế cũng đủ rồi.
Cho đến giờ chúng ta có con người viết giống như người, chúng ta có máy tính viết như máy tính, chúng ta có máy tính sáng tác như người, nhưng chúng ta cũng có, có lẽ là gây hoang mang nhất, là con người viết như máy tính.
Vậy chúng ta có gì từ những điều này?
Chúng ta có thấy rằng William Blake một cách nào đó con người hơn so với Gertrude Stein?
Hay là Gertrude Stein thì giống máy tính hơn William Blake?
( cười ) Đây là những câu hỏi mà tôi tự hỏi khoảng 2 năm nay, và tôi không có câu trả lời.
Nhưng những gì tôi có là một số nhìn nhận về mối quan hệ của chúng ta với công nghệ.
Vì vậy, kết luận nhận đầu tiên của tôi, vì một vài lý do, chúng ta liên hệ thơ với loài người.
Đển khi chúng ta hỏi, "Máy tính có thể sáng tác thơ không?"
chúng ta đồng thời cũng hỏi, "Làm con người có nghĩa là gì và làm thế nào chúng ta đặt ra giới hạn xung quanh việc này?
Làm thế nào chúng ta nói ai hoặc cái gì có thể là một phần của thể loại này?"
Đây cơ bản là một câu hỏi triết học, tôi tin là như thế, và nó không thể được trả lời bằng bài kiểm tra có không, như bài kiểm tra Turing.
Tôi cũng tin Alan Turing hiểu điều này, và khi ông nghĩ bài kiểm tra vào năm 1950, ông cũng xem như đó là khiêu khích triết học.
Và kết luận thứ hai của tôi là khi ta dùng bài kiểm tra Turing với thơ, chúng ta không thật sự kiểm tra khả năng của những chiếc máy tính bởi vì thuật toán cấu tạo nên thơ, chúng khá là đơn giản và đã tồn tại, khoảng từ những năm 1950.
Những gì chúng ta đang làm với bài kiểm tra Turing về thơ, là thu thập những ý kiến về cái gì hình thành nên tính con người.
Vì thế, điều mà tôi đã tìm ra, chúng ta đã nhìn thấy điều này trước đó, chúng ta thấy rằng William Blake giống một con người hơn so với Gertrude Stein.
Tất nhiên, điều này không có nghĩa là William Blake thật sự giống con người hơn hay là Gertrude Stein giống máy tính hơn.
Chỉ đơn giản là định nghĩa con người không ổn định.
Điều này khiến tôi hiểu rằng con người không phải là một khái niệm lạnh lùng, cứng nhắc.
Thật ra, đó là thứ gì đó được xây dựng với những quan điểm của chúng ta và là thứ thay đổi theo thời gian.
Và kết luận cuối cùng của tôi là máy tính ít hay nhiều, hoạt động như một tấm gương phản chiếu bất kỳ ý tưởng nào của con người mà chúng ta cho nó.
Chúng ta cho máy tính Emily Dickson, nó phản chiếu Emily Dickson lại chúng ta.
Chúng ta cho nó William Blake, thì đó sẽ là điều phản chiếu lại chúng ta.
Chúng ta cho nó Gertrude Stein, điều chúng ta nhận lại chính là Gertrude Stein.
Hơn bất cứ công nghệ nào, máy tính chính là một tấm gương phản chiếu bất ký ý tưởng nào mà con người dạy nó.
Tôi chắc chắn rằng rất nhiều người trong các bạn đã nghe rất nhiều về trí thông minh nhân tạo gần đây.
Và phần lớn cuộc nói chuyện là về chúng ta có tạo ra được nó hay không?
Chúng ta có thể tạo một chiếc máy tính thông minh?
Chúng ta có thể tạo ra một chiếc máy tính sáng tạo?
Điều có vẻ được hỏi đi hỏi lại là liệu ta có thể làm ra chiếc máy tính-như-con người?
Nhưng những gì chúng ta đã thấy cho đến bây giờ chính là con người không phải là một thực tế khoa học, đó là một ý tưởng tiếp nối, luôn chuyển dịch và là thứ thay đổi theo thời gian.
Vì thế khi chúng ta bắt đầu vật lộn với những ý tưởng về trí thông minh nhân tạo trong tương lai, chúng ta không chỉ nên hỏi chính mình, "Ta có thể tạo ra nó không?"
Mà chúng ta cũng nên tự hỏi "Ý tưởng nào của con người mà chúng ta muốn phản chiếu lại?"
Đây là một quan điểm triết học, và nó không thể được trả lời chỉ bởi phần mềm, mà còn đòi hỏi một chút suy ngẫm về nhân loại, về nhân sinh.
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
Vào ngày 1 tháng 9 năm 1953 William Scoville dùng một máy quay bằng tay và một chiếc khoan cưa rẻ tiền để mở hộp sọ của một chàng trai, cắt đi một phần quan trọng trong bộ não rồi hút chúng ra bằng một ống kim loại.
Nhưng đây không phải là trích đoạn của phim kinh dị, hay trong báo cáo vụ án của cảnh sát
Bác sĩ Scoville là một trong những bác sĩ thần kinh hàng đầu ở thời của ông còn chàng trai trẻ tên là Henry Molaison, một bệnh nhân nổi tiếng, được biết đến với cái tên "H.M". Ca bệnh của anh đã mở ra những khám phá tuyệt vời về cách não bộ chúng ta làm việc.
Khi còn là cậu bé, Henry đã bị nứt sọ trong một tai nạn và sớm bắt đầu các cơn co giật, bất tỉnh và mất kiểm soát các chức năng cơ thể
Sau khi trải qua những đợt tập luyện hàng năm, thậm chí phải nghỉ học ở trường cấp ba chàng trai tuyệt vọng ấy đã gặp Bác sỹ Scoville một người nổi tiếng liều lĩnh chuyên thực hiện các ca phẫu thuật đầy rủi ro
Phẫu thuật thùy não bộ phận từ lâu đã được dùng để chữa bệnh tâm thần dựa trên quan điểm các chức năng thần kinh được phân định chặt chẽ tương ứng với các vùng não bộ khác nhau
Từng áp dụng thành công phương pháp này để giảm co giật ở bệnh nhân rối loạn tâm thần, Scoville quyết định loại bỏ thùy cá ngựa của H.M, một phần của hệ thống não rìa chi phối cảm xúc con người, nhưng chưa ai biết về chức năng thực sự của nó.
Ban đầu, ca phẫu thuật đã thành công,
những cơn co giật của H.M gần như biến mất mà không có thay đổi nào về tính cách thậm chí IQ của anh còn tăng lên.
Nhưng có một vấn đề: trí nhớ của H.M bị ảnh hưởng nghiêm trọng
Ngoài việc mất toàn bộ kí ức từ 10 năm trở lại, H.M không thể tạo lập kí ức mới, mất khái niệm ngày tháng, lặp đi lặp lại nhận xét, và thậm chí ăn nhiều bữa liên tục
Scoville đã trao đổi với một chuyên gia, Wilder Penfield, về các kết quả đó, ông ta đã gửi một nghiên cứu sinh Tiến sĩ tên là Brenda Milner đến nhà để tìm hiểu về trường hợp của H.M, nơi mà anh ta dành cả ngày để làm những công việc kì cục hay xem đi xem lại những bộ phim kinh điển.
Thông qua một loạt các cuộc thử nghiệm và phỏng vấn Điều cô phát hiện ra vừa đóng góp đáng kể vào lĩnh vực nghiên cứu trí nhớ,
vừa tái định nghĩa kí ức thực chất là như thế nào.
Một phát hiện của Milner làm sáng tỏ một thực tế rõ ràng: dù H.M. không thể tạo được kí ức mới, anh ta vẫn lưu giữ thông tin đủ lâu để hoàn chỉnh một câu nói
hay tìm ra phòng tắm ở đâu Khi Milner đưa anh ta một số ngẫu nhiên, anh ta có thể ghi nhớ nó trong 15 phút bằng việc lặp lại liên tục con số đó.
Nhưng chỉ 5 phút sau, anh hoàn toàn quên rằng bài kiểm tra đã diễn ra.
Các nhà thần kinh học từng cho rằng ký ức như khối đá chưa đẽo gọt các thành phần cấu tạo giống nhau về bản chất và lưu trữ ở não.
Kết quả của Milber vừa là đầu mối cho sự khác biệt hiện tại giữa trí nhớ ngắn hạn và dài hạn vừa chỉ ra mỗi loại trí nhớ dùng vùng não khác nhau
Ngày nay ta biết việc tạo ký ức gồm một số bước nhất định
Sau khi dữ liệu cảm giác tức thời được tạm mã hóa bởi tế bào thần kinh vỏ não, nó được đưa tới thùy cá ngựa, nơi protein đặc biệt làm việc để tăng cường kết nối khớp thần kinh vỏ não
Nếu trải nghiệm đủ mạnh, hay được nhắc đến nhiều lần trong vài ngày đầu tiên, thùy cá ngựa sẽ chuyển kí ức này về vỏ não để lưu trữ vĩnh viễn.
Não của H.M có thể tạo ấn tượng ban đầu, nhưng thiếu thùy cá ngựa để củng cố trí nhớ, chúng sẽ mất, như khi viết nguệch ngoạc trên cát vậy.
Đó không phải là điểm khác biệt duy nhất Milner tìm được.
Trong một thí nghiệm nổi tiếng, cô yêu cầu H.M vẽ đường viền của ngôi sao thứ ba. trong khoảng trống hẹp giữa đường viền của hai ngôi sao đồng tâm khi anh ta chỉ được nhìn tờ giấy và bút chì thông qua mặt gương.
Như mọi người khi lần đầu tiên nhận được một yêu cầu kì lạ, anh ta làm rất tệ.
Nhưng anh ta đã làm tốt hơn khi thực hiện nhiều lần dù anh không nhớ chút nào về những lần thử trước.
Tiềm thức của anh ta nhớ những gì ý thức đã quên.
Điều Milner tìm ra là trí nhớ quy nạp tên, ngày tháng và các sự kiện khác biệt với trí nhớ kĩ năng làm việc như đạp xe hay kí tên.
Và chúng ta biết rằng trí nhớ kĩ năng làm việc dựa phần lớn vào hạch nền và tiểu não, các cấu trúc còn nguyên vẹn trong não H.M
Sự khác biệt giữa "biết rằng là" và "biết làm thế nào mà" đặt nền móng cho tất cả nghiên cứu về trí nhớ sau này.
H.M thọ 82 tuổi sau khi sống cuộc đời thanh bình ở nhà dưỡng lão.
Những năm đó, ông được kiểm tra bởi hơn 100 nhà thần kinh học. khiến ông trở thành bộ óc được nghiên cứu nhiều nhất trong lịch sử.
Sau khi ông mất, bộ não của ông được bảo quản và được scan trước khi bị cắt thành hơn 200 mảnh riêng biệt rồi chụp lại để làm ra bản đồ kĩ thuật số ở mức tế bào thần kinh đơn, Toàn bộ quá trình được truyền hình trực tiếp cho 400,000 khán giả.
Mặc dù gần cả cuộc đời, H.M chẳng nhớ gì, ông và những đóng góp đối với hiểu biết về bộ nhớ sẽ được ghi nhận cho thế hệ mai sau.
Bạn có để ý số lần lặp lại của đoạn điệp khúc trong bài hát bạn yêu thích?
Và hãy thử nghĩ xem, bạn đã nghe nó bao nhiêu lần?
Có lẽ, bạn đã nghe lại điệp khúc đó hàng chục, thậm chí hàng trăm lần. Và không chỉ những bài hát nhạc Pop ở phương Tây mới hay đi lặp lại.
Sự lặp lại thường là điểm chung giữa các nền âm nhạc trên thế giới.
Vậy tại sao âm nhạc phụ thuộc vào sự lặp lại nhiều đến vậy?
Một phần lý do đến từ một hiện tượng được các nhà tâm lý học gọi là "Hiệu ứng tiếp xúc thường xuyên".
Tóm lại, con người thường thích những thứ mà họ đã từng tiếp xúc trước đây.
Ví dụ, có một bài hát trên radio mà chúng ta đặc biệt không thích; nhưng rồi ta nghe được bài hát đó ở cửa hàng tạp hóa, ở rạp chiếu phim, và ở cả góc phố.
Chẳng bao lâu, ta sẽ gõ chân theo nhịp hát theo lời, và thậm chí tải bài hát về.
Hiệu ứng tiếp xúc thường xuyên này không chỉ áp dụng cho các bài hát
mà còn áp dụng cho tất cả mọi thứ: từ các hình khối cho đến quảng cáo Siêu cúp Bóng bầu dục.
Vậy điều gì khiến sự lặp lại đặc biệt phổ biến trong âm nhạc đến vậy?
Để tìm hiểu, các nhà tâm lý học đã yêu cầu mọi người nghe các bản nhạc không có những đoạn lặp lại giống nhau.
Họ được nghe các trích đoạn này dưới dạng bản gốc, hoặc dưới dạng đã được chỉnh sửa để có những đoạn lặp lại.
Mặc dù những bản gốc được sáng tác bởi những nhà soạn nhạc đáng nể nhất thế kỉ 20, còn những phiên bản lặp lại chỉ được lắp ghép bằng phần mềm chỉnh sửa; người nghe lại đánh giá phiên bản có đoạn lặp lại hay hơn, thú vị hơn và có nhiều khả năng được con người sáng tác.
Phép lặp trong âm nhạc có sức thu hút rất lớn.
Hãy nhớ đến bản nhạc kinh điển của những chú rối Muppet, "Mahna Mahna."
Nếu đã từng nghe bài hát này, Bạn hầu như không thể, sau khi tôi hát "Mahna Mahna", mà không hát đối lại "Do doo do do do."
Sự lặp lại kết nối chặt chẽ mỗi đoạn nhạc với đoạn nhạc theo sau nó.
Do đó chỉ cần nghe vài nốt nhạc, bạn đã tưởng tượng ra phần tiếp theo.
Bạn sẽ vô thức hát nhẩm trong đầu và vô tình bạn có thể ngân nga thành tiếng.
Các nghiên cứu gần đây cho thấy, khi nghe một đoạn nhạc lặp lại, người ta sẽ hay nhún nhảy hoặc gõ theo nhịp hơn.
Sự lặp lại đưa chúng ta tham gia vào thế giới âm nhạc bằng trí tưởng tượng, thay vì chỉ nghe một cách thụ động.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng người nghe di chuyển sự chú ý của họ trong khi nghe các đoạn nhạc lặp lại, sẽ tập trung vào những khía cạnh khác của âm thanh với mỗi lần nghe lại.
Có thể bạn sẽ chú ý về một câu giai điệu khi nghe lần đầu tiên, nhưng khi nó lặp lại, bạn sẽ chú ý sang tiếng nhéo dây của đàn ghi-ta.
Điều này cũng xảy ra trong ngôn ngữ và được gọi là "Sự bão hòa ngữ nghĩa".
Lặp lại một từ nhiều lần, ví như "atlas ad nauseam" có thể khiến bạn không còn nghĩ về nghĩa của từ đó nữa; thay vào đó là tập trung vào âm thanh: việc âm "L" theo sau âm "T" khá lạ tai.
Bằng cách này, việc lặp lại có thể mở ra một thế giới mới về âm thanh mà sẽ không thể tiếp cận được ở lần nghe đầu tiên.
Âm "L" theo sau âm "T" có lẽ không liên quan đến từ "atlas" về mặt thẩm mỹ, nhưng tiếng nhéo dây ghi-ta có thể mang một ý nghĩa biểu đạt quan trọng.
"Ảo giác lời nói thành tiếng hát" cho thấy việc đơn thuần lặp lại một câu nhiều lần sẽ hướng sự tập trung của người nghe sang khía cạnh cao độ và trường độ của âm thanh. Do đó ngôn ngữ nói khi được lặp lại sẽ bắt đầu nghe tựa như đang được hát.
Hiệu ứng tương tự cũng xảy ra với những chuỗi âm thanh ngẫu nhiên.
Người nghe sẽ đánh giá những chuỗi âm thanh ngẫu nhiên được chơi lặp lại là êm tai hơn những chuỗi âm thanh ngẫu nhiên mà họ chỉ được nghe một lần.
Sự lặp lại đã mang đến một dạng định hướng về âm thanh mà ta cho là có tính âm nhạc rõ nét, khi ta nghe những âm thanh, và hình dung ra nốt nhạc tiếp sau đó.
Chế độ nghe này gắn liền với tình trạng dễ nhiễm "vi trùng" âm nhạc của chúng ta, khi những đoạn nhạc in sâu vào đầu chúng ta và cứ lặp lại liên hồi.
Giới phê bình thường cảm thấy khó chịu về sự lặp lại trong âm nhạc, cho rằng đó là nông cạn hoặc một bước thụt lùi, nhưng sự lặp lại chẳng những không gây khó chịu mà còn là một đặc tính quan trọng mang đến cho chúng ta một trải nghiệm mà chúng ta vốn coi là âm nhạc.
Nguyên lý bất định Heisenberg là một trong số ít ý tưởng từ vật lý lượng tử được mở rộng ra đời sống hàng ngày.
Nó nói rằng bạn không thể cùng một lúc biết chính xác vị trí và tốc độ của vật và hàm ý đúng với mọi thứ: từ phê bình văn học tới bình luận thể thao.
Sự bất định thường được giải thích bằng kết quả đo lường, rằng việc đo vị trí vật làm thay đổi tốc độ
hoặc ngược lại. Thế nhưng, nguồn gốc thực sự còn sâu xa và thú vị hơn nhiều.
Nguyên lý bất định tồn tại vì mọi thứ trong vũ trụ biểu hiện cùng lúc dưới dạng hạt và sóng.
Trong cơ học lượng tử, vị trí và tốc độ chính xác của một vật không có ý nghĩa gì cả.
Để hiểu vấn đề này, cần tìm hiểu biểu hiện dưới dạng hạt hoặc sóng nghĩa là gì.
Các hạt, theo định nghĩa, tồn tại ở một vị trí tại một thời điểm tức thì.
Ta có thể minh họa bằng đồ thị thể hiện xác suất tìm ra vật tại vị trí cụ thể, đồ thị như một mũi nhọn, 100% tại một vị trí cụ thể, và 0% tại mọi điểm khác.
Trong khi đó, sóng là những rung động lan truyền trong không gian, như gợn sóng bao phủ bề mặt hồ nước.
Ta hoàn toàn có thể xác định đặc tính của toàn bộ sóng quan trọng nhất là bước sóng, là khoảng cách giữa hai đỉnh lân cận, hoặc hai đáy lân cận.
Nhưng ta không thể gán cho nó một vị trí đơn lẻ.
Xác suất lớn là nó sẽ nằm ở nhiều vị trí khác nhau.
Bước sóng là cần thiết trong vật lý lượng tử vì bước sóng của một vật liên quan tới động lượng của nó: khối lượng × vận tốc.
Một vật chuyển động nhanh có nhiều động lượng, vì thế, có bước sóng rất ngắn.
Một vật nặng có nhiều động lượng cho dù không chuyển động quá nhanh, dẫn đến, một lần nữa, bước sóng rất ngắn.
Đó là lý do tại sao ta không nhận ra bản chất sóng trong các vật dụng hàng ngày.
Nếu bạn ném quả bóng chày, bước sóng của nó là một phần tỷ của triệu tỷ của triệu tỷ của một mét. quá nhỏ để phát hiện.
Vật nhỏ, như nguyên tử hay electron, có thể có bước sóng đủ lớn để có thể đo đạc bằng thí nghiệm vật lý.
Nói chung, nếu có một sóng, ta có thể đo bước sóng, và động lượng của nó, nhưng không có vị trí.
Ta có thế biết rất rõ vị trí một hạt, nhưng nó không có bước sóng, nên ta không biết động lượng của nó.
Để có cả vị trí và động lượng của một hạt, ta cần hợp hai bức tranh để tạo ra đồ thị có sóng, nhưng chỉ trong một vùng nhỏ.
Ta sẽ làm như thế nào?
Bằng cách kết hợp nhiều sóng với bước sóng khác nhau, nghĩa là cho vật lượng tử kia khả năng có nhiều động lượng.
Cộng hai sóng, ta thấy có những điểm mà các đỉnh cùng pha, tạo thành sóng lớn hơn, và những điểm khác mà đỉnh sóng này trùng với đáy sóng kia.
Kết quả là những vùng có sóng được chia cắt bởi các vùng trống không.
Nếu ta thêm sóng thứ ba, các vùng mà sóng bị triệt tiêu lớn dần, sóng thứ tư và chúng càng lớn dần, cùng với vùng có sóng hẹp dần đi.
Tiếp tục thêm sóng vào, ta có thể tạo ra một gói sóng có bước sóng rõ ràng trong một vùng nhỏ.
Đó là vật lượng tử, có cùng bản chất sóng và hạt, nhưng để đạt được nó, ta đánh mất sự chắc chắn về cả vị trí và động lượng.
Vị trí không bị giới hạn tại một điểm đơn lẻ.
Xác suất lớn là sẽ tìm thấy nó trong khoảng xung quanh trung tâm gói sóng và ta tạo ra gói sóng bằng cách thêm nhiều sóng, nghĩa là có xác suất tìm thấy nó với động lượng tương ứng với một trong số chúng.
Cả vị trí và động lượng bây giờ đều bất định, và sự bất định được kết nối.
Nếu muốn giảm sự bất định của vị trí bằng cách tạo ra gói sóng nhỏ hơn, bạn cần thêm nhiều sóng, nghĩa là sự bất định động lượng tăng lên.
Nếu muốn biết rõ động lượng hơn, bạn cần gói sóng lớn hơn, nghĩa là sự bất định vị trí tăng lên.
Đó chính là Nguyên lý bất định Heisenberg, được đề ra bởi nhà vật lý người Đức Werner Heisenberg năm 1927.
Sự bất định này không phải là chuyện đo lường tốt hay kém, mà là một kết quả hiển nhiên của việc kết hợp bản chất hạt và sóng.
Nguyên lý bất định không chỉ là giới hạn thực tế cho đo lường
mà còn là giới hạn tính chất mà một vật có thể có, xây dựng nên cấu trúc nền tảng của bản thân vũ trụ.
Tôi tin rằng bí quyết để sản xuất ra những cây trồng chịu hạn cao, sẽ giúp đảm bảo nguồn lương thực trên thế giới, nằm ở loài cây tự hồi sinh, như chụp ở đây, trong điều kiện hạn hán khắc nghiệt.
Có thể bạn nghĩ rằng những cái cây này có vẻ đã chết rồi, nhưng không phải vậy.
Tưới nước cho chúng, chúng sẽ hồi sinh, xanh tươi trở lại, bắt đầu phát triển, từ 12 đến 48 tiếng.
Thế, tại sao tôi lại đề xuất trồng cây chịu hạn sẽ giúp đảm bảo nguồn lương thực?
Dân số thế giới hiện nay khoảng 7 tỷ người.
Uớc tính đến đến năm 2050, chúng ta sẽ có từ 9 đến 10 tỷ người, với sự tăng trưởng lớn về dân số diễn ra ở Châu Phi.
Các tổ chức nông lương trên thế giới đã đề xuất rằng chúng ta cần tăng 70% tập quán nông nghiệp hiện thời để đáp ứng nhu cầu đó.
Dựa vào thực vật là nền tảng của chuỗi thức ăn phần lớn chuỗi thức ăn đều bắt nguồn từ thực vật.
Tỷ lệ 70% đó không xem xét đến tác động tiềm tàng của biến đổi khí hậu.
Theo một nghiên cứu do Dai thực hiện, xuất bản năm 2011, trong đó ông đã xét đến tất cả ảnh hưởng tiềm tàng của biến đổi khí hậu và ông cho rằng - giữa những thứ khác - hạn hán gia tăng do ít mưa hoặc mưa thất thường.
Những vùng đất tô đỏ ở đây, là những vùng đất, mà cho đến nay, được sử dụng hiệu quả trong nông nghiệp, nhưng nay không thể sử dụng được vì thiếu mưa.
Đây là tình huống được dự đoán sẽ xảy ra vào năm 2050.
Phần lớn Châu Phi, thật ra, phần lớn 5 Châu, sẽ gặp rắc rối.
Chúng ta sẽ phải xét đến một vài cách mau lẹ hơn để sản xuất lương thực.
Và thích hợp hơn cả, một số cây trồng chịu hạn.
Một điều nữa cần nhớ về Châu Phi là hầu hết nền công nghiệp của họ dựa vào nước mưa.
Trên thế giới, trồng các cây chịu hạn không phải điều dễ dàng.
Và lý do chính là nguồn nước.
Nước cần thiết cho sự sống trên hành tinh này.
Mọi sinh vật sống, tham gia quá trình chuyển hóa, từ vi trùng đến bạn và tôi, được cấu tạo phần lớn từ nước.
Mọi phản ứng của sự sống diễn ra trong nước.
Chỉ cần thiếu hụt 1 lượng nước nhỏ cũng dẫn đến tử vong.
Trong cơ thể chúng ta 65% là nước-- nếu mất đi 1% nước, chúng ta chết.
Để tránh việc đó, ta có thể thay đổi hành vi
Thực vật thì không thể.
Thực vật bám vào đất.
Vì thế giai đoạn đầu thực vật chứa khá nhiều nước so với chúng ta, khoảng 95% nước, thực vật có thể mất một lượng nước nhiều hơn con người, từ 10 đến khoảng 70%, tùy loài, nhưng chỉ trong chốc lát.
Phần lớn thực vật sẽ hoặc chống lại hoặc ngăn chặn việc mất nước.
Những ví dụ về cây chống mất nước có thể tìm thấy ở cây mọng nước.
Loài cây này thường nhỏ, rất đẹp mắt, nhưng việc chúng giữ nước dẫn đến bất lợi lớn chúng phát triển cực kì chậm.
Ví dụ việc ngăn mất nước được tìm thấy ở cây gỗ và cây bụi.
Rễ của chúng bám sâu vào đất, mạch nước dưới lòng đất cung cấp và cứ liên tục súc rễ cây bằng nước, và giữ cho chúng ẩm ướt.
Cái cây ở bên phải là cây bao báp.
Nó cũng được gọi là "cây lật ngược", chỉ vì từ phần rễ đến phần chồi lớn đến nỗi nó có vẻ được trồng lật ngược.
Và tất nhiên bộ rễ hút nước cho cây.
Và có lẽ chiến lược ngăn chặn sự mất nước phổ biến nhất thường thấy ở cây hàng năm.
Cây hàng năm chiếm phần lớn trong nguồn thức ăn thực vật của ta.
Dọc theo bờ biển phía tây nước tôi, gần như cả năm, bạn không thấy thực vật phát triển.
Nhưng khi mưa xuân đến, bạn thấy điều này: hoa nở trên sa mạc.
Chiến lược phát triển cây hàng năm là trồng vào mùa mưa,
Cuối mùa, chúng cho ra một hạt, hạt đó khô, chiếm 8 - 10% lượng nước, nhưng còn sống.
Cây nào bị khô cằn mà vẫn còn sống, chúng tôi xem là chịu được hạn.
Trong tình trạng khô hạn, điều giúp hạt sống là nằm im trong sự cực hạn của môi trường trong khoảng thời gian dài.
Lần tới, khi mùa mưa đến, chúng nảy mầm và sinh trưởng, và toàn bộ chu kỳ lại bắt đầu.
Người ta tin rằng sự tiến hóa của hạt chịu hạn đã cho phép sự nảy nở và bức xạ của thực vật có hoa hay cây hạt kín lên trên mặt đất.
Nhưng quay lại với cây hàng năm, nguồn cung cấp thực phẩm chính.
Lúa mì, gạo và ngô chiếm 95% nguồn cung cấp lương thực.
Đó là một chiến lược tuyệt vời vì trong khoảng thời gian ngắn bạn có thể sản xuất nhiều hạt.
Hạt giàu năng lượng nên có nhiều calo trong thực phẩm bạn có thể dự trữ hạt lúc đói kém, nhưng có một bất lợi.
Tế bào thực vật, rễ và lá của cây hàng năm không có nhiều đặc điểm chống chọi hoặc chịu đựng do di truyền.
Chúng không cần đặc điểm đó.
Chúng phát triển vào mùa mưa và để sống sót, chúng ra hạt trong thời gian còn lại của năm.
Vì vậy, mặc cho những nỗ lực hết mình trong nông nghiệp để tạo ra cây trồng có cải tiến về tính chất như sức chống chịu, khiếm khuyết và chịu đựng đặc biệt là sức chống chịu và khiếm khuyết vì chúng tôi có mô hình khả dĩ hiểu về cách thức hoạt động của các tính chất đó nên sẽ hình dung như sau,
Cánh đồng ngô ở Châu Phi, trong hai tuần không mưa và đồng ngô chết.
Có một giải pháp: loài cây chịu hạn.
Loài cây này có thể mất 95% lượng nước trong tế bào, duy trì tình trạng khô và "như-chết - rồi" nhiều tháng đến nhiều năm. và khi được tưới nước chúng xanh tươi và bắt đầu phát triển trở lại
Giống như hạt cây, chúng chịu được hạn.
Giống như hạt cây, chúng có thể chịu được điều kiện môi trường khắc nghiệt nhất.
Và đây là hiện tượng rất hiếm xảy ra.
Chỉ có 135 loài cây có hoa làm được điều này.
Tôi sẽ cho bạn xem một video về quá trình hồi sinh của ba loài cây trên theo thứ tự.
Và ở dưới có trục thời gian, bạn có thể thấy nó diễn ra nhanh ra sao.
(Vỗ tay) Rất đáng ngạc nhiên, đúng không?
Tôi đã dành 21 năm qua cố gắng để hiểu cách chúng làm được điều này.
Cách nào mà các loài cây này khô héo mà vẫn sống?
Tôi nghiên cứu nhiều loài cây chịu hạn khác nhau, được chiếu ở đây trong tình trạng khô và ngậm nước, vì nhiều lý do.
Một trong số đó là mỗi cây này là một mô hình tượng trưng cho một cánh đồng chịu hạn mà tôi muốn gieo trồng.
Ví dụ, ở phía trên cùng bên trái là một đồng cỏ, có tên là Ersgrostis nindensis, Nó có họ hàng gần tên là Eragrostis tef -- nhiều người có thể biết với tên "teff" -- là thức ăn chính ở Ethiopia, không có gluten, và chúng tôi muốn làm cho nó chịu được hạn.
Lý do khác để tìm hiểu một số loài cây là ít nhất thì ban đầu, tôi muốn biết rằng: chúng có đặc điểm giống nhau?
Chúng có sử dụng cùng cơ chế có khả năng mất nước mà không chết?
Vì thế tôi thực hiện phương pháp tiếp cận hệ thống sinh học để có cách hiểu thấu đáo hơn về khả năng chịu hạn, và chúng tôi xét tất cả từ phân tử cho đến toàn bộ cây, rồi đến sinh lý môi trường.
Ví dụ, chúng tôi xem xét các đặc điểm như các thay đổi ở giải phẫu thực vật khi khô héo và cấu trúc siêu vi.
Chúng tôi xem xét hệ phiên mã, đó là một thuật ngữ công nghệ ở đó chúng tôi nghiên cứu gen khởi động và kết thúc phản ứng theo sự khô héo.
Phần lớn gen sẽ tổng hợp protein, nên chúng tôi xem xét hệ protein.
Protein gì được tổng hợp khi cây khô héo?
Một số protein sẽ tạo ra enzyme tạo nên chất chuyển hóa, nên chúng tôi xét hệ chuyển hóa.
Điều này quan trọng vì cây bám vào đất.
Chúng sử dụng cái mà tôi gọi là vũ khí hóa học thích ứng cao để bảo vệ chúng khỏi sức ép của môi trường.
Quan trọng là chúng tôi xem xét thay đổi hóa học xảy ra khi cây khô héo.
Trong nghiên cứu gần đây, chúng tôi làm ở cấp phân tử, quan sát hạt mỡ -- lipid thay đổi theo sự khô héo.
Điều đó cũng quan trọng vì toàn bộ màng sinh học đều do lipid tạo ra.
Lipid giữ như các màng mỏng khi chúng trong nước.
Bị tách khỏi nước, các màng mỏng cũng rời ra.
Lipid cũng đóng vai trò dấu hiệu để khởi động gen.
Sau đó, chúng tôi nghiên cứu về sinh lý học và sinh hóa để thử nghiệm và hiểu được vai trò của các tế bào bảo vệ giả định trong các nghiên cứu khác của mình chúng tôi thật sự phát hiện ra
Sau đó, tổng hợp lại để thử nghiệm và hiểu thực vật đối phó với môi trường tự nhiên ra sao.
Tôi luôn có một triết lý rằng tôi cần hiểu một cách thấu đáo cơ chế chống chịu hạn để đưa ra những đề xuất có ích cho ứng dụng sinh vật.
Tôi chắc rằng bạn đang nghĩ, "Bằng ứng dụng sinh vật bà ấy đang định tạo ra cây trồng biến đổi gen phải không?"
Và câu trả lời cho câu hỏi là: tùy vào cách bạn định nghĩa biến đổi gen.
Tất cả cây trồng chúng ta ăn hiện nay, lúa mì, gạo và ngô, đều biến đổi gen rất nhiều so với tổ tiên của chúng, nhưng chúng ta không xem là biến đổi gen vì chúng được sản xuất theo sự sinh sản thông thường.
Nếu bạn có ý đó, tôi sẽ đưa gen của loài cây bất tử vào cây trồng? Câu trả lời là đúng thế.
Theo thời gian, chúng tôi đã thử cách đó.
Đúng hơn là, một trong số các cộng tác viên của tôi ở UCT, Jennifer Thomson, Suhail Rafudeen, đã tiên phong áp dụng cách đó và tôi sẽ sớm cho bạn thấy số liệu.
Nhưng chúng tôi dự định thực hiện phương pháp đó đầy tham vọng, mà chúng tôi nhắm đến việc khởi động toàn bộ hệ gen sẵn có ở mỗi cây trồng.
Chúng chỉ không bao giờ tháo xoắn dưới điều kiện cực khô hạn.
Tôi để bạn quyết định làm vậy có nên gọi là biến đổi gen không.
Tôi sẽ cho bạn xem số liệu của phương án đầu tiên.
Và để làm điều đó tôi phải giải thích một chút về hoạt động của gen.
Có lẽ bạn đều biết gen gồm hai đoạn ADN đôi.
ADN xoắn chặt thành nhiễm sắc thể hiện diện ở mỗi tế bào của cơ thể bạn hoặc cơ thể thực vật.
Nếu bạn tháo xoắn ADN, bạn nhận được gen.
Và mỗi gen có 1 vùng khởi động chỉ là nút tắt-mở, vùng mã hóa gene và vùng kết thúc, là vùng cho thấy đây là phần cuối của gen, gen kế tiếp sẽ bắt đầu.
Vùng khởi động không đơn giản chỉ là nút tắt-mở.
Chúng thường cần tinh chỉnh nhiều, nhiều thành phần hiện diện và chuẩn xác trước khi gen được mở lên.
Điều tiêu biểu đạt được trong nghiên cứu công nghệ sinh học là chúng tôi dùng vùng khởi động cảm ứng chúng tôi biết cách khởi động nó.
Ghép cặp gen chúng tôi quan tâm chuyển vào cây trồng và xem xem chúng phản ứng ra sao.
Trong nghiên cứu tôi định cho bạn biết, cộng tác viên của tôi dùng chất hoạt hóa chịu hạn, mà chúng tôi đã phát hiện ở cây bất tử.
Điều thú vị về vùng khởi động là chúng tôi không làm gì cả.
Tự cây trồng cảm nhận hạn hán.
Chúng tôi dùng chất hoạt hóa điều khiển gen chống oxy hóa từ cây bất tử.
Tại sao lại là gen chống oxy hóa?
Vâng, tất cả áp lực, đặc biệt là áp lực từ hạn hán, dẫn đến sự hình thành gốc tự do, hoặc loài có phản ứng hóa học với oxy, gây thiệt hại cao và có thể làm chết cây.
Chất chống oxy hóa làm gì để chấm dứt thiệt hại đó?
Đây là vài số liệu từ giống ngô được sử dụng rất phổ biến ở Châu Phi.
Ở bên trái mũi tên là cây trồng không có gen này, ở bên phải -- là cây trồng với gen chống oxy hóa.
Sau ba tuần không tưới nước, những cây mang gen phát triển rất tốt.
Về cách tiếp cận cuối cùng.
Nghiên cứu của tôi cho thấy sự giống nhau một cách rõ rệt trong cơ chế chịu hạn trong hạt và cây bất tử.
Tôi sẽ đặt ra một câu hỏi, chúng chung bộ gen không?
Hay nói cách khác, cây chịu hạn dùng gen tiến hóa trong hạt chịu hạn trong rễ và lá của chúng?
Chúng giao nhiệm vụ lại cho hạt giống gen trong rễ và lá cây chịu hạn hay không?
Và tôi trả lời câu hỏi đó, nhờ kết quả từ nhiều cuộc nghiên cứu của nhóm mình và sự hợp tác gần đây từ nhóm Henk Hilhorst ở Hà Lan, Mel Olivier ở Mỹ và Julia Buitink ở Pháp.
Câu trả lời là có, có một bộ gen thiết yếu tham gia vào cả hai việc đó.
Tôi sẽ diễn giải sơ qua điều này ở ngô, nơi nhiễm sắc thể nằm dưới nút tắt đại diện cho toàn bộ gen cần thiết cho sự chịu hạn.
Khi hạt ngô khô lại vào cuối thời kỳ phát triển, chúng khởi động các gen này.
Cây bất tử khởi động cùng một bộ gen khi chúng khô héo.
Do đó, những cây trồng hiện nay, có các bộ gen này ở rễ và lá của chúng, chúng chưa bao giờ khởi động gen.
Chúng chỉ khởi động gen ở mô hạt.
Vậy những gì chúng cần làm bây giờ là hiểu dấu hiệu của môi trường và tế bào dấu hiệu mà khởi động gen ở cây bất tử, để bắt chước quá trình diễn ra ở ngô.
Và chỉ một ý tưởng cuối cùng.
Chúng tôi đang cố gắng làm thật nhanh chóng đó là lặp lại những gì tự nhiên đã làm trong sự tiến hóa ở cây chịu hạn khoảng 10 đến 40 triệu năm về trước.
Tôi cùng cây trồng của mình cảm ơn sự chú ý của bạn.
(Vỗ tay)
Nỗi buồn là một phần trải nghiệm làm người, nhưng từ nhiều thế kỷ, vẫn còn những bất đồng về việc chính xác thì nỗi buồn là gì, và làm thế nào để vượt qua nó.
Nói một cách đơn giản nhất, người ta thường xem nỗi buồn như một phản xạ tự nhiên trước tình huống khó khăn.
Bạn cảm thấy buồn khi bạn mình chuyển đi, khi thú cưng chết.
Khi một người bạn nói: "Buồn quá", bạn thường hỏi lại: "Sao buồn vậy?"
Nhưng nếu bạn tin nỗi buồn đó đến từ bên ngoài, thì đây là một ý nghĩ khá mới lạ.
Các bác sĩ Hy Lạp cổ không cho là như thế,
mà tin rằng nỗi buồn do một loại dịch màu đen trong cơ thể gây ra.
Theo hệ thống dịch thể của Hy Lạp, cơ thể và linh hồn chúng ta bị chi phối bởi 4 loại dịch thể mà trạng thái cân bằng ảnh hưởng trực tiếp
đến sức khoẻ và tính khí của ta. Từ "sầu muộn" có bắt nguồn từ "melaina kole", nghĩa là "mật đen", được coi là dịch thể gây ra sầu muộn.
Bằng cách thay đổi chế độ dinh dưỡng, và các liệu pháp y tế, bạn có thể cân bằng lại các dịch thể này.
Dù người ta đã biết nhiều hơn về các hệ thống chi phối cơ thể con người, quan điểm của người Hy Lạp về nỗi buồn, đến nay, vẫn còn giữ được giá trị, không chỉ với loại sầu muộn mà ta thường cảm thấy, mà còn cả với chứng trầm cảm lâm sàng.
Các bác sĩ tin rằng những cảm xúc mơ hồ kéo dài ít nhiều có liên quan đến các chất hoá học trong não, sự cân bằng của các chất này bên trong não bộ.
Theo như hệ thống của Hy Lạp, việc thay đổi cân bằng sẽ có tác động lớn đến cách phản ứng của ta hoặc gây ra tình trạng cực kì nghiêm trọng.
Ngoài ra, còn có một nỗ lực từ lâu đời, nhằm nhận biết giá trị của nỗi buồn, trong lúc thảo luận, bạn sẽ tìm thấy một luận điểm mạnh mẽ về nỗi buồn, không chỉ là không thể thiếu mà còn là phần tất yếu trong cuộc sống.
Nếu chưa từng cảm thấy buồn, bạn đã bỏ lỡ một phần ý nghĩa của việc làm người.
Nhiều nhà tư tưởng cho rằng nỗi buồn là thiết yếu cho sự khôn ngoan.
Robert Burton, sinh năm 1577, dành cả đời để nghiên cứu nguyên nhân và trải nghiệm nỗi buồn.
Trong quyển sách để đời của mình, "Giải phẫu nỗi u sầu", ông viết: "Ai càng thông thái thì càng buồn."
Những nhà thơ lãng mạn đầu thế kỉ 19 tin rằng nỗi buồn giúp ta hiểu những cảm xúc sâu sắc khác một cách rõ ràng hơn, ví dụ như cái đẹp và niềm vui.
Để có thể hiểu nỗi buồn của một cái cây trụi lá vào mùa thu, ta phải hiểu hơn về chu kỳ sự sống khiến mùa xuân, trăm hoa đua nở.
Nhưng sự khôn ngoan và trí tuệ cảm xúc có vẻ là nhu cầu trước nhất.
Liệu nỗi buồn có giá trị trên mức cơ bản, hoặc hữu hình, hay thậm chí là cấp độ tiến hóa không?
Nhiều nhà khoa học cho rằng khóc và cảm giác muốn trốn chạy là cách mà tổ tiên của chúng ta bảo vệ các mối liên kết xã hội và giúp họ có được sự hỗ trợ cần thiết.
Nỗi buồn, ngược với giận dữ và bạo lực, là biểu hiện của nỗi đau nó có thể lập tức đưa chúng ta lại gần nhau, và điều này giúp cho cá nhân và cộng đồng phát triển.
Có thể nỗi buồn giúp tạo ra sự đoàn kết cần thiết để tồn tại, tuy nhiên, nhiều người vẫn tự hỏi liệu nỗi đau của người khác có giống với nỗi đau của mình.
Nhà thơ Emily Dickinson đã viết rằng: "Tôi nhìn từng nỗi đau xa lạ bằng đôi mắt trăn trở sâu xa Trong suy tư, tôi luôn tự hỏi Ai gánh được án khổ nặng bằng tôi."
Vào thế kỉ 20, các nhà nhân chủng học y khoa, như Arthur Kleinman, thu thập bằng chứng từ cách mà người ta nói về nỗi đau, để giả thuyết rằng cảm xúc không phải là quy luật chung cho tất cả, và văn hóa, đặc biệt là cách sử dụng ngôn ngữ có thể ảnh hưởng đến cảm nhận của chúng ta.
Khi nói đến cảm giác "đau lòng" nói chung, cảm giác vụn vỡ sẽ thành một phần của trải nghiệm, trong khi dùng ngôn ngữ của một nền văn hoá để nói về tổn thương, mỗi người có thể sẽ có một trải nghiệm khác nhau.
Một số nhà tư tưởng đương đại không hứng thú với nỗi buồn của cá nhân lẫn nỗi buồn phổ quát, và thà sử dụng công nghệ để loại bỏ mọi hình thức khổ đau.
David Pearce đã gợi ý rằng công nghệ gen di truyền và một số công nghệ hiện đại khác không chỉ thay đổi cách con người cảm nhận nỗi đau tinh thần và thể xác, mà còn có thể cấu trúc lại hệ sinh thái toàn thế giới để các loài động vật không còn phải đánh vật vớ